PAMAGAT:

DALUYONG

ANG MAY-AKDA LAZARO FRANCISCO

Si Lazaro Francisco (Pebrero 22, 1898 - Hunyo 17, 1980) ay pangapat na ana ni !u"ogio Francisco at #"ara $ng"es% Siya ay isini"ang sa &rani, 'ataan ngunit pu(unta at tu"uyang na(a"agi sa )ue*a !ci+a% Siya ngayon ay itinuturing na isa sa (atibay na ,a"igi ng paniti ang Fi"ipino% -ini i"a"a rin siya na a(a ng -apatiran ng (ga $"aga. ng /i ang Pi"ipino (-$/0-$)% 0"an sa (ga isinu"at niyang (ga nobe"ang ay ang Singsing na Pang asa", 'ayang )agpati1a a", Sa Paanan ng -rus, 0"a1 sa Hi"aga, 'in,i at 'unga, #esar, Sugat ng $"aa"a, $(a, 2agan.a Pa $ng 3aig.ig, at ang pina a,u"i niyang nobe"a, ang 3a"uyong% 2a i ita sa anyang (ga nobe"a na pinaya(an niya ang paniti an ng bansa at sinubu an niyang pagan.a,in ang Pi"ipinong .aigi.ig sa pa(a(agitan ng anyang pa(bi,irang a aya,an sa 1i a at pa i isang ot sa apa anan at (it,iin ng (ga Pi"ipino% 2a"iban sa 'ayang )agpati1a a", "a,at ng anyang nobe"a ay na"at,a"a sa Li1ay1ay% 0gina1a. sa anya ang (ga aranga"ang 4Patnubay ng La,i4 ng 2ayni"a% 43anga" ng La,i4 ng Lungso. ng 5uezon, at noong 1970 ay ipinag a"oob sa anya ang 46epub"ic #u"tura" Heritage $1ar.4 sa Paniti an%

MGA TAUHAN LINO- .ating bang ero ng isang asyen.a, na nabigyan ng pag a ataong (ag(ay-ari ng sa(banos na "upa sa tu"ong ni Pa.re $(an.o !c,e*arnia PADRE AMANDO- nagpanu a"a upang (a1a"a ang tenancy syste(% 7u(u"ong ay Lino at sa ana nito% MS. LORETO SANCHEZ- pa(ang in ni Pa.re $(an.o at punung-guro sa es 1e"a,an sa Pinya,an% -u(up op ay !rnesto ERNESTO- ana ni Lino sa pag abinata BIDONG- ati1a"a ni Lino sa anyang bu i. at asinta,an ni Hu"i HULI- ana ni $Ling 'arang at 2ang $beng at asinta,an ni 'i.ong ALBINO- ati1a"a ni 3on 7ito sa anyang ba a,an at (ata"i na aibigan ni Lino DON TITO- isa sa (ga ga,a(ang asyen.ero tu(ututo" sa pag abu1ag ng tenancy syste( DR. BENIGNO (BENEG) SITYAR- ana ni 3on 7ito na tu(ata bo sa pag agoberna.or DIDANG- babaing taga-(ayni"a na napa.pa. sa 2aru,at at asinta,an ni Lino ALING HUWANA- ba"ong babae na u(up op ay 3i.ang ALING BARANG- ina ni Hu"i ALING BASILIA- ina ni 2s% Sanc,ez at apati. ni Pa.re $(an.o ATTY. MARCELO LIGON- abuga.o ni Pa.re $(an.o SALINA, MINA, AT BEBA- (ga aibigan ni 2s% Sanc,ez BUOD )ang u(agang iyon ng 2ayo 21,1988 ,abang na aupo sa isang areta sa i"a"i( ng punong a1ayan ay pinag(a(as.an ni Lino ang anyang bu i., bu i. na ,inu,u"ugan niya taun-taon% 'a"o na siya at naisip na ipa(ana niya ito sa anyang ana na si !rnesto% 'ati. niya na napa a"a i ng utang na "oob sa (ga taong tu(u"ong sa anya (Pa.re

