You are on page 1of 26

C Hc Lu Cht

BI TP CHNG I

M U
Bi 1.1
lm th nghim thy lc, ngi ta y nc vo mt ng ng c ng knh d = 300mm,
chiu di L = 50m p sut kh quyn. Hi lng nc cn thit phi vo ng l bao nhiu p
sut t ti 51at ? Bit h s nn p

p =

1
at 1
20000

Gii
Lng nc cn thit phi vo ng p sut tng ln 51at l :

1 dV
dV = p .V .dp
V dp
1 dV
dV = p .V .dp
Do dV , dp ng bin nn : p = +
V dp
Ta c h s gin n do p lc :

M th tch

dV =

V = S .L =

p =

.d 2
3,14.(0.3) 2
.L =
.50 = 3,5325m 3
4
4

1
.3,5325.(51 1) = 8,84.10 3 (m 3 ) = 8,84 (liter )
20000

Vy cn phi thm vo ng 8.84 lt nc na p sut tng t 1at ln 51at.


Bi 1.2
Trong mt b cha hnh tr thng ng c ng knh d = 4m, ng 100 tn du ha c khi lng
ring

= 850kg / m 3 100C. Xc nh khong cch dng ln ca du trong b cha khi nhit tng

ln n 400C. B qua gin n ca b cha. H s gin n v nhit

t = 0,00072 0 C 1 .

Gii

m
m 100.10 3 2000
Khi lng ring ca du ha l : =
V = =
=
117,65(m 3 )
V

850
17
H s gin n do nhit :

t =

1 dV
2000
216
dV = t .V .dt = 0,00072.
.(40 30) =
2,542(m 3 )
V dt
17
85

.d 2
4dV 4.2,542
.h h =
=
= 0,202(m)
M : dV =
4
.d 2 3,14.4 2

Vy khong cch du dng ln so vi ban u l 0.202(m)


Bi 1.3
Khi lm th nghim thy lc, dng mt ng ng c ng knh d = 400mm, di L = 200m, ng
y nc p sut 55 at. Sau mt gi p sut gim xung cn 50 at. Xc nh lng nc chy qua
cc k h ca ng ng. H s nn p

p =

1
at 1 .
20000
Gii

H s gin n do p lc :

1 dV
.d 2
p =
dV = p .V .dp = p
.L.dp
V dp
4

Page 1 of 26

C Hc Lu Cht

dV =

1 3,14.0,4
.200. (50 55) = 6,28.10 3 ( m 3 ) = 6,28 (liter )
20000
4

Vy lng nc chy qua khe h ng ng l 6.28 (liter)


Bi 1.4
Mt b hnh tr ng y du ha nhit 5 0C, mc du cao 4m. Xc nh mc du tng ln, khi
nhit tng ln 250C. B qua bin dng ca b cha. H s gin n v nhit

t = 0.00072 0 C 1 .

Gii
H s gin n do nhit :

t =

1 dV
dV = t .V .dt
V dt

.d 2
.h
4
.d 2
Th tch du tng ln : dV =
h
4
1 dV
h
t =
=
V dt
h.dt
h = t .h.dt = 0,00072.4.(25 5) = 0,058(m) = 58(mm)
M th tch ban u l :

V=

BI TP CHNG II
Page 2 of 26

C Hc Lu Cht

THY TNH HC
Bi 2.1
Xc nh cao ca ct nc dng ln trong ng o p (h). Nc trong bnh kn chu p sut ti mt
t do l

p 0t = 1.06at . Xc nh p sut p 0t nu h = 0.8m.

Gii
Chn mt ng p ti mt thong ca cht lng.
Ta c :
M

p A = pB

p A = p0

p 0 = p a + .h
p B = p0 + , h
p0 p a (1,06 1).9,81.10 4
=
= 0,6 ( m)

9810

h=

Nu h=0,8m th

p0 = .h + pa = 9810.0,8 + 98100 = 105948 N / m 2 = 1,08 (at )

Bi 2.2
Mt p k o chnh thy ngn, ni vi mt bnh ng nc.
a) Xc nh chnh mc nc thy ngn, nu h1 = 130mm v p sut d trn mt nc trong
bnh 40000 N/m2.
b) p sut trong bnh s thay i nh th no nu mc thy ngn trong hai nhnh bng nhau.
Gii
a) Xc nh chnh mc thy ngn (tm h2) :
Chn mt ng p nh hnh v :

p A = pB

Ta c :

p A = p 0 + H 2O .(h1 + h2 )
p B = p a + Hg .h2
p0 + H 2O .(h1 + h2 ) = p a + Hg .h2
h2 ( Hg H 2O ) = ( p 0 p a ) + H 2O .h1
M

p0 p a = p d

Vy :

h2 =

p d + H 2O .h1
( H 2O Hg )

40000 + 9810.0,013
= 0,334 (m)
132890 98100

b) p sut trong bnh khi mc thy ngn trong hai nhnh bng nhau :
Ta c :

pC = p D
pC = p0 + H 2O .h
p D = pa

p0 + H 2O .h = p a
H 2O .h = p a p0 = p ck
p ck = H 2O .h = H 2O .(h1 + 1 2 h2 )
1
= 9810.(0,13 + .0,334) = 2913,57 0,0297 (at )
2

Page 3 of 26

C Hc Lu Cht
Bi 2.3
Mt p k vi sai gm mt ng ch U ng knh d = 5mm ni hai bnh c ng knh D = 50mm vi
nhau. My ng y hai cht lng khng trn ln vi nhau, c trng lng ring gn bng nhau :
dung dch ru tylic trong nc ( 1

= 8535 N / m 3 ) v du ha ( 2 = 8142 N / m 3 ). Lp quan h

p = p1 p2 ca kh p k phi o vi dch chuyn ca mt phn cch


cc cht lng (h) tnh t v tr ban u ca n (khi p = 0 ). Xc nh p khi h = 250mm.
gia chnh lch p sut

