Ramazana Doru Soru: Bir hadis-i erifte, Her kim inanarak ve karln srf Allahtan bekleyerek Ramazan orucunu

tutarsa, onun gemi gnahlar balanr. buyurulurken imanen vehtisaben kayd konuluyor. Bu ifadeyi nasl anlamalyz? Cevap: Rasl- Ekrem Efendimiz (aleyhi ekmelttehy) Men sme Ramadne mnen vehtisben gufira lehu ma tekaddeme min zenbihi buyurmu; Ramazanla gelen berekete tam inanan, ihlas ve samimiyetle oru tutup bu mbarek ay ibadet taatle deerlendiren ve sevabn da yalnzca Allahtan bekleyen mminlerin gemite iledikleri gnahlarnn affedileceini mjdelemitir. manen kelimesi, inanlmas gerekli olan her eye ve orula alkal din hkmlere kalbden inanmay; orucun farz olduuna, karlnda byk mkafat bulunduuna ve her eyden te rza-y ilahiye bir vesile tekil ettiine hi tereddde dmeksizin iman etmeyi vurgulamaktadr. Evet, biz Allahn kullaryz; Allah da bizim mabudumuzdur. Ubudiyet dncesiyle Ona kar yaptmz ibadetler ve salih ameller Onun hakk, bizim de vazife ve sorumluluumuzdur. Oru da, Onun emri ve bizim grevimizdir. O, ibadetlerimizden her zaman haberdrdr ve yaptmz her eyi bilmektedir. Cenb- Hakkn grp bildii o amellerimiz, mevsimi gelince nemalanm olarak geriye dnecektir. Ayrca, ellerimizi Ona kaldrdmzda, bir kuds hadiste dendii gibi; O eller bo olarak aaya dmeyecektir. Cenb- Hakka kar tevecch ederken ve Ona yalvarp yakarrken, her eyden evvel Onun kullarn grdne, dualar iittiine ve istekleri yerine getirecek gce sahip bulunduuna tam inanmak lazmdr. Yoksa inanmadan el amak, Verirse verir, vermezse vermez gibi bir manaya gelir ki, bunun bir saygszlk olduu ve yle birinin arsna icbet edilmeyecei bellidir. O, ltfuyla, keremiyle, rahmetinin gazabnn nnde olmasyla ve merhametinin enginliiyle ylelerine de verirse verir; biz vermez diye kestirip atamayz. Fakat, Onun dualar kabul etmesinin vesilesi evvela Ona gnlden inanmaktr. nanacaksn ki, samimiyetle ellerini kaldrdn zaman Allah onlar bo evirmez, yzn kara kartmaz, seni mahcup etmez; aksine, o kapya bir daha ynelmene vesile olacak ekilde ltuflarda bulunur. te, imanen kayd byle bir inanmay ifade etmektedir. htisap kelimesi de sevabn Allahtan beklenmesi manasna gelmektedir; dnyev beklentilere girmeme, sadece Allahn honutluunu gzetme ve mkft Onun rahmetinden umma demektir. Hayr ilerinde ve ibadetlerde ihlas ve samimiyete aykr hibir husus olmamal; riya ve smalara girilmemelidir. Hibir amel insanlarn takdir ve tevecchlerine bina edilmemeli; her ey Allah iin yaplmal ve beklentiler de hep Allahtan olmaldr. O beklentilerde de yine himmet l tutulmal; yani, yaplan iler dnyev faydalara balanmamaldr. Geri, Sahabe anlayyla, ayakkabmzn ban bile kaybetsek biz onu da Allahtan istemeliyiz.. arkasnda olduumuz her konuda gayret etmeli, iradenin hakkn vermeli ama neticede her eyi Mevl-y Mtelden dilemeliyiz. Ancak, kulluumuzu Cenb- Hakka sunarken, Onun Mabud, bizim de kul olduumuzu hi hatrdan karmamal; ubudiyetimizi sadece Onun hakk olduu iin yalnzca Ona tahsis etmeliyiz. Dolaysyla, ibadetlerimizi ihtiya ve isteklerimize balamamal, onlar vazifemiz olduu mlahazasyla eda etmeliyiz.