$(an.o, 2s% Sac,ez at -orone" 6o.a)% )aisip niya na anyong siya ay na abaya.
tu"ungan si -orone" 6o.a na paibigin si 2s% Sac,ez a,it bati. niyang ,u"i ay (ay pagtingin sa anya% 2a"apit sa bu i. ni Lino ang ba,ay nina Hu"i, (ayu(ing .a"aga na ni"i"iga1an ni 'i.ong% $ya1 ng (ga (agu"ang nito sa ,u"i sa (asa(ang pag a a i"a"a rito% Sa(anta"a, si Pa.re $(a(.o ay pinanguna,an ang pagbu1ag sa siste(a ng pa i isa(a sa sa a,an o tenancy syste(% 2ara(ing (ga negosyate ang tu(uto" .itto at isa na rito si 3on 7ito% 0sang u(agang patungo siya sa ba,ay ni 2s% Sac,ez ay anyang nasa"ubong ang anyang aibigan si $"bino, na ati1a"a ni 3on 7ito sa ba a,an% Sinabi ni $"bino na nais ni 3on 7ito na ga1in siyang ati1a"a ng anyang asyen.a% 2aru,at at pinuno ng (ga bo.yguar. ni 3r% 'enigo Sityar, na ana nito% 7inutu"an ito ni Lino .a,i" sa na"a(an niyang isa si 3on 7ito sa (ga tu(ututo" sa (ga ba"a ni Pa.re $(an.o% Sa anyang pag.a.a"a1-.a"a1 sa ana na si !rnesto ay anyang na,a"ata na (ay pagtingin .in it o ay 2s% Sac,ez% )aisip niya na "i(utin na "a(ang ang pag-ibig niya rito .a,i" sa a"angan siya rito% Hu(anap siya ng ibang (apag-uu u"an at ito ay anyang nata(o ay 3i.ang isang .ayo sa 2aru,at% Sa (is(ong ara1 ng aara1an ni 2s% Sac,ez, nata(o ni Lino ang asagutan ni 3i.ang% Pag atapos nito, ay .u(a"as ang .a"a1 ni Lino rito% $t sa ba1at pag.a"a1 ng una ay unti-unti na(ing naipagtatapat ang anyang na araan% 7inanggap na(an ito ni Lino ngunit ang babae na rin ang nagsabing binibigyan niya ito ng ,anggang $gosto 20 upang (agbago ito ng pasya% Sa(anta"a, parang nagpipiyesta ang (ga tao sa pnya,an nang pa"ag.ain si"a ni Pa.re $(an.o sa asun.uan sa Pa(u(u1isan na si(u"a ng pagbu1ag ng tenancy syste(% $ng bagay na ito ay "ubos na na a"iga"ig ay 3on 7ito% Sa (insang pag.a"a1 ni Lin o ay 3i.ang ay ini1anan niya si 'i.ong ng bari" at sinabing (aging ,an.a% Pagba"i niya ay ,in.i niya ito .inatnan .a,i" ito pa"a ay nang,arang ng bus ang na u,ang sa"api ay ipina(igay sa (ga .u ,a ng 2aru,at% Hinanga. ni Lino na ito ay pagta pan% Sa abi"ang .a o, sa ,anga. na (apag"ubag ang "oob ni 3on 7ito at ang ana nito ay ibinigay niya si 'i.ong bi"ang apa"it nbiya sa pagiging bo.yguar.% )a"a"apit na noon a.a,i"anang ito ay (a,irap at sa

ang Linggo ng /i a at nag,a,an.a ng pa"atuntunan si 2s% Sac,ez% Pina.a",an ni 2s% Sanc,ez ng paanyaya,an si Lino sapag at (anana"u(pati ang !rnesto% )gunit na atanggap ito ng ba"ita sa nanganganib ang bu,ay ni 'i.ong% Hin.i na a.a"o si Lino sa pa"atuntunan% Sa ,a"ip ,inanap niya si 'i.ong na tu(a as sa asyen.a ni 3on 7ito% $t na ita buya ang pagtugis at pagpatay rito% $ng bang ay ni 'i.ong ay .ina"a ni Lino sa si(ba,an at pinagpayu,an siya ni Pa.re $(an.o na ,u1ag (ag,iganti% Pag atapos ng "ibing ni 'i.ong ay u(u1i si Lino asa(a si $"bino sa anyang bu i.% $t -ani"ang na ita ang panununog na gina1a ng .i i"a"ang (ga tao% -ani"ang tinugis ang (ga ito% Sa(anta"a, .a,i" sa pagpunta ni Lino sa usapan ni"a at nagp9asya si 3i.ang na "u(isan na "a(ang% )ang (a"a(an ito ni Lino, ito ay anyang sinun.an ngunit ,in.i niya ito na ita% Si 2s% Sanc,ez na(an ay pa"ub,a ng pa"ub,a .a,i" sa ,in.i niya pag ita ay Lino% 3a,i" .itto, ,ini"ing ni Pa.re $(an.o na ,anapin si Lino at bago (a(atay si 2s% Sac,ez ay anyang nasi"ayan si Lino% anyang anyang ana na si aibigang si $"bino na