Gii

a) Lp mi quan h gia chnh lch p sut p = p1 p2 :


Chn mt ng p nh hnh v :

Khi

p = 0 ( p1 = p2 ) : th mt phn cch gia hai lp cht lng khc nhau v tr cn bng O :


o

p A = pB

p A = p1 + 1.h1

p B = p2 + 2 .h2

Theo iu kin bnh thng nhau :

1.h1 = 2 h2 h1 =

2 h2
1

p > 0 ( p1 > p2 ) : th mc nc trong bnh 1 h xung 1 on h v ng thi mc nc


bnh 2 tng ln 1 on h . Khi mt phn cch di chuyn ln trn 1 on h so vi v tr O.
p A = p1 + 1.(h1 h)

Khi

p B = p2 + 2 .( h2 + h h) + 1.h
Theo tnh cht mt ng p ta c :

p1 + 1.( h1 h) = p2 + 2 .(h2 + h h) + 1.h


p1 p 2 = 2 .(h2 + h h) 1.(h1 h) + 1.h
p1 p 2 = h.( 1 2 ) + h.( 1 + 2 ) [ 1.h1 2 h2 ] (*)
Ta thy th tch bnh 1 gim mt lng :

V=

.d 2
h
4

Th tch trong ng dng ln mt lng :

V' =

.d 2
h
4

Ta c

V = V ' h =

d2
D2

h v

1.h1 = 2 h2

p = p1 p2 = h.( 1 2 ) +
Ta c :

Tnh

d2
D2

thay vo (*)

h.( 1 + 2 )

d2
= h ( 1 2 ) + 2 .( 1 + 2 )
D

p khi h = 250mm

Ta c :

0,005 2
( 8535 + 8142) = 140 N / m 2
p = 0,25( 8535 8142 ) +
2
0,05

d2

p
=
h
(

)
+
.(

)
S : a/
1 2

1
2
D2

Page 4 of 26

C Hc Lu Cht
b/

p = 140 N / m 2

Bi 2.4
Xc nh v tr ca mt du trong mt khoang du h ca tu thy khi n chuyn ng chm dn u
trc lc dng hn vi gia tc a = 0.3 m/s 2. Kim tra xem du c b trn ra khi thnh khng, nu
khi tu chuyn ng u, du cch mp thnh mt khong e = 16cm. Khong cch tu di L =
8m.
Gii
Chn h trc ta nh hnh v, ta bit
mt t do ca du l mt ng p.
Phng trnh vi phn mt ng p :

Xdx + Ydy + Zdz = 0 (*)


C : X = a ; Y = 0 ; Z = g thay vo (*)
(*) adx gdz = 0
Tch phn ta c : a.x g .z = C
V mt t do ca du i qua gc ta
O (x=0, z=0) C = 0 .
Nn phng trnh mt t do s l :

a.x g .z = 0
C

z = x.tg trong tg = a g

Nh vy mt du trong khoang l mt phng nghing v pha trc :

z = x.

a
0,3
= 4.
= 0,1224 ( m) = 12,24 (cm)
g
9,81

vi

x=+

L 8
= = 4 ( m)
2 2

Ta thy z = 12,24 (cm) < e = 16 (cm) nn du khng trn ra ngoi.


Bi 2.5
Mt toa tu i t ga tng dn tc trong 10 giy t 40 km/h n 50 km/h. Xc nh p sut tc
dng ln im A v B. Toa tu hnh tr ngang c ng knh d = 2,5m, chiu di L = 6m. Du ng
y mt na toa tu v khi lng ring ca du l 850 kg/m 3. Vit phng trnh mt ng p v
mt t do ca du.
Gii
Gia tc ca toa tu l :

a=

vt v0 50 40
=
= 0.28 (m / s )
t
10.3600

Chn h trc ta nh hnh v.


Phng trnh vi phn c bn ca cht lng :

dp = ( Xdx + Ydy + Zdz )


Tch phn ta c : p = ( Xx + Yy + Zz ) + C

(*)

C X = -a; Y = 0; Z = -g
Thay X, Y, Z vo (*) ta c :

p = (ax gz ) + C

V mt t do ca du i qua gc ta (x=0, z=0)


Vy :

C = p = pa

p = (ax gz ) + pa
Page 5 of 26

C Hc Lu Cht
p sut ti A (x= -L/2 = -3; y=0; z=-d/2 = -1,25) l :

p A = 850 [ 0,28.( 3) 9,81.( 1,25)] + 98100 = 109237 ,2 N / m 2 = 1,113 (at )


p dA = p A p a = 1,113 1 = 0,113 (at )
p sut ti B (x= L/2 = 3; y=0; z=-d/2 = -1,25) l :

p A = 850[ 0,28.(3) 9,81.( 1,25)] + 98100 = 107809 ,2 N / m 2 = 1,099 (at )


p dA = p A p a = 1,099 1 = 0,099 ( at )

Phng trnh mt ng p :

Xdx + Ydy + Zdz = 0


Vi : X = -a; Y = 0; Z = -g adx gdz = 0
Phng trnh vi phn ng p :

Tch phn ta c :

adx gdz = C

Phng trnh mt t do :
Ti mt thong : x = 0; y = 0; z = 0
Nn :

z=

z=

a
x+C
g

C =0

a
x
g

Bi 2.6
Mt bnh h c ng knh d = 500 mm, ng nc quay quanh mt trc thng ng vi s vng
quay khng i n = 90 vng/pht.
a) Vit pt mt ng p v mt t do, nu mc nc trn trc bnh cch y Z0 = 500mm.
b) Xc nh p sut ti im trn thnh bnh cch y l a = 100mm.
c) Th tch nc trong bnh l bao nhiu, nu chiu cao bnh l H = 900mm.
Gii
Chn h trc ta nh hnh v :
a) Vit phng trnh mt ng p v mt t do, nu
mc nc trn trc bnh cch y Z0 = 500mm.
Phng trnh vi phn mt ng p :

