Nikola Bana{evi}

Letopis
popa Dukqanina
i
narodna predawa

1892.

1971


, Presbyteri Diocleatis Regnum Slavorum.
?
.

. .
( ) .
seniores patres, legi audivi .
traditio narratio . antiqui seniores? O
, , ?
? ?
.
.
. ?
O IVII
" ?
, , .
. .
, .
.
VIII IX
. . . ,
. . .
. . .
XXXIII
.
. .
? .
.
XXIVXXXV
.
(, , ) .
-, ?
. ?
. ,
. .
. populus, populus terrae, populi, constituerunt
regem . . O 4 7 . O tetrarchia
.
2

 XXXVI
. . .
.
. , , . ,
Vita Sancti Vladimiri? .
. .
. , ,
. ?
?
. .
, .
. .
.
. Liber
gestorum eius. yjy .
.
? . .
.
?
. . .
. .
. , .
- . . . .
. . . .
XXXVIIXLVII
. . . .
. .
. . .
(, ) . .
. . (
) . .
. ?
.
. () . ,
. . .
.
? , , .
. , , .
. , .
.
.
.
1


, Presbyteri Diocleatis Regnum Slavorum.
?
.

, , ,
Il regno de gli Slavi hoggi corrottamente detti Schiavoni.1 (Joannes Lucius),
Tpo, , , De regno Dalmatiae et Croatiae
Presbyteri Diocleatis Regnum Slavorum.2 a
(potius fabulas, quam historiam").3
, , .
,
fabulas
". , "
o ", " . 4
, , Ja e
: ,, libellus Gothorum" ,
, , ." 9
" libellus Gothorum,
.
" ,
. , najlepi cvet nae narodne tradicije", a najdragoceneji zgodovinski
spomenik, ker v njem imamo skrit najstareji, temeljni vir politine zgodovine Hrvatov, Srbov in Slovencev".6
- , .
,7
.

; .
, ()
XXVI .8

.9
,
:
;
."10

, , .
, ,
,
XII ,
, .
, , ,
, , , ,
, , ,
, ,
, ,
,
.
4


,
, , .
, , , e .
, , ,

, . . , ,
, , : Es unterliegt wohl
keinem Zweifel, dass ein grosser Teil der Geschichte des Presbyters Diokleas aus epischen Volksliedern
zusammengestellt ist."11 , .
", , ,
".12 ,

", ", ", ., .13
, .
( , , )
".14 ,
, :
,
, xohe,
'' 15.
(jep , ?),
: ? ?"
, , .
.
(chanson de geste), ".
", :
chanson de geste
10961097. ."18
, .
,
,
, .
, , ,
,
,
.

, . ,
, , -,
. ,
, , .
.
, , ,
, ,
. :
?
. , ,

, , ,
5

 - .
, ,
,
,
.
1

Pesaro, 1601, . 205239.

loannis Lucii Dalmatini, De regno Dalmatiae et Croatiae libri sex, Amstelaedami, apud Ioannem Blaev, 1666.
. 287302. ,
, : (Francofurti; ,
1666. .) , , , (Amstelodami, 1668).
474
. , . ,
Joannes Blaev-a
loannes Lucius-y, .
1668. Index (9 ) (Argumenta rerum, quae hoc Opere continentur)
(2 ). . ,
1668. , , Errata sic corrigenda. (
()
.
3
Ibid, . 93.
4
Historija knjievnosti naroda hrvatskoga i srbskoga, I, Zagreb, 1867, . 113.
5
Graa za slovinsku narodnu poeziju, Rad JA, XXXVII (1876), . 112113.
6
Joe Rus, Kralji dinastije Svevladiev, najstareji skupni vladarji Hrvatov in Srbov, 454614, Ljublj, 1931,
. 25.
7
. Murko, Tragom srpsko-hrvatske narodne epike, Zagreb, 1951, . 45.
8
. , , 1927, . 25, 197.
9
Tomo Mareti, Naa narodna epika, Nolit, Beograd, 1966, . 26. .
10
. Enciklopedija Jugoslavije, VI (1965), . 205.
11
. Jireek, Staat und Gesellschaft im mittelalterlichen Serbien, Wien, 1914, t. III, . 60.
12
, , , 1928, . 183.
13
Ibid., . 436, 440. 441, 447, .
14
,
, , XVXVI (1936), . 25.
15
. , , , 1951, . 71.
16
, I, , 1967, . 427.
2

II

.
. ( )
. seniores patres, legi audivi
. traditio narratio . antiqui
seniores? O , ,
? ?
? .
.
.
?

 ,
. , , ,
, , ,
.1 , , ,
, , Be
.2 ,
.
. , ,
, ,
.3 , e ,
e ce , . ,
.4
, ,
.
. .5
, , 1666,
, ". Ko ,
, ,
( ) "."
,
( Scriptores Monumenta Germaniae historica),
,
".7 ,
. e .
,
( , e ce ) ,
. , uctor ad
lectorem Prefatione dell' autore. ,
a, ,
, , .
e ,
.
Rogatus a vobis dilectis in Christo fratribus ac venerabilibus sacerdotibus sanctae sedis
archiepiscopatus Dioclitanae ecclesiae, necnon et a pluribus senioribus, maxime a iuvenibus
nostrae civitatis, qui non solum m audiendo seu legendo, sed [etiam] in exercendo bella ut
iuvenum moris est delectantur, ut Libellum Gothorum", quod latine Sclavorum" dicitur
regnum", quo omnia gesta ac bella eorum scripta sunt, ex sclavonica littera verterem in
latinam, vim inferens meae ipsae senectuti, vestrae postula-tioni, fraterna coactus charitate,
parere studii. Verum tamen nullus legentium credat, alia me scripsisse praeter ea, quae [legi et}
a patribus nostris et antiquis senioribus veridica narratione referre oudiin."8
, . ,
:
, pahe
, ,
,
",
Regnum Sclavorum",
, ,
7

 ,
.
() ,
."9
, ,
. , ,
XVI , (Cerva), (14591527):
Diocleatem auctorem , , Diacleatis
auctoris annales.10
(Annales)"," ;
. , ,
: Quae quidem scripta, licet
essent vetustissima specie, cum ad manus meas peruenere; non tamen adeo multorum aorum tabe corrupta
erant, ut legi non. possent."12 je C. ,
XV .
(vetustissima specie),
.
, . ,
, ,
, ,
".13 ,
,
", , :
1603.
, , , ,
."14 ,
,
1603. " ( ),
1527!15 , ,
, XVI , vetustissima specie".
,
Presbyteri Diocleatis Regnum Slavorum,
.16 ,
, , . , ,
, ,
Il regno degli Slavi.17
.
, , , ,
, .18
. , ,
De admmistrando Imperio ,
1611. , , .19
.
e .
, ,
, ,
. nostrae dvitatis .
- , .
,
8

 .
, ; , ,
", . .20
, ,
, 1189. ,
. , . .
1177. ,
.21
" (du territoire de Dioclee) (qu'il s'occupait)
" (des anciens manuscrits et des monuments de ses
predecesseurs"), , ,
(= ) . , . 22
, ,
". ,
,
" XI .23
Rogatus vobis dilectis in Christo fratribus" ,
( venerabilibus sacerdotibus),
.
pluribus senioribus,
: ", ,
, , . ". ,
,' . cx
.24 , (,
), ( .
) seniores ,25 maxim
iuvenibus, senioribus.

( seniores a iunioribus),
.
senioribus , , ,
. ,
. : patribus nostris et antiquis senioribus veridica narratione referre audivi".
antiquis senioribus ", patribus ",
audivi, jep .26 .
senioribus (
) antiquis senioribus : ,
, , ".
patres, : ,
patres". "
",

, patres"
, ,
.

."27 audivi quae [...] veridica narratione refeire audivi" ,
, ".28
, audivi !

 , , .
, , , ,
: quae [legi et] a patribus nostris et antiquis senioribus veridica narratione referre audivi. 3a
legi et ",
", .29
;
. ,
, legi audivi , , .
: quello che lessi, e intesi da nostri padri, e maggiori, non favolosamente, ma con ogni
fondamento di verita, raccontare".30 ,
: quae a patribus nostris et antiquis senioribus veridica narratione referre legi
et audivi."
legere audire ,
. Historia sancti Christophori martyris ( )
1308.
,
, , , opaao ,
. e ce
: Regnante domino ac salvatori nostro Jesu Christo... sub anno eiusdem millesimo tricentestmo
octavo, ego frater Georgius, licet indignus Arbensis civitatis civis et episcopus, a quampluribus eiusdem urbis
civibus rogatus titi, ut de miraculis ac mirabilibus, quae per gloriosissimum martyrem suum Christophorum
deus in eadem civitate sua largiflua pietate diversis temporibus fuerit operatus, prout ex historiis antiquis ac
senioribus civibus legissem et audivissem, ad notitiam praesentium et memoriam futurorum historialiter
redigerem in scriptis."31
,
, . o, , ,
, ,
" ( ).
( , , ego frater),
o legere audire. Hey
, e , ,
,
.
( ), legere,
, audire. ,
. . XII
,
XI XII ", , ,
Historia sancti Christophori martyris (12921313)." 32
, , .
. , ,
III
,
.
senioribus civibus audivi
.
' ?
, legi ,
: quae a patribus nostris et antiquis senioribus veridica narratione referre [legi et] audivi. Taj
: historias antiquas, veridica
10

narratione referre audivi. : ,

", :' ... ".33
narratione referre raccontare,
lessi . ,
, , .

, .
, , , ,
, . Historia
Brittonum, a , , ,
, , :
VII " (un compilation. qui a la pretention, mal justifiee, de donner un
aperu de l'histoire de l'ile de Bretagne depuis le debarquement de Cesar jusque vers la fin du VIIeme siecle).34
,
( ) qui
apparait comme un amas rebutant de bevues, d'inventions, d'insanites de tout genre" (
, , ").35
Historia Brittonum",
(d'un etat d'esprit)
".
", .
, , ,
Historio Brittonum, .
,
, ( .
. ) "
,
.36 , ,
.
IX , , (Nennius),
,
, " (
): Ego autem coacervavi omne quod invemi, tam de annalibus Romanorum quam de
cronicis sanctorum pa.trum, id est Hieronymi Eusebii, Isidori, Prosperi, et de annalibus Scottorum
Saxon,umque et ex traditione veterum nostrorum, quod multi doctores atque librarii scribere temptaverunt."87
. XVII,
, : Aliud experimentum inveni de isto Bruto ex veteribus [
: antiquis] libris vetrum nostrorum."38 Ta ce
. XVIII
: Hanc peritiam iirveni traditione veterum qui incolae in primo fuerunt Brittanniae."39
XXVII , o
: In veteri traditione seniorum nostrorum [ uti legimus]
septem imperatores fuerunt a Romanis in Brittani. Romani autem dicunt [ : affirmarit]
novem [ : fuisse]."40
: Britannie insule experimentum iuarta traditionem veterum explicare curabo."41
, " (veteres, seniores),
traditio. ,
. , ( iuxta m) traditione veterum,
veteribus libris veterum, a in veteri traditione seniorum nostrorum, uti
legimus". , , traditio seniorum nostrorum,
11

libri veterum nostrorum, , ,

.' 42
'
traditio:43
oryao
. , , ,
.
traditio, ,
p, , narratio: a patribus nostris et antiquis
senioribus veridica narratiane [legi et] audivi". , , .
ceajy , ,
[...] ".44

. ",
xohe c . , e
, Chronicon ( ) ( 915),
oja ce . : quae
supra expressa sunt, in quiodam libello reperi, plebeio et rusticano sermone composita, quae ex parte ad
latinam regulam correxi, quaedam etiam addidi, quae ex narratione seniorum audivi."46
, , o
patribus nostris et antiquis senioribus".
narratio , (
), , .
, : ubi vero ad nostra tempora ventum
est, latius sermonem narrationis protraxi: aliter enim, ut Hieronimus ait, narrantur visa, aliter audita".*46 To
o: , (,
), , , ."
narratio ", narrare ;
audita , , .
narratio,
. ",
, , , ,
.47 , (Droemium),
narrationem. : narrator je
, Lexique latin-franais . Sommer-a, .
Chatelain-a, narrare Clitarchus tibi narravit", : tu as lu dans Clitarque"
( ).
, audivi legi et,
Historia Sancti Christophori , ,
veridica narratione ",
".
audivissem legissem, ca
senioribus civibus, .
(legi et audivi), : patribus nostris et antiquis
senioribus. je ",
senioribus , .. ". .
, , seniores, a antiquis senioribus
", patribus nostris () ".48
patres seniores
, .
12

 Historia Brittonum, sanctorum patrum

veterum nostrorum traditio .
" : ,
.49 , , ,
,50 orye je
(. ), ,
. patres nostri " ,
, , " .
sancti: ( VIII ) ,
, doctissimi patres, prefatorum patrum memorata opuscula".51
C antiqui seniores.
legi, ", "
, .
senior , abbas, seu praefectus monasterii,
presbyter, a seniores , ,
, : Scribit enim Trithemius in Vita Mauri Archiep. Moguntini cap. 4 extitisse in
Fuldenai Monasterio 150. Monachos, ex quibus, inqiut, 12 ad minus in omni scientia scripturarum doctissimi,
dicebantur, seniores" 52 in omni
scientia scripturarum ,
seniores, (
), . . o
legi, a ,
seniores, audivi, , .
, o ut legimus : In veteri
traditione seniorum nostrorum, ut legimus.. ."53 ,
legissem et audivissem, jep historiis antiquis senioribus civibus,
senioribus , civibus.
, antiqui seniores, , ,
", XII .
, : Narrant etiam seniores antiqui, quod.. ."54 :
Opowiadaja te starzy sedziwi, e .. .05 seniores antiqui
", jep antiqui ", ", ,."
, narrant. o
Clitarchus tibi narravit" Lexique latin-franais tu
as lu dans Clitarque" ( , . ). , narrant etiam
seniores antiqui ",
. " seniores antiqui ,
XII . : , ,
,
.
*

, ,
. ,
,
. ,
, (libellum Gothorum)
Regnum Sclavorum (quod latine Sclavorum" dicitur regnum").
. , , ,
,

13

 , ,
(vim inferens meae ipsae senectuti) .
, .
.
() ".
" , , , ,
1089 ",
XII ".56 ,
, ( ) ,
.
1089 "
III -
", , - , ,
, tam Dalmatinorum, quam Graecorum atque
Sclauorum" (. , )."
, ,
, , .
,58
. , , ,

, ,
", : pe
, oceao ."59 ,
, , : ,
.. ."60 , pe :
, , , ,
."61

", '''',
[...] , , ,
, ",
".62
, , ,
, , .
" , ,
.63 ,
, , , ,
, .
, . ,
pe ,
. , , ,
, Libellus Gothorum.
( IXXIII),
, , .64 , ",
, , , ( 11601180)
, , " . ,
".65 ,
, .
, ,
", , , . ,
14

 , . ,
, .66 ,67
".68
, . ,
, ,
XXXVI ? ,
"
, Ja .
, ,
,
, ,
, , .
, .
, ,
,
. , , .
, ,
, . ,
, quidam nomine Kris
[ ], quem lingua sua cagan" appellabant, quod in lingua nostra resonat imperator" ?69
To ,70
. , je
( quein ) XIII ,
".71 ,
, .
.72
. , , , ,
,
".78 lingua nostra
", . ? . ,
, , , , : quod latine dicitur, quam
Latini dicunt latine", a : quod in linqua nostra resonat imperator.
, , " , , ,
, ,
, ".74
Rjenik hrvatskoga ili srpskoga jezika a .
he , .
, Rjeniku . . " imperator, imperadur
imperatur, . , ,
Rjeniku , , ", XVI
". imperator
, , cesar,
imperator.75
. quod latine dicitur quod lingua nostra
resonat " . resonat (",
") dicitur, , , lingua nostra a latine,
jep . , ,
(id est Gothi, qui et Sclavi),
. , ,
.
15

 , ,
,
, .76
, ,
" . , ,
. ( XIII , Rasbivoy = ruina
gentis;77 XXVII , Tiscemirus = consolator populi), (
XXII , Radaslavi camich; XXXVIII , milost), .
(, , Tiscemirus, a Chvalimirus
Ratimirus?), a .
a. , XXVI
, miria armeni" (id est latine decem millia vella"),
,
. , Chronicae Polonorum,
. , , ( ):
Erat namquae in civitate Gneznensi, quae nidus
interpretatur Sclavonice, dux ...," a unde decem situlae, Sclavonice cebri" ().78
o ,
, .
, , ?
, ,
, ?

, , ? , ,
, , , gens fer et indomita , , crudeles?79
VI VII
?

, ,
.
. , XVI ,
Institutio Christianae religionis.
XII , ,
, ,

. , ,
,
!
. ,
XIV XV ",

,
".80 , []
, ,
".81
, ,
. , , ,
XIII XIV , .
. ( e VII ), . .
.
16

 e , e,
, 82
,
( 1405.
, ).
,
.
, "
,
".88 ( , ,
.)

, , ,
. , ",
,84 pe , , .
- .
" ,
;
.85
, , cx
. ()
", , , ,
1089. ".86

H o " XI ;87
.

, .
, , , ,
,
", ", , ,
", :
, ,
. , , ,
."88 . :
? , ,
.
.
, ,
, .
."89
" ,
,
.

[...] ,
. , , , ,
, ,
".90

17

 .
,91 "
, , ,
".
.
. :
: . , ,
, . , ,
, ."92 . .
,
. ,
, , ,
, ,
.
. ,
,
, , ,
, (septima decima
die intrante mensi martio) in ecclesia sanctae Mariae in civitate Dioclitana.93
, , , .
c XXII die intrante maio, a je in ecclesia sarictae Mariae,
qui Craini dicitur.94 o ( r
sanctissimus, a beatus, sanctus), ,
, , : ,
( XXII XXIII), ( XXX),
( XLIIXLIV) . ,
,
.
, ,
:
. (
)
,
, , (regnavit, praeterea r
sanctissimus XL nnos et menses quatuor) (Expletisque XXVI annis et mensibus
quinque in regno suo, mortuus est).95 , - ,
, ,
.96 ,
, ( ) e .
, , , ,
,
.
traditio seniorum nostrorum. Historia Brittonum ,
, ,
VII , .
, , ,
.97 , : Brutus filius
Hisitionis, Hisition Alanei, ;88 : Woden. genuit Beldeyg, Bromd genuit Siggar, ."
: Oswald, filius Edlfredi, regnavit novem anns; :

18

Osguid, filius Eadlfrid, regnavit viginti octo annis et sex mensibus, .100
, , , . ,
, je
. Historio Brittonum;
, , : Regnum Sclavorum.
libellum Gothorum,
quiod latine Sclavorum dicitur Regnum. ;101
, ,
Libellum Gothorum", p .102
, libellus Gothorum
, ,
. ,
libellus Gothorum Regnum Sclavorum, .
( ) Regnum Sclavorum.103 libellus
Gothorum , ,
, " .

