ERM Halil Cibran (The Prophet)

HAVASS

HAVASS / SYASAL KLTR DZS HSKD / 03 Genel Sra No: 009 Kitabn orijinal bal: The Prophet. Khalil Gibran Birinci bask: E Yaynlar, 1974. kinci bask: HAVASS Yaynlar, 1979 DizgiBaski: Kent Basmevi Cilt: Dostlar Mcellithanesi Yayna ha zrlayan: Ahmet Dura. Kitaptaki tm resimler yazara aittir.

NC BASKI: Ekim 1982 Trkesi: Aytun Altndal

HAVASS Yaynlar, Hsrev Gerede cad. 35/2, Tevikiye/stanbul. Tel.: 46 13 19 Ksa Yazma Adresi: P.K. 55, Tevikiye/stanbul.

NDEKLER

nsz ................................................................................... 5 Geminin Gelii.......................................... ........................... 11 Sevgi .................................................................................... 16 Evlilik .................................................................................... 19 ocuklar ............................ .................................................. 21 Vermek .......................................................................... . 22 Yemek ve mek .................................................................. 25 almak .............................................................................. 27 Sevin ve Keder ................................................................... 30 Konut ................................................................................... 32 Giyim .................................................................................... 35 Alm-Satm ........................................................................... 37 Su ve Ceza ......................................................................... 39 Kanunlar ............................................................................... 43 zgrlk ............................................................................... 45 Dnce ve Hrs .................................................................. 47 Ac ........................................................................................ 49 Kendini Bilmek ......................................... ........................... 50 retim ....................................................... ........................ 52 Dostluk ................................................................................. 53 Sz Sylemek ...................................................................... 55 Zaman .................................................................................. 57 yi ve Kt ............................................................................ 58 Tapnmak ............................................................................. 60 Zevk ..................................................................................... 62 Gzel .................................................................................... 65 Din ....................................................................................... 67 lm .................................................................................... 69 Ayrl ................................................................................... 71

BATILI GZLER DOUYA EVRTEN SANATI Halil Cibran

XX. Yzyln ikinci -yarsnda Lbnanl Halil Cibran Bat dnyasnn en ok szn ettii Yakn Doulu air ve dnr olmutur. ngilizce ve Arapa yazd eserleri, Japonca ve Sanskrite de ilerinde olmak zere bir ok dile evrilmitir; Avrupada, Arap lkelerinde, ABDde her snftan milyonlarca kii tarafndan sevilerek okunmutur. ann sosyal alkantlarla dolu gnlerinde dnceleri Lbnandaki ii, renci ve aydn kesimlerince benim senmi, bunun kanlmaz sonucu olarak da eserlerinin okunmas yasaklanm, kitaplar meydanlara ylarak ya klmtr. Ayn zamanda ressam da olan Cibran, Fransada ve ABDde eitli sergiler amtr. nl heykeltra Auguste Rodin, Cibrann resimleri ni XIX. Yzylda len ngiliz air ve ressam William Bla kein yaptlaryla kyaslamtr.
5

Yaam yks

Halil Cibran, 1883 ylnda Becharide dodu. Oniki yandayken ailesiyle birlikte Amerikaya g etti. lk, or ta ve lise renimini Bostonda tamamlad. Daha sonra srar zerine ailesince Beyruttaki El Hikmet Medrese sine gnderildi. Yksek renimini burada bitiren Cibran, 1902de bir daha dnmemecesine ayrld anayurdundan. 1902-1908 yllar arasnda resim yaparak geimini sala d. 1908de Parise gitti; Gzel Sanatlar Akademisine ya zld. yl sreyle ann en byk heykeltra Augus te Rodinden ders ald. 1911de yeniden Amerika'ya dn d. 1918de ilk kitab The Madman - Deli yaynland. 1923de The Prophet - Ermi basld. Bu kitabyla ad b tn dnyaya yayld. Jesus, The Son of Man - insann O lu sa ve The Earth Gods - Yeryz Tanrlar adl ki taplaryla bu baarsn pekitirdi. 1931 ylnda New York daki kk bir at katnda yoksulluktan ve birbiri ards ra gelen hastalklardan kurtulamayarak ldnde 48 ya ndayd. Cibrann tm yaam ac ve kederle rldr. Gen liinde Lbnanl bir kza ak olmu, fakat evlenme istei gerek kendisinin gerekse ailesinin yoksul olduklar gerek esiyle kzn ailesince geri evrilmiti. lmnden birka yl nce, srekli olarak zlemini ektii anayurdundan bir kadnla mektuplamaya balam, yeni bir duygu ba kur mutur. Ama bu sevgisi de yalnzca mektuplarda kalm, paraszlk ve salnn bozukluu yznden Lbnana d nememitir.
6

Ancak, ektii aclar Cibran romantizmin koyu de rinliklerine ya da mistisizmin iinden klmaz bataklarna srklememitir. Sevgiyi tm insanlar ve doay sevme olarak alm, bireysel ac ve kederlerin gerekte toplumsal nitelikte olduunu gstermitir. Dnya Gr ve Eserleri Cibran, Yakn, Orta ve Uzak Dounun geleneksel retileriyle Bat dncesini karlatrm, bireysel ve top lumsal olgulara eitli sentezler getirmitir. Yaptlarnda iirsel bir anlatm kullanm, Dou dncesini Bat di liyle yazmtr. Bu nedenle Cibran n eserlerini okuyanlar, bir bakma Peygamberlerin kitaplarn okuyormu izleni mine kaplrlar. Tpk kutsal kitaplardaki gibi, yazm b yk nem tar. Aforizmalarn sanki meydanlarda yksek sesle okunsunlar diye yazm gibidir. Her kitapta kurgu aa yukar ayndr. Bir reten bir de ondan re nenler vardr. Konu da az ok ayndr: Doa, Toplum ve nsanolu. Bu l her zaman bir btn iinde ele alnr ve reten, Doann, Toplumun ve nsanln yasa larn anlatr. Halil Cibran, gerek iirlerinde, gerekse resimlerinde
nsanolunu ve onun nsanln en yce doa olay olarak ele alr. Evrimlere yrekten inanr. Sizler Doann ocuklarsnz, der. insanlara eziyet edenleri, smren

leri, aldatanlar iddetle knar. Ama smrlenlere de yal nz acma duygusuyla yanamaz: Eer banza bir despot
gemise bunun sorumlusu sizlersiniz; Yce Yaratan, al
7

nnza diktatrleri yazmamt, bunu sizler kendi kendini ze yazyorsunuz, der. nsanlarn insanlklarna kavumak

istiyorlarsa, diktatrlere bakaldrmalar gerektiini sa vunur. Cibran'a gre Doa da Doa nn kendisinden ba ka giz yoktur. Pragmatizmin dourduu madde-tapmcl na iddetle kardr. Doay diyalektik yntemle zm ler. Ne evet tek bana evet, ne de hayr tek bana hayrdr. kisi bir btndr, biri olmasa teki de varola maz. Cibran iin insanolu bir btn olarak yce bir ya ratktr. Duygu, dnce ve davranlaryla Doann sunaca nimetlerin en iyisine lyktr. Doa, nesi var nesi yoksa en adil bir biimde insanla sunmaktadr; yleyse insanlar da bu nimetlerden eit paylar almaldrlar. Ba kalarnn zararna, kendi karlarna ticaret yapanlar, hi bir retimde bulunmadan onun bunun rnn alp bir birlerinden habersizce satarak oturduklar yerde kazan salayanlar, insanln yzkarasdrlar... Madem ki Doa da ilahi bir Adalet var, Tanrnn bir paras olan in sanda ve onun toplumunda da ayn adalet bulunmaldr. Kadn-Erkek ilikilerinde ne kadna, ne erkee s tnlk tanr, ikiniz de stnsnz, birbirinize gereksin mektesiniz, bu nedenle de eitsiniz, der. Sevginin tut
sa olmayn, sevginizi kullanarak birbirinizin stnde bas k kurmayn. nk unu aklnzdan karmayn ki, sev ginin tek hedefi vardr; kendi kendine yetmek Sevgi, ne kendinden bir eyler verir, ne de btnlne dardan bir eyler katlmasna gz yumar...
8

Resimleri Sanat, Cibrana gre, sanatnn imgelemi ile yap tn seyreden kimse arasnda dolaysz biimde kurulacak bir haberleme arac olmaldr. Bu nedenle resimlerinde, seyredenin akln kartracak, onu eserin gerekliinden uzaklatracak ayrntlara girmediini belirtir. Tablolarn da, sembolizm, naturalizm ve realizm, iie girerek bir de terminizmi olutururlar. Anatomik yapya byk nem ve rilmitir. Deformasyonlardan kanlm, figrlerin yzle rine sindirilmi olan dnyasal ac ve elemler sanki beden lerine de ilenilmek istenmi gibidir. Cibrann bir baka zellii de insanolunu hep doadaki olaan ekliyle, p lak olarak ilemi olmasdr. Kadnlar, erkekler ve ocuk lar hep giysiden arnmlardr. ster gkyznde ister yer yznde olsunlar, evreleri Yaamn canly canl yapan buhuruyla sarldr. Resimlerinin ounda eit sayda ka dn-erkek figr kullanmas da dikkati eken bir noktadr. ounlukla karakalem almalar yapmtr. Yalboya ve suluboya tablolar da vardr. Etkisi Sryor Halil Cibran'n en byk baars, hi kukusuz, ken dini kapitalist Bat toplumuna kabul ettirebilmi olmasn dadr. Kendi dzenini en uygar ve stn dzen sayan Ba tya akl hocal yapmak hi de kolay deildir. Akl retmeye kalkacak kimse kendi iinden gelmi olursa pek ses karmaz Bat, ama Doulu, hele Yakn Douluysa hi dayanamaz. Kim oluyor bu arkl? der. Cibran, Ba
9

tnn ite bu insafsz nyargcln krmtr. stelik krmakla da kalmam, Batnn gzlerini Douya evirt mitir. zellikle Batnn 1960 sonras iekli devrimci leri Cibran bayrak edinmilerdir. Etkinlii her geen gn biraz daha artm, dnceleri biraz daha yaylmtr. y le ki, ABDnin devlet bakan John F. Kennedy bile nl sylevinde onun dncelerinden yararlanmtr: Vatan
benim iin ne yapabilir diye deil, ben vatanm iin ne ya pabilirim diye sorun.

