BAHASA MELAYU SEBAGAI BAHASA ILMU Bahasa ilmu boleh ditakrifkan sebagai bahasa yang mempunyai iri!

iri formal dan dapat mengungkapkan sesuatu konsep dan pemprosesan ilmu" #adi$ adakah Bahasa Melayu berkemampuan men%adi bahasa ilmu yang boleh digunakan di dalam pelbagai bidang ilmiah atau ilmu pengetahuan& Melalui se%arah kita boleh men%e%ak laluan bahasa Melayu hingga ia men%adi bahasa pengantar dan bahasa yang digunakan untuk menga%ar pelbagai bidang ilmu$ termasuk sains dan teknologi"

Melihat dari segi se%arah$ bahasa Melayu di rantau ini pernah digunakan di dalam peradaban tinggi$ di dalam istana dan di kota!kota di mana bahasa itu tersebar" Bahasa Melayu %uga telah lama digunakan untuk mengungkapkan konsep!konsep dan proses!proses yang tinggi serta kompleks$ terutama sekali di dalam bidang agama$ falsafah$ sastera dan budaya" Setelah tiga puluh tahun diran ang dengan begitu rapi$ perkembangan yang positif di dalam penggunaan bahasa Melayu dapat dilihat di dalam bidang ilmiah" 'enggunaan bahasa Melayu di dalam bidang sains sosial telah lama (u%ud$ malahan lebih a(al daripada )aman kegemilangan kera%aan Melayu Sri*i%aya$ A heh dan Melaka" Malahan di dalam se%arah yang mutakhir$ pusat kebudayaan seperti 'ulau 'inang telah banyak menghasilkan buku untuk institusi penga%ian tinggi dan akhbar diterbitkan" Bahasa Melayu telah digunakan dengan banyaknya di dalam konteks agama$ sastera dan budaya"

Ukuran ke%ayaannya tidak mudah dapat difahami kerana penggunaannya terhad kepada bidang!bidang itu saha%a dan tidak pernah dikembangkan ke bidang!bidang lain" +leh itu$ usaha menggunakan bahasa Melayu di dalam bidang sains sosial dan
1

kemanusiaan ini %uga adalah %auh lebih mudah kerana bahasa tersebut telah lama digunakan untuk tu%uan ini$ (alaupun tidak abstrak dan sukar berbanding dengan sains dan teknologi" Bahasa Melayu ilmiah ini dapat dilihat melalui beberapa iri umum dan iaitu peristilahan$ tatabahasa$ laras lain!lain"

Berikut diperturunkan senarai istilah kosa kata bahasa Melayu ilmiah yang banyak bilangannya dan khusus sifatnya" ,amus -e(an yang diterbitkan padatahun ./01$ iaitu edisi kedua tahun ./21$ hanya berupaya men ipta 32$111 kata masukan$ tetapi istilah yang sudah di ipta oleh -B' setakat ini $ untuk semua bidang telah men apai 400$511 6Berita 'eristilahan$ Mei ./278" Setiap satu bidang ilmu terdapat se%umlah peristilahannya sendiri dan mempunyai maknanya yang tersendiri pula"

-i dalam hal pen iptaan istilah ternyata baha(a istilah$ (alaupun banyak iaitu ber%umlah 420$34/ dan meliputi 57 bidang$ namun ker%a!ker%a menokok tambah %umlah istilah terus ber%alan" Usaha membina istilah baru telah bermula se%ak ./90 lagi dan %umlah di ba(ah merupakan senarai beberapa bidang yang dikumpulkan se%ak tarikh tersebut" i" ii" iii" i*" *" *i" #a(atan 'entadbiran Ekonomi 'endidikan$ Geografi Linguistik$ $ $ ./77: dan $ %abatan ./73 ./79:./0/ 2. ./70:07:2. ./09 ./74 67$104 67$43. 6.9$512 6.2$.42 65$911 69$154 istilah istilah8 8 istilah8 istilah8 istilah8 istilah8
2

*ii" *iii" i;" ;" ;i"

Se%arah$ Mu)ik$ Seni Biologi$ ,e%uteraan 'enga%ian

./05:25 ./04 Lukis 64$/7/ ./04 ./21:./2. <inggi $

6.4$533 istilah 67$542 6.5$111 ./27 istilah 655$54.

istilah8 8 istilah8 8 istilah8

;ii" ,imia 'enga%ian <inggi$ ./27 631$5111 istilah8 -aripada senarai yang diberi di atas bolehlah kita mengandaikan hingga kini$ telah banyak istilah baru masuk ke pangkuan bahasa Melayu dan atas dasar itu bahasa Melayu memang layak men%adi bahasa ilmu"

Bahasa Melayu ilmiah sekarang menampung kemasukan Latin dan Yunani yang dipin%am melalui bahasa Inggeris" #ika dilihat %umlah imbuhan di dalam bahasa Melayu 633 buah semuanya8 maka kita menyetu%ui dan mengerti baha(a bilangan imbuhan yang sedikit ini tentu sekali tidak dapat menampung banyak fungsi keseluruhan di dalam bahasa Melayu" Bilangan imbuhan yang sedikit ini menampung pelbagai fungsi$ misalnya =ter!> yang menun%ukkan ?tidak senga%a? itu dipakai di dalam ?terserapkan$ terbalikkan?$ untuk memba(a maksud boleh" #ika dilihat @maksud negatifA imbuhan berikut digunakan di dalam bahasa Inggeris = a!$ in!$ un!$ ab$ an! $ ir! $ non! >$ semuanya menun%ukkan penafian" -i dalam bahasa Melayu hanya terdapat dua %enis negatif$ itu ?bukan dan tidak?$ %adi mudah apabila hendak digunakan di dalam ayat"

-e(asa ini$ kosa kata di dalam bahasa Melayu ilmiah sudah bertambah banyak dan khusus sifatnya" ,ita tidak mengetahui semua istilah untuk menulis atau bertutur$ tetapi perlu mengetahui bidang pengkhususan kita" Misalnya$ kalau bidang saya
3

linguistik$ saya hanya menumpukan dan memberi perhatian kepada istilah linguistik saha%a$ tidak yang lain" Untuk memantapkan lagi penggunaan bahasa ilmu di dalam bidang ilmu atau

ilmiah$ -e(an Bahasa dan 'ustaka tidak kurang aktif di dalam hal ini" 'eranan -e(an patut diberi pu%ian" Setakat ini -B' sudah ber%aya menyelesaikan dan memenuhi permintaan buku!buku teks bagi sekolah!sekolah rendah dan menengah serta pra!uni*ersiti" Buku!buku teks untuk institusi penga%ian tinggi %uga sudah ber%alan dengan lan ar" <erdapat dua langkah yang dibuat di dalam hal iniB bantuan tenaga penga%ar daripada institusi penga%ian tinggi dan menerbitkan karya!karya asal untuk diterbitkan bagi keperluan institusi penga%ian tinggi"

Untuk menyelesaikan masalah di atas$ -B' dengan sokongan akademik di uni*ersiti tempatan telah beker%asama untuk mengenal buku teks yang diperlukan di uni*ersiti dan yang ditulis di dalam bahasa Inggeris" Setelah buku teks ini dikenal pasti$ buku! buku tersebut boleh diter%emahkan ke dalam bahasa Melayu untuk keperluan mereka" ,edua$ -B' %uga menerbitkan karya asal dan hingga kini telah menghasilkan 011 buah buku untuk digunakan di institusi penga%ian tinggi" Buku ini meliputi semua bidang"

-i dalam usaha ke arah penerbitan buku teks untuk institusi penga%ian tinggi$ memang mudah menerbitkan buku!buku di dalam bidang sains sosial dan bahasa dan kesusasteraanC hingga kini -B' telah menghasilkan lebih 911 buah buku di dalam pelbagai topikB no*el$ kritikan sastera$ antologi erpen dan sa%ak serta buku! buku prosiding mengenai bahasa dan kesusasteraan"
4

BAGAIMADA BAHASA MEDYA<U'A-U,AD EA,YA< Selaras dengan dasar pendidikan kebangsaan$ bahasa Melayu dia%arkan sebagai mata pela%aran (a%ib dan telah di%adikan bahasa pengantar utama bagi semua peringkat prasekolah dan penga%ian" 'endidikan Bahasa Melayu Sekolah Menengah adalah memenuhi hasrat ,urikulum Bersepadu Sekolah Menengah untuk

melahirkan insan yang seimbang dan harmonis daripada aspek intelek$ emosi$ rohani dan %asmani"

'enggunaan bahasa Melayu yang semakin meluas sesuai dengan tarafnya sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi negara menekankan penguasaan dan penggunaan bahasa Melayu yang lebih bermutu" 'ela%ar!pela%ar bukan saha%a perlu menguasai ke ekapan berbahasa dan ketepatan berkomunikasi$ tetapi %uga perlu memahami sistem bahasa Melayu yang mampu mengungkapkan segala bidang ilmu dan kegiatan harian selaras dengan fungsinya sebagai bahasa perpaduan rakyat$ perhubungan utama$ dan bahasa ilmu pengetahuan yang men erminkan akal budi rakyat"

'endidikan Bahasa Melayu sekolah menengah yang meliputi <ingkatan . hingga 9 akan terus meningkatkan penguasaan kemahiran mendengar$ bertutur$ memba a dan menulis di kalangan pela%ar rema%a dan memupuk kepekaan terhadap *ariasi bahasa di dalam pelbagai situasi$ sistem bahasa dan gaya bahasa yang indah"
5

'endidikan Bahasa Melayu sekolah menengah %uga menanam kesedaran terhadap unsur dan nilai kemanusiaan se ara menyeluruh melalui pemba aan bahan ilmu dan hasil kesusasteraan" 'emupukan semangat ke(arganegaraan dan nilai murni masyarakat Malaysia diberi penekanan di dalam pendidikan Bahasa Melayu sekolah menengah agar pela%ar!pela%ar membina semangat rasa bangga dan tanah air di dalam satu (a(asan budaya yang dihasratkan" inta akan

-i samping itu %uga$ bahasa Melayu memainkan peranan penting bukan saha%a di dalam memenuhi keperluan manusia tetapi %uga untuk meningkatkan perpaduan antara kaum" Sememangnya tidak dapat dinafikan baha(a perpaduan kaum begitu signifikan untuk menyumbang ke arah sebuah negara ma%u mengikut a uan sendiri" Selain itu %uga$ pendidikan sebagai alat yang digunakan untuk perpaduan antara kaum %elas dinyatakan di dalam 'enyata Ea)ak ./97" +leh itu$ apabila pendidikan dianggap sebagai alat se ara automatiknya$ bahasa Melayu yang berfungsi sebagai bahasa perpaduan boleh mengambil bahagian di dalam isu menyatupadukan rakyat kerana bahasa Melayu itu digunakan sebagai bahasa kebangsaan$ bahasa rasmi dan bahasa pengantar di pelbagai bidang"

Aspek penting untuk menyatupadukan rakyat mengikut fungsi bahasa Melayu sebagai bahasa perpaduan adalah melalui pendidikan" Sesungguhnya pendidikan hari ini telah memainkan peranan penting di dalam merealisasikan aspirasi negara di dalam me(u%udkan perpaduan kaum" 'endidikan hari ini telah membuktikan baha(a negara ber%aya mengimbangkan ke(u%udan integrasi nasional yang men%amin keamanan dan kese%ahteraan negara" 'erpaduan rakyat atau pembentukan satu negara bangsa dapat di apai melalui sistem pendidikan" +leh itu$ perpaduan rakyat
6

dapat

di apai

sekiranya

guru

menerapkan

nilai!nilai

murni

seperti

saling

menghormati antara satu sama laintidak mengira bangsa dan agama" Se ara faktanya$ se%arah tidak menipu manusia dan se%arah telah membuktikan betapa golongan erdik pandai menentukan %atuh bangunnya sesebuah bangsa dan negara" Selain itu$ penyatupaduan rakyat dapat me(u%udkan sistem pendidikan kebangsaan kerana sistem persekolahan yang berbe)a!be)a mempunyai haluan masing!masing dan tidak dapat melahirkan satu identiti bangsa" Atas rasa kesedaran kebangsaan menerusi pendidikan sebagai alat untuk men apai perpaduan bangsa$ maka satu %a(atankuasa ditubuhkan untuk mengka%i sistem pendidikan yang sedia ada" Fadangan itu dikenali sebagai 'enyata Ea)ak"

'enyata Ea)ak telah diperakui dan diluluskan men%adi +rdinan 'ela%aran pada tahun ./90" +rdinan ini me(a%ibkan semua %enis sekolah menggunakan sukatan pela%aran yang sama" Bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar di semua sekolah$ khusus untuk membantu perpaduan kebangsaan dan men%adi (ahana yang berkesan untuk komunikasi pelbagai kumpulan etnik dan masyarakat pelbagai dialek atau bahasa" Selain itu$ bahasa Melayu %uga dapat membantu pembentukan %ati diri bangsa Malaysia yang menggunakan bahasa komunikasi yang mudah difahami" 'enyatupaduan rakyat melalui bahasa Melayu sebagai bahasa perpaduan boleh di(u%udkan melalui penerapan nilai!nilai murniC seperti yang ter atat di dalam matlamat pendidikan kebangsaan$ iaitu pembentukan masyarakat yang bersatu padu"

Masyarakat Malaysia yang berbilang kaum dan ma%muk telah me(u%udkan masalah polarisasi kaum terutamanya di kalangan pela%ar" Masalah polarisasi kaum di
7

kalangan pela%ar$ %ika tidak dibendung akan menimbulkan implikasi yang kurang sihat terhadap negara" ,eteguhan sesebuah negara bergantung kepada perpaduan rakyatnya" 'emisahan kaum antara pela%ar!pela%ar boleh menimbulkan permusuhan dan pergaduhan" 'ara pela%ar tentu sukar beker%asama untuk men apai

ke emerlangan di dalam pela%aran mereka$ %ika setiap kaum mengutamakan bangsa sendiri" Hal ini akan menimbulkan pula prasangka dan salah faham yang pasti merenggangkan hubungan pela%ar" Antara faktor yang menimbulkan situasi tersebut ialah perbe)aan kebudayaan dan orak hidup$ di samping mengamalkan dan

menganuti keper ayaan yang berbe)a dan bertutur dalam bahasa ibunda yang berlainan"

Sesungguhnya ge%ala tidak sihat ini perlu dihapuskan demi perpaduan dan masa depan negara" 'ara pela%ar perlu digalakkan berinteraksi dengan rakan!rakan yang berlain bangsa dan kaum" Benih!benih perpaduan perlu disemai di dalam %i(a pela%ar semasa berada di bangku sekolah" Selain daripada itu$ penyatupaduan rakyat di negara ini dapat dilaksanakan melalui akti*iti kelab dan persatuan Bahasa Melayu di mana pela%ar atau orangramai dapat berinteraksi di antara satu sama lain di dalam komuniti tersebut" Mereka %uga dapat berpeluang memupuk nilai!nilai murni seperti ker%asama dan semangat kekitaan" Akti*iti seperti minggu bahasa kebangsaan$ ma%lis deklamasi sa%ak$ berbalas pantun$ syarahan dan pidato antara kaum dan antara pela%ar boleh meningkatkan perpaduan sesama mereka" Semua akti*iti ini harus melibatkan semua kaum yang ada di negara ini"

httpB::bahasamelayudnisenu"blogspot" om:31..:13:bahasa!melayu!sebagai!bahasa! ilmu"html GUDGSI BAHASA Bahasa adalah satu konsep umum yang men%adi dasar di dalam perhubungan"<er dapat beberapa sar%ana yang memberi definisi mereka terhadap bahasa" Menurut ,amus Linguistik$ bahasa adalah keupayaan fitrah manusia yang berupa satu sistem lambang bunyi suara arbitrari yang dipersetu%ui bersama oleh kelompok sosial dan digunakan sebagai alat berkomunikasi 6,amus Linguistik$ .//0B308" Menurut Gorys ,eraf 6.//0B.8$ bahasa adalah alat komunikasi antara anggota masyarakat berupa simbol bunyi yang dihasilkan oleh alat u ap manusia" Halau bagaimanapun$ bahasa tidak semestinya sebagai alat berkomunikasi kerana komunikasi %uga boleh terbentuk melalui isyarat tubuh atau melalui ara yang telah disepakati seperti

lukisan$ asap api$ bunyi gendang atau tong dan sebagainya" Bahasa memberikan kemungkinan yang %auh lebih luas dan kompleks daripada yang dapat diperoleh dengan mempergunakan media tadi" Bahasa haruslah merupakan bunyi yang dihasilkan oleh alat u ap manusia" Ia bukannya sebarang bunyi tetapi adalah bunyi yang merupakan simbol atau perlambangan"

Bahasa mempunyai fungsinya yang tersendiri" Ia boleh memberi fungsi apabila bahasa tersebut telah seragam penggunaannya melalui perbendaharaan dan pengimbuhan dan mengikuti segala peraturan penggunaannya 6-ar(is Harahap Mohamad$ 3114B 918" Gungsi adalah beban makna suatu satuan bahasa atau hubungan antara satu satuan dengan unsur!unsur gramatikal$ leksikal:fonologi di dalam suatu deretan satuan:peranan unsur dalam suatu u%aran dan hubungannya
9

se ara

struktural

6Harimurti

,ridalaksana$

.//5B

718"

<erdapat

beberapa fungsi bahasa yang utama"

'ada a(alnya$ seorang anak menggunakan bahasa untuk mengekspresikan kehendaknya atau perasaannya pada sasaran yang tetap" 'roses kognitif$ iaitu pengenalan benda!benda kepada bahasa telah berlaku 6Asmah +mar$ .//5B .78" Inilah yang men%adi fungsi utama bahasa iaitu sebagai alat untuk mengekspresikan apa yang terlintas dalam pemikiran" -i dalam perkembangan bahasa$ kanak!kanak tidak lagi menggunakan bahasa hanya untuk mengekspresikan kehendaknya$ tetapi %uga untuk berkomunikasi dengan lingkungan di sekitarnya"

Setelah de(asa$ kita menggunakan bahasa untuk mengekspresikan diri dan berkomunikasi" Seorang penulis mengekspresikan dirinya melalui tulisan" Sebagai ontoh$ tulisan kita dalam sebuah buku$ merupakan hasil ekspresi diri kita" ,etika menulis$ kita tidak memikirkan siapa pemba a" ,ita hanya menuangkan isi hati dan perasaan kita tanpa memikirkan apakah tulisan itu difahami orang lain atau tidak" Semasa menggunakan bahasa sebagai alat untuk mengekspresikan diri$ si pemakai bahasa tidak perlu mempertimbangkan atau memperhatikan siapa yang men%adi pendengarnya$ pemba anya$ atau khalayak sasarannya" Ia menggunakan bahasa hanya untuk kepentingannya peribadi"

Sebagai alat untuk menyatakan ekspresi diri$ bahasa menyatakan se ara terbuka segala sesuatu yang tersirat di dalam dada kita" Unsur!unsur yang mendorong ekspresi diri adalah untuk menarik perhatian orang lain terhadap kita dan keinginan
10

untuk membebaskan diri kita daripada semua tekanan emosi 6Gorys ,eraf$ .//0B 48" Gungsi utama bahasa adalah sebagai alat komunikasi 6Mokhtar Mansor$ .//.B 338" Manusia memerlukan suatu medium untuk mela(an bi ara dengan orang lain" -alam komunikasi seharian$ salah satu alat yang sering digunakan adalah bahasa$ baik bahasa lisan mahupun bahasa tulisan" Bahasa men%adi alat komunikasi yang paling efektif di dalam memastikan proses komunikasi ber%alan lan ar" Melalui komunikasi$ kita mempela%ari dan me(arisi semua yang pernah di apai oleh nenek moyang kita$ serta apa yang di apai oleh orang!orang yang se)aman dengan kita" Sebagai alat komunikasi$ bahasa merupakan saluran perumusan maksud$ melahirkan perasaan dan memungkinkan kita men iptakan ker%a sama yang me(u%udkan pelbagai akti*iti$ meren anakan dan mengarahkan masa depan 6Gorys ,eraf$ .//0B 48"

