Κίνημα ΥΠΕΡΒΑΣΗ : Ομαδική Αγωγή κατά των Τραπεζών

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ 2018

ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΕ, ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ, ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ, FBB-ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΕ, ΤΡΑΠΕΖΑ PROBANK ΑΕ, ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS ΑΕ, ΝΕΑ PROTON ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΕ, ΝΕΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΤΕ, ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕ, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ, ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ, ΤΡΑΠΕΖΑ MILLENIUM BANK ΑΕ (πρώην NOVA Bank), ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΜΙΤΕΔ (ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ), CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD (ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ) (πρώην MARFIN POPULAR BANK PUBLIC CO LTD), ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΜΙΤΕΔ

ΚΑΙ ΚΑΤΑ

ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Κυριάκος Τόμπρας | Λεωνίδας Στάμος | Ευαγγελία Καλδή | Γιώργος Σαρρής

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Γιώργος Νούλας | Χρήστος Ζώης | Τζένη Στάμου | Γιάννης Κυνηγόπουλος | Γιώργος Βαλέττας | Κωνσταντίνα Ζανιά- Πλούμη | Παύλος Σαράκης | Αντώνης Βασιλειάδης | Λιλιάνα Κουλουμπή | Στέφανος Τσίπας | Ίριδα Σταθάκου Μελίνα Μπάχλα | Πάνος Λελιάτσος | Χάρης Καλογερής | Μαρία Διβανίου | Κατερίνα Νικολάκη Κωνσταντίνα Στάικου | Ελένη Καλιακούδα | Κωνσταντίνα Γεωργούλια | Κατερίνα Ζόγγου | Αλεξάνδρα Φώτη Γεσθημανή Πασσιά | Βασιλεία Γιαβρούτα | Βασιλική Νταντάκου | Ελπίδα Κεβρεκάκη | Πολυτίμη Πεγέτη | Ελένη Χαβνάφη | Ειρήνη Κυριακάτου Ευαγγελία Τσάμπαλα | Θεοδώρα Καρτάνου | Νικόλαος Καραμάνης | Διονυσία Γιαννούλη | Αναστασία Ρενιέρη Κωνσταντίνος Μπαρούτας | Θεοδώρα Σπυροπούλου | Ελευθερία Δασκαλάκη

Αθήνα, Δεκέμβριος 2018

ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΠΟΛΥΜΕΛΟΥΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΓΩΓΗ

ΑΤΟΜΙΚΩΣ, των Μελών του μη κερδοσκοπικού σωματείου με την επωνυμία «ΥΠΕΡΒΑΣΗ – ΚΙΝΗΜΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ» και τον διακριτικό τίτλο «ΚΙΝΗΜΑ ΥΠΕΡΡΒΑΣΗ», που εδρεύει στην Αθήνα, Αγ. Κωνσταντίνου 2, ΤΚ 10431, ΑΦΜ 997277534, ΔΟΥ Α’ Αθηνών, έχει συσταθεί και λειτουργεί νόμιμα, δυνάμει της υπ’ αριθ. 431/2013 Απόφασης του Ειρηνοδικείου Αθηνών (Εκουσία Διαδικασία), έχει καταχωρηθεί με αύξοντα αριθμό 29909 στο Βιβλίο Σωματείων του Πρωτοδικείου Αθηνών την 22/01/2014 και εκπροσωπείται νόμιμα από τον Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής κ.ο ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΟΜΠΡΑ, κάτοικο Αθηνών, κάτοχο Δ.Α.Τ. με αριθμό Ρ 006521/1993, ήτοι :

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

ΜΕΛΗ- ΕΝΑΓΟΝΤΕΣ

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

ΕΝΝΟΜΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΕΝΑΓΟΝΤΩΝ :

Α. ΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

Β. ΩΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ :

2


ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ :

Γιώργος Νούλας | Χρήστος Ζώης | Τζένη Στάμου | Γιάννης Κυνηγόπουλος | Γιώργος Βαλέττας | Κωνσταντίνα Ζανιά-Πλούμη Παύλος Σαράκης | Αντώνης Βασιλειάδης | Λιλιάνα Κουλουμπή | Στέφανος Τσίπας | Ίριδα Σταθάκου-Δαρσακλή | Μελίνα Μπάχλα Πάνος Λελιάτσος | Χάρης Καλογερής | Μαρία Διβανίου | Κατερίνα Νικολάκη Κωνσταντίνα Στάικου | Ελένη Καλιακούδα Κωνσταντίνα Γεωργούλια | Κατερίνα Ζόγγου | Αλεξάνδρα Φώτη Γεσθημανή Πασσιά | Βασιλεία Γιαβρούτα | Βασιλική Νταντάκου Ελπίδα Κεβρεκάκη | Πολυτίμη Πεγέτη | Ελένη Χαβνάφη | Ειρήνη Κυριακάτου | Ευαγγελία Τσάμπαλα | Θεοδώρα Καρτάνου Νικόλαος Καραμάνης | Διονυσία Γιαννούλη | Αναστασία Ρενιέρη | Κωνσταντίνος Μπαρούτας | Θεοδώρα Σπυροπούλου Ελευθερία Δασκαλάκη | Όλγα Καλκανάκου

ΚΑΤΑ

1. Της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Σταδίου 40), όπως νόμιμα εκπροσωπείται, τόσο ατομικώς, όσο και ως ειδικής διαδόχου της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.» και της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «CITIBANK INT.Plc».

2. Της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Αιόλου 86), όπως νόμιμα εκπροσωπείται, τόσο ατομικώς, όσο και ως ειδικής διαδόχου των ανωνύμων τραπεζικών εταιρειών με τις επωνυμίες «FBB-ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» και «ΤΡΑΠΕΖΑ PROBANK Α.Ε.».

3. Της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Όθωνος 8), όπως νόμιμα εκπροσωπείται, τόσο ατομικώς, όσο και ως ειδικής διαδόχου των ανωνύμων τραπεζικών εταιρειών με τις επωνυμίες «ΝΕΑ PROTON ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» και «ΝΕΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Τ.Ε.».

4. Της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Αμερικής 4), όπως νόμιμα εκπροσωπείται, τόσο ατομικώς, όσο και ως ειδικής διαδόχου των ανωνύμων τραπεζικών εταιρειών με τις επωνυμίες «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», «ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», «ΤΡΑΠΕΖΑ MILLENIUM BANK Α.Ε.» (πρώην NOVA Bank), «ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΜΙΤΕΔ» (ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ), «CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD (ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ)» (πρώην MARFIN POPULAR BANK PUBLIC CO LTD), «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΜΙΤΕΔ».

5. Της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Λ. Μεσογείων 109-111), όπως νόμιμα εκπροσωπείται.

6. Της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Πανεπιστημίου 21), όπως νόμιμα εκπροσωπείται, που εμπίπτει, εν προκειμένω, στην


3




δικαιοδοσία του Δικαστηρίου Σας, καθόσον αυτή, δυνάμει των ΟλΑΠ 01/2006 και ΑΠ 214/2003, διατηρεί τον χαρακτήρα του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ως προς την άσκηση των τραπεζικών εργασιών της, ήτοι κατά την άσκηση της εμπορικής της δραστηριότητας και της εν γένει οικονομικής της πρωτοβουλίας, καθ΄ ον τρόπο αυτή περιγράφεται στο ιστορικό της αγωγής μας, ήτοι «Κεφάλαιο 1.Γ.4.3, Ο ΔΙΦΥΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ, «Κεφάλαιο 5 ^Ο , Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» και «Κεφάλαιο 7 ^ο : ΑΙΤΗΤΙΚΟ».


4




ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Κεφάλαιο 1 ^ο :

Συνοπτική επισκόπηση ουσιωδών όρων Οικονομίας.

1.Α.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

1.Β.

ΤΟ ΧΡΗΜΑ

1.Β.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑ

1.Β.2 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ

1.B.3

ΔΑΝΕΙΟΥ

ΟΡΙΣΜΟΣ

ΚΑΙ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΤΗΣ

ΣΥΜΒΑΣΗΣ

1.Β.4 Ο ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

1.Β.5 ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

1.Β.5.1

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗΣ

1.Β.5.2

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

1.Β.5.2.Α

ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

1.Β.5.2.Β ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Η

ΝΟΜΙΚΗ

ΦΥΣΗ

ΤΗΣ

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ

ΣΧΕΣΗΣ

1.Β.6 ΟΙ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΥΤΕ ΧΡΗΜΑ, ΟΥΤΕ ΔΑΝΕΙΑ

1.Β.7 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑ


5




1.Γ.

ΤO ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

1.Γ.1

ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

1.Γ.2 ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

1.Γ.3 ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

1.Γ.4 ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

1.Γ.4.1

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΕΚΤ)

1.Γ.4.2

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΤτΕ)

1.Γ.4.3 Ο ΔΙΦΥΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

1.Γ.5 ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΡΕΥΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ

1.Γ.6 ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ (Βασιλεία ΙΙ)

1.Γ.7 Η ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε.

Ο ΑΓΩΓΙΜΟΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ ΜΑΣ


Η ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομικής πρωτοβουλίας των πέντε (5) πρώτων εδώ εναγομένων.

2.Α.

ΟΙ ΕΠΙΔΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

2.Α.1 Η ΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ Ν.128/75, ΤΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΚΑΙ Η ΒΑΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 365/366 ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ Σ.Ε.Π.Ε. ή Σ.Ε.Π.Π.Ε. (ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ – ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ)

2.Α.2 Η ΣΥΝΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΠΡΩΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ

2.Β. ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΜΕΓΕΘΩΝ 2.Γ. ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ TOY ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ BLACKROCK


6




2.Δ. Η ΒΛΑΒΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΠΡΩΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ


Η Εγγύηση της Απόδοσης Καταθέσεων και Επενδύσεων, η Ενίσχυση της της Κεφαλαιακής Επάρκειας και η Ενίσχυση της Ρευστότητας των πέντε (5) πρώτων εδώ εναγομένων.

3.Α.

ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

(Τ.Ε.Κ.Ε.)

3.Β.

ΤΟ

ΤΑΜΕΙΟ

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ

(Τ.Χ.Σ.)

3.Γ.

Η ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ

3.Δ.

Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΟΧΗ

ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΤΙΣ ΠΕΝΤΕ (5) ΠΡΩΤΕΣ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΕΣ

3.Ε.

ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ


Η Απομείωση των Αξιώσεων από τις Επίδικες Πιστωτικές Συμβάσεις και το Ανεκκαθάριστο των εξ’ αυτών Απαιτήσεων.

4.Α.

ΕΠΙΔΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΗΓΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ, ΑΛΛΩΣ ΑΞΙΩΣΗ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΟΥ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ ΣΕ

ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΠΡΩΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ

Η ΑΠΟΜΕΙΩΣΗ («ΚΟΥΡΕΜΑ») ΤΩΝ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ

4.Β.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΔΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ, ΚΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ «ΚΟΥΡΕΜΑΤΟΣ» ΤΩΝ


7




4.Γ.

ΤΩΝ ΕΠΙΔΙΚΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΟΜΕΙΩΣΗΣ («ΚΟΥΡΕΜΑΤΟΣ») ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ

4.Δ.

ΕΠΙΔΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΕΣ

ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΠΡΩΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ

Κεφάλαιο 5 ^Ο Η Ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδος και των Εκπροσώπων της Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).

5.1 Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΤτΕ)

5.2 Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑ (ΔΝΤ,ΕΕ, ΕΚΤ)

Κεφάλαιο 6 ^ο ΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΓΩΓΗΣ

Κεφάλαιο 7 ^ο ΑΙΤΗΤΙΚΟ


8




ΕΙΣΑΓΩΓΗ


Συνοπτική επισκόπηση ουσιωδών όρων της Οικονομίας

1.Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κώδικα Φ.Π.Α., Οικονομική Δραστηριότητα, κατά την έννοια της διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 3, θεωρείται οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες του παραγωγού, του εμπόρου ή αυτού που παρέχει υπηρεσίες. Ο ως άνω ορισμός της οικονομικής δραστηριότητας, αφορά την εξατομικευμένη ιδιωτική δραστηριότητα φυσικών και νομικών προσώπων, η οποία κατά την οικονομική επιστήμη και θεωρία αποτελεί την μικροοικονομία.

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑPΤΟ Ειδικές τελικές και μεταβατικές διατάξεις ΤΜΗΜΑ Α’ Ειδικές διατάξεις Άρθρο 106

1.

Για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος το Κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη Χώρα, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας. Λαμβάνει τα επιβαλλόμενα μέτρα για την αξιοποίηση των πηγών του εθνικού πλούτου, από την ατμόσφαιρα και τα υπόγεια ή υποθαλάσσια κοιτάσματα, για την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και την προαγωγή ιδίως της οικονομίας των ορεινών, νησιωτικών και παραμεθόριων περιοχών.

2. Η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή προς βλάβη της εθνικής οικονομίας.

Ειρήσθω εν παρόδω, η Οικονομική Επιστήμη μελετά, μεταξύ άλλων, την παραγωγή, τη διανομή και την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, μέσα από δύο θεμελιώδεις Οικονομικές Θεωρίες :

1.

