.

-i'
8 .
ve

. cu/ture & communicatlon

mcadelenin servenini Venedik," ABD rnekleriyle sonra yazar, gnmz kapitalist kitlesel retim ve giderek ticaret ve iin nemini. vurguluyor. Son olarak bu kitap blmne yer vermiyor, bunun yerine Nilgn gnmzn nemli olan Armand Matteladla Trke literatrde Beyin ve gibi Mattelart. istanbul Kltr Sanat des"tegiyle drt nce olan Kltr 22 - 24 Kasun tarihleri The Marmara Oteli'nde ve Trkiye yelerinin kltrel ile Avrupa amalayan "Kltrel Avrupa sempozyumunda, "Trkiye ve AB'de Kltrel oturumda yapmak zere geldi. bu MaUelar! medya ve ve yeni teknoloji.nin 'zerinde dururken son dneme vuran 11 Eyll degerlendirmelerini de bizlerle Buradan bir kez daha Nilgn Tutara Mattelart'la Kltr ve dergisi iin bu ve dnya dzeni iin ediyoruz. dergisi, demokratik ve rgtlenme . iin, der.gi editr her drt bir Ancak, nmzde- gnlerde iin derginin editr1gne bu iki bir bir ara veriyorum. Bana bu konuda gsteren ve kurulu yesi ve zellikle de destek olan nmzdeki dergiye editrlk kabul eden inal'a ok ederim.

ve

tekinin Temsili

Taneleri Gstergebilimsel zmlemesi

i
i

zet
Otekilikcinsel tercihleri. marjinalliQi. alt dl!gil. zamanda dinsel ve Ifksal de kapsar ve zerinde hassas '

konudur. Bu filmden biri olan

ve

Trk Taneleri

'Otekilik"

yzeyden derine dogru giden Ancak, bu zmlemeye geilmeden nce, filmin sresel iinde yer aldlg1194D-45 Trkiye'sinin SOsYal ve politik durumunun genel .hadanyta da olsa filmin can olan 1942 Vergisi

ieren pfk 3Z inceleme nesnesi olarak gstergebirimsel

nder Erkarslan izmir Teknoloji Enstits

Endstriyel Blm

Bu lm gibi ekonomik

zamanda Oznelerin. ekonomik gli. bonun iktidar ve formle edilerek. ekonomik ve politik ' .

A Semiotie Analysis of Hanun 'm, Taneleri: The Represantation of the Other

Abstract
'Othemess' does not only involve ethnk minorities; eovering alsa the religious and racial ditferenees. sexual preferences, marginalities. sub-eultures, deserves a sensilive This paper clloeses as abiec! of analysis one of the few Turkish movies wilh the cancep! of Taneleri !Tomris 1999), and .a1r:'s to analyse light OJ Greimas' methodology based on threeilhase approach from the surface to the of semanrie Wuetures. it became lo take a biief look ai the sociaL, polilical and economit situarion in Turkey 1940 and 1945 since the main story ot the film was based on the Wealth Tax imposed upon the minorities living in Turkey in 1942. The paper then moves on to the analysis of the relations economie power. sexuality. life and along with a of the interconnections arnnng po-.ver, ideology. and Ihrough ol the and economic rela!ions in

Kiiltiir ve sahip

" :

'.;

kltr ve

& communicatlOn cl .2002

Scl)

!
10 . kltr ve cu.fture & communicarioCl Erkarslan
remsill

J'

Tane/eri... ' 11

tekinin Temsili Taneleri Filminin Gstergebilimsel zmlemesi

"tekilik", son yirmi sosyal bilimler. terminolojisinde vurgulanan bir kavram olmakla beraber, olduka daha ok Bu emekleyen demokrasisinin dnemi olup, zamanda srecidir. Cumhuriyet devrimlerinin de olsa bir gzden ve hatta tabu haline .yeniden telaffuz bu dnem, etnik da yeniden gndeme. gelmesini bunda syleminin de' etkileri byktUr: "tekilik" cinsel tercihleri, alt kltrleri de iine alan bir kavramdu. Trke "teki" "Sz edilen ya da benzer iki nem ya da yer olan" 1995: 1205). da zere, bireyin y.a da nem uzakta o!'un ok nemsiz bir yoludur ve bu kelimenin kavramsal temele ana naktCJyl Grmezden hafife almak, nemsememek bireysel iinsarun yaratmazken, biimleri bir toplumsal grubu iin bir stnlk

.'

ierir. Genellerne yapmak gerekirse, "teki" kategorize' edilenler ya dinsel (Alevilik, vs.) ya cinsel lranseksellik vs.) ya da etnik (Yahudilik, Krtlk vs.) Kategorize etmenin, belirleme, kolayca etme gibi bir gerektir. Fen ve insan bilimlerinin pratik yararlar hemen hemen tmnde. ve kategorize ok nemli bir yer tutar. Biz ve onun "teki"nin bir grup srecinin de nedeni ve sonucudur. "Grup grubun grup ve yeleri ortak yelerinin bir Genellikle de ykldrler" (Tekeli, 1998: I).' Kevin ve Asu Aksoy'un Daniel Sibony'den "grubun sessizlik terimi ise temel ':Crubu tutan kcndi sembolik ve hakkmda sessiz kalmaya yeminli .. Grup sessiz kalmaya - o korumaya, bylelikle d!.! kendilerini ondan korumaya - brar. biraraya. (182). gelmesiyle Bu konunun incelenmesine, "tckilik" vizyana filmlerle tekrar gndeme gelmesi sonucunda karar giren Gu hareketJe, rnek olarak 1940'11 Trkiyesinde olarak uygulanan Vergisi olaylan konu (Tomris 1999). aJh film

12 . kltr ve

. eulture &

Erkars/an tekinin TemSJ1i Alsmdan

Taneleri...

13

1. 1940'11
anlamda daima bir

Taneleri ve Trkiyesi
ilgili her da analizidiL nk olarak kendini bir ve iktidar konumlar.

gayrimslimler ya da en genel ifadeyle kimler tespit etmek iin en verimli sonulad, tapu sicillerindeki ve kaynaklar, nfus vergi dairelerindeki Bu belgelerinin nemli bir yer belirtmek gerekir. Cumhuriyet'e gei>te. "teki"nin olduka ilgin sonular vermektedir. bir st kimlik olMak egemenli&nI etnik aidiyetlerini ve beljrlemekten ok, fethedilen blgelere iskan edilecek olan nfusun,

Trkiye'de

sorununu ele alan bir film zmlemesi de dnemin gzden geirmeksizin Bu rnek film olan HIIIIIIIl.'m filmi de, Trkiye'nin 194045 dnemin sosyopolitik ve ekonomik durumunun' incelenmesini zorunlu Bu dne:nin
belki de en nemlisi ise Vergisiydj.