PAGSUSURI ISTRUKTURA Sunu.-suno. ang pag"a"a,a. ng pangyayari sa nobe"ang .a"uyong% 2a.a"ing (a,u"i ng (ga (a(babasa ang (agiging 1a es ng u1ento% )agiging (abi"is ang .a"oy ng (ga pangyayari sapag at ,in.i (asya.ong (asa"i(uot ang pag"a"a,a.% $ng ba1at tau,an ay na apagpa"i1anag ng o e sena sa ta(ang "o asyon o tagpuan% TEORYA REALISMO ani"ang (ga sa"oobin sa pa(a(agitan ng ani"ang (ga binanggit na pa,ayag sa nobe"a% )ai"ara1an .in ang (a,a,a"agang tagpo

pina ita ang pagiging (a atoto,anang pag"a"a,a. at pa,"a"ara1an ng (ga bagay, tao at "ipunan% Ha"i(ba1a ay ang panini"bi,an sa (ga (ayaya(an ng isang (a,irap na tao% KLASISMO sa nobe"a, (as gina(it ni Lino ang anyang isipan aysa sa .a(.a(in ng anyang pinasyang i1asan si 2s% Sac,ez .a,i" sa naisip niyang a"angan siya .ito% SIMBOLISMO

:u(a(it ang (ay a .a ng (ga si(bo"is(o tu"a. ng .a"uyong o (a"a ing a"on atanungan sa (a(babasa ung paano (ag a augnay ang isang

para (agbigay

.a"uyong na gina(it bi"ang pa(agat ng nobe"a sa 1ento ng nobe"a Pinapa ita ng isang .a"uyong ang isang patu"oy na pag agos ng a"on sa bu,ay ng isang tao% Hin.i ai"an(an ,u(i,into o tu(itigi" ang pag a"on nito, (insa;y (apanganib (insa;y ,in.i, (insa;y (a,ina at (insa;y napa a"a as

TAYUTAY PAGTUTULAD/SIMILI

Ang kanyang mga ngiti ay tulad ng isang makinang na bituin sa isang -Lino-

malalim na gabi

Animoy bulkang pumutok sa galit si Lino ng kanyang nalaman ang pagpatay

sa kanyang matalik na kaibigan na si Bidong ng siyay tumakas sa asyenda ni Don Tito -Pa.re $(an.oPAGWAWANGIS/METAPOR

Pulot sa tamis ang pananalita ng aking irog -3i.angAng mga payo ni Padre Amando ay siyang tulay sa aking maliwanag na -Lino-

isipan

PERSONIPIKESYON

Ang buwan ang magiging saksi sa ating pagsusumpaan at pag-iibigan -'i.ong-

PAGMAMALABIS

Pumuti na lahat ng buhok ko sa pamomnobrema sa batang iyan! -$"ing 'arang-

IDYOMA na(an,i. ang buong ata1an ni Lino sa na"a(ang niya sa anyang (ata"i na aibigan 3a.aan a sa butas ng arayo( ung patu"oy (o siyang (a(a,a"in Hugas a(ay si 3on 7ito sa pagpatay ay 'i.ong /a"a ang a"u"u1a 3on 7ito< 7u"oy-tu"oy na ang pagba,a ng .ugo Hin.i (a"i ot ang a(ay o< :ina(it o ang nina a1a o para sa (ga (a,i,irap MGA BISA BISA SA ISIP: 2ara(ing bagay ang naging bago sa a ing isipan o (ga na"a"a(an o na ngunit ,in.i o pa (aintin.i,an% Sa ating "ipunan ngayon ay ta"a(a na ang panini"bi,an ng (ga (a,i,irap sa (ga (ayaya(an, ito ay .a,i" "a(ang sa "abis na a,irapan% $t ito na(an ay sinasa(anta"a ng (ga gani. na tao% Sa nobe"a ay ipina ita ang (ga apa"a"uang gina1a ng (ga asyen.ero sa (ga (agsasa a na ung ating iisipin ay ,in.i ni"a .apat ga1in sa (ga taong tu(utu"ong upang (aging (aun"a. ang ani"ang asyen.a% 'ag us, .apat pa ni"ang turuan at tu"ungan ang (ga ito Hin.i ta(ang sabi,in o ga1in na para (a abaya. ng utang na "oob ay "a(ang pagbigyan si -orone" 6o.a% BISA SA DAMDAMIN ai"angan (ong (agsa ripisyo ng iyong sari"i o .a(.a(in% Sa a"agayan ni Lino, anyang isinasantabi ang anyang nara(.a(an para

