You are on page 1of 62

giorgi saxokia

buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma da ZiriTadi sameurneo operaciebis g a t a r e b e b i buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis (bass) S e s a b a m i s a d

me-2 Sevsebuli gamocema

Tbilisi 2008

giorgi saxokia ekonomikis akademiuri doqtori,


T s u asocirebuli profesori

naSromi warmoadgens wina amave dasaxelebisa da daniSnulebis naSromis 2007 wlis gamocemis daemata Sevsebul sagadasaxado da gadamuSavebul aRricxvasTan gamocemas. wina gamocemas

ZiriTadad

dakavSirebuli

buRaltruli

operaciebi Sesabamisi gatarebebiT; SemoRebulia agreTve sabalanso angariSebis damatebiTi indeqsebi mza produqcia savaWro qselSi (1641), winaswar gaweuli dazRvevis xarji (1710), sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis gadasaxadi (3392), arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis gadasaxadi (3393), saTamaSo biznesis gadasaxadi (3394). Aavtori madlobas uxdis Sps Savi zRvis terminalis mTavar buRalters, bn gigla canavas da Sps profilis mTavar buRalters, q-ton nunu manjgalaZes am naSromis momzadebis sxvadasxva stadiaze gaweuli saTanado konsultaciebisaTvis da daxmarebisaTvis. Aaseve, avtor-Semdgeneli gulisyuriT da madlierebiT miiRebs SeniSvnebsa da rekomendaciebs. redaqtori: levan grigalaSvili, ekonomikur mecnierebaTa doqtori, profesori

s a r C e v i buRaltruli aRricxvis angariSTa gegmis struqtura .............................................................................................. salaros operaciebis aRricxva ....................................... operaciebis aRricxva angariSsworebis angariSze ................................................................................................. investiciebis aRricxva ............................................................. moTxovnebis aRricxva ................................................................ ZiriTadi saSualebebis aRricxva ................................... ZiriTadi saSualebebis cveTis aRricxva ............... ZiriTadi saSualebebis ijaris aRricxva.............. aramaterialuri aqtivebis aRricxva ........................... aramaterialuri aqtivebis amortizaciis Rricxva .................................................................................................... sasaqonlo-materialuri maragebis aRricxva ..... valdebulebebis aRricxva ...................................................... sakuTari kapitalis aRricxva ............................................ saoperacio Semosavlebis aRricxva ............................. saoperacio xarjebis aRricxva ...................................... arasaoperacio da gansakuTrebuli Semosavlebis da xarjebis aRricxva .......................... gadasaxadebis aRricxva ......................................................... .................................................. gamoyenebuli literatura 16 21 32 42 45 47 49 52 54 60 68 73 80 83 85

gv.

4 13

buRaltruli aRricxvis angariSTa gegmis struqtura a


1000
1110 1120 1190
1210 1220 1230 1290 1291 1292 1293 1294 1310 1311 1314 1320 1330 1390 1410 1412 1415 1420 1430 1431

mimdinare

aqtivebi

1100 naRdi fuli salaroSi


naRdi fuli erovnul valutaSi naRdi fuli ucxour valutaSi misaRebi fuladi saxsrebi

1200 fuli sabanko angariSebze


erovnuli valuta rezident bankSi ucxouri valuta rezident bankSi ucxouri valuta ararezident bankSi fuli sxva sabanko angariSebze akreditivebi Cekebi deponirebuli saxsrebiT Cekebi sabanko garantiiT fuli kapitaluri dabandebisTvis

1300 moklevadiani investiciebi


moklevadiani investiciebi sawarmoTa fasian qaRaldebSi moklevadiani investiciebi aqciebSi moklevadiani investiciebi obligaciebSi moklevadiani investiciebi saxelmwifo fasian qaRaldebSi grZelvadiani investiciebis mimdinare nawili sxva moklevadiani investiciebi

1400 moklevadiani moTxovnebi


moTxovnebi miwodebidan da momsaxurebidan aRdgenili uimedo debitoruli davalianeba saeWvo moTxovnebis koreqtireba moTxovnebi mekavSire sawarmos mimarT moTxovnebi sawarmos personalis mimarT moTxovnebi danaklisebis da danakargebis anazRaurebiT moTxovnebi materialurad pasuxismgebeli pirebis mimarT moTxovnebi sawarmos personalis mimarT ucxouri valutiT moTxovnebi xelmZRvanelebisa da sameTvalyureo organoebis wevrebis mimarT moTxovnebi partniorebze gacemuli sesxidan kapitalis Sevsebaze partniorebis grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili ganvadebuli gayidviT warmoSobili grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili moTxovnebi fiuCersuli kontraqtis depozitiT momwodebelze gadaxdili avansebi sxva moklevadiani moTxovnebi moTxovnebi ijaraze moTxovnebi aqciaTa xelmoweraze

1432 1433 1440 1450 1460 1470 1475 1476 1480 1490 1491 1492

1500 moklevadiani saTamasuqo moTxovnebi


1510 1520 miRebuli moklevadiani Tamasuqebi miRebuli grZelvadiani Tamasuqebis mimdinare nawili

1600 sasaqonlo-materialuri maragi


1610 1611 1620 1629 1630 1635 1640 1641 1690 1710 1720 1730 1790 1792 saqoneli saqoneli konsignaciiT nedleuli da masalebi saTadarigo nawilebi daumTavrebeli warmoeba erToblivi operaciebis danaxarjebi mza produqcia mza produqcia savaWro qselSi sxva sasaqonlo-materialuri maragi

1700 winaswar gaweuli xarjebi


winaswar anazRaurebuli momsaxureba winaswar gadaxdili saijaro qira winaswar gaweuli dazRvevis xarji sxva winaswar gaweuli xarjebi ofcionze gadaxdili premia

1800 daricxuli moTxovnebi


1810 misaRebi dividendebi
1820 1890
1910 1999

misaRebi procentebi sxva daricxuli moTxovnebi

1900 sxva mimdinare aqtivebi


sxva mimdinare aqtivebi misaRebi finansuri aqtivebi

2000 grZelvadiani aqtivebi

2100 ZiriTadi saSualebebi


2110 2120 2130 2140 2150 2151 2160 2170 2180 2190 2230 2240 2250 2260 2270 2280 2290 2310 2320 2330 2340 2390 2395 miwis nakveTebi daumTavrebeli mSenebloba Senobebi nagebobebi manqana-danadgarebi dasadgmeli mowyobiloba ofisis aRWurviloba aveji da sxva inventari satransporto saSualebebi ijariT aRebuli qonebis keTilmowyoba

2200 ZiriTadi saSualebebis cveTa


Senobis cveTa nagebobebis cveTa manqana-danadgarebis cveTa ofisis aRWurvilobis cveTa avejisa da sxva inventaris cveTa satransporto saSualebebis cveTa ijariT aRebuli qonebis keTilmowyobis cveTa

2300 grZelvadiani moTxovnebi


miRebuli grZelvadiani Tamasuqebi finansur ijarasTan dakavSirebuli moTxovnebi moTxovnebi sawesdebo kapitalis Sevsebaze gadavadebuli sagadasaxado aqtivi sxva grZelvadiani moTxovnebi ganvadebuli gayidviT warmoSobili moTxovnebi

2400 grZelvadiani investiciebi


2410 2411 2412 2414 2415 2420 2430 2490 2510 2520 2530 2540 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2610 2620 2630 2640 2690 2691 2693 2696 grZelvadiani investiciebi sawarmoTa fasian qaRaldebSi diskonti grZelvadian obligaciebze premia grZelvadian obligaciebze grZelvadiani investiciebi obligaciebSi grZelvadiani investiciebi aqciebSi grZelvadiani investiciebi saxelmwifo fasian qaRaldebSi monawileoba sxva sazogadoebaSi sxva grZelvadiani investiciebi

2500 aramaterialuri aqtivebi


licenziebi koncesiebi patentebi gudvili sxva aramaterialuri aqtivebi kompiuteruli programa savaWro niSnebi da saxelebi recepti laboratoriuli Canawerebi savaWro areali proeqtebi

2600 aramaterialuri aqtivebis amortizacia


licenziebis amortizacia koncesiebis amortizacia patentebis amortizacia gudvilis amortizacia sxva aramaterialuri aqtivebis amortizacia kompiuteruli programis amortizacia (gauqmebulis) receptis amortizacia proeqtis amortizacia

v a l d e b u l e b e b i
3000 mimdinare valdebulebebi

3100 moklevadiani valdebulebebi


3110 3111 3112 3120 3130 3131 3140 3150 3160 3170 3175 3180 3190 3199 mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili valdebulebebi gasanaRdebeli Tamasuqebi gasanaRdebeli Tamasuqebis diskonti miRebuli avansebi gadasaxdeli xelfasebi gadasaxdeli Svebulebis anazRaureba roialti sakomisio gadasaxdelebi valdebulebebi sawarmos personalis winaSe valdebulebebi mekavSire sawarmoebis winaSe valdebulebebi erToblivi saqmianobis mmarTvelobis mimarT grantebis dabrunebis valdebuleba sxva moklevadiani valdebulebebi finansuri aqtivebis SeZenis valdebuleba

3200 moklevadiani sesxebi


6

3210 3212 3220 3230 3231 3310 3320 3330 3340 3341 3350 3360 3370 3390

moklevadiani sesxebi moklevadiani sesxebi ucxouri valutiT sesxebi partniorebisagan grZelvadiani sesxebis mimdinare nawili finansuri ijaris mimdinare nawili

3300 sagadasaxado valdebulebebi


gadasaxdeli mogebis gadasaxadi gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi gadasaxdeli dRg gadaxdili dRg CasaTvleli gadauxdeli dRg gadasaxdeli aqcizi gadaxdili aqcizi socialuri gadasaxadi sxva sagadasaxado valdebulebebi

3391 qonebis gadasaxadi 3392 sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis gadasaxadi 3393 arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis gadasaxadi 3394 saTamaSo biznesis gadasaxadi

3400 daricxuli valdebulebebi


3410 3420 3430 3490 gadasaxdeli procentebi gadasaxdeli dividendebi valdebuleba sagarantio momsaxurebaze sxva daricxuli valdebulebebi

4000 grZelvadiani valdebulebebi

4100 grZelvadiani sasesxo valdebulebebi


4110 4111 4112 4120 4130 4140 4190 gasanaRdebeli obligaciebi obligaciebi fasdaklebiT (diskontiT) obligaciebi fasnamatiT gasanaRdebeli Tamasuqebi valdebulebebi finansur ijaraze grZelvadiani sesxebi sxva grZelvadiani sasesxo valdebulebebi

4200 gadavadebuli gadasaxadebi da sxva grZelvadiani valdebulebebi


4210 4220 4221 4310 4320 4410 gadavadebuli mogebis gadasaxadi sxva grZelvadiani valdebulebebi gadavadebuli gadasaxdeli procenti

4300 anaricxebi
sapensio uzrunvelyofis anaricxebi sxva anaricxebi

4400 gadavadebuli Semosavali


gadavadebuli Semosavali

5000 sakuTari kapitali

5100 sawesdebo kapitali


5110 5111 5120 Cveulebrivi aqciebi ganawilebas daqvemdebarebuli Cveulebrivi aqciebi privilegiuri aqciebi

5121 5130 5140 5150

aqciebi xelmoweriT gamosyiduli sakuTari aqciebi saemisio kapitali sawesdebo kapitali Sps-Si

5200 partniorTa kapitali (SezRuduli qonebrivi pasuxismgeblobis armqone sazogadoebebSi)


5210 5310 5320 5330 5410 5420 5430 5445 5455 5490 5491 5492 5493 5494 partniorTa kapitali

5300 mogeba/zarali
gaunawilebeli mogeba daufaravi zarali saangariSgebo periodis mogeba/zarali

5400 rezervebi da dafinanseba


sarezervo kapitali ZiriTadi saSualebebis gadafasebis rezervi investiciebis gadafasebis rezervi misaRebi finansuri aqtivebis realuri Rirebulebis koreqtireba finansuri aqtivebis realuri Rirebulebis koreqtireba sxva rezervebi da dafinanseba aramaterialuri aqtivebis gadafasebis rezervi materialuri da socialuri stimulirebis rezervi ZiriTadi saSualebebis ganaxlebis rezervi kapitaldabandebis dafinanseba

6000 saoperacio Semosavlebi

6100 saoperacio Semosavlebi


6110 6112 6120 6125 6130 6190 Semosavali realizaciidan Semosavali erToblivi produqciis realizaciidan gayiduli saqonlis dabruneba da fasdaTmoba gamouyenebeli fasdaTmoba Semosavali saeWvo moTxovnebidan sxva saoperacio Semosavlebi

7000 saoperacio xarjebi

7100 realizebuli produqciis TviTRirebuleba (produqciis mwarmoebel da momsaxurebis sferos sawarmoebisaTvis)


7105 7106 7110 7120 7130 7140 7150 7160 7170 7180 7185 7190 7195 realizebuli produqciis TviTRirebuleba wili xarjebi erTobliv produqciaze ZiriTadi masalebis danaxarjebi/SeZena pirdapiri xelfasi socialuri danaricxebi pirdapir xelfasze damxmare masalebis danaxarjebi/SeZena arapirdapiri xelfasi socialuri danaricxebi arapirdapir xelfasze cveTa da amortizacia remontis danaxarjebi sasaqonlo-materialuri maragis koreqtireba sxva saoperacio xarjebi sawarmoo zednadebi xarjebi

7200 realizebuli saqonlis TviTRirebuleba


(savaWro sawarmoebisaTvis)
7210 gayiduli/SeZenili saqoneli

7220 7290 7310 7320 7330 7340 7390 7410 7415 7420 7425 7430 7435 7440 7445 7450 7455 7460 7461 7465 7490 7492

SeZenili saqonlis ukan dabruneba da fasdaTmoba sasaqonlo-materialuri maragis koreqtireba

7300 miwodebis xarjebi


reklamis xarjebi Sromis anazRaureba da sakomisio gasamrjelo Sromis anazRaurebaze danaricxebi transportirebisa da Senaxvis xarjebi miwodebis sxva xarjebi

7400 saerTo da administraciuli xarjebi


Sromis anazRaureba socialuri danaricxebi saijaro qira saofise inventari komunikaciis xarjebi dazRveva remonti kompiuteris xarjebi sakonsultacio xarjebi cveTa da amortizacia saeWvo moTxovnebTan dakavSirebuli xarjebi uimedo moTxovnebTan dakavSirebuli xarjebi sxva sagadasaxado xarji sxva saerTo xarji bankis momsaxurebis xarjebi

8000 arasaoperacio Semosavlebi da xarjebi

8100 arasaoperacio Semosavlebi


8110 8120 8130 8140 8150 8190 8210 8220 8240 8290 8292 saprocento Semosavlebi dividendebi arasaoperacio mogeba mogeba sakurso sxvaobidan Semosavali ijaridan sxva arasaoperacio Semosavali

8200 arasaoperacio xarjebi


saprocento xarjebi arasaoperacio zarali zarali savaluto kursTa sxvaobidan sxva arasaoperacio xarjebi xarjebi (zarali) grantebis dabrunebidan

9000 gansakuTrebuli da sxva Semosavlebi da xarjebi

9100 gansakuTrebuli Semosavlebi da xarjebi


9110 9120 9210 gansakuTrebuli Semosavlebi gansakuTrebuli xarjebi

9200 sxva xarjebi


mogebis gadasaxadi

a q t i v e b i
1000 mimdinare aqtivebi 1100 _ salaros operaciebis aRricxva
sinTezuri angariSi _ `naRdi fuli salaroSi~ _ aqtiuri angariSia da gamoiyeneba sawarmoSi arse-buli, Semosuli da gasuli naRdi fulis aRricxvisaTvis. saWiroebisas ixsneba Semdegi angariSebi: `naRdi fuli erovnul valutaSi~ da `naRdi fuli ucxour valutaSi~. fulis ucxour valutaSi aRricxva xdeba ucxouri valutis nominaliT Sesabamisi kursis gaTvaliswinebiT erovnul valutaSi da ixsneba imdenive analizuri angariSi, ramdeni saxis valutasac iyenebs sawarmo. debetSi aisaxeba naRdi fulis naSTi da misi miReba, kreditSi _ fulis gasvla.

##

operaciis Sinaarsi

debeti

kredi ti
1210 3210 1430

1. 2. 3.

4.

5. 6.

7. 8. 9. 10.

11. 12. 13. 14. 15.

16.