Haddizatnda, Cenb- Haktan bir ey isteme bizim zat hakkmz deildir; Onun lutfedip bize verdii haklar trndendir. O yle ltufkrdr ki, o haklar Kendisine kar kullanmamza msaade etmi ve kullandrmtr. Mesela, bir manada, Siz Bana kullukta bulunun, ibadet taatinizi yerine getirin ki bu sizin vazifenizdir Ben de, br lemde nimetlerimle sizi sevindireyim demi ve bir mukavele yaparak bize baz haklar vermi; Kulluunuzu yaparsanz Benim zerimde hakknz olur buyurmutur. Demek ki, hakk veren de, onu kullanma imkan baheden de Allahtr. Yoksa, bizim mahiyetimizde ve rzk olarak bize verilen nimetlerde ka paralk kendi sermayemiz var ki, herhangi bir hakkmz olsun! Evet, biz mebdeden mntehaya kadar her eyimizle Ona aidiz ve Onun verdii haklarmz olsa da her eyden nce birer kuluz. yleyse, bir kula yarar ekilde hareket etmeli ve sadece Hlkmzn, Rzkmzn ve Rabbimizin honutluunu dilemeli, ibadetlerimizi de bu niyetle yerine getirmeliyiz. te, ihtisap tabiri de bu hakikatlere bal kalarak, sadece Allah iin oru tutmak gerektiini ve mkft Ondan beklemenin lzumunu belirtmektedir. Soru: Baz hadis-i eriflerde, Ramazan ay gelince merede-i eytnin zincire vurulduu ifade ediliyor? Merede-i eytn ne demektir; onlarn zincire vurulmalarnn tezahrleri nelerdir? Cevap: Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) Ramazan ay girince Cennet kaplar alr, Cehennemin kaplar kapanr ve merede-i eytn zincire vurulur. buyurmutur. Merede, inatlar, direnenler, saldrganlar demektir. Bu ifadeyle, eytanlarn en azgnlar, ipe-sapa gelmezleri, gz dnmleri kastedilmektedir. Evet, bu mbarek ayda, merede-i eytn zincire vurulmaktadr. Bununla beraber, Ramazan- erifte de hatalar ilendii, gnahlara girildii ve byk yanllklar yapld bir gerektir. Fakat, bu Kuran aynda mminlerin elde ettii byk kr dnldnde ve eytann buna raz olmayaca, adeta hrsndan deliye dnecei ve insanlar gnahlara ekmek iin btn hilelerini kullanaca gz nnde bulundurulduunda merede-i eytnin elinin-kolunun balanm olduu anlalacaktr. phesiz, Ramazanda yaplan ibadetler ok nemlidir. Cenb- Allah oru hakknda Oru Bana ait bir ibadettir; onu Nefsime izafe ediyorum. Mkfatn da Ben vereceim. buyurmaktadr. Bu itibarla da onun geniliini, derinliini ve Hak indindeki deerini kavramak, ona bir kymet takdir etmek mmkn deildir. Dolaysyla, onun mkftn vermeye Cenb- Haktan baka kimsenin gc yetmez. Allah Tel, oru sevabn bizzat takdir etmi ve onu br lemde bir srpriz olarak verme vaadinde bulunmutur. Bu srpriz mkftn en nemli vesilesine de nk oru tutan kulum, yemesini-imesini Benim iin terk ediyor szyle iaret buyurmutur. Bu kutlu zaman diliminde mminler oru ibadetiyle beraber, teravih namaz da klarlar. O Ramazan ay ki insanlara bir rehber olan, onlar doru yola gtren ve hakk btldan ayran en ak, en parlak delilleri ihtiva eden Kurn o ayda indirildi. (Bakara, 2/185) ilhi beyan gereince Ramazan tam bir Kuran ay olarak deerlendirir ve bol bol Kuran okurlar. Ayn zamanda, gnlleri alr, semahatle ve engin bir cmertlikle coarlar; hayr ve hasent hesabna btn frsatlar deerlendirirler. Bir hadis-i erifin ifadesiyle, Raslullah insanlarn en cmerdi idi. Onun bu cmertlii Ramazan ay girip de Cebrail aleyhisselamla bulutuu zaman daha da artard. Hazreti Cebrail Ramazan ay kncaya kadar her gece Peygamber Efendimize gelip Kuran arz ederdi. O gnlerde Allah Rasl (sallallahu aleyhi ve sellem)

