Professional Documents
Culture Documents
CHUYN 3 :
CH2=CH2
t ,H CH3CH2OH + HOH
t o , H+
CH2=CHCH3 + HOH
CH3CHCH3 (sn phm chnh) OH
i vi ankin :
t ,H CnH2n-2 + H2O CnH2n-1OH CnH2nO (khng b n) Ch : i vi axetilen (etin) sn phm to ra l anehit :
o +
CH CH
2+
CH CCH3
t , Hg , H CH2=CCH3 HOH
2+
CH3CCH3 O (axeton)
t , Ni Phng trnh phn ng tng qut : CnH2n + 2 2a + aH2 CnH2n + 2 t , Ni i vi anken : CnH2n + H2 CnH2n + 2
t , Ni CnH2n + 2 i vi ankaien hoc ankin : CnH2n 2 + 2H2 (d)
o
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
= 1 suy ra cng thc phn t tng qut ca hirocacbon l CnH2n; T =2 suy ra cng thc phn t tng qut ca hirocacbon l CnH2n-2 Bit c cng th c tng qut ca hirocacbon s bit c cng thc tng qut ca sn phm cng. Cn c vo cc gi thit khc m cho tm s nguyn t C ca hirocacbon. 2. Bi tp lin quan n phn ng cng H2 vo hirocacbon khng no Khi lm bi tp lin quan n phn ng cng H2 vo hirocacbon khng no cn ch nhng iu sau : + Trong phn ng kh i lng c bo ton, t suy ra :
n hon hp trc phan ng .M hon hp trc phan ng = n hon hp sau phan ng .M hon hp sau phan ng
+ Trong phn ng cng hiro s mol kh gim sau phn ng bng s mol hiro phn ng. + Sau phn ng cng hiro vo hirocacbon khng no m kh i lng mol trung bnh ca hn h p thu c nh hn 28 th trong hn hp sau phn ng c hiro d.
Cc v d minh ha
V d 1: 0,05 mol hirocacbon X lm mt mu va dung d ch cha 8 gam brom cho ra sn phm c hm lng brom t 69,56%. Cng thc phn t ca X l : A. C3H6. B. C4H8. C. C5H10. D. C5H8. Hng dn gii
n Br =
2
Theo gi thit ta c : p n C.
V d 2: Cho 8960 ml (ktc) anken X qua dung d ch brom d. Sau phn ng th y kh i lng b nh brom tng 22,4 gam. Bit X c ng phn hnh hc. CTCT c a X l : A. CH2=CHCH2CH3. B. CH3CH=CHCH3. C. CH3CH=CHCH2CH3. D. (CH3)2C=CH2. Hng dn gii Phng trnh phn ng : CnH2n + Br2 Theo gi thit ta c :
CnH2nBr2
(1)
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
nX =
8,96 22,4 = 0,4 mol; m X = 22,4 gam M X = = 56 gam / mol X : C 4 H 8 22,4 0,4
V X c ng phn hnh hc nn X l : CH3CH=CHCH3. p n C. V d 3: Cho hirocacbon X phn ng vi brom (trong dung dch) theo t l mol 1 : 1, thu c cht hu c Y (cha 74,08% Br v kh i lng). Khi X phn ng vi HBr th thu c hai sn phm hu c khc nhau. Tn gi ca X l : A. but-1-en. B. but-2-en. C. Propilen. D. Xiclopropan. Hng dn gii X phn ng vi Br2 theo t l mol 1:1 nn X c cng thc l CnH2n. Phng trnh phn ng : CnH2n + Br2
CnH2nBr2
(1)
Theo gi thit ta c :
Khi X phn ng v i HBr th thu c hai sn phm hu c khc nhau nn X l but-1-en. CH2=CHCH2CH3 + HBr
(sn phm ph)
CH3CH2CHBrCH3
(sn phm chnh)
p n B. V d 4: 4,48 lt (ktc) mt hirocacbon A tc dng va vi 400 ml dung d ch brom 1M c sn phm cha 85,56% Br v kh i lng. CTPT c a A l : A. C2H6. B. C3H6. C. C4H6. D. C4H8. Hng dn gii Theo gi thit ta c :
nA =
CnH2n-2Br4
(1)
T gi thit suy ra : p n B.