XII , ,
, , ,
. ?
.
. . , ,
: , .
, ,
, ,
."104
,
.. ,
( Pe ): quae supra expressa sunt, in quodam
libello reperi, plebeio et rusticano sermorie composita, quae ex parte ad latinam regulam correxi, quaedam
etiam addidi, quaie ex narratione seniorum audivi." , :
:
. .

.
."106 ", ,
, ( libellus , )
. (sermo), ,
. (lingua vulgaris, rustica),
, ,
, VI VII , .
- , , , VIII ,
, .
, , , IX , ,
. Moe , , .
.
,
, " .
. XIII ,
(La Crasse) ,
19


. ,106 PseudoPhilomena. ? , , Guillermus Paduanus
ocy
(que de quadam ystoria vetustissima, quam vix legere poteram elicui).107
Ha , , ,
, " (suo iurato scriptori
nomme Filomena) (in scriptis redigeret)
. ,
(que ystoria antiquata litteratura et fere destructa in librorum repositorio dicti
monasterii fuit inventa). , ,
, , , : Quam ystoriam ad instanciam
et precem viri venerabilis Dei gratia dompni Bernardi abbatis et totius conventus dicti monasterii beata Dei
genitrice Maria adiuvante latinis verbis ego Paduanus conposui prout mei possibilitas fuit translatare.. ."108
,
, , .
,109 :
.
Pseudo-Filomena
Pseudo-Turpin-y, Historia Karoli Magni et Rotholandi.
,110
, (charisoris de geste) .
XII ;
,
, , .
,
, . Gesta
Karoli gni , , , .
, ,111

.
, .
. , XIV ,
.
".112 , , ,
, .
. ,
,
,
. , ,
. , , ,
Qui prouve trop ne prouve rien",
".
, , , ,
? Auctor ad lectorem
, ,
Regnum Sclavorum
, , , ,
, , -,
.
20

 .
,
.
1

. G. Schwandtner, Scriptores rerum hungaricarum, croaticarum, almaticarum et slavonicarum, III, Vindobonae,

1748, . 486509; Dr Ivan Crni, Popo Dukljanina Ljetopis po latinsku i toga nekoliko i jo neto po hrvatsku,
Kraljevica, 1874; , , , 1928; Dr Vladimir Moin, Ljetopis Popa
Dukljanina, Matica hrvatska, Zagreb, 1950.
2
, , . ", , 1967.
3
. 5, . 175176, . :
Gelasio Papa secundo , ,
Gelasio (Orbini, op. cit., . 206).
, . , secundo,
( ),
.
4
, 83, .
221, . a: . Tiescemirum, a Tiescimir (
), Tiscemirum." , ,
(. 141)
Tiscemirum. .
.
5
. . 276. . 210. : . . Gradicna, a
Gradichna". To , ,
74, (. ), Gradicna, , ,
, Gradiena. , ,
" (. . 167, 9. , ).
6
. , . cit., . 30.
7
, . cit., . 112.
8
. , . cit., . 292.
9
, . cit., . 173174.
10
. , . Cit., . 59.
11
Ibidem.
12
Ibidem; J. G. Schwandtner, op. cit., II, . 189.
" M, op. cit., . 106.
14
Ibid., . 107.
15
, .
. (. cit., . 101102)
Ka , 1546, ovoj pismo [.
] u Krajini u Markovi, u jedne knjige stare, pisane hrvackim pismom",
", 1510. ,
, 1666. De regno Dalmatiae.
" ( )
. , , .
, (limitaneam regionem significet),
: Marchovichiorum autem Craina in diaecesi Antibarensi reperitur" (Ioannis
Lucil op. cit., . 444, Notae ad Cominentariolum Marci Maruli).
16
, ,
, . 88 (1853), . 186.
17
( Regno degli
Slavi), M.
" ( , , . . , ,
1968, . XIV).
18
. .
, I, , 1967, . 423.

21

19

. . , , II, , 1959, . 2.
. , . cit., . 113.
21
ore Sp. Radojii, Un poeme epique yougoslave duxieme siecle: les Gesta" ou exploits de Vladimir, prince e
Dioclee, Byzantion, XXXV2 (1965), . 529, . 1.
22
: Ivan Kukuljevi Sakcinski, Codex diplomaticus, II (1876), . 106; T. Smiiklas,
Diplomatiki zbornik, II (1904), . 159. (op. cit., crp. 72), , ,
, , , .
, . , . 262263.
23
. , -Tumba, ,
, VIII (1963), . 197.
24
, . cit., . 48.
25
. (. 173) seniores 1247.
, .
(. 84) .

".
26
. , . cit., . 106.
27
, . cit., . 5354.
28
Ibid., . 174.
29
. , . ctt., . 292.
30
Orbini, op. cit., . 205.
81
. , . cit., . 56. D. Farlati, Illyricum Sacrum, V, . 231. , . 235,
. ,
.
32
. , . cit., . 5.
33
Ibid., . 106; V. Moin, op. cit., . 39. . (. cit., . 5354, 174),
patres seniores, audivi ca " ().
34
Ferdinand Lot, Nennius et l'Historia Brittonum, Paris, d. Champion, 1934, . 1.
35
Ibid., . 129. , Histori Brittonum cum additamentis Nennii,
je y Monumenta Germaniae historica (Auctores antiquissimi), XIII (1898).
36
To je . ,
, , ,
: ( )",
", " , :
, , 6 ,
,
" ( , . cit . 118. 119).
, , ,
. , . , . , ojh tutti quanti, .
37
Ferdinand Lot, op. cit., . 147.
38
Ibid., . 160.
39
Ibid., . 161.
40
Ibid., . 168.
41
Ibid., . 151.
42
Ibid., . 4953.
43
. , : Ernst Robert Curtius, La litterature europeenne et le n
Age latin, Paris, 1956, . 714, tradition litteraire.
44
, O , 3 , ,
. 1314 (1956), . 65.
45
Ibid., . 68; Monumenta Germaniae historica (Scriptores), 1 (1826), . 566567.
46
Monumenta Germaniae historica (Scriptores), 1 (1826), . 567.
47
. E. R. Curtius, op. cit., . 86, 88.
48
. , . 16; . . , . cit., . 5354, 174.
49
, . cit., . 147, Hieronimi Eusebii, a .
(Sophronius Eusebius Hieronymus); , , .
20

22

 . , IV .
, . . . . Mommsen,
Monumenta Germaniae historica., Auctores antiquissimi, XII, . 126.
50
. . , . cit., . 53; . , loc. cit., . 64. 143.
52
Glossarium mediae et infinae latinitatis conditum a Carolo Dufresne Domino du Cange, t.VI, Parisiis, 1846, .
187.
53
. , . 25.
54
Monumenta Germaniae historica (Scriptores), IX (1851), . 427.
55
Anonim . Gall, Kronika Polska, Biblioteka narodova, Nr. 59, Seria I, Wroclav, 1965, . 15.
56
. , . cit., . 420.
57
Ibid; . 80.
58
, . (. cit., . 47) : ,
, ."
59
, XVXVI (1936), . 19.
60
Ibid., . 22.
61
Ibid., . 24.
62
. Dominik Mandi, Crvena Hrvatska u svijetlu povjesnih izvora, Chicago, 111., 1957, . 3. 5.
63
. , . dt., . 113. , . , . cit., .
108.
64
Dr Fr. Raki, Ocjen starijih izvora za hrvatsku i srbsku poviest srednjega vieka, Knjievnik, Zagreb, 1864, .
215.
65
. , , I, , 1922, . 167.
66
Dr Milorad Medini, Kako je postao Ljetopis popa Dukljanina, Rad, . 273 (1942), . 115. 156.
67
. , O . , , 1951, . 1314.
68
. , . Ctt., . 111.
69
. ,. . cif., . 297.
70
. : ,
, :
(imperator)". , I, . 424.
71
. , . cit., . 426.
72
V. Moin, op. cit., . 45, . 30. '
73
. , . cit., . 92.
74
Ibid., . 93.
75
. : . , . cif., . 383, 390.
76
, , .
, , 1951, . (. cit., . 20),
, Kralji Dinastije Svevladiev, Ljubljana, 1931, .
(r) . (Hauptmann) Nastavnom vjesniku, XLI (19321933). . ,
(. 84), , ,
".
77
. gens ( , XVXVI (1936)).
78
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 426.
79
. , . cit., . 293, 294.
80
. , . cit., . 107.
81
Ibid., . 107108.
82
. . 17, 109110, 142, 204209 268. ,
: Presbyter Diocleas, qui ante annum 1200.
scripsit" (Ioanni Lucii op. cit., . 284).
83
. , . cit., . 89. .
Sclavonia " ( ..., XXXIII, 1966, . 27),
, . (8790)
Regnum Sclavorum . ,
r Sclavorum, a
( , III, . 2) "

23

 XII.XV. , Sclavonia - , ya ,
".
84
Ibid., . 119.
85
. , . cit., . 325.
86
Ibid., . 420; . . 30.
87
, , , 1893,
VI, . 182217.
88
. , . cit., . 48.
89
Ibid., . 49.
90
Ibid., . 52.
91
.
, Slavia, VIII, (19291930), . 170.
92
. , , , CXXVI (1927), . 101.
93
. , . cif., . 308.
94
Ibid., . 339340.
95
Ibid., . 364.
96
. . Coja, , , 1927, . CIV, 130 .
97
. Ferdinand Lot, Historia BrMonum, Paris, 1934, (Etude sur Nennius), . 53 .
98
Ibid., . 162.
99
Ibid., . 199.
100
Ibid; . 204. ,
. : Post Kalomanum
vero regnavit Bela annis IX. duobus menslbus. Albae tumulatur. . (Magistri Simonis de Keza, Gesta
Hungarorum, Historiae hurigaricae tontes domestici, Pars prima, Scriptores, vol. II, Lipsiae, 1883, . 88.)
101
. .
102
. , . 15. . , ,
: ".
104
. , . cit., . 107109.
105
V. Moin, op. cit., . 27; , , . 55, . 67.
105
, l.cit., ,.13-14 (1956), . 68. .
,.26.
106
Dr. F. Ed. Schneegans, Gesta Karoli Magni ad Carcassonam et Narbonam, Romanische Bibliothek, No 15, Halle
a. S. 1898. je, , , , (Einleitung)
(Texte).
107
Ibid., Texte, . 240.
108
Ibid., Texte, . 6.
109
Ibid., Emleitung, . 3339.
110
. , . 68. .
111
,
Abbas Sancti Michaelis de Gargano, monasterium cuius est in quodam monte iuxta mare in Apulea. a
, (Gesta Karoli Magni, Texte, . 2830).
, , ,
(.
, Tumba, , , VII,1 (1963), . 197210).
, , .
112
. , . cit., . 421.

III
O IVII
" ?
, , .
24

 . .
, .
.
, ce
. , . :

, , ,
." ,
, , : ? ?"
,
: ,, .
,
."1 .
,
,
. . ,
y "
- ".2
,
, ,
.
, , .
(. , . , . . )
, , ,
,
. ,
, , . ,
,
,
. . , , "
,
.
.
". ,
,
, , ,
".
, , , ,
.
,
, ,
, ,
, , .
, ,
. , ,
, , ,
, ,
. , ,
XXIIXXV,
25

, . : ,
ocea ."3 . , ,
.
, ,
. , ,
, e , ,
.
, , , .
".4 ,
( ), , ,
e , gens ferox et indomita, .
.

(Getica). , Vandalarius, Valamer,
Theodimer Videmer.5
,6 .
, e, ,
, . ,
, , , ,
. " , ,
. , , p ,
, .
Alanus, cum tribus filiis suis, .7
, . ,
, (
), o (Chelae), Zemen, a
( alia Kadarum gente). .8
. , ,
,9 ,
, (. ).
, . . :
, ."

: , , ,
. , .
, ,
. ,
, , .
.
, ."10
. ". je
,
" . ,
,
". ,
, .

".
, , e ce ,
. ,
26

 ,
.
.11
, ,
e ce . ,
, ,
. .12 ,
.
, . ,
",
.
" (. )
( ) ,
.
: Et dei iudicio, cui nemo audet dicere, cur ita faciat, quia forte aliquod
magnum peccatum latebat in christianis, victoriam Gothi crudeles habuerunt."13 ,
, ,14
,
: ..."
peoj, ,
, ,
. : . ,
, ."16 ,

? XXII , ,
, ? ,
" , . ,
. ( IV )
, :
, , ."16
, , , .
, , , ,
, VII , , ,
(ad tempus) .17
(
..."), ,
.
1

. , O , . 71.
Ibid., . 73.
3
. , . cit., . 436.
4
. , . cit., . 60.
5
Joe Rus, Kralji dinastije Svevladiev, najstareji skupni vladarji Hrvatov in Srbov 454 614, Ljubljana, 1931,
. 33.
6
0 . , . . , . cit., . 25. .
7
Ferdinand Lot, op. cit., . 160161.
8
. G. Schwandtner, Scrtpfores rerum hungaricarum, III, Budae, 1765, . 167. . Magistri Simonis de
Keza, Gesta Hungarorum, Histo-riae hungaricae fontes domestici, Pars prima, Scriptores, vol. II, Lipsiae,
9
Be je (. )
(, 1666, . 287, , . 439), * (asteriscus) , .
Rea- Dalmatinorum Regem Istriae, .
2

27

, , 1883, . 5758. 60.

. , Tadeusz Wasilewski, Geneza
tytulu rex Chroatorum", Pamietnik Slowianski XVII, 1967, . 149160.
10
. , . cit., . 6364.
" ibid., . 64.
12
Ibid., . 63, . 2. . . Orbini, II Regno degli Slavi, . 392.
13
. , op. cif., . 294. ( ?) - crudeles
: Ultimamente li Gothi restarono vincitori, non pero senza permisslone divina" (II Regno degli
Slavi, . 206).
14
. (Paralipomenon), X, 13.
15
. , . cit., . 64.
16
Ibid., . 65.
17
cum gentilibus "
", . , . cit., . 186.

IV
VIII IX
. . . ,
. . .
. . .
VIII , civitate
Thessalonica, ( , ),
, IX . ,
, : IX , ,
, ." 1 . ,
, ,
: , XII ,
, IX, XI ."2
. , ,
, cycpe ",
: , , ,
,
, ."

", , ,
".3 "
, .4
IX
,
, . ,
, ,
, , .
O ", pe, ,
,
, " .
, ,
. ,
IX ,
28

 , - .
, , ,
: Congregans igitur omnes sapientes regni sui,
locutus est eis de verbo hoc, sed nullus eo tempore inventus est, qui certam responsionem daret regi de hac
re."5 , o
.
, ,
. o
s . , : Tunc coingregairtes
se populi lamentaverunt illum flentes."6 , ,
, ( p, , XV ),
, .
o
, oj
.
, e
.
, ,
.
, ,
-?

?

. ,
, .
, .
16. 1346,
.
1815.
( )
": ? . , ."7
,
, .
,
, , , , 8
", ".
, , , .
, ,
, .
, (, , ,
), , : yoe
, ,
, , -
."9
, , .
. , ,
Dalma. in planitie Dalmae,
.10
, ,
29

 ( loco Dalmae, ubi r tunc manebat et synodus tunc facta

est").11 , !
ki po poganih bi razruen" (
) .12 , , , in planitie
Dalmae na planini, ka se die Hlivaj".13
in campo qui Clivna appellatur",14 a ,
, Delminii ruinis, ubi tunc regni concilium factum fuerat".13
,
" , . , .
, , " o
, ". , , ,
.16
, ( )?
. ,
, .
in planitie Dalmae,
, na planini [...] Hlivaj, na ovom
polji".17 Ha , , ,
poganih ta razruen", .18 ,
,
. , II,
primorske grade: Dalmu, Narun i bogati i lipi Solin i grad Skardon",
.19 II ,
, ,
, . , , , ,
, planities, a je
Hlivaj, a Dalma, in planitie Dalinae nella
pianura di Dalma", hora chiamano Hlievno".20 To je
Hlivaj, ,
.
, ., .
, , ",
, , , ". 21
na planini, ka se die Hlivaj", in planiitie
Dalmae", in campo qui Clivna appellatur",
(), .22
, , , ,
. Delminium, ,
.23 Delminium ,
( , )
(urbes maritimas) (
?) .24
, ,
Delmis.
" (sed ubi hec ciuitas Delmis in Dalmatiae partibus fuerat, non satis patet).
,
,
(in superioribus partibus) Delmina
Delmis (ibique fuisse Delmis ciuitas memoratur).25 Ha ,

30

 , Delmina
Delmis (ab oriente Delminam ubi fuit ciuitas Delmis).2*
, ,
primorske grade", .
Delmis (

). , ", . ,27 regio Delmina,
o .
, ,
Dalma Delminium,
. ,
. , 1666. ,
, Schwandtner, 1748. .28 ,
Delminium je , Dalma,
. Delminium je , , ,
, (
: , ") (
: , ").
, ?
, , ,
: XI XII ( )
( )."29 , o ( , yy
), .

. , , , (
) ( )
, ( )
. ,
, , ,
, , ,
. ,
; , ,
e
. Dalma,
, Delmis .
, Dalmatia. ,

( , , Delminium). , , : ,
, (DALMA / / ALBAN)
. ."30 Dalma Alban Dalmatia
Albania. , , .
" , , , ,
, Dalma sardines.
, . ,
.
IX , , ,
, .

. 31 ,
, ,
31

. " XXVII .
, , .
,
. , . , ,
, . .

.

, .
XI XII
. .

.82
.
: ,
. ,
. ,
, , .
, .
, , ,
. , ,
, (post haec iussit r...). , ,
, , , .
(Maritima, Transmontana), (,
, Sumbra, Surbia). , ,
, , .
(Rassa) (Bosna).
e

, .
.
.
, , . , (Surbiam autem,
quae et Transmontana dicitur).33 je (Rassa) (Bosna). ,
, .
, .
(Sorbium, Bosonium)
,
II (11191124), , , Sorbiensem Bosoniensem.34

, .35

, .
. IX
a
.
, . . ,
, ,
XI ". 36
, ( XI XII )
32

, " (Croatia Rubea),

".37 , .

" .38

", , ,
( , "). ,
.
Crvena Hrvatska i Crvena Rusija,39
. , , ,
.40 ,
, : ,
,
?"41
( ,
)
, ".42 ,
, ",
, Dalmatia Superior.
, ,
, , , , ,
, . , ,

. ,
, .
,
.
, ,

.43
. , 1913. :
, : ,
, , ".44
Historia Brittonum. 4042.
, ,
. ,
. , , e
, .45
(Maritima)
.
IX ,
. . e ce
. , ,
"
.46 , , , , , ,
,
, Dalmatia Iriferior Dalmatia Superior.
;
Inferior Superior Alba Rubea Dalmatia
33

Croatia. ,
Croatia Alba , ,
( XV XXII) .
, ,
,
,
.