J j

evresini grme

blgenin gereksinim duydullu insan potansiyeline uygunlullunu (meslek lespit etmeye yneliktir. Bir evip reisi ve erkek kaydedildigi bu toprak amac, reayalUn elindeki toprak belirlemeye ynelik ekonomik gerekeleri gayrimslim Bu n bilgilerin olursa, degerlendirilrnesi grlmektedir: Dinsel deg:erlendirmeye tabi Cumhuriye-ti'ni mozaik pir Devleti'ni mcadelesi ile' birlikte, Cumhuriyet dnemi tespitinin, temelde iki kategoride ve dilsel bir verilerin
,

Vergisi dnemin zerinde sonulara

konusundaki

byk baz

(stanbul baz

siyasi ve mali ticaret burjuvazisini olarak bu kaynaklar toplam vergi

ilki olan 1831 nfus,. Muslim, Reaya, Yahudi olarak S ayn grupta tasnif 18BI/f!J.I893 bu artarak 11 ayn grup rasnii Rum. Ermeni. Bulgu, Yahudi. latin. . Sryani Gayri Milslim ve lke nfus istatitiklerinde (SyriacsJ ikiye aynlarak Keldani Ye Sryani (00 Sy...",s] ve Maruniler ek.1enerek 13 grup tasnif 1906/7 tespit edilm grup 19'a MilsIim. Kazak,. Rum. Ermeni. Yahudi. Bulgar, Rum. Kalolik, Ermeni Protesta1\ Latin. Keldani, Yakubi
YI!

gayrimslimlerin bir sonucudur.

amac anadili (etnik aidiyeti) tespit

iilb ise
ve di\stl Grup Yilbano lke

1914

%70
belirtmektedir. "Toplanan verginin %65'ini gayrimslimler ve (Keyder, 1990: 94). Cemi! verileri de benzer sonular gstermektedir. Bu konudak.i temel eden kaynak ise dnemin Maliye Esat Tekeli'nin resmi yil da tekiler konusunun nesnel biimde incelenmesi iine dnemin resmi pek Eldeki veriler, devletin resmi konu o dnemde Trkiye'de grev yapan raporlar gibi ikinci ve nc el bilgiler da sonucudur, Bu "nesnel sonularla", znelolan bir filmin filmin film yzeyselolarak olarak dnemine ok, Trk verilerin birka ve tekiler
" i

yer
s.rp,
Nasturi. Drzi. Sryani dahil

Etnik

bir soruyla belirlenmesine ve ynelik sorular, Trkiye

aktaran DflC!ar., 1999: 26-27).

2

nfus Silyurunda 78 bin olan Musevi nuru."Unun 47

bini
bini 9 biri da diger

bilinli olarak Bunun yerine ana dil sorusuyla ve milliyetlerini belirleme yolu.tercih Ancak dilin herzaman lkemizde, bu ana dil ve sorunun milliyet ve analizi yapmak ok sonular venneyecektir. olan 1927 iddia gibi "tekiler"in . fazla sonucu Falih ifadesiyle 13.648.270 'bir cinsten bir ve bir mayadJn" idi . (aktaran Diindar, 1999;40),
. 1942 TBMM'de kabul edilen Kanunu' ile birlikte, gayrimslim

nfusun 70060'1 ikeL\ etkisiyle nfus

1965e nfusun :-o8O'i Yahudi

btn nfus iindeki 1927de %2.8 ik!'fl gittike

konusunu inceleme

Vergisi sosyal,

1945'te 'fo. 1.6'ya bu devam ederek 196O'da 19651.. %O.s::!:'e

i,

i
,
i
!

N kltr ve

cu/tu!e & .communication

Erkarslan' drekinin Temsili

Taneleri.. . 15

Bu!,;iin cem.lilt gre. 50 bin

. Enncni, 27 binYahudi ve 3 biil Rum nfus gffiyl' (Dndar, 1999: 138). 3

'''1943 llk TBlvll\il'de lGlbul edilen

Vergisi servet ve

ile

SilhiplerindL'1l servetleri ve

kilzilnlan zerinden bir defaya milhsus olmak zere bir vergi. ngruyardu. Yine Yilsap gare, kurulilGlk olm bkdir komisyonlan,
ykmllkleri ve vergi
AnGlk

vergi

itiraz
Uygulamada Muslmilll Trklere gsterilirken. ekonomide nemli rolleri Ol"ll gayri muslim ve bu Vergisi miktan derecede yksek tutuldu. yilndan. komisyonlann vergi ykmllklerini da, vergi miktolmu belirlemesinde de, siyaSiIl etki ve nfuzu[\, nemli rol oldu. Vergisi tahakkukunun ve verginin toplam gayn mslim ait belirtilmelidir. 13yleee iinde gayn muslim sermayesinin ok k,,?ullarda Musluman Trk sermayesine aktanlmas.
alanda biriken servetin yeniden aluunas. i<;in Toprak Mahsulleri Vergisi ist>, byk ld .., eski . vcrgisinin bir bt:nzcri

ve politik aynl anda Trkiye'nin politik. ve ekonomik da servetin el ve feodal izlerini Anadolulu ortaya gibi nemli neden Vergisi'nin nedeni olarak ne srlen, ve bte kapatma gerekeleri; enflasyonu uygulamanln neden refah seviyeSi de, etnik temeller zerinden, "... bin yoksul emeki vb.) bu vergiyi derken, Mslman emekiler bu vergiden muaf (Akar, 1999: 213). Enf!asyonist Kemal' Karpat'm da gibi, bilmez ve Anadolulu' sonucuydu (Karpat, 1967: 106). Fuat Trkiye sonu blmnde yeralan ise yapboz oyunun eksik tamamlar niteliktedir: "Nfus dil ve .din m bir veri gerektir. Trke "Mecburi "Trakya vb. tesadf Bunlar bize, politikalar gstermektedir" (137). . da olsa Vergisi'.nin ve dnemin ok genel ekonomik zel bir toplumsal etkileri konusunda soru Tarih toplumsal boyutun pek ok durumda gibi burada da retimin yorumlarla giderilmeye Tal/eleri; yazar Karakoyunlu'nun, dnemin toplumsal znel bir yorumudUL sinema ise bu yorumun, tekrar ykde kahramanlar giderek bir sosyal grubun bir yesi zamanda temsilcisi haline

1.1. Filmsel Anlam retim Srecinin Hanlm'm Taneleri incelenmesi:

Yn: Tomris Grnt Yn:
Senaryo: Eser: Turkeri

konuldu. Ama,

g..lirlerin
(Koak,

1990: nO--UI).