17. 18.

naRdi fulis miReba salaroSi: angariSsworebis angariSidan 1110 aRebulia moklevadiani sesxi 1110 dabrunebulia angariSvaldebu- 1110 li pirisagan saqveangariSod gacemuli Tanxis nawili debitorebisagan miRebulia mi1110 wodebuli produqciis Rirebuleba avansad miRebulia myidvelebi1110 sagan miRebulia myidvelebisagan 1110 naRdi angariSsworebiT gayiduli saqonlis Rirebuleba materialurad pasuxismgebelma 1110 pirma dafara danaklisi salaros inventarizaciisas 1431 gamovlinda danaklisi salaros inventarizaciisas 1110 gamovlinda zedmetoba miRebulia salaroSi savaluto 1120 angariSidan naRdi ucxouri valuta Semotanilia mekavSire sawarmos 1110 mier Semotanilia partniorebis mier 1110 kapitalis Sesavsebad miRebulia sesxi partniorisagan 1110 dabrunebulia momwodeblebis 1110 mier maTze gacemuli avansebi xelmZRvanelobis mier dabru1110 nebulia saqveangariSod miRebuli Tanxebi partniorebma miRebuli sesxi 1110 ukan daabrunes naRdi fulis gasvla salarodan: Setanilia bankSi naRdi fuli 1210 gacemulia xelfasi sawarmos 3130 personalze

1410

3120 6110

1431 1110 8130 1220

1420 1460,2340 3220 1480 1440

1450

1110 1110

10

19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

gacemulia avansebi gacemulia sakomisio gasamrjelo saqonlis realizatorze SeZenilia aqcia winaswar gadaxdilia saijaro qira daewera danaklisi materilurad pasuxismgebel pirs saqveangariSod da mivlinebisaTvis avansis gacema bankis momsaxurebis xarjebi angariSvaldebuli pirisaTvis gacemulia saqveangariSo Tanxa ucxouri valutiT gadaxdilia gaweuli momsaxurebis (Sesrulebuli samuSaoebis) Rirebuleba daifara moklevadiani sesxi SeZenilia saqoneli (nedleuli, masalebi, mza produqcia) SeZenilia ZiriTadi saSualebebi da aramaterialuri aqtivebi gaweulia reklamis xarjebi gaweulia miwodebis (transportirebisa da Senaxvis) xarjebi gaweulia saerTo da administraciuli xarjebi winaswar anazRaurebulia momavalSi gasawevi momsaxurebis Rirebuleba daifara sagadasaxado valdebuleba dafarulia sxvadasxva dariculi valdebulebebi gacemulia fuli mekavSire sawarmoebze gacemulia fuli saqveangariSod xelmZRvanelebze SeZenilia moklevadiani investiciebi fulis naSTebis gadafasebidan miRebuli ucxouri valutis gacvlis sxvaoba a) dadebiTi, b) uaryofiTi nedleulis, masalebis, saqolis da sxva sasaqonlo-materialuri maragebis SeZena

1480 3150 1310 1720 1431 1430 7492 1433

1110 1110 1110 1110 1110 1110 1110 1120

27.

3110

1110

28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.

3210 1600 2100,2500 7310 7340 7400 1710

1110 1110 1110 1110 1110 1110 1110

35. 36. 37. 38. 39. 40.

3300 3400 3170 3160 1310,1320

1110 1110 1110 1110 1110

41.

1110 8290 1610,1620, 1690

8190 1110 1110

11

1200 - operaciebis aRricxva angarisworebis angariSze


sinTezuri anariSis _ `fuli sabanko angariSebze~, gamoyeneba xdeba rezident da arare-zident bankebSi gaxsnil erovnul da ucxouri valutis moZraobaTa aRsaricxavad; igi aqtiuri angariSia da SeiZleba gaexsnas Semdegi angariSebi: `erovnuli valuta rezident bankSi~ (gamoiyeneba adgilobriv bankebSi ganTavsebuli erovnuli valutis moZraobis aRsaricxavad), `ucxouri valuta rezident bankebSi~ (gamoiyeneba adgilobriv bankebSi ganTavsebuli ucxouri valutis moZraobis aRsaric-xavad), `ucxouri valuta ararezident bankebSi~ (sazRvargareTis bankebSi ganTavsebuli ucxouri valutis aRsaricxavad) da `fuli sxva sabanko angariSebze~.
42. fulis miReba angariSsworebis angariSze: salarodan naRdi fuli 1210, 1230 1110, 1120 Setanilia angariSsworebis angariSze Caricxulia debitorebisagan 1210 1410,1490 Caricxulia gamouyenebeli 1210 1291 akreditivis naSTi Caricxulia sapirgasamtexlo 1210 8130 saxelSekrulebo pirobebis SeusruleblobisaTvis Caricxulia bankis 1210 3210 moklevadiani krediti Caricxulia dividendebi 1210 1810 bankis mier Caricxulia 1210 1820 procentebi bankis moklevadiani kreditiT 1291 3210 akreditivis gaxsna sasesxo angariSidan kreditiT 1292 3210 aRebuli Tanxis deponireba (gadaricxva) saCeko angariSze saxsrebis Caricxva sabanko angaSze miznobrivi dafinansebisaTvis kapitaluri dabandebis dasafinanseblad Semosulia Tanxebi naRdi valutis gayidvisas warmoiSva dadebiTi sakurso sxvaoba naRdi valutis gayidvisas warmoiSva uaryofiTi sakurso sxvaoba dabrunebulia savaluto salarodan gamouyenebeli ucxouri valuta rezident bankSi miRebulia myidvelisagan SeZenili saqonlis Rirebuleba ucxour valutaSi miRebulia sesxi ucxouri valutiT rezident bankSi 1290 5490

43. 44. 45.

46. 47. 48. 49. 50.

51.

52.

1294

5494

53.

1210

8240 1220 8140 1220 1120

54.

1210

55.

1220

56.

1220

1410

57.

1220

3212

12

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65. 66.

67.

68. 69. 70.

71.

72. 73. 74. 75.

76. 77. 78. 79. 80.

debitorebisagan Cairicxa 1220,8240 1410 Tanxa savaluto angariSze da miRebuli iqna uaryofiTi kursTa sxvaoba naRdi valutis SeZenisas war- 1220 8140 moiSva dadebiTi sakurso 1210 sxvaoba naRdi valutis SeZenisas 1220,8240 1210 warmoiSva uaryofiTi sakurso sxvaoba miRebulia fuladi 1210,1230, 6110 Semosavlebi produqciis 1290 (samuSaos, momsaxurebis) realizaciidan miRebulia Semosavali 1210,1230, 8190 ZiriTadi saSualebebis 1290 realizaciidan 1210,1230 8130 miRebulia Semosavali sainvesticio fasiani qaRaldebis realizaciidan miRebulia dividendebi 1210,1230 1810,1820 investiciebidan, saprocento Semosavali da procentebi sabanko depozitebidan daifara grZelvadiani moTxo1210,1230 2310,2390 vnebi myidvelebis da momxmareble1210,1230 3120 bis mier gadaxdili avansebi aisaxeba miRebulia Tanxa partniorTa 1210 1460 mier sawesdebo kapitalSi mimdinare Sesatanad dabrunebulia partniorTa 1210 1450 mier miRebuli sesxebi miRebulia partniorebisagan 1210 3220 sesxebi gamoiyo kapitalis mflobelTa 1210,1230 5110 aqciebi maTi nominaluri Rirebulebis farglebSi kapitalis aqciebis nawilis 1210,1230 5410 ganawileba, romelic aRemateba mis nominalur Rirebulebas, aRricxvaSi aisaxeba gansakuTrebuli amonagebi 1210,1230 9110 Caiwereba jarimebis, sauravebis da 1210 5330 sapirgamtexloebis miReba sxva sawarmoebidan miRebuli 1210 3120 avansi aisaxeba miRebulia fuladi 1210,1230, 8190 Semosavlebi masalebisa da 1290 sxva aqtivebis realizaciidan partniorTa mier sawesdebo 1210 2330 kapitalSi Sesatani aisaxeba fulis gasvla angariSsworebis angariSidan Camowerilia bankis 7492 1210 momsaxurebis Rirebuleba Semosulia naRdi fuli 1110,1120 1210,1230 salaroSi CekiT gaxsnilia akreditivi 1291 1210 bankis moklevadiani kreditiT 1291 3210

13

81. 82.

83.

84.

85. 86.

87.

88. 89.

90. 91.

92.

93.

94.

95.

96.

akreditivis gaxsna gatardeba SeZenilia grZelvadiani finansuri dabandebebi angariSsworebis angariSis Tanxebis gadatana da specialur, akreditivis angariSze deponireba myidvelis saaRricxvo registrebSi aisaxeba akreditivis gamoyenebis operacia gadamxdelis aRricxvaSi aisaxeba bankis kreditis saxsrebiT gaxsnili gamouyenebuli akreditivis naSTi gadairicxeba kreditiT davalianebis dasafaravad sakuTari saxsrebis deponireba (gadaricxva) saCeko angariSze Cekis gamoweris da momwodeblisaTvis gadacemis operacia myidvelis (Cekis gamcemis) aRricxvaSi aisaxeba Cekis vadaze gaunaRdeblobisaTvis jarima Cekis gamcemis mier aisaxeba periodis xarjebSi, rogorc arasaoperacio zarali da imavdroulad, moxdeba saCeko angariSze deponirebuli Tanxebis Semcireba Cekis gamowera da mimwodeblisaTvis gadacema sabanko angariSze fuladi saxsrebis da wardgenili Cekebis gasanaRdeblad bankidan gacemuli sagarantio Tanxebis Semcireba da bankis sargeblis daricxva sagarantio momsaxurebisaTvis aisaxeba Cekis gamcemis aRricxvaSi gamotanilia bankidan naRdi ucxouri valuta gadmoricxulia ararezident bankSi gaxsnil savaluto angariSze rezident bankidan gadaricxulia momwodeblis davalianebis dasafaravad (importi) ucxouri valutiT warmoebuli operaciebTan dakavSirebuli momsaxurebis Rirebulebis Camowera bankis mier valdebulebis ganaRdebisas warmoiSva dadebiTi sakurso sxvaoba valdebulebis ganaRdebisas warmoiSva uaryofiTi sakurso sxvaoba fuladi saSualebebis gadaricxva saqonlis, masalebis, nedleulis, moklevadiani investiciebisa da sxva

2410 1291

1210 1210

3110

1291

3210

1291

1292 3110

1210 1220 1292

8220

1292

3110 1293, 8220

1293 1210, 1220

1120 1230

1220 1220

3110

1220

7492

1220

8240,3110

1210

3110

8140,1220

1610,1620, 1500,1310, 1320,1690

1210,1230

14

97. 98. 99.

100.

101. 102. 103. 104.

105. 106. 107.

108. 109.

110. 111. 112.

sasaqonlo-materialuri maragebis SesaZenad aisaxeba winaswar gadasaxdeli xarjebis gadaxda aisaxeba kreditoruli davalianebis gadaxda moklevadiani sasesxo, sagadasaxado, dagrovili da sxva mimdinare valdebulebebis gadaxda aisaxeba grZelvadiani valdebulebebis da partniorTa sesxebis dafarva Caiwereba aqcionerebisagan aqciebis gamosyidva aisaxeba sakomisio Tanxebisa da reklamis xarjebis gadaxda gadaricxulia Tanxebi mekavSire sawarmosaTvis mowodebasTan dakavSirebuli transportirebisa da Senaxvis da sxvadasxva saerTo da administraciuli xarjebis gadaxda aisaxeba gadaericxa momwodeblebs Tanxa avansad gadaricxulia jarimebi, sauravebi da sapirgmtexloebi valutis gacvlidan miRebulia gansxvavebebi: a) dadebiTi b) uaryofiTi uaryofiTi sakurso sxvaoba aisaxeba gadaricxulia aramaterialuri aqtivebis, moklevadiani investiciebis da sxva sasaqonlomaterialuri maragebis SesaZenad dafarulia partniorTa sesxebi sakomisio Tanxebis gadaxda aisaxeba saCeko wignakebiT dafarulia saqonlis Rirebuleba da miwodebis xarjebi

1700 3110 3210,3300, 3400

1210,1230 1210,1230 1210,1230

4100,3220

1210,1230

5130 3150,7310 3170 7340,7490

1210,1230 1210 1210 1210

1480 5330

1210 1210

1230 8220 5330 2500,1310, 1320,1690, 2100

9110 1230 1230 1210,1230

3220 3150 3110

1210 1210 1290

1300, 2400 investiciebis aRricxva


sinTezuri angariSi _ `moklevadiani investiciebi~ gaTvaliswinebulia aRsaricxavad im investiciebisa, romelTa sawarmoSi gaCereba gaTvaliswinebulia erT welze naklebi vadiT: es angariSi iTvaliswinebs bazarze mimoqcevadi fasiani qaRaldebis calke aRricxvas, rogorc sawarmoTa, aseve saxelmwifos fasiani qaRaldebis; amasTan, am angariSSi calkea gamoyofili angariSi aRsaricxavad grZelvadiani investiciebis im nawilisa, romelic gasxvisebuli unda iqnes saangariSgebo periodis momdevno wels. am sinTezur angariSs SeiZleba gaexsnas Semdegi

15

angariSebi: `moklevadiani investiciebi sawarmoTa fasian qaRaldebSi~, `moklevadiani investiciebi saxelmwifos fasian qaRaldebSi~, `grZelvadiani investiciebis mimdinare nawili~ da `sxva moklevadiani investiciebi~; sinTezuri angariSi _ `grZelvadiani investiciebi~, aRricxavs sxva meurne subieqtis kapitalSi xangrZlivi vadiT (erT welze meti) dabandebul Tanxebs: am SemTxvevaSi, fasiani qaRaldebis TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT, am sinTezur angariSs SeiZleba gaexsnas Semdegi angariSebi: `grZelvadiani investiciebi sawarmoTa fasian qaRaldebSi~, `grZelvadiani investiciebi saxelmwifo fasian qaRaldebSi~, `monawileoba sxva sazogadoebaSi~ da `sxva grZelvadiani investiciebi~.

1300 moklevadiani investiciebi


114. 115. moklevadiani investiciebis sabazro Rirebulebis zrda moklevadiani investiciebis sabazro Rirebulebis Semcireba moklevadiani investiciebis sabazro Rirebulebis zrda (pirveli gadafasebisas) adre dafasebuli moklevadiani investiciis sabazro Rirebulebis Semcireba moklevadiani investiciis sabazro Rirebulebis Semcireba (pirveli gadafasebisas) 1300 8220 8130 1300

116.

1300

5430

117.

5430,8220

1300

118.

8220

1300

119.

120.

121.

122.

123.

igive moklevadiani investiciis Semdgomi gadafasebisas izrdeba misi TviTRirebuleba da wina periodis zrdaze mikuTvnebuli Camofasebis Tanxis kompensacia aRiarebulia, rogorc Semosavali, xolo darCenili nawili _ investiciebis rezervad, rac aisaxeba mimdinare investiciis reklasificireba grZelvadian investiciad mimdinare investiciis reklasifikaciis dros sabalanso Rirebulebis sabazro Rirebulebamde gadafaseba grZelvadiani investiciis reklasificireba moklevadian investiciad mimdinare investiciebis asaxva

1300

8130, 5430

2400

1300

2400

1300, 5430

1300,5430

2400

1300,5430

2400,8130

16

124. 125.

sabazro RirebulebiT moklevadiani investiciebis aqciebis SeZena aqciebis SeZenis Rirebuleba da mis SeZenasTan dakavSirebuli danaxarjebis saerTo Tanxis Semcireba investiciebis SeZenis wina periodSi daricxuli SemosavlebiT, romelic aRiarebulia xarjebad investiciebis gayidvis operaciebidan miRebulia mogeba

1311 1300,8290

1100,1200 1100,1200

126.

1110,1200 (wminda amonagebis Tanxa)

1300 (TviTRirebulebiT), 8130 (sxvaoba)

127.

investiciebis gayidvis operaciebidan miRebulia zarali

1110,1200 (wminda amonagebis Tanxa), 8220 (sxvaoba) 5410

1300 (TviTRirebulebiT)

128.

129. 130.

131. 132.

133.

134. 135.

136.

gayiduli investiciis wili rezervis gauqmeba da misi mikuTvneba mimdinare periodis Semosavalze rezervis mikuTvneba gaunawilebel mogebaze mimdinare investiciebis sabalanso Rirebulebis cvlilebis asaxva gadafasebis rezervis saxiT da gayidvidan miRebuli finansuri Sedegebis aRiarebasTan erTad gayiduli investiciis wili rezervis Camowera Semosavlis an gaunawilebeli mogebis saxiT obligaciebis gamoSveba investorTan obligaciebis SeZena saprocento TariRebs Soris unda aisaxos investiciis SeZenis TariRidan yovelTviurad saprocento Semosavlis aRiareba (daricxvis meTodis Sesabamisad) investorTan wlis pirveli naxevris procentis Caricxva emitentis mier obligaciis gamosyidva nominaluri RirebulebiT da investoris aRricxvaSi asaxva obligaciebis realizaciasTan dakavSirebuli xarjebi (romelic araa investoris mier gaweuli) aisaxeba fasiani qaRaldebis SeZena

8120

5430 5430

5310 8130 an 5310

1300 1300,8210

1100,1200 1100,1200

1820

8110

1100,1200 1100,1200

8110,1820 1314,8130

1100,1200

1820,1314, 8130

137.

1310,1320

1110,1120

17

138. 139.

140. 141.

142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149.

naRdi fuliT aisaxeba fasiani qaRaldebis SeZena unaRdo angariSsworebiT fasiani qaRaldebis SeZena materialuri da aramaterialuri aqtivebiT SeZenilia fasiani qaRaldebi kapitalis aqciebis sanacvlod obligaciis SeZenisa da nominalur Rirebulebebs Soris sxvaoba Camoiwereba: a) diskontis b) premiis gadaxdilia gamomSvebis mier moklevadiani obligaciebi realizebulia moklevadiani fasiani qaRaldebi gacemulia sxva sawarmoebze sesxebi mokle vadiT realizebulia fasiani qaRaldebi kreditiT realizebulia fasiani qaRaldebi sxva aqtivebis sanacvlod sesxis gacemidan miRebulia sargebeli dagrovili procentebiT miRebuli Semosavali aisaxeba fasiani qaRaldebis mimoqcevis finansuri Sedegebi gatardeba: a) mogeba b) zarali

1310,1320 1310,1320

1210,1230 1600,2500, 2100 5110,5120, 5310

1310,1320

1310,1320 5430 1110,1210, 1230 8190 1310,1320 1390 1620,1610, 2500 1210,1220 1110,1210, 1220

5430 1310,1320 1310,1320 1310,1320 1110,1210, 1230 8190 1300 8130 1490

8100 5330

5330 8220

2400 grZelvadiani investiciebi


150. 151. 152. grZelvadiani investiciebis aqciebis SeZena grZelvadiani investiciebis aqciebis gayidva grZelvadiani investicia, romelic balansSi asaxulia TviTRirebulebiT, reklasifikaciiT aisaxeba grZelvadiani investiciis gadafasebis rezervis gauqmeba grZelvadiani investiciis reklasifikacia moklevadian investiciebSi TviTRirebulebiT (umciresi TanxiT) investoris mier investiciis ganTavseba sawarmos emitentis obligaciebSi grZelvadiani investiciebis obligaciebSi asaxva diskontis calke gamoyofis gareSe investiciebis SeZena nominaluri RirebulebiT da diskontis calke gamoyofiT investoris mier grZelvadiani investiciebis _ obligaciebis maTi SeZenis (sabazro) TviTRi2415 1110,1210 1300 1110,1210 2410,2110 2400

153. 154.

