Giao Trinh Do-DK Xa

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~
TRNG I HC BCH KHOA

KHOA IN
B MN : T NG HA
GIO TRNH
O LNG V IU KHIN XA
DNG CHO SINH VIN NGNH IN K THUT
(LU HNH NI B)
Version 1.0
NNG 2007
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============
MC LC
Trang
Chng 1
Cc h thng o xa
Chng 2
Tnh ton cc thng s h thng o xa tn s
13
Chng 3
Tnh ton cc thng s h thng o xa thi gian xung
26
Chng 4
H thng o xa m - xung
31
Chng 5
H thng o lng xa thch nghi
39
Chng 6
M v ch bin m
43
Chng 7
Knh lin lc
61
Chng 8
Cc bin php nng cao chnh xc truyn tin
66
Chng 9
Thit b m ha v dch m
75
Chng 10
C bn v l thuyt truyn tin
80
Chng 11
tin cy ca h thng o xa
93
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

CHNG 1 :
CC H THNG O XA
1. 1-Khi nim chung

o lng, kim tra v iu khin xa l qu trnh thc hin trn 1 khong cch xa
1. H thng o xa:
l mt h thng o cng t ng khong cch xa nh vic truyn tin qua
knh lin lc.
Khi thit k 1 h thng o xa, cn ch nht l lm sao cho bo m cho sai s
ca php o phi nh nht- qu trnh o ny con ngi khng tham gia trc tipca
con ngi.
Sai s ca php o thng do s gim tn hiu v s tn ti ca nhiu (thay i kh
hu).
H thng o xa khc nhau tu thuc phng php to tn hiu tc l phng php
iu ch v m ho.
2. Vic chn phng php iu ch :
Vic chn phng php iu ch c lin quan n thng s cu knh lin lc.
khong cch gn (3-7)km , thng dng ng dy trn khng.
khong cch 20km thng dng ng dy cp, dng tn hiu mt chiu.
Sai s thng ph thuc vo s bin ng ca cc thng s ca knh lin lc.
V d: in tr dy ra ph thuc nhiu vo nhit , trong khong t -40 0 C 40 0 C ,
in tr dy R d thay i 27% - S thay i ny dn n sai s ln khi truyn tn hiu.
Trong h thng o lng v iu khin xa trong cng nghip ngi ta dng 3
phng php iu ch:
-
iu ch tn s v tn s xung : h thng o dng phng php ny gi l h

thng o xa tn s.
iu ch rng xung ; thi gian xung h thng thi gian.
iu ch m xung h thng s.
3. Kt cu v phn loi h thng o xa :

a, Kt cu : mt h thng o xa c kt cu nh sau :
k1
x1
k2
z
Ft
k3
kk
y1
y2
Thu
k4
I
CT
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CSC

z=k 1 x 1
y 1 =k 2 z
y 2 =k k y 1
x 2 = k 4 k 3 k k k 2 k1 x1
=
x
x
2
1 ki
i =1
I=k 3 y 2
x 2 =k 4 I
T cho thy rng chnh xc ca x 2 ph thuc vo k i -Nu k i thay i % th
dn n thay i chnh xc ca php o x 2 l % . Hin nay thng khng ch
khong 1%.
V mt kinh t : 1 h thng o xa khu t nht l dy lin lc.
V tnh kinh t : trong h thng o xa thng dng h thng nhiu knh-Trong
gm c c o lng xa , tn hiu iu khin xa , kim tra t xa.
b. phn loi :
- H thng tng t :trong h thng ny ngi ta thit lp quan h lin tc gia x 1 v
su iu ch : M=kx 1 .
- H thng s : Trong h thng ny s dng phng php lng t ho theo mc
nng lng v ri rc ho theo thi gian.
Cc thng s c truyn dng m nh phn hay m khc-H thng ny c dng
rng ri do cc u im sau:
-
tin cy cao
kt ni c vi my tnh
Chng nhiu tt do dng m sa sai
X l gia cng tn hiu s t sai s hn
1. 2 Cc c tnh quan trng ca h thng o xa :

1. c tnh quan trng nht l sai s :
- Sai s tuyt i : = x 2 x1
- Sai s tng i : % =
* 100%
x
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

- Sai s tng i quy i : * % =
* 100%
x max x min
Trong :
x 1 : gi tr thc
x 2 : gi tr o c
x max , x min : ga tr ln nht , gi tr nh nht
Sai s tng gm hai thnh phn :
-
Sai s c bn :l sai s c xc nh trong iu kin tiu chun : in p , tn s

, nhit mi trng 20 0 C + 3 0 C, m (30 80)% , khng c tc ng bn
ngoi nh t trng , in trng
Sai s ny ch yu do nguyn l lm vic , cu trc , cng ngh, ch to.
Sai s ph :l sai s do s bin ng ca iu kin lm vic tiu chun : p, tn s

thay i , ngun cung cp, nghit mi trng
Nu h thng c n knh ni tip sai s thi sai s tng binh qun phng l :
i =1
2
i
= 12 + 22 + ....... + n2
Mt ngun gy sai s quan trong nht l nhiu ; sai s tng i do nhiu sinh ra
theo cng thc :
T
2
N
1 2
2
= lim 2 (t )dt = 2 + TB
T T
T
2
Trong :
TB
1 2
= = lim (t )dt
T T
T
1 2
2
= lim [ (t ) TB ] dt
T T
T
2
T:thi gian quan st
c trng cho tn x ca sai s xung quanh gi tr trung bnh ca n, cn sai s
trung bnh l lch trung bnh ca dng c o trong iu kin c nhit v khng c
nhiu.
Khi nhiu t c th b qua , cn khi nhiu mnh c th b qua TB
2. Thi gian xc lp t s T :
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

L khong thi gian gia thi im thay i t ngt i lng o v thi im m
ch s t n v tr mi vi mt sai s cho php (thng l 2% so vi gi tr n
nh).
Trong cng nghip:thi gian ny vo khong T ep = (3 5)s
3. Sai s ng:
Do c qu trnh qu m gi tr cn o c th lch khi gi tr thc . Sai s gy ra
do qu trnh qu gi l sai s ng. N thng sinh ra do cc khu: lc, qun tnh ,
tch phn trong h thng .
i vi h thng o s :sai s do qu trnh lng t ho c xc nh:
Nu gi x k :bc lng t ho
x max x min = khong thay i ca thng s x
n=
x max x min
s bc lng t ho
x k
Vy sai s : k = (
x max x min n 1
) =
x k
2n
4. Cng tn hiu :
Trong h thng o xa, xut hin vic cng tn hiu o( phn pht huy hay thu)
V d : khi o cng sut tng, tng lu lng nc , .
thng ta tin hnh cng tn hiu phn pht gim s knh
Trong qu trnh cng, cc i lng o A 1 , A 2 . A n thng c bin i
thnh nhng i lng khc : x 1 , x 2 . . x n . Tc l :
x 2 = f 2 ( A2 ) . x n = f n ( An )
x1 = f 1 ( A1 )
cng c tn hiu ta thc hin :

n
x
i =1
= k Ai
i =1
Vi quan h x v A l tuyn tnh:

xi = i ( Ai ) = k i Ai vi k i l hng s .
Nu cc k i bng nhau : k1 = k 2 = ................ = k n = k

--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Th k c gi l hng s cng:
n
x = k(A
i =1
i =1
1 + A2 + ......... + An ) = k Ai
i =1
thc hin php cng ny , ngi ta dng mt i lngtrung gian :dng, p, s

xung, dng 1 chiu , dng xoay chiu : in dung , in tr , i cm.
Hin nay ngi ta thc hin cng tn hiu qua my tnh kt hp vi vic gia cng
(ly trung bnh tch phn, tch phn)
1. 3-Tnh ton cc c tnh thng k sai s ca h thng o xa lin tc v tuyn
tnh(h thng dng tuyn tnh)
1. Sai s ng:tn hiu o biu din mt qu trnh ngu nhin x(t)
S x ( ) l hm mt ph ca tn hiu vo x(t)
S y ( ) . ra y(t)
Th S y ( ) = W1(
( j ) .
S x ( )
(1)
W1 ( j ) :c tnh tn s phc ca h thng o
d = y x
G ( j )
gi s m hnh khng c tr W1 ( j ) =
d
yx y
=
= 1
x
x
x
W1 ( j ) = G ( j ) 1
(2)
T (1) c th vit :
S y ( ) =| G ( j ) 1 | 2 . S x ( )
Tnh phng sai D ca sai s ng bng cch ly tch phn ca hm mt ph:

1
D( d ) =
2
( )d
Khi 1 qu trnh ngu nhin dng tc ng ln u vo ca 1 h thng tuyn tnh thi

sai s ng c k vng ton hc=0 (M( d )=0).
2. Sai s tnh :
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

1
T T
gi s c sai s tnh t (t ) B( d ) = lim
[ t (t ) M ( t )] dt
0
1
t (t )dt
T T
0
y : M ( d ) = lim
Cc hm t (t ) v d (t ) l c lp, vy:
( ) = D( ) + D( )
( )
Nu bng th nghim ta tnh c Dt v Dd ( t ) tnh c D( d ) . v
( ) = M ( )
M ( d ) = 0 M
V d : gi s mt ph ca QU TRNHTN u trong khong tn s gii hn- Wgh +W gh , th :

Akhi gh
S x ( ) =
0khi > gh
1
D( d ) =
2
W gh
G(i ) 1
Wgh
3. Sai s ng trong h thng o xa c ri rc ho tn hiu:

By gi ta tnh sai s ca 1 h thng o xa phn knh theo thi gian, trong h thng
ny c s ri rc ho tn hiu. l khong thi gian tr ca tn hiu xi khi truyn qua
X(t)
knh
Knh 1
Knh 2
Knh 3
Knh 4
Knh 5
T
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Sai s do vic sp xp x ho l sai s ng, trong qu trnh ri rc ho theo thi
gian.
Ta xt trong khong thi gian (t i + ) (t i +1 + ) y l khong thi gian tng ng
vi 1 nc thang ca ng y(t). trong khong ny ta xt ti thi im t no . T s
h thng ta c phng trnh d = y x . Vy ta c sai s xp x ho :
d (t i + ) = y (t i + ) x(t i + )
Nhng : y (t i + ) = x(t i ) (trng) gia ng x(t) v y(t)

Vy: d (t i + ) = x(t i ) x(t i + )
k vng ton hc ca biu thc :
M 2d (t i + ) = M [x(t i ) x(t i + )]
2
2
= M x (t i ) + M x (t i + ) 2 M [x(t i ).x.(t i + )]
Ta c :
M ( x 2 ) = ( x) = D ( x) + M 2 ( x)
M [x(t i ) x(t i + )] = R x ( ) + M 2 ( x)
M 2d (t i + ) = 2[D( x) R x ( )]
Vy : D( x) = R x (0)
M 2d (t i + ) = 2[R x (0) R x ( )]
Khi t nm trong khong ( + T ) : ta ly trung bnh theo chu k v ly tn x ca sai

s xp x ho, ta c:
1
T
+T
D( d ) =
2
T
+T
M [
2
d
[R
(t i + ) dt
(0) R x ( )]dt
1_4 La chn ti u chu k ri rc ho trong h thng o xa

tc ng nhanh ca 1 h thng o xa ph thuc ch yu vo cc thng s ca
knh lin lc.
--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Khi cn gii tn ca knh c n nh v cng nhiu bit th x i cn phi c
di nht nh. di ny cng ln th vic truyn gi tr x i cng chnh xc , sai s
cng nh.
Nhng nu mun tng di x i trong knh lin lc th cn tng chu k lp li Tc
ca cc gi tr ri rc.
Trong h thng c n knh , dng phn knh theo thi gian th chu k ny cn phi
ln hn tng di ca n tn hiu v nhng tn hiu ph (tn hiu ng b).
Nhng khi tng T th tng sai s ng
Nh vy vic tng T dn n gim sai s tnh D( t ) , nhng lm tng sai s ng
(sai s ri rc ho) D( d ).
D
T th ta c ng D( t ) ,
D()
D( d ) T ta c ng
D()
D( ). ng ny cc tiu
ti A , t A gingxung trc T
D(t)
T
T0
, ta c T 0 . Vy T 0 l gi tr ti
u ca chu k ri rc ho.
Lch bnh qun phng ca i lng cn o:

=
D(d )
D( x)
D(d )
R x ( 0)
Do D(x) = Rx(0) . 2 =
D(d )
D(x)
Tr li v d trn:
Rx(0) =
Ta c :
A gh
Nhng :
2 =
t :
Vy :
ghT
)
ghT 2Si (
2
D(d )
2
=
A gh
ghT
2 =
ghT
2
(2 Si ) = 2(1- Si )
Phn tch Si thnh chui

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 10
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

2i + 1
Si = (-1)i
i=o
(2i + 1)(2i + 1)!
Nu gii hn trong phm vi : i=0 , i=1 th :

3
Si -
3.3!
3
18
Thay gi tr Si :
2
2
9
ghT
6
2f ghT
6
T
Tgh
y f gh v T gh l tn s v chu k gii hn ca qu trnh x(t) .

Vy th : Nu sai s cho php l 1% th khi xp x ho kiu bc thang 1 chu k ca
sng hi cao nht ca qu trnh.
Hnh bn l th ca hm phn b R x R
Phn gch cho l D( d )
R(0)
i vi h thng tc ng gn: = 0
R x ( )
+T
V d :gi s qu trnh ngu nhin x(t) c mt ph :

Akhi gh
S x ( ) =
0khi > gh
Th: R x ( ) =
1
2
1
=
2
( ).e j .d
gh
A.e j .d =
gh
+T
D( d ) =
2 Agh
.
T
A gh sin ( gh )
.
gh
sin ( gh )
1
.dt
gh
sin z
.dz = Siz
z
0
t :
ta c :
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 11
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

D( d ) =
2A
{ ghT Si gh (T + ) }+ si gh
T
ghT
2A
ghT 2Si
T
2
Nu cho bit sai s cho php ca qu trnh xp x ho, A, gh , th tnh c chu k ri

rc ho T.
Theo gi tr phng sai tuyt i , khng th nh gi c cht lng ca vic xp x
ho-V vy ngi ta s dng t s gia chnh lch bnh qun phng ca sai s xp
x ho v lch trung bnh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 12
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Chng II: TNH TAN CC THNG S CA H THNG O XA TN S
2_1 Cu trc ca h thng
Trong h thng o tn s , b pht cho ra tn hiu xoay chiu hay tn hiu xung c chu
k c iu ch bi tn hiu cn o (CTS-CTSX)
Khi truyn trn knh lin lc c th dng thm 1 loi iu ch khc (CTS-CB)
(CTS-CTS) Nhng thng thng ngi ta ch k loi C u m thi.
phn thu, ngoi nhng gii iu ch trung gian , HT do xa tn s phi k n gii
iu ch cui cng .
Trong cu trc h thng o xa tn s:
Tn hiu cn o x Dng in I ' . sau qua b iu khin M 1 cho ra tn s f 1 - f
c iu ch tip qua M 2 vi tn s mang cao truyn qua knh. pha thu, b

gii iu ch DM 2 thu tin hiu f 2 to ra tn hiu c tn s f 1 (m tn). Sau tip tc
gii iu ch DM 1 to thnh dng in I . Dng ny qua ch th ch bo kt qu.
Biu iu ch nh sau :
X(t)
t
U1
f1
U2
f2
t
t
DM 1 , DM 2 khc nhau do gii tn lm vic, khc nhau, tn siu ch cng khc nhau
M 1, DM 1 cn lm vic tuyn tnh v chnh xc . kt qu t c iu ny th
tc ng ca thit b b gim mt t . Ngc li M 2 , DM 2 c tc ng nhanh ln
hn , iu ny lm gim chnh xc v tuyn tnh. Tn s f thng ln hn tn s
tn hiu x khong 100 ln, tc ng nhanh ca M 1 khngcao lm (tn s f
khong vi Hz).
2-2 Dng tn hiu
1. Dng 1 :
Ta xt tn hiu ra sau M 1 .
i vi CTS th tn hiu mang hinh sin c iu ch theo tn s :
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 13
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

f = f 0 + Kx(t)
Tn hiu ra U 1 (t) c dng :

U 1 (t) = 1m Sin(2 f1 d t )
y l tn hiu thay i theo thi gian do f 1 thay i theo thi gian.
X(t)
t
U1
f1
t
t
U2
f2
U3
f3
2. Dng iu ch 2:
y l dng iu ch tn s xung.
Tn hiu mang l 1 dy xung c dng bt k (thng dng l xung vung).