.47 XII , , ,
. ,
, opaa ,
(Aix-la-Chappelle,),

(propria.s oculis)
. ,
, ,
II
( ),
-.48
( ) :

.
, , , (
, -),
, .
, ( XIX),
- ( XXX).
-.
.
e . . , Santiago
de Compostela ( Galicia ),
.
, (Iria, El Padron). II
, , 829. , , .
, 1095. . ,
, .
Diego Gelmirez , 1120,
.
Apostolica Sedes", , :
. IX , 1049. , , ,
, : Episcopus
Archiepiscopus Compostellanae Sedis.49
, ,
. , .
.50
, , XIX -,
(adunato in urbe Compostella episcoporum et principum concilio) .
, , yyyhe, : instituit
amore beati lacobi quod cuncti praesules et principes et reges christiani, hyspani scilicet et galleciani
praesentes et futuri, episcopo sancti Iacobi obedirent". ,
34

(quia illam pro urbe non. reputavit) .

o (et constituitur die illo ut illa ecclesia amplius vocitetur Sedes Apostolica),
. .
, o (et
virgae episcopales, et regales coronae per manus episcopi eiusdem urbis ad decus apostoli Domini
praebeantur).
, ,
.
;
. XIX -,
, .51 Sedes
Apostolica . , ,
, princepe apostolorum. (sedes
secunda merito dicitur), jep je . , oco , ,
, . , (qui inter ceteroe
apostolos praecipua. dignitate et horiore et honestate maior post beatum Petrum extitit, et in celis primatum
super illos tenet). Tpe je , . ( . ) In
principio erat verbum .52
,
,
, , , .
- , , ,
, " Liber Sancti Jacobi,
. ,
1130. , 11401150.53 ,
XII .
IX , ,
. , (r
sanctissimus) . 17. , .
(sepultusque est in ecclesia sanctae Mariae in civitate Dioclitana).
je (ibique consecratus et coronatus
est ab archiepiscopo et episcopis), a (in
eadem ecdesia eligerentur et ordmarentur omnes reges huius terrae).54
,55 , ,
. ,
XIII ,
."56 . ,
, XIII. ,
".57
,
,
. XXX
episcoporum et principum
- (. ) .
, ,
-.
, , ,
. (Et praecepit ut orrmes Franciae reges et episcopi, preasentes et futuri, pastori. eiusdem ecclesiae
essent obedientes in Christo. Nec reges sme eius corisilio essent coronati, nec episcopi ordinati, nec apud
Romam recepti essent aut dampnati).58
35

 . , , IX ,
. ,
, , ,
, ,
.
.
, ,
".59
, 60 .
, , , , :
. IX ",61 , , :
. IX , :
, ."62 ,
: . IX
."63 IX ,
, IX ; ,
" .
, ,
, , .
( ),
VI , . 64

. (Doclea), 518. ,
VII , . ,
,
, , , . , IX

.
voto ,
, e .
",65 . .
Ausonia ,
".66 (diaconissa) , (diaconus);
, .
VI ", .67 , . .
;
.
,
,
.
.
- ,
, , . , , XIII
1019. ,
XII ,
, .68 IX
.
1
2

, I, . 416.
Ibid., . 411.

36

. , . cit., . 166.
. . , . cit., I, . 159. . 3; , op. cit.. . 431. 9. 31; . ,
, I, . 417. , ,
753. ,
, 8. ." (. Dominik Mandi, Hrvatski Sabor na Duvanjskom polju god. 753,
Buenos Aires, 1957, pos. otisak iz Hrvatske revije" God VII sv 1(25) . 38 .)
5
. , . cit., . 302.
6
Ibid., . 308309.
7
. , 18141815, . , -, s. d., . 203.
8
. , , , 1935, . 1834.
9
. Barada, Topografija Porfirogenitove Paganije, Starohrvatska Prosvjeta, Nova serija, II, 12, 1928, . 48.
10
. , . cit., . 304.
11
Ibid. . 306.
12
Ibid. . 399
13
Ibid. . 396.
14
Ibid. . 396.
15
Jbid. . 398.
16
, , , . Dalmasium, Dalmassium
., Almisium, Almissium .
17
. , . cit., . 396.
18
Ibid., . 399.
19
Ibid., . 386.
20
Orbini, op. cit., . 210.
21
. , . cit., . 157158.
22
Ibid., . 433.
23
Ibid., . 398.
24
ibid., . 386.
25
Thomas archidiaconus, Historia Salonitana, digessit Dr Fr. Raki, Zagrabiae, 1894, . .
26
Ibid, . 39.
27
M. Barada, toc, cit., Starohrvatska prosvjeta, II, 12, 1928, . 50.
28
. , . cit., . 29 158.
29
. , . cit., . 167. , (.
172.) : ( )".
30
Dr Karlo Patsch, Prilog topografiji i povijesti upanjcaDelminiuma, Glasnik Zemaljskog muzeja u Bosni i
Hercegovini, Sarajevo, XVI, 1904, . 339.
31
. , op. cit., . 49. . 14 . 138139.
32
Dr Milorad Medini, !op. cit., Rad, . 273 (1942), . 149.
33
. , . ctf., . 307.
34
. , . cit., . 138.
35
, ,
. O , . , . 97.
36
Ibid., . 171172.
37
Ibid., . 169170.
38
Slavia, VIII (19291930), . 176.
39
Hrvatsko kolo, VIII, Zagreb, 1927, . 112133.
40
(. 122) : , ...
, ";
(. 125) : e ,
".
41
Ibid., . 133.
42
Niko Zupani, Znaenje barvnega atributa v imenu Crvena Hrvatska", Zupaniev zbornik, Ljubljana, .
355376.
43
. , ,
, 29, , 1961, . 6977.
4

37

44

Ibid; . 75. (. .
, , XIX, 1913, . 391).
45
. Ferdinand Lot, Nennius et l'Historia Brittonum, Paris, 1934, . 178
183, , ,
Edmond Faral, La Legende arthurienne, I, Paris, 1929, . 111. .
46
. , . cit., . 166167.
47
, 49 , . Meredith-Jones, Historia Karoli Magni et
Rotholandi du Chronique du Pseudo-Turpin, Paris, 1936.
48
j , . 251255; . . 339341.
: Calixtus espiscopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo fratribus".
.
49
, . 309313.
50
Ibid., . 102103, 292293, 319.
51
, , , -,
: Le chapitre XIX pour but d'exposer les titres de Compostelle non a
l'archiepiscopal:, mais a la primatie d'Espagne" (Romania., XI, . 424). , ,
: recit reflete les ambitions reelles de cette eglise au XII siecle, car elle
pretendait alors au droit de convoquer des conciles nationaux et revait d'enlever a Tolede la primatie" (J. Bedier,
Les legendes epiques, III, Paris, 1921, . 64).
52
C. Meredith-Jones, Historia Karoli Magni..., . 173.
53
Ibid., . 74; J. Bedier, op. cit., . 68.
54
. , . cit., . 308309.
55
Ibid., . 428.
56
Ibid., . 431. ,
31,
.
, , e XL
(. , . 254).
57
V. Moin, op. cit., . 57, . 73.
58
C. Meredith-Jones, Historia Karoli Magni..., . 219, 323.
59
. , . cit., . 429.
60
. -, Actes du V Congres international d'archeologie chretienne, Paris,
1957, . 567572.
61
, I, . 269.
62
Ibid., . 358.
63
Ibid., . 376377.
64
Piero Sticotti, Die Rmische Stadt Doclea in Montenegro, Schriften der Balkankomission, Wien, 1913; .
. 145. . 212. VIII, . .
65
. , I, . 309.
66
Ibidem.
67
. , , , LXXX (1909), . 262.
68 . Dr Ed. Schneegans, Gesta Karoli Magni ad Carcassonam et Narbonam, Halle, 1898, Einleitung, . 2
3, Texte, . 2832.

V
XXXIII
.
. .
? .
.
, ,
, .
, Libellus Gothorum,
38


, , , .
, V a ,
,
IX ,
,
,
, .
, sanctissimus ,
, (beatus, ),1
, XXXVI , ,
, , , .2
. a
, ,
.
(XXIIXXIII) , , , ,
(XXVIXXVII).
.

.
,
, (. X) (. XI).
, , , ,
, , , (divin
iudicio in foveam cecidit et mortuus est).3 , .
(Der Sturz vom Pferd),
, .4
o ce .
, II
,

, .5
, , ,
; " ,
.6 ,
.
, , ,
.7
, ,
,
( : Als man den Toten vom Pferde
herabhob). .
, .
,
.8
.
(divino iudicio) ,
. ,
, ,
39

 dvie se zvir, za kom otide i nanese ga konj na jednu jamu i u nju upade, izbi se i izee ga mrtva".9
, .
.
, , (ein solcher Tod des
Zaren sei ein Gericht Gottes).
" ,
".10

" (vermutlich in Anlehnung an den, Sturz
des Saulus vom Pferd und seine Bekehrung zum Apostel Paulus in der Bibel).

(dass die Denk und Lebensformen, die bei
den altserbischen Herrscherbiographien. als Hintergrund dienten, bereits der lateinischen Historiographie
Dioklitiens zugrundelagen").11

, II,
,
( , , ). ,
XIV ,
XII . pe , ,

npeoe . ,
, , ;
, oj .
, ,
. , ,
( ), ( ) , ,
, , :
, ..."12

. (Radaslavu?) (. XXIIXXIII),
, - ,
, ,
".13 ,

. , , .
, ,
( -)
.
,
. , , (divino iudido),
(. XXII) maledictus a patre,
(. XXXI), (perpetrato fratricidio seu
homicidio), 6pahy (. XL), ,
(quia displicuit deo peccatum patris eorum propter periurium).

.
, , ,
, qui multas miquitates operatus est. , ,
, (. XIX).
40

 ,
,
(. XX). ,
pe. , (omni bonitate fuit ornatus),
. , ( Ciaslavus),
(maledictus a patre) : ,
(. XXIII). (XXVII), ,
, .
, , .
, apaeo ,
.
Ciaslavus je
, ,
. ,
, . ,
XXII XXV, ocea
".14 , ,
, Junatvo hrabroga Tehomila.15 .
.
": , o
, , e .16 .
. , ,
II chanson de geste
IX ,
XI " ( ), :
", , ,
.17 .
,
, . XXII
. ,
, ,
(militibus in servitutem tradidit). (elevatus in
superbiam), , (in locum, qui dicitur
Lasta). ,
(venit ad littus maris). ,
, . , ,
. ,
. ,
(Radaslavi camich sive petra).
, , .
,
. ,
, . ,
:
, , . ,
, , ,
, . ,
.
, , .
: ,
41

 " . .
, , ,
e , , e ce
.
,
. , ,
, .

. , ,
, ". : djevin silaz, djevin skok, Jungfernstieg,
Jungfernsprung, Magdesprung, Skoidjevojka, Divin i slino".18
, , o
:" . ( )
, :
. , ,
. Guorthigirnus, , .
, : ...et ille usque ad regionem quae a nomine
suo accepit nomen Guorthigirniaun miserabiliter effugit.i9
( ,
, , )
.20 ,
Radoslavi camich,
. (
) -,
,
".21 ,
, (. Castellastua),
,
, (), ",22
. ,
,23 Lasta , , .
(. XXII), in locum, qui dicitur Lasta, ,
(cernens itaque non posse evadere manus filii sui), (venit ad littus maris). ,
(iam prope erat), .
(scese a i luoghi
vicini al mare), a , , .24
, :
, ,
, .
,
. Ja , .
. .
, ( tempore), ,
, (in partibus Sraga), ,
.
, , , .
XXII , y XXIII ,
. , (princeps
Ungarinorum) . .
: .
42

 ep . .
, , ,
. ,
(et omnes parentes illius) ,
, . (et
domus eius tota).
, , ,

, .
,
.
,
( )", :
,
."26 , ,
.
: Ciaslavus, praeterea
maledictus a patre, caepit regnare."28 , .
: Regnante ergo Ciaslavo rege, Kys princeps Ungarinorum..."27 ,
, . , ,
. .
, , .
, .
, (. XXIV),
, , . ,
; ,
, . ,
(. XXVII XXVIII) (qui de comil progenie erat;
qui de progenie comil erant)28, .29
. , ,
. . , , :
, ."30
,
. ,
,
. ,
.31
, .
,
. , ,
(robustus venator atque, valde levis ad currendum),
.
, .

. : ,, ;
, , ;
; , ."32 , , ,
, : ,
", : ,
?"33 ( , , )
43


, .
,
, ,
- , ,
,
."34
, ,
, ",
.
XII ,
,
. ,
, , .
, ,
. , (mil supradictus adolescens) ,
, .
. ,
. , ,
, , , (cucurrit)
.35 , ,
. ,
. (erat enim adolescens) (et
cucurrit ad pugnam), , , ,
.36 ,
, ,
.
, , (rugiebant ibi
Ungari, dum interficerentur, ut porci) Civedino (
), , , cea
, .37

,38
, , .
, ,
.
, cea
. , .
.
, ,
. ,
. 39
, ,
. , 40
. ,
, , , .
, . , , ,
.41 .
, Gesta Hungarorum , ,
.42 ce
44

, .
, .43 , . ,
, .
, ,
, , , : , ,
, , , !
, ,
,
, .44
45 ,
, .
, . ,
, .
Mapya
. (. XIX)
(. XXVII), ,
, .46 ,
, .
, ,
.
,
(gli fece prima tagliare il naso e l'orecchie, et l'annegare poi nel fiume con tutti li suoi).47
(. Ciaslavus)
naruen" , .48
: iussit mulier Seislavum in vincula coniici., naribus auribusque truncari et
omnibus ostentui esse";
ce
(Vesperi deuide in flumen.
Savum cum vinculis deiectus praefocatur).49 ce o
, o
.
, , ,
, .
o , , ,
, , (
).50 , ,
,
, ,
. ,

, , .
, ,
. , ,
. ,
: Ciaslavus
naruen" , .
, .
, y
. ,
.
45


.51
(castra), a ( , ,
) (in una selva pochi de' suoi") (r u
lovu bie"; fin agro forte venantem reperit"). Ha
".
,
. . . ,
, Gesta Hungarorum,
.52

, , , Libellus Gothorum.
, ,
, .
. , , ,
,
, . .
, y ( ),
, , , .
,
, ,
, , , , (Gesto
Hungarorum Hunorum Gesta).
, ,
".58
XXII XXIII
.
1

. , . 174.
.
.
3
. , . cit., . 309.
4
Stanislaus Hafner, Studien zur altserbischen dynastischen Historiographie, Sdosteuropaische Arbiten, 62,
Mnchen, 1964, . 121123.
5
, , .. , .257, , 1935,
.22-23.
6
Ibid., . 139.
7
XV XVII , . . , . 265, , 1936. . 116.
8
-. H . ,
, XXII, 1867; . . 256259.
9
. , . cit., . 401402.
10
, . . . ., .
11
St. Hafner, op. cit., . 123.
12
, X, 13. ,
.
13
. . cit., . 437.
14
. , . cit., . 436; . , . 50.
15
Historija knjievnosti, I, Zagreb, 1867, . 115.
16
. Sp. Radojii, Srpsko Zagorje, das sptere Raszien, Sdost-Forschungen, XVI, 2 (1957), . 266.
17
, I, . 427.
2

46

18

Dr Jan Peisker, Koje su vjere bili stari Sloveni prije krtenja, Starohrvatska prosvjeta, nova ser, II,1-2 (1928),
. 68.
19
Ferdinand Lot, op. cif., . 186.
20
O , , . , . cit., . 439,
. 57.
21
Ibid., . 438, . 55.
22
Ibid, . 437.
23
. , (. cif., . 63, 0. 115), , :
, Radoslava kami".
24
Orbini, op. cit., . 214.
25
. , . cit., . 439.
26
Ibid., . 315.
27
Ibid., . 316. : Regnante in urbe Constantinopolitana ..." (.
293).
28
Ibid., . 320, 323.
29
, , . . , , I, . 157158.
30
. , , . 72.
31
Orbini, op. cit., . 380.
32
, XVII, 35.
33
Ibid., XVII, 40, 43.
34
. , . cit., . 441; . V. Moin, op. cit., . 65, . 122.
35
(
), dojde na hercega" pade s konja"
(, . cit., . 409).
36
Primus liber regum, XVII,
87
. , . cit. . 441.
38
; ,
, cviljenje" , skukahu kako prasove"
(, . cit., . 404410).
39
, . , , 1950, . 4043 237240.
40
, . , ,
?
41
. (. S. Gerhardus) Szentpetery Imre, Scriptores rerum
hungaricarum, II, Budapest, 1938, . 471506.
42
Magistri Simonis de Keza Gesta Hungarorum, Historiae hungaricae fontes domestici, Pars prima, Scriptores,
vol. II, Lipsiae, 1883, .64.
43
,, . : (
, )", , I, . 306.
44
. .
, , 1954, . 546.
45
. , . 80.
46
. , . cit., . 312, 321, 405. XXVII .
47
Orbini, op. cif., 215.
48
. , . cit., . 410.
49
Ibidem.
50
. ruitt ( ruiti) Vl. Maurani, Prinosi za hrvatski pravnopovjesni Rjenik, II, . 1275.
. , . cit., . 440.
51
Lj. Hauptmann, Kroaten, Goten und Sarmaten, III, Die gotische Tradition beim Popen Dukljanin,
Germanoslavica, III, 34 (1935), . 315325; Jakob Kelemina, Pop Dukljanina Libellus Gothorum", (I
VII), Etnolog, Ljubljana, XII (1939), . 21.
, . "
".
, ,

47

 . (. . , . cit., .
30.)
" . , op. cit., . 441.

VI
XXIVXXXV
.
(, , ) .
-, ?
. ?
. ,
. .
. populus, populus terrae, populi, constituerunt
regem . . O 4 7 . O tetrarchia
.
Cy
, ,
. , .
(XXIVXXIX), , ,
, , ,
, ( Zenta
XXX).
, , , ,
, , ,
. ,
.
, e ce , in partes Delmatiae,
. , e (in
Die Ascensionis Domini), Caldana ()
. . (quod latine dicitur consolator populi)
. ,
, , , , ,
, , ,
. , , cum magno honore et reverentia atque
gloria.
, , , ,
: ,
".1 , ,
, , , .
,
. , , ,
.
, , .
, . , ,
, , .
, ,
.
48

 ,"2
14. ", ,
.3

, 4. ,
,
.
, , ,
,
,
- .
, ,
,
.
.
, .
( ) ,
, , ,
, . (construxerunt
castellum et habitaverunt ibi).5
. Lausium Ragusum, . o
, , a , ,
, .
, ,
,
. , ,

.
, 1142. 1199. , , 1089.
1142, , . :

.
, ",6
950. . , ,
( ) ,
Lausani () . ( ), ,
, Rausani.
.7 :
.
e, , :
, , .
, , , .
, . ,
, .

