Gerilla Sava Ernesto Che Guevara (Trke evirisi: Che Guevara, Askeri Yazlar, Yar Yaynlar, Eyll 1989)

www.iskenderiyekutuphanesi.com indekiler SUNU 1 GERLLA SAVAININ GENEL LKELER 7 I. Gerilla Savann z.................................................................................................... 7 II. Gerilla Savann Stratejisi............................................................................................... 12 III. Gerilla Savann Taktii................................................................................................. 14 IV Elverili Arazide Sava..................................................................................................... 19 V Elverisiz Arazide Sava................................................................................................ 21 VI. ehirlerde Sava............................................................................................................ 25 2 GERLLA BRL 27 I. Gerilla Toplumun Islahats........................................................................................... 27 II. Sava Gerilla............................................................................................................. 29 III. Bir Gerilla Birliinin rgtlenii.......................................................................................... 37 IV Sava.......................................................................................................................... 42 V Gerilla Savann Balangc, Geliimi ve Bitii............................................................................... 49 3 GERLLA CEPHESNN RGTLENMES 51 I. kmal ...................................................................................................................... 51 II. Sivil rgt.................................................................................................................. 54 III. KadnmRol............................................................................................................ 58 IV Salk.......................................................................................................................... 59

V Sabotaj...................................................................................................................... 62 VI. Sava Endstrisi.......................................................................................................... 64 VII. Propaganda............................................................................................................... 65 VIII.Haberalma.................................................................................................................... 67 IX. Talim ve Siyasi Eitim...................................................................................................... 68 X. Bir Kurtulu Hareketi Ordusunun Yaps.............................................................................. 70 LK GERLLANIN OLUUMUNDAN KAZANILAN ZAFERN SAVUNULMASINA 72 I. Balangtaki Gerillann Gizlilik inde rgtlenmesi..................................................................... 72 II. Kazanlan ktidarn Savunulmas .................................................................................. 75 III. Kba'nn imdiki ve Gelecekteki Durumunun Tahlili ........................................................... 77 SUNU Bu eser Camilo Cienfuegos'un* ansna sunulmutur. Onu okumal ve gerekli dzeltmeleri yapmalyd, kaderi buna izin vermedi. Bu satrlar, Direni Ordusunun byk yzbasna, bu devrimin yaratt en byk gerilla efine, kusursuz devrimciye, kardee bal olduum dosta sayg ifadesi olarak kabul edilebilir. Camilo, Fidel'in silah arkada, savan zor anlarnda gvenilir adam, fedakar mcadeleci, fedakarlndan daima karakterini elikletirmek ve birliininkini ilemek iin ara olarak yararlanan bir savayd. Sanrm ki, gerilla savann kazandrd btn deneyleri biraraya topladmz bu el kitabn onaylayacakt, nk deneyimimiz hayatn ta kendisinin

rndr. Fakat, bu sayfalara ancak baz tarihi kiiliklerde grlebilen kusursuzluktaki duygularnn, zekasnn ve cesaretinin canlln ekleyecekti. Bununla birlikte, Camilo'yu yalnz dehasnn gcyle olaand iler baaran bir efsane kahraman olarak dnmemek gerekir. Onu, halkn, zor koullar ve mcadele iinde kahramanlarn, ehitlerini, eflerini muazzam bir seimle oluturduu gibi kendi iinden kard bir unsur olarak grmelidir. Camilo'nun, Danton'un devrim anlar iin syledii, "cret, daha ok cret, daima cret!" biimindeki zdeyiini duymu olup olmadn bilmiyorum. Btn eylemlerinde, gerillaya gerekenleri, yani durumun hzl ve kesin analizini, gelecekte ortaya kacak sorunlar nceden grebilme yeteneini de ekleyerek, her zaman, bu sz pratie uygulard. Kahramanmza kar kiisel sayg ve btn bir halkn saygs niteliindeki bu satrlardan ama Camilo'nun biyografisini anlatmak, baarlarndan szetmek deildir, diye Camillo Cienfuegos, Direni Ordusunun Kumandan, Kba Kurtulu Savann en tannm ve halk tarafndan sevilen komutanlarndan biridir. Fidel Castro ile birlikte, 1956'da Sierra Maestra'da karma yapan ilk askeri gruba katlmt. 1959'da bir uak kazasnda ld. bilirim ki Camilo binlerce baarnn adamyd, onlar ok doal bir biimde gerekletirir, nk cesaretine, halka olan saygsna kendi kiiliini eklerdi. Kiilii ki, ok kez bilinmez yada unutulur, bu deerli unsur ki, Ca-milo'ya ait hereye damgasn vurur, bu deerli orijinallik ki, ok az insan, eylemlerinin her birinde izini brakabilir. Fidel daha nce sylemiti: Kltr kitaplardan gelmiyordu; onu, cesareti [,] katl, zekas ve benzersiz dikkat ve zeni sayesinde, binlercesi arasndan, eritii ayrcalkl mevkiye seen halkn doal zekasna sahipti. Doruluk, Camilo iin bir din gibiydi, kendini halkn iradesini kiiliinde cisimletiren Fidel'e kar ve halkn kendisine kar

dorulua adamt. Bu yenilmez gerillada bu iki duygu, Fidel ile halk gibi birbirinden ayrlmazd. Onu kim ldrd? Daha dorusu kendimize yle sormalyz: Fiziksel varlna kim son verdi? nk onun gibi insanlarn hayat halkn iinde srer gider, ancak halkn kararyla sona erer. Onu ldren dmandr, nk lmesini istiyordu; nk gvenilir uak yoktur, nk pilotlar henz gerekli tm deneyimi kazanm deillerdir; nk ykl ileri nedeniyle, Havanaya mmkn olduu kadar abuk varmak istiyordu... ve yine, onu ldren karakteri oldu. Camilo tehlikeyi l-mezdi, tehlike onun iin bir elenceydi, onunla oynard, tehlikeyle greir, zerine eker ve artmaca yapard; gerilla zihniyeti gereince, hibir engel onu durduramaz, izdii yoldan dndremezdi. Btn bir halkn onu tand, hayranlkla sevdii bir srada gitti. Bu daha nce olabilir, gemii, bir gerilla yzbasnn sade gemiinden farksz olurdu. Fidel, daha pekok Camilo olacaktr, demiti. O'nun tarihe kazandrd ahane dnemi tamamlayamadan hayatn bitiren Camilo'lar olduunu eklemeliyim. Camilo ve dier Camilo'lar (gereklemeyenler ve gelecek olanlar) halkn gcnn kantlar, savaa girien bir ulusun en saf dncelerini savunmak iin neler yaratabileceinin ve en soylu amalarna erimeye inancnn en yce ifadesidir. Onu belirli kalplar iine hapsetmek iin saptama yapmayacaz, bu onu ldrmek olurdu. Onu bylece, taslak halinde brakalm, kesinlikle tanmlanm olmayan toplumsal ve ekonomik ideolojisine kat snrlar koymayalm; sadece, bu kurtulu savanda Camilo ile kyaslanabilecek bir asker olmadn hatrlayalm. Kusursuz devrimci, halk adam, Kba ulusunun kendisi iin yapt bu devrimin zaanaatkar olarak, ruhu yorgunluk ya da ylgnln en kk glgesinin bile ne olduunu bilmezdi. Gerilla Camilo, gnlk evrimin srekli unsurudur; unu ya da bunu, "Camilo'ya zg bireyi" yapandr. Kba

devrimine kesin ve silinmez izini brakandr, btn gereklemeyenlerin ve btn gelecek olanlarn kalplerinde yaayandr. Srekli ve lmsz yenilenii iinde, Camilo halkn bir benzeridir. Blm 1 GERLLA SAVAININ GENEL LKELER 1. Gerilla Savann z Kba halknn, Batta diktatrlne kar silahl zaferi, sadece, tm dnya gazetelerinin yazd gibi destans bir zafer olmakla kalmam, Latin Amerika halk kitlelerinin davranlaryla ilgili eski dogmalar da ykmtr. Bu devrim bir halkn, gerilla savayla, kendisini ezen bir ynetimden kurtulabileceini elle tutulur, gzle grlr biimde kantlamtr. Kba devriminin: 1. Halk glerinin dzenli orduya kar sava kazanabileceini, 2. Devrim yapmak iin tm koullarn biraraya gelmesini beklemenin her zaman gerekli olmadn, ayaklanma odann bunlar yaratabi leceini, 3. Azgelimi Amerika'da, silahl savan temel alannn kr olmas ge rektiini kantlayarak, Amerika'da devrimci hareketlerin mekanizma snda temel deiim meydana getirdiini dnyoruz. lk iki madde, hareketsizliklerini profesyonel ordulara kar birey yaplamayaca gibi bahanelerle hakl karmaya alan devrimcilerin ya da szde-devrimcilerin, mekanik biimde btn nesnel ve znel koullarn biraraya gelmesini bekleyen, bunlar hzlandrmay dnmeyenlerin bozgunculuklarna kardr. Bu rtlemez iki gerek, bugn tamamen aktr; fakateskiden bunlar Kba'da tartlyordu ve belki de Latin-Amerika'da hl bu byledir. Tabii ki, devrim iin gerekli tm koullarn biraraya gelmesi iin yalnzca gerilla faaliyetinin itici gc yetmez. lk odan kurulu ve salamlat-rlmasmm en azndan baz elverili koullar gerektirdii unutulmamaldr. Halk, sivil talepler erevesinde sosyal

amalar iin savamann beyhude olduunu aka grmelidir. Bar bozan, kesinlikle, ezenlerin hukuka kar iktidarda kalmalardr. Bu koullarda, halkn honutsuzluu giderek daha kesinlikle kendini aa vuracak ve direniin, balangta otoritelerin tutumu yznden, bir mcadele embriyonu halinde kristalleecei an gelecektir. Bir hkmet, hileli olsun ya da olmasn, halk oyuyla iktidara gelmise ve az da olsa anayasaya uygunluk grnmn koruyorsa, barl mcadele olanaklar henz tketilmi olmayacandan, gerillann k geliemeyeb-ilir. nc katk, stratejinin temelidir; stratejik dzen, dogmatik ltlere bal kalarak, kitle mcadelesini ehir hareketlerinde merkezletirmeyi ileri srenlere, btn azgelimi Amerika lkelerinin hayatnda kylln ok byk katksn tmyle unutanlara kar koyacak biimde kurulmaldr. rgtl ii kitlelerinin ehirlerdeki mcadelelerini kmsemiyoruz, yalnzca, anayasalarmzn garantilerinin havada kald ya da bilmezlikten gelindii durumlarda, onlarn silahl mcadeleye katlmnn gerek olanan dikkatli bir biimde tahlil etmek zorundayz. Bu koullarda, illegal ii hareketi ok byk tehlikelerle yzyzedir. Onlar, silahsz olarak gizlice faaliyet yrtmek zorundadrlar. Krda ise, durum bu kadar zor deildir, nk krsal blgelerde, bask glerinin eriemedii yerlerde yaayanlar silahl gerillann desteindedir. Daha ilerde, zmlememizi inceden inceye gelitireceiz, fakat imdiden, daha bu eserin banda, bizce temel katkmz olan, Kba devrimci deneyinden karlm, bu sonucu not edelim. Gerilla sava, halkn kurtulu mcadelesinin temeli olarak, her zaman ayn kurtulu iradesinden kaynaklanmakla birlikte, baz karakteristikler, eitli ynler gsterir. Aktr ki ve yazarlar bunu daima sylemilerdir sava bir dizi belirli bilimsel

yasaya karlk verir ve bunlara uymayan baarszla mahkumdur. Gerilla sava klsik savan bir aamasdr; bunun btn yasalarnca ynetilmelidir; fakat zel ynyle, ayrca uyulmas gerekli ek yasalar getirir. Her lkenin corafi ve toplumsal koullar, gerilla savann kendini uyduraca tarzlar ve zel biimleri belirler, fakat genel yasalar bu tip mcadelelerin hepsi iin geerlidir. u an iin bizim grevimiz, bu tip savan dayanaca temel ilkeleri, kurtulularn arayan halklarn izleyecei kurallar bulmak; gereklerden yola karak teoriyi gelitirmek ve bakalarnn yararlanmas iin deneyimimizi ortaya koymak ve genelletirmektir. Gznnde tutulacak ilk soru, gerilla savanda, savaan taraflarn kimler olduudur. Bir yanda, ezenler ve onun ajanlar, iyi tehizatlanm ve disiplinli profesyonel ordu; bu grup, ou durumlarda dardan gelecek destee, ezenlerin uydusu olan brokrasiye gvenebilir. Dier yanda, lkenin ya da sz konusu blgenin halk. Gerilla savann, bir kitle sava, bir halk sava olduunu belirtmek nemlidir. Gerilla kolu, silahl bir ekirdektir, halkn savaan ncsdr. Onun gcnn kayna halk kitleleridir. Gerilla kolu, ate gc daha dk olduu halde, dvt dzenli ordudan sayca az bir askeri birlik olarak dnlmemelidir. Gerilla sava, ezenlere kar savunmada ok az bir silaha sahip olsa da, ounluun desteine sahiptir. yleyse, gerilla savas, yerel halkn tam desteine gvenir, bu kesinlikle aranan bir kouldur. Bir blgede faaliyet gsteren haydut eteleri rneini gzmzn nne getirdiimizde, bu apak grnr. Bu eteler, gerilla ordusunun btn karakteristiklerine sahiptirler: birlik, efe sayg, cesaret, araziyi tanma ve ok kez izlenecek taktii cesaretle benimseme. Ancak, halkn desteinden yoksun olmalar nedeniyle bu eteler nne geilemez biimde kamu gc tarafndan zararsz duruma getirilir ya da yokedilir.

Gerilla kolunun harekt tarzn tahlil ettikten, mcadele biimini inceledikten, kitle tabann anladktan sonra, u soruya yant verebiliriz: Gerilla savas niin savar? Bu sorudan hareketle, kanlmaz olarak gerilla savasnn toplumsal reformcu olduu, halkn ezenlere kar iin iin kaynayan protestosunun yanksn meydana getirmek iin silahlar eline ald ve tm silahsz kardelerini rezillik ve yoksulluk iinde tutan toplumsal rejimi deitirmek iin dvt sonucuna varrz. Gerilla savas, belirli bir dnemin egemen kurumlarna saldrr, bunu, koullarn izin verdiince byk bir gle, bu kurumlarn yaplarn ykmak iin yapar. Gerilla sava taktiini, daha derinlemesine incelediimizde, gerilla savasnn araziyi, var ve geri ekilme yollarn, hzla manevra yapma olanaklarn, saklanlacak yerleri, ve tabii ki halkn desteini eksiksiz bilmesi gerektiini greceiz. Btn bunlar, gerilla savasnn eylemini krsal alanlarda ve kk bir nfusun yaad meskn yerlerde, zellikle toprak mlkiyetinin toplumsal yapsn deitirmek amacyla yaplan halkn hak isteme mcadelelerinin yerald yerlerde yapacan gsteriyor. Dier kelimelerle, gerilla savas hereyden nce tarm devrimcisidir. Byk kyl kitlesinin isteini dile getirir: toprak sahibi olmak, retim aralarnn, hayvanlarnn, yllar boyunca zledikleri hereyin, hayatlarn ve zerinde lecekleri topra oluturan hereyin sahibi olmak. ki ayr tip gerilla sava olduunu belirtmek gerekir: birincisi, byk dzenli ordularn tamamlaycs olan mcadele ekli rnein Sovyetler Birlii'nde Ukraynal partizanlarda olduu gibi bu incelememizde gz-nne alnmamtr. Bizi ilgilendiren yalnz ikinci biimdir: Smrge olsun olmasn, kurulu iktidara kar mcadele iinde ilerleyen, tek s olarak krsal blgelerde yerleen ve yaylan silahl bir grubun mcadelesi. Mcadeleyi harekete geiren ideolojik yap ne olursa olsun, ekonomik temelini toprak mlkiyeti istei oluturur.

Mao'nun in'i, gneyde, bozguna uratlan ve hemen hemen yokedilen ii gruplarnn mcadelesiyle devrime balad. Ancak, Yunnan byk yrynden sonra, krlara dayannca ve hak davalarnn temeli olarak tarm reformunu kabul edince yerleti ve ykselen ilerleyiine balad. in-hindi'nde Ho Chi Minh'in mcadelesi, Fransz smrgeci boyunduruunun altnda ezilen pirin yetitiricisi kyllere dayaldr ve bu gcn yardmyla, smrgecileri alaa edecek kadar ilerlemitir. Her iki durumda da, saldrgan Japonya'ya kar yurtsever savan oluturduu paranteze ramen, toprak iin mcadele ekonomik temeli ortadan kalkmamtr. Cezayir olaynda, byk arap milliyetilii dncesi, Cezayir'in hemen hemen tm ekilebilir topraklarndan bir milyon Fransz smrgecisinin yararlanmasnda ekonomik karln bulmutu. zel koullar gerilla savama uygun olmayan PortoRico gibi lkelerde, hergnk rk ayrmna bal aalamalar yznden en derinden yaralanan ulusal ruhun temeli (proleterletiril-mi olmasna ramen) kylnn, istilac yankee tarafndan elinden alman topra iin duyduu zlemdir. Baka koullar altnda olmakla birlikte, 30 yllarnn kurtulu sava srasnda toprak mlkiyeti haklarn birlikte savunmak iin gruplaan Dou Kba iftliklerinin kyl, kle ve kk mlk sahiplerini harekete geiren de ayn merkez dnceydi. Gerilla savann geliim olanaklar hesaba katldnda, yani gerilla kolunun geliimiyle potansiyel olarak mevzii savaa dnme olanaklar hesaba katldnda, bu sava tipinin zel niteliine ramen, mevzii savan embriyonu, bir tasla olarak kabul edilebilir. Konvansiyonel savaa kadar gerilla kolunun gelime ve sava tarzn deitirme olana, her muhare-bere, her arpmada ya da atmada dman yenme olanan olabildiince bytr. Bu yzden, temel ilke, kesinkes kazanlamayacak hibir muharebeye, arpmaya ya da atmaya girimemektir. Kt niyetle yaplm bir tanmlamaya gre,

"gerilla savas sava dzenbazdr". Bunun anlam, gerilla savann temel unsurlarnn gizlilik, hile ve artmaca (spriz) olduudur. Tabii ki bu zel bir dzenbazlktr, baz anlarda zorlayc nedenlerle uygulanr, savan mutlaka bunlarla yaplacana inandrldmz romantik ve sportmence grlerden farkl bir yol tutulur. Sava daima hasmlardan birinin dierini imha etmeye alt bir mcadeledir. Bu amaca ulamak iin hasmlar, g kullanmann dnda, her trl kurnazla ve sava hilesine bavurur. Askeri strateji ile taktikler, hasm gruplarn hedeflerinin ve bu hedeflere ulamak iin kullandklar aralarn tahlilini ifade eder. Bu aralar, dmann zayf noktalarnn avantajlarn kullanmay ierir. Mevzii savata byk bir ordunun her tekil birliinin sava eylemi, gerilla kolunun eylemiyle benzer zellikler gsterecektir: gizlilik, hile ve artmaca (spriz). Ancak kar taraf artmacay (sprizi) nlemek iin hazr bekliyorsa, bu taktik uygulanmaz. Ama yine de, gerilla kolu, kendi bana bir birlik olduundan ve dman tarafndan denetlenemeyen geni bir blgede hareket ettiinden, her zaman bu tr artmaca (spriz) taktiini gerilla saldrlarnda uygulama olanana sahiptir ve gerilla savasnn grevi bunu yapmaktr. Bu, bazen "vur ve ka" olarak adlandrlr ve bu dorudur. Vur ve ka, bekle, pusuya yat, tekrar vur ve ka, ve dmana hibir dinlenme olana tanmakszn srekli yinele. Burada, geri ekilme ve cephesel savatan kanma tutumu, olumsuz bir yn olarak grnr. Bununla beraber, bu durum, herhangi bir savata olduu gibi, son amac dman imha etmek, zafer kazanmak olan gerilla savann genel stratejisinin bir sonucudur. Nitekim, aktr ki, gerilla sava, kesin zafere ulamak iin uygun bir aama deildir. Gerilla sava, savan balang aamasdr ve srekli gelierek dzenli ordu zelliklerine sahip bir gerilla ordusu haline dnecektir.

O anda, dmana son darbeyi vurmaya ve zafere ulamaya hazr olacaktr. Zafer, temeli bir gerilla ordusuna da dayansa, her zaman dzenli ordunun rn olacaktr. Modern savata bir tmenin generali birliklerinin banda lmedii gibi; kendi kendinin generali olan gerilla savasnn da her muharebede lmesi gerekli deildir. Yaamn vermeye hazrdr, fakat gerilla savann bu olumlu yn, her gerilla savasnn bir ideali savunmak iin deil, onu geree evirmek iin lmeye hazr oluudur. Bu, gerilla savann (fghting) temelidir, zdr. Mucizevi bir biimde, kk bir insan kolu, onu destekleyen byk halk glerinin silahl ncs, taktik hedeflerin tesinde, kararllkla bir ideali gerekletirmek iin, yeni bir toplum kurmak iin, eskimi yaplar ykmak iin ve nihayet toplumsal adaleti gerekletirmek iin savar.Bu adan bakldnda sradan yarglara konu olanlar, yeni bir k altnda grlr, gerilla savasnn esinlendii erein bykl onlar hakl karr, bu eree ulamak iin bavurulacak yollarn gizli kapakll sz konusu deildir. Bu sava tutum, bu korkusuz tutum, son hedefin byk sorunlaryla mcadele etme kararll, gerilla savasnn bykldr. II. Gerilla Savann Stratejisi Gerilla terminolojisinde, strateji, topyekn askeri durumun nda ulalacak hedeflerin ve bu hedeflere ulamann deiik yollarnn tahlilinin kav-randr. Gerilla kolunun bak asndan doru bir stratejik deerlendirme iin, temel olarak dmann hareket tarznn ne olacan tahlil etmek zorunludur. Eer son hedef, her zaman, hasm gcn topyekn imhasysa, dman, bir i savata bu standart grevle kar karyadr: o, gerilla kolunun tm yelerini topyekn imha etmeye girimek zorundadr. Dier taraftan gerilla savas, dmann bu zme ulamak iin hangi arelere gvendiini, hangi aralara dayandn, insan, hareketlilik, halkn destei, silahlanma ve kumandann nitelii durumlarn tahlil etmek zorundadr. Stratejimiz, son

hedefimizin dman yenilgiye uratmak olduunu aklmzdan kartmayarak bu sonulara uygun olarak saptanmaldr. ncelenecek temel ynler vardr: rnein, tehizat ve bu tehizatn kullanm tarz. Bu tr bir savata, bir tankn, bir uan deerinin ne olacann kesinlikle aratrlmas. Dmann silahlar, mhimmat, alkanlklar g-znnde tutulmaldr; nk, gerilla gcnn temel ikmal kayna, dmann tehizatdr. Seme olana varsa, dmann kullandyla ayn tip tercih edilmelidir, nk gerilla kolunun en byk sorunu mhimmat eksikliidir ve hasm buna fazlasyla sahiptir. Hedefler tahlil edilip saptandktan sonra, son hedefe ulamak iin izlenecek admlarn planlanmas gereklidir. Bu, savan geliimine ve nceden grlemeyen koullarn ortaya kmasna bal olarak deitirilebilecek ve dzenlenebilecek olsa da, bir n planlama olacaktr. Balangta, gerilla savasnn temel grevi, imhadan kendini korumaktr. Yava yava, gerilla kolunun ya da kollarnn yeleri iin bu yaam tarzna kendilerini uydurmak ve kamay becermek, dman glerinin gnlk saldrlarndan kurtulmak kolaylaacaktr. Bu koullara ulaldktan sonra, gerilla, dmann menzilinin dnda ya da dmann saldrmayacesaret edemeyecei derecede byk bir g toplayarak ulalamaz bir konuma sahip olarak dman tedrici olarak ypratmay srdrmesi gereklidir. Bu, ilkin, gerilla koluna kar etkin sava noktalarna en yakn yerlerde ve daha sonra dman blgesinin ilerinde yrtlecektir; dmann iletiim hatlarna saldrlacaktr; daha sonra da, dmann merkez sleri ile harekt slerine saldrlacak ya da taciz edilecek, gerilla glerinin tm olanaklar her yerde kullanlarak dman aresizlie drlecektir. Srekli olarak vurmaldr. Harekt blgesinde bulunan dman askerine uyuyacak zaman brakmamaldr. leri

karakollar sistematik olarak saldrya uratlmal ve tasfiye edilmelidir. Her an dmanda epeevre kuatld izlenimini uyandrmaldr. Bu saldrlar, ormanlk ve engebeli arazide gece ve gndz ayn iddette srdrlmeli; dman devriyelerinin girmesi kolay olan ak arazilerde sadece geceleri yaplmaldr. Btn bunlar, halkla tam bir ibirlii ve arazinin ok iyi bilinmesini gerektirir. Bu iki koul, gerilla savasnn yaamnn her dakikasnda yeniden kendini gsterir. Bu nedenle, imdiki ve gelecekteki harekt alanlarnn eitim merkezlerinin yansra, youn bir kitle almas, devrimin itici glerinin ve hedeflerinin anlatlmas, kesinlikle dmann halka kar zafer kazanamayaca rtlemez gereinin propagandasnn yaplmas gereklidir. BM %es^n, gerei Balangta, alma gizlice yrtlmelidir. Her kylye, iinde allan topluluun her yesine, grd ve iittii eyleri kimseye aklamamas tlenmelidir. Daha sonralar, devrime kar doruluklarna en salam biimde gvenilen kyllerin yardmna bavurulur, sonra bunlar balant, eya ve silah tanmas gibi grevlerde kullanlr, bildikleri blgelerde klavuzluk yaparlar. Sonunda, alma merkezlerinde artk rgtlenmi olan kitlelerin eylemine sra gelir, bunun sonucu genel grevdir. Grev, i savalarda en nemli bir faktrdr, fakat buna erimek iin ikinci dereceden bir dizi koul gereklidir. Bu koullar her zaman mevcut deildir ve ok az durumda kendiliinden oluurlar. Devrimin amalarn aklayarak ve halkn gerek gcn ve olanaklarn gstererek bu temel koullar yaratmak gereklidir. Yine, daha nceleri, nisbeten daha az tehlikeli ilerde etkinliklerini gstermi, ok homojen, belirli kk gruplara bavurarak sabotaj yaptrmaya balamaldr. Bu, gerilla savann bir baka etkili silahdr, tm ordular felce uratlabilir, bir blgenin endstriyel hayat altst edilebilir, bir ehrin sakinleri almaktan alkonulabilir, ktan, sudan, haberlemeden yoksun edilebilir, baz

saatler dnda sokaa kmamaya zorlanabilir. Bu baarlrsa, sava birlikleriyle birlikte dmann morali giderek der, istenilen zamanda toplanacak biimde meyva olgunlamtr. Gerilla eyleminin yerald topran geniletilmesi dnlebilir. Fakat asla ar bymeye vardrlmamaldr. Daima gl bir harekt ss bulundurulmal ve tm sava sresince glendirilmesi srdrlmelidir. Blge halkna yeni dnceler kabul ettirilmeli, azl devrim dmanlar tecrit edilmeli ve bu alann iinde, siperler, maynlar ve haberleme gibi tamamen savunmayla ilgili sistemler gelitirilmelidir. Bir gerilla birlii silah ve sava bakmndan azmsanmayacak bir gce ulatnda, yeni kollar oluturulmaldr. Bu, ar kovannda yeni kralie arnn, arlarn bir ksmyla baka bir blgeye gitmesiyle ayn eydir. Daha nce akladmz srece gre, yeni kollar dier dman blgelerine nfuz ederken, ana kovan, en deerli gerilla efi ile daha az tehlikeli blgede kalr. Bir an gelir ki, eitli kollarn igal ettii alan bunlara ok dar gelmeye balar, dman tarafndan salam ekilde elde tutulan blgelere doru ilerlerken byk glerle kar karya gelebilirler. Bu durumda kollar birleir, sk bir cephe olutururlar, mevzii sava verir, dzenli ordu gibi savarlar. Bununla birlikte, eski gerilla ordusu ssnden ayrlamaz. O halde, dman hatlarnn gerisinde, yeni gerilla kollar oluturulmas gerekir, bunlar birinciler gibi davranr ve yava yava kontrolleri altna alncaya kadar, yeni blgeye nfuz ederler. Bylece gerillalar, saldr aamasna, mstahkem sleri kuatma ve takviye glerini bozguna uratma aamasna, kitlelerin her gn daha da artan kitle eylemleri aamasna eriirler; ve tm ulusal topraklar zerinde savan nihai amacna, zafere ularlar. III. Gerilla Savann Taktii Taktik, byk stratejik hedefleri izlemenin pratik yntemidir.