C 2 loi xung:
1. _Xung c di t s khng i. (CTSX1)
2_Xung c t s T/ts =2 (Loi TCTSX2). Loi ny gn ging loi
CTS xoay chiu.
C 2 loi di xung phi nh hn
1
. vi
2 f gh
gh
tn s shenon
2-3 Cc phng n o tn s pha thu v nh hng ca chng vic chn cc

thng s ca tn hiu
1Dng mch vi phn v tch sng bin :
Nu ta c tn hiu U 1 (t) =U 1m Sin(2 f1 d t ) vi phn U 1 (t) :
du1
= 2 f 1 1m Cos (2 f 1t )=U 2 (t)
dt
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 14
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

y l hm iu ho c bin ph thuc vo f 1 (2 1m )
o f
ta dng b tch sng theo bin

2 m =2 1m f1
u ra b tch sng ny ta mc 1 ch th o p c khc theo tn s f

2 m =k f
(k=2 1m )
Phng php ny cho php nhn c tc ng nhanh tng i ln Nhng ch

l 1m = hng s.
Khi c nhiu , vic tch sng s thay i nhiu (lm cho o hm thay i khi qua 0
dn n thay i bin U 2 (t) gy ra sai s cho php o f 1 .
2. o tn s bng ch th s:
Phng php ny cho sai s do nhiu nh. Nhng li xut hin sai s do lg t ho .
3. To xung c in tch khng i mi chu k:
phng php ny, ngi ta to ra cc xung c din tch khng i du mi chu
k . Sau ly trung bnh c xung bng 1 phn t qun tnh, m hng s thi gian ca
n ln chu k ca tn hiu nhiu ln. o bng dng c tng t.
4. o Chu k
Ta c : N = a. T
V f = f +Kx T =
Nn N= aT =
1
f
a
a
=
f f 0 + Kx
nhn c quan h tuyn tnh vi x , ta bin i nh sau:

Y=
b
b
= ( f 0 + Kx )
N
a
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 15
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Phng php ny c u iim l tc ng nhanh cao. Vic o T c th tin hnh
c chu k T hay
1
T.
2
t1 t1
t2 t2
T
T
Nhc im : _ Phi tin hnh php bin i ngc
_ Sai s ln do tc ng ca nhiu : do nhiu chu k o t T T. Sai
s s l T = T T ' .
khc phcc th tin hnh o mT , nhng nh vy th tc ng nhanh gim v
sai s tnh nh i m ln, sai s ng tng ln. Do c th chn m sao cho sai s tng
l nh nht.
2-4Chn cc thng s ca tn hiu i vi h thng o xa tn s dng phng
php m trc tip.
Ta kho st mi quan h gia cc thng s ca tn hiu v sai s do vic o tn
s f bng ch th s dng phng php m trc tip (m
1
T trong khong thi
2
gian T C ).
Thi gian
1
1
T l
, nu lp y T C (khng nht thit phi l mt s chn ca cc
2f
2
1
T ) mt s lng xung, v s xung ma b m m c l:
2
N=
TC
= 2 f TC
1
2f
Nu c sai s lng t( 1 xung) , th N cng ln , sai s ny cng nh . Nu trong

khong tn s f min f max ta c sai s tng i quy i c tnh theo cng thc
:
n =
1
2TC ( f max f min)
(1)
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 16
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Di tc dng ca nhiu , tn hiu b mo , dn n c sai s ph lm N 2 f T C l 1
n v, v lch bnh qun phng ca sai s ny s khng nh nhau i vi tt c
cc khong gi tr ca f . N s tng theo khi f tng (theo quy lut tuyn tnh)
Nh vy : cn phi kho st sai s ny .
Khi o f bng dng c o s th sai s do lng t bao trm c sai s do mo tn
hiu. Do trong trng ny n c th b qua .
T biu thc n ta thy : mun gim n th phi tng T C iu ny lm gim tc
ng nhanh.
i vi h thng o 1 knh :T C l thi gian ca 1 ln tnh .
i vi h thng nhiu knh (phn knh theo thi gian) th mi T C tng ng vi mt
tn hiu, m ta c n tn hiu suy ra ta c nT C . Ngoi ra cn 1 phn ca T C ng b
(khong lT C ). vy chu k lp li ca tn hiu l :
T S =(n+l)T C (2)
Khi tng T C gim n th dn n tng T S iu ny lm cho sai s ng tng
ln. Do theo biu thc (1) tt nht l tng hiu tn s : f
max
min
gii hn ca n
l
f
min
=0 ; f
max
=f
gh
. Vi f
gh
l tn s gii hn m knh lin lc cho qua c.
Trong thc t h thng o xa c xc nh trc knh lin lc , v th bit trc f

th suy ra c f
max
gh
. Nu cho trc n th s tm c T C theo cng thc (1) t
theo cng thc (2) tnh c T S nu bit n, l. Cng c th cho trc n , T S , T C , n ,

l tnh f
max
sau chn knh lin lc tng ng.
2-5 La chn ti u cc thng s tn hiu i vi h thng o xa tn s dng

phng php m.
Vn c t ra l :
_Cc thng s ca knh lin lc bit
_Cc c tnh ng ca qu trnh o x(t) bit .
Vn cn gii quyt l : tnh cc gi tr ti u T C , T S m vi cc gi tr ny ta nhn
c sai s tng (phng sai ca sai s tng )l nh nht.
V d : Gi s ta co n! qu trnh o x(t) c cng hm phn b dng :
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 17
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
W(x) =
1
khi x1 x x2
x2 x1
W(x)
1
x2 x1
khi x2 < x < x1
V tn hiu c mt ph:
A
S X ( )=
khi gh
x1
x2
khi > gh
Tng ng vi qu trnh c k vng ton hc bng 0 M(x) =0 v phn b u u

trong khong x 1 x 2 nn ta c x 1 =-x 2 .
Phng sai ca phn b y l :
2
x2
x2
[x M ( x)] .W(x) dx =
D(x) =
x1
x 2 W(x) =
x1
x2
x1
x2
x2
dx = 2
x 2 x1
3
(Nu x 1 =-x 2 )
Phng sai ca sai s tng i quy i:

D( nd ) = D(
D( d )
d
)=
D( d )=4x 22 . D( nd )
2 x2
4 x 22
Vy :
4 x 2 .D.( )
D( d )
= 2 2 nd =12D( nd )
D( x)
x2
3
2=
D( nd ) =
C : =
gh TS
2
2
12
2
108
( vi 2
gh (n + l )TC
2
9
: l h s
T ta c : D( nd ) =
Ta c : n =
2
2
(n + l ) 2 TC
gh
432
1
2TC ( f max f min )
l sai s ca php o tn s . Khi x c phn b u , th
phn b ca sai s lng t cc gi tr x cng phn b u .

Vi qui lut ny , ta c D(x)=
:D( n ) =
x 22
3
n2 max
3
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 18
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

n2 max =
vy :
1
2TC ( f max f min )
D( n ) =
v :
Sai s tng : D( n
D( n )=
1
2
12TC ( f max f min ) 2
)= D( n ) + D( nd )
1
12TC2 ( f max f min ) 2
2
2
(n + l ) 2 TC
gh
432
Theo iu kin cho trc : n, gh , f min =0, f max = f gh , l c di bng 1 n v ca

TC ;
Ta tm gi tr ti u ca T C t iu kin D( n ) cc tiu .
T biu thc D( n ) , ta t:
A=
1
12( f max f min ) 2
B=
2
(n + l ) 2
gh
432
T A & B D( n ) v cho bng khng ta tm c gi tr ti u ca T C :

T Co = 4 A B
Thay gi tr ca A v B vo ta c :
T Co =
6
f min ) gh (n + l )
( f max
Phng sai ca sai s tng im ti u xc nh bng cch thay T Co vo (*) ta c

D( n
)=2 AB
Thay A, B vo :
D 0 ( n )=
gh (n + l )
36( f max f min )
C trng hp phng sai ca sai s tng tm c trong iu kin ti u li ln

hn sai s cho php . khi ny phi thay i mt s d kin ban u (nh gim s knh
n, hay tng gii tn ca knh vi f max ). Sau phi tnh li t u.
2-6 La chn cc thng s ca tn hiu i vi h thng 1 knh dng phng
php o tn s kiu ly trung bnh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 19
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Trong trng hp s dng my o tn s kiu tng t theo kiu ly trung bnh cc
xung n nh tng chu k(hay na chu k)ca tn hiu o. Ta tm mi lin h gia
sai s o v cc thng s ca h thng. y l s n gin ca tn s k trung bnh:
Uv
U1
To xung
Tch phn
ur
uv
t
U1
t
Ur
Tn hiu vo l CTS hay CTSX. tn hiu vo qua b to xung. xung ra c bin

khng i Vmax v di
. u ra c CTSX1. mch RC lm nhim v ly trung
bnh.
in p trung bnh u ra l: atb =
m .
(T )
2
= 2. mf
Bin p mch ph thuc vo hng s thi gian = RC . trong trng hp

ny n l nguyn nhn gy ra sai s.
Nu tng th sai s p mch gim, nhng iu lm cho tc ng
nhanh gim i. chng ta xem xt quan h ny. trong thi gian xy ra hin tng np
t bng dng I n , m ln ca n c xc nh bi hiu m ra
In =
m ra
R
= m
(1 2.f ) .
R
S thay i in tch ca t trong thi gian l: Q = I n

S thay i in p: =
Q I n
=
C
C
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 20
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Trong thi gian khng c xung, t phng in v in p cn
P =
(1 2 . f ) = (1 2f )
= m
m
2
2 RC
2
Ta xc nh gi tr quy i ca bin p mch:

r max r min = 2 mf max 2 mf min = 2 m ( f max f min )
Gi tr tng i p mch:
P =
r max r min
(1 2f )
4 ( f max f min )
Gi tr p mch cc i khi f = f min :

max =
(1 2f min )
4 ( f max f min )
Nu ta cho
(* *)
T
1
= max khi gi tr ra x 2 l ln nht v bng m
2 f max
2
. gi tr p mch cc i x 2 l:
P max
2 f min
1
2 f max
=
P max =
4 ( f max f min )
1
4f max
(* * *)
Khi cho gi tr , th gi tr p mch ln nht x 2 khng ph thuc vo f min

, v ch ph thuc f max v
Ta c th chn f min =0 f max = f gh . Nu cho gi tr P th c th tnh c

t(* *).
2.7 chn cc thng s ca tn hiu i vi HT o xa tn s dng cch o tn s
bng cch o chu k:
Khi tnh ton cc h thng o xa tn s dung tn s k tng t hay s ta khng
quan tm lm n sai s tnh gy ra do nhiu. v thc ra n nh hn cc thnh phn
khc( S 2 lng t, S 2 p mch).
Trong h thng o chu k th sai s chnh li do nhiu trong knh lin lc. Do
vy m S 2 lng t o mT chu k coi nh khng ng k, v ta chn tn s ly mu
ln sai s ny nh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 21
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Khc vi cc h thng o xt, f min =0. y phi m bo mT khi f min
khng vt qu thi gian tnh 1 ln o l TC c chn t iu kin bo m sai s
ng.
Theo cng thc: y =
b b
= ( f o + Kx )
N a
Th sai s do vic o mT phi tnh li tng ng vi sai s do tn s f v i

lng o x.
U(t)
U(t)
t1 t1
t2 t2
S(t)
t
mT
mT
u(t) u(t)
t1
A
B
t1
Gi s ta cn o mT chu k, tn hiu nhiu S(t) lm sai lch chu k l mT
(t1 t1 ') v
(t 2 t 2 ' ) . sai s tuyt i:
t = mT 'mT = (t 2 't1 ') (t 2 t1 )

t = (t 2 't 2 ) (t1 't1 ) = t 2 t1
t1 , t 2 c th m hay dng, cc gi tr ca n l ngu nhin, v nhiu S(t) l ngu
nhin.
Gi s ta bit gi tr ngu nhin ca nhiu t1 l S( t1 ), ph ca n b hn ch v
gii tn knh cng hn ch.
hnh b, ta chn on BC l on thng, th ta c:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 22
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

du (t )
/t = 0
dt
m : u (t ) = m sin 2ft
tg =
tg = 2f m
AB = S (t1 )
AC =
AB
= t 2
tg
Vy: t1 =
S (t1 )
2f m
T ta c th tnh c cc c tnh thng k ca t1 khi bit biu thc c

tnh thng k ca S( t1 ). C th: D(t1 ) =
D( S )
(2f m )2
Nu S(t) l nhiu n trng, th: Df ( S ) = 2S o f S o : cng nhiu ring

f: gii tn knh lin lc
Sau khi gii iu ch, nhiu c th gim. c trng cho s gim ta a

ra thng s D( S ) = 2 2 S o f
k vng ton hc ca nhiu=0 k vng ton hc ca t1 cng
=0 M ( S ) = 0 M (t1 ) = 0 Vy:
D(t1 ) =
2 S o f
2
2(f m )
Sai s t 2 im cui ca mT cng c c tnh thng k tng t.

Sai s t1 v t 2 khng tng quan nhau, vS( t 2 ) v S( t1 )khng tng quan
khong cch mT. Nhng phng sai tng = tng phng sai, v D(t1 ) = D(t 2 ) ,
nn:
D ( t ) =
2 S o f
(f m )2
S n (t ) : nhiu trng, l loi nhiu m mt ph
khng ph thuc vo tn s S n (t o ) = S o
By gi ta tnh sai s do vic o thi gian mT trong sai s o tn s f.
Gi s:kt qu o mT bng phng php sai s l:
N=amT
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 23
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Bin i ngc: y =
b
b
=
N amT
Ly vi phn theo mT:
dy
b
=
d (mT )
a (mT ) 2
Thay vi phn bng sai phn y xc nh sai s y l bao nhiu khi o mT

b (mT )
2
a (mT )
vi sai s l (mT ) , ta c: y =
Sai s tng i quy i: =
y
y max y min
Sai s ny chnh l sai s php o f v cng suy ra sai s do x v x, f, y c quan

h tuyn tnh. y: y max tng ng vi Tmin
y min tng ng vi Tmax
b(mT )
=
amTmin
a (mT )
b
amTmax
2
Ta c:
f =
f min
1
T
1
Tmax
f max =
=
1
tf 2
m( f max f min )
Tmin
(mT ) = t
Gi tr sai s ny l ngu nhin v t l ngu nhin. bit c cc c tnh

thng k ca t , c th suy ra c tnh thng k ca n .
i vi mt gi tr n nh f th:
f2
D f (...) = D(t )
m( f max f min )
Thay gi tr D( t ) vo, ta c:
(
f )2 S o f
D f (....) =
[ m m( f max f min )]2
Nh vy phng sai ca n thay i theo di tn ca tn hiu.
n gin ta coi M( t )=0 M( n )=0
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 24
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

tnh phng sai trong di tn th ta ly trung bnh tch phn:
D(...) =
1
f max f min
f max
f min
2 S o f
m m ( f max f min )
2
2 S o f
f
f min
. max
= 2 2 2
3
3
m m ( f max f min )
Ta bit:
f max = f gh
f 2 df
f gh = f
Php tnh phi m bo sao cho:

TC = mTmax Tmax =
TC
1
m
f min =
=
m
Tmax TC
m
3
(
)
S
f
f
o
C
T ta c : D ( n ) =
3
m
2
2 2
3 m m f
TC
Cc gi tr m , f , m , cn phi chn sao cho nhn c D( n )l nh nht.

- m cng ln cng tt, cn chn m ln nht m knh cho qua c.
-trong thc t di tn ca knh khng th thay i thng xuyn, do f phi cho
bit trc.
-vy bi ton ch cn l:tm gi tr ti u ca m.
t f ta tnh c f max
t m ta tnh c f min
C th t bi ton ngc li:
TC cha bit, m cn phi tnh n theo iu kin sai s tngl nh nht
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 25
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CHNG 3: TNH TON CC THNG S CA

H THNG O XA THI
GIAN XUNG.
3. 1 S khi ca HT o xa thi gian-xung:

Trong cc h thng o xa thi gian-xung, thng s ca tn hiu mang thng tin
khi truyn trn knh l di xung hay khong cch gia hai sn xung.
x
u,
DC
Analog
DC
Digital
Khu c bn u vo l khu bin i i lng o x ra thi gian, khu c

bn u thu l khu bin i thi gian ra tn hiu in u, I v dng dng c o
tng t hay ra s xung N theo m nh phn v dng dng c o s.
Trong h thng ny tn hiu c th c iu ch 2 ln: rng xung v iu
ch tn s hay bin
Trong trng hp nhiu knh, vi s phn knh theo tn s th ngi ta s dng
nhiu tn hiu mang c tn s khc nhau , phn thu s tch tn hiu.
Trong trng hp phn knh theo thi gian, ta dng hai b i ni lm vic
ng b vi nhau. Pha thu dng b bin i N, sau qua i ni K, tn hiu
di dng m c a n gii m v ch th s.
Nu mun dng ch th tng t th dng b bin i m-dng in.
M sau b bin i tng t s c th a vo b bin i thng tin hay vo
my tnh.
P1
GM
P2
N/I
Pn
N/U
Trong cc h thng hin i, ngoi tn hiu o xa, trong HT cn c tn hiu

khc nh: iu khin xa, kim tra xa, hiu chnh t ng tm xa.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 26
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

3.2 Cc dng tn hiu:
Thng thng cc dng tn hiu quyt nh cu trc h thng. y ta ch
quan tm n cch iu ch - theo cch iu ch tn hiu c hai dng:
- iu ch rng xung(CRX)
- iu ch pha xung(CPX)
php o c chnh xc, ngi ta lm cho quan h T v x l tuyn tnh v

phi m bo mt gi tr min no .
i vi CFX th Tmin phi ln hn di ca 1 xung, cng tng t i vi
CRX, phi c Tmin no , v:
T = Tmin +
Tmax Tmin
(x xmin )
xmax xmin
Chu k lp li tn hiu TC phi ln hn Tmax

Thng thng chn TC - Tmax = Tmin .
Trong h thng o nhiu knh, phn knh theo thi gian, v d dng tn hiu
pha xung. Trong thi gian mt vng TS , ta c n thi gian c s TC , v thi gian ca
xung ng b c di ln hn xung chun C
Vi h thng c s knh ln, ngi ta chia thnh nhiu nhm nh, mi nhm
knh c 1 tn hiu xung ng b ring km theo tn hiu m, s th t ca nhm
trnh tn hiu b ln.
3.3 Chn thng s ca tn hiu:
Cc thng s ca tn hiu cn c chn, c tnh n cc thng s ca knh v
yu cu v chnh xc ca php truyn xa. Yu t c bn c nh hng n
chnh xc truyn tn hiu l s mo tn hiu do nhiu. Sai s ny thc cht khng loi
tr c; do n ph thuc vo c tnh ca nhiu v cc thng s ca knh. Ta cn xc
nh biu thc gii tch quan h trn.
Ta gi s l truyn tn hiu iu ch pha-xung theo knh vi tnh hiu n.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 27
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

b phn thu, khi gii iu ch, cng vi tn hiu o, tn s thp, cn c
tn hiu n na.
S mo tn hiu nh hng khc nhau n chnh xc ph thuc vo phng
php o khong thi gian gia cc xung.
Trong trng n gin nht l o khong thi gian T khi tn hiu vt mt gi
tr mc no cho trc.
u(t)
Mc
s(t)
t
Nhiu lm mo cc sn xung khc nhau, gy ra sai s.
B
A
u(t)
u(t)
s(t)
t2 t1
Trn hnh trn ta c: ng chm l ng tn hiu tng ca u(t)+s(t)= u (t )
Khi khng c nhiu, th u(t) ct gi tr mc t1 , do c nhiu nn u (t ) ct t 2 .
V sai lch v thi gian: t = t1 - t 2 .
Du t l bt k, ph thuc vo nhiu.
thi im t1 : nghing ca sn xung c tnh : a =
Ta c ABC vung: AC =
du (t )
/ t1
dt
BC
tg (BAC )
Ta thy:t s
ph thuc t vo dng knh lin lc, n 1.
Khi o thi gian gia hai xung ta c:

t = t 2 t1
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 28
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

V tn hiu nhiu coi nh c lp hai xung, nn:
D(t ) = D(t1 ) + D (t 2 )
Nhng: D(t1 ) = D(t 2 ) = D(t )

Vy:
D(t ) = 2 D(t ) .
Ta c: D(t ) =
2S So
So
2
2
2
2 m f 2 m f
D(t ) : l phng sai ca gi tr tuyt i.
Nu ta tnh gi tr tng i quy i, th:

