Oscar Ra Lpez

Decidimos tema:
Un dos eixes da perspectiva dos proxectos de traballo destacar o dilogo como motor de aprendizaxe.Trtase de manter sempre unha escoita interpretativa e non esquecer que detrs das nosas intencins sempre debe haber unha actitude de provocacin para axudar aos educandos a viaxar entre os distintos aprendizaxes. Debemos ter en conta a importancia da complexidade para comprender o mundo e as persoas, isto implica abrirnos a aceptar as preguntas reais dos nosos alumnos e alumnas sen ter medo a sa dificultade, posto que a complexidade permite enriquecer o proceso de investigacin. As, na asemblea de clase comezamos a traballar sobre un novo proxecto ao que se denominou: Cando eran nenas as Avoas. Que sabemos sobre iso? Sabemos que cando as avoas eran pequenas non an sempre escola. Tamn sabemos que non se baaban en baeiras, senn que o facan en tinas. Moitas avoas, cando eran nenas, non tian televisin. S tian bonecas de trapo, buxainas, xogaban pita e s escondedelas. Tian que traballar para poder comer. Tamn, as avoas, cando eran nenas, xogaban xoania, as canicas e con unha pedra. As avoas que tian tele, tian que vela en branco e negro. Non tian euros, tian pesetas, que era outra moeda. Tampouco tian os mesmos coches que hai agora, haba moitos menos, moi poucos. Non coman a mesma comida que agora, antes s tian poucas cousas, pois eran mis pobres. Non tian wii nin Psp. As avoas non lavaban a roupa nunha lavadora, normalmente facano nun pozo ou algo as, e facano a man. Elas xogaban moito mis na ra, pois haba poucos coches e podan facelo. Eses coches eran mis largos que os de agora, de peor calidade, moito mis lentos e sen tantas comodidades, e tian outro tipo de antenas, ademis as radios que tian eran tamn distintas, para poder escoitar msica, tian como unhas cintas e tana que sacar para darlle a volta para cambiar a msica. As persoas que non podan mercar coche, desprazbanse en carros de cabalos. Algunhas das avoas, como non tian moito dieiro, as sas casas eran mis pequenas, tian hortas nas que plantaban cousas para comer. A roupa das nosas avoas, cando eran pequenas, non era a mesma que a que temos ns agora. Tamn podan xogar no monte, con paus e con aros. Polas tardes reunanse no monte para facer xogos, pois non haba parques. Algns das, cando se faca de noite, xuntbanse para contar historias de medo. an a colexios separados dos rapaces, existan colexios s para nenas e colexios s para nenos. Case todas as avoas an solo seis anos escola, logo tian que adicarse s tarefas

Oscar Ra Lpez

da casa, como facer a comida, limpala, coser a roupa.. Tamn xogaban petanca. Xogaban moitos cos seus pais, xogaban pedra, papel ou tesoira. As avoas non solo xogaban, an recoller o gando ao monte, muxan as vacas e facan traballos do campo. O tellado das casas das nosas avoas, cando eran pequenas, non estaba tan ben construdo como as casas de agora, pois cando chova, entrballes auga dentro da casa, ademis, tamn pasaban moito mis fro pois non tian calefaccin coma a de agora, soan ser unhas casas mis pequenas que as de agora, e eran case todas de pedra. As cocias tampouco eran como as de agora, pois eran de lume e facan a comida e pescaban os peixes con ferramentas diferentes as que hai agora. Cando tian algn problema mdico, non haba tantos medios coma agora, incluso cando tian que nacer, facano en casa en vez de no hospital, con unha moza que lles axudaba. Antes podan chegar a morrer por causa dalgunha enfermidade como por exemplo, un catarro, e se non morran, tian que estar mis tempo enfermas, pois non haba tantos medicamentos. A algunhas avoas, cando eran pequenas, non lle mercaban cousas, e incluso podan chegar a pegarlles se se portaban mal. Cando as nosas avoas eran nenas, non podan ir a tantos restaurantes nin bares como agora, pois non haba tantos. Como non haba nin frigorficos nin conxeladores, a comida que precisaba conservarse metase nos lugares mis frescos da casa e haba que comelos ao da seguinte ou aos poucos das para que non se estragase. Para algunhas festas, como por exemplo os magostos, collan as roupas das sas nais para disfrazrense. Que queremos saber? Na poca de cando eran nenas as nosas avoas, como eran as clases? Que facan as nosas avoas no seu tempo de lecer? Como facan para saber a hora, se non tian reloxos? Como xogaban antigamente aos seus xogos? Como funcionaban os telfonos cando eran nenas as nosas avoas? Como podan vivir sen tecnoloxa? Que coman as nosas avoas? Como eran as planchas de pasar o ferro antigamente? Como eran as rodas dos coches? Que xogos tian en aquela poca? Conducanse igual os coches desa poca? Naquel tempo, tamn haba gasolina e gasoil para o coche? Como quecan ou quentaban as sas casas? Por que solo tian un mestre no colexio? Que roupa levaban ao colexio? Tian as mesmas oportunidades as nenas e os nenos? Como eran os colexios? Por que as avoas tian pesetas en vez de euros?