Taktik, stratejinin tamamlaycs ve baz ynlerden, uygulanmaya konuluudur. Son hedeflere gre ok daha deiken, ok daha esnek olan taktik yntemler, savan btn koullarna uymak zorundadr. Sava sresince, sabit ve deien taktikler vardr. Hereyden nce, gerilla eyleminin, dmanmkine uydurmaya dikkat etmelidir. Bir gerilla birliinin belirleyici zellii, birka dakika iinde eylem yerinden uzaklamasn, hatta gerekli ise, birka saat iinde harekt blgesindenuzak yerlere gitmesini salayan hareketliliidir. Hareketlilik, srekli olarak cephe deitirmesini ve kuatlmann her trlsn nlemesini salar. Savan aamalanna gre, gerilla, kuatmadan kurtulmak iin kendini zellikle geri ekilmeye hasredebilir, bu, kuatclar, belki de kendileri iin zellikle elverisiz olacak bir savaa srklemenin tek yoludur, kuatmaya kar savalara da giriebilir: kk bir grup, grnte dman tarafndan sarlm gibi yaparken, dman birden bire kendini sayca daha stn bir grup tarafndan evrilmi bulur, ya da bu kk grup, ele geirilmez bir mevzide sipere yatar, bunlar yem rol oynar, btn askeri birlikler ve btn malzeme dzenli ordunun yardmna geldiinde, evrilir ve yokedilir. Bu sava hareketine, bu ad tayan dansla alan benzerliinden dolay "menet" denir: rnein, gerillalar, her nemli noktada be-alt adam olmak zere bir yry kolunu evirir, yalnz, kendileri sarlmamak iin yeteri kadar uzakta dururlar. Gruplardan biri arpmay balatr; otomatikman yry kolu btn gcn bu grubun zerine yneltir. Bu anda, dmanla temas kaybetmeksizin, gerillalar geri ekilir, ayn anda bu kez dier bir gruptan gelen saldr balar. Ordu, daha nceki manevrasn tekrarlar, gerillalar yeniden geri ekilir. Bylece byk bir tehlikeyle kar karya gelinmeden, bir dman kolunu hareketsiz brakmak, byk miktarda cephanesini boubouna harcatmak ve moralini bozmak mmkndr. Gece, ayn taktik uygulanr, fakat bu kez daha byk bir saldrganlk gsterilir, nk bu durumda kuatma daha

zordur. Gece eylemi, gerilla savann bir baka nemli zelliidir. Saldrlacak mevzilere en ok yaklamay salar, az bilinen ya da tannma olasl bulunan blgelerde dolamaya uygundur. Elbette ki, saysal azlk gz nnde bulundurularak, bu saldrlarn daima artc biimde yaplmas zorunludur, bunun avantaj byktr, gerillalara, kendileri kayp vermeksizin dmana kayp verdirmeyi salar; gerekte, bir yanda yz, dier yanda on adam olan bir savata kayplar eit olamaz. Dman, ne zaman olursa olsun kayplarn yerine koyabilir, yukarda verdiimiz rnee gre, bir askerin lm halinde kayb gcnn %1'inden fazla deildir. Gerillann kayplarn yerine koymas ise daha uzun zaman alr, nk gerilla yksek bir uzmanlk kazanm askerdir ve kayplar toplam gcnn %10'udur. Gerilla tarafnda, hibir l asker, sava iin ok deerli olan silah ve cephanesiyle terkedilmemelidir. Btn gerillalarn grevi, bir yoldalar der dmez, silahlarn almaktr. Gerilla, savann bir baka zellii, gerekli cephaneye gsterilen zen ve bakmdr. Bir gerilla ile dzenli bir ordu arasndaki savata, hasmlar ate etme tarzlarndan ayrdedilebilir: dzenli ordu tarafnda youn ate, gerillalarin tarafmdaysa, aralkl ve isabetli atlar. Bir kez, dmann ilerleyiini nlemek iin imdi lm olan bir kahramanmz, be dakika sreyle aralksz makinal tfeiyle atn srdrmt. Glerimiz, bu at temposu karsnda arm, bu nemli mevziin hasmn eline dtn sanmlard. Bu, savunulan noktann, nemi nedeniyle cephaneyi iktisatl kullanmay dnmediimiz ender olaylardan biriydi. Gerillann temel belirleyici niteliklerinden biri de, kendini tm koullara uydurabilme ve btn ani olaylar lehe evirme yeteneidir. Klasik sava kurallarnn katl karsnda, gerilla, savan her annda, kendine zg taktikler yaratr, dmann srekli artr. Her eyden nce mevzileri daima esnektir: bunlar, dmann geemeyecei belirli yerler ve artma hareketi iin

gerekli noktalardr. Sk sk, dzenli ilerleyen ve engelleri aan dmann birdenbire durdurulduunu, daha ileri gidemediini farkedince kapld aknlk izlenir. Bunun nedeni, araziyi ciddi ekilde inceleyen gerillalarn ellerinde bulundurduklar mevzilerin alnmaz olduudur. Saldrganlarn saysnn nemi yoktur, savunanlarn says geerlidir, bu say yeterliyse bir alaya kar da direnebilir ve her zaman diyemezsek de, hemen hemen her zaman, bu direni baarl olur. eflerin balca grevi, bir mevzinin sonuna kadar savunulabilecei yeri ve an doru seebilmektir. Gerilla iin saldr teknii tamamen bakadr, saldr artmayla balar, fkeli, dizginsiz balayan hcum, birdenbire tam bir pasiflie gmlr. Sa kalan dmanlar, saldrganlarn katn sanp sakinleirler, dinlenirler, kla iinde ya da kuatlan ehirde normal hayatlarna dner, birdenbire, baka bir noktadan, ayn zellikleri gsteren baka bir saldr ortaya kar, bu srada, gerillann en byk gleri, dmann olas takviyesini kollar. Bazen, bir mahalleyi savunan bir kol, iddetli bir saldrya urar, gerillalarn eline der. Saldrda nemli olan, artma ve hzdr. Sabotaj eylemlerinin nemi ok byktr. Etkisi yksek bir devrim arac olan sabotaj, genellikle az etkili, nceden grlemeyen koullar iinde yapldnda susuz insanlar arasndan ok kurban veren, devrime yararl ok sayda hayata kyan terrist eylemlerden ayrdedilmelidir. Terrizm, zalim-liiyle, bask yapmada etkililiiyle tannan, bask glerinin nemli bir yneticisini cezalandrmak iin, yokedilmesinin yararl olaca biliniyorsa uygulanan bir yntem olarak kabul edilmelidir. Fakat, nemi az olan, lm daha sk bir baskya neden olacak bir birey hibir zaman ldrlmemelidir. Terrizmin deerlendirilmesinde ok tartlan bir nokta vardr. Bazlar, polis basksna sebep olmann ya da iddetlenmesine yolamanm kitlelerletm az ya da ok yasal ya da yar-gizli balar gletirdiini, zaman geldiinde

gerekli olacak eylemler iin gruplamay olanakszlatrdn kabul ederler. Kendi bana bu dorudur, fakat, bir i sava sresince, belirli bir halk iin, basknn zaten her trl yasal eylemi ortadan kaldracak kadar iddetli olduu durumlar da vardr. Bu durumda, silahla desteklenmedike kitle eylemi olanakszdr. O halde uygulanacak yntemlerin seimine ok dikkat edilmesi, devrim iin yararlanilabilecek elverili koullarn incelenmesi gerekir. Koullar ne olursa olsun, sabotaj iyi kullanldnda, daima daha etkili bir silahtr. Sabotajdan, halkn bir kesimini felce uratacak, baka deyile, bir toplumun normal yaayn felce uratmakszn isizlik yaratacak biimde retim aralarn kullanlmaz duruma getirmekte yarar-lanlmamaldr. Dier kelimelerle, bir elektrik santralinin sabote edilmesi hem etkili hem yerindeyken, bir gazoz fabrikasn sabote etmek gllntr. [glntr] kinci durumda, birka ii iinden edilir, fakat bununla endstriyel hayatta hibir deiiklik olmaz. Birinci halde ise, yine bir ii transferi olacaktr, fakat, bu kez, blgede tm hayat [hayatn] felce uramasndan dolay bu tamamen yerinde bir hareket saylabilir. Sabotaj tekniine daha sonradan tekrar dneceiz. Ordunun en gzde silahlarndan biri de uaklardr, fakat, gerilla savann birinci aamasnda bunlarn says az ve bunlar engebeli bir arazide dalm durumdadrlar. Uaklar, gzle grnr ve rgtl savunma sistemlerini sistematik olarak yokettiklerinde etkili olurlar, bizim sava tipimizde durum bu deildir. Ayrca, hava saldrlar, yry kollar, dz ve koru-naksz arazi gibi durumlarda da etkilidir, fakat, gece yryleri yapmakla kolayca savuturulabilir. Yollar ya da demiryollar araclyla ulam, dmann zayf noktalarndan biridir. Bir yolu ya da demiryolunu metre metre gzetim altnda bulundurmak, pratikte olanakszdr. Neresine olursa olsun, bir ara getii srada patlayacak, yolun tahrip edilmesinden baka, ayrca byk bir insan

ve malzeme kaybna yolaacak ekilde patlayc madde yerletirmekle yol kullanlmaz duruma getirilebilir. Patlayclarn kaynaklar ok eitlidir; dardan getirtilebilir, dmandan elde edilen patlamam mermiler bu amala kullanlabilir, gerilla mntkas iinde, gizli laboratuarlarda imal edilebilir. Bunlar patlatmak iin kullanlan teknikler de ok eitlidir. Bu patlayclarn retimi de gerillann iinde bulunduu koullara baldr . Laboratuarlarmzda, patlayc olarak kullandmz barutu retiyorduk. stenilen anda bu maynlar patlatacak eitli patlayclar icat etmitik. En iyi sonular verenler, elektrikli dzeneklerdi. lk patlattmz ma-ym, dman uaklarnn att, iine eitli patlayclar yerletirdiimiz bir bombayd. Bu bomba, tetiine bir kordon taktmz bir tfee balyd. Bir dman tank getiinde, kordonu ekiyorduk, at bombay patlatyordu. Bu teknikler son derece gelitirilebilir. Cezayir'de, rnein, imdilerde, Fransz smrgeci iktidarna kar, radyo araclyla harekete geirildikleri noktadan ok uzakta patlayan, uzaktan kumanda edilen maynlar kullanldn rendik. Mayn patlatmak iin yollarda pusuya yatmak ve hayatta kalanlar yoketmek, silah ve cephane edinmek ok kazanl bir tekniktir, dman ne silah kullanmaya ne de kamaya zaman bulabilir. ok az cephane harcayarak, nemli sonulara ulalabilir. Bu hrpalanmalar, dman taktiklerini deitirmeye zorlar. Yer deitirmeler, artk tek tek aralarla deil, gerek motorize birliklerle yaplmaya balanr. Bununla birlikte, yeri iyi seilirse, ayn sonulara varlabilir, birlik datlr, gler tek bir aracn zerinde younlatrlr. Bu durumda, gerilla sava taktiinin temel unsurlar gznnde bulundurulmaldr: arazinin son derece iyi bilinmesi, ve kap kurtulmaya yarayacak btn ikinci derecedeki yollarn gzetlenmesi. Blge halknn tannmas, ikmal, ulam, yaral arkadalarn geici ya da srekli olarak gizlice misafir edilmesi gibi konularda halkn tam desteine sahip olma. Son olarak,

belirli bir noktada saysal stnlk, byk bir hareketlilik ve yedekler. Btn bu koullar biraraya gelmise, dmann ulam yollarnn artc saldrlara uratlmas, olduka nemli sonular verir. Gerilla taktiinin nemli bir esi, tm insanlara kar taknlacak tavrdr. Dmana kar davran bal bana nem tar: saldr byk bir iddetle yaplmaldr, ayn ekilde, hafiyelie, cinayet ilemeye kalkan btn nefret verici unsurlara kar da ayn tutum szkonusudur. Fakat, askeri grevlerini yerine getirmek iin dven ya da yle sanan askerlere kar olanaklar elverdii lde merhametli olunmaldr. Byk harekat sleri ya da dmann eriemedii yerler yoksa, esir alnmamaldr: hayatta kalanlar serbest braklmal, yarallar, tm arelere bavurularak tedavi edilmelidir. Sivil halka kar davranlarn temeli, blge halknn gelenek ve adetlerine byk bir sayg olmal, gerillann ahlaki bakmndan ezici askere gre stnln kantlamaldr. zel durumlar dnda, suluya kendini savunma olana vermeden adalet yerine getirilmemelidir IV Elverili Arazide Sava Daha nce de sylediimiz gibi, gerilla sava her zaman gerilla taktiinin uygulanmas iin en elverili arazide cereyan etmez. Fakat, bir gerilla grubu, ormanlk ve sarp dalarn bulunduu eriilmesi zor bir blgede, geilmez ller ya da bataklklar iinde bulunuyorsa, genel taktik daima ayn kalmal, gerilla savann temel kurallarna dayanmaldr. Dmanla temas nasl kurmal, dman nasl oyalanmaldr, ite nemli nokta budur. Blge iinden klmaz, dzenli ordularn giremeyecei kadar tehlikeliyse, gerilla, dzenli ordunun eriebilecei, arpmann mmkn olaca blgeye kadar ilerlemelidir. lk aama bittikten, gerilla yaamn srdrebilir duruma geldikten sonra, savamaldr. Bunun iin durmadan

smandan kmaldr, fakat, hareketliliinin elverisiz arazideki kadar fazla olmas gerekmez. Gerilla ordusu dmann koullarna kendini uydurmaldr, fakat, dmann hzla ok miktarda insan biraraya getirebildii arazilerdeki kadar ok yerdeit-irmeye artk ihtiyac yoktur. Operasyonlarn gece yaplmas da artk gerekli deildir. Genellikle, gndzleri operasyonlar yaplabilir ve hele yerdeit-irilebilir. Elbette ki, btn bunlar, yerde olduu kadar havada da dmann uyanklna baldr. Savalar, zellikle dada daha uzun srebilir; ok az elemanla uzun sreli savalara giriilebilir, dman takviye birliklerinin operasyon alanna kadar gelmesini engellemek ok mmkndr. Ulam yollarnn gzetlenmesi gerillann asla unutmamas gereken bir kuraldr. Dmann takviye almakta karlat glkler gerillann saldr gcn artrr; daha yakmlaabilir, daha dorudan saldrya geebilir, cepheden ve daha uzun sreli savaabilir. Btn bunlar, tabii ki, eitli koullara, rnein cephane miktarna baldr. Elverili arazide, rnein dada savamak, bir ok avantajl ynlerine ramen, tek bir operasyonla byk miktarda silah ve cephane ele geire-memek gibi sakncal ynler de gsterir; nk, bu gibi blgelerde, dman bir takm nlemler alr. (Gerilla, silah ve cephane ikmali kaynann dman olduunu asla unutmamaldr.) Tersine olarak, byle yerlerde, elverisiz araziye nazaran, gerilla gleri daha hzl yerleebilir, mevzii sava srdrebilecek bir merkezi s oluturabilirler. Buralarda, gerilla, uak saldrlar ve uzun menzilli top atlarna kar tam bir korunma salayarak, hastahaneler, eitim ve talim merkezleri, ayrca datlacak malzeme iin ambarlar gibi ihtiya duyduu kk tesisleri kurabilir. Bu koullarda, gerilla saysal gcn artrabilir, savamayan adamlarda kapsamna alabilir, hatta gelecekte gerillann eline decek silahlar alacak savalar eitebilir.

Bir gerillann adamlarnn says, yer, yiyecek ikmali kolaylklar, komu blgelerden ezilen insanlarn kitle halinde ka ve rgtn kendi ihtiyalar gibi deiebilen ltlere baldr. Her ne olursa olsun, yeni savalarn katlmas yerlemeyi ok daha kolaylatrr. Bu tip bir gerillann eylem yarap, komu blgelerdeki dier gerillalarn operasyonlarnn izin verdii lde geni olabilir. Bununla birlikte, bu yarap, bir operasyon alanndan, gvenilir bir blgeye gitmek iin gerekli zamanla snrldr. Yrylerin ancak gece yaplabilecei hesaba katlrsa, bir gerilla asgari gvenlik noktasndan be-alt saatlik yoldan daha uzak yerlerde operasyonda bulunamaz. Bu gvenlik blgesinden balayarak, kk gerilla gruplar, elbette ki, yaylabilir ve gitgide komu blgeye sokulabilirler. Bu tip bir sava iin salk verilen silahlar, uzun menzilli olanlar ve az cephane harcayanlardr; bunlar, otomatik ve yar otomatik silahlarla desteklenmelidir. Kuzey Amerikan pazarlarnda bulunan tfekler ve makinal tfekler arasnda, zellikle salk verilecek silahlardan biri Garand denilen M tfeidir, belirli bir deneyim kazanm kiilerce kullanlmal, nk ok cephane tketmek gibi bir sakncas vardr. Elverili arazide, kullananlar iin daha gvenilir olan ayakl mitralyz gibi yar ar silahlar kullanlabilir; bununla birlikte bunlar daima saldr deil, savunma silah olmaldr. Yirmibe kiilik bir gerilla birlii iin ideali udur: on-onbe kadar bir seferde tek mermi atan tfek, Garand'dan otomatik tabancaya kadar bir dzine otomatik silah, destek olarak Browning ya da Belika F.A.L. ve en modern tipte M14 mitralyz tfekleri gibi hafif ve kolay tanr otomatik silahlar. Otomatik tabancalar arasndan, daha ok mermi tamay salayan 9 mm'likler seilmelidir, yaplar ne kadar basitse o kadar kullanldrlar, nk paralar kolayca yerine taklabilir.

Koullar ne olursa olsun, cephanesi, silahlar elimize dtnde kullanacamz cephanenin ayn olduundan s^/aMar dMmafUH^TM^ aym o/ma^&r. Dmann kullanabilecei ar silahlardan kanmaldr. Grnr bir hedef olmadndan uaklar etkisizdir ve bu gibi blgelere girmede karlatklar glkler gz nne alnrsa tanklar ve toplar fazla bir ie yaramaz. Yiyecek ikmali ok nemlidir: genellikle girilmesi zor blgeler, kyllerin azl (ve bunun sonucu olarak tarm rnleri ve etin dorudan ikmalinin gl) nedeniyle sakncaldr. Bir takm tatsz kstlamalar nlemek ve yedek olarak depolanan asgari bir miktardaki yiyecee gvenebilmek iinsalam ulam yollar her zaman elaltmda bulundurulmaldr. Genellikle, byle bir operasyon alannda geni apta sabotaj olanaklar azdr. Blge zor eriilir trden olduundan, dorudan bir eylemle zarar verilebilecek binalar, telefon hatlar, su kemerleri pek bulunmaz. Yiyecek ikmali iin, yk hayvanlar bulundurmak nemlidir. Arazi engebeli olduundan en uygun hayvan katrdr. (Tam beslenmesinin salanmas iin ayrlklar olmaldr.) Katr, baka hi bir hayvann geemeyecei son derece arzal yerleri aabilir. ok zor durumlarda, insan srtnda tamaya bavurulmaldr. Her kii, gnde birka saat olmak zere, yirmibe kiloluk bir yk gnlerce tayabilir. Daryla balant salayan yollar zerinde, tam olarak gvenilen insanlarn malzemeyi depo ettii ve habercileri saklad bir dizi konak yeri bulunmaldr. Yaylma derecesine, gerillann ulat geliim dzeyine bal olarak i ulam yollar da yaratlabilir. Kba gerilla ordusunun operasyon cephelerinin yerald baz blgelerde, kilometrelerce uzunlukta yollar ve telefon hatlar kurabilmi; btn blgeleri kaplayan, en ksa bir zaman iinde haber alabileceimiz bir haberci servisi kurmutuk.

Kba gerillasnn kullanmad, dumanla iaretleme, gne nlarn aynayla yanstma, haberci gvercinler gibi baka balant olanaklar da vardr. Gerilla silahlarn, cephanenin bakmna gz kulak olmal ve hereyden nce uygun ayakkablara sahip olmaldr. Bu hayati bir zorunluluktur. lk zanaatkarlk abalar bu konuda yaplmaldr. Balangta, fabrikalar, eski ayakkablara pene vurmak iin alan kurululardr, daha sonralar ib-lmyle dzgn bir gnlk tempoyla ayakkablar retecek eitli atlyeler kurulabilir. Barut retimi basittir, gerekli malzemeyi dardan getirterek kk bir laboratuarda ok miktarda retilebilir. Maynl araziler, dman iin byk bir tehlike demektir: geni mayn tarlalar, bir anda, yzlerce insan yere gmebilir. V Elverisiz Arazide Sava Az engebeli, ormansz, pek ok ulatrma yolu olan byle bir arazide savamak iin, gerilla savann btn temel koullarnn biraraya gelmi olmas gereklidir; yalnzca yntemler deiir. Bu tip bir gerillann hz olaanst olmaldr; tercihan gece vurulacak darbe son derece hzl geri ekilmekle kalmamal, yeni bir sse ulamaldr. Bask gleri iin hibir sman eriilmez olmad asla unutulmamal, yeni s balangtaki sten farkl ve balangtaki yerden mmkn olduu kadar uzak olmaldr. Bir adam, bir gecede, otuz krk kilometre yol alabilir, fakat ayn ekilde, operasyon blgelerinin gerilla tarafndan ok iyi biimde kontrol edilmesi ve blge sakinlerinin dman ordusuna, gerilla birliinin durumunu ve gittii yn bildirmesi gibi bir tehlike bulunmamas kouluyla gnn ilk saatlerinde de yrnebilir. Eer belirtilen tehlike sz konusuysa, daima gece eyleme gemeli, eylemden nce ve sonra tam bir sessizlik iinde bulunulmal, bunun iin gecenin ilk saatleri seilmelidir. Bu durumda da, hesaplar

ters kabilir; nk yle durumlar vardr ki afak saatleri daha uygundur. Durum ne olursa olsun, dman asla belirli bir sava biimine altrmaman; gerillalar yerleri, saatleri, operasyon biimlerini srekli olarak deitirmelidir. Hareketin hibir zaman uzun sremeyeceini, hzl ve son derece etkili olmas gerektiini, birka dakika devam edeceini ve arkasndan derhal geri ekilmenin zorunlu olduunu sylemitik. Bu durumda kullanlacak silahlar, elverili arazidekinin ayn olamaz. Mmkn olduu kadar ok sayda otomatik silaha sahip olmak ye tutulur: Gece saldrlarnda, belirleyici etken, nianclk deil at younluudur. Otomatik silahlar ne kadar yakndan atelenirse dman yoketme ans da o kadar artar. Ayrca, yollarda mayn patlatma ve kprleri ykma en belli bal etkenlerdir. Saldrlar daha ksa sreli, daha aralkldr, fakat ok iddetli olabilir; daha nce szn ettiimiz maynlar gibi eitli silahlar ve av tfekleri kullanlabilir. Askeri birliklerin nakli iin kullanlan ak aralar ve zel bir savunmas olmayan kapal tatlar, rnein kamyonlar iin av tfei korku verici bir silahtr: iri sama dolu bir tfek son derece etkilidir. Bu, gerillaya zg bir silah deildir; klasik savalarda da kullanlr, Amerikallarn mit-ralyz yuvalarn temizlemek iin sngl, kaliteli tfeklerle silahlanm piyade mangalar vard. nemli bir sorun daha kalyor: cephane. Cephaneler hemen hemen her zaman dmandan elde edilir. Gvenilir yerlerde sakl byk cephane stoklarna sahip olunmadka, ancak kullanlan cephanenin yerine konulabileceinden kesin biimde emin olunan yerlerde saldrya geilmelidir. Dier bir deyile, eer tm cephane elden gidecekse, yerine konmas olana da yoksa, bir grup insan zerine saldr dzenlenmemelidir. Gerilla taktiinde, sava srdrmek iin temel olan sava malzemesi ikmali gibi nemli bir sorun her zaman gz nnde bulundurmaldr. O halde,

silahlar dmanmkilerin ayn olmal: yalnzca cephanesinin ehirden ya da gerillann kendi blgesinden salanmas olana bulunan tabanca ve tfekler bunun dndadr. Bu tarz bir gerilla birliinin sahip olabilecei adam says on ya da onbei gememelidir. Tek bir sava mfrezesinin saysal gcn daima yapaca etkiyle snrlamay hesaba katmak son derece nemlidir: on, on iki, on be adam nereye olsa saklanabilir ve ayn zamanda aralarnda yardmlaarak dmana kar etkili bir direnite bulunabilirler. Drt ya da be kii byk bir olaslkla yetersizdir, ancak, say on-ikiyi atnda, bir yry srasnda ya da slendikleri noktada dmann onlarn yerini saptamas olasl ok daha byktr. Bir yry srasnda, gerilla birliinin hznn en yava admlarnk-ine eit olduunu hatrlaynz. On kiiye nazaran, yirmi, otuz ya da krk kiide ayn yry temposunu bulmak daha gtr. Ova gerillas ise mutlak biimde hzl bir koucu olmaldr. Vur ve kam pratie uygulanmas en tam anlamn ovalarda kazanr. Ova gerillalar hzla kuatlabilmek, etkili bir direnite bulunabilecek gvenli yerlere sahip olmamak gibi son derece byk sakncalarla kar karyadrlar. Bu yzden, balang srecinin byk bir ksmnda, ball ok iyi denenmemi olan hibir komusuna g-venmeksizin, mutlak bir gizlilik iinde yaamak zorundadrlar. Genellikle dmann, yalnz aile reisine kar deil, ou kez kadn ve ocuklara kar da basks ylesine iddetli ve serttir ki, onlarn ihanet etmeye, gerillann bulunduu yeri ve harekat tarzn aklamaya karar vermelerine sebep olabilir. Bunun sonucu derhal, gerilla iin daima lmle bitmemekle birlikte ac olaylar douran bir evirme hareketinin ortaya kmasdr. Silah ikmali, ya da halkn ayaklanma durumu adam saysn artrmaya elveriyorsa, gerilla blnmelidir. Ayr ayr gerillalar, gerekirse, byk bir darbe indirmek iin, belirli bir anda yeniden birleebilirler, fakat bu, onlarn, hemen bunun arkasndan on,

onbe kiilik kk gruplara ayrlabilecei, her zamanki blgelerine doru dalabilecekleri biimde yaplmaldr. Gruplam olarak kalmak zorunluluu olmadan, tek bir komuta merkezi olan gerek ordular rgtlemek ve bunlarn sayg ve balln kazanmak mmkndr. Bir gerilla efinin seiminin son derece nemli olmasnn nedeni budur. nk, bu efin, blgenin en nemli efi nnde ideolojik ve kiisel olarak tam anlamyla sorumlu olacana gvenmek zorunluluu vardr. Gerilla birlii iin faydalanlabilecek silahlardan biri tanmas ve kolay kullanlmas nedeniyle ok byk yararll olan, ar silahbazukadr (roketatar). Gerekirse, tanksavar el bombas bunun yerini tutabilir. Elbette ki, bu, dmandan alman bir silahtr: zrhl aralar zerine, zrhl olmayanfakat askeri birlikler ykl tatlar zerine ate etmek, zaptedilen garnizonlarda hzla kk askeri karakollar ele geirmek iin idealdir. Bununla birlikte, adam bana fzeden fazlasnn tanamayacan, bunun bile azmsanmayacak bir aba gerektirdiini belirtmeliyiz. Gerillalar, dmandan alman ar silahlardan hibirini kaybetmemeye almaldr. Bununla birlikte, bir kez ele geirilen ayakl mitralyz, 50 kalibrelik mitralyz gibi baz silahlara kar, kaybedilmeleri olasl varsa, biraz ilgisizce davranlabilir: ar bir mitralyz ya da bu cins bir silah savunmak iin elverisiz koullarda savalmamaldr. Bunlar, yalnzca herhangi bir mevzide terkedilmeleri gerekinceye kadar kullanlr. Kurtulu savamzda, bir silah terketmek ar bir su saylyor, ileri srdmz mazeretlerden hibiri kabul edilmiyordu. Ancak, bu olaslk karsnda, silah terkinin eletiri nedeni olmadn belirtelim. Elverisiz arazide, gerillann silah, ate etmedeki hzdr. Genellikle kolay girilen blgelerde yaayan insanlar vardr, buralarda kyl nfus ok sktr; bu olgu ikmal olanaklarn byk lde kolaylatrr. Yiyecek datan merkezlerle ilikisi olan gvenilir kimseler araclyla, gerilla, uzun ve tehlikeli ikmal

ilemleriyle zaman ve parasn harcamaks-zm yaamn srdrebilir. Yine, saysal g ne denli kstlysa, yiyeceinin de o denli garantili olduunu hatrda tutmak iyidir. Temel ikmal malzemeleri, hamaklar, rtler, su geirmez bezler, cibinlikler, ayakkablar, ilalar ve yiyecekler dorudan doruya blgeden salanr, nk bunlar halkn hergn kulland eyalardr. Gvenilir daha ok insan ve yol bulunduundan ulam ok daha kolaydr, fakat uzak bir yere haber iletmede gvenlik azdr, nk ok sayda gvenilir balant unsuruna ihtiya vardr. Srekli olarak dman blgeleri iinden geen bu habercilerden birinin yakalanmas olasl srekli bir tehlike yaratr. Bu mesajlar son derece nemli deilse azdan iletme yoluna bavurulmal; byk nem tayan haberlerse ifreyle yazlmaldr. Deney, azdan aza iletilen szl mesajlarn haberlemeyi tamamiyle amacndan saptrdn kantlamtr. Ayn nedenlerle retim nemini yitirir. Ayakkab ve silah fabrikalar kurulamaz. Pratikte, tfeklerin fieklerin deitirildii, herhangi bir eitten maynn, silah paralarnn ve acil ihtiya duyulan hereyin retilebildii kk atlyelerle yetinilmelidir. Buna karlk, blgenin tm dost atlyelerinden gerekli iler iin yararlanlabilir. Sylediklerimizden mantki olarak kan iki sonuca varyoruz. Bir yandan, gerilla sava erevesinde, yerleim koullar ilgili blgenin gelimedzeyiyle ters orantldr. Kolaylklar insan yerlemeye iter, fakat gerilla konusunda ortaya kan durum bunun tam tersidir; Gerilla ne kadar ok rahatlk bulursa, hayat da o kadar kararsz ve gebe tarzndadr. Bu blmn bal Elverisiz arazide savatr, nk insan hayat iin elverili olan ve ulam, ehir ya da yar-ehir yerleme merkezleri, byk nfus skl, makinalarn kolayca iledii topraklar gibi sonular veren herey gerillay elverisiz bir duruma sokar. kinci sonu: Eer gerilla zorunlu olarak nemli bir kitle almas yapyorsa, bu alma, elverisiz arazide, dmann tek

bir saldrsnn bile felaket yarataca yerlerde daha da nemlidir. Buralarda, iilerin, kyllerin ve blgenin teki toplumsal snflarnn birlemesini gerekletirmek, i cephenin tamamen homojen ve gerillalarla uyum halinde olmasn salamak iin propaganda srekli olmaldr. Gerilla ile blgenin sakinleri arasndaki ilikiler ynyle ele alman bu srekli kitle almas, bir tehlike durumuna geldii anda acmakszm yokedilmesi gereken dmanca tutumlarnda kararl bireyleri unutturmamaldr. Bu konuda, gerilla kat olmaldr. Gvenli olmayan yerlerdeki operasyon blgeleri iinde gerillalarn dmanlar ok tehlikelidir. VI. ehirlerde Sava Gerilla savann belirli bir annda, gerillalar olduka gvenlikli biimde yerletirmek suretiyle civardaki krsal blgelere nfuz ederek, ehirlere saldrma sras gelirse, ehirleri zel bir rgtle gerelendirmek gerekir. ehir blgelerinde, gerillann hibir zaman kendiliinden ortaya kmadn belirtmek gerekir. Ancak varoluu iin zorunlu baz koullar yaratldktan sonradr ki, doar. Bu gerek, ehir gerillasnn dorudan doruya baka bir blgede bulunan eflerin emrine verilmesi gerektiini kendiliinden gsteriyor. ehirlerdeki gerillann grevi, bamsz deil, tersine daha nceden saptanm stratejik planlar erevesinde hareket etmektir. Bu grev, ehirde olmayan gerillalarn harekat geniliine sahip olmakszn, baka bir blgenin daha byk gruplarnn eylemine yardmc olmak ve belirli bir taktik grn baar kazanmasna katkda bulunmaktr. ehir blgesindeki gerilla, haberleme servisini sabote etmek, suikastler dzenlemek ya da uzaktaki bir yol zerinde bir askeri devriye koluna baskn yapmak arasnda seim yapamaz, ona ne denilmise kesinlikle onu yapmak zorundadr. Eer rol direkleri ykmak, elektrik kablolarn kesmek, demir yollarn ve su kemerlerini havaya uurmaksa, bu grevleri tam anlamyla yerine getirmekle yetinmesi gereklidir.