(*) D( n ) =
D ( t )
So
=
2
2
2
(Tmax Tmin )
2 m f (Tmax Tmin )
T cng thc ny ta thy rng: D( n ) t l nghch i vi f .
Cng thc ny ch ng khi cng nhiu trong knh trong khong tn s f

nh.
Nu t tng th cng nhiu tng sai s tng ln.
Ta c: lch bnh qun phng ( S ) = P ( S ) , phi nh hn m t nht l(810) ln.
Biu thc c th dng cho c tn hiu CRX na.
-Theo biu thc (x): D( n ) nh m ln.
-khong thi gian Tmax Tmin c th tnh theo sai s cho php: ( n ) = D( n ) .
Tmax Tmin =
So
m 2f . ( n )
Khi Tmax Tmin tng th ( n ) gim, D( n ) gim, nh vy x 2 lm tng TC v

tng TS , do lm tng sai s ng ( sai s xp x ho ).
Thng Tmin ( khi iu ch pha xung ) phi ly gp i di xung C
chun.
Ta c: C =
1
1
=
f gh f
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 29
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Thi gian mt ln o:
TC =( Tmax Tmin )+2 Tmin
Trong h thng nhiu knh: TS = (n + l )TC

l:ch cc xung ng b ca tng chu k hay ca cc nhm.
Nu bit trc TS , c th cn c vo sai s ng cho tnh tn s gii hn
gh ca tn hiu o.
Ngc li: nu bit trc s knh, khi tnh ra sai s ng, thy vt qu sai s
cho php th c th gim s knh, hoc tng di tn f ca knh ln. khi gim cc
gi tr TC , TS do s gim sai s ng.
3.4 Chn cc thng s ca tn hiu trong iu kin ti u:
Khi h thng thit lp o mt qu trnh, bit trc cc c tnh ng, c th
chn cc thng s ti u t iu kin sai s tng nh nht.
Ta gi thit rng: qu trnh phn b u v ph u, ta c:
D( n ) =
gh 2 (n + l )2 TC 2
(xem li mc 15)
432
Ta xc nh sai s tnh: ta c: Tmax Tmin = TC 2Tmin

M Tmin = 2TC =
2
f
Vy: Tmax Tmin = TC

Ta c: D( n ) =
4
f
2 So
4
m f TC
f
(sai s tnh)
Ta c: phng sai tng = tng cc phng sai, vy:

D( n ) =
2 So
4
m f TC
f
gh 2 (n + l )2 TC 2
432
Gi tr Tco ti u c th xc nh c bng cch ly vi phn biu thc (*) theo TC ,

sau cho n = 0.
iu ny rt kh v phi gii phng trnh i s bc 4.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 30
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Nhng nu tm c Tco th c Do ( n ) , t xc nh c (Tmax Tmin ) ;
min , C : khng ph thuc vo iu kin ti u.
Tmax = Tmin + T
(T:khong thi gian o).
Ta thy rng nu c cc thng s c th ca qu trnh v ca knh lin lc, th

c th nhn c gi tr Do ( n )
Nu Do ( n ) kh ln th khi Tco ti u, lc cn phi thay i iu kin bi
ton : gim s lng knh n, hay chn knh c gii tn f ln , sau tnh li t
u.
Vic tnh gi tr ti u Tco c th thc hin c. Ta khng tnh n Tmin v n
nh t s gia TC v T.
Gi s ta c: Tmax Tmin = qTC .
T ta c: D( n ) =
V: D( n ) =
2 So
2 2 m q 2 fTC
2
2 So
2 2 m q 2 fTC
2
+ gh (n + l )
2
TC
.
432
Gi tr ti u ca TC l:
432S o
Tco = 4
2f
.
q gh (n + l ) m
Gi tr ti u ca sai tng:
Do ( n ) =
gh (n + l ) S o
.
6q m
3f
Sau khi xc nh c Tco , c th xc nh

c
TC = (Tmax Tmin ) + 2Tmin

TC =
Tmin
2
1
. Nu nh hn, phi chn gi tr khc cho q v tnh li t u.
f
Cn ch : ngoi so snh tnh do nhiu gy ra, cn c sai s do nhiu nguyn nhn

khc. Sau khi tnh c Do ( n ) ta cn cng thm vo.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 31
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 32
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
Chng 4 :
H THNG O XA M-XUNG
4. 1 Cu trc:
trong HT m xung, tn hiu o qua cc sensor bin i thnh p, sau p
c bin i thnh tn hiu s v truyn trn knh lin lc. H thng c n knh theo n
tn hiu o.
HT gm 3 phn:
Phn pht: b phn knh k ln lt a cc p u1 u n vo b bin i A/D,
to thnh tn hiu s dng m song song. Sau qua b chuyn i m, m song
song m ni tip qua b kim tra KT thm m chng nhiu qua b ha hp
HH to ra tn hiu s ph hp vi knh truyn, sau truyn qua knh. B to
xung ng b to ra cc xung ng b u mi chu k truyn i ca n m ni tip.
B iu khin to tn hiu iu khin cho php cc khi hat ng ha hp.
Phn thu: tn hiu t knh lin lc truyn i vo b ha hp HH to ra tn
hiu s c tn s thc ca n sau qua b kim tra thc hin vic kim tra tn hiu
s thc hin c, bng php kim tra chn l xem tn hiu s nhn c ng hay
sai. Nu ng, tn hiu ny i vo b chuyn i m bin m ni tip m song
song a vo b gii knh K. ng thi tn hiu t u ra ca HHi qua b
TXB tch xung ng b v qua khi iu khin to a ch v tn hiu iu
khin cho b gii knh. Sau b gii knh, tn hiu a n b nh - y l cc tri g
nh, s tri g nh =s dy ca m. Sau qua b bin i s tng t ( A/D ) ra
ch th. ng thi cc tn hiu s mang thng tin ca tn hiu o v mang a ch c
a n my tnh thc hin qu trnh iu khin.
4.2 Cc dng tn hiu:
trong HT o m xung, thng dng m nh phn, do ch c du hiu l 0, 1,
nn thun tin cho s dng v cho knh lin lc lm tng tnh hiu qu ca knh.
Khi cn ch th s dng m 2 10.
Tn hiu mang m c th c dng bt k, nhng thng dng l dng xung
vung.
di xung b nht l: min =
f gh
c
vi c = 0, 5 1.
f gh
:tn s ghn ca knh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 33
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Thng chn c=1 min =
1
f gh
Khi chn c=1 th s lm gim tc truyn, nhng cht lng ca tn hiu

pha thu tt hn.
Thng c 3 dng truyn i: v d truyn mt tp hp m l 1011, c 3 cch
khc nhau:
Thi gian truyn ngn nht.
Thi gian truyn di hn, nhng nhiu t hn.
Thi gian truyn di nht, nhng nhiu t nht.
min = di xung ngn nht.
y l dng iu ch m xung (CMX).

truyn tn hiu i xa, nht l trn knh v tuyn, ngi ta cn dng cc hnh
thc truyn khc na. V d:
CMX CB, CMX CTS, CMX CTS CTS
i vi h thng nhiu knh, ta ln lt a vo knh cc tn hiu m xung.
tn hiu khng b nhiu hay mt, ngi ta thng dng m bo v. V d: khi biu
din 1 th ta c hai k hiu 10. Cn khi biu din 0 th ta c hai du hiu 01.
Nu ta nhn c 00, hay 11 th l tn hiu sai lch, b kim tra pha thu
s khng chp nhn.
nh gi tc truyn, ta c:
=
1
TT
TT : di mt ln truyn k hiu m.
Cch khc:
V=
min
T hnh v dng tn hiu ta thy:

tn hiu 1: TT = min v =
1
tn hiu 2: TT =2 mim v =
2
tn hiu 3: TT =3 min v =
3
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 34
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

4.3 Chn cc thng s ca tn hiu:
h thng tng t, bt k 1 tn hiu nhiu no u dn n mo tn hiu, gy
ra sai s.
HT s, nu nhiu c lm thay i cc trng thi ca tn hiu t 0 1 hay t
1 0 th nhiu phi ln. Nu bit c c tnh xc sut ca nhiu, ta c th bit
c xc sut lm mo ca 1 k hiu m v ta xc nh c sai s bnh qun phng
ca s mo tn hiu .
V d: gi s bit trc tn hiu bin m l m .
K hiu 1 tng ng vi xung +
K hiu 0 tng ng vi xung
Gi s nhiu l tn hiu n trng s( t ) vi mt ph khng i .
S s (10) = S o . vi rng ca knh f
Gi tr bnh qun phng ca nhiu xc nh theo cng thc:
2 f (s) = 2 S o . f
Thng thng ta coi lut phn b ca nhiu l chun, v khi ta nhn c tn

hiu + nhiu v sai s xut hin trong trng hp khi thi im thay i xung m
nhiu ln hn m . Xc sut xut hin ca s kin c tnh l:
p= W ( s)ds
m
w(s) : mt phn b nhiu.

i vi mt nhiu c phn b chun vi k vng ton hc = 0 th ta c:
s2
1
2
W(s)=
e 2
2
1
T : P =
2
s2
e
2
ds = 1- * (
1
y hm ( x) =
2
t 2
2
m
]
dt
Ta c bng gi tr sau:
m
3, 5
4, 5
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 35
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

1, 3. 10 3
2, 3. 10 4
3, 2. 10 5
3, 4. 10 6
Ta k hiu n : s dy tng ca m nhn c do vic thm cc dy d K vo

cc dy c m. Ta c th c m+1 kh nng mo tn hiu:
1)
khng b mo tn hiu no.
2)
b mo 1 k hiu bt k.
3)
b mo 2 k hiu bt k
m+1) b mo tt c n k hiu.
Xc sut tng ca tt c kh nng y bng 1.
Gi P -xc sut thu nhn sai ca mt k hiu bt k.
Q -xc sut nhn ng.
Ta c: Q =1- P
Tng ca chng theo :
()
(Q + P ) n = [(1 P ) + P ]
= 1 (1 P )n + C 1n (1 P )n1 .P + C 2 n (1 P )n2 .P 2 + C 3 n (1 P )n3 .P 3 + ... + P n

Thnh phn th 1: l xc sut khi khng c mo k hiu.
Thnh phn th 2: l xc sut khi mo 1 k hiu.
Thnh phn th 3: l xc sut khi mo 2 k hiu.
Xc sut ca sai s Pss c xc nh l tng tt c cc thnh phn ca biu thc () tr
thnh phn th nht. V tng tt c l 1, nn: PSS = 1 (1 P )n = 1 Q n
Nu ta coi : P1 ( ng trong thc t ), th c th coi (1 P )ni 1 th lc ny
xc sut ca cc thnh phn ca biu thc () l: 1, C 1n P, C 2 n p 2 , C 3 n P 3 K
V xc sut mo ca tn hiu ca mt tp hp m 2 dy bao gi cng ln hn
nhiu xc sut ca mt m nhiu dy. Vy ta c th coi: Pss C 2 n P 2 .
Khi xc sut P kh ln, cn phi c m kim tra ( bo v tn hiu ), v d:
m Heming, m chn l K , th xc sut ca sai s c th tnh: Pss C 3 n P 3 ( di =3).
V d: gi s s dy ca m ban u l 8, cn phi lm cho Pss 10 6 . Ta cn
chn phng php bo v m xc nh xc sut P ca s mo mt phn t:
Khi P 10 7 khng cn m sa sai, v ta c:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 36
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Pss = 8 P 8.10 7
Khi P 10 4 , ta ch cn kim tra chn l (chn) lc :

m=8+1=9
C 2 9 P 2 = Pss = 36 P 2 3,6.10 7
Khi P 10 3 cn c bo v mnh. V d dng m Heming, lc :n=8+4=12

C 312 P 3 = Pss = 220.P 3 2,2.10 7
Sau khi chn s dy m n, ta xc nh di ca mi tn hiu m l: Tc = nTT

4.4 Chn s dy m t iu kin ti u:
Vic la chn ti u cc thng s c thc hin t iu kin: sai s tng nh
nht.
Thng s c bn ca tn hiu dng xc nh sai s l s dy m, s thay i mt
s m dn n s thay i ln Tc v Ts , cng nh sai s tnh v sai s ng. Khi cho
trc cc c tnh ca i lng o, ta c th tnh c mo ti u sai s tng l
nh nht. V d: mt m c m dy, nhng sa sai ta s dng m chn, tc l tng
s dy l n=m+1 .
Nu h thng n knh v c phn b u v ph u, th:
Ts = (n + l )nTT = (n + l )(m + 1)TT
Do Tc = nTT
Sai s tng y ch yu do qu trnh lng t ha.
Nu thang o = 2 x2 , th gi tr 1 bc lng t l: q =
Sai s lng t c phn b u t
n max
2 x2
2m
q +q
gi tr sai s tng i quy i.
2
2
q
2
1
= m+1
=
2 x2
2
Phng sai ca sai s tnh ny l:

D( nt ) =
3.2
2 ( m +1)
phng sai ca sai s xp x ha c xc nh:

D( n ) =
W gh (n + l ) (m + 1) TT
2
432
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 37
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Gi s ta dng loi xung c TT = min
min =
c
f gh
1
f gh
c = 1 min =
f gh = .f
Vy:
D( n ) =
D( n ) =
wgh (n + l ) (m + 1)
2
432. 2 f 2
1 wgh (n + l )
2
=
(m + 1)
3 12. .f
2
1 wgh (n + l )
2
+
(m + 1) Sai s tng:
3 12. .f
2
3.2 2(m+1)
Khi cho trc . wgh , n, l , , f . Ta tm c mo ti u.

Tuy nhin vc tm ny c nhiu kh khn v cng thc phc tp.
Nu ta t:
1 wgh (n + l )
A=
3 12. .f
Lc ny ta c:
D( n ) =
1
3.2
2 ( m +1)
+ A(m + 1) 2
Xt hai khong gn nhau ca A tng ng vi cc gi tr ti u:

m = m1vm = m1 + 1 . bin gii hai gi tr o ta c( Am1 )
phi
1
3.2
2 ( m1 +1)
+ Am1 (m1 + 1) 2 =
phng
1
3.2
2 ( m1 + 2 )
sai
. Am1 (m1 + 2) 2 Am1 =
ging
nhau.
1
(2m1 + 3).2 2 ( m1 + 2 )
Cho cc gi tr m1 ta c Am1 :
m1
10
Am1
4,65.10 6
1,01.10 6
2,24.10 7
5.10 8
1,12.10 8
2,68.10 9
Khi bit wgh , n, l , , f ta xc nh c A. Nu A nm gia 2,4.10 7 v5.10 8

th gi tr ti u ca m l mo = 8
2,24.10 7 : gia m = 7 v m = 8
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 38
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

2,24.10 8 : gia m = 8 v m = 9
Sau khi bit mo , ta tnh sai s tng D( n ). Sau kim tra li xem c t sai
s cho khng. Nu khng, phi thay i cc iu kin nh gim s knh n, tng
gii tn f . Sau tnh li.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 39
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

CHNG 5:
CC H THNG O LNG XA THCH NGHI.
5.1. t vn :
Trong 3 h thng o xa xt, vic truyn thng tin o lng theo mt chng
trnh c nh.
Vic ri rc ha theo thi gian v lng t ha theo mc c tin hnh cng
theo chng trnh c nh y.
iu ny dn n d tha thng tin o.
t
V d : mt i lng o x (t ) nu ta truyn i cc i lng o cch u nhau
nhau mt khong t l nguyn nhn pht sinh cc thng tin d.
Vic truyn thng tin d s gy ra:
Lm tng di tn ca knh.
Lm tng thi gian x l thng tin trn my tnh.
Lm tng cng sut tiu hao ca khu pht.
Tng khi lng thit b ca khu pht tng g thnh, gim tin cy
Theo cc ti liu thng k cho thy: 90% chi ph cho HT o xa l do thng tin
d.
V th vn gim thng tin d l cn thit.
Vi s pht trin ca cc HT o xa: cc tn hiu qua sensor c ln lt a
vo h thng. thay i ch lm vic ca cc HT o xa cn ch n th t a
tn hiu vo h thng, bc ri rc ha, mc lng t ha, vic nh s cc sensor
c th thay i theo lnh hay theo mt chng trnh c nh trong HT.
HTo xa thch nghi thc hin vic t ng thay i chng trnh , ty thuc
vo vic thay i thi gian ca tn hiu o.
Vic thch nghi c th tin hnh bng cch:
1) loi tr cc thng tin d bng kiu ri rc ha thch nghi.
2) thay i mc lng t ha i lng o.
Cch th nht cho php gim c thng tin d. Do ta nghin cu HT ny.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 40
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

5.2 Cc c tnh ca vic ct gim thng tin :
Nu gi K c h s ct gim thng tin d (cn gi h s nn tin)
N max s lng cc gi tr khi cha gim thng tin.
N :s lng cc gi tr khi gim thng tin.
Kc =
N max
N
hay
Kc =
H max
H
H max : lng thng tin max
: lng thng tin sau khi gim.

H s ny c th biu din di dng di tn : l t s di tn s khi cha
gim thng tin d f max v di tn s sau khi gim f :

Kc =
f max
f
Hoc di dng t s cng sut trc v sau khi gim thng tin d: K c =
pmax
p
pmax : c/skhi cha gim thng tin d.
P : c/skhi gim thng tin d.