Semasa menggunakan bahasa sebagai alat komunikasi$ kita sudah memiliki tu%uan tertentu antaranya ingin difahami oleh orang lain 6Sumarsono$ 3114B .458" -alam berkomunikasi$ kita mempertimbangkan bahasa apa yang ingin digunakan" Misalnya$ kata makro hanya difahami oleh orang berpendidikan$ namun kata besar atau luas lebih mudah difahami masyarakat" Bahasa adalah unsur kebudayaan yang telah memberi manfaat kepada pengalaman manusia" Melaluinya$ manusia mempela%ari dan mengambil bahagian dalam pengalaman tersebut" -i dalam situasi ini$ bahasa telah berfungsi sebagai alat integrasi dan adaptasi sosial atau kemasyarakatan 6Sumarsono$ 3114B .498"

11

Masyarakat hanya dapat disatukan se ara efisien melalui bahasa" Bahasa sebagai alat komunikasi$ lebih %auh memungkinkan setiap orang untuk merasa dirinya terikat dengan kelompok sosial yang dimasukinya" Seterusnya manusia dapat melakukan segala kegiatan kemasyarakatan dengan menggunakan bahasa" Ia memungkinkan integrasi yang sempurna bagi setiap indi*idu dengan masyarakatnya 6Gorys ,eraf$ .//0B 98" Semasa mengadaptasi di dalam lingkungan sosial tertentu$ kita akan memilih bahasa yang kita gunakan bergantung pada situasi yang dihadapi" ,ita menggunakan bahasa yang berbe)a pada orang yang berbe)a" ,ita perlu memilih dan menggunakan bahasa yang sesuai di dalam per akapan$ misalnya

menggunakan kata ,amu atau Saudara untuk memulakan perbualan" ,ita perlu bi%ak agar dapat menghasilkan perbualan yang sesuai" ,ata kamu sesuai untuk rakan manakala saudara adalah untuk mereka yang baru dikenali" -engan menguasai bahasa suatu bangsa$ kita dengan mudah berbaur dan menyesuaikan diri dengan bangsa tersebut 6Iulkifley Ma%id$ .//7B .78" Gungsi seterusnya adalah sebagai alat di dalam menga(al sosial" Bahasa mampu untuk menga(al keadaan sosial dengan lebih efektif" ,a(alan sosial ini dapat diterapkan pada diri kita sendiri atau kepada masyarakat" 'elbagai penerangan$ informasi dan pendidikan disampaikan melalui bahasa" Buku!buku pela%aran dan buku!buku instruksional adalah salah satu ontoh penggunaan bahasa sebagai alat ka(alan sosial 6Iulkifley Ma%id$ .//7B .08"

Feramah agama atau dak(ah merupakan salah satu ontoh penggunaan bahasa yang berfungsi sebagai alat ka(alan sosial" Begitu %uga penyampaian ilmiah atau politik" ,ita %uga sering mengikuti diskusi atau perbin angan 6talk sho(8 di tele*isyen dan radio" Iklan layanan masyarakat atau layanan sosial merupakan salah satu
12

ke(u%udan penerapan bahasa sebagai alat ka(alan sosial" Semua itu merupakan kegiatan berbahasa yang memberikan kepada kita ara untuk memperoleh

pandangan baru$ sikap baru$ perilaku dan tindakan yang baik dengan menggunakan bahasa" -i samping itu$ kita %uga dapat bela%ar untuk menyemak dan mendengarkan pandangan orang lain mengenai suatu hal" Fontoh fungsi bahasa sebagai alat ka(alan sosial yang sangat mudah kita terapkan adalah sebagai alat pereda rasa marah" Menulis merupakan salah satu ara yang sangat efektif untuk meredakan rasa marah" <uangkanlah rasa tidak puas hati dan marah kita ke dalam bentuk tulisan" Biasanya$ pada akhirnya$ rasa marah kita beransur!ansur hilang dan kita dapat melihat persoalan se ara lebih %elas dan tenang" Bahasa sebagai alat untuk berfikir adalah fungsi yang hampir sama dengan ekspresi" Damun begitu$ terdapat perbe)aan yang ketara" Halaupun tanpa bahasa manusia %uga boleh berfikir$ namun ia akan lebih bermakna seandainya ia dapat diinterpretasikan melalui bahasa" -alam proses berfikir$ kita menggunakan bahasa agar apa yang kita fikirkan mampu untuk diungkapkan" Apa yang terbayang dalam pemikiran ialah bunyi!bunyi bahasa yang membentuk pertuturan atau paparan" 'aparan ini boleh diungkapkan men%adi suatu bahan iaitu bahan bertulis yang ber etak seperti buku$ ma%alah dan akhbar" Selain itu$ alat berfikir ini %uga boleh men%adi bahasa lisan yang boleh digunakan untuk berkomunikasi 6Mokhtar Mansor$ .//.B 358"

Bahasa %uga berfungsi sebagai alat perakam 6Mokhtar Mansor$ .//.B 348" Apabila seseorang itu melihat gambar atau simbol$ dia merakam apa yang dilihatnya itu dalam fikirannya" Damun$ ia tidak dapat dipan arkan kepada orang lain melainkan menggunakan medium seperti kamera" <etapi sekiranya medium tersebut tidak ada$ manusia terpaksa men eritakannya" -i dalam hal ini$ aspek bahasa adalah penting
13

sebagai medium di dalam memindahkan segala apa yang ingin diperkatakannya" +leh itu$ bahasa mengetengahkan fungsinya sebagai sebuah alat yang mampu merakam segala ke%adian" ,e%adian yang terakam sememangnya tidak terbukti seperti apa yang mampu untuk dirakamkan melalui kamera tetapi ia diungkapkan kembali melalui pen eritaan semula dengan menggunakan bahasa"

Selain itu$ terdapat beberapa orang tokoh seperti ,arl Buhler$ Siman%untak$ #ohn Fon on dan sebagainya yang telah mengemukakan fungsi bahasa mengikut pandangan mereka sendiri" ,arl Buhler mengemukakan fungsi yang hampir sama dengan Siman%untak" Mereka mengemukakan tiga fungsi utama bahasa iaitu Appel$ Ausdru k dan -arstellung" Appel:e*okasi 6membangkitkan8 menun%ukkan baha(a bahasa berfungsi sebagai alat untuk memerintah atau meminta la(an bi ara untuk melakukan sesuatu" Gungsi ini seperti seorang komander memberi arahan kepada pasukan mereka 6SumarsonoB .428" Ausdru k:ekspresi 6melahirkan8 pula

menun%ukkan baha(a bahasa berfungsi untuk mengungkapkan suasana hati penutur" Fontohnya perkataan aduh$ amboi dan (ah" 'erkataan ini sudah mampu untuk memberitahu tentang suasana hati penutur" Gungsi seterusnya ialah -arstellung:representatif 6me(akili8 iaitu berfungsi untuk menga u ob%ek tertentu yang berada di luar diri penutur dan la(an tuturnya" Gungsinya adalah untuk menga u dan men%elaskan se ara lebih terperin i$ tentang sesuatu" ontohnya memberi analisis

#ohn F" Fon on #r" turut memberi fungsi terhadap bahasa" Menurutnya$ bahasa berfungsi untuk membuka perbi araan$ menghindarkan komunikasi$ komunikasi instrumental$ komunikasi afektif$ melepaskan tekanan perasaan$ men eritakan
14

perkara tahayul dan berfungsi dalam bidang ritual 6Sumarsono$ 3114B .948" Halliday pula memberikan bahasa kepada beberapa fungsi iaitu sebagai fungsi deskriptif 6menerang$ menghurai8$ ekspresif 6mengungkap8 dan berfungsi di dalam bidang sosial" Halliday 6./028$ %uga men%elaskan baha(a bahasa berfungsi sebagai pen etus ideasional" Manusia menggunakan bahasa untuk menata

6mengorganisasikan8 pengalaman penutur atau penulis tentang dunia nyata atau dunia fantasi kepada pengungkapan" Bahasa tersebut menga u kepada barang$ orang$ tindakan$ peristi(a$ keadaan dan sebagainya di dalam keadaan nyata atau yang dibayangkan" Bahasa %uga berfungsi di dalam mengungkap interpersonal manusia" Bahasa mampu untuk menun%ukkan$ membangun atau mempertahankan hubungan sosial antara manusia" Ini men akupi bentuk penyapaan$ fungsi tutur$ modalitas dan sebagainya" Gungsi seterusnya adalah sebagai tekstual" -i dalam hal ini$ bahasa men ipta teks bertulis atau lisan yang koheren di dalam dirinya dan yang sesuai bagi sesuatu situasi tertentu 6Sumarsono$ 3114B 4/8"

Bahasa boleh diperoleh daripada pelbagai sumber dan ia terbentuk daripada beberapa faktor$ antaranya disebabkan oleh pengekodan$ dialek dan sebagainya" Bahasa mempunyai beberapa fungsiC sebagai alat ekspresi diri$ alat komunikasi dan identiti diri yang memudahkan peker%aan manusia" Melalui bahasa$ kita dapat menun%ukkan sudut pandang kita$ pemahaman kita atas suatu hal$ asal usul bangsa dan negara kita$ pendidikan kita$ bahkan sifat kita" Bahasa men%adi ermin diri kita$ baik sebagai bangsa mahupun sebagai diri sendiri" Bahasa adalah suatu yang utuh dan bersistem$ tidak menumpang kepada bahasa lain$ (u%ud se ara tersendiri dan mempunyai banyak bentuk"

15

-erasnya arus globalisasi di dalam kehidupan telah menyerlahkan perkembangan dan pertumbuhan bahasa sebagai pendukung pertumbuhan dan perkembangan budaya$ ilmu pengetahuan dan teknologi" Semua manusia di dalam era ini memberi peranan penting di dalam dunia persaingan bebas dan komunikasi" ,onsep dan istilah baru di dalam pertumbuhan dan perkembangan ilmu pengetahuan dan teknologi maklumat 6I<8 se ara tidak langsung memperkaya kha)anah bahasa Melayu" Maka$ semua produk budaya akan tumbuh dan berkembang pula sesuai dengan pertumbuhan dan perkembangan ilmu pengetahuan dan teknologi itu" Sekali gus$ ia berperanan sebagai prasarana berfikir dan pendukung pertumbuhan dan perkembangan I<" Menurut Sunaryo 631118$ tanpa adanya bahasa$ bidang I< tidak dapat tumbuh dan berkembang"

Selain itu$ bahasa di dalam struktur budaya$ telah memiliki kedudukan$ fungsi$ dan peranan iaitu sebagai akar dan produk budaya" Bahasa men%adi medan prasarana pemikiran moden" Biasanya$ penggunaan bahasa yang baik akan menghasilkan buah fikiran yang benar" Bahasa %uga menun%ukkan identiti sesuatu bangsa" +leh itu$ bahasa perlu dipelihara kerana bahasa adalah %i(a bangsa"

.'eranan Gaktor 'embentuk Bahasa

'embentukan adalah perbuatan atau hal yang membentuk 6Ahmad Mahmood$ 311.B .558" 'embentukan bahasa adalah konsep umum yang men akup infleksi$ de*irasi$ afiksasi dan penggabungan bahasa 6Harimurti ,ridalaksana$ .//5B .9/8" Gaktor atau peranan pembentukan bahasa ter%adi disebabkan oleh beberapa faktor" Gaktor ini men%adi asal ke%adian kepada bahasa" Menurut hipotesis monogenesis$ semua
16

bahasa di dunia ini berasal daripada satu bahasa induk" Bahasa merupakan sesuatu yang dikurniakan daripada tuhan yang telah tersebar ke serata dunia" Ini berlandaskan daripada kitab!kitab su i setiap insan seperti Bible dan al!Juran 6Sumarsono$ 3114B 728" -i dalam al!Juran sendiri ada men eritakan tentang hal ini$ iaitu di dalam Surah al!BaKarahB Ayat 5. dan 53$ @-an Allah menga%arkan kepada Dabi Adam semua nama benda$ kemudian Allah berfirman kepada malaikat$ LSebutkan kepada!,u nama!nama benda itu %ika kamu memang benarM" Mereka men%a(ab$ LMaha Su i Engkau$ tidak ada yang kami ketahui selain apa yang Engkau a%ar kepada kami" Sesungguhnya Engkaulah yang Maha Mengetahui lagi Maha Bi%aksanaA 6<er%emah al!#umanatul Ali Al!Juran$ 3114B 08"

<erdapat ahli falsafah yang tidak bersetu%u dengan hipotesis monogenesis" E"B de Fondilla 6./728 mengatakan baha(a bahasa berasal daripada suara dan gerakgeri badan yang mempunyai sifat naluri" Semua manusia dilengkapi dengan naluri" Daluri tersebut kemudiannya dibangkitkan oleh emosi yang kuat dan suara!suara yang beremosi tersebut akan berubah men%adi bunyi!bunyi yang bermakna seterusnya membentuk bahasa"

<erdapat %uga hipotesis yang disebut sebagai hipotesis polygenesis$ iaitu hipotesis yang mengatakan baha(a bahasa!bahasa yang berlainan lahir daripada pelbagai masyarakat yang berlainan dan bahasa tersebut bere*olusi" Bahasa itu hadir sama ada kerana onomatope atau bahasa yang hadir akibat daripada kesedaran manusia 6Sumarsono$ 3114B 038" Menurut Non Herder$ bahasa lahir daripada alam dan onomatope iaitu tiruan daripada bunyi alam" Bunyi yang ditimbulkan oleh alam seperti guruh dan bunyi binatang ditiru oleh manusia se ara onomatope dan diolah
17

untuk tu%uan tertentu" Selepas pengolahan$ peniruan tersebut akan dimatangkan daripada dorongan hati manusia yang kuat untuk berkomunikasi"

Bloomfield telah mengemukakan tiga teori berkaitan asal ke%adian bahasa" <eori pertama adalah teori bo(!bo( iaitu teori yang mengatakan baha(a bahasa mun ul daripada keupayaan manusia untuk meniru suara!suara lain" <eori dingdong pula menyatakan baha(a bahasa berasal daripada keupayaan manusia dalam memberi respons kepada bunyi yang dihasilkan oleh alam" Manakala$ teori pooh!pooh men%elaskan baha(a bahasa berasal daripada teriakan kuat atau seruan keras 6Sumarsono$ 3114B 018" <eori pembentukan bahasa ini adalah sesuatu yang abstrak"

Bahasa %uga terbentuk hasil daripada pertembungan yang berlaku kepada bahasa atau disebut bilingualisme" Bilingualisme adalah pertembungan antara dua bahasa dan penutur daripada kedua!dua bahasa tersebut berusaha untuk mempela%ari bahasa daripada pihak masing!masing" Setiap penutur bahasa yang berlainan akan berusaha untuk me(u%udkan komunikasi dengan menguasai bahasa orang yang dila(an bi ara" Fontohnya$ pertembungan antara bahasa Inggeris dan bahasa Sanskrit telah membentuk bahasa baru seperti yang terdapat dalam beberapa perkataan bahasa Melayu 6,amarudin dan Siti Ha%ar$ .//0B .48"

Gaktor pembentukan bahasa yang paling utama berlaku hasil daripada pemerolehan bahasa oleh kanak!kanak" ,ita mengetahui baha(a kanak!kanak tidak memperoleh bahasa se ara terus tetapi mereka harus melalui beberapa peringkat sehingga

18

ber%aya menguasai sesuatu bahasa" Mereka dia%ar se%ak ke il untuk mengenali bahasa tersebut 6Harimurti ,ridalaksana$ ./23B 348"

'emerolehan ini berlaku sama ada orang de(asa memberi mereka bahasa asli atau pin%aman atau menter%emah bahasa tersebut untuk memudahkan pemahaman kanak!kanak 6Harimurti ,ridalaksana$ ./23B 998" 'erkembangan kanak!kanak termasuk pemikiran mereka telah memba(a kepada kebolehan mereka untuk mengungkapkan pemikiran atau gagasan mereka sebagai tanda (u%udnya sosialisasi terhadap lingkungannya" Bahasa adalah satu proses yang sentiasa bersambung dan ia akan diperturunkan ke generasi seterusnya"

Begitulah kita sebagai manusia akan memperturunkan bahasa yang kita gunakan kepada anak!anak kita" 'emerolehan bahasa bagi setiap manusia iaitu kanak!kanak bermula ketika mereka berumur .2 bulan dan ia hampir sempurna ketika men apai usia 4 tahun 6Sumarsono$ 038" 'emerolehan bahasa ini bermula daripada proses prabahasa hinggalah kepada bahasa$ melalui pemberian nama oleh kanak!kanak itu kepada benda!benda yang dilihatnya kerana setiap kanakkanak dilahirkan dengan daya untuk memahami alam sekitarnya 6Asmah$ .//5B 708"

Gaktor pembentukan seterusnya adalah melalui dialek" -ialek ialah satu bentuk bahasa yang digunakan di dalam sesuatu daerah atau oleh sesuatu kelas sosial" -ialek berbe)a daripada bahasa standard$ loghat atau pelat daerah 6,amus -e(an$ 3114B 5138" Halaupun kita berteduh di dalam bumbung yang sama iaitu Malaysia$ namun (u%ud beberapa dialek seperti dialek ,elantan dan dialek ,edah 6Asmah$
19

.//5B ..48" Nariasi atau kelainan bahasa ini merupakan abang daripada bahasa Melayu$ misalnya Sabah mempunyai *ariasi bahasanya sendiri dan orang kampung di ka(asan pedalaman %uga mempunyai *ariasinya sendiri"

Menurut Lyons$ komuniti bahasa boleh (u%ud apabila semua orang dapat menggunakan satu bahasa atau dialek yang sama dalam sesebuah ka(asan 6,amarudin dan Siti Ha%ar$ .//0B 38" -ialek daerah dan dialek sosial adalah *ariasi daripada satu bahasa tertentu yang dituturkan oleh sekumpulan penutur dalam sesebuah masyarakat atau dipanggil komunikasi bahasa 6,amarudin dan Siti Ha%ar$ .//0B 98" ,edua!duanya (u%ud disebabkan oleh keadaan geografi$ persekitaran$ pergaulan dan faktor politik$ taraf pendidikan$ kedudukan sosial$ ara penyampaian$ sikap penutur$ gangguan latar belakang serta tempat"

'embentukan bahasa seterusnya berlaku disebabkan adanya proses pengekodan bahasa" Biasanya$ pengekodan bahasa ini membabitkan aspek tatabahasa$ sebutan e%aan$ perkamusan dan peristilahan" 'engekodan ini biasanya menghasilkan satu bahasa baru" -i Malaysia$ pe(u%udan bahasa baku adalah ontoh bahasa yang

telah mengalami proses pengekodan" Bahasa baku adalah bahasa yang dikodifikasi dan diterima oleh masyarakat se ara umum serta men%adi model kepada masyarakat bahasa tersebut" +leh itu$ bahasa yang telah dikodifikasikan adalah bahasa yang bersistem atau mempunyai peraturan"