,Kail1l1mn Mzik: Tamer KlIrgu:

Hu/ya Sanat Ynetmeni: , Kostm:

Algz, Derya A/abora, Gveli Nurseli

Ziya lkenciler Akdcniz,

Ali Salim Film

Bros 1999

1.2. yk:
Tomris Karakoyunlu'nun filmi Taneleri (1999), daha iyi g eden ve atlama iinde, hikaye etmektedir. Bunu yaparken, evresinde elinde sinernatografik yk srecinde bulunan sermayenin Vergisi (1942) ile el devlet eliyle Trk burjuvazisinin konu edilmektedir.

1.3. Teknik Kodlar (Dz Anlamm Gsterenleri)

1.3.1. ereveleme

20 %15

ID

Tablo 1: Film

. Erkars/an

Temsili

Tane/eri... " 17

i,
:,1

16 ; kltr ve

eulturr:

&

eommunicarion

,I

d "

,j
II

keskin bir "teki"

Filmde, de bu sadece mekanlara Caddesi,

temsili kalan bir olursa, pan, klp, Ulusal

11

1.3,2,
doga! acmas"feri yakalamaya ynelik etkisini ve hlmin derinlik sahnelerinin dramatik'

':

ne Ynetmen mimari ile

mekan

dzenlendigi grlmektedir. Filmin simgeselolarak

tm, renk,

1.3.3 Renk
Filmin i ve renklerine buradaki rndr. pastel tanlardan Renk kodunun dnemin siyasi ve sosyal iin, bilinli bir tercihin mekan doygun ve

evi, gibi soJ.1 dnemine ait ya da ait, erken Cumhuriyet dnemi

Hatta bunlar ierisinde nemli yer tutan han, bir ge 17. erken 1S. ki Aksaray, Bebek, gibi tarihilerinin slup olarak' steril apartmanlar yeni bir izmekteydiler ve bu 'konutlann da filmde sosyal yesiydiler. Ancak ynetmen izleyiciyi zellikle modernitenin simgesi olan steril mekanlarda ok ok uluslu, zengin kltrn ve ticaret burjuvazisinin, de, Neo-Klasik dnem yky Modernlik, daha. ok izlerini ve mekanlardan ok nesnelerde sembolize edilmektedir; arabalar, piyano, duvardaki portre ve natrmortlar ,gibi... yknn Trk Anadolu'dan gelen yer olarak temsil 'Avrupa'ya, olmaya bir bir tesad'f ve deniz ile;ilk Can bir kyllkten yoksulluktan bir .. Neo-Klasik stilin egemen dekorasyona sahiptir. Bir yanda simgesi piyana ve resimler yer diger yanda yerlerdeki paha biilmez

parlak olmayan mavi ton egemendir.

1.3.4. i ve
i Mekanlar
Halit Bey'in Han evi levon'un evi Klp , Otomobil ii Yatak ,.,1ej'hane

Mekanlar
mekanlar
Mekanlar

Gart Taksim Caddesi

avlrJsu sokak
'!;

ve
sE:"lkiyal ncesi Tren Istasyonu n

kamp

"J

i,
i

Bey'in brosu e'li yatal:hanesi Nbeti ofisi

Karakolu

Modernitenin

etkisi, kendi ortaya kadar

t'
r'

. ::
,

yok eden kapitalist sisteminin de boyunca hi bir toplumun tek

ilgin bir sentezi; 19. saray zevkini i pasajlan ve bu pasajlardaki

Han, insan

18 . kltr ve

. cu/ture &

Erkarslan' tekinm TemsllS

'm Tanefen ..

19

ile olduka ilgin bir mekandu. sren bir (linear) hareket ve buna eden eki sesleri, bu filmin en dinamik biri yapar. zellikle cinayeti sahne, bu devinimin gerilim duygusunu Avludaki .ve arkadlardaki dinamizm geince hafiflerken, tuvaletteki cinayette, darbuka ve zil sesleri tekrar eki seslerini gerilimi hissetmesini saglar.
Filmin en nemli tecavze biri olan,

1.3.6. Efekt ve Mzik

Filmde yeralan efektler, filmsel sylevi, gerek benzer ona olan Tamer zgn filmin dramatik glendirmede nemli Filmin dramatik gznne kurgunun . ritmiyle, filmin zgn ritmi birbirlerini desteklemekte ve bu uyum filmin geneline olumlu

,1

sahnesi, rnek,:!n olarak bizi ilk kez

Halil Bey'in
gtrr. Burada

yer olan ve

Anadolu'Ye

. zincirleme

Anadolu'ya bir geri. me,kandaki

kesmeler stne kurulu olan filmde, bir ka herhangi bir Halit Bey'in iinde

sahnesinin

duvarlar, dar merdivenler ve pastaral grntler... Klp kalesi Ancak daima zamanda, Cumhuriyetin nemli temsil eder: Kemalist devrimde

simgelerinden biridir. bu birini de sekinlerin

. !

, i"

i II

I,

i
\,

,[

projesinin toplumsal, ve kltrel . Bahda sreci pazar ve bilimsel d.evrimler gibi bir dizi sonucunda Trkiye'de bu sre, ve ulus devlet kurma gibi henz belli bir tabana bir dizi gidip Ulus devlet ve milliyetilik ise bugn bile kolay zlemeyecek biimde toplumsal, kltreL. politik nfuz gereksinimi olan

..,

sahnede gibi, dramatik ieren durumlarda kurgunun ritmi ve ekimler Dramatik glendirmek iin Zamansal gznne ekim sreleri- uzun film, 03:54 sn. sonra, geriye bir ncesine; 1942'ye gider ve olay rgs kurulmaya Geriye' srecine sylev 1D:49'da biter ve filmsel yk, 1943 dner. Dir saati geriye obylar birbiri zamansal bir btnlk gsterir. Buna bu geriye iinde, tecavze gibi, araya giren zaman dilimlerine de rastlamak mmkndr.

2, Uygulama
filmi, A. J. zmleme yntemini Sylem :iimlemesi, :iimlt'mesi'nden bu yntemle, filmin szdizim. ve anlam eklernlemlenme modellerinin ortJy" edecek olan Jna eksCn zere ele yzeyden derine giden uygulayarak zmlerneye

1.3.5. Giysi ve Dekor

il
:\
!.