Aytun ALTINDAL Milliyet Sanat Dergisi 23 Austos 1974, Say: 94

GECELERN aaran afa, sekin ve sevgili Kul El Mustafa, on iki yl var ki, Orphalese kentinde, gelip de kendisini doduu yere, o kk adaya geri gtrecek olan gemiyi bekliyordu. Ve on ikinci yl, hasat ay eylln yedinci gn, kentin surlarla evrili olmayan bir tepesine kp denize bakt; ve sis iinde bir karalt gibi yaklaan gemiyi gr verdi. Birden yreinin kanatlar ardna dek ald ve iin den taan mutluluk denizin enginlerine doru uup gitti. Sonra gzlerini kapad ve ruhunun o byk suskunluu iinde dua etmeye koyuldu. Tepeden inerken, nedendir bilinmez, bir hzn k verdi omuzlar stne ve bir dncedir sard iini: Kedere kaplmakszn ve gnl rahatlyla gidebile cek miyim? stelik, canma ileyecek bir sz duymak da var bu topraklardan ayrlrken. Uzundu u epeevre surlarn iinde ac ekerek geirdiim gnler ve yalnzlk dolu geceler, bitmek bil meyen; hem kim ayrlabilir ki aclarndan ve yalnzln dan pimanlk duymadan. Nice paralara blnp, dalp gitmitir ruhum bu kentin sokaklarnda. zlemini ekeceim nice ocuk do lanmtr u tepelerde, plak. Yreimde bir arlk, iim de bir sz duymakszn onlardan kopup gidebilmek zor.
11

Ne zerimden karp attm bir giysi, ne de gemie gmlecek bir an, kendi ellerimle paraladm bir ten, alk ve susuzlukla bezenmi bir yrektir bugn. Yine de oyalanmamam gerek. Hereyi kendine aran deniz, beni de aryor, gitmeliyim. Geceler ne denli scak olursa olsun, gidememek donmak demektir. Gitmeliyim, nk gidememek, olduu yerde ta kesilmek ve uysallatrlm bir topraa aklp kalmak demektir. Gtrebilsem seve seve alr gtrrdm yanmda her eyini buralarn. Ama nasl? Szckler, ne dili, ne de kendilerine kanat takan dudaklar yanlarnda gtrebilirler. Yapayalnz dalrlar bolua ve yapayalnz ararlar yaamn gcn. Yapayalnzdr gnee doru uan kartal, yannda yuvas yoktur. Tepenin yamalarna eritiinde, bir kez daha dnp denize bakt. Gemisi limana girmek zereydi. Pruvasna denizciler dolumutu... lkesinin insanlaryd gelenler. Bir heyecan kaplad iini. isra denizcilere ses lendi: Hey anayurdumun evlatlar, hey dalgalarn svarileri. Kimbilir ka kez yelken atnz dlerimde. Ve ite tam uyanmtm ki. geldiniz, oysa uyanmlm en derin dtr benim iin. Gitmeye hazrsam, sabrszlm, ekili yelkenleriyle rzgar bekliyor demektir. Son bir soluk kald buralarn bu durgun havasndan soluyacam ve son bir bak, gerilere, sevgi dolu. Sonra aranzdaym, dimdik, bir denizci olarak. Ve sen, ey hi uyumayan ana, ey byk deniz.
12

Bar ve zgrlk demeksin akan suya, alayan nehire. Bu sana erien suyun karaca son alkant, kuy tu meydanlar dolduran son rzgar uultusudur bu. Sonra sana karacam, snr tanmayan bir byk denize snr tanmayan bir damla olarak. Yrmeye koyulduunda, uzaktan ba ve bahelerini brakm kadn ve erkeklerin kentin giri kaplarna doru koturmakta olduklarn grd. Uzaktan uzaa seslerini duydu. Kadnlar ve erkekler bir yandan ismini aryorlar, bir yandan da geminin geldiini br bahelere duyuruyorlard. Kendi kendine mrldand: Yoksa, ayrln gelip att gn, aclarn birbiri s tne yldklar bir gn m olacak? Yoksa, u arife akam, benim iin gerekte bir gn douu mudur, bilinmez? Karasabann brakp koturan, ya da zm cende resini bolayp seirten u adamlara verebilecek neyim var? Yoksa, yreim bir anda dallar meyva dolu bir aaca dnecek de, koparp her birine mi databileceim? Yoksa tutkularm bir anda su gibi taacak da, bo kaplarn m dolduracam? Yoksa zerinde Yaradan'n parmaklarnn dolaabi lecei bir harp ya da Onun fledii bir flt m olacam bir anda? Suskunluun araycsymdr ben, ama sessizlikler iinde bir hazine mi buldum ki, gvenle evreme da tabileyim? Hangi tarlalara, hangi anmsanamayan mevsimlerde tohum serpmiim de, meer ki bu benim hasat gnm olsun?
13

Meer ki, elimdeki kandille evremi aydnlatmak saatim gelmi olsun, o kandilde yanan alev benim de il ki. Bombo ve ksz bir kandildir elimde ykselen. Yan koyup, fitilini ateleyecek olan, gecenin bek isidir. Bu szckleri mrltyla da olsa aa vurdu, ama bir ou da sylenmeden yreinin derinliklerinde g ml kald. Tpk kimselere aamad iindeki o byk giz gibi. Kente girdiinde halk evresini sarverdi. Bir az olmular ismini haykryorlard. Derken kentin yallar ne kp konutular: Bizleri brakp gitme hemen. Alacakaranlmza aydnlk oldun. Yeni dler edi nebildik senin genliinden. Bizler iin ne bir yabanc ne de bir konuksun. Hepi mizin evlad ve hepimiz iin en deerli varlksn. Yzn grebilmeye hasret koma bizleri hemen. Yallardan sonra rahipler ve rahibeler konutular: Denizin dalgalar bizleri ayrmasn, aramzda geir diin yllar bir an olmasn. Bizlere can kazandrdn, glgen yzlerimizi aydn latan k oldu. Seni ok sevmitik. Ama szcklerle belirtilmemi bir sevgiydi bu. Peelerin ardna saklamtk sevgimizi. te, imdi sana haykran O'dur. Peelerinden arnp apak yoluna kan sevgimizdir. Ve ayrlk gn gelip atncaya dek bylesine yce olduunu hi bilememitir. Daha niceleri gelip yalvar-yakar oldular. Ama o hi bir ey sylemedi. Ban ne edi ve kalakald bir sre.
14

Gzlerine bakanlar gsne doru szlen yalar grdler. Sonra hep birlik oldular ve tapnan karsndaki byk alana doru yrdler. Tapnan nne eritiklerinde bilge kadn El Mitra dar kt. El Mustafa, kente ilk girdii gn kendisini arayp bulan ve iman eden bu kadna sevgiyle bakt. Kadn u szlerle karlk verdi: Ey Tanrnn Elisi, o en yceye eriebilmek uruna nice yllar tkettin. te nihayet gemin geldi, artk gitmek isteyeceksin. Byk bir zlem duyuyor olmalsn anlarn brak tn yurduna ve yce tutkularn saklayan topraklara. Dileyelim ki, sana olan sevgimiz seni yolundan alako masn. Ama gitmeden nce senden bir isteimiz var. Bizlere erdiin gerei anlat. Anlat ki, biz de ocuklarmza anlatabilelim, onlar da kendi ocuklarna aktarsnlar, yitip gitmesin retin. Kendi yalnzlna brnp bizlerin yaantsn gz lemitin. Uykularmzda i ekilerimizi ve gllerimizi dinleyebildin, nk bizler derin uykudayken sen uya nktn. yleyse gel, biz neyiz, bizlere bunu akla. Doumla lm arasnda neler bildin, onlar anlat. Ve El Mustafa yantlad: Ey Orphalese halk, iinizden geenler nelerdir ki, onlar hakknda konumam istersiniz?

15

SZ El Mitra ald: Sevgi'den sz et bizlere. El Mustafa ban kaldrp evresindekilere bakt. Bir sessizlik kaplad alan. Sonra yce bir sesle konumaya balad. Geri sarp ve zorludur sevginin yollar. Ama iinize ate dt m, izlemekten geri dur mayn. Sizi kanatlarnn arasna alp saklamak isterse, kar koyun, nk bilin ki, bir an gelir, o kanatlarn arasndan bir kltr ekilir ve vurur, inletir sizi. Geri szleri dlerinizi darmadan edebilir, tpk kuzey rzgarnn baheleri darmadan ettii gibi. Ama sizinle konutuu zamanlarda, yine de ona inanmazlk etmeyin. nk banza tac' oturtacak olan da, sizi armha gerecek olan da sevgidir. Serpilip gelimenizi isteyen de o, budanp kalmanz isteyen de Odur. Bir yandan ykseltinize eriip, gnee uzanan en ince dallarnza bile sarlyorken, Bir anda gerisin geri dnp kklerinize dek inerek sizin yeryznde ayakta durabilmenizi salayan balar nz da sarsabilir. Tpk pskllerin msr sarlar gibi, sevgi de sizi kendisine sarar. Soyunmanz ve nnde plak kalmanz iin zorlar.
16

Soyunuk kalncaya dek steler de steler. Bembeyaz kesinceye dek evirir, evirir, ac verir cannza. Boyun edirinceye dek, ezer, yourur sizi. Sonra da, Tanr'nn kutsal sofrasna ulatrlacak bir somun olabilmeniz iin kutsal alevlerin arasna alr, ka vurur sizi. Sevgi btn bunlar baarr, yeter ki siz kalbinizin srlarn renin ve bu yolla Hayatn yreinden bir para olun. Ama diyelim ki korkulara kaplmsnz da sevgiden salt bir huzur ve zevk bekliyorsunuz, O zaman bir an nce plaklnz rtn ve sevginin zorlu-dzeninden uzaklap, mevsimleri olmayan bir dnyaya snn, daha iyidir derim. nk ancak orada gler ve alayabilirsiniz, ama ne glnz tam olur, ne de alarken tm gzyalarnz dklr. Karsndakine kendinden baka hi bir ey vermez Sevgi, ve kendinden baka hi bir eyi de geri almaz. Ne kendi dndaki eylere sahiptir, ne de kendisine sahip olunabilir; nk Sevgi, kendi kendini btnler ve kendi kendine yeterlidir. Sevgi gelip sizi bulmusa, Tanr'y yreimde ta yorum, demektense, Tanrnn yreine eritim, deyin. Ve hi bir zaman sevgiye yn verebileceinizi dn meyin, nk Sevgi, eer sizi o deerde bulmusa, kendi ynn kendi izecektir. Sevginin kendini mutlu klmaktan te hi bir arzusu yoktur.
17

Ama eer sevgiye kaplmsanz ve tutkularnz olsun istiyorsanz unlar kendinize sein derim: Tutkunuz, sevginin iinde erimek olsun. Tpk geceye arklar syleyen bir akarsu gibi akp gidin. Tutkunuz, ar duygusal davranlarn getirecei aclar tanmak olsun. Tutkunuz, kendi sevgi anlaynzla kendinizi vurmak olsun. Varsn istekle ve cokuyla aksn kannz. Tutkunuz, kanatlanm bir yrekle sabaha gzlerinizi ap sevgi dolu bir gne balayabiliyor olua teekkr etmek olsun; Tutkunuz, gn leye eritiinde oturup sevginin yce heyecann dnmek olsun; Tutkunuz, gn akama erdiinde evinize minnet dolu bir yrekle dnebilmek olsun; Ve yreinize gmdnz sevgili iin iyi bir eyler dileyip yatn; dudaklarnzda onu ycelten bir ark olsun.

18

SONRA yine El Mitra sz ald: Ya Evlilik iin ne dersin, erenler? Ve yantlad El Mustafa: Yeryzne birlikte geldiniz ve sonsuza dek birlikte yaayacaksnz. lmn ak kanatlar gnlerinizi blene dek birlikte olacaksnz. Tanr'nn suskun anlar katna eritiinizde bile bir likte olacaksnz. Ama brakn da bunca beraberliin arasnda biraz da boluklar olsun. Ve Tanrsal lemin rzgarlar esip, dolanabilsin aranzda. Birbirinizi sevin, ama sevginin zerine balayc anla malar koymayn. Brakn yreklerinizin sahilleri arasnda gelgit alka lanan bir deniz olsun Sevgi. Birbirinizin kadehini onunla doldurun, ama ayn kadehe eilip imeyin. Ekmeinizi bln, ama ayn lokmay dilemeye kalkmayn. ark syleyin, dansedin, elenin birlikte, ama ikini zin de birer Yalnz olduunu unutmayn. nk lvtadan dalan mzik ayn, ama nameleri karan teller ayrdr.
19

Yreklerinizi birbirine balayn ama biri tekinin saklaycs olmasn. nk ancak Hayat'n elidir yreklerinizi saklayacak olan. Hep yanyana olun, ama birbirinize fazla sokulmayn; nk tapma tayan stunlar da birbirinden ayrdr. nk bir selvi ile bir mee birbirinin glgesinde yetimez.

