1 GVHD: ON NAM HI

MC LC PHN I: LI M U ---------------------------------------------------------------------------- 2 PHN II: NI DUNG------------------------------------------------------------------------------- 3 I. Lch s hnh thnh Qu trnh hnh thnh ------------------------------------------------- 3 1. Lch s hnh thnh --------------------------------------------------------------------------- 3 2. Qu trnh hnh thnh v pht trin --------------------------------------------------------- 6 3. Tn ch hot ng -------------------------------------- Error! Bookmark not defined. II. Cc nguyn tc c bn Cc ni dung c bn ------- Error! Bookmark not defined. 1.Cc nguyn tc c bn --------------------------------- Error! Bookmark not defined. 2.Ni dung c bn ca WB ------------------------------ Error! Bookmark not defined. 3.Hot ng ca WB ------------------------------------------------------------------------- 13 III. Vit Nam v Ngn hng th gii - WB -------------------------------------------------- 19 1.Vit Nam gia nhp WB -------------------------------------------------------------------- 19 2.Cc hot ng ch yu ca WB ti Vit Nam ------------------------------------------ 19 IV. Thun li v kh khn ca Vit Nam Doanh nghip Vit Nam ------------------- 24 1. Thun li ca Vit Nam khi tham gia vo WB ---------------------------------------- 24 2.Kh khn ca Vit Nam khi tham gia vo WB ----------------------------------------- 26 PHN III: KT LUN --------------------------------------------------------------------------- 30

2 GVHD: ON NAM HI

PHN I: LI M U

Hin nay, trn th gii c rt nhiu t chc ti chnh - tn dng. Cc t chc ti chnh - tn dng quc t ra i l mt yu cu khch quan trn c s quan h ngoi thng v thanh ton quc t; khng ch l yu cu khch quan v mt kinh t m cn l yu cu khch quan pht trin cc mi quan h v chnh tr, ngoi giao v cc quan h khc gia cc nc. Sau chin tranh th gii ln th hai, nn kinh t Th gii b tn ph ht sc nng n, c bit l cc nc tham chin Chu u. Trc s kit qu , nhm khi phc, vc dy nn kinh t Chu u v to nh hng v nhiu mt ti y Hoa K xut mt gii php ln Hi ng Bo an Lin Hip Quc. Theo , cc quc gia trn th gii m ch yu l Hoa K s vin tr v kinh t cho cc quc gia Chu u thng qua mt T chc ti chnh tin t c gi l Ngn hng ti thit v pht trin th gii IBRD (hay cn c gi l Ngn hng th gii). Vi tim nng ti chnh ca mnh, Ngn hng th gii khng ngng ln mnh v pht huy tm nh hng khng ch v mt kinh t m cn can thip ti nhiu mt chnh tr, x hi ca cc quc gia trn th gii. C th ni, s ra i v pht trin ca Ngn hng th gii tr thnh mt s cu cnh cho khng ch cc quc gia t bn pht trin u chu, m n cn l mt liu thuc hu hiu cho nn kinh t ca cc quc gia thuc Th gii th ba trn th gii, trong c Vit Nam. Xc nh c tm quan trng trong vic tn dng v pht huy ngoi lc i vi vic pht trin kinh t, nhm nghin cu quyt nh chn ti: Tm hiu v Ngn hng th gii. Vi mc ch lm cho sinh vin kinh t hiu bit mt cch su rng hn v T chc ti chnh - tin t ln nht hnh tinh ny, vi mc tiu y mnh hn na thu ht u t nc ngoi vo Vit Nam. Nhm nghin cu hy vng s gp mt phn cng sc nh b ca mnh vo vic pht trin kinh t nc nh.

3 GVHD: ON NAM HI

Phn II: NI DUNG I. Lch s hnh thnh Qu trnh hnh thnh v pht trin 1. Lch s hnh thnh: Ngn hng Th gii l mt t chc ti chnh quc t cung cp cc khon vay trong cc chng trnh vn cho cc nc ang pht trin. Mc tiu chnh thc ca Ngn hng Th gii l xo i gim ngho. Tt c cc quyt nh ca WB phi c hng dn bi mt cam kt nhm thc y u t nc ngoi , t do thng mi quc t v to iu kin thun li cho s lu thng vn u t.

Ngn hng Th gii logo Lord Keynesv Harry Dexter White, "ngi cha sng lp ca Ngn hng Th gii v Qu tin t IMF Loi a v php l Tr s Thnh vin T chc quc t Hip c Washington, DC, Hoa K 187 quc gia (IBRD) 170 quc gia (IDA) Mc ch Ch tch Tn dng Robert Zoellick (ch tch hin nay) Jim Yong Kim (c bu vo ngy 16 thng 4 nm

4 GVHD: ON NAM HI

C quan chnh C cu t chc Website 5 t chc thnh vin:

2012, v nhm chc vo ngy 01 Thng By 2012) Ban Gim c Tp on Ngn hng Th gii worldbank.org

The World Bank Group consists of five organizations: The International Bank for Reconstruction and Development (IBRD)lends to governments of middle-income and creditworthy low-income countries (Ngn hng Quc t Ti thit v Pht trin(IBRD) cho vay tn dng i vi chnh ph cc nc c thu nhp trung bnh v thu nhp thp). The International Development Association (IDA) provides interest-free loanscalled credits and grants to governments of the poorest countries.(Hip hi Pht trin Quc t (IDA) cung cp cc khon vay li c gi l tn dng v ti tr cho chnh ph ca cc nc ngho nht)

The International Finance Corporation(IFC) provides loans, equity and technical assistance to stimulate private sector investment in developing countries.(Tng cng ty Ti chnh Quc t (IFC) cung cp cc khon vay, vn ch s hu v h tr k thut kch thch u t vo khu vc t nhn cc nc ang pht trin) The Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) provides guarantees against losses caused by non-commercial risks to investors in developing countries. (C quan Bo lnh u t a phng (MIGA) cung cp bo lnh i vi thit hi gy ra bi cc ri ra phi thng mi cho cc nh u t cc nc ang pht trin). The International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) provides international facilities for conciliation and arbitration of investment disputes.(Trung tm quc t gii quyt cc tranh chp u t (ICSID) cung cp cc c s ho gii v trng ti trong cc tranh chp u t quc t)

5 GVHD: ON NAM HI

1944

Thnh lp Ngn hng ti thit v Pht trin Quc t (IBRD) v Qu tin t quc t (IMF) ti Bretton Woods Eugene Meyer c b nhim gi chc ch tch Ngn hng v t chc cng trong nm ny. Ngn hng bt u i vo hot ng John McCloy t chc ch tch Ngn hng, Eugene R.Black c b nhim thay th v ng l ngi gi v tr ny vi nhim k di nht trong s cc Ch tch Ngn hng th gii. Nht bn v Cng ha Lin bang c gia nhp Ngn hng th gii Thnh lp Cng ty ti chnh Quc t (IFC) Thnh lp Hip hi pht trin Quc t (IDA) Khon vay u tin dnh cho gio dc c cp cho Tunisie xy dng cc trng hc Thnh lp Trung tm Quc t Gii quyt tranh chp u t (ICSID) Khon tn dng u tin iu chnh c cu c cp cho Th Nh K. Cng ha Dn ch Nhn dn Trung Hoa tr thnh thnh vin ca Ngn hng Ti thit v Pht trin quc t v Hip hi Pht trin Quc t, nhanh chng tr thnh mt trong nhng quc gia n nhiu nht. Vn hot ng c php ca Ngn hng Quc t ti thit v Pht trin tng t 44 triu la ln 85 triu la Ngn hng cung vi Qu tin t Quc t can thip gip Mexico khi quc gia ny lm vo khng hong n Thnh lp t chc bo lnh u t a phng (hay MIGA) Trung Quc tr thnh con n ln nht ca Hip hi pht trin Quc t, vt qua c n Lin bang Nga v 12 nc Cng ha thuc Lin X c tr thnh thnh vin ca IBRD v IDA Ngn hng, Qu tin t Quc t v cc nh ti tr khc khi xng sng kin dnh cho cc nc ngho n n chng cht (HIPC)

1946

1947

1952 1956 1960 1962

1966 1980

1982

1988 1991

1992

1996

6 GVHD: ON NAM HI

1997

Ngn hng phi hp cht ch vi Qu tin t Quc t can thip mnh m vo vic cu tr cc quc gia Chu sau cuc khng hong ti chnh Ngn hng v Qu tin t Quc t a ra cc chin lc chng i ngho. Sng kim HIPC c y mnh thc y vic gim n cho cc ngho y l ln u tin sau gn 20 nm, t l thnh cng cc d n ca Ngn hngt 75% (trong khi nm 1996 con s ny ch l 60%). Ngn hng lin kt vi cc t chc khc ku gi gim tr cp nng nghip trong cc nc pht trin. 42 quc gia chu Phi cn Sahara v chu M Latinh ang n chng cht Ngn hng Th gii, IMF v Ngn hng Pht trin chu Phi c kh nng c hng chng trnh sng kin xa n a phng (MDRI). Ngn hng Th gii v Lin hp quc pht ng chin dch thu hi cc khon tin tham nhng ca cc lnh o cc nc ang pht trin (StAR sng kin thu hi ti sn b nh cp.

