Sudaki Can

Cemalnur Sargut'un 20 Mart 2009 tarihinde Dnya Su Forumu'nda yapt konuma metni.

Her diri eyi sudan yarattk. [1] Dilbilimcilerden birine "Bize suyu tanmla!" dediklerinde birka gn mhlet istemi. Kitaplar kartrm, aratrmalar okumu, geceler boyunca bin bir trl tanm yapm, sonra bozup yeniden tanmlam ve bir sabah, kk bir deri parasnn zerine unu yazdktan sonra kimseciklere grnmeden o ehri terk edip gitmi: - Su, sudur kardeim! Su, Ancak kendi kendisini anlatabilen ezeli bir lutuftur. Rus onu; "su anamdr" diye tanmlar. Latin; " Su meditasyondur" der. Hind'e gre; "Yaratcya sudan gelinir, suda gidilir". skender Pala suyu yle anlatr; Dikeni de, gl de besleyen su. Acy da tatly da besler. Glsuyunda tr, yemekte lezzet olan. nen yamurda ve kan buharda... Yryen kara bulutta ve dalar bekleyen beyaz rtde. Balklara yemeini sudur piiren, aalara sudur gdalarn gtren. Su, bir yan ile gzmzden akyor, buharlayor, buharlatka artyor, temizliyor ruhumuzu. Tabibin ac suyu ifa oluyor bedene, ama dmann verdii su dert katyor derde. Nerde bir su varsa denize iaret, nerde bir damla varsa ummana koar. Kkln bykte tamamlamaya, kesretinden kurtulup vahdete ermeye. nk Allah'n ilk yaratt eylerdendir su; O'nun Cemal ve Celal sfatlarn temsil eder, yani Onun sonsuz gzelliinin ve sonsuz kudretinin simgesidir su. Ayrca Hayy (diri) ismine iarette bulunur. Her eyi zapt eden Allah, suyu serbest brakmtr. Bu yzden azizdir su. Uysal, mlayim, mtevaz ve skun iindedir; bazen bunlarn tam tersi olabilir, kudreti buradan gelir. lmin hemen her dalnda su iin sylenen ve yazlanlarn haddi hesab yoktur. Kimyaclar, fizikiler, mzikiler, botanikiler, mhendisler, filozoflar, biyologlar, teologlar, antropologlar, edibler, airler... Hepsi de suyu anlamakta zorlandlar. Kimisi suyun grnmedii zaman hava olduunu; kimisi havann grnd vakit su olduunu sylediler. Kimisi bunu toprakla kaim zannettiler suya btn yani i, havaya zhir yani d dediler. Hakikati bulanlar ve bilenler o zahir ile batn arasnda; o hava ve su arasnda insan grdler. Bu yzden insan kadar izahtan uzaktr su. fadeye kalktnzda bozulur ahenk. nk yaratln srrn tayan varlktr, "Ve canl olan her eyi sudan yarattk." teblii haktr. Her eyin sudan yaratld bildirilmitir ama suyun neden yaratld bildirilmemitir. Tpk ruh gibi... Evet, hayattr su, hatta Ruslarn dedii gibi anadr su. Onun iin de suyu anlatmak kadna yakr. Tasavvuf ehli, Evvelimiz bir damla murdar su, sonumuz le derken bizim hiliimizde suyun tevazuunu anlatmaktadr. Aziz olan su, tevazuunu, yokluunu ve hiliini topraa karmakla renmi, toprak olan bedene canllk vermek zere girerek onu var etmitir. Hz. Mevlana Mesnevide yle der: Mn ve sret diyelim ki, su ile aaca benzer. Su ve aa hakikatte birbirinden ayr eylerdir, aralarnda bir benzerlik de yoktur. Fakat ne susuz aa olur, ne de su bir aaca hull etmedike meyve haline gelir. Demek ki aa sretse su da mndr. Mn hangi aaca nfuz ve hull ederse o aata yeermeler grlr ve meyveler belirir. Suyun aata zuhuru meyve olduu gibi, mnnn bir vcutta zuhuru da hayat olur, kudret olur, ilim irfan olur ve kii byk hakikate bu irfan yoluyla varr. [2] Ezel olan bu su kadmdir ki daima kendini temizleyebilir. ersine her trl kir pas atlsa, bazen tuzlansa, tuzlu su haline dnse ve safiyetini bu dnyada kaybetse, ne zaman ki Allahn nuru zerine vurur ve akndan buhar haline dnerse kendi gnde temizlenir ve rahmet olarak dnyaya yaar. Bylesine akan tertemiz su Allahn manasyla ulat yeri diri ve yeil olan cennet gibi ssl klar. Bu yzden cenneti zleyen suyu arar, su da cennet gibi olan... Cennet gibi olana zlem, suya zlem gibidir ki Fuzl, Su Kasidesinde, Goethede Muhammetin Namesi iirinde su gibi diriltici olarak grdkleri Peygambere olan aklarn anlatmaktadr. Su yle bir gzelliktir ki, Allah onu renksiz yaratmtr. Ne enteresandr ki rengi olan hereyden bklr, sudan bklmaz. Gene ne enteresandr ki suyun ekli yoktur, girdii kabn eklini alr. Yani, eitli nefis kalplarna girer, vcuda can verir