HIIIllm'llI kullarulan giysiler, 1940'11 Trkiyesindeki gnlk btnyle uyan giysilerdir. Dekor olarak seilen mekanlar, gerek

20 . kltr ve

eulrure &

Erkarslan tekinin Temsili A15lncfan

21

,. "
1"

i;'

Bu yntemi nesnesine uygularke.n, Tahsin Ycel'in ve Mehmet Rifat'm nemli Bir dnem filmi sebebiyle,

':J
.1

.,
eller

anlamda simgediL sahneleri, Fpm yk sresel' evrenin durumu

.j

i,
Li

ekonomik ve politik analizlerinde, ile fikir nemi Seil Bker'in, Greimas'm gstergeb!limsel zmleme yntemini filmlere bizim iin de nemli bir kaymik '

Kesit ii: Cinayet

Birinci kesitle ikinci kesiti birbirinden en nemli nedenlerinden biri, zamansal bir yeni bir yk sresel evrenin ve yeni bir olay rgsnn 'Perdenin giden treni ile 'ynden tramvay, zincirleme yer Uzam bir geriye bir ncesine 1942 dneriz. Bu uz'am ,ve yeni iinde stlenecek perdede ?e1irir; (Zafer. Algz) ve Nimefi (Derya Alabora) grrz: "Hey gzn
j

2.1. Sylemsel ve Anlat/sal Dzeyler:

Sz konusu ls ele zamansal film yk srese!'evreni kesitte ele gerekmektedir.

,l" l

Kesit i Filmsel yk srecinin

durumu.

II

i!

,
!
1

Sinematografik yk, sijrgne gnderilmesi grntleriyle Levon'un Polat) da kamyonlar tren istasyonuna Perdede, 1943 belirir. Bylece sinematagfafik yknn, uzam ve en ekonomik Kesme. Askerler kimi zaman zor kullanarak . istasyana sokmaya Trenin dnen . tekerleklerinin (insert ekim) grntsnn kamera ve belki de son kez grmek iin gelenlere pan yapar. Kamera ekimle bir sabitieniL Kesme. gzgze gelir; askerlerin trene bindirilen bir venneye Askerler elinden alIL Nbeti bir adet klarnd adama Bu simgesel Halit Oey'in evinde parti sekilllSin:], grntnn bir gibi, klarnel mutlu gnlere gnderme yapan'

bize de nasip oldu ya!" diye sze ve devam eder "Sen beni Nimet. Senin pas biri. Hayat burada . greceksin. ilk kez kaderim benim .elimde", Bu szler gibi, yeni bir durumun da habercisidir. kyls olan Bekir'in (Gven Bey'in hamal olarak Ancak hamal olarak kalmaya niyeti yoktur. Hamri takip ederek tuvalette ldrr ve para dolu dkkan amak iin sermaye birikimini Bekir ve dostluk ortak bir aarak .ekonomik bir

; !

i
i

!
22 . kltr ve . wlrure & communication

Erkan/an tekinin Temsili

Salkim

Tar:eleri. .. 23

Sylem dzeyi
.......................01

dzeyi
yapan me)

Edinc

"Nimer .
'Bekir'

.. :. 2
.03

znel
mel

. ' ..
Ozneyi etkileyen kiplikler

atlamak iSiemek,

olmak istemd

Bey" .

. ...04

znel

"levon" ..

. . . . . . . .. ..
: v :

znel : lOeOer-nesne I'para")

Omenin Edimi

olma\: zorunda olmak,! ... olmak istemek,' ........zengin olma\:

02 ve bir birliktelik Evlilik sz konusudur. Bu zellikleri simgesel olarak 2 /i biiminde gste'rebihriz. Ancak 2, 1 'j "gvenilir olarak gr:memektedir. zne olarak, (znenin) dkkan ama, engellemeye 6, 3'n dkkan 04, harunda 01" 03 bir 5 " 6 dzeyinde bir 'birliktelik kesitinde anlambirimciklerin eksik Zira 01 kendi ve 3'e 01 ile ortak

olarak bir dkkan,verir. bir dostluk olarak dostluk 01, 03 ile

ziyade, tk3! Sinematografik yknn birbirine

Film yk sresel evrenin, eyletim ya da etkileyim belli bir izlcnceyi uygulalmak zneyi bir gnderen bu!unetkilerneye, \ (Rifat, 1986: 22). Bununla beraber, bir durum szcesi olarak bir bahsetmek Bir 1942 konjonktrel II. ,Dnya evre lkelere getirdigi, ve olarak daha iyi ve kesimden kente byk bir 'i g Toplumun i dinamikleriyle, dnemin ve Vergisi ile siyasal dnemin beklenmedik hrsatlar, ve znenin daha iyi (yapmak) o/mlik (edim) Burada nesne olma haliyken, olma durumu p(\ra ile

bu

O,
=))

V N;

(Durum szcesi)

i,

02. J. 04 01 "iyi' ........ klij" _.... Jl 'guvenilir" . 'guvenilmez' 'dost' .....kt. ... 'oldugu grunen" ... .kt. .. , ... , ... , gibi olmayan 02. OJ, 05 sevilenler" 'S<l'lenler" 01

I "N:
01 V N -> 01 "N (Edim szeesi)

iii:

ve

..kt.
.....k!.

"nefret edilenler ..... , . ."nefret edenler"

{Ol" 01)( (01" J)

.'

tutunabilmek ve zlem iin zengin olmak olmak ediminin kipsel zellikleri

l,

Zengin ..

Nora'nm kendisine bir zarar vermemesi hastanesine Halit Bcy'i derinden

Halit

j ;!

24 kltr ve

culture &

rekin;n Temsili

Tane/en...

2S

Bey, hasta'nede ziyaret ettigi

(Hlya takar.

boynuna, Nora'ya .

Kesit IV:

Vergisi

'i

!.

annesinin

verdigi

!
i
i
i!.

olan Hamidiye Alaylan tecavz edimini (tecavz

Sabit

barminda

tecavz edimine cinsel Halit Bey

diye

eden
ve

Geriye verilen bu ise, simgeselolarak Nora'nm etmektedir. Zira

szlerle ifade eder:

temele dnemin yeralan bu'

Vergisi, devletin, elinde bulun'an Mslman Trk burjuvazisini iin,.anayasal el bir dig.er Radyoda (Filmde mecliste metnidir ve TBMM

gayrimslimler Mslmanlara uygulananan YuSi on: dnmder ise iki vergi demek 1990: 95),

5 Sabit
islffimeyen nedeniyle ruh Nora, eder. Hem filmde hem de romanda yer"lan Ortodoks Cl.'naze fllreni, romilnla ilginbir. durum arzeder. olar;)k temsil edilen ismiyle lui) ve Nori! karakteri ,tllmde" , temsil Nora iin olarak. Ortod(lk.s defin treni anQk MUSt'\'i gre degil de Ortodoks Ill!f1iyle aceleye :;;t:klinde bit BOylece" .. 1:<3'nlO . teslim edilir" (Karilkoyunlu, 2000: 160).