Τη Μικροοικονομική

εξατομικευμένη οικονομική συμπεριφορά μεμονωμένων φυσικών και

Θεωρία,

που

εξετάζει

και

αναλύει

την


9




νομικών προσώπων ή ακόμη και μεμονωμένων κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων, προκειμένου να κατανοήσει τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων με τις οποίες δρουν, στη βάση της αρχής της σπανιότητας των πόρων που έχουν στη διάθεσή τους και των επιπτώσεων των αποφάσεων τους στην ατομική τους ευημερία. Αντικείμενο της μικροοικονομικής ανάλυσης είναι η διαδικασία λήψεως αποφάσεων των οικονομικών μονάδων, καταναλωτών και επιχειρήσεων. Μεταξύ άλλων, εξετάζονται η κατανομή των πόρων και η διανομή του εισοδήματος μεταξύ των οικονομικών μονάδων. Από την πλευρά των καταναλωτών, εξετάζεται ποια προϊόντα θα επιλέξουν να καταναλώσουν, σε ποιες ποσότητες και πώς τελικά προκύπτει η καμπύλη ζήτησης. Από την πλευρά των επιχειρήσεων, εξετάζεται ποια ποσότητα προϊόντος θα προσφέρουν για κάθε τιμή και πώς προκύπτει η καμπύλη προσφοράς. Οι δυο πλευρές μέσω του μηχανισμού της αγοράς ανταλλάσσουν αγαθά και υπηρεσίες με χρήμα, που σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού διαμορφώνονται η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας. Ο σύγχρονος κλάδος της μικροοικονομίας επεκτείνει την προσέγγιση αυτή και στις λογικές της συνέπειες, εξετάζοντας ταυτόχρονα κάθε αγορά για κάθε προϊόν, προκειμένου να κατανοήσει πλήρως τα πρότυπα κατανάλωσης, παραγωγής και ανταλλαγής στην οικονομία, σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, εφαρμόζοντας λογικές απλουστεύσεις που καθιστούν την ανάλυση εύχρηστη, χωρίς να αλλοιώνουν ουσιωδώς την πραγματικότητα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, η μικροοικονομική και η μακροοικονομική θεωρία ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους, αφού η μικροοικονομική προσφέρει τη λεπτομερή ανάλυση μιας μόνο άποψης της οικονομικής συμπεριφοράς, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις της με την υπόλοιπη οικονομία, προκειμένου να περιορίσει την ανάλυση σε εξατομικευμένο επίπεδο. Για παράδειγμα, η μικροοικονομική ανάλυση των μισθών των Δικαστών δίνει έμφαση στα ειδικότερα χαρακτηριστικά των Δικαστών και στη δυνατότητα της Πολιτείας να πληρώνει τους μισθούς τους. Αυτό το επίπεδο ανάλυσης δεν ασχολείται με την αλυσίδα των έμμεσων οικονομικών επιπτώσεων που θα είχε η αύξηση των μισθών των Δικαστών στην αγορά ή την εθνική οικονομία. Όταν η μικροοικονομική ανάλυση δεν εξετάζει αυτές τις έμμεσα προκαλούμενες επιπτώσεις, τότε ονομάζεται μερική ανάλυση. Στις περιπτώσεις που οι έμμεσες επιπτώσεις δεν είναι ουσιώδεις, η μικροοικονομική ανάλυση μπορεί να επικεντρώσει τις προσπάθειές της


10




στη λεπτομερή εξέταση συγκεκριμένων ομάδων, κλάδων ή δραστηριοτήτων. Στις περιπτώσεις όμως που οι έμμεσες επιπτώσεις είναι ουσιώδεις, τότε επιλέγονται εναλλακτικές, σύνθετες μέθοδοι ανάλυσης.

• David Begg, Εισαγωγή στην οικονομική, Τόμοι 2, Κριτική 2006.

• Τριαντόπουλος Χρ. – Φιλίνης Κ. * Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών», Εισαγωγικό Σεμινάριο στην Οικονομική Θεωρία.

2. Τη Μακροοικονομική Θεωρία, που μελετά και εξετάζει τις μικροοικονομικές αλληλεπιδράσεις στην οικονομία συνολικά, με βασικότερα ζητήματα τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη της οικονομίας. Αντικείμενό της είναι η οικονομία ως σύνολο, χρησιμοποιώντας συναθροιστικές μεταβλητές, όπως είναι το επίπεδο του εισοδήματος, της απασχόλησης, της οικονομικής ανάπτυξης και το γενικό επίπεδο των τιμών, με τη χρήση των λεγομένων Μακροοικονομικών Υποδειγμάτων, ήτοι των θεωριών που συνοψίζουν τις σχέσεις μεταξύ οικονομικών μεταβλητών μέσω μαθηματικών σχέσεων. Οι μεταβλητές που περιλαμβάνονται στα υποδείγματα διακρίνονται (α) στις εξωγενείς μεταβλητές, οι οποίες ορίζονται εκτός υποδείγματος και αποτελούν τις εισροές τους και (β) στις ενδογενείς μεταβλητές, οι οποίες προκύπτουν από το υπόδειγμα και αποτελούν τις εκροές του. Η μακροοικονομική θεωρία απλοποιεί τις επιμέρους αναλυτικές ενότητες, προκειμένου να εξασφαλίσει την εύχρηστη ανάλυση του συνόλου των επί μέρους αλληλεπιδράσεων της οικονομίας. Για παράδειγμα, η μακροοικονομική ανάλυση τυπικά δεν ενδιαφέρεται για τη διάκριση των καταναλωτικών αγαθών σε αυτοκίνητα, ποδήλατα και τηλεοράσεις και τα αντιμετωπίζει συνολικά ως ένα καλάθι προϊόντων που το ονομάζει «καταναλωτικά αγαθά», αφού ο σκοπός της είναι, για παράδειγμα, η ανάλυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των αγορών καταναλωτικών αγαθών με τα νοικοκυριά και των αποφάσεων των επιχειρήσεων για αγορές μηχανημάτων και επενδύσεις σε κτίρια. Επειδή οι μακροοικονομικές έννοιες αναφέρονται στην οικονομία ως σύνολο, απασχολούν συχνότερα την κοινή γνώμη σε σχέση με τις μικροοικονομικές έννοιες, οι οποίες ενδιαφέρουν περισσότερο αυτούς που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα.


11




Η Οικονομική Πολιτική κάθε Εθνικής Οικονομίας, αποτελείται από δύο επί μέρους πολιτικές :

• Τη Δημοσιονομική Πολιτική, που ασκείται από την Κυβέρνηση μέσω της φορολογίας και των δημοσίων δαπανών και

• Τη Νομισματική Πολιτική, που ασκείται από την Κεντρική Τράπεζα, ήτοι στην Ελλάδα από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), μέσω του ελέγχου της προσφοράς και της ζήτησης χρήματος.

Η Ζήτηση Χρήματος, προσδιορίζεται από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και είναι συνάρτηση του εισοδήματος και του επιτοκίου.

Η Προσφορά Χρήματος στην Ελλάδα καθορίζεται κατ’ αποκλειστικότητα από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), άμεσα και έμμεσα. Άμεσα, μέσω του αποκλειστικού της δικαιώματος να ελέγχει την κυκλοφορία κερμάτων και τραπεζογραμματίων ευρώ και, έμμεσα, μέσω των εργαλείων νομισματικής πολιτικής, όπως είναι οι συναλλαγές ανοιχτής αγοράς, ο καθορισμός των υποχρεωτικών διαθεσίμων των εμπορικών τραπεζών και του προεξοφλητικού επιτοκίου.

Προκειμένου να αποφευχθούν οι έντονες οικονομικές διακυμάνσεις του προϊόντος και της απασχόλησης μιας οικονομίας, είναι γνωστό και γενικά παραδεικτό κατά την οικονομική θεωρία ότι η Κυβέρνηση μπορεί να ασκήσει Σταθεροποιητική Πολιτική, κυρίως μέσω της Δημοσιονομικής Πολιτικής και των αυτόματων σταθεροποιητών, όπως για παράδειγμα οι φόροι και τα επιδόματα ανεργίας.

Έτσι, η Κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος και οι Εμπορικές Τράπεζες γνωρίζουν και, σε κάθε περίπτωση, οφείλουν να γνωρίζουν ότι όταν μια οικονομία εισέρχεται στη φάση της ύφεσης, όπως η ελληνική εθνική οικονομία από το 2008 μέχρι και σήμερα, το εθνικό προϊόν μειώνεται και η ανεργία αυξάνεται. Στην περίπτωση αυτή, κατά τη μακροοικονομική θεωρία, η Κυβέρνηση που ασκεί τη δημοσιονομική πολιτική, μπορεί μέσω στοχευμένων δράσεων, όπως για παράδειγμα αυτού της παροχής επιδομάτων ανεργίας, να εξασφαλίσει ένα κατώφλι εισοδήματος για τους άνεργους, το οποίο τονώνει τη συνολική ζήτηση, αποφεύγοντας μια βίαιη και μεγάλη μείωση του εισοδήματος και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Επίσης, όταν το συνολικό εισόδημα της οικονομίας, ήτοι το Α.Ε.Π., ακολουθεί πτωτική πορεία, η Κυβέρνηση, κατά την οικονομική


12




θεωρία, στα πλαίσια της δημοσιονομικής πολιτικής, γνωρίζει ή οφείλει να γνωρίζει ότι πρέπει να μειώνει τα συνολικά φορολογικά έσοδα και τις επιβαρύνεσεις του δημοσίου, διατηρώντας σταθερό το διαθέσιμο εισόδημα των φορολογουμένων.

Τα μέτρα Σταθεροποιητικής Πολιτικής που δεν έχουν αυτόματο χαρακτήρα, συνδέονται πολλές φορές με το γνωστό Πρόβλημα της Υστέρησης, σύμφωνα με το οποίο η χρονική καθυστέρηση μεταξύ αντίληψης του προβλήματος από την Κυβέρνηση και την Κεντρική Τράπεζα και λήψης των ενδεδειγμένων αποφάσεων για την ενεργοποίηση Σταθεροποιητικών Πολιτικών, με ad hoc παρεμβάσεις της Κυβέρνησης στη Δημοσιονομική Πολιτική και της Κεντρικής Τράπεζας στη Νομισματική Πολιτική, ήτοι εν προκειμένω, της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), αποτελεί όχι μόνο τροχοπέδη για την επίλυση του προβλήματος αλλά, αντιθέτως, είναι γνωστό και γενικά αποδεκτό ότι κατά κανόνα συμβάλει στην επιδείνωσή του.

• David Begg, Εισαγωγή στην οικονομική, Τόμοι 2, Κριτική 2006.

• Τριαντόπουλος Χρ. – Φιλίνης Κ. * Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών», Εισαγωγικό Σεμινάριο στην Οικονομική Θεωρία.

Έτσι, κατά το άρθρο 106, παρ. 2 του Συντάγματος, για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης, της ευημερίας των πολιτών και την προστασία του γενικού συμφέροντος, το Κράτος πρέπει να προγραμματίζει και να συντονίζει την κατά το άρθρο 4, Κωδ. Φ.Π.Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας, ήτοι του συνόλου αυτής κατά τη μακροοικονομική θεωρία, με την έγκαιρη και χωρίς υστέρηση άσκηση της ενδεδειγμένης, ανάλογα με την οικονομική συγκυρία, δημοσιονομικής, νομισματικής και σταθεροποιητικής πολιτικής, διασφαλίζοντας έτσι τον έλεγχο των πάσης φύσης ατομικών και συλλογικών μικροοικονομικών αλληλεπιδράσεων της οικονομικής δραστηριότητας των Πολιτών, προκειμένου η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία να μην επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης

να

αξιοπρέπειας

συμμορφώνεται με την ουσιαστική νομιμότητα του ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ και με την ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΩΣ

ή

ΠΡΟΣ

ΒΛΑΒΗ

ΤΗΣ

ΕΘΝΙΚΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

και


13




ΑΤΟΜΟΥ ΚΑΙ ΩΣ ΜΕΛΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 25 του Συντάγματος.

1.Β.

ΤΟ ΧΡΗΜΑ

Η Εθνική Οικονομική Πολιτική, όπως αυτή ασκείται στην Ελλάδα από την Κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), στα πλαίσια άσκησης της Δημοσιονομικής και της Νομισματικής Πολιτικής, χρησιμοποιεί, κατά την επιταγή της Οικονομικής Θεωρίας, ήτοι της Μικροοικονομίας και της Μακροοικονομίας, ως μέσο υπολογισμού και υποκατάστατο αξίας, μονάδα υπολογισμού εμπορικής αξίας και αγοραστικής δύναμης, μέσο ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών και πραγματοποίησης των σύγχρονων οικονομικών συναλλαγών, το ΧΡΗΜΑ.

Η οικονομική θεωρία αναφέρει ότι « ……

κοινωνική συμβατικότητα…….» αφού, κατά τον J.K. Galbraith, το ερώτημα τι είναι χρήμα παραμένει κατ’ αρχήν αναπάντητο ενώ, η οικονομική θεωρία, έχει ταλαντευθεί στην εκτίμηση του χρήματος σαν αιτίας ή σαν αποτελέσματος, αιτιατού των οικονομικών καταστάσεων.

χρήμα είναι μια τεχνητή

το

• J.K. Galbraith, Money (1995), σσ. 36- 37· Π. Μηλιαράκης, Το Νομισματικό Σύστημα στα πλαίσια του Οικονομικού Δικαίου (1990), σσ. 55 κ.εξ.

Έτσι, επειδή στην οικονομική επιστήμη υπάρχει μια έντονη διαφωνία γύρω από τον ορισμό του χρήματος, πρέπει να διευκρινιστούν οι ιδιότητες του χρήματος, ήτοι ποιες ιδιότητες ακριβώς πρέπει να έχει ένα πράγμα για να ονομαστεί χρήμα και ποιες είναι οι λειτουργίες του χρήματος.

• Μ. Fleming, Νομισματική θεωρία (στα ελληνικά, 1972), σ. 17. Πάντως, πολλλοί συγγραφείς ομιλούν και για το «οιονεί χρήμα», βλ. σχετικώς Π.Α. Κιόχος, Γ.Δ. Παπανικολάου, Χρήμα - Πίστη - Τράπεζες (1997), σ. 55.

Χρήμα χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε μέσο χρησιμοποιείται από μια κοινωνία ως :

1.

2. Μέσο ανταλλαγής και πραγματοποίησης των οικονομικών συναλλαγών. 3. Μονάδα υπολογισμού της εμπορικής αξίας προϊόντων και υπηρεσιών και της αγοραστικής δύναμης των κατόχων του.

Νόμιμο και αποδεκτό υποκατάστατο αξίας.


14




4.

Μέσο διατήρησης αξίας, μεταφέροντας την αγοραστική δύναμη των κατόχων του, από το παρόν στο μέλλον.

Οι Βασικές Λειτουργίες του Χρήματος :

α) Μέσο ανταλλαγής

Το χρήμα στη σημερινή του μορφή είναι προϊόν μακρόχρονης εξελικτικής διαδικασίας που άρχισε από την εποχή των πρωτόγονων κοινωνιών, όταν το ρόλο του μέσου ανταλλαγής έπαιζαν διάφορα αντικείμενα και κατοικίδια ζώα. Σύντομα κατανοήθηκε ότι το μέσο ανταλλαγής πρέπει να ικανοποιεί τα εξής προαπαιτούμενα :

1. Να είναι αποδεκτό από όλα τα μέλη μιας κοινωνίας.

2. Να μην υπόκειται εύκολα σε φθορά και να μην αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου.

3. Να μεταφέρεται εύκολα ώστε, σε περίπτωση ανταλλαγής μεγάλης αξίας, το κόστος μεταφοράς του να μην αποτελεί εμπόδιο.

