Sadržaj

Strana

0.1.Alfabet - Alphabet 3
1. Brojevi - Numbers 3
1.1. Glavni (cardinals) 3
1.2. Redni (ordinals) 4
1.3. Deobni (fractional numerals) 5
1.4. Brojevi za ponavljanje (repeating numerals) 5
1.5. Brojevi za umnoţavanje (multiplicatives) 5
1.6. Broj nula (zero) 5
2. Član - The Article 5
2.1. OdreĎeni član 6
2.2. NeodreĎeni član 7
3. Glagoli - Verbs 9
3.1. Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs) 10
3.1.1. Pomoćni glagol "to be" - Auxiliary Verb "to be" 10
3.1.2. Pomoćni glagol "to have" - Auxiliary Verb "to have" 11
3.1.3. Pomoćni glagol "to do" - Auxiliary Verb "to do" 14
3.2. Bezlični glagoli - Impersonal Verbs 15
3.3. Nepotpuni glagoli - Defective Verbs 15
3.4. Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs 16
3.5. Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs 19
3.6. Povratni glagoli 19
3.7. Višerečni glagoli - Multi-word verbs 20
3.7.1. Frazalni glagoli 20
3.7.2. Predloţni glagoli 20
3.7.3. Frazalni predloţni glagoli 21
3.8. "-ing" oblici - The "-ing" forms 21
3.9. Gerund - The Gerund 22
3.10. Particip prezenta - The Present Participle 23
3.11. Direktan i indirektan govor - Direct and Indirect Speech 24
3.12. Klauze - Clauses 25
3.12.1. Nezavisne i zavisne klauze 26
3.12.2. Relativne klauze 27
3.12.3. Eliptične klauze 28
3.13. Kondicionali - The conditionals 28
3.13.1. Prvi kondicional - realna mogućnost
(First conditional: real possibility) 29
3.13.2. Drugi kondicional - nevjerovatna mogućnost
(Second conditional - unreal possibility or dream) 29
3.13.3. Treći kondicional - bez mogućnosti
(Third conditional - no possibility) 30
3.13.4. Nulti kondicional - sigurno ispunjenje uslova
(Zero conditional - certainty) 30
3.13.5. Kondicionali - ukratko 31
3.14. Trpno stanje (pasiv) - Passive Voice 31
3.15. Slaganje vremena - Sequence of Tenses 33
3.15.1. Slaganje glagolskih vremena 33
3.15.2. Slaganje vremena sa infinitivima i participima 34
3.16. Sadašnja vremena 35
3.16.1. Sadašnje prosto vreme - Simple Present Tense 35
3.16.2. Sadašnje trajno vreme - Present Continuous Tense 36
3.16.3. Sloţeno sadašnje vreme - Present Perfect Simple Tense 38
3.16.4. Nesvršeni perfekt - Present Perfect Continuous Tense 39

-1-
 Sadržaj
Strana

3.17. Prošla vremena 41

3.17.1. Prošlo svršeno vreme - Past Simple Tense 41
3.17.2. Prošlo trajno vreme - The Past Continuous Tense 43
3.17.3. Pluskvamperfekat (davno prošlo vreme) - The Past
Perfect Tense 44
3.17.4. Nesvršeni pluskvamperfekt - The Past Perfect
Continuous Tense 45
3.18. Buduća vremena 45
3.18.1. Prosto buduće vreme - Futur Simple Tense 45
3.18.2. Buduće trajno vreme - Futur Continuous Tense 46
3.18.3. Sloţeno buduće vreme - Futur Perfect Tense 46
3.18.4. Futur Perfect Continuous 47
4. Imenice - Nouns 48
4.1. Rod imenica - Gender of Nouns 48
4.2. Mnoţina imenica - Plural of Nouns 50
4.3. Padeţi imenica - Cases of Nouns 53
5. Pridevi - Adjectives 54
5.1. PoreĎenje prideva - Comparasion 54
5.2. Pravopisna pravila pri poreĎenju 55
5.3. Nepravilna komparacija prideva - Irregular comparasion 56
6. Predlozi - Prepositions 56
7. Prilozi - Adverbs 58
7.1. PoreĎenje priloga 59
8. Uzvici - Interjections 60
9. Veznici - Conjunctions 61
10. Zamenice - Pronouns 61
10.1. Lične zamenice - Personal Pronouns 62
10.2. Prisvojne zamenice - Possessive Pronouns 63
10.3. Povratne zamenice - Reflexive Pronouns 63
10.4. Pokazne zamenice - Demonstrative pronouns 64
10.5. Upitne zamenice - Interrogative Pronouns 64
10.6. Relativne zamenice - Relative pronouns 65
10.7. Deobne zamenice - Distributive Pronouns 66
10.8. NeodreĎene zamenice - Indefinite Pronouns 67
11. Red reči - Word order 69
12. Skraćenice na internetu 69
13. Britansko i američko pisanje - British and American writing 70
14. Pisanje velikih slova - Writing of capital letters 70
15. Znaci interpunkcije - Punctuation 71
15.1. Tačka - The full stop or period 72
15.2. Zarez - The comma 72
15.3. Dvotačka - The colon 73
15.4. Tačka-zarez - The semicolon 74
15.5. Upitnik - The question mark 74
16. Lista najčešćih imenica koji imaju nepravilne oblike u mnoţini 75
17. Izgovor (kopirano iz pdf e-knjige) 77
17.1. Naglasak 77
17.2. Samoglasnici - Vowels 77
17.3. Dvoglasnici - Diphtrhongs 78
17.4. Suglasnici - Consonants 78
17.5. Više Suglasnika - More consonants 79
17.6. Transkripcija izgovora 79
18. Glasovi engleskog jezika (Fonetika) 79
18.1. Samoglasnici - Vowels - i primeri 80
18.2. Dvoglasnici - Diphthongs - i primeri 81
18.3. Suglasnici - Consonants - i primeri (Primeri - 83 str.) 82
-2-
(0.1.) Alfabet - Alphabet

A, a (ei:) N, n (en)
B, b (bi:) O, o (o:)
C, c (si:) P, p (pi:)
D, d (di:) Q, q (kju:)
E, e (i:) R, r (a:)
F, f (ef) S, s (es:)
G, g (dţi:) T, t (ti:)
H, h (eie) U, u (ju:)
I, i (ai) V, v (vi:)
J, j (dţei) W, w (dabl ju)
K, k (kei) X, x (eks)
L, l (el) Y, y (uai)
M, m (em) Z, z (zi, zed)

(1.) Brojevi - Numbers

Brojevi mogu biti:

1. glavni (cardinals)
2. redni (ordinals)
3. diobni (fractional numerals)
4. brojevi za ponavljanje (repeating numerals)
5. brojevi za umnoţavanje (multiplicatives)
6. broj nula (zero)

(1.1.) Glavni brojevi - cardinals

1 one 19 nineteen
2 two 20 twenty
3 three 21 twenty one
4 four 22 twenty two etc.
5 five 30 thirty
6 six 40 fourty
7 seven 50 fifty
8 eight 60 sixty
9 nine 70 seventy
10 ten 80 eighty
11 eleven 90 ninety
12 twelve 100 a hundred
13 thirteen 101 a hundred and one
14 fourteen 200 two hundred
15 fifteen 1000 a thousand
16 sixteen 2000 two thousand
17 seventeen 1.000.000 a million
18 eighteen 2.000.000 two million

-3-
Kao što se vidi, brojevi izmeĎu 13 i 20 obrazuju se kada se broju prve desetine doda sufiks "teen",
izuzev nekih manjih izuzetaka (thirteen umjesto threeteen i fifteen umjesto fiveteen). Brojevi
desetica obrazuju se na sličan način, dodavanjem sufiksa "ty".

Brojevi koji imaju desetice i jedinice prave se kao i u našem jeziku:

25 - twenty five, 71 - seventy one.

Mogu se i jedinice, ali samo za brojeve ispod 40, staviti na prvo mjesto i vezati pomoću "and" sa
deseticama:
24 - four and twenty.

Reči hundred i thousand posle kojih dolazi manji broj od stotinu, vezuju se veznikom "and":
328 - three hundred and twenty eight
3.020 - three thousand and twenty.

Hundred i thousand dobijaju "s" u mnoţini kada se javljaju kao imenice:

hundreds of men, thousands of insects. (stotine ljudi, hiljade insekata)

"One" ima mnoţinu koja glasi "ones" i upotrebljava se kao imenica, najčešće da bi se izbeglo
ponavljanje imenice u rečenici:
Black gloves are stronger than white ones. (crne rukavice su jače od belih)

(1.2.) Redni brojevi - ordinals

Prva tri redna broja se tvore nepravilno:first (prvi), second (drugi) i third (treći). Svi ostali redni
brojevi prave se dodavanjem nastavka "th" na glavne brojeve:
seventh (sedmi), tenth (deseti), sixteenth (šesnaesti), ninetieth (devedeseti), thousandth (hiljaditi)
etc.

Slova "ve" kod five postaju slovo "f" kod fifth (peti), fifteenth (petnaesti) i fiftieth (pedeseti). Isto tako
kod twelve se menja u twelfth.

Nine u rednom broju gubi krajnje "-e": nine - ninth.

Kod desetica krajnje "y" mijenja se u "ie" pred nastavkom "th": thirtieth (trideseti).
Kod sastavljenih reči nastavak dobijaju samo jedinice: twenty-fourth (dvadeset četvrti).

Redni brojevi se upotrebljavaju umesto glavnih za označavanje:

datuma meseca: the nineteenth of May (devetnaesti Maj);
rodoslovlje vladara: Henry the Sixth (Henry VI)
poglavlja u knjizi: chapter the tenth (glava deseta);
posle reči every, kao što su izrazi: every third day (svakog trećeg dana).

Razlomci u nazivniku imaju redni broj:

4/5 - four fifths
3/10 - three tenths
Razlika je jedino kod 1/2 - one half i 1/4 - one quarter ili a quarter,
3/4 - three quarters.

Redni brojevi dobijaju odreĎeni član the.

the first class (prvi razred).

-4-
(1.3.) Deobni brojevi - fractional numerals

Izuzev broja half (pola) svi deobni brojevi jednaki su sa rednim brojevima.
U mnoţini dobijaju nastavak "s": four sevenths (četiri sedmice).
Iza half dolazi "a" ispred imenice: half a loaf (polovina hleba).
Posle broja, izraza i po (i polovina) prevodi se sa "and a half":
two leagues and a half (dve i po milje).

(1.4.) Brojevi za ponavljanje - repeating numerals

Brojevi za ponavljanje prave se pomoću reči "times": four times (četiri puta),
twenty times (dvadeset puta). Izuzetak: once (jedan put), twice (dva puta),
thrice (tri puta) zadrţali su se još u poeziji, inače su zastareli.

(1.5.) Brojevi za umnožavanje - multiplicatives

Brojevi za umnoţavanje prave se dodavanjem nastavka "fold" na glavne brojeve:

fourfold (četverostruk).
Izuzetak je broj "twofold" koji se moţe izraziti još rečju double (dvostruk).

(1.6.) Broj nula - zero

Nula se u engleskom jeziku kaţe naught ili zero:

seven degrees below zero (sedam stepeni ispod nule)

206 - two naught six

U telefonskim brojevima nula se izgovara kao glas "o" (ou):

32-049 - three two o four nine.

(2.) Član - The Article

U engleskom jeziku postoje odreĎeni i neodreĎeni član.

OdreĎeni član je the. On je nepromenljiv: the man, the woman, the house.

NeodreĎeni član je a ili an,

a koristimo ispred suglasnika: a chair, a university, a year;
an koristimo ispred samoglasnika: an hour, an apple, an elephant itd.

Da bi ste odredili koji, i da li upotrebiti član postavite sebi nekoliko pitanja:

1. Da li vaš čitalac zna o kome ili o čemu govorite?

da ne
koristite the pređite na sledeće pitanje

2. Da li je imenica u jednini ili mnoţini?

jednini mnoţini
pređite na sledeće pitanje izostavite član

3. Moţe li imenica biti u mnoţini, tj. da li je brojiva? (Šta su brojive imenice?)

Da Ne
pređite na sledeće pitanje izostavite član

-5-
4. Da li govorite o pojedinačnoj stvari ili uopštenoj ideji?

pojedinačno uopšteno
pređite na sledeće pitanje izostavite član

5. Da li imenica počinje vokalima (a, e, i, o, u)?

Da Ne
koristite an koristite a

(2.1.) OdreĎeni član

OdreĎeni član se upotrebljava:

- kada se govori o odreĎenom licu, stvari ili pojmu:

send me the book (pošalji mi knjigu)

- kada je reč o imenici koja je bliţe odreĎena ili poznata licu koje sluša ili čita:
I saw the teacher (video sam učitelja),
she gave the letter to her mother (dala je pismo svojoj majci);

- ispred imenica koje po našem shvatanju postoje u samo jednom primerku:

the Earth moves round the sun (Zemlja se okreće oko Sunca);

- ako imenica u jednini odreĎuje celu vrstu, a ne samo pojedinu stvar koja pripada toj vrsti:
the Earth-satellite is faster then the aeroplane (Zemljin satelit je brţi od aviona);

- pred superlativima:
this is the best thing you can do (to je najbolja stvar koju moţeš učiniti);

- ispred rednih brojeva:

it is the second day of my arrival here (drugi je dan otkako sam stigao ovamo);

- ispred "same": the same to you (isto i vama);

- ispred imena zgrada, ustanova, brodova i sl: The Houses of Parliament (parlament),
The Ministry of Defence (ministarstvo odbrane), The Majestic (hotel) itd;

- ispred imena listova, časopisa, magazina: the Times;

- ispred ličnih imena koja se sastoje od prideva i imenice:

The Black Sea (Crno more), The Pacific Ocean (Tihi okean);

- ispred imena naroda u mnoţini: the English (Englezi);

- ispred imena posle kojih dolazi "of": we signed the treaty of Locarno
(potpisali smo sporazum u Lokarnu);

- ispred imena reka, plananskih lanaca, jezera i mora:

we climbed the Alps (popeli smo se na Alpe);

- ispred prideva koji su upotrebljeni kao imenice:

the poor of London (sirotinja Londona);

- u nekim stalnim izrazima i frazama:

he made a joke at the expense of this old woman (našalio se na račun ove starice)
I don't want to run the risk (ne ţelim da rizikujem).
-6-
OdreĎeni član se ne upotrebljava:

- ispred osobnih imenica: Jack gave me an apple (Jack mi je dao jabuku);

- bez člana su imenice koje označavaju porodične odnose, a članovi su porodice:

mother called me back (majka me je pozvala da se vratim);

- imena dana, meseci i godišnjih doba: I shall come by Monday (doći ću do ponedeljka);

- imena vrhova planina: Maglić is the highest mountain in Bosnia

(Maglić je najveća planina u Bosni);

- man i woman se upotrebljavaju bez člana kada označavaju celu vrstu, tj. ljudski rod:
man is mortal (čovek je smrtan);

- gradivne imenice su bez člana: the table is made of wood (sto je napravljen od drveta);

- misaone imenice su bez člana: I prefer music to poetry (više volim muziku nego
poeziju);

- imena obroka su bez člana:

children, come, dinner is ready (deco, doĎite, ručak je
spreman);

- imenice kao što su: school, college, market, court, prison itd, idu bez člana ako označavaju rad
koji se tamo obavlja:
after school children go home (posle škole deca se vraćaju kući),
he was put in prison (stavljen je u zatvor);

- uz superlativ priloga član se ne upotrebljava:

he runs best (on najbolje trči),
she writes quickest (ona piše najbrţe);

- član se nikad ne upotrebljava u nekim izrazima:

to be at work (biti u poslu)
to catch fire (zapaliti se)
to take breath (odahnuti)
to set sail (isploviti)
to shake hands (rukovati se)
to lose courage (izgubiti hrabrost)
by land (kopnom)
hand in hand (ruku pod ruku)
by heart (napamet)
on board (na brodu).

(2.2.) NeodreĎeni član

NeodreĎeni član "a" upotrebljava se ispred reči koje počinju suglasnikom, a oblik "an" se
upotrebljava ispred reči koje počinju samoglasnikom ili tihim "h":
a man (čovjek), an open window (otvoren prozor), an hour (čas).

NeodreĎeni član upotrebljava se samo sa imenicama koje imaju mnoţinu.

Misaone i gradivne imenice koje nemaju mnoţine i koje se ne mogu brojati, nemaju neodreĎeni
član:
I have a book (imam knjigu), ali I have time (imam vremena).

-7-
NeodreĎeni član nema mnoţinu i ne moţe se upotrebiti ispred imenice u mnoţini:
a house (kuća), houses (kuće).

NeodreĎeni član se upotrebljava uz imenicu koja je izdvojena iz celine ili mnoštva

ali koja nije posebno odreĎena:
the boy saw a bird in the tree (dečak je video pticu na drvetu).

NeodreĎeni član moţe odrediti čitavu vrstu: a cat is an animal (mačka je ţivotinja);

NeodreĎeni član se stavlja uz razlomke: a half (polovina), a third (trećina).

NeodreĎeni član se stavlja ispred reči koje označavaju vreme, broj, teţinu i meru:
I see him two times a week (viĎam ga dvaput sedmično).

NeodreĎeni član se upotrebljava sa rečima: many, such, quite, rather, what,

no less, so, too, as - ako je imenica u jednini:
we have seen him many a time (videli smo ga mnogo puta),
he is quite a good doctor (on je poprilično dobar doktor).

NeodreĎeni član se stavlja ispred reči: dozen (tuce), gross (dvanaest tuceta),
score (dvadeset), hundred, thousand, million: a hundred balls (stotinu lopti).

NeodreĎeni član se upotrebljava s imenskim predikatom:

he is a school-teacher (on je učitelj u školi).

NeodreĎeni član se moţe upotrebiti uz apoziciju koja se dodaje nazivima knjiţevnih dela:
"Rivals", a comedy by Sheridan ("Suparnici", Šeridanova komedija).

NeodreĎeni član upotrebljen iza "not" pojačava negaciju: I have not a single penny
(nemam niti jedan jedini peni).

NeodreĎeni član se upotrebljava u mnogim idiomatskim izrazima, dok se u nekim ispušta:

to have a pain (imati bolove)

to be in hurry (ţuriti se)
to be at loss (biti u neprilici)
as a rule (po pravilu)
on an average (prosečno).

NeodreĎeni član se izostavlja:

- kad se nešto nabraja:

my brother is a runner, swimmer and jumper (moj brat je trkač, plivač i skakač);

- uz misaone i gradivne imenice koje se ne mogu brojati:

he put wood on fire (stavio je drva na vatru), we have confidence in you (imamo poverenja u vas);

- u slučaju kada neku titulu moţe imati samo jedno lice u isto vreme:
he is President of the Republic (on je predsednik republike);

- posle izraza kao što su: the title of, the post of, the office of, the rank of:
he holds the post of secretary (on zauzima poloţaj sekretara);

- posle glagola to turn (kada znači stati):

he was unable to obtain a civil post he turned soldier (pošto nije mogao da dobije mesto u civilu,
postao je vojnik);

- kada je predikat deo objekta u aktivnoj konstrukciji, i deo subjekta u pasivnoj konstrukciji:
the called him fool, madman (nazvali su ga ludim, ludakom),
he was made prisoner (zarobili su ga);
-8-
- kada je reč "part" upotrebljena u smislu "partly":
part of the ceiling came down on people (deo tavanice je pao na ljude);

- kada posle reči "what" koja je upotrebljena kao uzvik, dolazi imenica koja se obično ne
upotrebljava u mnoţini:
what wisdom in so young boy (kakva mudrost u tako mladog dečaka)

(3.) Glagoli - Verbs

Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs)

 glagol "to be" - biti
 glagol "to have" - imati
 glagol "to do" - raditi

Bezlični glagoli - Impersonal Verbs

Nepotpuni glagoli - Defective Verbs
Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs
Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs
Povratni glagoli - Reflexive Verbs

Višerečni glagoli - Multi-Word Verbs

 Frazalni glagoli - Phrasal Verbs
 Prijedloţni glagoli - Prepositional Verbs
 Frazalni prijedloţni glagoli - Phrasal-prepositional Verbs

"-ing" oblici (gerund,particip prezenta) - The "-ing" Forms

Direktan i indirektan govor - Direct and Indirect Speech

Klauze - Clauses
Kondicionali - The Conditionals
Pasiv - Passive Voice
Slaganje vremena - Sequence of Tenses

Sadašnja vremena
Sadašnje prosto vreme / Simple present tense
Sadašnje trajno vreme / Present continuous tense
Sadašnje sloţeno vreme / Present perfect simple tense
Sadašnje trajno sloţeno vreme / Present perfect continuous tense

Prošla vremena
Prosto prošlo vreme / Simple past tense
Prošlo trajno vreme / Past continuous tense
Sloţeno prošlo vreme / Past perfect simple tense
Sloţeno trajno prošlo vreme / Past perfect continuous tense

Buduća vremena
Prosto buduće vreme / Simple future tense
Trajno buduće vreme / Future continuous tense
Sloţeno buduće vreme / Future perfect simple tense
Sloţeno trajno buduće vreme / Future perfect continuous tense

-9-
(3.1.) Pomoćni glagoli - Auxiliary Verbs (Helping Verbs)

(3.1.1.) Pomoćni glagol "to be" - Auxiliary Verb "to be"

Pomoćni glagoli sluţe za sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.)

Pomoćni glagoli su:

be, have, do, shall, will

Glagol "to be" - biti

Glagoli be, have i do mogu biti pomoćni glagoli i glagoli punog značenja.

Glavni delovi glagola be su:

be was been

Be kao pomoćni glagol se upotrebljava:

- za graĎenje trajnih vremena:

I am surfing. (ja surfujem);

- za graĎenje pasivnih vremena:

The bridge was built. (most je izgraĎen).