Xdx + Ydy + Zdz = 0


Trong :

2
X = 2 x ; Y = y ; Z = g

Thay vo phng trnh vi phn ta c :

2 xdx + 2 ydy gdz = 0


1 2 2 1 2 2
Tch phn : x + y gz = C
2
2
1
2 x 2 + y 2 g .z = C
2
1
2 r 2 g .z = C (*)
2

Vy phng trnh mt ng p l :

z=

2r 2
+C
2g

i vi mt t do cch y Z0 = 500mm
Ti mt t do ca cht lng th : x = y = 0 v z = z0 thay vo (*)

C = g .z0
Page 6 of 26

C Hc Lu Cht
Vy phng trnh mt t do s l :

z=

2 2

2 2

r
r
g.z 0 hay z =
+ z0
2g
2g

b) Xc nh p sut ti im trn thnh bnh cch y 1 khong a = 100mm :


Phng trnh phn b p sut :
Trong :

dp = ( Xdx + Ydy + Zdz )

2
X = 2 x ; Y = y ; Z = g

Thay vo ta c :

dp = 2 xdx + 2 ydy gdz

1
1

p = 2 x 2 + 2 y 2 gz + C
2
2

p = 2 x 2 + y 2 g .z + C
2

Tch phn :

p = 2 r 2 g.z + C (**)
2

Ti mt t do (ti O) ta c : x = y = 0 v z = z0
Thay vo (**) C

p = pa

= . g .z 0 + p a

1
2r 2
p = 2 r 2 .g .z + p a + .g.z 0 p a + .h +
2
2
h = z 0 z
2
2
2
V r = x + y
= .g

(**)

im trn thnh bnh cch y 100mm c :

p a = 1at ; r = d

= 0,5

= 0,25m

h = z 0 z = 500 100 = 400 = 0,4m ; =

.n 3,14.90
=
= 9,42 rad / s
30
30

p sut ti im ny s l :

pd = p pa = .h +

2r 2
9,42 2.0,25 2
= 9810.0,4 + 1000
= 6697 N / m 2 = 0,068 at
2
2

Bi 2.7
Ngi ta c ng gang bng cch quay khun quanh 1 trc nm ngang vi tc quay khng i n
= 1500 vng/pht. Xc nh p sut ti mt trong ca khun, nu trng lng ring ca ng gang

= 68670 N / m 3 . Cho bit thm ng knh trong ca ng d = 200mm, chiu dy ng


= 20 mm . Tm hnh dng ca mt ng p.

lng

Gii
Tc quay :

.n 3,14.1500
=
= 157 rad / s
30
30

Gia tc lc ly tm trn mt khun :

a = 2 .r = 157.0,12 = 2950 m / s 2
Trong :

Page 7 of 26

C Hc Lu Cht

r = r0 + =

d
0,2
+ =
+ 0,02 = 0,12m
2
2

V g = 9,81 m/s2 << a = 2950m/s2 nn khi tnh ta b qua gia tc trng trng.
Chn gc ta trn trc ng, trc x trng vi trc ng ta c :

X = 0 ; z = 2 y ; Z = 2z
Thay vo phng trnh vi phn c bn tng qut ca cht lng :

dp = ( Xdx + Ydy + Zdz )

= 2 ydy + 2 zdz

Vy

p=

2 2
2r 2
y + z2 + C p =
+C
2
2
Hng s C c xc nh t iu kin : khi r = r0 (mt trong ca ng) th pt = p a do :
Tch phn ta c :

C = pa

p=

2 r02
2

2 r 2 r02
+ pa
2

Nhn vo phng trnh ta thy p sut trong gang lng thay i lut parabol theo phng bn knh.
p sut d ti mt trong ca khun l :

p d = pt p a =

2 r 2 r02
2 r 2 r02
68670 157 2 (0,12 2 0,12
= .
=
.
= 380000 N / m 2 = 3,87 at
2
g
2
9,81
2

Phng trnh vi phn mt ng p :


Tch phn ta c :

ydy + 2 zdz = 0

2 .r 2
= const . Ta thy mt ng p l nhng mt trn c trc trng vi trc
2

quay.
Bi 2.8
Mt ca van hnh ch nht t ng c chiu rng b = 3m, trng lng nng 700kG c th nng ln
hoc h khng ch lu lng qua cng. Mc nc thng lu H1 = 3m v mc nc h lu H2 =
1.5m
a) Xc nh im t v p lc tng ln ca van.
b) Xc nh lc nng ca van, bit chiu dy ca van l a = 20 cm v h s ma st ti cc khe
phai f = 1.4.
c) Xc nh im t bn dm ngang sao cho p lc nc truyn ln tng dm l nh nhau.
Gii
a) Xc nh im t v p lc tng ln ca van.
p lc pha thng lu :

.b 2 9810.3 2
.H 1 =
.3 = 132435 ( N )
2
2
2
2
= H 1 = .3 = 2 (m)
3
3

Tr s :

p1 =

im t :

Z D1

p lc pha h lu :

.b 2 9810.3 2
.H 2 =
.1,5 = 33109 ( N )
2
2
2
2
im t : Z D2 = H 2 = .1,5 = 1 ( m)
3
3
Tr s :

p2 =

p lc tng hp :

Page 8 of 26

C Hc Lu Cht

p = p1 p 2 = 132435 33109 = 99326 ( N )


im t p lc tng hp ln ca van :
Ta c :

A
p

= M pA1 M pA2

P.Z D = P1 .Z D1 + P2 .( Z D2 + H 1 + H 2 )
ZD =

P1 .Z D1 + P2 .( Z D2 + H 1 + H 2 )
P

132435.2 + 33109.(1 + 3 1,5)


= 1,833 ( m)
99326

b) Lc nng ca van :

G : trng lng tm chn

T = G + f .P + FAC

f : h s ma st khe phai
FAC : lc y Acsimt.