20

SONRA yavrusunu gsne bastrm bir kadn sz ald ve bize ocuklardan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Sizin diye bildiiniz evlatlar gerekte Sizlerin deil dirler. Onlar kendini zleyen Hayatn oullar ve kzlar drlar. Sizler araclyla dnyaya gelmilerdir ama sizden deildirler. Sizlerin yanndadrlar ama Sizlerin mal deildirler. Onlara sevginizi verebilirsiniz ama dncelerinizi asla. nk onlarn kendi dnceleri vardr. Onlarn vcutlarn atabilirsiniz ama canlarn asla. nk onlarn canlar gelecein saraynda oturur ve sizler dlerinizde bile oray ziyaret edemezsiniz. Kendinizi onlara benzetmeye alabilirsiniz ama onlar kendinize benzetmeye kalkmayn hi. nk Hayat ne geriye gider ne de gemile ilgilenir. Sizler, evlatlarn birer canl ok gibi frlatldklar yaylarsnz. Yay geren, sonsuza alan yolda kendine bir hedef edinmitir ve oklarn en uzaa eritirebilmek iin Kendi gcyle sizleri gerer. Yay gerenin elinde seve seve bkln, nk oku atan O g, uzaklaan oklar sevdii kadar elindeki salam yay da sever.
21

SONRA bir zengin sz ald; Bize Vermek'ten sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Elinizdeki mallardan verdiinizde ok az verirsiniz, Ancak cannzdan verdiinizde gerekten vermi olur sunuz. Oysa cannz gibi sakladnz mallarnz gelecekte muhta olurum korkusuyla bekiliini yaptnz nesne lerden baka nedir ki? Yarnn ne getirecei belli mi? Kutsal kente doru yol alan Haclarn peine dm ar temkinli bir kpek, kzgn kumlarn altna bir kemik gmse, ne kar? Olur da bir eylere muhta duruma derim korkusu, gerekte muhta durumda oluun ta kendisi deil midir? Su kaynaklarnz doluyken, susuz kalrsam diye korkulara kaplmak en giderilmeyecek susuzluk deil de nedir? Kimileri, pek ok mal mlk sahibi olduklar halde ancak pek azna kyp da verebilirler. stelik bunlar da salt gsteri olsun diye verirler. Oysa bu iten pazarlkl veri, verdiklerinde bereket komaz. Kimileri de ellerinde pek az olmasna karn karr olan biteni verirler.
22

Bu gibiler hayata balanm, ona inan duyan kim selerdir ve onlarn ambarlar hi bo kalmaz. Kimileri sevecenlikle verir ve edindikleri tm armaan da bu olur. Kimileri de verirken strap eker, nk onlarn y kandklar kutsanm sulara* strap karmtr. Kimileri verirken ne strap eker, ne bundan kendine bir mutluluk pay karmak peinde koar, ne de ver menin erdemli bir davran olduunu dnr. Bunlar da, o uzak vadilerde aan kk menekeler, kokularn yeryzne nasl sunuyorlarsa, yle verenlerdir. Tanr, ite bu gibi kimselerin elleri araclyla ko nuur, ve onlarn gzlerinin ardndan yeryzne bakarak glmser. stendii zaman vermek iyidir, ancak ihtiya iinde olann durumunu kavrayp o istemeden vermek daha iyidir. Eli ak bir kimse iin, verebilecei bir eyleri alacak eli bulmak, vermekten ok daha yce bir mutluluktur. Hem, kiinin sonsuza dek elinde tutabilecei bir nesne var m ki? Bugn elde olanlar, bir gn gelecek, mutlaka baka ellere verilecektir. yleyse imdiden verebilmek varken, vermek mevsi minin varislere kalmasn beklemek niye? Vermek isterim ama verdiklerim yerini bulmal, de meli, der durursunuz. Oysa meyva bahenizdeki aalar ve ayrlara sal dnz davarlar byle sylemiyorlar. Onlar yaamak iin veriyorlar, nk vermezlerse lr, yiterler.
* Vaftiz olay (.n.)

23

Gnleri ve geceleri yaamaya deer grlm bir kimse, vereceklerinizi alabilmeye de deer durumdadr elbette. Hayatn okyanusundan iebilmeye deer grlm bir kimse, Sizlerin kk derelerinizden de iebilecek deerdedir. Almann cesaret ve gvencesinde, hatta balay clnda yatan lden daha byk kuraklk olabilir mi? Hem sen kimsin ki insanlar senin nne kp da, deer olup olmadklarn grebilesin diye gslerini asnlar ve soyduklar gururlarn senin ayaklarnn altna sersinler? Sen ilkin kendinin bir Verici-EI olabilmeye deer olup olmadn anlamaya bak. nk gerekte cana bir eyler veren Hayat'tr... sense kendini gerek verici sanyorsun. Oysa, bir tank tan te bir ey deilsin. Ve ey siz alclar ki hepiniz ylesiniz kendinizi hi bir zaman minnet yk altna sokmayn. Sokmayn ki, ne kendinize ne de vericiye bir boyun duruk taklmasn. Verilenler hem size hem vericiye kanat olsun, bir likte ykselin. nk aklnz minnetin ar ykyle doldurursanz, zgr barl yeryzn ana, Tanr'y da baba olarak kabullenmi olan vericinin eliaklndan kuku duymu olursunuz.

SONRA han sahibi yal bir adam sz ald, bize Yemek ve mekten sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Olabilse de yeryzn saran buhur ve bitkiler gibi aydnlkla beslenerek yaanabilse yalnz. Ama deil mi ki, yemek iin ldrmek ve susuz luunu gidermek uruna, yeni domu bebei bile ana snn stnden mahrum etmek zorunda kalyorsun, y leyse brak da bu davrann bir tapnma grntsne brnsn. Brak da sofran herkesin ortaklaa yemek yedii bir sofra olsun. Bil ki, byle bir sofraya katlanlarn ii, ormanlarn ve ovalarn bilinen o saf temizliinden daha saf ve temiz olur. Bir hayvan ldrdnde iinden unlar geir: Seni kesip ldrten g, gn gelince beni de ld recek, ve ben de senin gibi tketileceim. Seni benim lmcl ellerime gnderen yasa, beni de daha gl bir ele teslim edecek. Senden ve benden akacak kanlar, lmszler le mindeki aacn kklerine inen birer damladan baka bir ey deildirler. Bir elmay dilediinde de iinden unlar geir: Tohumlarn benim vcudumda boy atacak, Senin geleceinin tomurcuklar, benim yreimde yeerecek,

Senin kokun, benim soluum olacak, Ve her mevsimi birlikte karlayp, yacaz.

birlikte

kutla

Mevsim sonbahara erdiinde, bandan zmleri toplayp da cendereye doldurduunda, iinden unlar geir: Ben de sizler gibi bir asmaym ve benim yemiim de bir gn toplanp ayn cendereye doldurulacak, Ve tpk yeni bir arap gibi sonsuzluun flarnda saklanlacam. Mevsim k'a erdiinde, hazrladn arab ierken, doldurduun her kadeh iin yreinde bir ark olsun. Ve o arkda, sana hasat gnlerini, zm ban ve cendereyi anmsatan szckler bulunsun.

26

SONRA bir ifti sz ald, bize, almak'tan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Yeryzne ve onun ruhuna ayak uydurabilmek iin alyorsunuz. nk aylaklk yeryznn mevsimlerine yabancla mak demektir. Sonsuza doru gururlu bir kabullenmilik ve soylu admlarla ilerleyen Hayat'n geliiminin dna kmak demektir. altnz zaman akp giden saatlerin fsltlarn iinde mzie dntren bir ney'e benzersiniz. Yeryznde her ey belli bir uyum iinde ark syle mekteyken, hangi biriniz kp da sar ve dilsiz bir kam paras gibi sessiz kalabilir? Kimbilir ka kez almann bir bela ve iin de bir uursuzluk olduu sylenmitir sizlere. Oysa ben sizlere diyorum ki, altnz zaman yer yznn en uzak dnn, doduu gn sizin adnza ayrlan bir parasn doldurmu olursunuz. Kendinizi iinize vermekle de gerekte yaamay seviyor oluunuzu ortaya koyarsnz. hayat ve

Hem, sarldnz bir iin araclyla hayat sevmek, onun iinin derinliklerinde saklad gizeme yaknlaabil menizi salar.
27

Ama eer ektiiniz aclara bakarak retkenliin bir bela, kr grtla doyurmann da alnnza yazlm bir by olduunu sylerseniz, sizlere, akan alnterinizden baka hi bir eyin bu yazgy silip atamayacan duyu rurum. Sizlere hayatn kapkara olduu da sylenmitir. Ve sizler de gerekte zayf kimselerce sylenmi olan bu szleri kendi zayflnz iinde dilinize dolayp, yinele mektesiniz. Ben size diyorum ki, hayat, ancak hzl geliiminden yavalatlmaya kalkldnda kapkara olur. Ve bu hzl geliim bilgiden yoksunsa kr olur, Ve her bilgi, iinde eylem yoksa bounadr. Ve her eylem, iinde sevgi yoksa botur. Sevgiyle dolu olarak alrsanz, ilkin kendinize, sonra birbirinize, sonra da Tanr'ya balanm olursunuz. Sevgiyle dolu olarak almak nedir, bir de bu var? Dokuduunuz kuma, sanki yalnz en sevdiiniz kimse giyecekmiesine yreinizden ektiiniz ipliklerle dokuyabilmek. Kurduunuz yapy, sanki iinde yalnz en sevdiiniz oturacakmasna zenle ve sevgiyle kurabilmek, Serptiiniz tohumlar ve onun rnlerini, sanki yalnz en sevdiiniz yiyecekmiesine sevgiyle ekip-biebilmek. Btn yaptklarnza kendi cannzdan ykselen bir soluk katabilmek, Ve tm kutsanm llerin, evrenizde yaptklarnz gzlemlemekte olduklarn bir an olsun aklnzdan kar mam olmak. Uykunuzda konuuyormucasna u szleri yinele diinizi ok duymuumdur; Mermeri ilerken, kendi
28

ruhunun eklini o ak tan iinde bulan kimse, topra ileyen kimseden daha ycedir. Gkkuan yakalayarak bir kuman zerine onun renklerinden insan izebilen kimse, ayaklarmz donatan kimseden daha stndr. Oysa, u le vakti ve uykuda deil de olanca uyanklmla sizlere diyorum ki; esen yel, dev narlara, imenlerin en boysuzuna konutuundan daha tatl bir dille konumaz. Gerekte byk olan, o rzgarn uultusunu kendi sevgisiyle kartrp bundan daha hoa gidecek bir ark yaratabilendir. almak, sevginin gze grlebilen eklidir. Eer iinize sevgiyle deil de isteksizlikle sarlm sanz, o zaman iinizi brakn ve tapnan kaps nne reklenip sevgiyle alanlarn nnze atacaklar sa dakalar toplayarak geinin, daha iyi. nk, eer ekmei iine sevgi katmadan, ilgisizce piirirseniz, yiyecek olanlarn ancak yar aln gidere bilecek ac bir ekmek yapm olursunuz. Eer zmlerinizi iine az-tad katmadan, kinle da mtmsanz, arabnzdan iecek olann kadehine zehir aktm olursunuz, Ve eer, meleklere zenircesine ark syleyip de gerekte iinizden ark sylemeyi sevmek gemiyorsa, insanlarn, gecenin ve gndzn seslerini duyacak ku laklarn tkam olursunuz.

29

SONRA bir kadn sz ald, bize, Sevin ve Keder'den sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Sevinciniz, gerekte peesini kaldrm kederinizdir. Glmsemelerin ykseldii o kendisiyle zde pnar dan, ou kez gzyalaryla dolu nice hkrk da duyul mutur. Hem, baka trl olabilir mi ki? Keder, varlnzn derinliklerine iledike sevinciniz artar. inden arap itiiniz kadeh, mlekinin frnnda piirilmi olan kadehin ta kendisi deil midir? Ruhunuzu sakinletiren lvta, bak darbeleriyle oyulmu aacn ta kendisi deil de nedir? Sevinli olduunuz zamanlarda gzlerinizi yreinizin derinliklerine evirirseniz, size sevin veren ey uruna bir zamanlar nice kederlenmi olduunuzu grrsnz. Kederli olduunuz zamanlarda da yine yreinizin derinliklerine bakn, o zaman gerekte, bir zamanlar sizi mutlu klm olan eye alamakta olduunuzu grr snz. Aranzdan bazlar, Sevin kederden byktr, ba zlar da, Hayr, keder sevinten byktr, demektedir. Oysa ben sizlere derim ki, bunlar birbirinden ayrt edilemezler.
30

Daima birlikte gelirler, biri yanbanzdayken, br, yatanza uzanm uyuklamaktadr. Bir kefesine kederin, tekine sevincin oturtulduu ve hangi tarafn ar basacan kestiremeyen bir terazi gibisinizdir. Ancak kefeleriniz boaldnda durulursunuz ve ken dinize bir denge edinebilirsiniz. Haznedar, altn ve gmlerini tartmak iin sizi eline aldnda kederiniz ve sevinciniz ya ykselir ya alalr.

