01.02.

2013

Dr. Mustafa Ergn

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Edimsel (Operant) koullanmaya bazen Arasal (instrumental) koullanma da denir.

01.02.2013

Dr. Mustafa Ergn

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Doktoras: "Animal Intelligence: An Experimental Study of the Associative Processes in Animals"

Puzzle boxes

Snama ve yanlma (trial-and-error) dl ve ceza (reward and punishment) dllendirilen davran renilir (kama veya yiyecek).
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 3

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndike, arm, duygusal uyarclar ile harekete geiriciler arasnda kurulan bir ba ya da balam olarak grmektedir. Bu nedenle onun kuram, balamclk olarak adlandrlmaktadr.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 4

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndikenin renmeye likin Temel Grleri

Balamclk: Thorndiken ilgilendii sadece uyarc koullar ve davran eilimleri deil, ayn zamanda uyarc ve tepkiyi bir arada tutan eyin ne olduudur. Thorndike, uyarc ve tepkinin sinirsel bir bala balandna inanmaktadr.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 5

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Deneme ve Yanlma: Thorndikea gre renmenin en temel formu deneme yanlma renmesidir. nsan ya da hayvan olsun, renme durumunda olan organizma, belli bir problemlerle karlatnda kendisi amaca gtrmeyen baarsz tepkileri eler. Haz ile sonulanan, baarya gtren tepkiler kalc hale gelir. Thorndike bu duruma seme ve balama adn vermektedir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn

Not:
Having taught one cat to escape from the puzzle box by operating a latch, he looked to see whether a second cat would acquire the correct solution simply by watching the first. A series of such experiments produced uniformly negative results, and Thorndike concluded that trial and error was the only form of learning available to animals other than humans.

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

renme Kk Admlarla Oluur: Thorndike, problem zme sresi, ardk denemlern sonucunda yava yava ksaldndan renmenin birden bire igrsel bir ekilde deil, yava yava olutuuna karar vermitir. renme, byk atlamalardan ok, kk sistemli admlarla meydana gelir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 7

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Throndikea gre renme dorudandr ve dnme veya usa vurma yoluyla ynlendirilemez. Ona gre renmede deneme yanlma yoluyla dorudan seme ve balama vardr.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 8

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndiken renmeyle ilgili temel kanunu vardr. Bunlar: 1- Hazr bulunululuk 2-Tekrar 3- Etki kanunlardr.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 9

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Hazr Bulunululuk Kanunu:

a) Bir kii, etkinlik gstermeye hazr ise, etkinlii yapmasna izin verilmesi ona mutluluk verir. b) Bir kii etkinlik gstermeye hazr olduu halde, etkinliin yaptrlmamas, bireyde kzgnlk yaratr.
c) Bir kii etkinlii yapmaya hazr olmad halde yapmaya zorlanrsa kzgnlk duyar.
ocuk, dzgn yaz yazmaya hazr ve buna izin verilirse, yazmaktan haz duyar. ocuk, kalem tutmaya hazr, fakat eline kalem almasna izin verilmezse, ocukta kzgnlk yaratr. ocuk, dzgn yaz yazmaya zorlanrsa kzgnlk duyar.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 10

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Tekrar Kanunu: 1930dan nceki tekrar yasas, ksaca, tekrar ederek reniniz; tekrar etmediimizde unuturuz eklinde ifade edilmitir. Ancak 1930dan sonra tekrar yasas tamamen deitirilmitir. Tekrar etme, uyarc tepki arasndaki ba glendirmedii gibi; kullanmama da ban gcn yok etmez. Bununla birlikte, tekrar etme, ban gcnde az bir gelime salayabilir. Kullanmama da biraz unutmaya yol aabilir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 11

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Etki Kanunu: 1930dan nce: Eer uyarcnn yol at tepkinin sonucu haz verici ise uyarc ve tepki arasndaki ba glenir, uyarcnn yol at tepkinin sonucu rahatsz edici ise uyarc ve tepki arasndaki ba zayflar. Dier bir deyile, etki pekitirilirse uyarc tepki arasndaki ba glenir. Tepki cezalandrlrsa uyarc ve tepki arasndaki ba zayflar. 1930dan sonra: Uyarcya kar yaplan tepki haz verici bir sonu yaratrsa uyarm ve tepki arasndaki ban gc artmaktadr. Ancak, tepki tatmin edici bir sonu yaratmazsa ya da cezalandrlrsa ban gcne hibir etkisi olmamaktadr. Pekitirilme ile davran biimlendirilebilirken, cezalandrma, istenmeyen davran yok etmemektedir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 12

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndikein etki kanunu, yani davrann, sonular tarafndan ekillendirildii ilkesi, Skinnerin edimsel koullama teorisinin temellerini oluturmutur.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 13

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndiken Eitime likin Grleri retimin dzenlenmesine, renciye kazandrlacak hedef davranlar belirleyerek balamaldr. Bu hedef davranlar belirlerken rencinin hazrbulunuluk dzeyi dikkate alnmaldr. (Hazrbulunuluk kanunu)
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 14

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

renme kk birimler halinde olutuundan, renme adm adm salanmaldr. renci, uyarc durumdaki dikkati eken baskn gelere tepkide bulunur, dier nemsiz ayrntlar eler. Bu durumda, retme -renme srecinde, hedef davrana yneltecek uyarclarn dikkati ekici nitelikte olmas gerekir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 15

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Doru tepkiler hemen pekitirilmeli, yanllar tekrar edilmeden dzeltilmelidir. Bu nedenle renciye geribildirim (dnt) verebilmek iin dzenli olarak snav yapmak gerekmektedir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 16

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

Thorndiken sisteminde ceza yoktur. nk ceza, uyarc ile tepki arasndaki ba zayflatmaz.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 17

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

retme - renme ortamnn gerek yaamn bir temsilcisi olmasna zen gsterilmelidir. Thorndiken benzer geler transfer teorisine gre iki durum arasndaki ortak geler ne kadar ok olursa, transfer o kadar yksek olur.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 18

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER

retme - renme ortamnda retmen deil, renci etkin olmal; yaparak yaayarak renmelidir.
01.02.2013 Dr. Mustafa Ergn 19

RENME VE RETMENN KURAMSAL TEMELLER