.,ii
I.

ve Nora bu durumu Halit Nora devam eder: "Sizi

beydendi
bir

i
I' "

kabul edemem". Bu ifadenin dz yer yer kopukluklar. olan

!i

bir tmceye, ola'rak vermesi durumudur ve bu duruma klinik psikolojide Canser Belirtisi verilir. Bu tmeenin bir Halit Bey ve Nora zihinsel ise, ierir. Nora olan drst ve erdemli . redetnginde, de reddetmektedir. bu'

Memleket gst.erilen misafirperverlikten halde, ona bu faydala,zarnk, vazife/erini yapmaktan kamacak kimseler bu biitiin tatbik edilecektir, bilsinler" atlak seslere gre, biz gya bu vergiyi ezmek iin Ile irkin bir Biitiin bilmesi 'gerekir ki, biz. Trkiiz, Trkyiiz ve hergn birn! daha Tiirkii

Li

ve

:1 .,
i,

ise Sabit fizikselolarak kendisinden

olan bu vergi denmek demek iin yok hara mezat satarlar. Levon kendisine vergi borcunu demek iin ancak bu para yetmez, Levon da diger

isteyen Yilhudi

Sylem dzeyi Bey"

.

dzeyi

._

........... o
'Nelise"

........05 Ha!i, beyin

erkek

........01

beyin rnetresi

,
.;

.,

"

[)egef-nesne
V
05" NLL OSV

." ,

Gsterenler OI anlamlar

'Gsterilenler taslarla sslenmis tak; tecavz" SllIUluk" al emsel

!.::'.
l,:;,"'

srgnlerlerle birlikte, yolcusudur, Halit Bey'in skp'ten ge'len, kabul bir dnmedir. Bu nedenle Halil Bey de bu vergiyi demek Halit Bey ve satar ancak elde vergi borcunu 've gnderilir, Halit B.ey'in kalbi, bu ve 2u.1me daha fctzla dayanamaz, luydug,u zlemle, ekerek lr: Leyon'un dkkan ile Bey'in v'e sevgilisi Nefise'le ,birlikte olm,) ya ok Nora ise, iki Eyleme hastanesinde kendisini ldrr.' Levon kaybetmenin ya da edim -evresinde Bekire,

tutunmaya Levon'a, Halit Bey'e ihanet ederek, hile, yalan ve

Yananlamlar

,{

26 . kltr ve

. cu/ture & communication

Erkarslan'

Temsili

Taneleri...

27.

{.
.

i:
r

i,

i,

-,
konaga, dkkana ve Halit Bey'in sevgilisi Nefise'ye sahip olur. atlar. Zengin olur.. Bir kipsel znenin nnde iin bir engel nesneye (Rifat, 1986: kalmaz ve eyleme geerek
23-24).

beraber

yasal servetine, (gnderen sebebiyle) Bu mmkndr:

el

i
J
II iii kesillV
Birliktelik

06
06VNZ 06VNI

i
i".
.'

1
.

C6 06' Ni

Ni 01
(101 V

lOG -> ((2" N1 " N21-> II2 V

"

I":

v 07) 1101" N1" 1LL

.'i

i
" ,,i
i

r:

Kesity: Srgn
iin,

sonu durumu:

i i

i:
i

Vergisi mkellefiyetierini yerine gctiremedikleri zorunlu ikamete tabi hltulan srgn bir hayata geti Burada zaman ve mekan tekrar Levon, ve umutsuz olarak dner. Bekir ve Ni.met, onu, tren istasyonunda Levon ve Nimet birbirilerine sevgiyle Bu birliktelik, edimsel bir duruma eder. Filmde Levon ve Nimet ana karakterler biz bu bir alt kesit olarak olarak incelerneyi uygun grdk.
1.

';

"1

deyemeyen

IV. Kesitte, devlet. (iktidar) vergi borcunu Levon'u) srgne gnderir. Gnderenin gc, servetine NI (yasal para/ maddi) el koyar ve 2'nin N2 (yasak manevi) neden olur (2 evlidir).
gitmek zorunda

znenin dzeyi Bekir'in tehlikeye dnme yetkililere ihbar girer. Bekir edenin . anlar.' Bekir, engelleyicisi roln stlenir ve onu ldrmek iin konaba gider. Nefise, engellemeye Bekir, Nefisc'nin boyn,undaki Nma'ya ait olan fke iindeki ldrmekten Bekir, son anda vazgeer. merdivenierden inen Bckir'i vurarak ldrr. Bekir'in elinden merdivenlere 13u sLradil, Nefise toplamaya FilOlin final sylevle Bu sahnede sahnesi, szckler ve grntler sylemektedir: "Bu btn bana Pislikmi:;;... Ne Sen mi bileceksin Madem He degil neresi temiz ki? Scn mi alacan elimden? Elini uzatacan alacan... de"'-am eder) alacan ..... ve sylemektedir. Szckler ederken. iinde gsterir. evresinde kendisini salak. mi? ulan

6'n edin evresi

vlmak

Edim anlar 6 nesnesine 02, L 'i yasak bir anlamda yasal hale
i

'!

(devl,et), zgr biiminden

ise gnderen 6'yl)

Bununla

28 . kltr ve

.' eulture-.3 eommunicarion

rekinin Temsili

Sallnm

Taneleri. ..

29

,
ili. Trkiye"de

3. Temel anlam

Derin Dzey

i ,

... mli

3.1 Temel zmlemesi

Filmin

.,
"

temel karakteri olan portresinin karalilm,} simgeselolarak Trk iinde '"I.' Jet... 1Ial.)". bulundugu durumu gstermesi nemlidir. ifiden "'i)'e dzenbaz, hilekar. gammaza gibi ahlak ve hukuk . katil. ahiilk su olarak sahip nil... olan ender tiplemelerden biridir. Trk ve .. gt!tl\tgi. mer olumsuz tiplernelerin dzenbaz So.>yictlin (lkyuz Halid.. Edip genelev patroniesi. vs.) genellikle tm (fn"'",) hedef Bu filmde ise, olumsuz ters yz olanaklardan gibi. Turk k... bilen ve oyunu oynayan son tahlilde simgeselolarak. Tijrk portresidiL tserltrde duygusal dair veren ismiyle, Anadolu.lu, Mslman bir kyl olan ve IlllIJrn 81,11\,'1'101 t>erilber, cinayet bile sermaye birikifnini dne'nst'i gze Kltrel ve sosyal son , Bu tur nedeniyle, olarak bu ve yeni genellemelerin ve biiminin kendisine uygun nermesinin pratikte hi dow. bireyin, yoktur,. Benzerleri gibi da, bu yeni bir bir ..... kendince yorumlayan ve ona yeni anlamlar vermekte gik ekmeyen, sonradan grme ticaret "burjuvazisinin" bir likr koyup ekmek temsilcisidir. Parseh Anadolulu tccar gibi nesnesi sadece kuJlanma (Akar, 1999: 240), biimi ve buna olarilk '-Bu durum (Mslmnl1 etmemektedir. sorun, yine likr veren ya da "tekilerin" aksi bir durum sz konusu bu mek Gevrekyan verilmezdi. bu nennenin kendi iindeki zorilki eklemlenen bu gstermez.