Menurut Dik Safiah ,arim 6./098$ OBahasa Melayu standard ialah *ariasi yang digunakan apabila orang!orang daripada berbagai!bagai dialek di negara ini
20

berkumpul dan berbin ang dengan tu%uan untuk difahami$ tiap pihak berusaha menggugurkan iri kedaerahan masing!masing dan menggunakan sedikit sebanyak *ariasi yang berasaskan bahasa Melayu dialek #ohor!Eiau$ tetapi kini pertuturan bahasa Melayu umum telah mempunyai sifat!sifat tersendiriO"

'engalaman bahasa Melayu merentasi )aman" Bahasa Melayu terus kekal sebagai bahasa utama dunia se%ak dahulu hingga kini" 'ersoalan yang timbul de(asa ini$ bersetu%ukah anda baha(a Bahasa Melayu perlu dipinggirkan dalam bidang keilmuan& Bahasa merupakan suatu sistem komunikasi yang mempergunakan simbol *okal 6bunyi u%aran8 yang bersifat arbitrer" Bahasa dapat diperkuat dengan gerak!geri badan yang nyata" Ia merupakan simbol atau lambang kerana rangkaian bunyi yang dihasilkan oleh alat artikulasi manusia harus diberikan makna tertentu$ dan ia biasanya menggunakan simbol tertentu"

,EMAM'UAD BAHASA MELAYU MEDYAM'AI,AD 'ELBAGAI ILMU Sekiranya anda bertanya saya adakah bahasa Melayu mampu menyampai pelbagai ilmuC %a(apan saya OSudah tentuO"" ,eadaan ini dapat di%elmakan kerana bahasa Melayu mampu bersaing dengan bahasa lain 6seperti #epun$ ,orea$ #erman$ Fhina$ Inggeris dan lain!lain8 di dalam semua bidang dan digunakan di institusi penga%ian tinggi"

21

Maka$ bagi memastikan semangat dan ke intaan terhadap kepentingan dan kemampuan bahasa Melayu memainkan peranannya sebagai bahasa ilmu$ usaha promosi harus dipergiat dari semasa ke semasa"

BAGAIMADA BAHASA MELAYU SEBAGAI BAHASA ILMU B+LEH <EEFA'AI Menurut Ha*ranek$ di dalam Gar*in 6./248$ sesuatu bahasa yang men apai taraf sebagai bahasa ilmu perlu mempunyai dua kesempurnaan bahasa" Melalui iri pentingB keintelektualan dan bahasa tersebut mestilah

keintelektualan$

mempunyai keupayaan menyampaikan hu%ah dan buah fikiran yang berkesan dan tepat yakni mampu menyampaikan kesinambungan dan kerumitan fikiran tanpa melalui pelbagai rintangan" Beliau %uga mengatakan baha(a$ kemun ak pen apaian taraf keintelektualan bahasa tersebut mesti sudah berada di dalam suasana ?saintifik? yang boleh menganalisis bahasa se ara tepat yang men erminkan ke%elasan pemikiran yang logik"

,eintelektualan bahasa di apai melalui perbendaharaan kata dan melalui sistem tatabahasa" ,eintelektualan perbendaharaan kata boleh di apai melalui dua ara$ iaituB i" 'engembangan perbendaharaan kata 6le;i al de*elopment 8 dengan menambah istilah baru$ yang bersifat khusus dan kadangkala sukar difahami" ii" Melalui penukaran bentuk dan orak perbendaharaan kata iaitu dengan memberi pengertian khusus atau tertentu kepada perkataan tertentu yang berbe)a dengan penggunaan biasaC perkataan baru mesti bersifat tepat$ spesifik dan abstrak"
22

,esempurnaan bahasa pula bermaksud satu bahasa yang akan berfungsi sebagai bahasa ilmiah harus mempunyai sistem dan peraturan bahasa yang lengkap yakni mempunyai sifat!sifat kestabilan$ kelenturan$ kepelbagaian$ keberkesanan dan keindahan" ,estabilan bermaksud sesuatu bahasa itu mesti lah mempunyai peraturan!peraturan atau sistem$ ontohnya peraturan sebutan$ peraturan memakai imbuhan$ peraturan menggunakan frasa atau ayat$ di samping mempunyai sistem atau ara membentuk kata atau istilah!istilah" <anpa peraturan ini$ kestabilan

bahasa tidak mungkin ter apai" Bersifat luntur pula bermaksud bahasa itu boleh menerima pembaharuan yang berlaku di dalam bahasa!bahasa lain" Misalnya$ penggunaan imbuhan pin%aman 6pro!$ anti!$ !isme$ is!8$ penggunaan istilah baru dan kata pin%aman daripada bahasa Inggeris dan Arab" Sifat keterbukaan ini membolehkan bahasa Melayu berfungsi dengan sempurna sebagai bahasa ilmu di dalam pelbagai bidang termasuk sains dan teknologi"

Sifat kepelbagaian di dalam bahasa Melayu yang berfungsi sebagai bahasa ilmu pula bermaksud mempunyai pelbagai ara untuk menyatakan pelbagai peristi(a$ perasaan atau pemikiran untuk mendapatkan kesan!kesan yang berbe)a" Fontohnya$ untuk meminta seseorang itu membuka ?suis angin? kerana ha(a di dalam bilik itu panas$ boleh disampaikan dengan pelbagai gaya atau ara sepertiB

i" ii" iii"

Berpeluh 'anas <olong

pula

badan" sungguh kipas

'anas

rasanya malam

sekarangP ini"

pasangkan

angin"

Saya

rasa

panas"
23

i*" Bilik ini patut dipasang dengan alat pendingin udara" Memang tidak sesuai pakai ba%u %enis ini" 'anas rasanya" Sifat keberkesanan pula bermaksud yang sempurna itu mempunyai keupayaan memberikan maksud dengan tepat dan berkesan" Antara iri! irinya ialah$ bahasa itu mestilah mempunyai perkataan$ istilah$ frasa dan ayat yang boleh digunakan untuk menyemai maksud dengan tepat tanpa menimbulkankeraguan$ kekeliruan dan kekaburan erti" 'ada masa kini %uga terdapat banyak buku ilmiah sama ada di dalam bidang teknologi mahupun sains yang digunakan sebagai ru%ukan di pusat penga%ian tinggi atau uni*ersiti" Bahasa yang sempurna %uga mestilah mempunyai keindahan bahasa yakni boleh melahirkan buah fikiran$ pendapat ataupun kenyataan dengan bahasa yang indah dan sedap didengar serta mempunyai nilai!nilai estetika yang tinggi" Dilai estetika ini dapat kita lihat melalui puisi tradisional mahupun puisi moden seperti pantun$ syair$ gurindam dan sa%ak" Antara ontoh keindahan bahasa dapat dilihat melalui bait!pait puisi di ba(ahB

."

<an%ung <empat Sedang Inikan

,atong orang sekampung pula %auh

airnya bermandi lagikan di

biru$ manda$ rindu$ mata"

3"

Apa ,alau Apa ,alau

guna tidak guna tidak

berkain dengan beristeri dengan

batik$ su%inya$ antik$ budinya"

24

5"

Barang Sekali!kali

siap tiada

tiada boleh

memegang dibilang

agama$ nama"

4"

Burung Gugur Eanting #angan +rang +rang

kedidi bulunya patah men%adi berbunga berbuah

terbang di

ke ranting menimpa rambutan a(ak

hutan$ sena$ budak$ %antan$ berbunga$ tidak"

a(ak

6-ipetik daripada A" Halim Ali 631178$ Mendekati 'uisi Melayu <radisional" <an%ong MalimB 'enerbit Uni*ersiti 'endidikan Sultan Idris8 Sebenarnya$ hasil daripada ker%asama pelbagai pihak boleh membuahkan buku ilmiah yang dapat digunakan di sekolah rendah$ menengah$ institut perguruan dan uni*ersiti" 'eranan utama dimainkan oleh -B' se%ak tertubuhnya institusi tersebut pada tahun ./97 dan hingga sekarang isu buku ru%ukan bagi sekolah rendah dan menengah sudah dapat diselesaikan" -i samping itu$ pihak kera%aan %uga telah memainkan peranan yang penting di dalam kema%uan menu%u ke arah penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu" 'ihak kera%aan telah memberi bantuan ke(angan yang amat banyak di dalam hal ini dan pelbagai akti*iti disediakan untuk pengembangan bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu"

'EDGGUDAAD BAHASA MELAYU -ALAM 'EDGA#AEAD -AD 'EMBELA#AEAD

25

Bahasa Melayu telah men%adi alat bahasa penga%aran dan pembela%aran sepenuhnya di dalam sistem pendidikan negara" ,eadaan ini berterusan apabila Bahasa Melayu di%adikan sebagai mata pela%aran teras dalam peperiksaan 'enilaian Menengah Eendah 6'ME8 dan Si%il 'ela%aran Malaysia 6S'M8" Damun$ perubahan telah berlaku di dalam sistem pendidikan negara apabila penga%aran bagi sub%ek atau mata pela%aran Sains dan Matematik dia%arkan di dalam bahasa Inggeris" 'engalaman Bahasa Melayu di dalam penga%aran di sekolah telah dipinggirkan selaras dengan dasar baru ,ementerian 'ela%aran yang menuntut supaya mata pela%aran Inggeris dipertingkatkan" Akhirnya$ bahasa Melayu akan lenyap sekiranya kera%aan dan pihak kementerian khususnya$ meminggirkan mata pela%aran Bahasa Melayu" Seharusnya$ bahasa Melayu dimartabatkan sebagai bahasa ilmu kerana pengalaman yang lampau banyak mematangkan bahasa Melayu di dalam pembentukan tamadun Melayu di Malaysia sendiri"

Golongan yang dididik dengan bahasa pin%aman 6bahasa Inggeris8 akan membina pemikiran berdasarkan kepada bahasa pin%aman tersebut" Berdasarkan ka%ian$ didapati negara yang menggunakan bahasa peribumi sebagai bahasa pengantar pendidikan akan dapat mengekalkan keaslian dan kreati*iti pemikirannya" Fontohnya$ negara #epun yang menerima pendidikan Barat$ masih lagi

mengamalkan kebahasaan #epun (alaupun pentadbiran$ perdagangan serta sains dan teknologi diserap daripada Barat" ,eadaan ini disebabkan keutuhan dan keaslian pemikirannya yang dikekalkan melalui pendidikan dalam bahasa ibundanya"

'erisytiharan ,emerdekaan <anah Melayu pada 5. +gos ./90 diikuti dengan

26

penubuhan Malaysia pada tahun ./75$ telah meletakkan bahasa Melayu dalam 'erlembagaan Malaysia sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi negara" Selangkah demi selangkah$ bahasa Melayu membentuk peranan dalam

merealisasikan hasrat masyarakat Malaysia untuk melihat bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan" ,epesatan pembangunan ekonomi Malaysia di dalam negeri dan perkembangan ekonomi antarabangsa seharusnya memba(a bersama tanggung%a(ab pengembangan dan penggunaan bahasa Melayu" 'engukuhan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan rasmi mempunyai nilai bahasa perpaduan bangsa di negara Malaysia" Usaha untuk menegakkan perpaduan bangsa adalah sesuai dengan prinsip demokrasi dan peruntukan

'erlembagaan$ yakni tidak %uga menghalang penggunaan bahasa kaum atau dialek masing!masing" BAHASA MELAYU -AD -ASAE 'ED-I-I,AD

-asar bahasa pendidikan ialah dasar yang dipegang dalam menggunakan bahasa sebagai bahasa pengantar di sekolah" -asar bahasa am ialah dasar yang se ara tidak rasmi diterima oleh kera%aan mengenai penggunaan bahasa dalam perdagangan$ perhubungan rakyat dan dalam hubungan dengan orang!orang luar$ badan!badan atau negara!negara luar 6Asmah$./29B358" 'rinsip asas pembuatan keputusan masih berfokuskan kepada pembinaan bangsa" Apa!apa pun yang diputuskan di peringkat kera%aan$ termasuklah bahasa$ memberikan kesan kepada perkembangan pembinaan bangsa" -alam hal ini$ sekiranya tidak ada apa!apa polisi %uga merupakan satu polisi kera%aan itu sendiri" ,era%aan haruslah memberikan perhatian kepada bahasa" Bahasa merupakan komponen yang penting dalam
27

mendefinisikan identiti atau %ati diri bangsa" Malah kita dapati banyak negara!negara bekas ,esatuan So*iet berusaha untuk mengekalkan bahasa ibunda mereka bagi men%aga kepentingan hak minoriti" Bahasa %uga merupakan konsep yang penting bagi men%aga kepentingan masyarakat asli" 'er%an%ian Eom memberikan hak

kepada orang!orang Eropah bertutur dalam bahasa ibunda dalam urusan seharian mereka"

'eran angan taraf Bahasa Melayu telah memberikan tiga aspek penting kepada Bahasa Melayu$ iaitu Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi$ bahasa kebangsaan dan bahasa pendidikan" <araf Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar pendidikan menyediakan ruang yang ukup luas untuk Bahasa Melayu berkembang sebagai bahasa ilmu" Sebagai bahasa ilmu$ dua iri penting yang perlu ada ialah keintelektualan dan kesempurnaan" Bahasa Melayu mempunyai kedua!dua iri

tersebut dan hakikatnya Bahasa Melayu berada pada landasan yang tepat menu%u kesempurnaan sebagai bahasa ilmu moden" Ini bersesuaian dengan ketetapan yang diisytiharkan oleh UDESF+ berkaitan dengan peran angan bahasa dalam dasar pendidikan masyarakat yang multi bahasa" 'ersidangan Antarabangsa UDESF+ ke! 5. pada +ktober 311. telah mengisytiharkan satu deklarasi prinsip yang harus dipatuhi olah anggota!anggotanya$ iaituB 6a8 Menyokong penga%aran dalam bahasa ibunda sebagai kaedah untuk

meningkatkan kualiti pendidikan dengan membina pengetahuan pela%ar dan penga%ar"

28

6b8

Menyokong penga%aran dalam d(ibahasa atau multibahasa pada semua

tahap pendidikan sebagai satu kaedah untuk meningkatkan kualiti sosial dan persamaan %antina dan unsur penting bagi masyarakat yang pelbagai linguistik" ,omunikasi$ ekspresi dan keupayaan mendengar dan bertutur seharusnya ditingkatkan$ pada a(alnya mestilah 6 8 Hak mendapat pendidikan setiap anggota

kumpulan minoriti sebagaimana %uga hak bagi penduduk asli perlulah dihormati melalui pelaksanaan hak mendapat pendidikan dalam bahasa ibunda" 'endidikan seharusnya melahirkan kesedaran tentang nilai positif kepelbagaian budaya dan linguistik" Masalah kritikal yang dihadapi oleh negara multibangsa ini ialah konflik antara kesetiaan indi*idu terhadap komuniti etniknya berbanding dengan kesetiaan terhadap komuniti yang lebih besar" 'ersoalan inilah yang perlu difikirkan untuk memudahkan proses pembinaan bangsa" Masalah ini akan men%adi lebih serius sekiranya kumpulan etnik yang ada terus menerus menggunakan penggunaan bahasa yang pelbagai dan memperlihatkan kesetiaan mereka kepada tradisi linguistik mereka" ,epelbagaian linguistik ini pasti menyebabkan integrasi

komunikasi yang rendah sehingga mengakibatkan pemodenan proses yang pan%ang dan menyulitkan"

Halaupun Akta 'endidikan <inggi S(asta 6.//78 mengatakan baha(a semua I'<S di negara ini hendaklah menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa
29

pengantar tetapi ini bukan %aminan utuh bagi pemerkasaan Bahasa Melayu" Akta yang sama %uga memberikan kuasa kepada Menteri 'endidikan <inggi untuk membenarkan I'<S menggunakan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar utamanya" Fadangan untuk mengetepikan penga%aran Bahasa Melayu di sekolah! sekolah s(asta tidak harus diterima" Sistem pendidikan kebangsaan berhasrat untuk menyatupadukan rakyat Malaysia yang multibahasa ke dalam satu kelompok melalui penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar dalam sistem pendidikan haruslah diteruskan" Lebih men abar lagi apabila perbadanan gergasi seperti 'E<E+DAS$ Syarikat <elekom Bhd"$ dan <enaga Dasional masing!masing menubuhkan Uni*ersiti 'E<E+DAS$ Uni*ersiti Multimedia Malaysia 6MMU8 dan Uni*ersiti <enaga Dasional 6UDI<ED8" ,esemua uni*ersiti ini menggunakan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar utama" Sikap membelakangkan Bahasa Melayu ini seolah!olah dimaafkan demi kepentingan negara agar berada sama taraf dengan negara!negara barat dalam era globalisasi" ,ita tidak seharusnya meminggirkan Bahasa Melayu dalam usaha memartabatkan Malaysia sebagai pusat

ke emerlangan pendidikan dunia" Degara #epun dan Fina masih lagi terkehadapan di Asia sebagai pusat pendidikan dunia (alaupun bahasa utamanya ialah bahasa ibunda mereka"

Damun demikian$ hasrat untuk mengukuhkan Bahasa Melayu menghadapi abaran yang paling getir apabila mun ulnya idea penga%aran Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris yang telah dibentangkan dalam per%umpaan kabinet pada .0 April 3113" Ini diikuti pula dengan adangan oleh ,ementerian 'endidikan menyemak semula ,urikulum Baharu Bersepadu untuk memberikan ruang bagi penga%aran Bahasa Inggeris dalam bidang Sains dan Matematik yang dilaksanakan bagi murid
30

tahun satu$ pela%ar tingkatan satu dan pela%ar tingkatan enam rendah pada tahun 3115" Alasan yang diberikan ialah pela%ar masih tidak menguasai Bahasa Inggeris dengan baik$ (alaupun telah diberikan peluang pemela%aran selama lebih kurang .. tahun dalam alam persekolahan rendah dan menengah" Sekiranya Bahasa Inggeris digunakan sebagai bahasa pengantar di sekolah!sekolah$ maka ini dikira ber anggah dengan apa yang termaktub dalam -asar 'endidikan Degara"

,ongres Bahasa dan 'ersuratan Melayu pada 2 Do*ember 3117 telah membuat ketetapan meminta kera%aan supaya tidak men%adikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar bagi mata pela%aran Sains dan Matematik di sekolah!sekolah demi mengembalikan kedudukan Bahasa Melayu pada tempat yang se(a%arnya$ sebagaimana termaktub dalam Laporan Ea)ak 6./978" Apa yang kurang diberikan perhatian ialah penguasaan Bahasa Inggeris itu sendiri memang lemah dari segi penyediaan kurikulum$ kemahiran penga%aran$ dan pelaksanaan strategi

menyebabkan kemerosotan yang begitu ketara dalam

pela%ar" Damun begitu

Bahasa Melayu tidak perlu QdihukumQ apabila men%adikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar Sains dan Matematik yang telah ber%aya ditangani dengan baik sekali selama ini dalam Bahasa Melayu" Sistem pendidikan dari peringkat sekolah rendah hinggalah ke peringkat uni*ersiti telah ber%aya melaksanakan penggunaan Bahasa Melayu sepenuhnya men%elang ./25" An%akan dasar pendidikan terhadap Bahasa Melayu kelak akan merugikan bangsa Melayu sendiri" Apa yang perlu dilakukan ialah men%alankan ka%ian semula terhadap kaedah penga%aran Bahasa Inggeris di sekolah!sekolah" 'engalaman penulis sendiri apabila membuat ka%ian di sekolah di sekitar 'etaling #aya mendapati bahasa penguasaan tulisan pela%ar dalam Bahasa Inggeris begitu tinggi sekali" Masalah yang timbul ialah kemahiran
31

komunikasi mereka dalam bahasa tersebut" 'okok persoalan inilah yang harus ditangani dengan berhemat" ,ita mempunyai tokoh!tokoh akademik yang boleh men%alankan ka%ian ini dan menyarankan langkah!langkah yang berkesan mengatasi masalah ini$ tanpa mengorbankan Bahasa Melayu"