insanlara rahmet getiren rzgardan daha cmert olurdu. Mminler de, Rehber-i Ekmele ittiba ederek, o gnlerde daha bir cmertleir; zekat, sadaka ve ftr sadakas ad altnda srekli ihsanda bulunurlar. Dahas, bazlar, Ramazan aynn son on gnnde itikafa girer ve kendilerini btn btn ibadete verirler. te, byle bir hayr yar karsnda eytann ileden kmas onun tabiatnn gereidir. Zira o, insanoluna dmanln ifade ederken, Ztna kasem olsun, hepsini irzeden karacam! demi ve srekli, ayaklar kaydrma yollar arayp durmutur. yleyse, Ramazann bereketi ldrtr eytan ve eytanlaan bir ksm habis ruhlar. Bu byk sevaplar insanlarn ellerinden alabilmek iin, onlar arasnda ok hr-gr karma hrsyla kvrandrr ins-cinn eytanlar. Ne ki, grld gibi, insanlar bu huzur ikliminde byk lde ramazanlayor; daha dikkatli ve ahirete ak yayorlar. Allahn izni ve inayetiyle, Ramazan sknet iinde geiriyor ve gnahlardan biraz daha uzak kalyorlar. Demek ki, merede-i eytn diyebileceimiz o azgnlar gerekten zincire vuruluyor. Baz ins ve cinn eytanlar heva ve heves gibi yardmclar vastasyla tahribatlarna devam etmeye alsalar da, Cenb- Hak, azgn eytanlarn nn tkyor ve onlara faaliyet izni vermiyor. Soru: Buyurduunuz gibi, Ramazan aynn nemli bir iar da teravih namazdr. Teravih namaznda nelere dikkat etmeliyiz? Cevap: Teravih, Arapadaki tervha kelimesinin cemi (oulu) olup teneffs etmek, ruhu rahatlatmak, bedeni dinlendirmek gibi manalara gelmektedir. Ramazan ayna mahsus olmak zere yats namazndan sonra klnan snnet namazn her drt rektnn sonundaki oturu, tervha olarak adlandrlm; sonradan bu kelimenin oulu olan teravih sz, Ramazan gecelerinde klnan bu nafile namazn ismi olmutur. Teravih namaz, snnet-i mekkededir; orucun deil Ramazan aynn ve vaktin snnetidir. Onun iin, hasta ve yolcu gibi oru tutmak zorunda olmayanlar iin de teravih namazn klmak snnettir. Peygamber Efendimiz Ramazanda birka gece teravih namaz kldrm; daha sonra, teravihte cemaat farz klnr da mslmanlar onu edaya g yetiremezler endiesiyle yalnz klmay tercih etmi; fakat, Kim Ramazan namazn (teravih) inanarak ve sevabn Allahtan umarak klarsa onun gemi gnahlar balanr. diyerek ashabn bu namaza tevik etmitir. Rasl- Ekrem (aleyhissalatu vesselm) bir baka hadis-i eriflerinde teravih namaz klmann nemini ve snnet olduunu yle ifade buyurmutur; Allah Ramazan aynda oru tutmanz farz kld. Ben de Ramazan gecelerinde kyam etmenizi (teravih namaz klmanz) snnetim olarak tevik ettim. Kim inanarak ve sevabn Allahtan bekleyerek ihlas ile oru tutar ve kyam ederse (teravih namaz klarsa) gnahlarndan arnr, annesinden doduu gnk gibi tertemiz olur. Teravih namaznn cemaatle klnmas kifa snnettir; yani, bir yerleim yerinde en az bir mecliste cemaatle teravih namaznn klnmas gerekir. ki rektta bir selm vererek ikme etmek en faziletli olandr. Aralarda eitli salat u selmlar, Esm-y hsn ile mzeyyen niyazlar, hizbul-hasin ve hizbul-masun gibi dualar okunabilir. Gnmzde bazlar Hazreti Aie validemizden rivayet edilen bir hadisi esas alarak teravih namaznn sekiz rekat olduu zerinde srarla durmaktadrlar. Ne var ki, bn Abbas (radyallahu anh) Peygamber Efendimizin Ramazanda yirmi rekt ve vitir kldrdn

