Tina AFAZIJE, APRAKSIJE I AGNOZIJE

Logopedija

AFAZIJE Tekoe izraavanja ili razumevanja govora i jezika koje nisu posledica demencije, senzornih deficita niti disfunkcije govornih miia, Posledica oteenja (arinog) kortikalnih i subkortikalnih struktura koje uestvuju u ostvarivanju jezike funkcije. Jezike oblasti modane kore -1. Brokina zona (BA 44 i 45) zadnji deo donje frontalne vijuge leve hemisfere. Vernikeova zona (BA 22) zadnji deo donje temporalne vijuge leve hemisfere. Luni snop (Fasciculus arcuatus) asocijativna vlakna koja povezuju Brokinu i Vernikeovu zonu. Jezike oblasti modane kore -2. Gyrus angularis (BA 39)- u donjem delu parijetalnog renja. Gyrus supramarginalis (BA 40) u donjem delu parijetalnog renja. Eksnerov centar donji deo srednje frontalne vijuge. Suplementarno govorno podruje - srednji deo BA 6.

Klasifikacija afazija Motorne-senzorne Eskpresivno-receptivne Prednje-zadnje Kortikalne,subkortikalne, transkortikalne 1

Tina Fluentne- nefluentne Kliniki oblici afazija Wernicke-ova afazija Broca-ina afazija Anomika (nominalna) afazija Konduktivna (sprovodna) afazija

Logopedija

Wernicke-ova afazija ne razume ni tui ni svoj govor, govori mnogo, logoroian (fluentna afazija) govor nerazumljiv esta parafazija i argon-afazija, ponavljanje rei takodje oteano ne razume to proita Broca-ova afazija Spontani govor odsutan ili se sastoji samo od kratkih rei/reenica, agramatian (ne-fluentna afazija) Razume jednostavan govor ali ne razume sloeniji govor Tekoe itanja i pisanja ( ne moe da pie po diktatu, moe da prepisuje) Anomika (nominalna) afazija Moe nastati kao posledica oteenja vie oblasti mozga ali najee je oteenje zadnjeg dela tree temporalne vijuge i g. angularis u parijetalnom renju Oteena sposobnost pronalaenja rei iz sopstvenog leksikona Nesposobnost da se imenuju predmeti, ne moe da nae re (na vrhu jezika), kao da je osoba izgubila seanje na re Konduktivna(sprovodna) afazija Nastaje kao posledica prekida lunog snopa tj. veza izmeu senzorne (Wernicke) i motorne (Broca) zone mozga Velika nesrazmera izmeu izrazitih tekoa ponavljanja rei/reenica uz relativno dobru govornu produkciju i razumevanje govora koje je relativno ouvano Govor fluentan ali parafazian (fonemske parafazije) Aleksije Gubitak ili poremeaj steenih sposobnosti itanja, uzrokovan oteenjem mozga Deficit u prepoznavanju grafema, zamena i/ili inverzija slova u reima, nemogunost itanja besmislenih i ortografski nepravilnih rei ... 2

Tina

Logopedija

Aleksija bez agrafije (okcipitalna ili ista aleksija) Aleksija sa agrafijom (parijeto-temporalna aleksija) Frontalna aleksija (lezija frontalnih oblasti leve hemisfere) praena tekim oblikom agrafije Agrafija Gubitak ili poremeaj sposobnosti pisanja uzrokovan oteenjem mozga ista agrafija (oteenje Eksnerovog centra u frontalnom renju) Apraksika agrafija Prostorna (spacijalna) agrafija zanemarivanje leve polovine papira Apraksije Nesposobnost vrenja sloenih, voljnih motornih radnji, Nije posledica paralize ni smetnji koordinacije, Nisu prisutne agnozije, smetnje razumevanja niti znaajniji intelektualni deficit. Kliniki oblici apraksija Motorna apraksija Ideomotorna apraksija Ideatorna apraksija Konstruktivna apraksija Specijalizovane apraksije: Apraksija oblaenja, hoda, buko-facijalna Motorna (melokinetika) apraksija Oteenje kontralateralne senzo-motorne regije (prednji i zadnji region oko centralne brazde) Tekoe izvoenja naizmeninih, finih pokreta Pokreti gube melokinetinost, izvode se sporo, sa naporom, neprecizno Pogoenost vremenske dimenzije pokreta Ideomotorna apraksija Oteenje levog parijetalnog renja Ne moe da izvede jednostavne gestove na nalog (vojniki pozdrav, da se prekrsti itd. ) ali ih izvodi automatski Izvoenje sloenih pokreta je oteano jer je oteano izvoenja jednostavnih u okviru sloenih pokreta Ideatorna apraksija Difuzna oteenja P-T-O raskra, najee obostrano Jednostavni pokreti se izvode korektno ali Nemogunost izvoenja sloenih pokreta zbog poremeenog redosleda jednostavnih pokreta koji ih ine ( ne moe da upali sveu ili cigaretu sa ibicom). Izgubljena ema, plan za izvoenje sloenog pokreta Konstruktivna apraksija Oteenje levog, desnog ili oba parijetalna renja Nesposobnost konstrukcije (slaganje) elemenata u prostoru, dvo- ili trodimenzionalnom (crte, slaganje ibica, kocki) Razlike izmeu konstruktvna apraksije levog i desnog parijetalnog renja

Tina

Logopedija

U sklopu Gerstmann-ovog sindroma Agnozije Tekoe prepoznavanja objekata na osnovu njihovih ulnih modaliteta (vid, sluh, dodir) Nisu posledica senzitivnog ili senzornog deficita niti znaajnijeg intelektualnog deficita Kliniki oblici agnozija -1. Taktilna agnozija ili astereognozija nesposobnost prepoznavanja predmeta ulom dodira (oteenje parijetalnih regiona - , najee desno) Auditivna agnozija poremeaj sposobnosti prepoznavanja zvunih stimulusa, kod osoba sa ouvanim ulom sluha (oteenje temporalnih regiona): Agnozija zvukova (psihika gluvoa) Agnozija muzike (amuzija) Agnozija rei (gluvoa za rei) Kliniki oblici agnozija -2. Vizuelna agnozija poremeaj sposobnosti prepoznavanja vizuelno prikazanih objekata, koji nije povezan sa oteenjem vida ili intelektualnim deficitima (lezije posteriornih delova desne hemisfere) Prostorna (spacijalna) agnozija vizuelna agnozija za prostor ( lezija parijetookcipitalnih regiona desne hemisfere) Prozopagnozija poremeaj sposobnosti prepoznavanja ljudskih lica (lezije desne hemisfere ili bilateralne lezije parijeto-okcipitalnih regiona korteksa) Kliniki oblici agnozija -3. Autotopagnozija poremeaj sposobnosti prepoznavanja i lokalizacije delova sopstvenog tela (oteenje parijetalnih regiona, ee desno) Agnozija prstiju Dezorijentacija desno levo: nesposoobnost razlikovanja leve i desne polovine tela na sebi i na drugoj osobi. Unilateralna senzorna nepanja (hemineglekt) zanemarivanje, neregistrovanje stimulusa (vizuelnih, auditivnih, taktilnih) koji se prezentuju na strani suprotnoj od lezije. Anozognozija - odsustvo svesti ili negiranje sopstvenog poremeaja (npr. hemiplegije, govornog poremeaja itd).