5430 1300

2400 2400

155.

2414

1110,1210

156.

2414

1110,1210

157.

2414

2411,1110, 1210 8110

158.

1820,2414

18

159.

160.

161.

rebulebiT yovelTviuri aRricxva da nominaluri saprocento Semosavlebis aRiarebisa da diskontis amortizaciis daricxvis operacia diskontis amortizaciisa da misaRebi procentebis yovelTviuri daricxva investiciis ganTavseba obligaciebSi SeZenis TviTRirebulebiT (premiis calke gamoyofis gareSe) investiciis ganTavseba obligaciebSi nominaluri RirebulebiT da premiis calke gamoyofiT

1820,2411

8110

2414

1110,1210

2414,2412

1110,1210

162.

163.

164. 165.

166.

167.

168.

investoris mier grZelvadiani investiciebis SeZenis TviTRirebulebiT (sabazro fasiT) obligaciebSi aRricxvisas nominaluri saprocento Semosavlis aRiarebisa da premiis amortizaciis daricxvis yovelTviuri operacia Caiwereba investoris mier grZelvadiani investiciebis obligaciebSi nominaluri RirebulebiT da premiis calke gamoyofiT aRricxvisas yovelTviurad procentisa da premiis amortizaciis daricxva aisaxeba erTi sawarmos mier meore sawarmos aqciebis SeZena erTi sawarmos mier ganxorcielebuli investicia meore sawarmoSi pirvandeli RirebulebiT sawarmom saangariSgebo periodis damTavrebisas balansSi asaxa Tavisi wili mis mier meore sawarmoSi ganxorcielebuli investiciis Sedegad miRebul wminda mogebaSi erTma sawarmom meore sawarmosagan dividendis miReba asaxa, rogorc investiciis gadafasebuli sabalanso Rirebulebis Semcireba erToblivad kontrolirebadi operaciebis kontrolis uflebis mqone investoris aRricxvaSi SromiTi danaxarjebi, socialuri gadasaxadis da warmoebriv operaciebze danaxarjebi aisaxeba sawarmom SeiZina nedleuli Semdgomi gadaxdis pirobiT

1820

2414,8110

1820

2412,8110

2415 2415

1100,1200 1100,1200

2415

8131

1110

2415

1635

1620,3130, 3370

169.

1635

3110

19

170.

171.

172.

173.

174.

175. 176.

177. 178.

179.

nedleulis damzadebis operaciebis damTavrebisTanave damkveTma dafara gadasaxdeli Tanxis nawili, saidanac misi (sawarmos) wili aRiarebul iqna Semosavlad nedleulis damzadebis operaciebze gaweuli danaxarjebidan sawarmos wili aRiarebulia periodis xarjad kontrolis uflebis mqone investori aris amave dros erToblivi saqmianobis mmarTvel-menejeri, rac unda anazRaurdes erToblivi saqmianobidan erToblivi saqmianobis mmarTvelis anazRaureba imavdroulad aisaxeba rogorc erToblivi saqmianobis xarji sapremio gasamrjelos anazRaureba ofcionis kontraqtis SeZenisas aisaxeba oficionis kontraqtiT aqciebis Sesyidva amonagebi SeZenili aqciebis gayidvidan (aqciis sabalanso Rirebuleba CamorCeba gasayid fass) ofcionis premiis Camowera gayiduli aqciebis Sesabamisad sabirJo vaWrobis monawile sawarmom fiuCersul birJaze gadaricxa sawyisi marJi depozitis (sawyisi marJi) dabruneba aisaxeba

1420

6112

7106

1635

111091210

6190

7410

3175

1792

1210,1291, 1110 1110,1210, 1291 8130,1311

1311 1110,1210

8220 1476

1792 1210,1291

1210,1291

1476

180.

181.

182.

183.

184.

185.

variaciuli marJis Setana monawile sawarmos mier aisaxeba: a) variaculi marJis gadaricxva b) gadaricxuli variaciuli marJi miekuTvneba arasaoperacio xarjebs fasebis awevis pirobebSi warmoqmnili dadebiTi variaciuli marJi eqvemdebareba monawile sawarmosaTvis ukan dabrunebas sawarmos forvarduli xelSekrulebis monawile mxared gaxdomisas finansuri aqtivis aRiareba SeZenis TviTRiebulebiT aisaxeba finansuri aqtivis realuri Rirebulebis cvlileba wminda mogebaSi aisaxeba SeZenili finansuri aqtivis aRiareba realuri RirebulebiT da TariRebs Soris cvlilebebi aisaxeba finansuri aqtivis realuri

1476 8220

1210,1291 1476

1110,1210

8130

1390,2490

1110,1210

1190

8130

1390

1110,1121 8130

1190

5445

20

186.

187.

188. 189. 190.

Rirebulebis cvlilebis asaxva sakuTar kapitalSi SeZenili finansuri aqtivis aRiareba realuri RirebulebiT da TariRebs Soris periodSi momxdari cvlilebebis asaxva aRricxvaSi misaRebi finansuri aqtivis da Sesabamisi valdebulebis aRiareba realuri RirebulebiT angariSsworeba finansuri aqtivis SeZenisas finansuri aqtivis gadacema sawarmosaTvis misaRebi finansuri aqtivis realuri Rirebulebis cvlileba TariRebs Soris periodSi fasiani qaRaldebis SeZena aisaxeba fasiani qaRaldebis SeZena kreditiT Semosulia fasiani qaRaldebis barteruli wesiT miRebulia fasiani qaRaldebi investiciebis angariSSi, rac Caiwereba gacemuli aqtivebis Rirebu-leba aisaxeba obligaciebis SeZenis Rirebulebasa da nominalur Rirebulebas Soris gansxvaveba Camoiwereba: a) diskontebi b) premiebi obligaciebis SeZena daricxuli procentebis TanxebiTurT procentebis dagroveba (SeZenis momentsa da procentebis gadaxdis TariRebs Soris) aisaxeba procentebis Semosavali (maTi daricxvis mTel periodSi) gamomSvebma gamoisyida grZelvadiani obligaciebi, rac aisaxeba aqciebis gadafaseba sabazro RirebulebiT: a) Rirebulebis zrda b) Rirebulebis kleba dividendebis daricxva investoris gadasaxdel Tanxaze: a) daricxva b) miReba mogebis da zaralis ganawileba aisaxeba gatarebiT

1390,2490

1110,1210, 5445

1999

3199

3199 1390,2490 1999

1110,1210 1999 8130

191. 192. 193. 194.

2410,2420 2410,2420 1410 2410,2420

1100,1200 3100 8190 1410

195. 196.

8190

1300,1600, 2400

197.

2400 8290 2400,1510

8190 2400 1100,1200, 3100 5300

198.

1820

199. 200.

1100,1200 1100,1200

1510,1820 1510,1820

201.

2400 5100

5100 2400

202.

203.

1810 1100,1200 2400,8200

8200 1810 8100,2400

204.

realizebulia sainvesticio fasiani qaRaldebi: a) naRdi angariSsworebiT

1100

8200

21

205. 206.

207.

208.

209. 210.

211. 212. 213. 214.

215.

b) unaRdo angariSsworebiT g) kreditiT d) SeZenis RirebulebiT e) sxva aqtivebis sanacvlod (barteri) miRebuli aqtivebi aRricxvaSi aisaxeba sawarmos sawesdebo kapitalSi damfuZnebelTa Senatani aisaxeba: a) faqtiuri SenataniT b) davalianebiT (damfuZnebelTa dokumentebidan gamomdinare damfuZnebelTa mier TavianTi pais mixedviT dafarulia davalianeba sxva sawarmoTa fasiani qaRaldebis (aqcia, obligacia) SeZena aisaxeba sxva sawarmosaTvis sesxis micema fuladi saxiT Caiwereba sxva sawarmosaTvis finansuri dabandebis angariSSi materialur faseulobaTa micema miRebulia Semosavlebi finansuri dabandebidan sxva sawarmos mieyida fasiani qaRaldebi imavdroulad, Camoiwera fasiani qaRaldebi Cairicxa angariSsworebis angariSze realizebuli fasiani qaRaldebis gasayidi Rirebuleba sxva sawarmoebma daabrunes fasiani qaRaldebi, materialuri faseulobebi da sesxebi

1200 1400 8200 1300,1600 1400,8200

8200 8200 2400 1400 8190,2400

2400 2330 2400

5100 5100 2330

2400

1100,1200

2400 2400

1100,1200 1620

1210 1410 8200 1210

5330 8130 8200 2400 1410

an

1110,1210

2400

1400, 1500, 1800, 2300-moTxovnebis aRricxva


1400 moklevadiani moTxovnebi

sinTezuri angariSi _ `moklevadiani moTxov-nebi~ _ gaTvaliswinebulia im debitoruli davali-anebis aRsaricxavad, romelTa ganaRdeba mosalo-dnelia erTi wlis vadaSi; igi, rogorc aqtiuri angariSi, aerTianebs Semdeg angariSebs: `moTxovnebi mowodebidan da momsaxurebidan~, `saeWvo moTxov-nebis koreqtireba~, `moTxovnebi mekavSire sawarmo-ebis mimarT~, `moTxovnebi sawarmos personalis mimarT~, `moTxovnebi xelmZRvanelebisa da sameTval-yureo organoebis wevrebis mimarT~, `moTxovnebi partniorebze gacemuli sesxidan~, `kapitalis Sevsebaze partniorebis grZelvadiani moTxovnebis mimdinare nawili~, `grZelvadiani moTxovnebis mim-dinare nawili~, `momwodeblebze gadaxdili avansebi~ da `sxva moklevadiani moTxovnebi~.

22

216.

217.

218.

kontraqtis safuZvelze myidvelisaTvis (m.S.: ucxoeli) saqonlis miyidva wlis bolosaTvis valutis gasacvleli kursis cvalebadobis gamo unda moxdes moTxovnis koreqtireba, rac iwvevs balansSi Sesatani debitoruli davalianebis cvlilebas (am SemTxvevaSi zrdas) moTxovnis koreqtireba, roca balansSi Sesatani debitoruli davalianeba mcirdeba (Tanxa Cairicxa savaluto angariSze)

1410

6110

1410

8140,8190

1220,8240

1410

219.

220.

221.

222.

223.

224.

225. 226. 227.

fasdaTmobis pirobiT ganxorcielebuli miwodeba da momsaxurebis asaxva mTliani Tanxis meTodiT: a) moTxovnis warmoqmna da Semosavlis aRiareba b) roca klientma ar isargebla fasdaTmobiT da momwodebels gadauricxa Tanxa g) roca klientma isargebla fasdaTmobiT da gaanaRda momwodeblis angariSi gacemuli fasdaTmoba, romelic mimwodeblis xarjia, saangariSgebo periodis bolos aisaxeba fasdaTmobis pirobiT ganxorcielebuli miwodeba da momsaxurebis asaxva wminda Tanxis meTodiT: a) saqonlis miwodeba b) roca klientma isargebla fasdaTmobiT da davalianeba gaanaRda daTmobis gamoklebiT g) roca klientma ar isargebla fasdaTmobiT da sruli TanxiT gaanaRda mimwodeblis angariSi d) gamouyenebeli fasdaTmobis Tanxa aisaxeba gamouyenebeli fasdaTmobis TanxiT saangariSgebo periodis bolos izrdeba Semosavali saqonlis ganvadebiT gayidvisas klientis mier Semotanili Tanxa aisaxeba, rogorc Semosavali pirveli Sesatanis Semdeg darCenil Tanxaze warmoqmnili debitoruli davalianeba aisaxeba darCenili Tanxis nawilis gadaxda Setanili Tanxis Semosavlad aRiareba sagadasaxado kanonmdeblobis da

1410 1210 1210,6120 5330

6110, 1410 1410 6120

1410 1210

6110 1410

1210 1410 6190 an 6125 1110

1410 6190 6125 5330 an

6110

1410

1415

1110 1415 1110,1410

1410 6110 6110

23

228.

229.

230.

231.

232. 233.

234.

235. 236.

237. 238.

daricxvis meTodis Tanaxmad ganvadebiT gayiduli saqoneli sruli TanxiT iqneba aRiarebuli Semosavlad sawarmoTa Soris urTierTCaTvlaze SeTanxmebis SemTxvevaSi xdeba debitoruli da kreditorul davalianebaTa urTierTCaTvla, anu kontra, romelic aisaxeba uimedo debitoruli davalianeba aRiarebuli iqneba xarjad da aisaxeba uimedo vali saangariSgebo periodis bolos Camoiwereba mogebisa da zaralis angariSze Tu saeWvo valebis dafarvisaTvis rezervis (koreqtirebis) Tanxa pirvelad iqmneba, maSin rezervis mTliani Tanxa Seitaneba xarjebSi da warmoiqmneba koreqtirebis sawyisi naSTi, rac aisaxeba uimedo vali Camoiwereba rezervis angariSze saeWvo valis, romlis dasafaravad Seqmnilia rezervi, gadaxda aisaxeba konservatizmis principis moTxovnis Sesabamisad debitoruli davalianebis dafarva gatardeba debitoruli davalianebis aRdgena aisaxeba gacemuli sesxis an aqtivebis sanacvlod Tamasuqis miReba aisaxeba Tamasuqis miReba saprocento Semosavlis daricxva saprocento Tanxis miReba wlis bolos ZiriTadi Tanxisa da saprocento Tanxis miReba Tamasuqis daTqmul vadaSi gaunRdebloba iTvleba Tamasuqis gamcemisagan ganaRdebaze uaris Tqmad, ris gamo igi Camoiwereba saTamasuqo moTxovnis angariSidan da ganixileba debitorul davalianebad gacemuli sesxis sanacvlod martivi Tamasuqis miReba gatardeba Tu martivi Tamasuqi miiReba gacemuli aqtivisaTvis, maSin Tamasuqis mimRebi am opercias asaxavs, rogorc aqtivis realizacias saprocento Tanxis Semosavlad aRiareba gatardeba

3110,3170, 3190

1410,1420, 1490

7461

1410

5330

7461

7460

1415

1415 1415

1410 6130

1210,1110

1412

1412 1210

1415 8110,1510

1510 1820

1410 8110

239. 240. 241.

1110,1210, 1220 1110,1210, 1220 1410

1820 1510,1820 1510,8110 (daricxuli procentis TanxiT) 1110

242.

1510

243.

1510

6110

244.

1820 an 1110,1210,12 20

8110

24

245. 246.

247.

248.

249.

davalebis Semsrulebelze Tanxis avansad gacema aisaxeba saTanado dokumentebis warmodgenis Semdeg piris davalianeba Camoiwereba xarjebSi an gamouyenebeli Tanxa ubrundeba salaros xelSekrulebis Tanaxmad, sawarmos mier sxvadasxva saxis momsaxurebis Rirebulebis winaswari gadaxda gatardeba (maT Soris momwodeblebisaTvis gadaxdili avansebi) momwodeblebis mier valdebulebis srulad Sesruleba aisaxeba sawarmos muSakebze saqonlis ganvadebiT miyidva muSakebis mier davalianebis dafarva aisaxeba sawarmos partniorebze sesxis gacema sesxis dabruneba am angariSze, saidanac gaica sawesdebo kapitalis Sevsebaze grZelvadiani moTxovnis nawilis gadatana moklevadian moTxovnebSi finansur ijarasTan dakavSirebuli grZelvadiani moTxovnebis nawilis gadatana moklevadian moTxovnebSi miRebuli grZelvadiani Tamasuqebis gadatana moklevadian saTamasuqo moTxovnebSi mimRebi sawarmo saaqcio sazogadoebis mier dividende-bis gamocxadebis Semdeg SeZenili aqtivebis Sesabamisad kuTvnil dividendebs asaxavs aqcioneri sawarmo dividendebze sagadasaxado kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli gadasaxadebis gamok-lebis Semdeg dividendebis miRebas asaxavs sawarmos mier gacemuli sesxebidan, miRebuli Tamasuqebidan da sxva operaciebidan misaRebi saprocento Semosavlebi aisaxeba procentis miReba gatardeba ZiriTadi saSualebebis da sxva materialuri aqtivebis realizacia aisaxeba gayiduli (realizebuli) ZiriTadi saSualebebis da aramaterialuri aqtivebis Camowera

1430 an 1440 7490 an 1110

1110,1210 1430,1440

1480

1110,1210

1600

1480

1430

6110

250. 251. 252. 253.

1110 1450 1110,1210 1460

1430 1110,1210 1450 2330

254.

1470

2320

255.

1520

2310

256.

1810

8120

257.

1210,1110

1810

258.

1820

8110

259. 260.

1210,1110 1410

1820 8200

261.