β) Μονάδα Μέτρησης Αξίας Το χρήμα αποτελεί κοινό παρονομαστή στη σύγκριση της αξίας των προϊόντων. Επιτρέπει επίσης τη σύγκριση της κατά μονάδα τιμής των αγαθών και υπηρεσιών. Έτσι, όταν για παράδειγμα λέμε ότι το αγαθό Χ είναι διπλάσιο σε αξία αγοράς από το αγαθό Υ που στοιχίζει Ζ ευρώ, εφαρμόζουμε τη χρήση του χρήματος ως λογιστική μονάδα μέτρησης αξίας των αγαθών. Προέκταση της λειτουργίας αυτής του χρήματος είναι τη χρήση του για τον υπολογισμό της αξίας μελλοντικών πληρωμών και χρεών, όπως εν προκειμένω οι μελλοντικές πληρωμές για την εξόφληση κεφαλαίου και τόκων των επίδικων δανείων των εδώ εναγόντων ως δανειολήπτες. Η χρήση αυτή αναφέρεται ως ξεχωριστή λειτουργία πολλές φορές στη παγκόσμια βιβλιογραφία, λόγω της μεγάλης σημασίας που δίνεται στο διαχρονικό στοιχείο οικονομικής συναλλαγής. Έτσι για παράδειγμα, το χρήμα κάνει δυνατό τον ακριβή προσδιορισμό του μεγέθους της μελλοντικής παραγωγής.

γ) Μορφή Συσσώρευσης Οικονομικού Πλούτου Η τρίτη λειτουργία του χρήματος είναι η δυνατότητα που παρέχει στις οικονομικές μονάδες να διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε ρευστή μορφή. Τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία είναι μια εναλλακτική μορφή διατήρησης του πραγματικού, μη ανθρώπινου πλούτου του ανθρώπου.


15




Έτσι, το χρήμα παρέχει τη δυνατότητα στα φυσικά και νομικά πρόσωπα, όπως εν προκειμένω οι πέντε (05) πρώτες εδώ εναγόμενες και εκάστη εξ’αυτών, να ρευστοποιούν τα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία τους και να τα διατηρούν σε ρευστή μορφή, για όσο χρονικό διάστημα θέλουν. Η λειτουργία αυτή του χρήματος είναι ζωτικής σημασίας για τις οικονομικά προηγμένες κοινωνίες και παίζει σπουδαίο ρόλο στον καθορισμό της ζήτησης του χρήματος.

• Το Βασικό Μακροοικονομικό Μοντέλο: Η Βραχυχρόνια Θεώρηση, σελ. 288 Μέρος ΙIΙ.

ΝΟΜΙΣΜΑ, χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε μέσο γίνεται γενικά δεκτό ως χρήμα σε ανταλλαγή με εμπορεύματα και υπηρεσίες ή για πληρωμή χρεών. Το στοιχείο που αρκεί για να γίνει ένα πράγμα νόμισμα είναι να γίνει αυτό αποδεκτό από το κοινό στο οποίο απευθύνεται ως τέτοιο, δίνοντάς του τον χαρακτήρα του μέσου πραγματοποίησης των ανταλλαγών προϊόντων και υπηρεσιών και των οικονομικών συναλλαγών. Το ότι αυτή η αποδοχή γίνεται επειδή το νόμισμα υλοποιείται σ’ ένα αντικείμενο που έχει δική του χρησιμότητα ή επειδή υπάρχει με την έννοια αυτή συνήθεια ή επειδή το κράτος υποχρεώνει τους πολίτες να το δεχτούν, δεν έχει καμιά σημασία για τον ορισμό της φύσης και των χαρακτηριστικών του νομίσματος.

Η εισαγωγή του ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, δηλαδή του κυρίως νομίσματος, αποτελεί σημαντικό σταθμό στην ιστορία της ανθρωπότητας, αφού σηματοδοτεί το οριστικό πέρασμα από μια φάση κλειστής, οικιακής οικονομίας, που βασιζόταν στον αντιπραγματισμό, σε μια νέα εποχή, που προσανατολίζεται ολοένα και περισσότερο προς τον καταμερισμό της εργασίας, την ειδίκευση, τις εμπορικές ανταλλαγές και τις οικονομικές συναλλαγές.

Τα πολιτικά γεγονότα της εποχής μας συνέτριψαν το διώνυμο χαρτονόμισμα - μέταλλο. Τα κράτη, για δικές τους ανάγκες, κατέφυγαν όλο και περισσότερο στις εκδόσεις των κεντρικών τραπεζών τους και, έτσι, οδηγήθηκαν στην ανάγκη να τις απαλλάξουν από την υποχρέωση να ανταλλάσσουν τα τραπεζογραμμάτιά τους με χρυσό.


16




Με την εισαγωγή της ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ γκρεμίστηκε το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών που στηριζόταν στο χρυσό και η κυκλοφορία των διάφορων νομισμάτων περιορίστηκε στο εσωτερικό των εθνικών οικονομιών. Και δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού κάθε κυβέρνηση έχει τη δύναμη να επιβάλλει στο εσωτερικό του κράτους οποιοδήποτε νομισματικό σύμβολο, αλλά δεν μπορεί να πετύχει το ίδιο στο εξωτερικό, όπου δεν είναι σε θέση να επιβάλλει την εξουσία της.

Η Δραχμή, υπήρξε το εθνικό νόμισμα της Ελλάδος από το 1833.

Η Τράπεζα της Ελλάδος ανέλαβε με την ίδρυσή της το 1927 κατ’ αποκλειστικότητα το εκδοτικό προνόμιο από την Εθνική Τράπεζα και, μέχρι την εισαγωγή του ευρώ, εξέδιδε τα τραπεζογραμμάτια σε δραχμές που κυκλοφορούσαν ως νόμιμο χρήμα στην Ελλάδα. Η δραχμή έπαψε να είναι το εθνικό νόμισμα της Ελλάδος μετά την εισαγωγή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2002. Στις 28 Φεβρουαρίου 2002, τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα δραχμών έπαψαν να αποτελούν νόμιμο χρήμα και αντικαταστάθηκαν από τα τραπεζογραμμάτια ευρώ και τα κέρματα ευρώ.

• ΤτΕ * Σύνδεσμος Ιστοσελίδας :

http://www. bankofgreece . gr/Pages /el/ Euro/ drachma. aspx# ker

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ως χρήμα δεν νοείται μόνο το Χρήμα της Αναγκαστικής - Νομισματικής Κυκλοφορίας, ήτοι το λεγόμενο Παραστατικό Χρήμα (Fiat Money), δηλαδή αυτό που εκδίδεται κατ’ αποκλειστικότητα από Κεντρική Τράπεζα και, στην περίπτωση της Ελλάδας, μπορεί να τίθεται σε κυκλοφορία μόνον από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), το οποίο δεν καλύπτεται από αποθεματικό άλλων υλικών, στερείται άμεσα ή έμμεσα εσωτερικής αξίας και γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό κατά τις συναλλαγές δυνάμει κυβερνητικών αποφάσεων ή νομοθετικών διατάξεων, αφού ο ορισμός του χρήματος είναι σήμερα ευρύτερος της νομισματικής κυκλοφορίας και είναι ρητά και κατηγορηματικά σαφής, ορισμένος και συγκεκριμένος.

1.Β.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΜΑ

Κατά τον Μ. Fleming, στην έννοια του χρήματος περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία που είναι γενικώς αποδεκτά ως μέσα πληρωμών.


17




• Μ. Fleming, Νομισματική θεωρία (στα ελληνικά, 1972), σ. 17. Πάντως, πολλλοί συγγραφείς ομιλούν και για το «οιονεί χρήμα», βλ. σχετικώς Π.Α. Κιόχος, Γ.Δ. Παπανικολάου, Χρήμα - Πίστη - Τράπεζες (1997), σ. 55.

Στη γενική αυτή κατεύθυνση της οικονομικής θεωρίας προσχωρεί και η νομική επιστήμη, καθόσον το σύνολο των συναλλαγών σε διακρατικό και ιδιωτικό διεθνές ή εσωτερικό επίπεδο, ρυθμίζεται από αυστηρούς

ουσιαστικούς και τυπικούς κανόνες δικαίου, που είναι κανόνες δημόσιας τάξης. Έτσι, κατά Π. Μηλιαράκη, (βλ. Το Νομισματικό Σύστημα στα πλαίσια του Οικονομικού Δικαίου, 1990), ρητά αναφέρεται ότι «……….ανάμεσα στο Οικονομικό Δίκαιο και την Πολιτική Οικονομία υπάρχει οργανικός - λειτουργικός» σύνδεσμος ……», κατά την αναλογία που διατυπώνει ο Λ. Θεοχαρόπουλος, (βλ. Φορολογικόν Δίκαιον, 1981), ότι «………….ο οικονομολόγος δεν γίναται δημοσιονόμος εάν δεν είναι νομικός, ομοίως όπως ο νομικός δεν θα είναι δημοσιονόμος ειμή εν ω μέτρω θα

εμπλουτισθή με την οικονομικήν επιστήμην……… και ο Μ.

Στασινόπουλος (βλ. Μαθήματα Δημοσιονομικού Δικαίου, 1966, σελ. 6), ο οποίος αναφέρει ότι «……….διά την κατανόησιν των κανόνων του δημοσιονομικού δικαίου απαιτούνται ιδιαίτερα οικονομικαί γνώσεις την οικονομικήν άποψιν ερευνά η Δημοσία Οικονομική, την δε

νομικήν η Νομική Επιστήμη ………

»

».

Έτσι, κατά την οικονομική και τη νομική επιστήμη, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ΧΡΗΜΑ είναι το σύνολο των Κερμάτων, των Τραπεζογραμματίων και των Καταθέσεων.

•

R.

Dornbusch,

S.

Fischer,

Macroeconomics,

1990,

ελλ.

μτφ.

Χρ.

Ανδροβιτσανέας,

Κεφ.

11

«Η

Κεντρική

Τράπεζα,

το

χρήμα

και

οι

•

πιστώσεις». ΕΚΤ * Σύνδεσμος Ιστοσελίδας :

http://www. ecb. europa. eu /mopo /strategy /monan /html/index. en . html

Οτιδήποτε άλλο εκτός από τα τρία ανωτέρω, ΔΕΝ ΕΝΑΙ ΧΡΗΜΑ.

Σε ότι αφορά τον αμιγώς οικονομικό χαρακτήρα του χρήματος, μερικές από τις δυσκολίες του ορισμού του προκύπτουν από τη στενή έννοιά του ως μέσου πληρωμών, αφού, κέρματα, τραπεζογραμμάτια και καταθέσεις όψεως και ταμιευτηρίου είναι μέσα πληρωμών, επειδή γίνονται αποδεκτά σε αντάλλαγμα αγαθών και χρηματοπιστωτικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ οι καταθέσεις


18




προθεσμίας που δεν μεταβιβάζονται με επιταγές και, για το λόγο αυτό, δεν θεωρούνται μέσο πληρωμής, παρά ταύτα, λαμβάνονται επίσης κατά τα ανωτέρω ως χρήμα. • Γ. Χουφσμίντ (J. Huffschmid), Πολιτική Οικονομία των Χρηματιστηριακών Αγορών και Εναλλακτικές Στρατηγικές (στα ελληνικά, 2006), G. Soros, The New Paradigm for Financial Markets (2008), σσ. 64 κ.εξ., όπου το κεφάλαιο «The International Banking Crisis of the 1980s», Π. Μηλιαράκης, Τραπεζικό Δίκαιο (1994), σσ. 58 κ.εξ., Ι. Βελέντζας, Τραπεζικό Δίκαιο (1992), σσ. 49 κ.εξ., Σ. Ψυχομάνης, Τραπεζικό Δίκαιο (2001), σσ. 57 κ.εξ., Β. Πανάγος, Χρηματιστήριο, Τράπεζες, Κεφαλαιαγορές (1990), σσ. 12 κ.εξ., Κ. Στεργιώτης, Χρήμα και Διεθνές Τραπεζικό Σύστημα (1990), σσ. 111 κ.εξ., Δ. Ζαχαριάδης - Σούρας, Χρήμα - ΠίστηΤράπεζες (1993), σσ. 49 κ.εξ. και Γ.Σ. Ζερβός, Η Τραπεζική Πολιτική της ΕΟΚ εν όψει του 1992 (1989), σσ. 29 κ.εξ.

Η μορφή χρήματος από ειδικής ποιότητας χαρτί,

κύριος όγκος της νομισματικής κυκλοφορίας, ονομάζεται ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ όταν εκδίδεται απ’ευθείας από το κράτος και, ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΟ, όταν εκδίδεται από την κεντρική τράπεζα που διατηρεί την αποκλειστικότητα του εκδοτικού προνομίου.

με την οποία καλύπτεται ο

Το ευρώ, όπως άλλωστε και η δραχμή, είναι τραπεζογραμμάτιο, αφού εκδίδεται μόνον κατόπιν απόφασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και τίθεται σε κυκλοφορία από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, τις αντίστοιχες δηλαδή με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) εκδοτικές τράπεζες των κρατών μελών της ευρωζώνης και του ευρωσυστήματος.

Στα κέρματα και τα τραπεζογραμμάτια ευρώ, όπως άλλωστε και στα χαρτονομίσματα, καθώς και στα αντικατασταθέντα από το ευρώ κέρματα και τραπεζογραμμάτια σε δραχμές, ο νόμος προσδίδει την ιδιότητα του ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ, ΝΟΜΙΜΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, επιβάλλοντας υποχρεωτικά την παραδοχή τους σε νόμιμη εξόφληση υποχρεώσεων, αφού αυτά γίνονται υποχρεωτικά δεκτά ως νόμιμο μέσο πληρωμών και πραγματοποίησης οικονομικών συναλλαγών ενώ, ταυτόχρονα, η ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία, ρητά απαγορεύει την κυκλοφορία, τη χρήση και την αποδοχή άλλης μορφής και τύπου νομισμάτων εντός της Ευρωζώνης, ήτοι και της Ελλάδος, ιδιαίτερα δε αφού στις 28 Φεβρουαρίου 2002, τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα δραχμών έπαψαν να αποτελούν νόμιμο χρήμα και αντικαταστάθηκαν από τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ.


19




• Κανονισμός 1478/2000 - Κατάργηση της παρέκκλισης της Ελλάδος / Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L 167 7/7/2000

• vΕθνικό Σχέδιο Εισαγωγής Τραπεζογραμματίων και Κερμάτων Ευρώ - Καθορισμός της αμετάκλητης τιμής μετατροπής ευρώ – δραχμή ‚2000/427/ΕΚ : Απόφαση του Συμβουλίου, της 19ης Ιουνίου 2000, σύμφωνα με το άρθρο 122 παράγραφος 2 της συνθήκης για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος από την Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2001

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι η μόνη αρμόδια να εγκρίνει την έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ από τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες, ενώ η ευθύνη της παραγωγής, έκδοσης και απόσυρσης από την κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων ευρώ ανήκει, κατ’ αποκλειστικότητα, από κοινού στις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες των χωρών-μελών της ζώνης του ευρώ.

