You are on page 1of 19

L4

KARAKTERISTIK BEBERAPA KOMPONEN LISTRIK DAN


HUKUM OHM

I.

MAKSUD
1. Mengenal hubungan seri dan paralel
2. Menentukan tahanan dalam (Rl) dari lampu karbon dan wolfram

II.

ALAT ALAT
1. Amperemeter AC
2. Voltmeter AC
3. Lampu Karbon
4. Lampu wolfram
5. Kabel penghubung
6. Sumber arus (variac)

III.

TEORI
Apabila sebuah komponen listrik (misalnya lampu) diberi beda potensial,
maka didalamnya akan dialiri arus listrik. Pada umumnya untuk suatu
hambatan yang biasa, grafik karakteristik I terhadap V adalah linier dan
memenuhi hukum Ohm :
V = I.R ..........................................................................................(1)
Dengan
V = beda potensial antara ujung ujung hambatan/komponen [V]
I

= kuat arus yang melalui hambatan/komponen [A]

R = besarnya hambatan seluruh rangkaian []


Besarnya daya (power) oleh elemen listrik :
P = V.I...........................................................................................(2)
Rumus (1) dan (2) berlaku apabila dalam rangkaian tidak timbul induksi dari
atau induksi kapasitif.

Dalam percobaan untuk mengukur V (atau E) dan I, digunakan dua metoda


rangkaian seperti gambar (1) dan (2), dimana masing masing mempunyai
perbedaan (kelemahan).

A
RA

~ 220 v

Rl

RV

variac

Gb. 1. Metoda 1

A
RA

~ 220 v

Rl

RV

variac

Gb. 2. Metoda 2

Dengan rangkaian seperti gb. 1 dan 2, dapat diketahui kuat arus yang melalui
lampu beberapa beda potensial, sehingga nilai hambatan dalam lampu (Rl)
dapat dicari.

IV.

TUGAS PENDAHULUAN
1. Dalam gambar (1) amperemeter menunjukan kuat arus yang melalui
lampu dan voltmeter. Bagaimanakah cara memberi koreksi bila diketahui
hambtan dalam voltmeter (Rv)?
Jawab:
Iv = arus yang lewat Voltmeter

Rv = tahanan dalam voltmeter


V
Rv
V
Rp
I
Iv

Rp

Rp
Rp

V
R Iv

V
V
Rv

V
R

R
R
1

Rv

maka harga sebenarnya : R

Rp
1 Rp Rv

2. Bagaimanakah dengan metoda pda gambar (2) ? Bila diketahui hambatan


dalam ampermeter (Ra), bagimankah cara memberikan koreksinya?
Jawab :
Va

= I . Ra = tegangan pada ampermeter

= Va + Vr

V Va Vr

I
I
I.Ra I.R
Rp
I
Rp Ra R
Rp

maka harga sebenarnya : R = Rp Ra


3. Rangkaian manakah yang lebih baik untuk percobaan ini?
Jawab :
A
RA

~ 220 v

Rl

RV

variac

Gb. 1. Metoda 1

Ia I v I R

1
V
V
1
,

RV RL
R
R
L
V

jika R L <<< R V maka I a I L sehingga metoda ini cocok untuk mengukur


hambatan yang relatif kecil
4. Apakah pengaruh temperatur lampu terhadap hambatan dalam lampu
tersebut?Terangkan!
Jawab :
PTC

= Positif Temperature Coeffisien artinya semakin tinggi suhu nilai


hambatan bertambah

NTC

= Negative Temperature Coeffisien artinya semakin tinggi suhu


nilai hambatan berkurang

5. Apakah yang dimaksud dengan hambatan ohmik dan non ohmik?


Jelaskan dengan grafik !
Jawab :
hambatan ohmik adalah hambatan yang memenuhi penggunan hukum
ohm dan nilai hambatan tidak dipengaruhi suhu
hambatan non ohmik adalah hambatan yang tidak memenuhi penggunaan
hukum ohm
Grafik ohmik & non ohmik
R [Ohm]
PTC

Ohmik

NTC
T[0C]
R [Ohm]
PTC

Ohmik

NTC
I [Ampere]

PTC = Positif Temperature Coeffisien


NTC = Negative Temperature Coeffisien
ohmik = nilai hambatan tidak dipengaruhi suhu
PTC = semakin tinggi suhu nilai hambatan
bertambah
NTC = semakin tinggi suhu nilai hambatan
berkurang

V.