6110,8200

1600,2100, 2500

262.

myidvelebis mier Tanxis Caricxva angariSsworebis angariSze

1210,1230

1410

25

263. 264. 265. 266. 267. 268. 269. 270.

mosalodneli saeWvo anga riSebis Sefaseba aisaxeba saeWvo valebis Camowera Camowerili saeWvo valebis aRdgena saeWvo valis gadaxda Caiwereba obligaciebze procentebis daricxva aqciebze dividendis daricxva aisaxeba miRebulia daricxuli procentebi da dividendebi daricxuli davalianeba damfuZneblebisadmi kapitalSi SenatanebiT aisaxeba xelmowera gamocxadebuli aqciebis gamoSvebaze aRricxvaSi Caiwereba miRebulia damfuZneblebisagan depozitebi naRdi fuliT (an unaRdo angariSsworebiT) fasiani qaRaldebis gasxvisebidan miRebuli Semosavali aisaxeba sasaqonlo-materialuri faseulobebis miRebis dros aRmoCenili uxarisxo saqoneli gatardeba warmoebaSi mimwodeblisa da moijaris mizeziT gamowveuli wuni, romelic aRiares maTve, aisaxeba Tamasuqze daricxuli procentebi aisaxeba Tamasuqze daricxuli procentebis Tanxis miReba Caiwereba

7190 1415 1410 1110,1210, 1120,1220 1810 1820 1110,1120 2340

1415 1410 1415 1410 8110 8120 8110, 8120 5100

271.

1460

5110, 5120 1460

272.

1110,1120, (1210,1220) 1110,1120, 1210,1220 1490

273.

8190

274.

3110

275.

1490

7100

276. 277.

1820 1110,1120, 1210,1220

1510 1820

278.

279.

280. 281. 282. 283.

284.

miRebulia damfuZneblebisagan depozitebi: a) sainvesticio fasiani qaRaldebiT b) masalebiT da saqonliT g) ZiriTadi saSualebebiT da aramaterialuri aqtivebiT daeweraT gadasaxdelad myidvelebs gagzavnili saqonlis (samuSaoebis, momosaxurebis) Rirebuleba sxva sawarmoebze mokle vadiT sesxis gacema aisaxeba sesxis gacemidan miRebulia sargebeli Camoiwera gasxvisebuli fasiani qaRaldebi SeZenis RirebulebiT saboloo angariSsworebisas CaeTvalaT momwodeblebs winaswar gacemuli Tanxebi avansad gadaricxuli Tanxis dabruneba aisaxeba

1310,1320 1610 2100,2500 1410

2430 1460 1460 6110

1390 1110,1210 8200 3130

1110,1120 8190 1310, 1320 1480

1210,1230

1480

26

285.

286.

287.

288.

289.

290.

291.

292. 293. 294. 295. 296.

297. 298. 299. 300.

301. 302. 303. 304.

305.

xelSekrulebiT gaTvaliswinebulTan SedarebiT satransporto tarifebis Seusabamoba gatardeba angariSsworebis angariSidan SecdomiT Camoiwera Tanxa, rac aisaxeba angariSsworebis angariSze SecdomiT Caricxuli Tanxa aisaxeba angariSsworebis angariSze SecdomiT Caricxuli Tanxis dabrunebas miecema gatareba wayenebuli pretenziebis mixedviT angariSsworebis angariSze Tanxebis miReba muSakisaTvis bankis kreditis xarjze saqonlis SesaZenad kreditis gacema aisaxeba muSakisaTvis kreditis dasafaravad morigi gadasaxdeli Tanxis dakaveba bankis kreditis dasafaravad Tanxis gadaricxva mieca muSaks sesxi sawarmos saxsrebis xarjze muSakma Seitana morigi gadasaxdeli muSaks xelfasidan daukavda morigi gadasaxdeli muSakisaTvis gadasaxdelad danaklisisa da gafuWebuli saqonlis Rirebulebis dawera personalis kanonieri saWiroebisaTvis sesxis miReba aisaxeba aRniSnul sesxs daericxa bankis sargebeli sesxis da sargeblis dabruneba salaroSi produqciis (samuSaoebis, momsaxurebis) realizacia miRebuli TamasuqebiT gatardeba debitoruli TamasuqebiT valis gadaxdis Tanxis miReba aisaxeba Tamasuqze daricxuli procentebi gatardeba xarjebis winaswari gadaxda aisaxeba saangariSo periodis danaxarjebis xarjebSi Camowera: a) gamoyenebuli sakancelario saqonlis b) sakomunikacio momsaxurebis g) saangariSgebo periodis saijaro gadasaxadis d) saangariSgebo periodTan dakavSirebuli sadazRvevo gadaxdebis fasiani qaRaldebis SeZena aisaxeba

1490

3110

1420

1210

1210

1490

1490

1210

1210

1490

1430,1440

3210

3130

1430,1440

3210 1430,1440 1110 3130 1430,1440

1210, 1230 1110,1210 1430,1440 1430,1440 7000, 8000,9100 3210,4140 3410,3490 1400 6110

1430,1440 1430,1440 1110 1510

1110,1120, 1210,1230 1820 1710,1720, 1790

1510 1510 1100,1200

7425 7430 7420 7435 2410, 2420

1710 1720 1790 1790 1100,1200

27

2300 grZelvadiani moTxovnebi


sinTezuri angariSi _ `grZelvadiani moTxov-nebi~ _ gankuTvnilia im moTxovnebis aRsaricxavad, romelTa ganaRdeba gaTvaliswinebulia balansis Sedgenis TariRidan erTi wlis Semdeg. aseTi moT-xovnebi ukavSirdeba grZelvadiani kreditiT saqon-lis gayidvas, savalo valdebulebebis miRebas, qonebis finansuri ijariT gacemas da sxva SemTxvevebs; grZelvadiani moTxovnebi, romelTa ganaRdeba xdeba balansis Sedgenis TariRidan erTi wlis ganmav-lobaSi, saangariSgebo wlis bolos gadaitaneba moklevadiani moTxovnebis angariSze. `grZelvadiani moTxovnebis~ sinTezur angariSs exsneba angariSebi: `miRebuli grZelvadiani Tamasuqebi~, `finansur ija-rasTan dakavSirebuli moTxovnebi~, `moTxovnebi sawesdebo kapitalis Sevsebaze~, _ `gadavadebuli sagadasaxado aqtivi~ da sxva grZelvadiani moTxov-nebi~.
306. martivi Tamasuqis miRebagacemul sesxze 307. procentis Semosavlad aRiareba 308. saprocento Tanxis miReba 309. Tamasuqis mimRebis mier gasanaRdebeli Tanxis miReba diskontis Tanxis gamoklebiT 310. Tu sesxis procenti naklebi iqneba saprocento ganakveTze, maSin miRebuli sxvaoba saprocento Semosavalsa da diskontis Tanxas Soris aris arasaoperacio xarji da gatardeba 311. dadgenil vadaSi gaunaRdebeli grZelvadiani martivi Tamasuqi iseve gatardeba, rogorc moklevadiani 312. meijaris mier moijarisaTvis aqtivis gadacema warmoqmnis finansur ijarasTan dakavSirebul moTxovnebs, rac aisaxeba 313. finansur ijarasTan dakavSirebuli moTxovnebis dafarva unda moxdes mimdinare nawilis moklevadian maCveneblebSi yovelwliu-rad gadataniT 314. sawesdebo kapitalSi partniorebis mier Seutaneli wiliT warmoiqmneba moTxovna sawesdebo kapitalis Sevsebaze, rac gatardeba 315. moTxovnis dafarva xdeba fuliT an sxva aqtivebis SetaniT, rac aisaxeba 316. gadavadebul sagadasaxado aqtivs qmnis sxvaoba saaRricxvo da sagadasaxado mogebebs Soris: _ Tu saaRricxvo mogebis mixedviT gamoangariSebuli mogebis gadasaxadi naklebia sagadasaxado mogebidan gamoangariSebuli mogebis gadasaxadze, maSin warmoiqmneba 2310 1820 1210 1210 3210,1110 8110 1820 8110,2310

1210,8290

2310

2390

2310,8110

2320

2100

1470

2320

2330

5150

1210,1110, 1220 9210 (saaRricxvo mogebis mixedviT) 2340 (sxvaoba saaRri cxvo da

2330

3310 (sagada saxado mogebis Sesabamisad)

28

moTxovna gadavadebul sagadasaxado aqtivze

317. grZelvadiani Tamasuqebis mimdinare nawilis gadmotana moklevadian TamasuqebSi 318. moklevadiani TamasuqiT mimdinare nawils daericxa procenti 319. grZelvadiani TamasuqiT mimdinare nawilze daricxuli procentebiT miRebuli Tanxa aisaxeb 320. miRebuli grZelvadiani Tamasuqebi Caiwereba

sagadasaxado mogebis gadasaxadebs Soris) 1520

4120

1830 1110,1120, 1210,1230

1520 1830

2310

3410

2000 _ grZelvadiani aqtivebi


2100 ZiriTadi saSualebebi

sinTezuri angariSi _ `ZiriTadi saSualebebi~ _gankuTvnilia im materialur sawarmoo saSua-lebaTa aRsaricxavad, romelTa momsaxurebis vada erT wels aRemateba; mas exsneba Semdegi suban-gariSebi: `miwis nakveTebi~, `daumTavrebeli mSenebloba~, `Senobebi~, `nagebobebi~, `manqana-danad-garebi~, `ofisis aRWurviloba~, `aveji da sxva inven-tari~, `satransporto saSualebebi~ da `ijariT aRe-buli qonebis keTilmowyoba~.
321. ZiriTadi saSualebebis SeZena aisaxeba 322. mSeneblobis procesi aisaxeba 323. mSeneblobis damTavrebis Semdeg Senobis SemosavalSi aReba 324. ZiriTadi saSualebebis (kompiuteris) ganvadebiT SeZena aisaxeba 325. pirveli wlis gadasaxdeli saprocento Tanxa aisaxeba 326. wlis bolos unda moxdes mimdinare valdebulebebis _ kompiuteris Rirebulebis nawilis da sesxis procentis dafarva 327. meore wels gadasaxdel valdebulebebze (kompiuteris Rirebuleba da saprocento Tanxa) xdeba gatareba 328. wlis bolos gadaxdili mimdinare valdebulebebi (komp. Rirebuleba da sesxis %) aisaxeba 2110-2190 2120,8220 2130 2160 8210 3190,3410 1210,1690, 3130 1620,3130 2120 1210,1690, 3190,4190 3410 1210

4190,8210

3190,3410

3190,3410

1210

329. sazogadoebrivi organizaciidan ZiriTadi saSualebebis (manqanadanadgarebi) usasyidlod miReba 330. grantiT miRebuli ZiriTadi saSualebebi (sam. inventari) aisaxeba realuri sabazro RirebulebiT 331. alternatiuli meTodis mixedviT

2150

8190

2150

8190

2170

4410

29

332. 333.

334.

335. 336.

337. 338.

miRebuli aqtivi aisaxeba momavali periodis (gadavadebuli) Semosavlebis saxiT aqtivis sasargeblo gamoyenebis vadis ganmavlobaSi erTi wlis Semosavlis aRiareba aisaxeba miRebuli mowyobilobis (aqtivis ganbaJebis, dazRvevis, transportirebis da sxva Sesabamisi xarjebis gaTvaliswiebiT) montaJTan dakavSirebuli operaciebi aisaxeba; a) mowyobilobis miReba b) mowyobilobis muSa mdgomareobaSi moyvana-danaxarjebis gaweva (xelfasi, nedleuli da masalebi, swavlebisa da sxv. zednadebi xarjebi) samontaJo samuSaoebis dasruleba da obieqtis Cabareba eqspluataciaSi TamasuqiT mowyobilobis SeZena aisaxeba aqtivis saeqspluataciod momzadebisaTvis gaweuli danaxarjebi maTi gawevisTanave kapitalizdeba, rac aisaxeba sesxis procentis kapitalizeba aqtiuri samuSaoebis da kapitalizebis periodis damTavrebis Semdeg aqtivis eqspluataciaSi gadacema aisaxeba

4410

8190

2151 2120

1210,3130, 1620,2151, 1210

2150

2120

2151 2120

4120 2151

2120 2150

4221 2120

339. valdebulebebis dafarva gatardeba 340. mowyobilobis saTadarigo nawilis Secvla 341. mowyobilobebis yovelTviuri profilaqtikuri momsaxureba (gawmenda, SezeTva da sxv.) aisaxeba 342. avtomanqanebisaTvis saburavebis Secvla gatardeba 343. warmoebuli produqciis xarisxis amaRlebis mizniT danadgarebs CautardaT sarekonstruqtoro samuSaoebi 344. kompiuterebs gamoucvales plata, rac aisaxeba 345. eleqtrosaqonlis mwarmoebelma kompaniam moaxdina mowyobilobebis gadaiaraReba axal teqnologiebze 346. kompaniis nayidi Senoba saeqspluataciod ar gamodga remontis gareSe (gadaxurva, kar-fanjrebis, iatakis, el. gayvanilobis gamocvla), rac aisaxeba remontis dasrulebis Semdeg danadgarebi aRricxulia aqtivebad 347. ZiriTadi saSualebaTa agebaze

4120,4121 7180 7180

1210 1620 1210

7440 2150

1690 1210

2160 2150

1210 1210

2120

1210

2130

2120

2120

1620,3130,

30

gaweuli xarjebi aisaxeba 348. ZiriTad saSualebaTa SeZena 349. miRebulia damfuZneblebisagan, rogorc kapitalSi mimdinare Senatani, rac aisaxeba 350. ZiriTadi saSualebebis usasyidlod miReba aisaxeba 351. damfuZneblebisagan miRebulia dasadgmeli mowyobiloba 352. momwodeblebisagan dasadgmeli mowyobilobis miReba aisaxeba 353. dasadgmeli mowyobilobis dasamontaJeblad gadacema

2100 2100

3370,3110 2120 1460

2100 2151 2151

5410 2330 3110

2120

2151

2200 ZiriTadi saSualebebis cveTa

sinTezuri angariSi _ `ZiriTadi saSualebebis cveTa~ _ gankuTvnili ZiriTadi saSualebebis cveTis aRsaricxavad, es angariSi `ZiriTadi saSualebebis~ kontraluri angariSia da ZiriTadi saSualebebis sabalanso/narCeni) Rirebulebis damdgenia, amitom ZiriTadi saSualebebis TiToeuli angariSisaTvis calke ixsneba Sesabamisi kontraluri angariSi, ker-Zod: `Senobebis cveTa~, `nagebobebis cveTa~, `manqana-danadgarebis cveTa~, `ofisis aRWurvilobis cveTa~, `avejisa da sxva inventaris cveTa~, `satransporto saSualebebis cveTa~ da `ijariT aRebuli qonebis keTilmowyobis cveTa~:
354. cveTis Tanxis xarjad aRiareba da misi daricxva aisaxeba 355. sawarmom gayida danadgari, fuli Caricxuli iqna angariSsworebis angariSze 356. realizebuli danadgaris pirvandeli Rirebulebis Camowera aisaxeba 357. realizebuli danadgaris dagrovili cveTis Camowera 358. demontaJis xarjebis daricxva (xelfasi) 359. ZiriTad saSualebaTa realizaciidan miRebuli finansuri Sedegis asaxva 360. fizikuri cveTis gamo ZiriTadi saSualebebis (avtomanqana) likvidacia aisaxeba 361. ZiriTad saSualebaTa gacvla kompiuterze 362. kompaniam kompiuteri gacvala avtomanqanaSi 363. kompaniam skolas aCuqa aslebis gadamRebi aparati, rac aisaxeba 364. ZiriTadi saSualebebis gadafasebis procesi aisaxeba: a) proporciuli meTodiT: 1) pirveli gadafaseba afaseba _ aisaxeba kapitalis zrdis gatarebiT Camofaseba _ aisaxeba xarjad gatarebiT 365. 2) Semdgomi gadafaseba: 7170 1210 2230-2290 8190

8190

2150

2150 8190 8190

8190 3130 8130

2280,1690

2180,3130,

2160, 2260 2180,2260

2160 2160

2260,8220

2160

2100 2200,8220

5420,2200 2100

31

366.

367. 368.

369. 370.