Saysal gc, drt-be adam gememelidir. Bu snrlama nemlidir, nk ehir gerillasnn olaanst elverisiz bir arazide bulunduu kabul edilir. Burada, dman son derece uyank, bask ve hafiyelik olanaklar ok daha fazladr. Durumu daha da zorlatran bir koul, ehir gerillasnn operasyon noktalarndan asla uzaklaamamasdr. Eylemin ve yerdeitir-menin hzna karlk, eylem yerinden uzaklama azdr. ehir gerillas en stn eylemlerini gece gerekletirebilir, ayaklanmann ilerleyii ehri kuatmaya elverili duruma gelinceye ve bu kuatmada faal sava olarak yer alncaya kadar eyleminde bir deiiklik yapamaz. Bu gerillann temel nitelikleri, olanaklar elverdii lde teki gerillalardakinden daha byk bir disiplin ve gizliliktir. Konuk olmak iin iki arkada evinden bakasna gvenemez. Bu koullarda, sarlmann lm demek olduu hemen hemen kesindir. Silahlar dier gruplardakinin ayn olamaz. Bunlar gizlenebilen ve hzla kamay engellemeyen kiisel savunma silahlardr. Grubun en fazla iki karabina tfei (yada ksa namlulu tfek) ve herbir grup yesinin tabancalar olabilir. Birdenbire artc baskn biiminde olmadka, dman ordunun bir iki yesi ya da haberalma servisine kar saldrya girimemelidir. Eylemin ekseni rgtl sabotaj olmaldr. Bu, nemli malzemeler gerektirir: testere, dinamit, kazma-krek, raylar kaldrmak iin aletler; ayrca, gvenilir bir yerde gizlenen fakat ihtiya duyulduu anda el altnda bulunabilecek mekanik ara-gere. Birden fazla grup varsa, hepsi, gerekli almalar, tam olarak gvenilen sivil balant elemanlar araclyla yneten tek bir efe bal olmaldr. Baz durumlarda, gerilla, bar zamannda yapt ii srdrebilir, fakat bu ok zordur. Pratikte, ehirde sava, daha nceden kendini gizlemi, bir ordu gibi rgtlenmi ve daha nce tanmladmz elverisiz koullar iinde yer alm bir grup insann eseridir.

ehirdeki mcadelenin nemi ok kmsenmitir, oysa ki son derece byktr. Geni apta, iyi bir alma, blgenin ticaret ve sanayi hayatn hemen hemen tamamiyle felce uratr, halk o kadar endie, tedirginlik, huzursuzluk iine sokar ki, bu bekleyiten kurtulmak iin iddet olaylar istemeye balarlar. Daha savan balangcnda bu tip sava uzmanlar yetitirilirse, ok daha hzl bir eylem, insan hayatlar ve ulus iin ok deerli olan zaman bouna harcanmam olur. Blm 2 GERLLA BIRLIGI I. Gerilla Toplumun Islahats Gerillay daha nce anlattk: halkn kurtulu iradesini iyice anlayan, bir kez bar yollar tkendikten sonra, sava halkn silahl ncs olarak mcadeleyi balatan insan. Mcadeleye girerken, haksz bir dzeni ykmak ve az ok da vurduu, eski dzenin yerine yeni bir rejim geirmek isteiyle hareket eder. Latin Amerika'da ve hemen hemen tm azgelimi lkelerde, bugnk koullarda ideal mcadele alannn kr olduunu belirtmitik; o halde, gerillann ortaya ataca toplumsal hak davalarnn temeli, tarmsal zel mlkiyetin yapsnn deitirilmesi olacaktr. Bu nedenle, mcadele srekli olarak tarm reformu bayra altnda akp gidecektir"; [trnaklar?] balangta bu reformun snrlar ve amalar tmyle saptanm olmayabilir, kylnn, binlerce yllk, iledii ve ilemek istedii topraa sahip olmak iradesinden ibaret kalabilir. Bir tarm reformunun gerekleme koullar, mcadele balamadan nceki koullara ve mcadelenin toplumsal geniliine baldr. Fakat, halkn ncsnn bilinli unsuru olarak gerilla, ne srd reformun hizmetinde olduu gvenini yaratan bir ahlaki hal ve gidie sahip olmaldr. Savan zor koullarna bal zorunlu arballa, kendi kendisi zerinde

kurduu, koullarn kolaylatrabilecei en kk bir arla, en kk su eilimine kar kan ciddi bir kontrolden doan arballk eklenmelidir. Gerilla, kendini halka adam bir ileke olmaldr. Toplumsal ilikilere gelince, sava gelitii lde deiecektir. En bata,henz acemi olan gerillalar yerel toplumsal yaplarda ne olursa olsun hi-bireyi deitirmeye kalkmazlar bile. Parasn deyemedikleri mallar, ilk frsatta denmek zere borlanarak satn alnr. Gerilla, her zaman, teknik, ekonomik, moral ve kltrel bakmdan insanlara yardm etmelidir. Savan ilk anlarndan balayarak, zengini mmkn olduu kadar az gereksiz nlemlere zorlarken, fakire yardma her zaman hazr olmaldr. Fakat, sre iersinde, elikiler keskinle-ir ve devrime sempatiyle bakanlarn tam kart bir tutum aldklar bir an gelir. Bunlar, halk glerine kar ilk admlarn atarlar. Bu anda, gerilla deimeli, halkn davasnn her trl ihaneti cezalandran bayraktar olmaldr. Sava blgesinde, zel mlkiyet toplumsal ileviyle snrlandrlmaldr: yani zengin bir ailenin fazla topra, ihtiyacn aan sr hayvanlar halkn eline gemeli ve eit olarak datlmaldr. Mallar byle bir ileme uratlan bir mlk sahibinin zarar denmeli ve bu hakka sayg duyulmaldr; deme bor senediyle yaplr (ustamz, general Bayo bu tr senetlere umut bonolar derdi). Devrimin herkese bilinen dorudan dmanlarnn toprak ve mlk derhal devrimci glerin eline verilmelidir. Sava ortamndan, insanca kardelik duygularnn en yksek noktasna eritii bu anlardan yararlanarak, blgedeki zihniyetin kabul edilebildii her eit ortak alma yaplmaldr. Toplumsal slahat olarak gerilla yalnzca davranlaryla rnek olmakla kalmamal, bilgileri, zlemleri, sava aylar ya da yllar boyunca kazand deneyimi sayesinde srekli olarak ideolojik yneli de kazanmaldr. Bu deneyim, silahlarn gcn kabul ettirdii ve blge sakinlerinin durumunun bilincine vard lde grlerine k tuttuu devrimci iin yararldr. Bylelikle,

eskiden kuramsal nemi onun iin apak olan, fakat, ou kez, uygulamadaki acillii gznden kaan birok deimenin haklln ve hayati zorunluluunu anlar. Bu durum sk sk grlr, nk gerilla savanda inisiyatif sahibi olanlar, yani yneticiler, her gn saban izi zerine eilen insanlar deillerdir, kyllerin toplumsal dzenini deitirmenin gerekliliini anlarlar, fakat, btn iinde, bu durumun acsn ekmemilerdir. Bylece Kba deneyinden szediyorum halka gerekleri ve silahl mcadelenin temel nemini reten yneticilerle, mcadele iinde byyen ve kendisi de yneticilere pratik zorunluluklar reten halk arasnda tam bir karlkl etkileim meydana .gelir. Gerilla ile halk arasndaki bu karlkl etkileimden, hareketin devrimci zelliklerini yava yava keskinletiren ve ona ulusal boyut kazandran ilerici bir kkleme ortaya kar. II. Sava Gerilla Gerillann ksaca taslan izdiimiz hayat ve tanmlayc zellikleri, bu hayata kendini uydurmak ve zorunlu kld grevleri baaryla yerine getirmek iin fiziksel, zihinsel ve moral koullarn tmn gerektirdiini gsteriyor. Ortaya kan ilk soru udur: bir gerilladan ne istenir? Hereyden nce, gerillann tercihan [tercihen] blgenin sakinlerinden olmas gerektii cevab verilmelidir. nk, szkonusu yerde, dorudan doruya bavurabilecei akrabalar vardr, o blgeye ait olduu iin oray tanr (arazinin tannmas gerilla mcadelesinde nemli etkenlerden biridir). Blgesinde karlalan glklere gs germeye alk olduundan en kusursuz almay yapabilir; buna, kendi mirasn savunmann ya da kiisel evrenine zarar veren toplumsal rejimi deitirme mcadelesinin heyecann ekler. Gerilla gece savasdr: bununla, gece eylemi iin gerekli btn niteliklere sahip olduunu sylemek istiyoruz. Kurnaz olmal,

kimse farkna varmadan da tepe aarak sava yerine kadar yryebilmek', artma oyunu oynayarak dmann stne atlmaldrartma bu tip savan balca esidir. Bu biimde yaratlan panikten yararlanarak, silah arkadalarnda en kk bir zayfla gz yummakszm ve dmandaki en kk bir gszlk belirtisinden yararlanarak cokuyla savaa atlmaldr. Gerilla kasrga gibi birdenbire gelir, hereyi ykar, ancak durum yle gerektiriyorsa canlar balar, gerektiinde adaleti yerine getirir, dman savalar arasnda panik tohumlar eker. Fakat, ayn zamanda, savunmasz yeniklere kar iyini-yetli davranr, llere saygldr. Yaral kutsaldr, olanaklar elverdii lde en iyi biimde tedavi edilmelidireer gemiteki hayat lm cezasn gerektirmiyorsa. Asla yaplmamas gereken bir-ey henz dmann eriemeyecei gl bir sse sahip olunmad zamanlarda bir tutsa birlikte gtrmektir. Bu durumda, bu tutsak, tekrar birliine dndnde verebilecei bilgiler nedeniyle yerel halkn gvenlii ve gerilla rgtnn kendisi iin bir tehlike halini alr. Eer sulu deilse, adamakll azarlandktan sonra serbest braklmaldr. Gerilla gerektii her anda hayatn tehlikeye atabilmeli, istenen anda en kk bir duraksamaya dmeden bu hayat vermeye hazr olmaldr; bununla birlikte, tedbirli olmal, gerekmedii yerde kendini tehlikeye almamaldr. Aleyhte bir sonu ve yokoluu nlemek iin olanaklar elverdiince her nlem alnmaldr. Bu nedenle, her arpmada, dmann takviye alabilecei noktalar gzetlemek ok nemlidir. Fiziksel bakmdan ok ar birfelaket, moral bakmmdansa daha da ac bir ykm olan, nk savan geleceine olan gveni kaybettiren evrilme tehlikesi de bylelikle nlenebilir. Bununla birlikte, gerilla cretkar olmal, tehlikeyi ve eylem olanaklarn soukkanllkla incelemeli, koullar ne olursa olsun her

zaman iyimser bir tutum almaya hazr olmaldr. Lehteki unsurlarla aleyhteki unsurlar arasnda yaplan kyaslama pek umut vermedii zamanlarda bile, gerilla baarl bir zm bulmaldr. Yaamn, srdrebilmek iin, gerilla yaad ortama uymasn ve ondan bir mttefik olarak yararlanmasn salayacak biimde yeterince evreye uyma yetenei gstermelidir; ayrca, canl bir kavraya ve eylem srasnda karar almasn salayacak kendiliinden yaratma yeteneine sahip olmaldr. Halk ordularnn uyum ve yaratclk yetenekleri, sava ustalarnn btn hesaplarn suya drr, atlmlarn nler. Hibir zaman, gerilla yaral silah arkadan dman birliklerinin insafna terketmemelidir, nk bunun sonu onun iin hemen hemen kesinlikle lmdr. Ne pahasna olursa olsun, yaraly sava blgesinden uzaklatrarak gvenli yerlere tamal, bu uurda en ar yorgunluklara katlanmal, en byk tehlikeleri zerine ekmekten ylmamaldr: gerilla askeri ei benzeri bulunmaz bir arkadatr. stelik, dilsiz olmaldr. nnde tm konuulanlar ve yaplanlar yalnz onun tarafndan bilinmelidir. Kendi silah arkadalaryla bile olsa, azndan fazla bir kelime karmamaldr, nk dman planlar, bulunulacak yerleri, yaama biimlerini renmek iin gerilla kuruluu iine srekli olarak adamlarn sokmaya abalar. Szn ettiimiz manevi zelliklerin yansra, gerilla savas pek ok nemli fiziksel nitelie de sahip olmaldr. Yorgunluu ekilmez bir hal aldnda bile yeni bir soluk bulmaldr. Her hareketi kahramanca olmal, inancnn derinliinden gelmeli, onu bir adm daha atmaya zorlamal, bu da son adm olmamal, nk bir baka ve sonra bir tane daha adm baarmal, efin gsterdii yere kadar her zaman bir adm daha atmaldr. Had snrlara kadar straba katlanabilmelidir, yalnz her an kar karya bulunduu yiyecek, giyecek, barnak yoksunluuna

deil, hastalklara ve ar yaralara da gs germelidir. Bu hastalklar ve yaralar, ou zaman cerrahn mdahalesi olmadan sadece doann yardmyla iyilemek durumundadr, byle olmas da zorunludur, nk, tedavi olmak iin gerilla blgesinden ayrlanlar ou kez dman tarafndan katledilir. Bu koullar yerine getirmek iin, gerillann hasta olmakszn btn tersliklere dayanmasn, bu kovalanan av hayvan hayat iinde, doal evreye uyma olay sayesinde, deyim yerindeyse, zerinde savat topran ayrlmaz bir paras durumuna gelinceye kadar salamlamasn salayacak elik gibi bir sala sahip olmas gereklidir. Btn bu dnceler, bizi kendi kendimize u soruyu sormaya gtryor: gerilla iin ideal ya nedir? Bunun snrlarn belirtmek ok zordur. Her trl toplumsal ve kiisel zellik bunu deitirebilir. rnein, bir kyl, ehir adamndan ok daha dayankldr. Bedenini altrmaya ya da salkl bir hayata kendini altran bir ehirli, mrn masa banda tketen bir adamdan ok daha etkili olabilir. Ancak, zet olarak, gerillann tam gebelik dneminde, savann ya, zellikle kyllerde rastlanan birka istisna dnda krk amamaldr. Savamzn kahramanlarndan biri olan komutan Crescencio Perez, altm be yanda Sierra'ya kt, ordunun en yararl adamlarndan biriydi. Bir gerilla rgt yelerinin belirli bir toplumsal kategoriye girip girmemeleri gerektiini de sorabiliriz. Bu evrenin operasyonun merkezi olarak seilen blge olmas, yani sava ekirdeinin kyl olmas gerektiini sylemitik. Kyl muhakkak ki en iyi askerdir, fakat, bunun anlam halkn dier unsurlarn hakl dava uruna savama olanandan yoksun etmek deildir. Bu alanda da, istisnasz bir kural yoktur. En kk ya snrn henz belirtmedik. Burada da, ok zel koullar dnda, onalt yandan kk olanlarn kabul edilmemeleri gerektiini sanyoruz. Genellikle, hemen hemen ocuk saylabilecek bu ilk genlik an yaayan unsurlar, henz

karlaacaklar glklere, straplara, ar ilere dayanacak kadar gelimemilerdir. Gerilla iin ideal yan yirmibele otuzbe aras olduu sylenebilir, bu aamada, hayat her ynden kesin yneliini kazanmtr, evini ve evrenini terkeden kimse sorumluluklarn iyice dnm ve bunu bir adm bile geri ekilmemek iin kesin bir kararla yapmtr. ocuklar arasnda da, direni ordumuzun en st rtbelerine kadar erien olaanst savalar vardr. Fakat, bunlar istisnadr. Byk sava nitelikleri gsteren bir ocuk yataki gence karlk, dzinelercesi de gerilla rgt iin uzun sre tehlikeli bir yk olarak kaldktan sonra evlerine gnderildiler. Daha nce de sylediimiz gibi, gerilla, kaplumbaa gibi evini srtnda tayan bir savadr, o halde antasn yle hazrlamaldr ki elverdiince az yer tutan eyalar en byk fayday salasn. Ancak en zorunlu olanlargtrr. Fakat karlat deiik koullar ne olursa olsun, onu ancak en umutsuz durumlarda yitirebilecei, en deerli varl gibi korur. Silahlar, yalnz ve yalnz tayabilecekleri olacaktr. Yeniden silah ikmali ok zor, hele cephane ikmali daha da zor olacaktr. Talimat, kurunlar slatmamak, bakmn ihmal etmemek, kaybolmalarn nlemek iin bir bir saymaktr. Tfee gelince, daima temiz, iyice yalanm, namlusu parlar durumda korunacaktr, her grubun efinin silah bakm yapmak istemeyenleri cezalandrmasnda yarar vardr. Bu ters koullar iinde hareket etmelerini salayan, bylesine fedakarlk ve katlk niteliklerine sahip olmak iin insanlarn bir ideali olmas lazmdr. Bu ideal basit, dolaysz, yksekten atmayan, genellikle fazla uzaa gitmeyen bir idealdir. Fakat o kadar kat, aktr ki, en kk bir duraksama olmakszn uruna hayatlar feda edilebilir. Hemen hemen her kylde bu ideal, kendinin olan bir toprak parasna sahip olmak, ileyebilme ve adaletli toplumsal koullardan yararlanmaktr. iler iin bu ideal,

bir ite almak, uygun bir cret almak ve yine adaletli toplumsal koullardan yararlanmaktr. renciler arasnda, liberal aklamalarda, urunda mcadele ettikleri zgrlk duygusu gibi daha soyut dncelere rastlanr. Btn bunlar, bizi, gerilla nasl yaar sorusuna gtrr. Normal hayat yollarda geer. rnein, dada, ormanlk bir blgede, dman tarafndan durmakszn tedirgin edilen bir gerilla dnelim. Bu koullarda, gerilla rgt, yemek yemeye bile zaman harcamakszm durmadan yer deitirir. Gece olunca, ormann aklk bir yerinde, bir su banda, allagelmi rgtlenmenin gerektirdii biimde ak ordugh kurulur. Her grup ortaklaa yemek yemek iin toplanr, karanlk iyice basnca, ne bulunursa onunla ate yaklr. Gerilla ne zaman olanak bulursa yemek yer ve ne bulursa onu yer. Bazen, inanlmayacak kadar byk paylar savalarn midelerinde kaybolur, bazen de, iki gn, almalarnda hibir azalma olmakszn alk rejimine katlanrlar. Gerillann ats gkyzdr, hamayla gk arasna bir para su geirmez naylon paras yayar, haman altmaysa, hazinesi demek olan srt antasn, tfek ve mermilerini yerletirir. Ani bir dman saldrs beklendii durumlarda ayakkablar hi karmamak daha iyidir. Ayakkablar da hazinenin bir parasdr. Bir ift pabuca sahip olan, gnlk glklerin snrlar iinde mutlu bir yaam garantilemi saylr. Bylelikle gerilla, insanlarn yaad yerlere yaklamadan, kendi istemedii her trl karlamadan kanarak, en sarp yerlerde yaayarak, scakta ve soukta, bazen hibirey yemeden hatta imeden gnlerce yrr.Srekli yryler srasnda terler, nceki terlere karr, dzenli olarak temiz kalmaya olanak yoktur (yine de bu, her zaman olduu gibi, herkesin mizacna baldr). Son sava iinde, 16 kilometrelik bir yryten ve iki saat krk be dakikalk bir arpmann arkasndan, elverisiz

koullarda gemi on gnden sonra, El Uvero kasabasna vardmzda, kendimizi kzgn gne altnda deniz kenarnda bulduk; vcutlarmzdan kendine zg, ylesine keskin bir koku kyordu ki, kimse yanmza yaklaamyordu. Koklama duyumuz da bu tip hayata kendini uydurmutu: gerillalar hamaklarnda birbirlerini kokularndan tanyorlard. Kamp yerleri kolayca terkedilebilmeli ve arkada hibir iz kalmamaldr; uyanklk son derece byk olmaldr. Uyuyan on kii iin iki kii uyank bulunmal, nbetiler sk sk deitirilmeli, ak ordugha gelen btn yollar sk biimde gzetlenmelidir. Kr hayat yemek piirmek iin, bunu abuk yapmak ve dada bulunan hereyle lezzetini artrmak ya da yeni yemekler ortaya koymak, bayeme-in yanma baka eitler eklemek iin, tropikal blgelerde, bitki yumrularndan, tanelerden, tuzdan, biraz zeytinya ya da sade yadan ve nadiren de herhangi bir etten yararlanmak zere pekok yntem esinlendirir. Savann hayatnn ak iinde, acnn son kertesinde bulunan herkese sevin veren, yenilenen cokularyla ileri atlmalarn salayan en ilgin olay, arpmadr. Gerilla hayatnn doruu olan arpma, yokedilmek iin yeterince zayf bir dman kampnn yeri kefedildii ve grldnde ya da bir dman kolu, dorudan doruya kurtulu glerinin kontrolndeki araziye girecek biimde ilerlediinde patlak verir. Bu iki durum birbirinden farkldr. Kamp yerine kar yaplan eylem, kitle halinde yaplr, balca amac, kuatmay krmak iin gelen kollar kovmaktr; istihkamlarla pekitirilmi dman gleri hibir zaman gerillann hedefi deildir. deal hasm, hareket durumunda, sinirli, blgenin topografyasn bilmeyen, korkak, doal savunmas olmayan dmandr, istihkamlarla glenmi dman, iinde bulunduu durum ne kadar kt olursa olsun, bir saldry pskrtecek

gl silahlara sahiptir. Burada durum, iki deiik noktasndan saldrya uratlan, blnen, saldranlarn evrilmedikleri ya da yoke-dilmedikleri takdirde, en kk bir karla zaman kalmadan geri ekildii nemlice bir dman kolunun iinde bulunduu duruma benzemez. stihkamlardakileri, alkla, susuzlukla ya da dorudan bir saldryla yenmenin olanaksz olduu durumlarda, evirme hareketi, dman kollarna kayp verdirmeye izin verdii anda geri ekilmelidir. Gerilla kolu okzayf, istilaclarn kolu ok glyse, eylem dmann nc kuvvetleri zerinde younlatrlmaldr. Alnacak sonu ne olursa olsun, bu ncye zellikle nem verilmelidir. nc birok kez darbe yediinde ve askerler en n saflarda bulunmann kanlmaz olarak lmek demek olduunu anladklarnda, bu saflarda yer almak korkusu gerek isyanlara yolaar. yleyse, gerillalar daima nclere darbe indirmelidir, bu ise baka yerlere de darbe indirilmeyecei anlamna gelmez. Gerillann eylemlerindeki rahatlk, evreye uyma olanaklar, tehizatna baldr. Kk eylem gruplaryla btnlemi olmakla birlikte, gerilla bireysel zelliklerini korur. Srt antasnda, yaamn srdrmek iin btn gerekli olanlar, hatta belirli bir sre yalnz kalmas olaslna kar kiisel barnan da tamak zorundadr. Tehizat listesini verirken, temel olarak, birinci aamadaki sava durumunda, engebeli arazide, sk yaan yamurlar ve bir dereceye kadar souk altnda, dman tarafndan kovalanma koullarnda bir bireyin zerinde tayacaklarn dnrz. Bu tehizat arasnda, temel olanla yardmc olan ayrmak gereklidir. Uygun biimde dinlenmeyi salayan hama temel olanlar arasnda sayarz. Hamak germek iin iki aa herzaman bulunur, yerde uyunacaksa hamak yer yata grevi de yapabilir. Yamur yadnda ya da nemli bir blgede bulunuluyorsa, ki bu tropikal blgelerde sk rastlanan bir

durumdur, haman yerini birey tutmaz, naylondan su geirmez bir rt onu tamamlar, hama rtecek byklkte olan naylon, drt kesinden kordonlarla balanr, ortasna bal bir baka kordon da haman arasnda gerili olduu aalara balanr. Bu, sularn akmasna yarar, naylonun keleri yaknda bulunan kk bir aaca tespit edilir, bylece naylon kk bir kr adr oluturmutur. rt zorunludur, nk dada, geceler ok souk olur. Yine, an scaklk deimelerine dayanabilmek iin scak bir giyecee de sahip olmak gereklidir. Giyim eyas, niforma biiminde olsun olmasn bir pantalon, kaim bezden bir gmlektir. Ayakkablar olanaklar elverdii lde iyi kaliteden olmaldr ve bu yedei bulundurulacak eyalar arasnda en nde gelendir, nk ayakkabsz yrmek son derece ac verir. Gerilla barnan srt antasnda tadna gre, bu anta da ok nemlidir. En basitleri, halattan iki ask balanm bir uvaldan yaplabilir, fakat pazarlarda bulunabilen ya da saralarn yapt kaba bezden olanlar ye-lenmelidir. Gerilla daima, birliin tmnnkinden ayr, yiyecek maddeleri bulundurmaldr: hereyden nce, organizmann ya tketimi iin gerekli olan sadeya ya da zeytinya, ancak piecek yiyecek salamann olanaksz olduu zamanlarda ya da ok sayda konserve kutusu olup da yry getirdiinde kullanlmak zere konserveler, byk besleyici gc olan balk konserveleri, ok miktarda eker ierdiinden eksiksiz bir besin ve gerek bir tatl olan kondanse st, ayrca st tozu da bulundurulabilir. Dier bir temel madde ekerdir, tuz gibi bulunmay halinde hayat cehenneme dner. Temel nevale blmn, en ok bilinenleri soan ve sarmsak olan, blgelere gre daha bakalar da bulunabilen eni vericileri belirterek bitirelim. Temel olanlar bunlardr. Her gerilla, srt antasnda bir tabak, bir kak ve birok baklar olan bir ak tamaldr. Tabak, karavana, tencere ya da bir