H s K c th hin tnh hiu qu v k thut v kinh t khi s dng qu trnh
thch nghi.
Do ct gim thng tin d, nn c th lm thay i mt s c tnh ca HT o.
C th l:
Lm chm tn hiu (lm cho tn hiu truyn khng cn ta thi gian thc).
Xut hin sai s ph.
Gim kh nng chng nhiu ca HT.
Ty thuc vo yu cu c th m ta c cc h thng thch nghi khc nhau.
Vic ct gim thng tin d c hai cch:
Cch 1: ta ch ly nhng thng tin cn thit. iu ny lm cho vic khi phc li
qu trnh kh khn hn.
V d: kho st dao ng ta ch cn o bin v tn s. Nhng nu da
vo bin v tn s khng th khi phc c tn hiu (hnh dng).
Cch 2: ta ct gim cc gi tr truyn i, lm sao cho iu kin khi phc li qu
trnh vi chnh xc cho trc .
Sau y ta ch xt cch th hai. Cch ny gm hai phng php:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 41
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Xp x ha tng an.
Phng php m ha hp l.
Phng php xp x ha tng an l vic bin i tn hiu o thnh mt hm
thi gian no n gin hn m vn m bo sai s cho. thc hin n ngi
ta c th dng vc ri rc ha thch nghi hay i ni thch nghi.
Phng php s dng m ha hp l l dng phng php m ha tn hiu o
vi s k hiu l t nht.
Phng php ny thng dng cc cch m ha thng k v m ha hiu.
M ha thng k phi da trn vc bit trc xc sut ca tn hiu o u
vo. Cn m ha hiu l truyn i s thay i ca tn hiu o.
Tuy nhin trong thc t, ta t bit trc xc sut ca tn hiu o. Ngoi ra nu
nhiu lm mo mt k hiu cng dn n sai s ln, cho nn trong thc t phng
php m ha hp l t c s dng trong cc HT o xa. Trong thc t ngi ta ch
dng phng php xp x ha tng an.
5.3 Nguyn l ca phng php xp x ha tng an:
Nguyn l l thay ng cong x(t) ca tn hiu o bng mt ng n gin
hn. Thng thng l mt a thc bc m:
m
x(t ) = a o + a1t + a 2 t 2 + K + a m t m = ai t i
i =0
thc hin vic nn tin bng biu thc ny, cn phi c mt thit b xc
nh sai s xp x ha v a ra tn hiu t l vi sai s y, d lm thay i ch lm
vic ca h thng. Thit b ny l b bin i sai s xp x ha (BSX).
nh gi sai s xp x ha, thng dng tiu chun lch ln nht.
Sai s ny c hai dng:
Dng ngoi suy
Dng ni suy.
1) Dng ngai suy:
Da vo vic ngoi suy tn hiu o bng chui Taylor:
t
t2
U (tO + t ) = U (t o ) + U ' (t o ) + U ' ' (t o ) + ...
1!
2!
Nu ch hn ch s hng th nht: c ng cong xp x ha bc o (kiu bc

thang).
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 42
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

S khi ca mt mch xp x bc 0 nh sau:
C u
n my pht Uc
>
M
Xung iu khin
thi im t=0 ta c
Khi c xung iu khin ( thi im ghi i lng o) th kha K ng li. T
C np n gi tr U(t). Sau khi K m, t x, nn u vo b ki xut hn in
p:
v = U (t ) U (0) = o tc l bng sai s xp x ha. Sau ly modul ( M ), ta c
in p t l vi gi tr tuyt i ca sai s:
Uc = K o
K:h s ki ca b ki.
p U C c th dng thc hin algorit lm vic ca thit b pht.

Nh vy, mt bin i sai s nh trn s dng cho mt knh, nu h thng
nhiu knh (n) th phi c n b bin i nh vy. Nu ta hn ch hai s hng trong dy
taylor th qu trnh ngoi suy s l tuyn tnh v sai s s l on (ab) tc l U a 'b ' .
.
a
u(t) b
u(t)
u(t0)
t
t0
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 43
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

CHNG 6:
M V CH BIN M
6.1 Khi nim chung:

truyn tin phi bin i tin tc thnh m, gi l m ha.
M l mt nhm tn hiu c thnh lp theo mt quy tc nht nh.
M ha: l xc lp quan h ton hc gia thng bo v tn hiu
Gii m: l qa trnh ngc ca m ha. L qu trnh dch cc tnh hiu nhn
c thnh cc thng bo ban u. Nu tn hiu ban u l lin tc th phi lng t
ha vi mi m ha.
Thng s c bn ca m:
-B k t: l tp cc k hiu khc nhau dng to thnh m.
C s ca m a: l s k t trong b k t.
a=1
l tng nhm cc k hiu 1
a=2
ab
01
a=3
abc
012
-T m: l nhm cc k t. T m c to thnh theo quy lut m ha.

- di ca t m n: s k t trong mt t m.
-Tng s t m N: s t m c th to ra c ca tng loi m. Ph thuc vo quy tc
m ha, vo c s a, vo di n.
-Khong cch m d: s du hiu khc nhau trong hai t m.
VD:t m
01101
t m
01011
d=2
6.2 Yu cu ca m:
-Cn c chnh xc cao: xc sut nhm 10 3 10 9
cc tiu
-Tc truyn nhanh:trnh s c, tng gi tr ca tin.

-M n gin:d m ha, gii m d quy chun thit b v c kh nng t ng.
6.3 Phn loi m:
a) M thng: l m khng c kh nng chng nhiu. L m m gia cc t m ch
khc nhau mt k hiu: d=1.
V th ch cn nhiu lm mo mt k hiu th lm cho t m ny tr thnh t
m khc.
M thng s dng tt c cc t m c trong b m y N d .
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 44
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

b) M chng nhiu: cn gi l m hiu chnh.
Gm hai loi:
-M pht hin sai: l loi m c th pht hin c sai trong t m nhn c, nhng
khng xc nh c tn hiu no trong t m b nhiu lm sai.
-M pht hin v sa sai: l m pht hin c sai trong t m, xc nh c tn hiu
no b nhiu lm sai.
Nguyn tc xy dng m chng nhiu l: t trong b m y N d , ta chn 1 s
t m c tnh cht nht nh dng. S t m gi l s t m c dng. Nhng
t m cn li gi l t m cm.
Nhng t m c dng lp thnh b m vi NV (NV N d ) .
Cc
chng nhiu u l m c b m vi. C ch chng nhiu ca m: nu nhiu lm sai

cc tn hiu th t m dng tr thnh mt trong nhng t m cm. Do bit trc m
no cm nn s pht hin c t m b sai.
Phng php xy dng m chng nhiu:
Tp tin
vo
Tp tin
ra
T m dng
T m cm
Nu s t m dng cng t, s t m cm cng nhiu th b m cng vi kh
nng chng nhiu cng cao: v cc t m dng cng cch xa nhau nn kh nng nhiu
gy ra sai t m dng ny tr thnh t m dng khc l rt nh.
c) Cch sa sai ca m chng nhiu:
Trong tp cc t m ( b m N d ) ta chn cc tp con khng giao nhau c cha
cc t m c dng. Nu nhiu lm t m c dng bin thnh t m cm, nhng
vn nm trong tp con th t m sai c sa thnh t m dng ca tp con y (t
A a).
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 45
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Nu nhiu lm t m dng bin thnh t m dng khc hay t m cm thuc
tp con khc (A B) th sai khng pht hin c, lc ny tin thu c b sai.
a
A
B
6.4 Quan h gia kh nng chng nhiu ca m vi khong cch m nh nht:
Khang cch m gia hai t m i v j c nh ngha:
d ij = (X iK + X jK )mod 2
n
K =1
xiK :phn t th K ca t m i
x jK :phn t th K ca m j.
+ :tng theo modul 2.

Vd:
i = 1101
d = 1 + 0 + 0 + 1 + 1 + 0 = 11 ~3 .
j = 1010 ij
Ni cch khc: khong cch m bng s phn t khc nhau gia 2 t m.

-Trong b m y: khong cch nh nht gia cc t m d=1.
-Trong b m vi:d 1
d min = khong cch nh nht c trng cho kh nng chng nhiu ca m.
Vd: c hai t m:
10110
d ij = 0 + 1 + 1 + 0 + 0 + 1 = 11 ~ 3 d=3.
11101
Vi: d: khong cch m.

r:bc pht hin sai.
s:bc sa sai.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 46
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

i:s sai.
-Khi d min = 1: nu nhiu lm sai 1 phn t ca
th t m ny bin thnh t m
khc l loi m thng.

-Khi d min = 2: nhiu lm sai 1 phn t th t m dng bin thnh t m cm sai c
pht hin 1 bc sai (r=1).
C r = d min -1
-Khi d min =3: m c kh nng pht hin 2 ch sai r=2.
Khi ny nh d min =3 nn mi t m c mt con ca mnh, lc ny nu 1 phn t m b
sai th t m dng tr thnh t m cm nhng vn nm trong tp con y; do c th
sa c 1 bc sai. Vy:
S=
r d min 1
=
2
2
Quan h gia d min v kh nng chng nhiu:

d min r + 1
d min 2S + 1
6.5 d ca m v kh nng chng nhiu:

Trong qu trnh truyn tin nhiu lm sai mt 1 phn tin. pha thu khng th
thu y nhng tin tc truyn i. b vo phn tin b mt ta phi truyn khi
lng tin ln hn yu cu. Phn d dng b vo
b nhiu lm mt i
trong qu trnh truyn tin. Nh vy tng d trong tin l 1 bin php tch cc
chng nhiu.
Mt t m c chiu di n c th vit:
n=m+K
m: phn t mang tin.
K: phn t d (kim tra).
Ty theo cu to tng loi m m tr s K khc nhau, K cng ln
kh
nng chng nhiu cng cao.

Hming nh gi d ca m nh sau: cu to m sa sai ta chia khng gian m
ra thnh tng nhm. Mi nhm gm 1 t m mang tin (t m dng) v 1 s t m cm
xung quanh. Cc t m cm ny cng l t m dng nhng c sai. S sai i = 0 S .
-Khi i=0 khng c sai, ta c t m dng.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 47
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

-Khi i=1 c C n1 t m c 1 sai.
-Khi i=2 c Cn 2 t m c 2 sai.
c Cn S t m c S sai.
-i =S
Vi C : cu trc 1 t m.
Vy tng s t m trong mt nhm bng:
S
C
i =0
i
n
= Cn
i =0
V c 2 m t m dng, tng s t m trong cc nhm khng giao nhau phi bng:

S
2 m. C n
i =0
Ta c quan h: 2 n 2 m. C n S
i =0
Bin i:
S
2n
s
= 2 nm = 2 K Cn
m
2
i =0
Ly logarit 2 v ta c: K log 2 C n S
i =0
y l biu thc nh gi hming: l gii hn trn cn thit sa c S sai.

C th vit biu thc trn theo d:
d = 2S + 1 S =
i=S =
vy : K log 2
d 1
2
d 1
2
i =0
Cn
6.6 Cc loi m chng nhiu:

M nhm: l m m mi thng bo ng vi mt nhm n phn t. Nu cc t m c
di n nh nhau th l m ng u. Nu di khc th l m khng ng u.
6.7 Phng php ton hc biu din m tuyn tnh:
Mt t m c vit: n=m+K
M chng nhiu l m ng u, c th dng i s tuyn tnh kho st, v vy cn
gi l m tuyn tnh.
Mt t m c xem nh 1 vect: V( V1 ,V2 ,V3 ,K,Vn )
C th biu din bi ma trn v:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 48
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

V11V12. ...V1n
V=
V21V22 ...V2 n
L
Vn1Vn 2 ...Vnn
Do tnh tuyn tnh nn trong ma trn V lun tm c 1 nhm t m c lp

tuyn tnh. Cc t m cn li l t hp tuyn tnh, tc l c th cng chng theo
modul 2.
Nh vy nhm t m c lp tuyn tnh chnh l h vect c s ca khng gian
V.
6.8 Cc loi m pht hin sai:
y l loi m pht hin c c sai trong t m nhn c, nhng khng th
pht hin sai nm v tr no, v khng c kh nng sa sai.
Thut ton pht hin sai ca cc loi m ny n gin nn thit b dch v m ha
khng phc tp.
Cng vi cc bin php chng nhiu khc, m pht hin sai tha mn yu cu
truyn tin thng thng. Khi no cn chnh xc cao mi dng n m sa sai.
Cc loi m thng dng l:
a) M kim tra chn (l):
c cu to bng cch thm vo m phn t mang tin 1 phn t d K=1 (0 hay 1)
sao cho s phn t 1 trong t m nhn c lun l chn ( l).
V d:
m
n=m+K
11011
110110
10101
101011
00010
000101
Vy di ca t m nhn c l: n=m+1.
Tng s cc t m c th nhn c l N= 2 n .
Trong ch c mt na N1 = 2 n1 l t m dng, cn na cn li N 2 = 2 n1 l t m
cm. Nu gi h s d l t s gia di ca t m n v s phn t mang tin m,
th i vi m kim tra chn ta c:
=
n m +1
1
=
= 1+
m
m
m
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 49
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Nh vy nu s phn t mang tin m ca m kim tra chn cng ln th d abc
cng b v m cng c tnh hiu qu cao.
Thut ton pht hin sai ca m kim tra chn (l) nh sau: pha thu c mt
khu kim tra s phn t 1 trong t m nhn c. Nu s phn t 1 l chn (trong
php kim tra chn) th t m nhn c l ng, khng sai.
Nu s phn t 1 l l th trong m c sai.
Ma trn th ca loi m ny c vit:
1
1
T
H= [11111] H = 1
1
1
Php kim tra: R = F .H T = 0

F:t m nhn c pha thu
H T :ma trn chuyn v ca [H ]
R: ma trn kt qu.
V d: pha thu nhn c t m F=11011
Ta thc hin php kim tra R:
1
1
R = F .H T = [11011]1 = 0
1
1
Kt qu kim tra bng 0. Chng t rng trong t m khng c sai (khng c sai bc
l)Nu kt qu 0 trong t m c sai.
Tng t c th xy dng m kim tra l, m ny cu to n gin, dng ni nhiu
t.
b) M c trng lng khng i:
L m c di cc t m nh nhau v s phn t 1 trong cc t m khng i.
M ny c th pht hin tt c cc sai tr trng hp sai i ln: c ngha l c
bao nhiu phn t 1 bin thnh 0 th cng c by nhiu phn t 0 bin thnh 1.
S t m dng c tnh nh sau: N l = C n l =
n!
l!(n l )!
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 50
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

n: chiu di t m nhn c.
l: s phn t 1 c trong t m.
Thng hay dng m 5 trng lng 2: N l = C5 2 = 10
Thng hay dng m 7 trng lng 3: N l = C7 3 = 35
V d cho hai loi m trn nh sau:
M C5 2
M C7 3
00011
1010100
00101
0101010
01010
1110000
Ch : m c ngha l di m.
Trng lng: c ngha l s phn t 1 c trong m.
pha thu c b phn tnh s phn t 1 trong t m. Nu s phn t 1 khng
bng trng lng ca m th t m sai.
M ny c tnh chng nhiu cao do pht hin c nhiu dng sai.
Nhc im: thit b m ha v dch m phc tp.
6.9 Cc loi m pht hin sai v sa sai:
Khi bc sa sai ln (S 2) th thit b phc tp. Thc t hay dng cc m c bc
sa sai S 2 : tc l c kh nng sa c 1, 2 ch sai trong t m.
1) M hming:
-M H c d min = 3 c th pht hin v sa tt c li sai bc 1 (r=1, s=1)
-M H c d min = 4 c th pht hin sa cha bc 2 (r =2) v sa sai bc 1 (S = 1).
thnh lp m H ta chn mt b m y c chiu di t m m phn t mang tin.
Thm vo K phn t d (kim tra) th c 1 t m H c di n=m+K.
Qu trnh m ha, dch m ca m H sa sai bc 1 nh sau:
-M ha: u tin xc nh K. Sai c th xut hin 1 trong cc phn t ca t m,
k c khng c sai trong t m. Ta c n+1 kh nng xy ra khi t m c truyn i.
y ta xt sai bc 1 l loi sai c th sa c.
Chn K sao cho c th phn bit c n+1 trng hp ni trn. m bo iu
, K cn tha mn bt phng trnh: 2 K n + 1
Quan h gia K v m trong m H nh sau:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 51
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

m
10
11
12
13
V tr ca cc phn t d:
thun tin cho vic pht hin sai th K nm cc v tr l bi ca 2 trong di t
m n. Tc l ti cc v tr 1, 2, 4, 8, Cc v tr cn li l cc v tr mang tin.
V d: m H c n=7 th v tr ca cc phn t mang tin v phn t d nh sau:
K1
K2
m4
K3
20
21
m3
m2
m1
22
Vi cch xp t nh trn th khi kim tra, kt qu kim tra s ch r v tr sai trong t

m.
-Cc phn t K c th c gi tr 0 hay 1 ty thuc vo phn t mang tin tham gia vo
php kim tra.
-Nu dng php kim tra chn: s phn t 1 trong php kim tra lun chn.
-C bao nhiu phn t K c by nhiu php kim tra pht hin sai.
Sau y ta xt c nhng phn t no ca t m tham gia vo php kim tra.
Ta thnh lp bng 1: (v d cho n=7).
S th t v tr
V tr biu din h 2
Cc phn t ca m nhn
c
001
K1
010
K2
011
100
m3
101
m2
110
m1
111
m4
K3
Sau ta thnh lp bng 2:

K1
m4
m3
m1
K2
m4
m2
m1
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 52
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

K3
m3
m2
m1
Php kim tra 1 gm c K1 v cc phn t mang tin m th t ca chng trong t m

khi vit h hai c phn t 1 cui cng. l cc s :
0001
0011
0101
0111
Tng ng vi phn t ng v tr 1 ( K1 ) , v tr th 3 ( m4 ), v tr 5 ( m3 ), v tr 7
( m1 ).
-Nhn vo bng 1 ta xem ct th 1 ng vi cc phn t 1 trong ct ny, ta dng sang
phi, s tm c cc phn t tgia vo php kim tra 1.
-Php kim tra 2 gm cc phn t m s th t ca n vit h 2 c phn t 1 hng
2:
0010
0011
0110
0111
-Tng t nh trn, ta dng t cc con s 1 ct 2 ra v tm c cc phn t tgia

php kim tra th 2 l K 2 m4 m2 m1
-Php kim tra 3 gm cc phn t m s th t ca n vit h hai c phn t 1
hng th 3.
101
0110
0111
Trn c s bng hai ta tm cc gi tr ca K trong t m = cch thc hin cc php

kim tra chn (l).
V d: ly t m ng vi s 1 l 0001 ta vit th t t m nhn c:
m = 4 K =3n =7
K1 K 2 m4 K 3 m3 m2 m1
? ? 0 ? 001
Theo bng hai ta c:
-Php kim tra 1:
K1 + m4 + m3 + m1 = 0
(mod 2)
?+0+0+1=0
K1 = 1
-Php kim tra 2:
K 2 + m4 + m2 + m1 = 0
?+0+0+1=0
K2 = 1
-Php kim tra 3:
K 3 + m3 + m2 + m1 = 0
?+0+0+1=0
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 53
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

K3 = 1
Nh vy s 1 sau khi m ha thnh m H c n=7 s c dng: 1101001

-Dch m:
pha thu b dch m tin hnh phep kim tra chn nh bng 2. Nu kt qu php
cng trong php kim tra 0 th c sai.
Cc kt qu vit h 2 khi dch sang h 10 cho ta v tr phn t sai trong t m.
T m H cho cc gi tr t 0 9 .
V tr v cc gi tr ca cc phn t
10
K1
K2
m4
K3
m3
m2
m1
V d: cho qu trnh dch m, pht hin sai sa: cho t m H ca 6:

1100110
1234567
(s th t cc phn t)
gi s sai phn t th 6. Ta k hiu phn t sai = 1 gch ngang, ta c t m l:

1100100
Nhn c t m ny, pha thu tin hnh cc php kim tra theo bng 2 pht hin
c sai hay khng v sai v tr no?
K 1 + m4 + m3 + m1 = 1 + 0 + 1 + 0 = 0
K 2 + m4 + m2 + m1 = 1 + 0 + 0 + 0 = 1
K 3 + m3 + m2 + m1 = 0 + 1 + 0 + 0 = 1
Ta nhn c kt qu kim tra c vit theo gi tr t ln n nh ca K l:

110 2 ~ 610 :chng t sai v tr th 6.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 54
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Mun sa c sai nhiu hn th phi tng chiu di t m v s phn t d K.
Nhn vo bng hai ta thy r 2 im
-Nu t cc phn t K cc v tr l bi ca 2 nh 1, 2, 4, 8th mi phn t K ch
tham gia vo 1 php kim tra, iu cho php kim tra chn d.
-T bng 2 ta c th thy c c ch pht hin v tr sai nh sau:
V d 1: gi s phn t th 7 l m1 sai, v m1 tham gia c vo 3 php kim tra nn kt
qu kim tra phi l 111.
1112 ~ 710 ch r rng p t th 7 l m1 b sai.
V d 2: gi s phn t th 2 l K 2 b sai, do ch c ln kim tra th 2 c K 2 tham

gia l cho kt qu 1 cn cc php kim tra khc cho kt qu 0. Ba php kim tra cho ta
kt qu l 010. 010 2 ~ 210 ch r rng phn t th 2 l K 2 trong t m b sai.
C th dng ma trn biu din qu trnh gii m:
gi F l ma trn hng biu din t m ng.
E l ma trn biu din cc sai trong t m.
Ta c t m nhn c pha thu trong c sai l: F=F+E
Php kim tra c thc hin:
R = F '.H T = F .H T + E.H T = E.H T
K ng: F .H T = 0
Trong H T l ma trn chuyn v ca ma trn th H.