Oscar Ra Lpez

Cantas escolas haba na poca na que as nosas avoas eran nenas e como se chamaban? Como facan para que o pan se conservase? Que diferenza haban entre os que tian as casas de madeira e os de pedra?

Onde podemos buscar? Podemos buscar en internet coa axuda de algun, preguntndolle aos pais ou nais, de libros ou revistas, preguntndolle aos avs ou avoas, de libros que teamos en casa... Como nos organizamos?
Comeza a chegar distinto tipo de material a aula: fotocopias de enciclopedias, textos e debuxos de internet, libros, fotografas e debuxos feitos por eles e elas mesmos.... Todo o material vaise deixando nunha zona da aula, a que os nenos e nenas se achegan par ver, comentar, manipular, etc.

Neste espazo, colocamos tamn (na parede) o que imos facendo e aprendendo, pois importante que os nenos e nenas vaian aprendendo que para conseguir algo (saber, construr,...) seguimos uns pasos. Isto a idea de proceso.

Oscar Ra Lpez Comntase en asemblea a informacin que vai chegando: lendo o material, escribindo e discriminando a informacin e subliando aquela que mis nos interese para o proxecto (ideas principais), dicir, seleccionamos aquela informacin que responde mellor aos nosos interrogantes, dilemas,..., xurdindo actividades e novas propostas para facer.

En sesins posteriores, en grupos de traballo, discutiron sobre a actividade que mis lles interesaba investigar, As: Comeza o traballo de preparacin dun Suplemento sobre cando eran nenas as avoas.

Oscar Ra Lpez

Cada grupo comeza a investigar sobre como darlle resposta as preguntas que se repartiron:
Que facan no seu tempo de lecer?, que coman?, como era unha aldea?, diferenzas entre nenas e nenos, como era a escola?

E pouco a pouco vai elaborndose un gran traballo de investigacin, deseando a sa estrutura, os contidos que se introducen...

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez

Oscar Ra Lpez En asemblea seguimos comentando os traballos realizados, e durante unha desas sesins, falamos sobre a poca do Nadal, de como festexaran as avoas esas festas. Propolles facer unha actividade, imaxinar como sera esa poca, e deciden elaborar unha historia. Como estamos preto da data sobre a que falamos, propoen empregar esas historias para facer unha representacin na festa do colexio. En asemblea decdese que, unha vez elaboradas as historias, se lle pedira axuda ao mestre de msica para gravalas. A representacin farase entn mediante xestos e mmica, coas voces pregravadas. Comeza pois o proceso de elaboracin e gravacin das historias: A invencin de Pap Noel Fai moito tempo, cando as avoas eran pequenas, lles encantaba a festa do Nadal. Elas tian que preparalo todo: as rbores, a decoracin, e moitas cousas mis. Despois de preparalo todo, as avoas esperaban aos Reis Magos, porque elas non tian Pap Noel. Un da pensaron Por que o Nadal Existe?. Entn decidiron investigalo. Foron a buscar a ngel, un amigo seu moi listo que saba moitas cousas. -Ola, que facedes por aqu? -Pois, ns tiamos que pedirche... se nos podes axudar cunha pregunta. -Que pregunta? -Pois, por que celebramos a festa do Nadal Pero ngel non o saba, e contou o que estaba facendo. -Eu estou facendo un invento que poda repartir xoguetes a todo o mundo. -Queres que che axudemos? -Si te podemos axudar -Pois claro que quero que me axudedes -Pois... mans a obra Entn estiveron facendo un invento. -Me faltaba isto, e.... Xa est! E cando acabaron sau un home vello -Quen sodes vs todos? -Elas son Gaia e Cata e eu son ngel e sau desta mquina -Que san desta mquina? -Si, saches desta mquina. O moi estrao seor estaba un pouco tolo e confuso porque non saba que sara daquela mquina. -Lle poemos un nome? -Si, si. -Pois podemos poerlle....Pap ...Noel. -Agora chmome Pap Noel! -Eh, ao mellor Pap Noel sabe por que se celebra a festa do Nadal? -Si ao mellor... oe! Sabes por que o Nadal se celebra? -Si si seino E as, Pap Noel contoulles por que se celebraba a festa do NADAL. FIN