1999

2000

2001

2006

2007

2. Qu trnh hnh thnh v pht trin: 2.1. 1944-1968: Ch tch ngn hng John McCloy la chn Php l nc u tin nhn vin tr ca Ngn hng Th gii, hai ng dng khc t Ba Lan v Chile nhng b t chi. Khon vay 250 triu USD, mt na s tin yu cu v i km vi iu kin nghim ngt. Nhn vin ca Ngn hng Th gii theo di vic s dng cc qu, m bo rng chnh ph Php s kim sot mt ngn sch cn bng v u tin tr n cho Ngn hng Th gii vi cc chnh ph khc. B Ngoi giao Hoa K ni vi chnh ph Php rng cc phn t cng sn trong ni cc cn phi c loi b. Chnh ph Php tun th iu kin ny v loi b cc lin minh chnh ph Cng sn . Trong vng vi gi Php c ph duyt cho vay. K hoch Marshall ca nm 1947 gy ra s thay i trong hot ng cho vay ca ngn hng khi nhiu nc chu u nhn c vin tr cnh tranh t M vi cc khon vay ca Ngn hng Th gii. Cc khon tn dng ca Ngn hng Th gii c chuyn sang cc nc ngoi chu u v cho n nm 1968, cc khon vay c dnh cho cc d n c th cho php mt quc gia vay tr n vay (chng hn cc d n nh cng, h thng ng cao tc, v nh my in).

7 GVHD: ON NAM HI

2.2. 1968-1980: T nm 1968 n 1980, cc ngn hng tp trung vo vic p ng cc nhu cu c bn ca ngi dn cc nc ang pht trin. Quy m v s lng cc khon vay cho khch hng vay c tng ln rt nhiu; mc tiu cho vay c m rng t c s h tng sang cc dch v x hi v cc ngnh khc. Nhng thay i ny c th c quy cho Robert McNamara, ngi c b nhim lm ch tch Ngn hng vo nm 1968 bi Lyndon B. Johnson . McNamara p dng mt phong cch qun l cht ch cho Ngn hng m ng s dng khi cn lm B trng Quc phng Hoa K v ch tch tp on Ford Motor .McNamara thay i chnh sch ngn hng i vi cc bin php nh xy dng trng hc v bnh vin, ci thin c , vit v ci cch nng nghip. McNamara to ra mt h thng thng tin mi thu thp t cc quc gia vay tim nng x l. Cc ng dng cho vay nhanh hn nhiu. ti tr cho nhiu khon cho vay, McNamara ni vi th qu ngn hng Eugene Rotberg tm kim cc ngun vn bn ngoi ca cc ngn hng pha Bc v l ngun chnh ca ngn hng ti tr. , Rotberg s dng th trng tri phiu ton cu nhm tng vn cho ngn hng. Mt h qu ca thi k cho vay xa i gim ngho l s gia tng nhanh chng ca n th gii th ba . T 1976 n 1980 pht trin n th gii tng vi tc trung bnh hng nm 20%. Nm 1980, Ta n hnh chnh Ngn hng Th gii c thnh lp gii quyt tranh chp gia Ngn hng Th gii v nhn vin ca mnh, ni cc co buc khng tun th hp ng lm vic hoc cc iu khon b nhim khng c cng khai. 2.3. 1980-1989: Nm 1980, AW Clausen thay th McNamara sau khi c Tng thng M Jimmy Carter c. Clausen thay th mt s lng ln cc nhn vin ngn hng t thi McNamara v thit lp mt h t tng tp trung trong ngn hng. Vic thay th kinh t trng Hollis B. Chenery Anne Krueger nm 1982 nh du mt s thay i chnh sch ng ch ti ngn hng. Krueger c bit n vi nhng li ch trch t cc nc pht trin, cng nh ca cc chnh ph th gii th ba l tm kim cc quc gia thu . Cho vay cc khon tn dng vi cc nc thuc th gii th ba nh du s iu chnh c cu chnh sch nhm tinh gin nn kinh t ca cc quc gia pht trin cng l mt phn ln trong chnh sch Ngn hng Th gii trong thi gian ny. UNICEF bo co trong cui thp nin 1980 cc chng trnh iu chnh cu trc ca Ngn hng Th gii chu trch nhim v "sc khe gim, mc dinh dng v gio dc cho hng chc triu tr em chu , chu M Latinh, v Chu Phi".

8 GVHD: ON NAM HI

2.4. 1989 n nay: T nm 1989, chnh sch ca Ngn hng Th gii thay i p ng vi nhng li ch trch t nhiu nhm. Cc nhm mi trng v cc t chc phi chnh ph c s chp thun trong vic cho vay ca ngn hng gim thiu s tc ng ca nhng li ch trch khc nghit. Theo truyn thng, v do tha thun ngm gia Hoa K v Chu u, M lun lun chn Ch tch Ngn hng Th gii. Trong nm 2012, ln u tin, c hai ng c vin c c cho nhim k tng thng ca Ngn hng Th gii nhng ngi khng phi t Hoa K. Ngy 23 thng ba nm 2012, Tng thng M Barack Obama tuyn b rng Hoa K s c Jim Yong Kim l Ch tch tip theo ca Ngn hng. 3. Tn ch hot ng: Ngn hng ti thit v pht trin quc t c thnh lp thng 12 nm 1945, khai trng doanh nghip vo thng 6 nm 1946. Tn ch ca Ngn hng ti thit v pht trin quc t l: Thng qua u t gip cc nc hi vin ca ngn hng khi phc sn

xut v xy dng kinh t trong nc gm c phc hi kinh t do chin tranh tn ph, v khuyn khch cc nc ang pht trin gia tng cc cng trnh sn xut, khai thc ti nguyn. Bng phng thc bo tr hoc tham gia cho vay t nhn v u t t nhn, thc y u t t nhn ca nc ngoi, hoc cung cp vn ca ngn hng cho sn xut v vn ngn hng huy ng b sung phn thiu ht ca u t t nhn. Bng phng thc khuyn khch u t quc t v pht trin ti nguyn ca cc nc hi vin thc y mu dch quc t tng trng ng u, lu di, Cn i thu chi quc t, gip cc nc hi vin nng cao hiu qu sn xut, mc sng ca nhn dn v ci thin iu kin lao ng. Dng khon vay ca chnh ngn hng hoc bo tr cho vay v dn xp vi cc ch cho vay quc t khc cc d n xy dng bc thit c u tin thc thi.

9 GVHD: ON NAM HI

Khi thc hin nghip v u t quc t c chiu c thch ng n tnh hnh

cng thng nghip trong nc ca cc nc hi vin, c bit l nhng nm sau chin tranh, cn tp trung khi phc s pht trin kinh t.

II. Cc nguyn tc c bn Cc ni dung c bn 1. Cc nguyn tc hot ng c bn cu WB: WB c mc ch hot ng l h tr thc y pht trin kinh t, x hi v nng cao mc sng ca ngi dn ti cc quc gia thnh vin cc nc ang pht trin bng cch nng cao nng sut lao ng cc nc ny. Hot ng ca WB rt a dng, t h tr gio dc, y t, dinh dng, k hoch ha gia nh, n h tr pht trin nng thn, pht trin c s h tng, cc d n pht trin nng lng v giao thng vn ti. Cho vay ci cch c cu kinh t v iu chnh chnh sch cc nc ang pht trin (IBRD v IDA) v c phn cng cho cc t chc thnh vin thc hin. V d: + IBRD v IDA i vay (pht hnh tri phiu) v cho cc nc thnh vin vay li (hin WB c 184 nc thnh vin). Khng phi nc thnh vin no cng c vay WB. C nhn v cng ty khng c WB cho vay. Chnh ph ca nhng nc ang pht trin nhng c thu nhp quc dn trn u ngi trn 1305 USD/nm c vay ca IBRD. Cc khon vay ny c li sut ch cao hn li sut m WB i vay mt cht. Chnh ph ca cc nc ngho, c thu nhp quc dn trn u ngi di 1305 USD/nm (trong thc t l di 805USD/nm) c vay ca IDA. Cc khon vay s khng i li sut v c thi hn ln ti 35-40 nm.Trong hai thp k u k t khi c thnh lp, IBRD dnh hn 2/3 tng gi tr cc khon cho vay ca mnh cho cc d n pht trin nng lng v giao thng vn ti. + IFC cho cc d n t nhn cc nc ang pht trin vay theo gi th trng nhng l vay di hn hoc cp vn cho h. S tham gia ca IFC nh mt s bo m i vi cc nh u t khc quan tm ti d n v khuyn khch h u t vo d n. + MIGA cung cp nhng bo m trc cc ri ro chnh tr (ri ro phi thng mi) cc nh u t nc ngoi yn tm u t trc tip vo cc nc ang pht trin.