konserve kutusu da olabilir. Bunlar bir para et gibi, malanga da, patates de, ay ya da kahve de piirmeye yararlar. Tfekleri yalamak iin, son derece byk bir zenle kullanlmas gereken zel yalar lazmdr: zel ya yoksa, diki makinesi ya. Silahlar srekli olarak parlatmak iin bezlere, iini temizlemek iin ubua ihtiya vardr, bu iler olduka sk yaplr. Fieklik mmknse standart ya da yerel imalat olmal, bir tek merminin bile kaybolmamas iin yeterince iyi kaliteden olmas gereklidir. Mermiler, mcadelenin temelidir, onlarsz herey botur, altn kadar deerlidirler. Herkes zerinde matara ya da su bidonu tamaldr, nk bol bol su imek gereklidir, ve her istenen yerde de suya kavuma olana pek yoktur. zellikle azdan alman penisilin ve dier antibiyotikler gibi ate drcler, blgeye zg salgn hastalklara kar kullanm alan geni ilalar da lazmdr. Stmaya kar haplar, ishale kar ilalar ve her trl bcek ldrcler de alnabilir. Zehirli ylanlarn ve dier zehirli hayvanlarn olduu yerlerde, buna are olacak bir serum bulunmas yerinde olur. Tehizatn kalan cerrah aralardr. Ayrca, nemsiz hasta bakm iin ilk yardm malzemesine de sahip olunmaldr. Gerillann hayatnda zellikle nemli olan allagelmi bir tamamlayc, ttndr. Sigaralar, purolar, pipo ttn vazgeilmeyecek derecede nemlidir, nk ttn yalnz bir askerin dinlenme zamannda byk bir arkadatr. Pipo ok yararldr; nk, darlk zamannda, sigara ve puro izmaritlerinin btn ttnnn kullanlmasn salar. Kibrit, yalnzca sigara yakmak iin deil, yamur zamannda dada byk bir sorun olan ateler iin de nemlidir. akmaklarn doldurulmasnn olanaksz olduu zamanlarda kullanlmak zere ayrca kibrit alnmas uygundur. Yalnzca vcut temizlii iin deil, bulak ykamak iin de sabun bulunmas gereklidir; nk bulaklar kirli kalrsa, taze

gdayla birlikte alman fermante olmu yiyecek artklarnn neden olduu tahriler gibi sk sk barsak iltihaplanmalarna da yolaar. Bu tehizatla gerilla, koullar ne denli kt olursa olsun, duruma hakim olmaya yetecek sre ile, dada yaayabileceine gvenebilir. Bazen can skc olan, bununla birlikte, genellikle, byk yararll olan yardmc eyalar da vardr. Pusula bunlardan biridir; nceleri doru yn bulmak iin ok kullanlr, fakat yava yava araziyi tandka, gereksiz-leir. Dier yandan, dalk arazide, pusulay kullanmak ok zordur, nk iaret ettii yol kesinlikle en iyisi deildir, dz izgi ou kez almaz engellerle kesilmitir. Dier bir yararl nesne, fazladan bir naylon parasdr; yamur zamannda tm tehizatn stn rtmeye yarar. Tropikal lkelerde, yamurun hemen hemen srekli olduunu ve suyun, gerillann tm malzemesinin, yiyecein, silahlarn, ilalarn, ktlarn, ve elbiselerin dman olduu unutulmamaldr. Deitirilecek amara sahip olunabilir, fakat, genellikle bu acemilerin bulundurduu bir yktr. Havlular, i amarlarn biryana brakarak, ok ok, deitirilecek bir pantolon alnr. nk, yaad hayat iersinde, gerilla, er eyasn tamakta da ekonomi yapmak zorundadr; bu yzden, yava yava temel bir deeri olmayanlar terkeder. Vcut bakm gibi, elbiselerin de ykanmasna yarayacak bir para sabun, bir di fras, bir di macunu, ite tuvalet malzemesi. Gerilla yeleri arasnda elden ele dolaacak birka kitap sahibi olmak da iyidir: gemiteki kahramanlarn biyografileri, tercihan lkeye ait tarih ve ekonomik corafya kitaplar ve askerlerin kltr dzeyini ykseltecek, oyun oynama eilimini azaltacak, (nk bazen gerillann hayatnda ok fazla bo zaman kalr) genel nitelikte birka eser. Srt antasnda fazladan biraz yer varsa, yiyecek edinme artlarnn iyi olduu blgelerin dnda, mutlaka yiyecek

bireyler konmaldr. ekerlemeler, ya da temel besinlerin yannda tamamlayc olacak, daha az gerekli yiyecek maddeleri alnabilir. Biskiler byledir, ok yer tutmalarna, krlp toz haline gelmelerine ramen gtrlebilirler. Tropikal bitki rtsne sahip dalarda, kamalar ve ok nemli yerlerde odunlar slak olduu zaman ate yakmak iin benzin ya da ra bulundurmakta fayda vardr. Her gerilla, bilgilerini not etmek, mektup yazmak, dier gerillalarla haberlemek iin, bir kalem ya da dolma kalem ve bir not defterine de sahip olmaldr. eitli iler iin her zaman bir miktar sicim ya da ip el altnda bulunmal, ine, iplik ve dmelere de sahip olunmaldr. Byle bir tehizat olan gerilla omuzlarnda salam bir ev tayor demektir; arl olduka byktr fakat, savan durmadan deien koullar iinde, en rahat bir hayatgarantilemeye yeterlidir. III. Bir Gerilla Birliinin rgtlenii Bir gerilla birliinin rgtlenii kat bir emaya gre yaplamaz; kendisini uydurmas gereken evreye bal saysz deiiklikler vardr. Anlattklarmz sadeletirmek iin, kendi deneyimizin evrensel bir deeri olduunu varsayacaz. Fakat, baka bir silahl grup iin uygun olan baka yntemlerle de bir gerilla rgtlemenin mmkn olduu hatrda tutulmaldr. Bir gerilla birliini oluturacak adamlarn says zlmesi en g sorunlardan biridir. Daha nce akladmz gibi, bu birliklerin yaplar gibi saysal deerleri de deikendir. Dalk, elverili arazide, ne srekli olarak ka halinde olmalarn gerektirecek kadar g, ne de bir harekat ssne sahip olacak kadar iyi koullar iinde evrimleen bir gcn szkonusu olduunu kabul ediyorsak, bu durumda, bir silahl grup her sava birimi bana en fazla yz elli kiilik olmaldr, bu bile yksek bir saydr, ideali yz kiidir. Bu, Kba hiyerarisine gre, bir binba tarafndan komuta edilen bir kol oluturur. Bizim

savamzda, zorbal akla getiren onba, avu gibi rtbelerin bulunmadn hatrlatmakta yarar vardr. O halde, binba glerin tmnn: yz-yzelli kiinin bandadr ve her bir otuz-krk kiilik grup iin bir yzba vardr. Yzbann rol, bln ynetmek ve yeniden gruplandrmak, birlik iinde arpmasn salamak, datmn ve genel rgtlenmesini stlenmektir. Gerilla savanda etken birim mangadr. Herbiri, aa yukar sekiz-oniki adamdan oluur, balarnda, grubu iin yzbann yapt grevlerin aynlarn yerine getiren, fakat daima yzbasna bal kalan bir temen bulunur. Gerillann kk gruplar halinde harekette bulunma, eilimi, gerek biriminin manga olmas sonucunu verir: bu koullarda birlik iinde savamak iin sekiz il oniki adam en yksek saydr. Bu grup, dorudan doruya, ok zel koullarn dnda, ayn cephede bulunmakla birlikte, yzbasndan ou kez ayr olan efinin emirleri altnda hareket eder. Birim, asla blnmemelidir. Her blk ve mangada, kayb halinde efin hemen yerine geecek olan kii belirtilir; bu kii, yeni sorumluluklarn derhal yerine getirebilmesi iin yeterli formasyona sahibolmaldr. En sonuncu adamdan efine kadar herkese ayn biimde davranlmas-mn gerekli olduu bu birliklerde, beslenme temel bir sorundur. Yalnzca sreen kt beslenme nedeniyle deil, yiyecek datmnn her gn tekrarlanan tek olay olmas nedeniyle de son derece byk nem kazanr. Adalet konusunda ok duyarl olan birlik, yiyecek paylarn eletirici bir gzle ler; en kk bir kayrmaya bile izin verilmemelidir. Eer herhangi bir nedenle, yiyecek btn bir kola datlyorsa, bir dzen kurulmal ve herkese verilen yiyecein miktar ve kalite bakmndan ayn olmasna dikkat edilerek bu dzene kesinlikle uyulmaldr. Giyeceklerin datlmasna gelince, sorun bakadr; bunlar kiisel kullanm eyasdr. Bu durumda iki etken bata

gelir: birincisi isteklilerin ihtiya derecesi, bu, her zaman datlacak miktarn stndedir, ikincisi herkesin kdemi ve yararll. Saptanmas g olan, kdem ve yararllk sistemi, kendisi de dorudan doruya birliin efinin kontrol altndaki bir sorumlu tarafndan dzenlenmelidir. Datm, ortak kullanm olmayan dier maddeler iin olduu gibi yaplmaldr. Ttn ve sigaralar, herkese eit olarak datlmaldr. Datm iiyle insanlar zel olarak grevlendirilmelidirler: direkt olarak komutanlktan gelmeleri tercih edilir. Komutanlk, ok nemli iki ey olan ynetim ileriyle ve balantlarla, ayrca gnlk ilerden kan dier grevlerle urar. Erleri, kavrayl ve son dereceye varan fedakarlk duygular tayan askerler olmaldr, nk onlardan daima birliin geri kalanlarna gre daha fazla i istenecek, buna karlk yiyecek konusunda dierlerinden farkl davranlmayacaktr. Her gerilla tehizatn tar: stelik de, tm kolu ilgilendiren nemli eyalar eit olarak paylatrlr. Bunun iin iki yntem vardr, seimi silah tamayan adam saysna baldr. Birinci yntem, ila, cerrahiye ve diilik aletleri, fazladan yiyecekler, giyecekler, fazladan eitli ara-gere, ar silah gibi her trl eyay, sonradan alman eyadan sorumlu olacak ekilde btn takmlar arasnda eit olarak datmaktr. kincisi tm grup silahl olmad zaman uygulanr, bu yntem, zellikle yk tamakla grevlendirilmi mangalar ya da takmlar oluturmaktr; genellikle bu, daha verimli bir yoldur: silahszlandrlm olanlar arlktan ve tfein sorumluluunu tamaktan kurtulmu olduklarndan, daha az ykldrler. Bylelikle daha ok merkeziletirilmi olan malzemenin kaybedilme tehlikesi azalmtr. Bir silahla dllendirilecekleri vaadedilen tayclar gayrete gelir, daha ok yk tamak ister, daha ok coku gsterirler. Bu takmlar art olarak yrr: grubun geri kalanyla ayn grevlerle ykmldrler, ayn muameleyi grmeye haklar vardr.

Bir kol iinde, grevler, faaliyete gre deiir; kamp yerinde kalmyorsa, sava deneyimi grm, uzmanlam birliklerden oluan zel muhafz ekipleri kurulur. Bunlar, bu grevlerine karlk zel olarak dl-lendirilmelidirler. dller, genellikle, daha byk bir bamszlk tannmasya da ekerleme, ek ttn datmdr, rnein, yz adam ve yz onbe kutu sigara varsa, bu fazlalk onbe kutu, bu ekiplerin yeleri arasnda datlabilir. Birliin geri kalanndan, tmyle ayr olan nc ve artlar, temel muhafzlk grevlerini ykmlenebilirler; fakat her bir takm kendi nbetilerini karmaldr. zellikle serbest arazide, muhafz ekibi kampn ne kadar uzamdaysa, grubun gvenlii o kadar byktr. Yerlemek iin seilen yerler, gndz geni bir gr alanna hakim olmak, gece ise eriilmesi g olmas iin yksek olmaldr. Dalk blgede, doru seilmi bir yerde, etkili olacak tek ar silahn havan topu olduu hatrda tutulmaldr. Blgeye zg malzeme: tahta, ta, vs. kullanlarak dman birliklerinin yaklamasn durduracak ve gerilla savalarn obs mermilerinden koruyacak mkemmel koruganlar ina edilebilir. Kamp yerinde, eitici amalara ynelik disiplini srdrmek ok nemlidir. Gerillalar belirli saatlerde yatp kalkmak zorunda tutulmal, birliin moralini sarsma eilimi yaratacak, toplumsal ilevi olmayan oyunlara kendilerini kaptrmalar nlenmeli, alkoll ikilerin tketimi yasaklanmaldr. Btn bu grevler, daha byk devrimci yararlla sahip savalar arasndan seilen, i dzeni salamayla ykml bir komisyon tarafndan yerine getirilir. Yine bunlarn bir grevi de, gerillann varl konusunda tam bir gizlilik srdrmek iin ak alanlarda ate yaklmasn, gece basmadan duman stunlar ykseltilmesini nlemek, terkedilmesinden nce kamp yerinin temizlenmesine nezaret etmektir. Korlar uzun zaman yanmaya devam eden atelere ok dikkat edilmeli, ktlar, konserve kutular, yiyecek artklar gmlmelidir. Yry srasnda, kolda, tam bir sessizlik hkm srmelidir. Emirler, el kol hareketleri ya da fsltyla verilmeli, en

arkadakine kadar kulaktan kulaa iletilmelidir. Gerilla, bilmedii bir arazide yol aarak ilerliyor, ya da bir klavuzu izliyorsa, ncler, blgenin zelliklerine gre, yz ya da ikiyz metre nden yrr. Kaybolma olasl bulunan blgelerde, her dnemete, arkadan geleni beklemek zere bir adam braklr, artlarn en sonuncusuna kadar bu bylece srer gider. Bu artlar da, ncler gibi, yry kolunun geri kalanndan ayr yrr, arkalar gzetler ve geiten kalan izleri mmkn olduu kadar yoketmeye alrlar. Tehlike arzeden yan yollar varsa, birliin son adam geinceye kadar, bunlar bir grup tarafndan beklenir. Bu grubun zel bir takmdan alnmas daha pratiktir ama takmlarn her birinden alman unsurlardan da oluturulabilir. Bu grup, takmna dnmeden nce dieriyle nbet deitirmeyi beklemeli ve btn birlik geene kadar bu byle devam etmelidir. Yry yalnz tekdze ve kurulu dzene gre yaplmakla kalmamal,rnein 1 nolu takmn nc olduu, 2 nolu takmn onu izledii, ortadaki 3 nolu takmn komutanla ait olduu, daha sonra 4 nolusunun geldii, en geride art ya da 5 nolu takmn bulunduu her an bilinebilecek ekilde, bu dzen daima srdrlmelidir. Gece yrylerinde, kimsenin kaybolmamas ve ses ya da kla iaret verme zorunluluu olmamas iin sessizlik daha da byk olmal, savalar arasndaki uzaklk azaltlmaldr. Gece, k gerillann dmandr. Yry kolu bir saldrya giriecekse, hedefe eriildikten sonras iin saptanan bir balant noktasna, btn gereksiz ykler, srt antalar, tencereler, vs. braklr, her takm yalnzca silahlar ve sava tehizat ile yola devam eder. Saldrlacak nokta, balant kuran, dman muhafzlar, kampn topografyas ve kamp koruyan adam says zerine rapor veren, gvenilir kimselerce incelenmi olmaldr. Bylece, saldrnn kesin plan karlr, daima, glerin byk bir ksmnn gelebilecek takviyelere

saldrmak zere ayrlmas hesaba katlacak biimde savalar datlr. Kampa saldrmann, takviyelerin gelmesine (pusu dolu yollardan gemek zorunda olan takviyeler) sebep olmak iin bir artma hareketinden baka birey olmad hallerde, pusular iin grevlendirilen bir adamn, derhal sonucu efe bildirmesi ve arkadan saldrya uramamak iin kuatmann kaldrlp kaldrlmamas gerektiini duyurmas zorunludur. Her ne olursa olsun, evirme hareketi ya da dorudan saldr srasnda, sava yerine varan btn yollarda nbeti bulundurulmaldr. Geceleri, daima dorudan saldr ye tutulmaldr. Cesaret ve gerekli kavrayla, byk bir tehlikeye girmeden kamp ele geirilebilir. evirme srasnda, dman her yola bavurarak tedirgin eder, ate ederek yerinden kmaya zorlarken, beklemekten ve siper kazarak dmana gittike yaklamaktan baka birey yaplmamaldr. ok yakndan kullanlnca, molotof kokteyli ok etkili bir silahtr. Bir kokteyl atmak iin yeterince yaklalamyorsa, zel bir paras olan tfekler kullanlabilir. Sava srasnda M 16 adn verdiimiz bu silahlar, namlusu ksaltlm, 16 kalibrelik tfeklerden oluturuluyordu. Tfee, dipikle birlikte ayakl destek oluturan iki ayak eklenir. Namlu yaklak olarak 45'lik bir a yapar. Destein n ayaklarnn ileri geri ekilmesiyle bu a deitirilebilir. Tfek, elverdiince silindirik biimli bir ubuun yerletirildii, mermiyi oluturan ve namlunun dna kadar uzanan bir fiekle doldurulur. Dar taan uca, dibinde kauuktan bir amortisr bulunan metalik bir muhafaza ve bir benzin iesi eklenir. Bu alet, atelenen ieleri, az ok isabetli biimde, yz metrelik, ya da daha fazla uzakla atlabilir. evirme hareketleri, tahta yaplar ve tutuabilen malzeme iin ideal bir silahtr, dalkarazide tanklara kar da kullanlr. Kuatma zaferle sonulandnda, ya da hedeflere ulald iin kaldrldnda, btn takmlar, srt antalarnn bulunduu yere kadar geri ekilirler

ve gebe hayatlar devam eder. Gerillann gebelik hayat, bu devrede, arkadalar arasnda ok gelimi kardelik duygular yaratt gibi, bazen gruplar arasnda tehlikeli rekabetlere de yolaar. Eer bu duygular salkl gayretlere dntrlmezse, koldaki birliin blnmesi tehlikesi ortaya kar. Grevlerinin toplumsal anlam aklanarak, mcadelenin daha bandan itibaren gerillalarn eitimi yaplmaldr. Onlara ak kavramlar kazandrmal, karakterlerini elikletirecek, her deneyle kendilerini amalarn salayacak, lm-kalm mcadelesinin ek bir arac olarak kalmayacak bir ahlak telkin edilmelidir. rnek almann byk eitici deeri vardr. efler, srekli olarak kusursuz ve davaya adanm bir hayat rnei gstermelidirler. Askerin ilerlemesi, cesaretinin, yeteneklerinin ve fedakarlk ruhunun zerinde temellendirilmelidir. Bu koullar tam olarak yerine getirmeyenler sorumluluk alamazlar: bunlar, er ge, pimanlk verici kazalara yolaarlar. Bir gerilla bir eve yaklatnda, hareketleri derhal gzlenmeye balanr: bir hizmet ya da yiyecek istemede taknd tavrlardan, bunlar elde etmek iin bavurduu yollardan, evin sakinleri, gerilla rgt zerine lehte ya da aleyhte sonulara varrlar. htiyat, bir efin btn bu sorunlar ayrntlaryla aklamasn, onlara hakettikleri nemi vermesini gerektirir, kendi de rnek olarak ikna etmelidir. Bir kasabaya girilecekse, alkoll ikiler nceden yasaklanmal, birlie nasihat edilmeli, olanaklar elverdiince rnek bir disiplin salanmal, kasabann giri klar srekli olarak gzetlenmelidir. Gerilla rgtnn sava deeri, kahramanl ve kavray gc kuatlma deneyini de geirmi olmaldr, nk bu, savan en tehlikeli durumudur. Gerillalarmzn argosunda, korkuya kaplan baz askerlerin endieli yz iin kuatma surat denirdi. Devrilen rejimin yksek kademelerin-dekiler, kampanyalarna ihtiaml bir biimde ^Mo^ma ve yo% e^

%e adn vermilerdi. Fakat, araziyi bilen, efine ideolojik ve hayati bakmdan bal bir gerilla rgt iin bu, ok nemli bir sorun deildir. Sipere yatmak, ar silahlarn desteindeki dmann fazla ilerlemesini engellemek ve gerillann doal mttefi olan geceyi beklemek yeter. afakta, olanaklarn elverdiince byk bir gizlilik iinde, en iyi yolu grp setikten sonra, en mutlak sessizlik iinde, en uygun geri ekilme yntemine bavurulur. Bu koullarda, gece, bir grup adamn kuatmadan syrlp kmas son derece zordur. IV Sava Sava gerilla hayatnn en nemli eylemidir. Mcadelenin geliiminin bir devresinden baka birey deildir, fakat her arpma savaanlar iin gerek bir sava olduundan, bu karlamalarn olaanst bir nem kazand da kukusuzdur. Saldrnn ancak tam bir baar gvencesi altnda yaplmas gerektiini daha nce belirtmitik. Yrtlecek taktiin ve saldrnn kendisinin ana izgilerini ve her eylemin gsterebilecei deiik zellikleri aklamalyz, [.] ilk [lk] planda, elverili arazide sava anlatacaz, nk, bu gerilla savann model tipidir ve baz sorunlarn zm iin pratik deneyde daha nce szn ettiimiz ilkelerin uyguland mcadele biimidir. (Ova sava, her zamanki gibi, gerilla birliinin glenmesi ve evre koullar sayesinde eritii bir ilerleme aamasdr, savalarn deneyimini zenginletirir, bu deneyimden yararlanmalarn salar.) Gerilla savann birinci aamasnda, dman kollar, ayaklanan blgenin derinliklerine kadar sokulurlar. Bu kollarn gcne gre, iki tip saldrya giriilir. Birinci tip, sistematik olarak birka ay sre ile, bu kollarn saldr kapasitesini kaybettirmeye almaktr; arkasndan ikinci tip gelir. Bu saldr nclere kar yaplr. Engebeli arazi, kollarn yanlarn yeterince perdeleyerek ilerlemesine engel olur, daima en nde ilerleyerek ve adamlarnn hayatn tehlikeye atarak, kolun geri kalannn gvenliini garantileyen ncler

karmak zorundadrlar, insan says fazla olmad, yedeklerin hesapta olmad ve stelik dmann da gl olduu durumlarda, daima bu nc ucun yokedilmesi hedef alnmaldr. Sistem basittir ve biraz koordinasyondan baka birey gerektirmez. Kararlatrlan yerde mmkn olduu kadar sarp olmas gerekir ncnn ucu grnnce, bir ksmnn girmesi beklenir, sonra zerlerine ldrc bir ate alr. Bu srada, kk bir grup geri kalanlar silahlar, cephaneleri ve donanm ele geirecek biimde bir an olduklar yerde tutar. Gerilla, her zaman, silah ikmal kaynann dman olduunu, istisnalar dnda, malzeme ele geirmekten baka nedenle sava amamas gerektiini hatrda tutmaldr. Gerilla rgtnn gc elverdiinde, kol tmyle evrilir ya da bu izlenim yaratlr. Bu sonuncu durumda, gerilla birliinin ncs dmann cepheden saldrlarna dayanacak kadar gl ve tahkim edilmi olmaldr. Dman durdurulduu anda, artlar arkadan saldrmak iin frlar. Yer, nceden, dmann kanatlarna manevra yaptramayaca ekilde seildiinden, bazen sekiz on kat stn dman ate altnda tutacak atclar mevz-ilendirmek kolaydr. Bu durumda, gereken gler hesaba katlarak, btnyollar, takviyeleri durdurmak iin pusular tarafndan kontrol edilmelidir. Kuatma, zellikle geceleyin, yava yava daraltlr; gerillalar araziyi bildii, dmansa bilmedii iin, gece gerillann gcn, dmann korkusunu artrr. Bu tarzda, bir dman kolu kolaylkla yokedilir ya da bir daha toparlanmas iin ok zaman gerektirecek kayplar verdirilir. Gerillann gleri ok azsa ve bununla birlikte, dman kolunun ilerleyii geciktirilmek ya da pskrtlmek isteniyorsa, gler, iki ila on kiilik avc gruplarna ayrlr, herbiri, kolun etrafnda drt esas noktaya yerletirilir. Savaa rnein, sa kanattan balanr: dman dikkatini sa kanada yneltip bu yne yklenince, bu kez sol kanat zerine at yapmaya balanr, daha sonra

arkadan ya da nden ve bu bylece srp gider. Bylelikle, ok az cephane harcayarak dman srekli endieli, diken zerinde tutulabilir. Bir dman konvoyu ya da mevziine saldr teknii, seilen arazinin koullarna uygun olmaldr. Genel biimde, bir mevziye ilk saldr gece, ani ve artc, herhangi bir nc kolu zerine yaplmaldr. Sava deneyimi olan komandolar tarafndan gerekletirilen bir saldr, artc etki uyandrmas nceden hesaba katlmsa, bir dman mevziini kolaylkla ortadan kaldrabilir. Kurallara uygun bir kuatmada, ka blgeleri az sayda adam tarafndan kontrol edilebilir, var yollar bir tanesi ald takdirde, gerillalarn geri ekilebilecei ve geriye ikinci bir tuzak daha kalacak biimde kurulmu tuzaklarla savunulabilir. Kamp ele geirilecei zaman artma unsuru etkili olmazsa, zafer ya da bozgun, evirmeyi yapan glerin gelen takviyeleri durdurma kapasitesine baldr. Bu durumda, dman genellikle, topu, havan topu, uak ve tanklarn desteine sahiptir. Gerillaya elverili arazide, tank tehlikesi az bir silahtr, kolaylkla maynlarn kurban olduu dar yollardan gemek zorundadr. te yandan, tanklar tek sra halinde ya da olsun olsun ikier ikier ilerlemek zorunluluu nedeniyle saldr glerini yitirirler. Bunlara kar en iyi, en gvenilir silah mayndr, fakat, sarp arazide gerekletirilmesi kolay olan gs gse dv srasnda, molotof kokteyli olaanst etkili bir silahtr. Gerilla iin bir savunma silah olabilen, ama, elde edilmesi zellikle mcadelenin balangcnda ok zor olan bazukadan sz etmiyoruz. Havan topuna kar, st rtl (ats olan) siperlerden yararlanlr. Havan topu, kuatlan bir mevzi iin ok etkili bir silah olmakla birlikte, hareketli saldrganlara kar gc tersine, azalr. Topu, bu tr savata byk bir rol oynamaz, nk ok kolay eriilebilecek yerlere yerletirilmesi gereklidir ve hareketli hedeflere kar hibirey yapamaz. Uaklar, bask glerinin balca silahn oluturur, ancak, tek hedefleri grnmez kk siperler olduu srece etkisi byk lde

azalmtr.Zarar vermekten ok grlt karan ok gl bombalar atarlar. stelik, dmann savunma hatlarna ne denli yaklalmsa, bu noktalara saldrmak uaklar iin o denli zorlar. Btn mayn eitleri arasnda en etkilisi, ancak, mevcut olmayan teknik bilgiler isteyeni, uzaktan kumanda edilen mayndr. Fakat, basnl, fitilli ve zellikle elektrikli maynlar son derece kullanldr ve da yollarnda, halk gleri iin hemen hemen ele geirilmeyecek derecede gl savunma aralar olutururlar. Zrhl aralara kar en iyi savunma aresi, yol ortasnda boylu boyunca ina edilmi, tanklarn kolayca girdii fakat ancak zorlukla kabildii eimli siperlerdir. Bu siperler, dmann gece ilerleyileri srasnda yada, gerillann kar direniinin tanklarn nnden topunun gitmesini nledii durumlarda kolaylkla kamufle edilebilir. Uygun arazide, kamyon, dman iin bir baka klasik tat aracdr. Kamyon kollar, birka zrhl aracn nclnde ilerler. Gerilla rgtnn gcne gre, ya kolun tm evrilir, ya da kamyonlardan bazlarna saldrlp ok sayda kayp verdirilir ve pepee mayn patlatlr. Bu durumda hzl olmak, yenilen dmandan silahlar almak ve geri ekilmek gerekir. Koullar izin veriyorsa, genel kurallarn daha nce anlattmz tam evirme hareketine giriilebilir. Av tfei, ak kamyonlara saldr iin byk etkisi olan bir silahtr. 16 kalibrelik bir tfein samalar, on metrekarelik bir alana, yani bir kamyonun btn kaplad yere yaylr, iinde bulunanlardan birkan ldrebilir, tekileri yaralar ve byk kargalk yaratr. Eer varsa el bombalar bu durumda son derece iyi silahlardr. Btn bu saldrlarn temeli, artma etkisidir. Zaten bu, gerilla taktiinin en bata gelen belirleyici zelliidir. Blgenin kylleri, direni ordusunun varln biliyorsa bu etki gerekleemez. Bu nedenle, btn hareketler gece yaplmaldr. Ancak son derece iyi sr tutan, drstl denenmi insanlar bu hareketleri bilebilir ve balant kurabilirler. Bu yryler iin, pusu dolu yerlerde iki,

 hatta drt gn dayanabilecek biimde antalar yiyecek dolu olmaldr. Kylnn sr tutacana pek gvenilmemelidir. nk doal bir konuma eilimi, olaylar ailesi yeleri ya da gvendii tandklar arasnda sayp dkme istei vardr; stelik de, dman askerleri halka kt davranr, dvldklerinde terr tohumlar eker, bazlarn gtrp cann kurtarmas iin gereinden fazla konuturur, temel bilgileri edinmeye abalar.Pusu kurmak iin, dmann daima az ya da ok yaklak olarak yerini bildii her zamanki gerilla ssnden yaya olarak en az bir gn uzaklktaki alanlar seilmelidir. Daha nce, bir yandan cephaneyi istedii gibi kullanmaya alk dzenli ordu askerinin iddetli, sk atlaryla dier yandan her merminin deerini bilen, onlar tutumlu kullanan, asla gereinden fazlasn harcamayan gerillann dzenli, tek tk atlaryla, savata at yntemlerinin hasmlarn bulunduklar yerleri belirttiinden daha nce szetmitik. Cephaneyi boa harcamamak iin, dmann kamasna izin vermek ya da bir pusunun tam olarak ilevini yapmasna engel olmak akla uygun olmadndan, her durumda kullanlacak cephane miktarn nceden saptayp sava daha nceden yaplan hesaplara gre yrtmelidir. Cephane, gerillann byk sorunudur. Silahlar daima bulunabilir, ve bir kez ele geirilenler bir daha gerillay terketmez, fakat, cephane azalr ve silahlarla birlikte cephane alnmyorsa, yalnz bana cephane ok ender olarak alnr. Fazlas mevcut olmadndan, silahlarla birlikte alman cephaneler, dier silahlar iin kullanlamaz. Bu tip savata bouna ate etmeme taktik ilkesi temeldir. Asla bir gerilla efi, geri ekilmeyi ihmal edemez. Geri ekilmeler, yararl, esnek bir anda yaplmal ve gerilla rgtnn btn malzemesiyle yarallarn kurtarlmasn salamaldr. Direni ordusu askerleri, asla geri ekilme srasnda yakalanmamaldr, asla sarlmaya izin verilmemelidir.

