You are on page 1of 332

KUTS DUA (BAHYE)

LE

RABBN TERBYE



















smail Hakk ALTUNTA







ISBN:







Bu kitabn btn haklar ve ierii ile ilgili
btn sorumluluklar yazara aittir.








Dizgi:
Kapak:
Bask:
Cilt:



irtibat adresi





.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdular ki;
Ameller niyetlere gredir
nsanlar hangi niyetle gtlerse o niyetle harolunur
Allah Telnn Efendimiz sallallh aleyhi ve selem ile
bizlere olan yardm ve hayrl insanlarn himmetleri ile daha
nce hazrladmz Evrd- Bahiyye Aklamasn
gncelletirip yeniden yazlmas iin gelen istekleri cizane
karlamak iin bir gayret hsl olmutur.
Her insan yap iin rehni altnda olmasndan dolay
niyetimizi halisane tutmay ve Allah Telnn emrine itaat
ederek bu eseri tekrar istifadeye sunmaya altk.
Kitab, Fahri lem Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellem Efendimizin gzel nasihatleri, mam Rabban (ks),
Mevlana Celleddin Rum (ks), smail Hakk Bursev (ks),
mam arn (ks), Aliyyl- Havas (ks), Elmall Hamdi Yazr
(ks), smail Hakk Toprak hramczde Sivas (ks) ve birok
byk zevatn ilm hikmetleri ile zenginletirmeye altk.
Kitap aratrma tr olmas yannda her seviyeye hitap
etmesi asndan gariplerin usul zere Yunusa yazlmtr.
Tecrbelerin yer yer serpitirildii yerler grlrse, bu
ksmlar terbiye yolundaki retilerden paymza denlerdir.
Hatal bir durumda olmusa, o ahsmza ait olup, dinimizi ve
byklerimizi bu eylerden tenzih ederiz.
Desteksiz bir eyin olmas zor olan iler snfndandr.
Olgun insan zor ileri Yener
Yardmlar ve destei olan kiilerin hepsinden Allah
Telnn raz olmasn, ayrca kitabn faydal olmasn,
temenni ve dualar ederiz.
Baar Allah Teldandr.












Kullarm,
Sana Beni sorarlarsa;
phesiz ki Ben, ok yaknm.
Bana dua edince Ben, o dua edenin duasna
icabet ederim. yleyse onlar da Benim
da'vetime icabet etsinler.
Bana iman etsinler ki,
doru yolu bulmu olsunlar.

Kuran- Kerim, Bakara: 186

Her kap, iindeki olan,
dar szdrr!


NSZ



Yaratln sahibi, katnda bir an
1
olan ezelden ebede kadar
blnmez basit bir kelamla syleyen, her kuvvetin zerinde bir
baka kuvvet ve boyutlar yaratan, yarattklar ile hibir
benzerlii, ball olmayan, adil olduunu Yanmda sz
deitirilmez. Ben kullarm iin zulmedici deilim (Kf,29)
buyurarak hayat yaratan Allah Teldr.
Allah Tel mahede edilmez, grnmez, dnce ile
bilinmez ve hayale smaz.
2

Allah Tel yalnzlnda iradesiyle lemleri yaratt ve gizli
hazineyi aa sald.
Allah Tel hibir eyle birlemi deildir.
O, kendisidir. Mahlklar, yaratlmtr.
O, eriilmez, anlalmaz, anlalamaz.
3

Allah Tel,Sizi bir deersiz sudan yaratmad k m ?
(Mrselat, 20) dedii ancak yaratln mkemmel yaratt
insanla lemlerini enlendirdi. Fakat insann gafleti onu

1
Ezelden ebede kadar, bir andr sz, kelime bulunamad
iindir. lahi makamda an demenin de manas yoktur. Onun katnda
an demek de, zaman demek gibi ar ve yersiz olduu gibi gemi ve
geleceinde yeri yoktur.
2
nk grnen, bilinen, hayale gelen, mahede eden, gren,
bilen, dnen ve hayal eden mahlk ve sonradan olmadr. Ezeli ve
ebedi deildir.
3
Btn lem ise, his olunan, anlalabilen eylerdir. Anlalamayan
anlalan gibi olamaz. Yokluu mmkn olmayan, yok olabilen gibi
deildir. Hakikatler deiemez. Birisi iin olan, bakas iin
sylenemez.
KUTS DUA AIKLAMASI LE RABBAN TERBYE 2

perdeler gerisinde braktrm, asln kaybetmeye varacak
kadarda kendisini kendinde unutturmutur.
O,Onu (ruhu), sonra en aa dereceye indirdik (Tin,5)
ayet-i kerimesi ile insann bulunduu hali de haber vermitir.
Ayrca insann aslna da dt aa dereceden
kurtulmak sevdasn ve ulv derecelere ykselme kabiliyeti
ihsan etmitir.

Sonra onu dzenli bir ekle sokup, iine kendi ruhundan
fledi ve sizin iin iitmeyi, grmeleri ve gnlleri yapt. Siz
ok az krediyorsunuz. (Secde,9)
nsana verilen nimetler karlnda ise kulluk ve hakiki
imana kavumas istenmitir.
Hakiki imana kavumak iin ise nce nefsin terbiye
edilmesi gerekmektedir. Nefis terbiye edilmedike gerek
hrriyete ulaamaz.
nsann ii, zahirini tamamladndan, d ile ii birbirinden
ayrmamak lazmdr. Terbiye her ikisi iin geerlidir.
Nefis keli dikendir. Ne eit koysan muhakkak insana
batar.
Nefsin terbiye edilmesi; ruhun emrindeki kalbin nefsi
kontrol ve idare etmesi ile olur. Kalbin nefsi idare edebilmesi
iin, baka eylerle megul olmamas ve Allah Teldan baka
hibir eye ball kalmamas gerekmektedir.
Allah Tel bu sebepten dolay nefsin terbiye edilmesi iin
terbiye edilmi nefisleri yani btn varlklarn en stnleri
nebileri gnderdi. Onun iin nbvvet sonradan kazanlan bir
fazilet olmayp Allah Telnn setii kullara ltuf ve
ihsandr.
nsan, nebiler ve rasller vastasyla cesedin ve ruhun
terbiyesine kavuur. Bu terbiyeden sonra Allah Telnn
sevdii kullar arasna girer.
Nbvvet zellik ynnden yalnz insanlardan yana
olmayp, insanlardan ve Hakktan yanadr. Yani kalpleri ve
ruhlar Hak ile zahirleri halk iledir. Onlar Allah Telnn
NSZ


3

huzuruna perdesiz olarak kavumulardr.
Rasllerin lemlere gelmesinde ki yegne hikmet, manev
terbiyenin neticesi olarak insann halifelik sfatndaki asl
konumuna ve Allah Telya kavuturmaktr. Fakat bu arada
binlerce ltfun ihsan edilmesi ise Allah Telnn ayr bir
ikramdr.
Allah Tel, kr etmek ve insanlara hakikati bildirmek
iin, Yollarn dorusu, Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellemin yoludur(Yasin,4) buyurdu.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin;
Rabbim beni en gzel edeple, terbiye etti Ben gzel
ahlak tamamlamak zere gnderildim buyurmas, nefis
terbiyesindeki kemal derecesinin kendisinin vastasyla
olacandandr.
Ahiretteki kazan sonsuzdur ve dnyada kazanlr. Eer bu
birka gnlk hayat, dnya ve ahiretin en kymetli insan olan,
Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme tabi olarak geirilirse,
kurtulu umulur. Ona tabi olmadka, her ey botur. Ona
uymadka, her yaplan iyilik burada kalr, ahirette ise ele bir
ey gemez.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme kusursuz tabi
olabilmek iin, Onu sevmek lazmdr. Olgun sevginin alameti
de, Onun sevmediklerini sevmemektir. Sevgiye geveklik
smaz.
Sevenler, sevgilisinin divanesi olup, ona aykr bir ey
yapamaz. ki zt eyin sevgisi bir kalpte, toplanamad bir
hakikattir.
1

Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve selem, Allah Telnn
yannda mukaddes olduu gibi, kinatta varlk merkezidir.
Bizlerde Onun glgesine snp kulluk yolunda adm atmay
kendimize hedef ve vazife klmzdr.
Allah Telm bizleri Senden ve Ondan ayrma.
Karlksz ihsan eden ancak Allah Teldr.
Kurtulu Hudya tbi olanlarndr.

1
Allah bir kii iin ierisinde iki kalp yaratmamtr. (Ahzab,4)

lahi!
Dostlarn yle yaptn ki,
Onlar tanyan seni buldu.
Seni bulmadka, onlar kimse tanmad
(Abdullah Ensar -
. Rabban, Mektubat-)

GR



Hamd, hamde layk olan Allah Telyadr. Salt ve selam
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve selleme,
nesebine, line ve ashabna da olsun.
Kuts Duann tertibi Nakibent Muhammed Bahddine
(ks)
1
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz

1
Seyyid Muhammed Behaeddin Buhar Hazretleri, insanlar
Hakka davet eden, doru yolu gstererek saadete kavuturan ve
kendilerine "Silsile-i aliyye" denilen byk lim ve velilerin on
beincisidir.
Allah Telnn sevgisini kalplere nakettii iin, kendisine
Nakibend denir. 1318de Buhara'ya yakn Kasr- Arifan'da dodu.
1389 de Kasr- Arifan'da vefat etti. Kabri oradadr.
slam limlerinin en mehurlarndan olup, tasavvufta en yksek
derecelere ulamtr. Zamannda ve kendinden sonraki asrlarda
onun sebebi ile pek ok insan, hidayete, doru yola kavumutur.
Terbiye yolundaki zellii ile bidatleri en az olan ve kyamete kadar
istikametten ayrlmayacak olmasdr.
Behaeddin Buhar Hazretlerinin ilk hocas, Hace Muhammed
Baba Semmasi (ks) dir. Sonra Seyyid Emir Gilal (ks) hocas oldu.
Daha birok hocalardan ders ald.
Behaeddin Buhar hazretleri, Emir Gilal (ks) Hazretlerinin
vefatndan sonra, insanlara doru yolu gsterip, rehberlik vazifesini
yapmaya balad.
GR 2

tarafndan tertibi retilmitir. Dua ayet ve hadislerden
olumaktadr. Aliyyl- Havas (ks) buyurdu ki;
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin duas ile Allah
Telya dua edenlere, Allah Tel sratle icabet eder.
Uydurma dua ile dua edene de icabet etmez. Meerki bu duay
bir zaruret karsnda yapm olsa dahi.
Allah Tel dua ve icabet yollarn Hz. Muhammed
sallallh aleyhi ve selleme rettiinden, Oda mmetine dua
ve icabet usulnn yolunu retmi ve emretmitir.
nk Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin szleri,
bizim szlerimizden daha etkili ve aktr. Ayrca Allah Tel
Ona gstermi olduu icabeti Onunla bize gsterecei gibi,
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin ve Allah Telnn
tevecchne de mazhar oluruz.
Allah Telya kulluk, kullara ayr bir ihsan olduu gibi
nimetlerin artma sebebidir. Allah Telya kar hep iyi niyette
bulunmaksa, kulluk terbiyesinin yksekliini gsterir. Yoksa
Allah Telnn bir kr yoktur.
Kuts Duann kymetini anlatacak sz bulmak ok zordur.
Okuduka insan kutsiyetini anlar ve brakmak istemez. nk
her okumada bir srrn okuyana aan duadr.
Bu aklamadaki dncemiz okunan duann manasn
anlamak ve terbiyedeki terakkiye destek olmaktr.

Dua iki taraf kesen kl gibidir.

Anlamak, okuma zevkini artrd gibi, okuyan okuma
hatalarndan korur. Yanl okumak tecelliyi noksanlatrd
gibi, terbiyedeki eksiklie iaret olmaktadr. Usulne uygun
olarak okunmak ise feyz ve kemal mertebesidir. Bu sayede
emekler zayi olmaz.
Okuma esnasnda yz bin melike-i kiram hazr bulunur.
Kuts Duay okuyan sm-i zam- okumu olur ve dilei kabul
edilir.
Duann kabul olmas demek, terbiye yolunda bir nevi
kemale ermek demektir.
GR .


3

Bu Dua ile Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem in byklnn ve fazileti daha ak tecelli edecektir.
Buna kalben ve ruhen inanmak gerekmektedir. Yksek tasdik,
olacak tecelliytn byklne iaret olacaktr.

nanarak yaplan duaya sm-i zamda denir.

Duay okurken kabul olacana inanarak okumaldr.
Okumakta ki, devamllk ise hedefe yakn klar ve duaya
devamda niyetin olduunda, abuk kabule sebep olur. nk
nceden bir sermayenin mevcut olmas, gayeye abuk ulatrr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
Dua ibadetin kendisidir buyurdular ve sonra u ayeti
okudular.
Bana dua edin ki size icabet edeyim. Bana ibadet etmeyi
kibirlerine yediremeyenler alalm olarak cehenneme
gireceklerdir (Gfir 60)
yani Dua ibdettir
1

Kime dua kap s alm ise ona rahmet kaplar alm
demektir.
Allah Teldan talep edilen dnyev eylerden Allah
Telnn en ok sevdii afiyettir.
Dua, inen ve henz inmeyen her eit musibet iin
faydaldr. Kazay sadece dua geri evirir.
yle ise sizlere dua etmek gerekir.
Kalpler bir kapt r. Baz s bazsndan daha iyi tutar yani
anlayldr.
yleyse, ey insanlar, Allah Teldan bir ey isteyince,

1
Nefsinin arzularna tbi olmu terbiyesi noksan olan, Allah
Telya nasl kul olabilir? nsan, kime tbi ise, onun kuludur.
Namaz klmak, ibadet etmek, yalnz mminlere g gelmez
(Bakara,45)
Allah Telya kr edin, eer hakikaten Ona ibadet, kulluk
ediyorsanz (Bakara,172)
GR 4

Allah Teln n icabet edeceinden emin olarak isteyin.
nk Allah Tel, kendisine gafil kalple fark nda
olmadan dua eden bir kula icabet etmez.

Dua etmeyene Allah Tel gazap eder

Dua etmeyi bilmekte ayr bir husus olduu muhakkaktr.
Terakkisi ve terbiyesi eksik olana da taklit farzdr. Taklit ise
byklerin sevgisini celp eder. Bilmeyenin bir bilene uymas
ise en gzel eydir.
Ebu Huzeyfe radiyallah anh Hz. Muhammed sallallh
aleyhi ve sellem birine dua ederse, ocuunun ocuuna isabet
eder buyurdular. Buda gsteriyor ki salihlerin duasn almak
ve okumak neslimizi dahi menfaatlandrmaktr.
Binaenaleyh, nefis terbiyesi zerine yazlm birok
eserlerden faydalanarak, Nakibent Muhammed Bahddin
(ks) Hazretlerinin Kuts Duasn temel esas alarak, Rabbni
Terbiyeyi retmek niyeti ile telif bir eser yazlmtr. nk
tasnif bir eser yazmak imknmz haricidir. nk terbiye yolu
bilgiden ok tecrbeye dayanan ilhi bir sistemdir.
Hedefimiz dava iddia etmek zerine kurulmamtr.
limler nebilerin varisleridir gereince Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellemden yntem alp Allah Tely
bilen limler ve arifler bildikleri konular anlatmak ve
bildirmek mecburiyetindedirler. nk onlar yollarn insana
hizmet zere bina klmlardr.

steyene de kaba davranma, onu azarlama. Rabbinin
nimetlerini ise durmayp syle. (Duha,1011)
limde susmakta ve cehaletle konumakta hayr yoktur
(Hz. Ali radiyallh anh)
:
Kime, bir ilimden sorulur, o da bunu saklayp sylemezse
kyamet gn ate ten bir gem ile gemlenir. (Ebu Dvud)







Ne zaman anarsam Seni
Kararm kalmaz Allahm

Senden gayr- gzm yam
Kimseler silmez Allahm

Sensin sm-i Bk olan
Sensin dillerde okunan

Senin akna dokunan
Kendini bilmez Allahm

k Yunus Seni ister
Ltfeyle cemlin gster

Cemlin gren klar
Ebed lmez Allahm

Yunus Emre (ks)

Sakn Hakk
baz kiilerle bilip tanmaya alma;
nce Hakk bil,
sonra Hakk ehlini tanmaya al.
(Hz. Ali radiyallh anh)


KUTS DUA (BAHAYE)
AIKLAMASI LE
RABBN TERBYE


.

.
Rahman ve Rahim olan Allah Telnn ad ile
balarm ve isterim.
1

Bismillahirrahmnirrahm ile balamayan her hayrl iin
hayr kesiktir.
Besmele ok kiiler hakknda efaati olmutur.

1
Aklama okunurken;
Bir Fatiha hls Suresi okunur. Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellem ve byklerin ruhaniyetine hediye edilir.
Blmler birbirinden bamsz olduu iin okumada sreklilik
yerine atlayarak okuma veya gne bal olarak okuyu zevki miktar
kadar olmas tavsiye edilir. Kutsi Duann Arapa metnini srekli
okuyana ise rasgele alp bir yeri okumakta, duann o kiiye baka
bir trl kazanc olacaktr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 2

Besmeleyi eken kii tevazu yoluna girmi demektir.
Kim tevazu ederse Allah Tel Onu ykseltir. Kim kibir
ederse Allah Tel Onu alaltr.
Bu sebebe bal olarak Kuts Dua besmele ile balad.
. lafz erifi, Zat-n ismidir. Bu ismin kendine mahsus bir
ilmi vardr. Bu isime ayrca bir sfat verilmedii gibi
aklanmas da mmkn olmayan bir isimdir.
Allah Tel bilinenlerin en iyi bilineni iken, srr zat- ile
birlikte olup kimse tarafndan bilinemedi.
Buna gre Allah Tel bir kuluna nazar ederken onda olan
yokluun derecesine gre tasarruf etmektedir. Kul bir ii
olduunda, kendi kendine yapmaya kalkarsa sonunda ziyanla
karlar. Fakat besmele ile ie ynelirse Allah Tel kuluna
vekil olur. inin sonucu da ancak hayrla noktalanr.
Srlara kavumak iin besmele ile olan ball artrmak
gerekir.
Muhammed Bahddin Nakibent (ks) Efendimiz duaya
istize ile balamamtr. Bu dua yakn zamana kadar terbiyede
kemale ulam kiilere talim ettirilmekteydi. nk kmil
insann eytanla bir ii kalmamtr. Bugn ise bu duay,
kendine ulaan her kiinin okumasna izin verilmitir. Fakat
Kuts Dua Bahaiyeye kavumak ise kolay olmaz.
Okumak zden gelen sevgidir.
zde itiyak olunca, muhakkak dilde tercman olur.

Ey Allah Telm
Genellikle bu sz dua makamlarnda kullanlr. Bazlar
demitir ki; bu lafz duann topland ve Allah Telnn 99
isminin anld makamdr.
Ayrca sm-i zam olduu rivayeti vardr.
1


1
Byk isim. Allah Telnn kullarnda tecelli ettiinde eya
zerinde tasarruf etme yetkisi verdii zel ismin kuvvetidir. ok
RABBN TERBYE .


3


eyler sylenen yorumsuz bir isim iken, hakikatini ok kimsenin
bilmedii, ancak nebevi terbiyeden geenlerin ve rza makamna
ulaanlarn kavutuu hakiki isimdir. Onlarnda bu isimleri dnya
niyeti ile sylemeleri vukua gelmemitir. nk bu ismin
retilmesi gerekli olmu olsa idi, efkatli Efendimiz sallallh
aleyhi ve selem mmetini bu bilgiden mahrum etmezdi. Kuts dua
iinde olmas demek, etkisinin yceliini ve deerini anlatmak
iindir. Allah Telnn isimlerinde kk isim mevzusu olmadn
da unutmamak gerekir. yle ise bu ifade niin kullanld sorusu akla
gelebilir.
Kuran- Kerime sahip olmak ile yolundan gitmek ayr
hususlardr.
Hakikatte sm-i zam vcudun zikridir.
Btn vcuda tesiri olan ise ruhtur. Ruhun etkisi ise terbiyesinin
kuvvetidir. Bir nevi; Byk isim; terbiye olmu, Allah Tely en
iyi bilen insan demektir.
Yksek terbiye Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin
denetiminde gerekletiinden sm-i zm ile gerek bir balants
vardr.
yle ki, Ulv ve sfl (dnya) lemde Efendimiz sallallh
aleyhi ve selleme muhta olmayan bir nesne olmadna gre,
Hakkt- Muhammediye ve sm-i zm birdir denilebilir.
Hakkt- Muhammediye de terbiyesi tamamlanm nsan-
kamilde muhakkak tecelli eder.
Buna gre Allah Teldan baka eylerden yz evirerek, tam
bir ihlsla, terbiye olmak sm-i zama kavumak demektir.
Emanet ehliyet sahibine verilir. Dnyevi ilerde her ne kadar
suiistimal olsa da, maneviyatta bu eksiklik olmaz.
Hz. Aie radiyallh anh ile Efendimiz sallallh aleyhi ve
selem ile arasndaki olan konuma ok eyleri aklar.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz
bir gn yle yalvardlar:
Allah Tel m! Ben, senin pak, gzel, mbarek ve yce
katnda en sevimli olan, onunla dua edildii takdirde hemen icabet
ettiin, onunla senden istenince hemen verdiin, onunla rahmetin
talep edilince rahmetini esirgemediin, onunla kurtulu talep
edilince kurtulu verdiin isminle Senden istiyorum.
Baka bir gn Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Hz. Aie
radiyallh anhya E y Aie! Kendisiyle dua edildii takdirde icabet
KUTS DUA AIKLAMASI LE 4


ettii ismi, Allah Teln n bana gsterdiini sen biliyor musun?
diye sordu.
Hz. Aie radiyallh anh der ki:
Ey Allah Teln n Resl! Annem babam sana feda olsun, onu
bana da ret!
Ey Aie onu sana retmem uygun dmez! buyurdu. Bu
cevap zerine ben de oradan uzaklap bir mddet tek ba ma
oturdum. Sonra kalkp, ban ptm ve: Ey Allah Teln n Resul!
Onu bana ret diye ricada bulundum.
O yine: Onu sana retmem uygun olmaz, Ey Aie! Onunla
senin dnyev bir ey talep etmen uygunsuz olur buyurdu.
Hz. Aie radiyallh anh devamla der ki: Ben de kalkp abdest
aldm, sonra iki rekat namaz kldm, sonra: Allahm! Sana Allah
isminle dua ediyorum. Sana Rahmn isminle dua ediyorum. Sana
Birrur-rahm isminle dua ediyorum. Sana bildiim ve bilmediim
gzel isimlerinin hepsiyle dua ediyorum. Beni mafiret et, rahmet
eyle diye dua ettim.
Hz. Aie radiyallh anh devamla der ki: Bu duam zerine
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem gld ve: sm-i zam, senin
yapt n u duann iinde geti buyurdu.
Yukardaki dua ierisinde geen toplu mana ifade eden cmleler
ister istemez, btn isimleri kapsamaktadr. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin sm-i zam hakkndaki bilginin gsterilme ifadesi
ile aklanmas ayr bir husustur. Grme bilgisi; duyu ve syleyi
bilgisinden genitir.
Mesela; mirata gsterilen eylerin dil ile ifadesinin mmkn
olmamas gibi. Buna gre sm-i zam bilgisi topluca bir kelime veya
cmle iinde sylenmesi mmkn olmayaca ve terbiye edilmi
vcuda muhta olduu da bir gerektir.
Cinsi ayr olan eyleri, birbirleri ile anlatmakta mmkn deildir.
Yine, Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin vahiy esnasnda
duyduu arlkta bu konu ierisine girer. O, bildii bir lisanla gelen
ilhi kelamn azameti altnda arlk duymutur. Lisann, Allah Tel
tarafndan kullanl eklindeki tecelliyat ilk anda kavramas Ona
arlk vermekte idi. Ashabn kymetide buradan gelmektedir. lk
olan bir eye iman en zor eydir. Sonradan olan imanlar taklit snfna
girer. lk iman eden kadar bir deer ifade etmez.
nemli olan Allah Teldan istemeyi bilmektir. Allah Teldan
istenilen eyin dnyalk snfndan olmamas gerekir. nk dnyalk
RABBN TERBYE .


5

Dua ihtiyalar ve kulluk makamnn zahir olduu yer
olduu iin bu lafzla baland. Bu lafzda yokluun srlar
vardr. Onun iin . lafz kullanlmad. nk bu szde
fark ve ayrlk vardr. de ise birliin mertebeleri
bulunmaktadr. Tevhidin mertebelerinden geip vahdetin
deryasna dalanlar bu hali anlayabilir.
1


Sen, mlkn ve melektun sahibisin
Btn mahlkatn hakiki sahibi ve mutlak hkmdar Allah
Teldr. Ne zatnda ve ne de sfatnda hibir varla ihtiyac
olmayan; aksine her eyin zatnda, sfatnda, varlnda ve
varlnn devamnda, muhta olunandr.
steklere, Allah Telnn iradesiyle kavuulur.
Baar ancak Onunladr.
htiyalar ancak Onunla giderilir.
Mlk Onunla var olur. Mlkn bekas ve fenas Onsuz
olmaz.
Allah Tel, her eydir. Mahlkatn dua kapsdr.

ihtiyacna Allah Tel kefil olmutur. Zaruri ihtiyalar dndaki her
ey dnyadr. nk Allah Tel dnyaya deer vermez.
Allah Telnn sevdikleri bu ismin hakikati iinde olur.
Hakikatine kavuan; Allah Telnn ilerine karmad ve dnya
nimetlerine rabet etmedii zaman olur ki, o zamanda istek diye bir
eyde kalmamtr. O zamanda bilmek, bilmemek, istemek ve
istememek ayn eyler olmutur.
1
Herhangi iki ey arasnda, ortak olan sfatlar ve ayr olan
sfatlar vardr. Mahlklar, Allah Telnn kendisinden her bakmdan
ayr olduklar halde, grnte mterek olan cihetler de vardr. Allah
Telnn sevgisi, bir kimseyi kaplaynca, ayrla sebep olan
noktalar, grnmeyip, mterek olanlar kalyor. Yaratan ile mahlk,
birbirinin ayndr, diyerek grdklerini syleyen doru sylemi
oluyor. Bu ekilde szleri yalan olmuyor.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 6

Sen kelimesinin kullanlmas ile kulluun ilhln
ayr eyler aklanm oldu. Bu kelimenin arkasnda gelen
kelam istifar (tvbe) makamndadr. stifar, kulluk
makamnn iaretidir. Allah Telya Sen diye seslenen kul
fark makamnda bulunmutur.

Zat- lmsz ve her eyin Ona muhta olduu
diridir
Allah Tel madd ve manevi hayattr. Ebedi hayata
sahiptir. Zatnda lm, yokluk, noksanlk, acizlik, uyku,
yorgunluk olmaz. Onun hayat her eyin hayat sebebidir.
Hayat baka bir eyin desteine ihtiya duymaz.
Mlk, gerek hayat sahibinin elinde ancak muhafaza olur.

Vacib-i Mutlak olan hakikattir.
Varl hi deimeden duran, varl hakik olan zat-n
ismidir.
Yok olma ve deimesi olmayandr. Varlk, Onunla
hakikate kar. Her ey Ondan, yine Ona olandr.
Eya ezelde yoktu. u anda var olannda, asl yokluktur.
Buna gre, Allah Teldan baka her ey batldr. yle ki
Allah Tel varl yoklukta, yokluu varlkta saklamtr.
Buna gre Mahlkatn kendi vasfna ball yani haddini
amamas, ykselme sebebidir. Her eyin hakk olan hakikatin
gerei Allah Tel iin varlk, mahlkat iin yokluk sfat
vardr. Hak olduunu iddia eden iinde bu dnlmtr. Ben
Hakkm diyen, benim hakikatim olan yokluum demitir.
Yoksa ilhlk davas iin deildir.
Allah Tel katnda yokluk ve acizlik bulunmaz. Sevginin
artmas iin hediyeleiniz srrnca yokluk ve fakirlik Allah
Tel katnda olmad iin Ona kavuma vesilesi olmutur.
RABBN TERBYE .


7

Hediye etmek, Olmayan bir eyi vermektir. Varlk Allah
Telnn sfat olduundan, mahlkat iin fakirlik varlktan
stndr.

Hakikati, hakk ile aklayandr
Kullarna gerekli eyleri aklayan, doru yolu dilediine
izhar edendir. Yani kulun kalbine hakkn srlarn vererek,
hakikati grmesini salayandr. Bu grme kulu irfan sahibi
yapacaktr.

Allah Tel, kendinden baka bir ilah olmayandr
Allah Telya kar kulun bu sz, Onun yceliini kabul
ettiini, insanlarn dt hatalardan sndnn
gstergesidir. Ey Allah Telm Senden baka mabut ve
byk tanmyorum. Senin karnda eiliyorum, demektir.
Allah Tel lemlerin ne iindedir, ne dndadr. Ne leme
bitiiktir, ne de ondan ayrdr. Fakat Allah Tel bizimle
beraber ve yakndr. Ancak yaknlnn ve beraberliinin
hakikatini bilemeyiz.
Buna gre, Allah Telnn kendisi, sfatlar ve ileri ile
kulun kendisi, sfatlar ve ileri arasnda hibir bakmdan hibir
benzerlik bulunmayacaktr.
Yaratlanlara, Onun grnts olduunu sylemekte, bir
benzerlik, bir ballk olur. Bundan da kanmak lazmdr.
1

Allah Tely yaratc, lemler yaratlm bilinmelidir.
Allah Telnn Bir benzeri yoktur. O,
hi bir eye benzemez.(ur,11)

1
-Grdn m o kimseyi ki kendi hevasn kendisine tanr
edinmi. (Casiye 23)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 8


Sen, benim Rabbimsin
Ey terbiye edici Efendim, Ey Malikim, Ey Sultanm; Sen
beni trl nimetlerinle terbiye ederek, halimi slah ettin.
Rabb, terbiye eden manasna geldii gibi, terbiyenin btn
gerelerine malik kuvvetli bir mrebbi demek olur. Bu nedenle
sahip ve malik manasna dahi gelmektedir.
Rabb kelimesi ile Allah Telya yakarma; Allah Telnn
nimetlerini isterken bir yandan da, terbiye edilmeyi istemenin
iaretidir.
Baka olabilecek manalar ise;
Mlknde diledii gibi tasarruf eden, beni bu ekilde
terbiye etmenin karlnn ifadesi olarak kulluumu itiraf
ediyorum.
Ben senin terbiyene muhta olduum gibi sorumlu
olduum her eyimde Seni zerimde hkmedici olarak kabul
ettim.
Din ve dnya ilerinde Senin varln ve kefaletinle ben
en gzel kul olacama sz veriyorum.

Beni yarattn. Senin zelil, aciz kulunum.
Beni yokluktan varlk lemine koyan, beni beer klan;
yaratlmlar ierisinde, zahiren ve batnen en mkemmeli
yapan; Senin kudret elinde ve tasarrufunda olan bu aciz
kulunu, bir isyan veya hatasndan dolay, kapndan kovma.
nk kulun olduumu biliyorum demektir.
Kulluk Makam
Bu makam, Allah Teldan baka her eyden gnln
kesenedir. Kulluk makamndan haz alan, rza makamna ular.
Bu makamn en yksek derecesi Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve selleme verilmitir.
Bu makam sebebiyle Efendimiz sallallh aleyhi ve
RABBN TERBYE .


9

seleme, Abdullah, Abdurrahman, Abdurrahim vb. gibi isimler
verilmitir. Kulluun mertebelerine de ancak O, tahamml
edebilmitir.
Kullar iin; kolaylkta ve zorlukta gaflette ve skntda
Efendisine raz olmas gerekir.
Hadis-i Kutside buyruldu ki; Kullarmdan, bir kulum;
beni anarsa dostluuma ular ve bana yakn olur.

Sana verdiim szdeyim.
Elest
1
meclisindeki szn ve Rasuln Hz. Muhammed
Mustafa sallallh aleyhi ve sellem ile beyan buyurduun,
Ona verdiin, emirlerin ve szn zerineyim. Bunu anna
kar itiraf ediyorum ki, Allah Telm benim Rabbimsin,
demektir.

Vadin zerineyim
Sana itaat eden ve tabi olanlara, vaat ettiin mkfata nail
olmak iin emirlerine ihlsla balym.
Vaat; kul ile Allah Tel arasnda ortak bir anlamadr.
Vaat, Allah Tel asndan; Kim bana bir eyi irk
komaz ise, Onu cennetime dhil edeceim (Hadis-i kutsi);
Kullar asndan; nefsi Allah Telya kulluk ettirme iin
verilen szdr. Bu vaat zere dnya hayat insana bahedildi.
Ancak Allah Tel kullarna takat getiremeyecei bir
teklifi hibir zaman istemedi ve rahmetini geni kld.


1
Allah Telnn kullarn kendine muhatap kabul edip, kiilik
vermesidir. Bunun karl olarak ta onlardan kulluk istenmitir.
Fakat bu sorumluluk kulun deer kazanmasna sebep olmutur.
nk insann asl pislikten meydana gelmitir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 10

Kudretim miktarnca.
Acizin, kudretliye yapaca tat ve ibadet, asl itibar ile
kusurlu olacaktr. Kulun efendisine acziyetini bildirmesi,
efendinin bykln aa karr ki, Allah Telnn da
bizden istedii budur. Allah Tel yaratt kuldan fazla bir ey
istemedii gibi yapamayacan da bilir.
Allah Tel bir kiiye ne vermise ancak onu teklif eder.
Allah Tel bir glkten sonra bir kolaylk yaratacaktr.
(Talak,7)

Nefsimin emirlerine uyarak ilediim fiillerimden,
sana snrm.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem ve Kutsi Duay tertip
eden Muhammed Bahddin Nakibent (ks) dua makamnda
eytan muhatap almamlardr. Kuran- Kerimde okumaya
balaynca
1
istenilen snma sz olarak deil kalbendir. Kalb
dua makamnda iken, eytann bir kuvveti yoktur. Ktlk fiile
dnmeden nce kalpte meydana gelmektedir. nk kusurlu
ve noksan ilerimiz eytan sebebi ile olmayp, bizatihi nefsin
azgnl ve isyanndandr. nk eytan kalbe ancak bir fslt
eklinde vesvese verir. Nefis ise isyan ve hatay kendi dilei
ile iler. Eer kul acziyetini bilip Allah Tel ya snrsa,
Allah Telnn yardm kula muhakkak yetiir.

Bana ihsan buyurduun nimetlerini bilerek, itiraf ve
kabul ederek, Sana yneliyorum.
Allah Telya kulun itat, Onun itaat sebeplerini
yaratmas ile olur. Kul bunu kendi nefsinden bilmemelidir.
Bilir ise; ikilik doar. Bunun sonucu riya, kendini beenme,

1
Kuran okuyacan zaman, kovulmu eytandan Allah
Tel'ya sn (Nahl 98)
RABBN TERBYE .


11

gurur vb. eyler Onu Allah Tel tan uzaklatrr.
Sfyn- Sevri radiyallh anh buyurdu ki:
ehvetten hsl olan btn gnahlarn af edilmesi umulur.
Fakat kibir ve gururdan doan gnahlarn mafiret edilmesi
mit edilmez. nk eytann gnahnn asl kibirden, dem
aleyhisselmn ki ise ehvettendir.

Sana kar ilediim gnahlar kabul ediyorum ve
onlardan sana snyorum.
nsan ibadet ederken bile beer olmas yznden kesinlikle
bir hata iler. yle ki, ayn ameli ileyen iki ahs birbirine
nispetle makamlar ve terbiyeleri gz nne alnnca, birine
gnah olan dierine sevap olur.
Ebrarlarn hasenesi, mukarreplere gnahtr.
Byklerin kelamnda insanlar gnahlarna, biz
sevaplarmza istifar ederiz gelmitir.
Kul Onun iin devaml istifar halinde olmaldr.

Bu hal ile Sana ynelip, helakime sebep olacak
gnahlarm af ve mafiret kl.
Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz
buyurdular ki:
Gnah yapana zarar verdii gibi karsna da zarar verir.
Korkutsan bana dert olur,
Raz olsan ortak olursun,
Sylesen gybet olur,
Ayplasan bana gelir
Allah Telya vacip olan; kullar kendini tanr ve
acziyetini bilirse, onlar afv ve mafiret etmesidir. yle ki;
Allah Tel gnahlar gizler ve kuluna dahi unutturur.
Kullara den ise oka istifar etmektir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 12


nk gnahlar ancak Sen af ve mafiret edersin
Bu okunan istifar, stifarlarn Efendisidir. Bu konuda
ok sylenecek kelam vardr. Bu sebeple ok tekrar gereken
bir duadr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurur ki:
Seyyidl stifar Duasn her kim kalbiyle sevap ve
faziletine inanarak gndz okur da o gn akam olmadan
lrse, o kimse cennet ehlindendir.
Her kim de sevap ve faziletine inanarak gece okur da
sabah olmazdan nce lrse, o kimse de cennet ehlindendir.
.
Zatna, sfatna ve fillerine layk olmayan noksan
sfatlardan Seni tenzih ederim.
Muhammed Bahddin Nakibent (ks) bu ksmda Allah
Telnn ann zikre balayarak, okuyan ve dinleyendeki
itiyak, hazz artrmak ve Allah Telnn bize kar iltifatnn
ynelmesini murat etti.
En faziletli tesbihtir.
stifar dua kapsn almak, sonra sylenecek olan tesbih
ise istenecek dilein minnetle ricasdr. Allah Telya kar
kul dilenci zilletinde olmaldr. Eer gurur ve kibirle Onun
kapsna varlrsa neticesi hsran olacan bilmelidir.
.
En gzel ekilde teekkr, sen Allah Telya
layktr.
Allah Teldan bakasna hamd ve teekkr mecazidir.
Burada hangi nimet zere kr edilecei belirtilmemitir.
Burada Hamde kullanlacak ilave sz Allah Telnn
RABBN TERBYE .


13

nimetlerini evreleyemeyecei iin sadece kr ifadesi yalnz
kullanld.
.
Allah Teldan baka taplacak ilah yoktur.
Zat- ve sfatnda kendine benzeyen, e olan bir vcut
yoktur. badete ve kullua layk olan ancak Odur.
.
Allah Tel byktr.
Burada en byk kelimesi kullanmak yanltr. nk
Allah Telya kyaslanacak bir byklk yoktur.
nk Kuran- Kerimde . lafz gemez. Bu
ekilde bykleme Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellem Efendimiz tarafndan bize tarif edilmitir. Arap
lisannda bundan daha gzel bykleme ifadesi
bulunmamaktadr. Allah Telya bir ikinci ve akln idrakine
saca bir byklkten de mnezzehtir. Byk kelimesinin
dahi ifade edemeyecei, kendi zatnn bilecei bir
byklktedir.
.
G ve kudret Allah Telnndr.
Bir kulun Allah Teldan korkmas ve gnah ilemekten
kendini korumas yine Allah Tel sayesinde olur. Allah
Telya itaat, Ona ynelmekte Onun yardm olmadan
mmkn deildir. Allah Telnn yardm ise, gnderdii
dindir.

Din iki ztt dengeye getiren terazidir. ki zt dnya ve
ahirettir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 14


l ve azimdir.
Rabb olmada an yksek, birliinin delili byktr. Bunu
ise akllar idrak edecek kuvvette deildir.
. . . .
.
Kuran- Kerimden sonra en faziletli kelamdr.
Cennet hazinelerindendir. Devaml zikrinde bulunmak
gereklidir. Yer ve gk bu drt kelimenin kudreti ile ayakta
durduu, dzenin bu kelimeler ile saland rivayetleri vardr.
Nuh aleyhisselm bu konu zerinde ok durmutur.

O
Her mminin kalbinde olan ilah, ancak Allah Teldr.
Zamir ifadelerinde belirsizlik olduundan Allah Tel
hakknda kullanlmaktadr.

O evveli ve ayn anda sonu olmayan, zat ak ve ayn
anda gizli olandr.
Boyutlarn olmad bir zattr. Yaratlanlar ztlarn biriyle
kaim iken, O zatnda ztlar birlikte bulunduran, mutlaktr. Zat
asndan da ztt olmayan birdir.
O her ey ve yerdedir. Fakat her eyi O zannetmemelidir.
nk o zahir olmakla beraber batndr. Akl ve his ile hayal
olunamayaca gibi, hakikati akllarn idrakine smaktan
salimdir. Allah Telya yalnz zahir ne de yalnz batn diye
hkmetmemeli, zahir ve batn demelidir. Evvel ve hir de
byledir.
RABBN TERBYE .


15


Olan ve olmayan, yani her eyi bilir.
Bu bilmek fiili bir gayret ve alma sonucu olmayp, asl
Zat-nda asl ile mevcuttur. Bu bilginin zatnda ncelii de ve
kaybolmas yoktur. Her eyi ann da bilmek istediinde bulur.
stei ne ise Onu da yaratr. Hi bir ey yoktur ki, varlkta
oluurken daha nce Onun vcudunu ispat etmi olmasn.
Ancak bundan eyann ezel olmas dnlmemelidir.
Mahlkat fanidir, ezeli deildir.

Hayat verir ve yok eder.
Allah Tel Latif isminin gereince yaratr. Kahhar isminin
gereince yok eder. Yaratlm lemdeki dzeni de, Hayy ve
Mmt
1
isimleri ile sebeplere balar.
Sebepler lemindeki dzenin esaslarn kendi belirler.
2

Hibir ey Onsuz hayat bulamad gibi, yokta olamaz. Fakat
olaylarn zahirisini kendine bal olduunu da gstermez.

O, lmsz hayat sahibidir. Hayat
sonlanmayacaktr

1
Ben olmasn dilediim hi bir ey hakknda mminin lm
karsndaki teredddm gibi tereddt etmedim. Fakat bunda kulum
lm holanmyordu. Ben de kuluma ac gelen eyi
sevmiyordum.(Hadis-i Kutsi)
2
Btn iler Allah Telnn izniyle olmaktadr. Bir iin ar
yrmesi sizi acelecilie yneltmesin. nk Allah Tel bir insann
acele etmesiyle acele etmez. Kim Allah Telya kar stn kmaya
kalkrsa Allah Tel onu zelil eder. Kim de Allah Tely
kandrmaya kalkrsa Allah Tel onun plann boa karr.
(Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin Son Hutbesi)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 16

Onda olan dirilik bir eye istinad olmadan olur. Bu ancak
Ona mahsustur. Hayat yaratlmlar gibi, lme bal
olmayandr. Mahlkat ise, yokluun varlna bal hayata
sahiptir. Hayat kendi asndan hareketli olmayp, mahlkat
iin eylem halindedir.
1
nk onun hibir eyi kazanmak ve
kaybetmek durumu yoktur.

Tasarruf elindedir
Kudret; ister zatna, isterse mahlkata dair olsun elindedir,
demektir. Burada anlatlmak istenen hayr kelimesi ile Allah
Tel ne yaparsa, er gibi grnse de, ancak hayrdr. Allah
Telya er isnat edilmez. Her ne kadar hayr ve erri yaratan
da Allah Teldr. Fakat er mahlka aittir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Allah Telya er
isnat edilmez buyurdular.

Her dilediini yapmak kudretine sahiptir.
Var olan varlnda, yok olan yokluunda tasarrufu
altnda tutar.
2
Ne murat ederse gereini muhta olmadan
yaratr. Bu yaratlanda Onun tasarrufundadr. Bu iki halin
(varlk-yokluk) hareketi ise, kendinde bakidir.

Muhammed Bahddin Nakibent (ks) Efendimiz gaipten
sz, muhabbet cokunluu ile muhataba (kendisine hitab
edilene) alarak ile balad.


1
O her gn (her an) yeni bir ile meguldr. (Rahman,29)
2
Yoklukta tasarruf; Onun istei olmadan yok olan var olmaz.
Yok olana, yok iken de varlk vermez.
RABBN TERBYE .


17

Akln idrakine smayan, kudret sahiplerinin
korktuu byklkte olan; Sana layk olmayan sfatlardan
Seni tenzih ederim.
Maddeden olan eyle, maddesiz, anlalamayan bilmek
mmkn deildir.

stnlk, kerem sahibi olmak vasf ile mahlkat
tutan ve koruyan, Seni tenzih ve takdis ederim.
Allah Tel kinat cmertlik sfatnn verdii bir koruma
ile korur. Cebbar (zorlayc) sfat ile uygulamasn ikinci
planda brakr.

Raslleri hayat verici olarak gnderen, Seni takdis ve
tesbih ederim,
Bais, meydana gelen ve yaratlan eyde olan canlln ve
ltfun ikrar ifadesidir. Ayn zamanda ilhi azabn
geciktirilecei ve geleceinin de habercisidir.
1

lhi azap snlacak eylerin banda gelir. Allah Tel ise
uyarmadan mahlkatna azap etmemitir. Onun iin Allah
Tel rasller gndermitir. Rasller toplumun ve mahlkatn
hayat ve can damarlarn tekil eder.
Rasllerin gelmesi beeriyetin kemal mertebesinde
kabiliyet sahibi olmalaryla Allah Telya kolay yol
bulmalarn in kudreti nispetinde kendini yok etmek ve
enniyetin yok olmasnn istenmesiydi.
Eer Rasllerin mbarek varlklar olmasayd, Allah Tel
zatn ve sfatlarn kimseye bildirmezdi. Kimsenin, Allah
Teldan haberi olmaz ve Ona yol bulamaz, emirleri ve
yasaklar bilinemezdi. Allah Tel beendii eyler ve

1
Biz, rasl gndermedike kimseye azap edecek deiliz.
(sra,15)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 18

beenmedii eyler belli olmaz, birbirinden ayrlamazd. O
halde, Rasllerin gnderilmesi, pek byk nimettir.
Nbvvet, Allah Telya yakinlik demektir. Bu
yakinlikte, arada hi karklk bulunmaz. Bu makamn
sonuncusu, insanlarn en stn olan Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemdir. Byle olmakla beraber Ona uyanlar,
hizmetilerin sahiplerinin nimetlerine ve artklarna
kavutuklar gibi kavuurlar. Bunun iin rasllerinin
yakinliinden de pay alr ve nbvvet makamn bilgilerinden,
marifetlerinden ve kemallerinden bir mirasa ve
mmetimin limleri Beni srailin nebileri gibidir
srrna kavuurlar.
Nebiler, inanmayanlara bela, sevilenlere rahmet olduklar
gibi insanlarn zerlerinde ok haklar ve ihsanlar vardr.

Yaratlmlar yok ederek varisi olan, Seni tenzih ve
tesbih ederim.
Bu varislikte irade tecelli eder. Bu veraset Allah Telnn
takdiridir.
1
Gereklemesi muhakkak olacak eylerdendir.

Kudret ve kuvvet elinde olan, yklmayacak iktidarn
sahibi, Seni tesbih ve tenzih ederim.
Allah Tel kudretli ve kudretini icra edendir. Nice iktidar
sahipleri vardr ki acziyet kendilerini brakmaz. ktidarlarnda,
muktedir olamazlar. Allah Tel ise iktidar ve kudretiyle
vardr. Hkmranlnda snr yoktur. Rasllerine de kendi
iktidarndan nasip vermitir.


1
Kyamet Allah Tel onlara yle hitab eder: Bugn mlk
ve hkimiyet kimin? Mutlak galip, tek hkim olan Allahn!
(Mmin,16)
RABBN TERBYE .


19


A, gizliyi, gizlinin gizlisini bilen, Sana layk tesbih
ve tenzih ederim.
Srlar bir dolap gibi, ii iinedir. nsan kendinden bile
saklad srr vardr. Allah Tel sakl olan her eyi, ak
olarak bilir. Bu bilgisini de ispat eder. Kullar baz gizli
bilgiye sahip olsa da, Onu aa vuramad gibi, ispat da
edemez.

Yerler ve gklerde olan varlklar ile tekrar yaratacak
Rabbim, Seni tesbih ve tenzih ederim.
Yani yaratl en mkemmel kanatlar semay tutan
melekler ile en zayf birhcreli canl ile ve tbu arada var edilen
btn mahlkat yok edecek ve tekrar aslna uygun
yaratacaktr. Bu yaratma Allah Telya zor da gelmeyecektir.

Yarattklarn kendine kulluk ettiren ve onlara Rabb
olan, Seni en gzel ekilde tesbih ederim.
Yaratlan mahlkat ister kulluk etsin veya etmesin Rabb
olmak Allah Telya layktr. Ancak mahlkat Zat-na kulluk
ile gelmeye mecburdur.
1
Fakat isyan iine denlere bile, Allah

1
Ey mminler, size verdiim rzklarn temiz ve helalinden
yiyin ve Allah Telya kr edin, (eer hakikaten Ona ibadet,
kulluk ediyorsanz) (Bakara,172) ayet-i kerimesindeki, art ifadesi
ile yemek ile emrin birbirine bal olmas muhtemeldir. Yani eer
Allah Telya ibadet edecekseniz, size rzk olarak gnderdiimiz
lezzetli gdalardan yiyiniz. Eer bunu yapamayacak, hatta o lezzetli
yiyecekleri ve rzklar, nefsinizin isteklerini yapmak ve nefsinize
kulluk etmek iin kullanacaksanz, onlardan yemeyiniz, demek olur
ki, bu rabliin gerek tecellisidir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 20

Tel ilah olarak kendini sorumlu tuttuu eylerden onlar
mahrum brakmaz. Azab hesap gnne erteler.
1
Allah Tel
isyan eden kulunda bile kendi ilahln tecelli ettirir. Onu yine
kendi koyduu kanun ierisinde yuvarlar durur. Mesela
azalarnn kontroln ona brakmayarak (sann uzamas,
kalbinin atmas vb.) Rabbln bir ekilde gsterir. Mahlkat
Ona kar itaatkr olmak zorunluluunu nefsinde her zaman
hisseder.
2

Bu hikmete gre, kfirler cehennemde, Mslmanlar
dnyada ibadet ederler. nk insan ve cinler ancak ibadet iin
yaratlmlardr.

Zindan hrszn ibadet yeridir. Orada Allah Tely anar.

nk kula hakikat alnca ibadet etme ihtiyac hisseder.
Hrsz ise hakikati zindanda bulmutur.

Hareketleri, znty, sevinci, zenginlii ve kudreti
takdirinde tutan ve tasarruf eden Rabbim, Seni takdis ve
tenzih ederim.
Hayatmzdaki zenginlii, fakirlii, gc ve zayfl Allah
Tel tayin ve tespit eder. Bu meyanda, kuldaki tasarrufu kendi
iradesi iinde oluturur. Haller Onun hkmne rcidir. Allah
Telnn takdirinde zorlama yoktur. Fakat kendisi, sevdii ve
ibadet eden kuluna da bir meylide vardr. Bu meylinde
hakszlkta yapmad gibi dnya artlarn da keyfi olarak ta

1
Eer Allah Tel, insanlarn davranlarnn cezasn hemen
verseydi yeryznde hibir canl yaratk brakmazd. Fakat O, onlar
belirli bir srenin sonuna kadar erteliyor. Sz konusu sreleri
dolunca, kuku yok ki, Allah Tel kullarnn durumunu
grmektedir. (Fatr,45)
2
Sonra ge yneldi ki; o, duman halindeydi. Ona ve yere
dedi ki: steyerek veya istemeyerek ikiniz de gelin. kisi de dediler ki:
steyerek geldik. (Fussilet,11)
RABBN TERBYE .


21

kuluna tercih etmez. Sebepleri arar. nk dnya hayat iin
Allah Telnn hkm, Hadis-i erifte yle belirtildi.
Eer dnya Allah Tel nazarnda sivrisinein kanad
kadar bir deer tasayd tek bir kfire ondan bir yudum su
iirmezdi. (Tirmiz)

Kendi zerine afat ve sknt gelmeyen Allah Telm,
Seni tesbih ederim.
Afetler ve belalar bir menzil olarak dnlse, Allah
Telya ulaamadklar gibi, Onu evreleyip iine de
alamazlar. Ban belalar sard, sznn manas gibi bir
noksanlk Onda olmaz. Nice mlk sahipleri vardr ki, zaman
ierisinde kudretini belalar mahv eder de, aresini bulamaz
olur.

Zamanlar ve vakitleri yaratan Allah Telm, Seni
tesbih eder ve yceltirim.
Yaratklar balayan boyutlardan biride zaman ve
vakitlerdir. Mkellefiyetleri ona gre tayin olur. Zaman ve
vakitleri bizler cisim gibi alglayamasak ta, bunlar cismi olan
mahlkattr. Bu vakitler kyamet gn, hakiki cisimleri ile
teekkl ederek meydana geleceklerdir.
Mesela; Cuma gn, yol gsteren parlak yldz olarak,
kendine hrmet edenlere yardmc olacaktr.
Zamana kfr etmeyin, zaman benim
1
diyen Rabba her
trl sena layktr. Zamana bal olarak yaplan kulluk, Allah
Tel katnda deerli ve geerlidir.
Mesela; namazlar, cuma gecesi yaplan salt- selamlar
gibi, bu vakitler kulda ykselmeye sebeptir.

1
Melekler gibi yaratldndan bu ifade kullanlmtr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 22


Allah Telnn, azameti, kudreti, an ycedir.
Zamanlar ve vakitleri yaratan Allah Telm, azametin,
kudretin ve ann ycedir. Allah Telnn idrakin
kavrayamayaca, kyas mmkn olmayan kudreti vardr.
Zaman boyutunda grecelik olduundan her haline vakf
ve kudretindedir. Sanal ve gerek zaman Onun emrindedir.

Hakikatini ancak kendinin bildii ve kadri byk,
yceler ycesi, olan Allah Telm zalimlerin
sylediklerinden ok ycesin
irk ehli, Allah Telnn hakknda ne sylerlerse
sylesinler, ondan beridir ve deildir. Akl ve hayal Onu
kavrayamaz. draksizlik bile Onun iin yeterli bir ifade olmaz.

Azaba layk olanlar, tvbe ettirip balayan
Rabbim, Seni tesbih ederim.
Muhakkak ki, kul isyandan kendini kurtaramaz. Onu
isyandan ancak Allah Telnn yardm karr.
nsann bana belalarn gelmesine sebep, kendine dkn
olmas ve gizlide Allah Teldan utanmayp hata ilemesidir.
nsan kendi nefsinden kurtulur ve terbiye ederse, Allah
Teldan baka eylere dkn olmaktan da kurtulur.
Allah Tel sevdii kullarn nefsin ve eytann
tuzaklarndan kurtarp hidayete erdirir ve hidayet yollarn
kolaylatrr. Baaramam ise, tvbesini kolaylatrr.
Herhangi bir ekilde kuluna hidayeti ihsan eder.

RABBN TERBYE .


23

Eyay, birbirine sebep ve msebbip klan Allah
Tel, takdis ve tesbih ederim.
Allah Tel mahlkuna kar hayl olup, Cebbar sfatn,
rahmet sfatlar arkasna gizleyip eyadaki, srrn gizli
tutmutur.
Allah Tel eyay, kendi iine bal kld zincir
ierisinde halden hale koyarken, eya hakikatte Allah Telnn
yaratmas ile kuvvet ve hayat bulmaktadr. nsan kendindeki
kuvveti kullanr. Fakat kulland kuvvet, yedii gdann
eseridir. Gda da Allah Telnn bir ikramdr.
Her eyi yaratan ve yok eden Zat- iken, lemdeki
tasarrufunu gizleyerek eyann birbirine malup ve borlu
olmalarn istedi.
Mesela; nsanlar Hz. dem aleyhisselm gibi
yaratabilecek iken, ebeveyne bal kld. Onlarn ocuktaki
haklarn da kendinden stn tuttu.
Ayrca, bazlar dualarnn kabul olmas iin acele ederler.
Allah Telnn kabul etmedii dua yoktur. Fakat duann
kabulnn sebeplerini ve oluma ynn sakl tuttuu iin kul,
kabul olmad phesine derek zlr. Allah Tel ise, duay
sebepler zinciri iinde oluturduundan iinde bir gariplik
vardr. Buda ayr bir imtihan sebebidir.
Mesela;Aranzdaki bekrlar, klelerinizden ve
cariyelerinizden elverili olanlar evlendirin. Eer bunlar fakir
iseler, Allah Tel kendi ltfu ile onlar zenginletirir. Allah
Telnn, ltfu geni olan ve her eyi bilendir. (Nur, 32)
Bu ayet fakir bekrlarn zengin olma sebebidir. Fakir
bekr, Allah Teldan zenginlik isterse nce evlenmesi
gerekir. Evlenmeyenin duas kabul olsa da zengin olma kefaleti
olan evlilik olmadan duann bereketi meydana kmaz.
Yine, bol rn isteyen ifti ter suyu ile duasn sulamaz
ise, harmanda susuzluktan buday, saman olur.
Allah Tel dnya hayatnda sebepleri kendine kader
gerei vacip klmtr. Bundan baka bir talebe icabet keramet
ve mucize olur ki, her kula nasip olan bir eyde deildir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
KUTS DUA AIKLAMASI LE 24

Kula, duada eyden biri amaz:
Gnah afv olur.
Hayr oalr.
lenmi amel ecri alr.

Yokluu olmayan, ebedi hayat sahibi, lemin bekas
kendisiyle olan Allah Telm, Seni tesbih ve tenzih
ederim.
lm, ulhiyet sahibi iin noksanlktr. lmenin vasf
olarak bulunduu mahlkun kibirlenmesi Allah Telya kar
en byk isyan olduu aikrdr. Faninin, Bakiye tazim etmesi
vaciptir.

Benim ve insanlarn mabudu olan Rabbim, Seni
takdis ve tesbih ederim.
kelimesi kelimesi yerine kullanlmtr. nk
dua makamnda az kullanlr. Allah Telnn kuluna ve leme
tecellileri farkl, farkldr. Bundan dolay ah- Nakibent (ks)
Efendimiz ayr, ayr zikretti. Bir zaman gelecek ki, cemiyet iin
yaplacak dualar kabul edilmeyecek rivayetleri vardr.

Rabbim bizi kudretinle yarattn.
Allah Tel, kapal ve gizli olan lemleri meydana
karmak, toplu iken amak, hakikati gstermek, zn belli
etmek iin, lemi yaratt. Ayrca imkn leminde
yaratlabilecek en mkemmel varlk olan insan da kinata
ihsan kld. nsan iinde kulluk erefi verildi.
Ancak Allah Tel lemleri kudretinde yarattktan sonrada
kendi bana brakmad. nsanolu, babo braklacan m
RABBN TERBYE .


25

sanyor? (Kyamet,36) ayetinin gereince insan da bu halden
uzakta tutmad.
Bir eyin yaratlmasndan ok onun devamn salamak
daha nemlidir. Allah Tel ise noksanlktan mnezzehtir.

Bizi, mahlkatn iinde stn olarak yarattn.
nsan suret ynnden gzel, mutedil mizata, akl ve
fikirle tehiz edilmi, konuma zellii bulunan, yazmay
baaran, kendi ihtiyac iin lemi ynlendiren, hayvanlar,
bitkiler, zerinde tasarruf sahibi klan, azalarn erefli klan
Allah Telnn, an ycedir.
lemler, Allah Telnn isimlerinin ve sfatlarnn
grntleri ve zatndaki kemallerin aynalardr.
nsan, kk lem, insandan baka olan her ey byk
lemdir.
lemlerin, Allah Tel ile ball, Onun mahlku
olmasndandr. Baka hibir ilgisi yoktur. Fakat Damla
rmaktan haber verir, az, ok olana iaret eder srrnca
lemler ile Allah Tely buluruz.
Allah Telnn Zat-n tantt ilk mahlk Hakikati
Muhammediyedir. Sonra saf ak
1
ve Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin nurunu, Ruh-u ve Akl- yaratt.
Yaratlanlar Nur-i Muhammed erefine yaratldnda
Elest.(Ben, sizin Rabbiniz deil miyim?) hitabna muhatap
olmutur. Yerdeki ve gktekiler isteyerek veya istemeyerek
bel.....(Evet, sen bizim Rabbimizsin) cevabn verdiler.
Yaratlmlar Elest Meclisinden dnya lemine gelinceye
kadar Laht, ceberut ve melekt lemlerinden geerek
kabiliyetleri miktarnca maden, bitki, hayvan ve insan olarak

1
Saf ak; hibir bilgi olmayan hale denilir. Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellemin Nuru ve Ruhu, Akl- kl ve kalem-i la
olan drt husus ayn eylerdir. Bu isim farkll bantlar
ynndendir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 26

bu leme gelmitirler.
1

nsann yaratlndaki arzu ilhi ak olduu ve ilh yurda
tekrar kavuaca bilgisi Bel Meclisinde verildiinden,
artlar zor olan dnyann ilesine katland.
nsan, nurlu doularn merkezi olan Lhut leminden
dnya lemine gelince terkip ve nispeti ile karkla urayp
bulanklaarak, kutsal lemdeki Elest hitab ve kazand kutsal

1
lem: Btn cihan, kinat. Her ey.
lem-i Halk: Madde ve l bulunan eylerdir. Arn iinde
bulunan her ey, canllar, yer, gkler, Cennet, Cehennem,
melekler, tabiat kuvvetleri, hep lem-i halktr. Bu leme (lem-i
ahadet) ve (lem-i mlk) de denir. Halk, lmek de demekdir.
lem-i emr: Ruhlar lemi, zaman ls bulunmayan, Allah
Telnn emriyle vastasz yaratlmann olduu lem. Ol emri ile, bir
anda yaratlan, Arn dndaki eylerdir ki, maddesiz, zamansz,
lszdrler. Bu leme (lem-i melekut) ve (lem-i ervah) da
denir.
Cevher: felsefe dilinde, mahiyet, asl, z demekdir. Kendi kendine
bulunan eydir. Bugnk anlaymzla madde, bir cevherdir.
Araz: sfat demekdir. Araz, cevher zerinde bulunur. Yalnz bana
bulunmaz.
lem-i Asgar: En kk lem. nsan.
lem-i Berzah: Kabir lemi.
lem-i Ceberut: Azamet ve kudret lemi. Kudret lemi. Lhut
lem-i ile altta bulunan melekut lemi arasndaki lem.
lem-i Ekber: En byk lem. Kinat.
lem-i Ervh: Ruhlar lem-i.
lem-i Esbb: Sebepler lem-i. Dnya.
lem-i Fni: Geici lem. Dnya.
lem-i Gayb: Zahiren hissedilmeyen, ruhlar, melekler ve cinlere
mahsus lem.
lem-i Kevn: Varlk lemi. Kinat.
lem-i Lhut: lh lem. Ruhan manev lem. Yani keyfiyeti,
belirtisi olmayan gzlerin idrakinden gizli olan lem demektir.
lem-i Mana: Ehline ak olan, manen anlalan lem.
lem-i Melekt: Melekler lem-i.
lem-i Nsut: nsanlar lem-i.
lem-i uhut: Dnya.
RABBN TERBYE .


27

durumlar kaybetti. Ancak eski durumu kazanmann bilgisine
kavuunca, balarndan kurtulmak istedi.
O kadar kuvvetli bir balar grd ki, kurtuluunu ancak
lmde grd.
Onun iin lmeden nce lnz hikmetiyle kaybedilen
zelliin bir an nce kazanlmas iin lmn benzerinin
yaanmas istenmitir.
1
nk Allah Telya varmak iin
berraklama gerekmektedir.
lm, kaytlardan kurtulutur. lm uyantr.
Binaenaleyh, insan kulluk vazifelerini yapmak iin
yaratld. Bir kimsenin Allah Telya kul olmas iin, Ondan
baka eylere kul olmaktan ve balanmaktan tam kurtulmas
lazmdr. Fakat insan bilgisinde kllenmenin olduu
muhakkaktr. nk insan, hayat boyunca bir eyler arar. yle
ki bir eye muhabbet eder, sonrada ondanda usanr ve byle
yaar durur. Bu ise insann z bilgiyi bulamamasndandr.
Arad eyin ilhi ak olduunu anlaynca da anlalmaz bir
zevke der. Dnya nimetlerinden kendini uzaklatrmann
gereini hissedip bir fakirlie der. Bu fakirlik mm
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin El-Fakr-u Fahri
Makam olarak bahsettii makamdr.

1
Aziz Mahmut Hdayi (ks) riyazat gnlerinde ar pazarda
gezerken daha ok lm insanlar gezer grmesi, yaadn bildii
insanlar grmemesi bundandr. nk nice yaayan insanlar vardr
ki onlar l gibidirler. Bu sebeple bykler lmde aradklar husus
kiideki terbiye edilmi nefis sahibi olup olmamaya bakarlar. nk
btn nefisler iin lm yazlm bir kaderdir. Nefis terbiye edilince
bir nevi ruha dner. Ruh lmszdr. Ruh zahir ve batn lezzetlerini
bir arada bulundurur. Rabbi mahede edebilir. Hz Ebubekir
radiyallh anh Efendimiz sallallh aleyhi ve selemin vefatnda
sahabe-i Gzin efendilerimiz zlrken, O zlmedi. nk
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin bir lemden baka lemlere
gei yaptn bilmesidir.
Beer lm tadacaktr. Lakin terbiye edilmi nefis sahipleri
lm tatmayacaklardr. Allah Telnn ehitler iin bilakis
diridirler ve rzklanrlar buyurmas bu durumun en ak rneidir.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 28

Buna gre dnya kazan yeri olduu iin kullukta ileri
gidenler o derece Allah Telya yakn olacaklardr.

yilik ilemekte nde olanlar, karlklarn almakta da
nde olanlard r. Onlar Allah Telya yakndrlar.
(Vk a,1011)

Nimetler Senin ihsann, teekkrler de Senindir.
Nimeti veren Allah Tel olduu gibi kretmek de
Ondandr. Nimeti grmek iin Allah Telnn verdii gz
gerekmektedir. nk insan kr olmay hibir zaman
istemedii halde krlk sanki asl ile onda var gibidir. Krlk
anlayn uzaklamasdr.
Allah Tel onlarn kalplerini ve kulaklarn
mhrlemitir, gzlerinde de perde vardr
1
ve byk azap onlar
iindir. (Bakara,7)
Kullar Allah Telya kulluk etmek kendi taraflarndan
olduunu zanneder. Hakikatte Allah Tel insan kullua kabul
etmektedir.
Biz Allah Telya ibadet ederiz sanrz. Aslnda O bize
merhamet ve sevgi duyar. nk kudretliye acizin ibadeti bir
mana ifade etmez.

stn zenginlik ve ihsan zenginlii Sana mahsustur.
Allah Tel kullarna yapt ihsanla zenginliini ve
gcn gsterir. hsannda tkenme ve sonlanma diye bir ey

1
-
Kim de benim zikrimden yz evirirse bilsin ki; onun dar bir geimi
olur ve kyamet gnnde Biz onu kr olarak harederiz. (Th,124)
RABBN TERBYE .


29

yoktur. Verdii nimetlerin saysn da ancak kendisi bilir.
Kendisinden isteyebileceiniz her eyi size vermitir.
1

Allah'n nimetini sayacak olsanz bitiremezsiniz. Dorusu
insan pek zalim ve ok nankrdr. (brahim,34)
Bu ayet, dnya leminde kullar tarafndan nimetlerin says
ve kadri bilinemeyeceini bildirilmitir.

Ey Rabbimiz ne yce ve ulvsin.
Dnya ve ahirette Allah Telnn nimetleri ihsan etmedeki
cmertlii, zat-, sfatlar ve ileri ile noksanlktan ve idrak
edilmekten ber ve salimdir.
Allah Telnn yceliini bilmek ve kabul etmek
nimetlerinin zeremize artmasna sebep olur. Kul olarak bu
itirafmz, Allah Telya kar bir sermaye olmaktadr.

Gnahlarmz affet, tvbemiz Sanadr.
Gnahlarmzn affn isteyerek azabn hemen zerimize
gnderme. Sana piman olduumuzu itiraf ederiz.
Sena edemediimiz Rabbim, hata ve isyanlarmzdan
dolay, Sana geldiimizde, anna layk olan bizi affetmektir.
Biz bu kapdan baka kapda zr beyan etmeyiz.
Bu dua sahibini ve okuyan bala ve nimet ve

1
mkn leminde bundan daha mkemmeli yaratlamaz
denmitir. nk Allah Tel bir eyi yarattnda onun olabilmesi
gereken en son ve mkemmelini yaratr. Zamanla tekml etme gibi
bir eyin olmas veya noksan olarak yaratmas Onun hakknda
dnlemez. Bu Allah Telnn cmertlik sfatna ters dmektedir.
Kamil olandan kemal kar.
Kuran- Kerimde Biz kitapta hibir eyi eksik brakmadk
(Enam, 38) bu hakikati ifa etmektedir.
mam Gazli (ks) mkan alannda mevcut olandan daha gzeli
ve mkemmeli yoktur buyurdular.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 30

ihsanlarn artr; demektir.
Gnahsz bir kul yoktur. Her gnahn boynuna tvbe gemi
atmak gerekir. Eer gnahlar babo braklrsa vahi atlar gibi
insan uuruma atar.
Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve selem Hadis-i
Kutside buyurdu ki;
Nefsim kudret elinde olan Zat'a yemin ederim ki, eer siz
hi gnah ilemeseniz, Allah Tel sizi toptan helak eder;
gnah ileyen, arkadan da istifar eden bir kavim yaratr ve
onlar mafiret ederdi.
Nefsim elinde bulunan Zat- Zlcella yemin olsun ki,
gnah ilemediiniz takdirde ondan daha byk olan ucb'e
(kendini beenme gnahna) deceinizden korkar m.
(Mslim)
nsanda terbiye tamamlanmadan nceki berraklama,
kendini beenme musibetini artrr. Onun iin ham
insanlarn ibadetlerindeki okluk fazla itibar grmemitir.
nk kemlat zirvesine ulaan Ashab- Gzin radiyallh
anhm ok ibadetle deil, nefis terbiyesindeki ykseklikleri ile
stn olmulardr.
Gnahlarmz kulluumuzun iaretidir. Sevaplarmzdan
bize bir vnme gelecekse yle sevaptan, eytan gibi
kovulmaktan Allah Telya snmak gerekir.
1

Kuran- Kerimde istifar kk ile olan isim ve sfatlar,
tvbe kk ile gelenden oktur. stifar ve tvbe kullanm
asndan birbirine yakn manalarda olan dualardr. Dier
dualarn ve ibadetlerin makbul olmas iin de nce tvbe ve
istifarla, dua ve ibadetlere balanmas tavsiye edilmitir.
Baz bykler:
stifarda m bulunaym, tesbihat m yapaym? diye soru
soranlara u cevab vermitir:
Kirli elbise, buhurdan ziyade sabuna muhtatr.

1
Bu tr gnahlarn tvbesi ancak namazdr. Her hangi
mslman bir gnah akbetinde iki rekt namaz klarsa affa urar,
rivayetleri vardr.
RABBN TERBYE .


31

u halde tvbe ve istifar iin illa da gnah ilemi olmak
gerekmez. Allah Telya dua vs. ekilde ibadet edecek olan
kimsenin buna tvbe ve istifar la balamas, kirlerden
temizlenmesi gerekir. nk temizlerin duas daha abuk
icbet grr. Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Allah Telya yemin olsun, ben gnde yetmi defadan
fazla Allah Telya tvbe ve istifar ederim.

Sen, evveli olmayan Evvelsin.
ncelik ve son yaratlmlar iindir. Allah Telnn Zat-
n bununla vasfla yamayz. Mahlkat yaratmadan nce Allah
Tel m-da
1
idi. Bu anda ise hibir ey yoktu. Allah Tel
yoklua ve bolua tecelli buyurunca isim ve sfatlarn
gereince varlklar yaratl sras zere var oldular.

Eya yok olunca, sonu Sensin
Allah Telm, kyameti koparacaksn ve her eyi,
kudretini gstermek iin yok edeceksin, demektir.
Bugn mlk kimindir.
Kelamn boyutlar stnde tecelli eder iken, bu kelama
cevap yine Senden, Sana olacaktr.
Mlk, Vahid, Kahhar olan Allah Telnn
dr.(Mmin,16)

Ein ve benzerin olmadan, her eyde zahirsin.
Sen her eyde grnrken, Seni kimse fark edemez.
Her yerde ve her eyde Sen varsn.

1
Zaman ve meknn olmad akln idrak edemeyecei bir
halde idi.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 32

Onlar, ne Sendir.
Ne Sen, onlarsn.
Sen, Sensin; onlar, onlar.
Fakat her ey yine Sendendir.
Allah Telnn zat-n anlamaya almakta gndzn
mum yakmak gibi bo itir. Yanan mumun gndze olan
aydnl ne olursa, insann Onu anlamak iin olan durumu da
ancak olmaktadr.