" 1

Dz bir okumayla ilk anda drst ve vefa!", bir insan Bekir ise, sahip kaybetmemek izlenimini iin Yaltakhinan. bir bulduguhda kyls ile ortak dkkan aan bir Feodal . ahlaki bir ve kapitalist biiminin nerdigi kalan B,ekir'in atlama. olarak Halit Bey'e ve Levon'a ihanet etmeme karanyla (gerekte ise, sonusuz Kendisine bile drst olmayan Bekir, bu bir genellerne yapmak hedefe gerekirse Bekir, hedefe iin ahlaki YOllardan (piya.ngo ya da birinin himayesi 'zengin olmak isteyen milyonlarca biridir. nk sadece milliyet, etnik kken, din vS.. .'nin "tekilik" grup iinde. egilimleri de Levon'un silik Nimet'in silik ile ve bir Tam da atlamaya Halit Belin sevgilisi Nefise ile gibi, Halit Bey vergiyi deyebilmek iin satmaya ah, ekonomik. ve sembolik olarak da Nefise bir metrestir, Metres ise para evli bir erkekle, uzun,' soluklu ,bir zne Halil Bey'le Nefise . son derece maddi ve drst bir stne Halit anda. Nefise'yi de kaybedecektir. Bu rol Bey servetini sadece Nefise'ye (cinsel olmakla kalmayacak zamanda ,Halit (ekonomik iktidara) da' sahip Halit Bey, kendisinin da bilmektedir. Ekonomik Halit Bey gayrimslim oranla biraz daha nk kendisi gayrimslim bir dnmediL ve lm temel alarak, gstergebilimsel drtgenle. ekonomik g ve cinsel g ir:

.,
'j

;;

LI
"

l
30 . kltr ve .

&

Erkarslan' 6tekmin

Taneleri... 31

iLLYm
(ekonomik gl
al .........

,
1 ,

(ekonomik

1 .

lm olmayan

.,
j

. at
glmayan

Cinsellik

Cinsellik yok.luau

'il

Jr
.....

iefme

da

(02) ile cinselligi (Ol), ekonomik gc elde e tti.g: i zaman tekrar cinsel iktidara, (7) ile sahip (L) iin devam etmektedir. Ekonomik gc' olmayan (2) ise, (6) ile ('LI) ile cinsel sevgisi {2)'yi Hem ekonomik gc hem de cinsel olmayan (filmsel yk srecinde bir grlmez) (03) iin lm Ekonomik gcn an (04), sembolik olarak cinsel da {metresi (07)'yi) kaybeder ve lr. Tecavz cinsel duygular nedeniyle, (04) ile cinsellik (OS)'in, ekonomik gc de yoktur. bu btnleyiciler l,m ierir. Ekonomik gc olmayan (O?)'nin cinsel nce (4) ile, sonra (I) iie metres gibi, (7rnin devam eder. srer. ekseninin

al - al ile a2.-

al ilc btnleyicilik eksenini

li'

i,

ekonomik gc olan . sahip olabilirken. ekonomik gsz olan sahip alamamaktadu. al ile al. a2 ile az -eksenini Ekonomik lm demektir ve olmayan; cinsellik ierir. Cinsellik Btnleyicilik ie-:mektedir. Cinsellik lm btnler (ekonomik gszlk). ve ierir. Ekonomik g ise (lm btnler. Elimizdeki iinde znelerin, ekonomik g, ile belirleyici olarak grlmektedir. Buna gre: ve ise, lm ve btn lm gibi yerine

,. ,

1: ',' . ,
,,
{ ,., .
!
.'

.1 .

Filmdeki ekonomik ise. bir rneke gstergebilimsel drtgenle

(ekin) ekooomik iktidar

aL ..

(doija)

iktidar

ii; : i"

, ,
"

""-.A-

_-r

aZ

..

i;
"J.'

a2

tl

--...

...
ekOllomik
:a

ID
i
i

iim.

I&--ua I-y-.-..,,---.-y-..---.giif

lilzmllk =- teki1

-biz"l

10 1i

,
J J J
.

"II
... __

ierme ya da

i:

J
Bekir (OJ)
Bey

,
i

;i

NOl'a 1051

'_1061
Netise

J J

i i

J J J

ai:
dahilolmayanlar),

(rlk

i
i

32 . kltr ve

cu/wre & coinmUnJcarion

' rekinin Temsili

Sa/bm Han!TT1'ln Taneleri...

33

a2: kadro, 'Siz"

al ile a2

J.e.
ekseni

Mslman Trk OOunluQun temsilcisi hakim

al

....

aZ ile ii 1 aL ile al, a2 aZ etsem

al - a2 ile a2 al ile

"",
.A"

_-r"

.. i
.2 .2

lUm'

'"Sultan II. Abdlhamid tarahndan 189l"de kurulan, Trkmen, Arap ve

. t;aSUniukla KUrt

aL
ya da btnleyicilik ekseni ierir: Ekonomik gc elinde bulunduran devlet tutularak, politik g sahibi bunun ise ynetim biimlerinde . ve buyurulan biimi olarak kabul gimesidir. Politik gc elinde bulunduran devlet ise, ekonomik Politik g ve ekonomik g birbirlerini tamamlayan Politik gc' elinde bulunduran devlet, ekonomik gc elde etmek iin zor kullanma veya gsterme dikotc:misini ise, gren bir totaliter rejimierde' buyundan, onaylanan ve Mslman Trk temsilcisi, hakim siyasi srecinde, ekonomik gc elinde kadro, ul.us4devletin tutan veya "tekilerin" serIT).ayelerine, Vergisi ile el kaya,rak; Ms!i.iman Trk sermayesini nk gl bir Trk sermayesi, kurulan de gvencesi alarak yeni grlmekteydi. Bu n.ermeyi tersten ise bir sonuca varmak':mmkndr: Ulus-devletin srecinde ykselen Trk ekonomik gc elinde tutan ve imparatorluSun neden olan ulus-devlet iin bir tehlike unsuru olarak grmekteydi. elindeki bu ekonomik gi.itin zamanda bir zorunluluk oldug,u Bu anti-semitist ve nitelikteki' Vergisi'nden (19-12) nce ve Almanya'da olarak, 1922 sonra giderek artan bir sonucudur.
.