V d 5: Mt hirocacbon A c ng dung d ch brom to d n xu t B cha 92,48% brom v kh i lng. CTCT B l : A. CH3CHBr2. B. CHBr2CHBr2. C. CH2BrCH2Br. D. CH3CHBrCH2Br. Hng dn gii Gi s nguyn t Br trong B l n, theo gi thit ta c :
MB = 80n.100 = 86,5n 92, 48
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
Nu n = 4 th M = 346 suy ra MA = MB 80.4 =346 320 = 26 gam/mol. Vy A l C2 H2 v B l C2H2Br4 hay CHBr2CHBr2. p n B. V d 6: t chy ho n ton m gam hirocacbon th kh, mch h thu c 7,04 gam CO2. Sc m gam hirocacbon ny vo nc brom d n khi phn ng hon ton, th y c 25,6 gam brom phn ng. Gi tr c a m l : A. 2 gam. B. 4 gam. C. 2,08 gam. D. A ho c C. Hng dn gii t cng thc phn t ca hirocacbon l CnH2n+2-2a (a l s lin kt pi trong phn t). Cc phn ng : CnH2n+2-2a mol: x +
3n + 1 a to O2 nCO2 2 nx
o
+ (n+1-a)H2O
(1)
t CnH2n+2-2a + aBr2 CnH2n+2-2aBr2 mol: x ax Theo gi thit v phng trnh phn ng ta thy :
(2)
7, 04 nx = = 0,16 n 1 44 = (3) a 1 ax = 25,6 = 0,16 160 V hirocacbon th kh nn n 4 v t (3) suy ra n 2 (v hp cht c 1 C khng th c lin kt pi). Nu n = 2, a = 2 th hirocacbon l C2H2 (CH CH).
0,16 = 0, 08 mol m C H = 0,08.26 = 2, 08 gam. 2 2 2 Nu n = 3, a = 3 th hirocacbon l C3H2 (loi). Nu n = 4, a = 4 th hirocacbon l C4H2 (CHC CCH). nC H =
2 2
nC H =
4 2
p n D. V d 7 : Dn 3,36 lt (ktc) hn hp X gm 2 anken l ng ng k tip vo bnh nc brom d, th y kh i lng bnh tng thm 7,7 gam. a. CTPT c a 2 anken l : A. C2H4 v C3H6. B. C3H6 v C4H8. C. C4H8 v C5H10. D. C5H10 v C6H12. b. Thnh phn phn % v th tch ca hai anken l : A. 25% v 75%. B. 33,33% v 66,67%. C. 40% v 60%. D. 35% v 65%. Hng dn gii a. Xc nh cng thc phn t c a hai anken : t CTPT trung bnh c a hai anken trong X l : C n H 2n . Theo gi thit ta c : 4
Phng php hc tt mn ha hc l : Chm ch nghe ging, chm hc l thuyt, chm lm bi t p, chm n bi c
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
3,36 7,7 154 154 11 = 0,15 mol; m C H = 7,7 gam MCn H2 n = = 14n = n= n 2n 22,4 0,15 3 3 3 11 V hai anken l ng ng k tip v c s nguyn t C trung bnh l = 3,667 nn suy ra 3 cng thc phn t ca hai anken l C3H6 v C4H8. b. Tnh thnh phn phn trm v th tch ca cc anken : p dng s ng cho cho s nguyn t C trung b nh c a hn hp C3H6 v C4H8 ta c : nC H =
n 2n
n C 4 H8
4
11 3
11 2 3= 3 3
nC H
4
nC H
3
2 1
n C 3 H6
V d 8: H n hp kh X gm anken M v ankin N c cng s nguyn t cacbon trong phn t. H n hp X c kh i lng 12,4 gam v th tch 6,72 lt ( ktc). S mol, cng thc phn t ca M v N ln lt l : A. 0,1 mol C2H4 v 0,2 mol C2H2. B. 0,1 mol C3H6 v 0,2 mol C3H4. C. 0,2 mol C2H4 v 0,1 mol C2H2. D. 0,2 mol C3H6 v 0,1 mol C3H4. Hng dn gii t cng thc trung bnh ca anken M v ankin N l : C m H n Ta c : 12m + n =
12, 4.22, 4 = 41,33 m = 3 v n = 5,33 6, 72
Vy anken l C3H6 v ankin l C3H4. Nu hai cht C3 H6 v C3 H4 c s mol bng nhau th s n = 5 nhng n = 5,33 chng t anken phi c s mol nhiu hn. p n D. V d 9: Cho 4,48 lt hn hp X ( ktc) gm 2 hirocacbon mch h l i t t qua bnh cha 1,4 lt dung dch Br2 0,5M. Sau khi phn ng hon ton, s mol Br2 gim i mt na v kh i lng b nh tng thm 6,7 gam. Cng thc phn t c a 2 hirocacbon l : A. C2H2 v C4H6. B. C2H2 v C4H8. C. C3H4 v C4H8. D. C2H2 v C3H8. Hng dn gii Nu ch c mt hirocacbon phn ng vi dung dch brom (phng n D) th ta c :
1 n C H = .n Br = 0,175 mol n C H = 0,2 0,175 = 0, 025 mol 2 2 2 3 8 2 m hh = 0,175.26 + 0, 025.44 = 5,65 6, 7 (loai)
Vy c hai hirocacbon cng phn ng vi dung dch nc brom
Phng php hc tt mn ha hc l : Chm ch nghe ging, chm hc l thuyt, chm lm bi t p, chm n bi c
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
n hh X =
4,48 0, 7 = 0,35 mol = 0,2 mol ; n Br2 ban u = 1, 4.0,5 = 0, 7 mol ; n Br p = 2 22,4 2
Khi l ng bnh Br2 tng 6,7 gam l s gam c a hn hp X. t CTTB c a hai hirocacbon mch h l C n H 2n +22a ( a l s lin kt trung bnh). Phng trnh phn ng: C n H 2n + 22 a + aBr2 C n H 2n +2 2 a Br2 a mol: a= kt .