Be kao glagol punog značenja znači postojati, ţiveti, stići itd.

To be, or not to be. (biti ili ne biti)

I was in Spain last year. (bio sam u Španiji prošle godine)

Be se vrlo često upotrebljava kao dio imenskog predikata.

He is ill. (on je bolestan)

His brother was a sailor. (njegov brat je bio mornar).

Be se upotrebljava za starost, udaljenost i cenu.

It is ten miles. (ima deset milja)

She is twenty. (njoj je dvadeset)
This building is twenty years old. (ova zgrada je stara dvadeset godina)

Kada govorimo o osobi kaţemo samo broj (She is twenty.) ali kada govorimo o stvari
years i old se ne mogu izostaviti.

Present Simple - Prezent

I am - I'm (ja sam) I'm not (ja nisam) am I? (jesam li)
you are - you're you're not are you?
he is - he's, she's, it's he's, she's, it's not is he, she, it?
we are - we're we're not are we?
you are - you're you're not are you?
they are - they're they're not are they?

Past Simple - Preterit (Prosto prošlo vreme)

I was (ja sam bio) I wasn't (ja nisam bio) was I?
you were you weren't were you?
he was he wasn't was he?

- 10 -
Present Perfect - Perfekt
I have been (ja sam bio) I haven't been have I been?
you have been you haven't been have you been?
he has been he hasn't been has he been?

Past Perfect - Pluskvamperfekt (Pluperfekt)

I had been (ja bijah bio) I had not been had I been?
you had been you had not been had you been?
he had been he had not been had he been?

Futur Simple - Futur

I shall be (ja ću biti) I shall not be shall I be?
you will be you will not be will you be?
he will be he will not be will he be?

Futur Perfect - Svršeni futur

I shall have been (ja ću biti) I shall not have been shall I have been?
you will have been you will not have been will you have been?
he will have been he will not have been will he have been?

Present Conditional - Pogodbeni način sadašnji

I should be (ja bih bio) I should not be should I be?
you would be you would not be would you be?
he would be he would not be would he be)

Past Conditional - Pogodbeni način prošli

I should have been (bio bih bio) I should not have been should I have been?
you would have been you would not have been would you have been?
he would have been he would not have been would he have been?

Imperativ be
Infinitiv prezenta to be
Infinitiv perfekta to have been
Particip prezenta being
Particip perfekta been - having been
Gerund prezenta being
Gerund perfekta having been

(3.1.2.) Pomoćni glagol "to have" - Auxiliary Verb "to have"

Pomoćni glagoli sluţe za graĎenje sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.)

Pomoćni glagoli su:

be, have, do, shall, will

Glagol "to have" - imati

- 11 -
Have kao pomoćni glagol:

S pomoćnim glagolom have grade se sledeći glagolski oblici:

perfekt (I have spoken)

pluskvamperfekt (I had spoken)
infinitiv perfekta (to have spoken)
particip perfekta (to have spoken)
particip perfekta i gerund prošli (having spoken).

Have kao glagol punog značenja:

- Have iza kojeg sledi infinitiv izraţava obavezu. Npr:

They had to leave. (morali su otići)
I have to buy some chocolate for her girl. (moram kupiti čokoladu za njenu devojčicu)

- U toj se konstrukciji moţe upitni oblik graditi s pomoću do ili inverzijom, a odrični pomoću
do ili dodavanjem not, npr:

Did they have to leave?

Had they have to leave? { Jesu li morali otići?
They did not have to leave.
They had not to leave. { Nisu morali otići.

- Osnovno značenje glagola have kao glagola punog značenja jeste posedovati, imati. Npr:
Her brother has a motor-boat. (njen brat ima motorni čamac)
The baby has a blue eyes. (detešce ima plave oči)

- U govornom se jeziku uz have koje znači posedovati često stavlja got.

I have got znači isto kao i have.
He has got a TV set. (on ima televizor)

Kada have znači posedovati, ne upotrebljava se u nesvršenim vremenima.

- Have se upotrebljava u nekim stalnim izrazima:

to have breakfast (doručkovati)
to have tea (popiti čaj)
to have a good time (dobro se zabavljati)

Causative have

Have iza kojeg slijedi objekt i particip perfekta označava da neko drugi vrši radnju rečenice
po ţelji ili zapovijedi subjekta. Takvo have se u gramatikama obično zove causative have.

Last week I had a new suit made. (prošle sedmice dao sam napraviti novo
odijelo)
You must have your invitation cards printed. (morate dati štampati pozivnice).

Iz tih prijevoda vidimo da se takvo have prevodi na naš jezik glagolom 'dati'.

U ovim rečenicama osobito je vaţan poredak reči:

HAVE + OBJEKT + PARTICIP PERFEKTA

Ako izmijenimo poredak reči, izmenićemo i značenje rečenice:

I have weeded my garden. (oplevio sam svoj vrt)
I have my garden weeded. (dajem pleviti vrt)

- 12 -
Simple Present Tense - Prezent
I have - I've (ja imam) I haven't have I?
you have - you've you haven't have you?
he has - he's he hasn't has he?

Past Simple Tense - Preterit

I had (ja sam imao) I hadn't had I?
you had you hadn't had you?
he had he hadn't had he?

Present Perfect Tense - Perfekt

I have had (ja sam imao) I have not had have I had?
you have had you have not had have you had?
he has had he has not had has he had?

The Past Perfect Tense - Pluskavamperfekt

I had had (ja bejah imao) I had not had had I had?
you had had you had not had had you had?
he had had he had not had had he had?

Futur Simple - Futur

I shall have (ja ću imati) I shall not have shall I have?
you will have you will not have will you have?
he will have he will not have will he have?

Futur Perfect - Svršeni futur

I shall have had (ja ću imati) I shall not have had shall I have had?
you will have had you will not have had will you have had?
he will have had he will not have had will he have had?

Present Conditional - Pogodbeni način sadašnji

I should have (ja bih imao) I should not have should I have?
you would have you would not have would you have?
he would have he would not have would he have?

Past Conditional - Pogodbeni način prošli

I should have had (bio bih imao) I should not have had should I have had?
you would have had you would not have had would you have had?
he would have had he wuold not have had would he have had?

Imperativ have
Infinitiv prezenta to have
Infinitiv perfekta to have had
Particip prezenta having
Particip perfekta had - having had
Gerund prezenta having
Gerund perfekta having had

- 13 -
(3.1.3) Pomoćni glagol "to do" - Auxiliary Verb "to do"

Pomoćni glagoli sluţe za graĎenje sloţenih glagolskih vremena (perfekta, futura itd.)

Pomoćni glagoli su:

be, have, do, shall, will

Glavni oblici glagola do jesu:

do did done

Do kao pomoćni glagol

- S pomoćnim glagolom do gradi se upitni i odrični oblik prezenta i preterita glagola punog
značenja.

Does he drive a car? (vozi li on auto)

You do not understand me. (vi me ne razumete)
They did not arrive in time. (nisu stigli na vreme)

- U imperativu, prezentu i preteritu upotrebljava se pomoćni glagol do i u potvrdnim rečenicama

ako ţelimo istaknuti glagol. Takvo do se zove emfatično do (Emphatic do).

Do sit down! (ta sedi!)

I do like this cakes. (zaista volim ove kolače)

Do se često upotrebljava da bi se izbeglo ponavljanje glavnog glagola, i to:

-u kratkim odgovorima:
Do you read? -Yes, I do. (čitate li, čitam)
-uz so, iza kojeg slijedi pomoćni glagol, a onda subjekt.
He swims well, and so does his sister. (on dobro pliva, a isto tako i njegova sestra)
-u dodatnom pitanju:
You know what I mean, don't you? (znate na šta mislim, zar ne)

Do kao glagol punog značenja

-Do se upotrebljava u značenju činiti, raditi. Npr:

They did their job very well. (oni su vrlo dobro obavili svoj posao)
He did not do what he had promised. (nije učinio što je obećao)
When does she do the room? (kada ona sprema sobu)

Simple Present Tense - Prezent

I do (ja činim) I do not - I don't do I?
you do you do not - you don't do you?
he, she, it does he do not - he don't does he?
we do we do not - we don't do we?
you do you do not - you don't do you?
they do they do not - they don't do they?

Past Simple Tense - Preterit

I did (ja učinih) I did not - I didn't did I?
you did you did not - you didn't did you?
he did he did not - he didn't did he?
we did we did not - we didn't did we?
you did you didnot - you didn't did you?
they did they did not - they didn't did they?

Imperativ do
- 14 -
(3.2.) Bezlični glagoli - Impersonal Verbs

Bezlični glagoli su glagoli koji se upotrebljavaju samo u 3. licu jednine sa it.

Oni obično označavaju vremenske uslove. Npr.:

Infinitiv Present Simple

to rain (pada kiša) it rains

to hail (pada grad) it hails
to freeze (mrznuti se) it freezes
to snow (pada snijeg) it snows
to thunder (grmeti) it thunders

Neki glagoli u trećem licu jednine mogu imati bezlično značenje.

To su sledeći glagoli:

to seem (izgledati): it seems to be true (izgleda da je istina)

to appear (izgledati): it appears as if it would be a change in weather
(izgleda kao da će se vreme promeniti)
to look (izgledati): it looks like rain (izgleda kao da će kiša)
to feel (osećati): it feels cold (oseća se hladnoća)
to make (činiti): it makes me afraid (to me plaši).

(3.3.) Nepotpuni glagoli - Defective Verbs

Nepotpuni glagoli su: can (moći), may (moći, smeti), ought (trebati) i must (morati).

Zajedničko za nepotpune glagole je da:

- da nemaju sve oblike i vremena,

- u sadašnjem vremenu u trećem licu nemaju nastavak "s";
- upitni im se oblik pravi inverzijom, odrični oblik obrazuju sa rečicom "not";
- traţe infinitiv bez "to" (izuzev glagola "ought").

Nepotpuni glagol "can" (moći, umjeti, znati) označava fizičku ili umnu sposobnost. Ima oblik "could"
za prošlo vreme (Past Tense) i za pogodbeni način sadašnji (Present Conditional):

I can swim (umem, znam da plivam),

I could swim (umeo sam da plivam),
Could you show me the way, please? (da li biste mogli da mi pokaţete put, molim?)

Glagol "can" se ne moţe upotrebiti s četvrtim padeţom bez nekog drugog glagola, tako ne
moţemo reći:

I can that - već I can do that (ja to umem).

Odrični oblik glasi "can not" ili skraćeno (saţeto, contracted) "can't" i "could not" ili "couldn't".

Umesto glagola "can" u vremenima koje on nema upotrebljava se izraz "to be able" (moći,
biti u stanju):

I shall be able to this for you. (moći ću to da učinim za vas).

Nepotpuni glagol "may" (moći, smeti) označava odobravanje, dopuštanje, verovatnoću, mogućnost
i ţelju:

he may come tomorrow (moţda će on sutra doći)

may I go in? (smem li ući?)
may he join us? (sme li da nam se pridruţi?)
may he rest in peace! (neka počiva u miru!).
- 15 -
U prošlom vremenu "may" ima svoj drugi oblik "might":

He might have arrived earlier. (mogao je ranije da stigne)

He might be present. (mogao bi biti prisutan).

Might izraţava takoĎe i pogodbu.

Odrični oblik glasi "may not" ili "mayn't" i "might not" ili "mightn't".

Nepotpuni glagol must (morati) ima samo taj jedan oblik. Izraţava primoravanje, duţnost,
nuţnost.

I must take leave now. (sada se moram pozdraviti, moram otići),

The soldiers knew that they must die. (vojnici su znali da moraju umreti)

U vremenima koje glagol must nema upotrebljava se glagol to have sa infinitivom bilo kog glagola
sa obaveznim "to":

I had to go at once. (morao sam smesta otići)

We shall have to work hard. (moraćemo mnogo raditi)

U odreĎenom obliku "must not" ne prevodimo sa "ne morati" već "ne smeti":

You must not to do this. (ne smete to učiniti)

"Ne morati" kaţemo pomoću glagola "need not".

Skraćeni oblik od "must not" je "mustn't".

Nepotpuni glagol "ought" (trebati) je jedini koji se upotrebljava u infinitivu sa "to":

You ought to learn more seriously. (treba da učiš ozbiljnije),

You ought to know this. (treba to da znaš)

Glagol "ought" izraţava obavezu, duţnost (prevodi se sa "treba", "mora" i sl.).

Odrični oblik glasi "ought not", skraćeno "oughtn't".

Kako ovaj glagol nema prošlog vremena, misao o onome što je trebalo da se dogodi izraţavamo
sa "ought" i infinitivom prošlim (infinitiv prošli glasi: "to have said", "to have left" itd.):

You ought to have gone. (trebalo je da odeš)

(3.4.) Pravilni i nepravilni glagoli - Regular and Irregular Verbs

Pravilni glagoli tvore preterit i particip perfekta tako da se infinitivu doda nastavak "-ed". Npr:

play - played, open - opened itd.

Ako se glagol u infinitivu završava na "-e" dodaje se samo "-d". Npr:

smile - smiled, hope - hoped itd.

Nepravilni glagoli tvore preterit i particip perfekta na razne načine.

- 16 -
Preterit i particip perfekta imaju isti oblik:

stand - stood - stood

think - thought - thought

Sva tri oblika su različita: Sva tri oblika jednaka:

sing - sang - sung put - put - put

drive - drove - driven. hit - hit - hit

Lista najčešćih nepravilnih glagola:

Base Form Past Simple Past Participle

awake awoke awoken

be was, were been
beat beat beaten
become became become
begin began begun
bend bent bent
bet bet bet
bid bid bid
bite bit bitten
blow blew blown
break broke broken
bring brought brought
broadcast broadcast broadcast
build built built
burn burned/burnt burned/burnt
buy bought bought
catch caught caught
choose chose chosen
come came come
cost cost cost
cut cut cut
dig dug dug
do did done
draw drew drawn
dream dreamed/dreamt dreamed/dreamt
drive drove driven
drink drunk drunk
eat ate eaten
fall fell fallen
feel felt felt
fight fought fought
find found found
fly flew flown
forget forgot forgotten
forgive forgave forgiven
freeze froze frozen
get got gotten
give gave given
go went gone
grow grew grown
hang hung hung
have had had

- 17 -
Base Form Past Simple Past Participle

hear heard heard

hide hid hidden
hit hit hit
hold held held
hurt hurt hurt
keep kept kept
know knew known
lay laid laid
lead led led
learn learned/learnt learned/learnt
leave left left
lend lent lent
let let let
lie lay lain
lose lost lost
make made made
mean meant meant
meet met met
pay paid paid
put put put
read read read
ride rode ridden
ring rang rung
rise rose risen
run ran run
say said said
see saw seen
sell sold sold
send sent sent
show showed showed/shown
shut shut shut
sing sang sung
sit sat sat
sleep slept slept
speak spoke spoken
spend spent spent
stand stood stood
swim swam swum
take took taken
teach taught taught
tear tore torn
tell told told
think thought thought
throw threw thrown
understand understood understood
wake woke woken
wear wore worn
win won won
write wrote written

- 18 -
(3.5.) Prelazni i neprelazni glagoli - Transitive and Intransitive Verbs

Prelazni glagoli su oni uz koje moţe stajati objekt u akuzativu tj. direktni objekt (subject + verb +
object):

He speaks English. (on govori engleski)

We are watching TV. (mi gledamo TV)
I saw an elephant. (vidio sam slona)

Neprelazni glagoli su oni uz koje ne moţe stajati direktni objekt (subject + verb [+indirect object]).

He has arrived. (on je stigao)

She speaks fast. (ona govori brzo)
John goes to school. (John ide u školu)

(3.6.) Povratni glagoli - Reflexive Verbs

Povratni glagoli su oni kod kojih se radnja vraća na subjekt. Uz takve glagole stoje povratne
zamjenice. Povratnih glagola u engleskom jeziku nema mnogo. Najčešći su:

to dress oneself (obući se)

to help oneself (pomoći se)
to hurt oneself (povrediti se)
to improve oneself (popraviti se)
to tire oneself (umoriti se)
to excuse oneself (izviniti se)
to flatter oneself (hvaliti se)
to amuse oneself (zabaviti se)
to warm oneself (utopliti se)
to take care of oneself (obući se)

Povratni glagoli se mijenjaju ovako:

infinitiv glasi: "to dress oneself"

Present Simple Tense glasi:

I dress myself (ja oblačim sebe)
you dress yourself (ti oblačiš sebe)
he, she, it dresses himself, herself, itself
we dress ourselves
you dress yourselves
thes dress themselves

Upitni oblik: Do I dress myself?

Odrični oblik: I do not dress myself

Upitno-odrični oblik: Do I not dress myself?

- 19 -
(3.7) Višeriječni glagoli - Multi-word verbs

(3.7.1.) Frazalni glagoli

Frazalni glagoli spadaju u grupu višeriječnih glagola, tj. glagola koji se prave od glagola i još neke
reči ili više njih. Frazalni glagoli se grade od:

glagol + prilog

Oni mogu biti:

neprelazni (bez direktnog objekta)
prelazni (sa direktnim objektom)

Primeri nekih frazalnih glagola:

Frazalni Značenje Primeri Direktni

glagol objekat

neprelazni get up ustati iz kreveta I don't like to get up.

frazalni He was late because
glagol break down prestati sa radom his car broke down.
prelazni put off odgoditi We will have to put off the meeting.
frazalni
glagol turn down odbiti They turned down my offer.

Kada su frazalni glagoli prelazni (tj. kada imaju direktni objekat), obično ih moţemo rastaviti na dva
dijela. Npr:
They turned down my offer.
They turned my offer down. (obe rečenice su tačne)

MeĎutim, ako je direktni objekat zamenica, nemamo izbora, moramo razdvojiti frazalni glagol i
ubaciti zamenicu. Dat je primer sa frazalnim glagolom "switch on":

Tačno: John switched on the radio.

Tačno: John switched the radio on
Tačno: John switched it on
Netačno: John switched on it.

(3.7.2.) Predložni glagoli

se grade na sljedeći način:

glagol + priedlog

Iz razloga što predlozi uvek imaju direktni objekat, svi predloţni glagoli imaju direktne objekte.

- 20 -
Primeri:

Predložni glagoli Značenje (Primjeri) Direktni objekat

believe in verovati u postojanje I believe in God.

look after brinuti se o He is looking after the dog
talk about razgovarati o Did you talk about me?
wait for čekati John is waiting for Mary.

Predloţni glagoli se ne mogu razdvajati, što znači da ne moţemo umetnuti direktni objekat izmeĎu.
Na primer, moramo reći: "look after the baby" a ne smemo reći: "look the baby after".

(3.7.3.) Frazalni predložni glagoli

se grade na sledeći način:

glagol + prilog + predlog

Primeri frazalnih predloţnih glagola:

Frazalni predložni glagoli Značenje (Primeri ) Direktni objekat

get on with imati prijateljski odnos sa He doesn't get on with his wife.
put up with tolerisati I won't put up with your
attitude.
look forward to očekivati sa zadovoljstvom I look forward to seeing
you.
run out of iscrpiti We have run out of eggs.

Pošto se frazalni predloţni glagoli tvore sa predlozima, uvijek imamo direktni objekat, i poput
predloţnih glagola ne smeju se razdvajati.
We run out of fuel.
We run out of it.

(3.8.) "-ing" oblici - The "-ing" forms

"-ing" oblici se grade od infinitiva i nastavka -ing, i mogu biti:

gerund: Hunting lions is dangerous. (lov na lavove je opasan)

particip prezenta: I am surfing. (ja surfujem)
imenica: This building is our school. (ova zgrada je naša škola)

- 21 -
(3.9.) Gerund - The Gerund

Gerund je glagolski oblik koji ima osobine glagola i imenice.

Glagolske osobine gerunda su:

iza njega moţe stajati prilog:

He is fond of walking quickly. (on voli brzo hodati);

iza njega moţe stajati objekt:

I don't like reading books. (ne volim čitati knjige);

moţe stajati u raznim vremenima, imamo:

gerund sadašnji (surfing), gerund prošli (having read), a kod prijelaznih glagola postoje i
pasivni oblici gerunda: sadašnji (being taught) i prošli (having been taught).

Imeničke osobine gerunda su:

pred njim moţe stajati predlog:

She's good at painting. (ona dobro slika);

pred njim moţe stajati atribut:

His being nervous is due to his illness. (njegova nervoza je posledica njegove bolesti);

pred njim moţe stajati genitiv:

John's being lazy makes me nervous. (Johnova lenost me čini nervoznim).

