You are on page 1of 700

^

-}

f)

Xi.

^*

Digitized by the Internet Archive


in

2010 with funding from

Research

Library,

The Getty Research

Institute

http://www.archive.org/details/utriusquecosmima02flud

iill iii

Mji l iii iii i i i i i i iiiMyffi i i iiifl iiiW ii N ii


III III

i i iii i iiliii l li

r'i|Mi'iiirni[""i(i''rMii[i[iii|f
II

III IM IIII I IIII I I I I IIIII IIII

IIII

III

IM

III

M II

IIIII

I I

IIIII

TOMVS SECVNDVS
gjj SVPERNATVRALL NA
TURALI.PRtTERNATURA
LI

ET CONTRANATURALI
Traciatus tres dislributa:

Microcofmi hislona, in
l? ^
' s
!,

AUTHORE

17 S

3 J j

- i 3

ROBERTO FLUD

alias JcFlucti
.

bus Armigero <sc Mcdicina: Doc tore Oxonienfi


Opvcnh&mij Imvenfis lohanms Thcodorj dcBry, tvvu Hurcnymj Galleri jSij
L

ll

a *

3 '

* f -^

0 .

^i^.

/ it

|v

^^^3

.-

'

MAXIMO
BILI,

DEO OPT CREATORI


PRO INGENTl EJUS ERGA IPSUM BENEVOLENTJA ATQ^UE
MISERICORDIA.
I

HOMINIS INCOMPREHENSI.
K A T
G

gKATyLABVNDA.
conditor, creator

Mnipotens rernm

mi incombenigni-

parabilis,quiexinfignitua erga

hominem

catecum tanta exccllentia

& fublimitate creafti/ ut ^^rtft.u


conyentre,fotenttaifinfi^**
J''"^

Uumquodtimmodofinemomnmmfiatueris: quippecmratio-hKifoi.

nem concedendo^eum cum Angelu

t^yas attrihuendo bruta ex^quare,^tres naturales frx.hendo plantis ajfimi-

lari^corpmlarqtendo^cumrehmmanmatisconfientirefieciflu' imo^xjero ipfiim

<^Ariji.pi.

ammalproyidum^fiigax^acutum^memor^rationui atque

confilii

plenum,ad-

"
d

''
'

mirahih conditione creare <-uoluifit, * ejiuque naturam excelfam ita temperafii^


ut
ipfis coelicolis

Men.

eam cognttam^Angelisque quam proximam reddiderist' cujtts


creattone tua affieBum utrique origint fiuc^fiatisfiicere

Ai/^/.^i.

tntegrum ex animt a^ corporis^\\oc eft,f aterna <^ m.ortali difi^ofdione conformafit,ut


pojfit,<i5r

^^'^^;
^fii^--^.-

ammaltta

miran coelefiia c^ adorare ^^({empiterneElohmij^/^y/^fwro/?^^?


^-'^'^^-

i3guhernareterrena^ttaut^qutnfiafiunt^dtltgat i^curet^i^ ipfiatetutsque


miniftris fuperiorihus, Anqelis nempe , diltmtur e^* cureturrfimtliter ut tpfe

terram colat^elementu ^elocttate mtjceatur^acumtne mentts tn marps profun-

fun.^.

ei"

da defi:endat,ommaque

tllt

aperte (s^ perfiiicue luceant,

quatenm antmiejus

'^'^'

tntenttonem nulla aeris caligo cofundere.^aut terr denfitas ejm opera tmpedire

aut aqux altitudo profundAejus defiieoium aufierre qtieat :

E^o tuus homo,

tua creaturajimmcnfa fui crcacoris dignitate

& nobilitate glorificaA


Xu

ta atque cxaltata,clamo per ignemjper aerem jperq^ tcrramjper coe-

lum,pcr fpirifum univerfalemjper aby(rum,perque mundi creata:


3

<r

O R A T

o
Jehova,Es Deus

Tu SoLus, Tu Ter Maximus

cujusnomenincftabileritbencdidlum in ieternum. Immortalescrgo & juftiiTimasCanimi Sccordisfacrificiis cuir adorationehumillima prseuntibus)cibi gratias(6 fummaj^terna: atqueinfinit^ benignitatis Domine)agit tuushomo,tuacreatura; radioinenarrabilis tui fplendoris decorata pro immenfa tuaerga
gGwj.ie^euiyiniilericordia&bonitater^^quodtu Da^dalius rerum condiroi
>>M.Trif.

^A ptcrofinciamtmtpjius imagmem * mundique tH machinxiji^vaajjimA


e;?-o/'///^w<e,tamviribiIis,quamintelIigibilis

exemplar&fimilitu

dinem eum
k^{" r
'

priEparafti,dirpofiiifti,formafti,&
'

itum feliccmperduxifti imo vtiotuis


(jvr

propriis

ad culmen feu ex manihus ^ipfum (icnt

]ob. 7-

1 o.

G<

6.

m creatione ejm aptajli (jrfhperfiibjianttali tuafaptentta itaperfeafi,ut creaturij cteru,quas m mundum produxijit" piJcibHs nepe maris^
argiUa
njolattlihtis caeli^jumentu

umyerjk terr^^atque omnihus ejujdem

reptdtbiis

*Gin.9.t.

domtnaretur," Itautor^;^f/o^rcirrevocabiliomnesorbis terrarum

beftiiE&omniaaerispennigera,cun6laquemaris aquatilia timore


ejusperculfainmanusejustraditafint,quippe quemanimalperfcdtione plenum ftatuifti,cun(fl{sque imperans,& etiam
J**}}-4,malibus virtute longe pr^cellens,*
tis,Jecit

cajteris

anifor-

Ncim J^iritus

tuus^o

Deu

iUum
:

^ JJiraculum feu ajjlatus tuus omnipotens njfvtfcavit eum,


Imo vero de eo ita memor (is' Joliatus futjit^ut tUum iffis Anejuspofieris,''
<is*

menteque divinafuper omnia aliaanimaliainejuscreationeeum


f
p//.8.5.

exornavit

'

gel^paulo minoremfeceris,eumquegloria ac decore coronayeris,^ ejus domi<i]ob.j.io.

ffio

manuumtuarum operafiibjeceris,omniaquefuhpedtbus
iis

^pf.ij-n.

ab origtne cujios ejus effe,non.

dedignatus,'^rf^/Z^//f/(ejus viadele-

&.3il\Jis)firmeJiatuensatquee_fficiens,ut
'Joi^Hii. hoya,Jiifientas
i]ob.io.ii

cum

cadit

non dejictatur,quiatu Je-

manum

ejusj Jimditer gradus ejus numeras,peccatis '-veroe"XJifitatio

jus elementerparcisj cum^-uita benignttatem exerces erga eum,i5^

" M.Trij.

tua conjeryat Jpiritum ejus

':

Cumergo

tu,quieslummus&primusa:ternitatis Dominus,

favoremundum feu Macrocofmum DominumfecunduiTij&hominemfcu Microcofmumtertium coexinfinito tuoergacreaturas


ftitueris,quatenus tu,6 Archetype admirabilis fuper altiilima orbis

univerficacuminadignitate& fulgore inexplicabili{edens,ad tuu propriumfpecimen& exemplar eos affinxifti,ingentes & debitos
in tuas laudes fonos,famigerabilia prcXconia,vocesqj fymphoniacas imprimis ebuccinet

Macrocoimus, adliionibusque

vivis inii-

;nem tuam creatoris fui gloriamac dignitatem enarretiore ftupen-

do&tremendo(divinaMajeftatepleno)facrofin6lamtuamvoluntatem tonitrua ejus reboent,encomionqi & laudem tuam inftar buccinarumtuaeomnipotentia: exertarum per orbem univerfum
promuU

G R A T

A B

'l<J

A.

prbmulgent ac refonent gloriamquc tuam Iplendidam fulgida

&

fulminantifpiraculituivirtute viventibus annuncient,{piritu fuo

non fme

ftrepitu

&

riimore inginti atque Korrendo proclament

veluti univerlo orbi admirabilia tiia tegis

& 'authbfis fui bpef'a,&

ineffabilcmtuibrachiipotcftatcmmundi creatufis exphcent,mur-

mura &rugitusmagnosedantmariafpiritu fccretacommota,quo tuam conditoris & crcatoris fui omnipotentiam, & imperium tono gravi atquc ftupendo exaltare percipiantur,& prxfenti^a tui,regis fui, gaudio haud communi perfufa, motu propoftione commenfurato, fluxu& refluxu ordinato
flu(ftibus uridofis

hafmonia
con-

metricafalientibus reflexo terram ambircobfervcnturjTerrsfun-

damenta viva

aduum auorum nobilium commemoratione

tremifcant,& exultationequadam divinitus infpiratain

honofem
\

videantur,dccore metrico proportionibusque idoneis in campis Ely fiis pratisve sthcreis coram te,igneo fuo imperafaltarc

tuum

tore,more triumphah tripudiare,


feratur atque decof etur univcrfus

&

lartitia

quafi infigni exultare

perfeverentrutihtuiccElorumignes,huc atqiie illucadnutumtuu

mundi ipiritus(vera

hylac

les)igncisquctuisimprc(lionibusfcfubjedum reddat
brcdcformes,hylaqucinanis tuo vefbo

&

fobomyfticos

tuorum creatoris fui opcrum nobihum rccipiat charaderes; Tene-

&

folo intuitu/vita quafi


:

hova & infolita exagitentur,& ex nihilo aliquid efficiantur Denique coElum,terra,hyla,abyflus,fpiritus,feu aqua; irivifibiles,marc,
fontes,fluniina,pIuvi2e,gfandines,nives,tonitrua,fuIgura,venti,&

cun6laaliaMacrocofi"niadvenienti3,Iaudcs

&encomia

tua^o Elo-

himinefl^abihsjcbiiccinare&fpirituiuniverfo publicare gaudeant.

Microco(mustuncpr2ftare,qua iple Macrocofmus in infigriium tuarum laudum ceIeDratione,que fecuridum a Macfocofmo stefnitatis Dominumftatuifti,dumini ipfumcujufque Maciocolmi myfterii porcionem inclufifti ficrofandoquevitJe fpiraculo immediace aboreefflato eumimbuifti?
*

Quidetiamrriinus potcft

homo

hic^utQtiimiiC^i^adbrdtiombujJaudibm^obfiquuque hominis dele^a- *^;^"^

f/dr,ideotuimprimis&

fummojure

honoribus,precibus,ficrificiis,
p.tJj^ef-

&

ab eo honorandus es,quippe qui ex infinita tua in illum benevolentia, * non modo eum tibi (imilem creaRiMque
gratiflimis gratiis

'"''
<"

tanquamplio tuo congratulattues.

V erum etiam

lapientiamj-^cuam (/

''f.^

dextradierumpu annorum^pu-vita longitudtnem tenente,m ftniflra 'vero di'Tsapi^_


'vitiasis^dignitatemy e calts JanSiis mtfijii^ut

cum eo maneat atque laboret,


ineffabili(o

^^"'"-

quo fciat^qutdjit accepium apudte/ atque ut trtumphantem cuique benemerentiglorinE

^^ls9
*
!

croaam attnbuat.)

Nominief^otuo

DeusU &
17 \\ JJ

fortisexcrcituum)^ Hominisfetra,profugnaculum,rupisquefola,adquem

\&

O R A T

O
dans grdtiam f^

ferecipit,clypee ejiu^cornH falutisjoco edirefol clare.fcutum

glortam atquejal/tj untca/foLurque ^ita ejuj)quis

hominum laudcs fatis

dignaSjincly tas 2c illuftres offerre,aut illud lionore dcbiro celebrare,autpra[:conia de te meritahabere poteft,qui es totus in totOjSc

in quo ipfo eft

totum,quod eft,cum omne quod exiftit,id en'e,quo fruitur,atehabeat? Qu.is,inquam,mortahum facrofanclam tuam
nignitatem, manfuetudinem atquc mifcricordiam infinitam ex-

e(rentiamcxphcare,ad:us opcraqucmirabilia dignepubhcare,be-

primere,potcftatcm

&:

fortitudincm cxcellentcm enarrarc,majccffica-

ftatem incomprehenhbilcm defcribcre,nominis ftupcndi

ciammundopropalarc,juftitias{anctqarcanumrcvelarc,pra*fcientia:inenarrabilisrationemcnodarc,confilium profundumdctege-

rcjprincipium

& originem declarare,cTtcrnitatem commetiri,glo-

riam atque claritatem fulgurantcm dcpingcre,veritatis pcrfcd:ionem promuIgare,do6trin:c atque fcicnti^e complemcntum dcmoftrarc,Iociatque fcdis nobihtatcm dcclinare,inhnitatem oftcnderCjfapientic-c altitudincm comprchenderc,in voluntatisftabihslacrarium penetrare,laudes tuas deniquc atque dignitates incomprehenfibilcs ullavcrborumcloquentiaautcalami ornati argutialatis digne cxtoIIcre,aut honoiibus decorare poteft ? Et tamcn modicumdehis omnibus ex lacrarum literarum fonte,atquc origine na finemagno ftupore & admiratione haufimus Occultam enim effentistuasfacrofancfla; difpofitionem etiam fervum &: antiftitcm htxod. jj. tuum Moyjen latuiflc lcgimus,* quippe cujus fkciem '-uidere ii '-invere nemtncm potuijfeunquayn verbo tub inviolabili confirmafti Atusep/74.- nim & operatua funt mirabilia, 'quatcnus difrupifti robore maria,pcrfregifticapita cctorum inaquis,& conquailifticapitabale:
:

& torrcntcm,&: arefccifti fluvios vaIidos,paraftilolcm,ftatuiftiomncs terminos terra:,ipiam *Eftatem & hycme
nXjfundafti fon tcm
^]t>-9"5*

tu ordinafti.^-rransfcrs

montes.commovcs

]o

utnonoriatur,ftellasfignas,coelumextendis,ambulas fuper mare, ""of^^js Artlurum, Orioncm & Plejadcs, 'cfficis ergo,6 Jehova, res

.1

tcrram,interdicis foli,

magnas,adc6que invcftigabilcs,& mirabilia,adcoque innumera. Si nobilestuosjin y^gypto a6tus confidcremus, 6 quam Itupendi
f uerunt

corum cife6lus,& quam mctucndum

ac famigcrabilc red-

dideruntillinomentuumexccllumperuniverfum orbcm tcrrarii! Si miraculare{picimus,qua: coram populo tuo publice in dclcrto eattribuere

didifti,omnestibigIoric?&omnipotcntia?titulum afcribereatque h

cogimur:Quot

vidloriis ineftabilibus, 6

Deus

cxer-

cituumvcrctriumphaviccxcrcitatustuus

fpiritualis atqueccElcftis

fiiper^gyptiorum, Allyriorum Scaliarum nationum tibi,& populo;

G R A T U L A B

U N D

A.

lotuo adveiTarum turmas & cohortes innumerabiles^hiftoria tuj lacranobisexuberanternonfincadmirationemacrna rcliquit. Benignitatis ctiam atquc mifericordia; tua^ abundantiamreg^.rqui-

dam orbis terrarum cxercituSjCundlaque mundi creata


antemundiiftiusperidumconfitebuntur:

agnorcunr,

imovero&interhominesipdGentilesac Ethnici ore aperto cam

Nam "r^fl es D u ?,jor-

ll'^-'-*?^-

tis,mifencors,grattoJuiJongammis:> f^ multus bemgnitate acfide, " omnia ad-

mimfirans mifiricordia tua, qu tarn ampla eH^utfleniu (it ea

ipfi orhis ter- p^

rarum;Namfiicis,qu<e jufia fiint,(jr judicta omntbtu opvre(fis{mifiricors


grattofi fehovajonganimis

^ ^'"^Ht-

n^ mu/tus

bentgnttate,non

m ternum Ittigans

neque infeculum tram aJfirvans)nonficundum peccata nofira fiicis nobis,re-^

qudm alti fu?it coelifipra terram^prteyalet bentgmtas tua erga ttmentes te,qudm lon^e eH ortens ab occtqu ficundum tntquttatem noflram
refers nobis,fid

denteytam longe amoyes defecitones nofiras d nobis^ut mtfceretur paterfiliolum, mtfireris ttmenttum te
:

nam

tu nofii figmentum Jiofirum^f^

memor

es^ ti- . .
*

puherem nos
tetpfium

efie,0"c.

Bentgnttas tua^dfieculo ufque tn feculum eff erga

ment&s te/ N6nnetu,o fehova^confirmafit hc tpjd ore ^ocequetuafancia,

proclamando

Domtnum

mtfiricordi,mtfiratorem, tardttm adtrajn

multumquemtfencordtd f3 Meritatejbentgnttatem mtUtbtisfer-vantem,(^ auferentem intquttatem^acprayancationemi^peccatumy'^


i(jrfiib

alarumtua-

^ ^''^'

Porro fortitudincm poteflatcm ' tuam imminfam denotat hber totius veritatis, quum tufis folus ^^4!^*^ D u s fortis ijttx homtnis, robur (^ Ccutum W, ' rupis robufia feu petra ^Z" ^ ^tuos abfiondentem.
' ' *

rum umbra

&

acmumtto e]us, rex magnusjuper totam terram^ fiducta omntumjextremtta-

"
y

''/

47-

tum

terra

^ maris,fiabtltens montes njirtute ttm,accinEiuspotentiacompe-

p/6gl.
*J'-

fiensfirepitummartum,&fiemttumnationumifiibtehabens duas curruum myrtades,<iT multa mtUia Angelorum^ an numrrus eH turmis mtlttibus

'''**

tuis ?

<tT tu

Domtne cum tUis es Domtnus

Sinat tnfanSiuario habttans.

Vc fis^.

quis ergo poteH coram tecon/ifiere^cumiraficerisf


fitis

cum nemofit parttbi robu-

Jah?

*"

tufiangis nuaboas chalybeat^^iS njeHesferreosfuccidis.' Tuaervp

le^'"^'''
'''/'7-

potefiaseH admtrabtlis

^ mtraculoftejitntttiaoperationes/ quatenuscor^'

lium tuumfolummodo njalet ad proculcandos hofies nofiros.

Si tu erqo

fe-

"*^/'o8.tj

hoyafortis,nobificum, quis contra nos?imoc^ uidcm,y^ omnesgentes ctrcum-

\!^''^'

dedertnt nos,tn nomine tuo enerrabtmus eos.

Bcnedidlus ergo fis, 6 Tef? yj


.

hova,&
te

debita revercntia,ac timoreteadorctomniscrcatiira,-^^/

qtitcquidnjisfiicis,tncoelis

n^ tn terra,permanat omnes

ahyffos.

Majefta

etiam an quifquam Deorum tibi jufle comparari aut conferri po-

teft?

Quis unquam Deorum(fi Dii

ahi effcnt pjstcr te)tantama-

jeftate,gloria,adniiratione,& intuentium fluporeapparuir,quanta

tu(6regahflimeJchova,vcre atque unice Dcus atque imperator, fceptrumAngelorumaccoelorumgerens)emonte tuo Sinai Ifrae-

ro
ff pfaim.

O R A T

]jfJ5

apparuifti ? ^^ Nonne majejlatis tux pr<eJeNtu profu^it viare, a^ di~

"verfum eilflumen Jorda retrorfumyfuhjilierunt montes njelut arietes,^ col~


104-'

^^^

utfuhrumtz pecudes :

atque ettarn coram conjje^iu fSfacietuaterratre-

mutt <^ attingente ea montesfuma^verunt^fuffunt^acfcopuliinflarcertt


6.1.

refolutu.

^uando qloriaadornatus

es^qui infidens cheruhinisj '-uerfustereflicis,

^'"" '4+ i
lc

ram
".

coelos tuos

declinando deflendis ^montesque tanvendo

ut furnenty
<

M'j

immtttisfulgur c^?* dijpergis eos,ac emitttsjagittastuasi^fundis eos.

Tan-

ta ergo eHtua excellentta,uttpfa homincs perturhetflicitque utpavor tut trruat

i"""
y.-L

^" ^^^j)gf^f

Maximtis ergo es

Jehoya^quta non esipar tiht^tmo non eB '-uertis


""

m Dtut.io.
n pfai 9 5
.

prater te omnino prout audtytmus aurthus nojlris.


'

Nam tu es Deus
coeli,(s^ cali

Deorum, Domtnus Domtnorum.


c(^lorum,terra

Rex magnus per omnes


'

Deos, Dettsforttf

Deut. iQ.fifnuj,maxtmtt^s,potentiJflmits.,Jiimmeformtdahilis.

Cujusfunt

pi chron
i?.ii-

^ quicquideH tn

ea.

'

Tua

esi

magmtudo^O' potentta,<^

gloria,(^xternttas,i(Jr ma]eftas,tmocerteomnta tn calo

^ tnterra,

Tuiini

omniain capuc,nam divici^ &g!onaa facie tua iuntjin manUjinquam^tua eftpoccllas magniiicandi&confirmandiremquamlibec. Icaque nuncDcusnoItercelebramus te,&laudamusnomencuum ijioriolum. Si nomielljehova^regnum^uc qui te
excollis fuper

niscuiftupendiefficaciamlpeculemurjquisiiludracis admirari,exqp//.

tollere ac<^uerevereri pocefl:!

*Cum

nomenjeboyxlaudentomnes coecoeloru^

lorum Angelt e^T* Exercitiis .,fol,luna i^fielU luctd,cceli


coelos funt, terrefirta,cete,0' '^hyffl

qutefupra

omnes^ignis^grando^niXyexhaUttOj^-ven-

tus procellofiis,efficiens 'verhum ejujymontes,colIes,arhores fi-uSiiferx, hefiiay


jumenta,reptilta
r

Proverh.

celec^ aves^juycfies, n;irgtnes,fines e^ pue7'i laudent hrent nomcn tuum Jeho^va^qma editumeHtlludfohum,cuju4decoreflfupra

'*"

coelum iiterram.

quippe quod eHturris

rohujia,quo accurrensjufiusin

edito coUocatur. Dulces etiamjufittt^ tuxfacrofanEix. effecius nos docent tuum


i'""- 9
^

ruerfjnmmonumentis perpetuis tnfiulptumj quo mfirmmur,te piftum


jji'verf(zterr]udicem.,tnfiltotuo

effi

u-

tp/i/w.j.

cum

majefiate fidentem,' ctrca jufitmfcutu

u p>/.ij.
X pfaUi.

Wfj,.^,

eum ttapafientem,ut egere non pojflt.' Cutquerependisficundum optis fuum^ cum fisexaltator<C^depreffor: Nampoculum esi tn manu tua,<i^ 'vinum turhtdum eH,plenum mtxttone,ex
extfientem (jr glorta captit ejtis extoUe^item, "

quofundis^^-veruntamenfoeces^quasexpreffertntjhthcnt omnes tntqut


zp/i/ loj.

terrds.

^^acisergo,qu jufiafiunt f^judtcta omnthus


^^*^^ ^^ judtcium

oppreffis.

'

Namomneopustu
^"

Iec

16

cum omni re

occulta^fiye

honumfiye malum^ antmosque

b Proverb.

tuperpendis,in cujus oculis <-vtrre5ius in unaquaque^iaftia^-vtdettir :

Nam

uttu juftus es^juftequoq; omninodilponis^necjuftitiajtu^quicquam refiftere poteft/quippe cujtts prtnctpiumefitua potentia. ^Tibi ^ or ? igitur,6 Deus juftetnbuimusmagnitudinem,quiaomnesvixtuas ifunt jus, qui juftus permanes & rcclus in xcernum. Prxcerea,(i
prasfciencix
*pj.ii%i.

&

providcnci^e cu.Tincnarrabilis vircuccrefpiciamus,


elatu

eamcercemirabilem eflepercipicmus. ^Namquamvis,tuJehova,

'

G R A T U
elatiis fiSj

U N D

A.

,r

tamen deprcfTum arpicis, quamvis altus, c lono-inqtio pr.Tno{cis -/iProbaJli enim hommem , t3 cogno[cis ejus federe (C^ /Mycre
(^ coguationm ejus CJ^ omnium njtarurn
e longinquo ^ iter ejus
ejus peritus
es.
''

'

^'''^

''

(^^ cidbittm ejus circum(fias,

^ Teftis

cni

m es remim
k.

e^ cordis

'>'

'"

iffius chfervator ac auditor lmgu^

imo ruero cum nonduyneratfermoinUn-

''^/"'i^.-.

gua, noyifn tu ipfum totum.

'

Nam a te nibiloccultartpotesi,

quatenus o- t^S.r,.
'''"''"

culus tuus qtucqutd rerum eH^ruid.et^c^ abdita tn /ucem productt,' cimppe: qut tn coclis fupra, d' tn terra infa cognofis meretrtcem , cauponem

ijffa~

ganurn.

Encomiisergo perperuis adornatus arquc clevarus fis, 6 fapientiflime & vigilantillime Dcus , cui omnia revelanrur,
potcll:.

nihilque occultari aut tegi

Similiier

"'

con/ilii tui

pro-

"^^"f^n

fundiiHmi arcanum quis cognoicere aut comprehendcre poceft


,

cum

rattQCinationes mortalium fint ttmidcc


licec

iS injiabiles coqttationes

eorttm ?

"Quare

opera tua manifella nobis

&

fiiiis

noftn^

'"'

l^'"'

fint cognita,
cit igitur

tamen myfiertatua nemint fmt reyclata , fuffihomini hoc rcire,vidclicec , 'quod tuum confilium fit
occulta

"'''''^

u.,

flabiie

& permanens,
c[ui|-)pe

Es ergo timendus
confilii fecreci

^'

&: formidabilis

6 [e-

hova

ad cujus

talibus attingere:

adytum non datur morPrincipium ctiam feu originem tuam an


inquifitione
,

quifquam

ulla rationis
,

perfcrutari

auc

coano-

quaccnus rcrum omnium auchor exiftis ante omnia extiteris ? ' quippc qui ab aterno extftens ^.^^^ * fuifti ante mundi prtmordtum:Nu\\\i ergo procul dubio habuifli principium,quatenus principiiprincipiumexciciflij^ dcfinemnul/umha- lEx.d,^,
fcere potefl
j

cum

cu

brns/egnabis in fculafculorum:^x

hominis acque rerum omnium gui tur,quoniam ' quicquid f-acis,idipfum permatiebit in pcrpetuij, qaodquidem,nifi tu ^Eternuseffes,fierinonpofIct:Hincergoper:

quibus colIigimus,cecffemundi, ^ternitate quod etiam in hocar-

'^'

^"-i-

h-

cipimuSjteprincipio finequecarere,&quodconfequenrerfummo
jeternitatis

fimi

fohojfuperapicearqj fummitate ccelicoElorumexcelfif. viAoria triumphance, infinito gaudio perpetua juflitia

&

atque aequitate infideas;


dibus illuftrilhmis
,

Cujus

nomcn benedidum

(it

lau-

honoreque fempicerno celebracum atque

qui folus cum Filio &Spiricu cuo esab ^ECerno iw fublimacum a?cernumabfqueprincipio&fine.Porroancemdurumacqidifficile cric gloriaj cux perfectionem merico &modo digno depino-err, 'cumcuceipfegloriamcuaminccrnam fcrvo Movfivifibilem led-tf derenoluerisiquippequam nemo videre pocefl,dum vivjc. Ec ca-

'"'"'''

^*

menaccepimusexfacrisruisScriptis,'quodnonnuIlis
ria

clcdlis o-Io- 'fw./j.


T.Z.& 1

tua externa apparueric

Nam

.Moyfen gloria

faciei feu cffentine tu.x

quamvis a priore latebac a pofleriore tamcn illam ,


B

oculij

u
hp/75'j.i-jrn

O R A T
intuitus
eft.

O
tuam ftcunda^il.ine

oculis fuis mortaljbus conrpexic,hoc eft,gloriam

Komen timm,o

Deu

majcftace

m mHndo
.

mAznum eB^^

habttaculum in SionJ quo tumirabtliter amontthits aterms

tngentem tuam glonaintlldflrando expnmens,fi-angis fotentiits,(^ miracuU adculmen perducts : Imo njero glori tu effecins nbique tn mtmdofer opera
'
''/^^'^'-

tuafiupendadeclarantur.

'

Nam ipfi

coelt

enarrrant glonam tuam^^r ope-

ra

manuumtuarum declaratfirmamentum, Gloria ergo {cmpiternatibi a creaturis tuis debita rarione attribuarur,aquo,inquo,cumquo, & per qucm exiftit omnis gloria,majeftas & potentia. Quod ad
'
1

veritatemtuamattinet/ nmne docemur^te ejfi fortem t^ '-oeracem? Non Nitij.ij. ri r J n entm es homo^qui menttatm\aut pupts hominis^qmm pceniteat : an ipje dtxtjtty
yp/:}i.(j

^ non
ap/i.8.

factes,anne locutHS fueris^i;!^ non prxfiitens illitd?

^n de nuentate
Es ergo

tuadubitayertt,jufittiam tuam refi>tctatyi^ amplitis non htefitahit.

D Eus

juftus,fortis&verax. i:)o6lnnsctiamitqjrcientixtua:am-

^Pf-ii9 P/1I9-

plitudmis,quam ampliilimarediunt Scriptur^ iwx fandce teftimonia. " Nam tu erudis jufittm^i^ doces, qua '-oia ambulaturusfitjinfiruis , tnquam eum fiacere pUcitum tuum 0* deducis eum per terram pUnam^ etque confiltum dare confiteyifii, * quomam tu es njcrtts rattonis O*
, ,

fctentKZ doElor,' eum

quem amoreperfequeris^omntbus docioribusfuis tntelJige-

d'p/145.
'j

ttorem,fintbuj prudenttorem,^ perfiitritumtuum bonumfactens,eHdo^ordoj

fDeut.i^.

Borum,' docens praltum i^ bellumiqutppe cujus frmtme, ^ fofua dux maqnm bel/ator in^viciifiimtis eytafit. ^ Samfonfortttndtnemfuam comparvtt,

%]ui 14.
^t^^J ^['^
iW.j.51.
j.

qua leonm occtdtt,0' m tlle

'-uirosfoU

maxtUa afinina profiraytt.

Gedeon

multitudtnem cumpaucts debelUytt,' t^Samgarfixcentos rairosfiimulo bop/^j'

virtuteetiamiftius fpiritus fapientiv-e homines,quos eorepleartificium veftium Aaronis conficiendarum

vifti circa

adipfum

mEW.ji.
j-^5-5

nNumn.
t5

confervanduminftruxifti ? ""ficetiamfpiritu tuoB^;^4/f^/(?;infpirafti^guoftatimperituseftfadtus &intelli^cnsinomniarte."rjuset-

iamafflatuhommeslcientiarum imperitunPropnetasmutatilunc

^-n

i*^.
fic

r.

^'""^*in(ignes,
sjrov.
X.

adfuit fpiritus tuus, Balamo,Samueh,Eltshie,Sc cxte^

J.JJ

i^rophetis.

Scientia ergo
tu

&

intelhgentia vera ex

orc
,

tuo

"JMjy
'''

procediti

Nam

Jehova folummodo das fapienti^m


Porro etiam tanta
,

'quia

Deus

es in fcientiis pcrfediffimus. tuae celfitudo, ut lingua

eft loci,

'

Ff6i. j4

imo vero hominis cogitatio eam dignc & vere, prout eft,explicare non poftit: Nec autem docet verbum tuum literis perpctuis mandatum , ''quod
mortalium
,

& fedis

i.Re^. ti.

tu Tehovaj/wy/^f^ caclis coelorum anttquorum,' infilio tuo celfo atqueeUtOy

Vir.

^ quodtotus
es coelo
<(sr

exerctttu coehtibtadfiet adextra^isr fintfira.


,

'

Excelfior

entm

**

fuper fieUarum njerticem fuhUmaris

((^ circa cardines coeli,

" u t.sm.6. Cherubinis


ip/i44.j

inmtensambuUs.

"

Et

cum tibi deorfum defcendere plafufcc

cctjinchaascoelos tuos,facisq; nubes vehiculumfeucurru tuij,itaq;

GRATULABUNDA.
fuper alas venti,ambulas

13

&

facis

angelostuos ventoSj&miniftros

'tuosignemflammantem,&tu randemtangendo montesefficij-,ut fumcnt & immittendo fulgura tua difpergis eos ac cjaculando Saivummebc 6 Jehova fortis &c fundis eos. fagittas tuas formidabiiis & fecundum mifericordiam tuam infinitam me
j ,

miferuminillodie tremendo,horacjue ftupenda ampledraris precor, in qua tu fumma majeftate cum timore quidcm & horrore

iniquorum,&: gaudio inenarrabili elcd:orum,vocemagnaaudituque r.erribili, & gloria vifu ac alpeclu immcnfa, majeftateque omnem imaginationem fuperante & excedente venies ad fufci,

tandos mortuos,
uc captui

&

ad judicandum omnes in
Infinitas
fit

jufticia, icquitace,

mifericordia atque benignicate.

etiam

tua tanta

eft,

humano eam
fit

lubjicere

impoflibile, 'cum tua

ma-

gnicudo non

comprehenfibilis, ^-quoniam es in coelo


,

& in

*'''

'^'"^*

inferno, in extrcmis maris

in
,

nodc

intenebris,

&

ubique:

duratione autem ^eternus

es

ficut in

pra^cedentibus narravi,

O quam infinitaeft tua elTentia & bonitas quam perperpetua dominatio & durabilis potentia Jehova fempiternc Deus mi gloriofe & honorabilis. Neccerte minus admirabilis,inmus.
,

comprehenfibilis&infcrutabihscft:fapientiatua.
tenusaltifllimis ccelis altior,fepulchro
terrsE

Cum illa qua^ Hn.8.

imo profundior,& longior

mcnfura, marique ipfo latior eft,plcnc inveniri nonpoffit; '' *N6nnc opera mirabilia fecifti in fapicntia tua ? ' tjus prp- 14 * funditatem, quis invcnict , aut quis potcrit ufque ad finem, ' ^** " inexhauft^ tua: omnipotcnti^ ulla rationc pcrtingerc aut pc^-vc-^jo^.uu.
nire
?

''^ quijquam mtelligit

ejtis

ortftm

cumfuent ab
njiit

anttquiSi

(is*

mul frov. g,
1

to tempore

apud

te

'

fojfedtfii

eam a frtncipto
,

tua i^ ante opera


,

tua

imo

certe

ante ullum temptu

^ antefeculum tnunB^fuit
coelos tbt

(^

ah^^'

gterno ordinata,f ex antiquis antequam terrafieret^cum nuUiX. erant ahyffi,


iS^ fontes

ahundantes aquis,^ cum aptafit

erat^cum fiatutfit

am-

bitum

tnfuperficte abyjjifutt tUa

apud

te a;elut alumntis cunSia


?

componens,

(^Hiis cjus
rit
,

operibus refiftcre poteft


eft
,

quippe

nemo

qui

aedificet

fi

iticluferit

qus fi deftruxehomincm , nullus


fjt.i8.j.
^^

eft,quiapcriat,ficontinucrit aquas,omniaficcabuntur,fi emiferit

eas,fubvertent terram,''^^ cjus fedem,in

qua cftinhocmundo,re:

fpiciamus , cam in fecretis naturx collocatam fcnticmus

fi

ipfius

pretiuminquiramus^-^^illudnonnovithomojquianon dabitur ilIaproauro,necponderabiturvalor cjus argento,ncc poffunt lapidcspretiofi,aut nitida gemma,aut adamas eam cxajquare. '^Nam kJ"* iiejusacquifitiopraefi carhunculis,quiim prettofaetiamfunt ejtis ^o<,quippc

qu;e

'h
hp/.tii.iQ.

O R A T
faclt

o
& animo-

qux ''femen

potens in tena,& bencdictionem^opesatqne Jffua,f:acit

vitias Iiabet in

ciomo

jullitiampeipctuam,cmcitqjutlux:

in tcnebris luceatjgratiolaeftjmifericors,jultaJiberaIis
i]eb.ii.6.

f^

'o utinam Dtuslapientiflimebcnigncloqucrerismecum,&:ameamihi,ut oftenderes mihi


!

perires iabra

fccreta lapienti,mcq;

cioceresmultiplicitatemlegis tua?,utreveraerudircrinfchohj tuis,

i^.'^'""

Sclapienscoram tefierem Quid etiani in voluntatis tua: laude eloqui poiIum,^qui quicquid vis,facis,&: nemoteinterrogaturus
eft,quidaut curita
fiat

facis

Imo quidem
,
,

bone
,

voluntas tua
'Parati,

& in terra

ficut in ccclo

&

Jchova, in partc mei hojufte


tui

&

minis terrena leu externa


ipfai.101.n3..

ficut in fpirituali,

coelcfti fcu inter,

inquam,

fint

Angeli, qui f mt miniftri

uc

f-aciantvoluncatcmtuam per totum univerfum. Laudes dcniquc


tuas pro pollc^quamvis
mp/65(ji.j.jj.|jj

non fufficienter lecundum animr &c fpidchderium)cxtollcre non dchnam,mi6 ver6/"cum 1'rophecancicis
,

ta

Regio

^ Jehova laus

Deus bone

& gratiarum acftione te laudabo. Sit ergo tibi, honor & gloria in fecula fcculorum. En ecce, & milericordia pleniftime ego tuus homo,
,

fruitione portionis eficntia: tu^ inexplicabihs,beatificatus,

men-

temmeam(fublimem & nobiliflimam mei internipartem)tibid/:bito tributi loco , tanquam Imperatori meo lupplex offero,
,

animamitidem meam mediam,egrcgii naturastuxaclusfecundarii


ni.ctr.i.

efte(ftum,uttuis viis

& mentis fua: inftitutionibus adhxreat,anihominem meum animalcm


tertii

mamque infimam,

five*

tuia-

'*

tocum corpus meum,manuum tuarum opus,ut fecundum voluntatem tuam

d:us proventum,utin tuis legibus perfiftat,ac denique

fandamhuc atque
ter fubjicio.

iHuc iTioveatur,ex
8>c

animo&

cordetibihumiliinvifibiliter,

Pro divino

prarftantiflimo benignitatis tux fru-

d:u,quem inde a

nativitate
,

mea more melhfluo tam


tibi creatori

quam

vihbihter guftavit

tam anima quam corpus meum,

ingentes atque gratiffimas


ricordias,atquc gratia? tu^e
e coslis fandlis
,

meo gratias

agere geftio,

tefubmifsc orando,precibusqueaffiduisfolicitando,utfidci,mifcleu

abundantiam per fjiiritus tui afflatuQi montibus sternis Sion in mc elfundas, utita

vistuaexterna&ccelitus emilfaacrecenterinfpirataunicns& conjungensfefeillicuovitx fpiraculo

inme

comprchcnfa,forticer,vi-

vaciter,&alacriterfpiricummcu viva vcraq; regeneracioneadlocit

beacoruerigar,&contcplatione

lasta

in hac vita,vifioneq;

certa&

inlallibili,perveramrefurrcd:ionc in vitafecundaadfupercceleftc

tuu lolium conducac.In manus ergo tuas(cxad:o & complcto prius


divina divinorum fpcculationc hujus

prims vita? curricuIo)cxfpirc


aninaatn

G R A T U L A
(inimammcam,alisaLireisin fuo
xix ballamic;EpIenitudine in

U N D

A.

if

vcd:am;& graChnfto,& verbo tuo vero me mori


fpiritu cryftallino

permittas,obtell:or,uttande{piritus tui facrofancti alacritcaeacite

primam & {olam numeri creati unitatem, hoc eft,principium,a quo primum infufa eft animameaafimplicitateinmateri.-E multiunitatem,& fimplicitatem refurredionecompleta refurgam. Sis mihi, o D e u s,oro poteftate & fortitudme rupes ,fcutum,atc]uemunifio,ut fentiant inimici mci,me fub alarum tuarum umbra tegi, pr.Tfervari atque feliciter
gloriftr

tudinem^adineriarrabilem lux

adveram fuperiorum meditatioriem rapiar,atque ut inferiora apud animam mea


fpirare:Fac,ut majeftatis tua: inexplicabilis radio

pro viliftimis habeantur: Concedas,inquam,ut glori^


riainhonoremerito,juftaq;reverentiaatque timore a

memofpiritu mco
tuas

perpetuumretineatur&charadlcribus
rabile

vivis ci

infculpatur:Vene-

&laudabile fit mihi nomen tuumineifabilc,& facrofancTtum

in^eternumi Sismihijuftitiatuagratiofusatque propitius:Medi-

rigatatquegubernetprovidentiatuainviismeiSjdumegoconfiliu.

cumadmirationeadorem,asternitatem

mundo

pr3;dicem,incom-

prehendbiles glori^ divitias extollam,& veritatis perfeclionem univerfo terrarum orbienarrem: Scienti^& do6lrin^ tuarmecapa-

cem reddas,utego,facrofan(fto tuo lumine illuftratus,mihi ipfi bene cognituSjte more tibi accepto&gratoatquedecenter revereri,
altitudinem tuam admirari,loci

& fedis

nobilitatis

&fubhmitatis

pulchritudinem meditatione congrua diligentifilme rimari,infinitatis myfterium in ecftafi meditari,mfcrutabilem fipienti^ profunditatem omni populo, clangore quah buccin^e promulgare, permanentem tuxomnipotentie,voluntatem agnofcere,acdeni'

quclaudem&honorera tuum fempiternu

&

nullo a^votcrmina-

duvoceorbiterrarum unifono decantare,cithara;harmoniareferi'e,gloriatriumphalielevare,atquefama^immorrali &literaruper-

petuarum,nulloq; feculo eradendarum monumentisconfidenter

traderequeam.

Necunquam

ceflaboegohominisfiliusoreaperro

clamareperfacrofandlos mentismeiEradios,per fubtiles&empyreos intelledus acrationis fpiritus,per lucida

tiam sthereumqi illius laticem perq; nis portionis receptaculum,pcrignem,peraquam,perq; terram,ex

anim^ vitalis fubftaaeie cujusq^ interni mei homi-

quibuslutoficorporismeicompofitiotemperaraeli:,permeuminternum,per externum,perq; totum,cIamo inquam,voceqi exerta

procIamojTu SoLus

Termaximus O Jehova Es D eus, qui fecifti coelum & terra,mundumq; homincmq; ad tuam propria

Tu

iiijiaginembenevoleeffinxiftijcujus nomefitbenedidluin ieternu.

QrmuntM inbomtate luministuifdicifma.

go HOMINIS

FlLIUS.

i6

T R

Contenta A C T A T V
Internum fcu anima, chjhs
ejfentiaesi dif-

rmpyrci/;^J|j^j^",{^^^^
dtatur

l\^^^^.

^thereiW<?rV=g"^"^*dicttur
1)

pofiticnli

tnO

plicis> quate-

^Vitalis.
^,

nus participat

denafura coeli

fAnimalis.
,

L.lementaris

{-

atciue hac ra ^Scnfitiva.


tistje dicitur

Priori Metaphy
fiCA (-rphyfiCA
.

l^ldolum.

Microcofmi hi
(loria

)
^x ternu corpus
quo
feu
,

Conftitutionis ratio.

enarra-

tur, in qua tria


explicantur, vi
delicet ejus

in
<..v-

J
1

duo

jHarmonia , quapmesejmn^^^^^^

plicantur , f/
delicetejus

concordipaxe ad invicem

l %^/r-

Internum
Traclratushic

m
.

fCreationc.
|

extcrno, hoc f//,anima:in'

demicrecofmo

corporeope^ratio, ///;
l

fecundum nxtvra.\x\ duas


fecliones dividitur,/'

Gencratiocc

^Vaticinium feu Prophetiam, quiteB mentU


fcientia.

qumim

Geometriam,^*<e eU animxintelleclHalis
tionalU intenttenum enucleatio.

&

ra-

Artem memoriiE,^<c eit anim/t memorativg^


Pofcriori

Te-

imaginativ operatio.

chnica mi(it\ontrt\,quaeBfcientiaadammamvitalempercrocoftni,/4w tnterni,qudm <^\"^"^' _ ...


externi natur*
hiftoria propo-

Genethlialogiam (eugcnii &genitura: inqui-

pPhyfiognomiamy?// antmd. vitalu

& ntturalu

'

p^^fol^^f'^<^^^&^*f^'^^^'*^^'>^p'>^'*^f'^^"^^'^-

nttur tn por-

ruminjpeclionem drebfervatienemitfdagatione.
Chhom2Dtiim,quaaccidentiapt^fntia,praterita

tiones feptem
diflributafcili-

(^futuraitam animiquamcorporis dehitaobjer-

cetin

vattone rimamur.

Pyramidalem contempIationem,^4 homints


interni
^

dr externifymmetria proportiones^ fym-

phoniacA animadvertuntur.

I"?

luci.c

L E C T O RI B Ll S I N C R E A TyE FULGORE ILLUMINATIS, SACKOSANCTO


MENTIS ARDORE PERCITIS.
& rupe Je H o v.^
fortitudmem viviticam
in
F.

R. C.

HOC
vit.a

EST,

lide.religione, charitace exornatis,incomprehenfibilem in hic

a nionte

verbo cjusJesu

Christo

hujus compofitionis diiroIutionem,& gloriofam tandem atque triumphantem a Spiritu fando per verbum
refiirrecflioneni^.

^^)^
'^yJ.

N ecce Le^ores

lucis

xterna decore exornati (mo-

mos emm^derijores atque hommeSyqitt


ahfirHJioYis Fhilojopbiae

m diyino

campo ^ementem nun^

quamyyeljaltem nmis parcefecermt.utpote qno-

rum crajjis aunbti^s (s^ objlmato corde ea rejhuerey


qUiC

fxpenumero ijera perhibentur.d rhdojoiiht-

co hocnojiro convivio ma^tcis ipji/is -veritatis Cu'^

fiirramimbus arcemus, c^ in tierpetuam homi-

numpiorum oblivionem abdimHs.) En,tnqtiamy

m traUatuprmcedente ipjim Macrocofmi Jic tn hoc Microcojrni^mcertis quafihominum opmtombus dejormatamy<^ m <-vaeccejiguram e^gtemqueyUt

riaj ad mjiar Prothei tmagmesJiSias t^praJiigioJascoverJam,mJe

rurfum mu-

tuo

mxu reficere aggredior:modofitraSiatU hunc noflrii,alioqumfortaJfis afpefjrerve-

ruac male cultU ^os argutia calamt rudis atque impohtt fcriptum non
rttis mfptcert.

Faxit

D eus glortoJits,ut octdos '-uefiros novitatis forte cuptjucunda ejujdem contemplatione permulcere

dos benevolo hujus Thtlofiphia haudijulgaris aJJ)eBH,aures <-vefiras btbulas


plactdo hujus fapienttx. d nobis^am ebuccmatfufitrro,atque antmum tandem
'-uefirum dtvina appetentem

queam. Vos ergo tn hoc opufiulo meo Microcojmico faufit atque propttti adfitts
oofecro,utYeltquaad culmen <(^ exttum felicem perducendo, ea '-uobisy Utttta

hattd 'Zfulgart perfufitsjubens 'x^olensqie conficrem,eique^vere non defifiatis,

qut jujfis ijefiris obfequtum femper

commendabo ,dum

ego 'vos caufitmq;

meamjehovie ommpotentis provtdentt commendavero,qui fe dignosfiapientt<efufrmtoaffiuentermduerecUmenterque atque


fuevit,
Itberaltter traSlare

con-

Valete.

R.

F.

TRA-

'

TKACTATFS
De

T>

M F

INTEGRA MICROCOSMI M O N
H A R
1

A:

InfiSitenes

dmfus

duas.

CPartreMetaphy^caat^ui)

InquaTHm

rhyfica,

(*

c Roco

t-i i

tam lnterm,cjami exteynt

NpQf^erJore TechmcafeuC^
(^

hiJloriajnccincliatquelucftUfiterenarratitr.

ArtificialU

^.^ ^S^ ^^e ^"S^ SS> ^&fr- ^^ *9<^ '^3' C3-^JS<ir ^5^ ^'j* t*^

Contenta

TKACTATVSl.
S
fPucedeiia

E
S

C T
S

O N

l.

& Ci^umtrorum duorm & ab^rufetm tfftHm, dc quo


(HarmoniaabilU/nmner.kderipata,
''internum

lib. i/c^.i.

ad tjm crtattonead\ur>Ui((
li^il

de ^\i&U\j.i.(c&.z.

In Microcofmi
fabrica

fCompofitio,deqa}th.y

duo

feuatnma.

\
|

.,

Uintconfi-

deracione

dignavideticec

cNttwm.dequibuslib.^.cap.z, in qua jj ... ponuncur lW'"H(iM,de qu^ lib.^. cap.j.^.


.

,.,

tria

fcil.

eam
Exr in fC*n/^ir.dequaIil).;. V. <juo noCotiftituentia

tatur

<io,

^"1'"'"^'*
videl.cjus

/
I

Idl.eius

(uarnom*ftufymmttria,deQ\iihb.6.
^ Mentv in corfore ,

de

quu

Iib.3.

^jlmmtf medta in (orilfl< ;or,dequolib8.


(Creationt
in

Animtfenfitivtftu in-

qua
^

pma

incorfort,

de

agifur

quolib.^.

Internum

in

fComfofitio
\

<^

de
j

txttrno,\n

in

TtiflutammtwcoTfortvifit-

quo
tur

dtu

obfervafcil.

j S

M*,dequahb.io.

L^oi4fior. dcqualib.U. ^

fjui

[^HjrwfluM.dequalib.iz.

R.

TO

TRACT ATUS
SECTIONIS
L
I

PRIMI,
I.
T.

De
l

nupaeris divinis.

A ?

T>

M
dif-

fen huiiisfubjcciiproiludmm.

Uoniam

in nobiliflima

hominis feu Microcormi interni

humana:harmoniam ablque exadiffima melodi^ &: fymphonis mundanie/eu microcofmicx cogniiione verfari impoflibile arbitramurjfimiter de numero,pondere menfura (ex quibus mundus,&: ejus anima miraculofa concordantiarum ordinatione atque concatenationeconf]antur)flnedebitadivinorum,formalium&abn:rufbrum numerorum contemplatione myfticaqj harmonie fimplicis infpedione ritejudicareautperpenderenequimus(quippeq)omnescompofitionesfymphoniar, rerummundanaruefrenti^,vita:,&:ahimuiic2mundana;&:animata:efFed:us, 2bhisnumerisdivinis&origina!ibus,tanquanumerusab unitate,pundu a hlieaScconcordiaab uniiono derivanturyidcirco imprimis & anteomnia neceflarium ex)flimamus,infinito animi &:ingeniiconamine,im6 vero indefangabih ipfiusmeutisdivinxfervore,precibusetiamafriduis&: fidehbus prxeU!itibus,ut profundahorum numerorum divinorum meditationeatquetum poftea fincera harmonixfimphcis,ab iis inefFabihter fcaturientis contemplatione & inquifitione ad completam horum cognitionem feliciter perveniamus.Quod quidem quoniam perfici,& ad culmen atque exitum felicem apriore perduci impoinbile cenfeturi quoniam eu m fecundiam ejus eflcntiam nemo unquam mortalium defcribere aut propalare potuit tam enimabdita

pofitione,& circaadmirabilem anima:

&

&

abflrufa funt Majeftatis divina: myfteria) noftriim utique erit (quibus propter mentis&ipfmsverbidivini fruitionemhaudquaquamdeeftimmortali-

confequendtc facuItas)nofmet inopia laborantes&ignoranti^ tenebris obvoIutos,virtutementisiunobishabitantiscaptivosredimere,abobfcuroluininedifcedere,immortalitatem adfcifcere corruptionem fugere Qupd
tatis

&

quidemutingenue&perpuIchrefiat,mentisnoftrxacuminetenebrarumcorporalium fifluras penetremus,utapofteriori tandemunitatismetamattingamus,lucisjugum(fumrnapulchritudinedecoratum)infurgamus,infuperftan-. tialem mentis patriam faltu levi infiliamus, fcalam Jacobxamalacriter, fed

caute

20

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

cauteafcendamus.D.Pauli alisfpiritualibus(virtuti fpiritusracrorandli innitentes)ad tertiicoelivitam&lumen immortaleaflurgamus,&; finumcrorum fuperfubftantiahum arcana fecundiim Deitatis eflcntiam oculis intelleclualib'isperfpicerenonpoirumus,iistamenTrinitatisglorixideam,iconemfeuexemplumfaltemintueamur,numerosqueejufdemdivinos5cformaleicummaterialibus(fummadiviDitatis facrofanda: revercntia Sc adorationepra;eunte)

comparemus, divinos cum mundanis mifceamus, mundanos cum humanis conferamus:fic enim faclus efl: mundus,fic creatione propagatus homo:Ab hominisigiturharmoniaadfymphoniam mundanam atque tandem (illam mundanam rationis pennis tranfcendentes) ad divinam afcendamus: Atque
hac via,cognitione a
poftieriore illa elicere pofliimus,qux fcientia a prion

im-

poflibile erit captui humano comprehendere. Nos vero ordinem cognitionis a priori fequentes, tanquam a principio ad principiatum^^inteileclis rebus hifcepriusapofteriori)methodi prazfl:antioris caufla a numcris divinis &.iim-

plicibus,harmoniaquefimpliciirimaabiisconflataexordieniur,ucipforurTigu-

bernationegradatimatque pedetentimadnumeroscQmpoiicoilcumateriales,tam mundanosquamhumanos,cum fymphonia ab iifdem derivata psrveniamus,atqueitainrestandemmaterialesprofLindiu;>nos immcrg^mus.

1)6 monade,Jeu umtatejltmmai^ myjlica.


confpicillo naturx lucidiflimo,elementorum rerumque ex iifdcm compofitorum angulos profundiflima intelleclus fui iniped:ione(circa res in concreto occupata)rimetur phyficus, phantafix feu imaginationis fuas acumine (demonftrationis fuleimento nixus, humerisquequafi Atlanticis fl:atuminatus)Arithmeticam,Muficam,Geometriam,Opticam,Afl:ronomiam,Aftrologiam,& Geomantiam,profped:ivo fuo intuitu(circa abftracla verfato) intro-

o:

|Culisdivinamentisacieilluminat^'sundiquecircumfpiciatmetaphyficus,

fpiciatMathematicusrfubtilifllmarationisargutiaprardicahiliumferiesatque ordines ab ente tranfcendente ad genera,&: a genenbusadfuasfpeciesfubal-

ternas,&dcillisadindividuadefcendentes,fimihterpra;dicamentorumderivationes,ortus,prxdicationes,relationes,&:pra:cipuetranfitumpra:dicamentifubftantia:ageneregeneratiflimo,in particularium multitudinem ibeculetur Logicus,memorize denique fiducia (non fine candida mentis contemplatione)litefarumelementariumordinisatqueoriginis,fyllabarum abiisderiva-

tarum propagationis vocabulorum a fyllabarum unione ortus,actumpoftea fententixfeu orationis effluenti^ cx vocabulorum ad invicem debito modo, nexuatqueconcatenationepromanantisrecordetur Grammaticus:atquehi omnesrcrumcundarumoriginesatque exiftentiasab unica &:folaillamyfticaradicebenigntfcaturire,&modoineffabiIi(fcdcertifllmo)dcrivaritandem vultu manifefto oculisque apertiflimis perfpicient atque difcernent.qux mo-

nasmonadum,acmonasfummadiviniflimaquenuncupatur,quxeftilleDus folusSctermaximus,acujusfonteomniatamcreata,quam increata(&inmultitudinem profu(a)mentisdivinxacie effluereatquepromanareanimadvertuntur. Nam [\ ad res Metaphyficas contcmplationem noftram convertamus,inillisha:cunttas radix radicum exiftere reperitur,cum fit Deus Deou M fummitas fummitatum, bonum bonorum fons fapientiic &: omnium
T<.

radicumorigo,intelligentiaintelligentiarum,omnipotentiapotentior,ingeni-

taabalio,bcnignitateinfinita&.myfticamensi

Imo veroin trinitatepcrfonatum

DE DIVINIS NUMEPvIS.
rum eflentix
{"uperfubftantialis

zi
iit

primum

obtinct locum,cum

unitas

i!la fa-

crofancla, a qua numerus divinus procedit,6c in quam revertitur. Denique excrafuanRcirentiam in res materiales 6c creatasmore imaginationemexce-

dente profpiciens, e fulgida fua radice Angelorum chorum, Dxmonum turbam,atqueanimarumccetumimmenfaproduxitmultitudine,&: fapientia fua inefFabiliinorbesrutilosignequecorurcantescohortematquecomitatumeorum quemlibet difpofuit. Similiter phyiicas mundi creaturas conilderando,
,

e.^squedebitomodorefpiciendo,monademhancmyfticamprimumintereas locum obtinere inveniemus,cum unitas eadem non aliter iit numeri denarii
radix,quamcentenarii&millenarii,exquibus numeris mundi fabriceminprimordioconftituiiIe,&:jam permanere inferiusdeclarabimus.Hinc apud phyficosprincipiumdivinum,naturainiinita,6cnatura naturans,principiumprincipiorum, /ydus iyderum, lux luminum, feu creaturarum lux undique collucen^, fpiritus fpiruuum,Sc ipirituum opifex atque effecT:or,mundus mundodepreffor nuncupatur. rum,dux,gubernator&direcT:oromnium,axaltator Tempus etiam fuam originem ab hac radice non hahuille negabit Philofophus,quatenus hxc monas in fua natura fempiterna,8c abalionongenita,rerum omnium creatarum principium iinis feu & exiftit. Quare etiam a

&

&

dictaradicemyilicafuCipnncipiufiVizwfjaccepitilinequanulluunquamextarettempui; CLimn.unc,iitejustetminus,aquodeducitur&. movetur,nonaliter quam linea a pundo. Sinehac etiam radice non eiFet logica relatio,cum
nullarationeFiliumdicamus,nififitrefpec1:uPatris,nequeiafuper(ubftantiali-

bus,ubiPater dicitur fui iplius,feu ex fe ortum principium,nequeininferioribus,cum,ibihxc radixiitabftrufum entium femen,feculorum parensjacvita. cunda producens , cunda bono ac bonitate fui ipfius replens atque fatians.

Porr6etiamfecUndiaMatheiinconiiderataradixhxcinGeometria,eftline primordialis punclum.circulique centrum,a cujus multiplicatione omnes li-

nes,omnes iuperiicies,corporaque omnia tam mathematica,quam phyiica


pro veniunt, atque iterum refolutione prjeeunte, in eam tandem, tanquam in principium,aquo,revertuntur.InMuiicaeftconcordix&harmonia;origo,uniibnus nempc ille primordialis,a cujus fuperfubftantiali tono melodia empyrea iive fpiritualis,five iit mundana,iive humana,atque etiam inftrumentalis exoritur,quatenus fciliceta fux vocis feu foniradicalis(verbumproducentis) termino Diateftaron,Diapente,Diapafon ,Diapafon cum Diapente &:Difdinp.jfon confonantix compoiitx derivantur. In Arithmetica etiam monas
h;c radix exiftit,ex

ininiinitumexoririatqueemanareobfervantur.

qua digiti,articuli,numeri,centenarii,millenarii atqueiic Unde manifeftum eft,quod


&.

hxcradixfeumonas&:unitasfitunum&omnia,unumautemomnium,unum
anteomnia,& unuminfeipfo,radix
centrum praEfencium,prxteritorum,&
iimplicita-

fiiturorum,qua iunt,unitate materiali prior,quoniam iimplifIima,numero-

rumnumerus,unitas&numerus,acunitas,quxomnemnumerum

tepenetrat;naminTrinitatePater eftineffabihs,incoelumempyreumrefpi.

ciens,eftmensmentis,&animaanimarum,atquemagisdeorfuminmundum materialem profpiciens cft naturanaturarum. Oadmirabilis ergo monadis feii unitatis difpoiitio,quse cum iit exiftenti^e retum cauiFa atque origo,quid tameniir,noningenii,im6ver6nementisquidemacumine(abeaimmediatc
profluentis diicernipoteft,autrationeullaexprimi.

Attamen

eiFentix hujus

naturamirabiliiin unitatis arithmeticx contemplationerationi noftrxluculcntcr explicatur: unitas arithmetica omnium numerorum communis

Nam

gnumj&

eftmenfura,fons &origo,continens infe omnem numerumutcunquematamenmuItitudinisomuisinfons,fempereadem,immutabilis,indi-

vifibilis

2.r

T R A C

T.

1.

T.

I.

B.

T.

vifibilis&cpariumexpers: Atquehinceft.quodhxcunitasinfemiiltiplicatanj-

hilproducitprxterfeipfam. Namr.-nfeductaproducitjtantumi.&internum, exilUii le ducla nonniri folaunitas exfurget: LJndr; liquet,qu')dunitasfitfi-

biridix,quadratum,cubus,&:c.&tamenfempcrefl:hocidem Namutcunque multiphcatur in unitates nulla tamen ex unitatibus produdis eft m.'jor aut minor unitate radicah,neque eft pars minor fuo toto.quoniam nonmuhiplicaturinpartesfedinfeipfam. Omnium denique rerum eftprinc pium&finis, dum tamen ipfa neque principium,nequefinem habet.quibus exiftat,quoniarn nihil uno prius.nihilque uno poftenus. Unum ergo omnium rerum principium eft,&, ufqu t ad unum omnia func,&: ultra ipfum nihii exfftit. Porro etiam omnia,qux funt,unum ipfum, tanquam fuam radictm deliderant,quoniamab eo primum procefterunt, 6c de illo uno exneceliirats participant: Hinc ergo eft,quod omniaadillud unum redire contendnnt quatenusab
, ,

eoradicaliterprofluxerunt,qua:quidem regrelfi ),atq;in primumprincipmm reverfionunquamperhcereiur.nifi plurahtas 5c multitudo iM-adatim &.pcdetentimeisexueretur. Hujufmodiergoeftiilamyftica mon..dun;^. iTionas,unitas unitatum,prior fimplicitatis fummitasrerum omniumfcmen&icentrum, omnis expers fubftanti,omnium principium.radix atque origo.principium,

inquam,omnemnumerumcontinensanullocontentum,oinncmgignensnumerum.nullo numero genita,pater omnium^pacer fuiipdus, piter tilii unigeniti Imo talis fi ultra,quam imaginari poteft meni huniana,cftunitas,unum & monas illa,fan(fl:us fanclorum,fummitas excelfitudinis, & Deus deorum,
:

quifupercoelicacumina,&:extraomnemmateriicexiftentiam infolio &:throno fuo corufcante immortali gloria l^tus atque repletus couftanterfedetjtonumillumfacro(anclummyfticum,ineffabilcm,Sc origmalem inionansmundo,cujus pulfatione,ad:u 8c afflatu unifono ac uiiiformi mundus 8c creatura: ejufdem variis formarum concordantiis.quibus exiftant ik. vivant,imbuuntur harmoniieque rerum elegantifllmx atque exertifrim.^(bibulas mentisaurespcrmulcentes)exaudiuntur,&: inrationis humanx penetralibusconcipifitur atqjreconduntur,cujus melodia; ineffabili,vocequeac verbo efficaci(Spiritu divino undique afflante)macrocofmi compages gaudio quodam faltare, proporrionahter tripudiare,8c quafi profiliendo vivereobfervatur,ftelIa:c]ue
tamfix^,quamerraticx^(acfilxtitiafupernaturali efl^entperfufaejchoreasducerefempiternasanimadvertuntur,microcofmiproportiones8cconfonaniiar, inmente,intelled;u,rationc,anima,motu,vita,8celementaricorporisconftructionei fundiones pulchras 8: admirabiles perhciendo)fuIcimento tanquam divinoftatummaripercipiuntur. H^ecjinquam.unitaseftpulfatorMonochordulicipd forma acanimatotiusharmonia:macrocofmicx&: microcofmicx, tujuschordafeumatenainftrumentaliseftfpiritusilleuniverfalis.quemiUaadu(uoincffabiliexchaosvifceribushberavic,8c ex nihilo fecit.utaliquidadu cxiftcret,8i. loco paifi vi fuis adionibus ftupendis inferviret, cui tanquam Regi Regum,omnia totius natura: offerenda,8c quafi tributum ei debicum,attribuenda 8c conferenda(rerum videlicet vita:,eflentia;,anim.x8c corpora.qua-

t-snusabeadependentia^imprimisiLimmoopereatqueultimoanimiconamiiieagnofcereatquecouhtendebetjquilibetmentis(anxcompos8:mediocri
ratiunismunuf,.u!odecoraius.

Exewpla

p V N
I
I

N UM E^

S.

2;

F-xmpUnonnuliti,qmhn4 WmtitsficrofknEite Ti'initatts{eam rebiff


tnfenortbifs

comparando)pro capacitate
demonjlratur.

humana

Unitasruperfubrtintialiseflenti^ explicatur in Arithmetica peri

Nam

ab unitate hac in Aritlimetica omn.es numeriininfinitum progrediendo.tanquam ab eorum fontc & originjfi funda.mientali depromuntur.uti.i.^ 4 5.&:c.
InMatliefi&arteGeometncaperpuncftgnjdenrjonftraiur.a quolinca derivatur,perquodcontinuatur,&inquo termiRatuf(unde linearediffimedefinitur
fluxu;pun(fl:orumadinvicemcolligatoruiTi.y Atquia omnis ruperficies exlinciscorpusqueexruperficiebuscomponitur,fequiturixjdeexncceiritate,quod

t3mlinea:,quamfuperficies&.confcquenteripfumcorpuiapundounico.exoriantnr; Simili quidem modo ab unitate,& ejusfiuxu ficnumerusdenarius,iii quouuitas compofitionifcjungit,videlicetnatura luperexceilenter fubftantiaIiscummateriacreanda,uti.cumo.finequ3cyphianonpluserit,qua-m materiahyIjeformaeflentiali&lucidaprivata:lJndeficfehabetunitasfimpltx adnumerumdenarium.utpundumadlineam.&numerusdenarius ad centenarium,uthneaadfuperficiem,in quoetiam fsmper prajcedit Deus unitas feu pundum numerus centenarius ad illum millenarium, ut fuperficiesad corpus,utinfralatiusindicabimus. Exquibusmanifefl:eliquet,quodniflDeus rcbus omnibuspr2ponatur,nonerunt res magis in aclu,quam cyphrx Arithrheticaj,qua: qualicunque multitudine per fe exprimanfir.abfque unitate ta-

&

men,autaliquoexdigitisabeaprofluentibus,nihjlprorfiisfignificabit,uto.oo.

ooo.oooo.ooooo.nihildenotant,fedio.ioo.&c.aliquid. Perpundumetiam mirabiliterexplicaiur Deus inrephyfica,cumillud fltmotus in generatione &corruptione,principium,8cquafi hoc(/?f)a quo tanquam ab originis fiiJe paternas fundamento,feu terniino a quo,tempuspro.diit,& in quod icerum revertitur.

^emonJlrattofmSiiiO* Itnex ab eo more mathematicoprofluentis.

us PunEti.

K
^
:::*: ^<

*:t:::!:::s:

Evus aa

f'^'^-^^'^'^

24
Sit

T R A C

T.

T.

T.

I.

B.

I.

feu

ergo unitas fuperfubftantialis punclum primarium atquc originale entitas eftluit.Sc ad qiiod iterumrcsomncs (refo]utionepra:eunte)tendunt. Defcribiturautem hoc modo:

fummum,i quo omnis rerum

Similiter

pun^o unk:o,8c circapun(flumunicumrreatusefl:mundusor-

bicularis,utinultimademonftrationumquarcicapitisc!ariuioft:endrtur.

V.

Ul

T)e Diadejtye dualitate myjiica i^ fuperfubflantiah.

PRimamonadummonas,ranctaqueunitatumunitasfupcirubftantial;partu fimplicitates fummitatum ineffabilem inmodumeffu(a,pspentatqueproduxit,quippe,qu^pcrprimigeniam formam prolilienstruiarnadepta dl vim:


UbietenimprofunditasPatriieft,ibiiIluftrisFil!i,conciliatrixque5piriiu.fan<5lielucetfulgor,atqueutitacoronaturfonsillefijperfubftanti?.iiipulciiritudi-

neprolis,qu>Eexfuocentroeffluxit,&circacentrumvolvitur,genitUiquecftfiliusjqui eft inclyta patris fapientia,rerumque omnium opifex: Nam per tfFu-

fionemuniusinfiliumuata eft natura media incflabilis,qux erat ante naturas

omnes, partus equidem facer inenarrabilisque foetus patris inefFabilis,cujus ortum abftrufum,8c myfticum nullum equidem tempus novit,quoniam una

cum patre apparuit/cmper natus,qui nafciturus erat,& in eo manet,quamvis


ex eo progenitus, ut omnia fapienti moderetur fpiritu:profiliens,inquam,tilius a patre in paire permanct in eternum,& rurfus extra,qua: f u nt patris,regir. Hic patris verbum vociferans fermoque eft exertiffimus & primus cx prima progenitusridisc:Radixeftomniuminam cuncla funtcondiraperejusincly-

tumortum.cumomniumrcrumfitfemen. Unitas ergo eftdualitatisejufdem effentia: fons & dualitas feu filius eft unitatis feu patrii forma atque imago U:
:

nitas feu pater eftdualitatis feu

filii

potentiajdualitas vero feu

filius eft

patris

pulchritudo. Etquamvisdualitaimateria:fitnumerusinfauftus;quiafonsat-

queorigoliiigii,difcordix,impuritatisatqueconfufionii,nam hicnumerusaf-

fumendo fibi materiam ab

unitate feparatur,quia in conteutionis limites in-

greditur,deorfumquein multitudinemffe multiplicando,fugiendo abunitatis pra:lentia,&tcndendoverfuscentrum&profundummateria;tenebr()fprofluit,ide6numerushicinmateriadicituromniumimperfc(fti(Iimus,quianunquamni(iperrefolutionemrefolvi,8cadunitatisefrentialisacfuperfubftantia-

lisapicemreducipoteft,attamcnbinariushicformxnumerusdivinus,ultraunitatiseircntiajlimitcsnonrecedens^eftnumerusformalidimusScbeatidimusi
quiaineademefrentia,virtuteunitatis(Spiritu medianteatque colligantefan<fto,a

reflectitur,&;

centro unitatis feu patris,&: dualitatisfeu fiIiiprocedentc)ad unitatem cum unitate renuiiur,fecundum illud M.Trtfmeg. MonAS gencrat mon.xdem.,^infeiffiim reflexit ardoremfmm. Atqueha:c elfentia Deiformis,uni-

formis&triformiseft,quonLamlicettriplex(ithicperfonarum&numerorum,
refpeelu

DE DIVINIS NUMERIS.
officiorum &. virtutum diftinflarum ciiique attributarum difierentia,
efi:

2;
ta-

mtnfemperunitas

eHcniiie&r identitas Deitatis;qua;qnidem unita.v viriute

glucinisfpiritualisinviolabiiiterconfervabiturinperpetuum.

Atquehocmodo
tri-

habemusDiademexMonade,qUcevirtuteconciliatriceTriadiscumMonade
itcrum in unitatem reducitur. Eft
iia:Deiforniis.
igitur dualitas

numerorum unitas, quia

nitas,eftque tnnitasjquia unitasitriuitas lcihcetperfonarum,unitasquc eiren-

n^e TnadisfeHnumen ternarii Juperjtibjlantialis ortu.

MEns fiquidem Deus utriufque fexus foecunditate plenillimus {Merairii


Trifmegifti ore jarii loquor vita 6c lux cum fuo verbo mentem alteram opificem peperit; qui quidcm Deus ignis dichur a.tquejpiritffs mme , quem SynefiM vocavitSpiritumfandum medians principium a centro genitoris a centro filii procedens.cujuslux eluceicens concihatrix nuncupatur,c6 quod.
) ,

&

numerusejusternariuseftvenftimus&fyncerrimusamor, quiPatremcumfihanexuinviolabiliconjungit,quippequoddualitas(qu:Eeftmu!titudoabunititeprogrediens)numeri ternani vinculo in concordemunitatemreducitur. Tdhs ergo erat mundi origo,ab unitate,inquam,in multitudinem progrefiio,
i*ctahsejusperiodus,redu(flione fcilicetmultitudirisad unitatem.

Secundum

horumigiturdivinorumnumeroruminunitatefemperccntentorum progref^
fum,dualitatis materiaHs,feu fpiritualis,feu aqueas (eu natura: humidas ordo, harmonia,proportio,menfurafeu intervalladifponuntur: hincenimuniverfi

mundiintresregionesdivifio,quarum fecunda aprima &.tertia Scabutraque eftentias acceperuntfuas hinctres harmoni^ cujufque fymphonix,Diapafon,Diapente,&: DiatefTaron, quarumDiapente a Diapafonquafi unitate hinc rerum omnium 6c ipfius mundi pro-^ c Diatefi^ron ab ambabus
:
:

portionis duplx,fefquialtera 5c fefquitertiaavarialucisdivin;Einfpiritus univerfalis in hyla difpofitione

derivatx:hinc rerum intervalla,nempe linea,fu-

perficies c corpus,feu longitudo,Iatitudo, &: profunditas > linea

nempe a pun-

cto,&fuperficiesa linea &corpusabutroque:hinc


tcileclualisjcnfitiva

& vegetati va

animarumgenera,inhincmundi difpofitio a trit^us, numero fcitria

li:et,mcnfura8cpondere:hincdeniquetrespredicantur aPhilofophis mundi PrincipesiDEusjMenSj&Spiritus.Atqueh^ceratratiojCurPy/Arfgtfmunita-

tem Apollinem vocaveruntjdiadem materiam,triadem veroformam juftitiamque,qux iiimma eft perfeclio. D eu m ergo numcro impari gaudere dicit P/)eta,quon'um numerusprimus &:fimplicifnmus impar in eircntia fupcrcoelefti,?ftamorille,quiconjungitpatremcumfilio,unde(inquit5^f/'/ffy^i'<j/w (?/'rijfmc Spirttus xentrumflii (^patris .EtaXihi: Ipfiim foiiu?nJiiii c^mediuminterradt-

cem CTgermen nttncupavit. Et alibi Lucem conciliatricem.,c\u\a. a d uabus perfbnis pnm!sderivata&cumiliisunitaTrinitatemconflavit:diciturergohicnumerus ternarius j//ff3fm facer,numerus perfeBionis,

& ntimerus potentijfmus^c^uia. in

t6pofitus&.pnmusnumerusimpar,cujusnexuDualitasfitTrinitas&Trinitas eftfadallnitas. Atque hinc eft,quodunum trinam fitadeptum vim,quofa(TtumjUtDEus unumfit&omnia,unuminfeipfo&peromnia,&quodljnitas


lit,cumfitTrinit3s,&quodTrinitasfit,cufitlinitas:

feLundum Synefi/jymn.z.

Canote \jLnitas,cano te Trinitas : \Jnus es, Trinitas cumjis 3 Trinitas es, Unitas ctimfis.

Unius

S E C T R A C T. & folus in fe actus.Trinitas Unitas enim

26

I.

T.
in

I.

B.

r.

efl:

efl:

perfcdione fua^ab ipfa perigitur,

manante,qua omnia creata,perfccta

&:

bona dicuntur. Concludimus

primogenitus unitatis,quafinumequod unitas fit terminus aquo rus medius inter unitatem &: ternarium^cujus perfedione,in eflcntia divina dualitas,feu medium nexu indiflblubiliduobusexiremis conjungitur,qua:ite&. dualitas

rumcirculari progreflu fibi ipfis mirum in modumcoha:rent. Undeefficitur, quodomnestresperfonx,proprietatediftincT:2 nonfint,nifi unum eflentia,vidclicet unicafumma &C fo!a eflentia,qua: nihil prcter tres perfonas exifl:it,id eft:,
vis tertiadua^jid

tresproprietates,quarumunanoneftaIia,necduxqua;visiijntterr.ia,necqua;n.(untdux>quod tertia,id tertia,quod duar.Quid hoc?Deitas u-

na,eirentia

una,unum denique.Qualiterhoc,fi

tres?

Quahter

trcs,fi

hoc? Ina di-

comprehenfibiliter proin mirabifiter: Fides tantiimnovit,fcd

tanquam

vinoSpiritutotum,baptizandi formulam fubnumerohocternario&crelatione inftituente Baptizate, inquit, nomine Patris, Filii, Sfiritusjanili, qua: quidem tria relati va declarationem fufcipiunt,ut infr.a latius oftendemus.
:

T)emonJirationS proprietatumfan5i Trinitatis per icones

O" exem^la faoi.


Oculo comparari^deckraripotesimHbiplexfacro/ancfit
fentinproprietai.

&

fuperfuhflantialis

ef

Patn referri poteft,quatt;nus ex eacornca fpha2raatqueuvea(FiHoatqueSpirituifanclocomparatx)procedunt: Nam

Albedo enim

oculi

Spiritus (qui eft virtus ab ambobus)

Filius(quiproximeinfuoprocefluPatriaccedit)fpha:rcorneEaflimulatur;8c uvs refertur,qua: centro eft cornea;, uc

iliain centro albedinis utrofque orbes comprehendentis. \Jt injra videre

licet

Figura
'

i.

Vel comparattisSoli eo modo,quo didtum eft in demonftratione fada hbro iprimo,de macrocoftno cap.i. U/ injra videre licet Tigttra i. E u s PaVel etiam eruptioni mhi^ conferre liceat in tonitru facl,in qua

tervideturin fimilitudine ignis confumentis apparere. Sic aMoyfe&Ifraeli-

tisvifuseftJehovaineffabiUvultu.VoxautemfeucrepitusintonitruverboDei afllmulatur,hocquenon inepte cum huic opinioni facrx Scripturze aftipulenturtAtquecorufcatiodeniquefeufulguraSpirituifancftoattribuiqueuntjCum


taliformadefcendeiit.ypiritusiIlefuperApoftolos. UtvidereltcetFigura^.

Vel

DE DIVINIS NIIMERIS,
/^
lal

i?

'

i15

T R A C

T.

I.

C T

I.

B.

I.

Vcl circinis quam optime eamadaptarepofrumus.quorumfummitascft quafi pundum,vel unitas clTentix^qua: dividitur in proprietates divcrlas:Nam unus ej us pes firmatus atque xmmutabiliter in centro ftans fempcr idem cft,nec cnimmoveturafuoloco:Pes vero alter,mobilis eft &:regularitercircu!umxqualiter a centro diftantem defcribit:Ac ut pes mobilisfitfirmioratqueobedieatiordifpofitionibusregularibuspedisinimobiliter&invariabilitcrcentro

adhxrentis,adcft quidam amicitia: nexus

& amoris quafi vinculum regulariter

percentrummembrimobilisiranfiens,quod fixe membro velpedifixoalfigigubernat adum pedis feu membri mobilis ut numero,menfura atque tur Eroportionefemperconveniat,atquerelalionemhabeatadpedemfeumemrumfixum,utf6cundummcmbrifixileges& juftitiam agati Exemplum tals

&

cft.

Abunacffentianempe A.tresproprietatesdiftin61a:procedunt,quxihft
funt

unum & idem,videficet,quafi eflentia fuperfubftantiali

A.

Inmundi ve-

rofabricafuntvari^&divcrf^EDcitatisproprietates: Deus enim incdelorum cacumine conftanter fedens a f6immifitfiliumfeulapientiamfuamadmundi


orbicularis fabricationem non aliter,quam pes circini mobilis progreditur di-

latatione a pcde ejufdem fixe 8c firmiter in centro pernianente adcirculifeu periphcriaj produd:i6nem,cujus opcratione circulus delineaturj&: tamen in

cfi^entiaconvcniunt, videlicct in tinitate fcu pundo. A verbo ]ehv{inqu'it V(z\mi{iz)firmAti Junt c(eli,Scc: Et zhbi;/apietia Deicompleta eFini4chirtt:\lx\\-

tasergo&pater conftanter invariabiliter manensordinavitdualitatcmleu filium,ut fuam voluntatem exequeretur,eratquefilius,patrifu4) obedicns,regulariterque Spiritu(a patre & feipfo egrediente)gubernatus ultra fuumcircirculumhmites^ueaccntro^quidiftantesnonprogrcdiebatlir^quoniamper
Spiritum

&

DE DlVjHiS NUMERIS.
ilt,niiiunicus

2^

S^)iritumutraqueextremainunumh6cidemconjunguntur,itauttotUmhba

Dus,un3que

eiTentia divini fuperexceilens

atquefuperanso-

mneminte!ligentiam,cui fempitefna fit laiiSjexcellentia &dignitas. Sicunus atqueidemcircinusinvariaofficiadiftribuiturjquorumunUmeftfiriiiiterftare,atque adiones duplices aliarum proprietatum fecundto juftitiamgubernare,atque pro fua difpofitionedifponere,finequafigliramcircularemdefcribcre impoilibile eft: Aliud cft,extrinfecus in locO atqiiemateria fpatiofaoperari,atque figuram circularem orbicularetii delineare :Tertium,utriufque

&

virtutenivincuioamorisconnedcrc&harmotiiam atqiie confofmitatemab


utriufqueamplexueifluentemexacleatqueadjuftitiamproportionare. Officia etiam unius Deitatis fimili modo,fed Sst ulterius quam mens humana excogitafe poteft,expIicantur. Nam pater in arce fublimi (igne corufcante) coni

ftanterfedcns,ordinandodix'it,verbumqueFiAtmundiimorbiculafem,coelosqucrph^ricosfabricavitjSpiritUsqUeintermedius viftutemutfiufqueaiTioris vinculo compledens vim, atque efficaciam, cum iocUtoris.tum vcrbi ia

inundum Creatufasque fUas influxit,atque

affluentcrimpluit,juxtailludPfal.

miftxregiiantea allegatumj Ferl/o i>omwifirmaiijHntcceli,&Jpiritu aboreejitsdmnii virtm eortim.

C
^uod quAibet ferfona. fanUdi
diJitnSiam

V,

V,

ii indmduds Trinitamproprietatemhdheat
produSiionei

mundi jkhrica, creaturarumque ejujdem


numero conyenientia.

Ei deumyerjaliumtatis proprietate^acde eJHs cum denarid

ADmiranda myfticaj mundicfeationisratioiriai"canaTrinitatisdifpofitidne,Deitatisquefinudcliteicit,itautnullusexiftatinTrinitatedigitus,fivd

fuUm propriUm,8c peculiaremyfteriuminfe mundo(fecUndum ingentciri poiiideat,variumqUein admirabilemfui non in unitate(qUateiiUs non muneris efficaciam)non producat effedum, poteft in fe multiplicari.aut de fua natura,in mUltitudinem rcduci autdiridi) tanquam unico univerfo mundoidcali &mefeformali,mundimatcrialiseffigies abftrufo modo delineatUr :llnum enim procul dubio efat principale in
fitunus,fivebinus,five trinus,qui

&

Nam

animo

conditoris condendorun\exemplar.

Trinitatis

produdione^qux

eft

Ut igitur Monas crat prim6 irt prima rerum tam increatarum,quam creata-

rum radix)fic etiam fecundo

poft illiusquadratifimplicispartum,primumld-

cumoccUpabat unitas in denario numero ad mundi compofitiohem,quippe qUascUmdenano nUrheto conncdioneforti adligatur Nam unitas eft pater fuperfubftantialis partus, & denarius numerUs cft pater fubftantialis partus, qUi quidem genitores duo ab invicem non difFerunt,cum ahnbo fintDeusu:

nus,fedtamenproprietateadiOnis difFerUnt:qUia prior unitasfimplexerat,& inexplicabilimodo in mUndo fuperfubftantiali verfatur,pofterior veroindenario(hoce{i,cumcyphraconjuncT:o)inmUadummatcrialemagit. VimcMercftrius

Trijmegijlus :t) i.us cojmi patvr i

& cojmm Deifliuidicituritcc.

ftigitUr

DEu

unitas in mundo formali

& numeri denariilocum habet in mudo mate-

riali:NamutnumerUs denarius eft finis nUmerorUm fimpliciUm,fic etiamefi principium compofitorum,& medium feu centfum intef uhitatem 8cnumerumceatenarium. Incipitergounitas numerum denariuminfimplicibus,itefumqueeadem unitas nUmeros quofcunque denarios terminare obfervatur. Atque 3

30

T R A C

T.

I.

S E

T.

T.

B.

T.
,

Atque hutc

noftrac opitiioni aclftiiulari videtur

Mcrcurim

Trifmegijltts

cnjus

verbafunthasc-.iVrtWfrw; dentrius mttMx genitcr eH-ivita vero


comflccliti^r .xtirfusj^ denartus tmitatcm.

C'" />' itHnn!t.iJur7t^

uhitmitatii ipfius ntimerifunt exfbiritu ati,ttaquc unittufecttndtim rationem dcn.vinm

Quanto equ idem gaudio cilcm cgo perfuiusha:ciapientisverbaaudiendo,tamproprieatqueaptchuicmexinventioniconvenientia.vix linguaautplumx argutiaexprimerepDiKjmtNim quid
aliudvoluiiret Antifles hic divinus,

quam quod in mundi

creacione numerus

denariusfquem poflea unitatem appellat)fit animx mundanx genitor,&; per confequens hiiriian.E,quoniam,inquitille,^/'i'/Md'/.v,idel];Tpiritus&.fuIgor divinus feu forma unita funt dicitque unitatis numeros ex fpii itu hoc tfl, ex
: ,

.materiafpirituaiinatoseire,articulatosnimirum

x his igitur Sii compdlitos. ficconcludit,propter compofitionem Spiricus cum luce. cique unitas fecun1

dum rationem denarium complecT:itur,hoc efl: unitax,qiur gcnitor

erat in

(ii-.

perfubftantiaU&,iimpii,.ipartu,iQpartucompohtofecundumratiunemdenariumcompleclitur, dicitquereciprocum eliecompkxum intcr uintatem&: numerum denarium. Ex quibus arguere videtiir quod uniias in trinitate fic idem.quoddenarius in compofitione,& in alio loco d\c\',cjuodnti->nero dcnario fr<tfentiintellectudlsgeneratiocompofita(it,\\oct(^xoAu\n intelicduale cum choro Angelorum in novem fpharras icu locos pnma: articuloru'-n denariorum c6pofitionisdivifum, &c. Dicimusdenique, quod unitas duplicem habeatad mundurnrelationem,velfcilicet,quatenus id omneeft,quodeil::atqiitapunc
,

mundu,sintegerunitati(qux-integra&,univerl'ciliseftinfe)comparatur:Unde

munduspropterfuarum partiumintegricatem a M.Trifixegi/iO,d\c\nn Deus tnaterialii incorruptibifis t alibi dicit:DEUM unumejfeunius mtindtpatrem^

&

ntitndumtinumeffe tmiusfoiisprogenitorem.,atque unicumfolem efjetinius hot/iinis ori-

ginem.^c. Vel quatenus propcer unitatis

fu;E

proprietatem(numerum dena-

riumamplecientem^pnmum

creationis opificium fibivendicavit,&inprima fua difpofitione (quatenus prima perfonarum fuperiorismi^idimachin^ra-

tionemfibiatcribuic:quippe cujus fpiritus igneus in earegionepriroumfuper aquisferebatur) xhisigicurconftat,quodprima:Trinitatis perfonx proprietas

atque adlio

in

mundi

ftructura verietur circa univerfalitatem.mundum ucftjfub ejus diclione

num integrum conftituentem :Nam cum omne, quod


ina;ftimabili conftituatur,6c in ejus virtute

rum

nacurafii

.reducere,

&

comprehendatur.ipfam toram reuniverfumque mundi fpiritum reipicere,de potentia in aclum i^neo fiio vitx fpiraculo fuftinere,atqiie univcrfaindeniquema-

chinam,immenfafuafortitudineftatuminare,neceflari6confcquctur.

C
De numenBinam
<is'

P.

VL

Diadisfeufeamdce perfot^x p>roprietate

iS^ o^cio

inmundifkhnca.

"^TUmerusBinariusfacrofanc^usab unitate immediate procedens fecunda


--^ Trinitatis individua: perfona exifticprimx feu unicaci vinculis inviolabilibus connexai Filius fuperfubftancialis unicus,a PacreDeiformi propagacus,

&inpatreexiftens,nonalicer,quamvoxinore,dumloquiturhomo,velrecT:ius, utcrepitusfeufragorformidabilismtonicru,feuverbum)ehov:Moyfenallo-

quenc)s,(upermoncem Sinaianube,tanquamab oreDei

profiliens,cui ininftantefpiricusigncus,feu fulgor divinus.feu glorix fpiritnalisS: ignexJehov2c

cxccllentiafuccedebactanquamabipfoJehova^&ejusverboprofiliens.Hxc,
inquam,^

II

S.

31

inquam,patris Capientia.ha^c lux increata,hic mundi Sc vit^ creator, a patre fectinduv,quatenus cjus filius unigenitus,ex eo proximc cxiiicnsin patre maret.&: rurlus,qija; extra /unt patns,regit,mundo deducit foecunditatem vitar,
iecur\dum\\\uddW\n\Syriefii: ^lucmex wcfahilijiriti
effudijli filittniyintema^^^
,

te qtiamvis progeitus,tit omnia fifienti modereturjpiritii

moderetur oras immenfi


la-

fnunditifqtieadtmtmfimdumycentroterrfn& portionispierttm affidgens:folvit enim


horcs c?" cttras >niferorttm mortalium , atitor

bonorum propuljator malorum


,

Scc.

Ex

cujus iiquidem fermone elicimus, verbum feu fermonem, feu fecundam Trinitatisperfonamexproprietate fua pecu!iari,verfari circa materia; univerlalis aby fli mundum majorem c<>nftituentis Sc compofitionis opaci mundi minoris

externumconflantis,mundificationem,pra^fervationemj&: punticationcmjeratque ejus officium juxta fecretum patns confilium 6c voluntatem.utccelos


firmaret,fecundiim iliud Pfalmiftx Regii
5

Verho Bominifrmati funt

cceh,

^c.

Hincinhujufmodi krmones

\teriiir\proww\y\tSyncftfs:Tumu};diconditorfulMerctiritis

gentitimorhium(jrJyderim,centyt'tjueterr<eflahiiitor,tthiSolaquitatperennufons,S>LC.

Hoc etiam

verbi officium feu proprietatem Juculentius nos docet


:

Trifmegifius Pim. i.his verbis

Menscum vcrho feptemfahricavit Plttnetas.qtti circtilis


\

rnundtim fenfihtlem complecftmtur

connexit inde Dei verhttm ex elemeiuis deorfiim

tendentihtisptirum natur& artificium unitatumqtie^si offcii menti,corfuhjiantiale


est,reliciaque fitnt eiementa deorfum tendentia fine ratione,utfint
ries :

enim

tanquamfolam&te-

Mens qtiidem
:

opifex una

cum

verho^circulos continens,ac celeri rapacitate conver-

teasfuam adfe machinamfleclit ,eamque volviawincipio adfinem ahfquc fine pracepit. E u s verho Et alibi mimdum verho non manibus fahricatus efi opifex. Et ahbi
:

Exquibus conitare videtur Binaru fupercoeleftium numerorum proprietatemcfTecircamundimateriahsordinationem & cjufdem in recuncJaconfittuit.

gionesjcoelos&orbcsdifpofitionemiipfumqueoperationesfuas perficerevirtuteunitatis feu patris,cui confubftantiahs cxiftit coadjutor in machina: uniunitas verfatus eft circa unum &,totumj8c verfs difpofitione. Pater igitur filius tanquam multiphcaius in patris bonitate,diftinguit,iilud unum univerfalc inpartesd]fFeretes&virtutediftinctas,ambocircamatcriaHaverfantur,&; fpiritus feu fplendor fanclus ab utroque profihens,cuihb.etmundi portioniSc creaturxvirtutemfibipropriam attnbuit:Nam juxta Prophetx regii dodrinam,ut ca^li verho Domini erantformatificffiritu ah ore ejtisomnes virtuteseorum. Exquibuspatetjquodprimaperfonaopereturpr^cipuein ordinatione,determinando in fuo decrcto confiho,quid facicndum fit in mudi creatione. Secundaperfonafuopatriobedientifrima,& quafifolus patris confiharius,im6 vcro

&

H^

ipfiflimum ejus confihum

fapientia voluntatem patrisad amufiimexequitur,mediantetertia,quaefemper adeft necefTarioin omniopefatione. Myfti-

&

cumautemmodum^quoverbuminmaterixmundanxmafTaminformcmprimumadmundicrcationcm,cxfbhofcupalatiofuoimmortah

& fuperfubftan-

tiahdefcendebat,nos luculenter docet Mercurius Trifme^fius his verbisj AnitnaeH incorpore,mensinanima,in mente verhum;Detis vereeorumpater,^c.c\\i^vnvis iliicloquaturdccorporehumanoopaco,tamenhocidempoteftintelligide mafratenebrofaantemundioperationem. Namin primaverbi facrofanc1:iab

orepatrisproIationecircumambiebantilludradiimentis,idquafiund!qucftipantes,ornantes,atqueinefIabilipotentiamunientescontralitigiiinvafiones, aut natura; humidx in tenebris occultatx paflioncs. Mens autem divina e veftigio{ficjubenteverbo)animam mundanam conflabat compofitionem ejus

exportioncradiorum fuipfius

(n:i,revelati,& a tenebris liberati,faciens,qui

& purifiimi fpiritus,fplendorementisjamdeteaqux creat^ & infbrmat^,im6


:

vero ipfius forma: cccleftis nomen jam acquifi vit

Nam Spiritus Domini fereha-

52

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

I.

turfip^r aquaiyigneum

iis vigorem indens-.quoniam ex nihilo &; tenebris immcrfojamdetedxrunt.ScmanifcrtatcTacvirtuteradiorumdivinonimcogno-

fLuturefreaquarvelfpiritusuniverfalis. HocergomodojmutantePiw(77j;77/?.'# mentepatre vultumfutm,{ut Mercuni TrifmegiJIi ore loquar ) d^ftipfum reviUre w/(?/7/^,continu6om:iesinlumen immenfum atquejucundumconvcrfaiunr,
in

&:paul6poftqUcTdamumbrahorrendaobIiquarevolutione(ubterlabebatur, humidamque naturam migrabat,inefFabili tum vultu exagitabatuti Inde fumusquidammagnus infonitum erumpebat cx fonitu vc x egrediebatur,
bumfacium prodiit : Verum hoc natiirA
hiimidji ajlans eam fovebat,&c.

quam(?^(7finquic Trtfmegt(lus)luminUvocem exifimabam. F.xhAclurninisvocever-

n^e numeris matenahbtis^Binario fcilicet,quaternario t^


ocionanojde Diadis Deiformts moprietate
ortis.

T^Ualitas formalis numerus

e(ifaujfif!mus,(.]uu

cum

nnitate formali.a

qua

-*-^ortuscftcoufubfi:antiaIis:Eftetiam;frrti/>fr/<f^?////w-',qu.Ttenusertme-

dietas,feucentrumtrinitatis,habetq5principiumapatrciuper(ubllantiali<ua:

naturx habetqueiinem in ternario numero,qui ert fpiritus prchenlibiiis,atque ipfadenique eft fuiipfius medi-itas,
:

infinitu'. dc

& centrum

incomnumeri

ternarii k centro patris egrediens

Hinc

igitur ert.quod hic

numcrus fit cen-

trum concordi,retinens

in fe Patrisfeu unitatis

im3gincm,&: Spiritus /andi


,

numenternariifulgorem. Faurtinimaergo,vivilica,&confervatrixefl:hicnumerus formalis radix,producens fehciffimum quadratum formalem cubum haud diffimilem Nam Binarius hic clFentialis unitatis vitalis germen) nonprogreditur ad multitudinem,ut ille materialis cum hic effluens ab unitate per ternarium iterum redeat,atque conneclatur unitati,a qua antea fuit

&

derivatus.

ipfa juftitia,e6

Hinc inde dicitur numerus jujlitix pcctdi.iris, ejusque proprius adus quod duobus gaudeat pariter ponderatis^diciturqucjwwzw^m

fapicnt iie,fcienti,memori,lucii ,imo vefo ipfus hominis charitatisque c^ mtitHiamoris nodas; ut vinculis matrimonialibus redudi funt duoincarnemquafiu-

Nam

narn,fic in binario myftico funt

duo

in

eadem

eirentia perlpiritum tertium u-

riita:Similiterhocfitinejusquadrato,quieft4.
Patri afcribitur.quin &: totius trinitatis

NamquadratusformalisDso
:

myfterium complcftitur

Nam ipfius

iimplaproportione,primafcilicetuniusadunum:unitaspacerna;fubftantiarfi-

qua nunc proceditrilius illi xquahs^alteraautemprocefTioneetlam fimpla,videlicetduorumadduo,notatur fecunda procellione ex utroque


gnificaturjcx

Spintusfandus,utficfiatxqualisPatriFiliusprocefIioneprima:a;quaIisutriq;
Spiritus fanclus proceflionefecunda:Hincergofupcrexcel(uHnilludDei,divi-

vxque Trinitatb nomen Tetragrammaton ortum efl, videlicet,Jod,He,8c

Vau
ipfa

enim

He ubi afpiratio He, Spiritus ab utroque procelfionem denotat: He duplicata utramquefyllabamtotumquenomenterminat:pro,

nunciatur Jova&, yehova,utnonnulli volunt. Eft ergo hic numerus origototius divinitatisi Unde Pythagorei eum naturx fontem nuncuparunt. Eft et\zn\rmmerusomnemtmplensfcienttam. Namfiliusdicitur fcientia &fapientiapatns. Pra:terea additione hujus numeri cum 1.2.3.4.^^ iterum ad unitatem reverfio,videlicet ad nuraerum denarium,a quo incepit mundi materiahsftrudura. Denique cubum a numero binario exultantem>qui eft 8.Py thagorei ap-

^.

P=lla-

DE DIVINIS NUMERIS.

35

pellavenint?<wm/;/^'?/V/.,quoniamdividiturinnumerospriterp-res,vide-

]icetinquatiior>quieftejusquadratu5,&:iterQquatuonnbisbinum,&bi;uinusdeniquedividiturinunitatisbinastEtpropterhancdivifioni^a^quaiiratemurqi adunitatem,juflitixnomenfibivendicavit.Dicituretiamwfr:j^f4mW/iy-;>

eo quodpertinetad2ecernitatem,&mundi con/ummationemi quiafubfequiturleptenarium^quitemporisfymbolumeftjtotetiambeatitudmisgradusao. cecChnftusapudMatthxum. Deniqi sroc2xm numermfalutis conjcrvationis Hujus igitur numeri radicalis & (acroiancfti harmonia Diapaion mundo re(onatcdefcendebat Verbum in mundum deformem,ut eum informaret.horredasq; ejus immundities deponeret,umbrasqj teterrimasad centrum repercu-

&

teret.Penetrationeigiturdeorrumfada,hxcfuiPatrisfapientia,hicDemogorgouuus&trinusjiiveh^ctrinitatismedietaspercepicatqj animadverrit,chaos feu potius hylam^velmateriam prima,& deformem fola potentiaimpriegData,

&.gravidam exiftere,atque paratam ad hoc aliquid nihil Demogwrgonisope pariendumj^cinadumproducendum. Contremuit enim ejusventercaligine obvelatus.exagitatafunthylx memtra prxpartus fiii Jitigiofi perturbatione: Quippeunitasinpotentiaad;umvidere,&facieadfaciem contuen contendit. CommifertaeftDemogorgonisprolesunigenita chaos doloris,& adnixucjus laboriofumpariendidextrabenigneporrigebat;Aduigiturcumpotentiaconcurrente,litigium primogenitushylxfeuchaosfilius,unitaspotentialis,difcor--

dia:q;/emenina(fluprodu(fluseft,qni,utprimuradiosvita2a verbo feu

Demo-

gorgonefibiattraxiiret,feditionishicautor&;tenebrarumprinceps(beneficiorumfuicreatorisoblitus)fuperbiaprotinus atq; ambitione elatus exurgit,atq;

locum dignitatem ufurpare haud dubitavit.noprzefedum admittere neminem xternitate & imperio fibi pra:ferri voluitprimumquefibiinmundolocumvendicareaufuseft.atqueitafecundu*
unitatis fuperfubftantialis
luitfibi
,

&

hicfociusmalitia,ambitione,&feditioneplenus,contrad:isatqueafiiftentibus fibi&cohs;rentibuscomitibusfuishumidis(exhyla:voraginecfiipfoprofilientibus)exradiisfontislucidi,undiq;propterVerbi& Spiritus fandli prxfentiam

perhumidanaturaminregioneempyrea expanfis,alis alienis furfumhoftiliter verfusmundumformalemtenditjfed efl^entix fuperfubftantialis poteftate incomprehenfibilemantecontadum & effectum ignorans,unius fulminisiflu,
folaq;verbiejusemiffioneamundoformalidejiciturrebcllishicproditor,atqj

intenebrarumabyirumiterumcumfociis&cohortibusfuisfubmer^jturj&ad materialistandemmundicentrumpropellitur,atqueimmediate poftejusdejecT:ionem,natura humida univerfaiis fecundus hyle partus propaga tus eft,que Poecx finxerunt efi^e P4<?;^,per cujus barbam longa radios lucis & fbiis inttllexerunt,percaputocellatiifirmamentuftellisfixisrepletum,per fiftulamq; cx feptemfyringibus conflatam,feptem planetarum vires harmoniamfignifi-

&

caverunt:Exhisigiturperfpicuum eft,quod Litigium,ante verbi prxfentiam fulgorisque{piritualisapparitionem,nihilomninofuerit,prxtcrquamunitasin potentia,quiequidmunitasadu eflTenon poterat,quia illa adualis&formalisprxcedebat in Trinicate facro(anda,qu2fuit eiprincipium.atquepercon-

fequenseratquiddamfecundum,quatenusprocedebatabunitateprxexiftenEadeetiameftratioinmateriasuniverfalisfpiritualisproduAionejquxparna tur^e.nifi in eo,c|? tu materiali fucccdebatLitigio,cum fit ejufdem generis feponantur,& quod virejus immundities,impuritas,& tenebras exuantur
te.

&

&

tuteradioru&fulgorisdivinimateriahxcuniverfiilisaqu^limpidjEcoformis, fuo creatori magis obediens reddirur: numero,pondere,& menfura librata

&

Undeconftat(ut Af.Tr//?tf^.verbis
tttrnj

MV3ir)quod quonUmmens njerhumhunndanAlecifm pojjidet.

qtu ex timbrti effttlfit, junior f//, idto nnmeri binmi materialis

qua;

34

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

r.

qux quidem dualitas non ita fe habet,ut illa formalis,quam fupra demonftravimaseirecompletifrima,&perfecliflimainruanatura,&.reruconrervatricem:

(edviceverfaper fenonmagisin rerunaturaexiftitfpiricusmaterialisabfqiradiis &: afliftentia divina,quam cyphra fine digito apud Arithmeticos.utantea

oftefum eft. Pr^tereaeftnumerus hic materialis in ierjimicrus/editionis drdifcordixorigo,^ per confequens imperfeclijjtmt(s,c\uatenus no habetprincipiu adualefibi confubfl:atiale,quippe cujus principiu confubflaciale crat aliquid

unu in

potetia,fedpoflejusinadumprodu(3:ion6reIiquitiliamdenominatione&:induit pluralitatis fbrmam,amittendo fuam unitatc,eamqi unitati formalimerito attribuendo. Atquehinc eft,quod unitatem acT:u fua: naturx con veniente
minimcpoffidet,quare nec principiu necmediumnectinemhabet.undefitut peflima res fit fpfa materia line numeri diviniprxfentia&fontis,nimirumtotius bonitatiSj afliflentia,

quoniam nifi

trinitas fuperfubflantialis aliquid fiix


eirct,

perfectionis 6c bonitatis implueretin

materiam hancmundanam.nihil

nifi congeries malorum,congregatio invidiaz,accumulatio difcordix.abyfTus deformitatis,&inmultitudinem:nclinatio:Nequeha:cetiam omnia,nifi fola potentia cflet quatenus omnis acT:as(ut diclum efly&omnisbonitasefl afon-

telucido.

fionis^infortunii

Hinc ergo numcrus hic hmznusmzttx^zln.numerusdifccrdix.confHimmunditiix. nuncupatus eft. Atque hincetiam rrat.quodD.

&

Hieronymus contT3i^ovinianum[nc\mt,quodideo inficundo mundi creationis dienon


fuerit dicium : Et 'uidit

DEu

quodejjet bonum,quia binaritis mundi numerusfit maluc

Prxterea hinc txzx.,quodjubebat I)eusanimalia immunda numero binario in arcam in^r(?^/,quiafcilicetbinariusnumeruseftnumerusimmunditia;atqueinaufpiciis


infelicifrimus;ha:cdeniquefuitratio,propterquamF)'//'<iei7m';utnarratP//jrf/;;)unitatem

ApoUinem

feu
,

Deum vocaverunt,diada,Titem & audaciam &


qux eft fumma
perfecftio.

triada juftitia: apphcaverunt

Progreflione igitur

abhocinfauftonumeromaterialijqua;deorfumtedit,animadivinamagismagisqiincarceratur,&intenebrarumlaqueisdenfifrimarumcircumvoIvitur,ac
infelicifTima rcdditur,pafIiombus vexatur atqj
cipituri

mudi pr^eftigiis & illufionib. de-

Unde tit,ut quo magis defceditlux ab afpedu fontis lucidi verfus pyra-

midis materialis bafin,e6 magis periclitetur,& in tenebris fubmergatur:Sicduahtashxcinfeducta^.elementaproducitjquasprimumfuavifcofitatecircumrurfus adhuc altius in ejus profunmuniunt animam in ipforum fpiritu , dum fe immergens ad cubum ufque reducitur anima fpiritus laqueis ca-

&

ptivata,6cincorpusopacumfeutrinamdimenfionemfeuelementorum elementatum feu compofitionem ex ^.elementis cubum quadrati conftituentemintroducituradulationibusfJ3iritus,quieft ex parte materix. Atque hsec cft ratio, quod homines magis mundo, carne, diabolo, Sc delitiis infcrioribus
prxftigiofisScvanis afIiciutur,quamrebusfupercoe!eftibus,divinis,&veritatc imbutisiquiafcilicetfpiritus exiftens ex parte materi^ mentem &: anima negli-

git,6canimxanimalifeu elemetari adhxret. Atvero attediteatqiexpectateo terrigenac,aufcultate,inqua,creaturaidivinarationeimbuta;,gaudetc6homincs aut lcEtitia haud minima fitis perfufi. Nam totum illud quod materia proditionem animas veftras machinataeft,difcordiamfuamfeminadofeuincipiendoafuadualitate,6:progrediendoadunlverfa]itatem&profunditatem fux mafl"^ verfus balis fux- pyramidis centrum:id inquam,omne dualitasfupertrinitas ) fua harmonia per eofdem difcordia: fubftantialis qux cft unitas gradus,vice verfa a cono fua: pyramidis formalis verfus ejus bafin,mundo for
, , (

&

maliafIix.i,afcendendo&:infurgedodi{rolvet,animasqicaptas

.\

tenebris libe-

rabit,&:tandeadfedc(uaconnaturaleexaltabit:Namradixinconopyramidis formalis(juxta terramfeu bafin pyramidis matcrialis fitam^enodabitvincula


tcne-

3; tenebrarummortisc]uevenenumextinguet,8w prima vicecubummaterialem (refolunone mirabili in fe dividendojpofl corporis difTolutioncm m quituor elementa, fabtiliando reducet, animamque in regionem quadrati formaiis feu fphicram folis fcu fedem xqualitatis feu pundum , feu ccntrum intcrfedionisduarumpyramidumexaltabiti Ubiadhuciaqueis quatuor elementorumretinebituranima,nec totaliteriiherabiturcacum menteafuisvinculii>;LInderadixformalisadquadratimaterialis dillblutione adbucteudet,atqi itadividendonumerum quaternariumelementoruminfe,animamabcj'isiaqueis materialibus omnino liberare , in regionem formaiem arterna cum beatitudine exaltare laborabit: Exultate, inquam quia ha;c,& tanta; efEcacix eftimmenla fecundas ptrfona: in Tnnitaie potentiaih^c illiuspropnetas henigna,cujus conamenfemper verfatur ad liberationem animarum fanclorum hominum, ne tenebris perpetuo dcmergancur Hxc fola hominum falus; Hic falvator, redemptor & pro iis mediator unicus. Atque hxc eft illa expedatio exaltationis noiirx per tidcm, quamhabemuia Chriflo Jesu, Dei verbo,quieflduxunicus,&radixlbla,arnorte&tenebnsadanimx tenebris immerfa: illuminationem tk. vitam a^ternam faftigium conducens,ratione ergohujus cubi materialis,ja(flatus eft taiis a MercurioTrifmegifio (ttmo hnc
,
,

DE DIVINIS NUMEPvIS.

&

quidutique genittm^imferfeclum.,dividuum^crejcem

(jr dccrefcens eli.

Atque hic

fit a materia,ejus vero decrementum aforma&aDeo. Namut matcria tenebrofa agit ad animarum captivatiouem per redudionem unitatis ad multitudinemj i\c etiam Deus forma agit ad ipfarum iiberationem a captivitate, reducendo eas a multitudine ad fimplicitatem unitatem. Ex his etiam diiigenter confideranda funt verbafapientis^Sapient.j. Cerpus quod corrumpitur,aggravat animam d^ terrena habitatio dcfrimitjenfumrrulta cegitantemsdr difficilia &ftimamus ,quA in terrafunt,(^qux. infroJpe6iuJunt invenimui cum labore^quA autem in caelisfunt,quii invefligahit ,nifi tu dederis fafientiam, &c. Hujusenimvirtutevivificafitregeneratioin hac vita,&mcjU4fpiniurefurrei^io ad vitam xternam.

noiandum, crementum

& diligenter feduloque obfervandum, quod omne corporis in&

&

V.

VUh

*T)evrofrietate riHmen ternani in Tnnitateputertia^^erfon^

m mundi fnbrica.
facrofandus.quo Deus gauderedicitur,quatenuseftnumerusincompofitus,iacer,p ^tent ffimus&perfectifIimus,eatenusmultamyfteriaDeitatis comprehendit multaq; i.n mundt compofitionearcanaproduxit:Naminprimis,quoniamDfu :rpferturnumeroternario,ide6arguituratqueindicatur,quodhicnumerusfitperfedifIim.us, quippequieftpulchritudoperficiens principiu,medium fiue&ipfajequalia

NUmerushisimparfiiperfubftantialis

eft

&

abfoiutehabcs:CEteriver6numeri,quihabettresiilosperff-cl: onis gradus,ri6 eosabfolute6cfimpliciter,fedrefpedive&cc6pofite.l*roditigicurternariushic

DeLiprincipiu,caufam8cformaaformapr.'Ecipua,proditperfedifIimuaprincipio,medio&:fine,ut,perqueomnia,fine,utinquoomniai Exquibusconftat, numcruhuncefreabftrufiffimu&admirabiietertixperfonxinTrinitatecommunione5cnexuindifrolubile,cumillaprima&fecunda,perfpicuecxplicante, omnesqitresfiraulinefFabiiiunitatis nodo,nexuqi ejufde inviolabili conedete.Hujusergo fpiritusfacrofandi feu perfone inTrinitatetertieofficiu verfatur

circa

36

T R A C

T.

I.

S E

C T

I.

B.

r.

circaperfeclioncoperationu primarumduarum:namSpiritusfpiratoresfempercomitanturinipforumacl:ionibus:Apatreergoreuunitateordinatiofitad

mundumfabricandum,hocc]ueperiilium.Mundumenimverbo&:nonmanibusfabricatuseftopifex.hoci'], mvirtu:eSpintusfancl:i,qui ferebatur fupcra-

quas: Atque hoc

omne

pauciirimis verbis confiteri videtur

David dicendo:

VerboDomini firmati fint

caltyCT Jpirituab ore ejiis omrtUvirtiiseorum.

Secundum

hujusergonumerinaturam mundusin

trescoelosefl:divirusjw^^rfw,/^f//f-

yfrtwciT-^/ewfw/^rfjquorummateriatalem differentiamaccipit,qualemhabec a virtutc ignea fcu fulgore amatorio Spiritus Domini, qui ferebatur fuper aquasi Cujus virtutis iptenfior 8c fuperior poteftas,regionis mundi fupcrioris Ipiritum humidum excellenter ftibtilians,illum totum fulgoris Sc arcioris fui

plenitudineigneumquafi reddidit. Unde appellatus eft lux primo discreata &;regioillamcontinens,indew^^rM<i7'jm(quodeftignis)did:aeft,inquatres (untlucispartesadunamfpiritushumidi. Hujusetiam radiis Scvircuteremilfjori conflata eft regio media,ubi du.^e materia; porriones ada:quant totidem lucisjUnde JEtber dicitur,ha:c media regio quafi JEthder ,hoc cft-igncusaer.

Deinde

igncamagisdeorfumpenetrans(lcdgraduadhucremifliorijtres inregioneelementari fpiritus materialis rehquit partes ad


fpiritus divini facultas

fubdividitur,fuperius

unicamlucis. IcerumquodhbethorumcoelorumfecundumTriadisordinem nimirum in tres angelorumhierarchias, qux iterum in

orbes tres ad quamlibet hierarchiam pertmentes, diftinguimtu.-,medium in tria fpharrarum genera,quarum quselibet in orbes tres fubdividitur.videlicec inprimummobile,coeIumftellatum,&:fpha;ramSatarni,&: in fecundo ordinc infpha:rasJovis,Martis&Solis,acininfima ferieinfphsras Veneris,Mercurii, Lunc,infimum in elementum ignis,fphxram humiditatis elementum terra; diftribuitur,Sc terum elementum ignis in partem xtheream,&: partem elenientarem,acfupremamaeris regionem,deinde in duas inferioresaerisregiones&: aqux fphajram,atque denique intres terrx regiones,ca:tera duo dividuntur ac diftinguuntur,in homine etiam pr^cipue operatur hxc tertia perfbna, cum ejus internum ad fantlx Trinitatis ideam conftituatur, videlicet ex mente,fpiritu,&. anima,externum ex oiribus,carne,6c venis,&: ex capite,thorace,& ventre. Ad generum etiam creaturarum terrcftrium diftinc^ionem operatur hic fpiritus divinus,eas dividens in animalia,vegeiabi!ia & minerajia. In coelo denique fupremo animantium genera difcrepare facit ea in di verfas naturas diftinguensiin deos,da:mones,herocs,c animas(fecundum ]amblict opiniunem) atque itamaliisinfinitis.

&

&

C
<^uomodo
cujujlibet

?.

IX.
diyijto

ccelorumpu re^ionum munditrium

tripartita Jtto ordine ferjonis tribu-sJacroJanSia

Trtmtattk correjjondeat.

SEd ut argumentis adhuc efficacioribus probemus mundum univerfum ad


exemplartriumperfonarum in facrofandaTrinitate.S: perconfequensad iconem Sc reprarfcntationem Dei fadum & formatum fuifl'c,reputandumerit,quod

primum

oculisfpiritualibus cceH

empyrei hierarchiarum triumpro-

prietates&ficusintrofpiciamus,easquein omni(hocc]uedireGi:otramice)cum tribus Tnnitatis perfonis convenire percipiemus. in fuperiori hierar-

Nam

chiHiEptphania dici:a,proprietas patris reperitur,cum h;ec verfetur circa ferven-

tcm

DE DIVINIS NUMERIS.
ordines
tali

37

"temamorcni&affcclioneminfumrnicntealtiflima^motionis&injudiciorum particubriumliberationefeuponderationetHmcdividiturhxc h.erarchia in


proprietati naturA convenientes.

Nam Seraphi/ji[c\n\ eft

fuperior

hujushierarthi.Tordo)ronfiftitex mulcitudineangelorum,quorum eftintelli-

gerealti(]im;i,6cigneeirentiaiiDeiaccendi,quatenusmundoform3liproximi, fcientiaimrimpliciOimo Dsi habitaculo vicini funtiC^frw^/aifapientia

&

&

plentur. EcT/wA7judiciodivinoruncrep!eti{]imi:Nam(ut//?/^(?ryceft!ficacur)

Deus

judiciofuo,&;peripfosdirponitomiiia. UndehxchierarchiaDeoPacriredeatcribuicur. Secunda&mediahierarchia Epiphonomia difedct


ipfi< in

cicur, qUcT fignificac


FrincifAtus,PctcjlatS

divinum fpiendorem

& ciaric^cem cum

revercncia

in

fecunda perfona,quae eft verbu, dicicurmundiluXj&crerumvica.qtiximprimiiCanquam rerum :jclum revereri debemus. Tertia &: infima Ephio>iiet vocacur,quafi ad virtucespertinens.quia
di\i[:x Sic

& Dominationes

fpiricus iftius hierarchia; iiveiinc Virtutes, Archangeli jen /4/;^f//,poreftacem

ha-

bentmiraculapr^ftandi.curadi xgricudines tam animi,quamcorporis,hocq; fuper rationem naturae,&: myfteria demonftrandi,cui terciaperfjna refcrtur,

cumSpiricuaboreDominiomnesvircutesmundoactribuantur. ExprimaefgohierarchijjCanquamexfontefeucencrolucidojfecunda tanqujm fplendor lumen a corpore igneo procedit, Sc ut a luminc color oritur, fic virtutes \ fplendore iucis. Primaergo hierarchia eft quafi igneus ardor,fecunda divina claricas,tanquam ab igneo ardore,&: tertia,virtus fecreta,tanquam calor ab ucroque,videlicet igne lumine. Quam manifeftiflimam ergo hic videmus primicoeli&parciumejufdemcumTnnicateconvenientiam. Dchocautem coeloinfecundumprofiliendo,ibietiamtrinitatemfubeademrelationequam evidentifnmereperiemus:Naminprima&fupremaejus triplicitace/ir/w; mobile,caekm (lelUtum ^jph&ramSAturni comple<fI:ence,proprietate unitatis 6c

&

&

patrispercipiemus,nautunitaseftprimusnumerus,aquoceterinumerioriuntur,ficomniainferioramoveturvirtuteprimimobiIis:Similiterutfirmamentii diciturcceiumexftellis fixis conflatum,fic pater in fua natura fixuseft,immobilis&nullomodoalterandusjUtin unitatis natura animadvertitur :Deniqne MX. Saturnns di\(k.\x% erat apud Poetas Deorum cxcerorum pater,fic ab unitate
feupatrefuperfubftatiaIidua:c^ter^Trinitatisperfonx,fiiius&SpiritusS.pro"pagantur. Iterum fecunda

& media hujus coeli triplicitas fecund^Trinitatis


cum fulmine &. tonicru egrediens^

perfoncTinfuadifpoficionecomparatur. NamutJ//'/'//freratfilius.S'/z/r/,ficfccundaperfonafiliusprimiE,utilleappellacury/?/w^<j/(?r*(fagitcasfulminfas

"fecum porcans^ fic etiam eft hxc vox patris

&ftipataaborc patris viribusingentibus &; potentiainefFabilipercutiens,ubi vult Eft etiam Jupiter xftimatus pro juftitia, benevolentia, religione, pietate, confervatorej&amicogenerishumani.humidiqueradicalis&caiidiinnatidiftributore,quiadvitamrerumfacilimefeiugit. Fiiiiautempotentiamincom:

parabiIem,juftitiam,benignicatem,religionem,piecatem,generi humanoaffabilicatem,operationemadvitamejusqueprxfervationeminfinitifacrarum
fcriprurdrumlociluculenter explicaverunt. Mars etiam in eadem triplicitats repertusjfiliipotentiam&victoriamcontraimpiecatisprincipcmj&ejusfeclatores,iniquic3tis videlicec

curbamarguic, cujus

eft

beftiam, pfeudoprophe-

mortem ipfam fuperare. Denique 5^// appropriatur fecunda hajcperionafacrofandlamultismodis^Ut enimaby^^^Z/zWharmoniamundat;5.m,orcum


,

&

hadiciturnrof!uere,fisreveraafilio,feudualitate
verfilis

cum

fuo fpiritu materiasuni-

fymphonia(inDiateftaron,Diapence,& per confequensinDiapafon,

quod conflacur ex illis duobus) derivatur ,uc fupra declaratum eft. Sol etiam fecundum Merc.TriJrnegiJi. mmdi materialii fi!ius,!ii. fecundum Platonem,Deiim-

mortalis

3S

T R A C

r.

I.

S E

T.

r.

B.

rrtortaUs fiUttt vifibili(,^ic\tm,(\c

fecunda perfona

filiuseftDeiinvifibilis.-^^/./r/Y

zwW/a'//?/'//Af,filiuspatris,luxinvifibilis,cuiquscreatiirc'Edansefrsntiam:5tf/i'/-

fecunda divinitatis perronavitam&rpecicmrebusdeditincreatione,in)6vero5cfolem ipfumcoftituitinccElo,utfuamproprietatemexofficioinfcnoribustamadYitasillasgenerationeinrebuscorruptibilibusprxfcrvandas.quamincorruptibilibus retinendas,implueret,quas in pnmordio,verbum illud divinum,feu fecuiida perfonacreaturisimprimebat&infculpebat. Infimadeniquehujusccelitriplicitas correfpondet perfona: terti.x creationis Nam r^-^wy dominiu m habet iu humidam &c calidam laticis inferioris naturamjnereamnempe: Af^rfr/* ventotas didtur in inferiera
imp!uere,i'ed
:

qmtannk adgenerationem

rum,flatuum.8cfpirituumdominatorefl:(utAftrologiteftantur:)EtZ,/<<aquarum ac humorum frigidorum dominatrix :Sic etiam ex multis facrarumfcri-

pturarumlocisSpiritum aquis,&mari,ac fludibusfonantibus,vinoque &.

fla-

tuiacventoreferninveniemus,ficetiamdicitury<'rr//^r//?f/^/oy^'rfi^///*^,&c.

^ideniquead coeli elementaris contemplationem accedamus,5c inquifitione


ibi

citatibus tres

diligentem faciamus,percipiemus qu dem,quodintribu:ietiamejustripliperfonarum individuje Trinitatis proprietates urdinc fuo pro-

prioreperiantur:Namprimx perfona: ignea tripiicitas refcrtur,qu:eeft:luminis inferioris, quafi myrothecium 8c promptuarium eiementum aitifilmum, rubtiliflimum,purifiimum,potentifllmum,a<fluofiffimum8c vivum:Sicprima
perfonaeftluminisuniverfalispater,alt'fllmus,fimpliciflimus,potentifllmusfc

adu velociflimus ac fiimmus Iterum igneum hoc elementuin omnia inferio:

ra impura confumit

& deftruit:Sic etiam dicitur,quod D eus


,
;

fit

ignisconfu-

mens,&tamfubtilis,penetransacefficax,utnemomortaliumeuminipfiussffentia vidcre,& vi vere poflit. Sscundas etiam perlbn^ propnctates in triplicite humiditatis fphxra acre videlicet reperitur Nam ut aer immcdiate eft ab
igne(im6ver6eftipfeignisfpil]usnonalitercxduabus partibusignis conflaius

quamdualitascxduabus unitatibus)ita in hoc fecundx perfona: comparatur procedenteexpatreigneo& amatorio:Deinde,ut aer eft vit^c adminiftrator in paflivis fic fecunda perfona feu verbum, in adivis :Unde dicit Mercurius
,

Trifhte^iftui^VerbumnaturxhumuU afians eamfovebat,S:i.c. Eft ergo lux vitaiisia lpiritu,&; calidum innatum in acre,qui ad Jovis radios relationem in confonan-

Diapafon habet,8c per confequens perfonx quElibct,proprietas fuperior cujuflibet cceli refpondet ad proprietatem cceli inferioris,uti fadadebitainquifitione,evidentiflimeapparebit. Deniquetertiaperfonarelationemhabec tam ad aerem,quam ad aquam,& fpiritum &: ventos in terra inclufbs.propter rationes fuperius allegatas. Eft etiam 8c alia proprietatis trinxrelatiodefcriY^tzab Amos Propheta in \xxcwtxhz: ^lui xdificat in ccelo afienfiontmfHamquifun'
tia

datfafifcuiumfitumfiiperterram,quivocat aqudsmaris (^effundtteasfuperfacternterrti:

t iterum a ]eremta Propheta,in hsc verba,in

fenfu ordineque fimili j

eodem Propheta: pr^didi ^idatfokm in luminediei,ordinem limx d^fielLirum in lu~

mine noilis,qui turbat mAre,&fionantflului ejus, Bominusexercituum nomen e)us. Ec aJ^^/Prophetainhxcverbanonaliofenfu.fedordinC) Implebuntur areafrumento drredundabunt torculariavino c^ oleo. In-^ww Sc JtfrfW/rfordo unus,fed prarpofterus, 8cad diftindionem necelfari^ opcrationis commutatu.s:lnJtfi^/ver6 permixtus:Horum locorum intellciflum hoc modo nobis aperire videtur 0don Abba:\\\oshocmo6.oinxtT^rttzudo:Spiritus,cjui"jocat a(]uas,turbat mare,(jr
implet torctdaria vino : Filius qui fundatfafiiculum fuper terram ,da.t ordinem lun* d'

fteUarum,c^implet areasfrtmtente. Pater,qui (gdificat afienfitonem,dat foUm^drimplet iorculariaoleo,icc.qu\i oleum proprietate patn,qui benignus eft,confertur,iI-

quidem balfamum

eft

omnia vulneraliniens,

ic dolores tollens, fafciculus

ffumcntumomniumnutritjUtfiliusjScSpiritusyitamadminiftrat.

P.

II

S.

39

C A

V.

X.
tum poflea
curter-

T^eratione pcundum Mathejtn^^primum cur numero^(sr

nario defignatajtt Deitas,jtmiliter cur fecundum

Logtcos relatio Deitati attrtbuta


ftt.

vero rationes in publicum producere nobis proporuimus,primum,fr JAm TheoUgtaDEUM mmero dedicaverit, deindiTSLtiones geomecricds producemus, cur numerum termnum, ad exprimendum D E n M ,primum omnium
illa

rerum fbrmam.effcdricem elegerit,talique Deitatcm dedicaverir. Pnmum ii^iturrciendumel1:,ThcographiamDeitatemnumero propter triplicem cpnliderationemnobisdecIararcatqueexplicarevoluiffe^quarumeft/nCT^jUtejus infinitatemindepatefaceret,curnnumeronihilfitinfinitius,utpote,cujusma gnitudinis non eft linis:5ar^4,ut Deu m declararet prxfciumjNam ntmerus fiiit (ut ait fa.piei:is)principak in animo conditoris exemplar condendortm procul duhio.-ljltimaut EUM indicaret immutabilem,nihil enim immutabilius u-

no,&proprietatibusejus,utirupradicl:umefl::NamquJEfuerunt,ipferuntjqu^ funt,ipfe fuerunt,8(: femper: Infinuat igitur numerus Deum fimplicem durn immutabilem,infinuat fapientem,dum prefcium,infinuat incomprehenfibi-

lemdum infinitumjinfinuat denique eum mirabilem &l fingularem,dum tria


hxc.
7i[umerum vero ternarium prx czeteris eligebantTheoIogi,voIentes,Deum

Quodautemfitformarum principium&primaatquefupremaradixcorporumevidentiffimademonftrationegeometrica docemur Nam nifi figuram illam triangularem diiigenti intuitu confideremus,percipiemusquide,eaminaliasnoarefolvi,ncc uUis elleobnoxiam principiis,quatenus ipfa principium eftcxterarumfigurarumadcompofitionem, ad refolutionem vero finis Nam tetragonce & pentagonce & figur^ reliqua: al? ipfa prodeunt & redeuntin ipfam,quatenus ex fuperficiehacquxeftlincatorum principium,necefl"e eft,ut tam oeterx fuperficics omnes.quam corpora
primameffeformamomnium.
: :

exfuperficiebusconflataderiventurjinquorumdiffolutioneiterumneceffeerir,utad fuperficiem illam triangularem redeunt:TaIis igitur eft Deus,a quo

omnia,&inquoomniarefolutoriafimplicitatecomplicantur. Deniquequicquideft/ufcipitaformaideffe,quodeft,&nonamateria,ipfaquoquemateria fuum effe a forma^fufcipit , forma porro infufceptibilis eft accidentium. Ex hocigitur,quodternariuseft principiumfprmarum,infinuatmira&;fecretiilimaveritatecaufam&principiumuniverfalitatis&differentixinfufceptibile, quod fitfolum &; vere unum, Iterum declaraturjquod numerushicternarius maxime proprie Deo foli adaptetur,e6,qj eft numerus perfediifimus,omnia complcns, Nam eft pulchritudo,perficiens principium,medium finem,8c ipfa ^qualia abfoluta habens, dum econtra numerus binarius hifce tribus fpoliatus incedit,non habens principium vel finem(quia non intereft medieper confequens hoc facrofanclo perfedionis dono deftitutus. C^teri tas)

&

&

&

numerorum,quotquottenentprincipium,medium&:finem,nonhabentillam perfedionem abfolute & fimpliciter,fed compofite. Prodit igitur numerus


ternanus Deum, principium&caufam&formamaforma pra:cipuajprodic perfe(flifIimumaprincipio,amedio&afine5aprincipio,utaquoomnia,ame-

dio,utperquem omnia,&afine,utinquoomnia. Ampliuspropcerhocitem

numero

&
40
numero

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

Triade mooas quariperrereperitur.&diasquaiiperfe/icetiaminTrinitatcqiiafiDiasperre, utPater&Filius.ScrinfuSjquiaperfemcnias.utSpiritusrandus. Paterigitur8c Filius relatione fibi refpondent,&: non Spiri tui. Spiritus quafi per fe nec ad Patrcm nominetenus eft referendus,nec ad Filium. Significatione Igitur refert\xx,mSpmtiis Spinttoris Spiritus.dr Sprator Spiritus Spirator. Spintov cft Pater SC
tali,quo:i taliter tali rehtioni fimilis eft,vel dicitur in

Filius,necfpiratoresduo,ffedunus&unusfpiritus.

RelativadeniqueprxdicationeutiturTheographia,vo!ens Deum demonftrare concordem fibi,im6 ver6,ut indicet,cum efie ipfam concordiam connexionem plenam ac Cmg\i\a.rtv[\: C^amcjue enim Paterfacit^hdc dr Filitu fir>nliter facitydr eadem operaturunm atque idem Spiritut^dtvidensfingulis prout njult. Concordia incomprehenfibilis &: fingularis connexio, ut magis uniiis finc unum plures in identitate perfonx im6 plures Deitks perfonx, quam prima Spiritus unius Angelici jDenique exfuperat omnem fenfum. Harc eft,qua; vivificatdifcreta,& quxrepugnantia cogitincopulam:quod comperiendum

&

&

eftexrelativis,quxmutuarefponfibilitatecongaudet,qu.^ cognitione potius,

quamfeparationefua prsdicatione relativautuntur,volentia eum intelligiinvariabilem,cui nec fuccedere nec accedere pofTibile fit aliquid mutationisimajeftasuna,voluntasuna,operatio una trium unius,apud quosunumno efttranfmutatio,utdefinatefi!c,qualefuit,necviciffitudinisobumbratio,utin-

termittatnunc,nuncredeat inid,quodfuit. SufcipitdeniqueTheologiarelativamenundationem,fufcipiens Deum infufpicabilem, incircumfcriptibilem,necvocabulofignificabilem,necintelled:u comprehenfibilem. Nam relativa demonftrationem rci minime taxunt, non componunt definitionem, fubftantiamnon declarant:fic fervus &: dominus,finifter &: dexter,non quid fitjfedpotiusadquid tantum fignificent,fic non eft illatio a relatione ad fubftantiam,n6quiaPatereftDeus,&FiliuseftDeus,6cSpiritusfand:us eftDeus, ide6 tres fiint Dii. Pater igitur Filius non in eo,quod,fed,adquideft,utno-

&

tumeft,pr^dicatur,utPaterFiliipater,&Filiusut Patris Filius,&:de Spiritu,ut dcfinitumeftdeillo. Prorfusfi relatam difcretionem difFerentis fubftanti

ponerentjconfequens videretur,fi Pater eft Deus,&. Filius eft E u s,&: Spiritus fanduseft Deus. ErgotresDiinonunus.quam aDeo relativamnonponunt,utplurainunamremconvenienterconveniant,neceamfaciantdif!erenter,quamvisalteripforum auferaturab altero. Separatur igitur vocabulum PatrisaFilio,& Dominiafervo,8c e contrario totum,8c tum eft aliqtiis Pater

& Filius ScDominus & fervus,8cc.


f

<.

V.

XI.

^uomodo quadratHm (^ cuhiureperiuntur tn ftcranatura


Juperjubjianttalis Trinitate.

"P\E numero facrofand^e Deitatis

ternario,qui eft

omnium fimpliciflimus,

-'-^perfecT:ifIimus,abfolutifTlmus8cradicalis,fuperiusampIe,licetfermoneru-

di,tracl:avimus,ubinumerumfan(n;um(anteomnesnumerosfecundumlocum poftunitatem unitatumfibivindicantem)itaefi"eunitati fummie conjunclum declaravimusjUtnonmeradualitas fit(queinfeprnnumcroimperfediffimo xftimatur,quoniamunitatum confufio,ut voluntPythagoreilfed etiam trinitas8cunitas,quatenus eftmedium,participansdeperfec^ifIimo8ccompletifIi-. mo utrocjue extremo , quid enim unitate abfolutius quid numero ternario completius? Cumunitasextrafuamnaiuramnunquam moYeatur,8c trinitas
.>

totius

DE DIVINIS NITMERIS.

41

totiusperfe^flionisnaturam in/e comprehendat,principium nimirum in unitate,mediumindualicate,^fineminfeipfa.Ettamenremperibi rinitur&iierminatur,ubiinDeitateruperefrentialiincipit.-No!)enimertSpiritu.srar;cl:us,Spiritus Patris foliusjaut Filii foliuSjfedutriufquerimul.QuareunuseftSpiritus ia

efrentiafua,quamvisproprietatecertiumfibilocum vendicare videcur. ofeticijfnnx dr indijfolubtlis concordia! tmitas tinitattim indivijibilis\qiix cttmjistrina es tarnen iina^ciim ima,trina. Atver6,quoniam unicasnon eflnumerus.lcd numeri principium,necdualitas,ni(iunicatumconfufio,cuiperfeneccfl:medium,quia

non finis. Ergo numerus ternarius primus numerorum perfetftorum reputatur.imo vero eft vera 8c perfcctiflima radix,ex qua quadratum cubus perfed:ionisoriuntur:habetenimprincipium,unitacem nempejpoflidecetiam me-

&

dium,Yidelicetdualitatem,5cfiniturinfeipfo,quieflternariusunitus. Undeli-

quec,quod,ubi incipit,ibi itcrum definat,& confequenter patet,quod fit numerus completlflimus. Hic ergo numerus efl: quadrati illius abftrufi cubi illius myfliciradiXjin quibus totius fabrics mundanaj arcanum delitefcit Nam ut mundus dicitur imago DeiSc Trinitatis,ficquidemad numerorumdivino-

&

rumexemplar mupdus &ejus compagines,quamexadinimeconflruclcEfuerut.utinfraverbisuberionbus&affatimdepingemus. Ternariusigiturnumerus divins efTentix in fe dudus producet 9.proquadras:oformali,quiquidem numcrus produd:us,fi in eadem radiceiterum multiplicetur,cubumdivinum
ly.patefaciecqui eft totius

mundi menfura & proportio a fede fuperftantialiaduniverfiEmachinxcentrumxflimando five commenfurando.

P.

Xll.

^uodno^vemdigitijintnumenjtmflicesi!^ diytni^^ Trinitatis efTentitema-

xtmepropne attnbuendiiNumen ijero denarn/implicion i^ juhtilion mundi


compoJitioni,<(jr centenani medine ejtt^sfibncxyatque millenarii

grojjorum elementorum,^ elementatorum


conjlitutiomreferendi fint.

omniu numeroru ergo omniu reru,tam CUm taruquamcreatarumparensatqueprogenicor^ucinfupradidisrelatuefl)


unitas fit

fons &: origo

increa-

fequitur,q5
'.

ab ea fimplici partu derivaci,iImo vero hi numeri y^tavirqtnei&numeriperJeyocs.diivintyC^u.^iitnm copula no admittuntjautalteriusadjumentQadrei valorefignificanduiniquippequifortitudinefuaabudigiti feu nuiueri fimplices

omnes

pliu quafi miniftn feu pediffequx non inepccfint dicendi

nicatefortiilimaacceperutjCujusvirtucetalesexiflucqualesfunt.Hincergobi
numeriment6y?w/>/;ff/appella.tur,afimplicifiquideradiceperlineafeufericm

fimpliciflimaufqjadpundudenariiprofiueces.jnquounitasfuri ordincfimpliceduplicare,8cquafiinprimacompofitioneinirefolec. Hic ergonumerusnovenariuscircaefsecixfuperflacialismyfteriajpculdubioinprimisverfacur,quoniamquifqihorunovedigicoruperfeinfuanarurafimplicicoiiflitj&no minus


iHdigitopealteriusfigureArithmetica;,quamqua;libetDe!tatisproprietasfua
abfolucifIima,perfe(n:ifIima&fimplicifIimanaturaabfqiuI]amateri.Tintcrpo-

fitionegauderefolec.Horuigicurdigitorumtresprimifuperexcelletiflimifunt,

harmonia in effentia formali peracu tiflima ^ prxcelletiflima cfficientes :atq ut


j

diatefraroeftprimafymphonixcofonaciaabunifonofbacuriensjficecia
ternarii

nume-

rusternariusetlprimaharmoniaperfedaabunicatederivaca.Secundaver^ex numeri quadrato cxultat,in qua Diapente Diapafon comprehen:duntur,ut innumeri feptenarii explicatione inferius fuccincl:e , itd exacteoftendemus.ExfimpIiciigiturnumerorumdivina;Trinitatisharmonia,Mufica

&

iUa

41
illa

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

r.

cam mundanaquamhumanaexoitaeft:. NamutfimpliciflimaatqueacU'

tiffimaharmoniacftcumDeo(ubinullaeft:pairi .>,redomnisixtitia&, gaudiu) atquehxcharmoniaconiiftritextnbusconfbnantiisfymphoniacis.omnescijhi numeri &: confonanti^E funt in unitate.fic etiam Deus unus impaffibilis,conft:antiflimus,6c immobilis inunum mundLifu<EMufica:concordantiamideale inftuxit,inmateriamrcil.informem,pafiibilem,inconft:antem6cmobiIitatiob-

noxiam,utfono&voeefuharmoni^

manifeftior,conftantior,formaliorq; 8c

pulchnorexift:eret.Ejusergovoxacutiorinternarionumeroconfiftens&.diateilaron fonans.ex ccelo empyreo difcordem tenebrarum immunditiem dc deformitatem materia: rebellantem expulit,&: deorfum verfus centrum rcpercu(fit,fpatiumqueilludin tres hierarchias fecundum Trinitatis ordinemdivifif, Iteriim ejus vox in Diapentefonans ab altodiftonantem coeliarthereiregionem fibi confonantem reddidit,uti &C graviori ejus fonitu lin Diapafon confiftente jcoeluminfimum,quod elementale appellatur.ad integram fuam muditicmreduxit,fed de his infralatius&luculentius.Hiautemdigitifeunumeri facri(ultrafimplicitatisfu;Emediumdudifeuextenfijn6admundumhunctr:-

num,Deiformem,fimplicem8cmercformalem,fedadmundimaterialis&c6pofiti commenfurationem pertinentjquoniam cubus folummodo ad res materiales&.corporaiesrefertur.Siigiturrescrcandas confidcrando,profundius-

queeasinfpiciendojCubii numeri ternarii produxerimus,mundi univerfi pro-

portionemalandtaTrinitatisdifpofitionedepsnderereperiemusjvidelicet i/. cujusquadrat.eft:9.Exquibusconft:abit,quodnovenariusnumerus(quieft:Ttinitacisquadratum)dominiuhabeat particularecirca cujullibetmundiregionisinfuasfphxras8corbesdift:ributionem,no tameinfimplicifuadifpofitione, quaIiterreperiturinformalimudo,fedinfuanaturac6pofita,fci!.indenario,cetenarioautmillenario,quatenus reperiturin mundocompofito,cujus officiu terminare. In denario vero numcro unitas non fimeft regiones diftinguere plicitcragit,fed fe conjungit cum cyphra,non quod cyphra per fe aliquid poteft,quippe qua:ficacceptanihil importat:namut defuonihiloinaliquidreducatur,neceft"eeftdigitueiaddere. Sicunitasconjunc1:acumcyphrafeipfam deciesmultipiicat in additione cumea,juncla cum duabus cyphris fe ccnties

&

multiplicat,ficumtribus,miilies.

O quantum ergohicjacetnaturxmyfteriij,
explicas:

pyramidaiesnoftrasmateriar&formx defcriptionesfepius allegatas


poffit.ipfa

Namhincinnotefcit.quodnihilabfqueprxfentiaunitatis facrofandorexiftere
ipfa
eft:.

enim eftcaufa multiplicationis materiaz in mundocompofito & fine nullum omnino incrementumrerum,nihi!quein|mundopermanerepot-

N.uinitasinconformifuopalationonutiturcyphra,quiaibi nulia eftmaunu folCimodo cyphre jnmundoc6pofitionis,ubi materiainformcinvenit,eamq;morefymphonico (ucremintenebris incarceratam,&: in fola potentia ad al:quidexiftentem)in adumvirtuteineffabiiiproducit. Namquid,obfecro>c!liud eft cyphrapcrfe, quam nihil in potentia ut diclum cft? quid materia hylx etiam pra:ter hoc idem nihil? At vero fi unitas fimplex vel multiplicata cyphr^ adjungatur, multitudinem fignificabiti fic etiam ,fi forma divina materi^ informi affiftat, tuncilla aliquid erit in acflu pro fimplaaut multipliciformxilliusaffiftentis proportioneScgradu.muItitudinem majoremautminorem fignificatin materia.Sicnumerusdenariusincyphrisdcorfumfcmpermultiplicandotendens, augmentatcyphrcTum fibi junciarum multitudinem;fic etiam materia deorf um magis tendcns elongata a fon te unicatis craffior denfior eft,5c magis in fuanaturamultiplicata,utindem6ftrationenoftraexpyramidematerialifafta &:infradefcriptadeclaratueftevidenter;cujus conuseftinmudiperipheria(i qua denarius numerus multiplicado defccndit)ej usque bafis eft in tcrra,ad qul materia
teria multiplicationc appecens,ibi nulla c6pofitio,fed fe
,
,

&

&

&

DE DIVINIS NUMERIS:
&
difpergit,eosquemagisadurjitatistfl'entiamtenderefacit,priE(ent!a

43

materiafefcrefcendoyimmergi:; AtquehocmGdoDeusPaterS^unitas&rerumgenitarumautordicitur,qaoniamt[|;cau/a cxiftentix multiplicationis materialis. Nam propinquior cjus prxfentiafpiritus materiales rarefacit 5c

auteme-

jusremotioreftocca(iomu!tituJuiismateria::Undeunitasefl:caufaperfemultiplicationis formarum 6c per accidens multiplicationis matenx Attamen


,
:

materiauciturfjrma adfuammultiplicationem,lmequaaugeriatqueamplilicariautexifl:erenequit. Ettamenformiemultiplicatioefl:ad falvandam materiam,eamqueliberandam a tenebris, fed vice verla materia: multiplicatio eftiadimpediendosformx actus. nimia materix ingratitudo,qua: benefactori di. creatori fuo refiftit,cum tamen vim fua; reflftenti:^ &C vitam fuam ab illo ipfo acceperit. Sed talis eratmalcvola ducismateiialisconditioLitigii&: Diaboli,nempe,quicumfuoCreatorein primoquidemnixu(fuperbiaautma-

&

litiaelatusjcontendens^&proindevi^flusatqueacoelodejec^tusjmateriam fua vifceralem ad eandem rebellionem quotidie excitare atque exagitare geftit.

^uidergo^o mijera, matena,tantopre formam

dmnam appetis^cum tamen eejje

]U4 umtatem tanto odio habeas ? Fallerii, materia^ te fkllit dux tuus^fua ruina,

mtumejcens^

tibi Jtmulans ^^-vitam

rerum

mortis ortginemy

cum

'-vice

T>erja njerum mortisjuppltcium nihd aliudjit^quam

m tenebrarum ^oragifuum d
te ayertat

ne Juhmerjio.

Caye^mquam^ne unitas

<-vtt JJlendtdum

njultum^eaque rattone tn tenebrarum obhyionem f^ deformitatem iterum detrudaris : Nonfts ergo

corpus humanum,ttbi tpji tam adycrfum, ut himen


'-uttte

e^

fcintiUxm claritatis

(^

tux ab umtate formah deriyatum,tam leytter

pendaSjtamque hofiihter cum ea agasyfedeamfoyendo^radici ^jontiejusor ttas affiduaspro ea rependas^ut ab ejus tandemfcaturtgineplenam informatto -

nemypurtJicattonemytUuminattonem f refurreSiionem adperfeEiionemangehcamadtpifcaris.

Sedquonoftramnuncducit&rapitMufam

fuavillimusat-

que amcrniffimus Divinitatis ardor ? Adrem noftiram prx manibus agiutam rcdeamus. Ab unitateergo innumerodenariodilpolita eft: mateiia mundifuperiorisadcompofitionemjquoniamutdenariusnumerusimmediatc fuccedit novenario, lic etiam prim^ mundi regionis natura in puritate &; fimplicitate magis acceditad naturam unitatis,quam aliqua aliainftriorejus portio. Namutprimarius novenariinumeri ordoex fimplicibusdigitiscopHatus circa folius Deitatis potentiam vetfaturjita fecunda unitatis repctitio, progrcdiendocumunicafola cyphra adcompofitionem fecundxfericinoveEariinumeri,femelcompofiti,conducitproportionicoeli empyrei in compofitioncj&. tertia ejus repetitio feu additio cum duabus cyphris perfeclioni coeli medii confertur. Denique quarta cum tribus cyphris orca coeli infimi complementum verfatur. Unde liquet, quod cubu^ ex numero facrofancflo ternario refultans atque cditus per univerfam mundi capacitatem expandaturi imo vero etiam ad mundi centrum penetret.atque feipfum difpergat. Unde E u S etiam in tenehris exiflere dicitur,c^tamc tenebr<t nonftnttenehra ei Pf al m. HincigiturDcusubique efli? oblervatur,nec quicquamefl:,ubiip(rnoneft:&

extraipfumeftnihil,cumipfefit
hil cft.

Monas monadum
?

tanc1:iflima,uitra

quam ni-

Quid enim unicate prius Et per conlequens,ipfe omnia comprehen-

dJtinfe&fubfe. Exhorum igitur numeromm concacenatione pater,quanta fit materfahs pyramidis in qualibet mundi regione proportio,videIicet infuperiori fimpla,ubi fimplex cyphra reperitur,in mediadupla,&: in mfima fefquialtera. Similietiamrationc^Yiceverfa

numrando)in formali pyramide mul-

tiplicatio

44

T R

A C

T.

I.

T.

I.

B.

T.

centro bafis pyramidis materiaIis,indediflblutioproportionesfignificandojquibus rccedendoamultitudine, nis materialitatis unitatis jugum infurgamus. Conftat denique ex his,qu2 dicfta runt.quod nutiplicatio formalisincipita

meridenani

fimplicis compofitionis fint

tanquam

iinea:,ex

quarumquadra-

turafiantfuperficies.velutunitates.qux duAje in fe quadratos numeros producunt.&quodnumericentenariifintquafi radicalium linearum in fe dudarum fuperficies Geometricx,vel quadrata radicum in fe mulciplicatarum.ac quod denique numeri millenarii fint quafi cubi immediate procedentes a ut linea produdlaa. quadratis. Qinre compoficio coeli fuprcmi eft fimplex pund:odivino,velutnumerusdenariusavaloredigitorum fimplicium.abunitatefuperefTentialiprofluentium. Etmedii coeli conftitutio /ehabet,utfuperficiensad fuam lineam,&: utquadratum ad fuam radicem. Deniqus ccelum infsriusreferturadmediumfeucoelimediiconftitutionemaquapromanabat,uc adquadratum,velut corpusreferturadfuperficiem fuam,cujusmultiplicationeproduclumeft. ft iiTiturcoelumtertiumrerurrjcompofitarumaltitudo&: longitudo,medium vero earumlatitudo,&:infimumearum profunditas. Atque hoc idem eft,cpjod facrx Scripturx tcftantur dicentes Omnhjirmata ejfe f}umero.ponderec^me/ifra,vclfccuadum Platonem: (quod idem t^^numero.fgHcorpore foUdo. Sic in mundo fuperfubftantiali abLTnoegrelTa/untDuo,a ra duobus Fertiumiqux quidem trina & ineffabili fua difpofitione extra fuum mundum fuperfubilantialem deoffum profpicientia & in materialem mundum jucundiffima harmonia profilientia,mirabilemq; m modumperuniverfammateriamexpanfa,trifjriamfuamoperationemincaexecutafunt:Unde resomnesnumero,menfura&pondereexnihiloproduclxfunt.
,
:

&

'Demonjiratio luculentijfma numerorum formalium

tam

in ferfonarum

Dettatj s

ante mundi creationem ab unitate fuperjubftanttah trofluxUy

quam in cofmi ((^ creaturarumejufdem tempore creationis promanattone : LI-

m declaratur,qua rationepnmumdtgittformales ab umtate fkperfubjlanttaliy


deinde arttculty^

tum

pofiea numert centenarii^atque

demque

mtUenarii addvverfam mundiconjtjientiam


prfiducantur.

Fidi

DE DIVINIS NlIMERIS.
;

4k

vaUtiumeraf.gloriaconditorisf>leiJfmtimyEfd<x6.

'^i$tyM>^,X

^
_

T R A C
C.D.

T. L

T.

I.

B.

I.

A.B. TyrAmisnniteridUiincujuifrofundum tirimxah unitatefeufonteformalit'


<r diens^proportionihturadiraliquadrataautcubtcafiihmergitur.
Pyrtmisformalls^cujusacfioneeirca diffoiiitionem (vincuU materialia cor.

ru rjipendojvtrfata anima Pyramid/s materialtsamultitudine drprofunditatetadunita-

tem gradatim crproportionaliterreducitur.


. F. UMundifroportie ex duabttsprxdiciis Pyramidibftsfmulunitis confiatA.

P'

xiu.
quxnammyfieriafubillo

T>ent4>merofej)tenario.,<iS'

comprehendantur.

NUmerus feptenarius refultat ab unitate,oumero binario & quaternario,


exquibusnafcicurDiapafon.quxeftharmoniaperfecliflimaitujusvirtute proporcione Deus ex fuo folioimmorcali fimpliciterquc f jrmali in otbcm univerfum mu ndi materialis res informando 8c componcndo defcendi t.Qu s rc hicnumcrusincreationismyfteriopotenseratatqaeefficax&circareslarcUs verfabatur,diciturquew^r/^ ^/>/^. Namfeptimusdics erat dies Sabbathi, Tlumerm t.x.\^m. perfeBionis nuncupatur, quia ultra confonantiam Diapaion (qua: ex feptem conftat intervallis)non eft tranfitus fimpficium in harmonia: ter^ cjuater^ Similitcreft numerus benediBionis heatitudinis-, Unde Poeta: beatiu.^c. Porroctiammateriamundiinformis hujUi harmoniae perfectione

&

&

beatificatur.

Pythagorici

ctiam hunc dixerunt numerum

virginitatis ,

quia
in

pri-

museft,quatenusnequcgeneraturnequegencrat,nequeetiam pottft

duas

partesdividia:quales:Prxtereavocatur?frfyr/jOTf/;iSicAbraham,qijan-

do pepigit foedus cum Abimelech


mani leprofo
iam
:

ftatuit y.agnos in teftimonium:Eft ctiam -

meruifanitatisc^mundationisamorkisimmundif.SicdiyiiX. ElizeusProphetaNaaFade,c^lavateJeptiesi]ordane :

Qmn etiam numertafanclitatis c^

laudis3i^^t\\ztm,\xndtd\x\tProif\itt3i:SeptiesindieUudemdixitibt:Yoc2.tmttultionis d^ punitionis numerus, undelcribitur-^f^//>/w ultio dabitur Cain, ^tzlibw Septuplumpunietur Cain. Et ilibi Scptem 'vindt^M exfohet,(jui occiderit Cain : Porro etiam eft numertfsfahationis mundorttm,{epttni enim ex omoibus animalibus mundis introduda funt in arcam Noe Eft numerus fervitutif,ut feptem annis fcrvivit Jacob pro Lea E^numertss defiruciionis dr ruin<s,\xt ieptimo die,rupiisomnibusabyflifontibus,aquainundavit(uperterras:Eftwfr*/^*,utfeptemdiebuspopulusluxicIfraelem,&c. Ednumerttscriticuiahomnibus Medicis obJervatuSfUt) Etfeptimahorarcliquit febrisfiliumreguli. Ecinfiniis alia^obfervationesinhocnumeroabftrufo&myftico cxcogitan poflunt,quas omneshoclococxprimeretamlaboriofummihi.tum ledlori ixdiufum fortaffis forct; Utmmerum ttinm planetarum anni c/imacfertci,JeptemUtatum,fptem me:
: :

/i//(?rw,8cinnumeraaliarelinqua.Atqueratio(nifallor;haruomniufeptenarii

numeriproprictatUjCurfcilicettain boniiquam in

malu

verfantur,eft,quonia

hicnumerusparticipatcu natura Iucis,formx,perfc<iionis puritatis,quatenus priorejus copofitionis parseft numerus ternarius,& partim ex natura materijEtenebraru,cumpoftcriusejusnumerus,ncpe4.fit numerusimperfedionis immunditia:. Eftigiturhic numerustumautorvita:&compofitionis,tii autormortis&diflolutionisiquatenusfcilicetc6poniturcxprimoimpari,videlicet ex tcrnario numcro vit & primo pari,videlicet quaternario nam numerusbinariusaPythagoricisnonappelIaturnumerus,fedunitatumconfufio.Ex impariergo,vcIuiia(^iyo,hoceft,forma& expari vcluti ex paflivo,hoceft,ma-

&

&

teria

D
vica

II

S:

47

teria,generantur res

omnes,& eadem etiam

via diirolvunturifedgeneratio&

eftlumen rupernaturale& vis t'nironans,corruptioaucemeftdeinfefis& de nofte ac tenebris dilaniantibus. Hinc eftjquod fccundtim dodrinam Orfhei ,Hefiodi,EuripidiiM- aliorum,Sol divinus in archetypo fit,aquo omnis pulchritudojomnis ornatusjomnis harmonia &vitx fcaturigoeftjincujusdextra eft pietas, benignitas 6c beneficentia^in finiftra punitio fevera. Hunc vocant thcchum^ApolliiJtm c-;- Sokm, qucm dicunt Gratias c^ Charites in manu dextra portare &.infir;iftra arcum & fagittas,quem nocle nuncupaverunt Dionyfmm dilaniantem&dilacerante.acfeipfjmrumpenteminfeptem partes;& diurno temporeillum Apollinem nominaverunt,ea iterum componentem,qux nocls dilaceraverat, illaque in partes feptem dividentem. In node ergo difrumpic atquedilaccrat&indieresunit,quafidepellens mala. Obhancigiturcaufam ab Athenienfibus Alexicacos , id eft malorum propulfator & ab Humero
,

Tya.i',hocelt,autor fanitatisappellatur.

Cum hisctiamconvenirevidcturilla
Fri~

Pythagorxorum opinio,qui mundiim cr animam ftptem limitibtts inclufirunt

wlocopi\xp(:>nentesunitatcm,qujfigradumextrcmumanima;&.mentis,per quemiilacontinetfupremam unitatem in Creatore,& faciaeftuna&eadem cumilloinamomnesresprxexiftentesinVerbojfueruntunumcumilloVerbo fecundilxmTheologos. Secundus loctts{continens duplam proportionemcomparatusadprimumjdenotat progreftum anim^ feu mentiscum Deo. Tertstts demonftratingrefium in feip(am,atque ita defcribitur per/onarum Trinitatis
egrtflio.uni-isfcilicetinaliamatquetertiseiteruminunitatemreverfio.Atjam

adSpiritu.sDominiinmafiam imperfcclam cmifiionem perveniiur,atque ita adquaternar/umnumcrumproceditur. ^iartm fignificategrefium,quemfucitafeipfa,utcircarescreandas,8cadhucinformesverfetur. AEqucficin^/.V,


/^^{/^^^^^/'''''''(quiduoultimilimitesfeulociconfiftuntexnumerisfolidisjde-

notat converfionem corporum, quibus conjunda

eft

anima,dico corporum:

ex corruptibili&elementanconfiftitrSicetiamhomoadretinendamperfedam mundi imaginem,fecundum PktonicosS3i6tns eft de duplici corpore,elementari uno,alio coelefti. Elementare notatur per cubum feu folidumdebinario, quoddefignatmateriam,&coeleftepercubumdeternarioiquem quidem cubum nos fuperius diximus efi^e potius fuperficiem fcu numerum quadratum, propterracionesanobisibiallatas. Namquamviselementafpiritualia fintin fccorporahumida.tamcnfi.xther&aer&igniscorporibusfolidiscomparentur,fchabcntadea,utfuperficiesadcorpus,veIutquadratum ad cubum.

nammunduseduplicicorpore,videlicetex incorruptibili 6c coelefti,atque

V,

XIF,
quadratumimplente:(jr

T)e aJmirabili numenfeptenartiproprietateatque mutafiomhu^infuo

quadrdto:De numero

ejns

de hafi inde denyata.

NOnequidemeftdubitandum,quiningentiainhocnumerofeptenariodelitefcantarcana.curn
ille

frequentertamin myfteriorum divinorum adu,


confuetudinis negotiis

quam in

aliis naturx Sc humanx necefTitatis feu

apud

facraBibliaufurpetur. Neccertedicanthominesftultorumatqueignoranti^

veftigiacalcantes,nonm3ju5inhocnumeroefirearcanum,quamincteris,atqueperconfequens,frequentemhujusnumeriinfacrisIiteris repetitionemnihiimagis abftrufi fignificare>quam numeriahcujusalterius.

Nam utdcmonftratione

T R A C

T.

T.

T.

I.

B.

I.

lunc eorum credulitatem five erroris confidentiam.hociniocoadmirabiltm numerorum (cptenariorum concatenationem.convenientiam atque haud credibilem apparitionem & profluxum ex feptenaipfis invicem congregatis oftendam Nam in 175. (qui eft bafis numeri Similiter riijinvenimusfcptenariumnumerum.quamexadiirimei^.vicibus. feptem in fedud-aperfeptem producent49. excujus numeri partibus progrefquadrato modo difpofitis,miraculolo quofione Arithmetica confideratis dam more feptenarii bafis,videlicet 175. (ex quolibet quadrati pundload ejus
ftratione evidentiffima refellam
:

&

appofitumprogrediendo) exultat. Verbi gratia:

^HadratumJeptenarium.

r-^
f r
2.Z.

^
.

1ij

4T

(T

41

10

3r

a
^_9

J-

23'-. 48

17

4Z
18

II

..,

-^o

r' Z4
"
.

4^
2,r

T<r

1:2

w U

JI

'

7
32.

"f^

19

.57 X
2.0

y
Y

J8
XI

14

z6'

.,

44.

J^
If
c(

8\
4^"
..

35

zr

'

4^i-

4^
4/

..^^-

'

Z8
o

l
Cellct

in pra^fcripto quadrato videmus progrefllonem fadlam efie (quamvis malcdifpofitam^abi.ufquead^^.itautfeptemin fe ducla proferant numerumfuaprogreflionequadratumimplentem.Siigiturperlineamre<flam ducti procedamus ab uno angulo vel punci:o lateris alicu jus ad latus vel angulumeioppofitum,prDducetur bafis quadrati fcptenarii,vigefies &quinquics fepteminfeexadecomprehendens. Sicab a ad ^trarfeundoreperiemushos numeros 22.5 50. 13.38. zi.& 46. qui fimul additi producent 175. Sic etiam numeroscolligendointerf &^,quifunt47 i^.^.^i.i^^^.&i^.orietureadembafis. Similiteraddendonumerusfimulinter^&/repertosfciliceti6.48.24.7. 31.8. 40.hxceadembafisproveniet. Porroetiamaggregandonumerosinter^&A. Et iUos inter i & ^. SicetiameQsinter/& w, autinterw&ohanc eandembafin

Hic ergo

DE D V N
I

N II M E
'^

Pv

S.

49

iineliciemus. Iterum

abangulo B adillum
ter

progrediendoabangulo adiilum ei opi-!ofinirp,6c (^ eiadverram,eadem balis exulcabir. Siccu<im Jatera


Sii.

refpiciendo,numeros inter^ S<.^

& , ^ iaw & X c inter^ &c z,5i inter V &. V & incer n &c S,eandcm unicam baillos

etiam inter r&cs, fimiliter

fin debita fua pofitione&in unum coagmentationeproduccre reperiemu<:; quodquidcmpromiraculoiiaberi potefi. Hincigituradmirabilisnumerilc-

ptenani mutabilrtas Hc varietas oculis manifefta, mirabiles procul dubio iliius efFedusatquevirtutesoccuItcdciitercentci(dequibuscapitefuperiorialiquid verbolocuti fumus)fapienti quodammodo patefacere videtur. Imo vero,
ri

quantafitinhujusnumerifeptenarii bafi perfeclio,quantamque hujus numecompletio vita; human^e importet felicitat^m nobis luculenter arguere yi-

dcxmhenediiaill/iAbrahittas^c0nJifieKsexi-/^.anfiis,dcc^U3i Scriptura:(acrofanix. fic

loquuntur Gen.

Z5.7. Tnenint

autem

dies vita

Abrah^ centum fevtHaTinta.

qiiinque Anniy(^ deficiensmortuns est injene^iute bonajproziecix^j tatls df pl^nasdie-

rum.drc.

Unde liquet, quod hic numerus

JEtatemprovedam,fenein:utcm felicem depatet.quod infinitum fit myfterium in hujus numeri feptenarii confidera-

&

revolutionum roltnum produtat dierum plenitudinm;aique exin-

tione:Im6ver6&ipfe hominem dodillimum novi,qui virtute hujus numeri


feptenariijcujufdam quafi oraculi afliflentia^quazftiones dubias atque ancipitesrefolverenondubitavit,atqueetiamdeoccultistampra;fentibus,quamfu-

turisquodammod6divinare

pollicitus cft

C
*J)e

p.

XV.
myfleno in creatione,

numeromm diyinorum

NUmcros fimplices feu digito^ efTentix fupernaturalis referri & ad regionem fupercoeleflem,qux quidem infinita efl,pertinere fupra memoravimus,hicvcr6dedivinaquinarii,atquetumdemumdenariinumerirationetraftarcnobispropofuimus. Equidem,ut monadem five unitatem cfTe omnium numcrorumfontem, atqueoriginemfuprademonflravimus, utpoteaqua Dias,nontanquam numerus,fed unitatum confufio,derivatur,quatenus bis unum in fe continet.quam &:proptereanumeriimperfe(fl:iprincipiumeircdiximus,quoniamadefleiini:ium&medium,deefltamenfinis,nonaIiter,quam ternanumnumerum numeriperfedi exordium nuncupavimus,quatenus habetinfeprincipium,medium&; finem,ac proinde internumeros perfedionis hibctur:fIcdiximus,quod adhorum trium terminorumrefpedum,videlicet ad 1.1.3. fitperomnesaliosnumeros in infinitum progrediendo relatio. Ut igitur unitas efl radix numeri prtmi perfed;i,videlicet ternarii,qui fignificatformamuniverfalem. (Namquidinterefl.utfitDEus tanquamunitas,&fpiritus univerfalis in potentia

tanquam

dualitas,fi ifle fpiritus

ab

illo

Deo

non

informetur inacTiuetur, ut dualitas in Trinitatem tandem perficiatur)fic etiam dualitas efl radix numeri imperfedi quaternarii,fcihcet eorum,qui ad efl:,quod,ut3.fehabent i.ficin oriuntur. Atque hinc inde eadem proport10ne5.ad5.5c7.ad5.6c9.ad 7. Similiter,utunumfehabctad2.fic4.ad2.&(j.ad 4.8c8.ad6.fecundum quas progreffiones fimpliccs,omnesali2Bcompofita:eIiciuntur,fedharumperfedioeflunitas:Quare,utinmediomotuabunitateimperfediooritur,fic ejus additione in fine tertius terminus profertur,aquonumerorum perfedorum primus oritur,videlicet ternarius. Unde patet,quod tam imperfedio,quamperfedlio,hocefl,tam malum quoad nos,quam bonum profluatamanibusDeifeuunitate>incujuspotentiaefliIlud,quodmalumefl:,

&

&

virtute

50

T R A C

T. L

T.

I.

B.

I.

virtute fui fpiritus bonum

& completu tam fibi q uam hominibus reddere.

Im-

perfectioneergo materia; a DeoproduifViB.videlicetdualitatiadelleviclemus, qucetamenunitatisprxfentiafitperfeda. Nec tamen IccundamlnTrinitate perfonam imperfeda eilejme dixifle aut intellexiile credatis,quatenus in muaofupereirentialifempercumFilioSpiritusPatnsprcEfenseft.atqu.-jperconfequens trinitas in unitate dualitas in trinitate:Quod quidem peroptimcexplicatiliud verbummirificum Tetragrammaton coniiitensex ]od.He dr Vm.Hes

&

in utroque procciTioncm denoiat, &: coiijungcre videturFrfcumJ?^adextra&.ittrumJ^(;/cumr4dextramverfus. SicFiliusia numero perfedionis fertur federe ad dextram Patris Sic eiiam a centro Patris
:

Ubi afpiratio He fpiritus

egredi dicitur,quatenus eft terminorum pcrfcclionis

medium. Quare intel-

numeri medietas referatur ad filium & centrum,quia iemper medietas numeri inteiligitur cile in numeris imparibus Sc perfe(5lis:Sicinternario numeroeft dualitas,in quinario trinicas,inleptena-

ligendum

eft

quod

cujuilibet

novenario quinariusqui eil cxaefla etiam med:c;tas(qi;.itenus medietas in panbus conhderatur) numeri denarii per quem Deus de( irfum e fuo regno iuperformaii egredienb feipfumin materiam coijfufam,ejm remexnihiio creando,&: deforme fuo actu ac lumineinformando,immergit. Hicautem vosfcirevelim,quodubiloq iimurdemedietatenumeriparis,non intelligimusejuscentrum.quod plane v.;cuum 6c nihilefl:,fedejuspartemdimidiam:LTt centrum Diadis nullum cfl.quia nonniiiccrminosduoshaber,ejusveroparsdimidia efti.fic quaternarii numeri medietas funt duo.centruni vero eideeft. Atque fic in coeteris, uc 6. 8. lo. Unde liquct, quod tota pcrrio quaternitasjin
,

fccliojaceat in imparibus,ubi centrum invenitur,ut in

i.

efl

centrum,&

r.

terminusaquo,Sci. terminus ad quem:Etin quinano itidem i.eilcentrum, &2,unaparsdimidia6c2.altera,8c in 7.i.eftcentrum,3.termini,8cc. Eftergo in perfectis fimplicibus unitas terminus quo, trinitas ad quem,& dualita$ medium , fed ita ut illa dualitas fit unitas Sic etiam trinitas terminus a quo, thnitas efficiens fenarium,medium,6c trinitas perficiens novenarium periodus jfed hic ccntrum eft fupcrficialci Vel trinitas priTicipium,quinarius medium 6c feptenarius finis Eodem modo quinarius principium feptenarius mcdium,8c novenarius exitus :In quibus omnibus trinitas pcrfonaruminqaia.

&

turafuperfubftantialiconfiderataruminvenitur,hoceft,ubi tocalicer forma rcfpicitur,&:non materia. Atquehacharmoniaegit Deus adfui regnifu-

ordinationem , pnufquam aliquid in facrofancfVo de matenx crreatione decreviiret. Hoc autem loco obfervandum, quod ut unitas eft formarum omnium quafi centrum fic eciam ternanus numerus fit prima atque proxima majeftatis divina: a fua natura verfus rem creandam emanatio,6c quinarius numerus fecunda,feptenarius tertia,acnopcreiTeniialis in xternitate

confifio
,

venariusultima.itautquinquefintcmanationis luminisdivini proccirus,videIicetformajluminofxabunitateverfus3.emiiIio,?c a ternario.vcrfus j.&aquinario verfus 7.8C a feptenario verfus ^.Sc novenario vetfus i. qui numerus cy-

Undeliquet,quodfi Deus materiarabyffuam unituncin fcipfum , feu in fuum centrum tatem radios fuos reilediat fecundum illud Mercur. Trifmeg. Monas gertertit monademdr infiipfitm refieiit ardoremfiuumlHtc quide recedit Deus,in fua nacura fupereilentiali confideratusj, a numero impari, quatenus eo gaudet 8c dele<ftatur:At,cumviamfpiritusdeformis,&:occult^inhyl:Eventremimmerficalcarcfibipropofuiiret,perfiliumfuumimmediateabipfbprocedentem pervia &numerumimpcrfec'lionisinmateriximpcrfectxabyfrumfcimmerfit:nailIe
phrxappofitioneconftituitio.

fum non

ingrediatur

&

folus

N U M

S:

;t

campum ingreflus eft.ad binarium imp?rfedum^inpotentiaadaliquidexiftentempenetrarepotuit. Uode duilitasfupcrfubftantialis Te dupHcando medium numerofeptenario reddidit, &: perfedionem hoc modo cum imperfedione in primo gradu proceffioni a fua ratura fupercoelcfti ad mundanam junxit Nam quaiernicas ert numerus
folus.quinumeribinarii perfrdi
.

autem numerus perfcc^usica ut materiam five imperfidionem quie numero quaternario refertur, cum perfcclione conjungendam efTc, quatenus numerusternarius,qui formix attribuitur,cum eo ad numeri feptenarii compar,&cperconfequensimperfc(:T:us,ternan(js

cx primo congreilu verifimile

fit

plementumconneiflatur.-Similiternumerus quaternarius eftmtdietas fuperhcialisinterduo& fexjdenotans inde,quod V^erbumfitqu.ificentrumopcrationum fex dierum creationis Hinc poftqiiam Verbo Domini firmati elfcnt ccelidiequarto,hicRexinformanstabcrnaculum fuum illodiepofuit i:i Sole: Hic dies quartus dividendo fex intres duaiitates erat mediu'* fuperficulis fexdisrum,vel centrum efTentiale diei feptimi. Unde etiam fjj fuo fulgore decoratus inmundifeucoelorum medio pofituseft::Simi!iter numcrus quartus eft medietas numeri ocT:onarii,qui fignificat elementatum fcu cubum ac:

cipiendomedietatem

utapudnumeros

pares ieftimatur.

Namnumerus

quaternarius eftquadratum radicis 2. Unde quatuor repr^efentant elementa a fecunda perfona producta, ex quibus mundus confiatur, oclonanus eft

&

cubus,ex quo compofitio ex elementis conflita eft. ft ergo dualitasmundana, hoc eft fjjiritus univerfalis revera imperfecla , in lucem a potentia virtute daalitatis increatx in trinitate unitatiscomplet^ produfta a qua quaternitasfeuelementum,8cnumerusodonariusfeu elementatum oritur. Procediturergo ulteriusab unitate verfus creationem hoc modo. Quinarius numeruseftmedietasperfedainterbinarium numerum &odonariumi Denotat ergOjfecundam perfonam cfTe in medio inter Spiritum univerfaiem elementatum,&: per confequens,quod Verbum fitinnobis&rebusomnibus compofitistanquamccntrumjVitaatqueefTentia. Eft etiam quinariusnumerus centrum omnium digitorum , videlicet numeri novenarii , quatenus ex ^na parte funt i. z. 3. 4. ex altera 6. 7. 8. 9. inveniuntur Unde etiam centrumeft interfuperfubftantiaiia: Eft ergo Filius centrum inter Patrem &Spiritum eftquecentrum in rebusfuperfubftantialibus eft centrum in
,
, ,

&

&

rebus creatis increatis , eft ccntrum Spiritus incrcati , univerfi mun di in Sole habitans , eft centrum eiementorum eftque centrum elementa,

&

&

torum:Eft ergo
ritus feu

vita

rerum increatarum
,

eft vita

tenebrarum
,

eft vita /pi,

aquarum creatarum in corde firmamenti paiatium tenens cft vita elementorum in fphxra media feu arqualitatis in centro clementorum, feu aeris medio nonnunquam nirabiliter apparens, eft vita elementatorum vegetabilium forma quatenus eft mirabilium i ^t & fulgor fpecifica animalium effe , quo fpirat h^minum vita ratio intelledus mens quatenusaffluenterin eohabitgt cumtefteP^tf, ejm memhra &
, , , , ,
,

fint iffm divimtAti temflum atque paktitm ; Solis fempiterni Microcofmus nuncupatur.

Unde

tatione prarfenti^ hujus


erat illud

Atque hoc

Verbum,
i

facit Divus^ohafjfies, vocans illud fitam c^ lucem cnjiun rei hujmmundi^qtiod tenehrx non comfrehendertmt -^nec mtmdns novit-^\[\nA F a T,ia ]ibri primi pnmordio allegatum,cujus virtute quxiibet creaturaeft fada. Arquehocmodoadlimenfeuveftibulumhyiamingrediendi,videlilcetad nnmerumdenariumufqiprogrefTaeft Dias fuperfubftatialis fpiritu increatoexnberans,qu2!de6unitatedivinadivifaeftinnumerumbinarium,utipfa,unitasincrata,exiftens,hominemexnihilounumefficeretdupIiccm,videl.DeLi&ho-

cujus mentionem

minem

52

T R A C
&

T.

I.

T.

I.

B.

I.

minem,&; per confequens ad fuumexemplarfpecieihumancEdupIicemnaturamattribueret.divinamvidelicetachumanam.iiautvirtuteprimxunitatis, increatce immortalis fiat,&: imperfccflione fecundxconvidelicet formalis fufionempfoducentis materialis,rcilicet6c creatx.mortalis reddatur propter finis defedum-.At ver6,quando Spiritus vivificus advenerit.illa hominis imperfeclio emendabitur,&: dualitas in trinitatem fpiritus mcreati adventu mi-

grabitj&abimperfedionemortaliadperfeftionemimmortalemexaltabitur, itautamorteadvitam xternamfutura fitrefurredio:N6nne adventuScdercenfu,acpr:Efsntiaifl:iu^fpiritusdiviniexufcitatifuntmortuiadvitam,eotem-

pore,quomundiCreator,hocfuoSpiritufacrofanc"loincorpusfuummortuum redeunte,Amorte invitam.incorruptionem induendo,triumphantcr refurrexir. Atqueitafpiritumduplicemacquirethomo,videlicetpriorem,vitamcorpor-

temporaIemadhibentem,atqueultimum tandem immortalem divinoq;

fimilem,&alterum quafi

DeuM

efficientem.videiicet virtute
ffc

& gratia Mo-

nadisflimmxperjufticiamDiadisincreataz. rialitatefeudailitate,&://^duplicatumhabebitpofl:a,quodappropinquabit

fpjritum

nunc habet inmate-

adnaturamipfiusTetragrammatijUndchomoundiqueSpiritufancloflipatus
divinitatemfibipergratiam acquiretatquenanc)fcetur,&: ipfiCreatorifuoeritquamfimilis:Undedixit Deus poft peccatum Adami:rrf Adam qmfitinmex mbisfactus est.dfc. Nuncautem,neforte mitiat manum fuam.c^fumat etiam
delignovitte,accomedat,dr vivat in &ternum,emifit
tis.d^c.

Gen.3.11.

Hincetiam Mercuriw

Trifmegifim:

eum ]ehova,deparadyfo voluftaO Afclepi,niagnum miracu-

lumeHhomo,animalbonorandum (^ adorandum:Hic enim in naturam


quaipfeft

DE

tranfit,

Cujusetiamreirationemfecundumnaturaiemmtentionem ac Cabalifl^ in hac animx human^e definitione redderevidenturj Anima hominii esi lumen Dei,(jradimaginemFerbi,caufacaufarumy frimiexemplaris creatxfubftanttA Deifigillog^Jigurata,cHJui charaler eH Verbum *termm.

Deus

Hebr^orum Dodores

^
myflenis.

XVI

*J)e admtrabthbtit

qmnarii^denariinumeromm

prxdicHiisergoIuculenterapparetjquodnumerusquinariusficcentrum EX numeridenarii,inquounitasfedupIicat,feurepetitextra terminum


citatis.atqueutdualitas fuit prima medietas

fimpli-

numeri ternarii,videlicet terminusinteri.Sci (ubiamboterminifuntimpares,&: perconfequensperfedijfic inprimo numero compofitionis,feU primo articulojubiunitasdivinacumcyphrafeumateriainformifejungitjvidelicetinio.quinariusnumerus centrum (impropric loquendo)8c medium efTe reperitur,videlicetinter).& 10. Sedinde

myuerium magnum revelatur,fcilicet,quod,ficuti

in prioribus terminis

1.2.5.

pofleriori proptcr perfcdionem unitatis duoperficiunturaparteanteriori &trinitatis(namnihilpra:terpcrfedionemeftinregnofupercoelefli)ficin terminisi.^io.inquibusprogrediturunitasperdualitatemfeu DEUsperverbum

&

adcreationem^.quieftmediusnumerusjreperiturinteroriginemfuami.&io. Unde quia lo.efl: numerus par, denotat imperfedionem matcrix creandar, quareejusmediumfeucentrum.quoddebetefTeejus vita,eflpcrfedusnumerusjUtejus pcrfecflionc perficiatur. Porro etiam rcfpedlu unitatis,quam in fe habet

-/

DE DIVINIS NUMERIS.
habetdenariusnumerusjeflnumerusimpar^quatenus
pr.Tfentiam

fy

creatoris feu unitatis

jam habet cyphra

feu hylx' fpiritus per radiationeni quinarii nu5.

mcri,qui eftduahtas fccunda a^.incipiensjvidelicct

4. in unitate
,

complrta,

nam

uti. prima vice incipita perfec1:ione unitatis Scdelinit in 3. perfed:umnumerum,licfecunda viceincipita^.fretfcrtonumerOj&deilnitin^.nu,

merum

perfedlum.inquo fe duplicat /^4 inHlf,ut ini.&3.didiimeft,itautin progrelm fimplici verfus compolitionem,incipiendo a numero perfeclo.triplice trinitatisgradum inveniamus^videlicetinter^.&j.&inter j.&^.acinter 7.&9. NamprimusprocefTusabi.ad^.eftordinatioproprietatumdivinarum, feuperfonarumintrinitate:Hincergoapparet,quomodopartiummundicreati ordo ante creationem in Archetypi ideaimprelTus fuerit:Na interprimum
gradum^videiicetinteri.&^.invenitur i.cui refertur fpiritus univerfalis,quem unitasincreationemproduxit. Undeexproprietatibusdivinis unitas ftqua-

fiprimusmotor&ordinatori Dualitativerofeufecundx perfonx videlicet filio& Verbo datum eft exequi ordinata unitatis,hoc efl.creatione patefacers fpiritumuniverfaletn,tenebris ipfius hyke chaos confufum,qui tandem revelatus faclus eft z.quatcnus ex fua propria mafTa&iuceincreatainaduante conftituitur:Deinde inter3.& j.eft^.numerus^denotansindivina idea,quod ille Spiritus univerfaliski quatuornaturas fecudogradu dividendus fu;Deinde interquinque&^.interponitur 6.fignilicans feparationem aquarumabaquis, &fupriorumcreaturarumviventiumcreationem puramjPofteaintery.&^. odonariusdenotatcorporumcojleftium compofitionem ex cubo fimpliciori & puriori derivatamiinter quas etiam compofitionem humanam numerare pofrumus,quatenusinvenimus,quodhomoidiluvioinnumeroo(fbonariofervatus fuerit;&: ex cubo grofliori cxtera omnia elementata Hic vero videmus,

&

quodnumerus

quinarius

fit

medium & centrum omnium graduumj Atque

hincfadueftjUtinter rescreatasQuintaefTentiamediuobtineatlocumjScSol duahtatis palatium in medio quintx eflentijE fitus fit. Hinc unitatum ordo, quarum centrum eft ^.fupercoeleftia difponit, Sc denariorum ordo, quorum

centrum

eft

j.mundana

diftribuit Sic
:

1.

&

3.

conftituunt 4.

&

z.

6c ^.faciunt

5.

quod eft centrum denariinumeri.


,...
:

u,
\

/
i

\
-4
;

i-i-4
:

\V X
.

'
:

i ;

1
'

/
*

.'-

Et i.2.3.4.fimul addita conftituunt lo.cujus ccntrum eft j.ita ut diameter circuliternariiprogrefTionenaturahproducatquinariumnumerumfaciendo femidiametrum i. 1.3.8C producendo femidiametrum oppofitum, addendo primamfiguramfiniftrxdiametri partisadmediam,quod aggregatum proferetfecundumfecunda:,nempe4.&pofitionefecund ad mediam videlicet x. ad^.procreabittertiamfeuf.quodextremum eft centrum aggregati numerorumprxcedentiumfimuladditorumi.z3.4.videhcetnumeridenarii.

Hincabunitatibusprogrediendumeftaj.centroufqueadnumerumdenarium Nam numerus feptenarius compofitus ex^.numero perfedo & 4. numeroimperfedodenotatdivinitatismixtioncm &: ingrefTum primum in ma:

tcriam

54
in fpiritum

T R A C
creandum in

T.

I.

E C T.

I.

B.

i;

teriam. Eftcrgogradiisdenarius unitatumprimus iogrelTusnatur^increataj


tenebris occultatum, uti fupra d.-dum
eft.

Deindc

motusay.ad^.arguitnumerumcentenariumjubi unitas fecunda viceincreationefecundxdieifc jungit:Nim,ut numerus quinanus eft medium 6c ceny&c lo denotans rcrumcrejtarumrahocipfb,quodinternumeros denariorum(qui funt quafi
dices)&.illosmillenariorumfquiarguuntrerurricubosjnumeri centenariicollocentur,quifpirituicreatiquadratumindicant. Undeprimiarticulidenario-

trumnumendecem unicatumjficj.eftcentrumnumeriinter

rumfeuradicum,ubiDuspnmumfejungitcummateria,refirunturadinterV2lluminter5.&;7.6cfecunda ferics,qu elt centenariorum ad illud inter j.Sc 9.&: tertiamillenariorum ad illudinter novem & decemiubi fit ingrelFio in profundum materi.E. Eft igitur numerus quinarius, qui eft centrum denarii,numerusexacle rotunduijquod quidem evid:ncerdeclarabitur,fi fpha;ra ducaturplana,cujuscircumfcrentiainio.litdivila,quippecujuscentrumide6erit
j.

quoniamquinquenumeruseftmsdium numen
^.cujusdivifio

denari:.

Pofteaduc3turdiametcraminimoadmaximuin,vidclicetab unitatead orbeminduohemirphxria/ecet,&:a parcedcxtrarpha;ra:poft

i.ponantur

2.3.4.5. movendo ve kis ^.finiftn tcrmini diametri cxprimanturhgun-E S.r.^.j.modohicdcLnpto.

^ antc novem

^^"
,*

vP..

..k"

""f^-:
:

X
!ii

/
0
.'
'

A<
/

^
''.-a.

.'

\
..
'

"
.*'*

\
\

:"
'

<^

''.,,

\ /
.';:.

'

t
. *
.

>f'\V

<

..

/
/
l

V
..-'

^.... .....<

>

Hoc peraclo a quolibet oppofito ad fibi oppofi tum ducatur reda feu diaEx maximis ergo fubtrahe tantum , quantum fupereft fuper numerum^.Scaddeminimoeioppofito.qui a quinque deficit,6c quinque adxquata furgent:Quare ad invicem comparatis linearum terminis qua;libct diametri extremitasdabit).Undequilibetdiameterhabebitnumerumj.&5.Undefit, utnumerusquinariusincirculodenarixrevolutionis hzudimmcritoj^fj^ricui dicatur,quoniam omnes numeri orbis,ad quinque rediguntur:Id autem fit perquinquelincasdiametralesinfphxradu(ftas,quarum fingula; decemcontinent. Hicigitur rvumerus fpha:ricus in lo.dudus producet ^o.qui numeri funt
meter.
quinqtugintaintelligcntuportkuannijubiki,(\uomm proportio dupla.qua: eft Arithmetica formalitas,in fe multiplicata milUfirnam generatiomm procreabit: Quod fi perpetuo ficfacies apparebit infinitudo,qux fecundum Cabaliffas dic\x.uv regnumomniumfaulorum Ensoph nominatum,&eft Deitas ipfa fineindumcnto. Reliqua veroproduxitDius amifflusluminejficutveftimento.ut
clFet

D
ellet

D V N
I I

NUM

I S.

fs

lumen de Iumine,ac mde cum veftimentifuiluminecreavitmunduminteiligibilemrpirituumreparatorum&invifibilium,quemQ^rf//;/4;f(f/wdicut. Acquehocconvenitcumopinione noftrafupra alle^ata: ubi declaravimui,q)

quam vidcDeitas in rec;no fupercoelefti nuda lit in lua prupriaefTentia reetiam ipfi Moyll negatum fuitjnec pofl^ Sile eft,ut e u m cirentialiter quis vide3t,niii rnorte confiftim,& m iclu quali oculiafficiatur,ipiritumque e veftigiocfflef.Atveroutpnmum Deus ve(limentuminduit,hoc eft,inm3teriaj creatamreimmeriit.gloriaejus multis modis,induto prius creato aliquo ami,

&

<5tu,hominibusapparebat,videlicetvel/'f,veIftf/2;?4/Vf<t,8cc.

Moyfcs ad cognitionem
uitimamvideiicetad

^^). portarum fapicntid

attigerit,ad

Etquamvis fummam tamen 6C

quinqiia^efmam,\v\c^\i2.

Deus

nudus cerniiur,nunquam

accfdfrepotuit- T)th.ocri[in\tro3ig\iMyrandidantMComesm harcverbaloquedo: ^uifciverit quidfit denariiti in Arithmetica formali ,& cognoverit naturam pri'
nnnumcrtf^hAricifcietfecretum ^o.portarum intelligentix d^ rnagni A^uhiUi drmillefirf> 'TenerationU,CTregnum emniumfeculorum. Huic ergo ntimero denario includnin-

turdccem Sefiroth Belimah ^quarum firoprietates nullam tnfinitamj^ habcnt profundftAtem qutppeqttarumr/ientionemfacitAbraham Patriarcha. in libro ]ez.irah fvefer-

Perportasetiam hasintelligentis Moyfitraditumfuitomne illud,quod contentumeratmoremyfticolegeJudaEOfumvelfenfuliteralivel


mationismundi.

aI!egoricoperdi(fl:ionesvelArithmeticasfupputationesvelGeometricas literarumfi^^uras,velharmoni;EConfonantiasexformischaraclerum,6cc.ut teftamK Rabhi Rarnhamxvx Genes Imo vero per illam legem a divino fpiritu adeptus
:

eft

Sjjomon R.ex omne,quodnoverat,de quo fcriptum

eft in libro

Regum,

E u s ei dederitfapientiam c^prudentiam multam mmls,quafiarenam in littO' quod remaris,^c. Hincergoeft,quod6'm<Wf///,deSaIomoneIoquendo,dixit,e'* omnia qu cognonjitper legem intellexiffe. funt cundae res univerfahter in

Nam

quinas conditiones diftributx

Namautclementa funt,aut elementata.aut a-

nim^ aut coeleftia corpora,aut fuperGceleftia incorporeaiquorum quodlibet deccm recipitconiiderationes,utfapientesnobis tradiderunt.

p.

xyii

T)e ratione unitatis fimphcis ^qH

efi digttomm origo,

^ unitatis cum cyphra

coKJuncite.qux efiarticulortmprincipium,fimiliter de

raiiOTiequinariit^ /extinumen in

harmonia fitpercaleflt.
/^lToniainfuperioribusnumerationibusmuItadubiafelegentibusofferre ^--*.f^poflent, videlicet in unitate primum &: tum poftea de numero denario, quomodofcilicet Deus parerfeu primaTrinitatis proprietas inprincipiofic ultimo digitorum introduci poflit, tum poftea.quomodo illa fe repetat in ce.nten.irio numcro,&: tandem in millenario Similiter cur fecunda proprietas feu pc r(on3,ciun fit dualitaspoffitin numcroquinario rcperiri,cum bis Aiin pniducantnuatuor,&bis quatuor oc1o,&c. intelligendum eftprimum quod in numerisHtbraicis.N. Aleph minus ftmper fignificet unitatem,& Nimportet Deum Patrem,Monad;:m,&; primam perronam^quemadmodumapud J^-

&

^.?;///)3/diciturfecundiimGra:cos aSc oi alpha d!" omega. Hincnominaejus ftiipenda pei n fcribunt Hebrxiuit ^vV, /, riTiiV Ehieh,quem Plato appellat w
au;
0%

Unde hoc vocabulum

.TriLV

Moy CiMxodi ^.ad deducendos Ifraclitas ex fcrvitute ./tgyptiorum.

quoddefignat Patrem, revelavit Deus Porro et-

iam

5<5

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

I.

Dominus,quo vocabulo Hebrcei ufi funt loco Jchovc,fic etiamD'nVvElohimappropriantSpirituifanc1:o,quamvis,ut mihi videtur maJa interpretaxione reddatur Dii pluraliteraccipisndocumafinjrulari rntt D(us. Sed potius credo D'n hs fingularem efTe numcru m conflatum hn fo^t/s.ytlforianrJiN Adonai feu
tis Detfs^di.

^n-.Unde

' mare,\t\3ih nhs Deu^s,!k^u !ficin''i^.riUnde Ehhim quaii

Veds fortlf maris^dr aqimtm in 'onSiV Beusfartisaquarum conrrahetur in Q-nSy. Atquehocverifimilemihi videtur,quatenus ibi loci agitur,quomodo Deus omniaexaquis&peraquaSjCas informando creaverit. Sed ad rem noftramrevertendo,videmusexprxdic1:is,quod plerumquenomen Dei incipiata litera fi;,quxeftprincipiumnumerorumapud Hebra'os,inde fignificans,Deum efTe unitatemomniumnumerorum,&:perconfequcnscunclarum rerum.qux numeris diftinguuutur. At vero jam videamus.quomodo prxfentia unitatis ftu Deitatis in numerum denarium ingrediatur,qui ex i.cum cyphrajundoconflatur. Notaredebemus,quod,ut \n,El, eftunum nomen D-i,denotans,cum

efleprimumdigitorum&.entiummcreatorumunitatem ficetiamrcJ-j/Aeflaliudejus nomen,dcfignans digitorum finem &. articulorum principium,hoc eft,rerum omniu m creatarum &; ex forma ac ma teria compoficarum exordiu:

NamJ<i:/interHebreorum numerosfemptrdenotatjio. Etquodwfit unitas primadigitorum,&'fitunit2sfecunda,fivc3rticulorum pnma,quxillamdigitorumunitatcmordineemanationis fequitur,videturfacrarumScripturarura ordoinnuereatqueagnofcerejCumobfcrvaturnfitaCabaliftis.quodn^n^iN}!. vicibus rcitereturin creatione,priufqu.im perveniatur adnomennin-Jf^tj-v^t,
itaut'j,wV,&n',fintqu.afi&a).v^i^//4d"(?wf^^,quatenu,^{^, unitas

eftpnncipium

numcrorum efrentialium,8c *finis:Nam nomen /incipitperliteramkV.4/lr^/, quE defignat principium & unitatem,& il'ud ]ah per',Jod,qu2 valet lo.qui numerus eft rerum omnium finis,ita ucindinano num.erorcperi<turquadratumradicisperfed:a;,hoceft,numeri tcrnani^videhcet^.cuifiaddatur
^-fitio.

Ultraquemnumerum AriftotelesiH},.prcblem.fecl.i^.ncm\ncm unquam numerumulluminvenirepotuiiretcflatur. Sedexjclanumerorum digitorummenfura in quatuor hteris nominis mirifici tetragrammati videlicet nin' exprimitur, qux omnes funt circuiares , 8c fi fimu! jungantur,acNprimaunitis addatur,conflituent 27. qui efl ternaria radicis cubus, ad cujus ideam totus mundusejusqueregionesfabricata; funt,quemadmodum in demonftratione trium pyramidum explicatum efl. Nam J^^denotatio.6cprimum //r quinque,alterumque//<'quinque,&: /^4(j.atqueN/>z.-Sicitaque ternariicubus literis divini nominis tetragrammati producitur de quo tantas cecinit Plato laudes in fuo Tim<to. Quod autem Jtfi/io.importans,&: H^.quinquedenotans
,

fint

numeri fphxrici.fuperius explicavimus. Hiceriam oblcrvarc debemus,

quod^r^iwfignificansy^jc.accipiaturprotertiafecundxtrinitatisproprietatise-

manationeafonteunitatis,quatenusprofolonumero binarioaccipitur,atque itaeftcentrumfuperficiaieinter^&S.quinumeriin Archetypo repraefentant

atqueexprimuntelementum&elementatumcreandum:Atver6,utconfideraturinnaturadualitatisinTrinitatisperfcclione,itacumSpintu//<rexprimitur,ubi fecunda proprietas fpiritu perfeclionis plenainquintodcnariinumeri loco,hoceft,in centro digitorum novem reperitur,inde declsrans.quod ver-

bum fitjin rerum ccntro,im6 ver6 ipfum centrumeirentialecujuflibctrei, tamincreata:,quamcreand.'e,hocquein2ternitate&inprimaidcaArchetypi,


videlicet,quodilludfitvita,&eflcin centromedietatefcumediopund:o,&unitate uniufcujufque
rei. Infinitum hoc loco dc re ifta volumen cdere pollemu-sfedquoniamcampus magisardtus noscompingitfiibjectique neceilitas nos premitjnumeris divinis finem hicimponemus, obiter vosadmonendo, quod

&

DE DIVINIS NUMERIS.
quodh^cc o^nia de formalibus numeris
fint intelligenda,qui

17
numrris mate-

rialibustam iunt oppofiti in fua efientiajquam lux tenebris,ignisterrar,autal-

tum

profu ido. Atqueh^ec

eft

caufa,quod pyramidem noflramformalemoalteniilimateriali

mnimodonatura^fitu
locis

oppofitam

&.contrariameir^inn-<uitishujusopens

demonikavimus.

TR

A-

B.

II.

TRACTATUS
S E

PR
S
11.

C T
L
I

ON
E

I.

De harmonia divina.
C
T
A
elT*

P.

1.

l^e harmonia di~vmA

confonantm Jtmpltcib^s.

materiales numeri in fe nihil omnino prxter difcordi^m &; diironantiam in mundo materiali llmproducunt, iic ctiam numeri eflentiales plices in mundoformaliinventi.nihil proculdubiopr(^terconcordiam,unionem &.amoremtani infuaregione^quamin orbe materiali propagare polTunt. Sed in luo regno immenfojineffabili 8c incomprehenfibili gaudio Irjtitia auditur har-

&

&

monia d\x impedimento qux cum


h:Ec divina
(iiie
(

uilo obfl:aculo,2utdirccrlitigio in

mundum

materialemab initioingreflaefl:.) Inmundovero agit h^EC harmonia frepius multiplicata admaterix Iitigiora:& tenebrarum
diflbnantium correclionem
:

Quodquidem numero fantfta: Trinitatis hocmo-

do demonftratur.

Nam monas cumdiade conjunctaproducitdiateiraron,ex

tamen ^.reperiuntur voces,quia ibi adeftfpiritusinunioneunitatiscumdualitatCi SxcFilittsdicitKreJfeinPatreO' PatercumFilio^Spiritttsctimarnbobt4^AtCTv\du^\\tzi\snty.ucumtcrnznonnmtr:odh^enx.& orietur,cumintalinumeroquinquerepcrianturvocesdiapente conftituentes &quatuor intervalla(cum fit folummodo additio unius toni vel perfonx lotribus intervallis confifl:ensiubi

nantisaddiateflaroniquodconftattribusintervallis.)

Namfubhacconfonan-

tiadiixconveniuntprimxpcrfonje&fpiritusduplexabutroqueprogrediens. Hasigiturduasconfonantias in Trinitate comprehenfasdenotatfuperexcelfumilludnomenTetragrammaton:fcilicetJtf(!///^,e:^r4f/;f,ubi afpiratio(//f)

Spiritum ab utroque procedentem denotat. Ipfum tn\n\[He) duplicatam utramque fylIabam,totumque nomen terminat. Pronunciatur igitur hifce 4.
literisJ<?t;rf.-AtquehacviaduasconfonantiasmagisfImpIices,inindividuaTrinitate jam patentes Sc manifcftas habemus, ex quarum unione fit diapafon, quodexdiateflaron&diapenteintegratur. Undeliquet,quod diapafon coniiftatex/.intcrvallisficS

vocibus&non exnovcm:quiaincompofitionediatefTaron

D H A R M O N I A D V I N A.
I

f^

tefTaroncumdiapenteiiltimavox confonamjs diateflaron eftprima voxconlonantia^diapeniej&per confequens,non repenunturin diapafbnplures qua o<flo voces. Denique quoniam diapafon efficaciam fua: confonantix haurit abunifono,igiturfymphoniaejusconne6licurcumunitate,a quanumefataat-' quederivatacfi:. itsrumfiviaproportionum progrediamur,,unitatem &dua' litatemfchabereinprop6rtioneduplainveniemus,exquafitdiapafon. Etz.ad 3. in fcfquialtera proporcione , ex qua confiftit diapente. Et 5. ad Tetragram-

matonfeu Frinitatis conjundionem cumunitate fefquitertiamdenotatprop )rtionem,ex qua oricur diateflaron. Porro etiam,fi unitas in fe dudaunifbnu m afFeratjdualitas in fe multiplicata voces quatuor confonantiae diatefTaron
Etiterum3.perz.multiplicata,addita prxterea unitate,feptem pariet, dcnotantia confonantix illius,qux diapafon dicitur,intervaila, vel addicione
afKiret.

apparebuntiveladditione^.numerus novenarius exul-. diatefTaron diapente comprehenduntur. Adhucetiamviaretrogradaprogrediendo3.cumunitatejun6ta,quatuorconfonantix diatefTaron yoces denotant,&; 3.cum dualitate,quinque fbnos confonantix diapentejquibus fi trinitas add.^tur voces oclo confonantia: diapafon prodibunt Undc lucuienter apparet,quod,utcunque perfonx Trinitatis accipiantur.fempsr in concordia ic fymphonia reperiantur,atque ab omni dif^
dualitatis S.ejus voces

tabit, in

quo voces confonantix

&

cordj^
ilii

& contrarietate immunes efle obferventur. Nam

fi

bis tria refpiciamus,

etiara rcper'smus diapente

cum tono,perficiens illam concordiam,qua5

fexta apud Muficos nuncupatur,fi denique ternarius numerus in fe ducatur, njuficametiamconfonantiamproducet.videlicet ^.voces ex diapente &diatefTaronconflatasatqueortasjcumconfbnantiadiateflaronconfleturex^.vocibu.s&:diapenteexquinque,qujefimuladdit2Econfonantiamperfetiffimam diapafonproducereanimadvertuntur.HujusautemMuficasdemonftratiohic

fequitur,quatenus in fbla Trinitate reperitur.

CjSP,

60

T R A C

T.

T.

I.

B.

IL

P.

11.

tl^mmodo htrmonia mundana eodem modo fe habeat^ ut harmonia diyma^iijr quod Jymphoma mundana (i^matenalu
frocedat ab lUa dtvtna i^formaU.

E t u t unitas erat initium in etiam ternarius fe duclus eftcxordium Muficx&concordix Trinitaiisific fymphonijecompofitionisjquia^.funtinitiumnumeridenarii&cfinisnumero:

u;

[Tdenariusnumerusfehabetadunitatem,ficctiamharmoniamundimateriahs ad illa mundi formahs

& fuperfubftatiahs

rumfimplicium. Hincadinformationem&iconfonantiam mundi materiahs',


SpiritusDomini(quierattertiaperfonaTrinitatis)unitatislocum,utTrinitatis

Spiritusinfefufcipiensjferebaturfuperaquasjigneumamorem&melodiama facrofanda harmonia provenicntem , iis impertiens. Spiritus igitur Jchov


(cumquoeftpotentiaPatris,&:perconfequens,unitasfuperfubn;antialis,8cfa-

pientiaFihi,acperconfequensduahtas fuperfubfl;antiahs,& gracia eipropria) unus indenario numerorepertus,quiacircacompoficion6 hic,inqua,trinus

&

materiaiejamverfabaturjunitatislocuminefientiauniverfah&rnateriahfibi vendicavit a quo fecunda perfona effluxit videhcet Sol, quem Plato ob hanc
:

>

C3i\i[aLmvifMemDeiJiliumz^^t\\^y'\x.,ntc quidem multum aberravitin hacfua


e u s tahernAUilum fnum in eopofierit. Eft opmione,cum,tefle Prepheta regio iguurSoJquafipcrfonafecundainmundomateriah,virtutem(uamfuIgidam i^/plendidamaprima, feuigneoDti Spiritu recipiens, quxaquasmcdijc nfimx ad fimihtud inem /ui Patris (a quo potentiam fuam roundi regionis,ut
,

&

'

habuit)coliuftrarevidetur,vitasqueininfenoraquotannisinfundere.Tcrtiam auKjsmmundimateriahsperfonam/^tfw/^fzw vocamus,a primaSc fecunda promvinantem,hincinquit,3/^rrr.Tr//5f^.Dff eli lux drvita homits,&cl*hilofophus ahus nos docet Joler df bominem generare hominem. Merc. Trifneg. etiam a\io\oco dicix.:MtiMdumejfeJitiumDeifelemmundidrhominemfolis. Sed nos mun dumcapimuspro eireniia univerfali materia:,tah modo(fi fas fitfubftantialia

perfonas tres admiratione dignas in fe comprehendentcquafieflentiadivioafuas. Sed Deus mundi vita.Spiritusqj amatorius prima mundi perfona xftimatur, a qua inprirais cxterx igneus
j

cum fiiperfubrtantiahbus comparare

&

dux,&omniaahaderivantur:SedadeftDEus fuomundofimplici &fcrmah in unitate,mundo vero materiah in denario,ut fcihcet fe aquis deformibus, ad eas informandas & earum diflTonantias ac htes fymphonia fui vulcus Ipiendididepellendas,8c nexu concordisinviolabih elementa ad invicem concordi pace hganda mifceat. Cum igi tu r mu ndus materialis fit folummodo typus atque imago Archetypi, itu mundi fuperfubftantiahs, hanc noftram Muficam mundanam&C confonantias cujuflibet regionis feu cceh ejus ab obfervatione harmonix illius divinx deduximus. Imprimis ergo diligenti intuitu percipimus,quod unitas Trinitatis cum dualitateconjunda producat confonantiam diateflaron ex tribus intervaUis natam Ad cujus exemplar etiam tres cccli em:

pyreihierarchiasfeuregionesinfuadifpofitionehauddiflimilem meiodia: formulam(fpirante Spiritu divino)produxiflc animadvertimus. Iterum percipi-

mus,quod,utunitasfehabetadduahtatem in proportione dupla,qux' confonantiamdiapafbnconftituit,itaquoquefimihmodo proportiopyramidismateriiBuniverfaIisfuperior,fcu regio prima,inciplens ab ejus cono fcu principio primiccelij/chabeatadinterfesbionemfadamaduabuspyramidibusincordc
cocli

DE HARMONIA DIVINA.
creli

ci

fecundi feu xtherei,quippe ubi una pyramidis portio in coelo empyreo repcrtaadillamcoeli medii in dupla reperitur proportione,uti in harmonianoItra

plenius recenfuimus. Deinde,quia in iecundo loco i.addica 3. producunt^.qui numerus confonantiam diapente ex quinque ronis icu voci-

mundana

i.fe habentadj.in proportionefefquia!tertium ideo intcr iecundum diapente reperitur) confonantia qua fole numerando,d coelum hxc proportio bis reperituri femel fcilicet furfum verfus coelum ibpremum femel deorfum ufqueadcoelum elemencareprogrediendo. Deniquequoniamintcrtioloco circulariter progrediendo,uniias tr)nitatisadejufdemnumerum,fehabetinproportione fefquicertia.ideo conlonantia diateflaron in coelo tercioreperitur.qu^ invenicur in tali proporcione,

busconflatamdenotatifimiliter.quia
tera(in

&

&

qaemadmodumeciaminterprimamTrinicatisperfonam&:ultimam. Athoc m loco obiter contemplando) magnum myfterium (uc mihi videtur) cft eli(

ciendumjvideIicec,quodcorporainultima6c craffiori proportione macerialis pyramidisinconfonantiaimperfe6liffima,&: in abyflb imperfedionis acquafl tenebris fubmerfa>videlicec m diaceflaron materiali reboancia,ad unitatem ta-

meninproportione fefquicertia relacionem habenc,ita uc fpesfic rcfolucionis corporum pofl: morcem,per quam iila forma & mens in corporibns humanis obvelaca,qua: ab unicateorta eft,icerumadunicacemviacirculariredeat. Ex
hifceigitur fole clanus apparet diligencer incuentibus.quod confonanciadia-

ttiraroncoeliempyreicumdiapencefuperioricoelimediiconjuniflaconfticuat

confonanciamdiapafonfupremam&fpiritualemmundimajoris,incipientem a Deo &: cerminantem in Sole;& per confequens indicacur,quod diateflTaron p ri mi coeli 8c diapence fuperius coeli fecundi flnt confbnancix fimpliciflimx &: fpiricualiflimascociusmundimaflkmacerialis. Similicerconjungendodiapente medii coeli inferius cum diacefl^aron coeli infimijhxconfonantixfimuljund^diapafon macerialeconficiunt,incipiens a Sole,& defincnsin terra. Unde conftacquoddiapencc&diaceflaronconfonanciaeinferioresmagistendantad maceriamquam adformamjunde materiales dida: funt,cum vice vcrfa fupefjjiritus plene informatos refpiciunt. Viriores dicantur.quatenusformam dem us igi tur,cri pli cem exiftere harmoniam ex tribus confonantiis fymphonias

&

conHacamiquarum^n<?yvcrfacurincfl"enciaincreaca,ubinulIaeft difcordia,ia mediomundo , nempe formafi eflencia Trinitatisj X><e ///w* in matcria creata mcluduntur, videlicetia mundo materiah 4,nimirum in parte ejus fubtiIiori,ii//^r4 in denfiori &: opacitaci obnoxia. Ac vero illafymphonia incrca-

&

taunicurnexuindiflolubiliharmonijecreatxjvidelicetformafuperfubftantialis.materiali&fubftantiah hac via,fcilicet ternario

numero trinitatis(qui dia-

pafonin fe contihet)addico ad quaternarium numerum materia:(nam fecundtim Pythagoricos,duo in materia non funt numerus,fedunitatumconfufio,ut

didumeftjquarevoluntjquodnumerus quaternarius fitprimusnumerus par) producitur feptenarius numerus,quiconfonantiam tocius perfedionis progignic, videlicec diapafon,qu2; eft illa copula,per quam adligavit fuis Eus creatu ris ra uficam vita: & lucis cofmo ac cofmi filiis allidue cam infundit atque

&

liberahter.

CAP.

42

T R A C

T.

i;

T.

I.

B. Ii:

C
Deus

V.

Uh

1)e ratione dijcordiiz mundam^elementarit

^ corporaluiO' qttomodo

chaosfilia^difcordesconcordt

pace ligayent.

RAtioncnijCur Dias materialis pro numero imperfecliflimo habeatu r/upra


declaravimusjvidelicetquia perfediionis membris,quibus perficiatur,dc-

Nametfijam in adum produfta erat materia cx deformibus chaos feu hyl vifeeribus,tamea principium aclivum inx efiTentiiE per fe non habebac i
ftituitur.

DE

HARMONIA

DIVINA.

c^

.batjcumanaturaabfbluteformaliprincipiumfuajperfedionisacquifiveritjvidelicetabunitatedivinitatis.qux autor erat ejus exiftentiiC. Nam quomodo

poflibileen:,utperfed:ioperfeiitinre(abrolutomodoloquendo)cuinon eftfijneopealteriusexiftere? Cumigitur dualitasinfemultiplfcata&inintervalJa divifa,nonproducatnifi numeros pacesicumque omnis/ymphoniaex confbnantiisperticiatur,qu2eexfolisintervallisimpanbus

componuntur,quomodo

poffibileefl:,utexdualitate(numerosfolosimparesmultiplicationeproducen-

dojconfonantiasmelodi^B&perconfequensharmoniamullo modo propagarepoflit? Imbver6viceverfadifcordias&: diironantiasharmonix oppofiiilfifacrofandam Trinitatem efTefolamatmaspariet. UndeconflatjDfUM queunicamconcordixoriginemj Diabolum verb econverfodifcordiar&an-

&

tipathixparentem,quare &,
lus

Lifigii

nomen

fibi

adeptus

efl:.

D eu s

igitur for-

maliiuceadfymphonixproporiionalis&perfediflimxpartumutitunDiaboautem ad fuas difTenfiones & lites materia,tenebris 6c earum velamento.

Hincrepugnantiaindefatigabilisinterconcordiam&:difcordiam,interlucem &: tenebras,intermentem &: fpiritum deorfum pronum,inter animam corpusoritur. Atquehincefl,quodPaterconcordiiEpotentifIimus fublimi organiuniverfaliscacumineutiturprofuofolioidifcordiajverbgenitordeorfumad machinse centrum dejeclus^ibi habitaculum fuum tenct,faciemque fuamin-

&

vidamtenebrarumcooperculofeuvelamentoobumbrarecogitur,neconGord.v-EaUtoreumradiisfuispenitusexterminet. HujufmodiergoTrinitatisconcordia6cfymphonia,Litigii6canthipathixpoteflasfrangitur6cdifIipaturjAn-

gelorum hierarchi^ pacifice terminantur diftinguuntur , ignes rutili lancibusjuflitia:.^qualibusfufpenduntur5elementaquatuorlitigantiaconcordi2vinculis,cumpace&harmoniaadmirabih,in


locis

&

fymphoni^,per debitas

&convenientesipfis proportioncs difponuntur atque conflituuntuncorpora

Mmfimpliciumquamcompofitorum ad animarum fuarum harmoniam moconfonant;atque ita hujus fymphonix fupercoeleftis virtute omnia ventur materialiaab imperfedioneadperfedionem tendercnt &c fubito ex imperfedis perfeda fierent,nifi difcordia fuis prxftigiofls tenebris,mundi erroribus plenisfeomnihora adionibus concordix interponeretj6c voluntates creaeu-

&

rarumanimatarum,imbverbipforumhominumoculostam corporales quam


phantafiiis prxftigiis occxcaret > qui, busipfxanimxbonx(diverforiafuaincoIentes)erroribus8cfallaciisejusdecipiuntur,&fa]fafeumcndacia pro verisjatque iniquitatemprojuftitiamale acintellecluales fuis illufionibus

&

cipiunt.

Hinc mortis

& difTolutionis timorjfainc omnes tenebrarumfiliiefeu

vitia'5hincAdamiIapfusihincmalaprobonisaccipiunturjhincmundi& vanitatum ejus amorj 6c per confequcns Dei Creatoris 6c ipfius vcritatis odium. QuosomnesDiabolinodos6c ncxus Deus virtutefujefymphonizper mifericordiam fuam quando ipfi placuerit veritatis radios mundo
, ,

tandem

patefaciens , facilime enodabit

atque

difTolret.

TRACTA.

TRACTATUS
S
;

PRIMT,
I

C T
L
I

O N
E

IIL

De microcofmointerno.
"V

OE

M.

In quo autor rattonem.cur circa exafiam anim^fux mtquifitionem


fZ/erjetuTjmundo breytter ^efbijquepauaflimiif
explicare coiiatur.

-'^Uoniam tam facrarum

literarum admonitione,

quamveteru Philolophorum documcnto nofmetipfos cognofcere incitamur, diutius retardare

non

debemus,quin utnos nobifmet ipfis incognitos atque occultatos tandem pro pofle nollro cognitos atquemanifeftosreddamus^cummaximcE fit negligenti^eindicium, nefcire^quid fit iUudjquo ccEleftia,imo vero divina, virrute tara profundacogitamus,quonaturahatamlubtili indagationeinquirimusatquctandeminveftigamus,qu6ve ab ipfoquoqueCreatore noftro

tam fublimia defideramus.

Non

eft res

peregrina, nec

lons^e

anobis in locisdiilitis qua;renda animus,quoiftafapimus; fed femper eft nobifcum,adcft,tratlat,loquitur & intus nafcitur.
Datumeftillitamingentiumrerumfccretalcirc,&lcipfumcogno-y
fccrcnonpotcft? Paucisquidemlicetipfoanimoanimum cernercihoc eftjUt ipfe animus
fc videat. Ficri

autem non poteft quadam


religiofis animis,fei-

divinaprudcntia,utinvenicndi facultas defit


pfos

quoniamhujufmodianima?,mentis divinsE radiorumfufcipicndorum capaces funt, atquca caligine errorum tcncbrarum rcmoti,ipfaq;

& D EuM

fuum

pie &: caftc,,ac diligentcr quicrentibus;

veritasnoftcsatqucdicstalibus,utinlcrviatcis,priEft6 adcrit.

No-

bisigitur,quibusmentisportio concelfaeft,imprimis neccifarium


exifti-

DE MICROCOSMO INTERNO.
fixum gaudio inefFabili

^5

cxiftimamus genus recognofcere noftrum>noftramq; naturam immorcalemconnderarejCemplum De i,D eu Mqjinlui cemplicentro


intuerij

Et quando internum noftrum

immortaleoculis ipiritualibus confpexerimuSjatque nofmetipros


inderite cognoverimus,in ipfum

Deumutriufque mundi Conditorem tranfibimus. Idcirco ut ego me mihi redderem,imo vero Deo meo,cui maxime me debeo,animi meiinquidtioni mededicavi,peregrinusq;mundo jam fa(5tus,& corporis veftigiis,rebusq;

denfis

mundi

vilibilis

oblivioni mandatis

per undas fpirituales

mundi invifibilis aerea cymba ved:us,atque e tenebrofis mundi, corporumque opacorum flu6libus emergens,cceIorumque a^thera
fcandens,adrationis intelleilusque palatia

me conferendojunita-

temgaudio&

latitiaincomprehenfibiIi,in altiflimo coelorum

&

beatitudiniscacumine confidentem,mente illuftrata fpeculari incipiam. Invifibilem igitur me inprimis reddam, & gradum fenfi-

hominis interni multoties calcatum relinquendo ad gradum fecundum,imaginationi proprium,pedemmeumattoIIa, pofteainrationisveftigiafaltu levi exurgam,atque abejusditione adregionemintelledlualeminternum meum elevabo. Conditor coelorumcorporisque&anim^opifexajternas mihi fauftus atque propitius adfitjOculosmeos benigno fu^ fapientias fpiritu clarificer,mentemradiis fua: divinitatis illuminet,animamque mcimediam ei obediencem efficiat, quo viam redtam dired:e calcando,
bilem
fcala;

qiiid

tandem fim,in fpecuIodivinasMajeftatisrevelatolucuIenter

difccrnam.

C
.^od Devh;
in

?.

ommbmfecit hominem mmdo perfeSiione

aqualem:\XndeMtcrocoJmus.
Rchetypus ille magnus,cujus immenram virtutem in primo 'vohminis pri-^^//r^ctii/acecinimusjnonminoriadmirationeopusruum univerfale(creationis nempe)perficere,quam incipere volensfexti diei machinam in ipfius creatione,haucirecus,quamprimoopificiiruidieillamomniummachinam/piritumempyreumcontinentem,ruoSpiritudecoravit:Atqueutincirculicompofit!onevidemus,terminumaquo,cumilloadquem,ita conjungi,utnullaiit
inutriufquetermini perfccflione difFerentia:ita quoque

m creationis circuicu

eodemaGT:ionisdivinxmotuOpifexinfine,qu6inejusprincipioeftoperatus:

namque fpiraculum fuum vivificans fuper obfcuram

& hmofam corporis fa-

ciem emifit,quo corpus illud tenebrofum & immobile illuminaret,pulchrum bc mobile faceret,diviniusque hoc opus ultimum redderet.atque ut de nihi]o aliquid nobile adu non minus hocfexto &; ultimo creationis die produceret, quamfecerat ejus die primojquippe quo Spiritum fuum divinum ferri voluit
I

fuper

66

T R A C

T.

fuper aquas, ad creandum

E C T. I. L I B. IIT. ex niKilo mundum univerrum &; ad rpiritum ejus


I.

materialemtenebrisobrutumilluminandumacconfercndum

ei virtutes in-

explicabiles,quibusnonmodofteretnobilior,redetiamproanimaIiuniverraIi, ut PUtenici voluerunt , haberetur. Et vel hoc igitur imprimis nobis denotar,

eafdeminhominevirtutesatqueoperationes/ecundumcorporisejus propor-

tionem&quantitatemexiftcrcqujeinmundo univcrfo tam vifibili quam indicens, vifibilicontinentur. Idquodetiamaffirmare videtur Trifmegijlm
,

quod Deus imaq^ines dnas adftMmexempUrfxerit,mudumvidelicet (^hominem. E: finc quid reperiri in mundo poteft,quod non idem proportionaliter In hominedtprehendatur? Namquefimundumidealem JeuinvifibilemconfideremusjCUjufque ejufdem regionisportionem inhomineintemo rcpsriemus: Etenim mensilla,divinuslucisincreat^radiushominiinternocumcompofica
Iuciscreat,incoelofpirituali conftitutx portione perdiviniOpificisplacitum

acvoluntatemcommunicaturiatquefimiliteretiam,utin mundo vifibili duo, CQeIumnempe6c terra,habentur,quorum illud formas interramimpluit,hxc veroeasrecipit&confervatjitainhominequoqueradiusille ctEleflis cumvehiculo fuo xthcreo vitam formam luto{b illi corpori qua: hominis terra dicitur,confert. Porroinrriundoutroque funt partes aliqua: corruptioninon obnoxi3;,fupercoeleftesncmpeccgelellesjportiover6qua:dam mundi vifibi-

&

liseftcorruptibilis,videIicetelementaris;pariigituretiam

modohominis

in-

terniportiones funt incorruptibilcs,corpus autem vifibiJes ejus partescorruptioni fubjiciuntur. MundusiSpiritu divino circumvolvitur 6c gubcrna-

&

tur,atque hjec etiam e.i.dem virtute eirentiali cprpus

humanum agitur & cir-

cumvolvitur:Quidcniqueunus cft.unummundum creavitadfimulachrum fuumjatque idem quoque unus unum condiditanimahhominem fcilicet,ad propriam fuam imaginem,qua yalde eft deledatus. Haud inepte itaque homo vocatuseftalter mundus & altera Dei imagosquippe qui habct in fe omne illud, quod in univerfo mundo majori continctur, in tantum quidem,ut nihil quicquani in eo exiftat ufpiaqi.quod non idem verc ac rcafiter in homine reperiatur,5c iifdcm omnino officiisapudeum,quibusinmajorimundofungatur: Eft enim in illo mens divina,ratio angelica,fpiritus coelcftis,harmonia elementaris, planetarum vegetatio,animalium irrationalium fenfus:In omnibus deniqusjmundifymbolum habet^Sc cumomnibus operationemacconverfationem Quidni igitur creaiura hxc ultima nomine fuo proprio Microcofmui voca:

Macrocofmo in ornnibus quam fimilima. Atqui Deus opifex, cumfitinfinitus, creavitmundumrotun4um,6cin membrisfuisadmodum proportionalemj Nonncetiamfuntomnium membrorum humanorum commenfurationcs cumilhs mundi proportionata: & confonantes ac rotunditate iis convcnientes Mundi circularis centrum cft terra jhumanx vero rotunditatispundlum centrale cft fecundum quofdam in umbilicojfcd nos potius illml circa genitalia ponendum eifc putamus,fiquidcm ut in mundi centro femina
retur,cum
fit
?

minalis. Abhacigirurmetacircini duli


explicatur.

rerumrcconduntur,fieetiamjuxtahominis tefticulos delitcfcit virtus cjusfchomincm cxternum,exemplo mqndiexterni cxaclc rotundum pcrcipiemus, ut in exemplo fcquenti luculenter

Con-

DE MICROCOSMO INTERNO.

ff

r nnrludimus itaque cum rrifme^omndum ejfe


^,r./W.,&quodper c

Bei

mmnemhmnem

^Y^

j^

Mi,rocofmHS diccndus,&

m ommbus

'reltTndS^^^^^^

ideales fartes

roeMicmofmointenorifeHinyifibiU.e^-quodomnesmmdi
mfehaheat.
occultam, invifibilem

iVihomm.s

m;

Icrocofmum .^"'^"^^^^/^^;;

*-, ini-prinrem,

& immortalcm

P.'"^"" ^gP^ir^qu b^
p

mod6
^^.^^^

invifibilmm macroconaturales fuas funaio-

nesobit,fedetiamcirca
kfttumverfanfolet.
g, quamPh.lofopb

^^

^'^^'f^l^^^^^
amlthet muJs Ljoris

&'vege.
c.lo deri-

'^^^/J^^^;;;,^^^^^^^
v^Wintelle(itusiciucetai.:iut

'~S:^^^^

l.'

nesaformalionbu.ele
exmateriainviab^^^^^^
^^

i;nKii<j

^.hereoac fenfus operao. Hominem taque intenorem

rumpartemm-tenaiemi uc
corpusvifibiefua^^^^^^^^^

^
fpiritualis ita fe

habet,qu^m
retinetma:^

thereofuocorporeu^^^^^^^^ Suntenimfuperions reg onis

^^^^^

^^^^^^^^ ^^^ ^

^_

anima^Undemanifeftumeft,in^^^^^^^^^^

rituieft^equafiammam^qu^pro^erpr^em

t-^^

^^^

:?^";tsra&^

C9

T R A C

T.

|.

T.

|.

B. 111.

DtumvocAvit.

^tz\\om\oco,homine?i^mtir'orem immortdem yoc2X,exteriorem

'veromortalem. EtinrefolutioneTheologorumetiaminveniturjt^Ar/fwrm/y^-

minemcorrumfi.,qtionumciniseB,^incineremrevertitWthominemverointeriorem
dedieindiem renovari. Ecce Deiformis Ipiraculi frudus,quibus hoinofupcroranesaliasvinbile$munclicreaturasexaitatur,Sc ipfi Creatori fimilisreddicur. Hunc igneum igitur fpiritum, hominem interiorem conftituentem cum fuis
vehiculis

& appendicibus,cum Peripateticis,definimus,f|^y^7?4//rfw incorpoImo


t fecundum
ca-'

ream,quivivimf4s,fintimtu^cuadum locum movemurdrintelligimuiprtmum ;


ipfa/f/;i'fecundum Augfffiinum,zppe\\ztiiVyquiaomiaiKte/i/git.
Senecams/piritusinteUe&uali^adbeatitudtnem infi ordinatm.

De qualibet igitur

coclimundaniportioneadhominisinterni conftitutionem concurrsntein pitibusfubfequentibusfpecialiter&ordine naiurali traelabimus.

C
*J)e infintta

?.

111.

^ me^ahili lttci}proprietate,& nuomodo homo

cujujlibet lucidxj^ecieiportionem infi babeat.

I^N primivolum.TraBatui.rem omnem eo nobiliorem,tam rationibus quan

audoritatibus probavimus,quo plus in fe lucis eirentifica; habeacimperfe^ionemqimajoremautminoremam^joriautminoricorporis&materi^co-

pia;perfed:ionemver6majoremautminoremalucida;forma;exuberantiaauf purifiimam ciFe ludirriinutione provenire pjximys enim Deum meram eem increatam abfque ullo materige additamento.hoe eft.mere formalemSc fimpliciter igneum Unde iux -i/fr^^propria 6c prima kfiin^o ]ohanne cap.i. appellatur. Diximus etiam fubftantiam ipfius coeli empyrei tffe igneum lucis primo die creata: domicilium,quE empyrea dicVa eft qQia jgnis in ea domi-

&

niumhabet:Aiquehcnectempore(cumfitcreata)nccperfe^ione(cumhuj.usloci conipofitio fit

ex unica materiae

fpiritualis

quarta fictribus quartis lu-

cis

fimplicimm)eft

Juci

& jfulgori intellecluali increato ullo modo compa-

randa. Prasterea probavimus,coeli medii fubftantiarrt deprompfifie formam fuamaborigine illa empyrea; At,quia eft medietas interftitii inter materiale

c.oelum&formale>idircoilludequalitervideturdeutroqueextrcmoparticipare. Undecertumeft.hujus coeli fubftantiamimperfediorem Sc minusformalem efle illo fupremo quoniam plus habet materix, minus veio form^, quam illudjconftat enim ex duabus partibusfpiritus grofiioris &c totidem !ucis per diaphragma coeli empyrei a fuo fonte eifecundocreationisdicinfufis:
j

Atquehinc<c///frdicitur,quafi//Aijirr,ideft,igneusfpiritus>feuexfpiritu&igne
Similiter ultimo locojucemdebilifiimamefleincoelo infimo, declaravimus, materix autemfive aquarum fjbftantiam rebelliffia^qiialiter conriatus.

maminamconftatextribusquartislucisjatqueitafefehabetinhocextremoin materiaequantitatcut in altero,empyreo nempe.in formx abundantia. Lucem etiam adum omnium fimplicillimum efte demonftravimus.quatenus eft

Hmplexadus intelligentia:,intelledusque increati,& primo a divina mentc in


omniadifFufa,modotamendiverfo,procorporisnaturarebellioriautobedientiori. Dicimusigitur,lucemincreatamefletotahter 6 originaliter in ipfo Dea
Patre: Eft cnim ille kminum Pater, imo eft ipfa lux prima &vera, cujus radii adus primi exiftunt,/ Trifmegtft. teftatur Undc illud EgofiimluK mtmdi, &c. Affirmamus etiamcum Trifmegifio & facris Scripturis,in //^tf cfleilluftrancem vita hominf*m,at tdlAturfinffus fpiendorem 8c exuberantem,ia quo eft lux
:

&

'

]ohanni

PE MICROCOSMO INTERNO.^
]ohaMiscap.t. In SpiritufanSio

69

tandem efTe fulgorem omnem

intelligentiam fu-

perantem,utinquitD/tfj(y/*.-

cilTima

Poftautem lucis creationem portio iilius fimpiiad Angelorum compofltione concurrebat cum /plendoreintelledus

increatifeumentisdivinieiunde Bionyfius ipfos Algamata,hoc c{i,clarijpmajpeclalHmen3eiJi{fipttntiaaPpellaty\aqaibustt\:\mDmhip(cvidttui:. Poit hot ad

corporumcccleftiuminformationemdercendebatlucishujuscompo(itceportio,dans ipfis vita; copiam efHcaccm propagationcm Eftque h^clux vifibilis fplendor. In ipfa ctiam elementa lucis portio extrema infunditur,igneum

&

illisvigoremtribuens,quovivuntcoporac]ueinferioradiftinclis&fymphoniacijproportionibusconftituunt. Inhominedenique eft omniumharumlucis tjim iacreatasrcilicetjquim creats fpecicrum portio debita. Nam per fpiraculumvitxnonintelIigiiuranimavitalis(hxcenimeviamhrutisconceiraeft6c puntis,quavivunt)fcdmensdivina,Iuxqueincreata,qux immediate aDeoin

iiluminfunduur,quoprimumDciimagineminduit:Dcindeangelico6crationalifplendorcornatur,atquehancporcioncm a coelo empyrco habet.qua raiionalis diciturj atquehis duabus dotibus cstcra anim^lia , omnesque alias mundi creaturas excellere videtur. Poftea luccm vivificam, vegetativam 5c multiplicativam aSoleSc creaturarum xtherearum fplendore accipit,quibus corporaliter huc atque illuc ducitur,augetur fux fpeciei incrementum per propagationemhabet. A luceelcmentorumcorporis fui partium fymboliza-

&

tionem(?ch'jmorumclementariumnaturam acproportionembarmoniacam
habet,fecundumillud Trifmegiftiin Pimand. Faemtna aer dr aquacoeitndicompos ex igne maturitatem^ex xthere JhmpftJpiritum conglutinavitque natura ad hominis Jbeciemejfgiandtm. Quisdeniquedubitabithas omnes lucis fpeciesinhomineeffe,ciimharumomniumoriginem,mentem nempe divinam,lucisqueincreats portionem in hominibus teftetur^c?. 'Johan.cap. i.a cujus fonte increato omnes alix lucis creatx fpecies derivantur. Nam fecundum illud P/almifaRegii : Verbo Domini firmatifunt cali dr Spiritu ah ore ejta omnes virtutes eorum. Concludimus igitur,/m efle radiorum Jpeciesy(\m altts diQnnviv^ifupercailefes nempe radiifsu Deiaff-u-s.a. quibus nobilior anims humana: portio derivaturj Deinde
;?W/r4</feufflr/(?/?,funtquenatura:a(5lus,animaqueabipfaprocedens,unde

hominis vitafenfitiva& vegetativaderivatur^ Et ultimo in locofunt radii eU^ mentares,qui non vitam,fed vits habitaculum preparant,funtque qualitates propric i.i elementis delitefcentes. De his crgo MicrocoJmi radiis infia latius
difcurremuj.

C A

?.

IV.

T^e raditsfu^ercoeUfiihuSyqui aSitufHnt Dei.

RAdiorum autsmjifpernaturalium yquoniam alios in ipfo Deo clTe indicavimus,uti-etiamfacrseteftantur Scripturx,aIios quafi ipiiius coeli empyrei,ejusquecreaturarum fubftantiam,illos in Deo exiftentes dicimus increatos,hos

vcrocceliempyreifrM/w. K^kdiumiutcmdivmumcumScotointeHeihimincrea/wappellamus;alterum veroiIlum,immediate a divino procedentem,}ntelle'

Bumcreatum. XXndeScotusohjeclatntelligihiUaproduci in ejfeintelligihite,peraium intelUBui dtvinizffiTmzt^&c in ipfis omnes veritates de iis neceffarw relucercyx ta u t intclleduscreatushujufmodiobjeda Scvinutc ipforum,necelIarias quoque de ipfisvcriatesintelligens,videatinipfisiftiufmodiveritates. Atquetumintclleclus ille creatus videns in objectis uUbus veritatcs infallibiles , convcnienter
1

;...

,.,.-

..

..dici

70

T.R A C

T.

I.

E C

T.

I.

B.

III.

dici potefl.videre eas in luce a:terna,(i ve regulis xternis. Id quod confirmare ctiam videtur Refolitt. Theolog. troB. i.part. i.port i. qiufl. i. dum alTerit, convementer dicipojfe qtiodinteUe^us creattts 'videat hiijnjmoai 'ueritates iwfallibiles irt Ittmi.,

neintclleiJniincreati.quiafcilccfvirtttteiJlittsincreatiintelle^fttsprodu^afuntohje^A
in
effe intelliqibile

c^

ipfajic prodttcfx,nonfua.fed intelle^tis

divin virtute meventi-

ffum intelleiium creatum. Exquibus conftat lumen tum creati,tumincreatiintelleclus efn;,&. intelledum creatum nihil quicquam poiTe intelligere,nifi hoc quafivideatinluceacfi)lendoreintelledusdivini,quemwf;7/mvocantj&:per confequens cerrum e(t, ad anim^e humanx conftitutionem concurrere cum intelleducreatomeatemdivinam,ita utperhancille (olcat prxJielasveritadeclarabimus. Cum autem ha:c portio divina homini,propterimmenfamcorporisejusiudignitatem,abrquedivinaOpificii gratia obvenire in illius creatione non potuerit, idcirco idem ei donum ip(b
tes infallibiles videre
,

ut

infra.

creationisejasdicconce(fitDEus,quodanteaprimo

opificii

fuidieccelo

cm-

pyreo&per confequensunivcrfo|mundo'|communicavercit. Namq; utprimo


creationisdieSpiritusejusferebatur fuperfaciemcoeliempyrei, fpincualicer

ipfumilluminanSjficetiamultimoiHiuscreationisdieSpiritus ejufdemArthetypi ferebaturfuper faciem hominis Etenim fpiravit ille in faciem hominii fpi:

racuium
Johan.
I.

vitx, qui,

quoniam

increatus, vira &; lux immorralis erat, ut teftatur


i.

Trifmeg.infto Pimand.

Tales icaque funt hi radii fupercceleftes, qui

funtrcverapropriiDeiadUbiquorum priores a Deo immediate procefTerunc funt quafi radii ab ipfo Deo emiffi ac veluti Spiritus ejus aclus divinus 8c fplendor xternus,im6 ipfe Deus, ubique pro voluotatefuadivina pr^efens, ita quidem ut non inepte inde Theolog.refolutione fufFragantc,dicatur,/ omni (reatura effe vefligium Trinitat^,non aliccr videlicet,quam folem in hac domo,

&

veliliatcrrxparteeiredicimus.cumradiiejusinlocisillis fcriunt.

Radiiautem

fupercceleftes(ecundariifuntiIli>quiimmediateaDeoprimodic,admateriam

tencbrarum de potentia in adum producendam & conflandummundumadualem&vifibiJemfuntcreatiiquorum adionibus tcnebrx adglobimundanicentrumdepulf2c,&: virtusomnis ccelis & cundis cocli partibus creaturis eftdata Unde etiam aclus Dei fecundarii vere dici po(runt,quatenus a Spiritu Dominiimmediatepromanantes. Atverononfunthiipfi fimplices,utilliin-

&

creati(quippcquipenitusfuntformales&ignei)fed cum pauxillofpintushyl^tenui(fimemateriac,utdidumeft,conjunguntuninquacompofitioncfpiritusillepalfivusjluxquecfrentialisadivaacverusDeiradiusemiflusexiftit.Totaautcmcoeliilliusfubftantiafr<r4/(i dicitur,quia

ftente materia aliquid in

adum fuit producium.nimirum informis &

de nihilo,hoccft,nonpr.ctxipoten-

tialistenebrarum(piritusfeuaquafubtili(nmafuitIucisdivina:pra;fentiainfor-

mata. Unde coelum hoc intelleduale ac rationale dicitur,& fimplex hcec compofitioluxappellatur,atque hac ratione lux creata accipitur pro lucis divinae mixtione cum (piritu,quem informavit,hoceft,pro compofitionefpirituscumlucejinquacompoficione,quia lucis proportio tripla eft ad illam matcriajjidcirco lux ei nomen eirc dcdi t,atquehoc modo lux primo die creata fuit. Qaoniamigiturluxiftaformalisagitinfuum paflivum & fpirituspafllvus formamrecipieni p2titur,&; acliones illas,haud fecus quam materia formam fiL]fcipit,n6nne inde verifimilc eft,hujufce (ubftantix, fimpliciter ex duobus compofita:,luccm efTe illud, quod Philofophi vocaverunt intciledum agentem.qui omnia potentia intelligibilia facit intelligibilia ac1u,non alicerquam

&

&

materiam illam propter deformem fuam difpofitionem


,

in potentia

tantum

exiftentemireduxitinactumvifibilem?

Unde&:

Francifctude Maronishunc\n,

tellcdum nuncupavit, tucem dr rationem

cegnofcendi

& fecuudum Proclum i


trnci.

DE MICROCOSMO INTfiRNO.
qm eft altera compofitionis pars.ni fallor,efl: ille intellecl us, quem

71

Ph ilofophi

patietemd\xenint,cu)use{\:omnium intelleclionem in (e reci^cre. Sicadfpeculum politiflimum lux fuum intendit vukum^fpeculumcjue ejus radios recipiensfacitrubjedumproximumjinpotcncialolummodo ante lucis adumviiibile,jamacT:uinrpeculoapparere& videri. Atque hoceft.quod allercre videtur Trifmegifiui Pimand.i dicens,?eret ejfe in ratione, p.er rationem fciJicet coeli intellectualis fubftantiam intelligens cum in ratione fit tum adtio tum paffio. Et Anflot.i.deanim. In a,ntma,inteUeBivAfrofter intelleBumpajJihilem j?snend/ises/inte/iec7uiagens,hocei\,fotmZcigens in fuam materiam paflivam im-

ponenda eft. Hinc igitur eft,quod alii,fecundum Bafdium in Hexam. z. hoc ccelum rede inte/lecitiaie,it(\\xe alii etiam rationa/e nominaverunt. YLtAuguJ/inursfuper Gen. i. per lucem primariam intelligit naturam ange/icam. Natura autem angehca fecundiim Boetium /ib ^.de Trinitate,differt a mera forma lucida,
\.

qua;increataeft;quiaaccidentibus fubj!cicur,videlicetintelleftionibus& volitionibus.unde in ipfls materiam efle dicit:Se.d hoc in traBatu primo,vo/um.\.
/ibro:T>e creaturis coeli empyrei,dilucide declaravimus.

proprie aclus Dei,

homo interius

iliuminatur

quoniam ab ipfo Deique ipfius imaginem habere dicitur, ut infrA


,

Hi aucem dicuntur immediate procedunt, quorum fulgore

latiusexplicabimus-,quamvis etiam 8c radios inferiores omnesfecundarioauc ternario aDeo denvari ftatuamus,quod etiam aflerere videtut Trifmegifffs^.

liman.DEUs

divina natura,principium univerforum,DEus,mens,natura,a-

d;us,necefruas,finis& renovatio;& proinde per confequens,omnes radiosfeu


aclus mundanos divinos efTe

& ab ipfo Deo provcnientes afTeverarc videtur.

C
Wnde homo

K
tam

V.

dicatur Dei tmago ?

^ de

nobtlitate,

quam

ille cL

radiis fuprnaturalibm

increatis^cjuam creatps,

qui tn tplofuntyaccipit.

CUm Opifexilleincreatusfpiraculumvitxinluto/umhominlscorpusin& opacum,divinam mentem


fpirafleticorpus illud,licet fpifliim
illa

recepit,

atque

pcr inexplicabilem

& lucidiffimam fuam pulchritudinem, politifli-

mumfpeculi

culciflimi decorem lutofs ac rudi hominis corpulencicededitiita utpriusArchetypiforma&imagofpiritualitcrineaconfpiciendaefTet. Unde Trifmegift.hominem adDeiimaginemfaEium reprafentare Trinitatem in /oco quodam; atqueiiidemetiam facr^c Scripturas in mu\tis\oc\s,hominem adipfus Deifmuiaclmim faBum dicunt Trifmegtfitis etiam in i.Pimand.hominis mentem propriam Deiformam vocdivit. Etzlihi.mentemrationis humana Deum nuncupat,qui eftintelledus,vita&fu!gor. A.cfecundiimJan^um]ohannem\. InFerbo DeieBhominumvita,quaefi/u.xJI>/endens in tenehris,h.oc cft,in tenebrofo corporc humano, eftquehxc vera lux feu forma divina. Sic itidem TrifmegiJl.Pimand.i.hominem internumexvita(^ /uceconftare dicit;vitam dr /ucem Deum (jr mentem vocat,ac
:

ibidem in h^ec loquiturverba. Pater omnium inte/leiitts vita(Jrfulgor exiflens,hominem fibifmi/em procreavit atque ei tanquamfi/iofuo congratu/atui eft. Eodem modo Patt/its hominem,dr Xyfiui Pythag.ejits animatemp/urn 2)appellaverut. Po,

lita autem illa

materia,hofce lucis increata: radios rccipiens,eft fpiri tualis

& inhxc

telledluahs primi coeli fubftantia

ad imaginem Verbi.primi excmplaris & cau-

fa:caufarum,creata,qua:immediate {ecundxxmP/atonicos

aDeo derivatur. Et

71

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IIT.

hxcen:veraanims;Pw//rationalisfubftantia,quamprimummundiOpificem procrearedicit, ac per confequens omnium creaturarum nohiliilimam cile


concIudit;^^/4W,uc inquit xWe.animx perfeBionis
venit limo hac
/://i///z^,hoc
'

effentia afiperioribufDiispro-

// ilit intelk6ludlsfuhflantia-,o^

am Jamh/ic. de Myft. henefica 'voluntate

cft,mentis divma: prarfeotia illuminari dicitiac pariter elt illa,qux:

defiiiitur a iheologis.jjiritus intelleclualis

ad heatitudtneminfeordinatm^ut in ReJoL

T/S^r^/^^.habetur^Eiljinquamjh.xc fubftantia duplex,lucis nempecirentialist>c


fpintu^ fimplicii]imi,quafi

aciesquxdam acmedijm limpidillimum,Iimoib


divina:

corporiinfita,inquoideje

illius

& mcreatJe portio confpicitur.

In hu-

julmodiergofpeculo empyreo,corpu, illud limoiiim illuminante,Dus ipfe Opifex,ut teftatur Trtfmcgi[}u4 i P/wj. feipfum quail inlpicicns,homini,tanquamfilio fuo, congratuUius eft,& propria nimium delectatus forma,(>pera luacunclauiuiconceilichumano. Homo igitur omniumle potcftatcm hahcre percipiens,opificia leptem gubernatorum (nam recundum Trifmegtji.Pirn. ferm.^.facius esi homo dtvini operis contemplator^dLmm^d^ftvitvc inccpitCcgubernatoresill',quos jntclligentias vocant,human3e mentis meditatione gaiidrntes,finguli fuipropriiordinisparticipemhominem reddidcrunt,qu;poftqu:rn
horumdidicitcircntiam,inAftrologia peritillimusevadens,altiusccepitalcendere,6cfulgorisfuiacvita;fontem6coriginemperquirtre(atagebat. Undefe-

ptemcirculorumambitumentisfua;acuminepenctrabat&.rclcindebat,vimque Gubernatoris prxfidentis igni comprehendere tentavit Namque uc ignisradiilurfum,verfusfedem fuam connaturalcm tenduntific fulgoris illius
:

divini officium eft,tot gradibus altius cxteris radiis afcendercquotiliisfubci-

liorautnobilior&excellentior tlTe dignofcitiir. Hinc erat,^^rh\her.tt Trifmeadmirando.dr vivaciter perfcrutando,tandem tpforumd^luiipjiusautoreminvenit ac cognovit. Atc]ue inde etiam eft,quod idem TriJmtgifl.Pimand.io-hominem animaldivinum.non cum hrutis,Jed cum Diis ccelejiibui comparandum vocat,imo ipfum cceltcelis prxjlantiorem effc,velfaltemparicumillis ferte potiris o\w\\.. Solus deniquehomohochonore gaudct,quod in omniDus
gijlo Pimand.if.-Cfuodhomooperadivina

hujusmundilymbolum&ccumomnibus operationemacconverfationemyirtuteilliusradiidivinihabet:Symbolizatenimcummateriainpropriocorpore cum elementis in quadruplici compolltioneicum plantis vegetacione,cumanimalibus fenfu,cumccelo mediolpiritu a:thereo,rum Angelis intelle<fl:u,6c cum ipfo Deo,ut omnia in fe continet. Agit igicur in omnibus in omniaiac-

&

queadeoinipfumquoqueDcum pollc habet,intelligendo videlicet,& ;!mando illum acficuti Deus cunc^a cognolcit,ita etiam homo cun^fba cognofcibilia cognofcerepoteft,nec enim quicquam in eo eft,in quononfulgcataliquiddi:

vinitatis:Atquehinc etiam Trifmegifltis in \o.ferm. Pimand. :iu'iis eft appellarc hominem Deum terrenum d^ mortalem,Deum vero ejus Creatorcm cceUjlcm acimmortalcm Et in ferm.3 Afclep. L\\c\t,magnum miraculum ejfe hominem arimal ado-

honorandum : tranjire namque illudia naturam Dei,(Jr if(nm quaJiDeum Et alibi hominis naturam Diis cognatam effe dicit,iisj. divinitate conjitnflam. Ac certe hoc maximum eft hominis decis.quod vcrum Dei radiumc^^c a<ftumhabec,quorumratione confanguineuseft ipfi Den.nonalitierquamilli, qui ex atavis &: a vis defcendun t,confanguinei &: cognati eorum dicuntur. Atquehasomnesperfc(flionesalucisincreatc'eradicehabemu.s,quammentem& intelleclum appellavimus ab ipfo Deo nobis infufumiquohominempropter exiftentemillumineodivinarformxradiumDei fimulachriimciledicimu.s,&; cum Angelis,quatenus intelhgens,& rationalis eft.comparari atque demum etiam cum omnibus ccelis ac ccclorum creatuns fymbokim habcre,ut antea
(Jr
;

randum

effeafferit

declaravimus.

C Af.

DE

MICROCOSMO INTERNO.
C
A
l\

75

VL
aSius appellanti
trrationalis f

1)e

radiis

mundanu Jive
a^
cur
caeli

coelejiibus^^quos naturae

xtherei

ammafit

RAdios mundanosjive ccele/les,quos alihiJecKndaries appcIlavimus,iIIos nominamus,qui a perrenni fonte lucido,prima die creato,hoceft,aluceprimariaadcoeliiethereirubftantiamrpiriiualeminadum deducendam,& ad tenebrofam privationis originem deorfumpropulfandam,inmediam mundi regioneminfunduntur.qui quoniam funt mundi quafi vifibilis anima,qua eumviappellantur,e6

vere dixerunt Platonici,idcirco a quibufdam radii mundani acfhus natur quod qu^libet res naturalcs ab iis recipiuntadum,hoceft,vi-

&

tam, vegetationem, multiplicationem & motionis originemj Imoquiiibec naturx radius feu adtus eft quafi anima vivens, fi in corpus bcne di/pofitum
proportionedebitainfundaturjfiquidemejusvirtuteinfinitaexfimilibusfimi-

liagenerantur,rescundxaugenturalunturque,intantumquidem,uthicnaturx adus fit ligamentum elementorum,virtusque commilcendijfine qua elementorum commixtiones fieri,formaque (iix fpeciei congrua,per quara eares ab alia quavis re diftinguatur atque dignofcatur,imprimi nullo modo potuiffentiQuinimoetiamhifceradiisSol vitam&calorcminferioribusinfJ5irat,utpote cujus radiorum adus cunda ad fe calore fuo vivifico convertit, cunda permeat entia &c qualitates eorum virtutesque ducit per omnia,ac tenebras caligiaemquedirpergit. Quidigitureftaliudhicnaturjeadus,quam4?>*/7/4 mundi,qnamin Sole prxcipue collocari 'voluerunt Platomci? ita utradii mundani feu cceleftes non fint quicquam aliud.quam lucis in corporefolari congrcgatxemiifio,&: ad omnes vifibiles mundi partes ejaculatio. Id quod etiam verificare videtur ^tmhlicus,omnes cakftes virtutes Soli inejje affirmans. Et fceundum Proclum omnes omnium vires congregantur in unum Solem atque coUigantur^ quas tandemiileinhuncmunduminferioremperigncafuafpiraculacrediturdifi^eminare. Unde 8c Sole ad nos vergente terram herbefcere pubefcere,abeunte vcro eo illam deflorerc videmus. Certum igitur eft manifeftum,vimiftam feuadumhuncnaturasefreanimammediamnaturxexlueisprimari^fubftantia Scfpiritu xthereo conflatam,qux media ideo dicitur,quia participatdeutroqueextremo. Nam accipit naturam eflentiam fuamde perenni fpiritu coeliempyreiScrebusomnibuscreatiscoehinfimi virtutemfiiamvivificamliberaliter impluif.Imo etiam ufque ad ipfius hominiscentrum penetratcum fuo fpirituanimahasc vivifica,donum illud fupercoeIcfte,mentem videlicet ac intellecluminrationalifiio curfu fedentem^fecum vehens. llnde Sol,hoc eft, animavivifica&homo,nempe fpiraculum divinum,quod homo internus ap-

&

&

&

pelIatur,hominemgeneraredicitur. Atquehinc eft,quod Verphjritu in lihrode tfffa//(?/^f,loquensdcanima hac media,definit,/p/S ejfe quoddammediuminttr
eJfentiamindividuam,queUintelleEiiis
(jf

ejfentiam in vera corporadivtjihilem.qua-

t in eodemlibro vitam hujtts animx ejr illam inte/leStus. Atque hanc etiam difFerentiam confirmare videtur Dionyjtui tib.de divinis nominihus,
litatesenimmaterialesqueformafecundumcorporajuntdivijihiles.
ipfe difFerentiam conftituit inter
6\cendo\quodilla,quiefintininferiorihits,exijlantperfeiiiitsinjuperiorihui.
.

^tPro-

clus in Itb de anima a fTe ri x.,perfefiores animas a Biis fuhlimiorihiu provenire\eJfe

nam

quei[Usperfemobiles,minusquedeteriorisnaturaparticipes,haf veroje minus movere,

magisquejortem corporeampatiy^ vera dicit:

Nam pcr hanc animam mens & inK telledus

^4
prcmo

T R A C

T.

I.

C
,

T.

I.

B.

III.

Per animam igiturperfcdioremjintelledumafuOpifice immediatc procedentem per aliam minus perfedam hanc mundanamintelligit,quamaDiis inferionbus,xihereis ncmpe,provenire voluit. Namalias animas a fphsra Solari,alias a fphxra Mercuriali,&; nonnullas
tellctus corpori jungitur.

/ph^eraLunariderivariaflericperquasdiver^m radiorumnaturamdiverfas locorumacfphxrarumdifpofitionesfequentemdenotarc videtur. Atquchos

Deos inferiores a Trijmegijio -j.gubernatores vocSitos Proclusjuniores nominzwit, ac fi dicereta fummo Deo proYcnientes,&: quatenus j uniores fu n t atque inferiores,eatenusetiamanimas imperfcd:iores,irraiionales nempefacientes. In hxc igitur verba loquitm Amma rationdis esianimairrationdtnohihor.quoniam
:

illamprimusmttndi Opifex.,Deus nempefupercotleJiis,procreavit,hancautem Diijuxioresfrodxerunt,idcn,atberei.

Hxcautcmanimainfe
,

vitalis,fedirrationalispcr

acquifitionem portionis fupercoelcftis Ht rationalis

Et tunc

eam

Auguftinu-s

likdeanim.drjpirit.definit effefubjlantiam qnandam rationiipartidpem.

Unde ha:c

anima media,quatenus rcfpicitfupcriora.habet virtutem intelligcndi,&: quatenus iuferiora^virtutcm (entiendi-.Similiter quatenus componitur hxc animaexluce&(pirita,6cquatenusmentemdivinamcum coeli einpyreifubftantieportioneiufehabct,eatenusrededefinituraby^r//?.//^i:/fj/^/m,efrej^/m*
intelle^lualis

dr

rationalis femper

movens , ^c.

Sed cur anima

h;c confcqucn-

tcrpcrferationeminferionbusdarenonpo/Iit,ratio,nifaIlor,ha:cefl:.

Primum

quia certum eft,ipfam mcdiam coeli medii fubftantiam ex a:quali lucisprimaricreatxportione& pari coelimedii fpiritusquantitateconilarejqui/piritus
lucis hujus prxfentia, a privatione fua liberatur 6c purgatur.

Lucem autem

primariamex5.1ucismereformalispartibus,8cunicafpiritus conflari diximus, que ideo intelledualis dicitur,rcfpeclu formKfua;divinae&: fimplicifTimXjrationalis ver^,quatenusfubftantiafpiritualis,qua;materialis eft ejus

dammodo

patiendo

refiftit,&

adus,quoper confequens rationalcm reddit hanc mate-

riam,qu rationalitas

inferior eft intelledu.

Nam in Refolut.Theolog.hzhttmt
]zm

<\\Xod,quiienttSAmmAreJpicitaltiora,diciturintelle6}iis,quatenus inferiora,ratio.

vero indubitatum eft,rem


,

eflTe

verum lumen fulgorem&


quanto propinquior

tanto magis inteIIed:ualem,quanto magis ad intclledlum acceditur , tanto rationaliorem,

&

eft verse intellec^tus fedi

nam

intelledus creatus

imme-

diateabintelIecluincreato,nonahterquamaSoleradiimundani,procedit.At quoniam res,quo remotius a fontelucido diftat,ec) minusderadiorumejusadu participat,uti videmus corpus animalcquo longius ab igne diftat, eo minusignisbencficiut^accipcre.autcalorisvirtutemfentireiidcircomedi.imundiregio,tumquiaeftlocusafonteintelIe6T:ualivald^remotu>,tumetiam,quia cjusfpiritusaliquantoeftgrofIior,quamviscrcationefuaad vitumfatisefKcax idonea>ad intelledbum tamen rationem minus eft apta conveniens propterfubftantia:fuxcrafritiem,magnamquecontralueis increatx adus fimplicifnmosrefiftentiamiquoniam,quocrafiiorcftmateria,eomagisefl;formaliad:ioniinobcdiens:proindcfacultatemrationalemvaldedebiliterillicoperari

&

&

&

certumefl,&:perconfequens,animamillammediamin creationefuairrationalemperfefadamelFeiquamvisper familiaritatem illam,quam fpiritus cceli empyreihabctcumilloa:theris,&:perdivinam Dei voluntatem.intelleclus ac ratiopercceliempyrei diaphragma fexto die,ad hominiscreationem,inhujus
coelianimamdefcenderint,ut,cumha;canimamcdiavitalisineuminfunderetur,fimul quoque ea illi cum vita intellcAum ac rationem afFerrct. Et quia hu-

juscoehmediifpcciesincreationefuairrationaliseft condita,idcircoperferationem hahcrc non poteft,non magis,quam vegetabilia ante Solis ortum erea-

ta/cnfujmmoreanimaIium-,quamvisproculdubio creatur;c

cceleftes

non minus

DE MICROCOSMO INTERNO.

7;

nusreficiantur,&gaudeantprE(entiahujus(plencIorisintelle<51:ualis,quamve-

getabiliaSolisajjpropinquatione&afpcdu. Sed utviamagisfamiliariprobe-

mus hujus coelianimc irrationabihtatem,videmus in lumineintelledus fenfum vifus dingeote,quo longius ab illo objedum diftat,e6 debiliores efle raquandoque ipfis non reluceat,fic enim etiam in propofito fefereshabct cumhacanima.quippe cujus medium diverfum cft ab illo intelledus & pcr medium mun:

dios ejufdem fpecies vifibiles contuentis ita quidem,ut etiam veritas

difemidiametrumafedeintelledualidiftatjunderadii
pter medii diverfitatem in coelo

coeli intelledualis

pro-

medio quafi refradi funt,8c rationaliternon operantur. Atquepraeterea etiam,fi he anima per fe eflet rationalis,curnon
itidemquoquerebusomnibus,quibusvitamdarefolet,rationemfimulimpertiriperciperetur ? ft enim hujus cceli fubftantia tum in metallisjquam in vegetabilibus&animalibusutriufque fpecieijquinta eftentia enim,qux eft rerum

omniumnatura fenfibilis,folummod6 exiftit,& non intelledualis,tefte ///<? Concludimus igitur,quod coelum empyreum habeat animam fuam a radiis Dti increatis,&; fubftantiam ejus eflepeuituslucidamj nontamen lucem fimpliciflimam,quippe qux Trinitatis tantum eft propria, cum fit increata. Ita tamen hujus coeli fubftantix fpiritualis appetitusexpletur,ut penitus in naturam lucidam & formalem conyertaturj Unde & comin lib.de quintn ejfentia.

pofitio

ilia

dicitur

empyrca,id eft,ignea,cujus fubftantia formali tenebrofus


tota regionis coeleftis

medix regionis fpiritus informaturj atque adco etiam


fubftantia,fit

ex portionehujus fubftantise empyrex,quje eftejusforma,&ex

fpirituproprio,quieftejusmateria,qu2equidemcompofitiodicitur<//'fr,ideft,

Atque ut tota coeli empyrei fubftantia eft coeli xtherei forma feu animaeirentifica5ficiteriimhujustotafiibftantia,quam quintam efl^entiamvoigneusder.

cant,eftomniumcreaturaruminferiorismundianima&natura,pra:terquanj hominisjquimajorcmfuamperfeclionemabaltioriregione depromfit. Hoc


igitur

modo venficantur pr^emifla dicta Dionyjii in lib

de divin.nom. Illa,

qu^

funtininferioribus,perfediusexiftuntinfuperioribus,hoceft,quoaltiusafccnditur,c6majorperfecl:iorepcritur:Namqueutidem//;^.^(e^^f/.^/>r<rr/?'.dicit: Angelumfuperioremdelege

commtini illuminare inferiorem:\x.^

quoque (tit res

habetcummundiregionibus. Nammundusinterior,feuidealiseflexemplar
ipfiuiDei,externusyer6&vifibiliscftilliusinvifibilisimago.

C A
'

V.

vn.

rDe radiis ekmmtAnhus t^ animajenfitiya.


I
-*

^lmsui ejfentiam AnirnA noftr& non ex primls,3.\t,omnium generi^us conflitutamt quemadmodumfiperioresanimas.jedexjecundiitertiisvecompojitam ej/e,ub\ per
cosli

prima genera naturas atque fubftantias

empyrei,per fecunda,illas coeli

jetherei,dequibusfupraegimus,&pertertiaillascoeliinfimi&elementaris,de quibushoclocoagemus,denotat. PythagoricitUt fupra explijca.\imus,animam


exprop0rtioneftmpla,dupla,tripU drquadruplacompeni volentes,per quadrupla pro

portionem intellexerunt animx potentiam fenfitivam,quam Plotinus & casteri Flatoniciidolum vocaverunt,quia eft quafi imago & idolum qualitatis illius,qua fen t i t u r E t Trifmegift Pim. <J. a t ^uxcunquejenfus monjent^idolafiint dr vanx quddam admirationes:nam bonum in mundo,aut mundi partibus invenirenonlicet : nam fit acies oculi Deum non cernit,ftc neque pukhrum bonumquecognoftit. Divus Paulus homine.animalem & nos ffiritum,carnalem dicimus^ Etenim hxc corpora foluln.

modo

7<?

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B. III.

modo percipit,cum incorporea fenfibus minime objiciantur. Ex quibus patetjanimamfenfitivam de corpore participare,cum fine ejufdem organis nihil poffitiimo nifi fit in corpore aliquo animato, h^canimxfundiofeupotentianihil cft. Conftatigiturexelementis eampotius& corum virtutibus ac mixtionibus confiftere,quam a fuperiorum coelo-

quicquam pr^eftareaut perficere

Unde Porphyritu illam,/ lih.de occafionihus inhxcverba afijperioribus animx potentiis d:rtinguere videtur:y^/w<j quidem rnedium eU inter ejfentiamindividunm.quAesi intelleciHS-,(i- ejfentiAmin 'uera, corfora divifihirumvirtutibusderivari.

Ubi per aindividuam, psr eirentiam , intelledualem &: rationam coeli empyrei fubftantiam.per elfentiam vero corpora divifibilem,potentiam fenfitivamjquam dcnotat circa quaiitates elemcntaresmaterialesque formas,fecundLim corpora divifibilesverfari,&ab ipfarumadionibusprovenire ac derivari. UndeapudP/'/7(f/tf/)/wds;finitur,/'jufmodianimamfinfitivameffe alum fubftantialls corporls ncituraiis organici,(]uo idikmsqttalitatesenim,materialesqueformlecundum corvorafuntdivifihiles.
intelligit illam viviticam cceli cetherei

nimam

^fiim vivitfentit,appetitfptrat d^ loco progreditiir-^ctijtn potentia avprchenfiva


rerumvifihiliumapprehenditc^percipitprxfentesdf ahfentes :iizvc\ ienkii

(pecies

tam aptus eftrecipereimprelIionesrerumnaturaliumabftrac^as,quahn cerarecipitimaginemfcucharaderemfigilliabannuloabftradum fine aurovel argentofibi adh^rente.Atqueh^cpotentiaapparaturtaminytv^/wf^c/mi^r^^cui^a/^^wfrfubjiciUQtiir fpeciesi\ide\icttvi/us,auditus,ta^Hi,gufit(s,o/fa^ttsfiu odiratus; vei int-e-

'riorg,cujustresfuntdiffkTentix,yide\jcetfinfitscommun(fphantafiacrmemoriaEjus autem motiva potentia corpus animatum movecur , vel loco exter-

ne,vel /piritu

& pulfuinterncjquxquidem,fifitimperans,eft w>/xf^f/>//f//'/-

^,fpem&lxtitiamfubfecontinens,vel vis irafcibilis fuh qua furor,rabics,infahujufmodi alia comprehenduntur. Eft igitur fenfibilish3ecfacultas,ipfius terrxSc obfcuritatis filia,malorum omnium mater,' carnis ad omnia mala inftigator,peccandi in ea appetitum afiidueexcitans 6c objedapeccandihominifubinde pr^ebensinam fenfu potentiarapprehenfivx fpcciespracfentesadmalaincitantespercipiuntur:llndei/rfprimumaudiendoferpentisperfuafionesadpeccandumalliciebaturideindevidendofrudum efte pulchrum.oculisque 8c afpe<fku deleclabilem.tetigit frucflum illum,atque ad poftremum eum guftavit &: comeditsita quidem ut ad peccati hujus complementum omnes ill^e quinque Ipecies concurrerint, maxime cam guftui etiam odoratus fit comes familiaris -.SedbL fenfus potentia: moti vx fpecies ad hanc acftionem concurrebantjnam concupivit appetiit ftatim frudum, atqueutappetitumexpleret,adivitarborem,&defructuaccepit,poftmodum
iiia,metus,triftitia,dolor 6c
,

&

metu &: triftitia perculfa a facie Dei fugi Ex qiiibus apparet.tria fuiire Evx ad Gommittendum illud contra Creatorcm fuum inobedientice peccatum, incit.

iiment2;Diaboli(m nempe,carem dripfiim mundum. Diabolus carnem objeclo Caro fenfu apprehenlivo operante objeclummundanumapprehendit8cvidit,ac diabolicis perfuafionibus vicla fpeciem illamfcnfibilem
aliquotentavit.

appetiitjpotentiaquemotiva eam duxit ad explendumappetitum fuum,&in fubjedoillomundanovifoeammirifice oble6tavit,quod tandem ei fubjicitur tanquam prxmiumfeu poenapotiusfujeergaCreatoremfuuminobedientia:. Hincigituromniumtotiusgenerishumanimalorumorigojquxftatimabortu fuo intumefcens univerlam protinus conditionemhumanana inquinavit. Nam ipfa mulier homini etiamde frui:u dedit,qui comcdit,&; per iliud peccatum iuum cx ftatu immortali ad mortalitatem cum omni pofteritate fua eft redaAusiitautredeeum jam defcripferit Trifmegiftus Deum terrenum.fidmortalem;

nam privilcgium fuutn immortalitatis per mobedientiam fuam


"'

perdidit;

&

forma:

DE MICROCOSMO INT^RNO.
form^
ejus orrsnes.quarum

77

naturaeftderublimiorihusregionibusrecundum

ipriusP;'(?f//rermonem,xgrotareincipiunt,folaquehcfacultas fenfitivaefflorefcerejdequarectecumPrfw/tfApoftolodicere potuifTct illeprimus homo;^/deo aliam legem in mem b ris meisycaptivantem me in legepeccati ; E t c u Socratis Pbce-

dro:Viresno[lr&fimtbonicontrario mijlit.,dij[enji0nis muttu flen&.

Hinc,inquam,

mortalititis fententia contra

Adamum

pronuaciatur.

Nam inquit Domi-

nui

D Eus Cien.z.Delignofcientiiebonidrrfiatinoncomedai-,qHOcunqiieenimdiecom-

HincigiturexParadyfoexpellabatur Adam,ne dearborevitic gu{l:aret&viveretinxternum,adeoque etiam ob illius peccatum omnis ejus polleritas &: rucceilio redditur mortalis :nam dicit e us Gen. 6. Noftperma^ ticbit Spiritm mcm in homine in diternum.quoniam caro esf\caro enim corrupit vitam fuamftper terram,quare interficiam cmnem carnem^in quafjiritus vitAeH fub coelo. Hac,inquam,animiBfenfitivx feu carnalis malitict initium,evidens eratfuturarumcalamitatum prognofticon, Nam hominem animalem,ut D. Pauli verbis utar.ad pellima totum compofitum afliduemagis magisque trahebati Et honnnis malitiam in terra ita coalefcere, omnemque cordis ejus cogitationem
ederii,morieris.

ade6admalumomnitemporeintentamviditDus,utetiampoenitereteum, quodfeciirctipfum.G^wf/Tc). Namfadumeft.utpoftlapfum Adafenfus (jr cegitatiohumanicordisinmalumpronaeJ/entabado/efentiaejus.Gen.S.hllncpulchmudinis corporalis

amor &

luxuriofus

foeminarum a/pedus, pulchritudiniiquc

lupercoeleftis&amorisfinceri ac verc ignei contemptus.


Pimand.corporis amorem mortiscaujam effe afferit.
re ampleiitur,is aberrabitin tenebris,mortis

Unde Trijmegifui

i.

Et alibi

^m corpus amoris erro-

mah fenfu percipiens:,nam niji quiscorpus

fnum oderitfeipfum amarenonpoteU. At quid denique dicendum eft ad nefandam iliam tribulationemjquam facultas hxc carnalis ingenushumanumintroduxit,qua bonum a malo difcerniturjquam quidem diicrepantiam homo in fua innocentia ignoravit,& ejufdem ignorantix beneficio aerumnarum experserat,noneratpaffivus,curis8cangoribusnullomodo2fflid:us,abanin8Eperturbationibus immunis,patientiffimi fpiritus 8c mali inexpertus,utpote circa folamCreatorisfoiiusbonibonitatemverfatus. Oh fummum hominis bonum!

OhinexplicabilisejusfelicitaslAtverojamfuoerroreabinobedientiaortobo-

num a malo diftinguere poteft,lucema tenebris,tranquillamanimam a tumultuofafcvexationibusacpaffionibusopprelTajignisjam confcienti^e urere percipitur,gehenncB rabies timetur,diabolic^ invafiones aifidue animadvertun-

tur,damnatiohumanametuituriprxterquamqnodctiaminfinitiscruciatibus mundanisaifligiturj&veltutiifimusquoqueomnium hominum,acfirmiffima fecuritatemunitusimortisadventuslugubris,amicoruminfortuniadeplorabiha,noftraque affidue formidandajnemo in hocmundo fecurus,quilibet circa proximum fuum fufpicax,nemo unquam iatis fortunatus,aut fuo flatu contcntus.quia boni malique gnarus. Oh fummum igitur generis humani infortuniU4T)!

Ohinexplicabilisejusinfehcitasaproditoriapotentixfenfitivardifpo-

fitione,rebelliqj

& lafciva carnis humanje intemperantia miferiarum fuarum


Concludimus
igitur

ducens originem.

hanc inferiorem animx portionem

feu fenfibilem ejus funclionem efi"e quafi formam feu qualitatem elementaperturbationibus mirificc riam magis efi!entialem, corporis mutationibus

&

gaudentemjdequa j4iw^//V/(a?f Afjy?m/if videtur agere

his verbis -.Pajftones qua-

tefiunqueftntinanimali,nonfuntin anima qualicunque,fed in cerpore,qtiodJub anima

certampojfdet qualitatem,qua drpatiatur c^perturbetur.Ubi videtu r per hanc qua-

animx portionem, quam accepit a formaelementariiquamquidcminelementiigniscapitediximuscirecujufq; mutationisoccafionem. Namformaifta,ficetafonte illo fpiritus vitalis fitin
litatem fub anima inteUigere inferiorem

prima

78

T R A C

T.

I.

T.

T.

B.

IIT.
materla?;^

prima creatione dcrivata, nunquam tamen propter inxqualitatem

cuiincluditur,quiefcit,nunquamruapofitionecontentaeA:,redfempercontrarietatibus impugnatain afTiduo bello verfatur cum corporis tenebris.jam viAaa:rumnascorpori afFcrens &c triftitiam,jam vero vincens,lactitiam ei inducens cum pietatc,fi,menti convcniat. Nonnunquam etiam, pace fad:a,communicatioeftamicainteripfam,&carnemejustenebrofam)quare circa voluptates inanes &; vitio/as verfatur,& cum carne omniadiabolimandataparata eftobfervare. Ettuncregiamentisluceproptertenebrofamcarnisfocietatem privata^omniapefiimaproducit. Dtqixoetiamloquitm Mercurii*sTri/megi/}us

quando dicitiquodignorantiipeftis omnem terrtim fuhverttit yanimam corporii vmcul(i inclufam

corrumpat,nequjinat eamfalutis iter adfcifcere Jedcjuod tn lacum corruptio-

nis mortii^^ eamfubmergifaciat, nec

tem

ad vitsfontem recurrerefmat. Qjjomodo auejus difpolitio menti penitus,propter malignitatem carnis 5c diaboli ad-

verfetur,infra.latiusdeclarabimus.

^
humanam
tes, Democritta ck"

P.

Flll

^uibiis ^ehiculiSifeu per qu media luces cujuflibet calt^animam


confiituentes , corpon jungantur.
in res

INter Philofophos>divinas virttites


Orphem
flena effedi^tmnt. Zoroafier

omnes diffufasefieanimadvertentllices

Pythagorici,ill^s Deos appellaveruntj^tf/^* <7?w

autem vocavit eas

dtvtnas. Synefius fjmbolicas

iUecebras.Trifegi^.S!i.3.\u,'vitas;3.comnesgentr:d\iti:

animas

^ eJ/entias,nometx

defccnfum &C modumconjun(flionisearumcumcorporibusdiligenterperquirentes P/4/^/o(nam animam primiim fponte mobilem,corpus autem per fe admotum inefficax,& per confequens hasc duo extrema omnino natura efi^e contraria, eaque decauila non facile conjungi perceperunt)animadverterunt,medio aliquo fpirituali eum fieri:ita quidem,ut interveniente eo,duo illa extrema Sc peregrina aliquod inter fe commercium habeant,&: ligamentis illius ad invicem fibi copulentur.quod ipfum porro athereum Tjitavehiculumanimtevecurr/cU' //wappellaverunt. Atquehunceirefpiritum illum^thereum affirmarunt,qui familiaritatem cum cxtremo utroque habeatiuon aliter,quam aeris fubftanfpiritus ille xchereus anitia cum contranis fibiinvicem igne aqua Unde mam involvensin media mundi regione, hoceft, interextremum fpirituale&corporalefitus.definitur efte nec anima nec corpus,fcd quafijamanima,quatenus fcilicet,regioni fuperiori contiguus eft,6c quafi non anima,fed quafijamcorpus,quatenusnimirumregionielementarieftconjunftus.Hunc, inquam , fpiricum animadverterunt Platonici efle illud vehiculum, in quo 6c perquodmirific;Eillxformarumdotesinferioribusconferuntur,omnisqucfa. cultas occultam herbis,lapidibus,mineralibus&animalibus,virtutefolis,lu. na:& planetarumacftellarum fixarum propagatur. At vero Trifinegiftus profundiusaliquantoPlatonicisiftisnaturam humanam introfpiciens deprehendxtjjpiritumdtthereumeffcvehicalummentudivins. Et quamvis Proclusin lib.de anima his verbis mentionem faciat indumentorum 3n\m7^\\\xm3.nx\Animadefcendendo varie vefitur O' tandem purg.ttur,mzgis tamen confuse de illisloqui-

acelTerebus tribuentes.

Harum autem animarum in corpora

&

&

&

Namque/ x.Pimand hzhetux, mentisindumentume{[eanimam,anim veroindumentttm ipfumJptrttum.Mhi per animam intelligit Autor rationalem coeli empyreifubftantiam,&per fpiritumyinformatam a;cheris fubftantiam. Undein
tur
:

ferm.

10. /;>.

euadem

iftum primi fermonii locum his vcrbis aperire videtor,

per

DE MlCPvOCOSMO INTERNO.
:

7$

perquxverummentismotumaterminofuoincreatoaquo,ad terminucreatu JTijad quem c fficacilTime declar at Animn hominii in hmc vehitur modums Mens tn ratione ^ratio in (inima,animA inJpirttH.,Jpiritfii in corpore. QLubus fane verbis
haudobfcurcinnuitjmentemdivinam&increatamlucis iqcreat^ radium induere creli empyrei fubftantiam quo vehiculo magis deorfum in formalem
,

cceli rncdii eftd^ vera eoeli empyreirubftantia;natura,&naturaliterfimile{imiliruogaudet. Porro formailcoeli

medii /iib ftantiam defcenditinam fornia

la xtherea duplicem naturam fupercoeleftem amptedens,in fpiritus ajtherei involucra invo!vitur,in quo,tanquam in vehiculo fuo proprio incorpuslimofumtranfporeatur. Mentis igitusfonseft Mona^ illamfrf4/4,quam Trifmegiftus

l.Pimand.propriamDeiformamJil>i^Jtmikm8cScTiptur3LCAcra.Deiforme^iraculum

\ocat:Atc[uehancpvob3itTri/megifii0ferm.io.Ptmand.inmoleterrea exijlere non polfe.,nec terreamfacem etiampojfg mentem adeo di%inamfufcipere,auttantu?nmmen


fuftinere.

Hinc eit{mqu\ti\\t)quodmens animam veluti

amiBum ajfumit,quia anima

divinaexijiensvehiculo Jpiritu utitur.

Nec certe poteft mens hxc divina in me-

diam regionem magis ferri abfque fuo vehiculo empyreo,quanri animas mediie natura in infimam,niii mediantefpiritu medio,cvimidem fit refpedus inter codumTrinitatis empyreum,qui eft interempyreum 6cmedium)acidem inter illud medium 6c infimum, qui eft inter empyreum rnedium Etenim cujufquecoelifuperiorisanimaeft fibi proximi infcriori nobiIior,fecUDdiim illud Procli de anima : Anima rationalls irrationali esi nobilior quoniam illam primiH mundi Opifex procreAvit,hAnc Diijuniores feutherei,hoc eft,fpiritus igneus coeli intelIectualis,quodetiamrationaleappellant,immedia,tcaDeoprimo raundi Opificepromanans,nobilioreftfpiritucceliiBtherei,utpotecuifacultasfoIumf modo datur vitaiTl 6c vegetationem inferioribus, fed nequaqu^Ri rationera completaminfundendi. Atquehinceftjquodipfefref/weodeminlocoailerit, animas nontillas exjphara Solariyalias ex Mercuriali (jrnonnulloi ex Lunari defcendere^

&

&

Exquibusevidenterapparet,quodprimum.raentisindumentyrafitIongenobilius,quam illud xthereum,cum fitquafi formaLadfjjirituraiUum medium,a quoindefcenfufuoexcipitur. Mens igitur in rationalem fpiritum primtimiat cluditur; Spiritasautem rationalis cum concento fuo diviniflimoalpirituper fe vitali recipiturjquitumexfpiritu irrationah fT,t,mentis &vehiculi ejuspr^fentia^rationalis&intellecluaiisfecundumillud Jrfzw^/iVi in lib.de Myjier. Anima. hemfcavoluntatedivinailluminatur. Atque ipfam nuric rede definivit Arijioteles

in libro

(ito

deJpiritu: e(feJpiritum inte!leiualem, ratiqmlem ,femper moventem:

quatenusvidelicetdotesilisfupercgejefteseumejusnaturaconjunguntur.Spi-

denique hic xthereu$,radiis tam fupercoeleftit>us,quam mundanis exaitatus,proptera(Iiduamfuamcuminferioribus communicationem ac familiaritatem,in>corpora apte a Deo in creatione ad eum fufcipicndum difpofita proportionata infunditur , per univerfiim corpus humanum tranfcurrens, potentiam in eis primum fenfitivam a naturafuapropriainducit,quam etiam cxteris animalibus,irrationahbus nempe,pariter cum hominibus largiri folet, atquetumpofteaetiamrationaIem& intelle6bualem,quam virtute luminum fupercoeleftium foli homini conferre confuevit. Atque hoc modo conflatur homo ille interior, facultatem intellcclivam, fenfitivam fimul vegetativam complicans.
riius

&

&

&

CAP.

8o

T R A C

T.

I.

E C T.
IX.

I.

B. III.

p.

T)e Theologorum opimoneciraiamm<creationem.


Ncapiteprxccclcnte,quiddecreationeanim^humance&cjusiacorpuslu-

I tofum defcenfu ftatuant Philofophi quique diviniorcs,

dilucide explicavi-

mus. Hic vero deipforum Theologorum fencentiis inter fe difcrepantibus paucisagcmus. MajorTheologorumchorusconcludit,4/w4Wf<)r/>m;/^i C^infuftdendocreari,a\leg3ias ad hoc i\\ud,Geefz. Injpiravit in eumJpiracHlumviw,id eft.animam in corpore creavit. Veriim huic aflertioni apcrte contradicit Origenes cnmnounuViis ex Gr^ecis Thco\ogis,Platonicorum hacin parteopinionem fequentibus,qui omnes in hanc eunt fentenviTn,animas omnespariter cum Angells in principiofuijfe creatas. Id quod etiam alii quidam volunt, uti in CUnq^ore buccinx invenitur,quippe ubi in hxc verba exprefsc fcribitur :y^/W, qu )jodie ^pOiJ quotidie infundumurdenovoinutcrummatrli,noncreanturanovo,
fdjuntcreatAexfoloigneinprincifioprimordialiuniverforum,acfoventurinme>ite(^ potentia Creatoris upjue ad prxfinitum tempui,quando infundi dcbent corpori,(Jracorporenonrecedunt,nifijpiritu4 prim

(^ evanuerit ^quo recejfoevanefcitdranima. Atquecum hu quoque convenire veile videiur Augufiinti4,wt in lib.-j.fuper (7f(r/? habetur.nifi inveneritfacrisScripturascontr.dicentesiUndedubitareccfferit

tive

de anima Adx
.

fic \oc\\x\t\iK^ -.Sinon

invcniatur Scriptura,quxcontradicat ,vide,

tur dttendum

quodanima Adtnfuerit aprincipio cum Angelts creata c^ pofmodum voaccjjijje.,ad ipfum admimfirandum. Sed hoc Auguftini dubium, meoquidem judicio.facilime toiletur,fi confideravimus,Spiritum Deisterluntarieadcorptn

num fuper aquas pennis igneis ved:um,omnes virtutes cujuflibet Macrocolmi


partibusa{Iiducinfundere,juxtaillamnunquamfatisrepetitamPfalmifeRegii fententiam Verbo Bomini firmatifuntcoeU,&Spiritu abore ejm mnisvirtt*seo~ rum. Hxc enim ciim ita fe habcant , quidni etiam eodem modo fpiritus illc, quemfemelfjjiravitOpifex in faciem Microcofmi,fufficiet ad omncm hominumpropagationem, ciiminmente&potentiaCreatorisrefcrvarivideatur ufqueadtempusprxfinitum,quoinfundicorporidebet.5 ita nimirum,ut,falvo
:

illo

(7ff/rioco,anima

illa

intelle(5tualis,qux,quatenus ipfius

Dei imago eft,in-

finitadicipofIitadhominuminformationem,infinite fefe excendat,non aliter, qnamfpiritusille,queminprincipiocreationis Deus Macrocofmo dedit,cujusprxfentiaipfeMacrocofmusinfinitisquotidiedotibus,finerepcticafp!ritus iliius creatione ornatur. Nonne etiam fecundumjanclum ]oh^nnem i.dicitur:
inFerbo 'DominieJ[ehominisvitam,illamj^vitameJfe lucem,bCC.Et Tnfmegiji. lucem S" vit.tm ipfnm Deum vocando,ex iis hominem creari dicit,quibus probat, ipfum Dsum cfle hominis vitam.per quam fupercoeleftia guftat,mentemque hominis,quafidivinamipfius Dei effentiam increatam feu veramDeiimaginemapiid ipfum

Deum femper refcrvari pro creaturis,qua$ adimaginem fuamfornon videturicum compofitionis ejusmateria

mireinftituit. Porr6etiamanimainexnovo,hoceft,deniliilo,feunonpr;Eexi-

ft=nte matetia creari.verifimile

fitfpiritus,rormaver61ux,utipfiteftanturTheologi. At ver6 fpiritum genera-

lemicquefimiliceretiamiucemillamuniverfalem,exquibusomnisrerumformx 6l miteria derivatur,in principio tantummodo virtute divina ex materia

no

pra^sxiftentecreataeffe teftantur Scripturx facra:.

Quibus infuperacce-

dit,quodPateromniumOpifex,antemundiexiftcntiamdixit:&protinusVerboejusconfirmatifuntcocliSc Spiritus ab orcejus progredicnscoclorumvirtutcs

>i

DE HOM. INTERN. NUM. ET HARM.


rts
thsvA qtioque Sfiritum viti appellaverunt Philofbphi veteres,

s^

mowm fuum hauriunt.Solem etiam appellavit PUtoflium DeiviJibiUm :Minferioria vivunt.

eo quod vitx flt Movetur ergo lux folaris a primo mobih", hauntque (piritus eifentiam, a motu & lumine primi mobihs Sc Sohs procevehiculum, quo
5

dentem. In regione inferiori,ubi unitas cum tribus cyphris coUocaturjPater igni rite comparatur Fihus aeri ,quatenus fuavis moderator atque benignus mediatorefti&Spiritusfandusaquiepropterrationesfuperiusallagatas. Terraautemjacerquafi totiusfundamentum,in cujus centro unitas etiam reperiturcumtnbuscyphris. Undepatet,quod Deus femultiplicet toties,quoties
perfonxrecenfenturinTrinitatefacrofancla,utintegramundimateriayertalurineiTenciamejusdivinamrNeccerterelidaeratterra^feutotiusfundamentumvacuum;fedinillametiamipfamingrc(ruseftSalvator,quoniam,utdi(n:um tHyterrA germinabit Sdvittorem,^c. Eftergo omne,quod eft;,ipfe Deus. Extra mundumadeftfibimel]entiafuperfubftantiaH& vocatur^<5?<?4/. Infiiperiori

mundiregioneadeftmundofpirituahj&vocaturMfw. Inmediamundicreati regione dicitur vin. In infima nuncupatur corfus. Et totum in toto ac omne creatum nihil pr^ecer Deum funtiquatenus omnia bona dicta funt,& vero nihil,pr;tcr(blumDeumbonumdicidebet,aquofolaeftbonitas. Namejusbonitate omnia exiftunt,& fine illa nihil in adum produci potuit;quoniam fbla Dei bonitas,lux& benevolentiaeft rerumomniumadusjinquo,aquo&per quem omnia, qu^E funt, exiftunt,&. fine quo nihil. Quicquid ergo atus eft, Deus eft,quiafolus Deus eftadus:Et proindeadus acvitacreaturarumeft E u s,quoniam in Verbo erat vitaj&c.

T>emonJiratio lucutentijjtma

nummrum formahum

tam

in

perjonamm

Deit ATi s
quam
deciaratur,

ante mundi creattonem ab unttate fitperfubjiantialtfrofiuxtf,

m cojmi <(^ creaturarum ejuJUem temporecreationiipromanationejubi


qua ratione primum digttijbrmales ah umtate JuperRibfiantitUt,
mdienarnaddiyerjam mundt confifientiam
producantur.
deinde articuli,<!^ tumpofiea numeri centenarit^atquc denique

ridi

90
.1

T R A C

T.

I.

T.

I.

B. IV.

FiJiWovam in altijfimo throno (ttperpaUtium mundanum eUvAtofedentan:


illud^palatium tratgloria Conditoris^lemjfmum.Efaix 6

DE HOM. INTERN. NUM. ET HARM.


&

9;

prietatesetiamtresrapiebata coclo ftellato,cuiIibet extribusZodiacitripIicitaticonverjientes, quas etiam proprietates fibi ad perfedionem officii /uiia corpore humano conj unxit. Nam facultatem fuam attraclivam ab y^r/Wf ,i^one ^<gr//4rw,triplicitatem igneam conflantibus,deprompfitj retentriccm 4 TaurOjFtrgitK df CaprkornOiConcoddcem a GemwisyLibra jiquariCy&C expultricem a Cancro,Scorpiofte c^ Pifcibnxdhi vendicavit. Dcinde tranfeundo fph.^rami^^/Mr;;; vimfuamreceptivam ab eo habuit,gravitatem etiam conftantiaminpropofitofijo,atqueprudentiam cum profunditate. Ex orbe J^i//} juftitiam, virtutum amorcm,honeftatem,manfuetudinem facultatis naturalisgubernationemprofuaportionerapuit.Exregionei/itr/^vimimpulfivam8c ira(cibilem,audaciam,potcntiam&:fortitudinemhabuit. ExSf^AjWambitufacuitatemfijamvitalem haufit. Ex VenerU circuitu virtutem fumpfit concupifcibilem,hilaritatem 8c delcdationem in Mufica. Ex orbe Mercurii vim fuam phantafticam&ingenii acumen,fcientiarum amorem memoria? perfetHiionemacquifivit. Eta Lun* fphra fuam crefcendi atque decrefcendi poteftatemattraxit. Deniqueinfcrioreju.s portio,quamfenfitivam &animalemappclIamus,complexiones,humores 5c reliquas proprictates, organis fenfibilibusconvenientcs,(ecumad elementaris compofitionis perfedionem com-

&

&

&

&

plementumprofuaportioneindiverfbriumfuumopacumintroducit. Exquibus evidentiflime apparet, quod anima fibi alledet in itinere fuo,ab unitate peregrinandoadmultitudinem,infinitas macrocofmi proprietates ab harmonia ejufilem divina profluentes. Atque hic diligenter oblervapjdum eft,quod difcordiacnonpulfentanimamhumanamacceloempyreo,quoniamilludpropter fuam puritatem,divinitatem &; fimplicitatem femper verfatur circa bonum,(edfoni litigiofi,quam faBpilfime percipiuntur a ccelo ftellato provenire,
verbigrati^:5'rf/rfinvidiofafeminarianonnunquamdifconvenienteratque difcrepanter in animam infunditjfimiliter odium,turpitudinem vita;,melancholiam&hujufmodialiaj il/4r;etiamnoiinunquamxraeundiam,feditionem, htem,derifionem,adulterium,inceftum,inconftantiam hujufmodi alia imincongruas /uascum nonnullis naturisinferioribus mittit in inferiora propter

&

pulfationes. \XxidLt)A\fknetiTifortunmd\Q\xntnxsc\i)\\% rei rationeminMufica noftramundanarecenfuimus. Elementorum autem regiones,propterextan-

teminilIismaterismultitudinemrepertB,funtdifcordiisplenilIim:E5quoniam corumnumcrusbinariuscftdifcordise&litlgiiorigo. Atque hinc fit.quodtot in hac rcgione fint altercationes, tot corruptiones rerum, carum^ue de una

formainaliammutationes. Sed ipfa elementa interfe litigarent,& invicem bellumgererentpcrpctuum,nifihonorabilcilludmedium,cujusvirtutereslitigantespacis&cocordixvinculisliganturatqueconneduntur^intercederet. At veromens ab omni paffione,maIcvolaque matcri^e difpofitione libera eft, femperque in fuo ftatu conftans immobilis reperitur;necenim ab aftrorum influentiis,aut intclligcntiarum impulfu fleditur,fed abomnioperatione&a<ftione rerum,qu^ fedi ejus connaturali fubjfciuntur,immunis cxiftit. Unde manifeftum eft.quod corporibus.quibus illa pr2edominatur,non poffint aftra neceffitatem imponcre. Nam fapiens benedidis mentis di vin^e radiis confperfus,atqueimbutusipfisaftrisdominabituri Neccerteillaminparteanim^ intcllcdivapoteftatem habent ftellarum planetarum influentix,quatenus fpiritus rationalis proximum eft mentis vehiculum fiipra ^derumpotcfta-. tem naturaliter exaltatus :Sed tales homines,qui intelledus munera,mentisqueheneficia recufantcs,beftiarum more funt fbla animavitali contenti,& irrationalitatem rationalitati prponentcs,nec uUo modo fpirituahbus oculis resdivinasintuentes,adterrefttia duncaxat pruno vultu refpiciunt,anima!em

&

&

&

&

&

fo.

T R A C T. I. 9( folummod6& fenfualem vitam

S E

T.

I.

B.

IV.

ampledentesihi,inquam,virtutem coeleftem &divinamignorant,necaci eos arcana pertingere podunt. Hujufmodi juxca


Merc.TrifinegiJl.ficutUH,quihuimemAutahest,autviciire dicitur\ziQ^\it inhis

anima

vitalis,acoeloxthereoderivata,primum8cprincipalemobtinetlocumj Undc fitjUthujufmodihominibusdominenturafl:ra,iisqueimponantneceflitatem, nonminus quamipfis beluis 8cplanetis :quoniam anima vitalis cum fuo fpiritu cftdenaturaftellarumatquecoeleftium,acperconfequensfacilimeeorumimprefliones fufcipitjquippe qua:ab eorumfontedimanat.mediisque aDeoordinatis inde fubterlabitutj&incorpus

humanum migrat.

TR.

A-

-OO

P'

"

V^

""'

.m

TRACTATUS
SECTIONIS
L
I

PRIMI,
I. V.
\

De Microcofmo externo.
c
n^e cnjufque creatura

p-

'

cor^oris jhe

mmeralisjtye 'vegetabilis,fhe animalii

ormnei^S quomodo animalmm^^-vegetahiltum

^ mmeralmm externa, inter

fe dtfferanti Smditer de Solis '-oirtuteadammalmm creattonem,

^ de
..

ditpiict

rattonabditatis

differentta.

^4^^^^?^0^^W> ^A
...