'lll

Olm olmayan

'Hamidiye Hafif Svari Alaylan', Erzurom-Van Rusya'ya olan I. Bi'1lge'dl' ve politik korunmak II. Blge Mardin-Urfa'da Aym:a her iki bOlgrde de merkezi otorite nedrniyle Ermeni
bu birlilderin .kurolma sebepleri ne 1595 sz 56'yl kadar

al ile al

ekseni; ekseni; ..

al

al, al ile al

aL - al ile al - ai ile btnleyicilik

,;

, ,

tek lm de&ildir..Aforoz edilme ya da yitirme korkusu da .. J<;orku, yrrlkteki durumda itaat tesinde hilik, kaos, ve lmn vardrr gelir. Burjuva demokratik. dzenin srdrlmesinde korku byk bir roloynar" (Therbom, 1989; 83).
H

i
,,
,f

" .'

,I

Karakoyunlu'nun Taneleri gayrimslim ynelik alu-msuz nlte)endirmeler filme daha belirgindir. Hamidiye Ala'ylad olan Sabit 'tecavzne' ruh geriye neden bir tecavUz gsterilmesi olumlu bir olarak kabul bu tecavz ediminde ve edilebilir zorlama yerine otorite kabullenm:e ve gsterme biimine oluruz. has'tanesine nedeni, hem znenin bulunmak hem de, se}!irciyi bu .sreci mekana .sokmak iin klasik bir ykleme'yntemidir_ . tecavzne Nora (romanda kendi birlikte olur), filmsel ykde cinsel kimli&i bir olarak temsil edilmektedir. Trk filmlerinde, gayrimslim

'1987)_ Bununla beraber, i. imSere 1905 ile 1908 gren bu alaylarili rol: blgenin gerlerini disipline elmek ve Krt merkezi otoriteye (aklJran ve Winrow, 200\: IJS)'

(Kadarnan.

gre;

it

...'

l
34 . kltr ve .- culture & communicarion 1
Erkarslan tekinin TemSil; Amndan Taneleri.. 3S

I' .LI;: 11

8
-Gnmzde

'II
I', !i
1'.1

LLL

Jesl var: telC"! teki Durak dtiuleodirmeic, tekinin

olduSu kabul etmelc..llt onun kendine

r;

bir -ilgi
sz konU$u
kiilllirlere

ve
bu

OlUIVnil51
yalilll Olt'ilini yoluyla

'I
"

Bu

'tekini" ilgiye. korunmaya ve dtstett:'

.Kizane bir
olarak gsterir. Bu
'tekinin" sliln

biimde genelev patroniesi, seks cinsel nesneler olarak temsil Bu fUrnde ise, gayrimslim Nora karakteri zerinden (filrnde geriye anlablan tecavz cinsel grlmez) tersine evrilerek, cinselligini zneler olarak yeniden "teki" (etnik ve stn bir konuma "tekini" (etnik de iffetsiz, ahlak genellemesine gtren temsil dzeyindeki bu tr kodlarnalar, bir u Jn olan filmde ters .yz Mslman bir Trk olan Nefise'ye metres rol Handaki, Nimet ve levon'u.n taruk oluruz:
musulluz?

! ,
kutlama yapmak iin levon'u Sohbet Levon'un "Etalemin. gzelim dkkanlann stne Bizde der. gayrimslim hedef alan' hakaretine, Bekir ve Nimet tepki gsterirler. Oysa Levon, ve "O, daha misafir der. levon da ifade bulan, bu nazik, rkek sadece zellik olarak toplumunun ortak olarak Daha. sonraki sahnelerde srgne sakin ve ,halini sorgulayan Nimet'e fikri destekler niteliktedir: "Bilmem, millet biz ok yorulduk galiba". Cumhuriyet rejiminin nemli obn, etnik Halit kken ve milliyet Beiin giderek .kendi konumunu sahnede olduka Hamidiye bir olan Bey, kendisiyle son derece nazik tonda mem.urun vakar bir Memur, sebebini iin Bu bialit Bey'in nfus kabul iin dnme. dedcsin'in, Halit Bey'in de dnme Memurun' yznde, birden ve bir ifade yaymak: "siz dnmesiniz beyim" der. grlr; yle ki Bu Halit Bey'in yzndeki gven, kendini isyanla , bir ve "Ama ben Trkm" noktada "Trk olmak", Halit Bey'in ve der. alan Bekir ve

.,i
L
j
'I

i .\

VI'

:; r ! r:,

[,'Ibi gerektiren ciddi bit

Levon: Herkes kadar. Eskiden bizim dinlemek ok giderdi.

iyi hikayela

ortaya Bu sz lonusu ,ierisinde

(i ii
if
,.
[i

ve stn bir konuma

aktaran Kaya, 46-47).

Nimet: E1-,et.:. Ha liirUisii var. Bm sl/dece iyi

., ,.

1 iJ

Filmsel syleyin ne.mli bir dahilolan "okkltrllk" ve "aidiyet" stne sylemin bir paraslJu ve bu gibi. kabul edilmeleri ve kltrlerine ierir." Nimet Levon geen diyalogda, szkonusu tersine evrilip taraimdan grlr. levon, kendisini bir gibi hissetmemesi iin, geden Nimet'e, "Herkes bdar" Bu diyalog ile, bir yere ait metropolde nemini vurgulamr. olmak isteyenler. bu kozmopolit kentin iine andan itibaren, olabilir. Burada bir iine Levon ve Nimet kimlik konusunda girmektedir. silinme bu diyaloglardan okuntu. Bylece etnik kkenin kendileri iin keskin anlamlar ifade vurgularlar.