Iako izgleda kao glagol, gerund ima istu funkciju kao imenica, i koristi se:

kao subjekat rečenice:

Eating people is wrong. (jedenje ljudi je pogrešno);
Flying is dangerous. (letenje je opasno);

kao atribut glagola "to be":

One of his duties is attending meetings. (jedna od njegovih duţnosti je
prisustvovanje sastancima);
One of life's pleasures is having breakfast in bed. (jedna od ţivotnih ugodnosti je
doručkovanje u krevetu);

posle prijedloga. Ako posle predloga treba doći glagol moramo koristiti gerund:
She is good at painting. (ona dobro slika);
Can you sneeze without opening your mouth? (moţeš li kinuti a da ne otvoriš
usta);

iza frazalnih glagola koji su stvoreni po principu "glagol + predlog/prilog":

(to look forward, to give up, to be for/against, to take to, to put off, to keep on):
She always puts off going to dentist. (ona uvek odlaţe odlazak
zubaru);
When you are going to give up smoking? (kada ćeš prestati pušiti);

u sloţenim imenicama: a driving lesson, a swimming pool, bird-watching, train-spotting;

posle izraza: can't help, can't stand, it's no use/good, do you mind, would you mind i
pridjeva "worth" i "busy".
It's no use trying to escape. (nema koristi pokušavati pobeći)
I can't stand being stuck in traffic jams. (ne mogu podneti kad se zaglavim u saobraćaju)
This site is worth visiting. (ovu stranicu vredi posetiti)

- 22 -
(3.10.) Particip prezenta - The Present Participle

Prezent particip većine glagola ima oblik osnova+ing, i koristi se u sledećim slučajevima:

kao deo trajnog oblika glagola:

I am working (ja radim)
he was singing (on je pevao)
they have been walking (oni su šetali);

nakon glagola pokreta/pozicije po principu: glagol+particip prezenta:

She was shopping. (ona je bila u kupovini)
He came running towards me. (došao je trčeći prema meni)
She lay looking up at the clouds. (leţala je gledajući u oblake)

Ova tvorba je naročito korisna sa glagolom "to go", kao u sledećim primerima:
to go shopping to go walking
to go ski-ing to go swimming
to go fishing to go running
to go surfing to go dancing

nakon glagola percepcije (čula) po principu glagol + objekat + particip prezenta:

I heard someone singing. (čuo sam nekoga kako peva)
I can smell something burning! (osetim da nešto gori);

kao pridev:
It was an amazing film. (bio je to neverovatan film)
He was trapped inside the burning house. (bio je zatočen unutar kuće u plamenu);

sa glagolima catch (uhvatiti) i find (naći) po principu:

glagol+izraz za vrijeme+prezent particip.

Glagol "catch" sa participom prezenta izraţava neku ljutnju ili pretnju:

Don't let him catch you reading his letters. (ne dozvoli da te uhvati kako čitaš njegova
pisma)
If I catch you stealing my apples again, there'll be trouble! (uhvatim li te još jednom
kako kradeš moje jabuke, biće problema)

Ovo nije slučaj sa glagolom find koji ne izraţava emocije:

We found some money lying on the ground. (našli smo novca na zemlji)
They found their mother sitting in the garden. (našli su majku kako sedi u bašti);

da zameni rečenicu ili dio rečenice. Kada se dve radnje dešavaju u isto vreme, od strane
iste osobe ili stvari, koristimo particip prezenta da ih opišemo:

They went out into the snow. They laughed as they went.
They went laughing into the snow.

He whistled to himself. He walked down on the road.

Whistling to himself, he walked down on the road.

Kada jedna radnja sledi odmah iza druge, od strane iste osobe, moţemo prvu radnju izraziti
participom prezenta:

He put on his coat and left the house.

Putting on his coat, he left the house.
- 23 -
 She dropped the gun and put her hands in the air.
Dropping the gun, she put her hands in the air.

Particip prezenta se moţe koristiti umesto početnih as, since, because, i izraţava razlog
radnje:

Feeling hungry, he went into the kitchen and opened the fridge.
(= because he felt hungry...)
Being poor, he didn't spend much on clothes.
Knowing that his mother was coming, he cleaned the flat.

(3.11.) Direktni i indirektni govor - Direct and Indirect Speech

Ako ponavljamo nečije reči tačno onako kako ih je neko rekao to je direktni govor (upravni govor,
Direct speech), npr:
on mi je rekao: "pošalji mi knjigu".

Ako izveštavamo ono što je neko rekao onda koristimo indirektni govor (neupravni govor, Indirect
Speech or Reported Speech), npr:
on mi je rekao da mu donesem knjigu.

Indirektan govor se uvodi rečima kao što su:

he said (on reče)

he asked (un upita)
we enquired (zapitali smo)
she ordered (ona zapovedi)
we believed (verovasmo)
I replied (odgovorih)
I answered (odgovorih) i sl.

Pri pretvaranju direktnog u indirektan govor treba poštivati pravila o slaganju vremena:
sva vremena u indirektnom obliku se moraju zameniti odgovarajućim prošlim oblicima -
prema pravilima o slaganju vremena:

Direktni govor Indirektni govor

Prosto sadašnje Prosto prošlo

Prosto prošlo
Prezent perfekt Davno prošlo
Davno prošlo
Prosto buduće Sloţeno buduće

Imperativ Infinitiv

sve reči koje označavaju blizinu moraju se zamijeniti rečima koje označavaju udaljenost;

- 24 -
Prema ovim pravilima:

am postaje was
do " did
shall " should
will " would
have, has " had
can " could
may " might
must " had to
this " that
these " those
here " there
now " then
today " that day
tomorrow " the next day
yesterday " the day before
last night " the night before

D: He said: "I do not understand this letter." (On reče: "Ja ne razumem ovo pismo")
I: He said that he didn't understand this letter. (on reče da ne razume to pismo)

D: She said: "I am going to come soon again." (Ona reče: "Doći ću uskoro ponovo".)
I: She said that she was going to come soon again. (ona reće da će uskoro ponovo doći)

ako se u indirektnom govoru saopćava tuĎe pitanje, onda je potrebno pored pomenutih
pravila obratiti paţnju još i na sledeće:

-umesto glagola "say" upotrebićemo glagol "ask";

-ako pitanje ne sadrţi nikakvu upitnu reč (kao što su what, how, when itd.),
onda pitanje u indirektnom govoru mora početi sa "if" ili "whether".

Primjeri:

D: She said to her brother: "What are you doing?" (ona reče svom bratu: "Šta radiš?")
I: She asked her brother what he was doing. (ona upita svog brata šta radi)

D: They asked me: "Do you speak Spanish." (upitali su me: "Da li govorite španski?")
I: They asked me whether I speak Spanish. (upitali su me da li govorim španski)

da bi se u indirektnom govoru izrazila zapoved, upotrebljava se infinitiv i uvodi glagol "tell":

D: Father said to his son: "Be careful of yourself." (otac reče sinu: "Pazi se").
I: Father told his son to be careful of himself. (otac reče svom sinu da se pazi).

(3.12.) Klauze - Clauses

Klauza je grupa reči koja sadrţi vezu subjekat-glagol (za razliku od fraza koje ne sadrţe vezu
subjekat-glagol). Klauze se dele na:
nezavisne (independent clauses)
zavisne (dependent or subordinate clauses).

TakoĎe, dele se i na:

neophodne (restrictive or essential clauses)
nebitne (nonrestrictive or nonessential clauses).
- 25 -
Neophodne klauze su ključne za značenje rečenice i ne mogu se izbaciti, jer bi u tom slučaju
značenje rečenice bilo promenjeno.

All students who do their work should pass easily.

Nebitne klauze nisu neophodne za značenje rečenice i mogu se izbaciti iz nje. Obično se odvajaju
zarezima (ako se nalaze u sredini):

Professor Villa, who used to be a secretary for the President, can type 132 words a minute.

Giuseppe said that the plantar wart, which had been bothering him for years, had to be
removed. (neophodna i nebitna klauza)

(3.12.1.) Nezavisne i zavisne klauze

Nezavisne klauze mogu stajati samostalno, kao rečenica, dok zavisne moraju biti udruţene sa
nezavisnom klauzom.

Dve nezavisne klauze mogu biti povezane sa:

dopunskim veznikom (coordinating conjunction):

Today is Tuesday and our papers are due Wednesday.

veznim prilogom (conjunctive adverb):

I need to study for my test; in fact I am going to the library now.
(u ovom slučaju, korištena je i oznaka tačka-zarez (;) da se razdvoje dve klauze)

odnosnim veznikom (correlative conjunction):

George not only finished his paper on time, but he also got an A+.

oznakom tačka-zarez (;):

This is one of English classes; Shakespeare is my other.

dvotačkom (ponekad):
She received the assignment: it is to be turned in next Friday.

Zavisne klauze mogu biti:

pridevske (adjective clauses)
priloške (adverb clauses)
imeničke (noun clauses)

-Pridevske klauze opisuju imenice ili zamenice, i skoro uvijek dolaze poslije imenica ili zamenica.
Većina pridevskih klauza počinje sa: who, whom, which ili that. Ponekad se ove reči ne moraju
nalaziti u rečenici ali se podrazumevaju.

The book that is on the floor should be returned to the library. (knjiga koja je na podu bi se
trebala vratiti u biblioteku)
The bridge that collapsed in the winter storm will cost millions to replace. (most koji se
srušio u zimskoj oluji će koštati milione za popravku)
My brother, who is an engineer, figured it out for me. (moj brat, koji je inţenjer, je shvatio to
za mene)

- 26 -
-Priloške klauze obično dopunjuju glagole i mogu se pojaviti bilo gde u rečenici. Oni kaţu zašto,
gde ili pod kojim uslovima se radnja odvijala. Za razliku od pridevskih klauza, priloške klauze se
često mogu pomerati u rečenici. Npr:

When the timer rings, we know the cake is done.

We know the cake is done when the timer rings.

Priloške klauze uvek počinju sa zavisnim veznikom, koji uvodi klauzu i izraţava njenu vezu sa
ostatkom rečenice.

When the movie is over, we'll go downtown.

John wanted to write a book because he had so much to say about the subject.

-Imeničke klauze nisu reči koje dopunjuju druge reči za razliku od prideva i priloga. U rečenici
funkcioniraju kao subjekat, direktni objekat ili predloški objekat.
Imenička klauza obično počinje sa: that, which, who, whoever, whomever, whose, what i
whatsoever. TakoĎe, mogu počinjati i sa zavisnim veznicima: how, when, where, whether, why.

What he knows [subjekat] is no concern of mine.

Do you know what he knows [objekat]?
In fact, he wrote a book about what he had done over the years [objekat predloga].
Whoever wins the game will play in the tournament.

(3.12.2.) Relativne klauze

Relativne klauze (relative clauses) se zavisne klauze koje dopunjuju (menjaju) imenice ili
zamenice.

Uvode se relativnim zamjenicama: who, whom, which, that, whose. Mogu biti neophodne
(restrictive or essential) ili nebitne (nonrestrictive or nonessential) klauze.

U relativnoj klauzi, relativna zamenica je subjekat glagola i odnosi se na nešto s čim je klauza u
vezi.

Giuseppe said that the plantar wart, which had been bothering him for years, had to be removed.
(U ovoj rečenici podvučene reči čine neophodnu klauzu, s toga neće biti odvojene zarezima.
Nakošena (italic) slova čine relativnu nebitnu klauzu, zbog čega su odvojene zarezima od ostatka
rečenice, a u ovom slučaju dopunjuje reč "wart")

Ponekad relativne klauze mogu da se donose na više od jedne reči u tekstu, tj. mogu da
dopunjuju, opisuju celu klauzu ili čak više njih.

Charlie didn't get the job in administration, which really surprised his friends.
Charlie didn't get the job in administration, and he didn't even apply for the Dean's position, which
really surprised his friends.

Relativna klauza koja dopunjuje celu klauzu ili više njih se naziva rečenična klauza (sentential
clause).

- 27 -
(3.12.3.) Eliptične klauze

Eliptične klauze (elliptical clauses) su gramatički nepotpune, u smislu da im nedostaje relativna

zamenica (zavisna reč) koja inače uvodi takvu klauzu. Reči eliptične klauze koje nedostaju se
mogu naslutiti iz konteksta i većina čitalaca ne oseća da nešto nedostaje. U stvari, eliptične klauze
su tačne ali i korisne, jer su često elegantne i efikasne u izrazu.
Coach Espinoza knew [that] this team would be the best [that] she had coached in recent
years.
Though [they were] sometimes nervous on the court, her recruits proved to be hard
workers.
Sometimes the veterans knew the recruits could play better than they [could play].

(3.13.) Kondicionali - The conditionals

Kondicional se gradi od pomoćnog glagola "should" i "would", i infinitiva bez "to" glagola kojeg
menjamo.
Sadašnji kondicional se gradi sa should i would i infinitivom prezenta, a prošli kondicional se gradi
sa should i would i infinitivom perfekta glagola kojeg menjamo.

Sadašnji kondicional { I should take - uzeo bih

you should take - ti bi uzeo itd.

I should have taken - bio bih uzeo

Prošli kondicional { you should have taken - ti bio uzeo itd

Odrični oblik se gradi tako što se iza should i would stavi "not":

I should not take. (ne bih uzeo)

I should not have taken. (ne bih bio uzeo).

Upitni oblik se gradi inverzijom:

should I take? (da li bih uzeo?)

should I have taken? (da li bih bio uzeo?)

Sadašnji i prošli kondicional se koriste pri gradnji pogodbenih rečenica.

Struktura većine pogodbenih rečenica je veoma jednostavna, i izgleda ovako:

if uslov posledica

If y=10 2y=20

ili

posledica if uslov

2y=20 if y=10

To znači ako (if) je odreĎeni uslov zadovoljen, onda (then) će doći do neke posledice.
Pogodbene rečenice se takoĎe zovu i kondicionalima, a ponekad ih nazivamo "if rečenicama", jer
često (ali ne i uvek) u njima se upotrebljava reč "if".
Ovdje će biti obraĎene tri osnovna tipa kondicionala i tzv. nulti-kondicional.
 Prvi kondicional (First Conditional)
 Drugi kondicional (Second Conditional)
 Treći kondicional (Third Conditional)
 Nulti-kondicional (Zero Conditional)
- 28 -
(3.13.1.) Prvi kondicional - realna mogućnost (First conditional: real possibility)

Govorimo o budućnosti. Razmišljamo o nekom uslovu ili situaciji u budućnosti, i njenoj posledici.
Postoji stvarna mogućnost da će se uslov ispuniti. Na primer, jutro je, kod kuće ste i planirate igrati
tenis popodne. MeĎutim na nebu se javljaju oblaci, zamislite da počne padati kiša. Šta ćete uraditi?

If it rains, I will stay at home. (ako bude padala kiša, ostaću kod kuće)

If uslov posledica
If it rains I will stay at home.
- prosto sadašnje vreme buduće vreme

Treba primetiti da kiša još nije pala, meĎutim nebo je oblačno i postoji realna mogućnost (real
possibility) da će kiša pasti. Kao što vidite da bi izrazili mogući uslov koristili smo sadašnje prosto
vreme (Present Simple Tense). Za izraţavanje moguće posledice koristili smo futur.
Najvaţnije je zapamtiti da kod prvog kondicionala postoji realna mogućnost da će se uslov ispuniti.

posledica if uslov
buduće vreme if prosto sadašnje vreme

I will tell Mary if I see her.

What will you do if it rains tomorrow.
Their teacher will be sad if they do not pass the exam.

Ponekad moţemo koristiti: shall, can ili may umesto will, na primer:

If you are good today, you can watch TV tonight. (ako budeš danas dobar, moţeš gledati TV
večeras)

(3.13.2.) Drugi kondicional - nevjerovatna mogućnost (Second conditional - unreal

possibility or dream)

Kod drugog kondicionala, kao i kod prvog, razmišljamo o nekom uslovu u budućnosti, i rezultatu
tog uslova, meĎutim, za raziliku od prvog kondicionala, ovde ne postoji realna mogućnost da će se
uslov ispuniti.
Na primer: večeras je izvlačenje brojeva lota, niste kupili loto listić, i ne postoji nikakva
šansa da ćete dobiti novac. Ali moţda ćete kupiti listić do večeras, i onda postoji šansa, ali je to
neverovatna mogućnost, jer su izgledi opet jako mali da izvuku vaš listić.

If uslov posledica
If prosto prošlo vreme kondicional sadašnji

If I married Mary I would be happy.

If it snowed next July would you be suprised?
If Ram became rich she would marry him.
If I won the lottery I would by a car.

Primjetite, da kod drugog kondicionala koristimo prosto prošlo vrijeme za izraţavanje uslova, a
sadašnji kondicional za izraţavanje eventualne posledice.

Bitna stvar kod drugog kondicionala je da ne postoji realna mogućnost da će se uslov ispuniti, tj.
šanse su jako male da će se uslov ispuniti.

Ponekad, umesto glagola would koristimo should, could or might:

If I won a million dollars, I could stop working. (da dobijem milion dolara, mogao bih prestati
raditi)
- 29 -
(3.13.3.) Treći kondicional - bez mogućnosti (Third conditional - no possibility)

Kod prvog i drugog kondicionala govorimo o budućnosti, meĎutim kod trećeg govorimo o prošlosti,
govorimo o uslovu u prošlosti koji se nije dogodio. Zbog toga ne postoji mogućnost da se uslov
ispuni. Prošle sedmice ste kupili loto listić ali niste dobili .

If uslov posledica
If složeno prošlo vreme (past perfect) kondicional prošli

If I had won the lottery I would have bought a car.

If I had seen Mary I would have told her.
If it had rained yesterday what would you have done?
If Tara had been free yesterday I would have invited her.

If they had not passed their exam, their teacher would have been sad. (da nisu poloţili ispit,
njihov učitelj bi bio tuţan)

Da bi smo izrazili uslov u prošlosti koji se nije ostvario koristili smo sloţeno prošlo vreme (past
perfect), dok za izraţavanje posledice koja se neće dogoditi smo koristili kondicional prošli.

Bitna stvar kod trećeg kondicionala je da ne postoji sada nikakva šansa da se uslov i posledica
dogode.

Ponekad umesto would have koristimo should have, could have, might have:

If you had bought a lottery ticket, you might have won. (da si kupio listić lota, mogao si dobiti)

(3.13.4.) Nulti kondicional - sigurno ispunjenje uslova (Zero conditional - certainty)

Tzv. nulti kondicional koristimo kada je uslov uvek tačan, poput neke opšte poznate činjenice. Na
primer, ako zagrevamo led iznad 0 stepeni on će se početi topiti.

If uslov posledica
If prosto sadašnje vreme prosto sadašnje vreme

If you heat ice it melts.

Vaţno je napomenuti da kod nultog kondicionala ne govorimo ni o prošlosti, ni o sadašnjosti ni o

budućnosti, već jednostavno pričamo o nekoj općepoznatoj činjenici.

Da bi izrazili uslov i posljedicu koristimo prosto sadašnje veme. Najvaţnije kod nultog kondicionala
je zapamtiti da uslov ima uvek istu posledicu.

If uslov posledica
if prosto sadašenje vreme prosto sadašnje vreme

If I miss the 8 o'clock bus I am late for work.

If I am late for work my boss gets angry.
If people don't eat they get hungry.

TakoĎe, umesto if moţemo koristiti when:

When I get up late I miss by bus. (kada ustanem kasno, zakasnim na autobus)

- 30 -
(3.13.5.) Kondicionali - ukratko

Tip kondicionala glavna rečenica "if" rečenica

Prvi kondicional buduće vrijeme sadašnje vrijeme

Drugi kondicional kondicional sadašnji prosto buduće vrijeme
Treći kondicional kondicional prošli sloţeno prošlo vrijeme
Nulti kondicional prosto sadašnje vrijeme prosto sadašnje vrijeme

Sledeća tabela daje prikaz kondicionala po verovatnosti ispunjenja uslova. Naravno, procenti za
prvi i drugi kondicional su dati samo orijentaciono za poreĎenje.

verovatnoća kondicional primer vreme

100% nulti If you heat ice, it melts. -

50% prvi If it rains, I will stay at home. budućnost
5% drugi If I won the lottery, I would buy a car. budućnost
0% treći If I had won a lottery, I would have bought a car. prošlost

(3.14.) Trpno stanje (pasiv) - Passive Voice

subjekat + pomoćni glagol "to be" + particip prošli glavnog glagola

Trpno stanje (pasiv) mogu imati samo prelazni glagoli, tj. takvi koji uz sebe mogu imati objekat.

Pasiv pokazuje da subjekat ne vrši radnju, već da se radnja vrši na subjektu:

The road has been repaired. (put je popravljen)

Pasivni oblici se grade tako što se uzme ono vrijeme glagola "to be" koje nam je potrebno i doda
se particip prošli glagola kojeg menjamo. To znači, da se pasivni prezent gradi od prezenta glagola
"to be" i participa prošlog glagola koji menjamo.

Aktivnu rečenicu moţemo pretvoriti u pasivnu ako se glagol stavi u trpno stanje, subjekat aktivne
rečenice postaje objekat pasivne, i ispred njega se stavlja predlog "by":

A: Everybody drinks water. (svi piju vodu)

P: Water is drunk by everybody. (voda se pije od svih)

- subjekat glagol objekat

aktiv Everybody drinks water

pasiv Water is drunk by everybody.

A: I wrote this letter. (ja sam napisao ovo pismo)

P: This letter was written by me. (pismo je napisano od mene)

Neprelazni glagoli mogu postati prelazni ako im se doda predlog.

