"Mbreti Lir" subjekti, koment dhe analize (Shekspir)

Tragjedi Shekspiriane mbshtetur ne gojdhne te kelteve.

Subjekti : Mbreti Lir sht mbreti I Anglis. Ai vendos te lere fronin e tij dhe ta ndaje mes tre vajzave te tij, Gonerilit, Reganit dhe Kordelias. Ai I vendos ato para nj prove ku do te shihte se cila nga vajzat do ta donte me shume. Dy vajzat e mdha nisin ta manipulojn me fjale, ndrsa Kordelja, vajza e vogl thot se ajo e do babain e saj ashtu si do fmij. Prandaj ai nuk I jep asaj nga tokat e veta, por e mallkon dhe e dbon at nga shtpia. Ndrkoh Kordelja shkon ne France pasi mbreti I Francs ishte ne dashuri me te. Me pas Liri e kupton se gabim te rende kishte bere pasi dy vajzat e dbojn nga shtpia dhe e len ne shi. Ndrkoh Konti I Glosterit ka gjithashtu probleme familjare. Djali I tij I madh, Edmundi, sht I adaptuar . Ai nuk e pranon dot kt dhe thur nj intrige sikur djali tjetr , Edgari do te vrase baban e tyre. Ndaj Glosteri e dbon Edgarin dhe mban pran vetes Edmundin. Kur Glosteri merr vesh qe Lirin e kane braktisur te bijat, e ndihmon at. Regan dhe I shoqi I saj , e masakrojn pr kt, dhe ai prfundon serish tek Edgari, ku shkoi dhe Liri. Nj ushtri franceze niset kundra Anglis, e kryesuar nga Kordelja. Edmundi lidhet me dy motrat, dhe Albani, I shoqi I Gonerilit sht shume I shqetsuar rreth shtjes se Lirit, dhe pr pasoje at e vrasin. Ndrkoh ushtria e Kordelias mundet dhe ajo dhe I ati mbahen peng. Nga ana tjetr ushtria angleze e Edmundit dhe motrave thyhet nga ajo e Edgarit. Glosteri tenton te vrase veten, Edgari vret Edmundin, Gonerili vret motrn e saj pr shkak te xhelozis ndaj Edmundit dhe me pas kryen vetvrasje , Glosteri vdes, Kordelja ekzekutohet dhe Liri vdes I thyer n zemr me trupin e saj nder duar. Personazhet: Mbreti Lir - ka nj karakter te dyfishte e kontradiktor ku spikasin: despotizmi mizor me humanizmin e thelle, mendja cinike me at plot kureshtje, dyshimi me pastrtin shpirtrore. Ai sht nj karakter qe sht formuar nen ndikimin e raporteve te caktuara shoqrore. Edhe ne moshe te madhe, mbreti ka nj krenari te tepruar, e vetm me dinakri mund tia fitosh zemrn. Kjo ka ndikuar keq e ne edukimin e vajzave , dhe vete Shekspiri thot kshtu. Edhe ato jan impulsive e I binden mbretit sa pr sy e faqe, dhe kur u cenohet interesi bjn veprime ekstreme. Mbreti Lir vetm kur mbetet jasht kupton te vrtetn. Ai pson nj goditje te tmerrshme, saq mendet. Gjate zhvillimit te ngjarjeve ndryshon dhe mendimi I lexuesit pr mbretin. Ne fillim mbreti duket sikur I intereson me shume aparenca se e vrteta. Kordelja sht vajza e tij e