= 700.9,81 + 1,4.99326 + 8829


= 154725,4 ( N )

FAC = .g .V = .g.a.b.H 2 = 1000.9,81.0,2.3.1,5 = 8829 ( N )

c) Xc nh im t bn dm ngang sao cho p lc nc truyn ln tng dm l nh nhau :


p lc ln nht khi H2 = 0
p lc l P1. Do mi dm chu 1 lc l

Pd1 = Pd 2 = Pd3 = Pd 4 = P1

P1

132435
= 33108,75 ( N )
4

Ta xem ca s gm 4 tm ghp li.


Gi A, B, C, D l 4 v tr thp nht ca biu p sut tnh tc dng ln 4 dm.

P1
.b
1 .b 2

OA 2 =
H1
4
2
4 2
H
1
3
OA 2 = H 12 OA = 1 = = 1,5m
4
2
2
2
2
Z d1 = OA = 1,5 = 1m
3
3
P
.b
1 .b 2
Pd 2 = 1
OB 2 OA 2 =
H1

4
2
4 2
1
OB 2 OA 2 = H 12 OB 2
4
1
1
1
1
= OA 2 + H 12 = H 12 + H 12 = H 12
4
4
4
2

Pd1 =

OB =
Zd2

1 2
1 2
H1 =
3 = 2,12m
2
2

2 OB 3 OA3 2 2,123 1,53


=
=
= 1,828m
3 OB 2 OA2 3 2,122 1,52

P1
.b
1 .b 2

OC 2 OB 2 =
H1
4
2
4 2
1
1
1
1
3
OC 2 OB 2 = H 12 OC 2 = OB 2 + H 12 = H 12 + H 12 = H 12
4
4
2
4
4

Pd3 =

OC =

3 2
H1 =
4

3 2
3 = 2,6m
4
Page 9 of 26

C Hc Lu Cht

Z d3 =

2 OC OB
2 2,6 2,12
= . 2
= 2,368m
2
2
3 OC OB
3 2,6 2,12 2

P1
.b
1 .b 2

OD 2 OC 2 =
H1
4
2
4 2
1
1
3
1
OD 2 OC 2 = H 12 OD 2 = OC 2 + H 12 = H 12 + H 12 = H 12
4
4
4
4
OD = H 1 = 3m
Pd 4 =

Z d4

2 OD 3 OC 3 2 33 2,6 3
=
=
= 2,805m
3 OD 2 OC 2 3 3 2 2,6 2

Bi 2.9
Xc nh lc nng Q nng tm chn nghing mt gc

, quay c quanh trc O. Chiu rng


tm chn b = 1.5m, khong cch t mt nc n trc O l a = 20 cm. Gc = 60 0 , H = 1.5m. B
qua trng lng tm chn v ma st trn bn l ca trc O.
Gii
p lc ln tm chn l :

P=

.b
9810.1,5 2
H2 =
1,5 = 19115 ( N )
2 sin
2 sin 60 0

Vi tr tm ca p lc :

ZD =

2
2
.H =
.1,5 = 1,155 ( m )
3 sin
3 sin 60 0

nng c tm chn ny ln th :

M Q0 > M P0

Q
+ a > P( Z D + a )
sin

P( Z D + a ) 19115(1,155 + 0,2)
Q>
=
= 13406 ( N )
H
1,5
+a
+ 0,2
Sin
sin 60 0
Vy Q > 13406 (N)
Bi 2.10
Mt ca van phng hnh ch nht nm nghing ta vo im D nm di trng tm C 20cm (tnh
theo chiu nghing) trng thi cn bng. Xc nh p lc nc ln ca van nu chiu rng ca n b
= 4m v gc nghing

= 60 0 .
Gii

Ta c

Z D = ZC + a

hC
H
=
sin 2 sin
H
ZD =
+a
2 sin
2H
Mt khc Z D =
3 sin
M

ZC =

H = a.b. sin = 0,2.6. sin 60 0 = 1,04 ( m )


Page 10 of 26

C Hc Lu Cht
Vy

P=

.b
9810.4
H2 =
.1,04 2 = 24504 ( N )
2 sin
2. sin 60 0

Bi 2.11
Xc nh lc tc dng ln np ng trn ca thng ng du ha. ng knh ng d = 600 mm, mc
du H = 2.8m. Xc nh im t ca tng tnh p. Khi lng ring du ha l 880 kg/m 3. Cho
moment qun tnh

.d 4
I0 =
64
Gii

Lc tc dng ln np ng chnh l lc d : P = .h.


Trong : hc l khong cch t tm din tch n mt thong = H
- din tch nm ng trn

P = 880.2,8.

3,14.0,6 2
= 696,68 ( kg ) = 6834,43 ( N )
4

im t : Z D = Z C +

I0
.d 4 4 1
=H+
= 2,808 ( m )
.Z C
64 d 2 H

Z C = H

d 2

Vi : =
4

d 4
I
=
0
64

Chng IV

TN THT NNG LNG


Bi 4.1
T bnh A, p sut tuyt i ti mt thong trong bnh l 1.2at, nc chy vo bnh h B. Xc nh
lu lng nc chy vo bnh B, nu H1 = 10m, H2 = 2m, H3 = 1m, ng knh ng d = 100mm,
ng knh ng D = 200mm, h s cn khoa

k = 4 , bn knh vng R = 100mm, b qua tn tht

dc ng.

