BMM 3108

FONETIK DAN FONOLOGI BAHASA MELAYU

FONEM DALAM BAHASA MELAYU * FONEM VOKAL * FONEM KONSONAN
Nama Pelajar Nama Pensyarah : Nordina binti Razali : Cik Noorzihan binti Adnan

IPG KAMPUS PENDIDIKAN ISLAM

Apa itu fonem?

unit terkecil bunyi yang membezakan makna boleh dipenggal-penggalkan
Contoh : perkataan padam boleh dipenggalkan kepada lima unit penggalan iaitu:

/p/ /a/ /d/ /a/ /m/

jika salah satu unit terkecil atau fonem itu digantikan dengan satu fonem yang lain, maka makna perkataan itu berubah seperti:

/padan/ , /padat/ , /padah/ dan /padang/

Apa itu fonem?

Fonem mempunyai fungsi distingtif - berperanan dalam membezakan dan mengubah makna perkataan Fonem juga boleh didefinasikan sebagai himpunan bunyi yang mempunyai sifat-sifat fonetik yang sama dan mempunyai lambang asas yang sama. Yang berbeza hanyalah lambang-lambang diakritiknya.

 Fon menggunakan simbol [ ] Contoh : [u]

Fonem menggunakan simbol // Contoh : /o/

Jenis-jenis fonem?
Fonem vokal Fonem Konsonan asli Fonem konsonan pinjaman

Apa Itu Fonem Vokal?

Fonem vokal dapat dijelaskan dalam rajah linguagram atau keratan lidah di bawah:-

Rajah 1 : Kedudukan Fonem Vokal Bahasa Melayu

Bagaimana fonem vokal terhasil?

Fonem vokal terhasil apabila udara yang dikeluarkan daripada paru-paru melalui rongga mulut tanpa mengalami sebarang sekatan jenis-jenis bunyi vokal dapat ditentukan berdasarkan :1. Kedudukan lidah 2. Bahagian lidah 1.1 sempit 2.1 depan 1.2 separuh sempit 2.2 tengah 1.3 separuh luas 2.3 belakang 1.4 luas

3. Keadaan bibir 3.1 neutral 3.2 hampar 3.3 bundar

Bagaimana fonem vokal terhasil?

Vokal depan...
Terdapat 3 fonem vokal depan:-

/i, e, a/
Contoh: 1. /i/ : /itu/ itu, /kita/ kita, /laki/ laki 2. /e/ : /elo/ elok, /beta/beta 3. /a/ : /aku/ aku, /batu/ batu, /kita/ kita

Vokal belakang...
Terdapat 2 fonem vokal belakang:-

/o/ // dan /u/

Contoh: 1. /o/ : /ota/ otak, /kota/ kotak /moto/ moto 3. // : /bs/ bos , /brs/ boros

2. /u/ : /ulam/ ulam, /gula/ gula /laku/ laku

Vokal tengah...

Terdapat 1 fonem vokal tengah:-

// dan //
Contoh: 1. // : /ma/ emak, /kna/ kena /labl/ label 2. // : /la/ ela, /bg/ beg, /tmp/, tempe

Fonem Vokal Terdapat 6 jenis fonem vokal iaitu....

HURUF a e FONEM /a/ // (e pepet) PENGGUNAAN FONEM VOKAL AWAL TENGAH AKHIR /awa/ /ma/ /kadar/ /pnat/ /mana/ /labl/

e
i o u

/e/ (e taling) /i/ /o/ /u/

/ena/
/ikat/ /oleh/ /ubat/

/leher/
/Pilih/ /boho/ /bulat/

/tauge/
/tuli/` /pidato/ /bulu/

Fonem Konsonan
Cara sebut

KONSONAN ASLI Daerah sebutan(lihat kpd lidah @ bhg. Yg terlibat) Bibir Gigi-gusi LK LL Glotis
p b m -

Letupan
Letusan Sengau Geseran Getaran Sisian v

t d
n s r l -

c j (ny) y

k g
(ng) -

h -

Contoh Fonem Konsonan

HURUF FONEM AWAL TENGAH AKHIR

b c d g h j k l m n

/b/ /c/ /d/ /g/ /h/ /j/ /k/ /l/ /m/ /n/

/bawah/ /cabut/ /dua/ /gula/ /hari/ /jala/ /kayu/ /luar/ /mari/ /nnas/

/abad/ /baca/ /badan/ /bagi/ /saham/ /baja/ /bakar/ /gula/ /sama/ /mnang /

/jawab/ /Mac/ /had/ /bg / /rumah/ /Caj/ /hak/ /jual/ /malam/ /bulan/

Contoh Fonem Konsonan

HURUF FONEM AWAL TENGAH AKHIR

ny ng p r s t w y

// // /p/ /r/ /s/ /t/ /w/ /y/

/amu/ /ilu/ /pula/ /ramai/ /sayur/ /telur/ /wau/ /yang/

/baa/ /bua/ /jumpa/ /Beras/ /besar/ /kita/ /kawan/ /kaya/

/bua/ /malap/ /besar/ /teras/ /ketat/ -

Fonem Konsonan Pinjaman

HURUF FONEM CONTOH SUMBER

F V Th dh

/f/ /v/ / / //

Fakir Variasi alaa alim

Arab Ingeris Arab Arab

z
z Kh Gh

/z/
// /x/

zaman
laat xatam baal nimat Aik

Arab
Arab Arab Arab Arab Arab

Sy

Apa itu alofon?

- anggota-anggota kepada satu fonem - satu fonem berlainan bunyi

Contoh : bunyi alofon k, kw, dan k : k yang diikuti oleh vokal depan i (kita) kw : k yang diikuti dengan vokal u (kuda) : k yang hadir di akhir kata (kaka )

 Alofon Bervariasi bebas - dua bunyi yang berbeza secara fonetis - tidak membezakan makna
Contoh : fikir dengan pikir (f dengan p bervariasi bebas) orang dengan Orang ( o dengan bervariasi bebas)

 Alofon beralternasi bebas - bunyi bertaraf fonem - dipakai secara bertukar ganti dalam perkataan tertentu dalam lingkungan sama - tidak membezakan makna
Contoh : Fonem /a/, /i/ dan /u/ dalam perkataan agama, igama dan ugama

 Alofon Saling melengkapi

Kesamaan Fonetis Fonem vokal lengkap Fonem konsonan rangkap

SEKIAN TERIMA KASIH