. , ,
, 841. , , , ,
( ) ".8
.
,
49

 . IX
sanctissimus ,
,
. . , . , o
, regnum patrum suorum.
, , ,
.9
,
.
. , ,

, Ragusium, ,
- . (
Rhacusium, Ragusium), ,
, , . ,
, ( ,
, "), (
, "), ( "),
( ( , ", "; ,
").10

,
.
, ".

".11 .
,. ", ,
, , ,
.
, ,
. , , ,
,
. , , ,
, ,
. : hano fato
nome a la Tera Raguxa in lingua latina, perche tuti homeni sono stati homeni radunati de piu paesi".12

Ragusa ragunare, radunare, .
, ( ?) : nella
lingua taliana fu chiamata Lachusi (la Terra), per esser sotto di quella uno lago, poi per mutazione di tempi e
sta nominato Ragusii."13 , ,
, ,
.

. , , :
, -
, , , Ragusium (Lausium)
, ( )", . . 14 .
. , ,
.15 , ,
50

 , ,
.
, ,
,
Ragusium ( Lausium laus'), a : Sclavi
vero Dubrovnich appellaverunt, id est silvester" sive silvestris" quoruam, quando eam [civitatem]
aedificaverunt, de silva venerunt".19
, ,
;
. , ,
( ) Prospetto della Citta di Ragusa nel
Secolo XII, . . pee
, , : Selva da cui Ragusa trasse il nome Illirico. To
,
, , . , ,
, ,
, !

, , , , ,
, .
. , . Libellus Gothorum",
.17 ,
Historia Salonitana, XXIXXVII ,
".18
, , .
,
, , ,
. (homines)
, Ragusium .
( , ),
. , , , ,
. , ,
(quidam aduene... romana urbe depulsi)
, .
, - ,
, , .
, ,
, , Edificauerunt Ragusium et habitauerunt meo",
(
tempore conari ceperunt pallium suo episcopo optinere).19 Kao ,
, ,
. , , , , ,
,
. ,
- .
, .
. :
,
.20

51

 ,
, . (Miletius),
, .
, , ,
.21
. ,
, , ,
, :
Cjuidam Romani, destructa sic Epidauro,
Bellum civile fugientes forte subintrant
Portum Dalmatiae, qui Gravosius vocatur.
,22
, ,
.
, ,
:
Hic pariter inopes, fugientes ex Epidauro,
In magnis ripis, ubi nunc est urbs Rhagusina,
Castellum statuunt monitis actuque Joannis,
Qui jam praedictae fuit Archiepiscopus urbis.23

:
Urbi praefatae nomen donavit et esse
Temporibus Moysis fugiens Epidaurus Aegypto,
Quam, signis visis, perituram noverat urbem.84
, ,
,
, .
Rhagusa
, .
() , ( ) labes;
( ),
:
castrum vocitat Epidaurica lingua Labusa,
Namque ripa sonat hoc idiomate labes.
A magnis ripis nomen traxere priores;
Nunc, L in R, G pro B mutando, moderni
Rhagusam dicunt, quae Sclavonice Dubrovnik
Dicitur a silva, quia silva fuit locus ille,
In quo nunc urbs est, et dubrava silva vocatur.25
,
.
52

 , 15. 1391. , , paa ,

.
, "
.

"
".
, ,
.27
,
,
. . , ,
, [
] ".28
,
, , , ,

. ,
, ,
.
, ,
, " .
,
, .
(Cerva), ,
, , ,
. , 1500. ,
- II, oc
IV V , : Ragusani
ad Vladislaum Regem Legatos expediunt: Ragusanae urbis origo et fata.29 ,

" (sequens in primis Diocleatem auctorem),
, . in primis (
", ") . ,
o .
, ( Slavini) ,
.
, ,
. , , ,
Burnum (Burnum oppidum Epidaurii agri),
53

 . , Granosium
, , , ,
(Polimims cogriomento Belus, materno genere Romanus, paterno vero, Rhatislaui,
Bossinatium quondam Regis, pronepos, qui a filio Gothislauo regno pulsus...). ,
Tribulium
. , ,
(Dalmatae), , ,
, : Quamquam sunt qul credant,
Bossinates et Slauinos eandem esse gentem: in quam quidem opinionem vix adducor, quandoquidem lingua
inter se haud parum different."
. ,
, ,
.
, .
,
Ragusa ( ). Burnum-a
(), , ,
,
. , ,
(Praesulem) , " (quem
Diocleatis auctoris annales Ioannem nominant),
(atque a ditione Salonitani Antistitis eximi curat).
,
,
.
; , ,
, ajy . ,
, oe
( , ) .
(" ),
. ,
, .
.
, ,
IX . : ,
, , ,
, (designat) , .
,
(praesul),
. ,
, ,
? ,
. XIV
(castellum) .30

. (Polimirus),
, , , ,
, . pronepos ()
, .
(Polimirus, Paulimirus; Rathislavus, Radaslavus; Gothislavus, .
54

Ciaslavus), . (
.)
, , ,
. , , (),
: Qui comenza edification. de la terra de Ragusa, edificata per Re Radosav Bello, fiol de
Stefano Bello, nato in Roma de stirpe Bosnese per paterna linea, e per linea feminina de Romani."31
,
( , ; ,
; ; ). a
.

XV , 146385 .", ,
14901522, .32 , ,
, , .
,
.
: , ,
(re de Bosna), a ().
: Regnum Seruilie quod est Bosna."33 XV
. ,
,34 , ,
- .
XV , , .
( )
(eandem esse gentem). ,
. , , Re Stiepan de Bosna",
, : Et per molte altre cose furono
beneficiati li Ragusei dallo Re Stiepan. de Bosna.."35
o
. , , XV ,
. , , 1441: Fu caciato
Giurad Despot, de Bosna et de Servia in Ungaria."
o XV , . ,
, , ,
. 1399.
(del Vicariato di S.to Francesco de lochi di Bosna", a della congregazzione di
Bossina), , " (perche
a Stagno et in Ponta furono kalugieri et prete Rasciam, sciscmatici et infedeli). o,
: Et furono tutti, huomeni per tutto Stagno e Poirta della fede sciscmatica, che non
credevano, n Dio, ne santi, ma credevano in sogni, indovini et incantatrici."36 ,
o : Erano in Stagno homeni
di fede serviana et credevano in multe eresie, et tenevano M Calughieri della fede serviana."37
XIV XV
o ,
o .
, ,
, , ".38
. XV , ,
, 1439,
.
55

 , , ,
", .39

" ,
. ,
,
, 23. 1252, ( Superior Inferior)
.40 ,
, , ,
, ",41
,
.

, 950. ,
,
. XII
, , ,
.
, , .
, . XIV ,
, XV . ,
,
. :
,
.
, , , ,
,
Ragusium .
, .
. ,
" , . , ,
, ,
" ,
.

, ,
, -
. ,
. (
),
.
. , . ,
, .42
, XVI , ,
,
, .
, , ,
, ,
, .43 , ,
, .
56

Prologo nnali di Ragusa,

,44 .
( ) . . ,
1379 . ,
, , ,
. Rhagusa, Rhagus, Trifone.
24 , 470 .45 ,
, e ce .
Ragusa , ,
, , , , Francus,
, Brutus, .
( Razzi-a, Resti-a ):
, .
*
, , ,
, .
. XXVIXXIX :
, ,

, . .
, , , ,
" 46
, , , ",
" .
,
.
,

. : Bello, Belo, Bela,
,
IX ."47
: ) (= ), ,
( )." 48
, ,
. , , ,
, .
. 49 .,
" .
, ,50 .
; . ,
"
, , , ,
".51 , IX ,

.
, ,
(bellator) . Bello
( quod bellum facere valde delectabatur).52
);,
57

, , .

. , , , ,
. j :
parentes Belli, qui et Bellimirus".53 Kao , ,
, , Tiescimirus
consolator populi:54

,
(bellum facere). e ,
III,
Chronicae Polonorum XII . , ,
(sed imitari strennuos actus ac militares) ce
(... plus tamen solebat Bolezlavus
adhuc puerulus in militia gratulari). , , (omnes eum
principes diligebant).85 , ,
, belliger, : Igitur
belliger Bolezlavus, Belliger itaque Bolezlavus, At Bolezlavus belliger .
, .
Bello . XXVII
, (Luthomirus),
Bello (construxit r castellum vocavitque illud suo nomine Bello).56
(, ,
!.),
Bellina (ab ill ergo die dicta est planities illa, in qua factum est praelium, Bellina, nomine regis).57
Bello ca , .
, : ,
( ), ."58 ,
XII , Bello.
Bellina, :
." ,
,
, , .
Bello llin ,
.

. . Bellus [...] ", ,
, , ",
, ".59
, . (
, , ) , , ,
, , ,
XV . .
je
,60 , ,
. .
(10451125)
. Chronicon Boemorum ,
, ,
, : Hic condidit urbem, quam appellavit nomme suo Wlaztizlav,
58

inter duos montes Meduex et Pripec, scilicet in confinio duarum provinciarum Belina et Lutomerici."61
( civitatem)
(quae nomme sui conditoris Bolezlav dicitur) a r Romano.62
, , , yjy condidit
urbem ,63
, , . , ,
, . ,
, . , ,
, ,
Belina Lutomerici ( Lutomerus),
llin, , Luthomiri.
, ,
, ,
Lutomerici. , Luthomiri, ,
, , , ,
",64 . 65
Lutomiri
, , , , ,
, ,
. , ,
.
.
, ,
, , .
- ,
. , ,
. .
.
, , , y ,
(Mesco). ( Dubrauka), (
Dubrovca). ( ,
) . (nimis inproba),
(quod erat magna dementia mulieris),
(christianissimam)
e . I,
gloriosus.66
.
,
. (... Ragusium,
unde et mater Sylvestri progeniem duxserat),67 , .
, Sylvester , o
(... Dubrovnich appellaverunt, id est silvester" sive silvestris").68
, ,
, ,
, , , o .
o
. . XII ,
, .
, , o
: , , o ; ,
59

. , ;
.
.
*
O
. , o
, , , , o
. ( ),69
( o),
.
, , . o,
. ,
(969. .), o
.
, rlimirus Prelemirus ( Plerimirus), a
Praelimirus.
" . 70 .
, ,
Praeli", ,
, ". 71
: Prelimirus autem, eius filius, vicit
praelium."72 , ,
, , , Bellimirus.
I :
".73
,
.
, ( ),
, ( ) , .
a (omnibus membris composita),
(vulneratum est cor illius amore eius) , (eris suis),74
.
. ,
, .
, -, .
XX , ,
. ,
-. IIIinraih
" : ,. , ()
Alamanii, , XII ,
."75 ",
,
.
, ;
,
.76
,
, ,
, . ,
, . , ,77
60

XXXI , ,
" , , .78
, ,

. ,
(feminam) Bozena .
. (intuitus eam a vertice usque ad talos),
, , . ,
: Erat enim corporis eius habitudo insignis, nive candidior, mollior cygno, nititior
ebore antiquo, pulchrior saphiro."79
. della sua moglie
Prechvala",80 "
" ".
Post haec Prelimiro regi nati surit quatuor filii",
, post haec ".81 ?
quibus et divisit terram suam hoc modo...",
. , . ,
,
.
, ,
. , (),
, . .
, . ,
, , ,
, , .
, .
.
, , ,
. ,
. (Libri regum)
(Paralipomenon) ,
, .
( , ).
, , fecitque quod erat bonum corum. Domino, iuxta omnia quae
fecerat David pater eius.82 Ha , qui patris sui
vestigia secutus, omni bonitate fuit ornatus.83 , , ,
fecitque malum in conspectu Domini,84 e
.85 , .86
. ,
.87 ,
et ambulavt per omnes vias David patris sui.88 .
, .
, .
(miserunt populi culte nuncios) , , ,
,
(filios et nepotes).89 ;
( ) .
, ,
(ancillae eius), (constituerunt sibi regem)
, ( ),
61

.90 , ,
".91
Legech ech ,
, Abimelecha.
( ),
(pestilentia et clade),
.92 , ,
, , . .
XXXI XXXII, , populus
. , ,
.
, :
(populus terrae; populi congregantes se constituerunt sibi
regem)."98 , . , ,
,

. :
, , ? ,
populi", (329. 366).
, , , (320),
."84
. je (. 320) (inprimis
habitatores) , (Tribunium)
(constituerunt illum regem). (.
329. 366), populi" ()
o " ".95
,
.

.
,
populus, , ,
populi , , . XXVII
, , : Tunc Bellus iratus congregavit exercitum
et venit Rassam. Luthomirus autem iupanus Rassae, congeregans similiter populum, paravit ei bellum".
exercitus populus ", o,
.96 , XXXI XXXII populus
,97 .
. , , XXXVII ,
, . , , (populum et
exercitum), , ,
transfretare populum.88 ", ,"
exercitus . ,100 " populum,
.
,
, .
, .
populus,
, .
e ; , , e
62

 . .
, .101
,
.
, , ,
.102 ,
,
. , ,
, ,
.
. : Regnavit post eum filius eius...; Post eum regnavit. ..;
Post haec accepit regnum ...; . ,
. ,
, : Regnavit XXIII annis et mortuus est, ...; et
XX0 anno regni sui mortuus est, .
( ): Sedecim annorum erat cum regnare coepisset, et quinquaginta
duobus armis regnavit in Jerusalem;103 Vigin.ti annorum erat Achaz cum regnare co-episset, et sedecim aimis
regriavit in Jerusalem,104 .
.
, .
, (populi) qui solus
remanserat de progenie regis gloriosi Prelimiri et ordinaverunt sibi illum in regem.105 ,
XXXVIII , : Post haec
congregati sunt omnes populi et miserunt Dobroslavo et filiis eius, ut venirent et acciperent regnum et terram
patrum suorum.106 .
, , : Tunc Michala filius eius
voluit succedere in regno, sed propter nequitiam matris eius noluit populus terrae, sed constituerunt sibi regem
Dobroslavum, fratrem Bodini regis.107
. ,
: Interea populi, congregantes se, constituerunt
regem Vladimirum, filium Vladimiri, filii regis Michala.108 ,
, " : iussu imperatoris
constitutus est rex a populo.109 o " ,
, , , : Post haec populi congregantes
se constituerunt regem Gradichnam.110
: Praeterea Bodinus imposuit diadema capiti suo et iussit se vocari imperatorem.111
, ,
.
ordinaverunt constituerunt, jep , ,
, , .
? ?
omnes populi, a populus terrae? terrae
" .112
,
( )
, . ,
, : Tulitque populus terrae Joachaz filium
Josiae: et unxerunt eum, et constitutuerunt eum regem pro patre suo.118 populus terrae
, . "
, .
63

 , ,
: ... laetati sunt, et maxime populus terrae Sclavorum".114
populus terrae constituerunt,
, . : ... noluit populus terrae, sed
constituerunt sibi regem..." : Percussit
autem populus terrae omnes [...] et constituerunt sibi regem Josiam filium eius pro eo."115
omnes populi, o omnis populus ,118
populi ".
.
,
, , ,
, ,
, ,
.
,
.
,
(et coronatus est r), (terram suam) (regiones),
. Zenta ( ), Tribunia (), Chelmania () Submontana
(, ). o ,
- ",
.117
. ",118 . ,
quas et quatuor regiones Tetrarchias vocavit"
Tetrarchiam, . ,
. ", , , ".119 .
.
,
" ,
, X. , 4 ,
".120
,
,
.
, .
.
.121 , (4X2) x
. . .122
, ,
.123 , .124
, .125 (4X2)
.126 , .127 r sanctissimus
.128 (
, , , .)
(Apocalypsis) . (
, 1,20, ) , , ( VII, 1, : ,
, ).
, , tetrarchia ,
. . ,

64

 tetrarchia tetrarcha.
.
(III, 1), , , , ,
" .128
tetrarchia, ,
tetrarcha (, ), .
, , , ,
tetrarchia , .
(. XXX
XXXI). ,
4 ". (. XXX)
, , ,
", . : Le quali partioni
de'figliuoli chiamo Tetrarchie, doe quarta parte del Regno."130
? , ,
? ,
,
, . , XXXIX ,
, tetrarchia.131
Tetrarchia
, :
(gubernavit totam Tetrarchiam).182 ,
, , : "...amministrava a
ciascimo la giustitia debitamente."133
o tetrarchia.
? ,

.

.
, .
1

. , . Cit., . 443
ibid., . l46.
3
. Medini, loc. cit., Rad, . 273 (1942), . 156.
4
. , . cit., . 444.
5
Ibid., . 319.
6
. , , I, . 69.
7
, II, , 323, , 1959, . 20;
. . , . cit, . 146.
8
. , . ctt., . 444.
9
, , (
Notae) (Rausium aedificatum,
ibidem dictum st) , . , IX , ,
(Epitaurum, quod nunc dicitur Ragusium)
. , , (. 64)
, .
10
., II, . 2123. . (ibid., . 48, . 149)
, , iam erat ( "),
" .
11
. , . cit., . 146.
2

65

12

Annales Ragusim anonymi item Nicolai de Ragnina, digessit Speratus Nodilo, Monumenta spectantia
Historiam Slavorum meridionalium, XIV (1883), Zagreb, . 10.
13
Ibid., . 10, . 4.
14
. , . cit., . 444445.
15
V. Moin, op. cit., . 71, . 137. P. Skok, Les Origines de Raguse, Slavia, X (1931), . 440498.
16
. , . cif., . 320.
17
. , , I. . 157.
18
. , . cit., . 51.
19
Thomas Archidiaconus, Historia Salonitana, Zagrabiae, 1894, . 30.
20
Dr Fr. Raki, Documenta, Zagrabiae, 1877, . 281, . 3.
21
N. Nodilo, Prvi ljetopisci i davna historiografija dubrovaka, Rad, . LXV (1883), . 121.
22
. , . cit., . 52.
23
Annales Ragusini anonymi item Nicolai de Ragnina, Monumenta spectantia Historiam Slavorum
Meridionalium, XIV, Scriptores, 1 (1883), . 174.
24
Ibidem.
25
Ibidem.
26
. , , , 1924, . 124.
27
. , , I, , 1940, . 339340. . :
, , , XI (1960), . 36 .
28
Enciklopedija Jugslavije, III, . 126. . , ,
XIIXIII . [ ... ] ".
a e .
29
(Ludovici Tuberonis Dalmatae abbatis, etc. Commentariorum de rebus ... libri
undecim) , 1603. . G.
Schwandtner, Scriptores rerum hungaricarum, II, Vindobonae, 1746, . 189
192.
30
, IV, . ?
31
Annales Ragusini anonymi, ed. cit., . 3.
32
N. Nodilo, Prvi letopisci... Rad, . LXV (1883), . 109.
33
. , . cit., . 60, . 28.
34
Ibid, . 48.
35
Annales Ragusini anonymi, ed. cit, . 35.
36
ibid., . 51.
37
Ibid., . 51, . 8.
38
N. Nodilo, Prvi ljetopisci... Rad, LXV (1883), . 110.
39
. , , I, . 167.
40
. , . cit., . 48.
41
. , , III, . 95.
42
, , , XXI (1955), . 67.
43
I. G. Schwandtner, op. cit., II, . 191.
44
(Constantin Imperator, ) n
1611. . ? ?
45
Annales Ragusini anonymi item Nicolai de Ragnina, Monumenta spect. hist. Slav. merid. XIV (1883),
str168,169,173.
46
. , . cit., . 442. .: . Medini, Rad, . 273 (1942), . 139-140; V. Moin, op. cit., str.
21-22.
47
. , . cit., . 443.
48
Ibid., . 443, . 73.
49
. . ,
, , 1921. , . 67, ( a ).
50 , , II, , 1959, . 62.
51
Historija naroda Jugoslavije, I, 1953, . 250.