A(ang Sariyan 631138 mengatakan baha(a pendekatan$ kaedah dan prinsip mempela%ari Bahasa Inggeris perlu dipertingkat seperti membaiki kaedah penga%aran bahasa itu di institusi pendidikan yang ternyata tidak men apai matlamatnya dan kegagalan sesuatu mata pela%aran tidak seharusnya membabitkan sub%ek lain" ,ementerian 'endidikan perlu menambah kemudahan bahan bantu penga%aran Bahasa Inggeris$ termasuk penggunaan teknologi terkini$ selain menyelia atau menambah serta membaiki kemudahan makmal bahasa" 'embudayaan sains dan teknologi dalam Bahasa Melayu memerlukan keyakinan$ ilti)am dan usaha bersungguh!sungguh serta berterusan semua pihak" Bahasa Inggeris$ Bahasa #erman$ Bahasa #epun$ Bahasa ,orea dan bahasa ma%u yang lain terbina dalam tempoh yang ukup lamaC sebaliknya$ Bahasa Melayu telah ber%aya dibangunkan sebagai bahasa sains dan teknologi serta men apai kema%uan seperti sekarang ini dalam tempoh kira!kira 4/ tahun saha%a"

'eminggiran Bahasa Melayu dalam dunia pendidikan seharusnya tidak berlaku kerana hal ini %elas sekali bertentangan dengan perlembagaan negara" +leh itu$ semua pihak yang ber(a%ib dan rakyat Malaysia seharusnya berker%asama bagi mengekalkan kedudukan Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu dalam sistem pendidikan di Malaysia"
32

BAHASA MELAYU -ALAM SIS<EM 'ED-I-I,AD

Bahasa Melayu merupakan bahasa yang digunakan di Sekolah Melayu semasa pemerintahan Inggeris" -i sekolah menengah pula$ terdapat dua bahasa yang digunakan$ iaitu Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris" Bahasa Melayu hanya dia%ar sebagai satu mata pela%aran saha%a" Halau bagaimanapun$ Bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar dan mata pela%aran kursus di maktab perguruan se%ak tahun ./11" Siri buku tulisan IaRba dalam bentuk tiga %ilid$ iaitu Ilmu Mengarang Melayu dan -aftar E%aan Melayu digunakan sebagai ru%ukan" Bahasa Melayu dalam sistem pendidikan dapat dilihat berdasarkan )aman atau era yang berikut$ iaitu )aman pramerdeka 6sebelum ./908$ )aman pas amerdeka 6./90! ./018$ dan )aman dasar ekonomi baru 6./0.!.//18" Iaman 'ramerdeka 6Sebelum ./908 Men%elang kemerdekaan$ timbul kesedaran untuk me(u%udkan satu sistem persekolahan" Beberapa %a(atankuasa telah ditubuhkan untuk mengka%i sistem persekolahan pada masa itu dan menghasilkan laporan berikutB Laporan Barnes ./9. S menyemak dan memperbaiki keadaan pendidikan kaum Melayu Laporan Genn!Hu ./9. S menyemak pendidikan kaum Fina +rdinan 'ela%aran ./93 S mengesyorkan sekolah kebangsaan sebagai orak sistem persekolahan kebangsaan

33

Laporan Ea)ak ./97 S meletakkan asas bagi perkembangan sistem pendidikan untuk memupuk perpaduan melalui Sistem 'ela%aran ,ebangsaan untuk semua$ Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama serta kurikulum kebangsaan$ sukatan pela%aran dan sistem peperiksaan yang sama bagi semua sekolah" Laporan Barnes ./9. #a(atankuasa ini ditubuhkan pada tahun ./91 dan dipengerusikan oleh L"#" Barnes$ 'engarah Latihan Sosial dari Uni*ersiti +;ford" termasuklahB Meningkatkan taraf pen apaian pela%ar Melayu di sekolah *ernakular dan meningkatkan taraf pen apaian dalam Bahasa Inggeris Meningkatkan kualiti guru$ meningkatkan pen apaian pedagogi pela%ar di maktab dan men adangkan kurikulum latihan guru yang lebih bersesuaianC dan Men adangkan apa!apa saha%a ara untuk membaiki pentadbiran$ sama ada Fadangan %a(atankuasa ini

dengan menubuhkan 'enguasa 'endidikan <empatan atau badan tempatan dengan fungsi yang sama" Laporan ini men adangkan penubuhan sekolah kebangsaan yang menggunakan Bahasa Melayu atau Bahasa Inggeris sebagai pengantar" Apabila salah satu daripada bahasa tersebut dipilih sebagai bahasa pengantar$ maka bahasa yang satu lagi digunakan sebagai bahasa kedua" #a(atankuasa Barnes yang telah menggariskan tu%uan sekolah Melayu sebagai memupuk perkembangan indi*idu ke arah ke emerlangan yang boleh di apai dari segi pengetahuan dan kemahiran$ menggalak$ merangsang$ dan membolehkan komuniti Melayu men apai

kedudukannya dalam perhubungannya dengan kaum!kaum lain dalam masyarakat

34

ma%muk dan membantu pembinaan ke(arganegaraan atau negara yang bersatu padu yang merangkumi semua kaum" Laporan Barnes tidak mendapat sambutan baik daripada masyarakat Fina yang menentang pembubaran pendidikan *ernakular Fina" Ini memba(a kepada pembentukan %a(atankuasa yang menghasilkan laporan Genn!Hu" Laporan Genn!Hu ./9. Laporan ini disediakan bagi memperkatakan tentang pendidikan Fina di <anah Melayu berikutan rasa tidak puas hati terhadap laporan Barnes" Laporan ini men adangkan agar usaha merapatkan %urang perbe)aan dilakukan dengan menggantikan sistem persekolahan yang berasaskan kaum kepada pendidikan yang tidak ber orak perkauman" Bahasa Inggeris dan Bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar manakala bahasa lain sebagai pilihan" Laporan Genn!Hu dikatakan memperke il keupayaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar" Bahasa Melayu dianggap bahasa yang mudah dipela%ari kerana kebanyakan pela%ar Fina mempunyai sedikit sebanyak pengetahuan tentang bahasa tersebut melalui pengalaman pergaulan seharian" Laporan Genn!Hu dipertimbangkan bersama!sama dengan Laporan Barnes oleh satu %a(atankuasa khas yang ditubuhkan untuk men ari penyelesaian kepada adangan yang dikemukakan" +rdinan 'ela%aran ./93 'ada 3. Do*ember ./93$ 'enyata 'ela%aran ./93 atau dikenali %uga +rdinan 'ela%aran ./93 telah diluluskan oleh Ma%lis 'erundangan 'ersekutuan dengan sebulat suara" 'enyata ini telah memba(a perubahan besar kepada susunan sistem pela%aran negara ini" Antara lain$ matlamat 'enyata 'ela%aran ./93 adalahB

35

Untuk membekalkan dan mengekalkan pengetahuan$ kemahiran dan per(atakan yang baik untuk tiap!tiap indi*idu" Untuk menggalakkan dan membolehkan sesuatu kaum menyesuaikan diri dalam masyarakat berbilang bangsa di negara ini" Untuk berusaha membentuk (arganegara yang bersatu di seluruh negara yang terdiri dari berbagai kaum" -alam usaha men apai matlamat 'enyata 'ela%aran ./93 ini satu dasar dan sistem pela%aran baru di(u%udkan" Antara yang ter atat dalam penyata$ iaituB Menubuhkan dan mendirikan sekolah!sekolah kebangsaan yang mengandungi dua %enisC Sekolah aliran Inggeris dan mata pela%aran Bahasa Malaysia di%adikan mata pela%aran (a%ib dan sekolah aliran Melayu dengan Bahasa Inggeris di%adikan sebagai bahasa kedua" Sungguhpun begitu$ sekolah!sekolah yang menggunakan bahasa perantara ,ua!Yu 6Fina8 atau <amil boleh disediakan %ika terdapat .9 orang murid atau lebih di dalam salah satu dar%ah mengikut keperluan bahasa perantaraan masing!masing" ,era%aan akan memberi pela%aran per uma selama 7 tahun dan di(a%ibkan kepada tiap!tiap (arganegara yang berumur dari 7 tahun hingga .3 tahun" Murid!murid yang tamat di peringkat sekolah rendah ini akan diberi peluang melan%utkan pela%aran ke peringkat menengah dan *okasional menurut kemampuan dan kelayakan masing! masing" -alam perbahasan untuk meluluskan 'enyata 'ela%aran ./93$ -atuk E"E"F" <huraisingam menyatakan penyata pela%aran itu adalah bertu%uan untuk

mengukuhkan asas perpaduan negara serta menggambarkan sistem pendidikan

36

O*erna ularO moden dan membentuk kurikulum pela%aran mengikut keperluan dan keadaan ketika itu 6'enyata 'ela%aran ./9$ 31128" Laporan Ea)ak ./97 'ada hari 7 Mei ./97$ -ato? Abdul Ea)ak bin -ato? Hussein Menteri 'ela%aran 'ersekutuan merangkap 'engerusi #a(atankuasa 'ela%aran telah mengumumkan adangan! adangan yang telah dibuat oleh #a(atankuasa 'ela%aran ./97" -alam adangan #a(atankuasa 'ela%aran ini$ beberapa adangan yang memba(a

perubahan yang besar kepada dasar pela%aran bagi <anah Melayu telah dikemukakan" Antara adangan itu termasuklah 6'enyata Ea)ak ./97$ 31128B Sekolah!sekolah Eendah dengan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar akan ditubuhkan di samping memberi peluang kepada sekolah!sekolah rendah yang menggunakan Bahasa Inggeris$ <amil dan Fina untuk terus ma%u" Mengadakan sukatan pela%aran yang sama bagi semua sekolah$ %uga untuk menyusun semula sistem penga%aran di <anah Melayu" Selain daripada itu$ %a(atankuasa %uga menyentuh mengenai kedudukan guru!guru dan na)ir!na)ir sekolah" 'ada masa akan datang$ semua 'erkhidmatan Guru akan disatukan di ba(ah satu skim perkhidmatan dan guru!guru tidak lagi dikenali sebagai guru Sekolah Melayu$ Fina atau <amil" Mengenai Bahasa Melayu pula #a(atankuasa mahu supaya tumpuan diberikan kepada Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan pengantar kepada sekolah!sekolah" +leh itu Bahasa Melayu dikirakan sebagai syarat bagi menerima bantuan di semua sekolah dan Bahasa Melayu hendaklah dipela%ari di semua sekolah" Satu Institut Bahasa Melayu hendaklah ditubuhkan dengan tu%uan untuk melatih guru!guru Bahasa Melayu dan
37

men%alankan penyelidikan tentang bahasa yang digunakan di <anah Melayu serta kaedah penga%arannya" Bagi mengelola dan men%amin keli inan pentadbiran pela%aran bagi seluruh 'ersekutuan <anah Melayu$ %a(atankuasa ini telah men adangkan supaya di(u%udkan satu ,ementerian 'ela%aran yang

bertanggung%a(ab menga(al sekolah!sekolah untuk memperbetulkan per%alanan dan meninggikan mutu pela%aran sekolah!sekolah" #a(atankuasa ini %uga

men adangkan supaya mengadakan sistem peperiksaan yang dikenali sebagai Si%il Eendah 'ela%aran dan Si%il 'ela%aran 'ersekutuan <anah Melayu bagi murid!murid di semua sekolah menengah$ mengadakan pela%aran menengah lan%utan dan mengatur semula serta mema%ukan pela%aran teknik"

Fadangan paling penting yang dikemukakan oleh #a(atankuasa 'enyata 'ela%aran Ea)ak ini ialah mendesak supaya semua sekolah menukar sikap kepada yang ber orak <anah Melayu$ dengan mengadakan isi sukatan pela%aran yang sama bagi semua sekolah dan mengambil langkah!langkah bagi memelihara perkembangan bahasa kebangsaan dan mema%ukan ilmu pengetahuan melalui bahasa itu di kalangan semua penduduk 'ersekutuan <anah Melayu" 'engumuman

#a(atankuasa 'ela%aran Ea)ak ini menandakan satu lagi detik berse%arah dalam proses pendidikan tanah air yang menu%u kepada suatu -asar 'ela%aran ,ebangsaan yang akan melahirkan masyarakat berbilang kaum yang bersatu dan sebuah negara yang aman damai" Iaman 'as amerdeka 6./90!./018 Selepas men apai kemerdekaan$ banyak usaha ditumpukan untuk me(u%udkan satu sistem pela%aran kebangsaan" +leh itu$ +rdinan 'ela%aran ./90 digubal berdasarkan Laporan Ea)ak ./97 yang mengutamakan perpaduan dan men%adi teras -asar
38

'endidikan ,ebangsaan" 'elan Akta 'ela%aran ./7. yang menggariskan Bahasa Melayu menyebabkan Laporan Ea)ak ./97 dika%i semula oleh #a(atankuasa Eahman <alib ./71" Laporan ini men%adi asas kepada penggubalan Akta 'ela%aran ./7. yang menggariskan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama pada semua peringkat pendidikan serta penggunaan kurikulum dan peperiksaan yang sama untuk semua pela%ar 6'elan Induk 'embangunan 'endidikan 3117!31.1$ 3117$ ms" .08" Laporan Eahman <alib dan Akta 'ela%aran ./7. S Iaman ,emas ,ini #a(atankuasa pendidikan ./71 yang dipengerusikan oleh Abdul Eahman <alib$ Menteri 'ela%aran" #a(atankuasa tersebut dilantik oleh kera%aan 'ersekutuan <anah Melayu pada bulan Gebruari ./71 berhubung dengan adangan #a(atankuasa

'endidikan ./97" 'ada .2 Gebruari ./71$ Menteri 'ela%aran En ik Abdul Eahman <alib telah mengumumkan nama sembilan orang anggota #a(atankuasa 'enyemak -asar 'ela%aran" Mereka ialah B En ik Abdul Eahman <alib sebagai 'engerusi$ Menteri ,ehakiman$ <un Leong Ye( ,oh$ Menteri 'erdagangan dan 'erusahaan$ En ik Mohd" ,hir #ohari$ 'enolong Menteri 'ela%aran$ ,apten Abdul Hamid ,han bin Ha%i Sakha(at Ali ,han$ 'enolong Menteri Buruh$
39

En ik N" Mani ka*asagam$ Senator ,oh ,im Leong$ En ik Mohd" -ahari Ali$ ,etua Menteri 'ulau 'inang$ -atuk Hong 'o( Dee dan En ik Abdul Ghani bin Ishak" Antara tugas!tugas %a(atankuasa 'enyemak ini adalah B untuk mengulang ka%i -asar 'ela%aran Ea)ak yang telah diluluskan oleh Ma%lis Undangan 'ersekutuan pada .7hb Mei$ ./97C mempertimbangkan kesan!kesan nasional dan ke(angan -asar 'ela%aran itu termasuk langkah untuk mengadakan pela%aran peringkat rendah dengan per umaC dan mengka%i langkah!langkah untuk me(u%udkan satu sistem pela%aran nasional yang men%adikan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang utama" #a(atankuasa ini akan dibantu kelak oleh beberapa buah %a(atankuasa pakar yang akan membin angkan segala aspek mengenai soal pela%aran termasuk masalah ke(angan dan latihan guru" +rang ramai$ badan!badan pela%aran$ dan sebagainya diberi kesempatan untuk mengemukakan pendapat tentang -asar 'ela%aran kepada %a(atankuasa pengka%i itu"

#a(atankuasa ini men adangkan supaya bahasa kebangsaan dia%ar mulai -ar%ah Satu dalam semua sekolah rendah Fina$ <amil dan Inggeris$ sama ada bantuan
40

separuh atau sekolah persendirian" #a(atankuasa ini %uga men adangkan supaya Bahasa Melayu dima%ukan dengan men%adikannya bahasa pengantar di semua sekolah yang dahulunya sekolah rendah kera%aan" ,ementerian 'ela%aran telah mengeluarkan peraturan yang me(a%ibkan penga%aran bahasa kebangsaan menerusi arahan di ba(ah 'eraturan!'eraturan ,husus 6,ursus!,ursus 'enga%ian8 Sekolah ./97" Selan%utnya mata pela%aran kursus Bahasa Melayu di%adikan (a%ib untuk memperoleh Si%il Eendah 'ela%aran dan Si%il 'ela%aran Malaysia" 'enggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di sekolah menengah bermula pada tahun ./75 apabila semua mata kursus %urusan sastera di <ingkatan Satu dia%ar dalam Bahasa Melayu" -asar pendemokrasian pendidikan bermula pada tahun ./73 dengan memberi penekanan kepada pendidikan per uma untuk semua pela%ar" -asar ini diperluas dengan mengadakan pendidikan uni*ersal selama sembilan tahun apabila peperiksaan pemilihan masuk ke sekolah menengah dihapuskan pada tahun ./74" 'enghapusan peperiksaan pemilihan ini menyebabkan peningkatan kadar penyertaan ke sekolah menengah" ,adar ini terus meningkat apabila terdapat perubahan dasar yang melan%utkan pendidikan uni*ersal kepada .. tahun se ara berperingkat mulai tahun .//3 Iaman -asar Ekonomi Baru 6./0.!.//18 'ada )aman ini sistem pendidikan mengalami banyak perubahan$ antaranya Bahasa Melayu di%adikan bahasa pengantar utama yang dilaksanakan sepenuhnya pada peringkat menengah di Semenan%ung Malaysia dan Sabah pada tahun ./23$ manakala di Sara(ak pada tahun .//1" Halau bagaimanapun$ selaras dengan Akta ./7.$ sekolah rendah bantuan kera%aan yang menggunakan Bahasa Fina atau <amil sebagai bahasa pengantar diteruskan" 'ada tahun ./0/$ semakan semula pelaksanaan dasar pendidikan oleh #a(atankuasa ,abinet Mengka%i 'elaksanaan
41

