Teksti pr Tribunn e par t VETVENDOSJE!

-s kundr privatizimit t PTK-s Privatizimi sht shitje, e shitja nnkupton heqje dor nga pronsia mbi pronn. Privatizimi i ndrmarrjeve sht kmbim i pronsis mbi kto ndrmarrje, prfshir kapacitetin dhe potencialitetin e tyre, t cilat jan t vazhdueshme dhe afatgjata, pr nj shum parash, e cila sht e njhershme dhe afatshkurt. Pra privatizimi sht shitja e s ardhmes pr pak m shum para n t tashmen. Ne jemi kundr privatizimit si parim ideologjik, privatizim ky i cili bhet pr hir t privatizimit. Ne jemi kundr privatizimit t ndrmarrjeve publike t cilat kan rndsi t madhe ekonomike dhe strategjike pr Kosovn. Kto ndrmarrje sjellin t hyra t mdha dhe shum t rndsishme pr buxhetin e Kosovs. Po ashtu jemi kundr privatizimit n prgjithsi para se: T dekolonizohemi prona shoqrore dhe publike n Kosov ka qen transferuar dhunshm n pron publike dhe shoqrore t Serbis prmes ligjeve kolonizuese t viteve t nntdhjeta. Pr tu dekolonizuar Kuvendi i Kosovs duhet ta shpall zyrtarisht kt transferim t prons t pavlefshm, dhe tia rikthej asaj statusin si pron shoqrore dhe publike e Kosovs. Ti marrim nn kontroll dhe fusim n prdorim fondin aktual t privatizimit 463 milion euro q jan mbledhur nga shitja e prons shoqrore n Kosov, mbahen t ngujuara n Bankn Qendrore t Kosovs dhe ruhen pr ti shpaguar pronart e prons s shitur pasi q t vendoset se kush jan ata. Kto para duhet ti fusim n tregun e Kosovs, dhe pas ktyre mund t vendosim nse po na nevojiten para t gatshme shtes. Ta kemi planin afatgjat t zhvillimit ekonomik, infrastrukturor e shoqror sipas t cilit pastaj do ta strukturonim ekonomin. N kt plan do t prcaktohej se cilt sektor t ekonomis jan m t levrdishm n Kosov, sa para na nevojiten pr realizimin e ktij plani, dhe a na duhet ti shesim ndrmarrjet pr ti fituar kto para, apo kapacitet prfituese t ndrmarrjeve na i sigurojn parat e mjaftueshme pr zhvillimin ton. Ta kemi shtetin e fort dhe t qndrueshm i cili do ta ket kapacitetin pr ti kushtzuar operatort e pavarur ekonomik ti prfillin ligjet dhe rregullat e paramiratuara pr ta mbrojtur qytetarin nga ekonomia, pr ta mbrojtur puntorin nga eksploatimi i egr, pr ta siguruar nj shprndarje t kenaqshme t pasuris e cila do tua mundsonte shumics nj jet t begat dhe t dinjitetshme. Ta kemi t ngritur infrastrukturn ligjore prmes s cils eleminohet monopoli privat dhe mbisundimi i t fuqishmit n rrafshin ekonomik. Vendet n zhvillim dhe ato t pazhvilluara, kur kan privatizuar pa e rregulluar njher aspektin ligjor t funksionimit t tregut, e kan shkatrruar potencialin zhvillimor t vendit, perspektivn e qytetarve t tyre, dhe mjedisin n prgjithsi, duke ia ln realisht korporatave ti prpilojn ligjet pr ekonomin. Tregu i hapur si imponim nga jasht e jo si nevoj e brendshme sht fatal pr ata t cilve iu imponohet dhe shum profitabil pr ata q e imponojn. Asnj prej ktyre t msiprmeve nuk ka ngjar ende n Kosov. Ndrkoh q t gjitha paraqesin parakushte t domosdoshme pr krijimin e nj mjedisi ekonomik i cili do t