66

52

. , . cit., . 318. , ,
, - Bello. ,
Bellus , Belli ., Bellum ., Bello . .
53
Ibid., . 319.
54
Ibid., . 322.
55
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX (1951), . 448, 449.
56
. , op. cit., . 321.
57
Ibid., . 322.
58
Ibid., . 447. V. Moin fop. cit., . 139, . 139 . 72, . 140).
59
. , , I, , 1940, . 146. , .
. , XII ,
, . . , XX, 4 (1915), . 221.
60
. , . cit., . 451.
61
. , . cit., , . 1314 (1956), . 67;
, , Monumenta Germaniae historica, Scriptores,
IX (1851), . 40.
62
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 47.
63
Ibid., . 75.
64
. , , I. . 152, 153.
65
. , . cit., . 343.
66
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 51. 428.
67
. , . cit., . 328.
68
Ihid., . 320.
69
: . 141 Tiscemirum, a . 142
Tiescemirus.
70
. , . cit., . 323, . 34.
71
, . cit., . 222.
72
. , . cit., . 323324.
73
Ibid., . 447.
74
puer, , ,
(. Liber gum quartus, XIX, 6). , ,
, .
75
. , . ci., . 434.
76
. Chronicae Polonorum .
. onumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 419.
77
(. 145. ) Leghech.
78
. 182.
79
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 58.
80
. op. cit., crp. 326.
81
Ibid., . 326. 451.
82
Liber regum quartus, XVIII, 3.
83
. , . cit., . 313.
84
Liber regum quartus, XXI, 2.
85
Ibid., XXI, 12.
86
Non ambulavit in via Domim" {Liber regum quartus, XXI, 22). non recte
ambularivit coram Domino (. , . cit., cip. 309).
87
Liber regum quartus, XXI, 24.
88
Ibid., XXII, 2.
89
. ,, . cit., . 328. Nepotes je .
90
Liber Iudicum ( ), IX, 5, 6, 18.
91
. , . cit., . 453.
92
Ibid., . 329. VIII
", , Petit populus sibi regem,
.
93
. , , III, . 35.

67

94

., XVXVI (1936), . 15.

.
95
Ibid., 21
96
. , . cit., . 321.
97
Ibid., . 328329.
98
Ibid., . 342.
99
C. , . cit., . 242.
100
V. Moin, op. cit., . 85.
101
. . 72.
102
,
Senuladi, ; Svevladi,
Sueulado, . . (. cit., . 177)
, : Senubaldi.
kralja Sviholada" (, . cit., . 383).
103
XV, 2.
104
XVI, 2.
105
. , . cit., . 329.
106
Ibid., . 345.
107
Ibid., . 365.
108
Ibid., . 366.
109
Ibid., . 369.
110
Ibid., . 374. C. (. ctf., . 278, . 219)
Gradichna Dragichna, Gradigna Dragigna, "
", , : Gradihna, Dragihna".
, (. , I, . 179),
: , , .
Dragigna, , Gradigna, Gradicna, n
(. cit., . 274, . 205).
111
. , . cit., . 358.
112
. (. cit., . 99: . "; . (. cit.,
. 270): ".
113
Liber Regum quartus, XXIII, 30.
114
. . cit., . 320.
115
Liber Regum quartus, XXI, 24.
116
Liber secundus Paralipomenon, XXVI, 1.
117
, . . , . cit., . 451453.
118
Ibid., . 451.
118
. , loc. cit; , XVXVI (1936), . 9.
120
V. Moin, op. cif., . 7576, . 171.
121
. , . cit., . 299.
122
Ibid., . 304306.
123
Ibid., . 346.
124
Ibid., . 354355.
125
Ibid., . 357.
126
Ibid., . 359.
127
Ibid., . 371.
128
Ibid., . 308.
129
0 tetrarcha . , , . Enciclopedia Cattolica,
XII (1954), . 26.
130
Orbini, op. cit., . 219.
131
. , . cit., . 354.
132
Ibid., . 329.
133
Orbini, op. cit., . 220.

VII
68

 XXXVI
. . .
.
. , , . ,
Vita Sancti Vladimiri? .
. .
. , ,
. ?
?
. .
, .
. .
.
. Liber
gestorum eius. yjy .
.
? . .
.
?
. . .
. .
. , .
- . . . .
. . . .
, ,
, XXXVI , .
, . IX
sanctissimus,
, , ,
,
, ,
. .
, . . 36 ( .
) ",1 . .
, , XXXVI
, , .
,
: Quantas et quales virtutes et prodigia deus operare dignatus est per beatum
Vladimirum, famulum suum, qui scire desiderat, librum gestorum eius relegat, quo acta eius per ordinem
scripta sunt..."2 3, .

".4 Translatio sancti Alexandri (quantas virtutes Deus
omnipotens per servum suum operare dignatus est")
,
. , ,
.
, .
, ,
- .5 explicite o
XI , ,
. . , ,
, ,
69

 , ".6
, .
. , :
",7 .
. ,
() , ( XIII ),
( )".8 " .
, , ,
,
. -
()
. . :
,
."9 ,
,
. ,
, je : , ,
", , ".10
. ,
.
.
, IX
,
. XXXVI , ,
, . , .
: ."11
, : , ,
."12 . ,
, e , : Be je Ho
, ,
'. ,
XI , ."13
XXXVI
; ( , ,
.) .14
, ,
, ,
" ,, "
. ". , , :
, , ."15
XXXVI .

, ,
. ,
XXXVI . , :
X. ", :
20 971990."16

, .
XXXVI . e
70

, ,
. ,
.
, , , : Puer autem Vladimirus,
accepto regno, crescebat decoratus omni sapientia et sanctitate."
, , ,
. , qui vir sanctus erat, (humiliter)
( , ),
. ,
, , .
, .
, Judae traditori similis, , e
. , ,
, .

. : cui [. ] havendo Samuelo promesso mari, e monti, conomincio
detto Giupano essortare il Re Vuladimiro, che non dubitasse punto a darsi nelle mani del Bulgaro,
assicurandolo, che da lui non doueua riceuere alcim male, anzi era per giovare piu tosto, ancor ch'il Bulgaro
tratasse male la sua sola persona. II Re Vuladimiro, sentendo maggior pena, e affanno per rispetto de'suoi, che
della propria persona; imperoche (comme dicemmo) era huomo santo, si lascio persuadere dal suo Ghipano."17
,
, , , .
, ( ,
, propria persona ,
), , , ,
. , ,
.
, ( fratres carissimi")

".
. , ,
: Hora il Bulgaro promette di volervi senza offesa tutti lasciare, s'io scendendo
giu, andaro a pariargli; e se cio non faro, minaccia di non partire da questo luogo sin tanto, che non siamo tutti
consumati dalla fame."18 :
e , e , , .
( " et alia plurima"),
.
, ,
, . ,
, , .
e
. , . ,
.
, ,
, .
. ,
(totamque terram Duracenorum).
(in omni sanctitate et castitate),
. , , ce
, ,
71

 , .
.
, (ma vedendo, che non poteva mai securamerite
possedere il suo Regno, mentre viveva Vladimiro, cognato di Radomir...").19
, , , .
, ca ,
. ,
.
. .
,
.
.
.
(ad imperatoiis curiam, in loco qui Prespa dicitur) , ,
(moxque ingressus est), .
, , , (misit
gladiatores) . ( ),
, .
(accepto corpore et sanguine domini) .
. 22. .
,20 .
, , .
( ) ,
. e
(che gli fosse dato il Santissimo Corpo di Christo) o (
). ( j ) .
.
o a.
, ,
. , , , ,
(Nocte vero videbatur ibi ab omnibus lumen divonum et
quasi plurimas ardere candelas).21 ( )

. . ,
, , .
, ; (recto corde)
. , ,
(ad pedes viri sui).
,
.

. , , (ante Durachium),
, , , in Durazzo, .

(poscia cenando fu egli morto da 1'angelo del
signore). , :
(ipse hora coenae percuteretur, ut angelus satanae
efficeretur).22
XXXVI
" .
72

 , .
, , , ,
yje (accepto corpore et sanguine domini). To je
, . XII ,
, (
. Enciclopedia cattolica comunione).
, , (1415),
. , ,
, (sanguinem) : ...ottenne, che gli fosse dato il Santissimo Corpo di Chieto."23
, , ,
. , vitam sancti,

. , priori,
. , . ,
". ,
. ,

. ,
.
, ,
. ,
XI , .
, ,
.
II
, .
,
.24 ,
, .
, XII , , , , ,

.26

, 29. 1014, , , 1015.
. II ,
,
, , ". :
, (sc. )
[...] ,
, ,
[...] ."26
, 1018. .
II
: ... ,
, , , ,
, , ,
, ."27
, ,
, , (, ,
), , .
73

 , , ;
XXXVI .
, , ,
, ? ,
, . ,
, .
. ,
( ),
( ). , ,
, , ,
II ,
.
(
, ), , , .
, .28 , ,
,
, , , . ,
ce , ,
, .
,
. , , , ,
1853. ,
1835. . , , ,
, ,
, ,
1791. 1792. ,
, ,
.29
. ,
.
, ()
; ( , ") () ()
. . je
() ,
.30 je, ,31
. .
, ,
. ,
, . 32

. , .
, , ,
".33 ,
,
.
, .
, . , ,
.
Cursilius XXXVIII
. , ,
74

, , , ,
, .

, 1043. . , ,
, (Crux Cursilii),
, ,
. ,
( ) , 1005,
,, 1057. .", je
, 1106. .34 ,
Cursilius . : Cossara n'est autre chose que la forme feminine
de Cursilius = Chryselios: Cossara provient de Corsara par l'assimilatian. de r s, et Corsara remonte
Corsala." , !
, ,
( nom prouve nettement que Vladimir avait
pour femme la fille de Chryselios et non pas celle de Samuel).35 ,
:
,
, e , 1057. "!36

,
,
"
".37
, Vladimir und Kosana; ,
1890. .38 ,
hypocoristicon. Kocape , .
, , hypocoristicon, Koca.
,
, XIX ,
. , , ,
. , , ,
".
, a ( ) ( )
.30
,
. , ,
Chryselios == Cursilius,
.
*
. ,
, , , . .
, ,
, . ,
, , ,
. , (
), , ,
. :
."40 ,
". , , ,
75

 e
".41
, ,
. ,
. ,
, .
. , ,
. , ,
. ,
, .
,
, ,

. , .
, :
,
, ".42 . , ,
, ,
". :
." :
;
, ." 43
,

".44
,
.
. , , ,
811. 1057. ",
".49 , ,
.
,
.
. , XXXVI ,

.46
,
,
, .
. , , . , ,
, , :
e ce ,
, ."47
, ,
, .
, , ,
, ,
. , je
, , . ,
".48
76

, :
."49
, .
.
, , .
, XI ,
.50 ,
, ,
II, .
, ,
(9761025).
,
.
, 987990, II
.61
,
.
,
, ,
.
, . ,
,

. , ,
, XXXVI ,
.
,
,
, ,
.
, .
, ,
,
,. , .
: ,, 999."52
. ,

,53 : ,
, , .,
, , ,
999. ."54 ,
, 9978, , , 997. .55 "
, ., ;
.
ocea (.")
,
", ,
.56 ,
, 997. , ,
, .
77

 , "?57
, , , , ,

.
,
, : tempore
surrexit in gente Bulgarinorum quidam Samuel, qui se imperatorem vocari iussit..." ,
XXXVI , ,
o
: Puer autem Vladimirus, accepto regno, crescebat decoratus omni sapientia et sarictitate Tempore
itaque eodem, dum Vladimirus esset adolescens et regnaret in loco patris sui, supradictus Samuel
Bulgarinorum imperator, congregato magno exercitu, advenit in partibus Dalmatiae supra terram regis
Vladimiri." ,
998. , ;
".58
.
( tempo... se imperatorem
vocari iussit) XXXVI , , XXXIII .59
,
, , , .

,
.60

.

,81

, .
( 989, 998. .) .

, , , ,
, adolescens .
II,
986. , ,
, .
, , 15. 987. .
. : , 987
990,
."62 . ,

, II.
,
: ,
[...], ,
, ."63 ,
" (),
989. .64 , ,
, .
.
78


.'65
, ,
, , , ,
,
, , 989. .
, , aye 989,
999. . , ,
. , , - ,
997. , ., . , ,
, .
: [
], . ,
.
(997). , .
."66
, ,
. 993. .
, 990. 991. , , ,
.67
, II , .
, ",
, ,
. ,
, , ,
.
, ,
, . . , ,
, " .
, , .
, , ,
" (in den Gebieten, welche sehr nhe bei Serbien
liegen) .68 ,
". 69 ,
.
. . : ",
.' 70
: Etenim quamdiu Trymalia et viciniores Serviae partes
inpotestate Vladimeri (gener is fuit Samuela.) manserunt."71 ,
, 990. 991,
.
.

.
.
, ,
.
.
, , ? ,
II, 990. 991,
79

 . , ,
? ,
", ,
, , , ,
. , .
,

989. , II
.
, - . ,
, , 998. 999,

.
, II , ,
".72
997. 998. ,
, , , ,
.
,
, , , , .
.
.
.78 ,
, ,
"; , , ,
. , ,
.74 .
.
, ,
(totamque terram Duracenorum.).
II, , ",

.
, ,
II.
1005. ,
, 1015. , ., , , ,
".75 , ,
, oje , .
, .
:
,
(terram Duracenorum),
."76 ,
, ,
. , ,
998. , .
, , ,
.77

80

 , ,
, .78
.
989. .
, ,
, .
, ,
, .
.
996. . ,
, ,
.
, . , ,
, , ,
. , ,
,
.
.
,
.
.

,
.
, " (in loco qui Prespa dicitur), ,
(more regali). ,
, , 997.
.79 ,
, .
.
, ", ,
, , :
."80 ,
, , , ,
. , ,
, ,
, 999. .81
".82
,
. ,
je
Lupus Protospatharius-a , , 1005.
.83 , .
, , 995. , , 1005,
, , .

,
, .
,
, , , ,
81

 . , ,

.
,
" .
, , , .
, , ,
, a
,
.
. ,
, , .
,
II, ,

. y , ,
.
( )
".84 . , ,
1906. , .
", ,
, ", , ,
, , .86
,
.
, , ,
. ,
,
, 1000. .88
, ? , ,
, , ,
"
.87 ,
999. ,
I, 15. 1000.
. , , , ,
, . 1015.
, , ,
.
, II , ,
,; , () ".88
1000. ?
, , .
, , 983. .89
, ,
!
1000. . aya
. 986. ,90
,
.
82

 a , . .
, , ,
. .
, , , .

I, 15. 1000. ,
.91
986. , ,
.
?

. -
, .
, , ,
, . ,
, , , ,
, ,
. , ,
,92 ,

. ,
, ,
, , ,
. , ,
, :
, , .
,
, .
, , ,
, ",
. ,
, ,
. , ,
.
:
e .
,
. ,
.
, ,
.
, .
,
, .
( ) (aut scias, me prius morituram, quam alium
accipiam virum). , - ,
. .
.
.

83

 : quia valde diligebat filiam suam et quia sciebat Vladimirum ex regali

progenie ortum, laetus effectus ist, annuit fieri petionem illius."93 C

, , ,
, . XXXVI
, ,
,
,
.
,
II.
,
.
, , ,
XXXVI
.
, , ,
, ,
. ,
,
, ,
.
,
,
.
, , , , ;
. ,
, ,
, ".
,
, ,
. ,
, .
: , , ,
.
. .
*
: Quantas et quales virtutes
et prodigia deus operare dignatus est per beatum Vladimirum, famulum suum, qui scire desiderat, librum
gestorum eius relegat, quo acta eius per ordinem scripta suirfc et agnoscet profecto, quod ipse vir sanctus utius
spiritus cum domino fuit et habitavit cum eo, cui honor ete."94 , ,
.
. , ,
. :
, ,
(liber gestorum eius), ,
, ." ,
: ?
. , ,
84

 . , , ,
."95 ,
: , ,
XI ,
."96 oc ,
.
, , XI .
, , XXXVI , .
, . ()
" (Gesta, Acta, Vito.) .
, , ,
- XII , ,
, 22. , ."97
(), ,
, .
, .08 ,
; , ,
XXXVI .
() .
: ".99
, ,
, XXXVI , ,
. .
: , ,
, . ,
j , ,
."100
:
,
." Translatio sc. Alexandri XI .101
, .

",
.
, ,
, .
, , ,
XXXVI . .
, , . ,
, , ,
, , : Tunc postquam haec et alia
plurima eis locutus fuisset, resalutatis omnibus perrexit ad imperatorem."102 ,
, , (,. ")
, .,
. , ,
, , (Hora il Bulgaro...."),
,103 .

. , ,
,
85

? , XXXVI ,
, , .
( , , )
. , . ,104
XXXVI , .
, Vita
sancti.
.
,
. . . XI " ,
", XXXVI .105 "
" ,
, .
, ,
. . . , :
",
.
, ,
librum gestorum eius". (vita),
. , XIV ,
, .
-. gesta, ,
, , , ,
. , gesta ( charison de geste
geste). 1167. 1173. .
, (
). ,
."106 .
: chanson de geste
10961097. ."107
chansons de geste,
, ,
. ,
, - ( ,
)108
, , , , , ,
".
, chansns de geste,
, librum gestorum erus". Ha
gesta. la geste gesta,
le geste ( gestus), , ,
o , chanson de geste .
gesta (part. gerere
), . , , , , . Liber gestorum
eius .
. . Gesto regis
Vladimiri, Gesta regum Francorum VIII ( , Liber historiae
Francorum) Gesta Dei per Francos XII .
Gesta regum et archiepiscoporum Serborum,
Gesta pontificum Anglorum Gesta episcoporum Virdunensium.
86

, , .
Liber gestorum eius, IX ,
, . . acta
eius per ordinem scripta", a , ( Acta apostolorum
Acta sanctorum). ,
.
. .() "

", , ,
".109
, XXXVI ?
,
, Vita sancti? , , ,
" XXXVI , , .
, ,
. , ,
.
, ,
- , .
. (==
) , , ,
(Qui tacet, nsentire videtur).
. (
) XII ,
.110
1054. ,
,
1970. . .
, . , ,
I. ,
, , ,
.