SONRA bir duvarc ustas ne kt ve bize Konuttan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Kentin surlar iine bir konut kurmadan nce, tasa rmlarnzla ln ortasna bir adr kurun. nk sizler gibi, iinizdeki o derbeder tasarm da alacakaranlkla birlikte bir yuvaya snr, geri biraz uzaklarda ve yapayalnz. Sizin sndnz yuva, erikin gvdenizdir. Gnein nlaryla byr, gecenin suskunluunda dinlenir, stelik dler de grr. Yoksa, yuvanz d grmez mi sanrsnz? Dlerinde, kentten uzaklaarak korularda ya da tepelerde yle bir dolanmaz m der siniz? Keke btn konutlarnz avularmda toplayabilsem de tpk tohum serpen bir ifti gibi onlar ormana ve otluklara savurabilsem. Keke, vadiler sokaklarnz, yeil patikalar da arayollarnz olabilse de birbirinizi ba-bahe arasnda ara yp bulsanz ve giysilerinize sinen topran kokusuyla donanm olarak salnsanz. Ama imdilik bunlarn gereklemesi zor. nk korkulara brnm olan atalarnz sizleri bir araya toplamlard. Ve bu korku daha bir sre byle gidecek. Daha bir sre kentin duvarlar sizlerin yrek lerini topraklarnzdan ayr tutacak.
32

imdi syleyin bakalm Ey Orphalese halk, konut larnzda neler var? Ve sk sk kilitli kaplarnzla neleri saklar durursunuz? Gcnz, kudretinizi aklayacak bir huzur mudur sakladnz? Aklnzn doruklarn kaplayan anlarnzn prltl kemerleri midir yoksa? Yoksa, ta ve tahta yontularn nesnel gzelliinden yreklerinizi kutsal daa doru ycelten gzellikler midir sakladnz? Syleyin haydi, konutlarnzda bunlar m var? Yoksa salt rahatlnz ve ona olan tutkunuz mudur sizleri konutlara balayan, hani o ilkin ireti bir konuk gibi sokulan, sonra ev sahibi, sonra da efendi kesilen rahatlk m? Bir bakarsnz, banzdan hi atamayacanz bir eitmen oluvermi rahatlk; Sizlerin daha byk tutkula rnz kanca ve kskala kuklaya eviriyor. nk elleri ipekten ama yrei demirdendir rahat ln. Size ninniler syleyerek uyutmas, deinizin ban da dikilip vcudunuzun baemezliiyle alay edebilmek iindir. Sizlerin gl duyularnz elence konusu yapar, sonra da krk anak mlekler gibi allklar iine atar. Oysa gerekte rahatlk, ruhun atlm isteklerini l drmekte, sonra da taknd pis bir glmseyile onun tabutu ard sra yrmektedir. Fakat ey rahatln iinde rahatsz yaayan uzayn evlatlar, sizler, ne rahatln tuzaklarna deceksiniz, ne de zor kullanlarak yola getirilebileceksiniz.
33

inde yaadnz konutlar sizleri olduunuz yerde akl tutacak birer apa deil, birer yelken direi olacak. Bir yaray kapatmak iin sarlan parlak bir rt deil, gz koruyan bir gzkapa olacak. Ne alan kaplardan geebilmek iin kanatlarnz kapayacak, ne tavanlara demesinler diye balarnz eecek, ne de aman duvarlar atlamasn diye solumaktan korkacaksnz. llerin, siz canllar iin yaptklar mezarlarda yaa yamazsnz. Geri konutlarnz grkemli ve gzeldirler, ama ile rinde ne Sizlerin gizlerini saklayacaklar ne de zlemle rinize barnak olacaklar nk iinizde varolan snrtanmazlk, kaps sabahn pusu, pencereleri de gecenin arklar ve suskunluklar olan gkyznn konanda oturmaktadr.

SONRA bir dokumac sz ald ve bize Giyim'den sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Giysileriniz gzelliklerinizin byk blmn gizler de gzel olmayanlar pek rtmez. Geri sizler giysilere brnmekle bireysel gizlilii nizin zgrln aryorsunuz, ama onlarn iinde bula canz, vcudunuza vurulan koumlar ve prangalardan baka bir ey olmayabilir. Gnein nlarn ve esen yeli teninizin daha fazla syla ve giysilerinizin daha azyla karlayabilseniz ne iyi olurdu. nk hayatn soluu gnein nda ve eli de esen yeldedir. Aranzdan bazlar yle diyorlar, Giydiimiz giysi leri dokuyan kuzey rzgardr. Ben de diyorum ki, dorudur, onlar dokuyan kuzey rzgardr. Ama tezgah utan, kulland iplik snk ve can szd, stelik, iini bitirdikten sonra ormann kuytuluuna ekilip glmt. Unutmayn ki, alakgnll ve gsterisiz olmak, temiz ve saf olmayann baklarndan korunabilmeye yarayan bir kalkandr.
35

Hem, temiz ve saf olmayan ortadan kaldrlabilse, alakgnll ve gsterisiz olmak akl kirleten ve aa layan bir zincir vurucudan baka nedir ki? Ve yine unutmayn ki, yeryz, Sizlerin plak ayak larnz barnda duymaktan holanr ve rzgar da sala rnzla oynamay zler.

36

SONRA bir tacir sz ald ve bize Alm-Satm'dan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Yeryz sizlere meyvelerini vermektedir, eer avu larnz nasl doldurabileceinizi bilirseniz, elinize geecek olanla yetinebilirsiniz. Yeryznn sizlere sunduu armaanlar karlkl olarak el deitirmenizledir ki, hem bolluk ve berekete eriir hem de kendinizi tatmin etmi olursunuz. Ama eer bu el deitirmeler sevgiye ve ondan gelen adalete dayanmyorsa, kiminiz ala, kiminiz de agz lle srklenir. Ey denizin, topraklarn ve balarn zahmetini eken sizler, pazarlarda dokumaclara, mlekilere ve baha ratlara rastladnzda... Yeryznn ynetici ruhunu aranza arn ve ondan deerler terazisinin kefelerinde hak geirilmemesini sa lamasn isteyin. Elleri bereketini yitirmi olanlarn ilerinize karma sna izin vermeyin, nk onlar Sizlerin emeine karlk bo laflar satmakta olanlardr. Bu gibi kimselere yle deyin. Ya bizimle tarlaya gel al, ya da kardelerimizle denize k, an ser,
37

nk deniz ve toprak bizlere olduu gibi sana da cmert davranacaktr. Eer arkclar, oyuncular ve mzisyenler karnza karlarsa... onlarn sunduklar armaanlardan da olmaz lk etmeyin. nk onlar sizler gibi yeryznn meyvelerini ve buhurunu toplamaktadrlar. Geri sizlere sunduklar, d lerin biimlenmiliinden baka bir ey deildir, ama ruhunuz iin donanm ve gdadr. arlarnzdan ayrlmadan nce, hi kimsenin yoluna elleri bo gitmemesine dikkat edin. Yeryznn hkim ruhu, en knzn bile ihti yalar giderilmedike rzgarlara yaslanp honutluk iin de uyuyamaz.

SONRA kentteki yarglardan biri ne kt ve sz alarak, bize Su ve Cezadan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Ruhunuzun rzgarn nne katlp gittii zamandr ki, Yalnz ve bekisiz kalarak, bir bakasna, dolaysyla da kendinize kar bir hata ilersiniz. Ve ilenen bu hata nedeniyledir ki, kutsalln kap sn almak ve bir sre nemsenmeden beklemek zorun dasnz. Sizin tanrsal-benliiniz, tpk bir okyanus gibi, Hi bir zaman kirletilemez. Ve tpk yaamn-gc gibi, ancak kanatlar olanlar yceltir. Tanrsal-benliiniz hatta bir gnee bile benzetile bilir; O gne ki ne kstebein dolambal yollarn bilir, ne de ylann deliini arar. Ama sizin tanrsal-benliiniz iinizde tek bana otu ruyor deildir. Aranzdan ou ileri sra insanlamsa da, bir ou henz insanlaabilmi deildir, Bu gibiler, sisler arasnda amaszca dolaarak uya nn arayan biimsiz vcutlu bir cceye benzerler. Bense imdi iinizdeki insandan sz edeceim.
39

nk suu ve suun cezasn bilen, iinizdeki tanrsal-benliiniz ya da sisler iinde dolaan cce deil, O'dur. Nice kez, hata ileyen biri hakknda, sanki o siz lerden biri deilmi de bir yabanc ve dnyanza baka yerlerden gelme birisiymi gibi konutuunuzu duymu umdur. Oysa ben diyorum ki: Nasl ki en kutlu ve en doru bile Sizlerin her birinin iindeki Ycelik'ten daha yce deilse, En kt ve en alak da yine her birinizin iindeki o Alaklktan daha alaa eriemez. Nasl ki bir yaprak, tm aacn sessiz bilgisi olma dan sararmazsa, Hata-ileyen de Sizlerin tmnn gizli istei ve onay olmadan hata ileyemez. Tpk bir srecin kendi bana ilerleyii gibi, sizler de hep birlikte tanrsal-benliinize doru ilerliyorsunuz. Bu ilerleyi de yol da, yolcu da szlersiniz. Aranzdan biri tkezler de derse, arkasndan ge lenler iin dm demektir; onun ayana taklan ta arkasndakilere uyar olmaldr. Ayn ekilde, den, nde salam ve hzl admlarla yryenler iin de dm demektir; nk onlar geip giderlerken ta bir kenara itmemilerdir. Belki yreinize arlk verecek ama, unlar da sy leyeceim: ldrlen, kendi lmnden dolay sorumsuz de ildir. Ve soyulan, soyguna urad iin susuz deildir. Doru olan, ktlerin yapp-ettiklerine baklarak ma sum saylamaz.
40

Zalim zulmn iletirken, Ak-ellilerin elleri temiz olmaz. Evet, suu ileyen kimse, ou kez, yaraladnn kurbandr. Dahas; mahkum klnm olan, susuz ve gnahsz larn yk taycsdr. Hakly hakszdan, iyiyi ktden ayrt edemezsiniz; nk, nasl ki ak ve kara iplikler birlikte dokunu yorsa, onlar da ayn ekilde gnein yzne kar ylece yanyana duruyorlar. stelik, kara iplik koparsa, dokumac salt elindeki kumaa deil, tezgahna da bakar. Eer aranzdan biri kar da ihanet etti diye bir zevceyi yarglanmak zere ortaya getirirse, O kadnn kocasnn kalbi de teraziye konsun ve ruhu leklerle llsn. Suluyu tokatlayacak olan kimse, suun ilenmesine sebep olan kimsenin de yreine baksn. Aranzdan biri kp da hak sayd iin kt bir aaca baltasn indirmeye kalkarsa, ilkin kklerine de bir gz atsn. nk orada, topran sessiz yrecii iinde, iyi ve kt, bereketli ve bereketsiz kklerin bir arada sarmadola bulunduklarn grecektir. Ve ey siz, doruluktan yana olmas gereken yar glar, D grnyle drst, fakat ruhen hrsz biri iin nasl bir ceza dnrsnz? Gvdesiyle katil, ruhuyla kurban olan biri iin hangi cezay uygun grrsnz? Olay srasnda hain ve saldrgan davranm olan, bir
41

o kadar da incitilmi ve fkelendirilmi olan birini nasl sorguya ekersiniz? Sonra, ektii pimanlk yapt hatalardan kat-bekat yksek olanlar nasl cezalandrrsnz? Hem, pimanl tattrmak sizlerin hizmet edebilmeye uratnz kanunun ngrd Adaletin hedefi deil mi? Buna ramen, sizler, ne masumlarn yreklerine pimanlk sokabilecek, ne de sulularn yreindeki pi manl skp atabilecek durumdasnz. Gece oldu mu, pimanlk arlmadan kagelir ve insanlar derin uykularndan uyanp kendilerine baksnlar ister. Ve ey, adaleti tanmas gereken sizler, yaplan ilere tm aydnlk altnda bakamadka, onlar anlayabilir misiniz? Ayakta dimdik duranla, yere dm olann, ccebenliinizin gecesiyle tanrsal-benliinizin gndz ara sndaki alacakaranlkta bekleyen ayn adam olduunu bilmenizden sonradr ki, Tapnaktaki ke-tann, yapnn temelindeki en alt tatan daha yce olmadn ancak anlayabilirsiniz.