371.

afaseba _ wina Camofasebis Sedegis Tanxis (zaralis) sapirispirod aRiardeba arasaoperacio mogeba, sxvaoba ki _ kapitalad gatarebiT: Camofaseba _ mcirdeba wina afasebis Sedegad Seqmnili rezervi (Tu aseTi arsebobs); darCenili sxvaoba ki aRiardeba xarjad gatarebiT b) eliminirebis meTodis SemTxvevaSi: _ cveTis eliminireba _ aqtivis Rirebulebis zrda _ aqtivis Rirebulebis Semcireba cveTis daricxva ZiriTad saSualebebze aisaxeba Cveulebriv ijariT gacemuli ZiriTad saSualebebze cveTis daricxva ZiriTadi saSualebebis realizacia aisaxeba gayiduli ZiriTadi saSualebebi (Rirebuleba realizaciaSi gasayidi fasebiT) gatardeba gayiduli ZiriTadi saSualebebis Rirebulebis miReba aisaxeba

8130,2100

5420,2200

5420,8220, 2200

2100

2200 2100 8220 7200,7100, 7400 5330

2100 5420 2100 2200 2200

8200,1400, 2100,2200 1490

2100,8200 8200

1100,1200

1400

372. gasuli (realizebuli) ZiriTadi saSualebebis Camowera (pirvandeli RirebulebiT) aRricxvaSi aisaxeba 373. Camoiwera gasuli (realizebuli) ZiriTadi saSualebebis cveTa 374. ZiriTadi saSualebebis realizaciidan amonagebis miReba 375. ZiriTadi saSualebebis likvidacia aisaxeba 376. ZiriTadi saSualebebis likvidaciis xarjebis asaxva gatardeba 377. likvidaciidan miRebul faseulobaTa Rirebuleba aisaxeba 378. ZiriTadi saSualebebis gasvlasTan dakavSirebuli xarjebis ganaRdebis asaxva 379. miRebulia mogeba ZiriTad saSualebaTa realizaciidan

8230

2100

2200 1110,1210 5300 2200,5300

8290 1490 2200 2100,3100, 3300 8130,5300 1100,1200

1600 8290

5330,8220

8290

2190, 2290 ZiriTadi saSualebebis ijaris aRricxva 380. ijariT aRebuli qonebis aqtivad 2100 4130 da valdebulebad aRiareba aisaxeba 381. finansuri ijaris pirvelive wels 4130 3230 saWiroa wlis kuTvnili saijaro valdebulebis Tanxis finansuri ijaris valdebulebebis angariSidan mimdinare periodis valdebulebebSi gadmotana, rac aisaxeba

32

382. pirveli wlis bolos ijariT aRebuli ZiriTadi saSualebis cveTa aisaxeba 383. imavdroulad xdeba mimdinare wlis kuTvnili moTxovnis gadmotana grZelvadiani moTxovnebis angariSidan 384. pirveli wlis kuTvnili saijaro gadasaxdelis miReba aisaxeba 385. moijaris mier saijaro valdebulebis daricxva 386. roca saijaro da saangariSgebo periodebi ar emTxveva erTmaneTs, maSin saijaro qira xarjad aRiardeba Tveebis mixedviT ganawilebuli saxiT da aisaxeba 387. Cveulebrivi ijaris dros saijaro aqtivTan dakavSirebuli riskebi da Sesabamisi ekonomikuri sargebeli ar gadaecema moijares da rCeba meijares, rogorc cveTadi aqtivi 388. balansis Sedgenis momentisaTvis xdeba meijaris mier gamomuSavebuli saijaro Semosavlis aRiareba 389. fulis miReba aisaxeba 390. ZiriTadi saSualebebis grZelvadiani ijariT gacema (saxelSekrulebo fasiT) aisaxeba 391. Camoiwera balansidan grZelvadiani ijariT gacemuli ZiriTadi saSualebebi (pirvandeli RirebulebiT), rac aisaxeba 392. Camoiwera grZelvadiani ijariT gacemuli ZiriTadi saSualebebis cveTa 393. moijarisagan saijaro gadasaxadis miReba aisaxeba 394. miRebuli saijaro gadasaxadi unda aisaxos mogeba-zaralis angariSze 395. saijaro procentis daricxva Caiwereba 396. moijreebisagan saijaro qiris saprocento gadasaxadis miReba aisaxeba 397. grZelvadiani ijariT ZiriTadi saSualebebis miReba 398. saijaro valdebulebebis gadaxda aisaxeba 399. daricxulia finansuri ijaris procentebi, rac aisaxeba 400. ijariT aRebuli miwebis gaumjobesebis RonisZiebebi aisaxeba 401. ijariT aRebuli saSualebebis amortizaciis daricxva 402. ijariT aRebuli ZiriTadi saSualebebis gamosyidva aRricxvaSi aisaxeba 403. saijaro qiris saprocento gada-

7170

2200

3230

2320

1110,1210 7420

3230,8110 3490

3490, 7420

1110,1210

7190

2230-2290

1890

6190

1110,1210 2320

1890 an 6190 8290

8290,4200

2100,8290

2200

8290

1210 8190

2320 5330

2320 1110,1210

5330,8130 2320

2100 4130 5330,5410 2110 7100,7200, 7400 2100

4130 1100,1200 4130 1100,1200 2200 2190

1100,1200

1820

33

saxadis miReba 404. ijariT aRebuli ZiriTadi saSualebebis cveTis gadatana sakuTari ZiriTadi saSualebebis cveTis angariSze

2200

2200

2500 aramaterialuri aqtivebi


sinTezuri angariSi_`aramaterialuri aqtivebi~ _ gankuTvnilia koncesiebis, patentebis, savaWro niSnebis, gudvilis da sxva aramaterialuri aqtivebis aRsaricxavad. am angariSze aqtivebi srul amortizaciamde aRiricxeba pirvandeli (SeZenis) RirebulebiT. 405. SeZenili kompiuteruli prog- 2591,7445 1210 ramis TviTRirebulebis gansazRvra aisaxeba 406. aramaterialuri aqtivebis SeZena 2510-2590 1210 an (TviTRirebulebiT) 3110 407. aramaterialuri aqtivebis sesxiT 2510-2590 3110,3410 SeZenisas Tu sawarmo axdens sesxiT sargeblobis procentis kapitalizacias, maSin procentis TanxiT izrdeba aramaterialuri aqtivis TviTRirebuleba da warmoiSoba valdebulebebi: aramaterialuri aqtivis mowodebasTan (momwodeblisaTvis gadaxdili TanxiT) dakavSirebiT da gadasaxdeli procentis mixedviT, rac aisaxeba 408. aramaterialuri aqtivebis gacvlisas sawarmos mier miRebuli aqtivebi aRiricxeba realuri RirebulebiT debetSi, xolo sanacvlod gasulis mixedviT Camoiwereba sabalanso Rirebuleba da dagrovili amortizacia 409. Tu erTmaneTze gacvlili aramaterialuri aqtivebis Rirebuleba ar aris eqvivalenturi, maSin fuladi saSualebebis angariSis debetSi an kreditSi iwereba sxvaoba (debetSi, Tu miRebulis Rirebuleba naklebia gasulis Rirebulebaze, xolo kreditSi _ roca miRebulis Rirebuleba sWarbobs sanacvlod gasulis Rirebulebas) 410. Tu sawarmoSi Semosuli aramaterialuri aqtivis realuri Rirebuleba metia mis sanacvlod sawarmodan gasulis realur Rirebulebaze, maSin keTdeba Canaweri 411. aramaterialuri aqtivebis usasyidlod miReba aisaxeba 412. aramaterialuri aqtivebis gayidvidan mogebis miRebisas Caiwereba 2510-2590 (miRebuli) 2610-2690 2510-2590 (sawarmodan gasuli)

2510-2590 (miRebuli) 2610-2690 (gasuli), 1410

2510-2590 (gasuli)

2510-2590 (miRebuli) 2610,2690 (gasuli) 2510-2590 2610-2690 (aqtivis gamoyenebis mTel periodSi) 1210 (im TanxiT,ra

3110,25102590 (gasuli)

5410 2510-2590 (sabalanso RirebulebiT) 8130

34

413. aramaterialuri aqtivebis gayidvidan zaralis miRebisas Caiwereba

TanxiTac aqtivi gaiyida) 2610-2690, 1210,8220

2510-2590

414. Tu sawarmo iyenebs aramaterialuri aqtivebis gadafasebis rezervis angariSs da aqtivis gayidvisas am angariSze aqvs naSTi, maSin igi mcirdeba da aRiarebuli iqneba aramaterialuri aqtivebis gayidvidan miRebul arasaoperacio mogebad an gaunawilebel mogebad 415. aramaterialuri aqtivebis sargeblianobis vadis amowurvisas misi Camowera aisaxeba

5490

8130 an 5310

416. aramaterialuri aqtivebis Sesyidva fuliT an kreditiT aisaxeba 417. aramaterialuri aqtivebis sawesdebo kapitalis saxiT damfuZneblebis mier Cadeba aisaxeba 418. ufasod aramaterialuri aqtivebis miReba Caiwereba 419. aramaterialuri aqtivebis sxva aqtivebze barteruli garigebidan (gacvliT) miRebuli Semosavlebi aisaxeba 420. aramaterialuri aqtivebis amortizaciis daricxva Caiwereba 421. daricxuli amortizacia danaxarjebidan Camoiwera, rac aisaxeba 422. gaiyida aramaterialuri aqti-vebi

2610-2690 (dagrovili TanxiT), 8220 (sxvaoba sabalanso Rirebulebasa da dagrovil amortiza cias Soris) 2510,1590 2510-2590

2510-2590 (sabalanso Rirebul ebiT)

1110,1200, 1400 1460

2510-2590 2510-2590

9130,8130 1400

2610-2690 8200 1100,1200

2510-2590 2610-2690 2510-2590

423. gayiduli aramaterialuri aqtivebis sabalanso Rirebuleba Camoiwereba

5430

2510-2590

2600 aramaterialuri aqtivebis amortizacia


sinTezuri angariSi _ `aramaterialuri aqtivebis amortizacia~ _ gankuTvnilia aramaterialuri aqtivebis amortizaciis gziT Semcirebuli Rirebulebis dasagroveblad. mocemuli sinTezuri angariSisaTvis

35

ixsneba angariSebi riSebis Sesabamisad.

aramaterialuri

aqtivebis

anga-

424. aramaterialuri aqtivebis amortizacia Camoiwereba saoperacio xarjebSi 425. aramaterialuri aqtivis gayidva aisaxeba 426. aramaterialuri aqtivebis Camowera 427. aramaterialuri aqtivebis pirveli gadafasebisas fasebis momateba aisaxeba 428. Tu pirveli gadafaseba warmoadgens Camofasebas, maSin Tanxa aRiarebuli iqneba arasaoperacio xarjad 429. im SemTxvevaSi, roca aramaterialuri aqtivis pirveli afasebis momdevno wels moxdeba misi Camofaseba, maSin adgili aqvs aramaterialuri aqtivebis gadafasebis reze-rvis Semcirebas da danarCeni Tanxis (Tu aris aseTi) xar-jebad aRiarebas 430. aramaterialuri aqtivi, romelic araa amortizirebuli, iyideba Tavdapirvel Rirebulebaze met Tanxad, rac buRaltrulad aisaxeba (am SemTxvevaSi xdeba aramaterialuri aqtivebis amortizaciis koreqtireba) 431. roca sawarmo aramaterialuri aqtivebis gadafasebisas axdens akumulirebuli amortizaciis eliminirebas, maSin uqmdeba amortizaciis angariSze arsebuli Canaweri da amortizacia dairicxeba realuri Rirebulebis mixedviT (zaralis TanxiT mcirdeba aramaterialuri aqtivebis Rirebuleba) 432. roca ar xdeba eliminireba, maSin adgenen gadafasebamde amortizaciis Tanxis procentul Sefardebas aramaterialuri aqtivebis narCen RirebulebasTan da amiT, dgindeba amortizaciis Tanxa aramaterialuri aqtivebis axali Rirebulebidan, rac Caiwereba 433. Tu saangariSo periodSi gaiyida gadafasebis rezervebis angariSze wina afasebis Sedegad aRricxuli aramaterialuri aqtivi, maSin am TanxiT mcirdeba rezervi da izrdeba arasaoperacio mogeba 434. gudvili myidvelis aRricxvaSi

7000

2610-2690

1110,1210, 1220, 26102690 2610-2690, 8220 2510-2590

2510-2590, 8130 2510-2590 5490

8200

2510-2590

5490, 8200

2510-2590

2510-2590, 8100

8100,26102690

2610-2690, 8220

2510-2590

2610-2690, 8220

2510-2590

5490

8130 5310

an

1000-2000,

3000-4000,

36

aisaxeba

2540

1100,1200

1600 sasaqonlo-materialuri maragi sinTezuri angariSi _ `sasaqonlo-materia-luri maragi~ _ gankuTvnilia sasaqonlo-materia-luri maragisa da daumTavrebeli warmoebis aRsa-ricxavad; sasaqonlo-materialuri maragi gamoi-yeneba erT sawarmoo ciklSi moxmarebisaTvis an gasayidad. maragebis aRricxva SesaZlebelia uwyveti da perioduli sistemis gamoyenebiT. mas exsneba Semdegi angariSebi: `saqoneli~, `nedleuli da masalebi~, `daumTavrebeli warmoeba~, `mza pro-duqcia~, `sxva sasaqonlo-materialuri maragi~: saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba gaixsnas damatebiTi angariSebi.
uwyveti (mudmivi) aRricxvis meTodiT sasa-qonlo-materialuri faseulobebis moZraobis aRsa-ricxavad angariSTa gegmis Sesabamisad gamoiyeneba 1600 jgufis (1610-1690) angariSebi, xolo perioduli meTodiT aRricxvis dros gamoiyeneba `saoperacio xarjebis~ ganayofis angariSebi (7110, 7140, 7185, 7210, 7220, 7290).

uwyveti aRricxvis meTodiT:


435. sasaqonlo-materialur faseulobaTa SeZenis Rirebuleba aisaxeba 436. Tu sawarmo registrirebulia dRg-s gadamxdelad, maSin materialur-sasaqonlo faseulobaTa SeZenisas gadaxdili dRg da aqcizi (Tu saqoneli aqcizuria) eqvemdebarebian CaTvlas 437. sasaqonlo-materialur faseulobaTa kreditiT an Semdgomi gadaxdis pirobiT SeZena aisaxeba 438. saxelSekrulebo an saangariSsworebo pirobebis darRvevis gamo gadaxdili jarimebi da sauravebi Seadgens arasaoperacio xarjebs da aisaxeba 439. sasaqonlo-materialuri faseulobebis SeZena fasdaTmobis pirobiT 1610-1690 1610-1690, 3340, 3360 1110, 1210 an 3110 1110 an 1210 (an sxva angariSi)

1610-1690, 3330 3110, 8220

3110

1110 an 1210

1610-1690

440. sasaqonlo-materialur faseulobaTa SeZena momwodeblisaTvis winaswar gadaxdili avansis safuZvelze an angariSvaldebuli pirebis mier 441. mza produqciis SemosavalSi aReba aisaxeba 442. masalebisa da sxva narCenebis warmoebidan sawyobSi dabru-neba 443. sasaqonlo-materialur faseulobaTa realizacia (naRd fulze an kreditiT) aisaxeba Semdegi

1610-1690

8190 (daTmobis TanxiT), 3110 1480 an 1430

1640 1620 1110 1410 an

1630 1630 6110

37

gatarebiT 444. realizebuli faseulobebis TviTRirebulebis yovelTviuri gansazRvra aisaxeba (uwyveti aRricxvis meTodis Tanaxmad) 445. damxmare warmoebidan miRebuli masalebi aisaxeba 446. masalebis warmoebaze gadacema 447. Camowerilia tara 448. realizebulia masalebi 449. realizebuli masalebis Camowera aisaxeba 450. masalebis gadacema sxva sawarmoebisaTvis dafinansebis angariSze 451. mcirefasiani sagnebis SeZena: a) momwodeblebisagan b) angariSvaldebuli pirisagan g) sxvadasxva kreditorebisagan 452. mcirefasiani sagnebis gadacema sawyobidan eqspluataciaSi 453. mcirefasian sagnebze cveTis daricxva: a) ZiriTad warmoebaSi gadacemulis b) damxmare warmoebaSi gadacemulis g) sammarTvelo aparatSi gadacemulis 454. mcirefasiani sagnebis usasyidlod gadacema aisaxeba 455. mcirefasiani sagnebis SeZenasTan dakavSirebuli satransporto gadazidvebis xarjebi aisaxeba 456. danaklisis an gafuWebuli sagnebis Camowera 457. sawarmosaTvis usargeblo da arasaWiro sagnebis Camowera da misi realizacia 458. finansuri Sedegebis asaxva: a) mogeba b) zarali 459. SeZenilia pirutyvi sxva pirebidan an sxva sawarmoebidan 460. Camowerilia stiqiur ubedurebasTan dakavSirebiT dacemuli pirutyvi 461. aRebulia SemosavalSi ZiriTadi jogidan gamowunebuli pirutyvi 462. Camowerilia dacemuli da iZulebiT dakluli pirutyvi 463. SemosavalSi aRebulia namatis saxiT miRebuli mozardeuli 464. realizebulia gamosazrdeli da gasasuqebeli pirutyvi 465. SemosavalSi aRebulia suqebaze myofi pirutyvis wonamati 466. mozardi pirutyvis ZiriTad jogSi gadayvana aisaxeba 467. miRebulia damfuZneblebisagan ma-

7200

1610-1690

1620 7100 7300 1410 8200 1300,2400

7100 1620 1620 8200 1620 1620

1690 1690 1690 7100,7300, 7400

1110 1430,1440 3190 1690

7100 7100 7460 5410 1690

2200 2200 2200 1690 3370,7100, 3130 1690 1615,8200

7000,8000, 9100 8200,1110, 1210

8200 8220 1630 5330

8130 8200 3110 1630

1630 9110 1630 1410,6110 1630 2120,2100

2100

1630 7100 6110,1630 7100 1630,2120

1610,1620,

1460

38

468.

469.

470. 471.

472.

473.