jet n shrbim t qytetarve, dhe i cili do ti kontribuonte ngritjes s mirqenies s qytetarve. Po pse po insistojn t na i privatizojn resurset dhe kapacitetet zhvillimore? Shpjegimi i thjesht dhe i menjhershm sht se kshtu u levrdis atyre pjesmarrsve n kt proces. Pra politikanve. Prmes privatizimit ata pasurohen. Nj rregull i tregut thot q sa m shum t shessh aq m i pasur do t bhesh. Por kjo n rastin e Kosovs sht e vrtet vetm pr politikant. Pr shkak se ata jan tregtar e jo prodhues. Prodhimi i pasuron t gjith, dik m shum dhe dik m pak. Por tregtia nuk prodhon. Ajo vetm shet. Dhe politikant e Kosovs nuk prodhojn gj, ata vetm po e shesin pronn e Kosovs. Dhe kshtu po u levrdis. Nisur nga ky kndvshtrim dmtimi afatgjat i prons publike t Kosovs, proces ky q po zgjat tash e dhjet vite, nuk na del t jet i rastsishm. Sepse prmes ktij dmtimi ata po synojn tia zbresin prons vlern. E kur ta vlersojn, ather e shesin m lir. E sa m lir ta shesin, aq m shum fitojn. Dhe kjo sht edhe nj kthim kokteposht i parimit t tregut ktyre tregtarve u levrdis t shesin m lir, se kshtu fitojn m shum. PTK-ja dhe KEK-u jan rastet m eklatante n kt drejtim. P.sh. PTK e kan futur n lloj lloj marrveshjes t dmshme pr t, list s cils i prijn kontrata me Dardafonin e cila e ka dmtuar dhe vazhdon ta dmtojn at si kompani. Kur ksaj i shtohen edhe aferat tjera t ndryshme t korrupsionit, t prfolura npr media e instanca gjyqsore, tregojn se PTK sht dmtuar qllimshm q vlera e saj n treg t jet e ult. Se nse politikant e Kosovs arrijn ta shesin tr PTK-n pr 300 apo 400 milion euro, kur t gjith e dijn se vlera e saj sht mbi 800 milion euro, ather paramendone se sa do t jet shprblimi pr ta. Nj prej argumenteve kryesore q militantt e privatizimit e prdorin sht se ai e ndal korrupcionin. Sipas tyre prona duhet t shitet dhe t largohet nga duart e politikanve t cilt po e vjedhin at. Pra jo hajni, por prona e vjedhur paska faj! Por logjikisht, dhe shikuar nga praktikat ndrkombtare, privatizimi nuk e ndal korrupsionin nse dika ai e prshpejton at. N vend se ti vjedhin 100 milion euro prgjat 10 viteve, me privatizim kt e bjn me nj nnshkrim n kontrat. Hajnia nuk luftohet duke i dnuar t pafajshmit, pronn dhe qytetart si pronar t saj, por ata q po vjedhin. Se hajnia ktu sht strukturore dhe e nxitur nga proceset aktuale politike e ekonomike, e jo atribut i prons publike apo qeverisjes me t. Qytetari i Kosovs nuk sht i prjashtuar vetm nga sfera politike, por para s gjithash, dhe mbi t gjitha, ai sht i prjashtuar nga sfera ekonomike. T punoj nuk ka ku, ndrkoh q pjesmarrja e tij n pasurin e prgjithshme sht minore. Nga procesi i privatizimit sht i prjashtuar pr shkak se as nuk pyetet pr t, e as nuk e ka mundsin reale (prkundr lejes formale) q t marr pjes n t. Pr ta pasur t mundur t marrsh pjes n procesin e privatizimit sot n Kosov, duhet t kesh shum para pr ta bler ndrmarrjen. E shum para kan pak njerz. Ndrkoh q shitja e kompanive publike paraqet nj shkall t re t prjashtimit/tjetrsimit t qytetarit, pr shkak se sht prjashtim i tij nga e drejta e prons, dhe tjetrsim i ksaj prone nga t shrbyerit pr mirqenien e qytetarit.

Ta privatizosh pronn publike nnkupton ta largosh at nga kontrolli publik. Nj qeveri e zgjedhur n mnyr demokratike duhet ti jap llogari qytetarve q e kan zgjedhur. Kt aktualisht nuk e kemi n Kosov, pr shkak se ktu nuk ka demokraci. Mirpo privatizimi i prons publike na e pamundson q nj kontroll t till ta kemi edhe n t ardhmen. Kompania private synon kryesor e ka profitin, ndrkoh q prona publike nuk e ka pr baz vetm profitin por edhe mirqenien sociale. Qeveria do t ishte e interesuar pr prmirsimet n efektshmrin e prons meqense ajo i kontribuon rritjes s t hyrave shtetrore.