"^ ^*^ *^" ^*^ ^^^^ primario,fecundario


jJ2,.JQ

terJ j,Qjjf]atume{re,inIibrispr^cedentibusfati

&

apertedeclaravimus.
breviter

Hoc vero libello,palatii(eu

receptaculi ejus materiam,naturam

& fabrieamt

fuccinde explicare nobis propofuimus,quod corpus humanum,homo externus, 8c teftc ']ohan.^.<). domui homini* interni appellatur.

&

Quod igitur ad ej us materiam attinet,ex multis facrarum Scripturarum Iocis,eam efTe terram lu-

tumjCoWigimnsjGen.i.-j.dr ibid.y 19. drihid.i^.zy.dr


Tob.^.^.&ibid.i6.\2>.

De cujus originis,naturx,quaIitatis & opacitatis ratione


,

mentionem (atis perfpicuam in TraBatu nojiro frime,de Macrocofmo habuimusj


univerfalium fpintuum tenebrofbrum fcecem,tr]plici Spiritus increati revolutione ad fabricx macrocofmicaseentruni repercufTamjita tamen,ut fpiritus nonnuUi denfl aquarum feu fpirituum univerfaIiuminhoccapite,quafi mortuo adhuc delitefcant cumfcintillisnonnul-

ubi demonftravimus

ipfam

effe

e quolibet trium ccelorum feu qualibec mundiregionematerixfpiritusoccultiglutinofje&vifcofeinhfErentibusactencbrisfubmerfis. Hincmineralium origo slcraffiffimo&denfiflimofpiriturelis

lucis tfiplicis vix perceptibilibus

gionisinferiorisfeufublunaris,&talilucisfcintillajunde

eorum pondus &gra-

vitas,difficihsc|uediflolutio propter fpiflitudinem matcrix,lucis fcintillas in-

cludentis,provenirepercipiatur. Indeetiamfit,utmctalla &: ctcramineralia

magis

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

V.

in venis tcrrjc profundioribus reperiantur-.Hinc magis deorfum tendant, etiamvegetabiliumScplantarumortusfeuprincipiumjquarumnecfpiritusita


fpilTus &. groflus eft,nec fcintilla feu radius ita debilis

&

& captivus feu impeditus,


fpirituia

utiUemineraliumiquoniam planta

habethancfuam proprietatem a

teaebrisfccuadarumumbraruminclufojvidelicettenebrarummediicocli 8ca

]ucequoque tah in eo occulcata. Unde fit.ut natu ra vegetabilium ita fe habeat


adnaturamminerahum,{icutinaturacach medii fe habet ad coeluminfimum, Id quod etiam demonftratu^tum per eorum fitum in terra.tum per eorum naturam difpofitionem. Nam mineraUa magis deorfum in terra reconduntur atque fubmerguntur,& more occulto vivunt,piopter exiguitatemfcintillarumfuarum;quoniamminoripfiseft:ignisportio, At e converfo vegetabilia feu plantx penetrant terrx fuperficiem,& in aeris ac aqux regionem verfus locum fuum connaturalem quotannis fublimantur & attolluntur, fenfibiliterquevivere,&deftatuadftatummoverepercipiuntur.Undefpiritum&;iucem hberiorem, vivaciorem 6c fubtiliorem habcre obfervantar quam corpcira minerahajatqueitaelevantur fupra naturam mineralium non aliter,quam xtherearegiofuperillam,quxcommuniterelementaris&.fublunarisdicitur.Ex

&

hisergopatet,quodfpjritusgroffiorisportiocuminfinitislucisduorumcoelotenebrofa terr;edifpofitioruminfimorumfcintillisinea inclufisifub opaca

&

netertiodie,immediatcpoftcerreftriumfcecumadfabricx&. peripherixcent|rumrepercuffionemdelitefcerecoeperit;Nontamentamvalidifuerunthiradii in fpiritu terreftri inclufi.ut animalia potuerint producers;utpote ad quoqualitate fubtilior requiritur, rtrm compofitionem lucis portio efficacior , qua huc atque illuc fuper terrx fuperficie ferantur fine ulla illigationeautag-

&

glutinationepedumautradicumfuarumadorbemterreftremiutfcilicetquxdamnatentinaquisfuperterra,aliaiaaere volentfuperaquis,aliahucatqueilaqua: facie in aerc difcurrant. Eft igitur procul duluc fuper terrse fuperficie bfp^jusad^^cmyfterium hioinvefti^andum,unde a pqfteriorialtius verfus

&

Unitatis

pundumeftafcendendum.In Traiitu nofiro Macrocofmico Solis ortum immediate a terrse fundatione & circa centrum coBglobationc lcu aggregatione deduximus quod fcilicet radii infiniti cocli
creatiQnis ejus rationem
i

pfioris&fupefiorisjinvifcolafpirituumfpifliorum ejufdem coeU materia capti

atque inclufi,fimul

umbris ejufdem cocli ad centrum fuerint reperculli, guorum fpiritus eos iocludences,quoniam a dcformit-ate tenebrarumnullibi pr3Eterquaminloco&punci:oimmuHditieipurgari&emundarfpotuerunt,idcirco fpiritus folaris,adcoclumempyrcum pertinens.obfcuritatcm fuam eoin locoexuit,&virtute confiftentis in eo lucis primaria: tahter in altum e!evatus di,qudliterfufum,adhibito igne artificiah,cernimus furfum f-rrii Spiritum epirp hunc falarcraGumfualucelongealiterfehabere.quamfpiricumillumvegstabilium^qiJiacoclomedioderivatur.fupradeclaravimus. Nam plantse fpir^us,cum (ua anima ad patriam fuam afcendere appctcni,furlum quidem et-

cum

j^flatenditaterraverfuscoelumjfedquoniam elemeotum igniscontiguumeft i|Eicuia:thcreocumeJusanima(euluce,fitinde,uttmmediateilludfurgaccum p?rteethereai&fimiliterquoque ulterius.quia aer contiguus eft innaturafua lcmento ignisjideo ignem finefuo confortio difcederenon permittit, atque

h^cetiaraprirogativamhabetaqua:elementumapudaerem,&:itidemquoponderoi:^e elemeaxum terrje apud aquam; Unde propter tcrra: fixam (j^mmolemimpedituracthcrcaplantx pars in defiderato fiio itinere perfixam fiiLippnderofam terrx qualitatcm,atque ita femper ad tcrram reverti cogitur. At verp fpH-itusfolarisinfypafcen/udeclaravitfcex nobiliori progenie&loca excelfion ortum^quoniam abfque ullo tcrrz aut censbrarum impedimento in

&

cor

DE MICROCOSMO EXTERNO.
corcoelifublimatusScexaltatus
ritus
eft.

99

Nam communicationem
vegctabilis

caliterhic fpi-

cum

coelo xthereojqualiter

fjjiritus

cum terraiquippc cujus

radicestaliterfigunturincentro Sccorde caelixtherei,qualiter iiixplantarum


incorruptibilis hxc mundiplantanon Hinceft quod aurea,vitalis impediaturinfuoafcenfuabelementistquiaejusmateriacumillisnoneflcon^ tigua,fed interpofita efl fubflantia regionis mediae inter ignem 5c coelum empyreum,feuinteJled:uaie,undenec ignis,nec acr,nec aqua,nec terra,hunc fpiritumfurfumexterra evolantem,retinere potuit,(ed folus a:ther,qui eifitufuo

interra.

&

naturalicontiguusefl

non aliter,quamignisa:theri.

Exhisigiturpatebitfubti-

litcrintuentibus,quod Solis natura,cum

fit de nalis,tumproptermaximam adluumfuorum vivacitatem,tum etiam propter mirificamfuaminvitarerumanimalium poteflatem 6c virtutem,animalia illa

origine coeli empyrei feuratio-

cujuflibstgeneris,quxdiequinto&fexti dieiprincipio creata fuerunt,vivifica fuapoteflate produxerit. Nam ante ejus in cocli corde apparitionem,nuIluni animal in infims regionis expanfo five fuper terra creatum fuit. At veropoft quartumdiem,in quo Sol apparebatin co8lo,a principio nempequintidiciad nnem ulque fexti,creature animatac gradatim ruerunt producta:. Ex quibus xquum erit confiderare,quo animal ad fuam compofitionem cxiltentiam requirat majorem caloris lucis quantitatem, quam minerale aut planta,8c

&

&

quod variaanimaiiumgenerafecundvim majorem Scminofem calorisaclucis


cfFeAumprocreentur. NaminprimaSolisecoeloapparitionevaporesnaturas humid<c, nebularum fpirituum materialium ex rebelU tenebrarum mafla proiiIientes,erant adhuc cruda: minus concodx.qux deinceps magis maglsqueindiesfolaribusradiis 8c adibus fubigebantur,atque ita obedientiores fadx, res perfediores maturiores fubinde proferebant. Hinc in principio quintidiei,quoniamhumoreserantadhuc valde crudi &: indigefli,operationo Solis vivifica,in lucem edita funt animalia crudiora. Sic enim legimus,primo die pifcesScaquatilia immediate poft Solis revelationem fuifTe creataj Dein-' deobedientiorijamfadoncbulofotenebrarumfpirituanimaliamagisacreafic volatilia fecundo Joco vitam habuerunt,Iucemque yideruntjpoftea tran/ado demumquintocreationisdicanimalia magis calida atque ignea yiYcreatque

&

&

&

Manifeftcigiturliquet,quod Solis dominium,magis magisquefubindehumidsnafpiritumhaurirecoeperunt,videlicetanimaliaquadrupedia&reptiIia.


tariBacmafrxterreftriinfultans,fueritincaufIa(diyina 8c immortali naturaflc

yolente)quodvaria8cdiverfaanimaliumgenerainmundoinferiorifueruntin-

venta;quorum alia fuerunt frigidiora,alia calidiora,alia terreftria,alia aquatilia,alia aerea atque alia magis ignita :Quorum fane omnium corpora a terras portione.radiis folaribus S)C formalibus magis obediente,8c adibus eorum magiscorrefpondcntcfeledafueruntj Namterrahajceftomniumelemcntorum mater,quiaab illa procedunt ifta, 8c in illam revertuntur:Im6 vero terra cft mater 8c nutrix omnium rerum,quas concepit in utero fuo ab ignchoc cft,i coelo,yel aftu coelefti:quia coelum,cujus imperator Sol eft,compofitorum o-

mniumeft pateriterraveroeorummater. Hasc in vifceribus fuisilla,tanquam


materfoetumfiium.gcftat. Infundumnamqueterrasomnes influenti* coeleftes 8c prxcipue fblares influunt, qux tanquam rerum fpermata,ibi vcluti in matricecommunijincludunturi Undepropter varietatcs proporcionumifta-

rum defcendentium,

diverfk diverfarum rerum in terra fiunt generationes,

yariEqueonunturinprefIiones,qua:omnesinfubftantiaterrclutofkfiunt.Im6

vero ipfa terra eft radiorum folarium in fpiritu xthereo vcdorum,palatium,cui


illiinftarcaptivorum,includuntur8cfpiritusvitalesnuncupantur;utpotequo-

mmbeneficie etiam domus

ifta:

8c tabcrnacula ipforum viyercfentire 8c ra-

tionis

lo

T R A C

T.

I.

S E

T.

I.

B.

V.

t,quod bona pace atque licentia tum veterum tumrecentiorumphilorophorumiitdidum(quorumrententiae(l,aoimaliaomnia prxter (blum hominem irrationalia eflejrationis quoque fcintillas nonnullashabenc caetera animalia prxterhominemj quas a folari natura acceperunt,cum ejus radii participent de natura cceli empyrei & fpirituejufdemrationab. Undeanimaliumnaturafuperillamplanetarumdifpofitionemdignitionis fcintiila Frui dicuotur.

tate exaIutur,Sc

Hamma caloris fui quodammodo adccelicmpyreifeuratio-

nalis margines propter folarem naturam,cujus portionem in fe retinet,penetrareanimadvertitur. Nec inde ignaros replicare velim, me naturam beftia-

rumcumnaturahominumconfundere^quoniamfupenusoftendijhominisnaturamcazterorum animalium naturx,inHnito refpcAu anteponendameflc,8c


pra:teriliamcumbrutisquadantenus

communem

rationis (cintillam,ulterius

quoquerationemcompletam&difcurfivam fimul intelledum &ipfammentemfeuradium immediate a Deo procedentem in fc habere.tali modo,quali


caiteraanimaliahancfuamhabentabipfoSole. Homodeniqueanimaladmirabile 8c quafi divinum increatiooe miraculum terram quoque peculariter a Naturanaturantcfele(ftamad exiftentiam fuam externam requirebat,quam ea propriis manibus prxparavit &: ad effigiei fue imagmem faberrime condtdit.

C
mundana

?.

11.

Qrpus humanum quid? ^odjit tenapura f^pleSiajCum fuprenjA


quQmodo differat ah aliorum mtxtorum tam mmeraUum
(S* fuegetaytltumy

regionit

tenehru ,primo creationts die jdeorfutn repercuJfs^praciptatatO*

qttam anmalium

materia.

HOmoigitur externus nibil aliuderatantecommunicatumelanimx/piraculumquam malTa corporea ex luto (eu limo


terrae conflata,

coiore,ut

nonnulIivolunt,rubicundojquaIemfinguniPhiiofbphiincentroterra?puram fioccram invenirijfignificando per idipfiim,quod hanc terrxparticuiam omniumperfediflimam Deus adpr^parandumfpiritusfuivitachabitacuJum eIegerit,tanquamfpiritibustenebrarumpurionbus 8c maturioribusmagis repletam.atqueitaadnobiliflimumSc Deiformcm iliumfpintumhumanumfuicipiendummaximeaptamSc idoneam.utpote quam Fanluicum Xijio Pythsgorfi?templumDeiappeIiavit. Nam perhibente veterumoonnullorumautori-

&

tate,in terrx fuodatione,die creationis tertio compieta,fuit harc terr^e poriio

divinam providentiam ad hoc opus prajparata 8c deftiaata,feniinariaque lucis 8c fpiritus xtherci potentiaiia in le habuit ac poiledit puriflima 8c aptiflimaadDeiforme illud fulgoris increati fpiraculum.adlus fcihcet leu radii primariijfufcipiendum. Hanc,inquam,terra: portionem Creator ad homiuis externi efligiem 8c eflentiam formabatiut ejus internum inftar habitaculi,reciperetiquareinhujus nares fpiritumfiium divinum inflavit. Atque hzc procul dubio difFerebat ab alia terrarum fpecicjad ca:terarum creaturarum magi^ ignobiUum ftruduram adhibita,non minus,quam terreaauri eompofitio ab illa cxterorummineraiiumimmundorum/quoniam,tefte?/</r,fiBnnarumadus requirunt materiarum imprefliones aptas ii. fuis operationibus dignas , hoc
j>cr

eft,animataIedefideratlMbic6cuium,iaquoagat8chabitetquale

ipfaeft.

quibus

DE MICROCOSMO EXTERNO,

xot

quibus fequitur,quod,cum mcns fit radius &adusX>eatorisd[ivini/Iimus,immediate ab cjus ore promanans^necciTe fit,ut palatium quoque prxftantiffi-, mum&fibinmilerequirat,inquoregnetScmirificasruas operationes prxCiet^ Exlimoigitur6c luto praiftantiffimoac politiifimotcrrsconflatus.fuitAdailje. cxternus:Undeliquet,quodejus portio tcrrcftris non fueritomhino arida,ut, eft ipfa terra groiTa in natura fua,fcd quod habuerit inle fubilantiam aqu2E,qua ejus ariditas fuerit in lutofam quandam Sc limoiam dirpontionem redadafi^ contemperata. Actamen totacorporisciuidemdcnominatio a tcrra fumitat; e6,quodaquagroiIanihilaUudeft,quamterrafubtilis&tcrranihilaliudquani-

aqua groifa: At
fic etiam

fieuti

elementum

jgnis in relatione fua

contiguum

cft terr^.

grofIjE,refpc<^u flccitatis fax,&c proindc

quoque in

tcrra potcntialiter cxiftit,,

m terra fubtili fcu aqua grofla potentialiter rcpcritur aqua illa fubtilis

quo aquafuam acquifivit mobilitatcm;quippcquJE duoelementa in natura humiditaus funt continua:t tamcn,quon]am nihil in Adami cxterni
feu acr,a

effigie,pra:terfolamterram,videbaturveltangebatur,idc6 tcrra,lutum&pulvis in multis facrarum Scripturarum locis nuncupatur. Prasparata ergo fuic

hcmaiIainlutivelcera:mollitiem,qu<eadquamIibet cujufvis imaginis guram effigiem fufcipiendam eftidoneaicamquetandem Deus Opt. Max. manibusfuisiniconem&fpeciemhominiscxterniefrormavit,fecundumillu(i, P/S/w.119.73. Manui tudifecermt me dr flafmAverunt Te,&Lc. Et ]ol?.io.^Jicutar-

&

g^/UmfectfiimeyScc.

Hocergoeftdomicilium illud prxclarum&palatiumexcelfum,corpusqueilludmicrocofmicum&infignishomofcuMicrocofmusexternus,bafisvcfeufundamcntumillud terrcftre,dequoitaloquitur Jo^.4.9. CorpuseHdomnslHteAhommiiinterniitjuiterreumhabet fundamentum. t alibi a^.


\6.\%.

terrane teg/is f&ngutnem meum,&Lc.

Hic eft ille homo,qucm

Genefisz.y.

affirmavit effefaHum dfformatumexfuhereterr*\^ quem alibi caf.x^.x-j.fulverem dr cinercm vocavit. Et cap. 5.19. infuherem dixit reverfurum. Sunt etiamjUC

mihi videtur,adhuc altiora quxdam ad veram hominis externi cognitionem perquirenda. Undc, fl fecundum noftram intentionem,diligenter ti cs creaturarum infcriorum fpecies, videlicet animalem,vegctabilem mineralem iniueainur,percipiemus evidenter,quemlibet carum ordinem non modo fiiara animamaqualibetmundircgione accepiflefvidelicet animalia magis irrationalia,a Solis anima,qua: Sohs creationem a prima regione derivavitj& magis rationalia immediate a coelo intelleduali , vegecabilia autem parcim a ccelo inedio partimaforma clementari,& mineralia a luce cceli infimi)fed etiani corpora fua fibi vendicare a tencbris cuj usque mundi rcgionis,& id quidcm fccundum fuam in natura exccUcntiam. Nam univerfx tenebra: in principio fuerunt terra inanis nuncupatara Moyfe.qusequidemterrajtriplicifpiritusadione ad centrum,certio creationis die,repercufra,non amplius terra inanis, fed mineralium vegetabilium fpeciebus replecaacdivcsfuitappcllata. Ex fuperiori igitur cerrx inanis fcu tenebrarum palpabilium portione confiaca fueruntSolis&ipfius hominis corpora Caiterorum ver6 animalium corporapartimexiifdemtencbris,&partimdemedia: regionis fpiritu umbrofo hieruntcompofitaiSimilitercorporavegetabiliumparticipantdctencbrisutriuf^ que regionis inferioris,atque reliqua mineralium corpora ex fblius inferioris tenebrarumregionisportioneprodierunt. Hinc crgo eft,quodcorporamine-

&

&

&

ralia fpiffitudinc

& fbliditate difJerunt a vegetabilibus,atque itidcm quoque &

vegetabihaabanimalibusi Nammagisdura& compacla funt corpora mineminime animahum. N6nne etiam arguiralium,minus ver6 vegetabilium naturarum hifce corporibus ad invicem collatarum ex in tur hoc apertiffim^
divcrfitatcnobiJicate&ignobiiitatc? NonneoperatacfVatqueverfatanatura

Solii

loi

T R A C
& &

T.

I.

T.

I.

B.

V.

Solis in animatione horum corporum animalinm , qu immediate poft ejus pofitionem in ccclo fuerunt fada, tanquam in fubjedo fibi exaltationcm ftationes fuas accepeconveniente ? N6nne etiam fitus magis naturali runt ha: compofitorum fpecies fecundum pofitionem ipforum coelorum,mineraha nempe verfus tcrrs centrum, vcgetabilia autem m fuperiori ejus rcgion8canimaliafuper ejus fuperficie? Quid hoc ipfo apud fapientes cvidenrius? Quidverocoapudftultosabfurdius? Nonne opaca funt corpora mineralium,vegctabilium8c animalium? Quod fi igitur opaca omnia& tenebro(a.undehxc ipforum difpofitio prxterquam a tenebns ? At fortalfis hanc eorumdifcrepantiamaformaillorum provenireafleretisi ui quidcm rephcationivcftrxfilocumdemus,quid tum poftea? Nonne folct forma fubjedum fuisadionibusconveniensrequirere? Unde,quo nobiiior eritformajconobiKusfibirequiritcorpusvelpaffivum,inquod agat. Et proinde luces (upcnoies tenebras inferions mundi defcenden tes.tenebras fu is corporibus magis convenientesrcquiruntjinquibushabitent, Quod igiturpalHvumaut qu^cenebras menti iutellecflus adionibus magis convcmunt .quam corpus humanum? Certenullx;quoniamexperientianosdocet,quodnitellecT:us<:ummen-

&

&

tefolumcorpushumanumprofuohabitacuio&nonaliudcligat.Undeliquet, quodcorpushumanum cxomnibus tenebrarum fpeciebus fitmaximccognitum&familiaredivinoillifpirituiintelleeluaii.prorfusacfi

jamtumquondam

etiamantemundicrcationemcorporishujustenebrie fpiritusiilius matrix dcformis extitiffent. Sic etiam videmus , quod fpiritus coeleftis cum fua anima magis conveniat vegetabilibus quam mineralibus.quoniam abundantiorm illis,quaminhis,reperitur5 Atqueficincjeteris. x quibus fanclucuicnter nobis videre licet.qualis fit terra,feu pulvis aut lutum &c mafia illa corporea ex qua Eus formavithominem,Scquomodoilla a. materia cxtcrna ca:terarum fpecierum mixtarum difFerac.
,

C A
mundum

F.

UI.

'Dehominu externiproporuombfu Geometrlcis^((3r quomodo per illas


quamaftijfmedelmearepojfimm.

NOnne hoc mirabile & miraculofiim hominibus ignorantiie macuia coinquinatisvidebitur,quodinhominisetiamexscrninaturj,pofitione&:proproportio quam portionibus Gcometricis , mundi materialis idea , eifigicv cxadiflimeinveniatur? {\x\czMercunoTrifmegiflo non inrprc niunupatur/^tf-

&

fno,7ttndiimAgo df Microcojmus-^<:\UQn\ztnincOyt3t.nc[U^m in
idealis
,

fpccu!o,munditam

quam nuteriafis feu vifibilis

partcs confpiciuntur. luvcnimus enim,

linea; livc diamctri ducunturadcircumferentiam&quafiomnium elementorum matrix.ex qua omniii generationcs.incrementaatquemultitudinesprovcniunrjficctiam mundiminoris ecntrum fit genitalium feu pudcndorum,& virga: radicis punclum a quo nadosmucronacscartilaginis,8c deinde ab illo ad gucturis bafin,juxta claviculas fitam,ulteriufque ab ea ad verticemcapitis,mcnfifuerimus,inveniemus MicrocofmiproportionesGcometricas ajquali diftantia tribus iilis Macroco:

quod,ut terra eft mundi majoris centrum.a quo

fmiregionibusfeu coeUs corrc^pondentes. Namqueafcofl^epubisfeuacentro velpundo gcnerationis progrediendo 8c afcendendo ad os mucronata: cartilaginisjinvcnicmusjcoelum Macrocofmi inferius,fivc rcgionem elcmentacem cum infima Mjcrocgfmiponioneinom)iibusconvenire,quippe in cujus
re-

DE MICROCOSMO EXTERNO.

105

regione inferioriinteftinarepehuncur, foeculenca fubflancia plenajadeoque hecfphBrainfcriorterr*ecomparaturjfupcrquavetitriculusjchyloiapituit38c materia aquea reciundans,collocatur,rpha:ram elementi aqux fibi inhacMi-

crocofhiiregionevendicans:Hunctangithepatisfpha2ra,elementoaenscomparatajin cujus centro feu cavitate cifta fellis,elementi ignis ieonem pricfefcrentis
, tanquam in fuprema regionis inferioris parce fufpenditur. Dehinc k diaphragmate ad guttur, eandem altitudinis menfuram obfervando,afcenditur,quaE priusinventa fuit in dimenfione regionis elementaris. Hxc ergo regiothoraxdicitur,qua:itafefehabetinMicrocofmo,ut coelum medium eu.<eihereum in Macrocofmo. Per hujus enim regionis medium tranfit orbis x~

qualitatisjin

quo anima vitalis mundi hujusminorisficaeft:Nam,ficutin Ma-

crocofitii media regione Sol ^equalitatis /phxram occ upa tiita fphsram arquali-

tatisinhocminorimundocorpoffidereob(ervatur,utpoteinquocalidumcoelefte & humidum xthereum arqualibus lancibus conjungantur,& cui etiam, tanquam Solj.reliqui planetx obedientiam in hac rcgione pr^ebent^Nam fecundiim Medicorum Aftrologorum doAorum opiaoties,Satur/iui in yirtefe

&

Fcpertus ped:ori pra:eft,& in Tauro cor refpicitjfimiliter J^/><rr perAriefer tranfiens cordi refertur,in Pifeibtts pedorij

Mars etiam C<ifrw?ingredienspcd:ori

pedori beneficus eil per54gz>/<ir/wtranfienscordiamicifnmus eft,im6 ver6 utcunque fefehabeat SolfCovdi animalium preeft,& fignum ejusZw pofTeffionem firmam pro illo tenet Fentts Leonem vifitans pedori refertur prsdominatur, in Virgine vero
prxeft,Zf^<'/w vero intrans cor afpicitj^^?/ in Scorpione
5

&

&

co rd Mercuritts confert cordi fi in Librd reperiatu r,in Virgine ver6,quaj eft propria,ejusdomus,pekori conducitiZ,4 denique per Libram gradiensinpedus dominium hzhtx.,Scorpionem tranfiens in cor.atque ita in hac Microco/mi rei j

gione omnes Planetarum.nec non fignorum Zodiaci,effedus fubaltcrnatim 1 nvcftigantur. Sed tamen ipfe SoI,yit caloris nativi imperator,{emper ia

&

hacregioneprimumlocumobtinet,taminhacMicrocofmimachina,quamin
Macrocofmi. Sed Jam utad coelum Microcofmi intelleduale afcendamus,n agutturis bafifeuaclaviculisadverticem capitis ufque refpiciendo oculosnoftrosattoU Jamus , fimihter ibi dimenfionem iilam reperiemus , quam in regionibus infc^ rioribus. Quemadmodumigitur in coelo cmpyreo Macrocofmiinveniturfedes mentis divins;, atque inteIle(5Vus &; rationis j fic etiam animadvertimus, quod hxc Microcofmi regio fit animx rationalis intelledualis ; im6 vero ipdus adus feu radii divini manfio tabernaculum. Praiterea hsec regio diftiaguitHrintrescellulastribus coeh empyrei hierarchiis relatasiin fenfus fcilicet communis ventriculum.atque in ventriculum phantafix feu imagioationis memorialem Et quod miraculum non eft minimum,yirtute huj us coeli divinitatis , Microcofmus familiaritatem habet cum fandis Angelis ipfum Deum contemplatione contuetur,eumquealloquitur,atque ei unitur,Spiritu
ilia

&

&

&

&

divino mediante. Atque ut in Macrocofmo reperitur, quod Dxmonum regioneminferioremincolentiam,rabiescomprimitur,ipfiqueade6obedientes redduntur,atquefrienoinviolabihcoercentur&gubernantur perviriutemac fjoteftatem Dei 8c Angelorum bonorum ccelum tertium bc fupremum incoentium5ficetiamvirtutementisatquedire<ftionibusinteIled:us
abile

& rationis ira


exhepate

&

impatientia orta,invidia a liene procedens,concupifeentia

prognata)&timoraedefperatio&triftitia&hujufcemodialiacorriguntur,mitia redduntur,& ex rebcUibus fubjeda efficiuntur. Nec certe delitefcit tantummagnavirtusinfoIamente,& ejus adhserentibusjfed etiam miraculorum dedith^cdivinapotentiaeffedum partibus corporeis,eam undequaque a fri-

gore

L I B. V. S E C T. T R A C T. gore defendentibus & circummunientibus. Nam ipfa experientia


104
I. I.

edoce-

mur.quod craneihumani portio in pul verem redacla /piritus illos malignos efebrem quartanam. mducentes c corpore humano expulerit pilepiiam

&

&

corporainfedafanitatisintegritatireftituerit.

hominis furpenfl fignum crucis infalhbiliter portionem,(i cpilepticis eaadhibeatur,dicuntmira pra:flare,adeoque magicum effe medicamentum atque magneticum,cujus virtute fpiritus ille epilepfiaminducensjvelutiincantamentoquodamftupercat&demumevanefcat, corpusinfanitatepriftinarehnquensi Atquehocquidem fecretumprocertoi

Legimusetiam,quodincraneo reperiatur;quam quidem cranei

quodamGermanomihitradiiumeft. Hincdeniqu<ifit>ik:quidempropteradmirabilcm animje divina; poteftatem,femper fua natura rurrumtendeucis.atquecxinde magis homioum,quam ca^terorum animalium os,ficiem &:caput ad fublimia erigentis,ut horao npn refpiciat prono vultujicit reliqua animalia,terram,fedutad(yderafaciemruamaitollat,dsnctanshocipfoluculentiflime,quod Deus hominem primo creaverit,nonut terreftria refpiciat,<t;duc
fola coeleftia

contueatur

& fupercoeleftia contemplstur. Nam ut primum

terreftria refpexit,Creator fuam bonitatem cum tenebrarumpravitatecommifcuit,eaquerationehomoparticepseftf.id:uscumDiabolo. Exhisigiturvi demuSjquodjlicetMicrocofmi materia,trcsejus regiones conftituens,iit ejufdemdenlitatis&craifitieijvirtutetamen pro ratione ae diverfuate regionum iftarumdiffcrat,&diverfimodeexaltetur:undefit,utthorax,qui pulmones&c fpiritualis,quam regio Veneris,qu e ipfum cor comprehendit,magis levis fit

&

eft inferior,feu regio


difiert.

elementorum,cjusque

fpiritus tenuitate &: fimplicicate

Nam ut acr infima: Macrocofrni regionis difFert ab ^thercificfanguis

venarum,a. fonte hepatis proccdens,difFcrt a fanguine artcriarum,cujus cor cftorigo. Namutfanguisvcnarumhabetnaturamaerisificilleartefiarumrepleturfpiritibussethcreis

& vitahbus,a Sole derivatis :atque ut fpiritus feufan-

guis arterialis ob fuam tenuitatem non multum perceptibiHs cft; Sic fpititus rationi miniftrantes in coelo Microcofmi fummo omnmo imperceptilesfunt,8c
fbla

imaginatione concipiendi. Hsec cadem ctiam eft diftindliointercceh^therei&empyreinaturas. Deniquevidemus,quodlicetapex&faftigiumfcu vcrtcx totius Microcofmi fit ej ufdem duritici 8c afperi tatis,cuj us fiint c^tera to-

tiusftrudura:Microcofmica:ofIa,virtastamenejusinternamirificafit,propter
rationcsfuperius allegatasjqutc

omnia alia

offa cujuflibct

Microcofmi regio-

iaisfupcrat,&tamvirtute,quamloco&pofitioncfuperipfaexalcatur. Rationibusigiturevidcntibushquet,quod ex delineationeMicrocofmi &;mctricaregionumejusdefcriptione,quales fint Macrocofmi regiones&c ip/arumdifpofi-

tionesifimiliterquectiameconverfojCognitisMacrocofmipartibus&ipfarum
naturis,MicrocofmiregionesdeUneare&.diftinguere
fit

facilimuiiu.

Aptijp) im

DE MICROCOSMO EXTfiRNO;

10%

A. ChoUr^ XyiCistxfcllu ctumarum

Sanauis Wv<iti3 Vicuita Ventricu.li

ccrwnt

C AP.

IQ^

R,

A C

T.

I.

T.

I.

IIK

V.

?.

IK

1) corporu Mlcrocojmki pojitione re^a Jecundumquatuor


Macrocojmt piagas.

QlIamvisaptamMicrocofmipofitioncm,quatuor Macrocofmi

plagis cor-

refpondentem invenire,& rcs fit valdc ardua& tamenquendamellcrcfpeduminterhosduosmundosexfacrarumliterarum fonteelicimus. Inmultisenim earum locis legimus,quod i oratiombusdrfre' candi rattone fmes fujifUcAntls Jit verfits Orieatem convertenda. Similiter apud Math.i/^.iy. invenimus,C[Uod ftt^or veniet ah Ortentedrin Occidentemverget. Ec
diificilis.convenientem
iVaw.^^.^.legitur : Metiminiquamque adplagam Orientaiem,(^c.dradpUgam Aajlra-

km,&adplagam OccidentaUm,dr adflagam


ne loci & fedis Jehovas. En ad Orieutem iho

Aqtiilonarem ,iLc. Porro etiam (cri-

ptumeft 7*^.23. 8 c^^.fecundumPrf^w/wtranllationem.ubiagiturdcinquifitia-

& non

erit

cr ad Occidentcm ,nec tntelli-

gnmiUum,aHt ad Aquilnem,dum oferatur tpfe,dr non videbo,ahfcondet feinmeridie, nec videbo,S)Cc. Quem quidem J<>i/ locum Hierenjmui fic interpretatur^^i Orientem ivero,non appAret,fad Occidentem ,non intelligam fi ad(ini(tram,qutd agam? non apvrehendam eum,jime vertam addextram,non vtdebo tllum. Tremelliui etiam hxcvcrbavcrtitillum J^j// \ocum Si antrorfim ivero non aderit,ftveroretrorfum, mn animadvertam eum,cum aget ipJeadfnifram,non ttvmen videbo Operietdextram tiiagam,nec tamenrejpiciam. Evidentiifime igitur ex his debitamhominisfecundiim ejus naturam in mundo pofitionem percipere pofiumus. Namexillo jyrfr.IococoIligimus,hominem imprimis Orientem in omnioperationereAquilonem. fpicere debere,demde circulari rcfpe<5tu Auftrum,Occidentem Ex verbis autem ]obi deprehendimus.quod plaga Orientalis tam fecundtim Hieronymi,qukm Pagnini tranflationem,faciei hominis debeat referri,hoc eft, ut Tremellius interpretatur, ad antrorfum feu partem ejus anteriorem fic pars Occidenulisadejuspofteriora-) Undenecefiario fequitur,quod ejus parsfiniftra vergat ad feptcntrionem, quemadmodum pars ejus oppofita dextra nempe, Meridiem refpicit. Hanc igitur Microcofmi ad Macrocofini plagas difpofitionem magiseifecundCimnaturajleges congruam cfi"e nos docent ^craBiblia. Jamver6naturamreidiligenterinirofpicientes,inc|uiramus,aa ha:c Microcofmi pofitio adMacrocofmi fitum,juxta phyficam ejus conftitutionemcumnatura mundifeu Macrocofmi conveniat,nec ne. Accurato igiturintuituiavenimus,quodqu2hbetmundiminGrisp]aga,cuilibctmundimadifpofitione conveniat. Oculorum joris quadrato natura,temperamento cnim lumen folari fplendori attribuimus intelledum rationem primomotori.ab Oriente venus Occafum orbes fuos gyrantijSc cor humanum merito Solijtanquam ejus principi,comparamus5Utpote inquem Jehovatabernaculum fuum pofuifie fcribitur;adeoque omnia hominis tam interiora quam exterioraSolem,tanquamlucidum Creatoris tabernaculum,pra:euntibus devotis
i :

>

&

&

&

adCreatorem&Dominumfuumorationibus&gratiarumac1ionibu5,faluiare gaudenticum fit triftitix & tcnebrarum propulfator,la:titix,gaudii & lucis autor. E converfo hominis pofteriora Occidenti non immerito referuntur. NamutiOriensdiemJucem&lsetitiam afferrc foletjita e contranoOccidens
notem,tenebras,mccftitiam^ue importat. Sic itaque etiam per pofteriora hominisnonnifiunicaviafjlusquemeatusreperitur,perquemfocculenta,inutilisque fubftxntia comparatur terne inani.quatenus facultatem nutritivam 6c

vim

DE MICROCOSMO EXTERNO.

107

vimquafiomnemrpiritusa:therei(adcordis fu/lentationem ab ea extraftam) itidemque virtutem elementarem (ad hepatis 8c fanguinis nutritionem ab ca cxhauftam^amjfitiunde caput quafi mortuum/oex inutilis,& veluti nodis ac tenebrarumnunciusdici poteftjadeoque occidenti&nodis tenebris parsilla Bonineptecomparatur. Siniftra etiam hominis pars feptentrioni videturneceflarioeirereferenda. Namutab AquiloneBoreas fuos flatus frigidos&ficcos.nives, grandines,gelu glaciem melancholicas difpofitioncs inducens ver(usMeridiememittit. Sic Jien humanusmelancholia:fons,infiniftraparte fitus,flitus fuos melancholicos,frigidos ficcos per univerfum Microcofmum priecipue verfus ejus dextram feu meridiem per inteftinum colon,didum emittitatquedifpergit.quibushypochondriaejusquafiturboneperturbantur. Imo ver6,ut venrus ille Macrocofinicusfurfum tenditverfusregionemxthcream.fed candem deorfum repellitur,hoc eft,ejus violentia virtute diaphra,

&

&

&

thoracis,in

gmaiisaereireverbcratur. Sicetiamflatusalieneemiflusfurfumadiiiegioncra quo cor habitat.afcendere fumma ope nititurjfed a diaphragmate

impedituratquedeorfumtandem repercutitur. Eft ergo brachium finiftrum Microcofmi,quafi polus ardicus,quemadmodum ejus dextrum antardicus, fuperquibusMicrocofmusferrivideturadimaginemmundimajoris. Namtibice humanaE funt quafi column*, quibus fuftentatur Microcofinus jbrachia ver6quafiala;,quibusgubernatur,quatenustamadvidumejus,quimadtutelam atque defenfionem conducunt. Sic avis tibias pedeshabet,quibusfuftentaturjat vero alisdirigiturinfuisnegotiis. Magr^adeniqueeftrelatiointer dextram hominis partem Auftralis plagx naturam. Nam hepar Microco-

&

&

fmiinfuanaturaeftcaIidum6chumidum,unguinemnonalitergignens pcr rivulos corporisdifpenfans,utuniverfumhortumhumanum irriget,quam Meridionalismundiplaganubes&pluviasadterra:univerfefertilitatem&incre-

&

mentum parturire animadvertitur. En ecce, 6 viri, vera Philofbphia imbuti, quam notabil is fic relatio,& quam admirabilis afiinitas inter has mundi majori$plagas,atqueillasminoris,quibusquamexa6tiflimcineademnacura,conditione&fituinviccmconvenirepercipiuntur.

C
Qijuflibet

p.

y.

Microjmica regionts Uvtt amtomia.

/^Orporis humani caput.quod fiipra coelo empyreo comparavimuSj non^ ^--'nulli ventrem fuprcmum vocaverunt,qui collo terminatur,&feintilJam
mentisinejiisvehiculorationalicontinct. Cujusquideracapitisexternumin

faciem diftinguunt Medici, iterumciueobfervantejuscapillos.eorumqueufummultiphcem&cutemdcnfam,durcim,ficcam&craffam,cuicapillorum radices adhjerentj Ejus verointernumincraniuni&ejusadhxfentiaatqueincerebrumcumejuspartibusdiftingunt Craniumaucemdividuntinquinque futuras.quarum unapofterior t^.,Lambdoides dieVa^altera znx.tr\oT,coronAliss tertia reSfA c^fagittalis nuncupatur; 'Dux mx.tmTt\\(\n mendofxfquamofx d^ temporaUs d^CMTitnr. Convcxam calvarix (bperficiem circumambit membrana quxdam ex crafl^ meningeper
futuras enaf.ens,quJE ideo/jmVrrf; cP^ferioJlium vocatur.

frontem,finciput,occiput, verticem,tmpora

&

Sub hxcetiam cal-

variadurcaliiemembrana: concurrunt cerebrum in orbcm contegentcs,quarumquarcrafiior&durioreft.&concavxcraniifuperficieiconnexxadhjerens, duFamacerdicitur,alteraver6,cerebro penitus conjun(5la,tenuis &molliseft,

4c

io8

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

V.

&piamaternuncupatur. Secunda denique capitis portio,videlicetcerebrum


intres ventriculos diftinguitur:Et a cerebello nervi oriuntur.qui inftrumen-

tafuntfenfuum&motus. Porroetiaminhacregioneoculicomprehenduntur, adquorumcujuilibetfabricamquinqueconcurrunttunicxj AlbafcilicetjCornea,uvca,inquapupilia&irisfunt,{agena&araneaiachumores tres,ncmpeaqueus,vitreus,cryftallinus. lnhacetiamregioneauresrepiuntur8cnares,fimiliterquelingua.ex offe bifurcato vo(i^(,di^o,Sc ex nervis,artenis,Yenis 6c mufculis conftans. Porro etiam afpera arteria ad claviculas ufque. Secundam corporisregionemventremmedium vocant Medici &Thoracem^quiaclavibusaddiaphragma6ccoftisutrinquecircumfcribitur,parces vitalescontinens. In hac regione prascipuam fuam ftationem habet corjcujus jedificium eft capliila ejus. Cordis porro partes majorcs func thalami ejus biniidexter fcilicet, cui infixJE funt duae venx cava nempe 6c artcrialis atquc finifter cui arteri^, veaoficonaexxtiint. Minores ver6auricu]xdu.e,dcxtravidelicct8c Aorta
, ,

&

finiftraatqueoftiola. Similiter

hxc

regio continet

pulmonum

fiibftaniiam,

panniculosque tres.quibu s eft involuta,ne mpe DiAphragma^MedLiJlinum dr Tu^icAm cmgentem co{iiS,Pleura diitam. Tertia atquc infima corporis humani

regio,feextendensaDiaphragmatedeorfumado$pubisufquehepar,liencm, ciftam fellis,renes,veficam, vafa feminaria &c hujufmodi alia comprehendic. Hepitii fubftantia funt caroSc nervi,a quo onuntur vens,porta feu ramalisSc
cavaacarterix. Z,;^;aucem,ciftafliis,rencs&veficxruncmem.brapra:parata adufumhepatiSjvidelicetadevehendasfuperfluitatesexhepate.Similiterhxc inteftiua iuperiora ac graciliora, regioconcinet vencriculum,mefenterium
fcili-

& ileon^atqueinfenora & &c crafiiora,ccecum duodenum nempe,jejunum

cet,colon atque redum. V<?iumina dcuique integra hujus anacomi^e obfer-

vationibusimplercpoflemas,atqueitaoculoslcc1orum in rebusmundocommunibustacdiomagisafficercquamdeledatione aut placito novitatis fufurro pennulcereiquarccorpprishumanianatomiamleviterfaltem hoc locotranfire placuitjUt ad res magis novas,atque nonitavulgaritcrcognitas, &(amen verasac demonftrabiles animum noftrum accingamus.

TR

A-

I09

TRACTATOS PRIM
S

^,

C T
L
1

G N
E

I.

VI

De Microcofnii excerniharmonia.
C ^
1)e comparattone harmomc
^'

L
regionum Microcojmi

conftitutionis

cum tUii

coeloTum Macrocofini.

Orpushumanum.quodexternum hominem

fupra appellavi-

mus, exeadmmater>aconflatur,quamundus. JEttametfi


mundi^pirituspropterillamrenuitatemjquamalucisproprieperfpicuus ac pracfentia aecepu diaphanus clarus tate cranfparens cire dignoTcatur attamen illa rpiritus.cjus ciari:as& diaphanuas infpiiTatione c inerallationeCqux acciderc

&

&

'iole tlecundumplusautminusprom5joriautminorilucisabrentia,autfrigons
iticra aflantis

dominio) nigra

tenebro(a aiqiis obfliira

fieri

fspiuiculefolet,

quemadmodum in aeris in nubem dcnfam mutatione cernituriatque iterum


congelationefrigorisiUanubesfeufpiritus^aereuscondenfatus mutatur in Ip ciemterrxilbx.utin grandincglacicniveiimo vero in ipfam terramcrafnOi-

"mam,

ut in lapide fulmints res confiderAcione declaritur. Nam ccrtum cfl:, quodfpeciesterrac fint divrfe natur2E,hoc eft.vel magis de ignis puritate vcl

aerisdifpofitiorte,-vel aquar qualitateparticipantes.

t tamen omncs
perfpicuo:.

ifta:

tcr-

TX fpecies funt utpIurintiiim.opaca atquehaudquaquam

Siccere-

brumdeigneoelemento,cor atquepuimonesde aereo,ventriculus,heparatquehumoresdcaqueo,acdeniquehen 6cinteri:inadeterreogrof]oparticipare animadvertuntur,c6,quod ha: corporis partes elementarium liiarum n.itural-umpoflanimxineasimpofitionem,receptacala evafcrunt,uci infcnus docebimus. At yero hx omnes terra^ portiones.difpofitione difj'crentes,eandcm quafi in Geometrica corporis fymmetria longitudinis dimenfionem habere obferYantur,nequeeflunaparsaliaopacior:quodquidcmcontingitinde,quo.niamhocexternumanimxfeufpiracuIivitaEhabitaculumfabricatu:>eflDtus, priufquam animam in illud infpiravir. Hinc enim evenit, ut licet elementum aqua:fitdimenfionemajusquamterra,&!aerquamaqua,&ficinca2cerij(quod fit,quoniamidemdilatatumrcquiritamphus ad fuam exiflentiamfpacium;fi-

militerqus

lio
militer<!jue

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VI.

etiam.quod opacum cfl,dilatatione perfpicuum rcddiiur) corpus tamen humanum,quoniam illud completum fuic ante anima: in illud infufionem,manferittale,poftanimxinilludimpofitioncm,qualefuitantea. Cujus
quidemreirationemrcddcrevideturA/>rf.Tr//'/<'^. hilce verbis:Cw^/wrfy/inilitudinifformamammadvertit Dius nortpojfeomniumrerum ejfe diligenter^hntjl
$a,mmundnointequmento(ontegeretytexit ea.m corporea domo,talescjiie omnes ejfeperepit\exMtracjuenaturainunumeasconfundens,mifcensg^ejuantum(atis ejfe debutt. Ita^^

htminem conformavit ex animi (^ corporis^^ z^ex Aterna dr mortali naturayUt antmal


itaconformatum utricfue originifudfatisfacere pojfet ,(^ mirariatqueorarecaelejliadf^ternadrincolere&gubernare. Nec quiJem vana t^^ScMercurii verba,(i rcm rcdc

confldercmu .deprehendemus.

Nam cummentii libcra:naturaatqueetiam

animx media: difpofitio.imc) quidem ipfius ignis fpillioris proprietas fit.inferioranegligere atque fuperiora,mltindu naturx refpiccre,quando funt libera &vinculisdjnfi)foluta,neceir;e(l,utinc<)rpuiopacum inciudantur.atque orgaoa macerialia pofildeant.quorum direclione circa corporalia, denfa atquo
inferioravcrfcntur.

Namanimac&multomigismentisnaturain tantumeoa-

corporalesayerfaturcumrebusfpiritualibus Sciovifioilibu.,ucresvifibile^ nimadvertere noo pollet.nifi ellst inclufa corpori opaco,ut per organa mate-

&

H^jergoeftratio.quodtammentis.quam natura: radii circa res opacas operantur. N.im fi a carcere corporeo liberarentur,terramrclinquentesvacuamatque inanem in ccElosfakuleviinfiLrent. Mens ergo daturiblummodo homini,ut ejus animam vitalem ab anirialia,terreftriaScinfirioraeasintueretur.

inabusca:terorumviventiumdiftinguat,eamquefiperaliasdignitateexaltet. Ecquamviseciamanima vicalis per le tam plantis,quam cxcensanimalihusin creationeconceflaficjanimah^tamenbeftialisanima.aSoIis virtuteimmediat^fortificata&audj,tamratione,tam motu eft anima vegetabiliumprcEftantior.utpotequi iniisanteSolisincocIopofitioneminfurafuit. Ex pra^didis crgo vidcmusjcorporis Microcofmici regiones tenuitate H. fp:ffitudine non dif. ferre, ad exemplum regionum in corpore Macrocofhiico exiftentium, quoniamilludanteanima: infpirationem pr^eparatum fuit,ac per confequenstale manet poft anima infufionem,quaIe fuit antcjhoc vero ao amma illa diyina,

quiEfcrebaturfupcraquas,inilludimmifIa,prxparationemacdifpofitionemin opacimafla: terreftris difpofitione taceimmediateaccepit. Exhacdenjquefimplicis (inregiooesnobiliores8cindignioresaCreatorediftinda:atquepra:parata:fefpiffitudinc,tenuitate,loco,dilatatione& conftriclione.pcrfpicuitate

&

cundiimdignicatempartiumcoelorum,quibusantefeculumillamdifponere atque concinnare divino fuo confilio conftituit Opifex)harmonia materialis obiervacur,tam corporibus coeleftibus,quam ipfis elemetitis Sc //mmetrice parcium tcrreftrium proportioni convcnieas,
ut in fequentibus dilucidius apparebic.

C AT.

DE MICROCOSMI EXTE^RNl HARM.

jn

C A
termfen

F.

11.
relatiojooc eB, de

HarmonU Microcojmicx ad Macrocofmicam


corporis conyententta

hommu eX'

cnm figuramundt^(s^

de ?lanetarum relattontadejtts

mmbra.

QUod hominis diameter

fit mundi diametro confimiIi$,& quod i centro reulocopudendorum&genitaliumcircuiusutriquediametriextremitati

correfjJondenscircumducipoflitjperipherixmundihauddi/Timilisin z/olum.z. Tracl ife^ i.lib.y manifcfte expiicuimus. Ex cujus fane debita contemplicio-

ne,hominisfabncam,inomnihgurxGeometricx refpei^Ujmundanx ilii conformem efle percipimus;prsterquam quod humani corporis proportio metncamagiseftocculta,mundi veromagis manifcfta. Namquc fi hominis membra contra^ta dilatarentur ad debitum proportionis naturalis refpedum, videremus per(picue,difpofitionem ejus feu figuram Geometricam efi"e rotundilFimam. Figuraergo ejus occulta eft hujufcemodijquaJis infra demonftratur qux fciiicet primum denotat, hominis fabricam efle rotundam ad inftar machinx mundi.deinde quod quxliKet ftella erratica membris ejus,vcl harmonia naturaii vel aliqua prxter naturam difcordia cocrefpondeat, ? idelicec
;

Saturnfts auri dextf-aj^fplenijveficjejdentibus^ofljbusjw^/rfr

pulmonibus.hepa-

ti,arteriis,pulfibus,femini. i>/4rjaurifiniftrx,felliscift,renibus,venis&pudendis.

.S<;/cerebro,nervis,cordi,ocuIodextro. Fenfis matrici,renibus,genitalibus,

mammillis,gutturi,lumbis,hepati,fpermati. Affrfr;f cerebro,fpiritibus,imadigitis. Luna, cerebro,oculofiniftro vi. ginationi,memoria:,lingux,manibus

&

ri,8cdextro mulieris, ventriculo,inteftinis,vefica:

& guftui.

Quorum qu:dem

Planetarum infauftis irradiationibus five infelicibus afpedibus difcordia feu morbiiftorum membrorum inducuntur,qui vel totaliter hominem inficiunti
velutiinfortunata .y^/wrw pofitionc,lepra cotius corporis,paralyfis univerlaiis, tabes,iAeritia nigra,febris quartana,mala ]ovit difpofitione Apoplexia ,con-

vulfio,&c

Mmis peftis,febrcsacute,tertiana,quotidiana,ideritia flava,&c.


defedio
univerfalis.

i^tf/fefjiyncopeatque

Veneristmothns gallicuSidcbilitas at-

quc impotentia totius ventriculi & hepatis defedusiAfWfww mania, ledjar|^ia,


epilepfia.Scc. X<,epilepfia,&c.

Veletiaminfeftancpartes nonnullas,quas rcfpiciuntj Sic .y4/rf malecffciuslinguc, brachiisaucveficx, paralyfin, mammillis cancrum,inteftinis iliacam paflibnem &c inducit. Jiy/>//ie7 pulmoni' bus peripneumoniam,pleurifin coftis,cardiacam cordi,anginam gutturi^fpafmum ftuporem membro particulari Msrs, apofteraaca ferventia loci ( uc

&

funtcarbunculi&eryfipelas)ayfisnteriaminteftinis,vulnerafaciei,&c.

J"tf/cor-

di{yncopenafFert&cardiacam,oculisophtalmiam& i^uxum lachrymantem}


VenuSym^Ltuci fufRDcacionem,tcfticulis priapifinum, virgse gonorrhxam veficx diabctcn,hepati vcntriculo debilitatem,facici puftulas gallicas,in-

&

&

&

teftinislicnteriam,&c.3/frfr;f,cercbrofenfusprivationem,linguqbalbutierrt

abundantiam fputij Z*4, inteftinis colicam,hepati mjferaicis oppilationes & locis feu mcmbris particularibus apoftemaca phlegmatica. Hic igitur Planetarum iftorum in luis fphsris ad quailibcccorporis ihcmbra dire(5^iones & fympathiam fequenti modo delineavijnusi
pulmonibus
tuflim,ori

&

Suoc

112

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VI.

Sant etiam nonmiili alii qui umbiricum ventVis conflituunt peripheri* Microcofmica:centrum,qujequidem eorum inveniio mihi nonarridct.propterrationesfupraanobisallegatas. Atqui tamen talem circumferenti^ehumanxdefcriptionemhicetiamdepingemus.utab ea fignorum Zodiacicoeleftis, vel ftellarum firmamenti fixarum relationem ad corporis humani partes
,

delineemus,atqueitaindeoflendamus,qua harmoniah:Ecumiiliscon(onent. Circuloigiturabumbilico.tanquam .1 centro dufto/emidiamctcr critaplan-' tapedisadumbilicum. Illa,inquam,lineacircularis Zodiacum cttleftem,five coeli oftavicingulumdenotabit;acu)us duodecim divikonibus tamfiniftris, quam dextris fignorum radios ad quamlibet corporis parrem feu membrum
ill'iddirigemus,cuiprSEdominaturfijinum,quodeirefertur.Verbigratia.y?r/f.r,

caput refpiciens, tam dextram oculorum

& aurium ac dmtium


quam
vocem
&:

quam

fini-

urameorumregionem.
cervicis 6c guttuns

SimiliterqiT<jrj,tamfinift:ram

dextramcolli,

pofitionem,ac pr^eterea etiam

regere oblcrvatur.
re^^ionem. Camer^

Gemini, utramque

humerorum, brachiorum

manuum

pulmonum,pe<?i:oris,collarum,mammillarum,hcpatis &. fplcnis partem dcxtrampariter&finiftram. i:ftf,cor,fl:omachum,latera,Diaphragma regit. Vir^^,ventrcm,inteltina,mefenterium. I,/^r4,lumbos,umbilicu,renes,nates. Scor-

//>,pudenda, veficam.anum. .5rf^///4r;>w,coxas,fcemora,dextrum

& Ixvum
nempe.

DE MICROCOSMI EXTERNI HARM.


&
&

113

nempe. C^^ricornw, genua. Jquaritft,uhiim utramque, Pi/ces,^cdts afnbos. Qui quidem .fignorum ad membra refpedus um fanitatcm intuentur,{Ironcordiis natura.'bus a Pianetis refpiciantur,quam marbos:nam il difcordiisSc per confcantipathia cum uravis Planetarum difpofitionibus concurrant,

juens naturx

humvmas

diiTonent.operationes contra natur inftitutum pro-

ducunt,morbo5<]uelc.*u efFeduscorpori humano mfeftiffimos pariunt.


Dmffftjiram/equifur.

Eft etiam compofitio Microcofmi extemi cuilibet alii figur regulari*

ptaatqueconformis,quatenus,pro diverfa
lo

membrorum protuberantium po
dire<3:a,tibiis

fitione^diverfomodoconftituitur. Naminunaejusftatione

nul-

modo

extenfis, fed ferratis,manibusquc

cum brachiis ad angulos redos k

corporc expanfis,atque in longum ab utroque latere complcte porredlis,denotabjtveriffimam quadrati jcquilateralis proportionem. Hujus rei deraonftratioinferiusfequitur,inquadecIaratur,quodhujusctiamquadraticentnim fitpudendorumfeugcnitahum pundusjquippe cum duselinearreda^/eu dia~ tnecraltsjdudxabangulo uno quadrati adejusoppofitum/aciantinccrfedioP neiB

114'

Li

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VI.

nemfcucentruminillopudendorumlocciDquoYerumcentriMicrocofmici
pundumeflefuperiusliiculentercxplicavimus.

Hinc etiam elicimus.quod vera,genuina atque


naha:ccontrarietatisratio,m
cis

vifibilis

hominis externi

{iguT3.veramcrf(c^ Chrijli efigiem repracfentetjprorfus acfi ipfa creatione

huma-

humana

effigie expreffa.bonitatis &malitia;,lu-

& tenebrarum,vite & mortis,yitii & virtutis.xquitatis & injuftitix unio&

nem,8cin eadem compofitione congregationem denotaret,& quod vitx humanx incertitudo, erroribus periculis plena, intervenienteac mcdiante iftiufmodi,mortalis hommis fimilitudinem referente,divini hominis ab impiis iniquejudicati8cinjuftccondemnatipaflioneacmorte,cumfubfecutadeinde refurredioneamortuis&refurgentis illuminationepenitusdivinaacfplendoreinviamunicam6cveramdeducente,conjundlaexterminetur,EuangeIiique libertas,quafi buccinse cocleftis clangore,mundo annuncietur,atque ita legis
vincula Chrifti poteftatc toIIantur,8c quod ea ratione,ficutihomoinhacfigucreatus cft& peccavitiitaquoqueviciffimhora,videlicet fub crucis cffigie

&

itidem materiali figuraper artemereda, patientisbeneficiopeccatumprimihominisdeIeaturacaboleatur,&c.


minis,Deitatisvirtutepleni,ac in
tali

Hancetiameandemfiguramexhibcthumanacompofitioabaiiocentro, ab umbilicoj veram fcilicet figurx feu fchematis coeleftis imaginem fua pofitione in figura quadrata,more Aftologorum erecT:a,conftitucns,prout etiam ineadem Microcofmi pofitionc crux ilU .y.y^^rf*dcdicataexprimitur. Ex quibus docemur, quod, utcunque fe vertat homo, femper paflionis, & per confequens , compaffionis fignum fecum ferre deprehendatur. Hac autcm
videlicet
I

faumana:

DE MICROCOSMI EXTERNI HARM.

n;

humanxfigurx e regione explicatur fecunrlijm nonnullorum opinionem, quod Adam pnmus homo circa horam meridiei creatus fueritjin cujus medio
coelo,quoniam Aries inventus fuit.domioium in illud hominismembrumhabuit,quodcoclimediiangulumrcfpexit,videlicetcaput. Quodautemhujustigurxquadratiecentrumfitin umbilico,declaratur exinde,quod linese dux rertxprogredientesabangulis quadrati ad angulos fibi oppofitos,fe invicem in pundo feu ccntro umbihci interfecant,ut in demonftratione fequenti declaratur.

Demnnullartmcorpom htmam partium


tncisi i

con^venientiacum figuYts

Geome'

pnmum qmciem,quomodo in harmonia figur trianguUrif


tn ctrculariconvemant.

deinde tn quadrangulart^ t^ pofiea tn oyali ac demquc

figura triangulariiequaliumlaterum comprehenditur. Exquoluculenterdemonfl:ratur,quod regularis conformis fii taciei harmonia proportionibus linearum Geometricis

Latusunicum facieihumans fub

&

Uni-

116

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VI.

Univerfum hominis caput


prehenditur.

in figura

Geometrica exade quadrata comlitcapitiscffigies,

Unde declaratur,quam completa & regularis

quodinfiguracubicacompleteincreationeformatumfuiti& perconfequens, quam elegans fitejus partium fymphoniain mcnfura,numero&ponde|^nobis innotcfcit.

Pes etiamquamaptiflimcquadratiparallelogrammatis.

ftra piclori

FaciesqMoqueitaeffigiehumanadefignatur,qucmadmoduminartenox abunde cxplicatum tft. Vcrbi graiia.

Caput

DE MlCROCOSMl EX-TERNl HARM.

117

pitur

Caput denique humanum imprimis figurx rotunda: refponder'; perciquatenus in quadratro defcribitur quod in circulo comprchenditur. Quod autem circulo includaturjfic oftendimus.
,

Slc etiam carteKeprocuI dubio corporis humanae partes fub aliqua regula-

rium Geometriasfigurarumcomprehendunturiqux omnia,quoniam adifymmetricam corporis defcriptionem pertinent,hoc loco omittemus.

C
TNgentem

P.

111.

T)e harmonico coelejliun^cumfiae manuque

humana confenju.
etiam fymphonije confenfum inter nonnullas corporis humani --partes &; ftelbs deprehendimus. Unde per PhjfiogomU(X\iciY>\inzmdoccmurcaeIeftiacorpora,Planetarumque redes& fignacula feu characteresinfacie humana contuerii quibus hominis inclinationem, tam ex parte coclefti, quamelementariintelHgereScprjEfagirefoIemuSjin tantum quidem,utetiara hujufcemodi ohfervatione mirabiha,tam inhominis fani difpoiitione,quam tabefcentisxgritudineprofpexerint&divinarintjtumphilofophifapientiores, tummedicma:pcritiore5:Im6ver6infrontehumana,tanquam in fpeculopolitinimo.illosnaturscharacleresintuitifunrquitaleada^theris&Zodiacicharad:eres,quos repr.Tfentant, relationem habent,qualem Diapafon ad unifonum. Unds etiam fic, ut fymphoniaco confenfu ad invicem conferantur ic' quodfagaciterquoqueanimadverteruntphilofbphi (ymphonjain illorum auj

ditu

1)8

P.

A C

T.

I.

T.

I.

P.

Vf.

ditu fpirituali percipientes.

Eadem etiam efl:

ratio in chiromanda, at quilibct

manu!,monticu!Liscuilibctdifl;ii)doa:cheriiPlarieta;attribuatur,pollicisvide-

Jicettuber /'twr/,mons indicis J^^^-i.mcdii Sjf:irn0,a.nr\u\3iris SoU,iiit auriculaiis ^/frf/7i>,nmilK(rrq;etiam,u: iliam in manus percuiTione protuberationem

Limx occupirc

ilicaturiUti

quoquc itidem veterum (apicntum eruditione

in-

triangulum conftituentibus inclufum,^4r//atltruimur,quod ipacium tribuatur.cjusquetriangulusnuncupetur. Qua quidemfuperiorumadhominismembraadaptationefapientesprociildubiononuterentur.nifi ingenteiodicftos Planetas relationem atque fymphoniain percepifter manus partes
Itneis

&

leDt:Namqueipfimiruminmodumilluminati,mentisqueaciein abftrufanapenetrantes.charaderum eoeleftium in terreftria &: elementaria,impreiIiones,arcauasque fignificationes perceperunt,atqueita fymphotur^e myfberia

niacasfuperiorumradiationesSc. inflxus

cum

inferioribuseju(demcharad:eris

&conditioniscomparaverunt. NeccertcadmiraridebemusjPeclcremconfidcrando,quodfuperi'orainhominem fymphoniaco conlcnfu iniiuxerint.fi ea,


quxrupradicT:arunt,atqueinfradicentu;-,paul6accuratiusin(pexerimus.

Nam

anima,mediamundi hominisque

interni

natura,cum

fit

tamfetundvimruuni

(piritum,quam lucis portionem defubftantia&:formaa:therii,magneticafine dubiovirtutefuperiorumnaturas,nonviolenteraut peraiuipathiam/edconcordiae proportionibus,atque inftindii naturaiiadfe attrahit: (iquidem experientiaedocemur,quodnonmodo animalia,fcd etiam ipii Planetx.veluti beneficioquodamcon{onantijeDiapafon,perfe(ftionem,multiplicationem8cvita:quafiextinclierenovationemquotannisvernotemporeaccipiant,quemadmodum etiam hac eadem via, tum plantas, tum animalia,quolibct folari circuitunaturali vit.T incrementi refeflionem atque pabulum acquirere conftat. Sed quoniam de harum rerura elFectu in libris de. PhjfiognomiA 6c Chiromantin copiofius loquemur inferius,ampIiori hic de ea re dif curlu aon utemur.

&

P.

IK

rOe harmoniaelementaYi,qu in compojitione Microcojmt exterioru reperitur,

^ qmmodo

quxlihet hominis exterm regio cHihhet elementojoco,natura>,at~

queconjenju partium^ncn tamen corporis tenuitatt aut JubtiLtate


correjjondeatijtmditer de ratione lucis

c^ tenehrarum

in corpore humano.
fuperioribus declaratum efl,quod corpus humanum in tres regiones,tam IN natura & qualitate,quam loco & fitu diftindum. Nam qua: fuperior
fi t

efl,

tametfi tenuitate Scopacitate a ca:teris,quoad fenfum noflrum.non diftinguatur,eft tamen procul dubio purifiima totius compofitionis pars,&, ad Domi-

namtamnobilemrecipiendamaCreatorequam optime prxparata. Hincenim cerebri fubftantiam, ratione materiaj,ab infirmarum regionum partibus
colofe,&: fubftantix tencritate ac mollitie dilTerre videmus,im6 vcro ipfa cere-

brifubftantianatoramfuam virgineam nobis patcfacit,dum caflamentisdif^ conveniente delectatur. Atque hinc procul dubio eft quod licet cerebrum nobis cTudum,frigidumatquehumidumvaldevideatur,in fuo tamen occulto longe
pofitio atque fimplex cjus exiftentia coIore,& natura fibi fimiliatque
,

alitcriehabeat; l:(t cnim, fi ignemvulgarem rtfpiciamus.cerebri fubftantia ei qu jdammodo confentiens,quantumvis igni- mentis.feu luxilla,hominis fapientis

DE iVIICROCOSMI INTERNI HARM.


&

1,9

pientis(i^minajaliterferehabear,quam ingenium humanum poteft excogitafpiritu tenuiflimo ac caftiflimo obduila &ineffabili rejfiquidem tenera eft:

modoinreip(aordinata:undepatet,quod cerebri conftitutio ad increatxnaturx excellentiam, cujus eft tabernaculum, fit referenda. Sed mentis natura eftdifpofitionispurifljm^&form:E lucidx,adeoque fequitur exinde,quod cerebrumquoquelitadlucidam humidamque naturam proniflimum, atque fumme ei accommodatum. Et proindeliquet,quod ejus natura occulta igni
fuperccelefti.humiditasautemejus humiditati fpirituali,8c color porr6,utriuf-

quecomplexuiatquetandemlocifeupofitioniscjusfublimitaselementofummo, videlicet igni fit convenientiflima. Ratio tamen, cur cerebrum Cieteris membris neque tenuius neque perfpicuius fit,exhominis creatione chcitur,utpote in qua patet, quod hominis corpus creatum atque pr^paratum fuerit a Creatore,priufquamejus animus inilludinfunderetursCuireicau/a erat,utanimatenebrisobfufcata per organa materialia,corpora cerneret,diftingueret atque refpiceretjquod quidem ipfa,nifi tenebrofa carne obvelata, perficere non potU!fl"et,quoniam per fe nihil intelligit pr^ter invifibiIia,hoc eft, talia, qualeipfa eft,dum tamen corporis adminiculo vifibilia videt,atque corporeis oculiscontuetur.Hacigiturvia Deus tenebrofammafllimfibifubjecflamreddidit tam terram,quam coelum fux voluntati fubegit,corporaque tenebrofa ad conditionis refpeclum cxagitavit. Media autem corpons regio, quatenus caliditati refertur,aericompararipoteft,quippe quxitafehabet humiditari adcerebrum,utaeradignem,quareintegrum Microcofmithoracemelementoaerisreferandameirecenfemus. Quodautem ad cordis&pulmonumopa-

&

&

citstem&fpiflitudinemattinct,eademeftcjusratio,que fupra eftallegata. Aqueaetiam regio in Microcofmoeft multiplexhumiditatum,ininfimaejusdiftinctione repertarum origo.

Nam ventriculi chylus,fanguis hepatis groflrus,&

urinafeu fanguinis ferumaqueam fph^ram conftituunt.Quare etiam

& ventri-

cuIus&hepar&renes&cxtera:hujusregionispar^eslongegrofliore'sexiftunt infuo occulto,quam membra fuperiorarquod qpidem ab effcdu comprobatunquatenusvideliceth^cipfafpirituspuriores&magisinvifibilesproducunr.' Verbi gratiajCerebrum fpiritus animales,qui invifibiles fiint,& corvitalesfeu
arteriales,qui fere funt invifibiIes,continet;ipraautem fcexterrea in intcftinis
liene terminatur & aflervatur,qua: juxta Microcofmi centrum non aliter, quameiementumterrs-juxtacencrumMacrocofmijinveniuntur. Exhisergo regicnes Microcofmi externi non aliter difFerentiisfymphoniacisdiftinguividemus,quamuniverfamelemento'-umMacrocofmidifpofitionemqualitate8c fitu differre conftatiquorum quidem harmoniam in tradatu noftro , de Macrocofmo.fatis evidenter depinximus. t fane illa hujus harmoniie compofitio in regione eiementari nihil aliud erat,quam fimilitudo univerfalis harmoniic mundanx,a mutua actione & refiftentia inter fontem totius lucis abyflum

&

&

tenebrarumderivata. Namelementumignisfehabetadelementum terrE,uc luxadtenebrasifimiliterregiohumiditatisinterignem&terram,utfpiritusutenebras. Exquibus niverfa!isintermediusadduoextrema,videlicetlucem diligenterconfiderarepo{rumus,quantafitfimilitudointercorporishumani& clementonim mundanorum proportiones,& quibus dimenfionibus metricis ad muficam reduci poflint ha:c duo, ut in harmonia ad invicem convenianr. Quodautf mharmoniahumanacum fympathia omnium conveniat,hocmododemonftratur:DEUs eft luxjlux concordia,& concordia creationis atque pulchritudinem rerum efEciens exiftenti^ origo, verbumquc confonans, fphiErasque a termino a quo.ad quem,atque iterum adfuum principium.tan-

&

&

quamadunifonummoven5,aquoomnes concordantifCprof^uxerunt. Unde

fadum

iW

T RAC

T.

I.

E'

T.

I.

B.

VI.

fadumefldrcumvorvendojUtelementa Scelementapaulo poil fintp^du<fT;a. SicetiammensdivinajIuxatqueconcordiaMicrocofmifumma.humanaicrea


tionisatqueexiftentiajorigopulchramMicrocormieffigiem produxit.fph^ras ejurdemmotu,tamvo!untariofeunaturali,quam involuntario fcu raptofpiritus circumduccns, atque ejus compofitionem elementarem faberrime com eus plens, Hinc homo Deus vocatur, fed mortalis.ut ipfe Creator foius c{icitur,fed immortalis Similiter Diabolus eft tenebr* 8cdifcordia atque de(iruAionis feu privationis autor,Iitigiumqae diflonans,quod erat primogenituschaosfilius,Deiverbi,&lucisadverfarius,terr2fphajramperfcimmobiIem reddensjelementaqueperdifcordemfuamnaturam litigare facicns. Sicetiam corpushominisefttenebrofum,difcordia:& morborum autor,filius chaos ob-

rcurus,menti,animx6clucioppofitiffimumScperfeimmobile. Atque hoc totumaccidit,quoniameftdualitas.Etproinde,fidualitatiunitasanimE,feuquaternario materise trinitas forma jungatur,de difcordia corporis ea in harmoniam exquifitam redigetur, caque ratione tum tenebrx illuminabuntur, dif^ cordix propcllentur, viu praefervabitur, mors in cxilium ejicictur ,pax inter

)eum&tenebras,feuintercorpus&animamilluminationeperdivinamm6tis prajfentiam tiet,corpusqueper fe immobile jam adum 6c motumaprincipiointerno movente recipiet. Ex quibus conftat.qaod hxc duo extrema inter fe contraria per fc varios producant efTedluSjVidelicet lux 5c tenebr*e,anima corpusjcum illapariat concordiam,cujus dominio res parvx crefcunf, hoc

&

verodifcordiam inducere foleat,cujus prxfentia rcs magnx dilabuntur. Horum crgo extrcmorum contrarietatem denotat contrarius triangulorum eo-

ruminmundanacompofitionefitusicumpyramidisformalisconusfitinterra, bafisvcroejusinprimoccelo. Atvero pyramidis materialis pofitio incontrarium fe habet,quoniam ejus conus eft contiguus eentrobafisilliusformalisjejusverobafiscentroquafiterrsftatuminatur. Inmcdietatevero.ubi fola vita
rcperitur,conveniunt>videIliietinfpha:raa:qualitatis,vel in loco interfedionis

duarum pyramidum, ubi uHius

portio trutinis juftitix ad portionem alterius

ponderatur. Atqueutinpofitione differunt hx dua: pyramides,fic etiam natuTX ab illarum bafibus exilientes , difpofitione oppofitx efi!e percipiuntur. videmus,quod anima a centro pyr? midis formalis egrediens,quo diutius eftincorpore,66perfe<fliorScvivaGiorhat,magisqueinfuafacultate&fapientiafeu prudentia juvenefcere obfervetur;cum e converfo corpus,quanto ma-

Nam

}oremxtatemacquirit,tantomagis,velutiperfeniumquoddamdecrefcepe&:
labefaAaridignofcatur. Prasterea,quofortioreftanima,eo debiliuscorpus Sc viccverfa. Concludimus igitur,quod humanum corpus ex quatuorconftetelcmentis-.fedin carne 6c offibus propter fixam eorum 8c folidam fubftantiam

terream,terramaximeapparet. Similirerclementumaquarinhumoribusvim fuamatqucexiftentiamhabetjaer ver6,prxterquam quod in fanguinc infima: regioniscopioforepentur.inpulmone etiam.tanquam in loco fibi magis proErio,habitarepercipitur.

Unde fadum eftaborigine,ut illud corporis mem-

rum femper fit in motu,Iocoque vcntilabri ad cordis refrigerium inferviat,ne


illud,quatenus eft fedes prxcipua virtutis igneaj nimio calore confumatur 8c difTolvatur. Cordis igitur effigies eft pyramidalis,8c in hac fua cffigie ignis fiam-

mx accommodata jqu o niam in flamma ignis fu rfum afccndcnte ba fin ej us,bafi

pyramidis fimilem,ejus vero fummitatem


ftfe res

dcmus. At vero in corporc

Nam bafis pyramidis folaris eft in

more coni pyramidisacutamvihabet cum corde.ut in mundo cum Solc. corpore folis,ejus vero conusdeorfumten-

<iit,contraignisYulgarisnaturam,hocquefingularivoluntatedivina.Namalias rcsiofcribresjfi virtus lucis fcmpcr furfum tcnderet efficacia lucis vivifica: deftituta:

DE MICROCOSMl EXTERNl HARM.


fliitutieatque ejus expertes relinquerentur.ncc
pollet. Simili

121

quicquam fuper terra vivere

ctiam rationc conus cordis humani, quo tam inferiores.quara

fiiperiorescorporispartesbenevolentia ejus reficiantur,deorfum tendere animadverricur. Sedquoniamh^cvisignea antefpiritus diviniafflatumcorpori

nonadfuit;& vero noftra in hoclibellointentioelt.de folocorporeinfimplici f ua natur j,3 b(qiie ulla hominis interni confideratione difcurrere,plura de hoc f)bjectoverbanonfaciemus,fedadmuItiplices cjufdemdifpofitiones,cuminternoejuscommixtas,earumquedeclarationempedevelociprogrediemur,ut ita ab hocquafi nihilo,ab hoc,inquam,luto vili,&, ab his cineribus,ac tcrra mortua,omni adhuc gratia divina orbata,tandem recedcndo,ad admirabiles JucisdivinjE^paulopoftillam inhabitantis,atqueineamfJ5iraculo Deiformi inflatx)operationes,abftrufamque illius cum corpore fympathiam,quaillamovet,hoc movetur,illa agit,hocpatitur,illavivificat,hocvivit,illa perhocfentit,
videt, audit, guftat, olfacit atque tangit,&: virtutibus

adhuc admirabihoribus

ftupendam

illofpiritusfuirationalis &. intelledlualis virtute,ad

culmen& exi-

tumfeliceminefTabilitcrproducitjincentioricumlaetitia

& gaudio,hilariqueanimo & properante


pedeacceleremus.

TR

A.

Ul

T R A C

T.

l.

S E

T.

T.

B.

VIT.

TRACTATUS
S

PRIMI,
I

E C
L

T
I

O N
E

I.

FII.

De

Microcofmi interno
corpore.

in externo

feude mentis aftu in

P.

I.

rDehominis

creatione.

Nimahumanafecundum modum &: rationem in librohujus primo allegatam, proportione mufica,vehicuhsquefpiritualibus a fuperioribusadinfimumcoelumfubterlabensj&adingreiruminfuu

tandem ex terra, pulvere 6c luto,manibus ipfius Creatoris ad tale fpiraculum Deiforme fufcipiendum, uti fupra diin illud

domicihum prxparata,

dumeft,adaptatum,opificisafflatuinfundituratqueinfpiratur,

hominemque externum
movet.vivificat

vivifica

uia: prxfentia: virtute

& animat.

Atquehpcmodocreatusefthomoduplexinunicoindividuo,6cfaduseftanimalvivens,rationeatqueintellcd:upra:ditumiadmirabile (dico) animaI,Deus terrenus.immortalis in fe creatus,fcd ob peccatummortaiisfaduSjdeniqueimagofuiOpificisineffabilis. Sedquoniamdevita: ejus fpiraculo de corporis ejus, in ftatuinnocentia:, puritate,munditie,

&

perfpicuitate,claritate

& perfedione.fimihtcrq; de ejus in Paradyfum colloca-

tione,conjund:umcumipfiusParadyfivoluptatisdefcriptione&: explicatione
3\\hunTralatunoJlroTheologic0-phihfophico,cUvitA,morted^re(itrrecfieneco\>\osc

cgimus,levitercahocloco.pra:teribimus,ut circa veterum folummodo Philofophorum opiniones.de hominis interni in ejus externoadionibusdifceptantes verfemur. In priori ergo libri hujus parte,de animxhumanzoperatione,

dominio virtute,tam ex partefupernaturali,quam ex parte coelefti &: elementari,trad:abimus,quatenus anima cum corporein fola creatione fi ve gcnc ratione confideratur. Creationem igitur a generatione in multis difcrepare percipimus Ncc tamcn iftud creationis vocabulum ita ftri<fle confiderari
-

&

volumus,

DE MICROC. INTERN.

IN

EXTERN.
&

jt^

ortum ex non volumusjuti faciunt illi.qui eam definiunt rei produdionem pra'exiftenteniaterid,hoceft,exnihiIo:namquehoc modo non recVe dicimus hominem creatum eirejquatenus in primordio cjus externum e matcria pr*eexiftentefaclum.Jtqueadopusprasparatumextitif.videhcetexluto&terra, qu.-e confentanea crat comporitionis ejus materiaifed creationem potius atque
reciiusdefinimus illam,qua rerum fpecies,antea

non exiftentesjjam

eile inci-

piunt. Sic enim prima hominis fpecies exordium in creatione Adami accepit, Leonis in prima animalium terreftrium produd;ione,&c. In hoc ergo difFerunt creatio generatio, quod illa verfatur circa fpecierum non pr^exiftentiumortum&produclionemjhascveroin rerumfeucreaturarumpraeexiftentium propagationc, mukiplicatione, fpecieique jam tum per primum Fi at creatE,atqueadultimum Pereat confervatione. Inprioreigiturimmediateoperatur Deus Creator,in pofteriori vero fecunda mentis primae imago, quieeftipfa natura creata,feu Dei filia,ab ipfo ante omnium creationem pro-

&

grefla 8c derivata,.

C
pare,

p.

n.

T)e lihera j^iritm medii dtjj^ojttione^quajolet de uno ruel alio extremo particf-

^ de beatitudinis mterm hominis cauja^ejtuque


dejeEiionis

atque mfortumi
ratione.

Dlvm VAulm cum

conveniens ammam humanam Deitemplum ^conftanteraffeveravit,cujus rei rationem demonftrat etiam Merc.TriXijio rhilofopho

Jmegift.Pim.n. hifce verbis Bofiu4,mqiiiti\\e,Diemoammamiftcorpore,metem in

anima,inmenttVerhHm,Deumque eorum PatremeJfeprommciavit,Verbuigitur imago ac mem DeieB purijpmamateridportio aer eftyaeris anima,ammmetts,ment(s^dem^ Deus,Deus "jero circa omnia, mens circa animamy anima circa aerem,at^ aer circa materiamverfatur. Hinceft,quodaliihominisnaturam arctiusconftnngendo, eamextribuscoagmentaverunt,videhcetexanima,fpirituintermedio&corporcjper animam,mcntem &: animam fignificantes. Std hi,ut mihi videtur, nonitaexaclehominis interrjumdiftinxerunt,hoc eft.hominis interni portio nes,quasexquo!ibet trjum coelorum acquifivit,non diftind;edefcripferunt,8c per confcquens,eam reliqueruntimperfedam,cumomnis perfedio exprincipio , medio fine confiftar. Platonicorum ergo fententix potius hoc loeo 4 Mercurio Trifmegtjio non difcrepantiaufcultabimus,qui homini incerno tria aicripftrunt-,videl\cetf/premum,in^mumc^medium. Perjitpremum intellexerunt illud divinum.quod mentem,intelledum illuminatum,lucis increata: portio-

&

nem,&adumfeuradiumDeivocant,quiefthominisportiofuperior,inquaanim^portione Merc. Trifmeg.dLltius afcendendo,ex confilio boni & nunquam mentientis Da:monis,verbum inefle afTeveranter dixit,cmetizm Divtts]ohaftaftipulari \idetui; vcrhum vocans vitam hominum tenehrarum lucem,ztc\ue

itidem Merc. Tri/nieg.spptWntiWudyvitamc^lucem.exquihmconftathomo. Etalibidicit Verhumintevid^etdraudit Pimand.i. fic Moyfes nuncupat iWudJpiraculttm
:

i'//*,immediate ab ipfo

Deo

in

hominem externum infpiratum. Atque ha:e

fuperiorhominisportio.intelledum illuftratum ampled:ens,eft il!a,per quam homocxterisanimaIibuspr<EceIlens,adipfius Deitatisnaturam acceditjUnde Dei imago d^ Deifilitis non modo a Philofophis, fed etiam ab ipCs fcripturis uuncupatur. Per meniim ergo PUtonici intelleclum &: rationcm intelligere

Q_

Yolue-

124

T R A C

T. L

T.

I.

B.

VII.

voluerunt. Per//i>/autem,aeream &: infimam hominis interniportionem, feuaclumelementorumfignificare videbantur, qui eft, ut te(i:itur Meuitnns
Tr//wrg//?flocofuperiusallegato,totiusregiDniselementaris,qua;col!igeniii-

bipro rationeea,quamateria

ex!ftitfuhtilini-&; tenuior,f.)rmales

eiemento-

rumdi[penfationes,atqueafli(tentibus fimul &: prx-cunti')us ducibu> lcu ani-

corpus.fecundum corrupra cartiis S: ter.ebrarumdifpofitionem agit,utpote quibus fua natura & politione magis tft fdonliaris. Undepronior efl hxcanima^portio adcorporis&infrri irumafFcdus, quamutexfuanaturamenti&rebusdivinisconveniat.Atqih^cc infimaanim<ie portiovocaturanimafenfitiva,quamP.T//*/ Apoftolushotnineni animxlem appellavit.atqueidolumexcorporea: materia: gren|W)educlum,quod corporereio!uto,una.cumeointerit,autcujusincorp.)r!i Uii refokiti vaporibu non diu fupereflumbra,nihil participans immortalitatisjfed inhyia; defjrmitatem rcdiens,nifiiprumquoqueiablirnioripotentia;uniatur,cujuv virtucelolaimnn rtalitatemadfcifccrepotefl:. Hxcanima^portiQeii; potentia motrix.viviriftaB.s, corporis reclnx/enfuumcyie origo matcr!alis,per quam ipraanimaintorp(;r.i vircsexplicatfentiendi. Scntii cnim corporahaper corpus.moveccorpusp-r locum,regitinloco,alitque corporecorpus. in hacergo iinnr^a: porcionedux l"untvirtutespotent!frima!,quarum una efc rhantafid,{\wc imaginatiolivecogi-

ma: portionibus fupenoribus

in

tajo.atquealterayfw/Afefwa/wrrf.Perwf^/wwdeniqueSpiritumiiicr^liigtbantme-

diumfive;cthereum6c vitalemaclumacradiumnatuneutraqueextrcma.vimentem cum anima animali conncclentem. Unde fir.iit hrec medi.x naturadeutroqueextrenioparticipet,adeoque habet tumavirtute Soiis.piodelicet

pterlucisejusadcGclum empyreum relationem.fcintillam rationisqujc deirceps mentis 6c fpiritus intelleclualis prxfentia augetur, tum ttijnr ab infimo extremo&elementorumfubtilifacultatemfenfitivam. Undc fit ut ha:cmedianatura,tanquam xque extrema uniens portionem intelleclujlem cum anima animali feu fenfitiva conjungens,hoceft,mentem cum rationali fuo fpiritu&vehiculoadinferiora vehens,fitinfuanaturaquafilibera,itaut liceaiei vel huic vel illimagis adhxrere:videlicet aut verfari magis circa inferiora &: fenfibi!ia,quamcircafupercGcleflia&:divina,autetiamvice verfajprorfusacfi Deus libero arbitriohunc fpiritumintermedium incolenti diceret:Utrum horummavis,accipe,velfecundum Antifittis Moyfis vcrha: HahetisaKteoculosvitam mortem, eligite utritm 'vttltis, vel fecundum Apefiolt t\eSi\ontm:aiitfitii

&

miindifilii,autregnicatlefiis.

Etfimiliterquoquehocmododicitur:Adum

guflaf-

fedefrucluarboriscognitionisboni&mali,quiinprincipionihil niiimcntisar-

cana contemplatuseft,& perconfequensfolius bonitatis fuitparciceps. Scd

quomodores
fpiritu plenu.s

(c(t

Hic fpiritus intermed:us,vita!i atque prxterea etiam ratione tum folari tum prxcipuemencis
habear,aurcultate obfecro.
, ,

& empyrea imbutus,cx his poteftatem dat corpori vivendi ingencre,hoceft,


functioncs mediantibus organis fenfitivis ad vitx facultates ac commodatis,corporitribuir. Atver6,quoniamomnis atio vitas autcirca bovita:

omnes

num,aut

circa

malum(cum non

fit

in

hoc mundo quicquam prxter harc duo

cxtrema)verfatur,quorumpriuseftlucisdonum,ultimum tenebrarum.neceffeeft,uthxcfpiritusm vitam(Dtioautadbonitatem,hoccft,ad naiuram Dei iucispatris,aiitadmalitiamDiabolitenebrarumprincipistendat. Nam utx-

&

qua lanceadutrumque fimul extremum propcndeat,impofIibile eft Hinc en m i>iquit Chrifius Nonpote/lis Deofimulatque homini infervire. E t Vivits ] ohannes \.epifi.Filit Dci nonpojfunt ejfe filiimtmdiynec vice verfa. Ex his igiturconftat,quod fpiritus hic, quafi princeps Eledor,aut magis a;d fupcriora,aut etiam ad naiu: i
.-

raminferiorumfeuanima:animalistendat,hoceft,quod velmundi,pravitatis,
tenebra-

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


&
tisdifpofitionemre/piciat.

iij

virtutenebrarumatquevitiorumnaturamvelccelirupercoeleftis bonitatis Siigiturfpiritushicintermediuscumfualucementi conftanter adhxrfatjbeaeiiicaturjquoniam ha^c portio fuprema nunquam peccat,malcvc co.nfentit/emperque erroribus refi(i:it&; ad optima hortatur, utiiA.tmsdcicrib\t Mercuriiis Tri/megi/luf i.Pima.x\d. Etproinde etiam tandem

virtutementisSpiritustalis proptcrfuam obedientiam

adDeum transfertur,

juxta illud rrocii: Animapcr acquijham fcientum ipfimentifeuintelle&uifimiliievadiL At vero c converfo,fi /piritus ilic animce anuTiaiiaccedat,feuinferiorico-

ha:reat,depravatur,inquin:)tur,&intenebrisfubmergituratquedetinetur,do-

necexbonoDxmonefiat malusiquoniam

inferiorilia portio,animalis fcilicet

anima.inmalo, peccato & concupifcentiafemperfubmergitur,& tefteDii/tf yWi^trahicadpeinma. Vtrhaejus ha:c {iinf.Video aliam legemirimemhrismeisy captivAntem mc inlegepeccati. Hincetiamortuseftdivinus hic Bernhardi fermo:

anima,decoratA drpiilchrafii^aperimaginem (^fmilitudfnem Deijponfatajpiritui

J)erfdem,adjuta ab anitelis.comes heatitudinis }}Aresfalvationis,partia:ps rati0nis,quid

habestuadagendumcumcarne? [mbytrQBernhardutaorwiditomrnz.: Namfpi-

ritusquam(3;pi!limeproditoriomoreanimammediam adulando ad inferiora trahicfic in corpus opacum iliam includit,ubi tam utplurimum eam rehnquit folam & otioiam,&; idquidem efficit blanditiis animx fenfitiva:,cui proclivior caeftadhajrere,qnarnmentipropcerhumidamatquematerialemfuamdifpolicionem,qua: mao-is fuo iimili gaudet. Sed tamen.ubl animx media: naturx proportio ampla eft qu femper in fpiritu reperitur ibi facit fpiritum fuum menti magis obedientemiqaoniam anima media feu adus mundi, radiusque naturx.eftdcnaturaremotaipfiusmentisfeuaclusDeiiundedeejusproprietateparticipat. Tcnditergo materia naturaliter ad opera tenebrarum,forma veroaddifpofitionemlucisjUti in ignis ardentis flammavidemus. Eftnehxc,
) (

61ft(fl;ores,novaatqueinauditadodrina? E()ine,in(\uAm,hxc Platonicorum o^\-

nioa veritateulIomododilTentiens? Examinetis,obfecro,vofmetipfos,& rem iftamtandemaliterfe haberenon pofiTe comperietis. Verbi gratia. Alicui forfitan veftrum facinus aliquod perpetrandom proponetur,hoc eft,conftituet fecum,autftuprum,autaduIterium,autfurtum,autcaedem,autproditionem contraPtincipem,autfcelusaliquodconfimiIepatrare.Sedtameratio,queeft fempercomesmentis.huicejuspropofitopropoftefuorefiftet^nihilominusfierifEpi(]imeairolet,ucinfinehujuscontentioni,s,fpiritualisfenfus&carnisappe-

compicatur, mentisque &; rationis admonitiones rejiciantur,atque ita fcelusilluddeftinatumperficiatur. Hicergovidemus.fpiritumhuncintermediummentisconfi!iumneg!exiiIe,&anim^fenfitiva;adherendointenebrasfe immerfiirej Atquivice verfa,fi fpiritus,timore Creatoris perculfus,8c rationis veftigiafequens,menti fortiteradhazreat,facinusque conceptum rehnquatintitus

feclum,ejusqueconfilii&;propofitimaIipcenitentia,&;quafiodioaccenfus,ad

melioremvicamfeconvertat,evidensilIiceftfignum,quodfpiritushujusinter-

medius mentem conftanter fueritamplexus,&; quod animam animalem feu idolum in contemptu habuerit. Sed quid fermone uberiori eft opus Nonne nob!sIiquet,qnod duo fint in mundo extrema,videlicetlux& tenebraj,virtus vitium.bonum & mauim? Sequitur igitur quafi ex concefllsjquoditidem quoquefitmediumintereacertumatquedeterminatum,quoddehoc velillo extremoaptiim fitp.art!cip3re,prout unius velalterius objedumillimagisjucundum&deleclabilevidebitur. Etproculdubio animahumana,fivehomo internus cx his partibus coiiflatur,quatenus perfeclus & completuseft,&per
?

&

confequensexnumeroperfecloconftarejudicatur.videlicetex principio,meidolo,(eu animaanimaIi,autquodidem dio&fine,hoceft,ex mente,fpiritu

&

a.

eft,

116

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VII.

infimi. Nec tamen folum fpiritum jethcfupremi.medii animim vitalem fsu fpiritum folarem fpintum, per rcum hic intendimus,fecl jetheris.hoceft.compofitionemfdctamexiuccvivifica&cfpiricu eifua puricafj
eft.ex natura cccli

&

optimeconvenientc

C
*Deratione;f^ curmens

P.

7/7.

m corpore opaco
Immano

tnchdatm\deqHe

ejtu

tn corpore

imperio.

ADmirabile eft cogitanti.quaharmoniaduo

illa,tumnaturaefrentiT,tnm

locipofitionecontraria,Mensfcilicct&corpus,inunu:TJcoagmentarijJolliQt:Ettamen hoc,mediantefpirituinccrpofito, fieri oculis intelkcluuiiDus

cernimus. Similiter mirum videbitur, quod excellentiiTima ha;c Dci iin.igo, im6ver6ipfiin.nusDeiradiu">italongeafuafedeconnacui\ilifabmovea!:ii;,a-

deoque

conditione vHc/cat.ut cum iic lux fplendidilIiaij,cfHcaciili:na, diviniilima.immortalisacqucpuriiriina.conjiciaturtamen&mtludatur.ncarcerem tam tenebrofum bc caliginofum ac terreilrem &; corruptioni obnofpurcum. Std hocdivina Creatorii proxium,adeoqueetiamim,nundum
in fua

&

videntiafaAumeileagnofcimus.utipfi tum pwtrcicularium nactirumdiligtrct, tamen circa multitudmem verfaretur, tum cciam univcrfalium difpoiitioncmunitatemquerefpiceret. yi[\\c'inc\u\.t]AmblHiti: Anirfixi^^heroefniagiiverfintur circA mtdtitudinemyDii dr DJtmoncs cina unitatem. Nam !ux, quo profundius defcendit in pyramidem macerialem ab ejus cono veiius balin,t6 mdgis inclinat admultitudincm,utifuperiusdi<5lumefl:.Hac etenim viavoluic Creator , ut E u s quidam terrcftris,fed mortalis multi tudinem rerum particula us immortalis.unitatem Sc rium in terra obfervarct,ficuti ipfe,tanquam resuniverfalesincoelorefpicif, Talifiquidem ratione DEUsipfeCreator,tam interra,quaminccElohabitare,&ubiqueadefIedicitur. Huic etiam noftrajopinionihifce verbis aflipulari videtur Mercurim Trifmegiftits Ajclep 4 cumimul^,

&

id t^idivin* (imilitudtnisformam animadverteret


tffe

Du

nonpojfe

omnium rerum

diUgentem,nifi eam
effepercepit

mundano intcgumento contegeretjexiteam corvereadomg-^a-

les

ex utraqus natura in unum confundens,mifcensqueqHAtumfatis effe debuijfet. Itaque hominem conformxvit ex animi df corporis,id elt,rx- atema mortalinaturayUt animaltta conformatum utrtque origtnifuxfatiifacerepoffet mirari

omnes

&

titqueorarecoelefHac^xterna.^inielereatqueguherniireterrenay^sLc.
ipfa,tcfte

Jniinir;! elt er-

Mercur Trifmeg, Pi' gomentispotcftas incorpore humano,quoniam mand.iz. de Dei cfTentia nafcitur,fi jua cft ejus eirentia,&: ab eilentia ejus nequaquam dividitur,fed lili potius eo modo connexa eil.quo Solis corpori !u-

men. Atquehinceft,quodiliadomineturomnibus,nequealiquid eoriim,qu<e adfatumpertinent.impolTibilemcnti. Ide6fit,uthumanusanimus flcfatofuperior. Ettamen,qua;fatofubjetT:afunt,nonnegligitiatqueobhancr.itioncm

adu pr<editus,aftris dominari dicitur. Hinc etiam eft, quodidemPhilofopbusagnofcerevidcturomnemmotum corporeum in corporcfieriamente. Nonenimerathomoexternus animal vivensfactus,priufquam fpiraculum Deiforme in eum inflaretur. Mercur. Trijmegifi. Timarrd. 10. d\c\K.,quodanima,Tnentispritfentia deftittita nec agere quicquarh nec dtcerepotis fit. Ex
fapiens,hoceft,mentis

facrisergofacrorumPhilofophorumScriptis colligimus,mentcm bifariam fumi,videlicet,vel pro prima i<c fuperiori.qua: cftadus radiuspromanarviim-

&

mediateaDeo,velproinferiori,quxcftmentisprimx&fuperiorisimago,;mt
Ycfiigium

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


veflrigium

117

quoddam, exadam primx mentis determinationem profequens: qux quidem msns fecundana eft ipfa natura feu adlus mundanus. Mens igitur
prima
feu radius

Dei a fuperfubftantiali natura immediatc

profiliens in fpiri-

tum empyreum feu rationalem ingreditur^ubi creaturas divinas,primo crea*


tionisdieprodudas,6caciedivinaprxditas formavit. Hujus etiammentisprimximagofecundocreationisdieinmedioabyflireluxit,ccelumquecthereum &mundimatenalisfeuvifibilisanimamvivificamproduxit:Qua: priorismen tis imago atque mens fecunda,ipfa Natura vel radius mundanus haud immerito nuncupatur. Atque ha:c fingulis animalibus, cseterisque vifibilibus mundi
creaturis conceditur.

Quarc

Mercur. Trifrtegift.Pimand.

ii.

hanc mentem fe-

cundariam,brutorum8cvegetabiliumnaturamappellavit. Huicopinioniadft;puiatur Sjnefm hifce verbis Hymni. Mens deUffA in hjlen-, mens immertalisfii'
rentnm divinorumpropago,exigm quidem.fedillornm tota,ifta dr una ubique^teta in totum infufijVaftam cavitatem cwlorum torquet,univerfum hoc confervans^in diverfat

formas diftributaadeH-f ParsejuiftellarumcurfM,parsangebrumccetM,f)ars etiam grAvinexu,terrenam(ortitaeftformam,difjuncIaque aparentibu4,teHebrofam haufit obli^ vionem,^c. Similiteralibiidem iWud Mercur.TriJmegift.h\fctytTh'\s eonfirma-

re videtur Mens,mcpit,T^ Eus eff in hominihM,atque idcircononnulliexhominum

numeroDiifunt,eerumquebumanitaseBdivinitatiquamproxima: Etenim bonus Bt' mon Beos quidemprAdicat immortaksjhomines autem mortales Dees. InanimaUbmautem irrationabilibm mens illa niturneH. Nam ubicunque anima,ibimenssqumadmodiimubicunquevita,ib,ietiam(^animainviventibuiabfque rationU difcurfu. At vero animamediainfuanaturaeft vacuamentisprima:,quamvis ipfa fit quafi mens fecunda, quje fufficit ad vitam cujuflibet creaturs. Hinc,inquit Mercur. Trifmegtft.Pimand.io. Anima,mentis frsfentia defiituta,nec agere quicquam,nec dicere fotis eH : S&fe vero mens extra ammamtxit,quo qttidem tempore nec audit nec videt tt-

nima,fed animalifimilis eft ratione carenti :T3LTitz,dico eft potentiamentisfupre-

ma;,qujeanimamhujuftiiodideferit ccrpori

impIicatam,&abeodemtradam

quafiadinferos. Namha:cxternaefi!entia,utcum3/(frfW< Triftnegifto loquar, abignaris,improbis,ignavis,invidis,iniquis,homicidis hujufmodi procul ad-

&

modumeft,vellaltemvacatinfuodiverfbrio,permittens eos Dzemonis ultoris arbitrio,qui ignis acumen incutiens,fenfus afRigit,& magis magisquead patrandafceleraarmathominem.utturpioris culpa:reus,acnori fuppficio fit ob-

noxius,eumque fine uJla intermifllone ad infatiabiles concupifcentias inflam-

mat.cumeopugnat in tenebris,peccatum examinat,8c ignis impetum

in cjus

cruciatum,miruminmodumconcitatatqueexagitat. Atver6animabus,quarumfpirjtuseiadhxret,aderitmensitabenignifiime&perquamfauftejquippe quxinfandamanimaminfluere,illamquead fapientix lumen extollerefoletj bcncvolaenim erit bonis,piis,puris,religiQfif/an61:isque hominibus^prjefentia
fuafertillisopem,adeoqueutftatimcunctacognofcunt,ipfosadgratiasagenbenedicendum inclinatifacit,ut concedant (ane corpus morti fox, atqueutfenfuumillecebrasfaftidiant,utpote,quiclaredijudicant,quamlethifera fintfenfuum lenocinia-,quinetiam ipfa mens,janitoris muner^4ingens,rncidentes in infidiascorporis haudquaquam permittitfinem confequi fuumjaditus enim,per quos turpes blanditix manare folent,jugiter interc]udit,iibidinumquefomitesomnesextinguit. iiiticMercuritMTrifinegifttu Pimand.ii. ^uidas,6c pie
bufiunque animis menspr&fidet,fiM ilUsfulgoreilluftrat,earummoribtumalisrefiftenSy

quemadmodum Medicm eruditm Agrotantis corpus doloribu4 afficit,urcndo illudatque fecando recuperand& vaktudiniigratia, : eodam modo mens voluptuofam affligitanimamy
ut radices veluptatis evellat,maloque corpus repurgans,non alite/ anim& bonumprocuret,

quamfanitatem corporit Medicm.

Imo vero mirabiliorem adhuc mentis nuj us divinjE

T R A C
:

T.

I.

T.

I.

B. VII.

vin:Bincorporibuscfficaciamdcclaravitinfuo/rm(7f^4r/tfP/W(<^.ubiinhc

verba loquitur G^cunqHehacDei creaturafulnJimt,JecHndum oferum comparationemtromortahhmimmortttleihibentur^intelligentiifttA cun^n complectuntttr,(]u<t in terrafiint.d^ cjua in mnriy^ftqHideH pr^ter eAftipra, ceelum : atqite k Deofeipfos exigunt, ut ipfum quoqhonum inttteantur : quodfane cum perjpiciunt eam ^qua hic vcfcimuriZ/ifam,miferiam quandam arhitrantur. conveno (ut ex fuperionbus luculenter conftat)quotquothominumanimx mentem nequaquam fortitx funt gubernatricem,eadem,qua:

& brutorum anime,patiuntur. Dimittitenimeasmens

cupiditatumimperiojadquarumexpletionemardentiquodam impetu perferuntur,rituquererarumimmoderat^&irafcuntur&:cupiuntj&,quoddcterius eft, non finem ponunt libidini ullum,nec malorum inveniunt paflionumque terminum. Hifc,\t\c\n\tMercurii4iTriJmegiJlits Pimand.ii.velut litioremd^vindinem Dei*fkgempropof(itjfecuadvimil\ud etiam Divi Pauli GaLyi^. Lex addtta erat propter tranfgrefftones. At verh in hominihm,qtiorumJpiritui intermedim eiadhisr-ett kbidinis impetumcohibet,iracundiit rejlrtngit ardorem,S)Cc. Sedquoniammentisa* cliones bcnediAa: non omnibusconceduntur, quippecujuscirentia,licetia
corporecumanimavitalifit,attamen)nifianimacumfuofpiritueam>neglc6l:a animafenfitiva,qua;ratatque amet,iUi decrit,& ab adionibus vacabitdivinis: ideomodusreconciliandiformamhancdivinam,utin anima operetur,& non vacet.imprimis inquirendus erit. 'Mercurim TrifmegiJlui\nc\u\tPimand 4. Mentk
craterUktice ahlui nonpotesi corporii amator\ntim,nifi qtiU fuum corpmoderit, ipfum

itmarenonpoteU. ^}uamprimumveTO UnonfefedDeum ipftim dilexerit.mentempro-^


tintttconftqueturthancdeniquenaSittifcientiamevefiigionancifietur.

Cum ^iocMer.

Tr^f^//?.(ermone(acra:Scriptur2multis inlocis convenire videntur. Unde Divusjohannes i.epi/i.i.Mundum diligensnon hahetcharitatem PatrU inJe\Et ibidem cap.y Mundus non novitfiUos Dei,quiafilii Dei non noverunt mundum\quia mundustotusinmalignopofituseU,wxcap.y. Similiteri tpift.D.]ohan.i. CencttpifeemiacarnUaf-

feBinonhahent charitatem FatrU infe. "Et aWbi: Concupifientia esi omne quodin mundoeB^quAnoneUex Patrefedex mundo. Ex quibus patet>quod mens lis non adfit, qui corporis amore, aut concupifcentia mundana funt capti,quoniam Deus tales non novit, (ed folus mundus, quatenus eorum adiones circa res nundanas verfantur.
,

^uod mens (^
fldl^

ratio

hommis non fuhficimtur fkto^

^ quod

lis

nonfofjint mponerenecejjitatem.

T>ErfatumintellexeruntveteresPhiloifbphioperationem(cptemPIanetirum -*- uiftellisfixis, Nam quicquid perprovidentiam divinam ab Archetypoordinaiurinmundo intelle(5luali,illud aftellis fixis feptem Planetis inmundo vifibili mandatur executioni. Hoc etiarti confirmatur a Mercurio Trifmegifio Pimand.\. fatUm appellante difpofitionem feptem gubernatorumicui omnia

&

"ftitm.

^"''^^^"''^''Eterhominemjfubjecflaefleafleritinectamenomneshominesfatofiabjicivoluit,quippe,quibus mens divina adeft,non itafato.utexterifubjiciuntur. Verba ejus ex iz. Piman^. h^ec funt. Homines cunBi fato generationi

trattfmutationtfuhjiciuntur : initium qttippe drfinUfatifttnt dtto hxcsgeneratiojcilicet dr

tranfmutatio. Ethomines quidemidpatiuntur,quod inftituitfatums Vertim rationales

homines,qtnhtismensutgubernatrixajpjlit,noneodemmodo,quocjteri.patiuntur;qtia' tenus enim ab improhitate alieni exifiunt ,tnahm minitne patiuntur ^l^iJfquU igitttr

mentU

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


mentispramiii
.t

1^9

Deo concejps ad idquod decetyUtitur,nihil ab immortalibus difcrefat^ quinettam corporls folutus comfedibHS,ab utrifque ducitur ad chorum beatorum.Jimul at'
queDei. P/rf/^w/r/etiamhujufmodi jidavcrunt
tihus afficituryfola igitur

(trmonem -.Mensftprafatum eB

inprovidentiaiidcircenec coelorum corporuminfluxibusynec rerum naturalium qualita-

iUam moderaturreligio. Sedquidampiius aliorumautorihoc loco recuabimus aut allegabimusj ciim rationcs evidentiflimx,atque e finceris philofophia: vifceribus haufta:, in promptu fint, quae luculenter demonftrantjhominis mentem & rationem aftris & eorum influxibus dominari,eamque ccelorum vifibilium adionibus non efle fubjecliam. Anne xquum
tates

eflevidebitur,utrexeminentiflimusafubditisgubernetur,auteorumpcenis6c paflionibusfubjiciatur? Iniquumequidem eflet,tah imaginationeduci,quod Creatorafuiscreaturisadaliquid prxter fiium vefle cogatur,autquodadus 8c radius ab eo immediate promanans,8c tamen ab ej us eflentia di vina nuUo moverboftatudofeparatus,fedperpetu6eiconnexus,creaturisab ipfa mcnte

&

minatis ac firmatis fubjiciatur.

Quid ergo habent ftellx

feu crcaturse cccli in-

termedii ad agendum cum creaturis coeli fuperioris

& prxcipue cum autore 8c


Nam hoc

creatorecarum?DeorfumigiturproculduDiodotesacoeloempyreoperdivinam Creatons benevolentiam efilinduntur,atque optato modo recipiuntur;

nonautemiteruma
cfl^et

creaturis eas recipicntibus furfum rejiciuntur.

ingrate illud reftituere,quod Iibereprofe8cinferioribusaccipitur,8cmoreprincipistenebrarum,obhvifci bcneficium Creatons,ac fuperbix ahs in altum ferrijSc regna fubHmiora infulse petere. Alibi crgo.rem hanc aliterfehabere,copiose(atis explicavimusjubiin Mufica nofira W4/tdecIaravimus,So-

lemmediicoeliimperatorcm,fuasdotcs,acoeHempyreifubhmitate,ficvolente DeoCreatore,per virtutem confbnantix Diapafon accepiflTejUt de fua abundantia portionem vitx,omni dichora 8c minuta.in infcriora,itidem virtutfr confonanti Diapafbn materialis,in terram infunderet. x quibus liquetjinferiorem mundi regionem,vitJe mcnfuram eo modo accipcre a media,quo mccoediaafuperiori. Jamvcr6proabfurdohaberetur,fi quis diceret,Solem

&

lummediumaccipcrcvitamfuam8cnutrimentumformalearegioneinferiori, autfuprcmamamedia,perindeacfiquisinferret,caufamprocedere a fuo efTcdu,(euprincipiumafuoprincipiato. NamfacrxScripturjeagnofcuntoperum


triumpnmorumcreationisdierumdiftinclionem.Reiigitur,breviterloquen-. dojficfchabet: Animahumana,quamfuprahomincm internum clTc declaravimus,cxtribus portionibus a tripiici coelo dcrivatis,conflata eft,uti diximus. Nobilioremfuxcompofitionisportionemacquifivita.coeloempyrco,im6vcro immediate ab ipfo Deo,in fpiritu cmpyreo vedamjvidclicct mentis radium in rationali curru fedentem Media cjus portio , quse vitam dat corpori , vim fuam acquifivit a ccelo asthereo jqua: cum fuo fpiritu recipit fpiritum rationis cumejusdomino. Infimamautemanim<Eportionem exelemcntorumfubtili conflatam, animx animalis 8c fenfitivx difpofitioncm efl^e,antea fatis apert^ xplicavimus. Jamvcr6exdidis manifeftumcft, quod natura coeh medii naturacoelifupremiregatur,atque illa porr6 ab efl^ntiaDei:non ahter,quam. natura infima cl.ementarisa fuperioribus fimul conjundis gubernatur. Hinc ergo eft,q u od fi media animx por tio inferiori fuo memb ro adhEferit,mcns ipfa
:

divinacommunicationemcumeahabererecufabit) Unde fequetur,ut aftrsrum influenrix 8c operationes in talem animam,8c univerfum ejus corpus prie-

dominium pleniifimum fint habitura^jfiquidem anim iftius portio,fteliarum cfTcntiisfuperior vacabit,neque animx in ejus operationibus adefTe invcnietur. Nam cum anima media,cum fpiritu xthcreo feu animaelemcntarihunc
inmodumquafifocdusiniens,fitdeYeracGelimediifubftantia8cforma,fpiritu

videii-

rjo
videlicet

T R A C

T.

I.

E C

I.

B.

Vlf.

& lucc conftans,non erit mirumjfi ftell^ & PIanetc facilem io eam

imprc/Iionemfaciant,eamqueprovoluntatefuaguberncnt,aiqueitaiIIamad omncm mundanam concupifcentiam flcclant. Similiter animx portio inferioravidiirimeamplec1iturcoruminfluentias,5c pro folis Diisipfas;cftimatatque agnofcit. Atque hinc eft, quod conftellationum Zodiaci alix biliofos 6c fegnes,&: aliae lafcivos ac cholericos.alise mclancholicos,alix phlegmaticos (anguineos producunt effedus. Und-e Mercurius Trtfmegtfttts Pimand. 13. Zodin-

&

(umtaberrtacubmexduodecimXJiltricibitsteriebraru confiare dicit.quasalibi horrtbiles

vocaf, Llitricem

autem unam

facit Ignorantiam,

fecundam

Trifiitiam, ter-

tiam fnc0ffantiam,quirt3im Cupiditatem,qa\num Ijufiitiam,ftxt3im Luxuriam, icptimsLm Deceptionem,oA3i\a.m Invidiam, nonam Fraudem,decim3tm Jram,uadecimam TemeritatemfiL duodecimam 3/4///MW; Atque fub his,tanquam generc fubalterno plures continentur,qua; per corporis carcerem inclu/um triftemhominemfenfibuspaticogunt. Poftcain Planetarum regnadefcendendo, J4/rfhominemamentereli<flumredditinvidum,vilem,pauperem,triftem,avarum,&c.&prBcipuequidem,ubi ipfe fortior fuit inilliushominjsnativitate. SicJ^//fr,horofcopidominusinventusfaciteumambit ofum. Mars rixis&litigiisdeditum.compoutorem&incaftumatqueadulterum. SolhWiofum&.f(jpcrbum. r^fwwluxuriofumSc concupifcentiaac voluntatibusmundanislijbmerfum. i\/<'rfr//**inconftantem&levisfeufaciliscred'ilitatis. LiZ cbrium,fegnem& negligentem. Ex his igitur videmus.quantam poteftatem coclum vifibile creaturx ejus habeant in anima: portionibus inferioribus mente&rationedeftitutisiquippefimilefimiligaudetj&fpiritusmediuscum fuaIuceinferiorafoIummod6refpicicns,materiali&mundanavoIuptatedcIeftaturjhocque co magis, quoniam blanditiis anima: fenfitivx feu elementaris adilludinftigatur. Undent,utoblivifcatur Domini rui,atque ita,nec vexatio-

&

nesmundanas,necDxmoniscruciatusanimadvertat,donectotaliteramente
relic1:usluatpoenas,&defperationc,feu poenitentia nimis

urda

clamitet:P^r-

f4i'/iatqueitalutoruosterntimadhreat,necaltiusafcenderevaleat,quoniam

adivinofuoDomino,perquemrefurgeredebebat,derelidusatqueproftratus
intenebrisjacetacfubmergitur. Nonigiturdicantampliusfcrupulofi.ftellas nulla necefiitateagere in homines mente deftitutosjquoniam cos omnimodo

fubjcAos eflc,rationibus jam allegatis apcrtiflime comprobavimus. Atquehocmodovidemus,quodextra rerum naturamnonfit,de ftirto,ca:de,ftupro,aut hujufmodi aliis hominum vitiis virtute Aftrologica judicare. Atvcroetiamfalvatum eftillud Antiftitis axionui Safientem fcilicetrffirudominaturum. Nam.ut antea didtum eft,cum mens influit in fandam animam extollit illam ad fapientix Iumen,qux divcrfbrium altius virtute po.
ftellis& coelo vifibili
,

&

tentius

habct,quam

eft illud ftcllarum.

Nam tcdeMercurio TrifinegifloMltores


cognitio Dei.ctijus frafentix
triftitia peni-

illiduodgcim antea commemotiiti^prafentiadivinijhlendorisa decem fotefiatibmrepelluntur : Etenim af[tfientiae)t*i defcendit

ad nos frimum

depelltturignorantia\Deindedefeenditadnoscognitiogattdii,quo prsfente

tusaufugit : Hujus etiam poteftatis aclu producitur confiantiaxujus adjumento aboletuy


inconflantia
;

Conftantia atttem

eH

vis fuavifftma. Producitur etiam continentia, cjux

vi^rix cupiditatum. Atquehic gradus jufttttxfundamentumexifiit,quatcnusejusortu^ accejfu injufiitia a cunEiis epertbus expelJitur,nosantem,tbfinte inju(Htia,jufti efixcimur.

esi vis iiniverfriim

Sexta autempotefias etiam mentispr<tfentia in nos defcendity videltcet communitio adverfusexceffum (jrluxuriam.quaexpulfa,etiam veritas apparchit .& deceptiemox expettetur :\Jinde nobis vertt.ttepritfente

botium abfoluttim adertt: livoretiamdfcedet^VeritatteniminnatumeU henum cum vitafimulac lumiue necultrairAVindex accedet. ImeverehHJMpritJentiiiWltricesemnesrepentine quodam imfetit

DE MICROC. INTERN. IN EXTfiRR


feturejicientur.

ijt
divinus,

QuidautemaliudintelligerevideturPhilorophus
impietates

ifte

quam quod duodccim ill^e Ultrices feu

& fceleris autores,quos fi-

gnorum Zodiaci effedus eile.agnofcere videtur,mentis prBfentia(qu*e fecum novem cceli empyrei virtutes,(eu novem intelligentiarum ordinum,quos denariumnumerumconflare fupra diximus,proprietatesdeorfum trahit)ab homineexpellantur. SicAngelorumchorusLuciferumcumturbaejusrebellante propulfavit & debellavitrSic Seraphini cognitionem Dei important, cujus
exuberantiam fcientiarum donum lapientiasDei ac charitatisafferunt,quotri(litiaexulare compelIitur,fimiliterque inconftantiajquia fcientix plenitudo 6c fapientia,donumque charitatis,
affiftentiapelliturignorantia Cherttbini
:

&

quodeft donum Hdei,confl:antiam parit.atquehomines a cupiditate mundanaadfuperccKleftemalliceredicituriT/^r^w/donumjudiciiveriatquerecStihabentjundeeorumprarfentiainjuftitiaomnis tollitur:D<?w/rf//tffaciunt homines poteftate fjjirituali excellere, fortiter fcfe in pra^lio fpirituali gererc,

&

undeharumvirtuteanimafpiritualiterpugnatcontratentationes carnis,luxuriam dcceptiones Has fequitur ordo Pi>te^atum,qux mores,reverentiam 8c humilitatem denotant Unde mvidia tollitur yirtute humilitatis Angelici or^/fj-virtutumilluminationemdant&purgationem,undeeorumvirtutefraudes prxftigix fubmoventur, fallaciasque ipforum proprictatum prasfeutia extirpacifimiliter purgat animam ab omnibus irse affedibus. Dionyfitu etiam n3.rr 2it,JrchageIos,c\in oclavum ordinem poffident,id muneris officiihabere,ut Dxmones malignos.hominum fruitionemhabentes,propulfent,coque impediant.ne homines ampiius excitcnt:nullus enim inhomincinvenituraffedustemeritateilla vehementior,quse excitatur a Diabolo:Im6 ipfe his viis

&

&

&

&modistentabatJobum,virumeledum,annitens eum temeritatemovereSc irritare,ut ea tandem occxcatus Deum blafphemiis zfRceref.Angelideniquc quiconftituuntnonum&ultimumnunciorumDei ordinem,munere tahfunguntur,utmundimalidamrefrxncnt,virtutequeamorisdivini,quopIenifunt,' hoTOinummalitiamextirpent,atque ut pios contra inimicorum fuorummalitiam adjuvent, quemadmodum Gen.^i. dri-Macchabaorum habetur,& Tobia^ eorum morbos tollere &c. Imo vero hi non folum hominum mahtiam,fed dicuntur. Exhis ergo Philofbphi intentio poteft difcernisvidelicct^quod virtutementiSjCum novem ejus miniftris,Zodiaci malitia facilimepropulfetunvidelicetvirtute decem poteftatum.quorum prxfentiahominis interni regeneratio fitiid quod etiam alibi expreflis verbis explicare yidetur: Inte/lexiJ}i,in-

&

'c\uieos,flimi,regenerationifipjiuimodum,eienarioprajentinumerointe//e^ual(iregeneratiocompojitaesi^qux duodenArium

numerum

rejicit.

Viam autcm & modum,'


:

quo ipfe myfterium hoc

agnovit,hifce nobis rehquic verbis A/^,inquit


eft,cuji*sjpiritui

iIle,^Ar

ipfagenerationejpecuiatijumm.

Nam quicunquepropter benignitatemgenerationii,quA


intermedimmagis

fecMndumBeumeFtfenfum amittit corporeum,hoc


]amfApiens,dfvinapotentiatotamenteiAtatm.

adhxret menti,drrion animxjenftivxfeipfum cognojcit ex eU^viniscomfoJitumtfa^m^

quantus efi ergomentis alui,quiper

'viresintimasextrcetur-,inc(eloenimeH,iterra,in aqua,tnaere,in animaiibfti,in nrbo-

ribmsat in hominihus quidem immenfiorsac denique ante corpui,poH corpus,atqueubicunquerezrera co/itur,atquefincere apprehenditur,ijfijemper agit,vitia^ omnia (^ Dia J
hoiipr&Jltgias ( veritatem producendo)patefacit jpatefailas^ propu/fat. Nec mirun^ vobisvideatur,61edores,mecumM'rf.Tr//^f^.ZodiacumUltorumpra2didorumhorribiliumappellaffediverforium.quoniaminS.etiamtoipturislegitur,

quod Diabolusftmundivifbi/is^materialisprinceps,quiCui regni vifibilis fummitatem non minus poffidere cupit,quam rerum Creatorinuniverfalisperipheriiccacumineconfianter federe creditur.

C J

f.

152

T R A C
__^

T.

I.

E
?.

T.

I.

B.

VH.
.^

___ _

C
^uod mens

V.

i^ animamenti adhtirens ^ajjiom

non Juhjiciatur.
'

Um mtnsfit verus Deialfuf ab

ipfiui

Dei ejfentia ortus (ut Merc. TrifinegiHi ver-

liter

^/ir/4rj&anaturaclivinanequaquamdivira,utrupradeclaratumcft5fimicumficomniumprinccps&quaficentrum,ac(fidicerefaseft)juxtaA/rrf. Trifmigifium Pimand. ri. c^ Synef.epifi Hymn 3. fententiam loquendo,f^yS tp(ius


'

dominatur enim omniexinde,quod illa fola agatm omni3,&quod omnia ejus aclioncs ipfa camen (ecundiam Dei naturam iuviolabili permanente)patiantur.Efl:immobilis&tamenprimum rerum mobiIe,ac nullius adionibusobnoxia. Nam cum ipfa folummodo fitrerumadtus.resalix agere non polFunt.nifi ab ipfa agendi poteftatem habeant Quare necefie eft,ut ipfa agat in feipfam & per confequens fuas proprias actiones tolertt.aut ut nullo
Creatorii mtma-, ita ut poflit, quxcunque vult, efficcre
ipfi
s

bus,im6 etiam

legiifequitur
(

aliomodopatiatur. Atver6,quoniamomnisa<ftiocftinfubjcc1:o fcupatiente, aptoadrecipiendos imprelfionis a<fkus,& agenti quodammodocontrarioiidcirco

mens

in feipfam

lanquam

in

fubjedum

paifibile

agere non potcftj

pri-

miim.quia omnis ejus entitas eft identitas & formalis, nihilque materia: in fe habet,nihil pafiioni obnoxium,nihil fux natur^e rcfiftens,fed partes ejus ho-

mogenex
tur.

funt,&ipfaunitaS)quarenihil contrarietatis

ei inclFc

anijmadverti-

Hinc eft,quad Philofbphi voluerunt,nullum elementum purum in fua fp !isra agerejfed acliones ejus in fphxram natura ei contrariam imprimi dixerunt.Muitomagisergomentemnequejpfeagerenequepatiaffirmamusiquatenus forma eftpuriffimaatquc Deiformis abfque ulla fpiritus materialis admixtione a Deo immediat^promanans,quc omnia efficit in hoc mundo,nihilque patitur unquam. Defaacanimseportione ficloquiturjamblicusry^/-

ma incorperihtttpura eH,neque tangitur perturbationibuSyCum fit vitafupernaturalis


ingenita.necftte dolore

quopiam dffifolvente,cumfitextraomnecorptts. Etin alioloco:

Cum anima fit indtviduac^ uniformis effcntia fccundum fe incorporea permanens^cttm


corporenihilcommuntcans.ntmirumpafftonesdivtfiontsvelalterationisvelmutationU dirujus non admittit. Proclus etiam affirma revidetu r, tpftm animam mediam ncn patifidpafftones omnesprovenire a corpore, c^ nuUomodo inejfe animx :Corporif,mc^\t
iWt, pajfiones in antmam non pertranfeunt ,unde tametfi morsfit corporis,non tamen cH anim* malum : Cujus certeopinionem,divinitate plenam,nunquam Ltis !audareautadmirari poirum,quippequ2deducitargumentumamajori pafHonc>indecomprobando,quodminoresmult6 minus animxnoceant,acfidixif^ fetinonminores,quianonmajorcs. NamfimortispalIio,qu5eeftomnium maxima, ipfius corporis vincula dilTblvcns,nihil ad animae pcrturbationem e fficiat, fed potius ad ejus e carcere liberationem conducat.multo minias ipfale-

vioribuscorporisaftedibusperturbabitur. Sed ut ad ejus argumcntum.miro mgcnii acumine elaboratum,refpondeamus,probando rem non abfolutefefe itahabere,atqueipfeputavitidicimus,hancanimiE medi^ libertatem,non elTe ex fc,fcd propterejus connexioncm cum mente divina: Unde fi fpiritus
cjus

menti adhxrcat

& lucis divin^E radios ampledatur,corporis mala nuilo


Hinc dicit
Porphyrius,

modo fencitjfedpotius cjus perturbationibus delecl:atur,ut co tandem dilfoluto, citius a fuis vinculis libcretur.

quod animaperfe

fimpervigilantyincorporetamenquafidormiat. EtProf/i**narrac,quod a?itm<tin corpi>ribi*i ^gretent )(^ quafi delirtnt. Ac,fiquidemfpiritusillinccrmedius,animam

mediam

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


mediam
vehens, ad ca rnis delitias proclivior
fit

135
c-

&.

tenebrarum

illeccbris i

queblanditiis felmmerg^itjrnentiscjue 6Llucisdivii.a2obIitus,ruperic;ra &:rpicorporalia refpiciatjcerte pjflionibus corpontualia negligendo.inferiora

limore percurbationibus morborum ralibus obnoxius monis non minus perculfus^quam ipfa anima fenfitiva. Ettuncanimaejuslucidaftur:diusnaturxfijocurriculoa:thereo,hoceft,fpiritusintermedioinobedienti inhasrendoj&tanquamin fpeculum infpicicndo,percipietmultastenebrarum pr^ftigias&iliufiones.quarumconfpeduperturbabiturjquoniam ejusfbcieerit,

& &

&

tatem mens divina,veritatisimago,propterfpiritus illiusinobedientiam reliquit.atque utfallaciis tenebrarum ScDiaboli perturbetur,pcrmittit. Inhoc
igiturfpeculofuomonftrah2ecfeupaffionesphantafl:icas,8c quafi
fjlfitatis

chi-

merascontuebitur,amoremfcilicetftultum,odiumdeteftabile,dtfiderium &c concupifcentiam immanem, horrorem tremendum,letitiam fid:am,fpurii^m non durabilem,dolorem intolerabilcm,fpem vanam,defperationem fatalem, audaciam impudentem, timoreminefFabilem, iracundiam irrationaiem feu beftialematque tremendamsatquc hx quidem undecim pa/fiones e-

&

numerantur^quibusanimaamentederelidaafHgitur. Ineft tr.men animx lucid^E vis quEdam,fpiritum fuum ita lapfum^atque tenebris immei fum ad ccelum revocandi. Nam cum fitejufdmprogenieicummente,faci)ime precibiis & poenitentix clamore mentem in auxilium fuum perirahit, ita ut hujus prxfidio ac direclionc rurfus ad fandum regnum& parentipalatiumperducatu r. Hinc dl vine fatis Porphyr.in lib.de Ahflin. ^luando ad prijfintm jlatum redire
provirihttsaffefamui,neceJfariumeHa/enfH dftfJ^ginatione^omnicjuc irationali qr.t
fiquitur inde ,conditione ^fajponibusque ejufinodi animumpenitUffigregarc,quatenM permittitnatura necejjitas. At ver6,fi anima cum fuo fpiritu coiiicntiat,& jam

delapfacumeo

in corporis &c

mundi amorem(fi quidemmalaadfinemperfe-

veraverit)nonguftabitimmortalitatisquicquam,neq;bonoetiamfruetur,hoc cft,nonreverteturadillamformce&lucis perfeclionem,a qua derivata eft/ed femper manebit vincuhs captivata,& in materix abyfTo fubmerfa. Nam imvivifici poffiblleeft anims a captivitate materix liberari,nifi id fiat,mentis non aliorum,a verbi divini Spiritus mediatione, quorum alis folummodo terra ad coeli cacumina elevari atque fublimari poteftjnam faciliir um eft,uc materiadefcendat,difficihmumautem,utafcendat&revertaturabfquepenattolliturSpiritus ad coelum nisigneis,quarumopemult6 velocius vehitur ponderofus,quamfufumvirtuteignis,velglobustormentiinaeremejacuIatU5. Dicimus denique,quod mentis rad.us in prima creatione,qu6 magi.s afonte unitatis defcendit,e6 profundius in materix multitudinem fe immerfcrit, uti in harmonia animx diclum eft. Unde fit,ut quamvis radius ftu adus immediatcprocedensaDeofitfimplex & puriffimus,radius tamen abeo produdus involucrismateri^ (qui mens fecunda &ipfanaturadicitur)magis vinculis (quamfpiritumfupra vocavimus)involvatur,ficut in Macrocojmo nofiro di(5lum Et proinde mentis primx opem requirit ad fuam redemptionem. Hac eft.

&

&

&

&

ergoviarenovabiturmundus&

virtute exalrabitur,tefte Efaia Propheta in

hxc

YCthi: Soldecuplo erit purior ^exce/Ientior inf(apulchritudine,quippe qux otnnii averbiin mente refidentis prxfentia perficientur,quod idcofibi & u) nomen rediffim^
vcndicayit.

CA

P.

hi

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VII.

?.

VL

fitrmens ^ratio humma,ju^enoremMtcrocofiniregionem,


ccelum Empyreum mhabitet?

oftenfum eft,eum in regiones hbellonojirodehomine IN macrocofmi di^ofitionemefledivifumjquarumfuperiorem nonineptCaut


externo

tresXecundiini

empyreo comparavimus. Nam u t in coelo ma&rationalis fpiritus locus atquefedcsconmentis divinae crocofmi empyreo
fine ratione evidentiffima coelo

naturalis,recundLim dodiflimorum cumPhilofophorum tumTheologoruiti Medicis docloribus rationisS:inopiniones exiftit,ficetiama Philofophis

&

telle^^us locusatquediverforiumincapitefeuregionefuperiorimicrocofmica collocarianimadvertitur.Etquidemetiamfiexperimecavulgariarerpiciamus, iph(jraexvitrovacuoconflata,utcunquealiquiscamviolentiamaquafubniergeretentaveritjfempertamenadlocumfuum naruralemairurgercdcprehendetur, quippecujuscontenti natura(aercanempe)cft,aqua: iiiperinnatare. HocidemetiampercipimusinIigno,propterejusaeream ignearnquedi(poiitionem. Hujufmodi igitureftquoqueratio,curmens,cum iicommumrerum fuprema,fuperiorem loci partem,in quo eft pcffideac. Nam quamvis /piritus

rationalisfeuempyreuslit ejusvehiculum,6canimamundanacum fuo (piritu xthereo fit iterumfpiritus intellectualis currus,&hif:eomnibus aerfit inftar plauftrijin quo mens cum cajteris in corpus introducitur mcns lamcn hu mana
>

culmentotiusfemidiametrianimalispofTidet.atqueutrexfcuimperatordiviquam externi nifJimus fuperiorem femper , tamin partehominis interni fedcm occupat, officiumque quafl nautx fibi vendicare videtur navem corporcamperfluduofasmundiperturbationes&tempeftuofasatqjprocellofas hujusvita:undasfccare&tut6adterram&portumfelicitatisdirigendo,fica:teriejusminiftri,videlicet,ratio,vita,fpintusnaturalis&fenfus ipfii obedientes reddantur. Sed fi rebelles fuerint atque gubernatoris prxceptis nonaufcultcnt, naufragium proculdubio inevitabile flbiipfis exitiale producent, in
,

&

quo

mundimarisabyfFumcumnavefeucymbacorporaliabforbebuntur atque vivi tenebrarum hiatu deglutientur, dum tamen interea nauta feu gubernator pcnnis immortalibus alta petens, in fuam patriam benediclam cumfuofpiriturationaliremeabitiquippcquifemper,quatenus fato non fubipfi in

jicitur,eiobediensefl!efolet.

Hincergoeft,quod,utnavisgubernatorinfupe-

rioris puppis parte fedet,nautasque inferiores in fu:snegotiisdirigit,qu6profperc&propitieiterfuumfaciantjipfiquenautarpartimininferioripuppisparteverfantur,&partim infuperiori,proutoccafio movet;iic etiam mens fuperiorem corporis humani regionem inhabitat,cui cxteri miniftri,videlicct vitalisanima&illanaturalis acfenfitiva,adnutum adfunt,& parati funtomnia e-

jus mandata cum diligcntia perficere & expedire. Sed &> quodnam,qua:fo,argumentumevidentiusquxripoteftproeo,quodmensfuperioremhanchominis regionem inhabitet,quam quodeum interomniaaliaanimaliamagivtreclum atque orthogonaliterftantem videmus,quippe ex quo manifeftiilimum

cft,inejusfaftigio&fummitatevimatque adum eminentiflimum ipfos fenfus vcrfus cocjum erigentem atque attollentem exiftere,non aliter,quarnvirtiKe
ignis artiticialis

corpora graviflima inaltum elevari percipiuntur: Imo vero tamefficaxefthic ignis divinusiquem Merc. Trifmeg. a{lerii,tgnet/m amicfum induereJeUre,ufprimiimacorporefuerif/efiiratf(s)iit&tumnonmod6homiQiimcor-

pora

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


percipiatur.quemadmodum infra luculentiiis deciarabimus. Ex

135

poraadredosaBgulos^rigercfedetiam ea ad fuperiora rapere atque elevarc


hisigiturlu-

ce clarius deprehenditur vera mcntis fedes.fitus atque pofitio in corpore humano,&quodeafitfolamicrocofmitamintcrni,quam externi divina imperatrix,atquc Deiformis gubernatrix.

C
rttus tdemi

Vll

^UQiiluxfermrverfum orbemmundanumfit eadem, /tmiliterque Spt-

^ quomodo lux tendat adSmituumpurificationem

0* eleyationem

in altum.

1N quamplurimis locis, antea ip libro noftro macrocofinico cita(>s,fuccin(flamatquepropinquiffimamluciscuj (quecoelirelationemabunde8c dilu-

Lucem enim fupremx mundi regionis primo diecreatam mentis divinx iconem feu imaginem explicavimus, lucemque fecundariam,qua:coslummediumfecundodieinformavit,eirequafi prioris&fiiperiorisradiumfeufimulachrum,atquetertiumtandemfecundidolumatqueef7igiem.fimiliter quod virtute lucis fijperioris Spiritusrationausfeuempyreusfit creatus,& vocatus radius mentis,qux eft radms Dei,& quod itidem quoque msdiusfpiritusvirtute lucis medix fadus fitvitalisfeu xthereus,feuquintaef^ fentia,dicaturqueradiusmundi,animamundi ipla naturaagensjatqueporroetiam^quod adu infima: lucis in fpiriiu infimo,quatuor elementa tertiodie fint produda diftincta, dicaturque radius eIementorum,& quafi clementumignis,feutenuisIucisportiodeorfuminilIas partes profiliens. Hxergoalterationesomnes a lucis diyinx adionibus proveniunt.cujus integer conatus cft,utimmuadapurificer,8c crafiTa fubtiliet. Atquehac ejusactionemundiuniverfaiis Spiritus,qui tefte Dtvo Petro nihil aliud eft,quam Aqunim rcgiones pucide patefecimus.
efle

&

&

ricate Sc impuritate,t,enuicate

& fpiifitudine differentes.atque in dilpofitiopacec,

nem quacuor elemencorum eft diftindus. Ex quibus

quod univcrlalis

H)undiluxfitunica,ejufiiemquea61tionis5cnaturabxternofontederivaca,8c
(tentis exiftant.

quod difTerentiie operationum ejus non in ipfa.fed indivtrfitatemateriaerefiNam quod fortias reififtic,adum forciorem requiric,&; quod dcbilius cft in fua repugnatione,minori impreffione opus habet55c tamcn adionis femper eadem eft ratio. Similiter pafHonis ra tio a diverfitate ma ter ar, fpiffitudine & tenuitate difFerentis,procedit. Nam quod denfum & compa;

dumeft,difficiIitisagentisimpreffionibus locumconceditj
coeleftis,propter

minimumSpiritus

fui refiftentis

Undefit.quod lux renixum,quoad nos infenfi-

videtur,cum camen nihilominus in officio fuo lucido excellac. Sic etiam videmus , eandem lucem, propter radiorum fuorum in fpiritu fpifiij coar<^ationem fieri atque evadere ignem deftru6livum fenfui taclus
biliter calefacere

&

intolerabilem,im6ver6docemur,quodquomagisadcencrumcerr2illapenecrat.eo vehementiorexiftatejusfacultasadurens8C deftruensiquippc

cum ra-

diiejustendendomagisdeorfum,inveniantfubindemateriamcraffiorem,acque ita tandem ineftabilcm in modum comprimantur. Unde fit, ut non fine maximocruciatuadurat,ignemquevuIgaremproducac. Sicetiamignisflammamnihilaliudfacicvifibilem,quam partium aeris rariorum inflammatarum contradio,feu radiorum lucis in acreoccultorum dilatatorum in unum congregatio. Quoquidemmodoetiamvidemus aerem humidumintenui fuanatura invifibileip,contrackione in nubem vifibilem 8c palpabilem cundenfarl,

&

qu

i3tf

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B. VII.

qusficcontrada,resmadefacerc obfervatur. Ex his ergo liquet,lucis univerfi partes ab invicem non differre/ed cjufdem naturacefle.adeoque caufam differentixejusquoad nosjeile diverfitatem operationis. Simiiiter quoquc materia mundi tota eadem eft,videlicet aqua,qux tamen pro majori velminori luciscumea.&inearepertx.proportionedifferrecognoicitur. Hincigiturdocemus,quodluxinferiortalitcr(ecundiimproportionemfuamagitinfpiritum fuumaereum,qualiterluxmediaagitinfuumjatqueiterum,quodmedialuxin fuum Spiritum xthereum non aliter agit,quam lux cceli fupenorisinfuumj6c
proindc,quod tota differentia confiftat in eo,quod luci inferiori propter cxiguitatemproportionisejus& multitudinemmaterixmagisrefiftituriluciaucem medise propter ejus cum fpiritu xthereo jequalitatem (qua: qualis fit ex materiaiis adaptatione fupraoftendimus) confentaneapyramidis formalis refiftitur miniis,utpote quje invenit Spiritum in eadem proportione fibi obcdientemjatque fic etiam porro lux ftiperior,tanquam abundans excellenter minori adhuc vel minima luda agitin fpiritum empyreum jutpote qui pauciflimuseft,8cproptereaincorporeus,ac plane metaphyficus dicitur,hoc eft.extra naturajterminospofitus. Atquehasceftratio illa evideniiffima,per quam homines,myfteriodivinoilluminati,5c quibus per confequens Deus k priorinon dcmonftratur,tanquamperfcaIamapofterioreafcendunt,utadDeicognitio-

&

nempervcniant:namqueperabditas aquJEcumigneopcrationes,quasMciQ terra obfervamus,de lucis medias in fuofpiritu effedibus divinare poffumusj
etiam ex manifeftis Solis adionibusinaercdevirtutelucisprimarias infpiritu fecundariojudicare non eritimpoflibilejacdeniqueinventa rationc earum adionislucismediaicumfuo fpiruu,ulterius adiones cceli fuperioris cffectusquadantenusefficacitercontuerinonomninodiligentiinquifitoridenegabitur,atqueitademum percipietur,quod lux,qua: egreffa eft ex fontediYino,ad materix purificationem,mundificationem &c attenuationem tendat, &perconfeqaensadilliuseievationem8c exaltationem.\ regroflaad fubtil^,

atque

fic

&

&alococorruptioniobnoxioadfedemformali luce repletiflimam,qua: omni


cjusappetituifatisfaciat. Nabenignaefteffentixdivina:difpofitio&propenfa,

utadrerumprxfervationem,falvationem,redemptionem,&;atenebrisinlucis regionespromotionemfemperopereturiadeoque femperin rerum dcfbrmatarumreformationeverfatur.turpiumquedifpofitionesinpulchritudincmrelitigii pra:ftigias mundo propalare atque benigniducere,tencbrarumque conferre diftribuere , ac divini tandem amoris unicuique tatis fux dona fui charaderibus omnia pbfignare geftit. Nonne ergo obfcrvamusinhacregioneelementari,quod ignis flamma,naturah inftindu,ncgledisfuperioribus aiquefublimibus,petatomniconarpineinferiora? Necquidem abfque fenfibihejus exiinclione eam abhacfuainclinationeaverterepoffumusiSicin fufi artificialis natura obfervamus,quod,ut primum ignea ejus di/pofitioinaclum deducitur,grave illius corpus contra fuam difpofitionem in alium attollatur. Ex quibus videre poffumus,quam avide natura lucida fcdem fuam connaturalem appetat,mafTamc)uefuam corporeamrslinquere, ab ejus vinculis fc exiricare

&

&

&

coneiur-

CA

F.

m, MICROC. INTERN. IN EXrERN.

137

^
*T>e ini^quah corporis

P.

FIIl
quod lux folummodo

^ anima

lucidx proporttone,(is^

ad corporis elevationem

<^erfus ccelum

(^ mpuntatts

eJHi exfurgationem hic


laboret.

m terra

COrporismateriafehabetinproportione ad animam fuamlucidam.utfpiritus infimx mondi regionis ad lucem ejufdemjquam fuperius in proport; )ne fefquialtera reperiri diximusjquatenus fcilicet illic una pars lucis & tres partes Spiritus materialis irivcniuntur. Hinc crgo fit , quod corpus animam gravare,& in adionibus fuis impedire dicitur;ita quidem.ut qu^ illa vultjhoc
peragerenonfinat,8ccontraejusa^iones,qux tendunte6,uti]ludinaltumelcvet.lummaopenitatur.Quodautemanimadebihorfitincorporemultisgradibusqu^mmateriajcxperimentodeclai^atur. Namfiquisdefcendatemont^, corpori valde conveniens crit hic motusjquoniam omne grave,naturahquodaminftinclu,deorfumtenditiim6ver6 lietaturhomo externus,quia facilis ei videtur defcenfus;qui tamen motus eft contra anim^e naturam c difpofitienem,ut in igne 8c fufb declaratum eft At ver6 in montis afcenfu defatigatur homo externus,atque anima vivifica(qua: tamen quafi fcintilla duntaxat eft) vchementcr&pToviribusagitadelevationemponderisiftiusgravis,fuumque diverforium ad hoclaborare faci t Undc manifeftum eft,quod corporis moles multis proportionibus anima: fux lucidx menfuram excedat:quoniam totus homodeledarividetufdefcenfu,quifit(ecundummaterisappetitum,afcnfu
:

ver6,quieftfecundtimluciscupiditatem,gravatur. Vcrumenimver6,fianim2 kicidxfacultas corporis mole copiofior eflct,e converfohomogravarcturde-

(cenfu,atqueinafcenfufuoIa:taretunquippe animalucida

omni natur conamine tendit furfum,im6 ver6 etiam ipfe Spiritus furfum afcendcrc vehomcntercupitcumlucisfu2efcintilla,qua;femperadtaleolficiumpromptaeft,utia

fu ii accenfi elevatione didum eft.

Et quidem etiam idem illud fequcnti expe

rimeQto demonftratur.

Sit

1,^8

T R A C

T. r

T.

I.

B.

Vll.

k.vas a<jttApUmm,incujusftmdo BraftJela acccnfk affgatnr,iia MJietpcrptndicuUriter/tergo (itbito coprehendcdofiammam candeU in orificio -vitri quodcollofit ohSit

longiori.collum tUuddeorJum in aquam detruferis,d^fortimen

Q.tnftmdo ejia ohturaveNam grxvecorpus aquAfurfum bona quantitate verfus& fecnndummajoremvelmiriortmflamm/tproportionem ekvabitur. Percipiemus etiam,quod Spiritus aereus quoque fitad hoc
risiOccultaiqnii facultas atqueproprietoi e veftigio obfervabitur.

proclivisjSc in opere ifto quafi

mento vulgari

declarabitur.

quidam coadjutor. Id quod fequenti expcriNam fi milvum ticlitium ex chartis fadum cui
,

filumvel chorda fatislongaalIigabitur,vento expofueris,vidcbimus>vcutum inachiaamillamfatisgravemfacilimcinalaimattoilerc.

t>

DE MICROC. INTERN. IN EXTRN,

ijp

xquibuscon{lat,quoclnonmocl6 lux/ed etiam ejus vehiculum tendat ad corporum exalcationemjin tantum quidem,ut etiam,quando propterexi^ guitatem fuam non potefl opus illud perficere,tum fbleat huc atque illuc a latercvidelicetdextrorfum&nniftrorfum^vel antrorfum atque retrorfumcorpora Sc animalia columnis (eu pedibus (latuminata, furfumque 6c deorfum, eo modo,quodidumeft,movere.Sed,utartificialiaiflaomittamus,videmusquoqueeandem difpofitioncm in plantisjquippe in quibus lucis portiones c terra cxurgentes,furfumverfuslocum fuum connaturalcm cum tota fua mafla corporali,preeuntibus in auxilium Solis radiis.fe attollunt. Jt^ue ut jam animaJium dirquifitioni infiftamus,4^ aaciffa qmdam audivi,quodaliquandocattamfiufelem qmndimfeniorem e^ majoretn,ob infignem ejtts rafacitatem.ubiinipfiguU&in'
gluviei aclu

eam inopinantem apfrehenderat inclementer j>edih$K/uis,telo alio


,

defli-

tuta.t^tamenprajentisoccafonisopportunitatememanibus dimitterenolenSfConterere, atqueitaconculcando fuffocare tentaverit :\Jibi vero uno pede fuo gutturifelis apfofitOf
alteroquecordi e)us imprejfo dr affixo,ere6ia conflititjoelloexitiali fine ulla commifirationemifirumifiudanimalculumproptervoracemejmgulam crucians cf afflligens,tercepit tantam in corpore ejus 'vim.tantumque in exigua tllaparte, (jf qua(ifcintiiU luctsfiu aBuseiinclufi vtgorem atque efiicaciam , ut admiratione qitadam perculfa afitdue vere-f

retur,neqHando,c^ velnon ohfianteetiamoneretanto,in altum elevata,dejiceretur,dum


videlicetfenfit,ingentem Spiritus inclitfi vigorem furfum evehere, (jr in altum elevare corporisfui

molem.

his igitur

fua luce agente

vim maximam habeat,non folum

evidentiflimum eft,quod Spiritus vitalis cum in rebus arte faftis,in quibus

videlicetfpiritusaereilocumobtinetfa!nitri,utpote quodnihilaiiudeft.quam aercongelatus,& lucis vicem fupplet natura illa fulphurea,cujus na tura lucida

inactumdedu(flamoveturvirtuteiIliusSpiritus,fedetiaminrebusvegetabih-(

bus

14

T R A C

T-

I.

C
,

T.

I.

B.

VIU
)

busiquippe in quibus Spiritus xthereus radium rolarem,illis inclufum.verrus patriamfuamrurrumdudt(qu6ctiamillc,niriimpcdireteumgravisaercume. lementis adhuc gravioribus terrx &C aqux facilime afcenderct atque ad( 6
,

quoqueinipfis animalibus ignobilioribus,quibus,uti fupri\ diximus,vis aliqii.i cceii rationalis ineft Unde lit ut eorum lux ad corpora gravia elevanda ciH: ,

cacioratquefortiorlit,quam lux

illa

vegetabilium,a folo orbe


coeli

folari derivata.

Namdiligenterconfiderandum eft.quod uti lux

empyrei fortior cft,qua

lux cccli medii.atquehxc itcrum fortior eft.quam lux cceli infimi,ita quoque ubi aliqua horum luminum portio prjedominatur,ibi fortior aut debilior rc-

Hinc, uti antea didum cftjmineimmobilitasjquorum anima ex luce coeli infimi five tertiana ralium fixitas produdaeft; Unde propter lucis debilitatem&materiiefortitudincmactopadamnaturacircacentruquiefcunt. SicetiampIanta,Iicetvivaciorfitminerali,ita ut fupra terram afiargat,pede tamen affigitur tem, nec per fe moveri poteft. At vero animal liberum eft,corpusque fuum huc atque illuc localiter movere, atque faltu corporis fui onus a terra nonnunquam eievare ccrnitur: Unde evidentiriima eft creaturarum differentia in lucis & fpiritus ei correfpondsntisdirpofitionc. Veruntamenpriufquam ad defcrihendam lucishumanse
peritur

motus &:

effeiftus verfus fupcriora.

&

cxcellentiam,omnesaliasIucisfpeciesinc;Eteriscreaturisfuperantem,accedamui,obiter hfc Scleviter tantum perftringendo,mentionem facicmus cujufdam cxperimenti i^ nobis excogiiatijex quoquidem duo notabiliadidicimus videlicet prim6,quod lux humanaJit longe dignior.excellentior &c potentior adelsvandumcorpus inairum,quam lux cxterorum animalium. Namque fi

animaIisalicujusviventispondusexpIoretur,atque lumiterumidemilludani-

malftrangulatumfineullafanguinisautexcrementorumamiffione,appendatur trutin,pcrcipietis,corpus iftud

mortuum longe graviuseffe,quamfuitvi-

vnm. AtquehjrocqyideniQninesajsinn^dvertuntdifferentiamintcrvivos &: i;orynj cad^verA. Ui4eniaoifcftum eft,.quod animal iiludlevitatcm fuam a. lam vuaJj &; fpidtu t^li iubucnt.utpot^ qux egerunt aflidu^ adione furfum tedenjtei Sedquoniam corpus graveiliisimpeaimentofijit,adlatcratantum (^aiKforlumacfetrorfura folummodo moveruntj Atquehxc eftcaufa,curlev;^jsfitammalvivumyqu4m poft mortem. Sicetiavidemus,quodhomo,attraitoperinfpiratLonemfpirituaereoinpulmonesnonfacilcinaquamfubmergatu jfed levitatp aeris attrastli fuper aqu:j detineatur.Sic etiam phiala aqua re.pleta &in a<^uam immifla fubit6 fubmergetur: fimiliter fiphiala per ignis vioJenti^m Ijqueacia>ia maffam coaguletur,Sc in ftagnum aliquod proj it iatur,videbimusamQpnaliterfundum derepente petere,quam faxum aljquod grave:atfiacre impleatureadem phiaIa,onus ejus virtuce aeris elcvabitur.in ftagaifeuaquaefuperliciefuftinebitur,necad fundum migrabit. Similiter/icor-

porishumanivivipoodusrcfpexerisjiiludquecummortui cadavere comparaveris, 6c differentjam diligenter examinaveris, cadavcr ejus gravitate fua vivum corpus iq pondere fuperarepercipiesiim6 ver6 obfervabis,quod proportio ponderis Scgravitatis in corpore 6c cadavere humano longc pr.Tccllat menfura Sc numcro corporibus cadaveribus c^eterorum animalium, fiquidem homini bus fidedignis credcndum fit. Quare evidens eit,quod lux vitalis in homine(qua:nonmod6foIariseft&:mundana,utincxcerisanima]ibu.'>,fcdetiam divina&fumma,qiiatenusafflatuDciformiinhominemimmifIa)m:'joremhabeatefficaciamadelevationemcorporishumaniinaltum,quamhabct luxcxtcrorumaniraantium. PrJEtercaetiam cxpcrimento quodampoffumusindagare,ciuantumluminiseffentialisdefeccrit in corpore humano vivo,adhoc,ut potuiilecin altum evehi.Nam.fi vivum corpus hominii habeat in pondere 200.

&

libras

DE MICROC. TNTERN. IN EXTERN.

141

Iibras,&:cadaverejuscxa:quetlibras24o.certame{l,quod vigor lucis cumfpintuvitaliincorporevivoadhuc requiliverittjo. proportiones aduale.squibus

corpusilludeievareturin^hxramSolis. Namcorpusfolareinmediolocoideo rurpenditur,quoniara ex a:quali lucis&: materiaqproportione componitunita utin medio.ubi pyramides (e interfecam,collocctur,atque ita femper virtute lucis incorruptibjlis in perpetuum fufpendaturjdonec vincula a Cteatoredil^
(o\vzntuv,im-u}infolapoteJlateeB,t{ie

hpoL\olo,aKmam

a Sphiru dividere.

Nec

credendumeltcorpus hocnoftrum Ibrdibus pollutum,6c tenebris inquinatum in tali forma elevari polle. Nam virtuteIuciscopiora:transfigurabitur,quemadmodumtamracrarum Scripturarum dodrina,quam Philofophorum hiftoriisinftruimur.
diierityUt no

Namprimummfcripturislegimus,quodiV/tfjy//yia>;4</f<'^^/^-

potuerim eum contur^ iJraelit/i.Sic ctialegimus, Chrijlum in monte Tha-

borSpiritiufaniiiluminefmJfeflorijicAtumAtquetramJiguratim. hdi.Paultisfcadter-

tium cvelum raptum fuiJfe,fatetMr :Std hi ad le iterum redeuntes.in terra mortui fuiit. Veteru etiam Ethnicorum hiftoricis monumentis prodiium eft Socratem
fuiffe ita transJigHratup, Solis lucifertu ut

vkerit lumi ne rotoi

& Akxandrum ^iagnum

tIndiaingentipericnhcircumventum,anim4.
lumeneffiinderevifuifu.

ita exarfjfe.ut ipfisharharisintuentihus

Theodoricietiam Pater

e corpore toto jcintillas profudiffe

narratur\ Eii\:r\b\tnrdequodamfapiente,quodfitntilUntesflamm aheohincindeel-

iamcumfon9profilkrii%t\ Simihter in libro

prodigiorum reperitur hiftoria de hominequodam ecujuicapiteflimmaignisfatiimagna extlirefuerit cor^Jpe6fa:ln Bibliis

ttiam facrii fcriptum habemus,quod,'i;/>//</<' hujus \ui:\sS>cSpiritfts divini Philippui Apofloi haptiz,ato Eunuchoinlndia ,flatim inventmfit in Az,oto\ Etde Hahactic iimiliterapudD4/>/(?/habeturconfirailisrelatioi S\cG.i\2LVR\.Reg.\%.\\.Spiritfts ]ehovte deferet,nefcio quo,&Cc. Et z. Reg. 1. 17. yidendum, ne Spirittti Jehovaforte
fnftuliteum,(^conjeciteuminaliquemmontium,autinaliquamvallium\>i3itr3ittt\zm
Philoftrat fis,quody\rtiiteezdem Apollonius

TyanAUi

invifihiliter tranfiens fiibito 0-

culis in trihun.t/i aftantium apparuerit, &piuiopeHjuxta

Cumam civttatem uniim ex di-

fcipulisfuisallecutusfit.

Sic etiam Enoch

& Eliasigneo curru cjrltmineingenticircum-

-dii^i,fncalumvivifu^untrapti;Cedir\\i2itriasiigursiutu(:nint,Si.pur\iicatiiho-

Tnni immunditie mortali.virtute luminis expurgantis ac fordes comburentisj quippenemofaciecorruptibili Deum poteft intucri. Virtutem haud dillimi-

JcmattribueruntEthnici2tfrtfd/?n&ifcw/i/iillumenimfcripferunttransfigura-

turnjfnr/umquecorporefublatumihuncintonitru ftupendo a patre fuo Marte i'icoe!umraptummonumentisreliqueruntRomani. Hujuslucisdivina-cum Spiritu poteftatemagnoverunt Avicehron Maurm,Avicenna Arahs.dXO^t Hippocrates Cotts, tota prxtcrea Chalddorum fihola fatetur, ac docet eam:quippa

&

quorumomniumlucis hujus progrcftum animadvertentium


n-iiserat,ftupendam

fententia unanifieri

quandam

menti noftrx inefle potentiam,qua

pofte

Tiarrant,utmens,totaacieinDeumdcfixa,divinonumineimpleatur,atquefic impletanumine,efFufisradiisperfingulamediaufqueadhoccrairumtenebroliim,grave&:mortalecorpus,copiofo cfficaci fuo lumine circumfundensatquecircumfepiensilludfyderifimle,eiquexquecorufcansreddat,atqueadc6 ^tiamradiorumfuorumplenitudine illud levitate quadam infigni,ftups igne accenfx,feu fiifi pulvere bombardico animati inftar,tollat in altum,eaque rationequoquealiquandocorpus veluti fpiritum e veftigio ad partes remotas transferat. Horum autem opinionibus ego tum exemplis prxcedentibus , tum etiam rationibus e philofophix armario feu facrario depromptis perfuafus , adftipulari cogor utpote quibus apertiflime video,abfque mentis divinje praefentia transfigurationem , regenerationcm atque refurrectionem fieri non poITe , 6c per confequens ex omnibus aliis creatuS 3 ris

&

142
ris

T R A C

T.

I.

E C T,

I.

B.

VIT.

non itidemaliis, denegata efle>pr2;terquam foli hominijquoniam ci foli Scintelledus donum. Quod ineftvitxfpiraculumatquefacrofandummentis crgo lux habeat,pro majori vel minori fua proportione, facultatem elevandi corpora,inquihuscontinetur,fuprademonftravimus:Sedquoniam,utiticnaf. folcc,corporaelementataininfimamundiregione prasvalentanimabusdclucis portionibus ideo non habent creaturx fufficicntem hujus lucis quantitaiemafuacreatione,qusplenefuumofficiumqucatperficerc. NecdeditDeus cuiquamcreatura:pluslucis,quamadfufficicntemejusperfedionem(aiis eft; itautdefuoluminealiisimpertitinequeat,femanenteintegra. Sicitaqueapparet ftultitia eorum,qui conanturexaurivulgarisportioneinfinitamprseparare tincluram. Nam fic ipfe SoKcreatura mundi vifibilis nobiliflima,fua virtuteaflidubmagis magisquerationeluminis& tin6luraE,ditefceret,altiorem locum fubinde appeteret, gradatim verfus mundi intellecluafis apicem afcenderet,quoufquead unitatis pundum,multitudinem relinqucndo,pcrtingeret. Quare fallimur circa omnem talem poteftatem ingentem,qu2e, manens pcr le in fuo ftatu 8c incotrupta poffit tantum forma: corpori corrupto f rxbere, ut ad excelfiora fublimetur. Unde igitur hoc donum adipifcemur,
,

&

&

cum nullibi poffit a re creata depromi


cujus eft

ab

ipfo

A fola mente,fcilicet divino Dei radio; omnibus plufquam petfedionem tribuere,cum in foloDeo&radiis non divifis,fummum 8c folum plufquam perfedionis donjminvenia? ?

tur.

NamquomodopoffibiIeeft,utillud,quodfolamperfedionemluxfpeciei

adeptum eft,plufquam perfedionem dare & conferre polfit alteri A Deo ergo,ejus<^ue Vcrbo Sc Spiritu.quibus mentisradii funt continui,hauritur donumiIIud,&inhomines(an(5tosinfundituriacviquadammagnetica&harmoniaadmirabiK aitrahitur ab unitatis eftentiainhxcinferiora,modoacrationc ca,qux(equitur. Quoniam in quohbethomineeftvirtusiftaaradicecreationisejus(quiEtamenfortitudine&debihtateoperationisincliverfishominibus Sapientibus via,qua a fonte lucido per radium continuum iftius virtutis divinx.ad inferiora per coofequens in ipfum hominem attrahatur. Nam pia anima menti adhxrens,facilivariat)reveiatur a nonnullis fandis^Prophetis

&

&

tnercplebiturpiisdonis.

Hinc in fiio Hym^. lita.


hmani

cecinit Synefiiis.-MemfolcsJAm

<uratintetIe6fuaUsmHndos\bonit ertim indi

Spiritus ortgeindividue diviO.elf:

Ac mens deUpfk in hyUm,mens immcrtalis ,parentnm divinorum pro^ago, exigua, quidtmfeditlorumtota,i(ia&una ubique,tota in totnm infufa,vaj}am cavitatemcalorum torquet,univerfi{m^ hoc confervans in diverfasformas difirtbuta adesi ; Pars ej usfiella^
,

rum curftts.pars angeiorum


,

coetus pars

etiam gravi nexu terrenam fortita esiformamy

dis')un^aijue aparentibus tenebrofam haufit

oblivimem
ocutis.,

caecis folhcitudinibu4
iis
,

terram

admirata. Ineft tamen inefi atiquii tucis apertis

inest etiam

qui huc dctapfi

funtyin ccetum revocans qundam visicumfluciibus emerfi vit,littifanctum ingrediuntur iter adregiam parentis autarn : Beattss.qtii voracem hjtx vitans latratum.d^e terrx
emergens,faltu tevi vefiigia ad Deum dtrigit : Beatus,qHtpoHfata,posi taljores,post acerhas terrenas curas,ingrcffui mentis vias,attntudinem videt divina tuce rcfulgeHtem,drc.

Concludimus igitur,quod,ut Deus dedit omnibus


crcatione
,

creaturis perfeclionem ia

& fic etiam in fola ejus fitpoteftaplufquam perfe(fVionem illis impertiri. Nam fi in creatura: poteftate efiet plufquam perfedionem darcnccefTe efTet^uthocfaceret autcreationenova, autut talemunus aliunde acciperet. Atfi in ejuv poteftateciretres crearenovas,ipfi Dco,cujus folius eft creare,xquiparanda foret; Ci autem hoc tale dofacrofando fuo tabernaculo
,

le

numaliundeacciperet,fequeretur,eam illiida folo Deo,rerum omnium OpiUt ergo nulla creatura in fe eft infinita.fic etiam plufquam pcrfedioininfinitumacreaturadarinonpotcft. Atvcr6,/"^w/>(&quidcmnon
tice.comparafle.

adeo

m MICROC. mTERN. IN EXTERN.


adeo
plicari,& pntfentia unius candel^e innumera: alix accend!,8c

143

abrurd^)<?^j/V^r<'/,quod,virtute unius fcintill:e ignis,infinitje poffint multi-

quod proindei

cumignis & !ux fintcreaturie,fequatur,creaturas pofTeinfinitum lumen

& tin-

(cluramfimilibuslargiri.Jf^i?d!le/w^,quodluxfitveraDeiimago,&quafiipfius

Deiprxfentia. UadedicitJugufiifjuSyquod,qt{a>7tumlucaalitjuidi/ehaht,ian^
tuinDeifihi venditare videatur.

Quomodo autem lux illa divma fe inhylamad

creationern difper(erit>fatis evidenter nos docuit divinus Synefm loco immediateprcedentecitato. Nec quidem efl: ulla lucis feu ignis multiplicatioincandelarum multitudine illuminatarum per unam fcintillam,fed cft lucisinaeredifperfE &attenuataE atque propter raritatem invifibilis manifeftatio;itaquidem,ut ignis fit ubique femper permanens,fednobisinvifibilisac intelleclu folummodo &: aeris variatione percipiendusjille vero infpifratus8c coardatus objedum feu materiam 6c Spiritum, quibus inhsret, coloratum, clarum ac lucidum reddit. Sicetiam aerem invifibilem in nubem vifitjilem converti videmus , hoc eft , aerem tenuem &. invifibilem fieri denfum vifibilem coagulatione &coardlatione. Eft igitur ignis vulgaris nihil aliudj quamignisdifperficoacervatio& congregatio,nonautem ullamultiplicatioi

mundi

&

&

neque enim unquam

plus aut

minus

ignis eft^aut erit in

mundojquam fuit ia

creatione. MagneticaergoScmirabiliseftlucisproprietaSjCumunicaejusfcin-

Atquehajceft ratio,curignisinfpiflius fubjeclum contradusjurat atque deftruat,quoniam vehemcnter agie ad difTolutionemj pro rationeacmodo,quo fpiflitudo fiibjedli ad fortem refiftentiam eftparata Atveroecontraidemignis per univerfumaeremexpanfus,corporafovereattiiJainfinitasadfeattrahat.

quereficereobfervatur. Hocergoeftargumentum,quodignisefolioPatrisIuminisegrediatur,quoniamvidelicet quo ad nos,in infinitumvideturmultipli*

qua omnes res.tanquamaforma, quatenus etiam eft folus adus mundanus procreantur; Unde evidenter liquet,quod lux immediate in creatione a folo Deo,tanquam formarumin rerebus creatis fonte unico derivetur. Hisigiturredeconfideratispercipiemus* quodaclusmUndanusnihilaliudfit,quamradiorumDeiincreationeprogrefi fioacdifFufioj&quodvicecontraria Spiritus univerfalis fit quafimediumrecipiens illos radios,8c quod itidem materia ex fpiritu cubico conflata,fitquafI jiibjeelum.eorum impreffiones in fe recipiens,8c quod totum deniqueinhoc! jin:ndonihilaliudfic,qUamignisinfpiritumimplicatio5exquibus duobusignis per fe &: in fua natura furfum tendit,Spiritus vero fineignisadminiculodeor^ lum. Sicfac1:useftmundus,8c ex mundo feu mundi elementis creaturs. Non eft igitur mirum^fi ignis natura fit crafiiimattenuarc&exfoedopulchrumfacere,tenebras propulfare,res mortuas vivificare,8c de potentia in adum decariiac ver6,in fe eft quafi unitas formalis,a
,

dacere.&c.Ciimtotumhoc fit

Opificis intentio,videlicct resincreatascrearCi

jnformes informarejinanimatas animare,damnata falvare,turpia mundificare>dejec1:aattollere,tenebrisobrutaliberare atque illuminare. Ex quibus mai


tiifcfium eft,divinx efTentix

imaginem efTe lucem,ubique per univerfiim expanfum difpenfatam,6c aquismundanisinftarcroccas


tindurse cumliquorejunda:,

permixtamj

CAP.

144

T R A C

T.

I.

T.

I.

B. VII.

C
1>e
pra:miflis

P.

IX.
commumcatione.

anmarum humanamm

videbiiur quibufdsm dtfficilccorporcisrolummodooculisea EX intuentibus,quodanimauniushominisvirtuteipleodorisruifpiritualispoffit cum anima alierius,etiam longe diftantisjcommunicarc &: familiarjtatcm habere,nonaliter,quamunushomofoletcum alio lcrmocinari,quatenus car-

nisumbraculotegituratqueobfturatur. Im6ver6iplaIuxfolaris,aquaanima

media creaturx derivata

e(l,tenuiori fubftantiie opac impedimento,quam humanum,abrondi&obfcurari potcft,uti tempore eftimpenetrabilecorpus

pluviofoapparetiquaremult6magisanimahominis^coelodelapfa. Similitcr
f

equendo hxc Merc. Tri/meg.diAz AnimanAturnrerumerbatA.boniciue confcia,or:

hauocHlef,cor^oruJe/epaJJiumbMimp/icat,S<.c.p2itetyqiiod3.tiim!kcoi:pore3Lmo]e

obtecT:a,oculisqualideititutaiit,itautquxcxtrafunt&intenebrisconfpicere nonpoflit. Hifceautemdubiis reJpondemw,{tm quidcmitafehabere confide-

folummod6 media in animxhumaniECompofitioneportio. At ver6quatenus cumfuadominamentc, linequaaniniahumana eflc non poteft,unitur,eatenus corporis parietes non
rati anima,quatenus vitam (olum rcfpicit.qua: cft

magispoiruntradioscjuscomprimereScretinercquamaquatorrentiscriftalJinipotiseftimpedireradiosfolares,neadfundumufquepenetrent.NamiA/frf. TriJinegiJitn,\nc\\xit,(jHodrcnsfHaaciea(ifupernaexigipo^tt. Atquealibi rationem


allignat,videlicet PimttKd
ii.

^mamens ab eJJentiaDei neejuaquam divifafitfedilli

potiuieom<)doimf>^xa,^uafoliscorporilume.Qa3.TementJe3Lppci\zvitDeumtnhorni-

iiibns,dic\t^^hominumbmmmtateffedivinitatiquamproxima\ IXnde homines ap-

pMivit D)rn>ejuibonw,morta/esDeos. Exquibasm3Lni(eCiume[i,q[iodmentis


humanseacies.lucisquecjusradiifinttamfubtiles&penetrabiles.utcorporis , ejuwemafla tenebrofacos nullo modo poflitimpedire, qu6minus id ipfiusCreatorisfblium pcnetrent&ubiquepermundumverfcntur. Hincft, iicutidmtm \\\tPhihJophustt{\.zt\iTyUtprAfentia)nentis,(juamDeinaturamnuncupat.homo intelligenthi (a compleBatur cunia,qu& in terrafunt,(jrquinmari,drjt quideHprxter ea quAfuntfitpraccelum.atque adeo feipfamerigat ,utipfum quoquebonum
pori

Anima ergomediafupremoatqucDciformi donoerigitur.&cum co viam pra^bente porosque opacos aperiente,radios fuos invifibiliter huc a tqueillucadexteriora efRindit. Nec quidem mirum hoceft,cum mens illa lit cVusjimmediateaDeo promanans,ftt/,ut cum Pfalmijla Regio\oqu3iV,tenebt nitnfitnt ttnehr/i /ed nox ei tam eFt claraqukmipjadies. ktquehicTidiusDeiei^quiintueatur.
lid!-iri^/jjti5

0pientia:fcintilla,finequinoneftpofnbile,utanimahumanade

rehusmanifeftisjudicct,qua;anteoculosfunt,mult6minusdeilli.s,qu*eincoc\o. Sedhujusreiveritatemexfequenti.$'4/'/<'/;irlermoneJi'//>.9.i5.apertcvider8

iicet Corpits quodcorrumpitur,aggravat


:

ammam,cr terrena h.^bitatio deprimit fenSenfum atitemtuum


,

fummulta.cogi-tantem,(i-diJJiciUajtJlimamiii qiix interrajunt ,c^ qu in conJpeStufunt


invenirnu.s cumlabore : quA

autem in

coelis Jknt,qui^nvejitgabit?

quisfciet,nifitH dedtrisfapientiam,^ miferis Spiritiim tuumfinBum de altijftmis

& c.

Necefreeflcrgo,utfcintillaradiidivini,hominiinclufa,abaltorefitiatur,cujus

copiaregeneratiofiatatqueperfeclaiotermentemauAam&SpiritumintcrInediumunio. Hincprophetia,&.reruminpartibusremotisgcflarumprxlagiumilJndefoliiifutruntPrtf/'/'f/-quafii/;y3mappellari.
iftius fpiritualis 5c

Hincetiamfomnioradiis uniti, tota

rjmveritas,recl;aquererumpcrvifionescxplicatio,quoniam virtutefpl6doris
invilibilis,duarum inferiorum

portionum

anims

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


ataimjE

145

humanae vis non aliter emittitur

e corpore

humano,quam

lux

& radii

SolisviTibilesexcorporefolari.ita utquis in/^_g//4maneDsradiumanimefu

tanquam nuncium,aut/f(?w<<w,autacl ^Ww.aut ali6,& velhocipfoetiam inftanti.iine impedimento mittere pofli t,ita quidem ut ipfe voluntate priEeunte, oculis contemplationis , qui quidem funt vere (pirituales, illa videre &meditari valeat in partibus longinquis, qu^e
vicinis

lociscontuemur. Imo vero , diationes& a/pedus,animam alterius procul dubioore


tft

nos oculis corporeis in proximis quod amplius , anima unius,per rafpirituali alloqui

&

&

diis

potfolet , non miniis quim lux unius candel^e poteft conferri jungi ralucis alterius fed propter corporalis noftrx compofitionis ftupiditatem

&

noshxcmyfteriadifcernereiautperciperenonpoirumus:Undefit,utfenfuobtufo&hebeteha:cintuentes,frivolaeaatqueimpofilbiIiapronunciemus,meramque ftultitiam &c vanitatem appellemus. Et tamen percipimus oculis apertis , flammam ex ligno opaco ardentc exilientem lumine fuo omnia nod;enigrailluftrare,fpiritumque medium feu aeremfua prxfentiamovere,& candelamaccenfamproportionedebitaimaginesinchartadelineatascircum ducere,&procuIdubiofufurrationem quandamcum humidofuslucis medio feuvehiculohaberejproutftrepitumcolligere pofTumus^quem flamma cum
,

aere mifcet)fed

quoniam groffis noftris auribus taliaaudire,autfaltemaudita


Sakmoneomaiumfa.-

inceiligere negatur,prorfus eaftulte rejicimus,cum,tefte

pientilfimojin loco fuperiiis 3i\[tgAto,amma ment^Jecreta percipfre non foJJif,niJt

ab alto. Atqui nos perfiiadere nobis non pofTumus res ullas verc; videamus eas, & cum Thoma illa non credimus,que non tetigimus. NonneexradiorumPlanetarum&ftellarumapplicationibusjvidehcetexfextili, quadrato, trinove afpcdu, fimiliter ex oppofitione & conjundione mirabiles in hxcinferiora efFedus infundi,quotidiana experientia edocemur,ac (1 efTet quiedam luminis cum lumine de rebus,quE in terra adefuerunt,velde prxfenti aguntur , confultatio At ftulti exertiffime folent clamare hBC deridendo Quid nobis cum coelo & ftellis ? Ingrati homines,qui fuorum paren tum cognitionem&agnitionemrefpuunt,&impudenterrejiciunt,rebclIescontra DeumCreatoremfuum,pr2Eftantiffimummachinxejusornamentumnullius
adfit illuminatio

ellc, nifi

Quid deniqucft veftra corporalis locutio,nifiproporcionalismentisdifcurfus,inftrumento corporaIiperfonum& tonum fenfibilem ita exprefiTis,ut corpora aliorum,mediantibus eorum aniufusjSc penitusinaneefleexiftimantes.

fnabus,mentis locutoris intencionem intelligere qucant,ncc corpus tales foDs recipiens ea diftinguere poteft fine fuaanima rationah ? Anne igitur vultis,

u t hujus fermonis intentio fit ab anima,taHquam motore,veI ab inftrumento? Xationeigiturindignifiimuseritcenfendus,quianimarumcommunicationem


negaverit,

cum luces fint longe fubtiliores excellentiores & rationabiliores, quam lumina feu ignes,qui vfvaciter in haec inferiora agere obfervantur,inp6
,

ver6 luminum

& radiorum ftellarium adus (afpectus admirabiles & prsgnan-

tesfacientes)muItisgradibusfuperantanimEluces,quatenusmentemproduee habentjim6 quidem etiam anima humana in eo Angelis Equiparanda eft,

quorumcommunicationern&djfcurfumintuitivumadinvicemjnecuUusPhik)fbphorum,neG Theologorum,ciim idem iftud in prophetia Danielis ali-

&

-biinveniatur,negabit. QuibusexacT:econfideratisIucuIenterapparebit,ani-

mashumanasinter fe,alias cumaliis,virtute radiidivinicommunic^tioncm&


irradiationemfiveafpedum fimilem,qualem non habent nonnulla ftellarum cocleftiumluminacum luminibus aliarum ftellarum,& quod ipfx ad invicem ffurnMTifpirituaIem,feudifcurfumintuitivum mifceredignofcantur,nonminusquamipfi Angeli,qui fuo more ad invicem loquuntur. Hinc etiam oritur mirabilis animx humanac poteftas in re Geoman tica,videlicet in furti detedio-

ne.

i4<f

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VIl.
C^temadmoduin

ne,&demorte aut

vita alicujus

longc

c-iiftantis,declaratione.

egoibfequondim Oxoniis degemaDommo Cox (juodam amico meo inttrrogatus dejrttriicjfis inHihernia bellumfequentUfca militantis^valetudine.njirtutt animA meafscattsdrnonperturhatAfedadhocnegetiurnomnino intentx manum meam taltmodogu-

bernatamvidi^tftciapuncTartmprojeBiyne Crjigura Geomantica conjlruifa,per ani-

m<tmexinformattonem indicarim fratrem ejm itTbellofmffeperemptumtatcjucvulncre atergd cofoffum,qnodqutdem utiprxdtxt,everitpis docuit. Nam teloper dorfum trajeifovulneratt*s,dr tandem inde mortum fuerat, Sed quoniam dc admirabili hujus llientix operatione fuo loco al:bi tradabimus , ubi cam verifiimam anim.x
fcientiam eJfe deciarabimus hoc loeo illa omittemus. C;tcrum accidii etiam nonnunquam,irtipedito quadantenus ifto animarum afpcdu.vel per nimiam ab invicem diftantiam.veletiam perilluminationis divinaidcfcdum&
,

debilitatem.utipfeanimaEaiiquantifperrelinquantcorporarua quafimortua atqueevolent,quou{queiisperradiationcm animaperfonseabfentis.decujus filuteautilegotioagitur, occurratj quemadmodum folet frequenter illis in
.B/.tr/4evenire>quorummntionemfacitC>/4/3/4^*infuaHiftoriajquodvi-

d el ccticum quisipfoi adit,ut de fiatu amici procul ahfentis eoscenfulat feleantduo hujta
i

rtnditionisdrfirtnhominesinconcLivequoddimingredi,(:^quodiUicf9riltMocclufis,

altereorumfetptntemxnettmmanu una trafiam,d!'

altera

marculumtenensferpentem

ijhd tnarculo fuo,mujptatiombtis magicis intermixtis percatiat : ^fuo fa^o idefepent^e alter,velutiptivati4i anima.in terram concidit ,(fr deindepofi bonam tempotis intercape-

dmem jevettente in corpus ejus anima,adpri(Iinam vitxfufknitatefH


rcdiens ,fttrgit,fjrjlatum nc vatetttdinem perfente is remotiffmis
/Jdtrat.
locis

ifr

integritatem

degentis revera

in vtHationtfertefortttnaaveniterumfocietattdigreffui,^ unico

In Chtonicif etiam Ga/itcisiaveo\mu:,,quodRexqutdam,nomine Gentranits, tantum amtcocomi-

Utttsfih rnagna quadartt atbote defcffns recuhttetit,c^ tandem captte in gtemium iflins cdmitisfuirecUnato.plartdeohdormiverit:Intsreatemporis dormiente tege hic ejuscomespetcepit atiiinalcutumqtloddamex ore Regis egtedi valdetenuex^ex aetevixvifl-

CujnsiUcmotionem dr viiimdiligentetobfervtins,deprehenditilIudverfuspiyvtim quendam torfcntem deprcpetate,dr anxie thi ttanfitam quxtetepettutum aliquem vddi locfi^i fpfe igitttrfirgens gliidinm^^fuum evaginans^iUum utrtqueripA imbtlicdnjlxtnm-,

pofnit ,atqti itaquafi pcnteM altquem flravit\per qtie tn continenti animal tfludad ttlteriorent aquApxrtem propcravit ,^

tnforamenfuh montispedem ingredtensjhi nondiu

manenSyper eandem viam redtit,(j^tncorpM


ttt

Re^^is itetttm eH ingtefum. Accidit atttem, Gontranns ultto expergefoBns narraret htitccomitifto,omnia eafiht infomnto occW'

riffe ,qtucomesifle reiitts in

antmalctilo fcn animalis quafiidea videratwidelicet indica,

i/tt,fiperJomnium valdefttiffein tranfeundoflumine turbattim cr tandem tnventopon-

teferredficurltranfiviffevadum.atquetumtnffeluncam

quandam fttb mente immenfo

itigreffum,tnve^fe ibt thefautum tncomparabtiem :\lnde,attditacemitis fiit de animalcttlo


rtit.

teUtione,per fpetancam tn montem tngreffits lt,drthefaurum ibi ingentem adinve-

enimvero.ut Spiritus (upremusfuasimprcffionesdivinas fortiter inanimam humanamihfundit>ibi his mnjora perficiuntur-,& quidem etiam Bon egrediehtibus e corpore,animx viribus/cd integrc mancntibus. Sic Divus Pattlusfe in tettiutn cctlum raptumfuifpfatetur :CicProphetx fan Ai fccreta alionimctiaminlong^diffitislocispercipcre,&:ocuhsqua{imentis,feuaBimidiviiiiradiis,velutifandoquodamiplcndore&charJtatevidereconfueverunt,quemadmodumin muliis facrarum Scripturarum Jcis ubcrrime demonftratur.

Verum

CAP.

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.

i4r

V.

X,

^odmentfSyexillapJt dhini SpiritM a^tUiiUummatidf


fit caujfa prophettie,

VAtkimumfive Pr0phetia,')\ixt3. vetcrum Philofbphorum opiniones,^/?,f*i


homines orMnisvitx^faniiorisferciti,tum rcrumfrdtfintium cauftf eticiunt,tun

fHturarumetiameventusfrxvident. VolueruntqueSapientcshancoraculivirtu-

tcmvelaDiisvelaDiemonibusinhomines dcfcendere,quippeaquibus fpiritumhuncdivinumafflatumatqueinfufumtradiderunt. QuorumquidemfenteniiaavcrbisfacrarumScripturarumnon multtim difcrepare videtur. Nam


I)eHteronom.ii.\.\\xcfcnh\mtm:SiJurrexeritinmediotuiPropheta,autqm(omnium>.
vidijfefe dicat, dr pr<tdixerit fignum atque portentum,SiCc.non audiesverba iUitts Pro', phetAvelfomniatorU^quiavostentatDominmDetisvefter. Similiter :^w arrogantut

defravatui voluerit loqui innomine meOi qu* ego nonpracepi illi,ut diceret,aut ex nomi-

ne aliorum Deorum, interficietur. Deuter.i2.zi.

Unde conftat,quod per Deos Phi-

lorophiEthniciintellexerintidemjquodfacraBibliaperJf/^tfz^iiw^feuperfbnas

inTrinitate,feuDeum unicum,folum8cverum: &pcrDa:monesidem,quod


Scr'i^urxf3icrxperDeosalienos. Ettamcnvidemusetiam,intelligentiasillastaiia

portenta edere

non pofTe^nifi permiflione divina cum a Deo,tanquam k

fu

mmo fonte,omnis fpiritus divinus affluat & non aliunde. Unde dixit Jehova:
i

Non audietis verbafomniatorkfeu Prophet.,quoniam vos tentat Deus vefter; ac fi di X ifle t Miniftrosfuos excitavit ad vos tentandos. Nam ipfe Satan contra Dei perniil]lonemnihilpoteft,utinhifloriaJo^/declaratur,&perha:cverbaPropheta:

MtchM,}

Reg. zz.Vidi Dominumfidentemfuprafiliumfuum,dromnem exercitum coeli

afinifiris,(^ait ]ehova:^is decipiet Achab Regem ifrael.ut afcendat,^cadatin Ramoth Galhad? Et dixit unus verba hujufmodit cf aUus aliter. Egreffus eU autefpiritusjcjrftetit coram Domino,^ ait : Ego decipiam ilIum,dcc. Egrediar, (^eromendax in oreomnium Prophetarumejus. Etdixit]ehova: Exeas,decipiesenimc^prAvalebis,^c. Undejnanifeftumredditur,quodpropheei ajftftentemjuprafoliumfuum a dextris

tixnulla;abfqiDeipermiffionefieripoffint,&quod fpiritus Prophetia: proce-

dacvelimmediate ab ipfoDeo , velmediateabaliquaintelligentiarumfcu fpirituum ejusjqui itidem agunt vel fpiritu mendaciad punitionempeccatorum,vel
fpiritu

prodigia

nem Sed prophetia: omnes a Deoimmediate procedentes femper verx funt &
inf3.\\ih'\\cs.tC^Qmzm

& figna vera nonnunquamproducentead tentatio-

nuUum exverbisDeiinterramvanecaderepoteft.Xlndti.Samuel 10.5. ProphetaftdelisfignumeFi,cumnuUmexfermonibtisejuscaditadterram. Et De u ter. 8.Z2. j"^ Propheta innomine^ehovm pr<ii.dixerit,(^non cvenerit,hoc Dominus
1

non cHlocutm. Sedhisrelidisadmftitutumredeamus. Vaticinatio haecfitfe-^

cundumP/d/c^^fOfpropterfuperiorumanimoruminnoftrosdefcenfumfeu influentiam,quam illapfiones vocant. Et Merc.Trifmegift.czm yocziD^monum Damonum animos,q\ios Eurideas Pjthones veteres dixerunt,hominum fenfm ingredi corpora folitos 8c eorum uti vocibus aclinguis ad fliturorum prqdidlio-

&

nes:HujufmodifueruntfocminEillieP)/^/'<7<,qu^Spiritudivinopercite&ex-

antrum fitum,ftantes,oraeula Apollinis,propheticomore,voceaudaci proferebant,qucmadmodum apud Diodorum Siculum & ahos legi tur Hujufmodi fpiritu pofleflas fuifle decem iljas SibyUa4 te^zmvir aud;ores,que multa deDeoChrifto carminibusfcripta
tra fe quafi rapta:,ac fupraoraculi tripodem,juxta
:

poft fe reliquifleferuntur.

EtMerlinw iWtAnglixdtcusfempitcrnumiCXxyxiCimu

lcm

14

T R A C
&

T. L

E C

T.

I.

B.

VII.

lemEuropa nunquam ulla xtatc

produxit,virtute hujus fpiritus divioi.multa

expreffitmirabilia,atquederebusAnglixfuturismoremirabiliprophctavit, noQ ope virtuteDiaboli,ucftulti rcfcrUBt,fcd Spiritu vcro quippc qui vcnf>

fimoProphetajArgumentofupradefignatopr^ditUifuitjquoniamrcilicctnuilumquahexverbiscjusceciditinterram Prophetarumcnimverorumverba aDcodifponuotur,im6ver6SpiritusDciinProphetasingredicns,eorumlinguis& vocibus > tanquam inftrumentisfeuorganisadluamvoluntatcmfiitijramfaominibuspublicandam,Utitur. Aiq-,hinceft,quodProphetanonpoteft tranfgtedi prieftitUtUm Jehovie,facicns

rem bona vel malam, ut ^.14.

j.

hAhttnx.N^ProphetAilludfacit,quodedixitei]ehoVA,drnthiiprMerea.Nu.ix.i..c^i.o.

Qupd nntem Platonici dixerunt,vaticinium ficri fpinruum feuanimorum


:

illa-

pnonibus&defcenfiiinanimosnDftrosjhocidem quoq; confirmare videncur de BaUamo d\tun\ eft Adfuiteijpiritui]e. facrx Scripturae multis in locis hovdvirojcilicet aperto oculis,qtttviJionem Vmnipotemis vidit exctdens,Jedreteclits

Nam

eculis, id

eft,dbnato luce fpiritus divini. Etexcidens, hoc eft, extra fe raptus.cxcidentibusfenfuumfacukatibus:quaeratioeftvidendivifionesD=i. Sciendum
eftigitUr,quodjuxtaPhilofophos,triafintvaticinationisgenera,tripliciSpiridivini in homineadion* diverfa diftincta videlicet fwwy, Raptus leu EcjlaftSy fubqUavifiocomprehenditur&fomnium. Atque hoc idcmex facrisATww.ii. colligimus ubi declaratur,quod Prophetisfe notumfacit]ehova,aHt perviftonenty
:
',

tijs

<?)fry3www<'^^4//(7^fWtfiproutetiamcxcmplisinhnitis(acrarumScrip?ura-

rumilludcomprobatur. SimiliterProph' ^asillos pellitiftcfpiritus infano atquefuriofo,quoadnos,morc. Nam \t<^\iwx\.Sam i<).i^.dtSaule : F.xuens autem tlle vefiesfuoi Prophetito mbre agehat\ipfe coram Samuele it.iqtieexctdit nudatus tota die ^totanoBe. Similiteradampliore SpiritusDei iliapliooisprobacionedixit^jmaeldidSaut \.Sam.\o.^.Ethruet Spiritus]ehov/e ftper te,ut Prophetescn iis,(^mutAberisin virumatitim. Permultos etiam alios locos ex facris literis hic demonftra-

repoflemusSp1ritusfantidefcenfum8cinfufioneminviros vita: pia:,(ed quoriiamilli nemineminfacrisbcneverfatUmlatent.hoc loro eos prxtermittcndds cenfemus,\Jtadihtentionemnoflramproperemus. tlaigitur,qu;EJamdi;lius pofllmusfecunAafunt.pofuimusnoftridifcurfus fundamentum,qu6 diiminteniionemnoftram explicare mentis divina: in hominibuspoteftatcm

&immcnfam ejus cum Spiritu Jehovje familiaritatem,atque ita demum produccre rationem prophetise 8c veraj rerum futurarum pra:didionis. Atqui prophetiam veram folo Spiritus divini bencficio ficri ^ provenire doccmur T^um.ii.i^. QuodetiaprophetisEpcrjenigmata&fimilitudin^nobisDeuexpO'
fUerintcolIigimus,iVw.ii y.Quomodoautehiecfiant.breviterprocaptuinge-

explicabimus. A/^rrr/j dkkjmenteeffe tpfius Dei ejjentiam.ku ab effentia Dei nsqUaquam divifam,fed illi potius eo modo connexam,quo Solis cornii noftri

porilumen. rm6ver6dicit,hanc

mentem in hominibus ipfum Deum efre.atque idcirco exhominum numero quofdam efle Deos,eorumc]ue humanitatemdivinitaciquimproximam exiflcrejnon multum fcilicct in eo difcrepans ab Ejaiit Propheta: opinione,cujus verbafunt hujixlmodi: Jnnunciitenohis.qu^ futura funt,& ditemus ,quiii Dii ejlii vos.Divus ?<*// etiam,cum Xijio Philojoph conyeQicns,animam vocat Dei templum. Et Platonici dixerunt, Spjritus feu aniinosDcorumdefcendereinanimoshominumjac fi dJxifi"ent,radium divinum feumentem autSpiritum facrofandumfqucm Mercttrius vocavit Deum ignis
intellellualem
,

JJ>irittts numen,itque3L\\b\,Jpiritum

&a

li

b ,Jpiritum igneii,cu) usjptrii

tws divinijiatu primum mundi mohtle vehi atque circumduci ajferitjm animam hutnanam defcendere,& feipfum cum mentc ab eadem ftirpc dcrivata conjun. gerc. Quaquidcmfupcriorumconnexionc&uiuoncanima ita illuftraturful-

goro

DE MICROC. INTERN. IN EXTERN.


goredivinojUt ex fe quafi rapta
illa

14P
qui-

hominem

reddat alium,quam fuicante.juxta

fiiptTim3i\\tg3Lt3.Santuieluytrha.:Eifutahemin altamnjirum.

Videmus

dem communj
jali

cxperimento,quod folans virtus oviteftam>rpiritu feu rore

Ma-

repletamfurfum elevare poffit:Quant6 magis igitur poterit hic fplendor illuftrans fpiritum humanum,cranii teftx inclufum, fpirituahbus fuis radiis in altum elevaf e > cum tanta fit hujus numiuis divini efficaciajiit hominis oculos, lapfu Adami claufos,reddat apertos 8c habiles ac idoneos advidendamvifionemOmnipotentis,atqueitaaures ejus fpirituales djiatando>reddateum cayacemyethiyinufaudirepojjftt
(jr intelligere fermoneiBei fortis

^nofcerenotionem

A:f<f^,utNum. 14.15. 1<J. Lllenim tal^ anima,)[Mitz Mercuriijermonem Pimand u. mcnteDeo^fUna,quam Platonici reyerkftantem &non cadentem vocaverunt. Sed
ferfaucifunt,\r\c\mtMercuriu4 Trifinegijiui,qui hujufmodi

tem adeptifitnt.

menttm luflrori exuberenNam ciim mens hujufmodi infuit inftnSiam animam,extoUit illam ad
:

'versfapientia lumen,nt ipfe teftatur Pimand.io. Etalibi inquit

^uicunqHe hac m-

tura.dtvinafHltifunt,fecundum operum

comparationem pro mortalihtts immortales ha,

bentur,intelligentiafta cunSt.i compleBuntur,qu in terrafint,^quA in mari

d^f quid

eBpr&tereaJupra ccelum,atque adeofeipfos erigunt,ut ipftm quoque bonum intueantur

quod amplius eft,prxterita & futura ac prjefcntialongcanobis diftantiainfpeculo hoe divino virtute luminis illuftrantis cernimus. Hinc diPimand.^. t

X t Balaam u m. 2 4. 1 7. Fideo Hlud/ton tamen nunc; contemplor Hludsfid tgmen noft propinquumy^c. Prxterea etiam prxfentiahacdivina fiunt,& eduntur multa miracula a Prophetisj Unde innuere videtur Jamblicus, quod divinitus afflati nonvivantipfavitaanimali feu naturali.fed quod totus eorum adusficipfius Dei,a Deo fimpHciter dependens,8c k Deo peradus in mente vel animafim^ pliciter,utininftrumentisabomnimotu proprio vacantibus: Atquehanc efte rationeafleritjquodmultiexProphetisadmotoignenouruntunignemvideli' cetrepellenteDeointus afflante:Cujus quidem verba etiam facris Scripturis inhii\:orizSchadrach,MeJach(^ffabednegococ\Erm3intiirDa.^. Nonnullietiam quamviscomburantur,nihilcamenfentiunt,necpungentiapercipiunc>necrodentia,velullatormenta. Prxtereaconcludit,ProphetarumaftionesnonefIe humanas,quoniam per invia vadunt. SicPetrus portam carceris claufam penetravit. ciS/r^/^ambuIavitfuperundismaris. Mojfes perigneminprxfentiam Dei ferebatur:Et //f igneo curru in cceium elevatuseft:^(?;^/permarerubrumJ(?/<ic^//W*perflumenJordanumtranfiveruntmirabilitcr. Qujeetiam ^moia ^amblicus nzmt Jacerdotem in Cataballis egijfe. Quibus arguere videtur, Prophetas temporeeo,quoinfpiratifunc,necvitamhumanam vivere,nec ani*
i

malemfenfibusimpetuqueutentem,fed divinam,8c quodanima eorum otie tar.quoniam Deum ibi efTe dicit pro anima 8c movere>tanquamanimamexCellentiorcm. Sedhis j4w^/?drationibus aftipulari penitusque adh^rere non

pofTumustquinpotiusanimamhumanamin komine iofpirato icafchabcre,8 taii fere motu movere putamus, quali PlanetJC ab ortu verfus occafum motunaturalidicuntur. Namqueutprimummobile,t6fteMf>'f.Tr//wf^.raptimSpi-

ritusdiviniflatufertaraborienteverfusoccidentem,8ctamenmotusftellarum
i^aturalis

ab occafii in ortumnon toHitur feuextingtiiturificetiamresfefe habetinMicrocofmojnuminisdivinialflatticoncitato. Etenim Spiritusdivinus

proculdubio,mentiquafiprimomobiliconfundus,raptoquodammoturotat

molem humanamjita quidcm tit Microcofoius totus videaturtalitermoveri, k. circumduci atqueagitari hocmotu rapto,quaIiter totus Macrocofmus ad
motumprimimobilis circumrotatur;dum tamcn interim nihilominus inMadrocofmofphra:planetaria;,8cinMicrocofmoanimamcdia,qu eft denaturaftellarumifuomotuproprio movere dignofcuntur,licec propter violentiam
'^'"

contra'

i;o
contrarijE

T. I. L I B. VIL cogiutionis apud no haudquaquam movere percipiantur. Men

T R A C

T.

I.

externo& divinitusinfufoconjundusjhominisrphxramintellcdualemmovetcontramotumrpha:. rx animahs,quxab anima mcdia ducitur;atque ita.Hcet anima quiefcere videatur.motutamenruopropriomoveturifedSpirituscummenteDominium habens,tumfuperanimam,tumfupercorpus,rapittotumhominemviventem
igitur feu Spiritus divinus internus,cum Ipiritu divino

advifionisdivinx contemplationemjipfamque animam unitfecum,ftatumqi humanum ad tempus reHnquere facit,& divinitati eam connedit.fecundum illumi'4!/'/-M"fermonem fupra allegatum Et muuberi^ wai:umvirum,tjuamf(ti' JHantes,ii.c. Videmusetiam,quodcandelaaccenfa,8c folaribusradiis expofita
:

proptergloriofumSolisfplendoremvideaturvirtutemluampenitusamittere, claritate oculis humanis itaquidcm,utlux ejus,quafi fubmerfa Solis gloria

&

nonappareat,dumtamenreveratalelumenefl,qualeeratantea,& inac^Vione
acvirtutefuanondiminuitur,fedpotiuscalor&aAusejusvirtuteSoliscxaItatur. Sicetiamresfefe habet cum anima infpirata. Nam fi fecundum ]amhlici fententiamanima humana cum mente omnino ab afkione vacaret,autetiam in corpore penitus quiefceret,neceflaria utique confequentia corpus illuddifcedente rurfus fpiritu ifto divinitus infufb,maneretinanimatum,auttotaliter adus primi proprietasefl:,uc etiamadionisvirtuie orbatum,quoniam lucis definat. Imo vero potius fequitur, veJfemperagat,veletiam,ubinonagit,cfre illuflratione agat, atque adco fplendoris prxfentia quod mAjoris adus promptius etiam quoniam vis unita folet efTe fortior. Proindc contra halcc j4;w^//Wraiioncs,neeefreeft,ut Propheta; infpirati adionon folumprocedat a DeofeuSpiritu divino,in eum extraordinarie infufo, fed utetiam ipfa aninia cum mente,quafi raptaSpiritusdivinipraEfentia,motu natura; incognito,cor-. poriquealieno non folito concitetur. Unde nuUa hujus motionis ratio ab anima&:fcnfupercipitur,anima;quepoteflatesfurfum eved;az,inferiorum obhvifcuntur,& fuperiora Dei myfleria.fcnfu intelleduali raptx,contemplantur. Pia ergo anima mentem ad f e allicit,mensqu e pium fuum vehiculum amplcAens.&Tjjlcndoredivino ilIudfovens,magnetica Ojx divinitatis virtute ra-

&

&

&

&

diosadfedivinos,divinoSpiriturefertiffiiTiosattrahit,uteorumpulchritudine,

&dotibus animam

illam pro merito remuneretur,atque

tcrrenadeducat,juxtaillud3/rrf.Tr//fflf^.didum Pimand.io.

ad viamcceleftem a Anima bona^cumo-

mnia habuerit virtutUfietatUj^ mandata,cert\ aut Deus aut mens cffcitur. Hic igitur diligcnterobfcrvaredebemus,qu6dmlraculofaProphetarumoperanonfiant ahqua virtute vel ftellarum vel illius portionisanimxhumanx,qu:abiisderivatur,utinecabipfocorpore,fedraera&liberaDeipoteftate. ki,fiquUfort^e(Uxm/,animammediampofiIecaufamefrcimmcdiatamhujufce vircutisfeumunerisdivini,/f^;//r<j/'//wargumentoinviolabili,remaliterfefehabere.Nam,

cum hajcanima: media: portio,unico horaine comprehcnfa,& caduco corpore


obumbratafit,impoflibileeft,uthabeataddivinumopuspotentiamautvircutemfatisefficacem.

Unde patet,qu6d,fi quis fit divinitusinfpiratus,fequatur

cxinde.eumhaberc bcncficium divinum,illuftratione fanda dcfuper influentcperquam&adionisDcividetur efTcparticeps. Namfi opera divina effent ab ani ma,fequeretur,animam efi!e natura & virtute propria compotem fapientix&divinicatisi&pcrconfequens,etiamomncmahamanimamhabereeandem divinitatis proprietatcm. Atqui omnis anima longe a tali virtute abefile dignofcitur. Nam, qua:pcrfcdavideturcflcanima , illa refpedu divinorum eft adhuc imperlcda. ^luarenonanimA^Qxe. ]amblici jam mihiuti liccit)ut prima motriXyfeddivinitaseHcaufapromovem ad divinaepera. Quod quidem nifi cfTet
fruftraneaforetreligiO;^uomiunabi<^ueDei cultu CQinpotes efTemus divino-

rum

DE MICROC. INTEPLN. IN EXTEPvN.


fumoperunrtjfi fcilieet opera divina ab ai;im

vyi

immediate protnanarent. Exhis igitufconftatrecundumnoftram intentionem,quodaDinTae


vircute

mcdix

hrni inx poriio mcd Ja omnem fuam vim elTeotiam acceperit a luee inscllediJili-,quemadmodum medii cceli lux iuum dccus accepit aluce cxternacoeli cmpyreijqux&ipfafuamgloriamafplendidiflimounitatisfontemutuataeft.

&

Etperconfequenscertumeltipfam(uumbonum^mente6c coclofpiritualiaccepifle. Dehocautem fubjecVo vcrbaplurahoclocononfaciemusjquoniam


deyaticinioTni^AtumintegrHm inferm fubUcan cocftituimus.

C
^.omodo homines
<-virttite

V.

XI

mentii tlliiminat^y feu infpifatione diyinay non


dtffitis

modo res in lonainqms fS

loas a[lasperapereyfed etiam fecretas

hommum wocul abfinttum fujtirratJo?2es inteUtgere^O' mtra


atque ine^abtliap-xjiare pojfmt
?

Vlrtutementis divinitus infpiratie,vel fpiritus divini ab alto emiffi &: menti humanx uniti poffibile eft omnia omnino miracula, quic cor humanum
concipere,autimaginari ulla ratione poteft,perficere &: expcdire,quoniam omnes virtutes feu poteftates , qua: in miindo cju^que creaturis reperiuntur, in Spintu fan(fto comprehenduntur , &incomanent. Hinc igitur miraculofe iljje Vatum feu Propheurum operationes , quarum refpedu ilh \n
ScnpturisfsindiissippeUimurviriapertid^reteififiailis.Num.i.^.
Videns.

Etcommuniillic

ter Fidentes di6ti{untXiCi.Samuel.^.^.amttsad Fidentem. Etibidem. Ejtne

Simihter,quod

viri

hujufmodi Dei feu divino Spiritu

afflati

appellen-

tur Fidentes\.Chren.\i).ic).c^2..Chrcn.iz.\^.bCc.

Necmirum,cum non modofumm\contem-

tura prxvideant(undeinquit54i^tf?iN?zw.24. Videoilludnon tamen

plori//ud^ontamenpropinquum)fedct\nmprxfemiZyquxinremotii{imi$&clongh difljtisIocisaguntur,hcj4^42;/>/dclongeAmmonitas ScMoaBitasinfummitate torrentisquieftcontrafolitudmemJeruSijCaftrafuapofuifleapertcconfpe-

X!t,regemqueJofaphat8ttotamJudxamadmonuit,utcontraeosafCenderent

& pugnarent.i.C/^TiJw.zo.Similiter Eiizxus fecreta regis Syris,contra Ifraelem


pugndntis,detexitiim6quidemviditeorumadiones,&Ccognoviteorumcon(i]ia,quemamodulcgitur4.if<'g.6.Atqueha:comnia6cinfinitaaliamiraculapr^ftiterunt virtute

dirigente,res geftas in

&

fplendore,oculoseorum confpexerunt,& medianteSpiritu caftiffimo politiffimo,etiam voces 5c fermones atque confilia hominum in remotisab iilislocisdegentium,nonfecus,acfiin propinquo cfTent.audiverunt 8c intellefic

affiftentia Spiritus divini,ln cujus


diffitis locis

xcrunt. Ea fane,qua: impoffibilia videri non pofTunt illis,qui feipfosredecognofcunt. Namquihominisinterni virtutem rite confiderabit,utpoteexanima media.tanquam fubjedo,8c ex mente, tanquam forma divina conftituti,

percipiet,virtutementispof!eresadhuc magis arduas ad optatum finem perduci,cumejuspoteftastamlatefitexpanfa,utetiamSpiritusilIamcomprehen-

derencqueatjfedubique&inomniloGo

adeft,8c

tamen

eft

incomprehenfibi-

lis.quatenuseftdeefTentiaDei. HincergoAfifrr Trifineg.dicit,hominem hac Dei natt(raf'(ltum,inte&igentiajua CHnia complecIi,^u in terrafunt^d" qu* inmari
qitidc^,pr<ttereAfuprac(elum,atqueadeofipfiim erigere,tit ipfum queque honum intueatur.

(^f

iy2
/r.

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VII.

NamvidemusincommuniexperientiajquodfimentisnoftraeacicmconvertamusRomam.incontinentinobisjUtvelmaxime etiamquoadcxternum
maneam.us.otFerat fefe perfona^gc locus vel res ante^
illic

hominemin Anglia

coramnobisada,ua,utderubito,6cquafiiniduoculieamcontucamur,&.c.Atqueficetiaminlocis quibufqueremotiffimis,vidclicet in JudEa,&c. Imo vero fimplicem humanx mentis radium contemplatione leria ad ipfum Deum
crigimus. Quidergoperficietha:cadmirabiliseircntia,fiiilufl:returdivinoSpiritu,aquo,tanquamDeiradio,priixs promanavit. Sed profedVo corpus hnmanumtamlethale&prxftigiofumeftanimxfinehujusgratixdivinJE inHuxu,ut,

qu2evidenturanimx,non fint,& qux revera


fenfus exterior,circa propria

funt^ei

non videantur Unde

fir,

uttotushomononilluminatustaliSpiritu,rapiaturFallaciis. Imoveroquiiibet

objeda falfitur-.multo magfs igitur inttrior.qui carnis umbraculo circumquaque tegitur. Idque videtur Proclns confirmare hiice verbis:Maferia,inqmt ille, omma hahere wdetur, cnm mhtlreverapcJpcUat.
Hincfit,uthominescarnalesfintitadiffidentes ftc incrcduli,feaque prorlus negent,qux fenfui non funt fubjcl.a,dendentes philofophix.internam hominis
res.

naturamdefcribcnris,veritatem,&;ipfosnatuiiemyfticxac/piricualiskrutatoNequeenim,qua;nonvideruntjauccuinD.T//tfW4 tetigerunc,ulla ratione

admitterevolunt. NamuthominesSpiritus divinipraelentiailiuminatifolummod6fpiritualiare(piciunt,corporalia autem omnia,pro falfis &.nugatoriisea

habendo,afpernantur, fic etiam vice verfaihomines mundani

& circa fcnfum

duntaxatoccupatifpiritualiaprochimxi-is&:praiftigiishabcrefolet,corporalia

vero & fenfibijia pro infallibilibus,atque ita decipiuntur. Cujus certe rei rationem luculenter nobis declarat Sabrnon.Sap. 9. his vcrbis CogititioNCi mortilium ttmidx d^ incertteprevidentid noftrk. Corpm enim.,qHod coirumpitHr.,aggravat a:

dijjjcitix Afltm&mm, fenjitni multa cogitantem qu in terrafuntidf f << tf^ conjpeclujunt^invemmm cum lahore. ^ltiA auteminccUi JMnt,quisinveJligahit ? Senfum autem tmm quisfciet.nifi tu dcderii faptentiam rnifefii SpiritHmtuum fanSlum ah a[tijfimis,^c. Ex quibus patet,quod homo extef'-

nimamcrterrenahabitatiodeprimit

nu5nonpofntfieriinternus,nili divina illuminationeiiluftretur.


ctis in

Undeex

di^

i.epijhJoh.percipimusaliUme/pflinmmundiiC^aiium/iliimDef^^quodii-

non debeat mundum auc cenebrofos ejus aclus percipere, quoniam mundusnoncognofcicDeifiliosaucejusaAus. At vero nunc rationemadducemus,cur infpirati virtute &: pra:feutia Spiritus divini,ejus-que conjunclione
lius >ti

&unionecummentehominisinternipofrinthominumnonprarfentiumvoces
8c fufurrationes fecretas eiicere

& percipere.

Spiritusfanclus difciplinx.licet

ubiqueperorbem univerfnm feexpaTidat,omnibusque rebus virtutem,mor tum,acl;ionem,(bnumque & ipfam vocem tribuatjnon tamen fuo auxilio omnibus adeft potenter,fed folii iis,quibus Deus eum ex clementia fua abundanterconccdit. Narriirinonnuliisilmpliciter adeft ad vita:funcl;.ionem,aliis duplici proportione nonnullis triplici,&c. Undc varia oriuntur Spintus il-

&

liusdonaaD/x/oP^iK^recitata. Hic,inquam,Spiritusfacro(anclusabundanter

4Dcoianonnullosinfpiratus,hominem,inquemefFunditur,vocesquftbibetanimalium pro placito audire intelligere facit,e6qu6d ipfeeftcaufaproduelionis fonorum vocaliilm Unde,ciLim fuper Apoftolos in forma ignis cecidif fet.ipfos redditin qualibetlinguaperitos:Narratque Phtlojfratfts ApoWonmm

&

Tyancumvirtutequadamdivinaaviumgarritum&loquelamfeuvocumifta-

rum

fignificationem intellexiire.
,

verfum gubernans

oc

Im6 ver6 hic Spiritus divinus,fpiritum uniper ejus membra univerfa expanfus, narrat homini in
,

qijohabitat,&:quallrefbnateieafdemvoces,&tonos,quiinlocis remotioribus audiuntur Nec quidem imponihilc hoc videbitur fapienti,cum ipfe Apojloltts
:

JPaulfu

DE MICROC. TNTERN. IN EXTERN.

^n

Pau/us,Je viTtutcidmsSpimus raptumfutj/e dicacw ctelum tertiumsubife mirabilta 'viMj/cy c!r 'verba ineffabilia audtvijfefatetur. Videmus etiam familian exemplo, quodflammaignisaccenfinodurno tcinpore longelatequevideaturiidqueia

conftanti&eveftigiofierinovimusfineuUamediirefifteniia.
cxperientia in percutiatur
,

Docemur ctiara

filo, in

iongum aeremprotenfojquod
ad
illius

fi

unica ejus extremitas


Sic etiam fuperior

altera etiam oppofita

idum vibret.

chorda; muficje fortiter intente pars unica pcrcuin totam chordam rtfbnare fonosqueedercfaciet. Quidergoprxftarenon poterit lumen Iumioum,&fpi-

ritusfpirituumvivacitatefuadivina,taminmultipIicationeuniusvocisperinfinitumaerisfpatiumab uno ad alium,quam in vifione rei perremotamlocorum diffitorum diftantiam ? Hazc omnia pauciflimis verbis innuerevidetur Szpittis.Sapient. i.hujufmodi fermone Benignus eH Spiritm fapientia.c^ non lihe:

rabit maUdi^um a Ubiiifuis, cfuoniam renum Hlius teftii eft Detts, c^ cordis illiusfcrtitator eHverHs c^ lingusejus auditor^quoniam Spritas

Dominireplevit orbemterrarttm,

chhoc.ijtiodcontinet omniajcientiamjubet vocis;propterquod,qui loquituriniqua

non

potestlatere.&cc. Hisigiturconfidcratiieviden' eft,qu6d,cuiSpiritusdivinipra:

-ntiacopio.seconceditur.illi&vocis

& vifionis fcientia detur,fecundumilluci

Nitm 14.15 Balaam auditorfermenis Deifortis ,& nofcens notionem excelfi.vifionem O^nnipotentis videt txcidensjed rete5tm oculif^&cc. De aliis etiam miraculisexhujusSpiiitusilluminationedimanantibus,muitapafllminfacrofan<ftaScriptura legere &percipere licet;quxomniahoclocorecitarele(5lonj fupervacaneum torfitan txdiofumforet

&

videretur.

TR

A-

i;4

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VIII.

TRACTATUS
S E

PRIMI,
S
I.

C T
L
I

ON
E

VllJ.

De

Microcofmicx animx medix


aclu in corpore.

C
*J)e

anmx

-vitalij cHmJpiritiM fui athereipro^rietattbtu

in corpore

humano.
,

^^-,? Uarnam fit portio hsc mundana animx humana: medium '^ '^ conftituens,/ Uhro hujusprimo aperte &:luculenterexplicavimusividelicet.quod in ic confiderata,fitqualifcintillalucisa1; nim^Emundiarphxraxqualitatisdefcendensiquarhmundianimam,radium mundanum)naturam rerum, a<ftum fecundum,quintam eirentiam,vitiEque animatorum originem appellavimus^cidqaidem^quatenusperfein fua natura,& abfqus mentis,autanimxfenfitivasadmixtioneconfideratur. At vero quatenus ti\ media portio perfe.tain mundiuniver/alis,quahumana: animx c6pofitione,eatenu>rtctea Merc.Trifmeg Pimand i2.definiture(revitamentisvacua,&:rccundumefi"eruum dividiturinmateriam^qu.-eefirpirituspuruSj&formam.qu.Teftlux ineoSpirilu,tanquamvchiculo,vGc^a,Sc in iilum,tanquamin proprium fuumpailivum, indefinenteragens. Undeformafculuxilla proprie.i Philofophiscaliduman'mati innatum dicitur,& Spintus hic arthereus humidum radicale vocatur. Hajc duoefientia!iterjundT:avitamconftituunt,&: proinde,authore Porphyrio,non moriuntur atque eorum fola virtuce pra^fentia quatuor elementa in compofitionetantajuftitialibrantur,&SpiritMshujusignei vinculis itaadinvicem concordipaceconnecluntur,&:ad,vitalesacfymphoniacas motionesordinantur,ut vitaanimalis &plant:E,im6 i.pfius mineralis compacliifimihincprocreetur. Vinculorumergo animar iftivis violatio totalis mortem &. dillolutioneminducit;partialisver6morbum&a;gritudinem;utpotequa:nihiIaliudeft, quamrelixatiovinculorumharmonixcoelcftis,& dillenfio unius elementieffr.Taisacrebellisadverfusfuosfociosnaturaeiinconvenicntesidequibuspoft1
'

'

&

&

ea

DE MICR. ANIM. MED, ACT. IN CORP.

ifj

ea. Rationem ver6>curhec anima in corpus humanum voluntate divina in* fundatur, dupljcem cfTe demonftrarunt Sapientes. Priorem fcihcet refpedu mentis,qu:e elt animx portio luperior. Unde Merc. Trijmeg. Pimand. lo. ^lup^ niam terreafasx mentem adeo divinamfHfcipere,atque tantum numen fartihiliconfrmatumcorporefifiinereneqtiit,af[Hmffit mens ammam-^-velntiamiclum^quin etiam ani^

TnAidwinaexiJlens^vehicub Sfiritm utitur.,Spiritns^ animaltotum percHrrit,^c. At-

<]ueti^ncobc3uC!iTna.Pauloc^XifoPhilofephoanimAhxcnoninepthtemplumDef appellatur,utanteadidumeft. Viceverraipfam animam prolabore&officio ejus benedicto infinitis modis remuneratur mens, quatenus illa in hac fuum

fummumbonumhabet. Namanimah*ecmenteDeoquepIenafuitinhomine
niens.

ab origine,utteft:aturMifrrn/ TrifmegifM,cum facrisScripturis inhoc conveHinccvenit, ut , ficuti anima fecundtim feipfam eft caufa vit^ , fic

eciammenscumipfaconjunclajipfaqueeifirmiteradhxrensjfitcaufavit^pis,
fanc^lx.honeftaj&beatas^quxeftvitxJEternsinitium.Atqueindei^/frf.Tr/^f^. Pimand. lo u ci tur his verbis Anima humana,non omnisfedpia beata^ divina. Et ah:

fcitur.

Detts aut mens ef' Pr:Etereaanimapermentisprxfentiamacquiritfcientiamjperacquifitam fcientiam ipfi mentifeu intelledui fimilis evadit,ut teftatur Proclta de ani~ ma. Hinc eft fecundtim Merc. Trifmeg. quodanima menti unitadiciturftans^non cadens. kt<\ut]amblicus tthm peroptime animx corpori inclufa: impotentiam explicat his verbis,ubi fimul etiam infinitam illam utilitatem,ex mentis prx:

bi

Anima hona.cum omniafubierit virtutispietatis^ mandata,certe

fcntiaacluianimxobedientem.indicare&oftendere videtur. Animahumanainunafpcciecomprehenfaeft,& caduco corpore nimium obumbrata,ide6 nullumhabetaddivinumopuspotentiamefficacem. Si quandover6videmur talealiquid quodammodo pofTe/olum id agimus illuftratione divinadefuper
influentejperquam8caclionisdivina;videmurefrepariicipes:Atquealibihujus reiiterat6 mentionem facitin hxc verba .^^oniam,\nc\n\t'i\\t,anima,quperfefa videtur,addivina adhuc eft imperfeSia.
ipfa caufa

Non enim anima,fed divinitas eft operum divinorumjalioquin non efTet adhxc religionecefIaria,fed abfqueDeicultucompotes eflemus operum divinorum,fi hxcipfaanimxfierentpoteftate. Quibus,ut mihi quidem videtur,evidentiffime ciemonftravit,

mentem prim6 omnium requiri ad animcehumancBcompofitionem,& deinde ipfam animam mediam ab ea fuum fummumbonumacquircre:namaIiasfupervacaneaefTetoratio ad Dcum pro gratia Sc ilIuminatione,fi anima vitalis haberetillam proprietatem ex feipfa,atque fic etiam nuila inter hominem

&

brutumefTetdifFerentia. Deniqueremuneratioanima:quammaximaeftilla,

quamamenteaccipit,qu6dinmentisvirtuteconfiftitejus poftmortemrefurgendi potentia. Nam ut anima cum fuo fpiritu fuit in caufa,ut mens in corpus defcenderet,propter Spiritu^ ejus inclinationem ad res materialesjfic etiam

mens eft poteftas illa,cujus pennis vi vificis anima in fuam fcdem connaturalem
exaltatijr.Undemiferrimaeft iUa anima,qujc,mente negligens,corporali ani-

mx adhxrct jnam ^da talis animse & corporis difToIutione, mens fugit propriisaIisfurfum,8crelinquiteaminlutoterrenofeuhy|jEvoragineobfcuratam. Conftatergo,qualisfitmercesfeupremiumiIlud,quod anima media a. mente
divina accipit pro labore fuo,quo

natura fua inftar veftimenti feu munimentialicujus,medianteSpiritu,texit,& intadam a peffimocorporeconfcrvavit Reftatigiturjaminquirendum,quodnam beneficium,aut qualem gra-

cam

tiaminferioranima;portiofeuelementorumfilia,autanimafenfitivahuicanimx. medix fbleat rependere pro ejus in fe benevolentia,qua non mod6 cum Spiritu fuo defcendit,& vitam ac motum ei corporique cjus fecumattulit,
,

fedctiamprtcreaexcellcntiffimamillamgenimara fuperooeleftem deorfura

fecum

ijd

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VIII.

(ecumineamvexit&.introduxit. H^ecitaquclicetdifpofitioneeifitappofititiima,tant6 magis tamen ejus prasfcntia cxaltatur,quant6 magis valet animc niedia:portionemadfeallicere,&perconfequenstant6majori fuperbiainflatur,quant6eminentioremYiloriamobtinet ejus princeps(tenebrarum nempe)adverfus lucis divinx portionem,illic prxfentem &: pnncipis luminis imaginemprxfeferentem:Hincfit,utinfimaillaanima; humanx pcortio tentetprimo loco deliciis voluptatibus mundanis fpiritum intermcdium quo deincepspoiTittant^ melius&facilitisanimam ejus,follicitanteipfam hocSpiritu, decipere. Nonnetentavithac via ferpens Evam,fa:minam fcu patientem,ut poftea Adamum,virum feu agentem.circumveniret.in tantum quidem,ut etprivati Nimirum hacratione, iamilli amboinde fint Dei prxfentia orbati

&

&

humidaSpiritusnaturafeuEva,6cIuxcceliagens feu Adam,confentiendo anima;animalisfeufenfitivacconfilio6cadh2rendoei,perdiderunt mentisdivin^ damnum; quod nunquam reparari prxfentiam. Hmc eorum infortunium

&

autrefarciripotuifTet.nificopiofaillamentisfugientispriEfentia.quamamundi

mentis fecunda: infufione in qua Verbum Dei cft, accepimus. Salvatore Hinc asnigmatica noftra explicatio defcripta; voluptatis Paradifi apcrtaeft, quam Tra.bxtti nofiro Theologico-phitofophico de Fita,Morte df Refnrrecitone expo,

&

fuimus. NamqueAdamianimapercopiofammentispra:fentiamadfolafupe-

rioracontemplandapropendebatiUbi autem

illa

blanditiis animiefenfitiva:,

ac malignis Diaboli infligationibus adhjerere pra:eligebat,ibi avolabat mentis portio, &: quafi in locum ejus.mors fuccedebati arque fic itidem quoque denuo,iterata mentis copiofa i;i hxc inferiora infufionc, in qua Verbumeft,hominis interni regeneratio,8c tam interni,quam exccrni refuircdio fcquitur. Sed jam Philofophorum authoritatem producemus,loquentiumde blanditiis 8c illecebris animxfenfitiv feu idoli,&.de incommodo quoque ejus lethaliacinfelicitateinefFabili verba facientium. Merc.Trifmeg.(iidi,qubdamfalfis

&

mi .mtiirA rertim boniejue confcia,orbatit octiUs ^corforeiifefefafftonihus implicet,d^qttod


neceffeft,nt mentis octdis circumjpiciat, nefundttmpereat.

Et

alibi dicit, qiiod ani-

ma

impia

corpns amans, in naturapropria remaneat,acfipfam nimiiim cruciet. E t ali-

hi-.animamproptereju^skmemedisjunclionemTJOcatnonfantemfidcadentem-iSic etiam in fuo Pimand. \o. zffent^quod antma mentis pr&fentia defttuta,nec agcre qtiic-

quamnec dicere potisfit ,dicitque hanc animam ah anima brutorum

nullo

modo

dijferre.

Hujufmodi igitur

eft carnalis

& mundana; anim^ fpesjhujufmodianimalisa-

nimxftipendium,quodvitalifeumedi,Eredditprodefcenfuejusecoeli',jhujufmodiejusreceptioihichofpitalitatiscarnalisfiniSihjBejusdivitia:;quarumcfFe-

dus nihil funt aliud,quam fraudes,mendacia,pra2ftigia:,illufiones 6c nihil certitudinisicixm omnis veritas folummod6 a mentis radiis & virtute dimanet,ac
nuUatenus aliunde proveniat. Et certc infclicifTima fuit hxcanimxfors^qua, in hujufmodi obfcuram hylx abyfTum defcendendo.tanquam in diverforium carcerem obfcurum,ac a fua dignitate prorfus alienum, 8c quidem contra voluntatem fuam,commigravit. Id quod ctiam fa.tc\:ur]amhlictts hifce verbis: Anima,qn deorfum labitur,occurrit,trahcnsfecumfigna vinculorum atque pcenarum^ materiiiiiimqtie Spirituiim compofitione fe gravatam oftendit ,tnrbationibusque materi.difimilihnsoccupati,m. Quam quidem Jiiw^//Wopinionem confirmare vide-

&

fapiens..S'<i^ 9.I0C0 fupra allegato: Cor^^,inquit \\\t,quod corrumpitur,aggra^ vtt animam cr terrena hahitatio premit fenfum feu animum mttltacogitantem,&vix foffumttsdifiernereea qtiAantenosfiunt. Huicetiam,meo quidem judicio confo-

tur

opinio,qux vult,qu6d non fit naturale animiscumcorporibus vitam degere,&: in generatione verfari,fed econtra feparari,&: qu6d immaterialis c mcorporea YiCa potius ilt animis conrentaQeajajuatque,qu6d
na.t9iPlatonisii.rrocli

quando

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.

157

quandoingeneratione verfantur,fimiles finthominibus peftilentemhabitantibu5 regionem,8c qu6d,cam extra generationem vivunt, fimiles fint prata colentibus. Ha:cergo eftratio,propter qUam Pr^f/f inlibro fuo deanim.formasomnesincorporeagrotAre affirmavit. Atque eadem de caufaquoqueP^r/'/'^r;f dixit,animam,qux in fe lemper vigilantiffima eft in corpore dormire. Hinc et\:imd\\\tSyneJiM,qn6d pars anim mundanttguvi nexufortitajit formajlsjun^a^
a parentibas tenebrofam hauferit oblivionem,coecii follicitudinibuiterramadmiratain-

jucundam. Quibuxomnibuscorporis perturbationibus


fiigatur.non
efl:

cum inclufa animaafdubium, quin ejus defcenfus in corporeum hominis tabernaculumfitcontraejusnaturaminonfecusquamignis difpofitio,qui femper fua
proprietate fuperiora petit,cogitur

nonnunquam violentiadeorfumtendere.

Undeergoeftinnaturaiisiftainterhascduo extrema eonjundio ? Certe a voJunfate divma.ut tam infcriora.quam fuperiora ditaret benedidionibus fuis vivisi5c pr^cipue,/ homo,adDei imaginer^tfaBtts.tam inferiora,quamfuperiora in-

NamanimammediammificConditoruniverfalis in hominem rationedupiici: Primo videlicet,quoniam ut Merc. Trifhteg.ytrhis ntzt, neque terrei, fcex mentem adeo divinam /ifcipere,neque tantum numen partiabili conJirmatWm cor^ porefujlinerepotuit. Affumpfit ergo mens animam velut amiSiumsquia etiamamma,exijiens divina^vehiculojpiritta utitur, Spiritm autem animaltotumpercurrit. Secuntue:etur.

damporr6rationeniadducit3/frr.T>//wfg./'/>4<^.3. Anima,\xic\mx.'\\\e,humanA
velata eU carnis umbraculo,adcaeleJlium Deorum difcurfum fufcipiendum,adopera Dei (^

natur&progrefm.ad bonorumfgna,adpoteJlatis divin& cognitionem : portio quadam tnhutaest adbonorum malorumque judicium,ac varium bonorum artijiciuminvenien'-

V?,&:e.Exquibusmanifeftueft,quodanimainfuanaturabonafit&utiHfnma adhomiiiisconftitutionem. Imo ver6 eftmcdia illa naturainanim^human compofitione,rinequaduoejusextremaadinvicem junginequeunt. Sedpec prasftigiofas partis fenfitivxilcarnis ad voluptates mundanas proclivitatem lecebrasdecipiturjatqueitapernimiamcoirporisopaciobumbrationemtenebrofam,a parentibus disjund:a,haunt veritatis oblivionefn,orbataque oculis,

&

corporeiifefecuris&pafiionibusimpJicat. 'Hinc Merc.TriJmeg.Pimand.io. Ciint

compaclum corpus animam in fuam molem


fubjicitur,pulchri^

dijpergit atque dijlrahit,tunc illa oblivioni

necelfario requiritur

dr boni vifioneprivatur. Oblivio aute ipja improbitas f/"/,&, Unde ad ejus falutem illuftrationis divina: afliftentia,cum fine ea nihil boni aut fand:i inhac vita producere queat. Beatus ergo,cujusanima menti di vinx firme adhxret. Beata anima,qux voracem hylas vitans latratum e terra emergens,faltu levi, mentis alis proveda,veftigia ad Deum dirigic. B eatus S piritus,qui poft corporis fatum difi!6Iutionem,poft labores duros,a-

&

&

cerbasquecurasterrenas.mentisviasingrefTuSjcacumen&altitudinemfclicitatis videt

divina luce refulgentem. Beatus ergo Spiritus

cum anima,cerque
talis fe-

beatus,quimentifideHffimusconftansqueperduratad finem,namque

licitatispoculumprxUbabitj&deaeterno immortafitatis fru6tu guftabit. Ne refpiciasigitur,6animamea,priftigiofa carnis &mundi blandimenta,la:tate, /ecundiim propriam tuam difpofitionem,ad fuperiora erigasjfis igne communi cobilior, cujus eft femper verfus fuperiora tendere,ac inferiora contemnere &naturaliinftin(fl:uaverfari. cum fis decorata pulchra fadaimagine

& Nam & fimilitudine Dei, fponfata Spiritui per fidem, empta & redempta fanguine Chrifti,adj uta ab Angelis,comes beatitudinisjh^res falvationis & particeps rationis,quid habes tu ad agendum cum carne,cum fenfu

& cum mundo

At ve-

rojam deratione,quaha:canimacummente & Spiritu incorpus


ex luco conftatum,ingrediatur,paucis agemus.

Ap,

158

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VIII.

P.

11.

^omodo anima medta tum/Ua Domina Mente^medfattte SpiritH4gthereo,i


corpusmfundaturif^ deaSitonum ejus faHjiarumy
injaujiarum t^ mixtarum
rattone.

MErcur. Trijmeg. affeveravit, quod Verhttm in mentem.mem in rationem^yittio


in animamydritnimAinJpiritHma^itquehicinaerem^c^deinde omnia,fer marede-

reitm deorfumfubterlabentia.cum illo &in illo,tmquam ultimo vehiculo,in corpits trani-

ferantur.

Noseciamquodammodohocidemprobaremus^niiimentem ipfum VerbiDeiradiumputaremus. ]>izmtt(k&Divo]ohanne,cap.i.iniff9Ferbovitaeerat,driU*vitaeratluxhominumy^c. Unde ciim Jehova protuliflet verbu iftud: fw?/tfOT<>,8ic.tranfiitlutum,manibus Deiprajparatuminanimal vivcnsjSc virtutefpiraculi,cum Verboaboreejusegreffi,producla: fuerunt

omncs

vircutes

human. Atque ita Adamus fadus atquevivens. NequeenimcredendumcftiUorum


periti,

elt animal rationale,difcurfu utens fimul

figmentis,qui artis pidorix

Deum in forma hominis externi depingentes, atque italoco cum cir-

cumfcriberenonerubefcentes,comminifcuntur,ipfumlmmediatco5fuumlutofefacieiAdamiapplicuiflc-.fiquidemosatquemembraDeiubiqueproplacitocjusdivino reperiuntur ;im6 ver6 ubique adfunt,6c tamen nufquam circumfcribuntur. Nam ipfcDeus oculisintelled:alibus,ubique vidctur per univerfum expanfus, omnia fua prjefcntia implens, ita ut fecundiim facrarum
Scr\Tpmx3immdocinuz,terrafitfcabellttmpedumejtts,atquecaflumfitei,quafifeliumdf
shroniis.

Unde,quicquidipfcloquiturincoelis,illudeveftigio&in idu quafioculiinterraimmediat^completur. Dixitergoincoelo fedcnsrFMf/^-rra.d^MytuteVerbifirmatafmtterra,^ id quidem in continenti. Dixit etiam:f/d//;ff/w^,locutusitaecoe!is(anAis:&;di5fubit6atqucininftantifa(flumeft,quodpra:cepitj nam Vcrbi imprcflxo fpiraculum vitx per cjus nares infudit &.c. Ut .lutem
,

mundus dicitur imago Dei atque triplcx rcgionum ejus diftincflio triplici perfonarum Trinitatis proprietati rcfertur unde & primum in crcationc locum habueruntjficut in TraEiatu noflro Microcofmico didum eftjfic ctiamhomo,qui
j

accepic.

cftimagomundij&perconfcquensimago Dei.hoc divino & deiformi afflata Naduseftergohomoimmediateadfuamexiftentiam virtutcm Vcr-

biatqueSp!ritusCreatoris5&perconfequcnsparticcpsefteflcntia:divina:,noa

minus,quamipfemundusparticepscft,SpiritusDomini,quifercbaturfuperaquis:Acccpit etiam portioncma vifibiliJchovxCreatorisfb!iofeuthrono,videlicet a coelo quippe a quo animam fuam vivificam eft adeptus Ab elcmentisetiam,in quorum regione fcabcllum pedum Jchovie ponitur,acccpit puritatcm formalem,ex qua ejus idolum feu pars fcnfitiva fit atque tandem a terra feuccntrototiusmacninxvcndicavitfibilutofumfcuexternum&opacumfui
: :
:

internidivcrforiifubjeftum. Sic itaquc Jehova

non

aliterinfpiravitinMicro-

cofmum fpiraculum Vitafexto crcationis die,quo ipfe conditus fuit,quaraia Macrocofmum die primo, Conftat igitur,qu6d Verbum a Deo loqunte ad
hominisdivinianimaIiscreationcm,quafiverusfuperfubftantialisradiu.seinif-

fum &

Spiritu fa\,rofan(P:o ftipatum,ac

dcorfum tendens per

Spiritus intcileelualis

DE MICR. ANIM. MED. ACT.


,

IN CORP.

i;?

expanfumjpro vehiculo fecum rapuerit ejus portionem,& quod deinceps inmedio coeio ab ejusluce&.Spiricureceptum,6ccumillisulteriusinaeftualis

remregionis elsmentaris profiIiens,ad portremum in Adami naresmtraverity atque ita ad centrum ufque penetrans cujuflibet mundanx regionis portionem,prolevicatevelgravitateejus,incorporis humaniregionesmtroduxerit,
,

eamque in illo mirum in modum difpofuerit. Atque fan^ experimento infra ,defcriptoedocemur,quodnecelTefitjUtmenscum(uovehiculofupremamMicrocofmiregionempolIideat,cum ejus inMacrocofmolocusfitccelumempyreumi&utitidemquoqueparsformaliSjVidelicetanimamediacumSpiritujBthereo,media hominis regione fruatur,videlicet thorace,ad exemplum illud, quo Sol cum fuoSpiritu mediam mundi regionem fibi vendicatjatque demum, utparsfcnlitivajigneazfphxrx contigua,infimum Microcofmi ventrem occupct,uti elementa polTident locum mundi inferiorem. Experimentum autem jilud eft cale. Impleatur aqua pars vitri quarta,cui artificialiter fuperinfundc vinumrubrum,ita utfuperinnatetaqux,utifieripoteftmediantecruflapanis,
'aiqueitacapiatvinumifl:udfecundamvitriquartam,deindeluavitereiarte offundeoptimumSpiritumvini,utitidemillefuperinnatetvinopriori,&;imple3t ea ratione tertiam vitri quartam.quo fado accendatur Spiritus ifle,ut ardeat: Icahocexperimentodemonftrabitur,quahterasthereanaturanatetfuperaere

fcuelcmentari,utivinumfuperaqua,atquetumpoftea,quarationenaturaempyreafuperinnatetxthereje&SpiritusdeniqueigneusempyreaCjUtinderaonibatione fequenti.

Ex hifce igitur colligendum eft, quomodo hx


beant,videlicet Spiritus
lis

naturae in

homine fe ha-

empyreus

in cerebelIo,Spiritus igneus

& intelledua-r

feu

mens

in

cerebriapicejuxtapiammatrem,ubiSpiritusxthereus inmini-

maquantitate reperitur,utin cono pyramidis materialis didum eft. Vinurh iri fuanatura Spiritui luci a^therex refertur,quod natat fuper aqua feu aere mudano. Atquehocvinum aptiffime Spiritui arterialipoteftcpmpararijcujuste-

&

nuior

i6o

T R A C

T.

I.

E C

T.

I.

B.

VIII.

nuior pars eft Spiritus vini,regionem empyream conftituensjcraffior vero pars aqua: feu fphxrx humiditatis in ccelo cft phlegma fcu aquca fubftaotia.agri infimoxquiparata. Exquibusevicientifilmcapparet,qu6dcoEli xthcrei Spiri-

&

tusparticipctdenaturacoelituminferions.tumfuperioristaminmundoquam

iohomine. Atquehxceft ratio illainfallibihs.qua cxacbedocemur.quodcoeli cmpyreinaturafititacontiguitateacquaficoncinuitateconjundacumnatura ccEli xtherei.refpedu Spiritus,ut aer cum aquai& quod taH nexu a:ther acri conncctatur,quali aqua terr^jatque iterum Spiritus empyreus ad mcntis radios fe habet,u t aer ad ignem.atque mens ad Spiritum,u t ignis ad aercm,vel stheradignem. Hincigfturluculenterconftat,qualis fit partiumhomioeminteriorem conftituentium pofitio in ejus externo videlicct.quod mens cum rationeincapite,tanquamincoeloempyreofeufedefuanaturalicommoretur,8c quidem etiam vcndicantibusfibi ilhclocum fuperiorem radiis mcntis.Dcmde,
:

quodanimacumSpirituxthereocorinmedioventreianquamorbemfolarem inhabiteti EtquoddeniqueSpiritusaereuscum animaanimali ventrcminfi-

mum pro

fu.i

ftatione naturalieligat,ubi hepate profuodiverforiofeulabora-

tonoutitur. Spiritusrationalis

adum datfenfibus,vire!>fuasinvifibilesperor.
cum ratione & judicio
Anima virtutis cum fuo

cranancrvorumin univerfum corpus diffundensiita ut


res videre,audire,palparc,guftare

&

olfacere poffimus.

medietatem Microcofmi, nonaliterquamSolccelivifibiliscentrum pofildns, per arterias furfum & deorfum radios vitse univcrfalitcr per hominemexternumtranfmittit,utcorumvirtutevivercatquemoverepoflit.Anima
Spiritu

animalisfcuidolum,aut virtus aerea,exclemcntoru formisconflata,8c virtute fuam,partimabelemcntisaccipiens,partimfuperiorumofficiafibiufurpans,in hepatagit8coperatur,utchyliaIimentum in fanguinem adufum fuumtranf^ mutet,quemfurfumetiam&: deorfum per venas in univerfam fuam machina corporcamadpartescompofitioniseiementarisinfuoftatuintegroconfervandaseffiindit Scdifpergit. Contiguaergoeftmcnsrationijquare omnes operationcs gubernat. Contiguus Spiritus rationalis Spirituia:therco:8cproinde per radios utriufquenatura:agunt:namarterijecommunicantcumnervis8cncrvi cumarteriis:acprajtercactiamarteriarumramufculuscercbrumobtegcns,rcte ibi admirabile conftituit:rami vero nervorum admirabiles funt,8c mentis

veram(edemarguunt. NamutDeusin ccehaltitudinefcdens.eft omnium rerum radix 8c unius deorfiim folummodo in mundum radios fui adlus infundens,rationemque8cvitamacfenfumcreaturistribuensi Sicetiamipfamens iu culmine Microcofini pofita , eft radix omnium ncrvorum, quorum rami deorfum folummodo decurrunt,ut inferiora rationis 8c fenfus moderatione reficiant. Etenim Deus in Macrocofino 8c radius efTentiac ejusinMicrocofmo nonemittens furfum ab ciTentiafua radios,tanquam ab eorum radice,arguit, quod nihil fit rerum,quas creavit Conditor fupra ipfius exiftentiam,non magis,quimnumeruspotcft ultra unitatem retrogrcdi. Inferiores ergo Spiritus umt quafifubditi fuperiorum,quorum omnium Rexatqj Imperator eft mcnsj Cui fi anima in mcdio regnans fuerit obediens 8c fidelis, fchciffima crit ha:c
Refpubhca,finrebcllis,infcliciffima,8canimaifVaprofuainobedientialuetpa:nas. Hincfit.utmentisradiiperSpiritumintelle^lualcmtcrribilesfintanima:

vero 8c amabiles obedienti. Nam rebelli anima:curas,triftitiam,timorem,diffidentiam,defperationem,iracundiam,rabiem,odium,gulam, ebrietatem 8c hujufinodi alia afi^erre folent; dum e convcrib obedicnti gaudium,lietitiam,audaciaminvcriiate,fidem,fpem,patientiam,manfuetudinem,araorem ipiritualem, temperantiam, 8c d genus alia inducere animadrebcllijgratiofi
i

vcrcuncur. Quomodoautemhocfefehabcat.breYiterita accipiatis GUn$is de


iec.

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.


ioc.aff'.
piilf.diff.x. Ex.

ut

^dijf.fympom. Et Avkem.frimti primi do^.G. Et Cakn.z.dijfer.ref^irnt. cap.K^.CrG.&Jecttndodemotumnfcul.cap.C. Similiter defymptomatum dtff.cap.y e^de
Avicenn.fecundaprimi do6t.i.fimm.z
c.i.z 3.4.

EtConciliator^i.

Et J'

'viccnn.deMed.cord.cap.j.zcm\i\t\3\n

ciiderunt,ad:ionem hominis interni efle aut voluntariam

Mediciineoconvenientcs fcriptis fuistraanimalem,aut in-

&

voluntariamrllla

homo auttempus aliquod refpirat,agit,fingit,autfemper;

undeaguntfenfusjUt Vifus.Auditus Odoratus,Guftus,Tad:us:quasmotioaduofa dicitur & princeps, imaginationem, ratiocinationem memorationemcomprehendens. InvoluntariamauteminVitalemdiviferunt&Naturalem. Hicobiterobfervandumerit.quodregio fuperior,propter mentis rationis prxfentiam imperet.atque inftar Deiprolibitu,hoc eft,voluntarieagat. At vero acT:ionem regionis vitalis uti naturalis,quam animalem idolum iiipranuncupavimus,invoiuntariameirepercipimus,8c quafi a poteftate fuperiffln vclnumineexceifiorigubernatam. Exdidis igitur autoribus colligimus, quodaclioinvolitatariavitalis coniiftat,vel in cordisdiIatationetantum,unde

&

&

&

&

la:titia,rpes,contidentia,amor,miiericordia,humanitas5vel in cordis dilatatioin ccrdis

ne&contraclionefimuljundepulfusmotio,in{yftole8cdyaftoleconfiftcns;vel contradione tantumjundetriftitia,defperatio,metus,odium,invidia, viri Chriftiani,refpiciatis,obira,furor,pudor,8chujufmodiaIiaprocedunt. fecrcquam propinque hi Medici, Ethnici i<. Philofophi ad veritatis umbram

appropinquaverint Quidenim melius ?<. redius per ea depingere potuifTent, quamillamnoftramdecreatione opinionemSc intentionem? Naminprimis adionem vitalem,in media hominis regione fium atqueradicatam,8cfimiliter quoque naturalem,in ventre infimo collocatam, involuntarias cfle perci"piemusjhoceftjexordinationeSidifpofitionepoteftatis fuperiorisdependere: Deindeinregionemedia,utpotein cujus corde feu medietate vita confiftit,aperte videmus adtiones trium mundi regionum jquatenus in cordis dilatationo
!

nafcicur lstitia,fpes,amor,confidentia,mifericordia,humanitas 6c confimiles fandxanima^adioneSjquaEmencis 8c Dei dona infallibilia efle dignofcuntur,

acproindedenotantanimxobedientiam,&:cjuscummentefbci6tatem,communicationem,amicitiamScfidelitatem.Quantumenimgaudium8cletitiam, qualem fidem 8c confidentiam,8c quam ineffabilem amorem,mifericordiam &humanitatem Deus fanctis atque bonis animabus infundat,copiose declarritScriptuiefacra',M<'rf.Tr(/^f'^.afrertionemmultipliciterconfirmantes.Hinc

lubeusilla&parataacprompta propugnaculi vitx dilatatio,ut benedicTiioncs a Deo Sc mente ejus immifTasjCum gaudio excipiatrNon enim timet Dei aeliones.quasfemperfibifalutares deprehendit,fed eas avide,tanquam fumma fuabona,appetit8c appetendo accipit. Nam experientia docemur,nihil perturbationisautmalianimxpofleaccidere.ubiprxdidaDeiScmentisdonarepenuntur. Talis ergo erat aclio Adami,in Paradifo adhuc viventis i Etenim
donis 8c beneficiis mentisimpletumeratcorejus,femperqueada<5i-ionesdivinas 8c fuperidres fufcipiendas apertum atque dilatatum Unde 8c oftia feuportinfupremacordispartereperiuntur,fignificantes,qu6dcordefiipervitBbe:

neficiumScgaudiumexpe^tet

AtquiAdampoftfiiaminobedientiamabhac

Nam

voluptateexquifitaexclufusfuitjnimirumgaudiisfupremicoeli,quatenuscum Gognitionemali communicavit,privatus fuit; Undejamfummamfuamyoluptatem habetacoelomedio,utpote cujus natura eft,de utroqueextremoparticipare,videlicet de bonitate regionis fumma:,8c de malitia regionis infima;. quatenus ejus natura componitur ex difpofitione proprietate utriuf^ que extremi videlicet ex luce formali 8c fpiritu maceriali, eatenus fit, ut cor

&

ifl-'';?

tSZ

T R A C
m

T.

1.

E C T.
,

I.

B.

VIII.

iftiusrcgioais agat partim

dilatationej&partimcontradioheiUndepulfus o*
,

cujasmotione materiacontrahit formaautem dilatat hmcfy^ ritur, Atque per hujus adionem involuntariam anima cum fuo diaftole. ftole Spiniu , partim donis a Spiritu empyreo &c mente defuper infufis partim liautem mali^nis tenebrarum vaponbus , furfum alis perturbationum triHinc vitx humanrEinxqualitas,mod6 la:ca,mod6 tij^ii veclis alricitur. modo fpe afFed:a mdd6 defperatione afflicta jam amore capta , jam ftis

&

&

-,

invidia infecla , nunc mifcricors , nunc crudeHtati Sc rabiei immerfa , nunc manfueta 6c fubito aCquafi in inflanti perturbata. Nonne etiam percipi^ mus eafdem coeli medii proprietates, eofdemque efFedUs nobisabalto, fa-

tah

quodam modo infundi

Sanc ita Joviales

Sc

Veneteas atque Solaresin*

Martiales plerumque triftesj fluentias ut pluf imum bonaS,Saturninas vero fxpiffimc per experientiam Af^rolo* effejquam feroces atque infauftas nobis

&

gicamedocemur.

llla

denique ad;ioinvolunuriavitalis,quxconfjfl:itincor-

infelix animx mediam M^iocoimi regiodis contradione>miferabilis eft tumafelicitateregionis hancipfamanimailla.jam per nemincolenti.

&

Nam

fupremx ad flatUm mediocrem delapfajulterius adhuc dejicitur ad intimam infortuniiabyirum,quippe qux omnem fpem 6c folatium a fuprema regione Namquoniamanimam accipiens , in tenebrarum voragine fubmergitur. ienfitivammagisrefpicit,quamanimam rationalem & mentem,ide6 amente
&rationeperfec1adefentur:undecuris,dubiis,triftitia,defperatione,metU, odio iracundia , pudore 5c dolore opprimitur , nihilque pr.xterquam hyis tenebrofa: latratrUm horrendum invenit, omniaque ei tremenda videntur,
,

qjjoniam verx rationis oculis privatur,mentisque iuce illuftrante deftituitur.

NontamenhorribiUaifta

percipit,nifi

ventris inferioris lapfa,diu in &tandem in memoriam reditloci,ortus Si originis lux

demum,ubi in voluptatem fenfitivam ea,mentem & fupercceleftia negligendojhxfit,


-,

videns

>

fequafi ia-

queismateriahbQscaptamefre>itautcxtricarefeabilhsfinementisdivina:peQnis &.auxilio non poftit. Ita enim animad vertit tandem,fe per inobedientiam fuamneglexifTementem. Hincdolor,hinclachrym2Eihincapud eamfufpicio &,timoraffiduus,ne propugnaculum fuumbreviinvadatiirScdeftruaturj hinc omni ratione carentes pafliofreqlientes ejus contra6tiones,atque afTidu^ nesacperturbationes. SedcIamabuntnonnullirationedeftituti,quomod6fit poflibile,uthocfiat5 Etciamomniaiftafintinnatura.dicentioftendasnobisrationem hujus rei natUralem,qu6 melius hxc ita fe habere intelligamus ,& ne

&

hafcetuasrationesprorfusi-ejiciamus. Quibusetiamincredulisrefpondemus,

qu6d,ficutiSolmUndi,incoelicentropofitusradiosfuosmedianteSpiritu tam furfumquamdeorfum ejaculatur,adeoqUe etiam radii ejus defuper profilientesgratiadivinafuntrefertifnmi,quibusvitamininferiorainfundit,&ver6etiamnonfierethocipfum,nifimagneticaqua:damvisefretin fole,a crcatione ei indita,adtaliapraEftanda,ficetiamresfefe habeat in illa anima: mundi medic

portione(queexfoleeft)inhoministhoracefeumedioventrefita:Namfiavideafuperiorimentebeneficiaexpeclet,^ pietatis magnete fibi bonum ab ea attrahat fine negotio , ejus dona ad inferiora ventrisinfimi defacilim^ liuenti atque dum rami ejus arteriales furfum tendentes Spiritu lucis exuberabunt quoniamanimainaturafurfum verfusfupremamregionemcum naturaignisfpedat, atque motu fuo fuperiora per appetitum quendam divinum captat i AtqUe tiim inferiores ejus rami > aut fceculenta feucraffiori Spiritus vitalis latice replebuntur aut magis vacui manebunt, cCim prasftantioi: eorum pars , gaudens mentis yifione furfum jam
,

&

afpiret.

DE MICR. ANIM.
iCpket.

MfiD. ACT. IN

CORP.

iC^

Atquetuncanimajfiinhacadionefuaconftansfueritjbeatitudinem

acquiret, fecundum hanc Mercur. Trifmegijl. fententiam Pimand.io.


na.cumor/intafiibierit virttttispetatisque mandata,attt

Anima bo-

DeHsatitmem ejjicitur. Unde etiam ille talem animam alibi vocavit animamjiantem, non cadentem. Wxc crgo eft anima ilia quam donis fupra di(5tis,quibus pfopugnaculum ejus feu cor dilatatur,gaudere diximus. At vero vice verfa, fi contra divina: naturae purior Spiritus illius latex,per inconftitutionem,hujus animje vitalis radii fcriorem arteriarum ramum dckendendo , blanditiis Spiritus feu animse inferionsventrisaufcultavermt,tuncibiretinebuntur,carnisqueilIecebris vene

&

natisinficienturjatqueita Spiritus impuriores in


tatis

ramo arteriali,ratione

gravi-

fitus fui cum malo regione inferiori confpirantes,loco verx quint^ eflentia^furfumelevabuntunquos mentis radii propter ipforum impuritatem

&

&

fugiunc:

Atque hac

via radii

anim

obfcuriores,6c deorfum alias naturaliter

animx
chaos

tendentesjjamfurfumelevati eclipfin producuntinterfolemmentis,&lunam in ventrem inferiorem delaplx-- Hoc eft, ergo Microcofmi interioris
,

cujus

elementorum confufionem bic oculis veris difcernere

pofiu-

mus
iJlx

& cujusirreguiaris &


,

difpoficiononnififolailluminatione divina(cujus

adibusetiamDiemones obedire coguntur)adconcordiamreducitur.


anima: infirmitates
paifiones
,

Hinc
,

quas fupra

commemoravimus

vide-

iicet triftitia

defperatio, metus, &c.

Dtquo MercttriffsTriJmegifitfsloqui'
,

impia in natura propria remaneat , ac , quhd anima feipjam nimittm cruciet: Et alibi Anima in corpm humanttm delapfa fiquidem maU ferfeveraverit , non gujiabit immortalitatis quicquam necque bono etiam jruetur. Hinc igiiur oriuntur omnes terribiles melancholia: efFedus,a quibus ratio eftalienajhincmania, Lyeanthropia, infania, incubus, fomnia pavorem excitantia , apparitiones vanje id genus infinita , qua: omnia per unionem mentis cum anima in tenebras depelhintur , penitusque evanefcunt , &. nihil aliud efle deprehenduntur , quam prxfiigix iilufiones Diaboli fub nebulis triftiti tenebrarum velamine ttOi-x. quibus miferrima anima fubmerfa cruciatur , ut de Dei mentis benignitate defperet. Habemus ergohic in Microcofmo omnes Macrocofmi regiones feu ventres. Atque ut in regione infima aer ubique fere expanfus eft , aqua caloris operationefubtiliaturac vertitur inaerem , atque ex aere fubtili eliciturignis , fic etiam videmus quod in infimo hominis ventre chylus ventriculi quem mari Macrocofmi comparavimus , virture hepatis operantis fiat fanguis 5c

tur Pimand.io.

quando

dicit

&
,

&

&

&

aerem convertatur videlicet in maffam fanguineam , occultam naturam cxterorum elementorum in fe habentem cujus fubtile itu ignea natura in ciftam feUis detruditun pars vero ferofior deorfum efFunditur, tanquam in locum infimumfontium, feu abyfTum terraj, atque itidem quoque
in
, 3

portiocraffiorpartiilH,
Similiter

videmus , radice,inquaprxparanturcibum
ciant
,

qux terrjccomparatur, nempelieni, committitur. quodSpiritus vitales in corde, tanquam indomofua&:


natur^ confimilem abaereexternoeliaeri invifibiliter inhcerentem , qua inquotidie,& omni minuta,tanquam vit^ pafu<e
,

videlicet

xthxream naturam

fpiratione tacita Spiritus vitalcs

bulo aluntur reficiuntur , nutriunt vincula illa membrorum corporis, quibus elementa concordi pace connecluntur , ne ob eorum defedum clementa , libertatem nada, ad invicem difcordent, atque ita vitx concordia difcordiis interrumpatur unde aut morbi periculofi , aut mors integra totius refolutio fequeretur. rationalis fubtiliflimum alimenSpiritus etiam tum&quafipabulumfibifimileaccipitabaere attradottimper osficnare*,
\

&

&

&

tum

i(J4

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

VIII.

tumetiamfubtilicorporKinfpirationepertenuescapitismeatus. Mensautem perpetuc)immobilis& conftans in fua natura manet,ut eflentiailla fuperfubflantial!s,aquaderivataeft. Hincigitur patet,quDd facultas naturalis coeli infimi agat ad nutritionem partium hominis fibi fimilium videlicet elementarium&corporaliam:Undeconftat,qu6dpartesfolida;ab ea nutriantur,&:iQ eodemftatu,fanguinisappofitione,unione 6c aflimilatione alantur &: confer,

ventur. Exhujusetiamlaticisfubeiundiscorfibi illud arthereum,qu6deidebetur,ad fuum paiatiumper diapedefin attrahit. Similiter facuitas Yitalis,me-

diamregioncmgubernans,caliduminnatumcumhumidoradicaIinutrirecognofcituriqunrum incremento vitales Spiritus uberius per univerfum corpus difpenfantur,atque vinculaelementorum inviolata conlijrvantur. Facultate* denique animales, proprio quodam nutrimento fortificatx, (enfum reddunc integrum,imaginationem promptam,memoriam feiicem & mufculorum motum ac aclum^mediantibus organis nervorum eflicaciorem. Mens autem in regione fupcnon femperad patriam aciem fuam dirigit,6cperpetu6infupercocleft!ummeditationibusverfatur,hominemqueadlublimiacontemplanda allrcit,a.tque ad Dei cognitionem,cultum, reverentiam ic amorem,illumtotumrapitilianimafeeiobedientemprxbeat.
Spiritus has mentis ideas

Unde dicit ProclM deanim. quod

animiperacquifitamfctentUmipfimentiJeu intellBui fmilU evadat.^c. Kationalis

harmonia quadam inhgni in animam bene difpofitam per pnmae regionis cribrum feu diaphragma ad fecundam infundit; animaquehis rationis influentiis infpirata,gaudet vehementer,&,quafi rapta fuperiorum contemplatione.non refpicitinferiora,nifi quaii offciUm ejus
exigit,

utvitxac^lionesineainfundat.AnimanaturalisfeuinfimahominisiBternipars, rnundiconcupifcentiispiena,tentatprim6Spiritusethereiappetitumbianditiiscarnalibus,quoniam ipfe eft de materias elementaris natura.atqueisdeinceps.idoli iliecebris deceptusjfallit ulterius ipfam animam,eam(^i fecum ad inferiora trahit,atqueitaambomiferrimedecipiuntur.

Nonneenim hocidem
fenfitivx funt

Evx

6c

Adamo contigit?

lilecebrx

autem hujus animx

amor

corporis&:mundanorumconcupifccntixacvoluptates,quxabhepateoriunturj VindicT:x,iracundias,ambitionis,contentionis

& arrogantix laudes ex-

toilitciftafellisjGulis&ebnetatisftimuiisirritaturventriculusjinvidix difpo-

& foiiicitudinc plcnam affert iien,animamque ad fuumdiverforiummeiancholicum invitat^camis & coitus voluptateanimam
fitionem.atque vitam curis

trahuntmembra virilia,8cc. Hisergo,fimediaanimaconfentiatur,&miheatrum harum iniquitatum (liIabatur,Spiritus quoque ratio coada mend jxque faclaific a ventate mentis aberrans,rationibus rerum falfis pro veriiUtitur,ac resprxftigiofas&failacesfingiteflevcras,atque ita anima ob ejus rebeliioncm mifere
decipitur.

p.

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.

i^f

C
^omodo

T.

ni

anima mediayquandoque immortalts y^ quando


effedicatur.

mortalis nuncupetur,^' qua ratione inlotd

E anim^Eimmortalitatein TraBatu noftr0deMicroco(molib./\.,cap.ultimo,'vtt-' bafecimus. Hic vero de ejus mortalitate, cum ejus immortalitatis rationeagerenobispropofuimus. Animaquidemreveranunquammoridicitur> quatenus eft imago & fimilitudo Creatorisjimo quidemeft ipfa Creatorisradii fcintillaj Undeimpoffibileeft, utmortis terminoclaudaturj quippequ^ quatenus eft Dei actus vitam,Sc efte luum nunquam amittere poteft. Cxterum
,

recundumquandamruammobilitatem,quapoteftvelmeliorveldeteriorfieri, morcaJisxftimandaeft) Mortienim tum fubjici exiftimatur,cam bene vivere perdit;quamvistuncetiamimmortalisdicatur,quatenusmirer^vivereamitte^ renon poteft. Unde.fi animx animali cohaereat &, carni,mundoque fiibjiciatur.moridiciturjhoceft.defelicitateinmiferiam detrudi.

At ver6,fi conftanti

contempiationeemtiaffigitur,vivere&immortalitatisnomeacquirere,8cfcliciter obtinere putatur. Simili eiiam modo, refpeclu incorporei Dei, corporeaeft.cumnihilinvifibile&incorporeumnaturacredendumfit prieterfblum Deum,ideft,Patrem,Filium&, Spiritum (and:um,qui ex eo incorporeus&indicitur,quod infinitus 8c minime circumfcriptus eft,fimplex,fibi &omnibusmodisfufficiensinfeipfo,8c,cumubiquefit,infeipfbinvifibilis&incorvifibilis

poreusefi^dignofcitur-.Omnis vero rationalis creatura corporea eft,hoc eft^ exSpiritu,tanquammateriaScluce,tanqUamforma,conflata.Sicangelos8comnesvirtutescorporalesefl^edicimus,licetnonfubfiftantcarne:EKeointelIeduiles naturas corporeas efTe affirmamus,quod loco circumfcribunturjficuti etiam animahumana,quxcarneclauditur,adeoqueetiamexindeinloco8clocalis tilejdici poteft In loco fcilicet,quoniamhic8c alibi prxfens eftilocalis ve:

r6,quia,quodaIicuipr^fenseft,totum alibinon

eft.

Non tamenhabetanima

corporalemdimenfionem,neccorporalemcircumfcriptionem,quoniamcordicur,ipiametlocaliidicitur5
,

p iralisquantitatisexperseftiSedquiaperpriEfentiam&operationemconcluVeruntamennon ficut corpus,cui,fecundtim locum principium, medium 8c finis affignatur. Refpedu incorporea: naturie,

qu^incommutabilisubiqueeft,corporeadicituranima,quoniamtalealiquid noneftipfa,nectamenperlocifpatiumfiftiturveImovctur,utmajorifuiparte majorem locum occupet,8c breviori breviorem,minorque fit in parte quam intoto. Peromnesfiquidemparticulascorporistotafimuladeft,necminorin minoribus,necmajorinmajoribus,fedalicubi intenfiiis.alicubi remiffius,8c ia omnibus tota,8c in fingulis totaeft. Sicuti enim Deus eft ubique in toto mundo,8cinomnicreaturafua,ficanimaeftubiqueintotocorporefuo,tanquamin

mundo Microcofmo nempe; Intenfiias tamen eft in cerebro, quemadmodum Deusuberiiisefrediciturincoelo empyreo,8c ibi rationaliter
fuo
,

quodam

Similiterincorde,tanquaminSolemundixthereijubicfficaciter8cvivamembris ver6 cxteris totius corpori^j.proutdigniora funt velindigniora,magisautminusremifTaatqueefagiti

citeroperaturificutiDeusdiciturefTeincoelo. In
fieax

efl^e

percipitur.

Ex his igltur videmus, quod, quamdiu anima fe

in coelo

continet

i66

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VIII.

continet,decoelefti felicitate guftare vicleatur,6c

ipfi

Deo,aquo eft,mirumin

modum2equiparari,atqueimmortali beatitudine Spiritum quafi haurire. At vero^ricumLuciferodeorfuminmaterixmultitudinemfeimmergatjCoelumquerelinquendcininferiorem abyflum.fuperioribus minimc obediendo,eo-

rumque litus contemnendo fe dejiciat,morte,hoc eft,tenebris

& fepulchro

quafioblivioniscontegiac cooperiri videbitur,atque ita a vitx immortalisfelicitatecollapfa, refpiciendo mortalem virx coelertis felicitatem,mori atquc

mortalisficrimetaphoricalocutione noninfulsc dicitur.

^Mjliraculum^z^iUnonmodohominibus^fedetiambmtudatumJtt^

(^ de utriufque Jptraculidijferentia,Jimiliter de

ammarum

creatione,

QUoniam ex facris Literls coiligimus>qu6d fpiraculum illud vita: non modo


hominibus,fed etiam aliis animalibus datum fit^nam Genefj.itdi legitur: Vimverfi hominesdr cuffa,in quibttsfpiracnlum viu eHin terrnfuntmortux. Et ibi^
demfit; 6. ^nterJjctnmomnemcarn^,inquaestSpiritHs z//><)idcirco dubiumoriripoterthaudexiguum,qunamfitdiftcrentiamtervitSBfpiraculumhominum

&brutorum. Procujusdubiifolutioneintelligendumeft,qu6d'w'/<j^;rrff/> in creatione fit duplex Primttm videlicet oollatummundo adcomplendamfa:

bricxejusconftitutionem,5caJehovaprimodieinhylaminflatum,utexnihi-' lo,feunondumiproa(fluexiftente,aliquid,im6omniamaduproduceret.Hinc mundumappellavit 3/m. Trifmeg. Dei Filium,&c P/atonici omnes,Z> imaginem, Exhocergofpiraculodivinoimmediat6creatuseftmundus8cinformatjefunt aquac.exquibus juxta Genefeos doctrinammundusfuitfadusj Et Spiritm Do7nimferebaturfiperaqHai,ix.c. AtqueviriutehujusSpiritusvivifici&ignei,mua-

duminformantis,omnesmundicreaturx,velutiquodamafilatumur!di,aDeo

tanquam radice fua profluente,mediate vitttfpiraculttm acceperunti ita utnon


ineptedixerinti'/r^/V;cumMfrf.Tr//5wf^incoconvenientes^i^Dfj/7/ ///di Pater ,mundt4S vero creaturarum omnium genitor. Hoc eft,Deus pnmiim cum

VerboSpintumfuum vitajinfpiravitinmundum,cujus pra:rentiamundus,& ejus creaturx omnes fuas virtutes tam vivificas,quam alias acccperunt,juxta illud
Pfalmifl: Regii

.Ferbo Dominifirmattfuntcoelio' Spiritu ab ore ejtti omnesvirtU'

teseortim.

Exquibusconftat.quodbruta&vegetabilia&mineralia vitasfuasa

mundianimaimmediateacceperiat,mundusautemfuam vitam& fpiritum fuumtx afflatu Dei hauferit,& pcr confequens manifeftatum eft,qu6d Spiritus vit3c elementaris mediate,8c non immediate a Deo proceflerit,8c qu6d u. nicum illud fpiraculum vit^e femel ad mundi exiftentiam in hylam principi6 inflatumfufficiatadcontinuandam virtutem creaturarumomniumu/queadultimum PEB.EAT. Atver6homoomniumanimaIiumprinceps,&exindenoa miniis quam ipfe mundus.Dei imago & fimulachrumappellatu'.,undc&: Microcofmi nomen nactus efit,hanc eandem gratiamaCreatore,ultimocreationisdieadeptuseft,quammundusdie primo. Nameodemmodo,quoDeusiafpiravitindeformem&tenebrofamhylamadmundi exiftentiam primo creationis die,eodera,iaquam,modo jdem (piraculum in/piravit Jchoyainobfcu-

ram

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.


di ereatura* illuda
eft.

167

iramhominisexternimaflartijidquenon immediate,viclelicet uti cxterxmumi mundo acceperunt,fedimmediate ab ipfb Creatorefadunft

llnde homo tam completus eft in fua eflentia, quam ipfemundus:im6 vero nulla eft in mundo natura, qux non reperiatur itidem in hac nobiflima crcaturahomine,quemadmGdum fupr^luculenterexplicavimus. Hincigitur UtmihiquidemvidetUr,nulIumpoteftrelinquidlibiUiT)aUtfct-Upulusiniliabpinione.quar aflerit,animam ex traduce provenire. Namque,fi primum VitaJ (pii-aculum fufHcit ad perpetuitatem mundi,& continuationem creaturarum cius,quippc,utP/2/wz//?rfloquitur,rf Spirita ofis ejus proceduntomneivirtutetmmdi
(^'creatitrarttmejui-yquidni

fufficiatitidemfecuddiimejus fpiraculum,Ut ptfte6.

idem fine repetitione & renovatione in (uccefflonehominum^quod primum ia continuatione & pr^fervatione fpecierum in cxteris creaturis ? Quare vidcturcontrariaopiniopotiiisderogarepoteftatiDei,quameialiquidhonorisadderejquatenusfcihcct videtur arguere,DeUm nonfuilfe tam fortem poteiiteminfinefuxcreationis,quamfuitinprincipio:namquealiascrederetUrSpiritus ejus efle tam fortis in line,quam in principio,6c per confequens idcm prsftareinMicrocofmicxfpecici confervatione,qu6d prxftatin MacrocofmoSc ejus creaturis. At vero, fi unicus Dei afflatus hominum mortalium fuccefllonem continuare 6c confervare poteft ufque ad ultimum P e k e a t, quid opus

&

emp\{iribas,cnmyte{lsPhilo/ophoJr0j^rajfatperplura,c[uodp0teIfJ?eriperpauciora.
I

His igitur confideratis videmus,prim6 quidem,quantafitdjfFerentiamterfpiraculum vitx in brutis,8c illud,qu6d eft in hominG,vide\icet,quod i//udjit immediite a mundo unde ratione manifefta deftituitur hoc vero immediate a DeOy
,

&

undeintelleclu&rationeperfpicuaexornat
:

hominem internum,fua nobilita-

teconjungenseumcumfuoCreatore Deindevidemus,qu6dfpiraculumdivinum in homine nullo modo difftrat ab eo,qu6d fuit mundo communicatum. Atquiunicumidemquemundifpiraculumfufficitadperpetuandamfemperfpeciem&virtutemmundiaccreaturarumejus. Quare etiam fpiraculum hominis itidem f ufficiens erit adcontinuandam fpeciem humanam,6c per confdquens non eritopus affiduaanimarumcreatione.- Dehoc autem argumento
pluranondicemus,quoniamfupradehujasdubiirationefatisapertedifceptavimus.

1)6 natura ^gradihuj

diyerfis

anim^in

corpore ^^t^ de ratione njigoris

i^

fortttudmis corporis^ac derattone differettarum inj^eciehtis creatkf,

O' quomodb Jptrtttis medius homtnis a medxo^mt


aliorum animaltum differat?

CEquitur ex illis, qux prjccefTerunt, qu6d multi fint animarum inferiorum '-^gradusjSc qu6d anim^ humanxdignitascBterisomnibusfitanteponenda. Sed quoniam percipimus,unum hominemfuperarealium ingenii prjeflantia, animxque 8c rationis ubertate ac promptitudine>in aho autem dtprehendimus prxftantiores mediae animxefFedus,quatenus fcilicetvivacior &agiIior
eft aliis atque iterum alium corporis vigore robuftiorem , viribus potentiorem ac validiorem cernimus,necefTarium efle putamus,hujus rei rationemdiIigenterperquirere.Sciendumigiturinprimiseft,quodrationis8cingenii efFeAus a mentis &fpiritus rationalisadkupromanent. llndefit,ut mentis fcintilla fortificata &rationisradius multiplicatus infe,producatfbrtioresefj

&

fedus.,

1^8

T R A C

T.

I.

E C

T.

1.

B.

VIII.

fedusjreddens

homincm ingenio acutiorem.ratione graviorem & contemr

platione divina longeca:tcrisprofundioremjquoniam longms&fortiiiseniittit radios fuos invifibiles &fpirituales. Unde evenit,ut anmije meditationcs al-

tiusverfusDeifoliumelevct&extollat. Hincdidt Proclifideattima:


Adrniniculis: illd

Amma per-

feilioresad inventionemjhnt promptiores : imperfe^iiores vero magis externis indigcnt

enimmagu ex femohiles fmtiminKsque deterioris naturx partictpeSy hxvero minitsiff&movent.,magis fortem corporeampatientes. HAquoqtieqmndoperficiunt,acorporevidelicet refurgentesfe^ ipfts a materia colligentesfascundiores invenilla.,tn quibm antea erant jteriles df amhigUA,propter ignaviam ineptam vitx a materia contingentem fordtdumg^ torporem ex generatione controBum. PerquEFw//^videturmajores velminoresanimiErationalisefFed:usafcnbere,nonfortitudiniautdebilitatiejusinfuaefrentia,fedpotiusbonx mala:ve corporis feu opaci ejus velamenti difpofiiioni qux licet aliquid faciat adadjumentum,velimpedimentu,tantatameeftmentis,fpirituirationaliprajfidentis,poteftasinhomine,utfimod6iitefficax6iplenainfuaadione,ejus influentiis reliftcre nullo modo poffit corporis caligo 6c opacitas,quoniam fplen-

tricesque evadunt,protinns circa

dordivinusinipfis tenebras Alxxvswn^.tsim)) vero tenehranofunttenehr&eifednox


eieHta.clara,quamdies.^t3ttcv&SiverhumyC^odit^eMercurio,inmenteeH,vitaexi-

wwj-,quam Merc. Trifmeg.Dei animam &effentiamyoc^tPimand.ii.dominaturomnibus. Copioloergo hujus Spiritus affljtu &plenitudinefiuntex hominibus fimplicibus,prophetcT veriffimi diviniffiJlitjdr lux illuminans in tenehrls ,ip[ag^

&

mi,ex pufiUanimi animofiffimus,& ex

artis vel fcierati^

ignaro peritiffimus,fi

modo (acris Scripturis fidem aiiquam adhibeamus.

Et promde fequitur.quod

corpusnonfitmentisa6tionibusimpedimento,fed quod potitis,aut ip(a,agere iiolensincorporemaligno,vacaredicatur,autetiamSpiritusejusaSummonon fitaudus multiplicatus. Mincdicit Mercurius:mentemnonomnihusdari, Eta-^-

&

\ibidicit,quodomnihus detur,fed in aliquihui,nempe i malignisdr impiisnonomnint


agatfVelvaeet. Inaliisenimagitquidem,redparce,inbonisautem,piisatquere-

generatis abundanter operatur,

& illapfionibus in alio multiplicatur.


&

Hinc

igiturvidemus,rationemv4rietatisinad:ionibusmentis,&qu6doperationum cjus divcrfitas fit caufa exaltationis dejeclionis in homine , ciim intenfior ipfius benevolentia feu plenaprxfentiareddatfapientem.ejusver^ negledlus &abfentiaignaros&abeftianonmulttim differentes. Ratio autem,cur unus

homo fit alio agilior & vivacior,confiftit in bona animx medix di^ofitione,
quxquoniamineft tam animalibus irrationalibus,quam rationalibus,eofdem

Hinc animalis levitas in faltu velocitas incurfujfacilitas in motu & vita. Atque ha:c difpofitio ut plurimiim accidere folctetiamiisanimalibus,quorumcorporis membra non funt valida,feddebiin quolibet animali profert effedlus.
,

lia:Undehquet,qu6dha:canimalisfacuItasoriaturafontemedixregionis,vi-

delicetacorde,inquoanimamediafeu vitalis&a:therca fovetur. Caufam


tur majori vel minori

igi-

animx media: adioni prxftat multitudo vel exiguitas radii mundani feu lucis fecundarias, aut animx medii cccli, qua: etiam anima
mundidicitur. AtquehicagnofcimuscumPmii>,qu6dcorpusmulttimfacere poffit ad impediendas operationes hujus animx: quoniam ha:c eft illaanimx humana:portio,quediciturgravarifceceterrena&oneraricarnisumbraculo. Atver6hujusanima:affluens proportio invito corpore fuos producitcfFedus, quemadmodumexperimentisinferiiisdefcriptisluculenter demonftrabimus. Unum etiam animal ejufdem fpecieidiifert ab alio corporis membrorum robore. Namhichomo,vclillecquushocvelillofortior&validioreftcompo-

&

fitione.

Qui quidem hominis

feu animalis habitus

nonab animamedia,feda,
jus

facultatenatur;ilifeu iQfima,yel

animx animalu

feu idoIinaturaprocedit,cu-

DE MICR. ANIM. MD. ACT. IN CORP.

1^9

juseftmembracorporisinfuafortitucline&.vigore confervare,partesque folidasjdebilitate Scmacie confumptas,reddere validas arque robuftas. Difpofitio ergo fortior vel tenuior iftius infimx portionis animx human^ confiftit ia

bono vel malo iftius facultatis habitu. Nam bona hepatis conftitutio bonumproducit fanguinem & copiofumi& per confequens pabulum optimum
fubminiftratmembris,quofolidiora8crobuftiorafiant,malaver6malum,paucum&male nutrientem generat fanguinemjatque ob hanc caufam membra male nutrit,dehiliaque relinquit. Membrorum corporis univerfi robureft vel animx agili 5c vivx jund:um,vel fegni tarda gubernatum. Talis fuit in robore Herculis,Cadd^AnteidJ fferentu. TalisinJ^t/^-d^ Titarti filiisdifcrepantia. Hujufmodiinbrutisdifi^erentia,diftatmusabufone,equus&cervusabove,porcusacane,teftudo a fele,&c. Qux omnes anima: portionum differ^ntia: procedunta majori vel minori adus lucidi proportione. Nam major lucis fubftantialis quantitas vivaciorem producit effec^lumj minor vero minorem} idquecerniturindiverfis individuis ejuldem fpeciei. Exempli gratiaMdtmuSy quod duplicata pulveris bombardici portio multiplicet vim tormenti bellici expultricem;acperconfequensonusglobiferrei vel plumblei altius vel remo-

&

&

tius fcrredignofcitur.

fe

?3

...^

ii

Hincetiam oritur omnium in quolibetanimalium & plantarum generefpecierumdifferentia.Namutinfioitaquafipunctanumeranturinterterminuma quo,ad quem,fic etiaminfinitx funt anima; vitalis naturalis proportiones atafquegradus,quibusunafpeciesabaliadiffcrre,&:unumindividuum ejufdem Ipccieiabalterodifcrepareanimadvertitur. Inhoctamendiffertgraduumdifpofitio in diverfis individuis fejufde fpeciei ab illa di verfarum fpecicrum , quod icintillsanimxinindividuiscjufdefpeciei reperiunturinmajoriquidcmquantitatc,fedin codemfpiritu jat ver6 in fpeciebuidiverfisdiffcrentiataliseft.ut,

&

ficuti difi^eruntlucisnatura&;proportione,ficetiadifpofiiionefpiritu$,inquo animaillanatat&,vehitur,dificntirevideantur.Sic(pintusmincralium,qui eft

ex tenebris infimi c(li,differt a fpiritu vegetabiiium,qui eft partim ex ipiritu medio,& partim exinfimo:Unde vegetabilia mincralibusoriu&naturacognata lunt,fed eorum fpiritus funtdiverfi. SicetiamfpintusanimalKsvitxcft llmpliciter acoelomedio,8cluxejus vitalisetumejuldemconditionis: quem-

admodumporr6quoquefpiritushumanuspartimeftexcceloempyreo,utpo-

teaquo ejus fpiricusrationalis derivatuseft,5cpartim excoelo stheiec),aquo fpiriiumfuumvitxaccepitjproutetiamejLisluxmixtaeftcufpiritiL-UMiiverfis,


utiantcadic1umeft.Aiqjhxceftcaulavaiiciatisujrebuscrcatis.Spi;,:usigiiur

&

170

T R A C

T.

I.

S E

T.

I.

B.

VIII.

&IuxinhomineclifFertarpintu&;lucealiorumanimaliumnon minus,qu.\m fpiritus vini intiammatus &ardens aboleo &:liquorc in lampade accenfo. Nam,utignis ex fpiritu vini componitur ex fpiritu partim aereo & partim asthereo(undetenuiorejusparsaccenfanoncomburit)ignisver61ampadis retinet folummodo naturam aeream 8c magis crallam ut rem inliammabilem
,

comburatjficetiamresrelehabetindifferentiainterutrafqueillasanimasjhobrutorum. Nam ut Ipiritus vini longceftoleofubtilior,^ taminis fcilicet

&

men ambo funt fpiritus ita quoque fpiritus utriufque fpeciei (unt amho quidem fpiritualis difpofitionis,fed diff=runt raritateSc puritate utfpiritus viniab
>

oleo,veIaerab;ethere,veletherafpirituinteliec1:uali.

(^

P.

IV.

^uod anma, humana per fe


materu

unttatem ampleclatur^ reJJ/eHu njero

inclinet admultitudinem.

ANima humanaperfeinfuanatura&origineunitatemampleAituriqiiippecujus princeps t*c(ummitasef!:iplamcns,feuradiusiplius unitatii,unitatifeueffentia^fupernaturali

pori ejufdem. Per

mentcm

igitur erigitur

itaconnexus&continuus utradiusSoliscormsdia anima: portio ad unitatemi


,

utividemusinnaturaignis,quilurfumafcendens,angulumacuturrifacit,ocuiis
corporeisvilibilem,llgnitic?.shociplo,qjalisfpiritualibusadconumpyramidis
materialis afcendere

vehsmenter tentet

8c appetatjquippein

extremoconi

feuanguliuniformitas,6cfolaunitasinvenitur. Pra^tereaanima media,cum(ic radiusmundijleu luxfecundaria,vocatur etiam,ut tcftatur Merc.Tnfmeqtftus,

mensfecundafcumentisprim2imago.Undemaniicftumeft,quodejusunitas fitorigo,a qua ejus ad;us fcaturivit. Patetigitur,quod hommis interni portiones,quatenusformaliseftinfuaeffcntia,fontemfuxexifl:entuTperfe&:natiiraJi quafi inftindu refpiciant Sed ita facflum eft divina voiuutate,ut cum Proclo
:

oquamu r,/4/wrf defcendentiadnatdftnt ex miindo mtdtiformes vitdiveftesque va:

cempoftionem caducam. Id quod etiam ^ambltciis (ic conflrmat Antma,mc\\l\t,qti deorfHmlahitur,trahensfecum ftgnavinculortim drpcen.trum,matertditirnque Spirtttium,je gravatam efiendit,perturbatiombiisqtie materix diljimilibus occup.ttam. Undcmanifeftum eft.animseiubftantiam deJapfam efle
rix,trahentes qHidemtpfarn in

.\itatuunitatjsinabyflum multitudinis,hoceft,apuritatclimplici infoedam&:

jmmundamcompofitionem. Hinc dicit Precltis Jnimte in corpu^i deficrfM feju.

x:t qutdemilLtmadtvinis .tntmis^


tecpuc implebatttr.

qitibti-s

intelUgentta

&

poteflate,fr?}pltcitate,purila,

Conjtinxit verefe generationi df naturd , m.ttcrialtb/isque rehits a

quibits obliviene Cfet^rore i^r ignerantiaeH imbuta.

Quidautemiit unicds

h>rm.tlis

& divina,&: quomodo in


terdeclaravimus.

fe

conftans,immutabiiis,indivilibilis,non multipli-

candaexiftAt,necaliquid ab eaabftrahendum aut ei addenduxumipfaiittotumScCmciphnih\\^nTracfatHnoftrodeNumerisaivinucTab/frufshtis lui-uicnfu.-e pynimidis verfubinde bifindefcendit,e6 magis magisqtiemultiplicetur.q 'omam deor/umtendendogroiliorfempercvadit,itaut in luperiori regione grjdiis ejus numero denario augmententur , in media autem centenano in infima

Quodautemmateria,qu6magisacono

fus eju.

&

milIenario.fiiolocoetiamantea/f(?^fAw TraBatutAtrtvcvbis

quamdemniftra-

tionevivadelineavimus. Hincergo inanifeftum cft.fccundum Proc/i c^ ]amb/ici opiniones fupr.\ expreffas,quod anima,qu6 magisdcorfum,liote(t,vei(us

pyramidis materialis bafin tendit,e6 magis multitudini materia; immcrg.i tur.


Miiici-

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.


tudinismembro:Hincfpecierum

Multitudo autem materi^jinformari appetens,animam iliam univerfalemSC


curcaunitatemverfantem.dividitin partes infinitas,eaiquedat cuilibetmulij-

individuorum multitudojhincanimx uniformisjin partes divife,ignorantia,fuipfius oblivio 8c erroresihinc tjus exiftiufmodi captivitate moeftitia.Nam juxta Froclum xgrotmt avms-.atqtiedeUrant
quafiin corpore humanot^it^ ut Porphyriu^ vuh.perpetuo in corporequafi dormtunt.

&

Ob

hanc rationem

dicit ']amblictis,quodammarumproprietasJitdeclinatioadmubiiudi-

nem,dr motumgenerationii,licetperJe,d^inftta natura rejpiciant unitatemDeitatis qti eHpermmeminfeipfa,drtamen immohilis motionum catifa. Nam cum natura anima; fit femper movere,quatenus eft acftus fimplex,eatenus fuomotuperaccidens> mediante generatione, muititudinem producit. Etenim corpora animas includentiajeasque oculis orbantia,folentanimarum motus ad fuos appetitus, quicircamultiiudinemverfantur,convertere. Atquehincfic,utanima;incorporibus motiogenerationes bc individuorum cujullibet fpeciei incrementum producat. Hoc idem etiam evenit m corporibus humanis,formam nobilifli-

mam includentibus, quorum folummodo eft,virtutefplendoris divini, animam cxteris creaturis magis exaltatam poilidere Unde fit,ut ipfa,quam vis in
j

fuocarcerevinculis fpiritualibus ligata,nonnunquam tamen lux patriieremi nifcatur,ejusque acies radiorum divinorum pennis in altum aliquandoeleve-

tur,fecundtim illud ]ambltci:Anima in mudo inteliigibiliatidivit harmoniam divina, cujm hic reminifcitur,quando audit melodioi )}abentes divinm vefigiii-,reminifens vcro
adeamvehemeterafficitttr.S\TCi\\i\.t^uxi.zSynefttm-,incstetiamiis,quihucdilapfifint,

inccebmrevocansquiidamvis^^c. Im6ver6fand;ishominibus,6cquid5ctiamin hac vita revelacur via,qua pofTit anima humana.relinquendo multitudinem, adunitatem redire,quamiW^rfy/Wviamregenerationis vocatjvidelicetfpiritusdiviniafi-latum&illapfionem. AtqueetiamPm/^Jvideturmodumquendam nobis depingere,quo amultitudine ad unitatemrevertipoffimusjvidelicetfcientix acquifitionem
quendo^accedtt
:

Unde (Xxcit, quod animaper acqttiftamfcientiam fiat

mentifimilisjooc est anima multitudine^perfcientiA virtutem c^ illuminationem , relin-'

Namomnis multitudo tam diverfa eft in fe,ut alia aliisinrequalibetcontrariavideantur. Unde opuseric,fiadunitatem,ubinulla
ad unitatem.

eftjcontrarietas, afcendere velimus.ut ad fcientiam veram nos conferamus, in quamuititudocontrarietatemhabetnullam:Nam tametfiafFeclusafTectibus

c6crariifint,fimiliterfenfus fenfibus,cogitatio cogitationibus,& opinio opini-

businullatamenfcientiafcientiascontrariareperiiur Eteniminfcientiapropo-

fitionum&notionum multitudinemcongregamusinunum,fcientiarumquoque numerum uno quodam vinculoconnedimusjadeoque tantiim abeft.uc


ilia fibi

ad invicem fint contraria, ut etiara notio notioni, fcientix inferiores fuperioribusminiftrent.atque itahx exillisfuahabeantexordia. Sicvidemus

quampluresGeometri^notionesunicoTheoremati,ejusquedemonftrationi
conferre:fic puncta,lineas,angjjlos fuperficiescum notionibus fuis,corpon feutrin2dimenfionireferrianimadvertimus:Sicnumerationem,additionem, fubtraclionemScmultiplicationeminterfealiamabaliadependerevidemus, &addivifionem ac radicis extraclionem necefTarias efTe^fic etiam regul^feu propofitiones de fonis, tonis,femitoniis, DiatefTaron^Diapente.Diapafon notionestemporalium fignorum proportiones defignantes ad fy-mphoni unicx veritatem conducunti Et licet tales notiones in multitudine fint,rem tamenunicamdenotant, videlicetmelodiam; Sic Arithmeticam , Muficamj Geometriam Opticam Aftrologics veritatis cognitioni conducere percipimus. Non ergo contrarietas eft ulla in fcientiarum multitudine,ciim conducantadunitatem,fedinmuliitudinemateri^,quediftrahit& vagaturfemper i ac

&

&

&

172

T R A C

T.

I.

E C

T.

I.

B.

VIIT.

ac difcedit ab unitate. Oportet igitur intellccla fcientiarum multitudine.ab illis,qux folummodo unum aliquod proponunt,ad ipfumunum deproperare. multiplices di(curfus,atQuocirca deponantur compofitiones, divifiones quead intelledualemvitam&fimpiicescontemplationes fiattranfitus. Nam ut Procli vethisuiirjcientiaffon eFiJummui cognitionum apex.,(edea eminentior elt

&

w/f//^^//f,4W><<^;%?r^/w-'namqueperfolumintelledumfi*c,utterminos,alte-

omnia ^quoniam congefta funt & dividila ac penitus mutabilia. Ab his igitur ad cfTentiam incorpoream nos transferamus. Omneenimfenfibilehabetadventitiamunitatem,&perfcipfumeft

alterum multitudinis cognofcamus. Fugienda ergo proceeft multitudo per gradus cognitionum fuo ordine prxcedentes fed iftud idem ad per cognofcibilium fimiliter gradus demus defnceps quoque

rum nempe umtatis,

&C

&

probandum.

Senfibilia evitanda funt

difperfumacinfirmitateplenum. Propterea&bonumejuseftpartibileacadventitium a feipfo diftans ac diflidens,atque in fede refidens aliena. Ctini verc).afcendcrimusi!luc,&incorporcfuerimuscollocati,con(piciemusanimalemillumordinemfupercorporamobilemexfeipfo,perfeagentem,infe& ex fefuam fubftantiam poiHdentem. Multitudinem ergo animis alienam relinquamus,a:theraque ref. indendo,atqi furfum adhuc ulterius afcendcndo,nos adintellcdum&i intelleclualia regna conferamus,ut rerum poffideamus unitatem,ibique naturs illius comtcm platores fiamus. Eam fpcdabimus naturam in ^ternitate manentem,vigcntemvitam,intelligentiam vigilantem,cui nihil decft vitx. Hancitaque ubiinvenimus,facilimeobfervabimus,quanio fitanimisacc6modatiorS:melior,6cvidebimusaninipfainvcniaturuilamuItitudo,6canuniformisfitvelmultiformis. Hicpercipiesergofummumjliudbo-

&

ad quod anima humana femper cupit pertingere. Hic rerum omnium creatarum fons & origo. Hic gaudii 6c la^titix culmen ac faftigium. Hic vera &folafimp!icitas&;veritas i!la,de qua Plato & Pythagorai dignnt.qmndo nos admonent tantepere ad multifudinem fugiendamM veritatemfimplicijjimam confequaviam nobis pra:fcribunt,a Procli via mur. Qupd fane ut faciamus,modum
,

num

&

haud diirentientem
pendenttum.
lialiquo

videlicet quod multitudinem njariamevitaredeheammfrimo

qmdemAffeiuum,deindeJenfuum-,tertCoimagtnationum^^quarto epinionum inde detentionenoftradiflerre.

Atque horum quidem cenfurjc non videntur uUo modo ab inNam,c\im anima tenebrisfitinclufa,utiturfenfu,quafiio.

duce

llndeejusaciesdeincepsin tertio,circatotfubjelavcrfa,-

tur,utincertitudine&inconftantiainanimapariant,atitaanima:radii,tottantisqjfcnfuum obje<flis& eorumc6templationediftra(5li,aciem fuam obtudifi-

nunt,itautadunitatisthronum&redempenetrarenequcantjcoqucmododubia & incerta fit anima,qu6 fe debeatad vcritate invenicndam vcrtcre,quatenus fcilicet non minus faiiitur in materia, quam ipfius quoque matcris circa

eam

verfintispr^Eftigiisdecipitur.

Quarenonineptedicit?r^r/f:^(r/;4/m4

'videtur omnia

habere,cum nihilrevera pojpdeatfic d" anima^duplici ignoratione laho-

ransyvideturfibt,qu.non habet pofiidere.

Atque hocfit propter multifarium fenfuseffedum. Quarefcnfus cxterni multitudoinprimis abjiciendaeft. Deni-

qucetiamnondebcmusimaginationenoftraconciperefida,vana&falfa,qu3e funtinftarphantafmatuminaereconccptorumjquoniamhJEcitidemabunitate illadiftrahunt,qua: eft fola veritas.

Atque

pra:terea
,

quoquehominumopi-

nionibus fii-^ipfis veritati contradicentibus omnimodo credendum efle haudexiftimamus. Sicitaquedemumpoftea pergradus fcala: millenaria: ver-

&

fusunitatemregrediendoadcoelummediumafccndcmus,ubimajoremcertitudinem & pcrfeifbionem reperiemus. Tum deinceps ab eo pcr gradus fcalaj centenari^altius nos elcvando ad mundum intelledualem perveniemus,pcr
cujus

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN

COPvP.

173

cujusgradusdenariosfcandendoadregiumunitatisformalispalatiumtandcm jsertingemusjatque ita hac via anima a multitudine liberabitur,& in prilhnara iuamiimplicitatcm remeabit.

V.

vn.

(ur anima hxc media <7jegetahilihm i^plantis 'uitam '^egetatiyam

folummodo dedentiCum animalibusquihujctin^efenjiim

cum n^egetatwne trihuat?

