Α.Μ.:2000100208
ΑΣΚΗΣΗ 1.1
ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΔΙΑΜΗΚΩΝ - ΕΓΚΑΡΣΙΩΝ
ΚΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ
ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΥΛΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
2. Απαραίτητες γνώσεις
Ας φανταστούμε ότι μία ράβδος μήκους L και σταθερής διατομής S, δέχεται την
επίδραση διαμήκους δύναμης στο ένα άκρο της (Σχ. 2). Η διέγερση αυτή θα προκαλέσει
διαμήκη απομάκρυνση ξ σε καθένα από τα σωματίδια της ράβδου. Αν οι εγκάρσιες
διαστάσεις της ράβδου είναι μικρές σχετικά με το μήκος της, κάθε εγκάρσια διατομή
μπορεί να θεωρηθεί ότι κινείται σαν μονάδα. Έτσι η διαταραχή μπορεί να περιγραφεί με
το πεδίο ξ=ξ(x,t), όπου ξ η διαμήκης απομάκρυνση της διατομής (ΑΒ), από την αρχική
θέση ισορροπίας της x, την χρονική στιγμή t.
Για “ήπια” διαταραχή, αποδεικνύεται ότι το πεδίο ξ=ξ(x,t) ικανοποιεί την κυματική
εξίσωση:
2 x, t 1 2 x, t
(1)
x 2
t 2
2
Y /
όπου Υ και ρ, το μέτρο ελαστικότητας Young και η πυκνότητα του υλικού της ράβδου
αντίστοιχα. Αυτό σημαίνει ότι οι διαμήκεις παλμοί που προκαλεί η διέγερση, οδεύουν
στη ράβδο χωρίς παραμόρφωση, με φασική ταχύτητα u Y / . Αυτή την ταχύτητα θα
προσπαθήσουμε να μετρήσουμε πειραματικά.
Μέθοδος μέτρησης της φασικής ταχύτητας u
Για τον υπολογισμό της άγνωστης ταχύτητας εφαρμόζουμε τον εμπειρικό κανόνα:
Ας φανταστούμε μια οριζόντια και μια κατακόρυφη γραμμή που θα τέμνουν την εικόνα
vy x
σε x και y σημεία. Τότε ισχύει :
vx y
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
2. Αρχίζουμε με το σύνολο ράβδων που έχει τη μεγαλύτερη ποικιλία μήκους. Για κάθε
μία από τις ράβδους:
δ. Σφίγγουμε τα σημεία που απέχουν απόσταση L/4 από κάθε άκρο και αναζητούμε την
εμφάνιση έλλειψης για νΧ - 2ν1. Εάν αυτό γίνει δυνατό, η νΧ, που σημειώνουμε, τα είναι
ίση με τη δεύτερη ιδιοσυχνότητα ν2 της ράβδου. ε. Για τη μέτρηση της τρίτης
ιδιοσυχνότητας ν3 σφίγγουμε τα σημεία που απέχουν L/6 και L/2 από το άκρο της
ράβδου που είναι απέναντι από το μικρόφωνο. Αν σχηματιστεί έλλειψη για νΧ - 3ν1 τα
είναι νχ = ν3. στ. Μεταφέρουμε τα αποτελέσματα σε πίνακα. Συνεχίζουμε με τις
υπόλοιπες ράβδους του ίδιου υλικού, επαναλαμβάνοντας για κάθε μία τις εργασίες α-στ.