Gidilecek yollar, dmann bir kuatmaya kalkmak zere, birliklerini gnderebilecei btn noktalar koruma altna alnacak biimde seilmelidir. evirme hareketi baladnda, balant sistemi derhal yoldalara haber iletilmesini salamaldr. Her zaman silahsz adamlar bulunmal, bunlar yaralanan ya da len yoldalarn ya da tutsaklarn silahlarn almaldr. Her zaman, yorulmaz, ciddiliini kantlam, emirleri btn hzyla iletebilecek iyi bir haberleme ekibine sahip olunmaldr. Bu yardmclarn says koullara gre deiebilir; bir dzine savaya karlk iki ya da olarak saptanabilir; bunlar savata yardmclk ve art olarak gerekli grevleri yapar, szn ettiimiz balant grevlerini yerine getirirler. Gerilla rgt, savunma tipinde bir sava uyguluyorsa yani belirli bir blgenin var noktalarn saldrgan bir dman koluna kar savunuyorsa arpma mevzii savaa dnr; fakat arpmann balangcmda, daima, daha yukarda szn ettiimiz artma etkisinden yararlanlmaldr. Siperler kazlr ya da blge kyllerinin kolayca yerini bulaca dier savunma sistemlerine bavurulursa, bunlarn hatlarn gerisinde bulunmas salanmaldr. Bu tip savalarda, gerekten de, hkmet blgeye kuatma koyar, kaamayan kyller, gerillann denetiminden uzak blgelerden ihtiyalarn salamaya zorlanr. Anlattmz kritik anlarda, gerilla blgesinden kan her kimse, dmana verebilecei bilgiler nedeniyle ok tehlikeli olabilir. Tm savunma aygt yle kurulmaldr ki, dmann ncleri herzaman tuzaa dsn. Psikolojik alanda, her arpmada kanlmaz biimde daima nclerin yokedilmesi ok nemlidir. Hasm orduda bunun kesinkes olaca bilinci gittike keskinleecek biimde yaratlmal, artk kimsenin nc olmak istemeyecei derecede ileri gtrlmelidir. ncs olmayan bir kol yer deitiremeyeceine gre, birisinin de bu sorumluluu zerine almas kesinlikle gerekecektir...

Eer yararl grlyorsa, artma manevralar, kuatma, yanlara saldrlar yaplabilir, ya da dman yalnzca cepheden tutulabilir. Fakat, her zaman yandan saldrlarn hedefi olabilecek noktalar savunma iin glendirilmelidir. Bu, daha nce anlattmz savalara gre, daha ok adam ve silah gerektirir. nk, btn yollar kesmek iin ok adam gerektii aktr, ve bir blgeye doru giden yollar pek ok olabilir. Burada, sabit ve bu nedenle yerleik siperler sistemi iin koullar elverdiince byk bir gvenlik salarken, tuzaklar ve zrhl aralara saldrlar artrmak gerekir. Bu tip savata emir genellikle lnceye kadar savunmay srdrmektir, ancak, her savunucuya da en byk bir yaama ans tannmaldr. Bir siper uzaktan gzlenmeye kar ne kadar iyi gizlenmise o kadar gvenlidir. Havan toplarnn etkisini azaltmak iin dam olmas iyidir. Genellikle krsal blgelerde kullanlan 60 ve hatta 80 mm'lik havan toplar blgede bulunan malzeme ile, yani ta ya da tahtayla yaplan, iyi ina edilmi bir aty delemez. Had bir durumda, hayatn fazla tehlikeye atmakszm kamay salayan eidi ngrlmelidir. Biz, Sierra Maestra'da bizi havan topu atlarndan korumada ok etkili olan bu tip savunmalar dzenledik. Btn bu dnceler, ate hatlarnn kesin olmadn aka ortaya koyuyor. Ate hatt, baz nemli anlarda belirlenen, fakat, iki kamp arasnda esnek ve deiken olan az ok kuramsal bir kavramdr. ki cephe arasnda geni bir sahipsiz alan vardr, fakat gerilla sahipsiz alannn zellii burada, belirli bir lde iki kamptan biriyle ibirlii yapan gerekte, byk ounluu ayaklananlardan yanadr sivil halk nfusunun yaamasdr. Bu halk nfusu kitle halinde baka bir yere gtrlemez, nk bu durum, buna kalkan taraf iin zlmesi olanaksz yiyecek ve ihtiya sorunu yaratr. Bu sahipsiz arazi, genellikle gndzleri dman gleri, geceleri gerilla gleri tarafndan dzenli biimde alr. Gerilla gleri, burada, kyller ve

tccarlarla en iyi balar kurularak politik plnda yrtlmesi gereken ikmal sorunu iin nemli bir kaynak bulurlar. Bu tip savata, dorudan doruya savamayanlarn almas ok nemlidir. Sava blgesindeki balant adamlaryla ilgili baz zellikleri belirtmitik, fakat bu balar, gerilla rgtnn bir i kuruluudur. En uzakta bulunan gerilla grubuna kadar balar yle kurulmaldr ki, blgede bilinen en hzl yntemle bir noktadan dier noktaya gitsin ve bu haberleme elverisiz arazide de srsn. Ancak, salam askeri garnizonlarda hizmet gren ve koullar ne olursa olsun, gerillann eline gese de, bazen olduka g bir alma olan kod ve frekans deiimi gerektiren, yokedilmesi olanaksz radyo istasyonlar dnda, elverisiz arazide harekatta bulunan gerillann, yol, telgraf gibi modern haberleme ve ulam aralarn olduu gibi brakmas sz konusu deildir. Kurtulu sava srasndaki kendi deneyimizi hatrlayarak bunlar sylyoruz: dmann btn faaliyetleriyle ilgili gnlk bilgiler, balant adamlarnca tamamlanr. Haberalma servisi incelenmeli ve adamlar zenle seilmelidir. nk iki ynl alan bir ajann yolaaca zararlar sonsuzdur, ama bu kadar olmasa da, tehlikeyi bylten ya da klten abartmal bir haber de birok skntlarn kayna olabilir: kltld enderdir: kylnn genel eilimi haberleri iirmektir. Doa st varlklardan hertrl hayaleti yaratan ayn bo inanlara dayal zihniyet, bu kez de yalnzca bir dman takm ya da devriye kolu szkonusu olduu halde dev ordular yaratr. Casussa tersine, elverdiince tarafsz grnmeli ve dmana kurtulu gleriyle ilikisi olduunu gstermemelidir. Bu grnd kadar g bir grev deildir, ibirlii yapmak isteyen ve bilgi salayan tccarlardan, serbest meslek sahiplerinden dindarlara kadar pekok insanla karlalabilir. Gerilla savann en belirgin niteliklerinden biri direni glerinin edindii bilgilerle, dzenli ordularnkiler arasndaki farktr. kincilerin

edindii bilgiler, byk bir sessizlikten baka bireyle karlamad kesinlikle dman blgelerden edinilir, gerilla rgtnnse her evde bir dostu ya da ailesinin bir bireyi vardr ve haberler balant sistemince srekli olarak genel karargah ya da blge KP'sine iletilir. Dman, btn kyllerin halkn davasna katlm olduu, aka bakaldran bir blgeye girerse, ok ciddi bir sorun ortaya kar. Kyllerin ounluu ocuklarn ve uralarn brakarak halk ordusuyla birlikte kamaya, dierleri tm ailesini gtrmeye, daha bakalar kalmaya ve olaylar beklemeye eilim gsterir. Dman igalinin en ac sonucu pekok aileyi zor, hatta umutsuz bir duruma sokmasdr. Bunlara elverdiince byk destek salanmaldr, fakat, bunlara kendilerini kabul etmek istemeyecek, ihtiyalarn salayabilecekleri allm yerlerinden uzak yerlere kamalarn nermek de onlar mutlak felaketlere atmak demektir. Halkn dmanlarnn tek tip basksmdan szetmek olanakszdr; basknn genel yntemleri her zaman ayn kald halde her yerde, kendine zg tarihi, toplumsal, ekonomik koullara gre, halkn dmanlar az ya da ok canice davranr. Baz yerlerde, bir adamn ailesini brakp gerilla blgesine doru kamas byk bir tepki yaratmaz. Baka yerlerdeyse, bu ka? [ka,] btn varma youna el konmas ya da hepsinin yaklmasna, tm ailesinin lmne neden olmaya yeter. zel bir blgede savan kurallar bilindikten sonra, dmann yaklamas karsnda etkilenen kyllerin en iyi rgtlenecei aktr. ok kalabalk gleri savaa sokabilecek kk gerilla gruplar yardmyla haberleme hatlarn keserek, ikmali engelleyerek dman blgeden atmaya hazrlanmak gerektii aktr. Bu arpmalarda en nemli etken, her karlamada, yedekleri iyi dnerek kullanmaktr. zellikleri nedeniyle, direni ordusu yedeklerini ender olarak hesaba katar, nk, arpmalara katlanlarn sava yntemi dzenlenir ve grev tmyle

yerine getirilir. Fakat, bir kar saldr hazrlamak zere ya da beklenmedik bir duruma karlk olarak adamlarn yerletirmek iyidir. Gerillann rgtleniine ve o andaki olanaklarna gre, bu amala, en tehlikeli noktalarda grev alacak bir takm her eyi yapmaya hazr bekletmek mmkndr: onlara intihar takm ad ya da herhangi baka bir ad verilebilir, bu adn belirttii grevi gerekten de yerine getirirler. Savan kesin aamasna girdii her noktada ncler zerine artc saldrlarda, en dayanksz ya da en tehlikeli yerlerin savunulmasnda ve dmann, ate hattnn sabitliini tehlikeye koyduu heryerde bu intihar takm bulunmaldr. Ona katlmay seen adam iin bir dl olan bu takma herkes katlmakta serbest olmaldr. Zamanla, btn gerilla ordusu iin rnek olmal, bu ekibe ait olma erefini tayan gerilla tm yoldalarnca sevilip saylmaldr. V Gerilla Savann Balangc, Geliimi ve Bitii Daha nce, gerilla savan geni biimde tanmladk. imdi elverili arazide ideal geliiminin ana izgilerini, tek bir ekirdek olarak doumundan balayarak, yani Kba deneyinden hareket ederek izecek, kuramn oluturacaz. Balangta, az ya da ok silahl, az ok dzenli, hemen hemen tm abas sarp, girilip klmaz bir yerlerde gizlenmek olan, kyllerle ancak uzaktan iliki srdren bir grup vardr. Bu grup bir darbeyi baarr: bylece n duyulur; topraklarndan atlm ya da topraklarn savunmak iin mcadele eden birka kylyle baka snfa ait gen idealistler saflarn bytmek iin gelirler. Grup, insanlarn yaad blgelerde dolamak, blgenin insanlaryla daha sk ilikiler kurmak iin daha byk bir cret kazanr, birka saldr ve arkasndan hemen ka balar, abucak bir dman koluna kar arpacak duruma gelinir ve ncs yokedilir; insanlarn katlmas artar, say byr; fakat rgtlenme ayn kalr, ancak, daha az nlem alnr ve daha kalabalk blgelerde harekete geilir.

Daha sonra, grup birka gn iin dmann yakn olduunu, ya da bombardman olacan haber alr almaz ya da bu tehlikelerden birinden kukulandnda hemen terkettii geici kamplar kurar. Gerilla rgt her kyly kurtulu savann bir partizan yapan kitle almalarna bal olarak saysal bakmdan byr. Sonunda, eriilmez bir blge seer, yerleik hayat balar ve ilk kk retime geilir: kunduraclk, ttn imalat, silahlk, frnclk, baz terzilik ileri, hastahaneler, radyo istasyonu, basm, vs. imdiden, gerillann bir rgt, yeni bir yaps vardr. Bir hkmetin btn niteliklerinin taslaklaryla bir hareketin badr. Adaletin yerine getirilmesi iin, bir mahkeme kurulur; olanaklar elveriyorsa baz kanunlar kabul edilir, kyl kitlelerinin ve blgede varsa iilerin politize edilmesine devam edilir. Dmann bir saldrs baarszla uratlmtr, tfek says, bunun arkasndan da gerilla rgtndeki adam says artar. Fakat, belirli bir anda, eylem yarap, adam saysyla ayn oranda bymez: bu durumda, bir kol gruptan ayrlp baka bir sava blgesi yaratmaya gider. Bu yeni ekirdek kazand deney ve kurtulu birliklerinin sava blgesine girmesi sayesinde birincisinden biraz farkl zelliklerle ie balar. Bu srada merkez ekirdek bymektedir: ikmal, bazen de tfek bakmndan imdiden takviye almtr, uzak blgelerden adamlar gelmeye devam etmektedir, yasalarn kabulyle birlikte ynetim grevleri balar, yeni gelenlerin politize edilmesi ve eitimi iin okullar alr. Grup gelitii lde efler kendilerini eitir, glerinin niteliksel ve niceliksel bymesiyle birlikte kumanda yetenekleri de geliir. Zaman geldike, gruplar uzak blgelerde yerleebilir ve ayn devreye balayabilirler. Fakat, dman araziler, gerilla sava iin elverili olmayan araziler de vardr. Buralarda, kk gruplar haberleme merkezlerine saldrr, kprleri ykar, mayn yerletirir, tedirginlik tohumlar ekerler. Savaa zg ykseli alallarla, hareket

glenmeyi srdrr. imdiden, byk kitle almas, glerin elverisiz arazide hareketliliini salar ve ehirlerin yaknndaki gerilla biimindeki son aamaya gelinir. Sabotaj btn blgede hissedilir lde yaygnlar. Hayat felce uratlr, kontrol altna alnabilir. Baka blgelere doru gidilir, dman ordusuyla belirli cephelerde dvlr, imdiden, tanka varncaya kadar ar silahlara sahip olunmutur, dmanla eit olarak savalr, gerilla tarafndan ileri srlen koullarda savama kabul ettirildiinde, arka arkaya kazanlan ksmi zaferler, son zafere dntnde dman alaa edilir, teslim olmaya zorlanarak bozguna uratlr. Bu anlattklarmz, Kba kurtulu savann eitli aamalarna geriye bak taslandan baka birey deildir, fakat, hemen hemen evrensel bir ierie sahiptir, tabii, bizim savamzda meydana gelen unsurlarn bu bileiminin halk, koullar, ef her zaman bulunamayacann dnda. unlar belirtmemiz gereklidir: Fidel Castro, sava ve devlet adam zelliklerini kiiliinde birletirir, karmamz, savamz ve zaferimizi uzak grllne borluyuz. Onsuz, halkn zafere ulaamayacan syleyemeyiz, fakat, bu zaferin bize ok daha pahalya malolacan ve bu kadar tam olamayacan syleyebiliriz. Blm 3 GERLLA CEPHESNN RGTLENMES 1. kmal Bir gerilla rgtnn tam ve doru ikmali temeldir. Grup topran rnleriyle yaayabildii gibi, onlar reten kyllerin de onlardan geinmesini salamak zorundadr. Srdrd zor mcadele iinde hele balangta gerilla ne olursa olsun hibirey retemez, zellikle dman glerin kolayca eriebildii bir arazi sz konusu ise. Gelitii lde, gerilla rgt, sava blgesinden uzaklarda ikmal kaynaklar bulmak zorundadr. Balangta, yalnzca, kylnn rettikleriyle yaayacaktr; belki

baz merkezlerden ihtiyalarn elde edebilir, fakat, asla ikmal a kurmamaldr, nk henz bunlar kuracak topraa sahip deildir. kmal a ve yiyecek stoklar, mcadelenin geliiminin getirecei koullara baldr. lk planda, blge sakinlerinin mutlak gvenini kazanmak gereklidir. Bu gven, onlarn sorunlarna kar olumlu bir tutumla, onlara srekli olarak rehberlik ederek, karlarn savunarak, kylleri yerlerinden yurtlarndan etmek, rnlerine sahip kmak, kar salamak iin kargaalktan yararlanmak isteyenleri cezalandrarak elde edilir. zlenecek izgi, hem kat, hem de esnek olmaldr: devrimci hareketin tm namuslu sempatizanlaryla kendiliinden ibirlii nedeniyle esnek, geimsizlikleri kkrtarak ya da nemli bilgileri dmana ileterek dorudan doruya harekete saldranlara kar kat. Yava yava, blge kontrol edilebilecek ve daha byk bir hareket serbestliine sahip olunabilecektir. Sempatizanlardan alman mallarn, toprak rnleri olsun, ticaret meta olsun, bedelinin hemen denmesi temel ilke kabul edilmelidir. Bunlar ou zaman hediyedir, fakat, kyllerin hayat, bazen byle armaanlar vermeye engeldir. Savan zorunluluklarnn, deme olana olmakszn, maazalara saldrmaya zorlad anlar olabilir. Bu durumda, tccara daima bir senet, yukarda szettiimiz umut bonolarndan vermek gereklidir. Fakat bu areye kurtarlm toprak snrlar dnda bulunan kimselere kar bavurulmal ve hi deilse bir ksm en ksa zamanda denmelidir. Dman ordusunun eriemeyecei bir topraa srekli olarak sahip olacak kadar koullar iyiletiinde, ortaklaa ekim ilerine giriilebilir. Kyller, gerilla ordusunun yararna, topra iler ve bylelikle deimez bir yiyecek kayna garantilemi olurlar.

Gnll gerillalarn says silah saysna gre pekok ve politik durum bu adamlarn dmann egemenlii altndaki blgelere inmesine engelse, direni ordusu topra bu adamlara ve btn katlanlara iletebilir, ikmali garantileyen rnler alabilir; bu gnlller, daha sonra sava saflarna terfi etmelerini salayacak hizmet cetvellerini doldururlar. Bununla birlikte, ekimin kyller tarafndan yaplmas ye tutulmaldr, nk onlar bu almay daha byk bir coku ve daha ileri bir bilgi ve tecrbeyle yaparlar. Daha ileri bir aamada, rnler tmyle satn alnabilir ve ordunun kullanmas iin, ak havada ya da yiyecein cinsine gre ambarlarda depo edilebilir. Kyl nfusun yiyecek ihtiyacn salamayla ykml alt rgtler kurulduunda, btn tahl ya da yiyecek, direni ordusunun araclyla kyller arasnda takas edilmek zere biraraya toplanr. Koullar daha da iyileirse vergi konulabilir; zellikle kk retici iin vergiler, olanaklar elverdiince ar olmamaldr. zellikle kyllkle, onun iinden kan direni ordusu arasnda iyi ilikiler olmasna dikkat edilmelidir. Vergiler, para ya da yedekleri artracak rn olarak toplanabilir. rnein, et en bata gelen gerekli bir maddedir, retimi ve saklanmas salanmaldr. Kyllerin ibirliiyle blge gvenilir bir yer deilse grnte gerillaya yabanc olmaldrlar satnalnan ya da byk mlk sahiplerinin mallar arasnda el konan tavuklar, kei ve domuzlar yetitirecek iftlikler kurulabilir. Latifundiya blgelerinde, genellikle byk miktarda sr hayvan bulunur. Kesilebilir ve tuzlanabilirler. Bu koullarda saklanan et ok uzun zaman iin tketime hazr bekletilebilir. Sr hayvanlarndan deri de elde edilir. Gerillann vazgeilmez yardmc eyas olan ayakkablarnn ham maddesini elde etmeyi salayan azok ilkel biimde deri retimi gelitirilebilir. Genel olarak gerekli besin maddelerinin unlar olduunu syleyebiliriz: et,

tuz, baz sebzeler, yumru ya da taneler. Temel besin daima kyl tarafndan retilir: Dalk dou blgelerinde (Kba) bu besin malangadr, fakat, Meksika'nn, Orta Amerika'nn ve Peru'nun dalk blgelerinde patates, Arjantin gibi dier baz lkelerde sr hayvanlar, daha baka yerlerde buday temel besindir. Her ne olursa olsun, birliin, temel besin maddesi ve yiyecei zenginletirmek iin, baz hayvansal ya da bitkisel yalar bakmndan ikmali salanmaldr. Tuz, vazgeilmeyecek derecede nemlidir. Denize yakn olunduu zamanlarda, derhal, yedek tuz salayacak kk kurutma aygtlar kurulmaldr. Hemen hemen hibir ey retilemeyen dalk mntkalarda, blgeyi byk lde fakirletiren ablukalar gerekletirmenin kolay olduunu unutmayalm. Kyl rgtlerinin ve sivil rgtlerin bu olasl nceden hesaba katmas doru olur. Savan en zor dnemlerinde yaamlarn srdrebilmek iin, kyllerin yedek yiyecek bulundurmas gereklidir. Msr, buday, pirin vs. gibi tahln, un, tuz, eker, her eit konserve ve benzeri maddelerin bozulmayacak biimde acele stok edilmesine allmaldr. Yine, gerekli ekimin de yaplmas lazmdr. Blgenin tm yiyecek sorununun zmlendii bir an gelir, fakat yine de dier maddelerin nemli bir miktarna ihtiya vardr: rnein ayakkablar iin deri (deri imalatn gerekletirme olana bulunamamsa), elbiseler iin bez, baka yardmc malzeme, kt, gazeteler iin bask makinas, mrekkep, vs. Gerilla rgt ne denli geliirse, d dnyadan gelecek maddelere de o denli ihtiya duyulur. Bu durumda ikmal a rgtnn, sempatizan kyller kanalyla kusursuz almas gereklidir. Yaps iki kutuplu olmal: yani, ular bir yandan ehirde, dier yandansa gerilla cephesinde bulunmaldr. Gerilla blgesinden balayarak, ikmal hatlar, malzemenin geebilecei btn araziyi aar. Yava yava kyller tehlikeye alr (kk gruplar halinde harikalar yaratabilirler) ve ar bir tehlikeye atlmadan iaret edilen yere malzemeyi iletirler. Tamalar, geceleri, katr ya da herhangi bir baka yk hayvan araclyla, hatta baz blgelerde kamyonlarla

yaplabilir. Bylelikle dzenli bir ikmal salanabilir. Burada harekat mntkalarna yakn yerlerden gelen ikmal a tipinden sz ediyoruz. Daha uzak blgelerden gelen bir ikmal ann da rgtlenmesi arttr. Tara ehir ya da kasabalarnda bulunmayan malzemeden baka, bu blgeler, satmalmalar iin gerekli paray da salamaldr. rgt, sempatizanlarn dorudan doruya yapt balarla yaar ve karlnda gizli balarda bulunur; bu balarla grevli personelin ok sk kontrol edilmesi arttr. Harekat ssnden kan gerilla, yeni bir blgeyi tehdit ettiinde, satmalmalar pein para ya da umut bonolaryla yaplabilir. Bu durumda, mallar tccarlardan almaktan baka zm yolu yoktur. Byle bir durumda, hesabn kapatlmas, iyi niyet ve gvene ya da gerillalarn mali olanaklarna baldr. Krsal blgelerden geen btn ikmal alar gndz, gece olana kadar yiyecein saklanabilecei zel olarak seilmi evlerde kurulan bir dizi konak yeri ya da duraklar gerektirir. Bu evler, dorudan doruya ikmal iiyle grevli olanlardan bakalarnca bilinmemelidir. Evlerin sakinleri, bu tamalar konusunda koullar elverdii lde az ey bilmeli ve elbette ki, rgte en ok gven veren kiiler olmaldrlar. Katr yiyecek maddeleri tamaya en elverili hayvandr. nanlmayacak bir direnci olan bu hayvan, gnlerce, yz kilodan fazla ykler altnda en engebeli mntkalarda dolaabilir. Kanaatkarl, bu tama biimini ideal-letirir. Katr iyi nallanmal, bu ii hayvan tanyan katr srcleri zerlerine almaldrlar. Bylelikle, drt ayakllardan oluan, ok yararl gerek bir ordu askere alnr. Hayvann btn sabrna, en zor aamalarda bile gsterdii dayanklla ramen, baz durumlarda almas ok g bir yer katrn ykn indirmeyi gerektirebilir. Bunu nlemek iin, bir ekip dalarda patika amakla grevlendirilmelidir.

Btn koullar biraraya gelmi, salam bir rgt kurulmu ve direni ordusu kyllerle olanaklarn elverdii lde iyi ilikiler srdrmekteyse, ikmal dzenli olarak salanr. II. Sivil rgt Her iki cephede de ite ve dta direni ordusunun sivil rgt ok nemlidir. Grevleri ayn biimde adlandrlmakla birlikte, nitelikleri ve ilerlikleri, tabii olarak, olduka deiiktir. D cephenin yapabilecei para toplama iiyle i cepheninki farkldr, yine propaganda, ikmal ileri de yledir. nce i cephenin grevlerini anlatacaz. cephe derken, ksmen olsun kurtulu glerinin kontrol altndaki, gerillaya elverili bir blgeyi anlyoruz; nk, gerilla savalar elverisiz arazide gelitiinde, gerilla rgt derinlemesine deil genilemesine glenir; giderek daha geni noktalara yaylr fakat i rgtlenmeyi gerekletiremez, nk dman, blgeye girecek durumdadr, i cephede, ynetimin ilerliini dzenleyecek zel grevleri yerine getiren bir seri rgte sahip olunabilir. Propaganda genellikle dorudan doruya orduya aittir fakat, onun denetiminde kalmak kouluyla ayrlm da olabilir. (Her ne olursa olsun, bu sorun o kadar nemlidir ki, bunu ayrca ele alacaz.) Vergi toplanmas gibi genellikle kyllerin rgtlenmesi de (varsa iilerin de) sivil rgte aittir, bu iki grev, bir mahkemece ynetilmelidir. Vergi toplanmas, daha nce de belirttiimiz gibi eitli biimlerde uygulanr: dolayl ve dolaysz vergiler, balar ve kamulatrmalar. Btn bunlar gerilla ordusunun ikmaline ilikin byk blme giren konulardr. Dman propagandasnn dilinden drmedii bir koz olan, gerillann, dman kuatmasnn dolayl nedeni olmas olgusuna ramen, direni ordusunun eylemlerinin blgenin fakirlemesine yol amamasna ok dikkat edilmelidir. Kesinlikle bu nedenledir ki, hibir anlamazla yol almamal-dr. rnein, hibir tzk, kurtarlm blgedeki bir rnn

sahibine, bunu blgenin dnda satmay yasaklamamaldr nedenlerinin kyllere iyice akland, had ve geici durumlarn dnda. [ gereksiz] Direni ordusunun her eylemi srasnda, propaganda kesimi, bu eylemin, bir kyl tarafndan genellikle eksiksiz anlalabilecek nedenlerini iyice aklamaldr: bu orduda oullar, kardei ya da herhangi bir akrabas bulunduundan eylem yine onun olacaktr. Kyllerle ilikilerin nemi gznnde bulundurularak, onlar ynlendiren ve ynetmelikle dzene sokan alt rgtler kurulmaldr. Bu alt rgtler kurtarlm blgelerde bulunmakla birlikte, komu blgelerle de ilikileri vardr; bu rgtler yava yava blgeye nfuz etmeyi ve gerilla cephenin yaylmasn salar. Kyller yazl ya da szl propaganda yapar, kk kyly korumak iin karlan yasalar, direni ordusunun fedakarlk ruhunu duyurur, desteklenmesi iin uygun ortam yaratrlar. Kyl rgtleri, direni ordusuna, istediinde, az ok iyi niyetli ve gnll bir dizi arac yardmyla, rnleri dman blgesinde sattracak biimde dallanmaldr. nk, eer davaya ballk tccar, baz tehlikelere atlmaya itiyorsa, yine onu, bu risklerden kar salamaya ynelten paraya kar belirli bir ballk da vardr. kmalden sz ederken, daha nce, yol yapmnn nemini belirttik. Gerilla belirli bir geliim derecesine eritiinde, az ok sabit merkezler kurar, eitli blgelerde bir sse bal olmakszn dolap durmaz, bu durumda, katr iin patikadan arabalarn geebilecei yollara kadar bir dizi yol yapm halar. Direni ordusunun rgtlenme yeteneiyle, dmann ulam yollarn tahrip etme hatta gerillalarn kamp yerine kolayca varmak iin yaptktan yollara sahip kmada saldrganlk yetenei kesinlikle hesaba katlmaldr. Yollarn, baka zm bulunamad zamanlarda, ikmali kolaylatrmaya ynelik olduu ve bunlarn ancak iddetli bir dman hcumu karsnda mevzide tutunulabileceinden emin bulunulduu hallerde yaplmas