Oscar Ra Lpez

O Neno abandonado Fai moitos anos, no Nadal, unha familia moi moi pobre deu a luz un neno precioso, pero non o podan manter e o tiveron que deixar nunha casa de ricos. Al tian mis agasallos e sera mis feliz, por que al solo an os Reis Magos. No Nadal comeran mellor e non pasaran tanto fro, dican os seus pais mentres corran desconsolados. A seora La abriu a porta e encontrou un neno metido nunha caixa. A seora La Dixo: -Que neno mis precioso! E meteuno dentro da casa. Avisou ao seu marido -ngel! Acaba o que ests facendo e ven para aqu xaaa! -Xa vou muller! Chamouno para que o vira e para que lle axudase a elexirlle un nome. Despois de dez minutos conseguiron poerlle un nome, que foi Sagar -SAGAR ? ese nome me parece ben. Pasaron dez anos e os pais decidiron contarlle a verdade, que o atoparan na porta da sa casa. -Temos que contarte algo, te encontramos nunha caixa diante da porta da nosa casa El lles preguntou se viran a algn de seus pais -Vistes a algn de meus pais? -Non O neno se foi correndo a buscar aos seus pais de verdade. Pasados moitos das, ao final non os encontrou. Seguiu buscando e chegou a Pontevedra. O neno non saba onde estaba. Despois dunha hora, tia tanta fame que non se poda aguantar e mis, porque xa era a hora de cear. De repente viu unha tenda de comida. Deulle tanta fame que decidiu ir, pero ao chegar acordouse de que non tia dieiro e tivo que marcharse. O neno dixo: -Xa est ben, voume a casa. Despois de tres das chegou, e nunca volveu a escaparse NUNCA MIS. FIN

Oscar Ra Lpez

As patelas Nunha vila estbanse preparando as festas do Nadal e na praza, unhas nenas preguntronse: -Canto tardan hoxe os marieiros -Imos praia, que xa raro As rapacias foron praia, coas patelas cheas de agasallos do Nadal. Na praia esperaron polos seus amados e despois de unha larga espera comentou unha: -Canto tardan hoxe os marieiros -Pois si que tardan, imos ter que suspender o Nadal... Mozas! A ven unha barca! A veen os marieiros! Arriba! Arriba! A veen os marieiros A veen os marieiros Vogando na sa dornia Vogando na sa dornia A veen os meus amores De pescar moitas sardias Ai, os meus amores (Bis) Non quero que saias mis De noite a ir a pescar Que coa barxa do vento A piques de naufragar. Cala cala mia meiga Tmonos que aproveitar Xa sabes que non hai sempre Boa colleita no mar. O dieiro que eu gao O dieiro que eu gao, Non o para malgastare Non o para malgastare

Oscar Ra Lpez

para coidar a casia E os adornos da dornia Ai, os meus amores (Bis) Ao chegar praza encontrronse co vendedor tocando a gaita. FIN

O que pasou na noite de Nadal Fai moito tempo, nunha aldea moi lonxana e moi pequena e moi vella, vivan unhas nenas chamadas Mara e Paula. Preto do Nadal, dous das antes, as nenas estaban no calor do lume e... abriuse un portal mxico. As nenas sentiron curiosidade e adentrronse nel. Viron un home alto, de pelo marrn e curto, ollos marrns e pel bronceada. As nenas achegronse e dixronlle: -Quen eres? Donde estamos? -Eu son Fernando, o voso gua, e estades noutro mundo. Vouvos a presentar a un neno chamado Hugo, alto, delgado, ten o pelo marrn, ten os ollos marrns, e ten a pel clara. E vive en aquela casa de al. Levounas e coecrono. Era igualio a como o describira Fernando. Saudronno e dixronlle: - Ola, eu son Paula - Ola, eu son Mara -E somos irms -Ola, eu son Hugo e non teo irms, pero o gua que foi a buscarvos o meu pai. Queredes vir a ma casa da rbore? -Tes unha casa nunha rbore. Como mola! Nos levas porfaa? Cando chegaron casa da rbore, subiron polas escaleiras e viron: libros, tabas, buxainas, zoadeiras e bonecas de trapo. -Para que tes bonecas de trapo? - Fxoas mia avoa, regaloullas a mia prima, e mia prima deixounas aqu. -Ahh, xa me pareca moi raro que un neno tivese bonecas. Des pois de xogar un anaco, Mara acercouse a un telescopio. -Por favor Hugo, podo utilizar o teu telescopio? - Oh, claro que si. Mara mirou polo Telescopio e dixo: -Cal ese monte xeado?