474. 475. 476.

terialuri faseuloba saaqcio kapitalSi Senatanis saxiT mza produqciis masalebis realizacia barteruli operaciis safuZvelze grZelvadiani investorebis da sxva maragebis sanacvlod miRebulia maragebi gacemuli masalebis Riebuleba aisaxeba produqciis warmoebisaTvis gaweulia pirdapiri materialuri xarjebi produqciis warmoebisaTvis gaweulia pirdapiri SromiTi danaxarjebi produqciis warmoebisaTvis gaweulia zednadebi xarjebi, rac aisaxeba mza produqciis realizaciidan miRebuli Semosavali aisaxeba realizebuli saqonlis (masalebis) Rirebuleba aisaxeba mza produqciisa da masalebis barteruli wesiT realizacia aisaxeba

1690 1490 6190

1610,1620, 1690 7100 1630

1490

1300,1600, 2400 7110

1630

7120

1630

1110,1400 7100 1400

7130,3150 7160,7170, 7180 6100 1610,16201 690 6190

perioduli aRricxvis meTodi


477. sasaqonlo-materialur faseulobaTa SeZena, rogorc xarji, aisaxeba 478. periodis bolos, inventarizaciis gziT saboloo maragis dazustebis Semdeg sawyisi maragis koreqtireba: a) maragis zrdis SemTxvevaSi b) maragis Semcirebis SemTxvevaSi 479. wundebuli saqonlis ukan dabruneba 7110 an 7210 1110,1210 an 3110

1610-1690 7185 7210,7220

7185 1610-1690 3110

480. saqonlis ukan dabrunebisas sawarmom gadaixada sabaJo xarjebi 481. sawarmom momwodebels daubruna dawunebuli saqoneli da mis nacvlad miiRo srulfasovani saqoneli 482. saqonlis naRd angariSze gayidva 483. saqonlis kreditiT gayidva 484. saboloo maragis dadgenis mizniT Catarebuli inventarizaciiT gamovlinda sxvaoba, razedac Sedgeba makoreqtirebeli gatareba 485. finansuri Sedegis gansazRvra da mogeba-zaralis angariSiT droebiT angariSebis daxurva aisaxeba: a) realizaciidan miRebuli Semosavlis Camowera b) xarjebis Camowera

7220 7210,3110

1110 7220

1110 1410 7290

6110 6110 1610

6110 5330

5330 7210,7110, 7120,7130, 7170,7190, 7300,7400

39

g) sasaqonlo maragis koreqtirebis angariSis daxurva d) saangariSgebo periodis mogebis gadatana gaunawilebeli mogebis angariSze 486. inventarizaciis Sedegad gamovlenili normirebuli danakargebis Camowera xarjebSi 487. sasaqonlo-materialuri faseulobebis datacebiT, gafuWebiT an sxva mizezebiT gamowveuli aranormirebuli anu zenormatiuli danakargebi daewerebaT damnaSave pirebs sabazro RirebulebiT, rac aisaxeba 488. damnaSave pirebis mier danaklisis dafarva sasaqonlo-materialuri faseulobebiT an fuliT

5330 5330 7190

7185, 7290 5310 1600

1431

1600, 8190

1600 1110

an

1431

489. im SemTxvevaSi, Tu danaklisebis da zenormatiuli danakargebis amoReba ver moxerxda damnaSave pirebis daudgenlobis gamo an uari iTqva sasamarTlos mier damnaSave pirebisagan maT amoRebaze, maSin xelmZRvanelis gankargulebiT igi Camoiwereba sawarmos finansur Sedegebze mikuTvnebiT 490. sasaqonlo-materialur faseulobaTa zedmetoba aiReba sawarmos SemosavalSi da aisaxeba 491. sasaqonlo-materialur faseulobaTa afaseba aisaxeba 492. sasaqonlo-materialur faseulobaTa Camofaseba 493. saaqcio kapitalSi Sesatanad damfuZneblebisagan miRebulia materialuri faseu-lobani 494. barteruli operaciebidan miRebuli Semosavali aisaxeba 495. saangariSgebo periodis bolos Catarebuli inventarizaciiT moxda maragebis angariSze ricxuli naSTebis Sesworeba, rac aisaxeba: a) saqoneli _ maragebis zrda _ maragebis kleba 496. b) ZiriTadi maragebi: _ maragebis zrda _ maragebis kleba

8290

1600

1600

8190

1600

8190

8290 1600,2100

1600 1400

1400

6100

1620 7290 1620 7290

7290 1610 7290 1630

497. g) daumTavrebeli samuSao _ daumTavrebeli samuSaos zrda

1630

7290

40

_ daumTavrebeli samuSaos kleba 498. d) mza produqcia _ zrda _ kleba 499. realizaciidan Semosavlebis Camowera xdeba Semosavlisa da xarjebis angariSebis urTierT SejerebiT 500. Mmza produqciis naSTis koreqtireba 501. Mmasalebis naSTis koreqtireba periodis bolos 502. realizebuli produqciis faqtiuri TviTRirebulebiT Camowera

7290 1640 7290 1610, 6190

1630 7290 1640 5300

1640 1620 5330

7185 7185 1640

valdebulebebis aRricxva
3100 moklevadiani valdebulebebi

sinTezuri angariSi _ `moklevadiani valdebu-lebebi~, _ gankuTvnilia im moklevadiani valdebu-lebebis aRsaricxavad, romelic dakavSirebulia sawarmosaTvis miwodebuli saqonlis, masalebisa da sxva aqtivebis Rirebulebis, aseve sawarmosaTvis gaweuli momsaxurebis an sawarmoSi daxarjuli Sromis anazRaurebasTan; aRniSnuli valdebulebebi warmoiSoba saxelSekrulebo pirobebidan da gan-sxvavdebian erTmaneTisagan, amitom finansuri angariSgebis informaciuli uzrunvelyofis mizniT am angariSs exsneba Semdegi angariSebi: `mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili valdebulebebi~, `miRebuli avansebi~, `gadasaxdeli xelfasebi~, `roialti~, `sakomisio gadasaxdelebi~, `valde-bulebebi sawarmos personalis winaSe~, `valde-bulebebi mekavSire sawarmoebis winaSe~ da `sxva moklevadiani valdebulebebi~.
503. sawarmom SeiZina danadgari, romlis Rirebuleba ori wlis Semdeg unda gadaixados TamasuqiT, wliuri saprocento ganakveTis CaTvliT, rac aisaxeba saTamasuqo valdebulebebis ganaRdeba aisaxeba mowodebidan da momsaxurebidan warmoqmnili valdebulebebi aisaxeba valdebulebaTa gastumreba avansebisa da depozitebis miReba roca sawarmos kontragenti miiRebs misTvis gagzavnil faseulobas (Sesr. samuSaos, gaweul momsaxurebas), miRebuli avansi (an depoziti) SeiZleba aRiarebuli iqnes, rogorc Semosavali imavdroulad, garigebis darCenil Tanxaze Caiwereba saqonlisa da momsaxurebis gagzavnis momentSi dasaSvebia moxdes aseTi Canaweric amasTan erTad, axdenen myid2100 4120

504. 505.

4120,8210 1600 an 7110, 7210 3110 1110,1210 3120, 3190

1210 3110

506. 507. 508.

1110,1210 3120 an 3190 3330, 6110

509. 510.

1410 3120 an 3190, 1410 7100

6110,3330 6110, 3330

511.

1600

41

512.

513.

514.

515. 516.

517.

velebisaTvis gagzavnili mTeli maragis TviTRirebulebis Camoweras winaswar ganaRdebuli Semosavlebi (Jurnal-gazeTebze xelmowera, samgzavro bileTebis gayidva, winaswar gadaxdili saijaro qira da a.S.) ar iTvleba Semosavlad manam, sanam gaweuli ar iqneba am Semosavlis momtani momsaxureba an myidvels ar miewodeba Sesabamisi saqoneli; aseTi Tanxebis SemosavliT izrdeba sawarmos fuladi nakadebi, magram amasTan, warmoiSoba Sesabamisi valdebulebebic, rac aisaxeba saqonlis miwodebis an momsaxurebis gawevis Semdeg, romlis Rirebulebac adre iyo ganaRdebuli, `winaswar miRebuli Semosavlebis~ an `avansad miRebuli Semosavlebis~ pasiur angariSze naSTebi mcirdeba miwodebuli saqonlis an gaweuli momsaxurebisaTvis gadaxdili TanxiT, romelic rogorc makoreqtirebeli gatareba, aisaxeba Semosavlebis angariSis kreditSi `winaswar miRebuli Semosavlis~ angariSis kreditSi darCenili naSTi (Semosuli Tanxa), rogorc jer kidev mouwodebeli saqoneli (an gauweveli momsaxureba), gadaitaneba momavali saaRricxvo periodSi valdebulebaTa saxiT sawarmos mier saijaro qiris winaswar miReba aisaxeba winaswar miRebuli saijaro qiris Tanxa TandaTanobiT Camoiwereba Semosavlis angariSze sawarmos mier SeZenilia ZiriTadi saSualeba saTamasuqo angariSsworebis pirobiT erTi wlis vadiT (saprocento ganakveTis gansazRvriT), rac aisaxeba

1110,1210

3120

3120

6110

1110,1210

3120

1110,1210 4130

4130 8100

2100

3490

518.

519.

finansuri angariSgebis momzadebisas xdeba wlis kuTvnil saprocento Tanxaze makoreqtirebeli gatareba Tamasuqis dadgenil vadaSi ganaRdeba aRricxvaSi aisaxeba

8210

3410

3410,8210, 1510,3490

1110,1210

520.

mTliani Tanxis meTodis gamo-

1110,1210,

1510

42

521.

522.

523.

524. 525.

yenebisas uprocento Tamasuqi aRricxvaSi aisaxeba nominaluri RirebulebiT, xolo fuladi Tanxebi _ mimdinare RirebulebiT, procentis Tanxa _ daTmobis angariSze saangariSgebo periodis bolos makoreqtirebeli CanaweriT aisaxeba diskontis amortizacia (`xarjva~) da Sesabamisad, gadaxdili procentis xarjebis daricxva Tamasuqis ganaRdebiT mcirdeba diskontis araamortizirebuli nawili, rac aisaxeba uprocento Tamasuqi wminda Tanxis meTodiT aRricxvaSi aisaxeba diskontirebuli (mimdinare) RirebulebiT wliuri angariSis Sedgenisas xdeba koreqtireba saangariSgebo wlis mogebazaralis angariSebaSi saprocento xarjis daricxva da balansSi moklevadiani saTamasuqo valdebulebebis asaxva buRaltrulad Caiwereba: a) Tamasuqis dafarvisas b) Tamasuqis ganaRdebisas

7220

8210

7220

8210,1510

7220, 1110,1210 1510

1110,1210

8210

1510

8210 3111

3111 1110,1210

526.

527.

528. 529.

530. 531. 532.

533.

534.

535.

emitenti (gamomSvebi) sawarmos mier dividendis daricxvisas Caiwereba dividendis gamcemi sawarmo Tanxis gacemisas axdens saSemosavlo gadasaxadis dakavebas, rac aisaxeba dividendis gacema aisaxeba dividendis kuTvnili saSemosavlo gadasaxadis biujetSi gadaricxva aisaxeba saprocento xarjebis daricxva, rogorc valdebuleba, aisaxeba saprocento valdebulebis dafarvisas Caiwereba sawarmo klientebisaTvis sagarantio momsaxurebis gawevis mizniT qmnis anaricxebs, rogorc valdebulebas, rac buRaltrulad Caiwereba sagarantio momsaxurebis valdebulebis Sesruleba xdeba anaricxebis xarjze maragis, fuladi saSualebis an xelfasis angariSebTan korespodenciiT saangariSgebo periodis bolos darCenili anaricxebis gamouyenebeli naSTi ixureba xarjebis SemcirebiT anaricxebis Tanxis ukmarisobi-

5310

3420

3420

3320

3420 3320

1110,1210 1110,1210

8210 3410 7490

3410 1110, 1210 3430

3430

1600,1210, 3130

3430

7490

7490

3430

43

536. 537. 538. 539. 540. 541. 542.

sas damatebiT Caiwereba xelfasis daricxva xelfasis gacema saSemosavlo gadasaxadis dakaveba socialuri gadasaxadis daricxva sabiujeto valdebulebebis gadaxda angariSvaldebul pirze gacemuli saqveangariSo Tanxa angariSvaldebuli piris mier warmodgenilia saqveangariSod miRebuli TanxiT Sesyidul faseulobaTa damadasturebeli dokumentebi saxelmwifo biujetis sasargeblod gadasaxadebis daricxva aisaxeba a) dRg b) mogebis gadasaxadi g) fizikur pirTaTvis saSemosavlo gadasaxadis dakaveba d) socialuri gadasaxadi e) qonebis gadasaxadi materialuri faseulobis SeZena (dRg-s CaTvliT) Tu momwodeblisaTvis Tanxa imavdrulad aris gadaxdili, maSin dRg-s Tanxa Caiwereba roca saaRricxvo mogeba naklebia sagadasaxado mogebaze, warmoiqmneba gadavadebuli sagadasaxado aqtivi, rac mogebis gadasaxadis Tanxaa da unda aRdges momaval saangariSgebo periodSi. es faqti buRaltrul angariSebze aisaxeba roca saaRricxvo mogeba metia sagadasaxado mogebaze, es warmoSobs gadavadebul sagadasaxado valdebulebas, rac dasabegri droebiTi sxvaobiT gamowveuli momaval saangariSgebo periodSi gadasaxdeli mogebis gadasaxadis Tanxaa

7120,7410 3130 3130 7130,7415 3320,3370 1430 1600

3130 1110 3320 3370 1110,1210 1110 1430

543.

6110 (dRg-s CaTvliT), 9210 3130 7130, 7415 7465 1600,3330 1600,3340

3330 3310 3320 3370 3390 3110 1110,1210

544. 545.

546.

9210,2340

3310

547.

9210

2340,3310

4000 grZelvadiani valdebulebebi


sinTezuri angariSi _ `grZelvadiani valdebu-lebebi~, moicavs `grZelvadian sasesxo valdebu-lebebs~ (Sedis angariSebi; `gasanaRdebeli obliga-ciebi~, `gasanaRdebeli Tamasuqebi~, `valdebulebebi finansur ijaraze~ da `sxva grZelvadiani sasesxo valdebulebebi~), `gadavadebul gadasaxadebs da sxva grZelvadian valdebulebebs~ da `anaricxebs~ (Sedis angariSebi: `sapensio uzrunvelyofis anaricxebi~ da `sxva anaricxebi~). sinTezuri angariSi _ `grZelvadiani sasesxo valdebulebebi~ _ gankuTvnilia sawarmos mier erT welze meti vadiT aRebuli sasesxo

44

valdebulebebis aRsaricxavad. igi iTvaliswinebs fasiani qaRaldebis mosalodnel mimoqcevas. sinTezuri angariSi _ `gadavadebuli gadasa-xadebi da sxva grZelvadiani valdebulebebi~ _ axa-lia moqmed saaRricxvo sistemasTan SedarebiT. misi gamoyeneba dakavSirebulia xarjebisa da Semosav-lebis aRiarebisadmi buRaltuli aRricxvis stan-dartebisa da sagadasaxado kodeqsis gansxvavebul midgomasTan, kerZod, bass-is Tanaxmad, Tu sagada-saxado miznebisaTvis daricxuli cveTa da amor-tizacia metia finansuri angariSgebis mizniT da-ricxulze, maSin sagadasaxado xarji meti iqneba sagadasaxado valdebulebaze, romelic momaval periodSi sagadasaxado valdebulebad iqceva; xdeba am droebiTi sxvaobiT gamowveuli sagadasaxado valdebulebis gadavadeba, amitom, am miznidan gamomdinare, sinTezur angariSTan (`gadavadebuli gadasaxadebi da sxva grZelvadiani valdebulebebi~) iqmneba angariSi _ `gadavadebuli mogebis gadasaxadi~; calke angariSadaa, agreTve, gamoyofili `sxva grZelvadiani valdebulebebi~, sadac aRiricxeba iseTi grZelvadiani valdebulebebi, romlebsac aRniSnul grZelvadian valdebulebebSi ar aRric-xaven. sinTezuri angariSi _ `anaricxeb~-Si aRiric-xeba iseTi gasavlebi, romelTa warmoSobis safuZ-vlebi saangariSgebo periodSi arsebobda; anaricxebi iqmneba daricxvis meTodisa da windaxedulobis principis moTxovnaTa gaTvaliswinebiT da keTdeba sawarmos muSakTa sapensio uzrunvelyofis, ZiriTadi saSualebaTa remontis an sxva grZelvadiani mizne-bisaTvis da eqvemdebareba winaswar Sefasebas.
548. grZelvadiani sasesxo valdebulebis procentis yovelwliuri daricxva da gadaxda buRaltrul angariSebSi aisaxeba: a) movalesTan b) investorTan ZiriTadi valis gadaxda gatardeba: a) movalesTan b) investorTan sesxis sabazro fasis gansazRvrisas masze procentis daricxvas axdenen gamocxadebuli ganakveTebiT, xolo diskonirebas sabazro ganakveTebiT, rac aisaxeba: a) movalesTan

8210 1110,1210

3410 8110

549.

4110 1110,1210

1110,1210 2420

550.

1110,1210

b) investorTan

2420

4110,4190 (premiebi obliga ciebze) 1110,1210

551.

roca xdeba obligaciebis gamosyidva, maSin buRaltrul angariSebSi Caiwereba:

4110,3410, 9120 (araamor tizirebuli nawili)

1110,1210, 8290, (obliga ciebis gamoSve bis xarjebi _

45

araamor tizireb uli nawili), 9110

5000 sakuTari kapitali


sinTezuri angariSi _ `sawesdebo kapitali~ gamoiyeneba Sps-s _ sawesdebo kapitalis aRsaric-xavad, xolo ss-Si gansxvavebuli saxis aqciebis arsebobis gamo sinTezur angariSTan ixsneba Semdegi angariSebi: `Cveulebrivi aqciebi~, `priviligiuri aqciebi~, `gamosyiduli sakuTari aqciebi~ da `saemi-sio kapitali~. sinTezuri angariSi _ `partniorTa kapitali~ _ gankuTvnilia ind. sawarmoebis, solidaruli pasu-xismgeblobis da komandituri sazogadoebebis sakuTari kapitalis moZraobis aRsaricxavad, radgan maT ar gaaCniaT rezervebisa da gaunawilebeli moge-bis angariSebi; amdenad maTi sakuTari kapitali warmodgenilia mxolod erTi angariSiT, romlebsac exsnebaT partniorTa piradi angariSebi. sinTezur angariSze _ `mogeba/zarali~ aRi-ricxeba sawarmoSi miRebuli mogeba/zarali, romel-sac exsneba Semdegi angariSebi: `gaunawilebeli mogeba~, `daufaravi zarali~ da `saangariSgebo periodis mogeba/zarali~. sinTezuri angariSi _ `rezervebi da dafinan-seba~ _ gankuTvnilia sawarmoSi Seqmnili rezer-vebisa da miRebuli miznobrivi dafinansebis aRsa-ricxavad da moicavs Semdeg angariSebs: `sarezervo kapitali~, `ZiriTadi saSualebebis gadafasebis rezervi~, `investiciebis gadafasebis rezervi~ da `sxva rezervebi~
552. aqciebis gamoSveba (fuladi Tanxebis mobilizeba emitentis angariSze) aisaxeba 1210 5110 (nomina luri Rirebu lebiT) an 5120 (nominaluri Rirebu lebiT) 5110 (sawesde -bo kapitalis odenobiT), 5140 (sxvaoba gauvrce -lebeli aqciebis pirobiT gaTvali swinebul Rirebu lebasa da mis nominalur Rirebulebas Soris)

553.