rivayet etmitir. Dahas, bu hususta sahabe efendilerimizin fiil icmas vardr. Nitekim, teravih namaz Hanef, afi, Hanbel mezheplerine gre yirmi rekttr. Malik mezhebinde ise yirmi ve otuz alt rekt olduu eklinde iki gr vardr; yirmi rekt olduu fikri daha yaygndr. Binaenaleyh, ok yal ve hasta kimseler, sadece sekiz rekata g yetirebiliyorlarsa, hi olmazsa o kadarn eda etmeli; ama gc ve kuvveti yerinde olan mminler teravih namazn mutlaka yirmi rekat olarak ikame etmelidirler. Ulema, teravih namazn Kuran- Kermi en az bir kere hatmederek klmann snnet, birden fazla hatimle ikame etmenin ise bir fazilet olduunu belirtmilerdir. Selef-i salihin, Ramazan boyunca teravihte Kurann hepsini okumu veya okuyan birinin arkasnda namaz klmlardr. Ne var ki, daha sonraki dnemlerde cemaatin durumu nazar- itibara alnarak, teravih namazn insanlar camiden uzaklatrmayacak bir ekilde kldrmann daha uygun olduu gr arlk kazanmtr. Teravih namaz klnrken, ister ksa sureler okunsun isterse de hatim takip edilsin, ayetlerin tertil zere okunmas ve namazn da tadl-i erkana riayet edilerek klnmas/kldrlmas gerekir. Yoksa yar yapar gibi ok sratli bir ekilde ayetleri okumak, rku ve secdeleri verip veritirmek katiyen doru deildir. Maalesef, son senelerde halk arasnda jet imam tabir edilen kimseler tremitir; teravih namaznn ciddiyetine ve shhatine dokunacak manzaralar sergilenmektedir. Mminler, bu hususta temkinli davranmal; teravih namaznda ayetlerin tertil zere okunmasna ve tadl-i erkann gzetilmesine dikkat etmelidirler. Soru: Kuran aynda, Kuran sayesinde yeniden hayat bulabilmemiz iin neler tavsiye edersiniz? Cevap: Btn bir sene Kurandan uzak kalm olanlar bile Ramazann nrefn ikliminde ciddi bir susamlk iinde Kelam- lahiden kevser yudumlamaya koarlar. nk, bu gufran aynda, yaygn olarak her yerde yaplan bir det de mukbeledir. Kurann Allah tarafndan indirildii ekilde korunmas, yet ve srelerin tertibinin doru olarak tesbit edilmesi ve bunun kontrol iin Hazreti Cibril (aleyhisselam) her sene Ramazan aynda, bir rivayete gre Ramazan aynn her gecesinde, Rasl- Ekrem (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimize gelirdi. Allah Rasl (aleyhi ekmelttehaya) Kuran yetlerini Cibril Aleyhisselama okurdu ve sonra da onun okuyuunu dinlerdi. te, Kainatn ftihar Tablosu ile Cibril-i Eminin Kuran- Kerimi bu ekilde karlkl olarak okumalarna mukabele denilmitir. Hem o mukaddes hatraya saygnn bir tezahr olarak hem de Kurann Ramazanda nazil olmas ve zellikle bu ayda Kuran okumann kat kat mkfatlandrlacann mjdelenmesi sebebiyle, mminler Ramazan boyunca camilerde ve evlerde mukabele okumay ve hatimler yapmay gzel bir adet haline getirmilerdir. Selef-i salihin efendilerimiz Kuran her ay bir defa hatmetmeyi ona kar vefann alt snr kabul etmi; ayda bir kez onu okumayann ona kar vefal davranmam ve onu terketmi saylacan belirtmilerdir. Bu adan, Ramazann mbarek gnlerini deerlendirerek ayda en azndan bir defa Kuran hatmetmeye kendimizi altrmalyz ki, bu bizim iin bir balang saylsn ve hi deilse bundan sonra Kelam- ilahye kar vefal olabilelim. Aslnda, bilmeyenler her zaman onu renme ve anlama peinde olmal, bilenler de btn idrak ve ihsas glerini onu doru retip doru ifade etmede kullanmal ve onun okunup anlalmasn daha bir yaygnlatrmaldrlar. Zira o, anlalmak ve anlatlmak iin Allah