Oscar Ra Lpez

-Non o sei, imos investigar -Como mola! Imos vivir unha aventuraa! As nenas e Hugo baixaron da cabaa e se dirixiron ao monte xeado. Ao chegar viron ao pai de Hugo, e Hugo dixo. - Que fas aqu? - Nada, pasear. ..... vale, volo direi, non o ides crer. Traballo para Pap Noel. Se non o credes, levareivos a sa fbrica. Despois dun anaco, chegaron fbrica de Pap Noel. -Xa estamos na fbrica. -Grazas por levarnos fbrica de Pap Noel -Grazas!! Hugo, Mara e Paula fronse camiando entrada da fbrica de Pap Noel. Na porta viron algns axudantes de Pap Noel. Eles os levaron onde estaba el. Nada mis velo, foron correndo xunto del. -Bos das, que queredes de regalo este Nadal? - Tranquilo Pap Noel, este ano trenos de regalo o que ti queiras. Despois os nenos fronse da fbrica e foron a cabaa de Hugo. Despois abriuse un portal mxico e Mara e Paula despedronse de todos. -Chao, botarmosvos de menos. Cando as nenas chegaron casa, foron correndo ao saln, que era onde estaba a rbore de Nadal. Al atoparon a Pap Noel e aos seus axudantes. - sondesnos de algo, da nosa aventura. Ti es Hugo, e ti es o seu pai. Despois abrazronse, e Pap Noel e os seus axudantes fronse. As nenas fronse a cama e dixeron en voz baixa: -Isto unha aventura inolvidable.

- Jou jou jou... felices festasss!!!! Fin

Oscar Ra Lpez

Cando eran nenas as avoas Fai moito tempo, nunha aldea lonxana, viva unha familia que estaba moi feliz polo da de Nadal, pero ese ano, as cousas non an sar como eles esperaban. Tian preparada unha cea de Nadal, e de repente, unha fada veu e fixo desaparecer a rbore de Nadal. Despois, os agasallos convertronse en po, e para colmo, non chegaban os invitados. Entn o pai dixo: -A porta est aberta! Ven filla! Entn baixou a nena correndo polas escaleiras. -Que pasa! Que pasou pap? -Que a porta est aberta, e a rbore desapareceu! Entn, de repente, escitanse uns axuxeres e vese unha luzo brillante e a nena di: -que iso? -O que filla? -Iso! O cascabel e o brillo! E de repente vese unha sobra estraa e a filla di: -pap, en serio, vou investigalo. Entn, cando a nena sae de casa encntrase cun trineo baleiro e Rudolf sentado, e a nena desmiase. O pai escitaa e sae a buscala, e cando se atopa coa filla desmaiada di: -pero filla! Filla! Filla! Filla! Entn a nena esperta e di: -que... pap? Ehh... non... o...trineo? -que trineo filla? -un trineo baleiro, con Rodolfo E de repente ense outra vez os axuxeres -velo pap? O trineo! E Rodolfo! E... Pap Noel? -HOU HOU HOU, SI, SON EU, PAP NOEL EN PERSONA -Vimos para dicirvos que tivemos un pequeno problema, desapareceron tdalas rbores de Nadal, e os agasallos fixronse polvo. -SI, CERTO RUDOLF, PERO XA EST TODO ARRANXASO, AS QUE ATA LOGO E FELIZ NADAL! -Ata logo! Ata logo! Adeus! -FIN-

Oscar Ra Lpez

Que aprendemos sobre o tema

Continuando co noso traballo sobre cando eran nenas as avoas, en asemblea comezamos a analizar que foi o que consideramos mis relevante sobre as investigacins, as: Como era a escola? Haba pobreza. Escriban con plumas e tinta, empregaban pizarrns, as mesas eran para dez nenos ou nenas e tian uns caixns para meter as cousas, O libro de texto era unha enciclopedia que pasaba de irmns a irmns. As nenas e nenos estaban separados. Haba castigos fsicos e os xogos eran diferentes. Haba uniformes, incluso para os mestres e mestras. As mochilas eran como unha bolsa grande, diferentes as de agora.