10 GVHD: ON NAM HI

Hot ng Chng tham nhng : WB khuyn khch cc doanh nghip, t chc v c nhn tha nhn nhng hnh vi sai tri nh tham nhng,hi l, mc ni trong cc d n ca WB v cam kt sa cha nhng vic lm . Nhng i tng nh vy s khng b x l v s c tip tc tham gia vo cc d n do WB ti tr nu p ng c yu cu v tun th cht ch cc quy tc ca WB v m bo vic tha nhn hnh vi gian ln v tha bng s c gi b mt. WB ang n lc trong hot ng chng tham nhng v ci thin nng lc qun l yu km, coi l nhng tr ngi chnh i vi qu trnh pht trin kinh t cc nc km pht trin nht trn th gii. Mi y, WB yu cu Campuchia tr li khon tin 7 triu USD ti tr cho cc chng trnh pht trin ca nc ny sau khi hng lot cc v tham nhng nc ny b pht hin. WB khuyn khch cc doanh nghip, t chc v c nhn tha nhn nhng hnh vi sai tri nh tham nhng,hi l, mc ni trong cc d n ca WB v cam kt sa cha nhng vic lm . Nhng i tng nh vy s khng b x l v s c tip tc tham gia vo cc d n do WB ti tr nu p ng c yu cu v tun th cht ch cc quy tc ca WB v m bo vic tha nhn hnh vi gian ln v tha bng s c gi b mt. WB ang n lc trong hot ng chng tham nhng v ci thin nng lc qun l yu km, coi l nhng tr ngi chnh i vi qu trnh pht trin kinh t cc nc km pht trin nht trn th gii. Mi y, WB yu cu Campuchia tr li khon tin 7 triu USD ti tr cho cc chng trnh pht trin ca nc ny sau khi hng lot cc v tham nhng nc ny b pht hin 2. Ni dung hot ng ca WB: Ngn hng ti thit v pht trin quc t(International Bank for Reconstruction Development IBRD): IBRD cung cp cc khon cho vay i vi cc chnh ph v doanh nghip nh nc cng vi s bo m ca chnh ph (hoc bo m ti cao - sovereign guarantee). Ngun tin cho vay c ly t cc khon n c tr v thng qua vic pht hnh tri phiu trn th trng vn th gii. IBRD l mt trong nhng t chc cho vay c xp hng cao nht trn th trng quc t v v vy c kh nng cho vay vi mc li sut tng i thp. Ngn hng cho cc nc vay \vi li sut rt hp 2.1.

11 GVHD: ON NAM HI

dn bng cch thm mt mc l (khong 1%) vo chi ph cho vay trang tri cc chi ph hnh chnh. Nhng quc gia vay tin ca IBRD c thi hn hon tr n lu hn so vi vay tin ca ngn hng thng mi - 15 ti 20 nm trong thi gian u i 3 ti 5 nm trc khi bt u hon tr tin vn vay.Chnh ph cc nc ang pht trin c th vay tin cho cc chng trnh nht nh, bao gm cc hot ng gim ngho, cung cp cc dch v x hi, bo v mi trng, v khuyn khch pht trin kinh t ci thin mc sng. Trong nm ti kho 2002, IBRD cho vay tng cng $11.5 t tr gip 96 d n ti 40 quc gia. Ngn hng Ti thit v Pht trin Quc t ra i nhm mc ch: Thng qua u t gip cc quc gia thnh vin ca Ngn hng trong vic khi phc sn xut v xy dng kinh t trong nc bao gm c khi phc nn kinh t do chin tranh tn ph, khuyn khch cc quc gia ang pht trin gia tng cc cng trnh sn xut, khai thc ti nguyn. Thng qua phng thc bo tr hoc tham gia cho vay t nhn v u t t nhn thc y u t t nhn ca nc ngoi hoc cung cp vn ca ngn hng cho hot ng sn xut v vn ngn hng huy ng b sung phn thiu ht ca u t t nhn. Thng qua phng thc khuyn khch u t quc t v pht trin ti nguyn ca cc quc gia thnh vin thc y quan h bun bn quc t tng trng ng u, lu di, cn i cc khon thu chi quc t, tr gip cc quc gia thnh vin nng cao hiu qu sn xut, nng cao mc sng ca ngi dn v ci thin cc iu kin lao ng. S dng cc khon cho vay ca chnh ngn hng hoc bo tr cho vay ng thi dn xp vi cc ch cho vay quc t khc u tin thc hin cc d n cp thit. Trong qu trnh thc hin nghip v u t quc t c quan tm thch ng n tnh hnh cng thng nghip ni a ca cc quc gia thnh vin. 2.2. Cng ty ti chnh quc t (International Finance Corporation IFC): Cng ty ti chnh quc t, vi 176 thnh vin, thc y u t bn vng vo khu vc t nhn cc pht trin vi mc ch gim i ngho v tng cht lng cuc sng

12 GVHD: ON NAM HI

ngi dn thng qua vic cung cp ti chnh cho cc d n thuc khu vc t nhn, h tr cc cng ty t nhn lu chuyn vn trn th trng ti chnh quc t v cung cp dch v t vn v h tr k thut cho cc chnh ph v doanh nghip. Cng ty Ti chnh quc t lin kt vi cc nh u t t nhn cc nc, gip cc x nghip t nhn no c th c nhng ng gp cho s pht trin ca cc quc gia thnh vin bng ngun vn u t ca Cng ty. IFC tm cch phi hp cc hot ng nh tm c hi u t, tm cc nh u t t nhn, tm cc nh qun l c trnh k thut cao v c kinh nghim qun l nng cao hiu qu hot ng. Cng ty tin hnh gip v k thut cho cc d n u t c th v cc x nghip nhng khng h tr v kha cch qun l. Cng ty ti chnh khuyn khch v to iu kin thun li cc nh u t trong v ngoi nc u t c tnh cht sn xut vo cc nc thnh vin. Cng ty tin hnh t vn u t nc ngoi nhm h tr cc chnh ph thnh vin xem xet v iu chnh nhng chnh sch, quy nh v chin lc khuyn khch u t c nh hng trc tip n cc khon u t trc tip t nc ngoi. 2.3. Hip hi pht trin quc t (International Development Association IDA): IDA c nhim v gip cc nc ngho nht thng qua cc khon cho vay vi li sut u i v cc chng trnh ti tr thc y tng trng kinh t v ci thin iu kin sng. Cc khon cho vay di hn khng ly li ca IDA dnh cho cc chng trnh xy dng chnh sch, nh ch, h tng c s v ngun nhn lc cn thit cho pht trin bn vng trn c s tn trng mi trng v cng bng x hi. Trung tm gii quyt tranh chp u t Quc t (International Centre for Settlement of Investment Disputes ICSID): ICSID thc hin ho gii v trng ti gia cc nc thnh vin v cc nh u t thuc cc nc thnh vin khc. Vic s dng cc phng tin ca ICSID l hon ton t nguyn. Tuy nhin, mt khi ng gii quyt vi ICSID, khng bn no c n phng t chi phn quyt ca ICSID. 2.5. T chc bo lnh u t a phng (Multilateral Investment Guarantee Agency - MIGA): Nhim v ca MIGA l xc tin u t nc ngoi trc tip F\DI vo cc nc ang 2.4. pht trin nhm h tr tng trng kinh t, gim i ngho v ci thin cuc sng