ama o kiinin zelliklerine gre diriltir onu. Kimisinde ehvet, istek, arzu, kin, nefret, gybet, kibir, haset, yalan, hak yemek, kendini herkesten stn saymak gibi zellikleri canlandrr, bazsnda da; sevgi, yardm, tevazu, af, sabr gibi ab- hayat olur. Grlyor ki suyun her hali baka bir mana iermektedir. Sufiler birlik yani tevhid ehlini yani Allah sevgilisini yle anlatrlar: Su sahibi suyu souk bir mekana koyarsa, su donacak ve ad buz olacaktr. Buzun tabiat, katlk, sertlik ve soukluktur. Bu durum birlik (tevhid) ehlinin kat, sert ve souk hallerine bir misaldir. Bu buz, atee, gnee, ya da normal bir eritilie tabi tutulursa zlecek, eriyecek ve tekrar su haline dnecektir. Bu durum birlik (tevhid) ehlinin ak, evk ya da normal zevklerle zlp rahatlamas, yumuamas ve lml olmaya balamasna misaldir. Bu su atee konursa nce snacak, sonra kaynayacak, daha sonra da buharlap uacaktr. Bu durum birlik (tevhid) ehlinin ibadetler ve ilelerle incelip hafifleyerek, sevgi, ak, vecd iinde kanatlanarak erenler alemine ulamasnn misalidir. Bu buharn da geirecei pek ok haller vardr. Buhar souk bir hava tabakasna girerse, iine girdii soukluun durumuna ve derecesine gre, yamur da olabilir kar da olabilir dolu da olabilir. Bu durum, halktan Hakka ulaan velinin tekrar halka dnp onlara yoldalk etmesine misaldir. Baz veliler yamur gibi yumuak, bazlar kar gibi beyaz, bazlar da dolu gibi sert ve hrndr. Ayn suyun bir de oksijen ve hidrojene ayrtn dnelim. Bu ok daha arpc ve deiik bir misaldir. Suyun tam tersine dnmdr. nce -normal halinde- iilecek, hararet giderecek ve ate sndrecek bir madde iken, szn ettiimiz hal deiimi kademelerinden geerek kat, sv (su), sv iken gaz (oksijen ve hidrojen) olacak ve karmza yanc ve yakc iki gaz olarak kacaktr. Bu durum sevgili olan velilerin dnya insan tarafndan kolay anlalmadna misaldir. Buz, buhar, kar, yamur ve dolu ya da oksijen ve hidrojen; bunlarn hepsi de suyun halleri olduklar halde, adlar da tatlar da deiiktir. Nitelikleri ve nicelikleri de deiiktir Tesirleri ve tepkileri de deiiktir. Her eyin buz, buhar, kar, yamur ve doludan ibaret olduu bir dnya dnelim. Byle bir dnyada, tpk iinde yaadmz dnyada olduu gibi neyin neden ibaret olduunu bilenler de olacak bilmeyenler de bulunacaktr. Bilenlerdesrra erenlerden birisi- bu dnyada hepimiz ve her ey sudan ibaretiz. Bizim mstakil ve kendimize ait mutlak bir varlmz yoktur. Biz yokuz, su var. Biz onun hallerinden ibaretiz. Dese, onu anlayan da olacak anlamayan da. Byle bir hal iinde gryoruz ki suyun baka bir hali olan deniz, egosundan lm, iindeki mana suyuyla dirilmi kiiyi stnde tar, kendini herkesten stn sanan, arzu ve isteklerinin esiri olmu kiiyi boar. Demek ki, kt huylaryla mcadele eden kii, hakikat srlar denizi zerinde daima yzer. Aslnda sknt ve belalar, suyun iine atlan er p gibidir, biriktirilirse kokar. Halbuki su onlar yok etme abasndadr. Gk grlemesi susuzun ban artr, bilmez ki rahmet gelecek. Suyun sesi var m demeyin. Kabn iinde atee konan su ne tatl bir ses verir. Celaleddin Rumiye gre bu u manadadr. Der ki, u su atee galiptir. Yani erkek kadn stne tesirlidir. Ama ekilde. Manada ise atein suya galiplii gibi kadnlar erkee galiptirler. Hakiki akla sahip erkek gariptir ki kadnna maluptur. nk kadn Allahn gzelliinden bir nur tar. Kadnlk byk mertebedir. Ama i o mertebede kadn bulmakta. Bylesine bir gzellik tayan kadn Rumiye gre mahluk deildir adeta haliktir. Sonuta su insandr. Beerin varl ve yaradln kaynadr. Suyun hakikati tekliktir, tevhid ve vahdet. Ne mutlu farkllklar birleyip bylesine bir birlie erebilene. Zira ayr grlene hrmet o eserin sahibine hrmettir. nallah bu forum da farkllklardaki teklii idrak etmek iin bir frsat oluturur. Amin. [1] Enbiya Suresi, 30. Ayet [2] Kenan Rifai, erhli Mesnevi, Kubbealt Neriyat, 2000, sf.384.