ang nai1ang bisa sa .a(.a(in o bi"ang isang (a(babasa ay ,a"u-,a"ong .a(.a(in (u"a sa u(pisa ng 1ento ,anggang sa 1a as nito, at (u"a sa (ga tau,ang nagsiganap sa nobe"ang ito% Pag,anga ay Pa.re $(an.o sa anyang pina itang abaitang "oob na pagtu"ong sa (ga (agsasa a, pag ainis ay Lino sa anyang pagpi"i ng anyang isipan aysa sa anyang na.ara(ang pag(a(a,a" ay 2s% Sac,ez, pag aga"it ay 3on 7ito .a,i" sa pag aga,a(an nito at asa(aang "oob nito at (a"ung ot sa nangyaring pag(a(a,a" ni 2s% Sac,ez ay Lino% BISA SA KAASALAN tunay ngang ang nobe"ang ito ay (ay (agan.ang (aituturo sa "a,at ng tao% 3a,i" pagnabasa at nauna1aan ni"a ito ng (abuti (a"a"a(an ni"a ang tunay na nais ipa,ati. ng a "at at ang tunay na nais ipa,ati. ng a "at at ang tunay na .i1a nito% 3a,i" .ito (a"a"a(an natin ang sa(otsaring (ga prob"e(a na nagsisi"bing ,a"i(ba1a para sa ating "a,at na gu(agabay sa atin ong paano ito "u"usutan% $ng prob"e(a ay ,ina,arap at ,in.i tinata bu,an% 2aya(an (an o (a,irap, ang "a,at ng tao ay pantay-pantay sa paningin ng 3iyos% Hin.i ,a."ang ang a,irapan para (aia,on ang sari"i sa a,irapan%

KONGKLUSYON Sa ating "ipunan ngayon ay ta"a(a ng (ga gani. na tao Sa nobe"a ay ipina ita ang (ga apa"a"uang gina1a ng (ga asyen.ero sa (ga (agsasa a na ung ating iisipin ay ,in.i ni"a .apat ga1in sa (ga taong tu(utu"ong upang (aging (aun"a. ang ani"ang asyen.a% 'ag us, .apat pa ni"ang turuan at tu"ungan ang (ga ito Hin.i ta(ang sabi,in o ga1in na para (a abaya. ng utang na "oob ay ai"angan (ong (agsa ripisyo ng iyong sari"i o .a(.a(in% Sa a"agayan ni Lino, anyang isinasantabi ang anyang nara(.a(an para "a(ang pagbigyan si -orone" 6o.a% REAKSYON na ang panini"bi,an ng (ga (a,i,irap sa (ga

(ayaya(an, ito ay .a,i" "a(ang sa "abis na a,irapan% $t ito na(an ay sinasa(anta"a

:ustong-gusto

ang

u1ento

.a,i"

ito

ay

napapana,on

at

(u ,ang

(a atoto,anan ang (ga

u1ento niya% Hin.i o (a a"i(utan ang (ga pangyayari

.a,i" inuu"it ng (ay-a .a ang i"ang tagpo nang sa gayo;y ang i"ang pangyayaring (aaaring (a"i(utan o (a a"igtaan ay (aaa"a"a pa rin ng (ga (a(babasa at ito rin ang nagustu,an o sa nobe"a% -arapat-.apat itong ire o(en.a .a,i" (ayroon itong (agan.ang (aituturo sa "a,at ng tao% 3a,i" pagnabasa at nauna1aan ni"a ito ng (abuti (a"a"a(an ni"a ang tunay na nais ipa,ati. ng a "at at ang tunay na .i1a nito% $ o ay (ara(ing natutunan sa a ing pagbabasa .a,i" sa a ing pagsusuri% 2apapaun"a. o ang a "at na ito sa pa(a(agitan ng pang,i,i ayat sa a ing (ga aibigan, a "ase, (agu"ang, apa(i"ya, at sa (ga aibigan ng ing (ga apa(i"ya at (agu"ang na basa,in ang nobe"ang ito% -aya nais ong ipa(a,agi ito sa "a,at ng sa gayo;y (aintin.i,an ni"a ang nais ipa,ati. nito sa "ipunan, Sa (ga (ay apangyari,an at sa (ga taong naaapi% 0papa,ira( o rin itong a "at na ito sa (ga taong nais (agbasa nito% )apa abuti ng a "at na ito sa ating "a,at% 3a,i" .ito (a"a"a(an natin ang sa(otsaring (ga prob"e(a na nagsisi"bing ,a"i(ba1a para sa ating "a,at na gu(agabay sa atin ong paano ito "u"usutan% $ng prob"e(a ay ,ina,arap at ,in.i tinata bu,an% 2aya(an (an o (a,irap, ang "a,at ng tao ay pantay-pantay sa paningin ng 3iyos% Hin.i ,a."ang ang a,irapan para (aia,on ang sari"i sa a,irapan% $ng pag-ibig ang nag-uugnay sa .a"a1ang taong nag(a(a,a"an% =/a"ang "i,i( na ,in.i nabubunyag%4 =Habang (ay 'u,ay ay (ay Pag-asa4%