Τα κέρματα ευρώ εκδίδονται από τα κράτη της ζώνης του ευρώ, σε ποσότητες που εγκρίνει κάθε χρόνο η ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντονίζει όλα τα θέματα που αφορούν στα κέρματα σε επίπεδο ζώνης του ευρώ.

Η

Τράπεζα

της

Ελλάδος

(ΤτΕ)

θέτει

σε

κυκλοφορία

τα

τραπεζογραμμάτια

και

κέρματα

ευρώ

μέσω

του

τραπεζικού

συστήματος.


http://www. bankofgreece . gr/Pages /el/ Euro/Notes- coins/default. aspx

Η Ελλάδα εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ την 1 ^η Ιανουαρίου 2001, σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομίας και

Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN) στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία στις 19 και 20 Ιουνίου

2000.

Η ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ μετατροπής της δραχμής σε ευρώ ορίστηκε ως εξής : 1 ευρώ = 340,750 δραχμές.

Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι από την 1 ^η Ιανουαρίου 2001 μέρος του Ευρωσυστήματος, το οποίο αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες των κρατών-μελών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ.


20




Την 1 ^η Ιανουαρίου 2002, τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία στην Ελλάδα, ταυτόχρονα με τα άλλα κράτη- μέλη της ζώνης του ευρώ.

Η μετάβαση στο ευρώ ολοκληρώθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2002.


http://www. bankofgreece . gr/Pages /el/ Euro/Notes- coins/transition . aspx# yio

τη

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ.

Χρήμα όμως, κατά τα ανωτέρω, δεν είναι μόνο η Νομισματική Κυκλοφορία, ήτοι το σύνολο των κερμάτων και των τραπεζογραμματίων.

Το σύνολο ΚΕΡΜΑΤΩΝ και ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ

συνιστά

ΧΡΗΜΑ, κατά τα ανωτέρω, είναι και οι ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ.

• R. Dornbusch, S. Fischer, Macroeconomics, 1990, ελλ. μτφ. Χρ. Ανδροβιτσανέας, Κεφ. 11 «Η Κεντρική Τράπεζα, το χρήμα και οι πιστώσεις».

• ΕΚΤ * Σύνδεσμος Ιστοσελίδας :

http://www. ecb. europa. eu /mopo/ strategy /monan /html/index. en . html

1.Β.2 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 3746/2009 (ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009), ως ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ορίζονται τα πιστωτικά υπόλοιπα των κατατεθειμένων σε λογαριασμούς κεφαλαίων ή τα πιστωτικά υπόλοιπα προσωρινού χαρακτήρα που προκύπτουν κατά τις συνήθεις τραπεζικές συναλλαγές και τα οποία το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να επιστρέψει, βάσει των εφαρ- μοζόμενων νόμιμων και συμβατικών όρων, καθώς και οι υποχρεώσεις για τις οποίες το πιστωτικό ίδρυμα έχει εκδώσει παραστατικούς τίτλους.

Στην έννοια των καταθέσεων δεν εμπίπτουν οι συμφωνίες πώλησης με σύμφωνο επαναγοράς (repos).

Κατά την ΑΠ 1122/2005, η κατάθεση χρημάτων σε Τράπεζα φέρει το χαρακτήρα Ανώμαλης Παρακαταθήκης και συνεπώς έχει επ΄ αυτής εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 830 παρ. 1 εδ. β΄ του ΑΚ, με την οποία, επί ανώμαλης παρακαταθήκης, σχετικά με το χρόνο και τον τόπο της απόδοσης ισχύουν, σε περίπτωση αμφιβολίας, οι διατάξεις για την παρακαταθήκη,


21




κατά την οποία ο θεματοφύλακας, αν ο

παρακαταθέτης απαιτεί το πράγμα, ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΔΩΣΕΙ και αν ακόμη δεν έχει περάσει η προθεσμία που ορίστηκε για τη φύλαξή του. Απόδειξη κατάθεσης χρημάτων είναι και το βιβλιάριο κατάθεσης ή άλλο αντίστοιχο έγγραφο, ανάλογα με το είδος και τον τύπο του τραπεζικού λογαριασμού, το οποίο εκδίδει η τράπεζα, που εξομοιώνεται με ιδιωτικό έγγραφο και αποτελεί πλήρη απόδειξη για όσα γεγονότα και πράγματα αναγράφει. Επιτρέπεται μόνο ανταπόδειξη κατά της αλήθειας των εγγράφων. Επομένως κάθε φορά που η Τράπεζα εξοφλεί, ολικώς ή μερικώς, απαίτηση του καταθέτη που αναφέρεται στο έγγραφο αυτό και σημειώνει επ΄ αυτού την εξόφληση (ανάληψη) με χειρόγραφη ή μηχανική απεικόνιση, η ευθύνη της Τράπεζας να αποδώσει στον καταθέτη το ποσό της κατάθεσής του, το οποίο κατέβαλε σε τρίτο, που πλαστογράφησε την υπογραφή του καταθέτη, εξαντλείται στον δόλο, ή στη βαριά αμέλεια των οργάνων της. Τέτοια βαριά αμέλεια υπάρχει και όταν οι προστηθέντες υπάλληλοί της, που συνέταξαν και εκτέλεσαν το ένταλμα πληρωμής του αναληφθέντος ποσού, δεν προέβησαν σε διαπίστωση της ταυτοπροσωπίας μεταξύ εκείνου που έκανε την ανάληψη και του δικαιούχου του λογαριασμού από αδιαφορία για τη διαφύλαξη των συμφερόντων του τελευταίου. Η άρνηση της Τράπεζας να αποδώσει στον παρακαταθέτη το χρηματικό ποσό της κατάθεσης, και αν ακόμα αυτό έχει αναληφθεί από τρίτο με αξιόποινη πράξη, συνιστά αθέτηση σύμβασης, παρά το ότι μπορεί να απαλλαγεί αυτή της εν λόγω υποχρέωσής της και όχι αδικοπραξία, δεδομένου ότι στην περίπτωση παρεμβολής αξιόποινης συμπεριφοράς τρίτου η αδικοπραξία αυτή γίνεται σε βάρος της Τράπεζας από τον τρίτο και όχι απ΄ αυτήν κατά του

επομένως και η διάταξη ΑΚ 827,

παρακαταθέτη.

Έτσι, οι Τραπεζικές Καταθέσεις :

1. Φέρουν το χαρακτήρα της ανώμαλης παρακαταθήκης, επί της οποίας, σύμφωνα με το άρθρο 830 παρ. 1 ΑΚ, έχουν εφαρμογή, αφενός η περί δανείου η διάταξη του άρθρου 806 ΑΚ, κατά την οποία η τράπεζα αποκτά την κυριότητα των κατατιθέμενων χρημάτων, αφετέρου η διάταξη του άρθρου 827 ΑΚ, που ορίζει ότι ο θεματοφύλακας, αν ο παρακαταθέτης απαιτεί το πράγμα, ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΔΩΣΕΙ και αν ακόμη δεν έχει περάσει η προθεσμία που ορίστηκε για τη φύλαξη του.

2. Παρακολουθούνται από λογαριασμούς παθητικού στα κατά ΚΒΣ βιβλία των τραπεζικών ιδρυμάτων, αφού, κατά τα ανωτέρω, συνιστούν πιστωτικά υπόλοιπα λογαριασμών παθητικού, ήτοι υποχρεώσεις


22




των τραπεζών προς τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που είναι δικαιούχοι τους.

3. Εντάσσονται στα χρηµατοοικονοµικά µέσα, όπως αυτά ορίζονται από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (IAS 32), επειδή για µεν το πιστωτικό ίδρυµα που δέχεται την κατάθεση αποτελούν χρηµατοοικονοµικό στοιχείο υποχρεώσεων, για δε το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κάνει την κατάθεση αποτελούν χρηµατοοικονοµικό στοιχείο ενεργητικού.

4. Αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος, εκτός και αν το πιστωτικό ίδρυµα ορίσει ότι για κάποια συγκεκριμένη κατηγορία καταθέσεων η αποτίµηση θα γίνεται στην εύλογη αξία, µε µεταφορά της διαφοράς στα αποτελέσµατα.

Το Κλαδικό Λογιστικό Τραπεζικό Σχέδιο παρακαλουθεί τις καταθέσεις στην οµάδα 5, ήτοι ως υποχρεώσεις των τραπεζών προς τους καταθέτες και τους πάσης φύσης δικαιούχους αυτών και, συγκεκριµένα, µε τέσσερεις πρωτοβάθµιους λογαριασµούς παθητικού, τους 50, 51, 52 και 53.

• Γεώργιος Κόντος (2007), Λογιστική Τραπεζών και Εταιρειών Leasing & Factoring, Εκδόσεις ∆ιπλογραφία, σελ 390- 391.

• ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ * ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ * ∆ιπλωµατική Εργασία * ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ALPHA BANK, της ΖΗΚΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ (MAF: 18/10).

Έτσι, ο λογιστικός χειρισμός των Τραπεζικών Καταθέσεων, κατά το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των τραπεζών, εντοπίζεται µεθοδολογικά στις ακόλουθες λογιστικές εγγραφές, σύμφωνα με τις φάσεις που µπορεί να διέλθει µια κατάθεση :


23




Με βάση την οικονοµική της λειτουργία, ως Τραπεζική Κατάθεση ορίζεται η αποδοχή εκ µέρους του τραπεζικού ιδρύματος χρηµάτων από το κοινό, µε όρους που είτε καθορίζονται εκ των προτέρων από τις τράπεζες, είτε αποτελούν αντικείµενο διαπραγµάτευσης µεταξύ καταθέτη και τράπεζας. Μεταξύ των όρων αυτών περιλαµβάνεται κατ’ αρχήν ο χρόνος απόδοσης των χρηµάτων, αν η κατάθεση είναι έντοκη ή άτοκη και, στην περίπτωση της εντόκου, το επιτόκιο µε το οποίο θα γίνεται ο εκτοκισµός του κεφαλαίου.

• Γεώργιος Κόντος (2007), Λογιστική Τραπεζών και Εταιρειών Leasing & Factoring, Εκδόσεις ∆ιπλογραφία, σελ 385.

• ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ * ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ∆ΩΝ ΣΤΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ *

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ * ∆ιπλωµατική

Εργασία


24




ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ALPHA BANK, της ΖΗΚΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ (MAF: 18/10).

Αν τρίτος μετήλθε αξιόποινη πράξη και συνεπεία αυτής πέτυχε την παράδοση ποσού της κατάθεσης, η αδικοπραξία τελείται εις βάρος της τράπεζας, η οποία είναι κυρία των χρημάτων και της οποίας η περιουσία βλάπτεται από την παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του τρίτου, ενώ η εναντίον της τράπεζας ενοχική αξίωση του καταθέτη από τη σύμβαση της ανώμαλης παρακατάθεσης παραμένει άθικτη, εφόσον δεν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής της κατά το άρθρο 3 του Ν.Δ. 17.7/13.8.1923 «περί ειδικών διατάξεων περί ανωνύμων εταιριών». Ενόψει δε της ΑΠ 830/2003 (ΕλλΔνη 45.176), κατά την οποία είναι αδύνατη η συνδρομή αξίωσης από σύμβαση και από αδικοπραξία και η ευθύνη της τράπεζας παραμένει πάντοτε συμβατική, ακόμη και όταν, κατ' εφαρμογή του άρθρου 3 του ως άνω Ν.Δ., τελεί υπό τον πρόσθετο όρο ότι η απόδοση του οφειλομένου ποσού οφείλεται σε δόλο ή βαριά αμέλεια των οργάνων της, αφού λόγω της φύσης του χρήματος ως πράγματος αντικαταστατού και κατά γένος ορισμένου, δεν νοείται αδυναμία απόδοσης των καταθέσεων λόγω φθοράς, κλοπής ή υπεξαίρεσης.

Οι Τραπεζικές Καταθέσεις συνιστούν χρήμα, όπως αυτό ορίζεται κατά την ανάλυση των νομισματικών μεγεθών Μ1, Μ2 και Μ3 από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).


http://www. ecb. europa. eu /mopo/ strategy/monan /html/index. en . html

Για τον ακριβή ορισμό της κρατούσας έννοιας του χρήματος και του τι ακριβώς συνιστά χρήμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) λαμβάνει ένα σύνολο επιλεγμένων βασικών μεγεθών, ήτοι τα ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Μ1, Μ2 και Μ3.

Το Μ1 ορίζεται ως το άθροισμα του νομίσματος σε κυκλοφορία (κέρματα + τραπεζογραμμάτια) και των καταθέσεων διάρκειας μίας ημέρας, ήτοι των Καταθέσεων Όψεως, Ταμιευτηρίου, σε Τρεχούμενο Λογαριασμό, καθώς επίσης και των , , σε Κοινό Λογαριασμό, Συναλλάγματος και των Καταθέσεων σε Επιχειρηματικούς Λογαριασμούς e-banking.

Το M2 περιλαμβάνει το Μ1, τις προθεσμιακές καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως δύο ετών και τις καταθέσεις υπό προειδοποίηση εξαργύρωσης έως τριών μηνών.


25




Το M3 περιλαμβάνει το M2, τις συμφωνίες επαναγοράς, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήματος και τα χρεόγραφα διάρκειας έως και δύο ετών.


http:// www .ecb .europa.eu/ ecb / educational/ facts/ monpol/ html/mp_006.el.html

• ΕΚΤ * Ακριβής Μετάφραση Πίνακα Συνδέσμου Ιστοσελίδας :

http:// www .ecb .europa.eu/ mopo/ strategy/monan/ html/ index .en.html

Η ανάλυση του ευρέος νομισματικού μεγέθους Μ3 εξετάζεται από μέσο- μακροπρόθεσμη προοπτική και χρησιμοποιείται από την ΕΚΤ για να υπενθυμίζει στις κεντρικές τράπεζες, όπως εν προκειμένω στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), τη θεμελιώδη αρχή ότι, όταν αναλαμβάνουν δράση για την αντιμετώπιση των εκάστοτε οικονομικών εξελίξεων, δεν πρέπει ποτέ να παραβλέπουν το γεγονός ότι, σε αρκετά μακροχρόνιους ορίζοντες, ο ρυθμός μεταβολής της ποσότητας χρήματος πρέπει να είναι συμβατός με τον στόχο της σταθερότητας των τιμών. Ο μέσο-μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της νομισματικής προοπτικής υποδηλώνει επίσης ότι δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των

αποφάσεων

βραχυπρόθεσμων

νομισματικής πολιτικής. Μια τέτοια ανάλυση συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς του νομισματικού μεγέθους Μ3, ενώ δίνει και μια ευρύτερη εικόνα των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία και των συνεπειών τους όσον αφορά τους κινδύνους διατάραξης της σταθερότητας των τιμών.