gerektii ilkesinden hareket edilmelidir, iki nokta arasnda haberlemeyi kolaylatran, fakat hayati olmayan ve yapmnda herhangi bir tehlikeyle karlalmayacak yollar bunun dndadr. Fakat, baka haberleme aralar da vardr: aalarn direk yerine kullanlabildii, dman hava gzetlemelerinden sakl dalk yerlerde telefon kolaylkla kurulabilir. Ancak dmann eriemeyecei bir blgede kullanlabilir. Mahkeme ya da merkezi adalet rgt ynetim ve devrimci yasalar, bir kurtarlm blgede gerilla ordusu iin vazgeilmeyecek derecede nemlidir. Mahkemenin sorumluluunu, lkede geerli olan yasalar bilen ya da daha iyisi blgenin adli ihtiyalarnn bilincinde olan, kylye ilkelere balanmakta yardmc olacak, direni blgesinin iinde hayatn kurumlamasn salayacak bir dizi kararname ve ynetmelik kaleme alabilecek bir kii y-kmlenmelidir. Kba gerilla savamz srasnda, bir ceza yasas, bir medeni yasa, tarm reformu zerine ynetmelik, kyl ihtiya salama dzenlenmesiyle ilgili bir ynetmelik ve daha sonra, Sierra Maestra tarm reformu yasas hazrladk. Ayrca mahkeme, eitli ordu gruplarnn muhasebesini tutar, btn mali sorunlarn ykmlenir, baz hallerde dorudan doruya ikmal sorunlarna bile karr. Btn bu temel nerilerin kat olmadn, corafi ve tarihi bakmdan belirli bir deneyin meyvesi olduklarn ve baka bir evrenin deneysel verilerine gre deiebileceini belirtelim. Ayrca, blge sakinlerinin ballna byk bir zen gstermek lazmdr; merkezi askeri hastahaneler, her kylye olanaklarn elverdii lde en tam yardm gstermelidir. Bu, devrimci glerin gelime aamasna da baldr. Sivil hastahaneler gibi sivil halkn sal da, hem halk tedavi etmek hem de saln dzeltmek iin eitmek ikili grevini stlenen direni ordusuna bal olacaktr. Halkn salk sorunlar, en kk bir salk ilkesi bilgisinden yoksunluk yznden

glemitir; bu hal, zaten kt olan durumu daha da arlatrr. Gerilla yerletiinde, mallarn en azndan gz altnda bulundurulmas ve eit datmnn kontrol iin olanaklar elverdiince iyi tutulan maazalar amaldr. D cephede ilerlik, yap ve yaygnlk bakmndan deiiktir. rnein propaganda hem ulusal hem retici olmaldr; gerilladaki yoldalarn kazand zaferleri anlatmal, ii ve kyl kitlelerini mcadeleye armal, olanak bulunursa, bu cephede kazanlan baarlar zerine bilgi vermelidir. Tamamen gizli olan para toplama ilemi en byk tedbirlerle, ilk para toplayandan rgtn hazinesine kadar ebeke oluturarak yaplmaldr. Bu rgt hepsi bir btn oluturan blgelere blnmelidir. Hareketin byklne gre, bu blgeler, eyaletler, ehirler ya da kasabalar olabilir. Btn blgelerde, alnanlarn kullanlmasn ynlendirmek iin birer komisyon bulunmaldr. Savan sreci yeterince ilerlediinde, sanayicilerin direni ordusunun gsterdii g karsnda kendiliinden deyecei vergiler toplanabilir. Gerillann ihtiyalarna uydurulmu olan ikmal, en ok bulunan mallar evreden, en az bulunanlarsa byk merkezlerden salanacak ekilde birok ebekeler halinde rgtlenmelidir. ebeke mmkn olduu kadar snrlandrlmal, mmkn olduu kadar az insanca bilinmelidir; bu, uzun sreli olmasn garantiler. Sabotajlar, merkez komutanlkla ibirlii halinde, d sivil rgt tarafndan dzenlenmelidir. ncelenmesi doru olan, baz zel koullar, kiilere suikast yaplmasn gerektirebilir. Genellikle, biz bunu olumsuz buluyoruz, ancak, bask olarak etkisi ve halka kar byk cinayetlerle tannan kiilerin ortadan kaldrlmas bunun dndadr. Kba sava deneyimiz, ikinci dereceden grevleri yerine getirme uruna feda edilen, bask gleri tarafndan drlen ok deerli yoldalarn hayatlarnn

korunabileceini, kayplarnn bedeli elde edilen neticeyle kyaslanamayacak yoldalarmz harcamamzn gereksiz olduunu gsterdi. Suikast ve krkrne terrizm kullanlmamaldr. Kitle almas yapmak, devrimci ideali zihinlere yerletirmek, istenen anda direni ordusunun desteindeki kitlelerin harekete geebilmesi ve terazinin kolunu devrimden yana eebilmesi iin bu idealin ol-gunlatrlmas tercih edilmelidir. Bu amala, devrimci yaynlar okutarak ve aklayarak, doruyu reterek nk devrimci propagandann karakteristiklerinden biri de doruluudur kendi saflarnda devrimci idealin propagandasn yapan ii ve kyl rgtleri ihmal edilmemelidir. Bylelikle yava yava kitleler kaza-nlabilir, aralarnda en iyi alma yapanlar direni ordusuna alnmak zere seilir ya da bunlara nemli sorumluluklar verilir. Bu, halk savann belirli bir annda, gerilla tarafndan kontrol edilen mntkada i ve d sivil rgt semasdr. Btn bu unsurlar son derece mkemmelletirilebilir; nk, tekrar ediyorum, burada akladm, bizim Kba deneyimizden baka birey deildir. Yeni deneyler, bu yntemleri deitirebilir ya da mkemmelletirebilir. Bir ema sunuyoruz, yoksa bir kutsal kitap deil. III. Kadnn Rol Kadn, bir devrimci srecin geliiminde olaanst nemli bir rol oynayabilir. Bunu hatrlatmakta yarar vardr, nk zellikle bizim lkelerimizde, kadn kk gren, hatta tamamen ayr tutan bir smrgeci zihniyet vardr. Kadn, en zor ileri yapmaya, erkeklerin yannda savamaya yeteneklidir ve ileri srld gibi, birliin iinde cinsiyete bal anlamazlklar yaratmaz. Savan neden olduu g hayat koullar iinde, kadn, kendi cinsiyetine zg nitelikleriyle katkda bulunan bir yoldatr; fakat erkek gibi alabilir ve dvebilir. Daha zayftr, fakat daha az direnli deildir ve erkek gibi ok eitli sava grevlerini baaryla

yrtebilir. Kba'da savan eitli anlarnda, birinci planda rol oynamtr. Elbette ki, kadn savalar sayca azdr. Gl bir i cephe kurulduunda ve gereken fiziksel nitelikleri gstermeyen savalar arasnda mmkn olduu kadar eleme yaplmas istendiinde, kadnlar, ok sayda grevlere yneltilebilirler. En nemli grevlerinden biri zellikle dman blgesinde savalar arasnda balantlarda almaktr. Mesajlarn ya da paralarn iletilmesi, hacmi kk fakat deeri byk eyann tanmas kesinlikle gven duyulan kadnlara emanet edilmelidir. Binbir hileye bavurarak bunlar iletebilirler, ayrca bask ne kadar kaba ve sert olursa olsun kadn genellikle erkek kadar sert bir muameleye tabi tutulmaz ve daha baarl olabilir. Balant unsurukadn, grevini baaryla yrtmek iin erkekten daha fazla serbestlie sahiptir. Daha az dikkati eker ve dman askerinde daha az tehlike korkusu yaratr: bu korku ok kez, yabancdan korkula-rak iddete bavurulmasna yolaar. Ayr ayr mfrezeler arasnda mesajlar, hatlarn iine gnderilenler, hatta darya gidecekler, hacmi fazla olmayan eyalar, rnein kurunlar, kadnlar tarafndan, eteklerinin altnda gizlenen zel kemerler iinde tanr. Bu devrede, kadn bar zamannda olduu gibi hergnk ilerini yapabilir, gerilla savann ok zor koullar altndaki gerilla askeri ise, bir eylerle lezzet verilmi nefis bir yiyecee gvenmekle ok mutludur (savan en g katlanlr zorunluluklarndan birisi de yap yap, souk, tamamen tatsz,berbat yemekler yemek olduundan.) yi bir kadn a baya bir yiyecei byk lde, hissedilir derecede iyiletirebilir, onu bu hizmetlerde alkoymak daha kolaydr. nk, karlalan sorunlardan biri de, erkeklerin sivil ilere pek nem vermemeleri ve sava glere katlmak iin bu ileri terketme eilimi gstermeleridir. Blgenin kyllerine ve devrimci askerlere okuma yazma retmek ve onlar politize etmek kadnn en nemli

grevlerinden biridir. Sivil rgtn bir blm olan okullarn altrlmas, znde ocuklarda daha ok heves uyandrabilen ve halk arasnda daha canl bir sempati yaratan kadnlarn grevidir. Ayrca, cepheler sabitletiinde ve geriler emniyetli bir hal aldnda, kadn, olanaklar lsnde blgenin ekonomik ve sosyal glkleriyle uramak zere toplumsal hizmetler uzman grevi yapabilir. Salk alannda, kadn, sert erkek silah arkadalarnmkinden ok daha byk bir yumuaklkla hastabakc olarak, hatta bazen doktor olarak nemli bir rol oynar. Erkek, kendi bana, yoksunluk iinde, rahatsz ve belki de i straplar yznden ac eker durumdayken, partizan savama zg binlerce tehlikeyle kar karya olduu anlarda bu yumuaklk ok deerlidir. Kk retim aamasna gelinmise, kadn burada da zellikle Latin Amerika lkelerinde kadnn geleneksel rol olan giyecek dikiminde yardmc olabilir. Basit bir diki makinas ve birka kalpla kadn harikalar yaratabilir. Sivil rgtn dier kesimlerinde, hatta silahlar tamak iin g gerektiinde kadn erkein yerini tutabilir (gerilla savanda bu durumun son derece ender olmasna ramen). rgtn geleneklerini sarsacak her trl arl nlemek iin erkeklerle kadnlar ok iyi eitilmelidir. Fakat, bir kez gerilla yasalarnda belirtilen ilemler tamamlandktan sonra birbirini seven ve kimseyle bir ba olmayan kiiler ortak bir hayat srdrmek zere Siera'da devrim nikahyla evlenebilirler. IV. Salk Gerillann karlat en ar sorunlardan biri varoluu srasnda ortaya kan btn kazalara ve zellikle gerilla savanda ok sk olan yaralanma ve hastalklara kar savunmadan yoksunluktur. Hekim son derece nemli bir grevi yerine getirir: hayatlar kurtarmakla kalmaz (burada, ou kez, bilimsel mdahale, genellikle sahip olunan malzemenin fakirlii

nedeniylegeersiz kalr), hastann moralini ykseltmek, yannda, aclarn hafifletmek ve tehlike geinceye kadar mahede altnda tutacak birinin bulunduunu hissettirmek grevi de doktorun omuzuna yklenir. Hastahanelerin rgtlenmesi gerillann eritii aamaya baldr. Her biri ayr bir aamaya karlk olan temel tipte hastahane rgt savlab-ilir. Tarihi gelime iinde, nce gebelik aamas gelir: eer varsa, tabib, durmakszn yoldalaryla birlikte yer deitirir, savalk dahil gerillann btn dier grevlerini de yerine getirir. Bir insan hayatn kurtaracak ilaca bile sahip olmakszn hastalar ve yarallar tedavi etmek gibi yorucu ve bazen umutsuzlua drc bir grevi stlenmitir. Hekimin, birlik zerinde en ok etkili olduu bir aama, onun morali iin de en nemli olandr: bu aamada, teselli verme grevini tam olarak verine getirir, yoksul antasnda, insanlara yapabilecei yardm iin gerekli nesi varsa tar. nk ac eken insan iin, basit bir aspirin tabletinin bile nemi byktr, hele aclarn bilen ve kendisi ekiyormucasma kendine dert edinen bir kimsenin elinden almyorsa. Bu birinci aamada, hekim devrimci ideali tam olarak benimsemelidir, nk, szleri birlii baka herhangi bir kimseninkilerden ok daha derinden etkiler. kinci aamay yar-gebelik devresi olarak nitelendirebiliriz. Bu devre, gerillalarn kamplara gidip geldikleri, tamamyla emniyetli arkada evlerine malzemelerin, hatta yoldalarn braklabildii aamadr: birlik yerleme eilimindedir. Bu aamada, hekimin grevi daha az yorucudur. antasnda, en ok gerekli olan cerrahlk malzemesine sahip olabilir, kk ameliyatlar iin, baz arkadalarn evlerinde sakl tutulan, ikinci ve daha nemli bir antas olabilir. Hastalar ve yarallar, onlara zenle bakan kyllerin evlerine braklabilir, gvenilir yerlere, iyice snflandrlm ilalar stok edilebilir. Bu yar-gebelik aamasnda,

eriilmez olduu bilinen blgelere, hasta ve yarallar yerletirilmek zere hastahane eklinde evler yaplabilir. nc aamada, gerilla dmann artk gelemeyecei blgeleri elinde tuttuu zaman, gerek hasta bakm rgtleri kurulabilir. En ileri aamada, olanaklara gre, ayr merkez kategorisi saylabilir. nce, sava hattnda, ayn zamanda sava olan, birliin en ok sevdii, bilgilerinin ok derin olmasna ihtiya duyulmayan bir hekim. nk, byle anlarda, onun almas daha ok hasta ya da yaraly teselli etmek, psikolojik bakmdan hazrlamaktr; gerek tbbi alma, geride kurulu hastahanelerde yaplr. Usta bir cerrah ate hatlarnda feda edilmemelidir. En n hatta bulunan bir kii dtnde, shhiyeciler ayet bunlardanvarsa onu ilk karakola kadar tarlar, shhiyeci yoksa, yoldalar kendiliklerinden bunu stlenirler. Dalk arazide, yarallarn tanmas ok incelik gerektiren bir manevradr. Ne kadar ar yaral olursa olsun, baz durumlarda tanmann verdii strap yaralarn verdii acdan daha iddetlidir. Tama, arazinin zelliklerine gre eitli biimlerde uygulanabilir. Gerilla sava iin elverili olan, ormanlk ve sarp mntkalarda ancak tek sra halinde yrnebilir; en iyi sedye, uzun bir sra bal hamaktr. Adamlar sk sk mola verirler, nk omuzlar armtr ve ayn zamanda ar ve nazik olan bir yk tamaktan abuk yorulurlar. Yaral bu ilk aamay atlattktan sonra, btn nemli ameliyatlar yapacak olan cerrah ve uzmanlarn bulunduu (tabii birliin olanaklarna gre) bir merkeze varr. nc kategori: Blge sakinlerinin yakaland hastalklarn neden ve zararlarn aratrmak iin olanaklar elverdii lde en byk kullanlla sahip, dzenli hastahaneler. Tam olarak yerleik bir hayata uygun olan bu hastahaneler, yalnzca ameliyat ve iyileme merkezleri olmakla kalmaz, ayn zamanda salk uzmanlarnn halk bilgilendirdii, halka bal

kurululardr. Her bireyin tbbi mahedesi iin dispanserler de kurulmaldr. Sivil rgtn ikmal olanaklarna bal olarak, nc kategoriden hastahaneler, laboratuarda ya da rntgen araclyla tehis koymalarn salayan donatma sahip olabilirler. Hekimlerin dnda, yardmc salk ekipleri de ok yararldr. ou zaman gen olan bu kiiler, gnll alrlar, baz bilgilere sahiptirler, yeterli fiziksel gleri vardr, fakat, kiisel kanlar nedeniyle ya da ou kez olduu gibi olanakszlklar nedeniyle silahszdrlar. Bu yardmclar, btn ilalardan, sedye ve hamaklardan sorumlu ve btn arpmalarda yarallarla ilgilenmek zorundadrlar. Gerekli ilalar salayan, baka yollardan, rnein uluslararas Kzlha sayesinde elde edilebilecei zamanlarda bile, yine dman hatlarnn dnda yerlemi olan salk rgtleriyle balantda olan habercilerdir. Fakat zellikle savan balangcnda bu olanaklar yeterli deildir. yleyse, acele gerekli ilalar derhal iletecek, askeri olsun sivil olsun hastahanelerin ihtiyalarna karlk verecek bir sistem rgtlemek gereklidir. Ayrca, civarda bulunan ve gerillann doktorunun aralarnn yetersizlii ya da bilgi ve tecrbesi olmay nedeniyle birey yapamad durumlarda mdahale edebilecek hekimlerle balantya girilmelidir. Bu tip savata eitli kategorilerden hekimler gereklidir: sava hekim, insanlarn dostu, bu, birinci aamadaki hekim tipidir. Gerillann eylemi daha karmak bir hal aldka, bir seri ek kurulular meydana getirildike grevleri azalr. Bu anda, direni ordusunun en iyi yeni orduya katlm askerleri, genel cerrahi uzmanlardr. deali, ameliyatlarn, gaz maddelere dayanan anesteziklere gre kullanlmas, bulunmas ve saklanmas daha kolay olan largactly ve penthotal sodique'le balayarak yaplmasna ramen bir anestezi uzmanna sahip olmaktr. Genel cerrahtan baka, ortopedistler de ok faydaldr, nk

arazinin dalk oluu pek ok kra yolaar. Hekim, kyller arasnda da almaldr, nk, gerilla ordusundaki hastalklar genellikle kolay tehis konan trden olmakla birlikte, besinsizlikten ileri gelen hastalklarn tedavisi ok daha zordur. ok daha ileri bir aama, iyi hastahaneler varsa, daha tam bir alma yaplabilmesi iin, laborantlarn da grevlendirilmesine elverili olabilir. htiya duyulan btn uzmanlk dallarna arda bulunulmaldr, bu ar ou kez kabul edilir. Basit krsal blge aralaryla almaya katlaca aklanarak diiler de arlmaldr. V Sabotaj Sabotaj, gerilla sava yrten halklar, iin paha biilmez bir silahtr. rgtlenmesi dorudan doruya sivil ve gizli rgte baldr. Sabotajlar, ancak devrimci ordunun kontrolndeki mntkalarn dnda gerekletirilebilir. Bu rgt, dorudan doruya, tercihan hedef alnacak sanayi ve haberleme merkezlerini belirlemekle ykml gerilla genel kurmay tarafndan ynetilmelidir. Sabotajn terrizmle hibir ilgisi yoktur: terrizm, yntemleri sabotaj yntemlerinden kesin biimde farkl olan bireysel suikastlerdir. Terrizmin, asla istenen etkiyi yaratmayan, bunu kullananlarda elde edilen sonularla kyaslanamayacak kadar ar kayplara yolaarken, halk da devrimci hareketten uzaklatran, olumsuz bir silah olduuna itenlikle inanyoruz. Tersine olarak, ok ender durumlarda, rnein bask glerinin eflerinden birini ortadan kaldrmak iin bireysel suikastlere bavurulabilir. Fakat, durum ne olursa olsun, lm, bask glerinin kurbanlar hesaba katlmasa bile, suikaste katlan btn devrimcilerin yokedilmesine yolaacak kk bir katili ortada kaldrmak iin uzman insanlar kullanlmamaldr. ki tip gerekli sabotaj vardr: belirli hedeflere kar ulusal apta sabotaj ve sava hatt yaknlarndaki sabotajlar. Ulusal aptaki sabotaj, temel olarak, ulam ve haberlemeleri bozmay hedef almaldr. eitli iletiim aralar baka baka

biimlerde tahrip edilir: hepsinin de bozulabilir yan62 lan vardr. Telgraf ve telefon direkleri, geceleri zararsz bir grnleri olacak, fakat en kk bir darbede den direk btn dierlerini de birlikte srkleyecek ve byk lde bir arza yaratacak biimde, direk tmyle kesilmeyerek testerelenir. Kprler de, dinamitle sabotaja uratlabilir. Dinamit yoksa, metal kprler, oksihidrojen hamlacyla yklabilir. Metal kpry destekleyen ana kiri ve st kiri kesilmelidir. Kiriler hamlala kesildikten sonra, ayn ey teki uta tekrarlanr. Bylece kpr bir yan zerine devrilir, bklr ve ker. Dinamitsiz, bir metal kpry ykmann en etkili yolu budur. Demiryollar ve yollar, kanallar da tahrip edilebilir. Hatta bazen trenler de maynlanabilir, btn bunlar gerillann gcne baldr. Yine, uygun bir malzeme, gerekli anda, her blgenin hayati endstrilerini ykmay salar. Sabotaj sorunu, btn bir grn nesnesi olmaldr, nk bir i kayna ancak belirleyici bir anda tahrip edilebilir: byle bir tahrip, kitle halinde iinin yerinden olmas ve al getirir. Rejimin yksek kiiliklerine ait sanayi kurulular, yok edilmeleri ok ar toplumsal kayplara yol amyorsa, iileri bunun yaplmasnn zorunlu olduuna inandrarak ortadan kaldrlmaldr. Ulam yollarna kar sabotajn nemi zerinde srarla duruyoruz. Engebeli olmayan arazide, hzl ulam, dman ordusunun direnenlere kar byk silahdr. Bu nedenle, srekli olarak, demir yolu kprlerini, lamlar, elektrik direklerini, telefon hatlarn ve hatta su kemerlerini tek kelime ile modern hayat iin gerekli hereyi tahrip etmeyi denemeliyiz. Sava hatlarnn yaknlarnda, ayn biimde, fakat ok daha cretli, fedakarca ve sk sabotajlar gereklidir. Bu durumda, ok deerli bir yardmcya, yani ilgili blgelere kadar inebilen ve sivil rgt yelerine grevlerini yapmalarnda yardmc olan gerillann uan devriyelerine gvenilebilir. Burada da, sabotaj daha ok ulam yollarna yneliktir. Dmann halk

glerine kar saldrsn srdrmek iin ihtiya duyduu nesneleri salayan btn fabrikalar, retim merkezleri tahrip edilmelidir. Gerillalar dmann stoklarna el koymal, ikmalini kesmeli, rnlerini ve hayvanlarn dmana satacan ileri sren byk toprak sahiplerini gerekirse korkutmal, yollarda gidip gelen aralar yakmal, bundan, yollarn kesilmesinde yararlanmaldr. Her trl sabotaj eyleminde, eylemin yer ald noktadan az ok uzakta, nceden saptanan yerlerde, daima vurup kamaya dayanan sistem uygulanarak dmanla stste kapmalar dzenlenmelidir. ok byk bir diren gstermek gerekli deildir. Yalnzca, dmanabir sabotajn ortaya kt her yerde, savamaya hazr gerilla gleri olduunu gstermek ve dman ancak gl olduu zaman ve nlemler alarak yer deitirmeye zorlamak lazmdr. Bylelikle yava yava gerilla harekat blgesine yakn btn ehirlerde hayat felce uratlr. VI. Sava Endstrisi Gerilla sava iinde, sava sanayii, gerillann uygun corank durumda bulunduunu kantlayan olduka uzun bir evrimin rndr. Daha nce de sylemitik: kurtarlm ya da dmann tam bir ikmal ablukas uygulad blgeler varsa, eitli zorunlu sanayiler kurulmaldr. Bu sanayilerden ikisi esastr: kunduraclk ve saralk. Bir birlik, ormanlk, sarp, ta ve diken dolu blgelerde ayakkabsz yryemez. Bu koullarda yer deitirmek ok zordur ve ancak o blgede doup byyenler onlarn da hepsi deil bu ii yapabilirler. Dierlerinin ayakkab giymesi gereklidir. Bu endstri iki dala ayrlr: yeni ayakkab retimi ve eskimi ayakkablara pene vurulmas ve onarm. Bu zanaatn endstrisi ayakkabcln her trl ara-gerecini gerekli klar. Buna ek olarak, saralk sanayii her gn kullanlan her trl eya imal eder: fieklikler, ketenden veya deriden yaplabilen, temel madde olmasa da, birliin rahat iin gerekli olan ve ona kendi kendine yettii duygusunu veren srt antalar. Silahlk, bir baka temel endstri daldr. levleri eitlidir: tfek ve dier silahlarn aman paralarnn basit tamirinden, baz tip

sava silahlarnn retimine, halkn yaratc ruhunun varlk bulmasna ve eitli dzeneklerle harekete geirilen maynlarn yapmna kadar. Koullar hazrsa, bu sanayi dal barut imal eden bir ekip tarafndan tamamlanr. Patlama kapsllerinden baka, kurtarlm blgelerde, patlayc maddeler de imal edilebilirse, bu ok nemli alanda parlak baarlara ulalr: gerekten de, maynlarn doru kullanlmas yollar tmyle kullanlmaz hale getirebilir. Bir baka imalat serisinin de kendine gre nemi vardr: demircilik ve tenekecilik. Nalbantta katrlar nallanr; nallar ve demirden yaplan baka aletler de retilir; tenekecide, tabaklar ve zellikle bidonlar iin teneke zerinde almalar yaplr. Bu tenekecilik endstrisine ek olarak, dkmclk kesimi de yaratlabilir. Yumuak madenleri eritme olana varsa, birliin silahlanmasnda birinci planda katkda bulunacak bir el bombas fabrikas kurulabilir. yice belirlenen eitli ilevleri yerine getiren bir onarm ve genel yapm teknik ekibi bulunmaldr; klalarda buna hizmet bataryas denir, fakat, burada her trl brokratik dnceden kurtulmu olacak ve her eit ihtiyaca gerekten karlk vermekle ykmlendirilecektir. Haberlemeden sorumlu bir kimse de bulunacaktr. Yalnz radyo araclyla darya propaganda yapmaktan deil, telefonlardan, yollardan da sorumlu olacak ve sivil rgtle balant halinde alacaktr. Savata olduumuz, saldrya urayabileceimiz ve bazen pekok hayatn zamannda iletilen bir habere bal olduu unutulmamaldr. Birliin tatmin olmas iin, sigara ya da puro fabrikalar da olmas iyidir. Bu amala, ttn yapraklar satn alnp, tketilmeye hazr malzeme haline dntrlmek zere kurtarlan blgeye iletilir. Dericilik de ok nemli baka bir endstridir. Bu endstriler, gerilla koullarna uyularak nerde olursa olsun kusursuz gerekletirilebilen basit giriimlerdir. Dericilik, imentodan birka kk yap ve ok miktarda tuz gerektirir, fakat ayakkabclk endstrisine hemen orada hazr hammadde salar, bu ise nemli bir avantajdr.

Tuz, byk miktarda younlatrlarak orada hazrlanmaldr. Bunun iin tuz younluu fazla yerlere ulamak ve suyu buharlatrmak gereklidir. Deniz, elbette ki, en iyi kaynaktr fakat bakalar da vardr ve bi-rarada bulunan btn dier tuzlar temizlemek de gerekli deildir, ilk anda tad pek ho olmamakla birlikte olduu gibi kullanlabilir. Et tuzlu olarak saklanabilir, bu olduka basit bir ilemdir ve zor durumlarda pekok hayat kurtarabilir. Tuz dolu byk flarda olduka uzun zaman saklanabilir ve koullar ne olursa olsun byle kullanlabilir. VII. Propaganda Devrimci dncelerin yaylmas olanaklar elverdii lde uygun yntemlerle yaplmaldr. Bu durum, bunu omuzlamak iin btn bir ekibin ve bir rgtn katksn gerektirir. Bu rgt birbirini tamamlayan, btn ulusal topraklara yaylan iki kesimden olumaldr. Propaganda hem dta, yani ulusal sivil rgt iinde, hem de ite, yani gerillann barnda yaplmaldr. Birbirine skca bal bu iki propaganday egdmle ynetmek iin, yalnz bir tek ynetici alt rgt bulunmaldr. Kurtarlm blgenin dnda yeralan sivil rgtlerden balayan ulusal tipteki propaganda, gazeteler, bltenler ve bildiriler yoluyla yaplmaldr. En byk gazeteler, lkenin genel sorunlaryla uraacak ve gerein eninde sonunda daima halka yararl olduu ilkesini unutmakszm, kamuyu, gerilla glerinin kesin durumundan haberdar edecektir. Genel karakterdeki bu yaynlarn yannda, daha zel olan dierleri halkn eitli kesimlerine yneltilir. Kyllere ynelik yaynlar, bu snfa, devrimin iyi etkilerini imdiden sezmi olan kurtarlm blgelerdeki yoldalarndan mesajlar iletmeli, kyllerin isteklerini duyurmaldr. i gazetesi de ayn temel zellikleri tar; fakat, daima bu snftan savalarn mesajlarn iletemez, nk, son aamadan nce, gerilla sava kadrosunda ii rgt bulunmamas olasl vardr.