42

SONRA bir avukat sz ald, ya Kanunlar iin ne dersin, erenler, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Geri siz kanunlar koymaktan holanrsnz. Ama koyduunuz kanunlar inemekten daha ok holanrsnz. Tpk okyanusun sahilinde durmadan kumdan kaleler yapan sonra da bir vuruta glerek ykveren ocuklar gibi. Oysa sizler kumdan kaleler yaptka okyanus sahile daha ok kum ymaktadr. Ve yaptnz kaleleri yktka okyanus sizlere gl mektedir. Ama, kendileri iin hayatn okyanus ve kul-yaps kanunlarn da kum-kaleler deil. Ama, hayatn kaya ve kanunlarn da bu kayann zerine kendi beenilerini ileyebilecekleri birer keski olduunu kabul edenlere ne demeli? Rakkaselerden nefret eden topala ne denir ki? Boynuna vurulmu boyunduruu seven ve ormanda gnlnce yaayan geyii ve ceylan serseri sanan kze ne denir ki? Ve dn-lenine herkesten nce gelip tka-basa karnn doyuran, sonra da yorgun dp, bakalarna
43

bakarak tm lenlerin aykrlk ve tm lencilerin de kanunbozucu olduklarn syleyene ne denir ki? Bu gibi kimselerin gne nda durduklar, srtla rn gnee dnm olduklarn sylemekten baka ne diyebilirim ki? Bu gibi kimseler salt kendi glgelerini grmektedirler ve kendi glgeleri de kendi koyduklar kanunlardr. Ve onlar iin gne, kendilerine glge datan bir kaynaktan baka bir ey deil de nedir ki? Bu gibi kimseler iin kanunlar bilebilmek demek, yeryzne serilmi olan glgelerine eilip, onlar lmek deil de nedir? Ama ey gnein nlarna kar ilerleyen sizler, yer yznde hangi tasarm-glge sizleri yolunuzdan alako yabilir? Sizler ki rzgar arkanza alm ilerlemektesiniz, hangi rzgar gl sizin ynnz izebilir ki? Sizler insanln zindan kaps nnde boyunlarnza vurulmu olan boyunduruklar krsanz, hangi kul-yaps kanun sizi engelleyebilir ki? Raksederker ayaklarnza insanln demir zincirleri arpmyorsa, hangi kanun sizleri korkutabilir ki? Sizlerin giysilerinizi paralayp da insanln yolu zerine atmadka, kim sizi yarglarn nne srkle yebilir ki? Ey Orphalese halk, davulun sesini boabilir, lirin tellerini gevetebilirsiniz, ama hangi biriniz kp da tarla kuunu tmekten alakoyabilir ki?

44

DAHA sonra bir konumac sz ald ve, bize zgr lk'ten sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Kentin kaps nnde ve ocaklarnzn banda z gllnze tapnmak zere yere kapanm olduunuzu grmmdr. Bu tapnmalarnz srasnda, klelerin, kendilerini ezip ldrmekte olan bir zalim buyrukunun karsnda eil dikleri gibi ne kapanmtnz. Hatta aranzda en zgr diye bilinenin bile, tapnan korusunda ve burlarn glgesinde zgrln bir bo yunduruk ve kelepe gibi tamakta olduunu da gr mmdr. Ve iimsra yreim kanamtr; nk, ne zaman ki zgrl arama tutkusu dahi sizi rahatsz eder ve zgrln bir erek ve tatmin olduuna dair konumay kesersiniz, ite ancak o zaman zgr olabilirsiniz. Ne zaman ki gnleriniz ihtiyalar dnmeden ve geceleriniz de bir pimanlk ve tutkuyla dolu olmadan geer, ite o zaman gerekten zgr olursunuz. Daha dorusu bu gibi dertler yaantnz alt-st et tii halde kendi bamszlnz ve isteinizle bunlarn stesinden gelebildiinizde zgr olursunuz. Ama idrakinizin sabahnda, le saatlerinize vurdu unuz zincirleri kramazsanz, gecelerinize ve gndz lerinize nasl stn gelebilirsiniz?

Oysa gerekte, sizin zgrlk dediiniz bu zincir lerin en salamdr, ama her halkas gnein nlaryla parldamakta ve gzlerinizi kamatrmaktadr. Ve zgr olabilmeniz iin, kendi benliinizin grn tlerinden uzaklamanz gerekir, deil mi? Diyelim ki, bu grntlerden biri adil olmayan bir kanun, ama onu Sizlerin alnna yazm olan yine kendi ellerinizdir. Alnnza yazm olduunuz bu kanunu ne kanun ki taplarn atee atmakla, hatta ne de okyanusun btn suyuyla yarglarnzn alnlarn ykamakla silip-temizle yebilirsiniz. Ve, diyelim ki, kendisinden kurtulmak istediiniz bir despot var, ilkin onun iinizde kurmu olduu saltanat ykmanz gerekir. nk bir zalimin zgr ve ba dik insanlara hkme debilmesi iin, onlarn zgrlklerinde bir zulm ve gurur larnda bir utan bulmas gerekmez mi? Eer kurtulmak istediiniz bir dertse, bilin ki bu derdi bir bakas deil kendiniz kendi banza sarmsnzdr. Ve eer kurtulmak istediiniz grnt bir korkuysa, o korkunun yerletii yer kendisinden korkulann eli deil, sizin yreinizdir. Gerek udur ki, varlnzn iindeki her ey bir biriyle sarma dola olarak devinmektedir. Arzulanan ile korkulan, nefret edilen ile kutlanan, kendisine ynelinen ve kalan birbirine girmitir. Btn bu nesneler, Sizlerin iinde birbiriyle kesien glgeler gibi ift ift gezinmektedir. Ve ne zaman ki bir glge soluklap silinir, gerideki klardan biri re kar ve bir baka glgeye k olur. Bu nedenledir ki, zgrlnz kendisine vurulmu olan zincirlerinden kurtulduunda, daha bycek bir zgrle zincir olur.
46

SONRA rahibe yeniden sz ald ve, bize Dnce ve Hrstan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: ou kez ruhlarnz bir sava alan gibidir ve burada dnceniz ve yarglamanz, hrs ve doyumsuz itahnz la mcadele iindedir. Keke elimden gelse de, iinizdeki unsurlarn ahenk sizliini ve rekabetini birlie ve ahenge evirerek ruh larnza huzur ve bar koyabilsem. Fakat, kendiniz bar ve iinizdeki unsurlar sevme dike benim elimden ne gelir ki? Dnceniz ve hrsnz, engin denizlere alm olan ruhunuzun dmeni ve yelkenleridir. Eer dmeniniz ya da yelkeniniz krlacak olsa, bo calayp arpmaktan ya da denizin orta yerinde aklp kalmaktan te hi bir ey yapmazsnz. nk dnce kendi bana buyruk kesilirse, ba layc olur; ve hrs, ynetimsiz kalrsa, kendi sonunu ge tirinceye dek yanacak bir aleve benzer. Bu nedenledir ki, brakn ruhunuz dnceyi hrsn doruklarna dek ykseltsin, ki orada arksn syleyebil sin; Ve braknz ruhunuz dnceyle hrsnz ynetsin, ki hrsnz, kendi kllerinden her gn yeniden doan An
47

ka kuu gibi, hergn kendi bozgunundan yeniden doa rak yaayabilsin Dikkate almanz dilerim ki, yarglarnz ve doyum suz itahnz, evinize gelen iki konuk gibi karlayasnz. Konuklarnzdan birini tekinden stn tutmayaca nz kukusuzdur; nk birinin brne yelenmesi ha linde her iki konuk da sevgisini ve inancn yitirir. Tepeler arasnda, beyaz kavak aalarnn serin gl geliinde oturur, uzaklardaki tarlalarla ayrlarn huzur ve skunetini paylarken... brakn yreiniz sessizce, Tanr dncenin iinde dinleniyor, desin. Ve ne zaman ki frtna kopar, sert rzgarlar orman sarsar ve yldrm ve imek gkyznn grkemini ilan eder... ite o zaman da brakn yreiniz rpererek, Tan r hrsn iinde deviniyor, desin. Ve Tanrnn evreninde bir soluk ve Tanr'nn orma nnda bir yaprak olduunuz iindir ki, sizler de dn cenin iinde dinlenip hrsn iinde devinmelisiniz.

SONRA bir kadn sz ald ve, bize Acdan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Acnz, idrakinizi kaplayan kabuun krlmasdr. Nasl ki, bir meyvann yreinin gnei grebilmesi iin kabuunun atlamas gerekir, ac da sizin iin y ledir. Kalbinizi gncel yaantnzn mucizelerine hayran tu tabilseydiniz, acnz mutluluunuzdan daha az grkemli ol mazd. Tpk tarlalarnzdan geip giden mevsimler gibi, y reinizin mevsimlerini de kabul edebilseydiniz, Pimanlk ve zntlerinizin K'nda evrenize hu zur iinde bakabilirdiniz. Aclarnzn ou kendinizce seilmitir. inizdeki hekimin hastalkl benliinizi tedavi ama cyla verdii tatsz ilatr. Bu nedenle: iinizdeki hekime gvenin ve uzatt devay skunetle ve yatarak iin. Geri onun eli ar ve serttir, ama Grlemeyenin yumuak eli tarafndan ynetilmektedir. Geri uzatt kadeh dudaklarnz yakar, ama amu ru mlekinin iine Kutsal gzyalarn katt amur dandr.

49

SONRA bir adam sz ald ve bize Kendini Bilmekten sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Yrekleriniz kendi sessizlikleri iinde gecenin ve gn dzn gizlerini bilirler. Ama kulaklarnz, yreinizin bildiklerini duyabilmeye can atar. Dnce olarak aklnzdan geenleri szcklerle bil mek istersiniz. Dlerinizin plak bedenine parmaklarnzla dokuna bilmek istersiniz. Ve bunu yapabilmeniz iyidir. nk ruhunuzun gizli pnar tap, denize doru alamay, Ve sonsuz derinliklerinizin hazineleri gzlerinizin n ne serilebilmeyi gereksinmektedir. Ama brakn da Sizlerin bilinmeyen hzinelerinizi l ecek bir terazi olmasn; Ve bilginizin derinliklerini denek ve bilinen aygt larla lmeye kalkmayn; nk benliiniz lsz ve snrsz bir denizdir. Daima, Gerei buldum, deil, Bir gerei bul dum, deyin.
50

Sakn, Ruhun yolunu buldum, demeyin. Onun yeri ne, Yolumun stnde salnan ruha rastladm, deyin. nk ruh tm yollarda gezinir. Ruh ne bir hat zerinde yrr, ne de bir kam gibi yetiir. Ruh, saysz yaprayla bir lots iei gibi, kendi kendine aar.