Ayn anda, grenlerin gznden gizlisin.
Yukarda anlatld gibi aikr olan Allah Tel gizliden
gizlidir. Grnmesi ile gizlilii ayn andadr. Bunu anlatmak
mmkn deildir.
Zahir ve batn Allah Teldr. Allah Telnn zahir oluu
isim ve sfatlarla, batn oluu zat- iledir.

inde okluk olmayan, birsin.
Orta olmayan, oalma kabul etmeyen birliktir. Madde,
atomlardan; atomlar, alt paracklardan oluur. Birlikleri,
oklardan teekkl eder. Allah Tel ise, byle deildir.

Yardmcya, ihtiyac olmayan kudret sahibisin.
Allah Tel, bir ey murat ettiin zaman, Onu baarmak
iin yardmcya ihtiya duymaz. Murat eder, o da olur. Olmas
iin tedbir, hazrla ihtiya duymaz. cras iin teekkl
gerekmez.

lerin sonunu bildiinden, istiare etmeden tedbirini
RABBN TERBYE .


33

alrsn.
Allah Tel, her iin tedbirini, dnmeden, istiare
etmeden ncesi ve sonu ile bilir. ler Allah Telnn istei ile
dner ve durur.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz bu ksmda akllar hayrete
dren Allah Tel vmek iin, sz kendi zatna brakt.
nk vgler hep noksan kalmaktadr.
Aada zikredilecek ayeti Kuran- Kerimdeki gibi
zikretti. Ayetin banda gelen syle lafz, nefise ayklk
vermek, ayetin aslna hrmet ve ayrca emir olarak kabul etmek
iindir.





De ki: Ey mlkn sahibi olan Allah Telm!
Sen mlk dilediine verirsin ve mlk dilediinden
eker alrsn ve dilediini aziz edersin, dilediini de zelil
klarsn.
Hayr, senin kudret elindedir. phe yok ki, sen her
eye fazlasyla kadirsin.
Geceyi gndz iine tkarsn, gndz de gece iine
tkarsn, diriyi lden, ly de diriden karrsn.
Dilediine hesapsz olarak rzk verirsin. (l-i mran 26,27)
Rivayet edilir ki, Mekkenin fethi zerine Raslllah
KUTS DUA AIKLAMASI LE 34

sallallh aleyhi ve sellem, mmetine Fars ve Rum mlklerini
vaat etmi idi. Mnafklar ve Yahudiler heyhat, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem nerede Fars ve
Rum nerede? Onlarn kuvvetleri bunlardan pek fazla, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem, Mekke ve
Medine yetmedi mi ki Fars ve Rum Devletlerine tamah
ediyor? dediler.
Bu szden daha nceleri Ahzab Harbinde Raslllah
hendei belirlemi, krokisini izmiti, Medine ahalisinden her
on kiiye krk zra vermiti. Amr ibni Avf radiyallh anh,
Selman- Faris radiyallh anh, Huzeyfe radiyallh anh,
Numan ibni Mukrin radiyallh anh ve Ensardan alt kii,
krk arn bir yerde alyorlard. Kazarlarken hendein
ortasnda Allah Tel tarafndan gayet byk da gibi bir kaya
kt. Demir klnkler krld, ok altlar ta kramadlar,
pek az bir ey koparabildiler. Selman- Faris radiyallh anha
k Raslllaha haber ver, emrini ren gel dediler.
Selman radiyallh anh kt.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem bir Trk adr
kurdurmu, iinde oturuyordu, olay arz etti. Efendimiz
sallallh aleyhi ve selem, Selman radiyallh anh ile beraber
hendee indi. Dier dokuz kii hendein kenarnda idiler,
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem, Selman radiyallh
anhtan klng ald taa bir darbe vurdu, atlatt. Tatan yle
bir imek kt ki, karanlk bir odada bir kandil gibi etraf
aydnlatt. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem bir fetih
tekbiri ald. Btn Mslmanlar da tekbir aldlar. kinci bir
darbe daha vurdu. Bir imek daha kt ve yine yle tekbir
aldlar. nc bir darbe daha vurdu ta paralad ve bir
imek daha kt. Ayn ekilde bir tekbir daha aldlar, sonra
Selman radiyallh anhn elini tutup kt.
Selman radiyallh anh;
Sana, anam babam feda olsun ya Raslllah, hi
grmediim bir ey grdm dedi. Rasulullah sallallh aleyhi
ve sellem, cemaate iltifat ile
Selman ne sylyor grdnz m? buyurdu, evet, ya
RABBN TERBYE .


35

Raslllah dediler. Buyurdu ki;
lk darbeyi vurdum, bana grdnz imek akt.
Bundan bana, Hyrenin ve Medaini Kisrann kasrlar
aydnland. Cibril de bana haber verdi ki, mmetim bunlara
muhakkak galebe edecek.
Sonra ikinci darbeyi vurdum grdnz imek akt,
bundan da bana Rumun krmz kasrlar aydnland. Cibril de
bana haber verdi ki mmetim bunlara muhakkak galebe
edecektir.
Sonra nc darbeyi vurdum grdnz imek akt.
Bundan da bana Sanann kasrlar aydnland. Cibril de haber
verdi ki mmetim bunlara muhakkak galebe edecektir,
mjdeler olsun.
Bunun zerine Mslmanlar pek sevindiler;
Elhamdlillh bu bir vaad- sadktr, bu kazm iinden
bize byk bir yardm vaat edilmitir dediler. Mnafklar ise;
Ne acaibsiniz sizi bo mitlere dryor, aslsz
vaatlerde bulunuyor, Yesribden Hyre ve Medaini Kisra
kasrlarn grdn ve bunlarn size fetih olunacan
sylyor, hlbuki muharebeye kmaa bile gcnz yetmiyor
da, korkunuzdan hendek kazyorsunuz dediler. O zaman bu
ayetler indi.
Bu ayetlerin fazileti hakknda birok haberler gelmitir.
Hz. Eyyubel Ensarradiyallh anhden ve Hazreti Ali
radiyallh anhden rivayet olunduu zere Raslllah
sallallh aleyhi ve sellem buyurmutur ki,
Fatiha ve Ayet-el Krsi bir de li mranda .
den . a kadar ve 26. ve 27. iki
yet nzil olduklar zaman Allah Tel ile aralarnda hi bir
hicap bulunmakszn Ar ilhye yaparak
Ya Rabb, bizi Arzna ve sana si olanlara indiriyorsun
dediler. Allah Telda buyurdu ki;
Yemin olsun sizi her namazn arkasnda okuyan her hangi
bir kimsenin kusurlarna bakmayarak makamn Cennet
KUTS DUA AIKLAMASI LE 36

klacam, Onu Hazire-tl Kudste iskn edeceim. Her gn
kendisine yetmi defa nazar edeceim ve yetmi hacetini kaza
edeceim ki, aas mafirettir. Onu her bir dmandan,
hasetinin hasedinden koruyacam ve onlar mafiret
eyleyeceim.
Said ibni Cbeyr radiyallh anh den rivayet edildii zere
Medine etrafnda yz altm put vard, bu ayeti kerime
indii zaman yerlere kapanp secde ettiler.
Konu ile ilgili olarak Efendimiz sallallh aleyhi ve selem
bir hdisi kutside yle buyurdu.
Ben Allah-u Azman Melik l-Mlkm,
hkmdarlarn kalpleri ve iradeleri benim elimdedir, kullar
bana itaat ederlerse ben de onlar onlara rahmet klarm ve
eer kullar bana isyan ederlerse ben de onlar cezalandrrm.
Her ey benim elimdedir.
Onun iin banzdakilere svmek ile megul olmayn.
Bana tvbe ve mracaat eyleyin ki onlar size bkeyim.
Raslllah sallallh aleyhi ve selem ise;
Ne iseniz, yneticileriniz yle olur, yani ynetilirsiniz
buyurdular.
te Allah Tely byle bilmeli, byle tanmal ve bu
tanyla ona gvenmeli ve iltica eylemelidir.
Allah Tel geceyi gndze katmas, zorluu kolay
yapmas, sknty gidermesidir. Gndz gece yapmas da
tersinedir.
Allah Tel, hallerin sahibi demektir. nk her ey Onun
kudret elinde devran eder.

Dnyada mahlkatn gzlerinden, idraklerinden gizli
olan Rabbim, Seni tenzih ve tesbih ederim.
Dnyada Allah Telnn varln grmek deil de
mahedesi vardr. Allah Telnn btn isim ve sfatlar
kinatta mahede edilir. Allah Tel, ahirette kullarna zat-n
grmeyi nasip edecektir.
RABBN TERBYE .


37

Ahirette Allah Tely grmek haktr. Cennette olanlar
Allah Tely greceklerdir. Buna iman etmeli, nasl olaca
ile megul olunmamaldr. nk dnyev bilgiler buna kfi
gelmez
Bunun iindir ki, ahirette ki grmeye, nasl olaca
bilinmeyen bir grmedir, denmitir. Dnyada bu sr
seilmilerin seilmii Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme
ve Muhammed terbiyede yksek seviyeye ulaanlara
aklanm ve gsterilmitir. Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellem mirata hakik grmeye kavumutur. Dierleri ise tam
grme deilse de, ahiretteki grmeye benzeyen grme gibidir.
Bu yle byk makam ki, Sahabe Efendilerimiz radiyallh
anhm zamanndan sonra ok az kimse bununla ereflenmitir.
Ahir zamanda ise bu gr Hz. Mehdi aleyhisselmda zuhur
edecektir. nk Onun zamannda slamiyet Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellemin zamanndaki durumuna yeniden
kavuacaktr.
Grmeler his, akl, kalp ve kef ile olur.
Her makamn grmesi ayrdr.
Allah Tely grdm diye sylenen rivayetler, aynadaki
tecellilerin, mahede edilmesi gibidir. Bu zat-n grmek
deildir. nsann dnda ve kendisinde grlen her ey O
deildir. Onun alametleridir. Grlen, iitilen ve bilinen her
ey, O deildir.
Mirata Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimize, olan grmenin ise, tarifi mmkn deildir.
Hz. Aie radiyallah anha validemiz bile bu konuda
teyakkuzda kalmtr. O,
Her kim Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin Allah
Tely ba veya kalp gz ile grd derse yalan syler
demitir.
Bu rivayette ki mana Hakk- Hakk grr demektir. Daha
sonraki makamlara ulanca Aie radiyallah anha Validemiz
bu sznden vazgemitir.
Yani Allah Telya ulamann Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellem ile olduunu;
KUTS DUA AIKLAMASI LE 38

Ulatrann (Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem),
ulalan (Allah Tely) bilmeden kavuturamayacan
anlamtr. Hi rehber bilmedii yolu anlatabilir mi?
Grmek makam, Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimize ait makamdr. Bu srr ise kimse
zemez.

Vakar ve azametle vasfl olan Rabbim, Seni takdis ve
tesbih ederim.
Allah Tel, Cemal ve celal sfatlaryla oluan bykle
sahiptir. Azamet ve Kibriyalk, Allah Tel n sfatlarndandr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem hadis-i kutside
buyurdular ki;
Byklk izarm (etek), kibriyalk ridam (cbbe) dr
Bu sfatlar tamaya kalkan cehenneme der.
Yaratlanlar ierisinde sadece Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimize kibriyalk hakk
tannmtr. nk sevgilinin seven yannda naz vardr. Fakat
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem halkn ar tazim ve
nazarlarn kendinden evirip Allah Telya tahsis ettiler.
Bunu anlamak iin tevhit makamlarnn sonuna varmak gerekir
ki, burada yeri gelir ki insan tekfirle sulanlr. Kibriyalk
nebilik srlarndandr.

Eyann sahibi ve diledii gibi tasarruf eden Rabbim,
Seni takdis ve tenzih ederim.
Yerin ve gn yaratan, varisi Allah Teldr.
Allah Tel mlkn hem sahibi, hem hkmdardr.
Mlknde diledii gibi tasarruf eder. Hibir eyin O'nun bu
tasarrufuna itiraz ve tenkide hakk yoktur. Dilediine verir,
dilediinden alr. Mlknde hibir ortaa ve yardmcya da
ihtiyac yoktur.
RABBN TERBYE .


39


Ulvi kudret ile erefli olan Rabbim Seni tesbih ve
tenzih ederim.
Allah Tel, kuvvet ve kudret sahipleri zerinde istedii
gibi tasarruf eden, her eye kar mutlak surette kadirdir. Her
eye kadir olduu iindir ki, diledii eyi yaratr ve isterse onda
diledii kadar kuvvet ve kudret de yaratr.
Bu sebeple eya, verilen kuvveti ile tasarruf ve hayat sahibi
olur. Allah Telnn, zat- kudreti ise hibir ey ile
kyaslanmayacak yksekliktedir.

Yedi kat gk ve yerde ki olan, hakikati ile bilen ve
kuatan Rabbim, Seni tesbih ve takdis ederim.
Bu bilmedeki mana tasarruf etmek ve kontrol altnda
tutmaktr. Baz bilmek fiili etkisizdir. Allah Tel n bilmesi,
tasarruf iledir. Semalar ve yer Ona itaat ile emir olunduu
gibi, izni olmadan, deimeye de urayamaz.

nsann gsnde ve batnndaki hareketleri bilen
Rabbim, Seni tesbih ve takdis ederim.

Allah Tel ise, kulun ruhunda, nefisinde ve cesedinde olan
her eyden haberdardr. Bu konuda insann gizledii, at
eyleri, iinden geirdii vesveseyi, kfr ve iman bilir.
Ayrca insana verilen bilgide, meleklerin ulaamad bir ksm
vardr ki, bu insana Allah Tel tarafndan verilen bir ereftir.
Kulun Ondan gizleyecei hibir ey olmad gibi,
amellerinde ki asl niyet de kendisi tarafndan muhakkak
bilinir.
Dnceler ve Terbiyesi
KUTS DUA AIKLAMASI LE 40

Kalbe gelen dnceler, drt ksm olup, eytan, nefsan,
melek ve hakkndir.
eytan olan sol taraftan gelir.
Nefsan olan beyinden gelir.
Melek olan sa taraftan gelir.
Hakkn olan stn stnden gelir.
Onun iin insann terbiye edilmesi gerekmektedir.
nsan terbiye yolunda iin i manasna varmadan nce,
kendi ilhamna uymayp, Ehl-i snnet limlerine tabi olmas
gerekir. limleri hakl, doru, kendini yanl bilmelidir. nk
limler, bilgilerini Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemden
almtr. Bu bilgiler, vahiy ile gelmi olup salamdr.
Yanllktan korunmutur. Bu bilgilere uymayan keif ve ilham
ise muhakkak yanltr. Bunun iin kendi kefini, limlerin
sznn stnde tutmak, vahiy ile inmi olan salam bilgilerin
stnde tutmak olur. Bu ise, sapkln ta kendisidir ve zarar,
ziyandan baka bir ey deildir. Fakat terbiye olunca da hatalar
bsbtn yok olur.
nsan vesveselerden kendini korumaldr. Kendini hi iyi
bilmemeli ve bakalarn kt grmemelidir.
nsann madd istekleri Allah Teldan uzaklamaya,
ruhunda bulduu istekleri Ona kavumaya sebeptir.
Ashab- Kiramdan birka, kt dncelerden,
vesveselerden ikayet etmiti. Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellem
Bu vesveseler, imann olgun olmasndandr
buyurmutur.
Bu hadsi erifin manas;
mann olgun olmas, yakinin ok olmasndandr. Yakinin
ok olmas da, ok yakn olanlardadr. Kalp ve ruh Allah
Telya ne kadar ok yakn olurlarsa, iman ve yakin de ok
olur. Bedene ballk da, o kadar az olur. Bu zaman, bedene
vesveseler ok gelir. Uygun olmayan vesveseler meydana gelir.
Kt vesveselerin gelmesine sebep imann kmil olmasdr.
Uygunsuz vesveseler ne kadar ok olursa, imanlarnn o
kadar ok olgun olduunu gsterir.
RABBN TERBYE .


41

nk iman kmil olunca, latifelerin en latif olan ruh
bedenden o kadar ok syrlr. Syrldka, balar gevedike,
beden boalr. Bulanmaa, kararmaa balar. Bylece kt
dnceler, vesveseler artar. Fakat terbiyesi eksik olanlarn
vesveseleri ise zararldr. Kalp ve ruh hastalklarn arttrr.
1

Terbiyeden nce her bilgi eksiktir. Nefsin istekleri
karmtr. Hakikat zan edilen eyler terbiyede ykseldike,
yanl olduklar aa kar. Sonra ise, Hakka kavuunca Her
ey Hak iindir olduu anlalr. Bu nedenle bykler,
nefislerinin isteklerinden dolay, Allah Telya o kadar ok
yalvarrlar ve piman olurlar ki, bakalarnn bir senede
kazandklar mertebelere, bir anda ykselmelerine sebep olur.

Su bala hayat olurken, insana lmdr.

Mesela; baa gelen belalar, skntlar, her ne kadar ac ve
zc grnr ise de, batna yani kalbe, ruha tatl gelmektedir.
nk beden ile ruh birbirinin zdd, tersi gibidir. Birine ac
gelen, tekine tatl olmaktadr. Ruh terbiyesi eksik olanlar bunu
anlayamazlar. Onlar, hayvanlar gibidir. Daha da

1
Vesveseden insan kendi bana ve hikmet ilmine
kavuamadan kurtulamaz. Hikmet ilmi ancak Allah Tel tarafndan
insandan insana aktarlarak gelir. Yalnz gideni kurt kapar, szndeki
kurtlardan biri vesvesedir. Ruhun yalnzlkta bile braklmayp nefisle
arkada klnmas vesveseden korumak iindir. nk ruh nefsin
beraberlii ile yksek vasfndaki noksanl fark etmitir. Yoksa ilhi
zelliklerinin sarholuuna dp helak olma ile karlaabilirdi.
Bu konuya iliik olarak psikiyatrik tedavide esas olan ey,
hastann gvenini kazanan bir ortam olumasn salayan kiinin
bulunmas ile sknt veren eylerin ortaya kmasn salamaktr.
Vesveseler paylaldka hastann korkular azalr ve ondan kurtulur.
Eer sr durumuna giren durumu devam ederse iyileme uzun zamana
veya uyuturucu ilalara mahkmiyet olur.
Sonuta ilmin hakikatine kavumak iin hayrl insanlar bulup
yalnzlktan kurtulmak lazmdr. Yalnz insan hasta insandr. En gzel
dost ise Allah Tel, Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem ve Onlarn
yolundan giden byklerdir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 42

aadrlar (Araf 178)
Fakat bir kimsenin ruhu alalarak beden mertebesine
yerlese ve nefsine balansa, bu ince bilgileri nasl anlayabilir?
Ruh kendi makamna kmadka ve nefsinden
ayrlmadka, bu marifetlerin gzelliini gremez. Bu nimete
kavumak iin, takdir edilen ecel gelmeden nce olan lme
kavumak lazmdr. Byklerimiz bu lme Fena adn
vermilerdir

Fena-Nefis Terbiyesi
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
kfirlerle cihattan geri dnnce,
Kk muharebeden dndk, byk cihada geldik
buyurdu.
Nefis ile savamaa, Byk Cihad demitir.
Allah Tel insan nefisten yaratp, ruhu ona ikram
etmitir.

Onu tamamlayp, iine de ruhumdan frdm zaman,
derhal ona secdeye kapann (Sd;72)

Ruhun yeri kalptir. Ruh, zellik bakmndan lh Zat-n
tecellilerini tarken, nefis zat- sfatlarn ve fiillerin tecellisini
tamaktadr.
1

Ruh, z itibaryla kutlu olmasna ramen halife sfatna
eriememitir. nk halifelik makamnn karl ancak nefis
tamas karlnda insana verilmitir. Ruhlar letafet, ihata ve
hareket bakmlarndan, grnte, kendini yaratana benzer.
Allah Tel, demi kendi suretinde yaratt hadis-i erifi,
bunu bildirmektedir.


1
Cellettin Suyuti (ks) sahih gr olarak; ruh ile nefsi tek bir
ey olarak kabul eder.
RABBN TERBYE .


43

Beden, ruh iin dikilmi bir elbisedir. Eer ki; ruh yalnz
bana yaratlm kalsayd, melekler ile arasnda bir fark
kalmazd.
Melekler maddeli, meknl ve nasl olduklar anlalabilir
olduklar iin halifelik sfatna kavuamaz. Bu bilgilerden
insann nasl Allah Telnn halifesi olduu anlalmaktadr.
Bir eyin sureti, onun halifesidir, vekilidir. Bir ey onun
suretinde yaratlmazsa, onun halifesi olamaz. Halife olmaa
yakmayan, emanet ykn tayamaz.
Cneyd-i Badadi (ks) Hadis (sonradan yaratlan),
kadime (ezeli, aratlmayan) yaklanca, izi, eseri bile kalmaz
buyurdu.

Sultann hediyelerini, ancak onun hayvanlar tar.

Allah Tel kararm olan bedeni, nurlu olan ruha sevdirdi.
Nur karanla k oldu. ok severek, bedenle ile birleti. Bu
balant ile nurun cilas artt. Ona yaknlamakla, parlakl
oald. Nurun bu hali, ayna yaplacak cam gibi oldu.
Parlak olan nur, karanlk cesede balannca, nceden Allah
Telya olan yaknln, kendi varln ve zelliklerini
unuttu. Karanlk bedene olan sevgisine dalarak ve yalnz bir
grn olan o bedene balanarak kendini kaybetti. Onunla
bir arada kalnca, deerini kaybedip ktleti. Ruh bedenden
yz evirip, unuttuu Kuts sevgilinin mahedesine dalarsa ve
ona balanrsa, karanlk bedeni de, o kuts makama srkler.
Mahedesi artnca da, beden de onun nurlar ile aydnlanr.
1

Bu nedenle nefsin ruh ile olan arkadal neticesi kutsi
makamlar insana hediye edilmitir. En byk ikram da sonsuz
hayatn ruh sebebiyle insana ihsan edilmesidir. nk ruhun
znde sonsuzluk iaretleri vardr.

1
Zevaid-z Zhd adl kitapta u rivayet vardr.
Kalp ve cesedin misali kr ve ktrmn misali gibidir. Ktrm
kre dedi ki;
Ben meyve gryorum, fakat ulaamyorum. Beni yklen. O da
yklendi. Srtna ald. Kre yedirdi.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 44

Pis olan meni rahme dnce can olup temizlenmesi gibi,
nefiste ruhun etkisine girince temizlenir.
Bundan dolay insanda terbiye edilme ve yol gstermenin
gereklilii duyulmutur. nk yaratl madd itibaryla zayf,
manev ynden yksek yaratldndan dengelerin salanmas
iin ilh yardma ihtiya vardr.

Mekke ve Medine ehirlerini, ehirler ve yerleim
yerlerinden erefli ve stn klan Rabbim, Seni tesbih ve
takdis ederim.
Dnya ve kinat zerinde en kymetli mekn Medinede
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz
in vcut-u Pkini evreleyen mekndr.
Bir Habei Medinede dedin edildi. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Bu ondan yaratld topraa defin edildi.
eref bakmndan daha sonra Kbe-i Muazzama ve
srasyla bunlarn etraf olan, meknlar gelmektedir. Bu Allah
Telnn ltfu ilahisi olarak, kullara ihsandr.
Dnyada ve uzayda olacak olularn merkezi, Kabe-i
Muazzama;
1

Manevi terakkilerin ykseli ve merkezi ise Ravza-i
Mutahharadr.
Mekke ve Medine de olan eref bu ve birok zelliklerden
dolaydr. Bunlar srdr. Ehlince bilinmektedir.
2


1
Ak delik ile kara deliin giri noktalarndaki bantlar
burada aramak gerekir.
2
Medine de, salgn hastalklar olmayaca ve Deccaln
girmeyecei, topra ifadr, rivayeti vardr. Binaenaleyh, insann
topra nereden alnmsa oraya gmlr, hikmetince Medine
toprana hrmet etmek gerekir. Eskiden haclar evlerine dnerken
ila niyetine toprak tabletleri getirip hastalara verirlerdi.
Mekke de, harem olan ksm, kinattaki en gvenli yerdir. Ar
ile yerin perdesiz olduu ksmdr. Bu iki meknn kymetini bilmek
RABBN TERBYE .


45


Yerin alt ve stn bilen ve tasarrufunda tutan
Rabbim, Seni tesbih ve takdis ederim.
Allah Telnn bilmesi demek, onlar yaratmas, kontrol
altnda tutmasdr.
Yaratlanlarda tesadf ve evrimleme yoktur. Yaratl
gerei olmas gereken en mkemmel ekilde yaratlmtr.

Zat- idrak, hissiyat ve keyfiyetle grlmekten yce
olan Rabbim, Seni tenzih ve takdis ederim.
Bilmek, grmekten sonra geldiinden Allah Tely
bilmek isteyen, gremedii, benzetemedii zat, o hali ile
kabullenip acziyetini itiraf etmelidir. Bu bilgi, bilmenin st
bilgidir ki, ulalacak en son makamdr.
Kulluk bilgisine ulaan, Rabbni bilir, Onu tanr.
draksizlii idrak etmek, en byk ilimdir.

Kudreti yksek Rabbimiz, Sen ne ycesin.
lah olmak, zatnn gereidir. Allah Telnn kulu
olduunu bilmek ise, kullarna ereftir.

Senden baka Rabb olmad gibi, Senden baka
kahredecekte yoktur.
Af ve ceza Allah Telya aittir. Bizlere diledii gibi
hkm eder. Dilerse af eder, dilerse ceza verir. Onun bizleri af
etmesi ise Rabblik gereidir. nk bykln gerei

gereklidir. Teknoloji ilerledike srlar aa kacaktr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 46

affetmektir.
Allah Tel Aziz ve Hkimdir.

Ey Allah Telm nimetlerini, fazl- ihsanndan
minnetsizce verirsin.
Allah Tel, karlk beklemeden, kudret nianesi olarak
nimetler baheder. Kul isyan halinde bile nimet iinde yzer.
Bunu takdir etmek mmkn deildir.
Allah Tel hakikaten ok byktr.

Kusurlarmz silersin.
Allah Tel, kullarna tekliflerini yaparken g ve
kudretlerine uygunlukta yapmtr. Allah Tel, kullarnn
eksik olduunu bildiinden, ok eylerini izale eder ve ikmal
eder.
Buna gre mkellefler onlar gleriyle rahat yapabilirler.
Allah Tel kolayl semitir. Byle olmas da teklife kudreti
olmadndan deil, rahmetindendir. Bu suretle Allah Telnn
mkelleflere bahettii kudret ve takat yapt tekliflerden
genitir. Bu sayede onlara vazifelerini yaptktan sonra
dinlenecek veya teklifsiz hayrlar yapmaya kudretleri
yetecektir. Byle olmasna ramen kullar her zaman kusur
zere olurlar. Allah Telda onlarn birounu siler ve affeder.
nk O, kullar hakknda ok merhametlidir.
Bykler en byk gnah hakknda buyurmulardr ki;
Kii bir gnah iledikten sonra Allah Tel beni
suumdan affetmeyecektir demesi kadar byk gnah yoktur

Teekkr edensin.
Allah Tel, az almamza ok ey ihsan eder. Bizden
RABBN TERBYE .


47

kr ister iken, bize kr reten, kr Esmasn kendine
isim alandr. Onun iin yokluk Merebinden ne kadar ok
holandn bildirmitir.
Yokluk bulunursa Allah Telnn varl aa kar.
Sabr bu terbiye yolunun ba ilacdr. Sabreden teekkr
edebilendir. Sabrn ba da yokluktur.
.
Muhakkak Senin hakknda ahadet ederim ki;
Senden baka taplacak ilah yoktur.

Sen benim ve her eyin Rabbisin.

Rabb:
Terbiye eden, sahip, efendi.
Mahlkat yaratldktan sonra babo braklmamtr.
Terbiye, bir eyi yava, yava kemaline eritirmektir ki, bunun
eseri tekml olur. lemin her ksmnda ise terbiye ve tekml
kanunlarnn cereyan her an grlmektedir.
Terbiye:
Terbiye, aa bilgilerden, yksek bilgilere manevi
hareketle ilerlenmesi, ykselme demektir.
Aa bilgi; mahlklara ait bilgi;
Yksek bilgi; Allah Telnn bilgisidir. Bu bilgiye
kavuan, mahlklara ait bilgilerinin hepsi unutur.
Terbiyede nefsi tasfiye ve tezkiye etmek iki yolla olur.
alarak ilerlemektir.
hsan ve yardm ile gtrlmektir.
Aslnda her ikisinde yardm olduu gibi ayn anda olmas
da vardr.
Terbiye slamiyetin bildirdii bilgilerden baka eyler
renmek iin deildir. Manevi ykseli yolunda ilerlerken,
yalnz slamiyetin bildirdii eyler, ak ve geni olarak
KUTS DUA AIKLAMASI LE 48

bilinir. Bylece akl dar erevesinden kurtularak, bilginin
sonsuz meydanna alma imknn bulmaktadr.
nsan uykudadr, lnce uyanr.
lmden nce olacak meczi lm iin muhakkak terbiye
gerekli olmutur.
Hz. sa aleyhisselm buyurdu ki;
ki kere lmeyen melekt srlarna kavuamaz
Bunun misali kularn domas gibidir. Yani, yumurtann
domas ve kuun yumurtadan domas.
lm ile son bulmayacak hayattaki hakikate ermek iin,
nefsin terbiye olmas gereklidir. Maneviyat yolunda
ilerlemekten maksat, nefsin terbiye edilmesi, kalbin mahlklara
ballndan kurtarlmasdr.
Gnah olarak insana terbiyesiz nefis yeterlidir.
1



Benzeri olmayan yerleri ve gkleri yoktan var ettin.
Allah Tel, her eyi ncesi olmadan yoktan var etti.
Semavat denilince; ar, krsi ve cennet, Arz denilince;
dnya ve cehennem hatra gelmelidir.

Gizli ve a bilensin.
Gzle grlmeyen ve grleni; var olan ve varlk
meydannda olmayan yoku; ahiret ve dnyay Allah Tel
hakk ile bilir. steyenlerin hidayet iin mi, inat iin mi, ne gibi
bir maksatla istediklerini de bilir. Bu bilgi alma ve kazanma
sonucu olmayp zat-nn gerektii bilgidir.

1
Az ile yalan sylememek dinin emridir. Yalan sylemek
arzusunu kalpten karmak terbiyedir. Yalan sylemenin kalbe
gelmemesi de hakikate ulamaktr. Grlyor ki, terbiye ii dini
hayat tamamlamaktadr.
RABBN TERBYE .


49


stnsn Rabbim.
Allah Tel, her ey kendisinin emrinde ve hkm altnda
olan Zt demektir. Allah Tel, her hususta, her eyden yce
olan, zaman ve mekndan mnezzehtir. Kudrette, bilgide,
hkmde, iradede ve dier btn kemal sfatlarnda stndr.
Kemal, eref ve ykseklikle mcehhezdir ki, Onu akl
tasavvur edemez.

Byksn Rabbim.
Byklkte kendisinden daha by dnlemeyen
kibriya sahibi olan Allah Teldr. Her ey Allah Teldan,
her ne ekilde olursa olsun, kktr. Onu kimsenin ilmi
kavrayamaz. Her bakmdan byk, varlnn kemaline snr
yoktur. Btn byklkler O'na mahsustur.
Allah Tel her eyi kuatmtr, fakat Onun kuatmasnn
ne ve nasl olduu bilinmez. Allah Telnn yaknl ve
beraberlii de bykl gibi olduundan, bu durumu
kefedenlerde, Onun durumunun benzeri ve misaline
kavuurlar, hakikatine ulaamazlar. Bu hakikatler ne olduu
bilinemeyen mertebededirler.
Allah Tel gerekten byktr.


Ycesin Rabbim.
stnl kendine layk grd ekildedir. Yaratlm
sfatlardan mnezzeh, hakikatinin idraki de mmkn deildir.
Yani, kudreti ile her eyden stn, sfatlar mahlkattan
mnezzeh ve li ve yegne yksektir. lminden ve kudretinden
hari kalacak ve huzuruna kmayacak, hi bir ey yoktur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 50


T-Sn-Mm, T-Sn.
Bu isimlere yemin olsun, demektir. Huruf-u Mukatta
1

olarak geer. Srr ehlince bilinir. sm-i zmn kuvvetini
tarlar. Bu ksmda dier Huruf-u Mukattalar zikir edilmeyip,
bu isimlerin zikri kul ile Rabbi arasndaki, farkn beyandr.
Sonra gelecek ayet bu konuyu aka izah edecektir.

O, iki denizi salvermitir, birbirine kavuurlar.
Aralarnda bir engel vardr, birbirine tecavz etmezler.
(Rahman 1920)
Bu iki deniz hakknda misal olmak zere eitli yorumlar
yaplmtr.
Sre-i Furkanda ki 53. yetine bal olmak zere biri
tatl dieri ac, iki deniz denilmitir.
Mesel Akdenize Nil, Basra krfezine Dicle, dkld
halde, sathlar birleik ve beraber olmasna ramen, birdenbire
birbirlerine karmadan, bir hayli mesafe zellikleri
bozulmayan sulardr. Bunlar da karma yerine, temas manas
uygun gelmitir. ltika, temas edecek ynle yaknlk demektir.
Berzah, asl manasnda iki ey arasnda bulunan engel
demektir. Corafya stlahnda, iki deniz arasnda bulunan
karaya denir. Burada bu manaya veya kudretten herhangi bir
snr manasnadr. Aralarnda bir berzah bulunduundan dolay
o iki deniz kavuamazlar ve tecavz yapmazlar, yapmaya
meydan bulmazlar.
Kul nice makamlar gese de Allah Tel ile bir iltihak ve
ittifak sz konusu olmaz.

1
Kuran- Kerimde geen harf gruplardr. Srlar ierir. Btn
yorumlar, bu konuda yetersiz kalmaktadr. Bu ilm-in sahibi Hz. Ali
radiyallh anhdr. Celcelutiyye Kasidesinde ksm bir bilgiyi
mmete hediye etmitir. Bu kasideye sm-i zam Kasideside derler.
RABBN TERBYE .


51

Her eyde olan en byk hikmet, varlnn gerei, haddi
amamaktr. Bu esas ile mahlkat ycelir.
Bylece Allah Telnn kul ile arsndaki yaknlamann
snrlar belirtilmi oldu.
Duada Allah Tely ycelten szlerden sonra, kulun iltica
ve yakar makam balamtr.
Kuts Dua- Bahiyye okunurken bu ayet gizli okunur.

.





Allah Teldan baka bir ilah yoktur.
Hayy ve Kayyum olan Odur. Onu uyuklama, uyku
tutmaz. Gklerde ne varsa, yerde ne varsa hep Onundur.
Onun izni olmakszn, yannda efaat edecek olan
kimdir?
O yaratklarnn gemileri ve gelecekleri ne varsa
hepsini bilir. Onun yaratklar Onun dilediinden baka,
Onun bilgisinden de, bir eyi kavrayamazlar.
Onun krss gklerden ve yerden daha genitir.
Gklerin ve yerin korunmas ona ar gelmez. En yce
ve en ulu olan da ancak Odur. (Bakara 255)

KUTS DUA AIKLAMASI LE 52

Ayet-el Krsi Aklamas
Allah Teldan baka bir ilah yoktur.
Hakikatte Ondan baka mabut yoktur. Kullarn kabul edip
etmemesi Onun ilhlna bir engel tekil etmez. Onlarn
kabul etmesi belki kendi menfaatlerine olduu, muhakkaktr.
Allah Tel kendini her eyde aka gsterir. Fakat kullarda
inansn diye zorlamaz ve inanmayana da cezalandrmada acele
etmez. nk byklnn gerek gstergesi acizlere acele
tedip ve ceza verilmemesidir.
1


1
[Efendim kul btn sorgulardan gese de kul hakkndan
helallemeden geemeyecek nedir?
Kullar arasndaki haklar ancak hukuk olan haklar deildir.
Bunlar elbette sorulacaktr. Fakat bunlar yannda Allah Tel kullarn
birbirlerinde olan u nemli hakk arayacaktr. O nedir bilir misin?
O hak cennet ve cehennem hakkdr. nk yaratan yarattn
cehenneme atarken dier kulununun asi olan kuldaki hakk almasdr.
Eer bu hak olmasa idi yinede kulunu cehenneme atmaktan
vazgeerdi. nk O en merhametli olandr. u hadisi duymadn m,
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Kyamet gn hak sahiplerine haklarn mutlaka eda
edeceksiniz. yle ki boynuzsuz koyun iin, boynuzlu koyundan ksas
alnacak, taa niye bir baka ta zerine yklenip kaldndan;
adamn adam niye yaraladndan sorulacak.
Senin yaratl icab ve tabiat gerei dediin eylerde haklarn
aranmas, insanlarda da bu aramay gerektirir. Kullar, baka kullarn
cehennemde yanmasndan bir ferahlk duymazlar. Fakat Allah Tel
kullarnda inananlarn kulluk haklarnn karln asgari dzeyde
arayacaktr. Fakat fazilet dzeyinde aramaz. nk Allah Tel ok
fazla ihsan sahibidir. Yani farzlar arar, nafilelerde ise ihsann kat kat
artrr. Dn bir kere bir kulu scan altnda oru tutarken, tutmayan
hakknda ceza uygulamas; bu ey oru tutan kulun ektii skntnn,
tutmayan kuldaki hakkn almak iin cezann uygulanmasdr. Yoksa
zt asi kulundan rahatsz deildir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Fukaralar, cennete
zenginlerden be yz yl nce girerler. Bu Allah Telnn indinde
yarmgndr(Tirmizi) buyurmas bu hak meselesine byk bir
aklk getirmektedir.] (Hkinin Glnmesi)

RABBN TERBYE .


53

Hayy ve Kayyum olan Odur. Onu uyuklama, uyku
tutmaz.
Hayy, ezelden ebede btn hayat Onundur. O, olmasayd,
ne vcut ne de hayattan eser olurdu.
Kayyum, kendine yeten ve dier eyaya da hkmeden
demektir. Bunda eyann bekasnn olmad, Allah Tel
katnda fan olduuna lafzen dahi bir ma vardr.
Bu isimlerde sm-i zamn srlar olduu da sylenmitir.
O yle bir Hayy-l Kayyumdur ki, Onu ne gaflet basar, ne
uyku, devaml her eyi bilen ve haberdar olandr. Kinatta ne
varsa Onundur. Grnr grnmez her ey Onun mlkdr,
Her eyin sebebi O, her eyin gayesi yine O,dur.
Onun izni olmakszn, yannda efaat edecek olan
kimdir?
Allah Telnn mlk olan, bu mahlkattan kimin haddine
ki, Allah Telnn izni olmakszn huzurunda efaat edebilsin.
Allah Telnn emri olmadan kim birinden efaat dilenebilsin.
Onun emri olmadka kim ki, korkmadan efaate kalkabilsin.
Meerki Allah Tel dileyip de, husus veya umum efaatte
bazlarna yetki vermi olsun.
Allah Teldan efaat umulamaz deildir, fakat o da
herkesten nce Onun kendi tasarruf yetkisi altndadr. Onun
emri ile efaat kaps alr ve efaate izinli olanlar, kendi
dilediklerine gre deil, yine Allah Telnn dilediklerine
efaat edebilirler. Bundan anlalyor ki, Allah Tel
dmanlarnn kendilerine efaat etmesi iin bir Allah dostu
bulabilmeleri ve efaati olabilmelerine asla ihtimal yoktur.
efaat izni kt zaman en umum surette efaat edecekler,
banda Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz bulunacaktr. nk Makam Mahmudun sahibidir.
O yaratklarnn gemileri ve gelecekleri ne varsa
hepsini bilir.
nk Allah Tel yukarlarn aalarn, nlerindekini
ve arkalarndakini, gemilerini, geleceklerini, bildiklerini ve
bilmediklerini bilir, Onun ilminden gizli hi bir ey yoktur.
Onun yaratklar Onun dilediinden baka, Onun
KUTS DUA AIKLAMASI LE 54

bilgisinden de, bir eyi kavrayamazlar.
Onlar ise, Onun bilgisinden, hi birini ihata edemezler,
ancak diledii kadarn kavrayabilirler. Her hangi bir eyde az
bir tasarrufa, kimin salahiyeti olabilir, meerki Onun
sevgililerinden olsun. Hlbuki mlk Allah Telnndr.
Onun krss gklerden ve yerden daha genitir.
Allah Telnn saltanat ve tecelligh hkm yeri olan
krssi, yerler ve gklerden geni yer tutmutur. Yerlerde ve
gklerdeki btn mahlkat, iinden dndan hep bu krs ile
evirtilmi, her birinin varl onun iindedir. Hi bir nokta
bulunmaz ki, orada krsnin hkm geerli olmasn. nsanlar
Onun Yerleri, Gkleri iine alan krssini nasl idrak
edebilirler.
Gklerin ve yerin korunmas ona ar gelmez.
nsanlar kendilerince yerin kk bir paras zerinde bile
bir devlet ve hkmet kurup, idare ve muhafaza etmenin ne
kadar zor bir ey olduunu bilirler. Krsinin muhafazas ve
bekas Allah Telya ar da gelmez. Onun iin bu hi bir ey
deildir.
En yce ve en ulu olan da ancak Odur.
nk Allah Tel byktr. li ve azm ancak Odur.
Bunu bilmeyen ise, bedbahttr.
Ayet-el Krsinin Fazileti
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Ya Ali! (radiyallh anh) bu ayeti kim okursa;
Allah Tel o saat bir Melek gnderir ertesi gne kadar
iyiliklerini yazar ve gnahlarn siler.
Bu ayet bir evde okunursa, eytanlar onu otuz gn
brakrlar.
Krk gn evine sihirbaz kadn ve erkek giremez.
Bunu evladna ve ehline ve komularna ret bundan
byk bir ayet nazil olmad.
Her kim be vakit namazn, her birinin arkasnda ayet-el
krsyi okursa onu lmden baka cennete girmekten men
edecek hi bir ey kalmaz, yani lnce doru cennete gider,
ona ancak sddk veya abid olanlar devam eder.
RABBN TERBYE .


55

Bunu her kim yatana yatarken okursa Allah Tel Onu
kendisine ve komusuna, komusunun komusuna ve
etrafndaki hanelerine eminlik klar

H Mm.
Kuran Kerimde yedi adet vardr. sm-i zam srlar
vardr.
Bu isimlere yemin olsun, demektir.
Bu isimler Muhafaza iin zikir edilir. Yedi defa okunmas
ile ynler ve i dnyamz muhafazaya alnr.
Kuts Dua Bahiyye okunmasnda okuyana zarar verecek,
her trl halden korur. nk dualardan kan ualar yakc
olduu iin koruyucu kalkanlarn olmas gerekir. nk
manev deerler madd deerlerden etkin ve kuvvetlidir.

Emir tamam oldu.
Kulun yapaca ilerde olan, iyilik ve ktlk belli oldu.
Buna gre kulun istikameti bellidir. Yani din esaslar ile
salam ve kesinlemitir.
Emirin tamamlanmas beeri lem iin yazlm kaderin
levh-i mahfuzda tespit edilmesi demektir.
Hz. Ebu Hureyre (radiyallah anh) anlatyor:
Ey Allah'n Resul dedim, ben gen bir insanm, gnahtan
korkuyorum, evlenecek madd imkn da bulamyorum,
hadmlamayaym m? dedim.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem bana cevap vermedi.
Ben bir mddet sonra ayn eyi tekrar syledim. Yine cevap
vermedi. Sonra buyurdu ki:
Ey Ebu Hureyre!
Senin karlaacan ey hususunda artk kalem
kurumutur. Bu durumda ister hadmla ister brak. (Buhar)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 56


Allah Telnn yardm geldi.
nsan kulluunu idrak edince Allah Telnn yardm
zerinedir. Allah Tel Levh-i Mahfuzda kendisinin ve
sevgilisi Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin
yolundan gidenleri koruyacana teminat vermitir.
Allah Tel iman edenlerin velisidir. Onlar zulmetlerden
nura karr. (Bakara 257)

Dmanlarmz zerime galip gelemezler.
Dmandan kast nefislerimizdir. eytan bu yol salikinin
karsnda engel deildir. Nefisten gelen frtnalar yannda
eytan cizane bir yaratktr. Kullara tasarruf sahibi olan nefis,
terbiye edildiinde, ancak btn meseleler zme kavuur.

Savamadan yiitlik aikr olmaz.

.

H Mm.
Kitabn indirilmesi, mutlak galip, hakkyla bilen Allah
Tel tarafndandr.
Gnah balayan ve tvbeyi kabul eden, azab iddetli
olan geni ihsan sahibi bulunan Allah Tel tarafndandr.
Ondan baka ilh yoktur. Dn ancak Ona dr.
(Mmin 23)
Rasulullah sallallah aleyhi ve sellem buyurdu ki;
RABBN TERBYE .


57

ler yedidir. Cehennemin kaplar da yedidir.
lerden her biri gelir, o kaplardan birine durur da: Allah
Telm, bana iman edip de beni okuyan bu kapdan sokma
der
Her kim Ayet-el Krs ve a a g y yi
sabahleyin okursa akama kadar onlarla mahfuz olur ve
akamleyin okursa sabaha kadar onlarla mahfuz olur.
.
Allah Tel kudreti ile dilediini yapar.

zzeti ile diledii ekilde hkm eder.
Bir kimse aramba gnnden balayarak gn sabah
namazndan sonra 1000 adet besmele eker, 100 adet
.
Okuyup Abdlkadir Geyln (ks) hediye etmelidir. Cuma
sabah ise hediyeden sonra ayaa kalkp himmet iin tazim
eyleyip adm atarak dileini sylerse, muradna kavuur.
ok kiiler tecrbesi ile sabit olduu grlmtr.

Kahr ve kudretine kar itiraz edecek yoktur.
Hkmederken itiraz edecek olmad gibi, mnakaa edip
grne kar kacakta yoktur.

Mlknde orta yoktur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 58

Diledii gibi tasarruf eder. Yaratmak ve emir kendisine
aittir. Grlen ve grlmeyen her eyde hkm caridir. Kullar
dileine bal klmtr. Onlara irade verse de, murat ve irade
Onundur.
.
Zat-na yakmayan her eyden Allah Tely tenzih
ve takdis ederim.

Zat-na layk ekilde hamd ile teekkr ederim.
Allah Tely hamd ile tesbih ederiz. nk O buna
layktr.
.
Kudret yalnz Allah Tel iindir.
Kullara yardm ancak Allah Teldan gelir.
.
Olacak her ey Allah Telnn dilemesidir.
nk O dilemeden bir eyin olmas mmkn deildir.

Allah Telnn dilemedii eyde olmayacaktr.
Kul ister dilesin, ister dilemesin; muhakkak gr ve
dileme Ona aittir. nk O, Allah Teldr.
Terbiye yolunun talebesine ise dilek yoktur. Emirlere itaat
vardr. O emirler, din dairesinden gelir. Neticede bilir ki, kendi
gr boa aba gibidir. nk Allah Tel buyurdu ki;
Ey kulum, bir ie niyet edersin, Ben de niyet ederim.
Muradnn olmas iin, mihnet ve meakkat ekersin.
RABBN TERBYE .


59

Neticede Benim dediim olur
Bu ksa mrde istek sahibi olmak yerine, Allah Telya
teslim olmak en kar yoldur. Yol ak ve kesindir.

steksiz olanlarn istei Allah Teldr.

Hz. Ali radiyallh anh buyurdu ki;
Gnlerin en gzeli Allah Telnn diledii ekilde Allah
Telya gidileni gndr
.
Biliyorum ki, Allah Telm Sen her eye kadirsin.
Bu bilmek iman etmekle ayn bilmedir. man ediyorum,
kalbim Senin her eye kudretinin yetecei zeredir, demektir.
.
Biliyorum ki, muhakkak Allah Telnn ilmi, her eyi
kuatmtr.
Olan eyler, baboluk olmadan Allah Telnn
tasarrufun etkisinde meydana gelir. Eer ki bir kul, bu imana
erimez ise, hayatn gereini anlayamaz.
Allah Telnn ilmi ve tasarrufu cebr olmayp, rahmet
ynyledir. Eer kullara ferdi tasarrufu verse idi, lemin dzeni
hemen bozulurdu. Allah Tel her eyin en iyisini bilir.

Ey Allah Telm, bizi gazabnla ldrme.
Kullar lme mahkmdur. Fakat bu netice rahmet
kapsndan olmaz ise, feci sondur. Gzel lm istemek
gerekmektedir.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 60

Allah Telm, bizi ukubet ile ldrme.
Biz her trl cezaya layk olsak ta, helak ederek
cezalandrma. lmn en gzelini, bize nasip kl, demektir.
Nice mmetler normal lmle deil, helak olarak yok
olmulardr.

Bunlardan nce, afiyetini ver.
Allah Tel bu saydklarmzdan nce tvbe ve yardmn
inananlara indirir. Dnya ve ahiret saadetini ihsan eder. Eer
bu yardm gelmez ise, muhakkak helak olur.
Afiyetten murat, gnl bilgisidir. nk Allah Telnn
srlarndan bir srra ulaan afiyetten bir pay alm demektir.
Dnya ve ahiret saadeti bundan baka bir eyde deildir.
Mesela zalime, uzun mr, cefa iken; mmine uzun mr
saadettir. kisi de uzun mrdr.
Mmine, her musibetin hayrl gelmesi de ayr bir afiyet
sebebidir. En byk sknt lm anndaki imann
muhafazasdr.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz, mrn son demine dikkat
ekmitir.
Her eyde sonu nemlidir.

Melik ve noksan sfatlardan mnezzeh olan Allah
Tely tesbih ve tenzih ederim.
Ulu, kudret sahibi ve Kuts Rabb her eyden mnezzehtir.
Kendisine layk olan eyler, kendisince malumdur. Kullar
ancak bildirdii kadarn bilebilir.

Gayb ve ahadet leminin sahibi Allah Tely tesbih
ederim.
RABBN TERBYE .


61

Allah Tel tesbih ve tenzih edilmeye layktr. Melekt
lemi, nasut lemi ve birok lemin Rabbi Allah Tel tesbih
edilmeye layktr.
Bir eyin sahibi olmak tasarruf etmek demektir. Allah
Tel mutlak tasarruf sahibidir

Kahr ve kudret sahibi, galip ve byk olan, Allah
Tely tesbih ve tenzih ederim.
Allah Tel, kullar zerinde tasarrufu zevalsizdir.
Bu ifadeler tarifi mmkn olmayan ancak Allah Telnn
zat- tarafndan bilinen gereklerdir. Bize den Onu, Onunla
bilmek ve takdis ve tenzih etmektir.

Tesbih ettiim Melikimiz uykusu olmadan, lmsz
hayat olan, Allah Tel tr.
Hayat madd lem iin izafidir. Allah Tel iin hakikidir.
Allah Tel n ve sonu olmayan, yaamak iin ba
bulunmayan kudrettir. Mahlkatn yaam ve lm de Ona
aittir.

Ruhun, meleklerin ve bizlerin Rabbi, Mukaddes
olduun gibi, tesbih ve tenzihe de layksn.

Ruh Bilgisi

Ruh, Allah Telnn mahlkatna benzemeden yaratp
ycelii tarafndan bildirilmi hususi bir mahlktur.
Ruh, Allah Telnn bir emridir veya bizlerin melekleri
grmediimiz gibi, meleklerin de gremedii nasl olduu
anlalamayan, anlatlamayan lemden olan bir mahlktur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 62

Ruh, cesedin hayatnn devamna sebep olan sr, Allah
Telya mahsus, ilikisi en kuvvetli bir mahlktur.
Ruhun en byk zelliklerinden biri, meknsz olmasdr.
Geri Allah Telnn meknsz olmasna nispetle meknldr.
Allah Telnn varl mertebesindeki bilinmezlie gre ruh
bilinenin ve anlatlabilinenin ta kendisi olmaktadr. Sanki
ruhlar lemi, bilinmeyen mertebesi ile lem arasnda bir
geittir.
Ruhun hakikatini bilenler azdr.
Bu ilmi bilenler, az olmakla beraber, kendilerine alm
olan ruh bilgisini de, aka anlatamayp, insanlarn yanl
anlamasndan korkarak toplu ifade ile yetinmilerdir. nk
ruhla ilgili mertebe ilhi grnlere benzer olduundan,
arasndaki fark ok incedir. Bu konuda doru olan z olarak
beyan etmektir. Ruhun hakikatini olduu gibi aklamak
inkr ehline benzemek gibi olur. nk dnya lemi bilgileri
bu konuda yetersiz kalmaktadr.
Allah Tel hissiz, hareketsiz olan, hibir eye yaramayan,
karanlk ceset ile maddesiz, zamansz ve meknsz ruhu,
birletirip ve bir arada bulundurdu.
Ruh bu bedene gelmeden nce, mukaddes lemi biliyordu.
Bedene gelince, bu bilgisi kalmadndan, yolun bykleri,
ruha eski bilgisini hatrlatacak bir yol aradlar. Bu ekilde ruh,
bedende kaldka, o ilh makama ynelen kalple olmutur.
Ruhun hedefe ynelmesi, kalbin ynelmesine yerletirilmitir.
Kalbin ynelmesiyle, nefis ve ruh da ynelmi demektir. Ceset
ruhtan saysz kemalat edindii gibi, ruh da cesetten byk
menfaatler kazanmtr.
Buna gre ruhun da beden sayesinde iitmesi, grmesi,
konumas, beden hale girmesi ve madde lemine uygun olan
ileri yapmasdr.
Ruh, btn mertebe ve ona tabi olanlarla birlikte ykselme
kabiliyeti olsa da, bedenin terbiyesi ok zor olduundan, maddi
leme ihtiyac vardr. Bunun iin ruhun, madde ve mana
lemine de yaknl olmaktadr.
nsann ruhu, bu grdmz ceset ile birlemeseydi,
RABBN TERBYE .


63

terakki edemez ve ilerleyemezdi. Kendine mahsus makamda,
derecede bal kalrd. Cesetle birletikten sonra,
ykselebilmek zellii ve kuvveti kazanmtr. nsan bu
zellikleri ile melekten stn ve erefli olmutur.
1
Fakat nefis,
terbiye olduktan sonra, beeri sfatlar kaybolmayp kendisinde
braklmtr. nk bunda birok fayda vardr. Eer sfatlar
yok olsayd, insan, yksek derecelere ilerleyemezdi. Ruh,
melek gibi olur ve sabit makamnda kalrd. Ruh, ancak nefse
uymamakla ykselebilmektedir.
2


Nefiste azgnlk olmasayd, ruh nasl ilerleyebilirdi.

Ruh, her eyden daha latif ve madde bile olmadndan, her
ne ile birleirse onun haline, ekline ve rengine girer.
3


1
Ruh ile ceset, her bakmdan, birbirinin zdd olduundan,
bunlarn bir arada kalabilmesi iin, Allah Tel, ruhu nefse k etti.
Bu sevgi, bunlarn bir arada kalmasna sebep oldu.
Kuran- Kerimde;
Biz insann ruhunu, gzel bir suretle yaratp, sonra en aa
dereceye indirdik (Tin,4) buyurarak bu hali bize haber vermitir.
Aslnda ruhun aa dereceye drlmesi ve bu aka tutulmas,
ktlemee benzeyen bir yceltmedir. Ruh, nefse kar olan bu ak
ile kendini nefis lemine att. Kendinden geerek ve unutarak onun
esiri oldu. bir trl nefis halini ald. Sanki ktl isteyen nefis gibi
oldu.
2
Ruh kendini unuttuu iin, nce kendi leminde,
derecesindeki Allah Telya olan bilgisini de unutup cahil ve gafil
oldu. Nefis gibi karard. Fakat Allah Tel ok merhametli olduu
iin, rasller gnderip, bykler vastas ile ruhu kendine ard,
sevdii nefse uymamasn ve dinlememesini ona emretti. Ruh bu emri
dinleyip, nefse uymaz, ondan yz evirir ise, ancak felaketten
kurtulabilmektedir. Yok, eer, ban kaldrmaz, nefisle beraber
kalmak, bu dnyadan ayrlmamak isterse, yolunu arr, saadetten
muhakkak uzaklar.
3
Ruh su gibidir. Dolduu kabn eklini alr. Drr-l Fahirede
mam Gazali (ks) buyurdu ki;
KUTS DUA AIKLAMASI LE 64

Ruhlar bedenler yznden aalanrken, bedenler ruhlar
ile ycelmektedir. Ancak elerin birbirine benzemesi lazmdr.
1

Biri farkl olursa ikisi de ie yaramaz.
Ruhun bedenle olan ilikisi, ceset iin dzelmenin ve
iyiliin kayna, ayrca yaam kaynan tekil etmektedir. Bu
iliki olmasayd, beden tamamen er ve noksanlk yeri olurdu.
nk dnyev haller iki trldr:
Birisi bedenin, ikincisi ruhun halleridir.
Binaenaleyh, ruh ile ceset, birbirinin aksidir. Bedene ho
gelen her ey, ruha elem verir. Bedeni inciten her ey, ruha tatl
gelir. Ancak dnyada ruh, beden derecesine dm ve cesetle
birlemi, kendini bedene kaptrdndan bir karmaa meydana
gelmitir. Ruh, nefis halini alm, ona lezzet veren eylerden
lezzet duymaa ve cisme ac gelen eylerden elem duymaa
balamtr. te cahil halk byledir.
Bu anlatlanlardan, ruhun, nefisle birlemi olduu, hatta
kendisini unutup, nefis halini alm olduu anlalr. Ruh, bu
halde kaldka, nefsin btn halleri ile hallenir. Eer, ruh,
nefisten yz evirip Allah Tely severse, nefsin kt
hallerinden kurtulur.
Ruh, lmden nceki lmle cesetten ayrlnca, terbiye
olmu kimse ruhunu ne bedeninin iinde, ne dnda, ne
bedenine bitiik, ne de ayr olarak bulur.
Beden terbiye olunca, dier unsurlar ile
2
, Allah Telya
ynelerek, btn varl ile cesedin aalk sfatlarndan yz

Mminin ruhu ar suretinde, kfirin ruhu ekirge suretindedir.
Aslnda ikisi de ruhtur.
Kuran- Kerimde Mezarlarndan donuk ve rkek baklarla
karak ekirge srs gibi etrafa yaylrlar. (Kamer,7) gelmesi
kfirlerin durumuna delil kabul edilmitir.
1
Ruh, bazen beden hkmn alr ve bedene tabi olur. O hale
varr ki; beden hazr ise, ruh da hazr olur. Beden gafil ise, ruh da
gafil olur. Ancak namaz klarken ruh, btn mertebeleri ile birlikte
Allah Telya ynelir. Beden gafil olsa da, ruhun yneliine mani
olamaz. nk namaz, mminin miracdr.
2
Ruh (sr, hfi, ahf), kalp, nefis ve akl;
RABBN TERBYE .


65

evirir. Bedende btn varl ile kulluk makamna ynelir. O
halde ruh, mertebeleri ile birlikte, Allah Teldan bakasn
grmekten ve bilmekten tamamen ayrlr. Bedende dolaysyla
tamamen kulluk makamnda kuvvet bulur.

Ruh Terbiyesinde olan yanlmalar

Ruh her iki lem asndan incelenebilir. Hibir eye hi
benzemeyen Allah Tel ise byle deildir. Bundan dolay kul,
ruhun btn makamlarn gemedike, hakikate varamaz.
Byklerinden birou, ruh makamna varnca, onu Arn
stnde bulmular. Ruhun maddelere benzememesini, Allah
Telnn varlna kartrmlar. Ruh makamnn bilgilerini,
marifetlerini, ince, gizli eyler zan edip, Allah Telnn Ar
stnde istivasn anladk demilerdir. Hlbuki onlarn
grdkleri nur, ruhun nurudur. Fakat o halin yanl olduu da
sonradan anlalr.
Eer Allah Tel doru yolu insana gstermezse kendini
bu makamdan kurtaramamaktadr.




ALLAH TEL RUH
Madde deildir ve benzeri
yoktur
Madde deildir.
Meknszdr Meknszdr
Allah Telnn lem ile
beraberlii Ne iindedir, ne
dndadr.
Ruhun bedene ball, ne
bitiiktir, nede ayrdr.
Allah Tel, bilinemez,
nasldr denilemez
Allah Tel, insann ruhunu
bilinemez, nasldr denilemez
olarak yaratmtr.
lemi varlkta durduran,
Allah Teldr.
Bedenin her zerresini diri tutan
ruhtur.
Allah Tel
anlalamayandr.
Ruh nasl olduu anlalmaz
olarak yaratlmtr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 66


Allah Telm ilminden, bize ilim ver.
lhi lim, satr ilmi olmayp, sadr (gs) ilmidir.
Nbvvet ve velyet yolu ile gelir. Bu ilmin taliplisi ok
olduu kadar, kavuan da azdr.
lim sayesinde insan kendini muhafaza ettii gibi
mkfatn da ok grr. Efendimiz sallallh aleyhi ve selem
buyurdu ki:
limin gnah bir gnahtr. Cahilinki iki gnahtr. lim,
gnaha dmesi ile azap olunur. Cahil ise hem gnaha
dt, hemde renemedii iin azap olunur. (Ramuz)

Her eyi bilip renmelidir.

Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme vahiy ve melek ile
gnderilen ilimler, byklere ilham ile bildirilmektedir. Bu iki
ilim arasndaki fark, yalnz, vahiy ve ilham arasndaki farktr.
Vahiy dorudur. lham ise, zan ile karktr. nk vahiy,
melek ile gelir. Melek ise masum yaratlmtr hata yapamaz.
lhamn yeri terbiye olmu olan kalp ise de, akl ve nefis
ile birlikte bulunduu iin, yanlabilir. Ancak ilham yolu ile
gelen bilgiler, kerametlerin en bydr.

Katndan anlay ver.
Nice ilim ehli vardr ki, ilim ona yk olur. Faydaszdr.
nk anlay yoktur. yle ilim sahipleri de vardr ki, az
ilimleri olmasna ramen fetnet sahibi olmalar yznden,
yksek derecelere erimitir.

Hal ehli oktur, makam ehli ok azdr.

Anlaya rnek olarak Hz. Ali radiyallh anhn bir sz
RABBN TERBYE .


67

ok manidardr.

nsanlar sondan korkar, ben ise balangtan korkarm


Rabbim, keskin kl gibi olan yardmn, boynumuza
tak.
Boyunda asl olan silah, grene korku, sahibine gven
verir. Allah Telnn yardm kulda, her eye kar, emanlk
olduu gibi, sahibine de Allah Tely hatrlatan niane olur.
Onu gaflete drmez. Yardmn boyunda asl olmas ise,
kulun en zayf blgesi olmasndandr. Hayat boyundan dalr.
rade boyundadr.
Onun iin Boyun bkt, iradesini teslim etti demek
manasna gelmektedir.

Allah Telm, Sana kar bizi kr edici kl.
Allah Tel kr ehline nimetlerini artrr. Nimet vermek
istedii kulada, bu hali vererek, onun daha fazla nimete gark
olmasn salar. kr halini kazanmakta ayr bir nimettir.
Allah Telya ibadet edebilmek iin, Ondan baka
eylere kul olmaktan kurtulmak, kalbini Ondan baka hibir
eye balamamak lazmdr. Bunun da belirtisi, Ondan gelen
nimetler ile skntlar birbirinden baka trl dnmemek
lazmdr. Her hal zere kr etmek gerekir.
Ancak Onun nimetine kavumak yani cennete girmek ve
azabndan kurtulmak iin yaplan ibadet, nefse tapnmaktr ki,
bu alma kendi kurtuluu ve rahatl iin almak olur.
Neticesi zntdr.
Her eyde Allah Telnn rzasn aramak gerekir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 68


Allah Telm, Seni zikreden ve hatrlayan kl.
Kulun Allah Tely zikir etmesi, Allah Telnn kulu
zikretmesidir.
Zikirden dmek Allah Teldan ayr kalmak demektir.
Sevdiini anan, bir zaman sonra sevgiliyi kendine celp eder.
Kullar ezelde Rabbi tarafndan anlmtr. Bugn ise biz,
bu anlmann ve verdii ak ile o gn yd ediyoruz.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin buyurduklar gibi;
nsan bir eyi severse daima onu yd eder
Allah Tely yle zikredin ki size deli desinler
Her ta ve aacn altnda zikret sana mri desinler
(Rmuz)
Kul Allah Telya yle zikir etmelidir ki; ocuun
annesine, kzsa bile yine sarlmas gibi olmaldr.

Allah Telm, Seni kaybetmenin korkusunu ver.
Korku; kavuulamayacak ayrlktr.
Kul, Allah Teldan ayr dmemek ve yakn olmak iin
gayret etmelidir
Ayrlk, kul tarafndan olursa dn vardr. Fakat Allah
Tel tarafndan olursa en byk tehlikedir. Duada geen
ayrlk Allah Telnn kuldan ayrlmasdr.
Allah Tel Mslman kulundan hibir zamanda
ayrlmamtr. Ancak, mecaz ilh ayrlklar vuslat sebebidir.
nsanda bu ayrlnn karln grecektir. nemli olan
ayrl sermaye klmaktr. Ayrl kul kendine kazanl
klmak iin, dn muhakkak olacak vuslat grmelidir.
Ayrlk ak dourur. Ak, olgunlamann gneidir. Ayrllk
akn alevlenmesine sebep olmaktadr.
1


1
Hazret-i mer radiyallh anh, Hz. Ebubekir radiyallh
RABBN TERBYE .


69

Dinle neyden kim hikayet etmede
Ayrlklardan ikyet etmede

Gnei grmemi meyve ham kalr. Yenecek hale gelse
bile tadnda aclk vardr. Ayrlk kemal mertebesine ulama
sebebidir. Hz. Mevlanann dosttan ayrl koca bir
mesnevinin yazlmasna sebep olduu gibi, derdini anlatrken
de binlerce insana hidayet vesilesi olmutur.

Allah Telm, Sana rabetimi artr.
Bu aslnda ftrattan gelen bir husustur. radesizce ynelme
olur ki, nasl olduunu insan bilemez. Ezelde Ona yar olanlar,
bugnde Onun itiyak ile yanar dururlar. Bylece kul itaat ile
Allah Telya yaklar. Amellerin artmas ile gnldeki paslar
silinir. Gnl temizlenince misafir haneye terif eder.
Allah Tel, Yeryzne ve ge smam. Fakat mmin
kulumun kalbine sarm buyurdu.
1


Allah Telm, Sana kar tevazulu kl.
Bu tevazu korku ile karktr. Baz tevazularda emniyet

anhn evine terif buyurmutu. Bir de bakt ki, evinin duvarnda yer
yer yank ve siyah lekeler var. Bunun sebebini sordu. Onun gizli
hllerini bilenler. yle sylediler: Bazen dert dolu gnllerinden bir
ah ekerlerdi. Atei evin tavannda yank ve siyah lekeler meydana
getirdi. Tam krk gn hi uyumadan ve geceleri az bir ey yiyerek,
gndzleri oru tutarak nefsini slaha alt.
1
Burada da; zat mertebesinin kendisi deil, sureti, rnei
smaktadr. Kendisinin smas dnlemez. Grlyor ki, kalbin
maddesiz, meknsz eylerden daha geni olmas, onlarn
kendilerinden deil, suretlerinden daha geni olmasdr. Meknszlar
karsnda, Ar ve Arta bulunan her ey, zerre kadar bile saylamaz.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 70

vardr. Kul ise tevazu ederken, acaba Rabbim benden incinir
mi diyerek korku zerine olmaldr. Bu korku gazap korkusu
deil, sevgideki korkudur.
Allah Telnn dini zere bulunanlar Onun
glgesindedirler. Onlar iin bir korkuda yoktur.

Allah Telm, her eyden Sana alayarak geldim.
Gafletten huzuruna, gnahlardan itaatna, varlktan
yokluuna, sevmediin her eyden sevdiine, alaya, alaya
kapna yz tuttum, demektir.
Alamak rahmeti celp eder. Alamak acizliin temsilidir.
Gururu yok eder. Gurur Allah Telnn sevmedii eylerden
olup terk edilmesi gerekli eylerdendir. Gururu terk edip,
kapya alayarak geleni kovmak bykln anna yakmaz.
Dnya, asl itibar ile alamak makamndadr. Ayrln
aclarn onda buluruz. nk madd lemin temsili olarak
gsterilmesi, ilh lemden dnyay ister istemez ayr
drmtr. Fakat garip olan taraf madd lem ilh leme
bulma sebebi olmas da srrn sakland ceviz kabuu gibidir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem ok alayn az
gln, Kuran okurken alamakl okuyun, dem
aleyhisselm yaratlrken zerine krk gn keder yamurlar
yad buyurmas ok manidardr.
Alamak zn titremesidir. Allah Telya yakn olmak
isteyen, Onu hznde aramaldr. ocuun kendine baktrmak
iin annedeki merhameti dar kmasn alayarak salar.
Dualar alay pnarlar ile beslenirse icabet mutlaka vacip
olmutur.

Ey Allah Telm, tvbemizi kabul buyur.
Allah Telm kabul olan tvbeyi bize nasip et. Tvbenin
kabul olunmas demek bir daha o gnah ileyecek g ve
RABBN TERBYE .


71

dnn Allah Tel tarafndan mani olunmasdr. nk
Allah Tel bir kulunu tvbe ettirirse onu korumas altna alm
demektir. Tvbe ynelmek olduundan, ynelen kiiyi en iyi
muhafaza eden ancak Allah Teldr.

Ey Allah Telm, gnahlarmz yka.
Allah Telm gnahlarmz suyun kiri, yok ettii gibi,
zerimizden ayr, demektir.
lhi feyizler bir adrvan gibidir. Suyun etrafnda
dolamak ile temizlenemeyecei iin tvbe denizine dalmak
gerekir. Susuzluk derdine denler kendilerine deni almak
iin, suya kimi azn kimide kovasn uzatr. Eer adrvana
rabet etmez ise akan sudanda istifade etmek mmkn deildir.
Ykanmak ferahlk verdii iin, tvbenin kabul olunduu,
kul tarafndan bilinmesi, ferahlama sebebidir. Tvbe etmekten
ok, kabul edildiini bilmek, kula nee kaynadr.
Hatalarn arkasndan gelen tvbe ve istifar, yalnz o
zulmet ve bulankl deil, onlar gibi daha nice eksik ynleri
temizler ve nice ykselilere sebep olur.

Ey Allah Telm, szlerimizde bizi, sabit kl.
Allah Tel ve kullar arasnda itibar ve sevginin art,
kulun szlerinde doru olmasdr. Yalan, noksanlk ve ayrlk
getirir. Verilen szde durmak iin, ile dn ayn olmas
gerekir. Eer biri dierinden eksik veya fazla olmas yalanclk
ile edeerdedir. Mslmann byk gnahlardan ancak yalan
ile birlikte olmayaca Efendimiz sallallh aleyhi ve selem
tarafndan beyan edilmitir. Yalan olmayan hal eksikleri ile de
Allah Tel tarafndan kabul edilir. nk beer hata ilemeye
uygun yaratlmtr. Fakat nice kullar vardr ki, gnaha dnmek
istemilerse de, Allah Tel onlar yalnz brakp perian
etmemitir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 72

ah- Nakibent (ks) Efendimiz bize biri teslim
olduunda onu temizlemeden Allah Telya teslim
etmeyeceimize sz verdik buyurdular. Bir kulun byle bir
iddias olursa, gerek teslimiyete kavuan, Allah Tel
tarafndan sevilmeye layk olur.

Ey Allah Telm, gsmzden karanl kar.
Gsmzden karal, kt ahlak, dnceyi, duygular
ve sevmediin eyleri klcn knndan syrlmas gibi ayr,
demektir.
Kulun yapsnda ki, erre meyil Allah Teln yardm
olmadan, bir ekilde tedavi olamaz.
Hz. mer radiyallh anh buyurdu ki; nsan on eyden
yaratlmtr. Dokuzu hayr, biri erdir. Kendi haline
braklrsa hayrlar errine tabi olur.
Keif ehlinin mahedesine gre gsn karal vardr.
Tedavisi de zikir ve Allah Telnn yardmdr. Allah
Telnn yardm Kuran ve Onun dostlar ile olur. O dostlar
ki, bir nazar ve sohbetleri ile senelerce sineyi kaplam karal
bir anda siler atar. Kul bu yardm grmedende bu hali de
geemez.

