informatieprofessional 3.

c olumn
Nu staan nieuwe profeten op, met nieuwe theorien. Zij hebben makkelijk praten
bij de grafkuil van een concept dat vele, maar al met al te weinig jaren aan de weg heeft kunnen timmeren. Akkoord, het ging voorbij aan de factor informatie, maar wie maalt er om een zo diffuus concept? En bovendien: zonder ICT geen data, laat staan big data Akkoord, het vergat expliciet aandacht te besteden aan inrichtingsvraagstukken, maar dat is toch een kwestie van ICT-architecturen naar de business vertalen? Akkoord, het kernvraagstuk is de menselijke factor, maar waar praten mensen wl met elkaar en waar vind je gn weerstand tegen veranderingen? Ons concept is helaas ter ziele gegaan, omdat het volgens sommigen niet meer past in deze tijd. Wat heb je nog aan strategisch business/IT-alignment, zegt men, als de strategie emergent is en de langetermijnvisie dus achterhaald is? Of als ICT infrastructureel geworden is en dus geen strategisch concurrentievoordeel meer oplevert? Hoezo business/IT-alignment als de turbulentie van de organisatieomgeving vele malen hoger is dan de snelheid waarmee ICT kan leveren? Nu staan nieuwe profeten op, met nieuwe theorien; ze hebben het over business/ ICT-fusion of business/ ICT-symbiosis. Waarom, zo stellen zij, ICT eerst apart zetten om vervolgens aan business/IT-alignment te doen? Ik zeg u dit, geliefde gelovigen: zij hebben makkelijk praten, wij hebben niet tevergeefs op de barricades gestaan. Teerbemind business/IT-alignment, wij zullen je missen. Maar wie zijn wij?

Grafrede business/IT-alignment
Beminde gelovigen, We zijn hier vandaag samengekomen om afscheid te nemen van een concept dat ons dierbaar is: business/ IT-alignment. Geboren in 19931 heeft het de in computerland respectabele leeftijd van 20 jaar bereikt. Al die tijd stond het prominent op vele ICT-agendas. Dat het niet week, was geen teken van kortzichtigheid maar van importantie; dat het bovenaan bleef staan, was geen teken van onoplosbaarheid maar van complexiteit. Het nam bovendien een unieke positie in: wie heeft er ooit van business/ HRM-alignment of van business/logistics-alignment gehoord? Velen hebben ons geliefd concept met kritiek, oplopend tot hoon, overladen. Het was niet wetenschappelijk onderbouwd, te Amerikaans, te abstract, te simplistisch, te statisch, het bood te weinig handvatten voor implementatie, et cetera. Alsof al die wetenschappelijke betweters ook maar iets hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van ons vakgebied Neem nu die Ciborra: al in 1997, toen het concept dat ons zo na aan het hart ligt nog in de kinderschoenen stond, sprak hij er een De Profundis2 over uit; hij had het liever over bricolage of andere vage termen die hij uit duistere antropologieboeken had overgenomen. Bij ons definieerde Maes een 3x3-model, maar hij was er als de kippen bij om te vertellen dat het enkel diende om met de business over informatie management in gesprek te treden en dat het vooral geen alignment voorschreef, of zelfs maar suggereerde; gelukkig waren velen verstandiger en hebben zij het negenvlak wel degelijk als een alignment-model genterpreteerd. Laat die afgunstige criticasters maar raaskallen, beminde gelovigen, wij weten wel beter: als business/IT-alignment eenmaal zou zijn gerealiseerd, zouden vele, zo niet alle ICT-problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen. Het gaat toch over hoe ICT waarde toevoegt aan de business, of niet soms? Helaas is het zover nooit kunnen komen We staan hier

prof. dr. ir. Rik Maes

is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en oprichter van de Academy for Information & Management. E-mail: maestro@ienm.nl

informatie / augustus 2013

(1) J. Henderson & N. Venkatraman, Strategic alignment: leveraging information technology for transforming organizations, IBM Systems Journal, 1993. (2) C. Ciborra, De profundis? Deconstructing the concept of strategic alignment, Scandinavian Journal of Information Systems, 1997.

40