13 GVHD: ON NAM HI

ngi dn. Vi t cch mt nh bo him quc t cho cc nh u t t nhn v nh t vn cho cc nc v u t nc ngoi, MIGA tham gia xc tin cc d n vi tc ng pht trin bn vng ln nht bo m cc tiu ch kinh t, mi trng v x hi. 3. Hot ng ca WB: Trn thc t, Ngn hng Th gii l mt trong cc ngun H tr pht trin ln nht th gii. Mi nm, Ngn hng th gii cho chnh ph cc nc ang pht trin vay khong 20 t USD h tr cho hn 220 d n. Bn cnh vic cho vay vn, Ngn hng Th gii cn cung cp h tr pht trin v t vn chnh sch cho cc chnh ph. Cc lnh vc thng s dng vn vay t ngn \hng Th gii l: Cung cp nc snh; xy dng trng hc v o to gio vin; tng nng sut lao ng trong lnh vc nng nghip; xy dng v bo dng ng x, ng st v cc cng; Qun l rng v cc ti nguyn thin nhin khc; gim tnh trng nhim khng kh v cc vn mi trng; M rng mng li vin thng; xy dng v phn phi nng lng; m rng mng li y t c bit cho ph n v tr em; Hin i ho c cu chnh quyn. Ngn hng th gii mang mt s mnh ln l u tranh chng i ngho trn ton th gii thng qua hnh thc l cung cp vn v kin thc chuyn mn cho chnh ph cc nc ang pht trin. Khch hng ca Ngn hng Th gii l cc quc gia. Nhng hot ng chnh: WB thc y s tng trng kinh t v x hi cc nc ang pht trin thng qua tr gip k thut, cho vay vn d n i vi cc chnh ph. WB huy ng vn t nhng th trng ti chnh quc t v s dng chng trong cc d n pht trin cc nc ang pht trin. Tt c cc khon vay ca WB u phi hon tr vi li sut cao hn li sut th trng. WB c nm th thc cho vay ch yu: 1) Vay vn u t: da trn nhng d n ca chnh ph cc nc tip nhn. Khon vn ny c l\i sut cao hn li sut th trng vi thi hn 15 - 20 nm; thi gian n hn ti 5 nm. 2) Vay vn iu chnh: tr gip chng trnh ci cch kinh t ca cc nc tip nhn nhm khi phc tng trng kinh t v cn cn thanh ton ca nc i vay. K t khi c suy thoi kinh t

14 GVHD: ON NAM HI

ton cu nhng nm 1980, WB m rng phm vi hot ng cho vay ti nhng khon vay iu chnh ngnh v c cu. 3) ng ti tr: WB phi hp vi khu vc t nhn, t chc song phng hoc a phng, v cc t chc chnh ph ti tr cho mt s chng trnh ca mnh. 4) Qu tn thc: c ng gp t nhng quc gia ti tr, t chc a phng, cc t chc phi chnh ph, qu v t chc t nhn khc tp trung vo nhng d n tr gip k thut cc nc ang pht trin. Hin nay, IBRD c trn 850 qu tn thc. 5) Tr gip k thut: cung cp ngun lc v chuyn gia cho cc nc ang pht trin xy dng nhng th ch cn thit cho qu trnh pht trin. Nhng chng trnh ny tp trung vo pht trin khu vc t nhn, bo v mi trng v xo i gim ngho. Tr gip k thut chim k\hong 10% cc khon cho vay. Ch cho vay i vi cc nc thnh vin; nu l t nhn vay th phi c nh nc bo lnh, vv. Mc ch cho vay khng ch nhm thng bng cn cn thanh ton v pht trin kinh t, m cn nhm thc y hp tc quc t v tin t. Vic xy dng h thng thanh ton nhiu bn, to s n nh ca ngn hng cn c vo s c phn ca mi nc thnh vin. Li dng a s phiu, cc nc phng Ty thng li cc hot ng ca t chc ny theo hng c li cho h c v kinh t v chnh tr. Theo dng lch s, sau khi c nh hnh vo nm 1944, hai nm sau vo thng 6-1946, Ngn hng Th gii chnh thc bc vo hot ng vi n xin vay vn u tin ca Chile, Tip Khc, an Mch, Php, Luxemburg v Ba Lan. Nm 1947 khon vay u tin tr gi 250 triu USD c cung cp cho nc Php. Chnh ph v nhn dn Php s dng c hiu qu khon vay ny phc hi v pht trin kinh t gi y, nc Php vng vng v tr cao trong nhm cc nh cung cp vin tr pht trin (ODA Official Development Assistance) hng u th gii. n nm 1979, cam kt mi ca Ngn hng th gii ln u tin vt mc 10 t USD v n nm 2004, Ngn hng th gii k nim ln th 60 ngy thnh lp vi mc ti tr t khong 20 t USD. S pht trin ca tnh hnh thc t to tin cho nhng cch thc mi. Cn lu rng mc d phn ln ca ngn hng th gii c phn phi di dng vay n chnh ph nhng mt s vn nh vn lun c dnh cho cc t chc thanh nin v c nhn thng qua chng trnh ti tr quy m

15 GVHD: ON NAM HI

nh v th trng pht trin. Chng trnh ti tr vn quy m nh c thnh lp nm 1983 l mt trong s t chng trnh ca Ngn hng Th gii trc tip cp vn cho cc t chc x hi. Chng trnh do vn phng i din ca Ngn hng ti cc nc iu hnh nhm h tr hot ng ca cc t chc x hi ang n lc thu ht s tham gia ca ngi ngho v ngi sng bn l x hi. Bng cch thu ht s tham gia ca nhng ngi thng b x hi b qun v thng qua vic nng cao nng lc tc ng ln cc quyt nh chnh sch, chng trnh ti tr vn quy m nh gip to iu kin cc t chc x hi tr thnh ch s hu nhng sng kin pht trin. S h tr c cp mi nm mt ln, thng t 3.000 USD n 7.000 USD, mc cao nht l 15.000 USD. Trong thp k 80, WB phi chu p lc t nhiu pha. Vo u thp k, Ngn hng phi i mt vi cc vn kinh t v m v gia hn n. n cui thp k, cc vn x hi v mi trng ni ln cng vi s ch trch mnh m t pha x hi cho rng WB khng kim sot tt cc chnh sch ca chnh mnh trong mt s d n quan trng. nh gi thc trng cht lng hot ng ca Ngn hng, bo co Wapenhans c thc hin v dn ti cuc ci cch ngay sau vi vic thnh lp Ban gim st (Inspection Panel) nhm iu tra cc ch trch i vi WB. Tuy nhin, ch trch vn tng ln, cc im l nm 1994 ti Hi ngh thung nin Madrid, Ty Ban Nha. T , WB c nhiu tin trin vt bc. 5 t chc, nh ch, va thc hin c lp va kt hp nhm ci thin hiu qu hot ng cho Ngn hng. Bo co cho thy khch hng hu ht hi lng vi s thay i trong cc cp dch v ca WB, trong s tham gia ca Ngn hng vo hiu qu hot ng ca khch hng cng nh trong chuyn giao v cht lng. Hn bao gi ht, WB ang gi vai tr quan trng trn trng quc t. Ngn hng gn b cht ch vi cc i tc v khch hng trong cc trng hp khn cp, t vic ti thit sau xung t Bosnia n h tr hu khng hong ng , t cu tr sau thm ho Trung M, ng t Th Nh K ti Kosovo v ng Timor. Vng vi 189 nc thnh vin hin nay v nhiu t chc khc, WB ang thc hin mc tiu pht trin ca thin nin k mi (Millennium Development Goals) cho n nm 2015 bao gm cc vn gio dc, sc kho v v sinh.

16 GVHD: ON NAM HI

Ngn hng Th gii quan tm ti nhiu ch pht trin ca cc quc gia nh: Nng nghip v pht trin nng thn, ngn nga xung t v ti thit, gim n, nghin cu kinh t v d liu kinh t, gio dc, nng lng v khai khong, mi trng, ngnh ti chnh, gii, ton cu ho, qun tr iu hnh v khu vc nh nc, Y t, dinh dng, dn s, Cng ngh thng tin v truyn thng, c s h tng, lao ng v bo tr x hi, lut php v t php, ngho i, pht trin khu vc t nhn, pht trin x hi, pht trin bn vng, thng mi, giao thng vn ti, pht trin \th, nc sch. Trong lnh vc pht trin th, Ngn hng Th gii tp trung nng cao cht lng sng cho dn ngho cng nh thc y cng bng, xy dng chin lc pht trin th, qun l t ai, qun l bt ng sn, pht trin kinh t a phng, ti chnh th, nng cp cng ng thnh th, qun l rc thi thTrong lnh vc nc snh, Ngn hng Th gii tp trung vo hai lnh vc: Qun l ngun nc v cung cp nc snh v v sinh. Nhng vn c th v lnh vc ny bao gm qun l cc vng bin v duyn hi, p ngn nc v h cha nc, nc ngm, ti tiu, qun l cc lu vc sng v dng chy, qun l nc lin quc gia, nc sch v mi trng, kinh t ncChng ta u bit rng nc l mt trong cc mc tiu pht trin thin nin k: phn u n nm 2015 gim mt na t l ngi khng c tip cn nc snh ung c. Vo nm 2003, nhm Ngn hng th gii tham gia vo din n th gii v nc ti Kyt (Nht Bn) khng nh rng nc l mt ng lc ch cht thc y xo i gim ngho v tng trng. Cng thi gian ny, nhm Ngn hng th gii tip cn th trng ti chnh thnh th vi mt d n nc sch ti Mhic. Trong mc tiu xa i gim ngho, WB thc hin rt nhiu hot ng h tr nh gy qu h tr nng nghip tr gi 1,5t USD. Qu ny c s ng gp t cc