Page 11 of 26

C Hc Lu Cht

Gii

z1 +

Vit phng trnh cho mt ct 1-1 & 2-2, ly 2-2 lm chun ta c:

p1 1v12
p
v2
+
= z 2 + 2 + 2 2 + h

2g

2g

z1 = H = H 1 H 2 = 8m ; z 2 = 0
Chon = = 1

1
2
Trong :
2
p1 = 1,2at = 1,2.98100 = 117720 N / m
v v 0
2
1

h = hd + hc = hc =

vd2
2g

+ 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 = 1 + 2 + 3 3 + 4 + 5 + 8

d 2
1 = 0,51 = 0,5
D

2 = k = 4

3 = 6 = 7 = 0,29 . V d 2 R = 0,5 = 0,29

d 2 0,1 2
9
4 = 1 = 1
=
D 0,2
16

p2 = pa

p1 p2
=
+ h

H+
Vi

0,1 2 3
d 2
5 = 0,51 = 0,51
=
D
0,2 8

8 = 1
Page 12 of 26

C Hc Lu Cht

= 1 + 2 + 3 3 + 4 + 5 + 8 = 0,5 + 4 + 3.0,29 + 9
H+

16

+ 3 + 1 = 7,0075
8

v2
p1 p 2
=
+ d

2g

(8 + 19810 (117720 98100) ).2.9,81 = 5,29 ( m / s )

H + 1 ( p p ) 2 g
2
1

vd =
=

7,0075

Lu lng nc chy vo bnh B l :

Q = Vd . Ad = Vd . . d

= 5,29.3,14. 0,1

= 0,041 m 3 / s = 41 ( l / s )

Bi 4.2
Nc chy t bnh cao xung thp qua ng c ng knh d = 50mm, chiu di L = 30m. Xc nh
chn khng mt ct x-x, nu chnh lch mc nc trong hai bnh H = 4.5m, chiu cao ca xi
phng z = 2.5m, h s cn dc ng

= 0,028 ,

bn knh vng R = 50mm, khoch cch t u

ng n mt ct x-x l L1 = 10m.

Gii

z1 +

Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & 2-2. Cho mt ct 2-2 lm chun ta c :

p1 1v12
p
v2
+
= z 2 + 2 + 2 2 + h

(*)

z1 = H ; z 2 = 0
Chon = = 1

1
2
Trong :
p
=
p
=
p
2
a
1
v1 v2 0
Thay vo (*) ta c :

Page 13 of 26

C Hc Lu Cht
2

L
v
H = h = +
d
2g

v=

2 gH
L
+
d

L
30
= 0,028
= 16,8
d
0,05

= 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 = 1 + 4 2 + 6 =0,5 + 4.0,29 + 1 = 2,66


Vy :

v=

2 gH
2.9,81.4,5
=
= 2,13 ( m / s ) = v x
L
16
,
8
+
2
,
66
+
d

Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & x-x. Cho mt ct 1-1 lm chun ta c :

z1 +

p
v2
p1 1v12
+
= z x + x + x x + h x

2g

2g

(**)

z1 = 0 ; z 2 = z x
Chon = = 1

1
x
Trong :
p
=
p
p
=
px
a
2
1
v1 0 v2 v x
Thay vo (**) ta c :

pa p x
v2
= L1 + x + h x

2g
2
L
v
hx = 1 + x
d
2g
L
10
1 = 0,028
= 5,6
d
0,05

hck = z x +

hck =

pa p x
v2
hck = z x + x + h x

2g

+ 2 =0,5 + 0,29 = 0,79

v x2
2,132
+ h x = 2,5 + (1 + 5,6 + 0,79 )
= 4,21m
2g
2.9,81

Bi 4.3
C mt vi phun cung cp nc t mt b cha cao H = 10m, qua ng c ng knh d 1 = 38mm,
chiu di L = 18m. ng knh b phn lng D = 200mm. Vi phun l ng hnh nn, ming vi, d2 =
20mm, c h s gin cn

vi = 0.5 tnh theo vn tc trong ng. Xc nh lu lng Q chy qua vi

v chiu cao dng nc phun ln, gi thit sc cn ca khng kh lm gim i 20% chiu cao. Cho
tn tht cc b ca

= 0.03 , h s
k = 4 ,
kha

bn knh vng R

76mm.

gin

Page 14 of 26

C Hc Lu Cht

Gii

Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & 2-2. Cho mt ct 2-2 lm chun ta c :

p1 1v12
p 2 2 v 22
z1 +
+
= z2 +
+
+ h

2g

2g

(*)

z1 = H ; z 2 = 0
Chon = = 1

1
2
Trong :
p1 = p2 = p a
v1 0

A2 : tit din l vi phun :

A : tit din ca ng :

v2
v 22
v 22 L

H=
+ h =
+ +
2g
2 g d1
2g
L

2 gH = v 22 + + v 2
d1

(**)

Phng trnh lin tc :

d
v .A
v. A = v 2 . A2 V = 2 2 = v 2 2
A1
d1

L
18
= 0,03.
= 14,21
d1
0,038

A2 =

.d 2
4

V : lu tc nc chy trong ng

Thay vo (*) ta c :

Trong :
V2 : lu tc nc chy qua vi phun

+ 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10

= 1 + 2 2 + 4 3 + 4 + 5 + 10
= 0,5 + 2.4 + 4.0,15 + 0,93 + 0,48 + 0,5 = 11,01

A=

.d1
4

d 2
1 = 0,51 = 0,5
D

2 = 6 = k = 4
3 = 7 = 8 = 9 = 0,15
d

Vi :
= 0,25 = 0,15
2R

0,038 2
d 2
4 = 1 = 1
= 0,93
D
0,2
0,038 2
d 2
5 = 0,51 = 0,51
= 0,48
0,2
D
10 = voi = 0,5

Th tt c vo (**) ta c :

L
2 d 24
2 gH

2 gH = v + + v 2 4 v 2 =
L
d4
d1
d1
1 + + 24
d1
d1
2
2

v2 =

2.9,81.10
0,02 4
1 + (14,21 + 11,01)
0,038 4

= 8,18 ( m / s )

Page 15 of 26

C Hc Lu Cht

.d
3,14.0,02
= 8,18.
= 0,0026 ( m 3 / s ) = 2,6 ( l / s )
4
4
2
2
v2
8,18
= 0,8
= 2,73 ( m )
Chiu cao nc phun ln : hv = 0,8
2g
2.9,81
Lu lng chy qua vi :

2
2

Q = v 2 . A2 = v 2 .