Akll kiinin sohbetini dinlemek nafile ibadetten daha
faydaldr.
Cahillerle dostluk akl mezara sokmaktr.


Ey Allah Telm, hile, desise, kalp karal, gazap,
mihnet vb. duygular yardmnla gitsin.
Allah Telnn ltuf ve inayetiyle kalp hastalklar tedavi
olur. Nefsi arzular ve istekler dolaysyla kuts ve manevi lem
ile kalp arasna giren perdelerdir. Bu perde ile kalp karanlklar
RABBN TERBYE .


73

iinde kalr ve ilahi nurlardan istifade edemez.
Kalplerinde hastalk vardr (Bakara,9)
Kalbin hasta olmas demek, Allah Teldan baka eylere
tutulmu olmak demektir. nsann bedenine bir hastalk gelince
ve uzvunda bozukluk olunca, o hastal gidermek ve o
bozukluu dzeltmek iin, o kadar urar da, kalp hastal
kendisini sonsuz ve tkenmez azaplara srkledii halde, bu
korkun hastalktan kurtulma hi dnmemekte ve onu
gidermek iin hi kprdamamaktadr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem;

uras muhakkak ki, bazen kalbime gaflet ker. Ancak
ben Allah Telya gnde yz sefer istifar ederim. (Mslim)
buyurmakla, kalp ismi verilen yrek zerine bir bulankln
geldiine iaret etmektedir. nk hakiki kalpte keder ve
bulanklk olmaz. Zira o, bulanklktan tamamen kurtulmutur.
Baka bir hadis-i erifte kalbin deitiinden
bahsedilmitir.
Hz. Enes radiyallh anh anlatyor:
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem u duay ok
yapard. Ey kalpleri eviren Allah m! Kalbimi dinin zerine
sbit kl!
Ben bir gn kendisine:
Ey Allah Telnn Resul! Biz sana ve senin
getirdiklerine inand k. Sen bizim hakkmzda korkuyor
musun? dedim. Bana yle cevap verdi:
Evet! Kalpler, Rahmn' n iki parma arasndadr. Onlar
istedii gibi evirir. (Tirmiz)
nsan eitli eylere bal kaldka kalbi temizlenemez. Pis
kaldka saadetten mahrumdur, uzaktr. Kalbin Allah Teldan
baka eyleri sevmesi onu karartr, paslandrr. Bu pas
temizlemek lazmdr. Temizleyicilerin en iyisi Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellemin snnetine uymaktr. Efendimizin
yoluna uymak, nefsin adetlerini ve kalbi karartan isteklerini
yok eder.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 74


leri kt olann gnlde ktdr.
Gnln arplmas bedenin arplmasndan iddetlidir.

Bedenin hastal, eriat ahkmnn yerine getirilmesini
gletirdii gibi, kalp hastal da, slamiyete uyma
gletirmektedir. Kuran- Kerimde;
Mslman olmalarn istemeliin, kafirlere ok g
gelmektedir (ura,13)
Namaz klmak, ibadet etmek, yalnz mminlere g
gelmez (Bakara,45)
Grnen uzuvlarn kuvvetten dmesi, ibadeti gletirdii
gibi, kalpte imann zayflamas da gletirmektedir. Yoksa
slamiyetin her emrinde kolaylk vardr.
Allah Tel, size kolaylk yapmak istiyor, glk
karmak istemiyor (Bakara, 185) ve
Allah Tel, emirlerinin hafif olmasn diledi. nk
insanlar zayf yaratld. (Nisa,27)
Ayet-i kerimelerde bildirilen hastalklar tedavi
edilmedike, hakiki iman ele gemez.
Akl yolu ile kalpte oluan iman, imann suretidir. nk
nefis, imann tersini istemekte, kfrnde inat ve srar
etmektedir. Byle iman, safra hastasnn, ekerin tatl olduuna
iman etmesi gibidir. Her ne kadar inandm dese de, vicdan,
ekeri ac bilmektedir. Safras dzeldikten sonra, ekerin tatl
olduuna hakiki iman meydana gelir. Hakki iman, nefsin
tezkiyesinden ve kalbin yatmasndan sonra kalpte olur.
Nefis terbiye olmadan, kalp dzelmez. Kalbin sahibine
varlamaz. nk karanlk ile nurun bir arada olmas gibi
nefisle ruh birlemitir. Kalbin sahibine kavumak ve ruhun
nefisten kurtulup aranlana dnmesi iin, nefsin ruhtan
ayrlarak kulluk makamna inmesi gerekir. Ruhun nefisten
kurtulmas ise uzun bir terbiye ile meydana gelmektedir.
Kalbi korumak ve byklerimizin gsterdii ekilde
temizlenmesine almak gerekmektedir. Aranlana kavumak
iin ahsi bilgilerden kurtulmak gereklidir. nk hibir eye
RABBN TERBYE .


75

benzemeyen Allah Telya yaklatka lemin, yaratandan o
kadar uzakta olduu anlalr. Ayrca ok doru bildii
bilgilerin eksiklerle dolu olduu ve Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellemin bildirdii basit grnen bilginin dahi gerek
olduu hakikatine erer.

Ey Allah Telm, ani gelen lmden, Sana snrm.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz bu duay ok tekrar ederlerdi.
Ani lm, sebebiyle ahiret hapishanesine dmekten
snrm demektir. Ani len kiilerin genellikle hazrlksz
olmalar, yani tvbeye frsat bulamamalardr. Bu nedenle
sonular genellikle ar olan lmdr.
nsanlar lmn gerekleecei hususu zerine oluan
bilgilerini daima sakl tutmaya alrlar. lm arzu etmezler.
Bir baka adan dnlrse; ani lm, yaam gaflet
zere olanda tecelli eder, demektir. Gaflet etmeyen her zaman
lm dnd iin, ani lm onda aykr bir hal
oluturmad gibi, belki de beeri ac ynnden kolay gelen
lmdr. nk uzun sren hastalklar neticesinde insanlarn
ou da isyan etmektedir.

Allah Telm, bir ey brakmadan silip spren
atein yakmasndan, Sana snrm.
nsann akln alan ateten, vcudu yakan ateten,
cehennemden Allah Telya snmak gerekir. Ateli hastalk
geiren insanda akl zayilii ve noksanl olduu gibi, yangn
gibi felaketlerde senelerin birikimini yok eder. Ate ahirette ise
insan mahvedecek elem olarak gelir. eytann asl ateten
olduu iin ona arkadalk edenler hep helak olmulardr.
nsanda ise Allah Tel drt unsuru (ate-toprak-su-hava)
mutedil koyarak onu tehlikeden muhafaza etmitir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 76


Allah Telm, gsterdiin yoldan kmaktan, Sana
snrm.
Arlk ve azgnlk istenilen bir ey olmayp, itidal zere
olmak gereklidir. stikamet zere olan, mahzun olmaz.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem her zaman orta yolu ve
kolay olan tercih etmitir. frat ve tefrit helak olma
sebeplerindendir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
mmetimden, hak zere olan, doru yolda yryen, her
zaman bulunacaktr. Bunlara kar duranlar, bunlara zarar
yapamaz. Bunlar, Allah Telnn takdir ettii saate kadar,
ilerini yapacaktr

Allah Telm, zikrinden, ibadetinden gaflet etmekten,
Sana snrm.
Allah Telm, bizi senin itaatine yakn eyle, uzaklk ve
gaflet verme demektir. badetten gaflet demek yalnz
yapmamak deil, ibadet annda huzuru ilhiye kamamaktr.
Bykler insanlar gnahlarna tvbe eder, bizler ise
ibadetlerimize tvbe ederiz demilerdir. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin tvbe etmesi de bu yndendir. Yani gnah
ilemekten dolay olmayp, kul sfatnn verdii eksikliin
tecellisini anbean daha fazla idrak ve terakkinin fazlalndan
dolay olmutur.
Cneyd-i Badad (ks) buyurdu ki;
Mslmanlarn iledii sular dnnce, onlarn
gafletten daha byk sular olmadn grm oluyorum.

Allah Telm, Seni unutturacak oktan snrm.
RABBN TERBYE .


77

Allah Telm, kulluuma mani olacak ok maldan,
yksek makamdan, i okluundan vb. den snrm, demektir.
Baka bir manada; toplayclktan, menfaati iin yetkileri
elde tutmaktan snmak, demektir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Hafif-l haz (az mal) olanlara ne mutlu
demolu iki eyden holanamaz. Mal azl ve lm.
Mal azl ise hesabn azlna iarettir
ah- Nakibent (ks) Efendimiz Allah Telm
sevdiklerime zekt verecek kadar ok mal, zekt alacak kadar
fakirlik verme diye dua ederlerdi. Onun iin yolundan
gidenlerde fazla bir zenginlik olmam ve olmayacaktr.

Allah Telm, kalp darlndan, meakkatten, Sana
snrm.
Kullar zerine verilecek en byk iptila, gnl darl ve
strestir. Bu hal genii dar yapar. Zevkleri kknden kazyan en
byk hastalktr. Allah Tel bir kuluna dnyada azap vermek
isterse ondan huzuru kaldrr. Bu ise onu cehenneme srkler.
Mesela eler arasndaki huzursuzluk eytandan, sevgi ise Allah
Teldandr. Yaayta olan her gzellik Allah Teldandr.

Allah Telm, sonu gelmeyen ilerden, Sana
snrm.
Bu trl iler, insan helak ettii gibi yaama zevkini
krarak, maneviyatn kreltir. Baarszlk ve neticesi olmayan
iler karamsarla ve dzenin bozulmasna sebep olur.
Sonu gelmeyen ilerin kayna ise hrstr.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:

demolu ihtiyarladka onda iki ey genleir: Mala
kar hrs ve hayata kar hrs. (Buhar)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 78

Bir srye salnan iki a kurdun srye verdii zarar,
kiinin mal ve eref hrsyla dinine verdii zarardan daha fazla
deildir. (Tirmiz)

Allah Telm, bizle gnahlarmz arasna, perde
olarak, Senin korkunu nasip et.
Korku, nefsin azgnl teskin eder.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Allah Tel demoluna korktuunu musallat eder. Allah
Teldan bakasndan korkmazsa kimseyi musallat etmez
(Ramuz)
1

mit ve korku mslmann amellerinde temel
dayanaklardr. Eer biri eksik olursa amellerde noksanlk
meydana getirir.

Allah Telm, kendisini mbarek kldn cennetine,
girdirecek ameller iine bizi dhil et.

1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Yedi kimseyi Allah Tel kendi glgesinden baka glge
olmayan kyamet gnnde kendi glgesi altnda barndracaktr:
1-Adil imam,
2-Rabbine taat ve ibadet iinde olan gen,
3-Gnl mescitlere ynelmi olan kimse,
4-Allah Tel yolunda seviip bulumalar da, ayrlmalar da
buna bal olan iki kimseden her biri,
5-Zengin ve gzel bir kadnn istei olduu halde Ben Allah
Teldan korkarm diyerek haram irtikap etmeyen erkek,
6-nfak ettiinden solundaki haberdar olmayacak kadar gizli
olarak sadaka veren adam,
7-Tenhada lisanen yahut kalben Allah Tely zikredip de gz
dolup taan kii.
Saylan yedi snfn temelinde Allah Telnn korkusu ve sevgisi
vardr.
RABBN TERBYE .


79

Kul bu hali Allah Telnn yardm ile bulur. yilik Allah
Teldandr. Kutsiyet bulmak iin kymetli bir eye sahip
olmak veya ona yakn olmak gerekir. Deersiz olan kul Allah
Telya yaknlkla kymet bulur. Allah Telya varmak iin
Onun sevdii Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellemi
can gnlden sevmek gerekir. Eer O bu insanla
gnderilmemi olsayd, dnya yaratlmaya layk olmayaca
gibi, ahirete sermaye sebebi olmazd.

Allah Telm, dnya ve ahiret ileri zerimize
gelince, kolay ve hafif gelmesi iin yakn ver.
Allah Tel, kulunun kendine yaknln artrarak, kazaya
rzay, her eyin kendinden olduunu hissettirerek, tasarrufun
kendinde olduunu reterek yaknini artrr. Kul artk ne
gelirse Allah Teldan der, telaa dmez.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem onun iinAllah
Telm yakinimi artr derdi.
Yakin-i Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemsiz bulmak
mmkn deildir. Yalnz ilim ile Allah Tely bulmak
isteyenler sonunda saptmlardr.

Allah Telm, bizi insanlarn hayrllar ile haret.
Allah Telm, beni ve mminleri, insanlarn hayrls Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz,
nebiler, evliyalar, byklerimiz ve din ve yol kardelerimizle
har eylediin gibi, dnyada da iyilere yaknlk ver.
Dnyadaki yaknlk ezeldeki ve ahiretteki yaknln
yansmasdr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Bir mecliste yz kii, bunlarn iinde doksan dokuz mmin
ve bir mnafk olsa, ieri bir mnafk girdiinde ancak o
meclisteki mnafn yanna oturur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 80

Yine bir mecliste yz kii, bunlarn iinde doksan dokuz
mnafk ve bir mmin olsa, ieri bir mmin girdiinde ancak o
meclisteki mminin yanna oturur. Bunu da bilerek yapmaz

Hayrl nsanlar

te onlar Allah'n taraftarlardr. Muhakkak ki baarya
ulaacak olanlar, Allah'n taraftarlardr. (Mcadele,22)
Bir eye yaknlk baka bir eye uzaklktr. yle ise Allah
Telya yakn olan, insanlarn uzanda ve ilerinde garip ve
hayrls olur.
nsanlar arlar gibi olduundan arbeyinin etrafnda
toplanmadka kovan ve ifal bal yapamazlar. Arbeyi hayrl
insanlardr.
Birok gzel insann kemlt sakl kalmtr. Bu gibi
eylerin olmasnda ince hikmetler, derin srlar vardr. Onlardan
biri imtihan yeri olan bu dnyada hakla batln karm
olmasdr. Bu durumlar aslnda onlarn ve insanlarn
ykselilerine sebep olmaktadr. Eer tamamen ak olsalard,
ilerleme yollar kesilirdi. Hayrl insanlarn deeri derdi.
Yaratl gerei insan kefedemedii eye daha ok rabet ve
gayret eder.
Onlar tanmak ok zordur. Onlar, Allah Tel veya
kendilerini fark ettirmek istenilirse fark edilebilir. Onlarn d
grnne bakanda, byk hata yapar. yle ki, i yzleri
rahmet, d grnleri zahmet
1
gibi grnebilir. Dta sradan

1
Abdulkadir Geyln (ks) den ulaan szde bu hakikat aka
anlatlmtr.
Allah Telnn hayrl kullar, dier insanlara nispetle sar ve
krdrler; kalpleri Allah Telya yaknlk peyd edince bakasnn
szn duymaz ve grmez olurlar. Yaknlk onlar mest-u hayran
eder, ilh heybet onlar kendilerinden geirir. Muhabbet onlar
mahbuplarnn yani Allah Telnn huzuruna balar. Artk onlar
Cell sfatyla Cemal sfatnn tecellileri arasnda bir mevkidedirler,
ne saa, ne de sola meyletmezler. Ayrca Onlarn tesi olmayan bir
RABBN TERBYE .


81

insan, ite meleklerin seilmilerindendirler. Grnte
yeryznde, aslnda gklerin stndedirler. Onlarla oturan,
sohbet eden kfir ve fask olmaktan kurtulua erer. Onlarla
dostluk kuran saadete ermitir. Onlar Allah Telnn
cemaatidir.
Onlar insanlarn gznden saklayan perde ve rtler
vardr. Btn insanlar neye muhta ise, onlarda o eylere
muhtatr.
Binaenaleyh hayrl insanlar, insanlarn arasnda bulunur.
Grnte herkes gibidir, fakat ruhu hibir eye bal deildir.
yle ki Allah Tely unutmu, mahlklarn sevgisine
tutulmu, dnyay seviyor, istiyor sanlrlar. Hlbuki ilerinde
hi dnya sevgisi, arzusu yoktur.
Onlarn ticaretleri, al verileri, Allah Tely
hatrlamalarna hi mani olmaz (Nur,37) ayet-i kerimesi
onlar iindir. Dnyaya bal grnrler. Fakat hi ballklar
yoktur.
1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;

ynleri de vardr. nsanlar, cinler, melekler ve dier yaratklar onlara
hizmet eder. lim ve hikmet onlarn susuzluunu giderir. Onlar Allah
Telnn fazl- kereminden yerler, dostluk erbetinden ierler.
Halkn sz onlar megul etmez.
Onlar bir vadide, halk da ayr bir vadidedir.
Halka, Allah Telnn emrettiini emrederler rasllere
vekleten, halk Allah Telnn men ettii eylerden men ederler.
Hakikat de nebilerin vrisleri bunlardr.
Allah Telnn hayrl kullar, Onun huzurunda edep
makamndadrlar. Hakktan ak bir izin olmadka hareket etmezler,
bir adm bile atmazlar. Kalplerine ak bir msaade ilham vaki
olmadka mubah eylerden yemezler, giymezler, nikh yapmazlar ve
hibir sebepte tasarrufta bulunmazlar. Onlar Hakk ile beraberdirler;
kalpleri ve gzleri evirip eviren yegne mutasarrf ile kaimdirler.
Rabblerine u dnyada kalpleriyle, ahirette cisimleriyle
kavumadka hibir kararlar olmaz. Yani Allah Telya
kavumadklar mddete gnl rahatlna eriemezler.
1
Nefsin sfatlar, meleklerde olmad iin, onlar
ilerleyemezler. Buna kt demek, ktlemeye benzeyen bir vtr.
Sradan insanlar, hayrl insanlarn sfatlarn, kendi insanlk sfatlar
KUTS DUA AIKLAMASI LE 82

Be erin raz olduu gibi raz olur, beerin kzd gibi
kzarm yleyse mminlerden hangisine hak etmedii halde
lanet edersem, kzarsam bunu onun hakknda gnahlarndan
temizlik vesilesi, sevabnda bir art ve cret kl (Mslim)
Hayrl insanlarn mahlklara olan ilgi ve sevgisi, kendi
elinde deildir. Fakat Allah Tel bu ilgiyi istemektedir.
Bakalarnn ilgisi, sevgisi ise, nefislerindendir. Allah Tel bu
ilgilerinden raz deildir. Onlarn insanlardan yz evirmesine
imkn olmad gibi halk ile olmas da vazifesidir. Ancak,
vazifesi biterse, o zaman onu, bu geici dnyadan, ebedi,
sonsuz leme g eder ve hakiki makamna kavuur. Onlar
Halk arasnda, Hak ile olmaktr prensibini rehber
edinmilerdir.
Allah Tel, onlar yle saklamtr ki, onlarn kendileri
bile kendilerindeki kemlattan haberleri yoktur. Dier
insanlarn nasl onlarn i kemalatndan haberleri olsun.
Onlarn ilerinin nasl olduu bilinmedii gibi ve
mertebelerinin trne olan balar da bilinmez, anlatlamaz.
Hatta alacak eydir ki, onlarda insanlk sfatlar o kadar
ok grnr ki, dier insanlarda bu kadar grnmezler. Bunun
sebebi, zulmet ve karanlk ve bulanklk ak ve temiz yerde
olunca, az da olsa, ok grnr. Kirli ve ak olmayan yerde
byle deildir. ok da olsa, orada, o kadar belli olmaz ve gze
batmaz. nk insanlk sfatlarnn karanl terbiye
edilmeyenin btn varlna sinmekte, kalbine ve ruhuna
ilemektedir. Fakat onlarda bu karanl sadece beden ve
nefiste bulunmaktadr. Nebilerin dahi bedenlerinde bu sfatlar
vardr.
1
Fakat bu sfatlar terbiye edilmemi insanlarda
noksanla ve ziyana sebep olurken, nebilerde ve byklerde
kemale sebep olmaktadr.

gibi bilirler ve bunun iin mahrum ve ziyanda kalrlar.
1

-
Onlar ayn ekilde, yemekte, imekte, oluk ocuu ile
grmekte, onlara yaknlk ve alaka gstermekte, dier insanlarla
ayndr. Allah Tel, nebiler hakknda buyuruyor ki,
Biz nebileri yemek yemez birer ceset olarak yaratmadk.
Dnyada ebediyen kalc da deillerdir (Enbiya suresi,8)
RABBN TERBYE .


83

Onlarn bu hali insanlarn ktlklerini giderir, kalplerini
ve nefislerini temizler. Eer onlarn nefsan ynleri olmasayd,
insanlarn mnasebet kurmasnda hi bir yol olmaz, istifade
balants kesilirdi. nk nefsan sfatlar onlarn kalbini
bulandracak kadar olmaz.

Alelde otlar iki ayda yetiir. Gl iin bir sene gerekir.

Kemale kavumak isteyen hayrl insanlar taklitle kavuur.
Onlar candan severek yaayan insan, onlar gibi olur. Onlarn
elbisesine brnr ve onlarn yolunu semi olur.
1


1
Hayrl insanlarn gzelliklerini anlatan bir icazetname rnei;
Bismillahirrahmnirrahm
Allah Telya Hamd olsun, bu icazetnameyi beeriyeti terbiye
iin bu aciz dem almtr. Hidayet seccadesine oturmutur. Beerin
ulamas gerekli olan hedefe varmak iin kurtulu yoluna intisap edip
ve cennete kavumak dnya ve dini fark edip ayrmak zikrin aslna
ulamak nbvvet artlarna uymak iin kabul etmitir.
Birlii Yce olan Mevla y tesbih ederim ki;
Allah Tel Onu (icazet sahibini) bakalarnn nefislerinin
bilmediine ulatrm, Onu gururdan ve nefsan duygulardan
temizlemi, maneviyat elbisesini giydirmi, kendi nuruyla
nurlandrm, Ona Kutsi elbiseler giydirmi ve nimetlerini vermi,
ulvi himmetlerini yksek tutmu ve Onu afv ederek bu icazetname
sahibini dostlar derecesine karmtr.
Hamd ederim ki, Hamd etmek, Hakk tarafndan istenen
eylerdendir. Onun verdii nimetlere kr ederiz.
Ondan baka ilah, birliine ortak yoktur.
Gzlerin dar frlayaca gnde, hata ehlinin, cahillerin,
ar gidenlerin ve snr aanlar Onu bulacaklardr.
Kim ki; cahil birini yol gsterici kabul ederse bilsin ki, o
ilimsiz kiinin davetine icabet Cahiliye Davetine icabet etmek
gibidir
Ben ahadet ederim ki, Seyidimiz, Efendimiz, Sahibimiz
Muhammed sallallh aleyhi ve selem Allah Telnn kulu, elisi,
risaletle gelen, Hanif dini zere olan ve mmetine vefatna kadar
KUTS DUA AIKLAMASI LE 84

Onlarn hatas kendi dorusundan iyidir. Onlarn hatas gibi
grnen eylerde dahi onun iin terbiyeye sebep olacak
nimetler vardr. nk nimetler hayrl insanlar vastasyla
insanlara gelir. Onun iin Hz. Ebubekir radiyallh anh,
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin bir yanlmas olma
tercih edip yle buyurmutur.
Ah, ne olayd, Efendimiz Muhammed sallallh aleyhi ve
selleminin bir yanlmas olaydm
1

Allah Telnn rzas, hayrl insanlarn rza perdesinin
arkasna konmutur. nsanlarn en byk hatas, onlar
incitmektir. Bundan baka her hatann dzeltilmesi
mmkndr. Fakat bu incitmeyi dzeltmek zordur.

lemde kendini avlayan ancak ahmak insandr.
nsanlara hizmet ibadettir.

nasihat edene, line ashabna salt ve selam ederim. Bize Rabban
bilgileri retti. Kurtulu ve dinin yollarn aklad.
Bize icazet verenler Snnet-i Muhammediyeye yapmlar ve bu
yola bal yaamlardr. Muhammed Terbiye yoluna girenlere salt
ve selam olsun.
Ey benim Kardelerim; Allah Telnn raz olduu sfat
onlardadr. Daima onlar hznl. ehvan duygulara dmekten
korkarak, yzlerini Ona evirip dua ederek, kalplerinde Allah
Tel sevgisi ile zikrin tilaveti ile meguldrler. Kalplerinde Onun
nuru, nefesleri misk kokusu, meleklerin zevklerine muttali olmu sanki
sarholar ve sorulduklarnda mecnun gibi derler. Onlara bakar aar
kalrsn. Onlara dalarn, yerlerin ve gklerin anahtarlar teslim
edilmi. Onlar eytann azdrmasndan korunmu ve meleklerin,
ruhanilerin dost edindii kiilerdir.
Vesselm ala men it-tebel-Hd
[Hdim-ul Fukara Seyyid Abdullah Haim el Mekki Sivas (ks) ye
verilen icazet]
1
Nkte
Hayrl insann kendi derecesini bilmesi gerekmedii gibi,
kendisindeki etki durumu ve srlarn bilmesi de art deildir.
Etrafndaki insanlarn ise bilmesi de art deildir. Onlarn durumlar
fark edilse bile fark edilmeyen durumlar olduu bilinmelidir.
RABBN TERBYE .


85


Hizmet grmek isteyen hayrl insanlara hizmet etmelidir.

Hizmet edene hizmet edilir.

Bir gn gelir bu hayat- lem hayl olur.
Dehrin nesi varsa cmle py mal olur
Her demi zevk ile geen eyymn
kbet encm firkat mell olur
Sermyeni sadet bilip saadete er,
kbli idbre dnp izmihll olur
Bir Kmilin etein tutup da murda yet,
Kmilin etein tutan ehli kemal olur.
Devlet o ki olmaya zevl na,
Devlet sanma an ki anda zevl olur.
Pirin kapsnda hk et HULUS yzn
Tahkik n bil ki makbul-i Zl-Cell olur.
1

Seyyid Osman Hulusi Ate Darendev (ks)

Onlara balanmak Raslllah sallallh aleyhi ve selleme
balanmak ve dolaysyla Allah Telya kavumak demektir.
2


1
Bir gn gelir bu hayat- lem hayl olur.
Zamann nesi varsa cmle ayaklar altna mal olur
Her an zevk ile geen gnlerin
kbet sonucu ayrlk znt olur
Sermyeni sadet bilip saadete er,
Saltanat yklr dnp mahvolur
Bir Kmilin etein tutup da murda kavu,
Kmilin etein tutan ehli kemal olur.
Devlet o ki olmaya yokluk ona,
Devlet, sanma an ki anda yokluk olur.
Byklerin kapsnda toprak et HULUS yzn
Muhakkak onu bil ki makbul-i Zl-Cell olur.
2
Onlardan istifade edebilmenin yolu sevmektir. Sevgiyi o
kadar ileriye vardrlmaldr ki, iteki sevgi dar szmaldr.
Mesela; veys el Karn (k.s) Hazretlerinin Uhut savanda
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin dii krldnda duyunca
KUTS DUA AIKLAMASI LE 86


Allah Telm, bizi kulaklarmzla ve gzlerimizle
nimetlendir.
Allah Telm gzlerimiz ve kulaklarmza shhat ve
afiyet ver ki, bunlar sayesinde Sana kavuma yollarn bulalm.
Allah Telm duyular ve grler ihsan eyle ki, ibret
alalmda, yaratl srrna erelim.
Marifetin pnarlar duyulardan insana ihsan olunur. Gzler
ve kulaklar, akln ve kalbin da alan kaplardr. Akln
kemalat ve kalbin selameti bu duyulara muhtatr.

Allah Telm, bize kuvvet ver.
Allah Tel kuvveti ile zayf insan leme tasarruf sahibi
klar.
Allah Tel kuvveti ihsan ettii gibi, melekleri de insana
kuvvet iin hizmeti klmtr.
nsanda kuvvetler dengesi vardr. Dengeyi Allah Telnn

hangisi olduunu bilemeyince btn dilerini sevgilisi uruna
sktrmtr. Bu diler Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme
takdim edilmitir. Bu halden memnun olan Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem sahabe-i Kirama takdim etmitir. veysi yolunda
terbiye olanlar intisap edince ilk ileri dilerini sktrmek olmutur.
veysilikteki Usul
Raslllah sallallh aleyhi ve selleme veysi (bizatihi
grmeden faydalanmak) olarak terbiye olmak isteyen kii, yats
namazndan sonra Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin mubrek
ellerini kendi ellerinde imi gibi tutup, yle demelidir:
Ey Allah Telnn Rasul, Sana bat ettim. Ehed enl ilhe
ilallallah ve Ehed enne Muhammeden abdhu ve Resulhu,
Bildirdiin btn esaslara iman ve kabul ettim
Eer byklerden birine veysi olmak isteniyorsa, yalnz olarak
oturup, iki rekt namaz klnr. Sevabn onun ruhuna gndermeli ve
ruhuna dnerek oturmal ve biat etmelidir.
RABBN TERBYE .


87

emirleri belirlerse taat, nefsin istekleri belirlerse gnah olan
fiiller meydana getirir.. nk errin yaratlmasndaki gcde
ihsan eden Allah Teldr. Fakat Allah Tel erri hibir
zaman murat etmez.
Kuts Duada Ondan istenen kuvvet kulluu yapabilmek
iindir. Azalarda maddi kuvvette olmazsa sakatlk meydana
getirdii gibi, manevi kuvvette olmaynca isyan meydana gelir.
Buna gre istenilen kuvvetin sonucunu kulun iyi ynde tercih
etmesi gerekir.

Allah Telm, bize bu kuvvet ile canllk ver.
Allah Telnn kuluna ihsan edecei yaam sevinci
ehvan olmayp, taat zere yaamak olur. Buna hayat buldu,
derler. Bu kiiler iin lm yoktur.
Hayat kandan deil candan gelir. Can ise Hakktandr.

Allah Telm, bizden bu hali alma.
Bu hal bizden bize miras kalsn, ayrlmasn. Neslimize, bir
nceki zamanmzdan sonraki zamana, dnp dursun. Bizden
bize, sevdiklerine kalsn. Maddiyat miras kald gibi
maneviyatta miras kalr. Bir iyinin iyilii yllarca srer. Kt
olmak nesli bozmak demektir. Allah Tel, halimizi
gzelletirse, lene kadar zikirden uzak kalamayz.
Hac Hasan Darendeviye (ks) soruldu,
Filann kz ile evleneceim Oda buyurdu ki;
O kiinin yedi gbek tesinde zina vardr.
1


1
Nebilerin geldii nesillerde Allah Telya isyan eden gelmitir.
Fakat gayr meru evlat ve zina zuhur etmemitir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Allah Tel mahlkat yaratt, beni en stnlerinden, en iyi
neslinden kld. Sonra kabileler arasnda bir seme yapt, Beni en iyi
kabileden kld. Sonra batnlar arasnda seme yapt, Beni en iyi
KUTS DUA AIKLAMASI LE 88

Kimse kimsenin gnahn ekmez. Fakat etkisinden de
hali deildir.
Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin duasna
kavumu kiilerin nesilleri dahi o bereketi bulmulardr.

Allah Telm, intikammz zalimler zerine kl.
Bizdeki alma duygumuzu layk olanlarda tecelli ettir,
mazlumlara kar tecelli ettirme; demektir.
Mahlkata mahlk gz ile bakan onlara gazap eder.
Mahlkata Hakk gz ile bakan onlara merhamet eder.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz Ubdiyeti tamme ve
efkati amme yoludur, yolumuz
1
buyururlard.
Raslllah sallallh aleyhi ve selem mmetinin
ahlakndan bahsederken buyurdular ki;
Mmin yumuaktr, O kadar ki, yumuaklndan dolay
kendisini ahmak zannedersin (Rmuz)

Allah Telm, dmanlarmza kar bize yardm et.
nsanlar, dman kelimesi ile dlarndaki olan eyleri
hatrlarna getirir. Yani dman evin iinde durur iken onu
sokakta ararlar. Aslnda nefsin dmanl terbiye olana kadar
eytann etkisinden daha fazladr. Allah Tel ise, kulun
istemesine gre yardm gnderir ve kurtarr. Eer bizlere
yardm etmez ise dmanlarmz bizi yoldan karrlar.
eytan aciz kalnca insan azdrmak iin insandan ve
nefsinden yardm ister. dem aleyhisselm bile Havva
validemiz ve nefsin ebedilik arzusu ile kandrd.
Bunu Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurduu u

batndan kld. u halde Ben zat ve ahs bakmndan da, soy
bakmndan da en iyilerdenim.(Tirmiz)
1
badette kemal zere olup, mahlkata efkat etmek
RABBN TERBYE .


89

hadis ok gzel aklamaktadr.
Bir adam yetmi eytandan kurtulmadka, sadakadan bir
eyi elinden karamaz. (Ramuz)

Nefsin ve eytann errinden Allah Telya snmak
gerekmektedir.

Allah Telm, hatalarmz af ve mafiret kl.
Kulun zerinde zuhur eden her halde kesin bir noksanlk
vardr. Bunu Allah Telmz af buyurmasa, sevap defterine bir
nokta dahi yazlmaz. Onun iin Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz devaml bulunduu halin
istifarna devam ederdi.
Aslnda kendisinin hata ilemeyecei bir istikamet zere
olaca Allah Telmz tarafndan buyrulmutur.
Bylece Allah senin gemi ve gelecek gnahn balar.
Sana olan nimetini tamamlar ve seni doru yola iletir.
(Fetih,2)
nsan iin nemli olan hatay ilememek deil, hatann
Allah Tel tarafndan af edilmesidir. nk yaratl gerei
beerin zne noksanlk unsur olarak ilave edilmitir.
Allah sizin tvbenizi kabul etmek ister; (Nisa,27)
Allah Tel sizden hafifletmek ister. nsan zayf olarak
yaratlmtr. (Nisa,28)
Duamz Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin u duas
olmaldr.

Ya Rabbi nce ilediim ve sonra ilerim sandm, gizli
yaptm ve aikre ilediim btn gnahlarm bala.
Senden baka ibadete layk ilah yoktur.

Allah Telm Sen gzel olduun gibi, sevgilin Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimizde
gzeldir. Onun mmeti olan bizleri bala.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 90


Allah Telm, musibetlerimizi kaldr.

Kaza ve Kader
Ehl-i snnet limleri, kadere inanm, kaderin hayrls,
erlisi, iyisi, kts, tatls, acs, hep Allah Teldandr
demitir. nk Kader, var etmek, yaratmak demektir. Her
eyi yapan, yaratanda, ancak Allah Teldr.
Kaza demek, bir insann bir ii kendi beenmesi ile yapp
yapmayacan, Allah Telnn, nceden bilmesi demektir. Bu
nedenle kazaya inanmak iradenin, beenmenin yok olmasna
sebep olsayd, Allah Tel da, yaratmaa mecbur veya men
edilmi olurdu.
Allah Telnn yarataca eyleri ezelde bilmesi, irade
sfatn yok etmedii gibi, kullarnn yapaca eyleri de ezelde
bilmesi, kullarn irade ve ihtiyar sahibi olmalarna mani
deildir.
nsan hrriyetinde byklerimiz bir kaderde iki kudretin
ilgisinin caiz olduu nu kabul ederler. Buna gre insann fiili;
Allah Telnn yaratmas ve kulun kazanma niyeti ile varlk
sahnesine kar. Burada ncelik hangisine aittir, yani kulun fiili
mi ncedir Allahn yaratmas m?
mam Rabbani (ks) ncelii kulun niyetine verir ve buna
kulun kast ve beenmesi (ihtiyar) der. Kul fiili ilemeye
ynelir (niyet), ve yapma ynn tercih eder (ihtiyar), Allah
Telda bu istikamette olmak zere fiili yaratr.
nsan kudretinin, fiilinde tesiri yok ise de, Allah Tel, fiili
yaratmas iin, onun kudretini sebep klmtr. Allah Telnn
deti yledir; insan kudretini ve ihtiyarn bir i iin
kullannca, Allah Tel, o ii yaratr. nsann kudreti, bylece,
iin yaplmasna sebep olur. Sanki ilerin yaplmasna tesir
etmi gibi olur. nk kulun kudreti olmadka, adet-i ilahi o
ii yaratmamaktadr. Bu dete gre, ii yapan, insandr demek,
hakikatte doru olmaktadr.
RABBN TERBYE .


91

Sonuta fiilin sorumlusu fiili yaratan Allah Tel deil,
fiile ynelen, niyet ve ihtiyar ile yaratlmasna neden olan
kuldur. Demek ki insan yapma ve yapmama noktasnda zgr
olduu gibi neyi, nasl yapaca konusunda da zgrdr. Ancak
fiili yaratanda Allah Teldr. Bu nedenle Allah Telnn
rasller gndererek, insanlar iyilie sevk etmesi bunun en
gzel delilidir.
Bazlar kaza ve kadere inanmaz. lerin, yalnz kulun
kudreti ile meydana geldiini zanneder. erler, ktlkler,
Allah Telnn kazas ile olsayd, bunlar iin azap vermezdi.
Bunlara azap vermesi zulm olur dediler. Byle szleri
sylemek byk bir hatadr. nk kaza ve kadere inanmakla,
kulun ihtiyar ve kudreti gitmez.

Evliyann kader konunda tasarrufu ise;
Mevlana, Mesnevide buyurdu ki;
Allah Tel canibinden evliyann yle bir kudreti vardr
ki atlm oku yolundan evirirler.
Kaza, kaza ile ret olunur.
Hadis-i erifi bu hakikate iaret eder.
Abdlkadir Geyln (ks) buyurdu ki;
Ben kaza-i Mbrem-i (tedbir ve maharetin tesiri olmayan
kaza) def ederim
Bu kaza Allah Tel katndaki Muallk (deiebilen) kaza
ile Melaikelerin katnda bilinen mbrem (deimeyen) grnen
kaza-i ilahidir. Asl olan kaza-i mbremde hibir trl tasarruf
olmaz.
Bykler bu srra erdiklerinden mahlkata hoa nazar
ettikleri bilinen bir gerektir. nk Tatan altn olmasn
beklemek yanltr.

Yazlm alnna failin her ne ise reddi na-kabul
Hner bu defteri almal, hoa drmektir
Musaddaktr bu dava ta ezelden mhr-i hikmette
Cihana gelmekten maksat bu tatbikat grmektir.
Neyzen Tevfik
KUTS DUA AIKLAMASI LE 92


Allah Telm, hastalklarmza ifa ver.
Maddi ve manevi hastalklar ve hasta kullarn ifas elbette
ki, Allah Telya aittir. Sebeplerini yaratr ve bir birine
balayp sevgi ortamn oluturur. Sevginin bulunduu ortamda
salk vardr.
1


Allah Telm, gslerimizi nurlandr.
Hakikat grntleri Allah Telnn yardm ile gslerde
inirah eder. Eer ki, bu organ zerindeki maddi ve manevi
kaplar zerinde olan bir eksiklik, kulu yoldan al kor. Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin
kere zahiri gs ameliyat
2
olmutur. Manevi olan ise

1
-aresiz hastalklar iin; gece yars 2 rekat namaz klnr ve
Allah Telya dua edilirse nallah ifa bulunur.hekimlerin hekimi
Allah Teldr. Allah Telm, hasta yatrma, imansz brakma
(Gnenli Mehmet Efendi (ks)
2
[Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin mbarek gsleri
kez yarld.
Birinci yarl drt yanda Halime (radiyallah anha) Validemiz
yannda olmutur. Bu yarlmada eytan ve nefsin istekleri karld.
Bununla eytana uymak, emirlere itaat etmemek ve yasaklar yapmak
arzular alnd.
kinci yarl on yanda oldu. Bu defa ise kt dncelerin asl
karld. nk ocuklarda ahsiyet geliimi, soyut ve somut
kavramlarn balad yatr. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
iin olmasa bile ocuklar eytann hilelerinden kendini
koruyamadklar kanlmaz bir hakikattir.
nc yarl sra gecesinden nce oldu. Bu defa ise aknlk
ve korku damarlar alnd. nk Allah Tely mahede
makamnda meydana gelecek arln zarar vermemesi iindir. Bu
yarlmalar ac duyulmadan kansz ve aletsiz oldu.
Bylece Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem ruhen takviye
RABBN TERBYE .


93

sayszdr. Bu sebeptendir ki, Allah Teldan yardm talebi
gereklidir.

Allahm, dnya ve ahiret ihtiyalarmz gider.
Yaratl muhtalk zere olan kulun yardm dilemesi,
ihtiyalarn giderilmesindeki ihsan artrr. Allah Tel kulun
yalvarmasn ve dua etmesini ister. Byk kapya istekle
gitmek, eziklik olmayp izzeti artrr. Allah Tel kapsndan
daha byk kap yoktur.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Bir adam duasnn kabul olmasn ve skntdan kurtulmak
isterse, darla dm olana yardm etsin. (Ramuz)

Allah m, anne ve babamza merhamet eyle.
Hayat sebebimiz olan bu kiiler iin rahmet talep ederiz.
nsanlar yaratan Allah Tel olmasna ramen, rzasn ise bu
yoldan kabul etmitir.
1
Beeri anne ve babamza sayg emirle
sabit olmutur. Manevi ve asl babamza
2
olan hrmet elbette

edilmi eytan ve nefisten gelecek saptrma ve korkulardan emin
klnmtr. nk hatalarn banda korkularn sebebiyeti vardr.
Eer Allah Telnn korkusu dier korkular yenmezse, insan hemen
isyana ve dnyaya ynelir.] (Muhammed Dua-smail Hakk)
1
Abdullah bni mer radiyallh anh buyurdu ki;
Sevdiim bir kadnla evlenmitim. Babam ondan nefret
ediyordu. Bir gn bana Bu kadn boayacaksn demiti. Bende
kabul etmemitim. Babam beni Raslllah sallallh aleyhi ve
selleme ikyet eder ve durumu anlatr. Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellemde bana Ey Abdullah bu kadn boayacaksn buyurdu.
(Dini gzel ekilde bilen ve yaayan babann szlerine isyan eden
gnahkr olur.)
2
Manevi baba: nsan terbiye eden ve Allah Telnn
yeryznde halifesi olmasn salayan kii demektir. Hilafet
seviyesine kavumak demek insan sfatna ulamak demektir. nsan-
KUTS DUA AIKLAMASI LE 94

ki, bunun daha stnde olmaldr.
Anasna-babasna vefal olan, ne yaparsa yapsn
cehenneme asla girmez. Anasna-babasna asi olan, ne yaparsa
yapsn cennete girmez.(Ramuz)
Bereket byklerimizdedir By bykle nevinden
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin tavsiyesi oktur.

Allah Telm, dnya ilerini boulacamz kederler
klma.
Dncelerimizde dnya ile olan meguliyet yznden
Allah Tely unutup, kederlere ynelmemelidir. Gnl
kaygs, halin bozulmasna ve hatalara sebebiyet verir.
Testi buzdan yaplrsa suyu nasl saklar.
Maddiyat hedef haline gelirse, kalp nasl huzur bulabilir.
Dikkat edin; gerekten kalpler, ancak Allah Tel'y
anmakla huzura kavuur. (Rad,28)
Fudayl bin yaz (ks) buyurdu ki;
Allah Tel bir kulu sevdi mi, dnyay o kimseye daraltr.
Bir kulunu sevmeyecek olursa da, o kuluna dnyay geniletir.
Dnya ile uratrarak kendini ona unutturur.

Allah Telm, dnya ileri ilmimize karmasn.
Dnya ilerini dnmek, hedefimiz olmamal. Dnya, d
eker olan zehirdir.
mam Gazl (ks) Hazretleri buyurdular ki,
Rzk ve geim endiesi byk musibetlerdendir.

Kamil Allah Telnn yeryzndeki halifesidir. Bu kiiler ise
saygya daha layktrlar.
Maruf el Kerhi (ks); Kamil insanlar insanlarn iradna (doru
yola) haristirler. Bilhassa kendisine intisap eden herkesi hilafet
seviyesine (gerek insanla) ykseltmek ve (hizmete)
grevlendirmek ister buyurdular.
RABBN TERBYE .


95

Bunun yznden gnller perian olur ve kederler oalr.
mrler geer, gnahlar artar. nsan Allah Telnn
kapsndan ayrlp, mahlk kapsna ynn dner ve hizmet
ederek mrn tketir. Bu hali ile gaflet, zulmet, bela,
meakkat, zillet, ihanet iinde yaar. Ahirete mflis olarak
gelir, Allah Telnn huzurunda hesap verir.
Eer ki, Allah Telnn rahmeti ile muamelesi ve afv
olmazsa ne yapacan arr kalr.
Ya Rabbi hayrlar yazdr bama, iyilikler kar
karma
Gnenli Mehmet Efendi (ks)

Allah Telm, musibetlerimizi din yolundan verme.
Musibet; rahatszlk veren her eydir.
Bunlar iinde haramla meguliyet kula verilen en byk
musibettir. Eer Allah Telnn kula verdii musibetler dini
ynden gelirse, maddi hayat da bozgunlua urar. Her ikisini
de birden kaybeder.
Maneviyat, dnya ve ahiretteki btn saadetleri ele
geirten bir sermayedir.
Maneviyat dnda aranlacak, imrenilecek hibir iyilik
yoktur.
Maneviyat insani terbiye ile ele geer.
Terbiye olmakta esas, dini tamamlamak iindir. Yoksa
dinden baka bir eyler ele geirmek iin deildir. Terbiye
yoluyla tamamlanan dinin neticesi, rza makamdr.
Allah Tel kullarndan dilediini, kendisine seer.
Bakasndan yz evirip, yalnz kendisini isteyenlere, kendine
kavuturan yolu gsterir (ra 13) buyruldu.
Rza makam, btn makamlarn stndedir. Bu yksek
makamn ele gemesi ise, terbiye tamamladktan sonra olur.
Bir rzaszlkta kalmaynca, dinin istedii olan rza hsl
olmutur demektir.
Mesela; insan Allah Telnn kudretini, kendi zerinde ve
KUTS DUA AIKLAMASI LE 96

her eyin zerinde mahede edince, mecburen raz olur.
Korkar ve titrer ve btn gnahlardan saknma yolunu tutar.
Allah Telnn takdirine, kazasna sabreder ve hibir eye
gc yetmediini anlar. nsan Rabbinin ihsan eyledii
nimetleri bilince, vermenin ve vermemenin Ondan olduuna
anlaynca, aresiz kr makamna gelir ve tevekkle ayan
kor. Allah Telnn rahmet ve muhabbeti fark edince de, Rec
(mit) makamn bulur.
Terbiye yolunun ba ve sonu u ayeti kerimedir.
Ey Sevgili Raslm! De ki:
te benim yolum budur!
Ben insanlar Allah Telnn yoluna, dnmeksizin, taklit
yolu ile deil, delile dayanarak, idraklerine hitap ederek davet
ediyorum.
Ben de, bana tbi olanlar da byleyiz. Allah Tely btn
eksikliklerden tenzih ederim. Ben asla mriklerden deilim.
(Yusuf 108)
Terbiyedeki Hedef
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem btn
yollar kendinde toplamtr. Ona indirilmi olan kitap, gkten
inmi kitaplarn hepsini iine almtr. Bundan dolay, Onun
dine uymak, btn dinlere uymak olmu olur.
Hakiki terbiyeyi ve ynelii de, Efendimiz sallallh aleyhi
ve selem salar. Byk nimete kavumakta, Onun dinine tam
uymakla ele geebilir. Onun yoluna uymak, Onun zelliklerine
kavumaa sebep olur. Fakat Onun yoluna uyanlardan birou
da, Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin vasflarna
kavuamamtr. Eer terbiyede bir eksiklik varsa, Raslllah
sallallh aleyhi ve selleme tam uyamamaktan ileri
gelmektedir. Kurtulu Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin
ve ashabmn gittii yoldur. Ona sallallah aleyhi ve sellem
uymamak ise, Allah Telya isyandr.
Allah Telnn yolu ile Resulnn yolunu birbirinden
ayrmak istiyorlar.
Senin sylediklerinin Bazsna inanrz, Bazsna inanmayz
diyorlar. kisi arasnda ayr bir yol amak istiyorlar. Bunlar,
RABBN TERBYE .


97

elbette kfirdir (Nisa, 149)
Ayrca Sahabe-i Kiramn yolunda gitmeyip de, Efendimiz
sallallh aleyhi ve selleme uyduunu syleyende,
yanlmaktadr.
Doru bir ey yaptklarn sanyorlar. Biliniz ki, onlar
yalancdr, kfirdir (Mcadele,18)

Allah Telm, bize merhameti olamayan
gnahlarmz zerimize musallat klma.
Allah Telnn kuluna efkat ve merhameti yetimese idi,
gnahlar onun zerinde hkmran olup, birbiri ardnca gnah
sahibine acmadan tekrar, tekrar ayn gnah iletip, bir kene
gibi musallat olurdu. Allah Telnn merhameti tvbe ve
yardm dileyene yetierek, kulunu takviye eder, muhafaza iine
alr, malup olmaktan kurtarr.
Anlatlr ki; zamann birinde bir kz evlad fuhu yoluna
dm. Nasihatleri fayda etmeyen babas, kzna;
Yavrum bu yoldan vaz gemiyorsun. Hi olmaz ise,
kazandn paralar bana ver. Harln ben sana veririm,
demitir.
Kz bir zaman sonra babasna, bu ii artk yapamaz oldum,
diyerek derdini am. Babas;
Kzm u sandkta senin bugne kadar kazandn
paralar var. Bana getirir misin, demi.
Kz sandkta para yerine ylan, yan akrep vb. hayvanlarn
olduunu, para bulunmadn syleyince;
te kzm, o senin kazandn paralar. Ben sana o
paralar yedirmedim. Kendi helal kazancmdan harlk verdim.
Eer byle yapmasa idim, o paran zan ettiin hayvanlar seni
yiyip bitirecekti.
Gnah merhameti olmayan hayvanlar eklinde kyamette
teraziye gelecektir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Ameller kapta bulunan madde gibidir. En aas yani
KUTS DUA AIKLAMASI LE 98

dipteki ksm gzelse en yukars yani st ksm da gzel olur;
en aas bozulursa en st de bozulur.

Allah Telm, Sen merhametlilerin, en
merhametlisisin.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, Allah Telnn merhametini anlatrken Onu,
Onunla la anlatm ve kelimelerin ve manalarn yetersiz
kaldn bildirmitir.

Allah Telm, katndaki merhameti istiyoruz.
Allah Tel lemi merhameti ile yaratmtr. Fakat yannda
sevdiklerine ayrca ltuf kld rahmeti vardr. Bu bir
ayrcalktr ve istemek gerekir. Bu da kulun Allah Telya
kar yapaca taatta gizlenmitir. Has kullar bunun ile tasarruf
ehli olurlar. Bu kullarn ba Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizdir.

Allah Telm, kalbimiz rahmetinle hidayet bulsun.
Hidayet yolu iki trldr. Gazap, rahmet.
Gazabn tecellisi ile olan, ac veren bir dzeltme eklidir.
Bundan snmak gerekmektedir. Eer dzeltme Allah
Telnn, rahmeti sebebi ile olursa kul iin din yolunda
kurtuluun kefaretini kazanma sebebi olur.
Kalp, kelime manas ile dnen, yani dnek demektir.
Devaml halden hale, ynden yne dner. Eer Allah Telnn
yardm gelmez ise, yerinde durmadan ekilden ekle girer. Bu
yolun gayesi bu dneklii belli bir istikamete koymaktr. Onun
iin Allah Tel kuluna yardm edeceine dair bir taahht
vermitir. O kulunu bilsin veya bilmesin bir uyarc ile her
RABBN TERBYE .


99

zaman uyarmtr.
Biliniz ki, Allah Telnn dostlar iin, azap korkusu,
nimetlere kavumamak znts yoktur. (Yunus,62)

Allah Telm, danklmz rahmetinle topla.
Cemiyetleri de ykan nefsan ihtilaflar olmutur.
htilaflarmz gnl danklna sebep olmaktadr.

Allah Telm, danklmz rahmetinle birletir.
Yanllklarmz yznden bozulan maddi ve manevi
hayatmz dzene koyan Allah Teldr.
Mahlkat yaratl asndan birleiktir. Bantlarn
kaybetmesi veya sebepler yznden dalmaya muhta
olmaktadr. Allah Telnn kudretinin daim korumas olmasa,
insan ve lem bir an dahi kendini bileik olarak tutamaz.

Allah Telm, hastalarmza ve hastalklarmza
rahmetinle ifa ver.
Sebeplere mracaat edilmesinden sonra, ifa ancak Allah
Teldan gelir. Onun iin hastalk gelmeden nce yaplan
dualar, hastalklar giderir. Hastalktaki ifa, hastaln
iyilemesinden ok, kuldaki karamsarln zntnn
gitmesidir. Nice hastalar vardr ki, senelerdir, ac iinde
kvranr. Bir ah ektii duyulmamtr. Bu ise rahmetin tecelli
ettii hastalktr. Hakikatte hasta olmayan bir kulda yoktur.
Belki hasta olmaktan gaye yaratann hatrlanmasdr.
Evliyann hastalklarndan ikyet ettii rivayet
edilmemitir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Teaccb ederim u mmine ve onun hastalktan
KUTS DUA AIKLAMASI LE 100

szlanmasna. Eer bilse, hastalkta kendisi iin neler var.
sterdi ki Aziz ve Celil olan Rabbine kavuuncaya kadar mr
hastalkla gesin (Ramuz)

Allah Telm, amellerimizi rahmetinle temizle.
Kulun amelleri noksanlkla meydana getirdiinden
eksiklikleri Allah Tel, rahmeti ile tamamlar ve temizler.
Riya, kendini beenme, kibir vb. bir sr kt ynlerini rahmet
perdesi ile kapatr. Ayrca, niyet edip ilemedii iyi ameli
sevaplar defterine yazar. Kt amelini ise meleklerinden dahi
saklar. Kul hep bu rahmet pnarndan sulanr.
Bazlar Allah Telnn bildiini kuldan niye
saklayaym diyerek gnahlarn anlatmay drstlk
zannederler. Aslnda bu yanl ilerdendir. Onun iin gnahn
ifasndan saknmak lazmdr. Allah Telnn gazap ettii
gnah, hay perdesinden syrlm olandr. Utanmadan yaplan
ve cemiyeti ilgilendiren gnahlar sebebiyle umum azap tecelli
eder. nsanlarn gnah ilemeyi hedef alan cemiyetler kurmas,
deprem ve benzeri felketlerin gelmesine sebep olmutur.
Mesela; fuhun cemiyette aktan ilenmesi, azabn gelmesi ve
huzursuzluklarn sebebidir.
nsann hata ileyecei bilinen bir gerektir. Fakat her
hatann sonunda Allah Teldan affn istemesi ve tvbe
etmesi onun bir ekilde kurtuluunu salar. Allah Tel
gnahn saklanmasndan holanr. nk saklamakta utan
vardr. Allah Tel utananlar ise ok sever.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
mmetimin hepsi affa mazhar olacaktr, gnah aktan
ileyenler hari.
Kiinin geceleyin iledii kt bir amelini Allah Tel
rtmtr. Fakat sabah olunca o:
Ey falan, bu gece ben u u ileri yaptm! der. Bylece o,
geceleyin Allah Telnn rtm olduu halde, sabahleyin,
zerindeki Allah Teln n rtsn aar. te bu, gnah
RABBN TERBYE .


101

aktan ilemenin bir eididir. (Buhar)
Gnah yapldktan sonra nemsenmeyip haline terk
edilirse, ahirette sorun olarak kulun nne gelmektedir.
1

nemli olan gnahtan saknmaktr. Fakat gnah her ekli ile
kullarn yaam artlarnn bir blmn oluturur.

Her gizli gnahn gizli, her ak gnahn ak tvbesi
lazmdr.


Allah Telm, hidayet ve kurtulu yollarn
rahmetinle ilham buyur.
Allah Telnn kulun kalbine kendisinin fark edecei veya
edemeyecei yollardan raz olduu eyleri ilham ederek,
hidayete ulatrr. Bu Allah Telnn kuluna rahmeti sebebi
iledir ki, krn hibir kul yerine getiremez.
Ya Rabbi, bizi bir an nefsimizle, bir gz ap kapayana
kadar, ba baa brakma.
Allah Telnn doru yolu gsterip irat etmesi, rasller
ve dostlar ile olmaktadr. nk Allah Tel sebepler
leminde sebepleri terk etmedii gibi kuluna kabiliyet ihsan
etmesiyle bir mkemmel bir sistem kurmutur.
2


1
Aliyyl- Havas (ks) buyurdu ki; kyamet gnnde her insan
terk ettii nbvvet ahlakndan bir ahlaka karlk bir bela ile
karlaacaktr.
2
Terbiye edililerine gre insanlar be snftr.
Birinci snf, hareketlerin dzeltilmesi,
kinci snf, hallerin dzeltilmesi,
Son snf ise, yaratln dzeltilmesi ile insanlk zelliklerinin
kazanlmasdr.
Terbiye yolundakilerin ou son derecenin birinci evresinde
bulunmaktadr. Az da drdnc evresinde, ok az ise, son evre olan
beincidedir.
Bu be derecenin zerinde kmil olgunluk vardr. Fakat bu
KUTS DUA AIKLAMASI LE 102


Allah Telm, samedniyyetinden dileklerimi
istiyorum.
Allah Tel, bakalarna hibir ekilde muhta olmad
gibi her eyin kendine muhta olduu Zattr.

Allah Telm, Vahdniyyetinden de istiyorum.
Allah Tel, Zat ve sfata esiz ve benzersizdir. Birlii,
ancak bu okluk leminin isteklerini karlar. Onun isimleri ve
sfatlar ayrlma ve farllama kabul etmez.

Allah Telm, Ferdniyyetinden de istiyorum.
Allah Telnn ei, benzeri, arkada yoktur. Kendi
kendine yetendir. Bir mahlkun ihtiyalar ancak Onun
katndan giderilir.


olgunluk ahir zamanda Ashab- Kiramdan sonra kimsede
grlmemitir. Bu mertebe, stn terbiyeci olan Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin talebesi olmak makamdr. Ahir zamanda bu
olgunluk Hz. Mehdi aleyhisselmda tekrar meydana kacaktr.
Terbiye olmu olann kazanaca en stn makam bakalarn
terbiye etme makamdr. yle ki; Terbiye etmek, harikalar
gstermekten stndr.
nsann terbiyedeki stnl beeri hayatn iinde olmas ve
Allah Telya yakn olmasyladr.
Terbiyede Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem herkesten daha
stn seviyeye ykselmitir. Terbiye etmesi ve etkisi herkesten ok
olmutur.
RABBN TERBYE .


103

Allah Telm, Senin aklara durgunluk ve korku
veren bykln ve izzetinle istiyorum.
Kul Allah Telnn Zat- hakknda tefekkre daldnda
perian olur. yle ki, saptmaya kadar gider. Byklne
inanarak Ona ynelmek en doru yoldur.
Her eyin mahiyetini anlamak iin tefekkrde bulunun,
dnn. Fakat Allah Telnn zat hususunda dnmeyin.
nk yedinci sema ile Allah Telnn krss arasnda yedi
bin k yl
1
uzaklk vardr. Zt- bunun tesini de kuatmtr.
(Kefil Hafa)

Allah Telm, sonu olmayan rahmetinle istiyorum.
Eer ki, rahmet-i ilhi geni olarak tecelli etmeyip, adalet
ile zahir olsa idi, yeryznde bir canl mahlk kalmazd.
Allah Tel mahlkat yaratt zaman Ar'n stndeki
bir kitaba unu yazd:

Muhakkak ki rahmetim gazabma stn gelmitir.
(Buhar)

Allah Telm, kulaklarmz nurlandr.
Hakk kabul etmek, Allah Telnn kulaklarmza zatna
mahsus isim ve sfatlar ile nur vermesiyle olur. Hidayet
kulaklar vastas ile intikal eder. Sahabeden gzleri grmeyen
bulunmutur. Fakat kulaklar sar olan rivayeti gelmemitir.
Bylece Hakk gelince kulaktan kalbe iner, kabul etme itiyak
meydana gelir. Allah Tel nurunu vermeyip, kulaklarmz
mhrler ise, isyan kanlmazdr.

1
Ik mesafesi biriminin 1400 yl nce kullanlmas hakiki
bilginin nbvvet kaynanda geldiini gstermektedir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 104


Allah Telm, gzlerimizi nurlandr.
Gzn grmesi demek, bakarken Allah Telnn, kuluna
anlay bahetmesi demektir. Yani kul, Allah Telnn nurunu
eyada temaa ederken, Onu bulur. Bo nazarla bakamaz.

Allah Telm, kabirlerimizi nurlandr.
Kabir, insann kyamet gnne kadar misafir kald, bir
nevi oteldir. Geici meknn, huzurlu olmas byk nimettir.
Yolculuun meakkati lks otel ile daha kolaylar. Ayrca
baka bir ynden ahirette karlaaca durumunda n
habercisidir.

Allah Telm, kalplerimizi nurlandr.
Kalbinde Allah Telnn verdii nur bulunmayan
kimsenin hakikati grmesi mmkn deildir. Bu nur ile Onu
tanr. Ona yaknlk duyar ve kulluktan zevk alr.
Kalbin kutsiyeti Yere ve ge smam. Fakat mmin
kulumun kalbine sarm hadis-i kutsisinde aka beyan
edilmitir.
1


1
Mminin kalbi denilmesi:
Mminin kalbi, sonsuz olan nurlarn tecelli yeridir. Belki, sonsuz
olanla baki olmutur. nk kmil, olgun mminlerden bakasnn
kalbi meknszlk derecesinden aa dmtr. Meknl ve maddeli
eylere karmtr. Onlar gibi olmutur. Byle dmekle ve maddeli
varlklar gibi olmakla, onlardan saylmtr. Anlalacak hale
gelmitir. Anlalamayan Allah Tely yerletirmek gc
kalmamtr.
Kalbinin geni olduunun sylemesi;
RABBN TERBYE .


105


Allah Telm, duyularmza nur ihsan et.
Bedenimize ait be duyu ve ruhumuza ait (Kalp, sr hafi,
ahfa ve nefsi natka) duyularmza nurlar ihsan edilmesi
sayesinde ancak zikir ve ibadet neesi bulabiliriz. Yoksa hibir
kul Allah Tely zikir edemez.

Allah Telm, nefsimizi nurlandr.
Nefsin balarndan kopmas, terakki etmesi, Allah
Telnn bahedecei nur iledir. Bu nur ile beden temizlenir.
Nihayetinde safi nur olur. Nefsin aalk halinden,
kmileyeye doru gidilen yolda ekilen emek ve Allah
Telnn ihsanyladr. Sonuta nefis gerek insan sfatna
kavuacaktr.

Allah Telm, nmze nur ihsan et.

Kalbinin meknsz olduunu anlatmak iindir. nk meknl ne
kadar geni olsa da, yine dardr. Ar, madde leminin en by, en
geniidir. Fakat meknl olduundan, meknsz olan ruha yer olan
kalbe gre, hardal danesi gibi kalr. Belki daha da kktr. Ar,
iindekilerle birlikte, bu kalbin iinde, yok gibi kalrlar. Eserleri,
izleri bile kalmaz.
Allah Telnn yerlemesi;
nk yer ve gk ok geni olmakla beraber maddedirler.
Meknldrlar. Bir eye benzetilebilirler. Nasl olduklar anlalr.
Meknsz ve nasl olduu bilinmeyen Allah Tel, bunlarda
yerleemez. Meknsz olan, meknda yerlemez. Benzeri olmayan,
benzeri olanla bir arada bulunmaz. Mmin kulun kalbi ise,
meknszdr. Nasl olduu anlalamaz. Bunun iin, Allah Tel
buraya yerleir.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 106

Bu nur ile istikametimizi Onun yoluna evirebiliriz.
Madd grmede muhakkak a ihtiya vardr. Manevi yolda
terakki etmede ise, nmze yol ac olarak Allah Telnn
nuru ve Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem yardmc
olacaktr.

Allah Telm, bize artan ilim ver.
Bu ilim ile marifetimiz ve taatmz artar. limin artmas
taatn artmasna sebep olunca rahmettir. Ziyadelikten gaye
budur. rasllerin ilmi dahi, Allah Telnn ilmine msavi
olamadndan, Allah Teldan ilmin artmas iin devaml
talepte olmalar emir edilmitir. lim insanlarn bilmedikleri ve
bilemeyecekleri de eyler vardr. Hikmet ehli der ki,
lmin ba hayrettir.
lmin artmas hayretimizi artr ile de, yorumlanmtr.
Ehlullah Allah Telnn tecellisini daha ziyade tanyarak,
marifetlerini artrmak, vazifelerini daha gzel yaparak, ilmen
ve amelen Onun rzasna yaklamak iin alrlar. Bu ise
artma ile olur. Elbette uurumuzun kavramad, hayale
getiremediimiz eyleri, Onun sayesinde buluruz. Her artma,
bir yeni makam, yaknlk demektir. lmin artmas, yaknln
artmasdr.

Tatl suyu imeyene ac su ekerdir.

Bir sonraki ilim, bir nceki ilmin ve amelin noksanlna
vakf olur. Bu hal insanda sonsuz ilim sahibi Allah Tely
ok sevmeye, Ondan ilim istemenin artmasna sebep olur.
lmin artmas akln ziyadelemesine sebeptir. Akll insan
olmak, kemal sfatlara kavumak ve en gzel huylara sahip
olmak demektir.
Hakiki akla sahip olan Allah Telya ve yaratl
gereklerine kavumutur. Cahilin sonradan grecei eyi, akl
nceden grmeye balamtr.
RABBN TERBYE .


107


Allah Telm, artan nur ihsan et.
Allah Telnn verecei, yukardaki saylan nurlarn
by ve genileyeni istemekle, kul maddlikten manevi
boyuta doru yol alr. Bu sayede olgunluun en yksek
derecesine ular
Allah Tel yerin ve gklerin nurudur.(Nur 35)
Btn lemleri meydana koyan, kinat gsteren, hakikati
bildiren, gzleri gnlleri enlendiren Odur. O olmasa idi hi
bir ey bulunmaz hi bir hakikat sezilmez, hi bir nee
duyulmazd.
Maddi ve manevi grmeyi salayan bu nurdur. Bu nur ile
akl hakikati grr. Bu nur sayesinde rasller hakikati, akla
aydnlatrlar.
unu da bilmek lazm gelir ki, her ey gze kla zahir
olduu gibi, yine batn grme de Allah Telnn nuru ile olur.
Allah Telnn nuru her ey ile beraber bulunur da fark
olunmaz. nk nur Allah Teldan mahlukata doru ihsan
olunan en byk nimetlerdendir. Akl ve gz, nurun
penceresinden hidayete erer.
Allah Tel iman edenlerin velisidir. Onlar zulmetlerden
nura karr.
Kfir olanlarn velileri ise tauttur. Onlar nurdan
zulmetlere karrlar.
te onlar cehennem ehlidirler. Onlar o atete ebed olarak
kalan kimselerdir. (Bakara 257)
Allah Tel, rzasna tbi olanlar onunla selmet
yollarna gtrr ve onlar izniyle zulmetlerden nura karr ve
onlar dosdoru bir yola hidayet eder. (Maide 16)
Abdullah bn-i Abbas radiyallh anh demitir ki:
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem gecenin bir ksmnda
tehecct iin kalktklarnda yle dua buyururdu:
Y Rabbi Her hamd Senin iindir. Sen, gklerin, yerin
ve bunlardaki her eyin Rabbisin.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 108

Yine her hamd Senin iindir. Sen, gklerin, yerin ve
bunlardaki her eyin nurusun.
Yine her hamd Senin iindir. Sen gklerin, yerin ve
bunlarda bulunan her eyin sahibisin.
Yine her hamd Senin iindir. Sen hakksn, Senin vadin
de haktr.
Ahirette Seni grmek de haktr.
Szn haktr.
Cennetin de haktr.
Cehennemin de haktr.
Rasllerin de haktr.
Muhammed (sallllh aleyhi ve sellem) de haktr.
Kyamet gn de haktr.
Y Rabbi ancak Sana itat ettim, Sana inandm, Sana
gvendim, Sana yneldim, yalnz Senin burhanlarna
dayanarak dmanlarla mcadele ettim. Aramzda yalnz Seni
hakem kldm.
Y Rabbi nce ilediim ve sonra ilerim sandm, gizli
yaptm ve aktan ilediim btn gnahlarm bala.
Ahiret hayatnda beni ne koyan, dnya tarihinde nbvvetimi
sona brakan ancak Sensin.
Allah Telm, ibadete layk ilh yoktur, yalnz Sen varsn.
Hkmedici tasarruf da, tam kuvvet de Senin ile beraberdir.
Ayrca Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Kutsi Dua
Bahiyyede zikredilen gibi, yle de dua ederdi.
Allah Telm, kalbimde bir nur kl, gzmde de bir nur
kl, kulamda da bir nur kl, yine byle samda bir nur,
solumda bir nur, stmde bir nur, altmda bir nur, nmde bir
nur, arkamda bir nur kl. Benim iin umum ve byk bir nur
yarat.

Allah Telm, yumuaklm artr.
Hilm sahibi olmak, sahibi iin bir ss, bulunduu halde ise
yksek ahlaktr. Hilm sahibi olan lim, kararlar hep yapc
RABBN TERBYE .


109

yolda olur. Hilm sahibi olmakta, erre kar yumuak olmay da
gerektirmez.
Allah Teldan bir rahmet sebebiyledir ki, onlara
yumuak davrandn ve eer sen irkin huylu, kat yrekli
olsaydn, elbette etrafndan dalrlard. Artk onlar affet,
onlar iin af talebinde bulun ve onlar ile emir hususunda
mavere yap. Sonra azmettiin zaman da Allah Telya
tevekkl et. phe yok ki, Allah Tel tevekkl edenleri sever.
(Al-i mran 159)

Allah Telm, hissettiimiz nimetlerini artr.
Kullar, kalbin ve duyularn farkna vard nimetlerin
artnda gnl ferahl duyduklarndan Allah Teldan
genellikle zahiri nimetler iin duada bulunurlar. Grnen
nimetler aslnda, grnmeyen nimetler yannda ldeki kum
tanesi gibidir.

Allah Telm, grmediimiz nimetlerini zerimize
artr.
Eer Allah Telnn nimetini sayacak olsanz, sayp
bitiremezsiniz. phe yok ki, insan, elbette ok zalimdir, ok
nankrdr. (brahim 34)
Nimetin artmasn istemek, Allah Telnn houna gider.
Devaml nimet iinde olan insan iin kr ehli olmal ve
nimetin artmas iin Allah Teldan yardm istemelidir. Fakat
rzk sebeplere yaparak istemek gerekir. Sebepler olumadan
nimetlerin meydana gelmesi keramet ksmndan olur.
Kerametler herkes iin meydana gelmeyecei iin, dnyevi
sebeplerin olumasn Allah Teldan istemek gerekmektedir.
.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 110

Allah Tel, dinimizi muhafazaya kfidir.
Bize dini yaamada Allah Tel her zaman yardm eder.
Eer yardm vaki olmasa idi, elbette nefsimiz bizi aldatrd.
.
Allah Tel, dnya hayatmzn teminatdr.
Allah Tel yaamn kullar zerindeki arln ve
zorluunu gidererek kulunu nee iinde olmasn salar. Bu
yardm olmasa idi, kullar lm tercih ederlerdi. Kullara akl
1


1
Akln hakikati ve ona tabi olan kemalat kendisi ile
anlalamaz. Anlamak iin nbvvet kandilinin nurlarndan iktibas
etmi, sahih keif ve ak ilham sahibi olmak lazmdr. Akln yksek
terbiye ilminde fazla bir yeri yoktur. Onun iin nbvvet hali ve
bilgileri, normal insanlarn aklnn ok stndedir.
[Akl yle bir eydir ki, insan akl ile ya dallete veya hidayete
kavuur. Bazlar akln her zaman isabetli kararlar verdiini kabul
etmiler ve akln yolu birdir akln szgecinden gemeyen nakil
kabul olunmaz hkmn kabul etmilerdir. Bu ise felaketten baka
bir ey zuhur ettirmemitir.
Kuran- Kerimde akletmek ok kere kullanlmtr. Onun iin
akletmenin snrn bilmek gerekir. Akln snr ise hadisi erifte u
ekildedir. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Akll kimse, nefsini muhasebe eden ve lmden sonras iin
alandr. Aciz de, nefsini hevsn peine takan ve Allah Teldan
temennide bulunan kimsedir." (Tirmiz)
Akln mkemmel olmadn Nasreddin Hoca (ks) Hazretleri bir
gn eeine ters binerek gstermitir. Grenlerin yargs hemen
Hoca eee ters binmi olmutur. Fakat Nasreddin Hoca (ks)
onlara yle cevap vermitir.
Gerektende hepiniz akln yolu bir diyorsunuz ya; buna
eeimde dhil. Aklnz size benim eekle olan ilikimde bir terslik
olduunu sylyor. Bir terslik var, ancak neyin ters neyin doru
olduuna, meselenin hangi tarafnda yer alrsanz yle cevap
verirsiniz. Sizler eein tarafn tutup, bana ters duruyor dediniz.
Oysa meseleyi benim amdan gren insaf ehli benim deil, eein
altta ters durduunu grecektir.
RABBN TERBYE .