6,7 n = 2,5 Trong hn hp phi c m t cht l C2H2 (c hai lin kt 0,2 ) cht cn li phi c mt lin kt v c s C t 3 tr ln l C4H8. p n B.
0,2
0,2.a = 0,35
0,35 = 1,75 Trong h n hp c mt cht cha 2 lin kt cht cn li cha 1 lin 0,2
14n + 2 2a =
V d 10: Hirocacbon X cng HCl theo t l mol 1:1 to sn phm c hm lng clo l 55,04%. X c cng thc phn t l : A. C4H8. B. C2H4. C. C5H10. D. C3H6. Hng dn gii X phn ng vi HCl theo t l mol 1:1 nn X c cng thc l CnH2n. Phng trnh phn ng : CnH2n + HCl
CnH2n+1Cl (1)
Theo gi thit ta c : p n B.
V d 11: Hn hp X gm hai anken k tip nhau trong dy ng ng. t chy hon ton 5 lt X cn va 18 lt kh oxi (cc th tch kh o cng iu kin nhit v p sut). a. Cng thc phn t c a hai anken l : A. C2H4 v C3H6. B. C3H6 v C4H8. C. C4H8 v C5H10. D. A ho c B. b. Hirat ha mt th tch X trong iu kin thch hp thu c hn hp ancol Y, trong t l v kh i lng c a cc ancol b c 1 so vi ancol b c 2 l 28 : 15. Thnh phn phn trm kh i lng ca mi ancol trong h n hp Y l : A. C2H5OH : 53,49% ; iso C3H7OH : 34,88% ; n C3H7OH : 11,63%. B. C2H5OH : 53,49% ; iso C3H7OH : 11,63% ; n C3H7OH : 34,88%. C. C2H5OH : 11,63% ; iso C3H7OH : 34,88% ; n C3H7OH : 53,49%. D. C2H5OH : 34,88% ; iso C3H7OH : 53,49% ; n C3H7OH : 11,63%. Hng dn gii a. Xc nh cng thc phn t c a hai anken : t cng thc phn t trung bnh ca hai anken trong X l : C n H2 n Phng trnh phn ng chy :
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
C n H 2n
3n to O2 2
3n .5 2
n CO2
n H2O
(1)
lt:
3n .5 = 18 n = 2,4 . 2 Do hai anken l ng ng k tip v c s cacbon trung bnh l 2,4 nn cng thc ca hai anken l : C2 H4 v C3 H6. p n A. b. Xc nh thnh phn phn trm khi lng ca mi ancol trong hn hp Y : p dng s ng cho cho s nguyn t C trung b nh c a hai anken ta c :
Theo gi thit v (1) ta c :
n C2 H 4 n C 3 H6
2 2,4 3
3 2,4 = 0,6
nC H
2
nC H
3
0,6 3 = 0, 4 2
2,4 2= 0,4
to, H+
CH2=CHCH3 mol: x+ y
+ H2O
CH3CH2CH2OH x CH3CHOHCH3 y
3.46 + x.60 28 = x = 0,5 Theo (2), (3), (4) v gi thit ta c : y.60 15 y = 1,5 x + y = 2
3.46 1,5.60 .100 = 53, 49%; %i C3H 7OH = .100 = 34,88% 3.46 + 2.60 3.46 + 2.60 %n C3H 7OH = 100% 53, 49% 34,88% = 11,63%. %C2 H5OH =
p n A. V d 12: Cho H2 v 1 olefin c th tch b ng nhau qua niken un nng ta c hn hp A. Bit t kh i hi c a A i vi H2 l 23,2. Hiu su t phn ng hiro ho l 75%. Cng thc phn t olefin l : A. C2H4. B. C3H6. C. C4H8. D. C5H10. Hng d n gii Theo gi thit ta chn : n H = nC H = 1 mol. 2 n 2n Phng trnh phn ng :
t , Ni CnH2n + H2 CnH2n+2
o
(1) 7
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
Theo (1) ta thy, sau phn ng s mol kh gim mt lng ng bng s mol H2 phn ng. Hiu sut phn ng l 75% nn s mol H2 phn ng l 0,75 mol. Nh vy sau phn ng t ng s mol kh l 1+1 0,75 = 1,25 mol. p dng nh lu t b o ton khi lng ta c : khi l ng c a H2 v CnH2n ban u b ng kh i lng c a h n hp A.
