ailem

EDTR NDEKLER
Eb Hureyre ve kyamad annesi Kanaat ne byk zenginliktir 6 Haset bizi bitirmeden biz onu bitirelim! 7 15 yl sonra Moolistanda bulutular 8 ocukla olumlu iliki gelitirme yntemleri Vef, dost ikliminde yetien gllerdendir Bu ne mazhariyet! Dr. Can sizlerle TEST 32 28 5

Mutsuz bir evlilik yapmaktan korkuyorum

Sze internetten tantm biri var... diye balad Filiz: O ok farkl bir insan. Fiziksel anlamda hi grmedik. MSNde her gn belki 3-4 saat konuuyoruz. Ona o kadar ok balandm ki; artk telefonla da grmeye baladk. lk bata konumalarmz gayet saf bir ekildeydi. Ama artk evlilik zerine konuuyoruz. Ailemize nasl alacamz ise bilmiyoruz. nk ikimiz de farkl ehirlerde okuyoruz. Filiz arkada Esraya bunlar anlatrken onun daha tecrbeli olduunu dnyordu. nk Esra iki yllk evliydi. - Bence evlenme karar almak iin erken. Daha yz yze grmemisiniz bile. Ya grtnzde birbirinizi beenmez ve iinizde bir eylerin kmldadn hissetmezseniz ne olacak? - Bence grnt ok nemli deil. Dnceler nde gelmeli. - Evlenirken mantmza, duygularmza ve aklmza danmalyz. remi biliyorsun. Ben mantkl bir evlilik yapyorum. diyordu. Ama sonradan eini bir trl sevemediini syleyip durdu. Evlilik iin ortak noktalarn aranmas gayet tabii. Ama bu ortak noktalar sadece ayn dnceye sahip olmaktan teye gemiyorsa o evlilik salkl yryemez. - Beni ona cezbeden en nemli eylerden biri ayn dnceleri paylayor olmamz zaten. - Hele arkadanla bir yz yze gr. Yarn, Beni ok fazla etkilemedi, iimde kvlcmlar akmad diyebilirsin. Filiz arkadann tavsiyelerini dinledi ve sadece internet ortamnda konumakla evlilie karar alnamayacan kabul etti. Ardndan bir gn yz yze grme frsat buldular. lk grme onun iin beklediinin aksine hayal krklna sebep olmutu. Dndnn ok tesinde birisini bulmutu karsnda. Sanal
Serhat eftali
s.seftali@zaman.com.tr

12

16 26

ailem
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES SAYI: 187 Feza Gazetecilik A.. Adna mtiyaz Sahibi Genel Yayn Mdr Yayn Danman Yayn Editrleri Ali Akbulut Ekrem Dumanl Hamdullah ztrk Serhat eftali Mustafa Aydn emsinur B. zdemir Ali Demirel Sleyman Sargn Mehmet imek Salih Tekin Levent Gler (Fotoraf) Ali Odaba M.Sleyman Baaran s.basaran@zaman.com.tr 0 212 454 82 25 Yerel Sreli

Katkda Bulunanlar

Tasarm Kapak Sorumlu Mdr ve Yayn Sahibinin Temsilcisi Reklam Sat Yneticisi

Yayn Tr

Zaman Gazetesi 34194 Yenibosna/stanbul Tel: 0212 454 1 454 (pbx) www.zaman.com.tr Bask: Feza Gazetecilik A Tesisleri

alemdeki konumalarn hayat yanstmadn bir kez daha grmt. *** Bir e sahibi olmak, evlenmek, duygusal bir ortaklk kurmak her gencin hayali ve ayn zamanda korkulu ryas. nk piman olmaktan korkuyor, mutsuz bir evlilik yapmaktan ekiniyorlar. lk tanma, beenme, ortak noktalar arama ve tabii ki evlilik iin atlmas gereken sre. Sonra durumu ailelerle paylama, onlarn kabul ve sz, nian. Tek tarafl sevgiler, sevdiini syleyememe, kabul edilmeme ya da evlilie doru atlan bir admdan sonra piman olma korkusu en ok yaanan skntlardan bazlar. *** Evlilik iin artk gn sayan, dn hazrlklar iin alveriler yaplan Haydarn kafasndaki en byk sorulardan biri uydu: Nianlm beni sevdiini sylyor, ben de krlmasn diye seviyorum diyorum. Ama ben seviyor muyum onu bilmiyorum? Birbirlerini yaktranlarn tantrmasyla evlilik yoluna giren iki gentiler. Haydar ilk zamanlar ok istekli ve mutluydu. Ama giderek bu durum mutsuzlua dnd. Nianls adeta ryalarda dolayor, onu gece gndz aryor, devaml konumak istiyordu. Her seferinde onu sevdiini sylyordu. Halbuki o ayn hisleri paylamyordu. *** Evlenmek iin ailelerine alan iki farkl gencin sorunu ise kzn ailesinin, damad srf kendi ehirlerinden uzak bir yerden olmas sebebiyle kabul etmemesiydi. Delikanl gen kzn, babasnn Sen doktor ya da mhendis olsaydn bu sorun karmza kmazd. demesiyle yklmt. nk babalar hl kzlarnn mutluluunun statyle mmkn olabileceine inanyordu.

http://ailem.zaman.com.tr
neri ve teklifleriniz iin: ailem@zaman.com.tr

ailem
KISA KISA
Elaml bin-niyt

BiR HADiS

Ameller niyetlere gre deerlendirilir. (Ahmed b.

Hanbel, Msned, 1, 25, 43)

Emel ve ecel denkleminde insan

Efendimiz (sas) birgn yere ubukla, kare biiminde bir ekil izdi. Sonra, bunun ortasna bir hat ekti, onun dnda da bir hat izdi. Sonra bu hattn ortasndan itibaren bu ortadaki hatta istinad eden bir ksm kk izgiler att. Resulullah (sas) bu izdiklerini yle aklad: u izgi insandr. u onu saran kare izgisi de eceldir. u dar uzanan izgi de onun emelidir. (Bu emel izgisini kesen) u kk izgiler de musibetlerdir. Bu musibet oku yolunu ararak insana demese bile, dier biri deer. Bu da demezse ecel oku deer! (Buhari, Rikak 3) Resulullah (sas) omuzumdan tuttu ve: Sen dnyada bir garib veya bir yolcu gibi ol buyurdu. bnu mer (radyallahu anh) hazretleri yle diyordu: Akama erdin mi, sabah bekleme, sabaha erdin mi akam bekleme. Salkl olduun srada hastalk halin iin hazrlk yap. Hayatta iken de lm iin hazrlk yap. (Buhari, Rikak 2, ayrca: (Tirmizinin rivayetinde, yolcu gibi ol sznden sonra u ziyade var: Kendini kabir ehlinden added.) Resulullah (sas) elindeki iki akl(dan birini yakna, dierini uzaa) atarak: u ve u neye delalet ediyor biliyor musunuz? dedi. Cemaat: Allah ve Resul daha iyi bilir dediler. Buyurdu ki: u (uzaa den) emeldir, bu (yakna den) de eceldir. (Kii emeline ulamak iin gayret ederken ulamadan lverir). (Tirmizi, Emsal 7)
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 4

Eb Hureyre ve kyamad annesi

Eb Hureyre (ra) yle anlatyor: Mrike olan annemi slma aryordum. Bir gn yine byle davetimi yenilediimde Peygamber Efendimiz hakknda holanmadm eyler syledi. Allah Reslnn yanna geldim, alyordum. Y Reslallah dedim, annemi slma davet ediyordum; yanamyordu. Bugn de davet ettim. Senin aleyhinde holanmadm eyler syledi. Allaha dua et, Eb Hureyrenin annesine hidyet versin. dedim. Allah Resul de, - Allahm! Eb Hureyrenin anasn hidyete erdir, diye dua buyurdu. Sevinerek dar ktm. Eve varp kapya yaklanca, baktm kap kapal. Annem ayak seslerimi duymutu. Eb Hureyre, yerinde dur dedi. Biraz sonra annem elbisesini giymi, ban da rtm olarak kapy at ve: Eb Hureyre, ehdet ediyorum ki Allahtan baka ibadete lyk bir ilh yoktur. ehdet ediyorum ki Muhammed, Allahn elisidir. dedi. Koarak Peygamberimizin yanna vardm. Daha nce kederimden aladm gibi sevincimden alyordum. Mjde, Y Raslallah, Allah duan kabul etti; Eb Hureyrenin annesini slma hidyet buyurdu. dedim. Sonra, Y Raslallah, Allaha dua et de, beni ve annemi, erkekkadn btn mminlere sevdirsin. ricasnda bulundum. O da: lh! Bu kulcazn ve anasn erkek-kadn her mmine sevdir. diye dua buyurdu. te, bunun iin adm duyan erkek-kadn her mmin beni sever. (Kandehlev, Hayatus-Sahabe, 1/175-176)

ailem
KISA KISA

Kanaat, ne byk zenginliktir!