νομισματικών

εξελίξεων

και

των

Η ανάλυση των επί μέρους μεγεθών του Χρήματος και των Χορηγήσεων παρέχει έγκαιρη πληροφόρηση για επικείμενη χρηματοπιστωτική


26




αστάθεια, όπως εν προκειμένω στην περίπτωση της Ελλάδος από το έτος 2008 μέχρι και σήμερα. Οι πληροφορίες αυτές έχουν σημασία για τη νομισματική πολιτική, επειδή η εμφάνιση χρηματοπιστωτικών ανισορροπιών ή η υπερβολική αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για την οικονομική δραστηριότητα και, σε τελική ανάλυση, για τις τιμές μεσοπρόθεσμα.


http://www. ecb. europa. eu /ecb/educational /facts/monpol /html/mp_006.el. h tml

1.B.3

ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΑΝΕΙΟΥ

Δάνειο είναι η σύμβαση κατά την οποία ο ένας από τους συμβαλλόμενους (δανειστής) μεταβιβάζει στον άλλο συμβαλλόμενο (οφειλέτη) κατά κυριότητα χρήματα ή άλλα αντικαταστατά πράγματα, ο δε οφειλέτης υποχρεούται να επιστρέψει στον δανειστή πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας

(άρθρο 806 Α.Κ.).

Έτσι, αντικείμενο του δανείου μπορεί να είναι μόνο τα χρήματα ή άλλα αντικαταστά πράγματα, των οποίων η κυριότητα μεταβιβάστηκε στον

οφειλέτη (Εφ. Αιγ. 76/1980, Α.Π. 660/1979).

Το αντικείμενο του δανείου πρέπει να έχει οικονομική αξία. Δεν είναι απαραίτητο το πράγμα να είναι αναλωτό (Ειρ. Αργ. 1581/1969), ούτε ενδιαφέρει ο σκοπός για τον οποίο πρόκεται να χρησιμοποιηθεί το δάνεισμα (Α.Π. 80/1938), αφού ο σκοπός του δανείου ποικίλλει. Συνήθως, για τον οφειλέτη αποτελεί άρση μιάς προσωρινής οικονομικής ανάγκης, ενώ, για τον δανειστή, όταν το δάνειο συμφωνείται έντοκο, αποτελεί μία επωφελή

τοποθέτηση κεφαλαίου.

Η σύμβαση του δανείου έχει τα εξής χαρακτηριστικά :

1.

Είναι σύμβαση παραδοτική και κατατάσσεται στις λεγόμενες «παραδοτικές» (re) συμβάσεις, καθόσον, για την κατάρτιση της σύμβασης αυτής δεν αρκεί μόνο συμφωνία των συμβαλλόμενων,

αλλά απαιτείται και παράδοση του πράγματος στον οφειλέτη.

2.

Είναι σύμβαση άτυπη, δηλαδή, είναι σύμβαση, για την οποία δεν

απαιτείται έγγραφος τύπος (Εφ. Θεσ. 407/1980).


27




3.

Είναι σύμβαση αιτιώδης, με την έννοια, ότι το κύρος της εξαρτάται

από την ύπαρξη και τη νομιμότητα της αιτίας, που είναι η πρόθεση

δανεισμού (Φορ. Πρωτ. Ρόδου 6/1966).

4.

Είναι σύμβαση ενοχική και υποσχετική, αφού ο ένας από τους

συμβαλλόμενους (δανειστής) μεταβιβάζει την κυριότητα

αντικαταστατών πραγμάτων στον άλλο (οφειλέτη), για την

απόδοση άλλων πραγμάτων της ίδιας ποσότητας και ποιότητας.

5.

Είναι σύμβαση διαρκής.

6.

Είναι σύμβαση συναινετική, επειδή, για την κατάρτιση αυτού

αρκεί η συμφωνία των μερών, η, δε, μεταβίβαση αυτού γίνεται στα

πλαίσια της ήδη καταρτισμένης σύμβασης.

7.

Είναι σύμβαση ετεροβαρής, καθόσον γεννά υποχρέωση μόνο για

τον οφειλέτη, και δη, για απόδοση άλλων πραγμάτων της ίδιας

ποσότητας και ποιότητας (Α.Π. 569/1958, Εφ. Αθ. 161/1962,

419/1970). Τούτο ισχύει στην περίπτωση που το δάνειο είναι

άτοκο. Εάν όμως το δάνειο είναι έντοκο, τότε η σύμβαση του

δανείου είναι σύμβαση αμφοτεροβαρής, του τόκου επέχοντος

θέση ανταλλάγματος (αντιπαροχής).

8.

Το δάνειο και, ειδικότερα, το χρηματικό δάνειο, είναι πάντοτε

πιστωτική σύμβαση (Φορ. Πρ. Ροδ. 6/1966).

9.

Το δάνειο διαφέρει από το χρησιδάνειο αφού, σε αντίθεση με το

δάνειο, στο χρησιδάνειο δεν μεταβιβάζεται η κυριότητα του

πράγματος, αλλά παραχωρείται μόνο η χρήση αυτού.

10.

Το δάνειο διαφέρει από την ανώμαλη παρακαταθήκη στο ότι

επί δανείου προέχει το συμφέρον του οφειλέτη, που είναι η

χρησιμοποίηση του δανείσματος, σε αντίθεση με την ανώμαλη

παρακαταθήκη, όπως εν προκειμένω η τραπεζική κατάθεση, στην

οποία προέχει το συμφέρον του παρακαταθέτη (δανειστή), που

είναι η ασφαλής φύλαξη των κατατιθέμενων πραγμάτων.

11.

Το δάνειο μπορεί να ασφαλισθεί, διά της παροχής στον δανειστή

οποιασδήποτε ασφάλειας, εμπράγματης ή μη. Εξαιρετικά, επί

δανείου είναι ανεπίτρεπτη η συνομολόγηση ποινικής ρήτρας

(Εφ. Θεσ. 97/1961).


28




12.

Οι αξιώσεις από δάνειο υπόκεινται στη γενική εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 249 ΑΚ. Κατά τις διατάξεις των άρθρων 250, περ. 15 και 253 ΑΚ. ο χρόνος παραγραφής των τόκων και των χρεολύτρων είναι πενταετής και αρχίζει με τη λήξη του έτους, εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική της επιδίωξη. Χρεόλυτρο κατά την έννοια του δεύτερου των άρθρων τούτων, είναι το αποδιδόμενο μέρος του οφειλομένου κεφαλαίου, το οποίο καταβάλλεται, είτε χωριστά, είτε κατόπιν άθροισης και των τόκων, οπότε σχηματίζεται το Τοκοχρεόλυτρο. Όταν ο δανειστής έχει το δικαίωμα, σύμφωνα με τους όρους της δανειακής σύμβασης, να την καταγγείλει πρόωρα, αν δεν πληρωθούν οι δόσεις, τότε όλες οι οφειλόμενες περιοδικές δόσεις του δανείου, που αφορούν χρεόλυτρο ή τοκοχρεόλυτρο ή τόκο, γίνονται απαιτητές. Με την καταγγελία η σύμβαση του δανείου λύεται και επομένως ενεργοποιείται ο συμβατικός όρος που παρέχει στο δανειστή το δικαίωμα να αξιώσει την άμεση πληρωμή από τον οφειλέτη ολοκλήρου του οφειλομένου κεφαλαίου, καθώς και τους τόκους υπερημερίας από την καταγγελία. Το δάνειο συνεπώς είναι τοκοχρεωλυτικό, με την έννοια ότι έχει συνομολογηθεί η εξόφληση του με την καταβολή είτε χρεολύτρων και τόκων χωριστά, είτε ενιαίων τοκοχρεολύτρων, υπό την αίρεση της εμπρόθεσμης και προσήκουσας καταβολής των δόσεων. Μόνον όμως όταν η αίρεση πληρωθεί και καταγγελθεί το δάνειο δεν οφείλονται πλέον δόσεις, αλλά ολόκληρο το μέχρι τότε ανεξόφλητο κεφάλαιο και η αξίωση του δανειστή προς απόδοση του δανείου υπόκειται στη συνήθη εικοσαετή παραγραφή, ενώ αν δεν γίνει καταγγελία, η αξίωση των περιοδικών δόσεων, αφού αυτές διατηρούν την αυθυπαρξία τους, υπόκειται στην πενταετή παραγραφή (Α.Π. 747, 751/2012, 1455/2007, Α.Π. 637/1997, δημ. σε ΤΝΠ της Νόμος).

13.

Το δάνειο, ανάλογα με την ιδιότητα των συμβαλλόμενων, υπόκειται σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 παρ. 1α ή 15 παρ. 1α του Κώδικα Χαρτοσήμου,

αντίστοιχα.

Εξαιρετικά, το τέλος χαρτοσήμου δεν οφείλεται, στις περιπτώσεις που με διάταξη νόμου προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος

χαρτοσήμου.


29




•

ΔΕΛΤΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ, ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, Έτος 60ο, Tόμος 60ος,

Aριθ. 1352, Β' Δεκαπενθήμερο ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2006

Η δανειακή σύμβαση, ως διαρκής ενοχική σχέση, συνεπάγεται μία μακρόχρονη συμβατική δέσμευση για τον καταναλωτή. Για το λόγο αυτό, πολλές από τις διατάξεις του δικαίου της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων του καταναλωτή αναφέρονται στις υποχρεώσεις παροχής επαρκούς πληροφόρησης εκ μέρους του προμηθευτή, ήτοι των τραπεζών.

Η πληροφόρηση αυτή πρέπει να διαφοροποιείται ιδίως ανάλογα µε το είδος της συναλλαγής (συνήθης ή ασυνήθης), το στάδιο στο οποίο βρίσκεται (προσυµβατικά, κατά τη σύναψη και κατά τη διάρκεια της σύμβασης) και τον τρόπο µε τον οποίο πραγματοποιείται (με φυσική επαφή, με διαμεσολάβηση ή εξ αποστάσεως).

Οι τράπεζες, προκειμένου να ανταποκριθούν στη μαζική προσφορά υπηρεσιών, στο πλαίσιο της ορθολογικής οργάνωσης για την οικονομικότερη και πρακτικότερη συναλλακτική διαδικασία, χρησιμοποιούν τους Γενικούς Όρους Συναλλαγών, τους γνωστούς και ως ΓΟΣ. Πρόκειται για τα κοινώς λεγόμενα «ψιλά γράμματα» στις συμβάσεις, τα οποία είναι στην ουσία προδιατυπωμένοι στερεότυποι συμβατικοί όροι, που προορίζονται να διέπουν γενικά και ενιαία όλες τις συναπτόμενες από την τράπεζα συμβάσεις.

Ο καταναλωτής των τραπεζικών συναλλαγών που καλείται να υπογράψει μία τραπεζική σύμβαση, υποχρεώνεται να αποδεχτεί τους ΓΟΣ της σύμβασης ως αναπόσπαστο μέρος αυτής, χωρίς όμως να έχει περιθώρια διαπραγματευτικών ελιγμών. Έτσι, η μόνη ευχέρεια που διαθέτει είναι να δεχθεί ή να μη δεχθεί να υπογράψει τη σύμβαση.

Οι τραπεζικές δανειακές συμβάσεις αποτελούν κατ’ ουσία Συμβάσεις Προσχώρησης, στις οποίες ο καταναλωτής που «προσχωρεί» βρίσκεται εκ των πραγμάτων σε μειονεκτική θέση έναντι της συμβαλλόμενης με αυτόν τράπεζας, καθώς προβαίνει στην κατάρτιση της σύμβασης στερημένος από δυνατότητες ελεύθερης δικαιοπρακτικής αυτοδιάθεσης ως προς τη διαμόρφωση τους. Στην πραγματικότητα δηλαδή, τα θεωρητικά ελευθέρως συμβαλλόμενα μέρη έχουν άνιση οικονομική και διαπραγματευτική ελευθερία.


30




Οι γενικές διατάξεις του ν. 2251/1994, όπως αυτός τροποποιήθηκε με το ν. 3587/2007, για την προστασία του καταναλωτή, έχουν ακριβώς ως σκοπό την αποκατάσταση της προαναφερθείσας συμβατικής ανισορροπίας. Για το λόγο αυτό, εστιάζουν κατά πρώτον στην καθιέρωση απαγόρευσης των καταχρηστικών ΓΟΣ, δηλαδή των όρων εκείνων που έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της συμβατικής ισορροπίας ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται η κατοχύρωση ορισμένων κρίσιμων για τη λειτουργία της συναλλακτικής σχέσης δικαιωμάτων του καταναλωτή ανά κατηγορία συμβάσεων, όπως η ερμηνεία ασαφών γενικών όρων των συναλλαγών εν αμφιβολία προς το συμφέρον του καταναλωτή, το δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής ή το δικαίωμα υπαναχώρησης.

Ο καταναλωτής προστατεύεται από την ισχύουσα νομοθεσία έναντι των καταχρηστικών όρων των συμβάσεων, αφού ορίζεται ότι καταχρηστικοί είναι οι όροι που έχουν σαν αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή και δεν έχουν αποτελέσει προϊόν διαπραγμάτευσης.

Συγκεκριμένα, οι Καταχρηστικοί Όροι ρυθμίζονται από το άρθρο 2 του ν. 2251/94 ‘Προστασία των καταναλωτών’ (ΦΕΚ 191 Α’/1994), όπως αυτό έχει τροποποιηθεί από το άρθρο 10, παρ. 24 του ν.2741/1999 (ΦΕΚ 199 Α’/1999), με το οποίο επήλθε η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία 93/13 ΕΟΚ/5-4-93 σχετικά με τους καταχρηστικούς όρους των συμβάσεων και όπως ισχύει σήμερα, κατόπιν της τροποποίησης που επήλθε με το ν. 3587/2007 (ΦΕΚ Α΄ 152/10.07.2002). Σημαντικά επίσης νομοθετήματα αποτελούν οι ειδικές διατάξεις της ΚΥΑ Φ1-983/7.3.91, σχετικά με την καταναλωτική πίστη και την εναρμόνιση με την Οδηγία 87/102/ΕΟΚ της 22.12.1986, όπως αυτή τροποποιήθηκε από την Οδηγία 90/88/ΕΟΚ της 22.2.1990 (ΦΕΚ Β΄172/21.3.1991), της ΠΔ/ΤΕ 2501/2002 σχετικά με την ενημέρωση των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους (ΦΕΚ Α΄ 277/18.11.2002), όπως αυτή τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τη νεότερη απόφαση της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών Θεμάτων 234/11.12.2006 (ΦΕΚ Β΄ 1872/2006), της ΚΥΑ Ζ1-178/13.02.2001 για τις συναλλαγές που γίνονται με κάρτες, προς εναρμόνιση με τις διατάξεις της Σύστασης Συνήγορος του Καταναλωτή 97/489/ΕΚ της Επιτροπής της 30ης Ιουλίου 1997 «σχετικά με τις συναλλαγές που γίνονται με μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής και ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ του εκδότη και του κατόχου» (ΦΕΚ Β΄


31




255/09.03.2001) και του Κώδικα Τραπεζικής Δεοντολογίας της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών του 1997.