51

SONRA bir retmen sz ald ve, bize retim'den sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Hi kimse size, bilginizin alaca aydnlnda halen yar uykuda olan nesnelerden te bir eyi aklayp retemez. Tapnan glgeliinde, rencileri arasnda yryen retmen, bilgisinden deil fakat inancndan ve sevgisin den verir. retici gerekten akllysa, sizleri kendi aklnn evi ne sokmaya deil, fakat kendi aklnzn eiine doru yrtmeye alr. Gkbilimci sizlere uzaydan edindii bilgiler hakknda konuabilir, ama sizlere idraki veremez. Mzisyen, evrenin her yanndaki ahengi sizlere du yurabilir, ama o ahengi tutabilecek kula ve onu yans tacak sesi veremez. Ve, rakamlarn bilimiyle uraan kimse, sizlere l ve tartnn yapsallndan sz edebilir ama sizleri onla rn lemine sokamaz. nk bir insann duyu ve anlay kanatlarn bir bakasna dn vermez. Ve her biriniz Tanrnn bilgisinde tek tek yer ald nz iindir ki. her biriniz Tanry kavramakta ve yery zn anlamakta tek banasnzdr.

52

SONRA bir delikanl sz ald ve bize Dostluktan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Dostunuz, sizin karln bulmu ihtiyacnzdr. O, sizin sevgiyle ekip teekkrle bitiiniz tarlanzdr. Sizin sofranz ve ocakbanzdr. nk siz ona a olarak koar ve huzura kavuabil mek iin onu ararsnz. Dostunuz size aklndan geenleri aklarken, kendi aklnzdan geen ne 'hayr' ne de 'eveti ona sylemekten korkmaynz. Ve o sustuunda yreiniz onun yreini dinlemeyi srdrsn; nk szckler olmasa da, dostluklarda tm d nceler, tm istekler, tm umutlar doar ve aklana mayan bir mutlulukla paylalr. Dostunuzdan ayr dtnzde zntye kaplma yn; nk dostunuzun en beendiiniz yan yokluunda daha bir belirginleir tpk dan trmanana deil ovadan bakana daha ak grnd gibi. Dostluunuzda, ruhsal derinliin arttrlmasndan te bir ama olmasn. nk kendi gizemini zmleyebilmekten te bir eyler arayan sevgi, sevgi deildir; ne srlm bir a dr ki bununla yalnzca yararsz olan yakalanr.

Ve brak senin en iyi neyin varsa dostunun olsun. Eer dostun senin iindeki denizin alalacan bil mek zorundaysa, brak ykseleceini de bilsin. Yalnzca zaman ldrmek iin aranlan dost, nedir ki? nk o, sizin ihtiyacnz karlamak iindir, yoksa anlamsz boluunuzu deil. Ve dostluunuzun uyumunda brakn kahkahalar yk selsin ve zevkler paylalsn. nk kalbiniz, kk eylerin stne den i dam lalarnda kendi aydnlna eriir ve yeniden hayat bulur.

54

SONRA bir retim yesi sz ald, Sz Sylemekten konu dedi. Ve El Mustafa yantlad: Dncelerinizle bark olamadnz anlarda konu ursunuz. Yreinizin yalnzlnda daha fazla yaayamaz ol duunuz anlarda dudaklarnzda yaamaya balarsnz ve ses sizin iin bir oyalayc olur. Ve konumalarnzn ounda dnce, yar yarya ldrlmektedir. nk dnce uzayn bir kuudur, szcklerden ya plm bir kafese konulduunda belki kanatlarn aabilir, ama uamaz. Aranzdan bazlar, yalnz kalmaktan korktuklar iin konukanlar ararlar. Bu gibiler, yalnzlklarnn sessizlii, plak benlikle rini kendi gzleri nne sereceinden korktuklar iin ka mak isteindedirler. Kimileri de, bilmeden ve farkna varmadan konuarak bir gerei aklarlar da ne sylediklerini kendileri anla mazlar. Kimileri de kendi ilerinde geree ermi olduklar halde, bunu szcklerle sylememektedirler. Bu bilin, onlarn iinde uyumlu bir sessizlikte yaa maktadr.
55

Dostunuza bir yol kenarnda ya da pazar yerinde rastladnzda, brakn iinizdeki ruh dudaklarnza ve dilinize yol gsterici olsun. Brakn, sesinizin iindeki ses, onun kulann iinde ki kulaa konusun; nk, rengi unutulsa, bakrac yok olsa bile arabn tad anmsanr. Onun ruhu da sizin iinizin gereini yle saklar.

SONRA bir gkbilimci sz ald, Erenler, ya Zaman iin ne dersin, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Zaman lmeye kalksanz onu lsz ve lleme yen olarak bulursunuz. Kendi davrannz buna balar, hatta ruhunuzun dorultusunu saatlere ve mevsimlere gre izersiniz. Zaman bir rmak yapar ve bana oturup akn sey redersiniz. Ama iinizdeki o zaman tanmayan, hayatn zamanl lnn bilincindedir. Ve dn'n, bugnn ans, yarnn da bugnn d' olduunu bilmektedir. Ve o, iinizde aldayan ve dnen, yldzlarn uzay boluuna frlatldklar ilk ann snrlar iinde yayor hl. Aranzdan kim sevgisinin snr tanmadn duymam tr ki? Ve yine kim var ki, o arpc sevgiyi, tm snrtan mazlyla kendi varlnn merkezinde kavrayamam ve bir sevgi dncesinden tekine, ya da bir sevgi eserin den brne srklenmemi olsun? Zaman da, tpk sevgi gibi, blnemez ve bir yere smaz deil midir? Ama eer, aklnzda zaman mevsimlere ayrmay ge reksiniyorsanz, yleyse brakn her mevsim teki btn mevsimleri iersin, Ve brakn bugn, dn anmsayarak ve yarn da z leyerek gesin.
57

SONRA kentin yallarndan biri sz ald, bize yi ve Kt den sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: inizdeki iyiden sz edebilirim, ama ktden ede mem. nk kt, kendi al ve susuzluu nedeniyle i kence eken iyiden baka nedir ki? Gerekten de, iyi, ackt m en karanlk maaralarda bile yiyeceini arar ve susad m da en pis sular bile ier. Kendinizden verdiiniz anlarda iyisinizdir. Kendinize yarar kazanmaya alrken de kt de ilsiniz ama. nk kendinize yarar kazanmaya urarken, yer yzne balanan ve onun gsn emen bir kkten ba ka ey deilsiniz. Elbette ki meyva kkne dnp, Sen de benim gibi olgun ve btn ol ve btn varln saknmakszn ver, diye seslenemez. nk nasl ki vermek meyva iin bir gereksinim ise, almak da kk iin yledir. Konumanzda tam anlamyla bilinliyken, iyisinizdir. Dilinizin anlamszca kekeledii anlarn bilincinde ola madnzda kt deilsiniz ama.
58

nk bazan aksak konumalar bile zayf bir dili glendirebilir. Setiiniz hedefe salam ve yrekli admlarla ilerler ken, iyisinizdir. Topallayarak ilerlediinizde de kt deilsiniz ama. nk topallayacak yryenler bile geriye deil ileri ye doru gitmekledirler. Ama siz ki, ayaklarna abuk ve salam admlsnz, topallayanlarn admlarna ayak uydurmay soylu bir dav ran saymaynz. Saysz bakmdan iyisinizdir; ve iyi olmadnz za manlarda da kt deilsiniz. Sadece ilerlediiniz yollarda fazlaca oyalanyor ve tembellik ediyorsunuz. Ne yazk ki, ceylanlar kaplumbalara srati rete miyorlar. Kendi dev benliinize olan zlemde sizin iyiliiniz ya tar; ve bu zlem hepinizin iinde vardr. Fakat aranzdan bazlarnda bu zlem, da etekle rinin gizlerini ve ormann arklarn tayarak denize eri ebilmeye aldayan bir sel gibidir. Kimilerinde de, kelerde ve kvrmlarda kendini yi tiren ve denize erimezden nce oka oyalanan durgun bir rmak gibidir. Ama iindeki zlemi altl olan, zlemi durgun ola na: Sen niin yava ve duraklsn? demesin. nk gerekten iyi olan, plan plaklna ba kp, Senin giysilerin nerede? ya da yuvasza bakarak, Evin barkn ne oldu? diye sormaz.

59

SONRA bir rahibe sz ald, bize Tapnmak'tan sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Skntlara uradnz ve darlk ektiiniz zamanlar da tapnrsnz; neenizin tam ve gnlerinizin bereketli olduu zamanlarda da tapnabilseniz. nk tapnmak, i-benliinizin yaamn gcne do ru yapt bir patlaytan baka nedir ki? Eer iinizdeki karanl evrene aktarak huzura eri yorsanz, yreinizin aydnln aktmanz da size teselli verir. Ruhunuz sizi tapnmaya ardnda alamaktan ba ka bir ey yapamyorsanz, o sizi yeniden gldrnceye dek tekrar tekrar mahmuzlayacaktr. Tapnmay yaparken, sizinle ayn anda tapnmakta olanlarla bolukta karlamak zere ayaa kalkm olur sunuz, ve tapnmayanlarla da karlamam olursunuz. Bu nedenledir ki, brakn o gze grnmeyen tapna a yaptnz ziyarette evk ve tatl bir huzur birliinden baka ey bulunmasn. nk o tapnaa yalnzca kendiniz iin bir eyler dilemeye girecek olursanz, hi bir isteiniz gerekle mez. Ve eer tapnaa yalnzca alakgnlllnz be lirtmek iin girerseniz, hibir el sizi ykseltmez.
60

Ya da, yalnzca bakalarnn yararna dilekte bulun mak iin girseniz, yine sesiniz duyulmayacaktr. Tapnaa, grnmeden girmeniz yetiir. Szcklerle nasl dua edebileceinizi sizlere re temem. Tanr, Sizlerin dudaklarna kendi yerletirdii szck lerle kendisine yapacanz dualar dinlemez. Bense sizlere denizlerin, ormanlarn ve dalarn dua larn retemem. Ama sizler ki, dalardan, ormanlardan ve denizler den domasnz, onlarn dualarn kendi yreinizde du yabilirsiniz. Ve eer gecenin sakinliinde dinleyebilirseniz, onla rn olanca suskunluklar iinde seslendiklerini duyarsnz. Ey bizim kanatlanm benliimiz olan Tanrmz, ii mizdeki bizi yneten g, senin gcndr. Bizi dileklendiren iimizdeki senin dileindir. Senin olan gecelerimizi senin olan gndzlere d ntrebilen iimizdeki itilim senin itilimindir. Senden hi bir ey dileyemeyiz, nk sen, neleri gereksindiimizi onlar daha iimizde domadan bilmek tesin. Bize gereken yalnz sensin; ve bize kendinden bir ey daha vermekle her eyi vermi olursun.