111

nimetini ve dier nimetleri balamas; Onun dnya hayatn
kolayca yaamasn salamak iindir.
.
Bizim iin mhim olan her iimizde, vesilesiz ve
istemeksizin kereminden veren Allah Tel, bize kfidir.
Kulunu zen eyleri, kendisinin haberi olmadan kaldrr.

Akl hkm verir. Lakin hkmde eek tarafn tutarsan eeke,
insann tarafn tutarsan hakikat tarafndan hkm verirsin. Bu
sebeple akln yolu bir olmayp, hakikatin bir olduudur. Hakikati
grmek ise sadece akl ile olmayp vahiy yolu ile olur. Akl ise bu
vahyi anlamada bir vastadr. Tahrif edilmi vahiyde ise akln
hkmn aramakta abesle itigaldir. Fakat biz mslmanlar bu
ynden ansl bir durumda olduumuz kesindir. Dier din sahipleri
eer kendilerinde ki hakik bilgiyi aa karsalard, vahyin akldan
stn olduunu muhakkak grrlerdi. unu da unutma ki, inkr
ehline ne delil getirsen, yinede kabul etmez.
Akl, Allah Telnn bize, bizimde Ona sorumlu olmamz iin
verilmitir. nk aklda hkm verme melekesi ve irade zerinde
byk etkisi vardr. Yoksa her eyde stnl olduunu dnmek
yanltr. Akl denen nesneyi eer ilhi ilimle beslemezsen akl sapk
grleri de hakikatten daha abuk kabul eder. Fakat dersen ki hakik
ilimle birlemesinin derecesini nasl bileceiz. Allah Tel bu konuda
kendine den Rabban vazifesini yapar. Kulunu manev desteinden
mahrum etmez. Nebileri ile ona destek verir. Nebilere inanmayan iin
nasl olur dersen de, Allah Tel btn insanlarn hidayetini takdir
etmemitir deriz. Allah Tel adaletli davranmamtr, diye bir sz
sylersen; Allah Telya yemin ederim ki,
Allah Tel bir kulu hakknda hibir zaman haince
davranmad. Onu cehenneme atmak iin frsat aramad. Kullarna ne
gcnden fazla yk ykledi ve nede zulmetti. Fakat kullar Onun
btn szlerinin doruluunu anlamak iin lm beklemektedirler.
Bilmi ol ki, Allah Tel doru syler. Burada sz bitirmek
lazmdr.
nsanlarn en cahili, bildii halde yapmayan ve en faziletlisi
ise Allah Teldan en ok korkandr. (Sfyan b. Uyeyne
radiyallh anh) ] (Hkinin Glnmesi)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 112

Rzk konusundaki korkularn giderir. Mahlkatn ona
verecei zararlar yok eder. Bu his onu devaml huzur sahibi
klar.
Aliyyl- Havas (ks) buyurdu ki;
Kiinin uykuda ve aykken geirdii korkular Allah
Teldan gafil olmasndan ve halktan korkmasndan
dolaydr. Allah Tely ok anan kii ise her eye yaknlk ve
nsiyet duyduu gibi, her eyde ona yaknlk ve nsiyet
gsterir.
.
Hilm sahibi olan Allah Telmz, bize yeter.
Cezas gelmeden, asi kulunu af eder. Neslinden bir salih
gelmesini takdir ederde asi kulundan intikam almay erteler.
Layk olup olmadna bakmadan, kuluna nimet baheder.
Yaratlanlar kendine asi de olsalar, hep merhametini n plana
karandr.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
ittii eyin verdii ezaya Allah Tel'dan daha sabrl
kimse yoktur. nk O'na irk koulur, evlatlar nispet edilir.
O, yine de onlara afiyet ve rzk vermeye devam eder.
(Buhar)
Allah Telnn terbiyesi ile ahlaklanm Efendimiz
sallallh aleyhi ve selemin Ciirrane'de hem de Uhud'da,
Allahm kavmimi mafiret et, nk onlar bilmiyorlar
diye dua ettii baz rivayetlerde gelmitir.
Hilm sahibi olmak bykln iaretidir.

Kudretli Allah Telmz, sebepsiz yere
zulmedenlerden, zerimize gelenlerden intikammz
almaya, kfidir.
Kulu zerine kibir ederek hakkn gasp ve zorla tahakkm
etmeye alanlara kar, kfir ve mmin ayrmadan onlarn
RABBN TERBYE .


113

hakkn savunur ve alr.
Kfir dahi olsa mazlumun duasna icabet eder.
Ancak iftinin buday samandan ayrd gibi Allah Tel
iyi ile kty ayracaktr.
.
Ktlk dnerek gelenlere ve bakanlara, edd olan
Allah Telmz, bize yeter.
Kullarn niyetleri katnda bilindii iin, sevdiklerine
dman olanlara ve kt niyet besleyenlere frsat tanmaz.
Tuzaklarn balarna evirir. Kullarn msaade ettii ruhsat
dairesini de gemelerine de frsat tanmaz. Eer zalimler
zulmlerinde hadlerini aarsa ilahi azabn onlara gnderir.
Bazen de Allah Tel kullarndan intikamn zalimler ile
alr. Daha sonra zalimden kendi intikamn alr srrnca
lemleri babo brakmayarak hikmetle tecelli eder.
Onlar (sana) tuzak kurarlarken Allah Tel da (onlara)
tuzak kuruyordu. nk Allah Tel tuzak kuranlarn en
iyisidir. (Enfal, 30)
.
lm annda, Rahim olan Allah Telmz bize yeter.
Ruhu teslim ederken, mmin kulun velisi olan, evliyasna
rahmetini bol, bol ihsan eden Allah Telmz iman ve slam
ile bu dnyadan gmemize yardm eder. Mslmann Allah
Telya kar bu ekilde hsn- zann vardr.
Gvenmek, huzur veren bir duygudur. Allah Telya
gvenmek ise yaamann en gzel teminatdr.
.
Kabirde sorulan sorulara cevap verirken efkatli
Allah Telmz, bize kfidir.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz lm annda Rahim
KUTS DUA AIKLAMASI LE 114

sfatn, kabir suallerinde Rauf sfatn kullanmas;
Raf, efkati ile iyilii ihsan etmesi veya erri ondan
uzaklatrmasdr.
Rahm ise, iyilik ettii kimseyi dt iddet ve korkudan
kurtarmas veya hayr vermesidir.
lm halinin iyi olmas kabirde sualin kolay gemesine
iarettir. Kabirde sorulacak olan; Rabbin kim? Dinin ne?
Nebin kim? sorular kolay olmasna ramen vaktin ve halin
iddetinden kul dehete der, cevap veremez. Burada Allah
Telnn yardm gereklidir. Bu sorular nebiler dnda her
insan iin tecelli edecektir.
.
Hesap zamannda, Ltuf sahibi Allah Telmz, bize
kfidir.
Mizan kurulup, kul yaptklarndan sorulunca, bir korku
iine der. Allah Telnn ltuf ve merhametini hesap annda
grdke de, pimanl artar. alanlar neden daha iyi
almadk, almayanlar da neden biz almadk diye
zleceklerdir.
1

Kul ne yapacan arr kalr. te kuluna Allah Telnn
yardm, o an gelmez ise helak olur. Allah Tel her zaman
olduu gibi orada kulun yardmna yetiir, onu sakin klar.
Onun iin ahirette iimize yarayacak, mizanmzda ar
basacak salih ameller yapmak iin almalyz. Dnya
hayatnda, zevk geirmeye, kalacak servetler toplamaya
uramamal, kazanlarmz hayr urunda sarf eylemeliyiz.
nk dnya elenecek yer deildir.
.

1
mam ibli (ks) buyurdu ki; Ey Allah Telm! Beni hangi
ey iin azaba atarsan at. Yeter ki beni utan azab ile azaba
drme.
RABBN TERBYE .


115

Srat- geerken, Kudretli Allah Telmz bize yeter.
Ahiret gn gelince her i bitmitir. stikbal geidi, srat
ok tehlikelidir. Cennete ulamak iin, geilmesi takdir
edilmi, cehennemin zerine kurulmu srat kalmtr.
Srat, cehennem uurumlarnn zerinden herkesin
gemee mecbur olaca kldan ince ve kltan keskin inili
yokulu, dzl bir kprdr.
Bu kpry gemek Allah Telnn kudreti ile mmin ve
salih kullara kolay gelecektir. Kpr denmesi aslnda skntnn
varlndandr. nk sknt, geni zaman dar, byk yeri
kk gsterir. Korku insanda var olmayan var ettii gibi, yok
olan var eder. Ne mutlu o gn kendisine korku gelmeyene.
. 3
(Eer aldrmazlarsa deki): bana Allah Tel yetiir
Ondan baka ilh yoktur, ben Ona dayanmaktaym; O
byk Arn sahibidir. (Tvbe 129)
Mmin kul, her iinde bu duada bulmaldr.
Her iimde Allah Telm yetiir, Ondan bakasn
istemediim gibi, bakasndan yardm da istemem, tevekklm
Onadr. Ondan baka yardm edecek ve ilah yoktur. Ancak O
vardr. Btn ilerimde Ona ynelirim. Benim Rabbim
olduu gibi, Byk Arn Rabbidir.
Bu duay adet edinen kul asla mahzun olmaz. Onun iin
Kuts Dua Bahiyyeyi okuyandan hzn ve kedere den
grlmemitir.
Ebu Derda radiyallh anh demitir ki,
Her kim sabah ve akam yedi kere okursa Allah Telnn
emniyetinde olur.
Hasbnallah... le balayan dualar bir nevi sigorta
demektir. Bu sebeple inanarak ve iten okunmaldr.
] [
Geceye, gzellik ve rahatlkla ulatm.-Sabaha,
gzellik ve rahatlkla ulatm.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 116

zerimize den vazifeyi Allah Telnn izni ile en gzel
ekilde yapmak nasip oldu. Keder ve zntler zerimizden
uzaklaarak hayatmza devam ettiren Allah Telya krler
olsun, demektir.
] [
Ne gzel bir gece. Ne gzel bir sabah.
Ulatm gn ve geceyi bo geirmeyip taat ve ibadetle
geirmemi salayan Allah Telya krler olsun. Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Bir airin syledii en doru sz Lebd'in syledii u
szdr: Haberiniz olsun, Allah'tan baka her ey btld r.
meyye bnu Ebi's-Salt mslman olayazd . (Buhr)
Raslllah sallallh aleyhi ve selemin hadisi erifini
tefekkr ile Allah Tely her anmzda andmz gibi
krmz eda etmeliyiz.

u bulunduum zaman, ne gzel zaman.
Allah Telnn hatrland ve zikir edildii zaman en
gzel zamandr.

badet halinde olduum u saat, ne mesut saattir.
Saniyelerin hesaba girecei kyamet gn, bu szlerin
hakikati aa karacaktr.
An denen zamanszlk;
1
Allah Telnn katnda itibar
gren zaman birimidir. Onun iin zaman olmadndan,
zamann takdirini ve kymetini iyi bilen bir kul, bu duadan ayr
dmez.

1
An; ncelik ve sonraln arasnda olmasndan durumunun
tayini mmkn olamaz. Zaman bu kelimede deerini kaybeder.
RABBN TERBYE .


117


Gaibde ve yanmzda ki, din kardelerim iin de bu
istekleri diliyorum.
Dualara cemiyeti katmak, Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin snnetidir. Kendi
nefsimizin iyilik iinde olmas, dnya saadeti iin yeterli
olmadndan, her konuda kardelerimizi de dnmeliyiz. Dua
etmenin yalnz szle olmadn da unutmamak gerekir.
nsann iyi olmas bakalarnn iyiliini istemek demektir.
Fakat ahir zamanda ise cemiyetlerin bozulmas had safhaya
ulanca ferdiyet zerine dualar daha geerli olacaktr.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Kyametten hemen nce karanlk gecenin paralar gibi
fitneler var.
1

Kii o fitnelerde mmin olarak sabaha erer, akama kfir
olur; mmin olarak akama erer, sabaha kfir kar.
O fitnede oturan, ayakta durandan hayrldr. Yryen
koandan hayrldr.
yle ise yaylarnz krn, kirilerinizi paralayn,
kllarnz da taa vurun.
Sizden birinin evine girerlerse Hz. dem aleyhisselmn
iki olundan hayrls olsun (len olsun, ldren deil)
(Tirmiz)
Mslman etrafnda bulunan insanlar uyarrken ben
merkezli davranarak, onlara rnek olmaya almaldr. Eer
insanlar onun gzel halini grp biri hidayete kavuabilirse

1
-Sahiheynde yine Huzeyfe radiyallh anhdan gelen bir
rivayet yledir: Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular
ki:
Kyamet gn, Havz- Kevserime bir ks m gruplar da gelecekler
ki, onlar oradan uzaklatrlacaklar. Ben:
Onlar benim ashabmdr!diyeceim. Fakat:
Sen, onlarn arkandan neler ilediklerini bilmiyorsun!
denilecek. (Buhr, Mslim)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 118

bunu nimet bilmelidir. Yoksa insanlar hidayete kavumadklar
gibi, dine karda dmanlklarn da artrrlar. Akrabann ve
dostlarn hidayeti iin can sarf etmek bakalarna olan
gayretten daha kolay olur. Onun iin e ve dostlar artrmak
mslmana farzdr. nk Raslllah sallallh aleyhi ve
sellem buyurdu ki;
Evleniniz! nk ben kyamet gn dier mmetlere kar
okluunuzla iftihar edeceim.
Ahir zaman musibetlerinden biride evlilik ve ocuk sahibi
olmann azalmasdr. Bu nedenle yle bir zaman gelir ki,
insann ocuuna dahi gc yetmez olur. Onun iin
mslmann tedbirli olmas ve insanln iyiliini dnmesi
gerekmektedir. nk Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
buyurdu ki;
Mslman kimseye, en hayrl maln davar olaca zaman
yakndr. Fitnelerden kaarak, dinini kurtarmak iin dalarn
yamur den otlak yerlerini takip etmek zere peine takld
davar onun en hayrl maldr. (Buhar ve Mslim)
Hadisten anlalaca zere kendi bana yaamak cemiyet
ile megul olmaktan iyi olacaktr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Ebu Zer radiyallh
anhaya buyurdu ki;
Evine kapan, diline sahip ol, iyi bildiin eyi yap, kt
bildiin eyi de terk et, kendi yaknlarnla megul ol, toplumun
iini terk et
1


1
Eve kapanma emri; zaruri olmayan iler dnda, halkla
irtibat kesmek mecburi temaslardan vazgeilmemesi eklinde
anlalmtr.
Yukardaki rivayette de grld zere, yalnz eve ekilme
yeterli deildir. Bir baka rivayette: Gze batc, dikkat ekici
davranlardan kanarak kendinizden az bahsettirin denmektedir.
Baka bir hadisi erifte Abdullah bni Amr bnil-s rivyet eder
ki;
Biz bir gn Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin etrafnda
oturuyorduk. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem fitneden sz etti
ve dedi ki: nsanlar vaatlerini tutmaz, emanetlere ihanet eder ve
RABBN TERBYE .


119


Allah Telm, bu dileklerimizi defterimize yaz.
Her yeni alan sayfamza iyi ve gzel niyetlerimizle
balamay yazdn gibi kaderimizde her yeni gnn iyilik
getirmesini nasip et, demektir.
.

Hamde layk olan Allah Telnn adyla defterim
alsn. O, yksek ve geni kerem sahibi, an yce,
mminlerin sevgilisi ve yarattklarna sevgi veren ve seven
1
,
ilmi ve kudreti ile her eyi kuatan, istediini diledii
ekilde yaratandr.
Kutsi Dua Bahiyye okuyann defterinin ilk satr bu
besmele ile balar. Szn evveli bu gzellikte olursa, sonunun
ne olaca aikrdr. Allah Telnn kendine snana kar
verdii bir sz vardr.
Beni Rabbi kabul edene, layk olmad nimetleri dahi
ihsan edeceim

Onun iin Allah Telya ve sevdiklerine sava aan,
sonunda yenilmeye mahkmdur.

iyilerle ktler yle karma kark olup -parmaklarn kenetleyerek
gsterir- birbirinden tefrik edilemez halde grrseniz ite o zaman
fitne gelmi atmtr. Ben yanna giderek Kurbann olaym, o
zaman ne yapmam tavsiye edersin? diye sordum.
Dedi ki: Evine kapan, dilini tut, iyilikle amel et, ktl de
terk et, kendi nefsini ve yaknlarn kurtarmaya, korumaya al,
bakasnn iiyle megul olma.
1
Allah Telnn kulu sevmesi alacak eylerdendir. Aslnda
O hibir eye muhta olmayan bir hkmdardr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 120


O insana ahdamarndan daha yakndr. (Kaf 16)
Yani, Allah Tel yakndan bilir, yakndan yetiir ve tesir
eder. Allah Tel ile mahlku arasndaki nispet, mahlkun
kendi z ile arasndaki nispetten daha nce gelir. nk
mahlkun hayat bulmas, yaratann kudretiyledir.
Habl, ip ve ba demektir. Damar manasna da gelir. Allah
Telnn ilmi ile ona damarndaki kandan daha yakndr, zira
damarda engel vardr. Baz eyler ona gizli kalabilir. Lakin
Allah Telnn ilmine engel mmkn deildir.
Ayet iin u mana da sylenebilir: kendisine kudretimiz ile
biz ona ahdamarndan daha yaknzdr. Emrimiz onda
damarlarndaki kann cereyan gibi cereyan eder. Bu sebepten
Allah Tel her yerdedir denilir. Aslnda Allah Tel
meknlardan mnezzehtir. Ayrca melekler de, insana
ahdamarndan daha yakndr, Fakat Allah Tel onlardan dahi
yakn bulunduunu belirtmitir.
Nerede bulunursak bulunalm, O bizimle beraberdir. O,
bize bizden daha yakndr.
Allah Telnn olmad, hi bir ey yoktur, her ey Allah
Telnndr. Ancak Allah Telnn olmak, Allah olmak
deildir. Onun, Allah Tel olmas da lazm gelmez. Sonra
mekan yaknlkta, mutlaka arada bir ayrlk vardr. Mahlkatta
meknla kaytldr.
] [ .
Allah Telm Sana iman ederek, akamladk.-Allah
Telm Sana iman ederek, sabahladk.-
Allah Telnn yardm ile iman zere bulunuyoruz.
Kullar zerine yle zaman gelecektir ki, sabah mmin
kalkacak, kfir olarak akamlayacak. Akam kfir olarak
yatacak, sabah mmin olarak kalkacaktr. Bu kark hayatn
iinde istikamet sahibi az bulunacaktr.
RABBN TERBYE .


121


Sana kavuacamz, tasdik ederek akamladk.-Sana
kavuacamz, tasdik ederek sabahladk.-
Bu hayatn geici olduunu bilerek yayoruz. Her an
lm yakn hissederek huzuruna gelme hazrl iindeyiz.

Senin bizi uyarmak iin gnderdiin hccetleri itiraf
ve kabul ederek akamladk.Sabahladk.
nsann bir konuda uyarlmas, hatasnn affna ve acizliin
aa kmasna sebep tekil eder.
tiraf edende aczini gstererek bunu tasdik etmesinden
rahmeti kendine celp eder. tiraz edende ise kibir ve enniyet
olumas ile uzaklama olur.
.
Zat- ulhiyetine layk olmayan eyleri iddetli inkr
ile akamladk.Sabahladk.
Allah Telnn zat- bakasna muhta olmayan vacib-l
vcuttur. Kullar Allah Tely tanrken layk olduu sfatlar
ile bilmeli, layk olmad sfatlardan tenzih etmelidir.
.
Allah Telya tevekkl eder olduumuz halde
akamladk. Sabahladk.
Tevekkl, Allah Telnn irade ve rzasna teslimiyetten
ibarettir. Kim Allah Telya tevekkl ederse, bana gelen her
hangi bir eye kar, Onun kudretine itimat edip, yapaca
eyde Onun emrine teslim olursa, hkmnce giderse, O, ona
yetiir.
Tevekkl, Allah Telnn gsterdii yolda gc yettii kadar
KUTS DUA AIKLAMASI LE 122

vazifeye almak, emirlerine riayet, yeri gelince kusurunu itiraf ile
beraber, hakknda telaa dmeksizin Onun iradesine teslimiyetle
Allah Telnn kudretine balanmaktr.
Onu hi hatrna gelmeyen bir yerden rzklandrr. Her kim
Allah Telya tevekkl ederse artk O, ona kfidir, phe yok ki:
Allah Tel, emrini yerine getirendir. Allah Tel her ey iin bir
miktar tayin buyurmutur (Talak, 3)
Rasulullah sallallah aleyhi ve sellem buyurmutur ki,
nsanlarn en kuvvetlisi olmay arzu eden, Allah Telya
dayansn.
Allah Tel, muradn muhakkak yapar, hi bir iinden geri
kalmaz, hepsinin hakkndan gelir. Hkmn istedii gibi
yrtr, tevekkl edilse de yrtr, edilmese de yrtr,
sonuta her eyin eceli gelir. Ecel gelince takdir olan lm
dakika geirmeksizin penesini takar, iyiler iyiliiyle ktler
ktlyle kalr, herkes ameliyle harolur. Ancak Ona
tevekkl de, kendi emridir.
Allah Tel, her eyi bir kader ile takdir etmi olduu iin,
her ey gibi insan da, durumlarna gre takdir buyurmu, birer
snr koymutur.
O halde kuvvet, sebeplere gvenmekte deil, Allah
Telya dayanmakladr. Tevekkl, marurlukla kendini
koyuvermekte deildir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Deveyi bala da, tevekkl et
.
Bu halimize akam ve sabah Allah Tely ahit
tutarz.
Her zaman bir olduunu ikrar ile bize katndan ihsanlar,
buyurduuna ahadet ederiz.

Meleklerini, nebilerini ve ar-n yklenen melekleri
ahit tutarz.
RABBN TERBYE .


123

Aslnda bir konuda Allah Telnn ahadeti yeterlidir.
Lakin kullarn imann kuvvetlendirmek iin Zat- onlar ahit
tutulmasn istemitir. Ayetlerde ou zaman, ben yerine biz
gelmesi bu sebeptendir. lemde grnen her ey Allah
Telnn zatnn, isimlerinin ve sfatlarnn tecellisidir. yle
ki, Allah Tel yaratl kendinden kendine dnen bir hal gibi
yaptndan bir vastann olmas da dnlmez. Ancak Allah
Tel raslleri vastas ile insanlara, sonsuz kurtulu yolunu
gstermi ve azaptan kurtarmtr.
Allah Tel bir eye muhta deildir. nsanlara acd iin,
insanlara iyilik ederek, emir ve yasaklar gndermitir.
Emirlerin ve yasaklarn faydalar insanlaradr. Allah Telya
hi faydas ve gerei de yoktur.
.
ahidiz ki, muhakkak O Allah Teldr.
Zat-nla, meleklerinle, nebilerinle ve ar-n melekleri ile
Senin Allah Telmz olduuna iman ederiz.

Ortan ve benzerin olmadan, birliinle Senden baka
ilah olmayan olduuna da, ahadet ederiz.
.

Hz. Muhammed Mustafa Efendimiz kulun ve rasln
olduuna ahadet ederiz. Allah Telnn salt ve selam
Onun, l-inin ve ashabnn zerinedir.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizin kulluk vasfnn, risaletten nce zikir edilmesi,
kulluk vasfnn erefindendir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 124

O her zaman kreden bir kul olmann misali idi.
Kendisine acmazd. Kullukta ise en ar vazifeyi eda etti. Bu
manadan, kim ki Rasulullah seviyorsa, onun emaresi Allah
Telya kar yapt ibadet ve taatta gizlidir. Okunan bu
ahadet byk ahadet diye anlr. Bu ahadetimiz sebebi ile af
olunacamz muhakkaktr. Bu ahadetimiz karl cennet
olacaktr.

Cennetin haktr.
Muhakkak ki, Allah Tel ahirette cenneti mmin kullarna
hediye edecektir. Huzurun kaybolmayaca ebedilik yurdudur.
yle ki terk edilmesi ve usanc olmayan mkfat yeri olacaktr.

Atein haktr.
Gnahkrlarn, azap ekmesi haktr. Duada Cehennem
kelimesi yerine o manay artran nr (ate) zikredildi.
nk eer cehennem zikredilse idi, inananlar iin klmas
mmkn olmayan bir yurt olurdu.
1


1
eyhl Ekber Muhyiddin rb (ks) Hazretleri Fusus-ul
Hikem kitabndan anlaldna gre cehennemde kaln sonsuz,
azabn sonsuz denilebilecek kadar uzun olacadr.
Bir zaman gelecek ki cehennemin dibinde suteresi bitecektir.
Hadisi erif, orada bir allacak bir yaamn balayacadr. Buna
gre cehennemde negatif ama normal bir hayat oluacaktr.
Altklar eyden ayrlanlarn yaayamadklar ve azap ektikleri
bilinen gerektir. Allah Tel cehennemlikleri cehenneme lfet
edecekleri ekilde yaratmtr.
[Drr-l Fahirede mam Gazali (ks) buyurdu ki;
Mminin ruhu ar suretinde, kfirin ruhu ekirge
suretindedir.] ekirge scak ortama daha iyi uyum salar.
Cehennem ehli atele ve cehennemle lfet edip mutlu
olacaklardr. (Hakinin Glnmesi)
RABBN TERBYE .


125

Cehennemde olmak ile atee sunulmak ve azapta olmak
ayr ayr eylerdir.
1
Kuran- Kerimde atee ebedi sunulmak
iki ayette
2
cehenneme ebedi sunulmak on bir ayette
3

gemektedir.
Binaenaleyh, Devaml azap, ne adalet nede Allah Telnn
merhamet sfatlarna uygun dmektedir.

Havz- Kevserin haktr.
Allah Tel Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimize vaat ettii mbarek bir nimettir. nananlar
Onun elinden kana, kana iecekler.
Eb Hureyre radiyallh anh, Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellemden naklederek yle rivyet etmitir:
Evimle minberim arasndaki yer, Cennet bahelerinden
bir bahedir. Minberim de, bana bahedilen Kevser Havzmn
zerinde kurulmu bulunmaktadr
Ukbe bn-i mir radiyallh anhten rivyet olunduuna
gre, Raslllah sallallh aleyhi ve sellem irtihline yakn bir
gn kp Uhud gazs ehitlerine cenaze namaz klar gibi
namaz kld. Sonra Medineye gelip minbere kt. llere,
dirilere veda eder gibi bir hutbe rd edip buyurdu ki:
Ben sizden Kevser havuzuna ilk erieniniz olacam. Sizin

1
Birok velinin kelamnda narnda ho nurunda ho
gelmitir. Allah Telm seninle olmaktan bizi uzak klma, ayr
drmede bizi yeter ki cehennemine at, demektir. nk klar
sevgilinin cevr- cefasndan zlmezler. Cehennemde yanmak bile
olsa bir sonsuzluun lezzeti vardr. Ahirette Allah Telya kar bir
kin hissi olmayacaktr. Bir ekilde Allah Telnn rahmeti her eye
tecelli edecektir. Bu tecelliyt Rabbimize layk olan ekilde olmas
iktiza eder. Her halde hibir ey Onun emrinden ve fiilinden uzak
olmayacaksa ancak Onun rahmetini beklemek bize der. (Hakinin
Glnmesi)
2
(Har,17), (Tegbn,10)
3
(Nisa,93110),(Tevbe,6368),(Nahl,29),(Mminun,103),
(Zmer,72), (Mmin,76), (Zuhruf,74), (Cin,23), (Beyine,6)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 126

Hak yolundaki hizmetlerinize ahadet edeceim.
Vallahi ben, u anda Cennetteki havuzumu gryorum.
Emin olunuz yine u anda, bana yerin anahtarlar verildi,
btn cihana slam nurunun intiar tebir edildi.
Vallahi ben, vefatmdan sonra sizin irke dneceinizi
umarak hi endie etmem. Yalnz sizin ihtiras ile nefsinize
dp didimenizden korkarm.
Syledikleri de kmtr.

efaat iznin haktr.
Allah Telnn gnahkr kullarn affetmek iin vaat
ettiin efaat hakkn ummak, farzdr.
En byk efaat hakk Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimize verilmitir. Buna Makam-
Mahmut ad verilir. Hatem-l Enbiya Efendimize vaat olan ve
onu hmidiyetten, mahmudiyete terakki ettiren bir yksek
makamdr ki, byk efaat etme hakkdr. Bu makamda Liva-
lHamd Onun eline teslim edilmitir. Ahirette Makam-
Mahmudun feyzi, efaat iledir.
Liva-l Hamd altnda toplanacak olan mmet, Allah
Telnn ltfundan hisselerini alacak ve ehli cennetin sonun da
krleri . olacaktr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizin Allah Tel yannda ok yksek bir derece ve
makam vardr. Huzur-u lhde mminler iin efaat edecek
ve nlerine dp, cennetlerine girene kadar rehberlik
edecektir. Allah Tel kendine sakl tuttuu efaatini bile, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin
gnlnden tecelli ettirecektir. Beerden bir insana yani
Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme Allah Telnn byle
makam vermesi, insanlk iin bir an ve eref, bunu tasdik eden
mminler iin byk mkfattr.
efaat gnlerinde kfretmi olanlar ve inkr edenler efaat
RABBN TERBYE .


127

arzu edecekler.
Keke Onun hkmlerine ve emrine uysaydk;
diyeceklerdir.
Cehennemde; kfirler, atete toplandklarnda, mslman
bir gurubu da beraberlerinde grdklerinde;
Siz mslman deil mi idiniz? diyecekler.
Onlar evet diyecekler.
O halde grdnz, slmnzn hi faydas yokmu. Siz de
bizimle beraber atee yanyorsunuz, diye aalayacaklar.
Onlar;
Hayr, yle deil, bizim bir takm gnahlarmz vard
Allah Tel, onunla cezalandrd, cevabn verecekler.
Allah Tel, alaylar yznden kfirlere gadap edecek ve
efaate izin verecektir. Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimizin efaati ve rahmet-i ilhiyesi ile
mslmanlarn azat edilmesini emredecek, ateten karacaktr.
te o vakit kfirler;
Ah ederek, keke biz de mslman olsaydk
diyecekler.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin Allah Telya
ricas o kadar artacak ki, Allah Tel, mslmanlar, peyderpey
rahmeti ile efaatine mazhar edecektir. Nihayet;
Mslman olan Cennete girsin, buyuracaktr.
O zaman yine kfirler temenni edecekler ki, mslman olsa
idik,
1
cehennemde artk hi mslman kalmayacaktr.

En byk saadet ve kurtulu, Efendimiz sallallh aleyhi
ve selleme uymaktadr; isterse bu uyma ve Ona zahiri
benzeme suret ve ekilde olsun.

Niyetimiz Raslllah sallallh aleyhi ve sellem tabi
uymaktan baka niyet olmamaldr.
yle ki, Allah Tely, Efendimiz Muhammed sallallh

1
nkr edenler zaman zaman, keke biz de mslman
olsaydk, diye arzu ederler.(Hicr,2)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 128

aleyhi ve sellemin Rabbi olduu iin seviyorum diyen mam
Rabban (ks)nin sevgisi ile sevmeliyiz.
Her kimin Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme sevgisi
varsa, o Cehenneme gitmeyecektir.
Ksaca her eyde;

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem size ne verdiyse
onu aln, size ne yasakladysa ondan da saknn. (Har,7)
ayeti kerimesini hep gz nnde bulundurmak gereklidir.

Mnker ve nekir melekleri haktr.
nsanlar kabirde baz sorulara muhatap olacak ve cevap
veremeyenler azap grecek; cevap verenler cennet nimetlerinin
hazzn duyacaklardr.
Bu nedenle azaba mstahak olanlar iki kere azap grm
olurlar. Biri kabir azab, dieri ahiret azabna urayaca
korkusudur.
Hz.ie radiyallh anhadan rivyet olunmutur.
Bir Yahudi kars yanna gelip ona: Allah Tel, seni
kabir azabndan korusun diyerek dua etmitir. Bunun zerine
ie radiyallh anha Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme;
nsanlar kabirlerinde azaba giriftar edilirler mi? diye
sormu.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemde:
Kabir azabndan, Allah Telya snrm buyurmu.
Sonra Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, kabir azbndan snmay ashbna emir buyurdu,
demitir.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem yle dua ederdi;
Rabbim, cimrilikten, arcanllktan, erzel-i mrden,
kabir azabndan, deccaln ve yalanc insanlarn ifalinden,
diriliin ve lm fitnesinden sana snrm.
Hazreti Ali kerremallah veche demitir ki:
RABBN TERBYE .


129

Biz kabir azab hakknda, Tekasr Sresi nazil olana
kadar phe eder dururduk.
nsanlar kabre girdikleri veya girecekleri gn o gafletten
uyanacak, btn mrlerince oaltmak iin oyalandklar fni
eylerden ayrldklarn ve yalnz vebalini yklenip kaldklarn
greceklerdir.

Senin vaatlerin haktr.
Ceza ve mkfatlar hakknda ne buyurmusan hepsine
iman ettik, demektir.
Szlerin en dorusu ve gerei Allah Telya aittir.
Allah Tel vaadinden dnmez.
.
Muhakkak kyamet gelicidir, onda phe yoktur.
Muhakkak Allah Tel kabirlerde olanlar diriltip
kaldracaktr. (Hac,7)
Kyamet gnnn saat olarak sylenmesi, elli bin senelik
zamann, Allah Telnn katndaki deeri bir saat ve veya
daha az bir zaman gibi olmasndandr.
Zaman Allah Tel katnda deersiz bir unsurdur. Bu ifade
ile insanlar zerinden kayda deer edilmeyecek bir zaman
getiini gstermek iindir. Bu sebeple kul, iyi olmann yolunu
aramaldr.
Kyametten sonra olacak har gn eya asl ile tekrar
meydana getirilecektir.
Kyamet gn insanlar beyaz, duru beyaz ve kepekten
arnm undan mamul rek gibi bir saha zerinde har
olunurlar. Bir rivayete gre de, O sahada bir kimseye yol
gsterecek da, ta gibi, nian dahi olmayacaktr.
Aie radiyallh anhadan edilen rivayete gre, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz;
nsanlar ayakkabsz, vcudu plak, yani ilk
yaradllar gibi snnetsiz har olunacaklar, buyurdu. Ben de:
KUTS DUA AIKLAMASI LE 130

Ya Raslallah, erkek, kadn beraber mi? Bunlar
birbirlerine edep yerlerine bakarlar, dedim. Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem;
Ya Aie, hair ii ok gtr, insanlarn birbirlerine
bakmalarna msait deildir, buyurdu.
Eb Hureyre radiyallh anhden rivayete gre, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz
yle buyurmutur:
Kyamet gn halk maher yerinde izdihamdan, iddetten,
gnein yaklamasndan terleyecektir. yle derecede ki,
dklen ter, yetmi zira derinliinde yere geecek ve onlarn
azlarna ykselip gemleyecek, hatta kulaklarna
ykselecektir.

Bu itikat zerine yaayp ve leceiz.
slam itikadn tayan iin lm ve yaam kardeler
gibidir. nk o her an iin hazrlkta olduundan lmn
znt ve kederine dmez.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz yle buyurmutur:
Her kim Allah Telya kavuup grmee muhabbet
ederse, Allah Tel da ona kavuup grmesini sever.
Her kim de Allah Telya kavumaktan holanmaz ise,
Allah Telda ona kavumaktan holanmaz.
lm Allah Telnn kullara verecei en byk
aclardandr. nk Raslllah sallallh aleyhi ve sellem
dnyadan gerken, arada bir iki elini su kabna batryor ve
slanan elleriyle yzn svyor,
Lilhe illllah, lmn ne iddetleri, vurular var
diyordu. Fakat Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem ellerini
kaldrr ve ruhunu teslim edinceye kadar, Allah Telm beni,
Refk-i Al cmiasnda kl duasna devm etti.
Kii yaad hal zere lr, ld hal zerede har
olur
RABBN TERBYE .


131

unu bilmek gereklidir ki, mmine lm hali gelince
Allah Telnn kulundan honutluu, Allah Telnn
ikram ve ihsan mjdelenir. Bu mjde zerine artk mmini
lm gibi kendisini karlayacak hallerden sevimli bir ey
olamaz. O anda mmin Allah Telya kavumaya muhabbet
eder, Allah Telda mmin kuluna kavumay sever. Fakat
kfir yle deildir. Ona lm hali hazr olduunda Allah
Telnn azab mjdelenir. O anda kfire nndeki lm gibi,
hallerden irkin bir hal olamaz. Bu suretle kfir Allah Telya
kavumay fena grr, Allah Telda ona kavumay fena
grr.

Yarn kyamette bu itikat zere har olacaz.
Yukarda belirttiimiz gibi insanlar nasl har olacaklarsa,
o ekilde yaar ve lrler. Gelecein ne getireceini grmek
istiyorsak, bugnmze bakmalyz.
Kii sevdii ile beraberdir.
Her cins kendi cinsini eker
Kii sevdiinin gcne malik olur.
Kyamette dostlar birbirini terk etmez
Allah Tel btn mmin kardelerimize dnyada ve
ahirette yardm eder ve mahzun brakmaz.
.
nallah, azap grmeyeceiz.
Enes bn-i Malik radiyallh anh, Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemden yle rivayet etti. Allah Tel yle
buyuruyor.
zzetim, celalim, cmertliim, mahlkatmn bana olan
ihtiyac ve yce makamm iin, erkek ve kadn kullarmn slam
zere yaayp yalanmalarnn ardndan onlara azap etmekten
hay ederim.
Yine Enes bn-i Malik radiyallh anh diyor ki, Raslllah
KUTS DUA AIKLAMASI LE 132

sallallh aleyhi ve sellemin bu esnada aladn grdm.
Ya Raslallah niin alyorsunuz? Diye sordum. Bunun
zerine;
Allah Tel ondan utand halde, kendisi Allah
Teldan utanmayana alyorum, buyurdu.
ah- Nakibent (ks) Efendimizin duann bu ksmnda
byle niyaz buyurmas, baka evratlarda rastlanlmayacak bir
zelliktir. Bu yolun mntesiplerinin kyamette yzleri
glecektir. nk Allah Tel buyurmutur ki;

Ben kulumun zann zerine hareket ederim

Kutsi Dua Bahiyyeyi okuyann Allah Telya byle
hsn- zann vardr. Bu dua kurtulmularn duasdr. Bu ayr
bir gvenitir.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, mmetin yetmi frkaya blnecei, yalnz bir
frkann Naci (kurtulmu) Frka olacan bildirmitir. Naci
frka hakknda eitli grler bulunmaktadr.
1


1
smail Hakk Toprak hramczde (ks) bir sohbetlerinde, Naci
frkasnn olmas gereken zelliklerini anlatarak yle buyurdular.

Kim ol deme buldu yol vasl oldu Niyazi ol
Naci denilen frka bu zmre imi ancak

Naci denilen frka ite sizlersiniz. Kardelerim, bakarsnz ki,
baz kiiler bir terbiye yoluna giriyor ok gemeden acaibten,
garaipten haber veriyor. Kendilerini bir adam olduklarn sanyorlar.
Fakat byk kim, kk kim sonra belli olur. Bizim terbiyemize gelen
kimse uzun yllar alr, ancak kendi kkln fark eder. Yetmez
mi bu fark. Keramet Kulu Allah Teldan uzaklatrmaya sebep
olur. nsan Ahlak- Muhammedi sallallh aleyhi ve sellem ile
ahlaklanmal, kuldan istenen budur. nsanla ebedi leme gidecek
kazan da ancak budur.
Harikalarn ok olmas, terbiyenin tamamln ve olgunluunu
gstermez. Harikalar daha az olduu halde, kemal ehli olanlar, ok
grlmtr.
RABBN TERBYE .


133


Allah Telm, bizler nefislerimize zulm ettik.
dem aleyhisselm ve Havva Validemiz
Dediler ki: Ey Rabbimiz! Biz kendi nefislerimize zulm
ettik, eer bizi balamaz ve merhamet buyurmazsan, elbette
biz zarara uramlardan oluruz. (Araf 23)
Bu dua sebebi ile kendilerini af ettirdiler. Suun
kendilerinde olduunu kabul etmeleri balanma sebebi
olmutur.
1

Kullar Allah Telnn emirlerini yapmayarak, yasaklarn
ineyerek nefislerini helak ederler.
Kullar hatay ve musibeti nefislerinde aramaldrlar. nk
Allah Tel kullarna zulm etmez.
Biz onlara zulmetmedik. Lkin onlar zalimlerden
oldular. (Zuhruf 76)
nsan kendine ok zulmederek varlndan ve kendi ile
birlikte var olanlardan bir iz ve eser kalmaz. Sonuta yaratl
maksadn unutur.
Emaneti gklere ve yere ve dalara bildirdik, yklenmek
istemediler. Ondan ekindiler. Onu insan yklendi. nsan zalim
oldu. Cahil oldu (Ahzab,72)


1
eytan dahi Allah Telnn rahmetinden mit kesmedii
bilinen bir gerektir. Fakat kendini dzeltme, doru yola getirme
imknndan mahrum ve racm sfatna mstahak olduundan
yapt btn ktlklere de piman olmutur. Fakat Allah Telnn
gazabna dem aleyhisselma secde etmemekle dmtr. Bu ise
varlnn kibir ile yorulmas ve kendine ar gvenden gelmitir.
Onun iin hibir ekilde kendine gven getirmemek gereklidir.
Gnahlarmz kulluumuzun iaretidir. Sevaplarmzdan bize bir
vnme gelecekse yle sevaptan, eytan gibi kovulmaktan Allah
Telya snmak gerekir. (Hakinin Glnmesi)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 134

Allah Telm, byk ve kk gnahlarmz
bala.
Allah Tel zeyir aleyhisselma yle vahyetti.
Ya zeyir!
Kk gnah ilediinde onun kklne bakma; kime
kar isyan ettiine bak.
Sana az bir hayr ulatnda onun kklne bakma;
sana rzk verene bak!
Bela isabet edince kimseye ikyet etme. Nasl ki senin
kabahatin bana ykselince seni meleklerime Ben ikyet
etmiyorum.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme sordular.
nsanlardan kimler en ok belaya urar?
Nebiler, sonra byklkte onlara ve bunlara yakn
olanlar.
Kii dindarl nispetinde belas da iddetli olur.
ayet dininde zayflk varsa, Allah Tel onu da dindarl
nispetinde imtihan eder.
Bela kulun peini brakmaz.
T ki o kul, hatasz olarak yeryznde yrynceye
kadar. (Tirmiz)
1

Kuran Kerimde gnahlarn aff ile ilgili en mitli ayet
dir. Bu ayet iin denilmitir ki:
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz rzasndan birisi, mmetinin hepsinin Cennete
girmesidir. Bir rzas da ehli beytinden birinin cehenneme
girmemesidir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin mmetine kar
byk efkatinin neticesi de budur. nk o mmetine dkn,
mminlere Rauf-u rahmdir.

1
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz sebebi ile bizleri balaman diliyoruz. Sen, Onu
seversin. Oda bizleri sever. Bu muhabbet akna bizleri af ve
mafiret buyur.
RABBN TERBYE .


135

Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, brahim aleyhisselmn, bana uyan bendendir,
sz ile sa aleyhisselamn sen onlara azap edersen
kullarndr szlerini okudu ve iki elini kaldrp
Allah Telm mmetim, mmetim diye ok alard.
Taki Allah Telnn,
Biz seni mmetin hakknda raz edeceiz ve seni
utandrmayacaz vahyi gelene kadar bu durum devam
etmitir.
unu da unutmamak lzm gelir ki, Efendimizin rzas
Allah Telnn rzasndadr. Allah Telnn rzas olmayan
bir hususa Efendimizin de raz olmas gerekmez. Allah
Telnn izni olmaynca da kimsenin efaat etmesine ihtimal
de yoktur. Allah Tel ise kfre raz olmaz.
1


Byk ve kk gnahlarmz ancak sen af edersin.
Onlar ki, bir byk gnah yaptklar veya nefislerine
zulmettikleri zaman Allah Tely zikrederler, hemen
gnahlar iin istifarda bulunurlar.
Allah Teldan baka kimdir?
Gnahlar balayan. Onlar yaptklarnda bile, bile srar
etmezler. (Al-i mran 135)
De ki: Ey nefisleri aleyhine haddi aan kullarm, Allah
Telnn rahmetinden kesmeyiniz.
phe yok ki, Allah Tel btn gnahlar balar.
Muhakkak ki, O, ok balaycdr, ok esirgeyicidir. (Zmer
53)

1
klar Aman zikrini ok yaparlar. Aman lafznn saysal
deeri Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin Muhammed ismine
eit olduundan (92) zikirleri Aman Ya Muhammed dir. Onun iin
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin yoluna sarlarak nefsan
dnceleri atp, niyetlerini Hakikat- Muhammediyeye ynelterek
ve Onun ruhaniyetinden yardm isteyerek terbiye yolunun byne
tbi olmaktr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 136

Kullar o kadar haddi aarlar ki, sanki kendi nefislerini elleri
ile ldrm gibidirler. Fakat Allah Tel, onlar yukarda
zikredilen ayetler erevesinde yinede affeder. Bu ayetler,
Kuranda geen en mitli ayetlerden olduu sylenmitir.
Bununla beraber dikkat edilmesi lazm gelir ki, bu mit,
gnaha tevik iin deil, gnahkr kimseleri bile bir an evvel
tvbeye tevik iin olmasdr.
Eer onlara azap edersen phe yok ki, onlar senin
kullarndr.
Eer onlar balarsan yine phesiz ki, aziz olan, hkim
olan ancak Sensin. (Mide 118)

Allah Telm, bizi gzel ahlaka ulatr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz gzel ahlakn temsilcisidir. Gzel ahlak dnya ve
ahiret saadetidir.
Sen phesiz pek byk bir ahlk zerindesin(Kalem 4)
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz ahlakn sorana, Hazreti Aie radiyallh anha
demitir ki;
Kuran okumuyor musun?
Okuyorum.
Hz. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin
ahlak Kuran idi; buyurmutur.
1

Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemi iki cihetten
incelemek gerekir.
nsanlk yn ve ruhan nbvvet yn.
Ruhan ynnn insanlara teklifi olmad iin, Allah
Tel, Sevgili Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme insanlk

1
Kuran- Kerimi ok okuyan ve bilenden maksat, onunla
dierlerinden ok amel eden, geceleri ok ibadet eden ve yasaklardan
saknan demektir. mam arn (ks)
RABBN TERBYE .


137

tarafn fazla aklamasn emir buyurdu
1
. Bylece, insanlarn
faydalanmalar kolaylatrld.
Mesela, Onlara syle! Ben de sizin gibi insanm. Bana
vahiy olundu(Kehf,111) buyruldu. Sizin gibi buyrulmas,
insanln kuvvetli bildirmek ve Onun gibi hayatn
yaanabilirliinin ifadesi iindir. Fakat madd hayatndan Kbe
hayatna geince ruhani taraf oald. nsanlara ball
azald gibi srlarn almas ve dine armak kuvvetinin
yn de deimitir.
Sahabe-i Kiramdan birka buyurdu ki;
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi defin iini
bitirmeden, kalplerimizde deiiklik duyduk.
nk grerek olan imanlar, grmeden olan imana dnd.
Yce Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin vefatndan
sonra, ruhani taraf yle kuvvetlendi ki, insani tarafn bsbtn
rtt.
Bunun iindir ki, eski dinlerde, din sahibi rasln
vefatndan sonra bin sene iinde, yeni bir nebi gnderilirdi.
Bunlarla, o rasln dini kuvvetlendirilirdi. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem Rasllerin sonuncusu olduu iin ve Onun
dini hi deitirilmeyecei iin, Onun mmetinin limleri,
nebiler gibi oldu. slamiyeti kuvvetlendirmek ii bunlara
yaptrld. Bunlardan baka, din sahibi Hz. sa
aleyhisselmdahi, Onun dinine tbi olmaya mecbur oldu ve
Onun dinini kuvvetlendirmek ii, Ona da verilecektir.
nk slamiyet kyamete kadar bakidir.
Kuran- Kerimi sana biz indirdik. Biz onu elbette
koruyucuyuz (Hicr,9)
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem vefatndan sonra,
mmetinden gnderilen kmil limlerin says az ise de,
slamiyeti tam kuvvetlendirmeleri iin, ok yksek mertebede

1
Mesela: Tehecct namaz Efendimiz sallallh aleyhi ve
selleme vacip olduu halde bizlere vacip deildir. Sadaka ve zekt
mmetine caiz iken Ona caiz deildir. Onun iin yolundan giden
byklerin snnete ballklar bundan dolaydr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 138

olan Ashab- Kiramn yksekliklerinde olacaklardr.
1


Ahlakn en gzeline, Senin ihsannla kavuuruz.
Ahlakn yeri kalplerdir. Kalpleri ynlendiren, hkm
altnda tutan Allah Teldr. Eer yardm olmaz ise kul, dini
zerinde sabit kalamaz.
Biz Allah Tely arzu ederiz sanrz. Aslnda O bizi arzu
etmektedir.

Allah Telm, emrine hazrm her saadet senindir.
nsanlk derecelerinde, kulluk makamnn stnde hibir
derece yoktur. Bunun iin, terbiye mertebelerinin sonu, en
yksei kulluk makamdr. Bu makamda, kul ile Allah Tel
arasnda, kulun Ona muhta olmasndan ve Allah Telnn
kendisinin ve sfatlarnn hibir eye hi muhta olmamasndan
baka hibir bant yoktur.
Bu ifade tarz Arap lisannda, kaytsz ve artsz emre
hazr olmak demektir. Kul her an melikin huzurunda emir
bekleyen, asker gibi olmaldr. Asker emri uygularken hi bir
zaman yorum yapmaz. Emri olduu gibi uygular.
Kul, her zaman hac esnasnda ki, telbiyeler gibi gnlden

1
Nebilerden sonra, en stn Ashab- Kiram ise de, sonra
gelenler, bunlara ok benzedikleri iin, hangilerinin daha stn
olduklar anlalamaz gibi olmutur. Belki de, Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem,
ncekiler mi daha stndr, yoksa sonrakiler mi? Bilinemez
buyurdu.
Yoksa ncekiler mi daha stndr, yoksa sonrakiler mi?
Bilmem buyurmad. nk hangilerinin daha stn olduunu
biliyordu. Onun iin, En stn olanlar, benim zamanmda bulunan
Mslmanlardr buyurmutu. Fakat ok benzedikleri iin, phe
hsl olduundan Bilinemez buyurdu.
RABBN TERBYE .


139

Allah Telnn emirlerine boun eecek ve huzurda
duracaktr.
Ya Rabbi! davetine icabet ettim, her emrini yapmak iin
huzuruna geldim.
Rabbim! Senin her davetine icabet borcumdur. Senin
saltanatnda ein ve ortan yoktur.
Allah Telm btn varlmla Sana yneldim, hamd
Senindir, nimet Senindir, mlk de Senindir, btn bunlarda
ein ve ortan yoktur.
Onun iin kulluu bilmek, emre hazr beklemek insann
zerine olan mecburiyettir.
nsan, kement sahibinin peinden gitmez ise, biare
ceylan gibi boyundan esir edilir.

yilik ve gzellik, hepsi Seninledir.
Kullar, menfaat verecek eye ancak Allah Tel katndan
gelen nimetle ular. Allah Telnn yardm ve ltf inayeti
olmadan hibir iyilik kulda tecelli etmez.
Eb Sad Hudr radiyallh anhin rivayetine gre, Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz
yle demitir. Allah Tel, cennet ehline;
Ey Cennet ehli! Diye hitap eder. Onlar da:
Ey Rabbimiz, emir buyurunuz, emrinizi yerine getirmeye
her zaman hazrz, derler. Allah Tel;
Nasl, u halinizden raz msnz? Buyurur.
Rabbimiz nasl raz olmayalm. Sen bize hi bir kimseye
vermediin bunca nimetleri ihsan buyurdun.
Size ben bunlardan daha erefli bir nimet vereceim.
Rabbimiz, bu nimetlerden daha kymetli nasl bir nimet
olabilir ki?
Sizden raz ve honut olmalmn erefi, size layk
klnd. Artk bundan byle ebed size darlmayacam.
Hayrlarn en gzeli Allah Telnn sevgisine
kavumaktr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 140


Allah Telm, gnahlarmzn affn istiyor ve tvbe
ediyoruz.
Rabbn bir cehaletle ktlk ileyen, sonra arkasndan
tvbe edip dzelen kimseler hakknda, phesiz ki Rabbin
bunun arkasndan elbette gafurdur, rahmdir (Nahl,119)
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdu ki;
Allah Telya yaklanz.
Sakn sizin hi biriniz salih olsun, fask olsun lm
temenni etmesin. nk O, hayr ve ihsan sahibi ise, hayrn ve
ihsann arttrmas; eer gnahkr bir kii ise, yine yaayp
gnn birisinde tvbe ederek Allah Telnn rzasn dilemesi
umulur.
Allah Tel, kulunun tvbesinden u kiinin ferahndan
ok ferahlanr ki, seferber bir halde olan bu kii, yannda
devesi, stnde suyu, az olduu halde varp sahrada korkun
bir yere inmi, ban yere koyarak hafif bir uyku uyumutu.
Uyannca devesinin ban alp gittiini anlad. Adamcaz
devesini aramaa kt. Hararet, susuzluk yahut Allah
Telnn diledii ztrab adamcazn zerinde iddetle tesir
edince, kendi kendisine eski yerime olsun dneyim, diye dnp
geldi. Az bir uyku kestirip sonra ban kaldrnca devesini
yannda buldu. te bu kiinin sevinmesinden ok sevinir.
Dua eden kii Allah Tel ile her gn bu tatl hatray
yaar.

Allah Telm, gnderdiin rasllerini tasdik ve iman
ettik.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdular ki;
Siz ehli kitabn szlerini ne tasdik, ne de tekzip ediniz.
RABBN TERBYE .


141

Ancak deyiniz ki,
Biz Allaha, bize indirilen Kurana; brahime, smaile,
shak a, Yakup ve torunlarna indirilenlere, Musaya ve saya
verilenlere ve btn rasllere Rabb lar katndan gnderilen
kitap ve ayetlere iman ettik. Onlardan hibirini kimine
inanmak, kimini inkr etmek suretiyle dierlerinden ayrt
etmeyiz. Biz Allah Telya teslim olmu Mslmanlarz.
(Bakara 136)
Btn nebilerin getirdii din slamiyetin kendisidir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Ben, Meryem olu saya dnya ve ahirette insanlarn en
yaknym. Aslnda rasller baba bir kardetirler, analar
ayrdr, dinleri birdir. Dinleri Tevhittir

Allah Telm, gnderdiin kitaplarn hepsine iman
ettik.
Onlar o kimselerdir ki, sana indirilmi ve senden evvel
indirilmi olan kitaplara da iman ederler ve onlar ahirete de
kesin olarak inanrlar (Bakara 4)

Allah Telm, yzlerimizi Senin hayn ile doldur ki,
hakk ile hay edelim.
Haynn yeri yzdr ve tevazu gibi parldar. Hays yzne
vurann kalbinde hakikati mevcuttur.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki,
man altm bu kadar ubedir. Hay da, imann bir
ubesidir. Hay ancak hayr getirir.
Her kim hay rtsn atarsa artk onun gybeti yoktur
buyurarak haynn ne kadar kymetli mefhum olduunu bizlere
anlatmtr.
Sahabe-i Gzin Efendilerimiz, Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin hays hakknda,
KUTS DUA AIKLAMASI LE 142

Hay cihetiyle kendi kesinde oturan bakir kzdan daha
ok utangat dedikleri rivayet olunmutur.
] 3 [
Allah Telm, kalplerimizi sevinle doldur.
Kalplerin huzurlu olmas ibadet evkini artrr. Sknt ise
insan yoldan alkoyduu gibi, isyana da gtrr. Mminin
sevinci, ibadetinin okluudur. nk kulluun artmas Allah
Telnn kula yaknlnn iaretidir. Eer kul Allah Tely
zikrediyorsa, muhakkak Allah Telta onu zikir ediyordur.
1

Bu ksm defa okunacaktr. Okumada eller yze
srlecek ve sa el kalbin zerine koyup mesh edilecektir.
Bu usule devam edende znt ve keder kalmaz.

Kalp Temizlii
Allah Teldan bakasn unutmak terbiye olmann ilk
artdr. nsan dnyev iz ve iaretlerini tad mddete,
kymetsizdir.
Kalp ve dier unsurlarn aynas beeri paslardan
temizlenmedike, ilhi tecellilerin Onda grnmesi
imknszdr. nk yaratlmn ilmi, ilh marifetler ile
birlemesi, ztlarn bir araya gelmesi gibidir.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Kim krk sabah Allah Telya ihlasl olursa, kalbinden
lisanna hikmet emeleri akmaya balar. (Cmiu's-Sagr)
fadeden murat ite bu kalptir. Yani et paras olan
yrektir.
Bir kararda kalmamak ve deimek, hep, et paras olan
yrekte olmaktadr. nk gerek kalpte hibir zaman deime
olmaz.
Bir zamanlar brahim de: -Ey Rabbim! lleri nasl

1
(Bakara, 152)
RABBN TERBYE .


143

dirilttiini bana gster! Demiti.
Allah Tel: -nanmadn m ki? Buyurdu.
brahim: -nandm, fakat kalbim iyice yatsn diye
istiyorum. (Bakara,260) demekle, yrekteki deiiklie iaret
edilmitir. Bundan bakas deildir. nk brahim
aleyhisselmn hakiki kalbi mutmain olmutu. yle ki nefsi
bile, hakiki kalbinin hkim ve galip olmasyla itminana
ermitir.
Zamanla kalp zerindeki incelik azald hissi insan zer.
Aslnda bu kemalat ve olgunluk iaretidir.
1

Sonuca kavumu olan kiiler, yolun balangcnda,
kazand evki, arzuyu zleyebilir. iddetli arzunun azalmas
makamn daha ykseldiini, daha yaman olunduunu gsterir.
Bu makam korku makamdr. Korkan kiinin gznden ya
dmez. Derse, bu niyazn semeresidir.

Ate ne kadar hararetli olsa da, pimi testi ter dkmeden
kurtulmutur.


Allah Telm, bizleri cmert kl.
Allah Tel, kullarna kar ok yumuak ve ok cmerttir.
Daima diri ve kullarna yumuak davranan da ok sever.
Cmert kii Allah Telnn ahlak ile ahlaklanm tr. yle ki;
Byklerin ikramndan cmertlik utanr olmutur.
kram, ikram ile karlanmal ve her hangi bir iyilik
mmkn olduu kadar karlksz braklmamaldr. nk
Allah Tel ve Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
hediyelemeyi emir buyurmutur.

1
Bu konuda yanlmalar olmaktadr.
Hz. Ebubekir radiyallh anh bir kimsenin Kuran- Kerim
okurken aladn grd.
Biz de byle idik, fakat imdi kalplerimiz katlat buyurdu. Bu
sz, ktlemeye benzeyip, vnmek olan szlerdendir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 144

Allah Telya ve ahiret gnne iman edip inanan kii,
komusuna eza etmesin.
Allah Telya, ahiret gnne iman eden her kii
misafirlerine ikram etsin. Allah Telya ve ahiret gnne
iman eden her kii, hayr sylesin yahut sussun. (boboazlk
etmesin).

Allah Telm, muradmza erdir. Allah Telm.
beni dnyaya meyil etmeyen kii kl. Allah Telm, beni
dinimi yksek yaayan kl.
Bu manalara gelen bir kelimedir.
Aliyyl- Havas (ks) buyurdu ki;
Dnya btn ile eytann bir kzdr. eytan dnyay
sevene kzn verir. Sonra kzn grmek bahanesi ile damadn
yanna gider gelir.

Allah Telm, bizi cimri eyleme.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz yle dua
ederdi.
Rabbim cimrilikten, arcanllktan, erzel-i mrden
(bakalarna muhta olan ihtiyarlktan) kabir azabndan,
deccaln ve yalanc insanlarn ifalinden (kandrmas) yaamn
ve lmn fitnesinden sana snrm,

Allah Telm, kalbimizi kr etme.
Kalbin krelmesi hakikati ve hikmeti grememektir.
Allah Tel, onlarn kalplerini ve kulaklarn
mhrlemitir, onlarn gzleri zerinde de bir perde vardr.
Onlar iin byk bir azap da vardr.(Bakara, 7)
Allah Tel kime hidayet ederse ite hidayete eren odur.
RABBN TERBYE .


145

Kimi saptrrsa artk onlar iin Allah Teldan baka asla
yardmclar bulamazsn. Onlar kyamet gnnde krler,
dilsizler ve sarlar olarak yzleri zerine har ederiz. Onlarn
varacaklar yer, cehennemdir. Her ne zaman alev azalrsa,
onlar iin cehennem ateini arttrrz.(sra, 97)


Allah Telm, sz getirip, gtren klma.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem den Kovuculuk
eden kii Cennete giremez buyurduu rivayet olunmutur.
Bundan baka bir de insanlar arasnda nemimeler ile
kovuculuk eden fesat kiilere
aralarnda odun tayor denilir. Bu mana lisanmzda
kundaklk etmek tabiriyle ifade olunur.
Yangna krkle gitmek tabiri de buna benzer.
Bir gn Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem, Mekke
bahelerinden birinin yanndan geiyordu. Kabirlerinde azap
gren iki insann sesini duydu. Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellem
Bunlar azap gryorlar. Hem de azap grmeleri byk
bir ey iin deildir buyurduktan sonra yine devam ederek,
Evet, gnahlar byktr; biri, bevlinden istibra etmez,
yani saknmazd, dieri de kovuculuk ederdi buyurdu.
Ondan sonra yapraklar soyulmu taze bir hurma dal
istedi. Dal iki para etti. Her birinin kabri zerine birer para
dikti.
Ya Raslallah, bunu ne iin yaptn diye sordular.
Bunlar taze kaldka azaplar hafifler cevabn verdiler.
yle ki, kazara yaplan gybet, sylenilen yalandan,
kovuculuktan, svmek gibi gnahlardan sonra abdest almak
gereklidir.

Gybetin kefareti, gybet ettii kimse iin mafiret
dilemektir (Ramuz)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 146


Allah Telm, bizi kibirli ve riyakr klma.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem yle buyurmutur.
Her kim iledii bir hayr, halka duyurursa, Allah
Telda onun gizli ilerini duyurur. Her kim de, iledii hayr
gsterir mrailik ederse, Allah Telda onun riyakrln
tehir eder.
Her kim duyulsun diye dnyada bir i ilerde riyakrlk
ederse, kyamet gnnde Allah Tel da onun ktlklerini
duyurur.
Ahir zamanda iyiliklerin azalmas yznden yaplan salih
amellerin yaylmasnda ve limlerin ibadetlerindeki okluk ve
aktan yapmak, rnek alnmas ve tevik yerine getii iin
gnah olmayaca ve riya olmayaca rivayetleri mevcuttur.

Allah Telm, dinimizi ifsat eden klma
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Bir kimse Allah Tel iin olursa, Allah Tel onun iin
olur.
Mfsit zrsz, kasten gnah iler. Allah Tel, mfsitleri
sevmez. Mslmanlk, fesad oaltmak iin deil, huzuru
oaltmak iin Allah Telnn bize ihsan kld nimettir.

Allah Telm, oburluktan Sana snrz.
ok yemek ve imek insana zarar verdii gibi
maneviyatn da bozar. Kalbi katlatrr. Yemek helalden bile
olsa kalp huzuru ile yenmezse gaflet meydana gelir. nk
insan vcudundaki amellerin tohumu yemektir. Aliyyl-
Havvas (ks) buyurdu ki;
Yediiniz yemek haram ise, bundan gnah, helal ise salih
RABBN TERBYE .


147

ameller doar. Bunun aksi bir ey olmaz. Hakikat budur.
Bitkiyi pislikle yetitiren insann yemek imek iin kendini
helak etmesi ne acayip bir eydir.

Allah Telm, kaba olmaktan Sana snrz.
Ona yumuaka sz syleyin, belki t dinler veya
korkar. (Taha 44)
Ayeti Hz. Musa aleyhisselma, Firavuna kar yumuak
olmas iin indirilmitir. nk katlk ldrmeye edeer bir
haldir. nanacak olan insann, inanmasna mani olur.
Konuurken ciddiyetle dosdoru sylemeli, sert olsa da makul,
meru ve gzel sz sylemelidir.
Herkes sz kendi makamna gre sylemek gerekir.

Allah Telm, bizi kibirlenen ve haddi aanlardan
klma.
Birok ayette haddi aanlarn helak olaca bildirilmitir.
Haddi aanlarn banda ise eytan gelmektedir. Bu zellikleri
tamaktan Allah Telya snlmaldr.
Terbiye yolundaki talebe hatalarndan birisi; makamlara
ykselirken, limlerin szbirlii ile yksekliklerini kabul
ettikleri kimselerden kendini daha yksek grmesidir.
Talebelerin makam, bu byklerin makamlarndan elbette
aadr. Fakat talebe, bazen kendini, insanlarn en stn
olduklar ak olan nebilerden bile stn grr. Onlarn nce
inanm, stn iman sahibi olduunu unutur. Rasllerin
yksekliinde, evliyann stnlklerinde pheye der. Bu
makam, talebelerin ayaklarnn kayd yerdir.
Muhyiddin Arab (ks) buyurdu ki;
Kibirlenmek, insanlarn ve cinlerin zelliklerindendir.
Bundaki hikmet, insan ve cinlerin yaratl Hannan, Latf
ve Rahmet sfatlar altnda olduundan kendilerinde bir
KUTS DUA AIKLAMASI LE 148

rahatlk hissi duymalarndan kibirlenme gafletine derler.
Melekler ise Mntekm ve Cebbar sfatlar altnda
olduklarndan kibirlenmeyi hatrlarna bile getiremezler.

Allah Telm, geim darlndan Sana snrz.
Geim darl insann btn hayatn alt st etmektedir.
Allah Tel bunun hakikatini aklamtr.
Her kim de zikrimden yz evirirse ona dar bir maiet
vardr. Onu kyamet gn kr olarak da har ederiz.
Diyecek ki: Ey Rabbim, beni niin kr olarak harettin.
Oysa ben, gren bir kimse idim? (Taha 123124)
1

Gnahlardan saknnz. nk kii gnah iler, bunun
sebebi ile de daha nce kendisine hazrlanm bulunan rzktan
mahrum edilir
Allah Tel kullar yaratl bakmndan olduu gibi,
yaay ve maiet bakmndan da farkl seviyede kimini zengin,
kimini fakir, kimini orta halli yaratmtr.
Allah rzk vermekte baznz baznza stn kld (Nahl
71) kaidesi unutulmamaldr.
Fakat fakirlikte grlen hayr zenginlikte grlmedii gibi
fakirlikte grlen kfrden erlisi de olmamtr.
Ancak dnya iin ahireti terk etmemelidir. Kullar
ellerinden gelen emei dnya ve ahiret iin sarf etmelidir.
nk Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdular ki;
Gnahlar iinde baz gnahlar vardr ki, onlara ne
namaz, ne oru, ne hac, ne de umre keffaret olabilir. Onlara
yalnzca geimini temin iin ekilen skntlar, katlanlan
zorluklar keffaret olur.


1
Bir kul dnyada grmedii manevi nimeti ahirette
gremeyecektir. Buna gre, Allah Tely dnyada grr gibi
bilemezse ahirette gremeyecektir demektir. Madd nimetler ise
dnya artlarna gredir. Ahiretteki nimetlerin dnya ile alakas
yoktur.
RABBN TERBYE .


149


Allah Telm, kt zandan, pheden Sana snrz.
Zannn bazs ar gnahtr. (Hucurat 12)
Kt zan, hatalarn badr.
Zan, ihtimal zere bir hkm olduundan bir ksm
doruya hi isabet etmez, etmeyince de, o suretle aleyhine
hkm, iftira veya bir gnah olur. Zan nefsin istekleri
dorultusunda olduu zaman ise hata daha byk olur. Zannn
bazs gnah olunca da, bir vebal ve zarara dmemek iin
tedbirli olmak, onun biroundan saknmak lazm gelmektedir.
Yasaklanan irkinliklerden birou da byle dncelerden
kmaktadr.
Zannn gnah olmayan yani Allah Telya ve mminlere
hsn- zan gibi vacip olan zan da vardr. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin bildirdii bir Hads-i Kutside Allah Tel
buyurdular ki;
Ben kulumun bana zannn yanndaymdr
Yine Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurmutur ki:
Sizden bir kimse Allah Tel hakknda hsn- zanda
bulunmadan lmeyecektir
Her biriniz Allah Telya hsn- zan ederek lsn
Hsn- zan imandandr. Her kul ne zerine lrse o ey
zerine diriltilir. (Mslim).
Allah Telya ve mslmanlara kt zan haramdr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurmutur ki:
Allah Tel mslmann kann ve rzn, kendisine si
zan edilmesini haram klmtr.
Lkin ktl ile tannan kimselere su-i zan ise haram
olmaz.

Allah Telm, ikiden ve onu imekten Sana
snrz
KUTS DUA AIKLAMASI LE 150

arap, asl huylar aa kardndan haram edildi.
nk insanlarn ou kt ahlakldr. Allah Tel ktln
ifasn sevmedii gibi sebeplerini de yasaklamtr. nk akl
kadar kuvvetli dnyevi meleke yoktur.
ki akln hkmranln kaldrdndan terbiye olmam
duygularn aa kmasna sebep olur. Akl gidince
sorumluluun dmesi bundandr.

Allah Telm, elence ve oyundan
1
sana snrm.
nsan yaarken niyeti ahiret iin olmaldr.
2
Eer ki
yaamda heva ve hevesler galip gelirde, bo geirilen bir
zaman ve i olursa bunun hesabn vereceini unutmamaldr.
Hayvanlarda yaam ancak bir hedefe bal iken, insanda bu hal
bulunmamaktadr. En kymetli zaman boa geen zamandr.
Telafisi ise mmkn deildir.

Allah Telm, hrstan Sana snrz.
Muhakkak ki insanlar yaratl itibar ile hrsldrlar.
Hlbuki bu hrs, kyamet gnnde pimanlk olacaktr. Hrslar
stanne gibidir. Emmekle doyulmaz, fakat kavuamadn
hrsn znts ise hi ekilmez durumdadr.

1
Allah Telnn nehyettii her ey byktr. ocuklarn
kumara benzeyen oyunu bile. (Ramuz)
2
Mesela; Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Herhangi bir kimse;
Bir kadnla soylu olduu iin evlense, Allah Tel o kimseyi
zillete,
Mal iin alsa fakirlie,


Gzellii iin alsa alakla drr.
Fakat gzn haramdan yummak, edep yerini korumak ve kan
yaknln devam ettirmek iin evlenirse Allah Tel ei ile birlikte
mutlu ve bereketli klar(Taberni)

RABBN TERBYE .


151

Geici olan eye tamah etmemek lazmdr. Eer
hrslanmak gerekirse ahiret yolunda baarya susamak
olmaldr.
Hrs kt huydur. Fakat din yolunda olunca gzeldir. Yani
ilim ve sevap kazanmadaki hrs gibi.
Kmrn atele k vermesi ile siyahl kaybolmaz.
Fakat Kt huylar terbiye yolu ile menfaat yoluna
ekmelidir.
nsan kt huyun olma sebebi bilirse yanl yapmaktan
kendini korur. Mesela; Aliyyl-Havvas (ks) buyurdular ki;
Kar ve kocann ahlakn inceleyince kadnnn ahlak ve
davran erkeinki gibidir. nk kadn ondan yaratlmtr.
Bir kimse kendi huyundan habersiz ise, kendi einin huy ve
ahlakna bakmaldr. O zaman kendi huy ve ahlakn aynada
grm gibi kendisine gz krpp baktn grr.