'musquidemverbanonnullainfuperioribus. HoctamenlocoIaiiiiAadhuc deiftaanimqinhifcecreaturarumgeneribusdifFerentia&dircriminedilceptabimus.DecIaravimus alibi in prxmiflii.vegetabilium animas tllc ex Iimpidiori

Dl

>E varieute

& differentia inter animam vegetabilium &animaliumfeci-

mediarum tenebrarum fecundo


reverberatarum fpiritu,cum

creationis

dieemediomundicoelodeorfum

potionibus feufcintilliiei inclulis. Atquehanceandemquoqueefle animalium omnium animam itidem ibi delucis fecundic

monftravimus.SednonnuIlisforfitanabfurdumhoc,autvixprobabilevidcbitur,quodeademIuxcumtalifpiritu(cumhjectantainterfcdifFerentiadiftent) fitutriufqueanimalisorigojquippequodarguentresealdemafeipfisitadifFcr-

QuibusreIpondemus,quodnondifFeratanimapIantx abanima &minus. Rationemautem.curplantaminusde naturamedia,animalver6uberioremejusporiionemhabeat,breviterhicdeclarabimus. QuodplantaE&vegetabiIia,e terrporisexurgentia,tertio creafionis die fuerint cum ipfa terra creata,nos docent facraiScriptura:^ quo qui-

renon

poflle.

animalis,nififecundtim plus

demtemporeradiicoeleftesnonfueruntinSolemcontradijfeddiftufiperunipra:cipu^ circa fpiritum coeleftem dilatati 5c verfum fpiritum mundanum ut fecundum vetus illudaxioma Philofophorum,f^ unitafortior difperfi. Sed eHsJiceadiJJipAtAeFidehilisr. Hincergofac1umeft,utanimaplant2nonefIetad>

&

e6valida,iuminofa,claraatqueadfun(5l;ionesfuaspreftandasitaefHcax,atque

eftanimaanimalium,utpotequacortaeftexradiiscceleftibuscoardati5,atque unitis Namque tertia crea tionis dieante Sofimul in corpus folare coUedis

&

denfis atque crdflis creationem lux fuit xqualiter circa terr^m difperfa hylevaporibusmixtaatqueinvoluta:undefa6bumeft,utobfcuraefret,&.noni magis Sohs pulchritudini comparanda , quam nubis fulgidx fplendor Soli, autaerilluminatusigni compararipoteft. Sedpoftquam omnescoeliradiiad folarem fpiritum furfum e terracumlucisfuzefcintillis exiIientem,congregati fuerunt.mirabilesfubitoradiorumfimulcontractorumeifedtus fe mundo patefecerunt,acprim6 pifces,deinde volatilia deniqranimalia procreata funt, atqueitafecundiimfolarisdominiiincrementumIeuprEdominationisejusin rebelles materije vapores,furfum kiQ a terra in elementarem regionem elevantes 8c exhalantes,operationem, fubinde fingulis diebus anima gradatim per creationem in lucem edita fuit. Hinc ergo fortior &: potentior produda admirabilis Solis operatio in creaturarum perfe^niiorum pr oduAione luculenterdemonftratur&perconfequens vegetabilium defe^lus explicatur,utpoteadquorumcreationemconcurreruntfolummod6radiilucisdilatati&fpirilis

&

&

&

tusgrofnoresiitaquidem,utnulIumSolis,nobilifllmxfcilicet&vivacifljmxiU lius creaturje auxilium,quje exradiis cum fpiritu fimul contradis produdta eft,
operi vegetabili iaterfuerit. His igitur iierum iterumquereputatis,percipiet'
3

mus,

A C T. I. S E C T. I. L I B. VIII. 174 mus,quod vegetabilium fpiritus fitgroflior & fpifllor^quam fpiritus animalium,
quippecujus radiierantdebiliores;quoniafpirituum raref4dio& purificatio
confiftitinmultitudine&vigoreradiorumlucisiitaut.qualiseftluciipotentia,

T R

videlicetmajorautmuior,talisetiamfitfpintusraritas&puritas,majorfcil.auc

minor.SedluxanteSoliscreationemcratmagisdilat?.ta:Ergominuipoteni,Sc proinde fequitur,quod in plantis animx portio fit in fpiritu grofiiur,c inlucc paucioractenuior,quaminanimalibus. Obhancigiturcaufamaccidit,utani-

mxutriufquehujusanimatigenerisabinvicem difFerant. Qumimoetiam aliamdifFerentiam reperimus inter naturam atque efTentiam dicl^arum illarum animarum, cum anima animalium profluens a Sole, folaris naturae proprietatem fibi vendicet,quam fupra ex luce 8cSpiritu e tenebris cccli empy rei exilientibus conflari diximuS)6c proinde eam rationis eflb participern fuprademonftravimus. Animaautem vegetabiliumex fpiritu &. luceteiv;brarumcu;lixthereifeumediioriginemducens,nequefpiritumScIucemhabeirationi:.compotem,nequefimplicitate&:puritateformxcumanimaanima!iumcompar.iri
poteft.

lJudefit,ut,ctim plantx tardxfint in fuomotu8cterrceafiigantur,-it-

que immobiles maneant,videamus,animalia eflTe levia,fubtilia,-gilia,vclocr i, &hucatqueillucvoluntatequadammoveri. Ha;cergoeft viturjminutroqus


illoanimatorumgeneredifFc;rentia,ha:cinunadigaitatis,;k: inalteradeprenionis,abjecT:ionisqueratio,cumaliafitigne&.Spiritucoelefti ditiorjaliaveropau-

pertate Sc humiditate magis dejeda.

c
,^od anima njttalis

P.

VUI.

ex calido mnato t^ humido radicali componatur , f

tj^uoddenaturaSohs partictpet; Simditer decordis pyramtdaltfigHra^O^quod


Jit antm. <-uttalispalattumi

^ quomodo hac amma,

medtante Spintu,per uniyer/iim corpus


dij^enfetur.

QUoniam tam Philofophi veteres,quamMedicorumprincipesfolentcalidiinnati&;humidiradicalis,exquibusmixtisvitamoriridicunt,noninfre-

quentemfacerementionem,oper2e pretium videtur,ut hoc ipfum calidum&: itidemquoque humidum iftud bievitcr declaremus. In fecretis naturx peritiores dicere fblent.calidum a
derivari.

motu,&:

motum abadlu feuprincipiomovente


,

Neccertequicquam aliud eft calidum quam motionis efTecfus quemadmodum nec motus quicquam eft aliud,quam lucis vifibilis velinvifibilisacliofeuadus. Undemanifeftumeft,qu6dubicalidum eft,ibi motus etiam adfitjSc per confequens cum motu luxefl^entialis,tanquammotor. Hinc ergo fit,ut a nonnullis calidum pro motus efFecT:u,aut fola qualitate,aut nonnunquam pro ipfb motore accipiatur Nam apud Hippocratem reperimus ita
:

fc ri p t u

llludmortale,cjuodcaUdum appellamus,cum omnia ejfentperturhata in fiipre,

ntam regionemprovolavit,quam veteresdthera vocaverunt. Hi c igitur calid u m non pro mera qualitate,feu accidente accipiebat ////>p(9f)-4r,fedproreefl"entiali&:
immortalitateprsditaividclicetpro univerfalucefubfl:antiali,excujus natura atqueillaanimatorumportioderivataeft,qua:caliduminnatumappellatur,fine cujus motu &: calido eflecftu vitx creaturarum induci nullo modo potuif^ fent,quoniamejusprxfentiarebeIles elementorum compofitorirm difpofitio-

nes

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.


taticompofitio. Exquibusliquet,qu6d natura
feu fcintillalucis fecundarixfeu xtherea:
,

17;

nesobedientesfiunt,&quieteretinentur:im6 vero.quo major eflhujuscalidi


proport!o,e6efficacior&.exccllentioreftvit^a<n:us,&:rjlubr;or tc)t:U5elcmenifta nihil

aliud

ficqnam rjdius
irt

immediate cum

(piritu atthrreo

creaturas infufeiqui quidemSpiritus eftquafi vehicuium,pahii!um,pa(livi.!m

& humidum illud.cujus prifentia & interventu calidum c lux^per metonymiam^efFwclum pro caufaaccipiendo)vehitur deorlum(quiaSpiritus adSpiiitum relationem habet)agit in fubjedum bene difpofitum. Atquehiclpintus idc6radicalisdicitur,quoniam conjundus eft cum calido in pnmacrcatione: Veleftquafiradix&arbor folarium fruetuumivel eft radix atqueorigomateruliscreaturx,percujusartusfeumembradifcurfit. Sic etiamluxvel calidum
illuddicipotefl:innatum,quatenuseflprimusterminus& puncT;um,ci quomoveturadgenerationemj Veldiciturinnatum,quaficonnatumcumhumidoiIlo naturali,quodSpiritusefla:thereus,in quo vivit.^tquc vitam tnbuit creatura^ cuiinell. Quibus optime reputatis,per^ipiemus,hoc calidum innatum in fuo humidoradicalinihilaliudefl'e,quam illam qu:ntam efTentiam.percujus confon3ntiaminDiapente,difronantiaquaternarii,qui eflnumerus paratqueimperfeclusjadconcoidempacem reducitur. Mira ergo dehujus quint^e efTentix virtute &. poteflate tradiderunt Philofbphi,tam Theorici,quam in ChyTTMX praxi verfati. Namque videntur agnofcere,eam nihilaliudci]e,quamunioncmSpiritusxthereicumlucida ejus anima :quareafreveranter dixerunt, quintamreiefrentiamefreidem,quodefl:animaillavitaiis,quamexfph2:ramediaxtheris^quamfphieramxqualitatis vocaveruntAinquamanimammun" dipofueruntjemanareaffirmarunt.Nametfiruflici&ireiliterarixprorfusignaarbores quotannis reri.norunt&experientiadeprehenderunt, plantas virefcere denu6 veluti juvenefcere , atque ejus ubertate , tanquam h. fonte gloriofojluminis vifibilis multiplicationem habere. Porr6 etiam Philohominem procreare hominem. fophorum fagaciorum fententia efl,Solem Exhisigiturevidensefljqu^dvitJEcreaturarumfintdeefirentiaSolis&ejusqua- Hinc dixerunt nonnulU, i\ feminaria ab ejus fonte perenni deorfum emifTa. qu6dcoeIumfitquafimundiuniverfiparsmafcuIajterraver66cejuselementa pars foemineaiim6 ver6,qu6d terra fit matrix univerfalis,in ferecipiensaurea coeli&Solisfemina,que io materias utcro per digeftionem in creaturas innumerabiles cujuflibet fpeciei tranfeant. Sed jam, quid ego per experientiam circaeaincreatur^ vegetab!lisanatomiainvenerim,dicam. Ejus profed:6animam vitalem fubtiliffima inquifitione inveni, in qua yeriffimam animx in Spintu fuo natantis iconem atque imaginem deprehendijcuju-. cerre intuitu, Solis coelefliscompofitioneminmateria&:formapercepi:Cnflallinamenim figuramimmobilemadinveni,radiislucisrepletiffimam;qui quidem radii huc acqueillucper illud medium extendi videbantur. Hsc quidem materia mo-

&

&

&

bilis ignis

appofitione fubit61iquefcebat,& inflar fanguinis efficiebatur;atqui

fuam formam immobilem,inflar criflalli undique radiisaureisdecoratiredigebatur. Hincevidenter obfervavi,qu:d efTetvegefubit6 deinde in priflinam

iniusSpiritus,quidlux,quidcaliduminnatum,quidhumidumr3d cale, quidagens&quidpatiens,acquiddeniqueejusanimavitalis,quidquintaeflep= tia,&: quid vincuIumelementorum,ea in concordi pace ad invicemcolligansj Vidi etiam fatis aperte,qu6d indumentum atque vehiculum illie efTet Spiritus: UndeoculisintellecT:ualibuspercepi,qu6deademrationementisdivina;indr=nientumfitanima,quaSpirituseflindumentumanimce. Cognitis igiturjam, quid fitanima,quid Spiritus.quid calidum innatum,8c quid humidum radicatabilis

Je,quidquevinculumeIementorumincorpore,inquiramustandem,quomod6
aDi->

i-jG

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

VIII.

animahrEctotaintotum.&in quamlibct corporis partem infundatur,& qnxnamlitprxcipuahujusanimxredes in corporchumano:Sicenim dicitiirDei


fohumefreincoelo,Lumtamenfuapra:fentiaubiqueadficiveipotiiis(nelalicec

divinaterrcniscomparemus)videmus,foIarecorpuscfrein coeli corde,S(i tarne ejusradiiatquepr^fentiaperadumubiquereperiuntur. Cognofcimus igitur diIigentiinquifltione,qu6danimxvitalisfedes priccipuanon minus fic in cordcquodeftinmedietatemedix regionis MicrocofmiciE fltum,quam Sohs fe-

deseftinmediocoeU. Hujusvitxpaiatiifiguram &:pofitionem,fi redc confideraverimus,percipiemus,illam ad effigiem 6c fimilitudinem ac fitum pyramidis mundiformalisacreatione ordinatam ac difpofitam cflcicum ejui i^afis furfum tendat,ejus vero conus deorfum. Quo innotefcere vidctur,qu6d hoc organum corporeum,fitinflrumentummaximecirca formarrfvitalem occu-

patum:quippecujusfigurampyramidalemproculdubionobis delincaveruuc radii vitales, quorum naturaeft deorfum verfus terram radios fuos ejaculaii.
IneflergohicvivificusSpirituscumregiafuaiuce in corde,tanquamiufl)hari
fua propria.

Unde

radios fuos,qui funt efTeniia: ejus connexx.per univcrfum

corpusnonaliterdiipergit.quamSolcfuafphseramcdiaincoeloadpartCimui-.diinrimjSjScremotilfimediintas fuos radios emittere&ejaculari


folet.

Cu.r

ergo per vcnas in demqiperartus&partesfolidiores,nonahter,quamradiiS'. li.perelcmencai.a mare aertum &: aqueum,ut tandem terra& cjus membra denfareficiant. Acqi hincen:,qu6dfacrisLitcrisdocemur,fanguinemcfIeanimarumquafiveflem.\: receptacuium. Quomod6autemidfiat,aPhilofophisdivinisfuccinctedcmoiiftratur. Animapermediumfuumdeorfum ve(fta,infunditur prim6 in punclii cordis medium quod eft ccntrum corpons humani 8c exinde per uni vcrl.is corpohspartesmembraque difFunditunquando currum fuum naturalijungit calori,percaloremSpirituiexcordeort05perhuncfeimmergichun;oribus,pcr iIlosinharetmembriSjatquehisomnibusxquefitproxima,licet peraliudinaliudtransfundaturjquemadmodumcalorignisaeri 6c aqua: inhxrct proximc, licetperaeremdeferaturadaquam. Ita patfet qn6d immortalis animx .tthcrcum vehiculum corpore claudatur craffiore &: morcali. Similiter dicit Merc. arterias fingHinemqne diffufui animd undique ciet. meTrifmeg.Spirhus invenas lemque corforisfujpenfarntenet atqiie circumfertanima t;iJpiritu,ratio in anima dr mcns in ratione. Quibus quidem vcrbii peropcime uos do^ct,quomod6 omncs hominisinterniparticulie,medianteSpiritu,pcru;)iverfumcorpushumanumdirpenfentur. Nontameninhocei ullo modo adftipulari pof]umus,qu6d meni, aut ratio,autanima vitalis in omnia corporis memora per Spintum transft:rantunatquexqualibusportionibus ubiquein fuis efrentiisad^int. Sed dicimus, menteminrationaliSpiritufuperioremMicrocofmircgioneminhabitarctanquam locum digniorcmiSc animam poflidere regionem eiusmediam.tanqua fedemfuamconnaturalem. Sedtamendicimus,hxcita fehabcre ihi inregionibusfuis,utDeusincoelofupremo8cSolinmedio. NamDeus in toelofedens
vcl
, ,

maflam

mare fanguineum,&:undascorporisaereas,tan-

radiosfuxprajfentixinomnesmLidipartesmittit,juxtailludi'4/';>mi'4/'.i..9^/ritus

Bomini

replevit orbern terrarum.

Et ]erem.

Fecit cailumfuumfolium d^ terrar

fcahellum pedum fuornm.

Sic etiam

mens humana,a

divina ftirpe denvata , ra-

diosfuxprsefentixpernervos,tanquampermediain inftrioracorp<insubique difpergitjipfatamenin Microcofmi cacumine fupra Spiritum intellecbulem, tanquamventorumalis ved:a,conftanterfedet. SimilicerutSol,pofItionem in coeli corde pofTidens^formam inferioribus fuis radiis communicat,&: ubique per elementafua virtute,Iumine efientiah &: influxu diffundidiciturificetiam anima:efrentia,incordehumanoconftanierfcdens,radios fiios vit in omncs hominis

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.

177

hominispartes,tamfolidasquaHijidas,dirpergerecognofcitur,ipfatam^incorde mante,n(Dn minm,quam Sojis ellentia in coeli medietate feu corpore folari} quodcordinoninepterefertur. Spiruus igitur aereus,corpori familiariilimus

peruniverfaejusmembrainformamfanguinis&humorisinfluitatqueperfunditur,fecumque fert veftigia Spiritus Ktherei,in cujus rivulis radii iucisstherei feu radii natura:

rationahs Spiritus, quali feruntunin quibus intelledus atominonnulli,velpotiiishabitUbinfenfibilesabaltoemittuntur,fuperquibus

&

& in quibus Spiritus Domini &c tenuiilimi ipfius mentis radii immediate nataquo habetur vel croci malTajvel (anguiniscongeriesjvelpannuseciamrecenterinatramentum intinclus,videmus rivulum totum ab eo egredientem tingi.cum tamen principium tingens inipfo fonte femper requiefcat. Hmc igitur quodlibet corporis membrum.rations viam monftrante,juxta mentis prxftitutum ad bonum vcl ad utile movetur. Hinc etiam fit,ut quodlibet membrum rationc radiorum animae vitalis,movcitur tam fecundiim rationalis Spiritus direclionem,motu videlicet voluntario,quamfecundumvitasfacultatesmotuiuvoluntario.Movetn animamedia artus&; mebrahominisad vita,gubernatq;ratioillummotum,utadmentisinrepercipiuntur. Sicexfontequodam,in
ftituca fiat.nifi

anima illa^anima: naturali fubdita,curfu irrationali cum brutis in animato primus,ejusque Spiritus fcu Fitergoluxmediamotor moveatur.
vehiculum,illud,quodinprimismovetur:cujus deniquemotu exagitaturatqucimpelliturcorpusadfundionesfuasperficiendas. Nam hujus reidemon-

ftrationemevidentillimamabinferiorilucecontradafcuignecommunicum acredefumerenoneritimpoflibileicumpnxfentiaignisvideamusaeremexteunummoveri,&hucatqueillucducijuxtaigniifeuvitxilliusmotum. Hinceti.\mpercipimus,imaginesinchartadepicVasfimulcumipfacharta,virtutecandclx illuminatx,circumducJ,quemadmodum infra dicemus,ubi lux caijdelx motumexcitat,motusautemaeremcommovet,& aer motu ac agitatione fua

corporeamchartx&imaginumdimenfionemcircumducit.

C
niitnaturi

P.

IX,

^od animajit qHaJilucis ccelefiisjcinttllajquodpabulofibt^ropm


Et de
ratione^cur

ammalucidaagre

recenti defiituta prafocetur.

ANimam cujuflibetcreatura: efTe,quafi lucis infinits per fpiritum vniverfum expanfe,fcmtillam,multis obfervationibus,refpeduque confiderationedignifIimodocemur.Namfidiligentiaitentione/'r/?//'/*w/z:^/^/r,i-

dntum pervolutaveritissdemonftrationibus fide dignis deprehendetis, quod coelumempyreumficfehabeatad xthereum,uti hoc fehabet ad coelum infimum & elemcntare. Quibus ignem iftum elementarem,qucm artificialem vocantjfimilimodoatqueeademfereproportione in aere fuo medio movere probavimus actusque fuos preftare,quo ignis ille coeleftis & folaris in fuo vehicuio xthereo movetj itidemque etiam xthcreum in fuo fpiritu operationes producere fimilimas operationibus ignis feu lucis fupcrcoeleftis primo die creatx in ipfius fpiritu. Quod quidem inde evenit,qu6d ignis nofter commun is ab xthereo 8c xthereus ab cmpyreo immediate derivatur. Hanc tamen differentiam inter unius & alterius adius invcnimus,quod ignis cmpyreus multo magis imperet,quam ignis thereu$,quoniamejus fpiritus quodammodopa-

tierjs

178

T R A C

T,

I.

T.

I.

B.

VIII.

fubftanpropter fux proportionis exiguitatem tixtenuitatem,formalis rcdditur. Undefit,ut ultra humanas imaginationis, rationem formce fuxobediensefficiatur. At ver6ignisxthereus,quiacumequahfpintusportionejungiturmagisinfuisoperationibusfeuaduperfpiritus ilhusrefiftentiamimpeditur:atquehincaccidit,uthxcluxfuumfpiritumtanto imperio non gubernet,quanto lux illa coeli fupremi Infima deniqus lucis portio propter materix ibi refidentis multitudinem fortiilime impeditur, 8c
tiensjtotaliter quafi igneus
:

&

&

permaterijefpiffitudinemacrefiftentiamcoardaturjquemadmoduminTri^. i.i/^&;.i.f</'.I>f/ge'4r//^-w/f,luculenterexprcfi~umreperietis. Hincigiturmanifeftumeft,eandemefremotusrationem in igne infimo,qux eft in medio,& candeminmedio,quJBeftinfupremo. Aftus veroinferioris propter materix refiftentis copiam abundantiam magis retunditur,quam adus coeIeftis,6c iterum etiam coeleftis ille eandem ob caufam magis reprimitur,quam fupercoeleftis.Concludimusitaque,quodhceatnobisperexperimentainhacregioneinfimaamutuisignis&aerisadionibusdefumpta,indagaremyftcriafuperiora,8c mutuas coelorum operationes quodammodo perfentifcere. Hi nc igitur clicimus,qu6d cum ignis vulgaris,veluti fcintilla feu flamma candeLr accenCepoteftatemhabeat aerem ambientem tali modo exagirandi,ut machinam ex charta conflatam , qualis in qualibet fere tonforis offiLina noiflurno temporeconfpicitur>circumducatatquemove.at,non fitdubium,qnintali et-

&

iamfcintiIlaluciscceleftisfeucalidoinnatofuumfpirituma;thereumfeuhunii-

dumradicalemovente,machinaparticularis microcofmica huc atqj illuc ducaturiidque virtutefjjiritus moti.aeremque internum fiio motu provocantis. Expenmentum fequitur.atque etiam fecundum rationem HeronisJilex.iBdri/pi deicriptumhabemus exemplumfimile tnfeqHentiFig.u
ffero Alexand.Prop. 7/.
Si in ara aliqita accendaturignisyanimalia choreas ducere videbuntur. Etenim arx per-

JpicuA veltranjparentes eruntjive vitrexjive cornex. Deriionftra ti o efl talis ; ytgU'

rn z.apparet.

Probatur

DE MICR. ANIM. MED. ACT. IN CORP.


/7

179

fy-

\ii

T R A C

T.

I.

I.

B.

VIII.

lofti,&: vel

Probatur etiam,huncignem infcrmrem affinitateproximumcfrcigniccreo folo.quod lui virtuiein dcbitaproportionclolctovacxciudcre

&pullosproducerc,a-qucfclicitc;r,atquecalorgallina::naturalis a ruperiorilus

derivatUi.Namq,hoccxperimcntumnonmod6m Africspartibus.fed etiam


ioipfaEuropacompcrtuficmanifcftatrifuit^acdiebushifcenoftriscoprobatuj videlicct,quodpullifornacistemperatccalidxbeneficiocconchis feu corticibuspropriiseducl;i,&inlucemediti (int.qui tamen fecundum naturxconlue-

tudinemvixerunt.SimiliterinhypocaiiftocalefadoHores&virgulunondum
pullulantiadcfubitovirtutecalnrisignciefflorefcere^Scinteriorafuaprotrudere percipimus. Sed, ut ad ignem ctclcftcm jam afcendamus, nonnc ditimus, Solcm&.hominemprocreare homincm? Ubi per Solemtotaccclifubftantia igneaaccipitur,excujusfcintilla cum hominis fpecificatione homogeneratur:

Nonne etiam videmus,quod vermcs


artherea

terra:,ex terra

corpora fua.ficcxregions

formam feu anim.im.qua

vivunt,accipiint?

Unde ipfos
Pef/.e

ctionem gencrari

voliint Phil(/(ophi.

H.cc ctiam erat

per putrefa(ententu in jy-

limo terr:E,poft dilu vium cum modico humiditatii aquea: commixtis. Simili experientiactiamnofmetipliedocliliimuvjtotamcorvi alicujus mortui fubftantiam in loco Soli cxpofito/euaprico fufpenfam vivifica Solis virtuce in vermes innumeros,& quidem fpatio paucorumdierum fuilTe converfum. Apud nonnuUos etiam .utores lcgimus, apes cx capite bovino.coclefti c.Tljre operantc.in magna copiaprodiiflciqux ccrtc animas fuas non ex re mortu >,fed a cccleftibus radiishabuerunt. Anne ctiammultuminfcriorefthoci^ticcalorillcfimicquinijCUjus virtutepilifapiffimcin vermes& anguesconvcrtuntur? Cujus gencnsanimaliaegohifccmeis confptxi oculiv Quid ctiam de illo monftro cenfendum putabimus, quod Dracronis formam prx fc ferens,in fpelunca quadam,aquas putridas foccuthents ferpcntis generatione ex radiis Solis

&

&

lentas.cumfanguineanimaliumeculinacujufdamnobilisAnglici percanalem eoderiuentes.rccipienterepertumfuit. Idfanc,qu6danimamfuam proculdubioa luciputredinecalore plena.corporis vero fubftantiam amatenaputrida &quafimenftruofa ad exc-mplum illius Pythonis accepir. Dtdorus Siculus etnm narrat,qu6d poft Niliinundationem,cum aqua ferccxliccata fuerat,&: tcrra media luti formam,aridior jam facla.a Soleacquiiiverat,mult:cbeftixfuerinc qu3fidenovocreata;,interquasnonnullastraditfccun>lum mcdittatemfolam creatas,alias verocompletaformainventasfu llc. Qi^iilnis omnibus cxcmpiis manifeftum cft,animas vitales, corporibus vivcntibus aptas, aliud non efle, quamradiosquafi&lcincilhscoeleftcsab univerli fonte lucidodrrivatas,quas Jiaturxadusfupranommavimus. Ciimitaquc rcs ita fchabeat in duobushis
calisinferioribus,quidnietiamproveuiantratio&intellccl:us ab univerloillo fonte lucis fupercccleftis.cujus (iiut radii.ciim fint adus iftius Crcatoris;quos radios (upercocleftes &: di vinos no mod6 dixerunt Philofophi,fed etiam Theologix pcritiores? Hic autem in memoriam nobis venit dubium aliquodrcfblutioue nonindignum,vidclicet An animapahulo alnjuo nutriatur ec ne f' Certum cft,quod anima non minus rcquirat ad fuam prxfcntiam pabuluni fuum pro:

pnum,quam alia m naturaopu habent fuoalimento:idfanequodmultisargumeniispoteftcommonftrari. Nam corporis cujuftibet aclioncmabanima provcnirevidemus:At verbtotaejusoperatiovcrfatur circanutrimcntum.vidclicct in cibi appecentia,ejufdcmque prxparationc^attradione ad ventriculum
vitaJis

retentione (an-uificatione&c^Eterisconfimilibus. Quarc videturar.ima tamad fuip(iiis,quam ad (ox machinx fuftentationcmalimentum re-

quirere. Deindeexpcrientia dotcniur,qu6d,fi acris pabulum acordeprupter dcfecluminfpirationispcrunicamhorxquartamavcrtatur.protinus ipfaquafi

animx

DE MICR. ANIM. MHD. ACT. IN CORP.'


animx

i8,

monatur. Obfbrvamus etiam,qu6d ignis rtquirac Itix extinguatur aeriiprxrentiam,tanquam fux vitx pabulum. Nam ll ignis ardcns in loco muriscircumdatooccliidaiur,ita utacrilliiciiigredincqueat.rubitoextmguctur,

&

&quafiintcrficietur:LIndecertumeil,qa6dignisinkriori.spabuiurnliiacr,Sc quod ignis xtherci nutrimentum fitSpirausxthcreus. Scd quidhoc? Anne


igiturmorieturanimavitalis? Certcquoad nos,moritur,&,quoad nosalimentumrequirit, ciim tamen,
i\

ocuiis intelltclualibus lucis

naturam coniidcre-

mus,eam nequc pabulum requirerc.nequc emori

conftct.

Nam,quamvis

a-

j^imaS^luxatqueignisacreumribifomitemappcierevideatur.nontamcnhoc ficit nece/Iitate cibi,ac fi vivcre finc co non pofletifcd ut palliviim ca ratione udipifcatur.in quod.tanquam in fubjeclum bcncdiip()fitum,agat. Namimpoilibiiccft,utlux,qux-en:merusacl.us,(ubiillai,nifiinaliquod iulijec1.umagat:

icmpcrn.agit,ncciecundLimpliisvciminusinaliqiiod iul^ijcdumagercdclinir. Non tjmcneo ipedantadionis ejus elFcchis.ui icipiam nutriat,itd utiul-)jccfcu.npaticns primum calcfaciat,&: pcr calorcm iuum attcnuct,atqiic fubtiJiet,atque ut
ciat.

tandcm

lilud

iubtiliatumexaltet,8ccxrccorporeaipirituaiemfa-

potcfljin
in

quod cum aliud pabulum fuiiiciens invenire non quod agat,proprium iuum tabernacuium confumatjquemadmodii tabidis videmus:Unde certum eil,eam non operari propter ie,ied proptcr

Hmc igitur videmus,

inatcnamtumipiritualcm,tum materialcm.cumquibushabitat. At verohuriidumilludinnatum,&:connatumei,cftipficonveniens,8cinperpctuumcum


ipfadurabiicjeftquc quafi Pfyche cum Cuptdine in completo amorc coMjiincT:a. toquamvis ignis,combufto iigno,aui excluib acrc iubito videaturprxfocari,

iiontamenmoritur,fed proptcr deficientem acris ipiifioris fucccilioncm diilipaturperacremautinciufumaut apertum,atquc itainviiibilis nirfus.uti antca
univerfus acr igne invifibili implttui iqui quidcm ideo in fuit,tiiicitur. viiibiliseft,quoniampcrmcdiumeftdifpcri"usatquerarefad;us. Vidciurigitur
ignis extingui

Nam

& exanimari,cum ad fuam naturam invifibiiem rcvertitur

fiqui-

demea,quxincorpore&matcriavidemus,aiiter&:contrariomodoichabenB inanima. Nam corpus,qu6 magisfenefcit,e6 magis debilitatur.dumcconverfoanima,quodiutiusin corpore vivit,e6 magisjuvencfcit,atqueftientia, confilio&prudentiaditeicit:ficetiamcorporisponduseftingravitatc,animac yer6 in ievitatc 6c fiibtilitate;utpotc in quarum gradibus confiftitejusperfetio.

Atque

fic in

cxtcris.

requirat,&

Conftatigitur quomod6 anima fuum pabulum quomod6 tum mori&extinguiputctur,


,

eumrcveraregeneratur&Iibcraiur a. corpons anguftiis

TRAf

l82

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IX.

TRACTATUS
SECTIONIS
L
I

PRIMI,
I.

IX.

De anima:

(hnCitwx a6tu incorpore.

P,

1)e anm fenfitt^v^epu anmalis 'velporttonis tnfertoris


homtnis mterntproprietattbi^s tn eorpore

humano.
>^

Uamvis anima mediaexnaturafuaritconditionisliberrimx,

atque infinitxdignitatis,fcientia:,pulchritudinis &perfctionisitamen,quatcnus cummcnte,quamfecum portatfubuna caduco corpore nimium obumfpecie comprehenditur, bratur,eatenus deprimitur,&contra fuam naturamad inferioracontemplanda,tanquamocuIisdeftitutafpirituaIibus, prona efficuur. Atque hincefl:,quodafen(ucontrafuamnaturam ducitur,&:, deorfum contraillam naturam fuam profpiciendo ad contemplandas admirandas res viles acabjecliasprochvisredditurjquoniam difpofitioejusnaturalis, qiiando hbera eft a corpore,ipfam,juxta namm igne^naturam,furfum tendere atque fuperiora intucri monct. Habetergoanimamediacorporiineluifaduos ducloresjquorum fuperior atque digniorcamallicit adbonum,&, ut meditationes cocleftes tradet,hortatur. Inferior vero ad res malas & viles atqueadcfFedustenebrarumampledendoseamfolhcitatjitajUtanimaharcvideaturinmedioduorumcxtremorum,conditione&difpofitionedifFerentium

&

&

collociri,ftc\indumi\\ud PorphjirifiOccafJmm*fnediaeBintereJ/emiaMidivi-

duam,qu efiintelle^tis,&ejfentiam in veracorporadivifihilem, Qualitatcsaucem, materialesque formx fecundum corporafuntdivifibilcs. Hujus etiaminfima: in homine interno portionis cum mcdia conjundtionem miferabilem fic de(ci'^\x.Troclui:AntmAmcorpusdefcenfuifejtinxit.,qttidemillamadivin^animii-,aqinbuiintelligentia,&f>otellate,puritateimplebatur\conJHnxitverogenfrationidrnatu~

YA matertalibui rebui,a quibuserrere,oblivione&ignorantia imbutaeft.


defcendenti

Nam animA adnat&fmt ex mundo multiformes vit<i,vejies^varix,trahentes cjuidem


hocidem afleverare videtur Anima,iDquit
:

iffam incompofttionemcaducam,obJ}antesautem contemplationifefaratornnt. ]ambli-

ct^setiiminmyferfis

Hic,humana,a.
corfort

DE ANIM> SENSIT. ACTU

IN CORP.

i8j

ecrpore caduco cornprehenji atqtteobumbrata esiy efitare ntiallm hahet ad divwa oferapo-

tentiam eficacem. Siqttando vero videmtirtale aliquid quodammodopo(fe,idfolum agitntisjUuJiratione divina defuper infltiente\fer qtiam draBionli divinx vidcmtir e^fefarticipes.

Similicer alibi Anima^qtiAdeorftimUbitur^traheHSJecttm fignavinctilorttm


:

atque pcenarttm

matertaliumjpirituumonerejegravatamoflendit,

ttirhationibti^sg^

Ex his ergo Philofophorum aflerrionibus evidens elt quodcorpushumanum ejusquefpiritusconnaturalis(quem fupra nuncupavimus animx idolum^ animam naturalem, elemencati potentiam elementarem, corporisqi rectricem, fenfuum originem, perquam
materi^ dijjtmilihus occupatam.
,
,

animainhoccorporeviresexplicatfentiendi,rentitquecorporaliapercorpus, movetquecorpusperlocum,regicinloco,alitque incorpore corpusianimam

fenfitivam&cumD.Prfa^hominemanimalem^fitcaufaerrorisjpeccati&con. cupifcentix inanimamedia,&qu6d in tenebrisacignorantiafubmergatur. NamhsBchominisinterniportioducit hominem ad peffima:Dequa loquendoD.Patdiis,Fidco,it\Q^n\t,aliamlegeminmembrismeis,ca^tivantemmeinlegepecca'


tf.

Huicergoido[o,ix\c[\iitPlotinmfianima,mentemnegiigendo.adhreat,depravatuf

(^demeretttr^donccej^ciaturmaitis D(emo.

Dehnciniimjihominisintetmpotiio'

ne,<-jusque difpoficione

& natura cum fufficienter in prxmiffis locuti liinus,


A

brcv>tertantumhocloco&,velutipertranfcurfumagemus,

C
.^a

P.

11

rattone anitna media adinfenoraalliciatur^ita utjiiperiora


negligere Joleat.

& animahumana CUm fcibilequalitatemfubjedaeftafFedibusappetendivelamandi


in fe fit rationalis, concupijcihilis

ry<</f/^///ir,per

cocupi-

aliquidiEc

proindefciendueft,qu6d,ficutimultafuntappetitus&amorisobjeifl3jficetia reperiantur illanon inuna tantum mundi regione,fed in omnibus, &. qu6dper
confequens.alia eorum magis alliciant adDeum.alia ad mundum,& alia ad Diabolum: Namobjedavoluptatum&appecicuum in regione groUa & ter-

rellriaDcoanimumavocant,&cadvitiaeumconvertunt.

Amor ergo fenfua-

liseftcarnisappetitusimplerejSchominisexterninatur^fefubjicere. Namq-, utexduobusfubftantiis confiftit homo,videlicet anima cum ratione.&carnc

cumfenfibuscius,hoceft,anima&;corpore,ficetiameftamoraliusparcicularis corporifeucarni.&aliusanim^rationaliproprius&peculiaris. Quare,fi anima attrahatur deorfum voluptate fenfuum,qui funt ex carne,fubmcrgitur in tenebris. At vcr6 vice verfa,fivirtuterationisi!luminat^furfumattolIatur,luceimmortaliclarificatur. PrscipuaigituramoriselementarisvisinregioneinfimaMicrocofmircperitur,videlicetinvafisfeminariis,cuimpetuluxuriofo,vel
voluptate coitus , qua hominum animx more brutorum prxcipites feruntur. Atquefane,rerpe(fbiihujusappetitus&objediejus,quidintereft,obfccro,inter hominem lirQtum,quum utriufque appetitus vis ad vafa feminaria refera-

&

tur,inquibusamoriscarnalisvoluptasreconditur?Hincergofit,utlocusiftius

objcdiininfimxregionisbafeponatur,qu6innotefcatnobis,hujufmodiamoremnihilaliudefre,quamconcupifcentiamterreftrem,brutaIematqueanima coeleftis ad terreftria fedudricem. Et certe perpauci funt homines,qui alium amorem prxter iftum,cujus comites gula,pigritia hujufmodi alia,cognofcunt. At vero ipfa anima a carnis umbraculo libera prxftantiorem in ccelo raedionovitamorem,accaftum&virgineum,ubiejusconcupifcentixcfFedus magis

&

i84

T R A C

,T.

I.

T.

T.

B.

IX.

magis clari funt,atque fimplices & trutinis Aftrxxjuftis librati.quippe qus hoc in loco cum caftiffima Pfyche in UtTiplici matrimonio conjungitur,8c circa caftam ac puram mundi vitam verfatur. Sic ctum in fecunda hominis regione
gaudium,la:titiam,rpem,mirericordiam&alios hujufmodipiosatquscaftosfilios generat. Imo vero cum concupifcibilis in anima proprietatis ratio prudenter,fortiter&:jufteinftituitur,tumaccipita Spirituilluminationisdonum;a
cujusefFecT:uinquatuorcaftifIimasexurgitfilias,patriafupcrcoe!eftinataS;quas

temperantiam, fortitudinematquejuftitiamj quxquafi origiaes& cardinesfunt omnium virtutum.


virtutes Cardinales vocant,videlicet prudentiam,

Necquidemhocprasftatfolaconcupifcibilisanim^proprietasjvidehcet amor perfejfed cum irafcibili conjund:a,qux eft odium Nam per odium mundi 5c fui proficitin amoreDei proximi,per contemptum temporalium 8c infimorum crefcit defiderium xternorum 8c fupernorum. Non eft igitur objedo eoncupifcentia: inferioris ulla viaconducensadfuperiora,fedpotitisejusquafi obftaculumineque profeclo libcri carnales funt aiii,quam mundi 8c plancadultenni refpedu illorum cceieftium, quos producere debent homines, ut ad Deumtranfeant. Horumautemfiliorum,tam fpuriorumfeu adulterinorum, qiia.mcaftagenerationeortorum,mcntionemegregiamfecitf^^ 3yd//>/. Un:

&

ctiamrefpeclugenerationiscarnalisjibi 6\citux,(^u6dfelixjit fterUisdrnoncoiaqmmtA^qHAnejcivttthorumindeiiElohxbehitfiu^HminrejpelltoneantrnarumfiincfA-

rrtmM eft,liberis fpiritualibus


Similiter5,i^
cap.i\..

fruetur. Etfbado^qui non oper/itus esi fer manm ini-

quitatem^drc. Dahitur enim illifidci donum ele^lum

&fors in templo Dei accepttffimx. O qulmpulchraescafiageneratiocttm charitate^immortalls enim

tU memoria illim, quoniam apud Dcum nota est,

& apd homtnes.

Hinc

igitur viri

fandipra;tentorumfeculorum,utcafteficfinecarnaliappetitaviverent,auftecupifcentia:

ramduxeruntvitam,qu6obje(flileminalisincrementum diminuerent,8cconmundanie prdominarentur,quoniam obfervaverunt,qu6d adu


coitus impulfu,cafta: eorum cogitationes inquinarentur,atque aoperationcs circaDeumoccupatxacoeloadinferiorafenfibihbuscar-

luxuriofb

&

nimx

nisilleccbrisavocarenturrlmdquidemdepravohujusappetitus effedu conquerebatur ipfe Apofioltts Paitlns, dicens Vtdeo altam legem m memhris meiscaptivantemmetn legepeccati. Concupifcibilis ergo proprietas regionis Microcofmi
:

inferioris ducit

hominemad

peffima.

Hinc

enimitalegituri.J*?/'.!.

Mundum

diligensnonhabeicharitatemp.ttrisinfi,quoniamomne,ejifodestinmundo,concupifeenacfuperhia Etibid.f^/'.?. ^lmrcmitndm non Deinon noverunt mundum. Et certe credoego,futurum, utquafifanc1inomenpromereretur,&cmiraculofasoperationesperficerevaleret,fi quis.tentationes carnales conftanter fuperando,femcn fuum in vafis propriis,intadumc6ntinuaret. Namquotannismultiplicareturejusluxiquarquidemabfquefuiemiffioneintantamluciscopiamexcrcfceret,utuniverfumho. minis illius tabernaculum obfcurum illuminaret,corporisquc mafTam, veiuti
tiac.irnis eTt

,& concupifcentiaoculorum

novitfilios Dei^quiafiltt

transfigurandoeam,alisigneisfurfumelevaret. Sed huic virtuti duplexreiiftit obftaculumjquorum unum eftpollutiofiveinquinatio fcminis,contrac1;a infi-

nitismixtionibus5quippequamnonamatIuxdivina,quatenus'oitcaunitatem Atque altcrurn eft immenfum illuddominium quod caro habet cum fenfibus incompofitione humana,animam quotidic nodcsque diesqus follicitans adappetitus fui complementumjita ut neminem fere cx matre naverfatur.
,

tumputem,quifemenfuumintad:umfibiipfiitaconfervaverit,utaliisejus por-

tionemnon tradident. Atfitalis a-liquis reperiatur,ille profect6,uti cxiftimo, mirabilia tam in prophetia,quam in morborum curatione,8c in vitx fua:prolongationeproptermultasrationes,quasomneshoclocorecitarefortaf]is
dioIumforct,prxftarepoterit.8cc.
ta:-

P.

DE ANIM^

SENSIT.
C

ACTU
III.

IN CORP.

i8;

P.

.^omodo anima a fenft


ratione^turn

carnali ohfufcetitr^<^ Juiipjrus obhvtfcatur :

Etqua

m naturam corporis tranfatitum et~ tam e conyerfi caroper 'virtutem m naturamjhintus miqrare
wja ter ijitia feu fenfuaha
foleat.

Stmihter de njirtutihiis anim^ tngenere

atque de fenfihus.

QUemadmodum animah^c media,menti adh^rens/eu radiis fapientix


luminata,ruum principmrn refpicit.fummumque

il-

bonum contemplatur

atqu e leipfam cogno(cit;ita quoque men tii radiis,divinaque illuminatione deftituta psllionibus corporeis con(opitur &: per fenfibiles formas extra fe abducitureaqueextrafequsrit,qua:in feipfapoteftinvenire,im6 vero obliyifcitur
omnin6quidfit,velquidfuerit,&,quodnihilahudfefuiflememinit,nihil,pr2-

terquam quod videtur^efTe cred jt: (o!o fenfu circa corpora & imaginatione circa corporum & locorum fimilitudines verfatur,& in eis li ve vigilando.fi ve dorniiendoexercetur.Abfentiaergoradiorummentiseftcaufatant^amicitixintercorpus&.animamifecundumqiiamamicitiamw;<?f4r;?f2y'Wfd'/^^d^'/.
Na.miicetcarnisfeu corporis (ocittate prxgr>(vctiir,fecundtim \\\yiASafientis: Corpus,quodcorrumpitur,aggravai a.mma.m,& terrem hahitatio deprimitfnfiim mul/4fc^/>^r<f?/2,(:ff.attamcninefflb!lim()dodiligitiilud,amatq;carccrcm fuum,

&ide6hberaeirenonpoteft,fed doionbus
interitum,

er.

vehementerafficiturjformidat

pcrnatursmnon potcftdeficere,oculorum(peculationepafcitur,fonorisdeIecT:aturvocibus,fuavin
poteft; timetdefec1;um,q'ja:

quxmorinon

fimisgaudetodoribus,&:largaepulationerefic;tur. Et.Iicfthis rebus nullatenusutaturipfa;gravitamenmororeafRigitur,fiil]arfubtrahantur. Hincetiam

nonnunquamfurrepuntvitiarationicontraria^dumanimaobleclamentiscorporiihrgiiisindulgendonofcitur locumprceberepeccato. Modusautem,quo


idfit,efthujufmodi:per

fenfusprogredituranimaadcorpusmovendum&vivificandum:novemquoqueforamina funtinhumanocorpore quibusfecundiimnatura!emeontemperantiaminflait&effluitomne,quo idrmcorpusvegetatur&:regitur:Suntetiam utriufque quxdam fimiliajcorporisfcilicctjfupremum,&:fpiritus,infimum,inquibus,licetfineperfonali naturarum confufione,attamenunionefacileconjungipofrunt:Similiaenimfimilibusgaudent, icaque anima,qu2e fpiritus eft,&; caro,qu vere corpus eft,in fiiis extremitati-

busfacile&lconvenienteruniuntur.Inphantafticoanimxquidemcorpusnon eft,fed fimile corpori,utin harmonia fequcnti dicetur,nccin fcnfualitatecarn:s,quxferefpirituseft&.fineanimafierinonpoteft. Sicutautem fupremum anim;E,nimirum inteHigentiafivemensgeritimaginationem fui fuperiorisjid eft,Dei;unde & fufcipere eum potuit,& ad unionem perfonalem,quando voluit,ahfqueullanaturxdiminutione fufccpit;itafimilimodofupremumcarnis,ideft,fenfualitasanim2;geritfimilitudinem,&:,adperfonalemunionem, tyc^ elFentiam fufciperevalet. Necillud mirumeft,cumetiaminfenfu&memoria pccudis fit quasdam immutatio rationabihtatis,& in ejus appetitu immutatio voluntatis, atqueinhis , quxrefugitimmutatioreprobationisrfpiritus enim corporeus , qui vere eft corpus , fenfu naturali inter multa difcernit,

&

vi concupifcibilitatis eligit,

&

vi irafcibilitatis

reprobar.

Conftat igitur ex his,quod convenientifllma hxc

fint

media

carnis

&anima:j
vigor

videlicetfenfuaHtascarnis,quxigniseft,&phantafticumfpiritus,quodityneus

Aa

iS<S

T R A C

T.

I.

E e T.

I.

L
efl:

B.

IX.
&: ani-

vigordicItur.Hinc,inquam,fitmira

ifta

focietasjqua;

inter

carnem

mam.interfpiritumvitiE&limenterrct.Cumautemanima.tenensruumratk).
nale,& fme carne.lic rationalisjConcupifcibilis &:irarcibilis,/"equitur,quodper rationabilitatem habilis fit8cidonea,ut illuminetur ad veritatcm cognofcendaminfra fe,&:rupra fe,& infe,&juxta (e. NamitacognofcitDeumfuprafe, feipfaminfe,Ange!urnjuxtafe,&quicquidcoeliambitucontineturinfra/e. SV
militerperconi-upifcibilitatemScirafcibilitatem habilis eft adaffcclusaiiquid

appetendivelfugiendi,amandivelodiohabendi. Etproindede rationabilicate omnis fenfus animc oriturjquemadmodum de duobus aliis omnes afFcclus; videlicetdeconcupi'xibilicategaudium&:/pes,& dcirafcibilitatedolor&metusoriuntur:quiquidemquatuoraf}^flusanima funtomnium tiim vitionm), tumvirtutumquafiprincipiaquasdamSccommunivmateria. Atquemirumvideturhaudexiguum, quodidemanima^afFedus prolcm atque filiosn.it ura tam contrarios producere queat,qu.iles funt vitia &c virtutes, ciim virtus dcjiniaturha,hitmmentisbenecomfofitA-,vittimi autem c cnnvtrUhhabitM anima: i.iale
diJpofitd\&tenebrisohrut. Sed,nifallor,eadcmefldifF-rentia inter rationciml-

luminatamScobfcuramfeutenebrofam.quxeftintervirtutein&vitium.Nam
ratioilluminationecarens promptaefl^ut intcnebris &; errore vci(etur,aiq'is vitiacujusquegenerisproducaticiimtameneademratioiliurninataabincciligentiagubernetur,6c in via veritatis dirigatur. Atquc hoc efl illud,quod fupe-

menti adhxrens virtutesproducat,mentis vero radiisdefl:ituta,vitia&errores generet,autfibi contrahat. Hinc.inquam, eft,quod animx rationalis illuminatione carentis, vis concupifcihilis voluptates mundanas parit quatenus fcilicet impudsngaudium carnale
rius diximus,videlicet,qu6d Spiritus

&

tiam,gulam,ventris illecebras,fegniciem,ambitionem,avaririjm,vanam,gIoinfinita alia hujufmodi vicia gignere,&: tanquam cffrdus producere riam

&

folet.

Sicetiam ejusvis irafcibilis rabicm,furorem,iram bclluinam,rixas,bclIum,odium injuflum,in)uriam,timorem,pudorem,audaciam&:pufillanimi-

tatem,proditionem,difnrnulationem,faliitatem feu mendacium,atque innumerabiliaaliaill'Usnacurx'generareatqiprofcrreanimadver:itur.Cumcamcn


vice verfa,
fi

anima

racionaiis

.1

mente

illuminetur, ejus vircs(concupifcibilis

nempe&:irafcibilis)frudus contrari.c natura; producanti videlicet virtutes, qua; habitus funt mentis bene compolit.^ nam in mentis lumine compf)nimus,infl:icuimus& ordinamus animxaffcdus ad id,quod f})e(ftaredebent,&: quomod6debent,utvirtutesperficerepofrinc:Undefit,utfinetaliluminepra:dicli animxafFedusin vici.i facilimc dilabantur. Ciim ergo adfuerit fplendor fandus animabus noflris,tum prudenter,modeft:c,fortitcr & juflc amures jc
:

odianoll:rainftitucntur,atqueinvirturesillasquatuor infurgenc originalcs (cu cardinalcs;fcilicetinprudent!am,fortitudinem )a(litiam&:temperantiam. Si-

militcrperodiummundiJvnoflriproficimusinamoreDei&proximiipercontempium temporalium &. inferiorum crefcimus in defiderio a:ternorum &: fuperiorum. Exhisigiturvidemus,quod,utanima fuaprxfentia corpusfeucarnemvivificatjficquoque ipfa per hujufmodi virtutem vivificam itafitcorpori
iflicolligata,utnec,cumvult,pofIitfeipfamindefegregare,nccetiam,cumvo. cemCreatoris audit,inibi retineri. In vita equidtm anima; confiflit vita corporis,& cmortecorponsdefcendit mors anima:. Sicut enim animavivcnttm

facitcarnemvitafua,&:defontenaturxfuxirrigatcamanimando,ficcaro per corruptelam materix fua: occidit animam,fi cupiditatibus illicitis cam illigjverit. Et,CLim alteia innitatur natura: alterius,tranfit unaqua:que in viclncis naturamiita ut aut carncm fpiritualem reddat anima fuis virtutibus,autetiara animam cfficiat carnalem victrix caro. Anima ergo menti adha:renS) conte-

mnendo
I

DE ANIM^ SENSIT. ACTU IN CORP.


mnendo carnis fenfuumque illetebras^vidrix dicitur. At vero
li

187

ea.menti obedientiam minimc preftando,blanditiarum prsftigiarum carnis ac anima^ an;malistoxicumhauriat,atqueexinde per iftas carnis 8cconcupircenti2blan-

&

ditiasdeorfum adres viles&: terreftrcs admirandasaccontemplandasimpellatur&pelliciatur,vil:rixtropha;umfibivindicatcaro.

Animatamendemor-

tenihilhabere poteft,nifi quod per

ob veneritinec quidem caro de vita quicquampoiIiderepoteft,pr^terquamquod ab animxfocietatehauferitificuc neealterainalte lusnaturam tranfire poteft,nifi priias fueritaut vitiisiufeda,aut virtutibus imbuta & inferca. Anima igitur mente iliuftrata affedionibus fuis prxdidisexercetur,& virtutes parit;dolornamquecircapeccata,timorcircafupplicia^defiderium circa prom!fla,& gaudium circa prxmia func quardam virtutum exercitia. C^etertim varix funt virtutes,in quibus yerfatur anima pietatedivinaimbuta,dumaliisinftruitur& armatur contra vitiaividevitia ei

licetqu.ituorillisoriginalibusjqna; cardinales dicuntur. ^tr prudentiam fcitanima,quiddebeatfacere;per/(fW2^errfm2fc regitatque gubernat in pro-

&

Nam

{^tm-^\tidtmi\ut

iptr fortitudinem in zdvtri\s--,zc

ptr juj^itiam fcit,quid cuique

reddereconveniat. Porroetiammonetacdocet tzm^prndentia quidem fcire quid poflit^m/wi/sautem facere,quod pottdytemperantia n6prefumere,qaod non poteft,ac tandemy/?///4,non velle plusquam poteft. Prudeniiatrgo t}us
tdmtligtndis^temperantiAiii ux.tndv-fortitudo in tolerandis,atquey///?///<iindi-

pcenitendum appetere, nec quicquam prxter juftum vellefacere; Temperantit:.^,nih\\ni^\tnrpt timere,6v: quicquidagimus dirigerej PortitudinU eft,terrenS cupid.taautcogitamusadrationisnorm, tes non jam reprimere,fsd penitiis oblivifci, ']ujiiti denique eft.omnem animi cogitationemadDeumerigere;&,quafinihilaliudfit,eumfola mentis acie inftribuendis. Prudentix eft nihil

tueri. Aliisvirtutibusinitiaturip(aanima:atquetalesvirtute<^y^fr4;if^;/<j/fJvo-

canturjcujufmodi funt fides,Jpes,Jacramentum.,bapt!fhms, inuncfio confirmatio f./ifr,c,quibu5Deocon(ecratur. Aliis proHcit &; corjungitur Deo,quaies func
.

&

humilitai.purita^ C^ charitas.

Nam humi/itas animam Deo {uh}\Lix, puritas conEtficuti

juagit,atquef//^r//4^unic.
///>. media vitalis

Sunt etiam virtutes minoresSc in reviliori,videlicetincorporeverfantes,quibusanimacorpori jungitur,quarum infimaeft ;7^-

& fuprema animalis.

Deus

trinus

&

unus,

omnia

tenet.omnia implet,omnia fuftinet,omnia excedit complccli(ur;fic anima his tribusviribuspertotumcorpusdifFunditurinonquidemlocabdefcenfione, fed vitali intenfione. Naturalis namque virtus operaturin hepatefanguinera 8chumores alios,quos pcrvenas adomniacorporismembratranfmittit,utintitiTjam, cui attraclio min\{\:T3.v,retentivam

&

deaugeantur&c nutriantur. Visiftaquadrifariaeft,quoniam dividiiur in^w?^qua attradum retinet,donec utilis perficiatur concoclio,^z/?r/^////z'4/,bonorum ciborumchylofos humorcs,o-

mnibusmembris perfundentem,proutcuiqueexpedit,atquef.v^//^Z'4zw,nociva&fuperflua,feufoeculentamatque inutilem fubftantiam expellcntem evacuantem:Animxver6virtusmedia,w/4/^fcilicet,quxincordehabet fuum imperium,verfatur in fervoris atque caloris cordis contemperatione,aerem. queinfpirando&exfpirandovitam&falutemtoticorporidiftribuit,aercnamquepurofanguinempurificatumpertotumcorpusimpellitperarteriasfeuvenas pulfatiles ex quarum motu temperiem &: intemperiem Medici cognofcunt: Virtus denique animalis in fuprema corporis regione, videlicet in cerebro adinvenitur,atque inde quinque fenfus corporis vegetat,jubet etiam voj

&

cemedere.membramovere. Hxcanim^virtustribus cubiculis feu ventriculis pr.'Ecipue utitur,quorum unus eft anterior,a quo cmnis fenfui,alter nofterior,aquoomnismotusitertiusinterutrumquemediuseftrationalis.

Primam
ergo

Aa

188

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IX.
media
re-

corpoergo cerebri regionem incolit vis animalis.id e|l,imaginati va,quia in ea

raliumrerumimaginescontinentur,unde& Phantartica

dicitur. In

gionereuconclavivisrationaliscollocatur,qua:ibiexaminat&:judicatea,qux

per imaginationem prxfentantur. In ultimohypocaufto fita eft vis rnemonahsiquoniam ibi commendantur atquc commutuntur memoria: ea,qux funt
indicata..

IV.

*7)epnftmm exterionm origmei Cnripfiinfacie cxfirimantur^quod


fint caufi: errorum

m homineifimihter de

imagmationts ortu.

1 fubtilillimum &: aduofillimum.atque exinde animx maximefimile& vicinum, imo vero quafi effedus exterior virtutis
operativce in ipfa anima
,

N anteriori parte cerebri feu facie fenfus itafiunt. Eftquoddamincorpore


quod

Philofophi lucem vocaverunt. Hc-ecluxcentralisprimCimperoculosdiffunditur,8ccmicatinradiisoculorumad vifibiIiaintuendjideindeauditum,odora-

tum,guftum,8ctacT:umpermixturam quandam,prim6 quidemcumaere puro.deinde cumaerecaliginofoatquenebulofo.tercio cum corpulentiori humote,8c quarto cum terrena groffitiJdine conftituitjitque ita quinque lenfus cum ipfo vifu feu fenfu oculorum perticit. Ubi tamen vifus folui propicr puri tatemfui aclus excellit. Ifli /enfus in fola facieexpreffi funt,utopinor,quoniam lufflavitDominus Deus in faciem hominis fpiraculum vita:,Gum fadus eftin

animamviventem. Anseriorquippeparspolleriori merito prxponiturj quia


ifta ducitjilla

fequitur,ab

ifta

fenfus,ab

illa

motus,ficut confilium prarcedit a-

clionem. Ifl.^e vires tam anime,quam corporis dici poffunt,quiaabanimaiii corporetiunt^necfine utroqueproducipoffunt. Seduthancremadhucluculentius declaremus,intelligendumeft:,quod corpus humanum ex quatuorelcofFibus terra maxlmc difcernaiur. amentis coraponatur 8c quod in carne quaauteminhumoribus,aerporr6contineturinfanguine8cpu!morejquippe qui femper in motu exiftens eft,quafi cordis ventilahrum,ne id nimio calore
;

&

confumatur atquediirolvatur,quoniamfedesignisa:thereieftin corde, Hinc eiU5 pars una efl acuta.licut igncx flamma: fummitas,pars altera autem lata, llcuttlammxbafis. Eftautemqua;damparsigneaaerereuxtheretemperata; quxacordeadcerebrum afccndit,tanquam a coelo corporis a::hereo in ca;lumejusempyreum. Hxcautem purificata&colata peroculos,aures,nares, ca:teraq;inftrumentafenluum foras progreditur.Scexcontraclu externorum formata,quinquecorporisfenfusconfl:ituit,vifumvidelicet8cauditum & odoratum,8c guftum 8c taclumiqui tangendi fenfus ab anteriori partc cerebri ad pofteriora tranfiens,inde per cervicem 8c fpina: medullam per totum corpu?,
Porr6ipfa vis ignea,quxexteformata eft, fcnfus dicituricademque forma per illa ipfa fenfuum iuftrumenta.per qua: egreditur,8cin quihus formatur, naturaoperante.introifurn adcclhmphantait!cam,ufqueretrotrahitur)atqueimaginatio efhcitur. Poft eadem imaginatio,ab anteriori partec jpitis ad mediam tranfiens,ipfam anim^
virtutenervorumindeoricntiiimdiftunditur.
rius

rationalis fubftantiam contingit 8c cxcitat difcretionem,in

tantum jam punficata

Dt ANIM^ SENSIT. ACTU IN CORP.

,s

tms icTneraui ;fr rm

tandoSca
iirhn,r/
^'^-'J-^m
^,
!

P^^,f"f
.

n ^^'^'^^^ ^'^^^" "" Potefl-,6c

r^s^ZtL^^^^^^^

contmgens rpincum^quem voco aerem veJ pocorporamterms veL'^^^"^ ^^'^ y^'^ ^- /enfificat.ikutarb^o-

^^'^'^^S-rminantia^qu^damvegetat&renllrin-rTmMl

vero tumlenfum, tamimaf'in2t

on-m

n,\^

;,

/-

ou,H,.n,,J'^rt,'^

'''"' '^'''^''"'"'""'^'"'"giiJandiconcipitur OiioH

Ip r^iu ,

:,'

^ ^""'*'

P':r':pt.l>.l.ilwc

vero ex

fubtilior,

& rationali

tiaanimamadcarnf-m

'ir,-j

^'^'S^^potentiajcujus violen-

mrad,orumreceptor,(;crradiia fenfu

& motuanSorm^ur r"

I).#5/iSi!f r^^^

P^ 'f "*'^^""'" Creacorem rebeJJisfaduseft- A -entis operal-ontprt U.Taurit/:x^^^^^^^^ '^" '^/'" ""'"" "^P^^-^ fe jungit.iJiamquemovelcon rT W^ '^'^^""]'"^^^ l^g>n,fi radiis divinis impedutun atque frxnomOlZf '"'V gubernetur, fecundum iJJud Saj^.L

nimaanimol

r '^r

&car,siobed,entiafpledore&v,rmtefpirS.r,^Wr'''",'' tur.& quod eorum mai;t,a in ^0.:^^^'


..atu.

immqnet,kfUcemm Dommekprmeme Ude mir.ilnTMT Tr fi"'' ''''''''''"


corpon. appe.,tus jam fap,et,. d,v,n. tur & obediens rationi iliuminats reddatur. Sed de
>

.r^f^^^^^I^S^ P^
Aa
3

"^t

etrnlr ^

'

"

Jiis

feofibus Jatius in capitibus

fequentibus.

CAp,

ipo

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IX.

C
T>efenfihHi extenonhusi

F.

V.

^^nmmn de ^ifu (sr auditU) '< cur fenfu^

fkllmtur arcapropna, ohjeBa.

SEnfus ergo

exteriores, quos

numero qmnqne

efle fupra

declaravimus vim

iijam atque efFcidum ex virtute ignea , pcr nervos 6c alia organa , tanquam

perinfl:rumentadifperfa,accipiunt,perqux,medianteetiamvivificomulculorum colore,fpiritus fenfibiles deorfum a facultate animali moventur,mufculosque Sc ca:teras partes, fecundum ratiunis inftincftum , motu involuntano

movereanimadvertuntur. Horumautemfcijfuum duo


,

lurit pnncipalcs d^-Jhn-

//Vfy,videlicetri/^6^^W//f,utincapite;inteccdentidemonlkatur. Aliivtro minns principaks nennpe Tactus, Olfaclws e^ Gtijlm. Illos igam principales voca-

mus,quoniamlimplicespartesconfl:itutioniimundirefpiciunt,hoc ytxominus forma confrincipiks , quatenus integram mundi fubfbantiam ex materia

&

flantem ampiecluaturjatquemotufuoaffcdant. Partesautemfimplicescompodtioriis mundi vocamus fimplicem liium inatcriam fpiritu jlem,quam univerfali nomine aquas a fcripturis diclam 6c .ippcllatam cfle,fupra mcminimus, atquelucem,quxeft formalior mundi pars,utpotecujus prxfentia aqua: fcii
fpiritusuniverlales,potencialesadhuc6cinformcsc nihilofacT:i funtactuales6c
formales.Spiritusigiturfc^uaeruniverfalii eft medium,circa
ditusi

quod verfatur AuEt lux eft objeclum unicum,quod vidctur,6c per quod corporadicunturcoIorata,6:inquoresomnespercipiuntur.Namnihil,prxterlucidavideturi

quoniam,quicquidcernitur,illudinluciilplendoreintucmur. Vilusigiturcirca divinamverfatur iconem,cujus virtute gloriam Dei.immediateab cjus facie

cum fplendore infigni egredientcm.llraelitaE;, vlofc duce,confpcxerunt,6c etiamnum eandem ab illo mediatc pcr intinitas refiexiones procedentem,
,

qua:libetanimaliimuadicreaturaoculispra:dita,ciiml^titiacontuetur:Qi_iod

atquc cfficax efl lucis proprietas6cnaturafuperomniailla,qu^mmundocxiflunt,6cpra:cipuefuper rpiritum,quifecundumin mundolocum fibi vendicat,ut resnullaatqueadeo etiam ne quidem iplius fpiritus diaphani denhtcis penetrativam ejus facnltatemimpedirequeat. Ejus vero fuper fpiritum aereum excellentiam exinde percipimus,quod in fragore tonitruali prius difcernitur lux fulgoris,quam fofortis
,

quidem hoc ipfo maxime contirmatur,qu6d tam

niisfcucrepicusadauresproveniat. Exquibus evidens eftlucis cfficacia /uper


illam materia: 6c per confequens,qu6d
lit

ipiiui
:

Creatoris efHgies fcu im.i^o,

cujus motui 6c intluentia: nihil relifterc poteft

Nam ut voiuntas Dei immedia-

tcabfqueomniobftaculoperliciturificetiam lucis cfteAus c longmquo,6c vel in iclu quafi oculi, cernituratque confpicitur fine ullo medii impedimento, quippe quod,ut Deus cft unitas.qux in fe multiplicata femper rcfultat in fei-

pfam,!ntantumquidcm,utetiamipfefemperidemfuturus fitjquod fuit abinitiojficetiamluxprocul vifa,ciimlittautumuiiica,taluerad oculi aciem pervetiit.qualiter c nube velalio fubjeifto egrediturjfincuUa fuxeircntix divifione. Atvcr6fonusfcu vox vcl fragor dwiditur,atqus in aere multoties multiplicatur,5c in mulcipiicatione parcim continuatur,

partim dividitur.

Unde fit,uc

bombarJa:crepitusmiaorvideaturcminu ^quamr-veraeft. Ex his igitur evidens eft,qu6d fenfus vifUs tantii gradibus auduu; pia;fcrendui fit,quantis lux
Spirituij

DE ANIM^ SENSIT. ACT U IN COP.P.


Spiritui.

i9t

Similiter,qu6dvirtis{itrenrusrimplex,&magisaclivus,acper fe,qiiatenus virtute aduslucidi completur,auditus vero fenius quidem itidem iini-

plex,redmagispanivus&peraccidens,quatenus medium illud,perquodauditiolic,(ubjicitur actionibus lucis.fonosque ad aures perducit vanis reverbera^ tionibus multipltcationibus. Admirabilis ergo efl: vifus efFeclus cum ejus vi^-tute iconem &. {imihtudinem Dei.in multiformi iridis colore.arqne etiam mille aliis viis po/Iit verus artifex,opticam fpeculorum difciplinam lequendo incueri, nonfineadmirationeftupenda, proriiis, ut videaiurartificis iftiufmodi obtutu in memoriam revocari divinorum illorum colorum Deitatis ic g!orixejus,quamolim,dum adhuc libera fuit,in patria fua fupercoeiefti oculis

&

ipintualibusconfpexit. Qijamineffabilisergofithujusfenfuspoteflaspropter

objecT:ifuinobilitatem,&:quamadmirabilia,quamab{lrufa&:abdicanob!srevelare valeachumanumingeniumvix unquam mundo,fi quidemidlicuit,explicare potuit. Similiter etiam ipfe Spiritus,qui eft medium,fine quo auditio fierinonpoteft,miraculofa&arcana perlucisdivinarpr^fentiamin fecompre-. heodic;qux quidem fapientes propalare.aut in publicum emictereSc promulgare noiueruntjimo quidem non aufi funtjni Domini maledidionem vellent incurrere. Inhisigiturduobusconfiditomnis magia: tam naturalii,qua.m fupernaturahs operatio,omnis vit^ animalis gubernatio 6c univerfalis mundia^ clus,coelorumquecfFi:cT:ui&fyderumexcutio. Hisvidetoculus mundiomnia, quxinmuiidicaviiategrrunturihis intuentur angeli hecinfcriora,<Sc ad thro-

numDeiufquerefpiciunijhisfolentanimaliadiftinguerebonacimalisihisinteU
ligitur unius

hominis intentio psr alterumjhis res a re difFcrre cernituri atque hisharmoniauniusanim,corpori inclufa:,cum harmonia alterius confonare

autdillentirepercipitur.

Imoquidemintegrumvolumenhorumduorumien-

fuumiaudibus,Scvirtutibusimplerepoilemus,nifiadalianosavocaretfubjec1:i
hujus neceflitas. Sed hic unico verbo Lectorem intelligere velim,qu6d paucillimaveraatque certa,infinitas autem falfitates &: prxftigias oculi corporei incueanturjcujus reiratio efl tcnebrarum in nobis dominium, quod failaciis nosdecip!t,atqueeanobis apparere facit,quxtalia nonfunt,qualia videntur.

Namquicquidcernitur,videturincorpore,quod quidem in fe nihiieft:,quippe quod.quicquidhabetaformalucidarecipit.Materiamergofcquimuriformam ver6 negligimus,atque ita decipimur,quoniam materia eft ex tenebris,tenebrx autem ex nihilo,8c proinde quoque,quod corporeumjper fe & in fenihii: Scdfiquideft.hocefjefuumomneflforma^quxefta luce,accipit,a cujus fonce eftvitarerumjnam verbum,in quo Scex quo vica,eltfola vericas,5c quicquid
extrahancveritatemexiftit,pra:ftigiofumeft,6capnncipemendaciorum. Sed EthnicosjamPhilofophosaudiamus. Procit(sunoc\u^Civerbo hoc omne concludit MateriayinqmtA^tyOmfiUvideturyCiimfiihtire^LrrapojJiJeat.Videtnm etiam in varietatefpeculorumvariamejufdem rei figuram &: difcrepantem corporis
:

dimenfionem apparere,cum tamen unica fit rei veritas. Sic eandem faciem in fpeculo convexo longitudine contradlam, latitudine vero ultra modumlaxatamatqueextenfamanimadvertimus,inconcavo autem videmus ilr lam fecundiim longitudinem,horribili modo productam & extenfam,fecundum latitudinem vero mirabili ratione contradam. At vero in fpeculo plano
itlius

atquepolito,hanceandemitercimeffigiemjuftomodo,8cfecundiimoculi na* turalis indicium difpofitam confpicimus. Fallimur ergo omnesj qu.-e vera

&

funt,difcernereimpofIibilecft,nifi id fiatinfplendore 8c veritate fancta-,in

qua

omnia,proutreverafunt,intuemur:Qu^tenimpixftigias,illuiiones&fafcinaliones mducere foleat diaboli auxilio magus impius,tam hiftoriarum re latio-

nes,quamoralesnarrationesinfinitxnobisindicarunt;quarum tamenefFeclus
nihii

IP2

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

IX.

nihil funt aliud.quam vifus deceptiones,6c res vanx,qux non funt vere tales, qualescirevidentur,nonmi.;ib,qu.\iiniliomini.pidur.ieilrevera ipfehomo,cui afTimilatur. Mincinquii SapiemySapj-) CorpM qnodcorrumpitnr.aggra^uatmimam

dr terrena habitatio deprimit fertfum mitlta cogttantcm.c^ dipcilia Xjiimamiti c^ux ih' terrafunt c^ qnx in conjpiciujuntfinvcnimm cum labore. ^^Uf autern in cceUsfunt,qnis invejlt^rabit? fenfum autem tuum qitisfciet.niji tu dederis fapientiam,cjr mtferis Spintumtuumfanctumdealtiffimis? Exquibus verbispatet,quod folavcntaslitabaltojcujus tognitionem li ignoremus,impoflibile efl:,ut rcm aliquam rede ftia.

nius. ^luji

enim juxta doclrinam

D.]ohan.potestfeipfum reffectrgnofcere, qui lu-

tem injc comprehenfam.cujits prxfcntia illud cft.quod ci\,noncomprehendit,6cper confequeni veritatcm iuiiplius ignorat.nefcitque quid ipie lit, multo miniii, .-ii^iturdocemur^quamfallax^incertaatquemilera iit vitahuquidresalia. manaabfque vera Chrifti cognitione,quieftfolaveritas,vitaatqueluxrerum,

cumiinecaomniiiintvana,pra:ll:igiolHatquefa!lacia.

Hocetiam unitumex-

perimentumcircafenfum auditus vos obicrvare vclim,quod medium cjus fit tam aqua,quam aer ipiiru-<,nec aer quicquam aliud,quam aqua tenuis. Nam am Nemojtts Langnidochixi/t Gallia 'uiverern^in fvntc ejm famtger.ibtLi fmefundo nt
dicunt,quonumejusprofunditasnoncogn;jlcicur
'L'f^t'r//V;/ifW/j",i//^jW^f/r-

caSoltsoccafum,animi crrej^-igeriicaufinatavi,^^ duobmlapidibus feorfimtitraquemanuacceptis,immcrji rne (ktls pyofund'e,experimentifaciendi gratia in aquaminter fcopu

losnHdosubtqueproiuberantes,atqueitafubaquismanens,LipidcsiJ}osadinvicemcolliJi.

XJindefacinmefi .Htfonmhorribilis drvi.xvcrtjimtlis andiretur.

Qinbus

certior red-

debar,auditum,propcermedii fpillitudinem muitis grudibus evidentiorem &:

vehementioremfienin3qua,quaminipfoaerc,utpoteinquoomniafuntmagis benevola,mitia &. naturx human^e con venientiora-.

F,

VI.
e^ Gudu.

*T>e rABt4,,0lfkBu

UT

rationem infummamatquenoDeusinhominiscreatione mentem bihifimamejus regionem, videlicetin caput,depoiyitatque collocavit; ricetiambajulosieuminiftrosquinqueciadjunxit,quorumulu&motu,velpo-

&

tiusperquos,tanquamorganacorporalia&;ienlibiiia,v]rdsiu.iscirca res pcrcipiendasexereretScexercerct. Nam anirai humani natura ell,per fe iine cor-

poreautfenfu,

res fpirituales 5c infeniibiles intueri

& contempLui.

Atvero,

quatenusresieniibiles reipicirjneceilc eil.ut mediante corpore,tjusquefcnlibusexterioribus,agat,utpoteiinc quibusdc rebus craiiis^viiibilibus.tangiLMli-

bus 6c hujufcemodi aliisjudicare non poteft Quinqi ergo fenfus olTerunt confpedui rationis,qua;cunque ei ad corporum cognitionem funt ncccilarn,caqueillioilendunt,quibusadjUTaturincognitione rerum,circa corpora vifibilia,audibilia,tangibilia,&c.verfantium. Hiautemcorporihumanoinlerviiint, n5aliter,quamadnavisdireclionemnauta:,tu)usnauclerus&: duxprincipalis,
:

feu

redor

&.

dudor eil mens

in ratione,

magnetica quadam virtute

iter diri-

gens.ac navis curfum in ejus fummitate ex acus m3rina:,poIum Arclicum reIpicientis.proprietate direclione obfervans. Per hos autem fuos miniilros deaccidentibusexternis,naviobvenientibus,&:deprofperoejusitincre,autde

&

fcopuli,

periculum navi comminantis, ratione admonetur, ut, quod

malum
ei

DE ANIMJE SENSIT. ACTU IN CORP.


&

,93

eiinviaimminet.evitetj&quodbonumeiacfalutareefl.rapientereligat. Cuiqueautemhorumbajulorumfeorfimfuapropnetasdilliindaaffignatur. Nam vifusverfaturexruaproprietatecircadecemjvidelicetcircalucem&tenebras, adus.remotionem & propinqaitatem,moturr! $c colorem&: corpus,figura quietem;qus tamen omnia,uti fupra didumcft.ad f .iam iucis propnetatcni reducuntur. Nam tenebr^ cognofcuntur per oppofitionem lucis color difcerniturperIucisincorporisfuperficieoperationcm,&;ficincEceris. Auditus
,

proprietaseftverfaricircafonosduplicesividelicetcirca voces animale.st*C5.on animalesjquarumillxautrationales funt,pertinentes ad loquelam humanarn, velirrationales,utrugitusleonum,hinniius equorum,garritus avium,6cc. ha; vero vitaanimali deftituuntur^utfonus tympani,fift:ul;E,fi:rep]tus ventorum, tonitru,&c. De his autem duobus,tanquam pr^cipuis rationis bajubs muk-i hic non fcnbemus, quoniam deinternis ipforum di/pofitionibus fupra locuti

fumus. Sedfolummod6vosobiterobfervarevelim,qu6d mencis lux invifibilis fpiritualis per organum opticum emifla,lucique externa:occurrens,fenfumvifusreddatcEterisnobiliorem. Simihterrationis6c vita: fpiritus,per aures expirans,eodem modo cum medio aereo refonante conjundus fonum ii mentispalatiumintroducitjubi afenfu communi &: virtute imi^ginativa ret:-

&

pitur,uta.confiliariii&:mini{trisregiis,nimirumafpiritu rationali &c intelltctu

txaminetur,atqueabeorumfcribamemoriave]un adadla recordationis


ratur.

rcfc-

Undehicfenfuspropterhancfuamexcellenti.imdignitatevifuieftpronatura. Nam quicquid lux fonora fua aclione producit,hoG etiamfpiritusifteintelleduimedianteorganorumauduus integritate,repra:fentar. Tresautemfenfusexterioresmintisprincipales vocavimus,quoniam fubneceffitatf fiquidem ex materia magis jiciuntur duobus prioribus virtute mixta confbituuntur. Nam ut ex duobus illis pnonbus,alius magis verfatur

ximusloco&

&

circalucis proprietates,&alius fpiritum in

fuomotu
,

&;acT:ione refpicir;fice:-

iam

tres

ifti

pofteriores

de utraque natura

videlicet

de luce

6c

Spintu fimul
,

mixtis in majori vel minori proportione participant.

qui eft vis palpabilisinterduas pellescontenta,quaruunaeflinfuperficiecorp;)ns,&alia

Nam

taclus

carnes tegit,ha:c,inquam,poteftasfit ex fpiritu fubtilif]imo,efied:u calori.s,rtu lucisinperceptibilisvirtute,a cerebro pernervosin univcrfum corpus depulio

cinFulb,quorumactione6cpaffionead invicem tctdaa fenfus,ram


corporis interioribus,

ia

partibus

Hujus autem motus feu operacjpfenfibilisefi:,velincalido,vdinfrigido,velinafpero& l^evi. Exquibus patet,qu6d,ut fenfus duo priores verfahtur circa eirentiam lucis 6c materiam
exterioribus operatur.
fpiritusjfic

quam

etiam Ta,cim magiscircaadivas utriu/que qualitates occupetur,vicalidum,quod luci refertur,a lucis motu immediatepromanans, atquefrigidum,quod quidem magis proprie tenebrhs atque materi^ attribuitur,cummateria:refiftentisvis,contraformicadionesafrigidoproveniat.C2:terum Gnflmz\\o modo a prjedidis partibus compofitionis mundi vim fuam acquirit. Nam ut Taclm operatio'eft in dijudicatione interintenfioncmautremifiionemgraduum calidi 6c frigidijfic Guftm feu Saforis adio verfatur pr^cidelicet circa

pue

circa paffivas lucis 6c fpiritus difpofitiones

videlicet circa

humiditatem
vel minori

/piritui

propriam 6c ficcitatem

lucis

comitem Unde fit,ut majori


:

humiditatisautficcitatispr^edominiofaporesalterari percipiamus. Hinc dulcedo,amaritudo,falfedo,unduofitas,acetofitas,infipiditas,ponticitas,acritas,

&c. Qu6dautemhsecomniafiantadfaporisdiverfitatem,expenmentonotabili docemur. Nam percipimus,qu6d fl:iptica qualitas & aufteritas fint ficcitatisterreftrisparticipesjquamquidemficcitatem ^ frigore conceJadvoacceperunt5&qu6ditidemdeinccpsaciditasftipticitatemfequatur,ordineprogre-

Bb

diendo

194

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IX.

diendo a terrx feu fpiritus frigore condenfati natura verfus refolventem ignis lucis regionemi Dcindc adiiuc altius a cruditateafcendendo verfus temperiemad pondus (cu dulcedinem ad faporem infipidum pervenitur,ubi ftiptica frigoris poteftas omnino radiis appropinquantis lucis refolvitur; atque jam
tandemaddulcedinempertingimusjinquabene!icaaeris&:Jovisdifpoiitio>8c cxacl:aforma;cummateria,feuluciscumfpiritu,convenientiafentiiur. Atque hxceftmedia viaprogreflus inter cruditatem &: aduftionem. Quare ulteriiis progrediendoad falfedinem accedimus,qux eftprimus aduftionisgradus,deinde ad acritatem,&: ab acritate denique ad amaritudinem fittranfitusiaqua adbilisaduftionem&:nigredinempervenimus,incujusac1ionecompletaignis

&

tandemrotatunnterram. Videmusergo,quodvitriolum congelatumftipticitatefitplenum,&:quodoleumejus,cuiignis violentiportioadhicretjftipticam fuamdifpofitionem in aciditatem convertat. Videmus etiam,quod vice vtrU SaITartariaduftionisamariiudinemquodammod6fapiat,quodaerisfeufpiriritus externi admixtione in oleum Converfum,acritateminfehabet.Siergo*e-

qualiqualitatum,noncorporumproportioneacidumoleum cum acriillo permifceamus,dulcedinem fatii evidentem inducemus. At vero, fi portioacidi fuperet portionem acrisjinfipidusfaporcumquadaponticitate re/ijltabit, fi acris,falfedo&: principium acnmonixi Et in his diverfis oleorum adionibus Hc pafiionibus faiia producentur di verfirum naturaruj Videlicec in principio motusabaufteroguftumaluminis,inmediofacchari,atqiinfine
falis nitri

reperie-

mus. Edodus etiam fum experimento quodam certifiimo,qu6d perliquoris exaceto,vitriolo & antimonio confiati commixtionem cum aloehepatica,8c eorundemad furnum panis adhibitionem,Aloes illa omnem fuamamaritudinemperdatatquenihiiominusfuaviter&fineulioincommodo corpns,cuiadhibetur,expurget.Deniquedocemur,qu6do//^?^/etiampoteftasinluciiCum Spiritucommixtxoperationeconfiftat. Sed hujus aclio differt ab actionibus duorutniprxccdentnimdtfpliciratione. Nzm primo, utTsi^us vis Scpoteftasabfolutc inter corporis

membranas

eft inclufa,&: verfatur circa

frigidum&:calief-

dumiacporroGuftusinlinguxproprietate

confiftit,&c circa

diftindionem

feduumhumiditatis&ficcitatisoperaturi,fic01fad:us,necagitneceflari6circacalidu&frigidu.neccircahumidiTi&ficcij.fedSpirituscumiucemixtifubftiitiam refpicit. Namque odoratorum vapor, ex lucis redolenti Spiritus fuav;/^


fimia<5tioneexiiiens,nonaiierinfpiritucommuni,videlicetinacre,natat&na-

turafuainvifibilieumaromati2arefoiet,quamcrocus in aquam limpidam immerfus,totamaqiia-fubftantiamfuatincluravifibiliteroccupare&tingereccrnituriautquemadmodumatramentuminaquamclaram infufum.ilUm in coloremnigrumvertit,ficenimodoresquoquererumdeproprio fuo fubjedoinvifibilem inmodum peracrem ambientemexpanduutur,il!umque fiiavi fuo o dore implent. Atque ita etiam.fi malus aut foctidus fit odor rei,fimili modo communemediummficit. Senflisauteolfadusefthujufmodiqualitatisinacre delitefcentisindex,an(cilicctillafitnatura:grata vel injucunda. Optima igiturdebcteirefenfus Olfaclus difpofitio &: arqualis ejus lucidaracfjiiritualisnatura: temperie proportio,ut medium odoribus perfufum optimefufciperc,fufteptoqueeojdeilliusinbonitate vel malitia temperie &: quaiicatcrectcjudicare
pollit.

Qood autem ad odorum diverforum naturas

attinet,

fcienduin

cfi:,rem odoriferam,qu6 magis eft circa lucis eflcntiam &: fpiiitus feu xtheris fiibftantiaminqualitate^Cproportione temperata,e6 effc fuaviorcm &: natura^

humanx jucundiorcmifiquidem

ea affimilatur naturx humanx,qu.T incer

omnesaliorumanimaliumnaturaseftincalidoinnato&:humidoradicali temperatior&:efHcacioriitautipfiD^moneS)teftc7'/f/A?,humana:natura:contacT:u
artus

DE ANIMvt SENSIT. ACTU IN

COR'P.

i?;

artusfuosgelidos maxime refovere appetant. At vero odores foetidi fiunttalesexparteelementi ignis,videlicet propter fpiritus fui impuritatem &: com-

burentemlucunaturam. Namqueegometipieexperientiafumedodus quo.d onmisfxtorfit ab elemento ignii, cum jpiritu fcu aere impttro mixti Deinde etiam aer foetorem aliquem fed minorcm quam ignis, pruducit propter fuani impuritatem& immunditiem.quam habct a cjeteris elemencis. Tota autem fuavitas,quaanimadeledatur,acoeloprofluitjUbi iether cumluceinpaceconcordi&lancibusatquetrutinisAftrjea pondera&l proportiones squales obtinet jquemadmodum & ipfe in corporu m ana tomia chymica fepiiis cum admirationefumexpertus. Manifeftum igiureft,quod omnis foecor,feu odornatura;humana:gravis,injucundusaiqueingratusfitabhumidoaereo,ve! aqueo impurQSccorrupto,percaloremigneumcombufto,atqueitaprxternaturam,
:
,

Atver6odorfuavis,bonusatquefenfuigratusapurofpiritu cumcaloretalioritur:Terreaver6 natura,quatenuseft fngiditatis conftringentis fons atqueorigOjfenfui huic magis officit.magisque eum impedit in fua aAione^quam ut ei ullomodoprod^llepoffit. Im6ver6&cujuflibetfcnfus facuitati contrariaeft frigiditas, organa potius ftupore afficiens, quam ullum iis auxilium prxbens. Namomnimod6contrariaeftfacultatifenfuumiquippequorumperfecT:io teperatam caliditatis pr^fentiam requirit,qua operentur. Hanc autem aufcrre ioietfrigiditas fua pr^cdominatione. Similiter pororum atque organorum dilatatio ad completam fenfuum funcliionem requiritur. Atqui fngiditatis eft, meatus obturare &: occludere. Senfus etiam fpintus fubtilcs :;ppeunc, quibusvelociter&efficaciterfunAionesiuasexpedirf'. poflint. Frigiditatis nucem elf,condenfareatqueinfpifIare,quodfubtileerat.& per confequensfenfibusin fiia natura eft oppofitiffima. Hinc ergo eft.quod higiditas porcrum obturationem tunicarum incrafTationemjOCulorum cxcitateminducere folet,at-

&

queetiamincrafFationem&condenfationem humorum in nervo optico. hxdititidemauditumjobturandoorgana&infpifTando ac deficcando materiam


glutinofam

& torporeatqueftuporeafficiendo membrajunde & Tadui adverObturatetiam nares&naturalemorganorumcaloremextin-

faeftfrigiditas.

guit.cujusvirtutefenfusdebebant odores redc diftinguere. Guftui partes lingux ftupefaciendo obeft,cujus beneficio fenfus hicopcrari fblet;& nonnun-

quammortificationem&gangra;namfaucibusatquegingivis inducereobfervatur. Quibusomnibusrecleintellel:is,certumeft,qu6d frigiditas terrea non fit caufa odoris five fcetidi,five fuavisifed femper odoratus olfadus fitpro-

&

pter caloris prxfentiam. Et quamvis nonnuHi fortaffis objicient, quod ipftm opium,ci*m(itfrigidum,odoremfxtidijftmHm emittat,ztt!Lmen illud non fit propter

frigiditatemmedicamentijledaboccultapotiiisdifpofliionecalida promananaturxcontrari^effeanimadvertuntur. Verbi gritiA:Fumariafufum(tsterra,quimvis operatione


redignofcitur. Namineodemfxpefimpliciqualitates

&

frigida&ficcafit,quintamenamaritudinemfuamabignehauferit,nemoequidem mentis fanx dubitabit. Atque ita fenfuum exteriorum difpofitionibus atque nsturis fatis luculenter ut nobis quidem videtur,
,
^

6xplicatis,finemhuicpartibreviter

imponemus.

Bb

p.

.-

196

T R A C

T.

1.

T.

I.

B.

IX.

C A

F.

Vll
ah hepate

*T)e/kctiltate naturali^ quod <-vegetatio omnisfiat

Jeu majfa Microcojmt aerea.

comporitione, prxrervatione,nutritionje,atque in eodcm ftatu fuftsntatione aliquid in pr^miflis locuti fumus. Hic vero oftcndemus, quodprajcipua corporis vegetandi ratio ab hachominisinternifacultatcdependeat.Sciendumigiturinprimiseft,qu6domnis corporisvegetatio&mu!tiplicatiotaminanimahbusquiiinplantisabaereaprocedatdifpofitione. Ncquetamenpoteftaereanatura hoc prxftare perfe,nifiafuperioribustamMacrocofmicis,qu^m Microcofrnicisadjuvetur. Nam facultas naturalis fecunin

DE mcntorum

facultatenaturali infanguinis generatioriccorporisque partium&ele-

diimAftrologorum fentcntiamaLuna&VenerepKEcipuegnbernatu ,quippe qua: vim &fpintumnaturalem, vegetativum&genkaicmaugentfoventqueiquibusetiamjupiterinfuadifpofitionemirificeintahoperefejungit.quatenus eft humidus &:calidus in gradu temperatiffimo. Nos vero experientia notabili inftruc^li^folis operationem pr.-Eomnibus aliis,tam vegetationequam multiplicatione,locuminhacfacultatepofIidcrcdeprehendimus. Namincujufdamadmirabilisnutrimenti vegetabilisanatomiaaquamperfefuperfluam vidimus,qux in vegetahili illo erat loco urina;,vel utfanguinis feruminhomi-

nci Deinde aerem tenuiffimumobfcrvavimus,quilongealiter fehabebat, quamip(aaqua,8ctamenliquidampollidcbatformam,adfalisoleagineinaturammagisvergcRtemieratquefamiliaristam cumipfaaquaproptcrfuamhumiditatem,qu^mcumignepropterfuamcaiiditatem.Lrndefaciiimefcjungebit cum utroqi extremo;dum tamen ignca pars cum aqua nunquam conjungi potuit. Atque fic indc fiebam certior,iftud vegetabilis internumcflecjusaeremj quem ubileviilimo igne volatilem reddidi,obfcrvavi,ipfum inftargrandinis in falem albiflimum in fummitate vitri convcrfumatquc congelatumjqui
tamenfalalbiflimusdefi)bit6calorisappoflitione(eu

minimocaloreinoleum
fit

aureumdifloiutuseft. His ergo obiterinftru(flusfum,quodaermundanus

aqua quafi ficca,quK fi congeletur,nilpra2terquam fal fit.Hujus etiam rei cxperimentuminy4//ir^f/rrfobfervationedecIaratur;quifecundumomniumPhilofophorum atque Chymicorum fententiamnihil aliudeft,quam aer cengelatiu. Refiduum autem iftius aerex partis,quod fal non congelabat,in liquorem album cryftallo fimilimum deorfum in vas recipiens defcendebat. Sed videormihiiamtumaudirevosfufurrantesinha:cverba:Quidexhoc?,,^wwtfi3'tf multiplicattvam (^ gem^alcm froprteta.tem i aere^antin hoc liquore infjfe dicisji enm

aereamplant&nituraejfeconcedamtii? Cuiveftrxpetitionir^^<^ftf,qu6dtantafit

magnctica inter naturam iftius laticis albi 6c naturam lbHs,ut ipfe etiam foloafpeclu&cintuitunaturamvivificamatquetincluiammultiplicativamafole &: coclo fibi attrahere a bfque omni controvcrfia foleatj quod quidem nos h ifce oculisnonfineadmirationcinfigniconfpeximus. Narrqucexpofitofolisradiis humorc ifto.qui erat inftar albcC aqux'limpidifnmx,fpaciopaucarum horavis

rumpcrccpimus.ipfumattraxifletincluram&rubedincm tantam a folari faciejUtetiamrubinofaclusefTet rubicundior.Exquibuscvidenterdeprehendimusmultiphcationemgranorum&: fcminum,ejusque rationcni confifleie in


satUFa

DE ANIM^ SENSIT. ACTU IN

CdP^P.

197

uatura acreajSc quod hic humor granorum in terra,per putrefacliunemafuis vinculis hbcratus,poteftatem habeat attrahendi libi magnetica quidam virtutemultitudinem radiorum vit.,attrad:osque retinendi. Nam ingcns videturelTeamorinternaturamhujushmpidillimiliquorispatientiStSclucisviviiit Nym^ham Syringiim fbhs agentis Unde credofabulam iftam mter Afollinem inventamfuifle. Hincergofit,utexunicogranomultaonantur,videlKci,quoniammultxvitxfcintilixinunumvehiculumaereum contrahuntur. Sed tortaflemerashafceimaginationcselle,atque a rebus necdum fatis explicaiisdi-. cetis. Audiatisigitur,quro,amplioremhujus natura: vegetabihs dcmonftrationem profedo rem,ni(I oculis propriis eam vidilTem,vix mihi ipli verifimilem. ^uidam GalluimecumhicLo-4dinidegens,cuinomenerat Patmmu-s partemhu:

&

&

jusliqaortSymagisfcEculentamdrimpuraminolUmfitiiamplamrepoJuitJlLmj^laminx
ferrea itidem ampla obtexit:

U/ antem nonnullis diebm elapfsilaminam ferte fertunx

refpexit-^effeBum hujtts liquoris admirabilem obfervavitsme^ cum admtratione xd locum convecansjaminmt mihi indicavit^cuJHsfaciem fuperiorem ex omniparte infinitis <juafijlipulisferreis,furfiim ex lamina (haud dubie virtute vegetativa; lo liquorc
ifto nzvit3t)quafiexterrainformafegetislamina ijla te^l&.exfttrgentibm repletam vi-

dimus.quarum

altitudo eratquaftdimidiipollicis.

Undcmanifcftum eft,quanta ve-

getationisvirtusfueritinhacnaturaaerea,quippe qua; ipfius etiammetallina-

turamtalimodoadquandamvegetationisdilpofitionemaltcrarevoluit. Ncc quintamellcniiamfeu xtheream ejus portionem,quam acreamjquoniam invenimus illius naturam ablblute inter aqux &. ignis dilpofitionem pofitam,&: cum utroque extremo convenientem,8cprxteraaliamineovegetabilinaturam confpeximus multis gradibusaere.-eanteponendam,quamveramnonioliuslucis,vel ejufdemSpiritus.fedutriufquefimulportionem extitifie deprehendimUsjquippe qux erat
latiserir,utquisdicathancfuiirepotiiisvegeiabili.iiilius

limpidifnma,radiisfolaribuspIenifIima,necmobilis,nificalore&vi(5>lcntiacoiliquefcensexagitaretur. Atquchsecproculdubioeratilludnatur^balfamum,

cujusglutineelementaad vegetabihs compofitionis exiftentiam in pacc cong!utinantur,vitamque&motumaccipiuntjCuiquidemprxdid:aparsaereavidebatur concatenatione magna in compofitione uniri. Ncc fanc potuit ulla fierifpecierummuItiplicatioabfquehacnatura,quippequa:toti&cuihbetc6pofitionis parti vitam diftribuit. Atque hincfitjUt Sol fit partiaerec-eitafamiliaris, quatenus fcihcet ea de hujus quinta: eflentiac natura participat. Ex his igiturpatet,quxnam ahmenti pars ad hepatis,fanguinis partium fohdarum compofitionem,acinhabitu convenienti priefervationemconferat,& quxad vitalis in aaima facultatis fuftentationem requiratur. ^therea enim pars ad cordis thalamos per diapedefin alios meatus eiconvenientestranfmittitur, quxarteriispabulumvita: necefFanum fubminiftrat. Ignea alimenti portione

&

&

impleturciftafellis: Aereaantedefcriptaquafitota in
ris,virtute operativa ipfius hepatis,transformatur.

fangumem venofigeneAquea pars craflior & im-

puriorperrenescoIatur&fecernituramafi!afanguinea 8cad veficam transfertur.

Terreaautemportiomagisinutilispartiminprimaconcodioneaventri-

culo per inteftina vchitur,atque facultate expultrice evacuatur,& partim ia venofb genere reperta in lienem excluditur. Maflla denique tota fanguinca, cujusmajor pars eft de natura aerea(quoniam hepar.quod eft fons fanguinis,
reperiturefi"econftitutionisaerea:)habetinfealiquid magis fubtile
triri

&eledum

exquatuorelementis,quoartusatquemembra corporis univerfa quotidienu-

& foveri cognofcuntur. Nam facultas naturalis fumma cum difcretione


fccundum eorum natliralem Bb 3 com-

CuilibetmembrofecundumejusnobilitatemfuilaticisportionemtnbuitiUndealiispurioreshujuspartesjahisverogrofiiores

ip8

T R A C

T.

I.

S E

T.

I.

B.

IX.

compofitionc diftribuere ohfervaturi vidclicet quintam ejuselTcntiamcordi, aereamejusdifporitionemhepati,puImonibub&:partibuilimplicioribus,carni tendonibus aqueara portioncmexelementis bene proportionatam,ncrvis

&
,

cumterreaj&deniqueoiHbusabfolute terream^fcd. bene depuratam. His


tur mirabilis facultatis naturalis difjsofitio

igi-

tam in vegetatione, quaminmultiplicationeexplicaturi & quod facultas hxc uaturalis non plus polTit abfqi benevoloanima: vitalis a(pedu,quam Luna line radiofa folis pr^rentia,&qu6dnullamultiplicatioautgeneratioHaiafolohomine,autaljoanimali,autplantaifedqu6domnemvimhabeataioelo5videliceta Luna.Venere, Tove,8cprazcipucacpreomnibusaSule,utporcaquoetiamcxieriPlanctxhabentfuumelfej Et per confequens (contra llultas nonnullorum opiniones) qu6dnuIlageneratiofieri pofiit,nifi anima vitalis a ccclo per aercmdefcendac

& operatio

&peracremcorpon inclufum infundatur.

C
*T>erehHS na,tura,hhm

?.

VIU.
juxta Phdofophorum

m genere^qux

^ Medico-

rum

opiniones adduphcis

homims conjiuutioriem

requiruntur.

HOminejammternoin externo ad eum modum,quo diclum eftfupia,circumfepto,ftcumbobushominibuslimuljuDittis,unumque hominem conftituentibus,quideutraquenaturaparticipat,hominemquepartimmortalem partim immortalem reddit conveniens eire vidcbitur , hujus hominis ex duobus compofiti naturam,(t:u res naturales in eo contentas,ita atque tali mododefcribere.ut duplici ejufdem compofitionis rationi correfpondeant. Dicimus igiturjuxta Galeni,Avicennie,Rafis Sitqiie aliorum opiniones,qu6d res na i.Gai de tu rales ad duplicem hominem pertinentes Cintovem,vidtlictit Aut ' principia, Mt.hum. fcilicet,fumma caliditas,fumma frigiditas,lumma humiditas,&: fumma liccit3s,perfefineomiiimaterJ;erationeconfiderat2e. Nam fi matena: inefi^ent,fa^iim^feluttUmHiff. cerent elementa. Rationem autem harum qualitatum fimplicium \x\ prirno '"f^libro TraBatm nojlri Macrocofmici reddidimus,ubi declaravimus,f4/;</;>d/fw fuiffelucisaAionum&motus t^cQsMVcwfrigiditatem autem.tencbrarum ftu mate-

&

riajcomitemi^w/V////i/^wintcrmediamqualitatem efle diximus,a

mutua

cali-

ditatisinfrigiditatcmaclione,&frigiditatis rcliftentia procedentem,/7ff//(i/f/

bs M E.tleniquedemonftravimusnihilaliudelTe^quamhumiditatis ableniiam. Undc Um. A-vtc. mlocisintermediisnon repcrit'jr,fedin extrcmis tantum cum quahtatibus,afrimfr.d i-gentcfcilicct
'd^Atrxiii.
dttuit.hi.

& paticntc knt^ elementa,ut ignis,aer,aqua,terra,qux per cxccflTum etiam dicuntur calidum,frigidum,humidum,ficcum. De quibus itidem in Tra^atu&iibrofu.

dGai. com fty^4//f^4^^copioselocutifumus. i.cUhum. * .^ ' ,~ .1 , 1 ,j , o .,1. f n hut' humores,(\u\lantys.\ naturaUs\?:Ci\\ic\n\Acmzutprimartt,ntbilu ftavaj tGal.com. i.dthum. cujus complexio efl: ignea; Sanguis, qui aerex ell: complcxionis j Pittiitti,c\ux

^eoat""

3quea:i&.i\/f/'?f/W/4,quK terrcs

efi:

compIcxionis:auty?fa^4r//,ut innominaBilis

hum. sAvicen
pn>./>r.

tUi,alimentariu<,carniformis6c primogenitus,exquorumabfcntia oriuntur

quacuor ficcitatisgenera: Vel'//(7(i/A'4/^/,cu)ufmodo funt^.

non natuquali*

rjiiijV,tcllina,porracea,xruginofa,ifac/disc'xrulcai ^Pituitanonnaturalis,

DE ANIM^
qualis
efl:

SENSIT.

ACTU

IN CORP.

ipp^l^r
"-*'''"'-

&faIfa/atrabiIisnon naturalis,acida, radcnsj&qu.xelcadultapituita. N3Lmqii3imyis Jvwem.prjma pnKcAcx raciat kuai.ti, melancholix fpecies, nos tamen eas cum nonnullis aliis conveuienter ad tres t/...f .s. reducimus. ^,,,^ ^;^ mfalubre,^tc\ntutrumque GMx.dt Aut'V(?r/>^j-,quod Galenm dividit vel in filtthre i!ic\t,zmfimplicitert.ile,\dc\nc yc\fimper,yel utplurimum,3itque tum vult,qu6d "^'J^f, utrumquelitvelexquifitum>exqui(itius,exquifitiffimum,auc nunc velhocin- Eiem.c.s.
vitrea feu cruda,dulcis,acida

&

Vel in neutrum,hoc eft,nec falubre " o^i iibnecinfalubre.pernegationcmextremorumautper participaiionem extremo- J/q^I"'' rumfimul&quidema:qualiter&in2qualiter,velfucceilivc. oAvUen.
ftanti tale.videlicet /alubre vel infalubre.

kutpartes'^ye\fimilares,2.\iuxnAturarei,cu]u(modx(umi\hxx,mcmhvznx,Pj''"

f'-

panniculus,carofimplex,adeps,olla,cartilago,ligamentum,nervus,medulla, p^^j^j^ zutfenfm judicig,ut yenx &L arteria:, aut exfangHine fada;, licet in fe exangues ittd.doe.j.
'

fint,ut,os,cartilago,arteria,vena,nervus,adepS)glandula,mcmbrana,medullaj"^-^^^

Vel " dijfmiLres,(\uxfuntSiUt injirumentales, ut manus,ped:us,pes,&;c.aut /^j? injirumentum principale,ut cor,cerebrum,hepar, teftes, " minijirans,ut arterix, "

Temp.ci.
^f'j.^'

nervi,mufculi,ven,vafafeminaria,tam prKparatoria,quam delatoria;/>fr/?rf- ccauiue gens,& non regitur, ut ventriculus,inteftina,lien 8c renes', f necregens mc regitur, di^feh.

utos,ligamentum,membrana,cartilago,glandula,pinguedo. l^r'"*^" Aut temperamentum * temperatum ; hocque vel * zdjujlitiam feu in fingulis ctt^.^ generibus,vcl ad/>(?^;^,feufimpliciter intemperatum:cftcjue yeVfanativum, 'Gi}.de quod, intra fanitatis termmos comprehenfum convenit cum temperamento f"^[ temperatoadjuihtiamjvel morhifcum,qnod exceditlimitesfanitatis. Atque Temp.c.u
,

ha:cquatuortemperamentaconfideranturvelin^4//W;i'/*.f/'r/z4r/cum materia fine ea,'' vel in quatuortemporibmanni,' vel in quatuer ventUJy^ infeptem

8G/i/. i.Jt

&

qJ. ^^

<etatibui,s

yt\in qualitatihu4 fecundii,c\uxinnt vifibiles,audibiles,tangibiles,odo-

fimpl.med,

rabiles^guftabiles,'' vel injaporibu^, c\uoxum aliuseft aftringcns,ahusaufteru.sa- ^"^^[''/^'

liusacerbus,quartusacidus,quintus dulcis,fextus amarus,(eptimus falfus,&

o-j^mp.dif.

'^"P-idavusacris,velin medicamentisfimpficibus. kutvirtus,quxt{\:/riplex,yide\ictt,ve\' animal/sm ceirehro,itquehxc t{\.^^''l^^' '"' tadlus ' vcl miitiva,qux facitmo-f^^^j; vel y?/?//z'^ vifus,auditus,odoratus,guftus

&

tum

voluntariuminuniverfocorporeivel^^/ir/wff^y^vrdelicet (enfus

communis

^Avicin.

&imaginativavirtusinprimovetriculo,ajftimativa,cogitativa&ratiocinatrix^^'^,''^^^'

infecundo,8cmemorativaintertlo&pofteriori. Vtlvitalis in corde,qu2perj^OT/Uj. arterias difperfa , motum producit vitae necefiarium , qui quidem mo- '^py
tus a

motu animali multum difcrepare videtur eo,quod involuntarius cft,&yj,^l^,_ continuus, tumeciam, quiadiverfisutiturorganis. virtusanimalisadM-c 54. motumfuum voluntarium &: pro voluntate intermiftum,utitur nervis mu- ^*' ''* naturalis t,G'/.4jiculis prp luis inftrumentis. Vitalis vero artcriis,quemadmodum

Nam

&

&

venis,vel'4/r^//>inhepate,quxeftAut''/'nw4r/4,eaq;vel/m;^'4perappofi.

''"'^wf.

tionem,unionem&: affimilationem.cujusdefe^u Atrophia,Ana/arca 6c Mor-^""'^^^''' phara provenire folent; vel augmentativa in longum,latum &c profundumi vel 1 Avic. ib, gener.itivaperimmutatricem,qux femen deducit,6c per formatricem,qux dcdu- ["^;^, dum femen format. kut^Jecundaria,qux eft primarum miniftra,& eft vel at- locaf.^ /r4c7;7.vperfibras rec1:as,velr(f/(f/r/'Ar atque concodrix pcr fibras obhquas,vel df/impi.
.

expultrix per fibras tranfverfas.

^dfffntir
'

Aut aiio, tam


'

'

voluntaria five animalis,quie eft


o

vel

ad aliquod tempus ,ut c^.^^e.'


^'''''*
'

refpirare,eserere,mineere, ' ye\adfemper,e^Q; eft /r/;'/^x,videl.fen(atio,motio,


T

[ympt.dif. V ! o " qu actuola dicitur,& princeps,imagmatio lcilucet, ratiocmatio &; memona,

(^/j.

qukm" involuntaria,

quai eft vel vitai/s,&c confiftit autin cordis' dilatatione tan- uGaidt

zwcujuscffedusfunt,lxtitia,fpss,confidentia,amor,mifericordia,humanitas'^"g^-fj^^.
'autdiff.fMif

200
jGaltbtd.

T R A C

T.

I.

E C

r.

B.

IX.

^ contra^iane cf dlUtatione fimuljqiia: ryfl:olt:&: diaftole dicitur.excncitntd.pnm. jus motu vario pulfuum diverfitas oriturjqu* confilbt in temporc.unde puldoa.i.fnm fQ5 creber,five velox tardusque dvcitur.vel intnbusdimenfiMiibusjUndedicij ^^^ -^
*"''^'^'

tur,longusjbrevis,latus,ftridus8crubtilis,altus5celatus,profiindu';,occukus&;

fubmerfus.magnus atque parvusjvel in robore virtntisfeuw perctijJioncven*addigitos^Cic pulfum vocamus vehementem 8c fortem.dcbilcm 6c languidum,^''' la ftfn)(rf (tr/frMiatqueitadicimuspulfum eilc durumaut nioliemivei itt pnmis qiiatitatibns\ quo modo pulfum con(]derando,eum calidum,frigidum,humicium&:ficcumd!cimus,vel/>?/)/<'//^/f ^r/m.iatque ita plenus diciturpulfus velvacuusiveI//fw/'(?rf^///f//>fiatque ita creberappellatur,fpillus &frequens,

aut rarus,re(blutUb

ik.

lapiS) vel/wr/^j^^/w^^jatque

tunc nuncupatur

talis

motus

arhythmosSceurhytbmos;vel/<c^//(i///4/fw//-(7//4//At/^,hocq5 vel in pulfu u-

no,&tuncdicitura;qualis,difpar8cma:qualis,vibratus&dicrotus,crap;zansbis feriens,feubispulfans,innuens,circumnuens,intercurrensivel in pluribuspulfibus 6c dicitur collec1:ivus;eftque talis

motus veldeficiens(cuintermittcn^&:

intercepcus,forricinus,mutilusd:fCurtatus,dehciensdei-urcatus,atquedecui-tatusreciprocusjvel in compofitione^&. talimodo pulfusdititurundofa^,vermiculans, formicans, hedicus feu tremuius, convulfivus arque ierr--tus.
hJL%znttmco}p\oshtr At\.:xtGaii.decaHj.pulfcap.^.6. tlib.i.depr/ag.expulfc,ip.yEt z.dedignofcpHlJ.c.tp.z.dr lib.yde differ l cap.y Irno vero legcornncs hos Ga.leni lizAvic.de
med.cord.
'"Gal.dt

De

bros.videlicet de dtff.pulf Dcaignofc.pidf. Decaufptdf Depr^fig.e.xpHlf Depulfad Tyron. De fynopjpulf &c. utm cordts^contraiftone tantHmyCU)U-i tffcAus lUttC trift:itia,delperatio,merus,odium,invidia,ira,furor,verecundia,8cc.

Vel " affioifivoluatariaesl n .tttralis,ezc\uta.utjecundaria,vide\icet attradio,


perappofitionem.u-

aat.fac.A- retentio,alteratio,expulfioiaut^r///ir/^,vidclicet,nutritio

trm^^d^d
i.taf.x.i.

nionem & aflimilationem,auc4io in longum,latum & profundum,generatio perimmutationemScperformationem. Atque hocmodobreviterperepitomen ifta tradidimus, & fuccinde Medicorum de novem rerum naturaliurn fpeciebusjduplicemhommiscompofitionem concernentibus,opiniones propofuimus. In capite vero fequenti principia noftra circa compofitionem liumanam,ejusqueelementa,humores,corpus,virtutematqueadliones(ecundumnoftramintentionem explicabimus.

V.

IX.

T)e pnncipiis nofiris Mtcrocofmt,^ quomodo tam cumpnncipits diyinarum


literarum^quam cum intentionibiis omnium Fhilofophorum

t^ Chymicorum conyeniant

porro demonftrabimus,quomod6 hxc noftra dodrina feu Philofophia Jkm omnibus tumTheologorum,tum etiam Philofophorum &: Medicorum
in

veterumopinionibus inphyfiologixhumanxdefcriptioneconfonafit&.convcniens;acprimiam quidem,methodice progrediendo,a principiis omnmm primariisexordiemur.In^r//<?igitur^r/w/^/?r/Tr4i7(t////^r^,ubi de principiis egimus luculenter declaravimus quod omnium rerum principia fint Tenebrx,AquxreuSpiritusintermedius,8cLux;dix!musque>tenebrasefiedeformitatis originem 8c privationis formalis caufam immediatam, dcclarando, eas non efle merum accidens,fed pro re quadam non imaginabili tenebris obruta
,

nebrisAEgjpttacfs loqucbatur Mofes in Eyi.od.(\uzspalpabtk-s vocavit.

accipiendaseireiquxquidemvidebatureireinteraliquid&inihil.Deraiibus/^-. H at ergo hac


i

tenebrx

DE ANIM^ SENSIT. ACTU IN


terrametiammanem tenebras omni

COPvP.

lor

tenebrx quafi velametum rei vix imaginab ilis & omnino informis.

Hoc agno-

yitMoyfis (7f;7(^i.quandodicit,quod tenebrartuennt/uperfacicmabyili. Pcr luce informante deftitutas intellexitjex

quibusmedianteluce^terragerminansjvirefcens&ifertilistertiodiecreacaacquerepercuffivalucisVirtuteinmachinct- centroproduclafuit.

Hicergo ve-

ramhabemusmateriamprimamPeripateticorumdcformitateami(ttam.Hic
lucc clarius videtis,tenebras eOeeorumprincipiiim peraccidensprivationem

xebusindueens.HicetiamPlatonicEhylxmyrt:erium,quodfomniocomparaverunt,difcernercpoteftiAiat vero Spiritus

Domini.quem

Mercur.Trifineg. Pi-

w4^.i.Df>/^^appellav]t,feipfumm tenebris revelansj T^^^/^inquit i^/w//?<i, tenebrd nonjtmt tenehr<e ,fed nox eft tam cUra tibi,quam dies. Tencbrarum tegumentum difcuflum eft,& deorfum obliqua revolutionereverberatumad fabricxcentrumjatqueitailludinforme.quodintenebris crat occulium,&forma omni carens,nunc lucis pulchritudme decoratum .appellatur nomme a-

quarum

feu fpirituum.

Undeimmediatepoftquamdidumeft,qu6dtenebrx
:

fuerintfupraabyftum.perhibeturabyftiisillainaquameireconverfa per pra;fentiam lucidi fontis Spiritus.LTndc fcriptum eft Et Spritm Deminiferebatttrfupfr^^^^,Hicergohabemusmateriam(ecundam^r;y?i'/<7/J&:fpiritum univcr-

ium Platomcorum^S^c. Habemusetiamformam formarum.videiicctSpiruum


divinum,&iucemabejusfolapra:(entiapnmodietreatai;i,cnjus virtutc&aiflftentiaomniafuntinformata,&.inadumdeduc1:a.Quibi]siuculenteriatiscxpiicatur,qu6d trianoftra principia fint illa ipfd^qua, Mcyfes dif rte nominavit, vidchcettenebrx,aquxfeufpiritus,&.Iux;&proindequ6deafins;efficacifiima infaIlibilia,utpotecum quibusomnia omniurn Philofophorum principia convenireobfervantur.Quieenim 3\idt.(\intAriJiotelii piincipia quam hxQ no-

&

ftra,feu potius Mofaica ?

Quid enim aliud materia tjmprima, qu am abyffns (q ua re

eamdixithylam)&/'r/x/4/wejusfeu materix deformitas,qii3Lm vocavit tenebras? Quid ejus w/i/fmy?f^<* practer illam, quam ipfi Philofophi cum Moyle zgaovemntcff&aqHam? Qiiid ejusy^m^.cujus viriute,ut ipfe fatetur.materia prima&potentialis in fecundam adualem reducitur, (unde eam etiam a-

&

dumprimumvocavit) prxterquam Spiritui divini frud;us,feu cfFc<5lus,feu lux primodiecreata? Hoc idemetiam eft hyle Platonica,quod abyflus Mofaica,8c idemejus idaa^quod Spiritusradiiiidemqiporr^ejus^jti/m/^ intermediui, quod aqua;,quibusSpiritusDominiincubabat. Qu6dauremadrerumprincipiafecundaria omnia attinet.nonne ab hifce primariis illa per confequentiam defcenduni? Galenm 6C Hippocrates quatuor fummas qualitates fecerunt principia. Quomodb autem ha: a noftris principiis adione diverfa promanent, antea
jn/r<ic74/f^r;w///^r<?/>r//wtfdeclaravimubividelicetcaliditatemexluciscffedu,

frigiditatcmexhyIiegremio&aquarumcentro,humiditatemabadionibus6c painonibus intermediis prodiifie diximus ficcitatem ver6 oftendimus nihil aliudefie,quamhumiditatisabfentiam.Undejquiahumiditasinlocointermedio invenitur,necefl!e eft,ut ficcitas incolat utrumque extremum. Poftea etiam
;

ip(aquatuoreIementa,adiclisqualitatibu:,orta,vocantpnncipia corporis humani. Qu:Equidemnosrec1:iusin triareduximus.fumendo integramhumidi

duo evtreir a produobuscxteris.Diximusetiam,qu6dclcmentainfuafubftantianihilaliud iint,quamaqua;quegrofiiorauttenuiorfad:apropteriucis majoremautminorempr3efentiam(nammajorlucisportiomagisfubtiliat,minorvet6minus) difFcrentiasdiftinclasproducitinfuamafia,qux eiementa dicuntur. Deinde groflioraadhucprincipianominaveruntexelementis/-acla,exquorumunione corpushumanumconflaturj^idelicetquituorhumoresiqnositidem quoque
tatis

Jph^ramcum Artefio & ..4wf////4,pro unicofoloelemcnto

&

Cc

COi

2ot

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

IX.

nos in tres.feciindum elementorum difcrimen contraximus,viclc]icet,ut elcmentorummateriaerataquareufpintus.ftchumorummatcriaeratchylusjatque utmatcria: elementaris nimia calefactione igncum elementum produ(flumfuit.ficetiam nimia chyli concodione bilis gcneratur. Unde videmus, quodhomineshepatecalidopracditi aptiores fintadbilis procrcationem. Ac vero fi nimium aduratur,in terram revertitur non minus,quAm lignum in carbones deindein cincres.Unde ex eadem fpharrahabemus ignem 8c terram. Naminelementarirotat!one6ccirculatione,ignis cum terra: liccitate convenit. Efttamen&.terrallmplexmfuanatura,qu.'enaturalemmelancholiam6c ranguiniifxcemproducitiquxver6groffior,fngidior &crudior eft.aquasanimelancholiam malis portio. Atque ita habemus bilem naturalemfeu flavam naturaiem.atqueillam.quxexbileaduftamterhumoresanimalesnumeratur. Spha;raautcmmediam.3gisautminusparticipatdeutroqueextremo. Eiltamen ex vera natura fphxrashumiditatis. Nam pituitaaquxrefertur,quxob fuam propinquitatem cum terra crudior atque frigidior ell fauguis vcr6,acri magis coclus, quatenus bili feu clemcnto ignis comparatus, maturior eft comparatur. Tota erge humorummairauniverfoelementorumSpiritui ailimilatur,f]iha;raqueintermediaafen{]biliutriufquehumorisextremiaclunon

&

&

&

aliterproducitur,quamfpha:rahumiditatisabadionefrigoristerrefl:ris&:cali-

ditateelementiignis. Num frigiditas cterra,uta(fl:ionibusignisoccurrat,exiliens,fuad:fpofitionefrigida6cficcaatq5congcIativainmediaviainterignem terram^rcfillit adionibus ignisdeorfum defcendcntibus. Ignis verocalor diiiolutivusliquefacisndo^relaxandovim frigoriscongregativ3m,in fpiritu

&

leuaquamtermediaoperantem,refolvitipfam m quendam m.idorem,qui fecundiimmagisvel minui in fpilTitudine rclinquitur,pro majori velminorifua appropinquationead alterutrum extrcmum. CxterLim,quoniam hic radiorumcaliditatisik.fpirituumcondenforumfrigiditatisconcurfusfitinipfoqua{i

centrointerignem& terram,idcirc6 evenitinde,ut

vcrfus inferioris aercx rc-

gionis peripheriam nubes alTidue congregari videamus. HcEc ergo cft vit

caufa,videlicetcalorisac1ioinhumoreadimpediendosfrigiditatisiufultuscogelativos,qui,fi dominium habuerint, mortificationem fecum adferent, ut in gangra:na:malocommonfl:ratur, Atque hinc fit,ut calidum innatum femper comitetur humidum radicale. fine calido humidum facilimcpriefentia frigoris congelabitur,qux eft caufa mortis. ut calor eft caufa motus 2c vita;)ficeconverfufriguseftcaufaquietis&mortis:Utautem lucis &tenebrarumefFeclusfehabentinMacrocofmo.ficetiam itidem fehabent cfFcdusani-

Nam

Nam

ma:ccorporisinMicrocofmo. Namanimpra:fcntia& acluculorisejus.fanguisfitHuiaus,ejusver6abfentia congelatur,motusque omnis toUitur. Similiter.ut aqua a tenebris denvata eft,ex qua conflata funt elmcnia,fic ctiam a

corporeomniumhumorummateriaortacft,undefubfl:antiamcorporeamS2 infirmitas,vita & mors.ab huvifibilem habet. Hinc ergo corporis fanitas moribusprocedir,eorumquefuccefnonemembracorporisoriuntur&nutriu-

&

tur. A caloris facultate bons corporis virtutes adiones oriuntur, tam voiuntarix.quam involuntarix,quE c converfo a frigoris dominio depravantur. Ferbi gra.tiL Animales actiones congelativa frigoris facultate corrumpuntur, utinparalyfi,catochc,apoplexia& hujufmodi aliis. Spiritus vitales tetris meIancholia;vaporibusinquinantur,corquecontrahitur,unde triftitiajmctu.-tjira, defperatio,cordis tremor,fyncope,&:multaaliahujufmodipravaaccidentia inducuntur.Inpartenaturaliper frigorismalitiam,facultasattrad:iva,cxpulf5va&concodrixlxditur,membraqueatrophia,hydrope8cinfinitisaliisinfirmitatibusafHciunttir. Ssdadprincipianoftraredeundo>videmus,qu6dabillisad

&

homi-

DE AN1M> SENSIT. ACTU IN CORP.


hominis compofitionem oriantur
7iima,3iC
li

zoj

tria

principiajab

omnibus lam Theok>gis,

quamPhilorophis,Medicis&;Chymiasapprobata3videlicetm/'/'*.fjy^/m/it^<:f /i-

quarum congene terra fupra demonfl:ravimus)rf^d feu fpiritus tenebrii cxueft,&.cxterracorpus,uti


quis dic&^cct^terrajaer (^ ignis,yt\ tenebrA{t^

tuSj&/.vfpirituminformansatqueineohabitans. Nonnulh etiamhxctriaia duo contraxerunt, videhcet in animam corfw. Et tunc appellationi anima; /piritumincluferuntjquifempercftanim^vehiculumiundeanimamejusfpiritumvocaverunt. SedquidjamtandemdeP^rrff^^principiis cenfendum fit.uno verbo dicemus,&:, quod cum noftris etiam conveniant, breviter oftendemus. Ipfetriarerum omnium pofuit principiaividelicet,5'<2/,.^/fm<r/? c^ Stilfhur. Qux,fidiligenterremconfideremus,exnoftris principiis immediate effluere atque promanare percipiemus. Nam ex tcrr^e feu tenebrarumcentro falextrahitur,&;terra:cumignemixtsreferturjSulphur vcro feu rerum anima vitarum origine proce&tinclura,aluce,tanquamanimarum,tind:urarum partim deigne participans,fpirituiinditj Mercurius autem partim de iale

&

&

&

intermediononinepteaffimilatur. NamaercmuniverfalemMacrocofmicum

fecundiimfuammateriameirefalem petr2B,fuperiusprobavimuSj&fecundum formam fuam nihil ahud efi!e,quam ignem dilatatum,& ubique per orbem Macrocofmicumexpanfum. Unde ejus parsfuperiorin infima mundiregione dicitur ignis,e.)us vero totum in regionemedia dicitur ther,qu^Ci dthaer,\d eft, igneuijpiritm,iL porro ejus totum in fuprema regione,pcr excellentiam vocatur empyreum,hoc d\.,totum quafi lucidum atcfue igneum. His igitur manifcfte,ni
faIlor,explicatur,tLimqu6dhujus noftrje Phiiofophix principia cum omnibus aliis tamTheologorum,quam omnis generis Philofophorum opinionibus conveniantj&qu6dprxterlucem;fpiritumatque tenebras feu terramnonfintali-

quaaliaprincipianaturaliaexcogitandajtumetiam,qu6d hxctria in fuadifpofitione referantur

ad

illa tria

principia iufinita,8: increata uniusefTentisejtum


refjae-

deniquequ6d unumquodque horum creatorum principiorum habeat

clumadtriplicemdierumprimorumcreationemiridehcetlux,adprimam,indicansDeumjCUJusimagoluxeratjfuifTeanteomnJa^Deindefpiritusfeuaquie, adfecundam,in quarum medio firmamentum,quod coelum nuncupatur fuit pofitum Tertia die terra ex tenebrarum congerie ad opificii centrum conglomeratarum fada eft Atque tiam immediate ex his principiis corpora compofita funt produdaj videlicet herbx viventes,femen proferentes,& arbores feu plantx,frud:umjuxtagenusfuumproducentes. Im6rer6ancehorumprincipiorumproduclionemipfxftella: erraticie coeh non fuerunt creatiEiquoniam torum craflum ex terreo fubtili facT:um fuit. ktvtxoAngeliatquelntelligentix, quatenus exfimpHciffimo fpiritu 8c luce primo die in coelo empy reo creatis produsfli funt opus non habuerunt,ut tertii principii ortum ad fuam exiftentiam expedarentjquare^y/zwc diefuerunt creati. Omnes autem creaturjemundivifibilis trium principiorum prasdidorum opem ad fuam exiftentiam requirebant;intcr quas hominem,nobihfnmum illud fubjedum,quod pra; manibus noftrishabetur,praecipuenominamus,quiexcorpore(quodfacrScriptura:in tenebras appellarunt)triplici fpiritu intermedio,& animultis locis terram mafeulucisproportione itidcm triphci,tribus Macrocofrni regionibus corrcfpondentCjComponitur. Atqueitahumanxcreationis rationem bre viter propofuimus
: :

&

&

declaravimus.

Cc

TRA-

104

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

X.

TRACTATUS

P
X.

R
I.

I,

SECTIONIS
L
I

Detriplicianimx incorporevi(;one.

r.

T)e primo vencre i-vtjionis ,quA

'-utdeltcet

anima res corpora/es percipit

perjenjimi^ quomodom hacfua --vijfofje


aliqHaado dectpiatur
?

Fia vifiomm in anirnk ejfegenera a b e ffc d u n fj


i

1 1

Tl

animadvertimus

qijorum primum

ell cerporale,

quo per

corporis fenfus corpora re:

um

colorata

corumquedimenfjones&aliafeniibusobvia percipiuntur. Nam quamvis fubftantia 'cL conditio anima; fitinvifibilis,&: per confequens invifibililiter in corpore maneatj attamen ipfa e corpofe
egrtdiens per corpus corpora videtjvidtlicettcelum &:terram atque creaturas in iis.oculis noflris confpicuas. AtqihcXcanimEvifio,mediantibuscorpoiisfcnfiprofpiciens
invifibiJiter qunfi
,

&

Secundiimwixoms in^inima genu-fJJ)irttuj/e(:i\,c]uo corfolummodo,& non rationc lcu mente.cernuntur. tamen corpus non eft,illud recte meritoque eft.&l Quicqiid enimmatenale fpiritusdicitur.Idcircoquadamviocculta&lpiritualiitarapituranima.utloco corporumixpreirase' rumiimilitudincs.tanquaminfpeculo vidtat. Icrtium vifionis^fwof eft inte/leciude^c\\io res illjE.qua: nec corpor.T,nec corporum formashabent,confpiciuntur;quaIesfunt,ipfamens,Dfusjuftitia,fdpientia&;omnisanimxaffcdiobona. Namvifione intelledlualinunquamfalliturannna.
busexternis,perficitur.

porum

fimilitudines (piritu

Autenim

aut i\ vcrum non eft, nonintclligit. In villonevcrocorporaliquam/xpifrinic err.u&fallituranima,


intelligic

aiuma,& verum efl.quod

intelligiti

iecundiim veius illud &verumaxiomaPhilofoph(irum;/<'/*tf/i/''///^rf/Vf/i/>r<?prium c!r verum oljerium-^cum in ip/ts corporilns fieri putat quod^videtur apparere in
p/jantafta.

Vcrbigratia. Nav:gantibusvidenturterra,civitates,arborc.s 6s:(jmilu moven, iimiiiter in tcrra iiritic CDiilHlcntibus furiumque coc-lum intuentibus

DE TRIPL ANIM.

IN CORP. VlSION.

20;

e converfo bus videntLir fydera ftarejquse camen omnia ah ortu in occafum, Porroetiamdivaricatisotulorum moveridiligenshominesdocuitobfervatio. radiis,resunadup!amhabereformamvidebitur,&inaquabacu]us fraclus apparcbit,&mulcaidgenusaiia. ImoverointeromnesaliosfenfusmaximeT^/jW,

&

Namvidemusin fpeculo aliquandomajus idolum.aliquando minus & nonnunquam xquale; limiliter in alio dextra
quamvisprjeftantillimus.decipitur.

vidcbiturefrefmift:ra,&econverfoificetiamquod(urfumeft>deorfumfehaberevidebitur,&viceverfa. Aliquandoidolum apparebit extra ipcculum.ut in concavisprobatur;aliquandovct6intrafpecuium5 Etin uno itidem fpeculo, videlicetinconcavooblongo,resvidebiturjuftolongior,inconvexover6brevior Equo, in plano ver6 apparebit prout in fua forma naturali exiftit Atta,
:

meninplanisfpeculisdextravidebitureflefiniftraj&finiftraefledcxtrajatque
ficincieterisinfinitis,dequibusopticiEfcientixperitiluculenteregerunt)

Imo

ver6&nofmetipfimfcientianoftraoptica,inlibeIlisderadiisrefraGlis&reflexisha:comniafuccin(f>e& unico quafi verbo delineavimus. Senfus etiam au-

^//^interdumanimamfallit,dumaliquis,ululatumcattxfeufelis,velcanisaudiens, putat

eum efle clamorem vel querelam aliquam mulieris vel hominis

aucinfantis. Similitertormentibellinftrepitu^iprotonitrunonrar^accipitur,

voxque unius hominis pro tonoalterius habeturific etiam in Mufica nonnunquamd!flonantiaproconfonantiaapprobitur,& vice verfa. Porr6 etiam per
^//y^^w/wdecipituranimajquatcnusipfecircaproprium objedumfalliiur. Sica-

quam aromaticis admixcionibus in vini colorem & faporcm Medici pcriti converterenorunt&folencitautabasgriiproverovmo accipiatur,quod quidem etiam meipfum vario artificio prxilitiire non eo inficia.s;Sa:picule etiam falliturguftus,remunamproaliaproptcrnaturarumfimilitudioemaccipiens.Hal lucinatur etiam anima in fenfu odorif five Olfa^-r, quatenus fxp flimc videmus,qu6dexodorefxperesaliud,quamreveraeft,eflecrediiurjatquchocquidemtamboni,quammaliodorisrationeacciderepercipimus. Ta^ ui denique

animam decipitmodis infinitis. Hic ifaaci anima, deceptafuit a Rebecca. Ex quiorganisfuisutitur,circa


nis

busevidenseft,qu6dvifioillaanim3ecorporalis,qua'ienlibuscxterior!buspro objeda corporea fallatur. Atque hic eft primus vifio-

inanima gradus,quo corpo,ra fentimus,quam quidem fundionem anima

perquinquecorporislenfusexpcdirefblet.

11

^efecundogradu^-utfiontsanma^quiieeB in maginationefeu fhantafiay^


cjuomodo anima in

eanonnunquam fkllatuTy

patiatur^atque a^ayari

^ideatur ?

SEcundo genere vifionisanimaf,quononcorporea,fedcorporifimilia,atqae


in fpiritu phantaftico confpiciuntur,

adcbetiamnofmctiplos non aliterrquam corporibus fimilcs,intuemur,res quemadmodum imago in fpeculo poliiiHimo. Atque ut Imago corporis in fpeculo fe habet ad corpus quod rxtra ' f peculum exiftens,imaginis figuram fua prjefentia exhibet:ficetiam cr -rpi/
>

afenfu externoyiforumiconesatquecffi^J-sfpirituiimaginationis im:-?

Cc

>

2ot
tur.

t R A C

T:

I.

E C T.

T.

B.

X.

Senrumigicur& anim^e per eum vifionem rcgioni mundi inf:;riori comparamus,mquacorporavere vifibiliafunt trinadimcnfionccircumftnpta. Imaginationemautem&illamanimxvifionem.qux per eam fit,effigiebus tt^leftibus refcrimus,qu2e talcsvidentur,quaIesnonlunt. SicJriesceelividtturha.berearietisierreftrisfimulachrum.Eta/witftJ^ffitalisefrevideturjqualis noneft,

fed potius fimilitudo eft rei llius,qu2e videtur eflTe. IntelleiHium eciam 6c anim pereumvifionemrcbus fupercoeleftibus tribuimus,in quibus nec corpus,nec
i

alicujusreicorporea:autienfibilisimagoinvenitur,quaiesfuntDeus,mensrationalis&intellectualis,ratio,virtutescardinales,caftitas,pietas,&qua:cunque
alia funt ejus generis,qua: intelligendo vel

cogitando enumcramus,difcernimus&definimusjUtfiipradidumeft. Animadvertendumautemeft,qu6dintellec1:uali vifione,nunquam fallitur anima. Aut enim intelligit anima,6c verumeft.quod intelligit5aut,fi verum non eft,non intelligit. In vifioneautem
Corporalifiepefallituranima,utdidumeftincapitepriecedenti. Sed&fallitur

animainvifionerpirituali,dequahicagemus,atqueilluduuriquoniamea,qLiac videt,aliquando vera,aliquando falfa,atque nonnunquam perturbata &c interdumtranquillafunt. Ipfaautemveraaliquandofuturisfimilia,velfeorfimaut


fecreto did:a,aliquando oblcurisfignificationibus,&:quafi figuratis locutioni-

bus,veIoraculo,vifione,fomno,infomnio atque extafi anima; pronunciata yideniuride quibusverbahicordine&methodojuftafaciemus. Hincigiturapparet,animam non effc corpoream,fed potius corporis quafi fimilitudinem,

qusnoneft corpus;quemadmodumfpiritusnonertcorpui,feddecorporis8c
in fomnoalicui veluiicorponaturaparticipans,quoniam dormienti reus apparebif,neque tamen id corpus ejus eft/ed anima,nec verum corpus, fedfimilitudocorporisejus. Jacebitenimcorpusejus,ambulabitanimajtacebit lingua corporis ejus,ac loquetur ipfajclaufi erunt oculi tui,videbit autem

lucis

&

temilla;&itaineatotaacintegraccrneturfimilitudocarnisejus. InhacfimilitudincquafiperIocacognita&incognitadifcurrit,&fcntitLxtaveltriftia. Animaautem mortui,ficut dormientis,in ipfa fimilitudine corporis fui fentit five

bonafivemala5quxtamennonfuntcorporalia,fedcorponbusfimilia,&:quafi

Narciffi

imago in latice fontis.quibus anima: corporibus exuta:,afKciuntur,

fivebencfivemale,ciim&ipfa;fuiscorporibusfimilesfibimetipfisapppareant: funt tamen vel vera lastitia vel moleftia tranflatx de fubftan tia fpirituali in fub-

ftantiamfpirituaIem,utreflexiodeunofpeculo in aliud.

Certum nempe eft,

quandamfpiritualemnaturaminnobiselIe,ubicorporaliumrerumfimUitudinesautformanturautformatxingeruntur,fivecumpra;fentia aliquo corporis lenfu percipimus,itaut continuoeorumfimilitudo formetur& memoria recondaturifivecumabfentia jam tum ante nota,vel etiam,qua; non novimns, cogitamus,utindeformeturquidem fpiritualis intellec^tus. Innumerabilia ctiamproarbitrio8copinionefingimu$,quxvelnonfunt,vclefrencfciuntur. Innumerabilesitidemaliasrerum forma: in animo noftro depinguntur,cum vel facimusaliquid,velfa(5kuri fumus. Aliquandoetiamfpiritu rapiente,tollituranima,utvidcathujufcemodifivebona,five mala. Animaquoqueintenfione
cogitationis,vel aliqua vi

morbi (ut in delirio

e febrc orto acciderefolec) auc

commixtionecujufdamalteriusfpiritusfiveboni,fivemalijfaIlituratque patitur. corporalium rerum imagines in fpiritu exprimuntiir,&: tanquam corpora,ipfiuscorporisfenfibuspra:fentanturiitautabfentiavidcaniuradciTe, tanquampra:fentia,atqueut ea,qux non fimt pra: oculis,adefic cradantur. A

Nam

dormientibusctiammulta vidcntur,vel nihil,vel aliquid interdum fignificantia. Undefcepeimagincsrerumcorporaliumtantaexpreflioneobjiciunturin fomniis,quanta prxfentantur ipfa corpora vigilantibus,in tantum quidem.ut
etiam

DE TRIPL ANIM. IN CORP. VISION.

107

etiam intervifionern dormientium 6c veram cognitionem vigilantium non. i.{ircernatur,redcontinu6iiscaromoveatur,8c contra propofitumfuum,vel concra mores licitos,concumbere fibi videantur,ac quodnaturalitercolledu quam quidem aclionem Medici nodurnsKt eft, per srenicaies vias emittant
,

j)ollHtionemn\\ncu)^o.mnt. Huncmotumcaftivigilantescohibent&refrxnanr, quemdormientesideocompefcere non pofliint,quia mpotellate nonhabenc imaginis corporalis expre/lioncm,qua caro naturahter movetur.unde fequi-

turi!lud,quodcohibitumfeqaifolebat,&:,quodfinepeGcatbavigi!antibusfieri nonpoteA:,fitinfpiritu,&multaproarbitriofinguntur,velpra;terarbitriumde

monrirantur.dumcorporaliumrerum imaginesapparent. Ipfanamqueanima,qux motu proprio femper in motu eft,quia a corpore non fini tur.vel etiam plane non finitur corporalia fentire.autad corporaliavimfu^eintentionisdirigere,idcirc6,corpore fopito,fpiritu ipfa agit,ficuti imagines corporum cogitandoexfeipfaYerfareairoletjautfubjeAa intuetur,ctim ad ea videndaaliquofpiritu affumitur. Notare autem vos velim,^ Le^iores Aqmxnimo oferahjicnofirale'gcw^fj^quodnondementejamloquamuriquamfupraprobavimuSjnuUipaflioni aut mutabilitati obnoxiam efle,fed de anima media in corpore,fenfibus 8c fpiricucorporalijimaginationi attributo,mixta,quiB fi per fenfum corporijungatur,hocefl:,fivifionecorporalivifibiliacorporeaintueatur,corporeadicipoteftab efFediijfin perphantafiamcircavifionem
fpi

itualium 8c fimilitudines

corporumverietur,fpiritualisdicitur,atqueitaquoque,fiperintellctumcirca

vifiouem,inquaneccorpora,neccorporumfimilitudinesconfpiciuntur,occupetur,rationalis &; intelledualis appellatur.

Namque ha;c anima fi menriadSi

ha:reat,tiim ejus vifio circamentem

& intelledum m.agis verfatur.

vero ma-

gisanim^efenfitivx fubjiciatur,tuncvifionibus ejus inferioribusutitur. Eftergohxcanimafubftantiafpiritualis,exluce8cfpiritumedioconflata,8cperconfequens fimplex 8c indifl^olubilis, incorporea, paflibihs 8c mutabilis reipedu

abundantije fpiritus fui, qui paflibilis eftut ver6, quoad formam fuam lucidam,permanens,fixaatqueimmutabilis. Qu6 ergo magis deorfum inclinat, e6magisfpiritu rubmergitur,8cperconfequens pailionifubjicitur. Qu6ver6 magis(urfumelevaturverfusmentem,e6 minus aggravatur perturbationibus materix. Hincergoinmentisregioncubiintelleetuales vifionesfacit,fcmper veraintuetur,propterejuslibertatem a paflionibus 8ceximiamlucispotentifflmxoperationem. At ver6 ininferioribusfuisvifionibusfalfaproveris,quam fEp!flimefpeculaturproptergroflitiemmedii,in quonatat. Sic remus velbaculusrel:us,aquximmiflus,proptermed!i fpiflitudinem,frangiatqueincurvari videbitun llnde res tales id videbuntur.quod revera non funt,atque itafalleturanima:Carctetiam anima pondere,figura 8c colore,quatenus invifibilis 8c fenfu non ca pienda. Nec quidem etiam pro parte capienda eftjfed pro crea-

turaDei,nequeetiamdefubftantiaDei,nifiinquantumparticipatdecjusbonolucido:nequeeftdemateriaqu3tuorelementorum,fedexnihilocumquin. tofpirituefl"enrialicreata,fiquidem Dcus eam ex femeripfofeciflet,nequaqua virio,p'afljoni,mutabihtatiautmiferieefretfubjeda. Porr6etiam,fiexel$m^tisfieretjefTetcorporea. Initium ergo habet,fine ver6 eam carere certum eft. EtcumfpiritualisfitatqueiEtherea,nihilhabetterreni fecum mixtum autconcretuminihilhumi^ditatisaerea: autaquex,nihilque caliditaris 8c ficcitatiselementi ignei. Ut igitur cjus natura eft invifibilis,ficetiam invifibiliterin corporemanet,8cdecorporeinvifibiliter egreditur,per corpus corporavidet,vcluti ccelum hL terram,8c qu^e in iis confpicua funt oculis noftri?. Per fpiritum

autemcorporumflmilitudines intuetur. Quicquid enim corpus nao t^k.,^ tamenahudeft,noninfuIsedicitur Spiritus. Per intellei^um ea yidec>qu non
corpo-

2oS

T R A C
cft.

T.

1.

T.

I.

B.

X.

corpora funt, nec corporum formas habent,quemadmodum in fuperioribus

dedudum

P.

III.

1)e anim<-vtltombtu,ftmiltter defomniu


de Extafi.

^ quinque ejus generibtis

T)e Vhantajmate, Ephtalte,

^ tandem

EOru,quenofuntcorpora,fedfpiritualescorporumfimilitudines,quaIescernimusperimaginationemjaliafuntvifaufuatajaliadormieutibu^ijippurenc atque nonnulla in extafi percipiuntur. Qux funt vifs uJitatA drhumana.tz vel t\J}iritH noftro exiftunt, vel ex corpore Jpintui qmdAmmodo fuggeruntur-y fecuci, cumveIcarnevelanimohominesfueruntafFcdi,uonfolumvigilanttsiofimilitudinecorporumverfantanimo curas fuas cogitando,verurn etiamdormientes fomniando traclant iIIud,quo indigent. Namque &. negotia (uagerunccx

animi cupiditate,& epulis poculisqueinhianf,fi forte fitientes clurientes ve obdormiverint. Vigilantibusetiamocculioquodaminllinduingcflas elfecogitationes,quibusdivinarent,novimusificutC<j//'Arf/7'^///f:vprophetavir,i.iitne-

jusintentio prophetandi voluntarem non haberct.

Videmus crgo ex fupra

di-

<Slis,qu6dmultavideatanima,&qu6deademnaturafitomnium vifionum,five
invigilantibus,fivedormientibus,fivc segrotantibusiquoniam res hujufmod/,

qux videntur.non funt ex alio genere.quam ex nacura (piri tus,dc quo vel in quo funtfimilitudinescorporum: Obfcuratas namque vias habet fentiendi,utvideat,qux(bmniantes vident. Vifa fiquidem Phrcneticorum fimilia funt vifis
fomaiantium,fimiliafuntcogitationibusvigilantium. Dormientibusquideni'

incerebroconfopiturviafcntiendi,qua: intentionem ad oculos ducit,idcoquc ipfamtent!o,inaliudverfa,eernit vifa fomniorum,ac fi corporalesfpeciesadef^

'

lent;itautfibidormiensvigilarevideatur,6cnoncorporumfimulachra,fedipfii corpora intueri. Nec certe fine admiratione infigni contemplor,&. contem| ' afficior ftupore haud exiguo,quanta celentate facilitate anima (iplando &: briceiur imagines corporum corum, qux per corporis oculos videt. Qualif^.dP^.

cunque tamen

illa viforum naturafit,proculdubiocorpu5noncft. Nonenim. corporavifaillasimaginesinfpiritufaciunt,ncceam vimhabent.utaliquidfpi-

ritualeformentifedipfefpiritusinfeipfoceleritatemiraid prcftat,utpotefpiritualis, intellec^ualis

atque

rationalis. Qiia:

dormientibus apparere videntur,

kcund\xv[\Macrobii opinionem.in ^//?^wr generadiftribuuntur,videlicetin o-

raculumiviftonemfomniumyinfomnium drphantajam. Oraculum definit eflc,ctim iii fomnis parcns,velaliqua gravis,fanclaque perfona,feufacerdos,velipfeDeus,

eventurum

aliquid aperte vcl


,

non evcnturum faciendum aut devitandum,


,

denunciat. DequofacrxScriptura: multis multa locisdifert^tra<ftaverunt,6c j4W/f/#finfuismyfteriispermulta recitavit. Vijio eft.ciim id quis yidet,quod

eo modo,quo apparuit.evenit. Somnium


,

te(ftum,& fine interpretationeintelliginonpoteft,hoceft,a:nigmatibu$obdudum. UndeiV/w. 12. In oi nlloquitur ]ehova Moyfen dr oJlendit.,non perfomnia dr migmata dr figur.iStUt folehat cateris Prophetis fepitefacerefedpalkm Deum ajpexit^atque (imilitudinem ]ehovx intuebatur. Infimnium eft.quando id,quod vigilantem fatigavit,ingerit fe dormienti:cujusgcnerisfuntcibicura,velpotus,velaliquaftudia,velartes,velinfirmitates;namquefecundumftudia,qua;quifquecxercuerit,fomniarefolcti Similiterfolitarumartiumfimulachra,deprxfentimentibusimprcfIa,appareeft figuris

bunc

DE

TRIPL. ANIM. IN CORP. VISION.

209

buntininfomniis. Porroetiam, juxta infirmitatis diverfitatemjdiverfa inciduntinfomnia,8c fecundum morum ac humorumvanetatemitidemquoqne


illavarianturjcumaliavideantfanguinei,alia cholerici,alia phlegmatici.&alia melancholiciii{lividentrubea5cignea;illialba&nigra. Phanta/ma e(\..x\^ando
quisdormirevixcopit,ficvigilarele adhucexiftimat,aca/picerefibi videtur ahosquafiinfeirruentesjvelpafiim vagantes formas,difcrepantes varias,eai-

&

que vel Ixtas vel turbulentas fub quo quidem genere Ephiahesftnimubm ^Juc:

r^fnumeratur;quemfamaeft,quiefcentcs fubitoatqueinopinatcmvadere, atque eos fuo pondere gravare. Quod quidem juxta Medicorum opinionem nihil ahudeft,quam qusdam fumofitas a ftomacho vel cordeadcerebrumafcendens,atqueibiviranaturalemcomprimens. In^x/^abomnibuscorporis fenfibus anima alienatur8c avertitur,magis,quam in fomnio,fed minus,quam inmorte. Animainhac nonfallitur,fedip/amentedivinitusadjuvatur,ficutiia Jpoca/jipji] ohamis exponimt. Magna quidem efthascrevelatio,fiquidem,cum bonoipirituafiumitur,animafalhnonpoteftjquiafandiAngelimirisroodisvi-

fafuaperfacilcmquandamacpr2potentemunionemvelmixtionem,verareddunt,8c vifionemluam ineffabili quodammodo in fpiricu noftro reformant.


Ipfifiquidemhifcecorporibusindicandis&miniftrandis prsfunt,&; eor jm fignificativasfimihtudines in fpiritu ita difponunt,& tanta potentia quadanteiiui tradant,ut eas pofiinthominumfpiritibus revelando commifcere. Inde eft,qu6d Angeltti^lehova apparuit in fomnfs]oJeph,dicens : Nelt tiniere ,accipe Mariaru conjngem tuam. Etiterum. Tollepuerum d^fuge. Deus autem per Propheram
J^if'/dicit
:

Et ejfundam dejpiritu meofuper omnem

carnem-,^!' juvenes vijiones vide-

hunt,(jrfinesJommAfomniabuHt)^c.

1>e hommum in hejiiamm


transformatione.

efji^es

per prtejiigiofam n;eneficarum operationem

.^omodo Dxmones hom '-vel mali ajfumant hommts f^tntumi Et qua '^ta D^mones malifuturaprtenuncientj
ac deludant falfts appantiombtts ^

-^

Ccidit aliquando, fecundiim nonnullorum fide dignorum opiniones,ut, ^artequadamvenefica mulierum 8c poteftate Dxmonum^homines in lupos 8cjumentaconverfi,inftar brutorum,neceirariaquiEqueportent,opere-

quehoccompleto,iteriimad(e&priftinam formam fuam redeant,ita tamen,

utmens interim in
tur.

illis

non

fiat

belluina.fed rationalis
in Italia fuo

humanaque

conferve-

\d(\\iod^\zmDiviis Augujiinfts

tempore eveniflefideliterno-

bis fcriptis fuis confignatum reliquit. Sed hoc,ni fallor.ita intelligendum eft, qu6dDxmonesquidemnefciatcrearenaturas,fed tamepoflintaliquidfacere

tale,utvideaturefleillud,quodreveranoneft.
ftate

Nequeenim

ullaarteautpote-

magica vel diabohca animus , fed ne corpus quidem,aliqua ratione in membra&lineamentabelluinavere converti poteftjfed in hominem quidem phantafticum poteftiquippequi etiam cogitando vei fomniando per rerum innumerabiliumgeneravariatur,&,cum corpus non fit,corporum formas mira celeritatecapir. Confopitisigitur&oppreffiscorporis humani fenfibus,figura fanecorporeaadaliorumfenfumproducipoteft,itatamenfolummod6,utipfa

Dd

vera

tio

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

X.

verahominum corporaalicubijaceant,vivaquiclem,fedmult6gratiusatque
altius,quamfomno,fenribusobferatis5phanta(licumautemillud,velutift)rma-

tuminalicujusanimalisimaginem,aUorumfenfibusoccurrat&anpareat:Quo
quidemcafu,talis
,

fibi

homo ifte videbitur^qualiter folet fibi nonnunquam

in

fomnis apparere ac fi corpore,portanturaDxmonibus,uthominesiftipra:fi:igiisdediiipereorumadionesilludantur,dumpartim verahominum,partim ^lfa jumentorum corpora vident. Humanum etiam fpiritum aliquando bonus &: interdum malus aflijmit(piritus:necfaciledifcernipoteft:,aquofpjritufumatur,nifi in eo,qu6d bonusinftruicadbona,&:in viamveritatis ducit,malus ver6fallit,&: fallacibus fuis machinationibus animam,etiam in manifeftis bonis,dcludit,ut eam.cum
fibiintalibuscreditumfuent,ad fuam voluntatemfequendam pertrahat 8cfe-

onera portaret. Qua: fcilicet onera, fiquidem vera func

ducat.$icplerumqihumanumfpiritumrapit,utoccultaamboriimixtura,quafi
idefpiritusellevideaturfpiritusvexati,8cfpiritusvexatis:quemadmoduinDcCmoniacis&quadam maia Epilepfia: fpecie afPeda quondam obfcrvavimu^,

Dum enim Marjiliis Galltx degercm puellam quandam Damoniacam intcr p-esbyteros (igno crucisagttAtAm anima.dverti^qtt& dumjcientiarum ejfetpenitui ignara,froprto cjuafi tam de fr&terttts^quhm p-xjentibns non finemagnaafiarntumadmirationemtiltttudiniindicavit. Q^iodreveraapropriocjus Spiritu provenire non potuitjfed propter fadam cum eo Spiruui maligni commixtionem taliaquafi unico flatu protulit. Atquehicnotatudignumeireputamus,quomod6lpiritusmalignus cum maledicentis /pintu,ad ijtipii inmaleafflatuverbanonnulltgyxcaprotulit^d^ multa

dicentepropofitiexecu:ionem,(ejungei"el6leat.

Namquehujuipuellxmater

invalidas:a;gtitudineconfecT:a,propteriftiusfiIia:(uxneglccT:um,(ivequ6dej,

utiquidcmferebatur,aliquidpecuni2eperdiderat,fivequ6dinnugisilludconiumpferac.diriseamimprecationibusinlijdandojin ha:c tandem vcrba proruperac: rf//w (inquit illa)/ diabolt*s ctim legiontbttsfiiis in corpta tuumfubito ingrediatur.

Quoquidemmalitioseenunciato.efFedus c veftigio fecutuseftvoiuntatem. Nam puella (ubit6 a Da:monibus malis quidemjuti ipfe Diabolus per os puellx confcfiiis eft,a fex Legionibus oblcila fuit,atque mifere ab iis ex-

&

cruciata.

nus

ingreffi funt

Infpiritumigituramatremalevole&nefandomodo cfflatum protiDarmones, atque ita Satan propterpropinquitatem natur^

interfpiritummatris&.filia:,facilimein(piritumfilixpenetravit,vehensfecum

turbam D.cmonum. Ac vero animadvcrtcndum e(l: qu6d Dxmonibus permittatur fpiritumhominumpo(fidere,attamenimpoflibile litillis in lucidam
mentis 8c rationis regioncm penetrarci quoniam illa efl tantum lcdes

& taber"itf^^.

naculum
hoc

Trinitatis,non al!cer,quam Sol coeIcftis,uti teftatur r/aimijla Regtiu.

Et tamen dicitur Satanas implere


intelligitur fieri,non

mentem alicujus

& principale corJis.

quidem ingrejFu in eam,& in (cnfum ejus.fed fraude,

iniquitate,omniquem3litia,quaanimamillamrationalemad(callicitatqucfeducit,decipiendoeamtic faciendo per cogitationem.ut bona virtutes ei videanturilla,quxrevera(untfalfitate,vitiis,prxftigiisque plena. Eft enim Dia-

&

bolusfallax.nequam&fraudulentusdeceptor animarum.

Non

igitur parti-

cipationenaturxfeu (iibftintKt animx rationalis,ut quidam putant,occupac Diabolus lucidam hominis animam.auc incola ejus elhcituri (ed ex partc iu:e compofitioniscumfpirituhominisaereojunclus^perfraudulcntiam^deceptio. nem atque malitiam dicitur poflidere mentem ac animam,hocc(l,obfulcando rationis fplendorcm per phantafticas imaginationes in fpiritu fenfuali hominis obfeffi.quas excitare folet (iiis artificiis,ita utea videanturellc^quarnon

Veruntamen(cn(i)sDiabolo(ubjec^usredditur. Undelingua ohfc(filoquitur,&phantafisappantionesille,utiquidcmautumat,wCrtas5cinfaJlibiles


videc,
j

func.

DE TRIPL ANIM. IN CORP. VISION.


Nam

viclet,cum revera illa: nihii lint,quam pi ieftigiofe illufiones &: a Chrifti veritate. illud bonum,quod Deus impertitus eft crcaiuns cmnuiodidentitintes. fuiSjfola Tnnitas intrarefoletjDiabolo autem rpifliorem poffidere datur Tpintum,hoceft,aercum,inquofalIit(enrum&imaginationem. Ettamenpert<ftutiasejus,mens,hoceit,verus atque immtdiatus Dei radius,non minias patiair

Diabohincptias.qu.\mSolcoehfertnubisaeree obfi;uritates,auttonitruoruni fragores&. ftrepitus. Qu;E,licet terr<E atqueterrenis videanturefletenebrofe fpiirxque nube>,aut tonitrua horrenda,aut Dracones volantes tremendi aut Comet^ prodigiolijScc. nuliatenus tamen lllis perturbatur Sol coeIi,fed lemper conftans eft in motu fuo, fcmper idem in fua pulchrimdine 6c (plendorei quiaDeuseifemperadeft,CLim iitipfius tabernaculum. Simili,inquam,raodo leetiamreshabetintsrDiaboli pr^eftigias obfufcationum,6c mentem feu radios lucis in homine. Nam licetoculi trepidi reddantur , atque fenfus vanis Diaboli figmentis illudatur, imaginatioque nebulis atque meteoris falfis opprimatur,{unde fit.ut in media aeris regionc videamus,qu6d nubes alixDratonumeffigies,alia;montium,ali^caftellorum,alia

hominum inter febellige-

rantiumatqiieinfinitorumaliorumimagineshaberevide3ntur,cumrever.\nihil fint tale,quale apparent,im6 quidem mera figmenta &c accidentia,five fimulachravanaexiftunt,&; magis quidem vana,quam ullapic1:orum,quoniam c:t6evanercunt)attamenratioilluminataatquemensregiafehabet,utipfe Sol mundanus,firma,immobiliique in fua veritate &: fide exiftens. Undefit,ut concra homines illoi,quibus adeft fides,hoc eft,quorum anima: menti adhxrent, nihil puific Dii^bolus fuis illufionibus quoniam illi per lucis ciaritatem fjllaciasejusinteiliguntjfed quorum anim^c carni &c fenfibus obligantur.hi omnia,obfidei&radiorummentisdefedum,creduntefle taLa,qualiaDiaholuseaapparerefacit,atqueitaignorantiafubmerguntur,tenebris obruunturSc in teterrimam hylx abyfiiim dilabuntur,vivique,fed quafi mortui,in ea fepeCogitemusergonosmortalesdementisexcellentia,inquamDiaf)oliuntur. lusini^redinonpoteftjUtinecinanimammenti adiKErentem,quoniam eftDei temptum atque tabernaculum. Quare mendsafpcdumfugitDiabolus , uc ipfiilimumafpeclumDei,undeZa/^4 dicitur Ettamen tantaDxmonum
;

eft poteftas,tantaqiie acie

prxditus
fit

eft

eorum fenfus.actanta

celeritateinae-

mirum, fi terreno.rum corporum fenfum acumins-celeriratcatque virtute motus facilime fuperent. Hinc ergo fit,ut qux^ damnunquamcogicataprarnuncicncqu.ehomines propter corporis fui tardicatemadmirari videntur. Porroetiam Da:monibus propter tantam vita; iiix extenfionem longe major rerum experientia accefiit, quan\ hominibus ullis propcer vita: brevitatem acquiri poteft. Ide6 qua:dam futura per exaclam chareo
pra:cellunc,ut

mocu

non

racTrerum natur.-e fignificationem &C pofitionds

eorum rationem

pr;Edicunc,6c

alia mirabilia prsftant , quibus homines mentis radiis non illuminatosadvoJuntatemfuamalliciunt&ieducunt. Atquehinceft,ut,teftey^gJiinodecivitate D^.quxdam mulierculxD^monum illufionihus &: phantafmatibus !educt:E,credantgc confiteantur,fe nodlurnis horis cum Diana Paganorum Dea &; cum Herodiade ac innumera fceminarum multitudine equitare, earumque vifionibus obtemperare. Similiter de tali veneficarum cohorte e

quardam

gometper Lotharingiam

a fluminc Rheno non multum difiitam,tranfiens audivi,qux paulo ante meum adventum,credulx fux ftultitix poenam lueranc, igne viadice a vitaz fuas impuritate in mortis abyflum miflle. Hisenimferena

quadam node, fplendente Diana,Satanas f^piffime variis figuris apparuerar, circa quem ipfa: choreas cum ingenti lastitia duccntes,ipf um pro fuo Deo unicohabuerant. NanSauna,quifeinangelumlucis transfigurarefolet,ubi a-

Dd

ninTiarn

2lt

T R A C

T.

1.

E C

T.

I.

B.

X.

nimamalicujusmulierculxincreclula:fecluxit,ipramquepennfidclita<mejus

pcrfonarum fpecies & iconcs atqueanimxilli,quamcaptamtenetintenebris,&.quiiunfomnisdc!udir,mo~ d6tnftia,mod6l;i;ca,&;mod6incognitas,mod6 cogmras perfonas ollendit,atque ita eam pcr avia quxque feducit. Et ctim (olus fpiritu^ intidelis hoc patiatur,noninanimofeumente,fedin phantafia,fen(u &; corporeilludeievenireexiftimatur. Idcirc6 nimis ftultus 8c hebes eft,qui hxc omnia,qux fpintui
libi fubjugavit,illic6

transformat

fe in diverfas

apparet,revenxcorporievenirearbitratur,ci\mz-ff/;/f/&:aliiProphcte,item-

qiiejohames EtuNgeli/la&C ApoftoliinSpiritu,nonin corpore,vidcriLn villones. Deniquequodad/w^rrffWtfr/<?rwvelviventium,eorumqueapparitionesattinetjfciendum eft,qu6d,tum homines mortui vel vivi alus dormientibus vel yigilantibus apparent,non videantur uti funt,fed folummod6 in quibufdair. Iitnilitudinibusrerum. Fieriautemiftudcredimusoperationibus angclici.',,ptr difpoiitionem providentixDei,bene cupientis bonis velmalis,fecundum infcrutabilemalcitudinemjudiciorumfuorum.fivehincinftruanturanimxmortalium,fivefallantur,fiveconfolationeerigantur,liveten-eancur,prout unicui-

que velexhibenda

venit mifericordia vel irrogandajuftitia.

SedquoniAm de
loquemurSc

his in 'TraBatu nefiro de mortefive

animx a difcurremusjhoclocoeaomittemus.

corpore dijfoIutione,htmi

*X>e tertio <-viJtonu antmiz qenere ^<-vtdeUcet

mteUeUuali^

auod nHnquamfkllit,

TErtitim vijiomtm animx genttief^ inte/Iecfitaie,ut fiipra. didum eft.quo

\\\x res

quxneccorpora,neccorporumformashabent,con(piciuntur. Atquehujufmodiquidemvifionenunquamfallicuranima. Atqui invi/ionibusfenfibili &phantafticafpedeluditur&.feducitur,propter rationesfupeniisanobisaU lcgatas.Idcircoperfolamvilionemintelleclualempotcftanimusadveramfuiipiius agnitionem pervenirc,&: nullo modo per priores illas vilionesfen(us& imaginanones,quippequxpotius falluntanimam, &lfaciunt, uc fibi illud vidsatur,quodvercnoneft.Perrecellijmigiturafenlibus&; corporuiimulachr;s adfuiiplius&Deicognitionepertingerefolethomo internus;cum hitfolui lle modus^quolibiincognitusdifcitfecognofcere.Sedhic Iabor,hoc opus,quippe
alliduaopuseftc6fuetudine&:conftantiamagnarecedcdia(enlibus,utfciIice homoanimufuum a multititudineabftrahat verfus unitate,hoc eft, ut iplum ad ferevocetScinfeipforetineat. Hi^equidefenfibus impedituranima,ne cernecreatorem fuum valeat.quo ipfafola limplex line oculis refpicere feipfam

&

&

ad ratii.^nis metam, calcandoviamjuftitixtranfcendat.Namanimarationalismtercas.quxaDco fadxfunt,omnesfuperat,&;proinde,quandopuraeft,proximaqueDeo,at(]us ade6 etiam,in quantum quidem chantati mentis cohxret,lumine illo intcileredebet.QuarenecefTeeft.utrelidisgradibus fenfibilibus
c1:uali perfufa 8c illu(l:rata,utique non per corporcos oculos, fed pcr fuiiplius principale.hoc eft.per intelligeniiam Deum cernit,inquoeft perfcclillima pulchritudo 8c beatiifima vifio,qua quidem vilione ip(a fit beata. Kemovcre

igitur

dcbet a confideratione fua omnes notitias,qux per corporis fen(us ex. trinfecusaccipiuntur:quippequ6dcrporaha,eorumquelimilitudines,atque
ipfl

DE TRIPL ANIM.

IN CORP. VISION.
in

t^

memoria,cum ea recordandoreminifcitur,hxrentesac{ exterioremhominem pertinent,quan. quam iftis anima veluti nunciis quibufdam,exteriora percipiat. Aoima quoqus fimplexeft & libera,cui nihil eftreipfa prxfentius, interna quadam &. non
*pfiquoquefenfus& imaginaiiones circa ea verfintes,&
fimuiata,fedveraprxfeniia. Videtfeinfeinihilenimtamnovit,qua.m id,quod fibipr^ftoeft.necquicquamei magis prxft6eft,quaipfalibi. Namfecognofcitvivere,meminitfe eire,velIejCogitare,fcire,judicare, hasc,inquam,omnia novitanimain fe,necimaginatur ea extrafe,fi ahquo fenfu corporis illa tangatjficutcorporaliaquxcunque tanguntur;ex quorum cogitationibusnihil ei accedit,ut tale afliquid fe efte putet,quicquid ei de fe i-emanet, hoc folum ipfa eft. Nihil enim tam in anima iiluminatum,quam ipfa anima,necquicquamanimamficcognofcit,utipfaanima;cumi.-nimquxritanima,quidf:tanima,profc:cl;6novit,qu6dfeipfamqua;rat&novir,qu6dipfafitanima,qua:fe!pfamqueritjnecenimaliuddefequrit,quamfeipfam. Dumergofequarrentemnovic, fequidemtotanovit. Quodfinovit,utiqueomne,quod novit,tota novit. tfi inventapartenonfetotamquxritjattamen,qu6d le tota qUcTrit,tota fibi prsft6 eft,6c nihil ei prxfentius effe poteft,quam ipfa fibi. Qu6d autem de fe qu^rit,quidanteafuerir,veIquidfuturafit,velqualisjamfit,qu2erit,hoceft,qu.\ni

Deo,quam humilis&. devota,quam pulchra &: quamf.mda. Sed quia in iftis eft corporibus,qucE cum amore cogitat,&: cum quibusafimilis veldiffimilis

morem mifcere confuevicnon

Nam tanto glutine ei

eorum videre leipfam. cohserent hxcquie foris funt,animalia,ut etiam,cum


poteft fine imaginibus

abfuntifta,prxft6 finteorumimagines cogitanti. Quapropter fecernere easa

lenonpoteft,utfefolaminfpiciat5cvideat.

Redeatergo animaadfe,:ftetin

fe,necficutabfentemfequxrat,fed velut prxfentem fecuret cernere&difcernerejSc intentionem voluntatis,qux peralia vagatur,ftatuat infeipfa,8cfecogitet,ut feipfam cognofcat diligat. Ita videbit.quod nunquam fenonama^

&

verit,nunquamnefciverit,fedqu6d,alia fecum

amando cumhisfcconfudcnti itautfinemagnolaboreabiisfepararinonpoffit^quibusmagnoamoreadhxfir. Quapropter ea phantafiis corporaHum imaginationum deformatur, eifdem alce impreffis &: folutacorpore illis non exuitur. Si enim a corruptione corporaliumafFedionumhic non mundatur,exuta corpore tenetur paffionibus corporalibus. Nammaxima^ficutdidumeft^cohajrentiaeftinterfpiritumanimc-E ifc corporisiita utfi fpiritus animx cohxreat fpiritui corporeo,neg!edamentis pulchritudine&bencdidionejtuncillefpirituselementaris&fenfitivuspoftanimx egreffum e corpore adhxreat,Sc connedatfefeejusfpirituiaereojatque itataUbus tenebitur paflionibus anima corpore exuta,qualibus fiibjacebat in corporeexiftens. Namutinplantincrementovidemus,qu6dfpiritusxthereus cum fua anima feu lucis fcintilla,verfus fuam patriam volans &: tendens,
furfumfupraterramfefeelevat,cujusalteriusconnecliturportioelementiigni',

utpotequodcontiguumeftcoelosethereojatigniiterumaercoglutinatur propcerlocifuidignitatcm,atqueaquaaeri,5cdenique2qu2terra,atqueitaa6biva Jucis&;fpiritus2thereivoluntasgroiro& gravi illo fpiritu foeculento deprimitur,itauccontravellefuuminaeredetineatur>&: magis furfum ferri aut attoUi nequeat. Sic etiam.fi anima xtherea hominis,portioni mentis nonadh^rear, led k radio di vino,qui eft de coelo empy reo,& nullum cum elemen tis habet nexumaucfamiliaritatem,negligatur,eodemferemodofehabet,utanim:Eplantazautbeftix. Namigneaelementorum vicolligaturcum corpore &;cum aereofpiritusfenfitivi,&nonnunquam cum tenuiori quoque portione concateIxtitiiE deprimatur, ac in loco pafilonibus illis, natur, ita ut a loco gaudii fuit, obnoxio detineaturjquoniam operturbata humano quibus in corpore

&

Dd

mnes

214

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

X.

mnes animje

pafliones mal.x fuerunt infpiritu grofliorijfenfuum videlicet %:: phantafia;,quiquidemrpiritus adhuccicorporejamexut.xcoh^cret. Atvcr6,li

anima in corpore, carnis voluptates rcfpuendo, rationi illuminatjc, intellcdui atquementi adba;rerit;tuncinpotefl:atementiserir,eamcumadha:renteeiipjritugro(ro,priu->purificato,fur(um,extra&fupra regionempailibilem.vcherc, atqj ex loco pcrturbationum 5c terror inlocu Ixtitia; &. gaudii clevare. H.cc-

nimeftviavcnErefijrrelionisamorteinvitam,hoceft,atenebrisinlucemcum fuo corporeglorificato,quod nihil aliud eft,quam fpiritus corporis feniibilis,


virtuteradiorummentisilluftrataricaredificatusjUtfiibtilitatefuapoffitomnia

penctrare,&:perportasacfeneftras claufas trafirerldfanc.quod aliisfpiritibus corpore exutis denegatur,fi hifloriis tam vetenbus,quam recentionbuj fides tanta eft perfectio animx cum Ipiritu ct)rporco aliqua eft adhibenda. Sed

&

glorificato,utetiam ei,ab omnibus


,

omnium elementorum

vinculis

immuni,

coclum xthereum refcindere & per rcgionis fupremx cribum, evchentibus cam&furfumelevantibusmencisabomnipaflioneliberxalispenetrareaDeo Goncedatur. Studeatergoanima in hac vica,dum fcilicetcumcorporefuoopaco adhuc eft conjunc"ta,ut mcnti adhereat,qu6 hac rationc fea corporisfic emundct. Quod quidem,fi feceric, fenfualis fpiritus inquinamentisliberet egregia hxc erit merces ejus,6c infigne hoc ejus premium,qu6d,ciim hinc,id

&

eftjafuocorporeexierit,nihilcorporeiautimmundicieifecum crahet,(cdabo. mnicorporahpaffioneeritimmunis. Hic obiter vos notare veiim,qu6d huic animxmulta nomina fecundum operis c)us diverfitatem imponantur. utintegraanimamundana,exparteinfimafiveelementari,&,a:therea acmultiplici empyrca,fic eciam fjsiritus ejus medius(qui 6c anima media vocatur,6c cujuscftjprolibituparciciparedeutroqueextremo^dumfentit,^*'^ circacarnales8c terrenasoperationcsverfatur,diciturfenfusidum vegetat&: vivificat.vi-

Nam

tanuncupatur;dum recordatur.memoriasdum

difcerftit,ratio3dum fapit.ani-

musidum
tas.

intelligit,mens;dum contemplatur fpiritussatquc dum vuIt,voluaIftatamennon difFeruntm fubftantia,fed nominibus tantum;quippe ilU

omnianonfuntnifiunicaanima,proprietatibusquidemdiverfa,fed efreutiau-

Sieenimeundemfpiritumcontinuumefrevidemusacircumfcrentiamuadiadejuscentrumjatqueficctiamlucispyramidemcontiouacam intclliginuis aterra.ubiincipitejusconusad peripheriam rnundi. Et tamenta n fpiruum iftiim univerfum,quam luccm,varias in fe habere propnctates.fecundiim majoremvelminoremlucisquantitatem,aut)uxtam ijorem velininoremfpintus
na.

tenuitatem percipimus.

Unde fir.ut groffi jc

(piritus portio fic niutabiiij.cur-

ruptibilisScinfinitisalcerationibus fubjcd.ii E)us vcr6 pars mcdi.j,cempcraca multorumplanetarum,propri(*tateadinvicem difFcrentium^orbesdiftinguic, &mcdiocrisin remiffiori aut intenfiori gradu exiftit,atque tandcm regio c|us (uprema eft formalinima.fubtiliffimajintftilectualiffima.atque divinis inteili-

gentiis,ordine&naturadiftinctis,impleta.

Quasquidcm omnes

differentix la

uno5ceodemfpiritufiuntproptcrvarietatcmproportionumlucisomni.iopcrantis. llt igitur unus idemque dicitur hic fpiritus,&: tamen variaA in fe h. hcc operationesiunde terra,aqua,aer,ignis,a:ther,fj?iritus igncus & intelledua-

&

lisappellatur,ficetiameademanimadicifoletfenfus,imaginatio,vita,ratio,ia-

telledusatquemens,licetunusatqueidemfitfpiritusaDeocreatus,radiiiqt33 multifariis adornatus, quorum diverfa operationc, varia fortitus cft nomioa.
Sic videmus,qu6d in infima mundi regionedefedus lucis fit caiifa tot 6c
t:.inta-

rum mutationum. At li Deus huic fpiritus regioni tantam gratiam conferrer, quantamfpirituihumanopermcntem,fubit6inexceilentiam fuperioris mundi regionis cxaltaretur.

Nen enim difFcrt fpiritus

portio inferior a fuperion,


nif{

DE TRIPL ANiM. IN COPvP. VISIOR


&

ny

nifiquodillapauperioreftlucisaffluentiajhxcveroinfinitisgradibus opulentior. Quiancnpotefthscinfimafpiritus portio fiib]imari,nifi Deus in eamin/undat abundantiam (ax forme,qua univefla,ccelum nempe terra fien t nova 6i inquinamenti omnisexpertia. Sic etiamjnifi in homine Deus anima; media;/piritumilluminairetabaito,impo!]ibil6fi"et,utrcgeneraretur in hacvica,

aut refurgeret in vita altera ad vieam XKtrazm. Innma ergofpiritus mundani portioefficietur,perJucismedia; aJduionem.vitahs vivinca,atque xtherea, cui Ci iterum proportio lucis fpiritus empyrei addatur,niutabitur illa fubtiiiation^&illuminationeinfpiritumrationalem 8c intei!ecl:ualem,8c ukimo illij.

&

ininationisgradu,tanquamiplamensfcufpiritusdivinusornabitur.Sicquidem ferereshabetinanimajquxingrofTofpintu fenfus nuDcupatur,cujus redificatione (enfibilium corporum imaginationes introducuntur,atque tunc imaginationis&phantafixnomenfibivendicaciacfihicfpiritusadhucextraomnem fenfum purificatione corporalium pollutionum fepofiiionead interiorem medium cerebri thalamum per verticis laterapenetrare valeat,ratiovocatur, cui praseft fupereminet intellec1:us,qui a mente gubernatur. Atque harc omniafuntunus &: idem fpiritus,variis quafi Prothei transformationibus muta-

&

&

&

tU3,hoce(i;,diverfisproprietatibusScnaturisfubalternatimpra;ditus. Conclu-

dimusigiturexhis,qu6ddiiplices fincanima:acT:iones,cum alioconfilioerigaturaddivina.alio vero prodendeat&iLnclineturadmundana&carnalia. Ejus


, videri nc)tjpoteft:,redptTpotentiasfuasfeextendit&; oftendit. Per concup'fcibilita-

aurem

inclinatio eft hujufmodi.

Ciam fcjlicet fit fubtilis

& invifibilis

temenimapptir,periralcibilitatemcon'i:emniciS:odir,pcrrationalitateminttr

utrumque diicernir. Si ergo anima verfatur circa Deum, tunc exultac 8c gaudetinifuobono,quippcqu6dBonumanimx eftDeus. At fiverfeturcirca mundana,tuncla:tari& exultare videbiturin bono carnis. Nambonumcarnis efi: mundus cum abundantia jucunditatis ejus. Sed mundus eft exterior,

Dcusver6eftinterior,im6ver6nihilDeoeftinierius,ciim ficrerum quaficentrum. Undenecefi^eft,utnos,abhocmundo revertentes,& quafi ab imo fur-

fumafcendentes/attollamur.AfcendereautemadDeumeftintrareinfeipfum, &: non folum fe ingredi,fed incftabili quodam raodo ad intima fui penetrare.
Quieniminterioratranfiensj&intrinfecus pnctrans,feipfum tranicendit,il!e vcreadDeumalcendit. Abhujusigiturmundidiftraclionibuscornoftrumrecol!igamus,&adinternagaudiailludrevocemus. Etfiinhisilludretinerenon poflhmusjfaltem ab illicitis &: vanis cogitationibus iftud reftringamus.u!: aliquandoilludindivinazcontemplationislumcnfigerevaleamus. Karcenifnelt requiescordisnoftrijCumilludinDeiamorcmpcrdefideriumfigitur. Ha;ceft vitaanimiSccordis noftri,cum Deum fuum contemplatur,6c ifta contemplationefuaviterreficituri

Etdulceeftfemperadconfiderandum,quodadamandum & laudandum femper dulce fuit & fuave; Nihil enim ad beatam vitam
prftantiusvidetur,quamvelutclauliscarnalibusfenfibusextracarnemmunintra feipfum alienatoque afFeclua. mortaliumcupiditatibusfibifoli&Deoloqui. Ciimdeniqueduplexfitanima: vita(namalia!incarnevivit,8caliain Deo)benediduseftimabitur,qui,incai-nebenevivendo,inDeoetiamoptimeviverenititur. NamquivivetinDeo,iIlefuumquafiefirecognofcet,efi"eipfumDeum,&. Dei verbum,atque per hujus rei contemplationem Ixtitia atque gaudio ineffabiliperfundetur. Hinc ergo
t{\i,<\uodMercHr.TrfJmegiJi.6.\c\tt Credeiquodintcvidet

dumcjue convertere affeclum quempiam

^ mditverhiirn Dei. Nam


O

tefte Ettangelijla ]ohanne , tn Verhe erat "jita , dr ilU vita erat lux hominum , cf c.

quam

nobilis exiftit fpiritus ille,qui vera fapientia du(ftus,oculis fairitualibus

perc-ipit fe

ex luce &; vita conflatum

efiTe.

Nam ille Deum,omnium patrem,


cognofcK,

ziG

T R A C

T.

I.

T.

I.

B/ X.

cognofcit,quoniam,tefl:e Menur. Trifmegtfl. lux (^


na,tmesihomo.
Spiritus igiciiiM.lcprehendcns

viu T>em est cr PAter,ex qua (ripfum exvita& lucecompofi-

Dem nobls hujufmodifelicitatem concetum,rf^ vitam rurfm CT iit^en trmfeendet. dit.ut veris drffiritu tlihm mediis adillum c^ in illum^a quo prtmordtaltter froceffimm, fideiiter redeamm. Amen.

Trium Amm<e Vifimis genenim m Microcofrno^eorumqueregiomm^


elpjeSforum,

rationumque difcermndt

luculentijjimddemonfiratio.

K;C

DE

TRIPL. ANIM. IN CORP. VISION.

"7

M^ro*^tif,

'^m
yO''

4"<y

^K--W

-'-

\'-'#i,vtta

t R A C

T. l

S'

E C T.

I.

B.

X.
eft /?/if,

Hicdemonftranturtresanima: vifiones.videlicetquatenus illa quatenus imagwatio,&C quatenus ratio,intelle&tn (^ mens. Q\xm stxb

tiifenfui,

corpora&resvifibilej;videt,audit,odoraiur,gufl;at&tangit,prout(unt,hoceft,

immediatefenfibusextcriorihusea omniaincompofitionepercipit. Profundiusergoverfaturanimainmultitudinercrum.dum fcnfus appellaciunem libi vendicatj&perconfequensremotioreft adivinorum &: /piritualiumcontemplatione. Unde fit,ut fenfus ciftam folam feu corticem rerum iniiicatur, feu tegumentum veritatis iipfamque veritatem in centro decoopcrimentum litefcentemcernere,8cfenfuumexteriorumorganisperciperenonpo/Iit. Animxergofenficivxobjiciturmunduscorporeus&; vi(ibilis,ciijus tPirc-af portioniTacluscorrefpondet,aqueaGuftus,ae eacgrofiar&mixta: Odoratiis,a5rex fimplici&tenuiAudituSj&ignicumarthere Vifus. In anteriori porro inierioris montis feu capitis Microcofmici parte refidens anima dicitur imaginati^va, vel ipfa phantafia&imaginatiojquiarerum corporalium & fenfibilium,non quidemverasimagines,fedfimiIitudines&quafiumhrasnjtuctur.Undenr!un-

&

di&rerummundanarumideas&iconesfpeculatur,quatenuseftimaginatio&
resinabftritto,nonautem realia,vel resinconcretn,atqueproiitfint,apprehendit. Incentroautemcerebri anima nec phantafticomodo vidcr,n^c /enfibilirefpeclucorporaconfiderat,fedr(/;V/i>'piritu,we'/7//ir^ lumineresinteile-

cluales contemplatur,qu2enequefueruntin fenfu,nequc iola phantafiacomprehenduntur,{edipfarationeprorebusveri,habentur&;Eftimantijr.Nun(:ua enimcadebatintelligentiarumarcanafuhfenfum,utinectrirj^ Eilenti^Eincn^abilemyfterium. Qmnimoetiamnequidt-mearumideascomprfhendcrepoteft imaginatiojcum ip/a ratio atque ingenii humani acumen ad tantarn ijratiamvixunquam,&nonnifiingentimentiiilluminationepcrvenicequeai.Undefit,ut ipfaratioper divinam fpeculationem ad intclledum priusexurgat,& deindeabintellediuinmentis fphxram faltu levifeerigat,utinejuslumine/piritualiaeminusconfpiciat,&per hujufmodi vifioncm ingenti lartitia veluti rapiatur,acJehovam,(ecundiam/^;4?/'rtf^/'f//i/w in coelo fedentem,atquein al-

ti/fimothronoelevatum,&ruperpalatiummundanum collocatum,intueatur,
ubiejus/oliumeftcoelum,ejusquepalatiumgloriarepleti/Timum,ipfalux,itauc /.cmperquafi in extafiafpiciatfupercceleftia,negligendoinfcrioraih2reat,in-

quam,in contemplatione rerum tam nobilium a fen/u vili abftmdarum. In ulcima denique ccrebri pirte anima dicitm memerativa C^mottv.t: numque in i!la p.irte vifionum objecta recondit,cuftodit,atque reLordacur,ram mundi /enfibilfs,quamimagiiiarii&intelle(?tualis. iixmihtcr motiva nuncupatur,quatc-nu.->per

(pinjEmedullamdat&deorfumimmittitmoiioncmcuiiibccmun^i

iiiinorii

membro.

^ha demonflratio ofin^dens^quomodo anima

afcendat jhirali afcenfu a rehus


^radttsitncipieudo

mundifenfibib.bns adunttatemberiz mundi


eff,a multttudine

a terra^atque furfumafcendendo ad Deumyhoc

ad umtatem.

ITt

'

^i

DE TRIPL. ANIM. IN CCRP. VISION.

2;^

nitas

si

'rmctPi crminus

2io

E C T. I. L I B. X. Utzi.runtliter:BHebraica:,aDeo omnium Conditorein hominis ufum

r R A C

T. l

ad rerumcreatarum figuras 6c naturas exprimendas vel denotandasintroduil2(nam ea.qUcT Deus prima feptimana creavit.numerum ii.non excedunt) itaquoquepertotidemgradusafcenderedcbetanimapiaecorporedifcedens,
aterra.id cft.a fpiralis iine.T fupra depietx centro,feua multitudineverfiisuni-

tatem,fignificando,qu6d Verbum,in quo eft vita rerum,fit in omni creatura, ab unitate incipiendo,&: ad bafin multitudinis progrcdiendo. Unde 8c re<ftifnmeilIudS:nuncupatur:proutetiamvarie ejus mmateriaadioncsper literas illas hebraicas diftinguunturj ita quidem, ut inde concludant nonnulli

fidedigni,qu6d quxlibet harum literarum denotet fpecialealiquidcreationis opus. Eft ergo exordium motus, feu iter animas recedcntis a ienfibilibus exterioribusad/pintualia,infenfibilia&interiora,aterrafeu tadus objecto ad

&

aquam,&; ab aqua fcu guftus objecto ad acrem groflum,& ab aere grolIo,feu ad aerem tenuem,&: ab hoc auditus objedo,ad ignem,a quo igne tanquam vifus objedo,mundum fcnfibilem relinquendo,ad mundum imaginationisScfimilitudinemcorporumafcendittUndeperLunxobjeclum
olfac1usobje(flo

tranfit,ubifingit,fe^?wfwinLuna ingentifentiumfalcconuftumvidere,
8cinfinltasaliaschima:rasin regione Planetaria fein abftracTiocontueriimaginatur. Videtur fibi

etum Arietem^Taurum-,Leonem.,Scorfionem

Cr Capricornuwt

atqueitidemquoqueextra Zodisicum lupum,canem,urjiam,anguem,6cc.priidy camposque cceleftes alpedu procervo peragrare, & in lis noclesque diesque pafci & nutriri. Similiter homines imaginarios in hac fphxra ftelliferaviyere
opinatur videlicet. Geminos Firginem , Sagittarium dr Aquartum mtra Zodiaci
,
,

margii^esific cciam cxtra eas Orionem,Centaurum,Aurigam,Herculem,Serpenta.-

rium, Perfium, Cephxum, Buhulcum, Antmoum, Cajftopxam , Andrtmedam &c. Hic ctiamintra Zudiaci iimites Cancritm (jr PtJces,6L extra cos Cetummagnum,x.di\\quamincoeloaqueonatantes,cernerefefomniat,&./'^^e'? .(ir^wfluttusiEthereos fulcare phantaftico modo videt,ita,ut ea res vere corporeas efle credat. Dehinc altius fuigit hic fpintus humanus,alis divinitatis in mundum invifibilem vec1ui,qui &. (piritualis dicitur,qnoniam vix materialis eftjacqucibiintegram invcnic veritatem,nihilque in eo.prxter folam veritatem contueri poteft,quoniamautvidst,& tuncnecefl^ecft,utveritatem videat,aut non videt,8c tuncfilfit.item viderc ei eft impoflibile,im6 vero in hacbeatuudinis fede fcmpcrvidet,8cquodverumeftatqucbonum vidct,quoniam providcntixincreata: oculus,omnia ibi 8c ubique vidcns,radiis fux vifionis fcmpiternx efficit.ut quicquid in hoc coclo exiftit,oculis rationis,intellecT:us ac fapientia: omnia videatnonfinegaudio8clxtitiaincfFabili. fr/wtfw^igituranimx /V/T.nhacre^ioneilluminata fit per regniim Angeloru,y?fW/wperregnum Archangelorum, atque ita ordine 8i gradatim furfum afcendcndo, omniumque irjtelligentii,

rumregioncsperagrandocontinuaturufquedum ad fuprcmummundiinvifibilis cacumen perveniaturiin quo eft unitas illa,a quo omnis multitudodcrr^ vatur,fcu termiims,a quo motus fitabaliquoadnihil,feuprincipiumunicum,
aquomundusfa(ftuscft,feufonseirentia:,aquoformxrebusfuntindit^,vclcns entium,cujus entitate res omnes fadx funt entia,vel adus primus.cujus prxfentia^caduresomncsd.- potentia in aAum funt dedud^,naturanaturar6,a cujusnaturanaturatxfuotnafurx omnium rerum. Ha:c incomprehcufibi-

turasfuasomnesin pcrpetuiimbcnevolc

lem fuam gioriam.inctFabile fuum lumen 8c benignum fuum afpedum in crea& ubertim deorfum eftundit. Hic

itaqiieanima,g,iiidioinexpIicabilipcrfu(a quiefcit.Scadmirationecaptadcorfiimillic6 defcendit,iic vrlligia fipienti.x fua: acquilice cnrporifuo,per omne

Jioctempusinextafiquafipermanentiimprimat,atqueut integrum Mit rocofrnum

DE TRIPL ANIM. IN CORP. VISION.

plenum,jam fidelem, rmum.olim opinione dubia fallaci atque incertitudine rerum veritate certum&conftantem in fapienti^ leg.bus efficiat,eumque in

vihmundanoetticiftabiliat&confirmet. Sicfitextyrone fapiensific homo ex ex carnis progenie in titur nobili. Deique comes,8c per Dei mifericordiam optime prKpatah^eredem Creatoris fempiterni adoptatur,atqueita lium

&

tur adpoflcffionem illamlatam,qua:aj3rimordiomundiordmata eieais Scdcftinata cfthenediais

&

m.

Ee

T R

A-

\y

T R A C

T.

T.

T.

r.

B..

XI;

TRACTATUS
S E

P
S
XI.

R
L.

I,

C T
L
l

ON
E

De Spermate &
C ^
*De TeneratiQ7iU
P'

Generatione

f'

<!isr,muUiplicatioms ratioHe.

'

gcnerationis arcano multa

tam

fupercoele-

'Ilium quamcceleftium

& fijblunarium n.yftcria

vulgo adhuc incognita, nondum promulgata veniunt enucleanda diligentcr oblervanda. Qi^iod igitur inprimis attinet ad fupercoeleftin , aW/Ti nimadvertendum eftjfecundum j/?w/i//f; dodlri-

&

&

Uj^

n3.m,vtvcKtia tn >\.ordines ejfe divifain Deos SciWcttt


cft,in

'^^hi ^^^ones,Heros d^ Jnimas.hoc


^)v!l^ gelos inftar

Deum, An-

architedorum in opificio munDco dano miniftrantes.fpiritus olympicos feu gubernatores Planetarum 5c corporum coelcftium,ac Animas. llndeexejus/ententiavidenturduoelle femidiametrijducfti acencro reuterraadejuscircumferentiaujextremam,id eft,coeh empyrei capacitattm luperiorem&calumelenientarcjquorumilludDei,h.ocautemanimarumhabitaculumexiftimaturiD.Emones vero&herocs locaintermediafibivendicaredicuntur Unde ficut Da:mones proptcr propinquitatem fuam cum igneo DeitabernacuIo,deipfius proprictatcqu^ eft unitas,participare tradantiir.
:

Nam ipfertim proprtetates fitntxtikt Jaml>lico,continere inje dotes Deorum,inferiori


modo quam Dii,jedfib idea^ratione^ earum obtinere deterioremconditionem. UndedeunitateScftaDiiitatep.irticipant. Alteram vero extremitatcmmagis
tfnidem

deorfumtendenteminhabitanti-.&;operantisanima:proprietas(cumfitdecii-

natioad multitudinem,motum.6c res naturales motu vitah replendas,&: ad generationem perficiendam ab unitatis natura feu Dei proprietatc maximc
)

^iftareobfcrvaturiquippfquodadnumcrumScpiutahtatem

tendit.

Heroes
denique

DE SPERMATE ET GENERATIONE.

113.

^^eniqucquoniam magis ad animarum fitumcieclinant,cum ipfarum naturis in mnibusfcreconveniunt. Jpforum enim proprietaslubconditiunemukuu*^inii&: motusjpermixtioniiqus dirpoficione,ftatu&: excellentia comprehendicuriquemadmodum^ nobis fupra,in pyramidis mundanx in radicum quaDifferunt ergo D^mones drata 'U. tubos diviiione, latius declaratum eft. ab Heroibus in eo.quod Heroes altquanto mngis inclinant adpartkuUrtAmohtlitique, utJ^OTMf/verbisutar cfukmD^mones. Nam duo illamediorum genera,Dxmones lcilicet & Heroes compouuntur ex proprietatibus extremorum fcilicet articulis primxcompoliDei & animarumiqui quidem digitis fimplicibus uonis feuradicibus.in iupra diclapyramide materiali denotanturjfed in DxmonibuseftpIiisdivini,in Heroibus pliis humani. Ex his igitur conftat,qu6d Planctarum gubernatores cum fuis legionibus in regione elementari degentibus,quos Heroes vocant.vitam in inferiora 3. fuisorbibus infundentes,&per
,

&

gcnerationes in animalibus promoveant. Atque

confequenscumanimabusconfentientes,mult!plicationesinvegetabil4bus,8C horum H^-roum locusde(cribiturin quadratorum pyramidis materialis ordine,quemadmodum animse inprofunditatecuborumejus fubmergi dignofcuntur. Deus quidem,cum fic puri(lima&fimpliciirimaforma,luxqu;;exactillima&. primaria,puriirimam 6c iimpliciirimamfecitgenerationemmonadis,ipfaminfcipfumrefiecT:ens: itaut unicasinfuanaturaintegra&int.Kl:aabfqueomni materia; pollutionepermaneret. Nam ip/a materia crat c^ufa mukitudinis &. numeri augmentationis, quemadmoduin ex ^enigmatica hachiftoria feu fabula fequentidcclarabitur..
Dtemogorgon,cjuiesiJiimmttf(^frimniDeiiititernitate ante

mundi ortginem Jltpatus.,

comitatttic^ornatftiatque ineafe reponens,Chaos informe ineffahili ocalorHmfuorum.

Jplendore tnttiebattir,ventremg

ejtti

mirtim in

modum contenttone,ccUtdiatione .atque

tumtdtu 'vtbrari,& perturbari percipiens.,manum Juam porrigebat adtllum Chaos gror-.


iridipartum adjuvandum.

Unde litigium illico ^prtmafacie erttimftittm accepit\ijuod^


mundi circuitum produciitm .vulttt ecjuidem inhe--,
\lnde faclum
.

Iknevolo Dxmogorgonii henejicio in

nejiodrimpttdico.,ftrepitu^inauditocomitante ambtttofts alisin altum^^Jiirfuminceaiifaftigiiim cuLmenq, ferri ajfeciavit.


e^i ut.a

D&mogorgone in imam abyj-

Jum

merito dejiceretur atqtte pejfundaretur

Ch&os vero rerum

omntim

mater,post

re-r.

bellis htijui

fuiprimogeniti ortum.ptiriusjam manens fudore Cf^JuJpifiis igeh ardebatr


ca!pit.,iterimtj,

atque
goKts

aiia

adhuc vice gravidttm laborare adpxrtum

ajJifletiieDxmogor-

manu prolem fecundam mafculam

edidit,cui nornenerat Pan^natiirar/i^^materiAm

Jeufpirttum univerfdem ftgntficans:,cu)M cafut ocelLatum cceium ftellattnn nures duA u-

trumqtiemundi poiiimjoarbt. longaradios

foiares deorfumtendentes^Jiflula

ex feptemfy'

ringtbus conflatafeptem Pianetas ,cum i^forum harmonta.pedes caprini temporis naiU'

ramjimificabant. Iterumposi Panis ortum tres eitisforores,Parcfiiicet,ex utero Chaos


ftieruntedit.t(^prognat,rerttmviciffitudinem arguentts. Dentqtie Poifis,Tttan,Terrj

& Herebus

itneart fuccejftone fttnt fectiti.

matetiam

(eu Chaos.ex (pirituum (eu

Ex hac ergo relatione demonftratur, aquarum informium congerie conftitu-

tu;Ti,antecreationemfui(regeneratJonisoriginem&:mairicem,quxtamennibil parsreautproducerepotui{ret,nifia-cT;usr><ez<7^(?r^tf/ifad^uiflct,UJ:potefine

cujusaiIiftentiaC/ji?xpotentisEina(fl:umminimepotuiirentdeduci.

Undema-

proprietate formaJi,qua:eftuninifeftum eft,qu6d Deus unica fua elfentia fecundam,quam ac^lumproduxerit naturam /'^//;/i^mV/innumerumimt3s,!n perfecl:orum,videlicetindualitatcm,repofuerunt. Undedeinceps,unitatefpirituminformeminformante,ternarii5cTrinitatisdifpofiiio produdacftjitauc virtuteunftatiseditafitdualitasimperfeclaiquxadditioneunitatisilluftratxa numero imperfecflo in numerum& naturam perfcdiflimam eftredada.nem-

&

pe in Trinitatem. SicDcus in Verbo,Verbum in Spiritu ab ambobus proflucnte

ti4

TRAtr.

T.

T.

1.

B.

Xf.

te,&Deusinomnibus. SicVerbuniDeiinomninaturafeu fpirituorbemUDii' Deus cum Vcrbo &. Spiritu ubique. Atquellcper harmonixhujusdivinxrvmplioniampax.litiMojam tiimantccca^lointerramdejeclojScinejuscentrumdsturbatOjintcrelementaufquead ultimum Prlat continuabitur. Sic fehcitas perpetua primx mundi regioni,amicitia durabilis medix,& quics cum pauca percurbationc intimar perpetuo aderit. At vero in
verfiim implente. Sic

hacregioneinfimaaliquandoventorumoppolitorumtumultus,rtucT:uum&:aquarumconflicl:us,meteororum ex contranis qualitatibus conflatorumgeneratio,& infinita alia accidentia.mundo huie inferiori contingentia propter ejuscu litigiocontiguitatel"xpif]]mcreperiuntur.Hisigitur intelleclis in promptu ratio efl,cur infeiiora magis fintadgenerationem apta,quam fupcriora> ciimdenfior^cefiicaciormatricis chaosparsin hac regionereperiatur. Unde terradiciturmaterrerumomnium.quasignisinejusmatricemimmifit. Nec quidemdehoculteriusefl:dubitandum,ciim nec aerem,necignem,neca:iheremadanimalium,vegetabil!um,autmineraliumgenerationeminf"uaregione idoneum eiVi: obfervemus. Erat igitur a Chaos materia generationis &: fubftantia,quxformam,anim3m,Sc adlum fUumaDeoaccepitadfuamellcntiam Scexiftentiam. Necenimpocefl:fierigeneratioabfqueac\ioneinpafrivuinbene difpofitum,& per confcqu^ns,Deus,qui eflunitas monas,per fcnongeneratmultitudir>em,fed per abundantiam matcria: Chaos,feu fpiiitusfcEi un-

&

di,feunaturxlmmidx,quimtt:(lcIyfercHr 'TriftmegiJt.Ferbnm cr lux drignisftnce' Bomini .qnifreba.turfu^er aqnaf ,di.x\\md:. oriuntur ad multitudinemparticularium pron.t;& ab Heroibus feu PlanetarumDominis,materiam prolificam vit.ilem deorfum effundentibus,animiE '\^x ad afliduam
ruifovehatfettSfiritivs

&

generationem& procreationcm follicitantur,alliciuntur & fortificantur. Eft ergo Heroum 6c animarum dominium a f^ihxra folari ufquead centrumfeu terram quoniam ab illo punc1:o,deorfum progrediendo pyramidi^ formalis conus tendit ab univerfalitate formali ad ejus particularitatem, videlicet ad
;

pundum coni

in terra definens dum c converfo bafls pyramidis materialis, terrx innitens multitudinem m.ueriiE fubminiflrat paucitati forma; in cono
;

pyramidistormalisibueperto. i-{incoriunturtotgenerationesinterra,totque corruptiones mutationes feu alterationes. Nam materiamulta,nunquam

&

form.Tpaucitatecontenta,habitumfuumquotidie mutare deflderat,qu6 formamlibinobilioremacqn;rat,cujuspra:fentia&:acluappet'.tui /uo plcnc faiisfaciat. At vero a f"pha:ra Solis furfum afcendendo nihil generationis inveniri potcft,e6,materialispyramidis pars furfum tendens,fjbinde magis magi.sque

fubtiliatur,dumadpvramidisformalisbafingradatimaccedit. ,Unde talisma-teria,proptcr fuam ex forma lucefubtiliationem,eft ad gencrationcm omni-. n6 inepta atque inf(Tccunda,:iim ejus matrix iit nimis tenera fubtilisjtaiir

&

&

lucisfeminapropterintenfameorumfortitudinemretinerenonvaleat. Hinc: igitur animcE a Philofophis partem mundi infimam & ordinem intelligentiarum ultimum poflidcre dicuntur,locumqueprope terram,feu in regione infi-' ma fibi vendicarejquoniam ibi appetitus earum,circa particularia t\: geneiationis multitudinem occupatus fecundum J^wzMc;
,

opinionemfuperiusallegatam,fuflicientcr
expletur.

A K

DE SPERMATE ET GENERATIONE.

tif

?.

11.

1)e generatione,^^ quid mter eam O' creationem mterjit ?

.^odcoelum Jit generationis rerum

origo.

PHilofophiPeripateticiAtnztntsWxtmm genitura fideliter agentes,& generationis rationem ac difpofitionem diligenter inquirentes.tandem perceperuntipfamGenefinfeugenerationcmnihilaliudefrcquammutationeaforma unica priftina (ubftantiali inaliam hoc eft; progreffum materias ad formam fubftantialem, quE nondum ei ineft, fed mox inerit. Verhigratia Generationem pomi volunt efte progreflum germinis,ut materix ad pomum, tanquam
5
-.

adformamfubftantialemjquiapomum

eft

fubflantiajforma autem

pominon

ineftgermini,fedmox,perfeclageneratione,iner!t. Veriamcnimveroutinobis

videtur,&quod bona Peripateticorum venia


ipli

fit

diclum,forma

rei

generand^

noftro fpermati feu germini adualiter etiam a nonftatiminnotefcat,fed occultc magis magiscjue indiesopcraturinmallafem)nisabeoinftanti,quo]llud in matrricem generationi ccnvenientemadrei gignendx pcrfedionem projicitur,quemadmodum infra declarabimus. Quid
ineft,!icef fenfui

pnmordio

autem

inter

generationem

& creationem interfit, lupra didum eft, ubi lucuejje

lenter fx.}p\\C3iyiTr\m,creationem

originemJpccieinonprjiexiJfentk,^^tr co\\(e-

quens cujuflibet ejufdem fpeciei individui immediate ab ea & primarioprocontintiandt (pemananiis igenerationem vero dicimus ejfe modum confervandi ciemfrAexiJientem dr creatione inmttndum prodaBam. Ex quibus patetquod creatioverfcturcircaremnonpr2exiftentem,generatiover6 neceffario circa rem pr2cedentem,&. in rerumnatura beneficio creationis exiftentem. Prarterea indeelicimus,qu6d,utDeuseftcreationisautor,feufpecierumcredtarump3-

&

ter,ficetiamipfacreaturadignofcatureftepater reigenita:;cum fitiecreaturie


fpermateimpofiibilefit,utullageneratio fiat,fiquidem abfque virtuteoccuha

(eminali,materiaformam&.fpeLiemanimat(>rumcorporuminduerenonpoteft. Hincigiturconftat,qu6dnulium genitum iicbonum,quatci:us eft psflio


apaflibili&iniperfecT:opatreprodi)dum,fecundiimiliudAffrf.
honum,nonpafftoponitur HUa\quemadmodum ubt dies
dies.
7'/-//w^^//?./'/>w.

6.Genita nofunt bonasnam qcneratiopajfw est ubi autempajfwesi.pullo modo bonum-ubi


ibi nulla

noxM ubi nox,ibi nulla

eft.

PraEterea,quodgenitum eft,bonum non eft,quippe quod imperfeclum Hocetiamconfirmaturejufdem.MfrfKr Trifmeg.verbisPitn 4 qua:funtra-

\iz:^^icquidgenitum,utique imperfe^um,di'viduum,crejcens

&

aecrefcens\ei zero,

quodperfeium,horummhilaccidit. Paterergocreattiraseratloiumbonumatque

Monas fcilicetjomnium princ!p:um,radix & origo,ab/que ver6principio;qux omnem numerum continet,a nullo contentj,omnem gi-

fumma

perfectio,

gnitnumerum,anullogenita;quiE creatur:e pnmcE de lua bonitate& perfc.clionecommunicavit. Undeomniacreatabonafunrdida:Qi)a;quidemperfeclio&bonitaspeccato Adamiinterturbata eft. Nam,qui non,nifi ad fuam compofitionem & perfcdionem folummod6 forma: pfrtionem adeptus eft, illevolensejusportionemadgenerationem aiiorum confcrre,atque ita prodigomorealiiseamimpertirijdecreaturaperfedafacluseftcreaturaimpf-rftcta &tenebrarumpollutioneacinquinamentismaculata. Atque utipfeCrcator

Ff

erac

liG
erat Pater

T R A C
Adami
,

T.

I.

T.

I.

B.

XT.

cupiens more divino alios ambitios^ crearcexindefefein fphxram generationis pra;cipitavit,atque ex perfedione imperfedionis &faftigiocontemplationisCreatorisruiinabyirum mifcrici adeoque etiam omnes cxterx creatwra; poft dejeclus eft: atque peflundatusi
fic ipfe ultcrius ftulte

&

&.proptereum,im6ver6&ipraterra,indemaledi(n;ionemacceperunt.Expr2edid:iscrgoapparet,qu6d,utipfeDeus,medianteVerboruofacrol'anc1o,fuitaUtor immediatus creationis,fic etiam coeium feu natura fitgeneration^sorigoj fecundum illud Mcrc .TriJmeg.Pimand.\. Circulorum ccelejlium circuiius,quemadmodumipfimens "Joluit,ex ekmentls inferioribus animalia conflivit. Et alibi Pmand.^.

Mundi revolutio .generationes exagitans ,qualitates eficit)quafdam inficiens maloque defenfans ,bonoque purgans. Experientuautem edocentur Jflrefogt,tcm ita lele
,

habere.

Nam mali Planet2B,alias 7/y^r/i4didi,depravare foicnt difpcfitio-

neshominumj/J)r/;4ver6 eas in mcliores convertunt-.Mentem tamcn ab omnifatoinriuxuquecocleftiliberam eirefuperius declaravimus,quamvi!> interim procul dubio certum fit,qu6d bona: ca;li fancli influentix animam reddantmentiobedientioremiproutcconverfoquoquepravxinrtuentiarfaciUnt eamillihominisinterniportioni,quxnientisnatur^oppofitaeft,fu^jecliorem. Exhis igitur evidens eft,qu6d generationisvisSi. proprietas a cocloderivetur, Imo veroipfumhominemfine Sole &i homine generari non pofteagnoverunt
i jpientes. Quod ver6 ad ignaros ilios ftultos attinet,qui,ccc!um in h^c inferioranon agere,infuJse& imprudenter aireverant,in fumum abeant eorum intentiones,& proingratis perpetuo habeantur^utpote qui primos 6c principales fuos parences impudenterabnegare geftiunt, dum ie accelo &; cocIicoJis, tanquamCreatorisminiftrisperdivma voiuntatem procreariinHcianturjuq-, itaproducentemeoscoclipoteftatemacvirtutemduroorefenfuquefaliaciabiurareconantur,adeoquegioriofum illud mundi ornamentum nulli infervire ufui,fals6 infcrre non erubefcunt. Anne,6ftulti, participes elle vultis -egni coeleftis,& tamen fine medio ad illud penetrare prarfumitis Anne Divns Paul:ism tertium ccelum rapi potuiiTetjnifi per medium tranfiillet Quafi ver6 quis
? ?

&

diceret,motumeiTeatermino,aquoadquem,veiaprincipioad finemfinemedio. Coelioperationemln generatione negatis,&: tamen vitam veltram ab ejus corde quotidie haUritis O ftulta hominum natura,dum ea,qu-Enon videe auttangit,in rerum natura exiftere non credit,atque ita,veritatem ncgligen:

vanam
falfis

do,vana&.faliaatqueprjEftigiofacapit,acvanitatibusinebnata,fidcm quoque concipit,eaque ratione tenebris infeda,lumenque rejiciens, vera pro


habetjfaliaque pro veris vanc ampleditur. Scd

Deus Opt.Max.hxc

o-

mniainmelioraprobonafuavoluntatereformet

C
*T)eJ^ermate a^j;'femme :

P.

111.

<^omodo

ea ab inyicem differafit? Spermatu prd^

creandi ratio ex quatuor elementis.

Et quod iUudm anmahft

ex prxjiantion membrorum corporu


Jubjla?itia.

(ic etiam fperma ^-^n6plvispoteitfineiLo(emine,quamcorpusfineanima Non\g\tux esijpermA idimcumJcmneiquiTn^iib nonnuiiihxcduo vocabulaconfundantjpro (ynonymJs

JT abfque fpermate animalis generatio fieri non poteft,

DE SPERMATE ET GENERATIONfi
T.
i-

.217

afumendojatque

ita

internumproexternoaccipiendo. Namrpermaeft

:,quod>ciimritvifibile,remcinvifibilein{liocetropoflidetiquodquando in

rhatncem venit debitam,congelatur,& congeIat|quod repentpurumvelimfibilis,

purumpuromixtum Sedjam,cumfpefmafitresvilibilis,rcmenautcmre.sinvifumma cum diligentia quxrcndum efl & indagandum, (//^^wy?/ hoc
poflea,quomodo ha;c ab invicem diflerant,rede
cogiiofcamus. Sperma fecundiim Piiilofbphorum praeflantiorum fententiam, ex principaliori fubftantia omnium genitorismembrorum componitur. Llnde
niituralifclecla.

Jperma,eiuidilludfemen,utx.i\m

paet,qu6dilludfitquafiquintaeflentia,exquatuorelementii compofita&vi Namoperationenaturarquodlibet elementum emittitfuura fubti!e;qu:Eomnia<2cfingulainrenibusconveniunt,&: ad generatione prsepa-

ranturper unionem &: aflimilationem. In qua quidem rnixtione,fi elementa mafculinaprcxdominenur,formamfpeciei generantis mafcuHnam producut, fifacminina,foe-mininam. Exhisigiturcolligitur,qu6dfpermacomponaiurex pane magis fpirituali omnium elementorum,& qu6d per confequens in fe c6-

prehendat/peciemintegramcorporisgenitoris,adeoqueetiamimaginemejus invifibilem in fe retineat;quam inadum vifibilem deducitnatura,nifi in luo motuirnpedia:ur,&pra;cipuc,liipfum Iperma in iocumfeu rnatiictmconfentanf am difponatur. At ver6 quemadmodum videmus,qu6d corpus cx qua'tuorelementiscompacT:um,nihilpofIit,nifianimavitalisecoelisinfundjtut;fic
e.txxm

necbxc tenuiflimaelementorum

colledioquicquampotefl,niliinvifi-

bi::snaturacocleftiseiinfit,qu;Evitamilli&motumtribuerepotefl:.

Infemine enimvitajactt,&animareigenerandie,atqueinfpermateinveniemuseleme,

torumvir(.'u!ta&:germina,qua:tenerafuni,Ck.vixadhucefflorefcereincipiunt.

Ec tamen deinceps gradatim aut pedetentim mcdiante nutrimento converjientequotidiecrefcere&.vigefceredignofi:untur,&; idquidem vivificoTemiins centraiis motu;quod ide6 percipimus centrum fpermatis poffidere,quonia

ipfumcorinmicrocofmimedio,& folem

in coeli

centro perocularemdemon-

altefirationciTideprehendimusjquorum rummundianima,quaviveredicitur. Exhisigiturevidenseft,qu6dfperma6-

unum eft

corporis animalis vita

&

mnesmemb'orumgenitorisproportionesinlehabeat,modo tameninvifibili
&:

contrado;qua; virtute anim^ vivificie feu feminis inclufi paulatim indies exteaduntur. Sicinveficabovina,cujusformafeufigurafortafnsefttriangularis velquadrangularisvelpentagonalisve! hexagonalis.&c.fiin maflam convolvatur,ligura t-jus penitus delitefcit,Atqui fi fenfim fpiritu flatoris extendatur, percipiemus,qu6d ejus figura vera &geometrica in fuis hneamentis patefiat.

N6nneetiamanimadvertimus,qu6daermutationefuaconvcrtatur inquodlibet elementum Nonneipfum in nubem condenfari,atque iterum crafliorem nubis vel aquas partem in lapidem fulphurea nativi in loco aliquo caloris
?

virtute tranfmu tari,a tque ita per diverfam naturaz in elementis operationem, resdiverfasineorumgremio,facT:a,nempe ipforum relatione,procreari cernimus? SicetiamproculdubioipfumfpermanihilaliudeftjquamipfeaercongeIatus;qui5cipfenihileft,quamfubtileterrajcum2quafimulmixtum;exquibus non magiseftimpofTibile ut mediante natura; centralis operatione, caro, ofla &; hujufcemodi aliazpartesfiant.quam incentroaeris txaere nubes, aqu6d natura qua &: lapides producuntur. Et indubitato percipimus nunquam fruftra operetur unde probabile eft , qu6dser adcordis thaJamumper infpirationemintrodudus, fcLundummajorcmfuipartempermeatus infenfibilcs cuihbet regionis Microcofmica: parci diipenfetur atque ita locum materi:c fpermatis cx quoiibet membro pervKksinfcnfibilesextradiE in vafa feminaria infufx fuppleat. Similuer aiifnenti fijbtile ad hoc opus
,
,

&

Ff

com-

izS

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XI.
alia /?-

complendum non eft otiofum.

Atqus hinc

eft.ut

mihi videtur,qH6d

minii vitfiA\c\inK.m feminales arteri*,tx

magnx arteria: caudice initiantia,6c ad


in ventri-

tefticulos fs extendcntia,alia vero exvenis frodeuntia,(dr ad tefticubs fertingenttA.

Ex quibus d6monftratur,qu6d fperma nutriatur partim ab aHmento

cuium attradojfeu chylo in hepate fanguificato,& partim atquc prarcipu^ab


acreattra(floadcordisrefrigerium,quoniam ab ejus regionefeminisinvilibihs cfficaciaderivatur. Sed quamvis hocincredile nonnullis videbitur(qui nimi-

rumnihilconfueveruntcredere,pr:Cterquamqu6dfenfuifubjicitur)qu6d/j3er-

matiimateriaproveniat,5cdimanetabomnibus corporis generatis membris, mukiitamenargumentis,hocitareverafefehaberccomprobabimusjquorum frimum fumimus a fpermatis definitione,qu cft talis .Sfermn eti hominisfemen fx frincipaliori fuh/lantia omnium memhrorum conifofitum\fecHndum ab cfFccitu in homine poft multum coitum. Nam ingenio 8c animalium fpirituum difpofitionegravioresmagiscjueftupidireddunturhominespoftcoitum. Undecertumeft, cerebrum defuoaliquid huicaclioni contnbuere. rrsterea ^xcnnt

qu6d incifione

nervi alicujus, juxta aures in

homine afccndentis,immediate

ipfe poftea fterilis fiat. Smiltter

& alios novi,qut^ veftigiopoftcouumccepe-

runtpedumftupore vel dolorequodam podagrxo laborare. Atque fic etiam hominescoituinimioindulgentes univerfaliter corpore debilicari teftatur ei. perientia. Tfrr/iwOTporr^efttalerNatura exigit,ut fimilia de fimilibus nafcantur,qu6 omnia pofiint progredi,&: fecundum propriam fpeciem generari. Undc necefi!e eft , ut portio purior omnium membrorum genitoris ad gignendi produdlionemconcurrat: .^/fWetiamhujusr4r^w7f/habemu!>,quod&ft hujufmodi: fipateraliquis infirmitatem incurabiiem in loco quodam habeat (verbigratia,podagram,chiragramautfimilia)filiusquamfxpiifimccircaidem membrumincjrrittaleminfirmitatem. Unde autem eft hoc,nifi mfpermate confiftatilliusinfirmitatiscaufa? Etperconfequenscertumvidetur,illamfper* matisportionem,qualjefogen!torismembroproccfiir,eflecaufamiftiusmali. Hincetiampatetjquodqu^libecmembriportioinfpermatecorrelpondeac membrisreigenita;. Proindehisargumentis probaturjqu^d fpermaabomnibus membris genitoris derivetur. ^cd fi quis petat,per quos meatus hocfiat, autquibusmodisirefpondemuv^fubtilibusviis&oculointellecliusfolummodo percipiendis idfieri. Nam ut aer in tenui fua difpofitione invifibilis cft,& per corporadenfa modo invifibili cognofcitur penctrarcific etiam /permatis/ubftantiaaerea,more vaporis fubtilis,invenas8carteriaspenetrat,mirabiliamoris&:concupifcentia:fervore,occuItoqiienaturxvigorcadhocimpu)fa,quam fubftantiam natura iasrax in vafa ei deftinata magnetica fua virtuce alliciens, quafivapucmaliqueinin nubemfpilTam,coclionedebita condenlatiin cujgs cer.tro lcintilla invifibilis vita:,quam fcmcn fupra appellavimus, circumfepta manet,cujuseftvirtutefuamotrice& facultate vcgetativa palatium fiium arctum atque ftriclum indies reddere ampliiis,viascjue fuismotibus convenientes prxparare,ut in iis liberius meliiis queat funifl:ionesfuasrationis5vitx&: fen(usexpedire8ccomplere. Atquehinceft,qu6d Philofophi fcmen dc finiverunt efi"c quandam qualitatem,& vim occultam a natura fpermati inditam.a partibus pra:cipuis ipfius generantis ortamjquar quidem vis fi ve qualitas informetmaceriamanimatorumcorporum forma fpecieque fimili. In qua tamtn definitione femcn male dicitur qualitas,cum fit eirentia informans Bcnc autemdixerunt,hanceflentiamapariibus prajcipuisipfius genitoris oririifciliccc acerebrofeuregionementis&rationis,a cordc fcufcde vita: &:anim:E mcdu-t, atqueab hepatcfcu regione clementari, a cujus fonteelcmcntorum fubtile nucritur.Unde fit,ut e.xpcrientiacompertum fit,qu6d hoc fpcrma femcn fuum continens

&

i'm

Ji

DE SPERMATE ET GENERATlONE.

129

continensinmatricecIaurumtresproducatoperationefecretainterniEdirporitionisampullasjexquibusdiligentiobfervatione tria corporis membra principaliafierianimadvertuntur,videlicetcerebrum,cor &: hepar,ut infra latius oftendemus. Nectamen credendum eft,qu6d unius hommis natura divcrlas formas humanas creaturis (ux fpeciei naicendis prxbere polTitired quemadmodu videmusinfrumenti multiplicationc,qu6d radii coeleftes radiis grano-

rumad eorummultiplicationemfucceirivcaddunturCquoniamunicumgranumfrumenti non


habetjquam ad propriam ejus exiftcntiam fufficii)fic ctiamjnaturx divinx portio a cerebro dimanans peradditionem&influxum
plus

radiorumrationaliumabalto,partcmhominisgenitirupremampleneperficit, manentegenitore illxfo. Similiter portio fpermatis a corde regionis ejus ad~ h^rentibusderivatarecipitaca;lo&:foleportionem,eamquemagneticafimi-

&

litudinisvirtutefibiattrahit,quamediamgignendiregioncmcomplet,utcompleta vitx facultate fruatur. Portio denique fpermatis hepaticam genitoris vim pofiidens emendatur,tum occulta clementorum exteriorum influxu,tiam admirabili fuperiorum virtute. Hoc ergo modo quflibetfpermatis humani particulaauxiliumacquirita fuperioribusjquoin viventisfuxfpecieianimalis membra,ttimmagis principalia,tum minus principalia reducitur. Atquchsec eft ratio integra,qua homo cx homine per genera tionem provenire folec.

*De Spermatu
nem,

hum^m operattone poB

ejmtn- ^ithammuliehremimmiJjtO"

Et quomodo Planeta agant adfoetus complementimi Et de fueraparttumuliebrutempefiatedupltci^


ac de rattone eju/dem.

TS Eceptofpcrmatevifibiliinmatricemmulicbrem cum

ejusfemineinvifibi-

-*-Vimatrixfubit6clauditur,necpoftmodumufqueadfoetus perfelionem&

complementum aperiturj nifi id fiat ratione

prxtcr naturam impellcntej qu^e

euamfoletefFectuspericuIofos fecum afFerre,ucpote abQrtum,&c. Spermate igiturinmatricefirmatotresilla;ampulixfuperiusdefignatB,fecrfimieuadinvicem divife fpatio feptem dierum producuntur,& viiui manifcft^fiunt.qu

quidemdicdecimoquintoreducunturintriaillamembraprincipalia.qusedi-

cunturcerebrum,cor& hepar,quorum prius eft mentis,rationis & fpirituum animalis fedes, fecundum vitE & anima: mundanac atque infimum facultatis
Baturalisjitautvenasejecoreprotuberantesatq; artenasecordeegredientes, 6c nervos excerebro fcaturientes pcrcipcre poflimusjquorum poftea virtute, cooperante calore.c^eterx etiam partes paulatim producuntur,videlicetpulmonesca:terequethoracispartes,ftomachus,inteftina,&quEeacontegunt3fimiliter vefica,renes,6c ultimo loco cster^ corporis univerfi partes. Deinds dietrigefimomafculiapparerefolentSc trigefimo feptimo,faeminx. Gomple*
tis

turitatem

itaque corporis membrisatque organis foetus adhucad omnimodam fui ma* coAkjnem manet in utcro,ufque ad complementum novem men-

&

fium. Etnonnunquametiamegrediturvivusmenfefeptimoifiautemmenfem

feptimumexedat,nonvider,necvivit;in feptimo ver6 vivit,uttAm experientia,quam ipfa Philofophia teftatur. O^avo autem tnenfe nati meri(intHr,vDno vtrh

Ff

vivunt'-,

230

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XI.

<rm//5Cujusquidemrei rationcm nobis reddunt A/}rologi,vidt\icet,miomAtn


/f^//wfjf/?/fcc':usinucerojacentisgubcrnatur aJL;?<iiim6

veroeocempore

operaturZwWiiinfcccum feu mfantemjaboratque fualubricafrigiditatecum humiditateadexpuHionemc;ju(dcm. Quarcfituncnafcaturinfansvivereputeltj At ii non na(catur,debilicabitur. Ocl.ivo autem me-nje 54/r/?/^,conftrin-

gendouterumScfECumprxdominabitur. Undefit.utfiinfansillo men(enafcaturjviverenonpoflit. Nono mtemmen(e\ttTum J/)//frcaliditate 6c humiditatenutriendo.vires ftxtui redacit,& fic ille complete nafcitur bencque vivit.
Similiterpr.ccedeniiumfexm.enfiumquilibeta peculiari Plaiictaguberaatur. Nam^r/;(?wf/7/^,ciimfemen in matricem recipitur.operatur ^4/r^,coagulando&.ftringsndomateriam(permatisfua fngiditate Sc ficcicat(r,eamqueitt primamfuam maflam coagulando. Menfi auttm ficufido prardominatur Jupi-

/fr,maflamcoagulatamdirigendofuacaliditateinquandammaflamcrudam,
quxvocaturf^-z^r^^ Tfr/wver6wf/?eminentiorempotefl:<itemhabet3/dr/,

quiagendoinmateriamrua caliditate&.ficcitate,dividcnsatquefeparausmaffam illam,membraque difponensjilla in fiium colorem convertic, reduccndo ea in formam languinis; vircu-.que Jovif tunc latitat& quiefuic. ^u^ino nicufi
5(?/imperare obfervatur,qui nucritlpiritus Sc vitam p.irtus,dcficcaudo lupcr-

fluashumiditates,manifelfcioremreddit.

^lmntum porro

mefifim Fenus difpo-

nitatqueordinat,manifc;n:am oculorum, :apill()rum,iuperciiiorum& tefti^ulorumefligiem turmando. Sexto deniquc mcnfie opcracur MercHriitSyC^uo fora-

mina&fpiraculadicunturfi^ri,namextendicmsmbrum hnguxScvocalemarteriam. Dififtimo o/?^^ d* <?<? antea locuti fiiinus. Qmx quidemomnes Pianetarum opcrationes provcniunt, propter occultam naturiE actherc.x di(pofitionem in (permate delitefcentem, quam (emen appel!avimus,qux quidem refpe^Itu vivifica fux difpofitionis coeieftia mirum in modum re(picic, SiC ide6facilimeimpreflionumfuperiorum6c prxfertim Solis,iiquopra:cipuederivatur,capaxefl-in vitxScmembrorum atqueinftrumcntorumordinatione.
.,

Hisigiturfatisluciilenterexplicatis,aliud vobis fortc occurret

dubiumi^m*-

do fcilicet Emhrjon fieu fixtus tempore fiptem vel novem menfiium in utereocclufiu,nutrinpofit?

D.cimusergo,qu6dnonnullorumopinio,6ccaquidemabomnibus

ferreccptafit,qu6dfoetus in utero a menftruofo fluorcjam propter matricis obfirmatioaemretento,nutriatur:qu9dquidem,fi /'//// rationibus fidem aliquamadhibeamu^^jita fe habere non poteft:,^/^o/4/(inquit i\\Q)menJlruorum
naturathnviolensesi utttrticasfiupra^uas decidit,reddat ficcas (^ mortuas^quodfieminaturejt44contafufierilefit,venenofiafiuaqualitatefiacitjpeculumpcrderefuumjplendo-

rem,cultellum acutum fiaciet ohtufium,canes de

iis gujlantes,rahidos ejjiciet.

x quibus

patet,quamlethalepartuiforethocalimentummenftruo(um,cumetiamconnrmatis creaturistantamperniciemadfcrreanimadvertatur. Sedhincaliaonn}potQ(kc\\xd.{^io\yi<\c\icctquibusmeatibu4menllruaevacuentur,velanfcmpermx-

neant inutilia in corporeper toturn illudfimum .?


fuperfluitas menftruofa deftruatur.
attinet, procul

u rejpendemi-is,c[\i6d v r t u te caloris.qux in foemina crefcit afliduc propter refpe^flum creatur;egeneranda:,ifta


i

ad verumfcetns nutrimentum dubio illud ab umbilico ei obvenit, mediante quadam venula, qux ab hepate ad matricem ad folum iftud officium partui prxftandum deigitur
,

Quod

fcendit: Infans

autem prxdicto temporeperacT:o,ad completam fua; fpeciei 8c


c te-

magnitudinisperfcclioneminuceroperveniens.atquenacuraliquodaniinftin<flu,cum

locum ampliorem.tum alimentum copiofius appetens,tandem

ncbrisin lucem egrcAiidefiderac,exicumquefuum,mediantibus fuperioribus aggredicurmenfefcptimo,autnoiio,ucidic1:umeft. Sumpcisergo& compbtis


inilliUitemporisterminovirjbusfuis,incipit
(e

movere,nervosque fua

forcitu-

dine

DE SPERMATE ET GENEPvATIONE.
&

in

dine frangendo ,& vincula idonea violando nafcitur in mundum. Sed,quOi niam incalido iS: humido erat nucritui,&: vero terraad quam tendit.eftfrigida ficca,idcirc6 infans in fuo ortu.tantam contrarietatem fentiens,vocem lamcntationis tmittiti-itq;\t2i primavox ho>niu es^ vox doiorU. UndefitjUtobftetnxad loci prioris naturx imitationem vel alicui panno calido involvat pueru,
vel in

aquam tepidam eum imponat,cujus

caliditatem

& humiditatem fsn-

tiensinfansefrefunilemnaturctobfcurifuihabitaculiftatimtacercSceoobleAaripercipitur. Hicautemnotatudignumefle exiftimamus,qu6df^/fr4aiMalia.ut primufnjittit atA,Jlatim incedant.cum tamen

homo tongo tempre postfuarH

itativitatem nec ftare nec ambuUre fojftt. Cujusreiratioeft,menftruofaillamate^

naaduterummulierisdefcendens,qUa;infantem,propterrationesfupraoommemoratasjdebilitarefolet. Namc^teraanimaliamenftrua nonhabent.

C
quam

P'

^-

^r a}2tmd ariimalts non agat


njita,

tam cito
,?
\

tfietu,

^ motm

Im^Htis^rationis indumentumfitanima,^qHodanimitehrcttlumfitJpirittts. Ho*


ru.n

N fuperioribus fecundum Mercurii Trifmegijh fentcntiam,didumeft,qu6ci


aucem omnium receptaculum
eft

fperma.quod

cft

extradum

fubtile o-

mnium

m genitoris compofitione concurrentium elementorum,ex quo tan*

quamex(urculo,novaarbor,vel novumcorpus exurgit,corpori genitorisfpccie,membrisjfigura organis haud diffimiie. Sed quoniam, tefte illo Mercurio

&

"Trifmeqifo^rriensinierreahacrnolefecundiimfetxiftere.&tantumnumenpartihiliconfirmatumcorporefuftinere neqHit^afJumpfitmensanimam^wlut amicium-ftmiliter ani-

ipiiznimiluddaamentederivata,6cquafimentisimagofeumensfecundaria.>tamcontrarJ^ funtnaturScorporisopacijUt fpintualiafeU tenuiIfima5cmollifrimavehicula materialiarequirantifinequibuscumcorporeconjunginopofFunt.Inclufoigit'jrlpiricii,ip{emotusab animaoccultomodoinfpcrmatecontentafpermaticamluoftanciam,corporisgenerandieffigieminvifibilicerinfehabentem,pauLLiiTi5:fuccclIiveinflit,eamquegradaC!mffeextendere,6cinformavefic^elcvare facitjanimamque ad tale xdificium extruendum exagitat mens>qux eft Dei radius. Etinmente,inquit^iercurius,eHFerbum Dei^quodhdc emniaordinat atqueinftituit. Etcerce,quoniam Verbofaclus fuichomo,verbo etiamconcinuaturejus fuccefiiopergeneracionem,&perconfequens,Verbicharad:eratqifi-

maet/amdivindextj^ens,utiturft?irttu: N^immensin {uzaditur2L&c

giliumnoneftrolummodoinhominecompletOjfed etiam inipfonondumfor-

nutojcum P^erbumDeimaneredicaturif2aterniim-,(\c\wdcm Divus ]ohannesttR.3i^


tur,qii6d ^f^ Verbumfaciafint omnia, &fine i^fofafium eft nihil, quedfa^ur eHi
iS[am inipfoesi vita,dr iHa vita tritlaii honnnumJ&ilUluxintenebrisiucet.

Nonre

etiamdicit3/frfr/^irTr////?^//?^cumEuangelifl:aconveniens,orequafiDei8c

Mentisloquendo? Cogita,quod intevidet FerbumDomint.mensautem PaterDeia,


hequeenimdiftant ab invice>>tJ}orum unio vita esiiEt Pjainiifla. Regitts Pfaim.\i<). i<^. NonBccuitdtaesivistibi,ex quo faBusfum tn occuito,artifiaose confecitis,veiut inimis pariibm terr. Maffkm meam vident oculi tui,^initbro tuohcomniafcriptafunt,ex

qHibmdtebtisformabantur.cimnondumuliHmexeisextaretydrc. SimiliterP/S/w.ii^,

Manm

131
liAntu

T R A C
ttix fecerunt

T.

T.

E C T.

I.

B.

XL

me (jrpLtf^^^tveriwt me. Sic etiarn apud ]ob.\o. 9. reperimus: me fccifli -.nhnneftciit Uc fndtfit mc? tAnqunm c xfetim coAgidxfit me? Ctttec^carneindutflime? ojfibttsg^ dr nervis texifli me? ctim vitAbentgmtAtemexerStcnti argillam

&

cuijliergame? Et vifttatiotu.iconjervtivil (firittimmcum? EtdeniquejuxtaP/i/.ii.


II

Ciim tu(is,qttieduKi(li me ex uterofacies,ut confidercm ad tibera matris mex. In te rejccitufumex vulva,inde ab utero matris me&.Demfortismeusfis. Ex his igitur e.

videnterjnifallorjpatetjquodDcuslitinipfbuterOjibiqueagatadfabriw-ehumanx produdionenri,& confcquenteriquod Verbum Dei fitui mentc,i!c cum mente,6c ob hanc rationcm in ipfo homine,8c in fpermatc in utero manente.ut adfpecicihumanxexifl:entia!T),&ad divinumexemplarilludconformet. Scd utVerbuma3/fm/r/i?dicitureireinmente,mensinratione,ratiocum VerboSc IVlente in anima,5c anima lucida cum his omnibus in corpore,atque ita progrefTiofitab unitate ad multitudinem-,fic necefle erit.ut Mens,quali dualitas,moveaturaVerbo,ScSpiritusrationalisamente,&;animaafpiriturationah,atque

utitatandemfpiritusperip(amanimamad prcxfliandum luumofficium in corporelperm.uicoimmediateoperetur. Spiticusigituraereus fcu arthereusagit incorpus,tanquaminfuumlimile,ad .-EdiHcandum palatium pro luo rege coclerti,orga:")isque 8c membris atque promptujriis 8c officinis,cuilibetradiuatquefpintuiinterno,8cafi!perioribusillaplbconvenientibusilludexornat.Ani-

ma ergo vivificat ipiritum ad hoc tale opuv,ita

utfpintuifitanimseinfliumen-

tumScvehiculumj Ratiovivincatanimam,?canima cum rauoneadmirabile il!udopu5divinum,vel divinum divini radii tabernaculum couft:ruit. RationalemetiamlpiritumimbuitmenvacumineScdignitateineffabili. EtVerbum inmsntefplendoremfuperlijbllantialcmfecumportaticujuspr^feniiafpeciei arternitas ejusque perpetuitas confer vatur,uti in antedidis defcripfimus. Hinc
igitureft,qubdMej(^i{4//tfultimo

demum loco apparent. Nam fpiricus vir-

tuteoccultxa(fl:ionisanima:,mafl"am8<:embryon flatu fuoindea principioindiesaugeri &ccrefcerefacit. Ettamen vita feu anima vivens tumnondumap-

paret,quamvis manifcfl:um lit, qubd occultc operetur per ampullarura arteriarum,venarum Sc nervorum produc1:ionem,leu potius patefad:ionem. Auetisigitur &c fenllbilibus faclis corpori, organis, fenlibilior quoque fitanimx motus8cilliuscffcrdii5.Unde ficqubdvitainaugmentationis medietateapparerc f)let, adeoque fcttus etiam tunciplo fcnfu tadui movere pcrcipitur,nec tamcn agere vidctur mens cum ratione,nifi myfticoquodam inanimamotu,

quem fenfus humanus

nullo

modo

percipere valet.

Nam ut

fpiritus agit in

corpore,ficanima in fpiriturfed ut animx acliones abfquelpiritunonpoirunc fenliicorporeopercipi,ficnecmentisatquerationis,abfqueanima; vivificx effeclu. Unde liquct,qubd acT:us fpiritus fint fenfibus corporeis fami!iarcs,quoniamiisprop:nqui(.)rcsfunt,8:quafi contigui. Aclus verb anima:nonfuntillis itafamil(ares,quoninmintercorpus8canimaminterponiturfpiritus. Similiter rationisadusfuntadhuc cognitu difficiliores fenfibuscorporeis,quama(5Vusanimx,quoniamintercorpus 8c rationem interponuntur fpiritus auimamedia. Omniumautemdifficillimiperceptufuntfcnfibus corporeis adusmentis 8c operationesDci,quoniam longius difl:ant,8c funt quafi in myfleriorum fpiritualium centro. At vcrb fenfu,'^ operationes in extrema fuperficie funt pofitx,. Summc quidem arduum erit fenfuiin cerra; fupcrricie degenti8cagenti,operationes fccretas,qux in terrx centro perficiuntur,8c myfteria natuiar.qux

&

grc^lFa 8c terr?a

iLMdelitefcunr,perLiperc;Multbitjq5durius8c difficiliijsadhucerit,utmatcria myllicas illas operationesatq; intentiones intelligat^qua; in ooe

]olupcrcoe!eftiproducuncur.Hincigiturcft,qubdmens&rjtin,quoad fenfum kumanum in mafTa fpermatica quicfcere videntur,cum tamen occulto 8c myftico

DE SPERMATE ET GENERATIONE.
ftfco

^33

modo in anima

operentur,uti ipfa

quoque tandem

in

infimo fpermatis

ipiritu

movens, ftruduram atque domicilium humanum dificare lolet. Et quemadmodum videmus in pnma mundi ereatione,qu6d lucis inpernx irapreffionesin fphxram elementarem fuerunt debiles,&. quali miperceptibiles

anteSolisappantionem(unde6cnullumanimai,(cdfoliimvegetabiha&.minera]iafueruntproduda,liquidem non agebat ad vitam animalem,fedadvegetabiiem tantum.) Similiter.ut obfervamus,qu6d poft mairx vegetabilis incren>entum,virtute audi caloris vivifici corpora animalia vitaHa,fedrationeevidenti deftituta funt produdia j videiicet aquatica, volatilia &; terreftria, qu^dincreationisfineratiocummenteinhominem nobiliffimum animal fuic iijlpirataific attendatis obfecro,quahter res fefc habeat in foetu,durante ejus inmatricemora. Mundus cum iuis creaturisfeptemdierumlpatioexaqua6c luce creatus eft. Aqua condeniatione autiubtiliationemelementa,naiura6c

&

&

iitudiverfadiftinguitur. Atquehxctalismixtiotribusprioribuscreationisdie-

buifadafuit. Sicipermatisorigoeftaqua&lux,per q lorum diverfas mixtioiiesproducunturquatuorelementa,6cexhorumlubtihfitfemen feu aqua fpifia. Hocfpermatribusmenfibus in tres regiones corporeas,exinbusampullis,
tres

mundi regiones repra:fentantibus conflatas concrcfcit:Sic mundum in tresregiones.tnbus primis creationis diebuscorrefpondentes,divifum eiTefu,

pradeclaravimus^mairaquevegetabiliscompletacrefcere&augencoepit. In c a;tens ver6 atque ultimis creationis diebus vita animalis produda fuit,& operata Solis virtus Atque fic etiam per ca;teros tres commorantis in uterofoetus
:

menfes^vitaanimalisinmaiTavegetabiliapparer. Sextodemumdiecreationis regioneelementariafuisnubibuscaliginofis 8c vaporibus rebellibus purgata,

ratiocummente,medianteverbo,inhominem

etiam circa menfem fextum,rationis fcintillx ex humana fpecieexilirequodammod6,licetadmodumlente,videntur. Atque ut die feptimo complctafiiitmundi 6c creaturarum fabrica.fic etiam infans jam ad imaginem mundi peradus in
inlpirata fuit. Sicigitur

lucemproducifoletjvelobdefedummatcrnum menienono.

F.

VL

*De hominis tatihHSj<t^ atr iUxJtntfubindebreyioresiElemen-torumque corruptorum punficandorum ratio


in noyijjimo die.

XylTrabilisequidem virtutiseft^wwfr^y^/^/^^wrfj^^^fjCiimineoprxfervatafue-*-"-*-nntanimaliamundiin<irf<tiV<?^adiluvio,atque itidemquoqueperejusin-

ftitutionemtotiusvitxhumanjEcurricuiumgubtrnetur. Namutfcetuiinmumatrice datur continuare ante compietam ejus perfedlionem fcptem menfes jita etiam poft illius ex utero egreirum, vita: c-jus curlus feptem aliis temlieris

commenfuratur, qux ^etates appellantur, & unumquodque eorum iterum|feptem annis circumlcribitur. Ex feptenariorum enim annorum nexu fit illa dimenfio,quam </ clima6lericttm yoca verunt fapientes. Uc
poris intervallis

autem antea declaravimus,qu6d feoriim

Planet.i ahquis

unumquemque fos-

tusmenfeminuterofecundtimordinemgubernet)itaetiiici fempcraliquishorumPlanetarumcuiquextatipr*eefi^eobfervaturiquippeqiiarum/'Ww4wide6

Gg

LutiA

234

T R A C

T.

I.

S E

T.

I.

B.

XI.

Z4fibivendicat,qu6dinfanteminuterocomplevir,perfecit&:adegrcnumcjusinlucemopcrataeftiadeoqLieetiamexindemejusidifpofitionem vimhabct fpatio primx xtatis durante. Sic itaque infnntiA merito Lunx attribuitur, quoniamintegramejusdifpofitionemfequi puteftatem lunarem animadvcrtuur, fiquidemineafecundumnutritivam&vegetativampoteftatemvivimus. Un_defit,uthxc^tasfitfiuida,tenera,aquofa,&:magisfrigida &;humida,qi!am(equentes. SecnndtiznttmAtai ,pueriti&[ci\icct-,Mercnria d2itm,ci\mm eamaxime reperiantur difpofitiones Mercuriales,namque in ea,juxta Frocli fententiam, !iterarum,cithar2que8c lucT:<E flmiliumque ludorum lludium exercemu:>,hominisque phantalla varia atque levis,5c ad plurima prona exiftir. Tertia,c\\izm
adolefccntimt vocamus,/'Vm fubjicitjirj Unde tit.uc in ea turgcant mcmbra feminibus Sc ad genituram protinus cxcitemur. ^//.^r/<i,nempey//'w//*/, dicitmSoUrisyio. qua vigor xtatisque perfcdio eft conlpicna. Ha;c cnim vit;c humanxparscum fit media.ita iefehabet,utSol fuadKpolitionein c^xli mcdio.

^/>z/4 2taseftinterjuventutem8cevidentemfenedutem,quxanonnullii^/^/<?/rf(^/>-(jf/i{<^iappellatur^tas,quatcnus planetaA/ijmij//iin ea

prxdomiiiaiur: Inhacergopotentias& viclorias aiFeccamus,sfc ad iracundiamfacilcprovoca-

mur. Sexta3.utcxx\xtzs,c\\ixvindiifcneclusnuncu\^di\.\\x J<?walIignatur,CLim ui aprudentiam^vitamadivam&civilemnaturali quadam nichnationedtlidc* remus. Seneciuszuttvn curva &.decrepitayf/'//>/i!4 efl,qiiam Saturnus guhtnxdiVy fiquidem inea confcntaneum efl natur;^ .a generacione defificre,feque a corporeisappetitibusfegrgare,8c ad altcram mcorporeamque vicam fe componere8ctransferre>LIndeba:crf/.wfi!/;/fw^/4//i'4 nuncupatur.

Ex

hisigiturcon-

fl:at,qu6dcontracoecaif^ultorumopiaiones,{lel]a:jnhominibusminficeoperentur,& totam fere vitam humanam apprimegubernent. Accertc,fi rtde

rem confideremus,deprehendemus, vitam humanamnihileilealiud,quam tranfitum quendam feu iter a pundo feu termino imperfedionis&cruditatis adterminumperfedionisScmatuntatis. Imovero peroptimeeacurfuifoLri,
annumconftituenti
poteft.

& a folftitio hyemali verfus xftivum moventi,comparari

Nam fole verfus partes boreales properante,magis magisque fubinde

perfedio plantarum maturitas fruduum inducitur,ut in cerafis,pGmis &. hujufmodialiisfrudibus videre eft,quippe qui calore,maturitate 8ccolore,quafi

&

adjuventutisculmenafcendere,atquctumpofteaexinderurfus,velutadfeneviamcorruptionis^i^tf/tcT-Crf/yfr^^verfus nieridiemregrediene,defcenderepercipiuntur,intantumquidem,utetiam ipfaarborumfolia,per

dutismctamper

i/^rrf/wdecurrcnte5'(?/f,cadere,communisobfervaritexperientia.

Sed&inpo-

micrefcentisnaturapofTumusexquifitc vita:humana:8cmotusejusrationem percipere:Namqueilludinprimordiofuimotuscrudumeft8c indigeftum,ut (4jdeindeviaIineariproccdit peromne.sPlanetarumdifpofitionesadcomcrefcendo

pletammaturitatem,quamjuventuticomparamus. Tumpofte.\paulatimdevergic iterum ad corruptionem. Hic igitur obfervare debemus,


,

i\t nihilaliud,quamanim:evivificJEmultitudo. rnaturefcentecorporeanimavitalisfitfortionqu.^Eadfuamc.carcerecorporali liberationemjamproperans,inprimistentatcorpuscorrumperejIdfan(b,quod paulatim &c gradatim,t.\m in frudu conari percjpitur,quam in animali,motum

qu6d

corporis corruptio

Nam

ruum,tumamaturitatecompletain frudu,tum.ajuventuteinten(a inhomine ad corruptionem incipiens. Videmus etiam qu6d harc vita humana via: fcu
,

itineri

hominis

poflit comparari,faCl:a progrcflione a

feptimo climate boreali

vcrfus clima

primum juxtaxquinodialem.

Nam

clim^tranfiens

hLmdrurn

c?*

yfg///j ,.

attribiiituriUndeiiliusclimatis hominesreperiunturcartenshuGalliaryC\}]as incoiaj

^idiores &c frigidiores. Sestiim^SH^i^mtur Mercurie fccans


'

Anglis

DE SPERMATE ET GHNERATIONS.
JfigliscaMdiores runt,&;

23J

non itahumidijunde & in fuis difpofitionibus magis te-

ncii &c leves funt,quafi vivcntes in vita puerili.

^^wfum itdiam dividit.quod

hujufmodi aliis vogubernatura/^f^frf-.-Undehxcnatiodeliciis.cantilenis luptatibus Venereisafficituri Etinhacmundi plaga adokfccntia; Iphxra moverevidetur. ^uartumdima.
Soli

&

ciamg^ fecans,reddithomines dodtos ac ftatum juvenilem reprafentat.

dicatum>per mare meeiitirrafjeumtraiAlt,Gr<e' 7er-

tiumterram faniam libi fubjiciens Marti attribuitunin qua vicl:oria,bellum &: iracundiaelFed:usfuosabinitioexercuerunt:hiccalorem in (uo vigoreinvenit peregrinator: deindehomoinvitxfuxcurriculo per AEgyptum tranfiensJ<>i/ ibinaturaminvenity?fWi!f///w4regentem:Undeciviliorlit&: prudentiori atquead verumDeorum cultum religionem pronior. Atque tandem ad ul-

&

timumclimaperyeniens,quodylEthi{>piamdividit,Saturmmihiguberaa.meminvenitdecrcpitum,& contemplationedivina,negledis terrcftribusjCoeleftia confiderantem. In hoc climate corpus debiliflimum reperitur, anima vejo forciffima:Unde anima,terrena jam,atque adeo quoque ipfum curpus fuum neg]igendo,ad ccelum aciem fuam erigit,ruptisque anima^animalis&lenlitiVevinculis,ad patriam fuam fupercceleftem tendere,alisque fpiritualibus avolareappetit, adeoque dillgenteF fefc ad hoc iter fuum prieparat:Luget ergo corpus,Ia:taturanima. Atque ita peregrinus homo ad finem itinerii fui mundani&mortalispervenit,utperegrinationemagislEta&;jucundioriqua:iatvitx coeleftis immortalis regnum. Csteriim jam ad rationem illam occui tam

&

me convertam,qua demonflratur,Cr atoi humanajecundum mundi^tatemfubIntelligendum eft igitur, quod in principio indefit hrevior c^ magii decurtata. Deuscreaveritomniaelementapuriffima,quatenus ea quafi inebriavitquinta iUa eflentia primordiali, cujus vinculis ea, difcedendo a confufione, in ordinem 6c concatenationem concordem funt redada. Nec tamen illa fuerunc per omnia puritate xquaha in prima creatione,fcdaIiud cxflitit alio pur.us Sc mundius pro majori aut minori quantitate quint^e eflentiie quam poircdit. Quoniamigiturhomo pra2cipuc,& prseterea quoque c^eterx itidem creaturx
,

cx hujufmodi elemcntis purisin fuacreatione facla: funt,idcirc6 necefTe erat, utinhifcccreaturisnovitcr condiiisefTetcorporum conipofitioe.\acT;ifIima&: puri{Iima,atqueutperconfequensilKx moriUK corrumpireudifrolvinonpof^
lent;quatenuslcilicecerant^ Deoimmortaliimn.-iediatecreatx,juxtaiIlud Sapentis Sap. i 13. Bensmortem nonfecit^neqitc deltciatnrferditione viventium Narn 0.
\

mniacreavit,Ht(int.d:rfalutaresfimt ortus hu]Hs yinmdttn (juihm non csi fharmacum


exitiale

neque inferorum regnumfuperterram. Jufitia autem immortalis eH. Quod fiergohxcnon fuic Creatoris voluntas,ucres ulla interiret,quam fecit,jut uc
ipfa terra

jam corrupta,mortis aut inferorum

vefligiis

obnoxia

e'Rex.,unde orta.

elih&ccreaturarttmdepravatio tantaelementorum coinsjumatio?

Unde accidit.m-

pura Sc clara, ratione perfe(flionisilhus,inquafueruntcondita,defecerintjamtandcmabiftanaturie perfeclioncitautcreaturxexillis fa(fl:xjam cogioiur mori? Refpondemus,

quam,uc hxc quatuor elementa

taliter creata.videlicet

quod hoc fiac propter elementorum,

Sc pra;ci[^ue ipfius terra:

immunditiem,

minorem haquxadeoaptioreftad corruptionem.quoniam buit quintx cfTentis: portionemi adcoque hxc corruptio haud dubic a pnma
iu fua creatione

renerationeprovenitiquoniam,utcrcatioerarpurifrima,quatenusimmediate "iCreatorefaAa,inquo&iquonihiIninpuritasprocederepoteftjficetiamgeueratio non eft a Creatore,fed a Creatur3,videlicec a. N.:tura;unde imperftdionem fecum ducit;quiaCreaturanon plus habet peifec1:ionis,quam es ad
ipfius perfecH^ionem fufficit;&

perconfequens perfcdioncm complccam aliis dare non poceftjcum hoc fitofficium fohus Credcjns,qui folus cfl plufquam

Gg

p-r-

23tf

T R A C

T.

1.

E C T.

I.

B.

I.

perfedus. Atque hinc efl:,qu6d creatio quidem fuit in fe abfoluta &. linedc' rtrudione,geaeratio autem parvx durationis. Hinc,inquam,eft naturx jmperfcdioi qu.-E quo magis eft imperfeda, eo magis fui perfectionem appetit. Perfec1ionisautemnatura:appctituseftgenerationis in corruptionem,6c corquideminftindlus feu appetitusnonprovcruptionis in generationem. nit immedute,ut diclum eft,a Creatore naturiB,namque lihoc itafchaberet,

Qm

fcquereturexinde rem fieri a Creatore,c non a Creatura.atque ita ea eirct perfecl:a &. fine deftruclione Et proinde venit inftindus illc a natura.adeoque ipfA non poteft per ie,hoc eft, fua generatione facere rem perfedam. Gencratio ergo prima produxit corruptionem in mundum,cum gcneratio unius in cor:

ruptio alterius
Rejurrellione

Nam,ut in Tra^atunojlro Theologtco-1'hilofophico de Fita, Mgrte c^


eft
,

diclum

fi

Adam generationis

appetitu

non fuifiet tranfpor-

tatusjcreationisbeneficium&immortalitatis pr^Emiumnunquamperdidiirct.

Etenimcuml'permafitelcmentorum&: membrorum crcaturx fubtile,muhis


quiat2efientiiErpiritibusrepletum,neceireeft>utgenicoriscompoficioncmre-

hnquat magis groflam, impuram atque indignam, quatenus parvulum iliud fpermatis corpus in fe habet poteftatem procrcandi aliud corpui fu> i,}t< \ci fimilc. Videmus autem in auro,qu6d quanto plii;; tincluix eiaufcnur,Lat,t6 vihus6cignobiliusilludrelinquitur,minusqueelhcax. Hincitaqueiuburcacft

elementorum inquinatio
acpjuijitto.

6c pra;cipucterrE:naniquehac ferpentisaftutia

morsintroducl:aeftinorbemterrarum,iccundumilludi'di/).i./;?/*r//;mw^m>i^/J^

Nammixtaeratquintaefientiacumelementatohominivjiecuudum

Creatorisiuftitiam,hoceft,adpondus,quoquidem temperamento exquiiitifcorpus fuxforma: amore immortali connexiE iunt At (imo anima corpori ver6 hisimmortalitatis vinculis femel violatis perditurimmortalitas,lococ]ue

&

illiusacquiriturcjuscontrariumiatqueita perinjuftitiam,hoccft,perviolatio-

nemjuftitixdivinxpropterinftinclumnaturalemadgenerationemmorscreaturis 6c immundities elementis propter creaturarum corruptionem adduclx


(unt.

autemDiaboltmorsintroivitinorhemterrarum.
terra tn opere tuo,drc.

Quodfaneomnefaclumeftaltutiaferpentisjuxtaillud^rf^.z.z^. Invidia, Similiter teftantur facrxScriptu-

rx,qu6dipiaterrapropterAdamierrorcmfueritmaledid:a.G'<'r/r3.i7.^V4/fi//c?4

Et ibidem

18. Spiit.ts

dr

trihulos

germinabit

tihi.

Et

Sapient.i.

Nolitez.e[aremortemerrorevitveJlrx,drc. Generatio igitur

mortem comkatur,

quoniamgeneratiounius ei^corruptio

alterius,6c corruptio uniusfimilitereft

generatioalterius. Poft gcnerationem ergo mortui funt

homines & animalia

&

nafcentia terra:deficcata,cumdeftiuclionegeaefationis duclaacorruptio-

ne in generationem,6c a generatione in corruptionem. Itaque corpus impuquod inquinavit&corrupit elemencaiproptcr rumrcfolutum mancthoc vifibilis eft parvx durationis,quoniam natura omnis res corruptionem quam
,

remitaperfeclam,proptermultitudinem materia;groflcE6cimpura:accorruptxfacere nequit,quam priiis,fcilicet in principio,operante Deo Creacore in Creatione faciebatiimo ver6 qu6 magis continuatur operatio generativa,e6 magis deprimitur Natura: adus ad perfcdlionem tendens, quoniam ipia nattira de imperfeclione participat,magna Corruptione inficitur propter matcriam elementorum>quam quotidie miniis puram invenit,quia quod nunc ad immutandum ipiam ponunt,tunc ad componendas partes ligamenti firmioresponebantifcdut Adami operationi infiftam,ejus fpermaantegenerationis adumeratfimplex,punflimum&;harmoniaquinta;eirenrixpleniiIimum:Atque fic itidem quoquc fperma Evx feu mulieris. At ver6 ubi iemen viri fuit caloreitaexaltatum,utexcederetfcmenmuIierisjatqueica femenmulierislongc fuit frigidius,quamfemsa Yiri,accidit inde,ut horum mixtionc procrcarencur
mulci-

DE SPERMATE ET GENERATIONE.
mukifariie naturx.

r^j

Namque

uti

femen

in

homine contentum

natur^e aeris

comparatur,vide!icet humiditati

dem clemento

cahditati rimphci,&; vero nuiia eft in eopuro contrarietas,ac per confequens nulla mortis occafioific mixtioneaerea:iftiusnatura:cumaqucanaturafoemine,reddita fuit compofipofitiopropagandaparticeps naturarum quatuor elementorum,atque ita fada tVi eorum adionibus & pafiionibus fubjecta feu obnoxia quorum deinc-p$r-pugnantiamors,rebellioatquecontentiofubortaeftintabernaculohumano. Pr.Eterea,quantamvanetatem&:alterationemhorumfpermatumvarix mixtiones induxerint,teftantur difterentes Cawi d>' ^l^elii nztUTX3icdifpolitiones. Hincigitur conftat,quanta timendafitpollutio,& inquinatio ex divcifis diverlorum in infinitis creaturis fpermatum mixtionibus a mundi primordio emiiTorum, ac creaturas magis magisque indies a veritate primarum inixtionum d)ftrahentium,Sc per conicquens inmortiscorruptionis&alteratioiiisabyfiumeaspropterfoeculent^Scimmunda:materiabundantiam,ve>

&

ritjtisque&; fmcentatis primce feu creat.^e compofitionis paucitatempraccipi-

taatmm. Nam paucitasquinta: efi"entialis formje jam multitudme materi^e (ubmergituriimoveromaterixinutilismolesfubindeinmixtionemhumanam igismagisqueirrepit,dumfenefcit mundus. Atquehscquidemeftcaufail-

la.quodoinnis pofterior mundi a:tascornjptiorefieperGipitur,&tant6magis ad mortis paiatium veftigia fuadirigere,quant6 provedior invenitur. Hinc VI ta: humana; tabcs.hinc ellychnii (eu licmii lampadis humanimarcor&decrementum,quo citius hoc feculo extinguitur ejus lumen,quam feculis prxcedcntibus. Hiac,inquam,elementorum pure creatorum immundities,fordities,pollutio,imperfed;io,tenebrofitas,fquaior atque partes inutiles.
Perifta,

nifallor,poirumusintelligereomnemlermonempropheticumdemundiruina &, deftrucT:ione,videlicet, qu6d igne divino conlumendum fit in fine mundi, quandofiliusDsidecoelocumgloria &:fplendoreigneoadjudicandumfecukim,illudque per ignem examinandum advenietjqui comburet confumet totumiliud,quodnoneritdeveritatequatuofelementorumimmediateaDeo Creatorumjquodquepurum eft^ab impuro fegregabit,&; quod malum atque irripurum invenietur igne Cax prsfentix comburet fcece.sque & cineres in

&

abyirumpr3:cipitabif,purumver6&:deveritateparticipasigneno deftruetur, ii:vl-xaminabitur&.perfic(eturabeo,&infuopropriolocorelinqueturinqternu.Maiu ergo impurum in abyfilim tenebrofam immerfum fupcrDxmones damnatos cadetjat ver6,quod purum eft,fuper beatos. Patet igitur, rnalos quod per pra;lentiam plufquam perfedionis omnia locum fibi deftinatum Uatrcditura,qui in primordio eis pr^fixus fuit,feparato immundo a mundo, teaebrofoalucido,bonoa malo,Scc. Nec certe credendum eft,terram iftam, quam hic calcamus^efiTe purum elementum,fed quod fit elementata potiusa. fuoquintoelemcnto:Etenim per rationes fupraallegatas.difcelfitmajorportioquintxeirentijEa terra,majorque ejus portio eft immundities,foex &quafi caputmortuum)hoceft,Gorpus,propterinfeclione iupra defignatamfineanielementum verum,quod ignisnon ma. Eftergo in centro veraterrxvirgo poterit coniumere die illo tremendo,& quicquid pr^ter hoc non eritde vcritatepuraelementorum,ardebit,acincinere!>&.quafinihilumreduceturindie judicii. Et tunc elementa manebunt clara 8c pura in terra fplendente inftar

&

&

&

criftalli:Ettefte/3/i30. LiwAhabehit Jplendorem Solis


(XAltabitur lumine,

& Solinfeptuplafroportione
Gg

Hxc omnia faciet lupremus Creator per ignem vultus fui,

coram quo nulla impuritas durarepoteftjquippe cujus folo afpeclu durifllmi fcopuli&montesimpurifundunturtlm^quidemejuipr^fentiamagnusniun3

dus

23

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XI.

tIusrevcrteturinprimumruumflatum,fcilicetomniaelcmentainfuampuram cfTentiamiqu^poftmodumnontimebitignemcoeli/ecigauciebitinpr^reniia

Tunc enim motus natur:e divinB fuperco;ls&confi>ed:u fui Creatoris. univerfo renovato,xqualiter difFufa.morabimundo ftis ac lux immortalis in iur,eumque ab omni corruptione,morte &: mutatione prxfervabit;quemadmodumapud/4MW Prophetam,df ]ohamemw Apocalj/p^ copioUus
viderc,verbisqueplaniflimisatqueapertiflimis

&

legerepofTumus.

T R

A-

l^f>

TRACTATUS
S

PPvIMI,
S
I.
.

E C
h

T
l^

ON
E

Xll.

De hominis incerni & externi harniGnia.


C
proportionii^ffs

I.

^uod Mujica humana ad mmdanam

conyoiientemferatur : Et de TnanguU matenalis cum formali

mhormneinterno.
Ythagorici
fcriptis fuis

tradiderunt,qu6d
bafi

m mundi fabrica

Monas
nitas

'iut unitas opifici feu creatori j

X)/W vero feu dualitai

materixfpirituali

tur

foeculeniaj&Tr/^feu Triformx five luci,qua res omnes informatx funt,referaatqueita totum mundum exnumeroternarioconflaSimiliter ex

cumejus

tum

eife afTeveranter-iixerunt.

prxdidorum

compulitionc hominem,dignii]]mam cerrx creaturam natumefreaffirmarunt,videlicetcx//<fAWf.


6.

Nami

z.^.limuladditaconftituunt

Namexdigniorimagiscqmpolitodigniusminus compofitumfadumeft:,

videlicethomo.

Nam Deus primum ex numero ternario in compofitione pri-

ma mundum fabricabat, unde mundusa, Philofephls nuncufatm eH Deifilius-^zx.queexcompofitismundipartibus,quafiexejus numero ternario,natus eft /??<mo^quem ob hanc rationem 'uetercs appelUrunt mundiflium. Dicunt etiam iidem
/^/^rf^i^nV^aP/a/tfWf/i-ineonondiirentientes.quodnumerushumanusfitfepte

nariusjnecquidemfinerationeicumdenumerof irmali,qui

efl;ternarius,jun-

do cum numero materiali.videlicet quateniario feptenarius conficiatur. Ca:teraruautemcreaturarumeireatquevitam.Scexillentiamexnumerodenario feu enneade faclam elledixerunt. Exquibusliquet,qu6dnumerushumanus magisaccedatad naturam unitatis,quam numerus cxterarum creaturarum, &:quodunitati mundi,vidclicetfe<ji mentis,in confonantiaDiapafonrefpondeat) qux confonantia confiftit ex Diateflaron & Diapente, qus ex feptem intervallis confiftunt quatenus Diatefiaron ex duobus tonis cum femitonio minoriacDiapenteextribustoniscumfemitoniominori conftituitur,qu^ in,

tervallafi.mulconncxafeptemfaciunt.

Ettamenfiambo femitonia fimutjungantur,

240
gantur.ut

T R A C
ratione

T.

I.

E C T.

I.

B.

XII.

unicum conftituant tonum,hexadem ctiam conftitucre potcft. Atambo hi numeri in homineunomodorepenunturlecundiim Pythagortcoram opinioncm. N<)setiamexdiligentipyramidumformahs&materiahs infpedione qua; in hominereperiuntur Muficaminvenimus talem. Nam primum defcendendo a fpirituali matcria: pyramide invenimus Diapafbninter cacumen mentis & fpha:ram cordis,quoniam proportio/pintus vitaquc hac
,

lisincorde adfpiritummenticontiguum fe habet,ut i.ad i.videlicetduplaefl:, cxqHaDiapafon conftituitur,confonantias Diateflaron & Diapente compre-

hendens. Simihter difpofitio

fpiritus cordis

referturad difpofitionem regio-

Namtresibifpiritusportionesregnarevidentur,quatenuspyramidismaterialis bafls ibi reperitur. QuareinhacproportioneconfbnantiaDiapentereperitur,atqueinipfo pundobafis pyramidisnihil fere lucis>fedmeratantum fasx(in inteflinis fcilinis inferioris,ubi facultas naturalis originaliteragit.uti.ad^.

cet)invenitur,&quaficaputmortuumomnilucc & gratia quafi vitali deflitu tum. Unde ^.funtibipartcs materix,quatenus nihil fere lucis adeft.adeoc^ne fe habet hxc portioad portionem fublimiorum elementorum.ut ^.adi qua:
-

cftinproportionefe{quitertia,inquaetiamconfonantiaDia.teiraronrcpcritur.

4
Similietiam ratione afcendendoa multitudine materiajverfusfontem
totius formx.videlicet k cono pyramidis formalisverfusejusbafin,qua:contigua eft ipfi efl!entixfuperfubftantiali,eafdem proportiones,& per confequens

earJemMuficxconfonantias,repetiemus.

Nam unitas form^in multitudine


materiie

DE HOM. INTERR ET EXTERN HARM. mi


materi^Erepuitaaddualitatemmedi^regionisrelataDiapafon formaleinma-. teriarubmerfLim denotat. Deindedualitasiliacum triade in regione fua; ba-, fisrepertaproducitDiapenteformale:Etiterumiilatriasadpundumfuxbafis,ubinullamateria,redpuraformaofFenditur,Diateiraronformalearguitjat. que DiatefTaron &. Diapente formale Diapafon e maceris abylTo emergens

deHotant. Formalispyritmidis^rogreJfHmhkdepnximM.

Harumautempyramidumcopios^fecimusmentioneminTyii^rf'^;?;?/?.'^ M4frtff^y?/f(),quippeexquarummixtionefs:ucompoiuionemun.duni coniiitL-lumeireibidsmoni^ravimus. Quareimpoffibileceniemus,ut creatura uiLifinealiquaearumportionefieripotuiiret,quatenuiomnecon)po{icumcxnjir.)di elementisefbconftitutum. Atvero homt) inter ali.is creatura.s magis videtuc mereri, ut mundijilins nominetur, quoniam cx qaabbet utriuique pyrumidis
regione portionem aliquam ad fuam perfed:ioncmatquecompIcmentumacquiflvitividelicetexrcgioneinfimapyramidis formalis)qua:in ejus conoconfi(l:rt,&pyramidismaterialis,qa5 efttjus bafisiutpote exquibusinfimafeuelementarishominisregiodependet; Simiiiterexregionemediautriuf-

mundanx

que pyramidis^in cujus centro,ubi

fic

mterfecf io,;tqudiiter commjfcsniur lux

&.ipintus,acdeniqueexregionefuprema,ubilux,tauquaminfu.xbafisregione non aliterdominium habetfuper matenam,quam maceria in iua; baiii r'-;ei< 'Uc quaseflinfimajdominiumhabct fuper formam 6c lucem. Atque ut inmunuo mjtjii

Hh

i4t

T R AC

T.

I.

E C T.

I.

B.

XII.

tnajorividenius,qu6dformadominiumhabet in fuperiorifuaregionei Undfi eaintelledualis&raiionalisdiciturjfic etiam ob eandem rationemin corpore humanohabetdominiumrupcrunivcrfammaframmatcrialem,atqueeftquafi


PrincepsautImperatormudiminoris.Simi!iter,utregiomudiinferioramatcria
gubernatur,qua3ipfamcontralucisfupercceleft:isacT:usrebellarefacitificetiam

ininfimahommisregioneanimahumana mediam portionem iais blanditiis a mente6cverarationeatqueaveritate ad fcnfus mundi atque carnis prxfligias pertrahit,ip/amque animam umbraculo fuo earnofo obte^ens eo adducit, ut
narmoniameamelIecredat,quB revera eft difcordia
^c antipathia.

Pr^ceden-

iiim demQnfiratioHem in dttplicipyrAmide,informaUfcilicet (jr materidi delinea vimus.

^.

/^^
^
-'

y>/j^ ^^
' ,'

A*

1/^
:

jC

^
cr
*->

^ %^
'^%

f'
-^.

^
V
o

/f
^

:: ""

:^
Exhifceigiturpatet,qualisfitdifFerentiainterhominem8cbrutumjvidelicet quod homo habeatinfeDifdiapafon,cujusparsalteraelevaturaQres
fupercoclefl:es

contemplandas,altera veroin materia fubmergicur&cum rebus

DE HOM. INTERN. ET EXTERN. HAKM.

245

bus materialibus tam opacis quam perfpicuis confervatur. InDiapafonergo materiali vcrfaturanimacirca mala,circa carnisillecebras &circares mun-

danasjAtquiharmoniafua fpiritualiadcoeleftiafeerigit. Undelicebitconfiderare, quod anima media fe u vitalis in corde corporis,uti Sol in corde coeli fita voluntatem & quafi liberum arbitrium habeac tam furfum>quani deorfum refpiciendi.fecundiim illam Platonicorum opinionem,qu6d fpiritusmedius parciciparepofIitautdemente(quo quidem cafu resdivinascontemplariob,

fervatur&i in bonitate folaverfari)autdeanimaanimalifeufenfitiva&carnali

idoloiatque tuncoccupatur circadepravata,mentisc]ueviasnegligit. Id ianequodconvenitcumhi/ce Chrijli\trh\s Impojjibilee^i Deofimul atqne homitji infervire. ^ii enim mundum amat,Deum dtligere nonpeteff icumfuptnorinfenoribus non minus adverfetur,quam lux lenebris, bonum malo, aut Deus
five
:

diabolo.

C A

P.

II

T>e Jym^honiaca mter animamj^iritum <(s^ corpuj melodia.

T N Mufices communis obfervatione videmus,qu6d fyftema feu fcala eju? ex


-*^rripliciJ!tcrarum(cunotarumferieconfifl:at,quasclavesvocaveruntArtift.

Atquch^omneiCxceptistribuSjOccultasdicuntur. UliE vero tresadprxdidlarum ciavium invifibilium difFerentiam diflinguendam manifefle exprimunEflitaque prima clavium feries 1. A.B C.D.E.F. per fimplices,uti vides, majoris ordinis literas.expreilajquxf/dT^f.f^r/i^^f.f appellantur,quafi bafesSc retur.

liquarum fupereminentium fundamenta. Atque harum clav is manifefla efl F. qu^ficexprimitur^ifecundusliterarumordoefttalisg.a.b.c.d.e.f. Atqueharc fcriesnuncupaturA/iw,litera;que ejus dicuntur excellentes &. acutieiex quibuspartesmeIodixmediiEexurgunt,&proprie?fi//^.f f(i/^<f,quemadmodum
exinfimis5/?//^depromitur. Efi:etiam&aiiaadhu(.f;:nes,hi(ce ipfisvociselevatione eminentior.excellentior acutior,ex qua cantus Altui confiaturjat-

&

que ha:c efl: hujufmodi gg.aa.bb.cc.dd.ee.ff Qu^ quidem licers fupertxcellentes&peracutx&fupremxin omni hominis pocefiate exiftunt. x hujuf-

modi

harmoni.-E proportione in triplici numero fepienaffio conflatur mundi mdchinajcujus portio elementaris cx fymphonia magis gravi corflans.c^terj.sh.irmotiuxmundanspartesfl:atuminarevidetur. Namclemenca funtcxteriscot;Iiregionibusgraviora,6cquafi bafes acfundamenta; Similiter coelum medium,literarum acutarum & excellentium feriei afi]milatur,quatenus primam melodiam facitcum elementis feu BafTojcujus feptem PianetJE funtfeptemclavesiAtqueutafcendendoag.a.b.c.invenimus.quodc.ficclavisprincipalis,cuju .manifeftatione,cxterxnonexprefre inteliigunturjfic etiam afcen-

dendoa

([;.

5.8.0.repenmus,qu6dOfitquafi

clavis

illa

coeliapertafeumani-

fefta,cujuspr.'Efentiavifibila cxteri Pianet<Eper fe occulti

manifeftantur,fym-

phoniaceadinferioragraviafon3nt,illufti-antur&.vivaciierinelementaacele-

mentaca operantur.

mx
tra

denique fuperacutae &: fiiperexccllentes fupreregioni referunturiubi conus pyramidis rnatcrialis fuperacutedefinit,ulLitera;
eft fpiritus creati tranfirus.

quem non

Ut aucem

in

pr^Ecedentibus dc-

d!paftibuilimplicioriburejU5fubtilc>invifibile^-:intcrnum

monftravimus,qu6dhoaipafapientihii dicaturfi-iusmundi.quoniamamtmfadum eft,qu'm-

H4i

2.

adrauduni

T R A 144 admodum itidem ex

T.

I.

T.

I.

B.

XII.

partibus

mundi

fpiffioribus feu

elementis ejus groflum,

viribile6cexternumeftconfiatum,ricetiamdicimus,quodhominiscorpus,ut-

poteexmundielementiscompofitum,(itba{)satquefundamentumtotiusmuficeshominiscompofitii&quodejusfpiritusxchereusfeptemPianetarumeorumque naturarum veftigia occulte retinens,clavibus acutis atque excellentibusmelodiamcoeleftemrefpiciendocomparetur,dumvivificatcorpusfuum mediantelucefecundariafeuagentemedioiatquedenique.quodluxfupercoeIeftis,feu ip(a

ficiat cum

mens,fpiritum rationalem pul(ans,melodiam (uperexcellentem inferionbus hterarum gradibus. Quibus tres melodia: (pecies exer-

ti/fimequidemfonoScvarietatedifFerentesjfedoptimeperharmonisfcucon-. compoficioneMicrocofmica concatenatx, vincula (onare atque ratione per harmoniam melodix media:, videlipercipiunturjeaque movere cet (piritus.mensatqueanimacumfuafymphoniaintellcdualiinterfonosgrafonantia: in

viorumvocummifcetur,atq;itaintracorpusopacumexelemcntisconflatum introducitur. ft ergo anim^e harmonia ex vocibus fuperexcelientibus conftata Diate(raron,Diapente&: Diapafon fpirituale 6cluc!dum,(eu formale conftituentibus. Fit etiam harmonia fpiritus ex voLibus mediis feu gradibus excellentibusj qua; in fua fymphonia convenit tum cum fupcrexcellcntibus feu fupercoeleftibus tum cum gravibus feu elementaribus. ft denique corpus humanum quafi totius harmonia; humana; organon feu inftrumentumicujus melodiie gradus infimus fcu accentus gravis fit in illud elementorum (ubtiie, ex quo anima fenfitiva i facultas naturalis oritur. Hujus chorda eft (piritus elcmcntaris feu aer grofiiur aut fubtilior,quem ignea (cu furmalior elementorum vis puKareafiimadvertitur, fpiritusque puHus harmoniam aliquam elementorumauribusrationisfonarefacit. Atquehujus Mufices crigoprincipalis eft in infima Microco(mi regionci^ed tamtn harmonia; cjus efFcclus per univerlam fabricam humanam difpergiiur atque diileminatur,&: cum (upcrioribusharmoniamnaturalemnonalitermovereobfcrvatur,quam inMuficacomunifonusBaificantuscumfonisMediiatque Alti indiiFerenter reionareau,

ditur,autpartisuniusmelodiacumpartealteriuse(rentialiatquenaturalic]ua-

dam vita: mixcionccommifceri folet. Hinc vena: cum arteriis & u tr^eque cum
nervisubiquepercorpusfimuldifpenfari percipiuntur. Sicctiam (piricus mediusfcoxthcrpulfaturab animamedia,cujus vibrationemelodia cxcellenter litinmedioinftrumenti,vit:Etonosfeufonosvivificosuniver(o corporinonmintisattribuens,quamcumchordabarbitipercu(rauniver(umbarbitt)nrcfonarefacit. Pra;tercaliKcchordafui pulfatione melodiam coeli rationali>abalta cjusratione magia facit inefFabili,eamque cum mufica gravi corjungit. Atque ita mufica completa ex tribus melodiis diverfis conftituta in corporehumanoionareanimadvertiturjvidelicet fenfitiva,vitalis atque rationalis. Senfitivn. agit in carnis &. partium vegetantium prafervationc Vitdis molis,(eumachinxvivificationcatqueagitatione,atque Rationalis in totiusfabricxgubernationeatquedireclione. .B/i^/^jigitur Microco(mi cantuseftcubicus,quiaelementatus(cucorporalis. M<'^//vcr6fupeificialis'(euquidratus quia(piritualis.y'i//w deniqueradicalisfeulinearis,quia formalis.cquamviv)n hacnoftraharmoniatresnominavimus(piritus,feutresformaslucidas,pu!(an, i

testresillaschordas^piritualcs.&tresregiones diftinctas:attamen gcncralittr

machinamMicroco(inicamconfiderando,illafe habetinetidemreipcclucum Macrocofmo(iniver(v),inquo non cft.nid unicusipiritus rcfonans,unicum organum(oriOiinfuamconcavitatemrecipiens,&: unicalux puKansifed propccr cju(dcm fpiritus groinorem vel tenuiorem in fubftantia di(pontioncm ilki;^, <]U')dpcr(e unuin&cidcm cftin pluralicatcmdiftirfj^i vidccur. Sicctiam eadcin

DEHOM.lNTERN.ETEXTERN.HARM.

14;

demliixproptervarios matenx fpiritualisindenfitateautrubtilicatcgradus, .quibuiuiert:,variaeiredicitur,cunn revera non fit,nili unicaluxaluceincreata, qua; luciseft pater,derivaca,atque primodiecreata,fedinsqualiterinniundo dilperfa. Simili etiam modo uaicumeflhominis organum muficum, unicus fpiritus feu monochordum,uiHcus pulfator feu luxjfcd li quid eft difFerentia-, hociotumpropter/piritus&ilucismulcitudinemaucpaucitatem inhocvelilJo dimenfionismundanargradu.accidit. Videmusergoexhis>quod unicafitmuli a in infima mundi achominis regione,ubiconus pyramidis formalis reperitur,&:bafispyrdmidis materialis. Arque h;EC mufica magis bafTaefl&c tarda acgravis.quia ibi regnant tres materi^ partes &unica tantumpariformxlucida:.

Quare

paucicas

illa lucis

tard^ Sd lence agic in tanca materi^E

molefeu

mu:cicudine:Undegravitas&ponderofitasmateri:e voces redditlentas,viles atqueballas. At vero in media regionc,ubi duxpyramdummedietacssconvctiiuit;Voces redduncur cam ex parcs /piricus,quam ex parte lucis.medixfic arqujiicer ronanresiqu.^ideo excellences dicuntur,quiapuritate & claricatc exccliuncillas,quxdicuncurgraves,quoniam hic ell:plusformx&miniismateriar. Undchicliberioresfuncforma; actiones & exceriores,quam in regione ii;fi:Tia,fedin rcgione fublimiori iux efladh icliberior a vinculis materiac,quatenusineahabencurunicarantiimparsfpiricus,videlicetconuspyramidismacerialis.&cresparcesformcElucidx'. UndehicproferunturvocesacutilIim2e& fipt:rexcclieote.,quoniaminhocloco duobus gradibus luxexcedicquantitajcmmacerix. Hicveiovelim vos animadvertere.quodexhujufmodimuficx obfvervationelucu!ecerappareaC;quamoppofitafic materiiedilpofitiodifpofidoniforma:. Namquoaltiusafcendicuracono pyramidis formalis verfusejus bafin,e6 acuciores feu graciliores accencus.operaque fubtiliora perficiuntur:Atver6inmateriali pyramide,qu6 magis a cono verfus ejus bafinficprogreirus,e6 graviores denfioresque foni redduntur,operaque grofIiora,8c magis opaca ac vifibilia fiunt. A tque hujus certerei ratio in promptu eflj videlicet, quia lucis elocutio formalis forciios difcucit fpiritus,5c per confequens per eoruTi fubtilitatem clariores &c elficaciores redditvoces. O quamexerta,clara, inefFabilis,quam incomprehenfibile atque fonora fuit vox illa admirabilis

&

Verbumil!udincreacum,quoConditorluminofusmundumatquehominem
mirificc fabricavit,utpoce cujus vircuce feu accencu ipfa:

umbrx horrendx,6c
feu nacura

cerribilssexagicatxfunt,acdeorfum reverberaca:,&.
a

aqux

humida

fuadeformicatepurgata,atqueomniaex nihilo confeda.clementa concordi pice ligaca,cce!ique ipfi mirum in modum firmaci,cerra crucinis xqualibus libraca,coIumnisfirmisftacuminacaatqiinmediofufpsnfa. Im6 ver6&inipfius hoininis f^brica mira prxfticic hoc Condicoris inefrabilis Verbum;quippecuj'js animam fecicfibi palatium &, tabernaculum.fsu potiiis templum,ut cum Divu Paulo Xifio Pytlixgoreo loquar. Unde inquic Mercur. Tr//zfg.orementis di vmx loqucns Credo,qnodiritevidet(jrauditFcrhum D,&:c.Hujus etiam Verbi facrofaniH:! admirabilem vircucem Sc harmon)am,cam in mundicreacione, quamhominisopificio,quampluresfacrarum Scripcurarumloci,quibusionprimiscredendumefl^confirmarevidenturiacqueeciamperipfosPhilofophos divinos^terniseorum monumentis commendatur vocis divinx in creatione

&

poceflas. Namqueutafacrisliterisexordiumfaciamus,cxillishajccolligimus.
Ip/iexpertes vit^Jeu mortui formanturfub aquis di- hahitatores

earum .Deui extendit

yiquilonemf{permare,c^fitl]>enditterramfufermhilum:Ligat aquas in denfisnuhihu4 fns, adeo ut nonfindantur nuhesfub els : Decreto circinavitjuperficiem aquarum ufquead

confummationem lucis cum tenebris\Hfque dum columna terrdconcutiantur&objlupemtelligentiafua difcidit feUgus-f fcantah increpatione ejfts : Virtutefua dijrujptt mare

&

Hh

S^i-

Zi6

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

XII.

SpHtuJ/foca^los orMavit,c^c.]oh.i6.^.Simi\iter :Terramfu(l4vit

Dfuiverhjuper id'

feseJM ,ne dimoveretur infecHlum d^perpetuum .eimj^ operuit abyffo ut indumentofuper montesflanttbiti aquis .Ex increpatione tua diffugerunt ,a vocetonttru tui acceleraruntfu-

gam: Confcenderuntpermontes.,defcenderunt per convalles tn locum.quemfundaveras dfc ipfisi Terminum oppoftifli, ne tranfeant, ne revertantur ad openmentttm terra,
P/S/.104.5. Terramfundavit]ehovafapientiaflatuit^ ccelos iatelligentta. Proverb.^.

I9.hocefl:,verbofuo,quodeftejus(apientia.

UadeProverb

8 15

Ante terrxpri-

tnordium eratfapientiainjuncia\ I bique inveni tu \.,quod ante omne tempui fuerit Dei fapuntia. Et alibi Sapienttam poffidebat Jehova ante uUum tempns., dr ante (ecultim,
anteprincipitimd^primordiaterra,cttm nttlUeJfent abyjp ,drc Prov
principio erat

Ferbum,dr Verbum

erat

8. EiD.]ohan.i.In apud Deum, dr Detts er.xt Verbum Hoc erat in


.

trincipio aptid Dettrn.

Omnia peripfum fa}a fitnt ^drfine ipfo fa&um est nihil,cjuodfa-

Bum est.

In ipfo vita erat, df '^ita erat lux hominum,drlux in tertehrk luct t, df tenebrat

eamnoncomprehenderttnt. Sic etiam Sapient.xi.i). Verbo pretiofopotest Detuommn


terere. Et Pfalm.y-, .Verbo Domini firmatifunt cali,&cc. Atque inhnicoN aiios famundi creatione confirmacraramliterarumlocosjverbihujus potellitem tes,proferrepoirumusj(edbrevitatiscaufaeoshicomittemus,ucquid Phiioiophus nofter divinus de hujus Verbi facrofandi virtute, cfticacia 6l harmonia

admirabiliincreationefentiat,exphcemus:A//4X'i/,inquitille,zf/7jyi)rw4wy^
drfitbito

omnia

revelavif-,

Cernebam enim immenfum quoddam fpeclaculum omniti


,

videlicetin lumenconverfa(iiavenimiumatquejucunditm,quodintuentem
blelabat.

me mirifice

Paulopost ttmbra qu&dam horraida obliqua revoluttone fubterlabebatur in

humidamj^naturammiqrabat,ineffahilititmvuUuexagttatum,indefummquidammaanm infonitum erumpebxt .^ex fonituvox egredicbattir.qiiam ego luminis vocem exi(iimabamex hac lumina vocc VerbttmfaElumprodtit. Verbum hoc nattira humtda aflans,
eamfovebat,exhumtdxnaturxvi(ceribttsfincernsaclevisignisprotinu6evolansaliapetiit. Aer qtioque levisjpiritu^s pars mediamregtonem inter ignem d' aquam (ortiebatur. Terraverod^aquafiiinvicemcommixtajacebant dfc. H&c demqueduo commetafunt afpiritualiverbo.,qttod iis ft(perferebatur,atires eorum circumfunnns:^^ ahbi hoc/^Vr-

Patri con]urilam,quos adinviccm Etahbidicitir^r^^ Deidr non manihusejus, munduscreatusfuit.Pim.4^. Nec certe vacabat hoc idem Vcrbumin creatione hominisjUtin Gcneli docemur,quoniam in Verbo erat vita homimimj:\ui\-\\ceffentianondifferretradtdit.Pimand.\.

bum vocat Dei (eulumi7iisfilium,dr 'vittt unionem

'h2it,]UXtZ\\\udD .^ohan.dr Sap.\6 Inflrui.mtr etiam,quodhomincs nonaUntur dr con.

ferventurprovemttfruiitiumfedVerbo Dei,im6

verohomo xgritudineconfccius non herba awt malagmate fanatur,(ed Verbo & mifcricordia Dei,utiibidcm reperitur. Hinc ctiam pra:diclus Philofophus divinitiis inlpiratusait:;^fr^/
Etalibimonftrarevidetur,quomod6 Verbum
fic

tuttmmeregitjpirittfexopifex.

in nobisexrevelaticneboniDxmoniSjaquodocluseftjquod

anima
ait.

fit

in cor-

pore.mens vero

in

anima.atque in mente

Verbum

rea,n2re

Porro etiam

hominem ,dr quod afflatusfeufpirac u lumommpotentisvivijicaveriteumdrc. Exquibus patet,qLi6d homoadmirabile animaljharmoniam tam divinam,quam mundanam in fuafabricapo/TiJeat.
c.'i,7,i]obi\e.g\n\Ui,quodfpirittts Deifortisfecerit

Namprimumgubernaturimperato
executione y.aUorum
:

& ordinaiionc trium fupcriorumideinde

illi inferiores dicuntur numeri aut menfurxfabricx,&.compoIitumexelemcntiseft,quod fuperioruminfluxionibus bedientiampra;ber. Simihterobfervandum erit diligenter,qu6d animahominis unitatem repr,Efentet,&: ejus materia feu multitudo & diverfitas binarium qu6d per divifionem numerorum imparium & parium denotentur mafculi,tanquam magis perfecT:i& fceminx.tanquam minus pcrfcdx. x imperfeclionc ergo materi^, qux in numcro pari compreheiiJitur(quippe cui
,

Unde fepcem

&

dfeft

DE HOM. INTERN. ET EXTEKN.HARM.


&

147

de(l&;principiam&finis,quoniamtlualitasnonhabetmedium)d!rcordi.-Eom.ies.tenebrarum fili^e producunturiat vero concordixjucis veritatis propJgo,anumeroperfedo8timpan oriuntur. Hi|icfit,ut,filucis unitas,qu^ eft

anima,cummateri^daalitateconjungatur,producatnumerum imparem,qui eftharmonia plenus,atqj itidem quoque,fianimxtrinitas,quxidemefl:cflcntiacum unitate,addatur materixquaternitatijttim ea producii numerumfeptenarium,iRquoconfonafltiaperfe6:iflimafonareanimadvertitur,qua;DiapenteScDiateiraroninfecOfltinctj&perconfequfinshiecanima^cumcorpofj

unioreddit)amilludmiromodoconfonans,quodante^ fuitdiironans,illud,inquam,nuncregularefacit,quodantea&per fe rebelle atqueirregulareerat.Sc motuifiveactioniomninoadverfum. lIndeinvenimus,qu6dhomonihilaliud fit,quam unitas & multitudo admirabili harmonia fimul collecla. Sic vide,mus,qu6d unicusfitmundiSol,unicaeftanima,feddiverfi,im6 quidem infinitiejusradii^quianimcxcommunesfunt. Sicetiamomnes lucisradiosabunico Jehova,tanquam luminum Patre,hoceft,ab unico fonte,feu efifentia fuperfubobfervamusjcujus radii,tam mediate,quam immediateab modo divifi funt,fed potiiis eo modo connexi^quo So!iscorporiiumen5quodnihilominiisterra:,aquis6caeri atquecompofitisinelledignofcitur. Hincanimadicituruna,propterejusafuaformaprimariain> divifibilitatem quemadmodum materia dicitur multitudo propter duahtaflantiali derivari

ab

ipfo profluentes,nullo

tejnvelquaterniiatem,qu-econfifl:itexmultitudinefeunumerounitatumjcui

Atque ha;ce(i:raDmplena tio,qu6d DtmocrituiyOrpheus^bL multi Pythagoreonan omma, effe,funto^/4//iquosomnesadunicumJovem,tanquam multitudjnem ad unicatcrmrefcrebant. Sed ut ad Muficam hanc noftram humanam revertamur,eam ex
tamennumerusimperfeclus efl:principium,&: non
unitas.

tribuschordis&tribusorganis fimul conjundis,ac tres melociia: partes inducentibus,corr!pofuimus,quarumqu2libet chorda 6c quodlibetorganoncuilibet mundi regioni correlpondet. Sed quoniam dax chord^ fupt,Tiores,fpiritualis fcilicet &: formalis,azqualiter

cum harmonia chordx in innmo inftirum^-

aiiter, quam in melodiarum diverfarum mufica videmus BairumcantumcumMedio8cMediumcumAlto,atqueAitumcumiofimisx-

tucoincidunt, non

qualimelodiarumdifpofitionepermifceri,itaquidem,utharmonia illicmultiformis in codem confenfu reperiaturjidc6 cuilibet triangulo feu pyramidifeptemclavesattribuimus,induplavelquadruplaproportioneabinvicemdifFemutua ad invicern relatione fymrentes ex quarum confonantia phoniacam hominis interni cumexterno compofitionem facilhme conciperc 8c mtueri pofilimus.
,

&

C A

P,

1
248

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XIL

C
*I>emonflratio prima

P.

III.
duplici

harmonia animte, dejumptx ex

numm

ternario , altttudmis fcdtcet

O' latituc&nis ex parteanmie,

J^mtus

'is'

corporis conjiderata.

I coconfenrurclpondeacCk.quarationeutriufqueconicdn/onaTitescumgraYl bus conis

N proponta demonftratione videmusjquomodoluxrpirituiinfymphoniacorpurii conveniat.Tresenimbicpyramidci^triummuDdiregio-

mim

DE HOM. INTERN. ET ^XTERN. HARM.