Devrimci hareketin byk sloganlar aklanmaldr: elverili bir anda genel grev slogan, direni glerine yardm, birlik sloganlar, vs. Dier sava gazeteleri, rnein, gerillada savamayan, fakat eitli sabotaj ve suikast eylemleriyle uraan lkenin teki elemanlarnn grevlerini aklamaldr. rgtn iinde, dman askerlerine ynelik, onlarn bilmedikleri gerekleri aklayan gazeteler olabilir. Hareketin hayatyla ilgili blten ve bildiriler ok faydaldr. Gerilla blgesi iindeki, blge sakinleriyle ilgili ve onlara, yalnz pratiini bildikleri bir ayaklanmann teorisini aklayan propaganda en etkili olandr. Bu kesim, radyodan baka, kyl gazetelerinden, bltenlerden, bildirilerden ve btn gerilla glerinin merkez organndan yararlanr. Radyo aracl ile, btn sorunlar, hava saldrlarna kar korunmann yollar, bilinen adlar saylarak dman glerinin bulunduu yerler aklanr. Ulusal tipteki propaganda, okuyucuyu yakndan ilgilendiren olaylar, savalar ayrntlaryla aklayan benzer gazeteler datr; bunlara ok daha yeni ve daha kesin bilgiler eklenir. Uluslararas haberalma rgtlerine verilecek haberler sadece kurtulu mcadelesiyle dorudan doruya ilgili olan olaylar sralamaktan ibarettir. En etkili, btn ulusal topraklar zerinde serbeste kendini duyuran, halkn aklna ve duygularna nfuz eden propaganda, radyo araclyla kulaktan yaylandr. Radyonun nemi en bata gelir. Bir blgenin ya da bir lkenin halk az ya da ok hararetli bir biimde savama ateiyle yanarken, szlerin gc gelecekteki savalarn herbirinde bu atei ykseltir. Dost ve dmanlara gelecekteki tutamlarn aklar, retir, kkrtr ve belirler. Fakat radyo, halk iin propagandann temel ilkesine uymak zorundadr, bu ise gereklere bal kalmaktr. Etkisi az da olsa, kk bir gerek, sahte srmalara brnm byk bir yalana ye tutulmaldr. Radyo, hereyden

nce, savalar, her trl arpmalar, bask glerinin iledii cinayetlerle ilgili canl bilgiler vermelidir. te yandan sivil halka, ideolojik ynelim ve pratik bilgiler salamal, zaman zaman devrimin eflerinin sylevleri verilmelidir. Hareketin balca gazetesine, byklk ve birliin sembol olacak bir isim, rnein kahramanlarndan birinin adn vermenin yararl olacan dnyoruz. Makalelerde, daima silahl hareketin amalar aklanmal, bir seri stun, sektr iin daha acil karlara ay nurken, [byk ulusal sorunlarn bilinci verilmelidir. VIII. Haberalma Kendini ve dmann iyi tan, bylelikle hi bozguna uramadan yz sava kazanabilirsin. Gerilla iin bu in atasz, kutsal kitaptan bir mezamir gibi deerlidir. Sava glerin, doru haberalmadan daha deerli bir yardmclar olamaz. Haberalma kendiliindendir: dostlar olan orduya, mttefiklerine, heryerde olup biten hereyi anlatmaya gelen blge sakinlerinden pekok bilgi edinilir; fakat bu haberalma ok iyi rgtl de olmaldr. Gerekli balantlar salamak iin olduu kadar, mallar tamak iin de postalar gibi, haberciler de gerilla blgesinin iinde olsun, dnda olsun gereklidir, ayn ekilde, haberalma servisi dman cephesiyle de dorudan doruya ilikide olmaldr. Erkek ve kadnlar ve zellikle kadnlar, askerlerle srekli temas halinde olmak ve olup biten hereyi doru olarak renmek iin dman cephesine szmaldrlar. Dman hatlarn geiin kazasz olmas iin ibirlii sistemi gelitirilmelidir. Bu gerekleirse ve yetenekli ajanlar varsa, ayaklananlarn kamp daha rahat uyuyabilir. Daha nce de sylediim gibi, bu haberalma servisinin temel hedefi en ndeki ate hatt ya da cepheler arasnda kimseye ait olmayan blgenin snrndaki ilk dman kamp yerleridir. Gerilla gelitii lde, haberalma servisi de gelimeli, gerilla birliinin, dmann artlarna varana kadar genilemi hareketlerinin ngrlebilmesi iin rol bymelidir. Gerillann egemen olduu ya da

dolat heryerde, btn blge sakinleri haberalma ajanlardr. Fakat, askerlik dilinin kesinliine pek alk olmayan, hereyi abartma eilimindeki kylnn szleriyle yetinilemeyecei iin, zellikle haberalmayla grevlendirilmi adamlara sahibolmak iyidir. Halkn ibirliinin kendiliinden biimlerinin tasarlanmas ve rgtlenmesi baarlrsa, haberalma aygt yalnzca en nemli yardmc olmakla kalmaz, nk zaten yledir, fakat, rnein korku saanlar sayesinde bir kar-saldr unsuru halini alr. Bunlar, asker takm arasnda, onlarn moralini bozan bilgileri yayabilirler ve su ortaklarym gibi grnerek, dman birlikleri iinde korku ve gvensizlik tohumlar ekebilirler. Ba ilke olan hareketlilik son derece gelitirilmelidir; dmann saldrmaya hazrland yerleri bilince, bu saldry nlemek ve en beklenmedik noktalarda, kar saldrda bulunmak kolaydr. IX. Talim ve Siyasi Eitim Kurtulu ordusunun bir eri iin, en iyi talim, gerilla hayatnn kendisidir. Hergnk silahl talimlerle kendi g mesleini renmemi olan bir ef, gerek bir ef deildir. Bir asker, ona biraz silahlarn kullanlmasn retecek, baz siyasi yneli kavramlar kazandracak, sivil halka kar nasl davranacan, nasl savaacan, vs, gsterecek bir grup arkada tarafndan eitilebilir. Fakat, gerillann kymetli zaman, metodik talimlerle har-canmamaldr. Bu, ancak geni bir kurtarlm blge varsa ve savalarn says byk lde artrlmak isteniyorsa mmkndr. Bu durumda, er eitim okullar kurulur. Bu okullar ok nemli bir rol oynar. Bunlar, henz, sava hayatnn yapc, g yoksunluklarna katlanmam yeni askeri yaratrlar. Bu er, yoksunluklara katlanan, getii yerde hibir iz brakmayan bu gezici orduya katlmasn salayan zor denemeleri geirdikten sonra, tam bir sekin asker olur. Eitim okullarnda, bedeni altrmalar iki eittir: bir yandan, komando almalar, saldrda hz ve geri ekilme altrmalar ile yumuatc jimnastik; te yandansa yeni askere almann bnyesini sertletirmek iin yorucu

hatta tketici yryler. Yeni askeri, ak havada yaatmal, hava deiikliklerine katlanmas, gerilla hayatnda olduu gibi, doayla sk temas halinde yaamas retilmelidir. Er eitim okullar gerilla btesini ar masraflara sokmamak iin kendi ikmallerini salayabilmeli, ahrlara, iftliklere, sebze bahelerine, sthane-lere, kendilerine gerekli olan hereye sahip olmaldr, renciler srayla ar ilere sokulabilirler, bu iler ya ceza olarak en ktlerine ya da gnlllere yaptrlr. Btn bunlar, okulun kurulaca blgeye zg, belirleyici zelliklere baldr. Ar iler iin gnlllerin alnmasnn ve bunlarn gerekirse davranlarndan en az memnun kalnanlar ya da sava renimi iin en az yetenei olanlar tarafndan tamamlanmasnn iyi bir ilke olduunu sanyoruz. Okulun kendi salk rgt, olanaklara gre, yeni askerleri olanaklar elverdiince yakndan izleyecek bir doktoru ya da hastabakcs olmaldr. At, eitimin temelidir. Bu alanda gerilla ok iyi talim grm bir insan olmaldr, nk elverdiince az cephane kullanmak szkonusudur. Nian tahtasna atlardan balanr. Bunun iin tfek herhangi bir destek zerine salam biimde tespit edilir. Acemi askerler, tfei kmldatmakszm sabit bir zemin zerinde hareket eden bir kartona nian alrlar. at ayn noktaya isabet ederse, mkemmeldir. Bu ilk atlarda silah, olanak varsa 22 kalibrelik karabina tfeidir. zel koullarda fazla cephane olmas, askerlerin hzl eitilmesi zorunluluu gibi eitim gerek mermilerle yaptrlr. Hava saldrlar, eitim okullarnn geirdii en nemli denemelerden biridir. Okulumuz, havadan ok iyi biimde tehis edilmiti ve dman her gn kamp zerine iki kez hava saldrsnda bulunuyordu. rencilerin bu bombardmanlarn yaratt sarsntlara kar gsterdikleri dayankllk, hemen ocuklar gelecein savalar olarak snflandryordu. Er eitim okullar, asla politik eitimi savsaklamamaldr. nk bu insanlar, onlar iten nedenler hakknda ak bir gre sahip

olmadan orduya katlmlardr. Temelsiz olarak, zgrlk, basn zgrl vs. gibi konularda ok bulank grler kazanm olarak gelirler. Bu eitim, en byk bir zenle, olanaklar elverdiince ileriye gtrlmelidir. Eitim, ekonomik olgular, her tarihi olayn kaynan oluturan nedenler ok ak anlatlarak, lkenin tarihiyle ilgili ilk bilgileri iermelidir. Ulusal kahramanlardan, onlarn adaletsizliin kesin biimleri karsndaki tepkilerinden szetmeli sonra, ulusal durumun ya da blgenin durumunun tahliline geilmelidir. Direni ordusunun btn yelerine, ok yakndan inceleyecekleri ve geleceklerinde emalar olacak, ok basit birer el kitab verilmelidir. Ayrca, retmenlerin, birlikte okutacaklar metinleri setikleri ve eitim konusunda karlkl katklarn koordine edecek kendi ihtisas okullar olmaldr. renciler, zaman kaybettirmeyen, yeni askere kltr ve byk ulusal sorunlar konusunda gr kazandran kitaplar semeye allarak, durmadan okumaya zendirilmelidir. Yeni asker ya kendiliinden daha ok okuma eilimine sahiptir, ya da evresi nne yeni sorunlar serip onu buna iter. Bu ruh hali, ok almayla ve yava yava eitim okullar rencilerinin, durumun analizi konusunda olsun, disiplinde olsun, birlikteki adamlara gre stnlklerini kantlad lde yaratlr. Disiplin her zaman kusursuz biimde yerinde olmaldr: eer mekanik deilse, sava annda artc sonular verir. X. Bir Kurtulu Hareketi Ordusunun Yaps Harekat alan hangisi olursa olsun, gerilla sava yapan bir devrimci ordu, daha nce de sylediimiz gibi, fazladan, destei ok nemli olan, savamayan bir rgte gvenmek zorundadr. Silahl sava kesinlikle baarnn temel etkeni olduundan, bu rgt tamamyla ordu ve onun desteinin ekseni etrafnda ynetilir. Askeri rgt bir efe dayanr; Kba deneyinde, bu, blgelerini ynetmek, kol komutanlarn ya da daha alt rtbelileri atamak iin tam yetkiye sahip eitli blge komutanlarn atayan bir bakomutandr. Bakomutandan daha alt kademelerde rolleri

koullara gre deien kol komutanlarn emirleri altnda bulunduran blge komutanlar bulunabilir. Kol komutanlarndan daha alt kademelerde yzbalar ve bizim gerilla rgtmzde en alt rtbe olan temenler yeralr. Dier bir deyile, erlikten sonra temen rtbesi gelir. Bu, bir model deil, bir gerein, bu rgtlenmenin olduka iyi rgtl ve tehizatl bir orduya kar zafer kazanmay salad bir lkede kullanlan yntemin tanmdr. Hibir ekilde ve hele bu konuda dierlerinde olduundan daha da kesinlikle, hakim bir rnek olmas szkonusu deildir. Yalnzca, olaylarn nasl zincirlendiini ve bir silahl gcn nasl rgtlenebileceim gstermek szkonusudur. Szn ksas, rtbelerin nemi yoktur, nemli olan, geree uymayan, ahlak ve adaletle uyumayan, mcadele ve fedakarln eleinden gemi olmayan hibir terfnin yaptrlmamasdr. Daha nce yaptmz tanm, nemli, ciddi arpmalar gsleyebilmi bir orduya aittir, yoksa, efi istedii rtbeyi tayabilen fakat ancak kk bir gruba komuta edebilen balang halindeki bir gerilla birlii szkonusu deildir. Askeri rgtn en nemli nlemlerinden birisi disiplin cezalardr. Disiplin (bunu daima hatrlatmak gereklidir) gerillann temellerinden biri olmaldr, iten gelen, akla uygun bir kandan doan ve bylelikle bireye bir i disiplin kazandran bir g olmaldr. Bu disiplin inendiinde, rtbesi ne olursa olsun, suluyu daima ciddi bir biimde, derinden duyulan bir ceza uygulayarak cezalandrmaldr. nemli bir gzlem: gerilla, kla askeriyle ayn cezalara kar duyarl deildir. Bir askeri on gn hcreye kapama cezas, gerilla iin olaanst bir dinlenmedir. Yiyip iebilecei, istedii kadar uyuyabilecei, okuyabilecei ve dinlenebilecei bir yerde, yrmeksizin, almakszn, gnlk nbetleri tutmakszm on gn. O halde, gerillada zgrlkten yoksun etmenin cezaolarak salk verilemeyecei ok iyi anlalr.

Bireyin devrimci ahlak, onuru yksek dzeydeyse, silah tama hakkndan yoksun edilme baz durumlarda olumlu bir tepki yaratabilir ve gerek bir ceza olabilir. yleyse bunu uygulamak yerindedir. Las Villas eyaletinin ehirlerinden birine yaptmz bir saldrda, ehrin ortasnda yeralan mevzilere saldr srasnda koltuunda uyuyan birine rastladk. Sorguya ekilince, adam silah elinden alnd iin uyuduunu syledi. Bunun doru bir davran olmadn belirttik. Tedbirsizlii iin cezalandrld (bir darbeyi karmt), silahn geri almak zorundayd, fakat uyuyarak deil, en ndeki ate hattnda. Birka gn geti. Santa Clara ehrine kar yaptmz son bir saldr srasnda, kan nakil merkezini ziyaret ettiimizde, can ekimekte olan bir hasta, bize elini uzatt ve bu olay hatrlatarak, yeniden silahn tama hakkn kazandn ekledi. Az sonra ld. te, silahl mcadelenin srekli eitiminin glerimizin devrimci ahlakn ne dereceye kadar ykselttiini gsteren bir olay. Balangta, ounun henz korktuu, birok znel akmn devrimin etkisini nledii sralarda, bu dereceye ulalamaz, ancak, sonradan ok alma ve rnek olmayla bu dzeye eriilebilir. Uzun gece nbetleri ve zoraki yryler de ceza olabilir, fakat, yryler pratik deildir, nk cezal gibi ona nezaret edenleri de cezalandrr ve yorar. Gece nbetlerine gelince zayf bir devrimci ahlaka sahip cezallar bekleyecek askerler gerektirdiinden elverisizdir. Dorudan doruya benim emrime verilmi olan gler arasnda, kk sular iin, ekerleme ve ttnden yoksun edilerek tutuklama ve daha ar olaylar karsnda tam a brakma cezas uyguluyordum. Ceza korkun olmakla birlikte, sonular mkemmeldi, ancak bu ceza, ok ender olarak uygulanmaldr. Blm 4 LK GERLLANIN OLUUMUNDAN KAZANILAN ZAFERN SAVUNULMASINA 1. Balangtaki Gerillann Gizlilik inde rgtlenmesi

Gerilla savann, savan genel yasalarndan kan kurallarn tmne ve kendine zg daha baka ilkelere uymasna ramen, d lkelerden ya da uzak blgelerden balayarak bir silahl mcadeleye girimek isteniyorsa, ilk zamanlardaki rgtlenme almas kk bir balang ekirdeiyle snrl olmaldr. Gerilla hareketi, herhangi bir zorlayc yntem karsnda tepki gsteren bir birey grubunun kendiliinden eyleminden douyorsa, bu gerilla ekirdeinin yok edilmemesi iin daha sonra rgtlenmesi yetebilir. Fakat, genellikle, gerilla savan halknn kurtuluu iin balatan prestij sahibi bir eftir ve bu adamn nce, yabanc lkelerde, zor koullar iinde kendini hazrlamas gereklidir. Son zamanlarda, diktatrlere kar giriilen hemen hemen btn halk hareketleri, yetersiz hazrlanmadan ileri gelen bu temel hata yznden zarar grdler. Beceriklilik, zen ve gizli bir alma gerektiren rgtlenme yntemleri uygulanmad. ktidar, ou kez, gizli servisler sayesinde, grubun ya da gruplarn niyetlerini biliyordu. Buna bazen tedbirsizlik, bazen de, lkemizde Fidel Castro'nun 1956'da ya zgr ya da ehit olacaz, eklindeki cmlesinin karmay kamuoyuna duyurmas gibi dorudan doruya bildiriler neden olmaktadr. Hareketin birinci temel ilkesi mutlak gizlilik, dman iin haber almann tam olanakszl, ikinci ve yine ok nemli bir baka ilkeyse, insan malzemesinin seimidir. Bu seim bazen kolaylkla yaplabilir, fakat, el altnda bulunanlardan yani, ar zerine gelen ve herbiri iin tam bir aratrma yapma imkan olmayan eski srgnlerden baka kimse hesaba katlamadna gre bazen son derece zordur. Harekete gemeden nce, btn katlanlar, bir ya da iki kiinin bildii gizli yerlerde gruplamak zorunda olduklarna, efleri tarafndan sk bir biimde izleneceklerine ve d dnya ile hibir ilikileri olmayacana gre hasm rejim alanlar [ajanlar?] szdnda bile, bunlarn haber toplamalar affedilmez bir hatann ilenmesi demektir. Hazrlklar srasnda, talim sresince, polisten kaldmda, yeni elemanlar, ok iyi tannmayanlar, kilit noktalardan uzak tutulmaldr.

Yasad olarak kalnd srece, hi kimse, mutlak biimde hi kimse, son derece zorunlu olann dnda hibirey bilmemeli, asla gevezelik etmemelidir. Belirli bir kurulu aamasna gelindiinde, herkesin ilikilerinin bilinmesi iin mektuplara varncaya kadar hereyin kontrol edilmesi gereklidir. Hibir ye yalnz yaamamal, hatta yalnz sokaa bile kmamal, kurtulu ordusunun gelecekteki yesinin kiisel ilikileri ne trden olursa olsun, her yola bavurularak nlenmelidir. Bu aamada ne kadar olumsuzsa, mcadele aamasnda da o kadar olumlu bir rol oynayan ve zerinde srarla durulmas gereken bir etken, kadnlarla olan ilikilerdir. Yalnzca psikolojik adan bile olsa, allagelmi evrelerinden uzaklaan, olaanst durumlarda yaayan gen erkeklerin kadnlara kar zayflklar, bu zayfln diktatrlerce ne kadar iyi bilindii ve casus kadnlar kullanmaya kalkld ak bir gerektir. Bazen bu kadnlarn onlar kullananlarla olan balar kolayca ortaya karlr, fakat, ou kez, kk ilikilerinin kefedilmesi gtr; kadnlarla olan yaknlamalar nleme zorunluluu buradan ileri gelir. Gizlilik iinde sava iin kendini hazrlayan devrimci tam bir ileke olmaldr, bu, onun daha sonra otoritesinin temeli olacak bir niteliini, yani disiplinini gelitirmesini salar. Bir adam, stlerinin emirlerine birok kez kar geliyor, kadnlarla buluuyor, izin verilmeyen arkadalklar kuruyorsa, yalnz bu ilikilerin dourabilecei tehlike nedeniyle deil, sadece devrimci disiplini inediinden dolay bile derhal bu kimseden uzaklamak gereklidir. Hi bir zaman, topraklar zerinde harekatta bulunulan bir hkmetin kaytsz artsz yardmclna, mttefikliine hatta sadece kaytszlna bile gvenilmemelidir: daima mutlak biimde dman bir kamp iinde bulu-nuyormucasma davranlmaldr. Bu kampta, tabii ki istisnalar bulunabilir; fakat bunlar genel kural bozmazlar. Burada, hazrlanacak adam saysndan szedemeyiz. Bu, pek ok etkene baldr. Yalnzca, gerilla savan balatabilmek iin,

asgari bir saydan s-zedebiliriz. Bana gre, kanlmaz kusurlar ve zayflklar hesaba katlarak, kat bir seime ramen, otuz-krk kiilik bir tabana gvenilebilir. Bu say, herhangi bir Latin Amerika lkesinde, arazi elverili, kyllerde toprak arzusu ateli ve adalet srekli olarak inenmise balang iin yeterlidir. Silahlar, daha nce de belirttiimiz gibi, dman tarafndan kullanlanlarla ayn modelden olmaldr. Ayrntlara girmeden belirtelim ki, topranda balatlan bir askeri harekat iin daima btn hkmetleri dman kabul ederek, hazrlanan gruplar, birlik bana elli-yz kiiyi gememelidir. Savan rnein beyz kiiyle balamasnda hibir saknca yoktur, fakat, bunlar biraraya toplanm olmamaldrlar. nce, okluk olunca dikkati ekerler, sonra, ihanet durumunda btn grup ele geer. Oysa ki, ayn anda birok yeri birden igal etmek gtr. Merkez toplant yerini oluturan ev az ya da ok bilinir, srgnler burada her trden toplantlar dzenlemek zere buluurlar. eflerse ok istisnai durumlarn dnda buralarda gzkmemelidirler, bu evlerde, tehlikeli olabilecek hibir belge bulunmamaldr. efler, mmkn olduu lde ok barnma yerine sahip olmal, bunlar elverdiince gizli olmaldr. Silah depolar bir ya da iki kiiden fazlas tarafndan bilinmemeli, eitli yerlere datlm durumda olmaldr. Silahlar, daima onlar kullanmak zorunda olanlarn eline son anda verilmelidir"; nk talim yapanlara kar uygulanan bir bask hareketi, yalnzca bunlarn hapse atlmasna neden olmakla kalmaz, elde edilmesi o kadar zor olan silahlarn tmden kaybedilmene yolaar ki bu, halk glerinin raz olmamas gereken bir kayptr. Glerin arkadan gelecek zorlu mcadeleye hazrlanmasna byk nem verilmelidir: sert bir disiplin, yksek bir moral dzeyi, ne vnmelere, ne aldatc hayallere, ne de kolay bir zafer umuduna yer verilerek, gerekletirilecek grevin tam bir biimde

kavranmas, esastr. nk mcadele uzun ve amansz olacaktr. Birlik, tersliklerle karlaacak, felaketlerle burun buruna gelecek ve ancak moral dzeyi, disiplini ve son zafere olan inanc, efinin olaanst nitelikleri sayesinde kurtulabilecektir. Bu, on iki adamn bir ordunun ekirdeini oluturabildii, nk, bu koullar yerine getirdikleri ve yneticilerinin Fidel Castro adn tad, bizim Kba deneyimizdir. deolojik ve moral hazrln yansra, titiz bir beden eitimi de zorunludur. Elbette ki, gerillalar, harekatta bulunmak iin dalk bir blge seeceklerdir; arazi nasl olursa olsun, hantal ve yorgun adamlar iine alamayan gerilla iin yry temel unsurdur. Etkili bir eitim her seferinde uzakl artrarak, adamlar olduklar yere ylacak hale getirerek, btn gayreti hz ekseni etrafnda toplayarak yaptrlan yorucu gece ve gndz yrylerinden oluur. Hz ve dayankllk, balangtaki gerilla grubunun temel fiziksel zellikleridir. Ayn zamanda, politik yneli, harita okuma, sabotaj teknii gibi teorik bilgiler de kazandrlr. Olanaklar elveriyorsa, hereyden nce nian tahtas ve sava tfeiyle, mermileri kullanma biimi zerinde srarla durularak pekok at talimi yaptrlr. Gerilla unu dinsel bir kural gibi kafasna yerletirmelidir: cephane tutumlu kullanlmaldr. Sonuncusuna varncaya kadar her mermiyi deerlendirmeyi bilmelidir. Btn bu dersler uygulanrsa, gerilla gleri kolaylkla amalarna ulaabilirler. II. Kazanlan ktidarn Savunulmas Eski rejimi destekleyen ordu tam olarak datlmadka, zafer elbette ki, kesinlemi olamaz. stelik, bu rejimi koruyacak her trl kurum sistematik biimde ortadan kaldrlmaldr. Fakat, bir gerilla el kitabndan baka bir-ey olmayan bu kitapta, yeni rejime kar saldr halinde ulusal savunma grevlerini incelemekle yetineceiz. Hereyden nce dnya kamuoyuyla kar karya gelinir: Amerika Birleik Devletleri ve tekellerin dier vatanlarnn tarafsz basn ajanlarnn byk basn, sert ve sistematik saldrlara balar. Bu nedenle eski ordu yapsnn en ufak bir izi bile

kalmamaldr. Militarizm, mekanik itaat, askeri grev ve eski ahlak anlaylar bir hamlede kknden koparlp atla-maz, sava deneyimi kazanm fakat ou kez genel kltr hemen hemen hi olmayan galiplerle, yenik fakat askeri bilgileri nedeniyle kibirli, var gcyle kltrsz gerillalardan nefret eden dmann birarada yaamas daha da olanakszdr. . Gemileriyle btn balarn koparan askerlerin, mutlak bir ibirlii ruhuyla yeni sisteme katld tek tek olaylar vardr. Bunlar, halkn davasna olan ballyla, yeni halk ordusunun yapln gerekletirmek iin gerekli bilgilerini badatrdklarndan iki kat yararldrlar. Btn grevlerin yeni ordu tarafndan ele alnmasyla eski ordunun datlmas ve paralanmasnn arkasndan, yeni ordunun derhal yeniden rgtlenmesi zorunludur. Bireysellemi, hemen hemen tamam hibir planlama olmakszn her bir efin inisiyatifine braklm eski gerilla yaps deitirilebilir; fakat, halkordusuna organik yaps kazandrlarak yani, gerilla ordusuna kendisini rahat hissedecei lde bir rgtlenme kazandrlarak gerillann harekat grlerinden balanarak yeniden rgtlenmesi ok nemlidir. Ordunun eski disiplin ve askeri rgtlenme erevesi iine sokulaca ileri srlerek bizim ilk ay iinde dtmz hataya benzer bir yanl yaplmamaldr. Bu, tam bir dzensizlie yolaacak nemli ayrlklara neden olabilir. Bu andan balayarak, her silahl gruba byk bir inisiyatif tanyan ortak mcadelenin erevesi iinde byk bir manevra serbestliine alk halk ordusunun yrtmek zorunda olaca yeni savunma savama hazrlanmaldr. Bu ordu, iki acil sorunla kar kar bulunacaktr: nce, zafer dalgas iinde, son anda devrimci saflara katlan iyi kt binlerce devrimci, orduya gireceklerdir. Bunlar gerilla hayatnn g deneylerinden geirmeli ve devrimci oluumlar iin hzl ve youn dersler vermelidir. Halkn ordusuna zorunlu olan ideolojik birlii kazandran devrimci oluum, ksa sre iin olduu gibi uzun bir sre iin de ulusal gvenliin temelidir. teki sorun ise, yeni

yapya uymann gl yznden ortaya kar. Derhal kurulan zel bir askeri birlik, btn silahl birimler iinde, devrimin yeni gereklerini aklamaldr: Asker, ii ve kyllere, btn devrimci olgularn hakllk ve doruluu, devrimin zlemleri, ne iin savald, zaferi gremeyen btn yoldalarn ne iin ldkleri anlatlmaldr. Buna paralel olarak, hzl biimde verilen ilk bilgiler, devrimci orduyu dereceli olarak salam bir ideolojik oluumun, tam bir sava yeteneinin mkemmel teknik aracna dntrmek iin bilgisizlii yenmeyi salayacaktr. Bu nitelik zamanla, yava yava kazanlr. Daha sonra tecrbeli savalarn zel dersler sayesinde profesyonel askerler olabilmeleri ve kendilerinin de gnll ya da zorunlu olarak greve arlan halkn eitimini salayabilmeleri iin askeri aygt gelitirilmelidir. Bunlar, ulusal zelliklere baldr, genel kurallar konulamaz. Bu noktada ve bunu izleyecek olan szlerimizde, imdiki aamada, yani 1959 sonuyla 1960 balarnda, bir yabanc igali tehlikesinin somutlamas durumunda, Direni Ordusu ynetiminin, Kba'nn izleyecei politika konusundaki grn anlatmak istiyoruz: Dmanmz bilinmekte, gc llmekte, korkusuzca beklenmektedir. Artk, herkesin yararna, gemiteki kendi deneyimiz zerine teori kurmayacak, tersine, ulusal savunmamz iin bakalarnn deneyleri zerine temellenmeye alacaz. Kba'nn durumunu ele almak, Amerika'nn gereklerinin ortaya kard koullarla ilgili varsaymmz aklamak, bu gereklerin birbirine uygunluunu gstermek szkonusu olduundan, sonsz olarak, Kba'nn durumunun, bugnnn ve geleceinin bir tahlilini veriyoruz. III. Kba'nn imdiki ve Gelecekteki Durumunun Tahlili Kba halknn uzun silahl mcadelesinin sonucunda diktatrn ka zerinden bir yl geti bile. Toplumsal, ekonomik ve politik