Resulullah (sas) buyurdular ki: Sizden kim nefsinden emin, bedeni shhatli ve gnlk yiyecei de mevcut ise sanki dnyalar onun olmutur. (Tirmizi, Zhd 34, (2347) Resulullah (sas) buyurdular ki: Ademolunun u ey dnda (temel) hakk yoktur, ikamet edecei bir ev, bedenini rtecei bir elbise, katksz bir ekmek ve su. (Tirmizi, Zhd 30) Resulullah (sas) buyurdular ki: slam hidayeti nasip edilen ve yeterli miktarda maieti olup, buna kanaat edene ne mutlu! (Tirmizi, Zhd 35) Ensardan (r.anhm) baz kimseler, Resulullahdan (sas) bir eyler talep ettiler. Aleyhissalat vesselam da istediklerini verdi. Sonra tekrar istediler, o yine istediklerini verdi. Sonra yine istediler, o isteklerini yine verdi. Yannda mevcut olan ey bitmiti; yle buyurdular: Yanmda bir mal olsa, bunu sizden ayr olarak (kendim iin) biriktirecek deilim. Kim iffetli davranr (istemezse), Allah onu iffetli klar.Kim istina gsterirse Allah da onu gani klar. Kim sabrl davranrsa Allah ona sabr verir. Hi kimseye sabrdan daha hayrl ve daha geni bir ihsanda bulunulmamtr. (Buhari, Zekat 50, Rikak 20) Resulullah (sas) buyurdular ki: Sizden biri, mal ve yaratla kendisinden stn olana kaknca, nazarn bir de kendisinden aada olana evirsin. Byle yapmak, Allahn zerinizdeki nimetini, kk grmemeniz iin gereklidir. (Buhari, Rikak 30; Mslim, Zhd 8)

Kk gnahlar bir gn byyp kebair olur!

Resulullah (sas): Size byk gnahlarn (kebair) en byn haber vereyim mi? buyurmu ve bunu kere tekrar etmilerdi. Evet! deyince: Allaha irk komak, anne ve baba haklarna riayetsizlik, cana kymak! buyurdular. Bu srada dayanm durumda idi, yere oturup: Haberiniz olsun! Yalan sz, yalan ahidlik! dedi ve bunu ok tekrar etti. (Buhari, ehadat 10, Edeb 6) Babas (radyallahu anh)ndan anlatyor: Resulullaha (sas) bir adam kebairden sormutu, yle cevap verdiler: Onlar dokuzdur! buyurdular ve saydlar: irk, sihir, insan ldrmek, faiz yemek, yetim mal yemek, savatan kamak, namuslu kadnlara iftirada bulunmak, anne ve babaya hakszlk, kbleniz olan Kbede gnah ilemeyi helal saymak. (Ebu Davud, Vesaya 10)
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 6

Dedim ki: Ey Allahn Resul! Allah nezdinde en byk gnah hangisidir? Seni yaratm olan Allaha e komandr! buyurdular. Sonra hangisidir? dedim. Seninle birlikte yiyecek diye, evladn ldrmendir! buyurdular. Ben yine: Sonra hangisidir? dedim. Zina etmendir! buyurdular. (Buhari, Tefsir, Bakara 3, Furkan 3, Edeb 20) Resulullah (sas) Kiinin anne ve babasna svmesi byk gnahlardandr buyurmulard. Orada bulunanlar: Hi kii anne ve babasna sver mi? dediler. Evet! Kii, bir bakasnn babasna sver, o da babasna sver; annesine sver, o da bunun annesine sver! buyurdular. (Buhari, Edeb 4; Mslim, man 146)

N E D E M R i T ! i B M i i L Z i E B R T i E T i HAS NU B

O Z i B

u llah dualla buyur s ( lah llem) k a- ulu Res hi vese edden in odu s aley i: Ha o, ate - yiyip k t k r ou n la ha. a kur u tn bu n b n -vey . (E ibi, nu ttii g ketir t e tk r yer b 52) e a l yr ud, Ed v Da

lar rdu u y in ) bu (sas metler h a l i m astal ulul Res ize esk ime) h d ve S e d ki: m-i ka Bu, has dr. Bi e (m et etti: kazyc en sa yur u b k y u ) d sira dur. B c der dini (sas i kii ta y h z a b ik ll bu iz; kaz rum. O kudret ulu : u eye g io s e i B s R lesin demiy efsimi lcelale ar k i kim ildir : r l N - Z u z . r d an ka cd t de ah sine y n Za izler im mezz a a n d k c a i z ke n d i k t k u s t e , e h m gir ike de etm llahn metle ak aelin n ederi nnete ed k A b e i i t c , em ike ri sevm nz. i h bunu ikme y i z i i d zs in ed ver en ve eten h eri de etm . Birbir i olma yardm r d i z e m i e t r D m e sin da vere an e vmey se. ev e im inizi se haber am sna bi kim ndisin a sard d i el yi ir s a h h n ke a k y o l e . Birb acak e nzda s mizi, s h a l r a l m i Al ki al c o mi: Ar n. (T i m engin 5) ) r i d z yim nlat me 57 en , lm 1 g a d y y e f i ya ul-K har t (Bu Sfa

FOTORAF: REUTERS

ailem
DOSTLUK

Lisede ayn sray yllarca paylatlar, mezuniyetle birlikte helalleip ayrldlar ve yollar bir daha kesimedi. Bir dahaki bulumalar 12 bin km tede, souklar ve stepler lkesinde oldu!
BRAHM ASALIOLU

15 YIL SONRA Moolistanda bulutular

rturul Kk, 10 yl nce Moolistan yollarna den ilk neferlerden. Trkiyede Arap dili ve edebiyat blmn bitirdikten sonra onun ksmetine Moolistan km. Moolistann yerini renmek iin saatlerce dnya haritas arayan Erturul Kk, Dnmemek zere oralara gidin! dualaryla yola km. Moolistanda da ngilizce retmenlii blmn bitiren Kk, halen Trkiyeden 12 bin kilometre uzaktaki Mool-Trk okullarnda grev yapyor. Evlendikten sonra Moolistana ailesini de gtren Kk, iki ocuunu klar 7 ay sren ve -40 derece souklarn ok normal olduu Cengiz Han diyarnda bytyor. Biz Erturul hocay 19-21 Mays 2006 tarihlerinde yeleri MoolTrk okullarnn sponsoru olan Keiren adamlar Dernei ve Keiren Samanyolu kolejlerinin dzenledii Moolistan gezisinde tandk. Trk insannn gzel hasletlerinin anlatlmayp okullarda grevli retmen, belletmen ve idareciler tarafndan yaand bir yer olan Moolistanda Mool-Trk okullarnn mezuniyet trenlerine katldk. Yl8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 8

larca bu okullara maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen ve dnte desteklerini artrarak devam ettirme karar alan iadamlar, Budist Mool rencilere verilen eitim nedeniyle duygulu gnler geiriyor. Bir Mool rencinin Efendim arksn byk bir itenlikle seslendirmesi, ocuklarn Trkiyede okutan 50 yalarnda bir bayan Moolun tm samimiyetiyle Gllerin Efendisini sylemesi, Mool rencilerin Trke arklar ve stiklal Marn Trk rencilerden farksz bir ekilde dile getirmesi, herkesin gzlerini yaartyor. Mool rencileri seven, evlerine konuk olan iadamlar, grdkleri ilgi ve yaadklaryla, bugne kadarki hizmetlerinin bir yerde karln gryor. Moolistanda asker erkan dahil tm devlet yneticileri Trk okullarnn baarlarn alklyor. Mool-Rus okulu mdiresinin bile bizzat gelerek iadamlarna teekkr etmesi, Trk okullarnn kendi okulundan daha gzel eitim verdiini sylemesi, bu okullara olan takdiri gsteriyor. Bakent Ulan Batordaki okulun mezuniyet treninde ise olduka

ki lise arkada, Samanyolu Cemal amaz Liseleri Bamdr Yardmcs Hanifi Davarc (solda) ile Ulan Bator Mool-Trk Lisesi ngilizce retmeni Erturul Kk (gzlkl) 15 yl sonra Moolistanda bulutu.