MA = 1.2 + 1.14n = 23,2.2 n = 4 Cng thc phn t olefin l C4 H8. 1,25
p n C. V d 13: Cho hn hp X gm anken v hiro c t khi so vi heli b ng 3,33. Cho X i qua bt niken nung nng n khi phn ng x y ra hon ton, thu c hn hp Y c t khi so vi heli l 4. CTPT ca X l : A. C2H4. B. C3H6. C. C4H8. D. C5H10. Hng d n gii V M Y = 4.4 = 16 nn suy ra sau phn ng H2 cn d, CnH2n phn ng ht. p dng nh lut b o to n kh i lng ta c : mX = mY nX. M X = nY. M Y Ch n nX = 1,2 mol v nY =1 mol n H
n X MY 4.4 1, 2 = = = n Y M X 3, 33.4 1
2( p )
= n C H = n X n Y = 0,2 mol.
n 2n
Ban u trong X c 0,2 mol CnH2n v 1 mol H2 0, 2.14n + 1.2 Ta c : M X = = 3,33.4 n = 5 Cng thc phn t olefin l C5 H10. 1, 2 p n D. V d 14: H n hp kh X gm H2 v C2 H4 c t khi so vi He l 3,75. Dn X qua Ni nung nng, thu c h n hp kh Y c t khi so vi He l 5. Hiu sut ca phn ng hiro ho l : A. 20%. B. 40%. C. 50%. D. 25%. Hng d n gii p dng s ng cho ta c : n H2 28 15 1 = = C th tnh hiu sut phn ng theo H2 ho c theo C2H4 n C2 H4 15 2 1 Phng trnh phn ng :
Ni,t H2 + C2H4 C2H6 p dng nh lut b o to n kh i lng ta c :
o
nX MY 5.4 4 = = = n Y M X 3, 75.4 3
2( p )
= n X n Y = 1 mol.
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
V d 15: Trong bnh kn cha hirocacbon X v hiro. Nung nng bnh n khi phn ng ho n ton thu c kh Y duy nht. cng nhit , p sut trong b nh trc khi nung nng gp 3 ln p sut trong bnh sau khi nung. t chy m t lng Y thu c 8,8 gam CO2 v 5,4 gam nc. Cng thc phn t c a X l : A. C2H2. B. C2H4. C. C4H6. D. C3H4. Hng d n gii t chy Y thu c : n H O = 0,3 mol; n CO = 0, 2 mol Y l ankan CnH2n+2. 2 2 S nguyn t C trong Y : n = Phng trnh phn ng : C2Hy mol: 1 +
6y Ni, t o H2 C2H6 2 6y 1 2
n CO
2
n H O nCO
= 2 . V y Y l C2H6 v X l C2Hy.