. , ,
C. . ,
, ,
- ,
".111 , , ,
, ,
, ,
. , ,
, ,
, . ".
,
", " (...halten den Vergleich mit
europischen Parallelen aus).112
"
, (Gedankengut) ",
".
" (in einem ursachlichen.
87

Zusammenharig) ca , ,.
" (mag man zunchst auch nicht in der Lage sein, direkte Entlehnungen und
Vorbildfunktionen nachzuweisen).113 , , .
: ,
, ."114
, : ,
,
.
. , ,
,
."116 ,
,
" .
,116
. ,
(in der
literarischen Schichte), , ,
" o",
.117
,

. , ,
(betonte) " .118
, XXXVI ,
, o
. , ,
, o .
. ,
. ,
.119
, , oce
XXXVI .
, , .
(Puer autem Vladimirus, accepto regn, crescebat
decoratus omni sapientia et sanctitate), a (quod ipse vir sanctus unus spiritus cum
Dommo fuit et deus habitabat cum eo...) ".120
.
, , : Rex vero, qui vir sanctus erat et nolebat
aliquem de suis perire in bello..."121 , ,
(humiliter) ca , , .
.

(X, 11: " = Bonus pastor animam suam ponit pro ovibus suis"),
.122 , , ,
, ,
, .128
, ,
" (...in dem Sinne geopfert wie Vladimir), ,
o , ,
(anzugleichen) " (ohne
88

sich ber den Sinngehalt des Gleichnisses genau Rechnung zu legen).124 ,

,

, .
, , ,
, .
, XXXVI , ,
. ,
, oce .
, ,
. , ,
. ,
, , .
, (orationem fudit ad dominum cum lacrimis),
. , .
:
Vita sc. Soli ( 892), Vita sc. Magni ( X ), Vita sc. Priminii (o
, 824, 9941005. .) ."126
.126
,
. (Iudae traditori similis),
, :
."1217 , , e
. (
, ),128
(Quomodo eum deus liberaret de ipso carcere et quomodo per martinum perveniret ad regna coelorum et
acciperet immarcescibilem coronam et praemia vitae aeternae).129 ,
, , , , .
*
( o
), , ,
. ,
, .
o , , ,
(, III, . 21). .
,

".130 ,
, . , ,
.
.
; ,
( ,
).
, , ,
. ,
. , ,
. XX , ,
IX ,131 ()
89

.
, , .
, , ,
.
( ),
, ,
. ( consobrinus imperatoris)
,
o . ,
. ce
.
.
, , pe.
, , , (qui
mansuetus fuit ac pius vixitque in timore domini).182 ,
, ,
. oce (Radaslavus), a
e (Ciaslavus) y.
, , .
?
,

.

. XXXVI , ,
, , ,
. . (conpuncta et
inspirata a spiritu sancto)
. , , ,
( ... "),
, .
, ,
, :
, ."133
.
(non causa libidmis)
(in omni sanctitate et castitate), cye y .
, , . ,
,
. , XI
, , , , " ,
, , ,
.
, , ", ,
.
; ,
,
. , , .
,
,
90

 XXX .
,
, ( ). ,
: Prelimirus autem r videns filiam eaus quod pulchra esset valde et omnibus
membris composita, vulneratum est cor illius amore eaus.''134 (coup de foudre, o
) ; , o , .
,
". XXX ,
, . ,
. ,
. , , .
, ", .
, . , , (eum
magno honore et reverentia atque gloria).
, XXXVI ,
.
.
, .
,
. , . ,
", . . : Intaer haec cemens VIadimirum
et videns quod esset pulcher in aspectu, humilis, mansuetus atque modestus et quod esset repletus sapientia et
prudentia domini, morata locuta est cum illo. Videbatur namque ei loquella illius dulcis super mel et favum.
Igitur non causa libidinis, sed quia condoluit iuventuti et pulchritudim illius, et quomam audiret eum esse
regem et ex regali prosapia ortum, dilexit eum et salutato eo recessit."138 O
, pulcher,
pulchritudo, .
. humilis (),
mansuetus (, ), modestus (). ,
. , , ,
. , ,
. ,
, a, . ,
,
.
d'un bellisimo aspetto et sopratuto ( : ) modesto, prudente, e dolce nel
parlare.136 ,
(). j
, ,
. ,

.
, : topos
, (condoluit iuventuti et pulchritudini illius).137
e
in omni sanctitate et castitate,
, , .
, , o.
, (dulcis super mel et favum),
, Canticum canticorum: Favus distillans labia tua, sponsa, mel
91

at lac sub linga tua", ...comedi favum cum melle meo".188

" : tu pulchra es, amica mea ... tu pulcher es, dilecte
mi."139 , sapientia et prudentia, ,
, o . Liber proverbiorum (
), : Ut audiat sapientiam auris tua: inclina cor tuum ad
cognoscendam prudentiam: Si enim sapientiam invocaveris, et inclinaveris cor tuum prudentiae..."140
Ecclesiastes, , ,
. (sapientia)
, ,
(prudentiam atque doctrinam, erroresque et stultitiam), quod in his quoque esset
labor et afflictio spiritus", , . , ".141
,
, . ,
, , .
, ,
, . ,
, ,
, .


, .
. :
, . "." 142
" . .

,
.

, , . 148

. . ,
. (. ,
, . ,
"),
, ,
.144 .
, , , ;
, ,
. e ce . ,
, (Le Dsire, le Predestine). 3a pa ()
, . , ,
, .
XIII , ;
, , , ,
XII .
. (10911153) ,
1098. ; 1115. (Clairvaux).
. .
: , ,

92

 ."148 Si parva licet componere magnis (

),
. o
( Hoheslied XII )

(Minne) .146
.

. Gesta Karoli Magni,

" (in
platonische auf Bewuderung des Christenglaubens beruhende Zuneigung zu Roland).147
, . ,
(regina), , (
), .
, ,
, , .
(et legem et gentem) ,
, (... ut, dum fuerimus baptizati,
mihi et virginibus meis maritos detis).148 ,
, ; ,
. ,
, e ,
, (libenter vellet Falconem de
Montesclario) .149 , , . ,
, , . , ,
.
. .
, ,
: Domine, de vestra guerra tritromitatis vos et me permitatis
diligere, quoniam nullum obprobrium est vobis, si tantum virum et tam probum et in armis strenuum sicut
Rotolandum, nepotem Karoli, ego dilago casto amore."150
( ), .
. non causa libidinis, ,
, , , , . ,
, casto amore , .
,
XII XIII . , , ;
, , , ,
.
,
, , , .
*
, XXXVI
, , . ,
. e , , -
II . , 1015. ,
. 1005.
,
93

 ", . :
, (sc. )
, [...] ,
, ,
[...] , ."151
, , , , .
1015. ,
II , 1016. . ,
, ,
, .
,
22. 1015. .
,
1016. . , . ,
",
II 1015.
1016. ".162 , , ,
,
. ,
, ,
.
, II, 1015. , ,
. 9. , , .153
. II 9. ,
. ,
: , ,
".154 ,
pe 9. 1015. , 20. .
, ,
".
, , ,
, . ",
.
, ,
. , II
,
".166 ,
.
" 15. 1014.
.166 , ,
1015. .
"
.
, , 1015. ,
e
, .

" .
. ,
,
94

 22. 1015. .
, :
[] , , ". 157
, ,
, ,
. , , ,
. ,
. ,
, .
,
; xoe
. , : Quo audito
Vladislavus consensit et quadam die, dum Radomirus iret venatum, ipse cum eo equitans percussit eum atque
interfecit."158 .
o ,
, ,
, , ,
II , ,159
,
.
; ,
. Be ,
.
, , , .
, XIII , ",
.
.160
.

.
, , ".161
,

,
.1132 ,
, ,
. , , ,
.
,
. ,
, .
.

. 163
,
, ,
. ,
,
.
pe , ,
95

 . ,
. . , ,
,
,
, , .164 , ,
" ,
, ". , ",
, , ,
, .165
, , .
(, ;
; ; )
.
, .
, , ,
, ,
. , ,
. ,
. ,
( ), (
, , ,
). , .


. () .
, ,
.166 ,
,167 (sic!),
, , , , ",
. 168
( ),
". , , XVI , ,
" ,169
.

, , ,
, , ,
, .
( , .,
)
. pe ,
, (Francois de Chassepol),
(1676) - , 1664.
, . . ,
,
.
, ,
, ".170 ,

.
96

 ,
,
. , ,
, ,
, .
? ,
. ,
", : ,
, , , ,
,
, , ."171
, , .

. , ,


. ,
, c, a
, , .
,
,
,
, ,
, , y .
, ,
. , 22.
1015, - , pe .
, ,
.
,172
,
,
.
,
. . , . ,
, ,
" , .178
, ,
, .
, . xoe
, , .

. , ,
, . , ,
, : Orate pro me, domini mei, et haec
venerabilis crux una vobiscum sit mihi testis in die domini, quoniam absque culpa morior."174
.
,
, , .

97

 ,
.
Tpea
, . , ,
. ,
( ,
), . . ,
, , (et mortuus est corpore et anima).
. . 175
. , ,
, , mutatis mutandis"
1017, , .176
.
, , ,
:Currite, mei milites, currite et defendite me, quia Vladimirus occidere me vult."177
, , ,
, ,
, , : ,
.178 , :
.
.
, ,
,
, . ,
, .
, xoe
. . "
. X, XI XII ,
".179 , ,
, XI , . , :
."180 , ,
. ,
.
. , , Chronicae Polonorum,
Miraculum de sancto Adalberto, . Bojhex,
, , :
Apparuit namque quidam super album equum Pomerans armatus, qui gladio eos extracto territabat, eosque
per gradus et solium castri praecipites agitabat."181 To je .
, o
: Sicque factum est, ut nequissimus homicida, qui sedens ad
prandium beatum Vladimirum decollari iusserat et martyrem fecerat, ipse hora coenae percuteretur, ut angelus
satanae efficeretur."182
. .
, , ,
, . , , , ,
, e ce , . beatus
, ,
. (Vita, Gesta, Acta,
Liber, .), , ocaa,

98

, Regnum Slavorum. , ,
, .
,
.
, .
, , .
.
: ,
, .
, ,
,
. , .
,
.
, , ,
, , ,
.
. ,

ce: Nocte vero videbatur ibi ab omnibus lumen divinum et quasi plurimas ardere candelas."188
Kocapa je , o, (diebus multis),
. (),
, ,
.
,
.
XXXVI :
-
; eodem itaque tempore, quo translatum est corpus beati Vladimiri
de Prespa in Craini, imperator Vladislavus, congregato exercitu,.. ."184 ,
,
. , . (ubi curia eius fuit
et ecclesia sanctae Mariae).
.
.
.
:
,185 186
( 22.
1015. .. 1018).

, ,
, .

. , ,

. ,
, .
, . . .

99

 p
.
,
, ,
, , .

: Iacet corpus erus integrum et redolet quasi pluribus conditum aromatibus."
. ,
,
" (usque in hodiernum diem).187
,
, .
.
. XIX
, . . ,
.
, .
-.
,
. ,
, , 1381. .188

, , ,
",189
, .
Hee , ,
,
".190
Ho e . ,
. , 1690. , e
,
". ,
, ( )",
, ,
", : , ,
(vicus ) oje ce ."191

, ".192 :
, in Craini
in loco qui Craini dicitur loco ."193
, , 1893.
, ,

. ,
, ,
,
. , ,
,
, . .
, ad hodiernum diem
100

terminus post quem non

. . .
. .
. (
XII "),
, - .
, . , ,
I , 1215. .194
, :

."196
,
. -
. ,
, ,
, , , ,
, . ,
: ,,
. ., . , , XV. ,
. 1453. . ."196
. : ,. .
; , ,
."197

in loco qui Craini dicitur,
. , in
loco qui dicitur Gazeni, .198 ,
je Craini, a Gazeni, , Craini.
, " Craini
, ". 199 .

: ,
,
."200 , ,
, .
,, " ,
.

, , .
Craini Craina.
Creani.201 To
Ylibro . Ybro, Obliquit . Obliquus, Pelislavo . Boleslavo.
, , .202
Prespa, . o
r Prispa;203
, , Prispa.204 He
, ,
, ,
. , .

101

, , loco in loco qui Craini dicitur.

" locus"
" .
, ,
, je , , ,
1417. ". , ,
, ,
( , ): Regnante praeterea r gloriosus
Dobroslavus XXV annis et caderis in lectulo mortuus est in Prapratna in curia sua."205
o .
, , ,
, .206
: XXX ,
, o,
(et constituit Radigradum iupanum in Onogoste).207 To
, , .
, , ,
. ,
. . ,
: , ,
10. (S. Maria), (1413.)
". "."208
, 1417.
( 1413). . .
, . ,
, , XIX .
, , . ;
, , , , ,
".209 , . ,
1417. .
XV , .210
, 1455, ,
, (Zuan Bollani).
, ,
: Hem dixe, che non. sia algun prete over vescovo over arcivescovo Latin sorra le
nostre chiezie; et volemo de quele non poder essere arcivescovo Latin in Craina, noma desse messo bitropoliti
de la fede Sciava, perchie quello bitropoliti de Craina el se chiama bitropoliti de Xenta, et lui mete li nostri
zagi et preti, a senza celo non podemo esser."211 ,
, ". 212
1455. ,
" perchie
quello bitropoliti de Craina el se chiama bitropoliti de Xenta".213
",
. , , ,
. 1484: ,,Mitropolie cetinske ako`e est mitropola zecka "-214


. , 1455.
.
102

, , ,, ",
,218 . .

, ,
, , .
XVII . 1696,
,
, , .
.
[sic!], ;
".216
, 1666, , ,
. XVII
, ,
.
, ,
1690. ., . .
, , ,
(beatus) .
. 1405. S. Vladimir (. .
) , , (el son terren) .217
, ,
.
,
.
, ,
, .
. , XIX , ,
, ,
: ( , ,
, , )
."218 . , :
, , ." :
(
) . , -, ,
."218 , , , 1381. ,

. . ,

".
, (
),220 : , ,
( 1215), ,
, .
. . (. -)
, , 1381."221
,

, , . .
", , :
103

 ." , ,
; , ,
- .
,
. , XXXVI ,
, .
? , ,
,
, . . e

.
,
1381. , . ,
. ,222
.
, ,
. ,
.
.223
, ,
,224
. . . ,
.
, , ,
, , ,
, . . (
),
. , , ,
, 1054. , ,
a.
, , VII .
( , XXII , filius cuiusdam presbyteri), a
1199. .225 ,
; , ,
.
, ,
.
,
, . .
.

, . ,
. , , ,
. , XVI ,

(reoonstruite en totalite) . . ,
XIV ( ),
.226 , , -,
.

104

, . ,
.
,
. .
, (sederas ad prandiuin, misit gladiatores, qui eum
decollarent).221 , ,
XLII , , ,
: Victus Bodinus ab uxor, ut Herodes ab Herodiana, dum sederent ad
prandium et epularentur, iussu regis capti sunt et positi sunt in custodia. . ."228
, , , , ,
, e . ,
, .
, .
, , ,
; ,
.
, ,
, , 1690, () . 229
, , , 1774. , ,
" , 1802,
,
cao , )...
. ".
, ",
,
Pa".230 To "
Paja
, , ", II. . 281289,
".231 o , , 1861.
.
, . ,
, ,
.
, .
, .
,
. , ,
. " ,
, ,
".282
, , ".
, 6. 1690. 23. 1694.
, ,
1694. .283 , .
, , 1682. ,
. .
, .
(
), .284

105

 1690. : .
". . . ,
. :
, , ,
, ."286 , .
, .
, . , e : ...
, , , , , ,
. ;
; , ;
.. ."236
, , , ,
. , ,
, , ", .
: , e
cy, , ,
,
."237 , ,
, . Be ,
( ), .
, : ,
"
".238 ( ),
. ", y
,
, , ,
,
, ,
".239 , , ,
, : , , , ,
,
."240

, .
, ,
?241
" ,
. ,
. .
, , , ;
, .242 y
.
: ,
."243 : ,
"'.244 , , j ", :
".245 . .
,
. .
. , ,
, , . , . .
106


, 1690. ,
.246 . 1381.
. Be .
1690. ,
"
".247 , . ,
, .
". , , ,
".248 :
,
." , , , :
, , ?"248

".250
, , .

. .
,
. ,
, ".251 Ho ce
, , ,
, .
, "
, ,
, ".262
, . ,253

, ,
XI XII .264
.
a, jep e ce . pe o
, : ,
, , , ,
. ,
. , ,
, .
,
, ,
, . , , .
, , ,
, (
) , ,
."205

. , , (,
, ").256
II ,
pae. , ,
. ,
107

 . ,
", , , ,
,
XXXVIII : Igitur post mortem Vladislavi imperatoris Bulgariae, Basilius imperator,
congregato magno excercitu et navium multitudine, caepit debellare terram obtinuitque totam Bulgariam,
Rassam et Bosnam totamque Dalmateam omnesque maritimas regiones usque in finibus inferioris
Dalmatiae."257 , o,
,
. , ,
,
.258 XI ,
40.000 .269

( ), .260
,261
,
XI ,
.
.
.

.262 ,

. ,
, ,
. ,
. , ,
" ( = ), .
, :
( ) .263 , ,
II , .
,
. .
, ,
. , , .
, ,

.
. .

.
,
. " , , ,
, (
).
, " ",
.
.
,
. 22.
108

 , .
. .
. . (),
, , , , . .
, , :
(. ,;
"), ( XI ),
( )
, . .
. .
,
.
, . , , , ,
: , , ,
, , ,
. ( 17.
1393)
, . 1521.,
. , . 1641,
, , ,
."264
. , a
, . .
, , ,
1861. , .
, ,
, ,
.
1

Milorad Medini, Starine dubrovake, Dubrovnik, 1935, . 271 272; . , l. cit., Rad, .
273 (1942), . 115, 155.
2
. , . cit., . 341342.
3
Ibid., . 122.
4
, I, . 421; . , 1314 (1956), . 62.
5
, .
, 1893, . 203. .
6
, XVXVI (1936), . 13.
7
, I, . 421.
8
. , . cit., . 123, . 124.
9
V. Moin, op. cit., . 34.
10
. , , I, . 150.
11
. , . cit., . 198. , ,
, VII VIII,
.
12
Ibid., . 218.
13
. , . cit., . 125.
14
. , , I, . 150151.
15
Ibid., . 152.
16
Ibid., . 148. . 2.
17
Orbini, op. cit., . 221. . . , . cit., . 332333
18
Ibid, 221
19
Ibid., . 223.