ilgin bir olay yayoruz. Trende Mool kyafetleri giyerek sunuculuk yapan Erturul Kk retmeni meer iimizden tanyan biri varm. 150 kiilik heyetimizden Hanifi Davarc, Erturul hocay sahnede grnce aryor. Ben bu sunucuyu bir yerden hatrlyorum. diye dakikalarca dnen Davarc, yannda oturan ve 6 yldr Moolistanda bulunan yine ngilizce retmeni Hasan Aydna soruyor; Sunucunun ismi Erturul mu? diye. Hanifi Davarc bir sre daha dndkten sonra soyad da zkk m yoksa? diye sorarken Mool rencilerin enfes gsterileri devam ediyor. Hasan hocann zkk deil Kk demesi zerine Hanifi Beyin gzleri yaaryor. nk karsndaki Mool kyafetleri iinde Moolca ark syleyen ve sunuculuk yapan kii, liseden snf arkada. Mersin mam Hatip Lisesinde bazen yan yana sralarda 4 yl okuyan iki arkada 15 yl sonra ilk kez Moolistanda karlayor. Hanifi Bey, Erturul hocay ta-

nyor; ama sunucunun sahneye verilen k nedeniyle seyircileri seebilmesi zor. Davarc, mezuniyet sevinci yaayan rencilerin dakikalarca Erturul hocann etrafndan ayrlmamas ve otobslerin hareket edecek olmas nedeniyle bu isteini ertesi gne brakmak zorunda kalyor. Ertesi gn lkenin ikinci byk kenti Darhandaki Mool-Trk Lisesinin yenilenen binasnn al ve mezuniyet treni var. Hasan Aydn ise hemen o akam Erturul hocay arayarak Sana byk bir srprizim var, mutlaka Darhana gel. diyerek meraklandryor.

Dnya o kadar kk ki!

Darhanda iki arkadan bulumas ise ok duygusal geiyor. Birbirine sarlan ve gzyalarn tutamayan iki arkada, gezi boyunca iadamlarn da duygulandryor. 3 saat sren otobs yolculuunda da srekli olarak eski gnlerini yd eden iki arkadan, otobs gece saat 3te otele vardnda bile sohbetleri devam ediyordu.
ailem 9 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

FOTORAF: BRAHM ASALIOLU

ailem
RNEK AHSYETLER

Abdullah bin mer, Resulullah bir ztt. Dindar klelerini hemen zd ederdi. Onlar seni aldatyorlar! diyenlere de, Biz Hak ile aldatlmaya razyz! diye cevap verirdi.
AHMED AHN

Abdullah bin mer (ra):

Biz Hak ile aldatlmaya razyz

dalet timsali byk halife Hazreti merin (ra) dokuz evldndan en mehuru olan Abdullah, babasyla birlikte Mekkede slmla ereflenmi, daha sonra kk yana ramen Medineye hicret etmitir. Bedir, Uhud hari tm gazlara katlmtr. Hazreti Abdullah, gen yatan itibaren snnete byk bir dikkat ve titizlikle sarlm, ayn dikkat ve titizlikle de bidat ve hurafelerden kanmtr. Kendisine Reslullah o derece rnek edinmitir ki, Reslullah gibi yrmeye, Onun gibi yaamaya Onun tavr ve hareketlerini aynen tatbik etmeye balamtr. Hatta, Reslullahdan sonraki hayatnda Reslullahn dibinde namaz kld aacn altnda o da namaz klm, nerede oturmusa orada oturmu, nerede hzl yrmse orada hzl yryerek snneti ak derecesinde aynen takip etmeye gayret etmitir. l-i mrn Sresindeki, Malnzn en iyisini Allah (cc) iin vermedike imann keml noktasnda olamazsnz. mealindeki
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 10

yete gnlden balanm, kendine en cazip ve sevimli gelen malndan muhtalara vermeye ve Allah yolunda infk etmeye nefsini iyice altrmtr. En kymetli kle ve cariyelerini din hayat tam yaayp ibadetini eksiksiz ifa etmeye gayret eder grnce, hemen hrriyetine kavuturur, serbest brakrd. Bu detini bilenler, namaza ynelip, mescide devama balamlar, akabinde de serbest braklmlard. evresinden kendini ikaz edenler, Ey Abdullah, haberin ola ki, bunlar serbest braklmak iin mescide devam edip, ibadette bulunuyorlar. Yni seni aldatyorlar. demiler, ancak Hazreti Abdullah, Biz Hak ile aldatlmaya razyz! diye cevap vermitir. Bilmeden aldanmay ahmaklk sayan limler, bilerek aldanmay fazilet ve feragat saymlardr. Nitekim onun bu tutumundan nice yanl dnceliler insafa gelip, slmiyeti gnlden yaamaya balamlardr.

ailem
RNEK AHSYETLER

Zalim Haccaca hakk haykrd

O, zalim Haccaca kar da hakk sylemekten ekinmemitir. Zamann Halifesi Abdlmelik, kendi adam olan Haccac ikaz etmi, bni mere itaat et, onun peinden git. demitir. Haccac ise, bundan rahatsz olmu, her frsatta onu bertaraf etmenin plann kurmutur. Bir defasnda Haccac, cuma hutbesini son derece uzatm, ikindi namaz vakti yaklamt. Cemaat iinden sesini ykselten Abdullah, Ey Haccac, gne seni beklemez. diyerek vaktin getiini im etmiti. Gazaba gelen Haccac ise, imdi senin boynunu vuracam geliyor, ne karyorsun? demi. Haccacn bunca zulm ve fskna ramen onun arkasnda cemaat olup namaz klan Abdullah, gnahkr immn arkasnda namaz klmann caiz olduuna delil tekil edecek uygulamada bulunmu, bu husustaki hadslere de fiilen aklk getirmitir. Hazreti Abdullah 2630 hads rivayet etmi, Buhari ve Mslimde 280i zikredilmitir. Kendisinin hzn kesen bir messir zt olarak grd Abdullah bir trl bertaraf edemeyen Haccac, nihayet bir hile dnerek onu tatbik safhasna koymu; mzrann ucundaki demire zehir srdrm, hac izdiham srasnda da bu ucu zehirli mzra Abdullahn aya zerine saplatarak zehirlenip ehdetine sebep olmutur.
FOTORAF: AP

Abdullah bin mer, zalim Haccacn zehirli mzrayla ehit edilmitir.

Allahm bana Cennetini nasip et!

Hicri 73teki ehdetinin ardndan Haccac da gnden gne itibrndan dm, shhati ktlemeye balamtr. Abdullah bin merin ehl-i cennet, olduuna dir rivayetlerden birini mam- ab yle bir hdiseyle ifade eder: Bir gn Kabenin yaknnda Abdullah bin mer, Abdullah bin Zbeyir, Musab bin Zbeyir ve Abdlmelik bin Mervan oturmular konuuyorlarm. lerinden biri demi ki: u mukaddes yerde oturuyoruz. Kalkp Kbeyi tavaf edelim, bu esnada Allahtan ne isteyeceksek isteyelim. Ola ki, Rabbimiz duamz kabl eder. Hicrette en nce dnyaya gelen olduundan ilk duay Abdullah bin Zbeyir yapm; Ya Rab, beni Hicaza hakim yapmadan ldrme. demi. Bundan sonra kardei Musaba sra gelmi, o da; Y Rab, beni Iraka hkim klp, Hazreti Hseyinin kz Skeyneyi nasip etmeden ldrme. demi. Abdlmelik de, Y Rab, kimsenin ayaklanmayaca bir hilfet hkimiyeti nasip eyle bana. diye yalvarm. Sra Abdullah bin mere gelince, ellerini ap da yle dua etmi: Y Rab, ben bunlarn istedikleri hizmetlerden hibirine talip deilim. Beni cennete lyk amel ilemedike huzuruna alma! ab, yle devam ediyor: Vallahi bu gzlerim bunlarn hepsini de grd. Her biri istediine aka nail oldu. Sadece Abdullah duruyor imdi. phem kalmad ki, o da ehl-i cennettir.
ailem 11 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