Bi 4.4
My bm ly nc t ging cung cp cho thp cha phn phi cho mt vng dn c. (Hnh 4.4)
Cho bit :

Cao trnh mc nc trong ging : z1 = 0.0m


Cao trnh mc nc thp cha nc z2 = 26.43m
ng ht: di L = 10m, ng knh ng d = 250mm, cc h s sc cn cc b: ch vo c li
chn rc( vo = 6 ) mt ch un cong( un = 0.294 ),n = 0.013(ng nm ngang bnh thng)

ng y : L =35m; d = 200mm; n=0.013; khng tnh tn tht cc b.

My bm ly tm : lu lng Q = 65L/s; hiu sut


ch my bm

[ hck ] = 6m ct nc.

= 0.65 ; cao chn khng cho php

Yu cu :
1. Xc nh cao t my bm.
2. Tnh ct nc H ca my bm.
3. Tnh cng sut N m my bm tiu th.
4. V ng nng lng v ng o p.
Xem dng chy trong cc ng thuc khu sc cn bnh phng.

Gii
1. Xc nh cao t my bm :
My bm ch c t cch mt nc trong ging mt khong h b no khng qu ln cho p
sut tuyt i mt ct 2-2 khng qu b mt gii hn xc nh, tc p sut chn khng ti y
khng vt qu tr s cho php

z1 +

[ pck ] = [ hck ] . M theo th [ hck ] = 6m

ct nc

[ p ck ] = 0,6at .

Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & 2-2, ly 1-1 lm chun ta c :

p1 1v12
p
v2
+
= z 2 + 2 + 2 2 + hh

z1 = H ; z 2 = hb
Chon = = 1

1
2
Trong :
p1 = p a p 2 = pt2
v 0
1

(*)

hh : l tng tn tht ct nc trong ng ht.

Thay vo (*) ta c :

p a p t2
pt2 v 22
pa
v 22
= hb +
+
+ hh hck = hb +
+ hh V : hck =

2g
2g
Theo :

Tac :

hck [ hck ] = 6m ct nc hb [ hck ]

hh = hd + hcvao + hcuon

v 22
+ hh
2g

Lh
v2
=
+ vao + uon
d
2g
Page 16 of 26

C Hc Lu Cht
Tnh

theo cng thc =

8g
C2

1
1
1 6 Vi R = d = 0,25 = 0,0625m C = 1 ( 0,0625) 6 = 50,4
C= R
4
4
0,013
n
8 g 8.9,81
L
10
= 2 =
= 0,03085
h = 0,03085
= 1,234
2
d
0,25
C
50,4

m/s

Lu tc trong ng ht l :

Q = v. A v =

Q
4
4.0,065
= 2 .Q =
= 1,324 ( m / s )
A d
3,14.0,25 2

v 2 1,324 2
=
= 0,09 ( m )
2 g 2.9,81

hbmax = 6 (1 + 1,234 + 6 + 0,294).0,09 = 6 0,77 = 5,23m


Vy :

hb < 5,23m

2. Tnh ct nc
H
ca
my
bm.
L t nng m bn phi cung cp cho cht lng khi i qua n, c biu din bng ct nc H (M ct
nc).
Ta c :

H = H 0 + hw + hwh

Trong :

H 0 : l chnh lch a hnh, tc l cao m my bm phi a nc ln.


hw : tn tht ct nc trong ng ht.
hwh : tn tht ct nc trong ng y.
Page 17 of 26

C Hc Lu Cht

H 0 = Z 2 Z1 = 26,43 0,00 = 26,43m


2
L
v
hw = + vao + uon 2 = (1,234 + 6 + 0,294 ).0,09 = 0,68m
d
2g

Lh v 2
=
.
d 2g

hwh

Vi V l lu tc trung bnh trong ng y :

V =

4Q

d 2

V2 2,07 2
(
)
=
2
,
07
m
/
s
=
= 0,22m
3,14.0,2 2
2 g 2.9,81
4.0,065

1
d 0,2
1
( 0,05) 6 = 48,7
=
= 0,05 ( m ) C =
2
4
0,013
8 g 8.9,81
L
35
= 2 =
= 0,033 = 0,033
= 5,78
2
d
0,25
C
48,7

R=

Vi

hwh =

m/s

Lh v 2
.
= 5,78.0,22 = 1,27 ( m )
d 2g

Vy ct nc ca my bm l :

H = H 0 + hw + hwh = 26,43 + 0,68 + 1,27 = 28,4 ( m ) ct nc.


3. Tnh cng sut N m my bm tiu th :

N=

.Q.H 9810.0,065.28,4
=
= 27860 ( w)

0,65

Bi 4.5
Nc t mt bnh cha A chy vo b cha B, theo mt ng ng gm hai loi ng c ng knh
khc nhau. (Hnh 4.5). Bit zA = 13m, zB = 5m, L1 = 30m, d1 = 150mm,
= 50m,

1 = 0.031 ,d2 = 200mm, L2

2 = 0.029 . ng dn l loi ng gang dng, gi thit nc trong ng khu sc cn bnh

phng. Tnh lu lng Q v v ng ct nc, ng o p ca ng ng.