Στους ΓΟΣ των δανειακών συμβάσεων προβλέπονται πολύ σημαντικοί όροι, τόσο για τον καταναλωτή-δανειολήπτη όσο και για τον εγγυητή του δανείου, οι οποίοι τους αγνοούν, καθόσον αυτοί, στερούμενοι τις απαραίτητες ειδικές γνώσεις, τις οποίες δεν διαθέτουν ούτε οι τραπεζικοί υπάλληλοι που εργάζονται στις χορηγήσεις πιστώσεων, ακόμη και όταν τους διαβάζουν, αδυνατούν σε κάθε περίπτωση να τους κατανοήσουν.

Οι πιο σημαντικοί από αυτούς τους όρους είναι οι ακόλουθοι :

• επιβάρυνση με έξοδα διαχείρισης,

• ποινές

για

την

προεξόφληση

δανείου

σύμβασης,

και

την

πρόωρη

λύση

της

• όροι για τον ανατοκισμό των τόκων,

• τρόπος υπολογισμού των τόκων του δανείου με βάση το ημερολογιακό έτος,

• επιβαρύνσεις στη δυνατότητα ελάχιστης καταβολής στις δόσεις και

• προσδιορισμός απεριόριστης ευθύνης του εγγυητή και παραίτησής του από προβλεπόμενες εκ του νόμου ενστάσεις που θα μπορούσε να προβάλλει κατά της τράπεζας.

Τα ελληνικά Δικαστήρια, εξετάζοντας αγωγές που φέρονται ενώπιόν τους, προβαίνουν στον έλεγχο της καταχρηστικότητας ΓΟΣ σε δανειακές συμβάσεις τραπεζών, οι οποίοι διαταράσσουν σημαντικά και σε βάρος του καταναλωτή την ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές, κυρίως λόγω παραβάσεων των υποχρεώσεων σαφήνειας και διαφάνειας ως προς τις επαγόμενες για τον καταναλωτή οικονομικές επιβαρύνσεις, οι οποίες επιβάλλονται δίχως τον εκ των προτέρων καθορισμό ειδικών και ευλόγων για τον καταναλωτή κριτηρίων (ΑΠ

1219/2001).

Αποτέλεσμα του προαναφερόμενου ελέγχου είναι η κήρυξη των όρων αυτών ως καταχρηστικών και άκυρων.

Συνεπώς, κατά τα ανωτέρω, πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης δανεισμού, ιδιαίτερα όταν η έγκριση γίνεται με συνοπτικές διαδικασίες, ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να ζητά αντίγραφο της προς υπογραφή δανειακής σύμβασης, ώστε να συγκρίνει, με την βοήθεια


32




εξειδικευμένου ανεξάρτητου συμβούλου, δικηγόρου ή/και λογιστή, όλους τους όρους και τις παραμέτρους της σε σχέση με τις λοιπές προσφορές που υπάρχουν στην αγορά, όπως είδος και Ενημέρωση του Καταναλωτή για τα τραπεζικά δάνεια, ύψος επιτοκίου, διάρκεια, λοιπά κόστη, συνολικές επιβαρύνσεις και έξοδα, έξοδα φακέλου, αμοιβές δικηγόρων, εκτιμητών, εγγραφής προσημείωσης και κόστος ασφάλισης ακινήτου.

• Γιάννης Δ. Αδαμόπουλος, Ενημέρωση του Καταναλωτή για τα Τραπεζικά Δάνεια, Συνήγορος του Καταναλωτή, Ιούλιος 2007

Σύμφωνα με όλα τα ανωτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 806 ΑΚ, συνάγεται ότι για τη σύναψη τραπεζικής δανειακής σύμβασης, απαιτείται να υπάρχει καταρτισμένη σύμβαση κατά τους όρους των άρθρων 185-195 ΑΚ και μεταβίβαση της κυριότητας των χρημάτων που συνιστούν το δάνεισμα, από την τράπεζα, στον οφειλέτη - δανειολήπτη. Έτσι, η μεταβίβαση στον οφειλέτη - δανειολήπτη της κυριότητας τού χρηματικού δανείσματος που είναι το αντικείμενο του δανείου ή, έστω, η περιέλευση και η ενσωμάτωση αυτού στην περιουσία του, αποτελεί προϋπόθεση για την υπαγωγή της τραπεζικής δανειακής σύμβασης στις διατάξεις του άρθρου 806 ΑΚ. Επειδή δε με το άρθρο 1034 ΑΚ, για τη μεταβίβαση της κυριότητας κινητού, επομένως και χρήματος, απαιτείται παράδοση της νομής του, από τον κύριο, σε αυτόν που την αποκτά και συμφωνία των δύο ότι μετατίθεται η κυριότητά του, εν προκειμένω, για την μεταβίβαση στον οφειλέτη – δανειολήπτη της κυριότητας του χρηματικού δανείσματος, όπως αυτό ορίζεται από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), υπό την έννοια των νομισματικών μεγεθών Μ1, Μ2 και Μ3, απαιτείται η παράδοση, από την τράπεζα, στον οφειλέτη - δανειολήπτη, της νομής του νομισματικού μεγέθους που συνιστά το χρηματικό δάνεισμα που αποτελεί το αντικείμενο της τραπεζικής δανειακής σύμβασης.

Όμως, κατά τα ανωτέρω, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα λειτουργεί

ως τραπεζικό σύστημα κλασματικών αποθεμάτων,

ρευστά διαθέσιμα που συνιστούν τα τραπεζικά αποθέματα, είναι μόνον ένα κλάσμα που συνιστά το ποσοστό αποθεματικών της συνολικής ποσότητας των καταθέσεων στις εμπορικές τράπεζες, το λεγόμενο κλασματικό απόθεμα (βλ. 1. Β . 4. Ο ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ) . Και, επειδή, ακόμη, οι τραπεζικές καταθέσεις, θεωρείται καλόπιστα ότι συνιστούν χρήμα στο σύνολό τους, δηλαδή ακόμη και για το μέρος αυτών που δεν συγκροτείται από το χρήμα των κερμάτων και των τραπεζογραμματίων, κατά το νομισματικό μέγεθος Μ1, και των καταθέσεων του νομισματικού μεγέθους Μ2, οι πέντε (5) πρώτες εδώ εναγόμενες, αυξάνουν πλασματικά την

κατά το οποίο τα


33




παροχή χρήματος στην ελληνική οικονομία, με τη χορήγηση δανείων και την αντίστοιχη δημιουργία στο παθητικό τους νέων δανειακών κεφαλαίων, που επιτυγχάνονται με το άνοιγμα και την πίστωση νέων λογιαριασμών καταθέσεων πελατείας ή με την πίστωση των υφιστάμενων λογαριασμών καταθέσεων πελατείας, στις περιπτώσεις που χορηγούν δάνεια σε πελάτες τους που διαθέτουν ήδη σε αυτές καταθετικούς λογαριασμούς και, έτσι, δημιουργούν στην πράξη νέο χρήμα, ήτοι δημιουργούν νέο, λογιστικό μόνο χρήμα τραπεζικής πίστης, που δεν συγκροτείται και δεν έχει τη μορφή, τον τύπο και την ποιότητα των νομισματικών μεγεθών Μ1 και Μ2 (κέρματα + τραπεζογραμμάτια + καταθέσεις), αλλά αυτό συγκροτείται από τα ίδια τα δανείσματα των χορηγούμενων πιστώσεων και, έτσι, διαφέρει κατά ποιότητα από το χρήμα της νομισματικής κυκλοφορίας του νομισματικού μεγέθους Μ1 και από αυτό του νομισματικού μεγέθους Μ2.

Έτσι, κατά τον πάγιο κανόνα της λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και, ειδικότερα, των πέντε (5) πρώτων εδώ εναγομένων, που επιβεβαιώνεται με ασφάλεια από την ανάλυση των δημοσιευμένων στα ΦΕΚ ΤΑΕ και ΕΠΕ στοιχείων των οικονομικών καταστάσεων και των ισολογισμών τους, καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, όπως αυτά παραθέτονται αναλυτικά ανά εδώ εναγόμενη στο Κεφάλαιο 2 ^ο , «Η ανάπτυξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της οικονομικής δραστηριότητας των πέντε (5) πρώτων εδώ εναγομένων» και έχουν χαρακτήρα πασίδηλου γεγονότος το οποίο το Δικαστήριο Σας έχει υπηρεσιακό καθήκον να λαμβάνει υπ’ όψη του αυτεπαγγέλτως (ΚΠολΔ 336 §

1), κατά τη διάρκεια ενός έτους, εκτός από τις περιόδους αιχμής στη ζήτηση χρήματος, όπως για παράδειγμα οι ημέρες των Χριστουγέννων, οι πέντε (5) πρώτες εδώ εναγόμενες, ανταποκρίνονται στις ταμειακές υποχρεώσεις τους διατηρώντας στα ταμεία τους ποσοστά ρευστών διαθεσίμων μεταξύ 2% και 5% αφού, όπως ΟΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ από τον Ηλία Λεκκό, Διευθυντή Μονάδας Οικονομικής Ανάλυσης και Αγορών της Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ και Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Ελληνικής

κατά την τραπεζική των κλασματικών αποθεμάτων,

Ένωσης Τραπεζών,

«………

όταν

μία τράπεζα εκδίδει ένα νέο δάνειο δημιουργεί μία επιπλέον κατάθεση, είτε σε όσους έχουν λάβει το δάνειο είτε στον τελικό αποδέκτη του δανεισμένου ποσού. Για παράδειγμα, όταν ένας υποψήφιος αγοραστής σπιτιού παίρνει ένα στεγαστικό δάνειο, μία ισόποση κατάθεση δημιουργείται στο λογαριασμό του πωλητή/ κατασκευαστή του σπιτιού….».

ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ………….…»,

ενώ

«…

• Ηλίας Λεκκός * Ο ελληνικός τραπεζικός τομέας μετά την κρίση,


34




Νοέμβριος 2013, Σελ. 7.

Επειδή

όμως

η

διαδικασία

αυτή

συνεχίζεται

αενάως,

σήμερα,

το

πραγματικό, νομισματοποιημένο χρήμα που κυκλοφορεί, κατά την έννοια του νομισματικού μεγέθους Μ1, ήτοι τα ρευστά διαθέσιμα κέρματα και τραπεζογραμμάτια ευρώ στα ταμεία των πέντε (5) πρώτων εδώ εναγομένων και εκάστης εξ’ αυτών, και το νομισματικό μέγεθος Μ2, αποτελούν ένα μονοψήφιο μόνο ποσοστό του συνολικού χρήματος, όπως αυτό ορίζεται κατά τα ανωτέρω από την ΕΚΤ, ήτοι από τη συνολική νομισματική βάση του νομισματικού μεγέθους Μ3, με το υπόλοιπο του συνολικού χρήματος να έχει δημιουργηθεί από τις πέντε (5) πρώτες εδώ εναγόμενες, με τον ανωτέρω «αέναο» μηχανισμό δημιουργίας χρήματος από τη χορήγηση τραπεζικών δανείων, όπως άλλωστε ΟΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ από τον Ηλία Λεκκό, Διευθυντή Μονάδας Οικονομικής Ανάλυσης και Αγορών της Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ και Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, όταν περιγράφει την ανωτέρω διαδικασία δημιουργίας χρήματος από τις εμπορικές τράπεζες και, εν προκειμένω, από τις πέντε (5)

πρώτες εδώ εναγόμενες ως «……

και καταθέσεων……

ενάρετος κύκλος δημιουργίας δανείων

ενώ ρητά και κατηγορηματικά ΟΜΟΛΟΓΕΙ ότι αυτό

συνιστά «…….…παραγωγή αέρα κοπανιστού, ο οποίος στη συνέχεια βαφτίζεται χρήμα.….……».

….Ο

….»

• Ηλίας Λεκκός * Ο ελληνικός τραπεζικός τομέας μετά την κρίση, Νοέμβριος 2013.

1.Β.4.

Ο

ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ

ΩΣ

ΜΕΣΟ

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΣ

ΑΠΟ

ΤΙΣ

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ο κατά την Ευρωπαϊκη Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) ορισμός της Προσφοράς Χρήματος με την έννοια των νομισματικών μεγεθών Μ1, Μ2 και Μ3, είναι :

• η νομισματικη κυκλοφορία, ήτοι κέρματα και τραπεζογραμμάτια και

• οι καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες.

Οι εμπορικές τράπεζες είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, οι οποίες με τη λειτουργία τους πρέπει να επιδιώκουν την πραγματοποίηση κέρδους, κύρια πηγή του οποίου είναι τα έσοδα από τη διαφορά μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων (βλ. Γ. ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ). Όμως, οι εμπορικές τράπεζες, με τις εργασίες των χορηγήσεων, ήτοι ΜΕ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ


35




ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΗΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ, διαμεσολαβώντας ως δανειστές σε οικονομικές μονάδες, ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, στο μέτρο που επηρεάζουν τις καταθέσεις του μη τραπεζικού κοινού.

• Το Βασικό Μακροοικονομικό Μοντέλο : Η Βραχυχρόνια Θεώρηση Κεφάλαιο 12 - Χρήμα, Τραπεζικό Σύστημα και Νομισματική Πολιτική. 12.5. Η Δημιουργία Χρήματος από το Τραπεζικό Σύστημα και η Συνολική Προσφορά, σελ. 298.

Από την πράξη της πιστωτικής λειτουργίας επιβεβαιώνεται ο εμπειρικός κανόνας του τραπεζικού συστήματος κατά τον οποίο, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, οι εμπορικές τράπεζες, σε περιόδους ομαλών πολιτικο-οικονομικών συνθηκών, χρειάζονται να διαθέτουν σε άμεση ζήτηση προς απόδοση στους δικαιούχους, όχι το σύνολο, αλλά μόνον ένα μικρό μέρος των καταθέσεων, προκειμένου να ικανοποιούνται επαρκώς οι απαιτήσεις ανάληψης των πελατών τους. Έτσι, η εξυπηρέτηση του εταιρικού και επιχειρηματικού τους σκοπού, υπαγορεύει την επένδυση, την εκμετάλλευση και τον δανεισμό των ρευστών διαθεσίμων, πέρα από αυτά που χρειάζονται και πρέπει να μένουν αχρησιμοποίητα και διαθέσιμα στα ταμεία τους, για να εξασφαλίσουν την ταμειακή τους ρευστότητα (βλ. Αρχή της Ρευστότητας, Γ.3, ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ). Το ποσοστό αυτό διαφέρει από από κράτος σε κράτος και εξαρτάται από τις διαφορές στα θεσμικά πλαίσια εκάστου τραπεζικού συστήματος.