PERCOBAAN YANG HARUS DILAKUKAN


1. Susunlah rangkaian seperti pada gambar (1), dengan memakai lampu
karbon, dan belum dihubungkan dengan sumber tegangan. Perhatikan
besarnya tegangan listrik yang harus di gunakan.
2. Setelah rangkaian di periksa oleh asisten, atas persetujuannya barulah
rangkaian di hubungkan dengan sumber.
3. Catatlah kuat arus untuk beberapa harga potensial dari yang kecil ke yang
besar (tanyakan pada asisten harga harga V ini). Ulangi lagi setelah
lampu dingin.
4. Ulangi percobaan V.1 sampai V.3 dengan menggunakan lampu wolfram.
5. Ulangi percobaan V.1 sampai V.3 dengan menggunakan lampu karbon
yang dipasang seri dengan lampu wolfram.Perhatikan /catat saat lampu ber
pijar.
6. Ulangi percobaan V.1 sampai V.3 dengan kedua lampu yang dipasang
paralel. Perhatikan/catat saat lampu berpijar.
7. Ulangi percobaan V.1 sampai V.6 untuk rangkaian seperti gambar (2).

VI.

DATA PERCOBAAN
Data Ruang
Awal Akhir
Suhu (C)
25
25
Tekanan (cmHg) 68.51 68.51
Kelembapan (%)
76
76
Metoda I
Percoban I (Lampu Karbon)
Percoban II (Lampu Wolfram)
V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

I [mA] I [mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

100
130
160
200
240
280
320
360

V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

I [mA] I [mA]
260
280
310
340
360
390
410
430

260
280
310
340
360
390
410
430

Percobaan III (Seri)


V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
100
120
140
160
170
200
210
230

Percobaan III (Paralel)

[mA]

V [Volt]
100
80
120
100
140
120
160
170
200
210
230

I [mA] I [mA]
360
430
480

360
430
480

Metoda II
Percoban I (Lampu Karbon)
Percoban II (Lampu Wolfram)
V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

I [mA] I [mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

100
130
160
200
240
280
320
360

Percobaan III (Seri)


V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

VII.

V [Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

I [mA] I [mA]
250
280
310
340
360
380
400
430

Percobaan III (Paralel)

I [mA] I [mA]
100
110
120
150
170
190
210
230

100
110
120
150
170
190
210
230

V [Volt]
80
100
120
130

I [mA] I [mA]

PENGOLAHAN DATA
1
V 10V 5V
2

I I
1. I
[mA]
2
I

I
I

I
I

I 20 mA 0.02 A

250
280
310
340
360
380
400
430

1
1
20 20
2
2

350
410
470
500

350
410
470
500

2. R

R
R
1
V
1
V
V
I V 2 I 5 2 0.02
V
I
I
I
I
I

3. P V.I
P

P
P
V
I I V V I
V
I

METODA I
Percoban I (Lampu Karbon)
V
[Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[A]
0.10
0.13
0.16
0.20
0.24
0.28
0.32
0.36

R
[ohm]
800.00
769.23
750.00
700.00
666.67
642.86
625.00
611.11

P
[W]
210.00 8
156.80 13
125.00 19.2
95.00 28
76.39 38.4
63.78 50.4
54.69 64
47.84 79.2
R

P
2.1
2.65
3.2
3.8
4.4
5
5.6
6.2

Percoban II (Lampu Wolfram)


V
[Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
260
280
310
340
360
390
410
430

[mA]
260
280
310
340
360
390
410
430

[mA]
260
280
310
340
360
390
410
430

[A]
0.26
0.28
0.31
0.34
0.36
0.39
0.41
0.43

R
[ohm]
307.69
357.14
387.10
411.76
444.44
461.54
487.80
511.63

R
42.90
43.37
41.10
38.93
38.58
36.49
35.99
35.42

P
[W]
20.8
28
37.2
47.6
57.6
70.2
82
94.6

P
2.90
3.40
3.95
4.50
5.00
5.55
6.05
6.55

Percoban III (Seri)


V
[Volt]
80
100
120

R
P
P
R
[mA] [mA] [mA] [A] [ohm]
[W]
100 100 100 0.10 800.00 210.00 8
2.1
120 120 120 0.12 833.33 180.56 12
2.6
140 140 140 0.14 857.14 158.16 16.8 3.1