17 GVHD: ON NAM HI

nc M, Canda v Ty Ban Nha, U ban chu u cng ha s ng gp cho qu. ng Zoellick ch tch ngn hng th gii cho bit, tnh trng mt ma ti n v Philippines kt hp vi tnh trng u c tng cao ti cc th trng ang lm tn\g nguy c y gi lng thc ln cao nh xy ra hi nm 2008. Theo thng k ca LHQ, hn mt t ngi hin ang sng trong i ngho do gi lng thc vn mc cao hi nm ngoi, v do cc quc gia vp phi suy thoi kinh t ton cu. Cc nc giu nht cam kt chi 20 t USD trong 3 nm gip nng dn ngho cc quc gia
Chng i nghol mc tiu ca WB

ang pht trin tng sn xut lng thc. Tuy nhin cc nh ngoi giao v cc nhm vin tr c tnh ch

khong 3 t USD c chi mi. ng Zoellick ni vn ct yu l cc nc phi gi ng cam kt, ng thi ng ni thm rng mt s khon h tr c th c chia trc tip hoc thng qua cc c quan trung gian khc. Nht Bn v Ngn hng th gii (WB) ngy 2/2/2009 chnh thc thng nht v vic thnh lp mt qu chung tr gi 3 t USD nhm ti cp vn cho ngn hng ca cc quc gia ngho, h tr hot ng cp vn u t v thc y nhng nn kinh t, vn v ang b nh hng nng n do cuc khng hong ti chnh ton cu ang lan rng Mi y, ti cuc hp thng nin ca Qu Tin t quc t (IMF) v Ngn hng Th gii (WB) din ra Singapore, WB cng Ngn hng Ti thit v pht trin chu u (EBRD), Ngn hng Pht trin chu Phi (AfDB), Ngn hng Pht trin chu (ADB) v Ngn hng Pht trin lin M (IADB) bt tay u tranh cho mt th gii trong sch hn. WB ng thi cng cng khai h thng chng tham nhng mi mang tn Tng cng s tham gia ca WB vo qun tr v chng tham nhng. Theo , WB s tin hnh kim ton li ton b khon vay xc nh xem c khon no b tham nhng, sau thu hi tin v cm cc bn vi phm tip tc tham g\ia cc d n do WB ti tr.

18 GVHD: ON NAM HI

Gn y, WB cng b danh sch hn 330 cng ty khng t cch tham gia cc d n nh vy v vi phm iu khon v gian ln v tham nhng ca WB. Theo s liu ca WB, mi nm th gii mt hn 1.000 t USD cho cc v hi l, cha k tin bin th cng qu v n cp ti sn cng. nhng ni tham nhng gy ra tr ngi chnh cho vic gim ngho nhng chnh ph cam kt gii quyt vn , WB s xem qun tr l ni dung ci cch chnh v s s dng cc k hoch hnh ng v i ng chng tham nhng cng nh cc c vn v qun tr. Vi nhng nc tham nhng lan trn m chnh ph s ti khng c cam kt g, WB cho bit h s chuyn sang vin tr hn ch nghim ngt hoc thm ch l ct b hon ton cc khon vin tr. Tuy vy WB cng tha nhn cha c nhn lc, k nng v ng lc cn thit trong qun tr to ra nhng thay i hiu qu trong cc hot ng ca ngn hng. ng Wolfowitz gii thch: Tham nhng c hai mt. Mi giao dch tham nhng u c ngi a hi l v ngi nhn hi l, v thng thng ngi nhn hi l n t cc nc pht trin. Cc nc pht trin phi lm nhiu hn x l iu v h cng phi gii quyt thc t l cc khon thu t nhng v tham nhng qui m ln thng c giu ngn hng cc nc pht trin.Tham nhng tr thnh mt vn ni cm trong chng trnh pht trin ca WB khi nh ch ti chnh ln nht th gii ny va tuyn b ngng ti tr cc d n Indonesia v Campuchia. Cui thng 6-2006, WB hy ba khon vay v c s h tng cho Indonesia, ngng gii ngn 1,5 triu USD v yu cu hon tr 4,6 triu USD c gii ngn. Cng thng, 43 hp ng tr gi 11,9 triu USD cng b hy Campuchia sau khi pht hin cc khon vin tr b s dng sai mc ch.

19 GVHD: ON NAM HI

III.

Vit Nam v Ngn hng th gii WB 1. Vit Nam gia nhp WB: Ngy 18/8/1956, chnh quyn Si gn Nam Vit Nam gia nhp WB. Ngy 21/9/1976, nc CHXHCN Vit Nam tip qun t cch hi vin ti WB ca Chnh quyn Si gn c. C phn ca Vit Nam ti: + IBRD l 968 c phn. Tng s phiu bu l 1218, chim 0,08% + IDA l 14.778 c phn. Tng s phiu bu l 19.203, chim 0,14% + IFC l 446 c phn. Tng s phiu bu l 696, chim 0,03% + MIGA l 388 c phn. Tng s phiu bu l 565, chim 0,29%

1976: Sau khi thng nht t nc nm 1975, nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam ni li quan h thnh vin vi Nhm Ngn hng Th gii. Hai nm sau, phi on kinh t u tin n thm Vit Nam v xut bn Bo co Gii thiu Tnh hnh Kinh t. 1978: Vit Nam nhn khon vay u tin tr gi 60 triu la M t Hip hi Pht trin Quc t (IDA) cho D n Thy li Du Ting xy dng p sng Si Gn v h thng thy li cho 14.000 ha t nng nghip. 2. Cc hot ng ch yu ca WB ti Vit Nam: Vit Nam ang tri qua mt s chuyn bin su rng t mt nn kinh t k hoch tp trung sang nn kinh t ton cu ha v da trn c ch th trng. Quan h i tc ca Ngn hng Th gii vi vi Vit Nam t nm 1993 gp phn gip Vit Nam t c kt qu to ln trong qu trnh pht trin. Vi khon tn dng tr gi 70 triu USD ti tr cho d n Gio dc tiu hc. T n nay, WB thng qua 27 khon tn dng vi tng s vn cho vay k kt khong 3 t USD. Ngoi ra, WB cn cung cp cho Vit Nam nhiu khon h tr k thut chun b d n v tng cng th ch thng qua ngun vin tr khng hon li do cc nh ti tr song phng u thc qua WB hoc t chnh ngun vn ca WB. WB cng h tr Vit Nam cc hot ng phi d n di hnh thc ti tr nghin cu, lp bo co kinh t v

20 GVHD: ON NAM HI

ch tr Hi ngh thng nin Nhm t vn cc Nh ti tr cho Vit Nam (CG). Cng trong thi gian ny, ring IFC vn ng c khong 500 triu USD cho u t khu vc t nhn, trong trn 40% t ngun vn ca IFC v phn cn li t khu vc t nhn Vo thng 1/1997, WB c Gim c Quc gia ti H Ni nhm p ng tt hn nhu cu ca Vit Nam. S phn cp ny to iu kin cho WB hiu r nhu cu ca Vit Nam v thit k hiu qu hn cc chng trnh h tr Vit Nam. Theo nh gi chung, hot ng ca WB ti Vit Nam c tc ng tch cc i vi qu trnh pht trin kinh t x hi ca Vit Nam. Nhm nng cao tnh hiu qu ca cc ngun ti tr cho Vit Nam thng qua s phi hp tt hn gia cc nh ti tr gim bt s trng lp v tng cng tnh b sung cho nhau gia cc ngun ti tr, nm 1998 WB phi hp xy dng "Chin lc h tr quc gia (CAS) giai on 1999-2001". Nm 2009, Vit Nam nhn c khon vay u tin t IBRD, n v trc thuc Ngn hng Th gii cung cp tn dng cho cc nc thu nhp trung bnh v cc quc gia ngho c uy tn tn dng, h tr mt chng trnh ci cch u t cng. Khon vay ny nh du mt bc tin gn hn ca Vit Nam tr thnh nc thu nhp trung bnh thp trong nm tip theo. Vit Nam ang ngy cng khng nh v tr v vai tr ca mnh trn trng khu vc v quc t, bng vic ch ta thnh cng Hi ngh thng nin 2009 Hi ng Thng c Ngn hng Th gii (WB) v Qu tin t IMF, v ng vai tr Ch tch Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN) nhim k 2010.Mt thch thc khc i vi Vit nam l cn t kt qu pht trin nhanh hn. Tnh n thng 2 nm 2012, cc khon cam kt ti chnh ca Ngn hng Th gii cho Vit Nam (bao gm c IBRD v IDA) c gi tr gn 15 t la M, cho 111 d n. S h tr ny mang li thay i cho Vit Nam trong lnh vc c s h tng, bao gm giao thng v pht trin th, pht trin nng thn, nng lng, qun l ti nguyn nc, ci cch hnh chnh cng, ti chnh, gio dc, y t v dch v x hi, v mi trng. 2.1. Quan h VN - WB giai on 1978-1993 :

Nm 1978, WB cho Vit Nam vay mt khon tn dng tr gi 60 triu USD thc hin d n Thu li Du Ting. Thng 1/1985, IMF v WB nh ch quyn vay vn ca Vit nam do Vit nam mc n qu hn.