rahmetinin insan akl idrakine en byk armaandr. Onu okumay renip, manasn anlamak hem bir vazife hem de bir kadirinaslk; anlatmaksa onun nuruna muhta gnllere sayg ve vefann ifadesidir. Bu itibarla, Kuran okumay bilmiyorsak, Ramazan- erifi vesile yaparak, hemen renme yollar aramal; Kelm- ilahyi okuyabiliyor ama anlayamyorsak, baz ayetlerin erhlerini de ihtiva eden bir meale bavurmal ya da daha da gzeli, ciddi bir tefsir kitab mtalaa etmeli ve bu bir ay gerekten bir Kuran ay olarak deerlendirmeliyiz. Selef-i salihin efendilerimize ittiben, can gnlden Kurana ynelmeli, Kelm- ilahye kar kalb kaplarn sonuna kadar amal ve Cenb- Hakkn marziytn kelmndan anlama hususunda Ramazann kudsiyetine yarar bir cehd ortaya koymalyz. Soru: Birer disiplin insan haline gelebilmemiz iin Ramazan aynn ne gibi katklar olabilir? Ramazan- erif bizde ne trl alkanlklar hasl etmelidir? Cevap: Disiplin, frenke bir kelimedir; intizamn temini iin uyulmas gereken emir ve yasaklar, dengeli bir insan olabilmek iin lazm gelen zihn, ahlk, ruh terbiye ve dzen ruhu manalarna gelmektedir. Disiplin insan ise, belli kaide ve prensipler erevesinde yaayan, tertip ve dzen hususunda hassas davranan insan demektir. Aslnda, bir mminin hayat her zaman ok ahenkli olmaldr. O, ne zaman ne yapmas gerektiini, nelerle megul olmas ve hangi ilerle uramas lazm geldiini nceden bilmeli ve ona gre davranmaldr. Onun, hangi ii nce yapacan belirleme ve bir programa gre alma niyeti haricinde Acaba imdi ne yapsam? eklinde bir dncesi olmamaldr. O, hem Cenb- Hakka kar kulluk vazifelerini hem dier insanlarla alkal sorumluluklarn hem de kendi ahs ilerini ve bunlardan hangisini ne zaman yapacan mutlaka nceden tayin etmeli; her haliyle bir dzen ve intizam rnei sergilemelidir. Haddizatnda, ibadetler i tanzimi ve vakit taksimi iin ok nemli birer ke tadr ve inanan insan ou zaman ilerini o ibadet takvimine gre ayarlar: le namazndan sonra; akam namazndan nce.. diyerek gnn belli dilimlere ayrr ve hibir ann bo geirmemeye alr. Zamann kymetini bilen ve mr, deerlendirilmesi gereken ok nemli bir nimet olarak gren kimseler, yeme imeden yatp-kalkmaya kadar her eyi zabt u rabt altna alrlar; hibir meselelerini danklk iinde ve srncemede brakmazlar. Onlar bilirler ki, hem insanlarn hem de kurumlarn en verimli olduklar anlar, en dzenli olduklar zamanlardr. te, Ramazan ay, yemek-imek-uyumak gibi nefsin arzu ettii eylere kar tavr belirleyerek, bunlar ihtiya lsnde ve hamd kr duygular ierisinde gidermek suretiyle hayat disipline etmeyi retir. Nefsan isteklere kar, kalb ve ruh atmosferine snarak, vicdan harekete geirip iradeyi glendirerek srekli istikamet zere olabilmeyi ders verir. Ramazan- erif, insann en zayf damarlarndan biri olan yeme-ime isteini snrlamay ve kontrol altnda tutmay salar. Adeta bir beslenme disiplini talim eder. Evet, hayat devam ettirebilmek iin mutlaka yemeye, imeye ihtiya vardr. Ne var ki, salk prensipleri hesaba katlmadan yenilip iilen her ey beden iin zararl olduu gibi; midenin, kalbi ezecek kadar glenip insan kalb ve ruhun derece-i hayatndan hayvaniyet ve cismaniyet ukurlarna drmesi de bir felakettir. Evet, vakitli vakitsiz srekli baz eyler yiyip imek ve mideyi hep dolu bulundurmak, hem bedene zarardr hem de Cenb- Hakkn holanmad bir davrantr.