2
(1)
Vy X l C2 H2. p n A. V d 16: Hn hp X gm hiro v mt hirocacbon. Nung nng 14,56 lt hn hp X (ktc), c Ni xc tc n khi phn ng hon ton thu c hn hp Y c khi lng 10,8 gam. Bit t kh i ca Y so vi metan l 2,7 v Y c kh nng lm mt mu dung d ch brom. Cng th c phn t ca hirocacbon l : A. C3H6. B. C4H6. C. C3H4. D. C4H8. Hng d n gii nX = 0,65 mol ; M Y = 43,2 gam/mol. p dng nh lut b o ton kh i lng ta c : mx = mY = 10,8 gam nX. M X = nY. M Y = 10,8 nY = 0,25 mol. V hn hp Y c kh nng lm mt mu dung d ch brom nn hiro phn ng ht, hirocacbon cn d. Nh v y trong hn hp X : n H 2 = 0, 65 0, 25 = 0, 4 mol ; n C x H y = 0, 25 mol (12x + y).0,25 + 0,4.2 = 10,8 12x + y = 40 x = 3 v y = 4 Hirocacbon l C3H4. p n C. V d 17: Hn hp X gm hirocacbon B vi H2 (d), c d X/H 2 = 4,8. Cho X i qua Ni nung nng n phn ng hon ton c h n hp Y c d Y/ H 2 = 8. Cng th c phn t c a hirocacbon B l : A. C3H6. B. C2H2. C. C3H4. Hng d n gii V M Y = 8.2 = 16 nn suy ra sau phn ng H2 cn d, hirocacbon B phn ng ht. p dng nh lut b o to n kh i lng ta c : mX = mY nX. M X = nY. M Y D. C4H8.
nX MY 8.2 5 = = = n Y M X 4,8.2 3
9
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
Ch n nX = 5 mol v nY =3 n H
2( p )
= n X n Y = 2 mol .
Nu B l CnH2n-2 th n C H
V d 18: C V lt kh A g m H2 v hai olefin l ng ng lin tip, trong H2 chim 60% v th tch. Dn hn hp A qua bt Ni nung nng c h n hp kh B. t chy hon ton kh B c 19,8 gam CO2 v 13,5 gam H2O. Cng thc ca hai olefin l : A. C2H4 v C3H6. B. C3H6 v C4H8. C. C4H8 v C5H10. D. C5H10 v C6H12. Hng dn gii t CTTB ca hai olefin l Cn H 2n . cng iu kin nhit v p sut th th tch t l vi s mol kh. Hn hp kh A c: n Cn H2 n 0,4 2 = = . n H2 0,6 3 p d ng nh lut b o to n khi lng v nh lu t bo ton nguyn t ta thy t chy h n hp kh B c ng chnh l t chy h n hp kh A. Ta c : 3n C n H 2n + (1) O2 n CO2 + n H2O 2 2H2 + O2 2H2O (2) Theo phng trnh (1) ta c: 0,45 mol. n CO2 = n H2O = 0,45 mol; n Cn H 2 n = n
n H O (1) va (2) =
2
Ta c:
n C n H2 n n H2
0, 45 2 = 0,3.n 3
n = 2,25
10
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
hay
hay
Cc v d minh ha
V d 1: Dn 17,4 gam hn hp kh X gm propin v but-2-in li tht chm qua b nh ng dung d ch AgNO3/NH3 d thy c 44,1 gam kt t a xu t hin. Phn trm th tch c a m i kh trong X l : A. C3H4 80% v C4H6 20%. B. C3H4 25% v C4H6 75%. C. C3H4 75% v C4H6 25%. D. Kt qu khc. Hng dn gii Khi cho h n hp X tc d ng vi dung dch AgNO3/NH3 th ch c propin phn ng, but-2-in khng phn ng v khng c lin kt CH C-. Phng trnh phn ng : CH CCH3 + AgNO3 + mol: 0,3
NH3
CAg CCH3 +
44,1 = 0,3 147
NH4NO3 (1)
%C3H 4 =
p n C.
