TRK ANAYASA HUKUKU STES

www.anayasa.gen.tr Kemal Gzler

TEKLTI ESASYE KANUNU

Kanun No: 85
Kabul Tarihi: 20 Knunusani 1337 (20 Ocak 1921)
Dstur, nc Tertip, Cilt 1, s.196-199. Ceride-i Resmiye, 7 ubat 1337 (1921)

Ceride-i Resmiye
2 Cemaziyelevvel 1339 7 ubat 1337 Numero: 85

TEKLTI ESASYE KANUNU

Mevadd Esasiye
MADDE 1 - Hakimiyet bilkayd art milletindir. dare usul, halkn mukadderatan bizzat ve bilfiil idare etmesi esasna mstenittir. MADDE 2 - cra kudreti ve teri salahiyeti milletin yegne ve hakiki mmessili olan Byk Millet Meclisinde tecelli ve temerkz eder. MADDE 3 - Trkiye Devleti, Byk Milleti Meclisi tarafndan idare olunur ve hkmeti "Byk Millet Meclisi Hkmeti" unvann tar. MADDE 4.- Byk Millet Meclisi, vilyetler halknca mntehap azadan mrekkeptir. MADDE 5 - Byk Millet Meclisinin intihab iki senede, bir kere icra olunur. ntihap olunan azann azalk mddeti iki seneden ibaret olup fakat tekrar intihap olunmak caizdir. Sabk heyet lyik heyetin itimana kadar vazifeye devam eder. Yeni intihabat icrasna imkn grlmedii takdirde itima devresinin yalnz bir sene temdidi caizdir. Byk Millet Meclisi azasnn herbiri kendini intihap eden vilyetin ayrca vekili olmayp umum milletin vekilidir. MADDE 6 - Byk Millet Meclisinin heyeti umumiyesi terinisani iptidasnda davetsiz itima eder.

MADDE 7 - Ahkm er'iyenin tenfizi, umum kavaninin vaz', tadili, feshi ve muahede ve sulh akti ve vatan mdafaas iln gibi hukuku esasiye Byk Millet Meclisine aittir. kavanin ve nizamat tanziminde muamelat nasa erfak ve ihtiyacat zamanaevfak ahkam fkhiye ve hukukiye ile adap ve muamelt esas ittihaz klnr. Heyeti Vekilenin vazife ve mesuliyeti kanunu mahsus ile tayin edilir. MADDE 8 - Byk Millet Meclisi, hkmetin inksam eyledii devairi kanunu mahsus mucibince intihap kerdesi olan vekiller vasitas ile idare eder. Meclis, icrai hususat iin vekillere vehe tayin ve ledelhace bunlar tebdil eyler. MADDE 9 - Byk Millet Meclisi heyeti umumiyesi tarafndan intihap olunan reis bir intihap devresi zarfnda Byk Millet Meclisi reisidir. Bu sfatla Meclis namna imza vaz'na ve Heyeti Vekile mukarreratn tasdika selhiyettardr. cra Vekilleri Heyet ilerinden birini kendilerine reis intihap ederler. Ancak Byk Millet Meclisi reisi Vekiller Heyetinin de reisi tabiisidir. dare MADDE 10 - Trkiye, coraf vaziyet ve iktisad mnasebet noktai nazarndan vilyetlere, vilyetler kazalara mnkasem olup kazalar da nahiyelerden terekkp eder. Vilyet MADDE 11 - Vilyet, mahalli umurda manevi ahsiyeti ve muhtariyeti haizdir. Harici ve dahili siyaset, er', adl ve asker umum, beynelmilel iktisad mnasebet ve hkmetin umum teklifi ile menafii birden ziyade vilyete mil hususat mstesna olmak zere Byk Millet Meclisince vaz'edilecek kavanin mucibince Evkaf, Medaris, Maarif, Shhiye, ktisat, Ziraat, Nafia ve Muaveneti timaiye ilerinin tanzim ve idaresi Vilyet ralarnn salhiyeti dahilindedir. MADDE 12 - Vilyet ralar, vilyetler halknca mntehap azalan mrekkeptir. Vilyet ralarnn itima devresi iki senedir. tima mddeti senede iki aydr. MADDE 13 - Vilyet ras, azas meyannda icra amiri olacak bir reis ile mutelif uabat idareye memur azadan teekkl etmek zere bir idare heyeti intihab eder. cra selhiyeti, daimi olan bu heyete aittir. MADDE 14 - Vilyette Byk Millet Meclisinin vekili ve mmessili olmak zere vali bulunur. Vali, Byk Millet Meclisi Hkmeti tarafndan tayin olunup, vazifesi devletin umumi ve mterek vezaifini ryet etmektir. Vali, yalnz devletin umumi vazaifile mahalli vezaif arasnda tearuz vukuunda mdahale eder.

 Kaza MADDE 15 - Kaza yalnz idar ve inzibat cz olup manevi ahsiyeti haiz deildir. daresi, Byk Millet Meclisi Hkmeti tarafndan mansup ve valinin emri altnda bir kaymakama mevdudur.

Nahiye MADDE 16 - Nahiye, hususi hayatnda muhtariyeti haiz bir manev ahsiyettir. MADDE 17 - Nahiyenin bir ras, bir idare heyeti ve bir de mdr vardr. MADDE 18 - Nahiye ras, nahiye halknca dorudan doruya mntehap azadan terekkp eder. MADDE 19 - dare heyeti ve nahiye mdr, nahiye ras tarafndan intihap olunur. MADDE 20 - Nahiye ras ve idare heyeti kaza, iktisad ve mal salhiyeti haiz olup bunlarn derecat kavanini mahsusa ile tayin olunur. MADDE 21 - Nahiye, bir veya bir ka kyden mrekkep olduu gibi bir kasaba da bir nahiyedir.

Umumi mfettilik MADDE 22 - Vilyetler, iktisad ve itima mnasebetleri itibariyle birletirilerek, umumi mfettilik ktalar vcuda getirilir. MADDE 23 - Umum mfettilik mntkalarnn umum surette asayiinin temini ve umum devair muamelatnn teftii, umumi mfettilik mntkasndaki vilyetlerin mterek ilerinde ahengin tanzimi vazifesi umumi mfettilere mevdudur. Umumi mfettiler Devletin umumi vezaifile mahall idarelere ait vezaif ve mukarrerat daimi surette murakabe ederler. Maddei mnferide bu kanun tarihi nerinden itibaren meri olur. Ancak elyevm mnakit Byk Millet Meclisi 5 Eyll 1336 tarihli nisab mzakere kanununun birinci maddesinde gsterildii zere gayesinin husulne kadar mstemirren mtemi bulunaca cihetle ibu Tekilt Esasiye Kanunundaki 4'nc, 5'inci, 6'nc maddeler gayenin husulne elyevm mevcut Byk Millet Meclisi adedi mrettebinin slsan ekseriyetle karar verildii takdirde ancak yeni intihabdan itibaren meriyl icra olacaktr. 10 Cemaziyelevvel 1339 - 20 Kanunusani 1337
Ceride-i Resmiye (7 ubat 1337, www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1.pdf

TRK ANAYASA HUKUKU STES www.anayasa.gen.tr Kemal Gzler