Tu sadamfuZneblo dokumentebiT gaTvaliswinebulia gamosaSvebad nebadarTuli aqciebis mTeli raodenobidan aqciebis erTi nawilis gamoSveba da mis meore nawilis kvlav damfuZneblebs Soris nominalze meti TanxiT ganawileba, maSin damfuZnebelTa valdebuleba aqciebis meore nawilis yidvasTan dakavSirebiT dafiqsirdeba moxovnebis im angariSze, romelic sawesdebo kapitalis Sevsebas ukavSirdeba

1110,1210, 1460 (im TanxiT, rac unda iqnes Semotanili damfuZneblis mier)

46

554.

555.

556.

557.

valdebulebis Sesrulebis momentis dadgomisTanave, aqcionerebi iZenen aqciebis darCenil nawilsac, rac aisaxeba Semdegi CanaweriT kompaniam gamouSva aqciebi nominaluri RirebulebiT, rac faqtiurad gayida ufro meti RirebulebiT, rac aisaxeba aqciebi gaiyida arafulad aqtivebze, romelic fasdeba aqciis mimdinare, sabazro fasiT an aqciaze gacvlili aqtivis sabazro fasiT ss miwis nakveTebis gacvla aqciebze aqciebis xelmoweriT gayidvisas dadebuli kontraqtis safuZvelze warmoiqmneba debitoruli davalianeba kontraqtSi naCvenebi TanxiT da aqciebi xelmoweriT nominaluri da gamocxadebuli Rirebulebis farglebSi; saxelSekrulebo da nominalur Rirebulebas Soris sxvaoba aris saemisio kapitali, rac aisaxeba aqciebi gadaecema aqcionerebs aqciebis Rirebulebis morigi gadaxdis sruli ganaRdebis Semdeg; aqciis Rirebulebis ganaRdeba aisaxeba gatarebiT Tanxebis sruli miRebis Semdeg gamoSvebuli Cveulebrivi aqciebiT iqmneba aqcioneruli kapitali, rac aisaxeba

1210

1460

1210

5110,5140

2130

5110,5140

2110

5110

558.

1492

5121, 5140

559.

1110,1210

1492

560.

5121

5110

561.

562.

aqciis sabazro fasis dagdebis mizniT (e.i. aqciebis gamoSvebiT izrdeba aqciaTa ricxvi da Sesabamisad mcirdeba erTi aqciis sabazro fasi) axdenen arsebul aqcionerTaTvis maT sakuTrebaSi arsebuli aqciebis proporciulad ufasod aqciebis gamoSvebas rezervebis, saeimisio kapitalis an gaunawilebeli mogebis xarjze (e.i. xdeba `bonusuri~ anu kapitalizirebuli emisia), rac aisaxeba kompaniis mier wesdebis an saerTo krebis gadawyvetilebiT aqciebis SeRavaTian fa-

5140

5110

1110

5110,5140

47

563.

sebSi TanamSromlebisadmi miyidva (ofcionis wesiT) fasdeba gayidvis dRes moqmedi sabazro fasebiT an momavalSi SesaZeni aqciebis fiqsire-buli fasiT, rac aisaxeba winaswar dadebuli SeTanxmebis Tanaxmad, kompania Cveulebrivi aqciebis rezervebidan axdens privilegiuri aqciebis konventirebas Cveulebriv aqciebSi gansazRvruli fasebiT, rac aisaxeba nominaluri RirebulebiT. konventirebul da Cveulebriv aqciaTa nominalur Rirebulebas Soris sxvaoba aisaxeba sakredito sxvaobiT _ izrdeba saemisio kapitali da sadebeto sxvaobiT _ mcirdeba gaunawilebeli mogeba aqciebis gamosyidva, riTac mcirdeba kompaniis sakuTari kapitali, aqtivebi da brunvaSi arsebuli aqciebis ricxvi da ara aqvT xmis, dividendebis miRebis da likvidaciis SemTxvevaSi, qonebrivi pretenziis ufleba, aisaxeba gatarebiT (gamosyidvis operacia aisaxeba faqtiuri danaxarjebis sididiT) meorad bazarze aqciebis gayidviT gamosyidulsa da faqtobrivad gadaxdil fass Soris warmoqmnili sxvaoba unda daregulirdes saemisio kapitaliT, magram Tu kompanias saemisio kapitali ar gaaCnia, maSin aqcia gaiyideba SeZenis fasze naklebi TanxiT da zarali ifareba gaunawilebeli mogebiT; aqciebis meoradi gayidva aisaxeba: a) gamosyiduli fasiT b) gamosyidvaze dabali fasiT gayidva g) gamosyidvaze maRali fasiT gayidva Sps-s registraciis dros Seqmnili kapitali da masTan dakavSirebuli operaciebi aisaxeba gansazRvruli vadis Semdeg damfuZnebelma Seitana Tavisi wili kapitali avejis saxiT sazogadoebidan gasuli erTerT partniors mieca misi wili fulis saxiT, rac amcirebs kapitals gasuli par-

5120,5140

5110

564.

5120

5110, 5140

565.

5130

1110,1210

566.

1110,1210 1110,1210, 5140, 5310, 1110,1210 1110,2160, 1460

5130 5130 5130,5140 5150

567.

568.

2170

1460

569.

5150

1110

48

570.

571.

572.

573. 574. 575.

tnioris wilis proporciulad kapitali izrdeba axali partnioris miRebiT da damatebiTi SenatanebiT (rac iuridiulad unda iqnes registrirebuli), romelic aisaxeba miznobrivi daniSnulebis rezervebis Seqmna buRaltrulad gatardeba dividendebis (romelic ar aris xarji da misi sididiT ar mcirdeba dasabegri mogeba) daricxva Semdegnairad gatardeba dividendebi aqciebiT gacemis gamocxadebis dRes Caiwereba aqciebis gacemis dRes gakeTdeba Canaweri ZiriTadi saSualebebis gadafasebis rezervi ZiriTadi saSualebebis realizaciis Semdeg aRiarebuli iqneba mogebad, rac aisaxeba

1000-2000

5150

5310

5491,5492, 3420 3420

5310

5310 5111 5420

5111,5140 5110 5310

6000 saoperacio Semosavlebi


sinTezuri angariSi _ `saoperacio Semosav-lebi~ _ gankuTvnilia samewarmeo saqmianobidan miRe-buli Semosavlebis aRsaricxavad; daricxvis meTo-diT Semosavlebi miRebulad iTvleba, agreTve, myid-velisaTvis sakuTrebis uflebis gadacemis momen-tidan, anu es angariSi asrulebs moqmed angariSTa gegmiT gaTvaliswinebuli `realizaciis~ angariSis kreditis funqcias im gansxvavebiT, rom Semosavali aRiarebuli iqneba daricxvis meTodiT da amona-gebSi ar iqneba asaxuli dRg da aqcizi, romelsac sawarmo myidvelebisagan Rebulobs. am sinTezur angariSs exsneba Semdegi angariSebi: `Semosavali realizaciidan~, `gayiduli saqonlis dabruneba da fasdaTmoba da `sxva saoperacio Semosavlebi~.
576. gayidvis momentis meTodiT Semosavlebis aRiareba dakavSirebulia aqtivebis (fuladi saSualebebis, maTi eqvivalentis an moTxovnebis) zrdasTan da aisaxeba gatarebiT (mTliani Tanxa) Tanxebis winaswari gadaxda momxmareblis mier saqonlis an momsaxurebis SesaZenad (Semosavlis gadavadeba) aisaxeba gatarebiT produqciis an samuSaoebis miwodebis momentSi Semosavlis aRiareba gatardeba roca kontraqtSi aRniSnulia, rom sakuTrebis ufleba da sargebeli ar gadaecema myidvels, maSin aseTi saqoneli aisaxeba xarjebisa da Semosavlebis aRiarebis mizniT saqonlis Rirebulebis anazRaurebis an miRebuli Setyobinebis safuZvelze sawarmo adgens gatare1110,1210 an 1410 6110

577.

1110,1210

3120 4220

an

578.

3120 4220 1611

an

6110

579.

1610

580.

49

581.

582.

583.

584.

585. 586.

587.

588.

589.

bas: a) gayiduli saqonlis Rirebulebis Camowera; b) saqonlis konsignaciis wesiT (saqonlis realizacia Suamavlis saSualebiT) realizaciidan amonagebis gatareba saqonlis ganvadebiT gayidva gadavadebis procentis gaTvaliswinebiT aisaxeba ganvadebuli gayidviT warmoqmnili grZelvadiani moTxovnis mimdinare nawili aRricxvaSi aisaxeba gatarebiT (pirveli wlis monacemebiT) misaReb procentebze warmoqmnili moTxovnebisa da saprocento Semosavlebis aRiareba daricxvis meTodiT aisaxeba (pirveli wlis monacemebiT) ganaRdebis TariRis dadgomisas ganvadebuli gadaxdis da misi Sesabamisi procentis Semosavali aisaxeba gatarebiT (pirveli wlis monacemebiT) realizaciidan amonagebis aRiareba aisaxeba gadasatvirTad gadawyobili saqoneli Camoiwereba, rogorc gayiduli da ar aisaxeba saangariSgebo balansSi amonagebis aRiareba dauSvebelia myidvelis mier, Tu garigebis mixedviT Tanxebi Semosulia, magram saqoneli araa mzad gadasatvirTad, am SemTxvevaSi miRebuli Tanxebi aisaxeba, rogorc kreditoruli davalianeba (avansi) damkveTisagan dasrulebuli samuSaoebis moculobis mixedviT gadaxdili Tanxebi Semosavlad aRiarebas eqvemdebareba kontraqtiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis damTavrebis Semdeg, rac aisaxeba momsaxurebis mTliani moculobidan wilis aRiareba mocemuli saangariSgebo periodis Semosavlad aisaxeba gatarebiT

7210 1110,1210

1611 6110

1110,1210, 2395 1475

6110

2395

1820

8110

1110, 1210

1475, 1820

1410 an 1110,1210 7105

6110,3330 1670

1110,1210

3120

1110,1210 an 3120

6110

1110,1210 an 1410

6110

590.

Tu momsaxurebis gawevis procesSi sawarmos momxmareblebisagan winaswar miRebuli hqonda Tanxa (avansi), maSin Semosavlebis aRiarebasTan

3120

6110

50

591.

592.

593.

erTad aRricxvaSi asaxva unda hpovos valdebulebis Semcirebam Tu ukve aRiarebuli Semosavlis mimarT warmoiqmneba gaurkvevloba da saeWvoa misi miReba, amonagebi ar mcirdeba da saeWvo Tanxa aisaxeba Sesabamisi saangariSgebo periodis xarjebSi saeWvo moTxovnebis koreqtirebiT momsaxurebis gawevisas Semosavlebis aRiareba xdeba gansazRvruli samuSaos meTodiT, romelic gamoiyeneba calkeuli saxis momsaxurebiT (mag.; stomatologis Semosavali, auditoruli firmis Semosavali da a.S.) miRebuli Semosavlebis buRaltruli aRricxvisaTvis da amonage-bis aRiareba aisaxeba calkeuli saxis damTavrebuli samuSaoebis mixedviT SemkveTidan miRebuli gadaxdebi Semosavlad ar aRiardeba manam, sanam ar dasruldeba mTavari saxis momsaxureba da yvela saxis momsaxurebis dasrulebis Semdeg xdeba Semosavlebis aRiareba Semdegi gatarebiT

1415

1410

1110,1210 an 1410

6110

1110,1210 an 3120

6110

594.

595.

596.

momsaxurebis gawevidan miRebuli Semosavlis (mag.:sareklamo komisiis gasamrjelos) aRiareba amonagebis saxiT xdeba im saangariSgebo periodSi, romelSic ganxorcielda momsaxureba (reklamis publikacia an Cveneba); Tanxis miReba momsaxurebamde (reklamis demonstraciamde) unda aisaxos miRebul avansad Semdegi gatarebiT momsaxurebis (reklamis publikaciis an gamoqveynebis) TariRiT miRebuli avansi iTvleba gamomuSavebul Semosavlad da aisaxeba sadazRvevo kompaniis sakomisio gasamrjelo, romelic kompaniisagan ar moiTxovs Semdegi momsaxurebis gawevas, kompaniis mier amonagebad aRiarebuli iqneba sadazRvevo polisis ZalaSi Sesvlis an ganaxlebis TariRisaTvis, magram, Tu kompaniisagan moT-

1110,1210

3120

3120

6110

1110,1210

4410

51

597.

598.

xovnili iqneba momsaxurebis gaweva polisis moqmedebis vadis ganmavlobaSi,sakomisio gasamrjelo, an misi nawili dafiqsirdeba,rogorc momavali periodis Semosavali Tu aRiarebuli iqneba polisis moqmedebis periodis amonagebebad, maSin Caiwereba winaswar gadaxdili swavlis safasuri aRiarebulia miRebul avansad da Sesabamisad, kreditorul davalianebad

4410

6110

1110,1210

3120

599.

600.

601.

602.

603.

604. 605.

606.

607.

kreditoruli davalianeba mcirdeba amonagebis aRiarebis Sesabamisad, rac aisaxeba yovel saangariSgebo periodSi gatarebiT Semosaval-meTodiT saxelmwifo grantebs Semosavlebad aRiareben im saangariSgebo periodSi, romlebSic gaiweva danaxarjebi grantiT dafinansebul RonisZiebebze; grantis miReba, romliTac igi fiqsirdeba gadavadebul Semosavlad, aisaxeba gatarebiT yovel saangariSgebo wels gaweuli danaxarjebis dasafinanseblad gadavadebuli Semosavali aRiarebuli iqneba mimdinare periodis Semosavlad Tu grantiT dasafinansebel RonisZiebaze xarjebi gaiweva saangariSgebo periodis ganmavlobaSi, grantis miRebis operacia aisaxeba rogorc periodis Semosavlad aRiarebuli sawarmoebs saxelmwifo grants aZleven ukve gaweuli xarjebis kompensaciisTvis da mas ganixilaven, rogorc gansakuTrebul (SemTxveviT, araordinalur) da im periodis Semosavlad, roca igi iqna miRebuli grantiT ZiriTadi saSualebis SeZena aisaxeba pirvel saangariSgebo wels (obieqtis eqspluataciis dasawyisSi) cveTis daricxva Caiwereba imavdroulad xdeba saxelmwifo grantebidan Semosavlis aRiareba kapital-meTodis gamoyenebisas granti pirdapir aisaxeba sakuTari kapitalis Semadgen-

3120

6110

1110,1210

4410

44105330

6190

1110,1210

6190

1110,1210

9110

2100 7100

4410 2200

4410

8190

1110,1210

4410

52

608.

609.

610.