149

numnaturisconvenienissdepinximus iquarumunaeftpyramisformxfeuanimx,alteraefl:pyramisrpiritusmacerialis,redelementata,groiraatqueopaca

mus ergo,quod
(ftu

corporea,5:perconrequenstenebrisobruta,quacorporicorre/pondet.Videfuperior pyramidispars,feubafisejusportio,menteScinteileornatajfuperiori pyramidis fpiritualisparti,qua{pirituanimali8crationali

portione, fcilicet ut

pienaeft, correfpondeat in conionantia DiaparonjquaEConfiftitindnplapromeris unitas eft, atque purior fpiritus portio. i. ad 2.

Nam

Diadem
gic in

importat, uti fxpius demonftratum

eft,

Unde ht

ut correlponden-

tiamadinvicemhabeac,ricutil ad^y^Are-w/.Atveroquatenusmensfeimmermatenam,hoceft,cumfpiritualipyramidefemifcet,atenusunifonuni amb^ c6ftituunt,qui cum medietate utriusq pyramidis Diapafon fonat,ita uc
j

utraqifummitasucriqimedietaticommiilereferaturproportioneduplavideJ.
2.. vel ut 1 ad^. Correfpondens ergo eft ccelum rationale in proportione dupla fonans in ttioracc ab harmonia rationali ad vitalem defcendendo con(onantiamDiapafon fpiritualem,qu continet in fe DiatefTaron &,Diapent,Atqueh:Kceftratio,curSolmundicamcompletusatqueperfeduseftin vicali fua di(poficione,6c corhomininis in fuaregionecamcfficaxvita^difpenfacur. Icerumfifuperiorformalis&fpiritualispyramidummixcioinfimamregi 'nemrcfpiciac,facicillud,virtuce proportionis quadruplxDifdiapafon con.

ut 1. ad

lticuentis:nam talis eft proportio incer inteileclum Sc rationem.fimiliterque talisconcordantiainterfpiritumanimalem6cnaturalem,quibusinterponitur v!ta:fpiritus 6i imaginativa facultas anima-. Intelleclus igitur pyramidis formalh unifonoconfenfu fpiritum rationalem canimalemcompleditur,atque ambojcum fint ignec-e naturx,reconduntur in capite fcu fiiprema pyramidis obfcura:regione,ubihocidemconfonant. Agitenimadunifonumproducendummens fpiritum fummum adeoque patiturfpiritus mentisoperationes, utchordamuficievibratafertpulfatorisacT:ionem>atquecaput,tanquamorganon utriufque ex pyramide nigra corporali conflatum recipit in feadionis iftius&pafIionisefFeclus,nonaliter,quam barbiti corpus melodix fonos. Accentum igitur rationis fonat lux intelledualis in fpintum, tanquam medium,

&

reddenseumrationalemjfpiricusqueadioneluciscommotusjtanquammereceptaculi vcntriculos five organa dilatai,atque ita rationisradiideorfumeffluuntadaliasconfonantiascum facultatevitali&naturaliproducendas. Deindeper confonantiam Diapafon harmonia rationaLis cum imaginatione fpiritu vitx conjungitur. Vibrat ergo rationis vox chordamvira: &fplritum imagmativum.cujus harmonia vivifica cum ratione

dium fe percerebri ceu

&

mixtafepofteaefiundicatquedifjjergitperuniveriumfpiritumnaturalem feu

thordamelementarem,infubtiIielementorumfbnisgravibusrefonancematqiie Diapafon corporale feu materiale cum lonls acutis atque peracutis miicentcm:Qi]arummodulationumcorpushumanumeft receptaculum,organon geaerjle &: quafi inflrumentum mufices humanx , in quo harmonia excujus organicis mundana comprehenditur , partibus proportionales ejufdcm

&

eftecitus eliciuntur.

li

CA

P.

lyo

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XII.

c
(j>^mparatio

P.

IK

harmoni pcundum proportiones dimenjionum

Ceometncarum mter animam,jbmtiu

(^

corpHS.

fuperioribus corptK haudinepte comparavimus cnbo Geomeirico,c[M:iXCt\m IN ex trinisconftituitur dimeniionibus ^Jpiritum vero qtudrato., qiiatcnus ejus

multiplicationefitcubus.

SicutenimqujdratumGeometricum inleduclum

producit cubum > ita eodem plane modo fpintus tenuis condenfatione convertiturinaquam,&:aquaiterummfpiirjcione in tcrramjquafi cubum reducitur.

Atque

fic

etiam lucem fcu anuiiam Hnea;

live unicati rctulimus, quct clt

quafi radiXjCX qua


feu trinis

Corpus ergo ex quatuor elementis dimenfionibus conflatum cubo comparavimus. Ejus vero fpiritum

quadratum

procedit.

eft in natura fua m.ncriali a/fignavimusfuperficiei,utpotecxcujusmultiplicationecorpusproditi tt denique lucemfpiritualem,qu;Ecoelum occupat,quatcnus cft radixomniumcreatorum, hnea:attribuimus,cujusmultiplicatione{it fuperticialis coeli mcdiifubftantia. Ex his igitur proportionibus Geometricis natura lihi ad invicem relponden-

ex ^there dcrivatum ,quatenus (implex

tibusharmoniaeIicitur;videlicctinterpunclumunitaci.sincreatar&infenorcm linex extremitatem talis.qualem habet unitas ad dualitatem.ftu formapura

admateriam,velnumerusdigitorumfimpIcxad numcrum denarmm.hoccft, in proportione dupla rej3eritur, ex qua Diapafon primum producitur. Nam fub omni numero denario Diapafon repericur,quatcnus cx Diapente conftituitur,quodquinqueconftat vocibus,6c ex Diateiraron,quod quatuor accentus feu voces continet. Similitertrinitas eftentiae (uper<ubftantialis,quaterni-

crcatx connexa hoc eft, Deus feipfum mifcei.s cummateriave!hylxfeurevelans,producicnumerum/eptenarium5quiitidem Confonantiam Diapafon inducere videtur. Similiter linea ad quadratum ita fe habet,ut2.ad4.hoceft,utradixadcubum;Undeetiamin profundioncompofitioneproportiodupIareperituri&perconfcquensDiapafonminusfpirituale
tati f ibftanti^ materialis
,

&

&mintisfimplexoritur,quodrefpe<d:u infcrioris diciturfpirituale,re/pedu

(u-

periorismateriale&medium. Porro etiamquadratum media:rei;ionij.fehabetadcubuminfimxinproportionedupla.videlicctut^.adS. Et prbindehic etiam multiplicationefpiritu.s medi.x rcgionis ac infpiiiatione cjus corpiis
,

opacum,exquatuorinfimorumfpintuum(cuelcmentorum propurtionibiisia unum opacum compactis,procreatur. Utide oritur Diapafbn elemcntale ex gravibusconfiatum;quemadmodum medium faclium eratexacutofpiritu,6c
illudfijperiorismundiregionis acutiffimii &: excellentibus.
fuperfubftantialiscftquafi primaria mufica'

Lux vcro fumma mundanx radix,qua;harmoniam

incfrabilem,inexcogitabilem,primariamatquefimpliciffimam,hoceft,exfimplicifiimisnumensfeudigitisabunitatevera immediatc procreatam,modul?T

Ex his ergo videmus.qubd Mufica mundana & per confcquens humanafiatmulcis modis fcu dcmonftrationibus.videlicet aut numeroternarioad
ri

folet.

imitationem harmonia; divins,fic in trinitate fuperfubftantiali i.ad 2 invcniturindupIaproportione,& z.ad^ in fefquialtera,& trinitas iterum dualitatem cum unitate jungens duplam proportionem producit,ut 3.ad 6. Et iterum 3.
qui

dehom.intern.etextern.harm:

ifi

quieftprimusatque fimpliciiiimus numerus perfe<flus in fe dudusfinemdigitorum divinorum feu fimpliciumdemonftrabit.videlicet jj.cuinumero.fiunitasaddatur.denotabitingreffionemcilentia; unitatiscum proprietate trinain abyflum deformem,/eu in materiaz informis mafram,quemadmGdum fupra luculentius declaravimus. Sic etiam compojQtionem humanam ex tribus inftituimus triangulis feu pyramidibus,videlicet corporali,fpirituali

& formalij

quasetiamfecundummundiiedionesintresregionesdiftinximusi.i.^.exquarum proportionibus etiam Diapafon duplex elicimus,uti in demonftratione prsemifladeclaratumeft" Iteriimhafceeafdem confonantias via Geometrica progrediendo,dequahicagimus,extraximus,cujusrcideIineatiohicfequitur.

//armoma humana

demonfiratio pcunda , fecundum

ordmem

Jeu froportionemfigurarum Geometricarum animxt

J^mtm 0

corpon relatarum.

^
X-UX
tn,

mcrentiu

Luc4-j

crecitx,\
\

Cuhtu ex auo
M.ens-,JJntelHeC'

tuj ctB^tio.i

N LticLr
I
did.

creaZ<z

^uoAnifna. me-

li

In

:2j2

T R A C

T.

I.

"E

T.

I.

L IB.
Cubus

XH.
materialis iu

Infiguracubumfpiritualemclelineanterationem proportionjsnaateria:

tam mundanx quarrt Microcofmica: mundi defcriptione elementis refertur


tatem
fe

dercripfimiis

Cum 6c denfitaiem tendit. habcat, quippe qui propter fuam levitatem fuifum tendit atque ad coelorum caeumina elevatur ideo medietas tam formalis defcrrptionis quara ciim quamaterialis quafi eandem effigiei rationem habere dignofcitur At vero drata unius fuperficies rcfpondeat quadratx altenus figurx.
, , ,

deoiilim enim propter (uam gravi, vero cubus formalis contrario modo

Uneamdemonftratlonismaterialisomninopofitione&fuu videmus.quatenui formahs illa deorfumtenditiQmbus luculentur declflratur,qu6d maxima materixvisdehomine domineturjat vero maxima forma: virtus furfum orfum in mundo

fummitatem

feu

contrariam

elTe linex formalis deicriptionis

&

invenitur,6c fontilucido contigua

eft.

Quare

(i

ha: duas effigies.prouthicde-

rcribuntur,adinvicemconjungantur,exactam mundi &:hom;nis compofitionemcxmateria&formacommonftrabunt. Ca:terumhicohiter confiderandum eft, quod mundus in fua compofitione fimphcior exiftat, quam homo. Nammundusfa(5tusefl:exfimphci compofitione:homo vero trit conflaiusex compofito,hocefl:,excompofitionemundanafaclusprhibeiur. Undediverfiimixtionibusinfua compofitionemagis obumbratur,quam mundus.Atque hincefi:,qu6d,utimundumDeifiliumvifibilemdixeruntPhilofbphi,itahominem tradiderunt elfe filiummundi,non aliterex mundo immediatefaclurB,

quammundusaDeo. Mundusaprimordiodivifusfuitinelcmentamiromododiftinclaatquelibrata, ex quorum mixtioneadinvicem confufa, 6^per


vinculumnaturaleconcordipaceligatafadusefthomo. Vidcmusigitu'r,qu6d inconjundionecubiformaliscumhneamaterialiquadratumetiamuniuscum quadrato alterius uniatur,Sc per confequens linea formalis deorfumtendens cum cubo materiali conjungitur. Quibus dilucide deciaraHir,qu6d minima
forma;pars,videliceteJuslineacummajorimateria:dimenfioneconjungaturi quemadmodum vice verfa minima figurx fpiritualis portio cum majori lucis dimenfioneunitur. Duo autem media cum habeant eandem effigiem facile conveniunt,vitamque producunt. Atquehancetiam pyramidum mundanx compoiitionis multoties a nobis allegatarum rationcm hoc modo exphcavi-

mus.

Hic

r.

DE HOM. INTERN. ET EXTERN.HARM.

i;^

Hicergomediaucdu/quepyramidisregioadinvicemproportioneGeometricaparsefTeobfervaturjUtraque vero pyramidum extremitas fehabet^uc i.ad 5.ita ut unica materia: pars addita tribus partihus form^conftituatcompofitionem fimplicifTimamjin qua mukitudo formx 8c paucitas materix adeft. Sicergofehabetcompolitiofubftantia; Angelorum&: materixcoeliempyre^ in Macrocofmo,atque talis etiam eft compofitionis refpedusadfpiritusmtellecflualis conftitutionem in homine. Similiter in regioneinfima modo contrariofereshaber. Namibiunicaformxportioadtresportionesmaterisinveniturjatque inde oritur groffiffima Macrocofmi compofitio,qux in infima ejus
regione,videlicet in regione
eft.

elementorum

& pr^ecipu^ circa terramdifpolita

Hincetiamcorporishumaniconftitutioefl:orta,qua:eftgrofli(rimailiius

exxquat proportionem participet,adeoque extremo de utroque formx. Atque iicpartimfpiritualis&invifibilisjpartimveromat^rialisScgrofla. Obhancigitur caufam fpiritus hic intermedius naturali matrimonio cum lucedefponlatus,fi mentis acumine in alcum attoIlatur,divina contemplatur,& infimis negle(flis,fupernaturaHacogitatfi vero elementorum blanditiis fcfiibjiciendo deorfum profpiciat, vilia atque cerreftria fpeculatur, atque ad inferiora feipfumin tcnebris 6c materix multitudme fubmergendo defcendit.
integri porcio. In medietate vero fpiritus proportio

inde fit.ut harc regio

Hnrmonis.

154

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

XIL
mundi^quam

hrarmonm human
hominis harmonia
^mconjijlat
,

delineatio tertia ^ubt probatur ^qnod tam

m numeroJeptenario,obJeryatis tnteryaUorum proporttonttomcum femitontominon


tn confonantta Dtatejjaron
,

duo

trestonttttdemcumjemitonio minorttn confonantia Dtapentejimul


additi jkctunt feptem tnteryalla, qu<e conjittuunt per-

fe^iam confonmtiam Diapafon.

DE HOM. INTERN. ET EXTERN. HARKf.


erant

:jj

In antecedentibus de numeri ternarii,in pyramidibus tribusdemonflraii

ratione.uti&deratioi^equaternariiGsometncomodoperJuieamjCujuiradix

duo,& per quadratum ac cubum declarati diximus. Hic autem mai^is particulariter nos ad rem accingeutes de gradibus feptem cuju/que regiouis ti!im mundi,ttim hominis ad mundum relati,dequ eorum ad confonantiam
DiapafonrelationeribquaDiapenteocDiateiraronac perconfcquens totius Muiices vis atque propriecas comprehenditur. Atque hac ratione docemur, qu6dfemidiameterfabrica;periphericx-,tum mundi,tam etiam hominiscum fydemitemuflcocomparetur. Inquotresclaviumordines fubalternatimpoiiti continentur,quibus omnis melodix confonantia menfuratur,& qua;hbcc muliciE proporcio ehcitur. Quod autem in p^ incipio cacumine fcptenani fuperiorisDeumPatrcm.VcrbumScSpiritumfandium in maifa materiahexpre(limus,intelligendum eil:,qu6d Deitatis proprietates hoc loco capiamus,

&

athrono

nonproutpericScabiqueomnimateri.Tfecretajaccipiuntur^fedquatenusipfie fuperfubilantiali deorlum profpicientes uihylen deformem iacrofanclo fuo mtuitu unanimicer penetrarunt.ita ut ipfarum pra;Ientia in abyiro tencbrofaomniaexnihilofaclafuerint. Sicigitur dicimus,Deum in fuprema fpiritus regione inveniri,ut unitas dicitur in feipfam indenarionumero recurre,utinfralataisdeclarabimus. Hicigiturindemonflrationeprarmiiratreshabcmus Macrocofmi regiones tribus Microcofmi regionibus convenientes, quarum inferior.quoniam omnium gr-oiIilTima,tardiffima) ponderofiflima atqucviliilimacft,ciavesfeptemadfuam Mu(icatardiores,graviores bailiores

&

.A.B.C D.E Frfquirit. Exquibusl

in

eii

omnium

baiis feu

fundamentum
;

vel in

Macrocofmo rcfpondet tertcE.qua: Microcofmo ilercores intelhno-

rumf^cifupracentrumMicrocofmicongregatie. SimiJicer A.referturinMain Miciocofmo vero ad aquam falfam crocofmo ad aquam falfam maris urina; atque itidem quoque B. in Macrocofmo ad aquas dulces tluin mare dtcujrrcnviorum &L fontium e montibus terrx defcendentium, tiumjatquein Microcofmo ad chylofum feu pituitofum ftomachi latit.em ab illo , tanquam afublimiori Scmontofa hujus regionis parte deorfum verfiis veficam deiluentem alludit. Sic ctiam C. in Macrocofmo infimx aeris re:

&

gioni refertur,ubi propter coeleftium reflexiones

& influxus,temperatiflimus

MicrocofmoveromaiTccfanguinisabinfimahepatisregioncquaii afuofonteperrivulos fuos fcaturientis. Pr^terea D. in Macrocofmo medi^ aeris regioni,nubiinvenitur vits

humor tam

vegetabilia qiiam animalia nucriensi in

bus &c meteoris fubjedias comparaturiin Microcofmo mediic hepatis regioni,


per

quam, quoniam

lienis

zona

tranfit,

multx

alterationes , videlicet flatuoii

vapores,glutinofae obflrudiones

& infinita hujufmodi i.mpedimenta feu me&

teoragroiraprocedunt,propterflatusfrigidos ficcosalienofaAquiIonisMicrocofmici regione exortos. . vero in Macrocofmo fuprem^E acris regioni,

Microcofmo autem profundie hepacis caviF.deniqueinMacrocofmoelementoigni ailimilavimusjat in Microcofmo cift^E fellis. Atque ita in regione elementari,ram Macrocofmica,quam Microcofmica,invenimus modo confcntaneo attributatijuxtaciflamfellispofit^E.

qu^e igni proxima efl retulim.us,in

tascuiIibetilliusfphxrsEcIavesilIas.qucEad bafin feu

fundamentalemhurmoilla:

niamutriufquemundi pertinent.
fupremi in melodias fymphonia

Cum quibus porro claves acutJe feumedi;*;


quoquc peracuts

regionis,aut xtherea; atque itidem

& excellentes

i.ce'i

quam optime conveniunr. Hinc eft.quod^.

inMacrocofmoZ-4/w,&

in

MicrocofmofuperHuam pulmr,num humiditjte

refpicit,quam (Tgabernat:*. refertur Mercurio in M.Jcrocofmo,&.in Microcofmofacultatielocutionis a pulmonibus ortx. Atqui ^.in M.icrocofmo Vcneriy

cinMicrocofmoaerihumidoinfpirato

6c expirato,quo

vua

U'.-.ritur,comp^-

ratur

i^G
ratur.

T R A C
d.

T.

I.

C
,

T.

I.

B.
c.

XII.
in

Similiter folari calore in corde fito fe junglt.

Soli

mundo,

&: cordi in homine.

Marti in

mundo

&

in homine attradivx inter

Mars etiam extra pulmones vires fuas non naturales exercet,pleuritidem in membrana collas cingente,& peripneumoniaminpulmonumfubftantiaexcitans. Similitcrr inmundo Jt)a//,inhomine pulmonibusexjoviali natura conflatis,afrignatur:Nam ui]npiter cft vitxautor,dominiumqihabetinaere,ficpulmones funt vitx procuratores,qui vivunt

pulmones

acris poteftati refertur.

peracremfeujf^t/m.vitamquevivafuaaclionecordiatcnbuereanimadvcnri-

lunquarenon in-eptehepaticomparantur:/!denique in mundo attnbuimus SAturno\c[u[ in hominecft fiftula: afpera:autor,perquamaerad vitxcontinuationernattrahitur. Hujusigiturpravadifpofitione morbis afficitur medix region!shumana;fummitas,videIicetraucedine,catarrhis&: hujufmodialiis.Atque ut jam tandem ad rcgionem utriufque mundi fupremam per ciugamus,in quaciavesexcellentes&exertiffimefonantes reperiuniur.kicndum cit.quod ^^.mhomine re/pondeat Iphxrx voIuntatis,quam iupra primo niuudi mobiii

comparavimus. t quoniam

homo fecundum

voluntatem loquitur>idc6 iin-

gua;adaptaturha;c fphxra. Sic etiam

fJ3ha:ra rationis corrcfpundctclavj.<j4.

quatenusvoIuntasnihilaliudeft,quamrationi5illumuiata:,vcI non liluminatce

nunciusfeu AngclusjundeinfphxraAngclorumcollocatur.adjroqucexinde tam boni.quam mali a voluntatc producuntur efFcclui. lnccllcdu.s dcnique

^^.accommodatur.&mentis radius correfpondct

clavi.ff.meniqiictftipir.tus

divini effigies,6c quafi identitas,cui ^i.annecbiturjin qua,tcfte TnJhie^Jto, cii

Verbum,cuicorrefpondet.ff.quodab ore Jchova; admundifabncampromanabat,cui^canquamconuspyramidismatcriaIis,&:^^g. tanquambalupyramidis formalis (qua: etiam eft principium harmonui; lupcrexcellencii mundi
fuperfubftaniialis in

mundo materiali)refertur.

Hx omnes clavcs fpiritualts

reperiuntur :Deus enim loquendo Verbum , cum Vcrbo Spiritusvitismentem,inteIIe<ftum8crationem voluntateiibcra hauddtftituin capite

humano

tam,inhominisexternifaciemfeunaresinflavit. Unde homo iutofus viriute hujus Deiformis afflatus,animal vivens, voluntate, ratione, intellectu, mente,
Spintudivino,!k'ipfiusVerbichara(ftereimbutum,faduseft. Hinc noninfulsc

hominem creatumcfTeadimagintm Creatons, quatenus charaAeres divinos,8chasTrinitatisfacrofanc1:x imprcilionesadmirabiles&iinefFabilesinferetinet. Undc,utdidumcft,homo incernus,tama Philof:)phisprofundioiibus.quamabipfoDeotemplumDei vocatur. Atjam gradibusfyitematistripartitiutriufqucmundibencconfideratisjadharmonK^E proportiones &i: confonantias perveniendum efTe exiftimamui. Videmus in fyftematemundanoanteadcpicT:o,qu6dtrcsfintcIavium ord!ncs,uno(upraaliumfubaIternatimpofito,&:qu6dqua;libetdictarurnclavium ferjcsfu.fumadicHium putamus,
opificis

hos

fcendendoordinlbus

fibi luppoficis

refpondeat. Sic invcnimus,qu6dr.infirr.

niJEferieiad^.medii ordinisindupla proportione rcfpondcatjatquciterum

ad^gvindupla:Sicetiam /i.refcrturad<i.ineademproportione,8c4.ad<j4.fupr?-mx regionis. Talis etiam eft ratio incer B.(jr ^.fimilicerque intcr h.drhb.aaixx femperliteraproximxliterxfimiliinproporcioneduplacorrefpondct. Por,6 eiiam proporciones interiores &. minus perfec^x hac via eliciuntur,videlicec
c^f.inter^.cf .inter C^e^^.6cinterj^.<^^.C<c inter/i.ef ^atqueficin cxteris furfum afcendendo. Sic etiam proporcione fcf/f

fclquialtcrainterr.&cD.inter

.cumB.drA.camC xk-BxwmD.&C.cnmE (y-D.cum f & E.cnmg.^F.cuma.^gcumb^A cumr.Sc b cum.V.Sc ficin cceccris. Vequitertiaconveniunt. i

rumenimver^^quoniamDiapafonconfonaniiamagisperfec^tajinproportione
dupla

DE HOM. INTERN. ET EXFERN HARM.


dupla reperitur

157

& Diapente confonantia minus perfecla


conf mantia imp.^rfccla
in in

quialtera 6c Diateiraroa

in proportione ftfproportione fefquitertias


,

idco videmt^has omncs confonantias


nis

fyftemate lam

mundanoquamhu-

mano,repetitavarietatemveniri,&;perconfcquenshuj;3fmodimundi&homiharmoniam internam ex iifdem confonantiis conflari , eorumque cxternam compoiitionem in iifdcm proportionibus confiflere animadvertimus. Hincpercipimusamorisrationeminterterram&aqu2mdulcem,invifceribus terr.Econtcntam,6cpereju>, venasturrenteminproportionefefquitertiareperir!,&:inconfonantiaDiatei]aronconvenire. Atque ficetiamaqua falfaadinfi namaeris regionemin eademconfonantiafchabet; Undefuum fubtilein hancaerisregionsmexpirat>quodpropterharmonicamhancrelationemeva-

poreinipfumaereme veftigioconvertKur.

Namuth^cregioeftcalida&hu-

m:da,licfallamarisnaturaca!oremaddicaquxmarinie,atqueipfaperfehumiditatem habet. At veio aqua dulcis magisnaturaiiter ad terram refertur, quoniamfrigidioreftproptennfipidamfuamdifpoficionem. Simili etiamreipcdu per DutefTaron mhma acris rcgio ad fupremam referturiunde amb^ hxaensfphiErc-ecalidxfunt&humidarifeddiverfomodOjquatenusunaeftmagisfrigidapropterejuscumaquapropinquitatem,&;akeramagiscalidaobeie' meatiignisvicinitatem,quibustamenmediaaerisregiodifronansefre videtur, qaatcnuseftintensefrigidasquamqaalicatem.perantiperiftjifinacquifivit. Et Jicechxcmediaregioadelementumignisrelata,difcordiamproducerevidea-

lur.attamenquoniamelementumignis nihileftaliud,qiiamfupremaquafifuprem.t aeriv regionis fuoerficies , idco Lunx naturam humidam frigidam magis refpicit ad fua: confbnantix perfedionem. Qujre proportio inter fu= premam medix aeris fphxrx partem infimam Lun^ concavam fuperficiem inicfquitertia proportione reperiri videtur. Similiter^.Lunx rcfpondet,que ad VeneremalcendendoDiatciraron confonantiam conftituit,quatenus Luna8i Venushumiditateadinvicem conneduntur. At Venus fe habec ad Jovem, ut medi^ aeris regionis fummitas ad concavam Lun^ fuperficiem ubi

&

&

quatuorqu3fIaccentusiun,fednonnifitriaincervaIla,&licinca:teris.

Atque

ha^cideodiciturconfonantia imperfccla,quoniam fuperior clavis,cui refpondetinferior,nonconveniEcuminferiori in utraque qualicatciqucmadmodum

aqua

dulcis, iicet

cum

terra conveniat in frigida fua difpofitione,

non tamea

tonveniceirefpeduhumidfu^enaturs,quaenus terraeftinfuaqualitatclic'c-a. Atjam,utadconfonantiamminus pcrfedam^qux in fefquialcera proportionereperiturj&quatuorintervallis acquinque vocibus conftat,accedamus, magnam propter hujus Diapente vircutcm,inter terram 6c mediam aeris regionemiuvcnimus relationem, quatenus frigida &, ficca atque congelativa efthxcaeris fphxra,in qua virtuteharumqualitatumnubescondenfanturin grandines, nives, nonnunquam etiam in capillos fecundum aliquam ipfarum portionem mutantur. Elementi ignis pars infcrior,aere vivifico mixca Soh,ejus fummicas Jovi,aeris regio fuperior Vcneri,Luna Jovi in humidicace &incaloreoccultoreferuncur. Similicervidemus,qu6d,uc terra eft quafire gioniselemencarisfxXjfic eciam Luna regionis cherex parsfitcraflior acque denfior. Luna ergo terram fua frigiditace Sc aquas per venas tcrr^ fluences fuahumidicate refpicit. Mercurii a.cnm ^.maris in Diapafon coincidit,quoniam maximam habet vim in mare ad tempeftates movendas,5c adaeremei inclufum exagitandum ad fludus 6c undas moncibus fimiUimas ciendas, fuperior eciam Lunx orbis portioinmarepotens eft per eandem confonantiamj

&

-Venusquoqueaquamdulcemfuaphlegmatica&fanguineacomplcxionerefpiit,nm6ver6Scinfimseaerisregioni,ejusquenature ob diclam rationemad

Kk

modum

258

T R A C

T.

I.

S E

T.

I.

B.

Xll.

c. per contiguitatem ohedienj Soldeniquefphxramxqualitatisin regione elementari,videlicet humiNam xquum eft.ut rphasra xquah tatis medii coeH /uo iirnih la ditatisjrefpicit. coeloelementaricorrefpondeat. Nam utSohs /ph^ra htexmedioafpeduinterrpiritum& Iucem,ficetiaminfimxaerisregionismediapars,quamin3/rffri'fofmico TraBatn fphseram fpuriam xquahtatis appellavimus,eftloLUs,in quo radii elementi ignis 8c vapores terrx ^equaliter conveniunt. Media acris regio qualitate contraria. Unde intonat Diapafoo cum Marte,idque infeliciter fit,ut,quamvis hic Planeta in cneio&infuanaturafitJequcbonusaccieterijre[pec1:u tamen inferiorum dicatur Planeta nfau'fl:us,& generi humano infortunium. Atque hinc fit, quod perturbationes ingentcs ab Aftrologis i'n hac regione,videlicettonitrua,fulgura,corufcationes&:hujulcemodiaiiahominibustremendaexcitarefertur. Huicautcm Planeta:clemcntumaquxinproportioneduplare(pondet,infimam mundi regionem fimpliciter dividendoin quatuorelementa,quemadmodumjupiteraeri,utinhaimonia noftraMacrocofmica didum eft. Sed h^dua^cxpiicationesadidemtendunt. Namjupi-

modum familiaris eft. Undc B. refpondet h. &

erit^.

&

terjcuif-.attribuitur^ruperioriacris portioni correrpondet,qua:eftcalidaSchii-

mida,vitxquefaufta. Talemetiameirejovisnaturam confijmant Aftrologrj quarefauftadiciturftella&naturjehumanceamicifiima^atqueob hocvocatur Fortunium ;(/5,quemadmodum VenM d{c\t\.iT Fortumum mtnus, Sdturnm dcniquejCUi/Tattribifiturjquatenus Diapafbn ejus definitin igne, infauftacfie

fteIIaabinfimamundifpatiaincolentib.exiftimatur,quamvisinfetamfitbona,

quam rehqux. Nam quamvis ejus ficcitas cum terra con veniat,cujus 1 .confanguineumeftad/icui^^^ contiguumeft,non tamen cum ficcitateignis convenit,quatenuscumfrigorelethaliconjungitur,quodomniQo igneo caloriadverfatur. Sed j am tandem ad fupremam clavium feriem,fupremam mundi regionem commenfurantem,perventum
cftjubi voluntatis fphxra_g^.ad natu-

ramfuperfubftantialisefrentia;^^^.fignatam,in Diapafon reperitur,quoniam

omnia facit Deus fecundum voluntatem fuam in coelis &. in terris. Quje auicmhuicfphxn^efubjacentjabhacfphxrajtanquamaprimomobilimoventur. Naminferioracorporainvoluntarieabhacfph^ranonalitermoveri dicuntur,

quam mundus
liter

ejus virtute

quiefcere appetunt,quare

tum primi mobilis.

motu rapto circumfertur. Nam corporanaturamovere dicitur SoI,6c cxtcri Planeta: ad moVidemus igitur,quam miraculose fpharrx utriufque mun-

ditamminorisfcilicet.quam majorisad invicem confoncntiita utclavesfuperioris coeli cumclavibus medii,& claves medii cura clavibus infimi melodias fymphoniacasfimulconftituant. SicaquacumterraadLun^econfliitutiooem voluntatis adtus fubjeAum involuntario motuagitatum denotat LunaSc aquayoluntatismutabilitateminhominibus:Terra,qucftbafis&.fundamentumtotius.ftabilitatem voluntatisDei: Aquaetiam fluidafuanaturadcnoeorum refped:us ad ranonis fphxram in tat naturam mutabilem Mercurii Diapafon conjungit h.'ec fimul. Hinc rationis humanx varietas.opinionum iScfccftarum multitudojatque hincdicitur Mercurius ingenio,fcientix,artibus 8c Muficx prxefIe,adeoque etiam fitinde,qu6d,ut fenfus elemento ignis,fic imaginatio,rationis focius,aqUc^ referturj Aqua etiam dulcis infima acris pars Veneri Venus intelleGl:ui,qui eft igneus amor. Conveniunt ergo hxc triain aclu &.paffioneamoris:Aeretiam Sol8cMensdenotantmentem,animam8crpiritum,c]u:EoptimaharmoniafimuIconjunguntur. InfinitasaliashujusharmonixrationeshoGlocoproferrepofi'emus,fedquoniamMufica:fecretumnonomnibuspatet.&ledorifortafit magis ta:diofum,quam jucundu forctjhocloco eas enodare ilveexplicare,idcirco illainuncfilentioprastermitca.

&

&

&

&

HartnoniA

DE HOM. INTERN. ET EXTERN.HARM.

i;^

f/armonU humana demonjlratio quarttx^in qua mdicatur^quod melodia ta,M huma-aa quam mundana^m numero nonanoyconjiderando Mujieam fecund.um 'Tjocum numerum^refenatwr. Stc dicimus confonantmm Diafafon cx

novem <'vocibus conflari,quatenuj conflat ex DiatejfaronyW qua quatuor a^


dtuntur njoceSiO^DiapentejqmnqueJonosfeuaccentHi
omprehendente^quie JtmuljunEia
fitciunt noyem.

!!A\m

16o
fabricas

T R A C

T.

I.

E C T.

I.

B.

Xn.

Inprxcedenti demonftratione explicatam habemus numeralem totius mundana: rationem qnamab eflentis divina; iiarmonii dcrivatam fupradeclaravimus. Namabunitatefimplicifeup.imareireniixdipcilubiKin^
,

tialisproprietateduaIitasefRuxit,qua; nihilaliUd eO:,qu<\m unitds tjisrepetita,

monade feu cum monadejhoc eftjaptifiima unitatum duarum cjufdemeirentia:connexio,numerumDiadem produLensicujusicerumadunitatem motu tres unitates fimul ejufdem natun-e ruperliibilantiahs&: mcreats adduntur, qax numerum primum, perfcclionis complemento ornaaut monas a
,

tum,pr6dUcuntiinquounitaseft principium,unitas msdium,iic unitasfinissac proinde totusnihileilahud,quamfolaunitasintrinitatej6ctrinicasinunitate: qux numericompletiifimi quantitas in fcdudanumenimimparemuitimum ex numeris fimplicibus &C incompofitis feu digitis piod uceti videlitet ^ cujus in fuaradicemultiplicationeproducuntur illi numeri compofiti recundiim quorumordinemcompofitionestriplicisgeneris in tribus mundirsgianibusfiunt:

Namquenumerusiy.eilnumerUscompletiflimus compofitionUmmundanarum, cujus prim:ts numerus novenarius novem primos numcrorum articulcjs
denotatjVidelicetro.zo.^o. 40.50. 60.70. 80. 90. Sccundtu aux.cvi\ novrnarius numeros centenariosi atque tertius numeros millenarios. Ex primis primum coelum produclumefl:,exlecundisfecundum,&c extertiistertium&Lirjfimum.

Primiergoarticulidenariorumadmundicreationcm concurrentesradicibus, fecundi centenariorum quadratis, &: tertii millenariorum cubis rtrfcruntur,
medii,autintcr tenuitatem fLiprcmi cceli Sunt ergo articuli fupcnoresdenariorum lineiscomparandi>mediiver6fuperficiebus,&infimi millenarios cxprimentes corporibus. Sicio.feudenariusnumerus eft radix quadrati 100. &. cubi 1000. Sicetiamzo.funtradixquadratizoo.qua^duclain radicem prim3m,videlicet inio.producuntiooo. Similiterradix 30.producet30Q.pro quadrato&apriinaradiceio.3ooo.procubo,atqueficincxteris. Opifexigiturunitascumcyphra velcyphrisfejUngensideil,extranumerorumfimphciumm3rgine^pro^iciens, atque feipfum cum materia informi,ut exiilatjconnedens in limites
taiis eft

quoniam

proportio

intel-

&

fpiflitudinem infimi coeli

& medii.

numerorumcompofitorumingredituriatqueita quariibet

eiTentirE unius divi-

nxproprietasdiilin(ffci,fejangenscummaterianonformata,eam facitexraihiloexiftefe. l4inceft,qu6dcyphrainfe5^perfenihilfignificans,materiajinfor-

miaptillimeScquafiexefircntiafuacorrtparatur.

At ver6

fiunitas,dualitasaut

trinitascyphrajprasponatur.tumillafaciteamex nihilo fignificativam.


gratia,o.non
pliis

Verbi

fignificatquam oo.nec oo.pliis quamooo.atquehieomnes limuljundiE nihil fignificant. At ver6 i.ante o.fignificatnumerumdenarium i.ante o.viginti,3.triginta,ficio.20.30.8cc. Sicetiam, fi i.prxponaturoo.denotabit

numerum ccntenarium

100. 8c fic in cxteris.

Ha:c ipfiifima

ratio ell in

mundi creatidne.

Nam Deus Pater unitas.fe quafi duplicans,c jungens cum

materia.tanqUam nihilo icu hyla feu cyphra,produxit primumgradum fimpliciscompofitionis. DeindcFiliusfeudaalitas fcproponensfecundo fuperioris regionisinformiorbi,fecundum creaturarumgraduminexiftcntiamdcduxit. EtSpiritusdeniquefandusfeuteinariaproprietastertiumgradum.cUmmatcriafefemifcendo,inlucemedidit. Atqueitatresprimxhierarchia:Angelorum orbes,feraphini fcilicet,cherubini &: throni creati atque conflituti iunt, eaqueratione.multiplicatione^.infefada reliqui etiam ternarii numeriproportionesinradicali&ifimplicioricompofitionis legione producuntur. Simiiiter

primaDeitatisperfona,fetriplicans,hoceft,prima viceinfuaunicacircntiaapparens, &: fecundo in fimplici rerum compofitione,ac tertio inmedia mundi

conftitutione,jamprxceditduascyphras,iignificandopcrhocipium;qu6dia

media

DE HOM. INTERN. ET EXTERN. HARM.


mediamundi tegione duplicem
quemadmoduminfuperiori nonnifi unicam

i<jt

materiir portionem inaciuetfua prsfentia

& fimplicem materixpartemde

pocentia in aclum&cefi^entiamfpintualiffimamdeduxir. Undeinhac regione lucifuxrpiritumproportionecentenariamircuitjUt 100.2.00.3C0. Denique opife.x terti^ rerutn compofitioni fe pr^bens,virtutemque luam mirificamre-

hus inferionsregionis indens,tertia

& ultima vice ad mundi complementum

iRproportionecubica&elementariapparebatjtresmaterisintormisproportiones informans. LTnde i'n hac mundi fphara fcu regione pr^ponicur atque prxfcribiturtnbuscyphTisjtresmaterias portiones arguentibus,utiooo lood. 3000. His igitur debito modo confideratis, facillime intueri pofilimus^quomodoDeusabunitatein multitudinis abyflum ad mundi perfccT;ionem,&;ad ejusin numero>menfura &: pondere adaptationem defcenderit. Qaicunque igituradDeum voluerit reverti,ei necelle erit mulritudinem gradat.m exue*
re>utadunitacisfafl:igiumregrediatur,feipfumacubica proporrione rcfolven^ doin quadratum,& aquadratotandem in radicem fibi propriam refultando.

QiiodquidemfoIaillaharmoniafit,quaDeusipfeCreatorfeipfuminmultiiU-

dinem materia: immerfitv

C
*l)i 4nimpertotHr)i

P.

V.

mundi tam

minom,qmm

majoru

Jyjlema harmoma.

'lim animaintelleclualisaroiioreuthronoCreatorisinhominemdefceH^ 'dendoperuniverfummUndifemidiametrum peneiret,priufquam corpus

humanum ingrediatur,fequitur,qu6d illa cumharmonia cujuflibetcreaturjEj


quamin viafcu
itinerefuo

deorfum

inftituto offendit.participet.

Hincigitur

efl:,qu6danimatotinfeproprletates,quotinmundo(numerandointerfedem Dei&terram,qua*efl;fcabellumpedumejus)reperiuntur. EttamenhsBomnes proprietates nihil prxter ipfam animam exiftunt. Unde in hoc illa Deitati comparatur, videlicet,quatenus una eft Deitatis eftcnriajat multx perfonajj parienimmododiverfeluntanimxproprietatesjfedunaejuseflentia Sicfenfusquidemunuscftinanima,8cquidemipfaeft,qui,ctimcorpusnonfit,corporeusdicitur,&ciimnonfitnifiunus,proptervariatamenfuaexerciavariatur, &:diverfimodenuncupatur.Diciturauteanima,fenfus,imaginatio,intelle(5lus> intelligetiafeumens,atqiha;comniainanimanihilaliudfunt,'quamipfaanima.
Alixatq;alia;funtinterfeproprietatesproptervariaexcreitia,fedunaeftratio-

nisefrGntia6cunaanima;proprietatesquidediverfk,fedeflentiaunajfecudiim

exercuiamultafunt,fecudumver6effentiafuntunuinanima,5cquideipfaanimaeftillud.Etficutmundusiftevifibilisquinqueparritaquadadiftinclioneeft

ipfofupremo coeordinatUs,terra fcilicet,aqua,aere,ethere Cist firmamento lo, quod empyreum vocant; fic anim^ in mundo corporis fui peregrinantis,

&

quinque numerantur progrefTus ad fapientiam,fenfus fcilicet,imaginario,rattOjintelleclus 8c intelligenria;his,inquam,quinque progreffionibus rariona-

bilitasexerccturadfapientiam,dequibusinfralariiis. Etquatuoriridemaffe* dibusadcharitatem,quafinovem progrefiionibus in femeripfamproficifcitur

anima,quosquidemprogreffusnominibus&ordinibus Angelorum,infimpli-

Kk

ciori

162
ciori

T R A C

T.

I.

T.
,

I.

B.

XIT.

& ruperiorimundi regione contrnti.s

comparavimus.

Amorem Tgo

Dei Seraphm applicavimus.intelligentiam (hcruhin intelitdum Thronii, d^mofe proximi Oo/fnnationibM rAtiontm Pfi/!cipci/if'iu,od\iim dii Pote/hfihui ,odmiTi

mundi r/m/r^W,imaginationem

Archangeits.jitqii':

(en/um denique,qui

pri*

mus eft nuncius anim2;,ipfis Angflis,qui niincii vocantur. Atqtie uhi deodio feu contemptn mundi Sc (uiipiius lociiti fumus,intelligei) Jum elhquod timor
fuppliciorum&;dolorde peccatis pariant coutemptum mundi &; fuijUt cum Vjrtutibusquisfaciatmjrjicula>5c cum Pottftatibus expellatDxmonia. Spes

depromiffis&gaudiuminprimisinducitamoremDci & proximi. Hincergo evidens eft.quod anima ad fimilitudinem totius fapicntix fada,omnium in fe
geratfimilitudinem. QnzxtaPhilofophls definitur cujusj^ reiJimilitndo,Ciqnidem

infehabetvires,quibusomniaapprchenditatqueinvcitigat&.omnibus lunilis exiftit.cumfit una. Nam cum omnia ex quatuor elementis fintfaclajipfaanimarepenturfimilisterr^ per fenfum.aqti^ per imaginationem^aeri per ratioac firmamento pcrinteiiecl:um,coeloque ccelorumperintciligentiam. Similis eft lapidibus per elientiam,arboribus per vitam,animalibui p.-;r imaginationem,hominibus per rationem,Angclis per intelleclum, fenfum particeps omnium,licitiDeoperintelligentiam. Etficuti Deus eft capax noftrum nonanum revertamur, ftib quo numerum Sed,ut ad <iem6canima. animazpropnetatesadnovemintelligentiarumfphxras fuperioris ccelirelatas cflepra:dicavimus,notandumeftdiligentiobfervatione,qu6d novemfintanimst)ropjrietatesleuvirtutesm."diocre.s,quj:novem fph*ns medi.-e mundi regionis refpondent. Nam primo mobili refercur voiu.it.is,proprcr rationisia demonftrationis terti^ cxpln.anone recitat.i.<. Ceeloflellato voluntatis execu-

nam>8c

igni

&

&

tiofeuac'lio.5'4/;*anim.'evisreceptivafeureftricl:iva& coagulativa. ]ovi fa-

cultasejusnaturalis. Marti iralcibilis 6c impulfiva ^oA vitalis. Veneri concupifcibilis.

i\/frfn>phantafticaatque ingenium. LunA denique crefcendi atque

decrefcendi,& pcr confequens vegetationisproprietas. Harmoniaergointer medii eft hujufmod Amor Dei ad volunproprietates animx fupremi coeli tatemfeuprimumhominisfenfibilismobilefelationemhabet;intciligentiaad aftionem voluntatisjintellectus ad fixam,ftabilem atque pnidentem Saturni

&

difpofitionemiamorproximiadJovisamorem.Sccurampjternamcircavitam
&:naturamvitalemanimantiumiratioadirafcibilitatemMartis,cCimratioverfctur vel circa irafcibilitatem Marti propriam,velconcupifcibilitatem Veneri

attributamiodiumfuirefcrturSoli,namqui(eodiohabetrefpeduhujusmundi,obtinebit vitam xternamjodium mundi Veneri, quippe concupifccntia 8C ardoramorisDeimundum contemnerefacit imaginativa vis phantafticas
,

MercuriidifpofitioniattribuituriSenfus

autem Lunam 8cterramrefpicit,nam

Lunaeftquafi

bafis

& ipfa cocli medii terra,optimequefenfuirefertur,quate-

nusadresfluidas cum foliditate fpedat. Eft etiam hujus harmonixrclatiointerproprietatesanimxcoeleftes&elementares^qua: talis eft:Novemfphsre
regionismundiinfima:lunthe:Ignis,fupremaaerisregio,mediaaerisregio,infimaaerisregio,aquadulcis,aquafalfa,vegetativaterrxfph2Era,mineralisterr
fpha:ra,atque ejus denique fphxra centralis.ubi

purum

reperitur.utinonnulli

volunt,tcrrajelementum. Voluntasergoreferturigniiactio fuprema: aeris re-' gionijtanquamloco^ubiagensagitinfuumpatiensiVisanima-receptivacerniturinmediaaerisregione,ubigrandines&nivescongelativaSaturniqu.Uitate generanturi Visnaturalis Jovi propria ininfima,in quacreaturxanimatiEcujufquefpecicivivuntiirafcibilisinaquadulci,inqua!Vlarsfacit(uum Diapafon, tonitrua.meteoraquealia ignita typhones indiicens Vis folaris vitalis in aqiia falfa,cum fal fit autor vita: in centro cujuflibet rci anim.ita; dclitelcens}

&

&

prxterea

DE HOM. INTERN. ET EXTERN. HARM.

zc
3

pn-Etereavidemus,quc)daquamarinafaI/edinemruamhabsataSole5 Visconcupifcibilis in prima Vencri propria,regione feu fph^era tcrrarjubi vei^etabilia &animaliaoerminaiionem(uamhabent,cappetituconcupifcibili ccEleftem

formamaffiduecxpedantab
rai& denique
(euius
vis

aitoj Vis Mercurialis in metallii&ieorumfphc-E-

vegetativa

Lunx data a Sole centralijacujui radiisaudioaiHicergo videmus.quaiis fitconvari^e

quegerminatiointcrrcefuperficieprovcnir.

omnium ccelorum animx ad invicemjhic percipimus,quomod6

Dciadionesadunicameflentiam divinamrcferanturihfcoptimenobisexplicatur,quomod6 idem Deus variis f lis operationibus in multiphci tffi;^ie ubiquc jd(it. Nam omnis rerum actus ab uno eodemque acflore promanatiimo vcro quilibet mundi aclus ell in ipfo Deo,&: a Deo&omnisadorrerpecliuadioniscfl:quafiipfcDeus,diverfimodeagens per univerfum orbem.Deushac tcrra,Deus ubique,& omne quod eft,fuam efTcntiam ex DeiprcefentiapoffidetiimoveroipfeDeuseftrerumellentiai&omnequodef^, quoaiam quicquid cll,per ipfum eft,in ipfo,abipfo,&planeipfcefl:,cumomne alucehabeatluamexillenciam. Atver6,quant6pltislucisaliquid infehabet,
via in coelis,Deus in

tani6piusDci libi vendicarepotefl:,ut teflaturD/'i'/y^g;//?/^ , quoni.ina Deusefl:luminumPater,aquoeflomnisLux,quxveritatisefl:origoatquefundamentum. Quibus diligenter confideratis,omnem rerum harmoniam percipiemusabipfaanimaderivari,quepropagataeftaDeo,&eft:quafiipfeDeus, autradiusabipioDeoimmediatepromanans. In demonftratione ergo fuperionnovemhabemusaccentusfeu voces Diapafbn operationum animx conftitut ntei.videlicet quatuor a Diateflaron quinque a Diapente; atque hoc

&

modo Muficam humanam habemus produdam in nonano


numero, Jamver6adpraxinharmoniaanin^ gradatim acccdemus.

TRA-

264

T R A C

T.

1.

T.

1.

B.

XIII.

TRACTATUS
SECTIONIS
L
I

PRIMI,
I.

Xni.

De Muficx aninicx compofita: praxi.

iAmmaqmd?

i^ deinfnita ejuspotejiatej acquomodo d


Jhmtii differat
?

tandem aliquando, priurquam ad ufum fcU praxmharmon;a;anima.'(implicispcrle)acdcmdeharmonicEcjus cumfpirituaiquerandemmelodix omnium trium interfe fymphoniacam perveniamus,neeefle eft.ut earum difFerentiaSjquibus ab invicem difl:inguitur,cognorcamus. Pcr multasanimxdefinitioncs,in eodemfercconvenientcs^vcterum Philorophorum tum Ethnicorum tum Chrircianorum lchola approbatis, hoc locorcpetemus. Aliienim eam fic definiunt. Anima,quatem5 mente decoratHr^esi fuhflantU quxdxm rationu corpem gubernAtioni accommodAtA in honum malumj^ convatibilis. Etidto aliquatenusdiciturmortaIis,inquantuvidelicetindetcrius&avoluDtateDei, cujus participatioQe bona eft:,alienari potefl,8c aliquatenus immortalis,quoniamfenfum,qu6eipofthancvitambenevelmalcfir,amittcrenonpoteft. Atquiinhacdefcriptionevideturanimacum fpiritu intelligi. Nos vcro animam fimpliciterperfeaccipicndofineullaejuscumfpiritucreatomixtioncpromera luce formali capimus ab ipfo creatore immcdiatc piomanante. Quare ut nobis videtur.tali modo accepta non male a r\onn\i\\\sdt(in\x\xv ejferes tncorporeaomntdecore lucis adornata,fanB Trinitati afpmiUta,atque aternd glorixcoxquata.

Am

Vel Anima
:

esi res incerporea

omnibm membris circumfcripta,nullo colorecolorata,al'

tijftmoDeo aJftmilatA,omniumg^ rerum pulcherrima.

Jam vero fcicndum

eft,quid

fitipfefpiritus,quicumanima,tinduravitaE,forma^puri/Iimaacfimpliciflima luciseflentiaconjungitur. Undein primisfpeculari debemus,quot modisfpiritusaccipiatur,quoniam fpiritus multiplici rcfpedu appellatur. Etenim ipfe

DeusdiciturSpiritus,atquencetiamacremiftum2c venium,acflatumadcor.
dis

DE
dis

MITSIC.

ANIM. COMPOS. PRAXfpiriius

xf;j
dici

thalamos attracflum nuncupamus fpiritum. Atqui ifte

anima

non poteft,quia aeris varictate diffblviiuri fed per fpiritum


locatuminloco,vel flamma
ere.
in

iJiumjqui anima: ku

lucijundluseftjintelligimus illud anim^e vehiculum,quo ipfa

vehiturtanquam
ammamluctddm,

oleo lampadis,veirplendorfeuradiusSolisinaPlatonici

Atque hincfadum eft,ut

hominem

divilerint in

jpiritumintermediumfiuathereitmdrcorpitsopacum.

Animaergodiciturillalucis

lcmtiila,qu^emovetfpiritum,inquo,tanquaminpuppenavigarevideturinmarcmundiprimum,&:deindeincorporeumlaticem,corpusqueanimat,hoceft,
viviticatiliud.

Spiritusver6accipiturprofpiritualinatura,videhcetillud,quod

fpiratincorporejfpiritusappellatumeft. Cceteriimanima 5c fpiritus idemeflb

videntur in corpore,quamvis aliud notet anima,quam fpintus, eo quod lux iimplex finefpiritu in corporeeflenon poteftjnequeetiamfpiritus pcrfeabfquefcintiilalucisagcrevalet:fpiritu$igiturad fubliantiam refertur.anima ve-

roadformam&viviiicationem. Hxcergoagit 6c illa patitur,atque amboefientialiterScfecundumnatJur^elegesadeoad inviccmconjunguntur,utnema prieterfolumDeum,hxcduoabinvicemdividere potislit. Id quod etiam innuere videtury^^(?/?tf/rfhifceverbis Fivus eHfirmo Dci^d^effcaXjC^penetrabilior
:

omnigladio anciptte,pertingensufi]ue addi^vifionemanimte drjptntm.

Qmbus vids-

turarguere,qu6dimpoflibilelit,utdiviiioullatiatinteranimam6cipiritum,nififoloverboDei. QuodquidemSc ipfeteftari pofliim,expericntia dodus inalimpidum,undique ranatomia cujufJam creaturxjubi (piritum virgineum diisanim^ornatumvidiiquasabinvicemdividere ignorabat ingeniumhuma-

&

num. Quaretametfiabinvicemdifl^erant,utmatcria&forma,velagens&:patiens,vel aer &: ignis.attamen quoniam ita ordinata (unt a natura fcu (.rcata a Conditorcaliterfehabere non polfunt.quoufque vincuiaill.iindiflolubilia ab
ip(ofoio,quinodumligavit,diflrolvantur. Undefpintusdicitureademffl^entia

cumanima,2tquelux6cfpiritus hoc idem conflare videtur,quud animam appelLimus, idem, inquam, funt eflentia,fed propnetate diffcrunt non miniis, quam Pater in Trinitate a Spiritu fandojqui tamen ambo idem luntellentia idem fpiritus ad fcipfum dicitur,8c ad corpus fuperfubftantiali. Nam unus ani na. Porr6etiamSpiritusdicitur,inquantumeft rationeprjeditafubftantia rationali>>,animaver6,inquantumfacitadvitamcorporis. UndeinScnpturis

&

reperkm ^/j perdiderit animamjuam ^Jklvam faciet eam,hoc eft,quiiquis propterDeum hunc vitam,qua; nunc corpons viviiicatione tcmporarie morillud
:

talisconftat,libenterde(pexerit,infuturoeandecorporismortalii&:anima:vi-

tamaiternam&iimmortalemrecipiet. Exquibuspiitct,qu6dan!mainpropna c ta(yx:. appcilatione pro vita feu facultate vitali nonnunquani accipiatur. men nonnunquam latiiis (e extendi t animae fignificatio,6c pro unioue meniis, fpintus rationalis &: fcintillas vits cum fpiritu medio,ejus vehiculo,accipitur, atque tunc illam vocabulo magis convenicnte animum nuncupamus,quem prointegro homine interno accipimus. Unde animus in (acris Scripturis pro
cordeulurpatur. Nam ut cor eft centrurn,atque intcriorcorporispars,ficetiamanimafeupotiiasanimuseftnucleushominisinvifibiHs&interni. Animus enim fapientia divina illuftratus principium fuum refpicit,vk: feipfum cogno-

Legimusautemubiquefereinfacrisliteris,qu6danima,pro creaturxvita accepta,nonmod6hominibus,fedetiambrucisfitattributa. Atvero nonnunquam animx vocabulum , im6 quidem utplurimiim a Philofophis 6c ipfis Theologisprohomineinternofeuanimo ufurpatur,atquc nos etiamallquandohocvocabuloprohomineinternoufifumus. Sed,utadrem noftramredeamus,animahumana,qu.'Eincorporehabeteire6cextracorpuv,pariteranim2 6c
fcit.

ipiritus vocari poteft.

Non tamen dua: anims,fenfualis fcilicet 6c rationalis,


Li
alicra

'266

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XIII.

alteranemps,quavivithomo,8caltera,qua,utqiiiclamputant,rapit,fediinaea'

demqueanimainfemiipravivitpermentem,acintelledum & corpori vitam prxbet per fenfum humanii Namq, corpus nec vi v ere nec nafci poteft fine ra:

tionalianima:Vegetaturautem,movetur,crcfcit,&: humanamformaminutero accipit,ficut virgulta&. herbas(fme anima vidclicet rationali)movere 5c incrementumhaberevidemus. Sed tamen in Ipermate hominisdelitefcitfemen,in quo mcns 8c ratio,quoad nos.vacare videntur, ciim tamen revera occulte&modoinfenfibili operentur,animamqueVivificam,inprincipioetiam

modooccultooperantem,paulatimatquegradatimadpalatiumfuumprjeparandumexcitentiquxad:ionefuaoccultafpiritumvegetativuminflat,atquein elementaricompoiitioneintumefcerefacitjquemquidem adum animam vegetativamappellamus,itautproculdubio vegetatio nihil aliud fit,quam cfFedus primus animx vitalis occulte operantis qux quidem anima movetur a
s

mente&fpiriturationaliincentro delitefcentibus,5c occultiflimc

animam ad

motum excitantibus.

C
y

?.

11.

'De Mente (^ Katione ^atqiie iterum mnmhilde


A^iimat^ Spirittt.

MEm(ccnndhmnoi^nn\\os(\W\tmh.Mene.Mciiezvittvc\Gr3zccLHntvt\LaU'
nedicxtm. AtquefancutLunacrefcitacdeficit,6c varia viciflitudinemutatur,atquc tamen in id,quod fuit,peifecla quadam novitate fe reftituitjfiG

mensnunccaputfummisinferit,nuncdeciditin infima,nunc fefe referensfibi, veris fal/a redarguit,mod6 ad corporalia regenda deHecT:itur,mod6 ceternis rationibusvelconfultationibusadh.'Erefcit,fecundumilludiV/frfr. Tr//wf'^. ,g^/-

amquehacDci mtiira fiilti fmt,ficmdum opertm compArationem pro mortalihus immortdes habenttir , intelligentia fita cunla
numinttteantur.
compleciitntttr, qu in terraftnt,

d" qux in

mari, c^Ji qiiid est pr<&ter eajitpra caelitm,atqite adeofeipfos erigtint,ut ipfttm qttoqtte ho-

Hujus

divin^e eflentix alpedtus eft ipfa ratio,quo

bonumma-

Nam hujus diredione mens univerfoium capax eft,6c omnium rerum fimilitudine infignita^im^ ver6 omniaeflediciturnaturaquadam,potentia Sc naturali dignitate. Idcirco invilibiles rerum cauflas per intelligentiam comprehendit, &: vifibiles aclualium formis per fenfuum pafliones colligit,atque vel per fenfus ad fenfibiliaprona eft.velperintelligcntiam ad vifibilia a(cendit,rerum fimilitudines ad feipfam tiahit,pra:fentia cognofcit,abfentia intel!igit,ignota inquirit,& circainventa verfatur. Omirabilisnaturxdivinxopcratio! inefFabilisradiidivinidifpofitio!quxomniacum eflTedicatur.omnia ipfifubjiciuntur.atque obedientiam quandam prxbent. Quid eft ergo hxc eirentia potentifllma ? an fcilicet natura,an ver6ipfeDeus? Eftequidem ipfa natura.omnia inmundo virtutc infiti fibi Verbi producens,vitamque eis prxbens. Eft itidem &: ipfe Deus.cum fit
lumque difcernit.virrutes eligit.verumque diligit.

fpiritusincreatusatqueradiusefl!entieincreatx,aCreatorenonminusindivifibilis,qu.am lux autjubar a Sole. Eft ergo


funt,5c in

omnein omni,a quo omnia

faJla

quod omnia.tanquam

a multitudine

ad unitatem,reverti debent.
in-

Hxcmensdivinaeftillui rationale

6c intell8dualelumen,quo ratiocinamur,

DE MUSIC. ANIM. COMPOS PRAX.


catur,quoniameminetinariima,eminentior& pra;fl:antior,fiquidem
,

tc^

intelligimus&ftpimusiquxitafaAaefl: jdimaginemDei,utnullainterDorua nacura ab ipfa veritate formetur. Unde fit,ut Isrundum nonnnlio.s.Mens divis eflra-

nim^,a qua procedit mtelligentia per quam anima ipfam veritatem intelligitjScperfapientiam eam diiigit. Sapientia enim efl amor boui,qua; & iapor boni quidem dicitur Mentis ergo vifio intelligeniia dicitur.ejus gufliis fa pientia,illa contemplatur,ifl:a deledatur. Ex his ergo luculenter percipere poflumus,qu6danim.'Eoculusfitipfamensab omni corpons labe pura & immunis,
:

cujusarpeduscfl:ratio,cuiconjungunturintelIec'lus&v!fio;h<.c enimtriaanima:runtnece(raria,utranosoeuloshabeat,qu!busafpici3t(.CuT.amortAliumcupidicatibus purgata efl:atque remota. Alpicitanima ctiminDei luminecontemplationis oculos figit>videt,ciim in ilia contemplatione confpicit.quanta fintgaudia,quanta fit )a;titia,quanta reveritas,& quanta jucuaditas. Sanitas
facit illam

Cum enim ab omr.i ix.ct. efl: libera,m3culisqueabluta,tuncfedeniqueinfeipraiibentiffimetenet,&:nihilfifecuram,aijiedus redam,vifio beatam


;

bimetuit.necullaculpaejusquicquamagicur, Et cuncingenti quadam &:inDcum,ici efl:,contemplatione vcTitati.s; Alpedum iiquidemredumlequitur ipfa vifio Dei,qua: eft;finis afpedus. Sicanima priiis
credibili lartitia pergit in

fanatur,fanata introducitur,introducT:areficitur, Simiiiter

& ipfc(piritu'(qu^
videntur,cor-

(iipiadecIaravimus,e(Tevimquandamanimxmente infcriorem,ubi corporaliumrerum fimilitudines cxprimuntur)vifum fibi proprium habet:Hic (piritusnoneftcorpus,(ed


poraiia
fimilis corpori.

Quare etiam,qu.-c

fpiriiu

non

funt

fcd corpori fimilia.

Nam fpiritus intermedius eft aliquid

internoncorpusfeulucemj&corpusexelementis compadum. Quare videri nonpoteft,utcorpus,fedutferecorpus,feu corporisimjgo aut fimiiitudo. Faciesquidemhomuiisnobisforin(ecusnotaeft,&in memoriafuam hahetimaginem,incorporalemquidem,fcdcorporifimilem. MundiqiPfjquciftiusmirabilis pulchritudo nobis foris prcefto eft,& in meraoria noftra fuam habct imaginem.incorporalem itidem,fed corpori flmilem,ad quam recurrimus, dum claufisoculiseamcogitamus. xquibuscol'igitur,qu6d utadcorporisfenfum
corpusinlocopercipiturcorporcisoculis vifibile,ficetiamadanimiE2ciemfimilitudocorporisoculis fpiritus in memoria cernatur. Eft enim qua:dam vo-

luptatisintenfioadcorpusvifum,vifionemquccopulandam:acqu;h.^ceadem intenfiovolupcatiseftadcopulandam imaginem corporis>qua:eilinmemoria &: vifionc co^itationis. Multa hoc loco abftrufa detegerem circa hoc fuhjec^lumaiifimenecellitasad alia magis communiaavocarer. Namut mihivulctur,abhan-nonicEanim2E(coponimislongedeviaviinus. Qaareadilluinjamvicillimorationismex filum convertam...

C
^ualiter per

V.

III.

qumque interiores anm njires adjHpertora,harmoni inejfabih e^* adjolmm Creatoris afcendere deheamus, Et
de cnjujlibet gradns fyjiematu Jeu fcaU
propnetate.

anim<&

CUm ab

inferioribus

ad fuperiora harmonicofpiritusconrenfu,nnimsqus

(calafc^u(yflematenosattollerevoIumus,necefle haben!iis,utprimus(cal^ (eu fyftematis gradus,fen(us videlice5,(e nobis ofi-'snt, deinde imaginatio,

Ll

po(V.>l

268

T R A C
eft.

T.

I.

E
,

T.

I.

B.

XIII.

poftearatio,quamfcquiturinteIlecbu6 atquehuncdeniqueintelligenti3,quorum fupremus gradus eft ipfa fapientia qux Deo conncctiiur , &. quafi ipfe

Deus

Inferior

autem gradus,quem (enfum

diximus,eft ca animx vis,qua

corporeas rerum corporearum formas prsefentcs videmus. Imaginatio eft ca animaEpoteftasfeuproprietas,qua:rerumcorporearum ccrporeas rccipitforrnas,fed abfentcsi fenfus namquc formas iu matena percipii,imaginatio vero extra matetiam 8c cadem vis,qux exteriias formata eft,fen(us dicKur,eadem autem ufqueadintimum traduda,vocatur imaginatio Imagmatio namque a
:

Multa videt imaginationeconcipir,^: anima carnalibus oculis,&: multa etiam phantaftica ubique diftenditur,movetur,erigitur,&: fluduare videtur non a (e egrediens, redinfemetipfatanquam in magno difcurrens fpatio,vagatur,nec exit adiUa,
fenfu oritur,6c

fecundum ejus diverlitates

ipfiusque varictates.

fedtradatibusfuisftbiillareprasfcntat.

Habetfiquidemimagmatioinfequandamlatitudinem5c altitudinem. Nam per charitacem Deum &: omnes iibi fidelescompleditur,permeditationemrerumuniver(a,qux a principio mundi ufque ad finem Deus proptcr falutem operatus eft.mcditatuiiper contemplationem,qufurfumfunt,coeleftiaconteinplatur. Ratioautera,qua;cfttertiusfyftematis mufici in

anima

gradus.eftvis iilaanima;,quxrcrumcorporea-

rum naturas,formas, difFerenfias,

propria atque accidentia percipit,

omnia

quidemincorporea,fednoncxtracorpora,nifiraiiane(ubfiftentiajabftrahite-

nimacorporibus,qua:fundanturincorponbus,nonacT:ionc,(ed confiderationeinaturanempeipfiuscorporiSjfecundLimquiiomnecorpUiCorpuscft.Porro
ctiamintellectus,quieftquartusfyftematisfpiritualisgradus,eftcaanimjE vir,

Angelos,Dxmones,animas6c omnem Ipiritum creatumi Intelligentia denique, qua; ultimum atque altiifimum (yuematis prxdicli gradum conftituit, eft illa animx potentia, qux immedi..te fupponitur Deo , cernit fiquidem ipfum fummum bonum atque unicum verum,vereque immutabilem. Diximus itaqucjquod anima humana (enfu percipiatcorporea,imaginatione corporum fimilitudincs,rationc corporum na* turasjintellediu fpiritum creatum^atque demum intelligentia 6c mente fpiritumincreatum. Quicquid igitur fenius percipit,imaginatio repra;(entat,cotus,quxinvilibiliaapprehendit,ficut

gitatioformat,ingeniuminveftigat,ratiojudicat,memoriafervat,intclligcntia

comprchendit,8c ad meditationem five contemplationem producit. ft crgo ingenium ca vis animaz fivc intenfio,quafecxtenditanima,5<:exercetad incognitorum cognitionem. Ingenium igitur inquirit ignota , ratio difccrnic
inventa,memoriareconditjudicata,&:adhucofFercjudicanda. Atquehocmodo fit afcenfus ab inferioribus ad fuperiora per harmoniam admirabilem,ea-

querationeimaafummisdependent. Intelle(3:UsnamquceftintcI]igenria:(cu mentis imago atque fimiIitudo,ratio intelledtus^rationis phautafticum feu imaginatiojphantaftici^jtirituSjCuictiamfupremumcorporis corpus ignis quadamfimilitudinejungitur,cigniacr,acriautemaqua&:aquxterra. Senfus in-

format imaginationem,imaginatio raiionem,&: facitfcientiam five prudentiamjrurfum rationi occurrens divina prxfentia informateam,&:facitintelligentiamfivefapientiam. Suntitaque in ratione duoquafimembra,ciimiicin caquiddamadfuperna-8ccoeleftiatendens,quoddicitur (apientiai&quiddam ad tranfitoria 8c caduca re(piciens,&: id dicitur prudcntia. Ha:c cnim duo ex rationefunt,&:inrationeconfiftunt. QuorumrefpeAufedividitratioinduoj furfumfcilicctinfapientia.&cdeorfum in prudentiam,quafi in virum &nni!ierem,utvirfitfuperior8cregnet,mulierauieminferioracregatur.Undedic1:um
c^:MelioresiimcjuitMvtri,quammulierhenefAciens. Meliorfiquidemeft,quiper

cGeleftedefidermmaccen(us,carnem/ubtrahendoeinece(raria}affligit,quam
qui

DE

MlTSIC. ANIM.

COMPOS. PRAX.

169

quipercarnalemafFedumrefolutus,percmnia,qux commoda (bnt,ei fatisfacere contendit. Sed ad fcalam feu fyftema nollrum reverteudo videmus, quod fenfus juveturexteriusiquoniamoculuscarnis,quamvisanatura habeac facultatemvidendi,nunquamtamenperfeconfequii;urvilionem,necaurisauditum,nilibeneficiolucisexterioris&:foni,atqueiicincaeteris.

Similiterima'

ginatiojuvaturexteritis.quiaexfenfibusconcipitur.
quiafpiritus rationalis

Ratiojuvaturmteritis,

exdono creationishabiliseftadcognofcendum verum

&diligendumbonumiquiniliradiointeriorisiuci'.perfufu5fuerit,8Ccalorea(;^

cenfus,nunquam confequetur fapientix fcu chantitisafedum. Intelleclus &intelIigentiajuvanturfuperius>quiaDcusdcignii&:luxeft. Luxcrgoemittitcxfefplendoremillum,queminfecontinet,eaqueilluminatmentem&:irjtclligentiam ad veritatis cognitionem. Ignis vero calorem de fe emittens, fcdnonamittensjinflammataffcdumadamoremvircutis. EtlicutiSolemnon videt oculus,nifi in lumine Solis,fic intelligentia non potefl videre verum ac divinumlumen,nifi.inipfius!umine. UndeinquitPropheta:In luminetuovidcbuntlumen. Quarecummortaleindueritimmortalitatem &corruptibile
hocincorruptibilitatem,tuncfecundtimmodulumnofl:rum permentisilluminationemomniafciemus,&percorporisincorruptibilis lcvitatem ubiqueefTe poterimus volabimus mente per contemplationem , volabimus ccrpore per incorruptionem,difcefnemus mente,difcernemusque corporejfiquidem fenfus noftri coiporei vertentur in rationem , ratio in intelledum &c intelligeniiam,atque intelligentia mutabitur &c migrabit in Deum. Sic, tefte Efiia Pro,

pheta\Lunaerit ut Solyfjr Solis digmias i feptupla pro^ortione tnultipUcahitur.cr exaltahitur,c^c.

Concludimusautcm exhis,que prxceHerunt.quod fenfu vilibilia pei-cipiantur,&. quod in imaginatione contincantur vifibilium imagines Scli-

nitiones 6c invifibilium inveftigationes,8t

rnilitudinesifimiliterqu6dadrationem pertineant vifibilium rationesacdefiquod denique ad intelleclum in-

&

telligentiam fpedent fjiiritualium


plationes.

&divinorumcomprehenfiones&contem-

Senfusvero&imaginatioad ratiohemnonafcendunt,fed infrare manentes pufTunt eam aliquatenus deducere,& quafi aIongequ^damoftex3dere,ad qu^ non valent pcrvenire. Simili quadam propcrtione intelledum

& intelligenciam ratiojuvare poteft,fedadftatum eorum nequitafcendere,


quoniam metas fuas & proprios fines habet,quos egrcdi non poteft Senf um & imaginationem cum c^teris animalibus habemui communia fiquidcm ilia vidcntvifibilia,&viforumrecordantur. Imovcroinquibufdamnosfuperant
:

juftum fuit,ut brutis animalibus,quibus nihil conccdebaiur dciuteikdu.dareturaiiquidpeculiareinfenfujjuxtaillacarmina-:


be(l:ia:,qii(,v.-iiam

T^osaperaHditu tnncitfidaranea tacia,


Vtiltnr odoratu,lynx vifu-fimiagujlu.

Atqueiicaconverfotanto major neceffitas homini indicitur e:xercend^ quanto majorem defectumpatiturfenfualitatis. Ratio autem ibi incipit, ubi aliquid oGcurrit,quod non habemus commune cura animalibus. Diligenteritaqueconfiderandum eft,qu6d tria fint in homineinterno,vide]irationis
,

cttquiidam infra rationem ponuntur^quxdam juxta eam.dfquizdamfupra ipfam. Infra rationem funt,qu^ fcnlu percipimus,ficut dura,mollia,calida,frigida,candi-

da&:nigra,&c. Jx'/4r.j//V/?f>funtrationipervia,que ratione percipimus,ficutcommoda,incommoda,vera,falfa,jufta&injufta)namratioeftquidamanimimotus,vifummentisacuens,veraqueafaIfisdiftinguens. SuprarationemAtniquefunt.qu^enec fenfus docet,nec ratio perfuadet,fed autdivina revelatiotione comprckenduntur , aut facrarum Scripturarum autoritate creduntur,
licuti,qu6d

Deus in una fubftantia fit trinus,8c in

tribus fuperfubftantialiter

Ll

perfonis

270

T R A C

T.

I.

T.

T.

B.

XIIT.

perfonisunus.&quodDeusfitrerum univerfitas,ita tamen utinterimfitnulfi llngularumiatque ita motibus rationis non fubjacet,quia rationon eft;,nifide realiqua. Hi igitur fyllematis anim.t(Tradus,qai omnesfuntanimxproprietates,non minus dicuntur ipfaaninia,quam hepar,cor,cerebrum,murculus, vocantur una caro, dum tamen proprietate differunt. Sic conronantia DiatelTarondiciturliarmonia,itidemqueDiapente&.Dupa(on,&: Diapafuncum Dftteflaron,&iDiaparoncumDiapente8cDirdiapalon:rciiiceth:Eomnesfunt harmonix,&:tamendiverfitatefnnorumd;rtc;runt. Multa igitur habet anima nomina fecundiim lui peris officium Vocatur namque x'//4,dum ^tgtfktjhim/^,dumcontemplatur,y?w/.f,dum fentit,(/w/,dum fhpit,wf/,dum intelli:

git,r4//(?,dumdifcernit>/wfwz(?r/it,dumrecordatur,x'^/////<",dum vuit.

Ettamen

iflaomnianondifFcruntinfubftantia,quemadmoduminnominibus,quoniam
cmniafuntunaanima.utprcEdiJtacorporis membrafunt unius corporis caro;
proprietates fiquidem funt diverfx,fed eilentia una. Spiritus

tamen&anim^

poteflefredifl"c:rentia,quiaomnisanimael]:fpiritus,fednonomnis fpiritusefla-

nima. Nam ut in prxcedentibus diAum eft.fpiritus non eflanima.nifidebita luciscujusqueportione ad hoc officium pra-paretur. Prxterca pra animx 8c fpiritusdifFerentiavidemu^iquodalia lit fpintus inferioris proprictas,alia medii alia fuperioris. Et tamcn unus eft atque idem fpintus ,fed diverfimode

&

nuncupatus/ecundum m.ijbremaitminoremlucisineoprxdominantisportionem. Sicetiamluxomnisen: tantiim unica,?i tamen alia eft i;gnis,a!ia Sol, aIiaLuna,aiia Saturnus,alia Jupiter,&c,duin tamen nihilominusha; omnes
funt eadem Iux,in diverfis corporibus denfioribuv aut tcnuioribus contradla. x his ergo videmus.qualem harmoni^m anima producat ex numero quinaTio,quoeaincorpore humano concordi fymphonia; via exiftcns,fe exprofun-

diflimamultitudinisabyfro ad unitatis faftigium attoiiit. Demonftratum efl itaquefuperiLis,quodMuficafiattranfitu atque operatione animx per nume-

rumnonarium,&pernumerumfeptenariumjitidemquepernumerum ternafit inter corpus.fpiritum &animam. Hic autemmentionemfaciemusharmoniiEilhuscx numero ternario deprompt^e,
riumiqUcTquidemternaria Mufica
quxinfolaanimareperitur.

T)e ratwnabili^irajcibili <^ concupifcibili antmic potef2tusi

0* de earum harmonut

acL inyicem.

Q\X'inquearimszv\nhaSyvidd\cetfcfjJtt,imagi??ati(fMe,rationeJtc//eSfuJn
ge>ttia,c^praciicaC3Lrumh2.rmoivz mcapiteprxcedenti explicatis ad fympho-

n.ampraAicamjamtandemtrium animiT
concupifcihilitatts dc trafcibi/itatis

potentiarum,;-4//tf4^////4//Jrfcilicet,

Et quamvis nihii incer vires 6c potentiasinterenenonnullisfortafle videbitur.ab efTedu tamenrempercipie-

me accingam.

mus. Exduabus fubfl:antiis,videlicetex anima cum ratione,& ex corpore ciim fenfibusfuishominemconHatumefre,fupeniisluculentcrexplicacumcftiquos tamen fenfus non movet caro abfque animx focietate; anima autcm tenec fuum rationaie fine carne,fiquidem illa eft rationalis concupifcibilis &: irafeibilis:Qiias
iilie

quidem potentias habuicautequam corpori mi(cerciur,quor.iam naturales funt ei, adeoque nihilaliud c]uam ip/aanima,cum tota anim.x
fubft.n!tu

DE MUSIC. ANIM. COMPOS. PRAX.


concupifcibilitate

tji

fubftantiainhifcetribusplenaatqueperfeclaconfidat.fcilicet.iniationalirate,

& irafcibilitate.quafi quadam (ua tnnitate

Et tota hxc tri-

nitaseflquxdamanimxunitas.&ipfaanimaj Jneotamen

aDeod fferr,qi!6d

Deiis eft omnia fua,anima vero nonniii qua;dam fuajhxc liqtiidem naturalia &ipfaomnia. Quaretotaanimiefrentiainhispotenciiscont!nctur,nectamcii eaperpartesdividitur,ctimfitfimplex&;indjviduajfivcr6aliquandoparteshaberedicitur,intelligendumid potiiiscftrationerimiiitudinis.quamdeveritate compofitionis. Simplexenimfubftantiaeftanimainecaliudnecminus eflrapotentias diverfa fortitur vocabula. Per
licet infiafe,

tioinfubftantiajquamanimaifedunaeademquefubrtantiafecundtim diverfas primam ergo potentiam videlicer,


,

r,</;>4^/7/>4/^;whabiliseflanima,utillumineturadaiiquidcognofcendum,fcifitprafe,drjuxtAje, uii antca didum eft. Cognofcit fiquidem Dtum/uj>rafi,&ckDgdumJ!(xta/e,&c quicquid cocli ambitucontinetur,?y^4y?.-

&

'?er concHpifctbtlitatem habilis eft,ad aliquid

appetendum

&:

amandumjatque

per/A-^yf/i/7//rf/madaIiquidfugiendum,&odioprofequendum. Undecolligitur,qu6dder4//W4^////^/'omnisfenfusoriacur,&decarterisduabusomnisafFe(im-.R/itionem vocamus animie afpecT:um,quo per feipfam verum \\nutx.m-,ratiocinationem ver6 rationis inquifitionem.
eft

Quare

illa,

ratione vidcIicer,opus

ad videndum, ifta videlicet ratiocinatione ad inquirendum. Affecim autem,qui ex cxteris duabus anima: potentiis oritur,quadripartitus tffe dignofcitur,nempe e concupifcibilitate gaudium & fpes,dum de co.quod amamus, jamgaudcmusautgaudendumfperamusiScdeirafi:ibilitatedolor6cmetusoriunturjnam de eo,quod odimus jam dolemus,veldolendum metuimus. Hi ergoquatuoranim^eaffeclusfuntquafiqusdamprincipia&icommunismateria omnium vitiorum & virtutum. t, quoniam virtiu eli hahitm wentk bene w/)(7/?/<e,idcircocomponendi,inftituendi atque ordinandi funtanimiaffedus adid,adquoddebent,8c quomod6 debent,ut virtutes producere pof]lnt,alioquininvitiafacilelabentur. Cumergoprudenter,modefte,fortiter,8cjuftea-

moracodiuminftituuntur,invirtutesexurguntjinprudentiamfcilicet,temperantiam,fortitudinem,atquejuftitiam,qu2equafiorigofunt5ccardinesomniu. virtutum,atqueh^comniaefficaciter 8c virtuose in animainftituuntur. Per

odium quoquemundi& fui proficitanimainamoreDei&proximi,percontemptum temporahum 6c inferiorum crefcitin defidcrio xiernorumacfuperiorum. Hinc igitur evidenter liquet,qu6d ratio ab errore non fit immunis,
nifipermentemilluminetur. UndeacciditjUtejusaffedus boniamentisilluminatione produdi,w//f/appelIentur,mali vero ex iiluminationis defcctu
prodeuntes,^'///^ vocentur.

mcn femper illuminat.

Deo iliuminatur non taPrima enim lux in Deo eft fupereminens omnem inMens enim femper
.\
,

tellecftumiQuarenonpoteftluxintelligibilisappellarijfedilla lux,quandoim-

mediataradiacioneinfunditura Deo,intelligibilisdicitur,quia inieliigi poteft. Deinde,quandopermentemdiftillansrationijungitur,fitrationalis,acpoteft non foliim intelligi,fed etiam cogitari. Poftea,quando per rationem infunditurinidoIumanimx,ubi phantafia feu imaginatio operatur,efficitur non modo cogitabilis Sc rationaIis,fed etiam imaginabilis,nec dum tamen corporeaj quando au tem exinde migratinxthereum anim^E vehiculum,tum primum efficiturcorporea,nontamenmanifeftefenfibiIis,donectranfieritincorpuselementare.fivefimplex aereum five CDmpofitum,in quo efficitur lux manifefte

ad oculum. Qupd denique ad harmoniam attinet &: confonantias, hx animx potentix feu virtutes inter fe confonant,intelligendum eft, qu6dillshoc modo ad invicem proportionentur. Proportio confonantis Diapafoninveniturinterrationabilitatem&concupifcentiamjinterrationem vero
vifibilis

quibus

72
vero

T R A C

T.

I.

T.

I.

B.

XIII.
;

tandem

& irafcibilitatem reperirur propertio conf<-)nantia: Diateflaron atque inter irafcibilitatem & concupifcentum conronantiafcfquialteraieu

Diapenteobfcrvatur. Pri-tcreafciendumefi.quod.firaticamenteilluminetur,admirabilisharmonia8cconfonantiainhomine reptriaturjcujus fymphonia virtutes.Dei filia; producunturiimo vero ipia ira 6c odium in bonumconvertuntur. Econtrariover6,ubideeftrationisillummatio,ibi virtutesm vitia

DiabohmaligQadcformantur,omniaciue

in

malum 6c erroresfubmerguntur.

.-/

p.

DE MUSIC. ANIM. COMPOS. PRAX.

173

C
*T>e corpom

P.

i^animtc harmonia adtnvicefn.

Mlrabilkeft carnis & animaj,hoc eft,/piritus vitx 8c limi terraeamorSc focietas,cumexhisjundlis totus homo conflaridicatur. SiccBimfcripium eft Tecit Dew hominem ex limo terr& ^ injpiravit infadem ejuijpiraoilum 'vitttt
:

danseirenfum8cintelle<ttum)Utpcrfenfumlutumfibia(rociaturnvivificaret,8c

perintelledumregeretjfimiliterutperintellcdumintusingrcdereiur,Deique fapientiam contemplarctur, &fenfusforisfapientixejusoprafpecularetur.


Intelledtumintu5.iIluftravitDeus,fenfumver6foris<iecoravit,utinutroquere-

creationeminveniretintegerhomo,intusfcilicetadfelicitatem,forisadjucun-

ditatem. Sedquiabonaexteriora diu confiftere nonpoirunt.jufiTusefthomo abexterioribus ad interiora redire,& ab interioribus ad fuperiora afcendere, videlicetafenfiiadimaginationem,ab imaginatione ad rationem,ab ea ad in-

telledum,atqae ab illo ad mentem feu intelhgentiam Sd ita ad Deum. Mirum,inquaiti,atque ineftabile, imo vero miraculo plenum fuit.quod tam diverfa,divifa8inaturaitacontraria,utieftcorpus&anima,adinvicemconjungi limo noftro feipfum Deusconpotuerintrnecminus admirabile fuit,qu6d

iraxerit,utfibiinvicemcopularenturDeus8climusjtantafcilicetfublimitas8c cantaviIitaS)nihilnempeDeofublimius,nihillimovilms. Mirabilisfuitprima conjundio) mirabilis fuit fecunda, nec miniis mirabihs erit tertia , cum idem homo,Angelus8tDeus unus erit fpiritus,eodem namque bono bonus eftho-

mojquo bonus eft Angelus.eodemquebonocft uterque beatusifi tamen ambo idipfum eadem voluntate,eodemque fpiritu cupiant: Et fi tam difparem naturam carnisjnempe 8c animie ad unam fccderationcm 8c amicitiam Deus
conjungerepoiuit>nequaquam erit ei impoflibile rationalem fpiritum,qui ufqueadconfortiumterrenicorporishumiliatuseft^cumeodemcorporeglorificatoadconfortiumbeatorumfpirituum,quiinfuapuritateperfiftunt,exaltare 8c adfu^gloriaeparticipationemfublimare. Ad hoc enim fblacharitate,nulla
yer6necelfitate,eumcreavitAltiflimus,utfua:eumbeaticudinisparticipemfaceret. Quodfiergotaiatum gaudium 8c tantaeftl^tiiiainvitaiftatemporali,

qux conftat ex fpiritus in corpore illo corruptibili prxfentia,quanta Ixtitia.Sc quancum gaudium erit in vica xterna,qua conftat ex immediata Deitatis la
ipiritu rationali exiftentia.

Subjiciatur ergo corpus

animo^animu^que Deo,

&unusfpirituseritcumeo,fimodoinhumilitatepermanleritfpiritus,6cgratia Ex carnc fui Creatoris,per quam glorificandus 8c exaltandus eft,agnoverit.

igitur8canimaconftathomo,8cutraquebonumfuumhabet,inquogaudet8c
BonumanimfeDeuseftcumaffluentiadulcedinisfua^. Bonumcarmundus cum abundantia jucunditatis (iix fed mundus exterior eftj Deus autcm interior,quo nihil intcrius,nihilque praelcntiusiinterior eft omni
exultat.
nis eft
,

re,quiainipfofuntomnia,8cexterioromnire,quiaipfeeftfuperomnia. Abhoc igitur mundo ad Deum afcendentes,8c quafi ab imo furfum enitentes, debemusnofmctipfostranfire. Afcendere enimadDeumeftintrare femctipfum,
8t

nonfoJum

fe intrare,fed ineffabili
:

quodam modo
,

perfui

centrum tranfire.

H inc Mtnuritts Trijmegijltts

trnnJctnMtjilleveraciter ad Deumafeendit.

^ui interius tranfiens c^ intrinjecusfenetrans feipfum Quod quidem ut ^t,abhujusmi!ndi


ri

Mm

diftra-

+
i

T R A C

T. L

T.

I.

B.

XIIL

cor noftram colligamus, illudque ad interna gaudia revoce aus. Et fi cor noftrum in his fenrper tenerenon poflumus.raitemabiiliciu oc vaiiis cogitacjonibui reftringamis , ut illud aliquando in divinx con. ligcre vaieamus. Hxc eoim eft requies cordis noftri, iimi^ luinc u 1 Hxc cft vita cordis noftri , cum per defi Jeiium figi;ur cu in Dei .in.orcm Df un-.fuumconremplatur,&:iniplarua,contempIationefuaviterrfcficituri Et
.ftra^lionil-us
:

I-

(em.nrad connderandum,ad amandum.ficad laudandumjnihil enim d atim vitam prxftantius videtur,quam,velutclaufis carnalibusfeniibusextracarnem,mundumque,afFecT;umquempiam intra feipfumconvcrti, alienu:nc]uci)fi^cclum a mortalium cupiditatibu^fibifoli&Deolcqui. Cum ergc anim^ fi: incorporea per fubtiliorem corporis naiuram,id eft,per ignem
dulce
eft
b'

ccaerem.quaz

corpora,& ideofpirituimaquidempriorarecipiuntnutusanimJB V vih antis eo quod incorporeae natur^e funt propinquiora quam humor ti r^utad eorum proximum minifterium totamolesadminiftretur. Nullus enimhis duobus idem in corpore fenfus eft.vel inanima fpontaneuscorporis aquam.qua: graviafunt. motii5. Jg;5is&aer,quiaieviafunt,moventterram QiK^.propter corpora poft animx difcefium minimcmoveri videmus quia huii^ii^Scaerjquiduopcranimxprar/entiam tenentur in corpore terreno mido,ut omnium iiu contemperatio.poft ejufdem animas difceflura adfuper'ora evadunt, ac fcfe expediunt. Ad corporis auter compofitionem quod
in ipfo

mundo

pra:ceilentiora funt
Ifta

ps
:

f.imiliaria)corpori adminiftrat.
,
,

&

&

&

attinet.intelligcndum eft,corpus conftare ex officialibus


officialia

membrisjquxetiam

ex confimilibus,&: confimilia itidem

excibiSj&cibiexelementisconftant. nimajed iiia in iftis.tanquam in organis fibi naturaliter deftinatis,agit,& per hscc corpori confiiIit,atque huic vita:,qua homo fadbus eft in animam viven-

exhumonbus,humoresautem Undevidemus,qu6d nihil horum fita-

tem.

Qu()dfiigituriilatemperatafuerintatqueordinata,congruuntvivifica-

tioni.&nunquimrecedit animaifi vero diftemperata fucrint &. confufa,invita recedit anima.fecum trahens omnia.fenfum fcilicet,imaginationem,rationcm,iniel!' c'tum& inteiligentiam,concupifcibilitatem&irafcibiiitatemj&cx Sic itaque i: is(icundummerita afficitur ad deiectationem five ad dolorem. tufic corpus quod prius integrum fuit, tanquam organum contemperatum difpofitum.utmcios concineret,&ad tac^umconfonaret.jacete converfo fr.clum & mutilum anima autem recurrentibus ad patriam fuam eiementorum partibus,non habens ubi vires fuas exerceat, quiefcitab his tantam motibus quibus corpus per tempus & locum movebat. Nam licet organum pereat non tamcn perit melos nec quod organum movebat. Ex hifce igitur oculis quafi apertis contueri pofllimusadmirabiiemiiiamharmoniam , quaduoilla extrema pretiofifllmum fcilicet & viliffimum ad invicem concatenantur,& fibi invicem confonant,& quod fpiritus mundi intermedius anima: vehiculum fit nexus retinendi ipfa in concordi pacc atque quod Deus fit mufica: humana: fufflator, feu chordae monofymphonia , chordii pulfator,feu principium internum,a centro quafi totius confonantes
,

&

&

motus

&

vita;

efFedus in Microcofmo producens.


,

Chorda vero fua

vibra-

fonos , per limpidus,qui natupofitionem participat de utroquc cxtremo, raliter fecundum fuum fitum utrumque extremum ad invicem connedit , fimiliterque fyftematis humani gradus feu claves delineat quibus deorfum a fuperis in corpus fic
tione lucidos infpiratoris effec^us

tanquam amoris accentus

&

Macrocofmum & Microcofmum difpergcns, cft fpiritus

&

&

defcenfus

anims

&

e converfo

quoque

ejus afcenfus

ad fuperiora feu lo-

cum

DE MUSIC. ANIM. COMPOS. PRAX.


nempeviliflimo,d[ifrolutionem.

275

cumnobiliffimum,poftcorporis interitum &vinculorum vitasacorpore,Ioco

Hujusautemharmonia: humanx defcnptionem,comparandoillam cum mundana,hoc modo fecundum cujuflibet ilhus


regionisdifFerentiam,mundoaccommodatam,delineavimus.

,,

^njica hHmanx tam ex pane mimA quam corpom deUneam,

icroco
i../

275

T R A C

T.

i;

S H

T.

I.

B.

XMIj
,

H?cintegrumhomineminfuaefK,gie extenfum, viclmiis<ldinatbimi in cujus medietate, fecundilm continuatam ejus longitudinem duximus li-

neam redam.integrum Microcofmi dumetrum repra^fentancem.

Cieterara hujus chorda: femidiameter A. C. cornmenlurat monochordi tonos cum femitoniis, proportionesque muiiCas reddit (imiles illis, qux habentur in harmonia mundana. In finiftra igitur ejus parte mulicam iliius mundo fimilli-

explicavimus y in ejus vero dextra fymphoniacum animx a coelo ad terram defCendentis afjjedum , 6c ejus iterum afcenfum a terra feu corpore in coclum five fpiritum fatis propri^ delineavimus. In finiftra igitur demonftravimus, proportionem inter inteilec^um viiam in monochordo reperiri duplam,in quaDiapafon fpirituale continetur. Similiteroftendimus,qu6rl ineadem proportione monochordi intervallum a fphiEra cordis (eu (blis ad terram feu genitalia extenfum fonet Diapafon corporaie , viram & (enliim feucarnalemnaturam, qujeinfimum ventremincohc, uniens. Ut igicur in monochordi mufici chorda , fi ejus pars dimidia prematur, Djapa(on unum deorfum fonat , 6calterum(urfum, ficetiamcorin mcdiccateltmidiametri humani fitum , non alicer quam Sol in medietate mundi per unam conlonantiamDiapafon refpicitinfcriora videlicetinfima; regionis naturam, fc per alteram (iimmum Microco(mi ccelum, in quo mens, intelleclus & ratio dominium habent. In dextro etiam Microcoimi latere confonaniiam Diapafon conftituimus inter intelledum &: imaginationem nempe Diiiteffaron mterinteIlcdumScrationem,&. Diapente inter rationem & imaginacio.icmi qua: ambo conjunda efficiunt Diapafon (pirituale invifibile. Similiter a cordis fphxra deor(iim tendendo eandem proportionem reperimus inter imaginationem 8c corpus feu centrum terrx. Nam fpatium motus ab imaginatione ad fen(um refertur ad Diateflaron , illud vero, quod eft inter (enfum &: carnem vei corpus ad Diapente , qux junda Diapaion corporale &:

mam

&

&

quafivifibileconflant.

Motumkisomnibus
in

adminiftrat fpiraculum

primum

vits

hominis faciem infpiratum , fecundum cujus, tanquam primi mobilis Microcofmici , motum voluntarium facultates regionuminferioruminvoluntariis motibusferantur. Sic enim videmus,qu6d adio animaliSjin fuprema regione contenta voluntaria fitjcxtera: vero infe,

immediate a

Deo

rioribus regionibus

communes

vitalis fcilicet &: naturalis

cuntur.

nc cxplicuimus
,

ctiam &; nodem quatenus fontes lucis rationalis , vitalis &: naturalis (uper hominis terram , feu centrum vivente homine femper afcendunc atque exurgunt infra vero cjus terram nihil pra:tsr duo illius fulcra fcu columnas , univerfam mallam humeris veluti Aclanticls fuftentantes arque ftatuminantes,reperitur. In hemifphxrio igitur Microcolmi fuperiori fcmfplendet lux pr primi coeli videlicet mentis divino (plendore illuftrain medio cor , folari lumine repletum tx. atque in infimo hepatjignei atque acrei elementi calorc exuberans. Atque hoc modo incegram hominis tam interni , quam cxterni naturam , quamvis non pro voluntate fatis polite , pro pofle tamen diligenter intuenti , atque lucis & non tenebrarum , fiho fatis luculenter , uti opinor , non ab(que acl:is ingentibus 8c grati^Timis Deo Creatori meo gratiis amaras Momi maledicliones,atque pefllmas malevolorum calumnias,impiasque invidorum derifiones afpernando negligendo , non curando taliumque linguarum vipcrinarum mprfus virulcntos balfamo patientia: , c illxfa: confcientia; anti,
,
,

Diem

mvoluntaria; diMicrocofmi in prxdicla demonftratio-

que

DE MUSIC ANIM. COMPOS. PRAX.


dotoeluendo exterminando fluaibusque meis que me tandem clanculc vulneratum fanando in
, ,

177
&. pro-

propriis abftergendo,at.

publicum emifi
,

mulgavi.

TfEMs jfEHOv

A Jtt

m:hi in auxilium
,

^ ex ficrofanBa fun

nuhe.feu monte ,

fu rufefuA Sion me reffmat, atque fuh alis juis


f^ferytt.

heneiiBis a prayorum injurns im-olumem

zAmen.

S.

T^:

"

TRACTATUS
/"

F N D

PRIMI, SECTIO SECUNDA,


De technica Microcofmi hiftoria,
Portiones VII. divifa-

AUTHORE

ROBERTO FLUD
\ fTjm ^ r+ a Ji5 H i^
i .

alias

depLucTiBus

Armigero & in MedicinaDodore Oxonienfi.

"- H".

H^tH^ " *1- KW=fPHW ^R* "^ t*^ =M^ "J+i


"-1

'

I -J

TRACTATUS
S

PRIMI,
S
I.

C T
^

ON
T
I

11.

De mencis humana^
rpiritu

fcientiajioc eft.de va-

ticinio, 6c Prophetis feu

hominibus

divmo

afflatis^inlibros

tres diftributa.

^M

:^::

'~\z

it-^

R O OE
''^-^^^ nrima
,

U M.

^^^''M^^'^^^^^-"*i'*^

T^ovji

fecmdi traSiitus ^rimi feciione

Micrecofmi jmUurAm tam mternarn^

\(^^ qtiam externam luculenter !^ apertefatis exp/t-

p^ cmmus: Hic tamen

m jeSIione tor<ealk'{ati.

Tra~

A
)M
'

datnsfecunda^dmtms a^ihuc Microcofmt dijpo/itiorii,

quamyis

no7j

eodcmmodo,qtio fupra^mft^

y^ flemus.

Nam m fuperioribtts ,(.ircahominu ^tam


exter^ii,

interm quarn

creationem

<^

^eneratio^

nem yerfcti fuimus , "vertim in hac feciiofie de (cienttis nonnullis,ad quamlibet hommis fu Microcofni, extrafamtatis limites non aberrantis^ re^totiem pertinenttbtts ageinu-s^qua. tam admterm homi^
nis exaltationem atque explicationem,feu occtdt^naturx reyelationem^quam

ad fmmetricam

ejtts

externt explicattonem conducunt.

Hinc

er^o efi quod

deyattctnattone traciare nobispropo/itimirs,eo quodper hoc Deido/. ttm,diyina

mjpiratione (y^ ajjlatu referttljimum,mens humana tenebris quafi obruta mi-

rum in modum illummatur,homtnemquecum mortaltbus rem agere,aut m re^ hiis mundanis ^uerjan prohibet quatenusanmxcompoftionemadfupenora fecum rapit ,eamque circa res mere dtvinas mtentam facit : Simihter diutius
adhuc
tn coclo

Empyreo Microcofni morando,de Geomantia quoque Jermones


dc arte manonaii

nonnullos prefefaciemii-s,i^,quodea ft animratto?ialisficntia tnjufio ejuf

dem moderamine confijiens probare tentabimus. Deniq^

/<?-

yiter fedeffcaciter difcurrtmus,cupiscogmttone exaSIa declarabimiis, ipjam

homtnis mcolumis memoria, utrunq^fortcm aut debdem fuillime (edi^ citif

fime corngt i^ emendanpoffe. ~Detnde in hominem wofundms i^ rnagis deor-

fum

defcendtndo, atque cjhs


illius

naturam cum

Jiellts

comparando percipiemus^

quod

complexto^ i^

"vitalis

ac naturaiis animxdijjofitto^etiam a nativt-

tate ejus mirabdtter incimetur ad aftrorum mfiuenttas, 13

quod motus cociefis^


Je-

hoc e^,coelorum^ inpunEit lenefeos ejusdifjofitiototam

hommis naturam

fcumraperet, nifi eamprofundiUS<isr ejficacms gubernxret mentis divmxportio,

cujiu potefia-sfortitudo
ei^fi

^ dfvmttaseam exaitavitjuperfiella.s^corumtmtDe
Genethlta-

cando

modofapere <^parere njelit ^donum iUud,ut afins dominetur.

R O OE

U M

^enethlialo^ia ergo quarto loco njerhafaciemm^fimtliterque de phyftQgnomia

e^ ChiromantiaMuefunfveteru, ChaldxorumJcientKe ex ajirorum facultatib. y influentiis dependentes, cjr naturam ac inchnationem hominum expltcare
liicuntur.

Atque ita triplicem Macrocofns gradum

triht^s

Microcofmi regiomhacfeSiione de-

bus conferendo yim


clarahimt/s,

unws

in alterum,

tam rationetech<-ttca in

quam

tnfeSiione prxce denti rareintione fhyfica deduximtis^eaq^

rattone affattm demoijflahmHs^


creattonts diehus

quod fecundum mundt majoris .^trthtis trimis


(cjr

pr oduSlt^ exemvlar

fimilitudmem mundi Doidaletts con~

diiorgraphtce

^ adamuffim exprejftrit ac defcrtpfent hunc noflriimundi^miO' pondereformatum.


yitalt ,V\oyfiogno~

mrem,fxta

creattonis dtefaherrime numero^metifura

Prophettam igtturfu yatictnationem menti,Geomantta atqueettam memorids


localis fctentiam

amm^rattonah^Genethiialogtam antrna
facititatt

mtam 0^ Chtromanttam

pariim yttah <^ parttm ammahattribuiaffiflen-

mus^atqueita de his tn pricfenttfeBtone breyiter^at lucuienterydiytna


te gratta,agereconfittuimus.

LI B R

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.

I.

LIB.

I.

T.

De vaticinio feu prophetia in genere.


C
A
P.

T>eVattcimtfeu?rophetidefimtione^O" de njariA philofophorum


f-ueterum circa eJHS orttm

O* ongmem

opimone.

in Sedione hujus TraAatus pra^cedente, de occulta 8cmyfticaprophetix virtute lucii!entcr,licet (uccinde.locuti fimusjvidclicet de ejus ortu,divinitJte,operationeaceffedu, 6c quomodo fpiritus divinus in hominem illapfusanimamejus regat 5c gubernetjnec tamen fccundLim ^amhlici fententia funditus privet,dum adeft,animam humana motu natura li ter ei infitojnon magis fcihcet.quam radii folares extinguiint candelam accenfam ipfis expofitam ( nam quamvis excellentia unius obfcurare videatur fplendorem gloriam alterius,non tamen candela perdit per hocipfum fuum motum,

Uamvis

&

flammam, aut urendi facultatem) Hic tamendedono ifto , folishominibu di vinitus concello.Iatiorem fermonem habere &: inftituere non alienum
>

fummus,utilillimus &: ihefauris divinis refertifiimushofpes,quiunquamaddiverforiumhumanum acccdere potuifiet,


re exiftimavimus,quatenus hic
eft:

cumnonfoliimdeledarevideaturcorpus humanum,fed etiam animam regenerare,&. ad fuperiora vehere.adeoque ipfam quoque mentem fua focietate pra'fentia beare,&. lajtitia ac gaudio inexplicabili eam perfundere. Denique,utpaucis multa comprehendam.totum hominem modoinefFabilifecum rapit, atqueillumamortalibus quafi feparans,immorcaIibus fimilemreddic. Atque hocprofecretoteneas,Z,f(r7tfr,qu6d fuper.oelcftis fpiritusradii non foleantdefcendere&inBuereinanimamhumanam^fiea inaliofitintentioriftu<iiooccupata,fed in illos (olummodo homincscadunthiDeiafflatus,quimundanorum cogitationes fincerc depofuerunt, & quorum anima in hoc mundo

&

vacarevi.detur,&quafiinextafimanet,hincdicitJ/iw^//fw.P4^i>tf<"<^//'//4-

dfjimtm inJpiratur,multo mtnus in numina qut nontlUhimttirinanimos,nifipajponevacuos-nzm,ut\\.dcmub\n magnete ?c ferro, quod.nifi attradivaqu:Edam virtus elTetin magnete & proprietas itidem aptifccrdotem vel in divinantem,(jnando

fimainfcrro,utattraheretur,nunquamvelmagnesappeterctferrumfibiattrahcre.vel fcrrum etiam ad magnetcm alliceretur, ita quidem ut certum fit in

magnete occultatamefievimquandam vehementer appetentem fibiattrahercfuumfimilein ferrea natura.atque c converfo quoque infcrroabditamelTe vim

DE VATICIN. SEU PROPH. IN GEN.

Vimpronamadadeundumruumfimile,quatenusinftincluntauralifimi!iafimilibusgaudereobfervantur^Sicetiamvisiilafummainhomineinterno.quxmei iiuncupatur,ciim fit deeodem fontc.eademque patria cum Spiricu di vmo Pro^ phetis immifrojintenfilTima mentis &C anima; medix,menti quafi colligata: 6C conglutinata,unione,rebusqueexternisad centrum fu^ naturie coUedis mirabilia prxftare 6c ingentia perficere,im6 Vero ab ipfo Deo Spiritus fibi paris abundantiamdeorrumattraherepoteft,cujusconjunclionecummenteanima redditur naturx Angelorum haud difTimilis^ita ut f itura pra:fagire,miracula edere,cum ipfis Angelis familiaritatem habere,6c infinita alia mirabilia prxftare poflit at Ci animx vires &c radii acentro extracT:i fint,& circa materise muU titudinem occupati non miniis debilitabitur anima: poteftas in fuo robore quamfagittJE.quaifimuljuncixfeu colligat.^e &:unic^haudfranguntur,difrolutxverofacillim^ comminuuntur:Sic enim &anima,qu6 magisres munda:

nasfpeculatur,e6debiliorfitejusvirtusinattrahendodonafupercoeleftia. Unde necelFe ef];,ut ad centrum &: quafi pundumfeconigat. Sed,utadpropcfitnrnnoCimm2t.cctddt.mmd\c\muy.Fattciniiimej[edonum'vethabitHm(]i!endam,cjuo


ferciti

homines (^ rerum caufas cerniint,(^fttturaprvident,c\\iod quidem,ut nonnulli voluntjfit, ciim vcJ iLiti fpiritus vel Dxmonis alicujus defcendit inillo-

j>/iones,cm PUtonicorum

rum animos,hos autem defcenfus vocant PlatoniciDeorum in animos hominnm tllaopmiow aflipulari \idcmt: Propheta Ffji^tshisvc\:his:Jnteres circa

nunciitenobis,qufnturafint,(;^dicem7is,qi(ia Diiefisvos.

Ontiirtamen inter vehanc rem difcrepantia haud mioima,cumnonnulIivelint,Prophetiam foIummod6 fieri,per afflatum folius numinis Divini,&. non Da;monum. Unde CrVfr^Stoicorumfcclator futurorum pra;fcientiam Diis tantummodo competere affirmavit,6c Ptolomig.m Aflrologia: peritiinmus folo numine afRatos,6cnonDxmonumvirtuteinftigatos,particulariaprjedicerbvoluit.Horum etiam afTertiones confirmare videtur Divus Petrtis,\nq\}itns:Non voluntitehti-

mana allata esi aliquando Prophetia,fed Sfiritu fancto infptrati locutifunt homtnesfanBi.
^amhlicm ^\c\t,quod vaticinium nec ab
arte fit ,ntc natura,nec motihns animalium,nec

rationcfedfempitt rniim ideffe vult adnos divinttm miffum,tetamg^ prxfagii poteftatem

ad Deumrefcrri narrat :\lndt vaticinationem vidctur dcHnw&^quod k Diis traditurjivinlsg^ operibm fignls perjicitiir,quodffeclacula qtudam hahet divia,(^ contemplationes verafcientia prxditits. quibus quidem verois exprclfisetiam omnem oraculi, Augurii,Prophetix,6c quarumcunque divinationis fpecierum authoritatem in D.is confiflere profitetur. Nonnulli alii fecundum definitionis fupradict.-E argumentUm > DvEmones nonnunquam Prophetice caulam efTe volu n c Und e Mcrc. Trtfmeg. D&monum fenfimmftve animorum in animos hominum in -

fluxum,atque illapfionem
ciavit,

effe prophetiA

ortginem,con'Vidcnx.ti 6c audacfterpronun-

atque hujufmodi D^emones veteres Euridea^ Pythonas nuncupaverunt,quosincorporahumanaingredi,6c eorum utivocibusaclinguisinfuturorum divinationibus folitos fuilfe afFatim nobis hiftonarum fuarum monumentisreliquerunt. Nosautem in opinionemutriufque fecl^defcendimus, & prophetiiEafRatum,tam immediate a Deo,quam ab aliquoDc-emone poteftati divin^e fubacto procedere pofi^e credimus atque multis tiim ex hiftorio' graphorum,ttim ex facrarum literarumteftimoniorationibus, opinionemhancnoflramftatuminare,defendere ac comprobareconabimur.
,

&

P,

TRACT.

I.

SECT.

II.

OR

T.

I.

L IB,

I.

C
^uod
in boteftate tn

V.

11

Dei,& tum po(}eA quoque T>monumJit homwcm communem in Vroiihetam


primij

commutare, folum ex NOn immediate ab


multis facrarum fcripturarum locis elicimus, prophetiam ipfo Deo,&: nonnunqtiam etiam u D.xmonibus,tam bonis
:fecl

quam

malis profluere

etiamhocidemfaterividenturPhilofophiveteresi

namque,fi facras hteras dihgentet infpexerimus,deprehendemuspropheti.-E donum hominibusvitx fanc^xaDeoimmcdiate mediate quoq; per Angelos concefTumefle. Sicy^^r^i/^^wProphetaimmediateaDeohuncafllatumaccepit,&tamen etiamaHquandoei Darmones boni feuAngeh& nuncii D^ti apparebant,eumquede rcbus futuris pra:monebant;atqueficetiam Jjaac.]iU

&

coh,]ofeph,MoyJes, Aaron, Bdaam,]ofua, Samuel, Saul, Davsd,

& quam plurimi j

lii,

quippequibus vifionesfanGlilIimxtam in vigihis,quam in lomniis noniiunquam immediatca DeoatqueahquandoperAngelosapparerefoIebant Imo muhenbus conceffum eflhoc facrofandum munustam mediate quam

&

forori Aaronis Exod.\^. Debor^ ,]ud\c\ Ilraelis J^ 4.4. &c. Et quamvis vifio immediatc nonnunquam promanet ab AngeIo,(ubonoDxmone,illatamenvifio eft optima,quoniam mediatca Deo procedIt.NamAngelifuntnunciiJehova;,mandataejusaut vifioncapertein vigilia,auta;nigmaticc,tamin vigilia,quaminfomno Prophetisejusan-

\mmcd\2ites\it

MarU

ChuldA i.Reg.xi.

nunciantes,itauthxciIlapfionisfpeciesDeoattribuatur.Seddiciturha;c. aftla-

mediata,quoniameftaliaimmediate abipfbjchova infand rum animos immifTa.cujus quidem mentionem fa.cit.Num. 11 x. his verbisTumdefcendens ]ehova ex nuhe illa allocutm efi eumfeponens deillofpiritu.quieyatfu^cr eum
tus fpecies
tndidit feptuaginta
illls

virisfeniorihusjuitj^ ut citm reftderetjpintus tlle,tumpropheta-

rent: fimiIiter.A//?j'/?jaccepitvimvaticinii fui

immediateajehovainruboei.ip-

citurin Saulem, iti ut


fan(ftus

parente,ut infv^ia^^^habeturiitaquoqueSpiritu^Jehova^immediatcirruifrcdicum carterisProphetis prophetaverit:SicetiamSpiritiis

immediate aDeomi(TusinApoftolosillapfuseft,atqificin multisaliis. Ex quibus patet,qu6d, utcunque vaticinandi ratio veniat ad hominem five immediarcabinfluxu SpiritusDci,fiveper apparitionem& vifioncm Angelorum hoc omne beneficium profluitaDe'1 & fecundixm Dei voluntatem quoniam Angeh,tamfuat nun^ii voluntatisDeihominibuvfanclis qn.im Pr'>phetxleu fandi viriinfpirati.funtnunciihomir.ibus diisjUtJwiz i. Idqiiodetiam
,

inter Philofophos vcteresconfite^ri v^dctur] iml/lrctfs \vs\t:rb\sFisdivinavaticinii origo exijitt, tjtu

non

esi a

corpnre,nequc antmocorport addito Jedabfolutis.idcTty

An lelis De()ejue,cjiut fiint ubiqHe,vel(,dtem vis i[>(a,ubicHn^^ est aliquis An^elorum. Agnofcitnempe,qu6ddivinatio,fit ah ipfo Deo.aut ab aliis Angelisdivinitusa. Deo mifIis,quorum etiam divinitas eflab ipfo Deo:N?.m,utreioccu!ta:.'ffigiesveraperfenon videnda,inlpcculo viderinonnunquamf )let,fitetiimDei gloria, voluntas, benignitas&. julbtia in Anaeli^^tanquam in lpeculo,quando-

que confpiciuntuij Uude a. Dtonyfo Ange/idtcantur Agalmata-,hocti\,cldriiT\m3. fpecula lumcn Dei fufcipientia in quibus M.ijeftatis divin.r gloria cernitur,
,

undefit,utnihiliinisvideatur,nifiquodipfeDeusprc.ponit&;ohjirit.nonmagisfcilicct,quamfpeculumpoieft quicquam oiulo rcprafentarc,qu"dei non


ofFrrtur:

V ATICIN.

SEU PROPH. IN

G EN.

offertur^NamqueAngeliluntrolummododivinarumimpreffionomcapaces, ne.cquicquam hominibui refcrunt, pra;tcrquam;quod iplii a Creatore commendaturrlncerhosetiam Prophetas, qui a Deoprophetia; vim atquetfficaciam,tam immediate quam mcdiate acceperunt, apud vetercs in Tacris Bibhishaudnllegati, nominantur)3/fyfff;-wJ Jrtjmcgijim, Plato, Or^hcm, SthylU,
Jrojarni , MerLmm Anglicu-s , Nfjlrodamus MercuriusTnfrne^JlHf Jerm.x. Pim.d& verbo a menteproHuenre,quodDei fihum verbis apertis vocat,ni/?/(r/f^/<?,6cdeSpiritufive

Oracnk

Chddxmm
,

Cafjandra

Callicusvates

&ZC.

Nam

Dfoignisabutroqueprocedentedivinavit. Augujlinm
Platonicos trcs in

cum

rerpbyriottfkzmr,
univerfitatisPa-

Deo per/onas pofuille


Orpheu-s

quarum primam

trem.recundamFihumleuprimamnientemjatque tertiam Spiritum fandum


eile vaticmati funt.

tam,hocefi",Patrisfapicntiam

etiamFilium vocavit Pa/Ldem,<:x Jovis capitena& aliiihmam Dci imagmemii^/W/^quoque miChrifti praiagiverunt,&: divinitus

rummmodumveritatemmylticiadvcntus

d:;rebusconfubfi:antialibu>,tcripta(uaprudiderunt,eaqucpoiI:critatireIique-

ventatem Anglica noruntcCoftenduutmonuminta:necminiisetiam NoJIrodami Ga/Ii prxdidiones m hunc urque diem admirabiles mundo txtdiUi-.AfoUonii etiam Tyan<<iSc H/arcbi,(a\vent\s India^fpiritudivino excitatorum laudes in futurorum prardiclionibus hrcvitatis caula hicomittemus. Sed ex his audader aifirmamus^ quod hoc fp;ritu divino afilati,feu dono Prophetix infpirati homines.non forunt,dequibusinfc;rius:M7/7;;Vi/i!^//prophetias&;earum

JumapudnosChriflianosdelitefcantScoccuitedegant,fedetiaminmu!tisterpa:.ingiji!sfecretoctacitomodovivant,mundoincogniti,& quafi fub alis Jehova;,divina poteftate fl:ipati,fecundum ihud Johan.i epijl.^. Mimdus nort tJovit fi/ios Dei,ejtiiafi/ii Dei ,non mvertmt mimdttm :\>l9.n\ filiiDei habent hanc poteftatem pr.^rogativam,ut percipiantlumen iflud,quod inmuniioefl,&: aquo

&

mundus
utji/ii

fac^iis efl, &:

quod tamenmundusnoncognovitjfecundumilludEui.tp\{\..]o\\^n.i.Fidete,qti(i/emcharitatemdeditnobU Pater,

angelii 0.]oha.cap

i.ik.

Dei riominemt{r0-fimtt'S,propterhocmundu6non novit nos,qttianonnovit eum Nam non omnes,qui fe Chriftianos efl'e,Deumque cognofcere dicunt,aut reveraChriftianifunt.autDeum rite cognofcunt. Qi^arepauciffimi, refpectu multitudinisjfunt in mundo Chriftiani veri,&: pauciflime in mundo femidrfnandataejusnoncttJlodit^mendaxestjdrineoveritMnon
esi-,6cc.

ranturveriJehova:cultores:HinCjD/V//5ji?/;<if;i.f^//?.3 ^lmdicitfenoffeDetmy

Quid autemfic

mandatum Dti in fequentibus

narrat; ^f^i autemfervat verl>tim ejus,vere inhoc

charitas Deiperfeita est.^^in aicttjc in Chrifio manere,debet amhu/are fuutipfe amhu/avit. Hancequidem Dei viam,in qua Chriltus ambulavit,uccognofcerefibi licerethumiliterPropheta D^w-a^precibus fuis melodiaornatisaDeocontendi:. Qiiarenonfjcileeftuiii,nifiinfpirationedivinaexaltato,iftam calcarefemitam,fiquidemcognituillatameftdifficiHs,utDei folummodo fiiiis notio ejiisconcedatur, &: non aliis:Nam ratio adipifcendi Spiritum divinum a fblo

fasaiTertiones nonfatisafpernari

Deohominibusprovoluntate&bcnignitateejusaperitur.Illorumigiturinfulaut promerito explodere pofTumus, qui


,

DeumpoftChriftiadventumfuftuIifTeemundoajuntmiracuia & prophetias, dumtamenconcederecoguntur,eundemillumDeum,tamhic,illic,&ubique etiamnum efle,quam fuit antea Imo vero Chrifti foriitudo, potentia,& virtusvivificahominibus&mundicreaturis ubiqueadeft,licetinvifibihter:Ettamen illijbenignitatis atque mifericordix ejus efFectus quam Scripturx facrx infinitam efre,&, in ceternum permanere aifirmant,finitos,adeoque ipfumno:

ftrioblitumeffevolunt.

VidemuseundeminmundoSolemcreatum&vifibiin

lem

eflre,perpetu6

ofEcium fuum cxpedire

inferiorum vivificatione

& corporum

ID

TP.ACT.

SFCT.

II.

PORT.

I.

LIB.

I.

porum ruperiorum

illuminatiotie;

Sctamen videntur illiarguercquod Sol

8c

luxincreataatqueuivi(iSilii,inbenevola/u.ipiopnctace,creaturisderitacdcfi-

ciat:an!mam rerum vitalium quotannis cernimus a Sole accipere vircutis incre mentumi& tamen lili mentem radiis divinis fovcri aut illuminati conantur negare,atqae ita regeneracionis vimfunditusjinfcii &: igaoranies,tollere pu\(umunt. Ac vero (cirevelintiftiufmodifariLia: homintfc,qu6d Oeuietumhicia terra nobis ad(ir,8c miraculofum propheti.c donum oculismundanisfaipicule objiciac,idquyd porci timendo refpuuiK, &:dcvitant,(cieijcss verorcfpi-

ciunc&gauJioperfu(iadorant,im6vcr6iiceat dicere,coeIum

in terris eire,ac-

que ter ram in CGelis,& hoc modo fc>quamincoelis,adeoqueiplumtandemDeum,ubiquce{rehaud difficeamur, &.af]iJue bonitatcmfuam ergahominss cfFundere &c eligere va(adigniora,in qUc-eSpiricumfuum vel parcms vel abundantius infundat. Sed ut ad rem noiiram redeamui,(ciendum eft,qu6d etiam ipfi Damoncs Lucifcro adhxrensi

numera ac bened jcliones tam in terra ef-

tes,8c

cum eodeorfum dclapfi,ac

pro

Dco

a nonnuliisadoraci

nonnunquam

vaticiniidonofacerdotcsfuos imbuant,UEi ipiarquoqueteftanturfacrxlitera;: Nam Molectti d^ Mi/com Dit Afnmomtaritm,i.Reg \i.-j Cerfiofchits Deui [xwodo.

&

hxvn Meabttarum,Num zi.i^.c^- Afteroth Dews Zi^oioruK7,qucm fequebatur.S'^/^-

won,\.Reg.u.& Baha[z.ebHb Dtus Hckronis. 2..Reg.i..& Succoth /iifw/A^idoIahominu Nibchanis Bibelis (y- Nergalis honiiuum Cuthi,c^ A/chlma hominuni Chamutte
atqiie Tartakus Hateorum

^ AdrommcltcHs

&

cir Hanammeltcus

Di Sefharva]imorumy
i

DagonPefijlitorum,]ud.i6.iyMi quibusignefiliosfuoscoinburebant, z.iff^.17 inquam,gentium Dii inferiores fuerunt Cacoda:mones,quoniam nec a Deo nec ab Angeliv provenerunt propheti^e Sc oracuia per eos cdita. Id quod etiamfatenvidecur Moy/es , Deut.}} iT.proferendo de iftarum gentium Diishxc
yerba.,D,tmt?nibus facrtficaverunt

&

^ non Deo,Diis nimirum,quos non noverunt,tU.c.


fuos facerdotes,

Verifimile igitur efl

omnes hofce gentium Deos habuifTe

quibus in vifionibus &. fomniis,nonnulla fucura revelaverunt,& prodigiaediderunt:Nam legimusi i?(?^.i8.qu6d BahalZidoniorum idolamultos habuecir.t Propht:tas,quimorefuode futuris divinareconfuevcrint^Unde in VtihVxs Proj>het .g4W/i"appcllantur:De hujufmodi ctiam Prophetis loquitur Jehova ad Moyfcn,lcgem concraeos fcrens,Df/.i5. Citm furgcns in medio tui profheta,at(t fommansfemnium ediderit tthifignum autprodigium,(qttamvii eveniatfignum aiitprodigium,qHod prAdixe ' at ttbifdicendo/equamiir Deos alienos,S{.c. Propheta ife,autfomntansfomniiimpUffiter morte.q tiiafuafit apoftaftam contra ]ehovam Dettm titum X
.

& Cacodxmoni inferviensveruni prodigium&hgnum pr^fjgirequeat,folaillapotefl:ate,quam Lucifer & Angt


quibusliquet,qu6detiamProphccafpunu.s
-

iiejus

aDeo ecoelis furciinijc moreproditonoabflulerunt.


monte

S\c Promctheiisdi-

citur in

Caucafo pra:acutis vulturis rnpidi unguibu.v,&:

adunco

ejus ro-

ftrocruciarijquoniamignemecoelis clanculum diripuit.tujus virtute,ir.iiaculahisin terris contra Jovis Mujertatcm tentavit:fed talis prophetiaimpottns utplurimumeft,acque incerca propcer ddbilitatem virtutis lucidx,quamDiabolus in fehabecita uc,ubi Dei pra;fentia fe ofiert,aui fpiritus divinus adcftjoi ifliDii,impotentiagravati,refpcclu fortitudinisdivina; contra Deumeju^que Spirituminviclum durjre ne quidemadmomentumpoffinC. HincigiturcveniebatjUt idolum live Dcus Pelif/xorum Dagon, jaxta. arcam Jchova: Dei fortis coUocatus fubfifterenon poJrct,(edin terrampronafaciecoramarca Jthovx dejicerecur,atqueitacapite&ambabusmanib.inlimine ab/ciilis compelleretur,fummum Deum Deorum colcre,& coacT:o cultu venerari,i..flfg 5. Sic etiam/'/-<)^/;f/rfSij/;tf//i-hauddubiepotueruncexpermiffione divinaedcrcfignaSc miraculaatqucprodigia:AtquiDcusJchova,viresconfuetasBahaIiifua vutuce

DE VATICIN. SEU PROFH.


mmis
prxfidiodcftituios reliqqit,ita quidem,ut,quamvis

IN GEN.
ipfi

teincfFabilicohibens,atc|uecompnmens,utrijam poteflatem BahaleeminentiorcmeirepubHcepopuloluooftenderctjProphecas iftos Bahali^ornniruinu-

morefuoclama-

rentvocemagna&cultrisaclanceolisfejuxtaritumufqueadcopiofumfanguineminciderent,Bahaltamen,Deusipforum,nepedem quidem aut digitumia ProphetarumfuorumauxiliummoverepolletiadeoquevircuteuniusveriPropheta: Jehovc-CjvideJicet f/r^^fuperati fuerunt quadringenti & quinquaguita Prophetx D'.ihalis &: Prophet^ lucorum quadnngenti,ulfraelitis&univerfo mundoconftaret,quot quantisque gradibus Deus Abrahamijfaaci &.Jacobi fitca;terisgentiumDiispra:ferendus. Prxterak SipudEthnicos Aj>0lImu,]ovif, Diw dc omnii Chaldxorum oracula, Patrem, Filium &c Spiritum fanctum quodammod6(fiquidem ]amklico credendum eft )Confitentia,poteft item fu.i acceperunrab immenfa illa 8c a,*terna eircncia,a cujus verbo ic fpiricu omni^ fortitudo, vis atque effcclus procedit,ita'fcilicet, uti etiam quandoque folec
jpfeDiabolusaliquid tentara fpontefua,&. in Angelum lucis fefe transformare, uthacviahominesdecipiat,fedimpiehocfacit,virtutequeefrentixejusprimK a Jehova attributa geftit res etiam contra Jehovxvoluntatemagere; Unde pro arbitrio divino impedicur Sc cohibetur in aclionibus fuis per pr^fentiam potcntix fortioris rupis totius fortitudinis. Accidit etiam nonnunquam, u tDeus fpiritum mendacem propnis fuis Prophetis immittat,qu6 meliiis im-

&

pios irretiat,& ad ruinam inopinatam eos adducat


diit tjuid/imjpiritiis, qui confijlem

Unde i.Reg.ix

Tandempro-

coram Jehova, dixit : Erojpirttus mendicii in ore omnium Prophetarttm. Patetigitur,qu6dvaticmiinoftridetinitiofuperiusallega-

tanonlitpenitusrejicienda,fedqu6dprophetiafitdonumvelhabitusquidam, quo concitantur hominum fanc^orum animi vtl a fpiritu Dei,quieftprophetixomnis fons,origo & fortitudo,vel a Da:monis boni afflatii,vcletiaradeniqueCacodc-emonis infpiratione,ita quidem ucetiam hujus virtus originaiiter
fitajehova..

111.
ftttura,

^tot modis Prophet percipiant


recipiant.

f^

quomodo Prophetia "vifiotiem

"pR-ophetccflveVatesfutura multis atque

variis rationibus prasfagire folenr,

-- videiicer,autimmediatepereitiSpiritusfinciiaffljitu,hoceft,nexu

atqueu-

rione Spiritus Dei


aliis

cum mente hominis prophetantis Atque hxcprxfcientix


qua
infallibilis,potens,divinifIimaat-

fpecies cxteris pra;ferenda eft,quippe

longenobiliorexiftit,velboniDxmonisc umanimo humaque omnibus noconnexione,cujusvirtuteProphet^derebusfutunsdivinaretraditur:Im6 ver6 ScAngeli nonnunquamincorporaanimaliumirrationaliumingredifolebant , ut mandatumSc voluntatem Dei perfons tertixannunciarentifcd& de mali fpiritus quandoque homines ex permidione divina ingredientes rebus futuris prognoftica edere potuerunt:fimiliteretiamPropheta2nonnul,

lierebusmortuisfpirituquodamdivinoautdiabolicoperfufis qu^mundo.'venturaerantpr.Tfcireacprxdiccrenondubitaverunt. Sedutmagismethodice de prophctia agamusejus integruminuriicamdiftinrtionemhocmodoredifremus.


Trophetix

12

TRACT.
"^Divino

I.

SECT.
''Immedtate
in hfi-

H.

PORT.

I.

B.

T.

rAr/r;/;yrr/apparentc

&loquentc.

<
'Intrinjecus ^l

pene rantc
*
.

minibus,yt\

(^bono,\i-

rl/itra
izilik
!

Heminem.

del
cet
;

a.

fJngeloitquetalfs

Deo
"Viven
tibtts

proce-

MediitA Pro^heti<iftyt\ tn idque


vei

? \Extrx

\^

tum.
^

dente,

Somno
^//?^f

Jpirttu <^

me
diate,

tmbu- '
/Af,aut

eaqucvel ^'^''"'^appafentc.
Lvigilia confpeda,.

Clmme- rxw;7<tapparitionc.
Maligno
' ,

&Dix.y'^^'
^'^'''>

\interna penetrationc.. ^

\Mediate^""""'^'

y
Mortats

vel irt\yigiliis.

fedp- (^''^- rSteHafapientum. J^ utf ytjftmo^


pr&di-^**^
(_

(./'^ywinquorcriptumeratMENE Tekel.

tis,

(_

Diabolico.

Sic immediatc alloquebatur Jehova Abrahamum Genef 17. f.i.ic Moyfen

\lndcdicit]ehov3iNum.i2..6.Inosa//o(juoreum,&'ofendononquidemanigmattbt*s,
Jedfmilitudtnem]ehovxintuetur.-hincd\ciae{i,Deut.}.\.io.ProphetatnIfraeieJimii/s

MoyJi,nonfurrexit,utquemcognovit Deusjehovafacie adfactem,cxttris diledis Dei

intrinrecusafHivitJchovaSpiritum(uumrecunddmilludSaplent:9.i7.>S)/r//i

futtmfan&ummittit Dense locis aitipmis,ut detfapientiamhominibtis,ut nofcant confilia ejifs, Imo quidem Sptritm nafi^ehovxflatu mirabilia operatur. i Samuel ii i6. S ic
.

didum

efi.Num. n. 17.

De

SpiritufuofepoMit]ehova a

Moyfc&fonitin 70. Seniores


i.Sptrittts

S)CC,EtNum.i:\..

24

Spiritui tneus

fuitcum CaUb. Sc Num.i/\..

]ihovadfuit

Balamo,qiundo benedtcebat ifrdelipertrtbusfuis. 'Et]ofuax\<^ Spirtlufioientix pUntts


erat]ofitaflliusNunis,ci(impof(iJfetMoyJesmantisftasei:Et]ud.yio.CiimHothBieltfnfideret Sptrttus ]ehovx cceptt ejfe

cum Samfone. Et I. Samuel: 1

.6.SpirituJehov irruen-

tejuper Saulem',dum audiret verbaifta ,Accenfa eft iraejus valde. 6cc. Et 2. SamueLi}.
Spiritus]ehovlocuttts efi per
Reg.\<).

Davidem,& fermo ejtufa^useHper linquam ejtts, Et z.


2.

j.Ecce ego indam

ei

Spiritum :Et

Chron

15.

i.

Spirittts Deiincejfit Ha^ariam

Et

5'//>//D/i;//f

&c. Et 2. Chron. 24. 20. Zff4r/rf,atqueficinrinitorumaliorumurqueadApoftolosin facris literis fit mentio Namque revera non poteft veru.s Propheta fine Spi ri tu
z.

Chron. 20. 14. Spirittfsjehov*

incejjit ]achacielem.

Dei

exiftsre juxta illud

2.

Chron

1^.11,

^}uanamviatranftvitSpiritus]sbovxame,

ut alloqueretur te?M.odiis

autem mediatus,quo Prophctiardonum pervenita

DeoadVatesrcftautmediantcAngeloautpervifionem.virtuteauteAngelorumdupliciterfolctres Prophetisfignificari.videlicetvelinternaeoium pra:-

fcntia8cunionccumanimaPropheta::NamfacillimercuniuntAng<rlirpiritui

huma-

DE VATICIN.

SEIT

PROPH. IN
:

G E

N.

i^

humano,quatenusipfi funtrpirituSj&quafiventiipfiusDeijUtteftaturDavid PJalm. lo^. 4. iic etiam in afino Bahalami ei loquebantur quod autem Angeh
Prophetis&sadisauteledisfxpiffimeextrinfccusapparuerintjiisinfervierint,

eosquede rebusfuturisadmonuennt.narrant infinitifacrorumBibJioinmloci:Sicn.legimusjAngelumDei^^r<i/;4wofk:piusapparuifiV,fimiIiterZ^//j^,G'f,


^acobo in itmere t]ns,Genefii.\.

Agarx duabusvicibus.Gf 11 ij.SicetiamAngehDeiobviamfadi funt Et aho tempore,Angelus in forma viri cum J^(-<j^ luclabatur Cencf.y-. Lc Angelos defme adfaciemziidit ]acob Geef}i 30. Porro etiam angelus Jehovx apparuit ^V^jiy/ in tiamma ignis e medio cujufdam ruhiExod.yi. ht Angelusvifus eft pra:cederecafl:ralfraelitarum,fx<?/. 14.19.fcriptum etiam invea\mus,Af7gelm]ehovcon/]>ecfimf!;tffe a ]ofuah]of6. i. Sicet\^).z.Et

iamAngelus(7f^f'tf/7f/wallocutuseftfedenslubquercu,Jr:/.<3. ii:6vLfignumabeo
cditur/^/^.i8.

Imo vero didum eftjGf^m/mvidilleAngelumJehovjEdefacie

adfaciemjKdf.6.2i.EtAngelusJchov^obtii!itfe/eKA-wi//iwe?;?f/:;.Ji.i8.C?'!o Similiter coriim Manoacho miraculumpra^ftitit/^/W.i^ 19 8cAngelumviditD/iT7W percutientem populum,!. Samuelis 14. i^.fic Angeiusapparuit//tindeferto.
\.Reg.\c).y

novo Teftamento adducere,quibus edoccmur,qu6d

Etquidempofi'cmusquampluiimaexemplaalia,iameveteriquam Atigeli Jehov^ per vo-

luntatemejusprxmonuerintelectosderebusipfisfaciendis&eventuris,utiex
prdidis&.aliisfcripturarulocisfacillimecolhgitur:SicAfimadmonitaeft dc partu fuo divinoperapparitionem Angelorum faclam paftoribus, 6i]ofephns

dcfuga fua

peritiores jferunt unicuique

ctiam(nonintelligo Cacomagosfcdnaturie Patriarcharum,Prophetarum,&. carterorum eleclorum peculiarem quendam Angelum quafi pr^ftitutum fuilFs a Jehova; Verbi gratia Tradunt Adamum familiaritatem & focietatem habuifle cum Av.gtlo Razie/e;Sem filium Nox cum]ofhiele\Abrahamtm cum ZadkieleUfiac (^ ]acobcum Pel/elei^offh^Jofaamydi^Danielem cum Gabriele\Mcyfen cum Melattron; liamcumMaItiele;Tobiam)uniot:emcum RaphaelejDavidem cum Cerniele]Manin
:

^gytum,&c. Magi

ve

cum

PhacUele-iCernez,

rieiesSalomoiiem

cum Cervele]Ezechielem cum Hafinaele\Efdram cum\Jcum Michaele. Hincilli lermones Jofcphi pro filiis fuis Genef^^.
Porro etiamccr-

iG. Angelnsille.cjnivendicatmeabomnimaloybenedicatpuerisiJIis.

tumeft,quemiibetbonoquodam Angelo.atque pariterquoquemaloDasmone a nativicate ftipatum eire,eique clanculum & invifibiliter aflociatum qui
:

quidemDazmonesreperiuntureirevariiprovarietateconftellationuminhoia
nativitatis,proutteftaturj4/^//f/in fuismyfteriis,& Proclm de anima&Dsmo-

fff.DequibusetiamnosfufiiisatqueluculentiusinlibellonoftrodcCf^f/MiJ/i?-

^/<fdirceptavimus.Sed&.infomniisAngeliapparent,ficAngelilin fomniisvidic ]ofeph.Math.i. Vel futurorum prxdidio fit prxeunce vifioneaut infomnio :Sic
in A61. Apo/f.cap.w.^. ^/V/,inquit Petrusjn excefftt mentis

me vifionem ,defccndeni

vasejuoddam,velutIinteummagnum,&cc.TilisfuityiC\oPharaonis\nfomn\odefuturafamcGf^f/T^i.Etvifio ibidemiy^^W/^^ii/^w^r/perfomniumapparensjDrfniei.i.^. VifioD</i?//ir infomniodequatuorbeftiis,D4/>/.7 i. V\C\oAbimeleco

apparensinfomno,quaDeuseumobjurgat, Gfw.ao.j.Vifionemautemin

vigt-

liaviditD4/f/depugnainterArietem&Hircum,D<i.8.Etalibi,r/^/fftfD(t/f;/ fiIusvifionem,dr porro alii quierantmecum.non viderunt,fidterrornimisirruitineos


DanieLio.j. Similiter inquit Ezechiei:Vidi dr ecce ventus turbinisveniebat ab Aqmlone.,

& nubes magna &

ignis invoivens, ^jflendor in circuitu ejus,S>Lc.

A tq m u 1j

taaliafunt

Exempladehujufmodi vifionumfpeciebusinfacrisScripturis,qux

omnia hic recenfere ta^diofum foret. Spiritus etiam malignus nonnunquam immediate extrinfecusapparet in forma Angeli lucis,& quandoque prouteft: ficenimadc/'r//?//?waccciritMath.4. Etad Saram fiiiam Ra^uelisfxpiculhyemeb
3

bat

TRACT.

1.

SECT.

11.

PORT.

I.

LTB.

T.

bac notflurno temporc ftrangulani fponfos e)us,uci ex hiltoria Tobia: accipi-

mus:Hicetiamrpiritusquandoquehominumintcriora ingreditur,&: (ejungic cum/pirituhumano.hujufmodienimfjjirituvexabatur^WInEuangelioquo-

qus legitur Dxmonem quorundam corpora poilidentem, imo vero multas


Da:monumlegionesunumhomineminhaUitantespra:/I;nt!aChrifti fuiilecje(flasjquippe qui eciam denovi/Timo Chrilbadventuexprcffisverbisexobfciro {iieriiatviticin<Ltid\cendo, Fenheatetempus,utofcrucies? Deinde autem ex
venia

&

data

/ibi

a Chrjfto hcentia in porcos,

reli(ilo

homine

obfefTo

funtingre/Ii. Fallit

etiam atque deludithomines Cacodxmon,vanisfomniis,

aliisquecon/imilibus vanitatibus ac pra;ftigiiseosocca'cando. CxteriimSpiritus Propheticus,aliquando cernitur rebus niortuis ine/fe.ita ut exindc Pro-

phetJefeu facerdotes futura reclc prsedixerint, verbi graiia:Invenimus infa-

futurum flatum Monarchicum MfTyrioruni, Medoriim & Grxcorum.charaderibus inpariete apparentibus pra:dic1um fuifl'c,videlicet Mene
cris literis

Mene
7.

TEKEL,&:c.D4/<?/.5.2j.VirgaMoyiisinferpentemeftconverfa,Ar<?^/.
Lan:EveIle-

VirgaAaronisfloruit&produxitgermen,&emi/itflorem,& protulitamyg8.

dalasi/erpentis ^enei confped:uscuravitidusferpentum,iV/.ii

rismadorfignumfuitPropht;ticumboniominis,J<^.6.37 Altarefifrummcineresconverfum,i./ff^.i3.y. SolisregrefIio,pra:fagiumHczechi.Ederecuperanda valetudine.2./?fj;.io.n.Mororumconcu/fioceriumvidon^fignum.i.C/'ro.i4. 15. Similiteriegimus.quod Propheta; ElishjEadfueritmanusJchovascumpulfaretfidicen.2./ff^.i3.i4.

EtProphetarumturbadefcenditexcoUecummufica,

atqueitaprophetarunt^i.i^rf?

lo.Nammufica inferiorexagiiat fuperioremSc Bibliorum facrorumlimitibusparumperdifcedadivinamharmoniam:Sed3.


n\us:n3itra.t] amhlictis,Sii>y/Iam Delphicam duobus modis foliiam fuiffe

Deum

iif^

ciperc, videiicet vel per ipiritum

quendam tenuem igneumque,qui erumpe-

batexorecuju/damantri,velfedendoinadytofupertripodemaneum,tradicquefoeminamquandamin.Sr4f/>fatidicamconfucvineinaxefedere,velma. nuvirgamtenereabaliquoDeodatam,velpedesautlimbum tingereinaqua, velexaquaqu3damvaporemhaurire,&hismodisdiciteamfpiritudivinofuiffe impletam,8c de futuris vziicxnztzm-.Sibylloi dr- PythU facerdotes legimus in]o'
'vii& Apollinis xntnsoTQiCuXz fufcipere folitosfui(ie:Dicuntque hiftoriographi in Thracia adyium (iwQ fpeluncam ftiifTe Z,/^frtf facram,exquo vaticinia&Cora-

culafuerintedita:ratetiam fatidicus Achaupatriifonttculus ance C^-rm/ templumfitus,ubidexgrotorum fucceffibusconfulentes fpeculum tenuifuniculo alligatum ufque ad fupremas fontis aquas fcnfim demittebant, peradi^que
nonnu!lisprecibus&.fuffitibusreiipfiuscventusinfpeculofefeofFcrebat. Ferturetiam.quod non procul ab Eptdauro Laconis civitate fuerit alta palus]unoni
yjfrii.exq.ia^conjechis in

eam frumentaceis

placentulis rciponfa fuGruntdata,

profp ;raquidcm,/iundxinjedas placentulas pLcidc retinuerunf,adver/aautem,fiveluti.ifpernaia: illas rejecerunt. Sunt etiam inhnita alia hujus fubjsctiexempla,qua;brevitatiscaufahoclocopra:teribimus. Sed fuutqua;dam quibusDiabfilus feu Da:mon contra Dcum rebellis fpiricum fuiim fatidicum infunditjUti Gentilium idola. Atque fortafic etiam nonnullx ex rebus pr^alquam Spiritu legatis talem virtutem tam ex afflaiu Diaboli

&

Dci acceperunt,ciijus tamen virtusongiualis


fujt

aDeo.

c A

r.

DE VATICIR SEU I^HOPH. IN GEN.


[ A
1 Nprimisrciendume(l:,qu6d Deus
-*quaturiDeinde
refpiciesida;

ly

P.

IV.

^otmodisDeHshominesalloquatur^
diverfo

modo homines&mundumaHo-

luntperfoniK&res,perquasvelquibusmediantibusverba ejus intciliguntur. Qnod autemaddivinamclecutionemattinct, fcisndueftjDeumnonloqui ficuuloquirurhomo^fedtanquainvifibile Deum cSpiritri,itavidelicet,utverbumquidemaudiamus,eirent!am vero n6 valeamus videre:ioqniturautem linguafandajquam omneshominesfub cceloiatclijgunt. Non eft ille fiut homo formntus capite,auribus,ocuIis,nafo,ore,amerabris,fedtanquaminvifibiii;;Spiritus,quem nemounquamvidit,6c cuifimilisnemo exiftic.Quocircaetiamnonioquiturilleficuthomo, Angeliaiiive fpiritus,fedmodo fcicrafancio,tanquampurus&fo]u<;Deus. Sermoejus
liisvc

eftvoliiasejus:funtAngelii!ivirtuteverbiejusiIoquiturficutfulgur&tonitru,
ficut ignis &corufcatio:qui.spofret

ad verbumejusfubfiftere

Ferbam zxMtva.
Sal-

]ehjz>x mJ!/ifAreiredenotatfcripturx;Uf eft Verbum

Dei JefusChriftus

vatornolt:er,quiinbrevihocatquecompendiofofermonedefcribitur, //*Deus erat Ferbum,omniaper ipfam cipio ra.t Ferhnr ,dr Ferbumerat apndDeum fActafuntyqmfiiEiAfunt^c. ]ohann r. Deinde etiam verbum Dei eft , quo regit &: imperat,feupriEcipit finat, miracula edit,&: omniahominibus enunciat: eft verbum Dei hoc iplum,quo inftuitur Ttrtio etiam vocatur informa-

&

&

&

turpopulusadregnumDei.- AtqihsecomniacomprehendunturinfoloDomino Meffia, per quem res omnes creat^ funt,& per quem fanantur homines,
fancT:ificantur& falvantur.
diite

Eloquiturautemjchovamundoverba a.utimme-

ejusprocedentia,utcum audita fueruntverba ejusinmonte non fine inefFabili & horrendoeorumftupore:velw'^w/^,8c hoc quidem ratione multiplici: Nonnunquam enimipfeperfiios Angelos loquitur& Archangelosjquandoqueperllr.m Thummirn Exod.i^.^o.Levit. i.^.Num.zj.ii.Deat^yS.Jud lo.n &c.aliquando perPatriarchas,FLeges, Prophetas,Apoftolos,& alios probos viros,uti teftanturuniverfafacraBibliauna
ab
eirentia

Sinaiablfraelitis

&

cum

NoyoTeftamentojhominibusqueillisloquiturjaut/^^rwy^^^fy.aut^^r/tf-

nia.-per 'vifiones

enim multum cum

hominibus,&.pr.<'efertim cumProphetis,lo-

cutus eft Deus.in quibus resquam plurimas fpirituales illis oftendit,quasipfi ad

mandatum e)us divinum populo

rurfus propofuerunt

&

public^ enunciave-

runtiUnde Prophetxdidifimtf/i^/fy,

quafi voIuntatemDeiinvifionequa-

dam videntes,uti.i?^^. 9.SimiliterDeuslocutus eftcum Abrahamo atque etiamcumSaiomone,Jofepho,Samuele,8caliisPatriarchisacProphetis,^fry2iniA ipfisfuturaindicans,acdocenseos,qua rationevitam,8cad;ionesfuas pic debercnt inftituere,& de profperitatea<itadverfitate
futuraaliospraimonere.,.

C A

P.

16

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

I.

B.

I.

P.

SuodcoUoquw autjermone Dei mcontmenti fiat Fates aut Propheta: Et de yen Propheta qualitate,proprietateac legihu4,quai
e^edt non poteH.
i

NOnleviseft:rescolloquiucumDeo,quoniaindeiiluminaturhomointerius
&exteriusacinc6tinentiPropheta&:Vatesevadit,fiquiderpIedor'fanctus,

mentiilliushominisadh^rcns,eumelevat faprafratres(uos,atqueadtertium quafi coelum illum exaltare videtur,ita ut fecreta fpiritualia mortalibus haud revelanda cernat. Hujus rei exemplum prceftantillimum habemus 'mMoyft, quiexmultiplici colloquiocumDcoearationeetiaminexteriorifacieilluminatus fuit, utferre velintuerifaciemcjuslfraelitqpr^fuigentefplendorenoa potuerint,itaquidem,ut,quandoloquicumillis voluit.oportuerit eumfaciei fuxpannumobducere. Et proculdubioprimamviticmandi virtutem habuic Moyfes abeo tempore,quo Jehova ei ex rubo in iimilitudine ignis apparuit, eumque allocutus eft.Ex illa, inquam,allocutione feu colloquio cum Dco

vim fuam Propheticamaccepit. Eodemquoquemodohauddubiecomparatumfuit cum Adamo,Eua,Noa,Abrahamo,6c Patriarchisaliis,quibus cum Deus collocutuSjUt nimirum fuerint ex colloquio illo divinointenus & exteritisilluminati,adeoquecorampopulopra:aliis/plenduerint5cfiliiiluisiintva-

Hinc eft, quod Deus ipfe Abrahamum appeilat Prophetam Genef ao.&ficquoque inaliis:Etenim,hxcilluminatioexcorporehominisomncs morbos &: infirmitates fuftulicatqueinteriiisetiaminanimaejusomniapecticinati
:

cata 6c delicla extinxit,confumpfit,6cremovit,iiquidem fplendor hicdivinus non liabibat in anima peccatrice; propterea, quod fanclum nullumhabcc

commerciumcilimeoquodnoeft fandum.Ut iguurProphetaJehovxficvere


talis>&:noPfeudopropheta,hxproprietates,ineorequiruntur,videlicetiPr/w< ut fpiritu Dei fruatur,fine quo Propheta eifenon potfcftjW/iVw/. ir. i^.oflenditur.

Secundo.nx.

Deus notum

feeifaciat virtutefuiSpiricusautpervi(iones,auc
ei

per fomnia, aut propriam fuam fimilitudinem

ollendat,quomodo

fe

Moy

fi

rdvelavit,iV;.i2.6.LInde/'7.'/(r^dicT:useilinmultisBiblioriim facrorumlocis,

velutii.J^^w 9 9.6ci9&:i.C/W.i9.i9 c^-i.cZ/r^.ii.ij.Etio.y J'^mi),utn hilloquaverus Propheta non poteft tur,nifiquodei injunxit Jchova,Arw. 21. 8.

Nam

tranfgrediprxceptumjehov.-e faciendo aliquid magnumvelparvum,utiV/,


1Z.

NamPropheta;oriindit Jchovavcrbum,iVw 25. exccrari non poterat,quod Jehova nqn fueBalaam hincerat,quod Atque 9. Atqueetiam ipi'eBalacverbahu)ufmodi protulir, rat es:ecratus, Num.iyii. quibus prxdiftta coniirmanmt EcceyVeMt ad te jampojiihnne ullopaiio aliquid loi8.colligitur:6ciVw.i5.i.
:

qut ? tlliidipfum verhum,quodidtderat ]ehova ori meo loqu.tr, Num Z3

^uarto,u c fi

virapcrcisacquedetectisoculisjveldifcoopertos habens ociilos,videns vifionc Omn\poienus\\lndeNum.z^.ydictum BaLimi^lti Behhorif dictumviriaperticcu-

^mntb, ut iicauditorfermonum Dei fortis>6cut cognofcat notionemExcclfi,acvideatvifionemOmnipotentisexcidens,ied reteclusoculisjuxtaillud Num. 24.16. Dichim audientisfermones Detfortis d^nofentis notionem Excelji ejiti vifionem Omnipotentisvidetexctdens,fed retecltu oculis. Sextb,ute)us verba ieu Prophetixfcmperfiutverie,&nunquamfalia::Namhxceild!fF<;rentiainterillum
Its.

DE VATICIN.

SEII

PROPH. IN GEN.

17

& Preucioprophetam,utapparet,DfM8.ii. Septmo,\\t non pixfumat elaqui


m nomineDei,quod ipfeeumloquinon juilic,&. neloqu.tur innomincDeorumaliorum.fecundum illud,Dm.i8.ii. Nam qui vero Dei Spiritu pr^editus
cft.alienoiDeosagnofcerenonpoteft-.t^mpotens &rubl'imiseftJthovarupcr alios Deos,qui funt creaturX &. opera manuum iplius. Omnes enim Dc-emones 6c Angeli creati funt a Jcho va folo rerum creatore. Nofjo, ut Cu nuncius corvoluntatis Jehovx Dei fui.cujus Spiritu imbuitur.uc poreus mandatorum ]rfd. II. 4. repenmus. Decmo,\it tam videat res futuras,quam prxfentes.verbi p;ratia,i.5'<i)(.9.9.6c 14. 18. &. i.Regio lo. Hinc crgo inquit Balaam,2\rw. 24.17. Fideo illtid,non tarnen ntmc^contemplor illitd.fed nn pre^inqimrH. Undccimo, ut iit -unclus, i.Regi<^.i6. i 5rf.io.r.UndeProphetedKuntur,U^;Dnonminiis, quam Reges. Duodecimo,nt femper ftet ante Dtnm.x.Reg.i. Simiiiter multce alia; (unt Propheta: leges,quas omnes hoc loco recitare longumnimis,Scforcafteetiam txdiofum

&

foret.

TRA-

]8

TRAC

T.

I.

T.

II.

A R

T.

I.

B.

1 1.

TRACTATUS
S

PRIMI.
S
1.

C T
P

ON
1

I
S

II.

A
L
I

R T
B

11.

De Prophetix ac Vaticinii fjiecicbus


in genere.

C
T>e njanis

P.

I.

'^itticimi dtfferentttsficmdum '-ueteres.

Orphyrinsdnos afflatusdivinostetigifTe fertur,quorum unus

plerurnquevclcomuniterinromnoHendicitur,alterinvigilia, ubi ifflati &; perciti prxfagiunt ita vigilarjtes, ut ctiain fenlibu.sutantur: Atvero j4wW/.'/^,.-inrmf>s vercprxfagiences percitOiC]ue,quamvis dormire videantur,non tamen re/era dormir^; defendir.atq; etia ciim vidctur vigi!are,revera.
eoivigilaremficiatur,dieendopr.etere.i,liocfieri,quoniaafflati

morehominu no utantur Nos vero potius Porphyrii opinicni aflipulantes,


:

negamus,pr^fcntiamSpiritusdivini,prorfustollereatq;auferrehumanorufenfuuniurumifcdpociLisdiciiTius

eum

ita

fubmergcre horum tfFcClummotufuQ

divmo,utnonmagisappareac,aucipfiPropheta:,autaft:.tntihus,quam flamma candelx folaribus radiis expofua videtur. Sed, quoniam de his lufms in fuperioribusdifceptavimus,hoclocoeaomittemus:audacl:ertamen cumPorpkyrio ailirmantes,qu6dprophecia:afF-cl:usobveniantiis,autinfomnio,autin vigilia, proutfomniumScvigiliallncercanobisatquefineomniexceptione^flimatur.
iV^^irfftf/wvoluntvaticinilafflatumtriplicimodofieri,videIicet,4///////r(?-

rf,(i//ff/?^,^/////ow/tf.-(>umquidemprophetia:infuas fpeciesdivifionem

nonpenuusrejicimus,quatenjsadnoftramfententiampropeaccedit:NosergodocftrinamnoftramexhifccBibliorumficrorum verbis derivamus. ProphctisI>ctis^eh0va,,autperviJionemfeipfum?totHmfacityautperfomniumeosalloqHitur:At


nonfic Moyfes:nam in os alloqintur^ehova

non quidem Amgmcitihus^ cumtsfimiutHdinem]ehovint!ieatur,N:im.ii.6. Ex hifce enim verbis coUigimus,

eum,dr

oflendit

qu6dpnmaProphetia:fpccie jC*tcriscxcclientioifitrevelatioilla,quximmediate

PROPH. ET V A TICIN. SPECIEB.


efl:,cietegit,&

ip

diateaboreDeipiocedit,qua Dcus tem,prout


cti.Jm verba
fcilicet

nonaEnigmatice

utic^terisinferians-^radusProphstisvoluntatcmiu^amapenrefoIet. Deinde ifta duas a!ias fpecies^prima ilia viliores ar^uere videntur,in quib.
icon

&immsdiataDeiimigo

nonvideur,fedroiumodox'//?6i

rei

volu-

titedivinapropo{ita:offertur,velperfe,utm v\CioncDamel/s,Petrtk\-^o({.oh,8cc.

Sicetiamintali vilionevifusfuitJehovaabz.efJ^/i'Z?,xfc/;.i.8c Art quusdieria


a.Da/jiele,DaKiel j.i} &:taIieti.imvilioneconfped:us eft
9.11.

Gabriel aDanieleyDaniel

Ecce vir G.ihriel,qaem videram in 'vtfiene kprincipio, &lc.

Vifionem autem

funbundum,eaque vifionis commonftratur:Ultimam vero vaticinii fpeciem npptlhmusjomni/tnt. Ex prardido igitur Jehov^e fcrmone ad Aaronem & Maiftam dividimus in ecitalin vel habitumcorpuris
fpecies iucuienterin Bibliis

riam,cxterorumPhiiofophorumfapientiamincludente,cumc2eteris,quxpra:ceflerunt,conjundocoll(gimusprophetiamfcuvaticiniuminmembra,&.particulasfequcntesdividiacfubdividi.
"^

Immediate, inquo ipfius Majeftatis divinx iconfcuimago confpicitur.


^Sttperiores radios attrahendo ad
''y^^ />?//, videlicet

inferiores.

afoloSpiritusdivini sfilatu
,

Animam in mentem fupremam


ejmpartem
vando.

qui S

dtrigendo.

nlpiraium
frophettA do-

mo- )Ammam

fupra

mentem

ele-

refuriofoincitat

J
}
fFigilia,

quadrifariam, fci-

Animam in

ipfitm quaft

Deum

ttum
proflmta.

licetvei

convertendo.
CVtfx.

qujB

Prophetixfpecies pro-

Deo
vei
Mediate, S

Ah extra,
quifirit

^Auditione fermonis perfone,

ceditvel

tamfine
afflatu, rlatu,

idque
vel in

qua la cu < eoi:Et ui /


; |-

hxc
vel

fit

fMmifefia d^ externa ablque divino aiila)Mortatnre


I

Viva.

\Vifione

)
Occulta c^interna,qux r
l|

tua.

Inec-

i^jjww ; de quo libro ter tio.


^

a^c

fitquallSpiritusdivi-

'

niipecuio

*T>e

frtma

e^*

fumma, <uaticmtt Jheae.

Egitur

in facris \\x.ens,Genepyi.^o.(\u6d ]acohu4 Patriarcha videritAn^elosde

-*-j^f/>4^y^fw,acfihoefingularequoddam&:magnumvifumfueriteotempore,qu6dtantumgratisecuiquaminfpirat/eu; ffljtoabafflatoreconcederetur,utlicereteidefacieadiaciemintueriAngelumDei,&:irafamiiiariercnm
c
2

eo

20

TRACT.
^ehovd
'vtdit

I.

SECT.

II.

A R

T.

I.

LIB.

II.

eo

colIoqui,uti fecit]zcohm,Geftef^i.i.liciy

Simdntr dicimry]Hii.6.

zi. /in<re-

liim

Gedeon defacie adfaciem,fic quocjue icidem Angelo Dt i

bis vcl

terapparenteManoacho.&calioqueDteeum.acmiraculaedentCjlegiturJW.ij. 11. C^ 2,1. Tnnc Manoach dtxit ad uxorem fuam: Ommno moriturijumM nam Deum njidtnms. Unde patet.quod realis Angeii appantio tum tcmporn non mniiis ferc fuerit miraculofa.quam ipfius Dei m propria eju> cilcfitu viii;>:adcoqae conftatexinde,qu6dimmediataDciapparitio,hocelt,inpropriaejuslimilitudinefeu imagineahcui Prophetxfacta,fuerithabiiaprorciancrariilima<k.mcfFabilibenedidione:EttameintelligimusexS.literiitalemtantamq;gratiam Moyfi prascipuc prs aliis Patriarchis ac Prophetis conceilam fuiire Nam Hurn.
:

\i.6.d'icitur:ProphetisDeu^saiitper"jtJionem.[eipfumnotnmfacit,aiitperfomniumeos
alloquitursAt nonfic

Mojfes:Nam

in os alloqutttir ]ehova eum,drofiendit nonquidem

tx quibus colligerc liccc, quod Moyfes hoc Jehova; favore ca^ceris omnibus nouluiloliinit-mpons^fedanteriorum quoque ieculorum Prophetis pra:ceiluent Undc Deut. 34. 10. ita fcri*ntgmAtibus,fedfimilttudtnem ]ehovA tntuetur.
:

ft\irr\rt^tr\in:;Prophetain /fraelefimills Mojfinonftrrexit ut qiiemcognoverit Deus

enm ]ehova tn AEgyptiim &c. Etiam tn omnihusoperthia manusfortis,Cf omnthns openkis terrihiltbus maximis,qi4afecit Moyfes ante oculos totius ifrdelis: Et tam-n p!e Jehova prorrwiuf.fe fiifitaturum ifraelttis altum Vatem Mcyfifimilem,cu]ns ori indut verba
]ehovafa.cte adfacicmin omnihitsfignis ^prodtgiti.adqiiin facicnda mtlerat
,

/fia,ut ei&qu.itur ets quicquidprceperit ipfi: Deut.iS S. QaodquidemdeMediacore venturo intelligi volunccommentarii,quamviseciam//^vilionemprocuI

dubio fimilitudinis Jehovxinmonte Horebhabuent,ubi defaciequafindfaciem etiam cum Dco loquebatur^i.iff"^. ii) adeoque etiam virtuteiic pr<fcntia Spiritus Dei ab illotempore miraculainefFabilia&prefanisvixcredibilupcrfecit,8(Ladculmcnacexitumfelicemperduxit,utiinScriptuns(acnsi &i.if(;g. videre poflumus. Ex his igitur intelligere pofTumuSjqualis fithxcnobilillima

qua non Angelus aliquis Dci mandatum in vigilia feu vifione, aut fomnio annunciar, neque Deus etiam more alieno a:nigmatico,quali
vaticmii fpccies^in

cxteros Prophetasallocucus cft,mandatafuaindicaf,(cdip(eJchova,ipfeAn-

gelorum Imperator,ipfe rerum author &. revelator in fua perfoua,fimilicudine fiux eirenii^e proxima haud tecla aut abfcondita in hac Ipecie Prophecam fuum immediate in os alloquitur, collocuiionc fua immediaca eum, ca.m exterms, quam interiiis illuminando(neque enim poiuerunt ob hoc ipfum lfraelica;faciem Moyfiscontueri)atquevirtutehlj)usfuxilluminationismiraculafi:upcnda producendojUti in hiftoria Exod.Levit. Ntim. (^ Detiteron. fufius illud explicatur.

C
T>e

P.

IIL

rrpelatioTiibttSjqtiaiin^^vigtltapercitifurorediyjno
'-uiya, '-voce

effundunt.

QUalis

fit

Prophetarum divino

fiirore

percicorum habitus inprimisdocecivitatem,utoccur-

tur luculencer.l.^ii/wwi;'/. 10.5.

ritfj. ihi,riim ingrefftts fneris


e.^ccelfo

ras turbx Prophetarumdefcendentium dcilb

cumnihlio,&cumtynipano,c}r ti-

^/4,^/^ro^/;^/4W/;Exquibusconftat,qu6deotempore,quoexagitatifueiunc Prophsta: a Spiritu dlvino,non fecundiim morem vulgariumhominum, (rd


Spiricus mirabilis attpc divini

agicacioneacmotu hucavqueillucfcquendo
muficas

DE PROFH. ET V A T C
1

N.

SPECIEB.

21

mufica:

fonum habitu

fureiicium fuerint ducii

Id (ane,

monftratur^t.j^.tw. 19.2,0. 11.11 13 14- Mijit Sntdlegatos


^litaprofter mifit legatos Saiitis Spiritm
.

quod luculenter dead cnfiendum Da^vidcmquoDei ut more prophetico


,

nim 'viditquifquecongreq&tionein Trofhetarum p-o^hetantium,(^ SamnelemJIantcm,


qtiipntcrat
illis.

arre-

rtnt ipjiqtipqne. ^ilmdciim nttnciaffent Saiilt mifit legatos alios,qui moreprophettco eqe-

runt quoqtie-, drc. Turic ipfie Sanlahtbat illuc, d^c. Sed invafit eum quoque tpfiim Spirn

Dei
in

iia ut iricontineriti

pergens propheticomore ageret^ufquc dumperveniret Naiothas

Ramaruhiexuens etiam ipfe^vepesfitasprophettcomoreagebatipfiquoquecoramSa-

d^ tota nole : ideo dicerefiknt^An etiam Saulesi interPropheias:EyL quibusliquet,ift:os Prophetas more furiofo egiire,& exutis
veftib.

mtiele : ita excidit nudattu tota die itla

omnibusnudechoreasduccndopropheticaverbaeffudiircjNectam^

crederevoiveijm,vera dementiaautfurore(itafcihcetacctptohocvocabuJo, uti commuiiiterapud hommes ufurpatur) Vates corripi aut poffidcii,fcdide6

liancvaiicini!fpeciem/?'^rfwnuncupamus,quoniamtotushomopropheticus virtuteSpiriruidivinicontra naturalem corporismotum &fenfumrapituc,ita utc6munijudiciohumanoilludprorabiehabeatur,quodreveranihilaJiudfi[l, quamocus&:habituscorporisanima:humaniE,&fenfib.peregrinusacalienus> qui revera dicitur alienatio,quoniam Propheta tiim fit per Spiritus divini pxieientiam,homoa!ienus,velalius,quamfuitantea,juxtaillud,i.5'<i7f/.i0.6'/rm;
[iiperteSpirittfs^jehoviejitProphetescumJisydfmutabertsin-virumalium.
mtitavitcicorinaliud. iV/4_g/.iUtemhancvaticiniifpeciem

Etibid^.Et

furibundam inquatuor

^mWiterumfubdividunt,quarum^wy/,philofophi.-E perltusarcauumlphxrariim coeleitium vim,6cquafi cujufque earum animamvirture quarundamterumnatiuMl um,hicinterrainventarum,&.easrefpicieatium,etoeIisfibialhcere folet atqueattrahere,illam fpha;rx animam fua:anima:coliigando& uniendofpiritum fuum illuminat,redditque propheticum:Et quoniamhujufmodi fpiritus five anima; coeleflis attradio nontic de upiverfb ccelo,fed de aliquo particulari ejus orbe fcu fphxra,& vero fphxrie coeli xtherei novem enumerantur,videiicet primum mobile,ccElum ftellatum,& orbis feptem planetarum, adeoquc etiam, animaeharum fph^rarum novem Muiis attriljuuntur,

ide6,inquam,nomen hujus

fpeciei furoris divini N^Jufisdedicaturjtotergoreperiuntur vefligia feu gradus,quibus fuperiorum vires ad inferiorum animos

aliectantur,quotfuntincoclofphc'EraBjjquarumquidem//'tr/<7rf//////;?<impor-

tans veget.sbiha;

Undehcuchujufmodianim^ deorfumad terram attradio

facienda ficvirtute magica altcujus vegetabilis,natura


ci

& difpoficione propria


Im6ver6

convenientis.five illudficradix,five fruc1;us,flvearbor,fiveherba5

ba:cfpba;raetiam lapides

& mecalla

refpicicquacenuseftinloco cerrscoele-

fi:i>;undemaximaminterramelementaremhabetpoteftatem. Modusautcm operandiperha:cmagicanaturaliaconfiftitinad!igandovelfufpcndendoea: Sicdicuncquod ex vegecabilibus herba Verbena. cP^Theangelica/dprophetiiLm conferantjtx lapidibus aucem Selenites Sit(\\itHynia:Et hujufmodi alia ab Alhcrto Magno & cceteris Magis.qui de hifce rebus fcripferunt fufitiscxplicancur. Secundus gradt^s Cavfum alcmdendo infi^h^ra Mercuriiyqux animalia refpicic,& varias rerum naturalium tnixciones confiderac,quibuspoculcnca&cfculenta
corjf]C'U .cu;:Sicr2duntMagi;Eprofc-{rores,qu6d

tansque devorer.ilie animamhuius fibi comparet,ica ut fucurorum eventus pijefagire queac,atqueficincteris.


Tertius gradus esi injphiera Feneris,qux pulveres,fuffiimigia,odores
relpicitj

quisfi^r/d^^rcccnspalp:fpbxi;Efibiatcrahendo vimdiTinacricem
fi

& unguenta

(Jnde virtute illorum attrahitur ejus naiura ad infcrriora. ^iartuseU j^W4i'^//>,cuirtferuncurverba,voces,& cantusfymphoniaci.quorum fuavi

harmGniaejiciuntur& expellunturexaaimaienebrarum difcordia,adeoque


c
3

ipfa

s-

^
41
jp(a

TRACT.
anima hoc modo

I.

SECT.
furorcm

U.

PART.
:

I.

LIB.

11.

erigitur,&; quafi ftatuminatur-.NafrruntT/w^/^fww.A.-

lexaiuirum
j.Sam.\o.

Kegcm

(onis io

exLicaile

lic

legmius in facra Scripiura,


)Lx.z.Reg.r-, 15

Occurres tiirkt Prophetarum defcendentium di illo collc excelfo cumnahlio


tibta,CT''ylhAraante fe,(jHij>fopl)etainnt.

cnmtympano,&

Sednumaf-

fitmcntes addiicite

miht fidicinem : Sic futt cumj/ulfarct fidicen.ut adtfftt ei manus]cho~

f^,8cc. txquibusLonilat,quod!pf.; Elliha

cuam

virulHatudivinoplcnifiimus

ufus

iic

harmonia,canquam inftrumentoadprophetiamvaldcneceiTario. Sic

ctiam maligni Spiritus,Saulem pofIidejntii,furor mit/gatUi fuit,&. inleniorem ^jnaturam converfus permclodiam Davidi^.Scd utad alias hiftorias nunc tancIemjTeconferam,apud Aurelium Augufttnum icriptuminvenimui^quod/jf^rMs Calamenfis folitus fuerit fcie pro libitu queiula quadam meludia evocarc c
corporcinraptumfcuecftaiin,&c.&ficincA:teris. ^w/tf;^r<ii^/hujusfpecici,
convenitfphitr Afartis,m qua vehemences ima^inacioncs

^animi iifFcdioncs,

ac motus comprehenduntur,quancas enim in corpore alterationes irafcibihs 3nimiaffectusproducerequeat,docet nos experientia. Sextus gradus correjpon'c-r J^^-f/.inquo condftunt rationisdifcurfus,deliberationes,coniultatioiiC:>,puritas m mora!itate,j'ift;tia Sc reiigione.ingcntemqQe admirationemnonnunqu3minducit,cujus ftupore phantafiarapichominem,eumquepriectr(cnfum & aftiones naturalcs ducic:LInde fic,ut cuncmensquaiilibcra a moleiuaad cocloruinvcinumi.Tumafflatusfufcipiendosfefeaptamreddai:. Sep'imusgradus Saiurno attrihuttur,C]Uia tenet fceretiores intciligentiarum fic trauquiUasmentiscontemp!ationes:Unde mans,fpeculandoliberiorfaclainfdpientiajaream ingrediendo,cum admiratione in ea,tanquam in aquihbriofufpcnfa, manet. 06tavusqradtts cH tnconlo o6lavofenftellifero,c\a\ coeleftium ct>rporum obferva t fi-

tam,motum,radios&.lumen:Hicetiamimaginibus,*.haraderibus fccundum

magorum normam conftruclis

operatur artifcx,quibus miracula prxftantur. rerum materialiumconfiderationeadrerumformaliumScfpiritualiumcontemplationcm

Uonus c^ ultimus gradus refpondet primo mohili, cu] us virtute homo a

huc acque
miliaritati

rapicur/iquidemhicgradusliberumhominisarbitrium voluncatis quafirotis illuc vehit,hominemque ad divinam Dei &. intelligentiarum contempiationem introducit,&^ animam hurnanam reddit apcam focietati Sc fa-

Spiniuum

fupercoeleftiuiTL.

Secundafuroris diTjiniJpecies t{\.\\\z,c\ViXmtd\zt\i\hus expiationibusScriti-

dirigit 6c

bus folcnnibus animam hominis mediam m mentem fupremam ejuspartem exaltat,eamque facit qufi dignum & incontaminatum Dei templii,

undctic>utciimanimaifta,diviria:fipicntia2parciceps,&. quafi inebriacanecla-

rcfuperca;lefti,implc3iurSpiritu f^rophecico. Sed hancfpcciem.advifionem atque auditioncm rcftrrc pofrumusj-eoiquod hi^ furor nonnunquam continoere folct v.-ri per claram vifionem.vel pcrcxprtfIamvotem,utiexfacrisliteris paifim colligercli'.et:TaIes etiam Propheta; apud Ethnicos tradunturfuifie, B.tcchtts Baeotiis Epimenides Chois dr Sibjlla Erithtrdia, drc. Atque lianc fpeciem
,

Magi

veteres Z//<?r/?'>'dedicaverunc.

Tertiam fnroris divini jpcciem hn;Tunc veceres zh Apolline}^TOctC!\i^e,<\utva.

mundi mentcm nuncupaverunt. Hic prxeuntibus


nibus.aliisque facris quibufdam
fpiritus
artificiis,

votis, myfteriis.adoratio-

velarcanis confec1:ioDibus,quibus

Propheticus copiose ab alto hauritur,facit animarn Magi fupra men-

f:^mfuamairiirgerc,Angelisfiveincelligencib bonis

eam conjungendo,velpo-

opinionem,animam in menccm e!evando,&.tamanim.im,quam mencem furfum ultra mundi materialis confpedum inmundiim fjiiriruaicmiubIimandoatqueattoIIendo:Sic Ifgimus Ejdr.\\^^. Et vox voca'vit rm dicens Efdra^ajjen os tuum cy lihe,quo te potavere Et aperni os Tncum,0- ecce
tiiis,fecu:idumnoftram
: :

calix

DE PROPH. ET VATICIN. SPECIEB.


3 lixplentts porriaehatnr

23

mhi Hoc erat plenHrnficut ff.e]ua


:

coloratitem

ejttsigriifimilis--,

Et accepi (jr meo crefcebit faPieritia:S\m\\\T.tr invenimus,z.ff/?.3


Venter ttins
edi

hibi.O' in eo.qnod htheram cur rneiim intellecltt impielatitr


.Fili

&

in corpore

hominis quodctwqueinve'
JJra/ hs, 6cc.

neriSiComede: comeie volitmen illudyO- vadens loqttere adfilios

Et

dtxit-,

comedet, d^ vifcera tua complchttntur volumine ijio ,quodego do tihi: h t com-

illiid dr facJttm esi tn oremeo fictit mel dulce. HocigiturfadorcpietusfuitProphetaSpiritu fipientie&; prxparaius.ut loquerctur ciim popu!o,& doctrec eos rr!.indata Dei. Refr.runt etiamhiftoriographilidedigniCutfcilicetaliqua-

rufticus quidam, campis terram aratro fodiens invenetit vas quoddam,aureum nobihllimo Jiquore impletum.quem cum' ille rorem coeli tlle exift;imaret,lavit eofaoiem &hibitquoquejUnGeprotinusfac1umefl:,uttumbonirateanima',&fapientiie excel!cnria,tiim corporis pulchritudine renovaretur &exaltaretur,intantiim
jn

tulumjamextraBib]iorumfacrorumlimitesvagemur)qu6d

quidcm,utevefl:igiocrearetur,&:tieretebubulco Regis.SicilixbajuIusildqui-

demquodaccidittcmporeRegis Oy^/,adeoque etiam literarum Pdpalium teflimonio comprobatur. Atquehanc quoque furoris iftius efficaciam confirinare videtur Corn.
Agrjppa,h.'\s verbisi

//,mquit

ille,/iry

quxdamfed paucifftmis
evehattir;

cognita taliterinformandt, cxornandi

& iUujirandiJirklem drpurum hcminis ammumy

nt ex ignorantix tenehris rcpente adfapientia


contrario facnltas ,immHndos atque

& doclrinarum Itimen

EFi e

incredtilos reconditis

quihufdam arcanis eodemfa,-

fi:;it: dr docirinarttm dono riirjtts exuendi d-pyifiinAftu ignoranti.t rejlitiiendi.

gi,

procedere volueruntMaipfius amoris affecbu vatis animum in Dei dicuDtque ipfam fervenciflimo quafi nauiram convertere tranfiTiutare^hoc eIl,Deo illum reddere Iimilliinum:IdquodetiamagnofcerevideturAffm/n'^ Jr;/?<'^;/?;<^hifceverbis. Magnum mircctdtim est homo.animalhonorandum df adorandttm.hic eni?n in naturam Dei
\litimamdtr\\c\yitft{rorisdivinifj>eciem a Venere

&

Hic Dsmentim genus novit ..utpote quicujn iisdemornatumfe Animaitaquevirtutehujusfuroris Ipetici ad Deumquafielevata,adeoqueetiamipliDeofimilisefi^e<^a,itaaDeoformatur,utfupra omnc intelleclum elTentialiquodam divinitatis contadu omnia cognofcat. Atque hce{I:ratio,quodPhiIofophi&: Poetxfubtiliorum ingeniorum finxerunr,Cpidinem ocidis deflitui,\\dt\\CGt quoniam vehemens hic amor non/oliam vehic animani lupra fenfus rationem.fed etiam facit.ut ea ipfurn intelledum tranf^ fcendat,quatenus cum naturadivinaconjungitur.hoc efl:,in ferventem Seratranfit,qiii ipfe fit Leus.
effecognf>fcit,&Lc.

phinorumorbem,amorefacrofanc1:o &zelodivino{iagrantem,Deiciueefrenti.TcontiguumaicendendopenetratiNamhc-Ecfpha^raluminijmentis&Spiritus fancli igneo amore corufcanti refertur: Qu^icunque ergo Venereo furore fimilis Deo fadus eft.ille vivit fola mente,& Jovem toto peAorecaperedicitur:Hicanima humanaafuisquafivinculis jamimmunisadperftdionemef^ fentix fux exaltatur,qu.'e quidem.qualis fit,nos docent Hebrxorum CahaliflA
ineaipfadelinitione,quamanima:attribuunt,qua:efttalis:y^/>4^/? //<!)

cf ad imaginem Verhi,caufe

caitfarttm,primi cxemplaris creata.fithjiantia Deijigilioa^

figiirata^cttjuscharaciereHVerhumxternttm. Ex quibus colligere licet,

quantus fitfurorisdiviniefFeduSj&prxfcrtim
furorisamatorii.

P.

14

TRACT.

I.

SECT.

II.

PART.

I.

LIB.

TT.

De prophetia

in <-uigilia exreyelationc-vocdlijjoc efi,per mciiturn

Jermonem aliquerfi perjon


jhiritualis facia.

fincite i^

ACcidit nonnunquam,ut Propheta feu afflatusjmo vero & alius furore divino minime percitus,res tam futuras,quam prrcfentcs
Jigat

& pr.^tcritas intel-

per auditionem vocis perfon^ cujuldam fancftx.aut villbili apparitione, autinviljbiiiterverbapropheticaenunciantis. Nam fcriptum eftinmuicisfa crarumiiterarumlocis,JehovamMoyfi infimilitudine &.iconefuaapparui(Ie, quam fepi/Iirne in osejus,nonquidem a;riigmatice,fcdreverafeuaperteic-

&

cutumfuille. Num.iz.6. Exod.yy?^^.i^.^'ifZ.\.ii.i6.u.S>iix.ic

15.

u.

imo qui-

demfcnbitur,Ar^<!/l9.9.qu6d Deui venerit ad Moyfen in niihe


popului audiverit vocem Jehova

der;Ja,(-r qithd totus

cum Moyfen

allequeretur

cumProptietisinvifibiliterloquturi

Undc ^^//6.15.

Nonnunquam Jchova Nam ftierat eaipfa no6ie,ut

diceretet]chova,xccipejuvencumadidtiorem qnielipatrii tuic^c. Et i.Samuel iyi6.

DeJineyUtrenunciem tihiiquod bcutuiesi ]ehovahacno^e,(^c. Eti.Chroo.\-/.y Fuit

nofiei//autedcrel//rverhumJehovieadNathanem dicendo, a(?i , ut dicas ad Davl Sed quoi Jehova Propiaicas alloquatur, ipfo manente invifidem^cjrc. bili.tellatur ille locus,i. Sam.y Vocavtt ]ehova Samtte/em qui dixit ^ecce me: Sa-

ad Heiim,dixit:Ecce me,vocafli enim me:Seddixtt,non vocavi, drc. Itcrumjehova tdterius vocavit Samuelem,^c. Hincigitur patet,qu6d Jehovam:idoinviilbiliutplurimumfoleatalloquiProphetas. Exqu^mplurimisetmue/ergo
accttrrens

iamBibliorum iocisconftat Angelos,tiim vifibiliterapparentes.tumctiaminvifibiiiter fine ulla apparitione allocutos fuiffe tam afflatos (eu infpiratos homines,quamSpiritu iftiufrnodi extraordinaro non donatos. Sic interilios, qui
<jivinoSpiricufueruntpra:diti,habemus jihrahamttm.]acohum,Danie/em,6cc.lv.terhos veroaiflitu divino dcihiutos, Agaram,Mdnoachum iJcc.Atque hicfcien-

dumeft,qu6daudiaturvoxperfoniEfpiritua!isnonmodoinvigilia,fedetiamin fomniis tlnde Gen. f 11. Fucrat So/e incitnante,Htfoporinvaderet Ahrahamum,crc.


:

D\xitergo]ehovaAhrahamofcitoprocertoperegrinosforepojierostuosinterranonftia,

&c. Similiter
atto//ens ocu/os

^^fw.io

Feniens Deus ad Ahime/ecum in Jomnio nolttrno,dtxit

ei:

Ecce tui//ico morieris &c. ExGen.-i,\.\t. Futtmtem,quotemporeinca/eJctintpecudesMt

meos^vidertm per fo,nnium,(jrc. Dicente enim

mnitim:]acoh,cum dixiffcm.
multis
aliis locis
:

adme AnqeioDeiperJoEcce me,dixit,atto/Ie ocit/os c^ ajpice,drc. Atque ita ia


Neccertevacua
^txtv\x,Socrti-

Verbi

gratiai Sa/omoni apparehat ]ehovatn (i)mnio,dixitque\ Pete

jHtddattirusfirntihi,(frc. SicJtf/^^A^Angelusapparebat.Af^/A.i.

iunthujufmQdinarr.itionibushiftoriographorum fcripta :quippe

tem

hahuijfe proprium fuiim

Damonem,Lum quo

fmiliariter fuerit collocutus,c

de futuris commoncfadl:us:7y2'///*j docct,quam iinguam Dxmones imitentur,citm hominem a//oquuntur. Im6quidem circaannum i6o3.audivi c[Utndzn\nohi/em
cjfe

in Ga//ta,cui uti etiamprxdecejforihus ejus,

Dxmon

qutdam

invifiht/iter /oquatur ,&res

futurasAperiat.

C A

P.

->;,

DC PROPH. ET VATICIN. SPECIEB.

2;

C
,

F.

y.

T)e duplici yijlone

m yigiliis.

vel oculis corporisexrrinfecus in vigiliis 2pparet,velintrinfecus &quafiinfpeculo aclumineipfiusSpiritusdivini quo afflatusinfpiraturjoculisfpintuaiibusjtaminfomniojquamin vii^iliiscon-

Vlfionem illud vocamus quod

fpicitur.Exemplaquidem permultareiiqueruntnobiihiitori^, ta facraequam ,Ethnicorumdevifione,tumProphetaruiTi,tumetiamnu!iofpirituprophetico


apparente. Nam uta Prophetisincipiamus,legimusJehovamM^jy?infuafimi!Kudine&:iconeappiruifi^jUti didum eft in nubeinterdum ob(cura,in tcrdum etiam in colunma ignisj&ahquando in forma ignis in rubo,&c.SicDeuscuJ^f(?^^informavirj,
afflatorum cxtrinfecus in oculos apertos incurrente

&

\u^zha.tniLS\indedix\t]diCoW-,FidiDommumdefMieadfaciem.Genef^i.lo.knoe\i etiam multis cum Patriarchis tum Prophetis fa:piffime apparuerunt Sic Angelus (tic Agarx &: Maneacho acuxoriejus,itidemque Jf^/^^A^^Mariiemarito,
:

8caiiis,ifliufmodiapparitionefeu vifionemanifefla obtulit StdS<. EltphofjoWi

amicus n3irratfu3im\iCionemhocmodo,quie occ/(rrerat'ei in "vigiliu apertii ocHliSyi


horrore 'vifionisnociurn&.cjmndofoletfopor occupare homines,pavor tenuit
,

me^ tremor,

dr omnia offa mea perterritafiint (^ cumjpiritm meprdfente tranfiret.inhorrueruntpili carnii mes,\ (ietit quidam,cujus non agnefcebam 'vultum.imsgo coram oculls me(s,d^vocem quafiaurx. lenii Audivi\ Numquid homo 'Deicomparationejuftificahitur-, 8cc.]oh } 13. x quib colIigimus,qu6d vifio iflaiterum pojfit duplici medo accipi.videlicetvel
perfefine collocutione,vel cU allocutione c^firmone-,^ zfine allocutione aut vece e ra t ill a

\i(io,c^ux Bakhafari regiapparebat. Dan.^.s.Eade horaapparuerunt digitiqua/ima-

nus humamefiribentis e regione candelabri injuperficieparietis auU regix, 3^ Rex djpicie^


hatarticulosmanitsfiribet^,8)Lc.Eii.ta.m6quxdamviCionis{pecies in vigilia magis

interna

& abdita.qux: exfpiritu divino,mediante luce&fplendore invifibili,


Atque

vifio D. qua rapiebatur in ccelum tertimnubifemirabiliavidifiefateturatque ineffabilia: Iditemqs illa D. ']ohannis quam fua Apocalypfi exphcavit Namq; hi diio fe raptos ecftafi quafi captos fuiire,verbis etiam expreffis agnofcere videntur:
Pauli,
:

tanquam in fpeculo politiffimo oculis mere fpiritualibus, percipitur. hxc vifionis fpecies eft velcum ecfiafi velfine ecfiafi-ycum ecftafi cratilla

&

Simihterillavifioff)&/>/'nonmuItumabecftafidifFcrrevidetur,6cveIetiam
ecftafis uit,Ezeh.i. Vifioautemfineecftafiobtulitfefe

minum malignitatem expectanti^dequa Adt


tutis Dei,

^/f^/^^w.mortem & ho^.itafcribitur. Cumautemeffetpk'

nw Spiritu fan6io ajpiciensin ceclum vidit gloriam Dei,c^]efiim (iautem a Dextris vird" ait, Ecce video ccelos apertos, Scc.Sed &. D. Petrus,Ait u. 15. optimc defcribit oculos ?sL medium in quo per quod hujufmodi objedum confpicitu r^ Ego, inquit ilie, eram in civitate Joppa orans, df vidiexcefiumentis me vifionem-,dcfcendensvas quoddam,velutlinteum magnum, &c.Llt)i permentis exceflum intelHgit fpiritum mcntem illuminantem,8c per confequens agnofccre videtur,quod oculi vifionem illam intuentes fuerintfpirituales Sicetiam iW/V^/Adicit,2. Chren.iS. 18. ridt ]ehovam(edenteminfolio,drtotumexercitum coelorum afiantemei. dextra &lfinifira,^c. In fpiritu ergo tanquam in fpeculo oculis fpiritualibus perceperunt Prophetx has vifiones , adeoque, utimihi quidem videtur,

&

non fuerunt penitus


etiam adhucalia

in hifce yifionibus

vifionis 8c

Porro eft auditionisfpecies,quatanquaminfpeculo notuefiiis

ab

ecftafi

immuncs

runtPropheta^resindiflitis locisfacl:asvidere,&vifioneexplicare,adcoqueet-

i6

TRACT.

I.

SECT.

II.

A RT.

I.

L IB. IL

iamaudiretUndei.il^^^.^.g.ita legimusi Mittebat vir Det ElnhahadRegemiJraelii dtcertdo:cAve,rte tranfeas per locum illum,am ibi Syriirtfidtanittr:lujirem.ttebat
rex lfrdelisadlocum,drc. Perturbato itaque animo regis Syrixftper rehac^drc. ^lujs, ina\x\t,exnoftrisadregclfaelisretulit?CmunusifervisNon Domine,mi RexfedElisha
Trophetaille,&c. indtcatregilfraelisverbailla^quitloqueris in conclavi cubtltstui.d^c. Imo etiam hujufmodi vifione futura prxvidentur juxta illud, z. thron.io 14.

Tunc]achazielem filinm ZecariA incefftt Spiritui^ehovx,^!' dixtt\,Cras defcenditeverfnsmss Ecce afcenfiri funt per collem Tzitri dr invenietis eos in extremitate vallis in jronte deferti]ervelis ,Crc. His omnibus viilonis fpcciebus &:multisaliisperceperunt viri Dei res prxfentes 8c futuras,ut pra:monerent lfraelitas,&inducercteosinviamveritatisjfecundumilludi./f^^.iy.i^.
COT(?^/(;//4mrJ(f/;tfx'a//r<ii?j

lem dr ]ehudamper omnes Prophetas cu\Hfcun(jue vifionis Revertwnni a viis veftris tsfftmis^ drc Sunt etiam multorum generum vifiones,qua; Ethnicis apparcre

videbantur:ficenim fcribitur,qu6d Curtio Rufo inciinatojam die,fpatianti in obtulerit fcfehumana quxdam hgura muliebris grandior &:pulporticu chrior,qu2futuraeipr:Edixerit,itautet!ameventusdiclis ejusrtfpoadeni. Similiterfertur,quod Alexander Magnus,ci\m adhuc ellctin Macedonia,6c inci,

vitateD/tf,fecum deliberaret,quanam viautconllljo polfet Aliam iubjugare, videritfpeciem feu fpedrumquoddam,habitu (acerdotuli ei obbtum,quod
julTerit

eu

fortiter invaderePerfas,?ic. Hilloriae:iaA/f;7//)/'/aP/;//tf//ivj/^narra-

ca indicat vifiones

nonnunquam elTe

prafbigiolasiquah vilione MenippusiLa-

mix tentatus elfe fertur,(ed virtute Apo/lonii Tyanet, tandem liberatus. Quod autemadapparitionemmalorumDa^monumattinet.i^/^f/i^w/^fnarratdeCCrf/<f///eImperatoris cadavere,inhorto Lamiano non ritc fepultohquidemlevi tantumcefpite teclumfuerat^quodpoireirores horti multum nodurnoimpetu perturbarit:doneca fororibus ab exilio revcriis iterum exutum,& ritc fepultumfuerit:Sic etiam domum illam,in qua idcm Imperator obiit.nuilo reme-

ciioabumbrarumfeuDxmonumfpeclris

liberari potuiife

quam

incendio,re-

ferunthiftorix:Sed recitare omneshiftorias illas.quasfcripta nobis ofFerunt,


veluti vifionem Bruti,^ id genus alias,intinitum quidem,adeoque etiam ta:dio-

fumforet. Porr6etiamlegimus,qu6dmultlapudEthnicosrepertiiint,quibus

evenerint raptus ecftafis


fbliti

Namque a fcriptoribus flde haud indignis

traditur

qu6d Hermes,Socrates,Xenocrates,Pkto,Plotinus,Heraclitiis,Pjthagoras

& Zoroafier

fuerint raptu evocari. Herodotus etiam refcrt de Atheo Piiiloiopho mira:

rapientix,qu6d ejus anima quandoque corpus exierit,ac poil: vifa longinqua fpatia rurfus incorpus dolior faiftasredierit. Sic Olaus Magnut icribit,qu6d in Finlandia]\l\t2L Norwegtam fint quidam Magi,qui effuflsprius nonnullismuflitationibus magicis,in ecftafi ftatim concidant,ade6 quidcm, ut etiam anim^ eorum integrum quandoqj triduum corpora lua relinquant.atq; tdm demum
revertantur multaq; mirabilia de partibus longinquis enarrent. Animaquoqi Harmonis C/<ii(?wm/,utP///^infuahiftoriaafreverat,f61ita fuit reiiclocorpo-

revagari,&:muItaacvcraelonginquislocisnuciare:Siclegimusin veterib. C^///.eC//r<7/r//,qjrexquid.i^rtr<'^/i<c,nomineC?/r4*>',invenationea!iquado.\vc-

natorib.casterisq;fuisam;cisacfervisdigreiru fuerit,atq;ita;Comit.iceefi fohl-

mod6unicofervo,perdefertutranfieritilal]us itaq, conledit tande fub arbore

quada,ubifomnufeupotiusecftafIn,qua:amortenonmultudifleirefI)let,intidit:Utver6fervofuoadhucvigilatidormirevifusclI:,ecce,animalculriquodda
exoree)usegreirumen:,formaveleffigieferpetisillius,quilacercadicitur:Q!.KB

quidc beitia ad torrent? parvulil no procul inde difbante deproper.ls hucatq-, dluc circalaticis corruentis feu proHuentis ripamdifcurrit,acfianxielocumaliquem inquireret, per qiiem poffct tut6 amnem tranlire: fervu itaque rtgis, h.rcomniavidens,enfe(uoevaginatofeftinanteradamnemfeuriYulumaccedic

DE PROPH. ET VATICIN. SrEClEB.


dit,&. gladii extremitates utrique

ly

ripjeinmodumaliLiijuspontisimponitiquo

fi(5lo,ecce,bcfl:ioIa pcr

gladium

hilariteradalterum rivuli fpecum quendam fub pede cujufdam excelfi montis anguftum tftingreflum,

tranfverfum.veluti per pontemquendam latusfiveraarginem tranfivit,atque inforamen ffcu


ita

iiiquoperhoriedimidixrpatiummanenstandemperidemrpeluncajorificiuni rcdiit,acpereandemviam,quamantecalcaverat,mregium(uumhabicaculum fuitreverfum in os Regis viciffim,unde exierat.mgrediens: Exufcitatus itaquercxfomnopenitusdifcu(ro,velpotiLisei.ftafifinita,narratfervo fiiomirabiJc fomnium,adeoque vivis qunficoloribusexprimit,&deping!teivifioni jam

commemoratx
tus erat

effigiem:Vidi,iDquit,fluvium feufilumen amp]um,cui inftra-

pons

ferreusjvifu^.que

fum mihi perpontem iilumtranfeundoingredi


enarratis

in fjjeluncam

quandam

(ub pedc montfs,ubi thefauros ingentespatrumanti-

quorumconfpicieb.im*

Qinbus

&

per reiationem vigilantis fervi

confirmatisiinquifitionem deinceps in ioco ferreis inftrumentis infti tuit,&: ma-

gnamibiaiiriacargenticopiam,amultisannisibiabfconditam,adinvenit.Hoc t erte eft,illud qj C/ff rtf,!n /i'^r<? luo f/f Dm4/w(f,hifce verbis affeveratiiVff (i//^^do animui hominis diviniit^nifidim itafolutm e^t,ut eiplanenihilfit cn corpore,aut cert} farnm. Cum antem anima a fu/s vinculis quodammodo iihera,pervenit adillum (iatum, qui esifitpremtu gradm contemplativ&perfeHionis hoceU cum 'viftbile cosliimpenetrando in tnvifihile iiiudripitur\tunc quidem diftrahitur ah omnihusfertfibiiibuidrimaginariisjpecibits^dr intelitgit

mn perfiecies acquifitasfedper tJpeiionem adtdeas^o-

mniaj^ tn idearum lumine cognoficit: Cujtts quide iuminis Plato agnoficitpaucijjtmos in hac
"vita hornines participes fien. Ex hifce igitur luculenter demonftratur, quod ecftafisfiveraptusfitnihilaliud,quam diftr,gjcl:io,abalienatio,iiberatio pro temunionem Spiritus diviniaDeo pore,&liliurnmatioanima: p:r pr.Tfeniiam

&

iofpirati^quaquidemecftafi
iuferis

Deus animam afuperislapfamadinlera,rurfuvab


.

ad

fiipera retrahit.utinraptu D.Patdi&L Johannis

vdfAltemnnimcikiuis

vinculLs libera,ultra citraqu; per

mundum aliquo tempore difcurrit,juxta ih

poreefifiolttta

lam AEgyptiorttm dodrinanii Anima cumfiit Itimen quoddamJptrituaie,quando a cordmnemloctm.Gr omne temptu comprehendit nonjecusatque iumenlatern inclufium,citm ea aperitur,ctrcumquag^ dtfifitmditur: Qu bu s e tiam Mer. Trifimeg. a ci

cedere videtur

his verbis ^uicttnqtte hac


:

Dei natura fultifiunt,pro mortalihus imhonu

mortales hahentttr ,inteiligentia fiua

cunBa

compltititntur ,qu in terraJitnt,C^ qu in

mari,(Jrfii qtiidesi praterekjitpra ccelum,atqtie adeofieipfios erigunt,ut ipfium quoqiie

int(teainur,crc.Ptmand.^.

Sedmiflaiftafaciendoadfomniorumdivmorumexplicationem pervcniemus,cumeatertiamPropheti^e

feu Vaticinii fpeciem

conftituant.

tra:

a8

T R ACT.

1.

E C T.

11.

P A P T.

I.

B.IIT.

TRACTATUS
S E

PRIMI.
I

C T
P

O N
I

S
I.

II.

A
L
I

R T
B

S
III.

DeSomniis.

P.

L
dmfione.

T>e fomniorum diVtnoru^m

dij^njttione atque

Omnia prophetica ^ divina in eo

differunt ab illisjqua: ex

caufis nauiralibus proveniunt,qu6dhxcex fpirituphantarationah feu intelledluali unitis oriuntur, illa vero ftico

&

per illuftrationem mentis five intellecTius agentisinducuntur,hoc eft,per Spintus divinitus afflati unionem cum ani-

;ma,quahomoilluminatustuturainromnovidct;&quidcm

^eo magis infomno,quoniam hominevigilanteanimaper


fen uumoianduias a coelefti contemplatione ad inferiora&fenftbilia^hoceft,

ab unitate ad particularium materiaiium multitudmempertrahitur: Atvero, quiefcente fenfu anima totam fuam vim applicatmenti & inteilectui, ac per
confequenscircaveritatemmagis eftintenta. Proveniuntautemharcfomnia

permeramrevelationem,vclimmediateaDeo,vcletiamabAngeloaliquod-vinitus miflo faclam Acque harum quidem apparitionum in fomno paffim 6c fuse Scripturx facrx mentionem fic;unt,de quibus infra ftylo copiohon fcribemus. Methodi autem melioris gratia integram fomnii naturam in diftin<flioncm fequentem digefllmus.
:

Somnium

O M N

S.

ip

{SpcuUtivum.
'Allegortcum.

^SupernatHrale,,(\Viod

S
")

CMatutinum, (]nod interfo-

femperverLieft,
6i confideriuur

mnium

& vigiliam

fit.

^lupdtjiuis 'videtdealtero.
'vifione

Specie.,^C\cquadru-\Cujt*s interpretatio

flex eft,videlicet
vcl

^
i

rtocinrna oftenditur.

^litod eidem fi>mniatori o(lenditur, hii , terve repe-

Somnium
ingenereeft
cjuadru-

>

X^

titum.

^ Naturde,Qi^no{Qmmzmws deiisjqujefacla funtdieprxcedenti. Diabolicum, cpod orituratentationibus Diaboli.

nempe
Vanttm
csr

^Crapulam cxcibo &potu.


inane,
l

Cv
natura.liuV.,^

'

'

/i

quod zccidcvQ KHumortim


,

)
i

iolctVGl propter

operattonem ^yidclicet

<

)Btlts tiavit.
.

-'

'. Melancholi

?.

II

*J)e fornmo Jhternaturalt^ '-uero.

PRopheta Daniel inqultrrf/>.2.2o.

Sit

nomen Domini henediBum

fecultim,quiafapientiadrfortitudoeifiint; Etipfemtttattempora

&

afeculo ufijuead

atates,transfert

regna,atcjue conflituit,datfapientiamfapientihtis(^fcientiam intelUgentihm-.lsa^ re-

veUt prcfunda dr ahfcondita,(^ nevit,quA in tenehrisfunt conftttuta,d!-luxcttmeoefL Et Danieldixtt regi Nahuchodonofori : Myfierium,quod interrogat rex-,ftpientes, Magit arwii^c^ aruj^icesnequetmt indicare regifed est Deus in ccelo ,revelansmyfteria,quiindicthit tihirex ,quventuraftnt innovifpmis temporibtis.

neceireiit,utrevelatio vcritatisaJehovarolodimanet,&
ipfeefttotius veritatisfons&origo.

ExquibuscolligimuSjquod nonabalio,quoniam

Undeconfequenseft^quodfomniaveraa

folo

Deo procedant,^ proinde ea non inluhenuncupavimus fupernaturalia.


Et Regi Pharaoni fomniiinterpretationem petcnti,

Hinc etiam eft.quqd ]o(tph fervis Pharaonis,qui (ommdirdim,3\x,ann<)nDeifimt


interpretationes? Gen.AfO.%.

a Jofepho refpondetur, Non efi penesme: DettsreJpondendoenunciahitproft?eritatcm


Pharaonis,c^c.Gen..i^i.i6. Dicitur igitur hujufmodi Ibmnium wr*w,quoniam femper manet(ut verbum Dei)infallibile &. ctrtMrc\;d\cnurc^ucfupernaturale, quoniam provenit aut immediate ab ipfo Jehova.Deo Opt.Max.aut mediate peripfius ordinationem,ab eius nunciis.videlicet Angelis & Archangelis.- A J^/'(9'r/<i,inquam :Sic enim vifio apparebat .(^^r4^<zw^,qua Jehova immediate ei apparens pra:dicebat futurum,ut pofteri ejus cflent peregrini in terra non fua, Geni<^.n. Similiter Cifw.io.i.fcribiturjquod veniensDens ad Ahimelecttminfornnio

noclurno dixerit

ei:

Ecce tu

illico

merieris,drc. Sicetiam|legitur i.Reg

3. 5.

Gibbone
appar::::

^o

TRACT.
<)

I.

SECT.

II.

PART.

I.

LIB.

IIT.

apparutt ]chova
ii.c.

Salomem pcr fonininmetdem

nocte.dixit^^, J^eteqHiddaturMjtimtihi.

Ponoetiam alio cempore app truicei Jehova,i>: allocucus ell eumjuxta illud i.Ref i. Imo vero omnes fcre Prophstx in fomniisverbumjehov^eacceperunt,nc in ipforum
fcriptis prophcticis latius reperietissfed ut

plurimum

Dcus volu K.itern luam 6c fucurorum eveimi^ pcrnuncios /eu Ange/os (uos'.!:jdicat:Nam in quodam libra,de fomniorum interpretationcSalemoni attnhuto lcgimus,qu6dfuperfbmniisYensqLia:funtprophecia: membra pra:cipua,Angelus
aliquis ficcondicucus

a.Deo,qu;:m

lile

facit prxfcirc res

omnes,quaEcuiquam

hominieventurarfuncfivelintbonje.live mala^^Quifquis ergo fivel-^atnarcha

fivePropheta^fivealiusvirbonusjbonum fomnium (omniaverit,is quidemab aiiquoAngelodivinitusmiirofivepervifi()ncm,{ivcpercolIocucionem,fiveper utramquefimuliiludaccepit:Ipfeautem Angelusreddit retributionemhomini, fi

operatus

efl:

bonum

animcTfua; coratn

Dco,eumque

docetjUt malumil-

lud fugiat,quod forcalfe corde concpit,&. ut pncniteat ac rc-fipifcat,atque uc hac Augeli boni admonitione bonum ei ac non malum eveniat. Hac itaquc via per mediatam Dei &; immediatam Angcli pr^Emonitinnem commnnefathisfipiciisfoletadverfxafe&ab aliisavertere. Porro cciam \ueodemTra6ia?legimu";,qu6d Angelui iftefomniorumprxfes faciat,utiomniatorpcrcipiac difpofitionem fu.c natura & juxta ordinem exfucura fecundum modum celFus.ik; recellus tcmporis aclofum. Concludimus igicur cxhis,qu6dvcrunl fomaiuaUitqUafi verbumaDeoprolatum,quodipfepr;u. A.ngelooftendit,efficiens,ucillelciatnonmodofomnium,fed etiam ejus expolicionem &: radice, quam noafoletAngelustransfcrreadaliumfenfum^necmutatdcfuanaturaia aliam:fc;d ficuci resin fua natura eveniet,ita eam homini oftendit. Hujus rei exemplavariaex (acris iiteris ^dducemus-.GcKef.^^i.io.Levaviocu/osmeos^CTfidi

&

infornrnis afcndente s maresfiiperfoeminas ^o^c


oc/tlos (jr

Dixttj^ Ang> lus Deiadmes]acob leva

vtde uvivcrfos mafculos afiendentes fuperfoeminas,varios.,maculofos atcjuerefherfos.,Vtdi omnia,quie tibtfccit Laban d^c. In quo fomnio Angeiui admonet Ja-

"colnim quid
,

fic

faciendum Et Math.i. 19. DeftmEio


:

atitem Herode, ecce Angelus

Dominiapparitit infomnis Jofepho in AEgypto dicens.-Sitrge d^ accipe puerum O" niatie

vadein terram ifraehdefuncli enimfunt cjui qnsrebant animampuert^c^c. Similitcr Angtki-; antea ei codem capite 13 in fomnio vifu.,c(l,tumadmoncns, utinyEgyptumfugeret.PorroetiaminfinitovaliosBibliorum locos hicailegare podemus, {td brevitacis cau(a eos omitcendos c(Te cenfemus. Sciendum
ejitStdr

.quorum aliudt^Jpeculativum, c verc planeqae (ignificativu.n prout res futura evcniac,quemadmodum m pr<xmiflis explicatum eflialiud vero allegoricum &. xnigmat.cura.quoperrcm

autcm cfl,qu6d duo

fint hortim fumniorum genera

unamfignificaturresaicera:HocmodoperhibeturDtusfclT-aliocutusProphetas (uasjuxta il!ud,iVw ii.6. Prophetis Deus ]ehovaautper vtjl.inemfcipfumnotum


fdcit ,aiU perfornniurn eos allotjuitur : At nonftc Moyfes
,

nam tn os alluqtiitttr jehova eum , Anigmattbus. Sic etiam qitidem vidcmus,omnes fere pronon C^ paLim oflendit phetiasmorexnigmaticoProphetisperfomniaautvifionesefTe commiffasiSi:

nwWttrwdtvnusJomniitmilludPharaonis cenigmaticumfui(re,&: expofitione Jofephi egui(rc,Cf.4i.>i? eti.^m fomnia Nabitchodonoforis regis parabolica &; tccla
Danielis,viridivinoSpirituafflatiope&expofitionerequirebant,i;j;7 1 d"4 SinnUctrqutDanielisJomniumcap.y.tKprtiVum-.ridebaminvtJione meanoSlu^Cfecce
quatuor venticoclipugnabant tn marimagno^d^' quatuorbeflts grandes afendcbant^d^c,

^Enigmatica enim hxc erat de quacuor regnis feu Monarchiis in terra exurgentibus oratio; quod quidem xnigma Angelus explicavit:Sicetiam ^t/w^j pugnaintcr arietem o' htrcttm,cap .% atqne 'ixc in cjeteri^. Csterum veteresdividuciifernntumveruminquatuorJJecies,(^UAmm itna tiXfemnium mAtttnHm,c\uod.
fit

D
fitinter

O M N

S.

ji

romnum& vigiliam iHujufmodi tYztfommum il!ud Samuel/sit.Sam.y^.

in quo ipfe inter fomnum vigiliamjaudivit Jehovam Vocantem,exiftimans eameirevocemElis,&quidemetiamtertiavicefubalternatim:^//Wy2?/? tik. ,quod quis 'videt de altero )<:\\ls\e Qtztfomniam Ntithmis Prophet^ de Davide i.Chron.\-j.i. Sic etiam in hlftoriis Romanis legimus,qu6d Augufii Medicmvxtam domini fiii intemporalanguentismorboprsfervaveritadmonendoeum,

&

utinprliumdicfequenticontraM.^/?/(7//w exiret.quod nifeciflet


Caflii miiitibus,ejus tentoria

ii

Bruti&

invadentibus,cum

reliquis inibi inventis fuilFct


s

trucidatuSjUtr^/mV^ Maximws teftatur. Tertia fomniij^ff/f> eft illa cujus interpretatio ipfi fbmniatori per vilionem nodurnam oftenditunficiVrf^w/^tf^tf-

^wfomnium,quodnequefapientes,nequemagijnequearioli)nequcaruIpices explicare potueruncjDanieli per vifionem de nodeeft revelatum. T>ani. i.19. ^luarta Jomnii veriJJ>ecies eih.mquai idem,quod aotei infomniooccurrit,iterum repetitur Sicpojiremum Pharaonis fomnium de feptcm fpicis plenis atqueformofisj&defeptemaliistenuibus&uredinepercuflisconiirmabatpriiis

fomniumdefeptembobuspulchris&crafiisj&defeptemaliisfoedisacmacie confeclis. Namutrumqucfomnium idem fignificabatjG^fWif/r^i. Atquehic circa fomniorumjudicium obfervare dhemus,qu6(i,ul>iJomniumpr^cedsJO' mnio aliofequenti confrmatur,ibi optimum t afiet veritatis indicium.

C
1)efammts

P.

tll

7jaturali^diabolico

^ njano,qu aDeo mnjuntiip*


Wcum fbmnians

per conjequens d ^entateaberrant.

SOmti\\\m,quodnituraliierJjt,accidit duohus modls,vi(ie\\ctt

eftinnaturalifuadifpofitione,atquetiimfolentinfomniooccurrereea,qu ada aut fa(fta,autdicT:a fuerunt,atque ita quisdenoctevidetinfomnioeajqu^ diepn^cedentifecit:Cujus ratio hxc cft^quod mens foliciia ofFertanimxco'
gitanda,&:per imaginationemquandam realitcr quafi videnda ea,quxvelvidit,velaudivit,veletiampropofuitfibidieprxcedenti:Wacciditta]efomniQ,
ciimiIle,quidormit,prjEternaturalitermorboafficitur,atqueitafomniatnonnunquamderebus,quasvehementer exoptavitjvelquas anteaanirnoimpreffit.

5'tf7/Kwctiami/4^(?//V//w,quamvisintermetaphyfica8cfupernaturalianu-

merari pofiit,attamen,quoniaminterdum prxftigiis contaminatur,&: quan* doquc veritatemixtum eft,ide6 per fe,& in fuanaturailludhiccollocavimus:

SicitaqueagicnonnUnquamDtabolusinfomnojUtfallacia&fraudulenta fo~ mniaexcitet,quibusgenerihumanoinfidietur,&faci!ius imponat:etenimduplicimodoperiftiufmodifomniahominesiliuderefolet^autfcilicetiniidiisde'


fperationisautvoIUptatisillecebris.U/r/w'/y^www2^f/i!f't////?//?dicitur Sd

inane,inquonihiIadDiaboIiinfidiasveladreifutura;veritatemfpec1ansrepe ritur. Ca:teriimhociplumvideturfomniantiemoradventitiocontingere:fo-

letenimhocfjmniigenus vel in fanitate,vel m morbo 2icddete:infiftitate,ncpeproptercrapulamexcibis&potionibusfimulcommixtisj&vaporesfurfum incaputmittentibus,qui varias meteororumfpecies in phantafi.i effingentes, producunt vanas imagines .inmorbo autem propter validam fpecierum impreffioneminphantafia,atqueitainfomnioocCLirruntresille,qu^necfunt,nec

unquarn

L B. III. C T. II. P A R T. unquam fuerunt,ut in Melancholia & phrenitide afFcclis fa:pifnmccont ngit*
32

T R A C T.

1.

I.

Similiteretia intrafanitatislimites cxiftens fomniatorjjipccr dominiualn.ujus

exquatuorhumoribusnaturalibus,resvarias,fed inaiies ac vanas infomniovidet;verbieratia,fomniatoryrf|;/Wtf,derebus rubicundis,aeriis,deepulis,niufica , amore,feftivitatc,atquejucunditate fomniare foler,quiatalis humor

DaturaliterinclinathominesadresillasiSimilitcrto^/f res flavas&:igi;itas,rifervorem in fomniiia foiatalis xas,bellum,arma,contentiones,iracundiam

&

humoris priedominatione videre folctjuti &cphlegmaticui res albas cernit,&

cir-

caaquas,6cresadaquampertinentes,utnaves,pifces,naucas,navigationem,&: hujufmodi alia vcrlatur, atque fic itidem meUncholiA nigredinem confpicit in terribilia ac horrenda videt, vifionumque trcrnendarum horrore fomniis,

&

percutitur,quequidemomnianihilfuntaliud,quam imaginanones &:resmereiaanes.

(;

T.

IF.

TDe tr<zbarationc fimntaton njentatemfommantt


necejjaria.
r-'
''Mentls re^lificxtioferpreces

&

orationes.

Anims purgatio apoHutiomhtts dr y"^^&^^^^^'^^^'


pertttrbattombus

<

Senluum..

t-Carnis.

yjtfimniatorvera
|

fimnia videat, L
:

Supinus.
j

hx proprieta- -lcorporlsfomniatorfsindormiendo S^" '^^"^ dextrum.. ^'n latus finiftrum.. tes requirun- < dipfttiofiufittts cum ahus
wr,videlicet

procumbat

.'

Pronus feu
faciem^.

vcntrem

&

l^

Cubiculi&exteriorum,circafommatorem ad vifionem divinam fufcipiendam accommodatio.


Tempt*s magis proprium atcpie
^

commodum, quo (omniator fo-

mnia

vidcat.

ABdaU Arabs dicit,quod,fw qmsvtdetfomniumfeu vifoneminfomnio,h<tcope'


ratio afortitttdine imaginationisprocedat
.

qux tuncfortior ejfc dicitur,cum intelle'

tui radits efi illttfrior.dt afenfium prxlligtis Itberior.

At vero conciudit, quod fo-

mnia vera
ftat,quod

intelligere fit afortitudine

mentisfive intelleBia 4g^/^;Exquibuscon-

ratio humana nimio carnis 8c fenfuum commercio fi intelleclus obruatur&fopiatur, autfpiritus imaginativusfive phantafticus,rudisatqu6 impoiitus relmquaturituncnequeat,recipere empyreos inteiledus radios,imaginesquefpirituumejusideales,autqu6d etiam,li illa recipiat planctamen fit inutiiis ad ea retinenda &percipienda. Quare neceflarium eft: ei,qui vera fomnia recipere percipcreq; avet,ut imaginationemfuama maculis fenfuum

&

carnis 8c mundi immunem ac puram ferYet,&: diligenter caveat ac attetxlat,ne

pertur-

D
gis rationi

O M N
:

S.

35

per;urbat!!)nibusautnegotiismundaniseotempore<iifti.;hatur,quoron'iniai'e c.ipitrhuiufmodi.inquam/piritus vaticinio aptiffimuseftcenfenduSjquiarna-

& intelledui adhxret.quamrenfui Unde fit,ut hicfpiritus fit omniu idolorum a rcbus undique manantium fpeculum pohciffimum atque clariffimum/plendoremmentis&intelledus non ahtcrrecipiens^quamluminisvifibilis 6l materialis

capax erat,dum fenfibus cohxrebat Hic,inquam,rpiritus ia


:

fenfibias

& exterionbus occupatus,potefl: res percipere, quoad


omnes
intuebitur,nihilque in univerfo

con/pedum
:

fn2teria:,ita ut

prxcer aut ultra vifibile objedum nihil confpiccre queat at ve-

ro

Ci

circa rpirituaiia verretur,recipiendo cirentiam

radiorum invifibilium

in-

telledus,res

mundo ei occultabitur,{I

modo voiuntati divin^ id confentiat. Ciim igitur aliquis ad veram per fomniu
divinationem fe vult accingere.fit corpore animo fanus ncc gravatus cibo aut potu,neque etiam inopia aut triftitia laboret,&;avitiisSpirituifandoinfe-

&

ftiffimisfitimmunis,cafteledumpctat,atque,utverbounodicam,abomnicogitationenoxia fitanima ej us pura,munda atquefbluta quibus prviis, AngelusmcdianteSpiritu,nobis veritatem denuncubit,&: mens humana micantes acrefulgentesamentibus fupercfeleftibus inic recipietradios&effigies,qua; in phantafticumfpiricum policum, tanquam in fpeculumdivinum, vifiones, quas in Spiritu divino cernit,efficaciter imprimet,ita ut iftud fpeculum radiis divinis jam redificatum atque illuminatum omni vulgari intelledus indagationerationisquedifcurfu longc certms,clarius atque efficaciiis fit res futuras fapienti fomniatori pr2fentaturum,& oftenffirumajehovaiomniorum verorum revelatione. Inprimis igitur ad tantam gratiam obtinendim nectffidriumentfomniatori,ut^y^a^* Croratiorii'oiifJtfeDe0commendt:^.xm\^Ci.c\uoquePhiloluphividentur incocon(encire,qu6dfiquisadfomnumfecomponac finc prccibus ardentibus,quibu^ fcfeDeo commcndet,omnin6inefficaxeific fomnium:quippequodvircuteorationis radiianima^facillimeadcoelumfpiri:

tualepenetrant,finecujusfpiritu&Iumineresfuturasfpiritualitercernerenon

poflumus.
elatio

lmc,\nc\\iitDavid,P(klm.i^i.^.flatuatur oratiomea^ut fu^tus coram tCy

mamum mearum, ut muntts vejpertinum, c^c.

t Proverb.

y 8.

Oratio reio~

rum

accepta

efficax

eH Df(?,Et \x.txnvs\iOrationem )ujhrum exaudtt ]ehova:lbid.i^. Tam cnim eft oratio,ut magnetica fpiritusprecantis virtuteSpiritusdivinus

a.fuperioribusadinferioraattrahatur,&.fpirituiprecantisuniaturjquaquideni
jus

unioneSpiritusdivinusvchitrpiritumhumanuminfpiritumempyreumjincumedio tanquam in fpeculo politiffimo,ubi nullum fidum vel mendacium


invenitur,cujufquereiveritasconfpicitur.

Hacergo viaredificabituranimaa

fuaforde fenfuali 6c phantaftica,ita uc ad coelum veritatis,in quo verx rerum ide;ecernuntur,hcetradicaliterincorporemaneat,attolIi&:fcIevariqueat:S'.c etiamlumsncandelazradiisfuisfoletrempermultamiliariadiftantemcontingere,& ut candela,qu6 major cft ejus flamma,vel qu6 majus elychnium ejus accen(um,e6 remotius per a^rem medium penetrare cernitur,ita quoque fimiliter
fi

fplendor divinus

flammx in candela

affimilatus , Sc fpiritus coeli

em-

pyrei,elychniocomparatus,cumflamma Sc
,

fpiritu

anima;conjungatur,reddic

animamhumanamomniumrerumcapacem,ade6 quidem,ut etiam uft]uead mundi pcr-ipheriam profpiciat & ipfum Dcum fpeculetur ac contcmpletur.

Quod

34
ejfe

TRACT.

I.

SECT.

II.

PART.

I.

LIB.

III.

Quod autem attinet ad dijpofitiomm cor^rii fomniatorisjfciendum ti^c.quatuo'^


dormiendi modos.-ciim aliqui jaceant /upini feu refupini, utrcilicetoculis6c cordibus intenti a Creatore propheti^ donum expedent v4/// inter dormicn:

dumdextrxpartifcudextroJateriincumbuntadlaudandumcreatoremruum &animaliumuniverlorum>&;utvideantveritatemaDeoprocedentemi Tali modo procumbere confucverunt Prophetx 8c jufti,quando fomniare volucmat: Alti infiltunt lateri finift:ro,quando dormiunt,ut digeratur cibus &gaudio anima perfundatur,ut in Trac^atu Salomom attributo legimus hcctnos cum medicis in ed convenientei,ftatuamus meliorcm digeftionem majusqueanimo folatium conferri,fi quis in dextrum,qu^m fi in finillrum latus durmiens intlinetiattamen hoc cafu nonnunquam obvcniunt fomnia inania ex poculis 8c
:

cfculentis pro venientia>qu;E fallacia funt inefficacia Sc vana J/// denique pro:

deorfum pofitis,dormire folent: Atq,uetalesy3wM/tfr diahoItcinuMupa/itur,qm3i d^orfum verfus tenebrarum regionemprofpiciendo Deum rede contemplari,non pofiTint. Porro etJam jubent in magia peritiffi' miquique,ucf//^/f////w quoque externa fjmniatorii coaptentur, quo ad vifionis divinxelicdum,nonmod6 internum luum,fed etiam externum accommodeti Volens ergo divina fufcipere fomnia fit corpore bene difpofitus,&. cerebroavaporibus,animoquea perturbationibus &icurisimmunis,eoqued;eabftineatacoena,neinebriaripoflit:Cubiculumetiamin quoquisfomniarecon-

ni feu facie vcntreque

&

ftituit,debetefi"emundum,nitidumatquefacratum,inquofadofuffitu,un(flis-

que temponbus

6C obviniTtis

fscundum Magorum

inftitutionem,digitis fo-

mniorumannulis.fuppofitaquecapiti coelefti imagine &. {acracharta,(bmniator,invocatofacrisorationibus numine,led:um petat,intenta cogitatione&l


rerp(n:uhabitoadrem>quamfciredefiderat,ficenimvcri/fima,8ccerta,fomnia
mentis/piritusqueintelleclualis iUuminationc prieeunte
,

videbit.

Hxccft

magorum veterumopinio,quamvis nosfacris Scripturisadhxrendo,finchifce


magorumceremoniisnosmore Patriarcharum
&:

ProphetarumDeiadvcro-

rum fomniorum

myfteria pertingere

pofiTe

putemus. Temptfs denique magis

adhoc opusconfentaneum ed /ioSIurnum,quindo fenfus a vagis objedis&crroribus diurnis, vanisque afFedibus liberati funt, nec metus animum pulfat: Hocetiammultis facrorum Bibliorum locisconfirmatur5Sicdicitur,(7<'//.ij.u.
FuitautemconditojamSole,cumc(j;canoxeffet,utecce,furntt^appareretfumans,S)Cc, Sic
una,?iic. Sicjud.y.^. BademneStedixitdo' mtnicsadeurnfiirge&defcendeadca(ha,^c. Atqueitainmultisaliis. Unde percipitur,quod nox iit opcimum maxime

Gen.^o.y VidebantambofommumnoBe

pote,in

commodum fomniorum tempusiutmagis apte &propri^agitinhominibuspropterrationem&difpufitionem rerumpixallegatarum..


quo
Spiritu. propheticus

&

p.

y.

^VerehHjfeditlo confiderandis poH fomnu aut ^oifoms

apparitionem.

Cl

quis Tpiritu prophetico

'-'litci ahis

non ornatus fomnium fomniaverit.ita ut necefie illudad explorandam vcram ejusfignificationcmreveIare,hunc


re.

vclimjex confilio nonnuilorum infbmniisexpertorum,;/!/r//Afiftudob'ferva-

D
xt,\\x. p.rnTiinm

O M N

S.

55

ftmm

apria.tdociis,^

amicofuuhdcii

5c benevolo,qui,q(Jod

infomniorumverirate expert?s,autruidam bonum eilpropcirefuoprxfagiatrCa-

veat i"^itur,ne uila ratione il!ud aperi;it inimico ruo,autveritatisf()mnJorumi-

gnaro,auc mulieri impudenti feu inver(-tuiidae:quia certum,cr multls exemplis com^robs.tHm,qmdp>mnn cventm pimx cjin i.>t^oJitiomfoleatreJpondere: Narrat ceiam fomniator quidam,de muiierc aliqua hiltoriamhocidcmcontirmantem,

quippe

dcm idemque fomnium occurriflc: fomniorum peritumadiit,petensfomniifui expofitionem &felicem experta efteveniumi Tandem aucem tcrtia & ultima
dicit eitiibu5 divcrfis vicibui,

Hxc igitur pnmis duabus

vicibui

viceaperuitfomniumiftudcuidammulierifomniorumpenicusimperitJEi&eventus confirmavit tum quoquc mulieris illius ignar^e & de veritate fomniorum ma!e informatx,qUc^ contrario modo fuerat illudinterpretata.quamantca feceratjharum rerum peritus:quocirea h^c ipfa,quxfomniumifludvider;it,fperansadhucfuturum,utmelius quoddam omen audiretex perito illo, quem duabus vicibus priorihus confuluerat.iterato illum adiit,ejus interpretatiunGrnpttensiCun\\e,Heutil?imrilieri,revclaJiihocalii priufquammihi?Pa.tewr\\\z

cuidam mulieri.quam in itmere obviamhabuerat:Quoaudito, nonpofTum,inquitille,mutareinterpretationem neque ejuseflcclum,&c. Secundo {iotindiim eft,quody2? malttia pojjtt virtttte frecum d" oy^tionumparum wm.Lrndemonentfapientfs,ur,fiquis videatinfomno vifionem,minusfi! i pla.entem,ttim conjiciensaut convertens fefeinaliud latusautbrachiuiTjtn. bus vicibus ad finiftram expuat, hunc in modum precetur. Munio me currt 'Domino meo ]cju,cum Moyje dr Ahraham.ut malignitai fumnii,(fuam Tjidiin 'vijtone mea-,niihi nonnoceat in lcgemea. mcin (eculo meo^d^in 'vitamex.nonaltm Demvrxter te,Deiuoniiiiumce:ieJ}ium,terreJlrinmQrtnferorum d^ Bens omniumcreaturarum fi. fiens prateritorum.prisjentium (C^ Juturorum-tMunio me curn Deo glortofo df excelfo cunt quo muniveriint fe Angeli dr Prophet (juatentts a malignitate,quam vidttnfomno meo, non accidit mihi aliquid mali. Nota deique,(:\n6d vixfomnium ullum reperiatur ,ir% quo non altquid occurrat inane, ficuti videmus quod nullum fit frumcntum fine paleisautzizaniisv Idfane.quod confirmat etiam ipfumfomniumJofcphiPatriarch^,quippe quod explicans pater ejus Jacob \nc\n\t:qtiidfihivultJomnium
fe patefecifTe

&

qmdvidifit?Num ego dr mater tua d^Jratres tui adorabimm te fitper terram ? Etcnim hoL ipfum in matrc cjus,utpotcquieantcifliusfomniiefFcdummortuafuit,ti- nem 5ccfFcclumnon eftconfecutuiTL..

C
IrftJiori<e

K
ijuam ex

VL
expoftttombu-i ,tam ex
altis

nonnuUts JomniorHm
Scnpturts facru
,

cum eorum

fide dtgnts

aufioribtts defurrttota.

HAbemushiflorias&exempla qiiamplurima.miraculofbsfomntorum
roruni clFcdus comprohantia.tam
in literis
,

vefacris,quaminfidedignishi-=
firecte

ftorio7r.?phnrum

fcriptis

nobi> propofita
in

rimus,p-rcip!emus,mirificam

perpendeverafiimniorumcognitionefcientiam&ar]ofephi de domtnio ejus fuper

qux quidem,

canum

delitefccre; utigitura facris flrripturis incipiamus, diligenterconfide-

randa funt haec loca fcquentiaj videlicet Sonmium

.fratra

36

TRACT.
.

1.

SECT.

II.

PART.

I.

LIB.
^i^o
.^

III.
]acobide pe-

fratres,Qittit{.y]

%.Sommum fincernx

^ pfioris Fhardonis ,Qtx\t{.

conhus,GentC

31

lo. Labani cnmapi>ariitofieDet,Gtnti.ii.i^.]acobt(iefcaia,Gcntjit

z%.\i.pharaonisclevaccis,Gtntf.^i-\-.k\\nddeJjicis,\b'u\.yAbrahatmillud,{n\t,ci)ndi'

tojamfolecumcceca nox ejjet.ut eccefurnm appareretfHmam,^c.Gtn^[. 15.U. SamueHi, i.Samuel.3 17. i^^/i^wijwirjinquorapientiama Jchovaobtinuitjj.Reg 3. Nathanis

P ropheta:, i Ch 16.
.

ij.yMicathu,vidt ]ehovaJedente,&LC. z. Ch ron.

8.

8.

Kabuchodo-

Gedeon:Eademno&e dixit Dominw adeumfurge,]ud.~j. Danid 1 9. ]oJepht mariti A/.Wi,Matih. z.&caha permuka quxhicrecenlerelonf^umforcc. Sicetiamex hilloriis vulgaribus percipimus quod Hannibali Carthao^inen/i A.ngelus in fpeci-s infvmtis appareos prxdixerit futuram Jcaha: ruuiani &c qiiod >^/fA.'^ifrMaccdonixRexinfomnioviderit,C<j^^r;manusfibiefreveneno/as aclethalcs,proucetiamp()cii!o venenato tandem fuit extindus^Pceca Simo/Wfjcumhumanitcr&creligiosc fepehverat hominem qucndam mortuuin line fepuitura ejeclum in portu maris, vidit lequenti nocte perlomnium,illius fcpultifpiritum,admonencernipfum,ne die lequenti cum caECens ittrfacluris navem confcendcret,futurum enim ut periculoliim lethaie foreciiliusdici itcr:Quaquidem fpiritus prxdiclione p-rterritus Poeca illa die quicvit , ncc mari fe committere volu;t. Accidit igicur utdeinceps eodem illo die navis ifta,quapermareiterfacer5Poetadiepra:cedenieconltuuerat,cuin omnibus, undjrum violentia lubqui eam confcenderant cempellatis inclementia merfalic,&. funditus perdita Crarfus qunque in fomnio pra:vidit filii fui Jttis
nofor^,T)zv\\t\.
2.

&

&

cxitium&;funer3,necpotuicfatisullaalhKiaaut(olcrtiartlIftere:Sicfomnium Ajly.tTis pra:monuit eum de ncpote ex hiia,autore futuro depolitionis ejus in

Regno: J/f/^Wfj/omniavit,fclaciniis5camiculo(eupallioloamatricisfeuamicxcoopertumeire.idfanequod evenit etiam.fedionge aliter,quamipfcfpera-

verat:Nam a militibus Pharnabazi interfecliustandem peramicamfuamcharam palliaftro ejus psrhibecur obtedus Jttila fallus tii fe vidiire viros duos,
:

manibus

fuis

tenentes ftridos gladios,&. capiti(ijofupereminentes,acminan-

tesmortem,nifiparceretLeoniPontifici:D4wPerfarum Regiimminentium malorumdivinatioduplicifomniofuitprxfentata; Namquevifaeftciphalanx Macedonicaproprio igne depafci,8c deinde per quietem vidit,ad fe adduci

Alcxandrum eohabitu,quo ipfe rex falutatus fuerat,&^ equo vcdum per Babylonem.acde repentecum ipfo equo ex oculisfuis fubduc"tum:Quceequidem fuit divinatio prxfagientis animi,unde poftea etiam Perfx terra marique fueruntvidi. Infinitadeniqueinmundoextantfomniorum veridicorum exempla,quxomniaimpo(Iibileefthoclocoadducere,quorum alia res dircclo&apertc,utieveniunt,declarant,alia vero xnigmatico & parabolico modo accidentiafucurapra:fcntant,ita t3men,i?texitus&c cventus

eorum

certilTime &c ineffabil.ter

fcquatur.

TRA-

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E C
T>

O N
T
I

S
II.

II.

De
dn

animai

intellecS:ualis fcientiafeu

Geo-

mantia hominibus appropriata.quorumraintelleftuales extrinfecus,

hoc

efb, circa

negotia

mundana verfantes, 6ca

centro difsipati

m centrum

recolliguntur.
Lil/ro unico comprehenfa.

^^

^ ^

>K

i)^^
i

-K-

i^-)^

i^^

TR

\.

T R A C

T.

I.

T.

II.

O R

T.

1 1.

mmm
TRACT ATUS PRIM
S E
I

C T
P

ON
I

II.
II.

O R T

De intelleftusfcientiareu Geomantia,
C
Uamvis

P.

1.

^uodfcientia geomantica Jit njerm

anim^inteUeciualu acius.

in technica Macrocofmi hiftoria,deGeomantis proprietate,& de oricnte ex eadivin3tionelocutilimus.,r!C tamen dt ejus clTentia non in convenientcr agi polle exillimanHis,8c(at:e,ipram eiTevtrjm anima; humani fcientiam,

lationibus
elie (Licntiam valde
veftigiis

fatis

probaLMJibus aperie dcmonllrabimusinamfi

hujUi(cientia:onginemconlIderaverimus,utiqi percipiemus,

ipfam
res

& (enluum

occultam 6c internam Unde rtt,ut homines vulga(olummodoinfiftenftes blaterarcfoleant,hancarceni


:

cfTeduotaxat accidental6m,ftultam &. inanem,necquicquam,virtutisin(e haberc&quidemmirumidnonerit fedulo&diligenterremconfiderantibus, {IfenfibileSjimovcroimaginationefortiprxditihomines hujusfcientixarcaoculis fpiritualibus conlpiccre aut percipere ne-nanx rationem capere ,

&

queant,cLim etiam vulgaris rationis limites tranfeatejus corfideratio. Nam (I conemuriu hac fcientia rationem reddere effeinius^arduumprofcdoficdifficile eritidopus,&: t^diofusatqueserumnofus laboti Cujusquidemrei ratio eftinpromptu. Ecenimquis,&:vclinterplebejosetiam,nonhabcretilIumpro (lulto &. vano,qui (ervum domini (ui mandata ex'cquentem,vellet de fecreto intentiont; percontari.eaque cx fervoillocogno(cere&.exdominiconfilio

&

plgrare, fiquidcm iHe protinus ita relponderet; Rex vel Dominus meus folec hocvelilludmandireiitacamen,iitnonitidem quoque rationemmandatifu.s cxecutoribusfeu miniftris& fervis aperiat &:indicec. SicafFeclum vitxaccipimus modomirahilia fuperionbus,dum tamen deejui fonte,vehiculo &: r.;tronefolentfolummodoh.imines abefTeclu perconjecluras ratiocinarijniinl vero rerti fcire aut habere Sic ctiam mens di vina mirabiles in hominc prodiicite(fcJlu>)&mirabiliterjgit,dumtamenhanjm aclionum rationemrcclcccgnofcers prohibet carniv acque tenebrariim obrt.iculiim Agit ergo mens n\
:

intellcctum,^: intellcdus implct patienter

adus

(ui

regis.ac

tamen

delitefcic

caufaprincipalis in msntis centro.hoc eft.in verbodivino. Sic Dominustraditpecunias(ervofuo,utcureteasadtalem civitatem tranfportari:nec tamcii

iiKelligitfervus.quiJDominusfuus intendatcalipecuniafacere

quoniam

id

latec

DE INTELLECT.

SCIENT. SEU GEOM.

39

'atetJnanimoDomini:Tuncintclleclus6cratioimpelJitimaginationcm,utfcrat atque portet imprefliones fui Regis,nempe mcntis. Sjc iervui ponit pecunusdomini(uiincurrumriveplauii:rum,utiliudvehiculiJocoinlciviat. Dcmque imaginatio hanc mentis voluntatcm ieniibus commendat,utipiitrahanc ejus onerainmundum vifibilemj Atque iic etiam equiioJenttraherecurrum vcl plauilrum in civitatem deilinatam Interim tamen ratio aut imaginatio autienfusnonmagisintelligitintentionemmentis,quami"ervusautplauitrum, aut equi percipiunt fecretam Ik. occultam Domini iui voluntatem. Attamen melms poteft ratio humana conjecT:urare,quam imaginatio aut ienius,quemadmodumetiamfervoquodammod6hcetimaginari5c conjeduraairequico:

ceptionemdominiiui,Iicetnihilcertihabeat. Exhisiglturevidenseil^quodfic-

u:iDeumcognofcerenonpoirumus,niiiapoiteriori,itaquoquenonlicetmentemautejusac1usrationempercipereautincelligerc,niiiabeiFedu. Ca:terun* ab efTcdu exploraverunt Artiftx icientiam illam eile veram admirabilem quatenus per cam circa res futuras ac prxfcntes etiam 6c pn-Eteritas incognitas, admiranda divino more pcrcgerunt. Exicus igitur folct rei perfec^ionem arguere. At vero ii curioiius perquirendo itulti veluit ad hujus adus centrum, hoc eil,ad unitatem 6c ipiius mentis pundum penetrare,operamequidem6c

&

olcum perdent quoniam ultra rationJs & intelledus gradum exiftit, ad qticrm iiemo unquam, nili corporale exuac habitaculum pertingere potelfc:iuiiicitigitur,utMonachum perhabitum,6c rem pcrfuum efFedum cognoicamus:Sic itaque divina eft hxc fententia, quoniam divinare facit, Pro:

phet:a;

proxima,quoniam per eam mcns,propria lua virtute

pra:il:atillud,licec

debiIitcr,quodaliaspr^flarefolet(fed magispotenter6caperteproptermulti-

tudmemradiorumiupenorumiimulunitorum)unita6iconjundacum mentc
d!Vina:Etproinde,debitomodoconiideratisilIis,videmusqu6d menshumaeilentia,cujus efl mens divina^fiquidemidemprxitarefoletin virtuteminori, quod illaprasflatinmajori:Nammajorvismajoremproducic efFedum, 6c per confequcns etiam minor minorem. Mens crgo in homine per ie iine radiorum divinorum additione, ii mod6 prxlervetur a corporis &c carnis nocumentis,6c tenebris non obfufcecur,auc fenfuumilleccbrisnonafficiatur,po:eit vim iiiam prophcticam in efFedum ienfibilem cfFundere,atque mirabiliaprxflare,cujusquidemefFedusrationemnonmagispoiFibllecflred' dere,quampoiIibileeitipiiusProphetixrationemagnofcerc.

nafitdeeadem

?.

U.

(ur Geomantia habeatur apudtgnarosprojcientia


abfurda

^ ridicula.

SOlcnt ignorantes hanc animx fcientiam ide6 abfurdam 8c ridiculam arflimare>quoniam ex pundisutplurimum,adventitio manusmotu fadis,eam
effluere 6c provenire putant,adeoque per confequens nihil perfec^ionis,nihilquecertiexeapromanaredicunt:SedpoiFentetiamfapientes6cdodi,acperiti illiseodem modo reipondercnihil certi,aut conftactis refolutionis efTe in hominismente,haiicvelillamremexequi,authunc vehllumlocumtalidiepetere conftiiuenie,6c tamen quod hominis mens itafecum conftituit,illud finc im-

pedimento

40
fiio

T R A C
numero
fic

T.

I.

E C T.

II.

O R

T.

II.

pedimento perficit homo. ThH itaque ratione etiam licet motus manui,certo
proporiione dirpofitiooi meatis corrcipondeiuia punda conftituens, nihil in prima punclorum projedlione agere videatur, multa tamea fubpundtorumcopiadelitefcuntocculta-.videiicet ipfaanimaiprasdicliOjvehiculii Micf ocofmi rcthereis & elementarihus,vc(?c3,quatenus fcilicct duodccmi flgna,lcptem pbnetx &quatuorelementa,iic eorumvirtuiesrubtalibuspundis abfconduinur Namque ut mens &c intelleclus in hominem defcendere nonpotuitjabfque pra:dicl:is Macrocofmi vehiculis, fic ctiam nihii rcale &c elfentiale procedit a mente,tanquam origine,nifi iliud tranfeat perhxcmedia.
:

Nonefl:ergoaccidentalishicmotus,quatenusabanimahumanaproccditjqu^
eftcompietahominiseirentia,&eflentialiteracperfeagit,nifiimpediaturaccidentibus carnis &fenfuum. Sicetiamdicimusnaiuram mineralemplumbi

& fcrri tendere in fua eirentia ad naturam auri

fed accidentibus,hoc cft.ful-

phure impuro impeditur,itautad metamnaturaspraepofitampertingerenon pofllt. Atqui replicabuntimperiti,taliaimpedimenta femperacciderccorpori,propter carnis immunditiem & tenebrarum errorem. Hoccrgo iis concediItius,qu6d,qu6magisradii mentis per inquinamenta cofporis infuomotuimpediuntur,e6 magis debilitetur ejus adionis effvsdus quemadmodum vide:

mus,qu6d
toiiuntur.

oculum nofl:rum & radio folares, radii ifliad vifum nofl:rum pcnctrare non poflunt, unde & eorum efFedus manifeflii
interpofita

nube

inter

Sic
,

etiam propter corporis

&

carnis fortitudinem in natura


,

tenebrarum imaginatio nubibus materi.E ficlis ita impletur ut radd meniis, quoad corpus,impediantur Undefit.ut ad fenfus, proutfunt, tranfire non poffinr. Qtumobrem necefTeerit ut corpus pro poflTe rcc^ti:

ficetur,abflinentiaquoiibetmodoacceptal"ubtilieturactemperctur,8cutcarnis fuperbia dej iciatur,anima;qu ? rnedii radii palfim diftracfli ad centrum con-

trahantur,adeoqueuniverfus homo tam externus quaminternus adfimplicinaturam fe convertat, 6c compofitionem ac multitudinem negligat.atque odio habeat. Ita demum iile ad opera non accidentalia,f ed cfleniialia protatis

ducenda virtute adus ipfius men tis humanx optime praeparabitur.

^uomodo homo Geomantuusje

dijhonere

<ts*

pYttpaxare deheat

ut

mentis ejuj mtentiones clare emittantur^iis* cumfenjibus

mediante rattone uniantur.

QUoniam beneficio fenfus punda Geomantica videntur &porro cadem


incoeieftibusacelementiscomparanturvirturephantafix,atquedemum ipfavisoccuita,tumhorum pundorum.tumetiamortarumexillisfigurarum
procedita validitateintelie(flustamagentis,quam
ita

patientis

&

per con-

lequensamente,tanquam^terminoa quo.fequitur exinde corpus humaipum

regulandum&gubernandum cfre,neejusparsmagisintelledujlisnin,i carnis commercio demergatur,fiveafropiatur,&nefpiritusimagfnativus auc


>

phantafticus reddatur hebes acimpoiitus.Sitergo fpiritusphantafticusante-

qu.ladhocopusaccedatur,mudus,purus,inconcufrus,&.curisminimc pcrturbatus, utdignus efficiatur,cui mens atqi intelleftus prxfideat innotelcat N,T taiis fpiritus vaticinio aptiflimus iumen radiorum mentis abfque omni impedi-

&

mcnio

DE INTELLECT. SCIENT. SEU GEOM:

41'

mentorecipictveritatisqueohje^flamyfticomodo.tanquaminfpeculodepinget/acietquefenfum &:motum corporisexa(fle&adamuffime6pergere,qu6 tendit ipfius mentis effeclus. Cum igitur jam fumuvcorporeincolumes&rani.necanimo perturbati,non gravati cibis aui poculis,non laborantes inopi^
aucpaupertatCjnullisque libidmisaut iracundiic
vitiis ofFen{i,in

hanc

vaticinii

aream ingrediamur. Spiritum quoquc fuum


conlervet,

ille,qui

hac arte uti vult,puisum

tum meditatione tranquilla & religiofajtum per viclum moderatum&fecundiim naturam tempcratumiHac enim pr^paratione opus eftei,
qui dc rebus ftituns vcra pfa:fagire vel per artem Geomanticam,velquaalia

rationecupitjUtpotefinequanemoverus vates evadere poteftiNamquifpiritu phantaftico languet,optatumfinem,non afl"equetur,fed confuse

& indifcre-

"tejudicabit:ficetiam,quando crapula viaoquerepleti fumus,fpiritusnofter imaginativusnoxiisvaporibiisquafifi)bmerms,abfcondit depravatglori ,in ac veritatem radiorum mentis,non aliter qnam nubes fpiffa aut terra in cieris regione mediam elevata avertit gloriam Solisab oculis intuentis,& radiorum

&

cjusrefradionemgignitfeuinducit. Undcfalfaproverisoccurrent,&ipfanu-

bisportioSoliobjtdainiridemfeufubftantiammulticoloremmutatavidebitur,multaqueinaerephantafmataapparebunt,qua: taiia,qua!iaapparenc,non

Vatem,de rebus futuns divinarejatque oracula Dei vel mentis recipere volentem,abftinere a cibo & vino per integrumdiem,im6 ver6etiam pertriduuin, fiqaidem convenienter id fieri pofTit. Sic legimus.quod EfdvAs cf Damcl,\m6
funt.

Hincfertur,qu6d Amphiaraui

V^ates,ut teftatur P^//(9//r4/j,jufrerit

etiamipfei\/(?j>/?x,antcquamadDeumaccefreTunt,triduoabftinuerintahuvoribus veftimenta fua laverint adeoque fecerunt id omne,ex mandato ipfius Dei,dequolegiturx<?^.i9.C^z.e(^/'.44. Atque itaetiam oportet eum,q(i! ia hacdivinandi fpecie fideliier verfari defiderat,non coitu carnali/ed fpintuali

&

copulationeobledlari,nonvino,f"edilluftranteniexitislaticeinebriariinoudivitiis

mundanis.fedinfinitaintelleclus divini affluentia exuberare,non crapula,


inveni fuperiorum confirmationem in

fed cibo fpirituali impleri. / vetere quodam mxmjcripto GaBcode GeomantUarcitnii

h^c verba fequentia Priujquam ad


:

pu>7torumGeomattc0rumprojeciioriempervematts,i->itelligere vos velim,ea infroje^

non ejje numeranda. Etenim fi idfeceritis.nihil honi autprofictti indeprovenit, quiffequodhAcestfcicnticifufer Animamfnndata,^froindefitfunciorumnHmeru6iii vohmtate animit.ac nequaquam inflituaturfecundiim fenjuum tuorum appetitum. Sic
iiione

itaque

convemt ei,qut hoc opu^ aggreditur,ut nihtiincipiat

mf cor ejits benedifponatur,

dr confcientia integra acjanajruatur.,neque etiarn fit ejusJpiritm vcl anima ujlisperturbationibtts vexata,adeo etiam,ne optet quidem deteriora alteriqukrn (ibi: Atquetan-

demhocmodoprAparatmin Deo fcientiarum magiflro


utvirtutei(lim(cientiveritatemftbiaperiat\

confidat,frecibtfs^eumfollicitety

Hisigitur fedulb peraflis,immcdiate

ad

punciorum proie6iionem dijpofttionem procedendum erit,icc. Hxc illein quibus abopinionenoilranullomododillentire,fedpoims

&

econverfb exadecumeaconvenire
vidctur.

C A P

4t

T R A C

T.

I.

S E

T.

II.

O R

T.

II.

P.

/K
necejfejit^ut radn antmx

JPuodnon/uffiaat addcvinationem in Geomatia,ut corpuj c^ caro beneor-

dmetuTyfid quod etiam pr<etered

mtern

circa

multitudinem <-uerfantes
Je coUigantur.

UTi

vis unita

fortitudinem folet inducere,ita quoque ea difperfa parit in-

gentem debilitatem. Sicvidemus.candelaEradiosfiveflammaminarda

cameramirismodislocuilluminarejquonialociauguftiacoprimitSccontrahit

adinvicem radiosaflammaemiiros,itautmajoremuiilluminatione virtutem habeantj Atqui,fi candela illain iocum amplum8cfpatiofumcollocetur,admodum debilitatur obfcuratur cjus lumn,propter radiorum ejus in iato medio dillipationem. Ita quoque (crubulum unumcroci percipimus,intenfo modo modotingereintegrum libramaquajjAt vero.licentumlibrisa-

&

qu2 indatur velimmittaturidempondus,pallida eritiilatindura,necmultLim perceptibilis.Pariitaquerationeeiiamanimavita:human.-Eiampas(cuju5candelabrum eft corpus humanum: fi radios fuosin hoc velillonegotio,im6 vero
ininfinitis rebus

excerionbus diffundat,verbigtatia,inlitibus& negotiis fo-

renfibus,in arte medica,in cura rei famiiiaris.iu dolore

& triftitia ob rcm amif-

famvelamicimortem,iniracundiaautadvcrfitatequadaminopinata,inaliqua arte aut fcientia 6)Chujufmodiaiiis,autfietiamconcupifcentixcommcrcio,ebnetatis vitio , gul^e indulgcntia: , aut aliis carnis iliecebris afficiatur, poteftas in corporis illuraidebilis admodum erit parvaque ejus vis natione. At ver6,fi omnes ifi:i anima; radii ab externis negotiis ad internam Microcofmi ceconomiam reducantur,^: ad fuum centrum a multitudine retrahantur,unita erit visanimx.eaque ratione mirum inmodumilluminabitur corpus iilud.quod antea pronter radiorum defcdum fuit obfcurum 6c tenebrofum,atqueita vis prophetica in homine ionge eritefficacior,qu.im fuitantea.adeoque totum quafi hominem internum in fubhme corporis nonaliter eievabit&; cummenteconjunget,quamignisartificialisfufi corpusinaltumelevare&evchere foiet. Attamcn hxcexpanforum anima: radiorum inunum redudio ficri non poteft abfque corporis mundificatione,qua: fit modofuperius allegato. Qua/e necefic cd: ante omnia illi,qui veri in Geomantia vatis nomenfibi vendicareappetit.utanimaejusradios fuospalfimexpanfos&diC perfos iterum in feconvercatScrefledatiquoniamvirttJs iftiusfcientijeprarci-

&

puaconfifi:itinanimxilluminatione,quatenus res ver.i: indivinoejusl(unint, tanquam in veritatis fpeculo confpiciuntur , confpeda:c]ue myflico quodam

modo per animx

ad hoc attentx gubernationem externo intuitu pundis


explicantur.

C A

P.

DE INTELLECT. SCIENT.

SEII

GEqM.

45

C
fotius

V.

uod 'Xferl Geomantici aUusfit quafimentis motio in ecflajiSeH


quadamraptHs
(hecies^tn quafit

ijaticmium.
UTiraptusingenerediciturabn:raclioal(enatio,?c illuftfatio mentishuman,aDeo immediate proccdens,qua Prophctia expcdiiur fic etiam qudam raptui 8c ecfbiis /pecics ad divinationem per G^omantiam requinrur,
:

qu;f nondiciturnientisiiiummatioimmediac^aDco pr('fi!iens,redpotmjcx-

paiiibrumejusradiorumrecolieclio.Scinlocnmanguftioremjvidclicetinipiius corporishumani&.piopriidom!Ciliifedem congregatio.ut pereos ipfa anima divinatrix liiiiplicem veritatem iuculentiuv difccrnat Unde ecftafis in iiac
:

inpnmis requiritur.hoc cil,abllracT:io radiorum mentis ab omnibus rebusfivenegotiis exterioribus,itauiinietontrahantur:Namutinraptumagno mentis &: animx; radii furlum addivinam Dei cilentiam , iive in mentis mundiregionemattolluntur)fic etiaminhoc rapcu minorianimahuman^rad!iforin("ecusemili),&paifim difperli ad centrum fuum revocantur,Scinmen{cientia

temrcfiecl:untur,atqueitahomo,quiauteapropterproprijeiucisfuedifFuiio-

nem erat obicurus,jam liluminatur atque giorii^fus fit per radiorum expanforum aggregationem. Sic cx yirorum doclorum fcncentia coliigimus qiiod
,

tertia creationis die,lucis

creatx radiipafTim

& qualiterpcrcaeiumdiilipati,
ibi

obfcuro

modo colluftrannt univerfa,ac fi tenebr2,cum luminc,vel nox.cum diesfequaiitercommirceretur :fed ubi die quart3,omnis illaluxubiquedifperfi
,

m corporis folaris centrum magnetica quadam proprietate fuit coliedla


:

producl:um eft gloriofum, illud 6c digniflimum luminis fpecimen in quo Videmus etiam in fortifiDeus ipfe tabernaculum fuum pofuifTe dicitur cationefeu loco munito,verbigraiia,miiJemiiitibusinftrudo,fihorumnijJ;tumparsmajor,aut vidus parandi causaaut alio quodam conamineexeat.Sc
ultrocitroque difcurrat,qu6d

tum munimentum iiruddcbilereddatur,ade6-

que etiam refiduus militum in co manentium numerus formidolofus fiat,& animum habeat,minus prxfentem aut confidentcm. At vcro fi ilii,qui egrefll
fuerunt,redeantfani&:incolumes,tumilli,quiinpropugnaculofuerantrelicT:i,

recipiuntpnftinamfuamconiidentiam&fpcmfuampriorem,omniq;formidine lepolita.invaiiones hoftium nullatenus metuunc, quoniam locus ille viris bellicofis jam optime eft inftruclus Hic igitur eodem modo fcfe res habet, cumlucidis animx humanse radiis:Nam propuguaculum five locus munitus eftcorpus humanum:radii autemmentis 6canimxmdi;ailimilanturmilitibus,quorum illos,qui e corpore emitiuntur,ut verfentur circanegotiaahenj, comparare poirumus militibus extramunimentum hucatqueillucdifcurren:

tibus:quorumquidemabfeDtiacorpusrcdditurminLisconHdens,8cmagiscrilucidam expedicndam: fte Sc timidum ac imbecillead rem aliquam nobilem opcima eit vaticinium &; fuprema. divinacio &: Dicimu;. igitur, intcrquas

&

quodhujufmodiradiorum rccolleclio fitii^iternxhominis naturxamultitudine ad fi mplicitatem rcdutflio Unde iit,ut iltiuimodi anima ab excerni? medi:

tacionibus rvocaca

ac recolle<fta reddat hominem ,quafi raptum,&:inecftaiimanencem,quoniaiu Jc fcSc infa cogicac,fibitantumiTiod6

,&

in fe refiexa

adeft^

44

T R A C

T.

I.

E C
,

T.

II.

O R

T.

ll.

adeft alienorum oblitus, ita uc videatur mundanis non conftare fibimctipn, qui ciim tamen revera fibi tum ma^is quam unquam antea conftet: qui reamultuuJincin tft,& fe curare certum magis neglicrit,hunc mundana

Nam

leipfum reducic.ille maximc libi adeftc videtur,liquidem inter cum &.Dcum noneritmagnumdiftantiieinterftitium. Ad talem igiturhabitum feudifpofitionem fc redigere oportet eum , qui verum vaticinii donum fibi comparare ftudet Nam e.\teriora cogitantes avertunt anima: vircs .1 ventari'. judicio,ita utmagnafit GeomanticiinccrLitudoin ejusjudicio:im6 tanta quidem iaco
;

erit varietas,quanta eft

anima: a (ua unitate variatio. Etenim in rerum multitudine delitcfijunt prajftie;ix,vanitates,&: mendacia;in unitate vero 8c fimplicitate perfecT:io,identitas &i unitas:Rapiatigituranima a MacroLo(}no>quod

datum,illudquein (uum MicrocormumexteraumimprimatjCumipfaficMicrocofiTiusintcrnus.necfinataluim eo,quodfuumeft,frui:virtute,inquam,rua: cxcellentia: rapiaturc mund(>,8c

fuum

eft,a Creatore fibiinfijacreatione

fibiipfiredditaac rccoilcclain ecftaii hxreat.ut in fiiofpecuio (eu(piritu polit:flimoresn;^.j modo mundanas, fed cciam divinas (peculetur:Narn q;i6 magis fibi

conftabic,e6 efficaciores crunt cjus vifioncs &c moiioncs ad .ventatis

vaticinationeni...

VI

T>g occulta t^ abpmfa Gcomantix proprietate, e^ quomodo atiima feu mens tranfcat In ejiis operationeper untyerfim
Macrocofni naturam.

^
mgri.s
li-

Geomantia feriem pro ignorantes pundorum certc NEc habeant,cum fubiftischaraderibus, neis.ex fluxu punclorum
eft.ut
in

conftitutis

fenfibus objeclis^multa tam fpirirualia quam materialiadelitcfcant; oculo Imo vero ha: linearum feries non minus univerfi rnundi ideam corr.preheudunc,quamip(bmcorpushumanum. Namhcetmhomine corpusejusfoiummod6 excri.afecus conlplciatur.oculis taraen fpiritualibus fpuitum ejus animamacmenteminteriuscontemplamuri Nimirum incorporecernimusclemsntain/ifibiliter in compoficione mixtajin fpiritu &. anima media naturam xcheream (peculamur, in incelleclu, fic mente naturam empyream ob(crvamus:Sicetiam inqualibet fcrie Geomanci.x^quatuor quafi punctocum lincrs conftanccfefcreshabec; Eceni.melemencaquatuorinprimoordinedelitefce-

&

&

re percipimus,videlicec

primooidine quadrnplici,3cris Porr6 etiamin (ecundo or(ub quarco. fubfecundo,aqua:fubcercio,8ccerrx


ignis fub
eft.in fi''uns

elemencum

dine,hoc

a feriebus

illis

pundorum prodiiclis fepcem

planeta:&:

duodecim fignacocleftia comprehenduncur,oculis folummodo


pienda grado
: :

(piricus perci-

diredo &: Tr//ltiia retroAcqutfttio recrograFigura L^ttttA fignificat Jovem direclum dum Rtihem denotat Martem direc^lum, & PnelU retrogradum MAJor Solem refpicit in quadam diredione &. Mirior in recrogredlone iicec AftrologinegencSolis retrogrefiionem ob e)us epicylci, defeclum Puer dacur VeneridirectcX', Amijfto recrogradx Albn^ accribuiiur Mercurio di: ,
:
:

Sic figura Cttrcer accribuicur Sacurno

ttCio

C<?jf7/(?recrogradoiLuna diceciji Popu/um refpicic,rcirograda riam:

Cafut

DE INTELLECT. SCIENT. SEU GEOM.


Cdput Draconis exprimit.figura
l^rAconi6it^xx{tx\x.^x. figura ei
:

4;,

eodem iUo nomine lnrignita,& CmdAm itidem cognominis. Sic etiam Hgur^e illa: contirvent ia lenaturas duodccim llgnorum Namy^f^K//?tfArietem modo abftrufb refpicit&;ampltd;itur:Z:f//j'.'4ScMw<'rTaurum,A'^f/^r&: Vuer., Gerninoss Albm d^ Populitf Ciinctumy FtaLtonetD.Captit Coyi]untto Virginem: PuelU Libram,

&

Tr//?/>/a(;^y?w/j^3Scorp!onem:C^^^Sagittarium

.Cituda

Capricornum^iV/ij/ijr

AquariumjC/zrf^r Pifces. Porro

elementum
tk.

ignis,&

etum Rnbem ,Mir}or,AmijJio df CiiW^^denotaoc pbgam mundiMeridionalem: Ltttia,Acc]uiJitio Puella&


:

partem m.undi orientalem PopiduSyFia^Pmrc^AlbnSyhc^u^ lcptencrionalem mundi 2.n2u[\\n\\Major,Caput,Carcer d^ TriJhtia,Tttr:Lm ac pjrtem mundi occidentalem. Adhuc etiam profundius verlus centium latet pra^fentium reve!ator,videlicetracceli cmpyrei /jsiritus.qui eft ftiturorum
Conjun5ito,hJe.itvc\

&

&

harumfigurarum &rerummuadanarum in iiscontentirum,collec1:io. Exquibusapparet,quam purc&: rincereprxltrrvandusfit fpiritus intellecluaiis a carnis 6c crapula; incommodis ac nocumeBti.s,cum ab co primvim dimanet mocus ad punda Geomantica producenda ra-. piens lecum modo occulco naturas iignorum coeicftium,Pianetarum &. elemencorum acabrcondenstandemillaomniafubnumero&proportionepuntionalis iivcintelleiftuaiis

(flurum,velucitheraurumquendamincifta. Siigitur ciftamillamvelimusaperire,utadelementapnmuni,deindeadPIanetas&.lignacoeleftia,&.tandemad tcrminum, a quo motus his priginaliterprofluebat, pcnetremus, in facrario. ment!s,ejus voluntatem.in myrothecio ii)telIedus,voluntatis rationem,infigi!orum&:Pianctarumfeuxiherisarm3nomenti>cClumfiveexecutioncm,c adus effectumi in elemeniorum. prom.ptuario, mentis voluntatis,rationis (qua:omniarubfiguris,tanqaaminc!ftacomprchenduntur&:occultantur)inveniemus. Ex pnedidis ergo evidenter Hqust,qu6d,ficuti prophctia afRatorum,eft unio mentis divinxcum mentehumana(undepleniirima Sc maxima eft,bxc vaticioii fpecies^fic etiam prophecia non afFutorum accidit nonnunquam,quando anima cum fuis radiis adfe a multitudine retradii,uniturcum {uovertice.vidslicetcumm.entehumanaiquxprocuidubiojficumanimajun-' gacur &: coliigetur,ingentia per fe pr2ftarc,6c ad culmen exiiumque felicem perducerepotcft.

&

'

1)e multis ahis diyinattonis Jpeciehnj hominiab


externo obyetiientibHS.
'

DUxii!xdivinationisrpecies,quasinduabusfedionibusprxcedentibnsdeduximus,abintrahominicontingunti Sed ^ funt multi\r alia:pr;E(agii6c vaticinii fpecies,quie ab exterioribus rerum accidennbus per hominem pcritum 6c fapientem t\i(:\\xnt\xv-)V'idt\ictt,Hydror/iantia,Lfcanomantia,Aeromantia,
Pyromantia, Capnomantia, Axinomantia Boianomantia Cieromantia , Cftdomantia,
, ,

Xlmbilicomaniia Phijiognomia, Chiromanita, Necromantia , Augftrium, Hari/Jptcittm,


,

Onomantia,Arithmomantia.Nomantia,^ hujufmodi
Ci-^wzitff/^wergo^cujusinhoclibello S: fupra

aiia..

mencionem

fecimur.ficdicla

terra:De ea Chald^i, lndi,& JEeft gyptiiprimifcripferunt:Inter recentiorcs ytro Petrits Aponenjis didusde Ahawiwot-Vfi^.quafi divinatio ex
i
3

^w^^fW

tio

4
nus,df'

T R A C

T.

I.

T.

II.

O R

T.

II.

no,Gerhardus CremoHenfts,]ohannes Ceber.BxrtholoMtiUi CocleSy Chrijio^horui C-fd-

Noniui Marcellut Saya. HydromantfdSTri TSvSr(^yid eft,divinatio tx aqua. Lecanomantia ,q\-ix ijn

t^{MKoivyi(,kptlvi f(:ilicec,aquaplenanomen hdbec.ltaliad fuita

detegcnda ix-

pi/fime utuntur:Pclvim impient aqua, pillulasque tres, qua^ ballotai vocanr,

creta vel argilla

aqua madefadia ad ducis magnitudinem conficiunt,& in me-

ditulliocujuilibetpillul^,nomeneorum,quifortcfurpel:i(unt,charta:imprc(-

/um,includunt&iuncunatxdiclispilluIisdiirolvetur.
K_^eromantia,di6i3L i<7nTp^,id cft,divinatio

ab acTe.JoJephus lib.y ,ca/>

ii.

fcribit.currus apparuiflc Hierololymis in aere per

omnes

(.celiregiones con-

currentes

exercitus etiam penetrantes nubes ipfas

& circumdantes aliquas


Rom^

civitatesj&c. t ante bella civilia per Syllanam df Martanam faciionem

exortajapparucruntperItaI'amexercitusinaereinterfcdecertantes,tanquani

prxviumbellorum civilium
Pyromautia

ex igne dicitur divinatio.C<i^(/w4/w 'im ii Kctmi ^ fumodivinatioappellatur:dequaOvidiu5. Et novajraterno 'veniet con cordtafimo, \
ri Tw^^oi

prarfagiuin^.

^luamvetui accenfifiparatirapyraK^xinomantia-^T^ia^^v,:^,txiecou vei afiria divinatio. Botanemantia

w^sTKvijf.ab herba nomioata divinatio,ut Verbena, yaleriana,Pervinca,Filixe,Lu-

(irw,&.cieterishujufmodi,quxvimincantandihaberedRuntur. Cleromantiai^TiKKyifi aforte. Erantolim TrmefHna fortes. Val.Maxim.


C//Wi!>W4//ij^7>)f)cAJifperclavemdivinat!o.
Kaa-^wcojUiWTiV^Tsngiwii-K.per

cnbrum

divji atio.

Kii<rx(KijUit*7nf

vates,crihro

divinans.

Umbtlicomantia,divinztiopeT umbilicum.qua dignofcunt obftetricesper nodulos umbilico Sc fecundis adh2erentes,quot partus puerpera inpoflicrum

inJucemfit editura..
PhyfiognomiaimTi<^v(noyvu)jxvfiy,t^ fcientia,qua naturi

hominumexafpe-

Aufacieijudicatur.
Chiromantia i<m tH! xftfin mjMafTe.'*? jeftfcientia,quapermanuum hneamentafehcitatem vtJ mfeJicitacem prxlagiunt.

T^cromantiaimTSviKfS^i^ T^5-|UvT'i!Mperm<)rtuos divinatio, quemadmodum Jegitur i.Reg.i%.dt Saule Jliraelis Rege,qui muliercm habentem Pycho-

nemconfuluitiqux(Sauleitajubcnte &requirente)Samuelisambramevocavit^refponfaqueab eoaccepit.


o</^r/w,quafi avigerium vcl avigarrium pro ipfa divinationc fumifur.

f ^\ixvolatti-\
Eranttriageneiadivinationis

^Et inavibus:Namfuturaprc- yAlixfrfw/w J dicebant /


\^k\ipafiu.

illa:/>r(/.f/,ifta:(7//diceban-

lur.

L>//^rver6dicitur,quiexvolatu,paftu,aut cantu avium futura divinar. Hdrttjpicium idem Harttjpex,qu\ haritgts, id eft,hoftiis infpcAis futura prjedicit,abA:jr4,inquaconcluditur&fervatur hoftia dida.:
Onomantia,iatiTS ivoy.ttT(^,\

nomine dida

divinatio,fit

enim p.erproprio-

rum nominum literas certis numeris per autores hujufce

artis aflignatas.

K.^rtthmomant/aimTS de^^^S pernumeros divinatio,ut pcrPythagorxrotamper pares &. imparcs numeros.


V

JIA-

TRACTATUS
S

PRIMI.
S
11.
III.

E C
P

ON
I

O R T

Deanim^ memorativx fcientia.quae


vulgo
ars

memorisB vocatur.

A R

M O R

^.

TRA-

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E C
^
L

T
K
I

O N
T
I

S
lll.

IL

I.

De animx

memorativx
vocatur.

Scientia,

qua: vulgoars memoria^

pin

1)6 AuUoris indufina

comparando

^ excolendo

artem memori

exoticis

renombm.

UM

ego

in

peregrinationibus meis

regnum

GalliiE iiner aiia

pr^tcipue uitrocicroque pcrluftrarcm.

Nemojienftm

tandem

civicacem,invit2tUbfama,extantiuminca antiquitatum petebamjubiapudquendamexartefuamemorixfatis famigcrabiiem ccepi primum iilius artis fuavitatem deguftare: Mox deinde in urbe Avemone ad flumen Rhodani fita hanc artem
x:u.nnaL>ili iauorc,nullo

penuus Magillro prxeunteeamaggrcirus,incolui.

itaque in ejusexercitio magis expertus evaderem, a nonnullis GaUia: Principibus,tamhujiisartisgratia,qiiam Citterfrufcicntiarum mathematicarurationeinmultoslocosProvincia^acccrfitusfuia.Af^rf/^wwffcilicetOr/.tmiif,
Ficecomite Cadmeta.Eptfcopo Rhrnfi,c\uQm principe illiusloci

Cum

magnum efle

per-

lis quidem magnis promiffis recufatis hibcbant. At ego tandem, reliquis, Marce//umpervtn\:nbi Ducem Guiftenfem frateilumejusZ,(r<'^Pr/>/y^j,at-

&

&

que hu'ic Mitilenx militem,infignis indolis & gratiofi corporisjuvenemarces mj them iticas docere cocpi atquc inter ca;teras quoque artem iftam ju veni propoluii Qui certe miro modo fcientiarum capax brevifilmo temporis in,

tervlio ita poliebat coenitionCjUt cajtcris nobilibusiqui ibi aderant,/cientia

brevitemporisfpjtiopr2celleret;i\rfz^/ifigiturprimum,moxyiw^/(7^,deni-

que

Aquitfextiis , ii

ulcwno Mjrcciliis hujus fcientix penetralia pro


offero.quod mihi&.

virili

mea

perveftigandoj^liqiiid lo eavidi&did"ci:QuodqualcquaIefit:tibi
illud Jedor)iibentiflime graiis

prctk v iabore h j ud exiguo


conftitic.

C A P

M.

MEMO
C
A
P.

aA

T.

CIEN

T.

49

II

^Memria quidf^ quotuflex ?

j^ecterumque utriufquememonae
ratio.

retmendarum

A
-^

^mus lcire,quid

Ntequamhujusartis aream ingrediamur inprimis neceflarium exiftimalit illud, circa quod hxc ars verfi:ur, & methodice in hoc

nollrotraclatuprogrediamur. Efi-xvxtmmemoria^delijJtmAreceptoritmd^imAgimtm ,feu rerum , ejitarumjpecies intelleiitt fttnt percept^ , cujtos atcjtie confervatrix : vel

eHhabitm quidamreferensJpeciespoH diqttantulum temporis kpjitm ,qiitirumoh\elum JemfereUprxterittim. t quoniam de mcmoriahic agitur,quxtamhomi.iibus, quam bruciscommurjisell^intelligereleclorcm vel,m,qu6d hominis mcmoru differatamemoriqbrutorQineo,q5ha;ctanttimeftfeniitiva,recipiensduntaxat fcnfibiiia.reruphantarmata, illa vero intcllcrdiva^fenfkivafimul. Hisigitur
diligenter obfervatis,ad

memorix intellectualis

fpeciesfic

procedenduputa-

mas,utdem6flremus,eai^/'//wtf^tf c6fiderandaefTe,videlicet,w/prout innaturaii fua difpofitione accipitur, cujus naturam in definitione fuperiori expli"i/f/quatenus artis adjumento refertur dicitur memoria artificialis, quoniamartisilhus prxceptis cosdjuvatur,qux memorativa appelbiur. Memoriatn e rgo artificialem defin mus,efre memorix natttralisper artem ( n fid: j ima ginationis operatione pofitam)/x'^/< operationem. Unde liquet,qu6d mernoriaartificiaii^perfenonplCisfaciatfinememorijenaturahs prefentia,quamcyphra arithmetica abfque digiti pr^fentia. Harum vero mcmori^e fpecierum retinendarum ratio efl: varia,quatenus una veritatum imagines retinet,prouc funcaltera per fpecies fidas 8c imaginatione conccpus^naturalis mcmorie im-

cuimus

&

perfediooemadjuvat. Dicuntergo Medici,qu6d fjjicierum memorisenatiiretentio fiat per contradionem ahcujus vermis,vel carunculic vermifoi-T mis in mcdio cerebri conftitutx illarumque iterum amiflionem ex eiufdsm vermis didudione feu extenfione provenire fcrunt: A: ver6 memoria: arcificialii retentio fieri folet per afliduam phantafix adionem vanis & fidis idxis aciconibus ventatis fpecies myrothecio memori^ imprimentcm Id quidem quodacciderefo!et,propterimaginationispropinquitatem& vicinitatem adionisejus.idcellulammemoric-cqu^quidem curn rccens continua fit Uralis
:

&

da,afriducquafi puifat

memoriam,& veJuti

viva acT;ione(licet fpeciebus

ficlis

ac inanimatis ficta) pulfando fpeciem retinendam fubinde memoria: objicit, non fecus atque cum mutus aliquis per fignaloco verborumalicuiremquandamindicare&declarare ftudet.

C
'-vel

P.

IIL

tAn qua -viaalia qudm fola '-virtutephantaflica comparart


mcludi pojjitmemoria
artificialis

AGnofcimus,memoriamnaturalem non

nifiduplici viapofreadjuvari,vi-

delicet aut afftdtiaphantajiic&facultatis eperatione^

qu^

per rcrum fidarum

reprxfentationem veritatum imprefliones infcribitmetnori.T,7tt w////^ wfdy.


camentortim labefadatammemoriamnaturalemreficientium.Phantafiaenim

rssfic^lasmeaiuivcrmiformemcarunculam contiucntiofterentcipfaea-^fua

dila-

;o

TRACT.
fcfe

I.

SECT.

II.

PORT.

III.

LIB.

I.

dilatationc introducit ad rationalemcellulam, ut ibi rationaliter perpendantur,a qua \\\x ulterius ad memorio; conclave c vc/l:i;^io;mitiuntur,ut in cjus

fpecu.contrahence

vcrmiformi caruncul3,cun:odiantur. McJijamenta

quoqueconfcrunt memorio; diminutx,autpra:ternaturamlxfx,li7eilludfiat obfrigidatis & humiditatis co(piam& exuberantiam,lIvcobcalidicatisScficcidaiisexceirum. Imo vero imaginatioipfa etiam harum qualitatum pr.rter natura: leges pra:dominio Ixditu r,& IxU medicamentis reltauratur atquc in intcgrum fuumllatumreducituriDequibusmediciabundc tradaverunt. Ultra autemhos duosmsmemoriamdebilemadjuvandi moJosnonnovcruntalios Phylici & Medici.prater unicum illui fupcrnaturalitcr cleclis quandoque conceflumdonum,quod gratia 6c Iplcndore divinoiiJis extiaorduune iufpiratui;.

1)6 duplitiphantaji<g a[iione circamemoriam

artificialem <-uerfante.

PHantafiaadcompletamartismemori.-cperfedionem opcraturdupliciteri
videlicct<//Vx/J-,qux propric (unt forma: a rcbus corporcis f-paratx,cu-

jufmodi funt fpiritus,umbra;,anime,&c.fimiliterAngc!:,dequibusprxcipue \n AYte noftrA retunda agemus. Nrcenim vocabuloidea;hicutimurcalim(.>do, quo /'/</<!', qui eamproDeimenteacciperefolebatjfcdprore qualibetexquatuor elementis non compofita, videiicet, prorcalia fimplici in a:iherea mundi partevelfpirituali perimaginationem conceptaj Verbigrati.ijproAngelis,Da;monibus,ftellarumefHgiebus,ScDcorum velDcarumimaginibus, quibus coeleftia atcribuuntur, &i. qux magis de natura fpirituali parcicipant, quatn dc corporalisfimiliter pro virtutumSc vitioruminimaginationeconccptis& efficT;isumbris,quieetiamproD.rmonibusfunthabcnda:.Atquifidifcipuli ingenium nequeat huiufcemodi idxarum figuras conceptui imprimere, clccliones fuas facere poteft inter bruta,homines, & res inanimatas fenfui obviasacoccurrg^ces^atqjearumimaginesinccelipartib.concipereloco umbrarii &idxaru. Autoperaturphantafiam4^///'wrfrwf(?r/'pr(7//,qua:quidem,tametfi.modo phantaftico percipiuntur.non tamen ut res incorporcx' confiderantur,fcd.\corporali a<flione depicljeatqucafolaimaginatione ficla:; Exempli causa, fi imaginemur, lupum in terficere aliquem agnum, Petrum equcftrem fpatham praracutam mucrone infefto devorare, ferpentem virulcntum lubricisamplexibustibijecujufdamhominisbenetibinotiinhxrere.&c. Namfola imiginatione& modo phantaftico resl'enfibiIesconfidcraredebetarcifcx,videlicetita res
illas in

phantafia figurare,iupidorperitus resvifibilescoloribus

vivisdepingere&exornarefolcr. Exhi.sigiturvidcmus,qu6dmemoriafolummodo artificialitercorrigi poflitautmedicamcntis,autphantafi.vopcrationc Verfantcvelcircaidaeas,quivpropricad<ir/fwm//W.Jwpertinent velcircaimaginesrcrumcorporalium,qua:4r//(7//4^r^Acmagisconvcniunt.Qj_iareeos,haiid

llbiconftareputamus.quiartemaliquammemorixfinemedicamentorumaut phantafixoperatione efic volunt)& confidenter crcdunt.Quod quideminde oritur,quoniamautin Philofophia naturali omninorudesluntiaut.iverbofis nebulonibus & impoftoribus ad illam opinionem fedudi decipiuntur,exiftimantes efle in rerum natura artem memoria: ,qua; omnibusid.Yis&: imaginibusrcli<flisqueataddifci Hujufmodiquidemfarina: erat quidimJ/mscoKjHltM Aqu.tfextix,c^i audader affirmabat,fequendam in ciYiiate7V/<yividurc,qui
fe

M.

,M E

M O R A T.

TE

N T.

.-j

fe exadlam memoria: artem virttite anniili aut virgulx Salomoni attributx comparaire aireruerit:quod quidem liunquamfactumfLiit.modis naturaiibus fadumfuifTepenitusncgamustVirciJtetamenprarftiffiorafortaflsDa-monum veJ metapbyiica Spiritus Sandi influenria talequidvcreScinfallibiliterpoire contingere concedimusrAttamenncceireeftetiam.utphantaiiainadumctaphyiico concurrat ad complcndam rei naturalis perfectionemiquoniam phantaiiaefl:quaiioft:iumfiveportamtmorije,perquamneceireeftutomnes<pecies

fcrnfibilesjquxmemoriieconciavi cuitodirdebent,ingrcdiantur.

p-

^arte rotunda

Utrum memoria commodm exprimatur in


njelquadrata.

A
-^

R-S

nodtz Spharica proculdubioeft mult6commodior,tumrationscapa-

^cJcatisfigurx,quazeftrotunda,&.per confequensmagisadopusutilis,ium quia quilibet Iphsra: locus,partitionem fuam naturaiem poffidet qualibec

mundifph^rarPorroetiamquxIibetfphxraiitum&pofitionem fuamnaturalem habet abfque ulla lu: pofitionis alteratione Unde certus eft opcrator,
:

quodlocosfuosinvariabilesfemper fpeculetur:iimiHternullusPlanetaextra fuum orbem movere aut deviare cognofciturjfed fua operatione,adu & dominiofemperin fua propria fphxrafruitur Arsergohascnoftra fphjErica memoriam Microcofmi naturalem mirificead_juvare,&inquamplunmis,ratione rcfpeclus ejus, quem ad Microcofmi partes &: acliones habet,multum ccrce pr^ftare poteft. Jn quadrau autem artenihil naturale invenitur,videlicetnec Iocus,nec partitiones,nec imagines: Et tamcn quadrata communia(qua;/tfd hujus artisf^wwf/ nuncupantur ) Aftronomia: imperitis magis conferunc quam altera,quatenus aul^,conclavis aut cubiculi quadrati fpecies facilius imprimuntur hominum licerarum ignarorum conceptui , quam idxx fola contemplatione coniideraKe Atque hinc fit, ut ars ifia quadrata a majori hominum parte prxfcraturarti rotundas:quamvisha;cfitilla longe dignior.^cna: :

turxmagisconfonasillaver6artimagisfamiliaris,6cfenlibus fubjedior.

C
1>e
tn/igni

P.

Vl
imagmanis

nonnullorum in hac arte '-oerpintmm^erroreif^ pr^

c^teris tUi refelluntur, qui palatns

utuntur.

voluerunt artem fuam quadratam collocare in inventione fabricans fcu extrudis:Quam autem incqnveniens fit ha^c illorum opinio breviter explicabimus :Si enim imaginationisfeuphantafiajoperationesinprimisfcientia; opticxcomparaverimus,videbimus rem iftamlongcaliterlelc habere:Nam fimultafpecuiaita

ALiqul in hac arte verfati

palatiis noviter imaginationis

fibiadinvic:?m3ppiicaerimus,uca!icujusinfpeculoprimo

vifi

ohjfctnmagoa

primoilJofpeculoinfecundum.&iterumimagoilJainfecundofpecuIovifain tertiumretlc-ctaturjatqueillaukerius imagofpec -li terLii in quartum,&ficin casteris parcipiemus equidem imaginem Ipecuii primi elFc clariortm perlpi, ,

Guiorcmjdccomplccioremimaginefpc^uUfecundi,&chuncfccundiillacercii,&:

fic

5fc
fic in

TRACT.
quarto

I.

SECT.

II.

PORT. Ul

LIB.

I.

dum

quinto,ita ut ultima imaginis reflexio tandcm obicuraadmodebilitatemradiovixperceptibilisfuturalit,idfane;quodficproptcr &:


llt

&

rumfractoruminmultiplicatione reBexionum,ita utprima reriexio

fbrtior

fecundajSc fecunda tertia,&c fic in ca;teris:Sic etiamdicimus,quodqu6magis in hac artc opifex penetrat in phantafmatis penetralia.eo debiHores evadant

imaginariarum ejus iconiim

effigies

dcticiens crit imaginationis operativa virtus.

Et per confequens magis manca atque Ex quibus fequitur, quod quo


,

propinquius magis immediate procedit imaginationis limilitudo a realitate renfus,e6fitinhacartecertior,validior,durabiHor&cfficacior. Atquiprxdi-

&

d;xfarina:hominesconaniurpeterefundamentumfuxoperationisnonarea-> rigmento rei,qu:e nunquam extitit ui rerum nalitate, fed a chima;ra quafi

&

natura,acfifecundLimprcEdida:optica:operationem,crederemusprimifpecurealitatc derivata.eandem tamen inlpeli imagine non vifa,nec a veriute polfejquod quidemabfurdum efliScimporiiculofecundoauttertioconfpici

&

Nonergoeritconvenicnsnovapalatiafingere,qua: nunquamextiterunt talis artificis riclio feducet mentem ejusa ventatiscontemplatione.ied realis fit domus,aut calleiium vel palatium ,ut a loco communi fenfibus fuis bene cognito tanquam fundamento opus tuum flruendo, cer tioriordineprogrediarisiEtenimfifundamentumcmemoriaiollaturautelabatur,totumcorpusperibit,Sclbbit6 evanefcetiQijoti quidemfacillimcficri poteft,firic1usfitprimuslocuscommunis:Atver6 inrelenfibusobvia nonefl: ullus talis accidentis timor,aut etiam, fi quid tale forfan eveniat,locus iterum vifusde facilirurfus in memoriam redibit. Porr6 ctiam,utin fpetulorumreriexionibus dictum eil,qu6 longiusinmultipiicationererumcouccptarum diftat earum imago a fundamento, e6 dcbilior erit ejus impreflio in memoria: Quare maxima erit fixionis proiongatio,primiimimaginari palatium,deinde
bile:

ufpiam,quoniam

cubiculaiftiusvelilliuscoloris,figursrotuodx,&c. poiteaquodhbeteorumlatus in

quinque partes dividere, ac mox quamiibec partitionem figuris ctiam inventisimplere,atqueultimolocores retinendasiisaliquaac1:ioneimprime-

re:oblivioneautem(ubmerfopalatio,reliquaetiam,videlicetcubicula>eorum-

queloci,Scimagincs,acresmemorandxpenitusauferentur. Pra;tere.i,quam debiliseritilleaclusiqui pra;cipuum&: primumlocumobtinetinhacarcejcujusvivacitateresinmemoriaconfervaridebent,tumquatenusejusfundamentum eftriclumitLimetiam^quatenusaveritatisfundamentoperiutcgrumgradum in rixione recedit. Deniquc hujus rei rationem redarguit etiam illud in medicina experimentum:etiam!i calculo veficx laborantibus medicamentum fatis validum per os adhibeaturiattamen.quiain itinere fuo illud gradatim aliquid de proprietate fua uerdit.partt^millius ventricuIo,partemjecori& fanguini,& partem renibus relinquendo,fit inde,ut illud ita debile fit ciim in veiicampermeatjUt parum aut nihil ferce>us infuoofficiopra;flarevaleat,cu,

jusgratiacorporiinfufamerat^fimiliitaquemodoetiamimaginationisaclusio multiplicationeinventionisuniusfuperaliamfubindeevadetdebilior. Etproinde conc\iidimus,quod a


te/iti0alfbui,

realibus imipiat d^procedat phantajix oferatio non.a.b

m-

qaonnm

fortiores,certiores,& vcrirati propinquiorss


iis

funt actus ab

egredientes,5c in iis

reconditi.

P.

DE ANIM. MEMORAT.
C
A
V.

C lE

N T.

55

VU.

Contra iIJos,qui hmtafolummodo,eaquefrmitr

m locis

commumhus utriujque artis coliocant.

pQuidem non poflumus inhacaftepro peritishabereeos,quibruta,riveani*


cubiculorum ejus imprimere f )lent,quamvis \d faciant fecundiim alphabeti ordinem attribuendo Idhcet afinumprimoloco,bovemrecundo,&c.tenimha;cipfa,quatenusbrutafunt, non pofTunt explicare rem llve ad:um rationalem 6c foh homini proprium:
--'malia irrationalia locis palatii live

domus

QtiareimaginisirrationaIitaseritfortafreincaufa,utfubjecT:iratJonalisoblivi-

Jcaturartifexpropterimpoilibilitatem adionis,

qu^

beftijeattribuituriverbi

gratu,(ioratoremveliminprimolocoimprimereafioo,debemusimaginariafinum more oratoris vtflitum cum iibro in manu tk pileo in capite Quod quidcomninoabfurdumvidcbiturrationi,quagubernaturhomoiquia afino nec funtveftimenta.neclibcr.necmanus.Quocircameliiis&rediusedeexiftima:

mus,utimagme!.rationalesdictislocisafrignemus,cumnullafitaftio fivebelJuina five humana,quam non queat homolucuienterfua actioneexprimere, fi ve imitatido, ii ve partes fuas proprias agendo fi igitur afinum velimus expri:

mere,pofrumu^imaginari,qu6dhominisimagoiniocofixainfiHatdorfoafini,

autdoceatafinum artem legendij&c.

C
Contra tUos^qm

V.

vni

adJpecies imaginahilesretmendas locu


njacuis utuntur.

SLIntetiamnonnulhinhacarteverfati,quiinerrorem adhucmajoremincidunt,im6 ver6contranaturxlegesinfurgerevidentur:quoniamviamadhuc difficilioremjquam illi, quorum in pnEcedentibus mentionem fecimus, fequuntur,methodoquedeterioriutuntur. Namquehiipfi tam longereceduntab errorefuperiorum,utloca vacua ufurpandonihilomnino illisimpriman t fed res memoria: mandandas in iis nudis &; intedis reponunt.inculcandofrequens illud Philofophorum z%\omz-^Fru(iraJitferplura,qtiodJieripoteftper
:

^.i/,'fwr(j;SedpofIemetiamitainferre,fruftraneam&:inutilemefreTetrachordi,

Pentachordi,Hexachordiainmuficainventione,quoniatotamufic3edimenfio

inMonochordo reperitur:Ettamequimuficaefuntperiti,faciliore & pleniore eam inveniuntin polichordoquaminmonochordo.fimiliitaquemodoctiam non negamusartemmemori;Efieripof]eexlocisvacuis;attamenaperfeccione


&lfacilitateartishoclongiusdiftareatquedifficilius adifcipuloapprcher^ioira aliqua feu

cimus. Prc-Etereaetiamcertumeftqu6dnullafitinter Iocosdiftin61:io,nifiiiguimago figura phantaftica diftinda cuilibet f orum imprim.itur:

Undehiceorumerrorerrorumatqueconfufionem inhac artehaud exiguam


pariet.EtproindenecefTeeritjfiilludevitarevelimus.utimaginesdiftmdascui-

libetlocoai]ignemus,neconfufio&abfurditasinhacartefuboriatur,cum earumprasfentiaquilibetlocusabalioquamoptime
diftinguarur.

CAP.

54

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.
IX.

ill.

LIB.

1.

C
locispro

^''

T)e loco communi artii rotundxydeque ejuspartitione inpropriij


ruocubulorum recordattone.

LOcus commiinis artis


ter

rotiindx eftparsmundi^etherca.fcilicetorbescocle-

ftes,numer.indoabocl:avarphiEra,&,finiendoinrpha:raLun.T.Partitionem
znx.eme]ns dii^Uce (ec\xv\us-,Hnam(c\\\cttration< loci^ ordtnis quaeumnaturali-

primum lecundiam Zodiaci diftinftioneminduodecimjequalespartesd:-

ftribuimus.quos figna cocltlba Aftrologi vocaverunt, Alteram vero ratione

/m/^or^.inquafitrubdivifiorNam.quiaprimummobile.curlumruumraptum
unodienaturaliperficit(aboriencenempeinoccidente) jdcircoquxhbet di' i hora refpondet quinqueZod!acigradibus,quod quidemfpatiumcftdimidia fignipars Sic^niautKm longitudo d"I neat motumSohsquantitateuniuvhorse diei. Pcraclo Zin;iacovel ocl?.varph.rraincipiendumcumcoeloSaturni.6<:fic incjeteris peripheriacoehmedii verlus fpha:ram ignisdefcendendojUtinfi^urafequentiexplicatur.

^LiLiLiiP

DE ANIM. MEiMORAt. SCIENT.


dem fignoorientalem mundi plagam
implen imnginabimur:
y^ZfV^

f5

Loci he^cuvntemporales^m^tduplkeSyciivnaliHiiitoiicntzyxs^c^m fcilicet ineorefpicit.atque

hunc locum theatro albo

vero

occide>?ta(is,i\ve

occidentaJis figni portio,iq

quaponeturihsatrumquoddamnigiumjdequopoftcadicemus.

T)e tkeatri orientaUs t3


'"T^HeAirum appello
-

occidentalis defcriftione.

illtid.in quo omnesvocabulorum,rententiarum;^artici]larumorationisfeu fubjeftorum acliones tanquam intheatropublieoittbi comoedia: 6c tragoedi^ aguntur,demonftrantur. Hujufmoditheatrorum /Jf'-

^.jwinpundoorientisiitamefreimaginabiminiiquxrealisfeucorporea, led quaii vapore xthereo confideranda erit Sitc^ue illa theatri umbria fimilitudinibus fplrituum agentium repleta. Primum ergo theatrum habebit colo:

rem album.Iucidum & fplendidum,pr.c feferens'diem,diurnasque adtiories. Quare in oriente collocabitur, quia Sol ab Oriente fe attollens diem incipit,
claritatemquemundopoIlicetur:i'^c^OT vero fingetur imbutumcoloreni-

gro,fufco&obfcuro:illudqueinOccidentepoficumimaginaberis,quiaSolin OccidenteexiftensnodemScobfcuritatembreviventuramdenunciatQiiodlibetautemhorumtheatrorumhabebit^//;^f/'tfr/;fefabinviccmdiftindas,8c

fcre^quidiftantes,quarum ufus poftea demonftrabimus.

CA

p:

'f6

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

111

LIB.

I.

XI 1)eloco communi artis quadrat,dequee]us m locos convementes diyi-

p-

Jioneifimihter de cuhiculorum eleHione

O*

dijhoftione

pro huJHs artisopere.