O que mis lle gustou a Cata foi investigar con que escriban. A Gaia gustoulle preparar o traballo escrito, facer as ilustracins. Alba considerou moi positivo que foron quen de traballar en equipo. A ngel, o que mis lle gustou foi realizar a investigacin sobre como eran as mesas das aulas, e a Lus o que mis lle gustou foi colorear e debuxar e escribir. Diferenzas entre nenas e nenos? Os avs eran os que traballaban fora de casa para traer cartos ao fogar. O traballo das avoas era principalmente dentro da casa. As avoas non podan poer pantalns, esa era unha prenda para eles. Elas tian que levar roupa que lles tapase o corpo enteiro. As avoas tian horarios mis estritos que os avs. Haba diferentes colexios para nenos e nenas.

Oscar Ra Lpez

Os mozos tian que facer o servizo militar. Os xogos dos nenos eran tamn diferentes aos das nenas.

Sagar opina que lle gustou este traballo en xeral, pois coeceu de outro xeito aos seus compaeiros e compaeiras de clase. La opina que buscar informacin pareceulle moi interesante. O que mis lle gustou a Jenny foi estar traballando en grupo. Mara aprendeu cousas das nosas avoas e iso gustoulle moito. O que mis lle gustou a ngel foi aprender cousas novas das avoas. Que cousas haba cando eran nenas as avoas? (Pablo, Luca, Paloma, Ricardo, Pablo) Tian xogos de ra,mellor dito de camios, pois non haba case asfalto, e a alimentacin non era como a de agora, pois haba fame. Os alimentos cocibanse nas cocias de ferro e non haba baos nas casas. Haba outro tipo de moedas (as pesetas) e hoxe en da case todo est feito de plstico, pero naquela poca, case non se empregaba. Os medios de transporte tampouco eran como os de agora, principalmente viaxaban en autobs ou tranva, e maiormente andando.

Oscar Ra Lpez

Pablo contou que o que mis lle gustou deste traballo foi buscar informacin nos libros. A Ricardo gustoulle tamn o de buscar informacin. Paloma contounos que o que mis lle gustou foi traballar en grupo. Luca dxonos que ela pensa que foron quen de traballar en grupo bastante ben. A Pablo gustoulle recompilar informacin sobre as avoas. Como era unha aldea e apartado sobre a roupa Unha aldea adoitaba ter unha igrexa, unha praza na que haba unha fonte para ir a buscar a auga, unha escola pequena, e casas de pedra. Os animais tamn vivan cos humanos, nas cortes, na planta baixa, pois daban calor e as facan de calefaccin. A maior parte dos nenos levaban pantalns curtos, ata que se facan maiores. As nenas levaban saias ou vestidos con reforzo de ferro para que durasen mis.

Lucio comentou que este traballo resultoulle moi entretido, gustoulle traballar en grupo. A Jose gustoulle buscar informacin e logo poela en grupo. Erea opina que cando pasaron o traballo a limpo foi divertido, anda que s veces se puan dos nervios. A Iago gustoulle cando buscou informacin, sobre todo da roupa, pois investigou coa axuda da sa nai, a que tamn lle gustou o traballo. Teresa comentou que lle gustou traballar en grupo, cando traballaban todos e todas. Gustoulle moito traballar neste grupo.

Oscar Ra Lpez

Que facan no seu tempo de lecer Xogaban a cousas como buxainas, mariquitias, bonecas de trapo, tabas, xoanias de papel, catro esquinas, trens de xoguete, zoadeira,as canicas ou xogo do gua, os sacos, o aro, as chapas, a chave, lan libros e bandas deseadas.

Fernando contounos que o que mis lle gustou foi elaborar o maquetado do traballo, dicir, escribir e pegar as fotos. A Hugo o que mis lle gustou foi buscar informacin e logo discutir sobre ela cos seus compaeiros e compaeiras de grupo. Noel dixo que o que mis lle gustou foi investigar e repartir a informacin entre todos e todas. Paula contou que o que mis lle gustou foi traballar en grupo e logo facer a exposicin aos compaeiros e compaeiras de clase. Mara dixo que o que mis lle gustou foi elaborar o traballo, dicir, escribir a informacin que eles e elas consideraron mis importante. Despois desta posta en comn por parte dos grupos, en asemblea, demos por finalizada esta investigacin.