611.

lobaSi xarjebis dafarvamde da ZiriTadi saSualebebis obieqtis SeZenis operacia iseve gatardeba, rogorc es Semosaval-meTodis dros iyo pirvel saangariSgebo wels (obieqtis eqspluataciis dasawyisSi) cveTis daricxva aisaxeba grantis saxelmwifosTvis dabruneba aisaxeba a) `gadavadebuli Semosavlis~ angariSis daxurva da grantis dabrunebis valdebulebebis warmoqmna b) akumulirebuli amortizaciis aRiareba saangariSgebo periodis xarjebad SemosavlebTan dakavSirebuli grantebis dabruneba aRricxvaSi aisaxeba gatarebiT: a) gadavadebuli Semosavlebis angariSze jer kidev auRiarebeli Semosavlebis naSTis Camowera da gadavadebuli Semosavlis angariSis daxurva b) darCenili Tanxa, romelic dabrunebas eqvemdebareba, aisaxeba sangariSgebo periodis zaralSi (xarjebSi) daricxvis gziT saangariSgebo periodis bolos `Semosavlis~ angariSis daxurva aisaxeba: _ Semosavali produqciis, saqonlis (samuSaos, momsaxurebis) realizaciidan _ ukandabrunebuli saqonlis, produqciis Rirebuleba da diskonti (daTmoba) _ miRebuli Semosavali barteruli gacvlidan _ realizebuli saqonlis Camowera gatardeba

4410

2200

4410

3180

8292

3180

4410

3180

8292

3180

6100 5300 6190 5300 7100,7200, 7300

5330 6120 5330 7100,7200, 7300, 5300

7000 saoperacio xarjebi


angariSTa gegmis mixedviT moicavs Semdeg sinTezur angariSebs: `realizebuli produqciis TviTRirebuleba~ (produqciis mwarmoebel da momsaxure sferos sawarmoebisaTvis), `realizebuli saqonlis TviTRirebuleba~ (savaWro sawarmoebi-saTvis), `miwodebis xarjebi~ da `saerTo da adminis-traciuli xarjebi~. sinTezuri angariSi _ `realizebuli produq-ciis TviTRirebuleba~ _ gankuTvnilia wlis ganmav-lobaSi realizebuli produqciis TviTRirebulebis odenobis dasadgenad. Tu sawarmoSi gamoyenebuli ar iqneba danaxarjebis funqciuri daniSnulebiT aRri-cxvis meTodi, maSin am sinTezur angariSs exsneba angariSebi: `ZirTadi masalebis danaxarjebi/SeZena~, `pirdapiri xelfasi~, `socialuri danaricxebi pir-dapir xelfasze~, `damxmare masalebis danaxar-

53

jebi/SeZena~, `arapirdapiri xelfasi~, `socialuri danaricxebi arapirdapir xelfasze~, `cveTa da amortizacia~, `remontis danaxarjebi~, `sasaqonlomaterialuri maragebis koreqtireba~ da `sxva saoperacio xarjebi~. sinTezuri angariSi _ `realizebuli saqonlis TviTRirebuleba~ _ gankuTvnilia savaWro sferos sawarmoebSi realizebuli saqonlis TviTRirebulebis aRsaricxavad da moicavs Semdeg angariSebs: `gayiduli/SeZenili saqoneli~, `SeZenili saqonlis ukan dabruneba da fasdaTmoba~, `sasaqonlo-materialuri maragis koreqtireba~. sinTezuri angariSi _`saerTo da administra-ciuli xarjebi~ _ gankuTvnilia im danaxarjebis aRsaricxavad, romelic Sesuli ar aris mza produq-ciisa da realizebuli saqonlis TviTRirebulebaSi, raSic Sedis: administraciuli xelfasi danaric-xebiT, saerTo daniSnulebis ZiriTadi saSualebebis cveTa da remontis danaxarjebi, aramaterialuri aqtivebis amortizacia, telesakomunikacio momsaxu-rebis danaxarjebi, iuridiuli, auditoruli, sakonsultacio da sxva momsaxurebis danaxarjebi, saeWvo moTxovnebis Camowera da sxv.
612. 613. sawarmoSi miRebulia kreditiT SeZenili masalebi sameurneo Tvis ganmavlobaSi sawyobidan gacemulia ZiriTadi da damxmare masalebi daricxulia sameurneo Tvis xelfasi. m.S. ZiriTadi da damxmare personalis ganxorcielda daricxuli xelfasis Tanamdevi socialuri daricxvebi sawarmo mowyobilobis cveTis daricxva aisaxeba qonebis dazRvevisaTvis gadaxdili Tanxidan Tvis xarjis Camowera 1620,3341 1630,7195 3110 1620

614.

1630,7195

3130

615.

1630,7195

3370

616. 617.

7195 7195

2250 1790

618.

619.

620.

621.

sameurneo TveSi realizebulia produqcia dRg-s CaTvliT, saidanac myidvelma SeZenis momentSi gadaixada nawili, xolo danarCenze gacemuli iqna savaWro krediti pirobiT mudmivi da cvladi sawarmoo zednadebi xarjebi produqciis TviTRirebulebaSi aisaxeba gamoSvebuli produqciis moculobis mixedviT gasanawilebeli zednadebi xarjebi iTvleba im periodis xarjebad, romelSic iqna gaweuli; igi buRaltrulad aisaxeba gatarebiT, (amiT zednadebi xarjebi ixureba) Tu ganawilebuli, anu mikuTvnebuli mudmivi zednadebi xarjebi sWarbobs faqtobrivad gaweuls, sxvaobaze Sedgeba gatareba (am gatarebiT ang. 7195 ixureba)

1110,1210, 1410

6110,3330

1630

7195

5330

7195

7195

5330

54

622.

623. 624. 625.

626. 627. 628. 629. 630.

ZiriTadi warmoebis saamqrodan sawyobSi gadaeca mza produqcia, rac aisaxeba gatarebiT mza produqcia realizebulia TviTRirebulebiT daricxulia administraciis muSakTa xelfasi daricxuli administraciis muSakTa xelfasze socialuri gadasaxadi daricxulia mimdinare periodis saijaro qira daricxulia administraciuli Senobis cveTa uimedo valebis xarjebis aRiareba gatardeba dairicxa qonebis gadasaxadi gadaxdilia sakonsultacio momsaxurebis Rirebuleba warmodgenili iqna satransporto sawarmos angariSfaqtura produqciis gadatvirTvisaTvis gaweul momsaxurebaze daricxulia tvirTis gamcileblis anazRaureba daricxulia socialuri gadasaxadebi daricxulia sareklamo momsaxurebisaTvis sesxis aRebis organizebasTan dakavSirebuli xarjebis aRiareba periodis xarjebad sesxis Sesabamisi saprocento gadaxdis aRiareba aisaxeba periodis xarjebad sesxis aReba gatardeba Tvis saprocento xarji aRiricxeba moklevadiani Tamasuqis gacema sesxis miRebaze aisaxeba: a) nominaluri valdebulebis aRiareba b) mTliani TanxiT valdebulebis aRiareba warmoebis zednadebi xarjebi aRiricxeba grZelvadiani ijariT aRebuli ZiriTadi saSualebebis cveTis daricxva aisaxeba daewera warmoebaSi gamovlenili wuni ZiriTad warmoebas, rac aisaxeba

1640

1630

7105 7410 7415

1640 3130 3370

7420 7455 7460 7465 7450

3440 an 1720 2230,2260 1415 3391 1110,1210

631.

7340

3110

632. 633. 634. 635.

7320 7330 7310 8290

3130 3370 3110 3190 an 1110,1210 3410

636.

8210

637. 638. 639.

1110,1210 8210

3210 3210

1110,1210 1110,1210, 3191 7130,7200, 7400 7100,7300, 7400 7100

3190 3190 2200,3130, 3190 2200

640. 641.

642.

1600,7190

55

8000-9000 arasaoperacio da gansakuTrebuli Semosavlebi da xarjebi


sinTezuri angariSi _ `arasaoperacio Semosav-lebi~ _ gankuTvnilia sawarmos arasaoperacio eko-nomikuri saqmianobidan miRebuli Semosavlebis aRsaricxavad; igi moicavs Semdeg angariSebs: `sapro-cento Semosavlebi~, `dividendebi~, `arasaoperacio mogeba~ da `sxva arasaoperacio Semosavali~. daricxvis meTodiT procentisa da dividendis aRiareba xdeba maTze samarTlebrivi uflebis warmoSobidan, anu maT faqtiur miRebamde, xolo arasamewarmeo saqmianobidan mogeba-zaralis anga-riSi aRricxavs arasame-warmeo saqmianobis im finan-sur Sedegs, romelic faqtiurad gamovlindeba same-urneo wels. sinTezuri angariSi _ `arasaoperacio xarjebi~ _ gamoiyeneba arasame-warmeo saqmianobasTan dakavSirebuli xarjebis aRsaricxavad da mas ex-sneba damatebiTi angariSebi: `saprocento xarjebi~, `arasaoperacio zarali~ da `sxva arasaoperacio xarjebi~. sinTezuri angariSi _ `gansakuTrebuli da sxva Semosavlebi da xarjebi~ gamoyenebulia im sameurneo movlenebis finansuri Sedegebis aRsaricxavad, romelic uCveuloa Tavisi bunebiT da iSviaTad SeiZleba moxdes. mas SeiZleba miekuTvnos aqtivebis konfiskacia, eqspropriacia, miwisZvra da sxva stiqiuri ubedureba. sinTezuri angariSi _ `sxva xarjebi~ _ gan-kuTvnilia mogebidan gadasaxadis xarjis aRsa-ricxavad.

643.

644.

645.

646.

647.

648.

649.

gaiyida moralurad gacveTili avtomanqana, ris gamo: a) Camoiwera realizebuli avtomanqanis akumulirebuli cveTa b) Camoiwera realizebuli avtomanqanis narCeni Rirebuleba g) miRebulia salaroSi avtomanqanis Rirebuleba d) avtomanqanis gayidvidan miRebulia mogeba daricxulia misaRebi procenti moklevadiani Tamasuqidan daricxulia bankis kreditiT sargeblobisaTvis gadasaxdeli procenti daricxulia moijaresTan ijariT aRebuli qonebis sargeblobisaTvis saijaro qira daricxulia moijaresTan ijariT gacemuli qonebis sargeblobisaTvis saijaro qira warmoqmnili gadavadebuli sagadasaxado aqtivi aisaxeba gatarebiT warmoqmnili gadavadebuli sagadasaxado valdebuleba

2280 8180 1110 8180 1820

2180 2180 8180 8190 8110

8210

3410

7420

3440

1830

8150

2340, 9210

3310

9210

3310, 4210

56

650. 651.

aisaxeba mogebis gadasaxadis daricxva gatardeba roca saaRricxvo mogebis gadasaxadi metia sagadasaxado mogebis gadasaxadze, maT Soris warmoSobili droebiT sxvaobaze, rogorc gadavadebul sagadasaxado valdebulebaze, Sedgeba buRaltruli muxli

2340,9210 9210

3310 3310, 4210

Ggadasaxadebis aRricxva
gasuli saukunis 90-iani wlebis miwuruls sagadasaxado kanonmdeblobaSi Setanilma cvlilebebma sabuRaltro da sagadasaxado aRricxvis gamijvna gamoiwvia, Tumca nebismieri gadasaxadi sabuRaltro aRricxvis monacemebis safuZvelzea formirebuli da gadasaxadis gamoangariSeba-gadaxdis operacia sabuRaltro aRricxvis aRricxvis erT-erT sameurneo operaciad iTvleba,magram,radganac ama Tu im gadasaxadis sidide sagadasaxado aRricxvis wesebidan gamomdinareobs,amitom aucilebeli xdeba sabuRaltro aRricxvis maCveneblis sagadasaxado aRricxvis Sesabamis maCvenebelze dayvana; saqarTvelos sakanonmdeblo-normatiul aqtebSi Semovida axali cneba-sagadasaxado aRricxva, romelic Tavisi SinaarsiT da specifikuri wesebiT gansxvavdeba sabuRaltro aRricxvis wesebisagan da gulisxmobs mxolod dabegrvis mizniT aRricxvas sagadasaxado aRricxvis wesebSi Sedis: Semosavlebis da xarjebis aRricxvis principebi,romelic gulisxmobs gadamxdelis mier Semosavlebisa da xarjebis sworad da droulad aRricxvas da maT mikuTvnebas imave saangariSo periodisaTvis,roca miRebuli iqna Semosavlebi da gaweuli iqna xarjebi; Semosavlebisa da xarjebis aRiareba daricxvis meTodiT (gaTvaliswinebulia bass-iT), romelic gulisxmobsSemosavlebis miRebis momentad saqonlis miwodebis CaTvlas; Semosavlebisa da xarjebis aRiareba sakaso meTodiT,romlis gamoyenebiTac gadasaxadis gadamxdeli Semosavals aRiarebs da aRricxavs misi miRebis momentSi,xolo xarjebs-gamoqviTavs maTi ganaRdebis Semdeg. sagadasaxado aRricxvasTan dakavSirebuli sameurneo operaciebi aisaxeba Semdegi buRaltruli gatarebebiT

1. mogebis gadasaxadis aRricxva


652 653 saaRricxvo mogebis gadasaxadi aisaxeba gadavadebuli mogebis gadasaxadi da gadasaxdeli mogebis gadasaxadi aisaxeba gadavadebuli sagadasaxado valdebuleba (anu gadavadebuli mogebis gadasaxadi) aRiricxeba gatarebiT saangariSgebo periodis sawarmos finansuri (saaRricxvo) mogeba daiyvaneba saaRricxvo mogebamde Tu sawarmos miRebuli aqvs 5330 2340,9210 9210 3310

654

9210

3310, 4210

655

2340,9210

3310

656

5330

3310

57

gadawyvetileba (saaRricxvo politikidan gamomdinare), romgadavadebuli gadasaxadebi aRricxvasa da angariSgebaSi ar aisaxos,am SemTxvevaSi igi saaRricxvo mogebas gansazRvravs saangariSgebo periodis mixedviT koreqtirebis formis gamoyenebiT 2. saSemosavlo gadasaxadis

aRricxva
657 658 659 660 xelfasis daricxva aisaxeba saSemosavlo gadasaxadis dakaveba gatardeba xelfasis gacema aisaxeba saSemosavlo gadasaxadis biujetSi gadaricxva 1630 an 7110 3130 3130 3320 3130 3320 1110 1210

3. socialuri gadasaxadis aRricxva


661 662 socialuri gadasaxadis daricxva aisaxeba biujetSi gadaricxva gatardeba 4. damatebuli Rirebulebis gadasaxadis(dRg) aRricxva saqonlis SeZena momwodeblis davalianebis dafarva realizaciidan miRebuli amonagebi da dRg aisaxeba biujetisaTvis kuTvnili dRgs gadaricxva aisaxeba 1630,7330, 7415 3370 3370 1210

663 664 665 666

1610,3340 3110 1110 3330

3110 1210 6110,3330 3340, 1210

5. barteruli operaciebis dRg-iT dabegvra da aRricxva


667 668 669 670 produqciis gadatvirTva aisaxeba samagiero (sanacvlo) produqciis (saqonlis) miReba dairicxa biujetSi gadasaxdeli dRg Tu fizikuri an iuridiuli piri ar iTvleba dRg-s gadamxdelad da ericxeba sasaqonlo naSTebi, razedac gadaxdili dRg CaeTvala, maSin am SemTxvevaSi igi arsebul naSTebze, saqonlis sabazro fasebidan gamomdinare, ixdis dRg-s, rac gatardeba
Tu nedleuli, produqcia da saqoneli araekonomikuri daniSnulebiTaa gamoyenebuli, maSin gadasaxdeli dRg gatardeba

1410 1640 5330 5330

1640 1410 3330 3330

671

1620,7110, 7120 an 5330

3330

58

672

Tu rezidents momsaxurebas ararezidenti piri uwevs,maSin rezidenti(sagadasaxado agenti)ibegreba ukudabegvriT,anu rezidenti ararezidentisaTvis kuTvnili Tanxidan gansazRvravs dRg-s Tanxas,rac aisaxeba: -ararezidentis winaSe davalianebis warmoqmna -biujetis kuTvnili dRg-s daricxva -biujetSi dRg-s gadaricxva

7100, 7300, 7400 5330 3330

3110 1210, 3330 1210

6. aqcizis gadasaxadis aRricxva


673. Tu warmoebul aqcizur saqonelze gamoyenebulnedleulsa da masalebze gadaxdili ar iyo aqcizi, maSin: - saqonlis miwodeba aisaxeba

1410 (saqonlis sabiTumo fass + aqcizi+ dRg)

- biujetSi aqcizis gadaricxva aisaxeba

3350

6110 (saqonlis sabiTumo fasis, aqcizis da dRgs gareSe) 1210

674.

aqcizuri saqonlis, sawarmos mier SeZenili aqcizuri produqciis sawarmoeblad mTlianad gamoyeneba aisaxeba: - saqonlis SeZena

1610 an 1620 (saqonlis Rirebule ba sabiTumo fasebiT aqcizis gareSe) 1410 (mTliani anazRaur ebuli TanxiT)

3110 (mTliani TanxiT)

- saqonlis miwodeba

6110 (aqcizis gareSe TanxiT), 3350 (aqcizis mTliani

59

TanxiT) - biujetisaTvis kuTvnili aqcizis Tanxis gadaricxva 3350 (aqcizis mTliani TanxiT) 3360 (momwodeblebze gadaxdili aqcizis TanxiT), 1210 (biujetSi gadasaricxi aqcizis TanxiT) 1640

675.

aqcizuri saqonlis savaWro qselSi gatana aisaxeba sawyobidan saqonlis gatanisas aqcizis daricxva aisaxeba biujetSi kuTvnili aqcizis Tanxis gadaricxva saqonlis realizaciis Semdeg sawarmoSi kuTvnili aqcizis Tanxis Semosvla aisaxeba SeZenili aqcizuri markebis Rirebuleba gatardeba biujetisaTvis kuTvnili aqcizis Tanxis daricxva aqcizuri saqonlis miwodebis Semdeg aisaxeba gadaxdili aqcizis gaqviTva aisaxeba

1641

676

5330

3350

677 678

3350 1110, 1210

1210 5330

679 680

3360 1410

1110 an 1210 3350

681

3350

3360 (faqtob rivad miwodeb uli saqonlis Sesabamisi aqcizis TanxiT)

7. qonebis gadasaxadis aRricxva


682 biujetis kuTvnili gadasaxadis daricxva aisaxeba biujetSi gadaricxva 5330 3391, 3392, 3393 1210

683

3391, 3392, 3393

8. saTamaSo biznesis gadasaxadis aRricxva


684 685 biujetis kuTvnili gadasaxadis daricxva aisaxeba biujetSi gadaricxva 5330 3394 3394 1210

60

gamoyenebuli literatura:
1. buRaltruli aRricxvis angariSTa gegma, baf, Tb., 1999 w.

2. buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebi. 2005, baf, Tbilisi. 3. l. grigalaSvili, aRricxva da gadasaxadebi, Tb., 2006 w.

4. e. kupreiSvili, buRaltruli aRricxvis kursi, Tb., 2005 w. 5. i. mesxia, d.jalaRonia, buRaltruli aRricxva, Tb., 2006 w. 6. r. ZaZamia, finansuri aRricxva da angariSgeba, Tb., 2002 w. 7. e. xarabaZe, buRaltruli aRricxva saerTaSoriso standartebiT, Tb., 1998 w. 8. a. xorava, n. sreseli, n.kvataSiZe, z. gogriWiani, buRaltruli aRricxva, Tb., 2006 w.

61

wigni momzadda da daibeWda gamomcemloba `~-s stambaSi

literaturuli redaqtori: lela qistauri

kompiuteruli uzrunvelyofa: gvanca saxokia

avtoris sakonqtaqto telefoni:877-78-29-12, 57-21-35

62

You might also like