Για την εξασφάλιση όμως των καταθετών και τον έλεγχο της ρευστότητας της οικονομίας, οι Κεντρικές Τράπεζες ορίζουν για τις εμπορικές τράπεζες ένα ελάχιστο ποσοστό υποχρεωτικών διαθεσίμων με τη μορφή μετρητών ή των καταθέσεων σε αυτές.

Οι δυνατότητες των εμπορικών τραπεζών να χορηγούν δάνεια και να δημιουργούν δια των εργασιών τους αυτών νέες καταθέσεις, εξαρτώνται από αυτό το ποσοστό. Έτσι, τα ποσά αυτά των ρευστών διαθεσίμων που διαθέτουν οι εμπορικές τράπεζες, τους παρέχουν τη δυνατότητα δανειοδότησης, ήτοι της αύξησης της αναγκαστικής κυκλοφορίας και, εν τέλει, της προσφοράς χρήματος.

• Ο Τραπεζικός Πολλαπλασιαστής * Σύνδεσμος :

http://www.euretirio.com/2010/03/trapezikospollaplasiastis.html#ixzz

2vbihWwqR

Κατά τον ανωτέρω εμπειρικό κανόνα, στα οργανωμένα χρηματοπιστωτικά συστήματα, υπολογίζεται ότι, κατά τη διάρκεια ενός


36




έτους, εκτός από τις περιόδους αιχμής στη ζήτηση χρήματος, όπως για παράδειγμα οι ημέρες των Χριστουγέννων, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις ταμειακές υποχρεώσεις τους, διατηρώντας ποσοστά ρευστών διαθεσίμων μεταξύ 2% και 5%.

• Το Βασικό Μακροοικονομικό Μοντέλο : Η Βραχυχρόνια Θεώρηση Κεφάλαιο 12 - Χρήμα, Τραπεζικό Σύστημα και Νομισματική Πολιτική. 12.5. Η Δημιουργία Χρήματος από το Τραπεζικό Σύστημα και η Συνολική Προσφορά, σελ. 298.

Όμως, το ελάχιστο ποσοστό των ρευστών διαθεσίμων που υποχρεούνται κατά τα ανωτέρω να διατηρούν οι εμπορικές τράπεζες, καθορίζεται με βάση την εθνική και την ευρωπαΙκή νομοθεσία και είναι ενιαίο για όλες τις τράπεζες.

Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), είναι η αρμόδια ελληνική αρχή για τον καθορισμό του ύψους του ποσοστού του Δείκτη και του Ελάχιστου Ορίου Ρευστών Διαθεσίμων.

Δυνάμει της ΠΔ/ΤΕ 2560/01.04.2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει από την ΠΔ/ΤΕ 2614/7.4.2009, την απόφαση ΕΤΠΘ 285/8/09.07.2009 και την ΠΔ/ΤΕ 2626/29.7.2010, περί καθορισμού του πλαισίου ελέγχου από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) της επάρκειας ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθορίζονται οι υποχρεωτικοί δείκτες ρευστότητας με τη μορφή ελαχίστων ορίων, τους οποίους οφείλουν να τηρούν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και δη οι πέντε (5) πρώτες εδώ εναγόμενες, ως εξής (βλ. σχετικά Κεφάλαιο 1.Γ.5, ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΡΕΥΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ) :

• 15% μέχρι την 30/09/2005 και

• 20% από την 01/10/2005 και εφεξής.

Έτσι, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), καθορίζει τα ελάχιστα όρια του δείκτη ρευστών διαθεσίμων κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα το σκοπό του ελέγχου του τραπεζικού συστήματος και, ειδικότερα, για να περιορίζει τη δυνατότητα του τραπεζικού συστήματος να δημιουργεί αυθαίρετα χρήμα δια της χορήγησης δανείων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα και να αυξάνει αυθαίρετα κατά τον τρόπο αυτό την προσφορά χρήματος, δημιουργώντας ή/και αυξάνοντας, δια της χορήγησης δανείων, το λογιστικό χρήμα και τη συνολική νομισματική βάση Μ3,


37




ήτοι δημιουργώντας ή/και αυξάνοντας, στην πράξη πλασματικά, κατά λογιστικό μόνο τρόπο, τις ποσότητες του χρήματος που παράγεται δια των λογιστικών εγγραφών τoυ ανοίγματος και της πίστωσης των λογαριασμών καταθέσεων, δηλαδή των λογαριασμών των δανειακών κεφαλαίων του παθητικού των τραπεζών και της ομάδας 5 του κλαδικού λογιστικού σχεδίου αυτών, που πιστώνονται με το άρθρο της λογιστικής εγγραφής που καταχωρείται στα κατά ΚΒΣ βιβλία τους, για την χορήγηση των δανείων, έναντι της αντίστοιχης χρέωσης του λογαριασμού χορηγήσεων της ομάδας 2 του ενεργητικού τους. Και τούτο, επειδή, οι καταθέσεις αυτές δεν συγκροτούνται, δεν αντιστοιχούν και δεν αντικρύζονται στα ενεργητικά των τραπεζών με τα ρευστά, διαθέσιμα στοιχεία αυτών, που συνιστούν χρήμα κατά την έννοια των νομισματικών μεγεθών Μ1, Μ2 και Μ3, αλλά, αντιθέτως, με τα ίδια τα δανείσματα των χορηγούμενων πιστώσεων, δημιουργώντας κατά τα ανωτέρω μια ψευδαίσθηση ρευστότητας, την κοινώς λεγόμενη στην τραπεζική πρακτική «Φούσκα Δανείων και Καταθέσεων».

Οι

Τράπεζες

εφαρμόζουν

υποχρεωτικά

από

01/01/1994

το

Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο Τραπεζών (Κ.Λ.Σ.Τ.) του Π.Δ. 384/1992, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 110-131 του Κ.Ν. 2190/1920, με τα οποία έγινε η προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας με τις διατάξεις της Οδηγίας 86/635 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους «ετήσιους και ενοποιημένους λογαριασμούς των Τραπεζών και των λοιπών πιστωτικών Ιδρυμάτων». Το διπλογραφικό σύστημα, που ισχύει και εφαρμόζεται στο Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Τραπεζών, όπως αντίστοιχα και στο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, εδράζεται στην αρχή της διατήρησης της ισορροπίας στο μικρόκοσμο της λογιστικής, προκειμένου οποιαδήποτε μεταβολή σε ένα μέγεθος της τράπεζας, να οδηγεί αυτόματα σε ισόποση μεταβολή σε κάποιο άλλο μέγεθος αυτής. Έτσι, για παράδειγμα, όταν μία εμπορική επιχείρηση αγοράζει έναν υπολογιστή, η μια διάσταση είναι ότι έχει μείωση των μετρητών στο ταμείο της και, η άλλη διάσταση είναι, ότι η μείωση αυτή του ταμείου της αντικρύζεται στα βιβλία και στην περιουσία της με την κατοχή ενός νέου υπολογιστή.

Η θεμελιώδης αρχή του Διπλογραφικού Συστήματος είναι ότι οι δυο αυτές μεταβολές είναι ΠΑΝΤΑ ΙΣΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ.

Κατά τα ανωτέρω, όταν ένας καταθέτης της τράπεζας ανοίγει ένα νέο λογαριασμό καταθέτοντας μετρητά, η μια όψη είναι ότι η τράπεζα έχει αυξήσει τα μετρητά στο ταμείο της (μεταβολή νομισματικού μεγέθους στο ενεργητικό της) και, η άλλη, ότι η τράπεζα έχει δημιουργήσει μια υποχρέωση έναντι του καταθέτη της (μεταβολή οικονομικού μεγέθους στο παθητικό της).


38




Η αύξηση στο ένα μέγεθος (Μετρητά Χρήματα) είναι ίση και αντίθετη με τη μεταβολή στο άλλο μέγεθος (Καταθέσεις).

Ειδικότερα και αναλυτικότερα, πριν ακόμη τη λογιστική καταχώρηση µιας χορήγησης σε λογαριασµούς ενεργητικού και παθητικού, ήτοι ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ

ΤΙΣ

ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ

ΔΙΑ

ΤΗΣ

ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ

ΤΩΝ

ΔΑΝΕΙΩΝ

ΑΠΟ

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, αυτές παρακολουθούν σε λογαριασµούς τάξεως τα ποσά που έχουν αναλάβει να χορηγήσουν στους οφειλέτες-δανειολήπτες, αλλά δεν έχουν ακόµη εκταμιεύσει. Το άρθρο της αντίστοιχης λογιστικής εγγραφής στο στάδιο αυτό είναι το εξής:

---------------------------------------------------------------------------------------------------

ΧΡΕΩΣΗ

03.11 Εγκεκριµένες δανειακές συµβάσεις

ΠΙΣΤΩΣΗ 07.11 Υποχρεώσεις από εγκεκριµένες δανειακές συµβάσεις

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Το ζεύγος αυτό των λογαριασμών χρησιµοποιείται, σύµφωνα µε το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Τραπεζών, για την παρακολούθηση µεσοµακροπρόθεσµων δανειακών συµβάσεων, η εκτέλεση των οποίων προβλέπεται να γίνει τµηµατικά ενώ, το ίδιο ζεύγος λογαριασµών µπορεί να χρησιµοποιηθεί και κατά την υπογραφή συµβάσεων ανοικτού τρεχούµενου λογαριασµού, που στην αντίστοιχη περίπτωση προϋποθέτει την υπογραφή σύµβασης. Ν Κυρίκος (1993), Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο Τραπεζών, Εκδόσεις Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, σελ 62- 65

Αντιθέτως, το εν συνεχεία παρατιθέμενο ζεύγος λογαριασμών, χρησιµοποιείται όταν έχουν εγκριθεί στον οφειλέτη-δανειολήπτη τα πιστωτικά όρια, χωρίς να έχει πραγµατοποιηθεί ακόµη η υπογραφή της σύµβασης, με το άρθρο της αντίστοιχης λογιστικής εγγραφής στην περίπτωση αυτή είναι το εξής :

---------------------------------------------------------------------------------------------------

ΧΡΕΩΣΗ

04.81 Εγκεριµένα πιστωτικά όρια

ΠΙΣΤΩΣΗ 08.81 Πελάτες µε εγκεκριµένα πιστωτικά όρια

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Τέλος, κατά την κρίσιμη στιγμή της εκταμίευσης, δηλαδή κατά τη χρονική στιγμή ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ, ΠΟΥ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΔΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΩΝ

ΔΑΝΕΙΩΝ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ,

με την εφ’ άπαξ χορήγηση ή τις

•


39




διαδοχικές χορηγήσεις του ποσού που εγκρίθηκε, καταχωρούνται απ’ευθείας οι σχετικές λογιστικές εγγραφές στους λογαριασµούς ουσίας, ταυτόχρονα δε ενηµερώνονται και οι σχετικοί λογαριασµοί τάξεως, προκειµένου τα υπόλοιπά τους να κλείνουν.

Κατά τα ανωτέρω, όταν εκταμιεύεται το ποσό της χορηγήσεως, χρεώνεται ο οικείος λογαριασµός χορηγήσεως, µε πίστωση του αντίστοιχου λογαριασμού παθητικού της ομάδας 5 του κλαδικού λογιστικού σχεδίου των τραπεζών. Έτσι, για παράδειγµα, κατά την εκταμίευση ενός στεγαστικού δανείου με πίστωση του ποσού της χορήγησης σε λογαριασμό ταμιευτηρίου του οφειλέτη δανειολήπτη, πραγματοποιείται και καταχωρείται στα βιβλία ΚΒΣ της τράπεζας, η εν συνεχεία παρατιθέμενη ΣΥΜΨΗΦΙΣΤΙΚΗ λογιστική εγγραφή :

---------------------------------------------------------------------------------------------------

ΧΡΕΩΣΗ 20.30.10.02 Στεγαστικά δάνεια ιδιωτών

ΠΙΣΤΩΣΗ 51.00 Καταθέσεις Ταµιευτηρίου

---------------------------------------------------------------------------------------------------

• Γεώργιος Κόντος (2007), Λογιστική Τραπεζών και Εταιρειών Leasing & Factoring, Εκδόσεις ∆ιπλογραφία, σελ 227- 228.

Έτσι, με την ολοκλήρωση της ανωτέρω λογιστικής εγγραφής, η τράπεζα ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΝΕΟ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ, αφού ΠΙΣΤΩΝΕΙ ΤΟ

ΤΗΣ

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ

ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

51.00

ΤΟΥ ΚΛΑΔΙΚΟΥ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ

ΣΧΕΔΙΟΥ,

20.30.10.02, ΔΗΛΑΔΗ ΠΙΣΤΩΝΕΙ (ΑΥΞΑΝΕΙ) ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΜΕ ΧΡΕΩΣΗ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΔΑΝΕΙΣΜΑ

ΧΡΗΜΑ,

ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΑΥΞΗΣΕΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΣ ΤΑ ΡΕΥΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΗΣ,

ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕ

ΑΛΛΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ

ΔΗΛΑΔΗ ΤΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ

ΤΗΣ

ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ

ΜΕ

ΙΣΟΠΟΣΗ

ΧΡΕΩΣΗ

ΤΟΥ

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ

ΠΙΣΤΩΣΗΣ

ΠΟΥ

ΧΟΡΗΓΕΙ

ΚΑΙ,

ΕΤΣΙ,

ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ

ΝΕΟ

ΡΕΥΣΤΩΝ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ

ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΤΟΥ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΤΗΣ

ΣΤΟΝ

ΟΦΕΙΛΕΤΗ-ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ, ΕΤΣΙ, Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ, ΕΤΣΙ, ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ.

