1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Te fitohet ligji mbi ruajtjen e energjise tek lekundesi elastik? Cka quajme lekundje te shuara dhe te detyruara ? Te fitohet amplituda B e veprimit te forces se jashtme periodike ? Te pershkruhet eksperimenti i lekundjeve elektrike? Cka perfundojme nga eksperimenti i lekundjeve elektrike? Si fitohet rryma alternative ? Te fitohet forca elektromotore e induktuar te rryma alternative ?

Zgjidhje: 1.Energjia potenciale e trupit te deformuar elastik mund te percaktohet me ane te barazimit (1):

Ep=

...(1)

, kurse per Energjine kinetike kemi: Ek=

...(2).

Le te shenojme me Epr energjine e pergjithshme e cila eshte e barabarte me shumen e energjise potenciale dhe kinetike, dmth: Epr = Ep + Ek ...(3) Zevendesojme barazimin (1) dhe (2) ne barazimin (3) :

Epr =
V= -

...(4)
...(6)

Nga Barazimi (4) shohim se me ndryshimin e zhvendosjes x (elongacionit) cdohere ndryshohet edhe shpejtesia V, atehere kemi: x= A ...(5) dhe

Zevendesojme barazimin (5) dhe (6) ne barazimin (4) dhe kemi:

Epr=

= ...(8) dhe ...(9)

...(7)

Barazimin (9) e zevendesojme ne barazimin (7) dhe kemi:

Epr=

...(10)

Barazimin (8) e zevendesojme ne barazimin (10) dhe kemi:

Epr =

...(11)

Pasi qe k dhe m nga barazimi (11) jane madhesi konstante atehere ligji mbi ruajtjen e energjise te lekundesi shihet ne konstanten e lekundesit A.

Epr =

...(12)

Nga barazimi (9) percaktojme shpejtesine kendore duke pjesetuar me m :

/:m
Barazimin (13) e zevendesojme ne barazimin (11) dhe kemi:

...(13)

Epr =

, dmth

E=

2.-Dukuria e zvogelimit gradual te amplitudes te lekundjet e ndonje sistemi fizik quajme shuarje. -Ndryshimet e lekundjeve te shuara nen veprimin e forcave te jashtme quajme lekundje te detyruara.

3. Ne qofte se forca e jashtme eshte harmonike dhe ka amplitude e cila ka levizje te detyruar por me: ...(1) (ku B- amplituda, - shpejtesia kendore, t- koha, -faza fillestare)

Atehere nga Ligji i Njutonit do te fitojme: ...(2) F=m ...(4) ...(3) ...(5)

Barazimet (2),(3) dhe (4) i zevendesojme ne (5) dhe kemi: ...(6) ...(7) . Barazimin (1) dhe (7) i zevendesojme ne (6) dhe kemi: ...(8) Ne qofte se faza fillestare e lekundjes ) eshte 0, ose , atehere ky barazim thjeshtesohet,

dmth shkurtohen sinuset nga te dy anet e barazimit dhe kemi: ...(9) Ne qofte se koeficienti i proporcionalitetit eshte: ...(11) Nga barazimi (11) caktojme amplituden B : , respektivisht Ne barazimin e fundit faktorizojme B dhe kemi: ( ) \ pjesetojme me ( ) dhe kemi: ...(10),atehere barazimi (9) merr formen:

Barazimi fundit (12) na tregon se kur frekuenca e lekundjeve eshte me e madhe se frekuenca e forces se jashtme, levizja e lekundesit elastik eshte ne faze te njejte me lekundjet e forces se jashtme dhe amplituda B e ka shenjen e njejte sikur amplituda A .

4. Eksperimenti per lekundjet elektrike fillon ashtu qe nderpreresi K lidhet ne qark, prandaj pllakat e kondenzatorit mbledhin ngarkesa te llojeve te ndryshme qe vijne nga bateria. Pas nje kohe te shkurter nderpreresi nderlidhet ashtu qe bateria shkycet dhe lidhet pjesa tjeter e qarkut.Tani, kondenzatori eshte i lidhur ne seri me bobinen, prandaj neper bobine fillon te rrjedhe rryme e cila regjistrohet ne ampermeter. Njekohesisht ndryshohet edhe tensioni ne skajet e kondenzatorit.

5. Nga eksperimenti mund te perfundojme se ndryshimet e tensionit dhe intenzitetit te rrymes ne qarkun elektrik qe eshte i perbere nga kondenzatori dhe bobina jane perafersisht periodike, dmth ne qarkun elektrik verehen lekundje periodike.

6. Rryma alternative do te marrim nje magnet ne forme te patkoit dhe brenda magnetit vendosim nje korrnize te cilen e rrotullojme ne fushen magnetike. Me ndihmen e rregulles se dores se djathte per kahjen e rrymes se induktuar mund te tregojme se ne percjellesin numer 1, do te rrjedh rryme e induktuar, kurse ne percjellesin numer 2, do te rrjedh rryme me kahje te kundert.

7.

...(1) ...(2) ...(3)

Barazimin (3) e zevendesojme ne (2) dhe kemi: Kurse per Atehere: ...(7) Barazimi (7) e zevendesojme ne (1) dhe kemi: Per fluksin magnetik per momentin e kohes t1 nga (5) kemi:

...(4)

ne momentin e kohes t1 eshte e barabarte me t, dmth t1=t ...(5) ...(6)

...(8) ...(9)

Ne momentin e kohes t2 kemi: t2=t+ t ...(10) Barazimi per fluksin eshte i barabarte me ...(11) ...(12)

Barazimin (10) e zevendesojme ne (11) dhe kemi: Barazimin (9) dhe (12) i zevendesojme ne (7) : ...(13) ...(14) Ne qofte se

eshte shume e vogel, atehere barazimi (14) do te thjeshtohet dhe konditat e

barazimit (15) i zevendesojme ne (14). dhe ...(15) ...(16) Barazimin (16) e zevendesojme ne (13) dhe kemi:

...(17)

Barazimi fundit na paraqet ndryshimin e fluksit magnetik. Shprehja e fundit tregon funksionin sinusoid. Atehere : ...(18) Barazimi (18) na tregon perfitimin e forces elektromotore te induktuar.