alanlarda hkmetin gerekletirdikleri muazzamdr. Kukusuz, bir tahlil yapmak, her terime tam deerini vermek, halka Kba Devrimimizin kesin boyutlarn gstermek gereklidir. nk, temelde tarmsal olmakla birlikte, bu devrim, iilerin, orta snflarn katlmasn ve bugnse sanayicilerin desteini salad. Halkn sarslmaz karar ve onu harekete getiren amalar, devrime kta apnda, hatta dnya lsnde bir nem kazandrd. Burada, ne kadar zet halinde olursa olsun, hepsi de inkar edilmez biimde halkn yararna olan, onaylanan btn yasalarn sentezini yapmak szkonusu deildir. Bizi ilkinden sonuncusuna ilerici ve zorunlu bir yryle gtren mantki zincirlenii gstererek, devletin Kba halknn ihtiyalarna gsterdii dikkati kantlayarak, bu yasalar iinden bazlar zerinde durmamz yetecektir. Hkmet, hereyden nce, hzl bir tempo ile kira yasas, elektrik ve telefon cretlerinde d kararnameleri kartarak asalak snflarn umutlarn suya drmeye nem vermitir. Fidel Castro'nun ve bu devrimi yapanlarn eski tarzda politikaclardan ya da parmak ucunda oynatmas kolay budalalardan baka birey olmadklarn, yalnz bakalarndan ayr olmak iin sakal braktklarn sananlar, Kba halknn iinde daha derin bir takm olaylarn olup bittiini, stnlk haklarnn kaybolma tehlikesiyle kar karya bulunduunu anladlar. Komnist kelimesi, ynetici evrelerin, galip gerillalarn etrafnda dolamaya ve tersine antikomnist deyimi, haksz ayrcalklarndan yoksun edilenleri birletirmeye balad. Ekilmemi topraklar, kredili satlar zerine karlan yasalar tefeci sermayelerde huzursuzluk yaratt. Fakat gericilik, henz ufak tefek arpmalardan fazlasna kalkmyordu, herey olasyd, nk, bu deli ocuk, bu Fidel Castro, bir Dubois ya da Porter'den akl alrsa, doru, demokratik yola yneltilebilirdi. Henz, gelecee gvenle baklabilirdi. Tarm reformu yasas ar bir darbe oldu. Etkilenenlerin ou, durumu ak seik grdler. Onlardan nce, gericilerin

szcs Gaston Baquero olacaklar kesinlikle anlad ve spanyol diktatrlnn daha sakin sularnadoru ekildi gitti. Henz bazlar yasa, alt taraf yasadr diye dnyor, baka hkmetlerin halk iin kuramsal bakmdan iyi, daha baka yasalar ilan ettiini, fakat bunlarn yrrle konmasnn baka birey olduunu ne sryorlard. Ve varl yalnzca ksa ismi INRA (Ulusal Tarm Reformu Enstits) ile bilinen bu grltc patrtc, anlalmaz ocuk, balangta, gerillalarn kltrsz zihinlerinin alamayaca toplumsal doktrinler ve saygdeer kamu maliyesi teorilerinin tanr vergisi biliminin yksek duvarlarndan balayarak biraz naho ve duygulandrc babaca davranlarla kabul edildi. Fakat INRA traktr ya da tank gibi ilerledi, nk ayn zamanda hem traktr hem de tanktr"; [trnak?] yolu zerindeki latifund-iya engellerini ykt, yeni toprak mlkiyeti toplumsal ilikilerini yaratt. Bu Kba tarm reformu, Amerika iin nemli bir ksm zellikleri biraraya getiriyordu. Latifundiyalarn ortadan kaldrlmasndan (Kba koullarnda) baka her trl toprak rantlarnn denmesini zorunlu klan btn szlemeleri yrrlkten kaldrdndan, byk tarm retimimizde, zellikle kahve ve ttn plantasyonlarnda sregelmi olan klelik ilikilerini yoket-tiinden anti-feodaldi. Fakat, bu reform, ayn zamanda ayr ayr yaayan ya da ortaklaa almak iin toplu halde bulunan kyllerin topraklarn namusluca iletmelerini ve alacakldan, toprak sahibinden korkmadan retmelerini engelleyen tekellerin basksn yktndan kapitalist dzen iersinde yaplyordu. Daha balangta, kyllerle tarm iilerine toprak gibi kalifiye personel ve malzemeyle gerekli teknik yardm ve INRA devlet bankalar, Halk maazalar birlii sayesinde mali destek de salyordu. Halk Maazalar Birlii bat blgesinde ok gelimi ve rne tam deerini deyen devlet maazalarnn, eski tefecilerin yerini ald dier blgelerde de gelimektedir. Amerikandaki dier toprak reformundan (Meksika, Guatemala ve Bolivya'da) kendisini ayran belirleyici zellikleri arasndan

en nemlisi hibir ekilde dn verilmeksizin sonuna kadar gtrlmesi iradesidir. Bu toprak reformu halkn hukukundan baka hibireye boyun emez, hibir snfa, hibir milliyete kar deildir: yasa, United Fruit Company ve King Ranch ile yerli latifundiyaclara kar ayn arlkta uygulanr. Bu koullarda, lkenin pirin, ya karlan bitkiler, pamuk gibi retimi hzla geliiyor ve planlama srecinin merkezi halini alyorlar. Fakat, ulus henz tatmin olmu deildir, btn zenginliklerini geri alacaktr. Tekeller aras mcadelelerin merkezi, hrslarnn kayna olan zengin toprak alt servetleri, petrol yasasyla geri alnd. Devrimin getirdii btn yasalar gibi bu yasa da yan izilemeyecek ihtiyalara, zgr ekonomisine egemen, mutlu ve zengin olmak, daima daha yksek bir gelime dzeyine ykselmek isteyen, artk oyalanamayacak bir halkn acil isteklerine cevap verir. Yalnzbununla bile, kta iin, petrolc tekelleri korkutan bir rnektir. Kba, petrolc tekelleri dorudan doruya ve esasl olarak g duruma drmemektedir, nk, i ihtiyalar karlamay baarmak hakl olarak umudedildii halde, bu lkenin bu deerli yaktn merkezlerinden biri olarak kabul edilmesi iin hibir sebep yoktur. Fakat, yasasnn rneiyle, ou bu tekellerin yemi olan, dierleri ise rakip trstlerin itahlarn tatmin etmek iin i savalara itilen karde Amerikan halklarna bunun yaplabileceini gstermitir. Bylece byk tekeller endieli baklarn Kba'ya evirdiler: Karaib-lerin bu kk adasnda, yalnz M. Foster Dulles'un miraslarna brakt gl ba, yani United Fruit Co.'yu tasfiye etmek cesaretini gstermekle kalmamlar, Kba Halk Devrimi, Rockefeller ve Royal Dutch grubunun imparatorluuna da darbe indirmiti. Madenlerle ilgili olan gibi, bu yasa da, kuvvet gsterileriyle, havadan istilayla, eitli cezalarla kendine baedireceini iddia edenlere halkn cevabdr. Kimileri, maden yasasnn tarm reformu yasas kadar nemli olduunu kabul ediyor. Genel biimde, maden yasasnn lkenin ekonomisinde bu denli nem kazandn dnmyoruz. Fakat, yeni bir olay karmza kyor: madenimizi

darya satan irketlerin demek zorunda olduu %25 vergiler (baka eyleri imdilik bir yana brakalm) yalnz Kba'nn refahna katkda bulunmakla kalmyor, Kanadal tekelleri, nikelimizin bugnk iletmecilerine kar savalarnda stn duruma getiriyor. Bylece, latifun-diyalar ortadan kaldran Kba Devrimi, tekellerin ve yabanc araclarn kazanlarn snrlyor, maden trstlerinin tekelci statlerini ykma cesaretini kendinde bularak Amerika'da yeni bir politika ortaya atyor. Bu, tekellerin en byk vatanlarndan birinin komularnn dikkatine bir ar ve ayn zamanda tm Amerika'da geni bir yank anlamna gelir. Kba devrimi, ha-beralma rgtlerinin btn engellerini ykyor, daha iyi bir hayata susayan Latin Amerikan kitleleri arasnda gereini toz serpintisi gibi yayyor. Kba, yeni milliyetin sembol, Fidel Castro ise kurtuluun semboldr. 114.000 km^'lik ve 6,5 milyon nfusa sahip bu kk ada, ciddi eksikliklerin, kahraman, muzaffer ve tehlikeli nc rolnn ona braklmasna yolat Amerika'da, smrgecilere kar mcadelenin ynetimini stleniyor. Yabanc tekellere kar bazen ok iddetli bir mcadeleyle, de kalka ulusal kapitalizmlerini gelitirmeye alan, hkmetlerinin gc mcadeleyi iyiye gtrmeye yetmeyen smrge Amerika'nn ekonomik bakmdan daha zayf uluslar, yava yava zgrln yeni ampiyonu nnde sayg duyuyorlar. nk, bu mcadele basit, glklerden ve tehlikelerden uzak bir i deildir, Amerika'da bizim kar karya bulunduumuz tecrid koullarnda kazanmak iin btn halkn desteini, pek ok idealizm, fedakarlk ruhu gerektirir. imdiden balayarak kk lkeler bu mcadeleyi yrtmeye alyorlar: Guatemala, quetzal'in, kafese konursa len kuun lkesi, smrgecilerin dorudan doruya saldrs sonucu den kzlderili Tecum Uman'm lkesi Guatemala. Kba devrimi iin deerli bilgileri, yani ordunun varln ortadan kaldrma, tarm reformu ve en byk zenginliklerin ve en byk dramlarn kayna olan madenlerin milliletirilmesinden oluan l rnei vermeye balad srada, savan korkun sertlii karsnda yenilen, Amerikan

bamszlnn ilk ehidi Morillo'nun Bolivya' s. Kba, gemiin deneylerini, glk ve baarszlklarn biliyor, fakat yeni bir an afanda olduunu da biliyor. Asya'da olduu gibi Afrika'da da smrgecilerin kaleleri ulusal savalar ve halk savalarnn atlmyla sprlp yerle bir edildi. Bu halklar arasndaki birlik artk dinden, geleneklerden, istek ve niyetlerden, rk benzerlii ya da farkllklarndan ileri gelmemektedir, bu birlik, ekonomik ve toplumsal koullarn ayn olmasyla, ayn ilerleme isteiyle perinlenmektedir, Asya ve Afrika, Bandoeng'de birbirlerine ellerini uzattlar, buraya, Havana'ya ise Kba araclyla, Latin ve Kzlderili Amerika'ya ellerini uzatmaya geliyorlar. Ayrca, byk smrgeci gler mcadele eden halklar nnde, ekilip gittiler. Belika ve Hollanda, iki imparatorluk karikatrdrler; Almanya ve talya smrgelerini yitirmilerdir. Fransa, imdiden kaybettii bir savan hrnl iinde rpmyor, kurnaz ngiltere, ekonomik balar srdrmekle birlikte siyasi iktidar tasfiye ediyor. Kuzey Amerikan kapitalizmi, bamsz bir hayatn balad lkelerde eski smrgeci kapitalizmlerden bazlarnn yerini alyor, fakat bunun geici olduunu ve mali speklasyonlar iin bu alanda gerek bir yaylma olamayacan da biliyor. Birleik Devletler hl ahtapot gibi kan emebilir, fakat vantuzlarn eskisi kadar yaptramazlar. Kartaln peneleri trplenmitir. Smrgecilik dnyann her kesinde lm ya da doal bir lmle lmek noktasndadr. Amerika'da durum bakadr, ngiliz aslan obur azn Amerikamzdan ekeli, gen ve sevimli yankee kapitalistleri ngiliz klplerinin demokratik biimlerini kural, yirmi cumhuriyetin herbirinde egemenliklerini kabul et-tireli uzun zaman geti. Bu lkeler, kuzey Amerikan tekelinin smrgeci etki alan, evinin arka bahesi, yaamasnn nedeni ve geim aracdr. Kba gibi btn Latin Amerikan halklar nelere kadir olduklarn gsterse, tekeller titrer, yeni bir politik ve ekonomik duruma kendini

uydurmak, krlarndan ksnt yapmak zorunda kalrlar. Fakat tekeller krlarnn azaldn grmekten hi holanmaz ve Kba rnei ulusal ve uluslararas yararlln bu kt rnei Latin Amerika lkeleri arasnda yaylmaktadr. Bir halkn kurtulu l att her seferinde Kba sulanr ve gerekten de baz bakmlardan Kba suludur; nk nl yenilmez ordulara kar silahl halk sava yolunu, gerilla sava yolunu, tek kelimeyle yceliin yolunu gsteren odur. Kba rnei kt, ok kt bir rnektir! Bu kt rnek tehlikelere kar ve gelecee doru yryerek ayakta durduka tekeller rahat uyuyamaz. Szcleri, onu yoketmek gerekir derler; Mecliste temsilci klna girmi tekellerin hizmetkarlar bu 'komnist' kalesine mdahale gerekir derler. Trstlerin en hilekar savunucular, Kba'nn durumu bize ok endie veriyor diye fsldarlar, fakat biz onlarn ne demek istediklerini biliriz: Onu ykmak gerekir. Bu ortaya konduktan sonra, bu kt rnei ykmak iin saldr olanaklar nelerdir? Bunlardan biri salt ekonomiktir: Kba Ulusal Bankas dahil, Kbal olan herey iin bankalarn ve Kuzey Amerikal tccarlarn kredilerini kstlamak. Ortaklar sayesinde, tm bat Avrupa lkelerine yaylan bir kstlama. Fakat, tek bana bu yeterli deildir. Kredi almasnn reddedilmesi, lkenin ekonomisine, nce ok ar bir darbe indirir, fakat lke gn birlik yaamaya altnda, herey yoluna girer ve ticaret dengesi ykselir. Bask srdrlmelidir. eker kotas sahneye kar: evet, hayr, evet, hayr. arabuk, tekel ajanslarnn hesap makinalar Kba kotasnn drmesinin ok tehlikeli, ortadan kaldrlmasnmsa olanaksz olduu sonucunu karrlar. Niin ok tehlikeli? nk, bunun yarataca politik yanlgnn dnda, bu durum on-onbe retici lkenin itahn kamlayacak ve herbiri kendini daha ok haklara sahip sayarak aralarnda derin bir huzursuzluk yaratacaklardr. Vazgeilmesi ise olanakszdr,

nk Kba ABD'nin en iyi ve en ucuz eker reticisidir, dorudan doruya eker retimiyle ticaretine bal krlarn %60' bu lkeden salanr. stelik de, ticaret dengesi ABD'nin lehinedir. Satmayan, satn da alamaz ve bir anlamay bozmak kt rnek olmak demektir. Fakat herey bununla bitmez: Kuzey Amerika'nn pazar fiyatndan centavo fazla demesi ve bunu sz-mona bir hediye gibi sunmas, aslnda ekeri dk fiyata retmede gsterdii yetersizlikten ileri gelir. cretlerin yksek dzeyi ve topran dk retkenlii, byk gcn Kba'daki fiyata eker retmesini engeller"; bir rne dedikleri yksek fiyatn arkasna snarak yalnz Kba'ya deil, btn kr olanlara masraf ar anlamalar zorla kabul ettirmeye alrlar. Bu nedenle, Kba kotasn kaldrmak olanakszdr. Tekellerin, retimde darlk yaratmak iin eker kam tarlalarn bombardman etme olasl iddialar zerinde ciddi olarak durmayacaz. Bu,daha ok devrimci hkmet iinde korku tohumlar samak iin uydurulmu bir areye benzer (fakat parayla tutulmu Amerikan askerinin paralanm cesedi Kba evlerini kanla lekelemekle kalmyor, btn bir politikay da lekeliyor, ya Direni Ordusuna ynelik silah patlamalarna ne demeli?) (La Coubre yk gemisindeki patlamadan szediliyor.). Kba ekonomisine darbe indirilebilecek baka zayf noktalar, rnein pamuk gibi ham maddelerin alm da vardr. Bununla birlikte dnyada pamuun ar retiminin olduunu, bu eit bir glk karmann etkisinin geici olacan bilmez deillerdir. Ya yakt? Yakttan yoksun edilmek bir lkeyi felce uratabilir, Kba ise ok az petrol retir; buhar kazanlarn beslemek iin biraz katran ve aralarn yrtebilecek az miktarda alkol var. Ayrca, dnyada petrol ok. Msr, Sovyetler Birlii satabilir, hatta yaknda Irak da petrol satabilecektir. O halde, yalnz bir tek ekonomi stratejisi uygulamakla yetinilemez. Bu ekonomik trden saldr olanaklarnn yanma, bir cep gcnn, rnein Saint-Domingue'in mdahalesini ekleyebilirlerse

biraz can skc olur, fakat sonunda, Birlemi Milletler ie karr ve bundan da somutta birey kmaz. Rastlant eseri imi gibi, OEA (Amerika Devletleri rgt)'nm izledii yeni yollar, mdahale konusunda tehlikeli bir rnektir. Trujillist diktatrlk bahanesi arkasna saklanan tekeller baka saldrlar da hazrlyorlar. Bu ite, Venezuela demokrasisi, bizi Trujillo'ya kar mdahale ilkesine kar kmak gibi elem verici, skntl bir duruma soktu. Ktann korsanlarna iyi bir hizmet dorusu! Yeni olanaklar arasnda, tekellerin fkesinin hedefi halini alan u gen delinin, Fidel Castro'nun fiziksel varln ortadan kaldrmak da vardr. Dier iki tehlikeli uluslararas ajana kar da tedbir almak elbette ki gereklidir. Biri Raul Castro, tekisiyse bu satrlarn yazardr, bunlarn yoked-ilmesi lazmdr. Eer ayn anda yaplan l bir eylem gerekletirilebilir ya da hi deilse ynetici baa ulalabilir ve tatmin edici sonular alnrsa, bu gericilik iin arzu edilen bir zm ve bir kazan olur. (Fakat, tekelci baylar ve onlarn iteki uaklar baylar, byle bir cinayet karsnda. Devrimin eflerine kar suikaste dorudan doruya ya da dolayl olarak kalkanlar ezmesine kimsenin, hibireyin engel olamayaca, gc her-eye yeten halk unutmaynz.) Guatemala rneinin dier bir yn, Kba'ya silah salayanlara bask yapp lkemizi komnist lkelerden silah satmalmaya zorlamak ve yaplan sulamalarn daha da iddetlenmesine yolamaktr. Fakat hkmetimizde-kilerden birinin syledii gibi: Bize komnist olduumuz bahanesiyle sald-rabilirler, fakat bizi yokedemezler, nk budala deiliz. Bylece, tekeller iin dorudan saldr zorunluluu kesinkes belirir (birok olanaklar, btn ayrntlaryla tartlm ve IBM hesap makinelerinde incelenmitir). Fakat, aklmza spanya rneini uygulayacaklar geliyor: balangta, kukusuz, deniz ve hava gleriyle iyice desteklenen, paral askerlerden oluan gnlllerin yardma kotuu srgnleri bahane edeceklerdir. Yine bu

adamlarndan, kardelerimizden bazlarn ve ok sayda paral askeri kylarmzda lmeye gnderip, bununla, tekellerin mutlu vatanlarn, bu ykc, karde kan dken savaa mdahale etmek istemediklerini, yalnzca Amerika'nn bu parasnn gklerini ve denizlerini zrhl gemileriyle, kruvazrleriyle, torpido botlaryla, denizaltlaryla, uak gemileri ve uaklaryla kontrol altnda bulundurmakla yetineceklerini aklamaya zorlayacak bir durum yaratmay amalayan Saint-Domingue gibi bir lkenin dorudan saldrs da olabilir. Ktadaki barn bu kskan gardiyanlarnn Kba'ya faydal olabilecek hibir geminin gemesine izin vermemesi ve salam uyanklklarnn, Trujillo'nun bahtsz lkesinin taraftar olanlardan ou hatta hepsi tarafndan ykldn grmeleri de olanaksz deildir. Ayn ekilde, prestij sahibi bir Amerika devletleri rgt araclyla komnizmin adamzda kard bu lgnca savaa bir son vererek ya da dorudan doruya rgt adna bar getirerek, yeni bir Kore rnei yaratp kendilerine baml olanlarn karlarn koruyabilirler. Belki de ilk darbeleri, bize deil, ktadaki son desteimizi ortadan kaldrmak iin Venezuela anayasal hkmetine indirirler. Byle olursa, smrgecilie kar savan merkezinin Kba olmayp Bolivar'm byk yurdu olmas szkonusudur. Venezuela halk, zgrlklerini savunmak iin, kesin bir sava verdiklerini, bozgunun en karanlk bir zorbalk ynetimi, zafer-inse, boyunduruk altndaki karde cumhuriyetlerin imdiki durumu olan tekelci mezarlklarnn sessizliini halk savalarnn alevinin paralayabilecei Amerikamzm gelecei olduunu bilenlerin cokusuyla ayaklanacaktr. Dmann zafere erimesi olaslna kar pekok neden ileri srlebilir; fakat bunlardan ikisi en nemlileridir: bir d sebep, 1960 ylndayz, bu azgelimi, zgr halklarn yldr. Bu yl, bask aralar ve zenginliklerin sahipleri tarafndan ynetilmekten baka bir gelecei olmayan milyonlarca insann seslerinin, sonunda, her zaman iin kendini dinletecei yldr. Yine bu yl bu, daha da gl bir i

sebeptir Kballarn alt milyonluk bir ordusunun, topran ve devrimini savunmak iin tek bir insan gibi silaha sarlaca yldr. Sava alannda, Direni Ordusu, lkenin her kesinde savaan silahl halkn bir parasndan baka bir ey olmayacaktr. ehirlerde,iiler fabrikalarnn nnde lm saacak, krlarda kyller her aacn, devrimin onlara balad yeni sabanlarn brakt her izin arkasndan istilaclarn zerine lm yadracaktr. Btn dnyada, uluslararas dayanma, saldrya kar kan yz milyonlarca insann gsyle barikat yapacaktr. Tekeller kurtlanp kemirilmi temel direklerinin nasl sarslacan, basn ajanslarmca hazrlanan yalanlarnn rd rmcek ann nasl bir flemeyle sprlp gittiini greceklerdir. Fakat, uluslararas halk fkesini hesaba katmadklarn varsayalm, burada, ite ne olup bitecektir? Gze arpan ilk unsur ar silahlar olmayan hava ve deniz gleri ok zayf olan, kolayca yara alabilecek olan adann durumu bilindiine gre, gerilla kavramnn ulusal savunma mcadelesine uygulanmasdr. Kara birimlerimiz, Kba devriminin ocuklarnn bu anl yllarnda gstermeye yeterli olduklar bir coku ve evkle, kararllkla savaacaklardr. Fakat en kt durumda, sava cephesinde ordumuzun paralanmasndan sonra, sava birimler halinde mcadeleyi srdrmeye hazrz. Baka bir deyile, bizim glerimizi ykabilecek byk bir dman gc ylmas karsnda, ordumuz derhal, ok hareketli, kol dzeninde, eflerinin otoritesi snrsz, merkez komutanlnn lkenin herhangibir noktasndan gerekli emirleri verdii ve genel stratejiyi saptad gerilla ordusuna dnecektir. Halkn bu rgtl ncsnn, yani Direni Ordusu'nun son savunma yeri dalar olacak, byk art ordu, yani tm halk, kasabalarn her evinde, her yol zerinde, ulusal topran her parasnda savamaya devam edecektir. Piyade birimlerimizin ar silah olmadndan eylemleri tanksavar savunma ve hava saldrlarna kar savunma zerinde

younlaacaktr. ok sayda mayn, bazukalar ya da tanksavar el bombalar, ok hareketli uaksavar toplar: yalnzca bunlar, biraz gl olan silahlardr; baz havan toplar da unutulmamaldr. Otomatik silahl piyadeler cephanelerinin deerini bilecek, buna byk zen gstereceklerdir. Ordumuzun her birimine, fiek doldurmak iin zel yardmclar elik edecek, bunlar en gvenilmez durumlarda bile cephaneyi koruyacaklardr. Byk bir yabanc gcn, ya da gizlice olsun, aka olsun bu byk g tarafndan desteklenen herhangi bir kk gcn paral askerlerinin eseri olan bu tr bir igalin ilk anlarnda hava glerimiz byk bir olaslkla ar hasar grecektir. O halde, ulusal hava gc tahrip edilecek, geride alabilir durumda kalan uaklar, keif ya da ulam uaklar, hereyden nce helikopterler olacaktr. Deniz gcnn yaps da bu hareketli stratejiye gre yeniden uygulanacaktr: kk filikalarn yzeyi daha dardr ve hareketlilikleri fazladr. Daha ncekilerde olduu gibi bu durumda da dmann umutsuzluu, savaabilecek salam bireye rastlamamaktan doacaktr. Grnrde, yumuak, hareketli, iine nfuz edilmez, geri ekilen ve her ynden darbe indirmekle birlikte salam bir cephe oluturmayan bir kitleden baka birey olmayacaktr. Bir cephe atmasnda yenilse bile, halkn ordusunu bozguna uratmak kolay deildir. Halkn iki nemli unsuru, kyller ve iiler ondan yanadr. imdiden, kyller Pinar del Rio evresinde dolaan bir eteyi durdurarak etkili olduklarn kantladlar. Bunlar yerinde eitilecek fakat takm efleri ve stleri imdi naslsa yle, yani askeri slerde yetitirilecektir. Buradan, saylar kadar krsal mcadele merkezi oluturmak zere' [,] lkeyi blmlere ayran otuz tarm gelitirme blgesine dalacaklardr. Kyller, topraklarn, toplumsal kazanlarn, yeni evlerini, kanallarn, su bentlerini, bamszlklarn, ksaca yaama haklarn savunacaklardr. Derhal, dmann ilerlemesine kar kesin bir direnme gsterecekler, fakat bu ok gl grnmeyecek, dalacaklar ve her

kyl gndz sakin bir ifti, gece ise dman glerini korkutan faal bir gerilla olacaktr. Ayn sre iiler iin de tekrarlanacak; ilerinden en iyileri, sonradan arkadalarnn komutanln stlenmek ve onlara savunma kavramlarn retmeyi ykmlenmek zere eitilecektir. Kukusuz, her toplumsal kategori farkl grevler alacaktr: kyl, klasik gerilla sava yrtecektir: iyi at yapmay, arazinin engebelerinden yararlanmay, hibir zaman cepheden savamadan kaybolmay renmelidir. Modern ehrin oluturduu muazzam kalenin iinde bulunmak ansna sahip olan fakat hareketlilii olmayan ii, sokaklarda barikat kurmay, iten duvarlar delinerek alan gedikler yardmyla birbiriyle balantl her ev topluluundan kale gibi yararlanmay, Molotof kokteyli denilen mthi silah kullanmay, modern ehrin evlerinin oluturduu saysz mazgallardan ate etmeyi renmelidir. Ulusal Polis'in ve ehirlerin savunulmasyla ykml kuvvetlerin desteindeki ii kitlesi, ok ypratlacak bir silahl g oluturacaktr. ehirlerdeki sava kolaylk ve esneklik bakmndan krsal mcadeleye benzemez. Bu halk savanda pek ou yada pek oumuz decektir. Dman, halk artk onlardan korkmamay ve zayf noktalarn rendiinde hzla yo-kedilecek olan tanklar kullanacaktr, fakat yine de bundan nce, ymlarca kurban verilecektir. i ve kyl rgtleriyle baka rgtler birleecektir: n planda, direni ordusunun koordine ettii ve ynettii, renci genlik iinde en iyilerini barnda toplayan renci milisleri, savaa katlan genel genlik rgtleri,kadnn varlyla nemli katklar olan kadn rgtleri. Kadnlar, sava arkadalar iin ok byk nemi olan yardmc hizmetlerde alrlar: yemek piirmek, yarallara bakmak, can ekienlerin son kez rahat etmesini salamak gibi. Silah arkadalarna, devrimin g anlarnda onlar asla yalnz brakmayacaklarn kantlayacaklardr. Btn bunlar geni bir kitle rgtlenmesi almasnn, kitlelerin sabrla, tam anlamyla

eitilmesinin sonucudur. Bu eitim ilk bilgiler zerine kuruludur, fakat devrimin gereklerinin mantkl ve doru aklanmas etrafnda merkezlenir. Devrimci yasalar incelenmeli, aklanmal, her kurulda, devrimin sorumlularnn biraraya geldii her yerde, her toplantda ele alnmaldr. Kitleleri ynlendirmek iin, srekli olarak okumak, eflerin sylevlerini incelemek ve tartmak gereklidir, zellikle bizler iin tartlmaz efin sylevleri nemlidir. Krda, ilk bakanmzn her zaman verdii harikulade halk derslerini izlemek zere radyolarn ya da televizyonlarn banda toplanlmaldr. Halkn politikayla, yani halkn artk yasa, kararname ve karar halini alm olan kendi en aziz isteklerinin ifadesiyle olan ilikisi, srekli olmaldr. Kar devrimin her trl belirtisine kar, devrimci uyanklk srekli olmaldr. Devrimci kitlelerin iinde kendi davranlarna kar uyanklk, devrimci olmayan ya da ilgisiz olanlarnkine kar olduundan daha kat ve kesin olmaldr. Devrimin oportnizmin tehlikeli yoluna girmesini grmek pahasna, mevki ne olursa olsun, grleri ne olursa olsun, bir devrimci, drstlk ve ahlaka kar iledii ar sulardan dolay balanamaz, nk o bir devrimcidir. Cezas hafifletilebilir, daha nceki yararllklar da gz nne alnabilir, fakat suu daima cezalandrlmaldr. almaya kar byk bir sayg klt, zellikle ortak amalarla ortak almaya kar sayg gelitirilmelidir. Yollar, kprler, rhtmlar, arklar yapan, bu eylemleriyle devrime olan sevgilerini kantlayan okullu gruplarn gnll mfrezeleri, byk bir tevik grmelidir. Halkla uyum iinde bulunan, iinde kendisini yaratan ii ve kyllerin itenlikle kaynat, stelik savan btn zel tekniini bilen, en kt olaslklara kar psikolojik bakmdan hazr olan bir ordu yenilmezdir, lmsz Camilo Cienfuegos'umuzun u doru cmlesi: ordu niformal halktr sz ordu iinde cisimletike ve hakl ktka daha da yenilmez olacaktr. Btn bunlar sayesinde, tekellerin Kba kt rneini ortadan kaldrmak zorunluluuyla kar karya bulunmalarna ramen, geleceimiz her

zamankinden daha aydnlktr. 1960 Ernesto Che Guevara www.iskenderiyekutuphanesi.com -sOn