140
160
180
200
220

160
170
200
210
230

160
170
200
210
230

160
170
200
210
230

0.16
0.17
0.20
0.21
0.23

875.00
941.18
900.00
952.38
956.52

140.63
140.14
115.00
114.51
104.91

22.4
27.2
36
42
50.6

3.6
4.05
4.6
5.05
5.55

Percoban IV (Paralel)
V
[Volt]
80
100
120

R
P
R P
[mA] [mA] [mA] [A] [ohm]
[W]
360 360 360 0.36 222.22 26.23 28.8 3.40
430 430 430 0.43 232.56 22.44 43
4.15
480 480 480 0.48 250.00 20.83 57.6 4.80

ANGKA PELAPORAN

LAMPU KARBON


I I =( 0.10
I I =( 0.13
I I =( 0.16
I I =( 0.20
I I =( 0.24
I I =( 0.28
I I =( 0.32
I I =( 0.36
I I

0.02 ) = ( 1.00 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 1.30 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.60 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.00 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.40 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.80 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.20 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.60 0.20 ) 101 [A]

R R
R R =( 800.00 210.00 ) = ( 8.00
R R =( 769.23 156.80 ) = ( 7.7
R R =( 750.00 125.00 ) = ( 7.50
R R =( 700.00 95.00 ) = ( 7.0

R R =( 666.67 76.39
R R =( 642.86 63.78
R R =( 625.00 54.69
R R =( 611.11 47.84

P P

)
)
)
)

=
=
=
=

(
(
(
(

2.10
1.6
1.25
1.0
6.7 0.8
6.4 0.6
6.3 0.5
6.11 0.48

)
)
)
)
)
)
)
)

10
10
10
10
10
10
10
10

[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]

P P =( 8.00

P P =( 13.00

P P =( 19.20
P P =( 28.00
P P =( 38.40

P P =( 50.40
P P =( 64.00
P P =( 79.20

2.10
2.65
3.20
3.80
4.40
5.00
5.60
6.20

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

8.00
1.30
1.92
2.80
3.8
5.0
6.4
7.9

2.10
0.27
0.32
0.38
0.4
0.5
0.6
0.6

)
)
)
)
)
)
)
)

[W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

LAMPU WOLFRAM


I I =( 0.26
I I =( 0.28
I I =( 0.31
I I =( 0.34
I I =( 0.36
I I =( 0.39
I I =( 0.41
I I =( 0.43
I I

0.02 ) = ( 2.60 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 2.80 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.10 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.40 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.60 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.90 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 4.10 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 4.30 0.20 ) 101 [A]

R R
R R =( 307.69 42.90 ) = ( 3.1 0.4 ) 10 []
R R =( 357.14 43.37 ) = ( 3.6 0.4 ) 10 []
R R =( 387.10 41.10 ) = ( 3.9 0.4 ) 10 []
R R =( 411.76 38.93 ) = ( 4.12 0.39 ) 10 []
R R =( 444.44 38.58 ) = ( 4.44 0.39 ) 10 []
R R =( 461.54 36.49 ) = ( 4.62 0.36 ) 10 []
R R =( 487.80 35.99 ) = ( 4.88 0.36 ) 10 []
R R =( 511.63 35.42 ) = ( 5.12 0.35 ) 10 []

P P
P P =( 20.80 2.90 ) = ( 2.08 0.29 ) 10 [W]
P P =( 28.00 3.40 ) = ( 2.80 0.34 ) 10 [W]

P P =( 37.20 3.95 ) = ( 3.7


P P =( 47.60 4.50 ) = ( 4.8
P P =( 57.60 5.00 ) = ( 5.8
P P =( 70.20 5.55 ) = ( 7.0

0.4 )
0.5 )
0.5 )
0.6 )
P P =( 82.00 6.05 ) = ( 8.2 0.6 )
P P =( 94.60 6.55 ) = ( 9.5 0.7 )

10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

RANGKAIAN SERI


I I =( 0.10 0.02
I I =( 0.12 0.02
I I =( 0.14 0.02
I I =( 0.16 0.02
I I =( 0.17 0.02
I I =( 0.20 0.02
I I =( 0.21 0.02
I I = ( 0.23 0.02
I I