109

20

Ibid., . 224.
. , . cit., . 340.
22
Ibid., . 341.
23
Orbini, op. cit., . 224.
24
, . . .
, III, , 1966, . 57. , e
.
, 1839.
25
, , ,
, , . Proki, Die Zusatze in der Handschrift des Johannes Skylitzes Codex
'Vindobonensis hist. graec. LXXIV., Munchen, 1906.
26
, III, . 117119
27
Ibid., . 129.
28
Nicolas Adontz, Samuel l'Armenien roi des Bulgares, Memoires de 1' Academie royale de Belgique, Classe
des lettres, t. XXXIX (1938), . 3650. 0 , , , . . ,
, III, . 69.
29
. Les romantiques fransais et la Serbie, La Revue des Lettres modernes, . 1954, . 24.
30
, III, . 117, . 133.
31
. . , , , 1959, . 293.
32
N. Adontz, op. cif., . 5455.
33
, III, . 129.
34
, III, . 94, . 64, . 288.
35
N. Adontz, op. cit., . 62.
36
Ibid., . 53.
37
. , , I, . 150, . 7.
38
Archiv fr slawische Philologie, XIII, 1891, . 632.
39
. ,
, , 1876, . 108 114; ( )
- (Ibid., . 323).
40
. , III, . 91.
41
Ibid., . 9293.
42
N. Adontz, op. cit., . 59.
43
Ibid., . 60.
44
Ibid., . 59.
45
, III, . 52.
46
, ,
, ,
, Il Regno degli Slavi
. . Henri Gregoire, L'origine bulgare de la Tempete" de
Shakespeare, Bulletin de l'Institut archologique bulgare, Sofia, IX (1935), . 8197.
47
. , , , LXXXIV
(1910), . 108109. , , ,
, (. Proki, Die Zustze..., Mnchen, 1906, . 44).
48
. , . cit., . 125; . . , . cit; .198.
49
. , . cit., . 126; . . , . cif., . 199.
50
. . , , III, . 5154.
'
51
. . , loc. cit; , LXXXIV (1910), . 9697; . , III, . 8687.
52
. , . cit., . 456.
53
, 996; 997,
998. . , III, . 90, . 59.
54
B. H. , , 2, , 1927, . 714. . 1.
55
Hbid., . 704. 706.
56
. , III, . 90.
57
. . , . cit., . 705.
21

110

58

Ibid., . 706.
, . . , . cit., . 330331.
, , , , ,
XXXIII XXXVI ( . , I, -, 1868, 213).
60
(. cit., . 454455)
.
, 997998,
", (. cit; . 705), ,
, 997. , ".
61
. ( , XIV, 1935,
. 100), : , 989 .
, , ."
: ( , 1, . 210. 213), (
, , 1931, 2. ., . 38), . (, LXXXIV,
1910, . 97), ( , II, . 149) , ,
(Povijest Hrvata u vrijeme narodnih vladara, Zagreb, 1925, . 467).
62
... (, LXXXIV, 1910, . 96). :
e , 989. .
63
, III, . 8687.
64
Ibid., . 21; . , loc. cit., , LXXXIV, 1910, . 97.
65
. . , . cif., . 679.
66
. , , , 1959, . 293.
67
. , II, , III (1949), . 1529.
68
. Sp. Radojii, Srpsko Zagorje, das sptere Raszien, Sdost-Forschungen, XVI 2 (1957), . 278.
69
. , , , 1959, . 293, . 1.
70
, III, . 117, passim.
71
Georgius Cedrenus, Ioannis Scylitzae ope, tomus alter, Bonnae, MDCCCXXXIX, . 463.
72
. , !. cit., , 111 (1949), . 23.
73
N. Adontz, op. cit., . 59; . , . 149.
74
III, . 93. . 63, . 108. . 99.
75
Ibid., . 118.
76
, I, . 384.
77
. . , . cit., . 714, . 1.
78
Ibid., . 713.
79
Ibid., . 702.
80
, , . 9192.
81
. . , . cit., . 714.
82
. , XI ,
, VIII2 (1964), . 119.
83
, III, . 94.
84
, III, . 108.
85
. , . cit., . 31; , III, . IflO.
86
. . , . cif., . 743744.
.
87
Ibid., . 709.
88
, III, . 129.
89
. . , . cit., . 663. 744.
90
, III, . 108. 194.
91
. , . . , . cit., . 709, . 3-

, XII .
r , . , 51, . 9.
92
. , . , III, . 87, . 42.
93
. , . cit., . 335.
94
Ibid., . 341342.
39

111

95

, . cit., . 203.
Ibid., . 204.
97
. , . cit., . 126.
8
Ibid . 123, . 124. . . . , . cit., . 712, .1.
99
. , . cit., . 122.
100
Ibid., . 122.
101
, I, . 421.
102
. , . cit, . 333.
103
. . . 139.
104
. , , I, . 167; . Medini, !oc. cit., Rad, . 273 (1942), . 113156.
105
, I, . 421.
106
' . . , ,
, , 27. . 1963. , Un
poeme epigue ougoslave au XI3 siecle: Les Gesta" ou exploits de Vladimir, rin de Dioclee, Byzantion,
XXXV 2 (1965), . 528535. , . (Henri Gregoire) o
, , 1081,
(en un corps plus vaste) Liber Gestorum ,
" (sous l'influence et a l'exemple des croises et des jongleurs)
107
, I, . 427.
108
, V, . 428.
109
. , . cit., . 123.
110
. . Vagant et E. Mangenot, Dictionnaire de theologie catholique, Paris, 1905, t. II, . 494 (
Beatification).
111
Stanislaus Hafner, Studien zur altserbischen dynastischen Historiographie, Mnchen, 1964, . 51.
112
Ibid., . 50.
113
Ibid., . 53.
114
H. , O , , 1951, . 48.
115
Ibid., . 49.
116
, . S. Hafner, op. cit., . 93, 110, 123.
117
Ibid., . 77
118
Ibid., . 75.
119
. . , .
: XII , , ,
, "
(, CCL, 1961, . 164).
120
S. Hafner, op. cit., . 84.
121
. , . cit., . 331.
122
S. Hafner, op. cit., . 46.
123
: , , ,
; . ,
. vivificam crucem" Kp",
. (S. Hafner, . cit., . 44
45).
124
Ibid., . 47.
125
, I, . 422.
126
. . , XVI, 18, . , X, 19. , ,
, . , (XXVIII).
.
127
, XVII, 22.
128
, X, 3; XII, 710.
129
. , . cit., . 334.
130
. , , , 1935,. . 69.
131
. , . cit., . 434.
132
Ibid., . 313.
133
, XIII, 9 10.
96

112

134

. . cit., . 325.
Ibid., . 334335.
136
Orbini, op. cit. . 202.
137
. R. Curtius, op. cit., . 526.
138
Canticum canticoriim, IV, 11, V, 1; . Liber proverbiorum, V, 3.
139
Ibid., I, 14, 15 passim.
140
Liber proverbiorum, II, 2, 3.
141
Ecclesiastes, I, 16, 17.
142
Platon lui-meme n'est nulle part, mais le platonisme est par-tout. Disons plutot qu'il y a partout des
platonismes" (E. Gilson, Philosophie du n Age, 1944, . 268. . R. Curtius, op. Ctt., .
133).
143
. , Tumba,
. ( ), , 1963, . 197211.
144
A. Pauphilet, Etude sur la Queste del Saint-Graal, Paris, 1921, . 25. 5384.
145
E. R. Curtius, op. cit., . 149.
146
. Laffont-Bompiani, Dictionnaire des Oeuvres, Paris, 1962, I, . 313. St.
Trudberter Hoheslied Friedrich v. der Leyen, Deutsche Dichtung des frhen und hohen Mittelalters, Berlin,
crp. 133135.
147
F. Ed. Schneegans, op. cit., 1 Theil, 29.
148
Ibid., II Theil, . 182.
149
Ibid., II Theil, . 192.
150
Ibid., . 138.
151
, III, . 117118.
152
Ibid., . 119, . 136.
153
. . . . cit., . 746. 762, . 1.
154
. , III, . 113.
155
Ibid, . 115.
156
Ibid., . 108. 15. , .
157
Ibid., . 129.
158
. , . cit., . 338.
159
. . , . cit., . 753.
160
, III, . 4748.
161
. , . cit., . 457. . . . , . cit., . 744.
162
O , . , . cit., . 745.
163
Ibid., . 753.
164
. , , . I, 1921, . 190195.
165
Ibid., . 193194. . O , , XXIV, 1958,
. 9.
166
. . , , -., II, 1888, , . 9.
167
, ,, , 1837, .
156.
168
, , , 1867, . 17.
169
. , !. cit., . 191.
170
, (XVIXVIII ), ,
1961, . 91; . 219, 464, 671.
171
, loc. cit., , XVXVI (1936), . 25.
172
. . , , III, . 118, . , Die Zusatze ...,
32.
173
, III, . 118; . , , , LXXX, 1911,
. 278284.
174
. , . cif., . 339.
175
, . , III, . 123.
176
N. Adontz, op. cit., . 60.
177
. , . cit., . 341.
178
, III, . 123.
135

113

179

. , . cit., . 457.
F. ii, Povijest Hrvata. Zagreb, 1925, . 523. 704.
181
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX (1851), . 447.
182
. , . cit., . 341.
183
Ibid., . 340.
184
Ibid., . 341.
185
, , ,
XXV, 1959, . 79.
186
, o ,
,1968,.54-55.
187
. , . cit., cip. 340.
188
. , . cit., . 226227, .
189
Ibid., . 231.
190
Ibid., . 231.
191
Ibid., . 230.
192
Ibid., . 231.
193
Ibid, . 232.
194
. , , I, . 151.
195
. , . cit . 78.
196
. , , IV, . 179.
197
Ibid., I, . 195.
198
. , . cit., 331.
199
. , . cit., . 79.
200
C. , op. cit., . 232.
201
Orbini, op. cit., . 224.
202
, . cit., . 219, 227.
203
Ibid., . 147. 234, 152. 241.
204
Ibid., . 150. 239.
205
. , op. cit., . 354; . , . 326, 354.
206
. Proki, Die Zusatze..., 68.
207
. , . cit., . 325.
208
Dr Milan Sufflay, Pravoslavlje na Jadranu, Starohrvatska prosvjeta, Nova serija, II, 12 (1928), Zagreb
Knin, . 51. . Srbi i Arbanasi, Beograd, 1925, . 56, 9899.
209
. . , , , 1879 (
. , . cit., . 228229, . , . cit., . 7273).
210
Ibid., . 187189. . . , . . . ., 27
(1870), . 190.
211
Sime Ljubi, Listine, X, Zagreb, 1891, . 22. . ,
, , 1920, . 35, 9. 24,
.
212
. , , IV, . 175.
213
Ibidem.
214
. , , , 1902, . 353.
215
Dr Milan Sufflay, Srbi i Arbanasi, Beograd, 1925, . 99.
216
He , . Degrand, Souvenirs de la Haute-Albanie, Paris,
1901, . 117118.
217
S. Ljubi, Listine, V, crp. 85; . . . ,
I, . 151.
218
. . , . , . II, ,
1860, . 61.
219
. , . cit., . 219.
220
Ibid., . 274.
221
. , , I, . 151.
222
, , , .
.cit.,.226-227.
180

114

223

", (. cit; 222),

.
224
(Srbi i Arbanasi, . 35), , c, 32
.
225
Dr M. Sufflay, Srbi i Arbanasi, . 91.
226
Antonin Stransk, L'eglise de Saint-Jean de Bobovscica en Albanie, Revue des Etudes Slaves, XVI, 12
(1936), . 7677.
227
. , . cit., . 339.
228
Ibid., . 362.
239
. , . cit., . 238.
.
230
. , ., ., . 244,
231
, . , , 1892, . 32. . 34 ( .
. ).
232
. . . ctt., . 249.
238
Ibid., . 252.
234
, C, a--, *
(13941767 .), , 1932, . 222225.
235
. , . cit., . 265.
236
Ibid., . 255.
237
Ibid., . 262.
238
Ibid., . 259.
239
Ibid., . 267.
240
Ibid, . 268.
241
. . , . cit.i . 785.
242
. (. 1690, 1774. 1858)
(. , . cit., . 245. 247).
. , ,
. , , ,
, ,
" (. . cit., . 231). ,
(. cit., 224, '. 1), . Stamboul
17. 1891. St. Denis en Orient, y . .
. . , ,
, " ,
. (+285), , ,
" ( , , . I, . 12, 1923, .
76). . (
, , V, . 1, . 121, . 4),
"
. (
, , IVV, 19591960, . 326).
243
. , . cit., . 273.
244
Ibidem.
245
Ibidem.
246
. ( . , . 56), 1579. ,
.
(. 260. 269),
799 999 ( , , II, 1860, . 61, . 1).
247
. , . cit., . 249.
248
Ibid., . 251.
249
Ihidem.
250
Ibidem.
251
Ibid, . 274.
252
Ibid., . 265; . crp. 256257.

115

253

Ibid., . 257, 265; . . 241.

, . , III, . 7680;
, .
255
C. , . cit., . 261.
256
", " a,
( , ., . 61). . (. cit., . 30)
.
257
. , . cit., . 344.
258
Dobroslavus Voislavus (, . cit.,
. 459461). . Moin (. cit., . 86, . 206), .
259
, III, . 211; . . , . cit., . 462.
260
, III, . 129; . . , . cit., . 261.
261
. . , . cit., . 863; . . , . cit., . 460, . 132.
262
. , , . , . ctt., . 253.
263
, V, 1853, . 69.
264
, . 115 (1873), . 174.
254

VIII
XXXVIIXLVII
. . . .
. .
. . .
(, ) . .
. . (
) . .
. ?
.
. () . ,
. . .
.
? , , .
. , , .
. , .
.
.
.
(XXXVIIXLVII),
XII . , ,
",
. Zenta XXX
.
( XXXIV ),1
( . ). , XXXVII, ,
.
, ,
, XII. ".2 .
",
:
,
, ,
116

 ."3
, , .
", , ",
?*
. , XXXVII , , -
, , ,
. ( , ;
- ), , , ,
, .
(ad locum), . ,
( ), .
,
(huius terrae)
. , , , , ,
. ,
. . ,
( populi
, ),
, , .
, ,
. , (nepotem)
, . , ,
, . e .
,
,
1018. ,
.5 . , ,
, ,
,
, . ,
" ,
.6 ;
, , , .
, ,
, . ,
, , ,
.
.
, ,
, IX ,
, , .
(Ecatarum), (Epitaurum, quod nunc
dicitur Ragusium) .
, ,
.
1089.
, , .7
,
, III, 1089.
, ,
117

 . ,
, 1199. .8
.
II (11191124), II
",9 .
, , ,
, , ce XI
, ,
.10
,
. [...],
, . , ,
, ".11
,
, .
, :
.
.
,
",
, , ,
, c ".12
, ,
, . Legenda sanctorum Ja
(. Giacomo de Varazze), ,
, ,
.13

.
, , ,
, , .
,
, .
.
, ".14 ,
: ,
, e ."15 , y
.
, ,

. .
" , ,
".16 (
, , , , ,
, ),
. , ,
, . , XV ,
.
. , ,
, , .
118

 , ,
. ,
. , ,
, . , ;
, , ,
. . , , ,
.
. , y
.
, , y
(potionem mortiferam conficiens in Cattaro)
III,
.17 ,
. . ,
, , .
. , ,
. ( XXXI),
(in Culio de Cattaro, in loco qui Traiectus dicitur), (ubi castellum sibi
construxerat et curiam), o (pestilentia et clade) ( )
(Et mortui sunt et non remansit ex eis vel unus).18
, , ,
?19
, , , , ,
. , ,
. .
, o
. .
1452. ,
,
o . ,
, , .
1452. . " , ,. ,
."20 ,
,
. , .
, XIV ,
.
.
1461. , post ruinam ecclesie
sancti Michaelis, ruina , ,
", 1430. 1440. .", ,
: 1439. .
."21 , 1445.
. " [... ]
,
".22 , , ",
1452, 1461, ruina, . ,
. , , 1461, , .
. ?23 , , ,
, . ,
119

 , 1452. ,
, , "
.24
,
. ,
,
. .
, , ,25
1782,28 I, .
,27 , 1834/5. ,
, 1841. .28 , ,
XIX .29
,
, ,
, , .
.
. Chronicon Boemorum (liber I, .
1.), , , 72 . ,
, , ,
.30 ,
, , , ;
, ".31 , ,
.
, ,
. , ,
.

. .
,
.
*
. ,
,
. , ,
.

, XXXVIII
. ,
, ,
.
: et uno die interfecerunt omnes magnates Graecorum, qui sunt inventi per totam Dalmatiam."32 3a
. O
.33 ye
, , , ,
. XII ,
,
:
, ".34

120

 , ,
, , (rvenit usque ad planitiem
Zentae). .
.
Vuranie ( ), ,
, ( )
(irruit super Graecos caeperuntque valde trucidare eos).
,
: o
(gladio percussit atque de equo in terram proiecit).35
. . ,
Kezca (?).

:
, .
, , , ,
.
, , , , .
, ,
XI , ,
, ?
.
, ? ,
,
, . ,
.
,
, (auro et argento, , ,
, , ),36
. , , ,
, .
, (in planitiem
Antibarensis civitatis).
(in planitie Zentae).
. , ,
(
). ca
, ,
: Cumque audieritis sonitum tubae et buccinae, vos similiter per circuitum de montibus tubis
et buccinis clangite magnisque vociferate vocibus."37 : ,
,
. , ,
(terrore concussi), . ; ,
, .
,
, , , .
, ,
. ,
, .
, ,
121

 c .38 ,
, ,
, . .
, XI , (
10361042), ,
.
, , , ,
, .
,
,
.
, ,
, , . , ,
, ,
(ut vix eos terra caperet),39 .
;

. . ,
, ,
:
,
, 4000 ( 800) ".40
, ,
. ,
(amicus regis),
? ( ) : Quod verbum per castra sonuit
et omnes nunio terrore concussi sunt." ,
, , : Statimque iussit Cursilius omnes armatos stare,
et vigilias et custodias de longe a castris fecit ponere."41
, (tubae, buccinae) .
XI .
, o, .
, Chronicon morum,
, .
(lat. Oudalricus) , ,
(clangore bucinae) (incautum hostem).
, o , , (tuba intonat)
: , , ; , , !" ,
, a .
. .42 tuba"
bucina" ( ) , .
, ,
. ,
, , , ,
. ;
.
, , ,
. Et dixit ad eos: Quod me facere videritis, hoc facite:
ingrediar partem castrorum, et quod fecero, sectamini. Quando personuerit tuba in manu mea, vos quoque per

122

castrorum- circurtum clangite, et conclamate, Domino et Gedeani.'"43

, , tuba buccina,
o tuba. , ,
, coeperunt buccinis clangere,'14
, , tuba buccina .
( !), o ,
, .
, ,
, .
,46 ,
(quia pulvere et sanguine aspersi erant). , .
: , " ( : pomiluy), a
. ,
(tantam multitudinem), ", " (usque in
praesentem diem). , , ,
. o
" (quae usque hodie Crux Cursilii vocatur".48
a
.
.47 , , ,
, ,
, " ,
.48
.