Vy kt qu ca php kim tra trn ;l tch ca ma trn sai E v H T
Ta ly v d sai phn t th 6 minh ha:
Ma trn F c dng:
F = [1100110]
Ma trn E c dng:
E = [0000010]
Vy F ' = F + E = [1100100]
Ma trn kim tra H c dng:
1
1
H (7 4) =
0
2 3 4 5 6 7
0 1 0 1 0 1
1 1 0 0 1 1
0 0 1 1 1 1
Ma trn H c s hng bng s php kim tra ( s phn t d ) v s ct bng chiu di

t m n.
Trong cc hng ca ma trn H s 1 nm v tr cc phn t c tham gia vo php kim
tra, cc phn t cn li l 0.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 55
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

V d php kim tra 1 ch c cc phn t m s th t vit h 2 c s 1 cui cng
l cc phn t 1, 3, 5, 7 h 10 tham gia. Nn hng th 1 ca ma trn H c dng
1010101.
Php kim tra th 2 ch c cc phn t m s th t vit h 2 c s 1 ct th 2 l
cc phn t 2, 3, 6, 7 h 10 tgia. Nn hng th 2 ca ma trn H c dng 0110011
Tng t cho hng th 3 ging nh trn 0001111. V cc hng ca H u tho mn
php kim tra chn, nn trong php nhn H T , hng no c phn t sai (trong E)
tgia vo php kim tra, th hng mi xut hin s 1. Kt qu l ma trn ct R s
ch th t ca phn t b sai vit h 2.
C th cho v d trn:
100
100
010
010
110
000
R = F '.H T = [1100100] = 001 = [011] = 000

101
101
011
000
111
000
Vit theo th t K t ln n nh: 110011 110 2 ~ 610 chng t phn t th 6 b sai.

Do t m nhn c F=1100100 phi sa li l F=1100110
2) M vng ( m chu k):
M chu k c tnh chng nhiu cao ( c kh nng pht hin sai v sa sai ) ng thi
cc tb m ha v dch m n gin, do m ny c dng nhiu. V mt ton hc
m chu k c xy dng da trn c s l thuyt nhm v i s a thc trong
trng Galoa ( l trng nh phn hu hn ), cc qu trnh m ha v dch m c
chng minh bng ton hc.
Mt c im quan trng l: nu dch sang phi hay sang tri 1 bc ( 1 phn t ) th
t m mi cng thuc b m .
V d: 1 t m c b m a l:
a 0 a1 a 2 ...a n 1 , a n
Th t m a n a0 a1a 2 ...a n 1 cng thuc b m a. c im ny th hin tnh chu k ca

m.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 56
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Mt t m a n , a n1 ...a1 a0 trong ai =0 c th biu din di dng 1 a thc bin s x
v cc h s l ai .
V d: t m 1001101 c th vit di dng a thc:

1.x 6 + 0.x 5 + 0.x 4 + 1.x 3 + 1.x 2 + 0.x 1 + 1.x 0 = x 6 + x 3 + x 2 = 1
Khi ny ta c th tin hnh cc php tan i s thng thng vi a thc . Ring

php cng phi thc hin theo mod 2, c ngha l:
xa + xa = 0
a.x a + 0 = x a
0+0 = 0
xy dng m chu k ngi ta dng cc a thc khng kh quy ( khng th rt gn

c ) lm a thc sinh cu to cc m.
Phng php m ha:
lm phn t mang tin ca t m ta chn cc t m ca b m y c chiu di m .
T m ny gi l t m ban u, k hiu l G(x). to thnh t m chu k F(x), ta
nhn t m G(x) vi x K , trong K l s phn t d. C ngha l ta ko di t m
G(x) ra thm K phn t na. Sau chia a thc G(x). x K cho a thc sinh P(x), ri
ly phn d R(x) cng vi a thc G(x). x K , ta s c t m chu k:
F ( x) = G ( x).x K + R ( x) .
F(x) s chia ht cho a thc sinh P(x)

Theo cch m ha ny th m p t c s m cao l cc phn t mang tin, cn K p t c
s m thp cn li l cc phn t d. V phn t d v phn t mang tin ng tch
bit nhau nn m chu k thuc loi m phn cch.
V d: cho n=7
m=4
K=3
P ( x) = x 3 + x 2 + 1
Hy m ha thng bo 1011
Gii:
P ( x) = x 3 + x 2 + 1 1101
G ( x) = x 3 + x + 1 1011
Nhn
G ( x).x K :
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 57
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

G ( x).x K = ( x 3 + x + 1).x 3 = x 6 + x 4 + x 3 1011000
G ( x).x K x 6 + x 4 + x 3
x
= 3
= x3 + x 2 + 3
2
P( x)
x + x +1
x + x2 + 1
100
1011000
= 110 +
1101
1101
chia
Phn d : R( x) = x 2 100
Ta c t m chu k:
F ( x) = G ( x).x K + R( x)
= x 6 + x 4 + x 3 + x 2 1011
{100
{
mgtin
du
Mt phng php n gin tm cc t m chu k l phng php ma trn.

phng php ny ngi ta dng 1 ma trn sinh chuyn v [P( x )] . Ma trn ny c m
hng v n ct.
Hng u bin l a thc G ( x).x K
Cc hng sau s m K gim dn n 0.
Theo v d trn, ta lp c ma trn sinh chuyn v nh sau:
[P(x )]mn
G ( x).x K
K 1
G ( x).x
= L
G ( x).x1
0
G ( x).x
[P( x)]47
1
0
=
0
1 0 1 0 0 0 a1
1 1 0 1 0 0 a2
0 1 1 0 1 0 a3
0 0 1 1 0 1 a4
m = 4
n = 7
Cc t m chu k tm c = cch t hp gia cc hng a1 a 2 a3 a 4 ca ma trn [P(x)] .

Theo v d trn ta c m=4 vy s t m c c ca m chu k lc ny
l: N = 2 m = 2 4 = 16 t m
B qua t m khng u tin, vy ta cn 15 t m, l:
T m 1: a11101000
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 58
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

2 : a2
0110100
3 : a3
0011010
4 : a4
0001101
5 : a1 + a2
1011100
6 : a1 + a3
1110010
7 : a1 + a4
1100101
8 : a 2 + a3
0101110
9 : a2 + a4
0111001
10 : a3 + a4
0010111
11 : a1 + a 2 + a3
1000110
12 : a1 + a3 + a 4
1111011
13 : a1 + a 2 + a 4
1010001
14 : a2 + a3 + a4
0100011
15 : a1 + a 2 + a3 + a 4 1001011
T v d trn ta thy rng:

T m tm c v d trn l F(x)=1011100; tm c t php cng cc hng a1 + a 2
Chn a thc sinh P(x) nh th no?
a thc sinh P(x) tha mn 2 iu kin:
-Bc ca P(x) nh hn hay bng s phn t d K trong . C ngha l: l K . Vi l
l bc ca a thc P(x).
-S p t 1 c trong P(x) khng nh hn khong cch m d min
Nu c nhiu a thc tha mn cc iu kin trn th nn chn a thc ngn nht.
Bng sau y cho 1 s a thc khng kh quy c chn lm a thc sinh cho m chu
k:
Biu thc tng ng
a thc khng kh quy

Trong h 2
P ( x) = x + 1
P( x 2 ) = x 2 + x + 1
P( x 3 ) = x 3 + x + 1
P( x 3 ) = x 3 + x 2 + 1
P( x 4 ) = x 4 + x + 1
P( x 4 ) = x 4 + x 3 + 1
P( x 4 ) = x 4 + x 3 + x 2 + x + 1
Trong h 10
11
0111
1011
11
1101
13
10011
19
11001
25
11111
31
Phng php gii m:

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 59
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

T m nhn c c th vit di dng:
F(x)=F(x)+E(x)
Trong : F(x) l t m c truyn i
E(x) l t m sai trong t m nhn c.
pha thu thc hin php chia F(x) cho P(x). Nu php chia khng c phn d th t
m nhn c l ng. Nu c phn d th t m nhn c l sai. Phn tch phn d
c th xc nh c phn t no b sai. C nhiu cch gii m. Sau y l mt cch:
-Bc 1: tnh phn d R( x) =
F ' ( x)
. Nu R(x)=0 t m l ng.
P( x)
R(x) 0 t m l sai; khi ny tip bc 2.

-Bc 2: tnh trng lng phn d ( tnh s p t 1 c trong R(x) ).
Nu gi W: s p t 1 trong R(x).
Nu W S , trong S l bc sa sai ca m; th ta cng t m nhn c vi phn
d th ta c t m ng.
Nu W S th ta tip bc 3.
-Bc 3: dch t m nhn c ln trc 1 bc (1 phn t ), ri li chia cho
P(x) tm phn d R(x). Qu trnh dch tip tc mi cho n khi t c
W S , th tin hnh cng t m dch chuyn vi phn d va tm c. Sau
nhn c t m ng, ta phi dch tr li mt s bc bng s bc dch trc

.
V d: bit P(x)=1101; m sa c 1 sai (S=1). T m nhn c 1111100.
Hy kim tra t m ng hay sai v nu sai th sa.
-Bc 1:
F ( x) 1111100
111
=
= 1001 +
P( x)
1101
1101
Phn d R(x) l 111 c W=3 S=1 nn ta dch t m ln trc 1 p t th c

0111110.
-Bc 2: chia
0111110
1010
= 100 +
1101
1101
Phn d R(x) l 1010 c w=2 S nn ta dch t m ln trc thm 1 p t na, ta c

0011111
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 60
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

-Bc
3:
chia
0011111
101
= 10 +
1101
1101
Phn d R(x) l 101 c W=2 S nn ta dch t m ln trc thm 1 phn t na, ta

c 1001111.
-Bc 4: chia
1001111
1
= 110 +
1101
1101
Phn d R(x) l 1 c W=1=S vy ngng dch.

-Bc 5: cng 1001111+1= 1010000
-Bc 6: dch tr li 3 p t.
Ta c t m cng l 1010000 0000101
Tr 3 bc
-Bc 7: so snh 2 t m:
T m ban u: 1111100
T m sa sai: 0000101
1234567
Vy sai p t th 1, 2, 3, 4, 7
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 61
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CHNG 7:
KNH LIN LC
7.1 ng dy trn khng:

Knh lin lc l phn ni gia b pht, thu ca h truyn tin. Trong iu khin xa
thng dng knh in v in t.
Yu cu c bn i vi knh lin lc l lm vic tin cy, nhiu khng vt qu gi tr
cho php v c bng thng ln.
1 loi knh truyn l ng dy trn khng, n gm c dy dn v cp.
Dy dn gm c dy thp, dy ng
-Di thng ca dy thp: 30 KHz
-Di thng ca dy ng: 150 KHz
Nhc im ca loi ny l chu tc ng ca mi trng.
Thng s c bn ca dy dn l: in tr R, in cm L, in dung C, in dn G,
tn tr sng Z
Cng thc tnh cc thng s l:

in tr:
Rt = Ro 1 + t 0
Ro : in tr 0 0 C
: h s n .
cu = 0,0039
thp = 0,0046
in tr cn ph thuc vo tn s do hiu ng mt ngoi.

in cm:
in cm ca dy 2 si c xc nh l:
a
L = 4. ln + K . .10 4
r
a: khong cch 2 si ( cm )
r: bn knh si
( cm )
: thm thu t tng i

cu = 1
thp = 140
K: h s k n nh hng ca hiu ng mt
ngoi
in dung ca dy 2 si:
C=
.10 6
36. ln
a
r
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 62
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

in dung ca dy 1 si:
C=
.10 6
18. ln
2h
r
Trong : : hng s in mi
K =1
2
h: khong cch t mt t n dy.

a: khong cch 2 si.
r: bn knh si.
Tng tr sng ca mch:
ZS =
R + jL
G + jC
G: in dn.
Khi truyn vi tn s f 10 KHz, nu R L v G C th ta c:

ZS =
L
C
Nu dy ng:
ZS = 600 900
Khi truyn nng lng trn ng dy ngi ta cn ch n tng tr sng ZS. V khi
tha mn:
ZS = Zti
Th tng tr u vo:
Z vo =
U vo
= ZS .
I vo
Lc ny ng dy truyn nng lng t cao nht cho ta hiu sut truyn cao nht,
nu khng s c hin tng phn x sng: sng cui ng dy s tip tc i n
u ng dy v sinh ra nhiu.
Mt thng s quan trng ca ng dy l h s lan truyn
= + j =
(R +
Trong :
: h s suy gim.
jL )(G + jC )
: h s dch pha ca p v dng.
c trng cho iu kin lan truyn nng lng in t trn ng dy.

cho 1 km ng dy c xc nh theo biu thc:
= ln
v1
I
1 P
= ln 1 = ln 1 .
v2
I 2 2 P2
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 63
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

n v ca l nepe ( N P )
Nu mt ng dy c = 1N P th c ngha l cui ng dy in p v dng gim
i e=2, 718 ln v cng sut gim i e 2 = 7,39 ln.
Cng c tnh theo decibel (db):
= 10 log
P1
I
v
= 20 log 1 = 20 log 1 db
P2
I2
v2
Knh lin lc bng dy dn c ln nn lm cho bng thng hp.

i vi cp: cp c di thng ln hn do nh hn. i voi cp i xng c di
thng 12 550KHz. i vi cp ng trc di thng n 8850KHz. khc phc
hn tng suy gim th trn ng dy truyn, c cch 250km ngi ta t 1 trm
khuch i tn hiu nhm khi phc nng tn hiu ln gn gi tr ban u.
7.2 ng dy cung cp in:
u: -tit kim kinh ph lp t
-ng dy c cu to chc
-Hng ng dy i trng vi hng truyn thng tin o lng.
Nhc: cn c cc thit b ring iu ch tn hiu tn s cao truyn trn ng dy
in.
S truyn tn hiu iu khin xa theo ng dy cung cp in nh sau:
Trm
BA 1
Trm
BA 2
Cng
hng 1
Cng
hng 2
Lc
Lc
Trm
lin lc
Trm
lin lc
Lc: lc tn hiu iu khin t xa.

C : ngn khng cho dng tn s cng nghip i vo trm lin lc.
Chn: ngn khng cho tn hiu iu khin t xa c tn s cao i vo trm bin p.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 64
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

7.3 Knh lin lc radio:
Dng iu khin cc vt bay (my bay, tn la ) v cc my mc m con ngi
kh trc tip iu khin nh cc cu trc cng, l nung
u im: tin li, m bo cho iu khin.
Nhc: chu nh hng ca iu kin mi trng nn nhiu ln.
tng tnh cxc truyn tin ngi ta hay dng sng ngn v cc ngn
gim hn tng suy gim thng tin v tch ly sai khi tuyn trn khong cch ln
ngi ta cn lp nhiu trm chuyn tip, mi trm chuyn tip tn hiu c phc
hi v c truyn i tip.
7.4 Knh lin lc bng cp quang:
7.5 Nhiu trong knh lin lc:
Nhiu l tc ng lm sai lch tn hiu truyn i.
Nhiu gm hai loi:
-Nhiu chu k.
-Nhiu ngu nhin: +Nhiu chp chn
+Nhiu xung.
Nhiu chp chn l nhiu c bin ngu nhin, nhng nm trong 1 ghn no .
Cch chng nhiu chp chn l: tm gi tr trung bnh ca bin nhiu v tng cng
P
sut ca tn hiu Pth so vi cng sut ca nhiu Pnh th th c th loi tr nh hng

Pnh
ca nhiu.
Nhiu xung l loi nhiu ngu nhin c bin ngu nhin v b v thi gian xut
hin.
Nguy him nht l cc xung c tham s gn ging tham s ca xung tn hiu. Cch
chng loi nhiu ny l m ha thut ton tuyn tnh v xung c kh nng chng
nhiu.
Nhiu c tc dng nh cng tn hiu:
x(t ) = S (t ) + (t )
trong :
S(t): tn hiu c truyn.
x(t): tn hiu nhn c.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 65
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

(t ) : nhiu, nhiu cng.
Nhiu cng c tc dng nh nhn tn hiu. Nhiu ny c gi l nhiu nhn.

x(t ) = S (t ). (t )
Cng v c tnh ca nhiu ph thuc vo ngun nhiu v vo c tnh ca ng

dy lin lc.
Nhiu c ngun gc ni ti nh nhiu nhit do s tc chuyn ng hn lon ca cc
phn t, nhiu do qu trnh suy gim.
Nhiu bn ngoi do sm st, do gn cc my ang lm vic gy ra.
Nhiu xung do cc my gy ra tia la nh c gp my in 1 chiu, b chuyn mch
gy ra.
Nhiu lm tn tht tin tc c truyn i. V vy cn c bin php chng nhiu. C 2
phng php chng nhin l:
-Phng php 1: dng cc loi m pht hin sai v sa sai.
-Phng php 2: Dng cc thut ton truyn tin khc nhau.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 66
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
Chng 8:
CC BIN PHP NNG CAO

CHNH XC TRUYN TIN.
8.1 Khi nim:

Cc phng php nng cao chnh xc truyn tin c hai hng:
a phn d vo m ( dng m chng nhiu ) cc loi m ny c truyn
trong cc knh 1 chiu, c ngha l khng c knh ngc.
Cch ny c nhc im l mun tng kh nng pht hin v sa sai ca m th
phi tng phn d v chiu di m, do cu to ca m phc tp v thit b m
ha, dch m cng phc tp.
Dng cc m n gin kt hp vi h thng c knh ngc. nh h thng knh
ngc nn c th thc hin c nhiu thut ton truyn tin nhm nng cao
chnh xc.
Cc h thng c knh ngc c chia lm 3 loi:
-H thng knh ngc quyt nh.
-H thng c knh ngc tin tc.
-H thng c knh ngc hn hp.
+Trong h thng c knh ngc qnh: thng dng cc loi m pht hin sai hay c
th cc loi m sa sai nhng bc khng cao. pha thu tin hnh kim tra sai trong
t m. Nu khng c sai, th b thu truyn theo knh ngc v b pht, tn hiu
qnh ng. Nhn c tn hiu ng, b pht s truyn t m tip theo, nu c sai
th b thu xa t m nhn c (c sai) v truyn v b pht tn hiu nhc li. Nhn
c tn hiu nhc li b pht s lp li t m va c truyn. Qu trnh ny lp
li mi cho n khi b pht nhn c tn hiu ng th thi, sau b pht s
chuyn sang truyn t m tip theo.
+Trong h thng c knh ngc tin tc: b thu sau khi nhn c t m truyn n t
knh thun th ghi li t m , ng thi truyn t m nhn c tr v b pht theo
knh ngc. Nhn dc t m va truyn v, b pht so snh vi t m truyn i,
nu 2 t m trng nhau th khng c sai v b pht s trun i tn hiu ng v sau
truyn tip t m khc. Nu t m nhn v khng trng vi t m pht, th b
pht truyn i tn hiu xa v nhc li t m va truyn. B thu xa t m ghi v
nhn t m mi. Qu trnh kim tra lp li nh trn.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 67
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Nh vy khc vi h thng c knh ngc qnh, h thng c knh ngc tin tc
khng cn dng m chng nhiu, v pha thu khng thc hin ng tc pht hin sai,
vic pht hin sai c thc hin pha pht, bng cch so snh t m pht theo
knh thun vi t m nhn c t knh ngc. Nhc im ca phng php ny l
tc truyn chm v knh ngc phi chu ti ln.
+H thng c knh ngc hn hp: l s phi hp ca hai h thng trn.
Cc bin php nng cao cxc truyn tin c th c thc hin bng cc thit b c
bit hay bng chng trnh ca my tnh y l mt bin php c nhiu trin vng v
dang pht trin.
8.2 Ngun sai-m hnh ngun sai:
Do nhiu xut hin ngu nhin nn sai trong t m cng mang tcht ngu nhin.
Mt nhiu xung c th lm sai 1 phn t ca t m, hay lm sai mt nhm phn t
ca t m. Nhiu thng xut hin trong 1 khong thi gian ngn v tp trung. V
vy sai c xu hng lp thnh tng nhm nh khong 2 hay3 phn t v t nhm
nh tp trung thnh nhm ln: c gi l cm sai.
Sai c cu trc phc tp v c tnh ngu nhin, vic m t ngun sai nh vy rt
phc tp. y ta ch xt n gin l sai xy ra c lp vi nhau ( khng tng
quan ).
Ta c cc gi thit sau:
+Dng sai cng theo thi gian: c ngha l kh nng xy ra qung thi gian
no cng nh nhau.
+Dng sai khng hu qu l nhng dng sai xut hin khng ko theo cc sai
khc.
+Dng sai c ta l dng sai m ti 1 thi im ch c kh nng xy ra 1 sai
m thi.
Dng sai c 3 tcht trn c gi l dng sai ti gin.
Mt ngun sai c c trng bi xc sut sai tng phn t ca m l P.
Nh vy khi truyn tn hiu 1 , th vi xc sut P, th nhiu lm sai thnh tn
hiu 0 xc sut ng l (1-P) th tin hiu nhn c l 1.
i vi tn hiu truyn l 0 cng tng t qu trnh truyn tin trong knh lin lc
c th m t c nh sau:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 68
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
1 0
(1 - p)
0 1
p
p
0 0
(1 p)
0 0
Knh lin lc m P (0 1) = P(1 0) = P gi l knh nh phn i xng.

Khi truyn mt thng bo c 3 kh nng xy ra:
-Thng bo c nhn ng vi xc sut ng P
-Pht hin c sai trong thng bo vi xc sut PS
-Trong thng bo c sai nhng khng pht hin ra, nn nhn lm l ng vi
xc sut PN (nhm).
3 s kin trn hp thnh 1 tp cc s kin, do lun c ng thc:
P + PS + PN = 1
(1)
Trong truyn tin iu khin xa ngi ta ly xc sut PN nh gi tnh chnh xc

ca h truyn tin.
Xc sut lm cho php ca cc h khin xa l 10 3 10 6
cc h thng truyn d liu trong h thng K t ng th xc sut lm cho php
l 10 2 10 12 .
Cc h K ny yu cao v cxc l v cc tin tc iu khin c d nh ( bo
tc truyn cao ), nn nu khng bo tnh cxc th s xy ra nhm ln cc lnh,
d xy ra s c nghim trng.
Tnh cc xc sut cng thc (1):
Gi s t m truyn i c di n. vy mun nhn ng t m th tt c n phn t
u khng sai. Xc sut ca s kin l:
P = (1 P )
(2)
Xc sut nhn sai v lm l:

PS + PN = 1 P = 1 (1 P )
(3)
Xc sut 1 phn t 1 sai, cn (n-1) phn t ng l:

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 69
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

P(1 P )
n 1
V t m c n phn t sai c th nm bt k phn t no trong t m, nn xc

sut t m c 1 sai l:
P (1) = C n P(1 P )
1
n 1
Tng t, xc sut trong t m c 1 phn t b sai:

1
P (1) = C n P 1 (1 P) n 1
Vy xc sut t m c i = 1 n ch sai l:
n
PS + PN = C n P 1 (1 p ) n i (4)
i
i =1
tnh PN , cn bit cu to ca m trong trng hp chung c th tnh gn ng

nh sau:
Nu m c m phn t mang tin th c 2 m t m dng.
Khong cch m nh nht ca cc t m ny l:
d min = S + r + 1
Vy t m ny ln sang t m khc th s sai trong t m phi bng hay ln hn

khong cch d min . Xc sut trong t m c sai d min l:
P(i d min ) =
i = d min
i
n
P i (1 p ) n i
Nhng khng phi tt c cc t m c sai d min u b nhn lm ( 1 s trong chng

s c pht hin l sai ). Xc sut nhn lm phi t l vi t s
2m
2n
2 m : s t m ng.
2 n : s t m trong b m y khi chiu di t m l n.
Ta xt cho trng hp ghn trn l: tt c cc t m c sai d min u bin thnh t

m dng v b nhn lm, th xc sut lm c th tnh gn ng bng biu thc sau:
PN
PN
PN
2m
2n
1
2
nm
1
2K
P (i d min )
P (i d min )
P (i d min )
Hay c th vit:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 70
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

PN
1
2K
i = d min
i
n
P i (1 P )
n i
(5)
Biu thc (5) nh gi cn trn,
nu PN tnh c tha mn iu kin
PN [PN ]([PN ] : xc sut nhm cho php) th h thng tha mn yu cu v chnh
xc.
8.2 Truyn tin c lp li: ( HT c knh thun )
y l 1 phng php nhm nng cao cxc. 1 thng bo truyn i a ln ( vi a l
mt s chn trc ).
Tr s a ph thuc vo nhiu yu t:
n gin chn a = hng s.
Thut ton truyn tin ny n gin, d thc hin, ch thc hin c trong knh
thun, khng c knh ngc.
Nhc: khi khng c nhiu hay cng nhiu thp th tc truyn tin l chm. V
lc ny khng c sai hay sai rt t.
Thut ton truyn tin c lp li gm 2 cch:
-Khng tch ly
-C tch ly.
+Khng tch ly: l sau mi ln nhn tin, pha thu tin hnh kim tra tin ng
hay sai ( c th dng m pht hin sai, hay m pht hin sai v sa sai ). Nu pht
hin ra sai th tin c xa i v pha thu ch tip nhn tin lp li. Nu tin nhn l
ng th truyn n cho ngi dng tin v nhng ln lp li tin tip theo l d.
+Ta thy rng sai thng xy ra 1 s phn t trong t m, cn cc phn t cn li l
ng. tn dng phn tin trong cc p t ng ca t m, ngi ta dng thut ton
lp li c tch ly. Khi ny s ln lp li a thng chn l s l. Cc tin b sai khng
b xa i m c ghi li sau khi nhn tin ca ln lp li cui cng, pha thu tin
hnh nhn t m theo tng phn t theo nguyn tc a s.
V d: 3 ln lp li, pha thu nhn c 3 t m :
1000100
+ 1111101
1010001
1010101
Theo nguyn tc a s: ta tm c t m truyn l 1010101.

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 71
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Thut ton lp li c tch ly tn dng c nhng phn t khng b sai, do nng
cao cxc so vi thut ton lp li khng tch ly. Nhng tb loi ny li phc tp
hn.
nh gi kh nng chng nhiu v tc truyn tin ca thut ton truyn tin lp li:
Gi
P l xc sut nhn ng
PS l xc sut nhn sai
ca truyn tin 1 ln.
PN l xc sut nhn nhm
Hy xc nh P , PS , PN khi dng thut ton lp li a ln?

T m c th c nhn ng vi cc trng hp sau:
-Ngay ln truyn th nht vi xc sut P
-Ln th nht pht hin sai v ln th hai c nhn ng. Xc sut ca s kin ny l
PS P ln th nht v hai ln pht v(1). Vy xc sut Pa s bng tng cc xc sut
trn.
2
Pa = p + PS P + PS P + ... + PS
2
= P (1 + PS + PS + ... + PS
a 1
a 1
Phn trong du ngoc l 1 cp s nhn vi cng bi PS 1 . Do c th vit.

a
Pa = P .
1 PS
1 PS
(6)
Tng t ta c:
a
PNa = PN
1 PS
1 PS
(7)
v(1) phin sai, cn ln th 3 c nhn ng, vy xc sut ca s kin l PS 2 P .

Xc sut ca s kin c a ln lp li u pht hin sai l:
PSa = PS .a
(8)
V ta c:
Pa + PSa + PNa = 1
Ta thy rng: a tng th Pa cng ln hn P . tng Pa c th tng a hay gim PS .

gim PS cn dng m pht hin sai v sa sai thay cho m pht hin sai.
V l thuyt: a l v cng, nhng a ln m thi gian truyn c hn nn a phi chn
hu hn. Trong trng hp ny nu 1 tin, sau khi truyn a ln m vn nhn sai v
pht hin sai, th t b xa i v truyn tip tin sau.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 72
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Ta cng thy rng a tng, Pa tng nhng PNa cng tng theo. V th PNa c th vt
qu tr s cho php. Do cn phi gim PN bng phng php tch ly nh trn.
a c tnh:
a
a=
Pa 1 PS
=
P
1 PS
(9)
Khi a hu hn:
a=
1
1 PS
(10)
nh gi hiu qu ca cc thut ton truyn tin ta dng tc truyn tin tng i

R:
R= s phn t mang tin
s phn t phi truyn
Gi s m c di n, trong c m phn t mang tin. Vy truyn c lng tin
tc cha trong m phn t ta phi truyn i na phn t.
Do :
R=
m m 1 PS
= .
na n 1 PS a
(11)
Khi a hu hn:
R=
m
(1 P)
n
(12)
T y ta thy rng tng R phi gim n, gim PS . Ta thy rng khi c m phn t
mang tin bit, nu dng m c n nh th kh nng chng nhiu km. Do xc
sut pht hin sai PS tng ln. V th khng th ng thi gim n v PS .
8.4 Thut ton truyn tin lp li dng trong h thng c knh ngc quyt nh:
Ngy nay h thng truyn tin c knh ngc c dng rng ri. Nh c knh
ngc m pha thu c th bo cho bn pht bit trc tnh trng ca cc tin nhn c.
H thng truyn tin c knh ngc c chia lm 2 loi:
-Loi 1: HTTT c knh ngc tin tc. Trong h thng ny sau khi nhn tin, pha thu
truyn tin theo knh ngc v cho pha pht. Bn pht i chiu tin pht i v
tin nhn tr v theo knh ngc. Nu 2 tin trng nhau th pha pht gi i tn hiu
ng v pha thu truyn tin sang b phn dng tin. Trong trng hp ngc li,
pha pht gi i tn hiu sai pha thu xa tin va nhn c v ch nhn tin nhc
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 73
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

li ca pha pht. V cc tin nhn c u c truyn theo knh ngc v pha pht,
nn h thng ny c tn l h thng knh ngc tin tc.
-Loi 2: h thng TT c knh ngc quyt nh. Trong h thng ny vic x l tin tc
c c tin hnh pha thu v trong knh ngc ch truyn i cc qnh v vic
x l ng hay sai. V th h thng ny c tn l H T c knh ngc qnh. Nu nhn
c qnh ng th pha pht truyn tin tip theo. Nu nhn c qnh sai, th
nhc li tin va pht.
Trong o lng khin xa thng dng h thng c knh ngc quyt nh v n n
gin v tc truyn tin cao.
S cu to ca 1 h thng TT c knh ngc quyt nh:
NT
Knh
thun
M ha
iu
ch
Dch m
ngc
Gii iu
ch ngc
Knh
ngc
Gii
iu ch
Dch
m
iu ch
ngc
M ha
ngc
Nh c knh ngc m pha thu c th bo cho pha pht bit c tin c nhn l
ng hay sai. Trong thc t, knh ngc ch cn truyn i 2 tn hiu biu hin ng
hay sai, hoc l ch cn truyn 1 tn hiu ng, cn nu khng nhn c tn hiu
th c ngha l tn hiu nhn c l sai v cn lp li.
n gin cho thit b dch m ngi ta thng dng m pht hin sai.
Ta c biu thc:
a
Pa = P
PSa = p S
1 PS
1 PS
a
II
II
1 - pS
I
I: trng thi pht

hin sai
II: trng thi
nhn tin
a: s ln lp li
1 - pS
pS
pS
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 74
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

II
1 - pS
pS
I
a-1
I
a
Trong h thng c knh ngc s ln lp li a thay i theo cng nhiu.

Khi khng c nhiu, ch truyn 1 ln l nhn c ng t m, nh c knh ngc
pha thu kp thi thng bo s kin ny, nn pha pht khng phi lp li tin truyn
i na, trong trng hp ny a=1.
Khi cng nhiu ln, s ln lp li a phi tng ln.
Ta bit rng phn ln thi gian lm vicic ca h truyn tin l khng c nhiu hoc
cng nhiu thp, v th trong khong thi gian ny s ln lp li nh. Do tc
truyn tin trung bnh tng ln. l u im ca HT c knh ngc.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 75
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CHNG 9. THIT B M HA V DCH M

9.1 Thit b m ha:
Bin i cc thng bo ri rc thnh t m.
a) Thit b m ha C n 1 :
M c cu to nh sau:trong nhm m c chiu di n, ch c 1 phn t 1, cn li u
l 0. Thay i v tr phn t 1 ta c cc phn t m khc nhau. Do nu chiu di
ca t m l n th s t m trong b m s l N = C n 1 = n t m.
b) thit b bin i m:
y cng l b m ha, nhng u vo l m thng , cn u ra l chng nhiu. V
d sau y l b bin i m thng thnh m kim tra chn nh sau:
0 1 0
T m thng vo
Cng
Mod2
k ghi
Ghi
Pht xung
01001
T m kim tra
chn
Thit b ny c nhim v l thm 1 bt ph vo mi t hp m nh phn thng a

vo thit b sao cho s cc con s 1 trong t hp m l 1 s chn.
Thit b m ha ny gm b ghi dch ( hay b PHN PHI ) v b cng modul 2. T
m thng cn c m ha c ghi vo t 1 n n ca b ghi dch ( theo
phng php m song song ), ng thi n cng c a vo b cng modul 2.
Kt qu php cng s ng thi c ghi vo n+1, l bt ph cn thm vo t
m. Sau khi t m v phn ph kim tra chn c ghi vo b dch, b ghi dch s
dch chuyn n+1 bc a t m ra u ra ca n.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 76
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

B ghi dch gm 5 t 1 4 dng ghi t m, 5 ghi bt kim tra chn (l) b
bin i lm vic nh sau:
Khi c tn hiu iu khin ghi a vo b v 1 4 , t m c a vo b ghi dch
v b cng modul 2, kt qu cng c a vo b ghi dch. Sau ghi dch chuyn
n+1 bc y t m ra ng lin lc.
Thit b dch m kim tra chn ra m thng cng gm 1 b ghi dch v 1 b cng
modul 2. T m nhn c c ghi vo cc t 1 n+1 ng thi cng c
a n b cng modul 2. Nu kt qu php cng =0, iu chng t t m ng
v t m c truyn n b phn khc. Mch sau y dch m kim tra chn ra
m thu mch v l 1 kha K. Nu kt qu kim tra ng mch v s cho t m qua
n cc tb khc, cn nu sai s khng cho qua.
01001
0100
Cng
mod 2
c) Thit b bin i m thng thnh m Hming:

-Tb m ha: nhim v ny l thm vo t m thng c cc phn t kim tra. Chng
hn t m thng cn truyn l m4 m3 m2 m1 , th t m sau khi m ha thnh m
Hming s l K 1 K 2 m4 K 3 m3 m2 trong K 1 K 2 K 3 l phn t kim tra v gi tr ca n
c tnh nh sau:
K 1 = m4 + m3 + m1
K 2 = m4 + m2 + m1
K 3 = m3 + m2 + m1
-Thit b gii m Hming thnh m nh phn:

Thit b ny c chc nng l thu nhn cc t m Hming t trm pht ti, thc hin
vic kim tra pht hin sai v sa sai 1 bc ri a ra mch ngoi cc t m thng
sau i d b i cc phn t kim tra.
B phn phi lm vic ng b vi bn pht, khi bn pht bt u pht t m vo
ng lin lc, th b p phi cng cho 7 xung vo b ghi dch GD thu v ghi t m
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 77
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

pht i; n xung th 8, b p phi cho xung vo b v 1 a t m m4 m3 m2 m1 vo
b nh bng trig m, ng thi t m ghi trong b ghi dch cng c a n cc
b cng mod 2 ( t 1 3 ), kt qu c a vo b gii m, ng vi t m no trong
t hp m nhn c b sai, th u ra tng ng ca b gii m s c mc logic 1
cn cc u ra khc c mc logic 0. V d: t m c
phn t th 5 ( m3 ) b sai, th u ra 5 ca b gii m c mc logic 1.
n xung th 9, b phn phihi cho xung vo mch v 2, tn hiu t b gii m
c a vo b nh thc hin sa sai, nu c sai th t g tng ng s lt trng
thi.
n xung th 10 b p phi cho xung vo u iu khin c ca b nh, t m trong
b nh c a ra ngoi. ng thi b phn phihi a xung xa ghi dch, sau
b phn phi li quay v 1 pht xung a vo b ghi dch v a vo xa b nh.
Qu trnh lm vic tip theo chu k mi.
d)Ttb bi m thng thnh m chu k:
V d cho a thc sinh P( x) = x 4 + x + 1 , ta c s m ha nh sau:
Cc ghi phn d
Mod
chia 2
X0
X1
Mod
cng 2
G(x)
X2
K1
X3
X4
K2
H
Mch m thi gian
Qu trnh trnh to m chu k nh sau:
Cho t mG(x).
Nhn
G ( x).x K
Chia
G ( x).x K
c phn d R(x)
P ( x)
M chu k
F ( x) = G ( x).x K + R( x)
Vy tb m ha phi l b chia a thc.