COmmunishujusartislocuserit conclavefivecubiculumjcujuslaterafint
xqualiter quadrata aut parallela
:

Nec erit hujurmodi cubiculum

fitlun

autimaginationefolaconceptumjfecundum illorum intentionem.qui palatia inenteconciperefolebat,quiaconfufioinde fequeretur,&: obfcuritas in phantafise operationibus vim adionis obrueniibus Quare necelfarium exiftimamus,utcubicularealiaeligantur,&eaquidem talia,quxornatu,pulchtitudine profpcdu,aut re aliqua ocuio fintjuc unda,atqueutabinvicemopiirr,cdiflinguantur:fuperportamautem cuju/quecubiculidepingaturhiftoriaaliquain:

fignis,uti(verbigratia)HercuIis
tis,aut

hydram

interficientis,Cerbcrum profternenin

Medeie rratrem jugulantis.aut Ad^eonis

cervum

convcrfi,&: hujuf-

modi alix: Sintque omnes

iftiu/modi hiftoriarum imagines extrinfecus fuper

oftiaconclaviumdefGript^:Locorumver6intcrnorum,qui&minuscommunesdicuntur,ordines,eorumqueparti,tione& partium fubdivifiones methodi


mehorisgratiainfequentemdiftindiioDemredegimus.
"^Externus.in

quo imigines fuper portam extrinfecus ad completiorem cubiculi unius ab altero diftmclionem,quafi nomine iuo pro-

prioexprimuntur.
LocuseFi s
duplex,
fciiicet
I

r^luatuor hterA cuhiculi quadrata,.

^ ommunes, qu J
j
i

safisfeu tcrra.

i^^tfexM\\xa:l\jjg^t^^j^,t^^l,tcuUccelum.

Interijus,c\\i'\(hh-^

CMinusproprii, ut funt duoparaUe-

dividitur in
C0$

lo-

?
iVo

logrammatA exteriora,ntmpc

i.

&3communes, quifuntvel

[^uatuor
j

fartes

quadratx.
l

ptraU

mgtsproprii,^

klorum extre,,^^ f^jbj,.


vifxin
1.2.3.4.

utiunt
I

Varallelogrammu
inmtdio.

Primumjgituralateredextrnadportxintroituminciperefolcmus.quoni3mtalisdcbcteirear/tificismotu.,qualiscftdiurnusmotusSolis,quicurfum fiiumiocipitadextracccliparteatqucinfiniftrammijndipartemdecurritjviWelicecab Oricnte in Ocadcntcm:Non beneitaqueautmctliodiceoperantunlli.qiii a (iniftro latcrc

incipiunt.prstendcntes quod talem motumob/ervarcf)lcamusin lcribcndo. Ve.um enimvcro convcnitartiinomnibusfuisa^ionibusfcmpermnt.iri naturjn-L-.

^adrati

ANIM.

ME'MOPvAT. SCIENT.
,^adrati figura.

^^

://A>

Divifione ergo Sc fubdivifione fadla duobus parailelogramTnatibus extremis in duas partes arquales divifis , prima parallclogrammatis bafis eric primi cubiculi locus,6c pars ei fupereminen^ erit fecundus :Summitas autem parailelogrammatis fecundi erit tertius locus:quartus vero erit ejus bal]s:Ec
ultimus locus cjurdemlateris^Quare^.lateraquadrataperj.multipiicatadabuntjo.Jocoshujusartineceflarios.

&

totumtertiumparallelogrammainmedio fitum

erit

quintus

&

Atque ita debes in omnibus aliis lateribus dividendo procedere,quemadmodum fubdividendo fecifti in primo.

V.

XI L

^am figuram debeamns umcuique hortm locorum dare?


"pRomajoriconformitatedabimusunicuiquehorumpr^diclorumlocorum, jL figuram theatri,continentis 3.portas,in cujus medio eritimago fi.\a,quam
efTentialemappeilamusiquxtamen per accidens aliquando cogitur deccdtre exIocoluoproprioinaiiquemextcnorum,utiapparebicmfequciitibus,

ForrnA

j8

TRAGT.

I.

SECT.

IT.

PORT.

III.

LIB.

Foma

Theatrh

TRA-

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E
"P

C T
R L
T
1

I
I

O N
N
E
I

S
S

11.
111.

11.

De animx memorativse fcientia.


C
1)6 Alphabetis quibufdam
oratlonum

P.

I.

necefjartis

ad '-vocabulorum,Jententiarttm,

^ JubjeSIorum m memoria retentionem


i^praprtim

m arte rotunda.

Nutraq^jjearte rotmdx fcilicet& quadrata requiruntur quinque


ordines al^habetici:

quorum^eritvirorum,(e//f?foeminarum,

'tertim brutorumj^<ir?f avium&^//<fpifcium.

Viriautcm
de-

qui confiderandi veniunt in arte fphsrica debent elle vel Dii


vel fpiritualia

hominum corpora aiiris dedicata,qui fingi

oentabomnibuscorporibuselementaribusimmunes. Atque
hocidemquoquedefceminisnaturjecoeleftiseftintelligendum.

Nominaau-

temDeorum &c cum Diisviventiumfunthi;y4^tf//(?cumradiiifoIaribus5'<f/^f cum uvis, C/;iQ^ocumarcu&pharetrajD^/wo^^rg(5 qui & P/atoDcns inferna1
i

J^olui,Faunm, Gaiaymedes^Hjmenxtfs^^^upiteriLucifer^^Mars^Neptunus, Orion,Pany

^mrtnus,Romulu4,Saturnus,Titan,Fulcanns,Nomin3.\er6.DcATVLdcf(mma.mm
c(\e(\:mmfuntil\a.,Jndromache,Be/Iona,Ceres,Diana,Europa,Flora,Gorgon,Hyades,

]uno, Lucina, Minerva, Natura, Opis, Proferpina, ^uinquatria, Rumia , Thetis , Venm.

Porro nomina brutorum hxcfnnt Aries,Bos,Caprinus,De/phin,Equtis,Fe/li,Gor'


goneusferpens,Hydra,Iricinus Leo,Mu/ut,Nerem,Onager,Pegafuivo/ans,^uxJlor,Rhi'-

noceros,Scorpiw,TaurttsWrfa.kdzytszutcmc[Uodattmtt,c^mz'mun\\trfdii^\iSc..
ra

odava tres tantum,avesreperiuntur vidtlicet Aqui/a,vu/tur&ccorvtis,idcircoearumordinem infpiritus mutabimus virtutisautvitiiahcujusfptcimenin

lis

duentes. Sic conliderabitur^w/'//w extenfls alis fiirfum fpeAiins,BeJIia/ttas pi~ repleta dcorfum profpiciens, Cyft^f/zV^^f cum enfe fanguinolento in unama-

nu

& cor transfo(rumtenensmanuaItera,Df;^fr<j/wfeipfamfufpendens,^y/V.


,

ampledens,6'///j ventre extenfo femper

/^Cyathumvinorepletumtencns,Ftfm'/^t? columnaeinnitensfeucolumnam comedens Humi/itas genlbus flexis, //4WMfordidemaculisubiquecontaminata,L.e/;/wla:tofeuhilarivultu&floribuscoronatacanensautfaUans,ii///??'/4pannis obfita &: morbotabefccns,

Nemefs

Go

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.

TIT.

LTB.

IT.

NemeJismiaihusfzn2;ii\ao\entis,ohedientiahiwiiluare(i2tiirninatz,PnMrui/i albii

iaduti veiiimcatis ,"^erela iracundi^ tiammis ptrciti, Keligio cruccm nianu teaeas, Spes anchor3.m caeruleamtenens.T/w.frcurreni&lemper rctrolpicicns rerectmdia coronz iurci exormitA,Zelotypia c!.im ob(ervanj.aiiorumacl;iones. Porro re rum inanimatarum 8c ipforuum numerorum ordines ipfis rerumfiguris feufimilitudinibus exprimuntur, uti in (equentibus duobus ordinibus
patet.

Oportet autCm imaginari ha:c omnia

efle quafi

umbras

Sc res tran(pa-

rentesfijucorporadiaphanamregionexthereaapparentia.

(;

p.

;/.

*De alphabe tii t^ nommibHspro arte quadrata.

TMagines

in

hac arte corjfideranda: funtjUti

fe

habentin naturaelementari,
'.

^hoc eftjUt fint quodammodocorporeac,licettenui & fii btili modo. Vir' um,
autem alphabetum ibmitur ab iUis.quibenetibifuntcogniti jautetiam poterisprohbitu exhiftonis
illis,qui

tibi

aliquas perfonasdeligere-.fedlongcmeliuserituti

cogniti tibi funt aut familiares; Hxempli gra.t\^, ^hraham, Bernharduiy


,

Carolt4S,Damel,Emiiniiel,Fra,ncifcni,Guiltelm:ii,Henricui,^oharjnes,LaurentiM

Mat~

thdUS,NtcolaM,Oliverius, Petrus, ^uintilianus, Rtchardus, Salomon,


titis.

Thoma^ ,Vincen^
dnymedes,

Si

ex h

itor lis, AchtHes, Brutus

Cadmus, Diogenes,

Eteocles, Tabtus,

Hercules,]a/oft, Leander, Midus, Nejlor, Orion,Prometheus,^lninttltanus,Romulus,St-

non,Tantalus,\}l\jfes

cum

Circe.Xfrx^y

cum

exercitu.TA-i^wrotacontulus. Fce-

minarum

tibi

notarum nominahxc

er\int;Agrifpina,Barbara,Cathartna,Dalia.
,
,

Laurina,Martha,Nerea Oriana Pau.~ ltna,^rina\Rofamunda,Sara,TomiJena,ValerianA Heftorica autern focminnrumaominzerunti\h,Ariadne,Berfabe,Clttemne^ra,Dido,Europa,Flora.,GaliUay Helena ]ana Lais , Medea Niobe Olympia-s mater Alexandri, Penclope ,^^ntilianat
EllJabetha,FranciJca, Gultana. Hejler, ]ana,
,

Roxana,Semirants,Tomyris,VeJia.
Itts,

Nomina brutorumhxc {unt.Afnus,bos,Came'


,

Dama, Elephas, Felis, Gryphtts, Hydra,]timentum,Leo


,

Mtdtis

Nereus [erpens

ma-

gnus^O^vis ,Panthera,^^(lor beftia latrans inftar cznis.,Rhinoceros

habcns cornli
,

m fronte
cttta
,

Stmta,Tigris Ur/a.
,

Nomina avium

erunt illa A^uila


:

Biibo , Corvus

Drepanus,Erithacus avis

fo!.i

minens

FaIco,Grtts,Hirtmdo,lbis LttfciniatMtlvus.NO"

Olor, Pica, ^^rquedttla, Reguks,SturnuSt Tiirdus,VeJpertilto.

Vide figuras

Num.^.fic 4.

Et

I>

AKMM.
s"

MEMORAr. SClENr
tiquvcr

Ct

\Jr(io jiipnaheticu

inanimatarum

rerum

rcTum inatiimatarum fvo hac arte.

"

'

Ordo Charactevum A.ritkm.etico. rum inhac avte

haracteTes Jivithmetici

\n

nac arVe

\WW\^ I

J f

Ct

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

III.

LIB.

II.

Etficincsteris:Namhomoiofidcns dorfoafinifclanceammanutenens
fitTnificabitio.Cumfurcaverozo.cum tripode 30 cuni iibro 40.^ fic in cxiclocoaliquo volueris pliantafticomodo conlignarcduoihoris" Atquefi ii.in mines, duaslanceas gerentes imaginaber;j:Qiiod C\ ^^i.volueris exprimere, parte finiftra librum manu tenere,in finill:ravei6 finges hominis imaginem a

parteimaginaberispiftoremautagricoiam furca inftrudum,& inmedioconftituesfceminamtripodiinfidentemaffignatisjfcilicct.cuiqueharum pcrfunarum convenientibus adionibus,

V.

IIL

^uotublexJithujusartisid<ea^(S^ qaibus aSliombus ajjignanili


tn quoUbtt fphxr^R loco.

C kut princiDaliSyqnxfdVicct in omni vocabuloprincipaIi,TUtparticula membri ahcujus orationis vel fententia; agit Eritque Aritis efiigies in primo loco primi orbis:Atfiacliovocabuli
:

praidommantis non

fufficiat

ad exprtllionem

rei fignifican-

dae,tuncpoteftadjuvariacl:ionibusdominicjufdemiigni,{ci-

fj^akuima.)

hcetMarcis:(ed hocrarbaccidit

\h.nx.mtnHS principAUs\cv\m

nempe ad

iniigniorem diltinaionem
te-

ma. huius
artis eil

hiftoriainoricntahfigni theatro,naturiefigni imprimitur:Sit


^^'i^ ^^^fi"
""

primo ioco col!ocatus,vellus aureuin manu

nensjM/r^/f^infecundo.r^wpaftorintertio^Dtf^/^/jf inquarto,
&: Phgbus

m quinto fignificans diurnam elFe confteliationem


:

& mafculam

atque lic in cxteris

theatris orientalibtts.

umbrasformaIn theatris vero ofaV/f/4//^;debemusfolummodbimaginari apparentesjquia huj us

rum primi theatri oblcuro modo

theatri color,quate-

nusnoc1iseftprincipium,fufcusapparerefoletphantafixocuhs.

*7)^ ordine prtncipali tdtearun' perjjhams Vlanetarum.

PEruniverfam

Saturni

fphxram ordo

principalis erittalis

Primus hujus

fph^rx locus afcendens erit Cafricornns , &c fic coniequenter fecundum fignorumfucceifionem:qu3tenusCapricornuseftSaturnidomusdiurna.54/Krfiiis

itaqucin

9:

.rcxdttijJtM/is,in ^.Senexprndfntt[ftfniisc^diK^t\n
S^.lubriciis CP- lnxurtoJits,in U.-balbuticns/cd

X .ptJcaforyin^V.i.
do&ijfimits

ratus&invidiiSy\n

tamen

o*

trudettjpmtts,tn SS rnercator rneUncholicus ex damno ,\n { .fortenatusjtnex crnobilis,

fagaxfedhominumfocietatemfugiens,u t Diogenes.t n h homo jucundus c^ bonus focius. in v\ homo vttalts,fqualidus,j>auper dr viruknt diJpoJitionis,\n J^f.divescjrpoin
iip

/fjy?^f^/f//(y^.-Induaterj;oSaturnub veftimenta,tiabeatqueacT;ionesaptas
tc

con venientes rebus pra.'dicT:is,pro loci & llgni naiura,in quo reperitur. Deindeoriaturfignnm A=.ubi J//j&/>fr apparebit tanquam rex coeleftiscumfummo honore,in ? .puf.lLtnimisM^^ pauperrtmuspresbyter,in X &potensmaqnihonoris ac
dtvttiarum,\n 'V duxfortunatiffmusin bt!lo,\n 'r^.amorecaptuSyin VL.mercator bonxfi.
dei,\ n So.principtirn

amtcus

ty-

tn pretio apiid magnates,\n

fapieus

(^ amabilts,\n

njp.

Jcietitia

prAdttusf\n^ EptJcopus,aut dives in rcbtisEccleJiie,inv\.amicusalicujusprinci


.

pif'

DE ANIM. MEMORAT.
tenes,8c fulgura ab oculis ejiciens,in
m/tnts,in

G EN
I

T.

<^

^w.Sicporr6,fieaparsZodiaci,qiicv^r/>/iatcribuitur>oriatur,inquaM<jr;cogno-

fcicurruuhaberedominium.ipfeineadercribeturcurru vedus, enfemqi

manu

y rapiensvioleftterff^mifiafuhforma niilttiico-

aimamUljjJtsJimn/as,in
n^P

tnco}t[iam & temerariu5,\n Sl.fetpfimtn'


t..ciim

terfciens afitfujpendens.xn

fngens literas aut Sagittas ah arcu mittensM

FC'

nere in adulterto deprehenfas a Fttlcano,\ n XA,.dives inpolfeffiontbus,\ n i?i.condtt6ior exer citttSyin "^ .altos gUdio

'uuheras

m^ audax(^magnaaggred/ens^\n ){.amHtis Regts.


9 .trijiiseritdrobfcurus^n ^

poftea,liLeL>oruiur,&rcfuprahonzoncem,cu(uoDomino,videiicet
ercehit,\x\ -^izmercator erit res ponderans\\n nl

^'<//(?,c6-

monrtraverit,^/'(7//<?ineodignitatemIrnperatonshabebic,6cnin]e juflitiamexcuferpente Pythenepugnabit^in ^.fagittasftiOi httc at(jtie illuc ejaculabitttr,\n

perfltimennauiga-

re 'videhittir,\n K -cum Oceano eires erit,\n 'V.erit biliofus atque tractmdus,m

V. ctim

Minotauro be//tge)'abitur,\n JJcum Cafiore df cxtensiTaurtts enin\{m-gens,renerem in lua domo habebic,ipfaque more Ettrop inlidebit dorfo tauri Sic in afcendentibus Gfw/w^jimaginabimurA/frc*r/w;.-atqus itidem quoque afcendente Cancro , Z-/tw,proccdendo cuin illis
Polltice familiaritatem habebit,?^Cic\a.
:

fucce/Ii ve

& gradatim,uti fecimus cum fuperioribus.

C
ALiquibus
locos
illos

P.

V.

T)e imagimbui
fortafle

mmus wincipalibtis.
miilciefl:,

minus placebit umbrarum minu? principalium

tudo.LTcitaqueiisgratioiiorfithxcarsexclufisimaginibus.fliendam
pofle coloribusab invicem diftingui

Prtmns locus enc alpratinivecooperti^i^m/W^f fitrubicundus,habeaiquecffigiemprainftar bus tiexiftentisanteportamtheatri,inquoprxliumfuitcommifrum,ita ut ejusfaperficies fanguine tindacolorem rubicundumexhibeat,Tfm;-iocusfitviri
:

hoc

modo

dis

5careaquxdamanteportamgraminearboribusquevirentibusconfpicua, C^uitttis fit c^ruleus,& undequaque inflar vallis ante portam fontibus irriultimus fit /pecus feu fpelunca fubterranea obfcuriffima, guus ^luintus ferenscolorem. pr^fe nigrum Hispratisoppoficxfingantur^a/w^w^-fi^/wOT^A
;

&

qux

itidem debentfiguraSc (:o\ore.di(k.\ngu\iFigura\tn\xndtimtmextremariierti

circuUris

d^ rottinda,medi.i autem coiumna habebtt figuram hexagoneam,


cfi

&qux

his intermedia fuat qttadratam poffidebunt figuramiColoreetiam

hocmodoab

invicem diflerent.utcoloresearumrelationehabeant
theatriiisoppofitarum,oppofica

colonbus portaruni

tamen

feu inverfaratione :icafcilicetutalbe-

do

nigredini

flico

concepru

obiiciatur,&c, Poterisetiamhifcecolumnisannulos phantacatenas affigere,quibusadligataanimaliafignificahunt y^^-

&

'verbia,CoK]tmctiones,Prpofttionesii.InteriecIiones,ui\ infententiisdicctur.

Entqi

ki

illis

hicordc^: Alhixcolumnx fingatur affixusannuiusargenceus,cumcal!quo-

que catena, Rttbra ver6 cupreus cum catena ex Famo faclaj &Zm<5/<p!umbeus cum catenaplumbea,acM^r^deniquefcrreusannuluscum ferreaitidemcatena affixus exiflimetur. Ubi autem vocabula funt fignifiejtiva, ibi neceffe efl,ut illa denotentur per imaginem aut idxam magis principalem,Sc non aliter,utinfententiarumrecordationeapparebit.

Seqaittir

54

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.
theatri.

III.

LIB.

II.

Seqmtur fgura <uera,

P.

Fl.

^dt

modis imaginesmagisprmcipalespojfintinlocu
<-jacu{s

exprimi^tamm arterotunda^

quam quadrata.
"CrK^f/fy, videlicet

nem,aut/acinus

cum aliquis videt rem quand.im immaquoddam crudeliter,6c contranaturx

leges patrari:cujus generis innz.Tyranmsalifjttem intcrimens,Lncretiafcipfiim e medio tollens.

i_^f7/i)W;,quibus \Ridicttlofi,yt\\xt\,i\fce>ninaex afino decidens denttdetftafecretioimagines in lo- S r^.ficomnesalia; res digna; rifii.
cis

cxprimun-

Miractilof,yt\m\Jioccitrrathomodttobus capitibtts nattts,ve\


ntis docesit altqitem

aft-

turfolentej]e3iUt

canere fidihits

attt

ipfcmet etia docttts evadat

ObfianxcJrtiirpts: wtfiqttis in re inhonefia verfctttr.eaQ, titrptter


ajjiciatur.

Et

DE ANIM. MEMORAT. SCIENT.


mus,qr6d unumquodque theatrum
tibi

c^

hujufirjodietiamadionibusutipofluntimaginesautide^ecoeleftes.quas ET imaginaripoirumusinpratisillisanteadefcriptis. Hlcautemnotaredebe-

dabitquinque portas videlicet, Al-

ham,RubramJ'irtdemyCwrtilcAtnd^Nigram. f^icetiam velim te inprimis obfervare,qu6dp!urimumhuicarticonferat,rrinrph^ra Zodiacifiveftellataimagi-

nerishifl;oriasloco&adionecuique{igno&;ejuslococonvenientes:verbigrax.\7i\adjtgniim Arietisperiinet hiftoriaaurei Ftllerts]afonk c^ Medei& : Prima igituride.t

anteportamalbameritMedexinrummitate montis AtIantis,herbasTuas magicascolligentisnivecoopertasj Sectmda ante portam rubram eritMedeafratrem fuum interficiens membraque ejus in pratiherbas proJiciens:TfW/4erit
MedeaherbnscoJiigensintempeTheiralicejvirgultiSjarboribusque viridibus
vigentejUtJafonisconaminiqueatafliftere. ^^dr/^jeritJafon&Medeanavem
ingrediens

cum veilere aureo. ^^nta eritdomus

aut locus

ille

obfcurus,in

quotauri &: draco,aurci velleris cufl:odes,incaniaiionehgati &: inclufi manferuntjSc lic in cKteris.

C
tn

P.

VII
<-uocahula,

^otinodisin utraque arte^^-videlicet tam in rotunda^quam

quadrataexpnmantur
Jignificatfva ?

fRelationeSc\\ictt,cvim res aliqiia alteri refertur,ita ut per

eam

relationem,fignificet
:

remaliquam fine rei fignificanda: ex-

preflione Sic atramentttm fotesi Jignijicare atramentarium ^ni^


gredo atramentttm,vaginagladium
Exprejftovocahulijigmficati-

5'/>////W/w.nempecumresfimihsinIocoexprefIaindicateam

^
?

cui fimihs eft,veluti Sirenesfceminas,Henricus pauper cOronatttSy

vi hz

trtbtts

Henricum Regem

Galli.,^c.

modis,ic\\ictt

Regali frxfentia: fic

imago atit

idea,

gladio aliquem percutiensjiirnifi^

cabit gladium. H^ec igitur eft, cum rcs vera in fua natura 8c fubftantiainlocoahquoabimaginisvelidejeaclioneexpri

mitur.

P.

vin.

^e utititate exprejjionis imagtnum fixarumyquai


ejfentiales

'-uocamM.

SI

in

harum imaginum exprefnone voluerimus multiplicem commodita,


:

ter iliud

temreperire,nihileritinpr2didlorumlocorummedioexprimendum,prxquod ex hiftoriis quibufdam excerpfimus verbi gratia ex vita Julii


;

Cxfarisa,utalteriusalicuiusRomani,velCleopatra:,velalicujusTrojani,vel cujufdam Philofophiinfignis,autconfimilium,vel ex facris Bibliis,utinarrationes vitarum Samfonis,Davidis,Moyfis,Macchab^i,& aliorum. Prima ergo Utilitas erit hiftoriarum retentio feu memoria,per quas eriampoterisfacillime

vocabula fignificativa,non fignificativa,audita fcilicet atque inaudita, rerum fubj eda fimiliter fentenrias,orationes memoriter reiinerc

&

TRA.

CG

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

III.

LIB.

III.

TRACTATUS
S

PRIMI.
S
II.
S
III.

E ^

C T
R
L T
I

ON
I

I
I

N
E

III

De animx memorativ^ fcientia.


c

p.

i.

^uotuplex fit <-vocabultm: Et de modo explicandi <^ocabuU fignificativa,

m locu

Ocxhulum fignificmvum appello i'Iud, quod per vivam aJiquam imaginis, autidexaclioneminlocoaliquoexpiicaripoten:: Nonfigrttficativum vcro, quod in locii per fe propter aclionis defcdum fignifican non potcft.
frfr^i.utinterficere.faltarejCanerc&c.
)Sub(lantivaMi,\iber,tx\{\s,iSimus,&Lc.
'"Significativa,

ut lunt

)AdjeBiva,ut> fortis,violenttis, tnftis, hilaris,&c.


frfmr/^/rfjUtpercutiens.ardens^xgrotans.fiiCc.

( Adverbia,m,x\ow,nunc. ^ Minusji- \conjuncIiones,ut,&c,nec, atquc.


gnijica -

s pY^^ojltiones

tiva, ut

VocabuU
lunt

u t, p e r, rL \jterje^tones,n t,proh, vah.


i

-^

omnia s
fAudita

CPropria,ut,
j

Petrusjohannes,Sara,Maria,
,

aut

Sitbftanttva<^ rSu
'
.

'"

'na

f
j

mon proprta,nt,\3ibors ^,
.

Magis fi- S

Non

mteilcaus, fpiruus, L &c.

'i,

r-

ftgntfica

gntfica-

^
j

\ ttva

\^tiva,nx.

,meus, Pr^wtfwz/w^.-ut^quijillcifte,!

L &c.
\

/;?W/.%ut,Gorocoga,Abricalac,Arbroc,&;c.

C A

P.

M.

M E M O R A T.
C
A
P.
11.

M T.

cT?

*T>e

'vocabulommjiinificatiyorum recordatione

m arte

jhhAnca.
LOcisutrupradicflumeft.diftintflis&cicfcriptainprimotheatrohiftoriaMede^per quinqiieprata,oportetper regulam priedidam in vocabulorum fignificativorum expreffioneoperanhocmodojvidelicetfivocabulumi^Z-i^^r velim in primo loco denotare, imaginabor Medeam inprato albo,tanquaiT

hbrum magicum Atque hxc tahs


:

fubtilemfpiritum inxtherependentemautincurruigneofedentem,in(picere imaginatio debet reah expreilione in loco

proprio notari. Porro fecundum vocabulum fii(fx^//<i^<i/jpol]umusigitur fingere/piritum iftum Medeic in turris fummitate profpicere anxie obfervafibi

&

eam perfequatur,necne.TfmwvocabuIumfit(Z</'i^quodutex phceturimaginabimur,fpiritum Medeajlxtari duplici nomine, tum fciiicet propter]ociamoenitatem,tumetiam,qu6dinvcnitherbaspropofitofuoinfer\icntes.,^uartum vocabu!umfit('f//f//fjMedeamigiturcultelkimfuum,quo fratrem jugulavit,in mare projicere nobis perfuadeamus.^M/vocabulum fit. (Lux) Quod ut fignificetur, imaginabimur,qu6d in confiidu Jafonis cum ferpente vigilante tauris flammas evomentibus eximia Jux ingens fcintiJlarum multitudoex fpelunca profiliat. Et fic progrediendum ad iheatrum V. occidentale, in cujus ohfcuritate efTentiales Medee actioncs, tanquamrefledentesumbrasfpeculari debemus.
re,an Pater

&

&

(;'

P.

IIL
lijr

'De fvocabulorum fignificathorum recordatione


fofitione

m artequadrata.

SIvocabulafuerintfignificativa>^xprimenturrf/rf/4//(?^,auty&;7//^m^,aut

exprimaminprimaprimi lociportaperrelationem,videhcet per Sampfonemleoninapelleamid;u,aut reaii aclione per Sampfonem cum leone pugnantem fi fecundum vocabulum fit (Etifis) imaginabimur per relationem, qu6dDaljla iracundiaz ardore aut etiam reali adione fingepercita rumpat mventam mariti vaginam mus,qu6ddefperatamortemfibigladioconfcifcai. C^6dfitertiumvocaburealiprafentk: Sic vocabuli fLf <?j fignificationem
:

lumfitfwwyTiX^hngemus^autrealiprxfentiajqu^daliquisPhiliftxorumftudens evitareSampfonis violentiam&fervorem,iufideatmuftx&:evoletinaerenv> aut relatione quod carnes habeat putridas a mufcis undiquecorruptas,autfimilitudine,

quod alis,mulc^fimillimisfugiatexIocounoin

alium-.

C
*J)e '-vocahulorum

p.

ir.

co^mtorum quidem.fed aut omninononf

aut di_^,culterfignificatiyorum
arterecordatione.

utraque

7 'N arte rotund.t folent nomina. fuh(lantivi.,a.d]ecliv!i d^participia per ordincm al^ phabeticum Deorum,cumaliquatamen corumcircafixamimagiacma<flioi

ne

68

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.

III.

LlE. IF.

neexplicari.SicNeptunusnihilfaciensvelociorusfignificabit.nihil. Verbamfig'
nifcativA

exprimuntur per alphabetum Dearum,utproferpina inmagnama-

jefbatefignincatpoire^Prf^/ztf^ww^porroomniaindicantutautvitioaliquOjquod erit monftrum vel Diabolus.aut virtute,qua: erit Angelus: fic('///f jexplicabitur

permonft:rumaliquodlepro(Um,&maculisrepletum,digitoaliquidoftendens
Adverhia a u tem
Conjuncliones., Prxpojitionei df Interjcltiones, folent per

bruta cce*

leftia fignificari. Atque fic

etiam fefc res habet in 4r/^^ii^r4/4,hoc folo excepto,

quod pro

vitiis

& virtutibus aves folent ufiirpari:

finttamenha^comniacum

notabili aliqua aclione conjunctaautindicata:Po{Iumusetiamtotumanimal aliquando per notabilem 6c diftindam quandam ejus partem denotare, uc

Leonem per caudam,pellem vel [ingues, Elephantem per dentes aut nafum retortum,/'4/W4wperrelationeminterillum&,remaliquammacuIisinfec1;am,atque etiam per pellem,y^w per lyram Bovem per cornua /:;^(i/m7 per venenum.C^wf/wwperveftimentaSandiJohannisjGrj/^Aawifperalamcumcauda leonis, ^ludflorem per linguam aut canem, Rhinocerotem percornuj.y/w/^wper
,

imitatione,authominefimiefimil,Ur/d2perplauftruccelefte,f^/t=/wpermu-

remautignem,M/w/'fronera,^/wperfrxnum,>4^wperlanam,/id'i7/; perpomum,5<!//4f/w/'i?/'iiwperclavem,Cij^wwper{eipentrmautarborem

Davidem per Golia; C2i\nn,EteocIemptTiiimm^mdiv\Gm,JaK^iiFranciJcumpet


crucemfanguineamjHe-rrw/ifw perfuftemautarcum^J^yi-i^f/wpervcllusaureum autinfidelitatem,A//i!/i<wperaurum,autauresafininasaureas,iVf/?(7rc7wper barbam 2.\him Orpheum per lyram, Prometheum per cor fanguineum aut vultu,

rem,,^///4wperGrammaticamautvirgam,i?4/w;Ww/^///wperphialam6(:alembicum..S"//?<?/?f/w per

equum

ligneum,T<!/7/ii//w per

famemautpo-

mum in zquzMlyJ/em per Syrenes,&c.

Sicponiturproy/^// oculusafpiciens

Solem,pro5/<Wfobfcuritas,pro CiJrf i9nigredo,proX)rf/'(j//fhyrundo,pror///;4f(?homo(oIusindefcrtis,prof(/r^/?^tintinnabulu,pro Grue locus aquaticus,

roftrumacutum,velherbageranium,pro/^r/?i!//f tedumdomusjpro/^fparvulusferpens. Atqueitafemperferercshabebitindiftindlioneformarum con-

ceptaruminarterotunda refpiciendo affidueadprxdidasexceptiones.

P.

V.
recordatione.

1>e nominum propriorum cognitorum


propria

cognitaatquecommuniavisrecordari,oportetteanomina CUmeorundem nominum,qui ledione


hos
vel familiariter,vel ex hiftoriarum
tibi cogniti funt, in locis coUocare, & quidem fimpliciter acl:ione tali, quali communiteruticonfueverunt: Verbigratiajfimeminifie voluero alicujus Car)/;,collocabo ibi quendam Carolum benemihi cognitum qui quidem, fi Notarius,Secretarius,autfaberferrarius fuerit,&c. ille quoquehocofficioinloco illo,ubiponendusvenit,cumevidentiimaginisadjumentOy&notabiIiejurdem adlione fungetur,vel etiam eligam quen^Jam in hiftoriis clarum,veluti Caro:

lumMagnumbelligerantemcontra

infideles. Sic

fi

Clementls velimrecordari,

ponaminlocomeocomrnuni,PapamClemcntemcumcornuin
manupromeliore diftindionCjSc
in cxteris.
fic

r.

M.

MEMO
C

H A

T.

C E
I

N T.

(T?

P. yi ^e nommum propmrHm.ntmquamub^ante

auduorum.recordaUone.

runr.numeranTurAw//e'!7^^^^
dram,qaa. veoenoruore/fitT/'
'

^" ^'^'"
^l^-

^""^^

'g'^^'^

P" Hy-

dr:e,miginahorEeocem^^^
tus,eb,bit,quarehfcno^^^^^^^^ i/-.3 Nam^4In;Xaf^^^^^^^

eftreco^dan,reLto
''^^

uctangens

dam e?. Parad.forcen


rua.
l'us

S,mum,quam AtcaX-^i" /"'^'^^^'"^P^ dmianantemWamrcrSlm^^ ^aT"'^''^^''^^"'"^^


utAdamuvula4c^u,afe'm''"'7'"-"^'^^^

hviamTo;c?dar nf^^^

/^^^^ ^&olorO. Ad,o autemenr,

^-..wJc"
cum
phiaii.

lolTot^^^^^^^
^

.ncro,v,!cum S,m,a

& Ibe

^""'^""^^ rumpetfeu confonget phulas,eaquepropterlRaL^^^^^ ,^ L j r i^ r'"F'cra K.aimundo percucetnrnifl-iiU ci^ ^,^'' , ^"^'am modofac,hon,hoc)dempotentfieriFtemm r ^ '" ''''"''"^"" ^"'"^^'^ 3^^^^ vocabuJumante^ tib,inaudm,m

& akmb^d/^T V

/^T

^bitur Raimundus Lul^'f


i

Ju

qu.dam vocabd

mantomnesfereatital

fu,t in be loln om,n,s tu, inauditiaut

ricupis^Verb.graSSSa nrr"'"^"^' ^"'"^''^^ ru Dav,d,s


n^atHdaf^ATrl

rot/vC^^^^^

clum,qu.%nificatduo admonearis^eumdenotareprimasfvLb^!^

cS~
qnam

eSs

&^^^^^^^^

u"^^'
'

'"P'^'"^'' '^"^^ ^/J^^bas

arcendentemiaccelum,actSeSn
unam,..c.c.ter,s.

f HoS::^::^-!:--^^:^^^
"'^''P'!^''"^^"bi^
'

'^'''"' ^"'' '"'

P^^' "^

T^efemenuarumrecordattonet^m

m quadrata.

marterotunda,

couvcn,enti,n/Iaeulanahnnr.ll

'

"^''^'^ ^'""'"^ vocabuJa ord.ne

ill"dm^ult.tud,^efeattrrrt"d;r^^^^^^
>ncedemusv,a:ObfervencurigiturXcope^^^^^^^^^

ucpe.feclumaJ,cmusmembrirenfumexJr/^

"'"''^^

verb, gratia. ,n hac 7^ fententia, C miago qu jdam d.vidat corporafautZTontmt.

;tlXT^j;^

'^Y'^'^'^"^^^

luti

70

TRACT.

I.

SECT.

11.

PORT.

lll.

L!B.

III.

\ut\,0mftfimotuiJifpUxautre^t*fef}aurrotndns:HicOTpheusmoythkixrTete &rotunde)autSolformabicurinmanu,rigniHcansmotumpcrrelatiuiie.7'fr/;a nduoveltriaadverbiaaut conjuncliones,&c. inchoent fententiam oportetiU


lain unotantumlocoexprimere.nicoDfsquentiafintmanifcfta.&infenfusna-

turainfeparabilia.,^4r/^,cumexadevolueris&fubit6di<ftasmembriparticulas in locosfuosdi(ponere,affignabispritisimaginibusad:iones fidorum vocabulorum fignificativorum Ut, fi collocavero atramentum in primo loco,6c primum membrum (iitm illnd: Forma dat nomen ejp rei, iingzm,imiginem poft abfterfionem ejus de facie cujufdam formof tollere atramentum,
:

&

puellx,appellarcillamMauram.CumautemvoluerishsEcperagereinarterotundaoportebitutiio.portisMedex,8cdeindcEuropx,&c.

C
INorationibus
tatem.

F.

yiii

'Deorattombns

^ carmmibui

& Carminibusopus pfa:dic1apropofitione5ceodemprxci$^

modO)fed&in Carminibusfacillimeidpr^ftaturproptermenfurxneceffi-

C
'Dc
(kbjeSits

P.

IX.

<(sr

qmtu^pltctter fubje^um hic


acctptatur.

^\Xh]tdLUyni\\\oc\oco\\\u^zcc\p\tm,eHa&ioferfeBaalicujusintetionis,qHxvet
^reUtionealitjua, veljimilitudim velfalterealiter in unofolu loco exprimitur: A^itont zutemperfeffailicujai intcntionis voco illam,qua fenfus alicujus biftoria: vel

dic1ifapientis,vellegis,velaphorifmiautconfimiliumexprimitur,&perfede omnibus varius eftoperandi modus, progrediemur. In hiftoriarum igitur methodice idcirco ordine quodam
in locoaliquo explicatur:fed quia inhis

&

fubjedis fciendum eft,qu6d hiftoria dupttcimodoin

locis

exprimatur,v\de\icet,aut

generaliter autjpccialiter. Generaliter exprimitiir hiftoria


,

cum

tota ejus feries

&

lenfus in unico iolummod6 loco explicatur uc fi generaliter velim totam fecundi libri ^ncidos hiftoriam Virgilunam in locoaliquo exprimere, fineam.quod imago loci in fummitate montis eminusconfpiciat.quarationeincens equus licrncus denodeinurbem introducatur,adeoc]ueetiam deinceps,

cccca adhuc noAe.ipfa urbs lamentabili modo omni ex parte accendatur. Spef;4//>f/autemhiftoriaexprimitur,cum unaqua:qi cjus parsleorfim explicaiur.

?.

X.

T)emodo exprimendi figuras

arithmettcaiinprxdiSIislocis.

HUjus rei mentionem fecimus in libro noftro dc Arithmetica Hn/verjali,nhi


etiamparticuhriterdeArithmetica memoriali capntiinum atq^ alteriim
propofuimiis,edqiie ration'; docuimus modum nuincrandi,addendi,!UL->irjdividcndi per aptamfigurarummemorialiurn p. .fi. tr.ihendi,muitiplu,ii!di

&

tionem, inlocis conyenieintibus. Quocirca vos ad illum rraclanim noftrum hincremittiinus,utbrcvucrhuicfcdionisfecuuda-portionifincmimpon:miis

TK

71

TRACTATUS
S E

PRIMI.
I

C T
T
R

O N
T
I

IL

IK

De animx vitalis cum intelleftuali


Scieiitiajioc eft.deGenethlialogia.

In qua agitur de Cenii cujufque tnquirendi ratione.


.-;;..?-

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB.

1.

TRACTATUS PRIML
SECTIONISII.
T
R
L
T
1
I

N
E

S
L

IK

De animx vitalis cum


thlialo^ia.

intelleftuali

Scientia.hoc eft.deGene-

A
,

P.

'

De
.

Ajlrologia

c^ ejm fartibuj.

Eteres TLQCQn{\xtmv\iquatHor h.(kto\o^\x partes^o^mxnvn tinam iil cxterisque hujufcemodi leris mucationibus tempeftatibus
, ,

rebus verfari voIuerunt,&c; per


agit

eam confueverunt prxfagire (i~ lubritatem,morbos,8c annonx copiam vel penuriam-.y^/Zfr^


de imperiorum,principatuum,rerum pubJicarum.auturprincipiis,mutationibus,excidiis,bello

bium

^ conllmilibus

aliisejusgenerisalterationibus. Tfmit redividitin/mr4//tf;reufpecies,quaelecftionibus occupatur,de qua m generali noftroTraintegrum libelliim rcripllmus-, 4//(?r<t circa qu^ftiones 8C ctatu de Aftrologia interrogationes verfaturiEt/fr//,t,qua:ment6princeps cxterarum Aftrologi^ partiumexiftimatur,appellaturGf^//7//W^^/^,de quahocloco agere prxcipue intendimus:,^4r/<&; ultima fpecies ^ri^^HMuaiJx; dicitur , qua; in fabricandis

rum unA in temporum

characleribus,

ligiilis, 6>:

ftatuis confiftit,

quorum

efTccfbus

mirabiles hiftoria;

multorumgenerumdecantant:Sedquoniamarsdiabolica,cumhacfemircec (ficutiquamfa*piiIimcvidemusrembonamimpiorum abufibuscommaculari


8cconrpurcari)illamrepudiabimus,8c breviter nos adGenethlialogia:iDquili-

tionemacexplicationemaccingemus.

P'

IL

^enethlialogia quid, i^ in quo n,>erptur ejiajudicium ?

/^ Eneihlialogiam definimus illam Aftrologi^ partem


hufqueJigniifutHra)eun)concernentia,denotentur.

,^//.e

docet,qua

ammit

^^qux corporii,quxfortunx bona debeantntito contingere .Cfunde ilU dimment quu


Hyjus
igitur Aftrologica: partis

judicium

DE ANIM. VITAL. CUM INTEL. SCIENT.


fortunx-.Qnx,

7^

judictum feu praxis dividitur,/ inquifitionem honorum vel corporii,vel ammt.vgl

quidem omnia

pcriius Aftrologus,ex diligenti

domorum col-Ic-

naturarum eorum rtium obkrvatione, ac Planetarum eas poffidentium, confiderationeacmutuoillorumarpeclu &;relationepr^fagirer4ondubitabjr.

&

P.

IIL
inventione Domimgenitur

*T>e Ajirologorum ^ulgariam in

wcertttudine.

eredlo prius fchemainTradatunoftrodeAlirologixantea declaravimus ad veri geniturs Domini cognitionem in primis procedendumcenfemus.AtveroinhoclaboremagnaoccurritAftrologixvulgarisincertitudo,quatenHsinDominiGcnituriEeied!onehaudexiguaeftinter Aftrolog. opinionu diverfitas:Nam Firmicui, virquideminhacarteperitus,eum planetam eligitpro Geniturx Domino,qui figno,quod Lunaproxime poft nativitatemingreditur,prefi"eanimadvertitur,Lcone&Cancro,quibusduoluminariaimperantexceptisj verbigratia,fiLunatemporenativitatisTaurumperagret,quoniam ea proximo loco in Geminis migrabit,qui domus funt Mercurii, ideo Mercurius erit Dominus nativitatis. Aliiautem nonnuHiftatuuntillum Genitura;Dominum,quiin pundonativitatis fortior eftin hemifpheno.hoc
,

/^ LTm de huj us fcientix praxi feu judicio agendum eft


^^te
feufiguracoeIefti,eo

modoquo

lunt,illum efle nativitatis

eft,quieo temporeplureshabetdignitateseirentiales in coelo. AliiverovoDominum,qui plurcs&prxcipuasdignitatesobti-

netinquinquelocishylegialibus,fcihcetinlocosSolis,Lunx,Horofcopiparti fortun,&conjund:iojiisvelappofitionis Iuminarium,nativitatemimmedia-

teantecedentisj&ficinaliis.Quorumquidemopinionesdiverfxtantamhujus artiscertiiIimxincertitudinem,perArtiftarumignorantiam,mundopcpereruntjUtarsiftanobiliffimainfe&perfefimpIeXjpura ficdigitioDei Omnipotentiscoelisinfculpta,avulgarib.nominib. profophiftica,fpuria,&prxftigiofa


falso

habeatur|& reputetur:Qualis ergo fit noftra de eligendo Genitura: Do-

mmo lententia infradecUrabimus.

C
T>e

f.

IV.
Genitura
in arte

locifortuncc inyentione in

OMnes fere in Aftrologia verfati folent inventionem loci fortun^


logica

GenethiialogicadiligenterinquirereiCumhiclocusinmaximoapudeos
habcaturrefpe(flu,ameover6inhacarteMagiftro,virocerteinfcientiaAftro-

& Mathematica prajcelientiflimo Domino Allen Oxomenje,\oz\xmioxx.\x-'


O-fit in7.gr.&i8.min.:i:.oportet

nashocmodoinveftigarefuiinftitutusrAbftrahenduseftlocusSoIisalocoLuns.

hocmodo:Si contingat,ut

omnia figna

numerareafignoprimovidehcetabV.&invenienturfexfignajfcilicetV.V.n. .^.n;e.&7.grad.cumi8min.:ii:.Qu2abftrahendafuntalocoLunje:Site!-go Lunain 14. grad. &9. minut. %.Quare diftat (t aprincipiopernovemfigna nempeV.y.n.SS.^.flP^.ni.Jt^.&Hgrad.cumjj.minufjb.di/ponanturigitur

hocmodo.
k
C.
9.


74

TRACT.
C.

I.
9.

SECT.
figna
figna
14.

II.

PORT.
9.
18.

IV. LIB.

I.

grad.
grad. grad.

O.
C.

6.
3.

7.
6.

minut. minur.
minut.

flgna

51.

Refiduum.

SubtracHiione igiturfada.addenda funt refiduo figna interpofitainter V. &fignurTjarccndentiscumgradu&cminucaetiamejufdemfigni. ExempligratiaifiafcendensfueritS.grad.&z^.minut.i^.tuncinterV.&illum interponun-

tur^.figna.Quibusadditisrefiduorupradidojfic manebunt.
fign.
3

grad.

min.
51

6
8

157 15 HiEC igitur Gmul addita producunt locumfortuna:,quieritinfeptimofigno,numerando ab V.ad ly.grad.Sc i^.minut.^i. Atquedicitur/tff^/^mw<<, quoniaminiliolocofeugradumaximanatifortunafitaefi:. Ca^terum.liLunx figna pauciorafusrintquamSolisjtunciz. fignaaddenda (untfignis Lui x,Sc deinde abftrahendus eli: locusSolis,a loco Luna:,ut fupra:t fi poftaddicionem fadam plura figna producantur, quam 11. abjiciatur Zodiacus &c religiad.io^ duumingraduficminutarefpiciatur-.Verbigracia, Horofcopus fic minut.20. LocusLuna;n. 2.6.10. LocusSolis^.grad.io.minut.30.
,

fign.

^'^d.

minut.
10

i4"

20
^zo

30

^9

40

Hoc fado addenda funt figna cum gradibus &; minutis interpofita inter V.&cfignumafcendentis. Atquiipofi: jdditionemi2.fig'iaabjiciendafunt,6c refiduum cumgrad.& minut.eii^endum,invenicmus,qu6dfign.i.grad. li. 6c
min.o.fueritlocusfortuns.
9
3
.

19 10
.10

40 10

Eritvidelicetlocus fortuna; V.g-rad.n.&null. minut.

C
^od^-i^era
gleciis

P.

V.

Aftrologiic cognttto occulta nohis Jit

ahfcondita.^tls'

quodne-

ctem lUis nrtis amhiguitatihus,qu Amhiquo modo nohis ah Ajlroloncu fcriptorihHS traduntur,ampleclendafit ^oiaplana (s^JimpleXy
donec alia njerior <i^ certior nohis heniqna

Dei

1,'oluntate innotefcat.

TractatunoftrodeAftrologiadeclaravimus.artemiftamefTeveTiflimam; IN Artiftas vero fpurios 6c incertis pr^ftigiarumac ignorantia:opinionibusfal-

lacibusquedocumentiscontaminatos. Etquamvisaliquibusdivinah^cfcientia fiicricrevelata,artamenilli,(iquidde ea in publicum ediderunt,tam obfcureidfccerunt,tantisquea:nigmatib.& rebusin rpcciequidem verisautapparetibus,fednulloveromodou(pi.jm exili-:;ntibusilIudpermi(cuerunt,utntOedi-

DE ANIM. VITAL CITM INTEL. SCIENT.


dipi

7;

quidem

fiibtile ingeniuiTJ

potuerit.aut certe vix cXgreque potueritoccul-

tam

& abftrufam eoru intentionem enuclearcjaut

fententiam eoru

& fcien-

tixveritatemullomodoexipforumfcriptiselicereiltafcriprerunt Alchimirta: de lapide fuo phyfico,fic Magi vere naturales de fua magia,aut fublenfuxnigmatico,tanquamnatura:facrario,arcanafuaabfcondentes,autfub nomini-

busD.TmonumatqueAngelorummyfteriifui medullam tegentes,aut


fcientificis revclantes,ut

fabuiis

&ficl:isnarrationibusreiveritatem quefatuos(ipforumenimverbisutiliceat)fallerentatqueerrarefacerent. Eft

hacvuftultos.it-

tamenhuiusSc aliarum diclarum fcientiarum arcanum certum,infallibile atque divinitus hominibus cum ipfa fapientia e coelis fandis miiFumjfed paucis admodumrevelatu:Cujusquidetraditiongcabalifticam,quoniaanemineadhuc viva voce verbisque apertis accepimus contcnti erimus cum reliquis in
,

fcientiahac vulgari verfatis fimpliciori 2c faciliori via,eaque,rclic1:is omnibus compofitis 6c ficlis Aftrologorum nominibus ac operationibus, utemur. Sic

itaque/'/-/><'/(7f<?Dominumafcendentis,hoceft,Planetaminfignoprimamdo-

mumocGupanteprxdominantem,five

debilis fit,five fortis,refpiciemus,& fe-

cundtimejusdifpofitionemdecorporishabitu,ftatura,complexione,fanitatcde animaj moribusinclioationibusjudicabimus: que 6c hujufinodi aliis,uti

&

Deinde pro

nati divitiis&. facultatibusbonorumconfiderabimus^fW(?//?ftf

domum fecundam,ejusque figni naturam atque Dominum,Dominique locum,inquo,temporenativitatis,invenitur. Tertio vero /i?f^,domo tertia,ejus-

que figno ScfigniDomino confideratis,fratrum&fororumnumerum,eorundemque naturam ac difpofitionem erga narum obfervabimus.Sc fimiliter de
itinerumnatibreviumprofperitatevelinfortunio,&:dereligionequoquenonnullacognofcemus:,^4>'/4^(72^cum fuo figno&figni Dominoindieabitres exoccultoobventurasnato,thefaurosabfconditos,ejusin agriculturafelicitatem vel infelicitatem,domositidcm ac iedificia polTeflioncsexparteparentumei obventuras:^//4,ejusquefignum,&: figniDominus arguet natifoccunditnem aut fterihtatem,multitudinemque aut paucitatem hberorum, fi-

&

munera in vita,ei promifia indicabit. SextA militerque nati folatia feu dona cum prsdiAisei convenientibusdenotabitxgritudines&morbos natifuturosin vita,itidemque fervorum fidelitatem feu infidelitatem,& nati circa beftiolas feu pecora profperam vel advcrfam fortunam aut fucceflum Seftima
:

&

cum fuo figno ejus Domino declarabit nati accontentiones:0^4X'.texplicabitnatimorcs,naturam,Iaborem&.triftitiam invitaac hxreditates morieniium:i\r^/ pr^monftrabit nati religionem fidem,vifions,fapientiam,&itinerumlongorumfuccflum. Dff/w^ nobis aperietnatidignitates,officia& favorem apud Vrxncx^^tvcwWndecima, fpemnati.ejusquefiduciam,&amicorummultitudinem,aceorumfidelitatemautinfidelitatem indicabit: Atque duodecima. tandem nati occultos inimicos, deceptorev,invidos,malasc]ue hominum cogitationes atque fufurrationes deteget,fi. militerqueejusfortuniumautinfortuniuminmajoribusanimalibusdocebit. Exquibus luculentervidemus,quod hac viadequolibetdubioinvitanatifuturo poflimus fimplici ac plano Aftrologias modoliberantes nosearationeab infinitisveterum Aftrologorum nugis &:commentis,judicare8cpronunciarc. Nec tamen potentiorem totius coeli Dominum negligere omnino volumus,
fed,ejiis

&

uxorem,ma trimonium & lites,

mifcendo,pra:did:iones noftras contemperabimus,

naturamcumcxterisfignorumDominisad bonumvelmalumcomimo vero dicemus, quod fortiias commifcentur radii Imconfirmata,qu6 res prxdicla eo magis fuerit peratoriscumDominoaut figno domus,inqua res illa fecundumnaturalem
fignorum difpofitionem continetur. Nos crgo fimplicihacviafolitifuirausin

hujus

"

fG

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.
:

IV. LlB.

l.

hujus Aftrologix fpeciei myrothecium ingredi Nec tamen huic arii fidcm ccrtamattribuimus.nifi a Geomantia,quam ruperiiis animx fcientiam c llc expLicavimus,confirmaretiir:Ubi crgo h* duxfcientije convenerunt,ibirei veritatem inelfc non inefficaciter prxdixirausi in loco autem, ubi eas dillentirc percepimus,nihilcertitudinis,redpotiusprdi(flionisinconftantiamefledecla-

rayimusjnecaufifuimusquicquamafTeveranteroreincertoebuccinare. Quo-

modo autem duodecim fchematis coeleftis domus fortunio aut infortunio nati
refpondeant ex fpeculo fequenti poteris ad oculum pcrcipere.

Inimici occul

DeceptoLES,
Invidi,
.

flilOIS, I-abor,

jTriftitia,

''

Pravi cogita
tiones,
j

SMorboruTi

/
j

liireditas,

Animalia magBa.

^Vilxfiais.

Spuulum

ccelefte

vit* Nati feregrind-

tionern atque accidentin in ea centigentia nobisobjiciens:


Huptiz, Uxoies, Contentie
ncs,

{Corporif
habitui,

Animx
ICJ.

mo..

Bellum,
IiWmici.

Jubflantil,
DiTitiz,

SNati

Doiuut.

J
Kati
Iratres,

farentes, HireditaS,

Domus,
Terra:.

Soroies, Amicitia, Fides&rtligio,


Itioeia.

Nati

TR

A.

TRA CT ATUS
SECTIONIS
*?

P
S.

RIM
IF.

T
i.

II.

R
L

T
I

N
E R

11.

De Microcofmi
C
*T>eprimtt

Genethlialosia.

P.

I.

domus fchema,tisccelejlis naturain^xplicanda


nati difpojitione.

NAtoralis primx domus cum ejus figno & figni Domino proprietas eft.duplicem inprimis nati difpofitionem explicare.quarum una efl debita corporiscjusconftitutio,atquealteranaturalisanimiinmoribusinclinatio&aptitudo.

P.

A R

I.

Dc nati corporis habicu & confticutione.


cra/fi veltenuisacftaturasbrevis.mediocrisvel procerxinquifitionegradufigni afcendentis innativitate i primu conCidtrite folemus) deinde Domini afcendentis figni , in

In exadta naticorporisfimilitudinisejuscj; habitus

difpofitioncm rerpicimusii^r/,yfPlanetxfortioris quo 'totiuscceliviButemcumcxterisc<Dmmifcemus,ficutipid:orincolofumvarioreperitur

naturam

&

&

rummixtioneunumacterisdifFerentemprofcrrefolet:Necetiamfuntduo
luminarianegligcnda.Procorporisergofigurarefpicimusnaturamfigniafcendentis, cum ftellarum illarum fixarura di(pofitionibus,qu;e extra Zodiaci mar-

gines pofitx cum eodem figni afcendentis gradu furguntj vcrbi gratia n figura
i

fequenti.

Gradus

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB.

11.

Gradus afcendentis

eftii.

V.cum minut 3vQiia;rasigitur inaftrologia

noftracaputderignoT<t//r/,ubi rcperie5/>r/wo,q'jalc difpofitionemtum animi tum corporis Taurus denoteij Demde\b\ deprchendes,qu6d Cajfiopexcot\{\.t\-

latio,&.Pfr/f^>&ftel'a'"capite6'tfr^/>^afcendentGumd)difignilongitudine

ubi etiam earum naturas percipies.atquefecundiimharumftellarumnaturas carumque mixtiones de figura nati difpofitione animi ejus judicabis Deinde Dominus iftius figni quasrendus eft.quem invenics effcFefierem quatcnus ip(a

&

cftT4//nDomina. Nam T<i//rf eftdomusnodurnarfi^/frwiHujusergonatu4-a&habitum,taminanimoquamcorporcnatiinvenies///^.i de.r^y?rtf/^^/4f4^. Pt?rr^etiamrcfpiciendumcftfignum&:domus,inqua Venus rcperitur: fexto. Quia igitur illa, deprehenditur in duodecima domo,quam vx- poflidetiideo ex capite Aquariiwi Aftrologia noftra dcfcriptOjejusvimpcrcipiestaminanimo, quamcorporenati. HicautemA/4rfaliquidperaccidensager,quatenusinrpatio primxdomusinvenituriUndeproptermalitiamfux naiurx morbosacutos minatur:

Idque tanto magis.quoniam inyir/We-.fiiapropriadomo.exiftit,


ejiis

& proindeaffliget natum in


faciendum
1

a.-gritudine doloribus capitis:

Atque hocidem

erit in

omnibus
:

aliis

nativitatibusjfat^ia ve! inftituta inquifitionc

taminnaturamfit^niangulicoeli.atqueilliusinquoDominusangulimanebit, ciuam nfius Domini Porro etiam afpccfkus tum benevolos tum malevolos alio-

rumPJanecarum,cumDomino

prima;

domus

rcfpiccre

debemus,8c fecun-

dumeosdefoelicitateaucinfoelicitate.judicarc.

P.

I.

II.

Decorporisnatilongicudinevelbrevitate.
Trinciptumfignorum auget bngttudinemfedeorumfinU diminuit. Gemini , Ftrgo, Lthra, Sagttartus dr Aejuarius, quatenus iamjigna humana^bonarn &proportionatatn corporis conJlttutionempoUtceri dicuntur.

Lun*

DE MICPvOCOSM. GENETHLIALOG.
Luna
injignii longioribusjcorporis proceritatem , in

79
deprejjto-

breviorihm vero

nem indicare traditur.


Solinoccidente denotAt dtitudinem d"longitudinem.

Ego vero.his omnibiis

omiffis,

Domini

nativitatis

motum

in primis

obfervavi.Qucmfirepeh procerum,{lin oppofito Augis feujPm^<(?,pr^lagiviiprumfcrecurtumfeuhumi lem &: deprelliim At vero,(i in ter iUos duos locos eum mo vere deprehendi, ftaturaramediocremprienunciavi.
:

in fua y^//^f rive^^<5^^(?,pra2dixi,natumforealtumSc

?.

I.

III.

An

natusfucurusfitmacilentus velpinrguis.
Sagittarii,

Prima medietas

Geminorum,dr

Scorfionis difponit

natum ad

corporisdebilitatem,tenuitatem/eugracilitatem,&macierrL. r/rg^.L^^r/i&^di^/V/^r/V^bonamcorporiattribuuntcomplexionemjproportionem,&.habitum.

Prima niedietas i^^,y^>/Af, &;7'rfr/pinguedinem,atqueultimamaciem nato pollicetur.

?.

I.

ir.

Deanimiqualitatibus

& impedimentis.

Quamvisexfuperioribus poflimus fatisluculenter animiqualitates percipereiiittame,fiquisadhucexadioremilliusreiinquifitionemdefideret,^c/^i7-

mdodrinamfequaturvehm,quiincaptulo feptimo de qualitatib.animinati copiosc & optime fcriplit, 6c capitulo_ etiam odavo ejufdem animi irapedimenta affatim expreflit.

P.

11
'

T)efecunda Domo,

A De

P.

II.

A R

L
.'j:-

fortuna, feufubftantianati*

PR.O faciendo hocjudicio refpicienda eft:domusfecunda,ejus fignum& figniDominus:neqjetiamparsfortunx,ejufqucDominuseritnegligendus. Qiiod autemad fignumattinet, fiquidcm illud bonum eft ^omina tur bcnumifinmalum.bonocontrarium :Promittitergobonufignumpoflf fliones, divitias,&.fubfl:antiam,& quidem eo magis,fi incufpide fecundxdomusinveniaturflelia primxautfecundsemagnitudinis,qua:habet proprietatem na-

turamque firnplicem aut Jovis aut Veneris.fed pijecipue Jovis,quoniam


principalis divitiarum promiffor.

tSi

Domiousetiara fecundx domus fortunatc pofitus, radiosquePlanetsrum benevolos recipiens,fubftantias gazafque promittit. Dicimus autem illam pofitionem Domini fortunatam quando Dominus fecund^ domus in angulo aliquo aut domo faufta conftituitiir,in quo etiamfignumfauftum,iiUC
,

decjufdemTriplicitate,autaliquoaliomodoeiconveniente,reperitur. Parsetiamfortunie,decujusinventionefupenuslocutifumus,precipue apud A(l:rolog!xperitioresconfideratui,cujus DominuSjfi in loco bonomveniatur.

go

TRCT.

I.

SECT.

11.

PORT.

IV, LIB.

11.

niatur,natumdiviiemfuturumpra:ragiet:SimiIicerquoque,liparsipfa inbono acfortunatoloco reperiatur,multum boni promittit,fi in malo,multummali: fiveromediocri.mediocris itidem eritejus fortuna> PorroetiamPlanetamalus in bono loco illum toxico quafi &: odio adverfus natum inquinare acinficerefoletiatque ita bonitatem locidepravat. Si aucem pars fortuna: cadat in gra-

dumafcendentis,denotatnatum forede caulalevi divitem Sedfipartis fortunx Dominus in aliquo mfortunio inveniatur praaunciat natum e divite pauperemfubitaneoquodam accidente futurum eflb. Nota,quod fi ]upiter fic Dominus loci fortunx.vel in eo inveniatur,vel fi {It Dominus domus lecundx 6c in bono loco repertus.divitias ingentes nato
:

polliceatur.

P.

II.

S.

IL

De modo

acquificionis fubftantiarum feu divitiarum.

Infpiciendum eft fchema coclefle pro loco (eu figno,in quo invenitur Dominusdomus fecunda::Et permixta propria ejus natura,cum natura figni,in quo reperitur,hocefi:,inquifitoutriufque magilltrii modo,cognofccmus,quomodo natus fuas opesfit comparaturus:Sic, fi Dorninus in tcrtiadomorcperiatur,afratribus,autfororibus,autamicitia,aut itineribusdivitias fuascomparabit:Siindomoquarta,<\parenteejus accipiec:Si in quinta,beneficioliberorumjdonationum aut le^ationum eas acquiret,8c fic progrediendo per ca:teras figura; caleflis domus. Similiter fciendum eft,qu6d ex Planetis UArs-,Venm dr MercurUu pr^cipuam dicanturhabere vim in magifteriisfcu exercitationibuscorporis:Nam Afjrired.iitnatum militix: peritum,pugiles etiam facit&fabrosxrarios,fufores,cauteriaexerceates8cchirurgos,&c. Similiterque ipfein V.i^.&n^P.venatoresefficiet:^*?/?/^ Muficos facit,item aulicos,muliebrifavoreeveclos,pidLOres,gemm3rufeuveftiuprstiofardinfi:itores,Pharmacopolais,Aromatarios,6cc.

facitliteratosMathematicos,Anthmcticos,Scribas,Poetas,Negotia. tores,Mercatur;Ededitos,Monetarios,Nummularios,Statuarios,6cc.Ettamen himagiftsriorumfignificatorumefFcclusintendunturauc remittuntur proraSole, item pro ratione dotione configurationis eorum cum Saturo,]ove
Arfm/r//ftf
,

&

muum 6cfignorum,inquibus conflituuntur.

C
T)e domo

V.

III.

tertia,n>idelicet defi-atribm.

PR.onumero

fratrum,videas,an Planetx fortunatihofcelocosfequentesoccupent,vidclicetangulummediicoeli,locum Venerisindiurnanativitate,8c


in

Luna:

noclurna^Tiun enimeorummultitudoarguitur:Siver6Planeta:inillic

fortunati

reperiuntur,contrarium oftenditur. Qjod (i duoPlaneae occupaverint figna,duorum corporum,videIicet n. X Jr^A; alter pollederic fignum unius corporis,dcnotabuntur quinque fratresnafcituri.

Nota,qu6d planetx mafculini denotent fratres,fceminiai vero forores: Prxcereaquoque Orientales Planeta; fignificabunt priores:Occidentales ver6 pofteriores,atquc fic in carteris. Hic quoque obfervari velrm,qu6d dodiores

quiquc & profundiores in Aftrologia vulgari accipiant j/7///fprofignifi. cationefratrumexcufpidetertixdomus&iejusdominij&c.

C A P

DE MICROCOSM. C
ex reliquarum

GENETHLIALOG.
P.

8i

IF.

.^a ratione fileant Aflrologi c<etera nati xhjlrufi (^futura


domuum coeleflmm
colligere.

obferyatione

Clmilietiam modoagendum

erit

cum

cxteris quxftionibus&pr^didioni-

^busadvitamnati&curriculumejuspertinentibusivideiicetfiejusnaiuram amicitiam,prorperitatem,paupertatem,6chuju(modialiavelimuscognorcere: De parentibus igitur nati,& utrum pater vel mater natum magis diligat,auc uterexiIlispriormorietur,patericilicetanmater,& deiftiufmodi aliis confulere debemus fignificatorem patris,qui de die 5"^/eft:,8c denocle SatHrnm\(im\[\-

terquoquedomum quartam & ejusDominum.Atquefimuletiamprxdidorum loca in figurafedulofiintinfpicienda lacufpideigiturquart^edomusincipiendumerit,atqueitacumcxtcrisprogrediendum.Qu6dfipatris foecunditatemaut fterilitatemfeufuturumliberorumnumerum,qualitatem,ftaturam 6c obedientidmfcirevoluerimus,inprimisdomumquintamintuebimur,ejusqueDominumrefpiciemus.Necrejiciendaerit decimxSc undecimas domus
cognitio,acnotandumerit,qu6d,Fie:jfemper fitnaturalisliberfignificator.

Atqueitacumcxterisprocedendumexiftimamus:Queomniahoclocorepetere&nobis&vobisforfitantsdioium^necminus etiam inutileac fupervaca-

neum
larium

foret,c'jm

omnes

Aftrologi in arte Genethlialogicaverfatideparticufuse

domuum fignificationibus

& copiose egerint


vobis

methodum &c (cientiam ^ohannis Scbonert

Inter quos tamea prxcipuecommendatamve:

Iim,quippequifecundtimvulgaremmodumoptime&:fimplicitatiaccommodatiflimedehisrebusinYoluminefuodenaiivitatibusdifceptavit.

P.

V.
operationibiij in

T)e arcanis Jtgnorum ct^graduum ifforum


difjofitione nati.

CUmPlaneta prjedominansfuerittemporenafcentisviri ingradumafculinojhic gradus erit


ei

fortitudine propitius;fimiIis etiam erit ratio in nati vi-

tate fcEminx,videlicetfiDominusvelDomina inveniaturinfigno fceminino. Gradus Azemeni ,\ioc eft.gradus debiiitatis corporum (quia Az.cmen eft quxdam corporis debilitatio) denotant vel furditatem, vel coecitatem vel
,

membrorum amiffionemj&c. Cum ergo in pundo nativitatis eft in aliquo horum fignorum,denun(j;.

ciatquendamhoruminnatodefedurrL.

Cum Planeta fignificans fueritingradibuslucidis,erithocnatifortitudo


in fignificatione

bonorum

denotabit etiam pulchritudinem

lucem

6c

forman-b.

Cum fuerit in tenebrofis fignificat duritiem,tarditatem,& rem horribi^


lemtenebrofamacmalam.. Ciim fuerit fignificator
nem&horribileni..
Si

in fignis

fumofis

& vacuis,denunciabit rem ina-

reperiaturinfignisputeis,denotabit,qu6dnatipulchritudo&arpec];us
Si

diminucturacdebilitabitur.
I

St

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.
,

IV. LIB.

II.

Siinveniatur ingradibusaugentibuiformam natifortunam Scdomi nium in terra augebit, multasque poilicetur divitias. Et cum aliquis horurti graduumfueritafcendens in nativitate ,ingen^ portendetnati dominium at-

que divitiarum abundantiani^. Qiiod autem ad ipfa iigna attinet cum afcendens fuerit fignum humanum,natus erit benevolus Si beft:iale,fo]iiarius:Sc il fuerit in ferocibus anima,
:

hbus,vexationemac maladihget.

C
^omodo
SILuna

?.

VI.

de natiyitatefer obferyationemEclipJtsJHdicandumfit.

cchpfin veldefedlumpatiaturinangulonativitatisahcujushominisj impedimentum ahquod nato afferet,&: quidem in membro illo,qu6d rerpicitfignumiliud,inquo tit echpfis,vel inpromiirion.^domus: Verbigratia:li
eclipfis fuerit fadla

indomodecima,impediet natuminnegotiis cumrcge: At

fifitinanguloOrientis,impedietuniveifumcorpusnati,8<:pra;cipueilludmembrum,cuilignumafcendensadfcribitur:veluticaput,fifignumiitV.&;c.Porr6 fifueritinangulisrevolutionis,minuseritilludimpedimentia,quainangulonativitatis:Similiter non erit difficile cognofcere hora impedimeti, denunciati


fi

obfer vemus,quot hoiis eclipfis duraverit: Na fi fuerit eclipfis Solis hor^efignificabuntannosjfi ver6 Luna:,menfes.Sin fuerint |4-| fradiones horx,dabitur
cuiq; earum dies.

Deinde

videdil eil:,quota pars ex iSo.fuerit illa,qua: eft inter

graduafcendentisj&cgradu eclipfis(fed dcnominabimus eos i8o.gr. inter gr. orie tis &: occidcntis) Poftea accipienda eft ex toto illo tepore,quod fignificat eclipfin tanta pars,quota fuerit pra:dicT:a pars de iSo.quia tantum erit ab initio ecliplisufqueadhoram, quaincipitmalum:Verbigratia:Eclipfis (C.eratia
primo*5b quiaeratangulusmediica;li,Scdurabatpertreshoi-as:fignificabitergo,qu6d regnu nati dignitas per tres menfes detrimeniu patiet ur fed fi velimus fcire,quando hocdetrimentum incipiet,videndu eft,quantu fit fpatiu inter

&

gradum afcendentis,&:gradu eclipfis,&inveniemus,qu6dfitmedietaseju.s,qj


eftintergraduafcendentis,&graduoccidentis:Accipiamusergomedietatem ejus.quod fignificabit eclipfin,fcilicet menfem cum dimidio,&, proinde dicemus,qu6d intra menfem &c dimidtum,poft talem revolutionem impedimentum illud nato continget.Hocetiam idem faciendum erit cum eclipfi Solis. Porr6etiam tradunt Aftrologia: peritiores,qu6d afpiciendus fit angulus alicui eclipfi proximus,fC figura illius anguli inpunclofeu temporenativitatis autrevolutionis,dicuntque,qu6d fifuentmalum fignum,eclipfiiquefuerituniverfalis,denotetmult6 plusmali,quam fi fueritparticularisi Prxtereaafpeclus planctarum boni vel mali augent, vel diminuunt malum futurumjidque prxcipuc, fi fuerintftationarii. Similiterobfervadiligenter qualisgradus temporeeclipfis C.afcenderit^NamquandoSolvenentinilludfignum&gradum,tuncplenus,apparebitreifutura;tftc;clus. Sicquoque,utinpra:cedentibusdic1umeft,videquothorisSolmanferit ineclipli:Tot enim annisdurabie effcclusrei five impedimenti in eclipfi confideratx. Atqueitidem quoqjquothoras eclipiis Lunxhabebit.tot mcnfes iignificabuniur.
,

CAP.

DE MICROCOSM.
^

GEN ETHLl ALOG.


P.

FII.
dil^oJtLionihus

liemU nonnuUa j'}ecia,U's exVlanetarum


dep'om^t.

SI

in alicujus

nativit3te,Fortunx
n.ito facient

fint

Domini malarum domuum,boniho-

mines

malum

CummaligniruntDomini bonarum domuiim.bonihominesnatoafflido beneficient. Et fi maligniinnmalignarum domuum Domini,homines


mali natomalumfacient.

iftarumquatuorpartiumafpexerint.augebunt ^HieeH bonum.vel diminuent malum.quod fi afpexennt mali,bonum diminuent,&; kmtMin malumaugebunt. Cuminnativitate (t.afpexerit 9^.natuseritjuftus,cum b. ^"^JXr patiensjciim $.Jocabundus,ciim 5.(apiens,cvim o^. impatiens& iracundus, cumO fuperbus&:indignabundus.
aliquam''-

CumFortunx

OmnisDominusafcendentisabfquealiorum participatione,fo!usa(cendentidominabitur,natusqueeritdeejusnatura:quififuerit fi.diligetresacres, atqueftipticasifio^resamaras&acutifaporisj&c. Pro explicanda autcm brevicer, exDominisnativitatis,natinatura,carminahxcfequentia protulerunt
Aftrologi.
*

Si quis nafcatur

dtun Saturnm dominatttr^X^

K^udax^urhanu4,malm^antiqun4.furiX'varus.'^
^up:facit audacem, ltum,pulchrumg^,tnacem,\

tJ^Htem.jucundum^verecundumfeugenerofum.S^

V.
Tallax
,

ni.

EH^^loquax ^mendax ,latro,Mars fur Jpoliator,-^


injiabills
,

groffta

rubeique colorisS

ISlatum quemgenuit Sol,prudens,hicg^ loquaxfit, \c\

Trifis ftt

fulcher

-verax

&

religiofm. J

n.

n.

Est bene barbatmfub Mcrcurio generatm,-^


Subtilis,verax,gracilis,nec nonjapiensft.f

In vulturubeum,juflum^cafium,

Luna creat natumfortem ,magnum ,coloratum,\ ^ vagabundum J

j^Pr/>4eft:fortis,bene3ppetens&proficu.T_.
i^m/Wfa^/jeftfortisjbeneappetens

incommodi.

Septcmmnx.
ncs Planet.trum,

Tfm<ieftfortis,nonappetens proficui.
,^^//4 eftdebijis^nonappetensproficui.

complexio- <,^/^/rr/4eftdebilis,appetensproficui.
r

i^f.v/^eftdebilisjbeneappetensinGommodi.
^^5e^///(<eftdcbilis,nonappetens

qu^rum

incommodi,&c.

C AP.

84

TRACT.

I.

SECT.
C

II.

PORT.
VllL

IV. LIB,

II.

P.

n^e dire^tone f^ loco promijjionis afcendent^ adlocummortis


T/el periculum ejufdem.

QUando more folito erigiturfigura,quxrasoppofitionemperdireiflionem


PlanetxinterficientisvelprxdominantisindomoodavajvelD a/pedum:
I> fueritingrad.iS.minut.ii. 9: in domo oclava.ejuboppofitionem qua2ras,qux eft i8.grad.& ii.S.fit igitur afcendens 14.grad.6c 14. minut. n. Qaarras igitur in tabulis obliqux afcenfionis illum ngradum, &:invenies,

VerbigratidjSi

quodxquatiofit^i.grad.&i^.minut. DeindeinvenioiS.grad.. Cujusxquatioerit79.grad.6c S.minut. Etquia 79.grad.8c S.minut. funtmajornumerus,

ide6fubtrah051.grad.6c13 minut.ex79 grai.6c8..minut.hocmodoi

Grad.
79
.

Minut.
8
13

51

^7

55

Quare judico hujufmodi morbum periculofum vel mortem nato eventurameflbanno i7.quinqu.igefima quintaparte integri anni,qui dividetur in
partes6o. EtdenaturafigniacSaturnidico,morbum fore melancholicunu. Notajquodfccundumfw/i^wfwwunufquifquegradus fignificet annuni^.

Obferva etiam fedul6,qu6d femper pro qualibct diredione accipicndi fitparsinfortunii.qua: habet malignum aliquem afpcdum. Excipiuntur igiturafpec1ustrinus6cfextilis.
-

TRA.

8;

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E
T

C T
R
L
I

I
I

O N
N
E
I

S
S

II.
IV.

T
B

IIL

DepropriicujurquenatiD;Emonis
inquifitione.
l
I

I.

A R

I.

De

cujufque Genioingenere,

F.

L
circa

T>e 'xxtrm autorum opimonihm


cuique fropnum.

Genium

Orphyrius putabat, Dc-Emonemfeu Genium cuiquepro= prium a Domino nativitat(S;hoceft,ab ^([ns provenire,&; inhominemdtfcenderei/edhunc oppugnare videtur J^;^/f-f/opinio^quippequinegatiDemonemcuique proprium a generationis figura dclccndtre -./ed.skjpfim ab antiquior}
principioprojiitercqifamfintaftraautajlrorum duces: Vuit igitur
I '

iIJe,qu6d pruprius

cuju(queDxmon,non

partequadam

coeliautelementorum procedat,redpotius atotomundo,&:mu!tiformiin eo vitaacmuif.formibus corponbusjperquartranfitanimadefbendensingenerationem,agnofcitque,iilum D^emonem fuifle in exemplari antequam m generationem anim^e ]aberetur:quem quamprimum anima ducem accipit,adflatipfeDxmonexpletorfubindeviiarum.&c. ^/^/^'^fautem^virAflrologia; pentus,magis illiParphyrii quarn huic ^amhlici /ententia; adha:rens,sileverare videtur,qu6dpropriiDa;monis acqu!i'itio& ortus a cocloacfyderibusproveniatj&tamen videturicidem,in eo dilTentire a Porphyrio,<:^nod.,dur[\ hic qua:rit
Geniumexfl:eliageniturx,utidi(flum^fl;il!edicit,cum profluerevelaPlanetis fortitudinis teflimonia in punclro vel temporenativitatis piura dignitatum

&

fiabentibus,velabtlloP]aneta,cujusdomumingr naeflLunapoflillam,quam
nafcentehnminepofIidet:SimiliterC^aA/,c/aJ^!Z'//r(?di{Icntientes,partimque
cum/'^r^Ay>V(?c^A/</f/'w,vide]icetinloco,convenientes,&: partim etiam abiis
dilfidentes

vanante opinione dicimt,qu6d DazmonfeuGeniuspropriusnato


1

non

^6

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB. III.

nonproveniat.nifiaSole&LunaiQuareetiamabiis eumrequiruntiAluautem (cujufmodi (\x\m H^^brxorum quampiurimi)ex aliqiio ctelorum carduic,auc etiamejcomnibusillishuncpetendumeHeopinantur: AtveroinAftroIogiacommunireuvulgariver/aiijfolent Damonem bonum ab undccima tigura:c(cleftis domo petere(undeilladomusetiam/'tf/^/D.w^appellaturU]ucmadmo-

dum c converfo makim nativitatis Genium.fecundum


,

nonnullos cx

domo

fexta,utpotequa;corporisaffli(ftiones&a'gritudinesdenotat,velpotius,fecun-

'dum nofbam opinionem,Genii difpofitionem ex

12.

domo eliceie pofiumus,

quatenusillaefHocusinimicorumnatiiquidenimgceerihumanomagismalitiofum,quid magis adverfum,quam Cacod^mon? Hinc etiam elhquod fecundumnonnullos,hocdomicilium Cacodxmon feumalus Da:monapptllatur. x quibus conftat, quamvis habeatur viaqua-dam,&: ratio proprium/uum Geniumperregiilas&obfervationesAftrologicascognofccndi^illa tamen fittam abftnifa,&, Llfarum opinionum fenfibus ac tenebris ita obruta.ut &, velimpnfnbilms quidemetiam exiftimetur, indagarehujiis myfterii veritatem per v!amfyderum,quamconHareaurum,perdodrinam &.f'-ripta Aivhimiftarum. Atque liti videmus,qu6d opinionibus potiffimum agamus in Dei &. vera:natura;deced:ioneacinquifitioneapofteriori,ficetiam procul dul^io tametli hujusrei veritas fic per demonftrationem a pofteriori declaranda,actamen,quia pro imaginatione noftra tantiim rem ipfam oftendimus,idc6 reveraillam ita ichabere,dicere aut afteverare non poirumus,nifi ipfa expcrientia conceptus
ritti

noftrieffcclumluculenterdemonftr&f.ldquod etiaminnuerc videtur Porphyq u a n d o d c t i'/ (7 cognofceret figttram nntruitatis D om tnti mj, fignrs tn 1 <eniI i

ret

Ddmonemfmmhdr J>er ipjttmfalvarettir afato nntivitatis :fed impojfibilc eH fcire il,

lam.d^ httnc invenire quoniam regttU A(trologixJtint incomprchcnjibtles,


mtdtd/j^
illis

&

ncertXi

inftmt dtJfenfiones,(Jramtdtisimpugnantiir^U.c.
in Aftrologia

Qnibus fateri

vuictur,

quod quamvis
leu

Genium

habeatur via qu.tdam invcftigandi Da-iiioiein nativitatis.attamen illa propter multitudinem regulai um & opfit

pofitionum earum, ferc

impoffibilisiEfie

tamen

modum quendim

inve-

niendi Aftrologica ratione propriumfiium Dsmonem infra declarabimus, qux tamen via (ingenue fatebor) magisopinioneftatuminata eft,quamde.
monftrationeautinfalIibiliveritateftipata:Confitemur

cnimcum ]a.mblicoic
queD.cnecrira

&L aliisinfan(5liffimahujusreiinquifitionebeneverfatis,qu6d (iJUi cu

mon

Sc condu(ftor

ab

antiquiori.altiori,

&

magis metaphylico prmcipio (cu

initiooriaturaut derivetiir,quamab
erit,ut
ftsllas

aftris

aut

eorum ducibus:Q^re

ad divinum vaticinium recurramu"; ,qu6 veritatem ccriiliimam circa


:

utitr, doccre potcH natttram Licetergo diHiLilc per (olam Aftrolo'<;iam,atta. men facile per divinum Vacicinium Genius reperitur Sed de his ii.fi a latius.

h^he^mwi

ratictnium enim,ut]ambltci verhis

CreffecJum afirortim finc arte.

c
T)e
i^ de

V.

II.

Getiti a^pellatione^quomodo defcendat


officio

cum animanatij

ejtH in nati njita.


(7<'/'///,qu6d,quafi

PRoprius
tu:

nati

D.Emon

ide6 nuncupatur

Dxmon Geni-

.rhoc eft,qua(i

(ii^terlaben.s a

mundi

di(pofitionc fyderum(]ue circuiti-

bus,qui in gencratione ver(antur,ad gencfin,& in genitum defcendit.

Modum
tur

autemhiijusde(cen(iisvideturj4w/'//f/^hoc
ille,r/<7//f

modo de(cribere:/'ri^r//^,inquit

Dxmon nonaparttculart quadamcali ekmentorumve dif^ofitione diflrthui-

DE CUJITSQ^NAT. D^MON.
itir .fedatotAmiindidijpofitione cjiiAndo

INQITISIT.
Quod

87

defccndit

anima

regnante.,tpfi/j,

ttim accommedmte.,execntorem vitAqtiem elegerit animx.

Bi&monem ceraucem ad fjus in

nati difpofitione oificium actinec/^jtefte Jamblico


niti,"jitam^
ci

animam

conciliat corporige-

commtinicatam curat.animdii, vimvivificam dirigit ,cogit.itioni ajfidn}


cjitalia ipfe

exhihet principia^natn^s^ agere cogitur talta

in mentem,adducit-,extennsnos

gttbernttt .qttoadjacris pr^ecliyBomintim pro

Damone rniitemm:Tmn enim Dxmott


alictijtis

Deo

cedenSsVel vacat ab opere, vel condticit ad idem : Sors atitem

propria attri-

bititiiranimxjdifmdefenditextotomtmdicorporedr-vitajprotittuncfehahetadillam.c^
ilUfors certo Dittnone dticitur e^ impletur:

Ex

his igitur

concludit ] amblictis, c^uod


catifarum concurfiirn

impoffibilefit certos indicare eventui catiftrttm

cumomnium

com-

prehenderencqueamm,nifiperinfl?irationemdivinamidiiJfcquamur:itd.d.&h.\S3in\tm

noftrifenteutiaminfentisexplicabimus.

C
tAn Dtsmonfeu

P.

III

Genitii fitparsammtzna.n^necne.^tS anter


pojfimtt^s

*T>^monti CenitaUs cognitionem


effugerefkta,

'YyOrphYtmsCiifpicntus c{\:,Dmonem cuique proprium ejjequandam ammtartem, -L videlicet intelleium : eumj^ hominem (jC'^i,uov, id tfkfelicem dicit.quifpientem ha,heat inteUecitim:Cn]\is

quidem opinionem

refellere

conatur J,zw/^//f^his vertamenctmElAcognatA

bis} ^luodfittafit,non erit ampliiis alius

ordoprAftantiorhominepnefeBushominifed

inter divijas

animA partesftiperior

inferioribu-s dominabitur.ubi

funt^nulla vero ut ahfolutafubdttk dominatur : Porphyrius etiamaddit,qu6d^/?/?^r<


nativitatis dr ejus D&monium cognofci autdaripoJJetMe Dxmonfuum
tivitatii folveret :

natum a fato na-

Cui ]amhlicus refpondere videtur

nos non tam per

DAmonem

quam per cultum

divini numiniifolvi afat0i2.ddi\x.Q^t DAmonemnativitatli abantiquioriprincipio,quam ab afl/is procedere,vidtlicet a Diis fuperioribus Unde con :

cluderev\detur,q\i6dpercognitionemffgurAnativitatisnoliberemurafato,C\n)\hU

que jungit^quod^/? Dttmon ex nativitate cognofceretur,non foret proptereafelix,qui


gemficum cognofceret Ddmonem Et qtitfnam hunc ducem accipiat adejfugiendafatalia f Quidautemnos dehis opinionibus cenfeamus, inparteulumahujuslibelli explicabimus.
.

C
Sed ]amhlicus
ejus

V.

IV.

itAntlures adfint

cmque Damones?
mentemregereopintt'

POrphyrius alium D&monem corpus,alitm Animam,^aliiim


ttisesi-,

opinionem refutando arguit,ea omnia eodem Ba-

rnoneguhernari : Ahfarditm enim ejfe dicit,eidem animali pr&feium multiformempu-

Porr6 etiam alibi Porphyritis affeverare videtur />/m cuique adejfe Dmom,quorumaliialiainhominegubernent:itavidelicet,utalius natifanitatem, aliuspulchritudinem,aliiquandaminhishabitudinemcurent,unusqueillisBque pr^fit. Cui ]amhlicus negando refpondet, DAmonem tinumnon alicuiparti
tare.

noflrumprieejfe duntaxat.fedtotifimidadeffe,iotum dticere,qiiemadmodtim a totis,quiiit,

mundofunt,ordinihus est attrihutus :\terum

Porphyritis

inrroducit contrarietatem

tanquam dominantium Dxmonumjnam

alios facit bonos,alios

malos,ciim
pari

tamenjtcfte J<w^/;<-<,nufquam mali fpintus fortem habeant pr^feclura:,nec

88

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB.

IIT.

pari vel authoritate vcl numero ex adverfo

bonorum fint diftributi. Magi au-

ttm prftantiores,conx.vii ]amblici


juxta

Monadem njtentesj/m cuiltbet homim, in ejus


quorum primum appellant/4fyw qui, a ftel!isHxis,nec ab erraticis,fedacoei'-lu-

nativitate cu(lodesfeu Damonesattribuunt:

^gyptiorum dod:rinam,nec

periori,videlicetabempyreopcriprum Dx-monumprxlIdemDeumdclv.cndentianimx rationaji alIignatur,dicuntc)ue,quod hujusofficiumfiivitamanimx diri^ere,cogitationesque bonas menti femper exhibere,& alfidue in no-

bisagereiiluminando,quamvisnonlempereumanimadvertamus,(edquando
purgatilumus,&Ctranquillevivimus,tuncanobispercipitur,Sc quali nouilcuin loquitur , ftudetque affidue ad lacram nos adduccre pcitcciionem: Secundits

nuncupatur Cfw^j^quatenus eft geniturx D.Emon,qui a mundi difpofitione liderumquecircuitibus,qui in generatione verfantur^delcendit: Tertium vero natiDxmonemprofeffioniScmagifterio pr^elFe volunt,quem a fydenbusinfunditradunt.animseque mores,&: viam ad dignitates ac honores mundanos pr^ebere. Etquidemhoc experientia compertum &. comprobjtumallerunt, quodli profelfio cum natura noftra confcntiatfimilisnobisacquecumGenio concorsadficprofeffionisDxiTJonvitaque magis efficiatur tranquilla,fel;xatque profpera:At vero, ii m profeffione verfemur natura; Genucontraria vel diffimili , labonofa nobis rcdduur vita 6c dilcordantibus iiclionibus perturbata,5cc

V.

V.

xAn tmicmque homim datiisfit Jfiritus malt44 e^T" DiabolttJ ? Et a amm mpiorum fiant DtemonespoB fuam a
corpore Jeparationem ?

QUemadmodum unicuiqie homini datuseft Geniusfeu fpiritusbonus,ita


2tiam ci affignatus eft maius atque diabolicusjquorum uterque unioncm quxrit cum Ipiriiu noftro iUumque ad fe allicer6&:attraherefummaopeiiKitur,acque,ut lili non aliter,quam vinum aqux commi(v:eaiur,omniconaniin3 tcntat:Hamoiguurinter hos duosconcertantes medius eft,&clocoliberiarbitrii fibieft,ita ut vidoriam^utri vult pr.xftarefoleat:Bonusenimlpiritusfeu DcEmon per bona opera ipfi coi)formianosfibilimilesreddu,&.in AngelosuniendonosfibitransFormat. HiiicM^/itf//.^ (S^deJohanneBaptiftadicitur. Ecce.egomitto Angelummeum ante faciem tmtm De qua tranfmutatione i?C unions alibi fLriptum d\,(jiii adhxret Deojinmjyirttus eficiturcum eo. Sed &c mali Da!mones malis acliouibus nos li bi confornjcs.&c unitos reddcre ftudcnt Id qucd
:

etiam ex Chtifti verbis elicere poirumus.quibus dt^ludaxwc^^w-tNonneegovoselegi duodecim,& unus ex vobis Dtabolus exifltt? Atqiie hoc idem arguere videtur Trifmegijhs-^ ^luando D&monin humanamin(!utt animam feminaproprixnotionisin/^frg/^iUndeanimatalibusreminibusconlperfajfuroreprxgnansparitindemirabilia,6c qualiacunqne Da:monum funt officia Bonus enim Dxraon,quando infiuit in animam fandam,extollit eam ad fapientix lumenjmalus vero Darmoninpravamtransfufusanimamincitateamadfurta,homicidia,libidines,& quxcunque malonim D.t'monum fuut offi'cia Boni cnim D.Tmones tcfte Jrtw^//fo , animas perfediflime purgant,ipfique pra*fentes,dantcorpori fanitatem,virtutem3nimo,menti feGuritatem,quod in nohis cft lethiferurn delent,caIorcm fovenc.elKcaifttirem reddunt ad vitam.Sc harmonia intelligibili mcnti lumen fempcr infundunt. Octeium dceom.igna videturinter Pnilo:
:

fophos

DE CUJLISQ, NAT. D^MON. INQ^UISIT.


acorpore :M.igox\iV[\

?p

io^hoi,[uhox'md\(^omO,Anmim<hominum fiantDxmonespostfuamJepitratioriem quidem fcncencia eft, tclte Porphyria, animas m nacuram Da;moriU converti ac pernitio(as,utii!ii runctierKQuorumfaneopinioverbis Chnfti de Juiia l/chariotlje fu\>vA allegatib contirmdri videturiAtque illi etiam exprcflii vcroisadltipulari videcur Mercunus TrtJmegiJIus.cxim dicit Anima uti:

(fueprava.cum

Dimon

efficitur^ad ohfe(]uimn Deijuheturigneumcapeffrecorpusjnde

tnanimamtrin/ufa nefliriamseam fiagellis

-verherat peccatorum

.,

&c.

Bonorum

au-

temanimiEvirtuccadminiftrationumbonorumDxmonuminnaturanirtngelorum tranfmutantur.

IIL

II.

De

Genii nativicafis inventione.

r.

L
antequam ad

T>e principiis nonnuUii

intelligendis

praxi?i peryemamtts.

PRiufquam ad praclicam D^monis gentturie partem accedamusjnecelT:; crit prius intcJligere rcs ad praxtn ilJam conducentes, utpote line quibus, noa minusimpoinbile,eftadhujus artis pcrieclionem pertingere,quamadcompletam Geometriie cognitionem non confideratis punc1is,!ineis,fuperficiebus

&:orporibuspervenire:Inprimisigitur,intell!gcndumcrii,qu6d, utin Geometriapunctumeftilliusartisorigoatqueprincipium,itaquoqueinhacinquilitione, quemadmodum in omni rcalia,Deus fitfola unitas principium a quo immediatecreaturxdigniifim^eatque ominumprim^esc potentillimx profiuxerunt: qua; fehabentadtrinitatisnumeros,quimaximefimp]icesfimc gcquafi digiti per le fubfiftunti ut denarii ad digitos,utpotequiimmedJatei digitisderivantur:Suntigiturcreaturxnumeridenariiide6 pocentiores,qno'

&

nijm propinquiiisacceduntadnumerummera: formalitalis:AtqueutDumeri fuperiuDftantialcs imperando atquc ordinando fe habencm dominio ad


crcaturasnumeridenarii,itaetiamcrcatur^numeridenariipr2:ponunturcreaturis numeri ccntenarii in annunciatione ordinationis pnmi prxfidentis, quemadmodum etiam hx ipfxulterius in rebus a fummo Dommo per arca-

lium 6cabftrufumejusconfiliumordinaiis,fecundumannunciationem&ad-

monitionem fpirituumfeucreaturarumdenarii numeri voIuntatemRegisre-

gum accomplentimpertiendoulteriusinfenoribusfivenumeri
ritibus,quod
ipfis

millenariifpi-

debetur &neccfifarium eft^acfibiipfiixqualiterdiftribuendofccundum cujufquedignitatem,quodacreatoreunicoipfisftatuitur,&per creaturas ei proximasillisannunciatur.Per creaturas igiturnumeridenaruintelligimus ordines Angelorum,quorum unus alteri deorlum,fuomorefufurrandovoluntatemregis fui fuperfubftantialis indicat,atque tandem ArchanAngeli ordinum inferiorum,qux a Seraphm 6c Cherubinacceperunt, geli annunciantjitque hi tandem voluntatem Imperatorisfpiritualisinfericrihus referuQt.&facriatquefupercoeleftes mentium duces inferioraad hc>minum conflitutionem labentium femper exiftunt,ut infr.a latiiis declarabimus. Per

&

crcaturasaiitcmcentenariinumeriintelligimusfpiritu-.fcu

D^montsorbibus

fyderum imperantes:quorum cft,animmedia:hominis& animabus rerum c.izterarum prv^elTcqua: vitam & vitxrationemrefpiciunt. Ex hisigitur colligituruniufcujufquehominisGniu\qucnitantoconaminequxrerc-anniteba-

tur

5)0

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.

IV. LlB. III.

tur

& exoptabat Porph^riusSine ulla Dxmonis fupercoeleftisei pra;dominantis

Confideratione:Qi^iodquideminvirodo6lo maximu^ eraterror.atque extre-

tnx ignorantix indicium,uti etiam ]amblku$ verbis apertillimis agnofcere videtur. Per fpiritus deniquenumerorummillenanorumD^moncsventis,elementis,atque mundi plagis prxfidentes denotamus.qui in carnem &: corpus dominium infigne haben t,?iC viam faciunt ac prxparant.qua mens cceli luprcnii,&.anima five fpiritus medii per aerem infimi in corpus introducatur. Quid autem intendamus per numeros fimplices,denarios,centenarios,6c millenariosinlibrohujusTradatusdenumerisdivinisuberrimeoftendimusiubifcilicet per numeros fimplices fimpiiciffimamcflentia: fuperfubftantialisnaturam

harmoniamfeupunclumScquafiunitatemdefcnpfimus,perdenariosradicalemfeulinearemcoeliempyreicompofitionem,hoceft,proportionemlucis cumfpirituejufdem,6cpercentenarium numerum quadratum fcu fuperficialemcoeliathereimixtioDeminluce6cfpiritu,ac per millenarium deniquecorporeamfivecubicamcceliinfimidifpofitionemdemonftravimus. Excoeloigitur empyreo Angeli five Daemoncs hi refpicere dicuntur corpora feptem planetarum ita ut fpiritus centenarii numeri.qui olympici nuncupantur.nihil agerepoffintfinenutu,jufili& confenfu illorum,qui ordinationes Dei Darmonibus media:mundiregionis indicantatque curant,ut rede illifecundumdivinamvoluntatemcaexequantur,quaaDeofunt ordinata conftituta,.
:

&

&

C
tAngeh
cceli

71

empyrei^mentis duces^^niittque cujiodes^qm

Pianetfj

Vxmombuj eomndem

prxdommantur.

SEcundumHebrarorum

patres etiam

Magi

reccntiores,acprjecipueTm/>f-

// /4^^rff,virillefapientiaadmirabilipra:ditus,AngeIumSaturnoattribue-

-evideturOr//f(f/didum,qui&abahisZrf^^/>/nuncupatur,JoviZ(<fW/>/,vel,ut aliivolunt,2iii/('/f/,Marti 54w4f/,veljuxtaahos Camael,Soh Michael,\'icet aihiJia-

phaelem ei,miniis tamen rede,ut mihi quidem vidctur,affignent:NamutiA/<rAite/diciturin Apocalypfi efte quafi dux belli fpiritualis,quiDiabolumdeor-

fumfuocondudupropulfavit^ccElumqueempyreumabejuslice&contentione.ac ab omni impuritate liberavit,fic etiam Sol coeleftis poteftatem habet vitiTjmundificationis, multiplicationis, &: fumma: fortitudinis ac fplendoris in mundo vifibili,& quidem eo magis,quoniam Deus in eo pofuit tabernacuium fuum. Veneri praefidet Angelus Jniel, Mercurio Raphael,Atc]ue Lunx Gabriel.
Atquehoceft,quodafleverarevideturT;//^fw/,f/^^^^,hifceverbis:Veterum /cntentiaeftplurimorum,mundumhuncinferiorem ordinationeprimiintelledus^qui Deus eft,per fecundas intelligentias gubernari :quorum opinione
conciliator Medicorttm iiTetitiens dxcxf.Septemplanetls.J^iritusfiptemaprincifioceeli

C^terrxfr*fe^os,^c. HiergoAngeli feptcmfunt

potentiffimi,quorumdominiononmodoftellxerraticiBjvertimetiamipfiDxmonesOlympici.quibus
illi

4 planctarum creatione

ipfis

immediat^

pr2Eefl*e

datum

eft

adum fuum ha-

bent:Nam

ut

Deus Monas Angelos


iftos CQcli

coeli

empyreircfpicit,

fic etiam illi

hos cocli therei,atque hi dcnique


elementaris.

C AT,

DE CUJIISQ^NAT. D^MON.
C
T)e

1NQ_U1SIT.

^x

P.

III.

fiiritibus Olynit>ici^s,ac primum

de

lis,

qui fubjicmntur tordiBis


.

Angelis empyreps^a. quibtu Cemuj mttyitatifprocedit

Piritiis illos vocant Magi 0!y mpicos,qui in firmamento,& in aftris firmarr.e^tihabicant^quorumofficmmeftFjtadecernere&fatalescafusadminiftrare, quatenus idDeusappr(>bavcrir,ordinaverit,& permiferitiN.aneq; malusDiem6,neq;malu fatumcicraaut ultra ordinationem Deialtifliminocerepoteft. Quilihet vero fpiriiuum Olympicorum,hocdocebit& efficiet,quodaftrum, cui affignatur.portendec; Et tamen omnes fine permiflione divma nihilinaclumdeducerepoflunt:SolusenimDcuscft,qui&poflc&efficereillisdat: Et

proinde,quandomaiumfatumimportantafuperioriAngelo,inquonihilmali eftpervoluntacemdivinamcorriguncur;Parent igiturDcoconditoriomniuni

tam fuperc tcieftia &. coelel^ia.quam liiblunaria & mfernalia-.

P.

IV.

T>e j^intibus Olympcis

domimum immediate habentibus in

flanetas cum eorum charaBenbus.

ARdtron eftfpiritus 5<i/r/,quinatumredditaptumadgravitatem &


efttalisj

contemp]dtionem,docet Alchimiam,Magiam 8c Phyficam:jus chara^aer

d-fc

X 4

nttarum

charaHem

S^/Wgubernatea,qu;eJowadfcribuntur,admaximasdignitatescvehit,{2''^^ offerc thefauros,aereos concili2t(piritus,qui veradantrefponfa.medicinasmi- dextrainfiraLuioiasinluisaffedibus reudic^clolcilongampromittere vitam:Ejusve- "'i^^^^in'"'''>'''. ro charadcr efthujulmodii

u
Thiileg
j

prxeft Marti,^ eius attributis.qui evehitgenitum ad

fummas

di

gnitates in rc bellica Ej us charader hic eftj

r
Sol

mo
qui docent

datfpiritus pra:ftantiffimos,

perfcdam medicinamj

convertit

omnia

in

aurum

pretiofifllmum

& iapides pretiofos, dat aurumSc

crumenamauropullu!antem:Eiusver6charictcreftnujufmodh

Hagith

5,2

TRACT.

I.

SECT.

IT.

PORT.

IV. LIB. III.

f/4g//Afpiritusr^m>gubernat Venerea.Quernruodignaturcharaderc
facit afFabilem &.

ornatumomnidecore.cuprumconvertitinmomentojnauj

rum &i e contra aurum in cuprum.Ejus characler eft talis

L
Ophiel eft fpiritus

J-i

'r

Mtrcum &gubernatorMercurialium.Ejus vcrochara-

Aerefthujufmodii

Lma. dat {jjiritus familiares,qui facilime docent omnes artes; Et quem fuo charadere dignatur, facit pofle in momento ari^entum vivum convertcre mlapidemPhiiofophorum. jusautemchara<^erefltali5j

'^'

V.-

*T>e Jhintibm Olymficis feU' Angelis,

qm ma,nfion'ihm
Lunx manfioni,incipiendo

Lmx frtdommantur.
Stlnt etiam
i.%.

Da:mones,qui pra:funt

cuilibet

("ciliceta prima. n\2inCione,Geytiel,Effediel,Amixiel,j^z.ariel, Gabrifl, Darachiel,

Sebeliel,Amnedtl,Barbiel,Ardefiel,Nedel,Abdiznel, ]azertcl, Ergedtel, Ataliel.Aze'


rucl, Adriel, Egtbiel,

Amuticl, Kyriel, Bethnael,

Gcliel, Reqiiiel,Abrinael,Aziel,Tagriel,

Atheniel,AmnixieL Qui quidcm fpiritus conveniunt cum natura Luna:,dequibusinhbronoflro,dc Aftrologiaegimus.

manfionum

P.

VL

1)6 Dxmonibiis Olympicis^qiii imperant /igntj Zodiaci.

POrro etiam Da:mon pcculiaris prxeft cuilibetduodccimfignorum-.Verbi


gratia Ariett prxfidet Malrhidael,Tat(ro Ajmodel,Geminis Amhricl, CancroMa:

riel,LeoniVerchtel,Vtrgtni Hamael,Libr&Zuriel ,Scerponi .Barchtel,iagittario Adra-

cbiel,Capricorno Hanacl,Ai}iurio Cambtel, dr Pifcibus B.vrhiel:De his


urbisji.z. Angeii fint collocati,

fecundum

Magosfcriptumeflin Apocal ubidicitur,qi]6dinii.portisnov


&c.

J P.

DE CUJIISQ^NAT. D^MON. INQLIISIT.


C

9/

P.

FII.

T)eJJ)irittbtu elementa,nhm ,

^ mundiplagis fYcnJtdentihm.

etiam,qu6d in regione mundi infima rpiritusnve Dxmones '--^reperiantur multorum officiorum:cum alii ^.ventis pra:fint,atque prarfedi\ fint quatuor mundi partibus:Sed quia ventifuntipiritusaDeoproccdcntesjdeo eorum dominia attrihuuntur Angelisruprcmxregionis: Quare MifA<if/pra:fec1us eft vento Orientali,/i!4^/A'/Occidei3tali,G4^y/f/Borea:,&iV4r/W five Ur;>/Auftro:Similiter elemento aeri pr.teftc/^frw/ijaqux T/Azr/, tcrr^y^r/if/,igni i^e-r/^^A^vel juxta Philonem NathanieL Quifque autem horum Ipirituum grandisprincepseft,&habcnspotcftatemmulta;iibertaus in domifuiofuorum planetarum &. fignorum.atquein eorumtcmporibus,annis,menfibus,diebus, & horis,&. fuis elementis,ac partibus mundi,8d ventis,adeoque dominatur unufqui/queeorum pluribus legionibus. Hi conducuncad difpoficionemcorponshumaniingenefi>&cxterarumcreaturarunu
efl:

CCiendum

(;

P.

'

VIII.

T)e AnieltSyqm horis cujujqtte dtei attnbtiunttir.

CUilibet planetx: attribuitur Princeps


Cis

aliquis fupercoeleftis^ubi in

prxmif-

declaratum

eft,videlicetiV//fA^f/Soli,y^<zf/ Veneri,i?4^/;<2f/Mercurio,

GabrielLunx,Ori/el S3.turno,Zachariel ]oyi,S<.c. QuareciimAngeluminqualibecjcujuflibetfeptiman^&dieihoraprxdominanteminveniredefideramus, procedendum erit, ut in mventione Planets prxdominantis in qualibet diei feptimanx hora,in Aftrologia noftra declaratum eft Verbi grati.a,diei dominici primam horam,incipiendo ab ortu folis,fibi vendicat Ji?/,fecundam FenuSf
:

tertiam A/ierfr///f,quartamZ,//4,quintam SaturnM,&L


:

utloco ante allegato declaratum eft Sic etiam dicimus,quod primam horam diei domi:'!ici,3//V/4f/,quieftfpiricus Solis poifidebit,

fic inca;teris,pro

fecundam

^(2f/,qui eft fpiritus


ita in reliquis.

Vencris, tertiam Raphael,c^\ eft /piritus feu

Angelus Mercurii,S>c

P.

IX.
confiquens

^Homodo Jigna atque pianet<s


^
ftas
tbi

^ per

Dxmones

iis

pr^Jtdentes

magts uni terrx loco dedtcentur,quam altert i^ proinde njires magts exercere (^ exequi cernantur

qudm ahbt.
PLanetas
mata
:

colligimus ex Cofmographica dodrina vendicarefibipropria

cli-

Sic Satiirno primum clima attnbuitu x^ovi fecundu m,&c. In vcnimus

etiam ex Chald&orum documentis alias regiones his vel illis fignis Zodiaci fubjici:Exemplicausa,y^r/>.fGermanix,Britannix,GaIlise,Syriie,PaIeftina;,Polonis,

Burgundix,Suecix &. ex ciyitatibus Neapoli, Florenti^,Capua:, Verona?, Bergamo, PaduiB,Marfilia;,Sarragof5>:hu)ufinodialiispr:fidet.T4r/^pr;e,

Media^, PerfiiE, Cy pro, Poloniie, Rufijx, Campani.-E, Rheti^, Helvetix, Lotharingix,Britannix,Irlandix,&excivitatibus,Bolonix,Mantux,Tarante,


fidet,

Pavia2,Palerma;,Turegi^,BreflaYis;,Lipfia;j6cc.Atqueitadereliquisfigni5fe-

cundiim

94

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB. 111.

cundum ordinem a^nobistraditum inlihro noftrodeAftrologia.Ubideclaravimus,quibusregionibus8ccivitatibusquodlibctZodiacifignum prx-dnminctur.His igitur cognitis facilimum ericeorum(pirituumlocoimagisf-amiliareSjhkinterrainvenireiEtproindediligcnterobfervaredebcmusregionem.ciyitatem,oppidum aut locum.qu^efunt fub ilgno domusinquoDominusloci boniDxmonisfcuGeniinativitatisinvcnitur.

C A

P>

X.

ObquamcaufamMaginaturalesde propno natmtatis Genio


tnqmrendo fuennt
INquirerefolebant Magi
J-cntur efficacia,
in
filiciti
<*

familiaritate,6c prasfidio fata

CofmoIogiaverfatiGenium,utejuscognitionc, averterent,& ut ejus nutu opera vita: reddefortunata atque profpera. Hinc Porphyrius Si quis cognojceret
:

fiqurnm mtivitAtis Dominurr'^ figurA-,iveniret DAmontmfuum^^ per tpfumfolveretur afato nativitatisfAtalta^Jugeret,drforetfeUx.

T.

XI.

T)e modo inveniendi proprium cujufque Genium.

naturam Dxmonis five Genii Agi foiebant primum inquirere nomen 'nati,5cdeinctpsDa:wionemipfuinnatofamiliaremreddere,&flffabilem ftudebant convocationibus,adjurationibus,precibus,charad:tribu!;,& id ge-

M!

&

nusaliisceremoniis:Cumigitureuminveftigarevoluerimus,imprimisqua;ra-

musdomus undecim;edominum
fpiritus

in

horanativitatisiDeindevidcanius,qualis

Olympicus illi Planetce attribuatur,& prxccrea.qualis Da:mon detur figno,in quo reperiturDominus,poftca videndum.quomodo hi duo fpintus adinviccm conveniant-.Porroetiam fpiritus figni domus undecim^r maxime
confiderandus eft
:

Ut igitur fpiritus Pianetx cu m his magis con veniunt vtl dil-

magis conftans vel inconftans. Nonnulli &quidemnoninfuJiC,eliguntfpiritumDomini pnm2domusproGenion.itiquatcnus circa vitam prc-ccipue verfatur: Deinde etiam fpiricus iliius vitatii manrionis Lunx,in qua genitura fit,obfcrvandus cfti Porro quoque attendendum eft.qmsnam ventus potentius fletaplagafeuangulomund),6cqu6dnam elementum niagis ca;teris prasdominetur eo tempore,quo genefis atcidit,videlicetantempusfitcalidum&igneum,anver6flatulencum vel pluvio- * fu m,vel ad congelationcm &; glacicm pronum Nam pcr hsec ipfa percipicmus clementum prvcdv)minans,& perconfequens fpintum potentiorem, & circa elementa praidominantem eliciemus Quibus diligenter conlideratis, Genii nativitatis adjumenta vel impedimenta coiligere non eritimpoflibilcadeoque cognofcemus,cnjus Planet^ dominium,cujus domus &: figni affiftencia, cujus venti flatus,cujus elementi imperiumjcujus loci,hoc cft.rcgionis vel cifentiunt,ita ftatus vitx nati crit.vcl
,
:

TitatispraifcntiaGenionativitatismagisautminus confcrrc pofiit:Atquehac via &. oratiorve ingentia procul dubio, res illas prardiclas diligenti

obfervationeponderando&contemplando,
profcrrepotcrimus.

C A F

DE CUJUSQ^NAT. DyEMON.
C 'a
J^mmodo
quis Jibi pojjk
P.

INQIIISIT.

9;

Xlh
O*

Genium /ImWiCogmto ejta Pianetat^


ajfabilem.

naturayac nomine^ reddere jnmiUarem

JAmbluiis narratduplicem efredeD^moncuniufcujufquetratlatum :Uw


facrum five Deificum, qui

Dxmonem a

fupernis caulis invocat: atque hic

qaidcmexplaratiooeuniu(cujufquegenitursnonutitur,reduniverfaliusfuper naturam D^monem colit &. curat:^/w.^artificio/um,qui D^monem a circuitibus invocat,atque hic in generationc verfatur.Sc uniufcujufque genitti-

ramexplorat,&particularius(ecundumnaiuramDxmonemcolitSccurat:lllcergoaddivinu& fupetnaturaieacprincipalem mentisducemfpcdat,&de


Angelis,acArchangelis,primariishominucuftodibustra(flatihicver6defpiriti-

bus Olympicis feu animx medi^ ducloribus agit.qui Angelis

& Archangciis

fubjiciuntur. AtquehifpiritusOIympicifuntilli,quostefl:eJ^/^//Vtfconfueve-

runt,qui circa naturam artificiose operantur,perquirere ordinate a Decanis, hoceft,afaciebtisfignorum atqueabinrtuxuumdifpenfationibus,imaginibusomnibus elcmentis atqua quecceli,&aft:ellis,$olcqueScLuna,item a polis mundo.hocedjfecundiim iliud,quodfupradiximus,adifpofiiionegraduum

&

ejufdem,& D-Tmonis domini domus boniDxmonisfiveundecimae,Dxmonisqueplagx: mundi fortioris,& Dxmoniselementi inmundotemporenativitatispr^dominantis,8cc. Modum auteminvocandi quemque Dxmonem proponit Jamblicus his verbis :Pfr Deurf%,domimm unum

domus

Geniijfpiritus figni

'Ddmonuagiturinvocatio.qui ^A^rincipo fuucui^ Damone definivit,d^

infacrificiii^

fecundttm propria voluntatemfua cut^ monjlrat .Jemper enim infacrarum cperationum


ordine perfuperiora numina inferiora vocantur. Qupire quidcm in Dxmonibus,unus dux eorum , qui circa gsnerationem obtinent principatum jemonem fuum ad unumquemque dimittit: Poftquam igituf adefl unicuitjue fuus,tunc congruum fibi cultum pandit, nomenque (uum modumque invocationis fu^ proprium patefacit Atque tales Dxmones funt fuperiores^atque femper benigni,quatenus eorum tedcs eft fuper fatalium regionem^Ahus autem efl ordoprxdidiscognatus eorum.quos 01ympicosappellavimus:Qui quidem quatenus fati executores,bonum vel malum natoimportantj&tamenafuperioribus ducibus,qui funt prazpotentes voluntatisdivinx nuncii,impediuntur nonnunquaminaAionibusfuis per velle divinum: Verbi gratia; SpiritusSolis
,

&

&

ipfius corporis folaris a^flus

impediti fuerunt virtuteArchangeli.W/f/>4e'/i-,

Deo fic volente,ita ut per fpatium unius diei immoius confiftere vifus fit,Scl
tempore Jofu^: Virtute,inquam,3//f/^iff/fcf,quoniam ipfe eft fupercocleftis fpiri tuum coeleftium in Sole habitantium prxfe^us atque moderator,& voiuntatemDeifui,taminexadta executione^uam in aduum moderatione inglobo folari cxpedire femper paratus eft. Sed ut adrem redeamus cum familiaritatem.cum Genio feu fpintu Olympico nativitatis haberccupimus,obfervare inprimis tempus illud debemus.quo dominus anguH coeli nativitatis familiaritatcm&bonamdifpofitionem habetcum Domino undecimje domusgeniturxj Atque ita difponantur,fiquidem id fit poflibile, ut in iis domibus reperiantur,inquibusfueruntingenefii Pr.Ttere4,fifieripoteft,eligaturtempus,in

quo flet idem ventus qui


,

flabat in nativitate,

di.

talis fit

etiam elcmentorum
tio

tcmperies,qualis fuitin genitura,fimiliterquoque manfio Luna?6c Solisdifpofi-

^6

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.
Qu^o

IV. LIB.

III.

tio illis,quoad ejus fieri poteft:,conveniant.

ita difpollto

olfignentur &C

infculpautur in laminis metallicis lecundiam planeta; naturam charaderes

planetarum,quidominiftieruntafcendentis&:uudccima;dumu.s:atquectiam
characleresilliinfecandirunttc:mp.)ribusexaitationis&. fvjrtitudinisncriufque

planetxprxdicliipfahora&die.quibLi

ilti

planeix pra:dominantur:Hai

ita-

quelaminas teneatgenitus,&; tempore adaptato.ut priiis,adeoque in ipfa die

& hora,quibus Spiritus fcu Genius pr^dominatur, fiat invocatio.

Et dicunc

MagiiquodOlympusScejUimcolxni forma fpirituum fe ultrohominibusofferant,ac fua iliis ofncia etiam invicis prxftentj Quanto magis ergo,li eos expetas aderunt? Sapientes autem nos 2dmonent,nc arbitrcmur,divinas fpirituuminvocationes humanis
parari,vel ea,qu<x
fimiles cfTe.aut inefFabilesefFibiiibuspofTecom-

omnem terminum omnemquc determinatum modumfu-

imperiis mandati^que conferri, five definita bxc Quareftultx6c nugacoria; funthominum inventiones,Sc commenta ad vincendos Dasmones.iX imperio fun luKjiciendo.s il-

perant,pof]s

cum humanis

iint.fiveprorfusindelinita.

Ios,quosinvicosncrnomortaliumc()gsrevaiet:Quocirca foliUiDcipermilfioue.ficejusinvocationehoc tantiim opus eflperfIi.iendum,quifolus vimatquj poteflatein habet in D.emones Qiiod etiam Baconu-s hifce verbiis agnof^cre videturj/tf hoc cUerror eornm.qui (egibi-fs Jttm Theologi,tiim Phibjophix ne^lecfii,
:

fibi (itbjict credttnt Jpirttm^cr Cjitodjpiritttitoganttir htimma 'vohirttate: Hocer.imi/pojjtbtle

eU

qtiia vts

htimanalonge tnferior eH,qtt'amtllaJpirituttm,aHtyCjttia inhocmaalicjttas res

gts aberrant qtiodfer

nattirales,quibus utiintttr.credtint^vclad^vocarivelji(jrftcri

gurarijptnttis mattgnos

^ adhuc errant quandoper imiocationeudeprecatifncs


:

jtcianitunttirhomines eosplacare dr adducereprouttltratehomtnum

Factiitts

emtnfne

comparatione a Deo impetrandum foret vela bonisJpiyittbti-s\qutcqttidhomodebet utile reputare:Dcus igitur prxcipue 6c folus prccibui cxoraiitius clt , ut proprii fui Dxmonis notitia "k. familiaritai genito concedatur.qnoniam ei foii,8c priEter

obediunt Angeli primi ordinis.feu regionis cmpyrea-,5<. Da;mones feu(piritusmediicoeli,Oiympicidic1i,prinnumDcu,ScdeindeAngeli5 fupenonuili

eum

obfequium pra:benti Atqueinfcrioresdcniqueordiuesfub^iciunturprimvim Deo,deinde Archangelis &. Angelis.poftea &: ultimo locofpintibui Olympicisobediunt,icautquilibet Angelorum ordo inferi(nluperiorem in horibus

norehabeat. Atquehincdid;umcft:,qu6d fupcriora agant ininferiora,caque dominio quodam infigni reganc atqus gubernent. Magi ergo pii hujufm'>di orationem tyronibus prxfcriliunt,qua Dei Dxmonum ducis auxilium mvocent,utGeniifuicognitioncm6cfamiliaritatem acquirant.
Omnipotens xterne Dens.qiii totam creaturam condtdtfii in laudem tuam c^ hoGentum meumN.N.de Solari, noremttium.ac miniflerium hominif,oro,ut Spirttiirn doceat ,quillum cnmytjiiMercuriaU,]ovtali,drc. ordine mittM. qtti me informet

tia drpietAte interrogavero,


tihtis

ut mihinecejfaria

illa

indicet aderuditionem meam inar

cr experimentii majorum mcortim cir phibfophorum aut ut miht modum onfcr'vandifmitatis,^' vitam reie in(lituendt,aut modiim mepr<xfrvandiabinir.nicif,crc.
Veriirn

non mea

fi.it

vohintasfedtua per

jEiUM CHRiiTU ufUum tuttm unigeniquoque oportetadvotatuaconafTcclu

tum Dominum nofirum, Amen.


Q^nrepr.Edicli-soptimcconflderatisjte

fequenda, hoc m od') prarpararum ex intimo cordis devotcad Deum funderc.

orationem iflam

C A

P.

DE CUJUSQ^NAT. D^MON. INQUISIT.

57

C
omm

P'

XIll.
colligere,

^omodo:,cngmtu duarum gemturarum figumfictUime pojfimuj


tnt^ Genipufit potentior^ita utmde^uter ex lUii duohiis
aSiione alten prayaleat,

u~

dignojcamm.
C^^Ognitis duobushominibuSjinter quos familiaritasefl:,vel quifimulvitam -'degere debent; Artifex bonus unius alterius nativitatemaddifLens,6c: in utraque nativitate Dominum domus undecimx ac fpiritum ejufdem eliciens & animadvertens facillime potefl: colligere,quis eorum Dominum habeatfu[>raal!u,autinludo,autinprorperitate,autinpugna,autinhonore:im6 vero fi mvenens q> unius undecima; domuj. Dominus , & ejus bonus Diemon fit5rf//m*cacodxmonvelfpiritusduodecime,&qu6dhicfecundicacodarmon fortior lic & potentioratquefocliciorincoelo, quam bonus Da^mon prioris,erit

&

interbosfod.iie^feu fociosuniusnaturaalteriinfeftiffima, periculcfiffima &inimicilTima,acquodpIuseft,illi priori,femperpr.-Evalebithacalteriusmalitia.

Siclegimus M.Antomtimii O^avianum Augujlum Cmgnldin amicitia junAos (x~

pefolitosfuil]eunaludere5Verumciim(emper^^/?fabiretvidor,Magum quendam admonuifre M. Antonium in hanc (ententiam ^dtihi,o Antoni^cum


:

?Tuge illum S' 'vita-, Nam^etjitu natugrandiory(^rerumperitiapraf}antiors,etiam genere illuflrior .^ plurtum Imferator bella multa exantUJii,hu]us tame
adolejccnte
i(io

Genium Genius reformidat tuttiy & tuafortuna illimfortunAfiibblanditurs dubieerant Genii Pompeii & CafarisyAlexandri Magni Sc Darii; Et quamvis C^m,itidemque Alexandri Magni exercitus inftar manipuli tantumi& non magni fuerunt refpedu illarum copiarumquasduxerunt Ptf/w^f/w^&D^jr/^f.attamcnGc^niusuniusfuic
adolefcenth

niprocnlfugeris totaadil/umdefe^ura^videtur.MujuCmodih^ud

fortiorGenioalterius,adeoquepugnainvifibili&lpiritualipugnaruntexercitus (eu iegioncs unius &alterius,&proindeGeniusdebiliorvidus fuccubuic. Nec quidem diftentit hxc noftra opinio a lacris fcripturis Nam primo legitur
:

ap u d Efaiam-ii-ijitavit Domimn exercituum excelft& in excelfoi&fuper reges terr^ //frr^&c.DequolpirituumacprxfidumconfliduetiamapudDrfw/V^zwio.legiraus videlicct de principe regni Perfarum de principe GrJEcorum,de principc populi Ifrael.eorundemque ad invicem conflidu. Atquchoc idemetiam
i

ta

&

^ignofccrevidetur.Pocta/f^JWfrwj-hifcecarminibusi

Tantm ccelefti runior percrehuit au/a,


CumJkvaalterniruerentinprxltaDtvi.

Neptumim

contra beUabat Phtebm Apolb, AdverfusMartemcertabatPaUasAthena,

]unom objiiterathellopharetra Diand,


Latonam telis volucer Cylleniu-s urgct. Sed & nonnunquamacciditutduarumgeniturarumGeniinaturaadin" vicem opponantur;&. tamen alter altero pwtentior non eft,fcduniusma!itia
ada^quatmalitiamalterius^imoquidemacciderepoteft.utGeniusuniusfitcacoda;monaiieiius6c viceverfa.Namvidtmus inAftroIogia,qu6dmaximaeft amicitia&inimicitiainterPlanctasiVerbagratia.interSaturnum&Venerem, qucmadmodum in Aftrologia noftraoftendlmus Hiijufmodi procul dubio crant Genii duorum fratrum Etcoclis & P.olynicis, quorum tam malitia,quam
:

potengasqua!iifuit;Quarc

ambo

vi^oria exuharuntjcmborriutux-msnus

lctho

5,8

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB. III.

lethoextinclifuntj&qiiodampliusefl.eorumGeniipoftmortemprxllorpirU tuali belligerari non defiverunti ita quidem ut eiiam ipfe rogus, in quo fimul u* fitatomorecombuftifuerantportmortemdividiactindi&mutuo quafiodio
feparari obfervatus fit.

Epilogm

Apologettctis.

NO

n ideo,Le(5lor benevole, Magi impii

nomen me

mereri cre-

das,qu6ddenommib. fpirituu&nonnullis eorum charaderibus verba feci:Scirc enim tevelimjmeorealiorumduntaxatefre


locutum, & ea liccris mandaflejqiis fequijaut quibus fidem cercam adhibereipfenegabo: Attamenhocloco ea pertradlare volui,partim mcthodi gratia,&: partim ea rationc^quaLogicidocereconfueverunt fallacias videlicet, non ut fallant homines,fed ut^ne fallantur, caveantSc pr^^moneantur fic enim hoc loco etiam inanem
: :

vel potius incertam veterumfapientiam depinximus,uttu,certiori

modo inftrudtus viam


Aftrologic-E

veram,fimplicem,&:piammeliorifpe,atFecimusigiturin

que

fiducia fequaris,genuinum cujufqueGeniuminvenias,acve-

rum

ablbufx arcanum cognofcas.

prxmifla hujus
teriorcs in
riori

Iibri

parte,quodpid:orcs foIent,quando colores dealicujus iniignis effigieidilponunt,utininte-

margine

imaginis delineatx parte pulchritudo fitornatior.AttendeiLedlor,- Et


fi

gitur,Bone

diligenter res,proutfunt,con(ideraveris,

fortafle noftros,hofce

exantIatosIaboresnonrefpues,nectuamct-

iam operam,aut oleum perdes. Vale.


R P

III.

IIL

De vera Genii inventione.


C
tnyentto^ie opinio

A
:

V.

1.

tiAutoris de proprti cujufque (^enii feu,

D^monts

natalitit

Ac prtmum de Angelo mentt

humanxproprio.

ineptequidem A\xit]amhlkus,Tm\c fanam NOn tando, Dixmonem


generationis figurii\^2im

Porphyrii o^miontm rcfu-

cnjusque propriiim ab antiquiori initio dari,

quam

ahajlns Aut

fi rede rem confideravenmus,apertc oculis mtelleproprius.quemOpercipiemus,qu6dDxmonaliquis,cuiquamaftrorum dus

lympicumfuperiusappellavimus.fitipfiusfatiadivinopriefideordinatiexecutor,6c noncorrecloriNamquicquidDeusproponitftellis&fuisAngelisperficiendum, idomneequidem neceirarioabilIisfieh6c fiveadbonum fivead

malum expediri

& executioni mandari oportet, cum

omnia ad

ejus

nutum

moveantur,ipfiusqueimperato obediant. Atvero Angeli/uperioris cocli,quatenusacreatione(uaextraacfuprafatilimitesexurgunt&:conftitutifunt,nihil

mali

DE CUJUSQ^NAT. DyMON. INQIIISIT.


malihomini'aut mundoafFerrerolentjnifi
in

^9

qnantumpromeritis cuique bo-

riumvelmalum repend

int,hoceft:,ve1ei,rLiapr.vicntiai,;li]0:unt,quipius&:bo-

nus tft,vel etiam pro impietate ejus re!;nquant aliquem in potentia ultori.s: Quarefepiflimcopinatuseftr^r^^^rm hominempernataiitia;raa;figura;cogni(:ionem,&: Genu fui inventionem a fito naiivicatiirua;foivi,autpercafoL;licem cvadere-.Quippe, uti vcrcdixit J<?/'//rf, D.cmon &duxm:ntisacintelle<?cusantiquioriicfl:&:altiorisprofap:xacoriginis>quamfuntillifaialiumexe-

cutorei,quinepilumquidemaut punchuUimmandataDeiexcedere aut cgredipollunc. Imo vero major eft in Angelis empyreis fatoruiTi rclaxandorum patantiaquatenusdigniorcsfunt,jufliores,Deo propinquiores.&magis familiaresquam illi mediiautinfimiordinisiUndem.ijorillispropterexcellenttm ipforum jun:itiam,daturpoteflas,nonmodoinhomines,fed ctiaminipfi Angelos infenores.Nam uti in fuperioribus dcclar^ tum efl-,mentem elle quiddam divinum, pailioni non obnoxium, &. fato non lui jed:um,acperconfequens

hominem

ci

adhxrentem

aflris

intadla ipfius meniis virture,&proindeqiio-

quefato dominaturum, ita fequiturexindemultomagisquod Angelifuperions ordinis,c]ui diligentiffimam ejus curam gerunt,mu!tum prarftare poilintin crdinationc direcflione mentis in homine,ut inftar naut^e alitujus tontra

&

flucluofamundipericula.&acerbasacrigidasfataiiutempeftatesiterfuum tutoadexopcatumfelicitatisportumdirigat. Sed utad opinionem meaniantea allegatam propius accedam,&: ad difcutiendam veterum Philof )phorum in hac caufa contentionem me accingam meminiffe vos in primis velim fi qui,

prxcedentia diligenti obfervatione perlegeritis)me de tribus mundiregionibus.quas coelos vocavimus.Sc de totidem animai humanx portionibus, ab iHis denvatis, verba feciirejquarum primam fuprcmam,videlicet mtnteminfpiricu empyreo feu rationali6cintelleduali,tanquam vehiculofeucur-

dem

&

riculoferriexplicavij

mediaautem,nempeanimamedia,infpirituinfermedio
fuoprincipc&ejusfpirituempyreoacfupercoeleftide-

^Ethereo feu

vitali

cum

orfum vehitur

regionem elementarem,a cujus formis,& prxfertimabigne recipiuntur hi reges^nempe fuperccEleftis & coeleftis)ac aere tandem obducunturquoufqueinterram,&. corpora opaca immergantur. His igitur cogniin

tis,a;quum erit credere, quod ut internus homo tres fpirituales tnum rc;r,onumportiones infecontinet.ita quoquehauddubie^unaquxque

mundi harum

portionum pofiideat fuum proprium Da^monem fcu Angelum,qui naiuram


&f&dcmfuamhabeatfecundtimdignitatemportionishominisfpiritualis:Lrndefit,utipfamens,divinusDei radiusjimmediateabcfientia fuperfubftantiali eftlacus,a prima fuprema hierarchia rccipiatur, ubi unus ex Ser.iphinis flagiantifHmoamorc ardens,atque unus ex Cherubinisfcientijeplenuudineabun Ians,atqueitidem unus ex Thronis juftitiadivinaplenub,&a:quitaterefcr-

&

tifIimus,hi,inquam,tres,exquolibetEpiphanieordinefclecT:i,in
nitatis,a.

honorcmTri-

qua mens

effluxit,alis igneis,&.

amore,fcientia,ac juftitia ardentibus,

ipfam
coeli

mentem

fuftinentes,

& undique eam ftipances deorfum ad fecundam


,

empyrei hierarchiam traducunt

eamque

in

cuftodia

Angelorum

illius

hierarchi:E,donisfuislocupletatam&ornatamrelinquunt:Hicigiturmensiila

inintelledualem fpiritum,quafi vehiculum aclivum,recipitur,qui itidemAngelo uno ex quolibct hierarchise medias fcu epiphania; ordine fullinetur: uuovidelicet'AngeloexordineDominationum,videlicetduce,infpiruual!. us pr^liii,& alio ex ordinePrincipatuum.docente ftiiicet reverentiam principibus ac viam revertendi ad Deum atque tertio ex ordine Poteftaturn.nimirum habente dominium inmalignos fpiritusrHorum igiturclaritateftacumi,

natus fpintus

illc

Zephyreo ckftenfu mcntem

lu fuo curriculo intcUectuali

llvjmmw

100

TRACT.
,

I.

SECT.

H.

PORT.
,

IV. LIB. 111.

flammis lucis primo die creat^ undiqueornatam vehens,deor(um in infimam Ephioniam nempe, conducitur eaque ratione Angcli ifti hierarchiam mentem illam cum ejus curriculo corufcante dfficiis fuis & virtudhus antequam difcedant^condecorant atque ita jam mens cum intelleclu a fpiritu ra,
:

tonahexcipitur,fpintulimpidi(Timo,puri(Iimo,&:rupcrcoelefl:i,quieorumprqfentia

admodum videtur dclcclari &

exultare In hac ergo hierarchia recipi:

tur

mcns

intelleduali luce a tribus fimiliter

Angelis,quorum quilibetfeoilim

ad aliquam trium hierarchia: ordinum claflem pertinerevidetur; Angeiusitaqueunuseft de ordinevirtutum,cuidatumeftab originemiracuh prarftare.in hoccnim virtusDei elucerceredicitur Secunduseftex ordine Archangelorum;qui eft unus exakifnmis Deinunciis velnunciorumDesprincipibiis.qui funt cxteris AngeUs tanquam reges,principes & ducesiTercius autem cit ex Angelorum ordine:Hi, inquam, mentem recipiunt in duphci cjus vehiculo empyreo,cum amore &i reverentia:Cui unusexfeptem Ari hangclis,qui )uxta lilud Job. u. 15. aftant ante Dominum,tanquam exemplar paientum ejus
: )

producc,Deo

lii.

jubente,attnbuitur.

Ex

his igitur

liquet.quod

mens

fnper-

iubftantialitatem,a;ternitatem,immutabilitatem,impd(ribiliCatcrn

& n-iaje-

ftateminrehabeateirentia: divinx a qua profiliitaboriginc&cujusactuseNiftit, A Seraphin accepit amoris ignei 8c dciformisdonum,a Chernbmyicituux 5c
cognitionis plenitudinem.a ThronU xquitatem oi jufticum .a Domirtaiionihni

idhabetjUtviclorevadacicpugnafpiricual^&lutaftri^fatoqueprxdominetur,
quandointerracarnoIahdbis:at,afr/f</>j//^/docetur revereriDcumfuiim,.?C

&poteftatemhabct miraculorum coram in Ipintus mundo cdendoTum facultatem 6cdivinamilluminationem,ab Archangelis prc phecandi dotium:Im6 vero horumomniumexnatura (uacapax cft.quatenui cftradius Deiformis:Veruntamen,quiaperfc6cin fuanatura eftfupcromnesAngclorum ordines,6c per confequens D&o continua,idcirc6 (ine ordinum infcriorum virtutum amiclu gradatim (e in inferiura immergcre non piituit,nccde rebus mundanis aut terrenis cogitare. Et quoniam hxc divina tftentia fuo amid:uempyreoexornata,8ccorporiopcoimmerfa,propter diverfonifuimalignitatem,gravitatem,caliginem,& obfcuritatem multiplicem, non poteft hancfuamvirtucemexercere.aut executionimandare,idc6DtuseiAngelum bonum tanquam ducem & conductorem aflignavir,cujus afliftentia ejns diverforiumfeu palatiuma peffimorumfp;rituum,tamcorporatorumqn^mirv corporeorum,malitia rabie prxfervetur.ita ut ipfa anima media a Diabolorum infultibus 6c violentia queat manere tutaSc illxfa^Quinimoetiam Arch/ingelm nonnunquam ingreditur mentis diverforium &l fe cum anima ac mente conjungit Ita enim \e.^\TT\m,Zachar.i.y Et ecce,Angelus^ cfui loquebatur in jne,egrediebatur.(jrc. Hujus equidem rei exemplis pleniflimxfuntfacrc-Eliterie, ut ex infra didis latius apparebit:Hic igiturmanifeftusfit Pof phyriienor vanc
modeftcIegerereergafiipcriores,aP<?/f//<j//^/<^dominium

mundi malignosia

virtutibus

&

& frivoleexiftimantis,qu6d,fi quis cognofceret figuram nativitatis,ejusquc


Dominium,facillimcinveniretAngelum feu Da:monem,per quem liberaretura fato nativitatis.Sc fclix redderetur. Etenim conftat ex illis,qua: dida funt, qu6d Dxmon ifte.qui vim habet fuperaftrorumoperationes,obtineatlocum dominium fuum primarium fcu prmcipale extra ftellarumregionem,&: fuprafirmamentum in regno fuperccelefti,itaquidem,utejusnaturam,velaba-

&

ftrisjvel a

qualitate figura:,aut ejus


vis

Domino

elicerefit impofIibile,cum hujuf-

modi Daemonis

fupra naturam ctcli

infinitis

dem ipfe dominatur aftris,8c non aftra iIli,adeoque nequimus

gradibus exaltetur, im6 quiabftrulam cjus


b/icUi

difpofitionem per ftellarum inquifitionem invcftigare. Recliii* igitur J4-

DE CUJUSQ_NAT. D^MON.
aftellis,aut

INQIIISIT.

loi

^/ia<xaireveravit,qu6clantiquiusfitDjemonis,f.itumavertentisjinitium,quam

ex tiguranativitatis cognofci polTit:acJeoc]iie negat,futurumjUt,II figuranativitatis aut Dominus velDxmontJLis cognufcereturjprotinus exuide felix foret natusi&; cjufsmm.inqmthunc ducem acciperetad effugienda fatalia? Quare concludit.quod hic Ipiritus pr^epotens in homine cognoici non poffit, niii per vaticinium Quomodo autem id fiat inferius dicemus. Patet igitur,
-.

/'<7r^//jin/f(>IumiT!ocl6 D^emonemcoeleftem ieu Olympicum animje media:i'euvitalipropriumrefpexerit,quemappellariGeniuminfradeclarabimusjhoc eft,Da:fn(mem genitura^ feu vit^ nati,& non illum facrum aciupercoeleftemmentia(]lgnatum,quorum ille veHaturcirca naturam&vitamnati, fatjiiteracexaectllitatefuncT:ionciTi Sc offi^ium fium obiens hic vero tum animo,tijmcorpori&vita:.pra;eft,adeoque etiam ipiiDJEmonimediofeuGenio nativiratis.tanquam ejus priiiceps,&: aftri^ qucque ac fatononnunquam, voiuntate divina dnminando,pr^fidere folet:Unde,inquit J<j;^//Vtf;,/;/V<j/' mani conctltat corpori.^vitamcor^jori communicatam curat .vitam amm&fropriam diri,
:

quod

git^coguationi ajftditeprincipia exhthct^nosg^ agimus talia,qualia hic adducit in mentem,

eatcnus nos giibcrn.it qiipadftcrii prxfe^i

Dommumpro Dxmonecommutemus. Atque


doclri-

hocmodoDa-monemillumlacruminvenimiis^qui juxta AEgyptiorum

n,iinnonabiil:ris,neque^Planctis,/eda(uperioriregno,hoccll:,abipfoD<'t;mo-

num&Angelorum

pra;lide(Deonempe)mentiailignatur,priu/qus.millainve-

hiculumfuum mediumdefcendit, quem quidem Angelumde Archangclo-

tum choro elleinfra oilendemus.

C
ExempU

IL

nonnnUa, ex fkcris Bthltis

aliunde defumpta, de

TJcemombHi hujus fiipremt ordmis^ homimbiu ptis


infervienubtis

lUoniam propterlapfumy^iS^^iW/Viuxtaillud,^?^^. cf.Cerpta aggravat animn


(ju& in terra fiint,df cftu

&

jerreua hahitatio deprimitfenfum midta cogitantem ,uttde diffictliajlimamttsea,


inconJ^eBu extant invenimuscum
lahore-,

^luxatitem in coelis

funt.quisinveftigahit ? Senfum autem Beiquisfcirepote^^mfiDetKfapientiamdederit,

drJptrituftfumf/tniumahaltiJfmismiferit?\dt6Tneni\sno{{xxdux,c\nemitxkvch-

a.igclorum numero eiTe, tum fupr^ declaravimus,tuminfra.probabimus,cum corpore noftro propter carnis pollutionemnullumcommerciumautfamiljaricatcm habetiied efteiquafiperegrinusnecmenteminftruitaut gubernateo

modo,utin corpore percipiatur aut intelligatur ejus myfterium folummodo menti &ei quidemfolifpiritualibus documentisminiftrat,itautfianimame dia menti adha:reat & negligat fenfum ac formalem elementorum eruditionem,mundivoluptatibus&concupifcentiiscontaminatam,tuncetiamaliquo mod6,ipfum corpus guftetefFetnius fapienti mentis Et licetipfe,Angeius jxri:

marius mentis conduclor,corpori talis hominis ignoretur,ocuh'stamenobedientisanima: medi^e (virtuteac beneficio mentis^confpicitur&cumillaetiamcommunicati6nemaliquam,fufurrationequadamfpiritualihabet,etiamii eaacorporeopaconondifcernatur: Atver6ubianima,rejiciendomentisGubernationem,adcarnisvoluptates&appetitumfenfualempronaeft&procli-

visutmensincorporevacarevidetur,&corpusejufqueanimammediamfenfualitate fubmerfam negligit,ac cum fuo bono Angcloconfortiumhabet^qui n 3 inter

loi

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.

IV. LlB. III.

interfede rebusregni rupercoclefli>.rermonemftiomorererunt,vk.inftrioriirn oblivifcuniur,nifi quatenjjs domo corporea circ umducuntur: Atc")ue hujufmodi anima amcnte drferta,inquam,tum fato luhjicitur, &, fatalem fpirituni

quem Genium nuncupavimu .,babet pro fummo duce.ita uttalishomonon


mai^is poflic

fatum aut

fatjlia evitare,q!Jam
ne^.

dominatur,c]tiia fapiens eiriuonpotefl:,

ipfum brutumjNon eniir .;l^ns fatumfuumcorrigerepotcft,qu!a

deeflilligubrrnator,qui

Dominum habetfuperomnemalum.videlicetmcns

&ejusconducl:or.Hincigitur,iuxta illud Mfrfr Trifmegijli Pimand. iz decrcut illep.ttiatur,qui turpe quidcommiJerit,drdecretum eHfato quojdnm adulterosfore, quofdam facrilegos,drc. Etlicetfecundumillumomuu /unt faci op3ra,8c abfque iUo.nihileil corporalium.non bonumfineilloqui. quampotell",

tum esifato

>

non malum fic:ri fine illo,attamenmalumvirtuteboni Angeli&faga^imsntis documentoab aniina,fuisfupcrioribusobediente,averti pofledicimus :Nam ita virtute fuorum ducum fupercoeleflium vixit Adamus antelapfuin.utds malo nequidem unquam guftavent.QuisigiturjuxtilDcumi^^. 9. anteasliegatum,unq.iampoterit hocfat.iI;:^poculum evitare^oSacrofaiid^^rerumi onditorSccreacor.nifitudederisfapientiam.&milcrisSpiritumtuumfandumab altiffimis?C>t3 quidcm prxfente rcpiebimur&perfundemurfipientia,Tceri-

mus

Qmnifcientiarefertiflimi,iriutabinq'iin.aioncparencuinimmunr.s,5iex fatorum malitiam (ubjiciainfipientil''Ji fadi fipientei,a(lris dominemur mus,aciiliiDei viventis peradoptionis graciamefficiamur.Tuncfane corpore

&

mundato

Angelui familiares erunt.ram corporiquam animcY,8cipfiui ab Angeli facrivoxacfufurratioauribus corporis pcrcipietur,adeoque etiam ipfe nonnunquum in conlpc-(:l:um corporeum prodibitjUtexmultistamfacrarumliterarumloci^,qu.imveterumfcriptoruni
ipTa, ejus

& reclificataani.nai mens

fide

dignorum autoritatibuselicerepofrumusjexqtiibus conibitquodfatidiui


:

fpintusbenerepurgatisanimis&prxparatiscorporibusfefe vifibiles prxbueVcrbi gracia in iacra Scriptura leginuKs, rint,&.comites exhibufrint Angelum apparuilfe Ahraijitmo, Agarx,]acobo Gedeorn BaLimo ,Moyfi, ]oJu, \Jxori ManoAchi, Da^vtdi, Elix, Daineli ,Tohi ,]oJtj>ho,& Marta m2.in Chnftijrf/^ii^yoi^dw^/.&c. Qui.^ngelihauddubicfueruntiili ipli.quiduces primaru extiterunt mentibus eorum,quibus apparuerunc,ac li a nat-ivitate illis "Cura talium hominum tanquam ducibus eorum primarii^s.comrhiira eflet.
,
,

HincMagi&c

fapientes vetcres attribucrunt cuilibet vati ex Patriarchls 8c

Prophstis (uum proprium fpincum fatiticum:Scripferunt enim, qu od /idam familiarem fociecatem habuerit cum Angelo Raztele; cujus Homen inlingua Hebraicadenotare vel fignifi-.are videturlecretumfeu myfterium, itemque voluntateDeiiidlinequodrclationemoptimam habuitcunn Ad;imo,velquatcnus ille erat pnma cifta 6c quafi facrarium feu myrothecium, in quod Deus myfterium humanitatis,qux eft cjusimagorepofuerat,veIquate''Usperhunc Angeium&fuxMajtftatisdivinxrevolutionem primum fecit. Scm etiam filius Noe Jophielem habuit pro fuo Angelo.cujus nomen Deipulchntudinem fi. gniiicit: Ahrahamo Zahkielem attribuunt ieu Zahdielcm,hoc eft,dotem vel do,

natumDei,quicft Archangelus dominium habens in ftellam Jovialem.quem aliivocantZ^f/j-iw/^Wjideft.memoriamDei^Et certeZ^/'<:/;f/,nonfineratione importatdonatumDei,acipfi Jovi,hoccft,Ethnicorum Deo fummo prarefle
traditur,t]uoniam.uoidosDci,ibietiameju.seft.vircus8cpr.->fperitas:Hincipfe

Jehova8c hicejus Angelus,tamf<Epe Abraharnoapparuit,tam divitem euin tam completam ei concef^ fit.vidclicetcentum feptuaginta &: quinqueannos,ita utdeeofcriptuminveredviiditjtanta profpentate euin induit,vic a;t.item

niafur,qu6d deficiens

moauu^

fiiinfcneclucc bona,provccla:quea;tatis8c

plenus

DE CUJIISQ^NAT.

D^MON.

INQ^UISIT.

loj

plenus dierum> hoc efl:, radicem quadrati feptenarii, de quo fupi a in numeris divinislocuci (umusjfu^ a:tatis numero complevit:Hincigiturfitetiam,videlicethujus Angeli beneficio ac dommio,ut Jupitcr fittimfaufta flcllavita:humana^, unde illum Majnsfoytimium appellaverunt in Aftrologia periti. Porro

Angelum

hoc eft,occultumDomini&.miracuiumDomini:NamvirtutehuiusAngeliJacobinvifione percepit Angelosperfcalam afcendentes & defcendentes,&. myfterium diviPelielem ]acobo zi^iigndimnuiic
fi
,

quis diceret P^/^ww

num nabuit,quemadmodum apparet ex his verbis,(?^.i8. 6.


iacob de fomno dtiVere

Ctmg^evigiUjfet
tnqitifi
:

Domims efi in ioco ifto

^ ego nefciebam pavensci

(juam
].icob

terribilis est locits

i(le,noneHhic aiind^nifi domtis Dei,drportaca^li. Surgensergo

mane tiiiit iapidem.quem fippoferat capitifio,^ erexit in tituiiim,fnndens oleumdefuper,^c. SicGabrieiem hunxY^omiuum^ofipho^^ofiM,^ Damcii dedica.verunt,cujus vocabuii occultum eft fortitudoDei,virDei,&: fortis
Mtfj/^yvendicavitfibi

Deus meus:

An^elum Mathaitron,3LC

fiquisdiceret

donumDeijCUJus

virtiite tot mirabilia in ^gypto,&alibipra;flitit://.^j- Meitielem,\d efl,libera-

tiunemDeifibiinfervientemhabuit^Tfji^wi^rf^W/.hoceftjmedicinaDei^praser.it.qui eftdux primarius fl:elliEMercurii,vel,utaliivolunt,Solis:i)^z>/<a!>" Cernjielemda.m; EzechieiiHafnaeiem,EfdrdlJrieiem,qui fignificatlumen velignem Dei^Sic^.^/i^WiJw/M/rW/fwaffignantdenotant^fuinominisexphcationg.Quis licutDeus,itempercullionemDei:QuiquideAngeluscorporisfolariseflprefes 6cgubernator.HincSalomonisglona,hincejusdignit3s,fapientia,&dominiU) itauthicinterris exclamari foleatjQuisficutSalomon?Im6quidemeratquafi Salomonis percuflio, hoceft, timor&. metusinomncs gentes:Necmirum, cCim Mic /jaei Archzngdus fit dux Jehovas,cujus duclu &. virtute Satanas cum fuis Angelis vic1us,atque in abyfTum dejedus efl:,& fic in ctens:ita ut verifimile fit.quod Angeli,qui cum hifce commemoratis familiaritatem habuerunt, fjliti fint ipfis naturali quodam vinculo inclinatione apparere,ac mandata divinaiisreferrepotius,quam Angelinaturiseorumpecegrini:Sicenimvidemus Martialem naturam contrariam efTe difpofitioni SaturniacLuna:,5c naturam itidcm Saturni lethalem efle proprietati Jovis Veneris,5c proinde etiamAngelQrumdifpofitionemquodammodo contrariam Sc interferepugnatemefrefentiemusjfidiligentiledione f4^/io.D4/>//irpervolutaverimus,ubi ita fcripcum videmusj/^*// Angeln^\Princeps Perfarum reftititmihi%iigtnti(^uno diebtu (^ ecce Michaeiunns deprincipibm primisvenit inad]utoriummetim,^ egore-

&

&

m.infiibtjuxta

Regem Perfaritm,^c. x quibus patetjquod Angeli

varii variis,

prxfint,& quod in bello aliis contentionibus Atigelus uni homini prxfidens contendat contra Angelum alterius; Sic etiam Angelus unius regni contra Angelum akerius decertat. Atque ha:c efl caufa matationis autconfirmationis regni in monarchiam , atque iterum monarregots
chiarilliusdifi^oiutionisac tranflationis in alterius

tam

quam hominibus

&

ad Ethnicorum

hiftorias a facris

gubernationem. Sed Utjam defcendamus,invenimus,qu6d permulti et

iam alii

pr^eter eos,qui in facris literis recenfentur afflati vel infpirati fuerint:

Sic legimus,5tffr<f/m a fuo

Dxmone d;redum & gubernatum fuiire,quippe

vocem fspenumero audivit,atque ade6 etiam informa Dajmonis frequentereumvidit:HujusautemDxmonisfacriau^vilio^mvj/i-yfati malignitatemevitafTedicitur^Namcumaquo'


cujus monitis fedul6 obtemperavit,ejusque

dam

omnibus

Phyfiognomire peritilfimoiinfpeda prius Socratis facie,indicaretur,eum vitiis &c cuique improbitatis nequiti^ deditiffimum efi"e , ipfe faffus eft fincere,fe ad omnia illa vitia per phyfiognomicum denotata,pronum elTe, fed gubernatione poteftatis coeleftis fatum iftud fuum, 6cmalam inciinationemrefra;naire>acexinde
in

juftiti& probitatis icmiiis nmbuhffQ-.MercuriHi


Trifmi^

104

TRACT.

I.

SECT.

IT.

PORT.

IV. LIB.
veram

IIT.

7'r;7S!wr?//7/*fetiamnoadubitavita{Teverarc,recognitionem
monemAiidivldi^itntem,qui,Jiliterisqu<xdam
dtes humano generi emolumenta

& infallibiin-

lemafuoproprioDcemonehaufiireiSermoejusefttalis-.P/w^ff^.ia BonumDx-

monumenta mandaj[et,mira quxdam

conferret : Solm tlle,tanc]uamipjepromegenitnsDet*St

miverfa conjpiciens , divina in nos effimdit oracula. Hujufmodi etiam Da;mone proculdubioinftrudus fuit Plato.cum ipfemet exprelFo fermonefiteatur,nos abeojuvari,tummfomniis,tiimiignismalaavertente,bonaaud"tiiisfofpitante.

f'

P.

III
quidam fubfint^O-pr

T>t Archangelts t^ eomm

ofjiciis

in hominibu4 reJpeSJu menttSyCuiprxfitnty

O'

qubdciZteri Angelt iU^yquaft fervt

confequensetiam omnes Angelt mali eorum <^oluntatt

i^ potefatifubjiciantur.

ARch-ingelus

eflrquafidux&c princepscxterorum Angelorum,quiipfifub-

jiciuntur:Diciturautemv^^(?///jGr^ce,quodAf4/4f/'Hebraice,&.i\r//f///*

Latin6iArch.^ngc4idigniorcs funicxteris Aogchs.quiapropterfuamperftclionem pnui pti-cipiuntur &c manifcrtantur inlegationibus quam cxten,&:ho-

Angeli infdriores de myfteriisdivinis informantur.Horumauer^^ihomines.tam exdotrinafacrarumhterarum,quamexinfl:rudioniiius rUtonicorum 6c fapipntumy^^j)r^//^r//wbrevitcrrecenfebimus.O^cinm Archangelorum, inqviit ifidorpa lib. 7 cap y eH docere inftruere inrehm adfidem conducentihus .,ut de adventu filii Dei, 6cc. Sic enim ex Genefi Z4. y.colligimus,

rum diiigentia
i.x

cemoffi

&

C[\i6d]ehovamittathujufmodiAngelos,antejuJlosinnegotiiseoritm:&C)\ixt:LPfalm.c)i.

10 Angeli Dei gcrent curam )uforum IdqU' )d etiam apparet ex verbis


Regii,P/S/r
91.
i''

Prophccs

\o.quxf\.imtAi:i:Nonaccedetadtemal(i,S^fage//umonappropin:

qmbit tahernacuio tuo quoniam Ange/iifun mandavit de te,ut cuj/odiant te in omnihus viis tuis: In manihns portahunt tc neforte offendas nd/apidem pcdem tuiim :fuper afpi-

dem c^hafsifrum awhu/ahisd^conculcahis/eone/ncr-draconem.Qucme^^mdcmlermonemjtrrte >^lieronymo,no\-\ folum de Chr)fto,fedetiam dequocunquehomine pio inteUigebac Propheca:Simihter>juxta iliud^.i?^'^. 9,Excitantnosad
bonum,exufcitantqueaiomnovitiorum&peccatorum,reiiciuntfpirituahter, ut non cadamus fub onere:iic etiam Daemones malignosdepclluntqucmadmodum T(?^. S.legitur: in dubiis cerca refolucione,nosinformant,&resambiguas nobiscertasreddunt,I>^ ii.io.conducuncnos invia&itinerejHinc.EA'od 15. zo.ica \Q^\m\\s\Ecce mitto Ange/um meitmanteteadjervandum tein hac via^dr
introducendum tein /ocnm /7/w,i?>i:c.Huiuseciamreiexemplumhabemus.v^(!/. 51. 3./?^^. 19. confolacionemaii^crunchominibuscrifticia&moeroreaiFe<n:is,,//f.
23. &;Gen.i6. compailione&c commiferacione movencur erga nos peccantes, neciinunt vel admittunc,uc indeiperatignem incidamu$,/S/^ i^.]ud. z.ho-

minib.airiftuncnecadant,/3 i^.adjuvancjuftosconcraipforuinimicosnevincantur,C7fwyr52. Machah. />f////.mcdicinamfauciacis fubminiftranc,nemoriantur,Ttf^.ii.cibum ik.laticemafFcruntfamelicis,nepereancmedia&fame,z.7f(rg.


19

peccata noftra nobis pra^fentanc&oboculos ponunr,utvidentes eapudofit

re &: pcvnitentia afH.iamur,Jd>/'z.

cent,qiiid

faciendum,Z,/^f.

1.

voluntatem Dei nobisaperiunt,& nosdoobftacula&impedimenta colliinc,utDeo inin vifitationibu.s

ferviamii>,A,'(?,^i3.

frpc vifitare iblent,&

nos

admonent ne vo-

luncattm divinam tr.,nfi;rediamiir, Ejaia 40. funtfemperin pr^efentiaDei.uc cum contempleniur Luc. i.Dan.j. preces hominum ad Deum deferunt, nec
ceiranc

DE CUJLTSQ, NAT. D.MON.


cefiantDtum
ilco

INQ^IIISIT.

lo;

vcner3ia,Efii. 6. Jj>oc.^.Dtum defacieadfacicm,nuIlointerpQ~ veUmencoxontuenturjAf^/^.iS.homines docent,v5c oftendunc iis fucura. Undeinquic Archangelus Gahriel ad Danielem,cu\ prxpofitus eratincuftodiai Feni,utdoiCamte,qu,ee-venturaJi>H populo tuoin novijfmUs diebia.Dan.^^. 14. Prophetias igitur docent;&. propiietas faciunt.Cacodxmones cxpeiiuut,qui vim habentiuperhomines,uti legimus hocidem in hiftoria a Rapha'.le h.xch2LU^c\o faclum: Archangeliergomaiignosfpiricus propelluntab hominibus,quemadmodumpoteflaces reprimunt malorum D^monum conatus coniramajtftatemdivinam,utnarratl>/(?|///,qui etiam aflcvcrare videtur,qu6d hujuiinodiinielligentisattollant,irilpirent,&: adducanthomines adcogniti^nemDei, ac doceant informent eos,ut poilint pie vivere: Atqueita poilemusinrinita alia Archangelorum,&: eorum miniftrorum officia recenfere facrarum hterarumteftimonioconfirmata,iedomniahicdefcnberelongumforef. Audiamus igicur.quid EthnicidehisDarmonihusftatucrinc&quaiiaiUisofficiaattribuerint. ]amhltct*s dicit primum,qu6d intelligencia; inter fe non conveniant vel diffi:raijtgenered:ftcrentiij.vf; uilii(ijmplici(Iima; enimfant)fed quatenus vel eadem vei diveria ratione rtfcruiUur ad primum,& alix in priorious,a!i^ auteminfequentibus feupofterionbui perfedionis gradibuiiundifpc.{it^:I<.cfpetluergodiffcrentisinperfedionegraduumalibi intelligentiasdiftingu.tin Deos,Dcemorjes,Heroes,&; animos puros,& fupra hos omnes agnofcitlummumbonunr.ieuDeumunicum.poftquem fequunturDii creati,ultimumque inte ligentiarumordincm &. inrimum animas ficit,inter qua.s&:Deos,duointcrm :Uia poluit,videiicet Dxmones Htrt es.quemadmodum inter ignem &: terram conftiiuuntur aer &: aqua :Dxmnnes,qui Hc.roibus lupenores iunt magis participantdenatura Deorum,& Heroes de naiura animx Undc ric,uc duo media participent c componantur ex proprietatibus duorum extremorum:Hincergocumanima;proprietasfitdeclinareadmultitudinem,lequitur quod Heroes etiam,qui de ilhs participant,declinent8c propendeantmagis ad particularia&mobiha quam Dxmones :Similiterquoq) econverfo,quniam proprietasDeorumeftquafiunitas,permanfioinfeipris,immobilismotionum caufa,providentiaqueeminens,fequiiurexinde:qu6dDemonesinfeDeorum dotes,quatenus illis adhsrent,contineant,& ad unitatem inclinent:D2monum oijicium eft verfari circa naturas mHndana.s&: rerum perfec1:ionem,animxque ad corpus alligationemj Officium autem Heroum eft vivfficare,animascuftodire, &: eas a corpore foivere:Exquibus patet, quodDiemonum cfficuim latiiis fe extendat,quan: Heroum,ciim illi magis circa univerfum,hi vero magiscirca animasoperencur: Archangelosver6& AngelosvidcturPhi-

&

&

lofophusinterDa:monesfuperioresreferre,vel potitis

propnum quendamor-

dinem

illis

aflignarealibi inter

Deos

& Dsemones; Verba hascfunt: Deorum


Heroum ferme ficut quam Dxmonum. Hic ergo viDa:munib us; At ver6 in loco sn,

jmagines apparent penitus immutabiles.cjrc. Archangelorum ^- Angelorum gradatim


rainus immutahiles ^fedprope Deos :

Damonum mutabiles

<&c. ac

Dxmonum: animarum
tea

denique longe mutabtliores

detur diftinguere,Archangclos

& Angelos a

citatoeoscumD^mooibus confundit:In ultimaautemdiftindionevideturperDxmones intclligere eas intelligentias,qija' fub ccrloempyreo.prrximoIocodifponuntur,videlicetDa:monesduodecim figna&coclumftellstum pofndentia,& per Herces,D3cmones 01ympicos,fcu fpiritus Planetis p^arfi
dentcs
:

Unde
;

dicit

quod

officium

Da:monum

rit

opificium circa naturas

miindanasufqiiead fingula tranfigcre.fimulatque petficere,& animaslig.-re Heroum eft vivificare, & animas cuftodire: Et quem.admodum coi porivus Zodiacioffi^ium latius eft,quam planeiarum, qu^tcnus pnmum in pbnetas

agic

io<J
agit,

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV.

LIB

III.
ficetiam

& in eIementaria:Atqueita magiscircauniverrum verfatur,


ciimilli circa

univerfummagis, hicirca animas potius operentur. Nos autem e.\ fapientum teftimonio elKimus,qu6domnesintelligentia;,fivedicantur Dii creatijfive Archangcli&: Angeli,fiveSpiritus,D^mones 6c Heroes,comprehendantur (ub vocabulo Dxmonis nonminus,quam fpecies vari^e folent cidemgeneri fubjici^dicimusque

Dxmonumofticiumlatiused.quam Heroum

quodDarmonesfupra ftellas habitantes fint boniD;rmones:Sicetiam Da;mones Olympici & mtdix mundi regionis refpedu fui,&: perfequidemboni funt :fed tamen refpedu noftri.in quibus fataliter agentes, nonnunqu.im bonum,&. quandoque malum operantur,6c boni 6c mali dicuntur :Ita Saturni, Dsmones appellantur majora infortuniajS: ipfc Saturnus mala fl:clla,8c majus

infortunium vocatur
:

Similiter Martis Da;rnones

nuncupantur
trario

duminterim proprietatesDxmonum

minora inforiunia Jovis &Veneris con-

Chaldd itaque 8c AEgyptii videntur diftinguere Da:monesinfacros.&Dc-BmonesftellarumfeugeniturarilvenativitatisautgeniCaIisfigura;Dominos8c elementares,quiomniumpe(Iimiexiftimantur. Dynonesfacros volunt efi!e illos, qui ab ipfo D^emonum Deo defcendenti anima; ra-

modo fe habent.

naturam horum officium efie dicunt, bonas femper menti exhibere,allidua iii vitamanima;dirigere,cogicationes nobisilluminatioQeagerejquantumvisillamad^tionemnonfemperinanimaanimadvertamus,fed,quandopurgatifumus,8c tranquille vivimustuncanobis percipitur ipfe D:Emon,8c quafi nobifcumloquitur,ac fuamnobiscommunicat voccmanteafilentio pra:(ens,ftudetqueafiidueadficram nosducer:;perfectionem^Tradunt etiam, quod hujus Dxmonis auxilio pofiimus fati malignitatemevitare,qu6d Socratem fecifle legimus:Et P/(j/tf/'acreduot,homines
tionali afilgnantur, univerlales fupra
:

mirumin modum abeo juvari,tLimfomniistumfignis malaavertendo,bnr,aqueauc1iiisfofpitando:AtqueillaetiamhisdidisconfirmarevideturJrfw^//r//j-.-

Hic animam conciliat corpori.commtmicatam curatt^vitam amm&propriam chngit ,cogitationi ajpdue principiaexhibet,nos^ agtmm talia-^qualia his adducit in mentcm.eatenm nos guhernat ,quoad[a.cris prAfecft Dominumpro Dxmone commutemm: TuncD.tmonhu Deocedensvelvacat abopere^wl conducit ad tdem Et alibi dicit Hic Dttmon
:

fuit inexemplari antequamin generationem animxlaberentur^quem cumprimumaniniaducemaccepit,aftat ipfe DAmon.,exptetor fubinde


Alli<iat

vitarum,animam dcfcendentem

corpori ,commune cjm animal ipfi curat ,vitam anim.^e propriamdirigit,dr quodcunque ratiocinamur,exhibet ratiocinandt principia, agimmg^ talta,qualia adducit in

mentem^gubernatfj, nos,quoufquefacrls operibm expiati

Dcum fubeamm pro DAmone

ducem.cui poU hxc Dxmon ita cedit,ut velvacet eoprxfentcvelconducat ad idcm. For-

fhjrim ctiam ^nJoujmD&monis facriauxiliomdignitatemfattevitiVri: Nosautem copcludimus hunc Da:monem efie fuperiorem ex tnbus corporis Da;monibus,mcntis cuftodem^ducem it condudorem,qux optima funt menti fubjicienccm,acturpiaabeapropulfantem,rationisdifcurfivxin probis8cbonisdiredorem internum intelleclus fapientia implentcm atque ita in univerfum hominem,8c per confequens inipfosquoqueDxmoneseidempr^ECuntesgu,
,

bernationcmacdominiumhabentem,nonaliter quam mens


:

fapientis in ani-

mam vitalem,animalem feu fenfiti vam Nam mens quatenus ex fupercccleftibus parentibus ortaeft.fupercocleftem ducem ia condudiorem in fuo ad inferioraitinererequirit,quiipfam,cum ejusamicis^intelledu fcilicet &: ratione in

lucem

feu

animam medii

C(xli

^ ejus fpiritum imponat,atque hxc omnia


cum

\-

mul.m^tdiantibusliquidioribuselementis

corpore conjungat,utiinferiLis latiusdicemus^Exhisigiturevidenseft.quodhujufmodi Archangeli,cumfuis ducibuseisinfervientes,nonmod6dominiumhabeant in fpiritus Olympicos,


qui

DE CUJUSQ. NAT. D^MON. INQIIISIT.


&

107

C|mriti&fataIiufuntgubematores,fedeiiaminrpintus elementares Cacodcmone,s,qu! infima mundi regionc poffident^ homines malo afficercfulent: qnca.dwodiirnsqudTohiamlegitU{:,qu6dA.rchsinge\usI{aphaelDiewoKiiimmie
AJmodeumapprfbenderit,ipfum^^in dejcrtoftperior:^ AEgypti
li(raverit,drc.

Quibus

eMamdocemur,qu6domne,quodbonumefl:,dommium habeat,&imperium in malum, ab eo tempore, quo fummum bonum cum fuis Angelis fummum

ma;um

&; litigrum e coslis

m terram propulfavit-

Idcirco divina providentia


in

nobishuiufmodiD^monesprioresfeu potcntiores

propinquo conflituitSc

pri:fecit,quibusnos,tanquam paftoribus feu redoribus commendavit.utnos qiiotidic adjtivent, Dxmones malos arceant, compefcant religent, ne quantum vellent,nobis noceanr,uti in hiftoria allegata declaratur.

&

&

P.

IK

T)e Angelts leptemyqm ajiatitcoram Deo^^quodquilibeteorumjit dux

muitorum millium,tum principum tum commumorum t^


mfertorum At/geiorumjiecterum.

/^Olligimus exfacrarum lireraruminflitutione,tum etiamexipfiiisnatur^


*

^'fatalis ordinationequodfiimmiArchangelorumprincifveslintinnumero
feptenarioaDeoconfHtuci,quatenus hic foius eft rumerus ille primarius virgiucus,a quo&; in quo,ac per cjuem Deus unus fimpliciterformalis,&effentiafuperfubflaniialb, fecum materiainformimiicct ,utapotentia eamad aclumaquarumfeunatura:humida:deducat.Simtli etiam refpeclu Archangelorum pnncipes in tali nurnero a creatoreeliguntur utin tenarionumerorelationcm adTrinitatem facrofandam Scunicum Deum acDominumfuum habeant.&inquaternariomandata&voluntateejusinmaflamateriaiiaccompleant &.perficiant.Quodquidem fermonc manifcfloagnofcere videtutP/almifta Regius Pfalm. 105. zo.Benedicite^ehovx Angeli eJHS^ValentiJJimi robore,eficien tes verbum e) m, aufcultantes voci verbi ejus:BenedictteJehova omnes exercitus e) us^minijirtejits,facientes placitum ejus :Scd,ut zmplioxi Bibhorum facrorum tefiimoniohorumAngelorumprincipaliumnumerumfeptenariumofl;cndamus,legigimus Tob. 12..1 ^. Egofum Raphaei,Angetusunusexfeptem,quiaftamm antejehovam, &cLuc.\ 19. Ego (itm Gabrieiquiajio ante Deum c^ mijfm fum ut ioquar adte :.t Dan. 10. 13. inqtiit Angelm GabrieiadDanielem:EcceMichaeiunusdepnncipibusvenitinadjutortum meum,d^c. Hi ergo funt tres principales Angehdenumeroiliofeptenario quorum mentionem fecit Ra^haei loco antea citato, atque horum quiliirst habet dominum fuper aliquem ex feptem planetis,ea videlicet ra tione,ut femper ;^fl:ent ante Dominum aufcultantes voci verbi ejus,& tameninterim etiam efficieniesfeu expedientes verbum ejus tam perfequamperminifiros, @xereitus,&virtutesfuDfepoiltos&fibifubjedos,quiinccelomedio&infimo
conflituuntur,utexprxdidisPfalmifl:a verbisintelligimus: Undefit,ut,licec

&

feptem ArchangeliflentcoramDeo,attamenhabeantdominiumin fcptemPlanetas acD:Emonesiisappropriatos,fimulque in ftellas fixasiis natura &difpofitioneaffines:Sicvidemus,unumeundemc|ue Imperatorem RoEuropaparuerunt^ AtqueiterumGumaemaniilTe^cui tamen Africa.Afia Europa:anteIm.peratorem Rom^ manentemabfrrnatores Afric^e, Aiia:,& ft.re potuerunt,dumtamenreges illi, qui cuilibtt harum mundi partium repriedieli

&

gioni p^i;(;dere confueverunt,nihil perficereautordinarepotuerunt,prxter-

quam quod

a gubernatoribus permillum

& mandatum f*it, qui tamen & rpfi


o
i

etiam

108
etiam

TRACT.

T.

SECT.

nihil prieftare aufi

IV. LlB. IIL fuerunt contra voluntatem 5c imperatum fummi ^


11.

PORT.

maximilmperatoris.SimiliitaquemodoetiamlicebitDeumfummum&opr.' mummaximumlmperatoriprimocomparare,cuideincepsinimperiiejusgubernatione Angelorum ordo unus fub alio gradatim fubftituitur fic Archanordo efficit verbum ileeli aufcultant voci verbi divini,(ecundus Angelorum divinum lupcrioribus placitum facientium lud,&; ordo tertius eft miniftrorum
:

ordinibusab unitateindicatum.AccipiuntergoAngelimedii afuperioribusiU


luminationes&:claritates,quasoftendunt6cimmittuntinferioribusAngelis,t-

Dei fiat tam in terra,qu.\mincoeio.Hisautemfeptem Archangelis hujufmodi nomina impofueruntfapientesiOr//'//^/,Zrfr/Aer/W, Samael,Micf)ael,Anael,Raphael& C^^w/.qui fecundiam huncordinem tiiilibet planetarum defcendendo attribuuntur,videlicet,ut Trithemm Ahbas,\ Magorum ota ut voluntas

pinionibus hauddi{rentiens,dicic,0;7/^/'/Wfw prarfidtrc ^i^K.mno,Zachariel]o\i Snrnael M;xni,Michael So\'\, ArjaelVcncn,Raphael Mercurio,& Gah-ielLunx-.kt-

quehorumcuiquerraditaircriptameiregubernationemannistrecentisquinquaginta quatuor menfibusque ex ordinequaternis:cuius ciiam pofiiioni complures viridodiirimihacT:enusprxbuereconfenfum:Verbaejusfunthxc5


,

yeternfententia dt plurirnoru, Sapientijjime C^far , mundu hunc wferiore ordinatione

gnhernan c?-f.Hi 7. Angeii commenlurant,quoru Johannes in iba mundi tci^c proculdubioiuntilli,qui


ttimiinte[le^tis,qHi Deus esrperfeciindfts intelltgenttas

revelationementionemfacitrefcrendo,eorumquemqueiubalternatimtuba
fuafonuillc,phialamquetribulationiseffudi-ire,itautinterjuridicos Anglixvetuftiores inde in proverbio dici fbleat,quoties aliqua illis impofJibilitasmlege
vel judicio occninx., ijl t! d quidem recuperabtt , quando Cahriel cornufuofonahitfeu chnget:\Jindt liquet,qu6dapud veteres pro certo creditum fit,nomen iftms

Angelifeptimi,cuitubaultimaindiejudiciiclangerea Jehovainjundlumeft, efTe Gabriel,qui prxfdet ultimo ac infimo planetarum,atqeitaultimumia Hiiceautemfeptem Archangeloin mundi terminatione ordinemhabebit. fubjiciunturacobediunt,& fub boni Angeh rum fpeciebus omnes inferiores
illis,tanquam ducibus.bellum fpirituale gerunt,juxta illudy^/^tff^/^/^.u.y.^/yicium csi prxlium magnum tnccelo,Michaeldr Angeliejtaprxliahanturcum Dracone df
Angcli ^y/,&;c.Similiter,qu6d Angeliinferiores fuperioribus Draco pugnahat miniftrorum loco fmt 6c obedientiam pra:ftent Q%\n%Zacharu^\di\si.->,. elici-

&

mus Et
;

Ecce,Angehts qui loqtiehafur in me,egredichiitur;0' Angehts aUns egredieha-

rohahitabitur^erufalem.^c.

ttwinoccurfmn eyis crdtxitadeum;CurreJequereadpuertimifum,dicens\ AbfquefnuEx his,inquam,patet;qu6d unus Angeluspra:fital-

teri,ficAngelus majori oihcii imperetei,quieftofficiiminoris. Hisergoconfideratis,videmus,qubd y.ilnt principales Angeli ieu Archangeli,qui aftantante

Deum,& procul dubio dominium habent in ordines inferiores & minoris oificii,quifuntinmultitudine,_quemadmodumeXi\/4//; 26.55 colIigimus:y^^/</rf/, iaquit Chtiftus,wf nonpofje rogare Patrem meum,ut mittatmihipluresquamduodecimUgiones Angelorum? S\cLuc.x.\y Et fuhito fuit cum Angeio multitudomtliti^cceleJlis,laudantiumDeum,&dicentium,GbriainexcelfisDeo;Ex.z\\\:i\,deciescentenamtlIta.drc.

Patet igitur miinitos eire Ang.los alios prxter hos feptem

qui funt

principes 6c^_e;f//,utcumPropbtaregioloquar,(7///4/^////4/'i/^f/ Dei. Atque primarium fub fervi :Unde illi omnes hifce primariis iunt quafi miniftri

&

&

Archangelislocumobtinenthi Angeliboni&accipiuntilluminationesfuasab Archangclis non aliter,quam Archangeli a fuperionbus hierarchiis,& ab ipfo Deo. PorroetiamOlympiciipiritus illuminationes fuas immediate recipiunc

ab Angelis,quifuntinfimiordinis

in

ultima hierarchia

coeli

empyrei. Quibus
tione

cognitis,fciendumeft,quemlibethorumAngelorumnaturaliquadamdilpofi-

DE CUJUSQ^NAT. D.MON. iNaUISIT.

109

lionetempushaberefuidominiifuperftellamreuplanetampropriumeifubje' cT;um,&: (imjliter fuper fignum Zodiaci foriiorem toiius ccali angulum poffidens: Unde fitjUt eo temporejquo Angelus aliquis ita ell: in domuaio fuo,D<EmonesquoquetamfigniZod)aci,quamplanetXjquibusprxdominaturfortioresjiberiores & adiviores fint qu^m Dsmones c^eteri rehquarumftellarum, utpote qui pro illo tempore ei fubjiciuntur. Durat autem iftud tempuspriedominii , quamdiu planeta ille, cui aliquis feptem prxdidorum Angelorum pra^dominatur plures habet in univerfo coelo fuas fortitudmis dignitates :Si quis igitur nafcatureo tempore(verbi gratialquoC^^r/V/efficitur princepstotius coeli &c mundijtunc aut ipfe.aut aliquis Angelorum ejus fupercoeleftiura
,

eritgubernatormentisnati,6caliqU!s
v!tc-B

Da:monum ex

regioneLuna^pr^efidebic

geniti,itidemque fpiritus aliquis elementi

aqux,qu6d Lunx maxime ex

natura acdifpofitione fua fubjicitur,animam ejus animalem> ex furmali clementorumconcretionefadam,gubernabit,atqueficincsteris:itaquidem,ut fpiritu^!egionum,cuilibetprd!clorumAngelorum fubditi.quotemporeDomini eorum potentiores exiftunt,aliismurcliDa:monibuspriEdominentur,ut in Meteororum generatione,mundi aiteratione tcmporum mutitionclu-

&

culenter expiicatur.

p'

^-

^odtinuj expptem Angelis aut ducihiu ejus^authontate ipjtproximti^domi" nium habeat fuper mentem humanami Et quodpluresAngeli cufiodiamdgant umm hommui Similiter Jamhhci opmionis untcum
T><&monem
inte^ro bomtni attnbuentis
refutatto,

SUntmuIti, fcio, qui negabunt, im6ver6&veljrametiamnegant,nifal!or, quemque hominem habere fuum proprium Angelum ei pr^efidentem 6c
,

mentisejusdireclorem. Quibus quidemunicoverbo refpondemus ex]o/ephi Patrrarha;verbis,c^uemhbethominemhabereDmonemfacrumfibipieuntem:'Vtrba.enime]i\shxcf\int,GeneC^^A^.A>igelui,qitimevindicatahcmmmalff,


i>f/jedicat

miht

dr' pueris ifiis,^c.'U.ndemzn\e{iumreddinir,ciu6dip[e]ofephus

D^moneSc Angelofuofacro confervatum fuilleinfua vitaatque vindicatum ab omni periculo& peccato: SimiliterhocidemhifceSalvatoris noftri verbh eficimus.Vtdetenea^memnatisunumexhispitfiUis. Dicoenim
cotifiteaturfc a
'vohis,

quia Angeli eorum in cceltsfemper videntfaciem Patris mei,qui est

ccelis.

Math.

iS.io.Hincigitur eft,ut Magiaireveranterdk:ant,qu6d y/irfwfamiliariconfuetudine convcrfatus fit cum Angelo Raz.iele',SemfihusNo<ecumJophiele;Al>raham

cum
cujus

Zad^ie/e;]acobcumPe!iele,]ofephcumGabriek:\Jndehquet,(^Aage\us\\\s

mentionem hc\t]ofeph in vefbis mod6 allegatis fuerit Angelus Gahriel: qui idem etiam dicitur ]ofi.e Sc Danie/i, atqueetiara A/^r/<<prxfuifl^e.SiciV/<?;/^y,

familiariter converfatus eft

cum MettatronsE/ias cum Ma/tteiesTobias cum

Ra~

phae/esDavtd cum Cervie/e\ Efdras cumVirie/esSalomoncum Michae/e,S/,C\cincxteris.uti anteadiclum eft. Ex quibus evidentifiimum evadit,qu6d non femper unus ex illis feptem,inpropria fua perfona foleatpr^eefiTcfcdquodf^piufcule

etiamaliquisexducibusejus,peripfiusmandatumopusilludtutelareadminiftret. Sicex pr.Edid:is videmus,qu6d A^raham profuo Angelo habueritZ^^i/VlemCeu Zaciuriim, princ\pem[\:e\\x]ovi3i\is;Danie/G.ibrie/em Luna^gubernatoremj Tobi/is Raplm/em Mercurio pr^Efidentemj Sdomon Michae/cm principem

fphair

iTo

TRACT.
Solaris

I.

SECT.II.
,

PORT.

IV. LIB. III.

fphxrx
liquis

.Unde obfervandum eft quod cuique in fua nativitate detura-

horum principum,qui mentinati pr^efit.talcmquehominemadmirabilemreddat si idoneum ut queatarcana&myfteriadivinacognofcereatque

revelationem majeftatisfacro{'anda:poflldere:Similiterquoque cxteri Angeillis,quanatumitili poteftatem ingentem atqueinfignem habentaducibus dem'|multafoelicitate &fcientiafrequenterinduerefolent:LInde J<?^///f/quafi Dei pulchritudo, /f^z^/if/fecretum feu myfterium Dei,Um/ignis feu lux Dei, Pf//V/qualioccultum&miraculumDomini,Mf//<j/r<>donumDei,Aff///V/liberatio Domini,P/W/jf/redemptio Domini,Scc. Immedijte a carteris pnncipibus tum poteftate,tum autoritatc derivantur Imo vero nonnunquam accidit, uthiAngelifacri vendicent libinomeDnati:Siclegimus in Efdra nomenArchzngth]eremela]eremia Propheta Sic ZacharielaZacharia,&L U^-zWab UriaPro:

pheta, quem

occidit J^4r/;/w Similiter Samaelvel SamiitI,F.zechielii. Dafi/eliiint


.

Prophetarumpariter Sc ^ngelorumnomina.dccQLimimbctiamplures Angeli funt cuftodes,Microco(mi uci antea didum eft-,qaorum unus &. princeps mentem,intelledum&rationemrefpicitaccurat,altervitam,8<:tertiuscorporis conftitutionemacappetituaKSed.quiahxcnoftra fententia aliquibusdura &,averitatealienior videbitur,dicimuseamexplicari^ probaripcrverbaPro-

phetx

Davilis,fyi/w.9[.io.
,

Ubiipfe,deChnftoloquendoiA^<i4ff^^d'/(?^//',intuo
,

nnit,malum

(jrfiagellum

non appropinqunbit tabernaculo

quoniam Angells fuis

mandavtt cle te,ut cujlodiant te in omnthm viis tuU\In manihnsportabunt te,ne furte offendas adlapidempedem tuum,fuper ajpidcm O" bajilifcum ambulabis^(^ conculcahisleofw^^r^ftfWi(.ldquod,teftc///fr(?j^<?,non(oltiminChrifto,fedinqu')Cun-

queho.minelocum habet. Omnes itaquehomines diverforum fpirituum minifterioreguntur^contraillamJtfwMf/fententiam^quadicit^Da^monemur-um nonulicui parti noftrum prxelle duataxat,(ed toti fimul adLlTe,totum duc re, traditque.quod pra:ftet potiiis,ut corpus,& anima ac .ntelleclus eodem Y)xmone gubernentur, fubjiciens ha:c verha Noli tta dividere.ut aliusft corporis Dxmon alius anim<,d^ alius inte.llectus,abfurdum enim esi animalejfeunum^Dxmomu 'vero ariimalis prAfecium-,multiforme putar^(^c Qmbus quidem verbis conatur
:

Forphyrii rationes confutare,aflcrentis,qu6d plures

cuiqueprxlintDxmones, qu')rumaliusfanitatem,al;us pulchntudinem,&: alii quandaminhishabitudincmcurent,acpr2tereaquoqueftatuentis,qu6dunusDa:moncorpus,utiUsanimam,& alius mentem regat. In hoc igitur P^r^/'^r//caufamfufcipiens,acnter me ad abftergendam infamiam a j4wz/'//f(? ei afperfam,hifce rationibus fequentibusaccingam:Pr/Wquidem,iiunus tantum Dxmon,isquc fupernaturalis,pr<Eeft tam corpori & anim:t,quam menti,tiim quilibet homo virtute ^ afllftentia illius DcXmonis effiigiet fitum,&. fataliaomniaevitabit,acperconfequens nec fata necaftra vim ullamhabebuntin homincm,quodtamenipfe Jamblicus fibi in eo contrarius,negare videair.quippe qui uno loco fata efl~e agnofcit,quibushominesfub)iciantur,&tamen virtute ac prarfentiaDxrnonis homini prxfidentis dicit fata evitari,ita quidem,ut fi hc^c eo raodt)fefehaberent,omnesindiftinc1:c homines fata fuaevitarent,quatenus hujufmodiunius acfoliusDxmonistantumeirentparticipes&Darmonibusfatalibusearatione
penituscarerent: P<?rrtfetiamdicit,pra;ftarcpotiu^,utcorpus
lecl:u<;

& anima.acintcl-

codem D.tmone gubernetur, dum tamen omnes, tam in Thjsologia, quam Ph!lofophiaperitiagnofcunt,tantaminteranimam& corpus difcrepantum & oppofitionem,ut mirabile fit,quomnd6 & quibus mediis ha;c duoad
Archangelorum
carcer,fed
proprietas,uti \pit]ambiicustQ-

inviccmcopulentur:f/.c/^rf.j

ftatur,eft tcnebris C()iUraria:Unde ipil nullo

corpore,quod

eft meratis divina:

modo gaudent aut delcdantur fummoperc mentcm inftruunt&


diri-

DE CUJXISQ^NAT. Dv^MON. INQUISIT. m


diriguntjUt corporis illecebras fuglat,6c cautc declinet,ac aflidue
^/wi//>fy quoque.fi
les

mentem

&

animamcaptam^corporetenebrofo iiberareftudentfuxperfcdionisvirtute:
Archangelus feu Dxmo folus & unicus elfet princepsac pr^-

tamcorporisquam metis,fequerctur,quodtamcorpusinbonumdirigeret, quammentem.quxnunquamerrarepotef!:: Atqui corpus&carnem adomne vitium & concupifcentiie fpeciem,pronum efle vidfcmus,& proinde dubium effe non poteft^quin illud gubernetur ab alio quodam detenori,8c inferioris
Archangelus: qui tainen Archangelo, tanquaminferiorfuperiori,(ubjicitur,iianimamediamenticonilanter fic lidcliter adha^reatiP^^/etiamm/^^^f^^fianimavitalis non haberet ahum quendam Dxmonem diverfum a duobus extremis, videlicet a Dxmone mentis, a Dxmonecorporis diftmclum,non elTettam inconft.ins miitabilis,ut modo meti adha:reret,modb anim.x animali.quae eftformaliorpjr>corporea:compofitionis^P^jrr^etiim.fiunicustantumDaifnon integrammaflum.tammternam, quam exiernam regeret.mirum foret,ut mens anjmar.ac corpori,& corpus itider nanimar,atque tam mens,quam anima corpori eflent ita aliena,uei in hominibusafljiucpercipimus:Exhisig!turevidens eftqubd piures fintDc-Emones,
eft

conditionis

Dxmone, quam

&

&

quamunusfoiui.quipoteftatemhabentinintegrumhominem. Deniqne Qi\zm.


eft,quamantcnores,quait3dicit:Noli itadividere,utaIiusfitcorporisDxmon,aliusanimej,& aliusintelidus,abfurdum enim cft animal efl^c unum , D^monium verb animalis prxfedum ef/e multiforme. Rejpondeo enim,qubd abfurdius fit credere unicum animal habcretantiam unumD^monem,quam fiquis diceret,mundum,quiunicuseft, non habere nifi unum Dxmonem , omnes fingulas ejus partes gubernanr tem. Quis autem dubitat,quin in mundo fint alii Darmones empyrei,alii Olympici ieu c'Echerei,& elementares,a quibus illx mundi regiones gubernenfutilis

ultimajambiicirationonminiis

&

Similiitaquerationeetiam,ctimcorpushumanumconfleturexquatuor Angelorum clementarium habeat dominium in corpore ? Jmb credendum eft potius, qubd particularis fpiritus cujuflibetelementidominiumhabeatin fuacorporis portione. Quantumautem ad hominem internum attinet,equidem impoflibile eft credere,qubd Jigamentum iEthereum vita: fine D^monis Olympici moderamine & tutela continuetur,aut qubd fatalia homini accidentia imprimantur fine fpirituum cocleftiumrefpedu^Ineoautem.quod J^?^//Vjdicit,unumanimalrequirere unum pra:fecT:um,&; non multiformem,airerimus,qubd, tiam Macrocofmus, tum iVlicrocof nu unum&: multiformem habeat prxfidem Unum, inquam, habent,quatenus a Deo fummo&; uno refpiciuntur,multiformem verb.quatcnus a miniftris feu intelligentiis fecundiim Dei voluntatem gubernantur: Nam homo ideb dicitur Microcofmus.quoniam in compofitione fua participat de qualibet Macrocofmi regiQne,&: per confequens etiam Dxmones ac Angelos ejiildem requirit mundanos,ad prxdicflas iftas portiones gubernandas. Atque ut jam tandem ad ipfius quoque Porphyrn errorem loco ultimo redeam,quoopinatur,pluresnobisDxmonespronumeropartiumnoftrarum.
tur?

elementis, quis hxfitabit in eo , an aliquis

etiam in ipfo corpore diverfos efle Dxmones.quorum alios pulchritudinem curantes,alios fanitatem,&: alios quandam in his habitudinem refpicientes i?f/^(?W(?(7,fruftrafieri per plura,quod fieri poteft per pauciora; Unde, fi D.cmon,corporispra2fedus,omnescorporispartesrefptcere&; tueripoteft,fruftiarequirunturDa:mones plures:Cum itaque animxvitalis prctfesOIympicuspulchritudinem&fanitatQmcorporis inquantumfufficit, relpicere ac lueri pofficcur plures Da:mones adtaleopus requirentur? Quocirca,hifceoptimcconfideratis percipiemus oculii fpiritualibus;w/wr/)? Z><eadeire,8i. pr:Eterea

facit

monerft

iii

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.

IV. LIB. III.

monem mentiiyCnmi\we regium& maximcprincipalem,quem Aiperius Archangelum efle probavimus,4//w dnimx vitalis,(:\\icm rpiriuim Olympicum niicupavimus, qui femper
eft

fatalium exetucor.atque tertium deniqtte elemtnta-

rfw,quicorpus,corporisqueofficia6cappcticus refpicit:feddehisalibitulii;is.

C
1)6 mtntis
lapju in

P.

VI.
fihi nuitte matertalis

animam
,

^ J^intum medium: uhi


qua
ejtts

porttonem adjungtt

diyerjonum ohfcurum ^iyat^

moyeat^iS adcompletamfuam capacitatem


njiqefcat.

A
nii

Pulejui in
alis

)UCundinimaru3dcC/'/V/w&P/)'fAf Hift:oria,fingit P/ychenf)per

venti Zephyri renic ntt'ma.ru!TimitaEealti(I)mircopuli injucunuilli-

mamvallem omnibusnecei1.iriisinrtrudamd-;rcendiir:;,ubnllamminiftrisuivilibilibus ftipatam otnnia fibi neceiTaria accepiiTctradic.

Quidigiturcenfen-

dumerit,dehaciyvr/wiuperc(X:efi;isdefcenrninvallemi.ocleflem,C|p/<af//feu
in Pjalm 104. 4 ^mamhulasfuperpenventornm ^ltufacis Angelos tuosjpirituifeu ventos,d^mim[tros tuos ignem ardcn iem: Nonne igitur juxta hoc ip(um quoque dcfcendere folct fuper ventorum
:

lucicocleftiattribucam.^Nimirumdicitur

fcu Angclorumalismensdivina,divinijisDeiafflatus,acT:u.s increatus,atqucra-

diusimmediatea Deoprofi!iens,&deorfijm adinfbrparentis fui.vehiinmediammundiregionemPSicicaqueiuxtaillaPropherx prxdicti verbal^^/^^rT//} nuhem afcenfum tuum.. qui amhuias/i(perpennisven!orum,6<:.)mens,di\md propago.intidens thronofpiritus raiionalis fcu ca:liEmpirei,quinube.seft:fpiritu?!is

gloriamDeicontinens.ambuIatfcutraniitfiiperpennis &; alis Archangeli fibi pra;fidentis,&c Idqueetiam juxta illud Pfalmifta:anteaallegatumexPfaim. Angelisfuis mandavit de te.ut cujiodiant te in omnibus viis tuis,in mani hmporta9 hunt te,neforte ojfendas-, &c. Quod quidem de interni hominis principe,verbo Dei,&; mente,qua; eft fpiraculum Dei,immediatecum verboaborejehov.^ procedens.eftexaudiendum.Mens erg6divinusilleDeiradiusfeuafflatus,ad materialem prxparata utrelidisregnis iter fuumin mundum vifibilem fupernaturalibus.iplius natura; regna tam ca;Iefl:ia,quam elementaria pcragrer.omnibusquejamhierarchiarumnumrris inftruda &; exnrnata,ac Arch^
1
.

&

angelifibidef^inati &:adjuncl:i pr.]erentia contramalaScpaflionesmundanas

munitaacfiipata,alis minifbifui.infiftensfaitu levideorfuminregionemftellatam feimmergit, ubi ab Angelis Olympicis, Archangelo iftimentis comiti

acprajfidiinfervientibus&fubjeclisrecipiturj&amichim induitarthereumcx
.inim^vitalis 6cfpiritus ^thereiportionecompoiitum,cuiitidem etiam
tuv
fpiri-

unusexorbe PlanetanoArchangelummentisprofuofuperioriacDomino

recognofcens,prcTeir^ feu prxfici prrhibetur,quiqnidem fpirituspropne dicitur nativitatis.feii Nati Genius,Sc domiriium haberc folet in vitam,& acT;iones

vitam veriantcsi Atque huius operationibus fatum in quolibethomine cxecutioni mandatiir Attamtrn hic fjiiritus duci mentis non aliter fub
cirt a
:

jicitur,quam

Rex

Imperatori,vel fervus

iiiodotninoquemadmodumexloco

antea--xZ.if/;<i/7.ei.5 c!CJCo,conft.t.quippeubiu;-ius-

Deminus

ei

Angelus,tanquam. lcerius impc:rar,tanqu.i.m fervo d\ctny-,C/{rreJoquere adpnerum ijlum. Ex


qui-

DE CUJUSC^NAT. D.4IMON.
quibus luculenter patet,qu6d
fit

INQ^UISIT.

n^

in

Archangeli feu Angeli dominanti!;

& prin-

Angelum fatalem fibi iu-ppolitum coiiibcre 5cjubere,nehncvelilludfaciat;Similiterquoque Dsmoneiduodccimlignocipalis poteftate.tata alterare,&,

rum,qw.,z'i^JicesaM(ramo Jri/megifto appellati/piritibus planeiariisadc.xpedienda &c cxecutioui maodanda ratalia ainilere (olentjnullam habent Archangelis fibi propriis reliilendi potelliatem.icd ipfis,tanquam principibui

Do-

rninis,acducibus(uisobedientes (unt
liclL-e

& morig6ri:Et proinde,fi animamedia


:

cum mente conlentiat.eique obedienter,tanqu3m pnncipi /uoadha:reat,nec nec D^mones earum vim ullam aut potcllatem in cam habent Unde oriturilludproverbium:i'iJ^/>/?^^(?/w/iZ^//'r4//m,&c.hoccil:,qui menti& duci
cjuSjUtpote

dcm
i

pra;feruntur,gubernatur,ille allrorum

quorum virtutcs propnetatibus llcUarum ac Da^inonum earun& da.monum corum adus atque

iliuentiasevitabit.

C
''De

P.

VIL

mentis cum anima c^ (^iritu medio in mfimam mundi

renonem

defcenfu.

/rEnsdivina,poteftateArchangeIimunita,&vitalisanimxamicT:u,quxfuo ^quoquciGeniocuftoditur,induta,omnibusque virfutibus sihereisad vita:conlcrvationemnecellariiiatHuens(rccdptj ichcttwmirafea. primomobi\i,aiHor>e3. firmamento feu oclava iphxraj^virecepti^va a Saturno,'z//' naturali a.]oye,z/iira/cib2liaMaTtc,vi%'italihSole,vicocupiJcilpi/iii'Veneie,'vij)liataJIicaa.Mcr~

Lunajdeorfumlabitur in regionemelemtntarem,ubi, fe muniens, igncam aereamque naiuram induit,priorafuaethereaindumentategumento elementaricooperiensfimphci,&: tandem compofito. Omnes iglturibida^mones, qui funtdeordine, Sc conditione Archangeii menti priEdominantis,illi occurrunt obviam &. hilaritereamxthereisfui.svehiculisinfidentemrecipiuntj&ftipantcotradxmonum contran.t difpoficionis vexationei. Sed jam poterit hic (uboriri quxfl:io,^tfmodo Dxmones ifti elementares refcrri po/fmt /eor/im ad cjuemlibct Dieronem/eptem Tlanetartim,cum/nH tarjtiim qnatuor elementa,de quibm D&mones in/eriores particicurio,&. yfvegetativak

contra frigons intenfi injuriam

pant? Cuiquidemdubiobrevii;crr.j^<?/?(alif/w/^,qu6dlicetquatuorf(jlumm(

do

'

encimerenturelementa,hiEctamen quatuor commodifrime ratione naturaru fuarumadfeptem Planetarum dilpofitiones referantur &: per conftquens quoquead d.^rnones cuique exPlanetis convenientes:Verbigratia:i'<////rf relationem habet cum teTra,]upiter ver6 Fenrts cum acrejiW^/-^(Cumigne,8c Sot cum aere 6c ignc,hoe ell:, cum fuprema aeris portionc igne accenla. Lftna cum aqua,&: Mercurim cum hifce omnibus 8c ventis :Unde facillimum eritinvenire,qualis daniion elementaris in nativitate dominium curam habuerit acpoteltatem incorpusnati. Quitamendxmon imperatur&regituramf ntis [)ra.'fide,nonaliter,quamfervusafuodomino,& in redaacfan^flaviaipftitur.ur,fiammamedia6cejusdxmonment.emmagis refpiciant,quamelemcntatum. Ex his igitur videmus,qu6d mens habeat fuum ducem.qui eft ArchangeiuSj&anima mediaitideni fuum,qui efl G^nius acfpiritus Olympicns, uiqueanima deniqueanimalisfeufenfitiva exformalioriclementorumparre conftitUEa fuum quoqae^qui ca^ttns &; menti m.gis ell advei/(i,S;qa,>rer;us ia
,

&

&

materi^

114

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB. III.

materixmultitudinemagis fubmerfus. Atque hoc mudohomointernusconflatur,ejusquef)artiumtrium,extribus tiium

mundi coelorumnaturisderiva-

tarum,qu^Iibet proprium fuum D^nionem poffidet,S<: proinde,iiti Deiisfupra Angelos,& Angeh fupra ftellas.acilella; tandem fupra elemema dominium habent,itaquoquerequitur,qu6d Angeli coeli empyrci vimatqucpotcftatcm

habeantjtum fupcrftellasjtumfuper elementa&eorum Aogelos.

V.

FIII.

T)emodo acqmrendi cogmtionem <(^ familiAi itatem ficn fupercoelejiis cujufque Dxmonis rnenti
attnbutiy

^
facrum 5C

JAmblicus duplicem

fecit

tradatum de Dxmonibns

//* fcilicet

Deiticum quiDcemonema fuperniscaufisinvoc.itatqijehicquidemexpiorationeuniuscujufquegeniturxnon utitur, fed univerfahus luper naturam

D^monem coHtSc curati4//frw artiticiofum fjcit,quiDxmonemacircuitibusinvocat,8cingenerationeverfatur,atquehicuniuscUjufquegenituramexplorat,&:c. uti didum eft:Undc,utmihividetur,tral:atumprimum intellexic debono&ifuperccelefti Angelomenti proprioquemfacrum alibi vocat,& lccundum de Angelofcu Da;mone qui Geniusappellatur,feufpiritusOlympicusiqucquidcPt^r/^/^^nw^fummoperequaErereautinvenireexoptabatjCredens, quodfi quis figuram nativitatis Dominumquefigura cognofceret,Dxmonemfuuminveniret,perqucmfolveretur afatonat:vitatis Contra quemj.iwhlicus difputando afTerit^facrum hominis Darmonem non dari ab illa genefis figura,fedab antiquiori caltioriprincipio,vidclicet^diisfupenoribus,unde videtur agnofcere, Darmonemhominis principem protluere a locoaltiori 2c eminentiori.quam eft ftellarum regio &; proinde impoflibile efTe ut ad vcram hujusArchidc^moniscognitionem & famiharitatem perveniamus,aut fcire eumpofrimusvirtuteAftrologix,autfcientiaftellarum:Atquehocidemquoque r^r^/^^r/^^ tandempoft longas&afHduaslucubrationesagnofcere videtuc loquendo in hujufmodi verba: Impojpbile eft, inquit,/f^r4zw nativitatisfcire (^

BAmonem nativitatiscognofiere-iqHsniareguU Aflrologixfuntincomprehen/ibiles (^'inffr/<e.Etnosdicimus,gj,licetc6prehenfibiles&certa:efrentregulEAftrologix,


genitura: facrum cognofcere, auc perciperc,autfamiliaritatemejusnobisacquirere,quoniamtalisD.rmonfaccr gubernataftrajitaquidem,utaftrorumcognitioncqueateum,aiitnaturamejusaprioridetegere. Quibusigitur modiscomparanda crit htijus Dxmonis procognitio &, familiaritas.cum ccelum &: ipfa: ftellar,ejus naturam,nomen adinferiora pofTmtpEquidem fi defcenderimus, non prietatem nobis explicare

attamen non pofTemus exinde Diemonem

&

ibi inter

elementa,qux cocleftibus,imperfecliora funt,modum illum non inveniemus: Etenim elementorum incompofitionehumana impuritas eftcaufa prxcipua,utDxmonem fupremum,mcdium&infimum ignoremus.Qiiid igiturfaciendumerit^nthujuscreaturc-cfacrx&prxftantiflimiprxfidisnoftricognitionem,familiaritatem,pra:fentiam,afIit1entiam&;illuminationemobti-

neamus?Huicqua:fti<)niitarefponderevideturJ.iw^//rw.'D<<w^,inquit \\\t,per Afiroloziamdtfficilerepcrilurfacileveroperdivinum vaticinum:Eti\ibi:No artibus

humaniifed dtvinis proprium Dxmonem pojpumus invenire : Porroetiamdicit (juod divtnumvaticinium pojfit docere natttram dr effeBiim aflrorum fine artes drproprtum cujufque Damoncm nateprxdominantem mantfeJhre.Q^d au tem fit vaticinium, fuperiii>*

BE CUJITSQ. NAT. D.MON. INQITISIT,


p-.
:

115

s ampte explicavimus, videlicet, quod Jitjpiritiu divini in ammum hominis ^y?r/i?;Nanirolusnuminedivinoafflatusvfcraman:rorum(cienciam,k.ruipropiiiD.^monis (ocietatem ac familiaritatem adipi(ci potcft Imo vero ilhus
:

fpiritusportiohominim ejus nativitateconcelIa,uti mihiquidemvidctur,eft quafi ipie Da:mon facer qiio regitur &: gubernaturatque infpiratur mens humana Nam ^ob 33. ^.Spiritus Deiforttsfectt hominem. Proverh.xG yonmefqtte e]iK
:

'vtasperpendit^S/ip.x.-j.Isfcientiam habet vocis,S:i^.j. 1 4.

&

esi thefaurtis hominihtts


.

qui

nunqua deficit, qiio qtti ututur,(iirn Deo contrahunt amictttam Sap. 7. 17. H

(a pi en i la:

Spiritusdatcognitionemcertam,facitqueuchomocogno(catconftitucionem

mundi,& vim elementorum,principium,medium&tinemtemporum/oHl:itiorummutationes,&:varietatestemporumactempe.ll:atum,annicircuitus,&: flellarum ritus,naturas animalium,&: animos fcuirasbeftiarum,veiitorum&C

fpirituumvires,&;hominumcogitationesatqueade6etiamfciat& intelligat qux-cunque occulta & manifcfta,^"^/'.^. ii.e!l:quearcifex.omnium,qui docet lapiente,A'tf?.ii.ij.& facit Prophetas, Exod 18.3.& ^r.i.Sc 3^.30. a quo ell omnis cognitionem li-ientia Nam Ecclefaft. 1. 17. Spiritus hic fapientia: fcientiam intelligenti;Evelutimbremprofundic,&: gloriam exaltat eorum,qui obtinenc iplam.Pr^x^.^o.i. quippe qui eft fcientia C\\\diovnm,Ssp. 8. 4.qui kientiam Dei
:

&

docet^eligitqueoperaiiliuSji^^/j./.i.eftSpirkusinteiligenti^e^fandus.unicus,

limplex,mulciplex,fubtilis,modeftus,dilertus,n-.obilis,contaminatus,perfpl

cuus,certus,fuaYis,amansbonum,innoxius /eu paffionis expers,qui nihii vetax benefacere, omnia profpiciens, qui capit omnes fpinrus inteliigibi!es,&c. potenAttingit ubique propter fuam mundiciem nam vapor eft virtutis tixDeijSc emanatio qu^dam feu Hiixus fincerusclaritacisomnipotsntisDei,

&

&

adeoquenihilineumincurricinquinamentijCandorfcurplendoreftlucisxtern^,&;fpeculummajeftatis Dei finemacula,ac imagobonitatisejus,&,cum{ic unus,poteft tamen omnia,& permanens in fe omnia innovac,ac per nationes in

fandasanimasfetransfert,amicosDei6cProphetasconftituit:neminemenim
diligitDeus,nilieum,quicumfpiritufapientixhabitat:Eftenimhic(peciofior Luci comparatus invenitur Sole fupra omnem difpofitionem ftellarum

&

prior:ilIienimfucceditnox:HicigitureftSpiritusilIefand:us,cujusillapfione

&fruitionevaticinium comparaturj2V;w.ii.ij.Hic eft illeSpiritus Jehova:,qui fecithominem,eftque in homine mentis divinx loco,Jtf^.33.4.0mnes ejus vias perpendens^i^rtJt/.i^.j. QuoSpiritu etiam Jehovafuos inprincipioornavitcoe\os,]oh.z6.i}. Patetitaque,qu6dmajorvelmJnorfithujus(piritusportioinuno

homine,quam in alio fecundum donum di vinitus homini concelTum

qua: qui-

dem fpiritus portio,quoniam

poft 5c propter Adami lapfum

in

exiguadunca-

xac quancitate nobis relinquitur , idcirco propter ingentem corporis opaci

&

corruptiaggravationemperfpicuehomineminviaTuadirigerenonpoteft,fecundumilludfxpiusrepetitum Sapientis. Sap).<).\<^. Corpu^,quod corrumpitur^aggravat animam,dr terrena hahitatio deprimit mentem mtdta cogitantem e>- difialta Afiimamti^s^qu&interrafunt^^qudiinconfpeSiufunt^in^ventmiiscumUhdre^crc. LTnde
,

ne(:eireeft,uthxcSpiritusdivinifcinti!la,naturaliternobisinndtivitateinlita,

illuminecurabalcopergratiam6cmifericordiamJehova:,juxtafcqucntemil-

lam Sapientis fententiam,qux ita habet


tuSpiritus nafi

,^x/?/f/ / f a'/^y^^///'^'f/?/>4^/>,

nifitu dederisfapienttam, dr miferis Spirittim tttumfancium ahaltiffniis?&c.

N a m Ha-

Jehov^ liunt opera mirabilia,occulta revelantur omnia mira-

cula,fuperius ailegata pr.tftantur ac perhciuntur,&: cujuflibetreicognitiocoparatur,z.5'4///f/.ii.i(j. A Spiritu enim Dei nemo &,nihil occultaripoceft,?/T/l
139.7. 8c ^^/'.1.

Sed jam confideremus, quomod6 ha:c Spiritus divini fcintilla, Adamiinnobisfuperftes,queatfuopariaugeriScilluminari,8caa poftlapfum

Deus

iiiJ

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV.

L-B

III.

DeusfoIeatexgratiafuaportionemSpiritUiciirciplinxinhdmines Ipirituiinopialaborantei,&corporisiminundifnoleturgciices,infui)dere,quoaddiicaut
DicitSapien.s.i'^/' 9.10 quod Dettsfaptentiamfuammittatefin&ii quim.glorixjtu mtttit ilitm homtf)i.,utpr<efens verfeturfecum tn laboccelis,a throno. n

fcientiamDci?
i

re,drcognofcat,quidgratumfttapudtpfitm : llUenimnovitatquetntelltgttomnta : Vxx.-

Deui japientiam (iediffct^dr mtfiffet Sptrttum fuumjanctum novifletDei confilium? Sic enim corrcclx lunt eorumfemitx,quiinterraverfantur,&:res,qUcT placentDeo,edocl:ifunthomitQXCZ^Sapient
f).ij. .^Nifi

elocisaltiJimfs,quis hominum

nes:Nzmm\Sap.xo.ha.bctm,Saptenttah0minesfuerunt/ervati:^i.tc entmconfervavitAdam,dfpotentiamdediteidomtnandt0mnthttsreiiuid^c.

Denique certura

cit

('^rf^.^.iy.jquodSpiritumfuum fanctum miferit Jehovaelocisaltiflimis,utdaretfapientiamhominibus,qu6 nofcerent conlllia ejus:Et proinde,confideratis illis,conftat,Dcum poire kintiiias mentis,in homuiibus relidas,ita iUuminare Spiritu fuo ab alto emillo.ut lumeniftud divmumquafi vacansincorpo-

reopaco.&tenebrislubmcrlum i!lufl;returSpiritufibifimilifeupari,&:Domitenebras,ita ut,qua2 incognita prius &C nus ea ratione evadat fuper errores occulta fiierunt homini ignorantia onerato,reddantureipnftmodum,virtute manifcila^Hujus Spinaflluentis &. illabentis huju^ iumiais fandi.cognita

&

&

Propheta,{tupenmiracula ad .ulnien 8cexitumpcrducens:Hujusiiiuminatione6c lilapfioiicin mentes Patriarcharum &. Prophetarum ac cxterorumdivinoaftusfijpercoeleftis affl.itu //2:.<^evafiterufticoadmirabilis

daquxque

fl[dtuinfpiratorumipfiiuumD>Emonemfacrum,& Arthangelummtntipr^lidentem de facie ad faciem vi Jerunt verum ejus nomen & proprictacem cognoverunt , &. amicitiam ac allifteniiam in omni opere ab eo habuerunt: Nam Angeli,quosProphetaK.cgiusappcllatriliOiDei,mjgnoperegaudentac dekctantur focietate homioii infpirati,&: iuminii laiicli pr.efentum ineohabitantem,vehementer afFecl:aut,quippe cui Spiritus intclligentia; lanctub eft al:us,ita uc u -icunque Spiritus hic fanctUi affluencer lc Hc vita.illuminatio
,

&

&.manifeftcinhomineexhibeat,ibietiarn Angelusejus facerfe manifefte prodit,&. ad tutelam,tam corpons.quam auima; paratus lit.qucmadmodum ui
multis facras Scripcura; locis demoiiftratur.
filtat

Undc

liquet,qu6d vera Aftrolo-

gi<Ecognitio,6cfoiusamiciti^cumfijoDxmonefacroacquirendemoduscon-

m infpiratione divina,ucpote cujus fanc^oafflatu,cujulquereifcientiam,

ipfius fapientise facrofandLcfundameutaveteresfibi comparavenoftrum libellum concludimus opinione j4wMa,videIicet Q|iarehunc runt. qu^dDaEmoncujufquefacerabantiquiori & altiori prjncipio,quamaftellisSc figura oativitatis lit cognofcendus, &. quod tiim Darmonis hujus natura, nomcn &. proprietastum ctiam certiffima circa ftellas veritasperdivinumvaticinium,quod afola Spiritus fandimillione &inhominesillapfione contingit,haberi &recuperari provenit

im6 veroSc

&

pofTit.

TRA.

TRACTATUS
S

P
I

RI
II,

I,

E C
T>

T
R

O N
T
I

Deanimxvitaliscum animali Scientia feu Aftrologia Phyfiognomica


feu Phyfiognomia.

ii8

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

V. LIB.

I.

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E C T.I
"T

O N
N
1

S
S

11.
V.

De animx animalis cum vitaliScientia


feu AftrologiaPhyfiognomica.
L
I

Dc Phyfiognomiain genere.
C

P.

I.

^e Phyjiogmmite

etymologia,

ejiis

definitionejaude

i utthtate.
OnnulIiex.intiquis,P/rfy?(?^tfwwzdicivo!unt,ayvw'jM.,,ideftri-

gnum 6c

cpu<n$-,

id eft,rf/r<

Unde Phyfiognomia quafi natu r^

ex iis> qux corpori naturaliter

ignumappellatur,6cdefiniturcertaqua:clam obfervatio,qua inf unt fignis,anima: etiam qua-

!itatesdenotamus:Namfolent,utiinproverbioeft,4r///f(rf;/^J}rumenta,dominumg^., qudisJit)domus ojlendere :EtC[\izm\is igno-

rantes ac vulgus hanc fcicntiam afpcrnentur ,

& deridere foleantj fapientlbus

tameninSocratica:&,PythagoricxPhylo<ophijarcanisfandiirimccuftoditur: Etfanc, fi avirodifcreto acfagacihiEcarsbeneconfideretur,magnumeiuiili-

tatisfrudum afFeretiquippequxdocebitillumtutohuiccrederedepofitum,
ilhfidere,conjugiuminire,puerosdifciplinistradere,cumhoneflisconverfari,
turpes &: obfcoenos fugere,non temere f ocietaics &: amicitias diligere,fcclefto-

rumimprobitatemabfqiullodetrimento&ipcriculodevitarei&deniquehxc
Scientiaprudentesfacitl&:fortunatoseos,quiipfamcallent&coIut:Namq,ut primum hominem confpicimus,pofiiimus per eam de illius anim:E difpofitione in bono vel malo judicare. Porro etiam Hippocrates afTeverare videtur.tefte C^/f(?,qu6dquicunqueinmedicinafeexcrccc&ignarifuntejuspliilofophiar, qiiaidocetdarejudiciaderebusanaturaearumfumptalP/iy/Ji^^w^w/rfWvocant) horumanimus,in tenebrisoberrans,fatigatus confencfcat:atque non foliim nonredeagerehujufmodihomines,fedetiamplurimumdecipidicit:Aitenim, cofumAnimumerroreconfuiacdefatigm,cjiii Phyftognomiamignorant. Y{\nc ergo evifanitate,quam inodenter eluccfcunt Phyfiognomix laudes,ejufque tam

mni

DE PHYSIqGNOM. IN GENER.
mniprarter naturamintemperienece(I)tas&;
liujus fcientia;
rieiit
:

1.9

notabili'; utilitas.

Quodvcroad

inventorem attinet,dcprehendo,qu6d circaeumauthoresvaelFe ptrdpio ,qu6d PhylomofiSumwus Phyfiognomi.'EDocT;or&Magifterreveraexcompofitionehonimis,qualitates naturam ejus invenent. Llt cunque autem\tgin.us,Phy^ogo-fia?neJpfcientiitm injignem ,(\m per longitudinem dierum uii fint antiqui in inquifitione

Famam tamen frequentiorem

&

pii!cbritudinisnatur:einhacfcientiacujuspcrfed;ioattrihuiturdcnumeroan-

tiquorum Phybmom,[itd\c\.nvc\ tii.Wmccx.\nxntxco\\itmnx.AriJ}oietS,Av{cen'


nii,

Confia.ntinm,Pdomon Trogus, 6cc.


,

^od Scientia Phyfiognomtca declaret anma mediifktali


dijjiojitioni JiibjeciiCydJlofttionem.

QUemadmodum aer veficx inclufus fccundum fuam difpofitionem alierarefoIf:tipfamveficam,icaquidem,utfiipfefitvapnrofus&hum!dusmadi diorem tjuoquereddat 6c moUiorcm.acalbioremipfam veficam,ficalorcatcenfus, ficciorem afperiorem ac difpofiiionis flavioris.fin valde acccndatuf cam deficcet, &: rugofo modo contrahat, uti in vefica vel pcrgameno circa acrem igneinflammatum apparetiin tantum.utetiamfoleamusexindeperexternumveficxfeu vafiscontinentishabitumac difpofitionem naturaminterni feu con tenti aeris cognofcerc fic etiam fefe res habet in invenienda intern,E anima; humaniC difpofitione per ej us externum &l in cognofcendo naturx Dornino peripfius domus obfervationem: Namque ciimanima mediaexgenio Martiali fovetur,& calidam fibi ab eo difpofitionem attrahit,corpus colore

&

flavum.capillos nigros Sc crifpos cum difpofitione ficca

tenui ad afpcritatem tendente,ut plurimum reddere obfervaturjUnde ex hujufmodi corporis di-

&

rpofitione,tanquamapofl:eriori,deejusinternofacillimejudicarepofi"umus,

naturamqusanimxindicare:Etproindediccmus,talemhominemnaturaefle audacem,iracundum,impetuofum,rapacem,&bellicofum,ebnetati&fcortationideditum:fedtamennonnunquam falliturartifexinhacruaconjcdura, videlicetquandoanimamediamentiadha:retiNamhxcfcientia,quatenuseft naturx humanrEindicium,potens eftinillis,inquibus Geniusfatalis,cujusin


prxcedenti hujusfe<flionispartcmentionem fecimus,fummumhabetdominiiimihoc eft,io quibus animamedia,mentem6.Archangelumejusneghgendo,adha;retanimiEanimaiifeurenfitivx:Inhisenimfatumfuasexequiturpar-

ces&pronumreddithominemadomnescocloruminfluentias.itautneceflita-

animx humana: evenire, quse coeleftia ei naturaliter 6c fatalitcr minanturjquippe quod mens in talibushominibusautparumoperatur,autuc pUirimum vacare obfervatur:Cxteriim fi anima mentifitobediens,eiquefirte ea foleant

miteradha:reat>decipietur Artiftainfuo judicioiquatenusanimahxc virtute Archangeli feuDasmonisfacridiredioneexfatalibusveftigiisemermentis

&

get, &: ipfis aftris dominabitur.QiJod quidem ex fequenti de Hipfocrate relatio-

neinnotefcet:Hujusenimdifcipuli,cumejuscffigicminpergamenodepi(5lam PhilofophocuidamjnomineP/^y^w^Jw/.peritifilmo quidem in hacarte,8t o-

mncs

fui f=(iuli in e.i

ruperanti,atculifl'ent,eumquedeimaginisnatura&;dift?o-

fitionepercontaticirc;nt,dicunturabeopoftdiligt:ntiflimamfigurcE,&;qualita-

tumacpartiumejusinfpedionem&examinationemraleaccepifl^erefponfumi ^luem vos im.igine ijhi repjifentari dicitii^eum nos^rsmnciitnm eJfepcrJon,imjHxurix


dedttsm

,10

TRACT.

T.

SECT.

II.

PORT.
:

V. LIB.

I.

dedita(^deceptore:

Cui illi Ojlti\tc})sceIifigHrAhomtn'tsoftimi& digriijfiwiinomni mundojTjidelicetfapientiJfimitlliit^sHippocriitis ad qiix \\\x-,Hec cU igtiur jnpie/ittjf/ni Hippocratiiicon.-^mdhoc qH.tftvi(llsexme? De meifcntetta hxc ojlcdi 'vobls,(y- quid de
:

hacfigurafetiamtndicai'i:H\icc3iUx.t{\^\po'i\:3ii'i3innu.nc\:iUs,icxt\n illeddtipiilis (uis ita

re/pondille Certeveritatedixic Phjlomon


:

necumcam ccrtttHdtnts fi^ttram

tr&termifit: Veruntamen,ex quo ego refpexi dr conjideravijuc turpia ejjereprobanda, reiraxi eam a b illis,ac trtamphavt rejrenatis cr confiitui antmam fitper feipfam regem coinbitiiconcupifcenttismeis. Exquibusevidcnterliqiiecqiiod loiusiiicdiccndas fit /apicns,qui dominiu.n habet ui animam fuim.hoc ellqui menti ik. /bper..

&

ca;Ieilibusita("eaddixit,utCGeleftia6cnaturalia,adeoque etiam

ipiamanimam

mediamexillisconrtatamfoleatcontrafati neceflitatem,aut naturx indinationem Sc leges dirigere ac gubernarc.

V.

III

T)e judicandi ratio?ie in hac Scientia.


PR.iurquamadjudicandirationemaccedamus,intelIigendumeftexad:c,(7/wtupltciajintjigna yidtcii:deindecognn.\s i[l\s,quomodo pereaadjudiciumjitacce-

dendum Sciendum

eil:

igitur

inprimis.quod figna judicandi,fecundiim

Artjio-

telemXmt duplicia.videlicet znx.communia,3iUX.propria:Communia,\x.erum trifa-

nam fubdividuntur,videlicetin ea,quxjudicaniur colore,Hgura6cmotu:i'r^a vero/^r^/^mmaxime in quibufdam peculiaribus c proprns corporis partibusmanifcftantur. His igiturprxviaconfiderationercputatis,notandum eft
diligenter.quod non oporteat te fcientiam.fententiam aut judicium prxcipitare , fed teftimonia univerforum inteiligere Et cum tibi offeruntur figna
:

diverl"acadverfa,prudenteradmeliorem&probabiliorem partem (tmpcr eit


declinandum...

TRA-

I2i

TRACTATUS
S

PRIMI.
I

E
T>

C T
R
L
I

I
I

O N
G

S
S

IL
V.

T
B

N
R

IL

Defio^nisPhyfiop-nomicis

R
C

I.

Pc fignis communibus Phyfioanomicis.

P.

I.

'De umverjali
ferciih decoquendo

colore.

Ixeruntin hac k\cni\a.^tTmores,matrkemmtdieriseJfej!CHtoIlam


: Unde ajuncquod albedo cum livido colore, (imi\\tcx<:[ntcolorJIavpii(il{i^numd\m'mmxdtcoiioms\Ci'm^ tur accidat circa lianc ipfam ctiminutio in creatura,diminue-

turitidem ejus naturarProinde nos n\or\em,ut omfiem homi-

nem lividum c^flavHmfugiamms qaoniam hujufmodi


vui^
i5c

funt

ad

iuxurjam proclives.

i^lbedocumrubedinevn\\t3i,&cfu(cifscolor temperatus cum integritate corporis in perfona,cui adjeft ftaturse reftitudo.ac capitis mediocritas,& verbo-

rumrarica,'oliquenece/]itatirefpondenspaucitas,acvocismediocritas,deno-

tatbonam

dilpofitioneni.,.

t_^/^/r^/^f;wetiamr(?/(?rmvoluntindicarepigrum,phlegmaticum,intem-

peratitem,ctfoeminatum,&incontinentcmacdebileirL. Fuhus coior denotat hominem dolofum multiformem /eu varium &: inconftantemiled utpollicetur ingenii bonitateiru. Crocewi color fignificat infaniscaliditatemhepatis,&complexionemcho-

&

lericam:LIndefit,ut hujufmodihomines iintimmanfuetijiracundi.luxuriofi, &amoribusdeditifeuamorofipropterhepatiscalid!tatemjuxtailludj Cogitamarejccur.

Z,/f^3rguithominem avarum& inviduHL,. cJW^f////*y live w!!f//ff denotat iracundum,cpuIonem dicacem,meticu,

lofum^.

Tlammem\
riobilitatem.-.

nleviter fubrubefcente corpore,fi perduraverit,arguitnatur^

bonitatem,aptitudinem,indifcipliniscapefiendispro)Tiptitudinem,&animi

if^fWcolorprs>uitcomp!etam

nativitateriL,.

Color mediocris in albedine d^ ruhedine figniiicat mediocrem complexionem,peifctftumingeuiumJ?c virtutibus deditum. San. q

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

V. LIB. IL

Sdnguineui^ruhicHnduicolor 6.tv\om magnum caloremj.

iJw/^/VWafc^f/^mmodeftumindicat&ivereciindun-L,. Rttber injiarflammxignis dcnotat inftabilem ac rabiduniv.


5^z////W^,nififitexaliquomorbo,iimidum arguit.
T^gerflne croceivefligio, rx\d\c

moratum indicac.

2\(igrf<:/c/>;/^;?/2, denotat melancholiam^.

'2)e/tgfi}S

d corporij motu dejumptis,

CIgnacommuniafecijndiimmotumhominis,rumunturabejusdiverfitate)n
'-^velocitate vel tarditaie.

M(7m/W/fignificatmoIlem&fegnemhominemquidelevipatitur ab
infirmitate,velfacilcvinciturapafiionibus: R.atioaucemeft,quiatarditasmo-

tusdenotatdebilitatemfpirituumvitalium.

Motm acutm fetivelox arguithomincm multum cogitantem dedignirate 5cperfedionetemporaliiitidemquecalidos&fubtiies,3ctales,qui abundanc


hujufmodi
/piritibus vivificisi
ii

quidem,quiindifpofiuonevuIpibuscompa-

rantur,6caftuti funt,callidi,cauti,acdeceptores.
Craiiis Ceii fajfus largt drtardi

habebitinoperibus

fuis

denotant focordiam, Sc taiem qui profpcroi; fuccefiiis:quemadmoduiTi e conver/o ^A-^i/^indicanc

homines impetuofos,fufpicaces,importunos 6c mala: voiuntaiis.

C
STgni

P.

111.

*T)e figura, ^flatttracorports.

in impcdimentis

communiaafiguradefumptafuntmultifariajcumaliaconfiderentur auc fuperfluitatibus naturs, alia in corpon b us pcrfcdis oC

complcti>, Sic ah homine dcformato, c^ diminnto atit augmentato^r<eterjuflitiam kgtim na-

//^r^admonemurnobiscavercjtanquamabinimico. Vacies oUonga fignificat mifericordem, Rotunda autem indicat

hominem

fubdolum &: perverfum.


Hominei frodigiof^ longitudtnis parum vel nihil omnino fapiuntjfed &impecuofifunt,atquehoce6magisconfirmatur,fimacrofintScoblQngocorporc

cumcollociconiano.
C^cur'veincedunt,nontnn\ti\m(3i^'mx\t.
Statt/ra parvafeu humilis

arguit

fupcrbum:Unde natum

eft

iljudprover-

bium. Rtrovidiprocerumfapientemd^parvumhumilem. Staturamediocris dr' decenter oheftd&notaungenio{um,pmdentem,Scinre^ bus omnibus expeditum ^quior enim 8c temperantior eft creatura , qux convenit mediocritati ftaturx cum nigredine oculorum ac capillorum 6c ro:

tunditaee faciei.

LIS.

DE SIGNIS PHYSIOGNOMICIS.
L
I

,2j

II.

A
R

IL

De
c

fignis propriis. I

p.

r.

De^gnij a

capite Jumptis

pori.spartem,vtl

Signa phyfiognomis propria funt illa.quaz ad aliquam particularem cor adionem notabilem fpedant: Verbi gratia:Signafrf/'/>^-,^f-

lorurnfmei.^vociimrifu^colli drgtituris.hurnerorumMachiornm.manHurn.iientris.peclons.irurum ,genHum yfedum f<?r/?/V.quorum membrorum nonnuUa iterum

&

m-aliafigna magis particularja producentia vel exhibentia fubdividuntur: Verbigratia: Cafut in pilos i^L auresiF^aVx inmentum,nafum,genas&;tempo.T
,

raiOf//inpupi]lam,palpebras&fupercilia; 0/in dentes,linguam,labia; Pecius

incoftas&mammillaSj&Lc. Manusm digitos &: ungues. Utigaur^capttisGgnis exordiamur diligenter obfervanda efl: capitis forma,an fciiicetillud inemincnrioripartelitrotundum,oblongum,quadratumveltriarigulare. Caput inemincntiori parte rotundum fignificat confu!cum,providum,manfuetum,ama-

celantem:Et^huiufmodi capiiis colorfueritaIl?us,durumingcn\um memoria; tenacitatem conftantenque amicitiam, facilem ad iram, ^/>///^/,indicat hominemfatis amabilem 6c boni ingenii,ac infermone
bilem,iraiii

atteftatur, Sc

d:gnumfide/ediramminimecelan:emj6'/y///?/^/,valdemodtftum,&inlermonebenignum,multLimlafcivum,perfed:xfocietatis& bcnignazrationis. Caputin eminentiori pane ol^iongum denotat hominemperfpicacisingenii,inconfultcmultaagerjtem,impetuolum,levem,mobilerr,iracundum,non bene fecreta ceIantem,non naturaliter lafcivum,acutum in fermone, ratione commendatum,inaftionibus difponendis nimis profundum:Ety/hiiju(modi caputfueritall?um,i\gaiiiczhit impetuofum ad iram,6c naturaliter prodigurn._/? />r/,denotatieveingenium,&nullius fere rationis,&c. C/i^? ^a^^M///? ineminentiori parte indicat moratum , manfuetum, pium,benignum,non multum iracundum,providum,fapientem fed avarum, &. in fermone mendacera ac favorem hominum non appetentem;Et7?/?/4/:

^^'w.dcnotabit humilem,fcd avarum


faciie

& iracundum:y?w^r//?,confl:antiorcm
,

eas confervantem valde lafcivum, animum,amicitias fecretabenecelantemji'/r///w,circum(pedumin rebusutilibus,adulatorem: Sifufcum,c3ctcris m?liorsm,modefl:um,iargum,fed facile mentientem,amicitias perfecle fervantem.

parantem,& diu

C^/)/</ineminentioripartemrf^/?fignificatavarum,fubdoIum,verfu-

tum,arrogantem,ingeniolum,mendacem,invidum,& multum de
clionibusdetrahentem Et7/7?/d/^;,malitiofum;
:

alicujus a-

Si /Vr///w,pra:varicatorcm

& ad iram pronioremj^/Va/^aw^fuperbioremjfed \ihtia.itm,Jifufcum fignificat


ca'teris

meliorem.

captu alieniorem:AW/^frf fortem,probefen(atum,magnanimumi/'<'rw/(?^/ii'/?,imbecillum,illiteratum

Caput valdeparvum denotat

hominem ab omni fenfu humanoque

& rudem,gulofum,tardianimi,& minimelapicntemjlTumidum i anteriori parte,ververium-,


Al-

]iberalem,nulliusautminimEperceptionis;0^//^///,inverecundum;C//m/w/,
\nfipientemiZ,(?^/,imprudentem;
:

///OT.contumacem ParsejmJuperiordepreJJayperveiium^ihHmiiisvtio timidumar-

euit.&formidolofum.acprorfusomnianimocarentem. SinciputreHum (jrangujlum fignificatrudem.immundum&voracemiP/j;-.


'f///w,flukum2^-i//i'yw/,tardumingenium:iijrg//w,ignaviaiCr^'//w,quodetiam

aitum

ii4

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

IV. LIB.

11.

altum &Crotn/idum,{[[ip\dit3.tcm S<.torporem, ^/^adratrr/n cr moijeratumfecufidiim magnitUiiemcorpor/s,ma^na.my\nutem fapientiam.Sf^magnanimitatem.Co/?finuumvelplam(w,wendicztortmbonoruma.c dignitatum fuprafuamerita :P!a-

num c^fme //w^feminatorem difcordia:acIitis

In medietate contraflum cr arign-

impetuofumj Rugiiinjrontis area repletum,c^pr<eapue (lum denotatiracundum iJ^mmitatenariumm{\i2t.bi\cm;xdmodi\m,^co^\tibundum.Stlaxeturcut{fJr07>r/k,derirores arguit5cadulatores.fr<?x longamtiltitm

&

dcnotatdurumingenium;
,

7f^<?/irubtilcs,6ccallidosiZ,.</4iy4<!/r4/^,liberalcmF()rticudinemintelIedus,la-

libentcr objurfcivum,levem; Tm^/^r/j iracundum, ftabilem in amore crijpo liberale m; ftultumi? iracundum valdc in fujco gantem :/ albo homine
;

/?r/c'?iiW(a?^fignificati.^rtfhommemagnamlafciviam;y?(?///id
verbis,8c fatis largum in doniS) ohliqua&larga, ftultum^.

modcftumin

P.

I.

II.

De

fignis fumpcis a capillis

&

a pi!is invariis

corporis locis.
In capillorumconfiderationeobfervandaefteorum quantitas

^ qualitas;

qui^incoloreconfiftit;Quodauieadeoruquantitatemperfeattinet,rc<pjcmius capillos6caliarumpartiumpiiusvelintrinaeorumdimenfione,hoc eft, groilitie,aut tenuitate, vel in diicreta

eorum di(poficioae,hoceft,ineorumraritatc,

dimenfionem
latius infra.

aut multitudine,velin varialoci pofitione.Quod igitur adtrinamcapilloruin zttwitt^grojfi ac duri capilli fignihcantingenium agrefte,&.homi:

nem audicem

tenuioreivero c^w<>///<?w,cimidumScfaciliorisingeniiifcddehis

ci5- rmoresfunt capilU.fto denotant fubtiliores.aftulofiores& avariores,fedfifubftantiaeorumfittenuformido tiores,acutiores,

Quo

tenujores,pauciores,

jor

cum

afperitate, figntficat

timidum&fngiduiii^.

Capilit

pkni arguunt timorem, ^fifuerintplajii acmelles,dtC\g\^2Lnt humi-

litatem Sc timiditaten^L.. CMtdtttudopiloruminutroquehrachiomd\cztrzb\tm,2Utn2tur3Lm agreftem.Multttudo


,

autem eorum inpe^ore &'ventre arguithorribilemScfuigularem naparvi fenfus. illiteratum,Iuxurio(um,& turam


^luod adfitum ^ti\ntt,capUlideprefft (jrvafiicircaauresdrtempora fignificant

cur\o(umbL\uyx\rio{umfipattcifintdfraricircatempora,dtnot%nt frigiditatem&:
imbecillitatem:5'/^t'f/Vm/^7/f//'//f,ade6utilludreIinquaturniidumjargiuit)t

}(Tn^vum^p3.uci\ntt\\ec\.us

-.St

adfit linea

dividens capt/Ios i med/etate cah'ari<,2rcofiis

guithebe:emingenio,&luxuriolum: /'///;

audaciam& anlmofitatem

docenti inomnibu^coporispartihtts iormidintmbi.i\morftm,inhrachiis ftultitiam furorem,w cotloo' hur/tcrisin{inisim&Cob[iiDitizm;in pe^ore drvetreagre-

&

ftemdifpofitionciTL.

condderztur vellngenereperfe,velrefpe<n:umagispeculiariiUbifcilicetcoiorcumquantitate&figuracapillorumcomparatur. Gcneralescolorumin capillis fignificationes {unthx-.CanJties tn juvemuCapillorttm color

////farguit

dolufum 6ciracalidum:P/7//^r/denotantjuftum&juftitMm://;/fr teniies, rts bonas , Ftavi c^ tenues nigrum crrtihrum.p^Lcis amatorem \fiihnigri

&

yt'r<tr/,bonos

mores. Capillorumfigna particulariaad aliacomparatafunthujufmodi.

Crf//////^/wrc^-^rtf//Afef<<f^/rff7///fignificatbonumingenium,bono5mores,

egregiamfacuudiam,fidimfocietatem,fed lafcivum,voracem: AV^fr, /<>///>

dtrecJu-s

DESIGNISPHYSIOGNOM.
Capi//us yHf//s,Jp///i{s c^ dire^us : Cign^iiczt

uf

<!//>f<7'/^indicatfl:ultum,ruperbum,voracem,nonlibenter obedientem.odioi'um:Niger drcriJpu-svMh pronum6c faciIemadiram,voracem,cit6omniafacientem,laicivum valde.fed in lafcivia nonadmodumpotenteimaucvalidum.

valdeinalignum,fuperbum,arroganteni,immundum,fallcntem fcu fraudulenrum.fubdolumi Rttfiis tenuii-,oC' culramiram,&cmultosdolosfrequenter cogitantemtacite. Rnftts tenuis cr criijiis fignificachominemin iram^ubito perrumpentem,&. diu irjs aientem, a..iulatorem,rcedus amoris non perfede (trva\-\ttm-,Rtfti$ JJtfpis dr crifnts arguic fuperbum, )ac^abandum, levem,niendacem,in focietate iiberalem,6c impen-

Semulta largientem.
Capillits glnttcusjpiffus fignificat
G'/<f/<j'cf ^^-^denotat

humiles,& merentes l.iudem acfavoremi

humilitatem,&miniLismendacemi6'/^rycJ"fr//J/ar-

guitiibidmxifum,nonmultum appetentemcibos necvoracem. Capillus fMfctis,drJ]>ifiis,ac grojfits, denotat valdc liberalem pium, manfuetum,plurapatientem,qua.malioquin morisefl:,pollencem memoria:/'/^//iarguicruperbum,libenteracculaniem,noiihbenteralicuiiniracedentem,multa
,

fibiperquirentem.

F.

I.

IIL.

Dc

fignis

derumptis ab auiibus.

L./^mw<?^4fignificatbonammemoriam,&longamvitam,fed dojofum &multajcdantem; Parva autem denotat,humiIem ^htrwgnnru .(tdfi'valde


P4rT'//y//,arguitfl:ulciciam,itemhebctem,luxuriofum,furem&malignumiZ)//rit

mdicatbonam

cordis difpofitionemi3/e///^ ejus contrariam,&: leviter irafcencrajja ac

tem\Temiisacvelt(ficirctimciJafdtmim denotat,callidum,malitiofiim,^

w,t^;wfurdafl:rumix/?4^,facilem&:promptamdoci!itatem,manfuetudinem, benignitatemi/'rf//S: autem infcitiam,ruditatem,^rf^r.'i/^ &medfocriter maga,


inaudiendoargutiflimumjC//r^4fl:ultitiam-5Z,<';z^deftf^/'/'<invidum^.

P.

I.

S.

IF.

De
Tempdra inflxtx
cundii-.trL,.
ctrnt

fignis

temporum.
(jr genis plenis

venis principalihus magnis

denotant

ira-

P.

II.

S.

I.

De fignis faciei & frontis.


comprehendunturftigmatafeu notxautintegrfaciei,aut partiumejufdem,cuiulmodifuntfron,nafus,mentum,&c. Facies vald} magna hebetem denotatj Parvahehettm&L Gnathonem. Et
Faciei fignis

ebrium; L<7^iifuperbum, Jiparva incltnet adcolorem croceum, arguit vitiofum impudentem,3dulatorem,invidum;<@z^^^r4/'4,fjpientem, &: conftantem.ac
boniconfi!ii:/f'/d6i,moratum,humilem,fimplicemiTm^/<//<ritf,fubdolum

&

facilemad iram,6c mdignabundumjTe-w/w^providuminoperibus^&fubtilis intelleclus Suhtilif,mu\tz cogitantem; Mediocriscumgenisdrtemporihi^s adnigre;

/jf/(f/wwr^f//^//^^,verum&.amabiiem,intelligentem,benecompofitum,6cin-

geniofum.
non mtdtHmpukhra raro importat bonos mores; fed multitm Uta fl:ulFacies tumarguit. q 3
Facies

i2<f

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

V. LIE. IL

Titcies fUnafine timore Aut pudore, malum difcipulum denotat, contentiofumiinjuriofum.fed ingeniofum. frff/>^f4r(?/Sfignificatimportunum,tardum,mendacem. c>f/^<i f <ir<? //4'^/^ argui t natu ram grolFam.

Tacies ehriofi e b ri os oft e n d it.


Facies

iracmdt iracuadurn

dem

onftrat,

& complexionem calidam,que,

admodum verecunda verecundum.


Q(iantumautemadfacieicoloremattinet,rciendumeft,qu6d/if/>;^4/?/da fignihcet avarum^fubdolum verfutum ryiihea levem mobilem (cu incon,

ftantem,nonfacileadtriumhorarumrpatiumconfidentem,nialchcum,&cmalefada cito corrigentemiy^/^4 focmineum,mollem.frigidum Livida dr\Siitur/7w,peffimas animi afFecT:iones ut invidiam,iram, rancorem, inddias. Porro deyr(7//iffignis diximus quxdam fuprain primaparte capitisprimi>quibusaddantur etiamhxc.
, ,

fr^^tf^/?^denotatrudf-m,^/(j(focordem,w4o;4fegnem,/<?^4doc1lem
rugofaik\j6.\o\\xm Sc folic\ium,de[)reJJi efftcminatumrtf/wWrfiracundum,^//'/'^/^

inlenfdtum,a>a'w^^' impudenccm ,ajperaiiiiidum,c3iihdam}alta contumacem^.

P.

II.

II.

De fitmis a nafo colled:is.


2<lafts mullunt Gihhofi^ oftendit admodum ebriofum, voracem,arrogarttem,lalcivum,iibencer (ua lAc^ientemt direclu^s c^ i n^cdio curvatus,iigi'i\^ca.t valde iracundum, 6c nulli fere ced&ntcm^inmedio gibhofus curn naribus largis denotatvaldcliberalem&verbisconft:antemiZ-4r^/^Jen)onfi:r.ithomiiicmmulta cogitantem,6cfaciIeirafcentemj<7^/c?^/C?-^r/tr///J-,r</?r(i/7V^/<f fortem acja//tf;//*J,figniHcatiraclabundum,6c rapacem ioftar avium Curvm ohliquM cundum,fimulantem6cdefuisfrequenterdetrahentem,fimiliterquementib8c animorum obliquitatem; Grojjit^ inmedio\nd\c3it voracem,&.derebusfutuns cogitantemi/^f^/<?(if///f amarum,prodigum,libenter largientem 6c valde
:

&

mundum. Summum n.i/igracik d^teni(edcnot3.if<ic\\cm:id iracundiam,5camatorem


d" deprejjum pravos mores dtnunc\SLi, pleHm,/o/idum,ohtufim^, dcnotzt fortem 8c jaclabundum; Longum ver6iadica:fubtileni,cholencum Sclevem.
difcoidix;
Cr<i//;w

I^fui naturaliter ruhem arguit fubtile ingenium memoriam levem amicosmultos aGquirentem,graviter inconftantemi/'4///^x durum, inconftantis memorix, 6c in amicicia conftantem ac patentem in fcrmone. TlaftK adclinans fignum dabit honeftatis vitx morumquej/if^/// denotat lingua: intemperantiamiy/f//// facilitatem ad irarr ohtufm mollitiem^ y?<//<r/ C^ Acjuilinm rcgalem animum ac magnificentiami Simtts immodeftiam.fcortationemiM/i?rfraudem,rapacitatemiy^^i/^fr//animvim,roburquecorpo,

r\sj'Angu/}fts,rotundiorohfiruc7ustjue,l\ol\d\ta.tm,iocordi3Lmyytfa.n\3i.myGroJfitsiQ-

fipientiam.

?\^fitiplanusd^parvusdenot3tm fenihus ingeniumjZ-^^-f adosferepcrtin-

fffy,denotathommcmdignum6c maganimurn.
ISlafus latus

in

medio

& declinam in afccnfu,m\\\ ta a rgu


perverlumj^/Vrff?.

ver ba 6c mendacem

Suhtilis

d- tenuis

\x Jicux^dum

'^lares grojfdi \-\orr\\\\c\w

invidumoftendunt,/<//^ !uxurinfiim,f//r^'<magna-

;nimum,(ed luxuriofumi/^frwr/i'

intemperantem linguam,
apertx

DE SIGNIS PHYSIOGMOM.
aperu\'iherta.tsm&cfottk\idinemyaagUff.i,rotiif)iJ,t drcUtife
griA
:

vty
m/t-

9i:\i\t\X.\axx\Jaix c!r

fortem ac magnanimum Nares dificills diUtationk dtnotnnt iracundiam, pleM ^apert iracundiam. NaJuS denique probxtijjimus debet elle icqualis 6C mediacriilongitudinis ac latitudinis ad fuam extrcmitateni^.

P.

It.

nt.

De

fignis genaiLim.

GeriAftvernaUcArnopiZxg\y\im{tgt\t%^t\ii\Q{o%.gracilioresvexot.y\\\htni

f]gnumimprobitatis,deceptioni>.,timiditatiSir/^/tfw crflen indicium nra:rtantcallidit3t!s,fegnitiei& luxurix.fn^yi^' d"*?^ ocidis demijfwres habentinvidiiE

f\gnum,rofHnd produnt

doloros,;';'j;/.;r^<c,

vaniloquentiam arguunt,

crajfe

c^

isft'^ySindicantllultosacidiotaS;/fi'^yc^y??-(?/;.v<eimportununXi.

P.

tt.

A R

tr.

Defignis menti.
Kj\^entumrotund/m oQiendit conftantem 8c indignitatem,Z,^^//w fignificatleyemin verbisJoquacemjfaciiemadiramjSr^t/^.crudelesjdirosjinlidiatorcs utferpentes,i'f{//^fw^<?/f>',Iiberalem,dolofum,8c

inconfcantem, GroJJnm

denQtatmtegritatcm animi,ind.gnitatem ?)L mendacem,^a//w,audaciam iram,tyrannidem; Ettamenutaluvolunthujiifmodi hominesbonamhabenc mentemj<^^i^*4/arguit virilem. ^^Hfas rotttndiorem fignram circumfcripfirit,
effoeminatilunt.

P.

ttl.

t.

De
Infignis

fignis

oculorum.

oculorum perquirendis multa funtobfervandajvidelicetinpri-

mis eorum tegumentum feu fupercilium,deinde ipleoculus,quiconfideratuf autfecundCim quantitatem,autfecundiimqualitatem,idque ve) intotovelin
parteoculicentrali:Inejusautem toto refpicimusveIcolores,veIfiius,velhumoresjvel motus ejus.quippe qux prarcipue in ejus confpedu vel obtutu occurrunt:Sicenim percipimuy alios oculos elTe vibrantes,alios languidoi,non* nuilos fplendentes,quofdam tenebrofos,alios moenrosjaliosacutosjalios obtu*
fos,alios ridentes,alios graves,alios truces,aiiosludibundos,aliosblandos,&:c.

Ex quantitate autem
(Jrlucidifi torvum

oculi eliciuntur figna ejufmodi OcuU magni mobiles videmtfimul drfiipercilia porriganturjindicznt hominem agre:

ftem,crudum,& rapacis animijHujufmodi enim funt oculi luporum & aprorumsMagni ftmpUciter fignificant invidum, inobedientemi Oculi magni dr rubri, furfiim (peEiantes indicaDtma]um,moeftum & ebrium j/'^r'y/,malum,ftultum-,
U/^f/^4//f^^W4ytfrdenotatmalitia:feminatorem&:ftultitiamiJ';'//?e'ris'^A--

major,zn-ogzntcm, facundum, pauca largientem Mediocres dr cotoris cdtruki oftendunt curiofum.bonum ingenium Item ocuUis magnus rotundusacalhus, facile valdefuperbum,lafcivum,& in ira procedentem;.Vrf^//x crrofignificat tundus dc gkucus ,mz\\tio(\i\x\ corde, fimulantem vtiltu,non valde rationalem, necbon:eamicitiae foedus fervantemi^/ w^(fr,indicat rationalem,& indJgnanglaucus fignificatcatem,per fe multa cogitantem:Of/////; magnus dr ohlongus
tro
\
:

&

&

ftum&fobrium,.S'/77/4/^/w,arguitverfutum,&infidiai.multiimcogitantem,nec

fidem

in focietate,fub ira

detrahentem autfallentem,&

fibi

alicnos adlusad-

rcribentem^^iw/^f^-jfuperbumjStraulta pafiTurum ia,fortunia,& perinfidiasac

doios

ii8

TRACT.

T.

SECT.

11.

PORT.

V. LIE.

II.

dolos profperum feu fortunatum,mulca mala de fuis C()gitantem,&: vultu ac verbis valde Cimuhntem-.Si g/acus dr lufins, olttndit liipcrbum &:libcialen)i$c benignumachumilemhumilibus.valdcautemin iradolo(amfuperbis:5/ igey
^//?y,fignificat

valdcdolofum6c fraudu!entum,mu!tosc|ue dolorcb.pallu-

rum,valdefolutuminamicitiaacquirends:Of/5^4?i'x,?Y'/w^/ c^albusiVj^ai' ficat cautumin fermone,multum providum &c te(iacem,6c libcntcr largienmultisgratis:5/g/4f/<y,denotat valde amabilem & jocabundum,facilem ad iram,diu amicitias Itrvdntcm-.Si /^fr,fignificat omnino lakivum,&: valde hberalemantetrigefimum annum, valde incoiillantemticdeindebreviante

tem

mortemaliismult6confi;antiorem;0f/;^.^rx';,e^/o//^//; c^^<i/^//jindicathomi-

nem valdc afFedantem alterius dignitatem 6c parum proficientem, multum


adulantem,8cpaucisgratum:6/^/<//f///invidum,&;qui ab amorefibitempcra-

bit,pofteaautemdiliget:.iV/^fr,malitiofum,fubdolum&; multacogitantem,
vix

bonumfinem inadu confequentem


;

Oculusparvitsd^ lujcus ac albus, dcnotOit

pernitiofumik.infuisadibus largum,in rationibus fuis cautum &. domcfticis uiis invidum OcHluspa,rvus,logm^glaucusi\gn\C[czthc\Wr(\ inlirmitatem c.x ira, valde laboriolumacinconitantem :/'rfrx'//i,/i!'^>(i"///^^/' denotat malignas

&

cogitationes,
(uperbian^L,.

& fubdolas ac iniquas proditiones per iram & magnam cordis


mendacem,quandoque homine autem /^rtf,iiacundum,&:ex

Coloresautemoculifunthujufmodi.
Oculi0albuiinalhohoMie^xo[\itinconi\.Anttm?>c

prodigum,8c nonnunquam avarum,/>;


levi (0 gfauco arguit

cau(ainfirmum,acnon(irpefanum(cuvaletudinarium:i"^(j/W/#^/-//w^<//<-

tiinidum &: impocentemj Cxrutcns denotat bonum,moratum, amabilem 8c liberalem,aclibencerlua \a,rpt.ntcm\Glaucmcummintfnaacic illiberales avaros, callidos yfnhpurpureut cumficcitate iracund(3s curnhumiditatc e,

hriofosyG/aucorum etiam

oculorum aliifunccoloristanneti.&aiioruiudivcribilcci ,Niffri drcorujcantes indi:

rum colorum, G/auci cafianei funt meliores quam

cant hebetem 6c timidum Oculus diverfi co/oris in pupi//a., vc/circa fdw, denotac

perturbationem,invidiam bcimheci\\\ta.te,m.Circu/uicircauvamnigercumrubedine Jed non e.\pre(farubedine,indiczt'AiiX{\&,&chonum\r\vtn\um'3.c]u\kmn:Gutt rubrM in pomoocu/iiigniiic3.nt proclivem ad iram^Nocacjubdjquolm.ijaresfuuc

gu:tx,co majora

vitia

denotenc. Ctrculus ni^er latronrm

&

mjuftuiTJarguit:

arguunt peflimuni 6C obftmatum,/f^/7,fortitudinem Sc.animofitatem.C/.JWf/V/^w/Ziw^//;^ &viridantesmi.\um]\om\nta\ G/attci&virides malumac inR)rtiiiiuuni,6cfur em A/bi in pomo feupupi//a omniumluntpefiimi. Sigttitxfint inpupt//a ruhicur.dAy
:

Ocu/iadinfiariridts denotant ficcos &. iurxoios.Ocu/tritbri inf/ar ignis

aut igni fimi/es dr ittterius a/ix guttxpa//id

cum a/iisg/aucis mtfid dr circtt/ui extrap-u,

pupi//amfanguineft6fitautca(/anetts,octt/us(j^fitc/artts,

dr moveattir ut iractindus^atqiie

etiam pa/pehrafint i//iujmodi,denotitur,c[u6dhomoiiieexcedit (eroc\t^tcm te-

rarum.quiacalisoculusomnisnequiciJEexecucionemindicat. Situsetiam&cpofitiooculorum varia figna producit:Nam^ri7w/>;^'/;//'y(7culi ijuifefi

extramittuntfiu propendent,qnihufjue in circit/tfpeciem tumorcircurndtt-

citur,aut qtios ve/utifofft

cjuxdam ca(/rorum //rr///w^.i/,fignificant dolo/um,furiofum,fanguinolentum,ftolidum: Atque h\,fimoh/toresftterint,denot3huTit >'o-

rsicemjipcttt/ciatfjue fangiiineiebrioffm //^/^r/,necjuftitiamnecconfiietudinem

homiuis u\\im,fpromincntiores fjdendic/t,grandtores,pun /lumidt, denotant hominem inllgni juftitia &: confuctudine pr.editum.dWciplinisaptiilimum^Tale referunr//|(/f.S'ofy<t/?y?p(iri//,impudentem,ftu!ium,lijxuriofum,hebetem:C>-

&

f//rff<)W///e7'^ff///,w////m/wj^/,nulI()pacT:oprobantur:N.imhujiifm()di,
y/ y>./ri// /;//, argu

unt pravitatcm.diinmulationem, invidiam,

infidias,6c,//V/ff/,

fu. rinc

'dESIGNISPHYSIOGNOM,
caviifed mediocritatemhabent

H9

fuerint,per(idiamj/?/:>wi^;amentem. Laudatur igitur ocu\ora^-x\ flatus medius

interpromi jentemikrecondicumqu )(cilicetoculinec,tumidi fLnu.neccon-

inmjgnitudmc. Humorquoqueinoculisapparensvel nonapparens producit aliquindo figna Nam oculihumidi foj:inidmetr\,aridi vefaniam,qu4pdoque nrguunt Llndeliquet,qu6drigidiores ocuhnunqujimfinthow.N imocuUpa//idiarcsri^entes ftolidum 3.\fguunt,gra>idiares dr ruhicundi tibidinofos, gula: dcditos i*c impo: :

tali ho. jninecaveas,nammalis6i^caiamitdtibusahorumgdudet. Motus etiam ocuIorum,&: ipfa afpedus ratio detegit muita abfcondita: natU'a:.humana;{igna:Nam^f//w^^i/f^denotant turbatorem,rurpicacem,interptlIatorem,uifidum,accuriolummagisquam prrvicacem,furem,&,///'<j/-

tt\nci>'md\CAnt:kiJi hiijufmodi ocultjimuljii^t JplendentesyWtXimiUt tibi,a

pel?r<tPioveafitur,certh

animim prxpotentem /i mims audacem.Or// ocymcirfwW/>4/^j^W/'z7<f,jindi an-animuperturbatumjtarduminactionibusjganconeni&luxunofum.


Ocnli parvi fkpius cUufidrmoli^Ji ^tiamJrosmoveatur,u-

midumon:endunt,pufillanimi=;m,man!am:.$//rfr,^wwym/;W(?//^,pigrumatque inertem. Oculitremuh Jiin dextram moveantur focorJram declaranr,


,

\n(2in'ia.mfiinfnij}rarn

adultciium^ wr^ introrjum,quafi nafo

annuentes,grsit\o-

fum venercua^&C amon/um. OcuUquiyCum clauduniur,firfum att,^lhtntur ou\o/osind!cant,libidinofis,acfacrimorbicertinimafignaiunf^^^</y//'y/</wi?^;<;^///^/^(///i^/.impios.atquehomicid^s


\fi Juhruhentes

nigticantisvr

hommerpar-

guuntintcmperjt!ffimiori;,muheribusdeditosjftolidos,alercatores. Ocuii qui ciimaperiuntur fixe(lant,ye\ cogitabundum,ve] aliVujus reipoenitentiamoftendunt. Ocuh tremuUfeu vihrantes d^parvi indicant dolofum adulterum,/? wr^
,

y?;/W(j^/,ineptum,rudem,gulofum,intemperantiam vimSivenerisy/^r^W/a/r

ingentem commonftrant fpiritum, exceifum,&: efFectorem feu prieclarorum geftorem iracundum tamen maximorum ebriofumacgloriabundumjTalemreferunt Alexandrum Magnumfmffe. OculitecHli,Jplendidij^&hum'idiores,
,

&

ftehroff ficcioresfnt,in{\dum denotant.T^/i^rw^bilinguem.doIofumjinfidiato-

remj/^wr^^Aww/^/t^gr^W/^jrfj^janimofumiCorftantemjftudio/um^prudentem, ad dilciplinas aptum ac habilem,iimidum 2c prope nvaTum-.Prdlucidic^ciari


funt optimi, fi cxtera

non contradicant.

Oculif>kndentes,ciU3.mv'is fint utiles,

nontamenfunt tem arguunt 6c audaciamj^y^;^/^r/,timorem,formid.inem,fu[picionem,j^;.


gri

cert^E probitatis indices:Qui7?7?/^//j//f/'i'f7/S;?^///mcallidita-

zduhtrium ftorvumvideant.dif^

ultatis,moeftitix

& morofitatis prxbenc


drquafirifusy

indicium^7f//'//w/^/,fortitudinis,imprudentix,ceIeritatis,iracund!ar,focor-

.di*,mvenuftatis habent

argumentum

Oculiin

quihm voluptas efi

indicant difrimulatorem,^~y?///m<?W//; autfuhmerf, infidiatorem 'fficci, reprobatum.7//.''w/W/,non malos quidem,fed vanos,rudes,& omni anim^E mo^

tionec2rtutes,pig:osd<.intemperar)tes:kt\erbfhoruminanespalpehr< nonniciarint fuerttjjftons l&ta,d' utrinquefmul vacua.Jitpercilia,(dtnotZihunt

hominem
Ocultfcci,

magniricum,juftum,fuavem,pium,fac!lem,hofpitalem,&optimiconfilii. Ocu-

H trifies humid/a.rguunt ftudi(>fum,plurimarum artium feclatorem.

fivuttttsft trucior,\tem,ffronsfit ajpera,ajpeclus immohi'.ls,palpehr^ reclx, ruibcas improbillimas cogitationes. Octdi acuti denotant tudefignaut voluptates

&

multuofum & rapacem.ac penimumy7^y// humidi. Oculi, qttifpim conniventiid autem eft,cum immoto capite huc illuc ob]iquantur)timorem &, formidinem coirouunt,f cumfc.itate, fraudem, iniidiai, occultumqueaJiquod xn:i\um,fi cum tremore palleant ,fituit2ttm: kt vero tcontrz,quinoncc}iiiivent,
rohuftiores/unr,invic1iqud:C'f/<//w/V?4/f^denoiantinfidiatores,furr.s:,^/^/

non niclant oculifed, qtt.indo claitduntur, dfiuunt,vtrtcu\idi funt.


r

Oculigraves de-

notant

ijo

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

V.

LIB

II.

notantquietem,timorem,pufillanlmitatem. Oculiftfiui chufi&i^erti tlmiditatem,&.//-7/?jin^idias,fimiliterque malos mores arguunt,nifi cxtera reattonitum IrnmohiUs puenent. Oculi aperti hominem fignificant vanfim 8c fiomftmul moventei ^f,iracundiam8cfurorem. Oculi cito mobilesjtemg^ oculi

&

&

indicantanimoros&.fortes atque

fideles.

?.

IIL.

II.

De

pupilla, fuperciliis, palpebris,

& angulis
& avari& vulpes:
^

oculorum.
PupilUfeu oculorum aciesparva pravifiimas oftendit cogitationes, ac pufillanimitatem:Nam hujufmodi funt ferpentes, fimi^c,

tiam, ;\/^^<tiutem/);'i//denotatmentemplacidiffimam,liberalem,magnanimarr1, :Namhujufmodi iunthoum &Lo\iiim:Me(iiocres porrb drdecentes pupi/U

fortem probos indicant.

Suverciiiorumpilinigri drjpijf irguunt bonum


:

&

f orte

ingen lum ./;fri/?///

Re^afupercilia oftendunt mollem ,fijuxta nafim deorfum mendacem indicant iIexa,xmA.nm,iuxta temporaden{orem,contrafa'mvidumjemijja malevolum in-

dicabunt

Superctliagrolfi.dr inlongumprote>pfa,l\gwiic3nt arr<

gantiam in geftu,

& laudis cui)idum.^rf4/-*,feu ad modum arcu^ ^mr^^4,modeftum.3 Gracilta lafcivumiyi/^iefFceminatum,credulum,ftolidumiA'^r4inverecundum,impudcntem,invidum;H/V/r4 fimplicem MolLia dr plana inviccmjjihi ex xquo re(hondentianigricantibui pilis compl.-.xionem probam. Angulioculorumatemporis

l,itiparvidzno\d.m.rt^xo\>o^sanarihi4icarnofiity^xo\i\^\mos.

P.

IV.

S.

I.

De

fignis

ab ore fumptis.

Orisappellationeos,labia,dentes,&linguacontinentur.0;OTrf^/;z^r4f/lia

habens /rf^/4,indicat valde avirum,animo A//j^/<w'y<?r2/;.t^mg>'(?//4//i^r4C^r/<^r4,denotatvoracem,lafcivum,iracundum,

conftantem,iramnondurabilem:

coni\inteT,6L'vz\dh3Lmsib\lem]OsifjmediogroJpihabenslabiacrfibtiliorain^neSi2nificatiuconftantem,liberalem,8cnonduranie.nvita:Or^^?77/yS/'4^f^/.'j^/4:f i>d///</.,fi2nificatfatuum,vitiofum,conftantemfeufidan3memoriam,&: ciuran-

tem

lahrumfperit/ift groj/ie^ inferJori,\nd\cazurhomo Oj magnum crUhtamediocris occultus admodum 8c nequam m cogitationibu-i: con<edantem:0;;)4rx7/w,^//.tproportionis denotznt largum, defuo&gaudia
feu

firmam

amicitiam-,.S'/

ciinaue ratione quts philofophetur

non

atccftatur liberalitatem,&:

hoc creden-

dumcftexperto:0;i?^f7?r///wf^/r<'/>ro/fri'//w,eftfignumaudaciE,nugarum

cd'mentix:0;/'(ri'//wd'/"'*wf"^>denotatinfidias8crcprobationem:0//;depreffum formidinem arguii 8c confiliorum inftabifitatemiOrAf vaftimilc

&

tasfi"nificatappetiium8c

famem

caninanx..

P.

ly.

P
labris.

II.

De

Libra tenttia in magno ore indicant magnanimitatem,feu fortitudinem,//? w/mvcr6ignavia.inhijmanitatem,moleftia,impiet<\te,perfidiam,timiditate,

mi ta tem flmbusfiipra dentes caninoslabia attolltmtttrex riclu dentes tllosad morum.acclamatores, inftar canumnudos reltqitcntia /unt homines peffimornm
u
1

!i

'

injuri"fi,convi(;iatorcs,inordaces. ^/ibits totum os pretendtiurjabrag.fnftt prxpif/gaiora,

DE SIGNIS PHYSIOGNOM.
finguiorarottmda atque extrinfecus invcrfa.hi &C moribus
/<2/?w^y^w/W/,hisaccidunt ftoliditas Si vaniias

151

&

openbus

funt fuini.

^u^ihiuifcriorilahrofiperiiisfuperad]ici/ur,pnidtnt'iortblant:^ijl}usver}>ial?i!4}n
:

Magna

labia

& rupta

ctt

ore

magno

denotant invidum,voracem,ft:ukum:M/T^4/4^/<!/^f/7f,hcbciem&:l]:n1tum a rgu u n t fe u fa t u u m. Labia tenuia in magno orcftlabtitmfipremumfit ruhictmdtim ck'


ft{perpoftuminferiori,mdicant(onem,\toa'mum^tn^gmn\[r\uw:SilabrHminfi''
fmmprotuberetextrorfir/t,zi:guit

male moratum

S:{.

imprudentcm ^uando labia


:

fnagnitiidmeexcedimt,c^esesfparvum,dcnotnnthom'inem inmagnishononbus
iicpoirefrionibusconditutum. Labiadcpendeniia funt fignum
ftuliitia:.

P.

IV.

IIL

De

fignis a dentibus aeiumptis.

Bentesdebiles drpaHci fignificant corpus debiie;Z(5;/^id7frw/rnaIosacvo* races5y^/^/denotanthituum &laudii valdeavidum;iV/^r/]ibenterdetrahentem6iaccufantem,&:fuiifrtquenteriijfidiantem,nonmendacemj/'i^;z/e/fi-

iracundum,bene loquentcm,multadifponentem,6c buna confiiia oftendunt maledicum &L ind!cantnebulonem,loqua~ /(<:.// iafcivum iy///// voracem & delicatumjA/^/^ cem,in(blcntem,pompnfum & 'm(iibi\cm:,marcidi,mintiti brevitacemvit:,calonsabundantiam,noxiumhumoreni^.
gnificant
dantem-,///.v/^.j/'yfignificantmulta cogitantem5/fi?r/

P.

IK

ir,

De

fignisalinguadefumpcis.
balbutie

Lin/^tiA (rroff&,immodcratJi , drprxlongs

m efficiuntj /m/f'; c^acumi-

nat,iJmat,tnJlarviperartim,t\o<\utnu2ini,z(i\xi\JimS>iCdXhd:itztQm prae fe ferunt.

P.

V.

A R

I.

De fignis a voce defumptis.


F<7A'^r(jj;/S

animofum denotat & fortem

x<?r/4,d"'f/' bellicofum

& eio-

quentem
les,

& juftos

Aff^/(?fW inter grojjiim c^ tenuem, fignificac prudentes,paratos, fideCravis crponderofx ventri obedientem,fegnem afpera invidum

&

in

cujascorde.malumablcondituriVelocem&lubitaneum,iracundum,bene

moratum

& prxcipittm,ParvafeufibmifJa,cumfeftnatione infermonibus impor&:

tanum6c mendacem;Gy^ cumfermone veloci iracundum

adtilam plenitudimal:Econditionis5 5///iwi(- invidum &. {u(p\cSiCtm-,Ptdchra nem ^(lupiditatem; P///f/;r//ftultitiam exiguitatemfcientix:^//yJ/'fy?C^

&

imperantem, ac

&

mantismovetdum

loquitur ^dtnotztut elle invidus

8celoquens Cujttsmanusdum
;

/o^//////r,i^///>/f/eiutilitas&intelledusadfcribitur:Talisn.eftbenedifpofitus
6c boniconfilii:C///>/;/^/m/^f///(!'^4,ineoarguiturpeffimanatura&;conditio,

P.

V.

A R

S.

IL

Dc
y/i/^/,fpernit6c

fignis

defumptis arifu.

Quiw////wy/Wi?/,benignuseft5cidoneusinomnireconvenietf;^/^rfrw

dens

cft fine

contemnitadus omniumhominum;^//f^4^^ ^/</j/?r/>/f/,impupudoreSi ftultus:^/ ridendo ttifftrefolet atit cum difficultaterejpirat


^

impudentis

132

TRACT.

I.

SECT.

If.

PORT.

V. LiB.

II.

impudens Sc malus c(k:Ri/iis cnm ocnlisfucn cfjucimdts invidiam indicat. RifiiS cum pdpebrarum contraclione ajet connexione arguit gaudium poft facinoris pcr-^
petrationem.Df^/7/xr////; denotat
exijientibus

hominem innocentem: Oculis inrijiihiimidis &omntbus aiiispartibus convententibus fignificatur gaudiunv.

'

P,

F.

III.

De (igtiis a Gucturis & Colli

obfervatione defumptis.

Collum oblongum ^gracile indicat timidum,fl:olidum,imbecillem,Joquacem,&malorum morum homtnem) Pmguedrprolixum animofbs, jaclabundos,contumaces;ftf?^4(f?//w robuftosjfortes,&idoneosaddi(ciplinas)tf;?ftf;-

paBum drrnagis inane

vafro:

iSc

adulteros. Prxpingue iracundos, 5caddif<:iplinas

meptos aciiihabiles,&(LiinosiWi!/i'^r^-^'f/?//f//m/w,audacem,callidum,deceptoremjingeniofum. Denfitm nuflaminparttmpr0cidens,Cin\lhos,conmm3.ceSt ineptos. Collum ejfraitum femivirum arguiti4^(:s^f.v/r/<//wf//4/declaratornatos,prudentes,&


iiniftros;>S"//f//f/

W////?r4w?,adulterosacnulliusprud;n-

tix;i'//^//rfi'/if//^.pravillimianimiacmentiseftindiciujSi/nullamindicat

moderationeariis&ccxercicationis:cW///iW4^//denotat

magnum

comeilore.

Guttur ajperum levitatem arguit;Veiboium,protervitatcm linguie,atque

arrogantiam Si nodusfueritin gutture,levh3itcm ciamfeu animolitateni...


:

ligniticat,

pravitatem,auda-

P.

ri.

I.

De fignis fumptis aped:orc & mammillis.


Peifusmagnumdrdearticulatum fignificat robiiftu!ii;6'ntf//f,imbecillum Sc
pufillanimem,C.'?r(?///?,afiri.:aisdexteritatecarcntes.

MammtlUMobe[dpecforedependentesmdic^i\iiconztorts, cbriofos, &. ganeones.

F.

VI.

II.

Defignisdefumptisab humcristSc

brachiis.

'Denfihumeri,denfumdorfum (Jrlatum peciia arguit animofitateriti,benc merendi ftudium &c intelledumi Lati humeri irguunt bonum ingenium i.///7///?^ contrariumiTf//f; e?"^^'^^/?^ ac recli in iocoatcuato virum incertcE fidei &, peifi-

mum\NonpinguesfcdbenediJpoJiti^ntut\busdtd\tum\Laxi naturam acutam mendaccmi/(;o^///?/robuftumccmoratumia/iif/elfccminatumactimidum.


.S'f;t/>/</4r/7^///?(f

iSc

vero &gractiis timidum:C4r(?/Sfenfuumindicatcgeftatem:y/^///?(t fatuitatem^Za/wrmentisalImbeciilis

arguithominem robuftum:

titudinem:/?tf//W/tfr induftriam

& fagacitatem:C/^^(?/S curva^^ invidentiamSc

pravitatem.

Winx fifuerint itaprolixx. ut mantis demiffx pertingant.ufqtte admedium infrx f(?Xf///ff.c,luntfortitudmis ic ic\.\\.\x.i.t\s[\^>Mm.,Brevioresvero qiiorttmcapitaocf//rr/, malevolentia:,invidencia'qucfunt indicium,/;'.v//f^ homin?m ariniunt cftocminatum-, C(ir/9//tfrf/indicar,chomincnifi;nlibuidiicipli[iisque curcnicm. Yt^m^Brachia tam ionga df prolixaMt m.%ntis pofpnt contingere genaa arguunt ani,

mofitatem
pravov.

fic

nobilitatemi^rfw.: diicordum 6c ignorantiam,pufillanimts &:


funt boni ingenii
effc

<J\tu(cidi br&chiortim magni cr fortes


,

argumentum.
probare volue-

U/<, brachia cubiiiij^ipfibenearticulati

dcLcnt

iiv,quo.'.

rimus.

C A

P.

DESIGNISPHYSIOGNOMICIS.
C

5?

P.

VI

li

III.

De indiciis fumptis amanibus,digins & unguibus.


Ciim ntanU'S hajtmt cum hrachikformatXyUt dircBeJlante corpore ^ertingant ufg^ adgema, denofint h^hilcm;^Je extenjunt, nonniji adcoxas ,aHt ad medietatem fcew/>,ngni(icancmalev(5los,qui gaudent infortuniis 3.\iox\im)Manus perbreves indxcdiin^Uiim^xn-^ParvxJedplenac^-fortescdi^lxdvim zchozczm-yTener^c^molIt^res

o^timum ingenium arguunt,&;

dilciplinis aptumiD/fr^r d."

magnx liomi-

uc;mfortcm&.addifciplinasTatisidoncumi^K^///?e^r^f//i:"jv(, rapacitateni fictyraanidem3Zf^W(:fyi'/^jprudentiamiP/^rjnvwi^/^i/^rr/Afavarum)minan-

ttmbiiwitmsPalm&long&cum longis digitis bencdifpolitum ad multasartes,meprudentem. )/g/>/ w/^f/^f/<r//arguunthebetem, dementem Nodoji ftultitiam. rarvtgracilesque paucifiimum inteIlcdumiOW(7g/_gnrf/7i?:f<^//f minima: &; rigidiolanchoiiciim,bona;cruoern:itioais

&

riiincnti'.hominem:,^/f/5rf'//c5-f(7/>-4te^/^//oy,invidus eft.irnpius

avarus.

Mngucs alhicum ruhedine fujfhji (u^^t ligna bor.i xngtml^v.ddc curti.parviS" nigricantes pra vum indicant hominem;^gi?/ d^ longi ioliditatcm &. fapientia: Kijifint angufli,prolixiores drcurvi-,\m^ro\'idum,&L malelenlatum arguunt; Acuti G-retundidctiot^ntatius venereos,hominemque paratum; oblicjui dr adunci

impudentcm & {3i}pdLCtm\Imprelftdrmultitmjralt,i[.u\tos

6i fures.
I.

VIL
defumptis genibus
a.

De

fisnis

coxis

& cruribus ac
imbecillumiPrrf^4f/7(fy im-

& tibiis.

Coxdinarticulata (J^-molles

timidumarguunt&:

probum.
Cn/r.r /f//a:fignificantfoeminarumamatores.

Genuacarneimj/leta dQaot2intvirtutis imbecillitatem.


7/^/^^r(7//leforcitudinem

arguunc 6c

animolitatemi5'//^//7iff ignorantiafni

LaUcum ealcihui latis corpus fortc


C

A P. VII. De figais a

11.

pedibus fumptis.

amore &moechum,acamatorem'injuria;:AW/;?2f4r(?/?indicanthominemd)fficilem &malumingenium:


Pedes grojji cr carnofi Avguunt ftultiiiam in

Nervofi& anicuUti,^ generis & morum veftigia iftiprimentjTfm mclliorem indicant;0^/i>w^/ funt plurimx cogitationis lignum: Parvizmtm caliditatis 6c Pulchri &fortes jucundum fornicatorem deduricici indicium exhibent
j

&

fciibunr.

Tarde moventes indicanthebetem5;^f/(7r//fr autem moventes\t\'Qn\ denotinv Larq^ipaffus f-gnitieifuntargumentumi/V/i^fw choiericum fulpicaccm

&

oftendunt.

TRA-

^H

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.

V. LIB,

III.

TRACTATUS PRIMI
S

E
T>

C T
K
L
I

ON
1

S
I

II.
S

T
B

N
E

IIL

DePhyriognomicacomplexionum
inventione.
C

P.

I.

T)e homints cholenciindiciis.


I

quis exfacieijcapitis.&aliarum corporis partinm infpe-

clione velitadveramcomplexioniscognicionempertinj^e-

re.necelle eft,ut inprimiscolorempilorum&cutis.deinde

ftaturam,habiiumque corporis

partium ejufdem fiauramacdifpofitionemdiligenticontemplationeconfidtret: Ferhigratia,m complexionis biliofkfivecholericJeperqui&:

?
^"

fitionefolemusobfervareha;c,qua;requuntur.
(jrfufus.

knxmmrFerrugineu-s Cutis \Niger.


Faciei
CTiiger

iriftar

Corvi: Etquonigrius est capuf,e6 iaten-

^
[Color

S fiorem choleram denotat.


'Sc;if4/'i///7/?/fr/^/denotatcho]eraminquarto
'

P'

'^

gradu.
albedinis

niger cum multitudme \Oculorum, mum.

afpcBu utpluri-

Frontis adnigredincm vcrgens.

Barbx niger.
Triapint
c\u3car-

Corporis uniwerCiferrugineits d^fufns. Lmguxferrugineus aut citrinus


^Urina: 6c flercoris cttrinus.

guunt
biliofam

Frontem

remijfam,&c.

d^cho

Fndemmacilentamcrtentienf.

n f lericam
comple-

xionem,
fcihcet

Figura

Nafum direc^um draduncum. Os rottindum.


hzhidilarga.

habcs

Gtnzamacras (^

duras.

]ir3ich\atenuia(jr' gracilia.

M.a.nusftbtiles dr tenuts.

Y)\^\to$longos.

^Cutem duramper univerfum corpus. Stattira:N.\m femper hxc complexio comitatur habitum tenuem,Sc proportionem utplunmum mediocrem.

corporis

Hi fce

DE PHYS lOG. CO MPLEX. INVEMJ.


:

^^^

Hifce ergo hominibus inquibusruntpra;di<5taindicia,3/4r//>conft:ellatio utplurimumpi\Edominaridicicur:Undepatet,quod hujufmodi complexio participet de natura Martiali Martialis autem comptexio eft calida, hcca,&, conditionis ignex.

CCMtdtiim appetunt Venerem.&ltixuri&furit dediti ratione


tatis i fedohjiccitatn pr<efentiamfarum efficiunt.

calidi-

t^ptifuntjeminandlsdijcordiis.
Ehrioji
(j^ua

& compotatores

effe folent ,(^ fuhito

ehrietate capiuntur,in

fuhmerfi fttnt ferocei

&ftirihundi

injlar

lconum,^ quidem

Jineullomodo.

Semper occupantur aut negotiantur in re una velalia.


Cljokrid .mtea. ^Suntmaledtci crmaleficiyOvantes
d!" ja^atores,

dcfcripu

re- ^Facilifefepericitlo vit/s


tft

exponuntprore levi drnullittsfere momen-

rpicicndo eo-

dr in ira fua funt injiar hominumrahie atttjurore correptorum

rum animoriim quahcates

Guhernarid^fr-iinarifolentafceminis^cjuas vehementer amant.

Parumcomedunt d' ^on rrntttum dormiunt. Vocemhabentaltamc^exertam utttihiiclangor.


ln ornnifuo regiminefuhitaneifunt d^Jcrventesac veloces.

Perfocietatem mutierum
^

magno damno

ajfjciuntur.cr qttaji offs^

cantur.

Eft autem Scaliaadhuc Cholera^c^T:. dicitur ruhea.

{V2.ciepallidi,m\ Phlegmatici. Qutcutpturimiimpulchri d>' lcntiginoji.


Cdipillisruhritam incapite d"p^lpehris

quam

alibi.

^Luxtmof,drquidem inJatiabiHteritaut nunquamfint

A iq u e hujujmodi S Cholerici lunt ^

contenti.

Phlegmaticis natura fimiles prxterquam, quod tuxurin

Quare caveas ne taiibus fidem habeas:NaminreVenereafuntomniumpeflimi. .Intrinfecm virulenti,ut bufo.IJndt in cute habent ^mHtate < maculas feu lentigines uti ferpentesi& proinabtmdant,
,

Tales, utfcaput

depejoresfuntjquaCholenciantea defcripti. ruhrum habeant dr barham nigram,


ulta

miraculumfit , ttt
lera rubra

bona a6lio in

itlis

inveniatur:

Nam hujufmodi complcxio milcetur


cholera adafta..

ex cho-

& nigra,hoc eft,cx mclanchoJia &

tione Ltm& &c Feneris^{ci\icet,

Homines.quorum complexio eft cholera rubra,nati funt fub conftellaquando Luna eft in trino aut oppolito afpedu,

aut in conjundionc

cum Fenere,ita. ut ambo hi

Planctie habcant iu illum do-

mmium^.

CJF.

n6

TRACT.

I.

SECT.
(^

II.

PORT.
II.

V. LlB.

III.

P.

*T>e comflexione fanguinea.


^Facicsrul?icH/tda,rofaceadr pulchra ctimalbedirte
ta (H.

mx-

'LzhxAjitnt rubraattt rofacea.

Capilli lunt

m fanguineoJ

cAlbo-flaviHtphirmum.

J
^Color :

LNigro-fufci.

Nam

in fanguincis

^Frons & ba rbay/ uniu^ coloris. ^ kmcsfunt rttbicundx.


CAlbo
cnruleifeuqlatici.

Oculi funt

in fanguineo^^

LNigro

ftfci.

Unguesfunt rfebeicumfinguinupie/.inidifte. Lmguzcii rubra.


Urina &. ftercora funt aureifeu
carab.ii colorU.

'"Frons larga c^ obliquafu connjexa.

Gen;E
Triaarguunt S
complexio-

rotundti feu pingues.

Nafu^dirichis.

Labia

dcfija.

nem fanguineamt
fcilicet

Afpedu'
Figura
:

modeftu^.

'Dtnttsalbi Aquaics S" beneordtnati.

Nam SCoIlum pingue.


Qovc\\>o(mopiaguls adiperepleta S' corpulenta ac carnerefertijJtwa:quirea.rguiicorpus denfum.

Czngm-^Cutis crijpad'' mo/I(s.

neis funt

Brachia &.

ti

b\xpigucs.
crajfi

Manu.s&.reliquanicmbray3/^
Vcdtspingttcs

dr compnHa.

&

rion longi.

Unguei fanguineJujfufi.
^Statura

utpluncnurDfittsprocera d^ babitus

robufltds.

Hujufmodi jgitur homines lub

conrtcllacion? Fenerts n^Li olfcrvantur,

Ut nonnuIlispIacet:Sed nobiscredibilius videtur, Sanguineos alboi ]oz'i,&i. nigros/^fwmefTcattribuendos. Utcunque:Tales natura caiidifichuniidieHe bfervanturjcuj ufmodi funtdifpofuiones tim ]ovts qukm VemrU.
''Rationie caloris multiim appetunt afliones venereas,drptopfer

humiditatem poteflas

volttntatt refpondet:

Imo vero in aliuprottr.

cr eationisfuperat hxc ipfa complexiones cxteras.

B en e fitrit dijpofniadres omnes


,

dr luxuriafacife vincunt

Ycntrisftint amatores conviva diligttnt hilxrcm focietatemeli-

igunt.,omnibus deliciis deleSlantur. dr inrtfu faltattonibusfcuchoHominesfeanguireis

df mitjica verfantur : SfuarehtUresjtint dfcurasafe abtgunt

neAcomplextonis K d^exttlarejttbent.

quo ad animi KHuminifentinconditionebenevoii.


qualitates.

Alvum habentutplurimitmlaxam. Copia rcrum omnium titp/urimitm ibttndant,drfoecundifuntin


liberis.

Vocem habentc/aram drfenoram.


r-

iitditum mtttantfttntfanquinet< ^ jj
j

rr

&

C h\hi facifefucit)). , ,. rr v \Vu{c\,tAraeJtudtffci/e.


'
, '

Si calvi funt.ejuoca/idioreseofetpientiores.

^SiJabia

deuL

&: fpiiTAhabcntymagtsJuntmanfetetid' ber.i^Ki.

Hic

DE PHYSIOG. COMPLEX. INVENT.


Hicdeniquenotaredebemus.quod

157

J/ir^/><?y{itpIanetafan6tior&melior
:

quam Venm

cui etiam ^^f bonitate accedit

Unde ipfa Fortunium minm di-

ci t u r, &: ]u*;iter

Furtunium ma) tis.


rV^cx^^fufcafeu hrunetA.

fColore< Gtrtxrubicundx. iNota.quod k ) /-^ n > > t '^L.zpuhnt^riincaptie&pabeeru. r J ^. ^ if^pni7uineo\,r f. ', ' ,' ^ n ,^ jHabitui corporis pingiiu corpuknttts utinlanguino albofupra nta gro f it. XT
V

&

.,

didumeft.
,
.

(]nmttr facit capilbs fuhfldvos dr aU' ^.f.. r Dilhngaunturcomplexioneslanguinear, \ reos cum cateris an i ]ove vcl renere fint fimpliciter &c ^Vcnus factt capillos pilos

finemuxtionehocmodo;
Cc-eterum,!! cum c^eteris Planetis

&

ni^ros

in.

emniluco.

mifceantur,mu tant capillos in alios cocapilloscandidos& natos corpulentos procreare:Sed,fi Marscum Venerein aliquo afpedu jungatur,finguineum colore brunum,& hahitu corpulentumacpinguem gignit: Sedqui(anguinei6cbrunifeufurcirunt,ferocions funt naturx albi,pro^icrMartii dominium:Et fanguinei albi funt magis timidi,efFoeminati,&; tarlores: Etenim/V^d^Z.tf4[einvicem rclpicientes.folent

quW

dioresadiramjquambruni^propterZw/irrffrtw/V/^f^-fmixtioneiiL.

C A

P.

111.

^c complextone

Fhlegmatica.

""Facies palHdi, alha.

CzfxWxfibflAViautalhicanteSymotlesS^tenuei.

Palpebrarum pili adflauedinem vergentes.


Bsirbx p'\liffhuavi aut ehurnei.
Color,

nam

\Lzbi3Lpa//ida.

funt ei

"^Cutis alhac^triJiaperMniverJumcorptfS.

OcnM glauci drgrifeifeu cinencei.


LingU2ipal/ida.

Ex.ct emento pa//ida.


_^Uri na pa//ida drf^ijft.

''^iciesadpinguedinem veYgensfednon tampingutt%


uteftfanguinea.

V nhnsfohritii drmodeftM.
In comp/exione K ph/egmati- S

Habituscorporis nonntu/tum
^^agls ctrtti^

eorporetts^

Ca.^[\\i?i.yi\\cov^ox\s,mo//esdrtenues.
, >,^^^"i muacutttstnparteanteriort,& /argus mpofertort.

^rrdpTciu-

.-^fW-Nam
plexionis

qukm

ranguineo

&

tttp/uri^

tmtrta
deiicct

vi-

hujusco-"^
nato funt

Lzbididenfa.

CoWxim denftm(^pin^f<e. & manus utifanguineo. Oculi&caput utplurimttm morhisfuhje&a.


Brachia
Halitusfeu refpiratio
du/cis.

Manus &. Ungues pulchri d" henecompoftti.


Statura\mmJ\Xt^\ux\m\xmhom\ne.sparvjlaturd. tales funt\ Perfonx hsnecompofitAC^bonA conjiitutionis.

Q^uod

138

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT,
hilares ac Uti

V. LlB. IIL

^SoUnt ejfe conditionefatis

Facflh irajcunttir df citopeccatum condonant.

C^tutabtlesfunt inommhui operihus fuis.


2ij}nfipientes,quatentnprodig!iluerornntbus dant,necinfecreto te
-

nere aut occultarepoffnm confiliafive arcana ^quando commoventur iracnndia.

Temperatifunt nec diu manentes tn uno loco


quieti.

nec cttmfervis

diti

Rehtfsnoviter tnventls hene deleilantur.


(JMultitm dormiitnt.

Quod

attinet

XAjMttltas c ogitationes cerebrofuo volvunt.

ad animx
qualitates
Phlegmatici

S.^uod faciuntjeviter dr fttbito facittnt \ ^lupdhabent diufervare non poffunt.


CMultiim laborant pro
aliis.

Compajftottisd^mtfcricordiiimagnaftmt df contemplationis honx.

Lunamhahcnt profua domina-.Xindefit Mtfint inomnibm operihus


fitis

Ltmatici.

Cii ogaudent hilaresquefunt.dr cito pofi Utitiam contrifiantur.

inqeniimeUons(untincafitfuhitaneo,qtiampr,*niediiato.

fu9 tentuora labia habent,eo prontoresjunt adiram.

Honfunt ita manfuett dr benigni ut fangtitnei.


l^turajrigidifunt df humidi :

U nde multum poffunt in Venerefed

parum voiunt.

Z<cum5<?Z?ado o virtuteinfluentis:lunaris,frigiditasnativertiturin caliditatem:fedejushumiditasremperpermanet:lJndcht,uthujufmodicomplexionis homo proximus fit difpofitioni fanguinea:,Sc lamen ratione mutabil2catisfequaturnaturamZ4!.

HujufmodiautemhominesnarcuntuifubconftellationeZ<:Quareab

V.

IV.

n^e complextone Melancholica.


I<"Faciei

& totius corporis lividusacplumbeus:

Cdi^\\\oxumAbt{rneus,ntger,(^citocanefcens.
Color

Oculorum fuhflavus dr qttidem aperte projpictentittm. JLzbioTum &inii]paiitdusdrmalehabitm, Lingux piumbeus. Excrcmentorum pitimheus.
{ >

\Jiriox a\bus dr tentiis quidem.


Jii

ct u r.i s magnaspertiniverfum corpM, OiTdmai^na


I )

Faciem iargam cum

cute

magnorum granorum

inftarpcilis

bovin feu byrft Capiiles multos idr durot

In

DE PHYSIOG. COMPLEX. INV ENT.


PiVLXCs

139

grandes cjfpendentes.
rttgojam

Frontem
Fignra,

& defendentem.

Pilos multos in fAlfebris^quideorfumfu^eroculosinflarteiti


frotninent.

Nam
lacemplexione

OlmIos aperte rejpicientes ,frofundos. KNsiCum magnnm. Melancho/ica \ )u(confideran- S modi sLabia tnagna. ho- \Demti>magnosinfArdentiumequinorum. tur?m,fcilihu-

cet

mines
ha-

Osm3gnum:\Jndeiicvaldef(ntedaces.

Collum infiarcorii. Magnas manui.


I

bent

^tdtsmagnosmAgnarKmjunclurarum
'

Tibias longeu.

G c n u a magna neruisque 'venifque repleta'


Corpus
,

nervoftm ^"venofm (eAextenuAtumhngias paUtdum fere Unguidum (^ faetiduminflar hirci


>valde

ttmporecalido.

^Cutem dHrampermiverfumcorptu.
Statn- rStatu ra largi.

raNa.j][Jttciunsmagniintotocorpor<..^.
tales yOdibw^&ra/ides.
\.

fuut
<"

[Uitacileiiti d^ noncoTpulenti.

EUfiigidmfccus,d^terreui. Res venereas ^a.rnm appetitpropter (itamjrigiditatem.xk parumet'

iamineapoteU propterfuam ficcttatem. cseteriSomnibus.


Cito alterat naturamfuam.

Undc&

Iterilior eft

Is^tnquam aut rartjjime hilaris eB.

Bontacompotator.O' comeJioreH.

^(ormunquam multum appetit luxuridm.fedpar^m prAjiare poteft^.

quoquidem

cafu

deManeahquid participat.

Zelotypiainre qualibetfacite accendttur.


TriftiseH^UIoorioftis acfordidus^eirviUsSx fi.fitinfelix.
'Njin multi fn dormit.

Qtjodadanimx
tinet 'Melan
cholicus

quahtatesat- K^^^o ^'^"danui eH y&honaconfcientiadefiitutus.


sP^<^^ptoreU infignis qutomnihtafoletimponere.^.

'^Hemimfidcm adhiberefolet,fed valde esi fufpicax.


^luodhabetdeproprio Uludfirmiter tenet.

Rabide iracundttt eft,df quidemfitbitOjacproreparviprettiactar^


dtis

inpeccati remifftone autiradimifftenc^.

OmnibmeUingeniofor.
Tiunqtiam diu cum uxorequiettiseB. In aciionibt46 c^ operibmfuis tardm esi.

Corde ttimidm S^f^ferbiainflattu eU.

Omnesfiperat in conftlio

^ gtibernationehominumvelReiptih.
,

Gattdetpeffejftenererumterrenarum.
Factieaffligitttr coecitatt^.

Satttrnumfemperhabetdominum.^ttltimishujuicomplexionisfinistttplitrimumeBfnaltts.

HujufrnodiigiturhomintsuafcuniurlubcondcilationeSaturni.
^ ^

TR

A-

I40

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB.

I.

TRACTATUS
S

PRIMI.
S
VI.

E C
n:>

ON
T
1

II.