Ms. Loreto Sanchez - Punong guro sa paaralang-bayan ng Pinyahan na kumupkop kay Ernesto matapos mahuli ang kanyang amang si Lino Lino Rivera - ang napagbintangan sa salang pagpatay bagamat wala itong

kasalanan. Aling Ambrosia - ang laban era ni !b. Sanchez Pari Aman o - amahin ni !b. Sanchez "ap. Ro a - nakatuklas sa tunay na pumatay kay #arantella Ernesto Rivera - ang anak ni Mang Lino "uman er $antik - kuman er ng mga $uk na hinuhuli ng samahan ni Lino Magan a Pa Ang %aig ig&i' Lazaro (rancisco)ri ng &obela'Ang Magan a Pa Ang aig ig ay isang uri ng &obelang $istorikal.isang uri ngnobelang humango ng materyal sa mga pangyayaring naganap sakasaysayan ng Pilipinas. *to ay pumapaksa sa mga aktwal na pangyayari okaya+y mga sitwasyong nahahawig sa mga aktwal na kalagayang umiral sakasyasayan ng bansa.Maaari in itong maging isang uri ng &obela ng Romansa. %ahil pumapaksa in ito sa pag-big. Pag-ibig sa bayan, sa %iyos, sa kapwa, magulang,kasintahan, at ipa pang uri ng pag-ibig.Maari in maging &obela ng Pagbabago. &a naglalayong magtaguyo ngpagbabago sa lipunan at pamahalan.Pangunahing #auhan'Lino RiveraSi Lino ay anak ng magsasaka at umanas ng pag urusa sa sistemangpiyu al. May isa siyang anak si Ernesto.%ati rin siyang sun alo ng !ataan.Ms. Loreto Sanchez -Luring.*sang Prinsipal at babaeng banal. Siya ang nag-alaga kay Ernesto habangnasa buki ang amang si Lino.May lihim na pag-ibig kay LinoPa re Aman oAmain ni Ms. Sanchez. &ag-aari ng malalawak na lupain at magpapanukalang pagbabago.Ernesto&ag-iisang anak ni Ernesto. *naalagaan ni Ms. Sanchez."uman er $antik"asapi ng mga huk na hihimukin si Lino na makisapi sa kanilang samahanupang wakasan ang bulok na sistemang agraryo."oronel /arlos Ro aPinuno ng mga militar sa operasyon laban sa mga huk at pagpapasuko sagrupo nila ni Lino. Mapagparaya sa pag-ibig niya kay Ms. Sanchez.%on #ito*sang makapangyarihang panginoong maylupa
http://www.scribd.com/doc/23922990/Ikaapat-Na-Markahan-Unang-Linggo-IV http://www.scribd.com/doc/2392301 /Ikaapat-Na-Markahan-Ika!awang-Linggo-IV

PAGSUSURI A. Pamagat Ang panganay na nobela ni Andres Cristobal Cruz ay pinamagatang Ang Tundo Man May Langit in.! "ung mababasa ang a#lat$ mapapansin ang palagiang pagbanggit ng panguna%ing tau%an sa pamagat ng nobela. "ung ang #abuaan ng isang nobela$ o alinmang anyo ng sining pampaniti#an ay sinasabing sagisag

ng isina&i#ang ugna'ugnayan ng mga #aisipan at damdamin sa bu%ay$ pamumu%ay$ at #abu%ayan ng tao at uring #anyang #inabibilangan. Ang Tundo Man May Langit in ay maituturing na biyaya ng maraming ugnayan sa isang pana%on ng pag'ibig. (arito ang maraming pagsubo#$ #abiguan at tagumpay$ ang di&ang ispirit&al$ damdaming mapang%imagsi#$ ang pag#ilos na ma#atao)t ma#abayan. *. Tau%an +i,tor el Mundo - siya ay taga'Tundo na nangangarap na ang #atulad