V d 2: t chy hon ton h n hp X gm C2H2, C3H4 v C4 H4 (s mol mi cht b ng nhau) thu c 0,09 mol CO2. Nu ly cng mt lng hn hp X nh trn tc d ng vi mt lng d dung d ch AgNO3 trong NH3, th khi lng kt ta thu c ln hn 4 gam. Cng thc cu to ca C3H4 v C4 H4 trong X ln lt l : A. CHCCH3, CH2=CHCCH. B. CHCCH3, CH2=C=C=CH2. C. CH2=C=CH2, CH2=C=C=CH2. D. CH2=C=CH2, CH2=CHCCH. Hng dn gii S phn ng : C2H2 2CO2 (1); mol: x 2x C3H4 x
3CO2 (2); 3x
C4H4 x
4CO2 4x
(3)
11
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
V d 3: Cho 13,8 gam cht hu c X c cng thc phn t C7H8 tc dng vi mt lng d dung d ch AgNO3 trong NH3, thu c 45,9 gam kt ta. X c bao nhiu ng phn cu to tha mn tnh cht trn ? A. 5. B. 4. C. 6. D. 2. Hng dn gii Phng trnh phn ng : C7H8 + nAgNO3 + nNH3 C7H8-nAgn + nNH4NO3 mol: 0,15 0,15 Ta c : (12.7 + 8 n + 108n).0,15 = 45,9 n = 2 (1) 2.7 8 + 2 Mt khc b t bo ha c a C7H8 = = 4 (2) 2 T (1) v (2) suy ra C7H8 c hai n i ba u mch, cc ng phn tha mn l : CH CCH2CH2CH2C CH; CH CCH2CH(CH3)C CH ; CH CCH(CH3)2C CH ; CH CCH(C2H5)C CH
III. Ph n ng oxi ha
1. Phn ng oxi ha khng hon ton 3C2H4 + 2KMnO4 +4H2O 3HOCH2CH2OH + 2MnO2 + 2KOH (etylen glicol) 3CnH2n + 2KMnO4 +4H2O 3CnH2n(OH)2 + 2MnO2 + 2KOH 3CHCH + 8KMnO4 3KOOCCOOK + 8MnO2 + 2KOH + 2H2O 2. Phn ng oxi ha hon ton CnH2n +
3n 2
t O2 nCO2 + nH2O
o
CnH2n-2 +
12
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
Cc v d minh ha
V d 1: H n hp g m hirocacbon X v oxi c t l s mol tng ng l 1:10. t chy hon ton hn hp trn thu c h n hp kh Y. Cho Y qua dung dch H2SO4 c, thu c h n hp kh Z c t khi i vi hiro bng 19. Cng thc phn t c a X l : A. C3H8. B. C3H6. C. C4H8. D. C3H4. Hng dn gii
M Z = 19.2 = 38 gam / mol
Z gm CO2 v O2
n O2 n CO 2 = 44 38 1 = 38 32 1
xCO2 +
y H2O 2
y ) = x 40 = 8x + y x = 4 v y = 8 4
V d 2: t chy m gam hirocacbon A th kh trong iu kin thng c CO2 v m gam H2O. t chy hon ton 0,1 mol hirocacbon B l ng ng k tip ca A ri hp th ton b sn phm chy vo b nh nc vi trong d thy khi lng b nh tng x gam. Gi tr x l : A. 29,2 gam. B. 31 gam. C. 20,8 gam. D. 16,2 gam. Hng dn gii t cng thc phn t ca A l CxHy. Phng trnh phn ng : CxHy mol: +
y (x + ) O2 4
t
o
xCO2
y H2O 2
(1)
m 12x + y
m y . 12x + y 2
m y m x 2 . = = 12x + y 2 18 y 3
13
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
V d 3: H n hp kh A iu kin tiu chun gm hai olefin. t chy 7 th tch A cn 31 th tch O2 (ktc). Bit olefin cha nhiu cacbon chim kho ng 40% 50% th tch hn hp A. Cng thc phn t c a hai elefin l : A. C2H4 v C3H6. B. C3H6 v C4H8. C. C2H4 v C4H8. D. A ho c C ng. Hng dn gii t cng thc trung bnh ca hai olefin l : C n H 2n Phng trnh phn ng :
C n H 2n
3n O2 2 3n 2
n CO2 + n H2O
(1)
Th tch:
7.
3n = 31 n 2,95 2 Trong hai olefin phi c m t cht l C2H4 v cht cn li c cng thc l C n H 2n
V olefin cha nhiu cacbon chim kho ng 40% 50% th tch hn hp A nn n Cn H 2 n 40% < < 50% (2) n C2 H 4 + n Cn H 2 n p dng s ng cho i vi s cacbon c a hai olefin ta c : n Cn H2 n 2,95 2 n Cn H 2 n 2,95 2 0,95 (3) = = = n C2 H 4 n 2,95 n C2 H 4 + n Cn H 2 n n 2,95 + 2,95 2 n 2 Kt hp gia (2) v (3) ta c : 3,9 < n < 4,375 n = 4 p n C. V d 4: Trong m t b nh kn dung tch 6 lt c cha h n hp X gm hai hirocacbon thu c cng dy ng ng (CnH2n-2), H2 v m t t b t Ni c th tch khng ng k 19,68oC v 1atm. Nung nng bnh mt th i gian thu c hn hp kh Y. Bt tia la in t chy ht Y thu c 15,4 gam CO2 v 7,2 gam nc. Phn trm th tch c a m i kh trong X l : A. C3H4 : 20%, C4H6 : 20% v H2 : 60%. B. C2H2 : 10%, C4H6 : 30% v H2 : 60%. C. C2H2 : 20%, C3H4 : 20% v H2 : 60%. D. C A v B u ng. Hng dn gii Theo gi thit ta c :
n(C H
n 2 n 2
, H2 )
1.6 15, 4 7,2 = 0,25 mol; n CO = = 0,35 mol; n H O = = 0, 4 mol. 2 2 0, 082.(273 + 19,68) 44 18
14
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
3n 1 O2 2
n CO2 + (n 1) H2O nx
(n 1) x
(1)
mol:
(2)
V s cacbon trung bnh ca hai hirocacbon l 3,5 nn c cn c vo cc phng n lc chn ta th y c hai kh nng :
2.10 + 4.30 = 3,5 (th a mn). 40 3.20 + 4.20 H n hp hai hirocacbon l : C3H4 : 20% v C4H6 : 20%; n = = 3,5 (th a mn). 40 p n D.