-asar 'ela%aran ./0/ telah menggariskan adangan pendekatan dan strategi baru untuk memantap sistem pendidikan" Laporan ini telahB Memberikan penegasan kepada pendidikan asas 5MB memba a$ menulis dan mengira 'enegasan kepada pendidikan kerohanian yang kukuh dan unsur!unsur disiplin yang diingini 'enegasan kepada kurikulum ala Malaysia C pendidikan menengah atas melalui dua %urusan$ akademik dan *okasional 'eluang melan%utkan persekolahan dari / tahun ke .. tahun Meli inkan keseluruhan Galsafah 'endidikan ,ebangsaan telah digubal pada tahun ./22 bagi memperteguh hala tu%u dan matlamat pendidikan negara" Galsafah ini menekankan pendidikan yang menyeluruh dan bersepadu bagi membentuk pela%ar dari segi %asmani$ emosi$ rohani dan intelek" Bahasa Melayu digunakan sebagai bahasa pengantar bagi kursus!kursus peringkat a(al di maktab perguruan se%ak tahun ./90" 'ada tahun ./05$ Bahasa Melayu men%adi bahasa pengantar tunggal dalam latihan perguruan" 'ada tahun ./21$ Bahasa Melayu men%adi bahasa pengantar lengkap untuk <ingkatan Satu hingga <ingkatan Lima di sekolah menengah" 'elaksanaannya di <ingkatan Enam Eendah bermula pada tahun ./2. dan <ingkatan Enam Atas pada tahun ./23" -i institusi penga%ian tinggi$ kedudukan Bahasa Melayu dalam pendidikan dapat dilihat dari tiga aspekB pertama$ Bahasa Melayu sebagai mata kursusC kedua$ Bahasa Melayu
42

tata ara

pengurusan

pela%aran

meningkatkan

mutu

pela%aran

sebagai bahasa pengantarC dan akhirnya Bahasa Melayu sebagai satu penga%ian dari segi se%arah$ analisis linguistik$ dan aspek budaya" 'enggunaan Bahasa Melayu di uni*ersiti merupakan lan%utan daripada pelaksanaan yang telah dilakukan pada peringkat sekolah rendah dan sekolah menengah" Apabila mereka selesai persekolahan menengah dan memasuki uni*ersiti pada tahun ./21$ kursus aliran sastera mula dia%ar dalam Bahasa Melayu pada tahun ./21" 'roses peralihan ini selesai pada tahun ./25 apabila Bahasa Melayu men%adi bahasa pengantar sepenuhnya di uni*ersiti dan semua penga%ian %urusan sastera pada tahun pertama dia%ar dalam Bahasa Melayu" Se%ak tahun ./25 hingga tahun .//.$ penggunaan Bahasa Melayu dalam pendidikan S baik pada peringkat sekolah rendah$ menengah$ maktab dan uni*ersiti S terlaksana dengan lan ar" -i atat oleh dinsenu MASA -E'AD -AD FABAEAD BAHASA MELAYU

'EDGEDALAD Bahasa Melayu sebagai pengantar ilmu mula!mula disarankan dalam Laporan Ea)ak ./97 dan kemudian diperkukuh dalam Laporan Abdul Eahman <alib ./71" <erbukti kini baha(a Bahasa Melayu mampu men%adi bahasa ilmu apabila digunakan sepenuhnya di institut penga%ian tinggi a(am di Malaysia" Apakah dengan pen apaian tersebut men erminkan masa depan yang gemilang bagi Bahasa Melayu& #a(apannya mungkin ya atau mungkin tidak$ bergantung kepada persepsi indi*idu yang melihat persoalan ini"

43

<erkadangnya kedengaran suara sumbang yang mengatakan Bahasa Melayu tidak mampu men%adi bahasa ilmu" 'ada hakikatnya orang itu sendiri yang tidak mampu menguasai Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu bukan sebaliknya" Bahasa yang anggih dikatakan bahasa ilmu$ bahasa bagi budaya tinggi$ dan lebih tegas lagi bahasa bagi sains dan teknologi" 'eningkatan ilmu dan profesionalisme dalam sesuatu bidang itu haruslah seiring dengan peningkatan ketrampilan (ahana itu sendiri$ yakni bahasa" Banyak orang berfikir bahasa itu %atuhnya di tempat kedua dan pertamanya ilmu itu" 'ersepsi ini perlu diubah" Bahasa itu %uga satu ilmu dan se%arah membuktikan banyak ahli yang melahirkan pemikiran dan iptaan baru

menguasai ilmu dan bahasa sebagai satu entiti yang terpadu" ,ita sebenarnya memiliki bahasa yang berkembang dan dinamis dalam menghadapi apa %uga abaran yang bakal datang" Seharusnya tidak timbul lagi krisis keper ayaan terhadap Bahasa Melayu" 'erbin angan topik ini akan menumpukan kepada persoalan abaran yang dihadapi oleh Bahasa Melayu$ iaituB ke(u%udan masyarakat yang d(ibahasaC Bahasa Melayu dan -asar 'endidikan DegaraC Bahasa Melayu dalam teknologi maklumat dan komunikasiC dan akhirnya Bahasa Melayu dalam era globalisasi" 9". ,E-HIBAHASAAD ,ed(ibahasaan berlaku dalam kalangan masyarakat yang menggunakan banyak bahasa" ,ed(ibahasaan atau bilingualisme ialah penguasaan dua bahasa seperti penutur bahasa asli" 'enggunanya menggunakannya sebagai bahasa komunikasi$ yakni menggunakan satu bahasa rasmi untuk berkomunikasi$ dan bahasa ibunda untuk hubungan lain misalnya orang Fina dan India yang menggunakan Bahasa Melayu untuk komunikasi rasmi tetapi bahasa ibunda di rumah" ,ed(ibahasaan yang sempurna ialah penguasaan sepenuhnya dua bahasa oleh penutur"
44

,ed(ibahasaan sepenuhnya %arang berlaku kerana %arang sekali seseorang indi*idu dapat menguasai lebih dari satu bahasa dengan baik" <erdapat negara yang mempunyai dua bahasa atau lebih 6bilingual atau multilingual8 sebagai bahasa rasmi atau bahasa kebangsaan" Degara ,anada dan Belgium misalnya mengamalkan bilingual$ manakala S(it)erland pula mengamalkan multilingual" Sesebuah negara itu tidak dapat dikatakan bilingual ke uali sebahagian besar daripada rakyatnya bertutur dalam d(ibahasa" Menurut Mario 'ei pula$ ked(ibahasaan ialah kualiti atau kebolehan seseorang bertutur dalam dua bahasa" ,ed(ibahasaan ma%muk ialah indi*idu yang memperoleh dua bahasa semasa ke il" ,ed(ibahasaan kordinat pula berlaku apabila indi*idu tersebut memperoleh salah satu bahasa tersebut sebagai bahasa pertama dan bahasa kedua pula diperoleh kemudian" berasingan" ,edua!dua sistem tersebut disepadukan dan disimpan se ara

,ed(ibahasaan lahir dalam masyarakat ma%muk yang pelbagai budaya$ etnik$ agama$ bangsa$ kaum dan lain!lain" Hubungan budaya dengan budaya asing biasanya berlaku di bandar!bandar besar dan pusat perdagangan yang mempunyai pelbagai ragam manusia dan budaya" 'en%a%ahan %uga memba(a masuk unsur budaya baru dan bangsa asing yang menggunakan dan memaksa rakyat pribumi menggunakan bahasa mereka dalam sistem pemerintahan$ khususnya pendidikan dan ekonomi misalnya pen%a%ah Inggeris di <anah Melayu" Hartmann 6./078 mengatakan baha(a ked(ibahasaan melibatkan penggunaan dua bahasa oleh penutur atau masyarakat pengguna bahasa" 'enutur d(ibahasa tidak semestinya penter%emah yang baik sebab kemahiran menukar kod dari satu bahasa ke bahasa
45

yang lain diperoleh se ara berasingan dan indi*idu tersebut mestilah mahir dalam perbualan kedua!dua bahasa dalam semua keadaan" Malaysia merupakan sebuah negara yang multibahasa dan terdapat indi*idu yang dapat memahami dua bahasa atau lebih$ sama ada Melayu!Inggeris$ Fina!Melayu!Inggeris$ atau India!Melayu! Inggeris$ dan sebagainya" Indi*idu yang berpengetahuan dalam kedua!dua bahasa tetapi yang satu lagi tidak pernah dilahirkan dalam bentuk u%aran atau tulisan$ bahkan uba disembunyikan atas sebab!sebab tertentu dinamakan o*ert bilingual atau d(ibahasa terlindung" Indi*idu d(ibahasa tidak akan mempunyai pengetahuan kedua!dua bahasa yang sama baik" ,adang!kadang indi*idu tersebut hanya memahami saha%a tetapi tidak boleh menulis atau bertutur dengan baik"

,ed(ibahasaan (u%ud di negara!negara yang men%adikan dialek sebagai bahasa rasmi seperti di 'eran is" ,eadaan d(ibahasa yang memperlihatkan penutur mengamalkan dialek masing!masing dalam kehidupan seharian tetapi menggunakan dialek utama yang telah di%adikan bahasa rasmi" Sama %uga halnya dengan Malaysia yang menggunakan dialek Melayu!#ohor sebagai bahasa rasmi tetapi menggunakan dialek masing!masing di rumah misalnya dialek ,elantan$ <erengganu$ 'erak$ Degeri Sembilan$ ,edah dan sebagainya" ,ed(ibahasaan berlaku akibat bahasa tempatan di%adikan bahasa rasmi tetapi bahasa lain digunakan sebagai bahasa penyatuan" -i Eusia misalnya$ bahasa Eusia di%adikan bahasa penyatuan tetapi rakyat tempatan boleh menggunakan bahasa tempatan sebagai bahasa rasmi seperti bahasa Ukraine dan Estonia"

,ed(ibahasaan %uga berlaku akibat berpegang kepada idea baha(a penggunaan satu bahasa asing yang dipupuk di samping bahasa ibunda terus digalakkan dalam
46

pembela%aran untuk tu%uan mendapat pengiktirafan setaraf dengan bangsa lain" Mengikut ideologi ini$ pembela%aran satu bahasa asing dalam keadaan tertentu akan membentuk indi*idu yang mempunyai ara pemikiran baru untuk menghapuskan

permusuhan dalam kalangan rakyat misalnya di Singapura"

'erdagangan memainkan peranan utama apabila bahasa merupakan (ahana untuk berkomunikasi dan berinteraksi untuk urusan %ual!beli" 'enerokaan dunia baru %uga memerlukan indi*idu memahami dunia yang dila(ati untuk memahami budaya bangsa merentasi pelbagai negara" 'engembangan agama oleh mubaligh ,ristian dan Islam memba(a masuk bahasa asing ke alam Melayu$ iaiatu Bahasa Inggeris$ Belanda$ 'ortugis$ dan Arab" -asar pendidikan sesebuah negara men erminkan masyarakat yang lahir misalnya Malaysia yang men%adikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua dalam sistem pendidikan negara akan melahirkan penutur d(ibahasa" -asar bahasa negara %uga melahirkan penutur d(ibahasa" Malaysia telah menetapkan baha(a Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan tetapi men%adikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa keduaC manakala Brunei -arussalam menetapkan Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi" Satu lagi unsur yang me(u%udkan ked(ibahasaan ialah perkah(inan ampur dalam masyarakat ma%muk yang melahirkan kanak!kanak yang

berd(ibahasa se%ak dari lahir lagi" 'emerolehan dua bahasa serentak berlaku apabila kedua ibu dan bapa menggunakan kedua!dua bahasa ibunda mereka dalam kehidupan seharian"

47

,esan yang paling ketara akibat ked(ibahasaan ini ialah berlakunya penukaran kod atau pertukaran kod yang dikenali sebagai ode s(it hing" Berlakunya penukaran daripada satu bahasa kepada satu bahasa yang lain disebabkan oleh perubahan ta%uk atau pertukaran siapa yang disapa" Genomena ini begitu meluas dalam kalangan penutur di Malaysia" Misalnya pela%ar Melayu berbahasa Inggeris dengan ka(an berbangsa Fina tetapi menukar kodnya semula ke dalam Bahasa Melayu apabila ber akap dengan ibunya yang tidak fasih berbahasa Inggeris"

,esan yang selan%utnya ialah per ampuran kod atau

ode mi;ing" Ini berlaku

apabila seseorang menukarkan kod apabila berbi ara se ara berganti!ganti untuk satu ta%uk yang sama dalam u%aran mereka" Misalnya seorang pela%ar bangsa Melayu ber akap dalam Bahasa Inggeris untuk membin angkan sesuatu ta%uk tetapi kemudiannya men ampuradukkan dengan Bahasa Melayu kerana sesuatu hal seperti tidak tahu perbendaharaan kata yang sesuai digunakan atau sebagainya" Genomena per ampuran kod menggambarkan keadaan bahasa sebenar dalam tempoh pemerolehan bahasa kanak!kanak" Damun begitu$ dengan berlakunya peredaran masa dan penambahan perbendaharaan kata$ iri ini mungkin luput

apabila kanak!kanak berupaya menggunakan kata dalam bahasa kedua untuk menyampaikan maksud" Damun demikian$ di Malaysia dengan latar pendidikan d(ibahasa yang diamalkan di sekolah!sekolah dan luar persekitaran yang didedahkan dengan Bahasa Inggeris seperti media elektronik$ kanak!kanak telah didedahkan dalam situasi d(ibahasa pada peringkat a(al lagi" Malah$ per ampuran kod bukan sesuatu yang asing lagi dalam kalangan masyarakat kita pada hari ini"

48

'emindahan bahasa %uga berlaku akibat ked(ibahasaan" Ini berlaku apabila terdapat penggunaan unsur!unsur bahasa pertama dalam bahasa kedua" <erdapat dua %enis pemindahan bahasa$ iaitu pemindahan negatif atau gangguan dan kedua$ pemindahan positif" 'emindahan negatif melibatkan pola bahasa natif yang menyebabkan kesilapan dalam bahasa sasaran" 'emindahan positif pula melibatkan pemindahan yang memudahkan pembela%aran dan berlaku dalam kedua!dua bahasa natif dan bahasa sasaran yang mempunyai unsur persamaan"

,ita

%uga

dapat

melihat

bentuk

pengasimilasian

bahasa

berlaku

dalam

ked(ibahasaan" 'roses ini melibatkan penerimaan bahasa se ara beransur!ansur oleh generasi kedua sehingga akhirnya tidak menggunakan bahasa ibunda mereka" ,esan lain ialah kelahiran bahasa pi%in dan bahasa kreol" Bahasa pi%in memperlihatkan unsur kedua!dua bahasa ber ampur sehingga melahirkan bahasa baru$ namun tidak boleh diklasifikasikan sebagai bahasa asal" Bahasa kreol pula ialah bahasa pi%in yang men%adi bahasa ibunda atau bahasa pertama masyarakat penuturnya akibat pertembungan dua bahasa" BAHASA MELAYU SEBAGAI BAHASA ,EBADGSAAD B FABAEAD GUEU -AD DASI+DAL

,ementerian 'ela%aran akan terus memberi fokus kepada usaha memperkasa bahasa Melayu bagi men%adikannya bahasa ilmu dan asas perpaduan" Itulah kenyataan -atuk Seri Hishammuddin <un Hussin$ Menteri 'ela%aran Malaysia semasa beru ap pada Ma%lis 'elan aran Bulan Bahasa dan Sastera Degara 3112
49

'eringkat ,ebangsaan di 'adang Merdekat$ Sabah pada 30 +ktober yang lalu" Langkah itu disifatkan beliau sebagai bersesuaian dengan kedudukannya sebagai bahasa rasmi negara yang men%adi tonggak utama keutuhan masyarakat berbilang kaum" Bagi men apai misi ini u%arnya$ ia bergantung kepada kefahaman$ penglibatan dan komitmen padu semua pihak$ sama ada sektor a(am$ s(asta dan pertubuhan bukan kera%aan 6DG+8" Ini perlu dalam usaha pembentukan negara bangsa dalam konteks Malaysia" ,enyataan berkenaan amatlah dialu!alukan kerana bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan kini menghadapi abaran yang ukup hebat"-unia era globalisasi kini memperlihatkan perkembangan ilmu yang begitu pantas" ,ema%uan dalam teknologi maklumat memberi kesan se ara langsung atau tidak langsung dalam kehidupan dan sistem pendidikan" 'erubahan demi perubahan yang berlaku itu turut memba(a bersama isu dan abaran terhadap penga%aran dan pembela%aran Bahasa Melayu di sekolah" 'elbagai isu dan abaran yang dihadapi oleh para guru Bahasa Melayu dalam usaha mengembangkan potensi berbahasa seiring dengan perkembangan dunia semasa"

Masyarakat bandar kini yang semakin mementingkan Bahasa Inggeris telah menyebabkan pembela%aran Bahasa Melayu semakin ter abar" <ugas guru yang sedia ada dalam memberikan penga%aran dan bimbingan pengetahuan tentang bahasa Melayu serta tugas pentadbiran lain$ kini menggalas satu lagi peranan baharu bagi menanamkan keyakinan terhadap bahasa kebangsaan ini" #usteru$ guru perlu kreatif dan ino*atif dalam men ari dan mengubah suai pendekatan agar selari dengan keperluan pela%ar" -alam masa yang sama guru %uga perlu bi%ak dalam memupuk sikap intakan bahasa kebangsaan kepada pela%ar yang telah

dimomokkan dengan kepentingan bahasa Inggeris agar tidak menimbulkan konflik

50

lain" Selari dengan keyakinan terhadap bahasa Inggeris yang tinggi$ hal ini telah memba(a kepada perubahan sikap yang ketara dalam kalangan pela%ar terhadap Bahasa Melayu" Guru menggalas beban dalam men%adikan penga%aran dan pembela%aran Bahasa Melayu lebih lan ar dan tersusun agar diminati oleh para pela%ar" -engan itu$ bahasa yang disampaikan perlu disesuaikan dengan aliran dan keperluan semasa"

'endekatan penga%aran dan pembela%aran bahasa Melayu khususnya penga%aran kemahiran menulis memerlukan ontoh! ontoh sesuai yang terbaik dan

menggunakan Bahasa Melayu yang standard" ,eadaan ini %uga pastinya memerlukan guru menyediakan satu pendekatan yang menyeluruh merangkumi aspek kemahiran mendengar$ bertutur$ memba a dan menulis" -alam konteks ini guru perlu mendalami ilmu bahasa dan ilmu pendidikan agar selari dengan perkembangan semasa" -engan pengetahuan bahasa dan ilmu pendidikan yang mendalam$ para guru Bahasa Melayu akan dapat mendepani segala abaran dalam penga%aran dan pembela%aran Bahasa Melayu di bilik dar%ah serta men%adi pakar ru%uk kepada rakan seker%a atau golongan yang memerlukan bantuan" #usteru$ dalam mendepani isu dan abaran ini$ pihak ber(a%ib dan guru Bahasa Melayu

harus beker%a keras dan membuat an%akan dinamik untuk mengatasi abaran yang getir ini bagi melestarikan dan memartabatkan bahasa Melayu ke peringkat yang lebih tinggi"

-alam konteks nasional bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan perlu terus diperkasakan agar bahasa Melayu bukan saha%a di%adikan bahasa identiti untuk bangsa Malaysia$ %uga sebagai bahasa ilmu$ bahasa perpaduan dan bahasa
51

komunikasi moden$ untuk itu kita perlu memberi penghormatan se(a%arnya terhadap bahasa ini" Untuk merealisasikannya semua pihak harus memainkan peranan masing!masing dengan matlamat yang sama" Andainya ,ementerian 'ela%aran saha%a yang beria!ia memperkasakannya tetapi tanpa sokongan kementerian$ agensi$ pihak s(asta$ masyarakat dan rakyat Malaysia seluruhnya matlamat ini tidak akan ter apai" Adakah kita mahu satu ketika nanti bahasa Melayu dikenali sebagai bahasa ro%ak yang ber ampur baur dengan bahasa Inggeris dan sebagainya seperti setengah!setengah amalan segelintir masyarakat sekarang& Lihat saha%a

perbin angan$ perbualan di kalangan masyarakat$ drama yang kita tonton malah selalu kita tonton di ka a tele*isyen bagaimana sebahagian rakyat Malaysia yang men ampuradukkan istilah$ ungkapan dan ayat yang ber ampur baur antara bahasa Melayu dan bahasa lain" #ika ini terus %adi amalan saya tidak yakin matlamat kita untuk terus memperkasakan bahasa kita ini akan ter apai" ISI ,AD-UDGADB 'engenalanB T Laporan Ea)ak T Laporan Eahman <alib 6./718 :Akta 'ela%aran ./7. T Laporan Hussein +nn 6./0.8 T Laporan Mahathir 6./298 T Akta 'endidikan .//7 T 'erbe)aan -an 'ersamaan Antara Akta 'endidikan .//7 -engan Akta