Allah Telm, erli insan olmaktan Sana snrm.
Mmin errinden emin olunan kimseye denir Ktyle
arkadalk ktlk getirir.
yi ile kty bir arada koymazlar. yi olann yeri ba
stnde ta olmaktr.
(diye okursan)
Allah Telm, ok yemin etmekten sana snrm.
ok yemin etmee alm olan, eriye doruya yemin eder
durur. Yemin bir zaruret ve lzum halinde hakk
kuvvetlendirmek ve aa karmak iin yaplr. Hakikatte
Allah Telnn ismini tazim ile zikretmek sevap ve en byk
ibadettir. Fakat onu her eyde bir vasta gibi kullanmak sk sk
ahit olarak arp durmak ise tazim deil, Onun kutsiyetine
tecavz etmek demektir. Bundan dolay insan katiyen bildii
doruda bile, ok yemin etmekten saknmaldr. nk
devaml yemin eden, yalan yere, yemin etmee de alr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 152

Doruya, eriye yemin etmee alm olanlarda ise, kt
ahlaklar geliim gsterir. Neticede gven ortadan kalkar.

Allah Telm, riyadan Sana snrm.
O kimseler ki, mallarn insanlara gsteri iin sarf
ederler ve Allah Telya ve ahiret gnne iman etmezler.
Allah Tel onlar da sevmez. Her kime ki eytan arkada
olursa, o ne fena bir arkadatr. (Nisa 38)
Ey iman etmi olanlar sadakalarnz baa kakmakla,
incitmekle iptal etmeyiniz.
O kimse gibi ki, maln insanlara gsteri iin harcar da,
Allah Telya ve ahiret gnne inanm bulunmaz.
Artk o kimsenin hali, zerinde biraz toprak bulunan bir
kaygan tan hali gibidir ki, ona iddetli bir yamur isabet
ederek onu dmdz bir halde brakm olur.
Onlar kazanm olduklarndan bir eye sahip olamazlar.
Allah Tel kfirler gurubuna hidayet etmez. (Bakara 264).
phesiz mnafklar Allah Telya kar hilede
bulunmak isterler. Hlbuki kurulan tuzaa dren Odur.
Namaza kalktklar zaman tembelcesine kalkarlar, insanlara
gsterite bulunurlar, Allah Tely pek az anarlar.(Nisa
142)
Onlar ki, mrailik ederler; ne amel yapsalar Allah Tel
iin yapmazlar da, halka gsteri iin ve herkesin grecei
yerde yaparlar. (Maun 7)
Ayetlerde bize gsteriyor ki, riya ameli atein odunu
yakmas gibi helak eder.

Allah Telm, korkun fitnelerden Sana snrm.
nsan yaam boyunca birok badirelerden geer. Fitneler
onun bann skntlardr. ptilalar onun peini terk etmez. Bu
sebeptendir ki, olaylara bakarken Allah Telnn rzas
RABBN TERBYE .


153

kapsndan bakmaldr. Eer o trl nazar klnmaz ise, her ey
bir sorun ve fitne olur.
Fitne, katlden daha byktr. (Bakara 191)
Zaman olur ki, insann mal
1
ve evlad fitne
2
olur.
Allah Tel iptilalar kullara gnderirken azap veya rahmet
olarak tecelli ettirir. Efendimiz sallallh aleyhi ve selem
buyurdular ki;
Kulun gnahlar oalnca, bu gnahlar rtecek bir eyi
yoksa Allah Tel onu balamak iin gam ve kederle iptila
eder, yani imtihan eder
Nefsim kudret elinde olan Allah Telya yemin olsun, bir
denein syrmas, bir damarn arpnts, bir tan
yaralamas, ayan tkezlemesi mutlaka bir gnah sebebi
iledir
Hz Ebubekir radiyallh anh kz Esma radiyallh
anhann, ba ard vakit yle demitir.
Bu ar bir gnahn sebebi iledir. Yce Allah Telnn
balad ise daha fazladr
.
Allah Tel kime bir hayr vermeyi dilerse imtihan iin
bana bel verir (Tac: 3 cilt 644)
Yaamn fitnesi ve belalar geicidir. Kul her zaman ayk
olmaldr. Bu lem geici olduundan zlmemek lazmdr.
nsann balangta nokta olan vcudu ruhaniyetten
cismaniyete, cismani hayat noktasndan vefatna kadar bela
dairesi iinde olur.

Bela Allah Teldan istenmez. Fakat mkfat da
oktur.

1
Her mmetin bir fitnesi vardr. Benim mmetimin fitnesi de
maldr. Hdis-i erif
2
Sizin mallarnz ve evlatlarnz fitne ve imtihandan baka bir
ey deildir. Allah Telnn katndaki mkfat ise, byktr.
(Tegbn, 15).
KUTS DUA AIKLAMASI LE 154


Yeni bina yaplacaksa eski binay ykarlar.

Hasta iyilesin diye ac ila verirler.

Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Kyamet gn, afiyet ehli kimseler, bela ehline sevaplar
verilince, dnyada iken derilerinin makaslarla kaznm
olmasn temenni edecekler. (Tirmizi)

ptila lemde var ikmaldir o etme cedel
Her kula nasip etmez an Huda izz- cel
Baa gelse bil an devlet ve nimet bi-bedel
Biz an grm ve geirmi pak musaffa olmuuz
smail Hakk Toprak hramczde Sivas (ks)


Allah Telm, geimin darlndan Sana snrm.
Bakalarna muhta olan geim, insann fikrini, zikrini,
akln, gzel halini bozar. Bu bozulma sebebi ile Allah
Telya kulluktan derde, hsrana urar. Skntsz ve dertsiz
hayat bulunmaz. nemli olan rza makamndan olaylara
bakmalyz.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz ihvanlar iin u kaderi
duada bulunmutur.
Allah Telm, ihvanma zekt alacak kadar fakirlik,
zekt verecek kadar zenginlik verme.
] [
Allah Telm, gecemizin (gndzmzn) evvelini
ibadet ve taat ile balat.
Kulun hayattaki ilk niyeti, Allah Telya iyi kul olmak
olmaldr. nk niyetler amellerden hayrldr. Niyet hayr
RABBN TERBYE .


155

olursa, sonu ancak hayr getirir. yi niyetli olan kurtulua ve
istediklerine kavuur. Onun iin Salih oldu, derler.
Nefsi slah olmutur demek, insan sfatna ermi olmaktan
baka bir eyde deildir.

Allah Telm, gecemizin (gndzmzn) ortasn
isteklerimize kavumu kl.
Allah Telnn maddi ve manevi ihtiyalarmz
gidermesi ile huzur ve skna ereriz. nk huzur bulmak
ihtiyalarn giderilmesi iledir. htiya sahibi olmak zntden
baka bir ey getirmez. htiyalar gideren ancak Allah
Teldr.

Allah Telm, gecemizin (gndzmzn) sonunu
kurtuluumuz kl.
Allah Telm bize sahip k, bizi, bize brakmadan
gnmze sahip ol demektir. Allah Telnn Zat-nn
gnderecei her trl ihsan bize kurtulutur.
Bu dua mr iin dnldnde, nce ibadet ve dua
hatra gelmelidir. Bu ekilde yaayan sonunda umduklarna
kavumu olarak ahirete kavuur.

Allah Telm, (gnmzn, hayatmzn ve
niyetlerimizin) evvelini rahmet kl.

Allah Telm, (gnmzn, hayatmzn ve
niyetlerimizin) ortasn kanaatkr kl.
Zht sahibi, dnyadan gnln ektii gibi, her halinde
KUTS DUA AIKLAMASI LE 156

itidal sahibi kimseye denir. htiyalarn az bir eyle gidermeye
alr. Zht de en gzel misal Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizdir.
Hasan Basr radiyallh anhdan rivayet edilir ki;
Hazreti Osmann hilafetinde Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellemin hanmlarnn evlerine girerdim, tavanlarna elimle
yetitirdim, Abdlmelikin olu Velid zamannda, emriyle
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin mescidine kattlar.
Bundan dolay insanlar alad.O gn Said bnilMuseyyeb
radiyallh anh yle dedi:
Vallahi arzu ederdim ki, hali zere braksalar da, Medine
ahalisinden bir takm kimseler bu durumu grseler ve sonra
gelecek nesiller gelip, Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimizin hayatnda ne ile iktifa
buyurduunu grseler de, zht dersi alsalard.

Zht sahibi olmak demek acizlii ele almak deildir.
Zht, Allah Telnn sana takdir ettiinde karar klmak ve
istek sahibi olmamaktr.
Zht, Hakka raz olmak demektir. Zengin zenginliine,
fakir fakirliine, lim de ilmine itimat etmemelidir. Dorusu
bir kimsenin her eyde Allah Telnn rahmetinden bakasna
itimad doru deildir.
Zht, keskin dnemeleri olan bir yoldur. Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem, zhdn en arn yaad ve bize
kanaati retti. Ayrca varlk temennisinin insan helake
gtreceini, az veya oun takdirini Allah Telya brakmak
gerektiini gsterdi. Bu sebepten dolay nice yapmack zahitler
bu srr bilmediklerinden helak olmutur. Onun iin her
zahidin, zhdne de itimat etmemelidir. nk onun zhd
Belam-n zhdnden daha ok olamaz.
Dnyada zht, ahirete rabeti ve lme hazrlanmay
gerektirir. Fakat bu zht ve takva derecesi herkesten
beklenemez.

Herkesin bir olsa kimse kimseye arpmazd.
RABBN TERBYE .


157


Allah Telm, (gnmz, hayatmz ve
niyetlerimizi) sonumuzu hayrl ve bereketli kl.
Gzel ve mesut mr isteyen, kullukla ve en bata
namazla megul olmaldr. Ne gzel bir hayat ki, her ey Allah
Telnn fikri, zikri ve nderlii ile gemektedir. Bu ekilde
geen mr bereketlenmi ve uzamtr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
mrn uzamas kula ihsan edilen zrriyet ile olur. Onlar
arkasndan dua ederler. Kabirde ona ular. te mr uzamas
budur
badetle geen mr ile kul, hem kendine, hem aslna ve
hem nesline menfaat temin eder.

Allah Telm, yaantmza yetecek miktarda rzk
ver.
Allah Tel kulunu sevdiinde rzkn yetecek kadar
verir. (Ramuz)
nsann rzknn yeterli derecede olmas gpta edilecek
hususlardandr. Azlk ve oklukta, eytann hilesi ve
kandrmas ok olduundan Allah Tel, kendini rzkna kefil
bileni yalnz brakmaz.
Allah Tel mmin kulunu ancak ummad yerden
rzklandrmay diledi. (Ramuz)
Aliyyl- Havas (ks) buyurdu ki;
Geim sknts eken fakir yn belirtmeden Allah
Teldan rzk istesin. nk insan Allah Telnn niyetini
bilemez. Ancak Allah Tel rzk kullarndan dilediine bol,
dilediine de az vermektedir.
Grmediler mi ki, muhakkak Allah Tel diledii kimse
iin rzk yayar ve daraltr. phe yok ki, bunda inanan bir
kavim iin elbette ibretler vardr.(Rum 37)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 158

Efendimiz sallallh aleyhi ve selemin Allah Telm
Muhammed ailesine geinecek kadar rzk ihsan buyur diye
duas asl hedefimiz olmaldr.
Fakat rzk konusunda endie ekenler Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin u tavsiyesini unutmamaldr.
Eer sizin rzknz kesmi olursa, sizi rzklandracak
olan kimse, kimdir? Hayr. Onlar bir bbrlenme ve bir
kanma iinde devam eder dururlar.(Tebareke 21)
Her kim rzkn genilemesi ve ecelin ertelenmesini
istiyorsa, akrabalk ban gzetsin

Allah Telm, hayrl ve mesut mrden bizi
rzklandr.
nsan hayatn iinde bir andr.
Hayrlar getiren bir hayat, zenginlik ve kudrette olmayp,
Allah Tely en gzel ekilde tanyp, kulluk yapmakla
geirilen hayattr.
nsann mr, en kymetli sermayedir. Ne kazanacaksa
onunla kazanacaktr. nsanlar kendilerine verilmi kuvvet ve
akl ehvetler uurunda kullanmamaldr.
Krsz geen an, mrden kaybolan bir ziyandr. Bununla
beraber senelerce zayi edilen bir mr, iinde bulunaca son
bir anda kendisine cenneti kazandracak salih bir i yapmaa
muvaffak olabilirse, boa gemi mr telafi ederek o
hsrandan kendini kurtarabilir.
1
Bu sayede insan mrnn

1
bn-i Mes'd radiyallh anh demitir ki:
Abdullah'n hayat kudretinde olan Allah Telya yemin ederim
ki:
Melek kaderini yazdktan sonra, cenine ruh flenir. Cenin
canlanr. Sizden bir kii ftrat icab dnyada iyi i iler de hatta
kendisiyle cennet arasnda yalnz bir kula mesafe kalr. Bu srada
melein ana karnnda yazd yaz gelir; o kiiyi nler. Bu defa o,
cehennemliklerin iini ilemee balar da cehenneme girer. Sizden
bir kii de fena i iler. Hatta kendisiyle cehennem arasnda ancak bir
RABBN TERBYE .


159

iinde bulunduu her ann frsat bilerek boa geirmi olduu
frsatlar telafiye almaldr. Byle vaktinin kymetini bilmeli,
vaktin ocuu olmaldr, yani mrnn iinde bulunduu
vaktin, halin kymetini bilmeli ve onunla yarn ahireti iin ne
kr elde edebilmek mmkn ise onu kazanmaa almaldr.

Ya Rabbi! Hayata hayat ver
1

eyh Hayat Harrn (ks)


Allah Telm, kifayet miktar rzkla rzklandr.
Orta yolda gidenler iin korku yoktur ve onlar mahzun da
olmayacaklardr. Orta rzk hayatn devam ettirilmesindeki
yeterli miktardr. Vaktinde gelen kifayetli miktar, zamansz
gelen ok miktardan iyidir. Zaman takip etmeyen rzk gibi
tehlikeli bir fitne bulunmaz.
Olgunlamadan ele geen para, genlikte elde edilemeyen
izdiva, salkta olmayan seyahat vb. eyler znt, keder ve
isyandan baka bir ey getirmez. Her eyin hayrls ortasdr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Balarnz kmldad mddete rzk hususunda korkuya
dmeyin.
Zira insan annesi kpkzl, zerinde hibir ey olmad
halde dourur, sonra Allah Tel onu her eit rzkla
rzklandrr

Bir kimse Allah Teln ihsan buyurduu az bir rzka
raz olursa, Allah Telda o kimseden az bir amel ve ibadetle
ondan raz olur (Kenz-l rfan)

kula mesafe kalr. Bu srada melein yazd kitab gelir onu nler.
Bu defa o kii cennet ehli iini yani hayr i iler, cennete girer.
Aman Ya Rabbi!
1
Gerek hayat; Allah Telya ait olduundan duada talep
edilende Odur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 160

Kulun, her yapt ite Allah Telnn rzasn aramas,
lhi emirlere ve yasaklara uymak ve itaatinin neticesini verir.
Bylece kulun ahsi hayat, dinin gsterdii istikamet zere
dzenlenirse, maddi ve manevi bir disiplin altna alnm
olmaktadr.

Her szn bir vakti ve her nktenin bir yeri vardr.


Ey Allah Telm, affn bize geni kl.
Size musibetten her ne ey isabet ederse kendi ellerinizin
kazand ey sebebiyledir. Allah Tel bir ksmndan ise afv
eder. (ura 30)
Allah Telnn afv gnahlar silen, onlar hi yokmu
gibi kabul eden gnahlar kknden kazyan;
Mafiret ise gnahlar rtvermek demektir.
Gnahlar kknden kazmak, o eyi rtmekten daha iyidir.
Afv, ceza ve intikama kadir olanlardan olursa kymeti haizdir.
Aczin afv ettim demesi pek gln olur. Afv eden, intikama
kadir olandr.

Allah Telm, fazlndan bize hilmin (yumuaklk) ile
muamele et.
nk El-Halim olan Allah Tel, cezamz hemen peinen
gndermez ve zaman tanr.
Hilm, sulularn cezasn vermeye gc yetip dururken
bunu yapmamak, onlar hakknda yumuak davranmak ve
cezalarn geriye brakmaktr. Allah Tel, hak ettiimiz cezay
geciktirerek, tvbe istifar yolunu ak tutar.
Eer Allah Tel, insanlarn davranlarnn cezasn
hemen verseydi yeryznde hibir canl yaratk brakmazd.
Fakat O, onlar belirli bir srenin sonuna kadar erteliyor. Sz
RABBN TERBYE .


161

konusu sreleri dolunca gereini yapar. phe yok ki, Allah
Tel kullarnn durumunu grmektedir. (Fatr,45)

Allah Telm, Seni noksan sfatlardan tenzih ve
takdis ederek hamd ederim.
fadeye smaz Zat-nn karsnda Seni takdis ve tenzih
ederim.

Sayamayacam medih ve sen sanadr.

Yaratan baka, mahlk baka olunca, mahlklar Allah
Tely nasl methedebilir?
Allah Telda, mahlk sfatlar yoktur. Mahlklara hi
benzemeyeni, mahlklarla aramamak gerekir.
Bu makamda Allah Tel hakknda bilgi sahibi
olamamak, meknda ve zamanda anlayamamak, Onu
anlamaktr.
Onun bilinmeyeceini sylemek, bilmektir.
Allah Tely bilmemek, ap kalmak, Onu tanmaktr.


Ancak Senin nefsine layk grdn sena ne ise
Osun.

Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, Allah Telnn yannda byk itibar sahibi ve
Onu en iyi bilen iken bu duay buyurmutur. Yaratlmn
idrakine smas mmkn olmayan Allah Telnn zikri
ancak Zat-na layk grd ekildedir. Bize den
idraksizliimizi idrak etmekten baka bir ey deildir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 162


Allah Telm, Senin himayen byk ve kuvvetlidir.
Allah Telnn himayesine giren kul, hibir eyden
korkmad gibi, her ey onun emrine girer.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Allah bir kulu sevdi mi, onu dnyadan korur. Ayn sizden
birinin hastasna suyu yasaklamas gibi. (Tirmiz)

Allah Telm, senin methin ycedir.
Allah Telnn kadrin yce olduu gibi, Onu
methetmekte ycedir.

Allah Telm, askerlerin hezimete uramaz.
Hakikatte galip olanlar ancak Allah Telnn ordusu,
dostlar, yardmclar, taraftarlar veya Allah Telnn
frkasdr.
Asl velyet Allah Telnndr. Dierlerinin galibiyeti ise
geicidir.
Her kim Allah Tely ve Onun Rasln ve iman
edenleri dost edinirse, phe yok ki galip olanlar. Allah
Telnn frkasdr.(Maide 56)
Onlarn zerlerine eytan galebe etmi de onlara Allah
Telnn zikrini unutturmutur. Onlar, eytann askerleridir.
Haberiniz olsun ki, phe yok eytann askerleri, hsrana
uram olanlardr.(Mcadele 19)

Allah Telm, Sen sznden dnmezsin.
Szler kt yerle itibar kazanr. Allah Tel ise sznden
RABBN TERBYE .


163

dnmez.
Ey Rabbimiz, phe yok ki insanlar kendisinde phe
olmayan bir gn iin toplayan ancak Sensin, phe yok ki,
Allah Tel sznden dnmez
Ey Rabbimiz rasllerine kar bizlere vaad ettiklerini
bizlere ihsan buyur. Bizleri kyamet gnnde rezil etme. phe
yok ki, Sen verdiin szden dnmezsin. ( Al-i mran 9,194)
Eer bir Kuran ki, onunla dalar yrtlm veya
onunla yer paralanm veya onunla ller konuturulmu olsa
idi ite bu Kur'an ile olmu olurdu. Fakat btn iler Allah
Telnndr.
man edenler anlamadlar m ki, Allah Tel dileyecek olsa
idi, elbette btn insanlar hidayete erdirirdi.
Kfirlere gelince onlara kendi kt amelleri sebebiyle bir
felaket isabet edip duracaktr.
Allah Telnn vaadi gelinceye kadar, felaket yurtlarnn
yaknna inecektir.
phe yok ki. Allah Tel verdii szden asla
dnmez.(Rad 31)
Nfi (rahimehullah)nin anlattna gre, bnu meri
radiyallh anh Saf tepesi zerinde yle dua ederken
iitmitir:
Ey Allah'm, Kitab- Mbn'inde: Bana dua edin size
icabet edeyim! (Gfir 60) diyorsun, sen sznden dnmezsin.
Ben imdi senden istiyorum:
Bana hidayet verip slm nasip ettin, onu geri alma.
Son nefesimi Mslman olarak vermemi nasip et(min).
(Muvatta)
Allah Telnn ezelde levhi mahfuza yazd,
Kendime kul olanlara yardm edeceim
Sz deimeyecektir.


Allah Telm, Senden baka ilh yoktur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 164

Allah Telm, Seni mabudum olarak kabul ettiim gibi,
bir kulun nasl tapmas gerekirse ylesine Sana tapp, iman ve
tasdik ettim, demektir.

Tenzih ve takdis ettiim Mabudum, Zat-na layk
ibadet edemedim.
ah- Nakibent (ks) Efendimiz Allah Tely Raslllah
sallallh aleyhi ve sellemin szleri ile sabit olan duaya
geerek, yeniden isteyecei dilekleri iin, medih ve sen ile
Allah Tely yceltti.
Allah Tel, yaratc olduu iin, ister istemez mahlkatn
yapaca hizmet ve ibadet noksan olmas mukadderdir. Kula
den kibirden uzak olup acizliini fikretmesi ve bilmesidir.
Byk Zat- Mutlak karsnda acizlii bilmek kula yeterli olur.
Buna gre eksikliimiz ile noksan amellerimizi kabul buyur
demektir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin, ibadetlerinizden
gcnz yettii derece yapnz buyurmas, Allah Telya
layk bir ibadet etmemizin mmkn olamayacandandr.
Allah Tel, ibadet ve kulluk edilmeye en layk olan
olduu halde, Raslllah sallallh aleyhi ve sellem vastasyla
bizden ibadetlerden gcnz yetiebilecek ibadeti sememizi,
ibadetlerin iinde en sevdii namaz, az olsa bile devaml
klnan, klmaya balaynca ona devam olan namaz istedi.
nk Efendimiz sallallh aleyhi ve selem;

Siz ibadetten bezmedike Allah Tel, sevabn kesmez

badet ve Taat
badet, niyetli olarak yaplmasnda sevap olan, Allah
Telya yaknlamak ifadesi olan belirli fiillerdir. Her ibadette
bir yaknlama vardr.
Taat, Kuran- Kerim okumak, muhtalara yardm etmek
sadaka vermek, vakf yapmak, kle azat etmek ve emsali gibi
RABBN TERBYE .


165

niyete bal olmayan fiillerdir. Bunlar ibadet deildir. Fakat
namaz, oru, zekt, hac, cihat gibi niyet art olan fiiller hem
ibadet, hem taattrlar.
1

badette, niyet arttr. Niyet ise yaplacak filin
yaplmasnda ancak Allah Telya yaknlama ve taat
olmaldr.
Niyet ruh ve kalbin bir fiilidir. Bunun iindir ki ibadetlerin
ba olan imanda sadece kalp tasdiki kifayet etmez. Bunun hi
olmazsa lisanen sylenmesi lazm gelir. Niyetsiz zahirde
yaplan fiiller ne olursa olsun ibadet olmaz. Niyetsiz yatp
kalkmak, namaz deil, niyetsiz a durmak oru deil, niyetsiz
sadaka vermek zekt deildir.
badet, Allah Telnn raz olduu eyi yapmak, kullukta
Allah Telnn yaptna raz olmaktr, diye de tefsir
edilmitir. Kulluk insan Rabbine kar hep zelillikte
tuttuundan, rahmete kavuturur. Kulun hatal ileri olsa bile
Allah Tel ona bir ekilde hidayeti nasip klar.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurmutur ki,
Mmin taze ekin gibidir, rzgr estike yatar, fakat yine
dorulur kalkar, kfir ise am aacna benzer, rzgr estike
grler amma, bir kere yklrsa, daha kalkamaz nk kfir
ibadetsizlik yznden Rabbinden ba koparmtr.
badeti kuvvetli olan insan, uurlu olur. Hayatn
zntlerinden znt duymaz. yle ki, dnya hayatnda

1
Genelde birbirine yakn manalarda kullanlsa da ibadet bor
deme, taat fazilet kazanma zerinedir. badetteki mecburiyet
taattakinden genitir. Son zamanlarda taat ve ibadetler hususunda,
insanlarn ibadeti terk ederek taat zere olduklar ve o yne
yneltildikleri grlmektedir. nk taatn sosyal ierii olmasndan
dolay Allah Telnn rzas iin olmasa bile dnyevi menfaati
hemen grlmektedir. badetlerin mkfat genellikle ahirette
olmasndan dolay, ok ibadet eden kii dnyada zaruret iinde
olmas muhtemeldir. Kuran- Kerimde; Rasl'e itaat eden Allah
Telya itaat etmi olur. (Nisa, 80) gelmitir. Bu incelii
unutmamak gerekir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 166

mslmanlar zerine gelmi en byk felaket varlk ve
kurtulu sebebimiz olan Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellemin vefatdr.
Onun vefat zerine, btn Ashab- kiram mteessir olmu
ve adeta armtlar. Hazreti mer radiyallh anh bile;
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem vefat etmedi. Her
kim byle derse vururum. demiti. Fakat Ebubekir Sddk-
zam Efendimiz derhal Al-i mran 144. ayetini okuyup;
Ey mminler eer Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimize ibadet ediyorsanz ite o vefat etti.
Eer Onu gnderen Allah Telya ibadet ediyorsanz, O
lmeyen diridir diye syleyince Ashab- kiram kendilerini
toplamlard. Onun iin hayatn hibir halinden zlmemek
gerekir. Bu hakikat yani Allah Telya kulluk her zaman ve
her vakit geerli olan bir kanun ve emirdir.
Korku ve mit ierisinde yaayan insan ibadet ve taat
sayesinde Hakk- bilmi olduu gibi kendine snacak bir kap
bulmu olur. Kul her ne kadar ibadet etmek istese de, Allah
Telya layk bir kulluu olamayaca kesindir. Ancak ibadet
eksiklii bile kulu muhafaza eder. nk ftratta bulunan gurur
ve kibir ibadetle terbiye edilir. Yoksa insann ba beladan ve
gnahtan kurtulmaz.
Nefsim kudret elinde olan Zat'a yemin ederim ki, eer siz
hi gnah ilemeseniz, Allah Tel sizi toptan helak eder;
gnah ileyen, arkadan da istifar eden bir kavim yaratr ve
onlar mafiret ederdi.
Nefsim elinde bulunan Zat- Zl celale yemin olsun ki,
gnah ilemediiniz takdirde ondan daha byk olan ucb'e
(kendini beenme gnahna) deceinizden korkar m.
(Mslim)
Cehennem ehvet perdesiyle rtlmtr. Oraya
ehvetler sebebi ile girilir. Cennet de nefsin holanmad
ibadetlerle korunmutur, buraya da ibadet meakkatleriyle
girilir.
Allah Tel eyann gzellerini, fenalarn belirledi ve
yazd.
RABBN TERBYE .


167

Sonra gzellerin gzelliini, fenalarn da irkinliklerini
aklad.
Her kim bir gzel hayr ve ibadet yapmak diler de onu
yapamazsa, Allah Tel, o kimse hesabna kendi divannda
meleklerine tam bir sevap yazdrr.
Eer o kimse gzel bir i yapmak ister ve yaparsa, Allah
Tel o kimse hesabna, kendi divannda on sevaptan yedi yz
misline ve daha ok sevap yazdrr.
Bir kimse de kt bir i ilemek ister de onu yapmazsa, o
kimse de Allah Tel divannda tam bir sevap yazdrr.
Eer o kimse fena bir i yapmak ister de, o fenal da
yaparsa, Allah Tel onun aleyhine bir ktlk gnah
yazdrr.
badetler, nihayetinde bize Allah Telnn dostluunu
kazandrr. Bu kr eda edilemez bir nimettir. Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Kim beni tanyan ve ihls ile bana ibadet eden bir kuluma
dmanlk ederse, Ben de ona harp ilan ederim.
Bana kulum hi bir ey ile yaklaamaz, ancak kendisine
farz kldm eyleri sevmesiyle yaklar.
Her zaman kulum bana nafile ibadetleriyle de yaklamak
ister. Nihayet ben ona muhabbet ederim.
Artk ben kulumu sevince onun iiten kula, gren gz,
tutan eli, yryen aya olurum. Bu azalaryla yapmak arzu
ettii btn dileklerini veririm. Diliyle de her ne isterse
muhakkak onlar da ihsan ederim. Bana snmak isteyince de
muhakkak kulumu himaye ederim.

Tenzih ve takdis ettiim Marufum, Zat-n layk bir
ekilde bilemedim.
Hz. Ebubekir radiyallh anh idraksizlii idrak etmek, en
byk idraktir buyurdular.
Allah Telnn varl ak ve bilindii halde beer
noksanl icab yeterli derecede Allah Tely tanyamaz. Bu
KUTS DUA AIKLAMASI LE 168

tanmamak hata deil, Vacib-i Mutlakn byklnden ileri
gelmektedir. Allah Telnn Zat-n bilemememiz, bir ekilde
noksanlmzn affna sebep olur. Bu bir rahmet vesilesidir.

Tenzih ve takdis ettiim Mezkrum, Zat-n layk bir
ekilde zikir edemedim.
Allah Tel, mahlkata birok vazifeler vermitir. Bunlarn
banda gelen ise zikir yani kendinin unutulmamasdr.
Zikir, ayk ve uyank olmann en byk iaretidir.
Melekler, bitkiler ve dier cansz varlklar Allah Telnn
kendilerine tayin ve tespit ettii zikirleri noksansz olarak
yaparlar. Fakat insanlar ve cinler ise bu konuda illa ki, bir
eksiklik yaparlar. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin bile
hatadan ri ve gnahsz olmasna ramen devaml zikri telkin
buyurmas dikkate ayan bir meseledir. Allah Tel buyurdu
ki;
Beni zikrediniz; laykyla annz ki, Ben de sizi bana layk
bir anla anaym.
Bana krediniz, nimetlerime kar, kalben veya lisanen
veya bedenen veya hepsiyle birden bana tazim ve benim
emirlerime itaat ve nimetlerimi yerine sarf eyleyiniz.
nkr ve isyan ile Bana kar kfran nimet etmeyiniz, yani
unutkan ve nankr olmaynz. (Bakara152)
Zikir ve kr, lisan ve kalbi veya bedeni olur.
1

Lisan zikri; Allah Tely Esm- Hsnas ile yd etmek,
hamd etmek, tesbih eylemek, kitabn okumak ve dua etmektir.
Kalp zikri; gnlden anmaktr.
Beden zikri; bedenin azasndan her biri memur
bulunduklar vazife ile megul olmak ve nehy olunduklar

1
Muhammed Bahddin Nakibend (ks) dedi ki;
Bir kimsenin dili susar, kalbi konuursa gnahlar azalr.
Bir kimsenin dili konuur, kalbi susarsa dili hikmet syler.
Bir kimsenin dili ve kalbi beraber susarsa Hakk tecelli eder.
Bir kimsenin dili ve kalbi konuursa eytann maskaras olur.
RABBN TERBYE .


169

eylerden kanmasdr. krde de durum ayndr.
Ancak krn olmas iin insann kendisine ulam olan
nimeti hissetmesi ve bunlar o nimete karlk bir tazim olarak
yapmas arttr. Zikir de ise nimetin varl nemli deildir.
Muhabbet, bir akn eseridir.

Muhabbet halkn retmesi ve tarif etmesi ile olmaz,
Allah Telnn bir ihsandr.

Zikir balang, kr bir sondur.
Allah Tel zikreden kulunu u ekilde karlar.
Beni taatm ve kulluk ile zikrediniz, ben de rahmetim ile
zikredeyim.
Beni dua ile zikrediniz, ben de icabet ile zikredeyim
Beni sen ve itaat ile zikrediniz, ben de sizi sen ve nimet
ile zikredeyim.
Beni dnyada zikrediniz, ben de sizi Ahirette zikredeyim.
Beni halvetlerde zikrediniz, ben de sizi sahralarda
zikredeyim.
Beni refahnz zamannda zikrediniz, ben de sizi bela ve
musibetiniz zamannda zikredeyim.
Beni benim yolumda mchede ile zikrediniz, ben de sizi
hidayetimle zikredeyim.

Tenzih ve takdis ettiim Mekrum, Zat-na layk bir
ekilde kr edemedim.
kr, iyilii, iyilikle karlamak demektir.
kr, Allah Telya kar kulun yapmas gereken bir
vazifesidir. Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimiz, hamd, krn badr. Allah Telya
hamd etmeyen kretmemi olur buyurdu.
kr, nankrl silen byk bir fazilettir. Daha dorusu
hamd herkesin ermek istedii ve fakat pek az kimselerin
erebildii, en yksek bir kemal mertebesidir. nk btn
KUTS DUA AIKLAMASI LE 170

saadetler bu iki kelimede toplanmtr.
1

Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz gece namaz kldnda, iki aya yahut iki baldr
iene kadar ayakta dururdu. Kendisine Hazret-i Aie
radiyallh anha tarafndan;
Ya Raslallah, Allah Tel senin ilenmi ve ilenmesi
farz edilmi gnahlarn mafiret etmitir. badet hususunda
niin bu kadar meakkat gsteriyorsunuz? Denilirdi de,
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem;
Ben, Allah Telya kar gece namaz ile kreden bir
kul olmayaym m? diye cevap verirdi.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizinde kk sofra gibi yemek teknesinden yemek
yedii, halis buday unundan yufka ekmek yedii, yksek
masastnde yemek yedii grlmemitir. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin haline bakp, krn nasl edileceine karar
vermek gerekir.
Bu kadar sonsuz nimetler karsnda bizlere den vazife;
nimet sahibi Allah Tely tanmak ve sevmek, ibadetle
tanyp sevdiimizi gstermek, verdii nimetlerinden dolay
daima kr ve minnet duygular iinde bulunmaktr.

Dosta hediyesiz gitmek deirmene budaysz gitmektir.

Nimet kr ile kr de nimeti unutmamakla devam
edeceinden, kr artrmak lazmdr. Kul ne kadar kr
etmeye kalksa da eksik bir taraf kalmaktadr.
Yapm olduumuz ibadet ve krler, aslnda bu dnyada
bizlere verilmi olan nimetlerin tam karl olmaktan ok
uzaktr. Hlbuki Allah Tel, iman edip ibadet yaptmz
takdirde, bizler iin ayrca ahirette daha byk nimetler
hazrlam, cennette ebedi saadetler vaat etmitir. Bu durumda

1
-Allah Telnn nimetlerini saymaya kalksanz, deil tek, tek
saymak, topyekn bile sayamazsnz. (Nahl 18) Bu ayet kulun kr
hakk ile eda edemeyeceini gsterir.

RABBN TERBYE .


171

Allah Telnn ahirette vermeyi vaat ettii bu nimetler,
tamamen onun hususi ltuf ve ihsan, fazl ve ikram
olmaktadr. Yoksa bizim yaptmz ibadet ve krlerin
karl, creti deildir.

Allah Telm, zerimize ihsan buyurduun
nimetlerin krnn ilhamn niyaz ediyoruz.
Kalplere den perdeler insan gaflet iinde boar. yle ki
gren gzleri grmez, iiten kulaklar duymaz olur.
De ki: Haber veriniz, eer Allah Tel sizin kulaklarnz
ve gzlerinizi alverse ve kalplerinizin zerini mhrlese Allah
Teldan baka onu size getirecek hangi bir ilh vardr? Bak
biz ayetleri nasl aklyoruz, sonra onlar yz
eviriyorlar(Enam 46)
Duymak ve grmek ftratta olan kabiliyettir. Bir ey ne
kadar ak olursa olsun, Allah Tel mani olursa kulaklara ve
kalplere nfuz edemez. Nankrler nimetlerin iine gark olsalar
da yine kr edemezler. Gzler bakar, kulaklar dinler, fakat
hi bir ey grmez ve duymaz olurda, Allah Telya kr
hatrna getiremez.
Hakikatte Allah Telnn kuluna kar hi bir mecburiyeti
yoktur. steyen kuluna, istediini ve dilediini verir veya
vermez. Bize den acz iinde yalvarmaktr. Bu nedenle kr
etmek bile Onun ihsandr.
.
Muhakkak ki Allah Telm Senin kudretin
mahlkatn kudretinden yksektir.
Sen, kudretinle olduu gibi her sfatnla da yksek ve
ulvsin.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 172

Allah Telm mfsit eyleri yarattn zaman, Sana
karacak ve zt olacak ta yoktur.
Allah Tel kt ve zararl bir ey yaratmamtr.
Muhakkak ne yaratm ise onda hikmet olan bir ey vardr.
Aciz kul bu hikmetleri ya sonunda anlar veya hi akl ona
eremez.
Eer gkler ile yerde Allah Teldan baka ilhlar olsa
idi, elbette ikisi de fesada uram olurdu. Ar-n Rabbi olan
Allah Tel, onlarn vasf ettikleri eylerden ycedir.(Enbiya
22)
Allah Tel gzeldir.
Zat-, sfat- ve fiilleri ile de gzeldir.
Allah Tel kfre raz olmaz. Ancak srrna aina olacakta
bulunmaz. nk kfr kaza ve kaderin eseri olarak
yaratmaktadr.

irkin eyler ressamn irkinliini gstermez.

Her ey Onun varlnn delilidir.
Allah Tel dem aleyhisselm yarataca zaman melekler
yeryznde kan dkecek birisini mi yaratacaksn
dediklerinde;
Sizler benim bildiklerimi bilemezsiniz buyurmas bu
sebeptendir.

Allah Telm Sen gnahlar yarattn zaman,
benzerin yoktur ki, o eylere mani ola.
Allah Tel lemin dzeni iin ztlar sistemini getirmitir.
Bunda karar ve takdirde Onundur. Mesela; eytan yaratarak
insanlara musallat etmesi, raslleri gndererek eytana mani
olmas irade-i klliyesindendir. Bir hadisi kutside Allah Tel
buyurmutur ki;
stifarlarnz houma gitmese idi, sizleri yok edip sonra
gnah ileyip de istifar eden kullarm yaratrdm
RABBN TERBYE .


173


Allah Telm, Senin korkundan alamayan gzden
Sana snrm.
Gzn alamas demek, kat kalpli olmamak demektir.
Yumuak ve hznl kalp Allah Telnn kula bir ikramdr.
Kalp zlr gz yaarr.

Dertsiz dua souktur. Dert duann candr.

Ah minel ak ve halatih
Ahraka kalb bi-harrtih

Vcudum mptelay derdi hicran oldu, ser-t-p
Bana alayn ki yrin asistanndan cdaym ben
Acep mi gelse emimden sirikim byle mahzundur
Cierde onulmaz bir derde mptelaym ben.
Leyla Hanm

Ak, terbiye yolunda derinden derine arttr. Ak, sevgili
iin istekleri ve can terk etmekle balar. Sevgilinin isteklerinin
dndakileri terk etmekte yol bykleri tarafndan retilir.
Bunun esas da madden ve manen teslimiyetteki kuvvete
baldr.

Hak yoluna ekmek verene, ekmek verirler.
Can verene, can verirler.


Allah Telm, Sana ynelip yardm istemeyen
kalpten Sana snrm.
Kalp yle bir azadr ki, bir kararda duramaz ok zor sakin
KUTS DUA AIKLAMASI LE 174

olur.
1
Kinata smayan Allah Tel ona misafir olur.
Kalpte manen ller vardr.
Hasta kalplere ancak zikir hayat verir. Zikirden den
kalbin devas ise ancak nbvvet varislerinin gsterecei
himmet ve telkindir.
smail Hakk Toprak hramczde (ks) buyurdular ki;
Kardelerim, nsan terbiye yolunda kalpten bir ders
verirler. eke, eke kalp slah olur. Kalp slah olunca da btn
vcuda dalr. Vcut slah olunca btn kinat ve mkevvenat
slah olur.

Allah Telm, senden korkmayan kalpten Sana
snrm.
Korku, insan isyandan engelleyen, mit ise evkini artrp
sevdiine yaklatran duygudur. Mslman mit ve korku
arasnda yaarken, korkunun verdii ezginlii mitle telafi
ederek yaar. Korku ve mit onun kanatlar olup, menzile
ulamasn salar. Birisi krk olsa yol alamaz.



Allah Telm, muhtalara yardm etmeyen ve
nankrlk eden kalpten Sana snrm.
Maunu (ufack bir yardm) men ederler, yani zekt
vermezler (Man 7)
Herhangi bir kimsenin esirgemeyecei az bir yardml
bile saknr, kimseye bir damla bir ey vermek istemezler, hasis
olurlar.
Onlar namaz klar, dindar grnrler de az bir yardmdan

1
-demolunun kalbi tencerenin kaynamasnn tam haddini
bulmasndan daha abuk deiir. (Ramuz)
RABBN TERBYE .


175

bile kanan kimselerdir. Merhameti kt olan kimseler helak
olmulardr.
Gerek fakir, mal olup sadaka vermeyedir. (Beyhki)
Cennetin kapsn cmertler aaca bilinen bir gerektir.
Cmert insanlar aldklar hayr dualar karlnda iyi bir sonla
Allah Telnn huzuruna varrlar.

Allah Tel cmerttir, cmertleri sever

Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurmutur ki;
Her mslman mslmann din kardeidir.
Mslman mslmana zulm etmez.
Mslman, mslman bana gelen musibette terk etmez.
Hangi mslman ki, kardeinin hacetini giderirse, Allah
Telda onun hacetini giderir.
Mslman bir kul, din kardeinin yardmnda bulunduka
Allah Tel da ona yardmda bulunur.
Hangi mslman ki, bir mslmandan dnya darln
giderirse, Allah Telda kyamet gnnde onun darln
giderip sevindirir.
1

Kim mslman kardeinin dnyada aybn rterse, Allah
Telda kyamet gnnde onun aybn rter
Cmertlik huzur kaynadr.
Fakir ve zengin snflar arasnda dayanma ve
yardmlama ortadan kalkarsa; sevgi ve sayg duygular yok
olur. Fertler birbirlerine dman hale gelir. Gnmz
toplumlarnn hali buna ak bir delildir.
2


1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki; Y Bilal,
infak et, ar sahibi azaltr diye korkma.
2
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki:
Allah Telnn emir ve yasaklarna giren meseleleri tatbik eden
ve msamaha ve geveklik gstermeyen iyi kimse ile yasaklar
ileyen kimselerin durumlar, bir gemiye binip kura ekerek,
geminin alt ve st katlarna yerleen yolculara benzer.
yle ki, alt katta oturanlar, su ihtiyalarn giderirken sttekilerin
KUTS DUA AIKLAMASI LE 176

Her eit fitne, fesat karsnda nemelazmclk iyileri de
iine alan belalarn gelmesine sebep olur.
yle bir fitneden saknn ki, iinizden yalnz zulmedenlere
dokunmakla kalmaz. Bilin ki, Allah Telnn azab
iddetlidir. (Enfal,25)

Ey Allah Telm, srlarn anlama kabiliyeti ver.
Allah Tel, dilediine hikmet verir. Kendisine hikmet
verilmi olan bir kimse ise, muhakkak ona birok hayr verilmi
olur. Bunu ancak halis akl sahipleri tefekkr eder. (Bakara
269)
Allah Telnn her fiilinde muhakkak bir hikmet vardr.
Bunu anlamak ise Allah Telnn kula ayr bir ihsandr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdu ki,
ki haslet sahibinden bakasna haset olmaz.
Bunlar da Allah Tel tarafndan kendisine mal ihsan
olunup, hak yolunda onu harcayan kimse ile kendisine hikmet
ihsan olunup da onunla hkmeden ve onu reten kimseyedir.
nk hikmetsiz bin eyde bir hayra erilirse de, bir hikmet
ile binlerce hayra ulalr.
Hikmet
1
, dnya ve ahiretin hayrn toplar.

yanndan geip onlar rahatsz ediyorlard. Alttakiler bu duruma son
vermek iin bir balta alarak geminin dibini delmeye balasalar,
sttekiler hemen gelip:
Ne yapyorsunuz? diye sorunca alttakiler:
Biz su ihtiyacmz grrken sizi rahatsz ediyorduk, hlbuki
suya muhtacz, imdi sizi rahatsz etmeden yerimizi delerek bu ekilde
elde edeceiz deseler ve sttekiler bu ite onlara mni olsalar hem
kendilerini kurtarrlar, hem onlar kurtarm olurlar. Eer yaptklar
ite serbest braksalar, hem onlar helk ederler, hem de kendilerini
helk ederler.
1
Hikmet ile felsefeyi birbirinden ayrmak gerekir. Hikmet
ilhi, felsefe akl kaynaktan ilham almaktadr.
RABBN TERBYE .


177

Hikmetsiz hayr ise, bir vardr bir yoktur.
Hikmete kavumann art tefekkr ve zikretmektir. Bu da
temiz akl, temiz kalp ile olur. Bunlar hep Allah Telnn
ihsandr. Allah Telnn verdii akl ehvetlere ve eytann
vesveselerine kaptranlar hikmeti anlayamazlar.
Allah Tel, bir kimseye anlay vermezse hibir eyin
hakikatine eremedii gibi, zevkten de yoksun kalr. Hikmet
sahibi olan bir kii, ilminden de bir menfaat da bulur. Hikmet
sahibi amelini kalbine indirdiinden, isteyerek yapt amelden
bir fayda grr.
Kamil hikmete kavuan, ok hayra kavumu demektir.
Hikmet mminin yitiidir nerede bulursa alr


Allah Telm, nurdan elbiselerini bize giydir.
Elbise, kalp, ahlak, nefis ve ameldir.
nsan zerini hicaplar perde, perde sarmken bunlarn
zulmetten deil de nurdan klnmasn istemesi gerekir. Nurlar
asl itibar ile Allah Telya daha yaknlk gsterir. Melekler
Allah Telya yakndrlar. nk meleklerin nurdan
yaratlmtr. Ulv olan eylerin aslnda da nurlar vardr.
Elbisede ki gzellik kalp, ahlak, nefis ve amelin gzel ve nurlu
olmas demektir.
nsann yaratl nurdan olmasa da, nur st makam olan
ruh ilhiyat kazanma kabiliyeti vardr. Melekler ruhun
stnlne eriemezler. Bu kabiliyettendir ki en yksek
makamlara ulaanlar sadece insan olmutur. Hz. Muhammed
sallallh aleyhi ve sellem bunun en bariz rneidir.

Allah Telm, bizi ltuflar deryasna gark et.
Ltuf ve ihsanlarn tatmak deil, onun iinde boulmak
gerekir. Ancak o zaman Allah Tel daha iyi tannr ve kr
KUTS DUA AIKLAMASI LE 178

ehlinden olunur.
Kuts Duada gark olmak tabirinin kullanlmas vasta
cinsinden olan bir eyle elde edilen kazanta ayrlk
olmasndandr.

Allah Telm, marifet ve ihsanlarn zerimize dk.
Feyz, su kaynaklar gibi dt yere hayat ve canllk
getirir. Marifet kaynaklar alnca ve feyz musluklarndan
iilince ibadet ve taat kat, kat artar. Maneviyat isteyenin nce
feyz talebinde bulunmas bu sebepledir. Eer feyzde kesinti
zuhur ederse, hemen bir noksanlk zuhur eder. Feyzin olmad
yerde bir kuruluk kendini hemen gsterir.
Feyz, marifet miktar ile artar ve oalr.
Marifet irfan ile olur.
rfan ile Allah Tel tannr.
Tanmak ile yaknlk artar.
Yakln artmas ile terakki edilir.
Gaye ilmi laftan hal indirip, hakikatine varmaktr.

Allah Telm, nurlarn hakikatisin.
Yukarda da belirttiimiz gibi nurlar ulviyete yakn olduu
iin nurlarn asl yine Allah Teldandr. Nurun olmad
yerde zulmet kar. Zulmet ise eytan artrr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdular ki;
Allah Tel lemleri yaratmadan nce benim nurumu
yaratt. Benim nurumdan sonra dier mahlkat yaratt
Burada u manada vardr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem nurdur, Sende O
nurun, Nurusun.
Nurlarn k yeri iin bilinen hakikat Raslllah
sallallh aleyhi ve sellemin olduudur. Efendimiz sallallh
RABBN TERBYE .


179

aleyhi ve sellemin bir ad da Nur dur.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem dier eyler gibi
yaratln mertebelerinden inerken nurunu kaybetmedi.
Mesela; ar ise sahip olduu nurlar Raslllah sallallh
aleyhi ve sellemden emanet alarak durur. Yoksa hariten
nrniyeti yoktur.
Nuru talep etmek her mslmana bir grevdir. Beerde nur
artma ve eksilme gsterir. Noksanlk Allah Tel ile olan ban
kopmasna sebep olur. Bu sebepten dolay bizlere uyarmak
iin, Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem yle dua
buyururlard.
Allah Telm, kalbimde bir nur kl, gzmde de bir nur
kl, kulamda da bir nur kl, yine byle samda bir nur,
solumda bir nur, stmde bir nur, altmda bir nur, nmde bir
nur, arkamda bir nur kl. Benim iin umum ve byk bir nur
yarat.

Gnahlarmz ve hatalarmz kapatan, ltuf ve ihsan
sahibi Allah Telm.
Allah Tel, Latf dir.
Latif; En ince ilerin btn inceliklerini bilen;
Nasl yapldna nfuz edilemeyen en ince eyleri yapan;
nce ve anlalmayan yollardan kullarna eitli faydalar
ulatran; nasl yapld bilinmeyen, gizli olan en ince eyleri
yapan demektir.
Allah Tel, Settardr.
Settar; rten, stn kapatan demektir. Allah Tel
kullarn, kendi nefisleri ve melekler tarafndan bilinen
gnahlar kapatarak mafiret etmesi ve yzne vurmamasdr.
Kul bu balamann karsnda ok mahzun ve zgn olur.
nk Ayplar rten olan Allah Telnn karsnda
pimanl kat, kat artar. Eer Allah Tel kul zerine Latif
sfatn bu sfat ile beraber tecelli etmese idi, kullar bu kapatma
helak muhakkak olurdu.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 180


Allah Telm, Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimizin zerine salt ve selam eyle.
Muhakkak ki, Allah Tel ve melekleri nebi zerine
saltta bulunurlar. Ey iman etmi kimseler, Onun zerine
saltta, teslimiyetle selmda bulunun. (Ahzab 56)
Allah Tel, Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin
erefini yksek tutmu ve dier insanlara vermedii makam ve
iltifatta bulunmutur. yle ki Allah Tel anldka, Onun da
adnn anlmaktadr.
Hadisi kutside Allah Tel buyurdu ki;
Bilir misin, senin zikrini nasl ykselttim. Ben anldka
sen de beraberimde anldn
Fahri lem Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimizin makamnn ykseklii aikrdr. Lailahe
illallalah denilince beraberinde Muhammedr Raslllah
denilir.
Kim rasle itaat ederse, Allah Telya itaat etmi olur
buyruldu.
bey radiyallh anh buyurdu ki;
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem gecenin te ikisi
geince kalkar ve:
Ey insanlar!
Allah Tely zikredin! Allah Tely zikredin!
Sarsc kesinlikle gelecektir; takipi de onun
arkasndan gelecektir.
lm, iindeki iddet ve skntlarla gelecek, yleyse
ahirete hazrlann! derdi. bey radiyallh anh dedi ki:
Ey Allah Telnn Resul dedim, ben sana ok salt
okumak istiyorum. Duamda ne miktarn sana salt-u selam
yapaym?
Dilediin kadar! buyurdular.
Drtte bir yeter mi? dedim.
Dilediin kadar! buyurdular,
RABBN TERBYE .


181

Eer artrrsan, bu senin iin daha hayrl! dediler.
te ikiye ne dersiniz? dedim.
Dilediin kadar! buyurdular, Eer artrrsan, bu senin
iin daha iyi! dediler.
Kendim iin dua ettiim vaktin tamamn size salt u
selam okumaya ayraym m? dedim.
Bu takdirde, dnyev ve uhrev dilediin kabul edilir,
gnahn affedilir! buyurdular. (Tirmiz)
(Duamz)
Ey Allah Telm, Raslllah sallallh aleyhi ve
selleme salt ve selm etmemizi bize emir buyurdun.
Bizde emrine itaat ettik. Ne var ki, Onun anna layk bir
salt ve selm etmeye gcmz yoktur. Aciz olduumuzdan
tarafndan yardmn talep ederiz. Bizzat Sen, anna layk
salt ve selm kl. Bizler ilerini Zat- line smarlamakla
huzur bulmuuz. Salt ve selm iimizi dahi Sana
smarlyoruz.

Enbiyann , Fahri lem Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizdir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem yaratln evveli,
hibir mahlukat olmadan Allah Telnn sevgilisi ve rasl
olandr.
O elilerin ve mmetlerinin efaatisidir.
Kyamet gn rasller dahi, Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellemden nefisleri ve mmetlerine efaat iin ricac
olacaklardr. Onun iin Kuran- Kerimde buyruldu ki;
Biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik.
(Enbiya,107)
Allah Telya kavuma yollar Ona balanmtr.
Ahiret gn kabirden ilknce Efendimiz sallallh aleyhi
ve selem kalkacaktr.
Dier btn insanlar plak olurken zerinde cennet
elbisesi bulunacaktr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 182

Burak zerinde maher yerine gidecektir. Elinde liva-l-
hamd denilen bayrak olacaktr. Nebiler ve btn insanlar bu
bayran altnda duracaktr.
Kyamette huzuru ilhide asl efaat makamna ancak O
arlacaktr.

Velileri nurlandran gne, Raslllah sallallh
aleyhi ve sellemdir.
Velyet mertebesinde olan bir kul ancak Onun izni ile
Allah Telya yol bulur.
1
Kim ki Allah Telya dost olmak

1
[ah Him Rislesinde yazyor ki; Allah Tel kullarndan
birini veli yapmak dilerse, onun Raslllah sallallh aleyhi ve
sellemin huzuruna gtrlmesini emreder. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem emreder ve;
Olum Seyyid Abdlkadir Geyln (ks) Hazretlerine gtrn,
velyete layk olup olmadn aratrsn buyurur.
Seyyid Abdlkadir Geyln (ks) Hazretlerine gtrlr. Eer o
zat- velyete layk grrse, ismini Muhammed Defterine yazar.
Mbarek mhr ile mhrler ve bunu Raslllah sallallh aleyhi ve
sellemin emri ve tasdiki konur. O zat-a velyet, berat ve hilfet tertip
edilip zamann gavs- vastasyla sahibine ulatrlr. O veli makbul ve
korunmulardan olur. Bu vazife kyamete kadar Abdlkadir Geyln
(ks) Hazretlerine verilmitir. Baka grevlisi de yoktur. Bu ie yalnz
bakmaktadr. Her asrda kutuplar, gavs ve btn veliler Ondan feyz
almaktadrlar.
nce unu bilmek lazmdr. Hazreti Abdlkadir Geyln (ks),
1077 (hicri470) ylnda, Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin
vefatndan 445 yl sonra, Hazar denizinin gneyinde Geyln
kasabasnda domu, 1165 (hicri 562) ylnda 91 yllk muhteem bir
mrden sonra, yani 833 yl nce bu leme veda etmitir. Soy
itibariyle hem Seyyid, hem de erif idi. Yani soyu, babas Seyyid
Musa tarafndan mam- Hasan radiyallah anh Efendimize, annesi
Fatma Hatun tarafndan da mam- Hseyin radiyallah anh
Efendimize dayanmaktadr.
Onun iin u ibare mehur olmutur:
Veliler Sultan Abdlkadir Geyln, ak ile dodu,
RABBN TERBYE .


183

isterse, O gnei rehber edinmelidir. Gnesiz nasl beer
kendini dahi gremezse, Fahri lem Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz olmadan Allah Tel
yannda bir karar tutamaz.
1
nk her eyann vcudu btn
mertebelerde bizzat Allah Teldan feyz alma kabiliyetine
sahip deildir. Byle olmasa idi, nebilerin gelmesine gerek
kalmazd. Bu mana zerine ba Ondan koparmamak lazm
gelmektedir. Bu bir hakikattir.

Pak insanlarn ay, Fahri lem Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizdir.
Terbiye yolunun mntesipleri ilk anlarda feyizlere
dayanamayaca ve irkin hallerinin kendisi ve dier insanlar
tarafndan grlmemesi iin, gece doan ayn loluunda ve

Kemal ile mr srd ve kemal-i ak ile Rabbine vasl oldu.
(Akn saysal deeri 470, kemalin saysal deeri 91 dir. Ak
ylndan sonra 91 yl yaamtr.) smail Hakk Toprak hramczde
Sivas Hazretleri (Vefat: 02.08.1969) bu konuya devamla yle
buyurmutur.
1955 senesinde Seyyid Abdlkadir Geyln (ks) Hazretleri
yukarda bahsettiin vazifesini bi-ztih temessl ederek beeri
lemde bize teslim etti. Yukardaki sz bizim zamanmzdan nce
yazldn da unutma. Biz bu makam bir stnlk saymayz. Ne
mutlu bizlere ki, Onlar bizi sever, bizde Onlar severiz. Sende bizi
sevdiin iin bu sevgide beraberiz.] (Hakinin Glnmesi)
1
Mevlana Abdurrahman Cami (ks)nin Nefaht-l ns Kitab-
Mecdddin Badd (ks) menakbnda bn-i Sina hakknda Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem buyurmutur ki;
O, benim vasta ve araclm olmadan Allah Telya vasl
olmak istedi. Onu elimle yle engelledim ve cehenneme dt.
Yine; limle Allah Telnn sapk kld kimsedir
Aliyyl-Havvas buyurdu ki;
Allah Tely keif yolu ile deil, dnce ve akl yolu ile
renmeye alan bir kimse, muhakkak Onu bir eye benzetir. Bu
hatadan ancak keif yolu ile kurtulabilinir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 184

gzelliinde altrlr. Bu durum talebeler iin rahmettir.
Zamanla yle bir hal meydana gelir ki, bu kiiler gnein
ziyasna dahi takat getirirler. nk dost kapsndan ieri
girmilerdir.

nsanlar ve cinlere rehber olan gne, Hz. Muhammed
sallallh aleyhi ve sellemdir.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz insanlar ve cinlere rasl olarak gelmitir. Dier
rasllerde durum byle deildir. Cinler Fahri lem
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin
risaletinden sonra azgnlklarna ceza ve insanlar ile olan
ilikilerine snrlama gelmitir.
1
Daha nce cinler insanlar
aldatmak, kandrmak ve aalamaktan zevk alrlard.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin mmetine verilen
zellik, onlara can yakc azap olarak tecelli etmektedir.

Dou ve batnn
2
, Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellemdir.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem

1
(Cinler, dediler ki): Biz ge dokunduk, onu kuvvetli bekiler
ve alevlerle dolu bulduk. Hlbuki (daha nce) biz onun baz
ksmlarnda (haber) dinlemek iin oturacak yerler (bulup)
oturuyorduk; fakat imdi kim dinlemek isterse, kendisini gzetleyen
bir alev huzmesi buluyor. (Cin,89)
2
Dou; slam lemi, Bat; Ehl-i Kitap ve dierleri, yorumu da
getirilebilir. irk ehli bile kyamette Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellemin efaatini bekleyeceklerdir. Fakat Allah Telnn
Mslmanlara olan vaadi vardr.
Eer dileseydik btn insanlara hidayet verir, doru yola
koyardk. Lkin Cehennemi cinlerden ve insanlardan bir ksmyla
dolduracam hkm kesinlemitir. (Secde,13)
RABBN TERBYE .


185

Efendimiz bu saylan vasflarn daha stnde vasflara sahiptir.
Onun srlarn ve gzide vasflarn ancak Allah Tel bilir.
Hepsine iman getirip, tasdik ederiz.
Allah Tely bulmak isteyen, Onu bulmadan nce
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi bulmaldr. Onu
bulmadan boa emek harcamaldr. mam Rabban (ks) ne
gzel sylemitir:
Seni Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin Rabbi
olduun iin seviyorum
Gemi mmetler maneviyat ilmini yllarca almalar
sonucunda bulamaz iken, mmet-i Muhammed Onunla srlara
kolayca kavumutur.
Binaenaleyh, hakikati Raslllah sallallh aleyhi ve
sellemsiz grmek isteyen aldanr.
Hakikat ilminden bahsedende Onun varl grlmezse,
bilinmeli ki, o kii dalletten bahsetmektedir. nk Hz.
Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimize
yol vardrmadan nce grlenlerin hayal olduu, ancak O
tannnca anlalr.
nk hakikat kendini ancak Onunla aklayabildi.
Kasde-i Erczede Hz. Ali radiyallh anh bu konudan
yle bahseder.
Hamd, bizi dalaletten hidayete sevk eden ve bu yolu
seenedir. Salt ve selam kesintisiz, bizlerden kadri ve kymeti
yce olan Nebinin zerine olsun. Kyamete yakn gnderilen
Hz. Muhammede sallallh aleyhi ve sellem ikram layktr.
O iyilik hazinesi, cmertlik denizidir. Huda'nn nurudur.
Vasfta Efendi, sfatta kmil, nuru zat-ndandr, bakanlarndan
deildir.
O nun nuruyla Levh-i Mahfuz'da satrlar parldar. Bize bu
haber geldi.
O her eye muttali olduu halde, bilinmeyeni bildii halde
hakkna tecavz etmez ve etmemitir.
Her eyin sahibi Ona dostum dedi; Onu, Onunla anlatt.
Srlar, Ona anlatt. Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellem Efendimiz bir sz sakladysa edebindendir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 186

Onun gsnde toplanan ilim gelmi ve gelecein
ilmidir. Vera sahibine bu sfatla kim kyas edilebilir. Bu
bendeki olan Onun feyiz deryasndan avuladklarmdr.
Kudret ve zengin Mevlamz affna ulaan Kulu'na sarlarak
bu szleri sylyorum.

Allah Telm, vcudumuzu, irfan gklerine ykselt.
Gnahlar ve hatalar sebebi ile kirlenen vcudumuzu
temizleyip, gzel hasletlere kavumu olarak, marifet gklerine
kmay nasip kl, demektir.
Eb Osman el-Marib (ks) yle demitir. Arif o
kimsedir ki, ilmin nurlar ile kendisini aydnlatr, o da bu
aydnlk altnda gizli acayip hakikatlere bakar
Marifete ulamak, nefsi tanmak ile olur.
Nefsini tanyan Allah Tely bilir.
Marifet mektebinin hocas da Allah Telnn bizzat
kendisidir. Bu mektepte okuyan nihayetinde sonunda yetiir ve
srlara erer. nk hocas Allah Tel ve Hz. Muhammed
Mustafa sallallh aleyhi ve sellem Efendimizdir. Fakat bu
mektebe girmek ise kolay deildir.
Hadisi erifte; Kim izgisini o nebinin izgisine muvafk
drrse, bu takdirde isabet eder yani tpk o nebinin
ferasetiyle o hli bilir denmek istenmitir. Buna gre yaayn
nbvvet izgisine sokan, Onlar gibi dnmeye ve cevap
vermeye balar.
Mminin dnyaya bak yledir ki dnyada ki zevk ve
sefaya bakar arkasndaki cehennemi grr. Meakkate bakar
arkasndaki cenneti grr. Yani mminin nazar dnyaya
taklmaz.

Allah Telm, mahedelerimizi ihsan makamnda
sabit kl.
RABBN TERBYE .


187

Gzler Onu grp idrak edemez. O ise btn gzleri
idrak eder. Eyay pekiyi bilen, her eyden
haberdardr.(Enam 103)
Kendinden baka hi bir gz her eyi kavrayamaz. Gzler
kendini bile idrak etmez iken onlar idrak eden, ettiren, gren,
gsteren, hakikati bilen ancak Allah Teldr.
Hakikatte grme yoktur. Grrm gibi olmak vardr.
nsana grmek gibi grdn anlamas gereklidir. Btn bu
eyler ancak Allah Telnn ltuf ve ihsandr.
Kul taklitten hakikate erince grmenin asl olan idrake yani
anlaya geer ki, bu ihsan makamdr. Bu makamda kul
ibadetten bir evk ve zevk duyar. Raslllah sallallh aleyhi
ve selleme ihsan sorulunca;
hsan, Allah Telya, grr gibi ibadet etmendir. Her ne
kadar sen onu grmesen de O seni grr buyurdu.
badette en yksek derece ihsan derecesidir. hsan
derecesine ulaan bir kul, ibadette ihls, tam olarak kazanm
demektir. Allah Telnn her zaman kendisini grdn
dnerek, her an Onun huzurunda olduunu hissederek
yaplan ibadete, ancak Allah Telnn rzasn kazanmak ve
emirlerine itaat etmek dncesinden baka hibir duygu
karmaz. nsan bylece ibadetin ruhu olan ihlsa en
mkemmel ekliyle ular.
hsan makamna erdikten sonra, sabit kalmay temenni
etmek lazmdr. nk geri dnmek, gaflete ermek olur ki, bu
ise kazancn ziyandr. nk ihsan fena makamlarna alan
yolun balangcdr.
.
Ey Allah Telm.
Allah Telnn, zel ismidir. Daha dorusu sm-i Zat-tr
ve alemdir.
Allah ismi, btn hislerimizin, tasavvurlarmzn art olan
derin hislerin gsterdii zatna iaret eden, bir has ismidir.
Allah ismini bir zat ismi olarak ele alnmaldr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 188

Allah Telnn dier isimleri, Tecelli-i zat, tecelli-i sfat,
tecelli-i efal, tecelli-i esmadan biri ile alakadardr.
Allah ismini, ism-i has olarak bir toplam mana ile
anlayabilmek iin, btn sfatlarn yani selbi, sbti, zatiye ve
filiyesini tasavvur etmek ve sonra onlar toplamak lazm gelir.
Allah sminin fiil ekimi yoktur. Dier isimler iin byle
deildir.
Allah, ismine benzeyen hi bir kelime yoktur. Kendi
ierisinde ki her harf bir mana ifade eder. = = =

Ey Nurum.
Allah Tel, gklerin ve yerin nurudur.
Nurunun misali, iinde gzel bir ra bulunan bir kandil
gibidir, o ra ise bir kandil iindedir.
O kandil ise sanki bir incimsi yldzdr, dousu ve bats
olmayan mbarek bir zeytin aacndan tututurulmaktadr.
Onun ya bir halde ki, kendisine ate dokunmasa bile
hemen, hemen k verecektir.
Nur stne nurdur.
Allah Tel, nuruna dilediini kavuturur. Allah Tel
insanlara misaller getirir ve Allah Tel her eyi hakkyla
bilicidir.(Nur 35)
Btn lemleri yaratan, gsteren, hakikati bildiren, gzleri
gnlleri enlendiren Odur. O olmasa idi, hi bir ey
bulunmaz hi bir hakikat sezilmez, hi bir nee duyulmazd.
Burada Allah Telnn, nurun kendisi deil, yaratcs
olduu mana murat edilmesi lazm gelir. Bu sebeptendir ki, nur
isminin idraki gzden ok akl ve idrak ile sabit olur. Bununla
beraber akl da kusurdan tamamen salim deildir. Akl da bir
mride muhtatr. En byk mrit ise Allah Tel sz ve
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin iraddr. Kuran
ayetleri, beer gznde Gne nuru mesabesindedir. Gnein
ziyasna nur denildii gibi Kuran- Kerime de, Hz.
RABBN TERBYE .


189

Muhammed sallallh aleyhi ve selleme de nur ad verilir.
Hakikaten mutlak nur Allah Teldr. Ondan bakas iin
nur mecazdr. Bu byle olunca unu da bilmek lazm gelir ki,
her eyin oluumu ancak nur ile olmas ve gzde grn nur
ile zahir olmas ancak Allah Tel ile olur. Allah Telnn
nuru ise her ey ile beraber bulunur da fark olunmaz. Nuru
yapan, nurun stndedir. Lakin bundan dolay nuru yaratan iin
sylenmesi mecaz yolu ile olur. Hakikat o nurun sahibi
olmasdr.

Vasi olan Allah Telm.
Allah Telnn iyi olarak bilinen her eyde ltfunu
sonsuzlukla ihsan etmesidir. Bu isim, baka bir ismi ile beraber
kullanlr. Mesela; geni ve sonsuz rahmet sahibi, sonsuz rzk
verici vb.
Allah Telnn keremi ok, kudreti geni bir gandir.
Dilediine mit edilmedik yerden keremiyle geni rzk, byk
ve umulmadk rahmet verir.

Mafiret sahibi Allah Telm.
Mafireti ok demektir.
Allah Telnn mafireti oktur. Bir kulun kusuru ne
kadar byk ve ok olursa olsun onlar rter, meydana karp
da sahibini rezil etmez. Kusurlar insanlarn gznden gizledii
gibi, melekt lemi sakinlerinin gznden de gizler.
nsanlarn grmedii baz eyleri melekt lemi sakinleri
grrler. Gafr ism-i erifi, kusurlarn onlarn gznden de
gizlenmesini ifade eder.

Gkleri emri ile zerimizde kubbe klan, Allah
KUTS DUA AIKLAMASI LE 190

Telm.
Bir de semaya bakn biz onu kuvvetle bina ettik ve phe
yok ki biz onu geniletiyoruz. (Zriyat 47)
Allah Tel, semaya ykseklik vererek, direksiz olarak
yksee kaldrm ve sonra da onu tesviye etmitir.

Yeri kudreti ile dzgnce seren, Allah Telm.
Arz da dedik, baknz biz ne gzel deriz (Zriyat 48)
Yeryz, bir beik ve karyola gibi denmitir. nce bu
dek hazrlanm, demolu bu dekte domu ve bu
dekte yaamakta, yine bu dekte yol almaktadr.

Hikmeti ile yksek dalar yerlerinde tutan, Allah
Telm.
Dalar da tespit etti. (Nziat 32) Dalar ki, nasl
dikilmi? (Gaiye 19)
Dalar yere aklan ivi ve kazk gibidir. Direkleri
olmadan bir ev kurulamayaca gibi, kazklar salam
aklmadan da bir direk dikilemeyeceinden, dalar yer iin
yaratlmtr.
Eer dalar kaldrlsa dekte huzurun kalkaca; yeryz
deniz seviyesinde olursa da tabiatta strab srekli olan bir
yaant iinde olacana ayetle iaret edilmitir. Onun iin gk
kaplarnn almas ve dalarn yrtlp yerin dz haline
getirilmesi kyametin kopmas demektir.

Gne ve Aya ltfundan ziya veren, Allah Telm.
Allah Telnn, yeryz, gkyz, dalar, Gne ve Ay
Kuran da anlatmas ve bilgilendirmesi, bu mahlklarn byk
olmas, gz ile fark edilmesi ve itimai hayatta her zaman
RABBN TERBYE .


191

onlarla i ie olunmasndandr. Allah Tel, bu saydklarmzn
Rabbi ve onlarda tasarruf edendir.

Gkyzndeki galaksilerde olan uydular, gneler ve
yldzlar nurlandran isminle istiyoruz.
Havas kitaplarnda yldzlarn Allah Telnn isimleri ile
olan irtibatlarndan genie bahsedilir. Yeryz ve gkyznde
btn mahlkat, bir esmann tesiri altnda hayat bulur. Bu ilmin
srrna erenler, o eyada tasarruf sahibi olabilir. Bu lem Allah
Telnn isimlerinden doduu iin, hibir eyi Onsuz
dnemeyiz.

Senin isminden gkyznn ufuklar aydnland.
Nurlarn k yerleri Allah Telnn isimleri ve
sfatlardr.
Bu konuda Hz. Ali radiyallh anh Celcelutiyye isimli
kasidesinde Allah Telnn isimlerinden bahsetmekte ve
bilgilendirmektedir. Kasidenin feyzi ve nuru ok olduundan
madd ve manevi leme tesiri olmaktadr. Kutsi Dua Bahiyye
bu szle remzen Celcelutiyye Kasidesine iaret etmektedir.

Gkyzn zarar verecek eylerden bizi koruyan
kalkandr.
Gnmz teknolojisi bunu ok iyi aklamaktadr. Ayrca
gkyz vazifeli melekler ve ate toplar ile de korunmutur.
Bu koruma insanlarn menfaatine olan bir korumadr.