21 GVHD: ON NAM HI

2.2.

Quan h VN-WB giai on 1993 n nay:

Sau mt thi gian b gin on, n thng 10/1993, vi n lc to ln v quyt tm thc hin ci cch ca Chnh ph Vit Nam cng vi s vn ng dn xp ti chnh thin ch ca cc nh ti tr thuc Cu lc b Paris, quan h tn dng gia WB v Vit Nam chnh thc c ni li. Vn phng i din ca WB ti Vit Nam: Ngy 14/09/1994, WB chnh thc m Vn phng ti H ni. T nm 1993 n nay, WB b nhim 03 cn b gi chc v Gim c Vn phng WB ti Vit nam : ng Bradley Babson (1993-1997), ng Andrew Steer (1997-2002) v hin nay l ng Klaus Rohland. Theo ngh ca NHNN, Th tng Chnh ph bo co Ch tch nc xt tng Hun chng Hu ngh cho ng Andrew D. Steer v c nhiu ng gp tch cc m rng v pht trin quan h hp tc gia VN v WB trong nhim k cng tc ca mnh. Ngy 19/8/2002, Ch tch nc ra quyt nh s 550/2002/Q/CTN v vic tng thng Hun chng Hu ngh cho ng Andrew Steer nhn dp ng kt thc nhim k ti Vit nam. Trong s cc t chc cho vay thuc nhm WB, h tr ti chnh di hnh thc cho vay u i v h tr k thut ca IDA cho Vit nam chim vai tr ch o trong mi quan h gia Vit nam vi nhm WB (thi hn vay 40 nm, ph dch v 0,75%/nm, ph cam kt 0 - 0,5%/nm, khng li sut, 10 nam n hn). Ngoi ra, IFC cng cho vay cc d n thuc khu vc t nhn ca Vit Nam vi li sut th trng. MIGA k kt mt s hip nh bo lnh cho cc d n u t vo Vit nam. Ti tr ca WB i vi Vit Nam: Tnh n thng 31/12/2003, WB cam kt ti tr 41 d n v chng trnh cho Vit Nam vi tng s vn cam kt t hn 4,38 t USD (k c d n Thu li Du ting vay vn WB thng 8/1978 v khon bo lnh d n in BOT Ph M 2-2). Tng s vn gii ngn tnh n thng 31/12/2003 t hn 2,18 t USD, chim khong 50% tng s vn cam kt. Cc d n m WB ti tr cho Vit Nam tp trung ch yu vo cc lnh vc u tin cao ca Nh nc nh: nng nghip, thu li, nng lng, c s h tng th v nng thn, giao thng, y t, gio dc, ti chnh ngn hng. Cc d n ny ng gp tch cc v c hiu qu vo vic nng cp c s h tng kinh t, pht trin cc dch v x

22 GVHD: ON NAM HI

hi, tng cng th ch v pht trin ngun nhn lc, qun l ngun ti nguyn thin nhin v xo i gim ngho. Hin nay, Vit nam l nc vay IDA ln nht Ngoi vic cho vay cc d n v chng trnh, WB cng cung cp cc khon H tr K thut (HTKT) cho Vit Nam, k c cc khon HTKT u thc ca cc nc. Tng s HTKT ca WB tnh n thng 31/12/2003 l hn 135 khon vi tr gi khong 322 triu USD; trong bao gm 19 khon ng ti tr tr gi 210,6 triu USD. 2.3. Cc t chc thnh vin ca WB ti Vit Nam:

Nhm Ngn hng Th gii cung cp tn dng cho Vit Nam thng qua Hip hi Pht trin Quc t IDA. L mt nc c thu nhp thp, Vit Nam c hng nhng khon vay khng tnh li vi thi gian n hn l mi nm, thi gian tr n trong vng bn mi nm v chi ph hnh chnh di mt phn trm. Ngoi ra, Nhm Ngn hng Th gii cn ti tr cho Vit Nam thng qua t chc h tr cho doanh nghip t nhn ca mnh l Cng ty Ti chnh Quc t IFC. Cng ty Ti chnh Quc t IFC tr gip pht trin khu vc t nhn ca Vit Nam thng qua ti chnh ca d n, bng vic huy ng vn trn cc th trng ti chnh quc t, v thng qua cc h tr k thut cho cc doanh nghip v Chnh ph. 2.4. Thng tin chnh v cc d n IFC ti Vit Nam:

2.4.1. Ti chnh: Vo nm ti chnh 1997 IFC gip thnh lp Cng ty Cho Thu Quc T Vit Nam (Vietnam International Leasing Company Limited (VILC), cng ty thu ti chnh u tin ti Vit Nam. VILC ng vai tr l quan trng trong, cung cp ngun ti chnh trung hn cho cc SMEs ti Vit Nam. T khi thnh lp, VILC cung cp 35 triu USD vn thu mua ti chnh cho gn 250 cng ty. Ngun vn ca cng ty to iu kin cho cc doanh nghip trong nc mua sm nhiu ti sn c nh bao gm my mc, thit b vn phng v cho nh my.

23 GVHD: ON NAM HI

VILC pht trin t chng trnh h tr ca IFC vo nm 1991: IFC t vn cho chnh ph Vit Nam v thu mua v xy dng khung kh php l ph hp cho vic cp php, qun l v thc hin hot ng cho thu ti chnh. 2.4.2. Doanh nghip va v nh: IFC cung cp khon vay tr gi 300,000 USD cho cng ty Vnh Pht (Vinh Phat), mt c s sn xut v xut khu sn phm may mc trong nc. Khon u t ny to iu kin cho Vnh Pht m rng sn xut v trang thit b v mua dy chuyn thit b mi. D n gip cng ty tng kinh ngch xut khu v to cng n vic lm. 2.4.3. Gio dc: Vo nm ti chnh 2001 IFC ph duyt khon vay tr gi 7.25 triu USD thnh lp Trng i Hc Tng Hp RMIT (RMIT). ng ti Thnh Ph H Chnh Minh, RMIT l trng i hc nc ngoi u tin ti Vit Nam. Do thiu trng i hc v trung cp, ch c 1 trong 6 sinh vin cn th vo hc ti cc trng i hc ti Vit Nam. D n s to iu kin hng nghn hc sinh c th c c gio dc i hc hin i cht lng cao m khng phi i ra nc ngoi. Trng i hc s cung cp cc chng trnh o to c bng, dy ngoi ng v o to chuyn mn xy dng theo nhu cu th trng. V ngy 3 thng 8 nm 2009 - Ngn hng Th gii gn y thng qua khon tn dng tr gi 50 triu la cho Chng trnh Chnh sch Pht trin Gio dc i hc ca Vit Nam v 127 triu la cho Chng trnh Bo m Cht lng Gio dc Trng hc. Vi khon ti tr tr gi ti 30.000 la M cho tng sng kin, d n gip ti tr cho cc chng trnh nng cao nng lc p dng phng php hc tp mi v tip cn vi cc mng li chuyn mn trong v ngoi nc. Khong 145.000 la M c trao cho 5 t chc Vit Nam nm 2011, mang li c hi hc tp cho khong 150 nhn vin qun l cp khoa, 140 gio vin v 40 cn b nghin cu.

24 GVHD: ON NAM HI

Nm 2012 ny, vng 6 ca chng trnh hc tp tng hp s cung cp khon ti tr tng t cho cc t chc Vit Nam c d n i mi hot ng hc tp v ging dy tt nht, ng thi cng th hin c nng lc thc hin d n hiu qu.

IV.