OOKULU O
an ne ba ba
FOTORAF: AP

DERS-14

OCUKLA OLUMLU iLiKi

GELiTiRME YNTEMLERi

Psikolog Yasemin Yaln Aktosun

er ebeveyn, ocuu ile olum- fnda kendisine hediye verene lu ilikiler gelitirmek arzu- de yaknlaabilir. Fakat bu ilisu iindedir. Ve bu nedenle birta- kilerin olumlu olaca anlamna km davranlara bavurur. Fa- gelmez. Bu duruma maruz kakat bu amala yapt davran- lan ocuklarn yani kendilerine lar kimi zaman ebeveyni amac- srekli bir eyler alnarak mutna ulatrmaz. Hatta daha kt lu edilmeye allan ocuklarn sonularla ba baa brakr. ise zamanla doyumsuz olduklayle ki; mesela ebeveyn ocu- rn ve mutlu olmakta ok zorunu mutlu edebilme uruna ha- landklarn grrz. Yine bu yr kelimesini hayatndan kar- durumda da ebeveyn zamanla otarak ocuuna yakcuunu mutlu edelar; yani ocuubilme adna ne yaocukla olumlu pacan bilemedii nun tm isteklerine evet der. Ama bir ilikiler gelitire- iin aradaki iliki sre sonra bu ocudeforme olabilir. bilmenin yolu un, otokontrol olocukla olumlu mayan disipline kesinlikle ocua ilikiler gelitirebiledilmemi bir halde menin yolu kesinliksrekli bir eyler le ocua srekli ebeveynin karsna ktna ahit olubir eyler almak vealmak veya her ruz. Balangta bu ya her dediine dediine evet durum ok fazla soevet demek deil. run gibi grnmez, demek deil. Bu Bu yntem geici fakat ocuk byolarak ie yaryor yntem geici dke snrn bilgibi grnse bile zamemesi ve her isteolarak ie yaryor manla gerek ocukdiini yapmak isteta ve gerekse ocukgibi grnse bile la ebeveyn aramesi ebeveyni zorsndaki ilikide solar, aradaki ilikiyi zamanla gerek runlar oluturabilir. bozarcasna tartocukta ve gerekse ocukla iletiimmalara neden olur. Grld gibi araocukla ebeveyn in pf noktalarn; empati kurmak yani daki ilikinin iyi olarasndaki iliki- kendimizi onun yemas iin balatlan ocuun her istede sorunlar olu- rine koyabilmek, karlkl sayg oludiine evet deme turabilir. giriimi ilikiyi zaturabilmek, her eye manla ok daha ramen onu sevmek fazla ktletirdii gibi davran- ve bu sevgiyi ona hissettirmek sal anlamda problemli bir ocu- oluturur. Ayrca ocukla hoa un var olmasna sebep olabilir. vakit geirmek iin ona zel zaYine bunun gibi birok yeti- man ayrmak, ona deer vermek kin, ocuklara aldklar hediye- ve sknt ve sevinlerini paylalerle yanamaya alr. Hediye mak da nemli balklar olutuher ocuu memnun eder. Hedi- rur. nmzdeki haftalarda bu yeyi alan ocuk belki o sre zar- konular ayr ayr ele alacaz:
ailem 13 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

FOTORAF: REUTERS

hatszlk verici olduunu fark edeEmpati sempatiyi dourur. Gerekcektir. Evet bir dnsenize meseten de ebeveyn empati kurabilirse la einiz sizi yakn bile olsa bir taocuuyla ilikileri pozitif olacaktr. n grubunun yannda yeriyor. Ne Empati, bireyin kendisini karsnhisseder ve einiz hakknda ne ddakinin yerine koyabilmesi anlamnrdnz? ocuunuzun hissena gelir. Kendisini karsndaki muEmpati, ocuun decei veya dnecei de bundan hatabn yerine koyabilen birey ise anlalabilmesi, ok farkl olmayacaktr. Yine ok kendisine nasl davranlmasn istikarlatm hatal davranlaryorsa yle davranacaktr. Bu da yakendisine doru dan biri ocua sklkla hatalarn anmas muhtemel sorunlar en aza davranlabilmesi uyar mahiyetinde hatrlatmak indirir. Ebeveynlerin de bu kural iin gereklidir. yanlldr. Oysa ebeveyn ocukendilerine dstur edinmeleri oa sk sk uyar gnderdii halde cuklar ile kuracaklar ilikinin pozitif olabilmesi iin olduka nemlidir. Ebeveyn o- ocuk ou zaman bu hatal davran terk etcuun herhangi bir davran karsnda kendisi- mez. Bu davran yalan syleme davran da ne u soruyu yneltebilmelidir: Bu durumda ba- olabilir, eyalarn toparlamama davran da na nasl davranlmasn isterdim? Bu sorunun vs. yine bu durumda da ebeveyn kendisini ocevabn objektif bir biimde verebildikten sonra cuunun yerine koyup u ekilde dnebilir: ocuuna yaklaan bir ebeveyn ocuun rahatsz Mesela eim bana srekli kt yemek yaptolmayaca ve dolaysyla negatif etkilenmeyecei m syleyerek uyarrsa houma gider mi ve eidavran semi ve uygulam olacaktr. Mesela min bu yaklam bende ne gibi bir etki olutubirok ebeveyn, ocuunun negatif zelliklerini, rur? Yoksa yemekleri gzel yaptmda bunu ikayet babnda kendisine yakn hissettii birile- vurgularsa m gzel yemek yapma arzum artar? rine anlatr. Aslnda bu ekildeki bir davran Ebeveyn empati kurarak bunun muhasebesini hem ocuktaki olumsuz davran zmlemeye- yapabilirse ocuunu da uyarlarla bomak yecek ve hem de ocukla ebeveyn arasndaki ba rine tevik edecek ve daha baarl klacaktr. zayflatacaktr. Ebeveyn bu ekilde ocuunun Ebeveyn, u an bu pozisyonda ocuum negatif zelliklerini toplum iinde anlatmak yeri- deil de ben olsaydm bana nasl davranlne empati kurabilirse bu davrann ne kadar ra- masn isterdim? diye dnebilmelidir.
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 14

Empati kurun

Ne kadar veflsnz?

Vefa, Vef, dost ikliminde

FOTORAF: REUTERS

ailem
VEFA DUYGUSU

nsan vefa duygusuyla emniyet ve itimada liyakat kazanr, madden ve manen ykselebilir. Bir aile, vefa duygusu zerine kurulmu ise devam edebilir, bir millet ve medeniyet bu yce duygu ile ancak faziletli iklimlere eriebilir.
YUSUF ALATA efa hissi, duyguda, dncede, tasavvurda ayn eyleri paylaanlarn etrafnda efil efil eser. Kinler, nefretler, kskanlklar ise onu bir an olsun iflah etmez, yok eder. Vefay, insann, gnlyle btnlemesi eklinde tarif edenler de vardr. Dorusu, kalb ve ruh hayat olmayanlarda vefadan bahsetmek bir hayli zordur. Konuurken doru beyanda bulunma, verdii szlerde, ettii yeminlerde vefal olma gnl hayatnn temizliine baldr. Kendini yalan ve aldatmadan kurtaramayan; her an verdii sz ve yeminlere muhalif hareket eden ve yklendii mesuliyetlerin arln hissetmeyen ikiyzl ve mra tiplerin gnl hayatlar olabileceine ihtimal vermek, sadece bir aldanmlktr. Bylelerinden vefa beklemek ise tamamen safdernluktur. nsan, vefa duygusuyla emniyet ve itimada liyakat kazanr madden ve manen ykselir. Bir aile, vefa duygusu zerine kurulmu ise devam edebilir, bir millet bu yce duygu ile faziletlere erebilir. Bir devlet, kendi milletine kar ancak bu duygu ile itibarn koruyabilir. Vefa dncesinin yitirildii bir lkede, ne olgun insandan, ne huzur soluklanan yuvadan, ne de istikrarl ve gvenilir bir devletten bahsetmek mmkndr. Byle bir lkede insanlar birbirlerine kar kukulu; aileler kendi iinde huzursuz, devlet halkna kar korkular bidesi ve her ey birbirine kar yabancdr.

yetien gllerdendir

ailem
VEFA DUYGUSU

Huzurun iksiri vefa hissidir

Vefa duygusu, bireylerin birbiriyle kaynap btnlemesini temin eder. Vefa sayesinde ayr ayr paralar bir araya gelerek birlie ular. Vefa duygusu sonsuzluk ve hesap duygusuyla birleince telerden gelen tayflar, kitlelerin yolunu aydnlatr ve toplumun nn kesen btn tkanklklar aar. Elverir ki o toplum, vefa duygusuyla olgunlam ve onun kenetleyici kollarna kendini teslim etmi olsun. Bir dnceye gnl m verdin; bir ideale mi balandn; varp biriyle dostluk mu kurdun, gel! Fakat vefal ol! Zira Hakk katnda da halk katnda da en ok itibar gren vefa ve vefallardr. Btn ykselenlerin hasenat defterleri, vefa ile kapanp vefa ile mhrlendi. Btn yolda kalmlar ise vefaszlk damgasn yedi, onunla damgaland. Evet, zerlerine aldklar mkellefiyetleri, iki adm teye gtrmeden vefaszlk edip bir kenara ekilenler, zillet ve hakaret damgasn yiyerek aalarn aasna itildiler. Merhum stiklal airimiz yaad dnemde slama yaplan vefaszlklar yle tarif ediyordu:

Vefa ne demek?
Vefa, Arapa bir kelime olup szlklerde, szn yerine getirme, sznde durma, borcunu deme; sevgi, dostluk ve ballkta sebat; yetme, yetime (rn.: mr vefa etmedi.) gibi anlamlarda kullanlmtr.