Gkyzn nuru ile de bizi aydnlatr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 192

Atmosferin k yansmasna ve son zamanlarda iklim
artlarna etkilerinin nasl olduu bariz ekilde grlmektedir.
Maddi semalarn nihayetinden sonra gelen meleklerin iskn
edildii ve beerin idraki ile anlatmann mmkn olmad,
ruhun destei ile fark olan semalarn nurlar ile de insanlar
aydnlanmaktadr. Bu aydnlanma ceseden fark edilmedii gibi,
anlatlmasnda ancak rumuzlar kullanlr. Bu anlat ise zevksiz
olduundan ancak hal ehlince anlalmaktadr.

Az kalyor ki, imeinin parlts, gzleri gideriversin.
(Nur 43)
Gkyzndeki imeklerinin nuru bakanlarn gz nurunu
siler gtrr. Aslnda bu haddi aanlar iin sylenmitir.
Bundan anlalr ki; kemlat yolunda nne bakp giden
zarardan emin olur demektir. Bu yolda edep ne bakmaktr.
Uzak emeller, hrslar, haddi amalarn sonu helak olmaktan
baka bir ey deildir. Gkyz ulviyetin temsili olduundan
edep dairesindekilere rahmet, edepsizlere en byk felaket
olmutur.
.
Allah Tel geceyi ve gndz eviriyor. phe yok
ki, bunda gzleri olanlar iin elbette bir ibret vardr. (Nur
44)
Allah Tel, yarattklarn babo brakmamtr. nk
lem ve zaman durgun deildir. nili ve kl, iyi ve kt,
saadetli huzurlu, scak ve souk vb. arasda gelip gider. Btn
bu olanlar Allah Telnn emri ile olan eylerdir.
Gklerde ve yerde her kim var ise O'ndan dilerler. O, her
gn bir itedir. (Rahman 29)

RABBN TERBYE .


193

T Sn Mm
sm-i zamn srlar vardr. Hakikatini Allah Tel bilir.
.
Bo eyler, elence ve oyunlardan azm olan Allah
Telya snrm.
Dnya hayat Kuran- Kerimde oyun olarak gemitir.

Oyun ocuklar iindir.

Dnyev zevklerden kurtulmayan bulu ana ulamam
demektir.
demolunun, emr-i bi'lma'ruf veya nehy-i ani'lmnker
veya Allah Tely zikir hari btn szleri lehine deil,
aleyhinedir. (Tirmiz)
Dinlerini bir oyuncak ve bir elence edinen ve kendilerini
dnya hayatnn aldatt kimseleri brak.
Onunla t ver ki, hibir kimse kazand ey sebebiyle
helake dmesin, onun iin Allah Tel'dan baka ne bir dost
ve ne de bir efaati yoktur.
O btn varn fidye olarak verecek olsa ondan alnmaz.
Onlar o kimselerdir ki, kazanm olduklar eyler
sebebiyle azaba maruz kalmlardr.
Onlar iin kfrettikleri ey sebebiyle pek scak sudan bir
iki ve pek incitici bir azap vardr.(Enm 70)
O kimseler ki, dinlerini bir elence ve bir oyun edindiler
ve onlar dnya hayat aldatm oldu. Artk onlar bu gnlere
yetieceklerini unuttuklar gibi ve bizim yetlerimizi inkr eder
olduklar gibi biz de onlar bugn unutacaz. (Araf 51)
Eer biz bir elence edinmek istese idik. Eer yapacak
olsaydk elbette onu kendi tarafmzdan edinirdik. (Enbiya 17)

Allah Telm, yalan ve iftiradan Sana snrm.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 194

Onlarn kalplerinde bir hastalk vardr. Allah Telda
onlar iin hastal artrmtr. Onlar iin yalan sylemeleri
sebebiyle gayet ac bir azap vardr. ( Bakara 10)
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki:
Mnafn alametleri tr.
Sz sylerken yalan syler.
Vaad ettii vakit sznde durmaz.
Kendisine bir ey emniyet edildii zaman hyanet eder.
Kim ki, yalan sylemei ve yalanla amel etmei
brakmazsa, Allah Tel o kimsenin yemesini, imesini,
brakmasna hi kymet vermez, iltifat buyurmaz.
ftira ise yalandan daha dehetli bir gnahtr. Yalan
gnahnn sermayesi hibir ey olmadndan bulamas ve
ilenmesi kolaydr. Dier gnahlar ise ancak bir klfet ile
meydana geldiinden zorluk vardr. Efendimiz sallallh aleyhi
ve sellem, mminin her gnah ileyebileceini yalan
syleyemeyeceini teyit etmitir. nk mmin basit eyler
karsnda imann satmaz.

Allah Telm, korkudan ve helakime sebep olacak
eylerden Sana snrm.
nsanlar hayat boyunca bir korkunun tesiri altnda kendine
bask uygular. slam, korku ve mit durumunu beraber
uygulamtr. nk korku dozunu anca yuvasn ykan sel
olur. Allah Tel korkusu bile rahmetle beraber dnlmez ise
kiiyi helak eder.
eytan, insandaki korkuyu ok iyi kullanr. Korku ve
vesvese onun silahlardr. eytan kiiye gnah iletir sonra sen
gnahkr oldun, artk kendini kurtaramazsn diyerek o kiiyi
acze, korkuya ve perianla drr. ok kii bu sebeple helak
olmutur.
Tkenen insan, korkan insandr.
1


1
Psikiyatrik vakalarn temelinde olan eyler korkular ile balar
RABBN TERBYE .


195


Allah Telm, haramlardan Sana snrm.
Haramlar temeli ykan, nefsan ve Allah Telnn raz
olmad eylerdir. Haramn binas olmaz sz budur.
Kul hakk ve haram, hsrandan baka bir ey getirmez.
1

Kul hakk kyamete cezas kalmayan tehlikeli haramlardandr.
Allah Tel kfir olsun, mmin olsun, kulunun velisi
durumunda olduu iin gasp edilen kulunun hakkn bir ekilde
tahsil eder. Bu ise elim verici azaptan baka bir ey olmaz.

Allah Telm, dmanlarnn hilesinden Sana
snrm.
Hilekrlk yaptlar. Allah Tel da hilelerine karlk
verdi, Allah Tel hile yapanlarn hayrlsdr. (Al-i mran
54)
Onlar bir hile yaptlar, biz de hi bilgileri olmakszn bir
hile yaptk. Onlar anszn hilelerin cezasna kavuturduk.
(Neml 50)
Bylece her bir beldenin gnahkrlarn bykler kldk
ki, orada hilede bulunsunlar. Hlbuki onlar hilekrlk
yapmazlar, ancak kendilerine yapm olurlar da farkna

ve mitsizlikle meyvesini verir. Bu nedenle insandaki ilmin deeri
burada kar. nk ilim akln sapknln teskin etmektedir. Akl
nebevi bilginin destei ile mkemmellemesiyle kendisini koruduu
gibi bedeni ve bakalarn da korur. Fakat herkesin ilim ehli olmas
mmkn olmad iin, limlerin yannda bulunmak onlardan
faydalanmay dourur ki, insan iin kurtulu sebebidir.
1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Bir kimse haram yoldan kazanp, toplad maldan sadaka
verirse, hibir sevap kazanamayaca gibi suu ve gnah da
kendisine ait olur.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 196

varamazlar. ( Enm 123)
Allah Tel, hile yapanlarn hilesini kendilerine evirir.
mandan, istikametten kan, kfre sapanlarn belalarn verir.
Allah Telnn hilesi, bilinen er manas ile deil, aslnda bir
hayrdr. Allah Telnn hilesi belki de tvbe etmelerine sebep
olur.

Allah Telm, hasetten Sana snrm.
Yoksa onlar Allah Telnn ltfundan insanlara verdii
ey zerine haset mi ediyorlar? (Nisa 54)
Haset ettii zaman haset edenin errinden Rahm olan
Allah Telya snrm. ( Felak 5)
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem yle buyurmutur:
Ashabm, birbirinize buz dmanlk etmeyiniz,
birbirinize haset etmeyiniz, birbirinizden yz evirip
arkalaarak ayrlmaynz.
Ey Allah Telnn kullar, birbirinizle karde olunuz.
Karde sevgisi gsteriniz. Bir mslmann din kardeini
gnden fazla brakmas ks durmas helal deildir.
Haset hi bir eyde caiz deildir, ancak iki huy hakknda
caizdir:
O kimseye haset ve gpta olunur ki, Allah Tel ona
Kurn retmi, o da gecenin kutlu saatleriyle, gndzn
muayyen zamanlarnda Kurn okur ve komusu iidir de:
Keke komum filna verilen Kurn nimeti gibi bana da
ihsan olunsayd. Onun gerei ile amel ettii gibi ben de amel
etseydim der.
Baka bir kimseye de gpta olunur ki, ona da Allah Tel
mal vermitir, o da maln hak yolunda sarf etmektedir. imdi
birisi:
Keke u hayr seven kiiye verilen mal gibi bana da
verilse idi de onun hayr iledii gibi ben de ilemi olsaydm
diye imrenir.
u bir hakikattir ki, hasetli kiilerin nazarlar dahi insan
RABBN TERBYE .


197

perian eder. Nazarlarndan snmak gerekir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki;
Kaderi bir ey geecek olsa idi, nazar geerdi. Nazar
demesinden dolay ykanma istenirse ykannz.
Ykandktan sonra ykanlan kab ters eviriniz.
nsanlarn ve cinlerin nazarndan Allah Telya
snnz

Allah Telm, fasklarn ve asilerin hilelerinden Sana
snrm.
Ey iman etmi olanlar, eer size bir fask bir haber ile
gelirse hemen onu aratrnz. Belki, bilmeksizin bir kavme
saldrrsnz da sonra yaptnzn zerine piman olmu
olursunuz.(Hucurat 6)
Fcir ve fsk biri ld zaman, onlarn bulunduu
yerdeki bitkiler, hayvanlar rahatladna dair rivayetler vardr.

Gecenin, gndzn, kuluk vaktinin, ikindi vaktinin
ve zamanlarn hadiselerinden Sana snrm.
Vakitler her an bir olaya gebedir. Vakitleri belirtilen
zamanlar (kuluk, ikindi) ise, sknt ve meakkatin artt
zamanlardr. Bu vakitlerin skntsndan snmak lazmdr.
nk bu vakitlerde gaflet artar ve hatalar oalr. Onun iin
bu vakitlerdeki ibadetler kymete haizdir.
Mesela; ikindi vakti gndzn sonuna doru insanlarn
daha ok ticaret iin dnya ilerine daldklar zamandr.
Ayrca genliin ve ihtiyarln, bo zamann ve dolu
zamann fitnelerinden Allah Telya snmakta gereklidir.

Allah Telm, insanlarn ve cinlerin errinden Sana
KUTS DUA AIKLAMASI LE 198

snrm.
Yaanan hayatn gerei insanlar bir ekilde zarar ve ziyan
ierisinde kalrlar. Bunlara sebep olarak insanlar ve cinler
olabilir.
Mesela; insan dini inancn eksiklii yznden yanl
arkada edinir. Dolays ile bir takm zararlar grr. Zahirde
insanlarn zararn fark etse de, cinlerden grd daha byk
zararlar vardr. nk cinlerden gelen zararn yn tam
kestirilemez.
Zararlarn defedilmesi ancak ve ancak Allah Telya
yaknlamak ve dua ile olur. Kulluun artmas iyi dostlara,
sonra gzel hayata ve gzel hayat cennete kavuturur.
Ey iman edenler, Allah Teldan korkunuz ve dorular
ile beraber olunuz. (Tvbe 119)
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki,
Kii dostunun dini zeredir.

Hafz olan Allah Telm, bizi muhafaza et.
Yaplan ileri btn tafsilatyla bilen, her eyi son vaktine
kadar belalardan saklayan ve hayatn koruyan Allah Teldr.
Hfz, korumak, demektir.
Bu koruma iki ekilde olur.
Birincisi, varlklarn devamn salamak, muhafaza
etmektir.
kincisi, birbirlerine zt olan eylerin, birbirlerine
saldrmasn nlemek, birbirlerinin errinden onlar korumaktr.
Allah Tel her mahlkuna, kendine zararl olan eyleri
bilecek bir his ilham buyurmutur. Bu Hafz isminin
tecelliyatndandr. Bir hayvan kimyev tahlil raporuna muhta
olmadan kendine zararl otlar bilir ve onlar yemez.
Kullarn amellerinin yazlmas, zayi olmaktan korunmas
da Hafz isminin gereidir. Bu bakmdan ahirette yeniden
dirilme ve yaptklarndan hesaba ekilme ile Hafz isminin
yakndan ilgisi vardr.
RABBN TERBYE .


199


yi kullarna dost olan, gzel ekilde idare eden Allah
Telm.
Vli; eyann sahibi;
Mahlkatn ilerini yoluna koyan;
Bu muazzam kinat ve her an biten olaylar tek bana
tedbr ve idare eden Allah Teldr.
1

Dier valiler ve hkmdarlarn idaresi, O'nun izni ve
msaadesi iledir. Onlarn velayet ve idareleri, son derece
noksandr. Allah Telnn velayet ve tedbiri ise snrsz,
gerektir. Her ey emri ve iradesi altndadr. Her eyi bilir.
Ondan habersiz mlknde hibir ey vcuda gelmez.
Veli; sevdii kullarnn dostudur.
2
Onlara yardm eder.
3

Skntlarn, darlklarn kaldrr, ferahlk verir. yi ilere
muvaffak klar.
4
Her eit karanlklardan kurtarr, nurlara
karr.
5

Artk onlara korku ve hzn yoktur. Herkesin korktuu
zaman, onlar korkmazlar.

1
Bilmez misin ki, gklerin ve yerin mlk muhakkak Allah
Telnndr. Szler iin Allah Teldan baka ne bir dost ve ne de
bir yardmc vardr. (Bakara 107)
2
Sizin dostunuz ancak Allah Teldr. Onun Rasl ve iman
etmi olanlardr. O iman edenler ki, namaz dosdoru klarlar ve
zekat verirler ve onlar rka varanlardr. (Maide 55)
phe yok ki, benim koruyucum, o kitab indirmi olan Allah
Teldr. O btn salih kullarn gzetir. (Araf 196)
3
Sizin mevlnz Allah Teldr. O yardmclarn en
hayrlsdr. (Al-i mrn 150)
4
Allah Tel iman edenlerin velisidir. Onlar zulmetlerden
nura karr. Kafir olanlarn velileri ise tauttur. Onlar nurdan
zulmetlere karrlar. te onlar cehennem ehlidirler. Onlar atete
ebedi olarak kalan kimselerdir. (Bakara 257)
5
Allah Tel sizin dmanlarnz daha ok bilicidir. Allah
Tel bir veli, bir yardmc olarak da kfidir. (Nis 45)

KUTS DUA AIKLAMASI LE 200


an yce, delili yksek olan Allah Telm.
li, her ey kendisinin altnda, emrinde ve hkm altnda
olan Zt demektir. erefli, yksek olmas znden olan
bakasndan olmayan demektir.
Allah Teldan daha stn bir ey dnlmesi
imkanszdr.
Her hususta, her eyden yce ve yksek olandr. Yani bir
benzeri veya orta veya yardmcs olmayan, anna
yaramayan her eyden uzak olan; kudrette, bilgide, hkmde,
iradede ve dier btn kemal sfatlarnda stn olandr.

Ey kendinden baka ilah olmayan, Allah Telm.

Nasl olduunu kendisinden bakas bilmeyen, Allah
Telm.
O, gkleri ve yeri yaratan, sizin iin kendi cinsinizden
eler, hayvanlardan da iftler yaratmtr. Bu suretle
oalmanz salamtr. Onun misli gibi bir ey yoktur ve O
hakkyla iiticidir, grcdr.(ura 11)
Dorudan doruya Onun ayns bir ey olmad gibi,
benzeri bir eyde yoktur. Onun yapt gibi de yapacak yoktur.
Onun Zat-nda;
Varlk ve yokluk;
Zaman ve zamanszlk;
Mekn ve meknszlk;
Vcut ve vcutsuzluk;
Ztlar bir eye muhta olmadan vardr.
Var olan eyde olduu gibi, yok olanda da ayn ekilde
varl ile zat- kaimdir.
RABBN TERBYE .


201

Mahlkat ise ztlar ile mevcudiyetini ispat eder.
Onun varl ise karlksz olarak vardr.

. ] 3 [
Ey Allah Telm.
defa okunacaktr.
1


] 3 [
Hakiki hayat sahibi, mahlkatn kendisine muhta
olduu Allah Telm.
Hayy; diri, her eyi bilen ve her eye gc yeten demektir.
Allah Tel lmez, daima hazr ve nazrdr. Yaayan
mahlkatn hayatn veren de Odur. O, olmasayd hayattan
eser olmazd. O daima yok olmadan, kaybolmadan, hatadan
eksiklikten mnezzehtir.
Kayyum; gkleri, yeri, her eyi ayakta tutan, her ey
zerinde kaim, yani bir eyin bir varlk sahibi olarak
durabilmesi neye bal ise, onu veren demektir.
Allah Tel, her eyin takdir edilen vaktine kadar durmas
iin sebeplerini ihsan etmitir. Onun iin her ey Allah Tel
ile kaimdir.

Hak olan Allah Telm.
Varl hakik olan zatn ismidir. Varl hi deimeden
durandr. Yani, varl daima sabittir. Allah Telnn zat,
yokluu kabul etmedii gibi, herhangi bir deiiklii de kabul

1
defa sylenmesi zt, sfat ve fiillere iret iindir.
Birincisi ile gafilleri ikaz, ikincisi ariflere tarif, ncs vuslat
lezzeti iin sylendi. (Salat- Mei smail Hakk Bursev)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 202

etmez. Hakikaten var olan yalnz Allah Teldr.

Vahid olan Allah Telm.
Zatnda ortakl, okluu ve paras yok demektir.
Zatnda, sfatlarnda, ilerinde, isimlerinde, hkmlerinde
asla orta veya benzeri ve dengi bulunmayandr.

Ehad olan Allah Telm.
Evvel ve ahirde ortaktan mnezzeh, ikincisi olmayan
yegne birdir.
Bu isim beraberinde zikir olunabilecek adedi nefy iin
kullanlr.
Ehad, Allah Telnn sfatlarndan bir sfattr Onda Ona
hi bir ey ortaklk edemez.
Ehad lafz bir demek olan Vahid manasnda dahi kullanlr
ise de aralarnda mhim farklar vardr.
Ehad, Vahiddir, lakin her Vahid Ehad olmaz. Ehad
denilmekle Vahid denilmi olur, Vahid denilmekle Ehad
denilmi olmaz.
Birlikten bakasn nefy etmek manasnda Ehad uygundur.
Ehad zatnda hi bir adet kabul etmeyen, iki olmas ihtimali
olmayan hakik birdir. Ehadiyyet, Allah Teldan baka bir
eye sfat yaplamaz. Vahid ise kullanlr.
Allah Tel hakknda Vahid ve Ehad birbirinden
ayrlmamak itibariyle ikisi de birdir diye tefsir etmek herkesin
anlamas iin daha kolay olur. nk Ehad Vahiddir. Fakat
bununla arada hi fark yoktur zan edilmemelidir.
Vahid; muhtelif mertebelerde birliklere sylenebilir, Ehad
ise onun mkemmelidir
Allah Tel birdir demek gerek zat, gerek sfat, gerek
esmas hangi nokta-i nazarla mlahaza edilirse edilsin hep
birdir, hi orta olmayan hakikattir. Onun iin ilahlk Ona
RABBN TERBYE .


203

mahsustur, O ilahiyesinde de hakikati ve zat ile birlikle birdir,
demek olur.
Allah Telnn birlii sayda birlik dediimiz birlik
deildir. Allah Telnn birlii ise ne iinde ne dnda
saylma mmkn olmayan ve her manasyla oalmay kabul
etmeyen birliktir. Onun iin Ona evvel demek ikincisi var
demek deildir. Ona son demek de baka gelecek var demek
deildir Onun iin ona evvel ve ahir isimleri sylenirken
birlikte sylenmelidir.

Samed olan Allah Telm.
Orta veya benzeri ve dengi bulunmayan her eyin Ona
muhta olduu demektir
Allah Tel ihtiya ve straplarn giderilmesi iin tek
merci, dileklerde kendisine mracaat edilen, kendisine arzular
sunulandr.
Yerde, gkte btn ihtiya sahipleri yzlerini Ona
dndrmekte, gnllerini Ona balamakta, el aarak
yalvarmalarn Ona arz etmektedirler. Buna layk olan da
yalnz Odur.

Vehhb olan Allah Telm.
eit, eit nimetleri devaml balayp duran, demektir.
Vehhb, kelimesi hibe kknden gelmektedir.
Hibe, herhangi bir karlk ve menfaat gzetmeden birine
bir mal balamak manasnadr. Vehhb ise, Her zaman,
her yerde ve her eyi ok ve bol veren ve karlk beklemeyen
demektir.
Vehhb ismini Rahman ismi ile kartrmamak gerekir.
Vehhb, Rahman gibi has deildir. Rahman kelimesi; Vehhb
veya Afv manalarn ifade eden balayc sfat ile de
tercme edilmez.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 204


Fettah olan Allah Telm.
Mkl eyleri aan ve kolaylatran demektir. Fettah
kelimesi, fethden gelmektedir. Feth ise,kapal olan eyi
amak manasnadr.
Kapal bir eyi amak:
Madd olur; bir kapy, bir kilidi amak, vb;
Manev olur; kalpten tasalar, kederleri atp gnl amak
vb.
Bitkilerin iek amas, tohum ve ekirdeklerin smbl
vermesi, rzk ve rahmet kaplarnn almas hep Fettah ism-i
erifinin tecellisindendir.

Hayat veren Allah Telm.
Hayat veren, can balayan, salk verendir
Allah Tel, cansz maddelere hayat ve can verir. Her gn,
her saat, her saniye varlklar Onunla hayat bulurlar. Btn
bunlar ise, Allah Telnn emri, yaratmas ve izni ile
olmaktadr. Allah Tel you var edip hayat verdii gibi, ly
de tekrar canlandrr. Buna ihya, yani diriltme denir.
Hayat hi yoktan veren zatn, llere yeniden hayat verip
diriltmesi elbette son derece kolaydr.

Hayat sonlandran Allah Telm
Canl bir mahlkun lmn yaratan Allah Teldr. Allah
Tel, yaratt her canlya belirli bir mr takdir etmitir.
Canl varlklar iin lm mukadder ve muhakkaktr. Hayat
yaratan Allah Tel olduu gibi, lm yaratan da yine O'dur.
Ancak bu lm, yok olu, hilie gidi deil, aksine fani
hayattan baki hayata geitir.
RABBN TERBYE .


205


Kahhar olan Allah Telm.
Her eye, her istediini yapacak ve yaptracak surette galip
ve hkim olan ancak Allah Teldr.
Kahr; bir eye, onu hor ve hakir klacak veya mahv ve
helak edebilecek surette galip olmaktr.
Allah Tel Kahhardr, her yn ile stn ve daima
galiptir. Kuvvet ve kudretiyle her eyi iinden ve dndan
kuatmtr. Hibir ey Onun bu hkmnden dar kamaz.
Ona kar her eyin boynu bkktr. Kahrna yerler, gkler
dayanamaz. Kahr ile nice azp sapm mmetleri ve milletleri
mahv ve perian etmitir.
] 7 [
Selam olan Allah Telm.
Her trl tehlikelerden kullarn selamete karan demektir.
Her eit sknt ve hadiselerden salim klacak ancak Allah
Teldr. Cennetteki mutlu kullarna selam eden, O olacaktr.
] 7 [
Merhametli olan Rabbin syledii bir selm da
vardr. (Yasin58)
Selam, Rahim olan sonunda mminleri rahmetiyle, murada
erdiren ve orta olmayan bir Rabbden dorudan doruya
sylenen bir selamdr.
Cennet ehli nimetleri iinde zevklenirken kendilerine bir
nur parldar, balarn kaldrr bakarlar ki, etraflarndan
Rabbleri kendilerini cemali ile mkfatlandrm ve Selam
size Cennet ehli dediini grrler.
te bu manay ifade eden kelam-
ilahisidir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 206

Cennetlikler Allah Tel nazar eder, onlar da Ona nazar
ederler ve nazar ettikleri mddete dier nimetlerden hi bir
eye iltifat etmezler, taki gaip olana kadar, o vakitte zerlerinde
ve etraflarnda nur ve bereketi baki kalr. Ancak o zaman
cennet hakiki kymetine kavuur.
Byklerin istemedikleri cennet Allah Telya nazar
klnmayan cennettir. Yoksa nimeti inkr olur ki, bu isyandr.
Bykler iin ise byle bir ey dnlmez.

Yedi tamu dedikleri katlanmaya bir hma
Sekiz umak aldamaya bunda neye eleneyim
Yunus Emre
. ] 3 [
O halde Allah Tel onlara kar sana yetecektir ve O
iitendir, bilendir. (Bakara 137)
Mahlkatn errine kar Allah Tel kfidir. Yardmn
biraz geciktirse bile muhakkak onlarn hakkndan gelecektir,
demektir.
Allah Tel dualar ve her trl szleri iitir. Niyetlere
varncaya kadar her eyi bilir ve hkmn icra eder. Hakka
ihls ile balanmann hkm zafer, hakka kar gelmenin
hkm de, erinde veya sonunda helaktir.
Kuts Dua Bahiyyeyi okuyann niyetinin olmas iin
Allah Tel kfi gelecek demektir.
defa okunacaktr.
.
O yle bir Allah Teldr ki: Ondan baka ilh
yoktur.
Btn kemal sfatlarn toplayan vacip-l vcut ve lhiyet
kendinin hakk olan bir zattr. Btn ilhi isimleri toplayan zat
ismi olan Allah ismi Cellidir.
RABBN TERBYE .


207


Allah Tel Rahman ve Rahimdir. (Har22)
Rahman ismi, sfat ismi olmakla beraber Allah Teldan
bakasna sylenmesi caiz olmayan has ismidir. Rahmet-i
Rahmaniye, yle bir rahmeti ilhiyedir ki, mmine de kfire
de, alana da almayana da amil olur.
Mesel vcut, bu rahmetin eseridir. Rahimdeki ceninler ve
btn hayvanat bu rahmet ile beslenir. Yine bu rahmet ile
Allah Tel kfirlere dahi dnyada rzk, akl vb. gibi nimetler
verir.
Rahm Rahmet, gzelce yaayana ve alanlara verilen
snrsz rahmettir. Dinin, takvann, almann ehemmiyeti
burada zahir olacaktr. Demek ki, rahm sfat iman ile
imansz, iyi ile kty, korunanlarla korunmayanlar ayrt
ederek iyileri mkfat ile murada erdirmek manasn ifade eder.
Buna karlk rahmeti rahmaniye ise, ktlerin de mahrumiyet
ve ceza ile mesuliyetlerini gz nne almaz. Onun iindir ki,
Rahman ile balamtr.
Rahmetim, gazabm gemitir
Hdis-i kutsisi buna iarettir. Bir hadis-i erifte Raslllah
sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Rabbimiz, s kntl durumun deiecei zaman yak n
olmasna ramen kullar n n mitsizlie dmesine gld.
Ebu Rezin radiyallh anh devamla der ki: Ey Allahn
Rasul dedim hi Rab Teala gler mi?
Evet! buyurdular. Ben de: yleyse glme vasf bulunan
bir Rabb'ten bize iyilik eksik olmayacakt r. dedim.

Mlkn sahibi Allah Teldr.
Btn mahlukatn hakiki sahibi ve mutlak hkmdar Allah
Teldr.
Allah Telnn, ne zatnda ve ne de sfatnda hibir varla
KUTS DUA AIKLAMASI LE 208

ihtiyac yoktur. Aksine her ey zatnda, sfatnda, varlnda ve
varlnn devamnda O'na muhtatr. Btn kinatn hakiki
sahibi, mutlak hkmdardr.


Allah Tel Kuddusdr.
Hatadan, gafletten, acizlikten ve her trl eksiklikten ok
uzak ve pek temiz olan Allah Teldr.
Allah Tel, hissin idrak ettii, hayalin tasavvur ettii,
vehmin hayal kurduu, fikrin tasarlad her vasftan mnezzeh
ve ycedir.
O hatadan, gafletten, acizden ve her trl eksiklikten ok
uzak ve pek temiz olandr. Bu bakmdan her trl takdise
layktr.
nsann kt dncesi karmad mddete kinatta
yaratl olarak bulunan genel temizliin hakikati de, Allah
Telnn Kuddus isminin tecellisidir.


Allah Tel Selamdr.
Allah Tel hadiselerden salim kalan, her trl
tehlikelerden kullarn selamete karan, cennetteki bahtiyar
kullarna selam edendir.
Bu ismi erif, Kuddus ismi ile yakn bir mana ifade
etmekte ise de Selam ismi, daha ziyade gelecee aittir. Yani,
Allah Telnn gerek zat, gerek sfat ileride en ufak bir
deiiklie, bir zaafa uramaktan mnezzehtir. O, ezelde
naslsa gelecekte de yledir.
Her selametin kayna ve asl, kendisi ayptan, kusurdan,
eksiklikten, fena ve zevalden, her eksiklikten salim olduu
gibi, selamet umulan ve arayanlar selamete erdirecek olan da,
Odur.
RABBN TERBYE .


209


Allah Tel Mmindir.
Gnllerde iman yakan, uyandran, kendine
snanlara aman verip onlar koruyan, rahatlandran, kalplere
iman ve hidayet balayarak oralardan phe ve tereddtleri
kaldran Allah Teldr.
Her pheden tereddtten mnezzeh, her vasfnda
mkemmel, snrlamaya tasvire smayan, hi bir leke kabul
etmeyen, tertemiz olan Allah Teldr.
Emniyet ve eman verici, pheleri, tereddtleri kaldran,
kendine ynelenlere iman, korkanlara emniyet veren ve
verecek olan da Odur.

Allah Tel Mheymindir
Gzetici ve koruyucu olan Allah Teldr.
Yaratt mahlkatnn amellerini, rzklarn, ecellerini
bilip muhafaza eder. Btn varl grp gzeten, yetitirip
varaca noktaya ulatran ancak O'dur. Hibir zerre, hibir an,
Onun ltfundan, rahmetinden ve sevgisinden bo deildir.

Allah Tel Azizdir.
Malup edilmesi mmkn olmayan, galip olan ancak Allah
Teldr.
Bu isim, kuvvet ve galebe manasna gelen izzet kknden
gelir. Allah Tel mutlak surette kuvvet ve stnlk sahibidir.
zzet sfat, Kuran- Kerimde birok yerlerde azap ayetleri
bahsinde gelmitir. Fakat bu isimin yine birok defa Hkim
ismi ile birletii grlr. Bunun manas: Allah Telnn
kudreti galipdir, fakat hikmeti ile ktlerin cezasn geciktirir,
ktlk edip durmakta olan insanlar cezalandrmakta acele
KUTS DUA AIKLAMASI LE 210

etmez, demektir.
Allah Tel izzetli, onurlu anldr. Hi bir ekilde malup
edilmez, her iinde galiptir. Benzeri yok, gayet yksek ve
dilediini yapar. Bununla beraber alakl, ahlakszl, kfr,
zulm, fesat, isyan gibi fenalklar sevmez.

Allah Tel Cebbardr.
Krlanlar onaran, eksikleri tamamlayan, dilediini zorla
yaptrmaya muktedir olan ancak Allah Teldr.
Bu isim cebr kknden gelmektedir. Cebr, krk kemii
sarp bititirmek, eksii btnlemek manasna geldii gibi,
icbar etmek, yani zorla i grdrmek manasna da gelir.
Bu manaya gre Allah Tel Cebbardr. Yani, krlanlar
onarr, eksikleri tamamlar, her trl perianlklar dzeltir,
yoluna koyar.
Allah Tel zayi olan yerine getiren, halkn eksikliklerini
tamamlayan, ihtiyalarn gideren, dertlerine derman olan,
ilerini dzelten, krlanlar onaran, yoksullar zengin eden,
perianlklar yoluna koyup dzelten ok iktidarl olan
hkimdir.
Cebbarn bir baka manasna da;
Allah Tel kinatn her noktasnda ve her ey zerinde
dilediini yaptrmaa muktedirdir. Hkm ve iradesine kar
gelinmek ihtimali yoktur.
Allah Telnn Kahhar ismi gibi, halk iradesine mecbur
eden, dilediini ister istemez zorla yaptrmaa kadir olan,
hkmne kar gelinmek ihtimali bulunmayan ceberut sahibi
demektir. Bununla beraber kullara hi zorlama yapmaz, her
emri de cebr ile yrtr. Bundan insanlarn ihtiyari yoktur,
manasn da, karlmamaldr. nk O, emirlerini kullarn
iradelerine bal klm olduunu Allah Telya yardm
ederseniz Oda size yardm eder gibi birok ayetle aklar.
Ancak bundan u manay anlamaldr ki;
Allah Tel insanlara birok fiillerde irade vermi, hr
RABBN TERBYE .


211

yaratm olmakla beraber btn iradelerini yapmaya mecbur
deildir. Dilerse diledii anda iradelerini kaldrr. Nitekim bir
hadisi erifte buyrulmutur ki;
Allah Tel kaza ve kaderinin infazn murat ettii vakit,
akl sahiplerinin akllarn kaldrverir ki, kazas ve kaderi
onlarda yer bulsun, emri yerini bulunca akllarn geri verir ve
pimanlk olur
Dilerse onlarn akl ve iradelerini kaldrmakla beraber
isteklerinin aksi olarak kendi hkm ve iradesini zor ile
zerlerinde icra eder. Allah Teldan korkmayan, emirlerine
kar gelmek isteyen asiler, azaba yanamak istemedikleri
halde vakti gelince cezalarn ekmee mecbur olurlar. Allah
Telnn mutlak iradesi altnda ve mecbur kalmayacak hi bir
ey tasavvur olunmaz.
1


Allah Tel Mtekebbirdir.
Her eyde ve her hadisede bykln ve ululuunu
gsteren, ancak Allah Teldr. Varl ile yokluu Allah
Telnn bir tek emrine ve iradesine bal bulunan kinattan
hibir mevcut, bu sfat taknamaz.
O ok byktr. Her hususta bykln gsterir.
Byklk, ululuk, kibriya, azamet kendisine mahsustur ve
kendisinin hakkdr.
Kibirlenmek, mahlkun hakk deildir, onun iin
mtekebbir sfat halk hakknda irkin grlmtr. nk
mtekebbir, kendisinde kibir izhar eden, byklenen demektir.
Hlbuki mahlkta haddi zatnda byklk ululuk yoktur,
aksine hakaret, zillet, ihtiya vardr, Hatta bir sinek, bir mikrop,

1
Cebbar ismi celilinde bu iki manadan baka bir aklama
daha beyan etmilerdir. bni Enbari demitir ki: Allah Telnn
sfatnda cebbar, kendisine eriilmez, el uzatlamaz demektir.
Bir de bni Abbas Hazretlerinden rivayet olunduu zere el
cebbar, byk melik, yani ok byk azametli padiah manasna
gelir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 212

bir Nemrut un iini bitirmee kfi gelir. Byle birok ihtiyatan
kendilerini kurtaramayana ise byklk, ululuk taslama
cehaletten ve yalanclktan baka bir ey olmaz. Fakat Allah
Tel zatnda, sfatnda, fiilerinde bykln, ulviyetin,
kutsiyetin her trlsn camidir. Onun bu sfatn gstermesi
ise, hi bir ekilde ortak kabul etmediinin, kendisinin celal ve
cemalini kullarna tantmak ve bilgilendirmek istedii bir sfat
olmasndandr.

Allah Tel Haliktr.
Her eyin varln ve varl boyunca grp geirecei
halleri, grp gzeten, her eye ahit ve koruyandr. Allah
Tel hadiseleri tayin ve tespit eden ve ona gre yaratan ve
yoktan var edendir.
Bu ismin manasnda kan iki husus vardr:
a- Bir eyin nasl olacan tayin ve takdir etmek,
b- O takdire uygun olarak o eyi icat etmek.
Halik, yok olan eye vcut vermek, hi bir asl ve misali
yok iken icat etmektir. Buna gre Allah Teldan baka her
ey mahluktur.
Bazen bir eyden dier bir eyi icat etmek manasna da
kullanlr. Lakin bu manaya daha ziyade ina eyledi, denir.
Mahlklara nispet edilebilen en yksek sanatlar, Allah
Telnn takdir buyurduundan ileri geemez. nk mahlk
fiilinin btn tafsilatn takdir edemez, yoktan var edemez.
Yoktan bir yarat snrsz bir kudrete baldr. Mahlk ise
bunu baaramaz. Her eyi tam manas ile takdir ve icat ederek
yaratan Allah Teldr.

Allah Tel Baridir.
Eyay ve her eyin aza ve organlarn birbirine uygun bir
halde yaratan Allah Teldr.
RABBN TERBYE .


213

Allah Tel, her eyin vcudunu uygun, yani, azasn,
hayat organlarn ve unsurlarn nitelik ve nicelik bakmndan
birbirine mnasip olarak yaratt gibi, hizmeti ve faydas da
umumi ahenge uygun yaratmtr.
yle temiz yaratc ki, halk ettiklerini temiz ve salam bir
nizam zere seip tesviye ve tekml ettirerek birbirinden
farkl evsaf ve zellik ile aa karr. Yaratln tekml
mertebelerindeki icatlar da Onun bilgisi iindedir.

Allah Tel Musavvirdir.
Tasvir eden, her eye bir ekil, suret ve zellik veren Allah
Teldr. Her eyin kendisine gre ekli, dtan grn
vardr ki, bakalarna benzemez.
Mesela: nsanlar arasnda tamamyla birbirinin ayn iki
insan yoktur.
Bundan daha garibi, parmak ularndaki izgilerdir. Bu
izgiler, insanlarn says kadar deiik ve hibiri tekine
uymamaktadr. u halde insann hi taklit olunamayacak
imzas, bast parmak izidir. te bunlar, Allah Teala'nn
Musavvir isminin tecellileridir.
Mahlkatn suret ve keyfiyetlerini dahi takdir edip diledii
ynde icat ederek tasvir edici ancak Odur.

Allah Tel Gaffardr.
Mafireti pek bol olan ancak Allah Teldr.
Gafr, rtmek ve korumak manasnadr. Allah Tel
mminlerin gnahlarn rter. Diledii kullarn da
gnahlardan, korur. Bu, onlar iin en byk nimetlerden
biridir.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 214

Allah Tel Mbdidir.
Mahlukat maddesiz ve rneksiz olarak ilk batan yaratan
Allah Teldr.
Mbdi, bir manada icat demektir. Mud ismi de icat
manasna gelir. cadn bir benzeri daha evvel yaratlm,
meydana getirilmi ise iade; deilse, yani, benzeri, maddesi
olmayan yeni bir ey ise ibda denir.

Allah Tel Muddir.
Yaratlmlar yok ettikten sonra tekrar yaratan ancak Allah
Teldr.
Her ey takdir edilen mrn tamamlayp ldkten sonra,
Allah Teldan baka kimse kalmaz. Varken yok olan bu
insanlar ahiret gn Allah Tel diriltip yeniden hayat vererek
yaratr. Sonra da dnya hayatlarnda yaptklar ilerden hesaba
eker.

Allah Tel Berrdir.
Kullar hakknda kolaylk isteyen; iyilik ve bahii ok olan
yalnzca Allah Teldr.
Allah Tel kullar iin daima kolaylk ve rahatlk ister,
zorluk istemez, zorluk karanlar da sevmez. Yaplan
ktlkleri balar, rter. Bir iyilie en az on kat mkfat
verir. Kul gnlnden iyi bir ey geirmi ve onu yapmam olsa
bile, yapm gibi kabul edip yine mkfat verir. Aksine
ktlkleri ise yapmadka cezalandrmaz.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Ben bir ayet biliyorum. Eer insanlarn hepsi onu
tutsaydlar hepsine kfi getirdi.
Ashab: Ey Allah'n Resul, bu hangi ayettir? dediler.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem u ayeti okudu.
RABBN TERBYE .


215


Kim Allah Teldan korkarsa, Allah Tel o kimseye
(darlktan genilie) bir k yolu ihsan eder (Talak 2)

Allah Tel Muhsdir.
Her eyin saysn bir bir bilen yalnzca Allah Teldr.
lmi her eyi kapsayan ve her eyin miktarn bilip eksiksiz
tastamam sayabilen Allah Teldan bakas olamaz. Allah
Tel, her eyi olduu gibi grr ve bilir. Btn mevcudat
toptan bir yn halinde birbirinden seilmez kark bir ekilde
deil; cinslerini, trlerini, snflarn, fertlerini, zerrelerini birer
birer saym gibi gayet ak grr ve bilir.

Allah Tel Rezzktr.
Yaratlmlara, faydalanacaklar eyleri ihsan eden Allah
Teldr.
Rzk, Allah Telnn bilhassa yaayan mahlkatna
faydalanmalarn nasip ettii her eydir. Rzk yalnz yenilip
iilecek eylerden ibaret deildir. Kendisinden faydalanlan her
eye rzk denir.
Maddi rzk, her trl yiyecek ve iecek, giyilecek ve
kullanlacak eya, para, mcevher, oluk ocuk, vcudun
alma kudreti, bilgi, mal mlk, servet vb. gibi eylerdir.
Manevi rzk ise, ruhun ve kalbin gdas olan eylerdir.
Bata iman olmak zere insann manevi hayatna ait btn
duygular ve o duygularn ihtiyac olan eyler, hep manevi
rzktr.

Allah Tel Kdirdir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 216

stediini, istedii gibi yapmaa gc yeten yalnzca Allah
Teldr.
Allah Tel, kudretine bir ayna olmak zere kinat
yaratmtr. Gk boluunun llmesi mmkn olmayan
genilii iinde, akllara hayret ve dehet verecek derecede
birbirlerine uzak mesafelerde milyarlarca gneleri,
galaksilerde says belirsiz yldzlar birbirine arpmadan seyr
ettirmek Ona mahsustur. Bir damla suyun iinde, birbirine
temas etmeden hesapsz hayvanat yzdrmek de Kadir
isminin tecelliyatndandr.

Allah Tel Kbizdir.
Skan, daraltan demektir. Kullarn rzklarn diledii gibi
daraltr. Yaama sevinlerini kaldrp karamsar klar. Btn
varlklar Allah Telnn kudret elindedir.
Allah Tel kulunda kudretini iki ekilde gsterir.
ledii gnah sebebi ile dnyevi ilerin aksi gitmesi,
Sevap vermek iin bana bir musibet bela vererek darlk
ve sknt iinde brakmas.
yle ki istedii kulundan, ihsan ettii serveti, evlat ve ayali
yahut hayat zevkini, gnl ferahln alverir. O adam
zenginken fakir olur veya evlat acsna boulur veya i
skntsna, strap ve huzursuzluk iine der.
Bu isim imtihan makamnn tecellisidir. Kul bu sfatla
imtihan edilmekten Allah Telya snmaldr. nk helak
olmakta vardr. Fakat bu terbiye yolunun mntesipleri bu ismin
tecellisi ile gafletten aykla geerek kendilerini uyarrlar.
Eer bu ismin tecellisi zuhur ederse rza makamndan
Allah Telya raz olmal ve tevekkl etmelidir.
Her kim ki benim kazama rza gstermez ve belma
sabr etmezse, Benden baka Rabb arasn. (Rmuz)
Hibir kul yoktur ki, onun raz olduu veya olmad bir
hkm vereyim de onun iin hayrl olmasn. (Rmuz)
RABBN TERBYE .


217

Allah Tel iin kzp, Allah Tel iin raz olmadka,
kul imann hakikatine kavuamaz.
Ey demolu! Beni zikrettike krdesin. Unuttuka
kfrdesin. (Rmuz)
Gnah yapp ta onu affmn yannda byk grene,
gazaplandm gibi hibir kimseye gazaplanmam.
Eer cezay acele verici olaydm veya acele etmek
anmdan olayd, rahmetimden mit kesenlere cezay acele
verirdim.
Eer kullarma merhamet etmeseydim bile, benim
huzurumda durmak kendilerini korkutanlara bundan dolay
rahmet ederdim. Sevaplarn verirdim, korktuklarndan emin
ederdim. (Rmuz)

Allah Tel Bsttr.
Aan, genileten demektir.
Allah Tel, istedii kuluna da yepyeni bir hayat, nee,
rzk bolluu verir, bu da Bst isminin tecelliyatdr. Bu ismin
neticesi olan gzellikleri gren kul, kr zere olmaldr.
Allah Tel nasl ki zaman gece ve gndz ile devir
ettiriyorsa kullarn da bir genilik ve darlk ile devir ettirir.
nk yaamaktaki zevk duraan olanda deil hareketli olan
eylerdedir.
Mesela; her zorlukla beraber bir kolaylk vardr. yle ise
her genilik bir skntnn neticesidir.
Bu iki isim (Kbiz-Bsit) kullarn kanatlar gibidir. Onunla
maneviyat ve maddiyat yolunda ilerler.

Allah Tel Hfiddr.
Yukardan aaya indiren, alaltan demektir.
Allah Tel istedii kulunu yukardan aa atverir. an ve
eref sahibi iken, rezil ve rsva eder. Bu muamelesi ok defa,
KUTS DUA AIKLAMASI LE 218

kendisini tanmayan, emirlerini dinlemeyen asiler, bakalarn
beenmeyen mtekebbirler, hak, hukuk tanmayan zalim
zorbalar hakknda tecelli eder.

Allah Tel Rfidir.
Yukar kaldran, ykselten demektir.
Allah Tel istedii kulunu indirdii gibi, istedii kulunu
da ykseltir. an ve eref verir. Baz gnlleri iman ve irfan
ile parlatr, yksek hakikatlerden haberdar eder.
Allah Telnn ykselttii insanlar, ok defa melek huylu,
tatl dilli, insanlarn ayplarn, kusurlarn rtp eksiklerini
tamamlayan; onlara malyla, bedeniyle, bilgisiyle, nasihatiyle
yardm eden nazik, kibar insanlardr. Onlar bu istikametten
ayrlmadka Allah Tel da bu nimeti kendilerinden almaz.

Allah Tel Muizzdir.
zzet veren, arlayan demektir. Bu isim ile Allah Tel
kullarndan bazlarn kendine dost seer. Onu dier varlklar
arasnda seilmi klar. Bu yaknlk ile mahlkat o seilene
medyun olur.
Mesela Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimiz byle birisidir.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Allah Tel bir kulu sevdi mi Hz. Cebrail aleyhisselma:
Allah Tel falan seviyor, onu sen de sev! diye seslenir.
Onu Cebrail de sever. Sonra o, gk ehline:
Allah falan seviyor, onu siz de sevin! diye nida eder.
Bylece btn sema ehli de onu sevmeye balar. Sonra onun
iin yer halk arasna gzelce kabul etme hissi konur. (Buhr)
Allah Tel, bir kula da buz etti mi Cebrail
Aleyhisselma: Ben falancaya buz ettim sen de buz et!
diye seslenir.
RABBN TERBYE .


219

Ona Cebrail de buz etmeye balar. Sonra Cebril gk
ehline nida eder:
Allah Tel falan kimseye buz etti, siz de buz edin!
Sonra yeryzne onun iin buz hissi konur. (Mslim)

Allah Tel Mzilldir.
Zillete dren, hor ve hakir eden demektir.
zzet ve zillet, birbirine zt manalardr. zzet kelimesinde
eref ve haysiyet, zillet kelimesinde ise alaklk manas vardr.
Bunlar hep Allah Telnn, mahlkat zerindeki
tasarruflar cmlesindendir.
Bu isim sebebi ile iblis alaltlmtr. Kyamete kadar hor
kalacak ve cehenneme atlacaktr.

Allah Tel Muktdir.
Her yaratlmn yiyeceini ve gdasn tayin eden,
ihtiyalarn ve kuvvetlerini beden ve kalplere gnderen ancak
Allah Teldr.
Bu manaya gre Mukit, Rezzak manasnadr. Yalnz Mukit,
Rezzaktan daha hususidir. Rezzak, yiyecek olan da olmayan
da iine alr. Mukit yaratlmlarn ihtiyalarn giderdikten
sonra hsl olacak kuvvetleri gndermesidir.

Allah Tel Sdktr.
Allah Telnn sz dorudur.
phe yok ki, Allah Tel doru yol zerindedir.
Doruluun hamisi, dorularn yardmcsdr. Rzas adalet ve
istikamet zeredir. Mahlkat sz verdiinde ya yapar veya
yapamaz. Fakat Allah Tel kullarna ne sz verdi ise
gerekletirecektir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 220


Allah Tel Bkidir.
Varlnn sonu olmayan ancak Allah Teldr.
Bu isim varln devamn bildiren bir kelimedir. Allah
Telnn varl, devam, n ve sonu olmamakladr. n
olmamak manasyla Allah Telya Kadim, sonu olmamak
manasyla Baki denir. Bu manalara yakn Ezeli ve Ebedi
isimleri de vardr.
Allah Telnn varl, devam bakmndan zaman esi
iine girmez. nk zaman denilen ey, kinatn yaratlm
olduu andan itibaren sonsuzlua doru aknn derecelerini
gsteren bir mahlktur. Buna gre zaman yaratlmlar ile
balamtr ve onlarla bitecektir. Kinat yok iken zaman da
yoktu, fakat Allah Tel vard. Kinat biter, zaman da biter,
fakat Allah Tel bakidir.

Allah Tel Rafdur.
ok merhamet ve efkat sahibi demektir.
Mahlkat iinde bilhassa insanlar iin, Allah Telnn
yardm, kerem ve efkati hibir lye ve ifadeye smayacak
kadar geni ve byktr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdular ki;
Allah Tel mahlkat yaratnca, Allah Telnn yannda
Ar-tan stn levh-i mahfuzuna, O Rahmetim, intikamma
galiptir diye yazmasn kaleme emretti.
Allah Tel rahmetini yz para yapt da, doksan dokuz
parasn kendi yannda tuttu, bir parasn yeryzne indirdi.
te bu bir para rahmet sebebiyle btn mahlklar
birbirlerine acrlar, seviirler. Hatta ksrak yavrusunu
emzirirken dokunur korkusuyla bir ayann trnan yukar
kaldrr.
RABBN TERBYE .


221

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem bir hutbesinde;
Ashabm, Sizden hi birinizin ibadeti asla kendisini
kurtaramaz, buyurdu. Bunun zerine Ashab:
Ya Raslallah, Seni de mi ibadetiniz kurtaramaz?
Diye sorduklarnda;
Evet, beni de. Ancak Allah Tel beni rahmeti ile
korumu ve muhafaza etmitir.
Ashabm, doruluun taraftar olunuz. badetinizde
arla gitmeyiniz. Gndzn ilk ve son saatlerinde
yrynz, gecenin bir saatinden de istifade ediniz. Her hal ve
hareketinizde ll olunuz ki, maksadnza eresiniz.


Allah Tel Nfidir.
Hayr ve menfaat verici eyleri yaratan yalnz Allah
Teldr.
Hayr ve erleri yaratan Allah Teldr. nsana menfaat ve
zararlar belli baz sebepler altnda geliyorsa da, o sebepler o
menfaat ve zararlarn sahibi ve messiri deil, birer perdesidir.
Gerekte zararn da faydann da, hayrn da errin de yaratcs
Allah Teldr.


Allah Tel Drrdr.
Elem ve zarar verici eyleri yaratanda Allah Teldr.
Darr ismi yalnz olarak sylenmez Nafi ismi ile beraber
sylenmesi lazm gelir.
Mesela; Darr isminin tecellisi eytan, Nafi isminin
tecellisi Hzr aleyhisselmdr.
Allah Tel rahmeti icab Darr ismini, Nafi isminin
altnda tecelli ettirir. nk Onun yapt her ite rahmet n
plandadr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 222


Allah Tel dilediini helak edendir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Hi bir kimse yoktur ki, kyamet gn hesaba ekilsin de
helak olmasn
Allah Tel bir eyi helak etmek istediinde onun
sebeplerini hazrlar. nk yaratlmlarda noksan ve eksiklik
vardr. Allah Telnn azap edecei kullarna hesaptan nce
verecei yok edilme cezasdr. Helak edilmenin neticesindeki
hesapsa etindir.
O lkeler ki, biz onlar zulmettiklerinde helak etmiiz ve
helaklerine bir zaman tayin eylemiiz. (Kehf 59)
Hem onlardan evvel nice kasabalar helak ettik, hi
onlardan birini hissediyor musun yahut gizli bir seslerini
iitiyor musun? (Meryem 98)

Allah Tel Mukaddimdir.
stediini ileri geiren, ne alan demektir
Allah Tel btn mahlkat yaratmtr. Fakat setiklerini
ileri almtr. nsanlarn bazsn dince veya dnyaca bazsnn
zerine derece derece ykseltmitir. Fakat bu ykseltme ve
seme, kullarn kendi amelleri ile ona layk olmalar
neticesinde olmutur.

Allah Tel Muahhirdir.
stediini geri koyan, arkaya brakan demektir.
Allah Tel istediini ileri, istediini geri ald gibi, bazen
de kullarnn teebbslerini, onlarn bekledikleri zamanda
mkfatlandrmaz, maksatlarn arkaya brakr. Bunda birok
hikmetleri vardr. Bu hikmetleri aratrmal, sezmee
RABBN TERBYE .


223

almaldr.
Yine Allah Tel cezas verilmesi gereken kullarn
cezalarn diledii zamana kadar erteler.

Allah Tel Afvdr.
Aff ok olan ancak Allah Teldr.
Allah Tel gnahlar silen, onlar hi yokmu gibi kabul
edendir.
Bu manaya gre bu isim, Gafur ismine yakndr. Ancak
arada u fark vardr:
Gufran, Gnahlar rtvermek demektir. Afv ise, gnahlar
kknden kazmaktr. Gnahlar kknden kazmak, o eyi
rtmekten daha iyidir. Kulun kendisinden ve meleklerden dahi
saklamasdr.

Allah Tel Gandir.
ok zengin ve her eyden mstani demektir.
Gani, hibir eye ihtiyac olmayan, her ey yannda mevcut
bulunduu iin hibir ekilde bakasna mracaat
mecburiyetinde kalmayan zat demektir. Allah Telya her ey
muhtatr. Yaratlanlar ihtiyalar iin ona mracaat ederler.

Allah Tel Munidir.
stediini zengin eden Allah Teldr.
Allah Tel dilediini zengin eder, mr boyunca zengin
olarak yaatr.
Dilediini de mr boyunca fakirlik iinde brakr.
Baz kullarn zenginken fakir, bazlarn da fakirken
zengin yapar.
Yahya bin Muaz yle demitir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 224

Kyamet gn fakirlik ve zenginlik tartlmayacak;
fakirlie ne lde sabredildii, zenginlie de ne lde
kredilmi olduu hesap edilecek. Asl mesele, ok fakir veya
ok zengin olmak deil, ok sabretmek veya ok kretmektir.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem fakirlikle
nmtr. nk fakirlik, nefsin isteklerini yaptrmaz. Onu
dinlemez. Nefsi krar. Rasllerin gnderilmesi ve slamiyetin
emirleri, yasaklar, hep, nefsi krmak, ezmek iindir. Onun
taknca isteklerini nleyip fakirletirmek iindir. slamiyete
uyulduka, nefsin istekleri azalr. Bunun iindir ki, slamiyetin
bir emrini yapmak, nefsin isteklerini yok etmekte, kendi
dncesi ile yaplan binlerle senelik riyazet ve almadan
daha kuvvetli tesir etmektedir.
Mesela; ki rekt sabah namazn cemaat ile klmak snnet
olduu iin, gece sabaha kadar, nafile namaz klarak, sabah
namazn cemaatsiz klmaktan daha iyidir.

Allah Tel Mntekmdir.
Sulular, adaleti ile mstahak olduklar cezaya arptran
ancak Allah Teldr.
Allah Telnn intikam vardr. Asilerin belini kran,
canilerin hakkndan gelen, taknlk yapan azgnlara hadlerini
bildiren phesiz Odur.

Allah Tel Tevvabdr.
Tvbeleri kabul edip, gnahlar balayan demektir.
Bu isim, tvbenin okluk ifade eden sasdr. Tvbenin
asl manas dnmektir. Kulun isyan yolundan dnmesi
demektir.
1


1
Ancak tvbe edenler, kendilerini dzeltenler ve doruyu
aklayanlar mstesna. te ben onlarn tvbelerini kabul ederim.
RABBN TERBYE .


225

dem Yce Rabbi tarafndan bir ksm kelimeler ald.
Onun zerine tvbe eyledi.
Tvbeleri ziyadesiyle kabul eden, pek ziyade merhamet
sahibi olan ise ancak O Kerem sahibi Rabbdr.(Bakara 37)
u halde insan mahvedecek ey, ilenen gnah deil,
gnahta srar etmek ve tvbeyi unutarak eytana tabi olmaktr.
nsan Allah Telya, ftratna iftira etmemeli, eytana ve
eytanla kar mcahede etmelidir. Nitekim Hazreti dem
aleyhisselm, zellenin neticesi olarak yeryzne inince ilahi
ltuf ile kendini toplad ve ftrat ile ulat kelimelerle amel
etti, kusurunu itiraf ve iman ile
Ya Rabb beni kendime brakma diye yalvard, Allah
Telda ona tekrar rahmeti ile iltifat etti, tvbesini kabul
eyledi. nk Allah Tel Tevvab ve rahimdir. O, o kadar
merhametli bir Allah Teldr ki, kulunu hatas yznden bir
kere terk edivermekle ilelebet terk edivermez. Kulu dnp
tvbe ettike, blis gibi srar etmedike yine bakar, yine bakar,
sonsuz bakar, bir oldu, iki oldu, nihayet oldu, yetiir artk
demez, saysz olarak dner bakar, nk rahimdir.
Tvbe esasen aslna dnmek, demektir.
Kula nispet edildii zaman; musallat olan gnah halini
brakp asli olan temiz haline dnmek demek olur.
Allah Telya nispet edildii zaman da; gadap nazarndan,
asli nazar olan rahmete dnmek manasn ifade eder. Bunun
iin tvbenin manas, kulun gnahn itiraf ve ondan piman
olup bir daha yapmamaa azmeylemesi, Allah Telnn da bu

Tvbeyi oka kabul eden, esirgeyen ancak benim. (Bakara 160)
Onlar bilmediler mi ki, muhakkak Allah Tel, O kerem sahibi
mabut kullarndan tvbeyi kabul eder ve sadakalarn alr. phe yok
ki tvbeleri kabul eden, pek merhametli olan ancak Yce
Yaratcdr(Tvbe 104)
Eer zerinize Allah Telnn ltfu ve rahmeti olmasa idi
haliniz ne olurdu? phe yok ki, Allah Tel tvbeleri kabul edicidir,
hikmet sahibidir.(Nur 10)
Artk Rabbine hamd ederek tesbihte bulun ve Ondan mafiret
dile, phe yok ki: O tvbeleri ok kabul edici olmutur(Nasr 3)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 226

tvbeyi kabul ile gnah mafiret etmesidir.
Gnah gerek zellik itibariyle ne kadar ok ve ne kadar
byk olursa olsun, Allah Telnn tvbeyi kabuldeki ltfu ve
rahmeti yannda bir hitir.
1


1
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdular ki:
Beni srail iinde bir kimse vard. Doksan dokuz insan
ldrmt. Sonra, bu adam evinden kp, o zamann byk
limlerine bu cinayetlerin tvbe ile afv imknn sormaa balamt.
nce bir rahibe varp sordu. Acaba benim iin tvbeden istifade
ihtimali var mdr? Dedi. Rahip:
Hayr, yoktur, diye cevap verdi. Bu menfi cevap zerine katil,
rahibi de ldrd. Sonra bu adam yine sormaa balad.
Sorduklarndan bir kii ona:
Sen filan kye Nusrat kyne ve oradaki filan mabede git.
Orada birtakm insanlar Allah Telya ibadet ederler. Sen de onlarla
beraber Allah Telya ibadet ve gnahlarndan tvbe et sonra
memleketine bir daha dnp gitme. nk oras kt bir yerdir, dedi.
O da Nusrat kyne ynelip gitti. Nihayet yolun tam yarsna
vardnda lm eriti. Tvbekr olmak iin gittii kye doru gs
ile ynelerek ld. imdi rahmet Melekleriyle azap Melekleri
tartmaya baladlar;
Rahmet Melekleri:
Bu adam tvbe ederek ve kalbiyle Allah Telya ynelerek
bize doru geldi, diyorlard.
Azap Melekleri de:
Bu adam asla hi bir hayr ilememitir, diyorlard. Bu srada
insan suretinde bir Melek geldi. Her iki taraf bu Melei aralarnda
hakem yaptlar.
O Melek:
imdi siz buradan itibaren geldii ky ile gidecei kyn
mesafelerini lp birbirine kyas ediniz. Bunun ld bu yer, iki
kyden hangisine yakn ise l o kye ait olur, dedi.
Bunun zerine Allah Tel tvbe iin gidecei kye:
Biraz yakla! diye,
lnn kendi kyne de:
Biraz uzakla!" diye vahyetti.
Rahmet ve azap Meleklerine de:
Haydi, imdi her iki taraf lerek ikisi arasndaki mesafeyi
RABBN TERBYE .


227

Bir kula bilmeyerek bir gnah isabet edip veya bir gnah
ileyip de:
Ya Rabbi ben bilerek bir gnah iledim yahut
bilmeyerek ben bir gnahla beraber oldum, hatam af ve
mafiret eyle, diye gnahn itiraf ve niyaz ederse, o kulun
Rabbi:
Demek ki, kulum, dilerse gnahn afv edecek, dilerse
cezalandracak bir Rabbi olduunu bildi. u halde ben de
kulumu mafiret ettim, buyurur.
Sonra bu kul Allah Telnn diledii kadar bir zaman
gnahsz yaar. Sonra bir gnah daha isabet edip veya bir
gnah ileyip de:
Ya Rabbi ben bilerek bir gnah iledim yahut
bilmeyerek bir gnahla beraber oldum. Hatam af ve mafiret
eyle, diye niyaz ederse, o kulun Rabbi:
Demek ki, kulum, gnahn affedecek veya
cezalandracak bir Rabbi bulunduunu gerei gibi bildi, u
halde ben de bu kulumu mafiret ettim, buyurur.
Sonra bu kul Allah Telnn diledii kadar bir zaman
gnahsz yaar. Sonra bir gnah isabet edip veya bir gnah
ileyip de:
Ya Rabb ben bir gnah iledim veya bir gnahla
beraber oldum, hatam af ve mafiret eyle, diye Allah Telya
yalvarrsa, o kulun Rabbi:
Demek ki, kulum, gnahn affedecek veya
cezalandracak bir Rabbi olduunu bildi, ben de defa
kendisini afv mafiret ettim.
Artk gnah ilediinde tvbe etmesini bilen bu kulum
diledii ii ilesin, buyurur.

Sonuta kul gnah ilemekten vaz geer.


mukayese ediniz, diye emretti. l tvbe kyne bir kar daha yakn
bulundu. Bu cihetle mafiret olundu.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 228


Allah Tel iitendir.
Allah Tel iitir. Kalplerimizdeki szleri ve iitilmek
sfatndan olan her eyi iitir. Mesafeler, onun iitmesine perde
olamaz. Birini iitmesi, tekilerini iitmesine mani olmaz. Her
hadiseyi ayn derece ayn anda ak olarak ynsz olarak iitir.

Allah Tel Almdir.
Her eyi ok iyi bilen ancak Allah Teldr.
Allah Tel, her eyi tam manasyla bilir. Her eyin, iini,
dn, inceliini, akln, nn, sonunu, balangcn,
bitimini ok iyi bilendir. O olmular bildii gibi, olacaklar da
ayn ekilde bilir. Onun iin, olmu olacak, gizli ak sz
konusu deildir. Bunlar, insanlar hakknda geerli olan
unsurlardr. nsanlarn bilmesi izaf ve geicidir. Allah
Telnn bilmesi ise, btn isim ve sfatlarnda olduu gibi
zatidir. Onun iin Onun bilmesinde dereceler bulunmaz.

Allah Tel grendir.
Allah Tel herkesin gizli ak yaptn ve yapacan
grp durmaktadr. Karanlklar O nun grmesine mani
olamaz. Karanlk gibi, yaknlk uzaklk, byklk kklk
gibi insanlarn grmelerine engel olan eyler de O nun
grmesine mani olmaz.
.
Allah Tel bize kfidir ve ne gzel vekildir.
Onlar ki, insanlar onlara, halk sizin iin kuvvet
topladlar, artk o dmanlardan korkunuz dediler de, bu
RABBN TERBYE .


229

onlarn imann arttrd. Allah Tel bizlere kfidir ve ne gzel
vekilidir, dediler. (Al-i mran173)
bn-i Abbas radiyallh anhdan yle dedii rivyet
olunmutur:
Allah Tel bize yetiir, o ne gzel vekildir kelamn
brahim aleyhisselm Nemrutun ateine atld srada
sylemitir.
Baka bir rivayet ise Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellem Efendimiz kendisiyle, ashabndan baz kimselere
mrikler aleyhinizde toplandlar dedikleri ve bu suretle
mslmanlar korkutmak istedikleri zaman sylemitir.
Hlbuki bu korkutmak teebbs mslmanlarn imanlarn ve
iradelerini arttrmaktan baka bir eye sebep olmamtr.
lk dnemlerde korkular inancn kuvvetli olmasndan
dolay fazla tesiri olmamtr. Fakat ahir zamanda
mslmanlarn yklmasnda en byk etken korkularn
sinelere yerlemesidir. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem
buyurdular ki:
Size ullanmak zere, yabanc kavimlerin, tpk sofraya
ar an yiyiciler gibi, birbirlerini aracaklar zaman
yakndr. Orada bulunanlardan biri:
O gn sayca azlmzdan m ? diye sordu:
Hay r buyurdular.
Bilakis o gn siz oksunuz. Fakat sizler bir selin getirip
yd hibir arl olmayan erpler durumunda
olacaksn z. Allah Tel, dmanlarn z n kalbinden size kar
korku duygusunu karacak ve sizin kalplerinize zaaf atacak!
Zaaf da nedir ey Allah Telnn Rasul? denildi.
Dnya sevgisi ve lm korkusu! buyurdular." (Ebu
Davud)
] 3 [
Allah Tel ne gzel Mevla (Sahip) ve ne gzel
yardmcdr.
Eer yz evirirlerse artk biliniz ki, Allah Tel
KUTS DUA AIKLAMASI LE 230

muhakkak sizin sahibinizdir. O, ne gzel sahip ve ne gzel
yardmcdr. (Tvbe 40)
Muhakkak Allah Tel iman edenlerin yardmcsdr.
phe yok ki, kfirlere gelince onlar iin yardmc yoktur.
(Muhammed 11)
Allah Telnn yardm etmesi demek, hayrl eylerde
destek olmas, erli olan eylerde ona mani olmasdr.

Allah Telm, sonu olmayan devamsn.
Allah Telnn varlnn sonu olmamas, daima var
bulunmas demektir.
Allah Telnn varlnn balangc olmad gibi, sonu
ve nihayeti de yoktur. O hem kadim ve ezel, hem de baki ve
ebeddir.

Allah Telm, yokluu zevali olmayan Vcudu-
Mutlaksn.
Allah Telnn varl baka bir varla bal olmayp,
zatnn gereidir. Yani vcudu, zatyla kaimdir. Bu sebeple
Allah Telya Vacib'l-Vcut denilmitir. Vcutun ztt olan
adem (yok olma) Allah Tel hakknda dnlmez.
Allah Telnn yok olduunu iddia etmek, kinat ve
iindeki varlklar inkr etmeyi gerektirir. nk her eyi
yaratan ve var eden Odur.

Allah Telm, yardmcya ihtiyacn olmadan ileri
bitirensin.
Allah Tel baka bir varla ve hibir mekna muhta
olmadan zat- ile kaimdir.
Mevcudatn hepsi, sonradan vcuda gelmitir. Bu sebeple
RABBN TERBYE .


231

de bir Yaratana ve bir mekna muhtatrlar. Buna karlk her
eyin yaratcs olan Allah Telnn vcudu, zat-nn gereidir
ve varl hibir eye muhta deildir.
Eer Allah Tel da var olabilmek iin baka bir varla
muhta olsa idi, O da mahlk olur ve her eyin Halik ve
balangc olmazd. Hlbuki O, her eyin yaratcsdr. Ondan
baka her ey mahlktur. Halik ise, mahlkuna asla muhta
olmaz.
Allah Tel zatnda, sfatlarnda, fiillerinde bir olduu;
saltanat ve icraatnda ortaksz bulunduu mutlak bir hakikattir.
] 3 [
Allah Telm, bizim ve anne ve babalarmzn zor
ilerini kolay kl.
inde anne ve babaya niyaz yaplmayan duann kabul
olmayacana dair rivayetler vardr. yle ki namazda bu
duann yaplmas snnettir.
kisi iin merhametten tevazu kanadn indir. De ki, Ya
Rabbi kisine de merhamet buyur. Nasl ki, onlar beni ocuk
iken besleyiverdiler. (sra 24)
Ey Rabbimiz, hesap olunaca gn beni, anam, babam
ve mminleri bala. (brahim 41)
Ayrca Raslllah sallallh aleyhi ve selleme bir kii
geldi ve Ondan cihada gitmek hususunda izin istedi.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem;
Anan, baban sa mdr? Diye sordu. O,
Evet, diye tasdik etti. Efendimiz sallallh aleyhi ve
selem;
u halde sen onlarn rzasn kazanmaya al, buyurdu.


Ey Allah Telm, verdiine kimse mani olamaz.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 232


Allah Telm, mani olduunu kimse zorla alamaz.
Kullarn iyi ve kt eylerden pek ok arzular vardr. Biri
bitmeden dieri ortaya kar. Yaad mddete bunlar ne
biter, ne de tkenir. Arzularn elde etmek iin alr durur.
Her arzu bir takm sebeplere, sebepler de Mni ve Mut olan
Allah Telnn emrine baldr.
Allah Tel isteyenlerin isteklerini, dilerse verir. O zaman
isteyenin tuttuu sebepler abucak meydana gelir. Mut
isminin manas budur.
Allah Tel baz isteklere de msaade etmez. O zaman
isteyenin yapt sebepler ksr kalr, ne kadar abalanrsa
abalansn netice vermez. Bu da Mni isminin tecellisidir.
Kullarnn bana gelecek felket ve musibetleri nlemek,
geri evirmek de yine Mni isminin tecelliyatndandr.

Allah Telm, kazn kimse kaldramaz.
Kaza hibir sebeple deimez, deise idi, dua ile ret
olurdu hkmnce Allah Telnn emri ve msaadeleri ile
olurdu. Bu ise klli iradenin tasarrufudur yorumu yaplmaz.
Deki, Sizin ibadetiniz, duanz olmaynca Rabbim size ne
kymet verir. (Furkan 77)
Allah Tel dilerse kuluna dua ettirir sonra duasn kabul
eder. Dilemez ise de dua ettirmez, kazasn tecelli ettirir.

Allah Telm, hkm ve kaderini kimse
deitiremez.
Allah Telnn bir eyin yle olup da byle olmamasn
dilemesine kimse kar kamaz. Allah Tel kmil bir irade
sahibidir. Bu kinatta olmu ve olacak her ey Allah Telnn
RABBN TERBYE .