'ela%aran ./7. T
52

 ." Landasan dan (a(asan T 3" Sistem 'endidikan ,ebangsaan di semua peringkat T 5" ,edudukan Bahasa ,ebangsaan T 4" ,urikulum kebangsaan T 9" 'eperiksaan A(am T 7" Bahasa ,ebangsaan Sebagai Mata 'ela%aran Ha%ib T 0" 'enga%aran Bahasa Fina dan Bahasa <amil T 2" Bahasa ,aum Asli T /" ,ategori Sekolah T .1" Menubuh dan meyenggara tadika T .." ,urikulum untuk <adika T .3" <empoh 'endidikan Eendah T .5" 'endidikan Lepas Menengah T .4" 'oliteknik Boleh Mengadakan ,er%asama T .9" 'endidikan ,has T .7" Maktab 'erguruan T .0" 'enga%aran Agama Islam T .2" Larangan tentang 'engendalian 'eperiksaan T ./" Lembaga 'engelola T
53

 31" 'rogram O<(inningO dan OLingkageO T 3." ,uasa Untuk menyiasat T Hubungan Akta 'endidikan .//7 -engan 'ekembangan Se%arah Degara T ,omen <erhadap Akta 'endidikan .//7 T Eu%ukanB T BAFAAD ,ESELUEUHAD 'ersamaan dan 'erbe)aan Akta 'ela%aran ./7. -engan Akta 'endidikan .//7

'engenalanB Akta 'endidikan 'endidikan .//7 adalah merupakan lan%utan dan pembaharuan dari Akta 'ela%aran ./7." <u%uan Akta 'endidikan .//7 ini ialah ke arah memantapkan sistem pendidikan kebangasaan untuk generasi akan datang se%a%ar dengan kehendak dan ita! ita negara untuk men%adikan Malaysia sebagai pusat ke emerlangan pendidikan yang bermutu tinggi dan bertaraf dunia" Halaupun Akta 'endidikan .//7 merupakan perundangan yang baru$ ia menampilkan

kesinambungan kepada hasrat dan dasar pendidikan yang sedia ada" Ia berpaksi kepada perakuan!perakuan utama 'enyata Ea)ak ./97 yang men%adi asas dasar pendidikan kebangsaan selama ini" Akta baru ini %uga banyak mengekalkan peruntukan yang masih rele*an ini daripada 6Akta Akta 'ela%aran .//78 ./7." ialah <u%uan untuk

menggubalkan

undang!undang

'endidikan

memperluaskan skop dan memperkenalkan perundangan mengenai pendidikan"

54

Sambil mengambilkira aspirasi semua kaum di dalam masyarakat ma%muk di Malaysia$ Akta 'endidikan .//7 memperkenalkan banyak peruntukan perundagan 6Legislati*e pro*ision8 baru untuk menangani abaran pendidikan men%elang abad ke!3. dan memenuhi kehendak atau hasrat Ha(asan 3131" -alam pada itu %uga$ beberapa peruntukan Akta 'ela%aran ./7. yang tidak rele*an telah digugurkan" <elah dikatakan baha(a Laporan Ea)ak boleh dianggap sebagai batu asas bagi perkembangan sistem pendidikan kebangsaan yang telah digunakan" Firi! iri penting dalam pendidikan kebangsaan itu ialahB Hasrat untuk membentuk satu sistem pendidikan kebangsaan bagi semua kaum" Untuk men%adikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama " Untuk men%adi kurikulum yang berorientasikan kepada alam keliling tanah air dengan me(u%udkan sukatan pela%aran yang sama isi kandungannya" Untuk memperkukuhkan sistem pendidikan kebangsaan bagi semua pela%ar di negara ini" =ke atas> Laporan Ea)ak Laporan Ea)ak 6'enyata Ea)ak8 mempunyai .0 adangan dengan

mengambilkira matlamat akhirnya membentuk satu sistem pendidikan kebangsaan" -i antara perkara yang diperkatakan ialahB

Semua sekolah di tanah air mempunyai sukatan yang sama

55

Bahasa Melayu di%adikan bahasa ,ebangsaan dan men%adi bahasa pengantar utama"

Bahasa Melayu dan bahasa Inggeris di(a%ibkan bagi semua sekolah rendah dan menengah"

Bagi sekolah %enis kebangsaan$ bahasa Inggeris$ Fina dan <amil men%adi bahasa pengantar"

Sekolah!sekolah rendah ditukar kepada sekolah kebangsaan dan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama"

'enubuhan satu %enis sekolah saha%a yang terbuka kepada semua kaum"

Guru!guru sekolah rendah dan menengah adalah bekelayakan"

Sistem pendidikan sekolah menengah adalah Sekolah Menengah Eendah 6SME8$ Sekolah Menengah Atas 6SMA8 dan 'ra Uni*ersiti"
56

Semua guru diletakkan di ba(ah satu perkhidmatan profesional dan #emaah Da)ir 'ersekutuan ditubuhkan" Selepas daripada 'enyata Ea)ak ini maka telah disesuaikan lagi sistem

pendidikan kita ini oleh Abdul Eahman <alib yang dikenali sebagai Laporan <alib 6./718 yang seterusnya men%adi Akta 'ela%aran ./7." =ke atas> Laporan Eahman <alib 6./718 :Akta 'ela%aran ./7. -i antara beberapa perubahan dan pindaan yang dibuat dari Laporan Ea)ak yang dikenali dengan Laporan Eahman <alib ialahB

'ela%aran di sekolah rendah adalah per uma

Sekolah rendah men%adi sekolah kebangsaan dan %enis kebangsaan"

Sekolah pela%aran lan%utan merupakan persekolahan hingga umur .9 tahun"

Murid naik dar%ah se ara otomatik

'ela%aran agama Islam bagi murid!murid hendaklah sekurang!kurannya .9 orang"

57

'endidikan akhlak dititikberatkan" Selepas itu Sistem 'endidikan Anika #urusan ditubuhkan pada ./79 bagi Sekolah Menengah Eendah menggantikan Sistem 'ela%aran Lan%utan yang dihapuskan" Mata pela%aran aneka %urusan di sekolah menengah pada (aktu itu ialah Seni 'erusahaan$ Sains Eumah tangga$ Sains 'ertanian dan 'erdagangan" Halaupun hasrat dan tu%uan Akta 'endidikan ./7. ini untuk menyatukan kaum yang ada di Malaysia ini$ tetapi se ara praktikalnya$ sukar untuk men apai matlamat itu memandangkan pola tempat tinggal yang berlainan" Misalnya orang Melayu tinggal di kampung!kampung dan pinggir pantai$ kaum Fina tiggal di ka(asan

perlombongan dan kaum India di ka(asan ladang!ladang getah" -engan ini tentulah amat sukar untuk menyatukan mereka" Selepas dari Laporan Eahman <alib ./71$ mun ul pula laporan!laporan seperti Laporan Hussein +nn 6./0.8 dan Laporan Mahathir ./07" ,edua!dua Laporan ini adalah untuk mengka%i semula -asar 'endidikan Degara yang sebelumnya berdasarkan Laporan Ea)ak dan Laporan Eahman <alib"

=ke atas> Laporan Hussein +nn 6./0.8 #a(atankuasa laporan ini diketuai oleh Hussein +nn yang men%adi Mentei

'ela%aran ketika itu"<u%uan utama Laporan ini selain dari untuk mengka%i semula -asar 'endidikan Degara ketika itu$ %uga adalah untuk menyediakan pendidikan
58

dasar bagi semua kanak!kanak dalam lingkungan umur bersekolah" Ini dapat ditampung dalam sekolah!sekolah aliran Melayu$ Inggeris$ Fina dan <amil" ,etika itu$ di sekolah!sekola kera%aan dan bantuan kera%aan masih di%alankan dalam dua bahasa$ iaitu bahasa Inggeris dan bahasa Melayu" Menurut laporan iniB OSistem pendidikan kebangsaan direkabentuk untuk memenuhi keperluan negara dan mempertingkatkan pembangunan budaya$ sosial" Ekonomi dan politik" #adi mulai ./72 bahasa Melayu telah mula menggantikan bahasa Inggeris se ara berperingkat!peringkat sebagai baasa pengantar di sekolah!sekolah aliran Inggeris" 6Laporan Hussein +nn$ ./0.8 Halaupun kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama sistem pendidikan negara$ namun kedudukan bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua turut dipelihara" Ini di atas rasa kesedaran baha(a bahasa Inggeris sebagai bahasa antarabangsa yang amat penting dan penguasaan bahasa itu boleh

mempetingkatkan pembangunan negara" Bahasa Inggeris adalah di(a%ibkan di semua sekolahh kerana kepentingannya dalam pendidikan tinggi ddan perdagangan dan %uga hal! eh(al antarabangsa" 'eringkat penguasaan bahasa Inggeris yang tinggi men%adi sasaran sistem pendidikan" Masa menga%ar bahasa Inggeris ditambah dan guru!guru diberi latihan untuk hasil yang baik" Bahasa Inggeris terus men%adi bahasa kedua" 6Laporan Hussein +nn$ ./0.8
59

=ke atas> Laporan Mahathir 6./298 'ada bulan september ./04$ kera%aan telah menubuhkan satu #a(atankuasa ,abinet yang dipengerusikan oleh Menteri 'ela%aran dan <imbalan 'erdana Menteri$ -r$ Mahathir Mohamad" Laporan ini bertu%uanB Untuk mengka%i semula matlamat!matlamat dan keberkesanan sistem pendidikan yang diamalkan sekarang$ dengan tu%uan memastikan keperluan tenaga manusia negara dipenuhi dalam %angka pendek dan %angka pan%ang di samping untuk memastikan sistem pendidikan ini memenuhi matlamat negara untuk melahirkan masyarakat yang bersatu$ berdisiplin dan terlatih" 6Laporan Mahathir$ ./078 <u%uan laporan ini adalah sama dengan apa yang didapati dalam laporan Husein +nn" Matlamat utama tidak lain dan tidak bukan untuk menyatupadukan rakyat seperti yang terdapat dalam Akta 'endidikan ./7." Sebagai langkah utama alat perpaduan ialah pendidikan" Input penting dalam pendidikan ini ialah bahasa" +leh itu aspek bahasa telah men%adi penekanan" -alam Laporan ini matlamat pendidikan bahasa Malaysia 6Bahasa Melayu8 sebagai bahasa ilmu$ bahasa komunikasi utama dan bahasa untuk menyatukan rakyat haruslah lengkap dan %elas supaya guru!guru mendapat gambaran yang sebenar sebagai panduan penga%aran harian mereka" -alam laporan ini kursus bahasa Malaysia dalam perkhidmatan kepada guru!guru harus dika%i semula dan penilaian terhadap keupayaan mereka yang telah mengikuti kursus tersebut harus di%alankan se epat mungkin" ,edudukan bahasa Inggeris
60

sebagai bahasa kedua tetap di%amin" Ada dua tu%uan bahasa Inggeris dia%ar diinstitusi pendidikan pada (aktu ituB

Untuk membolehkan murid!murid menggunakan bahasa tersebut dalam ker%a dan akti*itinya"

Untuk meningkatkan kemahiran dan pengetahuan mereka untuk digunakan bagi tu%uan pendidikan tinggi"

=ke atas> Akta 'endidikan .//7 Galsafah 'endidikan Degara di%adikan landasan Akta 'endidikan ,ebangsaan yang digubal setelah mengambilkira pandangan dan aspirasi semua pihak" -alam Akta 'endidikan$ konsep sistem pendidikan kebangsaan dimantapkan dengan meliputi semua peringkat persekolahan dari peringkat pra sekolah hingga ke peringkat pendidikan tinggi$ dan meliputi semua kategori sekolah$ iaitu sekolah kera%aan $ sekolah bantuan kera%aan dan sekolah s(asta" ,edudukan Bahasa kebangsaan diperkukuhkan dengan memperuntukkannya sebagai bahasa pengantar utama dalam sistem pendidikan kebangsaan" Ini diperkuatkan lagi dengan men%adikan bahasa tersebut sebagai mata pela%aran yang (a%ib dia%ar di semua sekolah dan institusi pendidikan"

61

,urikulum semua %enis dan kategori sekolah akan selaras dengan kehendak negara apabila ,urikulum ,ebangsaan$ yang diperuntukkan dalam Akta 'endididkan .//7 (a%ib diguna oleh semua pihak" Murid!murid dari semua %enis dan kategori sekolah akan disediakan untuk mengambil peperiksaan yang ditetapkan oleh kera%aan dan oleh itu akan memudahkan kita menggunakan penilaian atau pengukuran yang sama tentang pen apaian murid!murid dari sekolah!sekolah di negara kita" 'endidikan Islam akan diperluaskan utnuk meliputi murid!murid Islam di semua kategori sekolah termasuk sekolah s(asta dan diperkukuhkan dengan men%adi pela%aran tersebut sebagai salah satu daripada pela%aran teras di sekolah!sekolah" -engan adanya peruntukan yang membolehkan Menteri 'endidikan menubuhkan dan menyenggara tadika$ maka dari keluarga yang kurang berada di bandar!bandar$ akan berpeluang mendapat pendidikan prasekolah yang men%adi asas yang baik bagi memulakan pendidikan rendah" Mutu 'rogram pendidikan di semua tadika %uga akan dapat dipertingkatkan kerana tadika!tadika ini akan di(a%ibkan menggunakan Garis 'anduan ,urikulum 'rasekolah yang dikeluarkan oleh ,ementerian 'endidikan" Se%a%ar dengan penumpuan terhadap usaha membudayakan pendidikan sains dan teknologi$ pendidikan teknik akan dipertingkatkan di sekolah menengah teknik dan politeknik" Akta 'endidikan .//7 memudahkan sekolah *okasional ditukartarafkan ke sekolah teknik$ manakala politeknik boleh mengadakan program ker%asama dengan mana!mana institusi$ perbadanan atau organisasi perindustrian untuk mengendalikan kursus teknik atau *okasional atau program latihan$ termasuk
62

program pertukaran" 'oliteknik %uga boleh mengadakan program bekembar bagi kursus peringkat diploma dan i%a)ah dengan institusi!institusi pendidikan tinggi$ sama ada dalam negeri atau luar negeri" =ke atas> 'endidikan guru akan dapat diperrkukuhkan dengan adanya peruntukan yang membolehkan ,ementerian 'endidikan mengadakan progam pendidikan guru bukan saha%a di peringkat si%il$ tetapi %uga di peringkat diploma dan i%a)ah$ iaitu se ara berkembar" 'endidikan s(asta akan dapat berkembang se ara lebih sistematik dengan adanya peruntukan yang spesifik bagi menga(al taraf pendidikan dan per%alanan institusi! institusi tersebut" -alam pada itu$ institusi pendidikan s(asta %uga boleh dikehendaki mengadakan penga%aran Bahasa ,ebangsaan$ 'enga%ian Malaysia dan 'endidikan Islam atau Moral untuk memupuk semangat intakan negara dan nilai!nilai murni" 'endidikan khas akan diberi perhatian yang lebih dengan adanya peruntukan yang ukup bagi pendidikan tersebut" Menyedari baha(a Malaysia adalah sebuah negara berbilang kaum$ dan berdasarkan pemuafakatan politik yang telah dibuat oleh pemimpin!pemimpin negara yang dahulu$ Akta 'endidikan .//7 mengambilkira kepentingan semua kaum dengan ara mengekalkan status Kuo sekolah rendah %enis kebangsaan dan %uga 71 buah sekolah Fina s(asta" -i samping itu Unified E;amination yang diambil oleh sekolah!sekolah ini serta lembaga pengelola sekolah onforming dan sekolah mission dikekalkan"

63

Akta 'endidikan .//7 %uga turut memperuntukkan penga%aran bahasa suku kaum di negara ini sekiranya didapati munasabah dan praktik diadakan" ,elas!kelas agama seperti bible lasses tidak diperlukan mendaftar di ba(ah Akta 'endidikan .//7" =ke atas> 'erbe)aan -an 'ersamaan Antara Akta 'endidikan .//7 -engan Akta 'ela%aran ./7. ."Landasan dan (a(asan -i dalam Akta 'endidikan .//7 dengan %elas memberitahu kepada kita baha(a dasar pendidikan adalah berlandaskan kepada hasrat (a(asan 3131 dan Galsafah 'endidikan Degara" Ini di%elaskan seperti berikutB

-AD BAHAHASADYA tu%uan pendidikan adalah untuk membolehkan masyarakat Malaysia menguasai ilmu$ kemahiran dan nilai murni yang diperlukan dalam dunia yang berdaya saing tinggi serta bersifat global$ kesan daripada perkembangan pesat sains$ teknologi dan maklumat" -AD BAHAHASADYA pendidikan mempuunyai peranan penting dalam men%ayakan (a(asan negara demi utnuk men apai taraf negara ma%u sepenuhnya dari segi kema%uan ekonomi$ keadilan sosial$ dan kekuatan rohani$ moral dan etika$ ke arah me(u%udkan suatu masyarakat yang bersatupadu$ demokratik$ liberal dan dinamik" UUUUUU" -AD BAHAHASADYA -asar 'endidikan ,ebangsaan adalah berlandaskan Galsafah 'endidikan ,ebangsaan yang di)ahirkan seperti berikutB
64

O'endidikan

di

Malaysia

adalah

suatu

usaha

berterusan

ke

arah

lebih

memperkembangkan potensi indi*idu se ara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek$ rohani$ emosi dan %asmani berdasarkan keper ayaan kepada <uhan" Usaha ini adalah untuk men)ahirkan (arganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan$ berketerampilan$ berkhlak mulia$ bertanggung%a(ab dan berkeupayaan men apai kese%ahteraan diri serta memberikan sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga$ masyarakat dan negara"O 6Akta 'endidikan .//78 -i dalam Akta 'ela%aran ./7. kita dapati falsafahnya yang tidak tertulis dan tidak %elas" Yang kita dapati hanyalah untuk menyatukan kaum di Malaysia selari dengan masyarkat yang berbilang kaum" Ini dapat dilihat dalam -asar 'ela%aran ,ebangsaan mengikut Laporan Ea)ak yang men%adi asas kepada Akta 'ela%aran ./7.B

O<u%uan -asar 'ela%aran di dalam negeri ini ialahh bermaksud hendak menyatuukan budak!budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang besar$ (alapun perkara ini tiada dapat dilaksanakan dengan serta!merta melainkan hendaklah diperbuat dengan beransur!ansur"O 6'enyata Ea)ak$ 'erenggan .38 =ke atas> Sistem 'endidikan ,ebangsaan di semua peringkat

65

Seksyen .9 dan .7 dalam Akta 'endidikan .//7 telah memper%elaskan tentang Sistem 'endidikan ,ebangsaan" yang meliputi semua peringkat dan %enis sekolah atau institusi pendidikan ke uali sekolah ekspatriat"

O<he Dational Edu ation System shall omprise S pre!S hool edu ationC primary edu ationC se ondary edu ationC post!se ondary edu ationC and higher edu ation$ but shall not in lude edu ation in e;patriate s hools" 6 Edu ation A t .//7$ se ".98 O<here shall be three ategories of edu ational institutions in the Dational Edu ation System $ namely S go*ernment edu ational institutionsC go*ernment!aided edu ational isntitutionsC and pri*ate edu ational institutions" 6Edu ational A t .//7$ se " .78

66

Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7. menyebut baha(a Sistem 'endidikan ,ebangsaan hanyalah meliputi sekolah atau institusi pendidikan kera%aan atau bantuan saha%a"