De Scientiaanima^naturaliscumvitali,
feu aftrologia chiromantica
jeu

Chiromantia.

^mMmmi.
TRA.

141

TRACTATUS PRIMl
S

E
T

C T
R T

I
I

O N
G

I
I

S
S

IL
VL

De Scientiaanimx naturalis cum virali


leuaftrologia chiromantica.
L
1

De

chiromancia in gcnere.

V.

Chtromantia quid? Et quodfitfcientianaturalii fkto aflmque


JubjeSia^cujuj judicium folummodo faptens

poteB impedtre.
Hiromantiadicitur^'-ri??;^f</.5f jt5U|W**7a,idefl:,3.

tia,& definitur a nonnaUis fiettfia


I

rtaturalis

pcr

manu&fciequam ex doBi,

manuum inJ^elione,de rehm prAfentibus.prAteritis &futuris divtnatio fierijolet : \t\,t(ifcientia, quaper manuum Itneamentaftlicitatem vel infelicitatem prafagiunt Artijlx : Quibus declaratur, quod hxc fcientia verletur circa res iiomini naturaliter &ve-

'

nicntesiuon aliter,qu4m ipfa Aftrologia Phyfiognomia Efl: igitur natura: c complexionisgenitiquafitabula,inquamoreoccuitonativitatis myfleria/cu'puntur,& delineantur,cum fub phyfiognomise hujus artis charadteribus a
:

&

&

natura formatis fatalia,hominis tam in bonis quam in malis referantur,& manifefteacluculenter docflis revelentur,atque ita a fapientibus percepta fjpercoeleftiacumine evitentur:Nam fapiens,quemadmodum fepius illud repetitumeftidominabituraftrisj&multomagis Phyfiognomix &Chiromantixfi-

gnismalumminantibus,quippeque a fyderum influentiisimmediatepromanarepercipiuntur:^fr^/gmw.fiquis fignumin manu obfervet,qu6d debeat ultimum vitx hx diem in mari terminare.mortemque in fludibus fubire,poteritjfi fapiens fuerit,duplici ad evitandum hocpericulumremediouti;prim6 videhcetjUtverumvita: Cax periculum excharaclenbus manuum addifcat,8c deinde ut,ilio femel cognito.voluptuoias carnisfuxafi^e(3:ionesrefrxnando&: gubernando temperet fibi ab itineribus marinis,qu6 hacrationeminusfeexponatillipericulo,quodfataeifecundumnaturaIemgenitur;EGOnftitutionem impofuerunt. Hac ergo via ftellarum maIignitatemefFugiet,.&amentementisquecuftodeangelicodirigeiur&cuftodietur.
S

CAP.

i4'2

TRACT.

T.

SECT.

II.

PORT.
IL

VI. LIB.

I.

C
digttis

P.

n^e nuoca.bulis nonnuili4 hutc


dicitur/'5//fx,qui

arti necejfarm.
eft

ofnnibus robuftior frimm & quinque EX Secundui,a^\ polhci proximus eft,vocatur zWfx-.quoniam exienfo eouiifogrofTiori

lemus in re inclicanda:Tm/f appellatur,vel medius ,quonikm medius eft ex quinque, vel medicuf, quoniam eoutuntur Medici lotis infamibus:,^4r// nuncupatur amulart}, quod annulo aureo,ornari folec, quoniam.utfapicntes yoluerunt,nervus tenuiilimus ab eo ad cor protendi ab anatomicis obfervatursSc vero Medici dicunt,qu6d virtute annuli aurei huic digito impofiti cor reficiatur ic confortetur:^//tf,qui minimus eft,a quibufdam dicitur4r/fw/rfr/i^iquoniameoveluiiaurifcalpioinpurgandisauribusutifolemus.

Palma

eft uiterior

manus

planities,in cujus

medio fitum

tft illud

conca-

viim,quoddicitur^tf/<tmanus.

P^;;feftmanusclaufa6ccomprefracontradisdigitis.
Percujjiommus (ii\hip3irsmaoMs,qu3.folemui>rts pugnopcrcuterc.
d^fantts rejfricfa vt\ju^ura dicitur, ubi ea jungiiur br.ithio,unde reftri-

Aadicitur,quoniamibi reftringitur. CMontes digitorum funt flngula tubera,qux a radicibus digitorum infurgunt,8cfingulisPlanetisfeorfimattribuuntur.

Z,WrfW/jj4/r4/fxdicunturfed:ionespotiorei,adquasreliqu:minores

tanquam ad

principales lineas referuntur.

Linea^vitAseXcordis eft illa,qux fub tubereindicis,6c quafiinterpollicem

acindicem orta,manum fecatadreftridamtendens. Linea media naturalis eft, quse ad indicis tubifr oritur,&. per iranfverfam manum>adiunaE tuber protenditur.
Lineatabellarisvelbepatis,2.utlineaJlomachitficYX^Cibaii\s triangularisare.T,

quamcumhacconftituunthneavita:
ritur

autem hxc

linea juxta reftridam fub tubere feu

& naturalis in angulumconcurrentes:omonte pollicis, & me-

diamn.-turalemfecandoprofiuitadmontemLunie. HisautemlineiscomprchenfumfpaciumdaturMarti,unde&ii/4r/AfTr/4^/^appellatur, iwf^^/^AySZrkradicem&originemhabetfubaunculari ea parte, qua Luna:tubeireperitur,8cinruo procefTu indicem petiti Atque bxc etiam appel1

a t u r linrirforttmx.

U.ictifa

manui

eft illud

fpacium,quod

facit

ffais

dimenfionibus quadran-

guluni-,.

Viah^ea eft linea quxdam tra nfiens SLpercujJione verfus receptam. LineaMartidis eft,qua: tranfire (olet pcr p^rtem montis Veneris cladefcendensverfusangulnminterindicem&: pollicenfL.
cavitutenv..

areftri-

rw,5'(7/*fcftlineareclaafcendeniaradiccinterioriannnlariifvcrfusmanus

A.

Linea

. . .

DE CHIROMANTIA INGENERE.

143

A. B.

Lineavitxjeucordis.
Lineiidifcrimindisfeu reftriBA.

C.

Linea media naturalis,Jeu jecoraria aut hepatif.


Lineacerehri.

D.
E.
F.

TriangulusMartis.

Linea thoralisfeu menfalis autfortunx.

G. H.
I.

Menfathormfeuquadranguluimanus.
LineaSaturnia.

Linea Martialisfeu linea mortisfiveforor vitd.


Viala^tea.

K. L.

Cingulum Veneris.
VuSolis.

M.
^.
I7

Mons^ovis.

Mons Satnrni.
A/tfi Solis.

O.
af

MonsMercurii.
Triangulus Martis.

g.

MonsVeneris.
il/i^i^^ i^

& Percujpo manw.


C AP,

144

TRACT.

I.

SECT.
l

II.

PORT.
lU.

VI. LIB,

I.

P.

*T>elineismgenere^qU(ie in

manu ohjervantur.
,

VArix funt linearum in vola manus genera

varixque earum difFerentix

Nam quxdamdicunturiVrf/wr^/fj tantiim, cu}ul'modifuntFitalu,NatHralti,

Menfalis, ]ecoraria,RefiriiIa,Fia laBea,Martialis,Cingulum Fenerif,drc.Quxd:im,

hx femper (iint naturales funt Triangulares ,c\ux. triangulum conftituunti Quxda funt AccidentaUs tantu,<\ux. excalore,vel laborevel Frigore,velnutrimentoru defeftu

&

& confimilib.accidentib.eveniunt,&
naturalestum accidenta(es,c\u2ittnus funt

folenteflefallaces:

Quxdam funt tum

naturales,& tamen

non omnibus contingunt,fedquibufdam tantum,&quafi contmgcnteraradicenaturalijDequibusinfralatius. HarumautemlinearumefFedusimpor-

tantautprxteritorumautprxfentium,autfutur()rumfortuniumfeuinfortunium, prout fata volunt. Sunt autcm & alixiinearum difffrcntia^afigura ea-

rum deiivataz.Quia alia: {untreBie^hxobliqu,c\uxdamJubti[es,c\u3zd!LWgrc[fi,


nonnuWx. obtuf^,unzrubeaiL
3i\cer^ pa//ida,quxdamcontiua,quxd2Tv fifft^aiHa^

tem

inunouniusfuhjecliiocoj&inaliaalteriusfubjecfti pofitioue manifeftiores. Imanu, vanosquc linex diverfis figurarum impreflionibus obfignantur

&abditosnatura:charad:eresfolentefFormare,utiinfralatius.
^Principa|'C4r<s^/4r4,qua;efHineavit.-E.
I

Us,quc
in o-

/Vf/>4//f4,velmedianaturalis.

Scf^/W/V^.feulineacapitis &cerehri.
'^ rhora/is
j

mnib.
funt,ut
Mintts
;.^aturates; fNatura/eS;

fiu menfalts ,qux linea fbrtunae.

ctum

dicitur

[^ReJ/ri^a feu difcriminalis.

.^'^''P^-frtaSo/u.

qu^funt
2.^ auc

^^''T^ ) nonfunt
in

[rta/a^ea.
KpriaSaturnia.

omni- Scingu/um Veneris. bus ma- Linea Martis ,(tu foror


nibus,
K. necpcr-> , ^Crucfm^. fpicu^

'vitalis ,(\ux

&

li-

neaMartialis dicitur.

Linexmanui nt*i \
funt v
Accidenta/is,

apparct, Ut

^*'^^'''"*'
,, , LtneaspAra/le/asiiiS.

(CompofitJi \Sca/am

^
P'

quiEfaciunt.

S.Ramtfcti/um

hoceft.qu^

nonanati
vitatenec

{^adratum D. Craticu/am ^^

L Capi//amentii
Simp/ices

^ &r.

communiter eve-

(semicircu/fim

niunt &:
.

funtve).

q"'^^ confli-

iCtrcu/um O. ^ Tortttofam
t

tuunt.

^Spira/em (^.

CAF.

DE CHIROMANTI A INGENERE.
C
1

14J

V.

IV.

'De fgurijjaperficiarttsyqua

mami naturahterlolent mprim.

ff^efterUyfaiituheTpolhds.

Liwx^kiitnbtrpeKuifiotihm^nm^
inradiceindicis.

Snperfcierum ^^^^^^^J^w/eutuber

qux in manu
conti-

|)^4/r^feutuberin radicemedicj. 5(?//if feu tuberinradiceannuliaris.


,

LAferf/7/ feu

tuber in radice auricularis.

nentur
%tresfunt
dtfferen//>i(cilicet,
(^

Trimi^ttlm Martis in medietate volcE manus.,

^^drangidiis, feu men/a, iut fpatium inter lineam jecoratiam 6c

imeammcnfalem

cornprchenfuiiL..

P.

F.

'^u in hacartejint in faciendojudicio rejhicienda.


T)Riufquamadjudiciuminchiromantiaper\reniamus!nprimisobfervaredebemuslineas,6cm hneis res pluresinfr.\ defcriptas: deiudelfuperficies earumcontentajatque ultimo loco hneas hominibus non communiter eve-'-

&

nientes/ediisquafiaccidentalitercontingentesfedulorefpiceredebemus. ^^aalitatem yivi qua colorem hneas figuram ej'jsconfiderare

&

debemus,&:mfiguraaniltcurvavel reda. Ininfhemdne \<^^^^^^^p'3 m qua longiiudincm&;profunditacemconfidera. crao linea^ L/ mus. <^
11
f
j

^^^/(^f-wiividelicet.anunahDeaaliamtangatvelfecet.
P^j(/?tff/wi

hocefl,anlineafeceturveItangaturabaha.

X^Locumfivefitum d^ pofitionem.

Reguk

I.

T^tandam efi in omnihm lineis principalihus,quodfifmtrelA drindt/iin&dac


bene colorattgfemper denotent honitatem complexionis.

Regula
7{onnulli in diurna natfvitate

II.

dextram tamuiri^ijuam mutieris rejhiciunt in no^

Burnafinijiram :fedomnesferefmiJiram dantfosmins.dextram viro.

Regula
Regula
Si

II

L
V.
propinquum

tjiianui fmiftra lineispknior quam dextra hominem indicat effaeminatum


I

Unexfunt ruhicunda fignificant fa6ium

cjfe

^ brevi venturum,

Sin pallidxy argurmt illudejfe prxterlapjum

df temptts pr^teritum.

Regula
^lutim
voliieris -per hanc artem

V*

operariAnprimis a(juacalidaahluasmanum,donec

manu tua illamfiica^ac fecundumltneas Jalis cutu contrahatur: Demdejicca eam, apparentes&coloresyxxti inferius declaratur,/W/fd.

&

Rcgula
mus

VI

Lineas quas videhimtis nonnaturalestantitmd^ftihtilesnonaccidentalesejjejcie' hasprxtermitteredehemusnefalfimpro vero incurramm.

Regula

VII.

t{on c.ipiamusjudiciim/ihunoveUlteroindiciofediimultis teflimoniis fimul unitis:quia unumindicinmfciifigmmalteri cantradtcerepoteU.


t

T R A

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI.

LIB

TRACTATUS
S

P
I
I

RI
II,

I,

E C
R
L

T
T
I

I
I

O N
N
E

S
S

11.

De judicio ex chiromanti^ lineis &


fuperficiebus magis
naturalibus.

C
*i)e

p.

I.

Lmea

<-uitali.

Inea cardiacAfeti vitalii eft illa,uci dicHiLim

efl:,

quae includit 5c
iinea confidera-

circumambit pollicismontis radicem videlicet quatenus tur multifariam


:

Ha:c
eft

longa vel brevis,vel

crafTavelgrofrajVelcontinuavelinterruptajVclftric^tavel lata,
vel furcata vel

velnon furcata,velcum forore vel fine,velred:a curva,benc vel male cum naturali conjunda,.

(Longacraf[a.acvi'vocolorepllt4cida,s\tdin).
I

longam 8cpaucisxgritu-

dinibuiobnoxiam^.
lrief>arica/.

Brevisdifcolord^livtda^tcriiabuirininlisfs^eobveifadrfcijfiMtx.

breviratem,acviriumimbecillitate&;adverlam vakcudine.

Ciirlx

147 DE CHIROMANT. SIGN. NATUaAL. Citrta & brevisverfrspollkematqueetiamtortuofidrcircukris,}ptn.


culum. Quod tamen periculum evitabitur,(i curu concavitacem.
fit

verfus

1
Stricfa

bene coloratA^verfui mediitm naturdem procedem, & hommcmboniconfilii.fubtiliiinteJledusjmagnique&regafuhtilu ac


lis

animi.

Latadr-marecoloratavelpnllida

contrznumaQindx.

Amfla vivo

colore in fuis metis frolongata

&

exiflens ahjque imerfi-

^iombusfeupun^isyvitzm loDgam,paucosque morbos.

Furcata verffts partem inferiorem ,

fuperabundantem calorem 8c virtutemnaturalem bonamque complexioncm.

Fnrcat.t

148

TRACT.
i

T.

SECT.

11.

PORT.

VI. LIB. IL

tifnatAverfHimontem]ovisy\xonoxtm 6c divitias.

turcatd verfn-s hepathim ipartefi(periori,d'ivit\3isS>c honores.

Extendens ramos verftts r^yym^rfWJjpaupertatem&domefticorum infideliutem ac infidias.

^orore comitante roiw^/f rf)!iixuriam


fuis.

magnam 8 conftantiam

pro

Usdi^. naturali bene conjunBa,dr in angiilo farallelie velcruce [ignati,

ngeoii

bonitatem naturxque iequalitatem.

,^ LineavUsfeu \ .,, > /^n j <Conftfa habens infe capillamenta,moThos,SC quidem// tnveniantur card-acd. jA:/jr4w/<</m,inmedia xtate.
,

inJicat fif
iit

Cum

DE CHIROMANT. SIGN. NATITRAL.


Cum Solis chanciere uncyunms
borum.

149

oculi atniffionemji cu^^ duohus, ani'

Difco>tnmata,in{irmitztem

nztunletn.Qupd /ifi/Ja fuerit in medio autji multa adfuerint funllamoxttm /ubitaneam. De tem
poreautemhoruexpraeceptisinfr^dercriptispotentjudicari.

lyifcontinuata

&

difrupta

extremum

vitas

peticulum eo anno,

quem linca in lo.annos divifa notabit.

1
Difontiuat4atqueetiam>iatltrdi{i,id}avAttimtnad ntmi,modaJi
menfaliifitcontinuata.

)
Ejtts injra

hepaticam afenfui ad Saturni ufque tulferculuni,mothum,

Saturnium&.pefl:em.

liea

ifo

TRACT.
1

T.

SECT.
Solis

II.

PORT.
,

VI. LIB.

II.

LineA tx htc ad

tnberculum afcendens

honores ob venturos a

muliererplendidaleurcginajvelnobihifaminxfavorcm.

Lineaperhanc ad Martls caveamtranfiens vulnera febresque percgrinacione infortunium.

& in

/fft^<'/td'j^^^^^^'<>'^"gu'D'sabundantiarn,contrariumautemde
I

x\o\.zXfatttem&iivid!i,&c.
digito oftendens^

Experimentum nananSyisr quaji


fx/elanno
<i>itie

quo tempore

eventura fint dla.nuiemlinea


denotantur

<-vttah

Varix funt opiniones,tam in ratione dividendi lineam vitalem,quam in partitionisterminoaquo:EtenimquampIurimi incipiuntnumerareartftrida atque ita progrediuntur verfus jecorariam Eo5 vero naturam magis imitari
:

ftatuimus,qmajecorariafivemedianaturaiiincipiunt,e6quodin principiovitxcor,cujuslineaefl:vitalis &hepar,cujuslineaefljecorari3,advite&corporisin embryoleu foetucompofitionemconcurruDt,atqueadinvicemjunguntur:Quiequidemuniocum a vita:exordio fiat,prox;uldubiovitxoriginemdenotat,& perconfequensapundovitaliscumnaturaliapgulumefficientejimo vero.quamvis nullum angulum efficiatcumjecoraria,annorum denumerandorim rationem inchoandam putamus. Quod vero ad ipfam divjfionem attinet varia: circaeamproponunturopiniones,cumalii!ineam illamin7o.partes,aliiin6o.aliiindecem,6cdeindeillas iterum in alias decem dividere foleant. Nos vero mnndum ejusquedivifiotjesimitandohuncarcumvitaleminpartes 90. dividerevelimus,cumquarta Zodiaci pars (qui ab animali fua difpoiitione Zoo dicitur)in totidem gradus ab Afl:ionomisdividjtiir:Undedicimus,quod,fimanusoptimedi(ponati3r, tuncejuslineavitalis,! ifi incurvationibus impediatur,refpondeat quarta^circuliportioni. Hinci(^ituretiamobfervarep()irumus,quod cpianto magiih.^Ec linra: proportio dillictrit a tali arcu circuli.tanto breviorem poflciFori vitam polliccatur,nifi curva & flexuofa ejus difpofitio impediat, qua; fuam quoqne propriam&diflinc"l:amhabetfignificationem,utin/equentibusexplicatur.

x.

DE CHIROMANT. SlGN. NATURAL.


Experimentum eH tak.

151-1

Sed quoniam vitJe humanac utplurimum noneft tanta duratio,velIine hujufmodi rariflime mveniuntur tant perfe(^ionis,&: tam exadx menrurar.
fbiemusarcumiftiuslinea^in 70. partes utplurimCimdividere,fi fitfatislonga: fiabreviter&mintisproportionatajinpauciores.

S.

Hujus reipraxis 6cexperimentumefthujurmodi:SiIineainterrecans,futuram gravem infirmitatem prxfagiens vel foila mortem fubitaneam indicans,vel puncla penculum magnum pr.-enunciantia, vel charader unicus aut di!o Soiis,uni velambobus oculis damnum minantes.vel difruptio& difcon,

vitxdenotans, obfervetur m aliqua pra-diclarumdivifionum,tL;m pr.Tdicere potes,rem iilam nato eventuram circa iilud xtatis teradenotare videtur,videlicer,fi inter 30.& 40. pus,t]uoddivihoifta iignificare
tiiiuatio pericitlum

&

veizo.&^o.vel^o&p

&:c.

PorroetiamdeannojudicarepoHumus,

filineamillaminpartesd.ft/ndas&particulares diftiibuenmus.

C AP.

iSir

TRACT.

I.

SECT.
6
-^

II.

PORT.
//.

VI. LIB.

II.

P.

De lteahepatica,/ive jecoraria,/tye medianaturali.

HvEc linea incipit a radice linex


LuniB progrediendo,d!vidit.
(^Jie{a
I

vita: &:

palmx medactatem, verfus montem


tranfuerfaliter divifa autfcijfs^

dr indt(linclA,ec capHUmenns
jufl:itiam,6c

valetudjnemoptimam, jecur fanum.ingenium vivax, me-

moriam bonam,

bonam

confcientiam.

H^ffirtca.

Longacr adLunAtuber ufjue porre^.i, znircwim audacem & vit;c longitudinemi&: quani61ongior,tant6vitam iongiorem.

^r^w, cholerammalignam

& avaritiam.

Cotijunciacnmvitali,honAmcomY\cx\oncm & hominem liherum ac ingemofuminjudicio jSed nota quod lit reda a fuo
loco.

2\{ff^/^/;4fww/<i//,cerebrumleve,phantaft:icum,furiorum

& quifuamopinionemfequeturnegligens aliorumconiilia.


ut.

Projiciensramosin vitalem, diminutioncfacl/,ut.

idem quod non

conjunc-la^fed '*;'cacum cum

fro\it'ttnt

DE

CHIROMANT.
1

SIGN.

NATURAL:

if5

Projiciens

ramos interfcBosAtn videlicet utr.miahea verfusvitalem woqredientes altis quibufdam Uneis ^/eryfff;r , phantafticuna
Sc iracundum.

ffitcrje^amultis lineis, vita.mhrevem.

Hahens ramos 'vergentes "jerfm vitalem profundos cumptn^is


parvuUspffis, niag'

'vel

um

di.rrii

um & exilium.

Defcendens verfus fercufftonem nmnus i^zn^ciitm

&

miferam

mortemjacfepiffimefubmerfionem in aqua.

Lineajecoraria
(eumedia,
niturulisindicatjfifit

7
J P
yergens verftspo//tcem, iniominium.
Vergens verfus ntenfa/em,\\omiuemincon(idet3LVAta,

Hahensinjepu^a,d3imnum oculor um.

Kon

M4

TRACT.
7<(on

I.

SECT.
'uerfus

11.

PORT.

VI. LIB.

II.

vergens

quadrangnltm per /f///?rf/w/?fw,timidum,fu-

fpicacem

& hominem perver(;c naturar.


idem indicat quod pr^ecedens.
t.

Retracia, verfus vitalemy

Brevis c^delicata,hocc([,rto amplafdtenmSy^ehWejscwSc cere-

brum,ac afcendentes a ftomacho

in

caput vapores,maiam

animam

& infidelem.
,

Disjun^acumvital(,'invtdum &; inflabilem.

Divagans tn forma hemicycli prater ac circa LtinA monicm qiianto produ6horerit,tauto vitam longiorem,(cdmlenectaegcltatenx,.

Ex alteraparte recttrvata ,(itangat lineam menfthm, inyidism, damnum,6cadverfamfortunam.


TortuoJa,nonfibiconfansfedinqualis,acdiverficoloris,^t3ivit^tcm

ingenii &: animi avaritiam,&

furtum aliquando etiam,malamhepatisdifpoiitionem,morbo^ue ex hepatisdebilita,te

oriundos.

Lata &grojft ciimquadim ruhedtnefermixta^rudititem ingeniiSc priidcntia: inopiam.


2(ec angtffla nimis nec

admodum Urga,dr

hene colorat a^x.x.um^\Az-

remac fortem.
Contintiata duris nodts in hac forma o. tot

homicidia

vel

jam ad-

milla vcladmittcnda,quot

ibi

fuerintnodi.

CUYVX

DE CHIROMANT. SIGN. NATURAL. morbos &: Cur-ua & covc^i um ntAnM non pertuvftens
,

i^;

vita;

brc-

vitateriL,.

DilfeclainfinepermervenientenilmeamxgtS^^ttTn in carMacam,cordtsmtempti:i&w,utpzl. atque elevatafiper Saii

^ lenio.
.

du

puauonem,(yncopcn,&c.

Sororefiipafa,hxved'nAKS.

In medionotata hocjlgno +.mortem vicinam. Befmens infurctim btfidam verftu perciifftonem manus hypocnlirL,. difpofitioncm

peffimam

&

cardiacam Faciensfiffuram notabilemper

ai montemyenerii &Mar-

/Af/2?-tfrm,damnumamribus,& infidiasab inimicis.


}iadiosaMartee?:urgentespatiens,\ehcmetitGm hepatis fervorm.

J
^tate oftendens /;/4?w,mutationen) generis vite in ea demonftrationem. dekriptam enificatur per infia
Ffircatavrftii'vitalem,nztncd,r[\\T\c.\\^n^m^

,qux

fi-

nimium

calorcni^.

Demeti-

156

TRACT.
*T)ernonjlrati6

1.

SECT.

II.

PORT.

VI. LID.

11.

tempom,mquo

pr^diSiaper Imeamnaturalem

demonflrata funt eyentura.

Dividatur linea naturalis

in tot partes,in

quot

vitalis fuitdiftrilnita,inci-

piendo hanc numerationem a

monte Indicis,& progrediendo


40
^o
I
I

verlus auricu-

laremhocmodo.
10
1

10
I

(Jo
I

70

ergo fignum cadat fub annulari,fignihcabit rem futuram in a;tate declinanteifilub medio feu medico,in virili,li fub indice,iu puericujli (ub auncuSi

larijinultimafeneclutc.

/77.

T)e hneaCebhalica

^ ejusjignis.
& tai)gic Hepaticam,hocmodo.
.na nuid extra.

H.'EclineatranfitruomotuaCardiaca

^]ucfactm vitalic^noncum naturali ,\ndi2e^ionerc\. Pura,clara,& non unita adunam -vel alteramlineamm0doJiffam,Acbilitatemcerebrr.
I

Furcataver[iisvitalem,r\zt\i]:Am

mzWoniimbc nimiumcalorem.

Ltnea Cepha
licaindicat,fi
fit

[pyoqiensin montemLunriniu/asinaquaiesd^compoJifas,m virode-

J
j^

t)ilicacem,6c

pcrKuluminnavigando5
in

in

focmina vero mul-

tos animi dolorcs ,atque

partu labores. yltqui projiciensli-

;7mx^'w/<'^>'n^'''"'-'^"^'Tcerebriconflitutionem,ik.fccliccj!

navigationtsjin firmina hilaritatem acpartusfcelicitatem. furfnm in area cava Manis,3iniHabcns filJiiram velftellulam

mokim&.audacemy/>?^<wy7/w,furta&;mandacia.

Conjun-

DE CHIROMANT. SIGN NATURAL.


ConinnBAnotcihilicomtirfu rfy?nJ?-?, p>ruderitern
6;;

,57
fene-

ixtam

Bcdiici.t ficperitis verfu^

tum

lu

afluloctimfortunxinfurcam,\ei:(uv:im gerendis rebus bonis vel malis. EtfiinilLtftcrcafttale

&

ffnicm S- divitias 6c honores,qu6spraftu'tram&ingenium iuumaLquirct.

P.

IV.

T>e Imea Menfalifeu Thoram.


H^c//>;f4d)cituretiamf<7r/<e:ortumquehabetfubmontereu radicemiaim!digiti,&:verrusindicemporngitur:3/f/S//Vdicitur,quoniam menfa lcu quadrangulus manus ab ea conftituiiur :Unde etiam qtiadrangtdaris dici-

tur,e6quodhsccumlineamedianaturaliquadranguIumpeneperricit. Clnfroprio deftinato /tfr<;,bonitatem & procreationem infantum, & in foeminis liberorum pariendorum aptitudinem. Extrafuum /(?fz,contrariu m. Formataeplurihui linets.verfti^ quadrangulum,nztmAm malignam

&

exnimiocalorc.
i&

Hcpcd^^^a.

Ramofi

-verftis

angulum pfpremum,mz\nm propter linguam a pa

ralitis.

Conjuniacum vitali,cz^'\t\s {edionem ab inimicis.

TinitA

i;8

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB.

11.

Finitn in medio montis Sxturni,c^grojfA infine ftne ra;/f Jctum in

eapite,& mortem ex eo.


Ttfr/ey2,

homineminiquum.

Suhtilii^t^xzxiX,.

Projiciens rtimtrmyMtintrans verCns meditim

c^ /W/ffW,adjumen-

tiimfortun<T&: dec<;|.itinnern afuis.


Projiaens ramttm inter tndicem ^medittmy^xo vulnus capitis/ce-

miuxpericulum

iiipartu.

Linei menfalis

J
I

mdicatjfi , / Projiciens ramum inter ditos digitos dr dterttm ad montem Saturnii abundantiam,divitias,& bonamfortunamperfceminam. fit
FinttAverfttsmediumindicis,hon\\ntm iracundum 6ccontentioFimtaverfH

nideduum.
7^on/einclinansadaltqttemlocum,necexiensde/uoIoco,\uxunoCiim.

Habensfojfam Avnorem erga rcligiofam

&dotorumhominum

ordmem.
Biff.rcata verfits indiccm vita
,

m la bo rio(am.

LoflTA

DE C^IROMANT.

SIGN.

NATIIRAL

i;?

Longtifatis,&fme interfe^ionibm xqualis dta dr re^a,homm naturx qualitacem, dcbitum membrorum in homme princi-

palium robur, modeftum,tcmperamcntum, conftintiam

mbonisopenbus.
Breviicnrtx incifadrcontortaac dijfc^a,contrinum. if^/f^^,alienx felicitatisinvidiam.

Extenfi tiltra medietatem tuberis indtc is ,it ti ut tangatvelfecet mon/f/^J(?x^-,crudelitatern,autvehemencem iracundianu.

HahensramosreClostendentesximontem Jtf^^^jhonores
pollciliones.

&magrws

DeJinenstnfamontemSaturni^vziinm^mtndz.ctm. Nudafine Itneis aiit rimis,&je forrigcns adindicisradicem, infortu-

nium&paupertatem...

Habens tres lineas velinfine quofdam ramufctdos^videlit. et juxta moH'

tem Jovis direBe refpicientes avgtdum ftipremitm fortunatum, lietum,jucundum,Iiberalem,n.obilem,modefl:um,xquiatquehonefticultorem.gaudentem induibonisacdecentibus veftibus.diligentem omnes res mundas,&; odorumac fapo,

rum varietate gaudentem.


CrwAT/^^ri/.i / /'r<d''i^(? /(?f<?,iiberalem,veritati9

amator^m

beni-

gnum,afFabiIem,&omniquaii virtuteornatum...

Dlvifn

i(fo

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LlB.

II.

Divifa ita.ut unafirs rejpiciat lineam medtam n&turaUm,alteraver

montem SatHrni,y3.num

vitcE

periculum.

Incifi in regione w<'^/4,adulatorem,bilinguem,8c

quem

paucia-

mabuut

Interfe^ia a lineadireBeaqttadrangulo

admontem Saturniafcendente,

atqueparvam

lUic crucemhahente,

vnoncm coactanu.

Automninoalfenfatttnonai>parens,m3i\evo\umyContentiofnm,iTa.-

cunclum,furpedxHdei,&: qui in
viseft.

omne malum

fucile procli-

Annexa cardiac<e deficiente


thale vulnus.

hepatica, cipitis

truncationem,aut

le-

Line/s confufs conJpicua,xgmudines fub

Mercurioinprima atate,rubSoleinvirili (ubSaturnoinknio,

p.

r.

"De linea

reJlriSla.

Hxclineadicituretiamlinearecepta..
''^lmtuor linex tranfverfhter fecent hrachium ,drfint

cmfinuA^o-

norem&, utilitatcmpermortcmaiterius.
Secetptllicem,

hommem afuii parentibusSc cognatisdecipien-

dum.
Re&afit,manuipropiorxontinua,boiquecol6ris,diyitizs.

Lirm, rest

Inter-

DE CHIROMANT.
1

SIGN. NATUilAL.

i^i

]ntercifafit,tortuofA

nmtsqttepaUUU, corporisclebilitatem,rerum-

queinopiam:
Htibeatinfehcfigna^.aut^,\hxtvznc\u\\\\t3itevnmknio. Projictat lineam per montemVeneris, a confanguincis vel uxoris
caufa adverlitatcs.

/Ihl/MS^

Linea refiriBa
arguic,
ii

^-^^^ia

re(lri6laproji(iat lineam

ad montem Lunx ,^^^tx(\\.7iX.ts^


fi

^
I

occuItasinimicitias,&:

quidem

tortuofa

ert:

malum dupli-

catiimo vero p^rpetu^ rervirutis fisjnum eft.


Projiciaftalemlineamclaramd^-recfamadLunietfqueregionemimnl-

taterramariqueitinera.

Projiciat talem lineam

adindicU mOntem.,txtx^ patriam niaffnos

honores.
Projiciat talem

ad hepaticam, morum integritatem, vit^que lon-

gitudinem.

Projiciattalem velfimpUcem njel dtiplicemlineam adSolls tuherculum

in/peratumbonummagnamqueadminiftrationem. Projiciat talem ad montem Merctirii hominem multis rebu'; ap cu .G^dfiilla nonpcrveniat admontem Mercurii,fed decurtatafit ^rfw>,loquacem,mendacem.
.,

&

Prep.

l6i

TRACT.

I.

SECT.

11.

PORT. VT
'verftis

11?.

TT.

Projiciat talcm dire^o duclit admontem Satitrniafcendentcmh'^^^

diathefui.
rortuofafit

vetfm refiriBamveletiam

hepaticam,

laborem

durum.

V.

VI.

T>e UneawoJ^eritatisfeu yia yellinea Safttmi.

QUamvishujuslineajjamiumanceamentionemfecerimusquatenuseftlinea
illa>quas projicitHra reftricta

ver/iismontesplanetarun),&prxcipuc

veriustuberculumi^^/wr/ (unde

& aquibufdam //fiii^rf/arw dicitur)attamen


d/" continuata^ac

de eaadhucmagi^ particulariter agemus. CAfcendat kreceptawrftts mantim ^(itreBa


turusiitdivcs.
Plenafit ac integra,c^

tranfeat

'verfm partern cxtertorem manti^,diy it\iis 6c

quod e paupere fu-

ad mediumdtgiti protefi,cogicit\ones pro-

funda,s,Scfceliceseventu,sinconfilii.sacadi(inibiis.

Ramofijtt Mivitm,?)C ex panperieindiviiiasmuiacionemj/fi<;fortet utftt tUa linea interftcla.

ea troderi-

tranfeat tina linea continuadire&e adnaturalem,mp[imi vitam communem,& in fecunda meliorem. Tranfeat ad radtcem afiniil.irts <jr revertatnr vel refJeciat fefe verfut < '^^'"'f ''^ >pi'"'pcritatem bonam fortunam.

De recepta
artate

&

/tf//>deno-

]ungatfefeadradicemprdicti dtgitt, fortunamperfoeminas.

tacfi

rro-

DH CHIROMANF. SIGN. NATURAL.


i

kJj

rrocedat a rccepta 'verfus montem Siitinni ,i nfirm tatem ac dolpr

em

nervorum.

Non continua c^rf^rfjfebrem. Non continmtafeHcomhnfia drdeficiens, iDfortunia.

d" ^//^>^,morbum Neapolitanum. ]uncla cum radicefnediidigiti^inhxniiKAicvn.&Lh\jmotcmmthnTi^y/Wfj/S

chohcum.
Recurvatatn mannsconcavo infemicirculum verfmferientemfeu^er
cti(ftonemmiint*s,c3LX\cmm.

\-

T\
C
A
P,

VU.

rDe 'Vta Solis.

VJa SoUs eftlinea reda a tuberculo annularis deorfum incavftatemmanus


deduda..
''integra.Aqualiter duEia^henej^

colorata,hvorcm

Magnatumjho-

noresque I^tos.
DiJJe^a atque inj!qual^s,comrzr'mm,dcin honoribusadipi/cendis impedimenta varia, invidiamque, nec non Magnatum ac

Principum odium 6ciracundiam^.


Fia

nndiSolis
fit

3 }

dica t/i

J
X
i

CjiP.

i^

TRACT.

1.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB. H.

T>e njia. LaSiea.

VU

Uciea

efl:

linea

uti

didum eft) qux ad percufHoncm manus

a reftridla

producitur.
fProportionnta dr hene cetiuata,hu{k3. itinera per

terrammare-

que,cerebn

m mulienbus fortiiudinem&fanitatem,fermo-

nisque elegantiam.
D/Vi/S ^"''"''^ySjinfortuniii&naturamadmendacia prompta.
Jntegra (y-Adauricularcm produc}a,m2.gn3.m profperitaterrL,.
a^n-ic:

yia

laElea fifi

gnificatj
lit

<
^

m^reciyi:

P.

IX.
ZJemris.

-- T)e angulo

HOcg/weftlineafemicircularis,tranfiensabinterftitioindicis&.medii digitiadfpatiuminterannularem &; auricularem,ut in plena demonftrationeprxcedenti declaratumeft.

flntemperantiamaclihidinemtaminviris,quam

in foeminis,lu-

xuriam,&: immundosinomnigenereadionumVenerearu. Si habeat fororem , homioem impunflirnum &. cum beftiis aut puv"riscoeuntem. Si difjeclajit in montc Saturni turl?ata^,dimnum, periculum,at,

que infamiam ob libidmes.


Cingulum Ve
ner/s deno -]

tat

CJP

DE CHIROMANT. SIGN. NATURAL.


C A
P.

xcy

X.

1)elinea mortis fiu Jorore njitdii froe lined Martii.

TT^c linea tranfiens per eminentem pollicii locum facit parallelascumlU


-*-

-*-neavitali.

Qnx

/'^^''/'^''''''lACardiaciefignificata

confirmat& auget.

Xi^/V/rfr^^y-rw^/ra^^y^/jprorptrumdenotatinmilitiafucceirum.

P.

XI

De Triangulo
^^ntoesiconcmnior itdiVito temperamentum &ingenium efl: foelicuis. Hoc tft,quant6magisexlateribusarqualibus conflatur,6cc.denotaifideiemjIongamvitam,amabiIem&ma' ximefiomnesejasline^Efint bene coloratx. Obtiijns rufticam arguit naturamj&:rudematqueagreftemdifpofitionem.

Interrupttis aut deficiens in aliquA^vel plurtbm partibm,{kn\t\i\zTti ar*

guit,prodigalitatem ,mcndacem S^

vita;

brevitatem.

Habens anfTulum fuperioremre^im nec acutum nimis Xi^m^czto^ti' cordis temperamentum Si acu tum Sc e regione medii

mum

tangentemvitalemjavaritiam&mijferiemindicat.

tine/im projiciens in

montm Lunx rimulasque

in^quaks

& incom-

^i'///.i-,inviroarguitcerebridebilitatem,6cperic'jlumm na-

vigando,in fcemina multosanimidolores,itidemquedoloresinpartu.


^ongtif verftspartemfiperiorem circafne>fi,\\oct{^,circa vitalsm li

Trian^nUa

neamtranfenspermontemLunie'Verfi^iba/ii(ignitiC3itmonem

inaquaficfubmerfionem.

Crucem

i66

TRACT.

SECT.

II.

PORT.

VI.

L!B

II.
rel^icien -

Crucem infe kthens tendentem verfm vitalem m Triangulo

temcitrec7edtgitiimSaturni,in(onuniium arguic:Tcmpus

et-

iamcognofcendum&cconfiderandumenthac

via

Si ad-

de refirila verfui cafit foror Uned vitalis,autlineavitd tranfeat adjj.annumi&dcinde ufque -vum manM /infonunaius erit dives fiet,nifi divitiarum fignificatorcs reddanteumperpetuo pauperem 6c infortunatum. Nota igitur,qu6ddivitiarum fignificatores fint, fororvitalis.&monsjovis elevatus. Si infpAtio tnter lincM triangulares haheat planitiem,hon2im com-

piexionem arguit,&; maximc//^fw coloretur.SinmalumcolorrOT/^^^WjdenotatfrigiditatemSidiminutionemcalerisnaturalis.

Hahens lineam fnperiorem verfus menfalem lon^rjorem CAtcris, verfus pollicem vel tndnernyianum odenditu un/orcm autem, fidclcm, mdXimhfi aquc jungatur cum litica dextra-,fn grojjiorem, denotatiracundum. Ampiui crpattns animum liberalem denotat magnifieum

&

atqueaudacem3/f^/</?* contrarium.

P.

XIL
efl:

Dcquadranguloffii menfx mantis.

ILUid interftitium ,quod menfalem &: mediam naturalem.


Cincifuras

quadrangulum appcllamus,fitum

inter lineam

c^ rimaf hahcns colons vivi ac lucidi vkx xquita.tcmSc &. bonamtempcnenvarguit>//;f^;;/r<z,naturam niiquam

&

minime honam.
Amplta&latni dccmti(]uefguraMhGX3.\em,m3ignzmmum, loiv gicvum. Anqullitsdrextguui exilem foriunam,avaritiam&: teaacitatem
curatimiditatc.

74

DE CHIP.OMANT.
.

SIGN.

NATLIRAL

igj

Crucem infehabensCxgm^cubo iam^rortunam

& incrementum bonorumexpropriainduilriacumlabors:atqueetiamhoc


mn
arguit prxrumptionem,actalem,qui prje-

^uidrangnlm )

fignu

^Cruces

dtm continens

fumitnimiumdefeipfo.
Hahe-asfufracrucem +.

tdem figurmi

f.

ar g

uithommem

aliquid

occultemachinantcm.

^ ^
Talem comprehendensfguram
Talemfefignaculumpojfdens
.

(^ ^denotatmalumoculorum.
.

TT

folet fxpifTimeproprii fanguinis

homic dium arguerc

P-

Xlll

T>e motite Jovis.


''Elevatuf^c^radiii diffe^As

^f/?/>//marguithominemdivitem. Habens crucem in medio autfelUmbeneformatamdQnot2LtdWil\3L%

&honorm.
Duasveltres
lineas habens zia/de apparentes figrtificat

fortunam

cumPrdato,velpircopo,velCardinaleautconfimili.

Mons

^ovis

v^
liullas habensltneas,drtpfemetaj)parensopt(mel]gniiic2Ltfonumini

Habenscrucem mate apparentem denotatimpedimentum fortun^e.


\

& divitias.
Habens Imeasvergentes veifus medtetatemfuidr verfisradicemindictsbifurcatas ^'^'riiticitttiDLCsquirtAaa.a.

\
C
fSine

p-

XIV.

T)e monte Saturm.


hene coloratus denotat hominem fimpHcem lineis bonianimi Contranoveromcdo fe habcns ii^nificat coatrarium. Multas habensfuperfe lineas carccrem indicat. HahenslineamconcAvamintranteminradicem denotatmortem

&
:

&

in

carcerc-.

Hahens

i68

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB.

II.
vi-

HabemIi/feamfri(?tilemc^malcappamue/,Cignificat

hominem

lem&pigrum.
Habens illam lineam valde profunddm inradicedigiti Saturm,o^tndittormentajCarcerem,&: prxcipue.quando ilhefl: groifain

finc

MonsSaturni

^
^radils arguit

^i

Elevattii fine Itneis

felicem in mobilideprcfM ktyfft C" male apparens, iracundi.im , ac pracipue, declarat bonorum defcclum quandc)funtinilioline.Emalc anparcntei.
bus,&. in terra,ac in

hominem

domo

&

Habens adfe a linea menfalt tranfeuntcm >-4z//w li gn f i ra t fo r t u n a in bonis mobilibus:Sed tamen denotat, hujufmodi horr.inem efli fubjedum inimicis fuii lignificat etiam Hypocri,
: :

tam,quando linea eft apparens &; projiciens ramum unum ad montem Jovisj&ialtcrumad moutcmSaturai.

V.

XV.
Solij.

De monte

fElevatus.fne radiis malc apparentibm arguit divitias, honorem, dignitatem ,of^cia ex menfa Regis. j

Cruceminfe hahens beneformatam indicat officioruacquifitione. Crucem pojfdens male formatam c^triterfeclam linea cjuadam transetinte demonte Satiirmverfiismontem Mercurii arguit fortunam ioterceptamgraiia paupertatis: ktfltneainterficansveniatex
latere

montis Mercurit verfus montem Sattirm tendens

oftendit

impedimentum
Mons
Solis

&: interruptionem fortunii ex parte lubrici*

')

tatis^cluxurixipfius.

X-

RecUm

DE CHIROMANT.
ReBxm

SIGN.

NATIIRAL.

i6^

, denotat hominemhonorificum,honorabilem,&:virtuteplenum. Lineam habens intrantem m radicem Solisy declarat compofitioncmoperis memori^e.

hnhcns de hoc rnonte procedcntem verfm radicem

V.

XVI.

1)e monte Veneris.


^Bene elevatm ctim lineh tnqualihm (^ charalerihus pukhris , arguic lastum.hilaremjuxui d.editum,attamen amabilem,gratum,

venuftumaclibidinorum, juftum&: bonum, animo nobili prcxditum,idquefi Venus fatis bene difponatur inmanu-.Et tuncerit corpore candidus,capillos habebit crifpos & Tpiffos,animaqueejusadMuficaminclinabit;Sincontrariomodo (e habeat,6c Venusmalein manudirponatur,denotatja-

dabundum

& incontinentera..

Hahenscrucem prope prirnam po//icis junBuram,iadicat ^duheriufn aut infehcitatem in matrimonio. P/ane 'uacuus, d^ incifionihtts defitutm,denot2Lt effoeminatum,rudem,trift:em,&; ad gaudia ac j ocos ineptunu.

Mons Veneris

F.

XFIL

De monte Mercuni.
CModeratee/evatm arguiteloquentem,& gratiam in fermone \kd depreffm fignificat contrarium.
j

,V<7//f

'/f^findicathominem caftum&continentcm. Uahcns y

'

i-o

TRACT.
,

1.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB.

III.

HAbemfiibtilem lineam inter menfalem

& radicem hujus

digiti exten-

ftm denotat

in viro avaritiam , in

foemina caltitatcm tfedy;

w^^//ef/tf>'/^yS,contrariumarguitcaftitati.

r
LineAs xqmlesinfehabens f/gnificat luxuriam&avaritiamfimul. Lineas reBas cf apparentes infe habens figliificathaberframorem
internobiles2^/(?r/(?/^i^,denotatamore erga

homines

viles.

Uons Merfurii

Hahens infe unam lineam magis app .rentem


feorfim perfe pofna,Axgmx.

(^ manife[Horem

alia

eum plusamareunumquamaiium:

Atquchocinteiiigitur,quandoreclxfunt&:noniortuote.

}
C

P.

XVllL
permare,& tollito-

De monte Lunx.
fSincrimti
Habens

rugefitate indicat itinerafelicia

mnepericulum marioum.
Itneas procedentes departe inferiori

huJM montis,acintrantes

intra tpfum

mon tem,df.not3t

tot invidos &C inimicos,quot ibi

iunt hnsa: tales:Et notandum efi,qu6d inimici fintaut parvi

auc m.igni,recundiiin magnicudinem auc parvitatcm linearumiaiqueetiamlecundum quantitatem iinearumdifcreta.


(

Mons LtinA

J
Hahens

DE CHIROMANT.
Hihens

SIGN.
alix

NATURAL.

171

umm

Htteam

cum

hujufmodi Angulum fa,cientem

^y*

tunBim^ verfm

ipfum

Lun^ montem vergcntem, o{tenclir,qu6d


.

inimiciiintxqualescumillo.quitales habetlineas. lineas hoc modo formatas ji^ fignificat fubmerfioHahens \hens infe linetts inaqua:Oportctetiamiefpi inaqua:Oportctetiamrefpi nem jff cere vitalem lineam

pro tempore,quohiecaccidercde

)et.

P.

XIX.

Vefignis in dtgitis repertts ex tabulis chiromanticis


^lnter unguem acjunBuram Hnex clar^e

& longx divitiasarauunt.

Ah ejmfu^rcmo arttculo hneadecurrens ad cardiacam,dcnoia.iy[olentammnrtem vclpericulum ab uxore.


inimo ejuiarticuloJJ>arftiitd\CAr)trss\mgiofa.s. rTolHce '^^'^'^'^p^JP'^^ ^Linea eurn circumdans per mediam junluram minatur /urpen-

dium&

priEfocatioiiem.
deduS^i,indic3.nt divitiasSc

AEquaks fdct (uh injimo ejus articulo opulentiam in polIe(fionibu!>.

Complures Hnex tranfverfim in extremo

iirticulo procedcntes polli-

ccntur harredicates. Line in medio artiiub currentes invidiam hominis lentiamarguunt.

&

malevo-

T d'

^.^^^^^'^''^^'^''^'^''^''^'^"''''^clenotant in
f)

virolinguxvirulentiam,
^ovis indicant natu-

infoemina prohj;multitudinem.
Linex recla in primo
articulo prope

montem

ram Jovialem.
Stella
>jj^

in eodem loco apparens declarat in

manu

mulieris,

eam

circimpudicam 8cla(civam. I^CraticuU injunciuris arguunt ingenium


^

infelix

plaBeque me-

lancholicum.

torum (

lZ,/w<C4r/7a4/,denotanfefortunam in venismetallicis.

Medto <istella'^thidem rcperta

minatur mortem violentam ex fub-

mcnioneautveneficiis,autiftiufmodialiis.
Lineagroffa a radicefurftmper totum dtgitum adfinem j unCitirA uhi -

Wif^m^rrfWjindicatftultitiam&mentem infanam.
Linea a radice oriens recfog. tramiteper iunclMras pergens^ rgui t fa-

marn fplendidiifimam.
^LincA qualesinprima]unCiura pollicentur honoresacdivitias.

Annu- ^i,ine tranfverfz minaniurPnncjpum


lari
I

terfecantur
indicanr.

bonum efl

tamen in quoniam effedus impedimenia


inimicitias,fi

ICStel/a^in prima jnnciura verfm tubercuHim denotat

ingenium

&.facundijm.
I

Signaohiufiinfectmdapinciura arf^uuntfurem&fallacem.

Atiri-

KLinea diverfz in exiremo artuulo flgnificant incontincntiam


<:

culari

diurnam.
Brevitas tanta
, titfuafmmitate non attinq^at uHimarn jttn&tiram wf(S^/7,indicatuxoremperomijia impenofjm.

ExHneisinmonteMercuritadmaniis extremitatem pofitis folem.us notare conjugum numerum^.

TRA-

I7t

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB. TTI

TRACTATUS
S

P
I
I

RI
II,
Vl.

I,

C T
R L
T
I

I
I

O N
N
E

S
S

III.

De fecretis quiburdam particulanbus


inmanuobfervatis.

P.

I.

T> charaSlerihus feujigms Tlanetas fiuftos


indicantihns.

-uelinfaltces in

mantbnd

Dlcuntur figna Planetaram,qux in monte


nanturinveniuntur
:

vel locoilliusPlanetx.cuiaffig,

Et^linedfunt^quj/es^ze/characlerespulchrtcernuntur

Planetam

faclicem denotant;Stlinejintturi>jtC^incofj/!ietx,dtdecoitiQtuV}Ut
Crux, ut.,^,.
I^

in diftinclionerequenti latiusdeclaratur.

\stella,ut.^.
rFauftosJtgm- [Lwespara/JeU tres lelplures. ut
l

1 1 1.

'ficantt4.

jscaU,ut.^^
Ramufcu/tts, ut

^ [
Tf.
,

iigna Tlartetas
,

^lmidratum, ut D. Xharacler]ovis,ut.
Infae/iccs ar-

Semictrcu/ns mwi/iu u t.
'Cratiru/a,ut.
gutfttia.

C-

F=^

'Charac/er Saturt,ut
^yjCapi//amenta,ut

ff

/f/f ffff

Vemts bonsfitdrfae/!x,\toszrgu\tM\\:i.tes,\uxu\ deditos.amabiies ?cc. Sin tnfaujia incontinentiam ^jiciintiim-.qnodficruxftpropepo/ficujuncluram, notzz adulterium. Mars fae/iciter pojitnf facit audaces,animoros,& belli pemos, Infr/iciter tHte
Sf fgitHT
pofitus, ligitiofos,violentos,deceptorei,iracundos,intolerabiles, latrone^.fan-

guinolentosj&c.
J/';/fr/f/?.vnobi!esarguit,gloriofos,religiorns ,'probos,
mo.'os,Lttos.-//i'//.v vero hornine defortunio in infortuniu

mundos.juftos

,for-

dej'cit. Craticu/n tne-

;^W(7/f minaturdamnum a mulierib. potentionhus-.Linearranfi/erfi/ftermffn'

tem ]ovis fcidens,&' ad Saturni montem

ab]ens ^thicfue capi/l*mcnt aftcitns ,dcnotx

apoplc-

DE PARTIC SECRET. CHIROMANT.


apoplexiam.Item
]upiter i/jfelix denotatpdifCiones

175 cordis,fpifmum,peripneu-

moniam

& vitiaalia cxventofitateii^/^/M/^^f 4*

'vel^claraacruhicundAin mon-

honores fplendidosdiviiiasquea publicis Pnncipibus. Saturnus fcelix indic3it foelicem m agricultura acrebus metailicis e terra fumptis, providos taciturnos, 8c profundi confilii,Scc. hifaufus 'vero arguit
te ejuSfdcnotznt

triftes,laboriofos,fordidos,viles,abje(flosjavaros,infideles,mendaces,malitio-

fosjcarceres.cafum abalto, vita:

penculum

in aquis:Et

ex morbis catharrhos,

phthifin,melancholiam,hypochondriacampafllonem,hydropem,podagram,

morbum

caducum,&c.5.?/y'//Arfacithominesfideplenos,ingeniofos,honoratos,elatos,fapientes,humanos, religiofos, omniahonefte gerentes. Infcelix

ver6fuperbos,elatiflimos,ambitiofos,iniquisrationibus ad honoresafpirantes, ja(flabundos,immodeftos:Etexmorbis,fluxumadocuIos,cordistremoremj&:

fincopen.
Lunafoelix denotat

homines honeftos, fplendidos honoratos, magnos,


,

placidosjlibenter peregrinantcs,& ad aquas ambulantes.//2r/?4 ver6,vitam

&valetudinemvaldeinconftante,dolores&anxietates:Acintermorbospara-

quxcunque ex frigorisachumiditatisabundantiapromanant.Eti?/rfWW(fi?,qu6d,filineseinLunstubercul.o repert2fintvaldepallidx,mala omnia augeant.


]ylin,epilepfiam,cancrum,colicampaflionem,6c
cJ^f(frfar/A^ya'/;x

arguit

homines ingeniolos

fcierdi cupidos,fecretis

quo-

queinveftigandis 2ptos&adartesquaflibetidoneos,Poetasfacundos,MathemathicoSjMercatores -.Infauftus vero mendaces,leves,garrulos,furesdeceptores, inftabiles.infideles,

proditores jEt ex morbis maniam,furorem , febres acu-

tas pro reliquorum confenfu.

F.

11.

n)enonnuUupcretis magis univerfaliterpermanuj aream


confidera,tts^c^U(Z

nonnuUi "verefunt expertt.


verfUs mfnfalem fignificat

Llncaunademontem&nusprocedens
proprio fanguine.

inimicum de fuo

Mcmus

Sini-ii:

Ramus tranfiens de tinea menfali adnaturalem

fignificat

garrulum

8c talera,

qui pro hnguafuapaflliruseftpericulummortis.

Mensfd^ ensa^ks
jrrr

NAfurMiS.

Semicir-

^^^

174

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB,

III.

Semicirculiisirifnequadrangtdiverpismontem^ozisiigm^ciitizUxm^h^ho.

\J

Crux talis >^. parum infra naturaUm ciumrcudignitatem.

verfu^s

montem ]ovis

fignificat beaeii-

\_^^

X
c
Siinpercufjionemanus reperiatur tale/ignum.*^::!}. mortales inimicos often-ditS^-)ta[e

.arguet,quodprxc)piiion}tcribit.
lineam vit prope receptam reperiatur
tale fignnm .-^

Si in

manu juxta

reuct

patricidam veHacrilegumiAt///ww/;fr^denotabitmeretricemncquinimjm. 'DuA lincA xquales dr parallelA de menjali ad naturalem porretlxdcnotant homi-

rwjuftum,hocnu)doi

Lineamenjalis^uncfacumnaturalinonprojiciensramumaliquemverjiis^^italentfide-

notatmortemYiolentam&rubitaneam.

P.

III

n)e dmonflratiombiis fffiorum ex manu fnifra. fen Joeminina fectmdhn Salomonis doEirinam

SLInt
mus.

inruperScaliaqiixd.Tmfii^nadilgenterab Arriftjobrervanda^quxoiTiniahicinmanu,tamiiniilra(cu nuiliebri,quam dc;xcra icu vinli cxp .fui-

a. Hftc

DE PARTIC. SECRET. CHIROMANT.

17;

JS/icmus siyuscet' auix csi rmUieris

^'

Hac 4*- in mantifiEmmxfeufimftrA quanto magis fe extendit,tant6 proa. pinquiQremeflemortemoftendit. Hc^.y\x.z\x\ removetScejuscontrariuminducit. b.
c.
//<ff

+-eltllgnumreligionis.

d.
e.

Eftflgnumvoticompleti. KelincoUfunt figna fidelitatisjqua:

fi

creant infidelitatem,fulpeDCo-

nemdenotant.
f.

//-ffuntfignadivitiaruminfenedute.
H.i
fii

n t figna divitiarum in

medio xvo.

h.
i.

divitiasarguuntinjuventute.
H^jf +.6(1: verajconfellionisindicium.

k.

//<(+ fidemponit8ccum,fiderecedit.
Si

m.
n.

ktc Imeapeymediumirimguli fit extenfa^e,fk.f\gnnm naufragii. Hic +.dignitatembacuiioftendit. Hxc liaea bene extenfa verfus triangulum fignificat foeminam vel

hominem bona:con(ervat!oni?.
o. p.

//.funtfigna

vuInerum,magnafuturorum,parvaprxteritorum.

HxchneafiadiiUamobliqneturid&tiouttoznt\omfi:m\tzitm.

,7^
q.

TRACT.
,

I.

SECT.

II.

PORT. VL

LIB.

III.

fignum eft mortis in pusrptno-.EtJi^iper digi/um mediumporrigitur aliaqiiefuperindicem flgnum cft fubitanex mortis. //* fignificant mulierem eireliberamabomnibuserroribus. r.
Hiiclmeaiipparens
s.
t.

SifAr/'4r/'4r/f/'iIm77///f<,plureshabebitfiliosquamfilias.

eftfignumfiliorum.
eft

u.

iignum

filiarum.

\r.
X.

Ht///;<f<meretrices figificant.

^m)tlineastalesposfprimamhahf;totvinsdefponfihkur,Jimajoresfue-

ri//?rW.,(7/tw/)r/A(j,nobi!ioreseruntmariti,quamipiafponfi:Exaliaparee,

ccontra.
y.
z.

HdlineA fignificantmeretrices.

A.

Ker Itneafifuerit lata\ fignificat in violatam. eftfignum clementije.


'Dealitslecrettsmulierum.

Si in trianguloquafiforamen apparuerit^CrtaleftgnumereciumcumruhedineV.

tuncmulienila

filio

gravida

eft.

Silinea vitAinter polltcem ^indicemtumc/cat,arguhfufF<)Citionem partis

velinteritum miiatisofkendwthtfdiuerfsfuenft/n^a colortbm,tunc


Si line hepatis
cjr

fignificat,

eamcumpluribus virisillicitamconiuetudincmhabuillcleutornicatamefie.
flomachi verfn^ brachiit?nfueritbi(urcata,m<i\am

mortem

fignificant in

muhere.in tiomine fiirtum aliquod inccrcum. Si viscognofcerevirginitatem.infpicemanummuiierisdum adhuceftjejuno ftomacho-, Et /? hahuerit lineasgracilesacpallidas,v\r^o eft :fn latas (^ ruhcas

j94c?<^^,infallibilitereftcorrupta.

Sunt alix iinex in mulieribus fccreta earum indicantes,quas hocmodo inveniemus:Infpice Trnn^ulum, d^f ineoficrint multaquaffor.miina (jrruhedo w/A-/,i,indicabunt prasgnantemrEt li tn medto tallsfigura V I app.irHertt,tx adulterioconcepit.
In
fculo

&

eodem Triangulo in
indicar.

pztttinftviot fiplanuifuerit angtditi

& ruhet*s,migravidam

gravidam

Si figuram quafiY inveneris,m2fcu\n denotat Cxterumffinclinaverit ad

an^ulum df
,

cjtiotics ihi

taksfigurxrepe)ienttir,fi\i\bii(>q\ieahfciutdiihio

judiCabisjIdemdefil!!s7;f4;^m///fr<'<??<.

C A

DE PARTIC SECRET. CHIROMANT.

177

T)e demonfirationejignomm in manu ^irijeudextra.

m -T/fT

i'

f/

y
a.

H,(c 4"

b.
c.

fidem ponir,& cum fide recedit. Hxc i^ dignitatem baculi fignificat. quanto magis fefeextenditjtanto Hc vitam removet ,

&

citi^s

m6rsaderit.
d.
e.

i7.t'//;?cA'rignificantvotumincompIetum^frAryif
^r.e//^<eruntrignum voticompleti.

completum.

fg.

medie tnxngtill naturalis ummptincium aj>pareat,unm oculus amittetiir,^;?^tf,perdenturambo.


Si in

hi.

i7<,/fa;funtlignavoti completi.

Hx

1.

nuptiarum :Qu^ot vero tales aderintpofl:primam,totuxores ducenturi&. quo longiores eo meliores. //,//w,(igna(untvulnerumcorporis infra genuajmagna futurorum,
liint lie.e

parva prxteritorum.

m.

igni^CAt Hjic liaeaful^intram auricularemf

mutationem vitB.
z
n.

Ha

m
n.

TRACT.
o,

T.

SECT.

11.

PORT.
in

VI.

LlB

lil.

//^//w^ funt figna vulnerum prxteritorum.

rocmorejmagr^/uturuiunp.parvae

Talls line^ fifuerit extetifainter digitos S\gr\\^czt d.uA3iCcrc\.

P-

q
r.

Hchne.t latatnon longa,interdigitos exten/a,e(\ n ota temeritatis. //^rrunt//^^vulnerum,grni]a futurorum&: fubtilia pra:teritorum.

fignum mortis ex vulnere: Scdjifipra ntedium digitum extendatur,dr aliafipra indicem,(\gnumci\ mortisfubitanea:.
linea inter digitos ijlos ,^extendatur,e[\:

H^c

s.

//xf//M,riadaliamalIigetur,clenotateo anno infirmitatem.

t.

H&iinea arguunt vulnera capitis//


rita.

magn&fint-,i\i\.\i':2..fingraciles,^xxx.^-

u.
X.

//^arguuntdivitiasinfcnediute.
//<//(f^pollicenturdivitiasinmedioa:vo.
//cl;^niiicantdivitiasinjuventute.

y2.

Hclineanonlengafedtata,addigitum fA7<';;ySaudaciam fignificat.

Hx line^funt fign^ fidflitatis & iafidelitatis,qu2,n


tisjfufpenfionem ficiniHcant.

fuerint infidelita-

Hxc lineafper medmm

trianguli extedatur,t{\.

fignum naufragii. Sed

intelligendum eft.hxc omnia quid^m eirejquo ad fatum,indicia vera,fed tamen adverfus divina mcntis humanas decreta nullam firmi-

tatemautrobur obtinerc.

TRA.

TRACTATUS PRIML
S

C T
^
R

O N
T
I

S
VII.

IL

De

rpeculativa

Pjramidum Meta-

phjriC2e,& phyficx Scientia.

l8o

TRACT.

I.

SECT.

U.

PORT.

VII.

TRACTATUS PRIML
S

C T
"P

ON
T
I

II.
Vll.

De fpecuktiva pyramidum
(\cx

metaphy-

&

phyfiCiE Scientia.

C
*T>e pyramide

?.

metaphyjica feu formali per feflimpta.

;^??Uoni >m maxima Philofophix noftrx, tam Macrocofmicae,

\^quam MicrocofmicxpeHpicuitas in
'^
tt

duplicis pyram:dis,ytfr-

w^//^nimirum&7//f?-w//if,explicatione confiftit.idcircohaud

^ ^i^j ad convenientem demonflr^tionem, lam


i^l

V mfulfumjaut fnvolum forc cxiftimavimus juculenter dc ipfis agere,ut fcilicet iis rc6te atque fufficicnter intclledis Ledor
,

in traclatu noftro

Macrocolmico,quamMicrocofmicodelineatarumfignificationem abfqueullo conceptus fui impedimento perveniat. Et quamvis verbum unum atque alterum de pyramide phyfica in lihro de Macrocofmo fuccinde fecimus,attamen,
quia rationesnoflrx.ibi propofitas,non ita facileforfitanquorundamingcniis, cap:aiionad:;6profundis,imprimentur,ide6amplioremillarumreIationem, hoclocoinft.Euemus,q'i6,quxdicT:a funtjtam in Macrocofmico.quam Microcofmicodifcurid, faci iiis apprehendant. Sciendum igitur inprimis efl, quod
z\ia/i!pyramisMAthema/ica,3tqi\ezlhMefaphyJicac^Pf}y/ica,quxfmnt)uldemnztUTX bii.mcorpMmaehematici4m pyramidale angulum facit fuo conc>,& econ:

verlobafiscjusfuneiHcie auc rotundaaut ocT:ogonea,heptagonea,hiX3gonea,

pentagoneajtetrjgoLeaauttngoneaadornatur.^-Vr/^/^rij/M.

At\ ero pyramide wetaphyfca c^ phyfca bafis& conusdimenfione hauddifferunt,fedrantatepocius& (pilfitudmc,velfubtilitnte & denfitatc abnivicem diftinguuntur.aut etiam,fi qux tandcm eft in pyramidum illarumbafi & cono diflerentia.fit ea quidem coi.fldtra tione univerfar pyramidis, & non partis, dc
ficbafispyramidisformalislatioreft,quam ejusconus,c]uateQUscircumfcrci?.
ti

DE SPECULAT. PYRAMID. SCIENT.


tia cceli latior

18,

atque

inlinitis

gradibus amplior eft.quam centrum feu terra,ut

nihilaliudlit, infracopiofiulreferemus. Dicimusergo,qu6dpyramibformaiis fulgoris,afulgidoDeifolio,fiverntiloefquam effluxusf^ruemarjatio lucis five lentixfuperfublbatialismundcdeorlumtendens in mundum fubftantialem:

Quam quidem iuci^

eftluentiam idco pyramidem nuncupavimus,utpote cuad terram ulqus jus bafii in loco luperiori invenitur.ejus vero conus deorfum fummitate juxta proftlire videtur,quoniam ejus mukitudoin formalitatecft in vero unitas(corporali modo loquendo)in terrare-

fontemfuumlucidum,ejus
peritur, ubi cft

maximus

lucis

defedus.

Nam revera

fpiritualiter

formx plenitudo eft vera

unitas matcrix,uti ejus defedlus eft

loquendo, materix multi-

tudo:Unded!cimus,qu6damaltitudinerecedereadunitatem,eftabunitate forma:adtjUimultitudinem afcendere,hoc eft.a materix craflitudine.videhcetaterra,adconumtenuitatisejus,hoceft,ad thronum Dei. DemonpattoigttttrpyrxmidUfermxliifithu]ufmodi:Q^^ndozcctd,mns3d'\^ntvnmzgnum^ mam percipimusin co calefacicndi virtutematqueefficaciam: Atver6pedeminusi;radatim ab eo recedentes obfervamus,eum fubinde mintis tentim amitaliquid fuo a^u potentia que calefacere,atque ita femper fuccelfive de

&

&

tere&perdere. Undepatet,qu6dejusvise6raagisdecrcfcat,qu6 magisafuo fonte la aerib frigidi uadas retrogrcditur.

.>:AUiififfltm

Sic itaque rcs etiam fefe \izheUT\pyra?nideformaIi

Nam quo magis accedi-

turadfiusfontem&:originem,e6magisinfurmare,illuminare,fubtiliare,purifi.-are ik.

beare cognofcitur,modo quidem noD multum diilimili ab co,quem uiannuoSolis mncu expenmur Nam qu6 longius aut remotius Sol k noftra Bntannia,auiarropicoCancrirecedit,e6magisnoscalorisdefcaumluminis:

que

& diei decrementum pati animadvertimus,adc6 ut

fi

Sol extingueretur,

tc>lieretur,autinregionibustenebrarum&oblivionibuscohiberetur,nihilpr?-

terfngor..nobisadfuturumcredamus:Atver6,SoleaCapricorniregionead caloris effcaum apnos redeunte, magis magisque nobis fubinde luminis formalis feu pyramis quid fit propinquare ob(ervamus:His ergo docemur,

&

Mctaphyfica videlicct qu6d


,
,

fit

nihil aliud

quam formx
modoj

lucid^ multitudo,

proportioneprogrelfivatranfiens in unitatemjhoc

oO>
* .
t

o o o o o o c ,, ^

Verun-

,8i

TRACT.

I.

SECT.

IT.

PORT.

VII.

Veruntamenhacdemonftrationenon lumexpli atumcfthiijiispyrsmi-

myftenum-.Nam Hcet hic ufi fimus proaredionis Gsomctrica- turmuia in pyramidis noftrx delineandar rjtione,.ilitcr tamen fcft rcshabctinpyramidi JucidarNam ejus conus revcra tam latclcexpandere (olet.qiiim baiis:Attamenitaoperaturluxinaere,utcrocusvel fanguis in aqua-.Nam paucitascroci tamlatetingitaquamin vafculocontentam,quammaximacjusquantitas^(ed nontamalt66cextensecoIoratexiguaejusportio,quammajor:Sicetiamresre habet in aere Nam minima loci caliditas tam afficit univerfum loci serem,
dis
:

quam major,im6 quidem intenfi(lima,red tamen illa.remiffior exiftens,nimirum attenuatur,atque exiguitas fubftantia; ejus lucida;diipergit(cfefubtihando peruniverfumloci medium:Sicetiam videmus,aureum nummum,minimumlocumoccupantem,pofre reduci m fo!ialocumamplumcooperientia,6c
tamenonpltisvalorisinfehabcntfoliaifta,quamauru,exquofuerintperartem dilatandi in eam amplitudinem diduda. Sed ut ad priorem de croco indicationem nos reftringamus,accipiamusgranum croci Sc immittamus illud ia li bram aqua^, percipiemus quidem omnem illam aquam acquiiivillc coloreni tamen debilis adinodum erit colorille, quamvis univerfum fubpallidum fiigituriterumciaddaturgranumfecunduminmediumtinxerit:Qij6d fuum tenfior critaquaefulgor,atque itaaddenarium,&adenanoadccntenariii,ac i centenano ad millenanum progrediendo. Talis igitur erit in pyramidc formaliratiotingendiuniverfalemfpiritummundanum. Nam,ut indefcriptione trianguli infcnus a nobis traditi declaratur, ubi vis trianguli five pyramidis materialiseftindenario numero,ibi furcitudo pyramidii formalis eil inmillenario,atqueubifortitudopyramidis materialis icu phyfica eftin numcromil,

&

lenario,ibivispyramidisformaliseftindenarioj

Inmcdietateveroambxcon-

veniuntincentenario:Ininfimaergo mundi regione conus pyramidisflirmalisreperitur,ubilucis,&quafigranorumcroci portionem habcmus in numero denariojitautnumerusdenarius forms concurratadtingcndammillcnanam materi3equantitatcm,&perconfequens,debilis eft hic coior^remifTa illiuscroIn media vero mundi regio:ie mulc6 intenfior eft lucis efficacia, ci tinclura. obedientam cxfuamultiplicatione, quam propter fpiritus fubtilitatem tiam:ln fuprcmo autem cccloabundanter fc exuberantcraffluitlucisfulgor, adeoqueadmirabilis eft pulchritudinis ej us fpecies,quoniam ipfa cx fubftantiaprimum pyramidis metaphyficae li unituc. His igitur diligenter confi Jeratis yeramelTentiammterduos parallelosdcfcribemus,atquetumpoftearationes noftras.curluxintegraformalis pyramidicomparandafit,expIicabimus. In

&

primisigituramundoincreatofeueftcntiafupcrfubftantialiparallelosnoftros, ad omnes mundi regiones feu ccclos penetrandocontinuabimus. Dcindein-

duas lineas,fecundtim mundi regionein,autmajoriautminoripunt^orumlucem referentiumproportionefecuntervallum feu intercapedinem inter


illas

dummajorcmautminorcmvurutis

ejus efficaciam

complebimusiatque tum

j>ofteainpyramidisformamIineasillas parallelas feu a:qualiterab invicem dimente fana examinaiis,fp^r<>,te ftantes redigemus:Qiibus bene perccptis

&

(L';cT:ortrutlnis

)iiftitia:

hxc conamina

noftra jufte ponderans) confefrurum

cfre,riosaveritatiiratinnenonlongcaberrafre:Pjrallelasautemcumfuointegro contcntoproportionaliter ficdep\n\\mus\n figurajttb ?}um. i. A.b.c.d (untcui.r linea: parallelogrammales pyramidem formalem

&

liicidam includntesicujus regio fijpcnoreftillaparsf"efquialtera,inqua bafis pyramidis repiriturrUnde fic ut illa pyramidis pars fit reliquis plenior,magis
fniifj Sc lucidis r:idiis ref>?rta, uii

inpyramidecorporali vidfmus,quodbafisejij

jusfitc.eterispartibusprominentibuscraflior;Inejusveroregioncmediar?

fiam

DE SPECULAT. PYRAMID. SCIENT.


:

,8j

fiammigeri tenuiores confpiriuntur fuperioribus ,at in infcrioribusdenfiores ac longe cfficaciores reperiruntur In infima d^nique mundi regione magis funt tenuesatque rari,magiiquc parce fentiuntur borumradiorumefFrdus, quemadmodum m demonflr^tione fuperion fatis luculenter efi; demooilratum vel explicatum. Ex quibus liquet,quodutpyramis mathematicafc habet

proportione fua Geometrica,nimirum in fpiffiiudine (ua 6c crafiltie,ita quoque oltendant fefe nobis lucis adlus inhocmundo,defuperrefpiciendoverfus terram deor/um Unde accidit, ut contradlis 6c unitis extremitatlbus hnearum^ d. fiat duorumm unum pyramidisformaliscouumconverfio:Quxquidemcontradlio facilimefien poteflpropter paucitatem contentiformalis,m hacparallelarumparte repertam:At vero duxfupremxiinearum extrcmitates propter abundantiam 6c plenitudinera in unam haud coarclandas eSh ain
:

gnofcimus,quippe quarum interflitium


fitjUtiilud
fit

radiis luminis

diviniimpletur:Unde

locobafishuicpyramidiforrndIi,cujusrefpecT:uomneshujuspy-

r.unidis regiones, interveniente denita

& proportionali compreffioneappa-

rentvelvidenturefTetalisvigorisefirentiJEatqueformasiqaalisin exemplofe-

quentifubNumeroi. exphcatur.

.r^

!.#'""""

A^

184

TaACT.

T.

SHCT,

11.

PORT.

VIT.

Hicer<Toincrapatallelaspyramiclemproducicernitis,inqua arqualisla dsefF;iclusopcTaiur: Atque irapyramidem Metaphy(!cam iti (e fola confide-

racamoit-jodimuscjurqueconcinnandirationcmdepinximus, fsda fimul demonftrationeperlpicuajquodnoninfulsciftius pyramidis formalis fecerimus

tammMacrocormicaquamMicrocofmicahiftonam.entionem.

C
*J)e

P,

II.

Pyramidis fhyjicafiu matenali^ per /e conJiderat.e


prodiiciione.

TlOfteaquamjam de pyramidisMetjphyfic.-cfeu

formalis prii;gpifs verba

i- nonnuiUf^^cimus.preGe&fuccinctculteriusfermoncmnollrumadpyramidemPhyficamfeupairivamconvertemus:Velimiguur,Ledor,utinprimis intellic^as,qu6dPyramidem formalem ideo Metaphylkam nuncupavimus,

quoniambal!n6cfundam6ncumfuumhabecineirennafupcrfubftantiali,&:en: deorfume(lulgens,quam flamma ex quali radius c Dsicacis throno non alicer corporelignorumemergensfurfumcendicinforma pyramidaii,Yel radii foia-

deor/um profiliunc,angulosqus rectiores vcl acuciores cum terra faciunt. Atque hcEC pyrarais figuram habec ped is feu cruris circini,qui ab unitace proceres

fJens,videlicecabA.qu6magisdeorfumtcndit,e6ficYelevadicfubcilior&:acutior,circuiumque candem icu mundum ambku fuo circulari deicnbit. Hunc circ'inipedcmdualitacifcufecund:ETnnicatisperfona;feuverboJehova:fcufilio,apacreimmediaceprocedentiaflinriilavimusindemonftrationibusnofrns

^ Le capius qimti
elt.quod

lihripnwi, Traciatus primi, Hiftorix Microcofmicx Acque hocMercurim Trifrr.egifltis voluiire videtur dicendo^iyw^d? vi rbum naturx. hu
,
:

mdlfftMseamfovent.^Q. Demonftrationemhkiterumfubjecimjs.

DE SPECULAT. PYRAMID. SClENT.

iS;

EfiiigiturpyrafTiisformalisverbidivnii pr^Erenti^jCujuiUpientiajaclu.ju-

ftitia,atquepotentianaturaiiumidadehyIa;poteiitiainaquarum adtumdeduciturj&iafiguramfphiBricamrcdigituriAtquehxcmailaaqu.irumdiciturfpiuniverfalis, feu Vanfeamdm^ hyla; Hiius a D&mogorgcne pon: licigium.hoc eftjtcnebrarum principem,produduS)qui nihii aliud clt,quam univcifalis natura humida per univerfam machinam expanfa. H^c eit igitur pyramis ilia fpirituali.s(cuhum!da,&:aquauniverra,quam pyramidc phyficaminmultis ta
ritu.v

MacrocofmiciquamMicrocofmicinoftriTradatU:. locisappeilavimu-.: Atqu^ ha'c iu furmam pyramidis materialis eo redigitur,quoniajT! fuperior ejus par.s /ubtiiioreftpropter infinitam lueis prasfentiam, infcnor vero craffior propter KKijoremvelminoremlucisabfentiam. Sciendum cftautemquod ratio, cur pyramisphyficafeumateriahs bafin habet bafipyramidi formaiis oppofiram,
taiisefrevideatunvidelicet,quoniam natura humida in fi;oorcu
tu,operatione cf loco
ntiturci-,fukilm:

omnino contraria eft difpofitioni naturx lucida: Etcnim utriuique//r4?refpiciendo videmu.s,qu6d frigiditas fit naturahs comesnaturxhumid^,caliditasver61ucisfocius. Deinde,quoad ortum diffc^runt,quoniamnaturahumidaaventrehyiiEvelchaosfecundavicegravidi produda eft ipotentiaadhocaliquid. Atveronaturalueidafemper inadu fuit,femperque in ipia eirtntia fuperfubftantiah refervata ufquc ad mundi creationem,in qua etiam,tanquam filius inpatre,Eternum permanebit,&: tamenmiruminmodum feraper materiae mundana: prxfens aderit Suhflmtik etiam difcrepani, quoniamfpiriiusmaterialiseftquodammodomagisvei miniiscorporea,&per co:jfequensphyficajSubftantiaver61ucisincorporea,&quafinarurafuperiubftantialis in (e-.Operatiom etiam hxc duo omnin6 funtdiverfa,ctimlux femper
:

2gatperfejnaturaver6humidafeufp!ritualisfemperpatiatur:Z./!'f(?deniquedif-

fcrunc

cum lucis fons fit a ccelorum cacumine

&. apice,fpiritus ver6 matrix

ipfam terram conftituit:Quare,ficatinatura lucida deorfum fcmper tendendo,afontelucido,fubindetenuior,parcior,&; rarior invenitur,utifuprademonftratum eft.ita e converfo natura humida,a fontefeu matricefpiflamatetiaIiprofiliensatqiexurgens,inferiiiscrafIior,denfior&corpulentioreft(unde

interraejuspyramidisbafinfinximus)Atver6paulatim&gradatimfurfumaffurgendoevaditfubindegracilior&tenuior,quoufq5 ibiconumfuaspyramidis faciat,ubilux habet fii^e pyramidis bafin. Hic ergo naturx humida: parallelogramma,atque pariterquoque tandem ejus pyramidem,conjungend fimal duas fuperioreslinearumparallclarum extremitates defcripfimus.

aa

Atq ui

168

TRACT.

I.

SECT.

II.

PORT.

VI. LIB.

III.

t^^rZT
Sed

Atquijamambasharcepyramidesinfuispofitionibusperreconfideratas "^'-""7^^^'^ ''^^^ exprimere neceflanum exiftimamu5,quo ccr-

& propornonem.quibus hi duxpyramrdes in rnundo conveamnt: Quare ante omnia pro cefto hoc confidL'andum ft! ^''''^'^'''^'^"^'^^^^^"^"'"^^^""'PFamidematen^ ^rhfp^r ^^" ^"^^ oculi,utaquarum feu h^ct^ltn^lTy"^^^^^^
'

fecundum exadam unius pyramidiscumaltefa n.:.t.onem n. Macrocofmo,figuram hanc fequentem depinximus quo fla! hu. concpere poffis rn.onem

cS:

ulterius

hoc loco

abali. n n.r->n/ ^'"i^'''^^'^' '^ ^-^"'ic in meram hyl^ potentiam red.ret Unde " n cet eft" d necel}"eaadnatur.'Ecorpore;eex,ftentiam,utIuxfeuadusmirceaturcumenf

^^"

^^^s occultaretur,evanefceret,&

n^

potu.fleti

.d^graua

Node obfUi-iflIma.& cahgi!ne profund-fllma denfilli


misque

DE SPECULAT. PYRAMID. SCIENT.


:

187

misque tenebris rubmerra,obtela,5c vclata locus' aliquisiHuminatazcandeljc ^euignisaccenfiflamma adeo collufi:ratur,ut legere etiam,&: aiiavifusobjeda percipere poffimus Medium ergo iftud,videlicet humida feu fpiritualis natura,aut acr

quem tenebrx & privationis obvelamentum feu cooperculum anquidem adventi-

tea contraxit,propter lucis five aclus abfentiam,jam flamma;


tia:

lucidam atque aduaiem iterum formam induere percipitur, quam pniis depofuerat propter form^e lucidse defedium. Imbuiturergofpintusfeunaturahumidalucisaffluentia:Etproindtearummixtioneseomodo, quo fepitis eas in hiflioria Macrocofmica Microcofmica explicavimus hic
pra;fcntia

&

quoqueannotavimus.Vide/^rrfzwy^*w..2.

Luculentior adhucexplicatio^quayer<zharumpyramidmtnaturx

tsrproportiones^quatennsfuntperfeinmundoy
ojlenduntur,

TTAsquidempyramidesduobuspedinibusquamapti/nmepoflumuscom.
-

-^pararejquorum unius dentesdeorfumtendent,altcriusver6furfumrefpi-

aa

cient

188

TRAcT.

1.

SECT.

IT.

PORT.

VII.

cicnt. Pc(flinemerg6ruccumbentemadPyramidisphyficienaturam,reIationemhaberefingemusirupereminentemveropyramidiMcthaphyficajcomj^a-

rareintcndimus.Sicigiturfitumutriusquedepuiximuiucipatetexfcquentifi-

gmafuhNiim.i. Atque (ecundtim hanc ipfam pectinum demonfl:r<^iionem ipfa duo hxinferiu^ quorum illud refpondec mifphajria depinximus videlicct fuperius natura: mafculi atque difpofitionem generativam&: aclivam lucis ac cocli arguitihoc vero naturx foeminxSc matricisfpermata lutis recipientis:Eterg6 hoc hemifpha:rium materiale quafi muher hsmifphxrio lucis,cujusadiones
, ,

&

recipitatqipatiturimpreffionesinfcfemperconfigoatas,uiicerafigillifculptu-

ram retinet.

Sic itaque

hxc duo hemifpharriafecundum pedinum ordinaeia-

nem&locipofitionemhicin/^r<j//<^M<w.i.delineavinaus.

DE SPECULAT. PYRAMID. SCItNT.

189

Atjamperfeintelligendumeft.quodhiduopeAines.iivehxc duo hemif pha:riaitadebeantperminimaconjug!,uduoillaejufdempioportionis unum idemque corpus conftituantj hoc eft.ut n^Uum fit interftinum vacuuminter dentes pcdinum/edutvacua&inaniainteruniuspedinisdentes loca impleanturdebita adaptatione dentium pedinis alterius:ficenim cum hemifph^riu m fuperius intret &c in naturam hemifphxrii illius infer!oris,quod refi ftendi

unam naturam 6c difpofitionis identitatem concident.&remunamconftjtuentjvidelicet fpir:tummundi univerfalem,quem Moyfes ifiPetrm aquam nuncupaverunt: Nam fpiritus lucidi atque ignei prajfentia,virtuteverbunfpiritumtenebrofum&deformeminfufi,Spiritu.sille,feu aqja univerfalis,feu natura humidageneralismundificaturatque exuitfijam dcformitatem,vifibilis fecundum partem redditur,& aquarum ncmen fibi vsndicat. Atquc proptermixtionem uniusnaturscumaltera fpiritus ille idem
caufa e terra profilit,in

modo

dicitur

corpuiimodo elementumTerr:e,Aqux,Acrii,Ignis,mod6^-

ther.modoipf^iLuxfecundummajusvelminuslucisdominiumineojitaut.quo akius dentes peclinis fcu harmifphxni materialispenetrant&afcenduntinter dentes hemifpha^rii formalis, eo fpiftioresac denfiores inveniant acuti illi
tentesejusialterosiftosdenteshemifphieriiformalis.

Atqueeodem quoque

reshabete converfo cum dentibus hemifpha;rii formalis deorfum procedentibus veldefcendentibus interdentes hemifpha:riimatcrialis,uti in icone fequenti /^.iVw i.planeacevidenteroculisobjicitur. Et quamvis hanc noftram demonftrationcm groffo modo explicaverimus,ut tu, Bom f/57<?r, faciliiis queas oculis atque fenfunoftramintentionem perciperc,vjdelicet,quomodoluxfuperiorinniaterialemfpiritum infcriorem tenebris antecreationem obrutum,penetraveriti(nam lux penetravitin tenebrofumfpiritum&:non(piritusinlucem,quatenusprEpofteromorepatiens ageretinagentem,&nonvice verfa)attamen velimteadhucaltiusconfiderarc%qu6d lucis partes in eadem proportione,quxdeclarataeft,interpe(5linum dentes per mininima cum partibus fpiritus commifceantur.f^cr^/rm/i; in demonftratione fequenti duos pedinum dentes expreflimuss quorum unus erit pedinis formalis, alter materialis Hos dentes in partes tres vel plures diftinximus,quarum pars una in uno dente refpondet alteripartidcntisaltcriushoc

niodo

fefe

modoj
vx

A
k.
Vi
r;

/
j

/A
7

1
/

A. A.
B. B.

refertur luci

&

fpirittii

Empyreo, ex quofaElum

eUilludcwlum
relationem habet adproportionem in luce drfpiridenotat froportionem inter lucem
coelielementArii.

B
'

/
/
1

/b
c

tu cceliAtherei.
C. C.

^ Jpirttum

1
Conciputurigiturimaginatione,qii6ddenjformaIisexminiofiveplum-

bo rubrofitfaclusidens ver6fpiritusexceruiIafivcplumboalbo:Accipiasergoportiones duorumdentium A.A.&perminima commifccantur;Ettotum


illudGompofitumproptcr raagnamminii,&. cxiguam ccrufts proporrionem

aa

vendicabii

ipo

TRACT.
fibi

I.

SECT.
:

II.

PORT.

VII.

vendicabit

delicet trium lucis

adhuc nomen minii Sicergo in mixtione perminima luc!s,viportionum,cum unapartefpiritusincoeloEmpyreojhabec


:

illudcGclumnomenlucisprimodiecrcatje.Econverroinportionibusdentium CC.modusquidemcontrarius habetur Namtres cerufix partes unica pars minii nonmultiim mutat ; Unde cerufli noraen ibi manet propter Simili modo etiam propter paucitatem ceruflk prardominationcm.
lucis in

intimo coelo parum immutatur fpiritus a corporis natura, ita ut corporeus dicatur.tam inaqua,acre,&;igne,quaminipraterra. Exhifceergo

concludimus,qu6dPyramistumMetaphyfica,tumPhyficaadamulIim hunc in modumadinvicemcommifceantur.utamboprardirftahemirphxriafimpiicia unicum hccmi/phserium ex materia &; forma,{eu fpiritu & luce creatum conftituant^Atquehocidemdecotafphirafeuorbemundanocftintelligendum.
VidefigwamNum.i.

DE SPECULAT. PYRAMID. SCIENT.

191

Hicergocftnoftr^e intentionis (coipus,LeBorhemgne,Q\xm pyramidis formalisaut materialis aliquam facimus mentionem;quem piene tibi c^terisque hoc loco ideo volui explicare,quoniameft pr^cipuadodrinxnoftrxclavis five porta per quam in hujus Phi!ofophia:,im6 vero in omnis verjefcientiic naturaiis aream aditus patet: At vero quoniam ad fecrctummyfteriumGompofitionis coelorum pauci potuerunt,propterverieharumpyramidumcognitionis defedum aut difficuitatem.pertingerejideo volui de iilis prefse fuccindc inhoclibelIoagere,qu6 hujusfcientixcupidi queant tanto promp tiori &; aptioriviaadfelicemdefiderii&votifui honefti finem ac metam pervenirc.

&

S.

ErratainTraAatusdeMicrocormofeAioneprimairreprerant.quorum prior numerus paginam,pofterior lineamdcnotat.


Pag
(S.lin.4

legc,rummc,xternc,7.1.j.l.ingenti,&

1.6.

fecreto,p-8.1.i7.conqualTafti &|I.

l8.fidifti,&1.40.exercitus,p.9.1

j.&4.quidem.&l6.periodum,&ibid.tu es^l.zS.ij.Ecquis
l.^f.

p.io.l.i7.gnilicandi,p.ii.l.i.pIene,& l.i^.fciemiaEj&l.iz.compar.avit.&l.i^.Shamgarper-

cuflit,& l.Z7.con(ecrandum,&

Nos,&1.37.fublimaris,p.i4.1.f.labia,p. i^.l-^.alacrita-

te,p i6.inpofterioris fedtionispartitione,loc:olecundo,legc,Gn<n<ff,p.i7.1.59

commo-

dabop.i?.1.7.quam,&l.i}.Numcrorumdivinorum,&
1.2.&iterum,&i.}0.mclodia,p

l.zy.libr.y.p.i^ l.penult.infuperfub-

ftant-p.io.l.ji.gencraliftimo p ii.l.io.fabricam,& l.i5.exalrator,&l.i6habiii(Ienon,p.z2, Z4.l.ij.!ff/e,ut,& l.ij.radicCjp.i^.l.j.numcrorum diviforum

&l.z7.dupla,p ji.l.i5.cquitat.& 1.38.reunitur,& l.i^.unitumquceftopificimenti^p.jj j.unitates,J5.55.hic,&1.44 poft verbajmedio &finc inlere.-principio fciln;ct,ut,aquoomnia,

medio,ut,&c.5 7.1.48.11^,3 9. S.primam,3i.redcant.40.1. 16. cognatione,i4.texunt,i6.fignit:cantj^i l.^i.ind get,47.1,i3.Homcro,77.l.8.expellebatur.

TIERFM VKJECIPJ^ AKVM


QjLias

Tiadatus hujus dc Microcosmo redione prima continentur


1

X.

qtiomodofpirati afjcenfuptr vigintiduos

ABrah

xtat benediBa 49

Acitones microcofmi j 9 9

mundi gradii4 a terraajcendat ad Deunt li<) ,animalis cur nontkm (ito agat infcettt
,

Aiionum anima media fatiftarum^infauJlarum d^mixtarum ratio


?
!.
'

qtiam vita

& mottu

231

quidfit

iS^.eJtis potefias tC^.aJpiritu


dtfferatihtd.

quomodo

AEtateshominlscurfuhindehrevioresiyj

AEtherlsfiprima regio confertur Vatnyji


mediafilio ib.infimalpirituii^

x^AncHU felem concuUantis hifioria 139


K^ngclt yj >frimo die creati iot,

\_Anim&ab unitatisperfeciionc in multitudinem immerfo 45 ejufdem ab imper-' feiione ad perfefiionem reqreffiM Hid.
,

(loj
corporis

vitaliscumfi)irittisJuidtheretproprietatibus a5itts
!;i

K^natomia

levis totius

humani

corpore

humano 154, nacorpore \6-j

x^ntma cosli
cttiis

xth^rei cur irrationalis 74, fenftivA cjuid -jGyhumana quibta vehi


corpori jungattir -j%-,an corpori in

ttira acgradus diverfiin

fn

fitivA acius in corpore

humano

i%x,per

totum munddtamxjoris.quarn minorii


fyJ}ema,harmonia z6\,per ejta quinavi res

ftmdattir, dr infundendo creetur 80,

menti adhsrens pajjtoni non fitbjicitttr


J31,

qtiomodo ad Deijoliu ajcedatur


creatxfucrint 8 o

2.6

media quomodo cum Domina fua

K^nimizanpiriter ctim Angelts omnesinitio

mente, mediantefpiritu thereOiCorpori

tnfundatur \<^%,quomodo immortalii


ntincupetur.
1

(^ qttando mortalis
qttomodo in ioco
ejje

6<^,

K^nimamquomodo definiant Cahalifix^i t^nimalia tmmtmda cur numero hinario


arcam ingredi Deus jtijferit 34, pr^ter hominern etiam nonnullasrationis fcintillas habent

dicatur tb.htimana

terfe unitatem ampUtitur.,ratione vero

materia inclinat ad multittidinem 170, media cttr vegetabilibus (^plantis vi,

\oo

\^nimalium corportim origo,(Jra mineralibus&vegetahiltbtfsdifferentia

tain

vegetativam folummodo dederit,


quibtifeunque
1

97

citm animalibm

fen,

K^nimarum htimanarum inter fe communicatio \\z,creatio

fum cum vegetatione tribuerit


periora ne<iligere foleat 183,

73 qua

166

'

ratione adinferiora alliciattir,ita ut fu-

K^pollonitts Tjanaus avitim loqttelam


tellexit 152

itt-

quomodo k

fenfu carnali obftt/cetur^c^fttpftts ohlivifcatur 185


,

{^rchangeli 37

qtia ratione

per vitia feu

fenfualia in nattiram corporis tranftat,


fb. vitalis esi qtiafi Iticis caleflis fcintilla

i^rithmeticxradixefimonas 11 K^uditus natiira d^ effeBa 9


1

i^uthorcurcircaexaiiaanimxfuainquiftionem verfetur 6^,virtute antmx fux Dn. Coxiifratrem in belloperitffeindtcat


146, ejui oratio qj-attilabhnda
^

i-jj^proprio

pabub nutritur \%o.excalido innato Cr humido radicali componitur


\y^,pariicipat de naturafolis ij^,quo-

ad Deum

modo mediante

(piritu

pir tmiverfum

prafatioadltciores ij,6^

corp^ di(penfctiir, ibid cur aere recenti


defiittfta pr<sfocetur

B.

\%\-,quomodo in vi-

T> Eatitudinishumanx catifa 123

fione (ua per fcnfns dccipiitur xo\,qtiorricdo in imaiiimtione mnnmTqnamfal-

Eiarmenfe-j cjiiomodo abfeniium in re-

mottjfmts ludsfiatum explorcnt^ narrfnt 146


i>y

ktur,patiatur ac gravari vidcattiriio^,

BiKa-\

7
I

D
me-

E
Dctttt)

X.
ctir fectindurn

Binarim
forma,

riitmertts

trt

materia fnfnnflu-s in

Loqicosrehtio

rJt;

l eati(Jim:t,5

Z4 forrndu dicitnr
,

juflittxpectiktris fapientia Jcientix

btttafit 40. Benarti fnhttitori miindi compofitior/i


1
.

re-

mortA imo

tvftus

hominis ^mtituij, arnoatque immundttix,

rtsnodus 52

m .tteritiUs eii dtfcordtA.con,

fpondent 4 htipts numeri myHeyn ^i Detiscurnumero impartdicaturganJcrcz')

fiifi niSyinfortttnii

quomodoChaos

filias dtfcordes

concurdi

34 C.
ytp/ft

pace liganjerit 6 3
DiadisfeufccundferfonAproprietas (y- of-

hominis univerfiim cjuadrato ex-

C"' ^

acfe refpondet \\6,etiam fgurxro1

fctum in mundtfabrtca 50 Dias myfiicao' fiiperfnhftantialisx/s^


lai,i^

corri-

tiindji

1-7

gitqitxper materialem inveBafnnt ma-

Caroquomodoper^virtuteminnaturamfpirittts

migrarefoleat 8 j
1

Differentiarum ratio injj>ecieb. creatis


-

67

Centenarii , medix mtindifabrtct. referun


tur 4[

Dtgiti novemfuntnumerifimplices , ideo^


Trtnitatis effenti^
trtbuuntiir ^i

maxtme

proprie at-

ojjiciitm yi Circulm ad&qiutionts 54 Cielefiium corporum cttm nonnullishumani

Cheruhim

(ralisratio6i

Difcordt miindanx elementtris

^ corpo-

Dominationesyj
E.
Th^/^'?/^^ ^9-

corporis partibus confenfus

harmomcus

117

Cceltnomine cpuid Cabali/Iteintelligant

jy,

^Elementa qitatuorin Mtcrocofmo

197

athereianima

cttr irrationalis

74

Elementaris cceliregiofupremapatriymedin
Jilio,infimaJpirttui fancio adfimilatiir 38

Ccelorum divifio trtpartita quomodo fuo ordineperfonistribus facroJaniiiiiTrinitatiscorrefpondeat 36


C.aelum (ifllttiim patrirejpondet yj^esi ge-

Elementorum repurgandorurn
novijfimo

ratio in die

m
i^j

nerttionisrerurnorigozx^.
Concliifio huju-s operis

<

Enfo^h quiddicatur cabaliftii 54 Ephialtesio^


Epipha nia patris perJonA confertur 5 6.
Efiphonomiafilti

ij6
animA
^y
,

Cordisfigura pjramidalii , eri


lispaLittnm 175.

vita-

Ephioniaff>iritusJan^i}S

Co/poris cujus^creatur ori^o

micro-

Ejfintia

Detformis,qnomodoumformisd^
F.

cofmici piiftio recia feciindum quatuor

triformis zj\.

macrocofni plagas \o6 , convententia

cum fi^iitra mttndt n\, ctim antma Ittcida


inxqtiulis proportio \y]

'Y^Aciei httmanx latus unicum triangulo d-*-

,harmonia ij}, vigordffortttudo unde 167

qtttlatero

comprehendttur \i^,facies
1
1

integra ovaltfigura deltneatur


Filii

Cnrpus microcojmi 19 9 qitiddr quomodo ab


aliorttm

aternageneratto 2.4

Ciibus

mixtorum miteriadifferat 100 quomodo repertatur in ficra fuper-

G. ^~^ Enerationis ratio izo. qiiomodo a crea-

fubftamialunaturxtrtnitate\\.

^^

tionedifferat iij

D.

Geometri. radtxesimonasxx.

DAEmorgonisfabuUtn
Ddwones bonivelmaltquomodo affumant hominis fpirititm 109 , rnalt qua
viajuturadenunctent
ntbi*sdeludant i\o
acfalfts apparitio-

Gontrani

Callts.

Regts mirabilis hiftoria


effeia\c)\

GuftusnatttrA&

(14.6

H.

T_T Armoniadivina<;^,ejifsdemonfiratio
''
-^^

quatenusinjolatrinitatereponititr

Det

majefias in mundt hominisqiie creatio-

mundana eodem modoje habet

ut di-

ne reiucens j,nomen tetragrammaton


7,1

vina 6o.quoddemonftratur 6 .ekmentaris in microfcofmo

& macrocofmo

\ \

Deitas cur fecunditm Mathefin numero,&


qufdemternariodeftgnataftt ^^.

HarmontA anim prima demonflratto exditplicinumeroternarioi^^feciidafecu-

dum

7 -

N
rio
z^ii.,

D
i^<)y

X.
(Jlfar^iJ/phara utflio conveniat ^7.

Jum proportiones dltnenfionum geometricarum 1^1, tertia in nnmero Jeptenaquarta in numero nonario
illa

UMelodi.ifympboina.ainter ammamj^iri-

tum

& corpm 243.


,

microcofhiicx ctim

ccelorum macro-

C^Iens qua harmonia muridanx. virtute


id corpiisfiiurn opacum ailiciatun^i., idi-

cojmi contparatio 109


Hierarchis. cocli Empyrei,quom$dopcrfdnls

Trimtatii con ve.tiant^ 6

pjum oculaveritcr demonjtratnr 93 quomodo myferia ciijuflt het cceli animadvertat


,

Homtnis excellentias.poHUpfum deplorata condttio 77, tnterni feujlirittt-s homi-

de natura cu]ifihet

coili

partnipet,

atcjue ipforum 'vtrtutes

fecum in homi91, cur in

nts efjigies%-^y proportiones Gecmctrtc<e,


(juibtii

nem mimdanum introducat


.,

Homines virtute mcntis

mudns deltneatur 101 .creatio 1 1 z illun:ir/at non


hominiim abfentitim fifurratio-

corp rcopaco tnchidatur ejufque iiihu-

mr,no corpore imperium rL6,paJJioni non


fubjicttur \i2.curJupcriortm micrccoftni

modo

res locis dtfftis actas vcrcttere Jed

fccretas

regionem

ccehim

empyreum inhabttet
j

nes intclligere-,(y-miraatqitetntffabilia prallarepclpirt


if
i.

134. u>?de dica tur i66 ejtts prxflatia

<JlfercttriiJpha:ra utjpirttui conventat 38.

Hominiim in befliarum
transformatio io<)

figuras prxfiigioja

U\ietaphjfc.eresamonadenrijiicaortginem

trahunt 10.
tJAficroccfmi partiuvi fpiritualium

Homo

facltts csi in

omnihta perfectione

ad illas
,

mundo
tnr 6 V

dijudis.itnde MicrocofmH'5 dici-

Macrocofrtt cxacJtjfma reiatio 8i- externi cornpofitio crucem Chrifti

cti]ufltbct huid.t jpccietporttonem

vcl

S.

inJ'econtirict6%

unde dtcatur tmago Dei

Andrc&refert 1 4,
1

71 ejt{snobilttas,qHamaradiisnatuyalibus,
t^trn

L/\ticrcccfnicd cujufibet regionis levii a-

increatis qiia creatis accifit 7

n.itomih icj
'JMicrocofmusinteriorfeufpiritualis

Human rotunditatis centrum pottiis ctrcx


qenitalia, queCm in umbtlico iiatuendicm

omnes

mundi

idealespartcs tnfe continet 6 7

67.
I.

(JMillenarii grofforum clementoxum Cr ele

lementatorii conftitutioni referuntttr ^i

IGnisinferior afttnitateproximui est igni


ccelcJH\%Q.

(Jllineralium oriqo d^ah animaHbus qt vegetabilibus differentia 97.

Imaginationis orttis 1 88'


Infortiinii humant ratio 125

CMonadis proprietasfeu
fa brica 1 9 (Jlfonas omniitm

ojjicium

inmundi^

Infomnitim

zo6
animx
vijie

rerum ftmmum o-uni1.0

Intelleciualts

nunquam fallit

cumprincipium
nonpertigit^i^

lovisjphicratitrejpondcatfflio 37

(m

CAfofcs ad qiiinquagefimamportcLm fcienti

L.

Lltigiiprodtdiio
Lucis infnii
liicis

dcpreffio 3 3 (nadis 1
.

CMultiplicatiohts ratio in natura. 210

Logica relatio nulla abfqtie rejjeclu mocs^

CAfundimajoris c^ minoris ntimeri dr con


fonanttx
,

ineffabilis -proprietas 6%,

qiiam rciationem ad invium

CT tenebrarurn ratio tn cor^orehu^

habcaut 84
CiHuftc,eharmoni origoefimonasjeutini-

manon^

Lunafph^racomparattir fpiritui-^%

fonum
Cl fiifca htimana covcnieter refertur addi239, ejm tam exparte ammiS, quamcorporisproportioiy;,
CAfyrandjiL)ii comitis de denarioformali in

L uxper untverfum orbem mundanum ea


dem,quomodotendatadjptrttHumpuri-

vinam

fcationcm c^ elevationem ii<\,folumn/odo adcorvoris elcvationem .d^ahimdtiobtis experimentiiprohatur 138

puritate ext>tirfri.ttonem laborat 137 id '


'

Arithmetica )iidtciu>n')^.

M.
^^ ^iffnara,orCA verha profatitr 2 ip
j\

N. NAturalisfctdtas in microcsfrno t^6


'Hatiiralts res.qutR additplicts

^''ff''^

puella

D&moni ica literartim

honnnis

confiiutionem recniirmitur 198


hb

mx4

I
^

X.

Tiemofiis Languidochixfonsfamigerabilis

ftaefundo\<)2.

QWadrattim qnomodo reperiatur infacranaturx fiperfubfiantialis trinitate ^o feptcnarinm


orti}2..

I^umeri anima i6,materiales dediadisdeiformisproprietale

48
3

liumerorum formalinm tam in


deitatisytjuam in

ferfonis

^luaternartus dtcitur nattira fons dr ttn-

mimdo-,eJM creaturis luculentijfma demonfiratio ^^^ivinorumrnyjterium tn creatione 49

merus omnem implensfiicntiam

^lninari nnmtri myfierta ^i.ratio tn har-

monia Jtiptrcoelejli
JH(liti&,

O.

^y

OCtonarius

dicitur

numerm

^luinquagtntaport inteiligentix 54.

beatitndinisfdutis

&

conjecratio-

R.

nis^ Olfa&usnatura&effcBa 191 Oracuttim qutd 206


P.

RAbbi Rambam ait Mofinperportasinteiiigenfi myfieria iegis cognovijje

PAnaquemVoctx finxerint
Partes microcojmi i'99

Eadiornm lucidorum
35
ccciefies
,

fpecies tres 6(),fnperaciits

quifint

Dei thtd.caHejies

Vartiis mtdiehris tcmpeftns vera

fiumundani,qnos naturx. aclmafpeiiant


\\o

Terfona qiixlibet fartctx cj- indtvidux trinitatts proprictatem

habet dtflincl an tn

jyelementares ttnde antmifienjttiva 75 RatioimniiWa \x6non fuhjicittirfiato \x%.,

miindifahrica^ creaturarumg^ ejus prodticitone 19

qn.tnam infra juxtajnprarationemjint

169
Tes humanits quadrato parallelo^rammo
exprirnitur 116
Rationahiiitatis dxplcx dtfferentia i o o
s.

rhantifmaio(>
Philofophortim de arigine animartimfente
tta

QAlomo per legem


'-'

omnia cognovit
37

tefle

78
mon.%di myflicji

Gerundenji^^

Thyfics. res

frimnm lcctim

Saturni fphxrapatri refjwndet

concednnt 1

Scal,qnaperanimte vires
ditur,delineatio iji

adDeum afien-

PUnetariim
.

ad corports hiimani memhya iii, quomodo aga/it adfcetns compkmentnm 119


rcLtti}
iitcitcitim ihii.

Secnndo creationis die cur non fuerit di-

c?tfw.ViditDeus,quodeilebonuin.

Platonicoruni de animafcntentiaj^
Plotini de animajcnft: iij.t

34
Senjtis exteriores qiiinque,interiores tres -jG

Potentix animi rAtionabtlis


coKcupifcihilis,

irafcihtlts

c^

omnes

in iapfiiEva conJbirarnntjG.cur
cttrfaiiantur

quomodo

tnterfe conftn-

tnfacie exprtmantnr 188.


ctrca propria ohjefia

ti.inti-70

Potcfiatcsyj

Prxludium totiusfubjecli 19
Primtimviohilc patri confcrtur 37
Principattiiyj
Principia mtcrocofmifcctindnm Plnlofophos

190.. Senfiuum dofirina ingenere 18/. origo 188 SeptenariuscH temporisfymboiiim }},qux
hoc ntimcro rnjfieria conttneantttr ^6,ejns mtrahiicsproprtetates ac niHtatioues

infno qnadrato

47

298 fecnnditm anthorem i o o


Propheti^
catifa

Seravhim officium 87
Sextinttmertratio tn harmonia fuperccele-

eH mentis

exiilapfidtvini
1

Jpiritiisajfiatu iiitiminatio

47

ftSS
Soi vijibilis Dei fiiius cur dicatur a Plitone

Pyramidum mnndinx.

compojiiionis ratio

Pjthagorxi cur unitatem Apoliinem fen


nt/i

De

6o,e)ns natitra ut Fiiio refpondeat \j, virttis ad animaiinmprocreationemQ^^.

diidem materiam fi H ii/em,trtadem forniam fen jnfittiam inincnparint z^,

99
Stimniortim qtiinque qenera 106.

34 undeantmamcomponiv-.Unt 75

fiz6 Sperma qntd^drquomodo afeminediffaat


ejits

X.

f mprocreancU rAtlo ex qnatuor elcmen tis it-j,oritiir

Timd de ejfentia anim.i fcr.tentin 7


Transfiguratiofiis
,

ex prxjiantiori membro-

rtimcorporisfubJlatiaii^,e]tf-soperatio

pofieaquam in 'vtilvam miUiebrem im


miffumftterit

htimanornm corporum atqne exempla vAriatamJacra, cattja qtiamprojanai^


oficiurH

ijz
non modoJjominibus ,fed
1

Triadisjeu numen ternariifiperjitbjlantialis ortiis ij,cjt*i

Spiraculiim 'vita

inmundifabride-

brutis qtioque datttm

66,tttriufquedif
Trinitatis JacrofanSiA proprietatiim

fcrentia ib.
SptrittisfanBia Patrec^ Filio emanatio 15
Spirittu medit itbera dijpoftio, quafolet de

ntonflratio per octdtim,Solem,nubis ertt-

ptionem ij.circinos z8

uno, i el alio

extremo partic tpare ii}per

V.

univerfuni orbem
\'\^Jjomtnis ab

mundanum idem cU

VEget

bilium origo,^ ah animalihiis

animaliumfpiritumedio

quomodo

dijferat 167

Crmineraiibits dtfferentia 97 Vegetatio omnis ft ab hepate i<)6

Steilxmentic^rationihumanxnonpoffunt

Feneficx in Lotharingia igni exufxzii

impo nere necejfttatcm 1 1 Sjmphonia mtmdana dr m.tterialis eritur a


dtvtnacy-formali

Venerisjphxra conferturfpiritui 3 %

Virtm triplex microcofmi


Vifionum in anima
eartim
li

99

60
(Jr

Virtutcs yj -.animA in generc 185


tria

Syncfiuifpirittim appellat centrtim filii cjr


patrii

fint genera Z04,

medtiim inter radicem

ger-

cuienta demonftratio trj

men,iuce7n conciitatricem ij

Vift4S natura

O" effecia 1 9 o
effe 11 z

T.

Wmbilicum non
1

centrtim periphcriA

TAcim

nattira

&

effecla 9 2

microcofmicA

Temperamenttim microcofmi 199 Tcrnpu^sfuam originem a monade myfiicn


habet zi Ternarii ntimeri exceiientia z^
perfeciionis
,

\Xnitasftimma S" myfica 10 ,/ demonjlratur pcr unitatem in Aritlmietica.per


\Jinitatisproprietas univerjalis , e]mg^

curfacer,

punBuin Geometria^perNiiinphyfca cum


denario numero convenientiAi^,firnplicisrati-y^^y

(^ potentifftmns ntmerus

dicaturib.

Theobgorit de origine anims. fententia, 80

Thronortmproprietaiy/

S.

Secftionis
I

fecund^

X.
divinare voientem a

ABdaix Arabis de fomniisfntentiaii.


K^clionum^in quibtu imagines iniacismemortA exprimuntur,typui 64
i^eoroma/itid notatio

x^micitia dr inimicitia interpianetas 9 7

K^mphiaram vatem
cibo

d^vino abjiinere jubet 41

^6
neque dor1
1

K^ngeim quid 104


mentishuman&propriusunde^%
aitioris originisquafataiiiiexecutores<^<)

Jfjiatipercirig^ acpr^fagientes

miuntneqite vigiknt 8

(phyritm 8

i^ffiatus divinus dupiex fecundim Por-

^ffiatus Dei non cadunt


naics 6

m homines car(~j^

x^ngeit apparitio reaits olim miracuiofa ha bita zo


Kyfngeli deieBaturfocietate hominisinffi'
horis cujufque dtei attributi 93

i^lbertus Mairnus Magus z i


t^lchimifla

(ratn 1 6

& Magiarcanafiia ahfcondunt


Gcninspotelior Genio Dariic)/

maiorespr&fident mimribtis i o 8
prxdominantesnMi.nfionibus Lunm^^z
pluresprffiint tini homini 10, iii
1

^flexandcr fenis infurorcm excitatus z 1

K^iexandn Alien Oxonienfis Mathcmaticus excel(lens 7', x^Almtiten 80 i^lphab. neccffariain arlemcmoriif^^&f

faniis extrinfecus apparuerunti^

feptem qui adflantcoram Deoioj habent domintum in planetas ibid.

E
Carodxmone

X.

Jpeculum in quo Dei glsria conjpicitur 8 Ddmontbfu ^r<eK^ngelortim pknetii dominantium nomtna 9 o

C.

^m.mo 8tf

&

nihil perniciojttts gencri bu-

x^ngelorum untisdteri imperat numerm magnns 108


netamproprium\o<^
K^ngelis bono

Cxfaris Genita potentior Genio Pompe)i 97

CaligttU cadavcr t6
('i a^ Capnomantix notatio ^6 Captit quomodo naturam hominis indicet

qtiilibethahettempmdominiiftiferpla-

& malo qmlihetflipatus


1

O}
est

Carminanattiramnatiexpltcantia^-^
Ceremonie. magorumfomniatori non necef-

\^ngelum peculiarem datitm tradunt Magi

cuique ele^orum

^/ingelumpropritimqtiilibcthahetio^iUO

farix}^ ChareBeres Jpirituum Olympicorum 9 1 9 x CharaBeres rertm inammatarum fignificantes in arte memoriit literas alphabcti

i^ntma Mkrocofmtis interntts 4 4


quo rnagis mttndana fjeculattir eo debibilior esi adattrahenda fuperca-leftia

c^notas arithmeticas 6i
Chiromantta quid 41
1

\^nims,

definttio fectindiim cabalilfas 25

Chiromtntix.notatio \6

nattira ex corporis dtfpofittone cognofcitttr 119

Chotera dttplex

3j
.

(co

major esteoriim vis 14

radiiqtio magisadcentrttmcxtrahiitttr,

Cholcricam complexionem argiientia 134 Chriffianiveritnmundopaticijfmii^


Ciceronis de divinationefntentia

K^nimx tmpiortim anpoJt mortem Dsmonesfiant 09

17

Cingtdi Vcnensfigntfnata 164

t^nimi qualitates

^ impedimenta 79
5

CleromantiA

& Clidomantiji notatio^S


novem 21
ny
ui

K^nnttlus fivcvirgula Salomonis


K^pollo mundimensii

Cati athereiJJh&rA

Coqnttio rertim vcr.i eJt a Spiritu Dei


Colli

\^poloqi&AutorisadverfmftifJtcionesMagi< impiiS
^)2i

gtittttris figna

('iii.

Color /n homincquiddinotctiii^iiz

K^ptiieiihiftoria de

Cupidine

& Pfythe

i^rchangeli cacodxmones pelttmt 10/^104


K^rchangeloruni offcia rejpeclu hominum
x^rchangelisfubjiint Angeli o y
\

Cornpkxionesplinetaritm 83 Complexionis phfio^nomicx inventio 134 Cormiius Jgripp.i ciiatur 23


Corptts

(^ caro objlant qtic minits radii metranfcant j\q

\^rithntomantinotatio,d^declaratio

46

tis adfenfits

\^rtis quadratx locus communis e)ufqae


dtviJio^6
(tio^^<^';

Corptts hum.Jparfs mentis radiis miniis a-

ptttmadmavnaexvedicndx^'*)

Artis rotund locta eommunis ej^ eiti-s parti


Artificis

Crurum coxaritmd fign ;

33

metm

imitari debetmvttimSolis

Cttbictihmfomntatoris qtiale cjfedebcat\^

cum Dcmino prima domus in Genethlialogia rejpiciendi 7


AfirologiAars vera,JedartiJtAjpurii c^ inpartesji.

diiirnum ^6 Afpe^us planetarttm

Cupido cur ocul^ dcffifutusfirgatur

23.

D.
T>. AEmon
-L^
cttjtisque

ab

altiori principio

quamaftellis cognojcidcbet i \6

(ccrtij^
'

gcniturxnon potcU cognofciexrcgulU


affroloqicis\\\.

vulgarisincertitudoy,

Afirologorum diverjitas in elc6lione Domini qeniturA 75 Augttrii notatio j\.6

Dathohcs anplttres adfir.t ctiia^ 87 etiarn imbuuntfttos vaitant: donn o


1

tmperto httmano non (ubjiciuntiir ^^6


Olympici imperantesfignis Zodtact 9

Auguflu4 a medico admonitns ne inprxlium contra Antonium exiret 3


AugufiiGenitispotentiorGenioAntonii^~j

fupremi ordtnis homtntb. piisinfrviunt

io\&f
Dagon coram arca
Dettslmperatoricoparatur io2

(10
Deifubftfterenonpotuit

Aures qtixfgna prAbeant naturA hominis AxinomantiAnotatio ^6 (124

Azem en 81.

B.
11

modo ut plttrimitm tnviftbili


('ioj

alloquitur

BahalisprophetAconfufi

prophctas ^^.(ritateproprti dAmonisc)6


folti^sorandusutgenitoconcedatfamtli.ifpirtttim

Bonum omne imperium


Brachiorumfignan,!

hahet in malitm

(remrationalem^}
e?cplictire

mendacem

Jiiis

prophetisali-

BrutainartememoriAnonpoJfunt

quando immittita
varie

X.

'vnnehomines dlloquittiY 15

defcenfm ciim anima,drofficittminvita nati%-j


difpojitiofecundtitn

non habet metnbra corpona ibid. (nes 6 Bei afflitus non cadunt in carnaleshomiallocutione fiunt j>rophetie 16

%6 Autorem .,ex \ido(moelicienda.

in Genii nati inqtapttOr?e difcordant A-

apparitio pro tnejfdbili benediciione 0-

Genti intcr fe ptignant 9 7

(frologi 8 j

lim hahita 20

Geniis duortim cognitis ^quomodo colltgen-

Dentiumfigna

131

dum uterpotenttorfijc^j
Ceomantia vera animin ficierttia 3 8
tranfit rationisvidiarislimitcs ihid.

Diaholus a Deocohibeturil

an rutlibet datu-s 8 8
(piritum fatidicttm idolis inftmdit i^
Di-jinatio in Achdiiifonte\/\.

ab iffelu vera ejfe dcprchertditur 3 9


abtgnaris curabfitrda putettir 40

DivinationlsJpeaes ah extra 45^

cum Aflrelogia conpmgenda j6


de Geomantiaprimtfiripjerttnt Chald^l
Indt dr AEgyptii 4^

earum (ir/gulanim notatio 46

Domus tindecimafgur coelefHs,bonui D&Dormentium


fttus^^

[moK^f^

Geomanti& efiecluu rationem reddcredifnotatio 45(cite O" r r 38 3 funUaftth fe ahjcondttntiijignaj pla-

E.
'T^Clipfts in nativitatis anguloquidporte-

^Ecftafisquidxj

{dat<it

ad divinationem Geomanticam reqtti(ritttr 43 Ecfiafis exempla 16 in Ecftafiexifientis anima fihimelitis con


fiat^^ji^

netas dr 4^.,elementa 40 ptmBontm motm non eUftmpliciter accidentaiistbid.

Geomaticx

figurxattribti/tnttir planetis

44

(runttirn^
-

cotinent naturas duodecimfignorum 4^

Elementa adplanetartim difpofitiones refe

denotant

4 elementa ibid.

('40.

41,42

Elias vifionem fimilttudinis Dei hAhuitto


tiifkus harmonta mufica adprophetiamu-

Geomantitm quomod.o prxparari deheat radims anima dijpsrfos in fe convertere


debet 42
.

fuseU^x
indicahat regi ifraelis ea qux rex Syrix in
occulto lcqtiehattir
*

Geomanticiexteriora cogitantis incertiiu-

z6

domagnaji^^
GoMtrant regis mirabilefomnium 16, ij Cuiftenfies Atithor docuit artesmathematitic/u

Error Porphyrii o o
1

qttorttnda in arte

memorix

refutatus^i

Efdras quomodofpiritu prophetico imbuttis

48

H.

11 (^i^
Eteoclis

qualis^j

T 1 Artijpiciinotatio /{6

c^ Polinicts Geniortim malttia <eEz,echiel quomodofpiritu prophetico rcpletui 23

^ ^ Homo a^ionestumhuman/ts tttmheluin/ts

imitando exprimerepoteFt )3(88

F.

interjpirittu hontm/ (jr

malum medim

'Y^Aciei fignA natttra hominis decUrantia


qti<e\z^

Firmictis Afrologuspertttis 73

(clives 1 2. i

FlavHS (^ Itvidu'! advitia d^ luxuriamproForttind loctt^ingenitttra ~j\


Frufira fitperptttra qttodpotest fieriperpauciora anfemper verum 53 Fttror divinm Miifis dedicatur 21

Homints dejcriptio Jecundu Trifmegtflti^ Humores nattirdes qualiafomnia caufenttir Hy/enia lapis adprophetiam confert 21 (y^ Hjdromantia notatio 46
blicm Porphyrio opponitur JAm lde artis memoria partitio
1

8 8 j, i
,

oo

61

ide/e in arte memori/e qtiid

G.
Enarttmfignificatio 127

anteport/is theatri memoris. reqtiifitA 6^

idearum artis memori<eperfph/er/is planeta-

C'' 5 Gtnethiiitloii.t definitio 72


Geniii-s difficde

rumordo^i

<^y

fer Affrologiamfacife per

^ehovavide Deus
jmaginationis apt/e

(qtiifitaii,^)

'vat!cii'iumreperitiir

86
ejtts cognitio-

adfomniandum

reqii^-

anfitpars animd cf a v per

Imaginum fixarii in
fionistttilitasC)

arte memori,<expr,f.

nemfatum effHztpofJit 87
Ctnitis nativttatis cura

Magis

qufitu.s 9

Impoftores circa arte

memori^ ^o

(ris'^)'^

cjuamodo inveniyivoffit thid

ds
redda-

!r.

ventione Genit nataltth opinio Au: j -

quomodofamiliaris
titr<))

affahilis

^ovisjph^ra rejpicit rationis difcurfm 22


]udictfi in

Fhffiognomianon pr/ccipitandu
(izo

unim CacoJ^mon
Genii appellatio 86

alteritis ^(^contra^)-/

Juno;7ispalti-s]/\.

Jufiterferttmium majm 137


bb

]uplter

X.
in infintnm
115

tr

Mens quomodo

mtmdi

regio-

Ko.v'7i<notatio4^

r>emdcfcendat

(m,mtoj,7,

L.

Mentis raaii ajjimiiantur mtJittbus in loco

Inej, vitalis in
i^ 146,

manu

&

ejnsjignificntn,

c^/
i5i,<^/

Mentis radii ctir adfenjm non tranfeant 40 Mentiftgna iij ^41

//f/4//V4!

MercurttpMrarepcitanimaliaii
(fe^usc,^ Merlinns propheta Jng/tcm c) Michaeljpirittium tn Sole hahttantiutnprA-

Cephalic^ 15^.1/7
Menfalis

in,

&f
161

B.efiric7ce,i6o

Projperitatis

Monachus per habttum.dr respereffe^um cognofittms


Montis ]ovis in manufignifcata 97
1

Mortis 165 Linearum mantis partitio

44

Saturni ibid.
SoltsiC^^

Ltngtufgnaiy

L ocoritm tn arte memoris. colores 63


Lunxjphnrareficttvegetabilta^i

Vencris \ 9 G Merctiriiijo

Lux

tritis difperfa

quarto dte in Solis cen-

Ltin& ibid.
ejtts pericukm 8 4 Mors niti Motns corporis qiiidftgvifi ef.ii,

trim coUccla,

fuit

43 ^4

&

MJgi &
Magt

Alchimifticifriptoresarcana

Mofesreliquiiprophetisprfertur\\

^fua occtiltant 75 Maii Nor^^e^rici 16


vaticiiniim

Mofisencomium 10
Moftfingiikri
i ^^3

(tueri

10

Mofisfaciem curnonpotuerint ifraelitxcon-

furibundum in quatuor

modo

app.tr tttt

Deus 18,10,

fpecies di vidunt 11

Mandata Dci quidc)


Manuuntfigurxfiperficiarix 145

Mufcaexcitat divinam harmoniam 14

mdigni Spfuroremin Saulemitigavit 11

Manuumfigna 135
Martisjphxra referturadaffecliones drmo-

N>^-^/^^ quxftgna natiirxprAeat


1

ttuanimiii
M.xterntts Jfirologi^ perittu 85

-^^

Tiattis.^longits anbrevts ,macilentiii a

Matrix oUa comparatur ui

pinguisfuturu^sft 78,79 quomodo opesfit comp.traturus 80

Uedicamenta conferunt memoriA UfA f o Medicamenta per os adhibita debiliorafunt fiiS admedendumcakidovcficA ji
Medicui Phyficfrnomiam ignorarenon dcbet ' ielanchohcarn complexione argtientia 139
Mcmori.i qiiid

Nati dtviiiA unde prxfagienda 79


fiatres 8 o

Naticorporishabitnsc^dijpfifitiojj

NecromanttA notatio 46
Nemofienfiscivita^antiquitatib nobilis
l<lobilisfamt!iAcujufda in GaUia
,3^%

&

quotuplex 49

DAmo Z4

hominis qiiiidifferatx memoria brtitoru ib.ntaurdis dupiici viaju vatiirib dr^^o

Nominum propriorum in arte memoriA record.ttio 6

MemoriA a^s no
r.ita)!

debetfieri

ex bcis vactiis ^3

Noflrod.tmuspropheta G&Ulcm 9

MemoriAarsJphArtcacumquadr.tt.icompa-

NoxoptimumfornnioriimtempMi^

(JuthorA^
in Gallia fthi compar.ivit
realis cureffide-

O.

MtmoriA artem McmoriA loctts cemmunis


he.tt y i , 5 6

r~\ Ctdorum ff^nx


httsf ojfertint 9 6

^^ olymptfscrht/jusincolAultrehominiOnomantiAnotatio /^6
Operatio pcr
m.i.gic.t natttralia

17

&f

Mcnipptis atentationibus La?niAper Jpo//oniiim Itberatus


16

(ftat i\

in quo confi-

Mens htim.tna ejufdceffentiA ciim divina 39


Mcns.divinumquiddamc)^) quidacccperit a Seraphim Cherubim c^c.
,

Operationes arcanA fignorum


indiJpofitionenati%\

& graduum
cenfffix

('loo

Opiniones variA de Genio nati 8 5


Oracula Ethnicorum Trinitatem
fnnt

Mens Dorninuscrrex intel/ecius 38,39 Mens hiiman.t ciim Spiritu divino conjunch,miriculafacit 7

[unii

jj

Oratio Spiritum divinum (piritni precantis

Ork

X.
,

Orlsfigna. 130
Ojiu-s

ProphetUliubolica impotens 10
23

Rex

SiciliiX,

(tum 9 Proj/hctianoneHJuhhtapoHClmJtiddvenProphetiaper auditionemvocis

P.

('^t

i\

Xy Alatiii in artememorixqmle ejfe deheat ^ Parentum nati qtialitas qmmodo tmiePecforisfgnai^x

Projihetixdivifiunis tjvns Authorisx^

Prophetix donumfunnnurnjjomimq^iitilifProphetixjpeciesvnrijtw
Prophetixjpecies nohilijpma.citm

(figanda%{

Pedumjigna

1:53

(JimumG Deusim-

Phantijia ofiummemoria^i

Phantajixcircarnemoriamaciioduplex 50 Phlegmaticam comflexione arguentiaxy/

mediate in os trophetam alloquitur zo Proverhium^uridicorumAnqJik 108 Ptolomx.m AftrologJi& peritijftmtis-](tur A^o


Ptincia Ceomanticafenfus hencficio videnin frojcclione non numcranda 41 PttnBorum Geomanticorttrn feries univerfi ideam comprehendtint 44

Phylomon Phjfiognomix author lU)


Phylomonisjudictum.de Hypocrate
j

'

Phyfiognomia quid, quamqtie utiUs 1 1


Phyf(jgnomianotatiOi\.6
Ptlt in toto corpore qtiiddenotent r z 4

Pyramisformalis feu Metaphyfca %o,drf.


i

Planetamaln^inhono

loco

honitatem

loci

Materialis ftuPhyftca\%x,&f

depravat^o
Plani txprdicipuam

(habentes^^o

Pyramidiim proportiontim S" tiaturarum


hiculentior explicatio
1

vim in exercitationihns

87 &f.
(\66

quifatrcsqttivejororesdenotentfthtd.
Plnr.etxqtn^qtuhti-sregionihiisdicati(yic}\

Pyromanti^ notatio

^6

Q^
R.

PLtnetarumcomplextones^l
Platonicitrisrn Dcoperfonas agnovertint

^uadrangtili feu menfxin manufignifcata

PUtmhi drferri
Pcrphynierror

natttra tendit

ad naturam
(attri\.o

T)
*-^

Aptusqtiid dicatur 43
dtiplex ibid.
(natioi^c)

()o

Porphyrio ']amhlicu4 opponitur 1 8, 8y,

Ratiomehusfacit conjecltiras qtiam imagi-

100,110,114

(i^u^fQ; colores%6

Portx. theatri cujufque in artememori&.,ex-

ReguU

EegitU ad Chiromantin-m neccjfarix 4^ Aftrologi& funt incomprehenfhiles


1

Prparatio fomniatori neceffaria 52,33,34 Prcces avertttnt fomniorttm malittami^

(jrincertie 114

(deprompt&^i^

Trimttm mohilehominem adjpiritttaha contemplandapellit 1 z

RegtiUJjeciales ex planetartim dijpofitione Rejponfa data inpahide ]unonis 14


Rtjits figna 1 3 1
(titr 23

Primum

mohtle uno die naturali curftim


'^^.

Rufticttijotafacieliquorequodam.innovaS.

fuumperficit

(ttimio
coeloahla-

(finevocabatiz

PrometheM cruciattir ohignem


inventione^c)

Principia intelligcnda in Genii nativitatis

QAcerdos Calamenfisffe melodiain ecfla^Salomonis liher de fomniortmiinterpreSamuelpr&fesprophetantium ti {tationeia

Propheta etiafafmprodigiafacerepotesi ro ProphetaMofifimilispromittiturxo

Sanguinea compiexio dtiplex 137 Sanguineamcomplexionemarguentia\^i,6


Sapiens dominahttitr aflris
113

Prophcta

ftr.e

SpirituDeinoneU verits\x

\plationesxz

Prophet veri requifita 1 6


Proj het&fenftum eff^efius dttm afflatur.non
niagis Apparenty
Snlt expofita
i

Saturnijf>h&ra rifertur adfecreiiores conteSaulis legati afflati,ade0que df ipfi Saulpro-

quamflamma candel&

phetant 11
Schoneri dolrina commendatur 79,81
Secreta in manuiifigura ohjervata

Prophet infacris Bihliis haudallegati 9


rrophet& c^ Patriarch&

172

drf

D&monem futim

mutiernnnjiS
Sclenites ad prophetiam confertttr i\ (tio6cf

vtderuntwG
Prophetsfiunt etiam extra orhem Chrifiia-

Sentcntimt
Silyll.t

m ntrag^ arte memorix recordaDeum fufcipieb.it 4


1

Prophet& (Mr dicii videntes

(nttm 9

qttomodo

Prophctarii affiat orumhahit iis qttalis 10,2.1

Prophetarum affiatorum ha bitits


difltis X
r

cttr

furor

Sibytl&adventiim Chrijiipr&ficiverunt 9 Signa Zodiaci,qii.t qitibtis regionihtts imperent ()y()\

(getns 8

irophetia concedituretiam mediateper An -

Signorum in digitisfitgnificata 7
1

dmonfaAt.o

4 1

demonftratio ex minufmijirafecnndum

X. E ^Alpx cor palpitans

devoralus vim divr

Salomom'sdoarmamij<i

^
(n

natricemconfert ii

exmanudextranj
Socratis

Taurmesi dommnocturnaveneris 78
Theangeltcaadprophetiam confertxi
Theatri arte memoru dejcriptio 55

D^mon

24,105,106

Solisjphxra refertttradvoces dr harmoniam

Somniatores dtaholiciproni dormitmt 34

Theatriveri inartememoris. figtiraC^

Somnium quottiplex
Dtabolicum

19

Tempora infata qtiid denotent


ihid.

ij

Somnittmnatttralequotuplexii

Triangnltinmanufigntficata 165
Trifmegifit D^mon
opti-

& vanum

Somntttmpr&ccdens alio conjirmattim

mum veritatts indicium 31


comparatur
i.o

o4 AhLts Trtthemtus 90,108 V.


1

Somnium verum cum verbo a Dfo prolato '^^ Aticiniumquid 7


'
proflitit

nen tantiim a Deo imme8,


1

Somnium

AbrafxJimi,Abimeleci,]acobt,Sa-

diatefed dr ab Angelis

lomonis, ]ofe['hi 14,19

Vaticinium dtvinum docettnvenire Dxmo-

Gontrant rcjf mirabile 2.6. 27 Somnitim hornints fpiritu prophetico

nemgemturx
dcfli-

Vaticimum doceteffe^um aflrorumfmearte 8<J

revclandum 55 exempla ^i.,j6 Somnii vertfpccics


tuticui

&

Vaticimi afflattts triplex fecundiim Magos


18

Somnia vera kfoln


dtfcrtmen 28

19 Somniortim profhcticorum

ijeo

&

naturalitim

VentispIanetareddithominesDeoftmiles^

Vennsfortimium minns 137


Ventis fimper nattiralts liberftgntjicator 8
Ver.eris ffhxra rejficit odores , ptdveres
oractila reddita

Specttlum calffle acadetia nati exhihens -j6

Spelimca in

Thr xta cx qua

&

SpirititsDeieiogiaws

('4

ungticnta

2.1

(vivatn,

SctnttllapoU lapfitm in nobis fttperftes mortuis quomodo augeatur wG


[

Venet eo furore ftmilis Deofxclusquomodo

Verhena adprophctiam conftrt 1 1

Sptrttu-s propheticus inest aliqtiando


Spirittis maltts

rebm

Verhum Deitrtpex

etiam extrinfccus apparet 13

aliquando animaltum interiora ingfedi-

;ri4
falltt vanitate

Vermis in medto ccrehri 49 Vi& Solts in manufigmficata i ^5 La^e\6j^


Vifio qiiid,hujm ffecies

&

prxfiigiis ibid.
-

&exempU 25,26
1

Spiritm elementares mtindt plagis pr.tflden

Viflones tarn injomno qiiam vigilta

Spiritm Olympici,qtti?

()\

[tes<)i

Umhtl.romantiaqtiid ^6
Vijcahul.um in artemcmortx quidd^quotu-

Splcndordtvtnmnon hahitat in animapeciprodat 1 catrice 6


1
1

pifx 6 6

Statura corporis quomodo nattiram homi/iis


2-it(X,'*^"*?"t^ Afirohgidifpec.ei

Vocahub adchiromantiam ncceffaria 14 z


Voc.ihntaruminartememori^eflgftifoattvo

njicnur 71

Subjcciiim inartc mernorig. qutd cr quotuplex-jo

tjpm 6^ Vocabulurum in arte memorix tam rottmditt


rtifo exprefftunts

SympathiaMagnetii cs^ferri 6

qiiam quadrata,recordatio 6j,6S


VoctsJigna\}l

T.

Errata in feclione fecunda.


Pag.y.lin.i.natiuali p.io.l.io.miineia p.ii.l.jS.Propiicra p 15.I.J1 vinJicatp if l.zo.inftjtuitinp.ifi.ij.vaticinandip 31.I.15 piiasl.j^.lomniantimoicp jf.l.iS accickfp.40 l.Macro-

cofmi Ij^.virtute p.^i.l.iz.rcrupulum


l9.Ulc,irum,licl.j9 Scalibi^j.p
jj.l

i|.iiitegram p.^j.l.^j.fic p.4^.1.11


1

mcmoria

p.jo

1,

j}.polychorclop.(6

<f.rfi;j;^iw/,lege,artificisp.j7.1.7.|Hiic

dump

^.79 l.ii.capitulo p 2.1 io.vidcn87 1 antcpcnult.introducitp 97 16 inviribilip.i!^.'.^^ vatieinium. Cstera bc-nc^-olus lcdor facilc correxerir.
<5o.l

(.ipforuml.24 Hiftoiica.p.7j l.zilocolifi digit

Tomi

Secundl

TKACTATVS SECVNDVS;

FRtETERNATURALI UTRIUSQJiE
MUNDI HISTORIA.
In Se^iones
tres divifd;

'Prima, de Meteororum tam Macro ,

quam Microcofmico

rum caufis,earumque efFecbibus m genere agitur. Secunda,de particufaribus Meteororum,tam ad profpe-'


ram, quamadverfam valetudinem,imprefIionibus:deS InQuMuM^

queiridici)seapr^terita,prasfentiaj&futurapra;fa2ienti-

bustraaamr.

Tertia, peflimos

& malefanos

/ Meteororum
.

"

eventus futu-

rosavertendi,pr^rentesipforum infultusdebellandi, &; fanitatis denique prifl:in<e jam amiilk reftituend*e ratio

ad amuiHm explicatur;

(iAuthor^

ROBERTO

FLVDD,aliasdeFIuaibus,Armigero, &inMedidnaDod.Oxonienfi.

FRANCOFURTI~
Typis
Sumptil^uj

Erasmi Kempffert,
foAN. Theodori de Brt,

'aNNO

<JM.

DG. XXI.

Hiftori;;E

Microcofmi praeterriaturalis
I
. . .

[Tbeofophua
(*

Medicimportmejeqiia hocmVolumftieprtfenticopiofee^iMui.

(Vmuimaatde

<Cabaltftica,

**

[Pbyftologka,

C
I

influxH dtvtno deor-^.

fiim moventei
precibiu

bononmfur-

rsiipercoc-

/fumpenetranttbtu.

leftem

?
j I

Vitapietatepravorum

)0

Dmonum
fiftente.

infultibm re-

Makvehrumajpecluii

S"

Iobfervatione, &effectuum eorum evitandorum catt\tela:


Cceieftem
.

.[

infortuniatamVlane-

R K

/tarum quamftellarimfi-

f
Tral^atus Micro
Cofnit (}in
ti arte

Trima de

faluhrt

'.dtcifeu fanativa medtcu

xarum.propulftndi, eo-

rumque maltttanifr&ve5:

nparte(qu<tC
-, ^

in Medici-

t,0-^ vovdicttur) agit


.

yjiiendt fcientia.

verfatur ,f- J^

ftendens fanitatis tit-

cuiidusinSecltones^.^

tndArationem,vel

Extema

^Locttemperics.
I

Ci

dmditttr, quarum

elementoriim qualitate.

Anntquarta:

fcaltda, Iw^Tr/^orw-^p^,^,^^^

Secunid Amditurintres

ftit.

quaconfi-^dtft,oft-'^ ttn r tio


I

Sicca.

fortmes;
fvtCiusratio.
1

quarum

Interno reJpeciu & cor-

CompUxio.
.ABtas.

pon peculiart: sMotus


fub
qiio conti'-

&

^Qutes.
I

jientur:

Exeratia.

[jinimi affeHus

Secunda circa meteora priternatmaliafeu infalubria


bidaverfatur. VtdeA.

& mor-

iTertiameteororiimprmnaturalittrfehAbmiumdifcutiendorumacfugandorumaftutiam
\,

nmat. VideS.

Tabu-

'

Tabula Compendiofa,
''ignita.
r

frlma, de mteororum humanorum frttcr naturam fe habemium dtfferentiji traiiat,


qHtrumaliafunt

Ventofa.

'Aquofa.

\jtnepM.
( Suptrulejltbui

Secunda,de mtteororum hu- \CdUJiif>us.

manorum
(
I
I

prater

naturam

ft v

Portiofecunda Seilionif

hakntiHm,cauftiagit

/Ekmentartbui.

fecundd agtt
ycorportii.

de Metcorii prater

\naturam humanam
'

\acctdentibus

Atque

A fuperccelefiivolttione.

{hujitfmodi Portio in
I

Partes jJividitur,

A coelefiipojitione.
Ab elementali confiitutione.

yquarum:

Ab artificiofa numerorum ordinatione.


^"

ExternaMque funt
vel:

C
'

Chireman-

)tica.

)
''Qmfunt
cer-

Ph Phjffiogne-^

mtca. \J
Tertia habet pro

fPulmonum
\Arteriarum
[pulfattane

fuo fubjeaoftgnadefubjeitof
nrnnint^ vel i^romptavel:

<

^ pufenti

corpo

dii

&

jpirttuH \fpiratione.
:

rrit pr&tematuraltter

indtcta

cenfi-

fe habentis

coditme

fientM in

i
*-'^
j

fstercorea.
Diuretica.
I

Quxabexcre- KDtaphoretica.
I

mentis prove- s^Screabilia.

V.w/f :funtque rHaniorrhagia'


ca.
[^

Vomiteria&c,

,A

mrVt mutattom , (tr(A quam verfatur Crifiifcientia.

Hiftori^

Hiftoriae Microcormi Prasternaturalis

Tabula,

Supmtlefitum.

/"""'/; ^'ff^CalcJi,um. ^ fioneper folas ohfer' J


,

vamms:

y^^"ntmum.
iCorporatmms

^Chjmua.

Nova

& naturalis
omntum

Sjrtiporum

conjiciendorum for'

SeHiotertia^eui

mula, exaiiam fui


Prdpara^

J
)

iintegrum volumen

fimplicifnaturam,operationem,

tiotam

&odo-

$, MedtcabiiHusJinPor-JI

Miomsduas divtdmr

remretinentium;fine

uUo
'dut
^nis

ignis

\jimumi

contadu,

magna operattomanuaiu apc , ex-

pitcatur. Pharmacopoiarum Vtdgarium

error atqtie ignorantia in decodionum

Sjrupurim commu-'

SHunda
\
,

agttde
or-^

Sccunda de

nmn confedioneproyjittur.

I I

quafitper torumdifctiftone:in^j,j.iuamenta, Vart:s tres divifa. r : qtnhm tria

ineteororumjam

y^ m

Cum obfervattonecceiorunL
Y''" ^'
'

KiTra^atqut taruM

funtconfidera'

P^

''*'

da,iumpe

mii

{ ^

Sine uilo cceiontm refpeilu i

Supercaiefiiai

Immateria- JVerborumproliaqfuntvei: ^iationes , feutnK_cantationes.

%
Differen tia, cttnt

'

Divinitusmiffa,cujufmo-

i^idi medtcameta

dominium

^^
1 ^

aliaftnt

Jit omnia 4. eismenta iia^ PiS ^bint. Dtctiur^ Ijujufmodi


j
i

PhartiiaconElixfrvttte.

Cdellta,

CMineraiia,

Elemen
tariaea

KVegetabiiia,

<
?Ant-

rRationa'
liia,

<que vel

maita, '^lrrationa\Jitt

( Phiebotomlam.
I

Ventofas.

Terttddeea JFriitiones.

JlHfitper

^Scarificationes.
1

Balnea.

\JidufitorKS,ftu CAUtertA,

TOMI

Tomi

Secundi
Prima

TRACTATVS SECVNDVSi
Scttio

DE THEOSOPHICO, CABALISTICO ET PHYSIOLOGICO UTRIUSQUE MUNdi difcurfu,

In Portiones tres di-vifo.

IN

QUIBUS STRICTA CAUSARUM REI METEOROLOg.ca;


(

qux eft propinqulor mixtioni

perfeda;, illiu(que tuinjE atque cor-

ruptionis origo ) in quolibet

mundo fc habentis.faflra

eltinquifitio.

CnijinfinejApfendixquxdam AnalyticaiCemparationiin cauda Harmonix Mun-^

dan Joannis Kep^leriyfub


dens^mferitur.

titulo Appendicis ^

mter eandem lUam fuam O^

meam Harmomam MundanamJaiJa , ipf^mii yentatis argumentts rejjjon^

Hujus voluminis contentahic breviter recenrentur.


C

titemum [aniiarum mjfiemm


i.

de quo

Introdudionem in- Jiap.

I^

dicantem:

*)

Charaaerum fphmcoruiii vntutem \Jnundt credtmeje quacap.i-i.^.

DeAlebhtamtenehrofo,qu'am
dotraciat,de quibus cap.i.i.

luci-

{
Vha
reris

Adtrinitmmrelatio^
nemycap.^.
Rotunditatis ratione.lb.

dc trihus

li-

nominis Tetra-

^Primiii

grammatiagit. Habetqtie

^Litcrarii
hominis

^ejpicit

Inmundt creatione^f^dus. ih.

Proprutates in

mundi

Tetragra-

mdti

divifioneyCap.^.^.S.

Inciinattonm ad cU'

mentiam velfmntatem, ad morbos , vel vaUtudiLibros


5.

quo-

Kjim,cap./^.

rwn

)
f
Secundtu
Sanitaiif
, feii

valetudinis
:

caufam
jpiritti

JprtmordiaLm narrat,vt

cap. i. i.

p
rPrima cotines

Dtvimtatis prafentiani in

[jnundanodeclarat.

par-

Morhorumrationem

primordialetti

ticulat

t-narrat.Vttncap.i.i.

duai,qua-

lJertitii

Nominis tetragrammati

latitudi-'

riM

?nem, tam adftverttatem,quam ddcle\menttam inclinareindicat

ts

r
nerri, Htonem.

Detribiumat^ibusfeucharaHeribustiaturaltbMsagiti

.5

1 trbdu- \ap.i.i.

principierum rhyfteorum feu fecundariorum chara-

qUA

yjieres aftgnat,cdp.i.

i*

11

I
f
Alterinfecdttti-

f
Trimus ad Ateph
tenebrofumfeu tenebrasjpeaat&i::
I

Tenebras atqueejusjpeciesde^
notat^cap.z.

charaiieres tenebrofos
cdt,cap.^.

expli-^

U'

Hyk

myfteritm /imul atque

Abyfi,cbaosatqueterraperit,

rwp. 4.5.^.7.8.^.10.
c
Librot
tres

quo-

t8

rUth

l
^

j.,

Aquam feu

fbiritum untver-

';'""^'''^^'^%lemdefcr.bit,cap.u^.i.^.S.6. feu Aquam dttt- <^ docetAquarum , (,

.^

net:Nam


^f^
^^'"

Tertiusad

Shin^ C

'''"'' ""^

^*"'

feuignemvelluceat-M(fff^^(^?-^-^-'^^ ? Ccelorum charaderum pt


tinettnqut
1

eie

\jofitio,cap.i.7-

Ijecunddvirfdtunircmflocofmiprirtciik^^^^^^^^

j^ENE^,

BENEVOLE INTLIENTI,
CORPORISQJ,lE ANIM^. IN MESSIA SANITAS.
N ecce, Ledlor Caiidide, infacrofanto & incfFabiliDeiomni*
appropriato, inque viva atque ignea Svmbolicorum Trinitatis indi V idua;,/'*!/^ nempe , F/Zj' & i/^/Wm 6'.<^/charaderum,M. &n. mfpuationeatqueaffl;itudivino,admuanda iKipendaquenommisilliusmiriiicijvidclicetnin^exijs fupcclubtl<intiali ratione prolati myiteria nonnullamundo fcEiiciter fum exorfus ebuccinare, medietatifquemetamfineullo mentis ohitaculo tranligcndo ad operiS tandem hujus rinem>complementum,atque cuimcnfaullooptatoqucpcifcttionisgradupertigi. Faxitetjam Deus meus gloriofus utpocentiilimaifliusiuinominisun!ci,incomparabilis,atqu fupremi prolationc, incaabi!iquecju(Hemfiilurramtne,fimulatquctelisigneis ab cjuspharetracmni forcitudinc fortiori dcprompt;s in ftygias oblivionis undas pelfuri.-e pra;cipitentur Momorumatquemalevoloiumcalumnia:, inlethco lacu ilultx iubmeigantur tiliopotcntis
ipii foli
,

nomine

rumignorantixgarruhtates, &adtenebrarumurquc cenirum male fanas repellanturfunerborumatquclapicntia:mund.ui2 difLipulorum increpationes Manebit e:

&perfcdiojin2tcrnum;dum mmv^rbum atque tailacia fpiritus tenebrarum vanarmundidelufiones falfjEDiaboliprxftigix, phantafmata peribunt,evanclcenr,ad nihilum rcdigentur & ex omni hominum mcL)onuniincf]:.ibilc(inquoefl: folaveiitas

exilium fcmpiternuni cxigeiitur. Ad vos crgo, 6 vcra: doftrinx &r abfl:ru(ioris Philofophia; fratres,myfterii divini pcnnis alifvemnitentcs , vofque mei ordinisdifcipuliadenfioneodiofa, perverfa-' queobflinatia,&: pcirimamalediftioneremotij&quimecuminveritatis facrarium arcan;vquemyflcriorumtheofophia;cxnobiumpenetrare concupilcitisjadvos, inquam,imo advos folos fermonisritque orationis mca^filumconveito. Et quamvis mc fola opinionc & contemplatione ( praxi nuUa prxeunte) fecundumcaptusarque ingcniimei tenuitatem (quod fcioquamfit exiguum)hocopus in lucem edidtiTe publice promulgafl^e, atq; oculis veltris propalaflTc fatear, attamen ficlataveriatque(inceriGhrifl:ianimenterem prout intrinfecusfehabetpauloac-

moria

in

curatiusexploraveritis/cientiarumnoftrarumprincipia afonteficro& totius veri-

tatisorigincporius,quamavana& incertaEthnicorum opinione derivandaapcrro intuitu, oculifquequafiilluminatispercipietis. Imo veroidololatrix quandameflle fpeciem arbitramur , alienorum Deorum cultorum opiniones atque inventiones (fcatunginetotusfipientix atquecognitionisnegleftajtantadevotione atque obftinatia vencrari,ac fi nu lla prarterquam-in Ethnicis fpiritibus, fcholis videlicet Gvxcanicis,ArabicisautLatiniseruditioinfanitatistucndx ratione, morborumdiiudicatione, aut medicanicntoruraadpnftinam fanitatem reftaurandam conficiendorumatque applicandorum fcientiaacquireretur Etenim egregio Prophetiedocumento quam impia &: profana fit ifta Ethnicorum dodrina: imitatio , informamur,
:

quodocemur,quodnonconvenitdcferere fontemomnis

fapientia:,

& in regioni-

bus cxtraneis qu.xrerc .'>rtcm,fcientiam,& intelledum,uti faciehant Jgareni , ^qni erant in Them>tn : qinppe qui viam 'verjefapientitx nHnqunm agmvtrunt. Bmtch. 3. Quibus diffcrcn-

i-

ferenttam arguerfc videtur Propheta


cantiurri

ihtervahammundtabincertahominumpdc-

&rignorantiaobrutorumopinioneinventretenebraruni procreatam,atq} aborttvo,temerarioactntempcftivo quodam nixu in mundum prolaram fcientiam,

& illam unicam,racrofan6bm,rolanri)atque veramajEHo V A Deo per Verhtm feu Saf:entiam ('quxcftSpiritus difciplinaeananimis^homimbus juilis atquepietateinfignitistraditam.

Hafurriergorcientiaium,divina;neiTipeatquehumana2 difcrepanriamrecum iterura lctruinque reputando Pfalmifta Regius ( tanquam in uttaque bene veriatus
fpintadivinocxultansjatqueveritatisquafiftimuhsexagitatus inhjec verba prbrumpi. Pj. ii^Ais,.OmmbHsDoclonhtts?neis melltgKtiorfa&mfum,qut.i tefttmonia Deimeditatio

mea.funt: Semhmprudentiorfitm^f^iiia mandatatuaJmUitercufhdio. Hanc etjam fapientije divin^&humanaidiftetcntiam peroptimeRegiNabuchodonofori c. z. zy. hujulmodi fermonc indicavit Prophcta Daniel ^Myflertum , quod Rexinterrogat , Sapientesi cMagi Arioli c^' Arufpices necjtietmt indicare regi fcd esi Detts in caIo revelans myfiena , mt tn;
,

dicabit tibt Rex, ]Uventurafint in noviftmis temportbtts.

Magi etjam&fapientesiEgy-

pti
f^'

lcieiitiamjehovx veram fuis artibus prxftigiofis prxefleac prxfidere verbis hilce


-

llis

regi I'haraoni tatebantur

Digttus Detest htc,dfc.

videor, qui -edulitatisvoragini&^ignorantia-cxnopiofundiusimmerfiobiicieDt Quid ad medicinz arte n litera: facr^ Ubi morborum diftcrenti2E,cauIa:,{igna, prognoilica,' atquctum poftea curandiratio mBibliisverbidiviniinvcftiganda? Annepoflibile {it ut lacro conccxtu mcdicaincnta omni morbo convenientiareperiri queant? Qufb"^ vcrbri cjuafl uno ( liquidem fipientum Idco haberi cupiant ) refporideosLegitc,pcrIegife,led6ilegendointeIligite;&Veftrisdub isprocuIdubioIatisfaciam:Ac
i

At quoidam etiam jamiam murmurantes atque fubridentes vidcre


?

fiv.
ri

bistahcillummihiopenbufquemeishonoris tribuere non placuerit, Chnftiaalis

.ntameriiftani mearh admonitionem


;

obftinatiae velpotius impudentia^freti

nc conccmnatis obtcftor Creaturarum oracula fugicpcccreacorifque voci c um timdre&reverentiaauIcultate;eumfolum,ipfliifqueverbUmcum SpirituSanftoconiundtum adorarotcne pro Azachix Regis diicipulis feii feftatoribus habeamini, qui niorbo quodam affedus iuisBalzebubum, Deum Hekronisfalfumatq,ftcrcoreum, JehovaDco i>eorumnegIeao, an fanitateminea argritudine efletrecuperaturus,
coniiilerc imperavit:ljndefaftum eft,utiirajEHov- in eiiiaexcitita,nulIo

Dei

falfi

auxiliopr cvaic iteexariimatusflt.2.i?.?g.i.i6.

Ad(itmihijEHdVA,perfugium&prxiidiumfaIu<.is,curnuque meuminfubliineexaltet,utialtitiferumi"apientia:eiuslaticerri,benignitateipfiusaflillerite, in hac


vitaguftareatquepra^libareqneam , quoad veritandemiubilasifaftigium Sabbathiq; &quictisciiIhienfeuportaminte]ligenti2iiipteinam, divinasprseienti^ propin-

&

t[Uioremnuminepropicio ominefaufto benignocjue Spiritusdiviniafflatu foeliciterperveniand. Amfen.


,
,

POST

POST SCRIPTUM.
VEquismhommlibrorum nojirorum
leciione deterreatttr ,

LeSiorem

\imprtmis admomtum yelimus , exaBaltfigux Hebraic cognittonem

tdeorummtelleclum mtnime requtriijedfolam charaSieru HebratcoIrum cogmtionehutc opert nojiro intelltgendo fufjicere\ qutppe quarum

fi^urarum extenorumfeuarttficialiUantmadverJionead charcieres mere formales


five ^etat)hyficos,fiye Phyficos atque naturales reSie quiyisprocedere, ijjque ope-

ram uttltter nayare potertt : Nihtlentm tn htfie charaSieribus mere yulgaribm O*


extertoribu-sin^-vemturmyflerijjfidtn tUts yerej^trttualtbus ac tgneis ^quA fub htf-

ce^tanquam thefaurus tn arca^yelnucletu tn corttce delitefeunt,ttd qutdem ut cha'^tta. Memortaigttur raSieres tfit occulttfint horum mantfeflorum quafi antma

teneanturfolummodo charaSierum tUorum '-vulgarium

effigtes ,

cum

prteter hecfi-

lum y

nthtldifiicultaiis Hebraicte adoptts hoc

nofirum requtraturi Lttera autem

fittha.);^.2.x^r\- Crc.

SECTIO-

'.^a^M

^m

SECTIONIS PORTIONIS

I. I.

PARS

I.
,

De charaderibus fupernaturalibus Sc myfticis


ftantiahbus,

feuElementis

primarijs, Archetypicis, atque fuperlub-

CONTENTA
Sedionis
I,

Libros tres difiributa'.

Portioms

I.

Partis

Prselu-

Prxludium de Principio
KOcveibum
j

in genere.
BereshithSy

Pnf;^ijMcxtarinScnpturafacrahoc modofcriptum rOMTK^^S

"'ihoctft^iK/iriHf/piOiEtdefccnditilluclvocabulumapiimicivo feu radice M7t<~;quGdli-

caput vci tex,(ummitas,falligium Ikc. At,ll ratione Cabaliftica hujus vocabuli charaCleicsdiligcntiobfervationenotaverimus, ordincm totius creationis mundiex ^^nsinvcftigabimus, omnesque machms fphxnca; porrioncs proprietate abinvicem
:;nilii-. c
i

jA^

fr^ uens tenebras; nam


;

, & pcr conRab cft fymbolu paupertatis atq; inopie:Sic ctja ^,vicc contraria eft fy mbolu replctionis arguens videlicet, quod illudinanc & vacuu,fcu folitudo illa jim llt praefenna & Iu mine S fcii Jeho vae rcpleta quanquam Shm fignificat fpiritum igncum , feu aquas illuminatas t^

di

ferentcs percipicmus Nam ^ fcu Reih denotat in ptimo loco inane quaii ik vacuum
:

dcniqueeftmcdium&:principiura,quovacuumik paaperrastetia ac fqualida

ipfuis

fcuabylfi,

fapercujusfaciceiatcahgo,toUitur,&: aquafeu-sa in vcnire y occiiltata illuminaturatqueanimatur.atqiieisicaclarificata&lummeanimata conveititurin'y;:quodeftcoelorumhiefoglyphicum.

UndcjiuvocabulumMJS^iprimordiumfuumhabuitcum-vfcupaupcrtatcfqualore.acdercdtuiita primum pnncipium omnium erat inanc,vacuum, feu tcncbrx , proptcr lucis & gratix abfcntiam ac defedum, /jv/^&ahquidinpotentia didum,quatcnusomnigraria6cluccapparentedcllicuti'm, &perconlequensniadunihil;quoniam omnisadtusa viualucisdivinx prxfentia deiivatiu\ Sed cum Jehova monas in 1 tcncbiis dcUtefcens,& in feiplum ardoremlucis lux rcfledcns, & per cone-' fequens Akph tcmbrofum refpcdu capacitatis noftrx did:us,fe patefacere v oluit hoc eft e tenebris
,

lucefcere,tunc Alcpb mamjefium dicitur

Undcin Moyfeprimum verbum capins tjus erat T'" \1'


k<

-'

"^lij

apparense tenebrofanube: Atqueitaverificntur i\\adIob.ii.ii.R<:vilatfundamenta}tenehris,&idiuitmlucemuinbramletbaU'm. Etiliud > maniftftum &C lucidumcftDrimaab Alcph tcnebrofocmanatio, hoccft, comiiiixnoradiorum Alcph lucidi cum fpiritu tenebnaum Quod quidem Aleph jam lod appcllatur ; qitod cft numeri dcnarij charaCter atque fymboIum;in quo fccundum Arithmeticx vulgans rationem unitas,hoc cft, Aleph tcncbrofum,fcuin fc tanquam in ccntro cantam fcu pundo hiccns^cum ciphra jungitur ; hoc clt cun: fpiritu tenebrarum -\ Rcshpcrmilcetur Unde denarius numerus apud vulgareslic ftat lo. morc myfticoS~:quippcubiAicphunitasflicit-\tencbrasaliquidaduexnihiIoapparcntc; hoceftcxdcformiformatiimredditpulcherrimum. HincMpoft -.cftfymbolumeman^tionispnmxnb Alcph,m proinde a Cabalifiis tenebrolum didto quare pro Melllafeu Alcphocvcntre hyl^ i occukato,

&dcinde fequcbaturnomen S

CHVs quali

&

cultato,Guodnin' infecon:inct,feuipfaTctragrammatiilhusvirtuteaccipittir;cLijUstandcmcum fpiritutencbrarumjamiCvelatopcrmixtione"i;producitur, quodeft indiciumlcuexemplarignis {euluciscreatx,hoccftSpiritusilluminati. Atquc hinc eft quodin hoc vocabulo ^I/S" trescan-

quamin fpcculo vidcmiis propnct.uuni Tiinitntis facrofandtx imngines cum Aleph obfcurum per
;

">

fignificatum,P.?rnfcuK;f4ncomparctur,i4/<'/)/; /r?</;F;/H),r''trto,(cuD4//f4r;, atqae

\;-

Shtn Sphir

f/5.;nc?oabut.oqueprovcnicnn;cumfpiritus mundanimaterfucrinttencbrxfeuhylc,

& gcnicor

informansaquasfeudidumfpiritum Aiephlucidum;itautevidcnsfit,quodShinprocedat ab ^;qu.ueinprx-did:ovocabulotcrtium..tqueultimumfuppletlocum: Atquchincconfiderarepof^ fumus,quod magnum Trinicatis myfterium in omni vocabulo Hcbraico confiftat , quatenus radices fcrc omnes juxta Hebrxos cx chaiadteribus tribus conflantur. At ubi numerum ternanum exceditradix,ibimyll:eriumecjammundilupcr(ubft.mtialis&, fubftantialis comprehenditur: Vcrbi gratia voxiliaincftabilisiTn dcnotat pcr "^: idcm quod (< lucidum c nube tencbrofa deorfum pro('piciens,fed tamen in ccelo ccclorum (ummo habitans ; A c vcro trcs litcrx fequentes (unt raundi crcatiradices;cum :ic. a: nm cxcmplarilhusregiones foimatx fint,ut in fequencibus luculenter demonftrabimus. Urcri;o-;i& - cuni^tpermifcenrur,iradcnotanta6tummundicreati:]^am-\& Wfunthterxordinis 'iLimi Alphabctici,&extra numerum digitorum lo. Unde compofitionem <lenotant;quxquidcmapuciDcum,&in Archctypononeft: Quare j &vtrfunrduacexmarribus feuprinc!pijs(ccundarijs;quaccnus^ hicpro Alcph renebroloaccipitur: UndeerjamiS'terrelementumdenotat. Atvcroprincipiumpnmumunivcrfrle eftTcc:agrammaton mirihcum; cujus charadetcsfuntpnncipiaprimariaparricularia; adcujuscxemplar mundus cftcreatus. Atquehi charaifteres funt de vera digitorum limplicitate quatenus n efl tnnquam K obicurum cx parrc occultum in nube , & ex partc emicans Et ^ eft numeiT fcnari) (ymbolum, qucmadmodun H cft numeriquinarijfigura;qu^inprimonumeridenarijordinccomprehcnduntur:Eftcrgo'Jodidcm, quod Alcph,tamcenebrofum,quamlucidum;&nidem,quodfpiritu$intenebris occlufus,& "^i;

&

,'i

dcm.

SeSiion.

1.

Portion.

L Vr(tludium.
:

dem, quod
Ims.

"(2?

feu (pititus illuminatus fcu luce permiftus

Sed de

his infra Litius

atque copio-

Quod autcm hos charadlcres primum elementarerum priniaria,&tum poftca fccundatia appcllavimus,raiionem iic bicvircraccipitc Litcia; Hebraic^ dicuiitur clcmenta quali Hylcmcnta, hoceftcharatterestormalesinhyLtlcupnncipij detbrmis atque tetri iupcrficie matcriah Spiritu Dei xtcrni conditoiis igneo delineati Hinc didtum eft a Cabahftis,quod Dem kganfuam inglobum i:
:

gneum confcripfcrit perigiimfufcum fuper tgmm cdndtdum. Atqnehaehtera: iz.ex quibusdidafcnptura omnuim creacurarum eile traduntur,qua: limt & nominantur in formata cft,fundamcntamundi co,&omnedictum,acomnecreatumexilliseft; &excarumimprelIionibusinmatcriamcunda, tanquam a flgillo in ccram immerfo,fuas effigies,nbmina,& virtutes fortiurttur. In piima igitur Portionis piimx partc de tribus prmcipijs primaiijs atque mctaphyficisin-

&

crcatisjieu
effabili

Elementis Archetypicis, & fuperfubftantiahbus,feu charadeiib. myfticis foli nommi inTctragrammati appropriatis vidclicet "71 "i^hoc eft,de lucc,fpiiitu,& igne,feu fpiritu igneo

fermonemin(tituemus;infccundaprims,detribilsprincipijsfecundarijs,crcatis,& Phyficis,fcu Elcmentis mundanis fubftaritialibiis.ieu charafteribus arcanis ad exemplar charadlerum nominis iUius ineffabihs mn^ proditis tratlabimus; videlicet de tenebris , aquis , luce creata atque iil Tertiaprima; de principijs tiibus Microcofmicis, a praediclis immediate dcrivatis , ncmpe de

&

&

Corporc,Spiritu,&animaverbanonnullaraptim&breviterfaciemus.Haec ergo crit rioftra in prima hac Seftionis primae portione intentio, hicintcgerfenfus, hve mentis noftrsE

(copus.

INTRO.

INTRODUCTIO
SECTIONIS PR/MJ?, POKTIONIS VKlMuEi

TAKTEM
C
De admirabili

-PKIUA M:
A
p.
I.

Literarum fandarum

& vere

formalium myfftf-

rio,atqueineffabili literarum fphiericarum vir-

tute&potcftate.
V AUVIS mmuiUifortap, oadis fenjtbilibus &plane corporeif rerum

mundanafufit

five crcaturarum extertora confid.runtes

& non rtfionejpiritnali atquefoimali carinn


</}".

interiorafpectilantes^rtdnulum exi(fimabunt, rerum

nti/isfjmbi

liiis

Itt^rarum typii

inihidere,notifinerattonehominibusfatisprobabiltoiijcttnti.s,(jUodlitirafint
cidentia ab inventione
''

menoihumana tii 7minduhi,quo alter altert fenfum fuumiharacltrthus


iiilp.

fcrtptts

excuderet,piolatd,attamen,ji retnpaulo accurattus

xexm,tn iiteritHdraiventrem

cisres longealitcrfihaberepercipient;

qutppeqtinonabhomtmtnvent<t,fedabore Te-

tragramivati in itiundi pnmordto formaliter

&

charaiferibtis igneis in hjles

iiif(ulpt&fuerunt,& earum vucsatquevtrtutespcr

vocemacverbum tlAT,exteneira-

rum hjleeditit,!xptrat*,effiat,atquetonoadmtrabiliebucctnatA. Hincigttur Cabaldorumofin'u)crat,quod Dtus legem fuam in wlobo igneo conicripfcrit pei igriem fufciim fupcrignem catitiidum Vnde dtctiRam~ bam Gerundsnfts Apparcr nobis pcr Cabalam,quod futrit fcriptura in ignc flifco fuper dorfum ignis
:

candidi

Atqiie htnc iUud

Deutcr.^ j.De dcxtra cjus ignea lcx ijs &c.


fit^utni^ mutctttr in
\r\
:

Similtter Cabaltftd arguunt

quodart

tranjpofitionis literarum neccffaria

Vndefenftis mtitaturpropter literarumprtmariarum

coiifufionem

fa8umeSi,quodltttrit

qu tn tgmogU bo apparuerat , ut Itcuertt quafie Chaos eas edticertatque hinc inde legere. Hinc tgitur ifiit ( qtuniadmodnm Bafeus Vnrenercus hatidinConfulte recitat) dicuntur Elcmcnta quafi
utitefiattir
:

H\[emcma,hocell,tmprefitonesformales inchartam hjUobfcuramatquetenebrofam: l^am hslttent,

Abraham letzirah i. c. crcaticne, cflentias rerum in nubc materiali imporrant


in Cratylc,(/tfO(iimitatio e(fenti.r coniiftat in literis

Hini

etiain vultSocrates

lyllabis Et Zoardlat,quod,cu Ada veras propriasrcbusomnibus.ippellationcsifnpofucrit,omnenomcncujufque rci per litcras fanftas compofueric, quxdenotantinflucntias afttorum pro minifterio & fcrvitio rcrum dcftinatorum jgtt<e, qiiidem liters. in materia funt qtiafipartes corporis;&punila &accentus cartim ftint locofptntus & vits Sidtamen
:

&

&
:

hdc vttafeu bicfpiritus,lireris mortuis tn ch.irta ad virorum inugtnes deptcitu ante tempus priidentis Efdrs delttcfcebdt,at(fuictcultdtmerat: VndeinquitRMchlintts
;

Litcrxiandarpoftprimordium

confiifa:

& conglomc-

rat.Efuerunt;quas ftudiofiflimiquiqucfpcculativcintuentes,atque diligcnter confidcrantcsSpiindc,fufque dequc,ultro citro, prorfus, urllis, cligcie, lcgcritu San<5lo dufti f acilc poflunt hinc

&

rc, coUigcrfjacin vcrbaqu.-Elbetformare fentcntiam in bonis


cantia:

bonam,&inmalismalamfignifi-

Et qthdatH dlius dicitjquo^Hlex^c^uiimDcm^^offideditindmhui tabulis, fuciit fcripta

uno
ad
,

tenorcacmodoiincfyllabanim autdidlionum fcparationc&rquodpcnctiavcrit abuno


aliud,iM ut,iuxtdfententiam Rabbtnortim
tani &fcci\:tam
qiiani Dcus
,

latcic

aliquis

modo

& rationt multtformi,fecund<tm legcntisphantafiam

le-

gerepotiiciit;vi.ieltcetad.:xtra adfinifiram,dntrorftim

&retrorfuni,abaltoadimum&hegione; At

vero occul-

horum chara^eruinfigmficat:ontm de mjfierio dtvinofeu rerclatiotu: majefiatis divtnit , fecundum fe ipfumpatefectt,ftbidtquefHi(eU^isipfireferv4vit; cujiis quident arcanum confifiehat partim inforinachara^erum, &parttminveraacpropriavocabtiloruin difiindme. Hxceigo eH ratio, qiiod lex Mofaica tot
tnodisdivirfts{e(t,atqueinfeiifumtamdiverfutnmutarifotebat. SecundumhocdixitDavid

Pialm 115. verf 19. Viamfal/itarisamovcdme,&lcgemtuamgrariofelargiremihi-,Viamvcritatis&:pr?ceptorumtuo-'

rum;

y
i

N T R O D U C T
Et Pf.87.7.

d,

rumjDoce me viam ftatutorum

Viam tuam doce mejehova &pergam in veritate tua.

EtjohAi.v.6Jeclaratur,quod\exDdCnmukiflex:SwiihterinlcguadnwtijhatiottedtxitMoyfespopuloDeut.

30.i5.ConteH:orhodiecontravoscoelum&:tertam,mevitam&mortempropofuifletibi, benedidionem ac maledidionem quare elige vitam ut vivas cum femine tuo Et Chrtjim ipfejuxta tllHd Matth.5.v.i8.NoUputare,quodvenenmfolverelegemautProphetas,nonvenifolverc,Iedimple-,

ie;ubi de lege jptrituali loquitiirtqtid non venit interpretanda quoad Ittsram yfedquoadjptritum.

Htnc ergo dtcttim

i?Nchem.8.7.LegisienfumexponitEldraspopulo-,dabatqueintelligentiamper{cripturamipfam;

i^re & inetindemjenfum Georg.Nazianz.in lib. De ftatu Epifcopotum dtiit


gia vult tta tdbtdis foltdif
multis c^
tiifi-rtus

Accipit Iegem,ipfis qui-

dcmmu]tiscara,queeftlitera;jip(isautemfupermultoscam,queft(piritus.flibroi.DcTheolo-

&

lapidets confcnbt,

&

ijs

altrtnfecus propter

mantfejium iegis

& occultum

tUud qutdent

manenttbusjjoc autem paucis &furfumpervi'nientibus.

Ex qutbttspatet,quod Moyfes legis textumpiebi tradidcrit,at mjfienum,paraholas, &fpnbolaftbi ipft acprsfiantiorihtis refervarit
:

Hinc dicit D.Paulus i.Conmh.^.Lite]:a.monua.ciiSed IpinmswiviiiCAt. Nonergo,


loquor
,

(um dciitera in Cequentihus


fciatis

tliarum

mortuarum&manu htimana
igtteo
,

depiclarum

me mentionem facere,
Tetragratmttati

atquc tnteiligatis.fediiterarumformaltum &Jpirttu

feu atramento lucis per

manum

defcrtptarHin,qud

quidem inprtmordto

in creatiotieadpecuitarem,cuJufquecreaturformatioitem
,

expn^dfunt: Vrt'

deobjervaveriitit tatnHcbri,qudtnChrtJliani tnterpretes

quod Deus

hlohim ftnguiis

creatiortisdtebusoperadie-

rumnumeroparia,progrejiionisordttieprocedendo,conjittuerit;quatenus

iwprima /?;

divtni appanttonefeudie

exaqtiarumftmpiictumtnuttdificatiotte,virtutcprfentidtpritdiciiiumtnojijpiritusvmum opus,vtdeitcet iux^produ-

ilum eJi;Cccunda.duo,nempefirmamentutnfeu ccelum tiiedium.Jitnulatqtie aquaruttt divifto;tema aquarum dettfarutn in locum conjittutum congregario,terraquepofitio,feupritna tenebrarum fubteriapfarum apparitw&quiesiH
utttverfe macltin^

centrO,atquectjamfru^uum ex eogerminatio qu& funt opera tria ; quarta quatuor creatafu;

eruiitoperadtrerfa,ttetnpeJii-li,Soi,&Luna,&tumpafieaeorumfitusfeupofitio;cjuinta.,operac^uincjue,videiiCet pifccs,& Jumenta

& voiucres,atque etjam eorum


its

betiedtfiiones

{exti,ie\;qtifunt terr atuttiaita

hottio ,fce~

iina,corumbenedU}io,& potefias

data ac iibi<s;itauf per additionem Aieph,quod denotat unitatem

tpfius

crea-

toris,xi.pioductvideantur,caque ratione qusiibst harum iiterarum Hebratcarum

e^fymboium cujufdam numeri-

dcnotat li^i.^ 2..' 3.T4.r\J.1<^-^7> riS-U?10, 2 10. 730. 'a 40. Z 50.0.(^0.^70. Q 80. ^orjioo.^Mob.Tr^oo.j-^^oa.-^joo.tl^jOo.^^oo.ry^oo.-^^oo.t^iooo^^iooo.;^ 3000. nutneri vm babei:tpectdtarem in rebns creationeproduiiis: fii in cateris hd etjamfinguit oitiniuttt creaiurarum eitifdemfunEx hit tgitur Itquere videtur,quod ii.Hebrxbrutn '.ietnentafint mundi
"^

^am

&

damentum,qufunt

& noiiiinantur

tn

eo;& omne dictum

& & omnecreatum ex tllisfunt,& ex eorutn revoluttonibus


,feufigurafortnaiis egrsf-

nomen&effeac vtrtutemfortiunturiNeccertemirum.quiaijnMet ittaa e^ipfaforma


fionis varidfermonis feu Verbt feu

Mefik,ex ore Tetragramtiiati tncffabiii<,in paiattofuo obfcuro ,


;

& occuito luinine


illtifirattijne,

increato ititrinfecHsdeanrato,m bjie tenebrofafedcntii, tfflati


varis. itter

cuius variaper Spirttum ejus vivtficuin

tgtte,& ad vartetatem tUarum iiterarumfeu cltard^erumjpiritttaitiwt,variit quoque apparitiones.Jpe-

cies,&naturi in mundofunt pioduiidi;quib. fecuiidiioccuitamfui cbaracieris condittonem nominapropria


trtbuuntur.SeciindMm arcanam ergo borum eiementorum
conveniens adbtbere
:

& cffeat~

dijpoftttoiie

Deui edocuit Adamucuique creatura nomen

Atque htnc eIf,quod li liter tion pnmordtaitter HebratCit,fed reverafandtt

& dtvttid,adeoque
produSHonem^

ttjamper coiifequensferiitonesper iilas proiatt,Satnti diciifunt,& quod lehova quoqueper horuin eiementorum charailerestumPatriarchis,PropbetK,&viris fdnclis coilocutuseR : Etenimcnmipfefanilusfitiitnguaprocuidtibtoejus
debetfacrefanctaeffe:

Atvero po^ confujionem Babyionicam

& muitttudinis itngiutmm in

terris

linguahiic fanctaincorrupta &fine depravatiof^ apudquendamnomine


qtienter lingua.

Hehctum permanftt;

atquepofieafubfe-

Hebraica

& luera; Hebraicse ab


ufiis

eojiint cognotiitnat&;cum tatiien

nequeHeber;neque aiius qtiif^


hodtea prudentio-

quam eas invexerit,fed immediate tllx a Deo ipfo ufquead Heberum dimanartnt:Hinc ettamnum
iius ea

ribusS&nka,&nuilatet:us Hcbraica imgua,&ciementa itidem ejujdein Sanila dtcuntur;quontatn lehovafacrofan-

& ioquendo &fcribeiido


natafint;videiicee ^> "ij

eit,atque homtitt eam,uti etjamnum habetur,tradidit. His ergo iiteris vivis.forAtqtie hoc i-

malibus,& tgmisiocutuseliElohim facrofdnilusinprtmordio,&flatimfaUo verbofaitaftmtomnta.

dem

innuere videtur

Abrabam tn Jetzirahyfw

creatione ; ubi docet,quodmttndus,& ottitiia in muttdo contenta ezt.


;

literis

& "O, tns otitnium rertm creatarum matresfecit

Per j^ tenebrofum,tenebras,

&

i-

pfam terram,per '^^^ignemfeu iHcem,&per X^,Jpiritumfeuaquas


mentis dupiicibus , videiicet

univerfaies intillexit.

Porro etjain exfeptem

eie-'

-IISQ^^D

provenerunt tatn corporaquam animx j.fieilarum erraticarum quat ,

flaneta6VocaHt:Quelementa,ideidu}^\icizdtcuntur,quontam exjptritudtipitcifitint; videiicetex Etiipjreo, qui efl Planeurumamma,& AEthereo,qui e^ipforutn corpus:Atque ittrum duodectm iiterisfimpiicibus , videitcet n 1 X

nC^^ia-^Vy^^
ttir
:

duodecimfigna Zodiaci fiibijctuntur

& eorum viva atqucformaiiprdfentta confiituunEx quibus evtdenseli ,juxta


tilud Biajet Vin.

Ex quorum omnium itiftuxtonibus

cAtera inferioraprodtiila funt.

qiiod xii charafteres iiterarum feu hieroglyphicarum vivarumfintidc^omnium crcaturarum tam formatarum,quamformandarum.-N47momfj cogttofcuhturperproprtam&geiiutnafuamcogiwmtnatw-

ne;q& nobis reprdfentari nonpoteft,tiifiper locuttoneaHt fcrtptura: Vndearsfculptorta,&piiloria cuin

aiijs

huitifmo-

dt,ftmtquafiramtfeurtvuliaprdiiiisfontib.jfmanatttes.Condudimuttgitur,nonmodoverifimiiefedcertij!itttuef-

fe,quodquitbetdtilorumelementorumfanitorumeffigiesparticutaris^ecialealiquodcreationUopttstmportet:Atque

hos

SeCT.

I.

PORT.

I.

hoceoevidmiu6declaratur,quoniam DeusfirtgulaffuMtn creattom actiones cum demonjlratme feu parttculat\\^ iEch conduftt\(juippe quA fttmtttirprofigm ,figura , characlcre , Ittcra , autforma ; acftres omnes tn creattoneper
fiamlimifationemAutcircHmfcrtptionenicomprehenderentur^^^fZ^^T]

nS

Qin^pASS^^ Baia,Elohim (Echj


Qudqutdem litcraeRshtn
,

h3.shimzYm,DeuscreavitfigHram,ftgnum,ch.tra^ercmautltteramccelorum &c.

tpfa M;;quatenus elifjmbolum ignis creati,qm conjlat exjpiritu,quiesi liicis ardentispabnlumfeu nutrimentum, Enipytgnis: Vndecoelumfummum vocatur dicuntur aquapatiente;Et ambofimul luce,qiis. eH adtts injpiritu feu

&

Kum,id esi tgneiini; & medium appellatur AEtheicum, quafitgneHs aer. Atque htnc tn arte Cabalifiica bene rerfatisquamcertiftmeatque clartftmeapparet,quoddu&vtgintt Itteraformales feu tgnei characierum, in velatnento hyU ntgerrimo ptgmenta fundamenta fnerint tiim miindi , tum etiam legu : Quod qmdem etiam fequenti

Ecce venio ad tc in denfa niibc,iit audiatpopuhis,cumloqaaitccum; Ott(ffM;"]3,(it!/?,2i.cLedeniinperpctuiim. Nam2jigntJicatio.


Moyjisajfeverattoncconprmari videftir ; Dixttenim Deus ad Moj/fen;

& 3 duo

Oportct ergo,ut vetus Cabalmis credat, &ftngtilari amore,aciucundo l&toque animo reciptat cunigaudto
:

&fidHCia Vndc etiam Pjalmijia Regttis dtctt Plalm. 70. Exultent,& Ixrentuf "j:!,i/f, viginti duabus,qui quxrunt: Namvtgiiiti&du, liter,utt narratumesi,fundanmitaexif:iintmtindt &legis;quatenusimdtantibus fpiricu ab ore ejus omncs vututes corum. illis lehova locutus tsi,& Verbo Domini tirmati funt cosli

&

inAt vero,ut fttpra res omnes creatas tres conjiituuntur proprietatesJPirttus unius excelftftmi .:fuperfuhjiantialis ireatt,qtu omnibtis tanqiiam reges hnperant,cunci.ique huius mundi moderari cognofcuniurfita tnter literasfeu elementahczi.ties (olummodoprtncipesatquepatresrcpertuntur unmnominis ineffabilis ,ejfenttam fupereffntulem conJiitueines,qidcmrisommbus tanquam Imperatorespntfunt^omnefquetHastnfertores partu Jiupendo gtgnere at^
,

&

producerepcrcipiuntur.Hiatttem tnter cmros characieres,tres,acprter eos nullus alius, oh exceUentiamfuam JphmC

&

ctrctdares cjfe reperiuntur,arguentes boc ipfo,quod,utfigiiruJphirtca tnarte

Geomemcu defcrtpta
imo

cxterisfiguris

emnibiisdigntor &excclleiitioreJfedigno^citur,quate)tusfuacapucttate omnes altasfigtiras Geometrtcas infe


prehendtt atqtie continet.Jic
ettarii ht

com-

iharacleresjphirui omncs

alius

9. charaReres,

& univerfam naturamfeu


&
Quod

fpirtttimmund.inumbr.uhijSqitafiftt*infiintatts aniplciiantHr,vimquc fuamtnjptritiim ^atqiieper Jpirttumvel a-

quas amplexufiio comprehenfas tifque adperiphcna centrum immtttant. Uis ergo tharaileribus mere Jpirttualihus
fentiafuperfubjianttults viva voce explicari,aHt buminihus indicart nequit

formalihusadfmnommisineffahilisprodtiiiione}no'patef.utionmufusesirertmconditor;qutppefineqtitbtisetusef:

Vnde cumpetebat a Deo Mojfes,

cftnomen hoc memoii.ilenieumdegcneratioiieingencrationcm.


ta\imieireJpondehat Onintpotens T\)

n '',hocesi,].H.\.H.hoceS}, nomen meum iri a:ternum,&

Ex qutbuspatct,quod hoc tinicHm,folum,ineffabiie

& femptternum Dei nomen abfqve harum trtum literarum


tres ItterA increati

perfeclarum feujpbmcarum prolattine explicurt nonpotuipt. Htnc igitiirnon tnepteha

mundi

patresdici poJfunt;Vclpcttuspatris &conditoris Hntus funtjymbola tria,vtdeltcet unius^tritus

&

ejfentis.

tncreats;

quemadmodiim matres
deat

irescreutdidicuntHr ab Abrubam]nJ(::7.nah,i<^Z&''iii ita f {< i creattonccorrejpon-

cum lod,quod erat ejus ejfigies ante creationem,& dsnotat lucemftmpltcem in creatione , atque

etjam ejtis oppofi'

tum,vtdeltcet tenehras,in quthus Alepberatanteearumcrcutioncm:

VndeAleph aliudtenebroftmdtcttur; quodar'

guit Deumantecreationem,qutinfeipfumreluxit.juxtatllud?falmiiid; Ettecittcnebras

iocum fuumfccrc-

tumi Atqtit Deiis mundc

&

tenebris lUucefcere volens

dtduseit Altph obfcurtim in lucidumconverfum : Vndefcrti/^

pttim e>i;Sicuz tenebrac cjus,ita

& lux elui:Voluit ergoAbraham injetzirah,^0(i

ftgnificet elementtim ter-

r<t,&alibt terram vtventitim,a>guenspermanentiam

& fixitatem

aique ita tcnebras comprehcndit , qu funt tuvel vtrtute

guriumlehov;Dcnotatetjamparremdtcrnum,qiiieIifons luminis tncreati; atqueita cum lod,

Tetra-

grammatifeuanmaMcfi<iConfeitur. ltemMem,quod e^(jiholum aquartim creatarum, referturr\HenoministnejfabtlisfeuArchLtjpi,quodJpirttuiincrcato attribuitur: Aiquctii mujfu aqiiarum Mem tngroffum &fubtileperfirmamenti interpoftttonemfeu natur<t Sbin dtvtditur;fic etiam untverfumr^ fuperttis abryinfiriori virtute Vaudijiinguitur. Dtcunturergomatresmundt^ ^Z '^;quoniam iit foemina, quxeBvtro tmperfeciior , recipit
patitur aciion.s viri
,

&

hoc eH eius imprefiones fufcipit,ut cerufigilit

ita

ills.

rerum creandurtim tmprcftomsaccepe-

Tuntapatrwus tncreatis.fu elementorumjph^ricorum &fuperejf:nttalium nominis inejfabtlis Tetragrammati pror\Jptrttusincreatus ad .tquarum "^ Vau. Nam lod tn s adliiciscreuttonem agit , prtetattbits.videltcet lod.He

&

&

Mem ad.tpt.itto>:m,&)Vau in Shin'~V


iittr.r Pl
,

Nam,utVaH,quode^>tumertfexttfj/ibolum,occultecontinet&iomple-

qutnque,&i!, untt.ttem

qttit

denotat iucem,&per confeqiiens argtiit lucem injpintu medio , feu av.imam


;

mundt,feu Mefamintabernaculo
puriras

Solis

Jic

etjam

'^;

denotansMem,'^^ iUumtnatum,velJpirttiimignittim,dc:

Jignat Jphdram aqualttutis,boc eSi lucts proporttonem adpondus cuinjpiriru aqueo intermedio

Vnde Alepb efiuna


receptaculum ,feu
,

& fimplicnus
pioduciis
,

videltcet

cmanatio

lucis tn creatione ,

tanquam ageniis ;

& Mem eH
,

ejus

altera n.ttttrajimplex i tenebrisfcatttriens


litet

quorum ;

mixttonefit Shtn ; cuius charader denotat trta tn unttute


ereatione ex hjilx

vide-

Trinitutem in natttra humtda


,

Atque hoc modo fadus eU mundus a matrtbus

gremio

in

mundim
,

tj/wjod

He Vau

ad excmplar tnundt Archttypi , qui ex putrtbus,ftu princtpijselementaribusnomtnts incjfuunitate ad lodproduiius esi. Hinc ergo venit , qiiod ctrca res creacas varix perprogreftonemab ,
c

princtpiorumfive Lletnentortimgenera confitutmus.tn numero ternarto convsntentia;quoru>n altafuntprtmarta,iiitreata,atquefuperfubJianttalta,Ttdeltcet


tlla tria

mutidt Archetjpi,qtu tn nomine tneffubtli comprebendu>itur,nempt


tonjungeiispatrem lod cumfilto Vau,

Jody Pater ,

& Yzufeu Fiims

ac

He duplex,feu Spiritus

& iterumfiliutH

I
lium Vau

6.
t,

S
vt-

cum patre Jod : Secundariafm creata &fuhflantialiafunt iUa, qux. imitantur tllapritnaria principia

ddicetAlephlucUum,co>nparatumadIod Archet)pi,qiiodlucem treatam arguii ,


eH,acMemfupertus&tnfcriitsad

& Shmadimagtnem Vaufacimn


,

He mtmdifupcrfubflantialt^
;

Vride Aleph denotdt lucem creatam

Mem fuper ftrmedtum,


,

mamento,aquastenuesacfuktUs,&hlemfttbfirmamento,aqtiasfptffas&tetiehrofM, atqtie

Shm

calttm

divtdensMemfuperiusaMeminferiori

ita Utprincipia tria mundifubflanttalis

&creattftnt Alephfeu lux

Mern

obfcurumfeutenibrd,& ShinfuJptrttusintertnediuSjlucisvehiculnmparttCipartsdeomnibustribus; Vnde cum tnbus radfjymore ignis a radicefurfum afcendenttbusatque exurgenttbusdeptngttur,hoc
trta tlla

modo M?.

Atqtie tta

habemus

Macrocofmi elemetttagmcralia,videlicet ignem,Jpiritumfeu ekmentum humtdttati5,& tembrasfeu terram-y


elementis & Cubtcd, ut ex tnbus & nohtltoremeffc cognofcimus,cujusprtnctpiatriainor~
flell&,

ex quibtts omiies creaturs. tatn radtcales , utangelt, quam quadrata,ut


compoflt,conflttuuntur;iriterquas homiitemprs.flaritiofcm

dtitis

dtnem tertiantim reducimtis : Quare tria

tertij generis

priricipiaappellamusiUa Mtcrocofmi

vtdelicet

animam

luci-

dain,coii'parata>rictmAlcphfculuce,&corpiis,tencbrisvelaquiiJpiflis&caltgineobdti3iirelatii,atqueJpirttumejus

intermedtum de utro^ extremopartictpantcm,qm attribuhur

'^i;

tn qtio eH vita rerttm.Vride ltquet,quod fubalterna

principtorumgencraabillisgeneraliJ^t?niiderivcntur:Quarenoninfidfefcripfit MercUnusTrifmegiflus,quod

mun-

dus

lit

inir>go

Dci,& Iiom o muridi.


itt

Agtt ergo virtus lehovd in matres mtindt

&

ipfe

matres ultertus ailionet

virtutif illius

Teirdgrammati

in emnescreaturas transfundu)it,fedjpeciiiftus

& &

nobtltflimatn creaturani; quamvis,


ipfi

mihi videtur
ille

,ftt altus

coptojius in hominerri Mtcrocofmum qutdam Mtcrocoftmis homine adhuc magts divtnus,

&

Dco prdpiiiquior ;
tflts

qut cH, (utt opinor )

Paracclfihomuncto, de quo tpfe infuU openbus tet mtrahtlia ceci-

nittSed,

reliM,adoperts huji{fcefubjeiium,graduffltno approptnquabimus.

C
Quomodo {ecundum
dus creatus,

P.

II.

ideam riominis inefFabilis Archetypi muntam magnus, quam parvus diiponatur ?

IMprimisfciendumefi^quodmundusfaclusflt ad exemplar Deiviventis ,hoc eH adimitationem charaBerumnominisejustneffabtlis.acftejtis

maginem &

vivi in Jpeculo mundano injpicerentur Vnde mundum Dei ichara^eres ignei excmplar n-Ancupavtt Mcrcuriiis TnfmcgiJius;Et Mojfes,\\omiiwm (/rxjf ad Jehovje exemplar
:

&

formatum elF; :quemprixdtctm Herwwmundiimaginem


jamfapiensEcclefiafles affirmat

vocavit,quatenui mundtpartesmfc habet; Quodet-

nirct

c.^.u.MmidamfeufeculutnDeus^olanin corde hominis,utnonmvehomo opus,quod facit Deus a principio ufque ad finem Hinc ergocerttm eH,quodrriundusconcre;

tus in Archetypo anteeius creationem deltneatione ideali

& fuperfubflantialt definptusfuerit;utt & homo

in utnfa^,

ytdeltcet ante

40. Videto, ut facias juxta ftrudluras eorum,qus tibiexhibitafuntvidendainhocmontc;lW.i^.3o.Siceiigitotabernacukmiillud,recundumconvenientiamejus,qu2 tibi exhibitaeft videndain hocmontejEfibid. 25. 9 Ut faciant mihiiacrarium,&habitemintereosomnino,proutoftendamtibi ftrucfturamipliustabernacuh, &ftru(Suram omnium fuppclledtilium ejusjlrc autem facitote Simtitter arcam Noa a Deoprttts defcriptamlegimus; Et Propheta Riigius,fe templi defcriptionem a manibus Dci :iccepi{\e jadttabat Atque h&c omnta Cahaltflis ad mundt tam Archetypi,quam concreti,cum majoris titm minoris cffigtemformata ejfe refcrunt. Htc ergo miht propofuiconvenientiammundt Archetjpi,vel characlerum nominis ineffahtlts cum murJo creato majori itidemque minori explicare , quo clarius apparerepoflit , quomodo mundus creatus tam vifibtlis , quam invtfibtlisfit quaft ipfa cera
:

&

poH creationem SiclegimusExod.

25.

recipienscharaiieresfigilliincffabilis^^^^^^indequeevidenterprobabitur^qtiodjUtfigiHum arte confcitumrclinquit

incerafigntmquoddamfibifimtle,quodfigilli imago dicttur, ita quoquefigiUum conditoris fuamiconcmin Jptritu


pafiivo

fofSidet,quavivtt

mundi reltquerit;imo vero realem ipfiffimi Tetragrammati Verbi effentiam,vefltgia,&prfentiam ab origipe pulchra. Etquoniamtn magno &ineffabilt illoftgtUo quatuor repeexiflttres tam nohllis rtuntur characleres,fed tresfolummoctojpecte ab invicem differentes, ideoque hoc loco cuiuslthet eorum naturam difpo-

&

&

ftionem,&figntficationemaperiemus,quafacilii4sadfequentiumdoilrtnam

& itttclleUum pervenirepofiimus; Sed

impnmisfidgidHm acigne candensnomenineffabtle mundicreati parttbus adaptahimus , ut indepromptius &quafi infpeculopcrciptamus,quomodo memhra mundi creati exfigurarum iconum elementorum frimariorum loi , He,

&

& Vauproprietatibusexurgant.

ligurafequitur.

A.Ab

^F-

SeCT.

I.

PORT.

I.

^v^^^^

^rsii?^.

%
%
%

\Z7
A. Ab Aquilone lux aurea venit proptci Jehovam Deum terribilem Inudc. Job.jy. ii. Evigiaiomnta cjus; boffi?, Pf/ro 4/ '<i'tf o/ipflla Aquilo &c veni Aufter perfla hortum mcum perfl.mt aquae aqii<tfal.itu abundant : Nam vux igtiea i tibi aiiritni vejhmmto aurms aqaeo mumatiirparadtftti [xto dinfo
:

&

&

Septemrmeegredterts,aitrafuapuritatevirgineiiinreddtrjpiritkm,tiiqtloambiilat,aurawqueineffabtLmparadiJi

VoluptatufHapriifemtaorvdiicit^ubieslnthtlpr^tervoluptatcmcrgaiidtumyqua.nvuexirahiinchortunifitrianorf

Rrgum de^ timor,& tenebrapropter Deum tcrrtbtlem la,.de Qsiod qtttdem etiam tefiati. r Eliai, f i cap. 1 5? claratur:Et?Ulm. 89. v. 7. Deo Jchovx- quis mnube lupcaoripara-lhmatur > Quis allimilatur Jcformidabihs inconliho Sandorumplurim.um,&rehovaintcrfiUos fortium? Deusfo.us eft verendus fuperomnia.quscircumftanteum : OJchovaDeusexercituum, quiscftpar tibi lobu-

&

&

ltusjah?&:c.

Deilternutationibusfnlcndctlux.&quidemoculorumcjus, velut palpebri aurorxi(fr. Dcusfurgc,&:judiEtjchovajol ^fcutummtum.dansgratum & giouam,P/rt/?. 84.11. catcrramjTueniinpoflcflioncm habc^ judiciorum inoninibusgcnubus.P/<i/w.8z. 8. Dcijchovce
B.
41.18.

nomenlaudent,quia eftnomcn cjusfohus,& dccoicjiisfupcrteiraui &: ccelum. P.rf/w.i^S.ij. Omnesgentcscircumdedefuiume;fcdinnominrJ;hovxcncrv.ivieas. P j/;m.ii8.io. Dr Jhovxnomcntuirisrobufta,quoaccariensjuftjsincduocollocatur,ProVi.'>i. 18.10. Dixit Moylci; Quodcll tibinomcn ? Cuirelpondit creator I.H.V.H. Hocc ft mcum nomcn in artcrnum ,6^ hoc mcmoii.fle
rrleum de generationc in gcnerationcm. Eil igitur Tetranrammaton
(Cterr.itatt

nomen generationi
;

atitetn

memorial:tai!ttim,qt!iancqtntul!avocebumanacomponinom n,qtioddtvinttatisnaturamadq,.anprpt.

Exhac i^ittirttowinis ineff.ibtlts


tihiufeu regiombus in byl
-s

in

mundanimi Jpirtium

tmprefi one mun.lus un.verfius

lum

omn.busftiispare fantjnf.a

ventre occtiltatis in

liim eJttus

atque prodnctus iB;qitnmam

virtiis

atqi

\eho-

v^per quamltbjt fut no!ntnispanicul.im dqiialtta atquepe. manenter tnfiifafcund:.! matertd divcfe nattiramut~ qiiedtjpofiirionm mcrafiitiefeu denfiitate 6~ fubtil.tatejcbtta miiifura ^certo ac dMrminatc numero , &ponderejU'
jloacproportionaUcunctadiJpofiuttatquetempera"tt,iuxtaill.id favcmis:S.ipicm. 11.11.

Omniamcnlura,ni:-

mero,&pondcredifpo("uifti.Ego verometh9dtceprogrJiendoofieiidampnvnolocn,qtiarattone,vtrtiitetlemetorum nominis tneffabiltsmundwaptifimis


proportiontbiis tnpartesfiibi coimii.ent.sdiger.itur:
.

Dandc qiiomodo

orbium faijpbjiiariim muiidanarum iiimeratio Cabaltftica ex arum ordtm eltcta'-;:r


fcriora ab infiriortbus fecundumponderts luflitiam

ac dentqiie quibiis lanceisfin-

fparentunDe his,inquam,ord:ne .hoc h co dtfcurrcMus. Hic aittem in demonfiratiOneprmiffa vid.mtis,qtiod ' fiu lodrep.rtatur i.^rra mnia :Ettamen , qiiatiior UterasTetragrammatt \\~\ tiifecompreh^ndtt,eat nusejtisvtrtus feuemanatio nbiqucrepertturin mundo; ubt s\'\&

n domintum habent. Quod autem loi contimat in fe totiim Tetragrammaton,d

claratur hoc ipfo,qutaficundi>m


i.i. }.

He-

utrti mtMinerandiformAlainloddinotatio. &ordoliterarttm Tetragrammati

^.fiimulag^regatus conftitiitt

e'

tl

i
,

d,

^
iterunirevertuntUr;

tuit 10. ita utlodapudCabalifiasvideaturejfc ltterailla,aqua uteraprocedurtt

&inquam

quippeqtu Uafife habet ad uteras literas,utpunitiim ad lineam,qu& apunito orta e^,& inpunSum definit : Et qtw-

mampuncio nibikHfimpUciusMeo tnter litenii Jetragrammati^quin omncsfuntperfeclifitm


ejfeini.-idtviniifimplicitatefymboliz.are duitur.
nere,tlludqtie ideni,qtiod TV^TX^ ,fignificare dtcittir.

&

circularcs

lod ctirrt
coriti-

Atquehince^,quodlodoccultetnfetottm Tetragrammaton
Et qtmitam efi centrum tllud,a quo prtma emanatto tn
,

mundum
in duplici

intellectualem velregtonem

D He

effiuxit,ideo omnium patrern arguit

a quo resoninesprocrcari videntur

jptritu pafiivo mantfefio T;fuperton,&Vi inferiori,acfpiritu medio occultato in

Vau

virtute verbi tnfittrttu

Vau oc^

(ultati,qti3df!iperatJp:rttumfirmamentiocciiltatiimperunttatem,hoce!lfimplicttatememanationis,filtumuntcum

a patre denotantem:

Stcjptrittm SoltSjobfiante ejus iuce,hoc e!l,propter externamfulgorts dtvini clarttatem videre no

po\fumus,qitiaunttaifeu divimtas prsdomiitatur in7\quodfub radijs abfconditiir:

Ab

hocergopatre

omniumrerum
duplex
1

lod,tai,quam afonte,procedit vtta omnitan atque multtplicatiopergenerationem , &fine eofemen multiplicart nor

pote^.tJon ergo erat illudftne mjfierio ingenti,quod Deusjubebat lod a nomine Sarat

tollt,ac dividt in

.T^ani

apiid

Hebrm denotat quinque

& duplex qutnartus ,faciens

o.fecuHdum numeri

Cabalifitci rationem eli tdens

quod Iod,q:iorum unum addtjtifiit Deus nomini Abram,& altermn nomim Sarat:Vnde Abram convertitur in AbrahM>,&SaraitnSarah,arguendo,quod,fipaternabenediitiolod,nomini foemtn^Saraidata
,

& Abram negata,(e-

qualttercJfettitriquedifiributa,indefequeretur,utambofertiles&fcecundit:redderentur;quodfinehacpartittonefieri

tionpottiit;Na?n^ utplurimtim accidit,ut eademfceminaper natur&fu& calidttatemfemen martti deftccet,&vtci ver*-

fa.DiHi<^^vtdemus,quodlodfnfupraonima,&fuperalttfiimamundicacuminatrtumphanterfedet.s\&tamenijtisetnanattofeu Verbum umverfum impktJpirttum


ttts

tnundanum:Ad hujtis ergo fwmintsTetragrammati cx. mbla.'frrmar\,eas pro ceelis vel regtonibus mutidt creatts accipiedo,
ibi loi

eH mundus,&ad dijitnllioneltterarum vocis ejus ordinati atf^effenftficatifurit cceltfeu regioiics (oruiidem.Et qtiainfequentibus menttonemf.iciemiis de T\

vis

& Vau &


1

atame
:

intelligt

velimus,quodimagiiicmpro reipfa,five idolum injpeculopro verofubjelio

iproponamus:lsam Jptrttns u-

niverfilis creattts

non eil ntji(pecultim,tn quo Tetragrammati effenfifici


promanans,videl.^

&

tneffabtlu idea ac reflexio conjpicttur


,

Vnde

fit,quodlod tncredtum fcctilumfive mundifuperfubjiantialispulchritudinem denotat


fiantialisfaciits eIl:Triplexa.regto ab
lortdeiidt tdeasfeu leonesyita
tllo

ad ctijus tmagine mundusfubregtonum mundi

^&n deriotant,tncreatas coeldrumfeu

ut cxprs,fentiaJphmcii,&forttialis,atque centralis Ittern. lod,miindtts matertalis Jimtlem

figuramrotundam
reum, qtiod

acqutfiverit:Et

qutdemper emanattenemlodincreatitnjptrttum filij cfailiim eHcoelum Empyex ignea

ita exjpintu

&

luce creatum eU,iit ,T' lah

&
,

Iticida effentia fuperfubfianttalt tpfiiu


':\

lod

m n fti-

periort:Simiiiter lahponens tdbernaculum futtm in ventre

Vau 1

in qtio

medium

occultatur.

IHam unitas fuper (

quinquepradominansproductt Vau ) denotat in mundo creatojpiritum invtfibilem majfinfolis coelt medij, in qua iinitasfolummodofeu Itix fpectfica difcernitur fpirttus^^obfcuratur: At^hoc calumcomparatur ad^Wt" ,quatenusejus a-

ntma esi

H"^ lah;eitts vcro totum ^,atque ifiudV^'' dtctturjigiltum Dei,quo


j*,

Ehteh

res omnes vita injigntrefolet.

Dentq^

totumy.T' defcendit in

tiltimumftve coelum infimum creatum,&fit

mn

exifiens in toto,in qualtbetparte,

& ex-

tra ac ultra totum.Et quoniam hi charactercs futn omnesfphmci.ideo etiam quodlibct coeltim , utpote
Itctnus ex illisfabrefaitum,rotu nda

ad exemplar a-

atquejphmcaforma eH creatum. Hic ergo eR modus, que mundus inferior adfiX\yr\v't-

guram &imagitieminundi Archetypi,& ejfentiizcredtoris ArchetjpiTiVV UhovACondttitseH.Et quamvis


ius

dentur effe tresjpinttts, non tamenfunt bi tres ntftjptrhus unicus univerfalis ad imaginem tHiusJpiritus increati,adc'u-

tconem&exemplarftctusiH.At vero,ficundum Rabbi Azarielin commentario fan6ti:atis, exJpirttuprodu~

cnurVerbumat^vox,nonperapcrtionemlabtorum,&nonperfermonenilingua,necanhelttuhomitiis, Et hi tresu'nusfutnfPiritus,qutaunuse!i Deus: Hincdicit

Abraham iJetzira de creatione;\[Yms

fpiritus

Deus vivensjbeb.e. Spiritus

nedi-flus ipfe

& benediclu nomcn ejus,qui vivit in Ibcula. Vox, &fpirttus, & Verbtm, &
;

S.

duoJpiritusexf^irnu.Et Rabbami in Iibro,de fpcculationeyr/j!7/;f

Hi tres

cjui llint

unu,inter fe propor-

tionem hiibent,ut Unus,Uniens,Unitum,h.e.principium,medium


tio,tjtiod

&. finis. Hmcettam eH nofirainten-

lodfittinu,&Vau uniens,ac duoextreniiJpirttus,unitu:Vnde Vau 1 utplurimtm ufurpaturpro copula apud,

iiebrOs:Stc ettam in

mundo videmus,quodperJpirttum i&thereutn intelleciuaiis anima

in

mundum

ttiferiorem intro;

ducatur:Stc legimus,quod naturafit vinculum tntermedium,cutus ncxu dtio contraria lungtintur

vidcl.

lux divina

incarceretcnebrofum allicitur,& in eoadcorporis ufum,rattonem vidci.vitam,& tnotum retinetur:Sic Chrtfium le-

fum dicimus mediatore& nexum,per quem coUigamur


Etdtcttur,qHod cish iint locus
iblij

pnfetniam Tetragramtnatiper untverfutn mundtfpiritum expattfam:Vnde diBus eSi Lbova ejfe in coelis,
tatiquam caput,& H
locus hiitnerorum, ac

& communionehabemuscumpatre: Atq^ boc modo hahemus &


,

in terra-^

ipfius,6cterra fcabellii fcduipfiusiacfidtcereturlod extrafutiimucoelum

Vau lociisfolis vifibilis at^pedes in T\ infitno. Sed de his infra lucuientius.

He Ittera Hebratca apudCabalifias eHfjmholufptritus refptrattonts,


'

& denotat

huttc mundiifeuprsifens fctdum,

quemadmodif

lodfeculHmfuturu:Vnde ltquet,cpfit hterogljphtcum fpiritus mundatii,fiveaquarum , quarumajfant

fupcrtorem ah inferiori dtvtdcbatfirtnamentu,cuius bterogljphicum cH Vau. EH a.hixc litera rotunda ,


ittncia

aigunluceprttna dte creatam;velcutn Vau arguttaquas tertia die creatas


r\

&

& cu lod con-

tenebris

ad centrurepercufiispro-

ximoi: Vndeper aquas,ex quib.otafaiiafunt,iiitelltgebat Mojfes imagine


1

nominis Tetragramatt,quo otafuntfaiia.

VaueHfymbolumvincuiifptrittiaits;Vndeuncinum&retortumdenotat,quafibamusretitietis&cotii:ngens

res

comrano modufe habentes;videiuetlucem cutn tenebris,calidum cumfrigido, &elementa litigantia concordtpace mtens: Et unitas fuper He ,-) quinque,inVau, arguit modum, quo resomnes difcordantes uniuntur: EH erga
Mefiiiebi(rogljphtcum,cuiusuntomharmoniau)tiverfalfs

& comordta complmr.

Atqut hocmodo babemus

iiltid

j^

mi-'^

SeCT.

I.

PORT.

I.
;

univerfimkndi exemplar,ante mundi crtatmm

m Archetjipoprolatnm

ad cujus imagmcm

mndus

creatut tripUci

divinttatis in tcnebrts ajpenujm eR,tribusprioribi'.s

creatwms dtckis efformatus eH.

Hm

igttiir

rareac apcrire opere pretium exijiimavi,

IwrHm nominis meffabilis charaBerum fjmbola (LeBores novitatis fortafis cupidi) vobisdulaqm ad fequenttuin mtelleilum facilnts pervemre poptis. Ouumodo au~
htc

ttm Microcofmus, de quo


irtbtt.

agimus, innonivii hoc diftno comprehendatur

ex demonflratwM fequcnti appa-

intellectualii

Homo trgo Microcopnm,& mundrn iUe magnus fenfibilis communicaHt m mente mundui item corporeus communkant in vitit vel Mcrattron quam Cabahfid animam mundi vifibilcm vocant & ;; ,

&

telUcium agentm prtmi mobiUs una ciim natura coelefti , tJiUjnam infcrwri , rwrt

& cum natura dngelica tanquamfupe;

&

intclleiluah

atque tandcm

ille

mundus n communicAt cum mundo incomparabilt lod


;

cujtis

emanatio feu
interfittto

rnens ell anima Mcfsi,& quafieffentta quidam utrtque mundo,& intelljnuah 6~ divino contiv.ua ; iJec Scd cQ ' lodfiu Elhatfons lucidus aquarum viYcntium ullo antma Mefu,& tucis Iod,fcu FJhai difiant

& antmA

Ueft eil nviii corufcans yit. Sed de

hts infra copiofius.

P.

III.

Quomodo nomine iaeifabili Tetragiammati numereturmundus?

MVndi proportio numeralis, qua ordinatur atqueprtmiim


bes

in diverfas regionesdifiribuitur, ac deinde inor-

natura

dijferentes fiibdividitur

ex numeraU nomtnts ineffubilisTctragrammatiTy^TVrefpe^uconfifiit:


,

per confeqiiens ejtisperfecitoproducttur.

IJam locopriori ternarij numert cubum extrahimus ; fccundum quem mundi radix , qiiadrattim , atqtie ctibus Confideremus ergo nomen ineffabtk tnftiispartibiisfeu htcris,& inventemHs,
producentiir Viginttfex ,cutproduclofi iterum Aleph

&

quodloddenotetio. r,prtusqutnque,& Vaufex,ac7\pofienusfeuuUtmum, qutnquc; quibusnumerisfiniuladditis


,

quod cRunitas, addutur producentur Vigintt feptem, qui

tH cubus ille numert ti:rnartj,cujus laudcs Plato inftw

Tmiaro,</i; miindi prodidl tovt tantopere cecinit:Vel,aUter ope-

rando,invenimusinnominehocineffabiUtresUteras abinvicemdifferentes,vtdeUcet

Tll; Vndenumertim huncttrulteritis

nariWHin f diicendo, producltim ttertiminradicem dudumproferet xj. Atquifiadminutias

progredi vo-

lnenmus^froduclum numeri

ternarij "^ni infe duiti erunt 3.

rgofiternovemfecundutnternariumpritdiitarum
litt-

Introductio.
bt copiofe mentionemfecitnus-, Htfce

literamnordinem difiofuertmusjm mdo 9 9 c).demtahuntnovem mundiradices,feuAngelorumordmi^&no^ vem ms raduu quadratafeu erbesfirniatHaiti,ac novem ejus numeros cubicosfeu elementorum (pi)drai; quorum ahipturfi Alepb addiitur,videitcet unitas,conficiet

numerum miUenarium , hoc eit,

Akph magnum ,quodfecundum numerationem Hebrsorutn

&

denotat mille. Atqite ita numeratur gradihm exailit

ittnnerations vera mundtis untverfus,videlicet omnes evidentesjpiritus dtjferenti

defcendendo ad imum ufque c0trutn.


promuntiir,quateniis

Sed

&

totius jpiritus

a ciriumferentia feu peripberta. mundani myfterid ex his nominis ineffahtlupartibus deportarutn ex ijs elictmiu ;

numerum qutnquaginta faptentu feu intelUgentii

N<jw "^, denotam

mundifpiritutn,btsinboctimine reperttur; Ducaturergo T\inT\,bo(:efl,qttitique inquinque, &prodihunti(. qui nutnerus fecundutn duplicitatem C^per 2. muktpltcatus numerutn quitiquagefimumpatefaciet. Poffutnus etjam

numerutnjo. Angelormn,qutbtu ddtutne^provincijsjo.terrpre]fe,ittdetnque dtiosiiloscolumnares exboc mmine ea via produiere : Ndm "^denotat 10. &T\'^ i^. &};\^ 11. &n^7]^ z6. Quihus fimul additis confictun^
turjx.
Sed quoniam tllorumfoUea amplwrem mentmemfacten}us,brivem tatitum hujus
gtemhicexpreftmus.
rei

demwfiratmmper effi

P.

V.

Qupmodo mundus in vircute nominis ineffabilis libris juftiti^ponderetur, &ponderibus confentancis

commenfuretur.
'

^iritut
1

htm

mundani pindera conjtderaverimus , ea ex literU nominit retragrammatielki percipiemus: Cum <lodftt txtra omnem rerum mturam, ( nam tarattone Deum extramnia ejfe duimus) ideo tt>:,m

Dinm

iO

SeCT;

I.

PORT.t.
dextracjue librarum

Deum ihUhfeu lod, rerum munianArum judkemjH^urtt , & beiievolum,

mtun. trutwamfta

omniapondenbtumftititJnH: e^,ftcundum mcritnm materu trutinantem diftylum ptrpendicuUrem tenemem,ac in lancem ei eppofitam compreftif;modcrator autem feuperpendilancem,graviaque munampofiiit (tmui:Levia ergo
cularu iuftittt trntmafeu Itngida e^ftitrim mtermtdtus.
tenuitatis lanxcRilhd^^yHe, quod lodptoptnijuiusexiftit, VtdemMergo,q!!od purttatis , funplicttatif , opaca, quamdiapbana.vi-' gravia in quodgrojfa tt oppoftta csi n tltimnm atque tnfimum;

&

mltera vero
deltcct
dtcij

&

tM

aqua

& terra,

atcraqtie eLmenta

incliiduntur

Harum

lancium moderator

vel Itngula ,feuftylus lu-

&juftuii. cR Vaii; quod esi trairanimatt elevhtito qiiomam imitaifuper valorcm

modcrator, mediator,atque veitu ponderis utrtufqtie gubernator : In quoTe-

He

repentur ,pcr tllam ( inquam )


qut eHjudex
;

umtatem truttna VaUy


mdtator ventatem

tancfuam per funim


fmcerttatem
,

fu chordam

a Dco lod ftifteittatur ,

Vau

aiitem

i?

&

quaft tiftimoinum veritatit

coram judue

proferens.
tcrra, ipfee^fola veritas,

Stmili plane

modo Mcfiias

tefttmoniiimprodiuit

eorum,qH&m ccelisfiint, &quitin

fapientta,&tuftitia,pirquamresqudibettnhonnreprfdignitatefuaexaltatur,vddedecorctni)numfeciindummert-

tumfuumde^cttur
fubftantia

Stc i^^tturproptermatinafeuJpintuscceliEmpjfretpurttatim&fimplicttatemfactt, utejtu

m pr&ftantifiima

honorts

lame furftim

verftis

fontem liicidum attoUatur; fede converfo ccelum


,

clc-

mcntare deorfum, verfiis tnfcris propter eius tmpnritatcm, grofitttem,g)avitatcm

atque tenebrofam

deiifita-

tem deprimifinit; In medietate vcro


tutc

eii

Vau,dextra

tpfius

ladfeu lehovji ftiftciitatum;cutus etiamjpiritMSvir-

&

copta exaltatur

,-|

priiis,

&

e contrario etujdem tnopia fupprimttur T\

ultmium:

Sic

enim videmiis,quod

tamen tpfa faptentia lehova fapicntta fua cnncfa ea fecundum jtiftttiam fuam componcndo diftofutt ; patre habet, cumfilm a centro patris egredi dicatur ; StC emm Mellias , five radtccm fus. effentid

&

divms

Dcus
,

naturalis

fcu potius

Dcus

in natuia

feu virtus Tctragrammati defccndciis


lucis
,

rtaturam

hnmidam
,

etqui

dans exiflcnttatn, eo modo aitnedttur ad lodfontem

& radtcem

arberis

dtvma

m iiatura

ut ipfa a loi

nonmagisfcparan, atque dtvtdt pofitt,quam radtusfolartsaSole.


Vtdcmusergoin mundtcompoftttone,qiiod,utVaH efinexus feu vinculum, &quaficontun^io ceptilativd, conncciens fuperius n cum iif.rteri , fic etiam firmamenttim ftt tilud , qtiod tum difimguit, tum etiam coniungtt Sptritum

Emtyreum cnm

jpiritu el.mentart; hoc cfi,feparataquasfupcrioresabaqutstiifertortbus;&ta-

mennextis ac copula eli,per quam,& quamediante


(itur.

mens mundanaminfimam

iniiiidi rcgioiicm aiiiilando

introdu-

Sed ut tefttmonid
bior.
ter
5.

hmc

nofirs.

opiinom aftipulantia ex

litetis

furofaniiis producamus

lcgimus

Prover-

19. quodj^hoxa. Dcus tcrlos fua fapientia

ftatucrit.

lUc ergo Itngula ftatert natura Ituuler.:

dalaratur ejf VaUifcu fapientia lebova in


contenta

38. 37. Quii-ccit


tcria tn
ijs

Demde inventmus Job. ftie tabernaculo feldrt fixe permanens vcntispondusj&aquasappofuitin menlura; Hic ergo dutruttiu lancescummaexprimuntur: Samptr ve'itos mteUigere vtdetur Jptntus tenuiores , qtit m fupenort lance ^
,

declaratum tff ; n eU fjmbolum ^intus , refptrattonis , ( fiqnidem . ut fupra per aquas arouere vAAtt fptntus groffos in n tnfimo,feu lance magis dcprcjfa contentes.
trutinantnr
ifiarr.AUtcm por.derum naturalium inaquahtatem denotare vtdetur SaiUius lUe loh in
verhis;

& vtnti) &


hii

codem loco

Quis numcravit

ccclos in

potcnna?

&

qujc deicendunt de ccelis

quis quiclbere fecit?

cum

durciccret pulvis induritiem iliani,

piens capit. i6. 7. dicit,quod

tcrram

& glebx (ibi inviccm adha:rerent; Simtltter tUe idem ftlulpendent Deus iuper niiiilum & aquas ligavcrit in denlis
,

nubilnis
nta
,

Hic crgo ponit Vau


pro

Deum
;

in natura pro Itngula trHttnA verit.%tem iv.dicante, terrdm pro lance mfi-

&

niibes

laiice fuperiori

tuxta tUud, Job.x^.j.


qusi

Coelum

intucrc,

& contcmplarenubcs fupeSed


,

riores, utiint alta; fuper te

omnia

ftifpcndt

atqut

li^dri in proprijs ftiis locis affeverart videtur.

audiamus

Dtvmus Mercurtus Trifmegift. Pimand. 3. hoc in cafu; rloruit (tnquit iUe) humida natura eiemcnta deduxit ; Diique omnes femin.afplendor fanc^us qui fub arena lem naturam diligcbant ; Cumque indillmfta fuiflcnt, lcvia poilmodum in excclfam regioncm provolarunt; graviafub arcna humida refcderunt: Diftinttis vibratifqiie rcbus, qua; icneo fpiritu vehebantur, emicuit cceium ieptcm in circulos. Quid erge aliud hic vtilt Sapiens tUe, gravts autem dmfum , qued res emiies igneo Jptrttu , hot qtiam quod jpiritus levis furfum vebattir
ebfecro ,quid dtcat
,

&

&

ff, truttna

Vau

eleventur

vel oh eius

defecium dcorfum

verfus periphert ccntrum pr&cipitcntur.


cuius pars
,

Esi ergo axis ftaterdt, huiufce


feu borealis,Vcl Aquilo
-.

mundan,fta naturalis,axis mundt;

fuprema

eli polus arliicuSy

qutin altumverftis ccelorum cacumen fubhmatur


,

ttus vere terminusBppofttus :!i qua-

ftpolus antariiicus feti Aujiralis

eli tpfe PhaNec quidem differunt htc ah iUo rtri tam faptentit quanipatientis fermone lob. i6. 7. Aquilonem exrcndit Dcus in akum (upcrinane &i vacuum, hec eil, tecit ccElumgyrarc lupcrpolum Aquilonarem&: fuijpendit totam tcriam in imum fuper nihi-

qut verfus preftindnm terr dcprimttut ; Hutus vero axts mertdtes

bus inftia exaltattone

qui Vauftvt Mcftiit palatte attrtbuttur.

lum.
"Ex quibtis evidcnter liquet,

quod Teuagrammaton ft)iritum


varijs

uiiiverftim in duas partes per

firmamtntum

iividtns, quamltbet earum pendertbui

injnundo

dijpofutnt.

Htnctgitur mqutt, Job. iS.verl. 25.

Aquas

'

N T R O D U C T
j

O.

li
^^

J5.

Noibuelibramentaaeiifa^nubis

H,c4utm clarwriidimor^ratLisgrattaJicdepmxinm.

SECTIO^

wm

12,

SECTIO.NIS

i.

PORTIONIS
PARTIS
Liber
I.

I.

I.

PRINCIPIIS SUPERSUBSTANTIALIBLIS.
C
A
P.
I.

T^etrium brmcimorum increatorum nroduciione , p'imum t7i mundofuprepentiali:,^^ tumpojiea in

mundo creato!,Et quomodo

Aleph tenebrojiim in Alcph lucidum


conyertatur.

Res

numerariones primjE ex deccm


i

illisdivinis aCabaliftis

enumeradsi
^hteh refer-

(vidclicef^nij Ckttrieucorona

qiia: eflentij; divinse

riMK

tmsacpaiticulariterrcprs^renratpanem^&^rT^rr^riHoffewd.ideftjfapiencia,
I

quEreRrtur.idnomcniacro("andurr r.in'*;&
cia(cnintclligentia,cui
liftis

r;i"*3, Binah,'\i

cft,pruden-

tres

attnbinturnomcn DeiQ"n>.S ) dicuntuaCabanumeiationcs fummac&fuprcnuv, qua; funt qua(ifcdesuna,in


ijidLar

qiia fedct Sancbu,S4ncfas Savlorum,T)ominus

fiinmiarum Cab;.

Dcm Sabaoth; quarum trium artiinmperationum (quasChtiftiani treiindivmirrffe|)fr/orf^ vocan ;) infinitudo& abfoluciftima elfcn tia cum fit in a byflb te-

ncbrarumretracfta, &otiolannc ullaadlioiiccxLcrnamancns, hoccft,adnihilrcfpiciens,C(ecundum illud Mc. curij Trilincgift. A(clepiad. Mouoi unte mundifabruamgtmravitM.vnadcni , wfeipfanire-

&

fiexitardoivmfuum;

& juxf iUud Pfalm. i8. ii.

FecittenebrM locum fttnm fecretum crc.quoniam^utait

M.

Tiil'meg.pi>iiand.i.noluitn>utarefornianiftiam,[edGcnef.i.x.Teiiebr<tfticruntfupcrfacitmabjj!i,\c\iaxt^il-

lud Ki.Trifmcg.O//<j tn Iv.mcnjucundum nonfuerunt converfa,nec umbra horreiidd afacie mcntu


yd:m<&j;wrMH/Krf , jidcircbdiciturillaclfcnnaab Hebrxis
finis,hoc cft

tn humidam

7iatiiramfubteilai;ebantur,yc\,m\erbisProfhetxKegijmiv,Pfal.i-;.prjple>!doreincoiifpeituejustenebro-

rs, idelt,nihil,fivcnoncns, acnon

niCiVK; quia nos tanta inrebusdivinisingenij paupertatclaboramus, ut deijs, quac nonappaicnr,haud fccus,atqucdeijs,quacnonfunt, judiccmus, canonclfc diccndo,qux captui noftronon icvclantur: Atquchinceft,quod;-. Alphatcncbrolumfnimiium juxtailludPiophctac Pfalm.ii.n Dctisfacienstcmbrailocumfuumfecretttm^&aquisnigerrimiscircumfeptus, c[ux vdamcnti loco ip(iinfcrvicbantJappcllatiir;quodnihilominusin S Alcph lucidum pio placitofuoconvcrtitur: Undcfcriptuniinvcnitur;5/ff fiwtr4;f/ii/r4^/ttx(';j; Atquchic qiiidcm convcrfio Aleph tcnebibfi in lucidum dcclaratur pcr illud Mcrcur.Trifineg. Pimand.i.lt fuhito mutavitformam fuam;Etecce
ommaconrcrfufunthilumenjucundum&c. Similitcr Pfalm. 17. Vrxf'lgorc inconfpeUuprdfeniuejus,nuhcs tranjiaunr,& tpparucruinfontesaquarum,& revelatafuntftindamettta orbit terrarum &c. Et quando Alcph
cxire voluit,ac c

tencbnsimmcnfis fc patefacerc,tum ipfumCabalifta; vocavcrunt Alcph magnum, quatenus apparetpcr lucidam fuamprasfcntiam rerum omnium caulaper 3 Bcth proximc fcqucn-

icm

De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANtlAL.
tem literam
.

i^

Nam jiixta Mnahcm Racanat,litera hxc,fcilicet ^ Berh facit

rcs

orones ; Qriaprf ipter

K Alcph eandcm tanquam propmquillimam & fiEcundiffimam literam libi jungit arque rccipitiacallumptum 3 Bcch
quetuncnuncupaturPateromnisgenerationis&:prociiid:ionis,ftatcpcita3.S,!Jell,Paccr.De;nde rurfus ablegat univerfitatcm cntium cx infinico 1\S , id cft hncm fuum con-

fequi defiderans:Quare fiiialemliteram 1

Nun coniungendo cum a


:

Bcch,5enerat

\'Z,iA

eft,filmmj
,

produdrio in Deitate acprincipium alterationis Unde cognominacur ^.'^'ii;^;"^ id cl1:,principium,tametfifit fecunda emanatio infinitatis,hoc eft fecundaCabalifticanumcracio,pcr quamomniafacla func :LInde fcripcumrchnquicur; Omntamfapkmu: Acquehocmodoprimus
cft

qux prima

eftluxus eft fecundanumcracioiquiaterminus generacionis eft filius : Reftac

aucem medium in ver-

bo

rs inter Alcph & Nun,quod eft


li

"^

Jod;quippe quodeft nota

fanCli

nominis H' Jah: cujus ambo

charadieres

providentiajcui atcribuitur

aicernisvicibusnominiiainterleranturjeritr^l^^wjideft, intelligentia,prudentia,fcu Adonai Spiritus,&c.

Exhis igitur videmusCabahftarum opiniones iii emanationemordinibusfecundaeactertiac proprietatumabeodem Alpha,feucadcmDeitaciseftentia,videIiceca corona^feupacre.feuradice;


Beth,Sapientia,FiIiuseftprimaluminisfuperfubftanciaIisemanacio;exquibusambobusinteIligen-

A patrefihus fcu Verbum & ab utroque Spiritus Sandus; Vel fecundum corifiderationem mundanam Deus mens, &C
tia,prudentia,leuSpiritusfecundariaerrianarioneprovenit;acfi quis di.xent;
, ,

Spiiiius intellecluahsjvel

Deus lux , & Spiritus univerfalis qui


,

Spiritui

Sando interres creatas re-

fertur.Atquel-iocmodo verificaturillaDavidisaflertioP/i/ra.^j.iS.Ff^^toDow/injjJm^jf/yJoJffff/id^J^ir ntuaboreejusomnisvirciis ///m:quippeubiJehova,ejus Verbum,&Spuitus enumerancur,ac opificio mundano &proprietatibus diftiniiis in machina; iphxrica; ftrudrura differre dicuntunNam verbo fuo Deus opus illud in figuram pulcherrimam dilpofuir,atque ipiricu f uo vircucem,mocum,acq; aCtionem fpintui,cxquo illatabiicaerac compolica,adhibuic Alpha crgo tenebrofum erat quoad captum humanum,piiuf quam mundo illucefcebat,& vocabatur Alpha minus; quatenus erat fola unitas;imo vero tocius unitatis unicatum fons oi"ig.o;quo nihil minus,fubtilius,aut magis exiguu cogitaripotcft;aquoinideaArchecypieffluxitBeth,l'euduaIitas; hoceftMonasa Monadc;quoniam unum unum faciunt duo ; dcinde pcr alteram iinitatem fit reflexio in fe , ita ut in unitatc in vcniatur Trinitas,& in Trinitate Llnitas ; atque ita Tiigonus Sacrofandtus in idea f upeieflentiali producitur,priufquam tenebrce illuminantur,& diUTi Akph dicitur tcnebrolum ad imagincm illarum rerum,qua: lecundumhujusdivinicaciscypum inmundofabricandoproferridebcnc; adexe;

&

&

&

plumvidehcccALxhirecti,quiconftm6lurusdomumfoIecprimum ejusfiguram & parres irimeiiteintentionalitcrdelineare, priufquamopusfuumrealirerin adlumdcducereaggrediatur. Porrd ct)am Archctypus Aleph tcrtia f iia emanationcvel fuae unitatis feu enticacis repecitione radios fuos in fc reflexic non alicer,quam dacis dua bus lineis angulum faeiencibus nccefle eft , ut ad redufftione harumlinearumin unam naturamfuperficialem tcrtiaaddaturi undefit triangulus ; quocl nifiat,
progrefHo
eiit

ab unitace in infinicaccm

atque fubito tenebrs in icftu quafi oculi illuminaliuntur.

SedhscpnraariadiftinCtiounitacisdivin^in propriecates,hoceft,cgreiIio primumapundtoquafi ad lineam, deindc a linea ad fuperficiem, denotat incencionem divina^-n efle , rcm f uperficialem

&

primumproducerc; Ecquiaillenumerus
:

ternarius

infedudusconftituitnovem,ideohuiufmodi

cirentialiprogLellioneanumeris limplicibusderiotat,

inmundi

opificio talem etjamfieri dcbere

proportionem Llnde ad imaginem primariarum eraanationum prima apparitione Aleph lucidi in mundo tresmundi CGEli,ordine diftindii, Verbo firmari funt,& virtute Spiiitus animati; Llnitas dixit;Dualitasfecit compofitionem,& Trimtas virrute c6plevit;Locutorpaterfierijuflit , & Verbum filiusjufrumfccit;acfpiritusLocucoiis &Verbiomnia vircuteperfecit. Sicad novenariam difpofitioneminformaprimxemanationis Archetypi,qux lineans erat , primum coclumin novcm Angelorum ordines divifum eft;itidemquc fecunda qua:fuperficialis eft , ccelura medium innovem or,

bes;&infimumquodCubicum efi;innovcmfimiliterrcgioneseftdiftiibutum.SicAIephIucidum & manifeftum dicitur magnum,quoniam fe extendit a circumferentia ad centrum ufque; quod coflftit

in proportionc millenajria ; Nani priraum ccElum ex numeris denarijs conflatur , f ecunduin ex centenarijs,& infimum ex millcnarij s , uti in TraHatn mftro De mmeris divinis declaravimus ; ultra quc
:

numerumnon eftprogreflus
notatmille ;

Atque hinceft,quod Aleph magnum in numcratione Hebraica de;

Nam,ut latitudo Aleph minoris funt 9. videlicet 3 .in fe dudta quibus fi addatur pair-

vum AIeph,producicurAlephIucidum;fic,fijuxtaPlatonisintentionem,9.difponanturfecundum
ordmeraunitatumradicisipforum,Iiocmodo9 9 ^.atqucAIephillisaddatur, producetur Aleph inagnum,videlicet millc;quod eft terminus rerum creatarum,feu finis afpeiftusAIeph lucidi&rcYclatiafuofuperfubftantialifolioad centruramadii-

cieat.

P.

i4

Sect.I. PaRT.I, Part.I. Lib.

I.

C
i^omodo Aleph pav-ouw fei4'

p.

II.

tenebrofum infuaunitate myfiiceilludin-

effabilenomen Tetragrammaton Jehoyxytnficompr&Jjendaf-)

a^

ferconjequens quodAleph
,

magnum i^ lucidumft nihd

aliudj quam ipfjehovajymbolice de-

frmm.
SAncmirum vobis non vidcatur,quod Hcbrxi non modo crcatGrcm,vcrum etjani ipfas res creatasp.erlitciasiymbolicelignificavcrintiNamquamvisliteraMlia:,c|uibusKodicutiintui Htbiqi,

knptis indilint inortua; quoad nos j &: quafi hgmcnt.' hominum , quibus intentioncs lerum ccniur,nostamendicimiis,quodoriginaliterhichaiaCtcitsabip(oDcoinprincipio Adamtucrint traditi formaliter,hoc cfl figuris igncis in tenebi ola hyla,tanqu>imin hbro univcrlalijdefcnpti; Uudeclementadi(5li fiint,quahHylementa,hoccilmatcualesreiumcfl'cntiasimportantia,

modum in Ictz.irab Abrah<Eluculentcr cxplitatum


mniJ{i.rio drfervitio rcrutn,qua4der!Otant,deJiinatorum;

c-ft

llndt Zoa;

dixit,

quemadquod Adaw vcras & propnas

rcbusappellationcsimpofiient^compoiimsommmtihnciijujijne reipa litiras,qHddtnotant injh.Mtas ajhorutn pro

Qvx quidcmlitera: lunt qu.ifi partes coipous,


;

& acccntus funt loco fpintus & vita:

Atque hinc tft qu o d CabaL;i aflti unt , Dcuir. fcrip liflt Itgcin in jlobum igneum perigncm fufcum fuperigncir. c. ndidani ,iic Rambam GcrundtnUs ici-crc (ccundumillud Dcurernow.^^. Dedextrisejus tgnca lex ^s. Hincctjnm cft,quodCabaliftivolunt, cuilibct literas ahquam in crcationc crcaturam actiibui. Scd inter has literas tics pofuic Abiaham in Cuo
:

letz.erah pattes leu

fundamcncajtx quibus univti fus mundus f.ibictactus tft,vidchcct '\lcph,i)hin,

cx quibus Alcph patii rcfcrtur,ftatutns on;nia,Mcni hlio,ftabiiicns omni.i, 6: Shin Spiiilynibolicc arguit aquam univerlam, Shin ituiSand:ofcuigneo,omniavivificans.Nam
&:
;

Mcm

Mcm

&

gncm,virtutemacqueac):umeiattr)bucntcm: Atqucica cits divinic!icisian(5la; &: individuitpciioncxe lacrolanAo &: liiptrcfltntialia;ternitatistabcinaculo in dttormiratis abyfluui ad mundi ftru-

Quxquidcm omnesin incft.ibili numinc Tctiagiair.mati non aliter comprchcndiintuuquamiHud ipium nomenin Alcphminoii leuoblcuroantcmundicrcationemmorelvrabolico 6cmyfticccomprchcndcbaturi itauc Ahph magiium&lucidum icuapparcnsnihil
(^turamegrtfl^tlunr:

aliudht,quamJthovceinmundicrcationepra:lcntia;CHiod qiudemnomen ante principium finc Alcph fignificari non potuit ; quatenus Alcph erat unitas & liniplcx, atqueJchovaTctragrammaton,hoceft,cxquatuorconliftens:Etprointlevisatquccflentiailiiusnominis minficiin

unicam&

principalcm litcrnm Aleph rcdigitur: Nam , ut milu videtur , Jchova erat Alpha piimum,& cnsentium,inquatuoiliteras lcu charac^eres dilpohtum admundi, lecundum fimiUtudincm A-

mn

lephcreationcm.
rium,in

Undcjod

eft

caput

&

fumma
,

coionaincrcationc, denotansnumerumdena-

quo Aleph ingreditur in compolitionem

& tjus trcs partcs confequcntes nuindi regionidtctm,


(^pia-tcrca ibi itpcricuriVau.

buscorrefpondentjUtmfrftdcclarabimus.

Quod autcmr".in JehovaiymboficeinSconiprehendatur,cvidcntcr dtclaratur eo,quod injt ho va eftJod,quod llgnificar dcccm, &: duplex He , fignificansidcm ArithiPcticc,quodJod. Examinemus crgopartcs iphus :"
Nan-. bisquinque lunt
Ik
;

invenicmus parcim Arichmctico valorc,& partim Gcometri-

Nam tj us ala dcxtia cft Jod, vidclicet propria fua AiChniftr^ r. V, ala eft aliudjodilcd modo contrario dilpolitum ,fic fic ejus vero oidinatu poiitionc declarans hoc ipio,quod ibi pro dupfici nconftituatur ; ita ut cjus contiaria dilpofitio declarct Ar rithmcticamilliusxqualitatcmcum ..n.Dcniquc coipus Alepheftipfum Vauficdelignatum|s'/
ca figurationc has quacuor in co liter.is mrr^.

AtqucitainunitatefeuhteiaprimanaAlcph.Squncuorhccr^POr^"' rationcCabalifta comprehenduntur.Exquibusvidemus,quodincfFabilt nomcnTetiagrammatonlit.^//)/w 6: Oine^-.t; videlicet


Alephparvum,id cft,unitas,& Altph magnum,Ciyc

numerus millenarius

ulrra cujus

dcnominationcm

nontft progrellio;&perconlequcns cvidcnscft,quod Jehova fitabfolutillimaDci naturafupcrfubftantialis,abfque ullo rcrum crcandarum rclpc(ftu,quatcnus cft Aleph occultacum & tenebrotamcn quodlitetjamilludexcmplarmiriftcum, fefum,quoadcapcumhumanum;

&

cundiim quod Macrocofmus crcatus dicitur,fimilitudo creatoris,


utiDfequenticapite pleniusin-

dicabimus.

P.

.- j.; Jl..

Db PrINCIPIIS SLlPERSUBSTANrrAL. C A P. III.


,^od yerbum inejfabile Tetragrammaton fkcrefanfiie
pnetates tn mundi creatione contmeat :
(sr

jf

Trinitatis pro^

quomodopartes,feti

Uterx lUim mundi comp ojltiom e^" conjiitutiom


rejerantur,
PRofcfto,fiAlcphlucidipariesautvocabuliletnigrammatiliterasdiligcntiintuiminrrofpexerimus,pcrcipiemus, illud cfle Ipeculum politifrimum , in quo figura acque elfic^ies Macrocofmi quamcxadillJmecharaderibusvivisdelineaturiAtciuehinceft, quodniiT^nomen miriiicum re-= fertur ad n";32n Ho(him,id el^,fipientia,qua omnia fecit Alcph,quod eft unitas,corona, pacer, ac Jehovafinerc(pcdu,hoceft, Vcrbtim dh Ak^h icnebwiocgiediens,quofirniatifimtca:lt]

&

Qu^ quioc-

dem,quamvis lccundafitnumeratio,feuemanatio,fcuSephiroth tamen principium ideo dicitur, quoniam ab eo fibrcfaftus eft munckis; Hic eft pvinuproceifio a patre in latibulo tcnebraium
j

cultato in matcriam feu

aquam univerfalem tenebi'is deformatain,ut cas mundilicaret,


;

& omnem

immunditiem icrram ad centrum fuapra;fentiadepelleret juxtailludSapientis; Pw.8. V. 2i. 5dBie.


tiampopdebat Ubova inprincipio viifiu antc operafua,am ullum tempus, amefeciilitm imiUclafuit ameprtnci;
pium,anteprimbrdia terra , ctim nulld
voragmesfeu abjfi, editafuit,ctim fiulli effent fontes abimdantes aqitis, antequammotitesfindaticjfent,&aiitecoUesfortilaraerat-,cumnoridumeratterra,cumcwlosaptara,ibicratu'm
ejfent

JIatiicrctambttu}ninfiipi'rficieab}f'i,(:iimfortificaretfupertorcsnubvsftiperne,quan4oroborabatfmesaL)j^^^

poni:batmariftattuumfmH,&aqtiis,nctranfgrederermir,pr<tfimtii?norisipJm,Ctmifiacucrttfmdam
ratfapientia apud etim vclitt alummis ciincta componem^liidens coram eoommtempore crc.A.ta ue hii:c D. Toann illam vocat Verbum lchov,per qitod omniaftitafunt, &fine quofacium eB nthil quodfacium esJ , ircm prmci-^ , pitim rerirm,imo vero iSc ipftim Ichovam,in quo erat vita rcrum creataruni; qua: ita erat lux iwminum

Et

iUaltixintencbrtit:imunivciCa.lihu-::,qu2mpamcnhnhuslticet,&teiicbrarionco>>iprch^
infinita;I immdo erat,& mundusper ipftmifacttisen &ci tcnus fcilicc t cft incompreheniibilis x q uibuscquidcm cvidentcrliquet , quod Sapicncia Dei eftipfum Vcibum ejus quod eftciufdcm'
;

&

cum

eo elIentia:fupcrilibftantiahs,<Sc per coniequens in Tetragrammato ineffabili comprchehditiir cftqilcafiipfumTeruigrammatonfcuJehova,quifecitdmne,quodfiaumcft,cflicacialLuTpiriru Totitis ergo Macrocolini idca in hoc fpeculo incomprehcnfibili a capire ad calccm,hoc cft;ab eius circumfcrentiaadfibfica:ccncrumconfpici&cernip6reft;imo vero in ejusexadaidea &fccunduni ejus cxemplar omnes mundiparces numeranrur,menfurantur& pondcrantur Undc Dci Archetypi idea nuncupafur Nam quod ad mundi numerationem atcincc,ihvcnimus,quod prima lifecunda r\ quinque,& tertia Vau fex, lera r.ir\\vidclicec Jod,denotct dccem, ultiriia n quinque /Qjaibus iimul r.ggi egatis pi oducentur i(J. atque fi his S addatur , quod eft uhitas prima , conftituentur 27. Vel alicer progrcdiendo ihvcnimus, quod in nomine mn"^ finc tresiolummodo hterxdifterences qui numcrus in fe dudtus producic 9. feu quadratum , denotans totidcm fimphces angclorUm ordincs,& cocidcm ca-Ieftium iphicrarum mobilium orbes , nec noh refriones in mundo clcmenraii Nam p.itcrum in radice multiplicataproducenc 27. qui func oradus quibus , mundusmen(uiacur;Ec,iimorePIatonicoricodilponancurcresiIlinumeri9. hocordine 99 9. 6ftendenc mundinumeracioncm unicam,quamvis Cabaliftx hocpiaitare velinr namcris acque viis
: :

&

&

&

&

trigincaduabus; videlicecio.Sephirochis,& vrginti duabiis hceris formahbus &fan61:iilimisHebraeorum.

Exhisigiturvidecis,quodmachinrefeuopifici;mundani femidiametrum partibus fcugradibus 27 .commcn(uraverimus,cjuf que integrum numcris 5? 9 9. fecundum in cfFa bile nomen Tetragrammacbn diftihxcrimus. At vcro jam videre liccat quomodo figuram ejus (phxricam acque circularemcIicercpoiTimus.Dcbicaigicurobfeivaciohcadhibirapercipicmus,quodomncs cius nominis litcrx non fint folummodo vocales verumetjam circularcs atqUc (phxrica; in humeris, quos producunt,lincaremquadratumfivecubicum.-Sic dchotans 10. in fcdudum, quadratum 100. profert;quod itcrum dutluni iii lo.producit 10 o o .acque ita de denario numcro in denarium ininfinitum:Sic ^,id eft,quinque in fe duftum aftcrt ij.pro quadrato,& 125. pro cubo Simihter, 1, denotans,6. in fe duftum facit 5 6. quae icerum in 6 dudaproducunt 116. qui numerus eft eius cubus Quod quiiiem nulli alij numeri taccre folent pra;ter hos tres;quare numeriifti pcrfedefphsrici diPorro etjam Ci valor Arithmeticus literx n fiat centrum alicujus fphaers , & (pha:railla in cuntur. partes decemsqualcs dividatur,acque ^.perdiamccrum opponantur i.& 8.2.perahum,& 7.3. & (f. 4.& 5.5.ob(erv;ibimusapcrcisoculis,quodquinquc&decemfint hcer^ circulares & (phsrics,ut
,
: .

in Traitatu nofiro deiimneris dtvinis cap. 16. perfpicue

demonftratur

Cujus demonftrationem hic no-

tavimus.

Ita

li

SjE^T.I.

PdRT.

I.

PaRT.

I.

LlB. I?

nJV\

quod omncs litcis nominis incffabilis Tctragrammati finf elcgerit proporciouem & liguram talcm ad nomen fuum Deus quod fatbiculaics Ncc muum clt fphx-rica lu omnium capacillima copiofillima &: pcrhgura incffabile mundo indicandum,cum h:eccftratio,c]Uodquamiibctexz7.Scmidiamctupartitionibusm tondcmpcfcdiiruna: Atquc
Icauthisrationibusdeclaretur,
:

iphsras livc orbcs nppcllavimus ; iccundum quas ilica quo pcriphenarum (edioncs di vilit , quas Hic , inquam ^tci nitatis patcr Ego ftim quifiit,qtufum,&qm cro relpondit tiic Movfcs nomen cjus ortuin occafum,& ab occaluin ortum mocemporc,a:b nnmdi onmique ie flcxibus rutilis quondie convcrnc ;SinnIircr,fi rcrum mundanarum pondcra,&: do mitabih rarionequc incomprchcnhbiii
, ; :

diftmdamca;lommlibrationcni,quibus tfutinisjuftitix inipuitu valtoliifpenduntur, in nominc quafiin fpcculocontemplarivolucrimus, totam uicomundiproportionem miTinvcftigare, Geomctricam , & inpondcrc dilpolicioncmhocmodo ocalisapcrtisfccundumnoftramfpeculapiima Tertagrammati litcra , tanquam Aicph lucitionein invento lepcnemus.Sit Jod imnum,icu

&

dum

ad terram

iticipiensinhyla:dcformitatemvuIculumino(b&:(plendidomtucri;cujusafpe(flus dcorfura machina: rotundx femidiamccii alterar , vel centrum cxporredus difpoiicioucm totius

&

fuiaipeiflus

narurxac pcrfcdioni coniormat


-.,

Atqiic hincdicitur

Gci;cf".

i.

ftarini

poft lucis crca-

tn mcdto dquarum.qtw divifitaquM, tioncm-,Er vldtt Dev.: litccm,quod cftbona,&c. Dijindc fecttftrmamntiuh tta Etpoflea cit iu crcationc tcrr.e Sc niaris diEtfaclum crantfupra ; firmanwto^ab tUiuqtid qu Cunt

fub

quodDeus bonitatciure cflentioc citMoyfcsi Etvtdi' ,quodi.ftboHum. Exqiubusmanifcftum eft, univerfam mundi iuaccriam per parcicipationcm fccerir aliud ; nihil CquK folummodo t bona,& ti tciarum formalium ipfius Tetragrammanatu r;ini igitur Ex.imincnuis fux bonitatis flbi flmilcm.
.

ti-,&invcniemus,quouinomnibusconveniatcumpratihasipausmundi;quxtalcSabijsfad:?funr,
quales
iiiij'; u denotac Dcum p.urem.qui paccr eft luminis ; qux quite inefFabifi ts: fcmpitcrna crcatoris dcmliceraformalisapudCabaliftasidemillud fonat,quodJthova: Cujusluminis Huxus atquc crcipuiimanatio primatranticns pet fpiritum intclligicur|c:i primum n, quod dcnorat fpiritum

& ipfxab xtcrnitate extitcrunt

Acquc h.Tc cft caufa, quod animamundi in xcernuin vircu-

&

m;

rionem,immcdiatc intci tpiritum fupcriotcm & finipliciflimum ( quem fpintui Domini attribuimus , quatcnus illc fupcriftum fcrc^atur)&fpiritumulrimum piqui fpirituigrofro fcuaqiiis fub firmamento coir.paratur: Vauigirurfymbolumcftfrlij fcu Vcrbi,cumparreJod,vi!tutc & vincuqii.r fupra lo prioris fpiritus,fcu primi 7] |uncl:um;ira ut prius punflimis aquis fcu fpiritui rcfcratur, qu.ih firmacft fiimamcnto Vau fub coUiguntur; atq; finnamcntum funt ,& poftenus n aquis,qux corrupnbilibus, dcntis& priores ik fpiritualcs ab aquis aquas mentii,ftufirmamcti anima,feparans vclglutcn bcncvolum copulans&unicns aquas tam inlcriorcs quain lupcriorcs.-C^od quidcm Vau cftillud Vcrbum Domini quofirmatt fttntcceh,[ei\ firmamcntum , juxta Prophetx Rcgi) (cn'.

tcT\mm,c[\.\odi)0fiiit tabeniacultim

fuum tnSole, vitam rcbus infcrioribus alliduc implucns; quippe inquoesiTita&liixtntembrulucens,mifudD.]o\\am\ci-.ibibctai:lmo vcrohoceft vinculumillud, corporeo; fme cujus quodfpiritumdivinumScfuperccEleftemcQnjungit cum illo clcmcntan

&

nexu

Db

Principiis Supersubstanti

AL.

if

nexuinviolabilinatiiratamdivina conditionem tam vilemfubire non potuit,qualisefl:,fpirituin tum poftea cumeo conjun6tum corpus denfum&mutationibus obnoxium pnmumingredi,

&

tam opacum inhabitare Atque hinceftcommuniter, quodVauproconjundionecopulativa, &


:

itaquidemfrequenter , accipiturapudHebrsos, conriedens prxcedenrem did:ionei cum fequente: EftergoJodpaterilkmiinans,cujuslucisemanatiopernfeuaquaspuras prima die penctransfecitdiefecundaiirmamentumfua pia;{entia,feparans aquas puras feu (piritus fuperioresab tandem fua prarfentia , mundificatis infcrioribus,qux ctjam fpuitus dcnfi funf, aquis impuris foECulenta earum immunditie adxentrum repercufla , tabernaculum aquis inferioribus dic tertia , fuumpofuitin Sole Qu.are notanduui elt,quod liters in Tetragrammato ita dilponantur fecundum pofuionem partiugi mundi qus ab cflentia ineftabili didarum literarum formalium naturam elementare ccelum feu profluxerunt Unde fit,ut inter coslum Empyreuni,feu aquas ipirituales, in ejus mediofolare, Divinitatis tabernacuaquasdcnfiores&magisvillbiles firmamentum , Iumhtumlk,qiiod relationenihabettamadinfcrioresaquas,quamad fuprtiores; quatenuspet marclpirituale,videhcetperripriusrecipitdona& fucceffionem luminis apatrejod, quxiterum

&

&

&

&

&

&

difpenfatinaquasinferiores,pernpofteriusfignificatas,

rum aquarum

fubtilior pars aer dicitur ,

raque modo habemus mundum Spiritus Sand:i,aJodpridcribus jufticixin luispropKijslocisfulpenfum;videlicet virtute Verbi in procedentis fir,ut mundo aquarum Vau Unde duplex inveniatur difterentiaj a poftea mum,&: geminamhteramn deprehendimus. ctjaminnomineineffabiliJehovadupliceiTi,leu Sic

& creaturas in ipfis degenrcs; Atque hamcdia Aqua , & grofla arque foeculenta ipfa terra. Hoc icum' ejus partibus virtute nominis magni Tetragrammati pon&
:

P.

IV.
ist"

^omodo ex litemjehonjnt
ncordidz
,

rationem ^aletHdims

agritudtms

elicutmusjEt quomodo feho^afitmaturyelcxtarte mife'vel tujittiis

f^ funi-

tionisi

EXpr3ecedentibuscoiligerepoteftis,quodinTctragrammatomirabih,Jod eft quafiipfe Deuj extraomnemmateriam c rcgno fuoxternoarquefuperfubftantiahin hylsE valtevifceraprofpiciensi &quodrehqujEfubfequcntesnominiscjus literEab invicem difFerentes fint dux Trinfi tatis facrofanftx proprietates feu emanationes , in tenebras fefe immergentes ; Quaruni quidem ,t
He,qua:hterafpiritus,refpirationis,venti,&oinniunirerumfpirituahuiii( qu,tefteD. Petro,e;4-

qua,peraquam imo vero & tpfiaquii tamfubtiles quam fpifli fuiit J eftfymbolum Spiritus Sandi, emanatione rcrtia,videlicet a "'Jod ex una parte,& a Vau ex parte altera procedentis Unde H prius in r\in^eftfpintuSiVeIaquafpirituahsnobihffima,fubtililIima,&falutiferai imoveroeft ipfe fons
,

vitfEpropterigneaniillamemanationem,quEimmediateprocellitaboreJod,iiifolio2teinofuper altiflima machina: fphxricaE feu coslorum cacumina extra omnem materiam fedens , cujus fpiritu i-

gneo &pretiofoSpiritusilIeipfiproximils
replctus
,

facer

& falutifer dicitur,neitarijs virsradijs undiquc


,
,

& fpiraculo quafi vita; piiditus.


;

verillima vitsEarbor,)uxta
foriini

Primum igitur locutum cft Jod & Vau ejus Verbum, flamen immenfum Paradifi fupercceleftis vel niare fjDirituum pretio-

atqueaquarumfeu laticisvitx ramis feuradijs infinitis ab ipfojod feu Tetragrammato in cceloEmpyreo plantata Et fpiiitus ab utroqueprocedens, diilus cit ferrifupcr aquoi i\\asa.r:dcntes atque deiformes e quaruiii elementis quicunque conflati fimt , immortales redduntuv nun;

xgrotare folent, pailionem perturbationem a caligine procedentes haud patiunturj quemadraodumiiiintelligentijs feuangelis cujufque ordinis, in illo mari benedifto viventibus perciperepofrunius;Imo vero hunc vitce laticem per Verbum& Spiritum infundercfolctjodin

quam

&

quoParadifus ille inferior erjampro falute crearurarum &piaEcipuehominumitnpIeQuodquidemnobiscecinitPfalmiftailleRcgius. Pjrf/w. ^6. his verbis; Mtfericordia benitur; jumenta confervaslehova: Oh quampretiofacH benignitas gnitaslehoviie ccelis eH &c. Homines mifericordiatua; cumfiltj hominum ad umbram alarum tuarumfefe rcciptant ; Vberrime implenturpiftguedine domus tum,
inferiora;

&

&

&

& de torrente dditiarum ttiarmn bioendtm das

ijs ;

Quandoquidem

penes te eUfons vita ; in luce tua fruemur

Itice

&c. Imoquidemha;ceftillamifeiicordia& gratia,(eupinguedodoiiiusDei, quaeeftveriffimum


\itxh3.\ia.mam,ciuod\onge fuperatnaturam peccatiymiRom. 5.Z0. docetur; Atque hinc Pfalm.S^. Mifericordiam oJieiidenobis,&falutemdanobis: ac fidixifl!et,quod falusprovenia0& obveniat homini-

busmediante mifcricordiajehova;. Et Sapient. 16. Mifericordia tua adveniens fdnabit filtos , quos vencnatonm Draconumfuperarunt dentes: Et tbid: Neque herb/t nequemalagma fanabit eos,fedtuusDominefer-

me,

i8

Shct.I. Por.T.
j.

T.

Patit.I.

Li*b.

I.

tHo^quifan.ii6in'u: Similitcr Io&. lo. iz.

Vild benignttateniexercuiftiergam,

&

vifitatiotuacmifcrvavit

Spiritum nieunr. EtProucrb.

18. J'itarloresfprehendenttbiisfapienttani:
11.

rigeperfundttosjufii.Provcrbtor.

Et Proverb. 10. 11. Vtt^ fcatuSimilirer,quod vica homims lit Spintus Jchova;, docemur Genef 1.
tua esi,& longitudo dierum titonm
;

& Deuternom. 30.20.

Ipfi lehova vtca

& lic in caetcris

Qui b us do-

ccmur,cuiodSpiritusimincdijtcprima emanationccflcatialis claritaiis,&purilHmaE vifionis Dei imbutus fit lalutifcr,atq'ic vitam aquis lupcrioiibus, omnibull|ue crcatuus in ijs degentibus atfit rv' Jah: tribucns. Undc fit,utpnmum rHc prima die creationis ipli Jod conjungatur,

&

atquc ita illuminatui Ipiritus hunydus , lcu aqua (ubrilis lupenor videlicet primum n pcr primamcmanationemril-i ipfo Jod: SicenimfiiCtumcllcaiumEmpyrcumj i>ic pnntnni omntum creatae^ftptentia .,&intclUcltiiprudentta absvo ctijuifomeH V>.rbuinDet tnexcelfii, hoc cftin throno Jchova: fupcrfubitantiali^utipra Ecclefiallici veiba habent cap.i. 4. Ethxccft ratio , quod hoc coelum intcUcdualc dicitur; cujusr,intellcduspatiensradijsDci immediatcajod Tctiagrammati procedcnribusinadluatur; C^aequidcra vircus iucidaintelicftus dicuur agcns; qui cft quafi arbor aureavitx i radicc xcernaj ;d, quodcft Ehieh, cmanans; cujus pioccllusinpnori ctjamEhich
;

dicitur,

quod

fluat cxtra:

Atque

Iroc

modojodinprimaproceflioncin materiamconjnndtum

cum,-i, fuprcmafpiritiuimlcuaquarumporrionefacicns Jah vel:V,denoratrationcm,quaDeus, lineam maccrialem migrare incipic adrcrum abunitaj:clcdilatans,apun(5to &limplicitate lua

omnium crc.inonem: N.uu,utduonumeiiconftjcuunt numcrumprimum, i\.'dno puntla lineam minimam ita etjam Jod,qaod cjl pundum procedcns a lua unitate in unitaccm materiae producit lincainlcuduaiitaccm; Atqueutantcmundi creationcm nuilum habuic nomen piorrcr u, ,

nuiTi,incflabile,Ccfimpliciflimuin,videlicetJod,{ecundum cflentiam cjus

unicamdn^um.

five

Alcpii lucidum 6i apparens ( quod quidcm idem eft , quod Tctr.igrammaton miindi idcalis, ficctjampoftcjusvulcusin hylcn immiflionem omnia nomina,qux iurnpta iunt ab operibuseoccultum Tctragrammaton ei nppropiiaius,ipfiattribuu8tur: llndc iiUidnomcn unicum

&

tumvocacurnoniciiicp..iatum, in qaocilp.irticipacio:

Aliavcro cjusnomin.i gloriofal.gnihca-

doncm habent cum pairicipacione , quatenus/mpr; fur.t ahoper!bHs,<]i'.<tjin! ttiventa,uz ceft^cut MoyEft igi:ur ejus nomcn priiaun, abopcrcpumodcfumptum Jr.h, n", nomcn fes yc;vpriacus Undc invenitur in Pjalm. 150. 5. Si iniquttates obfervavert! cflentia: , mciici , iJc auaburionis
:
:

Iab,&c.
laus Hincjod nomin.-^.tur, quatcnusin tenebras profpicit: Et iterum E-vod. 15. Fortitudo meaJab; quatenuspcrf-picncKvcicarior.-^mfortitUcio foiiicudinisinmundum pioducla cft,/u.\ta illud Hermccis Trilmc'j;i Ib in tabiil.i Smaragdina;HC est tvtiuifortitudtnisfortitudofortis , quta vincit omnem

&

temfubtiUm,omnemquefoltdanipemtrat;Stcmtmdiiscreatuseft,&c.
Similircr

J,ihdcnotatbenignicaremeigarocum;pundum mundiquccreaturas: Nccmirum,

quiajod,quodcftp.itrisfymboium.dcnotarclementiani&milcrarion.;m,quatenuseftpatris oiHciummilcrcri filiorum,juxta ilIudP/i/w.105.

Quare Jod.quod eft genitoi H ipiritus hoc cft illius in cflc produftor,vircucc fuorum radiorum illum fua milericordia undiquc implctatqucin.->ctuac: Arque ab liac cjus bcnigniratc & gratia in tencbrasinfufk Spiiitus lupiemusprasparatur,Spiritus Jod liircriilum iercur, 6c illc hcillumi,

natus vociuurlux primodiccic-itaj a ctijus picnainfluencia,6:JodTctragrammari occulri gratia Ipiricu &benif;nicatcresinpotcntiadediicunturinaci:um,Angeli exiimpliciigneicU lucc Jod,

&

rprocreantur,Mecattronleumundianimanatur3epraeponitur,vitaquecuilibetreicrcat?communicatur.

Oh infinita rerum potenria,& ine ffabilis Jod bonitas &: mifericoidia,qua rcs omnes tencbris &;oblivioncobrutarecaprivitate lcthah ac trilti in luccm &cfle, acdcpotentiainaiftumprodumifcricordia: indicium ? Imo vcro ab hoc bcnicuntur Nor :ic c ft hoc .idmirabik benignitatis
:

&

gnirarisf<incc,abhaclapiencia:crcata.'oiiginc,ab

hocVerbi

fupereflTenrialis

ncctare,& vero auro

porabili ,Eb hocbalfamodivino,&iion.ibalioprofluxic creaturarumvaIctudinistuerda;ratio,a:-

gCKudinisabigendiC rcmcdium,DiabolicaruminjuriarumpropulfandarUm modus, CJc infcrnalis rabiei ac ir alitio; fijppnmcnd* latio &: mcdicamcn; imo vero &; ipfius mortis ( qux in ipfum oibcm mahcia Diaboii primum irtepiic ) venc ni cxcingucndi lcu exciipandi ipfiulquc lechalis i(5lus &: vio,

Ientixl'ipprimcndspotcncia;injuonecmorbus,nccviolentia,necmori,iicc natura:impedimentum ukum ; quippe in quo eft concordia,unicas,vita,adlus, lux,qux omnibus omnino tenebia-

&

rum

adtionibustcnftic:

Hinc Pfalm.^o

.^.

Liiu faciei Dei fdvabimur.

Hocigitur?,* cftprincipium rcrum creatum,vclpotius Spiiicuscrcatusperunionematquc influxum lucis increata; ipfius Verbi in eum ; cujus pra:lentia admirabili totus ille Spiricus n a ' ita
,

illuminatus, diciturlux crcaca ; quamvis fic Spiricus folummodo pcr prxfcnriam lucis increats cx hylxpotcnti.T inadumdcduclus: UndeSpintusitacrcatusproptcrilluminationcmfuam,

&

ludsineodomimumdicitur lux j quaetamenlux,

fi

hmphcicer accipiatur procmanarionca Jod


increa-

.^.^4 '^3

&

De Principiis Supersub st /vnttal,


incicato,ef]: pcnitusincrcata:
.

i^

Etpioinde medium {cu fpiritus pet quem lux per nnivCifum orbcmnanshuidinir,dicitur creari; luxvcro in eo navigans eftuna&cadcm cmananoapatre &c fonte luuiinum Jod , five Aleph lucido Sed divcrfarum emanationum nominatio , a quibus decem Cabala:orum Sephiroth feunomina divina provenerunt , proccdit non d lucis akerationc,
in quo vehitur Nam lux eadcm,&ipiirum creaturarum, acrcrum omnium anima, efre,& vita; quippequs

fed a varietate ipilfitudinis vcl tcnuitatis Spidtus live mcdij

eft

fcmper

nihilaliud

vcl proxima vcl reinora prxicnria Dci. Hincergo aperiturillorumcrror, quiPhiloiophos Ethnicos idep condemnaverunt, quod Naturam appcllavcrunt Dcum, & iplum Dcum niitumm Nam cum de natura locuti iunt inrellcxerunt iliam quam ignem inviiibilem vocaverunt,a quo Zoroalccr & Heraclitus cuntbaeile ae-

cft,quam

nitadocucrunt.

xquibaspatet,quodpernatiiraminnuerevolucrintIucemeirentialemin univerfah natura

humida natantem ; ac ii dicercnt Spiritum igneum & Sand:umJod,qui fcrcbatur in & iliper aquis,' velSpiritu univeriah: Namtalislux cftde vera &:fimplicieflentiaipiiusJod, feu Tetragrammati
;

ita

ut ab xterna ejus natura

non magis feparari poiIit,quam radius folaris,

qui eft indjviiibilis,a

Sole.

Et quamvis lux hxc divina fe extendat per univerfum Macrocofmum creatum , tanquam ab unitatepiocedensinmultitiidinemmaterix,radijramcne)usnonaliteradliganturfua:radici,quam rami alicujus arboris ftirpi &: origini iuas. Atque hc eft ratio iatis licita haud contemnenda,propter quani Democritus,& Orpheus, ac multi Pythagoreorum cuihbet rei Deum aur animam quandam pisefle , omniaque Dijs plena efl'cluntopinan,quibusdivinosftatucrunthonores, prcceiciue lacriliciaeifdemdcdicaverunt, acdiver(bcultu6-' venerationc eos iuntproiecuti.-Sedtandemhasomnesanimasfeulucis fpecies ad unam muadi aniniam rcducendas , Deolque omnes ad unum Jovcin referendos agnove-

&

&

runt.

Hinc igituriaquitPlato; N^/o(/H4m^i;De9 4ty^i;i;<wi?ie;Etquidam


clamat, quod mlnlft
ui

in fuaarte
,

chymicacxerte
capax
esl lu~

ipfofirmametni circiilo , quod majorjm


vero
,

Da fimditudtmm pr^feferat quam mundt ani~


,

ma &ipfum
viinis.

Itnnai:

Imo

inquit

ille

qudibet

res

tdntumfibi Dei vendtcat

in qtianttm

Atquehsc eftratio,qnod Auguftinuslib. Dehberoarbitrioait; lucemprimum


bus tencrelocum.
1.

in corpori-

Nonne etjam,ut ad fontcm totius veritatisreverramiir,dicitPfalmifta,P/rf/.io3.

dcio^.i^.Luxi^Detamicltis&veflimentum} Nonncetjam lcgimus apud D.Joannem,, Verhutn fiquidem in i~ tlla vita erat htx bominum,& lux i!Li tn tenebrts lucet,&tenebr& non comprebenderunt tllam: Et hdc erat vita,& pfi erat iUa^qua erat tn niundo,& mundiisper ipfam facitis esl,&mundus eam non cognovit.
fuijfeinpnnctpto apiidDeum,&quodomniaficiafintperillud,&fineillonihil,quodfadiime^}

quam Moyies

Quibiis quidem vcrbis Apoftolus vidctur exacliilime totamillam docSrinam confirmare capue primo Geiiefeos ^iroduxiz; quippe quiluculenteribi loci nosdocet^quodFe^-io

iilioproccdcnns prEfentia,/x, Domtni TlATvelSl T,-&:fpirittis lUius, quiferebatur ftiperaquis,a. patre \elfpiritus^^ounsn)ixummmodumornatus &creatitsfuerttdteprima; Nam liyc creationem nonpatitui,quatenuseftverusJchovxa6l:us,abipfoimmcdiateeSan6tis ca;lisemiflhsadresipirituales,feu aqu 2 s in ventrc hyla: o ccultatas creandasihoc eft,de tenebris &quaii nihilo in lucem adlum producendas. Hic igitUfanimopropenfodetegimus,quomocionaturaipfadicaturDeus,videlicet, quatenus luxjchovs q aae cft cirenriahs cjus emanatio , ineft in natura univerf aii humida quam etjam forma divina ieu luce iacroianexinde Ethnici dixe uni Deum,marcri.im crcatani , pro eflentia

&

&
;

&

ftacreantemaicaccipientes. Atque hocmodoDeusi onfideraturincohcreto,variaiibirecipiens cognominafecundum opcra, & noniccundum cfTe At vero quatenus Deus Aleph tcnebrofum, in abftra(fI:o conlid :ratui,eatenusab('quc uUo ad res cteatas rcfpeftu tefe haber.hoc eft, fimplici
;

infinita fuaeilentiain

machina:rotund3ECul

regno fuo fuperflibftantiali, & fublimisternitatis foiio , fuper altillimum Caz enfeuapicem, &extra omnes aquarum limircs triumphanterfeder. Ex

extra omnia,& quomodo ubique quibns luculenter patet,quomodo Deus revera dicaturintra ac nullibiinclufiveexiftat,qaomodoquoqueinfinitus(it&nulloterminocomprehenfiis. Habemusigiturhoc modo vihoncm intelleftualem ipfmsjah, feuprimam emanationem ipfius Jod;

&

quodeftiymbolumipfiusTctiagrammatiineif'abihs,impIens totum fpatium trium numerorum primariorum 9 9 9. In qua quidem jntcrcapedine,primo die in lucem edita , confiftit juxta Cabaliftas&PlatonicosfimpliciifimaSpintus portio. Atquinospropterrationes in numeiis divinisallegatas illud pnmum mundanum fpatium,ccEh Empyrei nomine donarum, numeris denarijs attrii5mmus;quoniaillacieationisparsconfiftitexcompofitioneduotum,videl.lucis&Spiritus,cxqui-.

bus angcU f unt creati:Unde,ut numeri denarij funt ex duob. copofiti, videl. vel ex digito& cyphra,

vel

j,o
vcl exdiiobus digitis
,

Se.ct.1,
fic

PoRT.l. Part.1. Lib.I.


Similiter
,

etjam hoc ccElum ex confimilibus partibus cft pioduftum.


cft

ut

ccElummcdiumcliruperficialclcutriangularefqiixciuidem hgura Gcomecrica pliciirunajicaetjamcjuscompolicio retcrcuradaumcrumccntenarium,quiconfiftic cxcribus, iive fmc di"icus cum cyphris , iive digici cum c) phra , fivc omncs crcs digiti; Sic ccjam cu.-lum mhlim-

omnium

mum,quacenus ex elemcncis quacuor confticiucur, cxquibus corpora producuncur numcro millcnanocomparacur,quiex quacuor conftac dcnorninacioaibusj Ita ut novem numcri fimphccs llmphciftifeu diciti quam cxadilfmicmundo xternitatis convenianc, cujus harmonia numcris imagocft Namunicacis harmonia mundana produdta cxcmplar eft cujus misconnecticur; ad numero,dedenario ordine unitaccs promanant,ita ccjama dccem qua.uc d numcrusdenarius; cemnumeri dcn.inorum &: ficincaeceris; ad quorumccjam cxeniplar producuntur decemnumeri cencenarij; & ab illis ulccrjusnumeri millenarij formam fuam deduxerunc. Jamveroprobabimus, quod in produdione ipfius r\"> Jahmmundum omnia jam cum primo die crcaca,& poftmodum creanda,mirabih ordme comprehcndancur: Quibus ecjam dcclaracur,quod primumin Jod , & deinde in ipfo H"^ Jah tocum illud mirificum nomen Tetragrammaton concineacur. Si igicur acie oculorum mencis incro/piciamus nacuram ipfms H^^Jah, percipiemus, iquaccnus illa in eo pfam myftice polfiderc univerfam mundi & crcacurarum ejus crcacionem charaderibus vivisjfedabdicismoreoccidco&abftruforeconduncur: Nam hoc vocabulum n"^
,
;

aperic quinquagincacflcnciarum &inceIligenci.uumporcas, fcu.januas, perquas in creacurarura penecralia illa cmincndbus indicijsin opcribusfcxcreacionis dicrum delignaca , &c i Cabaliftis

ftudiofe dcprehcnla recepcaque inrramus

dc quibus Comcs Mirandolanus incer


in Aritlwictua

fuas

nona-

einca Conclulioncs

ica fcripfiti

Ohi ,faverit ^quiAfitdmanm

fomait

&

cognovcrit na-

magiii lnliki, millefnm turam piimt iiuinert jpbxrici , fdetfccretum qutnqiiAginta portarum iiiteltigentid , gemationis,&regnum omniumfccitlorum. Rcm auccm iftam dcbicacxaminacione cx T' Jahcliccrcpoftumus: Nam Jod hceraprima, fit^nificans lo.cftillcnumcrus dcnarius in Arithmecica formnlijacque n, fignifitansquinquc,eft in libro de ntmens divmts luculcniius dcclaracum eft. Quaprimus numcrus fphxricus , uci fupra ,

&

&

&

rc,finumcrumdenariumiormalcm,innumerum primum fph.i:iicumduxcricis; vidcliccc Jod ^"^, quinin Hc ryproducct quinqu.iginra inteliigcnti.e porcas; quaium iupcrior c ulcima, vidchccc quapcfima,eric illa,qua: vi.imadipfumTccragrammaconfcuipiiimJod nudum & vcftibusexutumm propria cjuscllcncia concemplandum patefacicc. Ad quadragciimam crgo nonam intcUif^cncix januam diciiur Moyles vircucc Mctattron angeli, knantmA mundt peccigifle; hoc eft; tamalce ipecuhicus cllnacuramdivinam, quam alce homini morcali conccfilun &dacunicft,ad
campertingere,ideft,adlliprcmum naturs gr.idum acceflum habuic.videlicec adrealem nprimaiij conccmplacioncm c primam Jchov.T emanacionem,fpiricumillumilluminanccmacinformancem,pcrvcniCiJuxcaRabbiJofcph Caftalien(em,;/w/; /.'<f volummedicicur, quod Alo;/?j,
Betfervttscognovent luinenveftimmtieius,&SabbatbumSabbathorum
tierationem.
,

& lobeleum fupertus& millefimamge,

Ouodtotumnibilaltiidesl

quammundtis ftipcnor idearum

Qua:omnia
gni
,

perr\^,hoccft, illumin.acionc

nfcu

fpiricus

angelorum , faltcium antmarum , &c. fupicmi pcr faciem&vulcum Alcphma-

Acencrum.Actigic,inquam, machinx fccundarum pi,vidchcecad aquarum fundum lcph hoc eft.ad

& lucidi fignificancBr; qui fc cxccndic ad mjllcfimum mundi giadum, videlicec 9 9 9. &

Moyfesadco'micionem&myftcriaca-lorumcrcacorum, & cxiftcncium in illis crcacurarum pcr Mecaccronangelum;qui,ucaccipiturpromundianima,icaccjamMoyfcn ouinia nacui.x & creationis myfteria occulca docuic
,

quacenus ad cognitioncm Dci

:i

rcbus naturalibus , fcala Jacobi

afcenderc dcbcmus , ad circntiam xtcrnam inquircndam , quxcft fupcromnem nacuram ; Ita didlum eft MoyfenvidtpDeum apojlerion ,hoc cft, ulcimo &: propinquiori cjus veftimenco ornacum,viAtquiadlimplicisjodfcu Aleph nacuram&pcrdelicet fpiricu -ijhoceftquaccnus eiacjahn' fe(5tionempercitigcrcnonpocuic;N.amindumcncumejus,ciuoderac7iper Jodilluminatunitranfcendcrc,&facicm ipfius Jod.hoc eft, Dei in limphci cjus eircntiavidcre ncquivit:Quarercdc
:

aCabaliftisunacxquinquagincaportis

c.-uuiire fercur;

UndedixicDcusMoyfi
te;

Ixod. 33. Paciem

vieAmvidereiionpotes\fedvocabonomenTetragrammaton coram

turam

a facie

mca

in

priori

&

medio ,

univcrfam nahoceft oftendam infimo myftcrium lcd Jod non ac n> ultimo fcu ;
ribi
"^

cognolces.

Suprcma igiturporta unus crcator omnium a nullo hominc , nifiaMcllia planc cognofcittu j Atquc hinc icribicur,quod nemo cognofcat patrem prdterfiittim, &'nifiper fiiium:^ Eft enim Mcifias lux Dci & lux gcncium idcoque ipic cognofcic Deum , & Dcus cognofcicur pcr eum, his de infra cfticacius. Ac vero jam candem vidcamus quomodo vircute inefFabilis TcciaScd grammaci in Jah fvmbohce inclufi, feptuagintaduo angcli illi cceli iltius fuprcmin luminc immcnfo undique ibpati , producantur ; ex quibus fcptuaginta datum eft idealiter & moinfimo feptuaginta itc abftrad:o gubcrnarc in n fupremo ; realiter vcro & m concrcto in T\
, ; ,

provin-

De PrINCIPIIS SuPEkSUBSTANTlAL.

ii

proviacijsteuxpri^udercjacduobuscokiinnanbusjigms videlicet&nubiscoluinnaiumprifidibusmcabuit^uLclitis iuminilbcriumfalutiiifiitincrc cx^gyptoprxeHe. Si igitur j.fphserK regionisHe n fpintualis "i ^c dircmtur, producent 8i. a quibusii novcm unitatts abftrahantur Sc harmoiuxdivinsacfuperllibitantiali atmbuantur, nonreftabunt nili 71. qui cft numcrusdidto-' rum An'Jelorum ; atque hi etjam in nomine Tetragrammatt more Arithmetico fic continentur

rnrT*:NamJoddenorario.Jod,&:rIe,i5.Jod,He,^-V.au2i.Jod,Hc,Vau&He2(j. Qu.eomniarimid jundla produ. ent numcrum angcloi um ca;tcrisprxfidentium, vidcHcet 71. Sed hoc etjam ea
viadcclaratttr.

CuraAngelus (italteritas,utpoteexduobus,videHcetlpiritur\;&luceexJodema-

nantcconrtans ( nam inJ.ihhacr.itionere!pkndernobihllima Angeiorumnatura j &: Deus,Jod, fcuAlcphlitidentitas,prnna vcroaltetitasht binarius,redeopinamur,quod ex bmarij inukiplicatione Angelorum numerUs briatur.' Sic enim bis bini bis faciunt o6to,qui ell: cubus priinus ; O(Stonos vero quolque nngclosfiinnovcmchorosdiftribueritis, erunt 72. Totenimfuntlioviesofto. Rcditc ergo,li vultis per choros ad cubum,per cubos ad Tetraftyn ie\i Tetragrammaron, 8c ab eo ad binarium , angckcam natiiramfigniticantem, itemque inde ad unitatem Jod feu Deum Opt. Max. Etc::pericminiquod fcavia,lihuic reiftudiumapphcuerimus,perangelosjungamur Dei, Tetragrammato inctF.ibiliJod, He, Vau, He,in c|uoprimumnobih(lima angeloriim iftorum naturarelplendet. Sedad propofituninoftrum dirck:crcdeamus:Concluiivcergodicimus,quod Jih,qux ert prima emanatio a Jod,peradditioncm {ciliccc n He cum Jod,vcl conjundionem luminis lacrolancti cum fpiriru dctormi cali fuprcmi lit crearus Ipiritus ille in lucidam fubftantiam,ma,

tatus qui dicitur lux

primo die

creata.

Hmcergo patet

betugnitatem

& lUifericordum DJod

, (

qux

pcrJahfecundumC':.baliftasfymbolicedenotatar^tJ^'/;//j?-/!f(E/eA:d/f<?f(iw;

UndeetjamPropheta

benigrutas lehova e cala e^,fides ejHS iif({ue ddfupcrtores nubeS cri;.id eft, Regius Pfalin 3 6. dicit; Mi Qricordia uique ad n imraedi.uc a Jod cftjuens ; Nam per nubes iiipcriores fpiritum limpidum &: aqiias lucidasiupertirmamentum policasdclign.are vicietur;equlbus,hocclt,^coelis iummis bcnigniras JiH ad inf undcndam vitam irf dcfcencht in terram ad vivificandas .iquas , qua; liinr iiib Ermamenro,

&

&

creacui\asibidcmconditas,iuxtail}udPlalmiftx,P//j/w.33..Mijmo?'dfrfd'/'m^ir4fe^/^^^^
verbolehovfactifuntcoeli,&jpirituoriseiusoiimii\)irtusedruni.

Atqiaieconverfobenignicas&laluSmun-

dopioduciturabunocxacmo,videlicetafoncelucido,&abaltoinflultininferiora,videhcerabr(} immediate pr jcederis ajod vcl Alcph lucido,& ad ^.ukimum feu aquas fub firmamento exiftenteS tranfmilla & infu(a;ubi morborum,alceracionum,acque difcordix ratio abundac propcer aquarum infimarum propinquitatem circa alcerum excremum quod cencbrse inhabicant cujus princcps eft:
; ;

Diabolus-,dequodiduinert Sap.].InvidiaDtaboltmorsintroivitinorbcmterrarum&c. Et Sap. i.i... Qupviam ncui mortemnonfecit,nec Utatur tnpaditio)ic vtvorum ^ Creavtt enimomniaut effent , &fanabtles fcit nat$onisorbisterrarum;& non
esi m illii medicd)miituriiexteminij,nec inferortmregnum tnterrd &C. Ex his igiquod potentior lit milericordia Dei in propuliandis morbis,tam animi , quam corporisj quammahtiaDiaboli iriinficiendoeosto.xicofuopeftifero & mortali; quippc qux eft fortitudo omnifortitudine forrior: Atquehoc etjaminnuerevidetiuApoftolusRow. j.io. ubiinquic,quod Imo quidcm fanatlehova fuos a veneno Draconim &ftrmfcricordia &gratia longefuperet tidturam peccati

tur pater

fmtummtjencordiafua,&fmnoneftio,quifdnatomnia,noiihcrbanequemalagmate, uc Sapient. 16. habecur:

NamMelIiaseftvirtusDei,&operaturinviituteTetragrammati,.itqueeftprirnaemanatioaJehoUndefcriptumeftj Venithomtnisfilmfalvare, qiiodperierat Matth.ii: va,&falusac pax creaturarum Quod quidem de Mellia exaudiendum eft,nori quoad ejus corpus,fed refpedru virtutisfpirirus benignitacepleni; qui eftCmanatio cflcntialis&primaria ajehova; HincChriftus, nonherbisnec medicamencis Pharmacopxoruiri,fed mirifica Tecragrammaci vircuce non modoper folum contaftum,verumetjam&Spiruusfuidiviriiafflaru,acvocis ic)lius prolationeomniamorborum genera fanavir,hoc eftbenignajeh6v2virtute& divirio inifericordixafflatu,quoabundabar;imovero
:

&

homines emortuos in vitam, ac priftinum intcgriracis & fanicatis flatum

!ncff"abiU fuavi

&Yirtucerevocavic ac refticuic, uci in novo ceftamento pallim cjusreidocumenca &ceftimonia excant. Scd

de his captefequenti copiofius


curremus.

di(-

p;

& a

2z

Sbct,

I.

PoRT.I. Part.I. Lib.I.

C
Depojitione

P.

V.