) = ( 1.20 0.20 ) 101 [A]


) = ( 1.40 0.20 ) 101 [A]
) = ( 1.60 0.20 ) 101 [A]
) = ( 1.70 0.20 ) 101 [A]
) = ( 2.00 0.20 ) 101 [A]
) = ( 2.10 0.20 ) 101 [A]
) = ( 2.30 0.20 ) 101 [A]

R R
R R =( 800.00
R R =( 833.33
R R =( 857.14
R R =( 875.00
R R =( 941.18
R R =( 900.00
R R =( 952.38
R R =( 956.52

) = ( 1.00 0.20 ) 101 [A]

210.00
180.56
158.16
140.63
140.14
115.00
114.51
104.91

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

8.00
8.3
8.6
8.8
9.4
9.00
9.52
9.57

2.10
1.8
1.6
1.4
1.4
1.15
1.15
1.05

)
)
)
)
)
)
)
)

10
10
10
10
10
10
10
10

P P

P P =( 8.00

P P =( 12.00
P P =( 16.80
P P =( 22.40

2.10
2.60
3.10
3.60

)
)
)
)

=
=
=
=

(
(
(
(

8.00
1.20
1.68
2.24

2.10
0.26
0.31
0.36

)
[W]
) 10 [W]
) 10 [W]
) 10 [W]

[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]

P P =( 27.20 4.05 ) = ( 2.7


P P =( 36.00 4.60 ) = ( 3.6
P P =( 42.00 5.05 ) = ( 4.2
P P =( 50.60 5.55 ) = ( 5.1

0.4
0.5
0.5
0.6

)
)
)
)

10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

RANGKAIAN PARALEL


I I =(
I I =(
I I =(
I I

0.36 0.02 ) = ( 3.60 0.20 ) 101 [A]


0.43 0.02 ) = ( 4.30 0.20 ) 101 [A]
0.48 0.02 ) = ( 4.80 0.20 ) 101 [A]

R R
R R =( 222.22 26.23 ) = ( 2.22 0.26 ) 10 []
R R =( 232.56 22.44 ) = ( 2.33 0.22 ) 10 []
R R =( 250.00 20.83 ) = ( 2.50 0.21 ) 10 []

P P
P P =( 28.80 3.40 ) = ( 2.88 0.34 ) 10 [W]
P P =( 43.00 4.15 ) = ( 4.3 0.4 ) 10 [W]
P P =( 57.60 4.80 ) = ( 5.8 0.5 ) 10 [W]

METODA II
Percoban I (Lampu Karbon)
V
[Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[mA]
100
130
160
200
240
280
320
360

[A]
0.10
0.13
0.16
0.20
0.24
0.28
0.32
0.36

R
[ohm]
800.00
769.23
750.00
700.00
666.67
642.86
625.00
611.11

P
[W]
210.00 8
156.80 13
125.00 19.2
95.00 28
76.39 38.4
63.78 50.4
54.69 64
47.84 79.2
R

Percoban II (Lampu Wolfram)


R
R
I
I
I

P
2.1
2.65
3.2
3.8
4.4
5
5.6
6.2

[Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
250
280
310
340
360
380
400
430

[mA]
250
280
310
340
360
380
400
430

[mA]
250
280
310
340
360
380
400
430

[A]
0.25
0.28
0.31
0.34
0.36
0.38
0.40
0.43

[ohm]
320.00
357.14
387.10
411.76
444.44
473.68
500.00
511.63

45.60
43.37
41.10
38.93
38.58
38.09
37.50
35.42

[W]
20
28
37.2
47.6
57.6
68.4
80
94.6

2.85
3.40
3.95
4.50
5.00
5.50
6.00
6.55

Percoban III (Seri)