V d 5: H n hp A g m C3H6, C3H4, C3H8. T khi hi ca A so vi H2 bng 21,2. t chy hon ton 4,48 lt (ktc) h n hp A r i cho sn phm chy vo dung dch Ca(OH)2 d. Khi l ng dung d ch sau phn ng A. gim 20,1 gam. B. gim 22,08 gam. C. tng 19,6 gam. D. tng 22,08 gam. Hng dn gii t cng thc chung ca cc cht trong h n hp A l C3H y 12.3 + y =21,2.2 y = 6,4. S phn ng :
y H2O 2
C3H y
mol: 0,2
2,
+O to
3CO2 0,2.3
(1)
0,2.
y 2
6, 4 .18 = 37,92 gam. 2
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O (2) mol: 0,6 0,6 Kh i lng kt ta sinh ra l : 0,6.100 = 60 gam. Nh v y sau phn ng kh i lng dung d ch gim l : 60 37,92 = 22,08 gam. p n B.
15
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
V d 6: Hn hp kh X g m etilen, metan, propin v vinylaxetilen c t khi so vi H2 l 17. t chy hon ton 0,05 mol h n hp X r i hp th ton b sn phm chy vo b nh dung d ch Ca(OH)2 (d ) th khi lng bnh tng thm m gam. Gi tr c a m l : A. 5,85. B. 3,39 . C. 6,6. D. 7,3. Hng dn gii t cng thc chung ca cc cht trong h n hp X l C x H 4 12 x + 4 =17.2 x = 2,5. S phn ng :
CxH 4
2,
+O to
x CO2
2H2O
(1)
mol: 0,05 0,05 x 0,05.2 Kh i lng dung dch Ca(OH)2 tng b ng tng khi lng c a CO2 v H2O nn kh i lng b nh tng thm l : m = 0,05.2,5.44 + 0,05.2.18 = 7,3 gam. p n D.
V d 2: Dn V lt (ktc) h n hp X g m axetilen v hiro c kh i lng l m gam i qua ng s ng b t niken nung nng, thu c kh Y. Dn Y vo lng d AgNO3 trong dung dch NH3 thu c 12 gam kt t a. Kh i ra kh i dung d ch phn ng va vi 16 gam brom v cn li kh Z. t chy ho n ton kh Z c 2,24 lt kh CO2 (ktc) v 4,5 gam H2O. Gi tr ca V l : A. 11,2. B. 13,44. C. 5,60. D. 8,96. Hng dn gii Theo gi thit ta suy ra Y g m H2 d, C2H2 d, C2H4 v C2 H6. S mol c a cc cht :
n C H = n Br =
2 4 2
n CO
16 12 4,5 = 0,1 mol; n C H d = n C Ag = = 0, 05 mol; n H O = = 0,15 mol; 2 2 2 2 2 160 240 18 nCO 2,24 2 = = 0,1 mol n C H = = 0, 05 mol. 2 6 22, 4 2
16
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
(4)
Ni, t 2H2 + O2 2H2O mol: 0,1 (0,25 0,15) = 0,1 Theo cc phn ng ta th y :
(5)
n
p n A.
H2
= n H2 (1) + n H2 (2) + n H2 (5) = 0,3 mol; nC2 H2 = n C2 H2 (1) + nC2 H2 (2) + n C2H2 (2) = 0,2 mol.