Trpno stanje se upotrebljava mnogo češće u engleskom jeziku nego u našem, koristi se:
kada subjekat koji vrši radnju nije poznat:

My car has been stollen. (ukraden mi je auto)

She was given a nice birthday present. (dobila je lep poklon za roĎendan)

- 31 -
 ako se ne ţeli pomenuti vršilac radnje:

I have been told that you are engaged. (rečeno mi je da ste se verili)
She was said to have left her husband. (priča se da je ostavila svog muţa)

ako nije potrebno pomenuti vršioca radnje jer to proizilazi iz konteksta (smisla) rečenice ili
nije bitno za smisao da mora biti pomenut:

Mistakes are always made. (greške se uvek prave)

ako je subjekat pasivne rečenice vaţniji od vršioca radnje:

The "Tower" was written by Meša Selimović. (Roman "TvrĎava" je napisana od

strane Meše Selimovića)
The boy was punished by his father. (dečko je kaţnjen od svog oca)
Aleksa was attended by his sister during his illness. (Aleksu je njegova sestra
negovala za vreme bolesti)

Bezlični oblici u našem jeziku kao što su "kaţe se", "razume se", "podrazumeva se" u engleskom
jeziku se iskazuju u trećem licu jednine srednjeg roda:

it is understood (razume se, podrazumeva se)

that is known (to se zna)
it is said (priča se)

Konjugacija pasiva u većini mogućih vremena:

infinitiv to be called

simple present it is called

past it was called
future it will be called
conditional it would be called

continous present it is being called

past it was being called
future it will be being called
conditional it would be being called

perfect simple present it has been called

past it has been called
future it will have been called
conditional it would have been called

perfect continous present it has been being called

past it had been being called
future it will have been being called
conditional it would have been being called

- 32 -
(3.15.) Slaganje vremena - Sequence of Tenses
(3.15.1.) Slaganje glagolskih vremena
Tabele ispod pokazuju ispravno slaganje vremena u rečenicama kod kojih je vreme od vitalnog
značaja.
Vreme u glavnoj rečenici Vreme u zavisnoj rečenici
Da se izrazi istovremena radnja,
koristite sadašnje prosto vreme.
Da se izrazi prošla radnja, koristite
prosto prošlo vreme.
Sadašnje prosto
Da se izrazi radnja koja je počela u
(Simple Present) trenu u prošlosti i traje do danas,
koristite present perfect.
Da izrazite radnju koja će se desiti,
koristite prosto buduće vreme.
Da izrazite drugu završenu radnju,
koristite prosto prošlo vreme.
Prosto prošlo vreme Da izrazite radnju koja se desila
prije druge radnje koristite past
(Simple Past) perfect.
Da izrazite opće poznatu činjenicu
koristite sadašnje vreme.
Prezent perfekt ili past
perfekt U svakom slučaju koristite prošlo
vreme.
(Present Perfect or
Past Perfect)
Da izrazite istovremenu radnju
Buduće vreme koristite sadašnje vreme.
(Futur) Da izrazite radnju koja se desila
ranije, koristite prošlo vreme.
Da se izrazi radnja u budućnosti
koja će se desiti prije radnje u
nezavisnoj rečenici, koristite
prezent perfekt.
Predbuduće vreme, U svakom slučaju koristite
svršeni futur sadašnje vreme ili prezent perfekt.
(Future Perfect Tense)
- 33 -
Primer
I am eager to go to the concert
because I love the Wallflowers.
I know that I made the right
choice.
They believe that they have
elected the right candidate.
The President says that he will
veto the bill.
I wanted to go home because I
missed my parents.
She knew she had made the
right choice.
The Deists believed that the
universe is like a giant clock.
She has grown a foot since she
turned nine.
The crowd had turned nasty
before the sheriff returned.
I will be so happy if they fix my
car today.
You will surely pass this exam if
you studied hard.
The college will probably close
its doors next summer if
enrollments have not increased
Most students will have taken
sixty credits by the time they
graduate.
Most students will have taken
sixty credits by the time they
have graduated.
(3.15.2.) Slaganje vremena sa infinitivima i participima

Infinitiv

Vreme infinitiva Uloga infinitiva Primer

Coach Espinoza is eager to

try out her new drills.
["eagerness" je sada; "to
Infinitiv sadašnji Da se izrazi istovremena radnja ili try out" će se desiti posle.]
radnja posle glagola.
(Present Infinitive, to She would have liked to
see) see more veterans
returning. [Infinitiv prezenta
"to see" je u istom trenutku
kao i prošlo vreme "would
have liked".]
The fans would like to have
seen some improvement
Infnitiv perfekta Da se izrazi radnja koja se desila this year. ["Would like"
pre glagola. opisuje stanje u
(Perfect Infinitive, to sadašnjosti; "to have seen"
have seen) opisuje nešto pre tog
vremena.]

They consider the team to

have been coached very
well.
[Infinitiv perfekta to have
been coached ukazuje na
radnju prije glagola
consider.]

Participi

Vreme participa Uloga participa Primeri

Prezent participa Da se izrazi radnja koja se dešava Working on the
u isto vreme kada i glagol. fundamentals, the team
(Present of Participle, slowly began to improve.
seeing) [UnapreĎujući osnove, tim
je počeo polahko
napredovati, radnja se
dešava u paralelno, u isto
vreme]

- 34 -

Particip prošli ili
particip prezent
perfekta
(Past Participle or
Present Perfect
Participle
Da se izrazi radnja koja se dešava
pre glagola.
Having experimented with
several game plans, the
coaching staff devised a
master strategy.
[Particip prezent perfekta
"having experimented",
ukazuje na vreme pre
glagola u prošlom vremenu
"devised".]
Prepared by last year's
experience, the coach
knows not to expect too
much.
[Radnja izraţena pomoću
glagola u prezentu
"knows", je posledica
glagola u prošlom vremenu
"prepared".]

(3.16.) Sadašnje vreme

(3.16.1.) Sadašnje prosto vreme - Simple Present Tense

Sadašnje vreme svih glagola obrazuje se tako da se uz glagolska vremena uvek

stavljaju lične zamenice. Jedino se treće lice jednine prezenta razlikuje od ostalih lica, jer dobija
nastavak "-s" ili "-es", osim glagola:

to be - biti, to have - imati, can, may - moći, must - morati, ought - trebati.

Nastavak "-s" za sadašnje vreme izgovara se kao "s" ako dolazi iza bezvučnog
suglasnika, ili "z" ako dolazi iza zvučnog suglasnika ili samoglasnika:

he speaks (hi spi:ks), he reads (hi ri:dz).

Glagoli koji se završavaju na s, x, z, sh i ch obrazuju treće lice nastavkom jednine

nastavkom "-es":

he dresses, he teaches.

Glagoli koji se u infinitivu završavaju na "-y", kad pred tim "y" stoji suglasnik, menjaju "y" u "i", u
trećem licu jednine:

to cry (he cries), to try (to tries).

Odrični oblik sadašnjeg vremena pravi se tako što se uzme sadašnje vreme pomoćnog glagola "to
do", pa se zatim doda negacija "not" i infinitiv glagola koji se menja, bez predloga "to":

I write (ja pišem) - I do not write, I don't write

Upitni oblik sadašnjeg vremena pravi se tako pravi se tako što se uzme sadašnje vreme pomoćnog
glagola "to do" u inverziji i infinitiv glagola koji se mijenja, bez prijedloga "to".
You write (ti pišeš) - Do you write? (pišeš li?)
- 35 -
Sadašnje prosto vreme se upotrebljava:

da označi radnju čije trajanje nije odreĎeno: I write (ja pišem), I work (ja radim);
da potvrdi jednu poznatu istinu: fish live in water (ribe ţive u vodi);
da označi radnju koja se vrši po navici: I always rise early (uvek ustajem rano);
da označi radnju koja se ponavlja: I have an English lesson three times a week
(imam čas engleskog tri puta sedmično).

The sun rises.

past present future

Sunce izlazi svaki dan, pre, sada i posle.

Jenny is not here.

past present future

Jenny trenutno nije prisutna.

to call - zvati

I call ja zovem I do not call do I call?

you call ti zoveš you do not call do you call?
he, she, it calls on, ona , ono zove he, she, it does not call does, he ,she, it call?
we call mi zovemo we do not call do we call?
you call vi zovete you do not call do you call?
they call oni, one, ona zovu they do not call do they call?

(3.16.2.) Sadašnje trajno vreme - Present Continuous Tense

prezent glagola "to be" + prezent particip glavnog glagola

I am speaking (ja govorim)

you are speaking
he, she, it is speaking
we are speaking
you are speaking
they are speaking

Present participle se pravi dodavanjem glagolu nastavka "-ing". MeĎutim, ponekad moramo malo
promeniti reč, verovatno udvostručiti ili izostaviti jedno slovo.

- 36 -
 Ako se glagol završava na: suglasnik - naglašeni vokal-
suglasnik zadnje slovo se udvostručava:
s t o p
suglasnik naglašeni vokal suglasnik
Izuzetak 1
run > running
stop > stopping
begin > beginning

Ovo pravilo ne vaţi kada naglasak nije na zadnjem slogu

glagola:

open > opening

Ako glagol završava na ie, menjamo ie u y:

Izuzetak 2
lie > lying
die > dying

Izuzetak 3 Ako glagol završava na vokal + suglasnik + e, izostavljamo e:

come > coming

mistake > mistaking

Present Continuous Tense (sadašnje trajno vreme) se upotrebljava:

da označi radnju koja se vrši u vremenu kada o njoj govorimo:

I am learning English now. (sada učim engleski)

You are reading this now. (sada ovo čitate)

past present future

Radnja se dogaĎa sada.

Knjiga Sveća Devojka

...the pages are turning. ...the candle is burning. ...the girl is dancing.

MeĎutim, radnja se ne mora odvijati tačno sada, ali se dešavala nešto ranije i moţda će se
dešavati poslije trenutka kada o njoj govorimo:

She is reading a book.

past present future

Ona moţda ne čita knjigu tačno sada.

da označi radnju čije je trajanje neprekidno, i tada se obično upotrebljavaju prilozi always,
constantly, forever itd:
The Sun is rising constantly. (Sunce izlazi svaki dan)
You are always complaining about your mother-in-law. (uvek se ţalite na svoju taštu)
- 37 -
 da se izrazi radnja koja je već isplanirana i desiće se u budućnosti:
I'm meeting my girlfriend tonight. (večeras ću se naći sa devojkom)

Glagoli koji označavaju neko stanje, a ne radnju, obično se ne koriste u trajnom obliku.
Lista glagola koji se većinom koriste u "simple" formi:

čula (percepcija)
feel*, hear, see*, smell, taste
mišljenje
assume, feel, consider, doubt, feel (misliti), find (misliti), suppose, think*
mentalna stanja
forget, imagine, know, mean, notice, recognise, remember, understand
emocije/ţelje
envy, fear, dislike, hate, hope, like, love, mind, prefer, regret, want, wish
merenja
contain, cost, hold, measure, weigh
ostali
look (biti sličan), seem, be (u većini slučajeva), have (kada znači posedovati)

- glagoli čula (feel, see, hear, taste,smell) se često koriste sa glagolom 'can':
I can see... (mogu videti) itd.

- * Ovi glagoli mogu se koristiti u trajnoj formi ali sa drugim značenjem, npr:
This coat feels nice and warm. (ovaj brod je lep i udoban, to je naša
percepcija, osećaj kvaliteta broda)
John's feeling much better now. (Dţon se oseća mnogo bolje sada, njegovo
zdravlje se poboljšava);

She has three dogs and a cat. (ona ima tri psa i mačku, posedovanje)
She's having supper. (ona večera, ona jede);

I can see Anthony in the garden. (vidim Anthony-a u bašti, percepcija)

I'm seeing Anthony later. (susrešću Anthony-a kasnije, planiramo se susresti)

to call - zvati

I'm calling I'm not calling am I calling?

you're calling you aren't calling are you calling?
he, she, it's calling he, she, it isn't calling is he, she, it calling?
we're calling we aren't calling are we calling?
you're calling you aren't calling are you calling?
they're calling you aren't calling are they calling?

(3.16.3.) Složeno sadašnje vreme - Present Perfect Simple Tense

pomoćni glagol "to have" + past particip glavnog glagola

Sloţenim sadašnjim vremenom se izraţava povezanost izmeĎu prošlosti i sadašnjosti, tačno

vreme dešavanja radnje nije naznačeno, što znači da smo više zainteresirani za rezultat radnje
nego za samu radnju.

Kada bi smo rekli kada se radnja odvija morali bismo upotrebiti prošlo vreme (past simple tense).

- 38 -
Sloţeno sadašnje vreme se koristi:
da se opiše radnja ili stanje koje je počelo u prošlosti i nastavlja se u sadašnjosti:
This website has been in existence for 5 years, 10 months, and 20 days. (ova stranica
postoji već...);
I have lived in Sarajevo since 1970. (ţivim u Sarajevu od 1970-te, i još uvek ţivim);

da se izrazi radnja koja je završena u vremenskom periodu koji još traje:

I have been to Novi Sad this week. (ove nedelje sam putovao u Novi Sad, sedmica
još nije završena);

da se označi radnja koja je završena nekad u prošlosti, ali je rezultat radnje vaţan:

I have buoght a car. (kupio sam auto, vaţno je da je auto kupljen, nije bitno kada);
uz priloge koji označavaju neprekidan razmak vremena: ever, never, yet, already, since,
for:
Have you ever been to Serbia? (jeste li ikada bili u Srbijii?);

da se izrazi radnja koja se upravo dogodila (uz priloge "just'' ili ''just now''):
The guests have just entered the hall. (gosti su upravo ušli u dvoranu).

Amerikanci ne koriste sloţeno sadašnje vreme toliko kao Britanci. Amerikanci češće
upotrebljavaju prošlo vreme umesto sloţenog sadašnjeg vremena. Amerikanac bi rekao:
"Did you have lunch?", dok bi Britanac rekao: "Have you had lunch?".

to call - zvati
I have called (ja sam zvao) I haven't called have I called?
you have called you haven't called have you called?
he, she, it has called he, she, it hasn't called have he, she, it called?
we have called we haven't called have we called?
you have called you haven't called have you called?
they have called they haven't called have they called?

(3.16.4.) Nesvršeni perfekt - Present Perfect Continuous Tense

prezent perfekt glagola "to be" (have/has been) + prezent particip glavnog glagola

I have been playing

You have been working

Upitni oblik se pravi konverzijom: Have I been playing?

Odrični oblik se pravi dodavanjem reči "not": I have not been playing.

Kada pišemo present continous, često se upotrebljavaju skraćenice:

I have been - I've been itd.

Present Perfect Continous Tense koristimo:

da izrazimo radnju koja je nedavno ili upravo završila. I obično imamo sada imamo neku
posledicu:

I'm tired because I've been running.

past present future

!!!!!
radnja koja se sad-imamo
desila nedavno posledicu -

- 39 -
 I'm tired because I've running. (umoran sam (sada) jer sam trčao)
Why is the grass wet? Has it been raining? (zašto je trava vlaţna (sada)? je li padala
kiša?)
You don't understand because you haven't been listening. (ne razumete (sada), jer niste
slušali).

da izrazimo radnju radnju koja je počela u prošlosti i nastavlja se u sadašnjosti, u ovom

slučaju često se koriste for i since:

I've been reading for two hours.

past present future

radnja počela nastavlja se u

u prošlosti sadašnjosti

I've been reading for two hours. (čitam već dva sata, i još uvijek čitam)
How long have you been learning English? (koliko dugo učiš engleski? a još ga učiš)
We have not been smoking. (nismo pušili, a ni sada ne pušimo).

Kako je ranije napomenuto uz present perfect continuous često koristimo "for" i "since".

For koristimo kada pričamo o razdoblju vremena: 5 minuta, 7 sedmica, 20 godina.

Ako to razdoblje seţe do sadašnjeg trenutka upotrebljavamo uz for perfekt, a ako je to razdoblje
završeno moramo upotrebiti past simple (preterit).

Tara hasn't been feeling well for two weeks. (Tara se ne oseća dobro već dve sedmice)

ali

Tara didn't feel well for two weeks, and now she feels well. (Tara se nije dobro osećala već
dve sedmice, a sada se oseća dobro).

Since koristimo kada znamo od koje vremenske tačke se odvija radnja: u 9 sati, 7. januara, u
petak.

for since

period vremena od vremenske tačke

20 minutes 6.15 am
three days Monday
six months January
a long time I left school
ever the beginning of time
itd. itd.

- 40 -
 I've been studying for three hours. (učim već tri sata)
I've been watching TV since 7pm. (gledam TV od 7 sati posle podne)
Tara hasn't been visiting us since March. (Tara nas nije posetila od Marta)

For se moţe koristiti u svim vremenima, since se obično koristi samo sa perfect vremenima.

to call - zvati

I have been calling
you have been calling you
he, she, it has been calling
we have been calling we
you have been calling
they have been calling
I have not been calling
have not been calling
he, she, it has not been calling
have not been calling
you have not been calling
they have not been calling
have I been calling?
have you been calling?
has he, she, it been calling?
have we been calling?
have you been calling?
have they been calling?

(3.17.) Prošla vremena

(3.17.1) Prošlo svršeno vreme - Past Simple Tense

Da bi napravili prošlo svršeno vreme koristimo infinitiv i prošli oblik (preterit) glagola.

- infinitiv preterit past particip -

pravilni work worked worked Prošli oblik svih

glagoli explode exploded exploded glagola završava
like liked liked na -ed.

nepravilni go went gone Prošli oblik

glagoli see saw seen nepravilnih
sing sang sung glagola se ne
gradi po nekom
pravilu i uči se
napamet.

Past particip
nam nije
potreban pri
graĎenju
Tvorba prošlog svršenog vremena: prošlog
vremena.
a) potvrdna rečenica:

subjekat + glavni glagol u prošlom obliku (preteritu)

I lived in that house when I was young. (ţiveo sam u toj kući kada sam bio mlad)
She played basketball last week. (ona je igrala košarku prošle sedmice)

b) odrična rečenica:

subjekat + preterit od "do" + not + infinitiv glavnog glagola

He didn't like the movie. (nije mu se dopao film)

Mary did not go to work last Monday. (Mary nije otišla na posao prošlog ponedeljka)
- 41 -
 c) upitna rečenica:
preterit od "do"+ subjekat + infinitiv glavnog glagola

Did you play tennis last week. (je si li igrao tenis prošle sedmice)
Did he watch TV last night. (je li gledao TV prošle sedmice)

Glagol did (preterit od "do") u svim licima ima isti oblik.

I did not go to London. (nisam bio u Londonu)

You did not go to London.
He did not go to London. itd.

Glagol be nema u svim licima isti oblik, upitnu rečenicu pravimo zamenom subjekta
i glagola.

I, he, she, it was here. - Was I, he, she, it here?

You were here. - were you here?

Ako glagol završava na suglasnik ispred kojeg stoji kratak naglašen vokal, krajnji samoglasnik se
udvostručava:

plan - planned
skip - skipped

Krajnje "l" se uvek udvostručava:

level - levelled
call - called

Ako glagol završava na "-y" ispred kojeg se nalazi suglasnik, taj se "y" mijenja u "i":

worry - worried
cry - cried

Prosto prošlo vreme koristimo:

a) da se izrazi radnja koja se desila u prošlosti i potpuno završila pa nema nikakve veze sa
sadašnjošću:
I was in Liverpool last year. (bio sam u Liverpulu prošle godine);

b) da se izrazi radnja koja je trajala neko vreme u prošlosti bez ikakve veze sa sadašnjošću:
We went to school when we were children. (išli smo u školu kada smo bili deca);

c) kada govorimo o stvarima koje ţelimo da se dogode ili bi trebalo da se dogode:

It's time they were back. (vreme je da se vrate)
I wish I had a new computer. (voleo bih da imam novi kompjuter)

d) u zavisnoj rečenici ako je u glavnoj prosto prošlo vreme (slaganje vremena):

The policeman told me I drove to much. (policajac mi je rekao da sam previše vozio)

Kada kaţemo kada ili gde se radnja dogodila, moramo koristiti prosto prošlo vreme,
a ne sloţeno sadašnje vreme (present perfect tense).

to call - zvati
I called (ja sam zvao) I didn't call did I call?
you called you didn't call did you call?
he, she, it called he, she, it didn't call did he, she, it call?
we called we didn't call did we call?
you called you didn't call did you call?
they called they didn't call did they call?
- 42 -
(3.17.2.) Prošlo trajno vreme - The Past Continuous Tense

prošlo vrijeme glagola "to be" + particip prezenta glavnog glagola

She was reading. (ona je čitala)

We were playing. (mi smo igrali)

Odrični oblik se pravi dodavanjem rečice not:

She was not reading - She wasn't reading.

Upitni oblik se pravi inverzijom:

Was she playing?
Were we playing?

Nesvršeni preterit se upotrebljava:

da se opiše pozadina, odnosno da se pred čitaoce postavi scena priče pisana u

prošlom vremenu. Obično priča počinje nesvršenim preteritom, a zatim se nastavlja prošlim
vremenom, npr:

"James Bond was driving through town. It was raining. The wind was blowing hard. Nobody
was walking in the streets. Suddenly, Bond saw the killer in a
telephone box...";

da se opiše radnja koja je trajala do trenutka kada ju je prekinula neka druga

prošla radnja:

I was having a beautiful dream when the alarm clock rang. (divno sam sanjao
kada se alarm oglasio);
I was watching TV when you telephoned. (gledao sam TV kada si nazvao)

da se izrazi promjena mišljenja:

I was going to spend the day at the beach but I've decided to go on an excursion instead.
(mislio sam provesti dan na plaţi ali sam odlučio otići na ekskurziju)

za dve radnje koje se dešavaju istovremeno:

The children were playing while their mothers were chatting. (deca su se igrala
dok njihove majke čavrljale)

u zavisnoj rečenici umesto nesvršenog prezenta ako je u glavnoj rečenici preterit:

I knew that he was talking to her about her daughter. (znao sam da se sa
njom razgovara o njenoj kćeri).

Kod glagola koji se ne koriste u trajnom obliku upotrebljava se obični preterit.

to call - zvati

I was calling I was not calling was I calling?

you were calling.
he, she, it was calling
we were calling
you were calling
they were calling
you were not calling
he, she, it wasn't calling
we weren't calling
you weren't calling
they weren't calling
were you calling?
was he, she, it calling?
were we calling?
were you callingg?
were they calling?

- 43 -
(3.17.3.) Pluskvamperfekat (davno prošlo vreme) - The Past Perfect Tense

subjekat + simple past od "to have" + past particip glavnog glagola

U odričnim rečenicama ubacujemo rečicu not izmeĎu pomoćnog i glavnog glagola, a upitnu
rečenicu pravimo zamenom subjekta i pomoćnog glagola.

Past Perfect Tense (pluperfekt) se upotrebljava:

1) da bi se izrazila radnja u prošlosti koja se desila prije neke druge radnje u prošlosti, takoĎer
izraţava radnju za koje se pretpostavljalo da je trebalo da se dogodi u prošlosti - pre neke
druge radnje:

We had left home before he came. (bili smo otišli pre nego što je on došao)
The train left at 9am. We arrived at 9.15am. The train had left when we arrived.
(voz je krenuo u 9 sati. Mi smo stigli u 9 i 15. Voz je bio otišao kada smo mi stigli.)