Bu mbarek ay boyunca tutulan oru, yemek vakitlerini belirleme, israftan ve mideyi tkabasa doldurmaktan kanma, hem beden hem de ruh salna zarar veren eylerden uzak durma ve ayn zamanda mutlaka hell dairesinde kalarak harama asla el uzatmama hususlarnda temrinat yaptrr; Ramazanlaan insanlara bu konularda disiplin ruhu kazandrr. Ramazan, ondan nasiplenmesini bilen her insan, seviyesine gre bir sadkat eri haline getirir. Oru tutan ve ondaki srr kavramaya alan bir mmin, hem Hakka tevecchnde hem de halkla mnasebetlerinde hep vefa ve sadkat peinde olur. O, sadece belli vakitlerde ibadet eden bir insan olmakla yetinmeyip, ubudiyet ufkuna yrr ve btn gnn kulluk uuruyla deerlendirir, her an ibadet ediyor olma duygusuyla yaar. Dnyev eilimlerden ve cisman temayllerden birazck syrlnca, kendini Cenb- Hakka adama ve bir hakikat eri olma hedefi belirir nnde. Bu hedefe ulamak maksadyla, Bedizzaman hazretlerinin ifadesiyle, hep Allah iin dnme, Allah iin konuma, Allah iin muhabbet duyma, lillah, livechillah, lieclillh dairesi iinde kalma ve her zaman Hakka mteveccih bulunma denemeleri yapar; bu denemeler neticesinde baary yakalamaya her gn biraz daha yaklar. Derken, tam bir vefa ve sadkat insan olur. Zaten oru, vefa duygusunun en gzel bir almetidir. Zira o, Allah ile kul arasnda yaplm bir anlamadr: Kul, belirli sreler dahilinde, belirli eylerden vazgeer ve bu suretle ahdinde vefal olduunu gsterir; Cenb- Hak da onun mkafatn bizzat Kendisinin vereceini vadeder. Allaha kar vefal davranan bir insan, zamanla ailev ve itima hayatnda da tam bir vefa abidesi durumuna ykselir. Bu duyguyla, sla-y rahimi gzetir, herkese yardm eli uzatr; zekatn demekten asla kamaz, hatta sadaka vermeye ve infak etmeye hi doymaz. Hakla mnasebetin nemli bir iar da Kuran okumak, dua dua Cenb- Allaha yalvarmak ve srekli Ona tevecchte bulunmaktr. Ne var ki, Kuran- Kerimin ilemeli sandklar ve ipekten klflar arasndaki hapsine son verip, onu dil ve gnllere eker-erbet yapmak da pek oklar iin bir manada ancak Ramazan- erifte mmkn olmaktadr. Bu kutlu ay, damaklara bir Kuran tad almakta ve insanlara bir evrad ezkar disiplini de alamaktadr. te, bir ay boyunca, yeme-imeden yatp kalkmaya, ibadet taatten evrad ezkra kadar hayatn hemen her alanyla alkal baz kaide ve kurallar erevesinde davranan, bir lde disiplin ruhuna kavuan ve dzenli yaamaya alan insanlar, Ramazandan sonra da ayn nizam ve intizam korumal, devam ettirmelidirler. Mesela, bir ayn her gecesinde uykuyu blp sahurun bereketinden istifade etmeye koan, bu arada seccadeyle de bir vuslat yaayan mminler, bu otuz geceyi bir temrinat sresi olarak deerlendirmeli ve artk senenin her gecesini bir vuslat koyu bilmeli, gecelerini hi olmazsa bir ka rekat teheccd namazyla aydnlatmaldrlar. Evet, bir disiplin insan, nasl yaayacan ve nerede nasl davranacan