Ne tyler rperir, ya Rab! Ne korkun inklb olmu: Ne din kalm, ne iman, din harb imn serb olmu.
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 18

FOTORAF: TUBA ZDEN

ailem
VEFA DUYGUSU
T BAYHAN FOTORAF: KRA

Cenab- Allah, (cc) biz kullarna kar ok vefaldr. Allahn (cc) kullarna kar olan vefas, kullarna yardm etmesi, dualarna karlk vermesi, onlara zel ikramda ve ltuflarda bulunmas demektir. Allahn bir ismi de el-Vfdir ki bu anlattmz manalar iine almaktadr. Allahn cmert kullarna kar, harcadklarndan daha fazlasn vermesi Onun bir vefasdr. Rabbimizin, Efendimize (sas) zel ikramlarda bulunmas, ona efaat haklar vermesi de yine Allahn bir vefasdr. Allah; ihlas, istikmet, sabr, oru, tevekkl, tvbe ve zikir gibi deerlerle hayatn ihya eden kullarn da eli bo brakmaz, onlara kar da vefa ile mukabelede bulunur. Ayrca hastala uram, zulme maruz kalm, ehadet mertebesini kazanm olanlara kar da ok vefal davranr. Mevzu ile ilgili olarak, Hz. Enes (ra) yle bir kuts hadis rivayet etmektedir: Ben Reslullah yle buyururken dinledim: Allah Teal, Ey demolu! Sen

Rabbimiz (cc) vefal olan sever

Bana dua ettiin ve Benden affn umduun srece, ilediin gnahlar ne kadar ok olursa olsun onlarn byklne bakmadan seni balarm. Ey demolu! Gnahlarn gkleri dolduracak kadar olsa, sen Benden balanman dilersen, gnahlarn affederim. Ey demolu! Sen yeryzn dolduracak kadar gnahla huzuruma gelsen, fakat bana hibir eyi ortak tutmam, irke bulamam olsan, Ben de seni yeryz dolusu mafiretle karlarm. buyurmutur. ( Tirmizi, Daavt 98) Kul, Rabbine dua ettii, Ona irk komad, Ondan baka hibir g ve mercie eyvallah etmedii ve gnahna ramen affedilmesini umduu srece, iledii gnahlar ne kadar ok olursa olsun, Rabbimiz onlar balayacan bildiriyor. yle ise, u hususu hi akldan karmamak gerekmektedir: Dua edeceiz; ama bunun yannda balayc bir Rabbimizin olduunu dnp, midimizi hi yitirmeyeceiz.
ailem 19 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

efaat hakk ve salavtlar

Rabbimizin Efendimize vefasnn bir rnei de Maher gn Ona efaat hakk tanmasdr. Ayrca, Efendimize (sas) yolladmz salt selmlarn kendisine ulatrlmas, Onun memnun edilmesi de Rabbimizin en byk vefasndandr.

Yce Rabbimizin (cc)

Efendimize vefas
Efendimize (sas) yaplan iltifat, dier peygamberlere yaplanlardan ok farkldr. Efendimizin isminin kelimei tevhidde zikrini mecbur tutmas, Hz. Muhammede ve Onun risaletine iman edilmeden yaplm iman kabul etmemesi en byk vefasdr. Onu nurdan bir helezonun zirvesine karm, Onu peygamberlikle serfirz klm ve Mirac- Ekber ile Onu Ztna muhatap klmtr.
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 20

Cenab- Allah bir yet-i kerimede: Ey Resulm, de ki: Ey insanlar, eer Allah seviyorsanz, Bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. Allah gafurdur, rahimdir. (l-i mran, 3/31) Buyurarak bizlere unu anlatmaktadr: Allah sevmek, insann yaratlnn en yce hedefi, dolaysyla slmn insanlar kendisine doru sevk ettii en yksek gayedir: Eer Allah seviyorsanz, Habbullaha uyacaksnz. Ona uyulmazsa, demek ki Allah sevmiyorsunuz.

ailem
VEFA DUYGUSU

Bir Rahmani vefa tablosu

Enes b. Mlik (ra) yle bir hdise anlatmaktadr: Ben bu mmetin hdisesine hit oldum ki; eer bu hdiseler sriloullar arasnda geseydi, onlarla dier mmetler yaramazlard. Bunlardan biri udur: Biz, Suffede Reslullahn yannda bulunuyorduk. Bir kadn yeni hicret etmi olarak Reslullaha geldi, yannda, bulu ana ermi bir olu vard. Allah Resul kadn kadnlarn yanna, olunu da bizim yanmza yollad. ok gemedi, kadnn olu Medine vebasna yakaland, birka gn hasta yattktan sonra ld. Allahn Resul ocuun gzlerini kapad ve ykanp kefenlenmesini emir buyurdu. Cenazeyi ykayacamz srada Reslullah; - Enes, git annesine haber ver, buyurdu. - Ben de gittim, kadna haber verdim. Kadn geldi, olunun ayak ucunda oturup, ayaklarn eline ald ve: - Allahm! Kendi arzumla Mslman oldum, yz evirip putlar boynumdan kardm. Seni arzulayarak hicret ettim. Beni belaya uratp da putperestleri d eyleme Allahm! Tayamayacam bu yk bana ykleme, diye yalvard. - Vallahi, kadn duasn bitirir bitirmez, olu ayaklarn kprdatt; yzndeki rty at ayaa kalkt. Bu gen, Reslullahn (sas) vefatndan sonra da yaad, hatta annesi de kendisinden nce ld. (Kandehlev, Hayatus Sahabe, IV/292)

Cennet, vefal gnller diyardr

Rabbimiz, insanlar ibadet ediyor, emrettii eyleri uygularken skntlar ekiyor, lyor, ldryor, ikencelerden geiyor diye insanlara cennetine almak mecburiyetinde deildir. Mesela klelik dneminde devletin ya da ahsn elinde kle olan bir insan yapmaya mecbur olduu eyleri yapt iin dllendirilmezdi. nk, kle idi ve hibir sz hakk yoktu. En yenmeyecek ve giyilmeyecekler ona verilir, hibir hrmeti olmazd. Ne kadar baarl olursa olsun. Aynen bunun gibi Rabbimize kar bir kleden farkmz yoktur. Ne amelimize, ne de niyetimize bakarak Ona kar cenneti hak ettiimizi iddia edebiliriz. Cennet, ibadetlerimizin karl deil, Rabbimizin bizzat ltfu, keremi ve sabrl mmin kullarna vefasdr.