Qu trnh lm vic nh sau:
Lc u K 2 v tr 1, K1 v tr ng. T m G(x) i vo b chia, ng thi qua
mch m thi gian v K 2 ra u ra ca b chia. Trong qu trnh lm vic ,
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 78
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

do K1 ng b chia thc hin php chia
G ( x).x K
. Sau n nhp, qu trnh chia kt thc
P( x)
v cc ca b chia ghi li phn d R(x). Lc ny K2 ng sang v tr th 2 v K1

m. B phn phi ( v K2 m nn b chia tr thnh b phn phi ) chuyn tip K
nhp a phn d R(x) ra ghp vi G ( x).x K , kt qu l ta c t m chu k F(x) mong
mun.
F ( x) = G ( x).x K + R( x) .
Qu trnh dch m chu k nh sau:

Cho P( x) = x 4 + x + 1 .
Ta c s :
X1
X0
F(x)
X2
X3
Cc ghi phn d
Mod
2
X0
Mod
2
X1
X2
G(x)
K1
X3
X4
T m c ghi vo b ghi ng thi c a vo b chia thc hin php chia

F ( x)
. Nu php chia c R(x) = 0 , chng t t m ng th kha K m a t m
P ( x)
trong b ghi ra. Nu R(x) 0 chng t t m c li nu l m pht hin sai th kha

K pht hin xa t m ghi trong b ghi. Nu l m sa 1 sai S=1 ( m c
d min = 3 ) th sau khi chia ra phn d R(x) b chia tip tc dch chuyn cho n khi
x 0 ghi s 1 th thc hin s bc dch thm ch v tr ca p t b sai k t phn t c
bc cao nht tr xung. Lc ny kha K bin thnh sa sai, sau a t m ra

ngoi.
9.2 Thit b gii m:
Ta xt s dch m ca m C n 2 vi n=3. Vy ta c 3 t m 110 101 011 tng
ng biu th 3 thng bo ABC.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 79
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

S dch m C3 2 :
D1
D3
R1
R2
R3
D2
D5
D4
D6
R1
110
R2
101
R3
011
R1 R2 R3
Gi s t m nhn c l 110, c 2 xung a vo R1 ' ' v R2 ' ' . Bnh thng R' R"
nn thc t khng c dng qua R' .
Khi c 2 xung vo R1 " vR2 " D1 D2 D3 D4 kha c dng qua R1 ' v ta ly c in p
ra trn ng vi thng bo A. Cn D5 D6 vn thng nn khng c dng qua R2 ' vR3 '
nn khng c thng bo B v C. ng vi t m khc cng tng t
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 80
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CHNG 10:
C BN V L THUYT TRUYN TIN.
10.1 t vn :
C s l thuyt ca h truyn tin l l thuyt truyn tin. hiu r l thuyt truyn
tin, cn hiu r l thuyt xc sut v l thuyt hm ngu nhin.
L thut ny ra i t nhng nm 20 30 ca th k 20.
Nm 1928: nh bc hc M Hatly cho ra biu thc logarit o lng tin tc.
Nm 1933: nh bac hc Nga Kachenhicp cho ra nh lut Kachenhicp v kh nng
phn tch 1 tn hiu lin tc thnh nhng tn hiu gin an vi ph hn ch.
Nm 1940: nh bc hc Shenon (M) + Kachenhicp chng minh cht ch cc nh
l c bn v l thuyt truyn tin.
10.2 Tin tc, thng bo, tn hiu:
-Tin tc: l hiu bit mi v 1 s kin hay 1 s vt no m ngi ta nhn c do
tc ng tng h gia ngi nhn tin v mi trng xung quanh.
-Thng bo: l 1 dng biu din tin tc: bi vit, li ni, hnh nh, s liu. Trong
thong bo c cha nhiu tin tc.
-Tn hiu: l 1 qu trnh vt l no ( m, quang, in, ) dng phn nh thng
bo. Tn hiu l vt mang tin tc i xa.
Trong o v K xa thng dng 2 dng tn hiu truyn:
+Tn hiu xoay chiu: i = I m .sin(t + )
(1).
c trng ca tn hiu xoay chiu: b, tn s v pha. truyn tin tc i xa ngi

ta thng thay i cc tham s ca tn hiu xoay chiu. Qu tnh thay i cc tham s
ca tn hiu xoay chiu gi l iu ch tn hiu.
+Xung, ph, di thng ca n:
Xung: l tc ng trong thi gian ngn ca dng hay p ln 1 i tng no . Xung
c to thnh bi dng hay p 1 chiu, bi cc dao ng cao tn (xung radio ).
Xung c nhiu dng khc nhau:
Cc tham s ca xung l rng v bin A.
rng: l qung thi gian m xung c gi tr ln hn 1 na gi tr bin ca n.
Bt k hm chu k F(t) no tha mn nhng iu kin sau ( iu kin Dirac ): hu hn,
lin tc, tng phn v c 1 s hu hn cc tr th c th phn tch thnh chui Fourier:
F (t ) = Ao + AK cos( Kt + k )
(2)
K =1
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 81
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Ao: thnh phn 1 ch
AK : bin ca iu ha bc K.
2
: tn s gc.
T
k: gc pha ban u ca iu ha bc K.
T: chu k ca hm F(t).
K: 1, 2, 3,
Tn s ca iu ha bc 1 f1 bng nghch o ca chu k T:
f1 =
1
(3).
T
Tn s ca diu ha bc K:
f K = K . f1 .
Tp hp cc sng diu ha do khai trin Fuari lm thnh ph ca tn hiu.

Bit ph ca tn hiu, c th xc nh c sai s cho php khi truyn tn hiu qua
cc mch in c di thng hn ch nh b lc, khuch i chn lc
Nu truyn tn hiu trong khong tn s t 0
th hu nh tn hiu hnh chung
truyn ht nng lng, cn tn hiu hnh tam gic th gn 1 na nng lng b tn tht,
do tn hiu thu c s b mo nhiu. (nng lng ca tn hiu t l vi din tch
gii hn bi hnh bao ca ph tn hiu vi trc honh ).
Nh vy tn hiu hnh chhung l tt nht. Nhng thit b to ra xung hnh chung
phc tp. Nn trong thc t hay dng xung ch nht. T hnh ta thy: 0
: nng
lng ti a ca tn hiu c truyn i m c t. Mt khc, phn thit b li n

gin. Phn nng lng b mt do di thng b hn ch khng ln lm.
m bo thu chnh xc dng ca tn hiu th di thng ca mch in phi bao trm
ht ph ca tn hiu.
Trong thc t: thng chn di thng f = (1 2 ) nh vy nhng tn s f
khng truyn i. Mt khc, cc thit b li nhy vi bin xung hn l dng xung

nn vic chn nh trn cng tha mn.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 82
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

V d: truyn lnh iu khin, ta dng xn c rng = 1ms chn di thng
f =
= 2000 Hz . Nu dy truyn l dy thp c di thng 30 KHz th c th truyn
10 tn hiu cng 1 lc.

Nu mun nhn dc tn hiu chnh xc hn th phi dng dy ng c di thng 180
KHz v truyn tng tn hiu mt.
xc nh ph ca hm khng chu k ( v d: xung ch nht )
Ta coi hm khng chu k l mt hm c chu k. T
Ph ca xung ch nht bao gm v s sng iu ha vi bin v cng nh.
Ta thy: ph ca hm chu k gm 1 s vch (tn s ) ph gin an (ph vch).
Ph ca hm khng chu k gm v s vch ph lin tc.
rng ph ca xung l qung tn s trong tp trung 90% nng lng ca ph.
Tng ng vi rng xung l khng thi gian trong tp tung 90% nng lng
ca xung.
10.3 Lng t ha:
Cc thng bo truyn i gm hai dng:
+Thng bo lin tc.
+Thng bo gin an.
V d: thng bo lin tc: mc du trong b cha.
Thng bo gin an: mc ti a, ti thiu trong b cha.
Cc thng bo u l cc hm ngu nhin theo thi gian.
tng tc truyn tin, tng cxc, tng tnh chng nhiu, t khi ngi ta truyn
cc thng bo lin tc, cc thng bo lin tc c thay bng cc thng bo gin
an. Qu trnh thay th cc thng bo lin tc thnh thng bo gin an lng t
ha.
C hai loi lng t ha:
-Theo mc.
-Theo thi gian.
a) Theo mc:
-Chn bc ly mu h.
-Theo (a) sai s lun m c gi tr h.
-Theo (b) sai s c th m hay dng, c gi tr 0 h.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 83
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

b) Theo thi gian: chia lin tc thi gian v lm cc khong t .
- t cng nh th lng t ha cng cxc: x' (t ) x(t ) , nhng s ln bin i ln.
- t ln th sai s ln.
lng t ha theo thi gian tha mn nh l Kochenhicop: bt k hm lin tc no c
ph b gii hn bi tn s f m th n hon ton c xc nh bi c gi tr tc thi ca
n ly ti cc thi im cch nhau
x(t ) =
x ( Kt )
K =0
1
c ngha l:
2 fm
sin 2f m (t Kt )
.
2 . f m (t Kt )
Trong k: bc ca hm iu ha.
Hm x(t) tng t hm x(t).
V hm
sin x
c gi tr =1 ti x=0, ngoi gi tr ra, hm tt rt nhanh hm lin
x
tc.
Ban u tng ng vi tp cc hm iu ha c bin ln nht bng gi tr tc thi
ca hm lin tc ti cc thi im cch nhau t =
Nh vy: nu chn t =
1
.
2 fm
1
. Th c th khi phc li x(t) t x(t).
2 fm
Tuy nhin nh l ny cng c hn ch i vi cc hm c ph v cng ln, nn

khng th chn gi tr f m thch hp.
Tuy nhin trong o v iu khin xa, cc tn hiu cn truyn u bin thin chm v
c ph tp trung, do vn p dng c nh l.
10.4 Tin tc, cc c trng, n v o:
a) c trng:
Tin tc c hai dng:
+Tin tc dng tnh: tin tc c ghi trn giy, bng, a
+Tin tc dng ng: l tin tc trong qua trnh truyn nh m thanh, li ni,
in thoi, cc tn hiu iu khin
b) Cc tnh cht c bn:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 84
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

+Tin tc c ghi li bng cch no cng c th c, truyn, ghi li m khng b tn
tht.
C ngha l: dng tn ti ca tin tc c th thay i, nhng bn thn tin tc th khng
mt.
V d: khi ging bi thy truyn cho sv 1 khi lng ln tin tc, nhng thy khng b
mt kin thc. Hay 1 cun sch c nhiu ngi c, nhng tin tc trong sch khng
b mt.
+Tin tc c ghi bng hnh thc no, sau 1 thi gian cng b mt i.
c) Phng php thng k nh lng tin tc:
Tin tc c 2 mt:
+ bt ng.
+Ni dung tin.
+Trong truyn tin ngi ta chn bt ng lm thc o tin tc.
Tin t xut hin bt ng ln lng tin em li nhiu.
V d:
+Ngi ta nm ng xu ln cao, th xem ng xu ri xung hay bay ln cao. R rng
l ng xu ri xung th nghim ny khng c tin.
+Ngi ta c 1 ng xu i xng, ngi ta nm ln th xem ng xu lt sp hay
nga. Lc ny xc sut mi mt l 50% th nghim ny c mt lng tin xc nh.
+C 2 hc sinh: 1 gii, 1 km.
Nu HS gii t 10 khng c tin.
Nu HS km t 10 tin. V kh nng t 10 l rt kh.
Vy:
-Lng tin ca 1 s kin no t l nghch vi xc sut xy ra .
-Khi xc sut xy ra s kin = nhau th lng tin do s kin em li = 0.
-Khi xc sut s kin 0 th lng tin do s kin em li .
Ta k hiu lng tin cha trong xi l I( xi ).
I( xi ) c biu din = biu thc no tha mn cc iu kin trn, v c kh nng
cng tin. C ngha l: tin ca 2 s kin c lp phi = tng tin ca cc s kin thnh
phn. Ngi ta dng hm logarit o tin tc.
I ( xi ) = log a
1
( cng thc Harley ).
P ( xi )
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 85
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Hay:
I ( xi ) = log a P( xi )
P( xi ): xc sut xy ra s kin xi .
Biu thc trn tha mn cc iu kin yu cu nn c gi l lng tin ring ca xi .
Tng qut: mt ngun thng bo x thng c cc thnh phn x1 , x 2 ,..., x n vi cc xc
sut tng ng P( x1 ), P( x 2 ),..., P( x n ) . Vy lng tin tc trung bnh ca ngun thng
bo s bng:
n
I ( x) = P( xi ) log a P ( xi )
(cng thc Shenon).
i =1
Khi xc sut cc thnh phn bng nhau: P( xi ) =
1
.
n
Th :
1
1
I ( x) = n . log a = log a n . Lc ny lng tin tc t gi tr ln nht.
n
n
n v o tin tc: ph thuc c s a.

a thng chn =2, 10, e.
trong truyn tin chn a = 2.
-n v o tin tc: bit. ( logarit c s 2 ).
Bit: binary digit: con s nh phn.
-Tr li vi d ng xu sp, nga: xc sut mi trng hp =
1
ng kh nng vi
2
s kh nng n = 2 .
Lng tinca th nghim bng:
I ( x) = log 2 2 = 1 .
Vy bit l lng tin ca 1 thng bo c 2 kh nng ng xc sut.

d) Gi tr ca tin tc:
ph thuc vo ch quan ngi nhn tin.
10.5 Entropi s o lng khng xc nh:
Lng khng xc nh ca thng bo t l nghch vi xc sut xut hin ca n. Xc
sut xut hin cng nh th lng khng xc nh cng ln. Do khng xc nh
ca thng bo cng c xc nh = biu thc tng t nh lng tin tc:
n
H ( x) = P ( xi ) log a P ( xi ) .
i =1
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 86
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Cn phn bit I(x) v H(x):
Mc du 2 khi nim ny cng hm xc nh nhng khc nhau v nguyn tc:
H(x): khng xc nh trung bnh cc trng thi ca ngun thng bo, n c tnh
khch quan, nu bit c c tnh thng k ca ngun thng bo, th c th xc nh
c Entropi ca n, tc l bit Etropi trc khi nhn c thng bo.
I(x): lng tin tc trung bnh thu c sau khi nhn c thng bo ca ngun. Do
nu khng nhn c thng bo th khng c nhn c lng tin tc no c.
Do : H(x) l s o lng thiu tin tc v trng thi ca ngun thng bo. Khi nhn
c tin tc th s hiu bit v trng thi ca ngun tng ln khng xc dnh
gim Entropi ca ngun gim.
Vy lng tin tc I(x) sau khi nhn thng bo bng hiu s Entropi H(x) ca ngun
trc khi nhn v sau khi nhn thng bo I ( x) = H 1 ( x) H 2 ( x) .
10.6 Entropi ca ngun thng bo gin an:
Entropi ca ngun thng bo gin an c tnh theo cng thc:
n
H ( x) = P ( xi ) log 2 P ( xi ) .
i =1
N c c tnh sau:
-Entropi l 1 s thc, hu hn, khng m v 0 P( xi ) 1 .
-Entropi ca thng bo hon ton c xc nh s =0.
R rng rng: nu bit trc s kin xy ra th xc sut ca s kin = 1, cn xc
sut cc s kin khc = 0, tc l
P ( x1 ) = 1
P ( x 2 ) = P ( x3 ) = ... = P( x n ) = 0
Vy: Entropi ca ngun c th vit:

n
H ( x) = P( x1 ) log 2 P ( x1 ) + P ( xi ) log 2 P ( xi ) .
i=2
S hng u = 0, v log 2 1 = 0 .
S hng th hai 0 khi P( xi ) 0 .
-Entropi s cc i khi xc sut xut hin cc thng bo l nh nhau, tc P( xi ) =
n
1
n
Lc ny H ( x) max = log 2
i =1
1
.
n
1
log 2 n .
n
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 87
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

T y ta thy rng: trong trng hp ng xc sut, entropi t l vi s lng thng
bo n c trong ngun.
-Entropi ca h thng cc s kin c kh nng nm trong phm vi 0 v 1.
H ( x) = P ( x1 ) log 2 P( x1 ) P( x 2 ) log 2 P( x 2 )
= P ( x1 ) log 2 P( x1 ) [1 P ( x1 )]log 2 [1 + P ( x 2 )]
Biu thc trn = 0 khi
P ( x1 ) = 0
P ( x2 ) = 1
P ( x1 ) = 1
hoc
Entropi t cc i khi P( x1 ) = P( x 2 ) =
P( x2 ) = 0
1
.
2
H(x)
P(x)
0
0.5
1
2
Lc ny H ( x) max = log 2 = 1 v nh phn.

Nh vy c th nh ngha n v nh phn l entropi ca h thng cc s kin c lp
c 2 kh nng.
V d : xc nh Entropi ca h thng c m t bng cc i lng ngu nhin gin
on x c phn b nh sau:
P ( x1 ) = P( x 2 ) = P ( x3 ) = P ( x 4 ) = 0,01
P ( x5 ) = 0,96
Gii:
n
H ( x) = P ( xi ) log 2 P ( xi )
i =1
Ta c :
= P ( xi ) log 2 P ( xi )
i =1
= 4 0,01 log 2 0,01 0,96 log 2 0,96
=0, 322 v nh phn.