233

dilemesi ve irade etmesiyle olmu veya olacaktr. Onun her
diledii mutlaka olur, dilemedii de asla vcut bulmaz. Kuran-
Kerimde buyruldu ki;
Allah dilediini yaratr. Bir ie hkmederse yani onu
dilerse ona ancak ol der, o da oluverir. (l-i mrn 47)
Hads-i erfte de: Allah Telnn diledii oldu,
dilemedii de olmad denilmitir.
Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve selleme biri gelip
salihe bir kadnla evlenmek iin dua talebinde bulundu.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem melekler arasnda dua
etsem onlar min deseler bile kaderin deimez buyurdular.
Saknmak kaderden kurtulmaya fayda vermez. Lakin baa
gelen ve henz gelmeyene de dua fayda eder. yle ise Allah
Telnn kullar duaya sarln. (Ramuz)

Allah Telm, hibir zenginin zenginlii ve
kudretlinin kudreti, onlara fayda veremez.
Benim muvaffakiyetim ancak Allah Tel iledir. Yalnz
ona dayandm ve ancak ona dneceim. (Hud 88)
De ki, ben kendi nefsim iin Allah Telnn dilediinden
baka ne bir zarara ve ne de bir faydaya malik olamam.
(Yunus 49)
O gn, ne mal fayda verir ve ne de oullar. (uara 88)
]
Byk, yksek, al Rabb im, Seni takdis ve tenzih
ederim.
Hakiki byklk Allah Tel'a mahsustur. Yerde, gkte,
btn varlk iinde mutlak byklk, ancak Onundur. Her ey
Onun byklne ahittir.
Rabb, aslnda terbiye manasna bir mastar olduu halde
okluk ifadesi niyeti ile mrebbi (terbiyeci) olarak kabul
edilmitir. Mastarnda rubbiyet denilmitir. Terbiyenin btn
KUTS DUA AIKLAMASI LE 234

gereklerine malik, kuvvetli ve mkemmel bir mrebbi
demektir.
Allah Teldan bakasna Rabb ve umum ifade eden
Rabbl lemin kullanlamaz
Terbiye, bir eyi yava yava, azar azar kemaline
eritirmektir. Bunun neticesi tekml olur. leminin her
ksmnda ise terbiye ve tekml kanunlarnn cereyan her an
grlmektedir.
Terbiye, slamiyetin emirlerinden biridir. Mana
bakmndan (slamiyet ve terbiye) birbirinden baka, ayr iki
ey deildir. Ayr gibi grnen durumlar ise, bilgi ynnden
olmaktadr. slamiyete uymayan her ey bozuk olduu gibi
terbiyenin kapsam alan dna da kmaktadr. slamiyete
yaparak yaamak, terbiyeye kavumak demektir.
Nefsinin arzularna tbi olan, terbiye olmam insan Allah
Telya nasl kul olur?

Allah'n rahmetinden umut kesmeyin. nk kfirler
topluluundan bakas Allah Telnn rahmetinden umut
kesmez. (Yusuf,87) ayeti ile terbiye yolunda almak ve ilhi
ilimlere kavumak lazmdr.
Anas ocuu ne kadar dvse, ocuk yine dner, anasna
sarlr. nsan da, Rabbine kar byle olmaldr.
Fakat insan terbiye konusunda serbest braklmtr.
Ant olsun ki; Biz cin ve insanlardan birounu cehennem
iin yarattk.
Onlarn kalpleri vardr; anlamazlar,
Gzleri vardr; grmezler,
Kulaklar vardr; duymazlar.
Onlar; hayvanlar gibidirler, hatta daha da sapktrlar.
te onlar; gafillerin ta kendileridir (raf,179) ayeti
korkumuzun artmasna sebep olduu gibi;

Allah onlar sevdii gibi onlar da Onu severler
RABBN TERBYE .


235

(Mide,54) sevincimize sevin katmaldr.
Terbiye edilmi insan demek kuvvetler dengesini salam
insan demektir.
1

Terbiye vahi atn seyis altnda kouya karlacak hale
gelmesidir. nk terbiye olmadan insan uzun hayat yolunu
ap ilhi mertebelere kavuamaz.
Aslnda btn yaratlmlar Allah Tely tanrken,
insann kendini terbiyeden mahrum brakmas ne byk
anszlktr.
2


Terbiyenin Gereklilii
Melekler akldan, hayvanlar ehvetten, insanlar her ikisiyle
birlikte yaratlmtr.
Terbiye yksek kemal mertebesi olduu gibi Allah Tel
yannda byk imtiyaz ve srlara kavuma sebebidir.

Ey Rabbimiz, sen bunu bouna yaratmadn, seni btn
eksiklerden tenzih ederiz; o halde bizi o ate azabndan koru.
(Al-i mran, 191)
nsann niyetine gre de ihtiyalar ekillenmitir. Nefis

1
yilik ve ktln varl ancak kyas neticesinde aa
kar. nsan kadar kark yani ztlar birbirinde bulundurabilecek bir
mahlk yoktur. Bu nedenle nefsin ve ruhun beden kafesinde tutulmas
Allah Telnn yceliini ortaya koymaktadr. Eer insann
yaratlnda ruhun varl olmasayd, ilhi zevklerin manasn
kavrayamazd. Onun iin terbiyede bu dengenin salanmasn salar.
2
-

Yedi gk, yer ve bunlarn iinde bulunanlar, Allah' tesbih
ederler.
Onu hamd ile tesbih etmeyen hibir varlk yoktur.
Fakat siz, onlarn tespihlerini iyi anlamazsnz. phesiz O,
halimdir ok balayandr. (sr,44)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 236

terbiyesi yoluna girenlere de yol gsteren gereklidir. nk
rehbersiz makam ve isteklere kavuulmaz.
Mesela; bir kii geceleyin bir ehre girmek isterse, yolu
bilmezse, yol zerinde haydutlar olduu bildirilse veya bilse,
iki eye muhta olur.
Biri fener, ikincisi rehberdir.
Buna gre nefis yolunda; fener esaslar, yol usul, rehber yol
gsteren dir. Terbiyede gidecei ehirde insanlk tr.
Eer feneri olsa, rehberi olmazsa isteine kavuamaz.
Fenersiz gidecek olursa bu sefer de yolunu kaybedip telef olur.
Rehberi olsa feneri bulunmazsa, rehberini gremez yolu
kaybeder.
Eer bu yola giren hakik stada yolu uramazsa, o
zamanda hak olana ulamas da mmkn deildir.
1
nk
eytann hak yolundan grnp azdrmalar ok olmaktadr.
nsan terbiye edilmeden nce eytann ynlendirmelerine kar
istekli olduundan hataya dme ihtimalleri ok olmaktadr.
nk d lemdeki ktlklerin bir benzeri insann iinde de
bulunmaktadr.
Gz gnl, gnl gz olup, retmenin eteine yapan
muhakkak Hakikate vasl olur. O kiinin gnei batmaz.
Sabrnn neticesinde btn bilgilerin dinle ayn eyler olduunu
grr. Bu saylanlarn bir olduunu anlayabilmek iin insann
terbiyeden gemesi gerekir.
nsan ruhan hayatn terbiyesini alnca latif lemin
bilgilerinden haberdar olur. Bilgi baka derinlik
kazandrdndan, cisman eyay gren gzler artk soyut
lemin manzaralarna bakmaya balar. Gzler kalp, ruh, nefis

1
Onun iin terbiye yolunda nderlere ihtiya vardr. htiyacn
srrn bilmeyenler, Allah Tel insan kimseye muhta etmesin
diye dua ederler. Hlbuki bu lemde ihtiyasz kimse bulunmaz.
Byk bir ayet olan insan dahi ana ve babaya muhta olarak
yaratlmtr. Bu nedenle renci retmene, retmen renciye,
efendi hizmetkra, hizmetkr efendiye muhtatr. renci olmasa
retmen kimi irat edebilir. Yaratlm eyler iin ne gerekli ise onu
Allah Tel yaratmtr.
RABBN TERBYE .


237

ve akl gzlerinin destei ile ilhi temaa balar.
Dta grnen haller ie tanktr.

Bir eyin bir eye tesir etmesi ancak karlk bulununca
tecelli eder.

Terbiye Ediciler;
Srayla Allah Tel, Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem,
evliyalar ve limlerdir. Terbiye yoluna girenler iin saylan
srann alt makamndan yukarya doru adm atmak
gerekmektedir.
limler Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemden alnan
bilgilerini aktararak yoldan haberdar ederler.
Evliyalar bilgiyi yaatrlar.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemde kiideki bilgiyi
kontrol edip uygunluuna bakp Allah Telya havale eder.
Allah Telda yetimi olan dilerse kabul eder, dilerse
etmez. Fakat Allah Tel yoluna ba koyanlar mahzun
brakt olmamtr.

Haberiniz olsun ki, muhakkak Allah Telnn dostlar
iin bir korku yoktur ve onlar mahzun da olmayacaklardr.
(Yunus,62)
yle bir hale gelirler ki ayrlk dnlmez hale gelir.
Benim dostlarm evliyalar unlardr ki, Benim
zikrolunuumla zikrolunur. Onlarn zikrolunuu ile Ben
zikrolunurum. (Rmuz)

phesiz kendi (emek ve) abas da grlecektir. (Necm,
40)
Allah Telnn insanda serkelii ok brakm olmas,
insann slah ve ilerlemesi iindir. nk insan noksan ve
kusuruyla ve yaplmas gereken eyi yapamamaktan dolay
pimanlk duyar ve tvbe ederek saysz ykselmelere kavuur.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 238

Terbiye Edilmi nsanlar
a-Terbiye olur. Fakat terbiyesinin bereketi kendini amaz.
Yani kendisini insanlara faydal duruma getiremez.
Mesela; ksr insan gibi. Erginlik ana ular, evlenir,
ocuu olmaz. Aslnda bu terbiye eksik kalan bir terbiyedir.
b-Terbiye olur. nsanlara varl nimet gibidir. Bu insandan
her ey menfaatlenir. Bunlarn ii Allah Tel ile d insanlar
ile olur. Bu insann terbiyesi kemal bir terbiyedir.
Meyve niyeti ile aa dikerler.

Hasib olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Herkesin hayat boyunca yapp ettiklerinin, btn tafsilat
ve teferruatyla hesabn iyi bilen, her eye ve herkese her
ihtiyac iin kafi gelen yalnzca Allah Teldr.
Allah Tel neticesi hesapla bilinecek ne kadar miktar ve
ey varsa hepsinin neticelerini hibir ileme muhta olmadan
dorudan doruya ve apak bilir.
Allah Tel her eyin, her ihtiyac iin kfidir. Bu kifayet,
Onun varlnn devam ve kemalini gsterir.

Hakem olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel hkmeden, hakk yerine getirendir. Hkimdir,
her eyin hkmn O verir ve hkmn eksiksiz icra eder.
Hkimlerin hkimliine, hkmdarlarn hkmdarlna
hkm veren de ancak Odur. Onun hkm olmadan hibir
ey, hibir hadise meydana gelemedii gibi, Onun hkmn
bozacak, geri braktracak, infazna mani olacak hibir kuvvet,
hibir hkmet, hibir makam da yoktur.
Baz kimseler kendi idarecilerini kendileri tayin ettiklerini
sanrlar. Aslnda amirlerini Allah Tel onlarn hali zere
tayin eder.
phe yok ki, Allah Tel bir kavme ihsan etmi olduu
RABBN TERBYE .


239

bir nimeti deitirici deildir, onlar kendi nefislerinde olan
deitirinceye kadar. phe yok ki, Allah Tel hakkyla
iiticidir, tamamyla bilicidir. (Enfal 53)
Raslllah sallallh aleyhi ve selem buyurdular ki;
Banzdakilere kfr etmeyin, onlar sizin hallerinizle
hallenmilerdir Bu hikmete binaen hkimler hkimine itaat
edip gerein geldii mecray grmek lazmdr. Seilenleri
seen, bizzat kendisidir.

Adil olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel mutlak adildir. Adalet, zulmn ztt dr.
Zulmde incitme, can yakma vardr.
Adalet; zulmetmeyerek herkese hakkn vermek, her eyi
akl ve manta, hikmet ve yaratlna uygun olarak yapmaktr.
Allah Tel zalimleri sevmez. Zalimlerle dp kalkanlar
ve hatta sadece uzaktan onlara imrenenleri ve sevenleri de
sevmez.
Bu, sizin ellerinizin takdim ettii ey sebebiyledir. phe
yok ki, Allah Tel kullarna zulmedici deildir. (Al-i
mran182)
Denilir ki, bu azap senin iki elinin evvelce yapt eyden
dolaydr. phe yok ki, Allah Tel kullar iin hibir
zulmeden deildir. (Hac 10)
Benim katmda sz deitirilmez ve ben kullarm iin
zulmkr deilim. (Kaf 29)

Rakb olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel btn varlklar zerinde gzc, btn iler
murakabesi altnda bulundurandr.
Bir eyi koruyan ve devaml kontrol altnda bulundurana
Rakb denir. Bu da bilgi ve muhafaza ile olur.
Allah Tel btn varlklar her an gzetip duran bir ahit,
KUTS DUA AIKLAMASI LE 240

bir nazrdr. Hibir eyi karmaz. Her birini grr ve herkesin
yaptna gre karln verir.

Mtekebbir, Azim ve Kebir olan Allah Tely, takdis
ve tenzih ederim.
Byklkte kendisinden daha by, yksei mkemmeli
dnlemez. Allah Tel kibriya sahibidir. Kibriya, zatn
kemali demektir. Her bakmdan byk, varlnn kemaline
snr yoktur. Btn byklkler Allah Telya mahsustur.

Muteli ve kadri en yksek olan Allah Tely, takdis
ve tenzih ederim.
Yaratlmlar hakknda akln mmkn grd her eyden,
her hal ve tavrdan en yce ve mnezzeh kudret sahibi Allah
Teldr. Onun hakknda kt hallerin olaca tasavvur
edilemez. Eksiklik ve noksanlktan mnezzehtir.
steyenleri oaldka ihsan artar, herkese hikmet ve
iradesine gre verir. Verdike hazineleri tkenmez. nk
muhtalarn ihtiya kapsdr.

Mucib olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Kendine dua edip yalvaranlarn isteklerini iitip cevap
veren, onlar cevapsz brakmayan Allah Teldr.
Kullarm, sana Benden sorduklar zaman phe yok ki,
ben pek yaknm.
Bana dua ettii vakit dua edenin davetine icabet ederim.
Artk onlar da benim iin icabet etsinler. Bana iman
eylesinler ki, doruyu bulmu olalar (Bakara 186)
O bize bizden daha yakndr.
itmemiz, grmemiz, vb eyler Onunladr. Allah
RABBN TERBYE .


241

Telnn olmayan hi bir ey yoktur, hepsi Allah Telnndr,
lakin Allah Telnn olmak, Allah Tel olmak deildir.
Nerede olursanz olun Allah Tel yannzdadr.
Yukarda geen ayet-i kerimedeki icabet, Allah Tel
tarafndan her duaya cevap verilecei vaat edilmitir. Fakat
kabul edilecei vaat edilmemitir. Bu sebeptendir, bir eye
cevap vermek ayrdr, kabul etmek ayrdr. nk kabul edip
etmemek Allah Telnn hikmetine baldr. Hikmeti gerei
istenenin aynsn, ayn zamanda kabul eder. Dilerse istenenin
daha iyisini verir. Dilerse o duay ahiret iin kabul eder,
dnyada neticesi grlmez. Dilerse de kulun menfaatine uygun
olmad iin hi kabul etmez.
1
Bu kabul etmeme ise hikmetin
doruk noktasdr.
2
En ok dua edenler dilencilerdir. Fakat
dualar netice vermez. nk dua eden, sebeplerin sahibini
istemezse, sebeplerde istek sahibine kurtulu olmaz.


Gani olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel ok zengin ve her eyden mstani, hibir eye
ihtiyac olmayan, her ey yannda mevcut bulunduu iin
hibir ekilde bakasna mracaat mecburiyetinde kalmayandr.

1
Allah Tel beddualara ge cevap verir. nk bazen insan
sevdiklerine bile beddua eder ve bir zaman geince piman olur.
Buda ayr bir znt olur. Allah Tel kullarna ok merhamet eder.
2
Bir gn Davut aleyhisselm kendisine zulmeden birine
beddua etmi icabet ge olmutu. Davut aleyhisselm bu duruma ok
zld. Allah Tel Ey Davut! Sende bir kimseye zulmedersen, o da
sana beddua ederse; Ben sana ge icabet ettiim gibi onada ge icabet
edeyim diye, isteine ge cevap verdim
Kul Allah Teldan bir eyi ister. Allah Tel;
Peki, fakat ben bunu sana, gerektii bir vakitte vereceim der.
Bu ya dnyada veya ahirette olur. Ahirette olan ise daha makbuldr.
nk ahirette isteme makam olmayp ceza ve mkfat makam
vardr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 242


Raid olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Btn ileri ezeli takdirine gre yrtp, bir nizam ve
hikmet zere akbetine ulatran, her eyi yerli yerine koyan, en
doru ekilde nizama sokan yalnz Allah Teldr.
Raid doru ve selamet yolu gsteren, hibir ii bo ve
faydasz olmayan, hibir tedbirinde yanlmayan, hibir
takdirinde hikmetsizlik bulunmayan zat manasndadr.
Maddi ve maneviyat yolunda bir rehbere ihtiya vardr.
1

Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz, kinatn sultan olduu halde Cebrail (a.s) sorard.
Mritsiz yola gidenin rehberi eytan olur, denilmesini
hikmeti budur.
Allah Tel bir kulunu irat etmek isteyince artlarn ve
ortamn hazrlar. Hadi isminin tecellisi ile kulunu istedii
seviyeye karr.


1
Maneviyat yolundada ulalacak en yksek makam irat
makamdr. Bu makam her kula nasip olmaz. ok kimseler Velayet
mertebelerini asa da bu makama eriememilerdir. rat makamna
oturan bykler Allah Telnn bu ismi ile talebelerini irat ederler.
Bykler ise talebelerini iki halde yetitirirler:
a-Bilgiden haberdar ederek.
b- Bilgiyi bilmiyor gibi olarak.
Bunlarn birbirlerinden stnlk ve farkllklar yoktur. Tpk iki
kiinin birok yol ve konaklardan sonra Kbeye ulamalar gibidir.
Bunlardan biri her yerde, her eye bakar, her eyi grmee alr ve
bir eyler renir ve ylece Kbeye ular. Dieri ise, bu
konakladklar yer ve ehirlerde bir eye bakmaz, incelemez ve gz
kapal gibi Kbeye varr. te Kbeye kavumada bunlarn ikisi de
ayndr. Kbeye kavumada birinin dierine stnl yoktur. Yolda
ilerlerken grdkleri ve grmedikleri farkldr ve fark bu kadardr.
nk her ikisi de ayn bilgiye kavumutur.
RABBN TERBYE .


243

Sabur olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel bir ii, vakti gelmeden yapmak iin acele
etmez. Yapaca ilere muayyen bir zaman koyar ve onlar
koyduu kanunlara gre zaman gelince icra eder. nceden
belirledii zamandan geciktirmedii gibi zaman gelmeden
yapmaa kalkmaz. Aksine her eyi, hangi zamanda yaplmasn
takdir buyurmu ise, o zaman yapar.
Hakikat ilminin sahipleri, Allah Telnn Sabur isminin
tecellisi olan kiilerdir. nk onlar olmu olay veya olacak
olay hakikati ile bilirler. Allah Telnn kullarna sabr
tavsiye etmesi ise, kullarn cehaletinden dolay hataya
dmemeleri iindir. in sonunu grmeyene sabr en gzel
eydir. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem ilmin ba
sabrdr buyurmas, neticeye iyi ekilde ulamann tek
forml olduundandr. Sabur isminin gereince Allah
Telya raz olmak ile mutlu sona ularz.
Olaylar karsnda sabr ve metanet sahibi olmamz
gerektii gibi, her eyde bir hikmetin var olduunu hatrdan
karmamamz gerekir. Bunu ise Hz. Musa aleyhisselm ile
Hzr aleyhisselm arasnda geen olayda, Allah Telnn nasl
muamele ettiini grmek asndan ok nemlidir.
1


1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem bu kssay yle
anlattlar.
Musa aleyhisselm bir vakit Ben sral iinde hutbeye
kalkmt. Kendisine:
En ok lim olan kimdir? diye soruldu.
En lim benim. diye cevap verdi.
Bu husustaki ilmi Allah Tel bilir diyerek Allah Telya havale
etmediinden dolay Allah Tel ona tab etti. Allah Tel,
ki denizin bititii yerde kullarmdan biri var. O senden daha
limdir. diye ona vahiy etti.
Ya Rabbi, ona nasl yol bulaym? dedi.
Ona giderken Bir zembil iinde bir balk ta. Onu nerede
kaybedersen o kulum oradadr. denildi.
Hz. Musa aleyhisselm gitti. Arkada Yua b. Nun
aleyhisselm [stanbulda kabri bulunmaktadr]da birlikte gtrd.
Bir zembil iine de bir balk koyup yklendiler. ki denizin bititii
KUTS DUA AIKLAMASI LE 244


yerdeki kayann yanna varnca balarn yere koyup uyudular.
Derken tuzlanm l balk zembilden syrlp kurtuldu. Deniz iinde
kendine su kng gibi bir boluk brakarak yol at. Deniz iinde
byle bir yolun almas Hz. Musa aleyhisselm ile arkada artan
bir ey olmutu. Uyandktan sonra o gecenin kalan ile btn gn
gittiler. Sabah olunca Hz. Musa aleyhisselm arkadana
Kuluk yemeimizi ver. Bu seferimizden yorgunluk duymaa
baladk. dedi. Hlbuki Hz. Musa aleyhisselm emr olunduu o
yerin tesine gemedike yorgunluk duymamt. Arkada,
Bak hele, tan dibinde barndmz zaman baln gittiini
haber vermei unutmuum. dedi Hz. Musa aleyhisselm,
Zaten istediimiz de bu idi dedi.
Bunun zerine kendi izlerine baka baka geriye dndler. Tan
yanna varnca bir de baktlar ki elbisesine brnm bir zat duruyor
Hz. Musa aleyhisselm selam verdi. Hzr aleyhisselm,
Acayip, bu senin bulunduun yerde selam ne gezer? dedi.
Ben Hz. Musa ym dedi. O:
Ben sral Hz. Musas m? diye sordu.
Evet. dedi.
Hz. Musa aleyhisselm sonra yine sze balayp:
Sana talim olunan rt ve hidayetten bana bir ey talim etmek
zere sana uyaym m? dedi.
Hzr aleyhisselm,
Sen, benimle hi mi hi edemezsin ya Hz. Musa aleyhisselm
Bende Allah Telnn kendi ilminden bana verdii yle bir ilim
vardr ki, sen onu bilemezsin. Sende de Allah Telnn verdii yle
bir ilim vardr ki onu da ben bilemem. cevabn verdi. Hz. Musa
aleyhisselm,
Beni inallah sabrl bulursun. Sana hibir iinde de kar
gelmeyeceim. dedi. Gemileri olmad iin deniz kysnda
yryerek gittiler. Bir gemi geti. Alsnlar diye gemicilerle
syletiler. Hzr aleyhisselm gemiciler tandlar. Onlar parasz
gemiye aldlar. O srada bir sere, geminin kenarna konup denizden
bir iki yudum su ald. Hzr aleyhisselm,
Ya Hz. Musa aleyhisselm, benim ilmimle senin ilmin, Allah
Telnn ilmini bu serenin denizden ald bir yudum kadar bile
eksiltmez. dedi. Ondan sonra gemi tahtalarndan birine el atp skt.
Hz. Musa aleyhisselm,
Adamcazlar bizi gemilerine parasz almlarken sen,
RABBN TERBYE .


245


gemilerine kastedip iindekileri batrmak iin mi deliyorsun. dedi
Hzr aleyhisselm,
Sen, benimle hi sabr edemezsin demedim mi? dedi. Hz.
Musa aleyhisselm,
u dalgnlmdan dolay beni muaheze edip de bana glk
gsterme cevabn verdi. Olayda da Hz. Musa aleyhisselm bu ilk
muhalefeti dalgnlk eseri idi. Yine gittiler. Bir de baktlar ki bir
ocuk dier ocuklarla oynuyor. Hzr aleyhisselm ocuun ban
eliyle kopard. Hz. Musa aleyhisselm,
Aman, hi bir nefse bedel olmakszn gnahsz pak bir can telef
mi ediyorsun? dedi. Hzr aleyhisselm yine:
Ben, sana benimle sabr edemezsin demedim mi? cevabn
verdi. Yine gittiler. Nihayet bir kye gelince ahalisinden yemek
istediler. Ahali onlar misafir etmekten imtina ettiler. Orada
yklmaa yz tutmu bir duvar buldular. Hzr aleyhisselm eliyle
iaret ederek dorulttu. Hz. Musa aleyhisselm,
steseydin hi olmazsa bunun iin bir cret alabilirdin.
deyince Hzr aleyhisselm,
Bu andan itibaren artk ayrlalm. dedi. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem kssay buraya kadar hikye buyurduktan sonra:
Allah Tel Hz. Musa aleyhisselma rahmet etsin. Ne olurdu
sabredeydi de aralarnda geecek maceralar Allah Tel tarafndan
bize hikye olunayd. Buyurdu.
Kssann devam Kuran- Kerimde yle geer.
Hzr aleyhisselm dedi ki:
te bu, benim seninle aramzn ayrldr. zerine sabra
muktedir olamadn eylerin izahn sana haber vereceim.
yle ki: Gemi, denizde alan bir takm zayflara ait idi. Artk
ben onu kusurlu yapmak istedim ve onlarn tesinde bir hkmdar
vardr ki, her salam gemiyi zulmederek alvermektedir.
Olana gelince onun anas ile babas iki mmin kimselerdir.
Onlar bir azgnla, bir kfre brmesinden korktuk. Artk biz istedik
ki, Rabbleri onlara ondan temizlike daha hayrlsn ve merhamete
daha yaknn bedel olarak versin.
Duvara gelince ehirde iki yetim olannd. Altnda ise onlara ait
bir hazine var idi. Babalar da iyi bir kimse idi.
Rabb diledi ki, Onlar erginlik ana ersinler de hazinelerin
karversinler. Bu Rabbinden bir rahmet olarak byle yaplmtr.
Bunlar kendi grmle yapm olmadm. te bu, zerine sabra
KUTS DUA AIKLAMASI LE 246


Celil olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel ululuk ve heybet sahibi, celal sfatlar ile
muttasftr. Ululuk, Allah Telya mahsustur. Onun zat- da
byk, sfatlar da byktr. Fakat bu byklk, cisimlerdeki
gibi hacim veya yallk itibar ile olmayp, zamanla
llmeyen, meknlara smayan byklktr.

Bedi olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel rneksiz ve hayret verici lemleri icat eden,
aslnda, sfatnda, fiillerinde, benzeri grlmemi olan
yaratcdr.
Bedi, Mbdi manasnadr. Mbdi, rnei bulunmayan bir
eyi icat eden demektir. Yarattklar nihayetinde yine kendine
kalacak mutlaktr.

Nur olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel, lemleri nurlandran, gnllere nur yadran,
btn eyay aydnlatan ve nur sahiplerinin nurudur.
nk gklerin ve yerin nuru Allah Teldr. Nasl ki,
gnein aydnlatt her zerre, gnein varlna bir delildir,

takat getiremediin eyin izahdr. (Kehf 7882)
Muhyiddin Arab (ks) Hzr aleyhisselm ile grtnde yle
demitir.
-Hz. Musa aleyhisselm doumundan grme zamanna kadar
olan hayat ile ilgili bin mesele hazrlamtm. Bunlar kendisine
soracaktm. Fakat o bunlardan meseleye sabredemedi.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki;
Kardeim Musa aleyhisselm sussayd ve Allah Tel bize
onlarn kssalarn hikye etse idi.
RABBN TERBYE .


247

kinatn her zerresinde grnen aydnlk da, o aydnl yaratan
varln mevcut olmasna bir delil tekil etmektedir.

Muksit olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel btn ilerini denk, birbirine uygun ve yerli
yerinde yapan, mazluma acyp zalimin elinden kurtaran, en
stn bir adalet ve merhametin sahibidir. Her ii birbirine
uygundur. Zerre kadar da olsa hakszlk yapmaz.
Kullarna muamelesi merhamet ve adalet zeredir.
Yaplm olan hibir iyiliin zerresini bile karlksz brakmaz.
nsanlarn birbirlerine kar iledikleri hakszlklar da
dzelterek hakk yerine getirir.
Onlarn kalplerinde bir hastalk m vardr? Yoksa phe
mi ediyorlar? Yoksa onlara Allah Telnn ve raslnn
hakszlk edeceklerinden mi korkuyorlar? Hayr, onlar zalim
kimselerdir. (Nur50)

Cami olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel istediini, istedii zaman, istedii yerde
toplayan, birbirine benzeyen, benzemeyen ve zt olan eyleri
bir araya getirip tutandr.
Cem, dank eyleri bir araya toplamak demektir. yle ki
Allah Tel vcutlarmzn ryerek suya, havaya, topraa
dalm zerrelerini tekrar birletirecek, bedenlerimizi yeni
batan ina edecektir.
Allah Tel birbirine benzeyen eyleri bir araya getirip
toplad gibi, birbirinden ayr varlklar da bir araya
getirmektedir. Onlarn i ie birlikte yaamalarn temin
etmektedir. Scaklk ile soukluk, kuruluk ile nemlilik gibi
birbirine zt unsurlar bir arada tutmas da yine Allah Telnn
Cami isminin tecellisindendir.
Bu isim olmasa idi, aileler, kavimler ve milletler
KUTS DUA AIKLAMASI LE 248

olumazd. alanlar altnn karln bu isimle bulurlar.
Allah Telnn tecelliyat bu isim ile mahlkatta tezahr eder.

Mut olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Allah Tel kullarna diledii kadar veren, vaad ettii
zaman szn yerine getiren, verdii zaman son derece bol
verendir.
ok alanlar vardr ki, az kazanr. Az alanlar vardr,
ok kazanr. Onlara kendi menfaatleri gerei en iyi ekilde
ltuf ve ihsan eden Allah Teldr.
] [ [
Mani olan Allah Tely, takdis ve tenzih ederim.
Olmas gereksiz olan eyi yaratmayan ancak Allah
Teldr. nk O ne ilerse doru ve isabetlidir ve kararlar
uygundur.
Bazen bir eyden holanmazsnz. Hlbuki o ey sizin iin
bir hayrdr. Bazen de bir eyi seversiniz hlbuki o ey sizin
iin bir erdir. Allah Tel bilir, sizler ise bilmezsiniz.
(Bakara 216)
Allah Tel iyi kul olsun veya olamasn, kullarnn bana
gelecek felaket ve musibetleri nlemek, geri evirmek de
Rabblar olarak tasarrufunu kullanr. Musibetlerini belirli
zamana erteler veya layk olduklar cezay indirir.
Bir Hadisi Kutside Allah Tel buyurdu ki,
Kullarmdan bazlarn fakir yaptm. Eer zengin yapsa
idim, kendileri iin fena olurdu. Bazlarn da hasta yaptm,
eer devaml afiyette yapsa idim onlar iin fena olurdu. Ben
kullarmn ihtiyalarn bilirim. Ona gre tedbir alrm
*Bu isimleri bir nefeste okumak gerekmektedir.
nk bu isimler topluca sm-i zamn srlarn
tamaktadrlar. Hepsi bir nefeste okunursa bir isim zikir
edilmi gibi olur.
RABBN TERBYE .


249

.
Vekl ve ehid olan Allah Teldan baka ilah
yoktur.
1

Usulne uygun ekilde, kendisine tevdi edilen ileri en
gzel ekilde neticelendiren, kendisine i smarlanan zata vekil
denir. Allah Tel en gzel ve en mkemmel vekildir. lerin
hepsini eviren, tedbir ve idare eden Odur. Fakat kendisi
hibir iinde vekile muhta deildir. Allah Tel kendisine
tevekkl edenlerin ilerini en iyi neticeye ulatrr.
2

Kullar Allah Telya tevekkl ve itimat etmeli ve
kendiilerinde muvaffak olmak iin ona mracaat edip teslim
olmaldr.
3
nk Ondan baka dayanacak, ileri dzene
koyacak yoktur. Zira Onun koruduuna bakas zarar edemez,
Onun verecei zarardan bakas da koruyamaz.
Allah Tel ahittir.
4
Her zamanda hadiselerin d ve i
yzn bilen ve her yerde hazr ve nazr olan ancak Allah
Teldr.
Allah Tel mutlak ekilde her eyi bilir. Eyann ve
olaylarn srlarn, iyzn bilmesi ynnden Habirdir.
Dyzn bilmesi ynnden de ehid dir.
Hakiki ahit ancak Allah Teldr.
5
Allah Tel baka hi
bir lim ne kendine, ne de baka eyaya tamamen ahit

1
Gklerde olanlar da, yerde olanlar da Allah Telnndr.
Bir vekil olarak da Allah Tel yeter (Nisa 132)
2
Artk onlardan yz evir ve Allah Telya tevekkl et. Allah
Tel vekil olarak yeter (Nisa 81)
3
Tevekklde bulun, vekil olmaya Allah Tel yeter.(Ahzab
3)
4
Fakat Allah Tel senin rasllne sana indirmi olduu
Kuran- Kerim ile ahitlik ediyor ki, onu kendi ilmiyle indirmitir.
Melekler de ahitlik ediyorlar. Allah Tel ahit olmaya kfidir.
(Nisa 166)
5
Hlbuki Allah Tel yaptklarnza hakk ile ahittir. (Al-i
mran 98)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 250

deildir.
Rivayet olunur ki, amn Hristiyan ulemasndan iki zat
gelmilerdi, Medineyi grdkleri zaman biri dierine;
Bu kasaba ahir zamanda kacak rasln kasabasna ne
kadar benziyor, dedi;
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin huzuruna girince
Onu tandlar. Efendimiz sallallh aleyhi ve selleme
Sen Muhammed sin? Dediler,
Evet buyruldu.
Hem de Ahmedsin? Dediler,
Ben Muhammed ve Ahmedim, buyruldu. Bunun zerine;
Biz sana bir ey soracaz, haber verirsen iman
edeceiz, dediler,
Sorunuz, buyruldu. Onlar da;
Bize Allah Telnn kitabndaki en byk ahadeti
haber ver, dediler,
Allah Tel, kendisinden baka bir ilh bulunmadna
adaletli olarak ahitlik etmitir. Melekler de, lim sahipleri de
ahitlikte bulunmulardr. O aziz, hakmden baka asla bir
ilh yoktur. (Al-i mran 18)
Bu ayeti kerime nazil oldu. Bunun zerine ikisi de
mslman oldular.
.
Metin ve Mecid olan Allah Teldan baka ilah
yoktur.
ok salam, kuvvet, tam bir kudrete sahip olmak Allah
Telya aittir.
1
Allah Telnn kuvveti de teki sfat ve
isimleri gibi sonsuzdur. Tkenmez, gevemez, snrlanamaz ve
lye gelmez. Allah Telnn kudreti konusunda zorluk
kolaylk sz konusu deildir. Bir yapra yaratmakla lemleri
yaratmak da birdir.

1
phe yok ki, Allah Tel, rzk veren, g ve kuvvet sahibi
olan Odur. (Zriyat 58)
RABBN TERBYE .


251

Allah Tel, tam bir kuvvet sahibi olmak bakmndan,
Kavi, gcnn ok iddetli olmas bakmndan Metindir.
Zat erefli, ileri gzel olan, her trl vgye lyk
bulunan Mecid olan Allah Teldr.
1

Bu isim sahibinde, azamet ve kudretinden dolay
yaklalamaz olmak, yksek huylarndan, gzel ilerinden
dolay vlp sevilmek vardr.
.
Vahid, Vacid ve Vli olan Allah Teldan baka ilah
yoktur.
Hibir eye ihtiyac olmayan, istediini, istedii vakit
bulan, kendisi iin lzumlu olan eylerin hi birinden mahrum
olmayan Allah Tel Vciddir.
Ulhiyet sfatlar ve bunlarn kemali hususunda kendisine
gerekli olan her bir ey, an yce olan Allah Telnn zatnda
mevcuttur.
Vahid olan Allah Tel, zat- ile tekdir. Zatnda,
sfatlarnda, fiilerinde, isimlerinde, hkmlerinde asla orta,
benzeri ve dengi bulunmayandr.
Mahlkatn ilerini yoluna koyan, eyay tek bana idare
eden ancak Vli olan Allah Tel tr.
Allah Telnn idaresi, tedbirsiz, snrsz, gerek ve
hakikidir. Her ey emri ve iradesi altndadr. Onun bilmedii
ey olmad gibi, Ondan habersiz mlknde hibir i ve
hareket meydana gelmez.
.
Macid ve Muteli olan Allah Teldan baka ilah
yoktur.

1
Allah Telnn rahmeti ve bereketleri sizin zerinizdedir.
phe yok ki, o vlmeye layktr, iyilii boldur. (Hud73)

KUTS DUA AIKLAMASI LE 252

Kadri byk, kerem ve cmertlii bol Macid olan Allah
Teldr.
Allah Telnn kendisiyle yaknl olan kullarna kerem
ve iltifat ifadeye smaz, lye gelmez. Onlar temiz ahlak
sahibi olmaya, iyi iler yapmaya muvaffak klar, sonra
yaptklar o gzel ileri, haiz olduklar sekin vasflar
sebebiyle onlar ver, kusurlar varsa afv eder, ktlklerini
mahveder.
1

Yaratlmlar hakknda akln mmkn grd her eyden,
her hal ve tavrdan pek yce ve pek mnezzeh akn olan,
Mtel Allah Teldr. Onun katnda makamlar sonsuzdur.
Bir zengin bir gn fakir debilir, shhatli hasta olabilir.
Fakat Allah Tel hakknda, bu gibi ihtimallerin dnlmesi
mmkn deildir. O, her trl noksanlk, eksiklik, hata ve
kusurdan mnezzehtir. Onun iin hidayet Ona aittir. Onun
kudretinden hari kalacak, kmayacak i ve hi bir ey
yoktur.
2

.
Kendisinden korktuumuz her bir korku iin,
kendisinden baka ilah olmayan Allah Teldr, diye
syleriz.
Bir mslman Kelime-i Tevhidin manasn dnerek ve
temiz itikat ile sylerse, Allah Tel phesiz onu
korktuklarndan emin klar.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz buyurdu ki:
Lilhe illallah syleyip de kalbinde bir arpa arlnca
hayr yani iman bulunan kimse cehennemden kacaktr.
Lilhe illallah syleyip de kalbinde bir buday

1
Rabbin dilediini yaratr ve seer, onlar iin ise seim
hakk yoktur. Allah Tel onlarn ortak kotuklarndan mnezzehtir
ve an ycedir. (Kasas 68)
2
O Yce yaratc gizliyi de, akta olan da bilicidir. Pek
byktr, her eyden stndr.(Rad 9)
RABBN TERBYE .


253

arlnca hayr yani iman bulunan kimse cehennemden
kacaktr.
Lilhe illallah syleyip de kalbinde bir zerre arlnca
hayr yani iman bulunan kimse cehennemden kacaktr.
Ebu Hureyre radiyallh anh;
Ya Rasulullah, kyamet gnnde Senin efaatin en fazla
kime olacak? diye sordu. Buyurdu ki:
-Ya Eba Hureyre, hadis bellemek iin sende grdm
hrsa gre bu soruyu senden evvel kimsenin bana
sormayacan zaten tahmin ediyordum. Kyamet gnnde halk
iinde efaatime en ziyade mazhar olacak kimse kalbinden
yahut iinden halis olarak Lilhe illallah diyendir.
Ebu Zerr Gfari radiyallh anh, Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemden yle rivayet etmitir:
Bir kere Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi ziyarete
gitmitim. Raslllah sallallh aleyhi ve sellem zerinde
beyaz bir rt bulunduu halde uyuyordu. Dndm sonra yine
geldim. Bu defa uyanmt. Sohbet esnasnda Efendimiz
sallallh aleyhi ve sellem,
Lilhe illallah, syleyip sonra bu ikrar ve iman
zerine vefat eden hi bir kul yoktur ki, muhakkak o kul,
cennete dhil olacaktr, buyurdu. Ben:
O kul zina etse, hrszlk etse de mi? Diye sordum.
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem;
Zina etse de, hrszlk etse de, tvbe eder ve piman
olursa, buyurdu. Ben hayret ederek:
Zina etse de, hrszlk etmi olsa da m? Diye tekrar
sordum. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem,
Zina etse de, hrszlk etse de, buyurdu. Ben nc
defa:
Zina etse de, hrszlk etse de mi? Diye sordum.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem;
Evet, Ebu Zerin burnu toprakta srtlmesine ramen,
o kul zina etse de, hrszlk etmi olsa da cennete girecektir,
buyurdu. (Ebu zer istemese bile)
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
KUTS DUA AIKLAMASI LE 254

Efendimiz, kyamet gn
Ben drdnc defa dnp efaat iin geleceim. Allah
Telya hamd ve sena edip sonra secdeye kapanacam.
Bunun zerine bana:
Ya Muhammed, Ban kaldr ve syle; szn
dinlenecek, iste, dilein verilecek. efaat et, efaatin de kabul
olunacaktr, denilecek. Ben de:
Ya Rabbi, bana msaade buyur da Lilhe illallah,
diyen btn ehli Tevhid hakknda efaat edeyim, diye niyaz
edeceim. Bunun zerine Allah Tel:
zzetim ve celalim, kibriya ve azametim hakk iin
Lilhe illallah, syleyen tevhit ehlinin hepsini muhakkak
surette cehennemden karacam buyuracaktr.
Lilhe illallah sylendiinde;
La, derken dndaki ve iindeki Allah Teldan baka
taplan, gnl verilen, kulluk edilen her eyi silip yok etmek
lazmdr.
llallah, derken, hatrna ve dncesine gelen her eyi La
ile kast ettiklerine dhil etmeli, Allah Telnn varln aa
karmaldr. Bu makamda vcut bile yolda kalyor ve vcudun
tesini aramak gerekiyor.
.
Tm nimetleri geni ihsan ile bulduumuzdan, hamd
Allah Tel iindir diye syleriz.
Hamd, bir ihsana veya onun sahibine tazim ifade eden bir
gzel bir zikirdir. Ksmen vn ve ksmen kr ile birleen
bir tazim ifadesi iin kullanlan szdr
Raslllah sallallh aleyhi ve selem
Hamd, krn badr. Allah Telya hamd etmeyen
kretmemi olur. En faziletli zikir Lilhe illallah, en
faziletli dua Elhamdlillahtr buyurdular.
Ya Rabbi, her hamd Sen'in iindir.
Sen, gklerin ve her yerin ve bunlardaki her eyin gzetenisin.
Her hamd Sen'in iindir.
RABBN TERBYE .


255

Sen, gklerin ve her yerin ve bunlardaki her eyin nurusun.
Her hamd Sen'in iindir.
Sen gklerin ve her yerin ve bunlarda bulunan her eyin
sahibisin.
.
Huzur ve gzel yaantmz iin, krmz Allah
Telya dr, diye syleriz.
kr nimetin artmasna ve ziyadelemesine sebeptir. Bu
halin ba zikir, sonu da krdr. kr nimeti tutar, artmasna
sebep olacak halleri zuhur ettirir. Kuldaki kibri sndrr, rzay
celp eder. nsanlara kr etmeyen, Allah Telya da kr
etmez. Fakat kul Allah Telya hangi hal zere kr etse bile,
kr eda edemez.
1

Bir kimse belaya uram birini grp ok kr Allah
Telya seni uratt beladan beni muaf tuttu ve
biroklarna vermediini bana verdi derse sa olduka o
beladan muaf yaar. (Ramuz)
Hz Ebubekir radiyallh anh Afiyette olup kretmeyi,
imtihanda olup sabretmeye tercih ederim demitir.
.
Acayibimize giden ve ardmz eyler iin,
Sbhnallah syleriz.
Allah Telnn hakknda acayibimize bir ey gitmez,
nk O her trl noksanlktan mnezzehtir. Kullar hakknda
acayip bir eyde grrsek, biliriz ki her ey Allah Teldandr.
Bu zikrin hakknda yle bir rivayet vardr.
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimize Muhacirin fakirleri gelip dediler ki:

1
Her kim kr ederse ancak kendi nefsi lehine kr eder.
Kim de nimete kar nankrlkte bulunursa, phe yok ki, Rabbimin
hi bir eye ihtiyac yoktur, ok kerem sahibidir. ( Neml 40)

KUTS DUA AIKLAMASI LE 256

Ya Raslallah, servet ve saman sahipleri en yksek
dereceleri kazanp, fazilet ve saadeti alp gittiler: Hem bizim
kldmz gibi onlar da namaz klyor, bizim oru tuttuumuz
gibi onlar da oru tutuyorlar. Hem de onlarn artk mallar var
da onunla haccediyor, umre yapyor, cihat ediyor, sadaka
veriyorlar. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem buyurdu ki:
Size bir ey haber vereyim mi ki, siz onu yaptnz
takdirde hem bu hususlarda sizi gemi olanlara yetiesiniz,
hem de sizden sonraya kalanlardan hibir kimse size
yetiemesin? lerinde bulunduunuz cemaat iinde en hayrl
mmet siz olasnz? Meerki onlarn iinde size tavsiye ettiim
amelin mislini yapan biri buluna: Her farz namazdan sonra
otuz er kere tesbih ve tahmid eder, tekbir alrsnz.
.
Darlk ve skntl zamanlarmzda, Allah Tel bize
kfidir deriz.
Allah Tel kuluna kfi deil midir?
Seni Ondan bakalaryla korkutuyorlar.
Allah Tel kimi sapkla drrse artk onun iin bir
hidayet rehberi yoktur. (Zmer 36)
Allah Tel kulunun zannna gre muamele eder. Kul
Allah Tely nasl bilirse, karlaaca muamelede odur.
.
Gnahlarmz iin Allah Telya istifar ederiz.
stifara devam edene Allah Tel kuvvetine kuvvet verir.
1

Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem Vallahi ben Allah

1
yle zatlar ki, bir byk gnah yaptklar veya nefislerine
zulmettikleri zaman Allah Tely zikrederler, hemen gnahlar iin
istifarda bulunurlar. Kimdir Allah Teldan baka gnahlar
balayan? Onlar yaptklarnda bile bile srar etmezler. (Al-i
mran135)

RABBN TERBYE .


257

Telya gnde yetmi defadan ok istifar ve tvbe ederdim
buyurarak istifarn nemini vurgulamtr.
Allah Telnn Nuh aleyhisselma tavsiyesi de budur.
Hz. Hasan radiyallh anh ocuu olmayana istifar
tavsiye etti.
Onlar istifarda bulunduklar halde de Allah Tel
onlar azaplandrc deildir. (Enfal 33)
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyurmutur ki;
Balangta bir gnah yapld zaman kalp de bir kara
bir leke olur, eer sahibi piman olur, tvbe ve istifar ederse
kalp yine parlar, istifar etmez de gnah tekrarlanrsa ederse o
leke de artar nihayet arta, arta bir hale gelir ki leke bir rt
gibi btn kalbi kaplar.
Her kim gecenin bir ksmnda, bir taraftan br tarafa
dnerek uyanr da, sonra peinden,
Lilhe illallahu vahdehu la erike leh, lehl-mlk ve
lehl-hamd, ve hve ala klli eyin kadir. Elhamdlillah ve
Sbhnallah, ve Lilhe illallahu vallah ekber. Ve la havle
ve la kuvvete illa billah, syleyip sonra:
Allahmmefir li; Allah Telm, beni yarla, derse
mafiret edilir veya dua ederse, onun duasna icabet edilir.
Abdest alp namaz klarsa, o da kabul olunur.
.
zntl ve sevinli hallerimizde, Maallah syleriz.
Olan eylerin hepsi Allah Telnn dilemesidir. yi
halimizde sevincimizden, kt halimizde kendimizi teskin
etmek iin, Maallah (Allah Telnn diledii oldu) deriz.
Allah Telnn diledii mstesn, phe yok ki: O, aikr
olan da, gizliyi de bilir.(Ala, 7)
Allah Tel, kmil bir irade sahibidir. Bu kinat ezeli olan
iradesine uygun olarak yaratmtr. Bu kinatta olmu ve
olacak her ey Allah Telnn dilemesi ve irade etmesiyle
olmu veya olacaktr. Onun her diledii mutlaka olur,
KUTS DUA AIKLAMASI LE 258

dilemedii de asla vcut bulmaz.
1

Allah Telnn iki kula ayn tecellisi hibir zaman
olmad gibi, bir kula yapt bir tecelliyi ikinci defa
gstermez. Fakat farkn grmek mmkn deildir.
Allah Tel kullarn dardan genie karr, sevindirir.
Geniten dara sokar, znt verir. Bu hadiselerde hep kulunun
hayrn gzetir. Kul hepsini Allah Teldan bilirse kendisini
kurtarr. Sevinli annda krederek, zntl annda Allah
Telm byle dilemi diye sylerse mutlu ve rzay kazanan
kul olur.

O, her gn yeni bir itedir. (Rahman,29)
Hibir ey yoktur ki, birbirine benzesin. Hatta Onu
sevmek bile herkeste ayr bir numunedir. lhi ak birdir, fakat
tecellisi farkllk gsterir.
.
Kaza ve kaderden ne olursa hepsi iin Allah Telya
tevekkl ettiimizi syleriz.
Kader, Allah Telnn ezelden ebede kadar olmu ve
olacak, iyi ve kt her eyin olu zamann, yerini ve her trl
zelliklerini ezelden bilmesi, ylece takdir ve tespit etmesidir.
Kaza ise, zaman gelince ezeli ilmine ve takdirine uygun
olarak eya ve olaylar yaratmasdr. Bu tariften anlaldna
gre, kader Allah Telnn ilim ve irade sfatnn bir tecellisi,
kaza da tekvin (oluturma) sfatnn eseridir.
manl insan, bana ne derece byk bir hadise gelirse
gelsin, imann verdii tevekkl ve teslimiyetle, kadere rza
duygusu ile o hadise ve musibetleri metanetle karlayabilir;
sabr ve tahamml ile gs gerebilir. mitsizlie, dmez.

1
Allah dilediini yaratr. Bir ii dilerse ona ancak ol der, o
da oluverir (Al-i mran, 47)

RABBN TERBYE .


259

syan ve feryada bavurmaz. Bu onun imannn kazandrd
g ve kuvvetten ileri gelmektedir. mansz insanlarn basit bir
hadise, kk bir musibet yznden intihar edip hayatlarna
son verecek derecede korku ve mitsizlie kapldklar ise ok
sk grlen olaylardandr.
Bizler her halimizde Allah Teldan raz olarak Ona dua
etmeli ve yardmn istemeliyiz. nk Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem dua ibadetin iliidir ibadet duadan
ibarettir buyurmutur. Bu sebepten dikkat edilirse grlr
ki, duay nemsemeyenler, ibadeti de nemsemezler. Dua
etmeyen insanlar genellikle kadere ve kazaya isyan eder ve
Allah Telya yalvarmaktan kanrlar.
Allah Tel bizden dua etmemizi istemitir.
1
Dua eden
tevekkl edendir.
2

.
Allah Telya yaknlmz salayan ibadet iin,
Allah Teldan uzaklatran isyan iin La havle vela
kuvvete illa billah syleriz.
La havle vela kuvvete illa billah, g ve kudret ancak
Allah Telnn demektir. Her halimiz Allah Telnn emri ve
kudreti iledir. yilikte Onun yardm, ktlkten muhafazamz
Onun engellemesi iledir. Efendimiz sallallh aleyhi ve selem;
Allah Telm beni gz ap kapayana kadar nefsimle ba
baa brakma buyurarak kuvvetin idaresini Allah Telya
teslim etmeyi tavsiye etmitir.
.
Musibetlerimizde inna lillah ve inna ileyhi racin
syleriz.

1
Kullarm sana benden sorarlarsa ben yaknm, bana dua
ettii zaman dua edenin duasna icabet ederim(Bakara,186)
2
Allah Telya tevekkl et. phe yok ki, Allah Tel
tevekkl edenleri sever.(Al-i mran 159)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 260

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin buyurduu
Mmine eza verecek her ey ona bir musibettir hadisi
erifi gereince eza grecek her hangi bir zarara mptela
olduumuz zaman inna lillahi ve inna ileyhi raciun
demeliyiz. Bizler her halde Allah Telnz ve ona dnp
varacaz diye Allah Telya teslimiyet ile sabretmeliyiz.
Bunu yalnz lisanen deil, btn kalp ile sylemeliyiz. Bunda
kaza ve kadere rza vardr ki bu makam byk bir makamdr.
Kullar Allah Telnn koyduu kanunlar erevesinde
baz eylerle imtihan olunaca ak bir gerektir.

Resimdeki noksanlk ressamn isteidir.

Allah Telya ant olsun ki:
Mallarnz ve nefisleriniz hakknda imtihan olunacaksnz.
Elbette sizden evvel kendilerine kitap verilmi olanlardan
ve mriklerden birok incitici szler iiteceksiniz.
Eer sabrederseniz ve korunursanz, phe yok ki, bu
metaneti gerektiren ilerdendir. (Al-i mran 186)
Yoksa Cennete gireceinizi mi zannettiniz?
Sizden evvelki gemi mmetlerin hali sizlere gelmedike.
Onlar nice iddetli ihtiyalar, hastalklar kaplad ve
sarsntlara uradlar.
Hatta raslleri ve onunla beraber iman edenler, Allah'n
yardm ne zaman? Diyecek bir hale geldiler.
Haberiniz olsun Allah'n yardm phe yok ki pek
yakndr. (Bakara 214)
Grmyorlar m ki, onlar her yl mutlaka bir defa veya iki
defa bir fitneye, bir belaya tutuluyorlar da sonra tvbe
etmiyorlar.
Onlar dnp ibret de almyorlar.(Tvbe 126)
Size musibetten her ne ey isabet ederse kendi ellerinizin
kazand ey sebebiyledir ve biroundan ise afv eder.(ura
30)
Allah Telnn izni olmadka musibetten bir ey isabet
etmez. Her kim Allah Telya iman ederse kalbini hidayete
RABBN TERBYE .


261

erdirir.
Allah Tel her eyi hakkyla bilendir. (Teabun 11)
mmeti Muhammedin zerine gelecek belalarn durumu
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem tarafndan be grupta
incelenmitir.
Be ey, bele birlikte olur. Bir kavim ki;
Ahdini bozarsa, Allah Tel dmanlarn onlara hkim
klmasn.
Allah Telnn hkmleri ile hkmetmezler ise, fakirlik
yaygnlamasn.
Fuhiyat yaygnlap gz yumarlarsa, lmler artmasn.
lde hile yaparlarsa, bitkiler azalp ve ktlk artmasn.
Zekt vermezlerse, yamurlar kesilmesin
.
Elem ve zntlerimizde Allah Telm yardm et
deriz.
1

ptila; dnya isteklerimizin zamann hadiselerine ve
olaylarna bititiinde istenmeyen ekilde olmasdr.
Doum ve lm aras ksa bir yol olmasna ramen dzenli
bir ak grlmez. Allah Tel bir ekilde kulunu imtihan ve
skntlardan geirir.
2
Kulun ise Allah Tely snamas hi
yoktur.
Sevgilinin ac ikramn kabul etmeyen, sr perdesinin
almasn beklemesi bo hevestir.
nsanda istekler bittiinden kederde kalmamtr. Ne
zamanki nefis dnyaya meylederse kederler balam demektir.

1
Allah Tel buyurdu ki; Kulum benden isterse veririm.
stemezse gazap ederim. (Ramuz)
2
nsanlar iman ettik demeleriyle braklacaklarn ve
kendilerinin imtihan edilmeyeceklerini mi, sanverdiler. Ankebut 2
Vallahi biz sizleri elbette biraz korku ile alk ile mallardan,
canlardan, mahsulttan biraz eksiklik ile imtihan edeceiz.
Sabredenleri mjdele. (Bakara155)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 262

ptilaya sabr ile varlan yol en kestirme yoldur. ocuu
ana stnden keser gibi nefsin houna giden rahatlk hissinden
uzaklamaldr. Rahat insan gaflete iter. Maddi ve manevi
halimize kanaat edip maneviyattan ayrlmamaldr. nsan her
bir sknty ganimet bilip Allah Telnn kemalat yoluna
kendisini sevk ettiini bilmelidir.
Yanmadan pimek olmaz.
Bizlere den musibetin ilk annda sabr ile Allah Telya
ynelmeli;
Bundan ncekiler geti, bu da geer Ya H demeliyiz.
Mslmana iptila bir sermayedir. Kemal derecesini
gsterir.
1
nsanlar zerine gelebilecek en byk iptilalar
rasller zerine gelmitir. Onlarn hali bakadr.
Bu blme smail Hakk Toprak hramczde Sivas nin
(ks) bir mektubunu koymay yerinde bulduk.


Dil-gam ha-hed cda-i zi-tu amma u-kunem
Derd-i eyyam bir faide-i dil hahest

Hayali Yar ile her-dem benim ryalarm vardr
Kemend-i buy-i zlfnden uzun sevdalarm vardr.

Kardelerim,
Dhil (iten) ve hariten (dtan) bunca hcumlara
ramen mcahede yolunda bulunmak, meyus (mahzun)
olmamak icap eder.
Kabz (sknt) ve bast (genilik) ikisi birer kanat olduu ve
salikin onlarla ikmal-i hal ve makam eyledii birok zevatn
zahir ve batn birok iptilalara gs gerdikleri mehurdur.
Siz de muhabbet ve muhalasat yolunda devamla her

1
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
Ya Rasulullah seni seviyorum, diyene;
O zaman belalara hazr ol. Yine
Ya Rasulullah, ben Allah Tely seviyorum, dediinde;
O zaman iptilalar elbisesini giyin buyurmutur.
RABBN TERBYE .


263

biriniz byk azim ve ihtimam edesiniz. Vukuat- lemden
(lemin olaylarndan) mkedder (zlmemek) olmamak lazm.
nk biz bu cihan muvakkat bir zl-dan (geici bir glge)
ibarettir. lemi-ukba (ahiret) ise ebediyettir.
Dnyann fani olduunu yakinen bilenler nk-u bednine
(iyiliine ktlne) aldanmazlar. Zenginlik ve fakirlikte
byle olmak lazmdr.
Talib-e zat- ahadiyet gerektir ki, deil bu faninin iy-
u nu-u (zevk ve sefasna) izz- cah- (makam ve mertebesine)
hatta bir cmle mahedat (grdklerinden) ve tecelliyattan
(olaylardan) geip La (yok) tahtnda idhal eyle ki ann
kffesi (hepsi) zllen mstesnadr. (glge gibidir- hakikat
deildir)
Yani esma ve sfat arifin melhuzu (dnce ve
meguliyeti) olmaya ancak zikr-i kesir (oka zikir) ve
murakabe-i dil (rabta) ve hayr ile megul ola, her kesin
halini gre ho grp, insan kendi yaknln temine
almay adet etmelidir
Vesselam- ala men-ittebeal Hda
(Selam Allah Telya tabi olanlar zerinedir)
smail Hakk Toprak hramczde Sivas (ks)
] [
Ey Allah Telm Seni ahit klarak geceledik.
(sabahladk)
Allah Telm bizler geceye dhil olduumuz zaman
ulhiyetini ikrar, rububiyetini itiraf, birliini ispat ettiimize
Seni ahit klarz;
Bizim bu halimize vakf olduuna kalben inanyoruz;
demektir.

Meleklerini de ahit klarak geceledik. (sabahladk)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 264


Ar-n tayan meleklerini de ahit klarak geceledik.
(sabahladk)

Nebilerini de ahit klarak geceledik. (sabahladk)

Btn mahlkat da ahit klarak geceledik.
(sabahladk)
.
ahadetimiz Senden baka ilah olmayan Allah Tel
olduundur.
Eer gkler ile yerde Allah Teldan baka ilahlar olsa
idi elbette ikisi de fesada uram olurdu. Arn Rabbi olan
Allah Tel, onlarn vasf ettikleri eylerden ycedir(Enbiya
22)

ahadet ederiz ki, Zat-nda birsin, ortan da yoktur.
Onunla Allah Tel ile birlikte hibir ilah yoktur. Eer
olsayd her ilah kendi yarattn kabullenir ve korurdu.
Mutlaka birisi dierine galebe eder stn gelirdi. (Mminun
91).
Hkimiyetin en esasl ve vazgeilmez kanunu,
bamszlktr. Bu ortak ve baml olmaktan kurtulmak ile
olur. Ortak sahibi iradesizdir. Eer uyum olmaz ise istikrar
kaybolur ve dzen bozulur. Allah Tel lemi istikrar iinde
ynetiyorsa bunun bir sebebi her konuda tek g ve kudret
RABBN TERBYE .


265

sahibi olmasndandr.
De ki; Allah Tel birdir (hlas 1)
.

Yine ahadet ederiz ki, Allah Telnn salt ve selam
li ve ashab zerine olan Hz. Muhammed Mustafa
Efendimiz Senin kulun ve rasulndr.

Muhakkak ki, Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellem
mahlkatn en ereflisidir.
Hakk ile tebli ve irat etti.
Sana layk kul olarak bize rnek oldu.
Bize O ahit olacak kyamet gn cennete girmemize
sebep olacaktr.
Dier mmetler ve nebileri dahi Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemi kendi nefisleri iin ahit tutacaklar.
1

.
G ve kudret yalnz yksek ve byk olan Allah
Telnndr.
Bizim bu ahadetimiz Allah Telnn yardm ve kudreti
iledir.
ahit getirmedeki hikmet, davann kuvvetine ve
samimiyetin izhar iindir. nk davasnda zayf olan
ahadetten ve ahitten kanr. Allah Tel bile kyamet gn

1
Nasl olacak, her mmetten bir ahit getireceimiz, seni de
onlarn zerine bir ahit getireceimiz zaman? (Nisa, 41)
O gn her mmet iin de zerlerine kendilerinden birer ahit
gndereceiz, seni de bunlarn zerine bir ahit olarak getirdik. Sana
kitab her ey iin bir apak beyan ve bir hidayet ve bir rahmet ve
mslmanlar iin bir mjde olmak zere indirdik (Nahl 89)
KUTS DUA AIKLAMASI LE 266

kulun her halini en ince ayrntsna kadar bildii halde azalarn
kula ahit olarak getirecektir.
Nihayet oraya geldikleri vakit onlarn aleyhine ne ilemi
olduklarna dair kulaklar ve gzleri ve derileri ahitlikte
bulunmu olurlar. Derilerine derler ki:
Ne iin aleyhimize ahitlik ettiniz? Derileri de, derler ki:
Her eyi syleten Allah Tel, bizi syletti. O sizi ilk defa
yaratt ve O na dndrleceksinizdir. Sizin aleyhinize ne
kulaklarnzn ve ne gzlerinizin ve ne de derilerinizin ahitlik
etmesinden saknmyordunuz. Lakin zannetmitiniz ki, Allah
Tel, sizin yaptklarnzdan birounu bilmez (Fussilet 20
2122)

Ey dnyada Rahman, ahirette Rahim olan Allah
Telm.
Rahman, Allah Telnn bir ismi olmak itibar ile manas
ezel ve ebedi iine alr. Bu cins rahmet kullardan olmas
dnlemez.
Rahim ise Ona has olmadndan ezeliyeti gerekli deildir.
Bu cins merhametin kullardan olmas mmkndr. Demek
rahmeti rahman artl iken, rahmeti rahimin art yoktur.
Rahmaniyet ezele, rahmiyet ebede bakar.
Mahlkat, merhameti nce rahmaniyeden, sonra
rahimiyeden alr. Bu noktaya iaret iin dnyann rahman,
ahiretin rahimi denilmitir.
Allah Tel dnyann da, ahiretin de hem rahman, hem
rahimidir. Fakat her ikisinde ncelik dnya yn ile rahman,
ahiret yn ile rahim olduuna iaret iin Dnya rahman ve
Ahiret rahimi denilmitir ki hem mminlerin, hem kfirlerin
rahman ve yalnz mminlerin rahimi denilmesi de bu
nedendir.
Allah Tel rahman sfatnda rahmeti umumidir. Bu itibar
ile rahmani rahmetinden hi bir mahlk mahrum kalmaz. Fakat
ilk yaratl beenme ile deil, yalnz rahmaniye ile husule
RABBN TERBYE .


267

gelir. Tan ta, aacn aa, insann insan olmas byle bir
rahmetin eseridir. Bu noktadan lemde her ey Allah Telnn
rahmeti rahmaniyesine gark olmutur. Canlsndan canszna,
tandan aacna, bitkisinden hayvanatna, hayvanatndan
insanlarna, mmininden kfirine, melaikesinden eytanna
varncaya kadar lemlerin hepsi rahmeti rahmandan istifade
eder.
Allah Telnn alana, almayana bakmadan rahmeti,
rahmaniyedir. alanlara altklar iinde mkfat vermek
rahmeti rahmiyedir.
Buna gre rahmeti rahmaniye olmasayd, mahlkat
yaratlmaz malik olduklar gten mahrum kalrlard.
Rahmeti rahmiyede olmasayd, mahlkat ahiret
sermayeleri olan ibadetleri yapamazd.
Buna gre dnya ve ahiretin rahman ve ahiretin rahimi
yahut mmin ve kfirin rahman, mminin rahimi denilmesinin
yn budur.

Allah Telm, gnahlarmz mahvet.
Gnahlarmz af ederken kendimize dahi unuttur. lerimiz
ferahlansn demektir. yle gnahlarmz vardr ki, biz bile
hatrlamaktan ireniriz.

Allah Telm, bizi mafiret et.
Mafiret olunan gnahlarmzn varln hissettirerek Sana
kran ve kulluumuzun artmasna sebep ol, demektir. nk
minnet ve teekkr itaat ve hizmeti artrr. Kul daha ok ibadet
ederek Allah Telnn rzasn kazanr.

Sevgiliden gelen haber, sana verilen hizmettir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 268


Allah Telm, bize ac, merhamet et.
Sana layk kul olamayacamzdan, bize rahmetini indir.
nk btn mahlkat ancak rahmetinle hidayet bulacaktr.
Ktle ktlk etmek kullarn vasfdr. Allah Tel ise
kullarna kar ktlk etmeyecektir. Cehennem azab ise
Allah Telnn kullarn birbirindeki hakk tahsil etmesidir.
nk aczin kuvvetliye faydas ve zarar olmaz. Bir kulun
Allah Telya isyannda bile salih kulun hakk vardr.
nk gnahn zarar yapana olduu gibi evreyededir.

Sen bizim Efendimizsin.
Efendilie layk olan sfat, kulu balamak ona merhamet
etmektir. En gzel Efendi Allah Tel olduu iin kuluna
rahmet etmesi Ondan beklenilen eydir.

nk Sen merhametlilerin en merhametlisisin.
Allah Tel kuluna gelecek zarar kaldrarak onu emniyete
ald gibi, diledii zamanda istemeden kuluna layk olsun
olmasn ltufta bulunur.
Allah Telnn emirlerini tutup, yarattklarna merhamet
etmek en gzel yoldur.

Merhamet eden, merhamet olunur.
. .
f olan Allah Telnn ismi ile istiyorum.
Dertlerin sahibide, ifa vereni de ancak Allah Teldr.
RABBN TERBYE .


269

. .
Kfi olan Allah Telnn ismi ile istiyorum.
Daha ncede bahislerde getii zere eyadaki eksikliin
tamamlaycs ve destei yalnz Allah Teldr.
Mahluka den Allah Teldan istemeyi bilmesidir.
Allah Teldan istemeyi bilmeyip de Allah Tel bana
yardmn gndermedi diyen ancak yalanclardr.
steyenlerin hibir zaman bo evrilmeyecei kap Allah
Telnn kapsdr.
. .
Muf olan Allah Telnn ismi ile istiyorum.
Tvbeleri kabul eden Allah Teldan baka kim olabilir.
Hatay kendi nefsinde bulanlarn gnahlarn af etmek Allah
Telnn kendini mecbur ettii hususlardandr.
Allah Tel, O zattr ki, kullarndan tvbeyi kabul eder ve
gnahlardan afv eyler ve ne yaptklarnz bilir.(ra 25)
Her kim bir ktlk yapar veya nefsine zulmeder de sonra
Allah Teldan mafiret dilerse Allah Tely ok
balayan, pek esirgeyen bulur (Nisa 110.)
.
] 3 [
smi ile beraber olduumuz da yerdekiler ve
gktekiler bize zarar veremedii Allah Telnn ismi ile
istiyorum. O her eyi bilen ve iitendir.
Allah Tel, O zatdr ki, gkleri ve yeri alt gnde
yaratt, sonra ar zerine istiva buyurdu.
Yerde dhil olan eyi ve ondan kan eyi ve semadan
iniveren eyi, ondan ykselen eyi bilir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 270

O, her nerede olsanz sizinle beraberdir. Allah, ne
ilediinizi hakkyla grcdr (Hadid 4)
lemleri yaratan kendine ynelenleri ve dostlarn
dmanlar karsnda korur ve isteklerini yerine getirir. Allah
Telnn
Kim benim dostlarma dman olursa, onlara harp ilan
ederim buyurmas bunun en ak misalidir.
. ] 7 [
Allah Tel en hayrl koruyucu ve merhamet
edenlerin en merhametlisi.(Yusuf 64)
Allah, koruduu takdirde en hayrl bir koruyandr.
Korumak murat edince nerede olursa olsun en hayrl bir
surette korur. Onun iin her eyi Allah Telnn hfzna
emanet etmek daha hayrldr.
O, erhamrrahimndir. Rahmetindendir ki, muhafaza
etiine de bir musibet vermez.
Allah Telya emanet ol bu gzel bir emniyet kelamdr.
nk Allah Tel emanetine ihanet etmez. Kuluna ne dilerse
hayrl olur. Allah Tel buyurdu ki;
Hibir kul yoktur ki, onun raz olduu ve olmad hkm
vereyim de onun iin hayrl olmasn. (Ramuz)

.
Onlar Allah Tel, arkalarndan kuatcdr. Hayr o,
yalanladklar, eref ve kadri pek byk olan, bir
Kurandr. Korunmu olan bir levhadadr. (Buruc 2022 )
Bu ayetin manas; Allah Tel btn mahlkat hkm
altna alm, amel kitaplarn arkalarndan verecek, onun
ilminden, kudretinden kp kurtulmalarna imkn yok,
demektir.
Kfirler yalanlyorlar, fakat bunlar anlatan bu kitap yksek
anl bir Kurandr. Kitaplar iinde eref ve an en yksek;
RABBN TERBYE .


271

slubu hepsinden li, thmetten ar, iman ile okunup amel
edilmesi lazm gelen bir kitabdr. Kuran Levh- mahfuzdadr.
Allah Telnn korumas ile tahriften, yanllktan korunmu,
bir levhada sabit ve mahfuzdur. Bu levha, buyrulduu zere
btn eyann yazld asl sahifedir. Onun ve kitaplarn asl
olan ise Allah Telnn ilmidir.
Buna gre btn mahlkat Onun ilminden ayr olmad
gibi, olan ve bitecek her eyi kendi ilminde sakl tutmaktadr.
.
Namazlara ve orta namaza devam ediniz. Allah Tel iin
onu zikredici olarak kyamda bulununuz.
1
(Bakara 238)

1
Be vakit namaz, nafile namazlar ve orta namaz stlerine
derek muhafaza ediniz. Her birini dikkatle gzetip vaktinde
eksiksiz olarak edaya devam ediniz. Allah Tel iin kyam edip
divan durunuz, yani Allah Tel iin kalkp nnze bakarak,
ellerinizi gzel bir vaziyette tutup oynatmayarak sekinet ile Allah
Tel diyerek namaza durunuz.
Kunut, bir eye sureti ile devam edip durmaktr ki, taat, huu,
skt, kyam manalarn tar. Lisanmzda divan durmak tabir
olunur. Bunun iin kunut, taattr, Kunut uzunca kyamdr, kunut
skttur, kunut huudur. Uzun kyam demektir. Bir hadisi erifte en
faziletli namaz kunutu uzun olandr buyrulmutur. Namazda kyam
ve kraati, duay veya huu ve sktu uzatmaa da kunut denilir. Bu
suretle kyam, namazn ilk rkndr. Her namazda evvela divan
durmak vardr. Bu sebeple namaz esasen bir kunuttur. Fakat vitir
namaz gibi baz namazda kyam esnasnda bir tekbir ile daha dua
iin kyam uzatmaa da kunut denilir ki, kunut iinde kunut demek
olur, Asl kyam daha ziyade zikrullah ile durup huu ile skt
manasna gelmektedir.
Vusta, orta veya efdal demektir. Bunun iin salt- vusta
hakknda mana itibariyle orta namaz veya efdal namaz diye eitli
grler vardr. Bu namaz iin;
1-kindi namazdr Rasulullah Efendimiz Ahzab muharebesi
gn bizi salt- vusta olan salt- asrdan megul ettiler, Allah Tel
kalplerine ve evlerine ate doldursun buyurmutur. nk
dmanlarn hcumlarndan dolay korku namaz suretiyle dahi olsun,
KUTS DUA AIKLAMASI LE 272


vaktinde klamamlar, gne battktan, sonra klmlard. Hazreti Ali
radiyallh anh da biz salt- vustay, sabah namaz zannederdik,
nihayet Rasulullah syledi de bunun ikindi olduunu tandk
demitir. kindi namaz vakti herkesin ticaret ve maiet iin en ziyade
megul olduklar bir vakittir. Meleklerin grev teslim alma verme
zamandr.
2-Sabah namazdr. Bunun hakknda da Rasulullahn bir gn
sabah namazn klp rkdan nce kunut de yapt ve elini kaldrp
dua ettii ve sonunda bu orta namazdr, bunda kunut yapmamz
emredildi buyurduu rivayeti vardr.
3-le namazdr. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem le
scanda namaz klar, insanlar da evlerinde: scaktan korunmaya
alrlar, cemaate gelmezlerdi, Rasulullah bu hususta sylendi,
cenab Allah orta namaz koruyun inzal buyurdu ki, murat le
namazdr. Yine rivayet olunmutur ki o zaman leyin Raslllah
sallallh aleyhi ve sellem arkasnda ancak bir iki saf cemaat
bulunurdu, Rasulullah vallahi u namaza gelmeyen kavmin
zerlerine evlerini yakaym diye gnlme geldi buyurmu, bunun
zerine bu ayet nazil olmutur. le namaz Hz. Muhammed Mustafa
sallallh aleyhi ve sellem Efendimizin Cebrail aleyhisselm
imametiyle kld ilk namazdr. Bundan baka Cuma namaz bu
vakittedir, bunun fazileti ise malumdur.
4-Akam namazdr. Zira bu namaz hazarda ve seferde hep
rekt sabittir.
5-Yats namaz olduu da baz zevattan nakledilmitir.
6-Be vakit namazn hepsidir ki, Muaz ibni Cebel radiyallh
anh buna kail olmutur. yle ise namaz terk edilmeyecek bir
ibadettir.
7-Be vakit namazdan birisidir. Allah Tel, Ramazanda
Kadir Gecesini, Esma-i Hsnasnda smi Azamn, Cuma gn
icabet saatini gizledii gibi namazlar iinde de salt- vustay
gizlemi ve bununla beraber muhafazasn emretmitir. Namazlarn
hepsine devam ve muhafazasna itina olunsun.
8-Cuma gn Cuma namaz, dier gnlerde le namazdr,
Bu da Hazreti Ali radiyallh anh den rivayet edilmitir:
9-Yats ve sabah namazlardr ki Ebu Hayyann zikrine gre
Hazreti mer radiyallh anh ve Hazreti Osman radiyallh anh buna
kail olmulardr.
10- Sabah ve ikindi namazlardr.
RABBN TERBYE .