Rabbimiz kullarna kar vefaldr

Sabr; ar, ac, tahamml g ve katlanmas zor hdise ve vakalar karsnda diini skp dayanma mnlarna gelmektedir. Yine Hud Sresinde Cenab- Allah, Resulm! Sabret, zira Allah iyi davrananlarn mkfatn zayi etmez. (Hud, 11/115) buyurmaktadr. Bir kutsi hadiste sabredenlerin mkfat yle aklanmaktadr: Eb Hureyreden (ra) rivayet edildiine gre, Reslullah (sas): Allah Tel yle buyurdu: Dnyada sevdii bir dostunu aldm zaman, (sabredip) ecrini Allahtan bekleyen mmin kulumun katmdaki karl cennettir. (Buhr, Rikk 6) Yine Enes bni Mlikin (ra) Efendimizden (sas) rivayet ettii bir kuts hadis ise u ekildedir: Allah Tel buyuruyor ki: Kulumu, iki gzn kr etmekle imtihan ettiim zaman sabrederse, gzlerine karlk olarak cenneti veririm. (Buhr, Merd 7)
ailem 21 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

ailem
VEFA DUYGUSU

Aile fertleri vefakr olmal

Aile; bireylerden olumaktadr. Aile fertlerinin birbirlerine kar sevgi sayg gstermesi gerektii gibi, birbirlerine kar vefal olmalar da gerekmektedir. Aile iinde en nemli konulardan birisi, aile ii srlarn muhafaza edilmesidir. Bu konuyla ilgili olarak u hadis zikredilebilir: Eb Sad el-Hudrden (ra) rivayet edildiine gre Reslullah (sas) yle buyurmaktadr: Kyamet gnnde Allah Tealaya gre en fena insan, karsyla mahremiyetini paylatktan sonra onun srrn ifa eden kimsedir. (Mslim, Nikh 123,124) Bir aileyi ayakta tutan en hassas konu gven duygusudur. Bunun olumas, salamlamas iin gerekli olan en nemli husus, aile ii srlar muhafaza etme, mahremiyetleri bakalarna anlatmamaktr. Elerin gzlerini haramdan saknmalar, birbirlerine emanet ettikleri para vsyi yerinde ve yeteri kadar harcamalar, birbirlerinden habersiz gndemlere sahip olmamalar vefa duygusuyla izah edilebilir.

FOTORAF: KRAT BAYHAN

Anne-babaya vefal olalm

Cenab- Allah, Kuran- Kerimde anne-babaya itaat etmekle ilgili olarak unlar bildirmektedir: Rabbin yle buyurdu: Allahtan bakasna ibadet etmeyin. Anneye ve babaya gzel muamele edin. ayet onlardan her ikisi veya birisi yalanm olarak senin yannda bulunursa, sakn onlara Off! bile deme, onlar azarlama, onlara tatl ve gnl alc szler syle. (sra, 17/23) Allah (cc) nce kendisine ibadet etmeyi, ardndan anababaya itaati emretmitir. Bu gerekten ok manidardr. Ahkaf Sresinde, Biz insana, anne ve babasna gzel muamele etmesini emrettik. Zira annesi onu nice zahmetlerle karnnda tam ve nice glklerle dourmutur. ocuun anne karnnda tanmas ve stten kesilmesi otuz ay srer. Nihayet insan,
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 22

gcn kuvvetini bulup daha sonra krk yana girince Ya Rabbi der, Gerek bana gerek anneme, babama ltfettiin nimetlerine kr yoluna beni sevk et. Senin raz olacan makbul ve gzel i yapmaya beni ynelt ve bana salih, dine bal, makbul nesil nasip eyle! Rabbim! Senin kapna dndm, ben Sana teslim olanlardanm. (Ahkaf, 46/15) denilerek doumdan sonra anne ve baba tarafndan bakma muhta olan insann, ebeveynine gzel muamele etmesi emredilmektedir. Anne-babaya yaplan en kk bir vefa hareketi karlksz kalmayacak; hem bu dnyann, hem de hiretin imr edilmesine vesile olacaktr. nk, Rabbimiz mmin anne-babasnn helalliini alamam kullarna rahmetiyle muamele etmeyecektir.

ailem
VEFA DUYGUSU

Tvbe etmemiz, vefa gereidir

Bir gnahn ilenmesi sonucunda insann tvbe, istifar etmesi gerekmektedir. Hadis-i erifte, gnah ilemi bir insann yaptklarn affettirebilmesi pimanlk iinde bulunmas gerektii ifade edilmitir. nk, gnah ilenerek vefaszlk yaplm, tvbeyle de vefa adna yeni yelkenler almtr.

Sahabe-i kiram vefann ahikasndayd

Mekkeli ve Medineli ilk Mslmanlar vefa konusunda dnya apnda rnek ahsiyetlerdir. Efendimizin can, kan, haysiyeti ve namusunu kendi namuslar gibi grm ve hayatlar pahasna savunmulardr. Ona verdikleri sz gerei vefatnn zerinden 40 yl gemeden Doudan Batya btn dnyay hem madden hem de manen fethetmilerdir. sar yani kendisi iin iyi olan eyi nce Mslman kardei iin istemek ve fedakrlkta bulunmak demek olan fazilet duygusu sahabenin en nemli zellii idi. Mesela, Eb Ubeyde (ra) Uhudun en dehetli sahneleri yaanrken Efendisini brakmam, Onun yzne saplanan miferi iki diini kaybetme bahasna dileriyle karmtr. Onlar, Anam-babam, canm, malm, her eyim sana fed olsun Ya Reslallah(sas) derken bu gerei ifade ediyorlard.

sar hasleti ve vefa

sar, Kurann sahabenin ahsiyetinde vd bir haslettir. Kuran onlar yle vmektedir: Kendileri ihtiya iinde bile olsalar kardelerini kendi nefislerine tercih ederler. (Har: 9) Abdullah ibni mer bu konuda u hatrasn anlatyor: Biri, bir sahabeye hediye olarak bir koyun ba verdi. O sahabe; Benim falan arkadamn daha fazla ihtiyac var, nk ailesi kalabalk ve daha fazla muhta! diyerek koyun ban ona gndermiti. O da nc kii hakknda ayn eyi dnerek ona gndermi, ksaca bu ekilde koyun ba yedi evi dolaarak ilk sahabenin evine geri gelmiti.
ailem 23 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

FOTORAF: REUTERS

Allah (cc) nce kendisine ibadeti, sonra anababaya itaati emretmitir.

ailem
VEFA DUYGUSU

Snnet-i seniyyeye uymak vefadr

Snnet, tutulan yol, tarz anlamlarna geliyor. Biz kimin yolunu ve tarzn devam ettirip uygulayacaz? Dnya hayat bir mayn tarlasndan ya da bir bataklktan gemek gibi zorluklarla dolu, eer doru yerlere basabilirsek, cennete ulaabiliriz. Peki bastmz yerin ya tahta olup olmadn nereden bileceiz? Tabii ki lahi yardmla. Efendimiz (sas), Onun kutlu sahabileri ve onlar izleyen kutlu kervann mbarek yolcular bir admlarn bile boa basmadan bu imtihan baaryla vermiler ve gzerghla ilgili haritay da bata Kuranmz olmak zere bize gayet salkl bir ekilde ulatrmlardr. te vefa duygusuna sahip gerek Mslman, Efendisinin yolundan gider, Onun izini takip eder. Baka yollara sapmaz, bidat denilen yanllklara itibar etmez.

Her insan vefa konusunda ncelikle Rabbine verdii sze sadk olmaldr.

Rabbimize verdiimiz sze vefal olalm

Kuran- Kerimde sznde durma, ahdini yerine getirme ile ilgili bir yet-i kerimede, Ey iman edenler! Balandnz ahitleri yerine getiriniz... (Mide, 5/1) buyurulmaktadr. Bu yetin tefsirinde, Elmall Hamdi Yazr unlar sylemektedir: Ey iman etmi olan mminler, balandnz btn akid (anlama)leri ifa ediniz. Yani ilk nce iman bir akiddir. Ve siz bu akid ile Allaha kar birtakm szlemeler ve akitler yaptnz, balandnz. Sonra kendiliinizden veya kendi aranzda veya btn insanlar arasnda birtakm akitler daha
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 24

yapar balanrsnz. te btn bu akitleri ifa ediniz. Dinin kk, imann hkm, Allahn emri ksaca budur. Bir mmin, ncelikle Rabbimiz ruhlar toplayp da, Ben sizin Rabbiniz deil miyim? dedii zaman, Evet, Rabbimizsin dedii iin o gnk szne sadk olmaldr. Daha sonra insanlara verdii szleri de yerine getirmeli, deilse bo yere sz vermemelidir. Rabbimiz, Verdiiniz sz yerine getirin. nk verilen sz, sorumluluk gerektirir. (sr, 17/34) buyurmutur.
KATKIDA BULUNAN: MUSTAFA AYDIN

Kainatta her ey belli bir boyutta lk la zikir ve tesbihlerini yapmaktadr, maneviyata ak baz ruhlar bu mthi gerein farkndadr. Biz Hakk ve Hakkn gzel isimlerini syleyelim yeter, onu ulatrmak kudreti o kutlu szlerin Sahibine aittir.