The train had left when we arrived.

past present future

Voz odlazi u 9 sati.

9 9.15

Mi stiţemo u 9 i 15.

I was not hungry. I had just eaten. (nisam bio gladan, upravo sam bio jeo)
I didn't know who he was. I had never seen him before. (nisam znao ko je on,
nisam ga nikad bio video)
He said that he had seen him at the theatre. (rekao je da ga je bio vidio kod
pozorišta).
U ovom primeru past perfect je upotrebljen u indirektnom govoru umesto past simple u
direktnom.

2) u zavisnim rečenicama uz after:

He got a headache after he had washed his hair. (dobio je glavobolju nakon što je oprao
kosu);

3) iza izraza: as if (kao da), if only (kad bi barem), I wish (kamo sreće da), past perfectom se
izraţava nešto što nije ostvareno u prošlosti:

I wish I had met you before. (kamo sreće da sam te ranije sreo)
If only you had sent me the SMS. (da si mi barem poslala SMS)
He played the basketball as if he had played in NBA. (igrao je košarku kao da je igrao
u NBA)

to call - zvati

I had called I had not called had I called?

you had called you had not called had you called?
he, she, it had called he, she, it had called had he, she, it called?
we had called we had called had we called?
you had called you had called had you called?
they had called they had called had they called?

- 44 -
(3.17.4.) Nesvršeni pluskvamperfekt - The Past Perfect Continuous Tense

subjekat + simple past od "to have" + past particip od "to be" + present particip gl. glagola

Odrični oblik se pravi ubacivanjem rečice not, a upitni oblik inverzijom subjekta i glagola "to have".

Past Perfect Continuous upotrebljava se da bi se označila radnja koja je trajala u prošlosti prije
neke druge prošle radnje:

Ram started waiting at 9am. I arrived at 11am.

When I arrived, Ram had been waiting for two hours.

Ram had been waiting for two hours when I arrived.

past present future

Ram je počeo
sa čekanjem u 9
sati.
9 11

Ja sam stigao u 11 sati.

John was very tired. he had been running. (John je bio veoma umoran, trčao je cele
večeri)
I could smell cigarettes. somebody had been smoking. (osetio sam cigarete, neko je
pušio).

Past Perfect Continous se takoĎe upotrebljava u indirektnom govoru umesto trajnog oblika prošlog
vremena (past continous tense) u direktnom govoru.

D: Peter said: "Some of my friends have playing cards all night."

(Peter reče: "Neki moji prijatelji su igrali karte cele večeri".)
I: Peter said that some of his friends had been playing cards all night.

to call - zvati
I had been calling
you had been calling
he, she, it had been calling
we had been calling
you had been calling
they had been calling
I had not been calling
you had not been calling
he, she, it had not been calling
we had not been calling
you had not been calling
they had not been calling
had I been calling?
had you been calling?
had he, she, it had been
calling?
had we been calling?
had you been calling?
had they been calling?

(3.18.) Buduća vremena

(3.18.1.) Prosto buduće vreme - Futur Simple Tense

subjekat + pomoćni glagol will + infinitiv glavnog glagola

Odrične rečenice se prave umetanjem rečice not izmeĎu pomoćnog i glavnog glagola,
a upitne rečenice inverzijom subjekta i pomoćnog glagola.

U prvom licu jednine i mnoţine umesto glagola will, moţe se koristiti glagol shall,
meĎutim u modernom engleskom will se više koristi od shall:

I shall call - we shall call (ja ću zvati - mi ćemo zvati).

- 45 -
Prosto buduće vreme se upotrebljava da bi označila radnja koja će se desiti u budućnosti.
Prostobuduće vreme se naročito često upotrebljava posle glagola koji označavaju očekivanje,
nadu itd.TakoĎe se koristi da bi se izrazila namera, odluka, pretnja ili obećanje.

I hope we will have better luck next day. (nadam se da ćemo imati više sreće drugi put)
I expect that he will come tomorrow. (očekujem da će on doći sutra)
I will help her because she is beautiful. (pomoći ću joj jer je lepa)

to call - zvati
I will call (ja ću zvati) I will not call will I call?
you will call you will not call will you call?
he, she, it will call he, she, it will not call will he, she, it call?
we will call we will not call will we call?
you will call you will not call will you call?
they will call they will not call will they call?

(3.18.2.) Buduće trajno vreme - Futur Continuous Tense

subjekat + pomoćni g. will + pomoćni g. be + present participle glavnog glagola

Odrični oblik se pravi ubacivanjem rečice not izmeĎu glagola will i be, a upitni oblik inverzijom
subjekta i glagola will.

Trajno buduće vreme označava radnju koja će trajati izvesno vreme u budućnosti.

At 4pm tomorrow, I will be working.

past present future

4pm

U 4 sata biću usred posla.

Kada koristimo buduće trajno vreme, naš slušalac obično zna ili razume u koje vreme se radnja
odvija.
I will be playing tennis at 10am tomorrow. (igraću tenis sutra u 10 sati)
We'll be having dinner when film starts. (večeraćemo kada film počne)
Take your umbrella, it will be raining when you return. (uzmi kišobran, padaće kiša
kada se budeš vraćao)

to call - zvati
I will be calling (ja ću zvati) I won't be calling will I be calling?
you will be calling you won't be calling will you be calling?
he, she, it will be calling he, she, it won't be calling will he, she, it be calling?
we will be calling we won't be calling will we be calling?
you will be calling you won't be calling will you be calling?
they will be calling they won't be calling will they be calling?

(3.18.3.) Složeno buduće vrijeme - Futur Perfect Tense

subjekat + pomoćni g. will + pomoćni g. have + past particip glavnog glagola

Predbuduće vreme izraţava radnju koja će se desiti pre neke druge radnje u budućnosti:

The train will leave the station at 9am. You will arrive at the station at 9.15am.
When you arrive the rain will have left.
(Voz dolazi u stanicu u 9 sati. Vi stiţete u stanicu u 9 i 15. Voz će otići
kada vi stignete.)
- 46 -
 The train will have left when you arrive.

past present future

Voz odlazi u 9 sati.

9 9.15

Vi stiţete u 9 i 15.

Ovo vreme takoĎer izraţava i radnju koja će se desiti i završiti do odreĎenog vremena u
budućnosti:

They will have left the Parlament by 12 o'clock. (Oni će napustiti parlament do 12 sati.)

to call - zvati
I will have called (budem bio zvao)
you will have called
he, she, it will have called
we will have called
you will have called
they will have called
I will not have called
you will not have called
he, she, it will not have called
we will not have called
you will not have called
they will not have called
will I have called?
will you have called?
will he, she, it have called?
will we have called?
will you have called?
will they have called?

(3.18.4.) Futur Perfect Continuous

subjekat + pomoćni g. will + pomoćni g. "have" + past particip od "be" + present particip
glavnog glagola

Odrične rečenice se prave umetanjem rečice not izmeĎu will i have, a upitne rečenice
inverzijom subjekta i pomoćnog glagola will.

Kada koristimo predbuduće trajno vreme obično saţimamo (contract) subjekat i pomoćni glagol
will:

I will - I'll
you will - you'll itd.

Kod odričnih rečenica saţimamo glagol will i rečicu not:

I will not - I won't

you will not - you won't itd.

Predbuduće trajno vreme izraţava radnju koja traje odreĎeni period vremena do jedne
druge buduće radnje ili oznake budućeg vremena kada ova prva radnja još traje.
Drugim rečima izraţava radnju koja će trajati do odreĎenog budućeg vremena ili trenutka u
budućnosti, a ne u nekom odreĎenom trenutku u budućnosti:

At 20 o'clock in the evening, I will have been working ten hours. (do 20 sati uveče ja ću
imati za sobom već 10 sati rada).
Znači radnja počinje u 10 sati pre podne, traje deset sati, sve do 20 sati uveče kada još
traje.

He will be tired when he arrives. He will have been travelling for 24 hours.
(Biće umoran kada stigne. Putovaće već 24 sata.)

- 47 -
to call - zvati

I will have been calling I will not have been calling will I have been calling?
you will have been calling you will not have been calling will you have been
calling?
he, she, it will have been calling he, she, it will not have been calling will he, she, it have been
calling?
we will have been calling we will not have been calling will we have been
calling?
you will have been calling you will not have been calling will you have been
calling?
they will have been calling they will not have been calling will they have been
calling?

(4.) Imenice - Nouns

Imenice su reči kojima nešto imenujemo. Npr:

man (čovek),
town (grad),
happiness (sreća),
love (ljubav) itd.

Imenice delmo na nekoliko vrsta. One mogu biti:

opšte imenice (common nouns), sluţe za imenovanje svih bića ili stvari iste vrste.
boy (dečak), computer (računar), eye (oko) itd;

vlastite imenice (proper nouns), sluţe za imenovanje pojedinačnih bića, mesta itd.
Mary, London, Edinburgh, Bosnia, Dreamweaver itd;

zbirne imenice (collective nouns), sluţe za označavanje skupa ili mnoštva u jednini.
team (momčad), sugar (šećer), flock (jato), army (vojska) itd;

gradivne imenice (material nouns), sluţe označavanje tvari ili materija.

lead (olovo), milk (mlijeko), air (zrak), ice (led) itd.

apstraktne imenice (abstract nouns), označuju nešto nestvarno, neko svojstvo ili stanje.
fear (strah), health (zdravlje), thirst (ţeĎ) itd.

TakoĎer, imenice delimo i na: brojive i nebrojive (Countable and Uncountable nouns).
Mnoţinu grade samo opšte imenice. One obično označavaju nešto što se moţe brojati, pa ih
zovemo brojnim imenicama:
two girls (dve devojke), three months (tri meseca) itd.
Gradivne i apstraktne imenice, uzete u općem smislu, se ne mogu brojati. One su nebrojive i ne
mogu se upotrebljavati u mnoţini:
silver (srebro), thirst (ţeĎ), air (zrak) itd.

Rod imenica - Gender of Nouns

Mnoţina imenica - Plural of Nouns
Padeţi imenica - Cases of Nouns

(4.1.) Rod imenica - Gender of Nouns

Opšto pravilo:
U engleskom jeziku rod imenica nije gramatički već se odreĎuje prema polu, tj. prirodan je. Imena
muških bića muškog su roda (masculine), imena ţenskih lica ţenskog su roda
(feminine) i imena ţivih bića gde rod nije izričito podvučen srednjeg su roda (neuter).
- 48 -
Kod ţivih bića rod razlikujemo na više načina:

- postoje različiti izrazi za muški i ţenski rod:

boy - girl dečak - devojčica

father - mother otac - majka
brother - sister brat - sestra
son - daughter sin - kći
uncle - aunt ujak - tetka
nephew - niece nećak - nećaka
king - queen kralj - kraljica
monk - nun kaluĎer - kaluĎerica
horse - mare konj - kobila
cock - hen petao - kokoška
drake - duck patak - patka
gander - goose gusak - guska

- dodajemo nastavke:

abbot - abbess opat - opatica

actor - actress glumac - glumica
count - countess grof - grofica
duke - duchess vojvoda - vojvotkinja
emperor - empress car - carica
poet - poetess pesnik - pesnikinja
prince - princess princ - princeza
negro - negress crnac - crnkinja
heir - heiress naslednik - naslednica
sorcerer - sorceress čarobnjak - čarobnica
lion - lioness lav - lavica
hero - heroine heroj - heroina

- obrazuju se sloţenice:

man-servant - maid-servant sluga - sluškinja

cock-sparrow - hen-sparrow vrabac - vrabica
bull-calf - cow-calf junac - junica
male-elephant - female-elephant slon - slonica
landlord - landlady gazda - gazdarica

Mnoge imenice imaju isti oblik i u ţenskom i u muškom rodu:

pupil (učenik, učenica)

friend (prijatelj, prijateljica)
teacher (učitelj, učiteljica)
cousin (roĎak, rodica)

Ponekad da bismo označili rod ovih imenica dodajemo ove reči:

gentleman, lady, male, female, man, woman:

lady-teacher (učiteljica).

- 49 -
Od općeg pravila postoje sledeći izuzeci:

"horse" i "dog" nisu sredneg već muškog roda;

"cat" je ţenskog roda;
"child" moţe biti sva tri roda;
imenice: boat, ship, streamer, man-of-war, vessel nisu srednjeg već ţenskog roda i
označavaju se sa she;
ţenskog roda su:
imena drţava i zemalja;
neki apstraktni pojmovi (misaone imenice) kao: victory, liberty, mercy grace, virtue;
ţenskog roda su i nature, earth i moon;
imenice koje izraţavaju jaka osećanja muškog su roda: love, anger, despair, fear;
muškog roda su takoĎer i: sun, death, time;
ptice, ribe, insekti su obično srednjeg roda;

U basnama ţivotinje su personificirane pa su uvek ţenskog ili muškog roda.

(4.2.) Množina imenica - Plural of Nouns

Opšta pravila:

mnoţina imenica obrazuje se dodavanjem nastavka "-s". Ovo se "s" izgovarakao naše "z" izuzev
kada dolazi posle tvrdih suglasnika.
Primjeri:

book - books (knjiga - knjige)

face - faces (lice - lica)

Imenice koje se zavšavaju na: -s, -ss, -x, -sh, -tch dobijaju nastavak "-es",
koji se izgovara iz:

class - classes razred - razredi

bush - bushes grm - grmlje
bench - benches klupa - klupe

Imenice na "-o" dobijaju nastavak "-es" ako se "o" nalazi posle suglasnika:

hero - heroes heroj - heroji

potato - potatoes krompir - krompiri
negro - negroes crnac - crnci

Izuzeci od ovog pravila su:

piano - pianos klavir - klaviri

canto - cantos spev - spevovi
octavo - octavos oktava - oktave

Imenice na "o" poslije samoglasnika dobijaju u mnoţini samo nastavak "-e":

cuckoo - cuckoos kukavica - kukavice

- 50 -
Imenice na "y" poslije suglasnika menjaju "y" u "i" i dobijaju nastavak "-es":

country - countries zemlja - zemlje

lady - ladies dama - dame
story - stories priča - priče

ali:

day - days dan - dani

boy - boys dečak - dečaci
toy - toys igračka - igračke

Imenice na "f" i "fe" menjaju "f" u "v" i dobijaju u mnoţini nastavak "-es":

half - halves polovina - polovine

calf - calves tele - telad
knife - knives noţ - noţevi
wife - wives supruga - supruge

Izuzeci od ovog pravila su:

strife - strifes borba - borbe

fife - fifes svirala - svirale
staff - staffs štab - štabovi
gulf - gulfs struja - struje

Imenice koje zavšavaju na "-oof", "-ief", "-ff" ne menjaju u "f" i dobijaju nastavak "-s":

roof - roofs krov - krovovi

dwarf - dwarfs patuljak - patuljci
chief - chiefs poglavica - poglavice
cliff - cliffs greben - grebeni

Neke imenice imaju u mnoţini nastavak "-en":

ox - oxen vo - volovi
child - children dete - deca

Neke imenice obrazuju mnoţinu promjenom osnovnog samoglasnika:

man - men čovek - ljudi

woman - women ţena - ţene
tooth - teeth zub - zubi
Englishman - Englishmen Englez - Englezi
sportsman - sportsmen sportista - sportisti

ali:

Roman - Romans Rimljanin - Rimljani

Norman - Normans Norman - Normani
German - Germans Nemac - Nemci

- 51 -
Neke imenice imaju dva oblika u mnoţini sa različitim značenjem:

brother - brothers (braća po krvi)

- brethren (braća u crkvenoj organizaciji, društvu)

cloth - cloths (štof)

- clothes (odelo)

Latinske imenice na "-us" i "-um" te grčke na "-on" i "-is" imaju u mnoţini obično svoj
latinski odnosno grčki nastavak:

radius - radii (poluprečnik, poluprečnici)

oasis - oases (oaza, oaze)

Sloţenice obrazuju mnoţinu tako da se nastavak za mnoţinu doda glavnoj reči od koje
je sloţenica sastavljena, tj. od reči koja nosi smisao. Ako je sloţenica sastavljena bez
imenica, onda nastavak za mnoţiniu dobija poslednja reč:

looker-on - lookers-on (gledalac, gledaoci)

pick-pocket - pick-pockets (dţeparoš, dţeparoši)
forget-me-not - forget-me-nots (nezaboravak (cveće), nezaboravci)

Neke sloţenice dobijaju obeleţje mnoţine uz oba dela reči:

manservant - menservants (sluga, sluge)

Neke se imenice upotrebljavaju samo u jednini:

advice (savet)
furniture (nameštaj)
information (obaveštenje)
progress (napredak)

Ako je potrebno izraziti mnoţiniu, onda se upotrebi neka reč u mnoţini:

two pieces of furniture (dva komada nameštaja)

Neke su imenice po svom obliku u jednini, a imaju značenje mnoţine:

people (ljudi)
mankind (čovečanstvo)
cattle (stoka)

Imenica "news" (vest) i "means" (sredstvo) imaju oblik mnoţini ali su u jednini:

what is the news (kakve su vesti)

by the means (na ovaj način)

Mnoge imenice se upotrebljavaju samo u mnoţini:

cards (karte)
contents (sadrţina)
poltics (politika)
mathematics (matematika)

Neke imenice imaju u mnoţini drugačije značenje nego u jednini:

arm (ruka) arms (ruke, oruţje)

letter (slovo) letters (knjiţevnost)
compass (kompas) compasses (šestar)
drawer (fioka) drawers (donje gaće)
- 52 -
(4.3.) Padeži imenica - Cases of Nouns

U engleskom jeziku mogu se izraziti svih sedam padeţa kao i u našem jeziku:

Primjer:

Jednina:
1. pad. A teacher had a book.
2. pad. The book of the teacher was big.
3. pad. We went to the teacher.
4. pad. And we asked the teacher.
5. pad. Teacher, is your book big?
6. pad. After our conversation with the teacher.
7. pad. We know more about the teacher.
(neki učitelj je imao knjigu)
(knjiga tog učitelja bila je velika)
(otišli smo učitelju)
(i zapitali smo učitelja)
(učitelju, je li vaša knjiga velika?)
(poslije našeg razgovora sa učiteljem)
(znamo više o učitelju)

mnoţina:
1. pad. Some teachers had books.
2. pad. The books of the techers were big.
The teacher's books are always big.
3. pad. We went to the teachers.
4. pad. And we asked the teachers.
5. pad. Teachers, are your books big.
6. pad. After the conversation with the teachers.
7. pad. We know more about the teachers.
(neki učitelji imali su knjige)
(knjige tih učitelja su bile velike)
(knjige učitelja su uvijek velike)
(otišli smo učiteljima)
(i zapitali smo učitelje)
(učitelji, jesu li vaše knjige velike)
(poslije razgovora sa učiteljima)
(znamo više o učiteljima)

Prema tome, padeţi se odreĎuju prema mestu u rečenici (prvi i četvrti), pomoću predloga (drugi
padeţ pomoću predloga "of" ili nastavkom kad imamo prisvojni genitiv, treći padeţ pomoću
predloga "to", šesti pomoću predloga "with", sedmi padeţ pomoći predloga "about"). Peti padeţ
izraţava se imenicom bez člana.

Drugi padeţ - Genitive

U engleskom jeziku drugi padeţ se moţe izraziti na više načina:

Normanskim genitivom (Norman genitive) koji se obrazuje pomoću prijedloga "of":

the book of the teacher (učiteljeva knjiga).

Saksonskim genitivom (Saxon genitive), koji se još zove "prisvojni genitiv"

(Possessive case). Ovaj padeţ se obrazuje tako da se imenici doda nastavak -'s.
teacher's book (učiteljeva knjiga).

Saksonski genitiv se obrazuje nastavkom -'s na imenicu koji se izgovara "z" iza zvučnih suglasnika
i samoglasnika, a "s" iza bezvučnih suglasnika.
U jednini se dodaje -'s

teacher's book (učiteljeva knjiga)

Peter's toy (Peterova igračka)
boy's eyes (dečakove oči)

Ako se osobna imenica završava na -s, onda dodajemo samo apostrof, a nastavak
se izgovara kao "z":

Burn's works (Burnsova dela)

- 53 -
Ako se imenica završava na -s ili -ce kao i ispred reči "sake", dodaje se samo
apostrof:

for goodness' sake (za Boţju volju)

for conscience' sake (radi smirenja savesti).

Osobne imenice mogu se završavati na -s, pa da ipak dobijaju nastavak -'s:

St. James's Square (trg Sv. Dţejmsa)

for Doris's sake (radi Doris)
my boss's sister (sestra mog gazde).

Sloţenice dobijaju nastavak -'s na kraju:

after my mother-in-law's leaving (posle odlaska moje tašte).

U mnoţini koja se završava na -s dodaje se samo apostrof:

my brothers' wives (ţene moje braće).

Ako se imenica ne završava na -s u mnoţini, onda ona ima nastavak -'s:

the children's toys (dečije igračke)

the mice's legs (mišije noge)
woman's right (ţenska prava).

(5.) Pridevi - Adjectives

Pridev je u engleskom jeziku nepromenljiva reč, pa se prema tome pridevom ne moţe izraziti ni
rod, ni broj ni padeţ. Pridev obično stoji ispred imenice.
Pridevi se dijele na:
lične (proper), koji se pišu velikim slovom: Bosnian, Croatian, Serbian, English, German,
Italian;
opisne (descriptive): young, beautiful, green;
količinske (quantitative): some, few, much, all, enough;
pokazne (demonstrative): the this, that, these, those, such, younder, the same, the order;
neodreĎene (indefinite): a, an, any, one, certain, another;
deobne (distributive): each, every, either, neither;
prisvojne (possessive): my, your, his, her, its, our, their;
upitne (interrogative): what, which.