OGor the purpose of this a t$ the stages of statutory edu ation system shall be as foll(sB primary edu ationC lo(er se ondary edu ationC upper se ondary edu ationC edu ation in the edu ational institutions referred to in paragraph 6a8 to 6d8 o f se tion 39" 6Edu ation A t ./7.$ Se "./8 =ke atas> ,edudukan Bahasa ,ebangsaan -alam hal ini kedua!dua akta telah dinyatakan" -alam Akta 'andidikan .//7 di%elaskan dalam seksyen .0 tentang kedudukan Bahasa ,ebangsaan sebagai bahasa pengantar utama di semua sekolah atau institusi ke uali di Sekolah #enis ,ebangsaan atau lain!lain sekolah yang diberi penge ualian" -i sini soal bahasa telah diperkukuhkan"

67

O 6.8 <he Dational language shall be the main medium of instru tion in all edu ational institutions in the Dational Edu ation System e; ept an national!type s hool established under se tion 32 or any other edu ational intitution e;empted by Minister from this se tion" 6Edu ation A t .//7$ Se " .08 Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7. Bahasa ,ebangsaan adalah bahasa pengantar sekolah kebangsaan dan sekolah menengah kebangsaan saha%a" =ke atas> ,urikulum kebangsaan -alam Akta 'endidikan .//7$ seksyen .2 memperuntukkan semua sekolah perlu mengikut kurikulum kebangsaan melainkan yang dike ualikan" Sedangkan dalam Akta 'ela%aran ./7.$ tiada langsung peruntukan"

O 6.8 <he Minister shall pres ribe a

urri ulum to be kno(n as the Dational

Furri ulum (hi h$ sub%e t to subse tion 658$ shall be used by all s hools in the Dational Edu ation System"O 6Edu ation A .//7$ Se ".28 'eperiksaan A(am -alam seksyen ./ Akta 'endidikan .//7 telah memperuntukkan semua sekolah menyediakan murid untuk peperiksaan a(am$ melainkan yang dike ualikan" Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7. pula tiada peruntukan diberi"

68

OE*ery S hool shall prepare its pupils for e;aminations pres ribed by or unfer this A t or any regulations made under this A t unless other(ise e;empted by or under this A t" 6Edu ation A t .//7$ Se "./8 =ke atas> Bahasa ,ebangsaan Sebagai Mata 'ela%aran Ha%ib Seksyen .0638$ Akta 'endidikan .//7 memperuntukkan Bahasa ,ebangsaan sebagai mata pela%aran (a%ib di semua sekolah"

638 Hhere the main medium of instru tion in an edu ational institution is other than the national language $ the national language shall be taught as a sub%e t in the edu ational institution" 6Edu ation A t .//7$ Se ".08 Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7.$ Bahasa kebangsaan adalah (a%ib bagi sekolah!sekolah yang dibiayai oleh kera%aan dan bantuan kera%aan saha%a" ompulsory

=ke atas> 'enga%aran Bahasa Fina dan Bahasa <amil

69

-alam seksyen 3 Akta 'endidikan .//7 telah memperuntukkan penga%aran

bahasa Fina dan Bahasa <amil di Sekolah ,ebangsaan dan Sekolah Menengah ,ebangsaan boleh diadakan dengam satu syarat B %ika ada permintaan .9 orang ibu bapa atau lebih" -engan ini lebih mudah mengadakan kemudahan bagi penga%aran bahasa Fina dan Bahasa <amil" Manakala -alam Akta 'endidikan ./7.$ Bahasa Fina dan Bahasa <amil boleh dia%ar dengan dua syaratB

ada permintaan dari .9 orang ibu bapa

%ika didapati munasabah dan praktik" -i sini menampakkan kepada kita baha(a Akta 'endidikan .//7 lebih mudah mengadakan kemudahan bagi penga%aran Bahasa Fina dan Bahasa <amil"

Bahasa ,aum Asli Akta 'endidikan .//7 telah memperuntukkan penga%aran bahasa kaum asli

dengan dua syaratB

%ika ada permintaan dari .9 ibu bapa

%ika didapati munasabah dan praktik

70

Melalui peruntukan ini $ telah memberi pengiktirafan kepada bahasakaum Bumiputera untuk diperkembangakan" Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7. tiada diperuntukkan" 6ii8 the indigenous languages shall be made a*aiable if it reasonale and pra ti able so to do and if the parents of at least fifteen pupils in the s hool so reKuestC 6Edu ation A t .//7$ Se "38 ,ategori Sekolah Seksyen .7 Akta 'endidikan .//7 memperuntukkan sekolah atau institusi pendidikan dibahagi kepada tiga kategori B kera%aan$ Bantuan kera%aan dan s(asta" Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7. institusi pendidikan atau sekolah dibahagikan se ara tidak langsung kepada dua kategori iaitu bantuan penuh 6termasuk kera%aan dan bukan milik kera%aan8 dan s(asta" ,lasifikasi institusi pendidikan di ba(ah Akta 'endidikan .//7 lebih memudahkan pentadbiran khususnya berkaitan dengan sekolah kera%aan dan bantuan kera%aan" Menubuh dan meyenggara tadika -alam seksyen 3. Akta 'endidikan .//7$ memberi kuasa kepada Menteri untuk menubuh dan menyenggara tadika$ sedangkan dalam Akta 'ela%aran ./7. perkara ini tidak begitu %elas" Seksyen ini perlu untuk membolehkan kementerian mengadakan kemudahan prasekolah kepada kanak!kanak khususnya masyarakat luar bandar dan berpendapatan rendah"

71

=ke atas> O<he Minister may sub%e t to the pro*isions of this A t establish and maintain kindergartensO 6Edu ation A t .//7$ Se " 3.8

,urikulum untuk <adika -alam seksyen 33 Akta 'endidikan .//7 memperuntukkan garis panduan kurikulum untuk tadika bagi menyelaraskan pendidikan di peringkat tersebut dan (a%ib digunakan oleh semuua tadika" Manakala dalam Akta 'ela%aran ./7.$ garis panduan ini tidak (a%ib digunakan bagi semua tadika"

<empoh 'endidikan Eendah Akta 'endidikan .//7 menyebut dengan %elas baha(a pendidikan rendah adalah antara 9 hingga 0 tahun 6lihat Seksyen 3/8" -engan adanya peruntukan ini$ dapat menampung keperluan murid erdas$ sederhana dan lembab" -alam Akta 'ela%aran ./7. tempoh pendidikan rendah adalah 7 tahun" -alam akta ini tempohnya agak ketat" =ke atas>

72

OA national or national!type s hool established under this A t shall pro*ide a ourse of primary edu ation designed for duration of si; years but (hi h may be ompleted (ithin to se*en yearsO 6Edu ation A t .//7$ Se "3/8 Onational primary s hoolO$ or Sekolah kebangsaan$ means a fully!assited primary s hool S pro*iding a si;!year ourse of primary eddu ation appropriate for hildren bet(een the ages of si; and ele*en yearsCO 6Edu ation A t ./7.$ Se "38

'endidikan Lepas Menengah Seksyen 55$ Akta 'endidikan .//7$ memperuntukkan pendidikan lepas menengah di Sekolah Menengah ,ebangsaan $ kole% atau mana!mana institusi pendidikan lain" Melalui Seksyen ini boleh manampung dengan %elas kelas tingkatan 7$ kelas matrikulasi dan sebagainya" -alam Akta 'ela%aran ./7.$ tiada peruntukan yang %elas tentang pendidikan lepas menengah" =ke atas> 'oliteknik Boleh Mengadakan ,er%asama Akta 'endidikan .//7 seksyen 50$ membolehkan politeknik mengadakan program ker%asama dengan mana!mana institusi$ perbadanan atau organisasi

perindustrian"Manakala seksyen 52 membolehkan politeknik mengadakan kursus

73

penga%ian atau program latihan bersama peringkat si%il atau lain!lain kelayakan dengan mana!mana uni*ersiti atau institusi pendidikan lain" Seksyen 50 dan 52 ini amat diperlukan untuk memenuhi keperluan pembangunan tenaga manusia$ berteraskan matematik$ sains dan teknologi serta informasi" -engan ini (a(asan 3131 akan men%adi kenyataan dan selaras denga itu %uga akan lahirnya sebagai sebuah negara ma%u setanding dengan negara!negara ma%u yang lain" <iada 'eruntukan berkenaan dengan perkara ini dalam Akta 'ela%aran ./7."

'endidikan ,has Selaras dengan sebuah negara yang mahu me(u%udkan masyarakat penyayang$ maka dalam Akta 'endidikan .//7 telah diperuntukkan dalam seksyen 41$ yang membolehkan Menteri mengadakan pendidikan khas di sekolah khas atau di mana! mana sekolah rendah atau menengah" Sedangkan dalam Akta 'ela%aran ./7.$ perkara ini tidak %elas"

Maktab 'erguruan Melalui seksyen 40 6.8 $ membolehkan maktab perguruan 6maktab pendidikan8 mengadakan kursus peringkat i%a)ah$ diploma atau si%il dan mengadakan program ker%asama dengan uni*ersiti atau institusi pendidikan tinggi lain" Melalui seksyen ini$ selaras dengan hasrat untuk mempertingkatkan kualiti tenaga penga%ar$ di sekolah!
74

sekolah" ,hususnya hendak memupuk kepada pengeluaran guru!guru sains$ matematik dan I< yang lebihh banyak selaras dengan kehendak dan perkembangan negara dengan menubuhkan sekolah bestari dan perkembangan teknologi maklumat yang men%adi sebahagian dari unsur kema%uan dan ketamadunan sesebuah negara khususnya Malaysia" -alam Akta 'ela%aran ./7.$ peruntukan mengenai pendidikan guru adalah terlalu umum" =ke atas> 'enga%aran Agama Islam -alam Seksyen 91$ Akta 'endidikan .//7 $ memperuntukkan supaya 'endidikan Islam (a%ib dia%ar di semua sekolah termasuk sekolah s(asta bila terdapat 9 atau lebih murid Islam" Ini amat penting untuk syiar dan nilai!nilai murni yang se%agat" -alam Akta 'ela%aran pula menyebut baha(a 'endidikan Islam di(a%ibkan apabila terdapat .9 orang atau lebih murid di sekolah kera%aan dan bantuan kera%aan saha%a"

Larangan tentang 'engendalian 'eperiksaan Seksyen 7/$ Akta 'endidikan .//7 mengkehendaki semua pihak yang

mengan%urkan

peperiksaan

a(am

mendapatkan

kebenaran

dari

'engarah

'eperiksaa" <u%uan seksyen ini ialah untuk mengesan peperiksaan yang di%alankan oleh pihak luar dan melindungi alon! alon dari tertipu dan mendapat si%il!si%il atau apa!apa anugerah yang tidak diiktiraf oleh kera%aan"
75

'erkara yang berkaitan dengan sekyen ini tiada diperuntukkan dalam Akta 'ela%aran ./7."

Lembaga 'engelola 'eruntukan dalam seksyen 73$ Akta 'endidikan .//7 $ membolehkan Lembaga pengelola sekolah kera%aan yang tidak berfungsi lagi dimansuhkan ke uali bagi sekolah #enis ,ebangsaan dan sekolah!sekolah tertentu" Lembaga 'engelola Sekolah #enis ,ebangsaan Fina ,era%aan dikekalkan atas permintaan mereka " Lembaga 'engelola Sekolah Bantuan ,era%aan dan Sekolah S(asta memang dikekalkan kerana masih diperlukan" -alam Akta 'ela%aran ./7.$ semua kategori sekolah termasuk sekolah kera%aan perlu menubuhkan lembaga pengelola"

'rogram O<(inningO dan OLingkageO -alam seksyen 00 Akta 'endidikan .//7 telah memperuntukkan baha(a isntitusi pendidikan s(asta yang men%alankan program Ot(inningO dan OlingkageO hendaklah mendapat kebenaran bertulis dari Menteri terlebih dahulu" <u%uan seklsyen ini ialah untuk menga(al institusi!institusi pendidikan tinggi s(asta yang sedang pesat men%alankan program Ot(inningO dan lingkageO$ selain dari pada memudahkan ke arah Malaysia sebagai OFentre of Edu ation E; ellen eO" -alam Akta 'ela%aran ./7.$ tiada peruntukan tentang perkara ini"
76

=ke atas> ,uasa Untuk menyiasat Seksyen .57 Akta 'endidikan .//7 memberi kuasa kepada 'endaftar untuk menyiasat$ seksyen .50 kuasa untuk masuk tanpa (aran$ seksyen .52 memulakan dan me%alankan pendak(aan serta kuasa untuk mengkompaun kesalahan" -alam ketiga!tiga seksyen ini$ ,etua 'endaftar atau seorang pega(ai a(am yang diberikuasa bagi maksud itu se ara bertulis oleh ,etua 'endaftar atau seorang pega(ai polis yang berpangkat tidak rendah dari Inspektor mempunyai kuasa dalam ketiga!tiga perkara dalam ketiga!tiga sekyen tadi" Seksyen!syeksen ini akan membolehkan 'endaftar Besar bertindak dengan lebih epat dan berkesan terhadap pihak!pihak yang melakukan kesalahan bagi menga(al kepentingan masyarakat pengguna" -alam Akta 'ela%aran .//7$ tiada peruntukan!peruntukan seperti ini" Ini adalah merupakan satu pembaharuan untuk memudahkan penyiasatan dan tindakan diambil kepada mereka yang melanggari akta ini"

Hubungan Akta 'endidikan .//7 -engan 'ekembangan Se%arah Degara Akta pendidikan .//7 merupakan satu kesinambungan dengan Akta 'endidikan ./7.$ sebagai sebuah Akta untuk melihatkan negara yang memunyai masyarakat ma%muk hidup bersatu padu di ba(ah satu bumbung demokrasi melalui
77

perlembagaan yang telah dibuat sebegitu rupa" -alam suasana masyarakat ma%muk yang mempunyai Oethno! entristi O yang masyarakatnya mempunyai pelbagai agama$ budaya dan fahaman OFultural pluralismO tentunya perkara yang berkaitan dengan perpaduan nasional perlu diambil perhatian dari semasa ke semasa" Unutk me(u%udkan proses pemasyarakatan ini$ 'endidikan adalah merupakan satu kaedah terpenting" Mendaulatkan satu bahasa sebagai bahasa kebangsaan untuk semua kaum adalah termasuk dalam iri ini =ke atas> Sebagai sebuah negara yang mempunyai pelbagai bahasa dan kaum$ adalah amat (a%ar bahasa Melayu telah dipilih untuk men%adikan bahasa kebangsaan atau bahasa rasmi negara" -alam soal ini sepan%ang tempoh negara kita merdeka sampai ke hari perkara ini amat diambil perhatian" Melalui Akta 'endidikan .//7 dengan %elas telah menyentuh tentang perkara ini" ,esan dari tinggalan pen%a%ahan British dahulu merupakan amat payah untuk kita selesaikan$ kerana masyarakat <anah Melayu pada (aktu itu dibentuk dengan senga%a oleh British untuk kepentingan politik mereka" -asar pe ah dan perintah yang di%alankan itu$ menyebabkan pemimpin!pemimpin negara sampai sekarang terpaksa memikirkan %alan tebaik untuk men apai perpaduan" -alam aspek ini$ adalah diharapkan semoga melalui Akta 'endidikan .//7 dapat membaiki dan memantapkan perpaduan semua kaum di negara kita" Hasrat$ peran angan dan strategi reformasi pendidikan yang ter%elma melalui 'enyata Ea)ak dan Eahman <alib dulu telah menampakkan ke%ayaan " Halaupun tidak sepenuhnya" -engan ara men%adikan bahasa Melayu sebagai bahasa

perantaraan di sekolah!sekolah dengan %elas kepada kita hasrat kera%aan untuk

78

menyetukan kaum dengan menggunakan bahasa Melayu dan satu bentuk kurikulum yang sama" Ekoran dari Akta 'endidikan ./7. telah lahirnya Uni*ersiti ,ebangsaan

Malaysia6./0.8 yang men%adi bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar" Hal ini telah menampakkan bahasa Melayu bukan saha%a untuk di%adikan bahasa untuk pembinaan pemuafakatan tetapi %uga sebagai bahasa ilmu" Men%elang tahun ./25$ semua kursus di institusi penga%ian tinggi 6sastera$ Sains$ ,e%uruteraan$ 'erubatan $ Undang!undang dan sebagainya8 dikehendaki dia%ar dalam bahasa Melayu ke uali beberapa kursus yang dilonggarkan penggunaan bahasa pengantar itu" Hal ini kerana semua pela%ar yang memasuki uni*ersiti!uni*ersiti selepas itu adalah daripada aliran Melayu" Ini semua adalah (u%ud hasil dari kesinambungan dari Akta 'endidikan ./7. dan berdasarkan Laporan <un Hussein +nn 6./0.8 " Berikut adalah kronologi kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa di sekolah! sekolahB Merupakan mata pela%aran (a%ib di sekolah rendah dan menengah"bahasa pengantar dar%ah Satu

Semua sekolah Inggeris ditukar men%adi sekolah Eendah ,ebangsaan

Bahasa pengantar tingkat .