Vau literx inter utrumque Hes deque firmamenti die tertio


Angelt myjierio

faSlafroduciiones /imiliter de magno J^etattron

jamadreciindamDciprodud:ionem,&..)p(iusfirmamcnticrcationcmpcrvcniamus, intellica."lifirmatinihil aliud (int,quam ipilim fitmamcntum: At vcytsDowwjJinMrfiifunt Kr//,tcftc Pfalmifta Ergo ctjam Vcrbo D ommi fadum eft hrmamentum intcifecans ac dividens aquas fiipcriorcs ab inteiioribus Fadum , inquam , clt fiimamcntum hoc tft , in adlum pio;
:

UT gendmn elhquod

dudVus eftlpiritusillcmcdius,quiacthcreus dicitur,perpr.Efcntiam atquc aclum lucis ficiolanclacj quippcquxIefccumeomifcuit,etimqucclarificavitatqucinformavitjAtqucuaviitutcJchov^incrcata creatus elt fpiritus interrnedius intcr aquas feu fpiritus fubtiliorcs , 6: illos grofliorcs ac dcnliores,tam lucidos quam opacos. Hinc crgo patet , qubd actcrna hujus cali vi tui li t mcdia inter terram iilam,atque inter aquas iiibrilcs &: grollas, inter Dcum fupercoelcftc Dci patris fui Iblium
i

&

&i homincm,inter mentcm

& corpus. Ab illo igitur delccndunt

vitx &: fanitatis

donaad un'vcrl'a
,

interiora,quibus acrputriduscorrigitur,ignismalitiain pacisiucictatcmadducitur

aquxamara;

dulcedincmrcCupcrant,corporaxgrotaconvalcii.untj& gcncrarioncincrcmcncum iccipiunr,vegetabiliaqualifnortuaquotannisrevirelcere&nmitiplicanobfcrvantur Atque hxc omniadona a fummailla fapitnria,icu angelo Metattron , leu univcifili mundi anima , feu piiir.;' emanatioue
;

Jodjin

mundam infiucrc iolcnt^utin/^jdeclarabimus. Dicimus igitur, quod ,poftcia.im iriadi.uio ptima a Deo informavillct primum p| lcu mundi partem iiipicmam , dcicendcrit in locum mcdium tenebiisobruturn,&indueiitibiformam 1 denbtantis Arithmcrice figuram 6. adcoquecomprehcndcnris r, & n hoc cft quinque & unitatem , qua; fiiciunt 6.ita, ut fub forma litcijE Vau in tcr duo' n r\ nominis C^W intcrponatur,indicans inde icu (piritum medium, & v; lcii unitatem in codcni Ipiritu-, nonaiitcrquam i in principio ingrcdiensinrtpiimum arguebatunitatemiti compofirione :Uiidefit,ut kipcriusadditum Jod,atqucitafaciensir Jdch, lignificet,Dcum fcurcrum Ens: SicctjamV.iu,Spinruijamcreato, vidchcet r; HeinferionpoftpolitumfatitHu, hoccft ipfum; quod quidcm vocabuium fcribiiur cum Alcph.dc Sli^ Nihilominus K non pronunciatur, Ibd ibi exprimiLUrad leprxlcritarioncm fymbolicam Trinitarisin illa unitate, qua*exccditn qumquc conftituit T lex. HoL etjam dcnotat apctrius Tetragrammaton n n.S Ehich ubi S ponitur pi o Jod, &Jodinmedietateloco Vau,:irgucndo, quodjodinincdio ..firmamenti figiyficetVau, hoc cft vclunum fuperHc,h.c.i. cum duab. o.o. centenarium numerum aigucns.Atqi ita Ens Unum primura in luprcino lpiiitu,ac ipllim in mcdio,hoc eft,idcm Ens in mcdio,& quaii iple MciTJas lcu virtus Tctragiammati,fcu mundi anima,qua?cft angelus Mctattron , ut in luo (piiitu crcato conliftit.inqiioellnomcn Dci Sadaipcrnamerum xqualcm iecundumCabaLxorum c.ilculationcm ;
,

&

,-)

quidicunt,huncellc,Angclumilliim,dequoloci;tu .erijchovadiccndo;to(/. 15. Otfow;f/7Hfl;f hoc eft in corpore fpintuah , (cu humido Ipintu univcrfx iiaturx; In qucJehova,fcu Evieian m illo
,

hich,id cft,coron.ijod pcrligillum


id cft vcrum
;

fuumir1\mundum

ligillaiie
:

d Cabaliftis fcrtur,6c dicitur niUt^,

mul tiphcando n;ifcitur ita ut in%cum lit mundi ligillum, imprcireritinhuncmundummcdiumarqueetjaminfimum Qua quidcm impicirione rcliquiceffigiem iphus H & 1,hoc cft I'auis,5c Verbi,hmulpcr Spiritum Pl in unitatem coh)und:orum:<<uiare, utcommunisfigiUi charadercs ad amuifim rcluiquunturinccra,camquccxmafladcfoimi inforfe iplb
:
"^

quippc quod in

mantjficctjamEhieh^pcrhocfig-liun-nr.^Patris^^eftigiemjCumuniratcSpiritusnabcoproccdcntiSj&adiairabilcm Verbiineonaumtisprxfcntia tanquamlign.-^.culain mundum vihbilcm introduxif, quibus mundi quidem intelleduahsidea in infimum ^ fcnlibilem infu(acft,illum ex tcnc-

brisfubhnlatum adiuamimagincmftruensatquc xdificans,vivifque Vcrbi,inmarimundivi(ibilis navig.-ihas^charaderibusomniafccundumxternilocutorisinftitutumvivihcans^creansj&difponehs.Ex:Jodcrgo, &nhujusfigilhdiviniimprimuntur fpiriciules Mcnris divinx atque ihtcllcaualesciraiaderesanimxrarionah: Atqucl Vauillosinfpintum xthercum influcntes cum Ipiraculo vitx mifcctjut hxc oinnia in corpus humanum opacum & clcir.cntatum infundar, quo loco animx corpori inftrviant Vauigitur lcu Verbum cft ca.'lorum & crcaturarum immcdiatusaui' ^. .Ex
:

hifccigitin patct,quod

NatuiaipfaideoDcus,(cdmale,aPhilolbphis .mriquisnuncupcfur, quoniam ipfc Deus,feu Vcrbum,quod eft Dcus,fc(e naturxhumidx iminhcct: Etproindcrcm cicatam male p 10 ctcatore acccpenuit; videlicct pro Verbo,quod eft Deus in natura; cujus fpiritu vi: tute cundta viuunt,tundlaque talia,qualia finii,exiftunt .Nam Dcus non didtuscft Verbum,nifi quatcnus propnaatcm a locutore habcbat , ut in rcs creandas , earum coiuinuarioncm in mundum cx orelocutoriseff"underctur;cumfitidemc(Ientiacumprimaperfonaloquenre,vidchcetunusDeus; Attamcnproprietatcdiifcrunt, quoniam Vcrbum prolatum cft in mundum (cu naturam humidam,&: locutor cft in fuo regno abfquc ullo matcnx reiped uj E t tamen ha; dux pcrlbnx fun t eflch-

&

&

tii

De PrINCIPIIS SUPERSIJBSTANTIAL.
tia

ij

unilm idem Sic videmus in homine , qiiod verbumnon dicitur , pnufquam profcrtur in aeremfeu humidamnaturam j tunc mediante Spiritd vox editur , ac a voce verbum procedic; cum
.-

&

&

tainenSpititushominisloquenris,&:verbiinaeremedirifeuemilTilit idemcfrencia,&cju(dcmcntitads. NonnehxcomniaveibismamfeHiiirimisconfirniat MercuriusTiilineg. Ptniand. i. ubi in


\\xc verba \oc^\m\.ny?imitndcr,mensdmmpotenttii mtttavtt fomamfttam , Cf" mtverfa ftibtto revdavit : Cer~ nebamemmimmcnfumquoddamf^eciaatlum; omma videltcet in lumen converfafnave mmiiimatqi^ejiiCi.ndnm. Hoc cft iplura Alcph obfcm\im,feu mcns divjno; potcncix^in aCtum mundi cgicdicns , fcd nbi ipli relucens,lubitolitAleph iucidumvei in dcnario numcro lcdupHcansinfofma Jod , enianatione

dctormem ingreHum cll:,atquc omniaoci ulta umbiis obredca ai.parerc fecir;hocclr,nconvcrritLuinlucem,vcllumcnjucundum , atqueita vocatur illud nillnminatum' luxprimodiccreata. Sedjam,utoblervemus, quodprimairtaemanatio iit Veibum in umbra &: iUuminans, vclimutadlcqucnremSapicntislcimoncmatrcndaris, quicft hujufmodi; ratilopod umbra qmlam bor^enda obiiqua revoltitione ftibierLibebatnr tn htmtdatnque natitran! m,grabat,inejfubilt tum
lua iucida jam in hylen
.,

&

vultu exaguatam;indef:imtu qiiidam tnagiius in fonittati crumpebat^ecfomtu vox egredtehatur , quani ego hitninis

Ex bac Imutnu voce Verbiimfdclumprodtt Vertttn luc natnra bumtda ajlans lain fovehat^ &c. Quibusindicare vidcturPhiiolophus, quodclt Jod unitateTeciKgian.matrpiin.umpiomanarit iui.icn^tanquamalontelumaubinpiimum 'cxpellens tcncbras abeo,occultum n.anivocemextjiimabam
:
.-

felb.ndo; &cpodSpiritus,intencbusobIiqua rcvolurionefubteilahcnribusinclulus, auidcque

pulchcriimain&DeogenitamatquciupcrcUcntialemluccm, emanacioncpdma abjEtcinamcnte

Jod emillam amplcctcns.vivrute divina iic in eo inclula

fiat eruptio a tcncbris , &: in eruprione vox edaturaccumvoce Veibum,c[uodcllviiCusprim.ecmanadonis,aJod,fci;J ho/ifonans; atquecduur non vana,lcdtorrirudineitaclhcax,utlonet&fonitu loquarur; veroumc-jueitaenunciatum, &:fermonis lcnlum charactenbusigneis& tormalibus in Chaos flifci fupcificicm ica imprimit , ut
,

impoilibilc

i!r,i[uin

lequarur cfFe<ilus,lccundum illud iiicmtxi\l:iuUum&neapex qutd^m autlota ex vcr-

btsejuscadctitt:errain;hoc

cfl,perbit,autinvanum proferetuijEt alibi; Verbtim kbov.tmanebtt in&ternunh

Elt,inqui[iiic,iuminis vox,(cuvoxiphus Jod,fetiluminispaoispiimumin He.\prodita;ui.'decas-

lum Empyicum,c;tcujus elemencispuii.s inceUigcntiae cajulque gcneiis procreantur, fadum cft; Deindein r;medium,quodin Vauconiprehenaicur;&fa6tumcfl:rirmamentum-, ac denique in t\ ac deniquc in ulciinum Jeho vx;&; factum eft coelum infiaium;(^<_ui quidcm tics cceli,ex aqua magisgrofl'<. vcl iubciliconflanrur,&pro majo.i.uicmiuod :maiiarioms divinsdominio, ab ihvicem diiicruiu:NaiTiquo magis pixdominatut (imphcilIimaillaDeiformis eirendain mundo,eopunor, mundior,m.igispcifpicua,&:(ubtihoreft mundi(cu(piiitushumidi,feuaquaepars. Hincitaquc D,
,'',

Joinn. c.i.V.rbam itat tn pnnctpto.,id eft,uaibra leu hyla infinita , Ef Verbum eratapud Tietm Deuserat boc erat tnprincipto apud Deum: O/nnia per ipfumfi.iafuni &ftne tpfofactum eii nihil quodfacttim Verbum: e^.ln ipfo erat vita,& lux bominum:Et lux tn tenebris lucet (id cft,in um bra horre nd a J dr tenebn non comprehenderunt illam; nincc.ft,eiumpebatcxtencbris,(lk fbnirumcdebar jSic. Inmundoerat, &niiindiisper tpfumfacttiscfici^x. UrergoDeus , Aleph renebrofum,fuitpiimaunitasextramundum creatum,& anteeiuseicaiioncm , itacrjampdma lucisejusemanatio, pcrquam Verbum,]VJcfrias,feU Virtus Tetragramm.uiin mundum ingrefta eft,imo vero quo: efl: iplum Verbum , quod eft ejufdem eflentiaecumAlcpi Jod,J.!h,Ehich(S:Terragrammaro;loquirur;Utiraquc Alcph erarprima unitasin mundo Aicheivpo&ideali,mundifabucandifiguram idcalem delinc.nns iiccjus Verbum, per Vauinpi exprcllLim,cflunitas &principiummundiidealis,iniealemdi(po(irionem atc]ucformam
;

&

&

fenfibilem illum rcducens


id eii,iinus,&ni!men
;

Arque hinc in Zachaiia f cribicur,quod DeusTcriagrammacus crit T.i^ n ,hoc eft,/K;i): Er vocatur,a.. &ca.& \:i,,id c{k,unum, ut qui eft- principium unius Quod tamen proprie dicitur de Verbo,ut in Apocalypf intelligi tm Er tun c invenio, quod Deus non dicacur unuir ,ficur nec Ens;qudrenus eft lupra omne Ens,urpore a quo emana t omne,
:

e;us

"

t;

quodeft.

Unde

a .naxime contcmplacivis appcllacur "iiK^ideft,


:

nonEns;pioutlegitur Exod.ij.

iitim eU Ens Adonai,aut non Ens

Et alibi vocatur

VS

1 '<!/ "

r,id A,Em,&non ens Qtiatenus cnim cft in

ente fpintuaH cieaco,dicitur ens , quod eft Verbum ; At vero,quacenus eftexcra omnem refpedum adrem crcatam,catenus diciturnon ens,c[uia omnem cnticatem rranfcendit. Atqui vobis hoc loco innotefcere volui,quomod6 charafteres Hebraici cum naturarei conveniant : Nam ;'t<, /i^ni-

ficansDcum,quatenuseftnonEns, &extraomnia, ha-betinfef<fignificans Deum unum in fimplicitate eircndi fuperfubftandalis in fc conudeiatum abfque progrellioneinnumerum; & eft Deus in fine numeri fimphcis novcnadj inventus,ubi paratus eft ad ingredicndum in materiam ; atque ut Ens pnmum feu pdn ipiuni non dicatur, finicur ejusprocelliispeifinnlem hccramNun: Quibusinnueievideturhx'cvoxHebraica,quodDeusnonegrediens ulcra numeium linij licem, proEnteaccipinondebeat: Deinde,ubiaccipicurproEnce,ibi vidcmus "incern& V"inclulum &permift:um, hoc eft, inter mateiiam & formam , feu fpidrum humidum & ignem quos ambosjod ipfhmquafi nutdc: Acque ita videmus,quomodoDcns firinnatura,di.mtaniennon eft ipfa natura ; Yidemus etjam , quomodo dicatur Ens j videlicet quatenus ens m efle pro

ducit:

i4
:

Sect.I. Port.I. Part.I.

Lib.I.

ducit Similitcr cernimus,quocl Vcrbum iit in mcdio.tanquam intcr igncm & Spiritum. Sic fonum videmus ( ut tamcn , falva k mper divinicatis ccllitudme,fiipcrcockftia cum tcrrcnis comparcinus ^ etormcnto bcllicoegrcdi in mcdietaceSpiritusnitroii &ignis iulphurci. Atqucuchoc Vtrbum facrofancfcum accnrro Jod Patns in n Hc,Spiricu &: iuce ignca munitum atque Itipatum , egrcllum in iphana axjuaHtatis,ubi Spii iciis & kix xquaU punderc ix mencft-, ita cc frequetcrambiilarc iolet fura pcrmifcentur, icu inipliusanmijcmundi centro,quodinccntrolirmamcntidchncatur,Nam

fcriptum

clt,quod/)o/<'J7f

tabcrtuculumfuum infole,\'e\fecerttfulan tabernaculumfimm


juftis

-.

Unde iupcriora

atquc ^quahbus modcrari videcui: Imo vcro&rmcdiator onmes eftinterPatrcm 6c homincsja quo quicquidboni pcrinikicntiamaccepic,inhomincs, alias crcaturas afHuentcr&gratiofe fuavirtute,pairimperunivcrfum mundum crcatum cxtcnfa, hominuin infundit. Dehoc V crboloquitur Paulus. Timoth.i. z.diccndo ; c[uod umis mediator Dei
Sc infcrioratrutinislancibulquc

&

&

fitChriJlus:

Porrottjam kginnis , quod ipfe Chriftusinmukisfacrarumlitcrarum locis j4^e/5nuncupetur; EtCabahftx videntur cumintelligcre petAngelum Metattron in qao nomen Dci Sadai cft fcriptum qui iecundum eorum traditionem crar primares omnium rerum creata ; quarum perfccSlionem ipfa tenct in lc Llndc & ipfum dixcrunt mundianimam.atquc ctjamipfumpcrillam fapientiamintellexerunt, cujusmcncioncm

Idem

Galat.^.

Ordtnata per angelosin

manu

niedtatoris.

facitEcckliafticusf. i.bis vcrbis ,Sapientiaprioromuicreatura,0'i'tteMiHspn'.dentiaabAVo: Tons Sapientis Verbiim Dci :n e.xcdfts,& ingrejfus iUiiis mandata <cterna : Radt.x Sapientis cut revdata tsi 6" ajiuttas tUtus ijuis
,

Agnovit

Sed vidctc,obiccro,intcntioncs CabaLTEOrum&ipiius Sapicntis


,

Nam pa Metattron An:

gelum,Cc\iSp!rttumfapienti,qucm prius,anteomniacreatumd!xcrunt

intenexctunc Ipiritum crea-

undiqucinfercum atquc illuminatum Nam nullus tum,kicilqucincreatx radijs mformacum , angelus,ut antea diclum eli:,poteft clTe identitas, lcd cft akeritas , quatcnus de duobus eft compolitus: AciUacmiiiiiationobihnima, &:fimphcilkma, merc formahs&riiipereftentiahspro Vcrbo divino accipitur in fe imo vcro pro iplo Dco,univerlam liuinidam mundi naturam pcrcurrentc, ac
;

&

omnia fuapixlcntia impknte;quippc quieft ignis ilkinvilibihs

Zoroaftii.iUc 5/)/;;fHJDowJH

apud

Moyicn,inud/Hw;fH imminfimfuave &jucundiim,:itc[nc ctjam Meiis iila , &: Daii utniifque fexus facimdttateplcnil>imus,i\h vita attjiie lux., !k. Dcus ignis ac Spiritiis Hermcris Ti ilmt g. qui in pa Hi \um muii di ipi-

ritumagenscund:agigncrclokr; itaut hicDcus in naturanondcbeat conlidcrnri, ucrescrera, quxnynfucritxcernn,t|uippequx principiumhabueric: Namquc hoc idem contirmarc vidccur ctim tUoftttt femper cr ante nviim Ecclcliafticus eoJem in capnc Omnis Sapientu a lehovaesi , Ex qiubus pacec,quodfapicnspervcrbumcrcacionisligni!icare volucritprogrellioncma Jod; quatenus vocatfontemfipicntixiftius,VerbumDciincxcciiis: Decjusveroorculicloquitur leo. 18. Trahitiir Cinquitilk)dl(;oc</f; abfconditaesiaboculisomniumviventitim; Volucresquoque caitlatet;perdttio &moii'
;

&

dtxcruntaiiribtunofiris;f.tmameiiisMidtvtmus

Deusintelltgitviamejtis,&ipfenovit bcumtlltus; Ipfe entmfmes

viundi intiietur,& omnia qus. fub cixlofunt,vtdct ; Quifcctt vcntu pondns,& aquas appendti
doponebatpluvijs legem

m menfura fua, quan-

& vt,improceUisfonanttbus,tHmvidtt tUam


;

&narravtt &priiparavit

& tnvejiigavtt

ac

dixit bomini : Eccc tpfctimor

Domini ipfa esi fapintia,&c. Similiter ProVerbtor.8. Saptenttam popdcbat lehoante

raprincipio

vt.ifu. atitc operafua

uUum temptis , antefeculum inunctafuit


,

afeciiloprincip.ttum habuit anti

priitcipitim,anteprtmorduim terrx,

&c. Porroetjam,quodprxcipiiafipienrix fcdesfitinfirmamento

lccundadic abipla formato,

dcnotanthxf lapientisdidalVovcrt. 9. i. S.tpicntiadtficavttdomtim fuamcxcifncolumnisfcptem; vidclicetinhrmamcntum,ubifeptcmPlanctxfunt, quiiunt lcpicmpalacia luminis;intcr quxSoleft rcgale illud palatium feu luminarc majus,quod fapientia chgcbat pro prxcipua fua maniioiie; QTioc^ quidcm luminarc licet ejus fit palatium & manlio,non tamcn impcdic,quo minus ctj.nn rademfipientiafacrolanclafitubique,juxtaiilud5.tpiff. i.Spirttusfapicntti,(ci\SptritusSanciusdtfciphiii

impktorbcmterr.vum,&conttnetomnia: Qj^cd etjam natuia humidaiitci quali incdium

& vcftis,qua
noclurnis

circumducla cft,arguit hiclocus Caiitic..^.

17. Caputfponftrcpletum

eH rore,

&

capilii .ijjicrjiombus

vidclicctljjirituhumidoanoc^cleu tcnebrisexilientibus. DchacPfychcvclPhylb creata,&Cupidinis illius incrcati actibus ad invicem,quain difertillimc,licct obfcure, craLliant Cantica Salom.
pertottm.
S.tpient.
.

Quodautem hicSpiritusSacrolandlus nonfitaltcntasvclmukiplcx,nosdocet


in

Sapicns

&

quippe quo loco docemur , quod Sptritus intcUtgetitix fancius f\t wticus fcufimplcx pcr fe 7 multipkx,xc^eti\ maccrix crcat.T,& t]uod fua ellentia iiT fimplcx mobilis,tncotnquinatus ,pc)Jpuuiis,

fuavis,amans bonum,innoxfiis,ita palTionibus


ttitcs,

cxipci:s,acutiis,bcnigm'.<,jiabilis, ccrtiisfccurtis,

omncs habcns virDei Ommpotcn,

ommaprojpicicns, qtitcapiatommsJptrttuswtelligibilcsmunduS;Omnt!.'Usmobt!ibusniobilior,ubtqHe pnpter


cl.inratis

fuam mitndttiem attingcns;l^am esi vapor virttitisfeupotentu Dei, &finccrus qtftdam


tisfliixusfcu emaiiario
;

atqiie ideo ntht! coinquinatitm in e.im ingrediciir.

Caiidufeu Jplendor esi lucis dtcrnd


,

&

fpcculum maiefi.itisDcifinc macula,acbonttaiistllitis imago: Et,cum fttuna ,omnta potcH


vinta innovat,&per nationesac itatesftngulas in animasfanli.is fetransfcrt.

acpermamnstn fcoNonnepcroptimc conveniunt

lixccumillis,qux,dnobis//(ptT(/ didlafunt, confirmanda ? Etprxterca,quodvimatquc poteftatcm habcat fuper claritatcm Solis fteli.irum,audicc,obrecrOjquid nobis dicat illc Sapiens eodcm

&

tnlo-

&

Db
in loco
,

Principiis Supersub stanti


:

al.

iy

omnem dijpojitionemjiellarum liici coinparata inveniturpriorEx quibiis liquet, quod prxcipua cjus habitatio fit in coelo ; ubiiucem piimoSoli, &dcinde,aSolispalatiopiofpiciens, lunx atqite cceteiis ftellis attiibtiit. QuodautemhsicSapientiaafoliocEternoTetragiammati in inundumfueiit milIa,confirmathfc ficroramBibliorum locus;Sapient.cj. Sapientiamfuis emittit T)eus e fanUU cdelis .,0. throiio, inquam^/orM
Sapientia /mc ei? SoleJpccioJioT,&fupra
ubt ipfa noneSi,neccjfe e^,ui nox fuccedat.

&

fuA mittit eani bomirii &c.

Dei omnis eH velntigmspHrgatus:

QuodautemhocVerbumritignispuriflimus,feuluxpulcherrima,narrat Proverfc/0.30. Sermo Quod denique illaSapientiafitMcilias , qucm Cabalifto: vocant virturem D,innuit Hieronymus in eptjlola, C]U2 fcribit^d P4iw,quod Sapicntia Chiiltus fif,&quod Chrillusfit virtus Dei,&ipfius Deiftpicntia , qiia:in myfterio abfconditaeft. Operatur ergo ha;c ubi dux pyramides,videlicet virtus pr^cipuc in hoc mundo circa centrum diametri pyramidalis formalis & matenalisfe invicem requahbus vinculis interfccant Uiide , ut Spiritus vit^ dicitur
;
.

cflcin corde;fic etjaraeftanimariiundiin Iphrerapcrillam a;qualitacis interfeiftionem tranfeunte.

Eftcrgo hxc lux divina

Spiritu

& virtute JehovcEpIena, concordii, pacis, atque fanitatis autor.


dcfinituraPhyficis,jf/t/i^<jmeHr7

Atqueob hanccaufam,quatenus rcrumgenerationemrefpicit,


(len>ei!torHm,V!rtafqiiecommtfcendi\quxinc]ualihetxc

hiijusmundi lubluiiaris elementorum mixtio-

ncs efficit^tormaracjue fux Ipccici congrtiam imprirhit,per quam ea res a quavis alia re dill:inguitur

Nec eft hxc virtus divina feu adtus in naturi alicujus coloris,& tamcn omnium colorum particcps & efFcdtrix nullius erjam pohderis aut quaUtatis, & tamen f cecunda cujuslibet qualitatis gcnitfix. Atque hinc cil^quod ipli Phyhci Ethnici afterere non dubitaverunr, Deumejfe ^aturdin,5c NaturamiJfeDeum : ut vcl maxime etjam omnesunaiiimi coiifcnfu concluferint , hanciplhmnaturamcirclucem feuigncm invifibilem,aquocund:afmtgenita; Sedquahtate hasclux d nacurac ricibus Iong.c- diffcrr quippe qus nec eft cdida,riec trigida,nec humida, nec ficca, nec mafculina, nectoemiiuna; fedrationellismagnscpcrfccflionis ipfi participat cum quahbetquatuor Nam naturales qualitatunln,itucaiium,quiaiine illanoneflet uilainullocomporicocomplcxio clementorum qualitares libi invicemrcpugnant&coritrariafunt: Quam quidem elcmeritorum difcordiam atquc antipathiaminpaccmSymphoniamquereducit; itaquidem,utunio&inc6m-' poiitione conjuii<3:io hcri non polIet,nifi eflet hoc honorabile , & ex profipia immortali acxterna rtatummedium;cujuseftconfufepcromniaelemcntapcnetrarc,quoniamcum!^uaIibctdi(ftartun n aturarum participat,eafque f uavitcr & comiter tra(5tat,atque ita pacem inter inimicos facic& conatquc fe^rcgatur.,

ciliac

Sed,utadliieramVauredcamus,quemadmodurri

Jod,jun(fturri

cum primo H

facit iT^J^ah,-

hoccft,eircdivirium,qubdeftip(eDcusJod , defccndensper piimamfuam emanationemi de fuo rcgnomcrcfoimali,&ab omnimarcrialibcro inmalLmimundimaterialcm,quo rv leuSpiritusufcjuc

niverfalisfupeiioratcnebrisrepurgatur;licecjamidemSpirirusn,1praepofirusdenotat ipfiim: AthacviaSpiricusSan(5tusJod,incubansfupcraquasn5ita uriic Vauaciipfum Jod,ut Vaupert^ fitir\,hoc cft,i]lud ipfum,quodJah ; Nam,ut Jod,fignificans unitatem,in creationc cum n,C cujus
lefpiritusexiftic;lic

vaIorinArithmeticacft5.}conjun(5tum,facit ^. quodprodu(5tumeftuaitasin Spiritun quibusiletjampereandem rationem Vau,cujusvaIoieft 6. modooccultoindicatr,


t<;hoceft

fyinbolo Vaucontcntum,fitcjufdcmcircntix fuperfubftantialis

quinque& unicatem,denotanshociplo,cjuod Verbum, in mediointer duas aquas fub cum ipfo Jod in n He. Ex quibus evidens cft,quod Verbum,quamvis in firmanientum fcu medium coelum fecunda die completo prions dici opere dilapfum fit , nihilominus squale habeat in coclo Empyreo dominium
, , ,

cum Jod;

fiquidcmellentianon diffcrunt,fcd foluirimodo proprietate-, vidcHcct ut filius a fuo emanatioIucisiramcnfKafuofontc. Atquehocmodocomplctiim eftligillumomniummiraculorum,cujuschara(5lcribuscrcatus eftmundus,acquemundicrcaturx;videliceti!T,quodcftligillumEhiehfeUpnmxnumeracionis divina;; iaquo Vaucft ejuldem cflentiae cumjodj&fymboliceidemfignificat. Unde,utjad fuit fymbolum Tctragrammati Entis cUvinicxtra matcriam;ficineftipfum;hoceft,illudipfum,quodJod ;acfi Jodprxponerctur&deindcpoftponcieturn,atqucrilpintus conjungcretunitatemcum unitacc,hocmodo,^n': Sicuniunitas, conftitucns numcrum binaiium , per interpolitionem Spiritus H fit Trinitas &perferas (ftio; Atquehinccft, quodinprodu(5tionecujuslibec crcaturaEin creatione per Verbum,tumIocutortum crjamicidemejusfcrmo,fcu VerbumFiATvel Sit ,cumSpiritU)1 feumcdioatque vopatre,veliltradius

&

&

&

cisreccptaculoinhuncmodum expUcanturamboper Jod,incipiendo& finiendo hoc

modo

"^lt^

^n^jid cft,FMf vcl Sit Lux ; J?'^!?"^ Tl". Fi at, vel SiT,expanfio vel firmamentum,& fic in cxteris; ita

ut hacrationeIuculentervidcrepoflinms,quodunivcrlusSpiritusnnihil fit, nifiduplcxJod;leu quod unitas unius eflentia: fit in Spiritu H line qiia in a(5lum produci non poteft ; fimiHtcr quod

Vcrbum Jehovs atquc ipfius Ehieh figilli impreflLioncs in creaturis manebunt in aeternum
,

fecunpoft-

dumilludcxfacris

VerbumDominimanetinitterrium. Exhis luceclarius explicatur,

quod,

quamimperatumcftjFiATjVelSiT taliscrearura,pereofdcm

chara(5tercs rcljponfum

fadumfit,
quali

i$

SeCT.

I.

PORT,

I.

PaRT.

I.

LlB.I.

quafiabeorumangclofcuSaccrcloteMagnoMicliaclc,acricliccretuiAmen, ^?. "^n"!; Ef failum efl iia: UbiconcluliofitpcrNiin finalc,aiguensreipcrfc(ikionem. Exquibiispatct,quodcharadercs Dei , & non modo cjus vclligia, lcd ctjam iplius prxfentiae eflentix in crcaturis cjus lempcr manebunr,quemadmodumjodfiiiitcum He,tampoftfa(2;amcreationcm,quamininlbnii,&ipfocteain valetudine

tionisadu. Sed,utfermoncsmeosad hujusvirtutisfacrofanfa:benigniratemconvcitam,cjufquc tum conlci vanda , tiim recupcr.u;da .-lut reltmicnda potcttatem cxj.licem , doccmur

facris fcripturis P/<i/?M.}(>.quod mifrtcordta

& bmignUaslthovd

e calUfit crc.

S<.

quodpenes ipfumfitfons vttit,

ac quod tn luceejus vtfurtfnnuslucem. Et Sapunt. i6. Mifertcordia tua adventens fanabit iUo <i veneno. Sed, quia hxfitare non dcbctis , an mifcricordia hic ac ipi.uur pro ilia Jehova: virtute , qua; eft Mellias, virtus Dei,ac opcracar in viitiue Tetragramuiati , velim ut vtrba fcquentia qui dicitur Sapientia

&

diiigenterinipici.uisacobferv^cci.jqux iunttalia; Etenim non beria

net^ue

makgmafanaviteos,fi:dtUMy

Domine,fermo,quifanatomma\TuiS,Doni!i!c,ijuivita&mortishabespotefiatem,&c.

Imo quidcm pet hanc

iplam tuam virtutcm admirabilcin

(crpciuum i(flibiis in dcfcrto libcrati lunt,Elias, & Eluha,c)usdilcipulustotcuiationesftup'ndjS3dexitumfinemedicanienco perduxcruntiimovcro &ipfos moituos in vitam pnftinam unico (blo atTlaturevocarunc;& longc altiora fa(fta funt virtutc &primaemAnationeipliiisJchovar,kuC'hul>oifto jamincarnatocumomniumadmirationejquibus,fe vctum Deum,acque VcrbunilaliKarCiEicinitaris cfle, mundopubhce, atqucipfa luccclatms&evidenc!UidecL.ravit; Nccquuirm a(ilum cfthocabcjushumanitate, qua;niorriobnoxia
lir

iehtaea

fiut,fedabmtcrnae)usdivinitatc-iqu.j[rnusabongincerat lax,vita,&lalusniunciiiCuipoteftasfalvandi,vivificandi,tcnebiasfuperau Ji,;naligiioslpiiitusdebcllandi,&iplam


tudincipiiusTetia^i;rammaiiiupera!;
ii

mortem cnfeacfortiQuiquidcm Chnftuscrat antc fuam incarnationcm illud Verbum n ,id cft, FI A i ,vcl illud figiUum IH' j quod eft vcritatis fymbolum,atquc illa ficrofaiK^a Dei vi vi,fortis,atquc c xcrcicuum,lapicntia a qua omniaprimum fa<5ta funt,& dcindc
da..ierat:

inluaeircntiapcripiiiisluavcs^meii.iiucs^uclalubrcsj^^hcetinvifibilesj influxiis

optimcufqucad

Qo!inutem copiolam cjus fruitioncm obtihuerir, ad fttlicjtatis atjuebeatitudinisfiftigiumf!cIiiiT'' pcrtmgf cquod fummunidicitur: Acquehociilis vcrOis confirm.uS.ipicns Proverb. 3. Sapientiah- qm confequiturbeatusefl nam mdm eHejusacqutfitio vd mgotiatio 1omnia dckctaniertta tua non poffunt gotiattoite argentt,& auroefr<jjjo prmnrus ej,is mtiofwr iH Carbunculis :

ultimum pcreat,conic:\ ancur

&

dqueinei: Loii^ttiidoidterum ni d:xrrai\'.i dt in finifhaetusdivitu


,

&homr

Vtaejusfuntvitt amanitatis,

&o-

mtusfemitiicjus,pacis:

vcrba SapicntislcquentiaconUdc-raveirinus,ticprehcnclenHis,hancfapicntiamaliudcfle,quamilludVcrArbor vnitiSt pribLnd(7ittbus:D.niqueqiiteafruitur,oeatMefi :


,fi

Nccquidem

bumJehova;lacrol.-in(5tuiiKa

ir.

>mnial-..(n:aatquccrea:alunt.-

Namharc verba

pr.xcedcncibus

fubnedic

khovafaptenttafttndaviiii) .iw:fiatuitcaLs tntelltgentia: Sic ctjarn dicit Plalmifta; VerboDomi'

ttijirmati fuNt coeli

&c.

E.^quibus (cquitur,quodbieSpiritusdivinus,hsc Jehov2Virtus,fitilhusbcnignit.is&mifericordia,.tb eo emaaans,Cjua vc, n.atfii:lesian.il(;iTimacaligine liabnierfx adlu> cm &hbertatcm^ acde potentiain aclaiiri,& de nihilo in Ens rcaJetucruntrcauftacjiquod quidcm eft maxinrum mifericordiacind cium: Atquehi-:c^-lt,quocibcnignitasIcmperattiibuiruifi]io,perquemc(jlumpri-

nium,videli.etEmpyreum,tienihiiota(i(.unieLSpKitusliinpid)fl[imusaclucidiflimus;&ipfiangcli
denonentibuseftiaunturlpccuiapcJ]Liflin.aiinc'iubusideaiT>ajcftatisdivinjccolifpicitur:Deindc

firmamcntum de nihilo inSpiritum

cfnvdlii^Tuin nobiliflimum vica; pabulum ledigitur, lapidefqucfiindamentales acangiilarcscuilibctcjusftella-lnhtpohti , interhps iplc Carbunculus divinus e throni lacrolan(^i Cieatoris ccnrropcr viirurein& operationcm Vcrbi,tanquamprimum Solisfiindamcntum Atquc hincpropterhindamcntalislapidis nobilitatem&ljplcndotcmrevcra Solelecftuscftpro Vcrbitabcrnaculo. Nonnedixit Jacob Gtnef.i^. poftquam fapidem poluiflec, alcendcntcs vidiflcr i Certe eSl ut cervical luum,& in fomnioangelospcr lcalnm delccndentes

&

&

&
,

tehova tn hoc loco,attamen egt mfcubam


cus eHporta coeli
?

Quam terribtUi eii hic locus

non eH

htc locus, nifilocus

Dei etiam hic


;

lo-

Acceptt ergo laptdcm tilum

fuper ftimmitatem ejus , vocavitque

, quempofueratfub cdputfuum nomen loci, domum Dttfortu : Tunc,hic lapis quemerexi, inquit , i ttttdumfcH

&pofuit tn titulu?n, ac effudit oUiim

fiatuam,eHt domus Det.

Hoc ergo eodem modo crcatus eft SoljvidcliCct ja(5to pnus pro cjus fiindamchto , Carbunculo fplendicTiflimojadditoqueolco leupabulodivinofitdomusDei,&pia'cipuactrlijamiai nam
,

fine Verbo divinononfit tranlitusaterrainroelumjEtcniin^ucinpiincipiolciu creatiori* fuic dedudbolucisintenebrasper Vcrbuin.'Sicetjameritindicnovifliino,rcduCliolucisa tcnebris.juxta illud Saptent. decimo fexto. Deducis ad portas infani reducis, id cft ,a coelo in terram,& a terra in coelum. Athocforcafle ftultis impoflibilcvidcbitur,quodlapidcs angularesdebeantcflctundamentaftcllarum;Quibusrcfpondemus,quod,utincreationecrattainfixum,quamvolatile,&tainterra, quam ca;Ium,ita ccrrum lit, duas illas ma terias,e quibus Deuj crcavit coelu terram.fuiflc mollc durum;.i quoru fir^ilitudincm tam coelu^quam tcrra taJia.qualia funt,crcata fueruni q uippc quctu iinum cft durii& lapidcura,alterum vero moilc lpintuaIe:Similitcr ut tcria fc habct rcfpe(flu a-

&

&

&

&

quaium

Db
tis Itfk}

PrINCIPIIS
mram

S LIP

ersub stanti

al.

ij

quariim inferiorum; ita etjam corpora ftellaria fe habentrelpedtu Ipiritus quintx cficntidE ; Quod auttrm bahs terraefueritlapisangulanSjnoscilocenthscverbaipliusTetragrammatiJoballoque8 . Vbi erM,qiundofundabam
?

qu.ii dijpofuit

menfuras ejus,dut quis cxtenditfuper ipfam Iweanp.fu-

perquobafesejusfuntdejix,autquujecitlupidemejusangiilaremi
eft
,

Quodautem Vcrbum huic lapidi angudivinum ei llt quaii anima ( unde Vau cu domus cum Verbum lari iemper adliccujus quidem angulo lic delcribitur ^) ex multis iacrarum (cripturarum locis confirmarepoiTumus: Nam primum
{cvi'oizmPfalm.iii.i2..Lapisangtilarii,qiiemfirudoresfpreverunt,isencaputAnguliialehovaes]h!C,eRquemira-

t;/(?n(/o/?r;AtqueluperhocdixirJeius,M/jfr/;.ii.4Z.Af<jrc.ii.io.L(.io. i7.jlS;4.ii.Ntt(7rf?/fgijiis i?ifcripturis,l.ipidem,quem

reprobavermt tedijicantes,hicfacius eli caput anguli &c.

Etfcnprum eH

Pono

Sion lapulcmoffinfwnis&petramfcandali;&omnis,quicredettneum,nonconfiindetur.Rom.c).^^.\e\,mi.Pet,z.
a.

6 habetur ^ Eccepono in Ston laptdem fummiim angularem , probatum,eledum,prettofum;& qui credideritin


.

etim nonconfundetur:LtEfai.i%. iG-itx

Ccn^mminvenimus;EcceegomtttamafundamentisSionlapidemprO'
qtii

batumanguLrevi,pretiofum,tnfundamentofiindatum ;
efTe balin,cujas

credtderU non fefimet :


,

Et multa

alia loca allegare

polliimus , quibus probatur , lapidemjehovseangularem

& Ipiritum omnipotentis fapientije cjus

virtuteadmirabili non modo terrain aerenutmis admiranda: juftitis fulpcndimr, verum etjam quodiibet corpus coelcfte denfum,atque propter fpiiritudinem ponderofum' mirabilidivinitatis(piritu,tanquamcokimna& fiilcimentoin aethcre fuftentatur: Qua: quidem rerum balis,abternitaicproccdcns,T]ihilaliudeft,quam Vcrbumjehova: pcr Vau fymbolicc lignificatum,omniaquc fua virrutc & fortitudine hrmans atquc ftabiliens Cujus quidcm palatium nobiliuseftSoljquippequiluoCarbunculoangulariomnialumine acvitanonahtervivificat, quamipfum Verbum Ipirituale inipfo habitans animas hominura defperatione,triftii:ia,& alijs animi pertu.bariombuslaboranrcs,atquevenenoDiaboli &tencbranmi fauciatas bailamofiisgiatite & miiericordix curat; Atquc hincpatet,quod,ut terra lolis coeleftis curar corporainferiora morbis infeCta;fic coslum Solis fpuitualis cxpalano fuosterno in tcrram prolpicicntis curet animas. Hinc ergo orirur virorum Erhmcorum traditio qua Apollinem Jovis filium finxcrunr Dcum medicorum,' eundcmque infupcrmcdicini autorem ex vivinca calons virtute dixerunt Atque ipli Poct<E eum Draconis terribihs Pythonis peremptorem cedncrunt tum ob naturam ejus putredini adverfam; tum etjam.quod vcnenalcthifera,morbofque contagiofos,& tenebrarum ftigmatapropulfare,atque fua faculrate Diaboli violentij"s refiftcrc animadverrirur. Porro erjam Apollo ommum menfurarum divinarum vim atque virtutem continere dicitur Atque hinc etjam eft quod ApoUinis vis aPleufippoPlaronicotraditaeft ex multis ignibus conftare,cum tamenipleunus& idemexiftat; Unde Chrylippus voluit,quod Apollo dicatur ab A,quod eft,fine,& poly i. multitudinc; quafi folusflt,ccelorum & fyderum vim continens:Unde & Latini Solem dicunr;quafi folumiucentem &
;

Adad^quodlinguaeorumjfolumfignificati&HcbrsiM^^O^i? fcmes, id eft, proprium ; eo quod lux& ejus berieficium ei fitproprium,cum alia {ydcra (uorum luminum vim ab illo accipianr. omntiim bonorumpUniNonne ctjam Chriftus plerifque in locis appellatur So\;de cujus lumnw, vitd (rfiM?(uiquirJoann.^oii<ip<jmrJ/i4r,atqucefIe fuum accipiunt > Norineeft VerbumjehovsfiIfus ? nonnemedicinaEDeus,atqiicmedicorumprinccps,cumipfcperfefolum,abfque hcrbis aut ahjs pharmacis ,folo fuo fermone,& Spirirus fui divinitate,omnes crcdentes ram coiporalitcr,qua fpirituahtcr curaverit,&impofterum curaturus fitrNonne Draconem horrendum.vidclicerDiaboluin mortem fapcravir ipfe loco Py thonis,mundiquc contagioncm fuftulit?Nonne vim omnem menfurarum divinarum in le continer.cum ipfe omnia numero,pondere , & menfura in primordio ftatuerit?Nonne conftat cjus vis a Tctragrammato ei commilla ex multis ignibus,hoc cft, ex mulris lucislpeciebus; qux tamennon funt nifi lux una&eademjprxterquam relpedu diverfitads matcriielpirituahsjin qua operantur?Nonne cft unus feuunicus in mundo , omnefq; lucis in mundo IpeArque hinc cft, quod Chricies ipli foh funt piopriE,quippc qui cft luminum parer atque origo ? ftus,& Verbum,& Apollo,qiiamvis fit in hoc mundo,fimihterque ejus tabcrnaculum,&omne medium,pcr quod in mundo exiftit inftar Cupidinis in vcnrre Pfyches,feu vcluti lux in ventre marcri^, feu uti Spiritus divinus in ventre Mariae &c. eft ramen unus atque idem, pcr fe exiftens, & in fe immortalis,acabfqueomnipalIione,noncrearu5,&aJodimmcdiateinmundiChaosinfluens,utfua
Aflyrij
,

&

&

pra:fentiailluminet,vivificet,&depotentiaina(l:lumdcducatSpirituminChaosyelpotiushylaab-

{conditum;Etquamvis haecluxfitperfeinvifibilis, tamen grariacorporum cum denfirate creatorum,cjufquercriexionesfiifcipientium vifibihs&coloraraper accidcns redditur.

Nolimergo,ut male mehocIococxaudiatis,aut credatis.melolem vifibilemproipfocorpore Chriftimyftico acProindc,mcdefolefupcrcaElcftiarquc cipere Abfirnimirum,uttaliavobisprophanaobtrudam invifibilifolummodolocurum efTe fcitote. Concludimus igitur,quod ajod fonus exertus & clarus cditusacemifrLisfitinmateriamtencbrofam,fcuaquasnigras;Undeevenit,quodnHedepuratum a fuis tenebris ei fymphonia di vina cop ularur Arque ita factus eft primus gradus defccnfus Divinitatis fupereflentialisinmundum: QuiquidemgradusPatrifeuprimKperfbnae & proprietatiattri:

buitur;undefit,utinnumerisi.propinqmorafintfimp!icitati&iinitati,quamtria;hoccftinmulti-

tudinem

jg

SeCT.

I.

PORT.I. PaRT.

I.

LlB.l.

tudinemmagis immergantur: Sicctjamcftnfiipremum,feuregio Patri attributa Cjeterisfimphcior,purior,tenujor,&: per confequens divinitatis natura; llmilior , conjundbor ,& magis contigua. AtqueitaDeuspaterdefccndit in mundum-, deinde a inHe Verbum emittitur, & locummediumobtmetinternprius,&nultimum: Undefirmamcntum per 1 Vau,cui Vcrbum fymbolice
"^

refertur, Verbo,feu Filio,feu fccundseperfona: a

prima procedente dcdicatur ;Sic didum eft;quod

Verbo firmanfint cailfy AtvjacicaprodudumeftligiUum cotius veritatis,quu ufuscft


,

Ehiehadmun-

di creationem,& ad bcnigmcatem acmiiericordiamjehovxmundo mundique crcaturis manifeftandam. Nuncverotandemaiiquandoad nukimum pcrvehicmu!), ik in ejus (piritu crudiori ac

deniiori,animopropenlb navigando iUius difpolitionem diligenterpcrquitemus.

C
Venaturalitent ultim

P.

VI.
,

iffius

Tetragrammatt

^ quomodo adcce-

lum mundi mfimum

referatur.

ULtimumnominisTctragrammatin,quodetjameft finis & terminusilhusnominis incfFabiljs,' dcnotatukimamacqueinhmammundiregionem; Atque itanomen hocmirificum fe extenLlndc dicicur Dcui in omntbus & extra omnia: Qit a mundo xterno ufquc ad centrum mundi creaci
; ,

rehnquaturincommenfuratum,fi drcui.iritcranibiens quilibet lemidiametcr a cirLumfcrcntia ad ccntrum ufquc occupetm: SicetjamvirtitsTecragcammaciinJod cftinmundoaetcrna;inprimo Heeftmeos divina; in^ cftSolcoEleitisj&nacuraftcilarumiin ulcimo He cft vircus clemcntans; ecujuscentrofeu mcdia aeris regionc in hoc ccclo emicat,canquam Sol e centro Sc medictatc regionis achcrea:. Atque hzc quidcm virtiisTctragrammari,tcfte D.Paulo,&D.Joanne,eft5/>inf;//f vir/^cm , quidicirur M/^ yMj,6ci.(A;;/W/V(i;;qui,utifupradietum eft,cft virtusTctiagrammatiineirabilis, &opcratur in virtute

Naminmcniura

figuix fphaTicae videmus,quodnihilineaomittaturaut

cjus:Etad idmeducicha.'cdieT:ion ^3;:7";ciijusliter.E,(iCabaiifticetranfponantur,crunt7;"T2?"''^i-> ideft,Mc!rias;qui&; Veibumnuncup.itur,quodeftipieDeus,&ejufdcmeirentiecU.i'fiDeo; a quo

quo fadumeftnihil &:c. AcqueharcvirtusxfCina iii mundo a:cerno cum Patrc&Spincuincrearocft, &inillisaccumilhsopciarui ; cumipfa cgrediaturacentroPatris,& Spiiitus a centio ucriulque; Spuitus icaquc&filius funcinpatrc; quatenusipfcpofteornm afe
omniafacl:.! funt,&liae

i)rocefriun,ardoreiu inlc reflexit; ita ut jam patcrlit in filio,&

filiiis

in patre,acque

amboin eodcm

'pintu;Etomnesrresfunc eftcnciaanumac idcm,&lignificancerin hoc mundo iine emanaciorie quidemper Alcph,quodunicacem,&hmphcicacem,acquafipund:um dcnotaf, cum emanatioue

autcm fivc irradiationepcrJod;quaEalfimilaturlinex,ccu prima & fimplicilTirna progreftiio virtutis divinae a (uo fontc a;terno Jod. A tque tunc hcec virtus dicitur Mcns increata,feu unius DciJod radius; & in centro coeli Empyrct difpolira ab illo loco primumilluminar ipiritum r,;& dcinde creaturas cjusangelicas procreando,dac
illis

virtutem ,radij(quc

fuis

pcrpctuo eas fovet cftcntiafua

nonahtcr quam in Lalo medio fcu palatio Sohs radijs iuis circumf ufis innumcrabiles ftellas nutrirc,vivificare,& illumin.ire lolct Nec tamcn quicquam agit fine contuio (ui patris & fontis Jod,cui
:

fcmper fuir obediens.juxta

ilhid Sapientis,Provt7t.8.

QtundofurmabM ccelos defuper ,


,

qiiando roborabat

fontcsabyftyquandofQiubatmariflatutumfuumcrc.cumftatttebatfundamentatcrrti

cram

ego Sapientia

apud

eumveiut alumnuiifeu (uniia (oniponem,cumfim .tptid tum edtuando,&erum tn Utit^s quottdie ldtificans,& lu-

dtnscoramcoomnitempore.

Ex quibus patet , quod Vcrbum feu Mcflias operetur in virtutejod , in quocunque coclo ad cjuscrcarioncm&ftabilitionem: hoccft oblcrvat voluntaccm patiis, illamque obcdicns ita ad amuirim&curiofcpcrficere foler,utne quidem latii unguem ab ea dilccdercautcrrare pofiit;imo vcrofuipatiis vohintatemtamin teriaquamcoelismirihcafuaacftione , tum in mundicicatione, tuminejufdcmconfervationcpraEftiritfcucxpedivit,&ina:tcrnum prxftabit. At vcro jamterria
creacionis die,hoccftcerrialuciscxtcncbiiscruptione,cmanatioimmcdiataa

Vau,( quodinmc-

groflas fcu infcrio, eft inter duplex H n,hoc eft inter aquas fpirituak s triphcismercfpedtudivcriitatis tcrtianaajod, quidemdiciturtertiaemanatio, feu lux rcsjqu.-c dij, pcr qiiodrranfibat, intcnebras coeliinfimifeimmcrfitjCquxquidcm tenebrxicvera ^amdicunturCnaos,quoniamclementaconfi.ifa&maledifpofira, ac ad invicemlitigantiain vifceiibus

dio lltum

feu fupcriorcs

&

crafltim,!uiTiinc ac forma deftiruru:Ti,in fuis continenc ) acquc ibi iUud n , fcu fpiricum denfum luccmproduxic; idquodinidea nominisminfici Tccragrammariance fcculum , &abxrcrnodeiineatumfuit; Nam Deus Archetypus Macrocolini Microcofini omnifque crcaturx dilpofitionis , mcnfuram numcrum pondiis in mundo idcali prius ordinavir,quam per Verbum fuum

&

&

&

rcalitcrcaproduxic:

Undc

Sapicnt.

ii.

Omntamenfura^numeroque&ponderedijpofuiftiatquetemperafti:

Atquchoc erateximium,in lucecreata,feuVerbo,feuvirrute

& porcntia,feuemanationc& f^uxu


mentumj

Jchovxomnipotcntisjbeniguicatis, &mifericordi, atquefaluds,pacifque indiciumfivc argu-

De Principiis Supersubstantial.
mentiimjquod videlicet e ccelo

z^

medio feii firmamento in rudem Chaos mafTam defcendebatiad

piopuHImdas ac depellcndas litigiolas hujus regionis feu H ultimi tenebras,& ad coftciliandam inrer mimicos; bcllum fibi invicem horrendum & continuum friferentes,pacem ac concordiam sternam. Nonneetjamobharicrationem,vidclicetpropter Adamlapfum,&fuccelIionisejusruinam, acpropter peccatiteriebrofiincorporeiScanimo humanoinfultus,elementorumque litcm acdifcordiam incompolitionehumana,mortcm corpori & captivitatem animsb induccntem,deftendit hcEC virtus lacroianrtain Chaos humanum,tenebras ejus iuo lumine difcuticnsjcorporumagritudinesinhocmundopropulians,Diabolirabiem reprimens,mortem &dcftru(n:ionemliiperans, atq-, infxllibili exemplari & argumento dcmonftrans q li t totius fidei anchora ,liberatione anims a
tenebris&captivitatenobisannuncians?Haec,inquam,divinitatiseircntia,h3Ecaeternaeconcordiae
circa cenfymphonia,hicpacis reconciliator,hic unionis nexusinviolabilis , difcuilis ad centrum trutenebris,acinimoloco,forticatenafixis&firmatis,fuaharmoniaitaquodlibct cosH iftius infe-

&

eicmentij difpofuit^ut pax atque amicitia ubique pern infimum in mundo teali ( qui refertur creati fimul,&per conlequens inad n ulrimum nominis inetfabilis.quod erat idea mundi sterni finitumacincfFsbile) conlervctur. Hocergo eft honorabile illudmedium, cujusnaturaefttam fuavis tam unitormis,tam fortis atque prxdominans , tam ellentialiter cfficax , tam concors atque! fymphoniaca,ut, um quacunque rc conjungitur , illani ftatim in fuam compofitionem convcrtat, in luam quaii naturam mutct,fibique obediens reddat omne illud,quod liio fpiritu attingit Atque hic Spidtas SanClus.feu virtus Deiformis eft illa , qujE quafi magico" quodam fuiurraniine omnesipintuscrearoslibi ftatim,& vclinid:uocuIi,obcdientesrcddereioIet, fecundumillud Herm.' Trifmeg. in TabuL Siiiaragdina ; Sic habsbis gloriam totm mundi&fugiet a te omnis obfcuritas Enc eR totius fortitudinisfortitudo fortis;iiuiavincetomnemremfubtilcm^omnemquere)iifolidampenetrabit; Sicmmduscrea^ tiuesi. Hocergocllvinculumilludfortiftimum, quoclementafuis locisaDeoJodconfticutis,hoc cft, inre^ionecailibetelementopropria, tah ratione fulpendunturin n infimo, ut intcr omnia aquam,ututrique ficmediator, viconcordia &pa.'i habcatur: Unde aerem pofuitinrerignem delicet.ut conveniendo fua humiditate cum aqua,ei luper innatet,&contiguus exiftendo igni eum caIidafuahumiditatepermul,eatacfoveat;atqueut tandchacvia fe interponatinternaturamfrigidam aquse ex una partc,&cahda ignis ex parre altera; ta ut una cum altera motu c6trario& conatu ad verfo contendere non poflit Similiter hoc fimile officium priftat elementum aqu,pacifq; mediatorfi:interterram&aerem,itauthumiditasaeris ficcitati tcrrsE violentiam infcrre non pollit; mehus obtineatur^fadlaeft aqua talis, ut convcniar Quxquidenimoderatiout tantofacihus ciimaerefuahumiditate quippe qua tanta cftcjusconfanguinitasautcognatiocumaere, utmeex parte oppofita fimilem famidiante calore etjamilla in huncper fubtiliationem convertatur; liaritatc&confanguinitatem habet cum^terra prop-^er ejus frigiditatem Horum omriium in ifta aethera ; deinde tali concordia nexus eft virtus Tetragrammati,intercedens primum inter ignem aquam,ac dcnique inter aquam &terram;cum quiinreraerem &ignem,tum pofteainter aerem bus etjam omnibus ad producendas eorum formas cfTentiales communiterfe mifcet Unde Deus
rioris

&

&

.-

&

&

&

&

&

aquas ^dicitur eJietnomnibus,&omniamip^o,acperipfum,fecundiim\^hici. lob. i%, Quifecitventispondiis , enarravit, appendit in menfura.quandoponebatpluvijs legem,&viamproceUisfonanttbus,tunc vtdit fapientiam ,

&

&

&prieparavit,dc invefiig4VithoMiHi,& dixit;Ecce titnorDomim e^ipfafapientia &c.


eft illud mediiiformaIe,incceIomedioleufirmamentodominans,atqueineo,tanqua fecundz perfons deftiriato,rcgnans & fceptrum cenens , cu jus mediatione & benignitatc fupremum coelum 7 Ijpirituale , defcendic in n coiporale;feu ccelum defcendit in terram,feu anima incorpus mediante fpirituin Vau occultaro': Undefadlum cftr\occultumunitate Verbi,hoc cd fplendore Solis tam vifibihs quam invifibilis , non aliter quam Sol caECerarum ftellarumlumen obfufcarefoIet,mcdiatoreintcr7;&ninnomineincffabiIimanifeftato;hoc eft,Hc Arithmecicedenotans quinque,& unitas fextum numerum confticuens,fub hieroglyphico 1 fignificaca,quod ^mbohce firmamentum defignat,dicitur fua virtucc feparare aquas inf eiiores ab aquis fuperioribus; Sc
,

HocVau

in loco

non poceft cflc fine patre,nec SpiritusSanctus fine utroquc; non poceft ablque auxilio eflencia: coeli Empyrei,a quo accepit animam ita etjam firmamcncum efte creatam,neccaElumeIemcntareabfqueinfluentiaabutrifqueprocedente. Atque hinc fit, quod, licet unitas divina per Vau fignificata fepararit aquas fuperiores ab infimis, ne fiat intcr aquas fpiritamen,uti filiusin facrisproprietatibus
tuales &groiras confufio,eft

tamen mediator , per quem aquxinferiores vel fpiritusgrolli gratiam,

beniwnitatem,&vic2maccipiant,a ccelo, Patriattributo,inquodJodaftluenterradiosfuperefIencrcaturxanimalis acvegetabilisvitamper tiales,athronofuoaternoefFunditadvivificationem

&

creacionempiimum,acdeindcadvica:continuationem&fuccelIionempergenerationem.Exquibushquec, quodDeusde plenitudinefuatanquamfonsluminis, perprimam humiditatis fph^ram,vitam,formam,&lucisfiiKeirenfilica:portioneminfundatinfecundam;quetandemejuidem beneficio nutrita in tertiam ulterius per Verbi poteftatem , in quantum ex reiiduo a;quum eft, ad creacurarumninfenoris confiftentian? inf unditur. Et ilUus vircutis divins portio de Vau in n infimum. D j

^cj

Sect.I. PoRT.

I.

P Art.1.

Lib.I.

fTmumjVelafiimamentoincoelumelcmcncareinfufa, fcdcm fuam haberincentroelementorurn occulcorum; ubifphxra ecjamccrciaatqucinfimaicquahtacis ponitur-, quippeubibcUumigneis fuisiacuhs &fagitcisinterrciblectcncbrohs aquiscamundiqucobhdcntibus; qua: tandcm ignco ciusfulgorcdilperguntur,adcoquectjamimmcnfi aggcres,&:monccsad coelum afccndcntes virtute cius dilacerantur,(5 tam tcncbriE,quara aqua: dcnii,tcncbrarum amici , ad cenrrum cum ipfo litigio,tencbrarumprmcipe,propelluncuri Undcunicasiphas,lcd jundla cum n iuperiori, facit lo. Namo.airimilaturHc:Eccnim,uco.velcyphraper lcnihil cft,fcdqunhin porcntia nd numcLlnde didum eft quod Dcm crenvent omma ex ium-,fic crjiin n pcr fc renebiis obruirur,6(: nihil eft />//o,hoceft,cxnonactuexiftencc:Scdlivelunicascyphrx pra;ponacur,vcl aliquis digicus exu:
,

nicacc derivarascianncftarur, ericnumcrusinaiftu: licecjam,hntcncbrisobrLitocllentia, veliplum Jodaddacur,producirJah,quodeftEnsmetaphyficum tkfummum. Similirerin coelo me-

dio,n><luodocculcc fubinrelligicurin Vau,connexum cum riluperiori iTianikfto,proprcrimicatem,qua 1 Vaucxcedic i-jjdenocacccncenaiium nuiTicrum,ficexpicHumin,id cft,srin,id cft.ioo. Ubiiunicas.veldcnarius leimmergensinprinumn&fereperensinfccundo C0Elo,in VauduplicansmulciplicaccocicsfDiiicusmenluiamin firmamenro, quorics ipfum mulnplicncur in mundi Ipincuj&pcrconlequcnsdiverfi ipuitus velcoelinumcranrur: Unde lo. in lc nuilciplicata produncnumerumcencenarium; &,quoniamibicftle undauni:aasicpccitio,vidclicccin coelomcconfcquenter di.iplicis fpintus chaiadlcr , videlicct c o. vel T\ dio denocac fccundam pcrionam , annotatur,ntquc-unicas fuper j abftrulb modo in Vau occultum jnanifciteprxcedens^iSc nm Vau idc,utcoelun',Jod cft lincaie,ita cceluml loo.vehymbolice.^r; rcperta,prxponituroo.fic quadratum nun-.eudcnarij. Deniqne Jodterloo.funr velquadratumvquacenus cllfiipcrfiaale tiavicedelignatur&repctiturinnuitimo; vidclicctin n pnmopiiinum,&in ulcimo tcrtia vice, occulre in Vau comprchenfo, hoc modo nimiruminillis manifeftis, atque tccundo loco in 10 o o vcl .'innn Arquc ira declaiaturqiiod Dcusfit Al^ha ^ Oinega; per fc vidclicct in mundo Archctypo.quacenuscft Alcph,feu unitas, qua:eftprincipiumdigitoium, & J.<dicu numciusdena,

&

r'

-".

.",

iiorum,qui cft finis eorumiSic itaquc Yidemu3,quod


fiae,vidclicetJod,fitpriui.ipiummundireaiis;

finis

mundi i-ormaiis, li.i

plicis

ik idealisfinc

quod

&:

Akph

iviinus luciduni dicitur.

Similiccr in mundo materiali videmus, quoctibi et)amDcus fit Alpha 6c Omega; Nara Jod, quod ertfons atque principujm mundi crcati, dicicur Alcph lucidum a Cab..liftis-, cuius finis ct)..m cft Alcph magiium , denotans n-Liilenadum numerum , ultra cujus dcnomiiiationem non eft progrelllis ica uc in mundo xteino & increato t< rencbio{um*C prima unitatum origo ) fit Alpha: &:Jod , quod cft s lucidnm, cft illiusOmega. Sic {< hicidum cft Alphainmundocieato&compofitojat f<magnum eftcjufdem Omega: Unde evidentcrliquecquod {^ fcu unicas fit omne,quod eft,cum incluoac omnia; numcrat omnia per unicates; mcnfurac omnia pcr nomen Tecragrammaci,quod mcUidicatque cujiis Hieioglyphicum exiftir, &: per Vau.quod cft lancis vcl crucinaium mediccas in aiquilibrio conliftcns, fcu iiyius peipendicul. ris; cuius pdndcra acque diftantia,n prius &n poftcrius n ominis inclFabilis Tctragramm-ati fonicu ftupendoinmundocompohcoclangunc,lucequcinexpiicabilicoruicanc- Prima ergopcriona Jod. liueam m n mundano chaiadrciibus numcrorum icu licerarum vivis priniac compohcionis, vd figurisigneis&linearibusiuumvclle,divino mediante Verbo, in vaftorencbrarum libroprimum dcpinxic;& fadum cft primum ccclumacp-^oducti func, fecundum Cab.iliftarum dodrinam , crcs
:

lata feu uhitas

jnundimacres, vidciiccct< Aleph,'2Mem,is;;:;Shin,hoceft,prin>.ipium(cu firmic;is,terixairimiIgnis; Quibus crcs Angclorum Hicrarchiarprimi 71 mamfefti rcfpon, Aqua

&

denc

qucmadmodum & cres H ulcimi rcgiones,quam apiilfimc illis referuncur; v idcficet tcrra, in numero millcnario delincns,cujus 1) mbolum cft .sm.agnum; (ph.xra humiditatis,comprchcndens
;

fpiritumtumgroirum,nempeaquam,tum iiibtilcn^cujusfymbolum cft"fflMem,6cclcmcntum


gnis, cujuscharattcr

i-

&

ftigmacft^J/, r.-idiosfuosinftarignisfurlumcmitccns: Similicerinfiima-

menco
culo.

',17

agic

lualucc,^ ignium rucilorum lofidicacc,

&

'iCi

Ipincu a:cherco,iIve lucis iphus

W vchi

Secundaecjam pcrfona, Vau,veljod,lcuunitasinnocculto chaiaderibus numerorumfccundx compofitionisigncis &fupcrficial;bus;cx pundis&lincis ftcllarumconflatis, fuum vclle
perfccit:
coelovifibili

Et cjus virtutc ignca riirilx ftcllarum m.ifl.cin Hinc Verbb Domimfirmati funt calt , &e. mirabilcminmodum per pondus, numcrum, 6v;mcn:iiran;inaltumiUlpcnduntur{

Myll;icahteraiumfimplicium,quxfunt u.inZodi.ico figuntur; velurin Arictitribuirur,-cujusinitiumn primario cft proxinuim,aiguens,qudd,ut Anc eft prmuim llgiuim , llc T\ htprimus fpirituscreatus-, &ut Anesdicitur igneam habercnaturam,hcetjamnpiiui abignca fuanatura dici;

turEmpyreum.
^;

Sic ctjam Vau ( fccundx perfonx fymbolum ) figno Zodiaci fccundo refcrtur, Zain ,Samch -H ( Mayn jb ,Tz dc , -^ datur , t^ Hhcth :j ,'o Tcth Q. Jod \Vc. Lameth i:,Nim Caph X.SinuIiterfcpcemhtersformalcs dupficcs vivz , Ipintum vivum aipirationisintus ha-

Q
&

&

bcn-

Db Principiis SuPEilSUB stanti al.


bentes,(eptem Planetisrefemntiir;videlicet Beth Soli,qu2 qiiidem
relationem,utp:uer includat iilium
:

5!
,

litera eft

(ymbolum filij

& fc-

cundx pcrionxjab S immediace proceacnsiunde 3t> legitur pro patre lcu radice , & nccelle eft per Unde etiam 33t^ apud Chaldaeos figniticatprimum hu<5lum producere Ingens ergo eft ipiiitus & torticudo maxima.quatenus non modo ab s,id eft, Deo per
;

proecirum&emanationemimmediatamprofluit,iedet)aminlehabetduplicemSp!ri:um,cjuem-

admodum Gimel,Daleph,Caph,Phij,Resh,&Thau-,quaerefertintur V cneti,Mercurio,Lunx,


turno,Jovi,(S; Marti.

Sa-

Ex quibus patet, quod duplex fit hociricoelo Spiritusrtportio-- llndehsliteraj; quiEfunt Planetarum iymbola, duplices appcllantur , & lempcr cum afpiratione prononciantur , ex quibus arguitur,quodiniehabeantvirtutes(uperiorcsr\feucceliEmpyrei: Atque haec eft ratio ut mihi videtur,quod cuilibet Planetx Intelligentia Angelica praelidere traditur fecundum cujus diipolitioncmPlanetaillcmovetur&agit,tuminip(umiirmamenrum,tuminregriumeIei"nentalc;atque ita virtute Vau in nomine incfFabili virtutcs n He luperioris infunduntur in j^ He inferius Undc cercecolligerepo(Iumus,quamgloriofus(it Vau nexus inter H & r quibusintefponicur; quippe quo (upcriora cum inferioribus communicanc , & rurius inferiora ampledtendo fupcriora ijs gaudenc & vivificantur Hoc, inquam, eitcopula inter animam fublimem corpus infimum acque hoc icetum eft vinculum illud pocens nobile , quo elementa in compofitionem rediguncur,& in eapacifice confcrvancur ; Quod quiidem vinculum (i in ulla compofirionisparcedeiicac, morbus inde ccrciflimus atquc intemperiesfequicur; quoniam elcmencain compoiiiioneconcraria hujuspocencillimjevirtutis defedu ftatiminter le litigare&: contendere, atqueinOcconoraiahumanarebellareincipiunt: Atfi hsc virtus primordialis in toto defetcrit, morsindeincvicabilisiuccedec; adeoqueiiha;c nacuia scherea ncgligeret 8c non reipiceretinfe- riora,eaquc non foveret quocidic,omnia c veftigio 3egrocacent,feulanguefcerent &protinus morte velocilcurcpcncinadefubicoadnihilumredigcrencur. AcquidicecforcaiIisaliquisfcrupulofi.is;(i hxcvirtuscltemanacio ipfius Tecragrammaci , cur non poceft ilJa idem prsftarc infcrioiibus ex cffilofuomcdiojfine influentijsEmpyreisdcfuperil!ap(is,aut(ine incclligenciarum opc afuperioquam firmamenti fit eadcm lucis emari n in regioncm Vau emi(ra;cum vircus tam cceli Empyrei natio clleuu.ilis: Cui quideroobje(3:ionire(pondemus,hcutantca,quodemanatiounins alteriusfic e)Uidemcflenci,nonminusqaam proprietatesfacrofanftxTiinicacisiunc ejuidcm fon,
; : :

&

&

&

tis,nacur2,acqueoriginis;(cdquandodeijsemanacionitus (euvircucisdivinae eftluxu in crcacionc Phy(ica,hoccft:,inmixcionelucisdivinicus infulae, loquimur,nonagimusdenaturalucisiucreara fimplicicer formali,fed de fpiricu creaco,in quo iUa prsedominacur , qucm in qualibcc aCf ione,

&

&

Atquehincfit, quod prohiijuslucismajori velminoripiveIencia(eumen('ura (piricuscenuioraucciailiorcflc (olet;quoniama6fus illius viitutisfimphciseftiemperdepurare ("pincus,&iebellemeorumcralIiciem ac denficacem tollcre: Atqaehinceft,quod fpiricits diverii(Lmcmraundo,qui(ccundum (iiamdiverlicacem varios producunc efFccfus: Hsc icaqueeftratio ,proptcr quam tametd unitas litindivinoefHuxu fcu Tetragrammati virCute,niulcicudo cimen in mundo ex maccrix vaiiacionc efle dicicur ; Hinc (piritUsEmiive(itmetaphy(ica(ivephylica,movet&gubernat
:

pyreus dicicur ^Echereo dignior,acque hic ipie icerum clcmencari nobilior; cum tamen lux virtusincreata,quailhfpidtus(unt tales,qualesindi61:ismundi regionibusinveniuntur,fempcrfitea-

&

dem,&mutationibusatquealceracionibusminimc&nunquam obnoxia; quoniam


SptntUiintelltgentuSandus,umciis,fimplex,[uhtdis,incoinqumatm

(apiencia eft

nemhabensvirtHtem

EihiceRcmnnatiojhtfluxusquidiimtlarifatis Ommpotentn.m

qHemmlinqmnatumin-

currtt^nuSaftem.y.co^ioitnnAnm.

Acveroquodh3ECunica& invariabilis Deivirtus feu cffluxusjod, in (piritu diverfo varie diverlimode cum fuo vehiculo nominacurjhoc fic propter dilpofitionem ipforum (piricuum,in qui busnacat,nori autcmre("pectuejuspiopiio;quippequa:eftiempereadem &invariabilis, acipf^ Deus in natura humida flucluante Atquc hinc cft quod , cum Vau vmculum copulam inter ,-j n diximus,non intelleximus (implicem (andfam emanacionem ajod per fe , in abibluta , ac
;

&

&

&

& &

folaejuse(rent!a,fedipfum(piritum.cethereum,quitalisetl:,quaiis dicitur,propterformalcm virtuAgic enim vircus Tecragrammaci ; ac (i eircc quafi vilcus glucen , quitis fand:iE in eo acHonem
:

&

busteneracoeliEmpyreinacura,(euipfcipiricus inceliedlaalis

cum

naturaelementari &corpore

compofico,afpcro,rudi

& denfo copuiecur.

velremfimilem conglucinare nonfoleac, nili calore piius pr^rparctur: Atque illud gluten intermcdium vocatur Quinta E(fentia,hoceil:,quintumelemcntum,feu (piritusintermedius,vehiculumlucis (cu virtutis increatae, anima; vitalis myfteriumincludens; qui (pirituscftcaleglucen, &talemedium, cujus mateadtus , (impliciter in fe per (e eonfideratus, eft viitus ejus vero forma ria eft creat.i '& radius iplius Jod increacus ; At ipie (piritus (imul cum fua aninia divina dicitur rcs crea;

Sic ccjam,cxemphgracia,videmus,quod cera velglutenchartam

&

&

ta&phy(ica; quoniam,

(i

diceretur increata

mentiremur> quatenus

fpiritus eft creatus

D'

'

Sed

jx

Sect.I. Port.I. Part.I. Lib.I.

Sed&fiabfo^utedicercturcreata,itidcmaveiitatcabcrraremus;quoniamvirtuseaminformans,& de nihilo in adlum redigens ell incrcata: AtvcroquatenusipfeSpiritus dcnominationem habct,


quavelSpiritusEmpyrcus,vclfpintusichcrcus,vclaEthcr,vcl intcllectus,vclratio,vclacr,velaqua

&c.dicuur,eatenus,quoniauidenommatiofitcx partemateriaE,eftcrcatura; Atquchocipfumpcr naturam Vaulpercipitui;quod,cum Arithmctico lefpcClucxquinque&unocomponatur, fcquitur quod {< & rMllum numerum adxqucnt;cx quibus hujus cceli compolitio manifcllatur,conftans vidchcet ex Iucc,vel Dci,leu Aleph lucidi emanatione,& Ipintu T. Hincigitur Vau pro firmamento fymbohce iccipirur; & iiimamentum pro fpiritu xtheieo,id ell,acre ignco,hoc cft,conhfi:ence cxAlephlucido &n;qu2B idemfunt, quod'0:7,hicroglyphicumipiiusignci fpiiitus, atqucsethcridcm eft,quodquintacfrcntia, &quintaeflcntiaidcm, quodanimavitahs,acanimavitahs,idcm quodrcccptaculummentisinlpiiituEmpyrco feu intelleduah, &tandcin vinculumac ncxus& copulaincer fpiritum mpyicum,&fpii"iti'.mgroirum,tumfitnphcium,inipfisncmpc elcmentis, tum co mpoficorum , ut in coiporibus fcu clcmcntatis ; Atquc haec cft ratio,quod Vau 1 ab Hcbr^is pro conjundione copulariva ,(Et) fa:pcnumcro accipitur utpote quo indicatur, quod in rtbus naturalibus duo cxtrema copulare dcbeat; &quidcm co magiv,quon:am in magno Tctragrammati nomine inter H & r.inteiponitur Vaul ; a quo illa veluti per conjundlionem ( Et j fimul conjungi vidcntui Atque hinc dicitur quod ncmopatrem cognofcercpojiitnifiperfilitm ; Unde et)am Virbum Deum , &interipiritum fupcuoicm ieu ccelum fpimualciivelincadicitm Mcdiator inter boini>h)>i elementarc & corporcum ; Nam, ut a lincaad ccrpus non fit coelum fpidcum infcriorcm,feu re,& progrcirio nifipcr uperficicm,ncc a radice ad cubum, nili pcr quadratum, & e convcrfo fic etjnm non iit hanficus a coelo Empyreo ad clemcntarc,n!fi per fiimamencum; quemadmodum ncc ab u:

;'

&

nitateadnumerumttinarium,niliperinteipofitionembinarij,qiii nexujuftitiae conjungitdiiocxtrema.

Hinc ergo ad reprarfcntationem proprietatumTrinitatis fit mundi fabrica; NamnificfTct iupccmum ab infimo;fubtilc a fpif{b,lucidum a tencbrofo,bonumamalo,mcnlurani &pondush3bc;enonpGlIct;&nilinumcruspaitium ejiifdcm dificrcntiuun.iretternarius,cotumopiliciumfoictiLnpcrte<ftum, quntcnus in numcio binaiiocftpiinejus compoiitioin numero,qr,i diftinguu"

cipiumquidem&iinis,(cdnullum mcdiuni,quoniamdecli:iiiilinis;vclnullusfnii",quatcr.usdccft ilhmcdium;Uiidcindifpolitioncmundipcnllumnun".cuim mundu->loictii"npei.kctus:S:m)li[cr ii munuus cllct unum,tunc cflec (olumnicdo pnncipiam mundi & cieaturarum;& per conicqucns nuUum exiftcrerprincipiatiim fed omniai^oicntprincipium unuu"i;atquc hacrarionenon crcarenturelcmentaquatuorifcdtantumuniculi Quaitncccllerujt, utmundus conftitucreturexnumerduonimperfc<flo;quodquidcm lievcnillct ,clict i"nundus,pra:ftantilhmailla&pulcheriimajchov2 creatura,impcrfcd;us;quod fanc dicerc aut credere ellct fummc profanum Unde ftquitur,
; ;

mundumcflccreaturamnobilillimam,ptrfc(5ti(Timan"i,&complcti(limam,adexemplar Trinitatis fabrcfa6tam;rujus numcruseftternarius,inquocll:piincipium,mcdium,&finis;Nam,&uinomine inetfabili Hir;'' fuictiirimx ctlcntix Trinitatis indi|Vidut numerus invcnitur,vidclicet -Jod , pafilio, & nfpiiitui fandfo. NamquamVisibi iitduplcxHc,attameh priusefliconjunfccundxpcrfbnxlcumprima Jod,acqucultm)umitcium eflncxus & conglutinatioHepoft Vaucumjod; itaut ex liteiis circulaiibus TctiagrammarimirificiinmundoArchctypo fiatproprictatum divinarum circulatio Namquc,utin circuli delincatione trcs obfcrvantur tei"mini;nempe tenninusaquo, &mcdiumatqucfinis; quifinisfemper incirculo idem efkcumprincipio,uttri

relatum^

(ftio

poteubiomncstcrminifiuntunitas; ficctjam res fefehabetin pcrfonarum Trinitatis facrofan^Sts produ<5tionc. Atquehuicreivcrbisquidempaucillimis aftipulari videturMercur.Tiilmcg. MeDeus unitas per fpiritum locutus riMgenerat nionadem,& infe ipfam refleiiitardoremfuum , ac li diccrct cft;per qucm Ipiritiim Verbum ab orc cjus emanans ipli copulatur,& iterum illud Verbum perfpiritumfuumcundcminunitatisfuxpuncStumrcduxit, ut ticsdilbndxperlonxnon fint niliunitas
;

inefTentia.

At hoc

fecit Dciis,

quando demundofabricandoprius
ejfediciim.Siccijam

cogitavit; hoceftcjuseffi-

gicminfc,videlicetinnomincincfI;ibili prius dclineavit;adcujusimaginei"nmundusinteger exa5:ecrcatusfuit;


re traditur.

Undc&c ad Deiimagtnemfaclus

ProphctaDavid

gloriatus eft,/i

templi defcriptioiiem a vianu lehoViiacceptf[c;qaod ipf

um quidcm crjam mundi crcati myftcrium continefabrica in mirifico Tctragrammati

Ex

his

igiturvidemus

quod

univerfi

mundi

nominc

contineatur; inquomundiidealisfeuArchetypiefhgicsfymbohce cxp!icatur,adcujuscxcn"iplar munduscrcatusperhibctur; Nam.utinnominc incFfabiliJodpixccditn licin mundi crcarionc,


;

cmanatio ab Ehich,quxcft Verbumcumfpiritu,detedta& tcnebiiscxutaeftpiiorfpintus portio Et dicitur; Spiritiu Domm ( qui femper Verbum comitatur ) fcrebatur fuper aquat, hoc cll fupci fpiritus fupcriores jam tii rcvclatos &lucc fpiritus per Vcrbum informatos,& informationc creatos:Non a.
volumus,quodfpintushicfueiitipfumHcprimiinominisTetragramati,quodcratincreatu,&fyn"iboliiSpiritusS.pcr quod prima& fccundaperfona,h.eJod&Vau cojungunturadinvicc tanqu.-m
glu-

De Principiis Supersufstantial.
glutine potentiilirao fcu validiirimo,fed hi fpiritus func illi
,

35

qui creantur ad exernplar

& fimilitudi&cui ex

ncmilliuscrtariperVerbiliTiincreatum;
fpiricuifto,a

aquo ille firmatilseft &iria61:umprodl!<^us, mcdiance quo virtutemfuamigneamatqucvivamadeptuseft,ita ut abmfinitocjuslpiendore

etjamlu;<:creatafitappellatus,tametfifiibftantiamaterialis,fuperquamluxdivinafertur,

omniparceinferitur,creaturaritincupetur,&ficincxteris.

Priccrea obfervare,obfecro,Ledores verae intelligentiae ftimulis excitati; liie hoc loco non dc charadcribnsHebraicisatramentodclineatijlocucumefic-^lcdlblummododeyivis iilis.&igneis,
acformalibus,pcllifeucutiieucortici tindol;caquarumtenebrolarum& caligine fufca obfcurataluminrcriptisjvideUcct deillis,quibus DcusElohiminmultipliciprolatione Verbi,,FiAT,increa-

Ada inparadilo,&Moyfcn inmonteSinaiacEliaminmonteHoreb&EzechielemjuxtaflumenChobar, &aftantespoft baptifmum Chrifti, inhxc verbaj Hic iRfiUtis incusdileHus&c. & Paulum in itincre Damafceno his verbis554/e, Saule, qnid me perfequeriiy & in multis alijs. Concludimus igiclir quod hxc noftra,more Cabalaeorum inftittita f abricae mundi cxadmirandoTetragrammatinomine pcrvcftigandx ratio & inventio Cnoftroquidem judicio ) non modoprobabilis^fedetjaminfallibiliscfie vidcatur: Nec tamen vulgari modo meinmultis
tioncufiiscftjitidcmque alloqucndo

hujusTradatuslocisexaudiriautintelligi velim, nebonapromalisearatione habeatis, atque iti in errorem extremum incurratis , adeoque etjam ego iri malam apud vos famam incidam;

Quarevosoblccip, qui nunquam


erjam.li legcrc

in

vcram hujus Theographi^E feuPhilofophise divinsaream


,

dcfcendiftis,vt vclhilCenoftris exantlatislaboribuspcrvolutandisautlegendis fuperfedearis, vel

tandem placuerit,aut bona,aut parca,aut laltem nulla omnino , more fapientis verba efFandatis,quibus vofmet ipfos (ignorantia & tenebris adhuc obrutos ) inepte & ftultorum mqre.in rebus non intellc6lis , aut fupra captum vcftrtim elcvatis , judices conftituere videamirii. Momiim etjam & in vidum a lacrofamflo hoc noftro convivio arcemus , quippe quorum elt , orc
inquinaco,&linguaviperinaomniaderifionibus,&cachinnis,acveibismendacibus depravarc; imo vero & ipfiim Chriftum,fi erjamniim in mundo cfler , verborum Unguarum fuarum flagellis caedcrcjipfamque vircarcm dentibus caninis rodcre , atqtie omnem virrurem mendacijs defoedare,' corrumpere,& dilacerare. Scd jam ad rem noftram paulatim defcendemus , ubi tam valetudinis, quam in valetudinis , feu morborum caufas pfincipales , earum rationem a primo morborum exemplar, videHcec ab ipfo Archetypo, procederc deelarabimus, Etprimoquidem de tatione fariitatis agcmas.

&

&

SECTIO-^

34

Sect.I. Port.I. Part.I. Lib.II.

SECT.ONIS PORTIONIS PARTIS


I.

I.

I.

Liberll.

PRINCIPIIS SUPERSUBSTANTIALIBLIS.
C
A
P.
I.

^efanitatis caufaprimordialijquotuplexjtt '-ualetudo 5 Etquodomne bonum}

tam corporale quamjhmtuale nobis ajah ^mediante Verboy ob<uentatjDe tribta ^aletudtnis principijs umus ejfentts
qute
ejl

ipjum Tetragrammaton oDerans

ferjapienttamjuam;

RoDucTO
chcty^>i

per

priecedcntcmmodummundo matcriali & crcatoad mundi Ar-

)am ultcrius diligenti intuitu imprimis pcrqnircndumede cenfcmus, quomodobonum, &tum poftca, qua ratione malumcicontrarium in mundumimtmgrcirii quoniam cx bonoomncillud, quod bonum elhprovcnire Iblcc in quo pra:cipuc & intcr omnia Salvatio , va;

& f-ormalisincicati cxemplar,

lctudo,&fa;licitasvita.'fupremumpoiIidetlocum.CumcrgoDcusJah,hoccft, primaDeiemanatioin Hc,velSpiritumEmpyreum,l!t bcnignitas, vita, clle cujuslibct tum vita:,tum creaturx,concludimus,quodproculdubioh<Ecemanatio,cumvit3C laticefcpermilcens,luv;taBtamfpiritualisquam corporalisautor, &illius in valctiidine confervaror, atqueavalctudineinmalamnarmoniamlapte & prajcipitata; adpnftinam rnnuatem rcftaurator; Quod quidcmlocisquamplurimisefacrislcripturis per allegationes coUcjiVas tacilhme comprobarepolrumus.Atquiiloculis acutiftimisgcneralcmranitatis leu valetudmis naturam mtrolpiciamus,fummaequidemcumadmirationeconfcftimpercipicmus,quodrmciiubijciaturj|^cf;,trium mundifpirituumdifpofitionibuscorrefpondentcsi quarum /(wr eft (alvatio feu rcdcinptio,qux

&

pertinetadanimam fimul&corpus,vclpotiusadinfegrumhominem,tanquamad viram ,Sc\'nx tabernaculum limuljqu a: quidcm rcdeir ptio in vita fecunda per iidem cxpcctanda ei\\Secundd\^cciesfaluspropric,aut valctudonuncupatur,quxpertinctvelad intcrnam lolius ammx difpofitioncm,veladlanam&bonam corporis folius tempcriem^cumbonputriufquc limul juncti ftatn&
coriditionc,qua:evcnircdebctinhacTita;Specicsautemrf>;id
lationibus cxicrnis.
eft

hbcratiohominisintcgriatribu-

iiiik-ricordia jplms Jah ; fpccierum caufa eft bcnignicas QuxquidcmDcicognominatioimportat benignitatcm,quatenus eft ignistotius pUtitatis mfpiritu obcdicnti,fuavi,& molh ; cujus flcxibilitate humilitatc Deus fccundum propriam fuam atq; atcrnam bonitatcm agit;dum c convcrfo in fpintu duro.dcnfo.atquc rcbelli , qui de tcnebiis par-

Harum omnium

&

&

ticipat, duriter.atque per iiam fuam agcre dicitur Atque hceceftratio, quodocuhmonjlium DeumincjusnatiuaintucrinonpolTepeiiubentur; quippe coram cujus facicmontes atquclapu
:

QCS

.^flj^t:

MtS^

DbPrINCIPIIS SUPfeRSUBSTANTIAL,
des colliquefcunt

& fundunf ui-,& aupc ,lutofum

^
e/ js

teriebrofum ac duium corpus ad afpedtum

iniduquail oculimutacur: Nonne VRlemus,quod mipiavaginaferramgladijpropterrebellem fuam naturam vigore fulguris comminuitur aut confumitur,ill.Ela ittterim manentc vagina , utpote cujus matenafulgurisuTiprefljonibusobediens eft &nonicarebcliis ? Quantomagis igitur operabiturinexplicabilisacomnipocens Jchovjcfacies deniis,acdetcnebrisparticipantibus ? Porro etjam laepenumcro {piiuurofcucorhominum obdurat, ut fuofpintu vehementuis contraeum agat.EltigicmJudin i^^idem^quodj.ihi quodeftclementi.t&bcnignitatis (ymbolum, quatenus

exiftic in ipiiitu

obedienti,lhavi,& huniili

Namque videmus,quod idcm ignis

variet fuos eftectus,'

lccundummedijeffe(^us,in quocxiftic.- Attamenignisnon mutat adionem unqiiam; fed varietas fpiritus vel materia:,in quam agit , cft caufa varietatis cftetluum ejus ; Etenim cxpenentia do-

cemur,quod idem calor


biseos

feu

eadcmlux folarisaquasfubtihet,aerem talefaciat,humiditatesfurlum

peilat,alteiicomplexioniofficiat,alieuverofir folatium,alijsitem capitisdoIoremaffcrat,&nioraffligaC , abalijs veroeadcpcilat& abigat; Sic etjamignisnubi inehifustonitruinducit, &vUibilis valde eftper aerem fubtilem; cxpanfus autem quielcit, invifibilis reddituti idemquc,coipus aiiquodjimo vero ipias turres , arborefque robuftiltlmas tangens, mirabih violencia, casduuit,& tamcn eihinusatque idcm ignis; At vero cjus objedtum eft diverfum; &prbinde prodiveilitarcobjedli luidiverfosproducitefteftus; durosvidclicet.inrebellibus,&{uavesinhu--

&

&

cbntriti , fecunOcuhlehov&attcndum adtimentes eim ,& erifiet iirmrte mnmam earuni , &i. Similitei Proverb. zi. ^. Maiifueindmis,& humtluatis,ac reverenttafeutimorishbovapramtafuntdivitiit^glorta,

milibus.

Atque hinceft , quod Drus corum milereri folec , quorum Spiricus func
P/i/;. 35.18.

dumillud

& vita-

Sed&Spiritus obechcntiamac l"ubmiirioneindcnotantha;cverba, Proverb.t^. i^.Mijai-

cordtaaffictetur,t]uifatetur,&derclmquitdefec:temsfuas.

Undepatet, quod taliteragacDeusin

fpiiicii

homiais.qualiiiplc eft;mduris,inquam,&iebellibus,duricer;in humilibus auccm &contiinone cinollicisiuasacer,&cummi{cncoidia; Namquomagis appropinquac fpiricus ad nacuram , iti
,"*,

angehco,eo bcnigniusineoinvemcuijod; Ec in nominemn'', quo magisin tiibus ftadonibus diitac '^ a Jod;eo magis elongari dicicur nacura Spirirus ab obedicnCia Jod, tonn^^JihjVeilpiritui
tc cotiuslumi.iis &fanicatis.

Quoergo m.agis

Spiritus

n,acccdit ad lpiritumJod,eomagisbenevolumfeniper invenierj.ih;

humanusper gradus alccnjionisab ultimo Atque hoc idem eftillud,

cum tpforumjit re^nunt di6tum i:^.Beiittmifnc6rdes,qutdipfimtfencordtamconfequeHturjBeatimundi corde.qutatpfi Deum vtdebunt &c. Innauahujus rei ex lacris litcris exemplaadfene poflemus; led hocloco eaintroducerenimislongumidret. Exhisigiturpatetquomodobenignit.atisDei ledes dicarureflt inccElis,qutamenm terram abundanter e iiio fon te e ffl iiere Iblet Unde Pfalm.; 3 .5 Mtfencordta bemgnttatepiena eit terra Lno veio uBique per orbem terrarum reperitur aliquod hujus benignitatis Tiipcrcoeleftis veItigmmi quiadicitur Sapient. 1. quod ftnclusfaptentidjpiritusimpleatorbem. Hinc igicur percipere licec,quodJ.ihiufons tonusbenignicatis divmae; que quidem benignicasineft inipintulandofa piencis,qua:ci"t VerbumJah,quodtotiushoininis redemptot&Salvatorexiftit^utpote fine quo ille e peccati & tenebrariim abyflb exuigcrc & emcigere non poteft. Et quamvis tria enumerenturvics&faluds piincipia,accamenhxccriafuncuniusacqueindividuxeflc-nciae ; quac quidemin triBus diftingaitur,ieipcdtu criplicis officij,quod inmundi tabrica habent Hinc quo.d brdinationem& priinaaiinmundumemanationemhaeceircntiavocatuiPrfW, quaii priinus ordmator,loiUuminator Quo.ad rclationcm autcm executionis,&ad:us emanationis , dicitur illa eacutor , dem eilentia F!/i(,quaii ordinatorum cxecutoi",locutoiis Verbum,&illumin.uionislux;cujus virtutefirmatiiuntcGBii,&fa6lafuntomnia; Sed iieffedtumadtuum ordinatoris & cxccutons reipiciamus, cademiftaellentia vocatm SpintusSanilus; a qiiorerumciTaraium virtutesproc; flerunt Dicimusergo,quodtiiainfacns Icriptunsrccenieantur talvationisatque ianitatisprincipia ; videlicctJod,velDcUipater,Luxtriuridii'euFiliusvelVerbum,&ipiimislucidusabucibqueprocecesi Qux quidem cria non iunt nifi unum eiIenna;propriecace aucem dilferunc;uti didum eft: Untic in mundo etjam ftatjones diveriae operationibus ipiorum,maxime convenientes attiibuuntur Nam Jod Pacer vitam &eile r^ fuperiori , ieu coslo Empyreo,& ipiis angelis per Verbum , quod cft ipfius virtus,tanquam per Fiiium,mediante rpiricu,diilribuic;Et Lux mundi,feu vircus ipfiusjod,in virtute Tetr.agrammati,canquam in poccncia Patris,incerveniente Spiritu,vitam firmamento , per Vau y in nomine ifto magno,defignato,& ftellisin eo difpofitis bcnevole largitur manuitique iuam perpetuo ad vitam ipiorum in eodem fanicacis ftatu confcrvandam porrigit &protendit Spiritus aute Sandtus ab utroque procedcns per Verbum,ordinanteJod vitam cceIo infimo.formam nempe elemcnris,&cnbuselementatorumlpccicbus,videlicetanimali,Vcgetabili,&MineraJi,confcrt;&per
5.3. Beatifuntpauperesjpirttu,

quoddocuit&prsdicavitSalvatornoiler Matth.

coelorum;Beatimites,quia ipfipopdehuntterram: Tales etjani ilmtiili ijutjptntufuntbeingni: Llnde

&

&

illummedianteVerbo,cujuseft,nunereina:ternum,vita&fanitascujuslibctipeciei<^mperconfervatur: Atquchxtres vitarumi'pccies,tiiphcilueise tenebrisemiirioneuespriorescreatioaisdies


conftituentes,diverfis Trinitatis facrofandae propriecatibus refcrunmr.

Sed,

^6

Sect.I. Port.

I.

Part.I.

Lib.

II.

Se(i,quoniam htcomncspiopiietatcs iion funtnifi unica uniusDci cfl?ntia, ideoquc gcncialcmtotiuslanitatisfontcmJt-hovamrippcllamus,qui inrCj&infuacHcntia mcftabili, trcs di'd;as Dcitati5propnctatcscontinct:NamDcus,& viituscjus,;uquc.Spiritus utriurqueiunt unusDcus,

haudlccus,quamSolj&:lux Solis,accalorejufdemdicunturunicusSol;quon:r.mDcusilneviituquam Sol iuo lumine ik calorc orhatus, tc & Spiritu iuo lacroianCto non magis dici potcft Deus mercretur Undc dixitjMoyfcsjIf/Mv.t Dins ttm vit,t tu.ie^ , longitudo durum deinccps Sol appellari
,
;

&

tuorum.Deittcron. ^o.EzS^lomon; VitidierumqtiennmerHmdedit

DeusEcclef

17.

Sedtamcn harpro-

prictatesetjammundo, proptcrdivcrlas emanationis radiorum fculucisa Jod proHucntisopcr.ationcs,exdiverfadivcrfa:matciia;rc(iftentiaortas,attribuuntur. Dicimus crgo quod Dcusgcnerale fit vita; & fanitatis principium;Dicimus etjam cum D.Joanncquod Verbum eratttpudDeum, &DetK (ratillud Vcrbum,&illudVerbumerat%n principioapud Deum,& qiiod omni.tper ipfiwi fuhjunt ,acfiiie ipfofailum esl nihiLquodfUtumeff. LIndepatet,quod hcec eratillaSapicntia,dcquai>apicns Proverb.^. diccelos Jlabiliverit &abjjfnm dijfdrit &c. Sed proccdamusultccit,qiiodea lihovafundaverit terram htx tn tcncbris lucct tembrx autem rius cum verbis D.Joannis In ipfo erat vtta,&vita erat lux hominum, non comprehenderunt eam &c. Hoc ergo Vcrbum cil lux mundi,lcu illa Sapientu quampofidibat Uhov.i
,

&

&

frinciptovufu,anHoptra\ua,ame uUumtempns, qu^eratapiideum velut alumnus cunctacomponcns Proverb.i.

Vel^in ]oannesvuh,Verbum,quoderat inprivcipio apudDeumMoc ciAtiWc


pleXjqvLcm Sa.p[ens Sapient.7 .vocavitvaporem
virtutis

SapiciitiitSpiritus iwicus

&Jm'

& potenttd Dct &- emaiiationem quandamjinceram,feu


ritctab capioman.ire

fluxum claritatis Dei omntpotentis,(i'U candorem &Jplendorem lucis ittcrn,feujpeciilumfiiie macula majejlatis Deiy imaotnem bomtatts il!ius,qujpeciofwresl Sole,&fiiperomncm diJpofttionemJhUarum;iuci comparat.t inventaeH

&

frtor;\rlxc,\nc[\.\.\m,cii li\x i\\a.,vitfons;omiief(jue

rerum

dicunrui; Hinc ergo dicitur,

c^noA fermoDcifitvelutignispurg,tttu,quifcutumeH recipientibus fe ad illum Prom&.j o.hoc cft,quivitam5& fanitatcm con(civatillis,quiiubumbraalarumcjus(crepoiuint,iuxtailludP)i/w.jf; Homines&iumentaconfervaslehova; quampretiofaeUbentgnit.ts niifericordia tna ; ctimflijhominuni adumbram alarum

&

tuarum ferectpiant &c. HxcergoIapientiacftluxhominum;&illa luxtft vitarerum; Ergovira,ct fe,& lux cft a Vcrbo fcu ^iclTia.qui cft Tctragrammati virtus,quatenus eo,& pereuni omiiia, quaexty?f,/.r7.r/f,c?'yKe//>/ow//^/,uttcftaturJoanncs:

lita,Gf/5.

Harc,!nquam,lux cftilla vtta arbo in nieiito paradiji 24.dequadicitSapiens Proverb.-). quodCixarborvitdprehendcntibuseam. In iftaigiturfapientianosanimo &corporcper compleramrefurrcftionem falv;;ndus, &lecunda illa aca:terna vita,nullispcrturbarionibus obnoxia,pcrmortcmfruituroscflc,nos Chiiftianiiidcccrtaatqueinfallibili crcdimus,& quod necefle fuerir,ut harc Dcitatis fapientia,icu Verbum fc in fpiritu Jah humiliarer,& carnemliumanaminduerctjquoipfi tahdemfadaliomofcuAdam fecundus, poft reportatam a morte & Diabolo vicloriamjua juftitia prioris Adamipeccata abolcret , maculam huinani generis lethalem abftcigcret,& Ipiritu fuo vivificantc cfficcret , ui
illud,

quod femitiatur in corrit-

ptione

& dedecore,refurgat

in glotia,atqueut tllud,quodnatttrale

& tnorra!een,evadatfupentaturale & immorta&

fc,adepqueetjam,ut,quodpnustencbrofum&;corpoialcfuir,virtuteiftiushominisdivinilucidum &merelpirirualcefHciarur.Quodauremtalishomo (piritu Dciformi ultra ("upra ntioncm hunanamexaltandusforer,& quodadeodeprogcnieDeorumfuturuscflct , qui veruscxiftcret gchcrishumani<r&iT>)(cucrcaror,iplictjamEthniciprocerto ftatuebant&crcdebant;dumtamcndc cjus perfona varij varia (entientes noa luie h;elitatidncaeincertitudine f cripferunt, ut in fcqucntiisusappaiebit.

P.

II.

De diyerfaEthnicorum opimotze de Sahatorc


Kedemftore.

f^

PErccpcrunt ctjam Ethnici Philofophi , homincm quendain Redcmptorcm


dum,quiomncshomincs,mortiscaligine

ventUrliiu in hnin-

fubmcrfos^radijsfuis divinis &falurifcrismundificaretatquevita:xterna:laticcablucrct;cumqucdedivina atquc inclyta ftirpc

& ignotantixtcncbris

& profapia ortutum agr.ovcrunf,fed quifnam,aut qualis

illci vcl cujas , aur cujus matris filius ftituruscfret,nonbeneintcrcosconftitit;liquidemaliushuncnominavit, a!iusillum,actcrtiusdcniquc tertium. Quidam volucrunt,ipfum fore Efculapium ^ovis filium,qucm in hu nc mundum pcr trnnf-

mutationem venturum dixcruntjinter quos lulianus Impciaror

in lib.i.conrr.t GaliUosit:\ (cribit: Iii-

fiter infiiis tnteUigtbiltbus Efculapiimt ex fe tpfogenuit,tn terramper foUsgenitalis

vttam

dej}in.tvtt

Hic in tcrram e

ccelofactemprogrcjfum uniformita qtiidem tn homtnisjpecie circa Epidaurum apparuit : Auiius ttaque iUic fucicfibtis
fuper tintverjamporrexit terram,Jalutarem dextram, ut rejlauraret animas m.tle dtjpojitas ,

& torpora tnralide ha-

bentia:

SimihrerinPlatonis Pbsdone habetur,quod Socrates (apicntiflimus,moitiadjudicatus,gal-

lumEfculapiooftcxendumvoverit;quatcnusgallus ApolliniPhcebcquiSolnominatur^faccrcft, i^uoniam horarmn & diei Istus cft nuncius. Ratio autem hujus rei eft , quod Efculapius didns cft .i
vcte-

De

Pb-Incipiis

Super.sub stantial.
,

57

vereribus Jubilatio , Apollinis , vidoiia,

& tiiumphus

qui Paean appellatur

Quaic oallura illum

cilp.crificioobtuiic,utApollini,hoccft,pnmo&incoiporcoSo!i,xtcrn:evita;dilpenlacorianimatn
tianc[uillcmorientiscumIj:titi.rjubilo &PcEanerecideretv

nein.&quictempolcliberarioncm.
t.ui-,qui

mhymnis cecinit; i >iri^

Nam Pxan denocat parvam ceflatio ctjam opinioniOrpheusilledivinus aftipniari videmiv~oiv AffKAviTiji Siff^Tu. Tmia^gKhfxxKxoa-wni^^ioTvsTi^i^iS-fie*
Horum
Atque

e7TZi(av,idei\,San4toroinniumEfiulaputs-,DoniuPanveniMatefalvator,vitjinembonump^^

hcSillorum rcnccini;Eadlalutcmanima:lolummodopeirincnt.'

Quodautem ad

coiporisciuatio-

ncsattinctjprxdidusJulianusJovemtcftGminvocanSjmultoslenovifleafleritin maximispericulis adjucos;imo vero Icipium a'grehborantem fx-pc medelis cjus falvum evalifle fatetur. Alii ipfum

Hi.r(:/t';AlcmenshliumaJoveprognatumproredcmpcoreeIegerunc,incerquosipliThalIiiprecipuenominantur;Quodquidemhujulmodimonetinfcriptionelignificaverunt> 'H^^xAssf cuT^^i^J.c-j-iciv,id

eA,Herculu Salvatoris Thajfjrum

munis erat, In .iigypto

Hujufmodi erjam opiniointer alias nationes comquoque regi Ptolonia;o nomcn o-wt))^, id elt, Salvator, attributum eft. Sed
:

interomncscstcros ^/'o//eJovisfiliusproSalvatoicapudEthnicoscommunicerhabetur;quatenus
eftluxmundivifibilis,vita:que ^ternxdilpenfator, mcdicin2inventor,morborumque eorporaliuincuratorjhoceftamifl.E fanitariscorpoicsrcft.iuratoi.proptervivificumfuumcalorem virtu-

temqiie fuam vivificam exiftimatur , adeoque cieditur ,quod communis vit vis, &: parricularium:

virtutumfemina,atqueipfaruiTiftclIarum,ieminibusgravidarum,difpolitionesacprcipueLuns
inpoteftatc ejus exiftant;
falute vcl a:gritudine,eafque

imo quidem etjamciattuDuuntiplarum.rnimarumgubernationemin ab ipfo recipi,&: a tenebiis praefervan aflerunt poft luum e corpore e-

grefliim.

Porro etjam illc benigna fuae natura: operatione tcndit ad opaci & grofli fubriliarionem,& ad reducendumopacaquidemperdiflblutioncmincoipuspcrfpicuum , terreftrc autem in naturam
fpiritualcm.Accue hinccft,quodpalaciumhujusperlona5divmx5o/^wfccerunc, eumqueibi Phxirtwnuncupavcninr. Quid aliudigitur,obllcio, volundibi hujulmodi Philofophorum veterum figmcnta , quam uc nobililfima; illius lei veiu.ucm Poccico quodam furore Gomraento de furamo bono,inferanc ac divinatoric tradanc , cui nos Chnftiani fide certa atqUe indubitata credimus utpote quam cx facrarum literarum doftrina veriHiinam cfle cognofcimus. Naniquc,ut Salvatoris

&

veri proprietates

cum fidoillo Juliani comparemus,atque ut

accributa veraiUi falfo,fid:o, &c

com-

mentitio Redemptorijfulminis iclu fut aucoieshabenc) cvicalublacodccrahamus, &adgcnuinum& vcrcDeogerutumtransfeiamus,eaquerarione tributum Caefari steino dcbitum veritate dudireddamus,dicimusimprimis,verumJovemefle ipfum hbovam;quiin fuoregno ideali&formalinonfidumaliquem Efculapium,fed vcmm filiuniM-pam exfeiplbgenuit.' Hic in terram ex cceIo faciens progicirum uniformirer quidem huraanam induebat in viiginis utero Ipeciera; adeoqueetjamfua fpecieexternaauduslalutaremfuam dcxtramporrcxic , ut reftauiaret animasraale gallus a Socrate , Eiculapio oblatus referri potell difpofitas,& corporainvalidc habenria Sed ,adgallum illum,qui cecenit,ucadmonerctPetrum de appiopinquante Solissterni ortujquipaulo
.'

&

poli e fepulchro ac a morte reliirrcduiiis,acqueica quali ab horizonce in terram tenebrofam , leu i no(fleindiem piodituruserac; Ad hunceigoS.ilvacoiem vcrum cumanimi tumcoiporis,&univerfi raundi renovarorem merico conveuic Oiphcus fcrmonem fuum,dicendo Salvatoromnmmlefu5,Domine Psan; Vem Beate Salvator,bonum vitsfinemprdem. Porro crjam dicimus , quod proprietates ill2,raale ApoUiniattribura:, oprime conveniant,& rribui dc beantMcllia: Tctia<;rammati,vero Salvatorij quatcnusnimirumipfeeftjovis vel Jchova;fihus, exLacona vii-ginenatus;hoceft,ante fuamincarnationeminSpirirusnoninquinari ventrepoitatus: NamLatonn.mdicuntccelicircumferentiam feu peiipheriamj qux poft coitum ipfiusjud cum ca Cnam Sptntmejusferebatur fuper aquat, qui agcbatineas,utraasinfoemirmm)gravidafa6ta &quafiimpixgnataeft Virtute,ieupriraaeius
:

cmanationc : Atque \\xc natura humida Cupidinem Pfjch:i amorem produxit mundo ; Uti autem di& luciferum ac vivificum lemen , cu jaspra:fenria fpirituali orania , quse creatione exiftuntjfada funt,& vitamacccpcrunt porcatum fuit a mundi primordio ante fuam incarnarionem in ventre matcria; huraidi puriflimctjiic etjam haec eadem virtus in Matcris piirx uterum videlicet ('percontra(flioneraMateria:tumrarione ipfiiis di(5lionis, rum erjam eflentis in maflam humanamjin Marixvirginisurcruml^namMateriapcr contradionemfcribiturita, viTm^, elementumlubrile matcnalc perconrra^trioncm facitcorpusdenfum, Iicetpurum,qualeerat illudMariaijingreflaeftiubifecum naruracarneaconjunxir^^tquetandemhumanitateminduir.ut conditam in principio pracftanrillimam crcaturam led immcdiare poft crearionem perinobedienriam

vinum hoc,

&

adverfuscreacoremlaplam,inpriftinumfa;liciracis ftaruraper fuxhumanirarismorcem


rcfurre(;l:ionem rcftirueret, atque ita a
aflflatu,ac verbi piolarionc,

&a morce

tenebrarum capri vitate

liberarcr.

Hic

Spirirus corpori o-

pacoinditus,tantam h.ibuitvim atqucpoteftatcmdivinam,uret;amfoIoGonta(n:u,imoveiofoIo

&

tcr afFe(fVo,roorbos curare, ac,quod di<ftu

quidcniperlongam locorum diftanriam abfente pra:tcrnaturali& auditu mirum eft,ipfos quoque Cacodxmones , Ipiri-

tufque

^
tct.

Sect.

I.

PoRT.I. Paht.I.

Lib.II.

Mediccmedicotufque immundos c corporibusfoloimperato fcu mandato cijccre potuerit. t talia , nifi fidcs rei , fidcm adhibere Chriftiano $ moRCcredere mortalium quis mcmorabilis um f ,

(Z

V.

III.

Ve Verhiyjeuyirtutis TetragrammatiaSlioneinfrima t^pritt'


cipefamtatisjh ecie , qu dicitur SalfZ>atto.

VErbum,SapicntiaJehov3e, ejufqueprimaemanatioinprodu(ftione& creationelucis Jahprimum Dei cognonicn ab operatione m mundum introduxit; in quo benignitatcm exercet crga crcaruras primi rfcu ccEli,quod cum Jod conjungitur Atque hincdicit David Propiiera Stmiqui:

tatcs obfervaveru

lah Domi)ie,quiipouii
:

coiifijiere

Apud te esl condonatio,ut reverentcr coUris :

lp;e

ndemit

ifrael

ab omntbus tmqmtattbusejus Apud lebaram esi bemgntas &plurimum apud eum redemptwnti Vfalm.v^ o .Hinc criam fipienria dicitur Spiritus fuavis,humams,& bjnignus^quztenus agit in fpiritu tenui , flexibili, luavi,tencro,&: adlionibus cjus obedientiirmio ; U; id^ ab eo &: in eo coslo ejulquc clcmentis fimpUciirimis&purinimisfccitcreaturas vivent^s,auiliig!itudiniautcontraiietatis palfioni lubjedas j

videhcetangeiicasintciligentiasfemperDeogaUdcntes,eiqucin xternumobedientes: In hoc cr-

go coEloixtJturfipienrii&gaudioinexpliciniliafficitur: Unde
mnitempori:
:

rroverbtor. 9. Ego faptentiaetvelut d-

lumn!isajlo,ctinciacompomtis,ciimfimapudeiimediicaridoiseramtnldttiti}squotidie,ls.tificans

&ludenscorameo^

Hincerj imiiiccpu liaber: soiiinratem,utiticcmcum filijsliominum, quiadangch-

camnaturamproximcacccduni.,dclitias& deledtationcs habcrct,&la;rificaretac luderet fimiliter inoihctcrraiumhabitabili,urineo(/c;KC;//thabfetur; Atqueha:ceftratio,quodProphetadicitP/il.


l^.^.Benigmtatelehov&plenaesiterra.

Deinde hicTctragrammatiemanariofacrofmdaprohmdius, nempe ad rcgioncm Vau fe cxtendens, Siin tcnebrasilliLisreg!onis,videlicctFiiniamcntii"cimmeigens,prouucit in"Jcho ; quod eftligiUumin ccnrro niunJiruum \ quo Verbumtormas vir.rinlpiritumagisduro&rebcllipermancntcsfignavit. Atqucin lioc coeio agit virtusTtragrammatifeu emanatio daritatisomnipotentis,nonitaliuvitcr,acinfpuit.; EmpyiCoiquippcquodmagiscjusadionibus, figilhque
TehovanmprelTionibusiefiftrt: E:ramen,'Mioniam bicipirituscftnudix natui-ae inter aquas fubrefiflcntia rcad.tui obcdicnsad vitalcslucis artcrnarradiosfufcipienejusobedientiamclemcntercumilloagicluxdivina,cumqueimmortados: Undecrjamproprer litatcScincorruptibihtateimbuendo, a:;hcrcuir. & vitalem, anima:quemunditabernaculum,in
tiles

& fpiflas, idcominima

fphxraxqualitarismovcns,conftituit; itautSpiritus iftiusappctitui fatisfeccrir virtusdivina; Sic


itaqucmediocritateinligni,

tanquam medium intci teiminum a quo,& ad quem , unam fcparavit exttemiratemabalia videhcetHc (uperiusab Hcinteiiori.hoteftaquasab aquis, vidcliccr fubtiDcniquehxcjehovxvirtusatqiie potcftasadccntrumufquctcrracpenetransarcgione Vau, infimam mundi rcgionem,perulrimum Tenagrammari He fymbolice defcriptam dehncat: Sed, quoniam hsc rcgio omnes fpiritus tcncbiolos , a ccelis fupcrioribus repcrcuflos includit , ideo IpiUnde fit,ut divina f ortitudo litus iftius regionis iunt rebcUes , duri, fiigidi & magnx- refiftcntix omnifortitudinefortior,cn)useft duraatque perveifa,utcunqucpotentia,fiiodominio fubijccre, tenebrarum agmina dilrumpat,&: voce magna atquc tonanri ipfasinabyfll centrum ita repcilat, ut iterumadhuncufquedicmrcfurgerenonpoflinr. Sic ergo difiincfta funt clcmentalitigantia, &
,
,

lcsafpilfis.

fiacisntqucharmoniaevinculisabinvicemfeparantur: Irafundatacfttcrra,atque
i,Er

ita

facrifiintca-

quidem

hxcorania.-iSapientiafuntadimpleta.juxtailludSalomonisProverb.^.IffcffWi"*'/'^-

tiafundavit tcrram,flatuitcailcs intilligent:a,qua abyfidifijfjtfunt.&c.

Sed hic obfervandum eft , quod hi fpiritus inlimi proptcr fiiam denfiratfm

& rebcllem natu-

ralTicontralucisagcnrisdi(polItionem,&proprerparriciparionem'uam cum tenchris,equibusegrelfi funr,cjua l^c Deiformi magis opponuntur , femper fcditioni iint obnoxij ; Unde &: p roptcr altc(uamrcfiftcntiamac rcbcllionem conrra Verbiadioneselemcnta fimpliciamutarionibus

&

rationibus.corumquccbmpofira jcgrirudiniacmorti fubijciuntur; Ettamcn fpiiittis fapientiir conamencftetjamin hacmundiregionccoriuptibilipcrnuindiricationcm,fubtiliarioncm,tcncbrarum fcpararionem,&: opacorum illuminarionem res morti fubdit.asfalvare, cafque morbidascurarciabcfccnrcs reftaurare,atque homincs etjam morbo cxrincflos arque exanimatos duphci refurrc(ftione cxufci ta;

c:Nam Jod per D fummum produxir Vau Verbum;& He infim u pcr Vau fc u virtotcm Tetragrammati.leuiMcfTiamrcduccturin temporiscircuituin Jod,fcu tcrminumaquo;cum
,

\idci.Cecnndatn Dan. 6. Anttquus

dteriitveriiensin majejiate^lfo hemintspot.Ji.itedabtt,& ho>iorem

&rcgnumi

Nam

De Principiis SupersubstantiaL

3^

Nain ncccfle erit.cum literat Tetragrarnmati iint omnes circulares jUt ultima litera He,nominis Teho vae rcdeac denaturafpiritu?; derili & rebcllis iri dilpofitionem He fuperiorisjvidelicet mitcm humilem,benignam,tenucm,&immortalem,juxtaillud^/>ofrf/.ii. i>lov4m (tvitatenilerufdkiH decalodefcendenttmvuli&c.

Nam Virtus aeterna iemper eadem eftjadionum auteiti differeritia cori tiuCTit raridne materis
&rubjccli,in quodagit.

AtquehocmodoccBlum& terramundum

conftituenria

fecundumex-

emplarillud hicioglyphicum&fyinbolicumnomlnisincffabilisJehov^jCreationemirabili virtute VeibiatqueSapicntia;Conditorisproducuntur; incujusdiircnfiorie tam valetudiriis falvationis,quam sgricudinis

& morris origo invenitur


:

&

longe indignationem ejus excedac

Sed tanca eft Tetragrammati benignitas, uc ipfa Unde primum ipiius He vel ccelum Empyreum gratia divina
:

plcnum clt,adcoque (alvarionis,redcmptionis,rcfurred:ionis,& vitxsternieeftfariduarium, Porro etjamipfius Vau.feu ccElisEcherei,in quo vicacforis atque aiborin fuo folari facrario habitat.mcdicamentumbenevolum&univerfalcdcfcendicquodipfaquincaeircntiariuncupatuijCujusdrxlenria clemcntarcbellia,&anarivo fuoligamentoxchcreolibera^j atquejam litigareincipientia rcdduncur obtdientia , & virtuce communis lUius vinculi , glutinifque mirabilis rcda/ymphonia invicem confcnrirc percipiunturjita iit majoreiTi mundani ipiritus porrionemgraria jvitajatque bcnignoomnipocentis ipiricu replecam eiTe cernamus ; minorem vero ptaEcipue infimam ac elc- mcntarcm mutarioni intempcrici morbidx &ipfi morri fubjedtam animaduerrimus , uri infra oftendemus. Reftat jam.ut declaremus , quidnam iit illa Tetragrartimati virtus , qua hs tot ac tantcS erga creaturas bcnignitatis ipedes tara infcriares,quam fupenores exereencur.

&

P.

iv;

De Cabalifttca autom wuentione, qua numeris^rohare yidetur dwimtdtis cuffi


Jpmtu
naturali mixtionem

maxima quinarij numeri drgmitate^tam m numeris ^ quam hterts He-'


5

Similiter de

braicis,

Dlfficillima eft tam inter Theologos vuigares , qiiam fchojaliicosdiiputario & difceptatio de Deitariseircntiainmundummaterialemleimmeigenteacdilacante: NamThcolopiomiiinc* negant,I)> ejfe ipfafh '^aturdm Uride hjererici riomen lolcnt eis imponere , qui Deum & naturam
:

confundunt,dicentes,quod N.f/-,///?<cita vencrenturnaturam, ut,ipfum Dcum ioriorantes NaturamproDeoaccipiant Sed (quod pace eorum dixeiim J difficilioriignoiancia: labyrinthoim.-

naturaadveram Dei cognicioriemfepcrventuros ciTe putant; cum imab extiemo ad cxtremum ablque mcdio perririgere,vel icalam Jacobsatn fine gradibus afcendcre, aut fummum quinquagintaporcarumincelhgcncia: fapiencumfaftioiumconteinplari &meditari,nifiincipiamusapolkiiori,& fecundum crearionisordinem gradarim ipeculatione ad fupeiiora tendamus. Quomodo , quxfo polTibile eft , ut i ceira ad terrium coelum ubi Ehich vel Jah reperitur,pertingamus, nifi per eleirientorum gradus fubinde magis magifque ferifum rioftriim fecundum graduum luperiorum difpofitioneir fuhrilicmus,& deindc per coeli stherei orbcs quintaeftenciaplcnosjin quorumrcgionc cot;us nacUra; medulla,& ipfe Dcus vefte natursehumidfE firmamenri induitur,aicendamus,ut ita tandem ad locura Empyieum pctveniamus , ubi fimplici Spiritusintelledtualisindumentoornatur Deusjehova vcl Jah,adcujus cognitionempervenit Moyfesjquamvis eum videre,utetatfimplexjod,oinrii veitemateriah dcriudatus,non J)otuerit.' Hinc crgo CabaliftarumopinioeratjDeuminnaturamultis veftimenris eireveftitum: Eteao quiderii ctjam ipeculationenoriipernendai aut reijcienda hoc moda Veftium illarum mulciplicitatem iri*
pIicanturiIh,qui,ignoraca

polBbile

fic

veni.

Inmundo Archctypo,perprogreirumuniusproprietatisfacrofaridtaETrinitaris adaliam, ex


fimpiicis numeridigitis triphccm obiervavimus ordiriem,vidcIic:ct ter triain

novcmiquorum

prior

omniuni fimpIicillimusjUnde denotat,quomodo unitas inradicalem lineam eftluxcric,qui conflacurcx pundisprimi ordinis ; Acque ica defignat hic ordb riaturamlinearcm &fimplicemprofluxuspriinicoEliinundanijcujusuriitascftJod: Etprimahieraiciiia
crlt i.i.3^qui cft ordo radicalis,&

attribuituri.fecimdai.acterria^. Hicigicurdenotat,

linearum induac,videlicec n ac li
:

i.

indueret 2.

&
;

3.

quodjodinhoc coelovcftemfirripiiccmac quaefaciunt quinquc ; qui eft numerus He le-

CundumordinisprimiinmundoArchetypodiipofitionem. Ordofecunduseriiariauonis,aprimo internaiionumeroproccdens eft ^.j.^.denocaris fuperficiemimperfcdtam, videlicecterduo vel Unde ultimus nnmcrus 6. arguit Vau quinque in medio dcclarant He T, occultatum bis tria invcntrcvelccntro Vau: Exquibuspatet,quod hjec fecunda in mundo formali aprimoordirie
:

&

jjro-j

C7

4^

Sect.

I.

PduT.

I.

Part.

I.

LiB,

II.

proman.itio fit typus cceli mcdij five firmamcnti ; Et quonum numerus impar,( quinque ) in mcdio <> .idco dcn6tat,pcri'c(5tioncmillius cocli veftitam cfiTc duplici maten.E portioinveniturintcr 4. matcri.im , &numerus impar f-ormam: Et 4. fimiliterdcnot.int N.imnumcrus pardenot.it nc:

&

dualitatis

quadiatum,fcu fuperficicm linex; atqucita ftacuitnumerus 5. tabcrnaculumfuumin craf6. quac funtinfcnor mcdio,intcr4.hoceft,fuperioiem xciicris fcu firmamentt parrem , YidclicstmSolc,quidicitur corcoeli: Atquchincdicipoceft, quodhoccoefior cosli medij pars lum,propternumcriformalisquiriarijincjus centropolitionem, iitQuinta cflcntia: In lecundo

&

&

-,

ergo hoc ordine Aichctypi^.^. ^. cccuun ftellarum&fphxraSaturni, 8c fpHxraJovis dantur 4. Spha"vaautcm Martis^fphacraanim.-E fcu .Tqualit.itis perccntrum Solistranficns , S: IphseraSolans ipfij.&fphxra Veneris,Mcrcurij,&Lunarnumcro 6.airignatur: Etccrteratioinpromptucft,cur quoniam duocxtrcmafintparia &impcrf-cfta,prius fcilicetmmorisordinis,& ulcimum majoiis Videhcctfiipenus, nempe ^.cftfpincus ilJiusncxus cumr\ vel IpirituEmpyifo, quicftlubtilior materixparsjUnde minorparitas cutn illo continuutur eo.quod magjsad numi ami impnrem lim,

pHccmacccdit; Inferiusautcmnempc 6. eftconjunftumcumlpiiJtugiollo&mfimoHc: Unde parem pcrduo,dcnotanshociplo.quod,quomagi!.deorlum tcnditcmanatio Jod.eoctjammagisfeimmergatinmateuamimpcrfcct.im, alciufqueinmuicitudincmprogrcdialur.Et quamvis di vince m.ijeft-ati in mundi mari verLnci non nifuies vcftcs pto matcriae trium coelorumdivcrhtateattiibuamus,quiEmanifefts(unt,-dttament.imv.uia&:cotmdumcntainduicDeusin inundo.quotfuntmmultitudmematcii^unitatcsiAcquchJncorirurinrebusomnibusgcnerUj&ini generibus fpecierum,ac in fpeciebusindividuorum ah invicem diftinSl:io. Sed.ut ad ultimum typicum mundi formaiis ordinem proccdamus,qui eft 7.8.9 .licuti in fupf emo He vtlprima cmanatione 1.1.5 .invenimusnumcrum paiem intcr duos chara(fkicsimpcrfcrtos & impares vidclicec i. fic etjamin infimo,ubimateriamultipiicatur,vclinultmioprogLeirudivmorum numerorumy. 8.9. deprehendjmusS.numerumparemintcrduosimparespeiiedtos: Numerus ergo 2. fupremi ardii"iiscentiurn,tanquam radfxinfcduclus pioducit^.in fecundocceloquadratijmj&illud iterlirri produck 8.ininfimo,qu.xfunttotius cubus.SicitaquC videmijs,quomodo Deusinmundovcftiaexccdic fuperiorem
j

turmatcria; Na/romnisfiguraimparhoiumdigitommfcunumerorumdwinorumcft fymbolum divinitatis Acque hinc fcripcum eft, quod Demiiumeroittiparigaudeat; vidclicetproptcrcjus -jerfcd:ioncm;NihilautemcftpciLfc(itiovclpcrfcdtumpritci ioluml^eumjquacenusnihilabfoluccbonum pra:tcrfolum Deum. In fupremo igitur coslo , feu n imagine nominis Tetragr.UTimati , Jod
:

fcuunitas veftiturperHe,feufpiiitumexunap.irte;&perfe(itio,in j.figniftcata^cftquafincxius feu fibulapcrficiensadmirabiiemcx-fimplici hoc (piritu,icu vcftimento Jod, compofitioncm,ex qua

angchprodudi funt;Nampumum Jodingrelllim eltinn. Etj.inambobusjfeufpiritus, quifercbaturfupcraquasjhujufmodi Dciamiiflui virtutem in compoiitionc praebens angelorum choros produxif, Ercnim utteitiaperfona cftmultitudorc(pe(itu unit.-itis,ucetjam hon identitatem fed alterit.-itemfeudiverficatcm produxit; Namqucuc Dcus eft idenciras ficangclus cftalteritas,ex fpiritu & lucc,hoc eft,cx ip fo Dco,vei Dci radio,& fpiricu creato H producSta: Arque hinc eft,quod
,

angelilecundumordiucmtcrtixperlon.-cin treshiciarchias dividuntur,&illarumquaelibetiterum inrresordines. Simihctjamratione^.numcrusvcfticurcx partciupcriori, numcro i.vcl fpiritur^ feu Empyrco,&ex inferiori parte,nLimero ^.fcu fuperioi i firmamenri parte ; Atque ita Dcus repe" riturinmcdiohorumduorum Ipiritmimjqui invicemnbinaturah,imo verofupernaturalinexuallig.intiu; primo qiudcm,utlocrs<li(cordisfymphoniaconftituatur,&dcinde,utvacuumnonadmittaturinrcrum natura Acqu(^acc cftratio.quodin vcgecabilibusacrigniitaalligatur , ut ignis finc aerc afcendcre non poftit , ncc aer imc aqua,nccaqua fine tcrra , nec quihtacflentia finc igne, necfpiiitusEmpyreusfcu fcxtacflcntiafincquintacflcntiavclfpirituietherco. Hicergofapientix partcs elementorum in ligamentum partium mundi ad invicem ; imo vcro fpiritus eft nexus (pibus paxfit in carum Oeconomia, crcaturarumcompofitionefymphoniacoconlenfucopulati quamdiu vinculum luumfacrumpraeftatin rc omniofficium; N.am illud &t3mdiucontinuatur,
:

&

&

primo cft viriculum , quo DeusJod fcipfumjungit cum n^.iteriahumida priorisHe: Deinde elementa feu gradusillius coeliica dilpcnit , & ad inyiceiT! ligdt , videlicet humidum & cr.hdum, utcx
hisduobusinfubtilimatcriahumidaincclljgchtiaspur.isproducatinillococlo ; Tumporroncxu fuo ligans (phiium intellc(5tualcm fuprcmi cceli eum fpiritu vitali coeli mcdij , jungit foimakm fuperiorisfpiritumcummedio,atqueitaanimammundimducit; acdeincepsclcmcntatcntbr.arum

cjufdemcoehadinvicemconglutinans,& apollutioncpuigans,cuihbctitacompofitoportioncm cjufdcmmundianimncaflignatfceundodic,&fiuncftclia-fixx mnumero quaternariojatquctum demum poft dicm tcrtium totaanimaemundi res contra(ila eft in folem in fpha:ra nunieri quinarij. natura natuns fymHujus etjam Ipiritus glutinc quilibet cceli xthecei orbis ("uo loco firmatur ,

&

phoniacorcfpc(ftu correfpondct.

Poftea tranfit tcrnariusillcnumerus divinusadquinque^ficj.^.^. Et ibi vcftimcnto, maternarius in quinario} riaequinanx proportioni correfpondenteinduitur unitasin tcrnario ,

&

iia

'^

Db

PrINCIPIIS SuPERSUBSt anti aIJ


numeri
ternarij,fic
,
;

41
i.3.5.

itaut quinaiius hic numerusfaciat complementum triplicitatis

tlnde tri-

nitasincomplementoimparitatisi^cperfedionis dcfiuitinnumcro quinario

ubi principium eft

Unde hic numerus in mundo ideali eft eentrum numerorum fimpHcium,qucmadmodnm hic apparctin diametro lequentii &per eonfequens ibi in mundo latetmagnum Trinitatisinpeifedtione myftcnum .-Hmcitaque egoinillo Pfalmi[oco,EtpofuitibiSO'
impar,mcdium impar,& hnis impar
:

litttbeniaculumfiium, contia faifam

dcns,audacT:er mundohilcefcripcispromulgavi,

quorundammterprctationem, Hicronymi lcritentiam defcnquodjehova ipfum folcm fibi tabernaculum in

hocmundo
indicium
plieium
,

quatenusibipofituseftnumerusillemirabilis,quilymbohcum cft Trinitatis ; Undedicitur, <:]iiodSolfttcceUmeditulhtmi, &: quod tpfe Dmsfit reriim omttmm centrmn : Similicer eft numerus 5 eenuum primum numcr'orum fimfccerir,

&ccntrum formale omniumnaturalium

v/

^^

'

quafi^ Deus recederis a fus unitatis loco , fe pcr quodin fuo mundo typica rarione delcripfitg.adus formalesindefccnfumaterialiiEtnumeriparesindicantgradusimprellionis divinitatis in mundum,lcu veftimenta cujuslibet procellus divinitads ab unitatc. Quarc i.cft veftis unitatis,

Pcr impares ergo numeros Deitas fignificatur ,

&

multiplicans adjod ulqae,fcu denarium

numerum

&

I.

eft

lux vellita,feu vinculum Iigans dualitatem,feu fuperiorem Ipiriium


:

cum Deo,leulucis fon-

te in

mundo cCtcrno permanente

cis vlnculiim,iniiiiii

divinum;& j.eft lu-" quatcrnarmm numcrum feu quadratum ad z.radicem luam connedens; Unde
Sic ^.cft veftimentuni cooperiens ternarium

quadratum tormam& elTefuuma fua radiceinformarahaberedicitur,cumca ficradixacque origo fui quadrati,non minus.quam hnea fupcrficiei. Eft ergo emanatio divina rncerpofita aftus & vita,quaproceftio ficab unitatead radiccm&aradiceadquadratum &c. Etpcrconfequensnumerus impar,divmitati & forms eftentiali accributus,eft adus & vita cujuslibet paris, materiaE & Ipiricui

comparati quiilhsinterponitur,acfieirctftatumen&fulcimcntum,quorcs inluo


:

cfle fuften-

tatur:ArqueunusadaIiumhabetinhocmundorcIacioncm.- SicquinariuS cft veftimentum fibij undeeftfymbolumipfius Jod; Nam quinque& quinqucconftituunt lo.quorumcharadterHebraicuseft^^Jod. Hincvidemus j quomodoDeusiltadmirabilereriim fpiucuahum eentrum,hoc eft,in medio aquaium in thronoignco fedens Atque hoc verificatur cjus apparitioncin omni coeIo;vidcIicet inSolc fedet canquam in cencro a^fuarum ^rhercarum , & iri nube cceli infcrioris videhcecinaerismcdiculha,ficutMoyfimmontcSinaiapparuit. Deinde6.cft vcftimcntumnumeriy. & S.numeri 9. ita ut inveniamus quinqueapparitionis modos,quibus Deus (eie exhibuic & aperuit inhoc mundo;vidchcet 1.J.5.7.& 9.in quibusille eftentiahcer erat,ficut eft attamen proptcr quinquc veftimenta,quibus cedus crac,cjus f acics,qux & ejus anceriora cft didla , videri non potuit : Sic
; ;

primumcjusiridumentinneratfpiricus reniuiliinUsinprimaejusemariatiorie veluti i.ad I. vcl K,; Secundum erat mixtio balis fpiritus fupeiioris cum apice 2theris,tanquam 4.3^3 .vel Gimel.-Tcrriumeratfpiiitusa;chcreus,canquam ^.ad^.veln.' Quarcumcracfpiritus elcmentarisutS.ad/. Et quintum numevus compolitus , ut 10 ado. qua: eft ultima unitatum cxtcnfio , ultra quam non eft
;:,

pi.ogreflus;Undc,ubimundimatcriamen(Luatur,ibinumeris compofitisutimur,videIicerdenario, ccntcnario,& millenario ; Scd ubi lorraales fiunt numciorum progicflus,ibi quidem numcris fimphcibus diuinis , fccundum eorum dignitatem fan<5!:icatcm, motum in mundi matcriam attri-

&

&

videmus,quod Deus unitas fe iplum in mundo per numetos fimplices multiplicct;atque filtem adjod fuumpnncipcm progreflii circulari rcgreditur Quibus quidcm docemur, quod.ut omnia ab unitatead quinarium pcr compofitioncmpluriumeIemenrorum,caquam anon cntibus adencia,procedunt, itainpundojatqueapurido feu centro quinarij omnia,quxfunt,tanquam a Verbo^hice divina compIeta,& virtute atque figiilo Tetragrammaci vi^am accipiunt, & iterum ab hoc vitae pundlopcr compofiti diirolutioncm,quam nos mortem maleiippcllamus , ad Tod
ita
:

buimus : Atque

i.e.deccmfeftinant,aquoprogreflafunc.Undeperfpicue,ucifpcro,vidccis,quomodoresomncsa Deoprocedanc,&deindcquomodoadDcumiterumperrefoIutionemrcvcrtantur,fimiliter,quomodocreaturanonnunquamJehovadicatur,feunumerusformalis,impar,&centralis,acnonnunquam angeIus,quando indumentum crcatum,vel numcrus informatus par confidcratur, cuius .alibimcntionemfecimus. Myfteiium autcm numeri quinarij lupraallegacum peroptime cxdemonftrationcfcquentipcrciperepoflamtis^ubirationernconvenientlae intercentrum numeri formahs materiahs vi4ebimus<

&

In

Sbct.I. Port.I. Part.I. Lib.II.

Vel

reeione
\

fic.

^iiTr,

Db

Principiis Supersubstanti
;

AL.

45
cuwciftonii

In Abiahamil^-tir^legimus hxc; DccejnSepbirothprditeriiicffabtlenujmrtis lo. digitorum, viddicet


(juinqiieconcra quinqiie; &pacliimfuperld[ive

umm mtentum m niedw m tnterpretatione lingud & ci


liceras

diremSepbtrothabfqiicineffitbtli.

Hebraicas otdinaic nui dilponerCjUt quinqueellcncconcraquinquci ira ut padum fuperlacivc unius ftatuerctur in me1 djo. In prima ergo demonftrac^one prxcedenti quinque videUcet S 2 " ^ 1 pof ui contra 1 ^ n ^ji ";iva tamen,utpaclumunitatisinvcnirccurinmedio. D)(poruiicaque,utinpriondefcriptumcfl:,vide-

Piomdclludiiinins icaio. digitospei

liccc

^& tanquaminmundoocculto&a.ternicatepr:edito;denotanshocip(o,quo jnodo


quamvisOmnia
in fe:

Dcus

ance creationemfuerit Alpha&Omega. Hincr^llnitas adNihilrcfpiciensdiciturNihilfnenou

Ens,acnonfinis; quoadnosi

Acque

ita

refpcdhi captus noftri fe habuit,

prialquam in mundum potentialem reiuccre fecum decrevit,alioc|ae nomineiut vohintCabaliftae, appellatur Stenebrolum: Atquicumformamfuammucarevohiit,&mundum tcncbrisobmerfum facie fu^ (plcndida ac luminofaintucri,appelIatum eft S Alcph lucidum Unde de co fcripcum lux ejiis- Hoc etjam verbis apertis traditum nobis rcliquit Mercur. Trifmcg.dicft;5iff /fw>iC, ira ccns;Cumhcdixiffet,mutavitformam,6'univerfafi(b:torevelavit; Cernebam enim immenfum quoddain [peilaculum;omniiividdtcetinlumenconverfa d?'(.Etpaulopoft, Vmbra horrenda obtiquarevoltuionefubtcrlakbatur &c. Deinde ordine AlphaJjctico, 3 Bech, poft i^ pdfui,quacenus eft notaS ipientisjSv; denotat etjam Grammatic-l (ignihcationc doirium lcu habicationem fymbolice quoque defig lat D fi;

&

lium,quatenuscftprimaemanatio'abt<atqUeficinciteris.
-,

Sirniliterjod

codem modo mcenrro

numerorum,vellocoquinarijpofuimus quam tamen grammaticam ordinacionem & vulgarem quoniamadmyfterium nominisTccragrammatiinveniendumnoii itaaptam invenimiis, idcirco litcras iilas in hunc modum di(po(uimus,ut < in centro , ex parre dcxtra T, fuo lumine rcfpiciat ; CX' tcium * Jodexliniftrapiolpicitdeccntrounico, quod funra numerum quinarium eflc diximus-, quippe qni numcrus eft duplcx ccntrum.uti antea demonftratum eft; videlicetvel formahum digitorum 1.5.C <j.) 7. 5>.vcl materialium i.^.(^.)6.S.].\m vero iupra diiSium eft,quod j< tencbrofuin !umatur pro Deo & principio ac unitatc formali ab (quc reipedtu materix ; ErJod eft unitas , feu s AIcph lucidum,acre(picit materiam;Undc Jod,(cmper exiftcns unitas junguur cum ciphra sdluam ex.ftcnciam;queiT)admodum in Jehova jungitur cum He,quod primuin in matcriam ingreirum denotat V el S lucidumilluminat fpiritum 7, fibi proximum Et, ut Alcph eftprima licera, qua: cft
, ;
:

principiumdivinseflericixni^ns Ehieh^quieflipater^&primao.-nnium origo,vcl quaii pun(5tuni in corpore fic ei primum coelum dcdicatur,vidchccc H in quod tulgido fuo vuku piofpiciens dicitur.^c lucidum;quodeftidem,quod Jodin Tetragramraato; Unde Alcph diciturprincipale, vide;

licct

unitas,& unum.vcl finalc,fcilicet pro fine ie nariorum Sibi crgo vendicat Alcp h lu cidum,pri.

mumcoelumpcril He, indextfaordinispartefignificatum,quodpiopiiedcnotat (puitum&reipiracionem Ec quoniam cft omnibus (piricibus iicerarum fimplicius, & in (ua fimplicita;? fortius," deriotat ventum Borcalem;&aluciditate,quampiimumaccepit ab Aleph,vcIJod,refercuradOnentcm,inquoSoloritur; Undeetjamdexcrimanuiarciibuitur;EftenimDeimanusnlucidume Tumautemponiturinproceflaonequinatiusad dextram Aleph Huic efquacuridlatormavit pm daitur menfis Martius in quo (piritus & flatus ccelo cxiftente fercno,concitantur Porro etjam
; ;
;

firu
rit;

dcaotatinrer Angclos Cherubin; quatenushicarigelorum oidoeft(empcrcoram t^YelJod,eique propinquior Hinc igitu'rpatct,quod Deus .S in r. He primuiTl (piritum vocem fuam pofue-

&

Atquc i(tud Heincreatum cft (ymbolum naturac Empyrcae creatx Nam Dcus eam ignealuanatura implevit Unde Orienti comparatur,&proptertortitudincm illius (pirirus inDeo refertur ad Aquilonem vel vcntumBorealem, aquoluxaurea venit; indemque propcer puricacein fuam ad
:

vcntunimcnfisMartij,quiabafpedl:uSolis,in Arieteexalratoinducitur; Hincd\cizm.Pfal,'n.S().j. leb'ov qttis in ntibefuperwripar exiftimatur ? Ec Vfalm. 8 . O hhova Deiis exercifuum qtm eHpar tibi robuftus lah >
iiamfidestua circumveftitte. Eft ergo n quafi habitatio cafta,veftimentum proximum,&folium ipfius Jehova:,quatcnusin locoShicexprimitur: DequoloquirurPfalmifta: Pfalm.Sc).i^. Detfoliushar bitaculojujlitid. &Judicium,benig>iitas &judiciumpr&erunt. Hic (piritus,q'ji fymbolice dextram denotar,
eft

typus (piricus

illius

matcrialis,quo Deus

dextra,&brachiumfanclitatisejusaffatfalutem.

N vel Jod utitur ad ('alutem,juxca illud Pfalm.^%. i. Dei Hoc eft illud veftimcntumprimum Dq{ lucidum,de

quoPialmifta Pfalm.io .^..i. Deus eil amiciuslumineftcHt vefttmento,extendetis cceltanftctttpeHeni. Hocergo indamemoveHitns Deus facttnubesvehiculumfeucurrumfuum^atqaeitatfuperalaiventi, ut Pfalm. 104.5. habctur; Hic dcnique eft Spiritush'hov,>taftflatu mtrabtlia opsrans,ut habetur i.Samuel.iz. Concludi-

musigicur,quodhocnfithieroglyphicumadverbijidemonftiativiECCE, denotansfcculumprxfens,ac fi pcr hujus fpiritus illuminationem ex tenebrofo aquarum chaos , vel :^bium congerie fubiroomniavifibiha lintfadta; QuarcetjameftfenfusvifusindiciumjquiHebiaicen^t^^^dicitur, hoccftdcmonftiatio &vifio;arguenshocip{o;quodprseftanti(nmolumine,quodabKvelJehova
demonftrabilia , que anrea ob tcnebras videri aut accepic,omnia reddiderit inprincipio vifibilia confpicinonpocuerunr. Arque hinccrjamobferuarepofliimus,quodhoc ^ fit piimumvifionis medium ; quod taraen lucis colorem ab ipfo ^ lucido requirit: Quare nota,qufo,CQmpofitionem

&

vois

^^

Sect.I. Port.

I.

Part.

1.

LlB.

II.

vocisrT^R^jinquamultumdivinitatiseft comprchenfum^vidclicctSpnmalucispotcntia, &Jod,, aftuslucisinHc,&"\Resh,denotansobje(5l;a,quxocu!o quafi Dciconlpiciuntur: Nam -\ iignificat tcrrx nafccntia,& quatuor elementa,ac omnia inkriora,qu;E afpe^flu divino vi vificantur , at-

Inhnitum dc hoc granam dcnocat. quecreationemultiplicanturjundcprolisfascunditatem ccnfemus,omittendum brevitatis ^co poftcmusjfed eum hoc caufa myfterio difcurfum inftitacre primum protulit in dextra in igitur parte ingreilio radiorum H Uc t^ ut ad cstera citms acccdamus. coelumjficetjammlimftraingrcirus Jod^^in Vaulproduxitlbcundum lcumedium cce!um Num, ut fehabctj^adjod"', quorumunumcftabakeroinpolitione divcrfum,& camenellcntia idcm
:

&

funtif ic etjam fe habct

n He ad 1 Vau-,quippe ex quibus n eft ptius, & Vau pofterius

ac tamcn

am-

Acque hocellmajeftatis divina-nomen ,pcrincfFabile Tctrabofuntdenaturafpiritushumidi. nubiumcaliginc grammaconin vifioncigncaextencbrofo Chaosccncro , vel dcnlaaquarum revelatum,videhcet,nS^1;Ubiduointerioradenotant formam fupcrfubftaiiciaIem,duovcrocx-

&

l^

trema materiam Qua: litcriE (iica dilponantur Siri ,rcpra:fcntabunt nomcn Dci incft".ibilc;Nam habct proprietatcm ipfius nin fine , tum quatcnus non pronunciatur unum vel alterum , tum quiaSdenotatauram,utnfpiritum;Imovcro,tcfte Abrahamo in iet^ira, ndenox^tin grammaticafua fignificationc ipfumlpiritum&refpirationcm Porro ctjameft litera guttura!is,utn-NubesvelChaoscircumanibienshancdivinitatem apparcntcm cririndcxtra parie "^ Dalcth,quod
:
:

fignificat oftiuiTijjanuamiQuarc cft nubis apparitionis

pientia in mundum

Atquc hinc eft,quod lceundum Cabaliftas "\

divinx quafi oftium, per quod cgrcditur faeft indicium fapicn tia; , ut tc fta-

turRcuchlinus. Poftcaproclivioremnubis vclvmbrarpartcmfaciijntGimcl&Bcth; Ubi ctjamgin vltimolocoarguit vitam,per fapicntiamin mundumprodudlam. Sic etjam in parte finiftra

^Zain dcnotatarmajUnde Pfalm.i^.^i. Serino Dei purgatijiimus eil, &c!ypeiisommbHS,i}UiferectpiHMad Sutti: Etn^CUreprxicntantrchquamChaos (cutencbrarumportionem , cxquibus de.nuo,tanquamcxclcmcntisrepuigatiscreaturarcomponuntur.

Quarecx unaprte5.1iterashabcmus,& ex altcraj.led in centro quinariorummanctineffiabilis Tetragrammati myftcrium. Hic ergo numcrus quinariuscftccntrum numcridenarijjqui etjam eftnumcrus fpharricus Undcjod vel lo. in f^quinquc duccndofquaidua^literxfaciunt Jah )produ(flumcric jo.qui cft nunicuisportarum V cl duccndo j.in 5.^ nam in eodem ecntio duplex quinarius reperitur ^ produftum intclligcntia; Campusquici.it 2.5. quodlccundumnumcrum quinariorum,quieftbinarius,dud:unifacict5o. dem hujusmyftcrij tamlargus atqucampluscft, ut volumcn immenfum illo implcicpoftemusi fcd, quoniam prxcipuum hujuslibrifubjedlum nos alioavocacrelidtaiHaCabahftieadoilrma, viam plamoremaggrcdicmur.
:

P.

V.
"tj'

CUrior adhuc dfvimtatis^ubtque injjnritii munda.no exijientu demonflratio 5


bietiam f)robatur,quod Mcjsiasflt Tetra^rammati^virttisfeuaBtiSy

ad umyerfa"

lem rerumfahationem pipfarumque e tenebns f^ mortis fligmatibHS liberatio-

nemsatque redembtionem , i^ adcorporum ac animarum extrafanitatis


Itmttesfl habenttumfajiattonem,

i^ inprifltnam

fanitatem reflituttonem.

QUidnam

fit illa

Tetragrammati virtns,quam nos Mefiam cum Cabaiiftis.a fcripturis facris haud


c.ipite

di(ridcntibus,appcllamus, quamvis

prdcedenii

,moic Cabaliorum apcrre dedaravcri-

musjhic tamen demonftratione vulgo m.agis familiari cxplicabimus. Cabalxi vidcntur mundum diftribucre in tot quafi Dci virtutcs,quot (unt ir.undi icu coeli ; Quarc volunt , quod mundus, qui cftanimatus,mentcillailluftretur,quam Metattronvocant; Mundumvero lupiemum fcnangc-

licumMciliaEanimam.f quamipfiomnium vitarumidcamidcatamvocant j rcgcre automant,

&

quodmundum.xtcrnumluxanima; Meilix.qua: cft Elhai,idtft,Dcusvivus,gubcrnet: Ethxclux Adonai eftEnfoph,idcft,infinitudo,quafircsfumma^incomprchcnfibilis,& ineftabilis. Faciunt crgoMctattron,quemintellc(5lum primi mobilis agcntemapptllant, cumMcfliacommunicarc, hoccft animam mundi cum anima Medi^, vcl naturam Spintus Empyrci cum illa sEthcrei.Tradunt etjam,animam Mcdix & luccm Elhai haud ab invicem diftare ;Sed Elhai vocant fontcm aquarum vivcntium & animam Meilix fcaturigincm feu rivum vitx atque hunc mundum fuprcmum En,

foph,illum Dcitatis clfe afTcruntjqucm Seraphin cclebrarunt diecndo, Saitciuf, SanHus, Sancius, Ttrr4^<tffOT<fi,hoccft,ipfGDeusnudusinpurillima fuaefientiaabfqucomnimatcrix icfpcdtu.

Vo-

luntcrgohi, ut

amma

Metattiondiftinguatur abammaMeiria;, atque

illa

tandemdlucc tlhai^

qucm

De
:

Principiis Supersubstanti
,

ai.

4I

qiicmnosAlephlucidumappellavimus. Sed.utmihivideturjf falvacoiamgratia) locutifuntde varierate opcrationis unius Dei in multitudine ieu forma: indivifibihs & increari in ipiritu mundano crearo Nam,utantea diximus,a(ftus leniper eit idem,fed ditferentia materise fpiritualis in obedicntia&ob/bnatia.hoceftintenuitate&grollitie feudenfitate,totamfacitacindacitaduum

niundandrum difFercntiam : Nam adus femper efl: fecundum rationem

eliftentia:

quia aftus, qui

cftvircus&potentiadivina,omriiafuperac;Urtdecummonibus,benignis,humiHbus&obedientibus benigne,molhter,& luaviter agitjcum duris vero,fuperbis, obftinatis, atquc pcrveriis graviter atque violentcr ptocedit: A tque inde cvenir,qaod,licct Dcus femper lit bonus,& ejus vii cus ad bonitatemtendat attamenrciiftcntiahuic bonitatiadHonisrenitenseft caufadenominationismah; uaquidcm,uca6tiodivinafitfcniperbona,utvelmaximc etjamre/pedtueftedus rebelhonis lefiftenciiriniubjcdoillopatiencc,inquodagitur,apudhominesdicatunnala; quippe quodcoram Deo non ia vc nicur malum,fed coram hommibus Atque hinc oritur iIlud,quod a<5lus Dei erga honiines,fonatidcm hominibus,quodjuftitia,& benignicas,feupunitio& praemiumacleriti.a; &tamenjuftitiaacbenignicasunum&idemfuntcoramDeo: Sic etjam videmus in igne benehcium malehcium ; vidclicet calorc fuo .artus frigidos fovcre animadverticur tamen eadem ignis naturanoninutat.i comburit&deftruit. Quare fubjedi rebeUio efficitfeuincaufaeft,uta(5lioDei, dicatur ira;iridemque ex advcrfo obedicnria ejuftiem facit , ut gracia , falus,ac vita nuncupecur. Sed de his latius infra. Ex hifce igicur concludimus.quod viitus Tetragrammaci hc eadem per univerfura fpiritum mundanum , quamvis effedus differac fecundum illius tenuitJtem denfitatem Sic enim videmus, quod calor hujus vircutis a Solari corpore deorluin prolpicicr.tis fit calidior&efticaciorinaerc cemporexftivopropcercjusdenficacem, ucpore quivapoiibus exfoncibus,fluminibus,& ftagnis furfum clevatis infpiflatur.Qii.uc ctjam videmus,quod Cabalai in raciovilibiles mundi partes Mccacrron , fupcriores ne diftinguendiC aftionis cujufque cceli,inferiores
,

&

&

&

&

&

&

autem,invifibilesatque angclicas anima: McfliiE


tatis luci

&mundiaEternintoph lcuDeitatisaucTiini-

Elhai feu Tetragramari dedicaveiint :


,

Namq; videntur confitcri ,quod fons aquarum vi,

varum ,hoc cft fpiiituum igneorum increatorum fir rcgnum Tetragrammaci Enlbph,cx quo Jod deorfum proipicit, & quod anima Meffix fit rivus ab illo fonte fcatutiens;cujus marc in quod ille rivus feuemanatiofefeexoneracleuinfluir, faciufitipfi coelum angeh^Um fcu Empyreurn,feu -, fecundam Tccragiammati literam :Ec camen alibi agnofcunc ,quod hxcanima litideata omnium virarmTi idea,ad quam refertur omnis vitalitas tam iudividua,quam fpeciiica & generalis. Nos etjam fatemur,quod hsec vircus Tetragrammacii in hoc mundo ccelum Empyreum incolens, fic fons & genus in crcacis lummum omnium vicarum,a gcnere generalilfimo hoc cft , ab Ence rranfcendence promanaiis, At vero,quodgehus fitabfque fuis fpeciebus,aut fpecies fine fuis individuis, id prorfus ncgamus. Eft cigo Meilia: virtus Tecragranimati in cceIo Empyreo quafi gcnus vivificationis,&comparaciirabiplisCabaliftistrunco radicis,cujusradicesfuntinEnfoph: Deinde hoc
, ,

genusin ccelo a;chcreofe dividic in fpecies,vel cruncus ibi difpergic fuos ramos, quifunt ftells^Dcnique fpecies ilLt ipecics alias fubalcernas deorium in elemenca cranlmiccunc,ceu arboris rami fiias fummitates & folia;atquc tandem fructus Ipecicrum flTbalternarum in elcmentis,tru(3;us vits individuis,videlicet aniraalibus,vegetabilibus,& mitlerahbus communicant.

Ex his igitur v idenuis , quod, ur eftcdus radicis in arbore eil cruncus,qui omnem vica? virtutein,quam a radice acccpir,in fe recinec,& dcinde eandem vita: vim in ramorum multitudinem diffundit,& rami icerumin alios raniuios fubdiviios,atquc illi tandem in fuKStus multicudinem;vcl ut
genusdividicurinfuasfpecies, &fpeciesiIIaErubdividunciirinfpecicsfubaIteihas, atqueipfjctandem inindividua, ficerjam fefereshabearin cm.niatione fluminis coruicancis vitae cx fontcaqua-

rumvivarum,inparsdi(bfupcrcoelcfticxiftcncium; quod flumen in marc Empyreum dimanans, tanquam gcnus,fe dividic in ramos,pcr quos univerf bs ccEli a:rherei fonces lucidos implcc ; e quorum plenicudine fcaturicntcs ali| tivuli,dcorfum finguliin indi vidua fibi a Deo ab origine deftina-

ta&fubjcAa^virxadium &fpiritus vitalisundasdefcruncacinfundunc: Videmus igirur,quod virtustmnci fiteaderacum vututeradicis,& viicusramorum e.adem cum vircuce crunci; acqueitidem
ulterius eadem virtus,qua: cftin ramis,infru(a:umdefcendit;Cujusqilidemreilimilitudi^ ilefaciIhmumericcoIligere& diiccrncre quod cadem Tctragrammaci virtus fit ubiquc per univerfumlpiricummandanumjuxcailladEvangeliftjE Mattb.^.^^. Calumeiiejusthrenus &terrafcabtllumpedumipfius: Et Sapmt.i. Spmtusfapientt&fan^replevitorbemterrarum. EquidemigituragnofLO, quod a co^lo angeIico,tanquam vivario dcpromatur vitaomnis,ut rami a trunco , vel tnincus a radicibus; non aucemfequicurcxindc , quod truncus non fit c|uf(iem eflentieumradice,autrami

quoque

cumtrunco,aucfru(5tus ciim omnibusiftis.

Proinde manifcftum eft,quod anima Mecattron,feuanima mundi fir eadem eflentia cum anima MelTi.-E &quodanima Meiliacquoquefir eadem cum luce Elhai feu Patris fui; haud fecus,
,

quam aquafluminis
fcrtab aquaf ontis,a

& aqua rivulorum ab eo cgredienciuiil eft ejufdem najurae,& niillo modo difquo flumen illud originem fuam habuit. Quid crgo dicendaeft hjec virtus gcnera-i

4(
ncralis
?

Sect.I. Port.I. Part.I. Lib.1IAn fcilicct Meirias Deus.an angelus Merattron,anip(a natma
?

Ccrteipfaeft Mcllias

An^

gelus,& n.atur.i quamdoftrinaCabalifticaprilicipium .mcdium, &finisommiimcuaturarum

univerialis;fcddivei(omotloacccpta. Dicitur Mcdias Chriftus tamafacrislitciis,


,

& conft-tjucnter
,

'

principium,mcdiumj&: finisdivinorumHuxuumcreatiscommunicatorum! Imo D. Joannes docet,quod ilt ipfim princ!piuiii,& iiuodtUudfit ipfe DeiiSjaciiiiodilludprtncipiumfueritapudDeum dcnotans quoda palatiofeu rcgnoEnfoph in huncmundumlitcgrcdum: Qiiare,quatcnuscftpnncipium inmundo, eatenuslocus mundidignior , &; primUm ah ipfo cicatiis ci attribuimr. Quod iit mcdium teftaturSolis pulchritudo in quo poiuit tabernaculum (uunT,Undc &Sol vit.xaclucis difpcnfatornuncup.icur,quoniania Verbo,inquocratlux, quxviraomiiiumcrat, viviricamiuamvntuteiTi atcepi: Hinc ccj.im Akitmarbor rttx tn medio borti raradiji^ofiu Getief i. 9. Nam fedes ci crat in

mcdioPaiadiiiunivcr(alis crcati,videlicctinmundi(cu
quadtictuiprocep in Paradifum,& dixi,lrrtgabooptimebortu}n
,

ca-li

cordc, vclinccntrouniverfalis nubis

tanquamameum. Fluinenautcmilludicufons, a quo tgrcfla cft h:ec virtus (cu lapicntia facroiandl.! & tulgida , crar ipfum Tctragrammaton, juxta illud Ffalm.Sj. Vitiemefontes,iDeo.lE.tEcclef.c).i-/. Vit&dierumnumtrumdeditDeus: Ecccrcc primum cx Macrocofmicompo(itionc,acujusmedioPhtEbus,vitoeorigodicitur,flucrecaEpitininferiora , ac tum poftcapcr Miciocoimi tabricamjin cujus centro fcu mctlia rcgione cor , vitcc fons invcnicur, dcnoians.quod fpiritualis vitx procenus,& virarum f ons iir mcdium illud,pcr quod res omncs vivificantur:Sc-d&nmilicermediatorcxifticmccriTiiferrimamrcgionis tenebraiumconditionem,8c egrcgium atquc (plendidum illud fontis lucidi palatium in quo Jah demcnter & bcnignicate plcnusregnat iiifcculaleculorum ita ut ip/iusmediatione ialus argrotis &languidisclan(5to ca-lo contciacur,& rcbus morci a:ternaEaddi(i^isfalvatio &rcdcmpnoe coelis exceliis miitatur. Deniquefinisappcllarur,c]Uoniam,utKparvum eratejuslucidumpiincipium, ita Aleph magnunierat ejusfinisiquippe;rquoinpunclum,aquo,revertitur;arqueiraininfinitum. Hinc a D.Joanneinylcaligino(x:_Undefcripcumcft/ty;4/?. 14. BgO Stipimtiatanquam foffaeduiia afttimine,
,

&

pocal.i. diatin,. ilpba

&- omega. Eft:ergoMcillasprincipiuiTi,aquo omniaprocedunt,

& in quod

revcrtuntur.

Eth.vcquidcmvirtus,qiiatcnusiri
iiatat,coniidciatione,(}->cCtarur,cii: vera

fe

&perfdfimphciter, abfqueullamatcri2,incujuslaticc

& abioluta Dei cncntia,& pcr coniequcns ipic Dcus: Un-

de dicirD-Joanncs;Ef /iSf VcrbmJierat apnd Deum,& illud crat ipfe Deiis. At vcroquatenus in munda-' namixtionercfpicitur,hoccft,quatcnusha:cvirtusciunnatuiamundi humida permifcetur; eatenusangckisnuncupatur: Namitadcnominacio fitnon aiiiriplicitatc&idcntitate, hoccft,a Deialrcrirate;cum angclus crcctur e (piiitu puiiilimo ctcato , tate,fcd;i limplici compohtionc lu-

&
.

&

cc increata,illum {puicum crcante


a lucc increata.

Unde denominatio fic a pane crcaca & informata, non autcm


,

Hinc dc MeiTia intclhgcndo dixit Jacob filijs (liis in ultimo fuo tcftatnento. Genef. 48 .1 cJ. Deus tlle,ante ciijus conjpcclum conttnev.tcr ambitlarerunt Patrcf niei DeusiUe, qiit pafcit me tn hunc diem, Angelits,quieriitt me dc ciindis malts,ben:dicatpuern tjlts,& invocetur ftipireos nomen meum , nomtna quoque pd triimmeorum Abraham lfuc,& ctifcant in inultitHdtncm [iiper tcrram. Cum cigo hoc loco Jacob petat eadcmabangclo,qiia;aDco!p(opctijr,cumquepari honore eumdignctur.urique non porefthic

&

angelus pro alio accipi,quam pro Me(n:u& pio


cicur
cJ/). 1

Dco vcfte fpirituali crcatainduto. Hincctjam.qui


deeo
di-

JehovaappcllactirE.torf.i^.ii.in ilhs vctibis :khovaa/itecedcnseosintirdiuincotumnanubis &c.


4. 9
1
.

iUis erat ntib.s tenebra , his autem caftra &c. illuftrabat noctemtpfam. Exquibusparct,qiiodJchovahicdicacurangclus,quaccnusvirruscjus cum naturahumidajunda,vcl nubisamicftuvcfticafuir: Unde,quia hic crat compolitioprimigcncris

Tum profeClusangAus tpfe Dci,qui anteccdebat

&

fciialtcriras,cxignefcilicct,quicftfimplcxDeicflcntia,&cxaqua.qua;crat illiuscflcntia:Ccgumcn-

tum( namapparcbatnubcs&ignis jidco

hic

inunoloco angchis dcnominationem habera

foi-

ma

(cucllcnciaignca,quxcft virrusJehovx,acqueicaappcl!jturJchova;inlocoaucem alio dcnoniinacur Jchovaamaceria cre.aca,viaeliccrabaquaicu nubc,&angclusnuncupatur:Atqucitcrum

angclus illc dicitur Jeho va,it/.f.i/.i4. in illi-i vei bis ; Cumprojpiceretlebova adcaflra AEgjpti in columna tgnts&niibis crc. Ex quibus crjam cognolccrc licet , quod , cum Jchova dicitur angclus,nubis nominacioprarponatur nominarioniignis,argucndo,quodfccundum
inatcria' crcatce

diipoiitioncm de

creaturaicrmofiat,vidclicct dcangelo,iraquidem,utc.xindenu!:isvocabulum atque

ofdodcho:

minationcmignisantcccdat: Atqui,ubiinuItimo fcrmonejchovaproangclo accipitur feuponitur,ibi nomcn cflcntia: formalis,ncmpc ignis,pra:ponitur matctiali (cu luibis vocabulo Unnc per

Angclumhocloco,

("ut

intcrprctesiicjninconcinneinnuerunr) Mcllias

&

Chriftus inctlligitur:

ante te-yCapL afacieejus &c.quia nomen meim cHtn eo.

Quaquidcmdiccndif-ormulactjamejusfit mentioE.vcii. 23.15. inluvcvciba , Bcccego mitto angeltim Ex his igitur concludimus;quod in Mellia nomcn Tctragiammacon intcgruminvcniaturj. H.U.H. utpotcincujus virtutciplL-opcratuj.': Namque
MclTias cft ipla Tcrragi-.unmati virtus.
cafitn^^MJ^ll^idcft^Mellias.

.RmO mca eft,quoniamrl>a'27"'


;

tranfportarionc Cabalilli-

Sunt autem Cabaliftae,quidicunt , hunc.angclumfuifleMichaclcm, quoniaminojusnominc^^j^invcnitur ScdhocidemctiamdicipotcftdeRaphacl,Gabricl,Zabkiel.

De

PrINCIPIIS SnPERSUBSTANTi

A\''

4^'

kiel,Unel,5f ca:teris;Inqaibusobfervarepo{rumiis,quodinalteritateAngelorum<;ji,odaramodGs ipfeDeusappaieat,veleiIenrialiscjusvirtus-,Unde fpeculaHicuncur.inquibusDeus Mdeti,r:Atta-

inenquatenuscomponuntur,creaairxdicuntur; &,quiacreatur^,idcocreacorcjnfe^ies,cique {iibjediacminiftri.Alij volunt,quodhicangelusricMecattron, quieratangelusMoylimiW^n-ans; Nam Cabaliftje fecerunt illum mundianimam , camque primam rcm creatam efle , atque ler^-n o-

mniumperfedionemin fe continere tradiderunt:Imo vcro hancmundianimam h.ibi!ccuntpi6ij[lafapicncia [a.cio(^^ndsi,quimEccl A.prinwomniimicreatam,&intelle^tmprudenttabavo t^f nairavit^

ftt;/oHfDimi//jfP?'t?cfl'efcriplic;Hancillidixerunrellcangelumiftam,inquo
in venicur;quippc in

nomcnDei

quo nomen Sadai.per numerum xqualcm ucciufque didionibus inckilum, reVeruntamen ha:illorumopinionesmihinon arridcnc, quoniam, iecundum invenciopcricur. nem noftram,concemplacione fecura & f-undamenris certis ftabilicam deprchendimus, quod an,

gelusille fucricipfe Mellias.vel virtus Tctragrammaci,ipfumTrcragramm.iri

nomen intcgcum in (e concincns:Uadc nonline lingulari caula hic angclus quandoq ;J;hova did:us cft,vidcliccc ic/ped'tu
lcil.

vircucis,iScipfiusnominisinipfopofiri,&:aliquandoangelus,relpe6tu
vivi
illi

angclicaEnacura,',in

qua

Tccragrammaci expnmuncur.Nomcn incir-ibileTetragramir.atieftipicliimmiisDeus, univerialicevhujus 1'uinomuiisefl'eper Ipiritummundanumdii^ergens; Ubiaucemiftanacuraipiiitualisangelicaeifjibi etjamigneitm hocTctragrammacinoracniniegrii rcpencui.-A.quinomenTecrngiaraniacipaflim&ubiqiie ieexcenditjEigoicidemquoqucangelu'^ille, qui citipiritusfapicncia: ,implensomnia,acque nihilvacuilmrclinqucnsper univerium ipi itummundanrimiemiltec,omnir,quc'"ernomenacvirciiccmTecragrammaciinformac,&inic.ni,ita conicivac. Quomodo auccm hic ipiritus creacus omncs licerarum Tecragrammati . h uacle! es, quibus ipic,& cum illoinundus anivcLfas informacus cft,in Ic rcceperic,in pixccdencibus dcmon.ftcavimus; vidciiccc Jod radix in machinjc cicumine pcr fpiiicum iuum v, He illuminavic acjuas la&: icerni chara^tcres iplius

pcriores, iea ipiritun.

Empyicum

& Vau illuminavicacintormavira:thcrcum ftcllatum regnuiv,


capice iftius angcli
iit

atque

ex vircuce

H He uliimi ccelum elcmcncare fuum clfe acquiiivit;ica vc in


cft,
,

Jihn^; iupc6core&medio,ubieju' cor

VaureiidecinSule;&ulrimuraHer,>fjciimpocc.ins divinicacislpiricum,praeparas'ic mundum inteiioren's iilumquc pulchrum & a cencbris mundatjn? inf6rmavic,elementaqucdiftinxic. Hincipiiicusuniverfalis diciturMa?<(iHJabejufdema ccnLLis immundismundacione&ablucione; quie quidcmvircute&pr;ElcncianominisJehov<c tafta cit Ncc dicet aliquis,quodii fpiritus univerialis lu macerialis pars uniusangeli,nulli queanc clle alij angeli , quoniam angcius unus umverlum oi bem rcpleverit. Rcipondemus enim, quod, iicucDeus Tetragrammaron cftexcra omnia,& camcn omniain fe concinec,ica quoq; ejus vircus;quxcjufdcm eft cumipioclfcntix.omnes aliosangeios,imo vero &quamlibec aliam crcacuram in le concineac,'

tanquam rcx irifinicus & omnia fuae voluncaci iubijcicns.Ineft ergo virtus hsc omnibus compoiicis,
cujusbeneficapropriecace vivunc;incftecjamexcraomnia compoiicaelcmencis; acuniverfusipiri-

& acium recipicUnde lpiricus,in quo habicat,cft ei indumencum;& ipfahxcvircusDc/iic.iindumencumfuumdivcrlomodopromajoriaurminoriccnuicace auc deniiiateinformat,acnomeneilecundumcoi"porij feumaceriae liccreacae condicioncm imponic. Hxc
tus in eo,& per cuin aninlam
ergoeftiUaS/jj^i.Kn.jJ^Ecf/e/i.

mus,qUodeju';

virru'; eft

janccomniacrcacarclpedi:uindumenti;acveroincreaca,liconiiderede nacuia arquccllenciaipiius Jehova;;De qua loquicurSapiens Prcverb.^.

Iehovafapientiaf:tndavittma?ny&llatuit(oe:osiHti-lligentta:EzProv.S.!.i.Sapientiai/>poj!idebathbovaprinapio

Hic cigo videmus, quod fipicnria, angelusmaximus,& prr.iccps angeloium , animauniverii mundi, viicus Tccragrammaci,quaccnus ei nomcri & vhcus Jehovae inicii bicur,refpe(5tu materii dicatur crcaca A cqui , rcmoca omni inaccrixconiideracione,relinquicur foluminodo formalillimum &ineiFabile nomen Tecragrammaci, a quo,in quo,&per quodomniafa61:afunc.Atquchoc,nifallor,intelligitD.Joanncs f. i.diccndo; Ltix vera erat in mundo,& mundtisper ipfamfaclus eH &(. ni mirum pcr luceni vcram iignifica c vera m Dei cfrentiam,&virtutemTecragrammati, &pcrmundumdenotatillius lucis vcftimencum feu Ipirivtfu,unteoperaf:ta,amcnllumtempns,antefeaiLmt}iuniiusfutt&c.
.'

tumuniveifalem,quiadi(fcaluccfecunduiTi voluncatcmcreacorisfadlus &creacuscft: DchocdeniqueangeloloquicurMalachias<.3.i.diccndo;ae^o;;fM4^e//M?WHW, prieparabitvi.int antefah2Cvircus{quacenuspioe;rcnrialiclemencorum Ibrma habecur,quaaliaalijsin ciem&c.Dcniqiie

&

fuis fphxris ac locis,pcr

creacionem defl:inacis,glutine quafi divino affiguntur , & qua omnia funul &obedicntiacopulanturatqueconnecI:uncur)pro ipfarerumnaturaaPhilofophisaccipiinpace

tur&habetur.Acquehocmodo videtis,Lc(SorcsnovitatisfortaiIiscupidi,quomodoeademvircus divinaincompoil:odiveifbvariafolcathabere cognomina videlicec refpeftu lucis puriflim.a;&


;

charicace, divini in abftrado llimicurpro folo Deo,& Meilia,ac Chnfto, hoc eft.pro idenricace quaEeftipricusomnipocenris vivificus in concretoaut^m primxcompoiirionis , videlicctcx duoconcrcto tcrti compolirionis, uc ia bus,pro angelo.qui cft alteritas feu creatura primi ordinis,&
;

&

ipils

elemencis

& elemencacis pro ipfa rerum nacura.

C AP.

ig

Sect.I. Port.I. Part.I.

Lib.il

p.

VL

"Oerat-one aSlionis benrpoUyirtutis Tetragrammatiad--vitam

quomodo h^c eadem 'virtns 3 adyitam i^Janitatem conducenSjyarias m mundo denominationes Jecundum 'veftmm fuarum
diyerjitatem adi^ifcatur.

^fanitatem :Et

cuivis,& vel infigni etjam flultitia ac ignorantia: tenebiis obruto,luce meridiaPEr prxcedentia quidcmopincu:) expiicatur,quareDci Jcliovxnomenin rebus naturalibusuna clanusCuti furpetur,cumipfeper fefit extra & ulctaomnia,<Scincoelj fuo (ccreto acocculto line omni materia:

rclpcdhi regnare dicatur ; Nimiium ibi nomcn cjus ufuipatur.ubi

nommis illiiis, Spuitu vcfti-

ti,poteftas &:virtusintclligitur,quatcnus

camoinnibusdominaturiatqueuerum Angclusdicitur, quacenus matcria imiitualis angeli,quam prarlcntia iua nomcn Jcho va: produxit,dcnotaturi atquc

itaetjam diciturNancius,fccundumilludM4/4r/7.}. (;wrf04^(;/wi?, (^~f. hoccft, vircutcm nominis mei,qu.c elt in angclico fpiritu,&: movct cimi adpi a-ltandum fui creacoris voluntatem ; ubi

perangclum vcrbumcjusmtcliigitur,fecundum

iliud Pfalm.^o.c).

Eccevenio

Incapttelibrtfcriptum

esidemejiitfaceremvolutitdtemtuam.

Omniscmm

ac.tioclt

aDcoipaifio autcmaipiiitucreato. At-

que hinc Ht,uc angcli dcnominacio fiat a parte palH va Sc crc ata, quando nubis vocabulum pia*poniturvocabuloiguis. EtpropterhaaccauiamDavidPp/w.io^.^.dH^Woivocavu ventos,(cvJptrtti>jy
relpicicndo naturam ipforum crcatam ; Atqui conjungcns partein creatam cumincreatadcnotat actionem in palfivo Unde codem loco vocatipfosmmiftios,&: ignemflammantemjhoc eft,crca-,

turaslucidasex Spiricu,primodie illummaro.tieatasEft autem Mellias vircus lucida ipfi us liceri nominis incfFabilis, quatenus in naiura confideracurinducaSpiritu viviticonprimaE mnomincJehova;lircra-, ad cujus excmplar Spuicus Emryreuscreacuscit. VcrbicrgocirecftinTccragraaimato &: cjiis ipiiicu.-, Angclieffc cft in Vcibo,
:

feuvirtutcpromanance aJod,quodTccragiammatonimportat;EtefIe natuia-cttinanimaangeliMctatcron.acduplicifpniruintcriorii Luc autem omnium rcrum compolit.irum cft in aoima

Acquc hx omncs diircicncia; rcfpcdtu diverfuatis matcna;,in qua virtus Tctragraivimati opcratur,accipiuntur;quatcnus omnis multitudo efl in materia dum e con verio potcntia & virtus Tettagrammati , qux elbpfc ?vlcirias,unicaclt&eademper omnia: Divcifitas vcro materiac diverfimodcreilftentisfacitattusviftutisadivxdiveribsquoadnos , Ucetnon icemreipcdudivinitatis; utpote ubi omncs adtus (untijdcm, &:fummajuftitiaijldemlancibusponderari. Haccergo virtus pnfcntiam Dci Jehova-pra: (c fcrcns,ubi in Ipiiitum primum crcacum le immeifit , dcnominatiouem a Spiricus nacura acccpit Unde dicicur angelus,in mundum inferiorcm dcfccndcns.ubi multiplicem vcften- induit , dicitur Natura ; in quamlibct rcm tam iimplicem quam compofitam ingrediensdiciturvita. AtquchincorCcrlunt Ethnicorum Philofophorum opinicncs, affirmantes,ownM Dijsptena ejk: Hinc ccjam Sacurnus,Jiipiccr,Mars, Auollo, Vcnus,Mcrcurius,& Diana propter copiofam hujus vututis rcccptionem culiu divinOjtanquam Dij,articicbantur. Eft Deus omni
natura;.
;
:

lubftantia cxutus t<,rcrum

omnium crcararum
cft

ladi.xjod ; cujus virtas e San(ftis,Sandis,Sanftis coefilio

lis.emanansin Hc,cftMc!rias;Unde Jah bcniynirarircfcrtur,&bcnignitas


virtus in Spiritu

actiibuicur.Etha:c

primo crcaco

mcns tcu inceiligcncia

intcllJgcncia

autcm

cft

angelus

qui in-

duens Ipiiitum mcdium dicitur Mctactron,(Sc vircus Mcllix in cjus ccntro dicitur anima mundi; ac dcindeangclusinduens vcftimentumelenicncare diciturNatuia, qn.r omnia fupcriora in fe rccinct.

Hiiiuscrgo virtutisdivina:prxfentiabcnevoIaadcftvita& lalus", ejus vcro abfcntiam particularem morbus,cocalcmmorsfcquitur;In ipritu itaquc lupcrioridatMcf^ias vicam invilibilitcr

lucidam abfque ulla oblluritatc Undc angdi dicumm fcmper adfiure coram ficte Lbovtt In medio vipartim inviiibiliter lucidam, mcdiocritcr detcncbrisparticipanccm; tamdatparcimvilibiliier Uudc&: fpiricusdiciturdcucroquecxrremo participans; Inhocergoca-lo incipitproptermatc; :

&

rixaugmcntationcmlibeium arbitiiunr,cumejusnatur3 fitmodollipcnoumodo infciiori sdhxrere;Hicigiturmatcriaa:qualitcri"e cum naturadivinamilccc: Arquchxxcftrntio, quod in hoc locofatumdicicurhabitarc: C.vtcruminulcimo &infimo(piritu vitamlucidamdeutroque fiipc-

lioncmanaincmincorpiiscubicum&opacumincluditiubipropccr
dtulpirituspafiibilis&crcarii

lu-.:;sii:c]u(a:anguftias,nivir-

tusJehovj;ciafiiducafliftat,prcmitur,nonquidcmrelpc(ftu (lii:Ucpotcqua:no:ipacitur; fcdrcfpe-

quo tanquamveftimencis vaiijsindutaclle& quoad humanumcaptum cooperiri dicitur. Atquc hinc cft,quod vita fuperca:lc(iis cft immortalisiila,cujus virtute homo libcr ciit a mortc fpiricus infcrioris lccundum promiiiioncm divinam,& fcfc refuric(Slurum cifc fide ccrta

ac indubitata crcdit:Hinc itaquc orictur

illa

filvatio atquc

rcdcmptio,quain genus hu-

manum

De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANTiAL.
manum
peradvcntum&defcenrumiftius virtunse
tertio

49

D.Pauli cceio expeftar. Vitaautemtoe-

leftisell:iila,quxdiebushominis(iipertcrracxift:cntis infervirefolet;

Qua: quidemmultis modis

obdefedumvirtutisanimaMctactroninquietudineaffligitur: Etenim hicSpiritus tammalistenebrarum dilpolitionibus, quamduris velfuavibuslucismundiadtiohibus eft iubjedlus. Porro ctjam cxteriLis animx indumentum quod ell: aer tot imprellioncs patitur , quot acrcus animx mundiamid:us,ut w/midcclarabitur. Vitaergoelcmentarisconducitad bonam corporis difpofitionem,& prxcipue vcrfaturin facultatc feu virtute natur.ali lecundum natur^ leges inibi exifteris: CujusofHciumpnmariumcftnutrireperappoiitionero,unionem , &airmiilationem , augmentare in longam,latum,& profundum,gcnerarc pcr virtutem immucatricem,qu3e fcmen dcducit,&formatricem,qua;(cmen dcduitum format,fecundarium veroattrahereperlibras re(5las, rctinere&r concoqucicpcr iibrasobliquaSj&expellereper fibras tranfverlas; Quoium quidem officiorum defcd:u morbi corporis fcu hominis extcrni generantur & inducuntur cjus vero perfettio eft fanitatis caula,& elemcntorum obedientia Qu? quideni duo cxtrema accidcre folent,aut quia Deiformis virtus avcrtendo facicm fuam clcmencisrebellibuslibcrtatem rehnquitfeinvicemoppugnandi,aut quia convertendo faciem. fuam in durum,crudum, rebcllem, atque prasternaturalem a; :

liquemhumorcmincorporchabitantem, cxcitatpcrpraEternaturalcm ejus rehftentiam naruralis adtionisintempcriemj&pcrconfequenseum inputredincmmutat ; hinc febresarque morbi putridi At ll paulatim fuam vicx f adem aiiertat,tcncbraE feniim iubrepef e lQlent,morbique gelidi,ac
:

ftupidi,atque crudi,& frigidiiiiducuntur,ut infra demonftrabimus.

P.

VII.
rationes Jimditer dejkha'-

De yitiefecundp l^ xtermtatis eip^s

tione i^ redemttione.

UTinnomineTetragrammatiduplexinvenimusn,videlicetunumpropinquum&con;unl:uni divinicutiJod,aIterumautemremotius, &roagisinmateriimulcicudmem iminerfum, quatenus infima; aqiuE iuht a throno Alpha vcl Jah quam remoriirimE,& centro tenebrarum quam proximz^He vero primum in aquis lupra firmamentum invenicur, ubi chaiadteresjih modo myftico delineantur: iic ecjam videmus primas aquas majori Jodgratiaacque lumine eirentialiornaras:
Undeinillis rcpeiicurcecernajvits tonsatqueorigo-,inhisaucem. nonnilivita:cemporahspabuluna &fucceirio,ab iUofcnte fupremodefcendens. C^arcobaquaruin vits delcdlum, matcrisque

mulcicudinemniaccriaillanovamfemperappecictormam,ablacaqucpriori,corruptionem& mortem paticur,utinduatformaniliibindcnovamfucccdentem. Hinclegimus, c^uod Deus duo propo-'


/enfboKjif/i<?fn/.t;amvidelicctruina;acdeftrud:ionis,improbisalligriacum; alterim verolaiu-

tis& famtacis, jnftispixparatum^NamP/^/w.ii.^.^.itaicripiuiTi invcnimus -^lebovajuflum

explorat

mprobum autem (jramantm v:oknti<z


(oram me menfam
que bttnum
e regione hofiitim

odtt antmus ejus: Depluttfuper improbosprunas. tgnem,&ftdphur

ventuf-

quevarioprjierecoi!jiinclusportiopoculiearumerit:E:Pfaint.i^.^. lujiopoctdum faluttfertwt propontt; Injlruii

meorum;dilutum rcddis unguento caput meum; poculum meum extiberans ; Vtiero tn

domo lehova , qudtndiu longd f Porro etjaiTi, quodfons vicxiu a Dco,mulcis kripriirarum f tcrarum locis docemur;Sic enim Pfalm.:^6.c). habenturhaecverba; Vbcrrtme replentiir pinguedtne domitstu& , &detorrente deliciarumtuarum bibendujn daseis. Quandoquidempencsteeslforisvit,& inLicetuafruemur liics. Oninis eigo vita profluicaDeo in iummis co^lisfedcnic; Acquc hxc vicaerac.ipudpatrein,& bxcvicaeracin luce pacris,qua;eft Verbum patris,prima ejuseij1anacio,& Jah,feuDeus in fpiritubenignoEmpyreo, feu filius Alpha tenebroii, ipfum Alpha luciduni ; Qj^ur cnianatio cft vita a:cerna,feu Chiiftus Mcilias,a quo omriiuiri ierumvitaeft.juxraillud i. Epill. D. loin. i. V itacrat apudpatrcm,& apparuit nobis : Vicasceriia riobis
runttempora :SiniuicerP/d/w. \i6 .\^. Calicem fahttis accipiam , &nomcnleboVpr,edtcabo.

& binigiitt.tsprofequsntur me omntbus diebus vita mex & qutetus

&

&

promilTaeft

ili/ii.w/.!.

Vica cftaChrifto:

ibid. cap.

^1^:

Vitam xcernam nobis dedit Deus5& hxc


eius riatura&potencia in fuprcino

vitainfilioejuscft.

Abhac vica feulucestcina, quatenus

He

cotifideratur,ubi unicoveftimenrofubtiliftimojtenuiflimojacque benigniflimotegitur, piocedlt

potentiffimusillcatqueincfFabilisamortuisrefurgendia(5i:us;CujusquidemefFcdus vica f&cunda

nuncupatur:

Dc qua Apocal.ii. In Pitafecunda)norsampliusnonerit,nectriJiitta,necampliusdolor;

Inhdcvi-

tafecundanonfittciit ujnplitis,nec efurieiit , nec cadet fuper lUos Sol, nequeuUus itJius,quoHtamagnus inmedio throni

t^,&ngittUos,&dcducetillosadvtvosfontesaquarum;&abJiergetDeusomnemlachrymameorttm.utj1pocal.j.

i6.habetur:Atquc hxc conveniunt cuni


folis erit fepTtipLi,ut

illo

loco Jp;. 50.

z(>.

EteritluxtpfaLunaJicutluxSolis,

lux 7 dterum
,

Quo lignificatur, quod lux Inundi


,

increata defcendet in

&lux medium

thronijid eft,in locuni folis


in terram

& fufcipietin lc officiurti Solis

ac facict novam Jerufalem defcendere

&c. Naiw ifta lux

eft illa Saptentia,qu eilfplender Ittctsaterna

& manatio clantatis omnipetentit


F
Soli

7o

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

I.

Lib.il

Sokpretioftor,&fuprA omnem diJpofitionem,comparata Lum invmiturprwr,ui in lib. Sap. c. 7. fcripriim invcnitui:. Hxc eigo fapientia inqeataemanat ajod in fpiritum obc (iicn:cni,ccniiem,bcnigiuim,6chu-

milem;m quo primum bcnignitatem luam viticxcrcuit Mcllias.Unde hic Deitas dicicur Jah,quaQuam quidcm bcnignitatcm Dcus cxercct cam crga vifi benignitas,gratia,vita,5>: lux benevola
:

vos,qu.amcrgamortuos,juxcaillud Ruth.1.10. Noncnimfolummodo bmgnitate&falute fuuprofequitur DeuspopulumfuMn in hac vita Pfal.io6. 4. fcd etjam agic vitz fecundx complcmentum ; (^ate Dei bemgmtM melwr elf ipfa vita,\itteAiznr Pfalmiita. Pftlm.6j. quoni.un nonmodovitamhujus feculieliicit.fcdctiam adviCcEfecundE&: mcorruptibilis pcrfeCtionem mortuoscxaltat. Undcde

co {cubitm.Pfahn.^j.ii.BemgmtasDeimagnaeflufqueadcalos,

& verttas ejusufquc adnubesftipertores.


&

Hxc

autembenignitas,hxcluxfacieiJehova:,h2clapicntiaDcitormis,hi-cgiatiainlinit.i,hrccvircusTein vita lccunda, quatcnus ornacur iimtragrammaci , hic Mclfi.as cft Salvator eximius in hac vita,
plicifpiricusEmpyrcivircuce,
,

inquomaxiuiamgraciam acquc benignitatem excrccr. Inhacergo vica vircus Alcph limplici amidu lucido veftit.'i,iegenerationcm facit; Atquc hincinquit David, Ne abijctas me afacte tua,& P/rf/;. 5 1 12. Ammam mundam crea mihi Deus, &Jptritumfirmtim renova tn me
.

Spiruum tuum Sanctumneauferasame : Rcdde mihtgatidtumfalutisme,&Jpiritu ingenuitatisfufienta me. Ubi vidctur Prophcra innucre , quodgaudium lalucisiit mentis illummatio , lecundum illud , quod/fraA\t"!L\im\is,lnlunni!ettiovtdebimuslumen.

Acque hic prima virtucis divina; apparicio opcracur circamcnccm di vinam; cum fokimmodo
lumenfi.lxnacura:pro:amuiTircfpiciac,&illamregcnerare gaudcat; HincinquitS.ipicncia, DcUcu
five deUclattoms

mcAfunt cumfdijs homtnum Proverb.%.i,i.


;

Hujus crgo bcnignicacis divinarprxlcncia homincs vulgares in ProphcMs convcrtuntur qui 11. a i^.ad^o. colligere poihimus: Necpoceftquisinullaarceperituseilefmeipiricu iapicnci^iNam Pfalm.i^^. Docec Deusjiiojpirttu
fincSpiritusdiviniaftlacutales elTc nonpollunt^utcx Numer.
bono Simihcer,quod ipiritus diiciphns ianikus ik verae icientis
z.cr 35.4.50.

Dodor,nos docctExod.i^.j .&

}\.4c

benignitasjchovi folo n He vcilita mcntem folumEx quibus manifeftum eft,quod vita modoviviheet&illiimineciCujusilluHiinationccocushomo regcnciatnr juxtaillud S.iptent. 9. facpias rcpccicum Corpiis,i]uodcorrtimpttur ,aggravat antmam
gttantcm,
,

&

& tcrrciiatnhabitaitodeprimitfnjummultacotnvenimus cuni labore : Oim in coelufunt


,

&

dtffinlta
,

aftimamus,quain terrafuiit,&
,

quit in confpcclu funt

quis tnvejhgabit

fenfum uutem tiitim quisftct

nifi

tudcderisjapicnitam

& miferisjpiritum tnum

dealtijiimis

DehacTctragrammacivircutc vidccurMcrcur. Triimcgiftus cgiftc P;Mii. ^.dicendo ; Quuunque hac Dti taturafulttfunt , fcundum operum tomparationem pro mortalibus tmmortaUshabentur.tntelligcnttafux
(unclacompUilttntur
,

qu/t in terrafunt

a- qu tn mart , &fi quid eH

pr,tter

eafupra ccehm , atqueadiofi tpfoseri-

gunt,ut ipfiim qiioqiie bonum intueantur ; Qupdfane ctim cov.Jpiciunt,eam,qua htc vefctmttr,rttam mtferiam quan-

damarbttrantur&c.
inccllcftualcm, Quibusarguere vidctur fapiens vicam duplicemi fuperccEleftcm fcilicet quxinmenremcfFundicur, acinducicicgenerationcm in hoc i'ccaio,&rciurrcftioncm infcculo futuro,&: coslcftcm fcu xchcream,qua coipus in hoc ieculo uticui, &: cujus alfiftentia veicimur dc ana. capttc fequentt a.g::mm. Hinccrgofapientisipuitummenfmappcll.ivicMercur. Triimegift- Pi;

&

maml.it. quxcxipiaDcicfrentiaCiiquaeftcjuscircnciaJnarcicur j Qjjam quidem cilcntiam nequacpiara ab ipio Dco divilam ellc ail'crit,fc d potius co modo ipli conjiindam , quo folis corpoii

lumcn Ec eodcm itcmxn fcrmone inquiv,Memprincepsomnium,atqueamma Deipoten,qucunquevult,eilficc;

Kihoceft,AnimaJah,t]ua;cftemanacioi"euvircusJod,fcuTeciagiammati:Atqueitcrumdicit,quod

Uensanima Deidemtneturomntbus, tumetjamkgi&Cteristintverfts, nequealtquideorum, qunadfalutempertinent,tmpofitbiUeJfementi

virtute

& tdeo humanam mentemfatoejfc fupenorem Atquc hocomne inccUigebac de amidumundano ornatajqux lohimmodo rcipicitin hominefuum iimile,illudqucilluminat; Dc hacluce loquitur D.ivid vcrbis talibus Pfabn.i^i.icj.Sttu tUtifiras lucernam mcant
,
:

divinaprimo

lebova Deus meus,JpUndenteseffictt tenebrat meas:

Ubi luccina accipitur pro

vica

&

luce

cujus rex eit


:

mcnshnmana:Undc
ii.lehova Deus eH

Proverb. i^. S .Luxjufiorumclaracrit\at liicernatmproborum e.xtingtmur

Solgrattam atqueglortam dans.

Et Pfal. 84. loqucndo Pihac rcgcncracionc Triimcg. dc Mcrcur.

mand. i^.dicit,

quod

fcnfibtk naturn corptis abejfenttahregcnerattoneproculadmodumdtfcrepet;


;

unumquidem
hominis
vi-

diffolubiUyindtJfolubikalterum

tUiid

mortaU,hoc tmmortak

jinne ignoras

quod

&Deus & unusfiltus ttattis eli i

Quibus contirmare videtur,quod,ut anima vitalis

coeio genita atque xthcrea viviiicat

fibilc,vidclicetcoipusilicetjamMcns vivificctejuspartcmacrcam,eamqucimmortalitaccimbuat, priufquampcrmorcisfeparationcmacorporcfcgicgctur: Atque haec cftilla hominisincernipars


cxterior,qu2E mcntis diviUc-E radijs illuminatur,&: illuminationj:- pr^euntc mcntisincluia- ioelicitatc

regencratur. Regcncrationis

autem acquircnda: modus,


ille
)

tcftc

Mcrcur. Triimegift.Pnw?;(i.i5. hac


ab trrationaltbus
tpfius
,

ratione obtinecur Recurre


,

inquit (

in te tpfum

purga

fenftis corporis ,folvc te

materis. uUortbus

Nam tdtores nonpauci tntra tefunt,fed horrtbtUs ac multn^Sam hic iina eSi uhrix ignorantia
mconfiantia,quatta
cupliditai,

fe-

(Undatrifiitta

tertia

qutnta

injufiitia

fexta luxnna , fepttma deceptw, oitavA

invf

De Principiis Supersubs tantial*

m'idia,nojiafraiu,dtctma irA.undectma temeritM,duodecita vero malitia ; He quidemfunt numero duodecim- fub btspluresalii conttnentur,qupcrcorporis carcerem f>tdufum,trtpm hominem fenjibus pati cogtmt: Abfuntatmm ijl^ah eo,qut eU Deiclementtafretus. Seilhxomnesulmcesfolafpincuslapien:iiEinfuiIone,divinitus

nimcntishuiTiansEiegionem fadajexpeiluntuij&per confequens tum regeneratio iritegrafadla


cft:

'N.\mfapientt<eTHtfiioneaSanclisccElisdefcei:dittnttos(utMcicm.- Trifnieg.verbis ucar) cognitid Dei;

Unde hacaccedcnte repellitur ignorantia Dcinde cum cognitione Dei defcendit


gaudi;;atquchaGpra;fentcpenitusaufugictiill:iria,infcofqueievertit,qui ad

in

nos coenitio

eam

parati funt capi-

endam Potleaporeftacem vocoadgauoium perducenccm


:

conftantiam, cujus viinconftanriapel-

litur;

QuarcolocoingrcdicUrcumlpuicu

fapiencia; concinencia, qua: expellit vidtriccs cupidita

tes; atquc hiegradus juftitiseftfunQamcncumiCujusprxlcnciapropulfacurinjufticia Concracxccflumetjam&luxuriamvakchxceadcmvircus; Vcnca;^ec)amdecepcionemtolhc; cum Sapientia&Chiiftuslicfolaacqueipfifiimavciicas: Livorem cxpellic vericacis bonum, & fic in cseceris; Nam Spiritus hic ajod procedens eft torcicudo omni forcicudine forcior ; llnde necefle eft uc ultorum&DimonumrabicscilocumccdaCi Scdquoniamha:ceademSpirirus rcscnerationis vir-

tuspairiminlacris fcriptuiis propoliitur, idciicoadrefurredionisrationem progredicmur. Uti-

hscvuEus Jchovsnobilillima, feuluxatquclplendor immedlatcajodemariariseracinhac quidcm rcgcncrationis fplendor Adamo ante ejus lapfum tilene perfcde adciat, quarcnusipfcin Paradilo volupcacisiemperhunc radiUmdivinumfibi conjund:uiTi habilic;fedpoftcjus obinobedienciamePaLadifo voluptatisejedlionem ab ipforecelTic &C
gitur
vita regcncratiomx occafio;qui

&

jamquandoquenonnuilisipfiusfacccirorum mencibus,graciadivinaoperance,infundicurucpocc

quicunceracdonumcrcationisAdamoconceflum , jam vero eft donum graciiperMciliam feu Tctragrammati vircuteminhomincmprimavitaprsdicurninfluens; Uc,inquam, hscvirtus erat regencracionis .atio poft lapium Adami in hac vita,lcu natuiie Adami lapli reftauracio; fic etjam in vicafecundacntverapoftmorcemrefunedionisoccafio, quoniamvicsiupremseft, infimarri illam &i faco llibjcctam.ac corrupcione corporah pcirundacam revivificare; adeoque pcr refurfedfionem fictcoipoiisamorteinvicamrevocacio. Vivihco eigo hoc ipincu prscunce Chriftus rcfurgcns a mortuis jam non moricur.quemadmodum ha bcc relolurio Theologorum,acque iua refurreCf ione duplicem noftram morccm dcftiuxic , fcificcc corpoiis & animx , qux func cenebrola propterpeccatum. Acque hincfccundumD.PauIum 2. Certnth.iy Cbripisrefurrexttamortuisprimitis dormtentium,hoc eft,prior tcmpore & dignicace furrcxit Unde fuarGlurrctiione primum omnium
:

dicicur mortem dcbellafle ;

Nam
,

ut prii.ius

Adam fuo lapfu mortcm in mundum incrbduxic

fic

Adami pnoris fuceeirores amorce cam corporali quam fpiiituali lucida fpiritus fapieritix facrolandaevirtucehbcravit: Naraquecampurus& fubnlis efthicfpiri' tus,accampolicum&mundum eftillud Vcrbum Jehovx (quod margentumdefcatumincattnofeptiespurgdtum exncic. Pfalm.it. 7. )in ejus piiBiencia corpus lilud, quod in corrupnone feminarur,in
ecjam Chnftus , uicimus Adani
incorruptiorieeIevctur,& quodindcdccorefcpehtui,iri gloria rcfurgacquod in debilicate in terramproijcitur,inpoteftacccxcoliacur, quodnacuraiiccr obiivioni &cciTaEvifceribus commircitur

mucrcionibus obnoxio deincepsfpirituale,puriirimum,atqueimmortaIcexurga-;Scd hcEcomniSindicare videturD.PauIus I. Cor;Hr/;.if. a. 40. quippe qui crjam nos docet,quod,i;f/)n?;/j/;owo Adameratfactusantnia vivens , ita quoqueulttmus
AdamfaUusfucrit Spiritusvivtpcans : Nacuralis crgopaoicrac/ecundusveroipiritualis; terrafadlus terreftiiscrarjiiiceDeoexiftensfupcrcoEleftisefticiebatUr.
quodredeinptor tneus vivat^&quodin nmfitnio die refurreBurusfim

fupcrnacuraiircrexaicccur,& excorporegroifoac moiti

&

illehomode

Mirificam autem hancrefuigendi vim nobis optimc hifcc vcrbis dclincare videtur loJ.io. Scto : rurfus citcumdabor peUe mea in carne , mea vtdtbo Deum ; qutm vifurusfum ego ipfi,cr ociili mei confpeilttrtfiunt eum,& nonalius &c. Et ahbi jj. 28. Redemit Deus antmam nteam,ut vitd mci hicem refpiciat ; Acque hoc ipfum innuere videcur R-x Pfialm.i6.

&

&

aritca alIcgato;lH/it/wv< videbiimtilucem;EtPfialm.%o 4. Lucefactei h'hovafialvabimur:tPfialm.24.

hhovaDeus enSol,gratiam&glortamdans. Quarquidcmiacrarumlittrarnmlocacam ad rcfurredionem,quam ad regeneracionem Ipecfarc vidcncur. Acque hoc modo cosleftis ilia Hierololyma de{cendetinterram.velHierofolymacerreftris aiccnderin cceium^hoc cftcoeium eritinerra,& tcrrain coelo^acquc resinferiores puricacc Ipiricui fuperiori ada:quabuntur Namiplejod, ^uantiquus
:

dieruni,

cumfiliohomineinmcdioclrioniiedebic, fuoaipeduomnibussequahteriucebir quod malum eft &immundum igneo fuo vulcu cxpurgabic acque examinabic,quod autcm
:

&

ac

bonum

cft,dtcnebrisleparacummanebicincodemeIementorum puiorumftacu,inquoiIlafuerunt inprimordio creacionis,priufquam aliquod pcccarum in mundum cftingreflum Nam creavit Deus omnta,ut effent;necpofuitmodtimexterminijfuperterram &c. Sapient. i. Tuncampliusnoneritmors.nectrtftttia,
ecdobr,m
ficus eft

Apocal. ii.^.ha.hmii::Necinvitahacfiecundaefiurientamplius&c. Apotal. 7.17. Jn regnoergojah fcu cceIu Em.pyreo eft iftius vics arccrna; fons,cujus radix eft injod ; In hoc ergo reeno Jah

Paradifus ille .Ecernus

Jiitia.utingrejfuspereas,

& fupercoelcftis, de quo Pfaimifta ficloquitur; AperttemihtportasjuccUbnmUh; Hmcipf^m portamadlehoyam ,perquamjufti intrant Pfialm. 11%. 9.
F
a

De

jt

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

I.

LlB.

II.

DcquolocoetjamdixitJacobGoK/!ii5. ]<ionefihtclocui,mfilocusDti;tljdmhklocusenpDrUcoili:Surm
mantLuobacceptt tUumlapidem&c.
;

Nonnc optimi: dclcribit hunc voluptatis locum Ecclefiajl.


:

14.

". 35-

liujnimodiiecmonc Dommtu omnipotens Djusfolus etl,nequeeslamphusprtertpfumSiilvator,qHireplttomnu tanquam Pifibon fapnntta fua cr tanquam Ttgrts dtebus novorum frucluum Qui repla tanquam Euphrates intelit^entu , (^ demonflrat tanquam lucem erudttwnemfcttam,& tanquam tanquam lartkn duhus nujits Gtchondu:busflaVifctntiffegetu:EpSapfenttata>iq.tamfoj[a duciaeflumine; tanquam aquadfclus procefit tn
,

&

paradtfum: Dtxi,trrigabooptti/ium hortummeum,&tnebriaboartoLtm meanijuftam&c.

Ex quibusliquct,
;

quis lltjSalvatorjVidclicetJchjv.i.ocquamodooperetur.ncmpeper fapisiitiam fuam

incujus dtxtra

tHvita&bngitudodterum. Hinc igitur videre licetjquam ingcns .'it virtus Jah/eu virtus Jod in He in(alvatione&redemptionchominuiTi,quomodo,lccundum illud Pralm. ^i.j.Jchovafit vitsrr ^/rHWr,quarationefiitmenris humanxiliummatio, hommisintcrniperCiinltum regeneratio,

&

atquctandemquibusmedijsrefiirrciftioamortuisadvitam feciindam futura cxpeclanda fit ; viclaiitate immcdutc proccdente a Jod in intellecluadclicet Iplendorc vel a Deo in tcnuem

&

.-<,

&

lem{piricummundanum;ubieadcm

immeigcns conjiuigit cumcharaclereformaii&fupcriubftantialijod, chara6terem fpiritualcmmafli tenebrarum, in qucm Jodimprimitur: Vcl\irrusJodpriniam veftcm induirjfinequorr.edioiifofundius in tcnebras intcriores fcimmergerenon potuilfet Atquc hincnomen accipit partimcx materiali characlerc,& partimcxforiDa!i,indicans hocipfo,q'.iod Dcusfcipfun;cummatcria crcanda conjunxcrit atque ira crcatx lunt aqux fupciiorci ; c; caturrim fcihcet a materia cognominando quippe qua formae nomine infignita,dicitur,quod piimo cic cieata fit lux,hoc cft aqua' purifliir.i , illuminata:,& int-ormata;. qa^ proptcr lucis in ijs dominium dcnominationem lilam luam accipiont. Sic itaqMcproduftacltpriornominisTctrP.graramatiparticula Jah,qu eftfymbolum benignitatis&
virtusincreata in

primum

fpiritum

(c

gratiZjUtpotccuijvisvirtutchominesignorantiaicpcccatoobiuti ac laborantcs, piimum rcgcncrationcacdcindcinvitalccundareiurrcclrione mcdi:n:c ledimunturatoue falvantur. Infinitum

quidcmvolamcndehocopereabftruloproptercampiamplitudincm componerc poficmus; (cd, quoniam nosardte conftringtt &marginibasm?rho-.iic:sinciuditTradatushujuslub;rcium,idcoqucaddhus ipfius virtucis , duplicem amicbjminduenris naturam feftmogiadu acccicrabitrms.-

P.

VIII.

^uodijita temporaluy qua hicyejcimur ^procedat d Mef^ia,puJehoy^


aoiu i^ yirtiitejyejiimento duriici contecia atque ob-

umbrata : Et qnod Soljit ytta


Jedes,

MErcur.Trifmegift. Timand.tt. menrionemfacicns hujusTetragrammari virtutis, vocateani Mentem, &ir.Uiatariam ipfam lecundum veftirriCntOiumcjus diverfitatem diftribucre vidctur: Nimmci-.tcmprimovcftcfpi.ituali oinatamde eflenri.vDci (l\ quaDcifitcflenria^^cxiftcrc ftatuif.ita tamenutabcfJrntiaDciuequaquamfirdivifa: Atqne hujus mcntis potrioncmobejus excellcn:iimrcLshomin:Husattiibuit: Quare ronnullos cx hominum numero Deos cfle aflirmat, ac dicit , (]uod perha!:> orum humanttasfic dtvimtati quamproxima Undc videtur illam virtutem imiTicdiate a Deoin Spititum Empyrcum primo feu Dei cmanarionem intcU.gcre,qua; pi oxime crcarionisdic cffluxit: Iterum dc mcnt: fecunda hujjfmodi fcrmonc unrur; In anim.il.bnsirrationa:

&

libusmensillal<!aturatn:ycih^ciu$hxcfunv.MM(inc^miille)duptex;inftnor&prinia:Difertort{lmtntis
imago autvtftigtum quo \dam,posl exacfam pnms mentit dtttrminatioKm proftquens;tam fingulis avtmaitbus affoiiat;ftdinirratu>nalibusmtniyiat<raesi,tnhomifii:usrafto.EiD3iyidPfalm.6i. videturcifferentiam fa-

cereintcrfupciiorcm,qu.-im benignitatcm voc3t,& fpintumbenignum Sap.

1.

& infcriorcm quam

vitamnuncupat:Vcrbacjir> hxci' .n:;BtmviitM Dti melior cH vita : Ec tamcnipfam bcnignitatcm alibiprovitaaccipcrcvidcrar:lIndc Pfulm ^o 6. Vitaadtslhetuvoknttakhova; Et D. Joanncs dicit vttamtffeluccmmundt;zc:dih\cap.i.vttam invnho(ffeA(c\Ar2.c;Mcucntiun->z\i\>\,vttam ejfeapudpatrtni: Ec
Dtut.:^o .\(^.lpfeUhovaDtusvitatuatsi,& lonjitudo derumiuerttm :Etini. Epift. D.Ioann. Vitaeildcbnfte.

UtJchova&: Verbumdicitu: vita,itaquidcmilia

mus

vit.i dicitui aft.najCajusantcamcnrioncrri fcciAtqueitabcnignitas diciturmcliorvira.t^uavclcimur, ScdquarcnusdiciiurvitaaCbrifto, Scin Vcrbo , eatcnus intelligiturfeuac ipirur provitacommunici;juslibet cicaturs Sicfcripfit
;
:

Johannes,quod omniaperipjumfaclaf:nt,&fineipfontbil,quodfuciumtff. Exquibus arguirur, quod


litvitafupcrior,quifuaiimplici vefteo:nataimmortaiitatcmdat; cftquc lapicntia facrofandain tenui fpiiiru T pnm.i lucis emanario,qux cft aftus vitam dans omnibu j; f c qua fic loquitur XI crc.

Tnfineg. MemammaDetdominaturommbus,tamttjam legi,quam catcrts univerfis.lmo cii]Ai tons omnium


vic

^*

De Principiis Supersubstantiai!^
virEa6tionum.,qiiircprofundiustenebrisiiTimergensinduicfLfpcrvcfl;emn

5'j|

regumentum Vau

ita

utpropteripiiritudincmveftimenticjus cxtcrioris coai(ftenturejusradij,


iicntiam durias agerc percipiantur,quam
qucadiusicnilbilioiescire vidcntur
denfis triplicis tenebrarum
;

& propter fpiritus reii-

cum iimplici ipiritu Empyteo vcflicur ; Undc eius (ux at Ibiigicur iigilloTetragrammatiin', creaturas ex fpiiitibus congeriei , vicainfignivit MeiHas , atque icaquxlibec creaturaduarum

rcgionum infcrioiumintormata

vitadonataeft; Hxc crgo eft anima mundi , radius naruram conftiCucns,emanatio (apientii" iecundaiia a Jah deoriiim emifla; quae eflentia natura con tinua eft

&

cum Jah , lcd adiionepropcermaterix IpincuahseamincUidentis inulcitudmema JahdifFerens: AtC|!iehinccft,quodvitam,noneternan),ledfccularem&determinatam producit: Nam materia a^theieaif quxpropter multicudincmccncenariainrebelhoniaptacftj iimulcum corpoieclementari feu cubicoconjundta, parcicipando cumipib,mutationibus Sialcerationibus obnoxiaredditur;Undc morbi,intemj3erics,& hujuimodi ahapraster natuix leges fequuntur. Uc igitur virtus increJta,icu ?:icirias,feuipiiicusigneus,immcdiatca JodercgnoiupereiIentialiprocedens,eftanima

fimplicifllma
tellcdiualis

tur ;

r; He liinphcis;iicetjam ipiejah,feu virtus & anima divina cum ^, hoc eft, ipintusincnm lua mcnce (iinul cft anima ipirirus aerherci Acque ica angelus Mctattron procreacujusclle materiale eft natura humida univerfalis fub cceIo intelledluali vifibilem mundunt
;

Atque hicMetattron diciturmundivifibihsanima,feu natu(implexatque ignea,ex cujus tadijs fcu fcintillis cilentia: omnium elementorum vel elcmenta torum derivantur,quippe quibus exiftere & in pace vivcre dicuntur. Atque ita vidcmus quod in produftionccrcaturaruinpnmxcompoiitioniMpiaTetragrammati virtuSjleuDei actus,velradius Aconftituens;ejus veroanimacftjah;
ra

lephjvel VerbumiinmediaceaboreDominipromanans,velbenignicas Jchovae, vel fapicncia

O-

mnipocentis, veIvit3EOiigofitaniina;atqueitaanimamincreatamin fimplicitate iua habemus,&: talcmfpiritumviigineum, quinunquamalium pia;ccriftum Cupidinem novic. Deindeiitiusbenedidti acqueignei vitK foncisrivuli dcorium magis tcndentcs expellunttencbrasab ^chere,illum-

queinformant, vitaanimant; Atquehaecanima firmamcnti nondiciturfimplcx virtusTetragrammaci,(edcomponicurex(plcndoreincrcacoJod,i:->;lpiricun5feuEmpyreo; adeoquchjeceft anima mundi,utpotecujuscorpuscft ipiricusmundi viiibilis, corcjuseft ipleSoKeucabernacu-

&

&

lumMeftix: UndepropteranimaEincompofica:3Equalitateminnatura Jod


qualitatis.

&

,-]

dicitur (phteraje-

Porroetjarh Vauinnominejehovae denotat firmamenti animam;


tans 6. conftat cx
5.

Nam,
T\

ut

&

i.

vel

H & tsjfic denotat,quod anima hu

us loci fi t ex parte

& Jod

Vau, denoquod i;

(lemeftincompofitione,quodt< fincmateri^rcfpediu; Unde ex naruramediilitcrtEi intern&: n colhgimus,quod anima mundi fic Jah ; quod Dci nomen arguic primum Deun mundum ingrcf. fum;Atqueita vidcmus,quod,hcet Melliasnonlitintalifimplicicacereipedtu veftimenci cxteriorisin

hoc coElo,ac fiiit in fupcriori,conftet tamcn evidcntcr , quod cjus virtus tam in coelis quam in terrafaciattocum,acc|ueagicperie,&quodlincipfo nonfitadrusin hocmundo; Sedgradibusa-

fjit;Namprimo ipicmovetprovoluntatefuaobcdientemnaturam humidamfpiricus r\ fcu incelcdualis liwe Empyrei;Ecip(e iterumaprincipio (uo interno motus.tanquam anima lccundaria,feu luxprimodiecreaca fpincum sthereumadlacultatemvitalcmexcqucndainimpellit, adcommune beneficium ailidu jexciiat Quod quidem ut mcfius pcificctet MclTias,feu vircus Jcho ve,in hacregioneadrcnebraspropulfandasdi(peLia,tandemlequartacreationisdie, vel quarta fapicntixcmanatione extenebiisin mailamfolaremcongccgavit; atqueitaSoIfaftuseftin mundovilibili tabernaculum iftiusDeiformis virtutis,inn fuperiorilstantis. Hinc itaque dixeiuntPhilofophiprofundiorcs,&pcnitiusremintrolpicicntes,quodomniacorporaccElcftiaaccipiantlumen& vitam a SoIe,tanquam Planecarum rege in omnibus ccelis fceptrum &c impcruim cenence quod ipfideturgubernare mundumperangelum Michaelcm,vcl,ut CabaIifta:volunt,Metattron.- Nos autcm cuin alijs hujus minifteno Raphaelem angelum, hoccft, Mcdicinam Dei attiibuimus , quatenusomriiafanat,&aegncudincIapfos reftaiirat,valetudincmquepraefervac. Haecergoeft prjecipua Verbifedes in mundo vilibili;cujus palaci) fundamenrum Carbunculum angularem ab ore fiio projcctum fecicJehova,ut viiibilitcr mundo viiibili ad omnia illuminanda appareret Quare haud

&

&

ineptePlato& !LUjfa.piemesSolem\oc!i\eiuniviftbilmDetinviftbdufilium: Atque hoc etjamidem,


licetnoncxpreiTis verbis,confirmareviderur Matth. Apoftolus,dumofeChriftidicit
/<jr P4rerpeJ?f yflnrid^e.NimirumperlolcminccUigere
;

videcur folatium
;

& benignitatcm-

Solmfuitm Pcr fo-

lem (uum intelligic,Iucidam naturam ab


illud Genej.
i
.

Solis fui,quamhominis,cujusfubftantiamcarneaminducbatSpiricus
1

Per nomen Patris denotat Patrem tam ille Solaris Deiformis juxca Luminare majuipTapofuit diei,&ad iUumtnandum mundum vifihtlem , creavit tUud ac adfepaipfo egredientem
;

tandum tenebrof HocHi a luce dtei HocecjamidemfacitMLellias inrebus&mundoinvifibilibus; Eriterum Pfalm. 156. Qui fecit fotem ad domtntum olttnendum tnterdtu^qma in feculum ef} mtfericordiaejui: Nihil autem prarcer folum Melfiam , qui eft vera mundi lux, dominium habcc fupcr tenebras.

EftergovircusDciformisio coeloEmpyrco radiusJod;in ca;loa;chereoluxSolis,minhmo F j elemen-

^4

Sect.

I.

PoRT.

1.

Part.I.
,

Lib.II.
,

clcmentum i<^nisiQux vircus,uti clixi,in fc non ditfcitircd omnis difFercntia cft in materia qua diverfimode veftitur. Et ccrtc ohfcrvationc dignum eft quod in liac ipfa tcrra (ub cjus climatc hic
fpiritusdivinusinvcnrrcm Virginis,utvcl1:cmcarneaminducrct,iugrcflus mccT.dc hujus creatura: diiiinitatc loqucndo dixit, Afckp.^. Suii cceitm rdtqm
fit.

Mcrcur.ctj.im TrifPrtmtpt
,

vdiiti

Rcgiquepa-

iftolui.-idiorcm,(juxtaillud Sap.-j. ^^tcrr.cpropinOjUiorent. Habcmus ctiam(S;ahumfolcmlole &ingcns hu/usSpintus Jchovxpriefcntiajfed cuiloditura remi Ubi ctiamtcncnturarborvita:, ab Adami fucccllbribus; quamvis Enoch & Elias dcfcnduur ignco ac ancipiti Cherubin;&; ffladio frudu acccpcrmt. Atqui jam cognito hac rationc,qMid arboris dc fmt,ck. ingrclfi divina pcrmillionc videamus ultcrius,quidnam fit ilia creaturarum vira fcu iiiquilition c anima.diligcnti fit ha;c mundi

animavitaiis,qudiciturab a^thercoMclllx palatio quotidieincrcaturasi.-nmitti atqucinfundii fluaplantx vcgetarc virefccre,& in lcminc fuo multiplicari, ipfumquc animal vivere , fentire , mo^ yerc,& fundlioncs naturalesperficere dituntur, ur ipfa bene tiognita lanitaiis tandcm 6c xgritudinis

rationcm inclius inveftigemus.

C
Ve

r.

IX.

comvojttionc-vitae crecitura.rum ^cis;' de natura.eiustam

paJSivajquamacti-va.

R
cft

radiJC Ationibusanteaalle^atisdeclar.atur,quod virtusfcilradius Tetragrammatifitunitas , rerum creatarum,ac ipfe Deus Sicalrcrit.is , fafta ex 'Jod , &: H He, cftangelica compofitio fciJ
:

&

dualitas,qu.'ccunitcrtian.iturajuntla,videlicctcunilpiritu craOiori firmamcnti fcmifccns,natu-

ramproducitfupcriorcm&:fimplicem,exquaanima vitahs

fcaturire folet.

Vidcmuscrgo, quod

viracoEliiatcUcduahs Ttfitactus fupcrlubftantialisjod, quodeildivinitatis, &in compofitione n,id cfV.lux increata in primo fpintu crcato,& r.adi.\,ac ht J.rh ri,'" Et vita fpiritus .cthcrei cft Jod fit Jod,He,& Vau 1^,"^,^^ cll^lux incrcata,ipuitus primus creatus,& fpirirus fecundus creatus , hoc
:

&
,

ligillum cujusiir.prctrionibus omncs crcuuix clemenquod quidcm hgulum dicitur ipfa natura. Deinde quarta natura,vidclicct n He u!rmium,cum illis tilbus junda ipiritus nempeaereus fcu clcmentaris profert fpiritum deniiim clcmeiitai-cm,qucm Naturam i;ifimam,LC minus fimpliccm vocamus cujus adlu corpus compofitum lcu palatium tam mineralc & vcgetabile quam anim.alc xdificaturjatque ad hunc modum complctur numdus ad imagincm Tctragrammati. Eft ergo Mens fcu Mcftias anima & vita angelorum Sol feu Jah in fpiritu xtherco eft anima & vita fyderum in cria compofitionisgencradillributorum.uc elcmentum igneumCin cujus ventre Mefliasnube dcnfa&velamcnto caliginoib cxtiinfecusopcrtus quandoque ram inipfacreationcquampoftcamapparere

duplcx n 'S^'
vit.r

' f'-"''

unirasj.Atquc

hoc cft
;

tatx

impicirionibus iniigniuntur

folct j cft corporis

& elcmcnrati rcftaurator, modo


iit.

fi

lupciiorum Mcflix apparitionum in fimplici

vcl implicitis veftibus capax


ficgencralis

Quare videmus,quod virtus fcu Spiricus igneusjchovx incrcarus

rerum omnium vira fcu .inima,(ed divciiimodc opcrans in mundo fcciindum divcrfitatemtcgumentifcu vcftimcnti: Unde illa pcr fc exiftens Veibum dicfcur, in (piiitu Empyrco Mens fcu intelledlus agens,& (piricus dicitur itittlledus patiens feu iatio,in ipiritu xthereo anima, &cjus (piritusdiciturfpiritus vitalis , infpiiitueJcmentari foimaclemcntaris, in ipfa creatura, Hinc igitut non malc dixit Mercur. Trifmcg. Vcrhnm tn mcnte, mensin rationcrattoinanima , vita. anima in jptritu,atque tandemjpiritiiscum his omnibus tn corpore.Ex quibus manifeftum cft, quod ad vitam crcaturarum (uperiorum tam natura Iiumidajquam ignea rcquuatur, videlicct lux divina in (piritu obcdiente ac fubtili:Scd quoniain fpiritualis vit.cpars in hoc corlo valde obediens eftluci ihcica-

&

fuperexccUentcr in ca abiindat,ideo immortalis eft hxc vita,& nunquam intcritura.Iterum ad mcdiam regionem profpicicndo in vcn iinus , quod ejus etjam vita conftet ex fpiritu medio Undc liquct,quod,uc forma cxh Empyrci elt fpiritu Empyrco lucc condccorato atque animato mcdium fpiritum fit compofita,ncmformainformans radius Jod,fic purifllma divinitas,& merus elHcax cftejus forma tam Unde non natura Empyrca informata: , quam fupcrior,quia in fe haEe ec fpiiitum cum aiiima ("piritui inclufum;Et pcr confequcns dcclaratur, quod altcr.itionibus fubijciacur vit.-c medix ioccics proptcr multitudincm matcri.c fpirituahs , qux ad cjus compof itioncm
t.u,qu.T
,

&

concurrittAtqilc hinc fequitur,quod h.cc vitx fpecics,qua vivificaturcorpus,nonfit durabihs; juxtaillud Pfalm.
fuifttdies

Ecce palmares dijfoc/ ..^.MiUe annos fi prstent/tm tn oculistuis,utdtishfJ}er):tii.]lt Pfalm.^c).^. nieos,&tempia mctim iit nthtl esl coram te.Et lob.y .NonncprdfiHitiini esi temptis mortult in tcrra} tit dies

we:ra;wr^,y/f(ifitti.Similitcrhocidem mulrislocis fignihcatur;ubicaufactjani hujufhiodi brcvitatis vif.c

vidctur cxplicari;videlicct multitudo ipiritus


.

cum radio Empyreo conjunda


tsl,fHcciditttr,&ftigit

Unde di-

cltur Pf.ilin.io 9 Cf iimhra^cum dcclinat abire cogor^Et itcrum lob. 7. -. Vcntusesl vitaniea

&c. Etlob. 14.2.


nititumhra.m
qtie

tiomo nutus de muiiert brevis tm &fatur coinotione,ut fiosjimul ac egrejfus

DE

P HI N C

1 1 S

S UPE

RSU

T ANT

t.

ej
infefta-

tjuecon)iflit.Vonoct)amSapient.i.^J'kanoJhananJitoriautveJligijnubis,6^qtuiJinebtiladi.j>ew
ta radijs Solis,C'' caloreejusgravius impulfa;nam ut iwtbM tr.injituse^f tempus }loJhm)i.

Quibusdcclararurpfixterua, ut
illa

mum^quod vita hxcmediain homine,

& alijs cicatiuis animalibus uon


;

lit

Aipeicoe-

lefi:is;Dcinde caufa ejus rei annerti videtur pcr

comparationein vitx cum ventO,umbra,nube &:nebula-,quippe qux omnia lunt ex multitudine Ipidtuum compadia ac i\ innueretar hocipfo, quod materia vitre umbiofa,denia,flatuola,leu aerca,&nebulofa ob Ipiilitudiuem idem prxftet in cor,

poteanimali,quodumbra,ventus,nubcsfcunebula;hocefl:,quodmodoappareat,&modoiterum evanefcat; quoniamHgamentumfupercoeleflcnonfufficitadretinendas&conjungendasperpetuototpartes, humididenliradicalis: Nampermultittidmem matcria^alienamur aDeo,6cquo rcmotioresfumusafacieejus,colongiusdiftamusa vitxlongitudine,quiaipfeJehovaeftvita:Un-

AcCcdpmm QR:i.Chrori.ic>.iyPeregrinifianitscora)?iie,velutumbrafimtdiesnop!fttpateriam,qu
Jlit:

nonconji-

Quarcadvitamlongamrequiriturbenevolentiadivina, (eumultiphcatioportiohis fubftantisE Empyrei,ih quo benignitatis,lapientia:,& vit'fons,ejufque lignum reperitur:Quod etjam proha.i:c

vidczm?ilt.[mi{\:a,Pfalm.c)o.i^.Vitaprolon^atioef{beriignit.isDei-,S<:ib!d.ij.AmcenitasIebovtiadfa

bis;Simi\i:ci:incodemPfalm.&io.

Vit.ihominisjpactummtferumabfqueDet bemgnitate :

Unde videmus

quod augmcntumanimxvitaiisfitbenignitasDeiatque Sapientia: Nam Promt.^. iz.invenitur, quod pey Sapimtiam multipitceritur dies,& adijciantur homint anni r/W: E t Proverb. 3 Longitudo dierum in Saptenttsdextra cH Porra etjam Pfaltn. iS.ic^.Sttu illujiras lucernam meam lehova Deus meus,Jplendentes efficit tenibras meas; hoc eft, tam vita: fcintillam,quam rationis illumiriationem adfertjNam hu ida Teho vx
.

lapientiatamfacitad vit<efcintillaugmentationem
tionem..

Ex didtis ergo

iationibus

quani admentisperregenerationem cxalta, videmus,quod quxhbet vita confiftat ex Ipiritu & radij fuperccE-

leftis fcintilla
ille

eiinclufaihoc eft,ex humido radicali calida virtute Verbi ac Mciri;c ei infula.-Hinc refpedlulucidx&iincreatcEfuc^ naturxdiciturlux, loan.i. Etvitaeratlux honnnum. EtMercur. Trifmegift. Pimand.i. Pater or,mHm,intslkiius vita; &f:tlgor exijlais, homimmjilnfimikinprocreavit: t i12.

&

tcmm,Lux&vitadr.tmamlargitae^:Eiz\ihuVitu&Uixe!iDeus:hx.3.\\hi Piniand.
hiercnitcaligo,\d cll:,Vitam Iperanti

Similiterrepcri-

inusProverb.i^.^.Luxjiifiorumclaraerit:atlucernatmproborumextinguetur:E\: lob. ^o. 10, Luccmjherantimi-

mihi evenit mors:Et lob

18.5.

Imo lux tmproborum extingaitur , neque

Sicetjameodcm refpedudicitut Xucerna Unde lcb. ii.i j.Ouoties lucerna improborum exttnguitur,& ftipcrventt ijs interitus ipforum A tque iit anteadiximus, totummundielIecoriflatumeftexDeo& Ipiritu ejusprxfentia creatofcuilluttiinato Uude cjuandft in eadcra compofitione primaria habetur relpedus ad formam fuperfubftantialem dicitur compo(itioJehova;ficutide angelo Ilraelitas prxcedente in deferto dictum eft: Sic Exod.yEtappariiit eilehoia infiammaignis &c.id eft, in Ipiritii ejus priefentia corufcante Et 6uandoadfpiritum crcatum refcrturdiciturAngelusqui eftcreatiira: Sicetjamhicvita reljjedlu MeA
JpLndetfcintiliaignUc!US:Ez p/j/w.80.4. Lucefacietlehovafalvalaniur:
: :
: , :

fix,fpiritumejusinformantis,diciturIux,fcintiIla,liicerna,radiusfaciciJehova:&c.&

communiter
Ipiritura-

mens,a61:us5velaniiTla,utianteademonftrafumeft;atvero,habito rcfpedlu ad ejus


paratuf umbrx,Ioi.i4.riubi,Io&.30.i5 nebuU,Sap.i.^,&Ci

cum

6xcAiic\3.tic>nc\\-\,2.<^^c\\-i.x.mvtta,ventus,Ioh.j.j.Spiritusintiafo,lQb.i6.i.JpiraculumvitGtri.ii

&:com-:

Proindejam fatis declaratiim efle exiftimamus,quoiT>odd vita dicatiir fpiritus, videlicctrefpedu partis pairsvx vitx,qux cft humidum radicale & xthereum, & quomodo itidem lux dicatuf anima;nemperclpechipartis adivx, quxeftfpiritus Empyreus feu igneus. His itaqueprxmillis
Ulterius iniprailcntiarum adianitatis

& valetudinisrationemprocedamus.

P.

Y.i

Defhnitatis f^ '-valetudinis amijfe reflaurand^ ataue recuPerandte ratione.


UTiperprxcedehtiacertumeft,qiiod vitafitbcriignaelucisincreataiiri materia fpiriruali feute-' nebrarunifilia,itaetjam ejufdemprolongatio &fcEhx proccfTus a fuccellione continua eiuf^

dem

Mellix feuSapientixradijprocedit;

Nam diminutio adluslucidianimaemuridi, quaEeftipfa

Jehovx

quintx feu stherese cflentixinduta,morbumadfert; ejufdem veroincrementum vitam foelicem inducit, iuxtailludj t)eo dante, creatu ra colligunt,aperientc eo maniim fuam ,fatiantur borio,ahfcondente autentfacietrifuam conturbantur,recipientefpiritum eorian eXpirant. pfabn.

eflentia fplendida,duplici vefte creata,videlicet fextx feu Empyreac,

&

Quibus Prophetx verbis expIicatur,quod tam mori o 4. bus,quempercontuibationemintelligit,quam morsyUtpote quamper fpiritus expirationem denotat,itidemq;ct)amfanitas,quaio.arguitperbonia,ab ipfaJehovxvirtuteproccdat.-Namfanitas eft vitxa Deo , ad completam hominis valetudinem datx in eadem perfcftione continuatioj
hoceft/uccellivanaturxquintxeflrentix,vitafolatifeuMeflix,diiphcivefteinduti,gravidxfIuxio,

vei

^5

Sect.I. Port.I. Part.I.


Jchovs ad vitam cieaturse

Lib.II.

vcl bencvolus faciei virtutis

viventis refpeiftusjNam finc luminc vultus

congruo nou movcbitur; fcd potius admodum ^ n.uuram tcnebrarum ob deticicntcmmotoiis adtivitatem quiefcere videbuur: Ac vcro vita qux til iymphoniacus kicis in fpuitu motus,quicti concraiia cft; quacenus mors &: privacio,qui cil quiccis <Sc tenebrarum comcs , vic.ie qu.ie cft motus & iucis hha, adveriacur. Ad vita: cr^o c xiltenciam rcquiritur adio & pairic-,&: proindc ngit hix divina tanquam aftor in duphccm ipnuuui.qiu cit paifivus Nam lux mcicata pnmum agit in fpiiitum hicidum lca luccm crcatam,&: vitani .rternam procrcat;qux iteruni illius principij uitcrni impuKu movctur, Hc fic ,Jah,agcns in ipiiitum xthereuni,qui cli vita: tcmporahs ik lcculanspairi vum atque hic iterum
vel vucutis Jchovx coshtus defccndcn tc actea viti pai s in fua fphxia niocu ad vitam
,
,

fpiiicus a iuo inccrno J.'.h,ieu anima iucida mocu locah pelhcur.ad cujus motum aer,qui cft ultima animahsinceinipars,moveturadfunclioncmvitalem pcifidendam Scd 5c hocidcmindeintclligercpoiVumus,quod,uci vicainMacrocoimofictahctjamracioneillam in .Microcoimopciiici neccflbeit: Invcnimusautemtahadeoperationcanimx mundi in fuum palTivum :icreum. Ealef Propsree ad Mmdiem, & tiruhi oriatiir 1.5. Ortus Sol pjsi.jiiuin occtdent Sol.,itauin a.i locu mfuum jjpirat
:

iUimMadAquilonetnfConverfationefuacircumiemproperetaer.&fecundumtircuttusfuosrevertatHrair. C^jjibus

cquidcm vcrbis innucrc videtur Sapicns,quod ad motionem anima; mundi,quam Sapicnccs inSopolucrunc,movcatur Spiiicus mundi viiibihs , quem pcr aeiem fignificare videncui. Simili planc modo Spiricus aercus a vita Iblaii, fcu quinca eilcntia,fcu iucc xtucrea , fcu animxmundi radio Et ita fpiritus aercus fundionem naturalem , pcr fanguinem line ceflatione lcu luccrna movctur mo vens,prxftare fblet;acque icidcmipfcjah fpirirum xchcrcum pcr arctrias ad bcultateni vitalem perhciendainmotuinvoluntano&contmuocicicat; dum ipie Jah in fumma hominis rcgione
Ic
;

verUriSjiccundumvoluntatem in viriuceluaanimahoptrarilolec,omniainterioiaadnutumiuum

movens Sic quoque ipicjod in He,i"cu Mens CJc incclkctus in Ipiritum racionalcm feu incellecluaEx quibus colligimus, lcm agcns mocum iuuin voluncaaum cum racionc &: incelligencia fatic.
;

quoa.li visa;chercanonlatisimpcllatSpiriiumacrcum,utiSoi,juxtaprqdictalapicntis,aeicni,tunc fcgniores fijnt Ipiiitus n.ituralcs in liio aiocu,5c corporcni,acquc lailicuainem inducancin univerio corpore
;

Er per conicquens nutiiciva

tai ulcas,

actpc limul ecj.m' ai;gmcncaciva infiimancui ,&

nequeunt.Undc aut Atrophia ,auc Anahujuimodi morbus ict^uicur. Porio ecjam illos omncs mo; bos iuduccrc lolec motus languinis &: Ipiruuum nacur.iliuiTi lcgnicies,qua: cxdctectu calidi innatiCv hepacis rtfiigcracionc accidcrciolcc;quoniaminchnacioad qmecemdcnotaccaloris & lucis^^iiinutioncm.cujuseft, les naturalitermovcrc; Quics enim clt de natura tcncbrarum,quarum filius cilfrigiditas; qux con^clativa fua virtuce figu (S^ mortificat,atque hac rationc rcs mouiles quiclcere facit:E c6veifo,fi lux prxccr nacurx lcges ad nacuralcm taculcatem fc cxccndac , tacic acicm venis inchifum nimis velociter moveri,acque ica citillime abforbcc humidum radicale. Acque hoc fic quahdo Jchova iiacus holua olTiciain appoliciunc,airimilacionc,iSc umoncpiu-ltarc
frrca,auc ahus

minemvct ahudanimalrelpicit

utintradicemus. SimiliccrliluxJah,vcIanimacoelimcdijdimii-

nuatur,Melancholia,trifticia,defperacio Schuiuimodialijtencbiaiumaftcclus fucccdunc: Si in

lacundiarcipiciacjchova.febrcslpintuuin, ptltcmiSc iuijuimodialios morbosinducic, piopter .convcilioncmnatuixhumidxxthcrisin venenum Si dcniquejah nonoftcndat radios fuos benevolosinrcgionelupLcn>a,Apoplexiam,Paralyiin,Epilcpiiam Carosfichujufmodialiostencbraruni aftcctus prxdominari iinit : Ac li in iracundia lua a lph.-era fua pioipiciar , racio percuibacur
:

phrcnicidc,Leucachropia,furore,dclirio,mania,iScdoloribusfervenciilTmis.Econtravciofaniraseft
vitx difpoiitio,qux in mediocritacc confiltic ; in qua, Dco bcnevole fpiricum in homine reperium,liveaercuslit,nvcxthcreus,hveEmpyreus,aipicicnte,ai'pedtus ejusbcnevolifplcndor vclad f)ondusfehabetinfpiritu,veifalcemad)uititiam; itautfpiiitusneque nimis vclocitcr movcatur a
illa

ucc fua ( cum nullum violentum diuturnum aut perpctuum ) nequc nimis tarde crjam aut fc gnitcr in fuis alvcis piogrediatur,eaque ranone morbis (Sc ctnc biis nunus appropinquec.In mcdioSc quaSolis policione videmus.j In mediocri ergo conditione confi in centro confiftic nacura vitx ( uti in
fiftere

fica.qux

debet fpirituum motus,ut ad vita: ianicatem conducat:Nam hxc cft vcra illa Dci virtus bcnccam in medio a Phvficis conhftere chcicur,quam illa moralium. Id f ine,quod cx mulcis fa-

crarum literarumteftimonijsehcere poirumus;


kntiakhova.

Nam Pfalm. 30.

6. italegitur; Vita adeli knevoleii-

Hx. vitafanacft,quandoJchovanon inreniturin extremisjvidelicetquandononrefpicit fpirirumhominisiniracundia;lccundumiIludPp/.6.i.dr58.2.Ir4/Wic>p<eti7:e/?A;J. EtPyi/.2.u./r/D


exarJitiniinpios,niicavatitfacieinfuAmabeis-,ii\\ta.i\\iidFf.il.io.^..iS.Creatur,abfcomUnteeofactemfuam,cotiirbantur,recipiiiitt: lpirttumeorum,exp!rant

&c. lcdquanao

tclpicit

cuminmcdictatc benignafccun-

dum pacihcum ipuitus appctitum &;c. Hinc


Uor vtta\

Pfal.xy .i.Lux fuhisjujiorum,

& robur vit viet

Et Pfil.io 6.
eii

QuemvifitavitDeus[alutefua,Jruetiirbono&fcehcitatetleciorum ejus; c Pfalm. 65. Bcntgmtas Det

me-

hocelt, vua,qux tam morbida,


:

quam

fana clt;

nam

bini^nitas

&fapkntia

in dextra fa-

lutcm

& longttudiiiemdtirum tenet

Luce

ci.-go

benevola

Uhev , (ut Pfulm.io. 4. hahcmvts ) falvahimur


qiio-

Db

PrINCIPIIS SUPEi^UBSTANTI
Nec

a;

i7

qumm(?ftlm.%4fAi.)UhovaDeuseUSol,grat'tam&glonamd0ns-,hocc^yiiz.mCvinim8c^^^
Sapientia Aidimportarc kngos dies indextta,&gloriam atquedivitias inftn!jira,Sc
nioenitatis,a.cquodfttarborvitprebendentibuseam. Proverb.j.

quod vitc e)Uifintfemit& a-

hsc facrarum literarumteftimdniaadanimxfolummodofalvationem, quemadmodum eodcm fcnfu fupram^ntioncm nonnuUoriunexillis fecimus fcd ctjamad vitx (anitatifque corpbralis pra:fervationem ; Ercnini utjod agcbat bcnigditate fua in fpiritu He lcu Empyreo ad vicam xternam.; fic ctjamjah bnigneagitin fpiritu Vaufeu aethcrco advitxcorporea:in fanitatisftatu confervatioHcm. Dicunus crgo,quod, ubi cft defedus prKfentix lucidx Verbi MciTise,ibi illo mcdicamento opus fit,quod diciturVcrbumDcij juxtailkid Sapient. i. Sertrio D:i fanatomnia QubdqUidcmmedicamcntum univcrlalell acqiiirerenonpolIlmus,particularcm illamjehovsvim, hcrbis&frudtibusincreatiocerte pcitinent
, :

neindita quxramus,ut eadcficientiillivera^praEdidtasadditafanitasamiiia ad priftinum ftatum rc-

duciqueat:Namquxhbcthcrba autfru(fl:us,habetautmajorem,autminorelucis
tis

increata;cilenria

in fcjca quide que alcrc ac {anarc foict,& non ipla herbaaut fructus,quae vidctur-, ut ex hac Sapien-

fcntcntiapercipere licer; Naturjefrudtuum

panis quividctur, quodnutrit, nec

non alunt homi.nem,fed Verbiim Dei;Non enim cft medicamcntum e terra collcdtum, quod curar, fcd cft elTe

quoddam divinumijsincluluin,quodnutrit, &cujuspraefentia pravi tcncbrarumadluscocrigunttir,&inmeliusconvcrtuntur: Similitcrprecibus, ranquarrimagnctcattrahiraus lumen divinuixii clcmentcrac adnoSjCujus pra:(entia vivificaturipiritus tenebris tabcfcens, dumfuaviter

&

noniniracundiafuaagitcumco Jehova. Sedquoniamdc

his alibicopio-

fius,admorborum&egritudinisrationcmlalttt leyi defcendemus;

^ECTIO-

>o*

58

Sect.I. Port^I. Part.I. Lib.

III.

SECTIONISI.

PORTIONIS
PARTIS
I.

I.

Liberlll.

PRINCIPIIS SUPERSUB.
STANTIALIBLIS.
C
regionis elementaris idea
,

P.

I.

Bre^vis prcedentmm recapituUtto : Simihter de ultiMa

"i.T litera r\i/eu

O^ quomodofii cauja tranfnutationum j morborum , O' corruftionis,

N/?</>mori6(luculcnter cgimus de inefFlibili

mundi S< omnium


-,

ejus creatu-

rarum radiccjod, primo Tctrngramma:i mcmbro &c deinde quoquc fimiliterde Jahr,~ iccundo, lcuprimo Tctragramnikiti in huncmundum gradu,(ivectnanntione jieuafpc(5l:u,quo limplicillima &:puriflimahtcxduobus compolitio , vidclicet cx lucc incrcata , & Ipiritu purillimo ac obcdicntilhmo-, Llndc Jah bcnignitatemarguit,cumab covitam a;cernain accipiamiis; PollcaJeho-, irwtcrtium, fe lccundogradu m tencbras regionis fir-

mamenti immcrgcnsnicdiaminmundocompolitioncmproduxit.ncmpe exfpiritu H&lcum cmanationcjod cum Hcin Vau dclcendcntc. Atque
crcatonsemanatioefrentialis induensdupicx vcftimcntumcrcatumir.",dicitar a Cabaliftis idco

figillumDci,quoniamilliusimprellionea^tcrna,tant]uam Vc;rbnncreaticharac"ccre,omniacorpo-

rca,ram ccelcftia.quam clcmcntaria vita,qua vivant atquc exiftunt^inligniuiitur. At quoniam matcrialishujusfigilliami<5l:usin multitudincmafoiuclucidofiuit,ideovita:llaprxcipue inclcmcntaribusnoncllieterna.rcdtranlitoria;
fta eft.ita ctjam circularitcrprogredicndo

Namuc vitapcr JodinHc &Vau ad He ultinium prcdunam omnes literie nin" unt circulares.uti narrarum eftj
( f

ultimum

He pct mortem putativam leu imaginariam virtnte iplius Jod f qiix c ft

virtus Tctr.igram-

maci,(eu Mefrias,feu Jelus,(ivc Chriftus j remigrabit ab ultimo multitudin!<; giauu feu cubo dcnfo

& obfcuro in Vau, & poftea iterum a Vau


fto,perChriftam,&

, vcftem xtheream exucndo,JnJ.ai, videlicct in iiaturam angelicam,&tandemquibus mensdivinadata fuitabaltcritateinipfam idcntitatem JodinChri-

cum

Chiiftocrittranfitusjuti certumeft,quodviraxtcrna firaChiiftoinpii-

mumHedefcendenrcj tcmporalisvero, quahic vefcimiir.a Chrifto cunipiijliocjusvchiculoin Vau Qux ambi vita: pcr Chriftum homini confcruntur;& cum piioii quidchi mcntcmpoftidcf, fecundavcromorcca;terorum animahumvivit. Uudc liqc.ct quod homo folusintcr ca-tera ani:

maliaduphcivitavivcre dcprchtndaturj videl. immorcah Sc mortah: Cstcra vcro animalia ex folo Vauvitxnurricioncmfufcipiunt,&:animalisiationemaf"pintuprimi cceh tencbris indufo aceepcrunt. Atqueha:ccftcaut'a,nifallr, quodnomenTetragrammatidiciturineffabilc \ vidclicct

quo-

De Principiis Supersubstanti Al.'

f^

quoni.imcfi:intraomniatoriusuniverfi,refpcdunin,rcdexriaornniarerpea:ujod,quodcumni(turaAlcphcoincidit, talimodo, utejus cftcntia nequelinguadefcribi, ncc rationefcrehumana comprchcndipofllt. Hicctjameftmodus,perqucminChrifto dicimurvivere, quatenusipfeeft;

vitaomniumj&iterumineodicimurmori, quatenusipfefolus pcr rcfokitioncm prsparat nos ad fugam,atque tandcm virtute fpiritus fui vivifici,ruptis & dejedis mortis ac tencbrarum carceribus, perrefurrcdionemveramnosadvitam inaltumelevat. Inultimo igitur HeH eftvitatemporalis, qux luo tempore proptcr afliduas tenebrarum invafioncs multis tcmpeftatibus flutluohs , infinitis Spiritusvitahspcrturbationibus, morbis &^rumnis tamanim^ quam corporis horrcndis ac frequentibus,mutationibus diuturnis atquc afflidlionibus innumerabihbus jadatur; Ncquc cnim unquamcellat Diabohmahtia,quinnovasfubindcinventionesproferat, quibus homini, nobihilimaeDeicrearuriEjOmniamalorum gencrainfligat; quibus tamen omnibustandeminfedudoiis opprobrium virtute MclTia;fuperatis hauddedignaturChiiftusnosa malo& aegiitudineram Ipiritus vitahs quam corporis falutifcro fui anguinis baUarao abluere, & vuhiera a Diabolo data inortefuaabftergcrcacfanare.DemorbidaergohiijusrxHe uhimi feu regionis elementaris Conditione,& demutationis ejufdem ratione hocin hbello breviter difcurrere mihipropofui.
f

P,

11,

J^uodaSius Jehorvte ftntfermanentes

^ ijdem ^ quod materiaultimi He


:

n Jeu cali infimi fua rejtflentiayfeu iniuflitia

m mala receptione
'i^

radiorum Dei,fltmutationum, morborum,


occafio,

mtentm

^ quodomma m hac regione,licet rebeUiafint, benigmtatetamen

^ehovteperdurent;

EX

mitatefu^EiaLiicis

rationibus/apr^ allegatis apparet,quod nomen inefFabiie Tetragrammati fe extenda t a fumJod in cOeio incomparabili^tcrnitatis fixe atquepermancnterfedentisjuf-

queadmachinx (phxrics

creatae centrum, quemlibet ejufdem locum intermeduim per icmeam cuiufquefuinominishteiJEvirtutem implens. Sed,utvidemus,quodquaehbetfcaturigo,quortiagisafuofonteelongarur,eo tardius&debiliusmoveat, &quod radiusetjam,quorr.agis autlon-

giusaflammacandclxabeft, eominoremhabeat iiluminandi virtutem,ac quodSol itidem,quo remotius anobisdiftat^eominuscalefaciat; ficetjam,quoIongiusdiftantliteraETetiagiammati ineffabilis afuaiadicc Jod,eominusefRcaxeft vivifica Jodconditiojnon fane,quodMefrias,qui
eft

virtusJod,nonlitEquahtertaminunoloco,quaminaho;fedquoniamdiverfa &variafolctinqUv-e unam eandemque adidnemproptcrdiveifum admateriamindumentorum reipedum differre faciunt Ideo eadem adio diverfos producit eff"cd:us videlicct fuaves vivificosinfpirifu tenuiacobedienti,&durosacafperospioprer rebellionem refiftcntiain fortemin fpiritu derifiori & magis opaco Nani utcunque fortis fit fpiritus in fua refiftcntia , necefle
duere vellimcnta,
: ;

&

&

tameneft.utvirtuteincreata fupeietur,quatcnusillaeftfartitudo omniforritudinc forrior; quippe fpiriru denfo adbioi^ss valde tremendas atque ftupendas producere folct prout quae in, tenebris ;

&

ctjam hxc virtus inetf.ibilis


edidtt:

montefcopulofo Sinai e nube denfa

& obfcura

tenibtliter reluxk

& vocemfuam
illear-

Ipfeautcmpopulus totiisperciptebat illosfonos,&fulgura,ac Jonum tubin, montemque illumfuniantem , pcr-

cipitntescommoti funtloco

,& fieteruntprocul ^dixtruntqtieMoyfi


z.

Loquere tunobifcum,& audtemus , fed nelo15.

quaturnobtfcum De!is,ut non mortamur. Exod. 20.


ferit igne ufque

Similiter dicSumeft Deutef. 4.

quod mons

adfummum coeiiim cuni tenebris,nube & caligine. Ex quibus patet, quod refiftcntia primum fubjefti
,

tra fpiritus invidli vires faciei

feu fpiritus fpifli , qui vim facit condeinde ipfx fpiritus denfi caligincs atquc tenebrar , incomparabili Jehova;lucifeopponentes , fucrintin caufa, ut ador&.vidtortanto hominumterroreap-

&

parueritexnube-, dumeconverfoAdaminParadifodegenSjubiomniapura&benignaextiterunt,
vocem Domini,iUtcadauriim benignamambulantif,audivit Gen.^. Sic etjam cora>n Elta Dominus in monte Horcb
terribiiiter,hocc{\:,ponjj)irttumgrande}nfeufontem,montesfubmoventem,&petrasanteDominumfubvertentetn,

&pon maximam commottonem ati^ ignem ternbilem appartiit;qui quavis tcrribiliter inprincipio eum
audivifft Eltas tdtmortformtdtne non e^perctdfus :

allocutusfit,

tandem tamen euEliasinfua natura bentgna loqtientemaudivit;quem tuncpracedebatfibilusaurn tenuis ; qtim cnm

Nam cuaudiviffetfibdum aura tenuis operuttvultumfuupallio,


Videmuscri^o

&egrefpisfietitinofttoJpelunc,ubinonmetictdofe,fedaudaderaHdtvitYmmleh()Viiii.R(g.:^.

quod

tfo

Sect.I. Port.

I.

Part.I. Lip.IlI.

quoddivcrfitasfubjcdivarietatcmcfffrtuuminidcntitatcadionispioducat: Atqnchxccftratio, quodultuTiumhocHe,T.fiveultimaTctragrammatilireni,rcgioncmclemcntarcmindicans,tot& tantismutationibus fubij;itur;quoniamvutusdivina fcuSapientia (qax eft Omnipotentis chuircnixum invcnit; atquc inde tas )multitudincvcftiumobduCta, fortircragcndo rcliftcntiam fcu

proptcrnimiammatcrixrcbellioneminlinuismutationibusobnoxiacfthaecrcgio ,itaut, h virtus hic facrolanfta nonefretdivinum naturarum litigantium vinculum atquc amoris fingularis ncxus.omnia inChaosinictuqualloculiconvcrtercntur. J>imilitcr!i hxcvirtusTctragrammatifcipfam,proutcft,demonftraret,vultumque fuum incftabilcm limitibus non icftiingeret, omnia
iiu-

lus rc"ionis impura iiibito &: c veftigio cxanimarcntur,transiigurarentur-,& c fua lcoria efficcrentur pura. H.'ECcquidcmciitillamundi rcnovatio,quaad inctfabilis ficici Rcdemptorisconipcdtum omniadicnovillimainexadtillimarnquatuorclemcntoruni naturam, quam muiitiohabuerunt, impuritas fcparabitur,& in abyflum lcthalem rcijcictur; juxta illud reduccntur,omnifque fcoria Efat.i.xi.Cormrtain manum meam ad te,& excoqnam ad pmm[coriiim,& auft:r.itn ommjiannum tuui:F^c-

&

pios,quoniamjptritusesi>ebe!lii. Pfalm. i. ^.

fpedtu icitur inobcdicntix- atquc rcnixus diui in hoc coeIo dititur vox Deiejfe iii tra 6" <itjiu adverfus mii.hc dltbi;lralebovs ut imKConfumens.Pfalm.n.io.Et, lehova

&

trafHaexarfitintmpios.Pfil.i.ii.Et,Dcpluetfuperiinprobosprunas.rf.ilin, 11.6.
probos.

hcm ,l^ne abfumet Deus im-

Pp/w. 78.65. Ltcn\,Dcfuroreomnipotentishibttimpius.lob. zi. zo; Item, Sagittavrnntpotentisinme gravtores; Virtus earum ebibitlptritutn meum;& conturbattones Dei,qiu .tciei tnjlruilnfunt, oppiignant me. lob. 6. 4.&ininhnitisal!Jsfacr.uumliterarumlocis;cum tamenrcvcra&:infuanacurajultus,clcmcns,miiericors,lemperidcin pcrmanens, Scimmutabilisfitjchovaac iplius virtutisaiStus: Sicvidcmus,

quod idem

ignis vel Sol fovct calcfaciendo,

& niurit,vivificat,ai multiplicare facit;&: tamcn ille


tametfiilli

i-

dcmalios dcliccat,ijfquccapitisdoloresaftcit, Saturnum&Martcm Planctas pravosdicimus,

combunt,& multanocumcntainducit: Sicctjam


hnt.Equeboniatquelalutarcs,quam

cstcrii Scdrationocun1entiinfubiedtoconliftit,coruminflucntiasmale accipiente,utiinMufica noftra i"nundanadilucidccxplicavimus:Sicctjamnoncftira,ncque sftus,nequcignisconfumcns,

nequc lagittxartlidionis,ncquc furor,ncqucaliquidaIiud hujulmodi rcvcram naturajchovi, fed inobicitomalc&injufte;acinobedicntcr,&obdurc adus cjusrccipicntc. SicE.vo^. y.iz. htinduratumcRcor Pbaraonis,necaudtvit cosficut prdccperatDominus: IinoDominus nonporclt proptcrluam infcbonicarcmdcltiucrehomincni,nilipnusobduravcritcor cjus; hoceft, icbcUcm & tencbris

propinquum rcddiQCiitfpintumcjus.ut hocmodoproptcrfpirirusdurireliftentiam illumdcftruIndiiravitque Dominus cor Pbaraonis; & perfettituse^fdwslfratl in at Atquc hinc E.vod. 14. 8. ita lcgitur
: ;

mare rubrimi

No defemlam tccum, qmapopidus durd cervicisest, neforte tedeperdam in Quibusluculentcr doceVta: Et tbid.^. Poptditsdurticervicis es;femlaf'.ndam tnmediotut,&dA{.bote mur , quod iit iubjedi malignitas tum dcnlitate & duritia , tum ctjam tencbrofitate, in qua pecCatunihabitac,qua:malebonas&efficaciirimasJchova imprclfioiics recipiens pravos taudem prot

Similiter Exod. 55.5.

ri

duciteftcctus. Etcertc,nihDcusfacicmi'uam,cujus circntiarcscun<Saspurificarc,atqueinftarauipfis clemcncis , vclo fuo aquarum abicondcret, quid, ex.iminare iblct , a nobis peccatoribus

&

quxfo,coram ea conlifterc polIct;cum rclpcdu virtutis


;

fua:

incomprchenfibilis dicatur
;

ignis confu-

mens, cuius prxfentia mons iile Stiiai arfit igneitfque adfummtim caliim Deut. 4. Nonne artoniti ha;fcru nt qui tamen tulgor non crat niii imago quxdam Ifiaclitx timentes intucii iplcndorem tacici Moiis

ful"oris

Jchovx,velamine obdudi

Qxiis eft ergo ille.qui faciera Dei,prout eft, conlpiccrc poffit,


tera fundantur iperdura-

niftatim&rcpentcmoriatur,cumHec/o/>/i etjamduripnitanteeam,qutnuttpfa
requeant.

Scd hoc quidcm cil infignc mifcriGordiarindicium , quod Dcus

illud ,

quod facerc valct.tlon

aipcdu iuo modico &mediofacit fedvimi"u.amin fcitarcflc(5tit,atquccontrahir,utiblumTliodo critcradiuftiti.amobtedlonos,&creaturasomncsitabcncvolciclpiciat, utcjusvirtus vivificanon cxccdatpoffibilitatemmateri.x: Atqueita, quiinirafua omni.iconlumcrcpotcft,ii(/?if;4tamcn&
leni"nttatefuaomntaniimero,mctifiira,6^ponderefovere.itqt<efiiJkntarcfolet;ju\t:ii\\udSapii.nt.ii.a.ii.Quiri

ct\:cmuno.ifjiatucaderepotiieruntajitptiaperfquentc,&ventitattaJptrttupotentit!Ui vcrumomntantiwero,

menfina,&ponderedi(lio(utJii:tiamquodmidtumpotes,boctibtfmperadcii,Quandoqmdemtanquaminomentum
i lanctbus e^ totus mtindus coram te,& tanquamguttd roris,defcendcns

quta omniapotes,&dtjstmuhspeccata bomtnum,ut refipifcant:

Kam

diligis

manc tn terram Mifireris atttem omiitutUy. onima qiufunt, CJ- ndidabonitnaris co.-

rum;quxfectp;necenimcomp.valiiqtucqiiam,quodbaberesodto:Eiqtihiautcminanfiirujnfiiftaliquidjiifituvoluilfcs
;

aut confervatumfutiit,quod non accerfivijfes

Sedparcuomiitbtts eo, quod tuafiint,o

Domtneanimarum a-

W4W:Porcoctjam

S.ip.i.Deiismortemnonfeut,nec lataturtnpcrdtttoie vivorur,),treavit entm,ut (Jfent mnia\

terrarum;& non esi tn tUis medtttni (xtermnijncc tnfcrorum regnum m tcrrajiijtttta Ubi pcrjuftitiam videturJchovcE aimmortalis;imjiitia autem mertis eUatqmJitto. entmperpetiia ftuminclcmcntispuris&obeciicntibusintelligerc; pcrinjuftitia autcmfpiritum matcrialem,fe

&

fanabtlesfecit nationcs orbts


esi

&

malc&in)uftomodoconformantcmcuma(5tuDei, &ei more lebcUirefiftcntcm; Ettamcn hujufmodi ctjam matcri.c fic oppugnandi parccrefolctDeus ob benignitafemfuam. Undc-lcieu-

dum

t)E

PRINCIPIIS SurERSUBSTANTIAL.

Ci

dumeft,qtiod,uc Jchovaecoelis fecxtendens in cenu-o elcmenconim habicarc Iblet; juxta illud


Pfalm.i^^Aebvv.triiclniac<xlostuos&difccndejui!^etJios}nontes&ftwiigabumA\cexjamduczzcCammis[^^^

coeUs (ecum niagnam fpiutus e/uldcm benigui portioncm , quo tcrtcE elementorum duricies ac Dei vohuicaciobedienciorafianc,ac atenebris inobechcncia fecundum jufticiam cemperencur, adhicisregtones actoUancui, acqueucicaimmcdiaciJehovs:ad:usclcmenciores&micioresprodu-

&

&

cantelTc(itus.SicitaquemediationeMeirixinhmamundiregio,feuuhimumr\He cemperacurhumih & obcdienti natura cceh Empyrei, feu iliprcmi n He,ubijah feu Deus benignus regnac in lecuHmc dicic Plahnilta Pfalm.-^ 3 .5. Miferkofdiafcu benignttate^knaeUterra Ec Pfabn. 55. ^. l;i leculorum Bcmgnitai kho e ccelisjides tiia tifqne adfupenores nubes;iujiitta ttta tnfiar montium maxtmorum; iuftcia tua in;
:

)<

fiarubjfiniagnxiEz Pfalm. 85.14. Uifricordia &fidesoccurrunttnterfe;iufiitia&paxofiuiantur fe;Fideseter'


iiifiitta e coeltiprDJpeclabit;Etiamhhova dabit,quod bonum eU &c. His igicur cxphcacur,cur res ilta: omnes in rcgione infiman , cum fint impurs , tenebris fubmerfxjdeniitaci duriciei l'ub)ccl:;e,acque ad rebeUionem prompra:,coram facie tamen Jehov2e,omnem impuricacem cafligance,rebcnionem libi fiibi)ciencc,omnem fcoriam apuro argenco pet ex-

r.tgermin.%bit^&

&

aminacionem iiTeffabilcm (^giegante queant perliftere videhcet id fieri mifericordia & benignitatejehova;^ quihcetomnia inictuocuh exanimare&deformarepofiit , motus tamen clementia partim faciei fua- ardorem reit:rmgit,&; in iuum Paradilum refledlit , partim aut0Ti fpiritu fapientiae
;

fledit fpiritus duros,eofque mediocriter fuis adionibus. obedientes reddit. Benigni igitur
ritus

vnx fpi-

abundantia cil (anitatis cuendar racio;cjus vero defedus feu diminucio efl morbi occafio,& cotahsejusamilliocitmorcisinduftio. Ha;c,inquam,eftinhacinferiorimundiregionemucacionum coiTupciorie caufajhxc vicx,a;gricudinis, acque aheracioriimi in gcneracionc iechi origo infalh-

&

&

bihs.QuoniodoauccmJehovaerjamdicarurboni&mahjValecudinisjVitsque, procurator capJtc hoc lequencidaclarabimus.

& mortisaucorac

P.

III.
inejfa-

^Homodd pcimdum Qibahjiarum Jententiam nomen Tetragrammati


denotnt

hile^^ cognominaDei,qu,aujlirpantHrrefhe5iuoperumabiffo editorum,

tam fenjeritatem O'punitionem m Jehoya ,


qiiam bentgmtatem
iiami

^ clemen-

, divinitatis vocavemnt vcHinc inquit Pfah-nifta,Py<te.i 04. Amtctus lumtneficutvefiiinento;\\oc cft, primo H^lluminato,quodLuxdicirur.CuihbetautemiftorumSe{jhirotarum noinen unum ex nominibus di-

CAbahfta; decem Scphirotas feunumcrationes&menfuras divinas


ftimenta.

vinisactribuunt,quorumaliudbenignitatem,ahudverofeveriratem Deidenotarevidetur: Qus mifericordiamarguunt^funtPT^ni^Ehiehjquodprimarhumerationiafcribitur^videhcet^^n^Cheteraut cororia


tia
:

Etjehova niiT^fcuJod &Jahn'' fecunde,qua2 dicitur n^^n Hochma vel fapienTerricEnumcrationi , vidchcct .1 JZ Bmach feu Prudencia , incelle(5lusj;efercur 'CT.VK Elo"^
:

&

him QuarciE"^wn Chcfed,id eft clcmencia;nonien 7,S appropriacur Qujncaer^^^KSri Tipherets, id eft,grati & pulchiitudinis daturnomen rn7ts Eleah Sextx "ll^i Jefb^ bafis fundamentum at;
: :

tribuitur iirA7{< E!cliai,vcl

^V^l?

Sadai.

Quorum nominum pr^edidtis Sephiroth attributorum


;

pri,

mum denotat paternam mifericordiam,videlicet mifericordiam ejus,quatcnus pater eft unitas


fis

oali-

& fundamentum totiusjimo vero diciturbcnignitacis corona

Videmusergo hic '

Jod&,'=| ex

terisTetragramniati,denotans Jah,qui eftmifericordiaspater:SccundumcftipfeJehovamrT^,u-

biJodidemfonat.quodtotumTetragrammatonjqixiaJoddcnotansio.contineci.i.^.^.in/ejqua:

imago funt quatuor licerarumTecragrammaci. In hocaucem nomine Mcfrias concinecur, cujus beniguitate omnia funt falvanda;Eft etjam & vita; atque efTe cujuslibet rei diftributor Tertium Elo;

him,quatenuseiusnumeratioinfluirperordinesthronorum in fphaeram Saturni, denotat,fecundum Cabaliftarum fcncenciam^poenitentiam rcmiffionem peccatorum Quartum El, per fuse numcrationis fignificationem arguit clementiam,bonitatem,gratiam,& mifericordiam Quintum

&

Eloah,quatenuscjus veftiscftgtada,pulchricudo,decor &deliciaE,nonabefta benignicate.; SimilicerScxciimSadaivelElcliairacionc(uxSephirothdcclaracredcmpcionem& quiecem. Exhisibenignitacem : Siceciam gicur videmus , quod major Dei propiiecas verfecur circa clemenciam

&

vidcmus,quod dno coeli (upcriores clcmenciieubcrcace abundent; Nam fuperius dac vitam xzernam&relurrcrtionemamorcius^mcdiumaucenijvicam&fanicacem cemporalem. Icem, nomina
Dei,quiEfcvericacemaiguuiic,iuntElohim;cujusSephirothn"^i;3;\Gheburahdenotatpoceftatcm, vim, G

61

Sect.I. Port.I. Part.


; ,

I.

LlB. III.

vim,revcritatem,juciicium,punitionem Et 'llK Adonai Domlnus, cuius numcratlo cft Malchut regnum impcrium &c.Et fccundum Cbaliftas fub hac numeiationc dcnotatiir detruncacio regni, & arboris v\tx ablatio propter Ada; ptccatum Ex quibus patet quod paucje fint Jehovje proprie:

tatesadpunitionemiplurimarauteni admifericordiamjDenotatcrjam legismyfteriumabore datum j unde quoquc feveritatcm miportat. Et quoniam hxc omilia nominadivina,ab opcribus Te-

tragrammati in hoc mimdo defumpta,in unico illo nomineinefFabih comprchenduntur,(ouod eft nomcn Dci unicum,& dicitur feparatum,quatcnus,juxta Rabb. Moyfcn AEgyptiacum ligrnhcat
,

fubftantiam cteator/s figmficatione pura,m qua non eft participatio j videhcct iri nir^" Jchova ; ij_

copcrcipiemusinquifitionedihgentiacdcbita,quodpartesmifcricordixpertineahtndpriECcdcnVau dcfigiiantiquatenus prima Sephiroth, tes lcu primasjeho vs literas,qux coelos iupcriores r; Cheter, CoronainliuitperordincsSeiaphinorum inpnmummobile,& ab illo adrcs omncs, quibus dat clfc; Secunda Hochma ,Sapicnua confirmatio cft omnium : Undc didilum cft quod Deus

&

terbo&fapientia omniaperfeccrir:TcrtiaBinach,Prudcntiapcrordiries thionorum infphxram Saturnidelbendit: Quinta Chcfcdpcrordinemdominationuinpcnetratadfphcciam Jovis; Sextaper ordincm Virtutuminfphiram foliv &:c. Uade obfervarc dcbemfts , quod dTio coeli fiipcrioresprimarijs &C fecundarijs mifcncordia: in fluxibus infunduntur.
fit

At vcto illa cmaliatio, quae tranSc


,

pcr ordincm Potcftatum in

fphajrarr.

M artis,dcr!otat, quod, ut DeUs eft Dominus Dcus fortis


&;

judicio plcnus,ita ecjam fevcritatcm cxerceat contra rcbcllcs > duros

dominationcm cjus oppu-

gnantcs;

Nam.ut Mars eft Plancta igneusjita belKuTi

(iium gciit Jchova,excrcituum

Dominus igne

conl"umcncc,prunis!gnitis,fagittisarderitibus5iftu,furore,ira&c>

SicctjamMalchutdenotacvitxarborem inParadifo terrcftri Undc proptcr dctruncationcmilliusarboris, quafcihGetcafilijsAd<-cdcnegatur, arguitpunitioncm&miicriampropteiinobcdicntiam. Scd his rcli^is ad ipfius nominis incffabilis Tctr.agramm3ti obfervationcm pcrvcnicmus,quippc dc cujus myfterio hoc loco agimus. Contcmplatione crgo debita fadla,vidciT)us p timum ad cxemplar Jitcrarum nominis Tctr.igiammati , i^uod immortalc & mortalc ci includaturj immortalc vidciicct in primo H qUod pulchncudineir J od rceipit , & pci Ehich fignifieacur ; Eft enim corona 6c radix cotius mundi, Perhoceigo 7;mCasatqiieiiatcIIeclus,i"apictitiam&prudcntiamificludcnfcs,intclligunCur; adcocucilladnotiliirimamhoiTiinisanimam&mundic.iputde(ignat; Mcns cigu & intcllcdus abhoclocodelcendcntcsfuntimmorcalcs: Ac vcro infimum n coipus cx ^.iclcmcntis indicat,
;

quod morci & fubje6iioni mancipacur: tmo vcro ipfius mundiSalvator,in hocn feimmcigcns,carnemqueteuelcmcntarc eorpus iliduens.amortcnoncratlibcrautimmunis: Et quidcm pctvinculumnaturae, quodabipfo noncratalicnumiejuijah, vel nfnperiuscumilloinfcriori conjunctumcrat;atqueitaChriftusfa(l:uscfl:Dcus&: homo; Etutinjchova rcpcriturduplcx nr\-, &unumnfcu quinarius in aliud ndu(5lumproduciti5.ita,fiiterumpcrnumerum duplicisT^illc numCrU?duplecur,conftituet50.qiiinumcruseftfymbolumJubilxiinagni,fcuhcbdomadajfiipcfnj^,

fcuSabbathircquiecis,&SabbathiSabbatorum , qiioanima^humanicomncs purac, rcjcdtalabc^ tandemad hxrcditatemPatrum rcdibuntlibcrc&inpofleirioncm vcrc noftram &propriam ingtcdicntur,quam acquihvimus&rccincmus peraniniam Meffia:: Nam 7;f'uperius,cu;usanimacft jpfe Meflias.fcu vircusJod,inninfimum & corpus Cubicum ingrcdiens,poftmoitein fccit illud,-( infimumincorruptibilc, &clevavitiplum adfummitatem 50.port.1rum incclligcntia:; ad quain Moyfcsnunquampocuitinhat vitapertingcrc.nequc in fccunda,ni(i mcdiantcMcflia fcufilio qui foluSi& pcr quem nos patiis cflen tiam vidcf c ac cognofccrc poflumus. VidCnius cigo , quod,
ficiitinfi-iptcmumeftvita, atqucefrcntia,

benignitate p!eniflimum,fic etjam illud infimum ^ convcrfo languidum fit,& infinitis mutationibus obnoxium : Atquc hic eft ratio, ut opinor , quod CabaliftaedivifcrUntrMrT^inrT^EnSj&inipfum, fcdlitcrisinvcrfis) hoccftEnsidealc, fpiritUalc,

&

ac immortalc ,

& IpfLm qaafi cxcmplum ad imaginem cjus formatum

lcd mutationibusapercum;

Qui duo cxtrcmi vittQte unius Mefliaead idem pundtum CorDhaifeu Jod rcducuntur: Atquc lijec
ratio,quodJehovapOrtat tacitomodojcfum Chriftum. Porioetjam animadvcrtitnus tlesinjchovaprogicflus; vide!icctr('Jah 1?^** Jeho> mn'i' Jbdinr.dcnotatEhich; qux cft fumma Tctragrammaciopcracio: UndcJah eftmifciicordixpaterni indicium at IH"" cft ('ymboluin ipfius Ehfeh; Eft enim figillum Dei,quo Ehich f igillaVit muneft

&

dum,& dicicUr n^S^Kjhoc eft Vcrum.


Quiautcmfithu)us(igilUnatura,nosdocet occiilta htfnuum fignificatio: Narn imprimis Alcpharguitidem,quodjoa,idcft,primam&fimpliciflimam Eiiich cflcntiam: \i;eft fymbolum igriis & Ipiritus ignci, dcnotahs hoc iplo luccm crcaram , qusc nihil aliud eft , quam fpitirus purilfimusilluininacus;Et7;Cft(piritusfin'.picXihfuanatura:

QuarcDcus

lux incrcata,& luxcicata in

mcdioparricipansdefpiricu&merafucc incrcata, acipfefpiritus conficiunt fignlumTctragrammati,quoomncstesimprcflioncm vitxatquecxiftenti3:(ii.enancifcuntur; EtJchovaeftpcrfcC^io omnium,omnia tam mortalia.qnam immortalia , tam pcrfcfta quam impcrfcdia , tam bona quam mala.

De PRINCiniS SUPERSUBSTANTI AL.


mala, vitam

^J

& mdrtem

fanitatem & morbum

Aein , Dcitatcm &ipfum Diabolumia fe Nam anne quicquam linc ejus prsfcntia exiftere potcft

lucem & tenebras , diem &nocomprelicndensimmenfifque fuis brachijs amplcdteni:


,

ctelum

& terram
qui
cft

om.nc quod eft,


,

& llne quo nihil


cnm
-.

Nonnehoc
lcriptum
Dit
,

multis facrorum Bibhorumtcftimonijsconiirmatilm


quetntlk ikjpexirtt : In dtebottafruere

habemus

EccUfiaJl.

11.14^

e[i.\Bond

& tala,vita & mots;paupertas & honefias a Deofunt;EzEcckftaJitccs 7.14.


bonu,&
:
.

ConfideraopcrA
Stcut entm

c]uoc.iieitiopbjiit corrigere

ntalain dieittfriicave

hamficilUmfJitDciis,

utiioii

inventdt bowocontra etim jujias {jueriinonia!


?

Et

fl/ifei

dicitiar;

EHite aitquod
ftiper

malum tn civttate quod non creavit Deus

A tque iterum Mdtth.

45

Deta Solemfuutn fecitortri


Sc faftor

bonos

& malos^&pluttfupcrjunos &


pmpofut
teductt.

injujios

Quo fignificatur quod iple lit autor


30.15.
Fit

tam boni , quam

mali,cim)ufti,quamimprobi: Et ttbt. Simihter Sapteiit. 1 iJ 1 5


.

iicmm Deuteronom.
.

Vitdtn&bonum,item mortem

&maium

&

tttortis

habet Dominuspttejiatem qui dedutit ad portas mortis,&

Ucautcm boriitatis&fanitatisJehovaeftaut6r,ficdeeofcripfcruntMoyfes
Jpfelehova Dciistimvitattidesf,&lon^itudodterumtuorum;Jo^i\n. in
i.

Epift.

5.

Deuter.yO.io, Vitam dternam dedtt nobis

Dius,&

hxcvttatuflioejuse^:

Salomon

Saptent.

1.

VitamcreavitDeus: vidchcet ut cflcnt


;

omnia,&

{anabiles fccit nationcs orbis terrarum,&


Vitaade^betievclentidlebovdi.

non eft medium exterminij


Vititfonspenestee^
,

Pfalmiftaregius

P/4/ff;.3 o.(j.

Et Pfalm.

^C.cj.

&

in torrente deiitiarum

tuanim btben-

dumdasfilijsbominuiii.

Ec

Pfaim.c^o.i.^..

Vttprolotigatto,benignitasDei,&amanitdsle\]ov&ddfitnohis. lob.

10. iz.
5.

Vifitatiotua ccnfeivavtt SptrttUfnnteum.

S3.\omon Saptent.

16. Sermo Det fanat omnia.

Et

Vroverb.

Durutn

longttudo in dextra faptentt.

EtEcciefiafies 5.17. Dierutnvit^

numertimdeditDeus.

DavidRex

Pfalm.if.j. LucemfacieitUattol!cfi'.pcrnos,&effiiiet, iitvideaittus boliuin. EtPfalm.ii.icj. St tu tlitifiras

lucernam meamjehova Detts


vita wja;

tneus,fplendentesejficit tenehras meas.

EtPfaim. 27.

i.

Ltix faiiis jufiormn


3 i.i
.

& robuT

&

Pfalm. 31.17. Luceatfacies tua fuper fervutn tuu)n,ferva me bentgnitate tua Pfalm.
.

7 Et Pfalm.
12. leito-

2,6.10. lHlucelcl}Oi'vtdibimuslucem. Et Pfalm.Bo. ^^l-uceficieilehovxfalvabtmur Et Pfaim. 84. vaDeuseR Solgraitam &gloridmdans. EtPfaim. ^j.ii. Beiiignitds Dei magna ei? ufque adccelos,

& veAtas

ttiaiifqu^adfupmorcsr.iihes.

EtPfalm.

(J5.

BenignitasDeimeiiore^vitd. EtPfaim.106..^. Benevoienti/tpro-

feqtittur DeiispopHltini fiit:m,& falute fua.

EtPfaim. ic62.

Quem vifitavtt Deus faiutefua ffrucrur bono , &foe-

luttateeieclorum

ejui

&c. Pfaim.106. Ruth.

lO.

Bentgnttateinexercet ergavtvos,& ergamortuosBenedtitus.

ferectptant.

Proplietaiegius. Pfaim. 35. Oquamprctiofaenbemgnitastud,cumfiiijbominumad umbram aiarum tttarum AcvcroutmahatqueaEgi"icudinisfactor&autorexiftit,lic ctjamejus mentionem fecc-

runcPlahnifta Kegms,Pfaim. i.y&ii. VoxDeiinira


coHtra eU Iehova,&c
tiec

&

izfiu

adverfusimprobos ,EtPfaim.ii.

^.

Depiuet

fuper tmprobDsprunas,ignem,& fuipltiir.fpiritufque procellarunt portiopocuii ejtis. Moy(esNHff;cr.i2. Iratufqui


.

Ecce Mdria apparutt candeiis lipra,


te percutiet

E t Deuter. 28.

Tactet lebova,ut adhdireat tibipefiis, do-

confutnaris

lehova

tabe calida

& Afiuante

ac adurentefebre, &ficcttate , ac uredine &c. Et percti61. Piagas omnes tnfcriptasltbro legis inducet lebovd
ij.

tiet te

Ifbova amentia

&

cCttate

&c. EtDeuteronom. 28.

'inte,Samtiel. i.cap. 9.5.

PercHfitIcbovaHemorrboidtbusAshdodxos,Et x.Samuel. 12,

lehova piaga

affecit

tnfantemiiltitn.

Ecitcrum Rex David Pfalm. 21 10.

Iraleliov, ut ignisconftimens,Eipfaim.yy. 21.

IgnU

hbovaicenftisesi inIacob,&traafccnditinlfraei,EtPfalm.-i. 6^.1gneabfumetDeiistmprcboJ.EtFfalm.jy.


j. Effunde afium tn aiiasgmtes &c. lob. 6.^. Sagitta. Omnipstentis in megraviores ; Virtis earum ebibitjpiritiwt vtetim,& conturbationesDei qu acie infiruCta funt.oppugnantme,Et lob. 21.17. Doloresimpertittir Detis ira fua.

Et

lob. iii.lehov,ttncr(pat per doioreminieciulo,& omniaoJiAeitismarcefccre facit ;abominabilis et in vitafitpanit

&Animiiiiltusctbttsantcdefiderabiiis;TabefcitC(iroejus,&offa,qu&teciafuerunt,nudabuntur; dppropinquabii corriiptioni aninta

eius,& vitd iRtiis morti. MoyfesExod. 4. 14.


3.

CuinqtieeffetMoyfesinititiere,in diverforio,occurrit

ciDominus,&voieb.it occidereeum. EtExou.^.

Ni^etovanoscitdatpefieautgladio.

Et Exod.p. Eccemanm
:

meaertt fuper dgros,& fuper equos,& fuper afinos,& (uper Camtios,& oves,& bovespefiis vaidegravis

Et Exod.

9.14. Ego miffurusfum tn corttiumomnespiagas meds,&infervosttio5,&inpopuium tuum. Et Levit. 16.16. tfficiam,ut.doininctur in vos terror

cum

tahe

& cutn

afiuaiite morbo,conficientes octiios

& cruciantes antmtim.

Et

Pfalmifi.Pfaim.iS.a.^. VoxlehovdconfringetcedrosLihani,&commttiiieteostanquamvituium Libani: Vox

Donuntconcutientisdefertum;&commovebitDominusdefertumCades&c.

Totum etjam illud niahim induxit Jehova in Sodomam & Gomorrham,quo ad nihilum virSedvideamus,obiccro,quomodohic cum opinionibusPhilofbphorum Echnieorum convenianr. Proclus fcqucndo doctrinam Theofophicam Orphei Hcfiotuteira:Jehov2reda6i:a;iunt.
,

dijEuripidis Efich,^ qui quicquid de myfterio divinitacis docuerunt fub fabularum

umbra

& vela-

mine texerunt J
&puiiit 10 :Hiinc

dicit,

quod Soidivinusftt

Arcitctyptis ,de
,

quo omne decusnumerale,6mnispuicimtudo , omnit

harmonia conveiiiens,omnisquc vitnfons dertvetur


traportaittem,& arcum atquefagittasinfiiiifird.

in cujus dextrafitpietas

& benevoientia,infinifira verofeveritas

crgoSolemadmirabilem,Phoebum,&Apolhnemdixcruntantiqui^Mfi4J <(/(*-

Poiro etjam cum fecundum variecatem adfionum ipfius in bono vel malo , in duphcem naturam dn ifcruntividehcet nofturno tempore illum dixerunt Dionyfium dilacerantem,per partes dividcntcm,& feipfuminparces fcptcmdifcindcntemj tempore vcro diurno.4/)//<wff;nuncupave-

G<

ruac,

Cj^

Sect.I. Port.I.

Part.I. Lib.

III.
Quibus
inniicrc vidcnfur,
j.

runt.illuditciuni,quod dilaceratum

& abfcifliim erat.componcntem.


leferrur fpiritus macerialis,&

quod de paii numercvidclicet 4. ciu

mipaii,nempe

cui lux

& for-

maattribuitur,tanquampatiente i\;agente,vclftEmina&mafciilo,lioccft,innunierofcprcnaiio omiuagencrentur&coinponantur, acquc iterumpercandem rarionem corrumpanrur cn; diflolvis vivifica tanquam ab vantur; Sedgcneratio cftde ca;lo,&eft vita,hoceft,!Lix luperca:lcftis ,

&

infcris,hoceft,dc noftedilacerante: Atqiieharccftratio, Apollinciatcorruptio cftdetcnebris dilaniantem.^ualimaloruminduttorcmjdici vero ApoilinCTn iiniloninr, quodnoiiliDionyliLini qualiinalorumpropiiliatorem,pia;fticueriint: QuarcAthenicnlcs ApoUinemdixerunCilit.vMW,

&

hoceft, mali profugatoicm&:Homerus,f/w,hoeeft,fanicatisauthoremr Nam omnia facit unifona,pcrfcda,& confonantia. Sedquomodo hxcfieri foleant per numerum fcptenarium anrea allcgatum oftcndcmus

Nimirumconflaturhicnumerusex 5. & 4. quorum piioreftnunicrusimpar,atquc omniumnumci.orum pcrfedorum origo,quatenusin ic habet principium,medium,&:fincm; Qunic fonnam Innphcillimamj&divinxcflentia^fpccimenprsfe tertjquieeftadusagens, &a(floroinnium ,leu vutusipliusTetraiJiammati: Atcjueuctcrnarius numcruscft omniuiTi numerorumpcit(.dorum feuimpariumorigov fic etjam quaternariuscftptincipiiimnumerorumimperfcctouim acqucpaiium;quatenusfecundum Pychagoreorumdodrinam binariusnondicitornumeriis, led unitatum
confuiio.

Quaternarius ergo numerus importat matcriani informandam quse demum informata, hoc cft,cumiorma& numeroternariounica,conftituicimivcrfimundicicationcin; atque ita hxc cft
;

quafiuunicius feprenarius,quiconflanirex j.&^.Ubi^.cftpropiictai.uniinlaciolariCtaTrinitatc {yaibolum,&4.eftraatcria;fcu (puicus, cxtencbris vaftis apparcnns indicium. Hicigiturvidcmus,quod Ji:hovaDeus,quieftomne'nomni,rcfpcclu nuniciitcrnaiij&lucidinuncup.uushcille
Apoliofuperca;leftis,quieft vitaomnuini,gcnerationis patcr,valctudinis reftaurator,

&partium

in-corrupcioncfep.uatarumiccollcdoivRclpcduvcLonumcriquatcrnarij^ttncbrarum prolis,dicitiKDionyiuis,omniapro fuo bcncplacico coLrunipcns,& compofit;ukftrucns,inquc fiiaspartcs limil.t.ves dividensatque dilanians :Unde vidcmus, quod Deusrcfjicj^u fiia; cflcnricrfuperfiibftantialis lic fcmper crcacurisbcnignus ,bcncvolus,acque milCLicois; rc(pc(5hivcrovcftiscrcat2E,cx Chaosnigvcdinc cxcrac"l:a;,dicicur compoficioncm in parccs dilaccrarc & corrumpcre Nam matciia,cujus efle eftiple Deus nunquam contenta, novas formas affidue appciendoeft caufa dcftrumoiborum,atquc omnium pcrturbationuni; fcd econtrariolux dionis,cotrupcionis,moitis fcu forma vivificac , fovec,rcftaurac,atquc omnc bonum ptoducit : Unde revtra di-cirur, quod ni~
:

&

hilpnterfolumDeumfitbomm: quippe cum ca;tera; cicacuia; per parcicipationcm tantum dicantur bonx, vidclicetquatenusde divina bonitace participanc,fccundum illud,quod Gt.i.mvcnitiir;Eir vidn^qiwd eff(t lomm &c. Exquibusmanifeftumeft,quod malitia&corruptio non fitinDeoagente,quiiriproprietatc eft tcrnarius perfcdus,fed in patiente,quod de tencbrarum malitia.ex quibus orcum cft,particip.ireaptumfemperrcpcritur: LftcigoDionyfiusfeuDeustencbiis vcftitus, qui dilacerarc fo-

tcnebras,inquibuseft,&quibuspcrmilcccur,quatenusrcsfibi on.nimodo n.:cuia concrarias. Sicctjamvidcmus,quodJodin nfuperiori diciturlumineveftiri^juxcaillud P/i/w.104.2. Lux efi DeiMiiidus fetivcfiimentum-ftntnfcrwrivero fcnebris :ln fupcrioiiitaqueeft ApolloSpiricualis&Mcns,in
let

iTiedio

Apollo vifibilis,ininfimo (camcifi

in

fefcmpcrficidcm

in

clemencia& bonitace jDiony,-

Ipiflanoclc apparcns,montes dilacerare fcopulos igne vulcus fui acfuis,quatenus nube denfa cendcrC;&infinicaillainfinitismodiscrcatuiisinduccrcfolet,quarnojmala dicimus;Qu2quidciTi
licet

&

Dei adione producantur,lunt tamcn matcria;rcbcl!is,impurx, atquc tcnebrola; cfteftus utpote qux male ad adioncs divinas fufcipicndas dilpolita malos atque pellimos , quo ad fenfus noftros,pioducitevcntus; quaniumvisilli, iiile&intcllc(5tu:ilitcrconlidciati, propterfinemoptfmum aDco coiiftituantui;ita cjuidcm.ut^licuti illud,quud bonuiu v:dccui homiiubus, frequentct Deodifplicerefolet,ficetjamquodi)smaluraapparct,femperapudadcrem,videlicccDcum ,pio
;

bono habcatur, Acque hoc modo videmus,quomodo Dens


vits&mortis.

didtus fit Domintis clemcntix ac benfgnitatis,

&

Quomodofevericacisacpunicionis;ircmcuripfe fitautor

boni&mali,valccudinis&
Et tranftcmjcbova

.^giitudinis,

Quodautem Jehovalit

Deusmifciicordia,E.vo(i.
,

& fcveiitatis, concludit Kftimoniiim


anteeum cUmtn'tt\Jcho,

hoc fcqucns ex facnsfciipcis clepromprum


miUihus,

34.4. 6.

va,]ehov.t,fcrtts,mifertcors,mtferator,tardusad tram

&
,

mttltus mifcrnordia

6~

vcritate

fervans mifiricordiam

& auferens iniquttatem acprxvaricatwncm &feccatum, &quialfvlveiidononabfolrit, quitatem Patrtim & fuper fiUoifiliorum & fuper tertiam ac quartam gcnerationem.
fitperflios
, ,

vtjitanstm-

Hic
;

igitur

luculcntcr docctur

quod Jchova

in priori

& principali

progrcffu

lit

graciofus

&

mifericois,

ui pofteriori vcro fcvcrus

& punicns

ufque ad

tertiain vel

quartam gencrationcm

Pra-teua
aufe-

videiTius

moduxn , per qucm mifericordiam fuam

cxtendit

videficec pcr facici fua- fulgorern,

De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANTIAL.
auferendo iniquitatem

6)
,

&

prxvaricationeiTi,ac peccatum,

hoc eft homines illuminando

&

pet il-

luminationemomnestcnebras tollendo,juxtaillu(iPfah-niftaeanteaallegatumP/Ii/).i8. i^.ShUujkas lucemam tneam lehova Deus


i'i/K>-.

meus,Jpleiideittes facit tenehras

meas: Et Vfalm. 80.4. Lucefaciei lehov.i falva-

Atquc hoc lcnfu Apollo gratiol"us,vivificans,omniaque fanans ab Ethriicis tingitur , idemqj etjam de node Dionylius ab ijs dicitur,utpote qui in illo habitu omnia dilacerare traditur: Nam in tenebris avertit faciem fuam,itaut cjus ablentia omnia corriimparitur, & in elementa diflblvanturj quoniam Dci priEfentia eft,qu<E f acit omnia, ut cxiftant , fme qua omnia pereunt & quali dilanianApolhne,(cu fplendore facicijehova; partium compoiiti diiripatarum Atqueitatotalisfaciei JehoviVvelfplendoris Meifiie averfioa decrementummorbosac creaturainducitmortem&corruptionem; ejuldem verodiminutio benigno afpediu vitavirxquelaniperturbationcsparit; itidcmqueejusad juftitiamprifentia tatefruimur. Nonnehocideip Pyrf/w-io^.iS. fermonchujufmodiconfirmavit RexDavid; Deo
tur ; atque iteruin prxfente

hcrecolle(5tio,unio,&vivificatio;

&

&

dantecreaturucolligunt-,aperienteeomanuinfiiu}nfattanturbotio-,abfentiafacknjusconturbantur-,Tecipicntcjptri-

tum
ac

exptraitt.

Quibus nos

inftruit

Propheta inpiimis
vita
,

quod omnia
intemperies a

qux
fit

funt

in

Deo
;

Deo,

&c per

Deum

fmr

&c

quod

fcu Spiritus cujulque creaturs

in poteftate

Dei
fiqui-

quod omni?

creaturx conturbatio

morbus

&

Deo dependeat
perhocipfum

demdicit, .quodabfentiafacicidivinxcontUtbcntur creaturx, intelligcns

quod

fine Deimifericordiavitamorbisaftligatur, itautfitinfoelicilfima; juxcaillud Pfalm.c)o. 11. Vit Jpatium tnifcrum abfque benignttaU Dei : Hlnc inquit etjam, Pfalm.^i.i 6- Longitudttte dierumfatiabo jufium,
dciitqueeffictam,ut frtiatiir falutemea:

bcnc volentia hoc modo dekribitur a Plalmifta


tiifi

Ucigituijehovavcrusfingiturelle Apollobenevolus, itaejus pfalin. 84.1. Benedixip Domtne tcrram tuam.remtjifii intquttatcm plebts tute,operutfii omniapeccata eorum ; Mittgafit omnem iram tuam averttfit ab ira indtgnationis
;

yConverte noi Daisfalutaris nofisr,avertetramtuam anobis. Deus tu convcrftts vivificabistios,

& plebstua Uelle

tabtturinte: ofteiidenobisDominemtfcricordiam
'dmS>cc. Sc,Di:Ustticoiiverfus&c.

tuam,& falutare tuum


:

danobts, WhnniWiSjAveiteiramtu-

dcnotat

& innueie

vidcturperiram mutationem forms anatura

Dionyfij itvcn ad naturam Apolimis mitis acque benigni


fius,eatcnasciiciruivquod iraejus abfumamur,& afiu
ejus

Quatenus autem fingitur


,

Diony-

conturbemur : ^x.Deuter.ii.ii. Faciet lehova.ut

tidh&reat tihtpefiis,donec confumaris;Ichovapercutictte tabe calida,

& dfiuante tdcere AEgjpti & hdmorrhoidtbus,

&fcabie,&prurigin:,quibusnonpoterisfan.iri.EtLevit. 16.16. Ejficiam ut domtnetur tnvosterror cumtabe,

&

(um ifiuante morho,&conficientes oculos


.

& cruciantcs auimum. Et


&

loi.

3 5

Incrcpat lehovaper dc lorem tn leiiulo,


vita tUtus
tiiortt

& omnta
citer

ojfa ejus marcefcerefactt

&c. Appropinquabit corrupttoni antma ejus,&

&c. Ex

his er-

goluculcncer apparet.quomodo Jehovatam commi(erando,quampuniendoagcns,

dicaturelle

caufavica: &morcis;Vita:videlicec inbenevolencia aftionis vivificaeluseellcnti.x, cujusefthmplia'giicudinis,relpe(5f u vai teria:>a(5fiones ejus bcncad falutem a;ternam agerc ; Morcis auccm proptetmalamfuam diipolicionemmalerccipiencis ; ita utnonadvitam,Ied e converfbad

volas

deftrud:ionem tcndant. Sic etjam videmus,quod Solis alpe(ftus quibufdam corruptioncm ac mor; dum tamen e converfo alijs vitam, (".lutcm,recreationem,& multiplicationem adbonus calor lolaris ,fpiHo ac fert.&adgcner.aionem conducit; Videmusecjam,quod vivificus peftiferum arftivo tempore efficerc male dilpolico aeri fe hnmi(ccns,cum putridum,corruptum , quamfspifitmcfoleat; Unde&: peftisnonmodoanimantibus,vpumetjam ipfisplantis&vegetabilibus fuboriiianimadvcrtitur; Etcamcn culpanoncftin a(Sionefeuagente,lcd inre male patientc,perverfcque Sc injufte a(5liones ccelcftes recipiente Semper enim tendit acStio lucis ad purificationem &c lubtiliationem fed , cum propter Spiiitus maligni refiftcntiam hoc abfque corruptione ficri non pofiit,ncceII"e eft,ut fpiritus i!le,five in compolitione compadus,five in aere,aqua, veltcrraliber,cortumpatur,quopoftcorruptionemfiatada6fus virtutisTetragrammati obedien-

tcm acceleret

&

&

tior.

Eftnc,obfecco,morborum pcftifcrorum caufa aprava aeris in loco orientali difpofitione , qui


?

Sanderon vocatur, vel aSolc,quifalutifeiafuaa(fl:ionc attra(5tivanebtilas,purificandigratia,furfum quocidiciblct attoUeie Utiquc qui Iapit,malignam loci conditioncm non a radijs folis , fcd a venenolo loci vaporeproccdetc,aftcverabit;quippe cujus iiripuricatem Sol fuo calore tollere & expurgareaifidue tencac: Simili etjam ratione
(' llquidem res crcatas cum cteatore conferre liifet J actus Jehovsbcnevolelei.ipcragunrperle; atqueubicjus a^tfus humilitcr atque obedienter rcci-

piuntur,ibidiciturgratia& gloriaarqnebcnevolcntiaDciabundare; Sedubieconverfoejusa^iliDusduritcr,obftinacc,acqucinobcdienterreliftitur, autubimateria ada(5tiones tam nobiles recipienaasnonqiiadrar,quatenuscoidaarqucva(culaimpura nonfuntaddivinos influxus recipien-

dosidonca,ibicquidem,pioprcr(ubjed:l:i,inquod agitur,malitiam,diciturJehovainira,aeftu,
rore agcrc,atquc
ita ibi

&fu-

corrupcionem & inortem,ruinam,morbos,& omncs ahas infoehcitatis fpeciesinduccic trauitur , quamvis ipfe fcmperfitinle peimanens, lemper ftabilis;atquein a(5fionibus ab invicem fuisconft.uis; Atquimateiia,proutmulticudine& proportione differt , infinitos differentcs producit cfFc(5fus,qui vcl boni vel mali,quoad hujus vitx ftatus confidcrationcm dicuntur:licet ( utmihi videtur^^ omniarelpciSu uniformis Dei adionisbona nuncupentur, rcfpe(5lu

&

autexn

CC

SeCT.

I.

PORT.

I,

PaRT.

I.