273

En byk dua namazdr.
Efendimiz sallallh aleyhi ve selem buyurdu ki;
Bana ulatna gre, kyamet gn kulun ilk baklacak
ameli namazdr.
Eer namaz kabul edilirse, geri kalan amellerine baklr.
Eer kabul edilmezse dier amellerin hibirine
baklmaz. (Muvatta)
stikamet zere olun. Bunun sevabn siz sayamazsnz.
unu bilin ki, en hayrl ameliniz namazdr. Abdestli olmaya
ancak mmin riayet eder.(Muvatta)
lim dindir. Namazda dindir. Baknz, ilmi kimden
alyorsunuz ve namaz nasl klyorsunuz.
u namaz var ya, siz kyamet gnnde bundan
sorulacaksnz. (Rmuz)
Namazn nemli olmas hakknda Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellemin son vaktini gz nne alp deerlendirmek
gereklidir.
Hz. Aie radiyallh anha Efendimiz sallallh aleyhi ve
sellemin vefat ann yle anlatt.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem ve:
Halk namazn kld m? diye sordu. Biz:
Hayr! Ey Allah'n Resl, onlar sizi bekliyorlar! dedik.

11- Cuma namazdr.
12- Farz namazlarn hepsinde cemaattir.
13- Salt- havftr.(Korku namaz)
14- Vitir namazdr.
15- Kurban bayram namaz,
16- Ramazan bayram namaz
17- Kuluk namazdr.

Orta namaz her kul iin ayr ayr tecelli eder. Bir kul hangi
namazda tembellik ediyorsa, bu onun orta namazdr.

Namaz iman ve kfr ayran tek unsurdur.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 274

Leene benim iin su koyun! emrettiler. Hemen dediini
yaptk, o da ykand. Sonra kalkmaya alt, fakat zerine
baygnlk kt.
Sonra kendine geldi ve tekrar:
Cemaat namaz kld m? diye sordu.
Hayr! dedik, onlar sizi bekliyorlar Ey Allah'n
Resul! Tekrar:
Benim iin leene su koyun! emretti. Dediini yaptk,
ykand. Sonra tekrar kalkmak istedi. Yine zerine baygnlk
kt. Sonra aylnca:
nsanlar namaz kld m? diye sordu.
Hayr! Dedik, onlar sizi bekliyorlar, Ey Allahn Resul!
Raslllah sallallh aleyhi ve selem;
Benim iin leene su koyun! dedi ve ykand. Sonra
kalkmaya yeltendi, yine zerine baygnlk kt, sonra ayld.
Halk namaz kld m? diye sordu.
Hayr, onlar sizi bekliyorlar Ey Allah'n Resul! dedik.
Halk mescide ekilmi, Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi
yats namaz iin bekliyorlard.
Fahri lem Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimiz, Hz. Ebubekir radiyallh anhya adam
gndererek halka namaz kldrmasn syledi.
Eli gelerek ona:
Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem halka namaz
kldrman emrediyor! dedi. nce duygulu bir kimse olan
Ebubekir radiyallah anh:
Ey mer halka namaz sen kldr! dedi. Hz. mer:
Buna sen daha ziyade hak sahibisin! cevabnda bulundu.
O gnlerde namaz Ebu Bekir radiyallah anh kldrd.
Sonra Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem, kendinde bir
hafiflik hissetti. Biri Abbas radiyallh anh olmak zere iki
kiinin arasnda, le namaz iin kt. O srada namaz halka
Ebubekir radiyallh anh kldryordu. Ebubekir, Raslllahn
geldiini grnce, geri ekilmek istedi. Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem geri ekilme diye iaret buyurdu.
Kendisini getirenlere:
RABBN TERBYE .


275

Beni yanna oturtun dedi.
Onlar da Hz. Ebubekir radiyallh anhn yanna oturttular.
Hz. Ebubekir radiyallh anh, Raslllah sallallh aleyhi ve
sellemin namazna uyarak namaz klyordu. Halk da Hz. Ebu
Bekir'in namazna uyarak namazn klyordu. Raslllah
sallallh aleyhi ve sellem oturmu vaziyette idi.
Fahri lem Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve
sellem Efendimizin namaz konusunda titiz davranmas, bizim
de titiz durmamz gerektirir. Eer byle olmasa idi, son istei
namaz olmazd. Onun varislerinin de son istekleri de namaz
olmutur.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi herhangi bir ey
zecek olursa namaz klard. yle ki,
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin arkadalar
ameller ierisinde sadece namazn terkinde kfr
grrlerdi. (Tirmiz)

Bunun tesini dnmemek lazmdr. nsanda deer
verecein tek ey namaz ve dnya isteklerine olan meylinin
durumu olmaldr.

Dnyada secdeye varmayan yzler kyamet gn yzleri
zere cehenneme srleceklerdir. Onlarn namazlarn ahirette
eda etmeleri de onlara fayda vermeyecektir. nk ahiret hasat
yeridir. Bylece onlar karlacaklar eza ve cefaya kar ancak
vcutlarnn yz azalar ile korunabileceklerdir. Yani ayaklar
ve elleri onlar koruyamayacaktr. Allah Telnn hedeflerine
gidiini ayaklar yerine yzlerine yaptrmas, dnyada iken
yzlerini secdeye koymadklarndan dolaydr.

Biz onlar kyamet gn krler, sarlar olarak
yzkoyun har ederiz. Onlarn varaca yer cehennemdir.
Atei yavaladka biz onun alevini artrrz. (sr 97)

Hrszn ibadethanesi zindandr.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 276



Hi bir nefis yoktur ki, onun zerinde bir gzetici
olmasn. (Tark 4)
Her nefis zerinde mutlak koruyucular vardr. Onu her
halinde btn varl ile fiilerini ve ona ynelen her eyi grr
gzetir, hepsi onu korumak iin, hareket ederler. Levhi
mahfuzu da koruyan da Allah Teldr.
Bir nefis ne kadar yksek olursa olsun her halinde,
zerinde bir muhafz bulunmaktadr. nsan hi bir zaman kendi
kendine yalnz ve terk edilmi braklmaz, her an kontrol
altndadr. nsanlar zerine her yaptklarn bilerek, yazan ve
Allah Telnn emriyle her insan nnden ve arkasndan
muhafaza ederek takip eden muhafz Melekler bulunmaktadr.
Kirmen ktibin melekleri insann nefsindeki her gizli
vesveseye nfuz edemez. Fiillerini, szlerini, kararlarn kayt
ederler ise de btn olarak iini ihata eylemezler. Ancak Allah
Tel hepsinin zerinde muhafzdr. Btn muhafzlar
Onundur. nsann muhafazas da Onun korumasnn
delillerinden biridir. Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem
buyurmutur ki:
Mmine yz altm Melek mvekkil klnmtr, onlar bal
anandan sinek kovalar gibi mminden eytanlar kovarlar.
nsan gz ap kapayana kadar kendine braklsa eytanlar onu
kapverirlerdi
Bazlar ayetteki muhafz, bu koruyucu muhafaza
Melekleriyle, bazlar da amelleri kaydeden Kirmen ktibin ve
gzetici melekler ile tefsir etmek istemilerse de asl murat her
iki mana ile hepsinin zerinde muhafz, akl diye anlamak
isteyenlerde olmutur. Lkin sylediimiz gibi akl korunmas
gereken eylerden biridir.
.
RABBN TERBYE .


277

Allah Tel ne gzel koruyucudur.
Her eyin bir muhafz vardr. Muhafzlarn muhafz ise
Allah Teldr.

Kinat koruyan Allah Telm, bizi muhafaza kl.
Mahlkat her an Allah Telnn korumas altndadr. Eer
bir an Allah Tel tasarrufunu ekmi olsa dzen bozulur ve
lemler birbirine girer. te Hkim-i Mutlak muhafazasnda
tutarak kendi varlnn hakikatini gstermektedir.

.

.

.
.
Sonra o zntnn ardndan zerinize bir emniyet,
hafif bir uyku indirdi ki, sizden bir gurubu rtp
kaplayverdi. Sizden bir gurubu da nefisleri kaygya
drmtr. Allah Telya kar cahiliye dncesi gibi,
hakka muhalif bir zanda bulunuyorlard.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 278

Diyorlard ki: Bize bu emirden bir ey var mdr? De ki:
phesiz emrin hepsi de Allah Telnndr. Onlar sana
aklamayacaklar eyleri kendi nefislerinde gizleyiverirler.
Derler ki,
Eer bizim iin bu emirden bir ey olsayd burada
ldrlmezdik. De ki,
Eer sizler evlerinizde olsaydnz, zerlerine
ldrlmeleri yazlm olanlar yine kar, lp yatacaklar
yerlere kadar muhakkak giderlerdi.
Allah Tel gslerinizin iinde olan meydana
koymak ve kalplerinizde olan temizlemek iin, bu hadiseyi
vcuda getirirdi. Allah Tel gslerde bulunanlar
hakkyla bilendir. (Al-i mran154)
Bilindii zere insan, iddetli korku iinde uyku tutmaz,
uykusuzluk devam ettike de perianl artar. Byle bir hal
iinde uyuyabilen korkuyu unutmu, bir emniyet duymu,
sknet bulmu demektir.
1


1
Rivayet olunur ki, mrikler, Uhudtan alrken yine
geleceiz diye tehdit savurarak almlard. Mslmanlar da
ekilmelerine ramen emin olamyorlard. Dmann sahte bir ricatla
tekrar hcum etmesinden veya giderken Medineye bir baskn
yapmasndan pek ziyade endie ediyorlard. Hatta dman dnp
iddetle bir hcum daha yapacak olursa btn, btn mahvolmak
tehlikesinin bile ba gstereceinden korkanlar bulunuyordu. Bunun
iin kalkanlarnn altnda savaa hazr bir halde duruyorlard. te bu
korku ve znt iinde bulunduklar bir srada idi ki, Allah Tel bir
emniyet verdi. Uyuklamaa baladlar. Hazreti Zbeyr radiyallh
anh demitir ki,
Korkunun iddetlendii srada ben Raslllah sallallh aleyhi
ve sellem ile beraberdim. Allah Tel bize bir uyku verdi ki beni uyku
basyordu ve uykum arasnda rya gibi Muttlaib ibni Kueyr in
dediini vallahi itiiyordum.
Ebu Talha Hazretleri radiyallh anh de demitir ki
Uhud gn bam kaldrdm kimi grdmse kalkannn altnda
uykudan eilmi idi, o gn ben de uyku basanlardan idim, elimden
klcm derdi alrdm. Sonra kamm derdi alrdm.
RABBN TERBYE .


279


Bu ekilde bir emniyet uykusu Bedirde dahi vak olmutur. Bu
uyku alelde bir uyku olmayp, orada btn mminleri hepsini
birden kaplamt.
Askerin iinde iki taife vard: Mminler, mnafklar.
Mminler Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizn Allah Tel tarafndan hak rasl olduuna ve szleri
hevadan olmayp vahyi hak bulunduuna inanm ve Allah Telnn
bu dine yardm edeceini ve btn dinlere galip klacan da
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemden dinlemi bulunduklarndan
bu kt durumu atlatacaklarna mitleri vard. Bu sayede o korkulara
ramen emniyetleri tecelli etmi bulunduundan kendilerini uyku
tutabilmi ve bununla btn bir sekinet bularak korkular tamamen
zail olmu ve kendilerini toplamlard.
Dier bir taife de mnafklar idi; nefisleri derdine dm
kendilerinden baka bir ey dnmyor ve dine, Raslllah
sallallh aleyhi ve seleme ehemmiyet vermiyorlard. phe zerine
bulunuyorlar. Muharebeye ganimet hevesi ile gelmilerdi. Ekserisi
daha balangta Abdullah ibni bey ile beraber savuup gitmiti. Bir
ksm da kaamam kalmt. Vaka bu hale dnnce, nce
gnllerinde intikam alm gibi bir memnuniyet hissettiler. Sonra da
her iki taraf iin pheli mevkide bulunduklarndan dolay korkular
gittike artt. Gzlerine uyku girmedi. Cahiliye kafas ile Allah
Telya haksz kt zanda bulunuyorlard. Artk Nebinin ii bitti,
Muhammed hak nebi olsa idi, Allah Tel ona bylece kafirleri
musallat etmezdi diyorlard. Raslllah sallallh aleyhi ve selleme
gya danyorlarm, talimat istiyorlarm gibi hareket ediyorlard.
Ya Muhammed sallallh aleyhi ve selem!
Deki emrin hepsi Allah Telnndr. Sonu ve zafer Onun ve
onun dostlarnndr, btn tedbir onundur. Ezelde ne hkmetmi ise o
olacaktr
Ya Muhammed sallallh aleyhi ve selem!
O mnafklar, nefislerinde yani gnllerinde veya kendi
aralarnda bir ey, bir fikri, bir kfr gizliyorlar ki onu sana
amazlar.
Denilmi ki, mslmanlarla beraber bir muharebeye geldiklerine
nedamet ediyorlard. Aralarnda bizim iin,
O vad olunan emirden bir ey olsa idi, Muhammedin vadi
doru olsa idi yahut bizim grmz alsa idi, reyimimle hareket
edilse idi, burada byle lme maruz kalmaz, iimizden bu kadar l
KUTS DUA AIKLAMASI LE 280

Bu ayette 28 harfin hepsi mevcuttur.
Bu ayet sm-i zamn harflerini tadndan bu ayetle
yaplan dua ret olmaz.
sm-i Azam kaderi etkilediinden bu ayet kader srlarn
aklayan ayettir.
Dikkatli okunmal Allah Telnn kullar zerindeki
tecelliyatn anlamaya almaldr.






vermezdik diyorlard.
Mnafklar bu kinle besleniyorlar. Aa da karamyorlard.
Hlbuki Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz mnafklarn ba olan Abdullah ibni beyyi istiareye
davet etmi idi, kendisi de ryasn anlatmt. Ayn grte
bulunmu, fakat rann ekseriyeti kmak grnde srar
ettiklerinden dolay o gr hkim olmutu. Bu olay ile tecrbe,
gstermiti ki, mnafklarn istiareye alnmas doru deildir. Bu
noktan da, hakikat gsterilmitir. Bunlara ramen slam devletinde
istibdat olmadn, ayrca aklamak iin de ilerinizde istiare
edin emri gelecektir. imdi byle ller vermezdik iddialarna
da,
Ya Muhammed sallallh aleyhi ve sellem de ki;
Uhuda kmayp da evlerinizde yani Medinede bulunsa idiniz
lmleri yazlm olanlar, her halde devrildikleri yerlere kacaklar,
yine ldrleceklerdi
nk takdiri lah deiecek deildir. Bundan dolay Allah
Telya sui-zanda bulunmamaldr. Allah Tel bunlar mminlere
inayeti olmadndan deil, nice hikmeti gstermek, imtihana ekmek
ve kalplerinizdeki gizli eyleri vesveseleri, pheleri, gnahlar
temizlemek iin byle yapmtr.
Allah Tel sinelere saklanan ve onlardan ayrlmayan fikirleri
bilir. mtihana ekmesi de bilmediinden deildir. Bunda Rabblk
srlar vardr, bununla mminleri belirler, mnafklarn da halleri
meydana kar.
RABBN TERBYE .


281



.

.
Onlar ki, Ey Rabbimiz; biz muhakkak iman ettik, artk
bizim iin gnahlarmz bala ve bizleri o ate azabndan
koru, derler.
Onlar, sabr eden, sadk olan, ibadetlere devam eden,
infak eden, seher vakitlerinde de istifarda bulunanlardr.
Allah Tel, kendisinden baka bir ilh bulunmadna
adaletle kaim olarak ahitlik etmitir. Melekler de, lim
sahipleri de ahitlikte bulunmulardr. O aziz, hakmden
baka asla bir ilh yoktur.
phe yok ki: Allah Tel katnda din, slamdan
ibarettir. (Al-i mran 1619)
Hakiki ahit ancak Allah Teldr. Allah Teldan baka
hi bir lim ne kendine, ne de dier eyaya tamamen ahit
deildir. Ben, benim diyebilen insann bile nefsine ahadeti tam
ve mutlak deildir. nsann kendisinde bilmedii, ahadet
edemedii nice gerekeler vardr. nsann gerek kendinde gerek
eyada hakikaten bilebildii bilgileri, ahadeti sezebildii
eyler kadardr.
nsanda hakiki bir ilim varsa, o da Allah Telnn
bildirdii lhi ilimdir. nk bu ilim gerek kendisine ve gerek
eyaya olan ilimlerin hepsinin asldr. Bundan baka her hangi
KUTS DUA AIKLAMASI LE 282

bir ilimde kmillik yoktur. Nefislerinde Hakk Tealann bu
ahadetini sezemeyenler limde olamazlar.
Allah Tel lhiyetine, birliine kendisi de ahadet
etmi olmakla ile slamn Allah Telnn dini olduunda
pheyi kaldrr.
te slam dini Allah Tel ile kullar arasndaki
birliktir. Meleklerin ve ilim ehlinin, dini de budur. limde
bundan baka bir din yoktur.
slam dinin ba ilmi hak, hak ilmin ba da slamdr.
slamdan baka bir din aramak veya Allah Telnn
emrinin dna kmaya almak, Allah Teldan
bakasna teslim olmak demektir ki, dinsizlik ve kfrdr.
syan ve felakettir. Her kim kfreder, slam Dininden
kanrsa Allah Tel cezalarn vermekten ekinmez.
.



Artk akamladnz vakit ve sabahladnz vakit
Allah Telya tenzih ve tesbihte bulunun.
Hamd, gklerde ve yerde Ona mahsustur ve gndzn
nihayetinde de ve le vaktine vardnzda da, Allah
Telya tesbihte bulunun.
lden diriyi karr, diriden ly karr ve yeri
lmnden sonra diriltir. te siz de ylece karlacaksnz.
(Rum 1719)
Tenzih, kalp ile veya onunla beraber dil ile olur. nk
insan, kalbinden bir eye itikat edince, dilinden zahir olur.
RABBN TERBYE .


283

Syledii zaman da doruluu, fiilerinde aa kar. Lisan,
kalbin tercman, amel de lisann burhandr. Amellerin en
faziletlisi ise, lisan ile zikri ve kalp ile niyeti tayan namazdr.
Onun iin namaz hem zikirdir, hem bir tenzih ve
tesbihtir. Tesbih denilince her trl zikri iine alan namaz akla
gelmelidir.
Onun iin burada zamann ahirete doru akn gsteren en
mhim anlar takip eden bereketli be vakit namazn saatleri
aklanmtr.
Ayetteki lden diri karr bitkiden hayvan, yumurtadan
civciv, nutfeden insan, cahilden lim, kfirden mmin gibi,
uyuyandan uyank karr. Diriden l karr ve lmnden
sonra hayat verir.
] 10 [
yi iiten ve iyi gren Allah Telm.
On defa okunacaktr.
Allah Tel iitir. Kalplerimizdeki szleri ve iitilmek
anndan olan her eyi iitir. Her hadiseyi ayn derece ak
olarak iitir.
Allah Tel herkesin gizli ak yaptn ve yapacan
grp durmaktadr. Karanlklar O'nun grmesine mani olamaz.
Karanlk gibi, yaknlk uzaklk, byklk kklk gibi
insanlarn grmelerine engel olan eyler de O'nun grmesine
mni olmaz.

.

phe yok ki, ben, benim Rabbim ve sizin Rabbiniz
olan Allah Telya tevekkl ettim.
Hi bir hareket sahibi canl yoktur ki, onun
KUTS DUA AIKLAMASI LE 284

pereminden tutan ancak Odur.
Muhakkak ki, benim Rabbim dosdoru bir yol
zerinedir. (Hud 56)
Sizin de, benim de Malikim, Efendim Odur, Onun irade
ve dilemesi olmadan, sizden bir fayda, ne de bana bir zarar
eriebilir, nk hi bir dabbe (bir deprenen) yoktur ki O,
Onun pereminden tutmu olmasn. Ben her halimde Allah
Telya tevekkl ettim. Onun emniyetine dayandm. Allah
Tel Rabbim ve Rabbinizdir, demektir.
Allah Tel, diledii gibi tasarruf eder, hi birini karmaz,
isterse hi kmldatmaz.
phe yok ki, Allah Tel doru yol zerindedir.
Doruluun koruyucusu, dorularn yardmcsdr. Rzas
adalet ve istikamet zeredir.
.
.
Biz niin Allah Telya tevekkl etmeyelim ki, bize
yollarmz dosdoru gstermitir.
Elbette bize yaptnz eziyetlere sabrederiz.
Tevekkl edenler de artk, Allah Telya tevekklde
bulunsunlar.(brahim 12)
Her halimizde tevekkl etmek zerimize vaciptir. Kulun
bandaki skntlar olgulamann olaca iaretidir.
. .

Deki: Bize Allah Telnn yazm olduu eyden
bakas isabet etmez.
O bizim Mevlmzdr. Mmin olanlar artk Allah
RABBN TERBYE .


285

Telya tevekkl etsinler. (Tvbe 51)
Ac tatl her ne bamza gelirse hepsi Allah Telnn
yazddr. Ne sizin, ne de bakalarnn deil, ancak olan eyler
Allah Telnn takdiridir. O da lehimizedir.
Madd ve manev iyiliimiz, menfaatimiz, hayrmz iindir.
O bizim Mevlmzdr, sahibimiz, yardmcmz ve her
eyimizdir. zerimizde btn tasarruf ve hkm Onundur.
Nasl dilerse yle yapar ve ne yaparsa hakkmzda
hayrlsn yapar. O, bize hayat ve lmmzde kendimizden
daha evladr.Btn mminler Allah Telya tevekkl ederler.
Allah Telya ne kadar tevekkl ve itimat olunursa da, O
daha ziyadesine ayan ve layktr. Ondan baka tevekkl
edilecek, kuvvet balanacak yer yoktur.
Kfirler bunu bilmedikleri iin bir insana gerekli olan eyin
kuvvet ve nefis olduunu zannederler. Kullarn ynetimini
elimize aldk, diye sevinirler. Bu suretle her biri bir amir
olmak, ynetimden bir hisse almak isterler, Dnyada karklk,
nifak saarlar. Aslnda az bir akl olan bir kimse idrak eder ki,
Allah Telya dayanmayan bir fninin kendi kendine yetecek
kuvveti ve hi bir eyi yoktur. O bir seraptan ibarettir. Bundan
dolaydr ki, kfir ne kadar kendine gvenirse gvensin, bir gn
zayi olur gider. Fakat hi bir eye deil de, ancak Allah
Telya tevekkl eden hakik mmin lmden bile
korkmayarak iman kmil ile Rabbinin huzuruna varr. Fakat
unu unutmamak lazm gelir ki tevekkl, vazife deil, emirdir.
Biroklar ise bundan gaflet ederek tevekkl terk edilecek
vazife gibide grrler.
.


KUTS DUA AIKLAMASI LE 286

Eer Allah Tel sana bir zarar dokundurursa artk
ondan baka onu bir giderecek yoktur.
Eer sana bir hayr dilerse artk onun ltfunu ret
edecek de yoktur.
Bunu kullarndan dilediine eritirir ve O
balayandr, esirgeyendir. (Yunus107)
.

Yeryznde hibir yryen hayat sahibi yoktur ki,
onun rzk ancak Allah Telya aittir.
Onun duraca yeri de, emanet braklacak yeri de bilir.
Hepsi de apak bir kitaptadr. (Hud 6)
Yerde hi bir dabbe: yani deprenen hi bir hayvan yoktur
ki, her halinde rzk Allah Tel zerine olmasn. nsan da bu
snftandr. Yani gerek insan, gerek hayvann rzk, kuvveti,
gdas, btn geimi Allah Telya aittir. Allah Tel
yaatmak istemedii vakitte rzk kesiverir. O kesince kimsenin
vermesine imkn ve ihtimal yoktur. Fakat yaatmak istedii
mddete de btn lem mani olmaa alsa yine gnderecei
rzk gnderir.
Her birinin duraca yeri de, emanet braklacak yeri de
bilir. Sulbn bilir, rahimini de, yata yeri, lecei yeri de,
vaktini de bilir. Hep bunlar bilir ve ona gre rzkn verir.
Hepsi bir Kitab- Mbindedir.
Btn dabbeler, rzklar, duraca yeri de, emanet
braklacak yeri levh- mahfuza yazlm, bu kitab grebilen
Melekler, o yazy aktan aa okur anlarlar. te Allah
Telnn ilmi, kudreti byle geni ve kaplaycdr.
nsan rzkn Allah Teldan istemeli ve rzk iin deil,
Allah Tel iin almaldr.
Rzk meselesi o kadar endie edilecek bir ey deildir.
Allah Teldan bakasndan rzk beklemek, boa emek sarf
RABBN TERBYE .


287

etmektir.
.

Yeryznde yryen nice hayvanlar vardr ki, rzkn
tayamyor.
Onlar da sizleri de Allah Tel rzklandrr. O,
hakkyla iiticidir, bilicidir. (Ankebut 60)
Yaratt mahlkun hayat garantisi Allah Telnn
teminat altndadr. Sebepleri birbirine balyarak isteyerek ve
istemeyerek birbirlerinden rzklanrlar. yle bir zincir
oluturur ki, birinin yaam iin mcadelesi, dierine hayat
garantisi olur. Yeri gelir acizden kuvvetli, yeri kuvvetliden
aciz istifade eder.
.

Allah Tel, insanlara rahmetten neyi aarsa sonra
onun iin tutacak yoktur.
Neyi tutarsa artk bundan sonra onu salverecek
yoktur. Aziz, Hakm olan Odur. (Fatr 2)
.
. .

KUTS DUA AIKLAMASI LE 288

.
Ant olsun ki, onlara soracak olsan,
Gkleri ve yeri kim yaratt? Elbette diyeceklerdir ki;
Allah Tel. Deki;
O halde grdnz m?
Bana haber veriniz. Allah Teldan baka kendilerine
ibadet ettiiniz eyler, eer Allah Tel bana bir zarar
verirse; onlar, Onun zararn aabilecek kimseler midir?
Yahut bana bir rahmet dilese; onlar, Onun rahmetini
tutabilir kimseler midir? De ki,
Allah Tel buna kfidir.
Tevekkl edenler, ona tevekklde bulunurlar. (Zmer
38)
.
.
Allah Tel, bunu size srf bir mjde olsun ve
kalpleriniz bu sayede rahatlasn diye yapt. Zafer, yalnzca
mutlak g ve hikmet sahibi Allah katndandr. (Al-i
mran 126)
Allah Telnn koyduu kanunlardan biri de, kulun artk
tkendii yerde ona yardm etmesidir. nk aresizlikte
kuluna yardm etmemek yce anna yakmaz. Kullar zerine
teklifte bulunurken gleri miktarnca ister. Gcn at
zaman Zat- devreye girer.
O da Rabbine dua etti. phe yok ki, ben malbum,
artk intikam al, diye niyazda bulundu. (Kamer 10)
] 3 [
Kf Ha Ya Ayn Sd, Ha Mm Ayn Sn Kf.
RABBN TERBYE .


289

defa okunacaktr.
Hz. Ali radiyallh anhn rivayetine gre bunlarda sm-i
zam srlar vardr. iddetli zamanlarda bu isimler ile Allah
Telya dua edilmelidir. Srlar ok olan bu isimlerden istifade
etmek iin, kalbin inanmas ve istenen eyin Allah Tel
yannda muteber bir ey olmas gereklidir.
Hz Ali radiyallh anh Ercze Kasidesinde buyurdular ki;
Ey talip; ona ulamak istiyorsan arif ol, cahillerden olma.
Ona ait olan naslar yerli yerince koy, baka bir eyde kast
etme.
Allah Telya kar korkun olsun. Bir kimse smi- Azam
yerine kor ve dua ederse bilmeli ki kinat onunladr. Onunla
tutunur ve her i onunla hallolur. Ondan faydalanmann tek
art inanman ve kabullenmendir.
nancnda zayflk olursa, onun bykl zayfla dner.
Bu isimler, azametine yemin olsun ki; Rabbm tarafndan
inan sahibine verildi. Bunlarn ok byk olduunu kabul et.
Hidayetine vesile olur. Bu harfleri heceleyerek teker teker yaz.
Hkmdarlar sabah fakir olarak kaldrr.
Kutsi Dua Bahiyyede sm-i zam srlarndan ok
bahsedilmektedir. Asl hedef isimleri yeri ve zamanna gre
zikir etmektir. Bu nasip meselesidir. alp ermek isteyenler
ok olmasna ramen az kii bu devlete ermitir. Bu yolun
rehberi Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz ve dostlardr.

Allah Telm, bizi dmanlarn errinden koru ve
bize rahmet et.
.
O, Allah Teldr.
Allah Tel, birlii ile taptmz, azameti ile mminlerin
kalbinde yer tutandr. Onun zikri ile kalpler terbiye olur ve
KUTS DUA AIKLAMASI LE 290

fena makamlarnda yol alnr.

Allah Tel Kdirdir.
stediini, istedii gibi yapmaa gc yeten Allah Tel,
kudretine bir ayna olmak zere kinat yaratmtr.
Kuvvet ve kudret sahipleri zerinde istedii gibi tasarruf
eden de Odur.
Allah Tel her eye kar mutlak kadirdir.
Her eye kadir olduu iindir ki, diledii eyi yaratr ve
isterse onda diledii kadar kuvvet ve kudret de yaratr.

Allah Tel Khirdir.
Her eye, her istediini yapacak surette galip ve hkim olan
ancak Allah Teldr.
Kahretmek, bir eye, onu hor ve hakir klacak veya mahv
ve helak edebilecek surette galip olmaktr. Kuvvet ve
kudretiyle her eyi iinden ve dndan kuatmtr. Hibir ey
Onun hkmnden dar kamaz. Ona kar her eyin boynu
bkktr. Kahrna yerler, gkler dayanamaz. Kahr ile nice azp
sapm mmetleri ve milletleri mahv ve perian etmitir.

Allah Tel Zhirdir.
Kesin delillerle ve tecellisi ile bilinen Allah Telnn
varl her eyden aikrdr
Duyularmz ve hislerimizle bildiimiz her ey, Onun
varlna, birliine, kemal sfatlarna delildir. Eyay Onunla
hisseder, eyadaki tecelli ile Onu buluruz. Gne aynadaki
aksi ile kendi varln bize gsteriyorsa, kinat ise varl ile
Allah Tely bize bildirmektedir. Varln asl yine
Onunladr.
RABBN TERBYE .


291


Allah Tel Batndr.
Gizli olan; duyu organlar ile idrak edilemeyen Vcudu
Mutlak Allah Teldr. Allah Telnn varl hem aikrdr,
hem gizlidir.
Zat- mevcut olmasna ramen ulalmaz bir sr perdesi
altnda gizlenmitir. nk biz Onu asl ile bilemeyiz. Fakat
varln kati surette biliriz. yle bir yakn ile biliriz.
Grlmesi annda bile bu yakinimizden bakas olmazd.
Hz. Ali radiyallh anh
Allah Telnn zahir ve batn olmas ayn anda hususiyet
gsterir. Zt faktrlerin ayn anda bulunmas ancak Allah Tel
iin geerlidir. Mahlkatta ise bu durum byle olamaz. Biri
gelirse dieri gider.

Allah Tel Ftrdr.
Fatr ve ftrat kelimesi de ayn kkten gelmektedir.
Dilimizdeki Yaratmak kelimesi manasna uygun
dmektedir. Yoktan varlk sahasna karan demektir.
De ki; Gklerin ve yerin yaratcs olan Allah Teldan
bakasn dost edinir miyim?
Hlbuki o besliyor ve kendisi beslenmekten uzak
bulunuyor. De ki;
Ben muhakkak emr olundum ki, mslmanlarn birincisi
olaym ve sakn mriklerden olma buyruldu.(Enam 14)

Allah Tel Ltifdir.
En ince ilerin btn inceliklerini bilen, nasl yapldna
nfuz edilemeyen en ince eyleri yapan, ince ve sezilmez
yollardan kullarna eitli faydalar salayan ancak Allah
KUTS DUA AIKLAMASI LE 292

Teldr.
Eyann inceliklerini bilir. nk onlar yaratan Odur.
Nasl yapld bilinmeyen, gizli olan en ince eyleri yapar.

Allah Tel Hbirdir.
Allah Tel, her eyin i yznden, gizli taraflarndan, en
knden en byne kadar btn eya ve hadiselerden
haberdardr. Onun haberi olmadan hibir hadise cereyan etmez.


Allah Telnn sz haktr ve sura frlecei gn
mlk Onundur.
Gizli olan da ak olan da bilendir.
O hikmet sahibidir, her eyden haberdardr. (Enam
73)
Allah Telnn bize vahyettii szlerin hepsi
gerekleecektir. Bu iman ile Ona ynelip yardm isteriz. Asl
etin gnler kyamet gn olacaktr.
] 3 [
Hannn ve Mennn olan Allah Telm.
Hannn, geni rahmet ve karlksz iyilik eden, kullarn
zarar veren eylerden himaye eden, kendinden yz evirenin
dnn kabul buyuran, hatasn kulun bana kakmayan
demektir.
Mennn, kullarna inam ve ihsann minnetsizce layk olup
olmamasna bakmadan istemesinden nce veren demektir.
Bu iki isim 99lk Esma-l Hsna ierisinde gemez.
Lakin bu iki ismin zikrine alanlar srrn grnce hayretler
RABBN TERBYE .


293

iinde kalrlar. yle ki dua iinde zikredilsin de o dua ret
olsun. Tecrbe ile sabit olduu mahede edilmitir.
adet okunmaldr.

Yeri ve gkleri yoktan var eden Allah Telm.
Zatnda, sfatnda, fiillerinde, emsali grlmemi olan ve
benzeri olmayan eyleri yaratan ancak Allah Teldr.
Allah Tel yok olan bir eyi alma ve aratrma
yapmadan ol diyerek yaratandr. Kinat yaratlrken ncesi ve
benzeri olmadan iradesine uygun yaratlmtr.
] 3 [
Hayy ve Kayyum olan Allah Teldr.
Hayy, diri demektir, yle bir diri ki, her eyi bilen ve her
eye gc yeten demektir.
Allah Tel iin lm dnlmez. Daima hazr ve
nazrdr. Yaayan mahlkatn hayatn veren de Odur. O
olmasayd hayattan eser olmazd. Var olann muhta olduu
Vcut-u Mutlaktr.
Kayyum, her ey zerinde kaim, eyay ayakta tutan
demektir.
Bir baka manas da, bir eyin kyam, yani, varlk sahibi
olarak durabilmesi neye bal ise, onu veren demektir.
Allah Tel her eyin takdir edilen vaktine kadar durmas
iin sebeplerini ihsan etmitir. Onun iin her ey Hak ile
kaimdir. Allah Telnn bir an tasarrufunu ektii tasavvur
olunsa idi lem helak olurdu.
defa okunmaldr.
] 7 [
Zl-Cell ve Zl-krm olan Allah Telm.
Allah Tel byklk ve kerem sahibidir.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 294

Celal; byklk, ululuk manasnadr. Byklk alameti
olan ne kadar kemaller varsa hepsi Allah Telya mahsustur.
Allah Tel ayn zamanda byk bir fazl- kerem sahibidir.
Mahlkat zerine akp tamakta olan sayya gelmez, snr kabul
etmez nimetler hep Onun ihsan ve ikramdr. O nimetlerin
zerresinde olsun hi kimsenin hakk yoktur. Bu isimleri
mahlkat iin dnmek mmkn olmayan eylerdir. Bu iki
isimde sm-i zam srlarnn olduu rivayeti vardr.
Yedi adet okunmaldr.

Allah Telm, azamet-i Lahtiyen ile Senden beeri
tabiatmzn hayvaniyetini, ftratmza dnmesini
istiyoruz.
Laht; keyfiyeti, belirtisi olmayan gzlerin idrakinden gizli
olan demektir. Hu ismi buna iaret eder. Yani O, zat-nn
bildii, bizim bilmediimiz gibidir.
O, Odur.
Bu sfatla Allah Teldan istenmesi srrna bizim vakf
olamadmz bir hal yine ayn zellikten zahir olacandandr.
nsan yaratlta melek ve hayvan tarafn haiz olarak
dnyaya gelir. Fakat Allah Telnn yardm ile hayvan
tarafn terbiye ve tahvil ederek, melekiyet sfatna erer. Burada
deitirilmesi istenen kt ahlakn, gzel ahlaka tahvili ve
ftratn bozulmamasdr. nk nefis babo braklrsa asz
meyve aalar gibi, meyvesinden yoksun veya olgun olmayan
meyveler verir.
Byklar, trnaklar kesmek, koltuk ve kasklar temizlemek
vb. ftrat amellerindendir. Bunlar bile terk edildiinde
noksanlklar zuhur eder.
Mesela, Ben srailde erkekler byklarn uzatmaya
balaynca kadnlar zinaya ynelmilerdir. nk kadn tabiat
uzun by sevmez. Bu sebepten dolay Raslllah sallallh
aleyhi ve sellem bir eyi tavsiye etmise bunda ancak bir hayr
ve hikmet aranmaldr.
Nefis terbiye edilmedii zaman insann ftrat bozulur.
RABBN TERBYE .


295


Kadna erkek huyu verirsen sevici, erkee kadn huyu
verirsen lti olur.

Ancak yaratltaki noksanlk tedavi olmaz. Blble
glistan, bcee plk gereklidir.

Asl noksan olann, halleri de noksandr.

Yeni testi sidii ekerse artk su ondan pisliini
gideremez.

Allah Telm ruhlarmz ulviyette olan meleklerin
katna karman isteriz.
Burada asl istenilen ey yaratl ulviyet ve sfliyyet olan
insann tercih yndr. Katade (ks) demitir ki; melekler
akldan, hayvanlar ehvetten, insanlar akl ve ehvetten
yaratlmlardr. nsanda hangi yn galip olursa insan o hal
zere olur.
Bir baka manada, melekler ulviyet ve sfliyyet ile memur
olduklarndan dolay kt kiileri cehenneme, iyileri cennete
ulatrrlar.
Allah Tel kullarna ihsanlarn kat kat artrr, kendine
dost seer. Bu ihsanlarndan kendisini bile haberdar etmez.
mam Rabban (ks) buyurdular ki;
Allah Tel dostlarn yle saklamtr ki, zahirleri bile
kalplerindeki kemalattan habersizdir. Nerede kald ki,
bakalar onlarn halini bilsin

Halleri deitiren Allah Telm, hallerimizi iyi ve
gzel olanlara evir.
Manasndan da anlalaca zere; kul avam snfndan ise
KUTS DUA AIKLAMASI LE 296

kt huylardan iyi huylara, havastan ise ileri makamlara
ykselmesi olarak gerekleir. nk Ebrarlarn iyilikleri,
mukarrebler yann da gnah gibidir sz bu gerei
gstermektedir.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin
Ben gnde yetmi kere istifar ederim demesi
Efendimizin gnahkr olmasndan olmayp, terakki eden hali
sebebi iledir. Maneviyat yolunda nefsin terakkisi,
mkellefiyetin artmasna sebep olur. Nimetin ziyadelemesi,
klfetin artmasna sebeptir.

Allah Telm Seni hamdin ile takdis ve tenzih
ederim.
Allah Telnn anna layk olan tesbih yine zat-
tarafndan olan ile olabilir.
Allah Telnn krn yine Allah Tel ile yapabiliriz.
Acizin, mutlak zerinde bir keyfiyeti olmaz. Sakalnn
beyazlamasna mani olmayan insan neye gc yetebilir.

Senden baka ilah olmadna ahadet ederim.

stifar ederim ve tvbem sanadr.

Bu dua hakknda u rivayet vardr.
Abdest bitiminde ba ge ynelmi olarak okunursa
cennetin sekiz kaps alr. Dilediinden gir diye seslenilir.

RABBN TERBYE .


297

Mahlkat yaratlmazdan nce nuru yaratlan
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin zerine salat ve
selam olsun.
Btn mevcudat Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi
ve sellem Efendimizin hrmetine ve Onun nuru anndan
yaratlmtr. Bu bir hakikattir. Hakikat- Muhammediye ilk
yaratlta var olan ve btn varln esas olan zattr. Buna
sm-i zamda denir ki, Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimizdir.

Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin bu
leme terif buyurmas rahmettir.
Mminlerin terakkisine ve Allah Telya yaklamalarna,
kfirlerin ise azaplarnn tehir veya teciline sebep olmutur.
nk Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem dnyaya terif
buyurmadan nce Gazab- lahi tecelli edince azap peinen
gelirdi.

Allah Telm, mahlkatndan geenler ve kalanlar
saysnca Raslllah sallallh aleyhi ve selleme salt ve
selam ederim.
Kutsi Dua Bahiyye okuma an itibar ile gemi ve
gelecekler saysnca Efendimiz sallallh aleyhi ve sellem e
dua ederiz demektir.
Darda kaldn m, yolda kaldn m, dmann oldu mu,
imtihanda, zor ilerinde; Sallallah al Muhammed
demelidir. Gnenli Mehmet Efendi (ks)

Allah Telm geen ve kalanlar ister mmin olsun,
ister kfir olsun, saylarnca salt ve selam ederim.
KUTS DUA AIKLAMASI LE 298


Saylarn sonsuzluu ve snrlar (boyutlar) kaplayan
salt ile Raslllah sallallh aleyhi ve selleme salt ve
selam ederim.
Allah Telnn bildii saylar ve boyutlar ile salt ve
selamda bulunurum demektir.

Balanglar ve sonlar olmayan, tkenmeyen,
okunduka artan salt ile salt ve selam ederim.

Zat-nn Fahri lem Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimize devaml durmakszn ettiin
saltn ile salt ve selam ederim.
Muhakkak ki, Allah Tel ve melekleri Nebi zerine
saltta bulunurlar. Ey iman etmi kimseler Onun zerine
saltta, teslimiyetle selamda bulunun.(Ahzab 56)

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin line de salt
ve selam olsun.
l, Ehli Beyt-i Muhammediye sallallh aleyhi ve sellem,
akrabalar ve Onun yolunda gidenlerdir.
Ehl-i Beyti sevmeyi mam afi radiyallh anh farz kabul
eder.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin ashabna da
salt ve selam olsun.
RABBN TERBYE .


299

Ashab, sahabenin ouludur. Raslllah sallallh aleyhi
ve sellemi gren, iman edenlerdir.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin nesline,
zrriyetine, gemi ve gelecek akrabasna ve aireti zerine
de salt ve selam olsun.

Yine, saylarn sonsuzluu ve snrlar (boyutlar)
kaplayan salt ile bu saydklarmn zerine tekrarm
olsun.

Rabbin, izzet sahibi, onlarn (kfirlerin) isnat ettikleri
vasflardan mnezzehtir.

Selam Rasllerin zerinedir.
.
Hamd, lemlerin Rabbi olan Allah Tel iindir.
(Saffat 180182)
Bir hadiste Efendimiz sallallh aleyhi ve selem
buyurmutur ki:
Her kim kyamet gn ecirden tam lekle lmek
sevindirecekse meclisinin sonunda kalkaca sra bu ayetleri
okusun.

KUTS DUA AIKLAMASI LE 300

] 3 [
Ey Rabbimiz, bizden kabul buyur.
phe yok ki Sen iitensin ve bilensin. Tvbelerimizi de
kabul buyur.
phe yok ki sen merhametlisin, tvbeleri kabul
edensin. (Bakara 127128)
defa okunacak.
] 3 [
Allah Telm, btn hayrlar verdiin gibi, er olan
her eyden saknmamz bizlere nasip kl.
defa okunacak.
nsana hayrn ve errin ne olduunu renmesi farzdr. Bu
renmenin faydas insann kendine olduu gibi bakasna da
vardr. Allah Teldan bir ey istemek iin, o eyin bilgisine
kavumay da Ondan istemek lazmdr.
slamiyet, insanlarn saadetine alanlar, kendini
kurtarmaa alanlardan, daha stn tutmaktadr
lim renen kimse, nefsine uymakla kendine zarar yaparsa
da, herkes onun ilminden faydalanr. Kendini yakarsa da,
bakalarnn kurtulmasna sebep olur.
Her eyin cehaletinden ilmi daha hayrldr.
Hz. Ali radiyallh anh erri erden kurtulmak iin
renin buyurdu.


Allah Telm Muhammed sallallh aleyhi ve sellem
ile Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin mmeti
zerine rahmetini ve bereketini, Sana malum olan eyler
RABBN TERBYE .


301

saycnca gzmz ap kapaynca ve nefes al ve veriteki
her anmzda dileriz.
defa sylenecek.
defa yine bilinen bir salvat okunacak
1


Allah Telm, bize dnyada ve ahirette de iyilik ver
ve bizi ate azabndan koru der. (Bakara 201)
Hasene, insann nefsinde, bedeninde, hallerinde kavuunca
sevin duyaca nimettir.
Kelime manas ise; gzel ve gzellik demektir. Esasen
hasen; gzel, srur ve rabet olan her hangi bir ey demektir.
Bunun iin yalnz dnya iyilii istemek akl ii deildir.
Basiret sahipleri Ya Rabbi hem dnyada ve hem de
ahirette iyilik ver derler ve hatta bu kadarla da kalmayp,
cehennem azabndan snarak, talep ve dua ederler.
Dnya ve Ahiret haseneleri nelerdir?
Dnyada shhat, her eye gc yetmek ve hayrl iler.
Ahirette de ise sevaptr.
defa okunacaktr.
Daha sonra Kutsi Dua Bahiyyenin bitiminde;
1-adet Fatiha-i erif
3-adet hls- erif
3-Salvat- erif; okunur.
Kutsi Dua Bahiyyenin banda zikredilen gibi hediye
yaplr.
Allah Telm yazdmz aklamay eksik ve noksanlar
ile kabul buyur. Elhamdlilahi rabbil lemin.

Hkm ve bek ancak Allah Tel nndr.

26.06.2005
Esenler / stanbul

1
Bir iin olmas iin yedi gnde yedi defa Salvat okunmas
uygundur.
KASDE- ERCZE


1

KASDE- ERCUZE
1

.

BSMLLAHRRAHMANRRAHM

Hamd; li, sadk, bir, tek, lim, rzk veren, melik, kuts,
celal sahibi, rzklar ve ecelleri takdir eden, ilm-i kllyeye
sahip olan, benzeri olmayan, celali byk olan, kaderleri takdir
eden, denizleri, karalar kadar yaratan, Onun iin Zat'na sfat
olarak celal isimi verilenedir.
Ona kimse benzeyemez, nimetleri toplanp saylamaz,
yaratlanlar hkmn deitiremez.
O ltfu ihsan ile insana bilmediini retti. Yakin
derecesinde olan hakikati bize ulatrd.
O Yce Rab zatyla birlii ile tek oldu. Gizledii ilmide
dilediine balad. Elin de toplad kudreti istediine verdi.
lemin zerrelerinden kavimleri seti. Kader kalemini
iyilikle hareket ettirdi. Hakikat varidatlarn insana ykledi.
Sonra doru yola Elest Meclisinden beri hidayet etti.
Biz buna ahidiz.
nsanlar verdiiniz sz unutmayn.
Hamd, bizi dalaletten hidayete sevk eden ve bu yolu
seenedir. Salt ve selam kesintisiz, bizlerden kadri ve kymeti
yce olan Nebinin zerine olsun.
Kyamete yakn gnderilen Hz. Muhammed sallallh
aleyhi ve selleme ikram layktr.
O iyilik hazinesi, cmertlik denizidir.
Hudann nurudur. Vasfta Efendi, sfatta kmil, nuru
zatndandr, bakanlarndan deildir. Onun nuruyla Levh-i
Mahfuz'da satrlar parldar.
Bize bu haber geldi.

1
Tercmede toplu manaya gidilmitir. Dipnotlar ve eksik olan
manalar ahsmza aittir.
KASDE- ERCUZE

2
O her eye muttali olduu halde, bilinmeyeni bildii halde
hakkna tecavz etmez ve etmemitir.
Her eyin sahibi Ona dostum dedi.
Onu, Onunla anlatt. Srlar, Ona anlatt.
Bir sz sakladysa edebindendir. Onun gsnde
toplanan ilim gelmi ve gelecein ilmidir. Vera sahibine bu
sfatla kim kyas edilebilir. Bu bendeki olan Onun feyiz
deryasndan avuladklarmdr.
Kudret ve zengin Mevlamz affna ulaan Kuluna
sarlarak bu szleri sylyorum.
Ben doru yola aran Hidayet sahibi Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem in Amcas olu Aliyim.
Bana Ali adndan baka Haydar, Huneyn ve Hayber Fatih'i
derler. Bizimle harp edenlerle dne, dne tozu dumana katarak
savarm. Askerler Medine'den ktktan sonra sekine ve
yardmla kuvvetlenmesinden sonra emniyetle hkmne Allah
Telnn dinine ardlar, ben de ardm.
Gecenin bir yerinde bir vadide konakladmzda Hz. Bilal
radiyallh anh ayaa kalkt ve seslendi.
Kim bu askerin peinden gelirse Allah Telya verdii
ahit zeredir. Kaybolmayn, kaybolan kendini kaybeder
tedavisi olmayan derde der.
O zaman Hz. Osman akrabalndan dolay cahil kavme
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizin emriyle uyarc olarak gnderildi. nk Arap
arasnda sevilirdi. O yceler ycesi iki nurunu Ona verdi. Bu
yzden Onlar incitirim diye, bana sabr indir derdi.
Ben gizli bir sesle yardm istedim, Bana;
Ey Ali korkanlardan olma!
Bu bana hidayeti ve cesareti buldurdu. Dmanlar zerine
yrmek iin kalkverdiim de yerin zerine bir hat izerim.
Sonra miferimi giyerim, Zlfikrm alrm, evike atma
binince korku benden uzaklar.
Devaml olmasa da gzlerimde ar olurdu. Uyumutum,
Fatma radiyallh anha beni uyandrd. Yanaklarma dokundu.
Nazma koyduun haber verdiin eylerden, elemdeki
KASDE- ERCZE


3

gzlerin hakkna bendeki ilimden haber ver. O gzlerde
hallerin erhi vardr. Gizlemeden o srlar akla. Babamn
askerlerine almalarnn karl vardr.
Sonra Hasan ve Hseyin radiyallh anhma beni arayp,
ulalmaz bir nazarla, uykular gzlerinden aka, aka beni yolcu
ettiler. Rabbmn daveti iin oru adadm. Allah Tel iin
selamet emniyet benimle, her iki yan keramet olanlarla
geceledim.
Bu gece TA-HA
1
ile ereflendim, ta ki sabah oldu. Kim
TA-HA ile istediine ulamasn. Nebi Muhammed sallallh
aleyhi ve selem uykular bastrrken, elindeki sancakla bana
bakarak dedi ki;
Allah Tel ve Raslnn sevgisini kazanm,
gzellikleri toplam birine sanca yarn vereceim.
Ya Ali senin gzlerine Allah Teldan ifa isteyeceim.
Azndan tkrn alp gzme srd. Gzlerime sandm
ki, bal dolmutu. Onun eliyle hastalk gitti, ifa geldi. Gzm
aydnland. Mbarek ellerini doya, doya ptm, kr ettim.
Harp meydannda en ok silah kullanan, atan, en ileride hareket
eden, heybeti ile n alnmayan sava ben oldum.
Raslllah sallallh aleyhi ve selem;
Ey Ebu Talib'in olu bize savan zaferini getirdin
Hz. Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellem
Efendimizin hi hatal gr olur mu?
Biz Onunla akl bulmuuz.
Biz onunla kendilerine hidayeti getiren Tevrat' terk
edenlere hidayet gsteren olmuuz.
Yazklar olsun o Yahudilere. . .
Aslann darbeleri ile doruyu grecekler.
2

Haykryorum; Benim Aslan gibi yakalamama, benimle
gelen iddetli korkuya, vuruuma, nasl mani olabilirler. Kim
bile, bile bana nasl vurmaya kalkabilir. Elimde kalkanm ve

1
Ta-Hann ebcedi 14 rakamna eittir. Onun iin 14.Yzyl
Mslmanlarn lehine olacana iaret eder.
2
Ayrca kyamete yakn Yahudilerle yaplacak savata aslan
simgeli ordunun muzafferiyetinden bahsedilmektedir.
KASDE- ERCUZE

4
Zlfikrm ile yaklaanlar ve darbelerini ykarm.
yle ki savan dehetinden meydandaki cinler bile kat.
O gn meleklerin yardm bykt. nk bu vuru
Kuvvetli Melik Byk yardm sahibi, Himin vuruudur.
Sava meydannda atein ykseldii anda, semadan bir ses
iittim. Beerin seilmiine ve en hayrlsna,
Bu ses nedir? Dedim. Buyurdu ki;
Sabitkadem ol; mjde, zafer senindir. Allah Telnn
yardm da zerimizedir. Cibril ve melekler gkte yksek sesle
bize, dmanlarmza ve Yahudilere kar Hayberde yardm
iin dua ettiler; bu duyduum ses odur.
Bizler onlarn aka yardmn, tekbirlerini sknt ve
sava zamanlarnda grdk. slam askerleri onlar alaltarak
toplad. Hezimete uratarak o kaleden karttk. Savata Allah
Telnn izni ile korkular daha ziyadeleti.
Kale halk toplandklar zaman zannetmilerdi ki, zenginlik
her eydi.
Ben azimle kapnn tarafna yneldim, kapy iddetle
kavradmda kap yerinden ayrld, talar yerinden kopmaya
baladnda yzleri kapkara kesildi. Kapnn krlp ayrlmas
ile hezimete uradlar.
Onlarn kaleleri bir koruyucu olamad
1
Baln
karnndaki Yusuf bn-i Metta gibi yalvarr halde toplanmlard
ve medet istiyorlard.
syankr olanlar bize itaatkr da olmadlar.
2

Derin hendeklere doldular ve onlara en kolay ey lmek

1
Ehl-i kitaptan inkr edenleri, ilk srgnde yurtlarndan
karan Odur. Siz onlarn kacaklarn sanmamtnz. Onlar da
kalelerinin, kendilerini Allah Teldan koruyacan
sanmlard. Fakat Allah Telnn azab, onlara beklemedikleri
yerden geliverdi. O, yreklerine korku drd; yle ki evlerini hem
kendi elleriyle, hem de mminlerin elleriyle harap ediyorlard. Ey
akl sahipleri! bret aln. (Har,2)
2
Devletine isyan eden topluluklar ve gruplar hep hezimete
uramtr. Terrle kurulan bir devletin hibir zaman srekli bir
hkimiyeti olmamtr.
KASDE- ERCZE


5

idi. Allah Tel Ona zafer verdi. Kale ehlini Tubba ve Ad
Kavmi gibi, ehli kalmaz kld. Bize korkudan eminlik ve
yumuaklk ihsan edildi. Onun fethi TA HAnn mucizesidir.
Bunun misli benzeri ve izahat da yoktur.
Bana; Kenandan, Adnana gelen Hdi ve Nebi
Muhammed sallallh aleyhi ve sellem EBU TURAB
1
dedi.
Bir gn Hz. Fatma radiyallh anha beni incitmi idi.
Fakat yaptndan da piman olmutu. Bende mescidin bir
kesinde yan zerime yatm olarak uyudum. Tavandaki
topraklar zerime dklm ve bu hal zere iken Rabbime bir
yaknlk hsl oldu. Arabn Efendisi Raslllah sallallh
aleyhi ve sellem geldi ve bendeki bu halin asln iimin
darln, bana sknt veren kalbimin zgnln grd.
Kalkar msn, Ya Ebu Turab, Beni buraya getiren sana
isabet eden eydir
efkatli ellerini bana uzatt. Byk rza ile birbirinize
yaklan. Fatma radiyallh anha seni bekliyor. Sen krgn
olarak evden ktn kal, kalbi mahzundur. Kalbimde bir
yumuama oldu, alelacele emrin tutmak iin Yaratlmlarn En
ereflisi Efendimiz sallallh aleyhi ve sellemin arkasndan
yryerek Marziye (rzay kazanm kadn)n evine geldik.
eytann vermi olduu sknt bizden gitti. Hz. Fatma'nn
ellerinden tuttum,
Senin iin bende bir krgnlk yoktur
Ya Ali sen rtbece yksek, Allah Telnn bir nuru, bana
kulluk ynnden bir kulun snaca en gzel snlacak bir
yersin. Sana kar eytana ve nefsime uydum.
Zehra radiyallh anha byle yakard; O ve Ben, Hz.
Muhammed sallallh aleyhi ve selleme yalvararak;
Ey Babamz cahilliimizi af ediniz
Yce Rabbimiz Duamz kabul buyurdu. Ben bu
hadisemizin bilinmesi iin bu nazm dile getirdim. Cibril
aleyhisselm gelerek;
Ya Muhtar sallallh aleyhi ve selem! Yce Rabbimizin

1
Topran Babas,
KASDE- ERCUZE

6
sizlere selam var. Hz. Aliyi ve kadnlarn Efendisi Hz.
Fatmay tarafmzdan mjdele, aralarndaki krgnl ve
daha sonra yapacak olduklarn da af ettim. nk ben
hatalar af eden ve iyiliklerle karlayanm buyurdu.
Cibril aleyhisselm, bana TA-Ha y da retti.
Raslllah sallallh aleyhi ve sellem Allah Telnn bize
olan nimetlerini mjdeledi, sonra;
Ey merhametlilerin en merhametlisi Ehli Beytimin
gnahlarn af eyle, tkenmez ilim ve amel ihsan et, ebedi
merhamet et buyurdu.
Ey benden ince meseleleri soran ilmi lednni bana
mirastr.
Dilersen gemi zamanlar sor, dilersen gelecek zamanlar
sor. Gemi ve gelecek benim yanmda aikrdr. Onlarn
srlarn ancak ben aa karrm. Bu sz ak bir delildir.
Sen ayetlerden aratrarak beyan edebilirsin.
Farslar'n hesabna gre Doksan sene, dokuz yzden sonra
gelen dokuz karanlkta, Farsn Arapa stnl olur. Kpek
ldrr gibi Araplar ldrrler. Avabis
1
denen fitnelerin
balamas, domuz karanlklar gibi karanlklarla gelir.
O beldelerdeki insanlar marrlar.
Fitneler oalr fesat artar.
Yer sakinleri(binalar ve dalar, vb) ile sarslmaya
balar.
2

maran kavimlerin helakine kadar srer.
3

Kim daima kurtuluta olmak isterse bizim szmze
gelsin. Bizim rettiimiz tlsma ynelsin. Bu srlar inananlar
tarafndan tecrbe edilmitir. Bu ifreye CENNET L ESMA-
DARE-T CELLETL AHFA ismi verildi.
Bu ifreyi Allah Teldan Cibril aleyhisselm hediye
olarak getirdi.

1
htimal Abbasiler- ABD.
2
1999 senesinden sonra deprem gnlk hayatn bir unsuru
olmutur.
3
Allah Telya isyan eden kavimler. Bat.
KASDE- ERCZE


7

Ey Seilmi Nebi bil ki; yardm senin zerinedir. Seni
sevindirmeye geldik, muhakkak Rabbn keremiyle seni
hidayete erdirdi ve bu srlar sana gnderdi. Biz melekler
Bedirde bununla yardmda bulunduk.
Ya Habiballah!
mrne yemin olsun ki, bu tlsmn kadri ok ycedir.
nk Rabbmn isimlerinden olan smi Azam vardr,
boyunlardaki gerdanlk gibidir.
lemde olan her ey, O' na bakar. Saadet onunla aa
kar. Bir bilsen, silah zerine yazsan aniden kesen yiit gibi
tesir eder. Onunla mjdeye yakn olursun.
Her eyi gren Rabbmn bize mucizesidir; bu tlsm
dmanlarn kahr ile zelil etmen iin geldi. Hadi olan
Rabbna kret.
Bir ta zerinde yazl olarak bu ifre gelmitir. zerinde
iki i ie dairede yazl idi. Cebrail aleyhisselm;
Ya Ali bu Sekine-i Rabbl lidir. Korktuundan emin
klar. Karlatn dmana korku verir dedi.
Ben ayn alacakaranlk gibi rperti veren karanlklar
iinden bir ses iittim. Ben tespih edince;
Sana ileri bitiren ve yapan olarak Rabbn yeter.
Sana ineni kavmin meydannda kalk konu.
Bilsinler ki, bu sabahlar seninle keremli olacak.
Esma-i Kahr- ilahinin srr dmanlarnzn zerine
evrildi, mslmanlar sevinsinler; bu salam ipe
balansnlar.
Bu ifreyi temiz tutup boyunlarna balasnlar
Onlarn elleri uzaklat, cierleri zntden kopacak hale
geldi. Putlarn klelerine kar yardm buldular. Bu da
Yaratlmlarn en hayrls Hz. Muhammed Mustafa sallallh
aleyhi ve sellem Efendimizin bir davetidir. O doruluk
zeredir.
Bu ifre ile Amr-u Lain, eybe, Utbe, Muire; drd,
Bedir'de len yedi mrik zlm ve kfrlerinden dolay
yakalandlar. Kalplerine korku, akllarnda delilikleri arttka
artt, istemeye, istemeye zorluklar kabullendiler.
KASDE- ERCUZE

8
te bu sefil kavim Raslllah sallallh aleyhi ve sellem
kbleye dnm namaz klarken, kesilmi hayvan ikembesini,
bir hevesle ktlk yapmak iin arkadan Efendimiz sallallh
aleyhi ve sellem secde halinde iken, boynu ve srt arasna o
leyi koydular. Yaptklarna da kahkahayla gldler. Hemen
Vahyi lahi geldi.
Habibim onlar dilersen helak edeyim, dmanlarnn
hepsinden seni kurtaraym
Fatma Betl (ehvete dkn olmayan) radiyallh anha
Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin gzbebei yetiti.
Onlarn hepsine yzn ekiterek tek bana o pislii almaya
yneldi, ald.
te bu cesaret bu isimlerin manalarndan kan zuhurattr.
simlerin toplam ve dairesi parlayan gne gibidir. Bu
dediimiz zan deil hakikattir.
Bu bize Kerametli Raslllah sallallh aleyhi ve sellem
Efendimiz sebebiyle Yce Rabbimizin ikramdr. Bu esiz
inciler iin bu manzume yazld. Kendi hkm sahibi davet
edici oldu.
Kim bunu okursa kendinden pheler gider. O bizim
almz gideren, halis altndr.
Bizim ilmimiz onunla deryaya dnd.
Bu ilmin dalglar, onunla inciler karr. Bir kimse ki ona
itiraz ederse byk bir helak ile karlamasndan korkulur.
Ey talip; ona ulamak istiyorsan arif ol, cahillerden olma.
Ona ait olan hkmleri yerli yerince koy, baka bir eyde
kast etme. Allah Telya kar korkun olsun.
Bir kimse smi- Azam yerine kor ve dua ederse bilmeli ki
kinat onunladr.
Onunla tutunur ve her i onunla hallolur.
O isimlerin ycelii bilinmi oldu.
Musa aleyhisselm Kelmullah' nurlandran da O dur.
Aka O nuru grnce, ailesine ben bir ate grdm
demeye balad. O nura yaklanca bakt, phesi gitti. ard
ve iitti. Korkular gitti ve o nurun iine girdi, ama girmesi de
hicapsz olmad; Ezel-i Rab O' na nida eyledi.
KASDE- ERCZE


9

Ya Musa, Yce olan Allah Teldan korkma. Tuva Da
Kuts bir dadr, zatn takdis edildi, nalnlarn kar ve
srtndakini yere ser. Bizim hicabmz senden kaldrld. Sen u
anda konumak ve iitmek makamndasn.
smi-zam burada EL-KELM olarak sabit oldu. Kim
smi-zam'dan menfaatlanmak isterse bu esiz yldzlara sahip
ksn.
Ey Talip, abuk ulamak istiyorsan kork ve adakta bulun;
edep yannda bulunsun. Adan olmas, ltuf yolu ile ihsana
ulamak ve iptilaya dtnde takat getirebilmen iindir. Kim
ki; kabul edilen bir istee ulamak istiyorsa sorumlu olaca bir
ada olsun. Bu manevi dairenin hediyesi olacaktr. Celal ve
nimet veren Rabbmn simlerinin kadri o kadar byktr ki;
onu lye vuramazsn. Ne zamanki tasdik edersen bu zor
yola ularsn.
Diyorum ki;
Kim buna kasten cahilane itiraz ederse, kabul ettirmeye
alma. Biz gnein batt ve doduu yerler arasnda byk
hkm sahibiyiz.
Bir ilim ki; dnyann yaratlndan ahirete kadar manas
biz de vardr. Bu keif bizde apak zuhur etti. Btn pheler
yarn daha basit gelir. Bir ey hakknda (nas) haber geldi mi, O
bizim iin kyas edilecek hayrl bir eydir. Bizim virdimiz
avulayana gzel bir iecek, yaptmz tasnif arif olana kolay
gelir. Bu mevahib-i seniyye (Raslllah sallallh aleyhi ve
selleme gelen) hediyedir. Bununla mevla gzelleri
feyizlendirdi.
Bu anlattmz Alt isimdir ki; harfleri on dokuz dur. Bu
isimler

FERDN, HAYYUN, KAYYUMN,
HAKEMN, ADLN, KDDSN



KASDE- ERCUZE

10
Bununla nice nefisler tertemiz oldu. Bunlar harf harf daire
eklinde yaz ve evir. Her harfe hizmet eden bir melek vardr.
Ayr, ayr yazmanda byk hikmetler vardr.
1
Bu yaz hattn
inkr etme. Rabbm byle yazd. Sayarken de on dokuz kere
say. nkrclara yakc bir ate hazrlam olursun. Bununla
sihirleri yok edersin. Her ayn banda ve ikinci gn muhabbet
iin okuyabilirsin. Onunla dmanlarn kovabilir ve hilelerini
bozabilirsin.
Bu alt ismi sayarken gizlice say, on adet pe pee tekbir
getir sonra onlarn hezimete urayn gr. Gizliden gizliye
bozulduklarn gr.
Bir zalim hkmdarn emrindeki mazlum HAKEMN
ADLN desin, sonra da, on kere YA FERDN YA
KUDDSN desin ve gzn yumsun. O hkmdarn derileri
titrer. Her zorluktan sonra bir kolaylk geldiini grrsn. Bu
olanlar smi zamn srlarndan bir srdr. Kuldan deildir.
Muradn gizli fut, irat dairesine sarl, bu dairenin vasf ve
faydalar daha nce yine bahsedilmiti. Durum olarak hibir
ey ona yetiemez. Bizim yanmzda menfaati kesindir. Btn
ktlklere kalkan, delilere ifadr. Darlk hallerini geniletmek
zellii vardr. Allah Telya kar nefsini korkuyla terbiyene
sebep olur.
Ey okuyucu, sonra iitici!
Szmz tut, menfaatini de muhafaza et, iyiliin iin bu
manzumeye sahip k. Belann byklne gre ondan
faydalanmann tek art inanman ve kabullenmendir. nancnda
zayflk olursa, onun bykl zayfla dner.
Bu isimler, azametine yemin olsun ki; Rabbm tarafndan
inan sahibine verildi. Bunlarn ok byk olduunu kabul et.
Hidayetine vesile olur. Bu harfleri heceleyerek teker teker yaz.
Hkmdarlar sabah fakir olarak kaldrr.
Diyorum ki;
Bir vakit, kyamete yakn yalanclar yoldan karan Deccal
beklenir. Kullar arasnda diyarlar aras gezen fitne oalr.

1
Levh-i Mahfuzda Kuran- Kerim tek tek harflerle yazldr.
KASDE- ERCZE


11

Allah Tel dilerse bu sekine ile onun yok olmasna yardm
eder.
Ey kardeler;
Ahir zaman fitneleri limleri ile olacak. Onlar azlar ile
dini syleyecekler fakat nefislerine uyacaklar. lim hak iin
okunmayacak cret aranacak.
Dnya iin kolaylklar arzulanacak. Onlar geni ve gzel
elbiseler iinde karnlar haramla dolmu greceksin. nsanlarn
peini zilletler bryecek.
limlerin zilleti bundan bin kat daha fazla olacaktr.
limler ameli braknca iptilalara decek. nsanlar limlere
soru soramayacak. (Gven kalmayacak)
Mal toplamann fitnesi aa tabaklarda, yksek
tabakalarda zina oalacak.
te bu vakitte lem karanla boulunca saylamayacak
belalar gelecek.
Deccal fitnesi zuhur edecek.
Bu kfir gittii yere sknty gtrecek.
te bu zamandan Mevlay Azimden kurtulmay iste.
Sknt ve mihnetle bu fitne herkse ulaacaktr. Bundan kim
emin olmak isterse bizim szmze balansn, ayrlmasn
emrimizi yapsn.
Muhakkak ki, biz hakikaten darlk ve sknt zamannda
yardma koarz. Bizden istediinizi, biz de Allah Teldan
isteriz.
Bunu da bakas isteyemez.
Bizim iin nemli olan mrn salih amelle bitmesi,
mminin ruh teslimini kolay yapabilmesidir. Kim fitneden
uzak lrse Allah Telya hakkn deyemeyecei minnet
borcu olur.
Onunla manalarn zuhur ettii, yaratlmlarn seilmiine
salt ve selam olsun.
Efendilerin en hayrls Hz. Muhammed sallallh aleyhi
ve sellem Allah Telnn hediyelerini bize ulatrd. Kuvvetli
gen ve bilge ihtiyarlarn g yetiremeyecei mucizeleri
meydana getirdi.
KASDE- ERCUZE

12
Saltn en gzeli ve ebedi selam, yldz batmayan Hz.
Muhammed sallallh aleyhi ve selleme olsun. Ayrca line
ve Ashabna salt ve selam olsun. Onlar vefay yerine
getirenlerdir.
Bu Ercuze
1
'nin beyan iinde ok byk manalar vardr.
indeki mfredat aratr. Onun iinden altn gibi srlar kar.
Bundan nce bu srlar hibir beerin derledii kitap
toplayamad, toplayamaz ve derecesine ulaamaz.
Lakin bunlar fikrinin cilalarndan kar. Zamanla bunlar
tespit edebilirsin.
i ie srlarla doludur, Zamanla kar.
Bil ki;
Bu Allah Tel'n bir ihsandr.
krler olsun, bize verdii bu gzel nimetlere. . .


Hz. Ali Kerremallh veche radiyallh anh

Esenler-stanbul
26.06.2005














1
Ercuze: Her msras mfret olan, her msrasnda ayr, ayr
srlar olan kaside

You might also like