61

SONRA, kente ylda bir kez urayan bir zahit ne kt, ve bize Zevk'ten sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Zevk bir zgrlk-trksdr. Ama zgrlk deildir. Tutkularnzn tomurcuklandr. Ama meyvalar deildir. O, kendine ykseklik arayan bir derinliktir. Ama kendisi ne derinlik ne de yksekliktir. O, kafestekinin kanat takmdr. Ama evrelenmi uzay deildir. Evet, iin gerei, zevk bir zgrlk-trksdr. Btn yreinizle onu armanz dilerim de; trk y arrken kendinizden gemenizi isteyemem. Genlerinizden bazlar, sanki her ey oymuasna zevki aryorlar ve yarglanp azarlanyorlar. Bense onlar ne yarglarm ne de azarlarm. Brak rm arasnlar. nk aradklar zevki bulacaklardr... ama yalnzca zevki deil; Zevkin yedi kzkardei vardr ve en gze arpmayan bile zevkin kendisinden daha gzeldir. Birtakm kkleri karmak iin topra kazan adamn bir hazine bulduunu hi iitmediniz mi? Aranzdaki kimi yallar, gemi zevkleri, sanki sar
62

ho kafayla ilenmi birer hataym gibi pimanlkla anm samaktadrlar. Oysa pimanlk akln doru yola sokulmas deil, bu lutlandrlmasdr. Bu gibiler, gemiteki zevklerini bir Yaz-sonunun ha sadymasna minnetle anmaldrlar. Ama eer pimanlk duymak onlara huzur veriyorsa, brakn huzur duysunlar. Aranzdan bazlar da ne zevki arayacak kadar gen, ne de onu anmsayacak kadar yaldr. Bunlar zevki aramaktan ve anmsamaktan korktuk lar iin tm zevklerden saknrlar, bylelikle de ruhlarn ihmal etmemi ve ona kar kmam olduklarn sanrlar. Oysa onlarn zevki de, ite bu davrantr. Bu nedenledir ki, bunlar da titrek elleriyle kkleri ararken bir hazine bulurlar. Fakat syleyin bana, ruhu skntya sokabilen var m? Blbl gecenin, atebcei de yldzlarn sknetini bozabilir mi? Ateinizin alevi ya da duman rzgara yk olabilir mi? Sanrmsnz ki ruh, iine atacanz herhangi bir ey le durgunluunu yitirecek bir gldr? Edindiiniz zevke ou kez kar kmsanz da, tut kunuzu benliinizin gizli kuytuluklarnda biriktirmisiniz dir. Bugn bir kenara braklm olann, yarn tekrar or taya kabilmeyi beklemediini kim bilebilir ki? nsann gvdesi bile mirasn ve hakl gereksinimini bilir ve hi bir zaman aldatlamaz. Gvdeniz ruhunuzun algsdr. Ondan tatl nameler ya da bozuk sesler kartabil mek size kalm bir itir.
63

Ve imdi iinizsra sorun, Zevklerin hangisinin gzel, hangisinin irkin olduunu nasl ayrt edeceiz? Balarnza ve bahelerinize gidip bakn, ar iin zevkin iekten bal toplamak olduunu reneceksiniz. Oysa iein zevki de arya baln sunabilmektir. Ar iin iek, hayatn pnardr, iek iin de ar, sevginin elisidir, Her ikisi iin zevkin karlkl alnp verilmesi bir ge reksinim ve doygunluun mutluluudur. Ey Orphalese halk, sizler de ar ve iek gibi zevk lerinizin iinde olun.

64

SONRA bir air sz ald, ve bize Gzel'den sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Gzelin kendisi yolunuza kmaz ve klavuzunuz ol mazsa gzeli nerede ve nasl ararsnz? Szlerinizi dokuyan o olmadktan sonra, onun hak knda nasl konuabilirsiniz ki? zntl ve incinmi olan, Gzel, merhametli ve koruyucudur, Kendi grkeminden yz hafife kzarm gen bir anne gibi aramzda gezinir, der. htirasl olan da, Gzellik, kudret ve korku veren bir eydir. Frtna gibi altmzdaki yeryzn ve stmzdeki gkyzn sarsar,der. Yorgun ve bezgin ise, Gzel, yumuak bir fsltdr. Ruhumuzun iinde konuur, Glgeden korkarak titreyen clz bir k gibi sesi, kendi sessizliklerimize karr, der. Ama huzursuz biri ise, Dalarn arasndan seslendi ini duyduk. Ve onun lklaryla birlikte toynak uultular, ka nat rpmalar ve arslan kkremeleri sard ortal, der. Gece indiinde kentin gzcs, Tan aarnca, g zel doudan grnecek, der.
65

Gn leye erdiinde alanlar ve sokaklar doldu ranlar, Gzel'i grdk, gurubun pencerelerine yaslanm yeryzne bakyordu. derler. Kn, kar iinde yaayanlar, Mevsim bahara ersin, Gzel, tepelerden ap gelecek, derler. Ve yazn scanda ekin bienlerin, Gzeli grdk, yz yapraklaryla dansediyordu ve salarnda bir tutam kar vard, dediklerini duyarsnz. Gzele dair sylediiniz bunca sz. Gerekte gzel iin deil, doyurulmam eksiklikler iindir. Oysa gzel, bir gereksinim deil, bir doygunluun k vancdr. Ne susuz kalm bir az, ne de alm bo bir eldir. Bir yrektir tutumu, bir candr bylenmi. Ne gzegrnr bir tasarm, ne de kulaklarnzn du yaca bir trkdr. Ne aacn soyulan kabuunun altndan akan z su yu, ne de bir peneye taklm kanattr. Sonsuza dein iekli kalacak bir bahe, sonsuza dein gezinecek bir melekler birliidir. Ey Orphalese halk, Gzel, hayatn kendi kutsanm ehresini rten peeyi kaldrmasyla grlen hayattr. Oysa hayat da, pee de sizsiniz. Gzel, bir aynadan kendini seyreden sonsuzluktur. Oysa sonsuzluk da, ayna da sizsiniz.

66

SONRA yal bir din adam sz ald ve bize Dinden sz et, dedi. Ve El Mustafa yantlad: Bugn ben dinden baka bir eyden sz ettim mi ki? Din, tm abalar ve onlarn yansmas, Ve ne aba ne de yansma olmayp, ellerin talar yonttuu ve tezgahlar ilettii srada ruhtan durmakszn fkran bir hayret ve tell heyecan deil midir? Kim inancn eyleminden ya da balln urandan ayr tutabilir ki? Kim saatlerini nne koyup da, Bu Tanr iin; bu benim iin, bu canm, bu da vcudum iin, diyebilir ki? Btn saatleriniz, uzay boluunda bir benlikten te kine uuan kanatlardr. Erdemliliini en iyi giysisiymi gibi srtna geirmi olan kimse, soyunuk gezinse daha iyi eder. Rzgar ve gne onun teninde delikler amaz. Her kim ki. davranlarn yerleik ahlk kurallaryla tanmlar, ten-kuunu bir kafese hapsetmi demektir. Demir parmaklklar ve telrgler ardndan en zgr ses ykselmez. Ve her kim iin tapnmak hem alp hem kapanan bir penceredir, o kimse, ruhundaki evin afaktan afaa dein ak duran pencerelerini henz ziyaret etmemi de mektir.
67

Sizlerin gnlk yaaynz tapnanz ve dininizdir. Oraya olanca btnlnzle giriniz. Sabannz, rsnz, malanz ve algnz. Kullanacanz ya da iinizi aydnlatacanz neleri niz varsa, tmn de beraberinizde alp girin. nk sayg gstermekle ne ortaya koymu olduu nuz baarlarn daha ycesine kabilir, ne de bozgunla rnzn daha derinine debilirsiniz. Herkesi de beraberinizde gtrn: nk tapnmanzda ne onlarn umutlarndan daha yksee eriebilir, ne de onlarn umutsuzluklarndan da ha alaa inebilirsiniz. Eer Tanr'y bilmek istiyorsanz, bir gizemler z cs olmaya kalkmayn. evrenize baknn daha iyi, nk onun ocuklar nzla oynamakta olduunu grrsnz. Ve kaldrn banz ve uzaya bakn; onun bulutlarn arasnda dolatn ve imekler iinde kollarn iki ya na atn ve yamurlar yadrdn greceksiniz. ieklerden sizlere glmsediini, sonra da aalar dan ykselip sizlere el salladn greceksiniz.

68

SONRA El Mitra sz ald ve, lm' soracaktk dedi. Ve El Mustafa yantlad: lmn gizemini bilmek istiyorsunuz. Ama onu Hayat'n kalbinde aramadktan sonra nasl bulabilirsiniz ki? Gzleri geceyle-snrlanm ve gndzleri kr bakan bayku, aydnln gizeminden peeyi kaldramaz. Eer lmn ruhunu gerekten kavrayabilmek isti yorsanz, kalbinizi tam anlamyla hayatn gvdesine an. nk hayat ve lm, tpk nehir ile deniz gibi, Bir'dir. Umut ve tutkularnzn derinliklerinde, sizin, teyle ilgili sessiz bilginiz yatar. Ve tpk karn altndaki tohumlar gibi, kalbiniz de ba har dler. Dlerinize gvenin, nk sonsuzluun kaps on larda gizlidir. lmden korkuunuz, kendisini kutsayacak olan kra ln karsnda titreyen obann korkusuna benzer. Korkudan titreyen oban, kraln nianna sahip ola ca iin mutlu deil midir? Ama titredike daha dnceli olmuyordur herhalde? nk lmek soyunuk olarak rzgarn nne dikil mek ve gnein altnda erimekten baka nedir ki?

Ve soluk aln durmas da, soluun kendi huzursuz alkantlarndan arnp snrlandrlmam olan Tanrya erimek iin ykselerek dalmas deil de nedir ki? Ancak sessizliin nehrinden iebildiinizde gerekten ark syleyebilirsiniz. Ancak dan tepesine eritiinizde, gerekten trman maya balayabilirsiniz. Ve ancak yeryz sizin gvdenizi geri ardnda gerekten dansedebilirsiniz.

70

ARTIK akam olmutu. Bilge-kadn El Mitra, Bugn kutlu bir gn, bu yer kutlu bir yer ve bize konuan ruhun kutlu bir ruh olsun, dedi. O da karlk verdi. Konuan ben miydim? Ben de sizler gibi bir dinleyici deil miydim yoksa? Sonra tapnan basamaklarndan indi ve evresini sarm olan kalabalk da kendisini izledi. Gemisine do ru ilerledi ve gvertesine kp durdu. Sonra toplananlara bakarak, yksek sesle konutu: Orphalese halk, rzgar sizden ayrlmam buyuruyor. Geri ben, rzgar kadar aceleci deilim, ama yine de gitmek zorundaym. Biz gezginler, hep en yalnz yollar aramzdr, bir gn bitirdiimiz yerde yeni bir gne balamayz; ve hi bir afak, gurubun batt yerde bulamaz bizi. Yeryz uyurken bile bizler geziniriz. Bizler sarldndan ayrlamayan bir bitkinin tohumla ryz, ve yreimizin olgunluu ve btnl srasndadr ki kendimizi rzgara verir de savruluruz. Aranzda geirdiim gnler ksa ve zdr, sizlere sy lediim szler ise daha da ksa ve z. Ama sesimin kulaklarnzda solgunlat ve sevgi min anlarnzda yittii an yeniden aranza dneceim. O zaman daha donanm bir yrek ve ruha daha ya kn olabilecek dudaklarla konuacam.
71

Evet, sularn ykselip alalyla geleceim, Geri lm beni gizleyebilir ve daha yce bir sus kunluk beni sarabilir, ama ben yine Sizlerin anlayn arayacam. Ve araym boa kmayacak. Sizlere sylediklerimden biri bile gerekse, o gerek daha berrak bir sesle ve aklnzdan geirdiklerinize da ha yakn szcklerle kendini ortaya koyacaktr. Ey Orphalese halk, rzgarlarla birlikte gidiyorum... ama boluun dibine deil, Eer bugn, Sizlerin gereksinmelerinizi ve benim de sevgimi dolduran bir gn olmadysa, brakn, baka bir gn buluabilmemiz iin verilmi bir sz olsun. nsanolunun gereksinmeleri deiir de, ne sevgisi ne de sevgisinin gereksinmelerini tatmin edecei tutku su deimez. Bu nedenle biliniz ki byk sessizlikten geri dne ceim. afakla birlikte, tarlalarda i damlacklarndan ba ka hi bir ey brakamadan dalan sis ykselir ve topla np bir buluta dnr, sonra da yamur olur iner. Ben de o sisten pek farkl olmammdr. Gecenin sessizliinde yollarnzda gezindim ve ru hum evlerinize girdi. Yreklerinizin vurular benim yreimdir ve soluk larnz benim yzmdedir. Hepinizi tandm. Mutluluklarnz ve aclarnz tmden bildim. Uykula rnzda grdnz dler benim dlerimdi. Dalar arasndaki bir gl gibi, aranzdaydm. inizdeki birikimlerin, dolambal kvrmlarn ve hat ta aklnzdan srler halinde geien dncelerinizin ve tutkularnzn yansmalarn grdm.
72