nceden belirler; belli prensipler erevesinde kendine bir rota izer ve att her adm bilerek atar. Bizim, tavr ve davranlarmzn renk, desen ve izgilerini de dinimiz ok nceden belirlemitir. Mesela, Allaha ve Raslne iman bizim iin en nemli esastr. Bu esas, sonraki admlarmzn ynn de tayin eden bir yol iaretidir. Biz, inandmz Rabbimizi, rehber bildiimiz Rasl- Ekrem Efendimizi herkese anlatmakla mkellefiz. Dinimizi neretmek bizim grevimizdir. Dolaysyla, gnllere girmeye alrz; ok gzel olan slamn gzelliklerini sergilemek iin onu gzelce temsil etmeye gayret gsteririz. Bu niyete matuf olarak, din kaynaklarmzn ekillendirdii tavr ve davranlarmzla insanlarn arasnda bulunur; onlara kendi deerlerimizi tantrz. Gnl verdiimiz hakikatleri herkese anlatmak iin, eran kat haram olan meselelere girmeme kaydyla, o mevzuda kullanlmasna cevaz verilen btn vesileleri kullanr ve ne yapp edip insanlarla iman hakikatleri arasndaki

engelleri ortadan kaldrmak iin abalarz. Ayn zamanda, disiplin insan olmakla kuralc olmak arasndaki farka da dikkat eder; iinde yaadmz zamann artlarn gz nnde bulundurma, kendi kltr ortammzn gereklerini gzetme ve devrin insanlarna onlarn anlayaca bir dil ve slupla hitap etme gibi hususlara da azami zen gsteririz. ayet, kendimizi Cenb- Hakkn rzasna adam ve o rzay da Zt- Ulhiyeti duyurmaya balamsak, artk nerede olursak olalm, hangi artlar altnda bulunursak bulunalm, bizim iin durmak, acizlie dmek ve mesuliyetten kamak sz konusu deildir. Zira, Bahar gelsin, hava snsn, iekler asn, blbller tmeye balasn... ite o zaman ben de akrm! eklindeki bir dnce bir disiplin insannn mlahazas olamaz. O kta da akmaldr yazda da; baharda da gle trkler sylemelidir gzde de. O, her mevsime ve her dneme gre bir dil ve slup tutturmal, dilbeste olduu hakikatleri terennm etmekten asla geri durmamaldr. Tabii ki, byle bir gnl ycelii ve bu denli bir disiplin ruhu husus bir inayet olmazsa bir anda kazanlmaz. O ufka ulamak, uzun bir zaman ve ciddi temrinat ister. u kadar var ki, Ramazan bir balangtr ve o gzel hasletlere ulamak iin ok bereketli bir ekim mevsimidir. Aslnda, inananlar iin, insan mr bir Ramazan, blu a imsak vakti ve lm de iftar andr. Bir aylk Ramazan, bir mr sren kulluk orucunun altrmas gibidir. Otuz gnde kazand gzel hasletleri hayat boyu devam ettirmesini bilenlerdir ki, onlar, burada biraz a ve susuz kalmaya bedel, tede Kullarm, ok defa sizi renginiz kam, benziniz sararmsolmu, gzleriniz iine km ve avurtlarnz ukurlam olarak gryordum. Buna Benim iin katlanyordunuz. O gemi gnlerde takdim ettiklerinize bedel haydi bugn afiyetle yiyin, iin. hitabn duyacak ve ite o gn asl iftar yapacaklardr. (Not: Ramazan- erifin terifi mnasebetiyle, geen sene yaynladmz bu sohbeti, -baz ilave ve tashihlerle- bir kere daha mtalaalarnza arz etme gereini duyduk. Dualarnz istirham ederiz... B.B.)