10.7 u khuyt ca phng php thng k o lng tin tc:
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 88
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

im ch yu ca phng php thng k l nh gi tin tc qua xc sut xut hin ca
cc s kin.
-u im chnh ca phng php ny l tnh vn nng ca n. Tin tc c o n v
thng nht ( bit ) m khng ph thuc v bn cht vt l v ni dung ca n. Nh ,
phng php ny thun tin khi phn tch v tng hp cc h thng tin tc phc tp.
-u im na ca phng php ny l tnh khch quan ca n. Lng tin tc c
nh gi khng ph thuc vo cc yu t tm l v phng php ny da vo cc d
liu thng k.
-Nhc im l ch ch n c tnh thng k ca tin tc, m khng dng n ng
ngha ni dung, gi tr ca tin tc.
10.8 Trun tin trong knh khng nhiu:
Knh khng nhiu l knh l tng, hoc knh trong c/sut ca tn hiu ln hn
nhiu so vi c/s ca nhiu.
Kh nng thng qua ca knh gi l thng lng C. Thng lng C c xc nh
nh sau :
C = lim
log 2 q
T
q: s cc tn hiu c truyn di trong thi gian T.

Trng tng qut: T .
Trng hp c th: T = chu k truyn tin.
Vy thng lng C l tc truyn tin ti hn m khng gy ra sai s.
Nu tn hiu c truyn i vi tc S xung trong 1 giy, c gha S =
, :
rng xung ( thi gian truyn 1 xung ), th trong thi gian T c th truyn c n xung:
n=
= S .T .
i vi knh nh phn tc l knh trong truyn cc tn hiu c 2 gi tr ( 0, 1 hay

+, -, ) s lng xung ti a c th truyn trong thi gian T l: q max = 2 n = 2 ST .
Vy thng lng ca knh nh phn l:
log 2 q
2 ST
= log 2
T
T
T
C = lim
=S v nh phn.
giy
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 89
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

n v o: n v NP
Giy
Hay:
b i t
giy
Nh vy trong knh nh phn: C chnh l = s k hiu c truyn i trong 1 giy,

nu rng xung cng nh th S cng ln C cng ln.
Dung lng ca knh cn c biu din trn 1 k hiu (xung):
i vi knh nh phn: C= 1 v
NP
K hiu giy
C ngha l trong knh nh phn, 1 k hiu (1 hay 0) ti a c th mang 1 lng tin
tc = 1 v nh phn ( bit ).
Nu u vo ca knh c ngun tin tc m Entropi trn 1 k hiu = dung lng ca
knh, th ngi ta bo rng ngun tin v knh ph hp nhau.
Nu dng lng knh ln hn tr s entropi trn 1 k hiu ca ngun tin th chng
khng ph hp nhau. Lc ny knh truyn cha c dng ht kh nng ca n.
Vy: Nu knh c kh nng thng lng C ( v NP/S ) cn ngun tin c entropi H (
v . NP/thng bo ) th tc trung bnh truyn tin trong knh khng th vt qu
C/H ( thng bo/S ) .
V d 1: 1 ngun c 2 tin A, B vi xc sut P(A)=P(B)=0, 5
Entropi ca ngun:
H = (0,5 log 2 0,5 + 0,5 log 2 0,5)
= 1 n v NP
thng bo
H biu th lng tin tc cha trong 1 thng bo ( A;B ) dng knh nh phn c C=1 v
NP/giy, vn tc trung bnh truyn tin:
C 1
= =1
H 1
thng bo/S
V d 2: mt ngun tin c 2 tin A v B vi xc sut:

P(A) = 0, 1
P(B)=0, 9
H = (0,1log 2 0,1 + 0,9 log 2 0,9 ) = 0,5
viNP
tbo
Dng knh nh phn c C= 1 v NP vn trung bnh truyn tin:

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 90
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

S
C
=2
H
tbo
Nh vy i v d 2, tt nht l truyn tin vi tc 2
tbo . C ngha l knh c

S
th dng truyn tin cho 2 ngun thng bo trn. Nu khng tha mn iu ny th

knh khng s dng ht kh nng.
10.9 Truyn tin trong knh c nhiu:
Nhiu lm cho vic truyn tin gp nhiu kh khn . Nhiu lm sai cc tn hiu truyn
i.
Do pha thu cn quan tm n vn tc truyn tin v cxc truyn tin( kh nng
chng nhiu ). Vic nng cao tc truyn tin v nng cao cxc truyn l 2 mt
i lp nhau ca vn nng cao hiu qu truyn tin.
Nhiu lm sai lch 1 phn tin c truyn i, do n lm gim thng lng ca
knh.
Thng lng ca knh c nhiu c vit nh sau:
C n = H ( x) = H y ( x)
H(x): entropi ca ngun tbo .

H y ( x) : entropi ca cc tbo nhn c khi c nhiu.
Xt trng hp knh nh phn, truyn cc tn hiu 0, 1.

P(0)=P(1)=0, 5
P1 (0) = P (1) = P l xc sut nhiu l cho tn hiu 0 1 v 1 0.
Vy:
H ( x) = (0,5 log 2 0.5 + 0,5 log 2 0,5) = 1
H y ( x) = [P log 2 P + (1 P) log 2 (1 P)]
Do thng lng ca knh trong trng hp c nhiu l:

C n = 1 + P log 2 P + (1 P) log 2 (1 P)
Nu P 0
C1
ta c kh nng thng qua ca knh khng nhiu.
Hnh sau y trnh by qh gia C n v xc sut gy mo P:

P=0, 1
C n = 0, 5
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 91
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

P=0, 5
Cn = 0
P= 10 3
C n 1 ( Pn 0 C n 1 )
Tc truyn tin l thuyt ( thng lng ) c Shenon biu din 1 dng khc:
P
C = f log1 + th
Pn
viNP
f : di tn ca knh.
Pth : c/s trung bnh ca tn hiu.

Pn : c/s trung bnh ca nhiu trng.
T biu thc ta thy rng, mun tng C phi tng t s
Pth
Pn
Bi tp 1: c 1 tp gm K thng bo, bit rng mi thng bo cha 3 bit tin tc. Hy

tm s thng bo K. Cho cc thng bo c ng xc sut.
H = log 2 K = 3
Gii:
K = 23 = 8
Bi tp 2: cho 1 b ch ci A, B, C, D. Xc sut xut hin cc ch ci l

PA = PB = 0,25, PC = 0,34, PD = 0,16 . Hy xc nh lng tin tc ca 1 k hiu khi thng
bo c to thnh t b ch ci .
Gii:
Lng tin tc ca 1 k hiu ca thng bo chnh = entropi ca b ch ci cho.
n
H = Pi log 2 Pi = (2 0,25 log 2 0,25 + 0,34 log 2 0,34 + 0,16 log 2 0,16 =
i =1
2 0,5 + 0,529174 + 0,423017
=1, 952191 bit/k hiu

Bi tp3: khi truyn 100 thng bo, mi thng bo c 6 ch ci, ta thu c cc s
liu thng k sau:
Ch A gp 80 ln.
Ch B gp 50 ln.
A v B ng thi cng xut hin gp 10 ln. Hy xc nh entropi iu kin xut hin
ch A khi trong thng bo c ch B v entropi iu kin xut hin ch B Khi trong
thng bo c ch A.
Gii:
Tng s ch ci truyn i n=6. 100=600.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 92
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

80
= 0,1333
600
50
PB =
= 0,0833
600
10
PAB =
= 0,0166
600
0,0166
A P
P = AB =
0,2
0,0833
B PB
P
0,0166
P B = AB =
= 0,0123
A
PA
0,1333
PA =
( )
A
A
H ( ) = P log 2
B
B
A
A
A
P + 1 P log 2 1 P
B
B
B
= (0,2 log 2 0,2 + 0,8 log 2 0,8) = 0,464386 + 0,257514 = 0,7219 bit
khiu
B
H = [0,0123 log 2 0,0123 + (1 0,0123) log 2 (1 0,0123)] = 0,095 bt
khieu .
A
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 93
============== Khoa in B mn T ng ha ==============
CHNG 11: TIN CY CA H THNG O IU KHIN XA.

11.1 tin cy l ch tiu quan trng nht ca h thng o, iu khin xa:
Mc ch cui cng ca HT o iu khin xa l mnh lnh iu khin c trun i
chnh xc v kp thi.
m bo yu cu , phi p dng cc bin php chng nhiu hay cn gi l cc
bin php nng cao tin cy v tin tc.
Trong cc chng trc, ta thy rng vn m ha v truyn tin cng gip cho vic
nng cao tin cy. Tuy nhin, d c loi m c tnh chng nhiu cao, c thut ton
truyn tin thch hp cng cha m bo 1 tin cy cao, truyn tin chnh xc, m
cn phi m bo cc thit b lm vic bnh thng, khng hng. V vy cn p dng
cc bin php m bo tin cy v thit b. V vy y ta ch cp n tin cy
ca thit b.
nh gi cht lng 1 h thng o khin xa cn c 3 ch tiu sau:
+Tnh chng nhiu.
+ tin cy.
+Gi thnh.
H thng o K xa gm rt nhiu phn t, lm vic trong 1 khong cch ln, chu
nhiu nh hng ca ngoi cnh, do kh nng xy ra hng hc l rt ln.
11.2 Cc ch tiu c bn nh gi tin cy:
1 Hng hc, cng hng hc:
C nhiu nguyn nhn gy ra hng hc:
-Lm vic qu ti, do tc ng ca mi trng, do sai st khi vn hnh.
-Cc nguyn nhn gy mang tnh ngu nhin do hng cng c tnh ngu
nhin.
-Hng gm 2 loi chnh:
+Hng t ngt: trc khi xy ra hng, phn t ang hat ng tt,
sau thi im xy ra hng phn t mt kh nng lm vic.
+Hng dn dn: hng xy ra t t, trong qu trnh phn t vn lm
vic nhng cht lng km i to ra qu trnh gi ha.
-V mt tng quan, hng gm c hng c lp v hng ph thuc.
- nh lng hng ngi ta dng khi nim cng hng (t ) .
(t ) l cng hng, l s ln hng trn 1 v thi gian ( thng ly gi, nm)
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 94
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

-Cng hng (t ) l hm ca thi gian:
ng (t ) chia lm 3 giai an:
on 0 t1 l on chy th my. Trong giai an ny, do nhng sai st trong lp rp
nn cng hng c th rt ln.
on t1 t 2 : l on m phn t lm vic n nh. Thi gian ny l tui th ca phn
t .
Trong thi gian ny = hng.
on t 2 : y l on sau tui th, do hin tng gi ha nn hng tng ln rt ln.
Trong phn ny ta ch xt cc hng c lp v = hng. C ngha l trong giai
an m thit b lm vic n nh.
Sau khi hng m phn t c phc hi = sa cha dng tip, th kh nng hng
c khc phc. Nu hng m khng c kh nng phc hi th phi thay th mi.
y ta ch xt n tin cy ca cc p t khng phc hi.
2) tin cy thi gian lm vic tin cy trung bnh thi gian lm vic cho php:
tin cy l kh nng phn t thc hin c chc nng ca n trong iu kin cho
trc v trong khong thi gian cho trc.
Theo nh ngha ny, th 1 phn t c th lm vic tin cy trong iu kin v qung
thi gian cho trc.
Theo nh ngha ny, th 1 p t c th lm vic tin cy trong iu kin v qung thi
gian cho trc. Nhng c th khng lm vic tin cy trong iu kin v qung thi
gian khc. Khi x = hng tin cy c tnh theo cng thc sau:
P (t ) = e t
: cng hng.
( ln/gi )
t: qung thi gian xt ( gi ) .

P(t) l 1 hm m gim dn.
t=0
P(t) = 1
P(t) = 0.
Cng hng thng cho trong cc s tay.

3) Thi gian lm vic tin cy trung bnh:
Do hng c tnh ngu nhin nn qung thi gian t lc t = 0 xy ra hng u tin
cng l 1 i lng ngu nhin.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 95
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Qung thi gian trung bnh theo xc sut c gi l thi gian lm vic tin cy trung
bnh:
Ttb =
: ( ln/gi )
ta tm c xc sut lm vic tin cy ti thi im t= Ttb :
P (Ttb ) = e Ttb = e 1 = 0,37
Nh vy ti t= Ttb xc sut lm vic tin cy cn li rt thp.

i vi cc h o iu khin xa, tin cy cho php:
[P(t)] 0, 9.
Do ta cn quan tm n qung thi gian vn hnh cho php Tcp l qung thi
gian m tin cy ca h thng tin cy cho php.
Sau khong thi gian t cp h thng phi c bo dng nh k.
Ta c th vit: [P(t )] = e
tcp
t cp =
ln[P(t )]
11.3 tin cy ca h thng:

Khi tnh ton tin cy ca thit b ta cn xc nh c s thay th.
S thay th l s logic hiu theo ngha, tin cy trong cc phn t s c ni
tip, nu lng 1 phn t s dn n hng c h thng, cn nu hng 1 phn t no
m h thng vn lm vic bnh thng th phn t c coi l ni song song vi
phn t khc.
c c s thay th cxc, phi phn tch k chc nng nhim v ca tng phn
t.
1) tin cy ca s ni tip:
Gi s c n phn t, m mi p t c tin cy l Pi (t ) .
tin cy ca h thng c xc nh:
n
Pht (t ) = Pi (t ) Pi (t ) 1
i =1
Ta thy rng: tin cy ca h thng khng th nh hn tin cy ca phn t c

tin cy thp nht Pi (t ) min .
Trong s ni tip, mun nng cao tin cy ca h thng, phi nng cao tin
cy ca tng phn t.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 96
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

tin cy ca h thng s gim khi s phn t trong h thng ni tip tng ln. Hnh
bn cho ta thy quan h gia Pht vPpt vi cc gi tr n khc nhau.
2) tin cy ca s song song:
Gi s c n phn t ni song song, mi phn t c tin cy l Pi (t ) nh hnh sau:
tin cy ca h thng c xc nh theo cng thc sau:
n
Pht = 1 [1 Pi (t )].
i =1
Khi tin cy ca cc phn t l nh nhau v = P, ta s c:

Pht = 1 (1 P ) .
n
Vy: tin cy ca h thng tin cy ca phn t.
trong cc phn t song song, s phn t song song cng tng th tin cy ca h
thng cng tng.
tin cy ca h thng tin cy ca phn t.
Kt lun: c th xy dng cc s c kh nng c tin cy cao, trn c s
nhng phn t c tin cy tng i thp.

3) Cc bin php nng cao tin cy:
Cn p dng cc bin php tng hp.
-Trong giai an thit k: phi chn phng n ti u, c ngha l m bo cc ch
tiu k thut, ng thi c s phn t t nht, n gin nht, d vn hnh. Khi cn
thit phi t cc mch d phng nng cao tin cy ca h thng.
-Trong giai an ch to, phi p dng nhng cng ngh tin tin, dng nguyn liu
tt cc phn t c tnh nng t yu cu thit k.
-Trong giai an vn hnh: phi m bo cc iu kin lm vic ng yu cu: nhit
, p sut, m, bi, rungPhi tun th cc quy trnh quy phm ngn
chn s c do nhm ln, c ch theo di, bo dng thng xuyn.
4) Thng tin cng nghip
H thng thng tin cng nghip l cc h thng thng tin dng iu khin cc qu
trnh vt l.
Cc h thng ny hot ng trc tuyn vi 1 qu trnh c kim sot.
TTCN cn tha mn cc yu cu sau:
-Qun l 1 s lng ln u vo/ra.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 97
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

-m bo hat ng tin cy.
-Tha mn trong thi gian thc.
TTCN khc cc h thng TT c in bi phng php v k thut ca n.
--------------------------------------------------------------------------------------------------- 98
============== Khoa in B mn T ng ha ==============

Giao Trinh Do-DK Xa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao Trinh Do-DK Xa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

TRNG I HC BCH KHOA

--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Tnh ton cc thng s h thng o xa tn s

Tnh ton cc thng s h thng o xa thi gian xung

H thng o lng xa thch nghi

Cc bin php nng cao chnh xc truyn tin

C bn v l thuyt truyn tin

--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

1. 1-Khi nim chung

iu ch tn s v tn s xung : h thng o dng phng php ny gi l h

iu ch rng xung ; thi gian xung h thng thi gian.

3. Kt cu v phn loi h thng o xa :

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Chng nhiu tt do dng m sa sai

X l gia cng tn hiu s t sai s hn

1. 2 Cc c tnh quan trng ca h thng o xa :

--------------------------------------------------------------------------------------------------============== Khoa in B mn T ng ha ==============

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Sai s c bn :l sai s c xc nh trong iu kin tiu chun : in p , tn s

Sai s ph :l sai s do s bin ng ca iu kin lm vic tiu chun : p, tn s

T:thi gian quan st

c trng cho tn x ca sai s xung quanh gi tr trung bnh ca n, cn sai s

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

cng c tn hiu ta thc hin :

Vi quan h x v A l tuyn tnh:

Nu cc k i bng nhau : k1 = k 2 = ................ = k n = k

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

thc hin php cng ny , ngi ta dng mt i lngtrung gian :dng, p, s

W1 ( j ) :c tnh tn s phc ca h thng o

Tnh phng sai D ca sai s ng bng cch ly tch phn ca hm mt ph:

Khi 1 qu trnh ngu nhin dng tc ng ln u vo ca 1 h thng tuyn tnh thi

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

gi s c sai s tnh t (t ) B( d ) = lim

Nu bng th nghim ta tnh c Dt v Dd ( t ) tnh c D( d ) . v

V d : gi s mt ph ca QU TRNHTN u trong khong tn s gii hn- Wgh +W gh , th :

3. Sai s ng trong h thng o xa c ri rc ho tn hiu:

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Nhng : y (t i + ) = x(t i ) (trng) gia ng x(t) v y(t)

Khi t nm trong khong ( + T ) : ta ly trung bnh theo chu k v ly tn x ca sai

1_4 La chn ti u chu k ri rc ho trong h thng o xa

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Lch bnh qun phng ca i lng cn o:

Phn tch Si thnh chui

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

(2i + 1)(2i + 1)!

Nu gii hn trong phm vi : i=0 , i=1 th :

y f gh v T gh l tn s v chu k gii hn ca qu trnh x(t) .

Phn gch cho l D( d )

V d :gi s qu trnh ngu nhin x(t) c mt ph :

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Nu cho bit sai s cho php ca qu trnh xp x ho, A, gh , th tnh c chu k ri

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

c iu ch tip qua M 2 vi tn s mang cao truyn qua knh. pha thu, b

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

Tn hiu ra U 1 (t) c dng :

Tn hiu mang l 1 dy xung c dng bt k (thng dng l xung vung).

2-3 Cc phng n o tn s pha thu v nh hng ca chng vic chn cc

~~~~~~~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~~~~~~~

ta dng b tch sng theo bin

u ra b tch sng ny ta mc 1 ch th o p c khc theo tn s f

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~

~-Gio trnh o lng v iu khin xa Ngnh in k thut ~~~~