Gii

Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & 2-2, ly 0-0 lm chun ta c :

p1 1v12
p 2 2 v 22
zA +
+
= zB +
+
+ hh

(1)
Page 18 of 26

C Hc Lu Cht

z1 = H ; z 2 = hb
Chon = = 1

1
2
Trong :
p
=
p
=
p
2
a
1
v1 v 2 0
Thay vo (1) ta c : h = Z A Z B = 13 5 = 8 ( m )
L1
v12 L2
v 22
+ 1 + 2
+ 2
+ 3
Mt khc : h = hd + hc = 1
d1
2g d 2
2g

(2)

Phng trnh lin tc :

V1. A1 = V2 . A2 V1 = V2

A2
d2
= V2 22
A1
d1

Thay vo (2) ta c :

L
v2 d 4 L
v 2 v 2 L
d
h = 1 1 + 1 + 2 2 24 + 2 2 + 3 2 = 2 1 1 + 1 + 2 2
d1
2 g d1 d 2
2 g 2 g d1
d1
2 gh

v2 =

+ 2 2 + 3

d2

L1
d
L

1
+ 1 + 2 2 + 2 2 + 3
d1
d1
d2

1 = 0,5 (b vo ng)
2

d 2
150 2

2 = 1
= 1
= 0,191
D
200

3 = 1 (ng ra b)
2.9,81.8

v2 =

30
50

0,2

+ 0,5 + 0,191
+ 1
0,031
+ 0,029
0,15
0,2

0,15

Lu lng :

Q = v2

= 2,2863 ( m / s )

.d 22
3,14.0,2 2
= 2,2863.
= 0,0718 m 3 / s = 71,8 ( l / s )
4
4

Bi 4.6
a nc ln mt thp nc vi lu lng Q = 40L/s, ta t mt my bm ly tm, cao hn mc
nc trong ging ht l hb = 5m, mc nc trong thp cao hn my ha = 28m, di ng ht Lht =

= 0.028 . Tnh ng
l bom = 0.8 , hiu sut

12m, di ng y Ly = 3600m; ng ng ht v y c h s ma st
knh ng ht v y, tnh cng sut my bm, bit hiu sut my bm
ng c

ng co = 0.85 , chn khng cho php ca my bm l 6m.


Gii

Page 19 of 26

C Hc Lu Cht

Tnh ng knh ng ht :
Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 1-1 & 2-2, ly 1-1 lm chun ta c :

z1 +

p1 1v12
p
v2
+
= z 2 + 2 + 2 2 + hh

z1 = 0 ; z 2 = hb
Chon = = 1

1
2
Trong :
p
=
p
a
1
v1 0

(1)

hh : l tng tn tht ct nc trong ng ht.

Thay vo (1) ta c :

pa
p p2
p
v2
v2
= hb + 2 + 2 + hh a
= hb + 2 + hh

2g

2g
V :

hck =

pa p2

V :

L
v2
hh = h + 1 + 3 2 2
dh
2g

v2

v2
L
L
hck = hb + 1 + h + 1 + 3 2 2 1 + h + 1 + 3 2 2 = hck hb = 6 5 = 1
dh
dh

2g

2g
Trong :

v2 =

4.Q

d h2

v 22 =

16.Q 2

2 .d h2

v :

(2)

1 = 0,5 ; 2 = 0,29
Page 20 of 26

C Hc Lu Cht
2

Thay vo (2) ta c :

16.0,04
12
1 + 0,028
+ 0,5 + 3.0,29
=1
2
4
dh

3,14 .2.9,81.d h

0,336 132.10 6

2,37 +
= 1 d h = 200mm
d h d h4

Tnh ng knh ng y :
Vit phng trnh Becnouly cho mt ct 3-3 & 4-4 ta c :

p3 3v32
p
v2
+
= z 4 + 4 + 4 4 + h

z3 +

z 3 = 0 ; z 4 = ha
Chon = = 1

3
4
Trong :
p4 = pa
v 4 0

(3)

hh : l tng tn tht ct nc trong ng ht.

Thay vo (3) ta c :

p3 v32
p
p pa
v2
+
= ha + a + h 3
= ha 3 + h

2g

2g
V :

hck =

pa p2

V :

L
h =
d

p3 p a
v2 L v2
= ha 3 + 3

2g d 2g
Gii tng t d = 200mm

v32

2g

(4)

Nng lng tng thm :

L
v2
L v2
H b = Z 4 + hh + h = Z 4 + h + 1 + 3 2 2 + 3
d 2g
dh
2g
4.Q
4.0,04
v2 = 2 =
= 1,273 ( m / s )
d h 3,14.0,2 2
v3 =

4.Q

d 2

4.0,04
3,14.0,2 2

= 1,273 ( m / s )

12
3600 1,273 2

1,273 2
H b = 5 + 2,8 + 0,028
+ 0,5 + 3.0,29
+ 0,028
= 49,6 ( m )
0,2
0,2 2.9,81

2.9,81
Cng sut cn cung cp cho my bm :

N=

.Q.H b
9810.0,04.49,6
=
= 28622 ( w)
bom . dongco
0,8.0,85

Page 21 of 26

C Hc Lu Cht

BI TP CHNG V

DNG CH Y QUA L , VI
Bi 5.7
Xc nh thi gian nc chy ht mt b cha lng tr, su nc trong b H = 4m; c din tch y

= 5m 2 , qua hai l trn, l nm thnh bn cch y e = 2m v mt l y. Kch thc hai l ging nhau d
= 10 cm. Cho h s lu lng = 0.6
Gi i
Ta c

T = T1 + T2 (b qua v0)

T1 thi gian qua 2 l (mc nc t H


T2 thi gian qua l y (khong e)
T thi gian tho ton b

( h e) 2 g

Lu lng l bn :

Qb = . A1

Lu lng l y :

Q = . A2 2 gh

T1 =

H e

.dh
.. 2 g

H-e)

he + h

.. 2 g

H e

dh
he + h

Page 22 of 26

C Hc Lu Cht

H e

..e 2 g

h e + h dh =

3
3
2
( h e ) 2 2 h 2

3
..e 2 g 3
H

2
.
( H 2e ) 3 2 2( H e ) 3 2 + 4 3 2

3 ..e 2 g

2
3

H e

( 4 2.2 ) 3 2 2( 4 2 ) 3 2 + 4 3 2 = 187,1 ( s )

.0,12
2. 2.9,81
4
2...e
2.5.2
T2 =
=
= 677,5 ( s )
.. 2 ge
.0,12
0,6
2.9,81.2
4
T = 187,1 + 677,6 = 864,6 ( s ) = 1424,6
0,6.