Benim sessizliime ocuklarnzn kahkaha rmaklar ve genlerinizin zleyi nehirleri kart. Ve iimin derinliine eritiklerinde bile, rmaklar ve nehirler arklarn kesmi deillerdi. Ama kahkahalardan daha tatl ve zleyilerden daha yce bir yannz tandm: Bu, iinizdeki Snrlanamayand; Sizler bu byk varlnzn iinde bir hcreler ve si nirler btnnden baka hibir ey deildiniz; Sizin yce oluunuz, o yce varln iinde olmanz dandr. Ona sarldm iindir ki, sizlere de sarldm ve sev dim. nk bu geni krede sevginin eriemeyecei uzak lk yoktur. Hangi grler, hangi umutlar ve hangi bilmilikler vardr ki, bu uu izgisinin daha ykseine kabilsin? imizdeki o yce varlk, elma tomurcuklaryla do nanm dev bir mee aac gibidir. O'nun gll sizi yeryzne balar, O'ndan yay lan buhur sizi gkyzne ykseltir ve Onun direnli-da yankll sizin lmszlnzdr. Bir zincir olsanz, onun da en zayf halkas olurdu nuz, denmitir sizlere. Bu deyiin ancak yars gerektir. nk sizler ayn zamanda halkalarnzn en gls kadar da glsnz. Sizi en kk abanzn boyutlarna bakarak lmek, okyanusun gcn dalgalarnn kpklerine bakarak tah min etmeye benzer. Sizi baarszlklarnza bakarak yarglamak, mevsim leri deikenlikleri nedeniyle sulamak olur. Oysa siz bir Okyanusa benzersiniz.
73

Geri, ar-ykl gemiler kylarnza vuran denizin ykselmesini bekliyorlar, ama tpk Okyanus gibi, sizler de sularnzn ykselip alalmasn abuklatramazsnz. Sizler, mevsimlere de benzersiniz. Geri mevsiminiz Ka erdi mi baharnz yadsrsnz. Ama iinizde uyuklayan bahar, bu szlerinizden do lay size gcenmeyip glmsemektedir uykusu srasnda. Sizlere bu szleri syleyiimin nedeni, birbirinize, Bi zi ne iyi vd. Demek iimizdeki yiden baka bir eyi grememi, demeniz iin deildir. Ben sizlere yalnzca dncelerinizde bildiklerinizi syledim. Zaten bilgi szc, szcksz bilginin glgesinden baka nedir ki? Sizlerin dnceleri ve benim szcklerim bizlerin gemilerini, Ve yeryznn, ne bizleri ne de kendini tanmad o kadim gnlerin, Ve yeryznn kargaalktan alt-st olduu gecele rin belgelerini saklayan mhrlenmi bir annn dalgala rdr. Birtakm bilgili adamlar gelip sizlere bilgilerinden da tmlardr. Bense Sizlerin bilgilerini almaya gelmitim. Ama elime geirdiim, akln bilgisinden daha byk bir ey oldu: Bu, iinizdeki ruhun alevidir ki gittike kendini daha ok toplamaktadr. Sizler onun yaylmasndan rkerek, gnlerinizin so luuna gzya dkyorsunuz. Oysa O, mezardan korkan gvdelere brnm ola rak hayat arayan hayattr. Burada bir tek mezar bile yoktur.
74

u dalar ve ovalar birer srama-ta ve beiktir. Atalarnz gmdnz topraklara yolunuz dtn de onlara yle bir gz atarsanz, kendinizi ve yavrular nz elele vermi dansederken grrsnz Gerek u ki, nice kez bilmeksizin enlikler yapmak tasnz. Daha bakalar da size gelerek, zerine inanlarnz baladnz altn vaadlerde bulundular ve siz onlara zen ginlik, g ve grkem verdiniz. Bense size hi bir vaadde bulunmamtm, ama sizler bana daha cmert davrandnz. Bana hayatn ardsra duyduum en derin susuzluu verdiniz. Hi kukusuz ki, bir kimseye, btn hedeflerini kav rulan dudaklara ve btn hayatn bir pnara dntren byle bir armaandan daha byk armaan verilemezdi. te benim erefim ve dlm de budur. Ki, ne zaman su imek iin o pnara eilsem, o canl suyun da benim gibi susam olduunu grrm, Ve ben onu ierken o da beni ier. Aranzdan bazlar beni armaanlar kabul etmeyecek kadar gururlu ve utanga sanmtr. denecek cretleri kabullenmeyecek kadar gururlu yumdur, ama armaanlar deil. Geri beni sofralarnza armak isterdiniz, ama ben tepeler arasnda gezinerek yabanl yemileri toplayp ye dim. Ve en iten duygularnzla beni evlerinizde barndra bilirdiniz, ama ben tapnan kemeri altnda uyudum. Ama Sizlerin bu iten sevgisinden olmal ki, gnlerim ve gecelerim yediklerimi tadlandrd ve uykumu yeni g rlerle donatt.
75

En ok da bunun iin kutlarm sizleri: ylesine ok ey verdiiniz halde hi bir ey verme mi gibi davrandnz. Oysa duyarllk kendini bir aynada seyretse ta ke silir. Ve kendini gzel taklarla isimlendiren bir iyilik, bir lnetlie ana-baba olur. Aranzdan bazlar da benim dnyadan elini eteini ekmi biri olduumu ve kendi yalnzlm ierek sarho olduumu sanmtr. Benim iin, Ormann aalaryla syleilerde bulu nuyor ama insanlara aldrd yok, Dalarn tepesine kp oturuyor ve kentimize yu kardan bakyor. demisinizdir. Tepelere trmandm ve uzak yerlerde dolatm gerektir. Ama yce bir tepeden ya da uzaka bir mesafeden bakmasam sizleri grebilir miydim? Bir kimse uzaklarda olmadka, gerekten yaknda olabilir mi? Aranzdan bazlar da bana, sz sylemeksizin sesle niyorlard: Ey eriilmez ykseltilere vurgun yabanc, niin kar tallarn yuvalarn kurduklar yerlerde oturur durursun? Niin, Ulalmaz' ararsn? Hangi frtnalar ana drecek, Gkyznn hangi yararsz kularn avlayacaksn ki? Aramza gel ve bizlerden biri ol. Tepelerden in, ekmeimizle aln, arabmzla su suzluunu gider. Yapayalnz ruhlarndan geenler bunlard. Oysa yalnzlklar daha derince olabilseydi, sizlerin mutluluk ve aclarnz aramakta olduumu sezebilirlerdi.
76

Ve ben, yalnzca, sizlerin gklerde dolaan bycek benliklerinizi avlayabilmiim. Ama avc da avlanmt. nk yayndan kan oklarn bir ou kendi g sne saplanmt. Ve umakta olan, yerlerde srnen oluvermiti. nk kanatlar gnein altnda yaylrken, yeryz ne den glgelerde bir kaplumbaa duruyordu. Ben ki, nanandm, kukulara kaplan oluverdim. nk, belki sizlere daha ok balanrm ve hakk nzda daha ok bilgi edinebilirim diye, nice kez parma m kendi yarama bastrr olmutum. Ve ite bu inan ve bilgiyle sylyorum ki: Sizler ne gvdelerinizin iine ne de konutlarnza ve tarlalarnza kapatlm deilsiniz. inizdeki Siz olan o varlk, dalarn doruklarnda ve rzgarn eliinde yayor. Ne snabilmek iin gnee snyor, ne de gvenli ini salayabilmek uruna karanlklara oyuklar aabilme ye urayor. Ama yeryzn olduu gibi saran ve yaamn gc iinde devinen zgr bir Candr. Eer bunlar belirsiz szlerse, onlar daha ak kl maya kalkmayn. Hereyin balangc belirsiz ve sislidir... ama sonu yle deildir. Sizlerin, beni bir balang olarak anmsayacanz umarm. Hayat ve tm canllar ilkin, sis iinde tasarlanm lardr. billur gibi deil. Hem, billurun donuklam sis olmadn kim bile bilir ki?
77

Beni andka unu da anmsamanz dilerim: Size iinizde en clz ve bitkin grnen yannz, sizin en gl ve adanm yanmzdr. Kemiklerinizin atsn salamlatran ve onu dimdik tutan iinize ektiiniz soluk deil midir? Kentinizi kuran ve iindeki her nesneyi oluturan, imdi hi birinizin dlediini anmsamad bir d deil midir? O soluun gelgitini bir grebilseydiniz, bir daha ba ka hi bir eyi grmek istemezdiniz, Ve eer dn fsltlarn iitebilseydiniz, baka hi bir sese kulak vermezdiniz. Oysa, grmeseniz de iitmeseniz de iyidir. Gzlerinizi bulutlayan pee onu dokumu olan eller tarafndan kaldrlacaktr. Kulaklarnz tkayan amuru, onu youran parmak lar karp atacaktr. Ve o zaman grecek, Ve o zaman iiteceksiniz. Ama bir zamanlar kr olduunuza yaknmayacak, sa rlnza zlmeyeceksiniz. nk o gn, her nesnenin iinde gizlenen amac bil mi olacaksnz. Ve karanl olduu kadar, aydnl da kutsayacak snz. Bunlar syledikten sonra evresine baknd ve ge minin svarisinin yanbanda durarak, kh rzgarn i irdii yelkenlere, kh denizin uzaklarna baknmakta ol duunu grd. Ve yle konutu: Gemimin svarisi sabrl ve geni yreklidir. Rzgar esiyor ya, artk huzursuzdur yelkenler; Dmen bile, rotasnn verilmesini diliyor.
78

Byk denizlerin alkantlarn dinlemi olan gemici lerim bile sabrla dinlediler beni. Artk onlar daha fazla bekletecek deilim. te hazrm. Irmak denizine kavutu ve ite bir kez daha o byk ana, yavrusunu barna basyor. Veda sizlere Orphalese halk, Gn sonuna erdi. Zamban kendi yarnna kapan gibi, gn de bizim zerimize kapanyor. Burada bizlere neler verilmise onlar saklayacaz. Eer elimizdekilerle yetinemiyorsak, yeniden bir ara ya gelip kollarmz Verenden yana uzatrz. Yeniden aranza dneceimi unutmayn. ok ksa bir sre geecek, ve zlemim yeni bir v cut iin toz ve kpk toplayacak. ok ksa bir sre geecek, rzgara yaslanp biraz dinleneceim ve bir kadn bana gebe kalacak. Veda sizlere ve Sizlerin arasnda geirdiim genlie. Daha dnd ki, sizlerle bir d'te bulumutuk. Kendi yalnzlmda bana trkler dinlettiniz ve ben de Sizlerin zlemlerinden gkyzne bir kule kurdum. Ama artk uykumuz kat ve d dald. stelik artk afak da yok. Nerdeyse stmze len inecek ve yar-uyankl mz tam bir gne dnecek, artk ayrlmalyz. Eer annn alaca aydnlnda yeniden karlarsak, yeniden bir daha beraberce konuuruz ve sizler bana da ha derin bir ark sylersiniz. Ve eer ellerimiz baka bir dte birbirlerini bulur sa, gkyzne bir baka kule daha dikeriz.
79

Bunlar syledikten sonra, denizcilere bir iaret verdi ve onlar da hemen demiri aldlar, gemiyi kyya balayan halatlar zdler ve Douya doru hareket ettiler. Bir anda, tek bir yrekten kmasna kopan bir lk alacakaranln iinde ykseldi ve byk bir boru uultusu gibi denizin zerine yayld. Yalnz El Mitra sakindi, gemi sisler iinde gzden yitinceye dek ardndan bakt. Halk dald halde o yapayalnz denizin kysnda dikilmi, iisra O'nun szlerini anmsyordu. ok ksa bir sre geecek, rzgara yaslanp biraz dinleneceim ve bir kadn bana gebe kalacak.

80

Epub olarak aadaki linkten indirebilirsiniz: Ermi - Halil Cibran yi okumalar.. ST...