Thun li kh khn ca Vit Nam khi tham gia WB. Doanh nghip Vit Nam: 1. Thun li ca Vit Nam khi tham gia vo WB:

K t khi quay tr li, WB cho Vit Nam vay ti 10 t USD tn dng u i cho cc d n pht trin c s h tng, in ng trng trm, pht trin nng thn, th cng nh trc tip h tr ngn sch cho vic pht trin cc chnh sch mi, tng bc ci cch cc mt ca nn kinh t. ang c hiu lc thc hin. Khng ch cung cp ti chnh, WB cn h tr Vit Nam cc kinh nghim quc t lin quan n qun l, iu hnh kinh t v m, i ph vi cc thch thc pht trin bn vng, pht trin th hin i thng qua cc khon u t trc tip vo lnh vc ny. Nhng nghin cu ca WB c gii hc gi cng nh cc nh lp chnh sch ca Vit Nam s dng rng ri. Nhiu sn phm tri thc nh Bo co Pht trin Vit nam hng nm, Bo co cp nht kinh t, Bo co qun l ti chnh cng, Chin lc pht trin ngnh mi trng, in, giao thng... lun c nh gi cao. Ngoi vic trc tip cung cp tn dng u i v t vn chnh sch, WB cn c Chnh ph Vit Nam nh gi cao trong vai tr iu phi cc nh ti tr. Hi ngh T vn cc nh ti tr thng nin, do WB v B K hoch-u t ch tr lun c nh gi cao khng ch qua s tin cc nh ti tr cam kt ngy cng tng (nm 2009 l tm t USD) m y thc s tr thnh mt c ch tho lun v ng gp, qua cc nh ti tr v Chnh ph i thoi thng thn v nhiu vn pht trin ca Vit Nam. Qua c ch tho lun ny, Chnh ph Vit Nam thu nhn c nhiu kinh nghim quc t trong vic qun l iu hnh t nc ni chung, cng nh tng ngnh ni ring.

25 GVHD: ON NAM HI

Nhn k nim 64 nm, ngy WB chnh thc hot ng (25/6), phng vin Thng tn x Vit Nam (TTXVN) thc hin cuc phng vn vi b Victoria Kwakwa, Gim c WB ti Vit Nam, nhm tm hiu thm v nhng thnh cng ni bt ca WB ti Vit Nam, nhng nh gi cng nh d bo ca WB v nn kinh t Vit Nam trong thi gian ti. Nh bn bit, trong nhng nm va qua, Vit Nam c rt nhiu tin b trong vic nng cao i sng ca ngi dn v WB cng tham gia vo qu trnh ny. Cng vi ,WB h tr v mt ti chnh, v mt tri thc cng nh nhng tng mi cho Chnh ph Vit Nam Vit Nam thc hin cho qu trnh pht trin ca mnh. Hin c rt nhiu cc d n, k c cc d n v ti chnh cng nh nhng chnh sch m WB h tr Chnh ph Vit Nam u rt thnh cng nh cc khon tn dng v xa i gim ngho. Trong sut 10 nm qua, WB lun thc hin cc khon tn dng ny v n h tr cho Chnh ph Vit Nam thc hin c rt nhiu, t nhng ci t ci cch trong lnh vc y t, x hi cho n kinh t, gio dc... Mt s d n khc cng c Chnh ph Vit Nam nh gi cao nh Chng trnh tn dng nng thn, WB h tr rt nhiu cho cc khu vc nng thn vng xu, vng xa, c bit l khu vc min ni pha Bc; Chng trnh pht trin in kh ha nng thn cng l mt trong nhng chng trnh t c t l thnh cng ng khch l vi mng li in bao ph ln ti 96% lnh th Vit Nam. Tm li, WB c nhng s h tr rt rng cho nhiu lnh vc ca Vit Nam v c bit l tham gia vo h tr cng cuc i mi ca Vit Nam.

26 GVHD: ON NAM HI

2. Nhng kh khn ca Vit Nam khi tham gia vo WB: 2.1. Li sut vay tng: Vit Nam ang c WB xp vo nhm nc cho vay hn hp gia chng trnh ca Hip hi Pht trin Quc t (vn IDA) v Ngn hng Ti thit v Pht trin Quc t (vn IBRD). Trong , ch yu vn l vn IDA vi cc iu kin u i hn nhiu so vi IBRD. Tuy nhin, thu nhp u ngi d kin s vt ngng 1.175 USD trong nm nay, theo cch phn loi ca WB, Vit Nam s "tt nghip" IDA, phi chuyn sang vay vn IBRD. Tuy nhin, theo B trng Ti chnh Vng nh Hu, mc d thu nhp bnh qun hin bc vo ngng trung bnh thp nhng t l ngho mt s a phng kh khn ti Vit Nam vn cn cao. "Ti va kt thc chuyn cng tc ti 11 tnh. mt s a phng, n c nh Hu Giang, d rt gn mt th ln l Cn Th nhng t l ngho vn ln ti 19%. Do vy, Vit Nam vn cn nhng ngun vn u i thc hin cc chng trnh gim ngho bn vng", B trng cho bit. Ngoi ra, i din Chnh ph cng cho rng vn vay u i rt cn thit i vi mt quc gia nhy cm vi h qu ca bin i kh hu nh Vit Nam. Do , Vit Nam cha mun "tt nghip sm" IDA. Trong khi , thc t cng cho thy trong s 36 nc "tt nghip" trc , c 11 trng hp phi quay li s dng ngun u i. Do vy, vic chun b bc m i vi mt nn kinh t ang pht trin nh Vit Nam l rt cn thit. Trc thng 2/2010, VN hon ton c vay IDA vi li sut v ph cam kt 0%, ph dch v 0,75% mt nm. Thi gian vay 40 nm vi 10 nm n hn. K t thng 2/2010, VN bt u phi vay IBRD, cc iu kin vay IDA cng t u i hn (li 1,25%, ph dch v 0,75%, ph cam kt ti a 0,5% mt nm. Thi gian vay 25 nm, trong c 5 nm n hn.

Nm 2012, Vit Nam vay c t WB cho 8 d n, trong c 1,05 t USD vn IDA, 100 triu USD vn IBRD. N nc ngoi ca Vit Nam: Nhng vn ng quan ngi Theo s liu ca B Ti chnh, tnh n ngy 31/12/2011, n nc ngoi ca Vit Nam hin ang nm trong phm vi gii hn an ton. Tuy nhin, nhng vn ng lo ngi v n nc ngoi ang tng ln do quy m n, li sut, ngha v tr n ang tng nhanh. Do vy, phi sm tm ra nhng gii php hu hiu khng nhng s dng hiu qu vn vay, m cn trnh gnh nng n nn cho th h tng lai, nht l qua nhng "in hnh" khng hong n cng chu u

27 GVHD: ON NAM HI

2.2.

Hin nay, tnh hnh v din bin n nc ngoi ca Vit Nam ang c nhng biu hin ng lo ngi:

Th nht, quy m n nc ngoi ngy cng ln: Theo d liu ca B Ti chnh, trong nhng nm gn y n nc ngoi so vi GDP ca Vit Nam tng nhanh, t 31,4% nm 2006 ln 41,5% nm 2011 ( mc 1.042 nghn t ng, khong 50 t USD). Trong c cu n cng Vit Nam, n nc ngoi hin chim ti 30%, v th, khi n nc ngoi tng ko theo tng n cng tng ln. So vi mt s nc trong khu vc, mc n cng ca Vit Nam hin ang mc qu cao: Thi Lan l 44% GDP, Indonesia l 39,7% GDP v Philippines l 47,3% GDP. Nu xu hng ny vn tip tc v khng c cc bin php qun l, kim sot cht ch, hiu qu, th c th n nc ngoi tr nn khng an ton. Thc t, nu nhn b ngoi qua cc con s, th t l n khng ng ngi. Bi, t l n ny ca Vit Nam nm trong phm vi gii hn an ton, thm ch nu so vi cc nc ang pht trin c cng h s tn nhim BB, ch s n ca Vit Nam vn mc trung bnh[1]. K hoch tr n hng nm khong 14%-16% tng thu ngn sch nh nc (thp hn gii hn cnh bo l di 30%), bng khong 4,5% kim ngch xut khu (thp hn gii hn cnh bo l di 15%). y c coi l cc ch tiu an ton, v ch s n cng ca Vit Nam c xp loi mc trung bnh so vi cc nc ang pht trin c cng h s tn nhim. Tuy nhin, nu nhn vo mc n nc ngoi tng nhanh, c bit trong bi cnh khng hong n cng ang c nguy c lan rng chu u, cng vi nn kinh t trong nc ang gp kh khn, th s vic li rt ng ngi. Hn na, b p thm ht ngn sch, trong khi iu kin vay n trong nc b thu hp do kinh t ang gp kh khn, th nhiu kh nng phn n nc ngoi s tng ln. Trc tnh hnh ny, khng t kin ca cc chuyn gia ti chnh cho rng, Vit Nam ang ng trc nhng ri ro n tim n. Bi hc kinh nghim n cng ca Argentina nm 2001 cho thy, do vay n trn lan trong khi Chnh ph khng kim sot c kh nng thu thu, kim ngch xut khu thp (ch chim khong 10% GDP), nn khng c ngun tr n, cng vi t nn tham nhng, chnh quyn a phng cho vay qu d di, t pht hnh tri phiu. Vo thi im Chnh ph Argentina tuyn b v n, n cng ca nc ny cng ch bng 69% GDP, cha phi l ln so vi nhiu nc. Th hai, t l gii ngn cn thp: Theo B Ti chnh, c cu n ca Vit Nam ch yu l n vay di hn vi li sut u i, trong : vay ODA chim 75% tng s n, vay u i khc 19% v vay thng mi ch chim 7%. Phn ln cc khon vay nc ngoi ca Chnh ph l cc khon vay c thi gian di, t 20-40 nm, thi gian n hn t 5-10 nm, li sut khong t 0,75%-2,5%/nm. in hnh l cc khon vay ca WB c thi hn 40 nm, trong c 10 nm n hn, mc li sut l 0,75%/nm; Cc khon vay ca