niya ay may ma%a%anap na langit para sa #anyang Tundo. Alma .uertes - siya ay mayaman ngunit mas pinipili niya ang bu%ay na simple lamang. (anini&ala rin siya sa panini&ala ni +i,tor naang Tundo Man ay May Langit +i,tor. .lor - siya ay #ababata ni +i,tor at minsang naging ma%al na ma%al ni +i,tor$ #augnay ng #anyang bu%ay$ sa isang pana%on ng pangarap sa isang Looban sa Tundo. Ang pana%ong iyon ay na&a#asan nang %indi na ma#apagti&ala si .lor sa panini&ala ni +i,tor na ang Tundo man ay may langit din.! Si .lor ay siyang mayba%ay$ ang misis! ni Tonyo ngunit napag'alaman niyang may ibang pamilya na ito bago pa siya magdalantao. Tonyo - siya ang ama ng dinadala ni .lor ngunit sa #alaunan ng nobela ay malalaman ni .lor na siya ay mayroon ng pamilya at asa&a bago pa sila mag#a#ilala. C%abeng - ang totoong mayba%ay at misis ni Tonyo na may malub%ang sa#it. Aling Sion - ina ni +i,tor na minsan lamang nila ma#ausap ng maayos at laging ta%imi#. Lu#as - matandang #apatid ni +i,tor na #ilala sa #anilang lugar. in at ang langit ng #anyang daigdig ay si

Tatong *amban Paeng Gasti Mga matali# na #aibigan ni Lu#as na Pilo laging tumutulong sa #anya olores - dating #atulong nila Alma na naga&an ng %indi mabuti ng #anyang ama. Mister .uertes - ama ni Alma na may itinagong li%im sa #anila tung#ol sa ana# nito sa #atulong nilang si olores. Misis .uertes - ina ni Alma na laging tinatamba#an ng %air,lips ang bu%o#. Po,%olo - #apatid ni Alma. Mon,%ing - isang matali# na #aibigan ni Alma na mayroong matinding pag#agusto sa #anya. Minnie - pinsan ni Alma na lagi niyang pinagsasabi%an ng #anyang nadarama. C. *alang#as ng Pangyayari / Pagta&ag ni .lor #ay +i,tor upang anyaya%an itong ma#ipag#ita sa #anya sa isang palamigan sa 0uiapo. / (alaman ni +i,tor na dala&ang bu&an ng nagdadalantao si .lor. / (a%uli si +i,tor sa usapan nilang pag#i#ita ni Alma sa lobby ng pamantasang #anilang pinapasu#an. / (apagpasiya%an ni +i,tor na dumala& sa apartment na inuupa%an ni .lor.

/ 1abang pau&i na sila +i,tor at Lu#as ay napa'a&ay sila sa apat na 2aray na umaga& sa #anilang serbesa noong sila)y nasa isang resta&ran sa Tundo. / "umalat ang balitang na#ipagba#ba#an sina +i,tor at Lu#as. / "inu&estiyon ni +i,tor ang librong isinulat ng isang a&toridad sa "asaysayan ng Pilipinas na si Agila. / *umili ng bagong talaara&an si Alma. / (ag#aroon muli ng masamang panaginip si Alma tung#ol sa #anyang ama at sa dati nilang #atulong na si olores. / (apagpasiya%an ni Almang mag#aroon ng isang party sa #anilang ba%ay. / (agtungo si +i,tor sa apartment ni .lor bago pumunta sa party nila Alma. / umating si +i,tor sa party ni Alma. / (apagpasiya%an na ni +i,tor na siya)y dadalo sa *a,,alaureate at sa Graduation niya. / *inigyan niya ng regalo si Alma pag#atapos ng #anilang *a,,alaureate. / umating ang ara&ng Graduation nila Alma at +i,tor #ung saan #asama nila ang #anilang malalapit na #amag'ana#. / (a#ilala ni Alma ang ina ni +i,tor at gayundin naman pagpapa#ilala ni Alma sa #anyang mga magulang #ay +i,tor. / *inu#san ni +i,tor ang regalo ni .lor$ iyon ay isang relo na may engra3ed na +i,tor el Mundo! at ang pangalan ni .lor.

/ (iregalu%an naman ni Alma si +i,tor ng isang 4ountain pen na may na#a'engra3ed na +i,tor'Alma.! / Sumulat si +i,tor tung#ol sa 4ountain pen na ibinigay ni Alma. / Pinunta%an ni Alma si +i,tor sa opisinang pinapasu#an ni +i,tor upang #ausapin ito tung#ol sa sulat na ipinadalan ni +i,tor sa #anya. / Ipinagtapat ni Alma #ay +i,tor ang #anyang masamang panaginip tung#ol sa #anyang ama at #ay olores.