Για τον ορείχαλκο 1 έχουμε τα αποτελέσματα στον παρακάτω πίνακα :
L 0,66 λ(m) δλ(m) κ(1/m) δκ (1/m) ω(Hz) δω(Hz) ν(Hz) δν(Hz) u(m/s) δu(m/s)
L/2 0,33 1,32 0,004 4,759989 0,014424 16399,11 31,41593 2610 5 3445,2 12,35126
L/4 0,165 0,66 0,002 9,519978 0,028848 32861,06 31,41593 5230 5 3451,8 10,96821
L/6 0,11 0,44 0,001333 14,27997 0,043273 49448,67 31,41593 7870 5 3462,8 10,72148
L 0,75 λ(m) δλ(m) κ(1/m) δκ (1/m) ω(Hz) δω(Hz) ν(Hz) δν(Hz) u(m/s) δu(m/s)
L/2 0,375 1,5 0,004 4,18879 0,01117 14828,32 31,41593 2360 5 3540 12,05668
L/4 0,1875 0,75 0,002 8,37758 0,02234 29845,13 31,41593 4750 5 3562,5 10,21335
L/6 0,125 0,5 0,001333 12,56637 0,03351 44610,62 31,41593 7100 5 3550 9,791209
L 2,16 λ(m) δλ(m) κ(1/m) δκ (1/m) ω(Hz) δω(Hz) ν(Hz) δν(Hz) u(m/s) δu(m/s)
L/2 1,08 4,32 0,004 1,454441 0,001347 7476,991 31,41593 1190 5 5140,8 22,11826
L/4 0,54 2,16 0,002 2,908882 0,002693 15079,64 31,41593 2400 5 5184 11,81863
L/6 0,36 1,44 0,001333 4,363323 0,00404 22682,3 31,41593 3610 5 5198,4 8,660726
5000
4800
4600
4400
u (m/s)
4200
4000
3800
3600
3400
3200
0 2 4 6 8 10 12 14 16
k (1/m)
ω = ω (κ)
50000
40000
30000
ω (Hz)
20000
10000
0
0 2 4 6 8 10 12 14 16
k (1/m)
Από την δεύτερη γραφική παράσταση βρίσκουμε την κλίση της ευθείας η οποία
ισούται με την ταχύτητα u και μετά υπολογίζουμε το μέτρο του Young.
B u 3171 200m / s και
Y u 2 8,8 1010 N / m 2
Η πειραματική μέτρηση του μέτρου του Young διαφέρει από την βιβλιογραφία (
Y 12 1010 N / m 2 ) καθώς οι μετρήσεις των συχνοτήτων δεν είχαν ικανοποιητική
ακρίβεια.
3. Επαναλαμβάνουμε για το σύνολο ράβδων χάλυβα.
L 0,756 λ(m) δλ(m) κ(1/m) δκ (1/m) ω(Hz) δω(Hz) ν(Hz) δν(Hz) u(m/s) δu(m/s)
L/2 0,378 1,512 0,004 4,155546 0,010994 21488,49 31,41593 3420 5 5171,04 15,62997
L/4 0,189 0,756 0,002 8,311092 0,021987 43102,65 31,41593 6860 5 5186,16 14,23112
L/6 0,126 0,504 0,001333 12,46664 0,032981 64905,3 31,41593 10330 5 5206,32 14,00197
L 0,8 λ(m) δλ(m) κ(1/m) δκ (1/m) ω(Hz) δω(Hz) ν(Hz) δν(Hz) u(m/s) δu(m/s)
L/2 0,4 1,6 0,004 3,926991 0,009817 20294,69 31,41593 3230 5 5168 15,19626
L/4 0,2 0,8 0,002 7,853982 0,019635 40652,21 31,41593 6470 5 5176 13,54414
L/6 0,13333 0,53333 0,001333 11,78097 0,029452 61009,73 31,41593 9710 5 5178,667 13,21845
u = u(k)
5225
5220
5215
5210
5205
5200
5195
u (m/s)
5190
5185
5180
5175
5170
5165
5160
5155
5150
4 6 8 10 12 14
k (1/m)
ω = ω (κ)
70000
60000
50000
ω (Hz)
40000
30000
20000
4 6 8 10 12 14
k (1/m)
Από την δεύτερη γραφική παράσταση βρίσκουμε την κλίση της ευθείας η οποία
ισούται με την ταχύτητα u και μετά υπολογίζουμε το μέτρο του Young.
B u 5206 15m / s και
Y u 2 21 1010 N / m 2
Η πειραματική μέτρηση του μέτρου του Young δεν διαφέρει σημαντικά από την
βιβλιογραφία ( Y 22 1010 N / m 2 ).