Αντιθέτως, αν η εκταμίευση του στεγαστικού δανείου του προηγούμενου παραδείγματος γινόταν με την παράδοση στον δανειολήπτη


40




πραγματικών, μετρητών χρημάτων, δηλαδή κερμάτων και τραπεζογραμματίων που εκταμιεύονται από το ταμείο της τράπεζας προς αυτόν, τότε το άρθρο της ανωτέρω ΣΥΜΨΗΦΙΣΤΙΚΗΣ λογιστικής εγγραφής της χορήγησης του στεγαστικού δανείου του προηγούμενου παραδείγματος θα ήταν διαφορετικό και, ειδικότερα, θα είχε την μορφή της εν συνεχεία παρατιθέμενης ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ λογιστικής εγγραφής :

---------------------------------------------------------------------------------------------------

ΧΡΕΩΣΗ 20.30.10.02 Στεγαστικά δάνεια ιδιωτών

ΠΙΣΤΩΣΗ

38.00 Ταμείο

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Αν όμως η τράπεζα χορηγούσε το δάνειο του ανωτέρω παραδείγματος με την εκταμίευση πραγματικών μετρητών χρημάτων από το

ταμείο της ή από τους καταθετικούς λογαριασμούς που τηρεί σε άλλες τράπεζες ή, ακόμη, από οποιοδήποτε άλλο ρευστό διαθέσιμο στοιχείο του ενεργητικού της, που συνιστά χρήμα κατά την έννοια του νόμου, ήτοι κατά τα νομισματικά μεγέθη Μ1, Μ2 και Μ3, καταχωρώντας τελικά στα βιβλία της το άρθρο της ανωτέρω, ταμειακής λογιστικής εγγραφής, ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΧΕ ΠΟΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΝΕΟ ΧΡΗΜΑ, αφού, έτσι, ΘΑ ΕΙΧΕ ΠΙΣΤΩΣΕΙ ΤΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ 38.00 ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΗΣ, αντί του λογαριασμού 51.00 των καταθέσεων, ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΑΝΩΤΕΡΩ ΙΣΟΠΟΣΗΣ ΧΡΕΩΣΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ 20.30.10.0 και, έτσι, ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΧΡΕΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΘΕΙΣΑΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ, ΘΑ ΕΙΧΕ ΜΕΙΩΣΕΙ

ΤΟ

ΤΑ

ΜΕΤΡΗΤΑ

ΣΤΟ

ΤΑΜΕΙΟ

ΤΗΣ,

ΔΗΛΑΔΗ

ΘΑ

ΕΙΧΕ

ΜΕΙΩΣΕΙ

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΓΕΘΟΣ

ΤΟΥ

ΡΕΥΣΤΟΥ

ΧΡΗΜΑΤΟΣ

ΠΟΥ

ΔΙΑΘΕΤΕΙ

ΚΑΙ,

ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΡΕΥΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΗΣ (ΚΕΡΜΑΤΑ - ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ - ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ) ΣΤΟΝ ΟΦΕΙΛΕΤΗ- ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΝΑ ΗΤΑΝ ΕΤΣΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ

ΕΙΧΕ

ΤΗΝ

ΕΤΣΙ,

ΘΑ

ΕΙΧΕ

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙ

ΤΗ

ΝΟΜΗ

ΚΑΙ

ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙ

ΚΑΙ

ΤΟ


ΜΕΓΕΘΟΣ

ΤΩΝ

ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

ΝΑ

ΜΗΝ

ΑΥΞΗΘΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΝΩΤΕΡΩ, ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΟ ΤΡΟΠΟ.

Συμπερασματικά, ΟΤΑΝ Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΟΡΗΓΕΙ ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ

ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, ΑΠΟ ΤΑ ΡΕΥΣΤΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ


ΤΗΣ,

ΜΕΙΩΝΕΙ

ΤΟ


ΜΕΓΕΘΟΣ

ΤΟΥ

ΡΕΥΣΤΟΥ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ

ΧΡΗΜΑΤΟΣ

ΤΟΥ


ΤΗΣ,

ενώ,

ΟΤΑΝ

ΧΟΡΗΓΕΙ

ΔΑΝΕΙΑ

ΜΕ

ΤΗ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ,


41




ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, ΤΟΤΕ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΚΑΙ, ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ, ΔΕΝ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΟ

ΑΠΟΛΥΤΟ

ΧΡΗΜΑΤΟΣ


ΜΕΓΕΘΟΣ

ΤΟΥ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ

ΤΟΥ

ΕΝΕΡΗΤΙΚΟΥ

ΤΗΣ,

ΔΗΛΑΔΗ

ΑΥΤΟ

ΤΩΝ

ΚΕΡΜΑΤΩΝ,

ΤΩΝ

ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ.

ΕΤΣΙ, ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ

ΤΗΝ ΕΥΧΕΡΕΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΔΑΝΕΙΖΟΥΝ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

ΜΟΝΟ

ΤΗΣ

ΠΕΛΑΤΕΙΑΣ

ΤΟΥΣ,

ΑΛΛΑ

ΤΑ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ,

ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ

ΧΡΗΜΑΤΑ,

ΠΟΥ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ

ΑΠΟ

ΤΟ

ΜΗΔΕΝ

ΚΑΙ

ΠΟΥ

ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ,

ΚΑΤΑ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

ΚΑΙ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ,

ΟΧΙ

ΑΠΟ

ΤΑ

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Μ1, Μ2 ΚΑΙ Μ3 ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΟΥΝ .

ΑΥΤΟ

ΕΧΕΙ

ΩΣ

ΠΟΤΕΛΕΣΜΑ,

ΟΙ

ΤΡΑΠΕΖΕΣ,

ΚΑΤΑ

ΤΗΝ

ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ

ΤΩΝ

ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΩΝ

ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ,

ΝΑ

ΕΧΟΥΝ

ΤΗΝ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΧΕΡΕΙΑ, ΑΝΤΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΣ, ΔΗΛΑΔΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΩΝ (ΚΕΡΜΑΤΑ + ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΑ) KAI ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥΣ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ (Μ1+Μ2+Μ3) ΣΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ-

ΤΟΥ

ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ,

ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ-

ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΝΑ

ΠΑΡΑΔΙΔΟΥΝ

ΣΕ

ΑΥΤΟΥΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΤΟΥΣ,

ΔΗΛΑΔΗ

ΝΑ

ΠΑΡΑΔΙΔΟΥΝ

ΣΤΟΥΣ

ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΑΥΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ, ΠΟΥ

ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΙ

ΤΟΥ

ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ

ΣΤΑ

ΔΑΝΕΙΑΚΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

Much more than documents.

Κίνημα ΥΠΕΡΒΑΣΗ : Ομαδική Αγωγή κατά των Τραπεζών

Uploaded by

Document Information

Description:

Date uploaded

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Description:

Copyright:

Κίνημα ΥΠΕΡΒΑΣΗ : Ομαδική Αγωγή κατά των Τραπεζών

Uploaded by

Description:

Copyright:

Related titles

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ :	2
Κυριάκος Τόμπρας \| Λεωνίδας Στάμος \| Ευαγγελία Καλδή \| Γιώργος Σαρρής
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ :
Γιώργος Νούλας \| Χρήστος Ζώης \| Τζένη Στάμου \| Γιάννης Κυνηγόπουλος \| Γιώργος Βαλέττας \| Κωνσταντίνα Ζανιά-Πλούμη Παύλος Σαράκης \| Αντώνης Βασιλειάδης \| Λιλιάνα Κουλουμπή \| Στέφανος Τσίπας \| Ίριδα Σταθάκου-Δαρσακλή \| Μελίνα Μπάχλα Πάνος Λελιάτσος \| Χάρης Καλογερής \| Μαρία Διβανίου \| Κατερίνα Νικολάκη Κωνσταντίνα Στάικου \| Ελένη Καλιακούδα Κωνσταντίνα Γεωργούλια \| Κατερίνα Ζόγγου \| Αλεξάνδρα Φώτη Γεσθημανή Πασσιά \| Βασιλεία Γιαβρούτα \| Βασιλική Νταντάκου Ελπίδα Κεβρεκάκη \| Πολυτίμη Πεγέτη \| Ελένη Χαβνάφη \| Ειρήνη Κυριακάτου \| Ευαγγελία Τσάμπαλα \| Θεοδώρα Καρτάνου Νικόλαος Καραμάνης \| Διονυσία Γιαννούλη \| Αναστασία Ρενιέρη \| Κωνσταντίνος Μπαρούτας \| Θεοδώρα Σπυροπούλου Ελευθερία Δασκαλάκη \| Όλγα Καλκανάκου

1.Α.	Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
1.Β.	ΤΟ ΧΡΗΜΑ

1.Β.5.1	Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗΣ
1.Β.5.2	Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

1.Γ.4.1	Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΕΚΤ)
1.Γ.4.2	Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΤτΕ)

(Τ.Ε.Κ.Ε.)
3.Β.	ΤΟ	ΤΑΜΕΙΟ	ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ	ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ
(Τ.Χ.Σ.)

3.Γ.	Η ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΔΩ ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ
3.Δ.	Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΟΧΗ

•	R.	Dornbusch,	S. Fischer,		Macroeconomics, 1990,			ελλ. μτφ.		Χρ.
	Ανδροβιτσανέας,		Κεφ.	11	«Η	Κεντρική Τράπεζα,	το	χρήμα	και	οι
•	πιστώσεις». ΕΚΤ * Σύνδεσμος Ιστοσελίδας :

Η	Τράπεζα	της	Ελλάδος	(ΤτΕ)	θέτει	σε	κυκλοφορία	τα
τραπεζογραμμάτια			και κέρματα		ευρώ	μέσω	του τραπεζικού

Δάνειο είναι η σύμβαση κατά την οποία ο ένας από τους συμβαλλόμενους (δανειστής) μεταβιβάζει στον άλλο συμβαλλόμενο (οφειλέτη) κατά κυριότητα χρήματα ή άλλα αντικαταστατά πράγματα, ο δε οφειλέτης υποχρεούται να επιστρέψει στον δανειστή πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας
(άρθρο 806 Α.Κ.).
Έτσι, αντικείμενο του δανείου μπορεί να είναι μόνο τα χρήματα ή άλλα αντικαταστά πράγματα, των οποίων η κυριότητα μεταβιβάστηκε στον
οφειλέτη (Εφ. Αιγ. 76/1980, Α.Π. 660/1979).
Το αντικείμενο του δανείου πρέπει να έχει οικονομική αξία. Δεν είναι απαραίτητο το πράγμα να είναι αναλωτό (Ειρ. Αργ. 1581/1969), ούτε ενδιαφέρει ο σκοπός για τον οποίο πρόκεται να χρησιμοποιηθεί το δάνεισμα (Α.Π. 80/1938), αφού ο σκοπός του δανείου ποικίλλει. Συνήθως, για τον οφειλέτη αποτελεί άρση μιάς προσωρινής οικονομικής ανάγκης, ενώ, για τον δανειστή, όταν το δάνειο συμφωνείται έντοκο, αποτελεί μία επωφελή
τοποθέτηση κεφαλαίου.

1.	Είναι σύμβαση παραδοτική και κατατάσσεται στις λεγόμενες «παραδοτικές» (re) συμβάσεις, καθόσον, για την κατάρτιση της σύμβασης αυτής δεν αρκεί μόνο συμφωνία των συμβαλλόμενων,
	αλλά απαιτείται και παράδοση του πράγματος στον οφειλέτη.
2.	Είναι σύμβαση άτυπη, δηλαδή, είναι σύμβαση, για την οποία δεν
	απαιτείται έγγραφος τύπος (Εφ. Θεσ. 407/1980).

12.	Οι αξιώσεις από δάνειο υπόκεινται στη γενική εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 249 ΑΚ. Κατά τις διατάξεις των άρθρων 250, περ. 15 και 253 ΑΚ. ο χρόνος παραγραφής των τόκων και των χρεολύτρων είναι πενταετής και αρχίζει με τη λήξη του έτους, εντός του οποίου γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική της επιδίωξη. Χρεόλυτρο κατά την έννοια του δεύτερου των άρθρων τούτων, είναι το αποδιδόμενο μέρος του οφειλομένου κεφαλαίου, το οποίο καταβάλλεται, είτε χωριστά, είτε κατόπιν άθροισης και των τόκων, οπότε σχηματίζεται το Τοκοχρεόλυτρο. Όταν ο δανειστής έχει το δικαίωμα, σύμφωνα με τους όρους της δανειακής σύμβασης, να την καταγγείλει πρόωρα, αν δεν πληρωθούν οι δόσεις, τότε όλες οι οφειλόμενες περιοδικές δόσεις του δανείου, που αφορούν χρεόλυτρο ή τοκοχρεόλυτρο ή τόκο, γίνονται απαιτητές. Με την καταγγελία η σύμβαση του δανείου λύεται και επομένως ενεργοποιείται ο συμβατικός όρος που παρέχει στο δανειστή το δικαίωμα να αξιώσει την άμεση πληρωμή από τον οφειλέτη ολοκλήρου του οφειλομένου κεφαλαίου, καθώς και τους τόκους υπερημερίας από την καταγγελία. Το δάνειο συνεπώς είναι τοκοχρεωλυτικό, με την έννοια ότι έχει συνομολογηθεί η εξόφληση του με την καταβολή είτε χρεολύτρων και τόκων χωριστά, είτε ενιαίων τοκοχρεολύτρων, υπό την αίρεση της εμπρόθεσμης και προσήκουσας καταβολής των δόσεων. Μόνον όμως όταν η αίρεση πληρωθεί και καταγγελθεί το δάνειο δεν οφείλονται πλέον δόσεις, αλλά ολόκληρο το μέχρι τότε ανεξόφλητο κεφάλαιο και η αξίωση του δανειστή προς απόδοση του δανείου υπόκειται στη συνήθη εικοσαετή παραγραφή, ενώ αν δεν γίνει καταγγελία, η αξίωση των περιοδικών δόσεων, αφού αυτές διατηρούν την αυθυπαρξία τους, υπόκειται στην πενταετή παραγραφή (Α.Π. 747, 751/2012, 1455/2007, Α.Π. 637/1997, δημ. σε ΤΝΠ της Νόμος).
13.	Το δάνειο, ανάλογα με την ιδιότητα των συμβαλλόμενων, υπόκειται σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 παρ. 1α ή 15 παρ. 1α του Κώδικα Χαρτοσήμου,
	αντίστοιχα.
	Εξαιρετικά, το τέλος χαρτοσήμου δεν οφείλεται, στις περιπτώσεις που με διάταξη νόμου προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος
	χαρτοσήμου.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ	ΤΗΣ, ΜΕΙΩΝΕΙ	ΤΟ	ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ
ΡΕΥΣΤΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ			ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ	ΤΗΣ,	ενώ,

ΧΡΗΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ		ΑΠΟ	ΤΟ ΜΗΔΕΝ		ΚΑΙ	ΠΟΥ
ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ, ΚΑΤΑ	ΠΟΣΟΤΗΤΑ	ΚΑΙ	ΠΟΙΟΤΗΤΑ,	ΟΧΙ	ΑΠΟ	ΤΑ

	ΑΥΤΟ	ΕΧΕΙ	ΩΣ ΠΟΤΕΛΕΣΜΑ,	ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ,		ΚΑΤΑ	ΤΗΝ
ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ		ΤΩΝ	ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ,		ΝΑ	ΕΧΟΥΝ	ΤΗΝ