/ (agtatag si +i,tor ng isang adult edu,ation ,lass upang maturuan ang mga matatanda sa #anilang lugar. / (agtayo ng isang pata%ian si .lor at #atulong niya si pagpapata#bo nito. / inala ni +i,tor si Alma sa pata%ian ni .lor at doon ay na#ita na ni Alma ang #anyang matagal ng %ina%anap na si olores. / (ag'umpisa ng magturo si Alma sa Torres 1ig% S,%ool. / (ag'usap sina .lor at Tonyo tung#ol sa #anilang magiging ana#. / *inigyan ni Alma ng tse#e si #anyang #apatid sa ama. / "inu%a si +i,tor bilang tagapayo ng isang sama%ang tina&ag na Si#%ay ng "abataan. / (ag#aroon na ng appointment si +i,tor bilang substitute tea,%er sa Torres 1ig% S,%ool sa tulong ni Pa#ing na boss ng #anyang #apatid na si Lu#as. / (ag#ita muli si +i,tor at Alma$ napag'alaman ni Alma na magtuturo na si +i,tor sa Torres 1ig%. olores bilang sustento nito at tulong sa olores sa

/ Ang mga #abataang #asapi ng sama%ang Si#%ay ng "abataan ay naglinis ng estero #asama sina +i,tor at ang mga #umpare ni Lu#as. / umating naman si Alma %abang naglilinis ng estero sina +i,tor at nag'alo# ito na siya na ang ba%ala sa inumin. / inala si Lu#as sa 5spital da%il sa pag#a#abaril sa #anya sa #anyang bali#at ng mga tau%an ng #alaban ni Pa#ing. / umating ang ara& ng pangangana# ni .lor at nagmadali si Tonyo na punta%an ito sa ospital. / (apagpasiya%an ni Tonyo na ipagtapat sa #anyang may ba%ay na siya)y may ana# #a .lor ngunit bago pa niya ito ipagtapat ay napag' alaman niyang matagal na itong alam ng #anyang asa&a. / Pumasyal sina C%abeng at Tonyo #ay .lor. / (agtapat na si Alma ng #anyang nadarama para #ay +i,tor. / Ipinagtapat ni Alma sa #anyang addy ang tung#ol #ay olores da%il

sa pagtatalo nila tung#ol #ay +i,tor. / (a#ita ni +i,tor ang talaara&an ni Alma #ung saan na#alagay ang la%at ng si#reto nito. *inasa iyon ni +i,tor. / (amasyal sina Alma at +i,tor sa buong Tundo. / (amasyal muli sina +i,tor at Alma$ at sa unang pag#a#ataon ay na%a&a#an nila ang #amay ng isa)t isa. / Lalong nag#amabuti%an sina +i,tor at Alma$ napagpasiya%an ni +i,tor na %ingin na ang #amay ni Alma sa ama nito. / Pupunta na sana si +i,tor sa ba%ay nila Alma ngunit na%uli siya da%il sa na#aeng#&entro na naman ng #anyang #apatid ang mga bata ng #alaban ng #anilang boss.

umating si +i,tor sa ba%ay nila Alma at doon ay na#ipag'usap #ay Mister .uertes tung#ol sa pagpapa#asal nila ni Alma.

/ (ag#ita muli sina .lor$ Tonyo at C%abeng$ sa ara& na iyon$ na#ipag%i&alay na si .lor #ay Tonyo da%il sa mas #ailangan si Tonyo ng #anyang totoong pamilya. / *alitang'balita sa mga taga'Looban ang tung#ol sa nalalapit na #asal ni +i,tor. / umating ang ara& ng #asal nila Alma at +i,tor.
/ Pag#atapos ng #asal ay napag'isa na ang dala&ang bagong #asal.

Posted 15th S

BANGHAY-ARALIN SA PAGTUTURO NG FILIPINO 4PANUNURING PAMPANITIKANIKAAPAT NA MARKAHAN UNANG LINGGOI. PAKSA/MGA KASANAYAN /MGA KAGAMITAN P a # s a 6 P a g b a s a 7 P a g s u s u r i s a ( o b e l a n g Tagalog sa TeoryangS u s u r i i n g G e n r e 6 * u o d n g n o b e l a 1alimba&ang A#da 6 Maganda Pa a ng aigdig(i Lazaro .ran,is,o"abanata 89 2ala A#ong Sala!M g a " a g a m i t a n 6 S p i n g " b a n a t a 8 : $ 5 1 P $ T e y p n g A & i t Teyp ng

ulang Panradyo" a s a n a y a n g P a m p a n i t i # a n 6 P a g % a % a n a y s a a # d a s a r e a l i d a d "asanaya ng Pampag'iisip 6 Pagsusuri1 a l a g a n g Pang#atau%an 6 II.MGA INAASAHANG BUNGA (B AWAT ARAW) A.(a#apaglala%ad ng mga pansariling # aranasang #augnay sa mga#aranasang napapaloob sa a#da.*.Mga Layuning Pampagtala#ay *.8. Pagsusuring Pangling&isti# a(apipili at nabibigyang'#a%ulugan ang mga piling pa%i&atig.*.;. Pagsusuring Pangnilalaman(asusuri ang ma%a%alagang sang#ap ng a#da. *.:. Pagsusuring Pampaniti#anPag%a%anay sa a#da at sa #atoto%anan.C.(aipapa%ayag ang sariling panlasa sa #aganda%an7#a%inaan ng a#da. .(a#asusulat ng mai#ling tula. III. PROSESO NG PAGKATUTOUNANG ARAWA.Mga Pani !"ang Ga#ainPaggan$a % 68.Monologo ng isang amang napagbintangan sa salang %indi niyagina&a.;.1abi ng damdamin. Pagbibigayin ng rea#syon ang

mga mag'aaralbatay sa napa#inggang monologo.