Bi 5.8
Tnh thi gian tho cn b cha nc hnh lng tr hnh thang di L = 4m, chiu rng mt thong B = 5m. Cho
h s lu lng

= 0.6 .
Gi i

Din tch ca mt thong

= MN.L
M MN = b + .MP

MP
h
=
Ta c t l : B b
H
2
Bb
h

2 h
MP =
=
H
5
8
= 12 + h
5
Thi gian nc chy ht b l :
H2

T =

H1

.dh
M . A. 2 gh

d 2
.
2 gh
4

.65,6 = 5223

Vy thi gian nc chy ht b l 5223


Bi 5.9
Tnh thi gian tho ht nc trong b cha hnh tr trn c ng knh d = 2.4m, cao H = 6m trong 2 trng
hp.

a. B cha dng ng, y c khot l, din tch = 1.76 dm 2


b. B cha nm ngang, y c khot l, cng c din tch = 1.76 dm 2
Page 23 of 26

C Hc Lu Cht
Cho bit trong c hai trng hp, mt thong ca b u thng vi kh tri.

Gi i
1. B cha dng ng :
Ta c :

.d 2 .( 2,4 ) 2
=
=
= 4,524 ( m 2 )
4
4

Thi gian tho ht nc trong b :

2. .H

T=

m.. 2 gh

2.4,524.6

= 473,8 ( s ) = 7 53,8

0,6.1,76.10 2 2.9,81.6

2. B cha nm ngang :

2
2
.dh
.dx
2 H .r. sin x.
4 H .r
sin xdx
T = 2
=2
=2
dx =

Q
Q
mw 2 g .r
cos x
r
0
0 m.w 2 g .r. cos x
2

==
=

4 H .r
mw 2 g .r
8H

mw 2 gh

d ( cos x )
cos x

8H

cos x

mw 2 gh

8.6.1,2

= 1214 ( s ) = 1844

0,6.1,76.10 2 2.9,81.1,2

BI TP CHNG VI

DNG CH Y N NH, U, C P TRONG NG DI


Bi 6.1
Xc nh lu lng chy t b cha A qua b cha B. ng gang trong iu kin bnh thng.
Gi i
Lu lng :

Q=K J =K

H
L

ng gang bnh thng : n = 0,0125


Modul lu lng :

K=

.d
n.4

8
5

3,14.0,2

0,0125.4

= 0,314 m 3 / s

Lu lng :

Q=K

( )

H
20 15
= 0,314.
= 0,0241 m 3 = 24,1 ( l / s )
L
1000

Bi 6.2
Xc nh ct nc H cn thit dn t b A qua b B lu lng Q = 50L/s. Kch thc ng ng xem bi 1.
Gi i

Page 24 of 26

C Hc Lu Cht
T bi 1 ta c : K = 0,314 m /s
3

Ct nc :

H=

Q2
K2

L=

0,05 2
0,314 2

1000 = 21,5m

Bi 6.3
Xc nh ng knh d ca mt ng thp mi dn lu lng Q = 200L/s di ct nc tc dng H = 10m.
chiu di ng L = 500m

Gi i
Modul lu lng :

Q=K J K =

Q
J

=Q

L
500
= 0,2
= 1,414 m 3 / s
H
10

ng sch : n = 0,011
ng knh :

K=

.d
n.4

8
5

K
d = n

1,414

= 0,011

3,14

= 0,325 ( m ) = 325mm

Bi 6.4
Mt li phn phi c s v cc s liu cho hnh v. Ct nc t do cui cc ng ng h
gang bnh thng. Cc s trong hnh tam gic ch cao trnh mt t ti cc im. (Hnh 6.4)
Yu cu :
1. Tnh ng knh cho tt c mng chnh v ph.
2. Tnh chiu cao thp cha.
3. V ng o p cho ng ng ABCDE.

5m. ng

Gi i

Theo nh ngha v ng ng chnh ta chn tuyn ng ABCDE v im E c cao trnh khng b hn so


vi cc im khc. Ngoi ra chiu di ca tuynl di nht. Cc ng ng cn li c coi l ng nhnh.
1. Chn ng knh v tnh cao cho mng ng chnh.
im

K
(l/s)

hd
(m)

0,92

1,042

1005,18

2,18

250

1,02

1,028

618,15

4,03

150

0,85

1,0525

158,31

2,83

on
ng

L
(m)

Q
(l/s)

d
(mm)

(m/s)

AB

500

65

300

BC

600

50

CD

300

15

cao
o p
26,8

24,62

20,59

Page 25 of 26

D
DE
E

500

100

0,64

1,098

53,69

C Hc Lu Cht
17,76
4,76
13

2. Chiu cao thp cha nc.


Sau khi tnh cho cc ng ng chnh ABCDE, ta c ct nc o p ti cc on ng nhnh cn li
(cc im B, C, D) u ln hn ct nc o p ti cui on (F, K, M, N). Do c th xem vic chn ABCDE
lm ng chnh l hp l.
h = 26,8 10 = 16,8 (m)
3. Chn ng knh v cao cho nhnh.
L
Q
Cao trnh cc im o p
K2.10-5
hd
d
Nhnh
u ng
Cui ng
(m)
(l/s)
(l/s)
(m)
(mm)
BM
300
5
24,62
15
9,62
0,865
100
DN
700
10
14,62
15
9,62
8,065
125
CO
250
15
20,59
14
6,59
10,044
150
DP
400
10
17,76
12
5,76
14,285
125

Page 26 of 26

You might also like