Map , .49
, ( ),
(, .), ".
, , o ,
. ,
, , ,
, , , ".
, , : et vocatum est nomen loci illius: Percussio
Ozae usquae in diem hanc".50 "
, : etenim
quoniam ibi benedixerant Dommo, vocaverunt locum illum Vallis benedictionis usque in praesentem diem".51
, , ,
, "
( ). .
,
.

, ,
(: , ),

(: Ce ),
, ,
. ,
, .
; ,
123

. ,
, ".
, .
.
(laisse) 21
,
,
.52
, . e
.
. , : ,
? ! !"
e : . , ! , !"
: . !" ,
.

.
; ocea

". : Miserere pater, non enim cognovite", a
(dei misericordia nobiscum est).
.'53 , , ,
- .
" ,
. , ,

, .
,
. ,
,
.
.
XI , cea
. , :
1075. ,
,
: Quem cui belli casus daret occidere, nec ipsis qui occidebant dabatur agnoscere, quia tanta fuit
pulveris facta commotio, ut cuiquam vix inter civem et hostem posset esse discretio. Hoc tamen comperimus,
quod Udo noster marchio consobrinum suum Rodulfum ducem gladio fortiter percussit in faciem, et nisi nasus
galeae dependens fideliter defenderet, partem capitis ei superiorem penitus abscidisset."84 o
De Bello Sasconico
,
IV, , , .

" " ,
,55 Be ,
. ,
(Tut li detrenchet d'ici qu'al nasel"),56
, ,
, , , ,
124

, . ,
, ,
. , ,
. : Fratres in illo proelio fuere
diversi, patres contra filios, necnon et alii affectus erant contra se divisi."57 , ,
, ,
. ,
,
. ( , )
,
". , .
, XXXVIII, , ,
, a . ,
,
. , , ,
, . ,
, ,
, .58 , vir
bellicosus, , ,
(ut dimicemus), (milites).
( Udobre);
.59
(in campum),
, . (
ut scies, qui sum ego) ,
y .
,
( ,
). ,
. ,
. ,
. , , .

, , ,
.
, . ,

. .
,
, .
, ,
, , , ,
, ,
,
.
XI XII
,
a
. .
, .
125

 - , . : 4. 1545.
,
"."60 ,
, , , ,
.
.
, .
e , .
, , ,
. ,
.
, ,
. (,
), , , ,
, ,
.

, .
XII , ,
chansons de geste.
Aigolandus : vel
viginti contra viginti, vel sexaginta contra sexaginta, vel centum contra centum, vel mille contra mille, vel duo
contra duos, vel unus contra unum". oaj (20, 60, 100, 1000, 2, 1),
.
: Interea missi sunt a Karolo centum milites contra centum Aigolandi, et interfecti sunt
Saraceni."61
, ,
,
.
*

, , ,
.
, ,
, .
, ,
.
, 1650,
",62
. , , "
".63
.
,
, ,
(regebat regnum et filios). , , ,
, , , , ,
, . , ,
,
. , ,
, . ,
126

, e (Zentae) ,
, , .
. ,
( ).
, 64 .
, ,
.
,
, , .
, . ,
, : tempore defuricta est
regina et Michala accepit regnum. Erantque ei septem filii, quorum nomina sunt haec: Bladimirus, Priaslavus,
Sergius, Deria, Gabriel, Miroslavus et Bodinus."
, .
: Genuitque quatuor filios quorum nomima
sunt haec: primus Dobroslavus, securidus Petrislavus, tertius Nicoforius, quartus Theodorus. Ex Dobroslavo,
ex Nicoforo, et ex Theodoro non fuit superstes, nisi ex Petrislavo natus est Bodinus, qui dominavit totum
regnum. Bladimirus cum suis fratribus perrexerunt in Rassam et obtinuerunt eam. Deditque eam filio
Petrislavo ad dominandum."65 Ha , :
; , .
, , (qua
dominavit -totum regnum) pe , .

,66 . , ,
, . .67
, , ,
, ,
, , .
: Dobroslavo et Nicoforo et ex Theodoro non
fuit superstes, nisi ex Petrislavo natus est.. Bodinus (filius regis Michala), qui dominavit totum regnum, (et)
Bladimirus cum suis fratribus perrexerunt in Rassam, et obtinuenuit eam, deditque eam (pater Michala) filio
Petrislavo etc".68
(
) , , ?
.

, , . e ,
,
. ,
, ,
, : dalla quale [ ] gli nacquero altri figliuoli, cioe Dobroslavo,
Priaslavo, Niceforo e Teodoro. De'quali Dobroslavo, Niceforo e Teodoro non hebbero figliuoli. Ma Priaslavo
lascio un figliuolo chiamato Bodino.69 ,
.
, .
, ,
(tutti li figliuoli di Michala, che hebbe con la prima moglie, ancor in vita sua morirono ..."),
: Caeteri autem fratres Bodini [...] mortui sunt vivente patre eorum."70
, , : II quale (come qui
appresso mostraremo) occupe tutte le provincie del regno."71 ,
127

 , , , , XLI,
, !
, ,
.72
()
. , , (privilegium),
. ". 73
, , , ,
.
, ?
, ,
?
, " .
",
".

".74 , , , ,
, [
] ,
".78
,
,
XVII, XVIII XIX .
.
, , ,
.
, , , , , , .
. , ,
(
), , IX ,
. . ,
, , ,
, .
, je, ,
. ,
,
, a,
. ,
, .
:
(coram magnatibus terrae).
, ,
. ( Michala, a
Mihala, Mychala, Myhala), (quia displicuit deo peccatum patris
eiorum propter periurium), ,
.
, ; ,
, . ,
(septem viri de filiis eius): Michol fet quinque
filios Michol filiae Saul).76 a (coram Domino).
128

 ( ), , (
), .
, Michol ( o
, },
,
(Michala).
, XLI , ,
, , . ,
, , ,
, .
, , ,
, .
,
. .
e
e .
, e , , ,

.

.
, , . e ce
, , ,
, 1089. , 1142.
1199, ,
, ,
, .
, , , ,
.
, XLII, .
( ), :
( ),
, , , ,
. , peu
, .
. .
, , : ( ),
, ( ) . ,
,
". ep , 1080; Hyakinthos,
XI.XII. . ".
,
", , ,
, ".77
, (XLIV), ,
,
, .
, , ,
, , ,
. ,
129

 ,
. more regali ( e
grande honorificentia).
.
Be ,
.
,
.
.
( : alioqum nullam vitam
posse habere cum eo"). , , : ,
, ; " (filii autem tui ad
mensam eorum manducabunt).78 o (Victus Bodinus ab uxor,
ut Herodes ab Herodiana), je, ce ,
(periurus) (homicida). , ,
.
, e
. (Cosar),
( : quem regina valde diligebat). , ,
(solutis crinibus), . ,
, , ,
, (iungens periurio homicidum).
, ,
o . ,
.
o . . a,
" (.
e), , ,
. , (aedificavit ibi
castellum), a ce , . ,
. , ,
.
( !)
.
, , : Quid multum?"
( ?"),
. ,
, XXXVI , .
, . ,
. . .
, , Heu, heu, heu,
. ,
, .79
. (
), .
: filii autem tui ad mensam eorum manducabunt" ? pe
e ?
, ;
.
(Miphiboseth; ),
130

 , ,
: et restituam tibi omnes agros Saul patris tui, et tu comedes panem in
mensa mea semper".80 , (et iungens periurio homicidium)
.
*
, (constituerunt sibi regem)
o .
, , ,
. ,
, .
, . je ca
, ( fratres, jep
e), ( )
. , ,
, , ,
, , . ( XLIIIXLIV).
(XLVXLII)
, , .
, , " (cepit) ,
(filius Jaquintae reginae). , ,
, (iussu imperatoris constitutus est rex a populo) ,
. ,
( , , ) , .
( )
, .
, ,,
, ",81
, ( ).
, " , , (
). , , ,
e .
,
.
. ,
. ,
"
,
. ,
, , ,
, XI ,
. , ,
, ,
, .
, ,

. ,
, ",
", . ( ,
Georgius), ". 82
, .
131

 "
",
, ".83
.
, , , ao
. ?
,
. ,
. ,

. ( erat exosus
omni populo),84 , , ,
. , , ,
? , ,
, .
, , ,
[. .. ] " (
), .85
?
, . , ,
,
.
, pe
.
, ,
, ,
.
.

, 1054. .

.
, , ,
.
. ,
, , 1177,

,
.88
,
.
, , , ;
- .
,
. - ,
( exosus omni populo), ,
, : Erat sane vir timens ac diligeris deum, pius et misericors
viduarum et orphanonum protector atque defensor et in omnibus actibus suis omni bonitate praecipuus."87
, , , ,
.
132


, .
,
" (
magno iupano). , , ,
oajy . :
,.Knesius quoque Michahel, cui diocletiane ecclesie cura et sollicitudo non modica est, ab avunculis
molestatus, ad ea que nos cupimus nunc intendere minime valet."
.
,
. , ,

.
magno iupano" ,
, , ,
. ,
. 1180, , e
".88 : (244 ),
, ",89 ,
, . ,
" . ,
, ,
.90 , ,
.
, filium Vladimiri regis,
(privare lumine coeli), .
.91 ,
,
. e
, , ( XLIV)
; , (timens, ne ipse
succederet in regnum),92 .
,
ab avunculis molestatus", ,
, ( ) ".93
, XLV , (Igitur Gradihna manens in Rassa accepit
ibi uxorem) .94
, avunculi
.
,
.95

20. 1189, ,
(magni comitis Mihaelis uxor), ,
, , , ,
.96
1189. , , oc ,
,
.
. , , ,
133

 , ,
. -
1199. , e, , ,
.
:
,
? .
, , ,
: ; , ,
12 ,
."97 , ,
, ,
etc. , etc.
, , ,
".98 , ,
,
. , ,
, , , .
, , ,
, Il Fine.39
'

". ,
", :
,
, . ,
,
."100 . ,
,
e ce .
.
, ,
. , ,
(manibus fillorum suorum). , , (
) , (knesiuis)
, ( ) . ,
.
11481149. ,
terminus ante quem non , .
.101 . 1149.
,102 , ,
o : et indesinenter non desinebant
dimicare et praeliare contra [Dessam] filium Urosci et contra caetaros inimicos, quatenus terram, quae eis
rebellaverat, valerent acquirere et eam, quam dominabant, viriliter defendere".103 ,
,
;
- o , , , ,
, .
,
1180. .
, (viriliter)
134

 , ,
. , , ,
, .
1180".
, terminus poet quem non
XII , 1150. 1180. .
.
, III,
29. 1167. , ,
, ".104
, ,
- .
1

, ,
. .
1089. regnum Diocliae",
IX.X. " (. , , I, . 156, 89).
2
Ibid., I, . 167.
3
. , . cit., . 457.
4
. , , I, . 152.
5
(op. cit., . 459461) . Medini
(Starine dubrovake, 3133).
.
6
. , . cit; . 457158.
7
III . .
, , 1912, . 159160. (ibid., . 157159), ,
II 18. 1067, ,
. . , . cit., . 80, . 53.
8
XIII. " (. , , I,
. 160).
9
. , op. cit., . 138; . . 81.
10
. , , I, . 161, 196. III, . 93; . , op. cit., . 7577; ,
-, , , VII, 1 (1963), . 204.
11
. , , III, . 94.
12
. , V, (. 1938), . 197.
13
. : La legende doree, trad. Theodor de Wyzewa, Paris, 1925, . 67.
125.
14
, XVXVI (1936), . 13.
15
, XII.
16
, , , I, . 330, . 1.
17
. , . cit., . 366.
18
Ibid., . 329.
19
. Traiectus
,
. . (
in Culfo de Cattaro) ",
( Tabula Peutingeriana", , . XXIIIi,
1966, . 118). castellum et curiam?
, ,
. ,
, ,
" Traiectus-a (Ibid., . 117). Traiectus
, Tracti
Trasti, ", . ,

135

, , xoe
(. Ivo Stjepevi, Prevlaka, historijska rasprava, Zagreb, 1930, . 5).
, ,
, .
20
, . , ,
, VII, 1967, . 76.
21
Ibid., . 76. 80. ruinam
Ivo Stjepevi (Prevlaka..., . 41. 67).
22
Ivo Stjepevi, op. cit., . 37. Ha . 36. 4. . 1445,
ad Sanctum Michaelem
d'Insula et ad Sanctum Tomam de percana ().
23
. . (. cit., .
41. 67).
24
Ibid., . 38; S. Ljubi, Listine, X, . 6.
25
o , , 1754, . 15.
26
, XVIII ,
, 1912, . 44; , , , 1913, . 97.
27
. ( , , 1856, . 73) , , I
( , , 1835, . 61).
28
. , .
29
, ( ), , 1893,
. 31. . , . 15.
1859. .
30
Ibid., . 34. ,
.
31
, IX, 5.
32
. , op. cit., crp. 345. Per totam Dalmatiam .
Dalmatia (. cit., . 344),
, , , totamque Dalmatiam (J. ;
, III, . 156, . 244). , , XXXVI
, in partibus Dalmatiae supra terram regis Vladimiri.
33
. , III, . 156, . 244 .
34
Ibid., . 213. (. cit . 462).
35
. , . cit., . 346.
36
Historia Karoli Magni (. 115), ,
: auro et argento ceterisque gazis sexaginta equos honeratos.
37
. , . cit., . 348
38
. , III, . 160161. . 210211.
39
, .
" { , XVXVI, 1936, . 25).
, , : ... et bestiarium gregibus vix
sufficiebat tellus (Chronicon Boemorum, ed. cit, . 33).
40
K. , , I, . 325.
41
. , . cit., . 349.
42
Chronicon Boemorum, Monumenta Germaniae historica, Scriptores, IX, . 5758.
43
Liber judicum, VII, 1718.
44
Ibid., Vll, 19.
45
,
, ,
, ,
(, , , II. ( 1928), . 193198.
46
. , . cit., . 350351.
47
. ( ..., XX, 1954, . 188),
" ".

136

48

Tomo Mareti, Naa narodna epika, Beograd, 1966, . 251253.

. ( . . . , I,
, , 1940), Bruno Busse,
Sagengeschichtliches des Hilderhrandsliedes (Halle, 1900),
, . ,
,
.
50
Il liber Regum, VI, 8.
51
Il ParaU-pomenon, XX, 26.
52
La Chanson de Roland, publiee . Bedier, . 19892009.
53
. , . cif., . 351.
54
, ioc. cit., , 1314, 1956, . 67.
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, V, . 345.
55
J. , !. cit., . 68.
56
La. Chanson de Roland, . 1996.
57
Monumenta Germaniae historica, Scriptores, V, 1844, . 345.
58
. , . cit., . 188190. ,
, , ,

, .
(
)
VIII 1022. .
I , ( IX
), , , . xoe

. VIII . . . cit., .
6970.
59
. , . cit., . 352353.
60
Dr Matija Murko, Tragom srpsko-hrvatske narodne epike, Zagreb, 1951, . 471.
61
C. Meredith-Jones, Historia Karoli Magni et Rotholandi ou Chronique du Pseudo-Turpin, Paris, 1936, .
108.
62
. , . cit., . 27.
63
, . cit., . 260.
64
iupaniam Zentae" (. . cit., . 357),
: " (V. Moin, op. cit., . 94), " (. , .
cit., . 259). , , partem
Zentae. La sua parte del contado di Zenta".
65
. , . , op. cit., . 160161. . . , . cif., . 357.
66
,
1666. . 3494:43, Ioannis Lucii Notae ad
istoriam Presbyteri Diocleatis Regnum Slavorum dictam. Num. XVII ( , . 161,
Bodinus, : 17) : Hic Bodinum, Nepotem Michaelis ex
Petrislavo filio secundae Uxoris, cum Bodino filio primae uxoris confundit, nisi transcriptoris error sit... " Ha
: et quem
Regem Dobroslavum Diocleas patrem Michaelis fuisse, Cedrenus, et Curopalatas, Stephanum, Vladislavum
dictum, Triballorum, et Serviorum Principem scribunt: Sed sicuti Graeci nomina mutare soliti sunt, ut ibidem
observatum est, ita hunc Stephanum Graeco more vocasse facili suaderi potest, quem Curopalata loco
Dobroslavi Vladislavum vocaverit". (. 441).
67
"
:
,
" (. , . cit., . 261).
, , ;
" .
49

137

, (1874), , .
, ? ,
, , (. 464)
.
68
K. , ,
, . 110, , 1866, . 39.
. ,
, .
: deditque eam " (261). , . 26?,
-
.
69
, . cit., . 232. ,
, Petrislavo", a
Priaslavo".
70
. , . cit., . 358.
71
Orbini, op. cit., . 232.
72
(op. cif., . 52, 0. 4) je e
.
78
, I, . 391.
74
V. Moin, op. cit., . 34.
75
K. , , I, . 177178.
76
Liber secundus Samuelis, XXI, 8.
77
. , , I, . 174175.
78
. , . Ctf., . 362.
79
. ( , . . , , 1969,, . 9) ,
, ,
". ,
" ".
, .
80
Liber secundus Samuel's, IX 7.
81
. , . cit., . 95; . ibid., . 8990.
82
Ibid, . 85. 86.
83
. , , I, . 178. 179.
84
. , . cit., . 372.
85
. , Ca, I, . 178.
86
Ivan Kukuljevi Sakcinski, Codex diplomaticus, II, Zagreb, 1876, . 106. , op. cif., . 72
73, , , .
87
. , . cit., . 374. Chronicon Boemorum: Erat
autem iste princeps, secundus Bolezlaus, vir christianissimus, fide catholicus, pater orphanorum, defensor
viduarum, gementium consolator, clericorum et peregrinorum pius susceptor, ecclesiarum Dei praecipuus
fundator" (Monumenta Germamae historica, Scriptores, IX, . 48).
88
XIXII , - , I, , 1913, .
105.
89
. , . cit., . 93. . 70.
.
90
, , . 383.
91
. , . cit., . 371. 372.
92
Ibid., . 367.
93
Ibid., . 93,'. 70.
94
Ibid., . 370.
95

.
(Orbini, op. cit., . 237239); (. 370374).
96
. , , Cp, V 1906, . 5455. . . ,
, I, . 196; . Archiv fr slawische Philologie, XXVI, 1904, . 167168.

138

97

, I, 1913, . 106.
. , . cit., . 57.
99
Orbini, op. cit., . 239.
100
. , . cit., . 83.
101
Ibid., . 104.
102
V. Moin, op. cit., . 27.
103
. , . cif., : 315..
104
Ivan Kukuljevi, Cod. dipl, II, . 77; Farlati, Illyricum Sacrum, VI, . 81.
98

A
.

,

, , ,
, ,

Y ( ),
XII , . :
, .
o
. . ,

. , ,
, .

,
.
.

.

139

 ( 1666)

140

 ( 1666)

141

 ( 1668)

142


143


(74. recto Vat. Lat. 6958)

144


(75. recto Vat. Lat. 6958)
145

146


147

148

149

150

151


152


153