(5.1.) PoreĎenje prideva - Comparasion

Pridevi imaju tri stepena poreĎenja:

 prvi stupanj - jednakost - positive

 drugi stupanj - nejednakost - comparative
 treći stupanj - nadmoćnost - superlative.

Jednakost se izraţava pomoću reči "as...as" i pozitiva prideva.

He is as rich as his friend. (on je isto toliko bogat kao njegov prijatelj).
He is as strong as a horse. (jak je kao konj)

Komparativ, kojim se izraţava umanjenost, obrazuje se pomoću reči "less...then":

He is less rich than his brother. (on je manje bogat od svog brata)

- 54 -
Komparativom se izraţava uvećanost, i obrazuje se:

kod jednosloţnih i nekih dvosloţnih prideva dodavanjem nastavka "er":

He is richer than his friend. (on je bogatiji od svog brata);

kod višesloţnih prideva dodavanjem nastavka "more" ispred prideva:

He is more independent than his brother. (on je samostalniji od svog brata);

"sve više i više" se prevodi svezom "and" koja prethodi i dolazi poslije komparativa za
uvećanje: stronger and stronger (sve jači i jači).
Ako je pridjev višesloţan, ponavlja se samo prilog "more":
more and more contemptible (sve više omrznutiji).

Treći stepen, superlativ, moţe biti:

relativni, kada je poreĎenje izraţeno pridevom na najvišem ili najniţem stepenu.

On se pravi kod:
-jednosloţnih i nekih dvosloţnih prideva kojima prethodi član the i dodaje im se nastavak
"-est": he is the richest (on je najbogatiji);
-višesloţnih prideva kojima prethode reči "the most":
he is the most intelligent (on je najpametniji);

apsolutni superlativ se pravi kada se ispred pridjeva stavi prilog most ili very:
It is most true. (to je veoma tačno, to je ponajviše tačno).
Ako umesto prideva stoji prilog vremena sadašnjeg koji ima ulogu prideva, umesto very
upotrebljava se much ili very much:
I am much obliged to you. (veoma sam vam zahvalan).

(5.2.) Pravopisna pravila pri poreĎenju

Ako se pridev završava kratkim samoglasnikom iza kojeg dolazi suglasnik, taj se suglasnik
udvostručuje:
fat - fatter - the fattest (debeo),
big - bigger - the biggest (velik).

Ako se pridev završava muklim "e", na komparativ i superlativ dodaju se nastavci "-r", odnosno "-
st":
fine - finer - the finest (lijep).

Ako se pridev završava sa slovom "y" ispred kojeg se nalazi suglasnik ono se menja u "i":

pretty - prettie - the prettiest (drag),

ali gray - grayer - the grayest (jer "y" dolazi posle samoglasnika, a ne suglasnika).

PoreĎenje prideva pomoću nastavka "-er" za komparativ i "-est" za superlativ naziva se germansko
poreĎenje. Na ovaj način porede se svi jednosloţni predevi - sa izuzetkom sledećih:

just, more just, the more just

right, more right, the most right.

Germanskim načinom poreĎenja porede se još i dvosloţni pridevi koji se završavaju na "-y", "-ow",
"-er" ili na slogovno "l", kao i pridev koji imaju naglasak na drugom slogu:

pretty, prettier, the prettiest;

narrow, narrower, the narrowest;
clever, cleverer, the cleverest
simple, simplier, the simpliest;
polite, politer, the politest.
- 55 -
PoreĎenje koje se dobiva dodavanjem reči "more" za komparativ i "the most" za superlativ ispred
prideva naziva se romansko poreĎenje. Ovim načinom porede se svi višesloţni pridevi koji imaju
naglasak na prvom slogu, kao i pridjevi koji se zavšavaju na "-ed" i "-ing":

famous, more famous, the most famous;

learned, more learned, the most learned;
beautiful, more beautiful, the most beautiful.

mnogi dvosloţni pridevi mogu se porediti na oba načina. Takvi su pridevi:

common, cruel, pleasant, quiet, cheerful, handsome itd.

(5.3.) Nepravilna komparacija prideva - Irregular comparasion

Nepravilno se porede sledeći pridevi:

Positive Comparative Superlative

good (dobar) better the best

bad (loš)
evil (zao) worse the worst
ill (bolestan)
much (mnogo)
many (mnogo) more the most
little (malen) less the least
late (kasan) later (kasniji) the latest (najnoviji)
latter (dalji po redu) the last (poslednji)
pnear (blizak) nearer the nearest (najbliţi)
the next (sledeći, do)
pold (star) older the oldest
elder the eldest
far (daleko) farther (prostorno dalji) the farthest
further (dalji po redu) the furthest

Komparativ i superlativ sloţenih prideva:

kada sloţeni pridevi počinju jednosloţni pridevom onda nastavke za komparativ i superlativ dobija
jednosloţni pridev:

I never saw a faster sailing ship. (nikad nisam video brţeg jedrenjaka)
I never saw a worse looking man. (nikad nisam video čoveka koji lošije izgleda)

(6.) Predlozi - Prepositions

Predlozi u engleskom jeziku imaju posebnu vaţnost jer padeţi nemaju svoje nastavke.

Predlozi se dele na:

a) predloge za mesto: at (u, na, kod, pri), to (u, ka, prema), in (u), into (u), on (na),
between (izmeĎu), in front of (ispred), before (ispred), above (iznad), behind (iza),
under (ispod) i dr;

b) predlozi za vreme: before (pre), after (posle), since (od), on (u) i dr;

c) predlozi za očuvanje porekla, uzroka, cilja: from (od), by (od), through (pomoću),
towards (prema);
- 56 -
 d) predlozi za sredstva: by (od, pomoću), in (u), with (s, sa), without (bez).

Predlozi mogu biti sloţeni, tj. sastavljeni su od više reči: into (u), upon (na), within (u), outside
(napolju), throughout (skroz).

Posle predloga uvek sledi "imenica", a nikad glagol. Pod "imenica" mislimo na:

imenice (dog, money, house, love);

lične imenice (Sarajevo, Zagreb, Beograd, Edin, Mary);
zamjenice (you, him, us);
grupne imenice (my first job, your blue book);
gerund (swimming).

Pošto posle predloga ne moţe ići glagol, a ako to ţelimo onda moramo koristiti "-ing" oblik koji je
ustvari gerund ili glagolska imenica.

subjekat + glagol predlog "imenica"

The food is on the table.

She lives in Japan.
Mary is looking for you.
The letter is under your blue book.
Pascal is used to English people.
She isn't used to working.
I ate before coming .

Upotreba nekih glavnih predloga:

of - he is a friend of mine (on je moj prijatelj)

what are you thinking of? (o čemu mislite?)

from - where did you came from? (odakle ste?)

whom did you get this book from? (od koga ste dobili ovu knjigu)
I translated this from English into Serbian (preveo sam to sa engleskog na srpski)

to - I get into my office every morning (svako jutro idem u kancelariju)

we went to see him (pošli smo da ga posetimo)
I want to tell you the truth (ţelim da vam kaţem istinu)

at - the family is at dinner (porodica ruča)

she is at the dressmaker's (ona je kod krojačice)
he is standing at the door (on stoji kod vrata)

in - I live in Kragujevac (ţivim u kragujevcu)

my money is in my pocket (moj novac je u dţepu)
I'll be back in a minute (vraćam se za minut)

into - he came into the room (ušao je u sobu)

I put the money into my pocket (stavio sam novac u dţep)

about - what are you talking about? (o čemu pričate)

she walked about the house (hodala je po kući)
it's about seven o'clock (oko sedam je sati)
I was about to go home when she came (upravo sam htio da odem kad je ona došla)

since - I haven't seen you since last Friday (nisam vas video od prošlog petka)

- 57 -
 for - I haven't seen you for ages (nisam vas video od odavno)
I waited for an hour (čekao sam jedan sat)
I did it for you (to sam za vas učinio)

except - there was no one at the conference except the president (niko sem predsednika
nije bio na konferenciji)

between - what is between you and her (šta je izmeĎu tebe i nje)
there is great difference between words and deeds (velika je razlika izmeĎu reči i dela)

among - you will find some interesting girls among this students (naći ćete
interesantne devojke meĎu ovim studentkinjama)

before - she stood before the door waiting (stajala je pred vratima i čekala)
came before eight o'clock (doĎi prie osam)

beyond - this is beyond my understanding (to ne mogu da shvatim)

his house stands beyond that road (njegova kuća se nalazi iznad ovog puta)

without - I shall be lonely without you (bit ću usamljen bez vas)

she left without saying good-bye (otišla je bez zbogom)

towards - they came to the house (prišli su kući)

until - I shall wait until day come (čekat ću dok oni doĎu)

till - I have been waiting for you till now (sve do sada sam vas čekao)

with - will you take me with you (hoćete li me povesti sa sobom)

the proposal was approved with great majority (predlog je prihvaćen velikom većinom)
I cannot remain with him any longer (ne mogu više ostati s njim)
he cut himself with a knife (posekao se noţem)

regarding - what have you done regarding this report? (šta ste učinili u vezi sa ovim
izveštajem)

Pored ovih predloga u engleskom jeziku imamo i tzv. predloţne fraze (prepositional frases):

in spite of (uprkos)
in front of (ispred)
according to (prema)
because of (zbog)
on account of (radi)
by means of (pomoću)

There was a pool in front of his house. (pred njegovom kućom se nalazio bazen)
This is not truth in spite of what he has said. (to nije istina uprkos tome što je on rekao)

(7.) Prilozi - Adverbs

Prilozi su reči koje pobliţe označavaju glagole, prideve ili druge priloge:

uz glagol:
John speaks loudly. (John priča glasno)
She never smokes. (ona nikad ne puši)

uz pridev:
He is really handsome. (on je stvarno zgodan)
She is less beautifull than her sister. (ona je manje lepa nego njena sestra)
- 58 -
 uz prilog:
She drives incredibly slowly. (ona vozi nevjerovatno sporo)
There is truly quietly. (tamo je zaista )

MeĎutim, pred ovih funkcija prilozi imaju i druge funkcije, oni mogu:

izmeniti smisao rečenice: Obviously, I can't know everything. (očito, ne mogu sve
znati)

izmeniti predloţnu frazu: It's immediately inside the door. (to je odmah iza vrata)

Po svom sastavu prilozi se u engleskom jeziku dele na: proste, izvedene i sloţene.

Prosti prilozi su: now (sada), then (tada), fast (brzo), loud (glasno), right (pravo) i dr.

Izvedeni prilozi su oni koji se obrazuju od prideva nastavkom "ly":

beautiful - beautifully (lep - lepo)
bad - badly (loš - loše) itd.

Sloţeni prilozi su: a great deal (mnogo), at least (bar), at present (sada), at last (najzad) itd.

Po svom značenju prilozi se dele na:

priloge za vreme: always (uvek), ever (ikad), never (nikad), seldom (retko), often (često),
soon (uskoro), sometimes (ponekad), early (rano), late (kasno) i dr.

priloge za mesto: here (ovde), there (tamo), in (u), out (iz), near (blizu), far (daleko), down
(dole), up (gore) i dr.

priloge za količinu: more (više), no more (ne više), most (najviše), little (malo), many
(mnogi), less (manje) i dr.

priloge za način: how (kako), as (kao), so (tako), quickly (brzo), why (zašto), truly (zaista),
quietly (mirno), hardly (jedva), usefully (korisno), happily (srećno) i dr. Prilozi za način se
obično tvore dodavanjem nastavka "-ly" na pridjev.

prilozi stupnja: very (vrlo), too (previše), enough (dovoljno), quite (sasvim) i dr.

(7.1.) PoreĎenje priloga

Prilozi obrazuju prvi i drugi stepen poreĎenja na sledeće načine:

dvosloţni i višesloţni prilozi, kao i prilozi sa nastavkom "ly" porede se na taj način
što se za komparativ ispred priloga dodaje reč "more", a za superlativ reč "most".
beautifully - more beautifully - most beautifully (lepo - lepše...);

jednosloţni prilozi (kao i prilozi often i early) obrazuju komparativ nastavkom "er",
a superlativ nastavkom "est":
long - longer - longest (dugo - duţe...);

- 59 -
Nepravilno se porede sledeći prilozi:

well (dobro) - better - best

badly (loše) - worse - worst
much (mnogo) - more - most
little (malo) - less - least
near (blizu) - nearer - nearest, next
far (daleko) - farther, further - farthest, furthest
late (kasno) - later - latest, last

Inače, u poreĎenju priloga vaţe sva ostala pravila koja se primenjuju i na prideve.

U engleskom jeziku ima više prideva koji se upotrebljavaju i kao prilozi:

cheap (jeftin) - to sell cheap (prodavati jeftino)

dear (drag, skup) - to buy dear (kupiti skupo)
fair (lep, pravilan) - to copy fair (prepisati čisto)
false (laţan) - to play false (varati u igri)
hard (teţak) - to work hard (naporno raditi)
high (visok) - to charge high (propisati visoke ciene)
loud (glasan) - to speak loud (govoriti glasno)
low (nizak) - to speak loud (govoriti )
near (blizak) - to draw near (pribliţiti se)
right (prav) - to sing right (raditi kako treba)
short (kratak) - to stop short (iznenada stati)
wide (širok) - wide open (široko otvoren)

Napomena: kada ovi prilozi dobiju priloški nastavak "ly", oni često menjaju smisao:

hard (teţak, naporan) - hardly (jedva),

near (blizak) - nearly (skoro).

Prilog moţe imati tri poloţaja u rečenici:

na početku (pre subjekta):

Now we will study adverbs. (sada ćemo učiti priloge)

u sredini (izmeĎu subjekta i glavnog glagola):

We often study adverbs. (mi često učimo priloge)

na kraju (iza glavnog glagola ili objekta):

We study adverbs carefully. (mi paţljivo učimo priloge)

(8.) Uzvici - Interjections

Uzvici mogu izraţavati:

čuĎenje: ah! eh! what! strange! impossible! heavens! indeed! (zaista)

bol: ah! oh! o! alas! alack! ah me! woe to me! (jao meni) mercy to me! (nek mi se nebo
smiluje)

radost: ah! o joy! ha,ha! hurra! huzza!

odobravanje: right! bravo! cheer up! (hrabro) well done!

- 60 -
 obraćanje paţnje: behold! lo! see! holla! help! hark! (čuj) hold! I say! attention!
wait! come on! hear, hear! what's the matter!

pretnju: go away! get away! (gubite se) beware! (pazite) off! off! (gubite se)

pozdrav: good-morning! (dobro jutro), good-afternoon! (dobar dan) good-evening! good-

night! welcome! farewell! (zbogom) hail! (zdravo)

(9.) Veznici - Conjunctions

Prema funkciji u rečenici veznici se dele na:

dopunske (coordinative): and (i), but (ali), or (ili), yet (ipak) i dr.
zavisne (subordinative): that (da), if (ako), when (kada), though (iako) i dr.

Glavni veznici i njihova upotreba:

before - We saw him before he left his office. (videli smo ga pre nego što je napustio ured)
since - It was a long time since we met. (odavno se nismo videli)
until, till - We all waited until the rain stopped. (svi smo čekali dok kiša nije prestala)
as soon as - As soon as he came we called his father. (čim je došao pozvali smo
njegovog oca)
as well as - He did it as well as he could. (on je to učinio onako kako je on mogao)
as long as - You may keep this book as long as you want. (moţete zadrţati ovu knjigu
koliko god ţelite)
either...or - Either you or your brother must go. (ili vi ili vaš brat morate ići)
neither...nor - Neither he or his sister knew this lesson. (ni on ni njegova sestra nisu
znali ovu lekciju)
both...and - Both you and I think so. (oboje mislimo tako)
unless - I am not going to do this unless it is necessary. (neću to da uradim ako nije
potrebno)
in order to - He came in order to hear news. (došao je da bi čuo vest)
as much as - I have read as much I had time. (čitao sam onoliko koliko sam imao
vremena)
though (although) - He knows that I was right, although he wouldn't admit it.
(on zna da sam bio u pravu iako on to ne bi priznao)
whether - I don't know whether to go or not. (ne znam da li da idem ili ne)
because - I don't like it because it's too tiresome. (ne volim to jer je isuviše zamorno)

(10.) Zamenice - Pronouns

U engleskom jeziku zamenice se dele na:

Lične zamenice - Personal pronouns

Prisvojne zamenice - Possessive pronouns
Povratne zamenice - Reflexive pronouns
Pokazne zamenice - Demonstrative pronouns
Upitne zamenice - Interrogative pronouns
Relativne zamenice - Relative pronouns
Deobne zamenice - Distributive pronouns
NeodreĎene zamenice- Indefinite pronouns

- 61 -
(10.1.) Lične zamenice - Personal Pronouns

Lične zamenice imaju dva oblika:

a) u prvom padeţu: I (ja), you (ti), he- she- it (on-ona-ono) u jednini,

we (mi), you (vi) i they (oni-one-ona) u mnoţini;

b) u četvrtom padeţu: me (mene), you (tebe), him- her- it (njega-nju-njega) u jednini, i us

(nas), you (vas), them (njih) u mnoţini.

Drugi padeţ kod ličnih imenica pravi se pomoću predloga "of", treći pomoću "to" i šesti pomoću
with s oblikom četvrtog padeţa: of me, to me, with me, of you, to you, with you.

Posle glagola: to tell (reći), to give (dati), to bring (doneti), to throw (baciti), to send (poslati), to sell
(prodati), to write (pisati), to read (čitati) i još nekih, predlog "to" se izostavlja ako dolazi pre
objekta, ali ako dolazi posle objekta predlog "to" se ne izostavlja:

I gave him the book. (dao sam mu knjigu)

I gave the book to him . (dao sam mu knjigu).

Kod glagola "to say" (reći) predlog "to" se mora pisati, bilo da stoji ispred ili iza objekta:

I said nothing to him. (nisam mu ništa rekao)

I said to him nothing. (nisam mu ništa rekao)

Četvrti padeţ lične zamenice za prvo lice upotrebljava se umjesto prvog padeţa u običnom
svakodnevnom engleskom:

Who is there? -Me. (ko je tamo? -Ja)

Who is speaking? - Me (ko govori?)

Četvrti padeţ lične zamenice se takoĎer upotrebljava umesto prvog padeţa u poreĎenju iza reči
"than":
He is taller than me. (viši je od mene)

Zamenica "it" moţe se upotrebiti i kao bezlična zamenica, koja se ne odnosi ni na lice ni na stvar:
It is a cold day, isn't it? (hladan je dan, zar ne)
It seems to me that we shall have rain. (izgleda mi da ćemo imati kišu)

Zamenica "it" se takoĎer moţe upotrebiti da se uvede subjekat rečenice:

It was not difficult to understand him. (nije bilo teško razumjeti ga)
It is only my brother who is here in time. (samo je moj brat došao na vrijeme)

Zamenice "we" i "they" se često upotrebljavaju kao neodreĎene zamenice i imaju

značenje neodreĎene zamenice "one". U tom slučaju prevode se sa ljudi (uopće). Kad upotrebimo
zamenicu "we", uključujemo lice koje govori, a kad upotrebimo zamenicu "they", onda ne
uključujemo:

We are not going to ask you to go. (nećemo traţiti od vas da idete)
They say that the accident was inevitable. (kaţu da je nesretan slučaj bio neizbeţan)

U običnom govoru se u ovakvim slučajevima moţe upotrijebiti i zamenica "you":

You are not supposed to know everything. (ne moţe se pretpostaviti da sve znate)

- 62 -
(10.2.) Prisvojne zamenice - Possessive Pronouns

Prisvojne zamenice su:

mine (moj,a,e), yours (tvoj,a,e), his (njegov), hers (njen), its (njegov) u jednini;
ours (naš,a,e), yours (vaš,a,e), theirs (njihov,a,e) u mnoţini.

Prisvojne zamenice sluţe za odgovor na pitanje čiji, čija, čije:

Whose hat is this? It is mine. (čiji je ovo šešir? moj je)

Prisvojne zamenice upotrebljavaju se takoĎer u naročitim izrazima koji prave dvostruki padeţ:

a friend of mine (moj prijatelj)

Kad se zamenica ţeli naglasiti, moţe se umesto prisvojne zamjenice "mine", upotrijebiti "my own":

This book is my own. (ovo je moja vlastita knjiga)

Dok se prisvojni pridevi upotrebljavaju samo uz imenice, prisvojne zamjenice

upotrebljavaju se samostalno:

this book is my own (ovo je moja knjiga) - pris. pridev;

and where is yours (a gdje je vaša) - prisv. zamenica.

(10.3.) Povratne zamjenice - Reflexive Pronouns

Povratne zamenice su:

myself (ja sam, lično ja), yourself (ti sam, ti lično),

himself (on sam), herself (ona sama), itself (ono samo) za jedninu,
ourselves (mi sami), yourselves (vi sami), themselves (oni sami) za mnoţinu.

"One's self" ili "oneself" je neodreĎeni oblik i upotrebljava se kad je objekat u rečenici "one"
ili kad je glagol u rečenici bezličan:

to wash one's face (oprati nečije lice), to dress one's self (obući se)

Povratna zamenica moţe se upotrebiti i u izrazima kao: "by myself" (sam):

I did it by myself (sam sam to učinio, bez ičije pomoći), ili u

izrazu:
as for myself (što se mene tiče).

Zamenice za isticanje (emphasizing pronouns) imaju isti oblik kao i povratne zamjenice i
upotrebljavaju se da se u rečenici istakne predmet ili objekt:

He himself did this heroic deed. (lično on je učinio to herojsko djelo).