V
[Volt]
80
100
120
140
160
180
200
220

[mA]
100
110
120
150
170
190
210
230

[mA]
100
110
120
150
170
190
210
230

[mA]
100
110
120
150
170
190
210
230

[A]
0.10
0.11
0.12
0.15
0.17
0.19
0.21
0.23

R
[ohm]
800.00
909.09
1000.00
933.33
941.18
947.37
952.38
956.52

R
210.00
210.74
208.33
157.78
140.14
126.04
114.51
104.91

P
[W]
8
11
14.4
21
27.2
34.2
42
50.6

P
2.1
2.55
3
3.55
4.05
4.55
5.05
5.55

Percoban IV (Paralel)
V
[Volt]
80
100
120
130

[mA]
350
410
470
500

[mA]
350
410
470
500

[mA]
350
410
470
500

[A]
0.35
0.41
0.47
0.50

R
[ohm]
228.57
243.90
255.32
260.00

R
27.35
24.09
21.50
20.40

P
[W]
28
41
56.4
65

P
3.35
4.05
4.75
5.10

ANGKA PELAPORAN

LAMPU KARBON


I I =( 0.10
I I =( 0.13
I I =( 0.16
I I =( 0.20
I I =( 0.24
I I =( 0.28
I I =( 0.32
I I

0.02 ) = ( 1.00 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 1.30 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.60 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.00 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.40 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 2.80 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.20 0.20 ) 101 [A]

I I = ( 0.36

R R

R R
=(
R R
=(
R R
=(
R R
=(
R R
=(
R R
=(
R R
=(
R R
=(

0.02 ) = ( 3.60 0.20 ) 101 [A]

800.00 210.00 ) = ( 8.00 2.10 ) 10 []


769.23 156.80 ) = ( 7.7

) 10 []

750.00 125.00 ) = ( 7.50 1.25 ) 10 []


700.00 95.00

) = ( 7.0

1.0

) 10 []

666.67 76.39

) = ( 6.7

0.8

) 10 []

642.86 63.78

) = ( 6.4

0.6

) 10 []

625.00 54.69

) = ( 6.3

0.5

) 10 []

611.11 47.84

) = ( 6.1

0.5

) 10 []

P P

P P =( 8.00

P P =( 13.00
P P =( 19.20
P P =( 28.00
P P =( 38.40
P P =( 50.40
P P =( 64.00
P P =( 79.20

1.6

2.10
2.65
3.20
3.80
4.40
5.00
5.60
6.20

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

8.00
1.30
1.92
2.80
3.8
5.0
6.4
7.9

2.10
0.27
0.32
0.38
0.4
0.5
0.6
0.6

)
)
)
)
)
)
)
)

[W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

LAMPU WOLFRAM


I I =( 0.25
I I =( 0.28
I I =( 0.31
I I

0.02 ) = ( 2.50 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 2.80 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.10 0.20 ) 101 [A]


I I =( 0.36
I I =( 0.38
I I =( 0.40
I I =( 0.43
I I =( 0.34

R R

0.02 ) = ( 3.40 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 3.60 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 3.80 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 4.00 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 4.30 0.20 ) 101 [A]

R R =( 320.00 45.60 ) = ( 3.2


R R =( 357.14 43.37 ) = ( 3.6
R R =( 387.10 41.10 ) = ( 3.9
R R =( 411.76 38.93 ) = ( 4.12

R R =( 444.44
R R =( 473.68
R R =( 500.00
R R =( 511.63

)
)
)
)

=
=
=
=

(
(
(
(

4.44
4.74
5.00
5.12

2.85
3.40
3.95
4.50
5.00
5.50
6.00
6.55

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

2.00
2.80
3.7
4.8
5.8
6.8
8.0
9.5

0.5
0.4
0.4
0.39
0.39
0.38
0.38
0.35

)
)
)
)
)
)
)
)

0.29
0.34
0.4
0.5
0.5
0.6
0.6
0.7

)
)
)
)
)
)
)
)

10
10
10
10
10
10
10
10

P P =( 37.20
P P =( 47.60

P P =( 57.60
P P =( 68.40
P P =( 80.00
P P =( 94.60

10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

RANGKAIAN SERI

[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]

P P
P P =( 20.00
P P =( 28.00

38.58
38.09
37.50
35.42


I I =( 0.10
I I =( 0.11
I I =( 0.12
I I =( 0.15
I I =( 0.17
I I =( 0.19
I I

0.02 ) = ( 1.00 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 1.10 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.20 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.50 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.70 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 1.90 0.20 ) 101 [A]


I I =( 0.23
I I =( 0.21

0.02 ) = ( 2.10 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 2.30 0.20 ) 101 [A]

R R

R R =( 800.00
R R = ( 909.09
R R = ( 1000.00
R R = ( 933.33
R R = ( 941.18
R R = ( 947.37
R R = ( 952.38
R R = ( 956.52

210.00
210.74
208.33
157.78
140.14
126.04
114.51
104.91

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

8.00
9.09
10.00
9.3
9.4
9.47
9.52
9.57

2.10
2.11
2.08
1.6
1.4
1.26
1.15
1.05

)
)
)
)
)
)
)
)