Bahasa pengantar tingkatan NI aliran sastera

79

Bahasa pengantar %urusan sastera tahun satu di uni*ersiti

Bahasa pengantar tingkatan NI aliran sains

Bahasa pengantar semua peringkat persekolahan

Bahasa pengantar semua kursus di uni*ersiti =ke atas> 'erkembangan pendidikan hendaklah se%a%ar dengan perkembangan negara" Lantaran itu masyarakat kian ma%u sesuai dengan penggunaan sains dan teknologi" Malaysia sebagai sebuah negara baru tidak ke uali untuk merebut peluang dan ber%alan seiring dengan negara!negara lain" Maka satu pendekatan dalam pendidikan harus diambil$ dika%i dan dibina semula" Se%aran negara telah berkembang ke era Sains dan tekonolgi" +leh itu pela%aran dan kurikulum pendidikan haruslah berkembang selari untuk memenuhi guna tenaga dan dan melahirkan masyarakt yang berilmu pengatahuan" Beberapa buah sekolah yang ber orak teknik dan *okasional telah ditubuhkan" ,ini negara telah mula melangkah ke tahap yang ketiga$ dari dunia pertanian$ dunia teknologi$ kini )aman dunia teknologi maklumat 6 )aman global8 yang memerlu kepakaran dan ke anggihan yang tersendiri" +leh itu amat sesuai dengan adanya peruntukan!peruntukan tertentu yang menyentuh berkenaan dengan insititusi yang
80

berbentuk teknik dan *okasional$ kedudukan maktab perguruan$ uni*ersiti dan sebagainya" ,esemuanya di berikan peranan dan kuasa!kuasa tertentu untuk meningkatkan mutu pendidikan negara sesuai dengan hasrat dan falasafah pendidikan negara kita" ,ini$ Melalui Akta 'endidikan .//7$ bukan lagi hanya mahu melihat dalam aspek perpaduan semata!mata tetapi merupakan satu akta yang berupa agenda negara yang perlu ditunaikan kerana bukan saha%a ke arah memupuk masyarakat bersatu padu$ tetapi turut men%adikan masyarakat Malaysia sebagai masyarakat penyayang dan berkahlak mulia" Lantaran itu (%udnya sekolah!sekolah khas seperti yang telah dinyatakan dalam akta tersebut" -engan memberi peruntukan!peruntukan tertentu terhadap institusi pendidikan kita$ maka akan lahirlah masyarkat yang serba ma%u dan serba boleh " Untuk pengisian agenda negara bukanlah mudah seperti yang termaktub dalam Akta 'endidikan ini tetapi memerluka%ian dari semasa ke semasa agar ia tetapi sesuai dan mana!mana yang tidak sesuai dalam akta ini perlu diperbetulkan mengikut kesesuaian" =ke atas> ,omen <erhadap Akta 'endidikan .//7 Akta 'endidikan .//7 telah menampakkan se ara %elas$ hala tu%u dan (a(asan pendidikan kita $ tidak seperti Akta pela%aran ./7. yang %elas hanyalah untuk menyatupadukan kaum di Malaysia" Hal ini penting pada (aktu itu sebagai sebuah negara yang baru merdeka dan tugas utama untuk men%aga perpaduan kaum" Akta 'ela%aran ./7. adalah sesuai pada (aktu itu dan ia perlu diolah semula mengikut kehendak dan aspirasi pendidikan masa kini" Lantaran itulah lahirnya Akta 'endidikan .//7 yang lebih anggih dan dapat men apai ita! ita negara sekarang$
81

yang mahu men%adikan pendidikan sebagai asas pembangunan negara yang dilihat bukan saha%a pembangunan dari segi material tetapi %uga emosi dan %asmani serta intelektualisme indi*idu" -engan adanya akta baru ini$ maka hasrat dan ita S ita negara untuk men%adi

sebuah negara ma%u dan ber(a(asan dapat dilaksanakan dengan lebih berkesan$ dapat melahirkan tenaga ker%a dan rakyat yang mempunyai daya ino*atif dan kreatif $ turut menyumbang fikiran dan tenaga dalam men apai aspirasi negara seperti mana yang termaktub dalam Ha(asan 3131" Halaupun Akta 'endidikan .//7 ini merupakan satu akta yang dapat kita katakan boleh memenuhi ita rasa dan aspirasi negara tetapi dalam beberapa aspek dan sudut tertentu ia boleh diperbaiki lagi" -alam seksyen .57$ .50 dan .52 yang memberi kuasa begitu besar dan longgar kepada ,etua 'endaftar dan pega(ai polis yang berpangkat tidak rendah dari Inspektor untuk menyiasat$ memasuki premis dan membuat dak(aan (alaupun tanpa (aran dari mahkamah merupakan satu perkara yang boleh ddika%i semula kerana seolah!olah autoriti dan kuasa yang ada atau diberikan kepada pengetua atau tuan punya premis ter abar dan boleh men%e%askan reputasi pendidikan negara" Haupun ini adalah bertu%uan untuk men%aga keba%ikan dan kepentingan pela%ar dan mutu pendidikan tetapi kekerasan untuk memasuki premis pendidikan oleh pihak berkuasa itu hendaklah dika%i semula" ,ehadiran dan penggelidahannya di premis pendidikan itu tanpa (aran dapat dianggap sebagai satu bentuk kekasaran" -alam soal bahasa bukan bahasa ibunda teutama sekali bahasa Arab 6sebagai bahasa Al!Juran8 tidak disentuh dengan %elas dalam akta ini$ tidak seperti bahasa!

82

bahasa lain yang merupakan bahasa ibunda kaum di Malaysia" Hanya ter atat dalam seksyen 3 $ perkara 6iii8$ Akta 'endidikan .//7 yang berbunyiB =ke atas> Arabi $ #apanese$ German or Gren h or any other foreign language may be made a*ailable if it reasonable and pra ti able so to doC Bahasa Arab sebagai bahasa untuk memperkembangkan agama Islam sepatutnya diberi penekanan selaras dengan Islam sebagai agama rasmi negara" Malah bahasa Arab %uga adalah merupakan satu bahasa ilmu yang kita tidak boleh anggap ringan" Se%arah perkembangan dan ketamadunan khususnya tamadun Islam amat perlu kepada bahasa tersebut supaya ilmu yang dimilik terutama oleh orang!orang Islam bukan hanya perlu meru%uk kepada golongan orientalis" Eu%ukan!ru%ukan agama Islam adalah tidak lepas dan tidak sudah tanpa menggunkan bahasa Arab" 'eruntukan!peruntukan yang membenarkan bahasa lain sebagai bahasa pengantar di institusi pendidikan melalui akta ini sepatutnya disemak semula" Misalnya kedudukan sekolah!sekolah ekspatriat begitu bebas$ tidak terikat dengan Sistem 'endidikan ,ebangsaan$ seperti yang terdapat dalam Seksyen .9" Begitu %uga dalam seksyen 35$ yang membi arakan tentang kedudukan bahasa pengantar di sekolah tadika" Manakala dalam seksyen .0 perkara . $ Bahasa ,ebangsaan hendaklah men%adi bahasa pengantar utama di semua institusi pendidikan dalam Sistem 'endidikan kebangsaan$ tetapi ada %uga keke ualian yang diberi iaitu sekolah kebangsaan yang ditubuhkan diba(ah seksyen 32 atau mana! mana pendidikan lain yang dike uali oleh Menteri" -i sini menampakkan kepada kita

83

kedudukan bahasa kebangsaan masih lagi belum mantap sepenuhnya dalam Akta ini" ,esan daripada membenarkan bahasa!bahasa lain men%adi bahasa pengantar$ maka kita dapati .$3/1 buah sekolah ,ebangsaan Fina dengan 921$111 murid dan 991 buah Sekolah ,ebangsaan <amil dengan /7$111 pela%ar terus menggunakan Bahasa Fina dan Bahasa <amil" Manakala 391 buah institusi pendidikan tinggi s(asta terus menggunakan Bahasa Inggeris" 6-atuk Iainal Abidin A" Hahid$ .///8" Menurut -atuk Iainal Abidin bin A" Hahid lagi$ 'ada tahun .//0$ iaitu terdapat 24$111 pela%ar di Institu 'endidikan <inggi S(asta" -ari %umlah tersebut uma 9 peratus saha%a pela%ar Melayu dan di I'<A %umlah pela%ar bumiputera adalah 99 peratus dan bukan bumiputera 49 peratus" Isu bahasa mempunyai perkaitan yang rapat dengan perpaduan" 'erpaduan yang (u%ud sekarang memang telah %auh berubah$ namun usaha!usaha memupuk dan meningkatkan perpaduan merupakan agenda penting" #ika pengabaian isu bahasa boleh men%e%askan perpaduan kerana keadaan ini boleh merosotkan nilai ekonomi bahasa Melayu$ boleh men%e%askan tata bahasa rasmi dan bahasa perpaduan$ memburukkan lagi ketidakseimbangan dari segi penyediaan tenaga iktisas di kalangan bumiputera" 'engabaian bahasa %uga boleh men%e%askan perpaduan negara kerana akan memperluaskan lagi %urang ketidakseimbangan ekonomi antara kaum$ %uga mengakibatkan mu ulnya dua atau tida kumpulan pela%ar C aliran kebangsaan$ aliran Inggeris dan aliran Fina" Yang Berhormat Mulia <engku Ea)aleigh Ham)ah telah membahaskan Eang Undang!undang 'endidikan .//9 di de(an Eakyat$ pada .2 -isember .//9 6yang men%adi Akta 'endidikan sekarang8" -i antara kata!kata beliau ialahB
84

 OUUU""Inilah yang tersurat di dalam seksyen .0 6.8 rang undang!undang ini" Seksyen ini menyatakan kedudukan Bahasa ,ebangsaan sebagai bahasa pengantar utama$ tetapi seksyen ini %uga turut memberi kuasa kepada menteri untuk menge ualikan penggunaanya oleh mana!mana institusi penga%ian kita" Apakah makna kata!kata ini& Apakah ia melambangkan kesungguhan untuk mendaulatkan Bahasa ,ebangsaan atau ia permulaan sikap tolak ansur kita dan seterusnya mebenarkan kedudukan Bahasa ,ebangsaan kita musnah& Atauu ia permulaan kepada usaha untuk melenyapkan ita! ita Allahyarham <un Ea)ak

untuk men%adikan Bahasa ,ebangsaan sebagai bahasa pengantar di semua peringkat& Bahasa kebangsaan yang bererti bahasa Melayu seperti mana yang termaktub dalam 'erlembagaan 'ersekutuan $ perkara .93 hendaklah men%adi teras dan asas dalam memantapkan perpaduan dan pendidikan negara" +leh itu perkara yang longgar berkenaan dengan isu ini hendaklah perlu dika%i semula" -alam Akta 'endidikan .//7$ apa yang nampak kura selesa ialah dari segi kuasa yang diberikan kepada Menteri" Begitu banyak kuasa yang diberikan" Sehingga menampakkan baha(a kuasanya bboleh menghapuskan kemurniaan Akta

'endidikan itu" ,uasa Menteri seperti mana dalam seksyen .45 dalam akta ini adalah dikira begitu besarB Menteri boleh$ %ika difikirkannya (a%ar dan demi kepentingan sesuatu institusi pendidikan atau demi kepentingan murid atau a(am$ melalui perintah yang disiarkan
85

dalam (arta$ mengu ualikan institusi pendidikan atau mana!mana golongan atau golongan!golongan institusi pendidikan daripada semua atau mana!mana

peruntukan Akta ini ke uali peruntukan pendaftaran$ sama ada se ara mutlak atau tertakluk kepada apa!apa syarat yang difikirkan patut dikenakan$ dan boleh pada bila!bila masa menurut budi bi aranya membatalkan penge ualian itu atau mengubah atau menambah syarat!syarat itu" Halaupun ada beberapa perkara yang bolehh diperbin angkan lagi terhadap beberapa keratan atau seksyen$ tetapi ternyata ia adalah merupakan satu perundangan yang dapat menggambarkan hasrat negara"-engan harapan melalui akta ini akan dapat melahirkan satuu orak pendidikan yang unggul dan men%adi kebanggaan bukan saha%a di negara kita bahkan di seluruh dunia" Sesungguhnya iri! iri lama untuk menyatupadukan kaum masih terkandung dalam Akta baru ini dan gabung%alin di antara hasrat Akta 'ela%aran ./7. dengan hasrat yang dibin angkan itulah maka lahirnya satu bentuk kurikulum pendidikan yang anggih dan telah mulai dirasai oleh rakyat kini" Damun usaha!usaha penyemakan terhadap kedudukan bahasa Melayu 6Bahasa ,ebangsaan di institusi pendidikan$ kedudukan institusi pendidikan dan kuasa!kuasa menteri dan kuasa penyiasat yang tidak memerlukan (aran untuk memasuki premis dan kuasa penggeledahan adalah difikirkan patut disemak semula" Ini adalah tidak lain dan tidak bukan untuk men%aga kemurnia Akta 'endidikan itu sendiri dan man apai matlamat pendidikan negara dan Ha(asan 3131" =ke atas>

Eu%ukanB
86

 ." Akta 'endidikan ./7.$ International La( Book Ser*i e$ ,uala Lumpur$ ./24 3" Akta 'endidikan .//7$ International La( Book Ser*i e$ ,uala Lumpur$ .//2 5" Laporan #a(atankuasa ,abinet Mengka%i 'elaksanaan -asar 'ela%aran$ ,ementerian 'ela%aran Malaysia $ ,uala Lumpur$ ./22 4" Hamedi Mohd Adnab$ Bahasa Melayu S<'M $Durin Enterprise$ ,uala Lumpur$ .//4 9" Shahril V Fharil Mar)uki$ Iainun Ishak$ Leo 'au Hing$ -r"Saedah H%" Sira%$ 'endidikan di Malaysia$ Utusan 'ubli ation$ .//5

-asar 'endidikan ,ebangsaan Latarbelakang -alam tahun!tahun menu%u kemerdekaan$ telah timbul kesedaran di kalangan pemimpin dan rakyat Malaysia tentang betapa mustahaknya diadakan satu sistem pendidikan kebangsaan untuk mengganti sistem pendidikan pen%a%ah bagi memenuhi kehendak negara" Atas kesedaran inilah lahir satu -asar 'endidikan 6'ela%aran8 ,ebangsaan melalui 'enyata Ea)ak ./97 dan dimaktubkan dalam
87

+rdinan 'ela%aran$ ./90" -asar pendidikan ini telah disemak semula dalam tahun ./71 yang menghasilkan Laporan Eahman <alib" Laporan Eahman <alib ini kemudian dimaktubkan dalam Akta 'ela%aran$ ./7." ,emudian$ sebuah #a(atankuasa ,abinet telah ditubuhkan dalam tahun ./04 untuk mengka%i semula -asar 'endidikan dengan tu%uan untuk memperbaiki

pelaksanaannya supaya matlamat untuk melahirkan satu masyarakat yang bersatupadu dan berdisiplin serta memenuhi keperluan tenaga rakyat yang terlatih bagi pembangunan negara dapat di apai" Laporan #a(atankuasa ini telah diterbitkan dalam tahun ./0/"

Easional Sistem pendidikan di )aman pen%a%ahan telah berkembang tanpa mengambil kira kepada keperluan pembangunan$ pembentukan identiti kebangsaan dan perpaduan negara" Sistem 'endidikan berkenaan mengekalkan tumpuan taat setia rakyat pendatang dan keturunan mereka kepada negara asal mereka dan menekan suppress semangat pembangunan rakyat tempatan" Sistem ini mungkin se o ok dengan <anah Melayu yang ter%a%ah tetapi apabila <anah Melayu sudah merdeka$ ia didapati tidak lagi sesuai" +leh itu$ langkah!langkah diambil bagi menggubal satu sistem pendidikan kebangsaan yang sesuai untuk negara yang merdeka dan mempunyai matlamat!matlamat sendiri"

+b%ektif +b%ektif dasar ini dinyatakan dalam 'endahuluan kepada Akta 'ela%aran$ ./7.$ iaituB

88

OBAHAHASADYA dasar pela%aran seperti yang diisytiharkan dalam +rdinan 'ela%aran$ ./90 ialah untuk menubuhkan satu sistem pendidikan yang akan dapat memenuhi keperluan negara dan menggalakkan perkembangan kebudayaan$ sosial$ ekonomi$ dan politiknya"""O +b%ektif ini dinyatakan se ara am tetapi dalam melaksanakannya$ ,ementerian 'endidikan dengan berpandukan kepada 'enyata Ea)ak ./97 dan Laporan Eahman <alib ./71$ telah mentafsirkannya sebagai menyatupadukan kanak!kanak sekolah berbilang kaum dan menyediakan tenaga ker%a 6Otenaga rakyat$O istilah yang digunakan oleh Laporan #a(atankuasa ,abinet8 bagi keperluan ekonomi" Seterusnya$ ob%ektif!ob%ektif ini diperkhususkan lagi apabila #a(atankuasa ,abinet ditubuhkan dan bidang tugasnya ditetapkan" Ini men erminkan hasrat baha(a -asar 'endidikan diharapkan dapat memenuhi keperluan tenaga rakyat negara ini dalam %angka pan%ang dan pendek dan melahirkan masyarakat yang bersatupadu$ berdisplin dan terlatih" Galsafah 'endidikan Degara yang diasaskan kepada hasrat serta aspirasi negara dan dinyatakan se ara bertulis baru!baru ini memberi penekanan kepada usaha melahirkan insan yang berilmu dan berakhlak$ seimbang dan harmonis$ yang boleh men apai kese%ahteraan diri dan memberi sumbangan kepada keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara" Ini men%adi satu matlamat penting sistem pendidikan kebangsaan" Strategi 'elaksanaan Beberapa strategi telah digubal untuk men apai matlamat -asar 'endidikan yang telah ditetapkan seperti berikutB
89

6a8 Men%adikan utamaC 6b8 Mengadakan bagi 6 8 Me(u%udkan 6d8 Meli inkan 6e8 Meningkatkan pendidikan 6f8 6g8

Bahasa

,ebangsaan

sebagai

bahasa

pengantar

yang

kurikulum semua sistem

yang

sama

dan %enis

berorientasikan

Malaysia sekolahC

peperiksaan

yang

sama

bagi

semuaC pendidikanC

tata ara mutu pendidikan menyeluruh$ peluang pendidikan dari

pengurusan keseluruhannya seimbang asas dengan dan

menyediakan bersepaduC tahunC dengan

yang

Mengadakan

selama

sembilan mutu

Mendemokrasikan

pendidikan

segi

peluang

dan

mengagihkan peruntukan se ara adil dan memberi perhatian khas kepada kumpulan yang kurang bernasib baik dan ka(asan luar bandar atau pendalamanC 6h8 Menyediakan pendidikan rendah mengikut ,urikulum Baru Sekolah Eendah

6,BSE8 yang berasaskan 5M iaitu memba a$ menulis dan mengira pada tahun ./25 yang men%urus kepada kurikulum bersepadu Sekolah Menengah 6,BSM8 pada tahun ./2/" Matlamat utama kurikulum baru ini adalah untuk melahirkan indi*idu yang seimbang dari segi ilmu pengetahuan dan kemahiran yang sesuai dan mempunyai moral serta nilai etika yang kukuhC

6i8

Memperluaskan

pendidikan

Nokasional

dan

<eknik

melalui

penyusunan semula kurikulum Sekolah Nokasional pada tahun ./02C

6%8

Mempelbagai

dan

memperbanyakkan

kemudahan

pendidikan

di
90

peringkat uni*ersiti terutama dalam bidang sastera gunaan dan sains gunaanC

6k8 Mempertingkatkan pendidikan kerohanian$ moral dan disiplinC

6l8

Men%adikan Bahasa ,ebangsaan dan Bahasa Inggeris sebagai mata

pela%aran yang (a%ib dia%ar di sekolah!sekolah dan memberi peluang yang sempuma bagi pembela%aran bahasa!bahasa lain seperti Bahasa Fina dan Bahasa <amilC dan

6m8

Menggalakkan

akti*iti

ko!kurikulum

yang

memupuk

disiplin$

seperti pasukan!pasukan kadet tentera$ kadet polis$ pengakap$ puteri Islam dan lain!lain" -i samping strategi ini$ -asar 'endidikan ,ebangsaan %uga dilaksanakan dengan mengada dan memperkembangkan tenaga penga%ar yang terlatih dan %uga mendirikan sekolah!sekolah selaras dengan pertambahan kanak!kanak" -i

,ementerian:#abatan 'endidikan pula$ beberapa Bahagian dan #a(atankuasa yang meliputi perkara!perkara yang dibangkitkan oleh -asar 'endidikan ,ebangsaan telah ditubuhkan atau diperkuatkan bagi memastikan ter apainya hasrat -asar 'endidikan ini" -iantaranya termasuklah penubuhan Bahagian 'eran angan dan 'enyelidikan 'endidikan$ Bahagian 'ela%aran <eknik dan Nokasional$ #a(atankuasa 'usat ,urikulum$ Biro Buku <eks$ Ma%lis Sukan Sekolah!sekolah Malaysia$ #a(atankuasa 'endidikan 'eran angan dan 'endidikan$ 'usat Bahagian 'erkhidmatan$ Sebaran ,urikulum"

'erkembangan

'enutup

91

-asar 'endidikan ,ebangsaan sememangnya dapat menampung keperluan! keperluan negara buat masa ini dan masa depan" Selaras dengan hasrat negara untuk men apai tahap negara perindustrian adalah penting rakyatnya diberikan pendidikan se u uk dengan keperluan!keperluan s(asta bagi bidang!bidang tertentu seperti pengeluaran$ pelan ongan$ perkhidmatan$ dan sebagainya" +leh itu dasar ini bukan saha%a dapat memenuhi keperluan tenaga manusia dari segi %umlah tetapi %uga dari segi kualiti" -asar ini seharusnya dapat menggalakkan lebih ramai rakyat yang terlibat se ara aktif dalam bidang keusaha(anan dan tidak bergantung semata!mata kepada kera%aan untuk men ari ker%a" Ini adalah selaras dengan dasar kera%aan semasa yang menekankan penyertaan s(asta se ara aktif"

92