- 63 -
(10.4.) Pokazne zamjenice - Demonstrative pronouns

Pokazne zamenice su:

this (ovaj, ova, ovo) za bliţe predmete ili lica u jednini;

these (ovi, ove, ova) za bliţe predmete ili lica u mnoţini;
that (onaj, ona, ono) za dalje predmete u mnoţini;
zatim
such (takav, a, o) i the same (isti);
the former (preĎašnji, raniji), the latter (zadnji, dalji po redu);
one i ones.

Pokazne zamjenice this i that mogu biti samostalne samo u apstraktnom značenju:

This is not true. (to nije istina).

Such i the same imaju isti oblik u mnoţini:

Such is my opinion, such are his words. (takvo je moje mišljenje, takve su njegove reči)
the same to you (takoĎer i vama).

Zamjenica "the same" moţe se pojačati sa "the very same" (baš taj isti).

(10.5.) Upitne zamenice - Interrogative Pronouns

Upitne zamenice su: who, what i which.

Promena zamenice "who":

1. pad. who (ko)

2. pad. whose (čiji, kojega)
3. pad. to whom (kome)
4. pad. whom (koga)
5. pad. with whom (s kim)

Promena zamenice "what":

1. pad. what (šta)

2. pad. of what (čega)
3. pad. to what (čemu)
4. pad. what (šta)
5. pad. with what (čime)

Promena zamenice "which":

1. pad. which (koji)

2. pad. of which (kojega)
3. pad. to which (kojemu)
4. pad. which (kojega)
5. pad. with which (s kojim)

"What" se upotrebljava samo za stvari :

what do you want (šta hoćete), what is this made of (od čega je ovo napravljeno).
- 64 -
"Who" se upotrebljava samo za lica:

who lives in your house (ko ţivi u vašoj kući),

whom do you see (koga vidite).

"Which" se upotrebljava i za lica i stvari kada je u pitanju izbor:

which of these two books is yours (koja od ove dve knjige je vaša),
which of these girls is your sister (koja od ovih devojaka je vaša sestra).

Ako se iza "which" i "what" nalazi imenica, onda su to pridevi (which - koji; what - kakav):

which man is your brother (koji od ovih ljudi je vaš brat),

what colour is your bag (koje je boje vaša torba).

Upitne se zamenice mogu kombinovati sa "ever" ili "soever" radi isticanja:

whoever, whatever, whichever;

whosoever, whatsoever, whichsoever.

Ako su "who" i "what" predmeti u rečenici, onda glagol nije u upitnom obliku:

who speaks here (ko ovde govori)

what comes after spring (šta dolazi posle proljeća).

(10.6.) Relativne zamenice - Relative pronouns

Relativne zamenice su: who, what, which, that, as, but.

"Who" se upotrebljava za lica:

she lives with her daughter who is a teacher (ona ţivi sa svojom ćerkom koja je
učiteljica),
I saw the man to whom you were talking (video sam čoveka sa kojim ste
razgovarali);

"Whom" se moţe izostaviti:

the journalist I met at the conference left for Italy (novinar koga sam sreo na konferenciji
otputovao je za Italiju).

"Whose" se odnosi na lica, ţivotinje i stvari:

this is the woman in whose house we live (to je ţena u čijoj kući mi ţivimo),
I saw the dog whose leg was broken (video sam psa čija noga je bila
slomljena).

"Of whom" i "of which" dolaze posle reči na koje se odnose:

a writer the fame of whom is great has died (jedan pisac, čija je slava velika, umro
je).

"Which" se odnosi na stvari i na ţivotinje:

the house in which I live is in small street (kuća u kojoj ţivim nalazi se u maloj ulici).

"Which" se moţe odnositi i na celu rečenicu:

we came home by car which was great fun (vratili smo se kolima što je bilo vrlo zabavno).
- 65 -
"Which" se moţe izostaviti kad je objekt u četvrtom padeţu:

Peter lost the watch his wife had given him (Peter je izgubio sat koji mu je poklonila
supruga).

"That" se odnosi na lica, ţivotinje i stvari:

the boy that showed you the way is my brother (dečak koji vam je pokazao put je moj
brat),
the book that you are reading is interesting (knjiga koju čitate je zanimljiva).

Kad je "that" predmet odnosne rečenice moţe se izostaviti:

the man you met is my father (čovek koga ste sreli je moj otac).

"That" se upotrebljava umesto "who" ili "which" i to:

posle superlativa prideva: this is most beautiful picture that I have ever seen (to je
najlepša slika koju sam ikad video);
posle rednih brojeva: this is the first book that I have read with real interest (to je prva
knjiga koju sam pročitao sa stvarnim zanimanjem);
poslije reči: all, everything, anything, nothing, something, some, any, none, much,
little, only, very:
there is much that must be done (ima mnogo toga što se mora uraditi).

"What" kao odnosna zamenica znači "ono što":

tell me what you want to know (kaţite mi šta ţelite znati),

I know what you mean (znam šta mislite).

Relativna zamenica "as" upotrebljava se za lica, ţivotinje i stvari, i dolazi posle "same" i "such":

bread was given to such as were most hungry (hleb je dat onima koji su bili najgladniji).

"But" kao relativna zamenica odnosi se na imena lica, ţivotinja i stvari, a upotrebljava se
samo iza negacije:

there is no man here but loves his country (nema ovde čoveka koji ne voli svoju zemlju).

Relativne zamenice se mogu pojačati rečima "ever" ili "soever":

whatever they do, they are not right (šta bilo da čine, nisu u pravu).

(10.7.) Deobne zamenice - Distributive Pronouns

Deobne zamenice su: each, each other, either, neither.

Each se odnosi na lica, ţivotinje i stvari. Znači svaki od dvojice ili više njih uzeti posebno.
Glagol je uvek u jednini:

each shows his own card (svaki pokazuje svoju kartu).

Each other ima uzajamno značenje (jedan drugoga, jedan drugome itd.):

good friends always help each other (dobri prijatelji uvek pomaţu jedan drugoga).

Umesto "each other" moţe se upotrebiti "one another":

they help one another (oni pomaţu jedan drugoga).

- 66 -
"Either" i "neither" upotrebljavaju se za lica, ţivotinje i stvari, a znače jedan ili drugi
(ni jedan ni drugi) od dvojice:

either of these two pupils will read the story properly (i jedan i drugi učenik pročitaće priču
kako treba).

"Either" i "neither" su takoĎer i veznici, i u tom slučaju upotrebljavaju se sa "or" ili "nor":

either you or your father should pay this money (ili vi ili vaš otac moraće platiti taj
novac).

(10.8.) NeodreĎene zamenice - Indefinite Pronouns

Samostalno i pridevski upotrebljavaju se sledeće neodreĎene zamenice:

all ceo, svi

few malo
a few nešto, nekoliko
little malo
a little nešto malo
many, much mnogo
some, any neki, nešto, nekoliko
other drugi
another (jedan) drugi
one neki
several nekoliko
both oba

Samo pridevski upotrebljavaju se:

every svaki (ako znači celinu)

no niko
many a mnogi

Samo samostalno se upotrebljavaju:

others drugi
something, anything nešto
somebody neko
someone neko
anybody neko, bilo ko
anyone neko, bilo ko
everybody svako
everyone svako
everything sve
nobody niko
no one niko
none niko
nothing ništa

NeodreĎena zamenica "all" upotrebljava se:

a) samostalno: all will come (sve će doći), all is lost (sve je izgubljeno);
b) pridevski: all hope was lost (sva je nada bila izgubljena).
- 67 -
"All" znači celinu. Glagol stoji u jednini ili mnoţini:

all is correct (sve je tačno),

the house is empty, all have gone (kuća je prazna, svi su otišli).

"Some" i "any" upotrebljavaju se za lica, ţivotinje i stvari. Mogu se upotrebiti u jednini

ili mnoţini. "Some" označava dio koji je uzet iz celine, izvjestan broj, količinu ili stepen.

"Any" ima neodreĎeno značenje, dok je "some" ipak ograničen:

I am short of money but I think I can spare some (nemam novaca ali mislim da mogu
nešto odvojiti);

there are many interesting books here, I am going to take some (ovde ima mnogo
zanimljivih knjiga, uzet ću neke);

many people are said to have arrived but I still cannot see any (kaţu da je mnogo
svijeta stiglo, ali ja još uvek nikog ne vidim).

"Both" se upotrebljava za lica, ţivotinje i stvari. Glagol je uvijek u mnoţini:

both came to see me (oboje su došli da me vide);

two artists have exhibited their paintings; works of both are of great value (dva slikara su
izlagali svoje slike, radovi obojice su od velike vrednosti).

"Much" se upotrebljava kada je u pitanju velika količina. Upotrebljava se samo u jednini

(kolektivno):

much has been said, but in vain (mnogo je bilo rečeno, ali uzalud).

"Many" se upotrebljava za neodreĎeni broj lica, ţivotinja i stvari. Glagol je samo u mnoţini:

many will come, and still more will leave (mnogi će doći, ali još više njih će otići).

Sve što je rečeno za "much" i "many" vaţi za njihove komparative i superlative (more i most).

"Nobody" i "no one" znače isto i upotrebljavaju se samo u jednini u smislu: niko, nijedna osoba,
nijedno lice:
nobody has come at all (niko nije dolazio uopće),
in this work I had nobody's assistance (u ovom poslu niko mi nije pomogao).

"Nothing" se upotrebljava samo u jednini u smislu "no thing" (ništa):

nothing has been said about this (ništa nije rečeno o tome).

"One" se upotrebljava za lica u jednini. Znači neko neodreĎeno lice:

one never knows what will happen to one (nikad se ne zna, šta će se čoveku dogoditi).

"Others" je zamenica koja se upotrebljava za lica, ţivotinje i stvari i javlja se samo u mnoţini:

I suggested to go, others said I should stay (predloţio sam da odem, drugi su rekli da
ostanem).

"Another" se upotrebljava za lica, ţivotinje i stvari i javlja se samo u jednini:

one came at once, another after some minutes (jedan je stigao odmah, drugi poslije
nekoliko minuta).
- 68 -
(11.) Red rieči - Word order

Imenice u engleskom jeziku nemaju nastavaka za padeţe (osim za genitiv), zato se njihovo
značenje često odreĎuje mestom na kojem stoje u rečenici. Engleski jezik je veoma precizan u
redu, odnosno rasporedu reči u rečenici, jer od toga zavisi jasnoća i tačnost izraţavanja misli.

Na prvom mestu je subjekt (S), pa predikat (P), zatim objekt (O) i na kraju dolaze priloške odredbe
za način (PN), mesto (PM) i vreme (PV).

My daughter (S) reads (P) newspaper (O) very carefuly (PN) in her room (PM) every day (PV).
(moja ćerka čita novine veoma paţljivo u svojoj sobi svaki dan)

U srpskom jeziku bi mogli promeniti red reči u gornjoj rečenici a da smisao ostane jasan, meĎutim
u engleskom to nije moguće jer nema razlike izmeĎu subjekta i objekta.

(12.) Skraćenice na internetu

Internet korisnici stvaraju potpuno nov način pisanja engleskog jezika. U e-mailovima, na forumima
i chatovima zbog brţeg pisanja nastaje sve više čudnih ali interesantnih skraćenica.

aamof = as a matter of fact

aka = also known as
asap = as soon as possible
b4 = before
b4n = bye for now
btw = by the way
cul8er = see you later
damhik = don't ask me how I know
eta = estimated time of arrival
f2f = face to face
gf = girlfriend
gmt = Greenwich Mean Time
hth = hope this helps
icbw = I could be wrong
iykwim = if you know what I mean
jam = just a minute
k = okay
lol = laughing out loud
lmk = let me know
mcibty = my computer is better than yours
oic = oh I see
pls = please
plz = please
re: = reply:
rotfl = rolling on the floor
ruok = are you ok?
q = queue
rumf = are you male or female?
uok = you ok?
vr = virtual reality
wdymbt = what do you mean by that?
y2k = year 2000

- 69 -
(13.) Britansko i američko pisanje - British and American writing

Glavne razlike u britanskom i američkom pisanju engleskog navedeni su u sljedećoj tabeli.

britanski američki

U britanskom pisanju, krajnje -l u

prošlom vremenu se uvek rebel > rebelled rebel > rebelled
udvostručava ako dolazi posle vokala, travel > travelled travel > traveled
bilo da se nalazi u naglašenom ili
nenaglašenom slogu, dok se u
američkom udvostručava samo u
naglašenom slogu.

Neke reči završavaju u britanskom na centre center

-tre, a -ter u američkom, npr: theatre theater

Neke reči završavaju na -ogue u analogue nalog

britanskom, a na -og u američkom: catalogue catalog

Neke reči završavaju na -our u colour color

britanskom, a na -or u američkom: labour labor

Neki glagoli završavaju na -ize i -ise u realise, realize realize

britanskom, a u američkom samo na - harmonise, harmonize
ize: harmonize

(14.) Pisanje velikih slova - Writing of capital letters

U engleskom jeziku koristimo velika slova da bi istaknuli vaţne reči. Velika slova su deo gramatike
koji uvek sledi svoja pravila, ne postoji lista izuzetaka koju treba zapamtiti, što olakšava učenje
ovog jezika. Sve što trebate je:
naučiti pravila
slediti pravila

MeĎutim, kod internet korisnika, na raznim reklama, grafitima itd. videćete odstupanja od ovih
pravila, što svakako ne znači menjanje istih. Veoma je bitno ispravno pisati ako ţelite da čitalac
ima visoko mišljenje o vama.

1) Prvo slovo rečenica se piše velikim slovom.

We saw the accident from the distance.
The quick brown fox jumped over the lazy dog.

2) Lična zamenica I (ja) se uvek piše velikom slovom, na bilo kojem mestu u rečenici.
I like horror films.
Mary and I went to the beach together.

- 70 -
Pored ovih slučajeva, velikim slovom pišemo:

3) imena ljudi i mesta:

Peter
Susan
Bosnia
Jupiter

4) titule:
Mr Finnegan
Mrs Edgeware
Ms Johnson
Dr Jacobs
Major Fingleton
the Director General

5) dani, meseci, praznici:

Monday
Friday
July
December
Ramadan
Christmas

6) nacije i regioni, jezici, religije i etničke skupine:

a German car
the Scandinavian countries
She speaks Russian and Chinese
a Muslim cleric
the Aboriginal people

7) nazivi knjiga, magazina, filmova, pjesama itd.

War and Peace
Rolling Stone
the New Statesman
Citizen Kane
Stairway to Heaven
the Mouse Trap

8) prvo slovo indirektnog (neupravnog) govora mora početi velikim slovom:

The president said: "Ask not what your country can do for you."
"Who's been sleeping in my bed?" Pappa Bear cried.

(15.) Znaci interpunkcije - Punctuation

the full stop, period (.) - tačka
the comma (,) - zarez
Tačka - The full stop or period the semi-colon (;) - tačka zarez
Zarez - The comma the colon (:) - dvotačka
Dvotačka - The colon the mark of interrogation, question mark (?) - upitnik
Tačka-zarez - The semicolon the mark of exclamation (!) - uzvičnik
Upitnik - The question mark inverted commas, quotation marks (" ") - navodnici
brackets () ili [] - zagrade
the hyphen (-) - crtica
the dash (—) - duţa crtica;
the apostrophe (') - apostrof
asterisks (***) - zvezdice
diaeresis (..) - dve tačke
- 71 -
(15.1.) Tačka - The full stop or period

- Tačku stavljamo na kraj rečenice:

She is sleeping. (ona spava)

I was in England. (bio sam u Engleskoj)

- Tačku koristimo u skraćenicama, ako zadnje slovo skraćenice nije isto kao i kod skraćene reči:

Co. (company - kompanija)

etc. (et cetera - i tako dalje)

- Tačku ne koristimo kod skraćenica kod kojih je zadnje slovo isto kao kod skraćene reči:

Ltd (Limited)
Manchester Utd (United)
St (Saint)

Ova pravila o skraćenicama ne poštuju svi, i ponekad predstavlja pitanje stila. MeĎutim,
preporučuje se da budete dosledni, ako odlučite pisati tačku poslije Ltd. i sličnih primera, pišite je u
celom tekstu.

(15.2.) Zarez - The comma

Zarez se koristi da pri izdvajanju pojedinih reči, fraza i klauza u rečenici.

1) Koristimo ga da razdvojimo tri ili više reči pri nabrajanju. Zarez prije zadnje reči se ne mora
pisati.

 John played handball, hockey, and football in high school. (John je igrao u
rukomet, hokej, i fudbal u školi)

2) Zarez razdvaja dva ili više prideva, koji dolaze jedan za drugim, ako oni mogu zameniti
mesta a da se ne promeni značenje rečenice:

 The sunny, cool day was perfect for lying in the dark green grass. (sunčano, toplo
vreme je bilo odlično za izleţavanje na tamno-zelenoj travi)

Primjetite, da izmeĎu "dark" i "green" nema zareza, jer ovi pridevi ne mogu zameniti mesta.
Trava nije "zelena" i "tamna", ona je "tamno zelena".

3) Zarez razdvaja uvodni pozdrav (greeting or salutation) od poruke, te se koristi u potpisu

posle reči: Yours truly, Yours sincerly, Best wishes itd.

 Dear Jane,

message
message
message

Best wishes,
Jack Brown

4) Zarez razdvaja pitanje (question tag) od ostatka rečenice:

 You locked the car, didn't you? (zaključao si auto, zar ne?)

- 72 -
 5) Zarez iza kojeg dolazi dopunski veznik (coordinative conjunction: and, but, or, for, nor, yet,
so) razdvaja dve nezavisne klauze:

 Ron wore cowboy boots, and Jeff wore tennis shoes. (Ron je nosio kaubojske
čizme, a Jeff je nosio tenisice)

6) Kada zavisna dolazi ispred nezavisne klauze odvajamo je zarezom:

 When the meeting was over, the refreshment committee served coffee and cake
before everyone went home. (kada je sastanak bio završen, osoblje je
posluţilo kafu i kolač prije nego su svi otišli kući)
Primetite da nema zareza izmeĎu "coffee" i "cake", zato što zavisna klauza dolazi posle
nezavisne klauze.

7) Zarezom se odvaja uvodna fraza, te izraz ubačen u rečenicu koji ne donosi neku presudnu
informaciju:

 On my way to school, I met three of my classmates coming out of the subway.

(na putu prema školi, izlazeći iz podzemne sreo sam troje školskih kolega)

 Texans, as you know, are often the subject of jokes. (teksašani, kao što
znate, su često predmet šale)

 Eddie will, in spite of my wishes, travel to Russia. (Eddie će, uprkos mojim
ţeljama, putovati u Rusiju)

(15.3.) Dvotačka - The colon

Dvotačka se koristi:

1) pre uvoĎenja liste pri nabrajanju:

 They must have: books, papers and pens. (Oni moraju imati: knjige, papire i
olovke)

2) pre formalnog pitanja u rečenici:

 The question is: what are we doing? (pitanje je: šta radimo?)
 He opened the meeting with the words: "War is upon us!" (počeo je
sastanak rečima: "rat je pred nama!")

3) pre klauze koja dolazi posle rečenice i daje njeno objašnjenje:

 His motives are clear: he intends to become a dictator. (njegovi motivi su jasni,
on nastoji postati diktator)

4) da se posebno naznači vaţna reč u rečenici:

 King Midas cared for only one thing: gold. (kralj Midas je brinuo samo za jednu
stvar: zlato)

5) posle uvodnog pozdrava u poslovnom pismu:

 Dear Ms. Weiner:

6) pri pisanju podataka:

 Title: Principles of Mathematics: An Introduction

Reference: Luke 3:4-13
Numerals: 8:15 P.M.
- 73 -
(15.4.) Tačka-zarez - The semicolon

Tačku-zarez koristimo:

1) izmeĎu dve nezavisne klauze (rečenice) koje nisu povezane dopunskim veznikom (and,
but, or, nor, for, so, yet):

 People are usually willing to give advice; they are much less inclined to take it.
(ljudi obično rado daju savete; mnogo su manje zainteresirani da ih prime)

2) izmeĎu dve nezavisne klauze (rečenice) koje su povezane sa veznim prilogom (however,
nevertheless, furthermore, then, therefore, moreover, thus, etc.):

 Today people can buy what they want from supermarkets, department stores, and
discount stores; but in Colonial days, when such conveniences did not exist, people
depended on general stores and peddlers.

3) izmeĎu reči koje nabrajamo, ako one sadrţe zarez:

 The newly elected officers of the group are Thomas Mann, president; Emily
Dickinson, vice-president; James Joyce, secretary; and Leo Tolstoy, treasurer.

(15.5.) Upitnik - The question mark

Upitnik stavljamo na kraju direktnog pitanja.

Where are you? (gde si?)

Who wrote that book? (ko je napisao tu knjigu?)
He shouldn't have quit his diet, should he? (nije trebao prekinuti svoju dijetu, zar ne?)

Pazite da ne stavite upitnik na kraju indirektnog pitanja.