28 GVHD: ON NAM HI

ADB c thi hn 30 nm, 10 nm n hn, li sut 1%/nm; Cc khon vay ca Nht Bn c thi hn 30 nm, 10 nm n hn v mc li sut khong t 1 n 2%/nm). Tuy ngun vn ODA c xu hng tng ln, gp phn thc y tng trng kinh t x hi, nhng mc gii ngn cn thp. Tnh n cui nm 2011, mc gii ngn ch chim khong 47% tng s vn cam kt (Hnh 2), thp hn mc gii ngn ODA bnh qun ca cc nc trong khu vc. ng thi, t l gii ngn ch t 72% so vi tng vn k kt. Nguyn nhn dn n tnh trng gii ngn chm l do: thiu vn i ng[2], gii phng mt bng chm, nng lc, cch thc iu hnh ca cc ban qun l d n Trung ng v a phng, nht l cc a phng, hay thay i. Th ba, d tr ngoi hi quc gia gim mnh: Do d n tng nhanh, tng lng tin m ngn sch phi dnh tr cc ch n nc ngoi kh ln, li ang c xu hng tng ln. C th: Nm 2010, Vit Nam phi tr cc ch n nc ngoi l 1,67 t USD (ring tin li v ph l hn 616 triu USD), tng gn 30% so vi con s 1,29 t USD ca nm 2009. B Ti chnh cho bit, tnh t nay cho n nm 2015, mi nm nc ta phi tr n nc ngoi c gc ln li khong 1,5 t USD, v tnh n nm 2020, tng s tin phi tr l 2,4 t USD. iu ng lu , nm 2010, dch v n nc ngoi bng 50% tng u t pht trin ca ngn sch nh nc. y l con s kh ln trong iu kin quy m ngn sch nh nc cn rt hn hp. iu ng lo ngi l d tr ngoi hi ca nc ta gim dn qua cc nm gn y (gim t 21 t USD nm 2007 xung cn 13,5 t USD nm 2011) (Hnh 3). Nguyn nhn d tr ngoi hi gim ch yu l do tnh trng thm ht cn cn thng mi duy tr mc cao trong nhiu nm lin tc, thm ht cn cn vng lai cao hn thng d ti khon vn. Mt mi lo ngi khc na l t l d tr ngoi hi nc ta so vi tng d n ngn hn ang gim mnh, t 2.808% nm 2008 xung cn 290% nm 2009 v ch cn tng ng 187% nm 2010, trong khi mc khuyn ngh ca WB l trn 200%. i ph vi tnh hnh ny, Chnh ph mua thm 4 t USD trong nhng thng u nm 2011, song gii php ny ch mang tnh tnh th, v d tr thnh ngun xung lc lm gia tng t l lm pht. Th t, iu kin cho vay n ca cc i tc ngy cng ngt ngho hn: Ngun thng tin t B Ti chnh cho bit, li sut trung bnh n nc ngoi ca Chnh ph ang c xu hng tng ln. Nhiu i tc chuyn t quan h cho Vit Nam vay ODA sang hnh thc t u i hn, k t sau khi Vit Nam tr thnh nc c mc thu nhp trung bnh. Bn cnh , vic uy tn n quc gia b nh hng do mt s bt n ca kinh t v m (t BB+ xung cn BB) v s kin Vinashin. C cu n ca Vit Nam ch yu l n di hn vi mc li sut u i t 1-2,99%/nm (chim khong 65,5% tng d n). Nhng, li sut trung bnh n nc ngoi ca Chnh ph tng t 1,54% nm 2006 ln 1,9% nm 2009 v tng ti 2,1% nm 2010.

29 GVHD: ON NAM HI

Cc nh ti tr ny nng lng nm gi tri phiu chnh ph Vit Nam ln hn 2 t USD trong nm 2010 (so vi hn 1 t USD ca nm 2009). iu ng lo ngi l, trong khi t l vn vay ODA tng ln t 80% giai on 1993-2000 ln 81% giai on 20002005, v t mc cao nht 93% giai on 2006-2009, th vn vin tr khng hon li gim xung vi t l tng ng trong cc giai on l 20%, 19%, v 7,1%. Th nm, tm l lo ngi do vic s dng dn tri, km hiu qu n nc ngoi: Xt v mt tng th, vic s dng vn vay ca Vit Nam c cc t chc quc t nh gi t hiu qu kh cao trn cc phng din kinh t - x hi. Mt minh chng r nt l, bo co ca B Ti chnh thng 9/2011 cho bit, t l n xu trong s hn 500 d n ca doanh nghip c Chnh ph cho vay li bng cc khon vay nc ngoi ch chim khong 0,7%.Tuy nhin, khng t cc khon u t ca Nh nc c coi l cn dn tri, chm tin do s thiu k lut ti chnh trong u t gy tht thot, lng ph ln. Theo bo co ca B K hoch v u t, tnh n thng 4/2012, cc d n chm tin c xu hng tng ln. Trong s 302 d n nhm A c kim tra (nhm dng vn ngn sch Nh nc) th pht hin 93 d n chm tin (chim 28,1%), cao hn so vi k bo co nm 2010 l 19,35%, nm 2009 l 11,55% v nm 2008 l 16,73%. iu ny phn nh tnh trng c vn v k lut ti chnh trong u t cng v trong hot ng ca cc doanh nghip nh nc Hiu qu u t ca Vit Nam cn thp th hin qua h s ICOR[3]. ICOR ca Vit Nam tng lin tc qua cc thi k, tng t 4,7 ln (thi k 1996-2000), ln ti 5,2 ln (thi k 2001-2005) v ln ti 6,2 ln (thi k 2006-2010), chng t hiu qu u t khng nhng thp m cn b st gim (Hnh 4). Trong , xt giai on 2006-2010, ICOR ca khu vc nh nc cao nht (t 9,5 ln)- phn nh hiu qu u t km nht, bnh qun cao gp 1,5 ln h s chung, cao gp 2 ln h s ca khu vc ngoi nh nc (t 4,2 ln) v cao hn khu vc c vn u t nc ngoi (t 6,4 ln).

30 GVHD: ON NAM HI

Phn III: KT LUN

Nh nhng thnh tu pht trin v ci cch, Vit Nam ang tng bc tr thnh nc nhn vn vay/vin tr ln nht ca WB. Ngun vn IDA cho Vit Nam k t 1993 ti nay lin tc tng, trong 2 nm ti IDA cho Vit Nam d kin s tng mnh, nm 2007 khong 849,4 triu USD, 2008 c th t 1.068 triu USD tu thuc vo tnh hnh tip nhn v thc hin ngun vn IDA ca pha Vit Nam. Va qua Ch tch WB chnh thc tuyn b Vit Nam iu kin tip nhn ngun IBRD, iu ny khng nh s hp tc ngy cng tng cng gia WB v Vit Nam. Nh nhng thnh tu pht trin v ci cch, Vit Nam ang tng bc tr thnh nc nhn vn vay/vin tr ln nht ca WB. Ngun vn IDA cho Vit Nam k t 1993 ti nay lin tc tng, trong 2 nm ti IDA cho Vit Nam d kin s tng mnh, nm 2007 khong 849,4 triu USD, 2008 c th t 1.068 triu USD tu thuc vo tnh hnh tip nhn v thc hin ngun vn IDA ca pha Vit Nam. Va qua Ch tch WB chnh thc tuyn b Vit Nam iu kin tip nhn ngun IBRD, iu ny khng nh s hp tc ngy cng tng cng gia WB v Vit Nam. http://muaban.net/ho-chi-minh/raovat/chi-tiet/13913445/nhan-may-gia-cong-giare.html