Bu ne mazhariyet!

ailem
TEVHD KLM
ABDULLAH AYMAZ yordu. Artk idrarm yapamyordum. Dayanacak bir durumum kalmamt. Bu hli kaldramyordum. Cenab- Hakka, bu vaziyetten beni kurtarmas iin dua ettim. Elhamdlillah bir mddet sonra normal hale dndm. Evet kainatta her ey belli bir boyutta lk la zikir ve tesbihlerini yapmaktadrlar, maneviyata ak baz ruhlar bu mthi gerein farkndadrlar. Her ey, Allahn Rububiyetine kar byle bir ubdiyetle mukabele ederken kainatta en byk ltuflara mazhar ve ahsen-i takvim zerine yaratlm olan insanlarn da ubudiyetlerini btn kainata ilan etmek iin nce ezan okuyarak Hak Tealann tek ve yokta lah olduunu cihana duyurmalar gerekiyor. Onun iin en gzel ilan vastas da ezanda geen mbarek kelimelerdir. Onlar iten, derinden okuyanlar yani ihlsl mezzinler, mkafat olarak hirette herkesten uzun boylu olacaklardr. Onun iin imkn olan her yerde Ezan- Muhammedyi iten ve derinden okumalyz... Onun sesini duyan eytanlarn, ezan sesini iitmeyecek kadar uzaklara katklar rivayet edilmektedir. Onun sinsi vesveselerinden kurtulan baz gnller de ezan sesiyle mest olmaktadrlar. Belki biz lfet ve nsiyet iinde baz eylerin farknda deiliz; ama ilk defa ezan sesi duyan temiz ftratlar bizden ok farkl eyler hissetmektedirler. Bu stunlarda daha nceleri de bu mevzu ile ilgili pek ok olmu olay sizlere naklettim. Hz. brahimin Mekke vdisinde etrafnda kimseler yokken kp bir ezan okuyarak insanlar Kabeye davet ettii gibi bizim de ayn niyet ve dnce ile ezanlarmz derinden okumaya devam etmemiz gerekiyor. Bu bir uur meselesi... Cenab- Hak bizi gaflet iinde bulunmaktan muhafaza eylesin.
ailem 27 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

anadal bir gen kendi aratrma ve gayretleriyle slmiyeti tanm ve stanbula gezmeye gelmiti. amlcada dindar bir aileye misafir olmutu. Tepede bulunan evden Boaz Kprs btn gzelliiyle temaa ediliyordu. Birden yats ezan en yakn camiden okunmaya balad. Arkasndan da btn camilerden o lht gzellik kulaklardan kalplere akmaya balarken Kanadal gen de alamaya balad. Biz ite bu gzelliklerden mahrumuz... Allahm beni, alp getirerek manev haz ve lezzetlerin iine koydun, ne kadar kretsem azdr. diyordu. Odada bulunan herkes de alamaya balad... Aslnda yerler ve gkler, Yaradan Rabblleminin Rububiyetine kar btn mahlkat, ubudiyetle mukabele etmektedir. Yani gklerde ve yerde her ey lk la kendi dilleriyle Allah zikir ve tesbih etmektedir. Efendimiz (sas) yerden bir avu akl tan avucuna alarak, tesbihlerini orada bulunan sahabelerine iittirmitir. Kuran- Kerim dizi dizi havada uup giden kularn dua ve tesbihlerini bildiklerini ifade etmektedir. (Nur Sresi, 41. yet) Bnyan-Burhaniyede yirmi sene nce ziyaretine gittiimiz mbarek bir zat demiti ki: Mridimiz vefat edince ortada kalmtm. Bir gn aa mahallenin hayvan pazarnda bir yabanc dikkatimi ekmiti. Onu evime yemee davet ettim. Kendisi Erzurumlu Efe Hazretlerinin mensuplarndan imi. Onun telkinleriyle Alvara gidip Hazrete intisap ettim. Bende bir anda bir inkiaf oldu. Tarlada ift srerken, bazen kendimi orada buluyorum; bazen de Efe Hazretlerini yanmda gryorum... Sonra birden eyann tesbihatn iitmeye baladm. Her ey zikredi-

Zaman Gazetesi 34194 Yenibosna/stanbul

ailem
DR. CAN

dr.can@zaman.com.tr

Dr. Candan Canlarna

Sevgili Akyzm, Zalimlerin hrltsyla rperen bir dnyada yayorum. Her yanda kaba kuvvetin saygsz lklar. Aldatmak ve kandrmak aklllk saylyor. yerimde madur ediliyorum. Haklarm gasp ediliyor. Kzm Slann helal lokmasnda zorlanyorum. diyorsun. Sana cevap vermek hem kolay hem ok zor. Kt ve kalem her insann elinde mevcut. nemli olan yazmak deil yaamak. Sana senin szlerinle cevap vereyim: Hayatn amac BLG deil TATBKTR. En stn mcadele Zalim ve Adaletsiz idareciye Hakk sylemektir. Problemin stne yrmeyen insan, KARANLIKTA ARKI SYLEYEN gibi, bir gizli KORKU ve KAIIN iindedir. ok sorunla karlaan insan TECRBEL NSANDIR. Sorunlardan kamak deil KAMAMAK esastr. SAVATA EN OK YARALANANLAR, CEPHEDEN KAANLARDIR. Bir problemin zmnde grev alamayanlar o problemin bir paras olurlar. stikrar iin azim ve irade, onun iin de SABIR ve KARARLILIK gerekiyor. Sevgili AKYZ Sla yavrumuzun gzlerinden

zmir Balovadan MCRM karde: Mbarek yengem ahirete yolculuk etmi. ocuklarsa kendini kurtarmlar. Sen de BR TRL BIRAKAMIYORUM dediin alkanlklarn iin: Bana kurbanda gelen bir cep mesajn benimle birlikte oku istersen; BU HAYAT VE DNYA BZ KOVMADAN EVVEL VE HAYD DIARI DEMEDEN, BZ OLGUNLUKLA VE ONURUMUZLA HOA KAL DEYP, ZZETMZLE BU FAN ZEVKLERMZ BIRAKMALIYIZ. Zaten onlarda da daimi bir ACI mevcut deil mi?

Almanyadan 23 yandaki UMUTSUZ kzma; Nianlmla aramzda dalar var, pimanm diyorsun. Da daa kavumaz; ama kalbinizde sevgi ve inan olursa kalp kalbe kavuur kzm. Nianllk anlama dnemidir. Aranzda dalar olacak elbet, ARANIZDAN SU SIZMIYOR olacak deil ya. Baka dnyalarn insansnz belki, o siyaha, sen de beyaza brnmsnz. Ak insan renk kr yapar. Arada (siyahtan-beyaza) onlarca renk var. Bir yerlerde buluabilirsiniz. Yaam gzelletiren zaten farkl olmamzdr. 5 kardein hatta ikizlerin hepsi, 5 parman hepsi farkl. Prizle fi de tam zt. Ama elektrik ve k o zaman oluur. Hepimizin istek, ihtiya ve beklentilerimiz farkl. Ama yol (dua) ve kap (Yaratc) hep ayn. Umarm ki yaamnn renklerini aranzdaki kontrastla semalara srer, gvercinler gibi yldzlarda yuva kurarsnz. Olmad, nian uzatn, sre tanyn, uzatmalar deerlendirin. O da olmad EL SIKIIP Hayatta baarlar dileyin
ailem 28