The instructor asked the students what they were doing. (učitelj je pitao učenike šta će
raditi)
I asked my sister if she had a date. (upitao sam sestru ima li sastanak)

- 74 -
(16.) Lista najčešćih imenica koji imaju nepravilne oblike u množini

Singular Plural

abyss abysses
alumnus alumni
analysis analyses
aquarium aquaria
arch arches
atlas atlases
axe axes
baby babies
bacterium bacteria
batch batches
beach beaches
brush brushes
bus buses
calf calves
chateau chateaux
cherry cherries
child children
church churches
circus circuses
city cities
cod cod
copy copies
crisis crises
curriculum curricula
deer deer
dictionary dictionaries
domino dominoes
dwarf dwarves
echo echoes
elf elves
emphasis emphases
family families
fax faxes
fish fish
flush flushes
fly flies
foot feet
fungus fungi
half halves
hero heroes
hippopotamus hippopotami
hoax hoaxes
hoof hooves
index indexes
iris irises
kiss kisses
knife knives
lady ladies
leaf leaves
life lives
loaf loaves
man men
mango mangoes
memorandum memoranda
mess messes
moose moose
- 75 -
motto mottoes
mouse mice
nanny nannies
neurosis neuroses
nucleus nuclei
oasis oases
octopus octopi
party parties
pass passes
penny pennies
person people
plateau plateaux
poppy poppies
potato potatoes
quiz quizzes
reflex reflexes
runner-up runners-up
scarf scarves
scratch scratches
series series
sheaf sheaves
sheep sheep
shelf shelves
son-in-law sons-in-law
species species
splash splashes
spy spies
stitch stitches
story stories
syllabus syllabi
tax taxes
thesis theses
thief thieves
tomato tomatoes
tooth teeth
tornado tornadoes
try tries
volcano volcanoes
waltz waltzes
wash washes
watch watches
wharf wharves
wife wives
woman women

- 76 -
(17.) Izgovor – ’Pronunciation’ (kopirano iz pdf e-knjige)

Učeći strani jezik, učenik je sklon da svaki pojedini glas izgovara veoma jasno. U engleskom
jeziku, meĎutim, to ne treba da radite. Naglašeni, ’bold’-irani, slog engleskih reči izgovara se s
posebnom snagom, na štetu nenaglašenih slogova koji gube svoju punu vrednost, pa se njihov
samoglasnik najčešće pretvara u poluglas „ə―. Uzmimo reči ’tailor’ (krojač) i ’sister’ (sestra). Zvršni
glas im je isti, uprkos različitom pisanju.
U duţim rečima ova razlika dolazi još više do izraţaja. Tako se ’ate’ (prošlo vreme od glagola
„jesti―) izgovara „eit―, ali u višesloţnim rečima isti takav završetak svodi se na „t―: ’doctorate’
(doktorat).

(17.1.) Naglasak.

Većina engleskih reči, sa dva ili više slogova, ima jedan naglašen slog, a ostali slogovi su
nenaglašeni. MeĎutim, ima višesloţnih reči koje imaju dva naglaska, jedan jači i jedan nešto slabiji.
Ne postoje sigurna pravila po kojima bismo mogli odrediti koji je slog u nekoj reči naglašen. Od
pravila o naglasku ima izuzetaka.
Sve jednosloţne reči izgovorene pojedinačno naglašene su, te se u fonetskoj transkripciji
(MeĎunarodno društvo za fonetiku) znak za naglasak ne stavlja. U rečenici, mnoge od
jednosloţnih reči mogu biti nenaglašene, naročito ako su predlozi ili veznici.
U dvosloţnim i trosloţnim rečima naglasak je obično na prvom slogu, ali i tu ima mnogo
izuzetaka: u glagolima je naglasak češće na krajnjem slogu; u rečima koje se završavaju
na ’-tion’ naglasak je na slogu ispred ’-tion’, itd.
Izgovor engleskog jezika različit je u raznim krajevima u kojima ljudi govore engleski kao maternji
jezik (Velika Britanija, SAD, Australija, Novi Zeland, zemlje u kojima ţive engleski kolonisti).
Engleski različito izgovaraju i razni društveni slojevi. MeĎutim, svi oni stavljaju naglasak na isti
slog, bili oni iz Londona ili Glazgova, Njujorka ili Melburna, bili oni berači pamuka u Kaliforniji ili
profesori univerziteta na Oksfordu ili Kembridţu. Stoga je za savlaĎivanje engleskog jezika
važnije da upamtite koji je slog naglašen (vidi ’Words – Pronunciation’) nego da savršeno
izgovarate pojedine glasove.
Zato, obratite paţnju pri čitanju tekstova i slušanju izgovora spikera u ovoj elektronskoj knjizi, u
kojoj su naglašeni slogovi naznačeni masnim (’bold’-iranim) slovima.

(17.2.) Samoglasnici – ’Vowels’

U engleskom jeziku samoglasnika ima znatno više i njihov izgovor je drukčiji nego u srpskom.
Ubrzo ćete videti da svako od slova: ’a, e, i, o, u’ moţe da bude znak za više glasova,
samoglasnika ili dvoglasnika. To ne treba da vas plaši. Postepeno ćete se u tome snaći, ne
koristeći fonetske znake, slušajući paţljivo izgovor vaših spikera.

- 77 -
(17.3.) Dvoglasnici – ’Diphthongs’

Pored samoglasnika, u engleskom jeziku postoje i dvoglasnici. Dvoglasnik je u stvari niz

samoglasnika izgovorenih u jednom dahu. Oni se slivaju ujedno i naše uho razlikuje samo prvi i
poslednji samoglasnik. Prvi galas u engleskom dvoglasniku je duţi i naglašeniji od drugog.

(17.4.) Suglasnici – ’Consonants’

Suglasnici se u engleskom jeziku obično jasno i snaţno izgovaraju. U poreĎenju s našim jezikom
slabije se izgovara ’h’. Ne bismo mogli da kaţemo da se izgovor ostalih suglasnika podudara sa
izgovorom istih suglasnika u našem jeziku, razlike postoje izmeĎu engleskog i srpskog ’t, p ,r ,l’ i
drugih, ali one nisu tako velike da vas Englez ne bi razumeo ako ih ne izgovorite potpuno pravilno.
Slušajte paţljivo izgovor spikera, obratite posebnu paţnju na izgovor naglašenih slogova, i nastojte
da što pribliţnije podrţavate govor izvornog spikera.
Neki od suglasnika ne postoje u srpskom jeziku. Ne brinite zbog toga, multidimenzionalna metoda
je tu da vam pomogne, fonetska transkripcija i njeni simboli vam uopšte nisu potrebni, jer će
tekstovi lekcija biti pročitani i ponovljeni od strane spikera u svakom trenutku kada to poţelite.

- 78 -
(17.5.) Više suglasnika – ’More Consonants’

(17.6.) Transkripcija izgovora.

Po ovoj metodologiji, fonetska transkripcija vam uopšte nije potrebna. Ali, potrebno je da
napomenemo da pravopis engleskog jezika znatno odstupa od izgovora. Pravila za izgovor gotovo
i nema, a ukoliko i postoje, izuzeci su toliko česti i mnogobrojni da se ne bi ni isplatilo učiti pravila.
Pomoćno sredstvo za savlaĎivanje izgovora ovde vam je čitanje, tj. govor izvornih spikera. Još
jednom da napomenemo: ako dobro obraćate paţnju na naglašene – boldirane slogove (vidi
’Words – Pronunciation’) i istovremeno paţljivo slušate čitanje spikera, čiji su glasovi odvojeni
različitim bojama (uglavnom: muški – crna, ženski – plava), vi ćeteubrzo izgovarati engleski na
zadovoljavajući način i biće vam lako da razumete glasove bilo u ţivom govoru, bilo sa kompjutera,
radija ili televizije.
Ova elektronska knjiga počinje pred lekcijama ’Everyday English’ - Svakodnevni engleski sa
„nultom lekcijom―, što svakako nije uobičajeno. Nulta lekcija je, u stvari, bila prva lekcija ranijeg
izdanja „Engleskog bez muke―, koja počinje čuvenom rečenicom ’My tailor is rich’ – „Moj krojač je
bogat―. Za nas je to prijatno podsećanje na nekadašnji čuveni ’bestseler’, a za vas najbolji mogući
uvod u učenje engleskog jezika.

(18.) Glasovi engleskog jezika (Fonetika)

Engleski jezik se govori u gotovo svim zemljama sveta, bilo kao maternji, bilo kao drugi ili strani
jezik, i zbog toga ima mnogo varijanata (britanska, američka, australijska itd.) koje se meĎusobno
razlikuju na mnogo načina, a naročito u izgovoru. Na ovom kursu ćemo upotrebljavati standardni
izgovor (Received ili Standard Pronunciation) engleskog jezika koji se govori u Velikoj Britaniji i koji
koristi najveći broj ljudi širom sveta.
Postoji mnogo glasova u engleskom jeziku koji se razlikuju od glasova u srpskom jeziku, a to
proističe iz činjenice da engleski pravopis (spelling) nije „fonetski―, kao što je to srpski. To znaci da
Vukovo pravilo: „Piši kao što govoriš, čitaj kako je napisano!― ne vaţi za engleski jezik, jer svakom
glasu ne odgovara samo jedno slovo, nego su isti glasovi predstavljeni različitim slovima ili
kombinacijama slova. Ne moţe se reći da u engleskom jeziku ne postoje pravila za čitanje,
odnosno pisanje, ali zbog postojanja velikog broja izuzetaka, vrlo je teško govoriti o pravopisnim
pravilima. Zbog toga je jako bitno da se od početka vodi računa o tome kako se svaka nova reč
piše ili izgovara. Na ovom kursu koristićemo simbole fonetske azbuke MeĎunarodnog fonetskog
udruţenja da bi prikazali izgovor reči.
Fonetski izgovor ili transkripcija reči uvek se piše malim štampanim slovima i u sledećim
zagradama: / / ili [ ].
U glasovnom sistemu engleskog jezika razlikujemo samoglasnike ili vokale (vowels), dvoglasnike
ili diftonge (diphtongs) i suglasnike ili konsonante (consonants).

- 79 -
(18.1.) SAMOGLASNICI (VOWELS)

Samoglasnici su glasovi prilikom čije artikulacije vazduh koji dolazi iz pluća prolazi kroz usta
slobodno, ne nailazeći na prepreke. Pošto se rezonacija usne duplje menja tako što usne i jezik
zauzimaju razlicite poloţaje, to nam omogućava da proizvedemo razne samoglasnike.

U engleskom jeziku ima dvanaest samoglasnika:

/i:/ /i/ /e/ /Q/ /α:/ /Ќ/ /Ќ:/ /u/ /u:/ /Г/ /«:/ /«/
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Znak /:/ iza samoglasnika produţava trajanje glasa. Kvalitet samoglasnika najviše odreĎuje poloţaj
jezika u usnoj duplji. Ukoliko se najviši deo jezika nalazi u prednjem delu usne duplje, onda je
samoglasnik ‚prednji’, ako je u središnjem delu samoglasnik je ‚centralni’, a ako je u zadnjem delu
samoglasnik je ‚zadnji’. U zavisnosti od toga koliko je jezik podignut, odnosno koliko zbog svog
poloţaja zatvara usnu duplju, samoglasnici se dele na ‚zatvorene’ i ‚otvorene.

Poloţaj usana je drugi bitan faktor koji utiče na kvalitet samoglasnika. Usne prilikom izgovora
samoglasnika mogu biti:

a) razvučene - za samoglasnike: /i:/, /i/, /e/.

b) neutralne - za samoglasnike: /Q/, /α:/, /Г/, /«:/, /«/

c) zaokrugljene - za samoglasnike: /Ќ/, /Ќ:/, /u/, /u:/

ENGLESKI SAMOGLASNICI KROZ PRIMERE

1. /i:/ tea /ti:/ - čaj 7. /Ќ:/ all /Ќ:l/ - svi

sheep /Si:p/ - ovca shore /SЌ:/ - obala

leave /li:v/ - napustiti horse /hЌ:s/ - konj

2. /i/ it /it/ - to 8. /u/ book /buk/ - knjiga

clinic /klinik/ - klinika full /ful/ - pun

ugly /’Гgli/ - ruţan bush /buS/ - grm

3. /e/ yes /jes/ - da 9. /u:/ too /tu:/ - takoĎe

ten /ten/ - deset hoof /hu:f/ - kopito

rest /rest/ - odmor cool /ku:l/ - prohladan

4. /Q/ man /mQn/ - čovek 10. /Г/ bus /bГs/ - autobus

lack /lQk/ - nedostatak cup /kГp/ - šoljica

apple /’Qp«l/ - jabuka shut /SГt/ - zatvoriti

- 80 -
5. /α:/ car /kα:/ - auto 11. /«:/ girl /g«:l/ - devojka

part /pα:t/ - deo bird /b«:d/ - ptica

half /hα:f/ - pola herd /h«:d/ - krdo

6. /Ќ/ on /Ќn/ - na 12. /«/ address /«’dres/ - adresa

shop /SЌp/ - prodavnica able /’eib«l/ - sposoban

hot /hЌt/ - vruće handsome /’hQns«m/ - zgodan

(18.2.) DVOGLASNICI (DIPHTONGS)

Dvoglasnik je glas koji se sastoji od dva samoglasnika meĎusobno povezana u jedan slog. U svim
engleskim dvoglasnicima prvi element je duţi i naglašen, dok je drugi kraći i ne naglašen.

U engleskom jeziku ima 8 dvoglasnika:

/ei/ /ai/ /Ќi/ /au/ /«u/* /i«/ /E«/ /u«/

1 2 3 4 5 6 7 8

*Napomena: U nekim rečnicima i udţbenicima ovaj diftong se obeleţava kao /Ќu/.

Kvalitet prvih elemenata dvoglasnika /ei/, /E«/, /ai/ i /au/ je vrlo sličan kvalitetu srpskih
samoglasnika e i a.

Prvi element dvoglasnika /Ќi/ najbliţi je engleskom samoglasniku /Ќ/.

Prvi element dvoglasnika /«u/ izgovara se kao engleski samoglasnik /«/.

Prvi elementi dvoglasnika /i«/ i /u«/ imaju vrednost engleskih samoglasnika /i/ i /u/.

Drugi element dvoglasnika /ei/, /ai/, /Ќi/ ima vrednost engleskog samoglasnika /i/.

Drugi element dvoglasnika /au/ i /«u/ ima vrednost engleskog samoglasnika /u/. Kod ovih
dvoglasnika drugi element je vrlo slabo izraţen.

Kod dvoglasnika /i«/, /E«/ i /u«/ drugi element je jednak engleskom samoglasniku /«/.

Svi engleski dvoglasnici su nešto duţi na kraju reči i ispred zvučnih suglasnika, a kraći ispred
bezvučnih suglasnika.

ENGLESKI DVOGLASNICI KROZ PRIMERE

1. /ei/ late /leit/ - kasno 5. /«u/ ocean /«uS«n/ - okean

cake /keik/ - kolac hotel /h«u’tel/ - hotel

grape /greip/ - groţĎe joke /dZ«uk/ - sala

2. /ai/ right /rait/ - desno 6. /i«/ here /hi«/ - ovde

kite /kait/ - zmaj clear /kli«/ - jasan

ice /ais/ - led ear /i«/ - uvo

- 81 -
3. /Ќi/ soil /sЌil/ - tlo 7. /E«/ mare /mE«/ - kobila

boy /bЌi/ - dečak chair /tSE«/ - stolica

coin /kЌin/ - novčić rare /rE«/ - redak

4. /au/ cow /kau/ - krava 8. /u«/ tour /tu«/ - obilazak

shout /Saut/ - vikati doer /du«/ - vršilac

doubt /daut/ - sumnjati your /ju«/ - vaš, tvoj

(18.3.) SUGLASNICI (CONSONANTS)

Suglasnici su glasovi koji nastaju kad vazduh prilikom prolaza kroz usnu duplju na svom putu
nailazi na neku prepreku. U engleskom jeziku ima 24 suglasnika. Prema načinu obrazovanja
mozemo ih podeliti na sledeće grupe:

1. PRASKAVI SUGLASNICI (PLOZIVI) 4. SLOŢENI SUGLASNICI (AFRIKATI)

zvučni bezvučni zvučni bezvučni

/b/ /p/ /dZ/ /tS/

/d/ /t/
/g/ /k/

2. STRUJNI SUGLASNICI (FRIKATIVI) 5. NOSNI SUGLASNICI (NAZALI)

zvučni bezvučni /m/

/n/
/z/ /s/ /N/
/D/ /T/
/Z/ /S/
/v/ /f/
/r/ /h/

3. BOČNI SUGLASNICI (LATERALI) 6. POLUSAMOGLASNICI (POLUVOKALI)

/l/ /w/
/j/

Većina engleskih suglasnika je slična ili ista kao srpski, a ovde ćemo ukazati na one koji se
razlikuju od suglasnika u srpskom jeziku.

/d/ Englesko /d/ je tvrĎi glas od srpskog d. Obrazuje se tako što se vrhom jezika pritisne mesto
neposredno iza prednjih gornjih zuba, pa se onda jezik odvoji i vazduh sakupljen u ustima ispusti.

/t/ Englesko /t/ je za razliku od srpskog t aspirovano. Obrazuje se na isti nacin kao englesko
/d/, s tim što je za razliku od njega /t/ bezvučan suglasnik.

/p//k/ Ovi engleski glasovi su za razliku od srpskih aspirovani i tvrĎi.

/h/ Englesko /h/ je mekše i manje čujno od srpskog h. U nekim slučajevima se gotovo i ne čuje.
Podseća na snaţnije disanje.

- 82 -
/r/ Prilikom izgovora ovog glasa vrh jezika je podignut ka tvrdom nepcu, a njegov ostali deo se
drţi dosta nisko u ustima. Kod izgovora srpskog r vrh jezika moze da vibrira (treperi), što nije slučaj
sa engleskim /r/.

/v/ Obrazuje se kad se gornjim zubima pritisne spoljni deo donje usne. Trenje je veće nego za
srpski glas v.

/D//T/ Ovi glasovi se obrazuju kad se vrh jezika stavi ovlaš na samu ivicu gornjih zuba sa
unutrašnje strane, s tim što se ispod njih ostavi mali prolaz za vazduh. Vrh jezika moze biti i blago
isturen. Ako pri propuštanju vazdušne struje glasne ţice trepere, izgovoricemo zvučni suglasnik
/D/, a ako su glasne ţice relativno mirne, izgovoricemo bezvučno /T/.

/S/ U poreĎenju sa srpskim љ ovaj engleski suglasnik je tamniji i mekši.

/Z/ Tamnije i mekše je od srpskog ћ.

/l/ U engleskom jeziku postoje dve varijante glasa /l/: svetlo /l/ i tamno /l/. Svetlo /l/ stoji ispred
samoglasnika i ispred /j/. Tamno /l/ stoji ispred suglasnika i na kraju reči. Prilikom izgovora obe ove
varijante vrh jezika se nalazi odmah iza zuba, samo se menja poloţaj njegovog ostalog dela. Kod
svetlog /l/, koje je slično srpskom, srednji dio jezika se uzdiţe prema tvrdom nepcu i nalazi se u
poloţaju jedne vrste samoglasnika /u/.

/tS/ Ovaj suglasnik je na pola puta izmeĎu srpskog č i ć.

/dZ/ Ovaj suglasnik je na pola puta izmeĎu srpskog dћ i Ď.

/N/ Najčesće se javlja ispred glasa /g/ i onda njegov izgovor ne predstavlja teškoću jer se i u
srpskom ovaj glas čuje kada se n nalazi ispred g i k (npr. tango, banka). MeĎutim, kada iza /N/ ne
slede ni /g/ ni /k/, ovaj glas je teţe izgovoriti čisto, bez pojave glasa /g/ na kraju.

/w/ Prilikom izgovora ovog glasa usne su isturene i zokruţene kao za srpski samoglasnik u, a
zatim se naglo prelazi na sledeći samoglasnik u reči.

ENGLESKI SUGLASNICI KROZ PRIMERE

1. /p/ pen /pen/ - naliv-pero 13. /s/ soon /su:n/ - uskoro

copy /kГpi/ - kopija sister /’sist«:/ - sestra

happen /’hQp«n/ - dogoditi se dress /dres/ - haljina

2. /b/ back /bQk/ - leĎa 14. /z/ zone /zЌun/ - zona

job /dZГb/ - posao roses /rЌuziz/ - ruţe

about /«’baut/ - oko busy /’bizi/ - zauzet

3. /t/ tea /ti:/ - čaj 15. /S/ ship /Sip/ - brod

city /’siti:/ - grad sure /Su(r)/ - siguran

better /’bet«:/ - bolje station /’steiSn/ -

- 83 -
4. /d/ ladder /’lQd«:/ - merdevine 16. /Z/ pleasure /’pleZ«/ - zadovoljstvo

day /dei/ - dan vision /’viZ«n/ - vid

odd /Гd/ - čudan garage /’gQrα:Z/ - garaţa

5. /k/ key /ki:/ - ključ 17. /h/ he /hi:/ - on

cock /kГk/ - pevac whole /hЌul/ - celina

school /sku:l/ - škola behind /bi’haind/ - iza

6. /g/ get /get/ - dobiti 18. /m/ hammer /’hQm «:/ - čekic

ghost /gЌust/ - duh mouse /maus/ - miš

big /big/ - veliki sum /s«m/ - šuma

7. /tS/ church / tS«:tS/ - crkva 19. /n/ nice /nais/ - prijatan

match /mQtS/ - šibica sun /s«n/ - sunce

nature /’neitS«:/ - priroda funny /f«ni:/ - smešan

8. /dZ/ judge /dZ«dZ/ - sudija 20. /N/ drink /driNk/ - piti

age /eidZ/ - doba ring /riN/ - zvono

soldier /’souldZ«:/ - vojnik long /lЌN/ - dug

9. /f/ fat /fQt/ - mast 21. /l/ love /lГv/ - ljubav

coffee /’kЌfi:/ - kafa feel /fi:l/ - osećati

half /hα:f/ - pola hello /he’l«u/ - zdravo

10. /v/ move /mu:v/ - preseliti 22. /r/ red /red/ - crven

very /’veri/ - veoma sorry /’sЌri/ - oprostite

heavy /’hevi:/ - teţak right /rait/ - pravda

11. /T/ thing /TiN/ - stvar 23. /j/ yet /jet/ - ipak

author /’ЌT«:/ - autor use /ju:s/ - upotreba

month /mГnT/ - mesec beauty /’bju:ti:/ - lepota

12. /D/ this /Dis/ - ovo 24. /w/ one /w«n/ - jedan

other /’«D«:/ - drugi wet /wet/ - vlaţan

with /wiD/ - sa queen /kwi:n/ - kraljica

- 84 -