4, Sonu:
Elimizdeki btn, gsterge dizgelerinin zmlenmesi yzeyden derine giden zmleme yntemini kullanarak zmleme

36 . kltr ve

. cu/tIJre

Erkarslan Dtekinin Temsili

Taneleri... 37

1;1

"

ncelikle btncenin, sylemsel dzeyini incelemekle uzam ve zamana gre kesitlerne tabi tutarak, ortaya eklemlenme modellerini szdizim ve anlam Hemen olay rgs iindeki ortaya saptamaya,anlat; izlencesinde edinim, eklemlendigini edim ve Temel -zmlemesinde ise, btncenm izlencesinde ortaya sylemsel ve evreninin, stnde soyut, ve derin dzeydeki gcl neler saptamaya Buna gre; Cumhuriyetin ilk dnemin egemen politik ykselen milliyetilik hareketlerinin de etkisiyle, uygulamalarla Trkiye siyasi day,!tmalar ve ekonomisine egemen olan zmsemeye Devlet sennayesine Vergisi ile el koyarak, burjuvazisinin zemin nk gl bir Trk sermayesi, yeni kunilan ulus-devletin de gvencesi olarak. grlmektedir. Bu ve l.;Iygulamalar, Trk devletinin, gayrimslim gvensizliginin de gstergesidir. Yeni Cumhuriyetin ekonomik sermaye ve el gibi maddi bir nermeye gelebilecek bir ok stnde, zamanda paralanan ailele6n, yitik bir ve elde Bu ve dram, spylev iinde gayrimslim basit bir dayanarak Romandaki kategorize milliyeti elilist sylem, Etyen etme senaryoda" bir yk Bu da, filmde daha bii olanak film, ulus-devletin srecinde ykselen milliyeti hilekar, gvenilmez, gz doymaz, v.s.)

yeni bir sylemle "teki"yi, meziyetleri ve karakterler olaylar ve bilgilerle yeniden Byle bit temsil srecinde "tekiler", indirgemeci, ahlak (gayrirnslim olarak; tecavze ug-rayan olarak, . yeni bir kimlik ve cinsellik sylemi ile genelev' patroniesi, 'metres gibi olumsuz Film, tekilerin kimliklerden de bu olarak yenid,en srecinde, ikili yola "iyi ve o&unlug-u da "kt ve ezen" bir yandan politik taraf olarak temsil zerindeki yandan olumlu..anlamda Filmin karakterlerinden satin ilk Halit Bey'il) "robc 9c giyerek, Nefise'ye "viski etmek" Dnemin kendine zg iinde; "tekinin" (etnik. kltrel sahip olma ve biimine; . gibi, bilgiyle yeni bir kurma serveni Bu anlamda, yerelolarak "etnik de olarak da istenen son - durak idealize Bu ideaL, Trk kendisini hem el k.oyarak; ve politik bag-larnda hem kltrn benimserne dzeyinde; burjuva de, pi.imine ayak uydurmaya gstermektedir. .

i
i

i
i
J

1 1
Kaynilka ve 8ib/iografya

,'kar.

(1999).
Vagisi
u!'

istanbul: Belge ..
t'f'

Aktar, Ayhan (2000). ,\tay. (1936).

Mr.o.e/rsi

Nii/us

Hal.:kUlda Fihrla. Ankara: DtE

.
(1989).. Gerek

"
38 . kltr ve

!
cu/ture
&

communicarlOn

39

. ,
,1"
i'

IJuroglu. N. K (1997). M .. University

und

!stanbul:

i..

elik.:!",

(1999).

Cendevd..: Baraj ile 14 Numara.

Srgnde: Niifi;s ile ipeke.

2:
5:

Bker, Seil (2000). Dundar, Fual

H .. wkl;'s, Tt:rcnce (19n).

[stanbul: Doz

S'miolics. London: Routledge

Dogan

Kar,akoyunlu,

(2000).

Enver Ziya (1943).

Niifus Sosyal. EkonOmik, Tenrlla.

"Educating the People": of National Identity in the Military Museum and the Sofia Museum of National History
Abstract
Through a case study ol [wl) museuffls. the MiliialY Museum in Istanbul. and the National Museum of History in Sofra, this reVlews !he pollcies of museum in both By particular displa'(s paper show thal bolh museums lO promate a commen culture, based 'LO a single national idenoty. The is to demonstrate how this a dclibe'ate prGcess ol othering. as the museums in each country seek lo sU9gest their national have been lored out ol inyoelucing ol education in bom countsies. based on respect fo, cultu'al dille/ence and

Karpat. Kemal (1967). Tiirt lstilnbul: Istanbul Mtb.

!<.lya, Ayhan (1999). 'Trk

ideolojisi: B.!.r1in Trkleri" Taplu", Olg;lar (1990). Trirki.llc,k Zeynel ve Kiii;;<i, ve M. Fethi. iSIMbui: Tarih

['c

Etnik Strate'jiler ve 'ok-KLT-OrlO!k' Bilim 82: 23-SS.

Vt" S'lrr(lrri. AnkarOl:

(2000). YII:.Jn..<::I1

J , !
ev.. A. (der.) Ankara:

(2001). Kiirt SonUlll Yurl

t....

laurence Raw University Department of American Culture and Literarure

Koak, Cerrul (1990). '"Trkiye Tarihi". iinde. Cem Kodilmiln,. Trk

(I98i). S"lIau 1/.

(1923-1950). Sina
OCllri

DuS"

Enstitsu.

Ulusal Kimliklerin -TiLrk ve Bulgar

http://www.ens.fju.edu.tw.

Liu. Katem). "Greimi\s: General 15.0<1.1990. Mardin,

Trkiyr' de Taplum

.J
ve Kltr
Asos.

azet
Bu makale Askeri ve Ulusal Tarih Mzesi'ni alaraK her iki lkedeki eQitimi geirmeyi Sergilenen eserlerin edilmesi yoluyla t'.er iki lke de tek bir ulusal klrJr ortaya Ikinci ama ise her iki kendi ulusal kimliklerin iki halk kltrel dagan bilinli sreci ierdigini gstermektir.Son olara\:: bu makale her iki lke kltfirel fa1khhOa temeline dayanan alternatil siSiemlerinin

, wzun, Yervant (t998l.

Rifat;
(1986). Gem'l
(1999).

Bir

.' ;
,t-

1'1: Uygulamn. istanbul,

istiinbuL: Kaf ve Turk Sinernil

\'e

Robins,

Asu Aksoy (1999). 82.: 180-197.

T,mllle

Tekeli. !lhiln (1998).

Es;tim;
('le'

teki Uurin.. A. BerktOl)' \.(' H. C. Tuncer (der) iinde.

1'0:

.. nbul: T.. rih

Therborn,.

(1969).

..vlUJlIIIII

l'v., Idan Cre. Ada

Ycel, Tah:'in (1979). ";11/'11l Ya/cm/ai; K;:i. Silrr. Ycel. (19S2). ..\dJ

,
:i
Li

.,'

"

kltr ve

culwre

&

comm(Jnicaricn

2C02 5( 1) klVwinter: 3963