preferuar ne fillim, dhe ai ndoshta e di qe ajo e do me shume, por nuk mund ta pranoje prgjigjen e saj indiferente. Me vone ai mson nga gabimet e tij. Kordelja Karakteristikat e saj jan bukuria fizike e shpirtrore, ndershmria, prkujdesja, dashuria etj. Ajo kontraston me karakteret e dy motrave. Ajo sht personifikimi I virtytit, dhe nga ana tjetr nj viktime e pafajshme e padrejtsive te botes. Edmundi sht antagonisti I tragjedi. Megjithat karakteri I tij sht kompleks, pasi ai nuk vepron vetm pr interesa te tipit dshira pr pushtet, ambicia pr sa me shume, por sepse nuk mund te lejoje qe shoqria ta shoh si nj bastard, si e cilsoi dhe vete babi I tij. Ai sht shume I ftohte, porsi dhe shoqria ka trajtuar at, dhe vetm ne fund te tragjedis shfaq nj shenje dobsie, kur sheh qe Gonerili dhe Regani kishin vdekur pr te. Regan dhe Gonerili- jan personazhe negative. Ne fillim ato duken te zgjuara, aq te zgjuara sa tia hedhin babait te tyre. Me pas ato tregohen te pashpirta dhe shume ambicioze, te pangopura. Nuk kane mshir as kur przn babain e tyre dhe as kur verbojn Glosterin. Ne fund ato duan te knaqen me Edmundin, por e keqja I kthehet mbrapsht duke I vrare ato te dyja nga duart e njra tjetrs. Temat : Drejtsia Autoriteti kundr kaosit Liri ssht vetm nj baba, por edhe nj mbret. Ai ia le trashgim fronin e tij vajzave, por nga ana tjetr kjo qeverisje I sjell kaos Anglis. Pajtimi Edhe pse Liri e dboi Kordelia, ajo vazhdoi ta doje babain e saj dhe madje ta mbroje at. Edhe Liri I cili u tregua aq I ashpr me te, u lidh me shume se me do njeri tjetr. Motivet : menduria - Nga vuajtjet dhe tronditjet e mdha, Liri mendet dhe kjo menduri e shoqron tere tragjedin. Personazhit te tij tragjik I bashkngjitet dhe personazhi komik I Lolos. Nen pamjen e tij qesharake fshihet nj dituri e urtsi dhe nj zemr e madhe. Ai mishron urtsin popullore dhe e sheh jetn me sy te mprehte dhe e di te vrtetn. Tradhtia fillimisht mes fmijve dhe babait, dhe vllait me vllain. Ne marrdhnien e Kordelias dhe te atit forcohet ideja qe zemra e tradhtis sht mospasja e nj gjykimi te drejte. Simbolet Shiu dhe shtrngata e madhe - simbol I krimit me te tmerrshm : uzurpimi I pushtetit dhe mosmirnjohja ndaj prindit. Ky krim I dyfishte ka prishur gjith ekuilibrat natyrore mbi te cilt ngrihet jeta shoqrore dhe ajo individuale. Gjendja shpirtrore e mbretit te shprfillur jepet pikrisht me kt shtrngate. Ajo mund te jete gjithashtu simbol I natyrs qe I bn thirrje mbretit te shoh te vrtetat, simbolizon drejtsin hyjnore qe sht e thyer nga veprimet e njerzve, por edhe gjendjen ne te ciln Liri po le vendin e tij.

Verbimi - verbimi fizik I Glosterit sht gjithashtu metaforik. Si ai si Liri kane te dy fmij te ndershm dhe te pandershm , dhe ata jan te verbuar pr sa kohe nuk shohin te vrtetn, por mbajn ann e te kqijve. Ato jan te verbuar nga fjalt, dhe nuk mund ta shohin te vrtetn . Mesazhet : Ajo prcjell ide humaniste. Liri nis te ndieje dhimbje pr te varfrit dhe urrejtje e zemrim te thelle kundr krimineleve, hipokrizive dhe sistemit shoqror. Fataliteti I pashmangshm e heronjve lidhet me dnimin e tyre pr te ikur nga bota e se keqes qe u solli aq shume vuajtje sa qene gjalle. Kjo tragjedi sht kundr errsirs se despotizmit te kishte pushtuar Evropn ne Rilindjk, dhe kjo shfaqet me kundrshtimin e hapur ndaj mbretit te Kordelias dhe Kentit. Ne fund ka shprese dhe kjo jepet me fjalt Ju miq te dashur, te dy tok sundoni, Dhe rregullojeni shtetin e prare.