"isan g# panda mdam in

B. Pag"a"a&a' Madulang pagbasa sa "abanata 8: ng (obelang Maganda Pa Ang a i g d i g g a m i t a n g s i p i o 5 3 e r % e a d P r o < e , t o r = # u n g m a y r o o n > . ugtungang Pagbasa nang mala#as ng ilang piling mag'aaral. B. Pang%a(ang Ga#ain Pang#at 8 6 Story Telling. Pagsasalaysay ng ilang mag'aaral ngsariling #aranasang may #augnayan sa a#da.Pang#at ; 6 S#it. Pagsasadula ng #augnay na #aranasan ng iba namaaaring nasa#si%an7narinig7na#ita.Pang#at : 6 ouble *ubble Map. Sa tulong ng bubble map$ bumuong mga #aisipan at pantulong na #aisipan batay sate#stong binasa.

Pantulong na"aisipanPantulong na"aisipanPantulong na"aisipan "aisipan Pantulong na"aisipanPantulong na#aisipanPantulong na"aisipan

$ant%!ong# kaisipan $ant%!on g# kaisipan

$ant %!on g# kaisi pan

kaisip an

$ang%na hing### kaisipan

kaisip an

).Pag-!!"a( ng *a#a( +ang%a(.A.Pag%!&a ng ,--'*a.% /a ga ag-aa0a".B.Pag*i*iga$ ng g!01 ng %a0ag'agang ,--'*a.%.).Pag*!1 ng /in(-/i / ng na+ag-!/a+an. Paglala%ad at pagpapali&anag ng #aisipan batay sa lara&ang ipina#ita#augnay ng napag'usapan. IKALAWANG ARAWPAGTALAKAY SA PAKSAA.Pani !"ang Ga#ain

Paggan$a% 6 ?ournalisti, Approa,% t%ru Pi,ture or Pi,ture .rame Pagsasaayos ng mga lara&an ayon sa pag#a#asunud'sunod ng mgapangyayari sa #abanata. B.Pang%a(ang Ga#ain a. Pagsusuring Panglingg&isti#a 6 Pang#at 8 = Literary Grid>

Mga PilingPa%i&atig7Pa% ayag 8. Ti&asay angpana%on ;. :.

Pa%ina*ila Talata*ila ng ng 8 @

Panguna%ing*il ang ;

"a%ulugan7pali&a nag ta%imi#

b.Pagsusuring Pangnilalaman 6 Pa n g # a t ; 6 S t o r y . r a m e o Pa#u&adrong Pagsasalaysay.Pagsusuri sa ma%a%alagang sang#ap o elemento ng a#da.

&1# 'a%han &)# '%ngga!ian &2# 'agp%an &*# +as%kd%!an &3#(im%!a & #(ag!it#na# +asig!ahan

&,#-akas

,. Pagsusuring Pampaniti#an 6 Pang#at : 6 : R)s=Read$ Rea,t$ Reena,t>> P a g b a s a s a b a % a g i n g a#da na nagpapa#ita ng mga ma#atoto%anang paglalara&an sa tao$ lipunan at #apaligiran. *a%agi ng A#da8.; d R t R e n Pagsasadula: a g b i . e e a . b g R a ' , P i a e , t a

y ng rea#syon9.d. Pang#at 9 6 Classi4y 5rganizer Pagtu #oy sa pagbabagong naganap sa mga tau%anM g a T a u % a n P i s i # a l A m o s y o n a l I n t e l e # t & a lI spirit&al8. Lino;. Arnesto:. Ms. San,%ez ).Pag-!!"a( ng *a#a( +ang%a(.2.Pag*i*iga$ ng ,--'*a.% ng i*ang ag-aa0a".E.Pag*i*iga$ ng g!01 ng %a0ag'agang ,--'*a.%.F.Pag*!*!1 ng /in(-/i/. Mula sa mga na#atalang pariralang bumubuo ng #aisipan 6Pananalig sa iyosMatatag na #alooban1angaring mabu%ayMagandang #inabu#asanPag'asa sa bu%ay I3. E3ALWASYONPAGPAPAHALAGA SA AK2AIKATLONG ARAW