8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

FOTORAF: MEHMET KAMAN

ailem
DR. CAN

Ksa ksa cevaplar

1) Sayn Bayan Azzem (soyad yok). Gzel kzm. nan dolu mektubunu aldm. Anneciine rahmet eylesin Allah. Yaasa seninle gurur duyard. (ansszlklarla dolu bir hayat) dediin yaamnda ciddi inanlarn seni kurtarm. Mektubuna cevap yazdm. Verdiin adrese postaladm. Belki de soyadn olmad iin (ADRESTE TANINMIYOR) diye iade geldi. Allaha emanetsin. Sabrlar, baarlar, mutluluklar dilerim. 2) Sevgili Canan Mannheim-ALMANYA Kalbinin aclarn paylamak isteyiin, iirin ve kar taneleri ile gelen melekleri anlatn beni ok duygulandrd. Cevaben daktilo ile dolu dolu bir A4 sayfas yazdm. Ancak mektubun iade oldu. Almanca bir eyler yazd iin sebebini anlayamadm. Belki de soyadn belirtmediin iindir. Esenlikler dilerim. 3) Gzel kalpli NAGHAN kzm-.KALE Kalbin gibi gzel mektubunu aldm. Yreimden geldii gibi yazmak iin izin isterdim yanmda olsaydn. Elimle kalbine dokunup alayarak aclarn dindirmek isterdim kzm. O gzelim yllarn sana altn bir KUM SAATnin iinde geri vermek isterdim. Seni yavrundan ayranlar adna senden ZRLER DLEMEK isterdim. Diledim de, yazdm da, ama Etili acentesi bir gereke belirtmeksizin mektubunu ADE etmi kzm. Sevgilerimle. A.E.O. 4) Ad ve Ruhu byk, kendi kk (13) MERYEM kzm. Elaziz. Arkadalarn ttn ekerek KALP damarlarn tkarken, sen, damardan girdiin NAN KATETERiyle tkanklklar ayorsun. Tebrikler. BR KY MUHTARSIZ OLMAZ, BR NE USTASIZ VE SAHPSZ OLMAZ. HATTA BR HARF KTPSZ YAZILAMAZ, BLYORSUN. NASIL OLUR DA SON DERECE MUNTAZAM U MEMLEKET, DNYA, EVREN HAKMSZ OLABLR? gibi mthi szleri ve bunun altn besleyen argmanlar kullanabilirsin.

Halime bak ve are ol temiz kalpli kz!

HT/Artvin Artvin Arhaviden selamlar abi. Yazdklarn okuyorum. Herkesin derdine are buluyorsun. SENN BR DERDN VARSA BEN DE SANA YARDIMCI OLURUM. Ben seni ok SEVDM. Artvinden selam gnderdim Dr. Can Sevgili Halime kzm, temiz kalpli evladm. BEN DE SEN OK SEVDM. stanbuldan Arhaviye aleykm selam. Benim dertlerim oktu evet; ama sen bu mektubu gnderince hepsi de BUHARLATI Gkyzne kt, mavi renkli bulut oldu. Meleklerle Arhaviye Yamur damlalar olarak Rahmet olarak indi Bunlardan bir damla, Kirpiini slatarak, yanan izerek Sana ularsa Bil ki; CAN BABAN SANA MELEKLERLE, sevgi ve selam gndermitir. Allah gzel ve temiz kalbinden hi ayrlmasn. Halime
ailem 29 8 TEMMUZ 2006 CUMARTES

ailem
DR. CAN

Skntlar paylatka azalr

KISA KISA CEVAPLAR
Seyficiim (Serik)
Brann elektrik de olsa ziraatle uramandan dolay kendini sulama. Babann da hakl taraflar var. Onun esas demek istedii ektiin DOMATESLERN KKLER TOPRAKTA KALSINDIR. Yani onlarn kkleri senin kalbinde olmasn. Balanp kalma. Kalbindeki KKLEM NANLARI kkleyip yerine patlcan ekme anlamndadr. Bilirsin, bu dnya bir misafirhanedir. Bizler de misafiriz. Bir yere misafirlie gitsen Ben oturduum bu koltuu ok beendim. Buradan kalkmayacam, yllarca oturacam, bu koltuk benim olsun. u kardaki TVyi de sevdim. Onu da evime gtryorum der misin? Allah SERAda yetitirdiklerine bereket versin

19 YILLIK FATMA DRM

Balkesirden Gnl ehliymi; GNL EHL DSN BAINA () kal, (H)te kal, duayla kal, esen kal Hatta HOA KAL Ama bu veda olmasn Gnl ehli oldum. Kalbimle konuucam! diye mailleri kesme. Ben hl dnya ehli olmaktan kurtulamadm! SOS!

Cevapsz telefonlar
Deniz H. 0532 Pnar E. 0535 Sarpr D. Kilimcitepe 0232 Orhan Gazi 0505 Cenk 0532 Elif 0555 Erdoan 0535 Aslan 0544 Nesli Han 0505 Koeli 0544 Hatice I. 0536 T.ahin 0505 Hakk T. 0382 Seda 0212 Underground 0535-0555 Burcu z 0532 B.Han 0533 Cank C 0505 Yas. Sr 0049 Hlya 0546 Baltazar 0555 Cengiz Z. 0505 Yasemin . 0049 Konya 0555 Demet 0544 Hate 0544 M. Doan 0535 Baltazar 0555 Mzeyyen 0505 Dursun Aksu 0344 Telesekreter kt. Numara kullanlmyor. Alo dendi arj bitti. yerinde yok. Muhasiple grld. Mkerrer arand . Ulalamyor. Kapal ve 2.si cevap yok. Numara tanmsz. Srekli megul . Cevap yok. Tel. kapal. Cevap yok. Cevap yok. Evde mevcut deil. Ulalamad. Her ikisinde cevap yok. ald cevap yok. Tel. arkadanda. grld. ok arand, amyor. Telesekreter kt. Telesekreter kt. Ulalamad. Tel. kapal. ok arand, ulalamad. CD gndermi. cevap yok, teekkr. Cevapsz. Ulalamad. Cevapsz. Ulalamyor. ok arand, almad. yerinde bulunamad.

Sevgili SEDEF YOLCU

ANKARA-AVRUPA-DNYA Malazgirtte domu, Ankarada bym, stanbulda okuyup y. lisans iin imdi de Avrupaya gidiyorsun. Bunda zlecek bir taraf yok kzm. Hepimiz bir su damlas olarak YOLCUlua balayp vites byterek topraa dp, debriyaja basp oradan tesini OTOMATK ANZIMANLA devam etmiyor muyuz? Zaman olarak yolcu olduumuz gibi mekan olarak, hayat, ilim tahsili, rzk arama olarak da yolcuyuz. nananlar iin dnyada ve topran altnda GURBET yoktur. nk o her yerde. Bu menzilden, bu ehirden gittiimiz gibi, bu lkeden ve bu dnyadan da gideceiz. nemli olan bir AZZ ya da AZZE olarak gitmek. Soluumuzu, zamanmz, vcudumuzu onun mucidi sanatkara harcayp ok yksek ve sonsuz bir bedel almaktr. Baarlar Sedef kzm. Adn Yolcu taktm. Hayrl yolculuklar.
8 TEMMUZ 2006 CUMARTES ailem 30

ailem test
hangisi
1. Vefa ne demektir? a) stanbulda bozasyla nl bir semttir. b) Yeni km bir rndr. c) Vefa hatr bilmek, hatr sormak, hatralara, szlere, emanetlere laykyla riayet etmek demektir. Vefa, Hakk ve Cennet akyla yanan kutlu gnllerin zelliidir. d) yi dnp, karar vermektir.

doru?

boluklar
doldur
1. ocukla olumlu ilikiler gelitirebilmenin yolu kesinlikle ocua srekli bir eyler ................. veya her dediine ........... demek deildir. 2. Kendileri ihtiya iinde bile olsalar kardelerini kendi .............. tercih ederler. (Har: 9) ayeti, ............. hasletini anlatmaktadr.

doru yanl
1. Snnet-i Seniyyeye uymak Efedimize kar vefa, bidatlara dalmak ise vefaszlktr. D Y 2. Snnet, tutulan yol, tarz anlamna gelmektedir. D Y

2. Zalim Haccacn devrinde yaayp, onun zulmne direnen, mslmanlar himaye eden byk bir hak dostudur. Haccac, onu zehirleterek ldrtmtr. Bu zt kimdir? a) Abdullah bin Mbarek b) Abdullah bin mer c) Abdullah bin Revaha d) Abdullah bin Abdlmuttalip

3. Niyetler, amellere gredir ifadesi bir hadis-i erife aittir. D Y

3. Empati ne anlama gelir? a) Bebeklerin yrmeye yeni balarken attklar rkek ve ksa ksa admlara pati ya da empati denir. b) Sempatinin zt anlamlsdr. c) Antipatinin e anlamlsdr d) Empati, kiinin kendisini karsndakinin yerine koyabilmesi anlamna gelir.

4. Bizde birinin bir emaneti varsa, ve o kii vefat etmise, onu evlatlarna ya da eine vermemiz gerekmez, hatra olarak alkoyabiliriz. D Y

CEVAPLAR

HANGS DORU 1. b , 2. b, 3. d BOLUKLARI DOLDUR 1. Almak, Evet 2. Nefislerine, sar DORUYANLI 1. Doru, 2. Doru 3. Doru 4 Yanl