2 2 2
Vy : VX = VC H + VH = 0,5.22,4 = 11,2 lt V d 3: Cho hn hp X g m CH4, C2H4 v C2 H2. Ly 8,6 gam X tc dng ht vi dung d ch brom (d ) th kh i lng brom phn ng l 48 gam. Mt khc, nu cho 13,44 lt ( ktc) h n hp kh X tc d ng vi lng d dung dch AgNO3 trong NH3, thu c 36 gam kt t a. Phn trm th tch ca CH4 c trong X l : A. 40%. B. 20%. C. 25%. D. 50%. Hng dn gii S mol cc cht :
48 13,44 36 = 0,3 mol; n X = = 0,6 mol; n C Ag = = 0,15 mol. 2 2 160 22,4 240 Gi s mol c a CH4, C2H4 v C2H2 trong 8,6 gam hn hp X l x, y, z. Phng trnh phn ng c a 8,6 gam X vi dung dch nc brom : n Br =
2
mol:
(1)
C2H2 + 2Br2 (2) C2H2Br4 2z mol: z Phng trnh phn ng c a 13,44 lt kh X vi dung dch AgNO3 trong NH3 :
t C2H2 + 2AgNO3 + 2NH3 C2Ag2 + 2NH4NO3 mol: 0,15 0,15 Theo gi thit v cc phn ng (1), (2), (3) ta c h :
o
(3)
17
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
16x + 28y + 26z = 8,6 x = 0,2 y = 0,1 y + 2z = 0,3 z = 0,1 z 0,15 (%so mol C2 H 2 trong hon hp) = x + y + z 0,6
Phn trm th tch ca CH4 c trong X l : %CH4 = p n D. V d 4: M t h n hp X g m C2H2, C3H6, CH4. t chy ho n ton 11 gam h n hp X thu c 12,6 gam H2O. Nu cho 11,2 lt hn hp X (ktc) qua dung d ch brom d thy c 100 gam brom phn ng. Thnh phn % th tch c a cc cht trong X ln lt l : A. 50% ; 25% ; 25%. B. 25% ; 25% ; 50%. C.16% ; 32% ; 52%. D. 33,33% ; 33,33% ; 33,33%. Hng dn gii S mol cc cht : 12,6 11,2 100 nH O = = 0, 7 mol; n X = = 0,5 mol; n Br = = 0,626 mol. 2 2 18 22,3 160 Gi s mol c a C2H2, C3H6, CH4 trong 11 gam h n hp X ln lt l x, y, z. Phng trnh phn ng t chy 11 gam h n hp X : C2H2 + mol: x C3H6 + mol: mol: y
5 Ni, t o O2 2CO2 + H2O 2 x 9 Ni, t o O2 3CO2 + 3H2O 2 3y
o
(1)
(2)
(3)
Phng trnh phn ng c a 11,2 lt hn hp X vi nc brom : C2H2 + 2Br2 C2H2Br4 (4) (5) C3H6 + Br2 C3H6Br4 Theo cc phng trnh phn ng v gi thit ta c h :
x + 3y + 2z = 0, 7 x = 0,2 26x + 42y + 16z = 11 y = 0,1 2x + y 0,626 z = 0,1 = 0,5 x + y +z Thnh phn % th tch ca cc cht trong X ln lt l : 0,2 0,1 %C2 H2 = .100% = 50%; %C3H 6 = %CH 4 = .100% = 25%. 0, 2 + 0,1 + 0,1 0,2 + 0,1 + 0,1
p n A. 18
Phng php hc tt mn ha hc l : Chm ch nghe ging, chm hc l thuyt, chm lm bi t p, chm n bi c
Bin son v ging dy : Gio vin Nguyn Minh Tun T Ha Trng THPT Chuyn Hng Vng Ph Th
Hin nay ti bin son xong 7 quyn ti liu ha hc n thi i hc, cc quyn 1 n 5 u c phn tng hp l thuyt. Quyn 1 : Gii thiu 7 chuyn ha hc 10 Quyn 2 : Gii thiu 3 chuyn ha hc i cng v v c 11 Quyn 3 : Gii thiu 6 chuyn ha hc hu c 11 Quyn 4 : Gii thiu 4 chuyn ha hc hu c 12 Quyn 5 : Gii thiu 4 chuyn ha hc i cng v v c 12 Quyn 6 : Gii thiu cc chuyn phng php gii nhanh bi tp ha hc Quyn 7 : Gii thiu 40 luyn thi trc nghim mn ha hc Cc thy c gio, cc ph huynh hc sinh v cc em hc sinh quan tm n b ti liu ny hy lin h vi hiu photo Thanh Bnh theo s in thoi 02103 842 295 hoc a ch email vubinhvtb.@gmail.com. Hoc lin h vi tc gi theo s in thoi 01689 186 513 hoc a ch email nguyenminhtuanchv@yahoo.com.vn
19