10
10
10
10
10
10
10
10

P P = ( 14.40
P P = ( 21.00
P P = ( 27.20
P P = ( 34.20
P P = ( 42.00
P P = ( 50.60

2.10
2.55
3.00
3.55
4.05
4.55
5.05
5.55

)
)
)
)
)
)
)
)

=
=
=
=
=
=
=
=

(
(
(
(
(
(
(
(

8.00
1.10
1.44
2.1
2.7
3.4
4.2
5.1

2.10
0.26
0.30
0.4
0.4
0.5
0.5
0.6

)
)
)
)
)
)
)
)

10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

RANGKAIAN PARALEL

[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]
[]

P P
P P =( 8.00
P P = ( 11.00


I I =( 0.35
I I =( 0.41
I I =( 0.47
I I =( 0.50
I I

0.02 ) = ( 3.50 0.20 ) 101 [A]


0.02 ) = ( 4.10 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 4.70 0.20 ) 101 [A]
0.02 ) = ( 5.00 0.20 ) 101 [A]

R R
R R =( 228.57 27.35 ) = ( 2.29 0.27 ) 10 []
R R = ( 243.90 24.09 ) = ( 2.44 0.24 ) 10 []

R R = ( 255.32 21.50 ) = ( 2.55 0.22 ) 10 []


R R = ( 260.00 20.40 ) = ( 2.60 0.20 ) 10 []

P P

P P =( 28.00 3.35 ) =
P P =( 41.00 4.05 ) =
P P =( 56.40 4.75 ) =
P P =( 65.00 5.10 ) =

(
(
(
(

2.80
4.1
5.6
6.5

0.34
0.4
0.5
0.5

)
)
)
)

10 [W]
10 [W]
10 [W]
10 [W]

VIII. TUGAS AKHIR DAN PERTANYAAN


1. Gambarkan rangkaian rangkaian listrik yang anda lakukan, dan gambar
pula skema komponen (tidak dengan lambang) yang di rangkaikan. Beri
tanda positip dan negatip bila perlu.
Jawab:

2. Hitunglah hambatan setiap lampu pada setiap pasang kuat arus dan beda
potensial, untuk setiap metoda.
Jawab: ada pada pengolahan data

3. Hitunglah pula hambatan rangkaian seri dan pararel secara percobaan .


Jawab: ada pada pengolahan data
4. Hitunglah daya yang diberikan pada setiap lampu untuk setiap percobaan.
Jawab: ada pada pengolahan data
5. gambarkan grafik V terhadap I untuk masing-masing lampu untuk tiap
metode, juga rangkaian seri dan pararel. Apa kesimpulan saudara tentang
karakteristik lampu tersebut.
Jawab: ada pada pengolahan data
lampu karbon berjenis NTC dan wolfram PTC
6. Buatlah grafik dan hambatan sebagai fungsi dari kuat arus untuk tiap
lampu dan tiap metoda.
Jawab: ada pada pengolahan data
7. Buatlah grafik hambatan sebagai fungsi dari daya untuk tiap lampu dan
tiap metoda.
Jawab: ada pada pengolahan data
8. Bagaimanakah bentuk grafik pada pernyataan VII.5, VII.6, VII.7 ?
Apakah nilai R konstan ? Berilah pembahasan. Faktor apa saja yang
menyebabkan hal ini ?
Jawab: nilai R tidak konstan akibat pengaruh temperatur
9. Bagaimanakah dengan pengaruh temperatur ?
Jawab: temperatur berpengaruh terhadap R karena lampu berjenis NTC &
PTC
10. Dari segi kualitatif, mana yang lebih terang; pemasangan seri atau pararel.
Berilah pembahasan.
Jawab:
Paralel karena pada pemasangan paralel tegangan tiap lampu sama
sehingga I menjadi kecil dan P menjadi besar

PUSTAKA
1. Sears, Electricity and magnetism, Add. Wesley, 1960.

2. Tyler, A Laboratory Manual of Physics, Edward Arnold, 1967.


3. Anggoro, Bambang. Pengukuran Besaran Elektrik II, ITB., 1996.

You might also like