LlB;in.

autemmaterix, quacperfetotamalaeft,aliterfe habeant, ita uthocaliquidnihil &malamlicite appellari pollit ac foleat. Sedconfiderarc hoc loco debcmus , quod, licet actio Deim natura femperfitcadcm, &infe femperconftans, ucinigne veli)olcappaict,nihilominustamen,quatcnus maeis eft cjus portio in uno.quam in alio , eatenus (aniorcm lilum , hunc vcro infirmiorcm reddit j Etproindc,ubiTchovaadeftcopio(obenevolentia:fuxafpcdu,ibitcncbrx,malihiicE,cxpcliuntur, morbipropulfantui',fmiras femperadcft,DionyIius,feuvirtu3Dci tcncbris atque trilbua vcftita,

nonapparct,adcoquc boiu aC lucidi angeli prifentia fruimur,&;mali locictatc ac iamiliaiitatc non moleltamur: Namquc inipfoDiabolo,lucemincrcatam,infs bonam circ icimus led quoniaiU tenebris,no(fte,iSc triftitia acmaterixcaliginolo: maiitiaoneraturc^: vcllicur.idco Jchovxvaftator, perculTor in mulc! s Bibliorum ficrormp. locis vocatur Imo vcro quaninterfedor feu homicida doque Tchovapro angelo vaftanLepomtur,cadcmtationc,quafupiameminiinus,vidclicct a;cipicndoTchovampio a<llu,& vaftatoiem procencbrofoan.geiimaiiemipiricu.inquocltmahtiavel punitio; quemadmodum in fuperioiibus angoius denominacioncm habuit rclpedu materis nubis, & Jchovaratione columnxignis: Hinc Exo.l.ii.ii. I.afij\O0pertjrramAE^jiptnw^eilla,pertutiamqiieonineprimogenitnmin terra AEgyptiufqui adpuus crc. Uoi incncioncmtacuj. hovalui iphus, arguens,quodipfe lit (ibi vindex Unde tbidem ii,.Et vidibo fjnguinm^& tranfihovos, nec erttinvosplagd
;

&

dijpcrd^ns,quandopcrcu(f.ro terram AEgjptr. Etiieiun: ibtd. i^.TraipJiltc

autem

Di.viinus pacutiens Algjptws,


,

ciimque vidirtt fanguinm


dere.

limine,tranjcendet ofiium doiniiS,& nonftnetptrcujfun-in ivgredt douios vifiras

& U-

W\ce\(^o,\\h\A\c\x..,c[VioAnonfinetpercufiorem ingredidomosa^c. intci!igitnaturamDionyfij,hoc

eft,dilanianccm vcftisluactcnebroliedilpoiitioncm,iii qua Jchovamoic luoagens facic ftacimt jus

maUciamexeciuvoluntatcmfuam;Necn.divifuseftpeicu(lbr3percutientemagis,quamgladius.^ eftinrtiumcntuamanuhominis,percutientisiNainihumentiiJehov2cftmateriatiift:s,quamoitc,
antmoibo,autruina,aucdcftru(5tioncagerevidetuL;Undcdictueitinquodaloco;Mrf!If/;&rrf/aCHfiitmorte-,hta!ili-,Manuspiintetii,acbracbii<extcnfum-,Etal!Li,Gladtushhovdvelangeli.,&(.Scd,quo^

i 9 . 'iaiiiim 'esl aiitein nJtis mcdio,ut percujfrit Domtnus omnc pnmdgenttutn

cuifjr fcu^ladius coniunctusfueiitcuip(o,quiactupcrcu{Iocidedit,probantverl:afequcntia,iW, tii terra AEgjptt in c crgo patc c;


:

qiiodJehovafuericpeicu(foL&:peicuciens,quihic(umicurproDco(mml,acq-, vcftc vclgladiocjus: Sicccjam Lxod.xj^.iQ. dicicur; AngAus ]chovtipris.cefiit ifaeUt.t: crc. c^\.mic\iVLS (cil. mateiia crcaca (ignificatur; Ut etjam ibi Konfinct peraifforem tngrcdt &c. Ec poitca dicicur;I/)/f If/jov4 pr^cejitt ifraditas &C. Sicecjamhic;Pfr//j/r Donttnus omne prtmogeiit:i:m &c. Sin)iIicer5.Ri.;g. 14. 15. Immtfitque Dotninuspefiimortiit funt ex popido y o o o o Vironim. Atpojlea (um extcndtjfet manumfuain ang.LsDolentiam in ifrael
;

&

mini fipsr krufalem , ur dijperdcret eam crc.

Hic er;o creatuta nonnunquam capic dcnon-!inacioiicm,in quajthova operatur Sz quandoquc ip(i a6lou,nempe Jchova:,actio attribuitur. Scd jr.ir. parumpcr ad cxadtioiem nominisjehovae dcclarationem deiccndamus in quo totius univcrh myft:cria, &Z omnium rerum principium intcrnum movens dchccfccre vidccur. Inpiiiviis igitur my(l:;cam cjus diipofitioncm fcctindum nomina, ineojuxtaliterarumordincmdcprchciii"a,contemplabimur,videlicetin"1iT'j &deindecjusquafi coonominajipliadopcrumcjushicm mundoexphcacioncmadjuni51:a,conhdcrabinius. Quoditaquc ad nomina fcu fyllabas (ignihcantes in co contencasaccincc,animadvertendum cft,quodjchova:principiumcftEhieh,quoddcnocacurper-Jod Hocaucem (ccundum Cabahftasidcm lonat, quodquatuorhterx; quatenus Jod denotat 10. is: deccmcomprchcnduntquatuor numerorum
, ; :

carteri charaderes forcxdipcrhcicbuscorpus (lc ctjamexjod primaliteraTetiafrrammati ineft"abihshtr..&cxnilliiminatiofit 1 atqueex Vauilluminatoinlormatur,&illuminatur- Heultimum. Undcpatei,quodEhich(euJod iiciphus Tetragrammatiin n rerum naturam ingrelTus (eu ingrediend; conatus. Iicrum Jah ' denocac Dci cdenciam in mericis id.Eahs Archccypi refpedu & yK El,incipiens cum Aleph, Porro etiam in mundi incomparabilis

characlcrcsfimuliunftosi.i.j.^.quifaciunt 10.

Acqucucexjodionmcs

irantur,(icuti expun(fl:ohnca:,autcxlincisfuperficics,ts:

dcnocacpriricipium.at ^''Jaharguicfincmjquatcnusincipicprogreirusab t< veriusJoc!,quodcfthnis mundiihcrcati hne finc;cum in co novus cteacus incipiat iibi incicacus finire videcur. Habcmus

ergojod,quod li^^nificat piimam Tetragrammati in Spiritum .ibydi emar.ationcm & dcfccnfumj Habcmus Sc TaH,nomcn circndx in opcre mcriti & rcccibucionis , dciignians benignitatcm Jc ho\x: Dcindtfn cft(ymbolum(igilliinlIusEhieh, quoEhichdgillavitmundum vifibilcm, cjuiquc creaturasimpreflione vitx^&diciturr;'!'^ ,idcft Vcrum dcquo/wpr./; Et vicc verfa "n quah E, ,

STO.feu vox Dci,cujus fono

omncs fpiiitus denfi iuformati (iinc; Vcl V~ ip(c,ac li dicerccur, ip(c in tcrracanquamincoclo; Acdcniquccotum norr.en Tcnagrammati nVVdenocatDcumubique, & omne,quod cft. Quod vero ad nomina DeiTetragrammato adjun(fta attinet,(ciendum cft,quod & quandoquc cidcm , ac quidcm (a:pcnuilla nomina quandoquc prxponantur nominijchovx mero poftponantur:Nam eadem cognomina,prxpo(ica & poftpohia.taciunt , ut nomen incftabile
:;

proprietatedilFerat.InprunisergoinvcmturElohim,tumante cumpoftTetragrammati

nomcn pofitum.

De
tum p
1

PrINCIPIIs' SUPERSUBSTANTIAt;

^/
;

fitum. Genef.i. EccecumElohimTetragrammatHs, rexregum,


imum;lfi<efuntgenerationes cceli
;

& terrA,qttmdo

& Dominus domimntium mceftt


.

Sz

didum cf!

reatafunt mdte, quofccn Tetragrummatus Eluhiln cce-

liim&terram quibus adjundtis hoc in loco Clementia Dci

cum juftma inceliij^uui Nara ubicunque per facra Biblia Tecragrammacon llbi jungit EloHim , ibi prbprietacem in venuTi as CIcmenciiB acque jufticis. ConjungicUr etjam nonnunquam cum "'1"\N Adonai , ut in oracione Habakuk tc" tragrammatui A<lonai,fortitudomea: EtCabalifta:ince!ligunt hujufmodinexu, quodvutus Tetrapiammatidefccndat adipfum Adonaiprolatum; Porroetjamordine inveriorcperuiir; Adonai Tetragrammacus Nam Genef.i^. ita habct ur ; Adonat Tetragrammatm.quiidabis mthi ? Atquc m hac pofitionedivmasproprietatesintelligimusabinferiori adluperiusati-endenceS, 6c fiipremamlucem apprehendentes. QuandoquectjamconjungiturTetragrammaton cum El ?<, uc Pfalm. ii8. E/ TetragrammatustUuxitnobu Atque hoc duorum ncxu clcmencia lignihcatur; Et quandoque jccidit.ut cum El ctjam Elohim Jeho va: annedtatur ut Pfalm.^ o ./ Elobttn lehova tocutus eH , vocavtt ter~ ram. Et his quidem adjundisnomenincfflibile arguicgratiam cum levcritcire coh|und-.m feu vcltitam. SimiliplanemodoapudProphetasmvenimus cognomcn SabaothJehov<E leuTetragra n;
:

&

mato poftpolitum , ut Pfalm. ^6. Tetragrammatonfeulehova Sabaoth nobifcum/ufciptornojlerDeus lacobi Infinuatautem hocmodoproprietatemjudici; &punitionis: QuareProphetaeiftomodo feurormula increpando ad fe veritatem ufi funt. His igitur adjundis dotemur, quod idem qu uuor terarum nomen tam ad bonitatem milericordiam , vitam , benignitatem , clcmentiam uiurpetur,' (quoquidcmmodoilkid fub nomine Apoilinis benevoli intellexeruntEchniciSap e.esj quanl adfeve!i:acem,punicionem;afflid:ionem,tk:perfurbationem. Concludiniu? itaq-LK quoa tain X' gritudinis feu infia-nifatum,& morborum,imo vefo ipiius mortis ratio,quam fanic.icis valctudiniC. ^uereftaurandxpotentia,&:ipfavitaatquebenignitas,foe.icitafquc&pulchdcudotumanimi tum corporisanliT^orocedat^inmn-exiftat; Cujus qutdem.-^pnuscft ipfi benignitas& vita a;tcrna; (^vero ultimum, tenebrarumfoboles,a("pcrconfequensmorborumpertuibationu;nque capaxj jod in nelt ApoUo diurnus,mifericors gratiofu%& vivificus ac fempicernus Jah autcm in Vau,&
1
1

&

VauiriitltimuirinHe,hoceft,intenebiasfeimmergenseftDionyiiusilleveterumiracundus&np<a:urnu.s,quipunit,dilaceraL,(eveiicateabundat; quippcquiveftibusfua:nacu7a;contraii;,indutus

contenditcum tenebris,&denfi:atem fubtiJiandopaiificare,immundamundificare,tencbrof.iil-

lummarc,& hujufmodialiaperfeiftionisofficis ,prftare cencac; fed quoni..n',propcern.at^riaEin. hoc cffilo impuritatem atque dilpolitionem ikculentam^hgc abfque rei, vitio tenebrai um immunditie & peccato contaminat2,corruptione atque diUblutione ad exitum peLducCi.e non poteft id;

eo res tenebris coinquinata:s,& Ipurca duritie ac frigidicace rebelles , fada diublucione & pai.ciura feparatione,renoVare ftuder,vt ea ratione rem pollutam luis adibus rebellem domet ac obcdientem reddat veriit autem, iit ali; homines ej us inciepatione,& per morbos inftituta afflidions humihentur^quibusquidemDionyfiusconvertitur inApolhriem,itautfanentur;quemadmodum in Hefikiamanitcftum eft,quem primum Jehova,mortem minando, juffit ad morcem (ck prsparare , atqiie tandem tamen , feveritatis (ax proprietatem in mifericordiam convertendo , vitam dierumlbngitndinemei conceffit;Alij vero perverfi,acrebelles , incordisfuidiuitieperfifterites,nec caftigationi mediocri ad fui humiliationem cedcntes, morteintempeftiva e numcro viventium tolluncur,acque ica a Diony fio nodurno^hoc eft,a morte dilacerantur atque exterminantur; id fane,quod non evenit propter Tetragrammari virtutis adlionem , quippe quae iemper eft eadem, permanens,atque completa,fed propterperverfam matcriae recipicntis dilpofitionem: Imo vero, hifi Deus averteret faciem fuamab iniquitatibus noftris quis coram eo poftet confiftere ? juxta il,

&

.'

&

&

lud Sap.u.Mifereriiomnium,quiaomniapotes,&d!ft?nulMpeccatahomirium,ut

rejipifcant:

Nam

diltgis

omnia,

qu&ftmt,&

nthil abomtnaris eorum,qutfecifti:y.ecentmcomparaflt

quicquam , quod

haheres odio: Euj.iid ai:tem

tnanfurum fuiff^t altquid,mfitu volutjf.s ? aut confervatiim fuiffet , quod rion accerfivtffes ? Sedparcis omnibus eo, quodtua funt,6 Dmine ant?nartimamans: Sicetpm Sap.i.i.;^. Mortcmnonfcit Deus ,neque d.leitatur perdttioevive?ititim;

Namomnia

creavtt,utefent,&nationesorbisterrarum falutaresfecit &c. Mortis autemacquifi-

tio eli ityufiitta. Impij

verbis accerftverunt iUam,& difiimantes illam a??itcam d.flt.xerunt con^ tabuerunt,ubt co?mntione?nflatueruntcunt ea;quoma?n dtgnifunt ?ndrte,qutfunt exparte ejus: Et Sapient.i. Deus

autem tnanibus

&

&

creavtt

hominon adcondtti0nmmcorruptam,& ad[uttpfius imagtnemfctt eum;fedinvidia Diaboli mors

introt*

Fn?(/?.Sicitaquevidemus exillis,quod
pra^curforesjfint ex parte

mors&morbi,qui

iuntilhusnuntii feu

tenebrarum

& materiae,ac nequaquain de adlu

fimplici ipfius eflentis divins.

EplogHSi

C\i

Sect.I. Port.I. Part.I. Lib.III.


VbiParadt/itam
ccelejiis

EpilocH^t^jeutotitithuiui portionis recapitulatio:


terrefirisfedes

quam

de}nonJiratur,fimulque ratiofamtatis, morht , i refurre-

Bionis fuccmSie fecundum captu-s autoris


exilitatem explicatur.

mopiam 0*

INhieroclyphicamundi&regioriumejusper nominis mirifici charaderes demonftratione hiculcntcr ar"umentisratione non carentibus exphcavimus,qiiomodo virtus Tctragrammati,leu Mefliasjfeu emanatio a Jod per TM & H ad machinx mundana: ccntrum uiquc pertmgat Proindc virtusillaTetragrammati(acroland:a,hcetubique,haudl'ecusquanilux folisumiundo, agat&u& H non magis pCrfonaliter, hoc eft, in intcgra fua biqueadefle videatur , extra tamen regiones folari,autipfeDcusc Paradifo: Undeht,ur, quamlplcndorlolisecOrpore eflentia,egredifolet, fcuVcrbum&SapicnnaTetragrammati, qui cxtra Deus, eft ficutik-EcvirtusfandrajfeuMeilias
;

Paradifum feu hortum liium voluptatisnon cgrcditur,hc ctjam nec MelTias limitcsimmenfos[di-.plicisHeSc Vauexccd.it licetradios fpintusiuivivificipallim pcr mundum^mundiquecreaturas difpergatiutpote quorum pra;lcntia cunda vits bcnchcio fcuexiftcntis charadcre fruuntur & fl;

nc quibus ne pcr idum quidem aut momentum oculi vivere vel lubiiftcrc poflunt. Neque cnim ::litcrriioventurhi charactcresincrcati.fcuhieroglyphica vivificantia prcECcrquam quod Sol motu regulari ,& a Dco conftituto pfe Sol
;

permundi regioncs quamihoc cft involuntario i^.horis


,

minicircumducitur;rnotus autemmiLabilis charactcrumiplius Tctragramiiiati volnntarlus cft me coadus.ac ubiquc pro liBita &: bcnepluito luo,in (uo paradilo n tam fupercGelefti.quam p, infimo &: clcmentau apparcre lolct;ex quo homines omnirs nonnunquamalloquituti fecundum illud,P/</w. i8. 19. NoHt/J/fy?;;
fcii

&

vcrhum^cwtnroxnotatiditur; In

omnm terramcxivitfoms ,& tnfiiiei orintelligitur,

buterraverbumeiiis:
verb.
I.

t tamch a

ftultis

contemnitur vox Dci,ac non

fccundum hoc
:

Pro-

Sai>knti.t fivnmaforis recdntat, in pLteisedttvocemfuaTn^tnftimiiwiurbariim


:

proclamatjncivttatequa-

qiiefermonesfiioselo:}uitur

fapieritibus cuinrevetcntiaiSctimorcciaufcultatur, &

Omtiiqiie 6 fatut^ainabtttsfatuitatem

&ftolidi odio babebum faentiam

At vero a

cum

gaudioaclxtiria lonus cjus recipitup,

quo ipfoquidcm ctjam illi tandcmcxaltantur,juxta illud Pfum. 18. 31. Verbumfeu fermo DeipurgatifHoceigo Vcrbumlcuvirtusajodeftlata cftin Jiniuscsi,cl}'p2Usexlj}cnso>niiibus,q:tiferecipi!)ntadeum. zeibazmVialmiCu.jPjalm.^^.ii.inlebovalaiidaboVerbum^EtfCt Quodctjam ipfo Tetra<Trammato; confequens virtus Meiri.E in charadleribiis 1 rVi & M continctur. Erat ergo Mcflias in ccncro Jod, quancTo erat exrra omraa;hoc cft,antequam aliquid crearum crat Id quod ctjam Salomon Prov.2.
,
:

ii.hifcc verbisconfirmarc \idciai; Sapie}itiampofidebathbovafrincipioviiifu,anteoperafua, anteuUum tempus: Et Sapieiit.\<). c).Sapicntucum Deoeft,q!unovit opera ejus, &c. Deihde ipfe in hylam ingrediens Hc fupt rioii,lcu fpiritu Empyrco; Atque ita dicirur, Sapicnc. 7. ffecit habitationcmfuam

im

tnanatiofeuptxuscUrttatisommpotentisD.ifiniera,
majejlatis Dei,ac

& candor feufplendorlucii

xterriie

& ^ecultim ftnemaculit

,cum f.iceret Deusmundum:Etibid. 10. Sa^ pientiamemittitDeu<ef.inctisccelu\,i tbrono,im]uain,glori<cfu,crcj Et Pfalni; 69.11. voccmfi/ameditDeus, Hiccigocftlocus, leuParadili hoitus.inquoDcustcnuifhma (ujusrobiirin fuperioribui nubtbtts &c. veftefpintusluiTiinohvcftitur,6i angclisl!iis,pr6ut eft,pacificcacbcnevole apparct;ecujusParadili aquis vivis iSc arboris virar fiuclu vica lccunda,qua:pcnnanens cft, mundo hominiquc mundi
imago
bonitatis illius

:Ez

ibid. 9.

S.ipientid adfutt

imagini,promittitur: Pcr hujusigiturParadifi lupcrca-leftisfrudum icfurrct^^ioncm advitam x-

ternam cxpcdamus. Deindein Vaul feufolis fpiritu pofuit tabcrnaculum {imm ubi vit.x% qua vivimus, Carbunculus prb fiindamento pohtus cft Atque in hocglobo viti' fu'gorcm , t<i paradifi'ca:Ieftis kdem vidcmus;ad cujuscuftodiam noneftopusChciubim,lcuJulianodeCampis cum gladio ignco&: ancipitiineab Adamipol^eritatelignum vita;coniparctur;quoniamnimisaltuscft hicparadilus;ica ut in iUuin afccndctcncqueat hominisprop.igo addamnumprimi parcntis collcndumauciarcirndum. Eftergoadhucalius Panrdillis , qui diciturccrrcftris:in quoJchova,vel Sapicntia cjus,
;
:

vcl Mclh.is,fcu

Vcrbum

habitarediLitur

Atque

hiceftille;quiin

mon[cSion,lcuCampo

Elylco,

feu infimo

habicare dicitur.

Apparcc ergojeho va ih n fupenori feu Paradifo fuo fupcrcoElefti angelis acque intelligci.tijs fuis atquc ctjain lefcpatefacit ychova in paradifo 1 Vau ft: his ca-lcft:bus,atquc Dacmonibus, cprum orbes incolcntibus e quo etjam orbemunivcrfum fuo iumine conftanter illuminat: Deniquc fe prodit nonnunquam hominibus,atqueaIijs creatuiisin Paradifo,-|inferiorikuelemcntali; cx quo tanquam c faftigio loci editi noununquam clamat , atque cdit voccm fuam pcr viam in loco mult.arum fcmitarum conliftcntcm &c.ut Proverb. 8. legimus;H;f manct Saptentiain deltcijs, quotidie, Ubabcns cum^l^s homtnum. tificans diludens coram lebova omni tempore inorbehabttabih, atquedckclationesfuas
, ;

Pro-

DE
Cant.
3
.

f RINC

1 1 S

SUPER

S il

TA

N 1 1 A tV

g^

Troverb. 8 . Hic ailvemtjponfmfaliensfnper monte^ volubilss

& coUesad

injiar

caprarmn

& hinntilorH^n ctrvorum,


,

Ha;c eft: illa

voluptatis fedes^in qtia habttat

eafaptentiafanda,quam mifit Deiis efanolii calis homim , ui

prdfens cum eoverfetur tn labore.ut Saptent.<). lo. celle

FLtceltverbiillilisclivini

maniio faciolanda quam,

David, Pfalm.Cj. ii.

ichova evMigelizantibusfolet dare, Hic eft hortusjucundtfiimus illim Saptcntu Bcne3.


1

dicla, qux, ( tcitc

Sapiente Proverb.

pojfunt iiquiparari;in cujusdextra efHongttudo

4. j prctioJioreR Carbimcultt ; cui dierum ; in ftmftra vero divitiit

ommum hommum deleclamenta non

& bonor; cujus viefunt femitx amceEt,fn,

nttatis,&omticsfcmititi'jtis,pacis;queffarljorvit<iprihendentibu'eam;quamquicompartiverit,beatuseit.

plam liiculention adhuc dcicnptiunc cognoicere

volueris

cft

cquidem flla teftimonio Salomo-

ms,Sap.7.SolepretioJior,&fupradmnci}idiJpofuionetnJ}ellarum;lucicomparatainvenittirprior;illtatitemfuccedit

no.xfeuUiubra-hx his igitur vidcmus,qiiod Jclio va fua piiElenna impleat quelibe t mundi paradiium: Etquamvisiplein lua naturalucida& fupCriubftannalilemperlitidem,&l"ui amoris balneum;iii

oblertare.lcu

cujus fiiithbus virgineisgaudio mcliabilinatare,& quali puriiHmo sternitaris 8c puritatis latice fe cum caftil]in:a Plyche vel ipiiitu intadto ^ le ingenti lititia , ut fponfus Canticorum

Salomosiis cum lponfa,rccreare folet,C ca quidcm


Jico i}i!plet:ir

qux ci\ fuaviJitmaiUaaura Zeplrjria ,cuiusflatu vivii^

quiUba paradifus^KA utejus Ipiiitu , ab infpirationc crcatoas per mundum diffufo ,mundusilluminctur vita,atqueomniaellntiifpii-aculumrcCipiant,mantntemterimnihilomihushac

aura Benedicta in rcgione fua,nec magis extra eam egredientc,quam Solis mafla ipiritualis egrediturextraluam,^attamcn,quoni.;mvcftibuspuritate&;impuritate,arquetcnuitatc &denlitate di-

pro natu:a regionis mundi,in qua Paradiftis,feu locus & hortus Dei eft,induitur,ideo diverfimode idem Jthova ex Ipiiitu eodcm creaturis apparet Sic etjam vidcmus, quod unus idemque ignis vulgiris,Cqui nihilaliud eft,quam adlus Jehovsin gioflb &:impuro Ipiritu) clementer & fuaviteragatinapcrto aeie.cum ftridorc &ciepituinaqua, &cummaxima violentia ac deftrudtionb in re combuftiuili,quam iiia natuia fuperare porcft Sic etjam ipfe JehovE virtus in J.th , feu n luperioiibcnigniiliraacft,infole mcdiocriter,iedquandoque picEtcr modLim calefaciens, atquein paradifum iuum infciiorem inde tranlicns (^an to tcrrorc liiraelitas in monte Sinai , Eliam in montc Horeb allocutus iu,ccftatur Moyies inExodo ^.Reg.i^. Ec tamen Adam , dum intralimites
veriis
:

.-

&

&

r\infciioiisPaic:diil\i\i.:i:ct,dicituraudivipvocemlehovambulailtis,

nonquidem

in

nube cum hor,

ioieSc{\:upor:c,icd.adaHramponmertdiem:

Cum

timore et]r.r\magno audivit Elia^ prtHiam lehovmvccem^


,

quamfecutifuutfpirittugrandif &fortis,fubvertens montes

& conterempctrasante Dominum &


tpfc

terra tuotusfeu

commotio mentium,ac :gnu tmrabtlis ; AtqutpoRfibilum aura , quem audivit,

conjiamer , omni timoredepolitd,

voces& fermonemlehovii

acccpit. A.t.<^\xc\iix\cci}c

quodbinisvicibus&duobusmodis eum Jchovaiif-

dem verbis aftarus eftiin quorum prioiiea

videbanturex tenebrarum malicia,quiEnon erant,ficuci virga Moyfis in cerram projedaferpens terribilis videbatui;in pofteriori vc).o ea , piout erant viaebanturpropterpriE(entiamDomini,quicftmitis& fuavisjatqjiicetjam virgainMoyiismanu,virga,prout erat,& non lerpcnspraftigiofus vidcbatur Ic.i inquit Moyies; Contefior ccelum terram,me
:

&

Vttam&mortem

Taliseft lexMoiaica; calislex Chrifti. Eftcrgo PaiV-dilus vcrus,ubi vera,luavis,conftans,&niicisauran invenicur: E.\rra limires

vobispropofuijfe; Eligitevitam, titvivatis cumpojterttate:

ninferioris cjcchis Adam,protinus

& line ulla morx intcrpolitione Spiiitus mundani fcu elcmen:

tarisafflidionem,mutationcs&inconftanciamaffacimguli;avic,quiinparadifo Hjvivensab omnibus cam corporis,tjuam animEpallionibusiiber acquc iivimuniserac Alia cnim Crac vox Dci in nu-

bedenfa,& aliainauraccnr.i,conftanci, & luavi.inquaDeus eledtisnonnullisprouc cft, apparere folet. Ux enim prxftantius nobis viderccurin rcgio folis palacio habicare , quam in cerra morcuorum;licecjam ultra imaginacionem exopcabilius Ibrec m ccnui,falubri,divino, fciencifico, & l.cicia acgaudio repleco regno,fcu auraparadiii commoraii,quam in aere groflo, cetro, crudo, moibido, & alliduis mucaciombusobnoxiojubimcl arnaricudincpermifcecur,piofpericasaciverikace,bomimmalo,vicainfirmitace,&forcuniuminforcunioinfici&coinquinaii vidccur. Nec quide quicquam boni.aucfalubtitatis eft in tcrra,aqua,aur aere , quin illa a Paradili hujus afflacu iftud acceperinc. Deo igicur d luo paradilo bonum cieacuris dance, vicam ilte& foelicicaccm accipiunc;acqui co afflacusfuibeneficiamncgnnce,peftis&CKteri morbi graves , fameique bellum, acomnemalumn-.undoaccidic& ingiuic,juxcaillud Pp/;.io3. 34. Dante Deo creaturis coUigem; aperiente ipfo ma-

&

ttumjuam^omnia implebumur bonitate;avertente itutemfacim ttirbabuntur ; auferctjpintum eorum , ut dejiciant. Ex his ergo apparec,quod omne bonum fit e Paradifo,qaacenus illc a Deo,qui fola eft bonitas,procedic,quippe quiPaiadiium incolitraminccElis, quam intetris : Utigittir ejus praelentiain fu-

periorin vel aura,Yel fpiiituintclledtuah coniidcratur,dixitDavid ;?/<?/?. 68.34. Deus irijidet ccelis toeloriim antiquorum &c.( N.im coslum Empyreum primo fuit creacum.j Ec Pfalm.u^.^.Deus lehova altijitme babttat,qui in infimaperfpictt in calu

& mterra: Ec Pfalm.u^.:^.

Deuseliin ipfa ccelis;quicqutdptacet,fa~

ctt:EzIob.ii. li. Detisexceljlor calo

eil,

&fuper ftellarum verttcemfublimatur.


n ad infimum,
arguic

Uc ecj iimin infimoparadilo


, feti

eft,loquicur de co Pialmifta Rc-gius, Pfalm.io 4.3 4. in hsc vcrba ; Deusfaat nubes vehuuhim futtm

currumftium, quiitAtfi!peraLisventt,quifacitangelosft'.osventos,&mimftrosfuosignemfiammantcm.

Quod
a. 5.

aucem Deus Jehova delccndac

a fupcriori

Propheta Pfalm. 144.

y6

SeCT.I. PORT.I. PaRT.


vclim
,

I.

B.

II.

Ickova 'mlin.t calos tuos,&defcetide\t4)ige tfios monta.&fument :

Quanquam \nc,&c vcl vcrbulo faltem, fcdifteientia


,

dulo qucmqucdc co commoncUdtum

quod cocloium

non femper cnntldcrctit

turindiftantia,autaltitudincveIdcprel]ionclocorum,iatioTicfpatij ne,&bonitatisatqucpuritatiscxaltatione: Sicdicitur, quod Das il:u


rel

fcdindignitatisfublnn.uioSptntiis SAtictui

corde twpnro

tiumundc habttare nonfoLat;&i

tamcn revera,ubi Deus

habitat,ibi paradifus cfi:;& ubi paradilus,ibi

ca;limicircdicimusiN.nn caikimcftintcrra,&viccverfa,tcrracll:inccelis,juxta iilud HfrmctisdiaamintabuLieius smaragdtna Quodesl fupertus^eli ficut tllud,qiiodesl tnfmi<s,& e convafj; lioc cil iubtile cftfpiirum.tkipiirumcftiubtile; Namaquaeftterra tenuis,&aeraqua tcnuis, &ignisaertciiuis;
;

Econtra veto aer cadem ratione fitaqua, & aqua fit tcrra proindc i"nis condcnfationc iit aer , dicitur Dciirer. 11.17. hic acr vocatur ca-lum Undc acr.atque aqua iit aqua,& irt fubtiliationc tctra Coelosclaiidetlebova,utnoitfitpltivia&c. Ec GeneJ. 1.30. Volatilta cceli &c. Hinceijimicribitur,quod
;
:

&

ccelifint

thronus lehovt,& tcrrafcabeliumpedum tpfius.

Nequectiam crcdcndumeii:,quod;^ultimumnominisr\ir\*, iit minuspuiumin fuanatura


incrcata,quam ,1 prius,fcu propinquius Jod;Scd tamcn proptcr matcrix malitiam.in qua cxiftitjicu qui-ipfum circumdcdit,foletillud,moventcineo Meilia, dctcriovcs cxtra fc prodiKcrc cfteCtus, qucmadmodum cx multis iacrarum iciipturaruni locis coUigcrc viderc licct Ambulabat ' inquit

&

Moy(csGenefi

)Uhovainmeridie,feupdn7nertdte}it,mioipie]c\\owa. cftiibilux liifficicns, iiipraom;

ncmfolaremclaiitatcmc:<iltata; quippeqiureftSol,gratiam (?cgloriamcui vulttribuens

ci'jiis

characleribusmundoimpreitis^&fpiiituimundano inimerlis, JodcftZcnith

fcupundum

vcrti-

calc,in quo,tariqiiam inmeridie,exaltaturiplcndot ^clancasgloiixacmajeftatisjchov.x;

adcnriominisincompaiabilismemliv.immundo, ad cjus jusetjammotum voluntariumcrcteraitidcm adcft par.idifus ut,ubi inicrior^ibi iuperemineat produccndas,movcntur,ita rccioncs pcr Vcrbum quoquc paradiius iupercoElcftis,adeo ut Dcus Jehova iemper iibi conftarcik. in proprijs fuis domicilijs

habitart ccrnatur.

AtverohancinterutrumqueHcdiiFcreiltiaminvenimns,quodfLiperiusHcScraphin&Cherubinbcncvoleftipaturatqucmunicur,itauttuilibctintcIligcntfccdcaquisvivis&arborevitafguftareconccd.vtur; dum tameninterim nihilominuscconvcrlo ingrcilusin intciiorcm voliiptatis

hortumhominibusintcrdicicuracdencg.itur,oftiumquc inc(imincioduccnspcrCherubin,ignco feu fl.ammcoacqucancipicigladiocuftoditur&dcfcndiruv,ncaliquiscxprogcnie Adaniunipfum inc^rediacur,^ miccendo manum fuam in atbovcm vicxium.u dc fruftu ejus , ac vivac in aetcvnum moitemacHicergomanet,utopinor,ilIcI*. R.C.JuliahltsdcCampocum gladioiuoigneo, cedcntibus coiiiminatur Quiarc lente fcftinandum crit,&: in titnore iehoViC, qut e^prtncipiumfapicntii, {;igacitct& paticntercxpccT:aiidum;cum tcinericas & fcftinario omnis iit 4 Diabolo. Scd dc hujus p.iradiii fitu,natura,& conditionc teltimonianonnuUaex fcripturis facrisproducemus, quo certio-

&

rcsvos contravanamhominumopinionemfaciamtis,&cdoceamus, adhuncufque diem efletalcm locum in hac iniima mundi rcgionc,e quo lanitas,diviti.c,& gloria in hac vic.a.prseunte divina bencvoIcntia,tanquamama:nu Jehovx peti&acquiri pollint. Do igiturdePiiiadiii fubjeftoex
cft, takmcne locum fupcrtcrris,montium locum cHeianitatis & baliami virx hiyrothcciiiiu acfan(fluarium , oftendcmus. Notarc autchi antc omnia dcbcmus , quod lujchova eftin hujui-

facvisBiblijs

demonftrare cdnabiraur;quorum/^)7;K?
,

cacuminibusatHnem & familiarcm

deiinU,\\\.mc

modi

tuo latibulo,icu t.abernaculo,i"cu tciva viventium.lcu infula voIuptatis,fcu fedc mari vittco
,

&
)

clacialicircumfcpta,(juxcaillud Apocal .4. Ettnconjpcclufedts

tdnquam mdre

vitreiim,fimile crifallo

quxeftiUe Jehovxthvonus, perultimum iiominiscjuscharadcvcmllgnihcatus ; ita a facris icripturis dicatur^iot. 9 <. 5 montcs transfare, commoveie tcrram Et Pfabn. 47. ?. Uhova B.ex indgnui fuper tdEt Pfalm. 76.^. Dci tabeynacuiumfcutugurtiimeii lu ShaLm,& eiiishabitaciilumttiSion. Et tamtcrram
.

P/4/W7.94.

z. Detisefliudextcrt:

Et Pfalm.

5J7.

Deipr^fntiatiwtitcs, utcera^ltqiufitint :Ez pfaltti.io^.;.

Densfcit>tubesvchiculumfuumfcucuryumfuutn,(fui it.ttfuperalasvcnft6~c. Et tltd. 52. Dcotangetitemontes fiimMt : Et Pfalm. 107.17. Pratigit khova valvai chaljbea6,& vecksferreos fucciditfiuftos e tcnebris, Lthali iimbra viiictos.ab afjliifioiic &ferroliberat &c.

Et Pfalm.

1
1

4.

Detpr<tfentia mareprofi.gtt

lorden revertttiir rt-

tre)fum,moittcsfubftlierunt Viliitt artctcs,colLs,utfubrumes pecudcs,Et Pfalm.i^^ cf.j.Detis eH in infano, in cxtre--

viu

iiiaris,tn

nocic&intencbris Et Pfalm. 144.*


:

5.

Uhova

tnclina avlns

tuos,& defcende:

t.itige tftosmov.tts

&
t!i

fument:Eintttefulgur,&dtjpcrgeeos: Emtttefagittastuas,&futtdceos EcJ'p/w.148. 13.

cet Potentiam nomtnls Uhov tam in coelu

cffe

qudm in terris:

vidclicct
,

nosPropheta dopotcntiam Dci eHc tam in ciiar.i-

tereHcnl'uperiori,quamininfcviori; Vcrbaejush.x-ciiint;Dj.'/f/;or<c(?M laudcnt, quta editum

tiotnenctusfoitiis,&d:coretHsfupraterratn&-ca:ltttit.Etlob.^i.a.iS.Daftcrtititattotiibii<jpiemUtlux,6'-qutd;t

dculorutninis,vJiitpalpebricauror:ExorceiuiVcluttxdisprotLuntib.6cJ.iSap.-.ij;.Dei!seS{fiputitiif.dux,c^fa-

ptentiiinodeiatnr:EiExod.ij.i.Dcusiebovapr.ciedebatlfraelttasincolumnaigiiisdenoiie,&tiubisdedte.Si\v.i\izet

etDcip(cntiahabctuvinmontcSin.u,aliasHorcb,EArof/. Z4.l8,Sicquoq;ipfealIoquiturinparadifo terreftriAdaGn.5.9.EtAbrahamiiGfH.ii.35.dri2.i.eri5.i4.&iicinc2tcris;iimiliterapparetMoyliin


ftioiitcChovcbiubirirM(/if/.j7pHi:7^;h.c.locusubiJchovaiTianebat:Ubicrnorarcpoirumus,quod
relpe-

Dt

tRINCtPIIS SUPEliUBltANtlAt.'

7}

refpedu veftimenci fpiritualis dicatur angelus,iefpe(5l:u autem hova:SicChriftusdittuseftDcus&homo/icJehovaDeus &angelus,utahbiindicatum

principij interni, lucidi, increati, Je-

eft. Ex typus. quod eft his igitur hquet,quod Deus Jehova llt , quaminfupremo,quod efthortf inquoDeushabitaiedicitur, feu iymbolum Paradifi terrcftris

tam in inhmo n,ccEH videUcet elementaris

voluptatis coeleftis exemplar,(eu ipfius Jehovae vel animaE MciTix lacrarium atque landtuariumiAc

vero e contrario faciolando Jod


hcetPfabii.
itiftdet calii

ut Deusjehovadicituiefle inParadifbfuperctEleffi,videlicetinHer\proximo quod eft iplius Tetragrammati totius typus j itadicitur afacrisfcripturis, vide-

11. ^.lchovitfoliumenfnc{ilis',hoc eft.in

Empyieon,& icthereo Vau

Et Pfahn. <J8.54.Dw

cahrtim,Ex: Deuter.^i. i6. Qtncoelis inftdetm auxilittmtuum,& magnificenttafua jupertertbus.nU'e

kibtu^LiPfalm.y^.^. DeHitUujhansmirabilitn

montibmiternis&c. EzPfalm.^yi.DeithronHs&folitm

jlabile,antetempiis,antefeculumtu regnas ,Ez Pfahn.


in coeUs cr in terris

ny ^.Deuslehovaahtftmehabitat, quiin infimapcrj^icit

&c.Ez Pfahn. 1x5.3.^111.1. Deits


iii

&

ejusfedes f? in ipfts coelis


;

&c. hoc eft , Jehova regnat

in quolibet coelojvidelicctjod

coeio increato,3c fuperfubftantiah

H He prius in coelo Empytco

Jtdentemfohofuo,&tottimexercittmcahaJ}ahtemei&c.
ntontes &fument

priuscreato,VauincoEloa:thereo,&nulrimumin ccEloelementariiEti.Rfg.ii.ip. Vidtlehovam in^ Modus autcm.quo ab uhoParadifo in alium


defcendit/ic a Regio Propheta explicatur Pfalm.i^^-a 5. lehova inchna coelos tuos ,&iefcendt ; tange ijlos
t

Similiter apud hiatth.

55

dicitur,quod ccelumfit thronus Dei , terra vero fcabellumpe-

rfw7af,EtI)rf.io.i4,C(r/)((rorffyfDD()rw;itautarguatur hocipfo, quodpr^ientiajchovae

quodhbct coelum in fuo efle ac ftatu exiitat. Ex quibus patet,quod virtus ipfius Jodjf quod cft integri JehoVx (ymbdlurh ) videlicet MeCfi*ifeu Dcifapiencia qua: ita iri noftiinejehova: e^yftitjuc lux Solis in Sole j fit in quohbet coelo in (
cadM4jiatiira&elle, hcct reipeftuvarietarisveftimenti (naminquolibetcffiloinduitnouumat-

quedi-tjfmxiveftimentum) ejus aftusuniformis variosatquedifterentesproducatcfFcftus: Sicirt coelo fuj^rubftantiali nuda eft Deitas.Mefflas.vit tus Jcho vi , feu eflentia divina , atque in fimpUciflimaiu^'^o-na^Qn,niyj.j^exuta,confpicienda;QuaniquidcmvifionempenitusdcncgavitDeus

ipfiMoyh,ii^!canSiquodnemomorcaIiumeamihftatuiflofupremo oculis fine mortc repentiria intueii polfit Oeinde in hylai caliginofa: aquas (e primo gradu immergens,vidclicct in ^ defceridcns,Pfaha.io^.4uniinefeulucefitHtveJiiittetitoamiitus ejfetraditur Cujus indumenri refpcdu dicitur JehovaP/d//.95. i'egareindutusmajeJlate&Celfttudine: Pofteacoin Vau, ( quod eft Paradifuss:

thcrcusj defcendent(.<iicitur Pfalm. 104. z. qnod coelumfit,tdnquamauiaUm Deidomtis; hoceft,fpiri(us sthereus cft quafi vc-imen tum doriius Vau,{eu He , ih qua unitas habitat ; aut indilmentum

&

velumefttcnue,pcrquoaviefliaspriori lucis vefte ihdutus tegituf, cujus fpiflitudine condcnfarione lux,ceu veftimentun Jehovzfeu Mcfli,vifibilis fada cft ; atque ita dicitur, quod pofuCrit

&

tabernaculumfuuminSblc. Zcd&hicdbiternotandumeft,quod veftimentuhiDeilucidum fit nihilaliud,quamlucisinvi(ibilis<oparirio inipiritumundanoj quifpirituS ita illuminatus dicitul lux; &, quoniam recipit virtutcm jjd {^ fuolpiritu feu throno increito npriori,ideo diciturdomus fcu indume iitum Dei in fuo thro.Q^quamvis ipfa lux in fe confiderata abfque fpiritu nihil ahud rit,quamipl"acflentiafcuemanatioDe^tip\fedentisiCujusveftis,feu vehiculum eft Ipiritus prioc
ficatus.
cflcntia diviha eum v, jumcntd ptimo Si fecundo ihfuum regnumninfiinduenfque ibi elemcntarLoperculum,feuingredienslatibulurnaerfeum ,fcu takernaculumaqueum&perfpicuuriijdicicur fcctqdumldfc.i^.^. fdciemfolyfuiconJlrtngere,&fttpf tam txpandere nt<bemfuam;EtIob. ii.ii. Denfn nuhesfunit.tibuium ; hoc eft , fupcr ejus thronum H ; ad eujus rcfpeftum coelum aercum tertio die crcationis fa&um eft. Sed,ut revcra , quid dc cjus para-

Dcniqueeadcm
defcendens
,

mum

dilo{cuthroniterracumlpiritufeufedeftatuam,indicem,-.t;edo equidern, quod plerunque fupct montes excclfiores terrac locos Jehova pofitionem fuam intuat , ac praecipue in montibus i

&

partibusborcahbusnC)siclpicientibus;a.quibusfa;piciile3urea}t\toY4 lux vijs mirabilibus nobi &omnibusadvenirefolcc. Tandcm etjam prof Undius fe ihimcrger^o hsc virtus Deifica,in tccorpus tenebrofiim perfe<5le mixtum , induit quoque (Jiper omnia fua veftimennebras fciUcet

&

ta

mundanacorpusMicrocofmiopacum,
,

vel corpus

humanum

Dtuter.^i. dicitur ; Deipars eSfpopttlui ejus

laCobfuniciiluspoJfeftonis ejus ,

fuum Kabitaculum; Hinc Et D. Paulus i. Corinth. 3 iC.NeJ^


facit
.

citis,quiatemplumDeieJiis,&Jpirittis Dethabitattnvobit,

&c. templumDeifaniiumen,quei'.ftisvos, Etr. Cortnth.6.1^. Annefcitis.quontammetnbraveJlratemplumfuntSpirittis Sanili, quieSl invebiitP orro ctjam ubiquelegimus,&fideftatuimus,quod DcitasfcuMefliasinduerit corpus humanum,cum Chriftuslit

tum Dcus,tum homo.


:

Hincigiturluculenter cxplicatur,quomodoaProphctaRegio Pfaim.t^^. 5.ditumfit,quod Et D. Joann. i. lUa lux erat in tenebris, tenebrst non ctmprehendeDettsftt in noih, atqttein tenebris

&

{itum& nomcn veniamus, cx facrarumfcripturarum tcftimonio haecehcimus quse fequuntut ; Etprimum quidem hancRerunt illam.
loci, feu fedis Paradifi terreftris,
,

Atqui,ut)am tandemad

gis Davidis

fententiam Pfaim.tertio, quinte,& decimo qHinto,prim9. UbovK re^onitt mihi

i monte faniiitatia

&

e ::
,

-j%
fuA.

Sect.I. Port.I. Part.


Ergo
ejus fcdes feu chronus,videlicer

I.

LiB.

III,

n infimum

, cfl:

in ons ; Sic dicitur ,


;

eum

apparuifle

M oyfi
tiu;

14. a 5. in nioncc SinaijEcEliamallociicus cft in moncc Choicb,id eH:,moiuc Dci Et Pfalm. 15. h.ibitaturns leho \\t exaudtt quu tii P/i/w. mvntefancUtatu tudt 18.7. tiio Ec tentorio eli m ? Quu commoracurus
templofuovocemclamantis,Et rfilm.iC.^S.Ditigohahitaculumdomits tiUjO" locumtabernaculi
glviiit

&

Ht

Pfalm.ij. 4. Peto a Iehova,ut confideam


Vd,o- mqutrcn.lam tn tcmph
ejiis
,

m domo kbovsemnibits dtchiu


Circuite

vitis,

mi-&

ad videndum anmutatem ichoturres eius,at{o!lite

Ec Pfalm. 48.14.

Stoncm

ctngtte

eam , numerate

oiulosadpalattaetus,& enarretUgeneratwnipojler,E\.Pf.^j .i.Pundatijnem fuamtnurmontes fanHitatispofiiit.,

EtPfi;,i.Beatiu,quihabttatindomotuaDonmh',Ex Pjal.iji.y Quicunqtuhabttat inlattbuloalrif mifubum{rra,alii,typroti:cltoneDeicoiltcommorabttur,EzPfni.ic),Aperttemihtportasjuj}ttu,uttngreJfuspereascd.breiH

I//;;Hancipramporta,perquaJuftiadJehovaincrant,limihccrSalomon,Davidiscaincjus(iipicncia niyftica,quam rcgno hneres,dixic Cant.^.aii. Ofons hortorum,puteus aquarum vircntium , &qufiuuntex
Libdno;Evu^ita Aqutlo,&vemAufter,perflahortummeum:l^onoet)^niSa^iens,Eccl.i,^.az%.mqun;Dctniniii

Omnipoten<DcuifolHse^l,nequeeitumphusprti:rtpfumSalvdtor,quiimpletomntatatiqua?nPh!fonfapientt.if:ia,&
taiiquarigrisdiebusnovorttmfructuum,quirepL'ttanquaEuphrat(:siritelligentia,&tanquaIordendtdusmejiis&c.

Qmdemon]}rat,tanquam lucemeruditionemfcitam,&tanquamGeondicbusflavefcentisfegetis&c. Ego faptentia, tanqttam aqiuductusprocefl tn Paradifum Dtxi irrtgaho optimuni horttim metanquamfufa duita eflumine

&

um,& tnebrtabo areolamjuflam mcam


qtita

Ecce autemf.iclus eft niihi cxf>jfafluvius,& exflifvii

meofaitum e^ mare
;

erudttionem,tanqua>n nKttutintim tempus,tlluflro,&demonftro


,tternas
:

eam w longinquum

ufqiie

quta doctrinam

&

prophetiamefiinddo, quamreliciurits fumingenerattones


etim lehova Detisex horto

Atque ccjam

Genef.^.i.],,

Emtttensitaquf

Edenad colendam terram,ex quadifumptus fuit &c- EtGeitef 14. Collocavttantep.ra flammeumgladium atque ancipitem ad cuftodiend.vnviam lignivttA &c. ac-1*** difumvoliiptatis,Cbcruhim cercc,quodingieiruniinParadilum, hoc cft;in ca;iumnipropccr ek-menri ignei oppofirijt^"^ valdc periculolum rcddacDominus,pu-ECerquain ijs , quibus ab illr a' ift'i's impoilibilem c;juafi

&

&

horci iiiceiiorapcnecrare conccflum cft;cujufmodi cranc ChiiftuS)& ca:ceri; quorum quibufdam dc iri uftu arboris

vitcC

Enoch Abraham Jacob, Mryf ''>Ehas, guftarc pcrminum fuit fuibnldam


,
,
:

autem ajchova.aut ptopcccans , autproialvationchumana dcnegatum. Paradiiii^^fJ^.'" 4^p^" rcbateireiniif:/;e/, idcft, domoDci^inquacxhibuitleicpcrvifioncmrcalaangclei"^^'^'^"^^"^c^" C? non loctis Dei, c'/""f'' dcfcondcn tiumjNam hic iocits( inqaivjacob ) non ek,niftdomus ''ppatMt eiangelns in putabam.Gemf.z^. Porro ctjam Exod.^. Cum veuifetadmontcm ipfum Dei Chorebiim

tium

is:

&

'>

fiamma:gmseinedtocujtisdamriibt,&c.

Vidensautcinjchova^iplnmdivertcreadarpicicnduminclamavitfi^^^-^^^^scmcaiorubiilliixs^dica^i^Moyfs^Mojfes^ncappropiiiqueshiic^extrahccalciammtatudepcdibtis-'*^^'"^^''^'!"''^''^-^^^^ lerminumpontto htitcpopulo arcumquaque,dtccndo ; ^"^^"^ vobii,ne afcendatis tnhunc Exod.


ilaeii

;Et

19.15.

montein,artingattfvefinemejus;Qi!jcunqiietetig:riibuncinontcm,o)nntnomor'''ffi^'""'- Similiter; Ojugtte dt

f,t

OStonfuge&- Zaih.z,6. Et ibul. 4. j. Quistu^ /e.xaqtiabitgrattam ejus &c. Similiter lapidemprimaiium, magnecoram Zorobabcl inpluiUim Et educet tnons Sancto ejus. Fundatur exultatione iinivernimis Dei, mont Magnus Ubova,& laudabtlts tn civttat.tn Ffalm,^7 domibtts ejus cognofcetur , &c, Sk ecjam terr& tnons Sion , terra Aqutlonu,ctvttas magni Regis lcbova Df
terra Aqutlonis,quoniam in quatucr vcnroscoelt dfpoftit vos:
:
. ,

Mattb. 4.11.

Ecceangeltacceifcrtmttii

momc^&^nitiulir.ibam^^^n-i^- intrateperanguftamportatti
,

,
,

& ar-

duam vtam &c, E t

duxit illvs

m montt m excelfum

& tram-g"^^^^^^ '""

^'>' >

^ rcjflcnduitfaciis

ejus

ut Sol

&apparUit:jsMoyfes&Eltas.

Dcnique P.uadilus diciturfm^virfWWJwoptcrftabilitatcmfuam; Undcdiatur; Cumdedemiglortam mterraviventiumEzechicl,z6, in qi" plantatur arbor vtt,&thromu Detpofitus 7, teftejoan. ^/(.^.Infiniiosaliosinhujusreiteftimo-^-um locosex (criptis facrolandis producere poflemus; txdiofum f ore exiftimamiis Quare fed illos omnes hoc in Tradatu rccenfr^c riimis longum atque Paiadiium (anitatisledenicftc,arqno, tranfccndcmus,in zdficundtim noftrxintcntionis ;;?;;/'"" Imprimisigituricgimus c^nabimur. hauftis comprobaie cumcntis infallibilibus,ex fonK-Jivino '^^ eft,habitaculo Dei,Et P/i/;>;.iS.M;<r tibi auxiltum 0,fiqtmdctfalf>--i'>'^2'o^'^^f''<^^'^^
;

m Pfabn. 14.7.

de Sancto Deus,

deliciarum

& voluptaM & conturbatsfuf^aqua eortim


tunt

& de Ztonetixatur
,

i torrcnte te ,Et Pf.ihn. 39.9. Vberrtme impknturpinguedtnc domus tun, hibendum dasfilijs hommum^quontam pcnes tecRfons i'/f<e,E Pfalm.^6.y Sommtint

conturbati funt montes tn fortitudine ejus

Flummis

tntpetus ldttfic.it civitatem

anima mta,arefcit .tdte jfecians c.romea, Deia^c. Et N.im bcnigntt.ti tua meliorcit r tta ,Ez robtirtuum&gloudmtuamficuttnlocofanctovidebamte: advtdcndum Suntqiudam, Ezjechtc!.L6.&c Apocal. vocatur hic locus terra viventttim , EtMattb.i6.iS.Marc,^, 1. qui huflant qiti nongiiflabunt mortem , doncc videantfiltum hominis venientem m regno fuo: Porro ctjam dc
ijalm.6^.7,.0 Deusfortu,tempefliverequtrote,ftttens cH
,

Sapicntia^cujusdomuscftipliimnmhortoParadili^ficioquirurSaiomonmvf^-tioy.?.
Carbttnculu

Pretieftn

e^

&c,

Lonrrttudo dterum tn dcxtra ejus eR


p.icis
:

tnfiniftra ejusdt vttu

& honor

Vti ctusfunt vt& amcenttatis

Cr omnesfemttdttus

Arbor vit eH prebcndentibuseam.dentqiietenentiumeam beatiis quisque. Per hanc (acrofandamJchovx(apicntiamcxtru6tacftcxcclfaillaDei civiras,fcu tcrreftrisille Paradifus.a quo
i.

fanicasaccipicur,)uxcaillud Proverb, 9.

Sapientta^dificavitiomumfuamexcifis (olumnisfuufeptcm,pet

quam

De Principiis Supersubstantial.
quam (inqu\t& A^icnsibid.ii.)imlttpltcanturdies
throniis metii
fiait.i alia

7J
&fuit &c. In-

tiii,& adijcientttr tibiannivita, EtEccUfiafti(.i.^, 3. Egd

fapientia cx0reakififntprdreni,&tdnqiiamnebidacooperuiterram; Ego irie.xcelftsloiistentortunihabui,

m coluninj nilbis

Rotttnditatem ctxltarcumivi fola,& iri profunditate abjfforum ambulavi,

hoc 111 loco teftimonia de faiubii Paradifi difpolitione .-idducert poirem


,

led

quoniam

me aidior allringit neceflitasj aliaque huic riegotio heceflaria mfe avocant


dico, quodfalus,

jatti

conclulionis loco

& dierumlongitudoabeneti co Vitae

&fatiifafisfonte,athrono Omnipotentis

pci Sapientia: virtutem,roris bcncdicti in(tar,hoc eftjcx Paladifi voluptatis latice vivifico deftillando proccdat ,& quod ha;c Sapientid,cu]uUeltci funt cumfiUjs hominum, Proverb. 8 fit hominis jufti dire.

dtor,gubernatorimedicinxdodtor,atquemediator interjchovam patrem &: hominem mutatiomactilas Corporis morbidas clementer toUens ,'anima; fpiritum peccato nibus obnoxiam,labem inquinffumfusbenignrratisballamoabluens atqueabftergens,actum poftea tandem ahquando

&

cjas totum,vcrarcIurrcdtionc

& pra:paratione lcu mundificatione completa

praeeunte

,"

in

altum

fubhraari atque in coelcftem Ipintualcmque naturam tradsfigurari facieiis;

Ad mundi

ergo 8c

creaturarumejuscreationemia principiopcr fapientiam,hoccftMcfliamfeu virttitem fuam agebatopifcxJchovaDeus; atqueita exnihilo ,hoceft, ex mafla '.enebrofa non fdrniata ahquid produxit;quodquidcraeratprimumbenignitatis ejusteftimonium.-Undediduseftpfimum Jod,' lcupundum , feucenrru.mime uUa dimenfione , hoceft iine operis rclpedu , dcinde poft operis piin:ipium Jah n",quod nomen cft benignitatis & potentiae, poftea irT^ quod denotat exiftentiae reruin oininumligillarn.quo litcra; qur.ii patentes vitse creaturaium omnium a rermino F i a't ufque ad ultimum PtKE at obflgnanrur feu muniuntuf,& denique r\1iT', quod totum opus mirabilc complebar,&: cft principium ac finis omniumiintra & extra oirtnia, iiatura Deus / Deufquc ultra naturam^circLunfciCnci.i & tdmcn ccntrura rerura,archctypus atque ctjarh mundus creatus,6mne in omnibus,& extra omncquod cxiftir,adus folus,rcxatquc impcrator, cftector , dominator , vin-

&

cuium,harmonia,cosluni terra,{ubftanria,quantitas& qaahtas;riectamen aliquid horum , quia Ens tranfcendens^&nihilominus horumquodlibet;Hic,inquam,oiTinia dicirur,utfurifei indumenta,cjuspra;kntuaiiquidcxiftentia;&tamcn horuriinihil,quatenus eft fimpiicillima fuper-

&

&
;

fubftanualis eftcntia ;Eitlu:c creata,feu ipiritus Empyreus,ithereus,& eiemeritaris,cpjos induir; tamen exhis riuilus,quippe qui funt creati ; Eftangelus,ertnatiira,eftfoI cft homo; quorum cor;

&

fancSuari) datque iiiis efie iftud,quo talia,quali3 funt, exiftunt Sic anpora fimt ei ioco tcmpfi dictus cft,&Sol in tubo dans grafiam gloriam,Chriilus homo Deus;dum tamen ipfc,ut cft gelus unitas,nec angeius eft,qui eftjalteritas, nec Soi, qui cx tribus corifiatur, nec homo, qui ex pluribus: centrum,quibus exiftuftt,atque fonna ,primufque adlus ^ dans noEft ergo rerumomnium vita men cfTe Sic ccatura fololucis increara; refpe(5tu,quam recipit qua vivit , dicitUr riohniinquam'Jchova;refpcdtu veromatericE paflibilis creatJE^rioinen fecundum fuce fubftantiae cOnditioquam ineftabiiia nem,videlicet creatursE.aflumit. inexplicabilia fuht hxc I quahi admirandum,& uitra lium:ini ingenij captum dcprehenditur cfte pofuum,hujus rei ftupendsratioriem inquifitione ulla inveftigare ; Quod fi unum eft omnia,fequitur necefrarid,e converfo, ut omhia fint unum;Sicitaquenomenmirihcum mniacentrojod 1 in circumferentiam ihpriricipio fedilatavit,atque itamundummatcrialem fccitadfuam iuiaginem Nam fefe extehdcbar a pundto ad lineam,& a hnea ad fuperficicm.ac a fupcrficie ad corpus foiidum ; fi ve , Arithmetice locjuclido , ab unitate adradicem,a radicc ad quadratum,& ab eo denique ad cubum Sic ctjam in fine omhehoc periphericumfiverotundum opus adfuum centrumiterumconftringendo rCducct) Erquod in
;

&

&

&

&

&

&

mundoimpurum,acquepeccatoconfpurcatum

cft,ab hyiKoblivioneaEterna,dcformitate, tenebrifqueperpetuis,omnigratia&lucedeftitucis,devorabituratqueabforbebicur Quodautem de fpiritupuro,fimplici,&incoinquinatoremanet, illudinfcculafeculorum unicum eritunitatisincreata:palatiumatquetabernaculum; ubinulla eritmors,nullus dolor,nuiIa fames,nuilaconten:

autpafrio,quoniamunum necmorinecpati potcft, quippequod contrariain fe nonhabetf uis charadteribus mirificis,tanquam ventorum increatorum alis innitens,ac:n mundumdefcendcns, eumque fecundum charadlerum fuorum numeruminregiones
tio,

Hxc ergo unitas faci ofanda

feuftationestripaniens,&proptereflentia:fuEfiraplicitatem ac finceritarera , vcftem

mundi

cru-

dam tolerare atque induere nolens,ex quolibet fuo charaflere,^ fuis didis charaifteribus undique ftipata, &tanquam ex fuofofio increatoprofpicicnsj cuilibctmundiregioniafFulfit,acrestenebrisobraerfas,pcnitufqueexanimes, acintorraes,&plane nihil exiftenres in aftura produxit; in quo quidemadudiverfaraundidiverforiaincolerecoepir. Quomodo autem hxQunitas Jod,in

luothrononudafit,& tumpofteainquolibet nehicdepinximus.

ccelo diverfam

veftem induat, viva demonftratio-

Atquc

Sect.
Deus mfedit cceiuni

I.

PoRT.

I.

Part.

I.

LlB.

III.

ca:loruamt(]uorS.l>C
mirabtlitera moniib.

6%.^4.DeHSiUuJ{ras

dternu.Pf.^y.^.Dei
bite,ante tempus,antt

t)nonus& foUumftafeculumtttregim.VC

b
s >
K-

x.Deimagmtudo H:(/t.Pfi45. Deusexcf^.

mn

eil

comprehende,

celfior eii ((th

fuper

ftettarum rertuefub-

limatur.}oh.ii.iz.
mineftiut Veftimeto
quis in iiuhefuperiori

sa

DeuseSiamidusluPf.

-V

104. Deohhovx

paraJltmatur.PC.S^

Deus

regiiat induiffs

j| majeftate

&

celfitu-

dm.

Pf.<?3.i.

b s
Deus tabernacu18.1.

In Soic pofuit

%s
f>
K

lum fuum.
Kft

Pfalm.

Sol luftrans uJ^


1

niucrfa,in circuitu
t/;/ 1.4.4.

pergitfpiritus. Ec-

^ S ^ ^ ^ M

V-0
*t -s

B a
i^a

(^ 5'
=?

S i

3
S;-

DcusfccitNuum. Pfalm. 104.3.


latibulumDci, ut

bes vchiculum fu-

'O.

a
.
>t

Denf^Nubcslunt
nosafpiciat&amatnbulat.io^.zi.ii

i^

'^
*

bulumcxloruob-'

3 ^ :c
s= vo

Qs tr o

^
fV

-1 ^.

^ 03 (^
^
Spiritus

pw*

b
c
-t'

n
sr

3-

Jeho-

vximplct orbcm
1.7.

3*

terrarum. Saptent.

Membraveftra
ritus

tcmplumfuntfpivobis
cft
,

fandi qui in

quem

habctis

aDco.

i.

Corinth.Cit).

Dciparscftpo31.

pulusejus. Deutcr.
ian(5lum cft
3.17.

a S Je 3 e at 9
(^

>

TemplumDei

quod

s <
<s

cftisvos.i.Criffe.

Atque ita brcvitcr finem huic Tradatui de Theofophicis ,feu Metaphyficis fupernaturalibusfanitdtU dr i<-6<rm/)rcip^Vraptim imponemus,ut dc Sophicis.Phyikis, atquc naturalibus,tanquam nobis famUiaribus , fctmonem pro captus oftri tenuitate plcnius inftituamus* magis cognius

&

&

SECTIO-

75

SECTIONIS
P

I.

ORT ON
I

PARS

ih

CHARACTERIBUS
GUNDIS ET PHYSICIS.
Libros

NATU
SE-

R^, SIVE ELEMENTIS


tres diftributa.

SECTION. PORTION.

l L
li.

PARTEM
c
A

INTRODUCTIO.
p.
i.

Ve tnbm charaSieribM naturalibm,qmfhnt triumfrmcifiorum


Thy/icorum Jymbola.

T chaiaderesMctaphyfici, in nomine mirificocomprchenfi, videlicet "^m funtPatrcs,omniainc(Ieproducentes; itaeorumduo ultimi refpedu pr^prietatum
*
',

divinarum, tiho a Patre gcnito

& Spiritui Sando

ab

ambobus procedcndi referunturi At vcro, quatenus omnes hx proprictatcs, videlicet Unitas Pater Sapientia, feu Verbum filius & Spiritus San,

dlusfeuigncusinopere macrocofmicofunt coadjutoresjCnam VerhoUhov& {imatifuntcalt,&Jpmt!iorisejui omnis viyfttiwww^eatenusrefpedurerum creatarum patrcs feuminiftros primarios cos appellamus , juxta illud Froverb.^. EgoSapientiaeramapudeumvelutialumnus,feucuniia componens: Sed,

uoniam

proprietates feu Patres fupcrnaturales "^m ad mundi crcationem lequirunt portionS crcandas,mquas,fecundumcujuslibet luxproprictatis refpedlum.tanquampatresin matres, vel Abrafoeminas adprocreationem agant,ideo Hcbrxx nationis fapientiores ,inter quos

mafcuhin

hamumi/jlemr-j/jprscipuenominojtresmatresincreationisinftantijnominaveruntjqua^adionc trium 1

^6
nebra;,Acjua:,&;
;

Sect.1. Port.I. Part.

II.

triiim PatruiT) increatoriim in

luccm &: efle primo omnium in mundo funtproduftxjvidclicet TeLux;Nam mcnrioncm Fccic Moylcs Tcncbrarum i<c Ai.]uarum priufquam a J Lu,
: , ,

cem pcrvcnu Er tenebrdfumoitfiiperfutem abjfi;&fpiritus Vomintfcrebatitrfiiper aquat Etdixit Fiat Lux. Ex his crgo liquet quod prius f ucunt Tcncbra; i>c demde Aiiu.Ci qua; virtutc fpiiitus ignci ema,

nantis ao Alcph lucido.vci Jod,in ccntro aby lli tencbroLv jam exurgcntc 6c rdc patctacicnte,C ^^" ccncbrolum diCtum erat,^ creatce lunt in cfr.giem aqiiarum ; atquc tanpotc quod antca latcb.it
i!:s;

dempranacrcatuiacompolita,vidclicctexcommixtione radioium lucisincreatx cum Ipirituicu aquis creatisjqu.e icipetfhi corpons (piritualis crcati,quod inloimavir,di itur Lix ae^f4;quamvis fit
nihil

aliud,quam

nimatura:tcrna.

lucis incrcatx mixtio cum fpiiitu creato,qua Ipiiitus illc informatur , atcjuc vita aHarumautemmatrum charaderesCabaliftxts; Abrahnmjudxr.s libro^iritea citato
;

Aquarum, & m; lucis crtatx llLium autcm matrum fignihcacionesfecundum dodrinamCabalifticam funt hujufniodi. immanens,otiofumque,velj ut ajimr,ad j< Alcph,cu.ii lit in abyllb tencbiarum rctrattum &
fecerunt hos;videlicct {< Tenebrarum,"'^
nihilrefpiciens,ideoyt<dicitur,fivc;non Ens,acnonfinis; quia nos,tanta in rebus divinisingenij

paupertatcmuldati,de

i)s,quiE

non apparenr,haud (ecus,arque dc ijs,qua: non funt,judicamus; At

ubilcitaoftcndic,ucfitahquid,&revciafub(il1:at,tum Alephtcncbrolumin Alcph lucidumconapparerrcvertitur;Etappellaturtum quidem Alcph Magnum,quando ex tencbris exire cupit ,

&

rum omnium
gcnerationis
brE

caufa per3quodcicfili),.!tqueSapicncixfymbolum:Undc ^:< dicitur pateromnis

; Paiei cigo , quod Aicph conciado 6c occultato in vtnire abyfli tcncbiarum tcneapparcant in fuo ftatu:lJndefUftillamatcr,quastenebrisafcribitur;& per confequensdcnotat etjam elcmcntum terrx.qux cft malla tencbrarum ad machinx ccntium rcpcrcuftarun-; Aiguit

ctjam Occidenttm,quare nodti d.uur;porro etjam Autumno; Undc mclancholiam dcnotat , qus cft humorteteirimus.- Ut crgo {< hmpiii.iirimum,& pcr le line omni cicationis refpettu , crat pnncipiumprimumniundiArchcrypi,licetjam hicfuaoccultationctacittencbraspiincipiumprimum in cicationc;a ci-jus vcnrre piincipium fecundum trahirur.nempc 'C. 13 cft fecunda mater,refpondens aquis ik. (pirirui,ex venti c primx mati is orta ; Eftque.tefte
CabalifticadodVLin.-,;hieroglyphicum Aqu.arum
:

UndeaquaHcbraicc
fecit

(uibitur cun; duplici'C,fic


:

C^I. Et
;

lirtisatcnbuifurfiiio,(cu

Unde "G a CabaVerboavoce slucidi,icu iproccdens. Atquchicnctaredcbcmus, quod duphx apudHtbrxos reccnfcaruriphus Mcmch.uaftcr; quorum pnor dicitur C commune,6i:
uc
<

fccit

tencbras quali p.arrcm,(ic

manittitnm

*Z

qu.^ii fiiium

eft ^ finale Primum *c aiguir aquas illuminatas & apeitas, dum locutus tft Jchova ex nubc;undc apcritur in fua bafc; Aliud occiufas denotat aquas,^ caligincm aiguit,ac cft lymboium filentij. Hocautcmmyftcriumlapiencesnonlatet; Sulficit,uthocinloco teiliemur, quodTafit

fccunduiu

character

Aquarumi& lecunda in creatione mater.

luci creatx refcrcur ; Undcignis Hebraica lingua dicitur T!/K; M; eft ulcimamater,quff igni ubiomnia(untlucisteft:imonia;vidclicetpix(entia patrislucis videlicctSluciduni , iplum MT,

&

&

quodluciscreatxefttymbolum,&Spiiitui Sanftorefcrturinfuaproprietate, Unde tria habct in f iacoronapun<5ta,arguens hocip(o,Trinitatisproprietatc5inunumcongrcgar.is. .Hic eigonot \ndum cft,quod,ur Aieph tencbrofum,mediantc (piritu divino,c(Tc dcdit Aquis,('eu ^c, ita c convaeuitati , fcu trario Alcph lucidum pcr fuos radios dcderit clTe ipfi ^' ;qux cft plenitudo icrum

&

inanitaticontraiia.

Quod vcroad Eiementaminus figniScantiaattinet.ficaccipc; 3 eft fymbolum domus ("cu habit.icionis,vitx,filij,('apicntix,Legis initium.
jargiiitrct.ibutioncmp.iccm.angelos fortes&c.
'^dvnotacoftiuin,fores(cujanuam,tcrriasintclligentias,fapientiam.
^tignificat aima,(pirirus

beatorum,odoiatum &c.

n tll charaftcr tcrroris,locucioms,angelos etjam fcptimi ordinis denotans-UcftlignuminclinationiSjClicrubin.


Sii-.iporcat

volam,pnmummobile,ftcIlas fixas.opex; dotlrinam,lphxram Saturni.negotium; ^ dcnotat


:i

arguit filium,ncpotcm,(olem,mcatus.

"C elt

lignum appolitionis.-denotat

fpiriturn,id efti7\l^;

fi^nificat

oculum finiftrum,Lunam,rilum;

t^ cft

character cris,animx intcllcdualis,& ^ fpiritus animalis.


,

Y matenam ccElorum
formas.

& elementorum & fulpicionem importat & f finalc elcmcntorum


;

ip arguit revolutionem, circuitum ; eftque fymbolum inanimatorum i 8c mincraliutti , ac ed riim,qux dicuntur clementa mifta; arguit foporcir.,

^ fignum cft paupcrtatis & cgcftatis

& in creaturis fignificat omnia vegctabifia & fruftus;

fi-

militerarguitgratiam,fccunditatem,&hxreditatem.

ncft

Introductio.
j^ eft

jj
j

charafter fiiiaIis,miindumterminansiritenebristerrs;eftquefignaculumCaiii

Itcm,'

Finis& cohfummatio.

C
lUis Theofiphicis

P.

II.

Cabalijlica trium Trincipiorum

'Phy/icorumjecmdariorumfdtribm

immediate frocedentmni

exphcatto.

PErado jam tandcm

de tribus fupernaturalibus &omniumprimarijs prmcipijs Tradatu , vidc{iib

licct dc Parre,Filio,& Spiritu Sddto.lioc eft,de tribus Deitatts unius proprietatibus

magno
"^

atquc inefFabili nomine Tctragrammati lymbolice' &modo Hieroglyphico a Cabaliftis fignihcatis,& de cliaraftcribus hifce perfedione iphacrica folummodo inter alios pra:ditis,videlicct in in ordinatione, perdivinamarque unicamjehovaelapienmundoatquc coelorum compolitione tiam,Mcfliaiti,feu virtutem,in ijs,tanquamin thronis tnbusproprictatediftindis inlidcntem; Re-

&

utinhochbellodeprincipijs^creatis,' atque immediateab illisprimarijsprofluentibusmore tam Cabaliftico,quam aperto & vulgari, fed tamen Theologophilofophico brcviter difcuiramus. llc igitur fccunduni Cabaliftarum dodrinam ribftra (peculatione atque obfervatione percepimus,
ftat,

nominis difterentcs in fi^iflc principioruni increatorum;vidclicet Patris, Verbi,&Spnitus S ihcfticharai^ercs atque fymbbla (qnx qiiidem Patres primarios in creatione appellamus J itactjimfccundum rcliquorUmCabaliitarumfentenrias, tresillje matres ab Abrahamo/wIrt^^j^/jfeaUcgataJ^funtprincipia fecundaria, h\ qus, tanquam foeniinas , charadteres patres ad mundi crearioncm agere dicuritur. Marresautcmtresab Abrahamo>< Aleph,' TD Mcro, ^i? Shinnuncupantur.EtquamvisSfitDciincreati,atqueipiiusinTrinitate faciofanda: unitatisindicium,hic tamen cxprimitiir necelTario inter principia f"ccundaria,quatenus fine ejus prxfentia nihil cxifterc potuit : Atquc,ut in prarcedcntibus dcclaratuni eft , quod in fecuhdo loco cip hra ,'quam fpiritui informi comparavimus,abfque unitatis pr^fentia mhil dcnominare folea t; f ic etjam ille fpiricus feu aqua denominari non potuit,nifi ejus matcr,e cujus vehtre vcl vif cenbUs edudtus eft,prius denominaretur: HincMoyfesGcw.i.mentionempriusfacirTenebrarum quam Atjuarum ; Ncc quidem habere potuiilcnt Tencbrs fuam denominationem,niIi Alcph ex ijs reluxiflet llnde , refpecflu oppofitionis earum ad lucena dicuntur Tenebrx. Notandum ergo ex his erit, quod , utjod fequitur Aleph , &eft quafiAlcphtcnebrofiinlucidum converfio,hoceft,fluxioformae lucidsa fuo centro occulto ad circumferentiam mundanam manifeftam , ita etjam tencbtie prtEcefletint fpiritum lucidutri;qua; fpiricu graviddC atque imprxgnatae , manu Da-mdgorgonis hoc eft, luce Alephjammariifeftata; Panemfcu univerfamnaturamhumidam,f"euaquam,feufpiritum mundanumpepererunt;Unde,utmaterpr3ECeditfilium,ficetiam TenebrxAquas; &perconfequcns Aleph.quod erartencbrofiun,pro ipfistenebris, quibus denominationem dedit,accipitur; Sicetjam Jod , quod eft fecundus ab unicate progicflns , ( nam unitas fe recipit in numerum dcnarium ) denominationemdeditaquisfupcrioribus; UndeluxprimodiecrearadKSxfunt. Hincergo,tefte Abrahamo,Alephiniebusrtaturahbusdenotatelementumterrj:; qua; fada eft extenebrarum in locumunicum feu univerfi centrum collcd:ionc& congeric. Poiro etjam hoc tem vocabulum prouniverfistenebris,priufquamadcentrumfuerUntrepercufra:, a Moyfe aeceptum fuiflepercitrcs literas fphajricas

&

piemus;fi vcrba ejus diligenter confideraverimus,quaE ha;c funt Genef. lua


,

i.

Terra autemeratinani^

& va-

& tenebra fueruHt fuperfactem

abj/fi.

Non ergo de terra rertio die cicata loqui


frujftifcra

vidctur Antiftes,

quoniamiilanoneratvacua&

inanis,

quatenus

& foecunda erat jherbis femen produ-

centibus exornata,ut in eodem capite explicatur.fed de tcncbris univerfaliter difperfis; quae in poten-

tiaerantad terramterciodieinlocoeideftinacoquicfcencem;Quoquidem eomagis adducimur, quiaaquaEnondumfueruntcumtemporisnominata;, exterracinanisviiceiibuscxtradtae, autulla lucisfcintillarevelatas: Atquoniamomniumrerum iinpletio fit aDeo K.&veroilludjt^eratadhuc tencbrofum,hoceft,lucisfu radiosinfccontrahens,ideavacua&inanis didaeft terra fcu tene-

brx,exquarumconglomerationeinmachina:ccntrumterrafataeft;
fcrcilitas;

Nam

caufa plenitudinis eft

icerum foecunditaris funt radij lucis multiplicanris,qui a facie Aleph revelari,five Jod.quodcftAlephcum ciphra,feufpirituinformi,efBuxerunt. Sed &hocquidemhifcedi<5lis
i

& cauf

Job. t6.

AqutlommextenditDemfuperinane&vacuum^^hoceAcccium fccitgyrare,ubiterrainanis&vacuaeratj &fuJpendittotamter)amfuperntbilHm; (hoc cft conglomeravit& vacuum , cujus fpacium jam in creatione implevit coelum , in mafl!am ucongregavit illud iaane fufpenditur fupernihilonuncupatur,& nam,qus tcrra Hinc igitur eft,quod vetercs Saturnum Deorum patrem efIefinxerunt,hoc eft Aleph obfcurum,& Saturnina vefte indutum ; cuj us fplendore cj^panfo Jupiter,hoc eft.Jehova ,& a Jo ve Apol7. confirmari poteft
;

&

lo.

-,8

Sect.

I.

PoRT.

I.

Paht.II.

lo,hoce{l,Menias,Pan>oceft,rpuitusuniverfalis,Vulcanus,hoceft,ignis,Ncprunus,vidclice6m.v nuncius,& hujufmodi alij piodieiUK.ica ut S in tcncbns omnium tarh re,Mcrcuiius vel angclus Deorum quam creaturarum ricauthor&pater.Etquarovis AlephDeusubiquefit in fpintumundano fub charaftereji'd-,attamcn ipfc etjain in tenebris,imo veio in centio ipfius tein , fcu mafli

&

tenebrarumdchtefciC quemadmodum pcr conum pyramidis foimalis fccundum noftraminventionem dcclaratum cftjquippeubifecimuspyramidisformalisfculucid* conumpcncttate ufque ad ccntrum balis pyiaaiidis materialis ei oppofit3e,inde argucndo,quod,uc Deus, per t<; fymbolicc
,

unitas,& omneslincaipyramidisin angulo ronvcniic fblcnt, hoceil in pundo fcti unitatcflcctjaiu Dcus K,t"euipfaunitasin centro tenebrarum babitaie foleac ,in fuo occulco SoliS ccntralislocum non alitcrfhpplens,quam in cjus manifcfto vifibili Solis coeleftis,& invifibiliipfhis gloriam fpuitualem,ut apud Prophet.im Rcgiom rcpetitut; Nfmir&m, Jod iblarisjdansgtariam
fignificatus.eit
uti

& & fuper hoc Sapicns Ecclcfiaftic.

2.4. dicit

In dbyfforutnprofiDidttateambuhpi ,i'.iqukSapientt4 , ro.

tmditatem cdoriim circum'm,& tn tota tcrra &c. Et Pfalm.i^ 9.11.


utdti:s,jiamtcnebrfimtet,ac ipfalux:

Tmbrx non abfcondtnitur

.)

Deo , cui noxen-^

Et loann.

i.

LuxVerbuminteiiehrulucit,&tenebrdino,Ho:iiprehei.dertint

illatn,Etlob.2.z.i^.Den(knubeifuntlattbulumei.utnonajpiciat&c. Et Mcrcur.

Tnlmc^id.

Pimatid.

i.

At

vero qu.atenus Alcph hoc inlocopro fuotegumentofeuindumcntoponicur, ita pro teneb.is&: tcrrainani accipicur,quaE:cftprimarcrum cieandaiuramacct;cu)usfifij "iaMcm ^cftnquaunivcrfalis i qux candcm cumfuo Cupidinc feuradijsunivcrfa!ibus,d Jud cmanancibus , cx conmixcione Sccunda iguur rcrurtl terci.im matrem profcrr, videlicet Ti; Shin , fcu aquam,five lucem crcaram.

crcandarummaterab Abrahamodicitur )2,fcuaquauniverfalis,cxquaomnia,quoadfuhftantiam, crcataf"unt,juxtaillud2..P.3.5. Latetcnimcos, quod ca"lierantpiius,&tcnadeaqua,&per .aqi;am conliilens Dci vcrbo,quod quidcm aqu^ fymbolum omnc illud Ipiritus univerialis leu munditpatiumdenotat, quoddi.aphanum &peripicuumcftinter iupremamlucisfcdcmfc infernum tcncbiarum habitaculum,in rcgioncs tres qux cceli dicuntur,diflir.dunT,itaut hoc pctfpicuum fit
,

iriediiim quafi inccr

duo cxticma,natura & qualitate ab inviccm chtfcrcncia,quorum intiamtiuio,

niatrcs,ikciemcuta,t"cuprincipiafccundarianuncupcntur;

nemlatiorcmfacicmus: Atquehic obiterLcdores de rationeccrtiores facercvolui car v- & T3 Nam utab i.limplici fitcompofitio primiordinisio. &abillaproceditfecundaecompofitionis vigor,idquefcmperpcr prarfentiam unitatisjfic ei jam j^ obicunim produxit unara matrem,a qua fccunda matcr cgrcdicnspiimam compoficioncmconfl:ituitunitatis,vidcUcerJodfeunumeiodenario,hoccft Alcph patcrni prxfcntia,

cum ^cfinequa^afeuaquanon magis cxiftatquamciphtafiiic umtate:Hincigiturcollcgi,quod apud Hebta;os vocabuli fignificatio cum charaftctum natura optimc conveniat Nam C* marc ptoprie fignificat , hoccft aquam univcrfalciii ; iibi Jod jungitur cum l2,fignificando perhociPorro ctjam fcribituc pfum,quod,nifi Dcipi.xfentia adcfl^etjia mare , vel aquaEcflc non pofl"cnt nonnunquam cum duplici Mem,hocmodo CC^indeaiguendohieroglyphiccquodTa nniver: ,

fale,f"eu

aquae univcti"alcs,fiipra quas fcrebatur fpiticus

mcdiatione fiimamenti divifxarque fcpa-

rata:fintin duas rcgionesj IdquodetjamarguiturpcrGeHf/; i.quippc ubitjil2%lcgitur,ideft,M(<in cotlo fu/irfjita ut lignificaii polfint aquiE ilipeiiores &infcriores; &primum Tod arguic

Deum

pcrfubftanciali,piolpicicncem

inmundumfabricandum,&fccundum Jod
:

eft

uniuisillafupernin

V?u /lua copulacur'Cpra:ccdcnscum


intcr duplex
ffl,fic

fcquenci; nonalitet,quaminnominemirificon fupcrius

cumninterioriperunitatcm fupra p, in ^ ligatura erar


in n^llS

Jod intetponitur intcr duplex

Atqueutin ^''Cjodrcperitur in mcdio n > S^ t< ' I"co priori difpofi tum dcnotat

f"equcntium principium-, NamtenebLjc,quxeranc,&funct<;latibuluracrcatum,fuerunc origo'n-"Ut.inte creaiionem t<'n Jot^^hoccfilucidum produxit,l,& utpoft creationcm M? fucccA

omnium

lucis, feu fpiEc ut Shin cft fy mbolum ignis fit 13 ; ita ctjam ante crcationem Vau fuccedebat n ritusilluminatijcxpurioritcnebrarumpartc&idcntitatelucisdivinxcompofitum; itactjamfitcx Vau,quod cx n fpiiitu,& unitate , qua Vau excedit r, conflatur , f"olni is difpofitio,in mundi fphxra a:qualitatis collocata;Notare cijam potrumusoccultam vocabuh Hcbraici n.atur.am , qux aquain vclaquaslignificat, Videhcct ^i^; quippe ubi ctjam Jodincer duasinteiponitur aquastationc
:

&

& j< in 13 piiori occultatum & per Chirck fignificatum denotat jf^ tenebris occultatum, jam extcrius ad fpiritus cx aquis produtHonem refplendctcens. Habcmus crgocx matiibusduas fimphces, videhcetKfimplicestenebrasabfqueafio rrfpci fl;u,atquc*3fimplcx,aquasablqueomnialiaconfideratione: Acvciotcitia,ncmpc 'iJ cft nacura ab ambabus produfta,vidchcct , a tcnebtarum filia aqua,quiE patiens cft,& ab Aleph inani tcfti fcit Iucidiclaritate,l"eu cmanationelucidaipfius Jod,quieftagen,s>&locoCupidinisac viri llndc fir;
pia:dicla
,
:

uinonnulliattiibuantt^Patri^^aFiliojSc^-SpiiiruiSantifo: Quodctjamintcl]igipotcit,confTdc rando{^inobl"cura&occu!tafuanaturaintcnebris,cujus viituteaqusprodu(fta:func; &icciuma


lucc

K manifcfti
Quare
,ut

&

fpiricu j^ tencbrofi

tanquam ab utroque M7

lcu natura coclorum orta di-

citur.

aqua confidcratur cutnluce feu cmanarionc divina pcrmixtaatque compofita ita Shia
,

Introductio.
Shinnuncupatutjexquaquidempiimiordinis compofitioric cceU primo cteatioriis die
uti M/ireje(jifi claiius

7?
fa^lifunCj;

explicabimus.

pofTumus , quod chara6leres divini fint utplurimum ord inum diwiK denotans patrem & unitatem , 3 filium, vitamjfapientiani dualitatem,lpacem,retributionem,benignitatem,&numcrum ternanum,'^ domum,januas,fores coEli,ordincmangclorum,&numerumquatcrnarium,n Ipiritum feumanumJchovs,Spiriruni Sandlum,lymbolum aquarum,&numerum quinarium,! fymbolum vcrbim lpuuu,& centrim Jehovae,animannmmidi,&numerum fcnarium,tarmafeu tela & jaculajchovas, Ipiiitum beatorum, numerum {cptenarium,n tcrrorem a throno Jehova:procedentem,dum loquitur,&in iia mi;itparefolet;locutioncmqua:primum&anteomniaaipirituJehov2e ortaeft, & numeium odtona-

Ex

his igitur coniiderare

torum,uti/)o/?M dcciarabitur,videlicct

&

riumjTi^dcnotatinclinationcmcoelorum^quodcfccndit Jehova&tangit montes,juxcaillud PfiL I44. ^.lehovatnclina coelos tuos &c. SimilitfrChcrubinosdenotat,quibusJehova, tanquam ventis, dcfcendendo miidet i.Samml. 6.1. atque numerum novenarium "^iignificat ipfum Deum Jcho-

vam,cflentiamdivinam,atquenumerumdenarium,feuprincipium

in compolitione ; cujus pr^fentialaex nihiloficaliquidjUtpcrpraEfcntiim unitatis ciphra ex nihil denominante ficnumcrus ellentialis primxcompolitionis.

Ex his igitur liquet,quod hx htera:,feu numeri {imphces,five digiti 9. ante Jod denotcnt res'circa

Deum vcrfantesinniundometaphyuco,quemadmodumaJod progrediendo,quodeftprinci-

piu compolitionis (ccunda;, leu articuloru fimplicium, tanquam in lecundario dcnariotum ordine

defignantrcsinmundoPhyficcQuarcmifcendohteraspnmiordiniscuunicavelpluiibusfecundiarguituripliusDeimixtioiurebusmundanis-,itautunorefpe(^fitadDciirelatio &ipfc crcatura dicatui,alio a.ielpeclu fit relatioad crcatuia,&creatura dicatur Deus; Hinc igitur didus eft Deus per totam creaticnem w^ATS quali TS; vcl TWH. Deus fortiSj& ;i' , fcu^lc^ matis vel U^^IC , tranf
pofitione unius
plurali

t ante ',hoc cft.aquarum ^ac

fi

quis dixerit ,

Dcus fortis aquarum

& non numero

Deum accipiendo,uti omnes ferc/enfum malc torqucndo.volueiunt; Ad quod quidcm id:

eo magis dudlus lum.quoniam wM^K uiurpatur j 1. vidbus in ci eationc, quae crat in aquis , pcr aquas,& cx aquis.quemadmodum alibi declaiavimus Hinc dicitur,quod Spiritus Elo')im natantfu-' perfackm aquaruns &c. Et tamenElohim nonnunquamangclusdicitur; Quaiehiccxunaparte^, ieuaqua,quaecftip.cdiumintcr lucemaEteinam&tcnebrasdeformes, caliginem nonnunquamcx unaparteaccipita terra,&claiitatcm ac perlpicuuatem cx parte alteiaaJod,feu Alcph luciuo; Ut igitur claritatis capsx eft "i^^r.ita u? mutatur. Ultimadeniquemater,quiycft 'e. ,infecundodcnan'oium ordincrcperitur; Et ptoinde de-

&

notatcompofitioncmfccundamcxprincipijspiicedcnnbus; videlicetexluce t< quod cft fimplicilIimalitera,&innumeiodigitorum piima; Atquc haec litcfacft piima mater rcfpcdutenebrarum,qu3:eranteilatibulum,quamvis lefpcdu fuifitpateromnium;cujus loco,proptcr ingicftio-' ncm Jod in compofitionem,ipfum Jod prxcedens Tetragrammati chara6teicm, tanquam patretn
increarum non infulfe poliiimus. Dcinde"Cprimidenarij feftenimfiteraHebraicaordine
ij, repertaj eft fecunda mater; dcnique U^Cquodexprimo&fimpliciS^&^Cfecundiordinisfit j ordinis {ecundarijCcumfirvieefimaprimalitera^eftmatertGrtiaatqueultima;Qu2quideramatfesfymboladicuntur, &quafi hieroglyphica trium principiorum feu elamentorum univerforum, machinx mundani naturam integtamconftituentium,videhcetTcnebrarum,qua;omniumprimoincreationerccenlentur, Aquae,TeHebratum filiae,& lucis creafae,de quibus hocin loco copiofe ttaftabimus

&

C
^uomodoTatres
increati

P.

III.

concurrantprimum ad nomimm divimrum DeiprO"


5

duciionem , ^tumpojiea admundi, creaturarumque exiftenttam

item

dealiarum literarumprmariarum u/Uj Etftmthterde crea^

turu compofitis in mundum , ratione

m ixtionii

charaSierum maternordmproduSiis.
praecederitibus iuce meridiana clarius Cni fallorj explicatum eft,quod tres finrin literaruftiHe^ IN braicarum confideratione ordines;quorumptimus eft prioris denarij ubi digitorum Arithmeti,

corum funt fymbola i.i. j.4.5 .^.7.8.9. ufquc ad lo.Sccundus eft prima dcnariorum
I4. 15. 16. 17.18.19.

ferics

1 1.

u.

13-

ufque ad 20.
duas ii.

tancummodo

literse

Ulrimi vero ordinis, feuordinis denariorum fecundarij fnnt 21. Primus crgo literarum ordo> quia ilk func in numerorum di-

gito-

SeCt.T. PoRT.I. Part. II. gitorumferie,fimplicifllmus cxiftir, nerape SSA-vr,nnU"i quomm tamen charaderes alij funt
8o
abfohui.funplices.&adeflcnciam fuperfubllantialemanncxijcorumqucalijfuntpnmanj.&quafla<ausprincipales,atquepatresdtcuntur,videlicetS&:Jocl-,alijverofecundarijaprimarijsoni;& proindercfpeftuproprictitummagisfuntpaflivi,vidclicctni?>:V Sicfilius diciturobcdicnspatri,
fpiritus lapieniix modeftus.patiens &c. Et tamen hae Sc ad volunratcm cjus pr;rllandam paratus conftitnunt ut S in n^1C< fc habet, fic in n IJTi ellentip.m ; Deitaris candcm &: uni.am litcrsE

&

Nam

">

r,m Ehieh. ubi cciam unitas occultatain vcntre Vau ho^ idcm (ignificar.quodi in mcdiointcrn fiipcrcxccllcncium alia: lunt abloluce ccntralcs 8c alije reIterum haruni Utcrarum eflenrialium unitas, eftpuniStum atque centtum abfoiutc didum,utfpcctive ac comparate : Nam K , qudd eft Spiiipotc a quo hncx lcu htetje cxtcrs funt cgrcd-c Hinc lUius diciuir a ccncro patris cgrcdi , &:

&

&

utnufque Unde fadum eft,uripaulb fupt lius dcmonftravimus , uc {< modo occuho in fe contincat totuin hometl r.l.T Eft crgo t^litera ablolutc ccntralis in cujus charadere,modoniyftic6continenturomniaiquaEfucrunc,iunt,crunciquatcnustotumTctiagrammaton tam mn' quam rTHr^ fc conrinct Litcrx ergo tres rcliqui , quse acl hu jus cflcntiam maximc pcr
tus Sandils accritro
:

rinent,fphiricsdicuntur,nemper."l&iutih/>re(iertiitfdccljtatumeft;Scrgocratrcrununcreatarum,imovcro ipfarumtencbrarum ccncruni i atque ita ctjam coltiparatiVc dicipoteft Jod om-

niumrcrumcreatarumccntrum quodjodcftidemincre.uione ,qiiod K ancccrcationemi namque cumt<,intencbrarumfcunubisimmenfi&caligiriofx centrofibiipfi rcluccns; inccpitumbram humidamimmciifaminperiphcriani dilataic & iUuminarc, tunc non fuit Alcph tcnebrociphrx o. fum,&: per le in dcformi chaos pcihftens, fed Akphlucidumjhoccft cum aquisjbu i. Quaehccra dcnatius ,fcu numcrus nihilahudcft,qaam Jod Jod Alcphlucidum immiftumi quod &motu mundipciiphcriam illuminac, tot:!m quoniarne^uslux formahtcrfpha:ric3dicicur, idco circubrifcrcbaturfupcr aquas; Porro ctjam cencrum dicicr.r rcrumcrcacarum, quatcnusinSole i feu mundi centro in throno Vau fedcrc dicitut unitas crcans, k-u Jod in fpiritu; Eft crgo charadler
;

.Hcigicurhtcrs^. funtomniura fimplifpha:ricusrc(peci:us{)Cilqucin VauCcntrumrefpeClu.n cillim2e,& nacurxDciih fiipcrlubftaritiahfuacilcntiacxiftentiinaximepiopria:: Qua: quidcm litei-jE,fiin

vocabulofcmifccahtcumalijsfciicidigitalis;iinportantfernpcrmyftcriumaliquodmvc-

cqt

quafiDci K> &ickvaii vidcturadlocum rcquictis. Er rcvcrainhishtcrisdivinis fcufimplicibus ordinis digitorum Anima quafi,& fpiritus,& corpus rcpcriuntm ; NanijKcft quafianimafimplcx
llne vcftimerito fpirituali
;

& n cft qunfi fpintus limpk-x &


,

\'

au quafi Anima in Ipiritu vitx

Reli-

qua:vcrolitercE ad cdrpora

Ipiiltaalia

magis tefcruntur

vidchcet

^^lTnC: Ubi

igiturhtcrE

fandiadinvicemfolar&pcrlcconcurruut, ibiDeumin fimplici naturafignificari intclligendum hoc ipfo , Dcum nulhbi invenicndum , aut infinicum eft Veibi trracia : 't< fif;nihcat Vbi , denotans quojinfula fcnfu occuko lurnitur pro tcrravivcntium,& lapido infula fumiturplo , efle;iccrum
:

angulari,quicftMcflias,niaricircumvcntofeuabyfloi&taracnfenfuvulgariufurpatur: Sic TV de-

notatDcumbcnignum&foiticudine vcfticum &c.


Acficumlitcrisminuseflenrialibus ejuidcmordinisjunganturhxefIentialcs,rcmmagiscorborcamdenotantiUt3Spatrero,r,Sll,Exccllentcm,ExcelIiam&c. Quxattributa adcicaturamdivina bonitatc cxnlcatam pctrincnc;.S"^i Hoc, illud ac fi quis diccrcc Rcs dcmonftrabilis in lumine Dci ; Sic etiam n' IftCjhiciEc dcnotat manum & potcftatcmi Vim cniin habuit "; a %& ftc in cacreris.Dicimus ereo,quod ^ tacit res omnes per j^; adcoque denotat in fimplici lua natura rcs fubfti nrialcs,pertincntcs ad illiini Aiig-^ldrum otdincmiqui dicitur Ophaim,h.c.rotx feu formx dcnocac vitam fapicnriam.domum Dci,& cxtcra larguit bcnignitatcm rctiibucioncm , angclosfortcs tobuftos,pacem,& cxteM,atqi ita in alijs.At fi litcix facrx prolundius adhuc fc mifccant htcri$,profimdiorem ctjamin matcriam mundanamhabcnt fignificatioiicm:Sic,utiT crar Dcusbcnignus,ita arguens;Eft crjam fpiricus difciplinx; Nam V denotat difciV-^s cft Dcus foiris& robuftus,juftiriam
i
,

&

plina;Atqiita,cxrraccelummpyrcumfecxrcndcns,fccLmiphxraSatuinimiI(:ct,&incaiumcfc mifcent per b "V^ihoc cft pcr ccei um immergit;Et in CTl ;.*< nomine divina potenria K habet qui characlcrc -Iphxram Saturni cujus fcrc terraarguebat,& tencbns in .S Saturnus tcrrx dominatur:& "C cft fymbolum aquaru feu coslorum.quos Mlhiminar ; Atqi ita Dcas

diii le

&

''

&

& tcrtam,Nam
dicitur

cfll- in ccElo,&vocaturAlcph lucidum,feu Apollo confcrvans:Dicitur ct cflc in icrra.atq; ica Alcphtcncbrofumnuncupatur,&DionyIiusdilacerans:Sislucishlius, &Alcphtcncbrofumnon perfentics.PoiTo ct propver hanc Dcitaris cu matcriamundanapcrmixrioncm fic, utjchova hoc ide

dicatur,quodaliorcfpeducftcrcatura;Naangelus,qui.-uircibacirr.aehtas,angclusdictuscfticlpcdu

colunxnubisobfcurx.&Jchovarefped:ucolumnfignisdivini:Sicctignis>qucviditMoyfcsmiubo fnbm6tcHoicb,cadcranone,mododicitur Angelus, quatcnusaltcnrasflamxcolidcrariu, modo jehova,refpedufimplicitatislucis,qaderat. Ratioa. hujusiciinvocabulo wTlTNElohim optimc
dccla-

I N T R O D U C T I O. gj deckratir;Nam V&^^dcnotantiacoeliim &terram,proangelononnunquam fiimiintiir que:T)admodum in fiicris literis fajpicule quoad nos iranslatnm lcgimus Vt, Mniuijli eunipaulo minm abatt,

5dMiEt,Itw//^;&43^t'/mHp/rf/.^^whti.Exhisdeniqueliteris(acro&ndislitcr

iecundi,qjx
cujus illxante creatio,

matres dicuntur.animata; funtjveluti "2 denotans

aquam & tenebras, per t^

nem erant domus


cui',1;

deformis;& \I?, quod eft aliquid tertium cx his reiiliens,per S lucidum feu Tod, fpiritiijCui aqua rcfcrtur pcr Aleph tencbro(um,cui tencbra; & calii^o attribuuntucNam ubiJehova,hocei1:, Aleph occultum non refplendet , fcd libi reHcdit radios liios,
refcrtur,&:pcr
i"'

&

ibinece{Iccft,uttencbrxrefuItentatquepr3cdominentur,&:perconiequens,utaqu;Edenfa-,dcforhomnddobli']uarevolucioneadpri(feiiriafdcideiiiiltinntiofefubterlabifolent,uite{{azm

mes,atqneinftarumbrarumhorrendarum rclinquantur: Atubiformamfuammanifeftat,ii'2 ;?;/'>-<! Merc. Tiifm. Acque tuncin.me liatepoft Aleph Ibujchovs myfticam apparitionem 3 Beth fequitur,ac Verbum editiirj

atquetuneSdiciturpater; quiaBethcftejusfiliusfeuemanatioprimaiia,inhumida naturaapparens:Sic iraq, fit Ta^in quo Ipiutus igneus natans producit creaturam triplici corona adornatam, fignificans hocipib,quod Uxc creatura ad iimilitudinem Triniratis fit crcara ex radijs divinis&: narura

humida

ur Spiritus S. a
res

mixtione eo digniores

Jod & Vau in nomine muifico increato. Ex horum ergo elcmentorum m mundo creancur quo magis eflenciales literas recipiun eorum nomina
t

Hebraica;Namhiceratmodus,perquem,Adam primushomo cmlibet creaturae nominarionfnaturiejuspropriarnal]ignavit:Verbigratia; Videmusquod in vocabulort^^TZyf^^^inprincipio du.-e


fintexcremitates,-incmpcdenot.anscgeft.uem,inopiam
tatis,& haEreditatis,gratia:,ac fucce(Iionis;aique r
;

feu terminusprimus

adadtumfoecundi-

quod eftindicium

iohtudinis;

unde prazponicur

r\ni^folicudo&inriChaos,fivemareria informis&inanis; Ubidiffercfitiainccrhylen&Choos difcerniporeft:Nam in nn~ vacuum reperitur in principio, medio & fine,quin. nec K nec ^ nec 1 nec U-^ibirepcricunScdtamen^quoniamnibiinvenicur^dcnorarpotentiam inaftujndiner^vel j<lucidum;Arin Chaos inr ibnnveniturVaujhoccft llocounius n in vocabulo r,r.r: llnde hyle cc>nvertiturinChaoS;ubinu!larameneftpax;leddifcordia;quoniamlnoneftininreriori,fedextra He meditun llnde in r feu Spiiicu elementorum n fcu terra,& finis bcllum CTerit cum 1 lcu luce in medio ^ quod cil coelum At tranipofitione &mediatione ^ inter ^ n pax atque concovdia fada erit inter coslum & terram .'Unde mr\ denotat iignare^defigrlare, defciibere , cireamfcribere arque dcfinire , Acfi qius diceret; Litigantia,& omnia irrcgularia, ac licigiofa locis concordantibus ac pacis vinculo Vail hgavicDeus, acqueomniaclementaterminoluoproprioreftrinxic, circumfcripfit,atqucdefiniuit: Namr\hocinlocoeft{<; m.agnuml"euwOmega,quodramcftfymbo!uni Dci,quam|^: Sedr\denotatS tencbrolum NamSmagnum cftiynbohimnumcii locc.ndicans hoc iplo ingrelTum t^ fcu Dei in profundum matcna; denlx ieu multicudiiiis cubicx Sic etiain *>K"\lMbmiturproforma,ubiSin pronunciatione utf\ legicur. Sedad remredeundo, vidcir.usi
;

&

quod

inprincipio corus acius feulucidicas diviniratis

S Ti; & " tanquam nubc dcala & obfcura, vi:

delicet-\& p;, tcg.:tur ; ubii^tenebroium eft,&"- Alephlucidum,&"J'cfic(5tus,qui::bu[roque mediantc caligme humida in adtum ad mundi complementum producendus cft Arcue ita crca-

toromniumin iuoArchctypo idxaliterlecreroiuoconhliodclineavir, priufquam cx nubetenebrarumerupit,naturamque humidamaulasiinilarextendendo ca:los pcr Verbumconftituit, Hoc ergoeftiUudprincipium.incujusccntro t^" &\!?delitefcebant; quibuspofteaaqua,cceli terra permajeftatisdivin.E reve!ationemluculenceratquelevicercxtenebrisinluccmemerferunt;Hinc aquas dicuntur fermone acque charadfere Hebraico C^^S ad cxcmplar increatum nominis Te_ hovxvelrT^nnominisEhieh^itaut;^ ("euac]uacinferioreS;&iafeuaqua;iuperiores radijs ^ (cufolis increati in mcdietate,& quah centro totius maflae aqueasiiluminentur Similiter coelum charafleii^

&

nn

busHebraicisficdefcribiturU^^Ta^I/jUbi 'vJ?dcnotac ignemfeulucem crcatam,& prius

aquaj

fuperfirmamentOjacQaquasfubfirmamentofimuIjunclasperJod^cujusfymbolumeft Vau , (eu unitas iii n;ita ut 'Q"^'CIM7 dicarur quaii aqui ignics.vel aquae illuminaca:;qu.t nihil ahud func, quam

coEh:Unde coelum

(ummum Empyreum dicicur.quafi


;

igneusfpiricus;

Etithereum
;

quafi arthaer

hoceftjigneusaer&c.SimihterreiTafcumaflarcnebrarumhischaraderibus interHebrsos cxplicatur n /p-it^ qiiafi terra culta ubi propter pr.cienciam t^ dicitur terra culta quemadmodum pro. pter ejus abfentiam r.niTN diciturfolitudo,leuterrainanis,& Qnn abyfliis In terrs autem charad:eribus,nempe n'^!.'^ videmus rationem, curtenebroiafit;videlicet, quia f; lua prKiencia lucidae.xteriusinvcnitur,inteiius vero delitcfcic,nullaquelitcra lucidaibireperiturjUndequod tenebrarumficfedesluculenterexplicatur,quoniam '^Saquxobfcurx funrinea;& "\ arcTuitquod fit janua fcu olfium per quod t< in aquas tenebroik "U ingreditur,& fe in tugurio fuo abf condit , vel egrcditur per 1,& illuminat :\ alterius extremitatis. Ac fi ri in gradujod cx aquis tenebrofis "!; profpiciat,tunc cerribihs eft ejusa(pet1us:Unde 0't^ Hebraicahnguaidem cft quod forn.idnbilii atq;
:

terribilis in lingualatina.

Scd & f "N^> (unt eharadleres terram argucnres ubi etjam Aieph cxteriiis
;

eft in manifefto;at in ccncro

fe

occulrat

Unde

-<,

eft,ac

fi

quis diceret , lucis divinx 'prarf nii.e inopia


at

feudefedus

namResh denotatpaupertacem&inopiam,

V Tzade fymbolizat cummateria


ccelo-

8i

Sect.

I.

PoRT.
iir

I.

Part.

II.

casloiumi&: citcrorura clcmcntorurniUndc

cxtrcmitatc vocabuli poriitHr: Hic crgo invenimus


;

Salem-,vidclicctigncmoccultumpcr-^,kilphur, ncmpcigncmmamkltum pcr^ Mcrcunum qui crt utriufque mcdium,pcr y Sul crgo dicitur centralis occultusjfulphur dicitur tindtura, feu aurca tammineralium tinC,hira,ijuamvegctabiliumoleum,& frudiuumcllcntia;& aquafpiritus intcrmcdius,quiinfupcrioiibusterrx charadcnbusper n is; ';2 fignihcatus cil:, quemadmodum -^ pro falc,quod eft olbum,^ janua,ac viaingrcllionis in omni nnneralium fcicntia : Similitcr vjde:

&

musin

crcatslucis charadciibus, vidcUcct^ilS


:

duo tcftimonia prxfentia:

divinitatis,ncmpejt<i^:

1,& unicum ipiritus,vidclicet -\

cum

pcr fe dcnotet paupcrtatcm &: cgcftatem , attamcn radijsdivinisjundtumdcnotatfoecunditatcm , hxreditacem , gratiam , virtutem divinamin
-^

Et quamvis

mundo.
Eftergohic*^
flucntiasa
"^;

& ubiquealiaslococorporis feumedij

capicntisatque rccipientisdivinasin-

Atque jta creatacft lux,vidclicct ornatum eft "^ corpus lucisjioc cft, Ipirituslupcrioris portio,& non t vcl qux funt eflcntiales nominis divini atquc lupeifubllantialis chaiadlercsjquo
)>^

.relpeftuipfalux creatadicipoceftjchova.' Namtahrationcdiciturjchovaignisconfumcns. His divina rcs iit lux , ad quam tot characlcrcs fcu ligna cflcntise ctjam admonomur , quam nobilis

&

increatiBConcurrunt:

eftiixc contemplatio Fatcor cquidcm, mciplumviderimihi, dum ha:ccogito&lciibo,cxtaiiquadamdivin voluptatisraptum atquc mente mca exaltataad iplius Elieh palatium pcrtingere. PorroetjamindieinaturaccxaminationcinvcnimuSjquodQrdies.duplicem lucis increati proportioneminfc habeat,vidcUcet t &> adunicamaquaiQ: Undedid:umcll:;r vocavit liuem
!

Ohquamadmiiahilis& jucunda

dieiii

Atque,utluxprimidieiproccdcbataFatribusincreat!smundi,ncnipe S "^'i. Sic etiam Sol, crcatura,&majuslumenamatribusproduchiscft:Undc^27"::i\I?Sol,duo liabet lignaatque tcftimonialuciscreata:periepctitionemmatris'o;',qu^eftlymboluignisatqueluciscrcari;Quib.duobusV!7interponiturialeucorpus &matciiadcnfafubftantixSoUs,qua:occultatur,&qualiliibmcrgitur in ccntio dupUcis lucis icu luminis,fcu,ut proprie dicamus, MJ Na lux pnmo die produdla no habct nili funplex corpus Ipiritualcjat inSolc cft corpus duplcx ipiritualc,ncpe fuperiorisHc,&n iu
:

Unde

Vauoi.ciilti:luxcrcatacftanima\;;niatris<,utillaeftanimamundi,acvitaSol!s: Animalucis

cieatij:cft!pleMelIias,&luxeftanima^,qux cftMctattron,lcu animamundi vilibilis.Luna:etjam, luminaris minoiis charadtcrcs lunt rT^ jubi multum arguiiur matcnsEjvidcl."^ corpus dcnfum,& n>
obftinatusacnebulofuslpiLitus;C^ia:duovirtucc'illuminantur:Quarc, utduofuerunttcftimonia lucis in Soic,& unum Ipuitus in ccntro condcnfati ita hic e con vcrfo duo funt Ipiritus dcnli obfcuiitcftes,acnonnili unicaparslucis: Hincctjamratio coiligipotcft ,curSollitpatervirae, atquc
:

&

multiplicationiscaufa

vidclicct, quodl^" ignisfcu mafculus, agcnsin'Caquamleufa:minam,& cumea,moregaihnacci&gallina:, continucatqucinccflantcrcojcns, facit, uttumagens, tumpatiens fpermata fua vivificain tcrram undique dilpergant.' Hine crgo eft, quod apud Hebrxos
;

WaM'>coirc & miniftrare lignihcat.


Scd,utadnatura:bominis indagationempcrVeniamus,perGipimus, quod Q*^K honorisanifpintus 'j;,& cujus corpus ita ut indc aiguaturetjam,quod in ^fit oftiumj feu porta,& janua,perquam Dcus in homincin feu templum fuum ingrcdirur mcdiante 3 , fipicntiam,&7fpiritumejusbenignum&pacificumiignificante; quxduo inSpatre myfticeincluduntur:Suftcntatur crgohomoex unapartcpcrfpincum tD;cujus attradlione cxpirarioncmedianteprx-fenciaDciS parte ejusdextra vivit atqiieftatuminaturinhoc mundo: Siccrgofadluseft homoMicrocofmiisadcxcmplarMacrocofmi; ficquemundiis tammajor, quam minoradimaginemTctragrammati fadluscft&formatus: Aicph datvitam.-iJi rccipit atque cjufdem vehiculum cft;&ambotandcm,nempcluxt<per lpiritum"Q incorpus", introducuncur; Infinita quidcmiftiuimodi huic Traftatui infcrcre pollemus;quod fane non f aciemus,quoniam aha alccrius naturx nosavocant. HictamcnconcludimuscumlitcrisHcbiaicisconcludcntibus, quod illa: dua: ultimx,qu2 cxceduntzo.linttorius myftcrij creationis complcmentum;Nam, ut,-|dcnotatfolitudilicm,vacuitatcm.&inanitioncm acabyflbm& perconfequcnstencbrarum cftfymbolum, quomundus tenninatur,(nam n^^T^" principium,inanitasfolitudofinit:atqucnnriincipic,limilicerquc^nn,

ma fit ipfe Dcus S,cjus

"^, ;

&

abyirus,&ir\n Chaos,)

lic vicc verfa m; cft plenitudo atquc vacui ablatio perpiacfcnciam radiorum DeiubiqucinSpiLicu;Ecutnterminatlitcrasinnihilo,&numcro imperfeClo,hoccft,tcrminacur mundusfphxricusubiq;cum tcncbrisfcuvacuo; itaincipiturcjuseflcabunitacc:QuarcnnonGft htcra,fcd fignaculum quodda tcrmini ultimi litcraru:SicinCain cratfignaciilfi dcdecoris,& inrcb.

crcatiscftlignaculiilimitummundij&ingrcirionisinmargincs hylxvacuxac dcformis:Undcnu-

mcrus iitcrarum Hcbraicarum hoc modoinvcnitUrinnumcrofcptenariopcrfcdp,vide!icctinfcprenariotcrinfcduclojhoccrtinzi.fccundumnumerationisCabahftic^nominisdivinir.^^nt^cffetluir.,quod denocat cflcnciam in rcbus omnibus: Nam i o.& bis quinque unum conftituunt pcr

&

congccgationcm&appoficioncmii.

,-|

vero cfttenninus iinalisfcumcuellcntix divinx: Atquc

hoc

b.

B^

hocmododicitiirDeus Alpha&pmcga-jAlcphparvuiTij&Alephmagniim. Scd.Cabalifticahac


dcmonftiatione fepofita atque reli&a ,acl illam trium principiorum creatorUm cxplicationem defeendemus; quoruni fymbolahicroglyphica funt prjcdidae matres adivina prolapia oriundi ad propagatjE vidclicetTenebtarum S tencbrofilm ,SpirituS [<fti Aquarum ,"0, Lucis feulgnis\l!/; quorummentioncm,licetobfcuro mbdo,fecit
j

&

Abrahamus in ktz.irah.

SlCTiO-

Sect.I. Port.I.

Part.II. Lib,

I,

SECTIONIS PORTIONIS
PARTIS
II.

I.

I.

Liber

I.

PRIMARIIS NATURiE
ELEMENTIS.
C
AnnCf
(

P.

I.

uti

quidam maleputant )

opiniones

mea , <& doSlrma mcA

fundamenta recentiajmtjt^ quafinoya ?

VoNiAM

nohexiguusintcrhomines fuborruseft error,dum cxiftimant

nonnulli opiniones me<is cfle reccnteSjPhilofophisque meae fundamencanova &:nequaqiiam anriqua, opera:prcrium cfle cxiftimaviocuhsjuliicia;intucntibusdemonltrare,quo(ili hindamcntameafintantiqua,opinioriefque meae rum rationibus Philofophicis ,

tum viva demonftratio-

ncftatuminataE.tuncproculdubioilLvnon fmrnova:,& pcr confequens ctjam nonitapciiculDlx, quatenusvidehtctadvcrlantiumar^unicntum itafohmimodo foimaturjopinionesmeasideo periculofas ene,quoniam fmtnovae. Qiiod autcm Klacrocofiiiica mca principia fivc fundamenta exprofundilTimisantiquitatis vifceribus dcpromantur, non modo Philolophorum antiquorum autoritate, verumctjam facrarum lcripturafum f^ftimoniocomptobareatque confirmarcpoflumusj fiquideiT) ab ilhsipfisprincipijsmundus&omnia, qu.cinmundo funt,ortum habuerunt. Quod (i dodtina hsc mea fuper bafcs (cu principia Ariftotchca fuiflct fundata,vidclicct fuperMateriam,Formam,&: Privationcm, utiquefineullah;cfitationcpro antiqua abiftis hominibusnimiacuriofitatcagitatishabcrctur, &:fincahquaeorum contradid;ione in publicum divulgarctur:

Atquiha^cprincipianovafutidicanxjTcncbrx ncmpc,Aqua,&Lux,nonfuntadmittcnda, quatenusreccnna,& quafinoviterinventa atqucante hoctempusinaudita. Nonne autcm videtur hocinhominibusChriftianisgroflumatqucpalpabileignorantix aigumcntum.ita avidc Ariftotelis Ethnici aflcrtiones ampled:i,ac vehemchtilTimis contumcha; argumcntis cas dckndcic,adcoqueet)am iplarum caulaverilfima AntiftitisMoyfisptincipia rcpudiarc,ncgligcrc,indcrifione haberciincujusnihiloiiiinus autoritate fidei noftra: fundamenta ponimus? Nonnc Moylcs noller afteverarevidetur, tenebtasfuifle forma'&cflcntiximpcdimentum,di.'endo, tcrram fuifle inanem,tencbrafque fuiflc luper faciem abylli Nonne fitit iplc tenebras terra: informis rcceptaculum , & quafi dcformc velamentum j quam quidcm matcriam vix imaginabilem abyflum nuncupat? Nonnc illud quafi nihil , feu tcnebrarum hylxdcfoimitateminformavitSpiritusDomini virtiuehicisfii.xincreataE, itautabyfliim informam aceflcaquarumreduxcrit? Unde dicitMoy?

&

its:

Dfi

PrIMAR.

NaTUR. ElEMENT,

<

Ces:EtJph'uiHDomwtferebatHrfuperaquas,exqnihus,te{icD.Vetro//mvidi{s,omnta^ineo,facJafu^^

nc demque crcata fuit lux priitio die tanquam prindpium' illud fontiale &adtus pinnus quo me, diantCjUt iitimediata fontis tot lus luminis in Spiritum aqiia; pririilnTiilm emariatione, omnia deinceps funt condita ? Nonnc cigo hic ex doitrma Mofaica deprehendfntus Wailla prinCipiafive fundamcnta,quibus ca-lum&terrapercreationcraftatumiriatalunt/ Galtef um ii nobis iblara&veriilimam fandrorum Bibliorum tam Thcofophiam,quam Philofophiam fe^ilendi facultas &li'ber" tas dcncgabitur, itautclarillimofacrarum literarumlumineintefdidlo inlpurca&cainofaEthnicorum ac inhdelium obfcuritate tanquam coeci vagari cogamur,equidem coritra fniuflam iftam (Ci quxlit) hominL^fc^ntcntiam argumentum iflud ProphetxBaruch J.hominijuftominimereiicicndum in defonlToric atque excufatiohc noflra haud inconcinne allcgafe poflumus No' convemt defererefimeiv omuh fa{/tentu,& mregioHtlJuJextraiteK qumrearterfi,fcicntiam,&melkilum,utifac A;

garem,cr quierant iHTbeman,quippe,(ju{viam

vertafipienttee nunquam agnovefunt. Quibus luculentei' doccmurfacram fcripturam ranquam fontcm totius fapientisamplcdijEthriicam vero &extfaneam' dodlrinam feu firipturam ichnqucre ; ufpoteiriquanlillarcperitufverafcieritiaautdivinafapientia. Scd & quid diccrit il1:i Genfores mci , fr etjam antiquos & famofos Ethnicofum Philofophos AEgypttmi,Arabiam,Aflyriam,&prcipue Jud^am peragrando, totius dbdrriris: fuj^ PhiIofophJ> ca; tundamcnta atque prmcipia ex facio myiteribrum fonte , & Biblico , feu Verbi Deimyrothecio

furtimfurripuifTcjfibiqueiprisinjuriofe attribuiflcaigumentisfolidis ac irreffaf^abilibus probavero ? Imo omni difpuratione &probatione ulteriofi fcpofita hoc idem vcl euidcnter etjam oculis

&

percipiemusjii myltKaPIatonis,Mercuiij,Trifinegifli, Orphei, Hefiodi, Ovidij'&


ratillimis Ariftotclis culroribus lufKciunt,ad

Philofophofum divinotumtamPoctarumquamaliotumpervoluravcrimus. Quodfi neqjhjecomniaenamaccuinquifitibnem in iplius Ariftotelis principia defcerida-

musjitaenimfacillimefaridemipfumAntiftitisAloylisdilcipuIum&imitatofem, autpbtius principiorum Mofiiicoturii raptorcm fallb fibi ea atnibuenrerii icHticmus. Nam quid aliud obfecro )'
(

adu cfie dicit,nifi iriera quafi imaoinatio vel uc prccceptor cjus Plato \tilt,fimulachrum i'n fomnoapparens Unde Ariftoccles hanc appellVvif aliquid in pbtcntuii t tamen nihildicitur eo,quod informis eft cum fola forma def nomen & Efle,' Nonne eftifta vix iniaginabilis maferia tenebr^ Moyfis,qu fucrunt fuper faciem abyffi,quam Sy-' ncfiiis &alij cum ipfo Ariftotclc Hylamnuncupaverunr Deinde quideftilk fecunda Ariftofelis
eilprima iila Aiiftorclis materiaAquampIane
riihil
, ? , ?

matcria pra:tcrquam hyla feu pfima materia in a6Fum d'edu6la,vel abyftiis tenebrofa Af oyfis ac deformisjamprsfehtiaIuminisa(5i:ufqueincreatiinformara,&AquariimrtomirieiriiiCTnita,qua:eranc uni vcrfalis rcrum bmnium in cf eatione marcria; ira ut jam illud Inanc Moyfis , vel hoc qtjafi Nihil

Ariffotelisluminismcreatifprendoreinadtumdeducarur-jhoceft, creetur: Unde dixitMoyfeSj,' SpiritttsDomimferebaturfuper <t(jf.,hoc efl:, prxf entia Spiritus informantis Aqus jahi nofnihanruf
adfu producuntuivqua; antea non erant,aur

non nominabantur; QuiEnam ergo erar formailh ef^

&

fentialisAriftotcIiscu)Usafpedumateriaiftainpotcntiairia6tumef1:reda6ta?NonneIuxiIla primo diecreafa,qu:Eci'af prima&immcdiataaDeo vivente in mareriarii huriiidam cmanatio ? Nonne

ergo vocavit ille fof mam iftani cfl^entialem aclum priinum , feii primum' rerum materralium infor" mans?Dcnique quid intelligebat AriftotelcspcrPrivafioncm nili tcncbras&dcformitatem,quam materia in potentia in ipfo intof mationis feu crearionis punfto exuebar.Qux riihilominus teriebre antc rerum creationem non erant p ri vatio.u tpote quas p.ulla materia; pofitio prscedcbat ; id quod

Ariftotclesignorarevidcbatui;quiaipfeaPrCcptbrefubPl3toheinhocdifterens,mundumexifti-

mabatafterrium&noHcrcatum.ScdhxtencbiXjCreationcprseunte, piivatfodicipbfKint/quatenus materiam co inftanti poflidcrc dicunf ur,quod eft interpundtum corruptionis &generationis.Quidergonuncdcriovisiftisopiriionibusputatis Suntne illEtamrecentes&novas,cumfuridamentaearumfamantiqua &vetufta efle reperiantur? Aut,quia egb Ghriftianus dbdtrin^Mofaicx ufumagis,quam Ariftotclisfortailis pollcnsprajccprori mco Moyli , quodfuumeft,[uft'amenfura attribuo,&in hoc ab Atiftotclc difFcrre videof ,qui Mofarcs difciplinx mcdiillam fenfum' alieno
?

&

vcrborumveloabfcondcnspiindpiailIacrcationisfibiarroganter&faIfoadfcripfit,qu^'ip/eMoyfes aborCjiriftiridtu, &quafimanuDeiviveriti's JchoVcnEcrcatorisacccpif, aquead fenfum fuum Ethnicum convertitjquia ('inquam) divinam divinimei Magiftri do6^rinamphilofophiamque ve-

ram agnofco,ideoric culpandus fuiti ? Nonne funt Bibliafacra totius fapicntia atque fcientis fons & origo ? & relinqucmus aut deferemufne illa ur iriconftantera Agarenorum & illorum in Thcman,hoccft,infidelium &Ethnicorum dodrinam fequamur, qui vcramfapicntiaraautcertam
,

fcicntiam

nunquam riovcrunt,fcd Philofophiarhafis vanxopfnionis,fragihfqueimaginatibnis in~ nicenteitifupcrfundamentailla,quxmyfterijsJudaiciscIancuIofurreptafoerunt, conftruxeverara anira^e fcientiam relinquendo raortcm runt,atque ita , vitam

&

fcicntes volcntes nobis conicilcemus.

C A

P.

%(j

SeCT;I. Port.I. Part.II;

Lib.

li,

p.

IL
creationemegit,uriii
,

De Tenebrii^ ^ ea.rtimj^ciehtis.
QUocitenebrxfuermtanteomnia, inquasTctragrammatus admundi
fuam naturam luciJam fcu atlum eas dcduceret, docct nos Supicntilllmus illc Salomon Sa^, ii.i8.Cujusvcrbalanthiijufmodi;MH?;(ittJx;>jfomu;MterwfjfforDmi Vcl,ut Hicionymus interprctatur,cxmatcri.iinVifajhoceft,exfpirituleuaquis vatuis&jnanibas,i.c.nulIafornialucida feu
gratia impletis,aut in elTe

quocunque mbdo deduttis Unde fit, ut, cu lux orruM^odo


:

cencbris op-

caliginem,ubi illa abcWRinc ciicitur Sa^.-j. ponatur,ncccflario Icquatur,illic lucccdcrc tenebras luctdm,cuifuccedit nox ; hoccft, abfcntis lcu dcfcftui pra:fcntia: Ipili.Sapientia SoUaut Stellu ilafior

&

&

luccedunt cenebrx atq; cahgo Hxc Salomonis verba op time confirmare vidctur lob. li.ii.Quippeexcujusverbisexpreltisoptimetrestcncbrarumfpcciescliccrepo{rumus*Rm/^f(inqiut ille )fundamcniaetenebrit,&deducit iu UuemumbramlctbaUmtl^ev vocabulum crgo (Tenebra^) intelligit omnium tenebrariim matrcm,vidclicct hylam obfcurilIimam,in qua cftnullum luminis vcftigium;Et quamvis in ca occultetur Alcph ab aeternitacc anre mundiin lucem eduioncniiattamen ilritus divini
:

lucidum fed noluit emittere radios adciicumfcrcnciam,hoccftinmulcicudincm, (cdinfuocentroatqi unitatc coscontraxit.' Hinc dicit h^ a:c.Tuim,Monasgenerat monadem,& tnfeiplam rcflexit ardoTemfuum: Atqi... iia:c erat rano, quodfpiritushumidiis univerfalis omni graciadivina deltitutustcncbris immcnlnacquccaligrie obvcIabatur,quatcnus ne lcintilla quidcm lueis ei aderat: Unde plane pro abloluta opericbaiur nihilo habcbatur.^Scnihil cxiftere videbatur;lcd totum illud,quod eratji quid oninino crachoc nihil diclum cftiquatcnus nihil aliud fuicquam tenebia:,qu.-Eformx,nomen & c!le daiiti , pc nitus reilftunt)a(ftiuc];divinofortiterrenituntur; quippcini]uarumnaturaatqidi(pcfitionecft nunquam mo vcrcfed vice contraria in fuo loco connaturali in lcmpitcrnum quiefcerc. Ha; crgo lunc tcncbr?
lud tencbrofum
relpecflive , licet in fe fit abfolute
,

omnino diiStum eft

&

ilLTgcncrales,lcuhyla,cjtcujusiandemmatricc(cu vilceribus,operante Aleph,accntrovcrlusci;cumferentiamprofunda, fhoceftjabyftlisaquatum jrcvclantur: Atqucumbra lcrhalis,Cquam Mcrcur.Trifmeg. vocac/wrw/rf(?;) qua: ubiquefuperfacie abylfiadhuctuir,erat illudChaosobfcurum,in quo Iplcndor landtusinerar,lcd morc confufo,atque irregulari rationcjcx cujus tandcm

inmachinx..reat2:ccntrum congrcgationoterrafcupulvisaridtisproduc^uscft.Dcillisergofinguhs hoc in libello oidine mcthodico difcurremus ; in quorum quidem campum publicu priulqiiain delccndamuSjdc charadtcrum fanttorum confideratione , quibus fingukr pracdi(ftarum fpcciciuin

naturxatquc dilpofitiones hicroglyphicis quafi vivis cxplicantur , fermoncm quidem brcvem quc fiiccindilum inftitucmus.

at-

p.

iil
lingua JanSid

De chara^erum /an^orum exammatione ^qUibus Jpecies pradiSia

Jecundum exaoiam earutn naturam atque conditionem


IN//>i;nflW&iluculchterfatisdeclaraviir,us

exphcantur. ,fecundum (ux dilpofitionis , quod qu.elibetrcsfuam

pioprictatcPi,dcnominationem habcat,ita ut ch..ra(5teresnominis linr ranquam fymbola &C hicipfiiis rcr nominata;j Tali cnim relpccttu adduxit Deus ad Adam omnes bcftias terr.x, atque omnia volatilia coeli utd iret ijs nomiiia ipforum naturis convenicntia, hoc eft,ut cuilibet nomini cHaraCteres alfignarct,qua: optime vicx iUorun^ iri calido 5: humido proporrionc, hoc cft,corum naturam interham litcris formalibus 3: cflcntialibus declarareiit , cCirporis in elcmenfuram compofitionismole ac niimerum litcrismagis mcntari , matcrialibus opacis explicacdilibct eft ut ct eaturse nomcn vivis omnia diljpofifadum , cx hteiis compofituin renc; Undc , per tionicjusconfentancum&conveniensatcribucret; Ncccertefutopinor^eftquicquaminicium naturaa VcrboDeichara(Steribusauiciscxprcirum, cujusnaturatfv: cflcin ijfdemtionluculentcr, lcd modo myftico explicctur; ita ut,fi litcrarum facrarii (cu c^ara(fteruin vivorum myfteria hominibus plcncrcvelarcntur,cc]uidcmimpoflibile non crcdam,forc,ut cxadtam cujuslibct rei formam; atqj cc corporis coinpoficionem tanquamfn Ipcculo concuerenturjcu &:velrudi ct more,aCper fo laconiiderationem exteriorem res nort cxiguas apcrire,& judicia haud abfarda,hcct no ica abloluta,rcdc^crc lolcamusj Veibi graria,in hoc noftro fubje(fto(nam ad rc noftram hos jam accingcmusj quandotcncbraiumgcricraliufitmcntio,fecundumG;.i. poniturimprimisrinn,h.c.y/;fHf/o,/n4rogiyphica conditionis

& &

nttdi,deformitM,(en omni

forma carens,&vaftitas;ita Ut dicatMoyfcs,far;j/H/j(/^ taUmame creationcm;Et


:

pcf tcrrainccllexitillastenebrasinancs,exquib.tandci-nterrarplctalucc,atq;fcccunchtaccdicata,
poft tenebrarum ad ccntrum rcpcrcufl^ionem fa(fla eft Et tcrra crat inanitas feu fohcudo; h.c. fub(tantia terrx nobis vifibilis &lcnfibilis erat tum tcporis tcncbrx vaft.T inanis llne omni forma aut lucis fciniilla;urpotccujusmatcriaantc creationemerathylaefubftantia,inquacratnullum lucis

&

infot'

DbPrimar. Natur. Elbment.

2y

infonnantis tcfl:imomum:Nam prima litera r> eft fignum privatianis; Etenim per illud dicitiir Cairi oblignatuSjUt argueretur.ipium excln fum clle a prxlcntia divina ; porro eft litera finalis , qua mun-

dus nnit lucis fua; margines,& cum tcnebris iiyhc tcrininatur: At quia finaiis hifec liteva proponitur, ideodenotat,quodanceprincipmmmundifaerit inftar limituni muildi,qui funt hyi contigui. Porro etjam ^ Sc ^ funt aquarum,feu ipiritus & aqua;,feu aquae fubtilis & groffc charadleres in potencia lolummodo ad eife ilhid,quo jam exiftunt,quoniam deeftilhs omnis lucis divini adusjNam neq; ^^ nequc i ncque 1 eis adiunc;ied folummddo r<,quaE eft litcra palli va feu fG2minina,nulia maf-cuhna concomitante,ilhc rcpcritur,Qu.are,ut foemina abfque mafcuIo,inanis,ftciilis , & inutilis ad procreationem,auc ad producendum aliquid in aftum exillic Sic ecjam n i1 velo tenebroio ipfius
;

e^ Htriufquefacunditatisplenus , uc teftatur A^ercur.Trifmegift. Eit ergo H H plane nihil;quia Teiiebrae ell Sc inanis hyla ; Et equidem efthyla, quacenus omni lucis przfentia deftitutum, per confeqiiens fummum , extremum gencraliilimum tcnebrarum genus,a quo ejus genera fubalcerna deriyancur;videhcet caligo &c abylTus , qux

n obumbratum eft

fine a(5lu divino :qui quideni tnfe,&petfe

&

&

funcuniverfiillxaqua; dcnfzex hylsventreapparcntes,


-,

quslucenondum

purgantur, fed ferc,

quamvis non penicus , informeS&: inanes cxcant Id quod etjam ex charafterumipfarum appellationefeuradiccHebraicapercipere poftumus. NamCnnriori mulciim dift^ert a hliV^, nili ineo, quod partus ieu mixus hyla; jam felc revelare in cipit,ica ut appareat eflc aqua Unde concluditur cumQcIaufojquoddenotataquasoblcuras^Nami^Qapercumarguir a{pedtumt<lucidi, feii VTe* tragrammatiextraabyirum',quoaquxobfcur2illuminancuL:Undefit,utabyfrusfic gradusfecundus,leu filius fecundus cenebrarum Gradus aucem tertius eft illa caiigo,qu2e eft tenebrarum c^ijufquecoEliininfiinumperxIiemfecundum fpiritualemcontra(5lio,(ive umbrarum horrendaruin ia
:

locuminfimum congiegatio;in
hoc cft,in abylH cencro lux a
angelisexulrarevidecur;

ipiricu cencbris

cujus ventreignisdivinusincludicur,radiique lucis feminancurj caliginc obdu(fto,rctinetur,& divina pr^fentia cum

&

quod etjamnominisejus charadleres nos docenc,' qui icadilponuncur r^^iTljTenebrxvcl Chaos; Ubi characfter luminofusignis Sc lucis U? includicur a duobus liceris tcnebrofis&maceiialibusn&T^i^^^filiixfolarisundique nube denfa& caliginofa obfepiretur &C
circumdarecur,ica uc nihil praeterquam tcnebrae atque caligo videretur
bris
;

quemadmodum in tene-

AEgypti palpabilibus,<Sc quandoDeus facicm fuam tegere atque occultare voluit,u't in columnanubis,&:quando temporepaftionisDomini tenebrKa horafextaadnonam ufque fueruntuniverfaliter fuper facie cerras. Ulcima denique renebrarum fpecies eft ipfa terra; cuiusinterpofitioneinterSoIematqucmachina:hcmiipha:riumnoxquotidieingruerefolct: Atvero,quodha;cfic fpeciestenebrarumoinnium lcviirima,nosdocentejuschara(fteresrres,ex quibuscomponiturvidelicet f "\k< ubi lift: nonpenitus includitur ut in T\'0;7n 5 fedab una parte ex characfteribus tenebrofis emicat pcr K,arguens hoc iplo,quod lux fblaris ieu vifibilis Deiprceicntia femper in uno terIX feuulcimsteriebrarumcongerieihemiiphiriomanifeftetur;' Atque hac racione hKC tenebra; ,

rum

fpecics,quseratpriusteiTainanis,vacua;&foIitudo,jameftterrafertilis,mineralium radici-

bus.plantifque ieminaria fua habencibus replcca,& paiHni arboribus frudiifcris exornaca, ac paulo poft etjam animahbus cujufquc generis habitata. Quomodo autcm Hx tres voces ad invicem natura conveniancfic accipite

nnpi per interpretationem eft inanitas, inane ,res informis folicudo ; &c. 'CnnAbyflus :qucE abylli.utteftaturP/ii/w.yj.iy. PraifentiaDomtm timuerunt conturbatafunt; indearguendo^quodiplendoiiDeicflent contrarisE,& perconiequens caligine obdu(3:x. EtGew.
,

&

.Tenebr<tfuerunifupt:rf.tciem

abyp Et Mercur. Trifmegift. Pimand.


:

Tenebra

& umbrdiagitabantur inejfa-

hili

Et Pimand.^. Erant umbrts, inpnit tn abyjfo &c.'^^n latinofermoneeftTcnebra^obtenebratio^caligOjobfcuritas&c.V^Keftterra^quamlc^&.i^.ii. Vicujus locatenebrofa dicicPialmiftaP/i/w.y^.io. Crudelium

lumtnif vultu,& obltqua revolutiomfubterlabebantur :

detm tenebras^ infernuma.pfc\hve:,Et


violentorutnplenaep

&c. Sed illoium hocin loco parciculariter

& diftindle mentioncm faciemus.

&

P.

V.

Deprimo t^fummo tenebramm regno ,Jeti>genere generaliJSimo^ quodab HebrtsisnT^T^i^ dGracis Chny acahatmisfohtudo^
tenebrXf

^ matiittti appellatur.

n^t^ apud Hebraeos, & v A>) apud Graecos idem eft,quod folitudo,caligo & tenebrae irianes apud Latinos; EtLatinietjamutplurimumhocvocabulum GraECumHyla pro principio primario materiali,hoceft,promateriaremoti(rimaufurpant, quamvisnonnuUihac di(5lionepro omni cenabrarura fpecie utantur Hinc Syneiiusin Hymno fecundo ;
:

Tluduantis

& bj/U
I

TexitdorfumnUher
Jgnis infidensfummttati.

Ubi

88

Sect.

I.

PofLT.

1.

Part.

II.

LiB.

I.

Ubi hylam accipere videtur pro abyllo inferion,Uiper cujus facie tencbraE H)'!.Tgeneiali(TImg ifucrunt; A tque hxc abyflus infcrior ell niliil aliud,quam Chaos ut tnfra dedarabiniu s Alibi illc l. Undein hymno tcrra;meditulho accipere videtUTi inferis,aut pfe hanchylampro
,
.

Beatus qut^voracm

hjU

Vtta)islatrattm,&eterra

Emergens,filtulm
Vefiigia ad

Deiwi dirtgit.

Simihtcrin

hymno fecundo cjufdem fic cecinit)


Regit altttudtiiem mtmdt,

Siipcrnum ornatum trahens

Ad imam ufque hjlam,


Vbt Dsmontim turbam
NaturafubfideniparH.

Et alihi,hjmito

.dicit,.4/4f<
,

Draco D&mon hj/l,Nubesanimi &c.Ezaiibi ibidem.Pro tenebrif inteUecliiii


:

ut HyU me magicis, irretivit artibus

adhiu tamen injunt mtht

Et tamcn uno loco Hyla: vocabulo utiturj

proutinfenlugencrahirimofumidcbet:Ut} T lux es
Vna,m<cansradtmcumpatre,

Qui ferruptK hyU tenebris


Injpirttumfiilges niitndi-

Atqui nosreverapro primordiali omnium principio matcriah ipfum accipimus,quod cft matcnarcmotiirima,inform!s, &:infolapotentiacxiftcns;Dequa Augaftini!slicloquitur;CttWrf/<quid tiiformeconctpio,prtii$
nihil tntelltgo,quam tntelltgiibam;qiiontamficut iithil vidi

ndo t\.nebr& vidcntur , mbilfi'

Exquibusfcquitur,quodHylafitillud,quodintcr ahquid&nihil pcrcipituiiUnde,ut ahquid non diGirur,fic nccelfc clt,ut quoadnos pro nihilo habcarur,quatcnus non informatur,hoc cft creatione non illuminatui J& per confcqucns, quod Dcus omnia cx nihilo
nitlttera idicndo aitdtturjilenttum.

crcaverit;h.c.cx rton actu praEcxillente feu informato,led cx nihilo lcu re informi rcs

omhes

in cfle

rcfpeCtti illius.quod lit quafi nihilj produxit;Agnolcit n. Auguftinus,quod Hylanon lic aliquid , non ali:cr,quam Akph alijs non illuccfccns tcncbroium aCabahftis nuncupatui :Nam quid pctcft

&

illudcncautexiftimariinrcrumnatura,quodinanc,vacuum,atq;rencbiolum,hoccft,omniioima
lucida dcftuutum cflc dicitur:Unde,

cum Deus munduni crearc voluit necefle fuit, ut iilud inane &vacuum deponcrct,utpote quo pia;fcnte nihil inniftuari aut creaiipocuit:Hinc dicit lob. 16. 7. A'
,

</;/w/t'wmfiif Dfttj/tt/)r/4Bt'c?"V4(CT,(h.e.tccitcalumgyiarcluperpolum.^uilonarem,i.e.(pi-

ritum pulchruminfoimatum

terram fuper nihtlum; J &fujpendit jam lucisformalis ladijs impleh.e.Hylx'primordialis tencbra:,leu Ijjintus tencbroli dcorfiim pulli
Itatuit

loco

nihili feu vacui 8c inanis

tilunt,vacuiq;&;inanitacisnomenreliquerunt; quatehusrcbusoninibusperdivinamprxlcntiam opulcnccrinltrudli tk abundanccs in cerra a Dco benc cxculca fupcr nihilum lulpcnli dicuncur;h.c. loco vacui viitute Verbi ftatuminari.Ex quibus colligcie poflunuis.quod inane &c vacuum , utpoce

quod nihilahud cracquaro hyhv &: tencbia; primordi.ilcs,luciicpiiuk]uacoElum aiic mundus crcatus & inlucem produdus fuit.Atq; hinc Gai.i.diciturAluod rwrf/ttcm ;rfw ''.<<; Qua; quidem
tcrra

proprimis tcnebris accipitur;quippe qua; fucrunt in potentia ad teiram, actus divini ubertatc

vacua nominaca fuicpnufquam ul!a crcarura in nuindum fuit affluentem;Et hxc terra infoimis prodica,auc in lucem edica.Haec igicur ccrra !nanis,fcu ccncbrae ii^i verl:c , lcu umbra; hoiiendx fpiritum profundum,&deformicace in carum ventre fcu abyflb delitefcentcm.ac quali mere nihil cxiftcntem brachijs cctrisjatqj naturx crcandx tiiftibus &: lcth.ihbus amplcxa: funr , ufo; quo appatitionepr2fenti.Edivinx, tam quidiUudprofundumm ventrchylx lcutcnebrarum piimariaruoccultatii.quamquidipfxtenebrxjvitxcrcaturarumi adcoappolicx,exiftcient,patefad:imeft;juxta iWndlob.ii.ix.ReveUt profiindaetenebrii,&educitinlucemumbralethalcm;h.e.Cf inz\imCeu^<\\.nsmtenc-

&

brarum dcformium oblivionefubmerlas jam cx ijs emcrgerc fccit luccquc lua incffabili tcncbras horrendas,& umtras lethales,h.c.vitxcoritrarias(n_aiTi piivationisfuntprincipiaj in lucem produxit.Nonne hoc ide etjam confirmare videtur Salomcn Sap. im 8. Mundum cxmfornnfeu invtfa materid
,

tffcctt

vWt^jrif Dffw.Quib.ctjam facrarum literarum tcftimonijs quam cxactifliiTic .Tdftipulari vidctur Aiuiftcs illc fapientiirimus Merc.Trifm.Piw.i.cujus fermo cft hujufmodi;Ctt ferfr dtxiffetPimander,

ntns dtvtiuputetu mutavttforma,& univerfafubtto reveUvtt; Cernebam n.tmmcnfiim quoddamjpectaculutn; onintavtdcl.ionyerfatnfuaventmiiiat^lucundum,quodtntHentcmmenitrtficeobl:c}abat; PaiilopoRumbraquicdain
horrenda obltqtu revolutionefubterUbebatur,tn humidamg^ n.ttnram mtgrahat,tncff.ibth tum vtdtu exagitata-.lnde

fumus magniis infoiittum erumpebat;ex fonttu vox c^redtcbatur,quam vgo luminis voccni cxifiimabam Ex bac Ittminitvo(eVerbumfadiimprodijt;Veru7nhcnaturdhunitdaJ}unseamfovebat&c.Quidigituiahadlihi\u\t
;

hic fermo

quam quod Alcph tencbrofum mutans formam luam


?

Jod

primus Tctragrammati charafter

tadtum lir Akph lucidum livc Cujus prxfcntia hylc tenebrofa in idu quali oculi
,

illumi-

De Primar. Katur.
illiiminaiafuit,acprotinus

EleImentJ

s^

&e veftigio tencbriEreu umbr<Thorrend3E,cunimagnoftrepitu e ventrS

hy!a:iilummatiEegrcdientes,obliquarevolutioneverfuscentrummachinspropullatas funtjatque

humidanaturatumimmediate,&qualtininftantipofteaapparuit, quam rovit Verbum; hoceftj ipuitum fcu aquas,e quibus coslum.leu univerlum conftat, illuminavit &informavit emanatio lucida&land.>,fcuvirtusTetragrammati;juxta illud Genef.i. SpiriiusDomniferebatur fuper aquM. Per nigrjs,adhuc informes , led in motione politas arguere vi-= 11 m bras ergo horrendas aquas denlas dctur,quxruntlccundatenebrarumrpeciesabhylauniverfah movens,quam abyflum cum facris litciisappellamus: HincinquitPlalmiftaRegiusPp/w/.yy.iy. Abj/fiprafe>itiADominttimuerunt,& tonturbatefuiit. tls autem umbrarfubterlabentes funt tcnebrarum hylcEinfinitse quicfcentis portio iri.i,qua; t uu ilhidinane & vacuum.quod repertum fuit inillo fpatio iphaerico , in quo Deus pofuit atque collocavit munduin creatum Nam hylx dimenfio leu extenfio tam infinita eft extra mundi pciipheriam,utcomprehendinonpoirit. Quare Sapicns Pimand. j.inh^c vcrbaerumpit;C<ir<iio~

&

ne UudestHMiu
fterio

ijs

qiuin lucem i tenebrif nuijii,an in ijs,qualatent adlm arcanojinurecotidita} hoceft


:

inmy-

ma jno tcnebrarum f undamenralium hve hyls Sed jam faltu levi adfccundam

tcncbraruni

ipedem,lcilicet ad Abyllirtaturam

& conditionem defcendemus.

C D e/critpulo nonnuUorum
3

P.

V.

qui adnjerfm opimonem mettm^aua.

hylam increatam ejfeJiatuo,infurgunt.

QUoniam ( obitcr agendoj nonparvi momenti fcrupulusnonnullorum mentes occupat, quamaximtis mihi furicpient crror in co,quod Hyl3m,primam materiam feu tcnebras illas Mo' increatas di.xi ; prorliis ac li hoc ipfo ftatuerim aliquid Deo coaEternum idcirco' huic erJam objedlioni rclpoiidc&,mc iongea tanta pra;fumptione abefte;conftanteraflcrens , non modo Philolophorilm veterum opinion!bus,kd etjam Re verendiflimi Patris D, Auguftini autoritate muni-. tus , quod quamvis hyia feu pvima mareria, feu abyiFus inf-ormis, hoc eft, tencbris obdudta lit ahquid nominc,attamen non lit quicquam rc tlnde ht, ut non immerito definiatur efle iflud , quod
li

faicas

interablolute nihil, &hocrcvcraaItquid'fcurcminformatam


;

& creatamimagihatione concipitun


elle,ur filentium refpe-

Hine enim crt,quod D Auguftinus dicit;iftam materiam viximaginabilem

ftulerm6nis.Sicutiigiturlilentiuninoneftlermo,ledeftpotentiaadlermonem;lic etjamhylaleu tencbrofaabyliuscftnihil,fedin potentiaadredudl:ioneminahquidad:u,hoceft,creationem.Unde colligcridum cit,quod h.-Ecprimamareiiaht quoddam viximaginabilc,inane,&perconleques,


nihil
j

Nam, ufei aclus Dci ibcft, ibi impoflibile

cft,ut res aliqua adtu fubfiftere


,

queat,utpote Cuius
.

praelentia eft 0:^ik illc primus atquc luperfubftantialis orania crcans

omm'aque informans Atqui

hxtcnebrxomnifonna

&

praclentiadivina deftitutsfuerunt,&proirideeas planepronihilo,re-

fpcdlu alicujiis rci haberi liquet. Prxterea non dubitamus quin literati intelligan t,rerum omniiim creationemiiihil clFc aliud,quamadus attributionem,nihilo fcu rebusinformibus datam , con-

&

fequenterform.-Euidudionem collatamrebus imaginarijs,qua:anteaa(51:uah Ipiritus Dominipra:ilntiarionfiicruntinfarmatx.Atverohylaleuprimamateria fuitres nomine artis quidem denotata,fed revera non flifi vanO'& phantaftico modo per imaginarionem concipienda , quatenus vidclicet in fdla potentia venit conhdcranda habens lefe ut limulachrum in fomno , vel lilcnriurii ad
voceiTijUti di(Siim-cft. Haschyla,
tcle mareria

poftcaquam Crcata

fuit

Velinadumdeduftavocatiirab Arifto-

fecunda,quatenus d prima denvata ; A Moyfe aqusfrum nomine appellatur , qus cx tcnebrofa&deformiabyiroeftluxerunt,iadiofaSpiritusDominipraj:fentia,intervcnienre,fpccieinaquarumihduentcs; AMercuno Tiifmegifto autem nuncupatur natura humida, cx umbrahorrenda per Vcrbi divini airiftentiam revclata; Et D. Perrus dicit , 3. <?. quod cceli fuerint priui terra ex aqua Atque tamcndidumeft, Deumcreafleoriiniaex i>er aqi<am conjijiens verbo Dei: nihilo; Nonneigitur mtelligunturper nihilumaquajinformesfcuabyflus, fupercujusfaciefiierunttenebrasquxactuplancnihilerant^&tamen informantis Spiritus ignei pr^fentia Aqus fieefle , fequiturillud eflc nihil , cui bant ? Etenim cum ht foima; elfenhficctconditio nomen dare

&

&

&

forma penitus abcft,hoc cft,neque nomen proprium ncque efle genuinum habere. Erat crgo muridi fundamcntum in potentia abyflus forma deft;tuta,utpote fiiper ciijus facie fuerurit tenebrs primordiaies,quaiumpraefcntiaformaomninotollitur,&nihihrroph3Eum ftatuitur/ Fundamentum autem mundiin adu erat aqua,a tcnebrofaabyflb ( tanquam a potentia &plane nihilo refpedlu clfentiae jina61:umdcdudl:a,hoceft,aquainaduatafeu creata. Nonnevideturiple Jobhuicreiexafte aftip ulari,d um cap. i i.ii. in hsc verba loquitiir ; Revelatfundamenta e tenebris, educit in lucem um-, bram lctbalem ? Ubiper fundamenta principium aftivum &paflivum Cni fallor) intelhgit,nempea-

&

quam qua:,tcfte Petro locofupra <jl/(;grffc,eft f undamcntum materialc caeli & terrac, ac lucem
I

quae eft

fun-

',o

SECf.

I.

PdRT.

I.

Part.II.

LlB.

I.

Fundamentum forraaleex tenebris eluccns. Et Job etjam vocat al/jijfum umbram lethalm, id cft.tenebrasnonaliterformamruaprsrentiatollentes(undeletliumfcquiturj quam lux fuo vultu& afpcdudeformitatemabyinaufcrendo.nihil quaii,velpotius illudpotentialeinter abfolute Hihil &aliquidadluinE(rcaquarumrcduxillc traditur. Nonne ct hoc idemnobis conihimarc vidccut
virille

tam

fapicns

q patienSjC.z^.y.verbis his apcrtiirimiSivl(///onera mcwrfif DmyK^ er JM/jne e-mwH,


1

^fujbendit lenamfupeT nihilum

Ubiper iiiane& vacuumintelligit umbiamlethalem,quamet)ani


umbra,lplendore &pr:elentiadivina,Cqiixjam

Moylcsvocavit

rw^w /</, quatenusexiUa

om-

nia implerc dicitui j dcllituta,terra creata

& donis

ac lcminarijs pixlcntia divina rcplctillimis pcr

umbrarum lucisdivinxradijscommixtarumadcentrumrcperculfTonem,piodudacft. H.xcomniaaRabbiJudxorummorcCabalifticofcribentibus optime deinonllrari videntur, diccntibus, quod Aleph ( hoc vocant principium ) in abylfo tencbrarum ictradum, & immanens , otiofumqj vel ( uc ajunt ) ad nihil rclpicitnsideo dicatur pc<,id cft,Nifci/ iivc o $, ac nonf.m , quia nos tanta inrcbusdivinisingcn)jpaupertatemuld:atidei)s,quxnonapparcnt haud lecusatque dc ijsqux non funt,judicamus. At ubi feitaoftendicut lit aliquid &reveia fubhftat ,ibi Alcph tcncbrolum in Aleph luciduni convcrtitur.llnde nobis explanatui',quod,cum Sapienna (quam vocant Alcph 8c Principium)captunoftrotenuiexiftimcturutNihil, quoniam in abyllo tcnebrarum rccondita, quali nihil vel non Ens vidctur eire,quatenus in adlu efle non apparet,quod (inquam j fcquatur indc,tanquam ex concclIis,tenebras iptas malto magis pro nihilo haberi,quippe quarum dctormitaVerum li hx mca; allertion es vobis noncium lu fticiat, cquite & afpedu privativo aliqiud fic nihil dem rarionc hac lcquenti me veftr.-E cuiiolitati (atisfadurum hdud dubi to,ira ut fpirirtts veftros ambi^uosmutuotandcmconlcnfuqueamanimomeoconciliarc&: iinuc. Dcum noftrum Jchovaj fecrcta fua (apicntia conlilioque inlcrutabili mundum cx nihilo hibricaii pondcre mcniuia &c numero decrevifte , ejulquc crcandi typum materiam & tormain inpiiniis in xtcrna & (apcrfubftanriahfuaidea(euArchetypodehneafl"c,piiu(quamilleadlen(umhumanum vcraCrcationcinadu.lfi deduccretur.nemincm lanx incntis compotem latcrc cxiftimo:Hinc auteni fcquitur.quod merc &C
,
.

ab(blutenihilhoc(ccretoconditorisdecieto itaprxparanmifueiir,ut,hccttenuitari&paupertatJ caDtusacintclledusnoftiivideaturmatcriailla,quoadnos inforiiiis^hoccft.viximaginabiiis.nihi-* lominus tamen ca arcano conlilio Dci deftinara,ur mundi creandi materia exiftcict dc (iibito tuni
,

fueritcxplancnihiloicapi;Epaiata,utcxtireritaliquidinpotentia:Q^;.xquidcmpotentia

(ivcpr.-E-

minimcappaparatio iplidecretorifuitjam tumqualiabiolutillimacreario , licctoccuhiflima i(\am claululam (enlibilem nondum deduda. Std,ut hujus declaratfonis in adum rens,quatenus
breviter

&

& vcrbo quafi uno concludamas per illud^quod in

dodiina

(cholaftica nullo modo a (ub-

ftantia divinitatis

diflentaneum exirtimatur,dicimus, quod , quatcnus Deus omnibus temporibus eftpraefens.eatenus resomnes,qua:exordium atq-,exiftcntiam adtualem in conceptu &intclleda

hominumhabucruntjfuerintfemperin potentiaobjcdivaoculisDci;quxquidem potentia hcct hominisconliderationinihilvidearur, attamen rclpcdu pra;euntis decrcticrcaroriscftquodammodo & qua(i jam cum creatura acto coram Deo facta.Concludimus igirur,ut vidclicet ad ftatuminaiidam iftam opinioncm noftram,locum adhuc manftcftiorcm producamus, veri(imile efte ex iplillimo laciarumliccraiiimcontcxtu,quodmundus,&ca>quxtn mundocxiftunt,(intcxmareria jninimc creata,hoc cft,ad:u dcftituta,^:pcr conlcqucns informi con flata & produ(5ta,quonia dc eo cxprcfla iplius Salomonis in Magia Coliviologfcacomplctiflimi vcrba Sap.f4/).ii.v.i8.icpcriunrut;

quxfecundam Pagnianitranslationemitahabcnt; Af4(<7?ni/offftJWrf>Mfj;/H/o;j>n4fefWfjf(,vcl lecundumi icmclliicxpolitionem,Al<n(f4frwr'/f /(//<; fltn/on>7w<ftr/j,vcl,utHieronymus rcddic,M4(/<f//4 creavit orbem terrarunt ex materia tnvtfa quippe ex quibus cvidcncer apparct,
;

quodlupradiClainealencentiaabipliusvcritatisobjedonuUaratione dilcedat.

P.

VI.

Dejecundo tenebramm regno , yideltcet de Abyjso, ^iUiM J^eciehuSi


proftindum apud Charadeics autem cjns (an(fH,per quos viva abyfli naturaiignificatur , non diftcrunt a charadcribus bylae fcu tenebrarum inanium praeterquam quod in litera finaH n mutatur in ^ Mem claufum Hc autcm dcnotat (piritum magis occultum & ablconditum Mem vero ftiagis a[)crtum&itiadumferededu6bum; Undcdcnotat, quod aqua;inccperint appartrcex ventrchySE,fcdmodoobfcurojitaatKtenebrofumanteaquic("ccnsjamintiinrccus movendo e meditulho tenebraium mfinitarum vultum natunt: humideadhucnondum formarxextrahylam univcrlalcm exilire feccrit;fcdeo modo,ut Mcm (quod eft ejufdcm afpedus obfcuri (ymbolum ) claufum cflcr, non apertum;nam lux nondum cruperar cx hyl.x vcntrc:Unde dicitur,G;f/i. quod tenebnfucrint
ABylTus^feUixiS^s^^ro^^apudGrzcoSjidem (onat,quod ^niT apud Hebrjeos,
Latinos
:

&
;

&

fuperfacieabyp:Atc[\
tn

hx ab vlfi

iaemu\:profur:da illa,^tt^ lebovarevelavit e tenebris, atque umhrdUthaks,qtui

lucem ;//M.V(f,(ecundum illud anteacx /okiz.ii.allegatum.

Hx iant unibra illz atquc tenebn tnelfabili


lumi-

Di Primar. Natur. Element;


lumim mtu <gJMf<,quarum men:ionem facit Merc.Trifm. Pimand.i. five ha:c eft

^I
unthrA illa tnfinlta

&

im/i/,quarhMcrc.idem dixic,jfj|/e/?ij;jfff,camaChaosdifFerentemfaciensfeudiftmgucns:Verba cj us hxc limr, Pimand.^. Erat umbra mjimta tn abjj[o;aqua infuper &Jptrttt4s tenuis intellectualis per divinampoiemam in Chosinerant &c. Hx funt illx abyllijquas fplendor fandus nondum ad manifeftam aquarum produdionem penctraverat quippe quasad faciem luminis fubterlabi & fugere tradun=
;

nn:\lndePfal.yj.iy.AbyjUpmfentiaDo)ninitt?ituerunt&conttirhatfunt:EtMct-c.Txii'm.Pifnand.i.Vmhrte

horrendit obUqua revolutione fuhterUbebantiii ineffabtii

tum vultu agitat:Et Gen. i. SpirttusDomimferchatur

fuperaquas:

Spidcus D omini pcnctiavitin abyfl'um,&: revelavic aquas.quse in abyflo tenebris obduftaoccultats fueiUHt Nam primum ferebaturluperaquas,ccElorum viam Ijph^ricamdehneansi&deinde in profundura abyflorum obfcurarum penetrabat,qu3E in illarum ventre dcformi occlufae erant, loco nihih ha-

Namq; iUic Mem claufum aperitur,& fit "O hoc eft,Mem apertum:Etenim

&

bebanmr,candemq;

iplius prsfentia manifeftabantur:Rof(/if4w (inquit Sapientia ) cceiorum in tota terra ctrcumivifola;tn abjforumprofttndttateambulavi &c.Ecclefi^. Ex his igitur videmusj quod abyf-

ad fuam macrem hylam, e cuius ventre&giemioincepitclaufbvultusapparcre, &more litigij vivis crcatbris adionlbus reiiftcndo tandem deoilum a facic radiorum i Jod profequentis defcendic & ab increpationibus eius fugit.* Nec camcn ica Tecragra:mmaci adiones lucidas evicaire poiuicquin ipfe luafapiencia ejus penecralia dihgcnci inquifitionc perfpexcricacfque nuhquam revclacas in adlum & cfl.e produxerir/Sicicaquc Univerlkaquaium mundanarum cencbra; vircute Chymra: divinsfuntfublatcej&recondita eftfextaejuseflentiainfiipremamachincEregione ,quinta autemefTentiain cailomedio, atque efTentia quarta inintimo;in ciijustandem centrum cenebrarum fxces ab humidatocius expanfi maceria feii aquaunivcrlah,canquam a circumfcrencia ovi Philofophicijadfuum cencium acq; mcditulliii fueiumicdudx;juxta illndlobr^S.^^y.Qiitsntaneravitcceios infapicntia,& qus.defcendunt dc coelis quiefere fecit,
fuSjCujuslacies tenebris obruta eracproximo gradu fe habeac
,

cumdefcenderetpulvisiHdtirmem illam^&glebxfibi invicemadiurerent?

Scd dc
fit

his fuo loco.


filia

Vidcmus ergo,
tencbrarum

quomodo abylfuspro fecunda tenebrarum

Ipecie numcretur,ac

quafi

\\y\x fcu

generaliffimarum atq; iiifinirarum,quarum expanfio vaftaultramundi creati margines in infinitii feextcndit;cujus matncisportiojcx qua tp.ndem Pdn feuuniverfalis natura procreata eft , dicftafuic

Abyirusuniverfahs;fubcujusumbraaquaE univerfalesinformes mox producendx comprehendebantur: Acq; ha;c eftratio,quod ejus licera finalis eft Mem claufum, arguens vidcliccc , quod paraca fuencabyflusadaquasdef-brmes porrccflionemanusDxmogorgonis feu Tecragrammati producendas;qua;,poftQuam ui luccm editx fuerunt tj^^O dida: funt ubi n in medio inter duplex , arguittabernaculufblarc,cx quoJod,tanquani a cenrroi!Iuminattamaquasinferiores,perQ clau,

Mem

fum fignificatas,quonia cum tenebris cerra; finiunciir,quam ^2 apercum , quoniam per ipfum efFuIficJehovainuniverfummuldum.AtverojadefubalternisabyflifpeciebuSjquaeadhuncufq; diem in mundo remanet,verba nonnulla faciemus. Aliam abyflum peculiarem fcimus effe apud Jehova
a}okondit^n\exV(Ami(k.xKcgi\^i^cxx.\one?fai.y-):j.Ahjffoipojmtlehovatnthefauris;

Dequibusficlo-

c^mtuvSz^^icnsECiCi.i.i.TerrAlatttudinem^&cixlt altitudinem^abjffum^&fapientiamquisinveftigefiSuntex-'

goabyirilupcrioresj&lunfabyfliinferiores; Defuperioribus jam exiftentibusficloquiturfapiens


Prov i.Cumfortifcaretlehova fupmores nuhesfuperne,cum roboraretfontes abjft &c.

& ludensantc eum omnitempore:]Lt Gen.j.ii.Tontesabjfit&catarattcaUapertuntur.Deii\fcnoiih>usloqui-'


tmPCAmiihi
Pfui.io ^.6 .Terram opefuit abjffo ut tndumento/upet jnontesjiantibus aquis exincrepationettiafu^

Ftii egofapientia ktificansa

^>'Hf:Unde videtai hicProphetaRegius abylfum accipere pro nubibus,feu aquis denfis. Hinc Pf. 1 o 4.N6fi denfe vAncttlum Det feu ejus currtisfEt Pf.i 5. Ntibem cxpandit Deus pro tegumeto;Et lob.ii.i^.NuheS
denfn latibulum Deo\Et E.x:od.j^o.^.^.'Subesepi:rttittentortumconventus;Eti.Clnon.(S.i.Eti.Reg.t. II. Jehovz
dixit,)^ habitarefub

cahgwe;Qu}hus arguitui ,quod abyfllis fit fuperius.*SimiIiter denfa nubes pro ipfis

tenebiis accipicuuUndc lofua 14.7. Pofuit caltgincm intcr vos AEgjptios :ltcm aqua denfa; cenebrofae ipfius mans pro abyflo rcpucancur.fecundum illud Exod.\^.^.Abjj^tcpcruerunteos;defenderunt inpro-

&

&

fundumftcut lapis;ht ihidem Z.Ahjfi concreverunt in tntimaparte marisflatu narium tuaruni; Ubi abyflum fumit pro fluCtibus cecns maris rurgidi,& pro obfcuricace aquarum propter denfuatem carum Un:

deetjamHubes denfadicipoteftabyflus. Intclligimus

igitur exhis,

quod

abyfliis fit nihil aliud,

quam magnaaqu^ denli',&propter profunditatem oblcuras ac tenebrola; congeries; EtquoniamabinitiototiusmaflaE.univerfkaqua-profundum propcer lucis abfentiam tcnebris erat obdu6tum,ideo illud abyflus dicebatur,hoc cft,mafla aquarum ingens luce orbata;Id quod etjamnominisejuscharafteresprimarij&vividefignanrjOTr^^quafiQMem tcnebrisclaufum,fcuaqu^deformes;UndeMoyfesprimumentioncmfacitTenebraru,&deindeAbyfli,priufquadeSpiricuag.s incubanteverbiiullamjpferat:EtreverareIiqabyfnportiones,inhucufq;dienominat^,funtpotius abyffirefpedlivedide,quaabfoIute,quatcnusnihiI)aexiftit, q>reverainane autvacuuminmundo dici poirit,qu5admodii in principio eratQnr,ubi nullus Iucis,aut form? lucide charadcr aut fign.icuIuinveniebatunUnde ecpro maris profundomeraphoricefumicur,in quo n5illucefcicluxinterna,autpronubeobfcuia,in^luminisfeuignisftigmatafeuindicianonincIuduntur;Nahujuiinodi
I

abylli

:;

^2,

SeCT.
fpccies

I.

PORT.

I.

PaP-T,
;

II.

LlB.

I,

aby ifi

Chaos proprie

cum terrca nuUoordmc

aquea dicitur ; ucpote in ciijus medi tullio ignca natura cum aquca obfcrvato conturcntLir id qaud ctjam c\ Cabalillica vocabuli cjus cliaialuic ct-

&

dlcruminfpcClionefaciliimumeiitdiiccrncrejdequaf^pm/fi/wtvmlatiusdilaurcnius. Sub

iamtenebrarumfpcciecomprchendipoflunttcncbrxilla- ALgyptiacx, dc quibus fcribicur, Exod. 1'enebra A Eqyptioriim tam mAgndfuerunt^ut Altcr alterum non vhUi ct.uccfurgcnt ulliis de loco pcr trcs dui I o z ; Porro ctiani tcncbra; hx fucrurit fcnlibiics icu palpddcsfuptr tauim AEnjptt utqutvts cas palpare poffet: Sed talcs fucrunt tenclrd ill,qiUfa^Afimtab horafexta ufquead nonam inpafione Salvatoris Matth. ly, 47.Cuiusreirntioinpromptucn:; quoniamvidclicct Dcus,qiiic(lmundiluxunica,avcrtcnshd. eorem f iium primo a rcgionc AEgypti,&: dcindc a rcgno Judxorum univetraUter pcr fpatium die. .

&

lumtriuminuiioloco, Sc
fethix;

lcu aquas infcrioresirrcpcre,quo extiterimt

verascomoaoinacrem Domini in piincipio.priulquam plcne mundo affuhilAtqucitaudeCnnomnihimincprivatum palpabiics rcddcbat tcncbiasAEgyptiotumi


triunl

horarum

in ahopermilittencbrasabylfi

Inalrero veroidcbtcnebrinonfueruntitapalpabilcSjied admirabilcsvalde,


rali

& modo iupcinatumortis

attx

De quibusSandlus Lucianus Antiochus

Marryr

in

tormcnto

fuce paflionis cC

conftitutusjjudicibusin cruciatucialtantibusacclamavit; Perquintc tnanihdibusvejhii,6^invi.nictis,


temporibiis PdutLpaticnte Chrifio,etjamfugato Sele tenehrisdicmfuiffeinteriuptioU.

Ncc ccrtc ciat cciiphs lia;c

lineinh"niDcidigito,fivcaverlionemanikli:afaciciejusabiniquitatei-licli,acfitaichcinus intucri

noluillct;quoniam tnaiplam comitabanturmiiacuia; qnippc qua: (quod dictu mirandum tll^ imprimiscontranaturalcmcIipliumcommuniumordmcmiadacft;utpotc quar nunquaminpic-

nilunio,hoc cft,inoppolitioncLunaEadSoicmacddcrc(uicnt; (S;vcro lixc jmmcdiatcpoftSoiis oppofition.cmcontingcbati Dcinde parsSolis vcrfus Oricntempinisfuit obumbiata, &eadcm
poftca iumenfuumetjampriusrccupciavit; quoditidcin contia

communcm

naturrE diipolitio-

Dcnique.f quod omnium maximeprodigiolum,& fcrc incrcdibile exiftimaripotcll) in horaccliphsLunacontra (uumcurlum natuialcnitctcndir,videlicctab Orienccin Occidentcm,cummotuscjusnaturahsfithuiccontrarius;(<:rumpoftcaimmcdiarc poftccliplinfinitam rurfus motu liio naturaii vci (us mciam loiitam,ab occadi, inquam, in ortum , dcpropcravit Porro cijam Eciipiis hirc fiiit univerfaln, cjuando rclic|uas ccontra particularcs duiuaxat cfle communisnoscdocct cxpcri!.ntia. C^iarcniaHifcftumcft,qi;od Dcusjchovafaiutarcm vuirus (uiiuccmpertiiunihorarum(pariumabinfcriorimundircgionc,utpdtcinc]ua tcncbix ilLc pcr totam

ncm cvcnirc ccrtum cft

intcrcapedincm,vidcliccr intcr horam lcxtam 8c nonam;in ca-lo infimo ad ihftar at yfll prima'psidurarunt,modo niirabili&; incfiabiliaverrciit. Sub haccrjam fpcciccratcaiigo illa,de inter AEgyptiof quantumvis ctjamhsctcnebraquaioquitutjofuai^. 7. Pofiiit tali^nicm tiiler vus ium Ipecies ad Chaos dilpolitionem quam aptiftimc referri pofllt.
iftius fpatij
,

&

C
De tertio

P.

VII.
,

tenebrarum regno
pelldtur.

quod Chaos ap-

QUodChaos
:

fit

tmins tcnebrarum gradusa duobus fupcridribusdiftindrus exvocabulicjus


;

charaftcribus viviscliccrc atquc animadvcrtcrepoflii^nus


Chaos Atque h;c tcncbra; non
lunt ita inanes

videlicet; "|'J7r>,id cft, tenebrd vcl


,

& vacuje
:

ur pixccdcntcs

quibus nullus incrat

lucis

chiradtcr;lcci iplius di vinitatis thciiiuris rcpicta:

Nam in fuo ccntro habcnc Shin, quod cft hiero-

glyphicum

atquc iucis,&: (ymboiiinvTrinitatis individu.T;undc tiibus protuberationibus furlinn tendcntibus iriiignitur; Atqui hoCi/cx omnipartc vcio obicuto i^ tcrribili iphus n <^^ parte antcriontci;irur;quodeftiignumccrroris&iocutionis, quoniampcrillud quandoquepencrrarjchovadii-jradijs^is^mundoloquicurrSicctjamliccradcnlaatqucobfcura ex alia patre, videlicct "^ C.iphfiaaii,quodeft volxMndcxjiiccnim Jchovavola manuscflentiam faciciliisabfcondebat a Unde in quadam quafi abyfro fcccundum dcprehendivultu Movlis ) operitur .'ftque occultatur
ii^nis
:

tui,vbi

verum cft mundi af^cns feu mas , veraque cjuldcm foemina fiu paticns fimul in codem vchi-

culodcn(bi5cob(curocomprchcnia; Etpcr con(cquens propinquiorcft ha-c tcncbr.arum (pecies creationiquamcxtera^ductjCiuatenusadfumtotiuspcrfedionisinlc continetjlrno veioha:cnonnunquamdiciturJehov;tiatibulum,cujus(biiilscfttr4//t'f /),/:; ;/rt;f</a'rf;juxtailludJot.i 2. zi. ancca allcgatum Atquc ha-c cft iila caligo,fub qua ipfcjchova (c habitaie aflcveravit Dc qui: :

bus ctjam intciligitur hic Pialmiftx Rcgij fcrmo Pfalm.15 9. 1 1.


re poflltnt, quin

Nc tencbrae quidcm ita obtencbra-

Dcus pr.Tvidcat, (cd nox ejus ut dics pcihiftrar , tenebrs funt ci , ac ipfa lux. Eft iicum regularem matcria,qux non cft tamrcmocaurhyia !k abyfllis , fcd adformam crgo Chaos naturaproririacxiftit, ita poccntiaproxima. AtveroquatenusChaoshocinfua fuicipicndumin dcfinitiuir.oies rudis,indigcfta,caliginofa,inquaomnia(untconfufa, &malcpo(ita: Hoc crat

&

&

piin-

De

Primaii. Natuir.. Ele;me'kt7


:

'g^

prindpiumtenebraiumtertiumafuofoiite hylofb,abinitio.hians;aquofonte cjus fubftantia derormis emanavit. Sunt tamen & alij,qui illud dcfiniunt materiam cocii & terrxinformcm Scd tamcnifti CnifalIor)ineopcccarunt, quodChaos acceperuntpro ejus matre abyHb: Velfalteni
convenirepotefthaec eorumopiniocum Chaos,utaccipiturproinfimaabyftiipccie: Undeetjam dixitMercur.Trifmegift.Pimand. ^.Eracumbrainfinitainabyflb jaqua infuper& fpiritus tenuis
iutelledlualis per divinam

potentiam in Chaos incrant Ubi tamen tenebras aby III in hoc aChaos
:

diftinguere videtur,quod

umbram infinicam ieu tcnebras infinitas in abyiTo efTe

dicit

accipiendo

videhcetearationetotamhylamproinani& vacuo, &ChaOs prpomniilloinforminon vacuo, quodaquam&fpiritumintelledualem per divinampotentiam, hoceft,informationemlucisdivina: occulte in lecontinebat ; qua: divinapotentia perU? in medietate fignificatur j Vel etjamcoinlocoproQnDjfeuabyflbhoctotum iignificaripoteftjinquovocabulo f\infinitas hylx
tencbras aiguit,quatenus denotat in
inateriEinanis

mundi dimenlione,nltimumdiametri finem

& vacu^infinitshylse; Unde dixiz;Eratumbratnfinifamabyjfo&c.

{eu principium Et per aquaniQ

&per(piritumintellcd:ualem n quod eftcharadlernominis ineffabihs intelligic: Sed jam,Deo Tuum velum &peplum tenebrof um deponcnte,&in mundum tertio die profpiciente.atque ita na-

turahumida cumoraniumrcrumformafepatefaciente, ultima atque infima tenebrarum moles produd:aeftinlucem,uciinfradeclarabicur.Atqui,uthocinlocOaniminoftri fententiam de abyffo Chaos aperiamus , non line confilio ha:c eadem icerum icerumque nobifcum leputando di" dmus, manifeftum elle , quod Dcus Archccypus , quem Pimandrum mentem divinam vocac Merc.

&

&

Trifmcgift.fuo Ipiricu igneo

non a

centro

abylHmundiprimum

egerir.feda ciicumferentiapotius;

c^mtctmsdidim,(]uodSpirttusiimverfaUsElohimferebatnrfuperaquaf; noninaquis;

Unde

hic fbiritus

cratprimaemanatioab Alcphlucidofeu^^Jod Tctragrammaci.-atqueomnesaqua:,fuperquasferebatui",non erant intrinfccus informacae.fed eranc deformes adhuc,& cenebris obruCiE ac fiihil aliud,quamvera mundiuniverfalisabyiruscaliginofaiincujusfuperficiefphiEricaapparebac nudus deorfum obfiqua revolucione propulfacis Ha;c, Ipirirus aqueus abylli,tenebris paulatim exutis inquam,mall"auniverfatenebrarum egremiohyL-E exceriorisquiefcencisnrindicitur: ubi per nn fpiricus in pocencia tenebris <;^ tegicuriquod - ,cum fir ulcima litera,loco Alcph finalis feu i o o o .f eu tenebrofij&inprofundoabyfllimmcrfi, quod& idcm eftquod Omega,accipicur. At veroejus
,

&

centraliorpars lphiEiica,inquam

DeusElohimmundumconftituit,

&

cui Ipiritus circulaii

mocu

incubabac,vi lucidafpiritus ignei a fiia matre Hyle feparata abylfuSjfeu prof undum dicirur ; fuper cujus facie tenebrae erant;vel,)uxta Mercur.Trifrneg. Eratpmbrainfintta tnabjfSo :hoc cft,tenebraEerant ubique fuper vultum abyfli e cujus tamen facie
:

fi^ierficiali , emicante ipfa luce e faciejod , q fcuaqua obfcuromodolubitoapparereccEpic,hoce^niplomomenco apparirfonis fpiricus Elohim: Undc rinr\verciturint5nr5videlicetnfnpot:entiajammanit:eftariincipir,& in Q obfcurum vercicur,hoc eft claufum adhuc,& non apercum Unde C eft Mem finale , quafi finicio ipfius abyfll
;

perpraEfentiamfpiiitus,quifuperMcmferebatur; Deinde virruteinvida SpiricusSandi agentis, umbraEhorrenda;,feu aulsum , feupelhsobfcuraaquarum deorfum pulfapaularim gradatim

&

tolhtur,atqueaquasmundificantur;Undcprimafpiricusapparicioneprimadiesfa(fIaeft , primi diei opus ; vidclicet purific atio fpiricus,feu aquarum lub tilium a tctia fua def ormiratc , fbrde tenebrofa; ex cujus fpirirusitamundihcati clementis (qusdiftinguuntur fecundum majorem aut minoremnatura^igneaedgminarionem ) creacurs ordinum 9. juxta Dionyfij fentcntiam, crearae

&

&

func:

Acque icaabyllitencbrae feuumbiiEperunumgradummagisdcorfumpropulfacsefunc; eoquemodoccncbrEEinabyfliinfenoriscompreflione funrforvificac^; Deiude fecunda fpiricus apparicionc fecundus diesfaftus eft , in quo rcnebrx abyfli per unum alium graduni magis deotfum retradlione fpiritus intra pelIcbancur;acqueitaaqucEfcufpiiicusregionis medioefunt revelati; rarione omnes ha: tenebre in infcu fedem fuam fuccellit fecunda eaque nubem fegrcgatam nox fimam abyfTumdefceaderuilCjubi tenebrae valdc contra(5la;& comprellionecompaiilae fimcjitauc diligcnci jamobfervatione videre hceat.quomodo ^.clementain hanc maflam obfcuram congreInprimis igicur inrelligendum eft,quod omnes gcntur,cujufque fubftancia: &nacuraecxirtanc.

&

parresinformisabyfli fuerint

homogcnex&cjufdemnaturae

indenfirate,ac cfrepoteniiaii; quaefletalia

tenusillanullamhabuitinfevimigneam, cujus virturemajoriaiy: minori pars ejus una

groffioraut fubcihor: Ataliter feferes habuitpoftfpiritusincrearia lucerevclacionem; ubi major Ipiricus przfencia erat, ibi mateiia; fcu aquarum fubftanria fubtihor , purior, atquc in minori

Nam

quancicateerat,
fubftancia in

quemadmodum in libello

meo,de4rtepbjficapyramidalt

luculenter&exadtcdemon-

ftratumeft: Undefequicur,
titate,valde tenuis

quod proptcr majorem

Ipiiicusin fummisccElis prjEfenciam, abyfli

forma aquarum fpiricualiu jam revclara( quae eadcm erat in potentia cii citeris quanfit fada: Atque hinc fit, ut denfior ejus pars cum tenebris in forma umbrae deor-

fumreverberetut;q7quidetamfubcihcerfierinonpoc,quinfcincillnonnullaelucis2tern2,afpiriru
grolfiori inclul"^,iu tenebraruillius lociportione rapiatur:

Unde fpiritus hidocil digniore in Chaos


uni-

^4

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

II.

LlB.I.

umverfofibivcndicaf, Etproinclchuji.iscoEliEmpyrci fupcifliiicas paitim in clementumignisresionisintimxfecundufuampuricjtem,&:partimmlutumfupcriorem temrcgionemconlbtuens, exquoanimaliaopacajfccundumfcccum lociiftiusqualitatemprocreantur,tranfit. Porroetjam, quoniamminorvislucisdivinxconcurrcbatadproduccndum ca-ium thercum,ideoejusfubftaLlnde cxpuriorifpiricuin tenebriscjus portionis abylH inclufo, poft tiaeftfpifriorillaEmpyrca Chaosordinationcmcumcalorcejusmediocri,qi!icmaluccfpiricusdiviniin eo loco ad purilicationem furreplic,elcmcntum acris eft produ(5lum:Simili ctjam ratione mana, flumina, Sc aqux omnes vilibilcs c fpiritu tcnebrarum intimarum,fcu portionis abyffi infimaE fiuntiqui: lunc cam dcnf^, fpifra;,& frigidx propter debilicatem Ipiritus lucidi agcntis in hanc regionem,ac propter forccJT re hftcnciamfpiricus groiri &rcbcllistenebrarumomnium,quxiacerram &mariacongrcgacx funr.
:

Similicer rcrrafit cx congregatione fpiritusdenfioris,opacioris,& magis tcnebrofj,ac quafi taicum, &:cincrum,&capicismorcuicociusexcra61:i;in quafunttresrerrarum difFcrcncix , triphci portioni

creacmarum opacavidccur-,qucmadmorum regno,vidcl.animali fuperior,vcgecabilimedia,&: mincrali inlima refeni


tenebrarum cujufqi ca:liref"pondenrcs;quarum etjam quxlibet
dimiJH/c.ilacius.SedjVt
cnilibct crium

adremnoftramredeamus,treshujufmodi tenebraru portionc-s poft dicm lecundum , vel fecundam fpiritus ignci occulcationem in ipfius latibulo , in intimam aby llum congregacx,&luminisdivmiigneminfeincludentc,atqi fimul ccjamhxc^.elementadequib. verbo uno locuti iiiinus , hxc , inquam , tenebrarum mafla feu abyfliis caligmofa univerfjilis deorfum ita propulfata,noncftquiddaminaneaut vacuum;lcdignccfl"cnfifico &fpiritu per prxfentiam illius lucisquodammodovariuminmodumformatomftru(f1:a&repletaeft:Veruntamcnadeoconfufx
,

funthxfubftantix, adeotenebrishcigiofis&difTonantibusintermixtXjUtnullusinijs obfervetur nacurx ordo;Ignis cnim cum aqua conrcndic,& acr humidus cum tcrra ficca confunditur, atq; ita omma'tumultuaric lubvercuncur,donec Vcrbum Domini cum Spiriru igneo tertium diem producens dmnia illo dic benc difpof uic,& vinculis pacis omnia ad invicem ligavic.juxta illudMerc.Trilmeg.P imand.i.Denijj coiimiou fiim iijpirituaii Verbo,quod fiiper ijsferebatur^aures eorum circumfonaiis &c.Sequitur igicur,quod lixc renebrarum congccics,& clemcnca difcordanria ac in vicem iic!ganria,imo
in ventrc fiio includencia,dicancur Chaos , quod cft illa caligo feu tenebrx,qLix "\M7nappellantur:NaiTi Ti;,i.e.ignis in ejus medicullio in Ipirica uiphci confiifo modo,canquainigaisinnubcdcnlaincludicur;UudeChaos rcftillimedehnicbacui )JKr4^//tf ,(H(/i-

vero& lucis divinxporcioncm

gefia,atq^ confiija.ab tnitio liians

Ac jam tandem ad terix difpofitioncm poit completam aquatum univcrlaiiuinpaccfa6tionem,& acencbrisdenfisinundificacionem,hoceft,poflca2lorum comple:

nientum pede

& gradufeftmo me conferaA

P.

VIII.

VeuLtimoT^nehrarum^raduyVidelicetdeelemetitoterrieiEtfnmumde
'Viyorum emsnominis charafierum /ignificatione.
REdadisabyflJitencbrisperduplicemfpirituslucidicircumgyrationem in illaiti difpofitionem, quamvocavimu^^Chaos^fcu S\i;n,tandcintcrciailliusf"piiitusappaiicione caiii caluin quam
teira

completa cfl^omniaq; vcta numcrorum p':oportionc


<i"f.Cumq; indiftincta tuiflLnc levia,

,apcillimif"q; juflirix tuitihis

pondcraca

& difpotica tunc,juxta illud ]^\erc.T nim.Vmand. ^.Yloruit &f}>lendorfanctus,quifub areita & htmida natitraclementa deduxit

poftmodum in cxccifam regionem provocaluin procreacum

larunc;gravia fub arenahumidarcfedcrunc;Hoc iraq;

modo tam terram quam

videtis;deillapeculiariterhicagercin^ndimus;Nominiscjuspriinarijcharadleres lunt hujufhriod!ratq;itadifponunhirV"^K;ubilucisinopiaincentropcr"*fignificatur,& externa tcirx fcrcilicas

pert<arguicur,quodcftjamluininisfons,quacenusexternum&lucidum,actenebraturaorigo,qu.anox tenus quiefccns,ac tenebrofum,& in ventre hylx occultum.In hoc crgo myfterio f "t^ dies

&

piimum dccIarantur,quacenusAlephpixponitur,quodeftliteralucida&toimalisi&vpoftponitur,quod eft hteramatcrialis,& inter numcros denarios Alphabeti inventa Nam Y Tzadc dcno;

tatclementamatcrialia; Porro ctjam

cxiinapartedenotat lucemincreatam in fuperficictenebrarum ; Et y ex alrcra denotatclementaignis , aeris , aqux tcirx, inde argucns, quod ex tcrrea maflli feuprima matciia tenebrofa ^.eleroenta exilierint. Porro ecjani (^ rcgnum animalc indicare poteft.in quo cft plus ignci atq-, divini.T veio fegnum vegetabile,in qiio acrprxdominatur-,& non tantumadcft lucis,& -^ rcgniim ininerale.in quo dcnfa aqua dominium habet,& minime lux,utpotc qux in corporc mmcrali rardc movctur lcn tc propccr maccrix comprcflioncm.Prxterc.i ctjam

&

&

j<;arguiccencbrasfupiemas,immediaccabAlcphilluininacas,exquibusfuntcorporaopacaanimaliumi"f tencbrasincdiasdefignataluccintermcdia vivificatajjCxquib.funtcorporavegetabilium j Et ~ Resh denotat tcncbras infimas a luceinfima cflcnfificacas,ex quibus corpora minerahum funt coinpacfta^Atquehorumomniumcolumna&fuftentaculuminccntro " occultatum , a quotota mallaobfcuraftatuminatur.eftVerbum Dci,feulapisilleangulaiis,dequoJob.58.a.4. ri4M;<,
quandt

D^ PRIMAR. NATim. EtgMENt;


Hk

^^

^UitndoftmditlimterrAm? OHiidt^ofmtmenfurasem,quoi nofcasi'mtquisext<:nditfupereamlineam'> Super 'quobafesejusfnnt defixd? aut quisjectt lapidem e;ui angularemi Hincetyxm Proverb.^.i^ .TerramfAndavtt

Dm

fapientia,& caelcs tntelltgenttd. Stmtlt etiam nwdo Carbunculojivtnoi^jlatu emijfo .JiatuininatuseH Sol injuo lo(o,qui Upis esi fundamentalis ipftus tabernaculi divim,quod lehovapofuttin Sote. ergo lapis cft vei us ilieSol

Archsus nacurx di vins.feu vii tus TecragrammatJ in tenebris ambulans , ( uxta illud, Ecclejiajiic.i^.lnprofuridttateabjfforumambulavitjapientia c^cjquo cerra.olim ante creationem inanis Sc
cenaa)is,(eu
i

vacua,j.imf"cecunditateplcna,&virtutei'eminaria3cmuitiplicativaredundareobfervatui3lmoveto ipla 7^K;Tcria totius mundipulchritiidinis,tam materialis,quam formalis.portioncm haud ex-

iguam virtuteatq; potcftateiftius magnetisDeiformis copioie &c quocidie adfeactrahir, Quod autem h;T;cTcrrainfc&perlelitevidentiftimacenebrarumibbftantialiumpo.tio,nGS edoccnt permulta ficratumliterarum teftimonia.-Etcnimprimo videturloi.iy.iz.Teiram appellare,/?ca/(:i&rw/, CquodetjamfeCundumHieronymitranslationemptoiw/^ywo accipitur;) &illamctjamvocat/ip/4i rfir/i^,dicendo;W tenebriitnjiruojiratd mea^hoc eft,inftruo fepulchrum mcum in terraiDicicuretiam fedesFrtncipistenebrarumtPouo quoq; voaau pulviSiCineres,lutum,corpus opacum &c. Similiter ab huju
E(fctcnehioiodcdacit[iihox,kcundami\ladlobAy.ii.Propinquaenndxproptereiiistenebras^JndcaC' finiturnoxnihilaliudene,quamteirjEopacaeinfer iitraque hemilp bjEiia pofitio.-Sic ei ^o vocat lo&i
4.9. Corptti

bumanum domum obfcuram hominis internttEt

Sap. 5.15. Corpus opacum,ii:fecltim corruptione, vocdi

habitatiommterrenam;EtIoan.i.dicnmVitaefeintenebris,hoceA,intenehvo[ocircei:c:Deniq;te]:!:xo-'

paciratem optime delcribit loJ.io.zi.hilcc yethis;CHmnondumabivero,unde nonfumrediturus , in terram


tenebrofam,&mortiscaligin:6pertam,Terramobfcurifimam,fimilemcaltgtneumbrlethal'ts,&cxpertem victjHtudinum,utcunqueJplindcatJi?ntlemcaiigtni.Ex quibus,fi ipfa expcriencia nos non admoncrct , attamert
fic

Oti ccelum eft aquaram limpidatum

& vel facrarum hrerarum luce vidcre poflcmus, quod terra opacifHma &c tenebrarum congerics,' & lucidatum in iphaerico mundi mari coacer vacio.

t.

l^,

De terra originey dttritiey bpacitate,Jeie, compojttione jfiguraf immO'


bditate , jhndatione , <(^ ufvt.
INprjEccdentibusdiftumeftjterrsmolematquemateriameire exhylfetenebris: Atvero, Qnia fecundnm D.Petri dodrinam. 2. />/.}. (J. calt&terra dtcunturpriusfuijfe deaqua , &peraqHam conftjlcri in Vtrbo Dinonnulli obijccre pofTunCjterram ex aqua creatamefle,&; non de fubli.mtia tenebrola 2

Quibus refpondere licct,quod ipfa terra lit cotius aqua2;mmen& ohm inforrpis,qusE aby (Tus vocata erat,quali fkx & fcdinicntum Sic enim vidimus cx caenolo & turbido Tybris Romani flumme aqiiam denlam,opacam,arq; minime di.aphanam extradtamjqu^per i^.horas in vafculo quiefces tandem fecellione materia; opac2E& lutolae in fundum,clara,diaphana atq; perfpicua fadta cft- cjufq; cxncfam materiamin fundo rcfidentemiin denfam atqjglcbol.-irn teria;/.ubltdntiam compa(ftam percepimus Eodemplanemodc) Dcus virtute Verbi terram cenebrofamcx aquceimmcniie
:

pciuiacfaimgineconfedt: Videmusenim,quodcxaquapura&limpidifIiiriaciiftalIi,&idiqua
, fi cci la pcrfpicua ex aqua umpida gcneratur,noneildubiura,quintertaet)amopaca&tenebfofacxtuibidaaby(li tencbroi<ejftu4quf deformisfubftantiapercoagulationemqirandamfiigidamihluccproferiipoiru-Pi^terea ctjam c6muncefthocinferPhiiofophosaxioma,quodresomnismatcrialisrefolucionevctaiiifuam |)iimordialemmatcriamfeufubftanriam,cxquap!imumortaeft,ieducatu;jAtquiterramcuiufque natureinaquamconyerricommunisriosdocete.Xpericnti.iiNam,fiaccrperisgleb.untert,velttjampartempett2,eamqueufqucadcalccm veKinerescombuflcris, &cineilbusiftis aquam affuderis,acperlinteumeamahquoticstranfmiferis seoqjmodo iUama cineribusfcparavens, acerri*" mum inde fict lixivium ; quod fi ali quot vicibus per alembicum,aliove modo, dcftjllavctis, {cit~ fim ad poftremum incoXciis,& c vaporare fiveris,reperies in fundo Sal ; Hocfi tenuiter contrivetis, &inmatmore vel vifroinlocum quendam humidioremrepofueris,refolvetuf inaquamj itautexinde colligere queas.terram eire ex iqua[:Qjjod autem de terra illareftat, eft quafi terrainanis vacua,inquavistencbrarumabundat;eaqueeftcaufa tenebrarum extremarumin corpore: Atque harcterraimpiaapud Chymicos &damnata nonineptcnominatur; EttamenDeonihilitaeftimpofTibilcquinctjam mcnftruoaliquofalutari.abejusafflacuproveniencihoc corpiis obfciirum& inutile,pellucidumacfaiutareiedderequcat; itaucindeedoceripoflimus, omniaillacoram Deo bona utilia eflc ac haberi poflcsqucE nobis mala, prava, excra omncm falucis fpem aut noflibilii

gcmmae pertpicua: naturali operatione generaii foleanc A t vero

&

&

&

tacem poiita
ridE,

& & confticuta vidcntur: Nam SpiritusDei finquit Joann.J ubivultjptrat


omnia
in

&fuofpiritu

inconvincibili

naturam fuam convertere tentat;

Tam
,

& tanta benignitate pta:ditus.

Colligimus igitur ex his

enim eft fpintus fapienquod aqua fit cam terrx , quam


fuavis coelo-

,<J

SeCT.
,

1.

PORT.

I.

ParT.

II.
;

LlB.II.
:

ccclorum oiif^o-.vidclicct pcifpiciia horum 3: tenebrola lilius Qua demonthationc infallibili in ducimur ad crcdendum quod 13 (cii aijua lic omnium cxilkntium matcr veneranda At vcro illa mafla non coftatcx aqua l{mplici,quatcnus cgicfla efl: cx liylx,feu aby lli tcni brofx ventrc; fcd cum
difpofitionclucis ira pcimifcctur c)us Ipuitus

compadus, glcbolus, atq; petrofus


, ,

uc inde

nacuiam

igneam,acrcam, &: clcmcntiaqux , iiicicmq; Sulphuriv Saiis & Mcrcurij in fc coutineat ^ poflidcatjatq; ob Hanc caufam rcccptaculum dicitur miraculofiim huCtuum omnium , vcgctabiiium animalium,i3<: mincr.iiium ;Undcrerum omnium matcr non immerito nuncupatur, vcl vcramundi fa:mina,incuuismatricem ca-lum, tanquam univcrli rotundi mafculus, kmiuaiia flia dcorlum
c^ccntroclictradideruntnobisphilofoplii,
quotidicimplukatqueinfunditlibcralitcr. Hujusmaflxfedcm ih cotius pcripheria? maciocolsniiacrx- lcriptuix fuftragio ea in partcmunitii quippe

quorume(l:fentcntia,quodillamolcsopacaatq;immcnfainmcdioaquaruniiiraDeofund,ita, i<c cxomnilatereaquisobduchuhoccftmaeiclibcro,quieflaqu,itcnuis,ib(q;iillocoluminc, (uftcntaculo,aut fulcro fimdata clt atq; (ii(pcnfa;mibiq; Dcusenifglohum itafirniavit.iir imwobiUi illutn niiHam exprcfle lob. 9. parteinpiopindeat,PfaL 9 z.Qiiodautcm Dms terram ex nihthfujpendcrit, docex dilucidc

Similirer,auodfOT4i.i(/^>-;.iMy/rmdicat PlalmiltaJ^p/.i^j-Atq; etjam Pfd.

i.)..

Deumterrafiiiida-

mentum iiimari co>ifittiiijfe wdicat.Ex quibus fat liqiudo coii(bc,globum tcriclhci^i in libcro aerc abfq; lulcimcnto aut (f atumine,iS:(ine ullis catcnis in .xterno Dei verbo conftantillimc& lirmillime permanere,nccviulla,nilidivina,locofuomoveri; (^iod quidcmprofidisqualifundamentis cxiltis
Pfalmift.e verbis coWia^imas;! erramfundavtt Deiisfiipcr bafsfuai,riedimoveretiir injecttlum,eamqu.e operuit abyjfo,utindumento. C^Juodautcmadhujus maflleleumolis ingentis figuram GcomctriCam attiner,
intelli^crc

dcbcmus.quod Dcus ccclum,f1:elias,("olem,& hinam , fimiliter clcmsnta perlpicuain li,

(phxricam diduxcrit &: crcaverit;Unde (cquitur,quati ex conccilis ipfam tcrguram formxatq, efHgiei:Etcnim hxrcs omncstam accuraca rotundicace funtfacju(dcm circ quoq; ram
atq; cfligicm
ita globus hic tocalis cft,uc ab omnip.-irceparemhabcatrocunLiitatem,adcoquidcm,ucc|uacunq;ccjainpartceumtangas, ibifcmper mcdaim eiris pundum offcndas:Quod autcm globi tormam habcat terra , multis in locis Plalmorum nobis refert David,ubi mentioncm facit orbis cci^rarum.-Et fanc forma rotunda ccreris omnibus magis cft idonea,couvcniens,apta,i?caccommociataadufum;Namci;circulus,orbis,vclglobuscontinecinfe

brcf,ufLC,ucnullus planeanguUisin his rcpcriacui;acq;

opuspcrfcd:um&:ab("olucum:cprofe(fio,(idiligcncerrcs.-iliascrcacasinfpicerevchmus,casetjam

rotundas

eflc

invenicmus,vi Jciicct tam animahn,quam vrgetabilia &i mineralia. (^iod dcniq; ad

hujus globi terrcltris ufuin atrinet , invcnimus,quod, ut calum cftfpirituum invifibilium receptaculuni,ita etjam cerrafitanimalium omnium vjfibilium proinptuanum &myrothecium Efteiiam qnafi cifta, abundantcr replcta di viriis , ut dcfignari ilhv nc muitis quidem feculis poflent ; Eft , in:

quam,ciftaqu.vdainthc(aur.uiaDei,replcta divitijsinu(uinhominum,&inhonoremdivinuin: Deniq; quod ad ejus durationem acciner,doCcmur Ecclcfi,tjitci 1.4^ quod ierrd infeculumfttpermanfura,

P.

X.

De te?iebrofi orhi^ terrarum cperjpicua aquarumpfeu coclorumfubflantia extraciione, eiufque ratione


j

Et de tribus eiufdem regiQmbus


facie abyfli

ab inraicem natura diflmElis.

QUod ante terrx aut coelonuTi creationcm fuerint tenebra: fuper


obf'curitas('uccefleritprima;,&(ccuiidx,acterti.vdiei,iteinq;
virtutc lucis fcu diei (piritualis fint obliqua

&:

quod nox fi ve

quod

noctis umbrcc horrcndz

revoludonc dcjedx & fubccrlapfx verfiis circuiaris pcriphcri.x,aprimo(piricusignci(uperaquasfiipcriorcsmotuhid.K,centrum,inquojamterralixaeft, antea verbis latis perfpicuis dcclaravimus;uti &c]uod terra iit illa tcncbr.arfi illuminatio,qu^ immediateanteChaoshucappelIata:Undc,ucinT\M?n.M7fcuignis&luxinclufaeracintcrdiiashterasncbulofas&opacas^ficV^^t^m-iiiifcft-itillamliteramluminofain^ypcrS^Nam^ut^eftmaterluminis,(ic etiam S e^ ^^'^^ tcnebrarum quam luminis pater;Tencbrarum,inqua,occulcans lcfe in cccro
lacibuliobf"curi,utinTO>n;Etlucis,manifcftans(cfc,utinV*vt*:Atq;ficS,quodeftfymboluTctiagr^^immm^h-c.lehovaJ^re.xfupertctaterramPf^y.^.Stfii^iveiavitprofuiidaetenebriSj&eduxitinliiccmum-

fcr."(/ei/w/fz./ot.ii.i2.h.c.quiabftulittenebras,quxfuerunt(upcrfacieabyfli,&aquasmundificatio-

ne limpid.is reddendo coelos revelavit,acChaos obfcuru,("cu

umbram lethalc,h.c.tencbras privati-

jucunda,fcd tencbrofam ; A:q; ita , juxta vas in lucc cduxit,^cfi diceret,in terra convcrtic uhlcm i\\ud.Sap.u.iS.munduni,h.c.c(j:[uSczenamexmatertatiiformi&nonvifacreavitDeHi,efficicniiovidc\.^

&

informationem & illuminationc tam pcrfpicuum & purum,qua opacii & immundu vifibilia ac dcledabilia pariterq; cu ad honorem creatoris tiiad utilitatem humana valdeneccflaria .-Porro ctcj tcrra hierit quxdam iminundicies& impuricas feu fuligo totius maflx aquc?peri"picux &dcpuratx, accEloadccnriu dcfccndcns,atq;Iuuiinisadurcverbcrata, verbisitidccxprcflisinnuerevidetur,
,

lo/'.}

7 8ii numeravit coetus infipientu ,

& qui dcfendunt de

cixlu quiefcereftitt ?

Qutm dcfcenderct pulvu tn


dmi-

D^ PRTMAH.
iwritiem tllani^&glcbdftbi

NATUtl. ElEMENt^
His igjtur cerciorcs nos fados
efTe

*)J
o-<

invkemadhmrent ;

opinamur , quod

huncunum locum iinf congregatae;illis cantumexceptis,|quasdenfisfteIlarumcorporibusinhxrcntj &nihilahiidfunt, quam fpiritusfimul


mnes ills tenebrie
,

quae fuerunt fuper facie abylli , in

compa(5lidenfitas&fpilIitudo:Sicctjain videmus,quod multus aerfimulcongregacusfaciatne-

bulam;&ncbula comprelfione fitnubeSiSimilitermultaaquarum


.

congregatiodiciCLic abyjfus.At^

qaeitadid:mPfalmAo^.^.quodDeiisterramopertterttabjfd',utindHmei!to-,EtBxod.i^.y Abyfioperuerunt eos;hocenprofuHdoaquarumfubmerfifunf Et ibid. % Abjficomreverunt iit intimaparte mariiflatunariMntua-

rum&c. Ex quibusliquidoconftatjquodmatcriaterraEfic quafi caput morcuum &fj.'xcc!.Tcftiis inmagnb&ftupendoillooperevenllimaE&primari* Alchymia:, inovo Philofophico mundano relidla;quodovumnacurx univerfalistnfornacecxterraiivelutoinanifeu vacuo,hoceft,inventre&matriteipfiushylxcontinetur,acvircucelucis&calorisSpiricusigneiaqnisincubancisveiliis

perfcctionismetam tamdiuconcoquitur, quoufque infontia viviSpiricusOmhinoinvifibile, quafi Dciforme exeac^acque a morcalibus oculis fagiac cvanefcacsquippc qui ipiiicu5; cft fexca: effenciarpoLcio,exqua conftac coelum Empyicum.-AcquehjEfuncaquaeJeu fpiricus iJli ilibtiliirimi, qui femper adfunt coram Jod,vel ante rhronumJehova:;de quibus iic Joquitur David Pfdlm.\^2 .4. AqudfupracalumlaudantDeum; Ve\Pfalm.io.^..^.Coeltfuperiorestegurtturaqui{aDeo. Ex hac ergoSpiri-

&

&

tusportionefecit Jehovafff/wfff/flrawi; deqviibusNW?. 9. 6.

Hsergofuntillxaqusfubtilcs de

quibmdicnmGeneCi. qno({Deiisfeparaveritfirmamentumabaquisinferionbtts. Deinde ex vino quintam cllentiamelicere poirumusiAtqueetjamexmafiaaque?. univerlalicxtraxitDeus fccundoloconaturamfirmam.enri;cu;asmcdiatione aquxpurx & (piiitualcs agroifis& matcriahbus fcparancuijEc hoc firmamencum vocavit ecjam coelum,in quo poftca duo luminaria majora &roliquas
Dcniqueccitioloco &ordine efrenciam quarcamexcraxic,inquaeracmini naa6tus&eflencisdivinxporcio;lNfara itahscfefeJhabetadcaslosfuperiores, utphlegmavini advarios fpiritus fui gradus ; Etenim quo magis fpiritus cum aquaphlcgmaticapermifcetur,eo debilior, indignior,& dcterior eft: Simih:i ecjam ratio habeturin tiium ccelorUmprodu<Stione;quippe quoftellasdilpofuit:

rumpuriusexprimaaquxHnivcrlaliscircularioneinovomagnoPhilofophico, feuMacrocofmico cfficituriquce circulatiu fic motu fpiritus increati luminis fuper aquas illo inftariti quod dies dicitur;quamvJs(ucmihiinocculcameaconfiderationevideturJ omncs fcptem creationis dics unicodiecompletx&comprehenfefunt; Ncceniminconfulteloquor, cuinhocidem quoquevi, ,

Acitm faci:i icnptmzzlVezete A\im cap.i.Genef.it3.legit\iv,lfiii fitm generationesciih&terrindie,quofa' ciebat lehovaElohi?nterram & ccclum :y etka.H".hiiticziunt'0V2 iti dte iiion,iu.diehas: Quibus innui videtur,quod feptem crcationis dies myftico modo ab Antiftite accipiantuijid quod etjam eos,qui
in voluptarium inyfteriorum

divinorum mace profundius

lefe

immerlerunt ,

latere

prdculdubio
,

Scdadrcm noftramrevcrtendodicimus^qubdterrafittotiuscxtraftioriisf^x & tenebrarum,a perlpicuo auxilio divino Icparacarum, appofitio a.c a coelb adimum, feu a circumfenonpoteft.

rcntia&fummicateovimundanijtanquamapileofeualcmbico, ad centrum & quafl ad balinac fundum cucurbica:dcje(5tio;In qua tamen foece occultata eft admirabilis virtus , videliceiSal tin,

lura,Mcrcurius;quib!is res leminales in teira inclufx mulciplicancur


iftius

& feminaria cceh in macrice

foemina; univerfalis nacuralicer concipiuncur,& ben evole canquam fanguirie menftruo confcrvanturacnutriuntunitautgradatim&pedetcnriminuterogenerahaugeantur&rrefcant, donectandeminalcumacerra infbrmavegctabihexurgancveiinfoimamincrahfplcndoLe&perfedrione exaltcncur,auc etjam,hac matre univerfali formr.m animajem inducnce, in figura & fubftantiaanimalium,camluperejusmole&inipfoquoque finuillius , quamioroari, &aquis acque itideminaerenafcantur&producantur. Scdhicjammultos latetmyftcrium ,quomodofxUnaea~ demqucmatrehastrespropagationisfpecies,natura& difpofitionetamdiverfas,prodi'cifitpoflIbile, cum mineralis ejus filius iit fixus, fine uUa vita manifefta , csteris duobus magis ponderofus,

fubftantia:magisgroirE,compa6tac,rebelUs,durje,denfe,extracjusmatricemnunquam
diens , quietiamicilfimus , circacentrum

nifi

vipro-

& venasmauis fuxdelitefccns, paucitate caloiis fuperni imbutus &c.dum exadverfoalijejusfilij,vegetabilisfcihcct&animaJis plane diverfo & contrario
modofehabent;quippequiadmatuntatcminuteromaternopropcrant,&,utegredianturtempore conftituto,feftinant,ac Iubftantia,partibufq; materialibus

& natura funt molliores, lucis adlioni

obcdientiores,ad fubtihationcm promptiores,motui aptiorfcs,utpote quo alfidue fe exercent , fjjirituvivaciore5,lucc&animapleniores,accalorenaturalidirioies,itautejusetjamai5rionib.Iubfta-

uaillorumobedireccrnacur:Similitcrtantumvidetureflredifcrimeninter filiumejus vegetabii& animalem,quantum cft intcr minerale& vcgetabilemjNam proles terr? vegetabihs is femine in ter-

ream matriccm conjcdlocxurgitjfubftanciseftvaldeaquejE,


frigida aqucE

calidicaceno mulciiabundat propcer mulritudinem ; corpus cjus eft valdc compadum fimaturum in terra perradiccs retinetur,fcnfucaret,atq;nonmoveturdclocoinlocu&c.diiinterimfiliusterranimalismodopenilutii parerc tus diverlb fc habetjquippe ad cujus gcncrarione .'pecies cerra induunc acq; ica terra motu locali prasditi fpiritu coelefti foie t fihos fuos animalesiqui caUdo igneo funt diriifimi , fenfu
, ;

&

&

pcr-

^H

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

II,

Lib.

I.

pcrfufi.atque altiflTK-narcgni tcrreftiis clignitate fublimati. Harum autcm tnum fpccicrum ratio , ni tallimur,^ ouis enim mortalium in dubio tam ancipiti (c penitus ab omni errore alicnum putabit )

atriplicitcnebrarumelivcrficatcproccdit, qux tribus crcationis dicbusgradatimcumtaliitidem fpiritUjdnf ulis ipfis inclulb.ordnie diviforcperculfx lunt Namquc pnmum tcncbr>E ex fuprema
:

abylli facic

dcorfum

propullatae funt

cum magna Ipuitus cjuldcm cocli fcu aquarum fubtilium por-

virgincf ,qua i^itormarcntur , avi{ionc;qu*,ciun cflcnc vilcolx .itque tenaces,lucifque divinx umbram perfcqucntislecumrapuerunt, &fibiipfis infinitasilliuslucistcnebrofam dx , fcintillas

&

UndetenebrarumfcutencbrolifpiritULhujusc(E'i digriit.is non magis eminens cftfuperduasinferiorcs tenebrarumportiones,quamejuslpiri:asin ccclo Empyrco permanentis honorloco Sc cflcnciaattolliturfuprafpiritummedmm&inlrmum Siccniin videmus,quodfpiitcrum illud ejus phk gmaci falfo. Ratio ritus vini aaturali inftinttu fupcrinnaccc ejus olco , atquc
vcndicavcrunr
:
:

aucem,cui ditrnicas fupremarum tenebrarum lit fuper alias,cft,quia panicipat dc immcdiato radio, &cm.anationcptocedencca Deojod Cum vero tencbrarum mcdiarum Ipincus radios fccundarixlucis(ibir.ipiat,quxluxcftdcportioncluciscreatz,idcolux cjusnoncft adeo nobilisjquippe cumillalit radlusDci.haicnaturx. Deniqueluxterciana, cujus lcincillasrcncbnuuminfcriorum adlcifciccomponicur ex luce duplici^videliccc Dei &: natui.r qua: duplici ipirifpiritus iibirapir
:

&

tuiimmcrcitur: Undc maccria iftarum cencbrarum rebellis eftconcra lucein ift;un compofiram, Hincigicurl(:quirur,quod,cumexfpiritibus cujulcjue ccclialtcr aitero dignior &c loco exccUior inveniacin-jfecundum majorem aur minorem lucis fux propinquiLiccm ad nacuram divinam ,idcoqueeciamneccflefic, ut tcnebrx quoque hanc candemobtineant infuo mundo tcnebrofo leu

globo tcrreftridignit.atcm &cxaltationem: Namperluccmiftara divinam intencbristcrraecomprehcnfam dicitur Deus eflc tam in tcrra,quam in ca;Io,dicitur)4o;r;f//r in nnis ejfe^dknmque terra fcabeUi<n:pcdmli'hor,micalu}}tmiai^zino.kciatbro)Uisejuiejj'ettadiim: Etenim mre omni (ehabet hicglobusterrcftiisopacuSjUtgiobus illecoeleftis& pcripicuus: Atqui trcs invenimus inmundo diaphano rCi;ioncs,qdarum mcdia,juxta lacri textus Icntcnciam,feparac infimam a fuperiore; Ergo etjaminoblturatcrixmachina rrcsluntproculdubiorcgiones; quarum fuprcmamabinfima aiftinguicillamedia,exquacgrcditurvisvegctabilis.Scquicurigitur,piobabilceflc,quodnaturami-

ricralislitdcillatcrrxiegionc,quxcilinhma,tumquialocuinpoflidetprofniidioiein fubftantiam habet dcniiorcm atquc dui iorcm^tum erj.mi ,qnia aniniam habet d lucc dcbilioii:Unde quictcncbris focdis ob volviturin ccntro rotius ; adeoquc etjam proptcr immcnfim ti magis dacur , fuam 2;vavitarcm magis dcorlum zd infimam abyliiim tcndere conatur x quibus peripicuc hqUet,quodiKCCcrcacurarumfpccicsiicdctcncbroforcgnotencbrarummfimarumiubilucisefficaciaminor.itqueindignior;proptcrrcbcl]ismatcria?abundantiam, eflcreperiturjadeoqucindcagnofcitur ccrram & aquain iii iv.incialibus magis abundarc.Simiii ctjam proporcione refcrtur com; pofitio vcgctabihs opacaadrcgnum tcnebrariim mcdiarumicum cx mcdia terra: partc feurcgione,

&

&

&

quxvidelicctcjuspartifeutegionilupcriori& iupcificiaiipropinquiorcft,vcgetabiliaenafci&exur^^erepcrcipianturiNonnc ccjani,xchercm cum illarcgionc comparando,vidciTius , quod Sol,xjnuiciphcacioms ? tlrcici rcgni imperator,acquc fimul ctjam cxtcrx fteil.T linc caufa vcgecacionis ipfain dcpichcndimus, cx luto &tcrra crcatiirxopacranimalisrcgnum attinct; Ouodaucemaa

&

cflc

formatam ,

vidclicct ex

uprcma

tcrrx regionc
,

Unde &

calidior

& forrior catcciis in ignc &


fen-

acre percipitui;adeoque etjamindcaccidit

ut

non modomotum localcmh; beat,fcd crjnm

(iim: Q^iin&, quodmajuscft.ipfc Ad.im cumfiiis,animalinlignc,cxluto& aigiiia hujusrcgni quoadcjuscxtcrnumformatus ,dcratiohc& intclledlu participat; Etquidemratiohujusrei in promptu cft.quoniamvidciicctclcracntumignisfadumcftexfpiritu fuperfluo c primis tcncbris
ficcxilicntc,& lucis fupremxciignitatc ornato Undc propter lucis dominium dicitur calidum cum:Sicelemntumacrisex fpiritu tiipcrfluojga-iimcdijorigincmtrahiti undc cahdumcft&hu,

&

midum.propccrxqualcm fpiritus&lucistcmpericm: Elcmentumautcmaquaecxfpiritufuperfiuo & lucc dcbili infimarum tcncbrarum proccdir atquc h.-cc cft ratio , quod aqux & rontcs fiinr tam ficquentcs in intimis tcrrx vifccnbus Undc aqux propter cxiguitatem caioris in iilo rcgno frigidx dicuntur,&liumidx;videlicctpropternaturamhumidainpartisfuxtcnuioris. Sed dchisw//viluo
;

locolucuicntius.

Videmus ctgo quod mineralc rcgnurn,utpote quod cft infim.i tcnebraruin portio , confiftat ex aqua & tcnebris infimis,tcgnum autcm vegetabiic cx aere & tencbns mcdijs, & rcgnum aiiimale cx igne & tcncHris fupremis. Conlidcratc quilb quod mincrale conflctur cx coiporc opaco &fpirituconfarmi;fiir.ilircr quod vcgctabiliacorpusctiamopacum tegat cumfpiritu leviori ac denique,quod animaiia velamenluuin opacum cum fpiritu maximc iiberopoilidcant: Unde harc corporaita.ib inviccmdilferunt non nili varia tcrr;cnatura,cum vofmet ipfi, fpiiirus divcrfi rationcm a diverlir^ice clcmc ncorumprocedere fatcamini, quorum unumfupcr aiiuddignitatc cxal, ,
;

tatur.

Porre

De PrIMAR. NaTUR. ELEMENt.


Porrocrjam.fi corpfus animale combiuatur igne
,

^^

exhibetviolcntioicm

& vivaciorem flamviolemise proptcr

mam,quam vcgctabilepropterpropinquiorcm iiiam cumigne cognationem & dilpoii:ionem,aeri miftamjquippe cum vegetabili ignis minus,& aqua magis prxdominetui.Similictr Ccjam vegctabilcfaciliusacccndituricitiuiqueflammam concipitquam mmerale;
iiixiubftanciic
:

quod

i<;niis

compadiEobitinatiam rcfiftit Atq; ita quoq;ahimalminorcs fxccs leu cincrespofl tiii combuilionc rchnquit.qiiam vegetabile,& vegetabiie itidefti mmores feu paucioresjqiiatn minerale. Cum igitur quxlibet crcStura fiibhinaris compoiita iit ex corporc & ipiritu , neceile eft ut,

9orpusidemtenebrariunprOportJonibusicipondeatlpiritui;Atqueha-ccftratio,curintcripccieraf &rpcdem,& iiitcrgfnera&gcneratantaiitdifterenna. Seddehisrcgnisin capuefi^uenu plenius


diicurrcmus*

P.

XI.

Luculentioratque dmplior triplicis creatur&fuhlunaris , nemte ani-

maluiDegetabilpSi^ mineralii declaratio.


RAtionciri
k-his

capiteprttcedenti

aliegataOrtaeliintclligetitiarumprimadiecreatarumdifFerentia:

lat

enim inicrioribus proprcr tencbrarum diveditatem animalia aplantis diicrepare dicimus,


:

lismagis cxuberac

quippein quibusignisinagis abundat,&plantasfeuvegetabiliaamineraUbus,quatenus aerin ilAcque lioe modo vidcmus,quodtenebrie,qLl<-EpriiTii coeli ipiritus ieuaquas tenuesantcGiearioncm contexcrunt&obduxerunt,primofpiritus divini apparentis adtu deorium abigantnr&in cxilia^n qu.iii cijciaiuurjm quaruni ramen viiceribus procul dubio Spirirus quidam criiia-satquedenliis occultabatur.portionem haud exiguamidntillarum lucis.immediate afacie
condjtoris emiflx.hbi avide attrahcns

& arripicns,rapcamquefua vifcolitate firmiccr retinens,tancaptivitate

quamcupicns vchementera tetro iuo carccie &

immani virtUte illius liberari .Unde fit,

utndnnullxiftiusSpiiitusportionespropterconvenienremlucis ijs inhxrentis quanticatem liberentur,& moieiuiiarniicialisviituteignisiuiineorruptibilis in ccEhodavi coneavitatem elevcnturjibiqueimmobiliccraquarum fiigore congcbts ftcliasinnumerabilesfixasconitituant: Veletjam proptcrfcintillarum.quas pollident^exiguitatemin tenebrisiemper habitafit ex quibns corporailla opacaquinto&icxtocreationisdie iuntproductayquceanimalia dicuntur; Nam quarenus fpiritus in tenebfis occulti formam reccperunt,& Idntillam iplendoris a divinitate immediatc cmanantem,neccli"eeft,utintenebrasagant,cafqaehueatqueilluc pro volunutc appetitu fuo' ducanti
;

&

ceilario fequitur,quod illa forma proptcr cfticaciam

ctjam,quoniam luxiliaincluia irrimediate a I)eo,lucis vitxfonte , fcatunt , ideo nefuam nobilius creaturarum genus ex inferioribuspro'crcct;videlicecanimaIc;quippe quod vcgetabih & mineralilorige praeferendum cft, qnatc-' nusignisinf eo pr2caeterishabetdominium,qui eftelcmehtamrcliquisloco,a(5tione , puritate dignius. Videmus igitur rationem non inodo probabilcm,fed etjam,dti opinor , fatis manifeftam,
Porroi

&

&

curanimaeaprirhordiocorporibuSopacisinclu(a'h.icrint,&quodcorpusferefic ftihilaliad,qaam lucem in co incluiam aggravahs,iccundiim illud Sapientis Sapien.^.i^.Corcarcer.ipfum fpiritum

&

pus,quodcorru>npitur,aggravataninia)n,& terreva babitatw depriimtfenfum &c.


fert,cur corpus animale
lic

Hic ergo ratio ukro le ofmorcaie,& pafllonibus acque mutationibus obnoxium vidclicet^ quia eft tertebrarum feu ten^c congerics^qaae lempcr acStionibus lucis refiftere,motui contrariari.vitx ad;

verfari,& omni triftitia animam


aflfligcre

& fptritum

li

m odo lux divina unquam afflidiohi fubijci poteft^

parataeft;

Hinc morborum atque mortis origo;hinc vita: animalis infortunium,hoftifquc

cxitialis:Ettamen,fifcintillavitalisvigorlufliciat, cjuiquepabuli feu Spiritus latex liiaeflamms'

corrcipondeat,tetrum atque obfcurum illudanimalis clcmentum obediensredditur,vitsequefundtiones coa<5te pcrficere cogitur:Atqui li in fpiritu,aut lucc cjus,in verbo divino myfticeiiabitante, aliquem percipiat defectum,protin us moie prodicorio luccm ardenreratquc violentcr ifl/urijsag-

& cxtinguere e v citigio conatur; atque itain motu hoc con trario primo locoutplurimum pra:ceditmorbus,qucadmodum pugna & bellum praecedit vidtoriam, atqueultimo fucceditmors&intcritus, nifimedicamentispiomptisadjuveturnatura, acviribusfuismiruminmodiUTi rccolledris, in hoccohflidtutandem vidtrixevadenspriftinamvits fu^ valetudincm recuperct & dcnuo acquirat. Eadem plane t atione (piritus adhuc crairior cam fecundx mungrcditur.eamquc eradicare
diregionistenebrisdeorlumobliquarevolutionepropulfatus,lucisfccundariae,fea virtutis ^ fcintillas iecum rapuir;quarum portiones feptem propter copioiirm lumen in ijsihclafum , poft perfe-

6lam univerfarum tencbrarum, inccntro,tertiadiecongregatarum,diipofitionemin altumevolaruncftellafq; erracicas conftituerunt , quas Plahctas feptem appellamus ; Reliqux vero ipiritua mr-dij ccElipartcs^quarnmlucisfcintillaenonpotueruntfufficereadipfarum ex ventre Chaos,feu tcncbrarum fecundariarum captivitafc liberationem,ift tenebris fenQpcrpermanicrunt.ac fccunduia 1L X

100

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

II.

LlB.

I,

dumfivc mcdiumillud compolitorumgcnus conftitucrunt,quod vcgetabile dicitur;cu|us kix& cilorcft minor,quam animaliuni,qucniadmodum & ipfalux medij cceli,qu2dicicur adus n.iturx, non cft itaefficax , ac illa cceli fupiemi quac vocatur atfius Dci ,fivc priiTKi atque immediata lucis i
,

mirabilis virtutis,quatenus Vcrbi facrofandti fonte divino cmanat!o,qiia; inefrabiiis eft efficacis cnentiaeftrepleti(Iima:Acque hinccft,quod luxaitimalium,quamvislitinfpiritu intcrno inclufa, &corporeobfcuro circtimduda,emicattamenexfuistenebr!s, &:cminus rcs externas confpicit,

&

rcrumpriccritariimrecordatur, dcrebuslonge dilluisquodamrationisinltiiidtucogitat, cafque quafioculisfpiiitualibusintucturjEt quamvisfpiritum,inquoincluditur,adccEliftellaticnbruin imitationc ftcllarum fixarum fublimare nequeat , attamen incluli lumiic diaphragma cxemplo niscjusradij longclatcqucorbiculariter nonaliterdifpcrguntur, quamillx lampadisflammarfcu candelac,quatum radix licinio fixe adhcrct;Imo vero hxc quidcm luxin hominc tam cxccllenscft

&

& infignis,ut (ua fubtilitatc ufquc ad thronum ipfius Archetypi alfiduc pcnctrarc foleatjncc ulKim corporis intcrftitium cjus actus uUo modo impcdire potcft quo minus extrema,tc)r^ & maris ac qucE fupra funt in ccelis fpeculati & pcrfpicere queat In cactcris vero animalibus lucis tulgor non i,

tamen adipfa (ydciaipfis ccjam datumeft vilione afcciidere.P, sctcrca tantaeft hujus fcintillx vivacitas , ut animal c tcria in altum faltu lcvi cxilire folcat,qucmadmodum in Iconc,
taie dilatat;fed

feIc,cane,ccrvo,Icrpcnte,hominc,& hujufinodialijjvidcre

licct.

Nonne

etjam quotidiana ani-

madvertiinus cxpencntia invcgetabili,quod incolucidatcncbrarummediarumfcinrillafefctanquamcaptam,auxilioradiorumcocleftiUmGcufratrum luorum rcdimcrc omnibus viribus tcntct

fugam c corpoie opaco appetcns furac annitatur ? Undc illa in planta fu3 cX terra cxurgens , lumtcndit ,acIecuinnaturamigncam(qua:ci,utpotcdenatura quinticncntia;participanti,vincalo nr.turali colligatur } in altum rapit ftd , quoniam cadcm rationc acr alligatur igiii , ideo ipfc fimui cumigne afccndit;.SitniIi ctjam concatertationc aqua cuni aerc furfum vehitur; ac dcniq; ipfa tcrta modo haud diirimili aqua;,Icgibus naturs ncxuquc firmo conjunda miferam illain fiigiti vam nosaliterradicc firmatainrcgionc corruptibiii & mutabili derinct, &,ne akius verfus pattiam fiiamafccndat,impcdir,quamcoipusanimalcopaciim,&:terrcftreipfam aiiimam in co dctcntam vitSs: vinculis tcrrenisinfuoventrcputrido, &ahim3eperfe6tionibusodiofo,& omninoadverfo cuftoduedeprchenditur. Ex quibus ccrnitUr, quod ighea vcgetabilis natura non lit ica cfticax, quam illaanimalisin fuisopcrationibuijquatenushxcimmediate anarurxr.idijs,hoceft,aiadijs; fccundcE emanationis illa vcro immediate a Dei radijs , feu priin.-c cmanationis fulgorc derivatur Undc vcgetabilium fpiricuum ili rencbris mcdijs fcu fccundarijs inckifbrum radij ailione debiliores lunt,quam fcintilLc fpirituum iii tenebris primarijsincarceratorum Hinc igitur fir, quod naturatcncbrarumprimaiiatum,fcuprimadicdcorfumpropul(atarum,exquibusanimalium corpoia, quoad corumcxccrnumconfl.antur,&complcxiofpuicuumin i/s rctentoruin,cx quibusmatcria aniinalisintcrni,acluxe(renfifica,fcupriinaeemanationis,cujusprxfentiaine(redcducitur animalc gcnus,nonalitcrfupranaturain vcgctabilcm dignitatc exaltatur,quamnatura vegeiabilis cxahaturfupranaturamminciakum,quxcjclucetcrtiana,&tcncbrisinfimx mundi rcgionis cum inclufoipfarum ipuicuin conditioncm corporum Opacorumcreata funt Atque ita vidc.mus rationem, cur crcaturae animalcs& vcgctabiicsin difpolitioncm &naturam corporum opacorum &tcne: ,

&

broforum(fntprodu<fta5;Reft.-itnuncultimo loconarrare,curcorporainineraliaultimumincreationc iocum obcine3nt;& de eorum proprictate atque digiiitate ad amufTim tra$tarc. Ut igitut animaUum cxcernum extencbrisprimo crcationis dica coslo primodcorfum reperculTis conflatum

dixiinus,eorimiqueinternumcxfpiritufupcifluoej^ldemcGEk &fdntilks lucis eidein (piritui intum poftca fpicluib inhxrcntibus ; ( Undc ("ccundum divcriitatcm proportionis primum lucis ,

&

ritus,aedeniqueinukitudinistcncbrarumgcnusanimalc difFcrt,primo quidcmdignitntc& vivavelocitate proptcr muititudicitate proptcr inultitudincm lucis,u t in homine ; deinde lcvitate dcniquc tarditatc fimilibus,ac magnitudinepropter mukitudinem fpintus ut in avibus,feic,& ncm tcncbrarum,ut in Elcphante Ccto;liinilttcr ubiadcftmultitudo tcnebrarum cum mulcitudinelucisibinafcunturanimaliaterrcftiia; ubi veroeftmuJtitudo tenebrarumcum multitudine

&

&

&

lpiLitustenuis,&lucislufficiensquantitas,ibicxillisprodeuntvolatiIiaca-]i;quodfiadeft multici!-

do fpiritus grolfi cum paucitate lucis in

varia

tencbrarum quantitatc, oriuntur inde aquatilij; fcd ll

adcft multa lucis quantitas in pauco.at tcnui fpiritu,generantur hidc Salamandra

& ferpcntes, qui-

bus fubtiUtas ccftimonio facrarum fcripturaruin attribuituri Vcrum fi grofTus fit fpiritus cum talibus quoque tencbns,tuin prodit ihdc butb &c.qux omniaintergcnera rcptilium rcccnfcntur; ) Simiiitcr, ut vcgccabikum extcrnum cx tcnebris fecundo crc cionisdie a ccclo (ecundo feu regione mundi mcdia rcpercullis conflatum diximus,eorumque intrrnum a fpiiitu earundcm ( qui cft denlior&magisfupcrfluaparsfpiritus.-Etherei,

cum

tcncbrisf-jutdcin cceli in creationc


,

dcoifumre-

pcrcufla)&lucistalis,vidcIicct(ynanationi$fecundje pottione

quam naturx

aftuin appcUavi-

inuSjf^fecundumcujusfpiiitusmajorcm vcl minorem portionempl.mtxproccriores vclminores &lubmiiriorcsin terra repcriuntur^itidemque etjam fccundumlucismajorcmportionem in tenui
ori

Db PrIMAR. NaTUR.
ori&pauciolifpirituhferbse, plantae, &fru(fl:usacriorcs

felEMENT.

|oi

propiuquiores inveniuntur , uti in herba Flammula , gradu Atquehicnotandum eft,quod, quomagisintcnlaeftcaliditasco n-iinorhtlpirituspiimarij proportio.in quo incft icintilla hicis ; quo autem illa eft minor , eo magis ipfc digredicur a multi:

&

qUalitate calidiores, natura:que i^nis omnibus, qua: calida &c ficca funt in ahquo

&

tudine lucis ad dominium (piritus; Vcluti.iilaj plant2e,qu3e funt cahdae in 4. j z. &: i. gi adu ica fe habent,uc in iUis proporcio lucis videatnr fpuitus lui, cui ihha;rcr,naturaiii ada;quare; At fi ipiritus te.

nebrarum dominium habuerit fiiper lucem,tunc dicetur herba vel planra in eo gradu

fiioida & humidaquoremovetucdnacurakicisverfusfedemquahtatistenebrarumjqiijEeftfrioiduasiucputafi dil"cedatperunumgradumatemperieverfuscruditatem,tiuicexceditfrigiditas&:humiditas natutam cahditatis,quaeeftlucisquahtas,perunumgradmTi;atqueiicin c:eteris; Sedde hisrcbuslatius fuo loco,Deo adjuvante difcurremus. Porro etjaUi tenebrarum fuper lucis proporcioiiem dominio,cum Ipiritu craflb denfo niagnayegetabiliaproducuntur,ut Qucrcus, Fagus , &huiufmodi

&

UtigiturfinqUamjhKcduocreaturarumgeneraaduplicium fiiperiorum renebraru ra porcione orta lunt;lic ecjam verifimile videcur,quod mineralium extcrnum (it de tencbris cosli tertij & inlimi, tcrtio creationis diecompleteadniachincEfphiErica
centrumrepercuffis,atqueinmallam caliginofam
ibi

alia,dequibusetjam/fr4luculcntius:)

redadis

& congregaris;
&

eorum verointer-

num ex fpiruu grolI'o,ponderofo,atque compad:Oj& luce debili,pauca,ac mixto materia: onere opprefla (qua;efttercia:atqueultimxemanationis cffedusj inpra;didistenebi-is rebelhbus &horrendis incluhs : Magna etjam lucis proportio cum squalilpiritu cenebris producic aurum;Unde

illud ab Alchimiftis Sol appellatur ;

Magna autcm

fpiritus

& minor lucis, ac minina tenebrarum &

proportio Mercurium in iucem edunt; Et major tenebrarum portio conffringit illum Mercurij fpiritum inplumbumjCui fi lucis majorfacultas accedat,Saturnura triftcm in lucidiorem maoisTo-

vialcmnaturamn-iUtac;&producicur ftannum; Qua; quidemluxfiadhuc eminenciorfit, &fpiri-

tum fatis mundum adinveniat,(atis d tenebris purgacum&politum,mox argentum prodire facit; At h fpiritus fit dcfedivus & lux eminens cuprum proferri folet;& fic in caeteris; Cxteium fi natura tenebrofadominiiun habeat,mincrahaminora&friabiliaedereac procHrarefolet;'
cu|ufiTiodi funr

Antimonium, Arfenicum,atquc fahum genera;de quibus etjam ahbi plenius difccptabimus.Sed haec pofitione & fitu cujuslibec gencris creacurarum compofitarum declarantur ; Nam , ut impria

&

misobfervaredebemus, quodtreslinccQeh; itaetjamtriafuntprarcipuaelemenra, quibus natura

horum ccelorum refertur,& tria iridcm compofitorum genera,qux didis elcmentis corrcfponder. Sic ccelum Empyreum. ignis naturae ref ertur;Undc Empyreum appe]latur,id eft,ioneum Et proin:

de confidcrare debemus, quod,utignis

caeteris

elementis inferioribus dignirate

& nobihtate pre-

ponitur,ficetjamcoelumfupremuminferiorigloria,loco,fubtilitate,&pulchritudineprftet; atq; ob hanc etjam caufara animalia omnia,e tenebris,lpiritu fuperiuo,& luce ejufdcm conflaca,domi-

nium,&poteftatem,acexceIlenciamhabcnt fupetvegetabilia&mineralia;quatenusfcihcet,inter cotporacompofitaopacamajoremlucisquantitatem habent& prxftantioris funt profapis, tanquamfcintillsprimaeemanationisdiviniE:Sicetjamcccli!unmediifm aeri non inepte compatatiuj quippe quod exlpiritu sthereo componirur ; cujus fubftantianihil aliud eft , quamaerincorrupti-

bilis,Quintaefrentiadi(ftus:Undecolligendumeft,aeraaqu2anteponi: Sic coelum hoc diCTnitate,puritate,&fubtihcatecoeloinfimo, feutcrtia; mundiregionipia:cclIerevidetur; Etperconfequens compofitum opacum vegetabile , ex ejufdem ca-li cenebris , fpiricu ac luce fecundaria illis

&

inclufisnatum,minerahbusdignitateantefertur.- Undeliquet,c[uod majorlucisefficacia firin animahbus,minor in vegetabihbus,& minima iu niineiahbus Atque hinc noftrae opinioni aftipulari
:

vidcnturPhilofophiantiqui,quorumt'ententiaerat,quodinlcnfitiviscreaturisdominetur;ignis& aer,in vegctativis aer aqua,( per aerem autcm fignihcare videntur ignis diminutionem; ) at quod in mineralibus hcet ex omnibus eleraentis conften t,terra tamen&aqua fupereminentiam habeanc-

&

QuidenimaliudfibivoIuntilh,quamquodinanimahrcgioneignis &aer fuam exalcationem habeant;videhcet(piritus cnmluceprimariaccehEmpyreiconriguaccelo sthcreo; in vegetabihbus aqua,hoc eft,xther,in quo elttninor lucispars , aer regionis xzheiis comiouz cum autem aer

&

&

coelo

aereoj&inminerahbus aqua&terrafeuccEluminfimura,inquoeft mininia fextE cllcntis


eft.

feulucisparSjquxtern-EContigua

Sedaccuratiori adhuccontemplationeintrofpiciamus fitum

&pofitionemharumtenebrarum,inmundicentrumrcpcrculIarum,rerramq; conftituer.ticun; percipicmus ab eft'ed:u,rem ipfam ita fefc habere,arq; ego vobis indicavi:Nam videmus, quod ipfa mineraliapropter fuarum tenebrarum,vel porius Ipiritus ijs incluli gravitatem Ipiilitudinem , in venis terrx atque deorfum magis circaccntrumcollocentur,&inveniantur,utUide oblervetur.ipfa fecundum ficum ex tenebris coeh infimi conflata & crearaeflt,ac dignitate cxteris duabus creaturisfubjecfta^Atqueetjamfpirituuraipforuracraflities acrebcllisnatura contralucem ex hocillucefcit,quodeorum fcintillaIucida,aliasfemperprona,utfurfum clevetur firrniter ac immobili-

&
'

&

ter in

ijs

retinetur, ita ut propter marerisfpiritualis duritiem ea fubnliare , dilfipare , acTt penetrare

nonpofnt;quemadmoduminfpiiitu vcgetabilipropter majoreejusergafux lucisadus obedien-

tiam

foi

SeCT.

I.

POTIT.

1.

Paiit.

II.

LlS.f;
obfervarnr.

nam,fieri vidcmusjquippe

qux faum Ipiritum furfum quotannis elevarc

Dcindc per-

cipimus,quoclnaturalior<iine rcgio vcgccabilis mineraii fuperimponatur; Arq; hinc cft,quocl ejus e rcgione rencbrarum mcdiarum fummiraces cx terrx lupcrhcic a lua: rcgionis ccnrro cxurgcrc,

& m cerra firarura emergerc deprehcnduntur,quoniam earum (puirus actionibus lucis magis elt obcdiens,quam
Ipiricus inincralium.lucifque

carum

fcinrillx funt

magis criicaces.Qaod autcm ad anipivxftanci

maliaattinet,fubcilior pars,&quaticremorrerixcociusconcurriradillorumcompoluionem;acq;

hoc co magis conhnnacur quoniam homincm , animalium omnium


,

llimum

ex lutoio

pulvere tactum legimus.Hicecjamimprimis in animalis nacurac conhderarione obiervandum eft, quodjUC cencbrola c:Ecerarum crearurarnm pars cum inclulo fuo Ipincu grollo , ccrije naturali vin-

culo alligacur , Sc finc rcrrx adhxfione vi vcre non poreft , ira animalium nacura cit , ur e jus radix a huc acq, ilkic pro iibiru ts: arbicno foluta;ica ut ab una in ali.am partcm tranlire , terra ht Ubera fuo movcre poiHc Cujus cei racio,uc mihi videcur,in prompru clt Nam pnmum,uc rcrra aqua: na-

&

&

turaii

quodam vmculo,nc quicquam vacuum inrercedar.al ligarur,& erjam aqua aeri,arq; aer igni;
vica

icaindcmamfcftumeft, quodmincralccorpusin iua

acquc cxiftcnria nacuraHatcnaicpaiari non poftic; imo veroinipiiustcrrae vifceribusprolundius fubmcrgicur.co, quodrcrrcftrinacuiac niagiiamicumacfamiliareeft:Similiterquiaigniconcarenaturarq; naturaliglutincconglutinatur
aether,oiigmsaeri,atq;illeaqux,&:aquatcrrc^,ideoq;terraxrhereastencbias pcr ilhm luam cum aEchcrecoaianguinicacemrerinec;quemadmodumin vegecabihbusobiervacui;qaippequorumraciicesicareireattiguncur,uripfaalcius verluspatriamluam alcendereprohibcancur:Atveroin animalibus res alitci ic habec:Nam,quia rcgio quinra; elfenriaE^qua; ccsliim mcdium , lcu firmamencia, lcparans aquas lupenotes ab infeiioribus nuncupatui^mrciponicur iiiccr co:lum Hmpyreum.&infimum Elcmentare dictum,ideo animalis compohtio cx tenebris,Spiritu,& luce ccEli Empyrei conftans neccftario nacura; vinculo ccrrar non conjungicur,(cd libcraeft,urin aqua nacarc, in acre vola-

ic,&ineoiaitare, arq;iclpirarepoflic,uciinpilcibus,voiucribus, &animalibustcrreftrib. vidctur.

Scd ikjh illaad confinnanonemhujuicenoftrxopinionisvobisnon lufticiant, alio modo vobiicumlicprocedam: Unde,obfccro,cll:ha'ccreaturarumcompofitarum tenebioficas acq.opacicas? Cui objcctioniprocul Uubio (&: non ineptc,faccor ) rclponclcbuis,a cerra,luco,pulvt ic, aiic cincribus;cum de hujulinodi (ubftancia opaca lcgamusin (cripcuraiacia Adamiexccrnum, qiiod cft ejus pars ctnebrola.tuillc crcacum ; Vel,cum Philolophis loquendo,cxquacuorclcmetis fimul in compolitioneunicis;quamvis hanc Philoiophorumalltrtioncm nosaudaacr,Bibhjs(andis confiden-

,maiam eiledicamus,cum rcliqua tria elemcnca tincper (e diaphana &perfpicua,acncquaquam opaca,ccElumq; illud mundiinfimum conibcuanc;Id quodintellexitMoyfcs Gen. i. 20. Appelluvit^j jidamcuuitaanmalia&volatiltacali&c. Qua-quidcin clementa ineo, quod ca-lum conftituunt,ipii
tes

tcrra-c\;opaciratiluncconiraiia,juxraillud Geii.i.CreavitDeusccelum&Terram:Uadc co^-ioxumoi^avis ifelix dcnliores linc

de terra,& non de re aliquaalia;quia nihilpra"cer ipiam cerram onacum dicicur Nam qua(uorum orbium parces,non tamen proprie ijs inlunc tencbra*, lcd profiinda pcrlpicuitasjnamq; alias iux ipias non magis pocuiflctpenetrarcquam radi) Solis ipfam reriam. Hii igiturad voravcftra itaconceflis, vidclicet , quod crcaruiarum compohrarumtcncbrxilntatcrra, oriturinde c^uarilio alia nimirum undc iit cencbroia ipiius ccrra; condicio Cui cquidcm rcfponcitas cft
:

dendum cenfeo,cain ellb a tencbris

&c taliginc , leu umbr^ipfius Chaos ,gradatim ohliquarevolutione (ur

Mcrc.Triim.verbisutar)y/<6ffr/4tfHr/tiu:Quxquidemrenebraecumrriphciterlccundum triplicem

mundi rcgioncm,ex qua tribuspiimismundi dicbusgradatimdeordim reverbcratx

iunt, diftin-

guantur,nonalirer("efehabercdcbenthicin tenn,percarumaggrcgationcmconftituta,quamiplaE trcsmundiieuaquarumregioncs,quarumunaeftahaprxil:antioratq;dignior: Arq; ur harumrcgionum triuni iiiprema reiponder elemcnto ignis;cuius natura eft locum mundi eminen tiorcm pcterrac partem proculdubiooccupant;quatcnus vivacitatelucis,&-multitudineSpiritusintenebrisinclufi, moic cremoiisla<5tisinculmcn&l'ummitacemmaflacexuigunt: Quod cnimhx tcncbrspraEftantiorcs

tere

ficcr)anicjusrcncbrxin ccnrrummachina; orbicularis rcpcrcudx fuprcmam

fintduabuscactcris,dcclaraturhocipfo.,quodcarum(prrituscftcopiofior,luxq; primaria ijsinh.T-

rcusca;tcrisduabuslucisfpecicbuscxcelIentior,&virrutcpotentior
natio a facrolandio unitatis

quippequxerat primacma-

& fuperiubftantiahs luce fon tc.

Quod autcm ipiritus ejus iit copiofior

multitudo lucisptimi coeli unicam , quoniam folummodorequintfpirirusportioncmcxquatuor; Unde fit,ut iftalux miiifica, (cuDciaftusita fubtiliarir ("piritum i(l:um,ut cx quatuor illius parribus unicam folam fibi refcrvaverit;Et pcr confequcnsrresliipcrfluascjiisporrionescum iplarum rcncbris deorium rcpcrcivifir: Arvcro rcncbrac medij cali proptcr nicdiocrirarcm lucis iUiusIoci non nifi duas Ipintus complcxK iunt partcs cum quibusdcorlumadcentrum,lucispcrlequenris facicmfugiendcluntdelapia;: Etcnndem,quamTistresadiintipincusinhmiporcionesccncbrisinfimicoEli,arcamcn ,quoniamip(xfuncvaldcgra;

& tubcihor,quam fpiricusinferiorum, inde arguicur

v es,denlx,acqi a luce ccrtiana

murationibus

iiibjectx

qux crav nimis exigua &' proindc dcbilis ) non murarre idco rantis proximum locura circaeentrura,hoc cft,iocnminfimum libi vendicant
,

.f

qua-

Db Primar. Natuh. Element,


nia ex
tius

Jol

qiiacenusiIlecftverafiigiditatisredes,qucEluciscalidi:atiomninocontranarcpentiir.Scdhxcom-

nolha duplicis pyramidis,materialis icilicet <Sc tbrmalis,adaptationc& def criptione luculcndcclaraimir,queniadmodumin libro nopoje pyrawtdum Traiiatu , 8c mukis Tradatus nojin de Phjfica M.acro-& Micrucofmi hifioria /plcnius dcmonilratum eft:Similiter fuprcm^ cencbrx longe caeterisfunt,quo2dlucisfupernxplenitudincm,opulentiores;&medisinfimis. Quibusluculenter docemur, qaod, utignisdipreraam rcgionem mundi propteriuae conditionispcrtettionem occupatjiic crjan^.illiusregionistencbrsincerrareliquisinFcrioribuslliperinnatent; quatenus ipfctres ipiucubiubtilisportiones habet, quibus perauxilium lucisipiisiniitaE inaltiorem terrslocumvchuui;Et ut SpiritusDorniniferebaturfuper aquas;lic iftius foEculentae materix fpiritus Empyreus, luceili!usiuciii:uminatusatq;exagitatus,tertur luperreliquastencbrasinferiores: Similietjam raiione
i.

ncbra: mcdia:,qux aeri refciuntur,mcdium pollidentin terra

locum non ahter, quam aer inter i^

j^,nem

& aquam, vel xther inter coelum Empyreum & elementare. Deniq; infimae Chaos tenebr^,

iicuiscuaiparati%locuminfimumpoiTident. Nonnehicpcrcipimuscvidcntcminterrcgionesterclifrercntiam,qua regio a regionc dilcrepare cernitur,non minus , quam fpiritus Empyrcus ab xf.iic eo,&: aethercas ab clenientari,fi ve fpintus igneus ab acreo,& aereus ab aqueo ? Nani,ur aqua a luu tenebrismagispurificacipcriubtiliationeiTificaerinviiibiliSj&illcultciiuspcrlucis operatiora;
,

ricmJnignjm vcrticur,ficcij.imrcslelc habetinmutationibuspartiumcerr,E: Nonnc codemplane moao aguur cum mineiaii,vegctabili,& animali.Colligimus enim,experientia do(fti,quod mineralu verrancui purificatione in vcgct ib)lia,& vegctabilia in animaUa Id quod ctjam confirmat Arcc ha5 infho Iwro, qiii diCitnr Clavis faptetttt&. Sed ad rem rcdeundo.nonne percipimus maximam
,

diftcrcnti.,minteriaastrescreacurarumopacarumconfticucionesatq; conditiones,videlicct intcr

animali.m,vgetabilem,&mineralem?Quam,qu^fo,aliamracioncminvcnirepoirumus,autquod-

nam probabiiius & mariftclijus argumentum quod tantafit incer haec tria creaturarum opacarum
,

geneia diicicpantia,quani iUud a nobisja/)enjallcgatum,quo vidclicet oftenduntur tres tcnebrarumipecicsnacura,digniaue,atq; condicione&motudiftincl:,actotidera creaturarum tcnebroiaru;iigcricraabmvicemaianircftcdirterenria;quotumillud,quodeftanimale,pr^ferturvegetabilibus e.idcm dighicate,quaca;lam Empyrcum cethcrco;Et vegetabile pra-ferturminerali, iicut coelum iethereum eleiuentari: At vero.quia hujulmodi coelorum Ipiiitus cecra lua exuerunt veftimenta ,& audi atq; invilibiles reperiuntur,inrclhgendum eft , quod iftae creatura: tenebrofo amicftu ornacac hifce coelis allimilentur in inteino;c:Eierum in externo lacinijs ipforum caliginofis,quas exuerationem quandam ipiritui tunt;Sic Ipiritus in animaii occultatus propter ejus fenfum,inemoria, Empyreo refertur;atqui corpus ejus ad renebras ejulHcm loci relarionem habet. Sed quoniam tehebrae illx deorium cadere non potuerunr,nifi per regionem mediam deiccnderent ideoque inde eft,quod ab illa rcgione vita: fua; porcioncm accepcrunt.Non ergo mirum vobis videatur,o Leftore s Benevoli,quod hanc noftram opinionem,quE omnino nova,& antc hunc diehr inaudita cft,ita audailcr&confidentcrhicin lucemproducimus;quoniam ('utiomninoopinor jficontemplariocitra moram (ni fallor iUa ne ftrenua ha:c a nobis jam indicata vobifcum reputaveriris,e veftigio

&

&

rerum omnium vilibilium cognitionis radicem atq; fundamen tum efle deprehendctis:Nihii enirafruftra produxitOpifexinlucem,(cdtam iplastencbras, quam lucem, tam noitem, quam diem,tampnvationcm,quampoficionem,tammortisorigincm,quam vita:principium , tam corporis quam anim^ rationem,tam vcftimcncum quam vcfticum , tam Cacodxmoncm qua bonum
totius

Angelum,&camip(ummalumdenique,quambonuminmundumproduxicDeus; cujusmedium eftlpiricusuniveilaiis,quipicEdi(5lisadionibuscontrarijs fubijcitur; cum hiciitilk quialucefanitatem & vicam haurit, a tcnebris autem a;gritudinem atq; ipfam tandem mortem atcrahit acpati,

tur;Eftenimreicxternumatq; sjusfpincus,qui patitur &roortiobnoxius redditur,cumejusinternuminterirenonpolfir. Seddehiscopiofe acqueluculcnterpofteadifcurremus.

C A
rot

P.

XII.

De qualitateJiihjlantiali,q(tt!e ex tenehns egreditur, <^ admajpe terreflris acjhhci''


humiditatis conjiituttonem necejfarto concwrrtt.

HAbeiit tencbrae,habetq; lux quahcatem


agerc dicuntur
:

quandam

cfienlificara fibi ipfis

maximepropria, qua

h3ecinillasagir,atq;iilxprimi5a6lionespatiuntur>&tumpofteaininftantiquafiiefiftendore-

Nec tamen denominacionera aut eirc habet una harum quafitatum fine pra^fentia

alterius^urinecullaaliaacciolinepallionCjauteconveifojUndcambsamutuaadlione&paflionc deriominationes fuas acccperunt:Quaetum patitur,tum rcagere dicitar,cft tencbrarum; hoc eft, ex obfcuratenebrarum voragirie cxurgit, & vocaturhigidicas; Quae vcro exluceexilijt.&firigidicaris
cfFccStus in

mundo leu aquis primum patefccit,caliditas appellatur; cujusinferius fuo loco mcntioFrigiditas ergo dicitur,

ncm
fic

faciemus.

nitur naturae caliditatis

adverfum
,

Nam

quatenusquid in hyls tencbrarum vifceribusinvccontrariantur , ut tenebrx omnino lucis naturs

&

erjam qualitas carum

effctftus aclioni lucis coxiuarios prodiixit.

conieftim poft lucis apparitioriem fuper facicm abylli caligiriofam Eft ergo fiigiditas qualicasfegnis, quieti naturalitcr

dcdi-

104

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

II.

LlB.

I.

clcdita,exciratione atque exagitatione lucis,hoc eft,per accidens,ad motum contra naturam

fuam

provocara,denlitati materix tcncbio(a;,tanquam loco iiio propiio ie immcrgcns, morui oppofvta, quietis ongo,vitcEinimica mortifquc miniftraexitialis,corpons comes,&:anim hoftftjfenfum ftu-

poicobtundens,afimiftionenaturaliderrahens,mineralibustV.milians,animalibusautem,&vcgeevitatio,heterogenca congregans, conrraria tabilibus itidem morbus,atque tandem intcrirus

&

&

Arque hic cft randcm illa difpolirio matcria; fcmpcr adjunda qua medianrc tot nnuationes 8c altcrationcs mundo clementari accidcre,atque tam fubito fcpc ac inopinato obvemrc Iblent Orrus hujus,inquaiTi..cftm venrrc hylas.fcu abyifi ; in qua K tencbrofnm dcUtefccre, & in fe radios & adus fuos occulrare traditurjacquc ita erjamfrigidiras,inhyla:natura deformi dcl:brmitcrprxl"ervara,extraomnem imaginationcm humanameiat inporentia Dci omadinviccm conjungcns
: :

nipotcntis;t<occultati-,quxramenqualicas,r!pparentc|?t;etencbrisetjamvirruteefficacixlucisc;us

revelarafuit.EtquamvisK':encbriscoopcrtum,& fibiiplitantummodovimfuamrcvclans, plane tenebroftim ciTe captui humano videatur,attamen ipfum modo occulto omnin, cpx in tencbris cranr,vidcre atque aifccrncre tiun potuit;adeoque etjam frigoris,tanquam latibuli ("ui,tumlatentisj
quiefcentis,atque in potentia tantum
cxiil:cntis

qualitatcm dignoicerc valuic;qiiippe cui,tcftc

Pfal.

i59.ii.ccnebrxnoniraobrcncbraripoftiint,quinprxvideat;namo.r,ttf<fic;,/>c?-/;//l;^4r, &teti(:bi\tef
funt,ut!pfalttx.

EftigiturfriguslacibuliDcidiipo(itio,aflarucjusproipfius voluntatc,hucatqueillucjvclincieaturx bencficium,vel incjufdcmpunitioncm diipcifum; Atquc hoclcmperinfuo tXcelfo cum ariditatc feu liccitate infigni conjungitur,hoc eft, ab omni humiditatis focictate fepa-

Undcrcsdivcifas congclativaliiapropiietacccongiegaie folct ; Id quodetjamconfirmare videnturillavcibisDavidisPp/?.i47. 17. GdufuuindiijcitDm tauqu.wifrHjLt; coramfngoreejusquU refificfi Cuictjamaftipularividctur lob. 19.7. GlaciemDeusfortisedttflatu fHu;fianteDeocbnchfcitgclu. Ouibusdocemur.quodfrigidicasagitetiua f^atuDci.occultatiinfuotugurio tcnebiofo,(eu Alcph
ratur;

tenebroh,utpote cui illa,tanquam Deo tam tencbrarum quam lucis obedirc folcr. Quod ctjam extreroam frigiditatcm comitctur , arguunt prxdida facrx fcriprurx tcftimofiia , quaccnus producit gclu Unde quam infuifa fit.tam vcteaim, quam reccnriorum Philof ophorum opinio,ipfum aqux elcmcnrum fiigiditatis fcdcm cflcancrcnrium , vobis C judiccs dodrinx charadcribus infignici ) dcfinieridum relinquo;cum in propatulo fit.veram ipiuis fedcm , a narivitatc primaria ei appropriatamfeuaflignatam,cfIeabyfrum tencbrofam,imoipfasrcnebras , quaium locumhic in
,

ficcitas

mundoefl"edcprchendimus,utiinfiaoftcndemus;Namqucinpiimisvidcnuis,quodtenebicT,operanrcflatuDci.producantihluccmcongclativamfrigidicatispropiietatcm; Siccnimevidenscft, quod ex tetra nigranubc grando acnix pioccd,i.nt,flaute fpiritu t^ feu Jchovxab Aquilone , qui

&

eftvcratenebiaruinregip.ucipofteadicctur:Deindevidemus,quodaquacontiguaiitaeri;imoquidemipfaeftacrfpiirus;Undecalidiraremaniicftaminfehabcr,quatenuseftdcnaturaaeris,quccalidii eflc ncmo neg.ibic. Porro cc fi fumma frigiditas incflct aquq.tumillaper fe coagularetur (cmpcr
5c in glaciem univerfa conftringeretur; q?

cum non fiat,certum eft,natuiam frigoris c fonte ab aqua

ahenodcriv.iri:Similitcrv)denuis,quodin pavrcborcahinveniaturmareglacialc;idqubdnonhri natura aoux , fed loci , fcu .1 pofitionc tcncbiarum, five terrx , in qua tencbrx proptcrSolis abfcn-

tiam pr.rdominantUL Atque crjam interali.^s rationes hxc non cft rcpudianda,quod motus atque adlioeflevidcnscalorisinternifignum; Atqui aquatamfontium ik fluminum,quammaiiummo

verc,&: aniir;a

quadam virifica,in calore cxiftcntc.pcr fluxum


caliditatis

&:

rcfluxum quafi ambularc percipi-

tur;Eigo calorismagnam quantitatem,

& cjuaficvidentiflimamanimamvivcntcm in fe continct:

narnqje moiuscft

comcs.utpotc cujusefteftc(flus:Econcra vcroterraquicfccns,expar-

tibusheterogcneisquafiin glcbofamdifijofitioncminformagelucontradta , circa machinx ccntrum conglomeratur,quod eft locus fitu,n3tura,&iuotu ab igne luce remotif.Iimus , tcncbrarum Chaos congrcgatio,& ejus tandcm groflities ; quo fat liquido arguicur , ipfam cffe cxcrcmx totius

&

abyfrifr!gidiratisreccptaculum;cujusnatuiaefloccuparc fcdcm nacuixquictis proximam: quid

aurcmin totomundotcrraimmobilius; (]uiffcqu/lDeHsfirmiterfH!idavitfnperbafrsfuai ne dimoveretut i);/fc/;Hrp/.i0 4.5.Quibuslurulcnter,utopinor,docemur,contraomniumfcretuinMcdicorum, tum Philofophorum fcntentias,aquam non cllc higidiflimam fed terram Qu.ain enim abfurdum fotetjcorpori tam nobili,quod, uti comcs,adjungitur ccelojtanquam fcemina mafculo , qualitaccm tam vilcm ad cjus proprictatem eflcnfificam ailignarc,quahs cft (iccitas qux quidcm cft fcre nihil,
; ;

nifiabicntiailhusrei,qucnonadcft;Namficcitaseftnihilaliud;qucihumiditat!sabf"cntia;Ettamcn vidcmus,ipfam terram aqua Sc aere undiq; repleiam eflc,ne var.uum in ejus natura admictatur ; At-

lemcntis dittcrrcagnofcamus?

quifcio,nonnullosrcplic.aturosefrc;quidigiturdeaquadiccndumfir,quomodovecamacxrcriseQuibusrcfpondcinus,quodaquanonfit,nifiuniusfph.xrxhumi-

dit.atisporc!c:cujuspars fuperior,ncmpeacr,ut

cum igncparticipat, eaq; ratione


dc cjus
,

calida dicitur,

li-

cct non ita ca!ida,ut ignis;undc

& humida voc.itur;fic cjus pars inferior, vidclicctaqua, ucpotc qux


eft,

teirx contigua

& quafi continna


,

participat

frigidiratc;

Unde
:

honjta

frigida

ut tcrra

quoniam qubd

facit talc

cft

magis

talc

higida dicicur, fed Sicitaqucejus humiditas

cum

'.

D^ PrIMAR. NaTUW.
giditatcnucrraE
:

ELEMENt,'

ioj

cumfrigiditatejungitui;utindearguatur,quodejusnaturafitmcdiaintercaliditatemignis,&frfbipartita humiditatis procreatur:


;

Exquorumadlione,pairione,&rcadioneinlpatiointerraediofphsra tota, fed Undeiit , uthumiditasinlocisfohsintermcdijsinterutraque

extrema repcriatur In ipfis vero extremis nonreperitur naturahter, hoc eft, nili accidentahteriis idveniat atquehincextrema ptopter humiditatis abfentiam dicuntur licca. Eft ergo naturahsaqux quahtas eadem , qu:E&: aeris; videhcct humiditas; Etamboiliaiimulconftituuntnon nifi unicum elemen.rum,quodiphxrahumiditatisdicitur;itaut triaprimaria uaturx principia univerfaha habcamus;nempe luccm, aquam,&: tenebras Sic etjam non nifi triafecundaria natur^e principia mundoelementariappropriatahabemus;fcihcetignem,lphaEramhumiditatis,&terram,qus
:

refcruntur adpredi6ta,utiiw^rfdcmo^ftiabJtur.

Ex
tis

hisigitur

intenfc rcceptaculuni; Atqui in parnbus

concludimus,quod flerra lit vera tcnebrarjjm fedes, &per cohfequens friaiditalliis intcrmedijs vim fuam demonftrare non folet, pro-

pter alliduam Solis in illam opcrationem.frigiditatiiri ea occultatas contrariam;in cxtremis vero,&

verfuspolosvehementereamexerit:
diipergitur.

Ab Aquiioneergo; tanquama
,

ioco,ubitenebrJE inaperto

aere in pcrpetuum praedominari dicuntur,fiigus abundat

Quod autera lit

i^atuque di vinz Sapicntix in Meridiem hujufmodi tcnebrarum locus in ultima polorum regione primum

abOlaoMagnodocemur, Viro quidemin


'hiinis

fccrctisBoreahbus, utpote qui iiiuitimisSueciaEternatustuit.optimeverlato; quippequinarrat,rcgioncmefl'emagnam atqueincognitam te,

nebris perpecuis oofcuratam , in qua frigus inrenfilHmum

geiuque

& nives aflidua: abundent,"


,

prorlus ac

fi

ha:c elfet veriflima (piritualiam tertcbrarum fedcs,ut ipfi tcrra integra materiaiium

quahujufiTiodiflatusScprentrionaiishigidiatquecongeiationis occafio tanqu.mi a fonte fcaturigincemanarinr:Foiuflisinhoc faiii potuitOiaus,quodiiiotcmpore,quoregioifta rcveiata


fuit,in uitimis Biarmiic iivaiinofa: reriitorijs
,

&

fol veifus

polum oppofitum

declinans, pcr

dimidium

anni fpariumno6i:em

magnam,&

locum ipiias

Paradifi clfe

nonunicaminillispartibusrehqueric. Dixerc aucem nonnuiit montibus Hyperborcis,quibus thefaurus Jehova; inciudatur. Et me-

mini,meaudivifl"einconcionccujuidamRabbi Judaici, in Pragae Synagoga fermonem habcntis, ipforuinMcfliainin iniuiaquadam Boreali, undique giacie ac nivecircumdaca&inaccefla,

cum infinito numeroSandrorum Ifraclitarum mancre ; Exquolocoipfum tandem,ad Juda:os i captivitatelibcrandos,mundumqueintcgrumrenovandum, &fibi fubijciendum , vcnturumcfle fideacobftinatiaincredibilicrcdunt. Quam.quidemdodiinamaquodam Dodlorein myfterijs profundis faris verfato ipfos primum accepille opinamur ; quamvis metaphoricc illud accipicndum & proindc fenfui communi non ita ob vium videatur , ut protinus ab omni quear iile fermo intclligi.Scd,utadremredcamus,crcdimus,tumcaloiis,tumfrigoris etjammyfteriuminocculto
, ,

& caiiginoibjchovs latibulo feu tugurio,ubi thcfauri cjus


Nam Iot.z8.31.ita \iabcnn\?erventfimc in thefaurosmvu?aut
i

cconduntur,dclitefcerc

Nani Verbum

ItWie^/A;if,i.C/jw.(J.i.&proindeinf3iIibflecft,quodiplehabitct /ubcaligine.-Dcindcquodfrigidi etjam fecretum in iiia caligine dciitcfcat nos inftruir ccrturo Bibliorum fandlcrum tcftimonium,'
iti

thejaumgrandinu injpeilionem

habisi Ataui

gi:andinis,ibi ccjam fons procui dubio eft frigiditatis , utpotc cujus adu aubi funt hefauri nivis quain nivem grandinera cotidenf itur. Ab Aquiione vero lcu parte Boreah nobis emirtuntur fla-

&

&

tushujufmodifrigidi,utinonexpericntiafolum,kdctjamVcibidiviniteftimonijsdocemur;Nam,
juxta iilud
lob. 57.8. AbArcluro feu adilpergcntibus,ut alij intcrpretantur, fcu , lecundum .aliorum transiationcm.avcntis AquiIonaribusfi?/n^tfi.- Atrojw/ttBfDfJIot.^y.^.ieujJ^f/WMdnKft/JcfcflricEW.

i^.%.\lndcQt]zmit3.\cgm\v\slob.ij.i}.GlactcmDcusfortueditfiatufuo-,fianteDeoconcrefcitgdu:

Undefelob.

quicur,quod,cumnubcsdcnlaE&obfcura:l4ribuIumDcilint,<j<i;i/f?i(E/or?oirf)H6H/t<f
l^.idcoq; frigus ctjam ab illo latibuio virtucc flarus

zi.

nariumjehovx ab Aquiione proccdat.Quomoi-

dQautcmventusproccdataJehova,iM/iteCorf(;.Mfforra)fo/clariusexplicabimus.ConcIudiiTius

gitur,quodventusfrigiditaccm,gelu,nivem,glaciem,&grandincm inducensfitanaribusjehovaej quofortificantur,&fubindemagismagifq; conftringuncuraqusE^imovcroipfa aquacum cerraperipfas nubesin glaciem&granmifcecur^h.e.naturse hctcrogeneaEatiinvicem congregancur;quin dinem quadam quafi vitrificatione convcrtit ; At vcro ex aitcra partc vcrbo lueido ab ore fuo egrediente congelaca iterum liquefacit,heterogenca feparat atq; dilgregat,& fpiritu fuo calido,ut aquae congciatac diffluat, mirabiiitct cfticit.Quod li mihi hacin re minus crcditis obfcrvarc , quid Pfaimi-

&

fta

narrer Pf.i ^7. 16.1x1

hxc verba;Njve;iff jf Dettsficutluna, &pruinam quaficineresdijpergit,

deijcit geltt

ftittmtanqiiafrufla^cordmfrigoreeiusquisreftjht^iEmittensveroverbufuHliquefacttifta^fiimlaceffiatv
efftuunt aqu.

Quideo clariusautluculenciusdicipot.Videmus ergoqj Alephinvifibile&tcnebrolii fiigiditatcminvifibileproducat,Aiephv.lucidu&manifeftufcuVerbufoletilluddifloIvcrc &vivificarcg) Aieph frigidii vira cjuafi privavit,&quicfccre fecit: Atq; ita Apoilo fua luce diurna reficit illudintci:diu,quodDionyfiusfuofiigorcno6lurnodUaniavit,vellethahfrigorcc6ftrinxit.Scddicet

ahq.s;Nullanubeautobfciuitateincoeloapparcteficpruinaautglacics;Cuirefpondeo,quodfons tcnebtarujin ^b.dehtelcitfrigus.&afeptentrione flatulecrcto dilpergitur,n6 minuscognofcatur,

quam

io<J

SeCT.
,

I.

PORT.

I.

PaRT.
;

11.

LlB.

I.
fit

quam fc.iturigo lucis qua fiigoris adtus diflolvuntur

autlucisori"mcmdcfig-iarc,ciocernos/ot.58.i5).Q(Mn4JH)'wtrHr,ft4/;^tf4r/.'(x?

tencKrarum fontcm> &tenebrarumHbKR locus ; Qiiod auremtchova tVigus ventis fuis Aquiionaribus cmittat,glacicm &: ^clu induccr.s, nos docent //>t'ri4 allcgata Bibiiorum iacroritm loca-, Er quod etjam Verbum cjus iucidi.im nb iila
fxpicuic moveatur,arguit locus
iilc

Scd quam difticile

mundi plaga
terribiltm

iob.^j .ii.Lux ainea advenit ah Aejuilone^propte)

ncum

/^(/.Quodautcmterra ficcadiciturjiocfcieudumcll ficii.non quidenuclpcduaiiquo ipfius tcrr.r,fcd quatenus in ejus dilpolitione Imccra omnis humiditatis rcfpcclus ab ca dicitur abeire-itauthac r.ationeetjampa/i'Mappciietur/ot. ^S.^y.&pulvisatque (inisGcn.\%.ij. Namtcnacft unahumiditatis cxtremitas,ubinihiihumiditatisapp.irct;hcutiigiiiscftcxticmitasalfcra5 Et per

confequcnsharcduoextremadicunturficca, acfiquisdiccrct, cxtrahumiditarislimitcspofitavcl ab omni humiditatc iibera; Hinc dicirur PJalm.c/^.^.Aridiim Dinsfuit a( fjrmavit.Lt Gen.i. lo. Aridion \oc:i\kDeMterram-,SimilheiMe}:cm.Tnimeg}{i.Piniand.^.Gravi.tfubarcnal)iimidarefederunt&(: Dicimusigitur,quodipfaariditasfeuficcit.-isnihilahud fit,quam humiditatisablcntia: ITndc fit,ut humiditasfit iilaregio,quxinterduoh;ecextrema,fciiicetintcrfiigidum&calidum ,fcu inrcr rcrram &ignemfitaclT. Atqueitafatis per(picuc,hcetbrcvitcr& fiiccinde, dcquatuortencbrarum fpecicbus fermonem pro caprus noftri exiguitate fecimus. Jam porro ad primum rcncbrsrum pnr-

tum,qui cft natilra univerfalis humida,quam Veteres Pancm Dcum clTe finxcrunt, & D. Perrus aquam,ac Cabaiifts iTiatrcm,Mem "a,quod cft aquarum (ymboium,arquc ipfius,n nominis inefFabilis cxemplar nuncupaveruilt , gradum noftrum

promovebimus^

SECTIO-

De Primar. Natur. Element.

Z07

SECTIONIS
P

i.

ORT ONIS
I

1.
*

PARTIS

II.

Liber II.

PRIMARIIS NATURi^
ELEMENTIS.
C
A
P.
I.

t)eaqua,feHjpiritU uni^x/erfalijineuUo lucis^aut infir-^

mationis reJpeSiu.
Ubftantia aquai-um in hyl? ventre inclufaruni erat nihil,vel potius aliquid interEire&Nihili adeoqueNonens , fedinpotentiaadefle; cumomnis Entitas prjefentialucis ihformantis exiftentiam
aqiias in

fuam habcat Unde hac potentia,& velo tenebrarum primariarum opertx, a Peripateticis materia prima remotiirimadiftaefunt; quamaliquid in potentia,nihil veroinelTenuncupaverunt: Nec quidem potuerunt earum tenebrae
:

&

iitjfed

abijsprivatiodici,quatenusnulIaforma,quaeea;sexifterc e9iceret,praEceP ab origine in vafta hyla: voragine informes , incultje , vaciiae , atquc

inanes,nondum illuminante easjcho va fcu Aleph,nec extf a cetrurh fuum


inearumdcformiiatemprofpiciente.extiterunt. Atquehocmodoaqua^nihiUmovixaliqiiidimaginabileexill:imandcEfunt,fed{ubftantiain

fticamcohftituens.

potentiahykminancm ,terramvevacuam & PhantaAtvero,quandot<Alephailio centroindeformitatemrerum profpexit, tum fpiritus oris ejus,radijque vukus iptms ferebanturfuper faciem tenebrolamAbyflii incujusfacic cxterioriaqua^dcformesoccultatxjamexteriuscum forma&fpecie perceptibili aquarum^^undc abylTus ita fcribitur 'anrN,quatenus praefentia feu prima appaiitione fpirirus increati Q clauium eft) apparebant Nam quamvis fubito lucis intuitu prima facies iiquarum revelata iit noiidum tamen
:

penetraveruntradijejusin ipfarumprofundumrUndedidtuseftSpiritusDorniniferrifupcraquis, non^eife adhuc in aquis ; Quare poft aquarum fuperiorum manitcftationem prima crcatura , vi-

&

dehcet Iux,condita eft;hoc eft,fuprcma aquarum portio cft illuminata ; quae crcatura bmnium nobilillima compolita eft ex radijs fpiritus incrcati xternis,& ex aqua fubtilillima , uti hifrdfuo loco expIicabitur;Virtutecrgolucisincreat3Ereccircruntumbraj abyfn obliqua revolutione primurn ad mcdiam,& deinde ad inlimam machinse univerfJEregiohemjriam iembrofd. abjjh prafenud bomini ti-

muerunt,& conturbaufunt.

dum
trum

illuminatis;
( in

Pfalin. 77.17. Ubiabyltinomen fumiturproaquisdeformibus& nonSed poft dcnfiorem ipfarum partium reverberationern verfus machinx cen-

qua quidem denlitatc nigredo

&

caligo confiftit

d,fubtilcs,& nobihores,f ecundum fuam majorem aut minorem

aquae fiiperiores evaferunt pellucicum luceparticipationem; quam

oftimedeknhitS:{piciis,rroverb.S.Z4..hiCce\ethis-,CHmf$rtificarethh0vafuperioresnubesfuperne, cuni

roboraretfontesabyp,cumi}nponerctwdrtfiatutumfuum,&aquune tranfgrederenturflatutum oriiipfws; cum flatueretfundameiita terrd,Ego Saptentiafuiapud eum,Utificanscoram eo omni tempore ; In quo quidem loco

arguitperfupernasaquas,regionesfiiperiorumcoelorum,&perabyfn fontes denfarum atqueobfcurarum aquaruinfcaturigines&c.&quoluxdiyiuafcu virtus Tetragraramatis quae eft Sapientia
ifta

log
ifta

SeCT.

I.

PORT.

I.

PATIT.

II.

LlB. U.
j;

divinafeu VcrbuiTijde

quo loquitur rapicns/it caufailluminationisillarum

crfuani in univcr-

fam aqu2 maflam ingreflionem:Nam SapientiarQtunduatem ccelorum cinuwivn.M ah^jmum profniidttate ambulavit,wfluilumaris,&tntotaterra.EccleJiaj{. i. 4. Ex quibus erjam !tquet,quod illud D. Pctriaxioma llt vcriirimum 1. Eptfi.^. 6. quod calt tpf* terrafint prtus de aqua,& per aqiiam, confiftentes rerbo Dei

&

QuasquidemaquasDcuspcridem Verbumappendu indiveilis rcs^ionibus pcr mcniur.un, pofuitquc ijs legem pcr uiiivcrlum. Non crg.o aquam hic accipimus pro mera nubis aut maris aqua, qua;cft vifibilis,fcd pro omninatura humida,accElo fupcrfubftanti.il! numcrando ufqiie ;id imani ita ut tota hrec aqus mafla in tria dividat lcripcura focra viddicct in ccelum, ipfius terrac abyirum quafi Qumtam Eflentiam,atque hiijus partem exaltatam,qax cft Eflentia Scxt3,& in Inarc, quod
,
;

Coelitm, eftquaficjus phlcgiift,acin terram,qiix cft quafi fa'x cotius : Hinc dicit PlalmiftaRcgius terra,& maria,& quicquid habitat in iji,laudahit Deiim: Et itcrum Tfalm.t^G. Caelnin, ttrram,niiirc,& quic;

quidmiji eil,confervat Deus conftantcr

m fecidum.

Quarcnosinmuitisopciis noftrilocishas aquas Spi-

litum univerfalem vocavimus ;

qucm poftea in duas partes divifinuis, vidcliccr in groftum &: (ubomnc illud, quodcftvifibilc,vidclifctrcnam,qu.i:cftnihil aliud, tilcj Etgroflumappcllavimus qux eft nihil aliud quam aby iTi iiibftanri aquam groflam fcu tcrra lubtilis quam grofla aqua,& Atquc uadidum vocamusomncilludinvilibilc,quodccElumappellatur; cft,quodJchoSubtile
,
j.

vafeccrit ccclum&tcrram,hoceft,lubtilc&invifibilc,ac(piflum&vifibilc;

quouimhoccft
,

fca-

bellumpedumipfiusiiilud vcrotlironusc)us,utMatth.5.35.1cgimus. Ettamcnh.vcduononfunt nifiunicaaqua,in duo abinviccm diff^ercntia divilajquorum unum cft rcn^brofiuri .iliudlucidum,

unum grailum aliud tenuc,unum fpitituaie.aliud


fubtilc.nec fubtilc aliud,quam
fubtilc,ut

grolTum quam groflum,quoniam quod grofliim eft acuniiritione idcni crit , quod
coiporale ;
clt

Nec tamen aliud

inhgnorumcombuftione vidcinusjEtquodfubtile eft inlpiflatione redditur grolIi:m, utaerisinncbulam, &illiusinnubsm denfam, acnub!singrandincm& glacicmatquectjam in telum fulminarcconverfiooftendit. His eigoapcruurillaMcrcuiiiTrifmcgifti aflirrrionis obfculitas intabula Smaragdina \nvcnta,q\ia. ^\c\t;QuodeH fuperm,eHficut tlliid,quod e^mfcnus &c. Concludimusigitur,quod hocclementummatcrialcpcrlccundammatrcm Abrahamiinjetzcrahfignificctur:Nam TsMemcftilludhieroglyphicumHebraicum, quod.tquas inluccmprodudlasfigniArquc hinc cft, hcat , qucmadmodum s tenebrolum crattcnebiarum character feu lymbolum quod vocabulum Hcbraicum aqux conflatur cx iUius charaftens geminationc; m quorum charaflcrum medio * Jod litcra formalis feu lucidainvcnitui,quafiSol iliuminans aquastam fupcriorcs, quaminfciiorcy,hocmodoC"^'^ M<-iym,hoc cft^Aqua^ubi^uMcm pricedens,quodcftapertum inbafcjdcnotataquaslucidasjpercujusbafinapcrcamsmfluitinnaturam^^jod: Atquc t^ Mcm clauium arguit aquas !nfciiores,qu3eterminantur- cum tencbris terr^; Et 1 Jodin medio finalc cftlocoSohs,inmediofirmamentidividcntisaquasabaquis: Sicicaquebievem habetis, fecundum Cabaliftarum rationem,expofitionem vocabuli vivi &primarij aquarum Q^^C- in quo literis feu charadcribus vivis tam fubftantia aquarum quam DeiJehovx, eas informantis fymbolum in circumquaque a ccntro ipfas illuminans atque informans cxplicaearum centto defitcfcens ,
:

&

&

--tur.

p.

iii

^uodaquajit ommum rerum mater.

II mem feu materiamprimam;itaetjam non inconcinnc ftatuit ^Z Mcm


creata eft,atque

T Abraham mfua letztra fccit K Alcph obfcurum,feu tencbras,unam& primam matrem dcfor,

quod

eft

aqu<Ea vcntre

Alcph tenebrofifcaturicntisfymbolum,matremfccundam,feumateriamrerum fccundam,ex qua


fubftantiacoeh&tcrra:,omniaqueinijsrepcrtaderivantur:Naminprincipionon ccElum,fedaqua tum poftea demum ccclum tcrra cx aqua fajSta funr; utpote cx cuj us muJtitudine DcustandemreSdmhcscreavit,atqueabinvicem fegregavit, veUuiimmenfasaltitudinisprofunditatis,atque.amphtudiniscoclum,tcrram,igncm,acicm,&aquam ; qua;omnia incjulhiodi concompada funt,utctjaminunoquoqueiftorum fepararoium cordiam atquc unitatcm redada

&

&

corporum
in fc

quatuorillo: cfrcnriales materiaereperiantui;videlicet,Aercahdus

aquam & ignem atque etjam tcrram; Aqiia frigida & humida con tinens in fe acrcm

& humidus,conrincs & terram,

CHjus umbraappaictjundc

& AbyiTus nuncupatur.Tcrrainfe ample(lens aqua,igncm,aercni;Scd

&aquacomprchenditinfeteiram,aquaetjam foimamfuamhabet,eadcmqucrationcigneni,qui intcrralatet,atqueaercm,undcmolliciem&mobihcatemfuamhabcc: Arqueha:c,inqiiani,omniafiintcxaqua,peraquam,&inaquaillaimmenfa,quacftprimamater,cujuschara(flerfeuhicroj;lvphicumcft ^Z; inquatotregioncs fcu (pecies quaiiuniusgenerisdivejlac reperiuhrurpropter

majorcm vcl minoccm

lucis incrcata: in ijs prilentiam. Videmusigitur, quod ipfaaquafit primarerum

omnium

matcria inadtuata , &percottfe-

quenst^'

Da Primar. Natur. Element^


matc):,& quafi peniis,ex<jxia res

io^.

omnes tam vifibiles.quam invifibiles, qucns ptima icrum omniiim Nec tamen hoc ita intclligendum five exaudiendum efl:,ac fi Deus dcliimptx atquc fcgiegata: funt: lierit ab ;cterno,ut fecerit, f puta,ej; aqua &C quod ea de cauCa, aqua ilt ics omncs ex una matie,quae priinum cftc rcrum omniumjEtenim,ut alibi didum eft Copiofe,i>rima mater& penusjcx qua Deus aquamCreavitjfuitNihil; hoceliTenebrx& hylaperSpirimammatrcmfignificaita^ Ex cujus itiaemanantc luce divina , cgrefla ell )Z aqua Hoc autcm Humano modo intnCc , mediante telligcndum cif.quod Deus creaverit aqiiam de NihilojEt refte id dicitur; cum in principio feii hy:

&

Mem

lanihil fucrit vilibilc,nihilque

formatum,fcd mera deformitasicx qlaa tanquain nihilo m efle

iScper

cdnlequcnsnonimaginabiIi,acniliiIoinvifibiIi,adeoquectjaminlenfibiliDeusElohim creaviti^ inluccm produxit aquas Ca^terum li vere &c lupra hunianum modum penficulafe volumus, unde
:

aqua vcram fuam habeat originem negari non potefl quin in creatione aqiis fiief it materia qu^daminfofmis (utidixi) in lummo myfterio fcuhyIa,quxeratirivoluntatediviria; Exquapenu tanquairi myftcrib,!ri creatione aquie promanaruntjid quod captui hufriano nimis obfcurum , imo ctjamincredibile vidctur.-Eteriimnos,quiex carnenatilurausjcafnaliter &feritimus&loquimui: de hu jufmodi rebusjat fi femel, gratia di vina praEeuntc,ex fpiritu renafcarriur , ad fatietatem hujufiriodimyfteriaintclligemus, &cognofcemus origincm acprimuminitiumaqua: quiexfiimmo myftcrio invifibili & informi fadfa efl vifibilis 5 ex qua tum poftea c^etera principia funt orta; Atque
," ,'

;'

itapoteftjamhxcaquaberiedicimateriafetiimomnium,'videIicet,aquairivifibilisinvifibilium,ut

ccclorum

& ejuldemintelligentiariimjatque vifibilisrerum vifibiliufn ,neriipe terrae&mafis


;
,'

aca-

quarum dulcium5& eorum,qua; deguntiriillis: Unde fationabiliter concludendum eft,qu6d aqua fit mater fccunda,feu materia fecundaria rerum omnium,tam coEleftium, quam terreftrium & per conleqUensiqiiod mundus uni verfus ccelum & tcrram includens fir nihil aliud quam aqua di'
,

veifimode,fecundumdiverfam'ad:uslucidiineamdiverleopefantisrationem,alterata atque mutata : Siceniir. vidcmus,quod una flumiriiscjufdem parsatr?men?o tingipoteft , altera fanguine,
altera

croco,& c|u(elcm extremitas Ia6le aut calce dLim tameriinterim illa


,

eft

una eademque aqua

fpecicejufdcmqueconciriuatis. Hujus denique rpi fufficiens teftimonium habemus' apud Apoftolum loco antca citato,videlicet z.Pef.j.quod cixlumpnmu timporibus etjamfuerit,fi:uti 6^terra,conJifiens ex

aquAfeY VtfbuinDei. Quod crgo aqua "O Mem,quaeeftprima rerum mater,fit fimplex nullarcaIiacommixta,ex his,qusfupradid:alunt,appafci ; Quodetjafriprincipia reliquof um trium' eIcmcntoruminfecompled:atur,femfnaqiiererumornnium,tam vifibiliufn, quaminvilibiliumin fccontiricaf,fatliquidoconftati quatenusex ea,&ineaDeiis condiditcoclum,tefram, omriefquc corundem res fam vilibilesquaminvifibiles^per confequcns etjam quatuor elementa, eorumque feminaria in ea pofuit Quare etjam eleinentaipla cx aqua fadta elle certufn eft,queraadmo=
:

&

dum capite fequenti commonftabitur;

P.

III.

^nomodo aquajtt mater ccelorum , ommumque elementorumf atque gluten^quo mediante aUu dwino^tUa m compejitione
conne^mtur
j*

pr^cedentibus declaraturo eft,quod fubftantia tenebrarfi def ormium fuerint aqu^ feu IpirituSj IN & hinc fequacUr,unam caliginis ipcciem altcriprxfcrri; videl.hanc,q coeli fuperioris eft,illi,qus
q>

cftca;Iinicdij,atq;itcruilIamhuic,quxeftinfimi;nimfrurefpectumobiiiratisIociilliuslucis,cujus
fciri tillas Spiritiis ifti

teriebrofi fibi arripuerunt,

dum a luce tenebras, tanquam aliq; fibi

oppofitura,

pcrfcqucnte ipifitus fuperflui cujuslibct coeli deorfum verfus centrum paulatim cum tcnebrolb fuo velofueruntdepulfi: NamquamvisiIIaviximaginabilismateriainnyla,qUJamperrevelationem fpiritusigneiaquaapparet&nuncupatur, xquahter per vaftam &infiniram hylx voraginem feu abvftum dilperfa trat ( quoniam omnis inxqualitas fadta eft ab adfu diverfo > qui nonfe rpanifeftabat antc principiiim in hyla,quatcnus ejus fons K Aleph fe nondum revelabat ) attamen jam intelli<-''cndum eft,quod \\xc qu.ditas,apparitione lucisincreatoe vertatur in inxqualitafem ; Nam , ubi

lucispixfcntia&clfcduscftmagisperfpicuus^&copiofus.ibijproprernaturamejusattenuantem & fubtiliantem, fpiricus illi, in quibus habitat lux ifta perfpicua , magis fubtiles atque rari efficiuritur;tIndepurgacocoeloEmpyreodUipcrfluisfuislpiritibus tencbrolis, fuperfluitasillainftarum-

hxx horfenda; dcorfum per afpedum Jehovx fubterlabi coada eft Qua: quidem tota malta valdc
;

perturbata fuicjuxtaillud Pfatm.77.17. AbjfSifrfentialehovA timuerunt,& conturbati, funt; Et.Mercur. Trilmcgift. Var.and. i. Prafentialuminii immenji Pimaridri revelatiumbrahorrendaobliquarevelutioncfubter^
ljbcbantur;hocci\:,mwbi:a,\iic{i dcnfiorlpirituuminfofmatorumparspraEfentia lucis increaras vetfus

centrum fe inclinavit,& tcnuior ejuldemportio a tenebris mundilicata luciincreataE

loci veliiculi

no
ma
forma

SeCt.
,

I.

Voir.
habct
:

1.

Paht.

II. Lifi.II.
temulTimx portioni tanquam ani-

culi feii indumentiinfcrvit

eftque lux ilh

hi.i: fpiritui

llu aqu^s

& vita^ qua nomcn & cllb

Undc a prxlbntia flinda iftuis formi fupcrfubftantia:

appcllatur lux crcata lis illacicalura fubtihfllma


'0

Atquc

ita

aqua cft cli fuptcm! quali mater ; cu-

iuspatereftlux-iuxtailludMercurTrifmegift.diauni/f4tH/4Sm4M^./i4iPJW>ci?5<;rfnrreincrcan ita cxaltato ik iUuminaco pumtur Sic uaque Luna ubi Lunapro Spuitu illo radi js Sohs lupremo dcorlumigncfpnuuah rcvcrbc fpintusccshfupeiioiisacoElohoc fuperlluitascahginoh rcnebris aby 1 facics adhuc obruitur ) vchcmcnrex fupciflui,fquorum tata eft-Oui tamen fpuitus attraftofque fuo glutine rctilibiattraxerunt, informarirppetentcs.funiillasmnumerabileslucis irrcgularitcr gradaiim lcinulhsformichicidx jam vacua inanis abyftusolmi nucrunt- amue ita cundcm ordiiK-m obfcrva. Hunc mutatur. Chaos difpofitionem irapleri incipic,atqucraptimin portiojquippe qux.rchdalulihacnte lu.ie lubftanfpiritustcnebrofimedK-Krcgionis vit iupcrflua cujus eft vchiculum ) itidcm virtutc illorum radiorum naturi deorfum fccundariae
:

&

ti2

panc luci

pulla fuit}&: in

motu fuo tenebiis luperioribus non ahtcr fubijcitur, quam

fpirirui vini

oleum

A t-

piocrcataefti queita cccharthcrei (ubftantia cx aquamarre univcrlah litiarripiens, dcorfumm Chaosgcneralisnatuinfinitosnaturxfeulu.isfecundaria: radios Uus, Ipirituumvc inpridiaisccelisfupcrfluorum ram'lapfaeft: Sic itaque trcs aquarum dcformmm commixtas,habcnuis j cx quarum tandcm Ipiportiones,cum tcncbns infimi rcgni confufo modo tertianaluce ad pcllucidam formam extraais , m:luhs,pcr Akhimiam natuta:
iitibus fubcilibus

&

fupcrfluicas rcliqua cuiiul-

&

larraginc purgatis tria elcmcnta, & pura. addudis.atque ab immundine univcrli dcniquc cx Atque, Chaos partc producuntur quibus inferioris ca-h vacuum impletur quibus univcrlam cx terram onuntur ( ob id regna farculcnta & opaca tria crcaturarum opacarum funt,rclata;i,digcft.a-n conflari dicinuis teces ; rcgionc?,quarum in trcs rceiones.ad illns coclorum Quarcpofttenebrarumomniuminterra compiclf'oncm luccuspunor ficfubtilior fupcrfluorum
Icu Ilmplicia pcifpicua
, ; ;

&

Hmpyrci fpiricuum opacorum egrefTus eftjiSc vircucc fantillarum lucisprimaii.c ijs mclufa; fur-' infimo , quem Elemcntum ignis fum vchitur fpiricus illc,& digniorem occupac locum in hoc coeIo quam hubct, olco fupisfcnciam digmoris lueis propccr vini fpirlcum videmus appellamus Sic
cocii
,
:

perinnatare.

Similiterfecundatcncbrarumportio,qu?eeftc<Elimedij,percompicIhoncmIuumquoque elcmenci aens Nonne vidcmus cc)am,quod aer fubtile cmitcit,alifquc lucism.cdix occupat locum inomnibuscumsihere convemac,& ignis cumfpiricuEinpyreoimh quod higvoirioies liinrlpimnndi loco difpofiti.ilh vcro lubcihores, quatcnus c\iftunc in furitus,iSc pcr confequcns in infimo proceditatenebiisccehEmpyrei, ikaer perioribtis? Veiumramendicimus,quodquaccnusignis in luprema cceli infimi Iph.tra , atque habeat kie a fpiritu caliginofo cceli JEtherciicarenus ignis ira acr in media cocli inhmi icgionc,ut cadoilimihrcr nuindi fpiritus incedeftuahs fe habet in luprcmo infimarum,fcu cceli infimi fit tencbrarum comprcirione scherin mcdio mundi cceIo Pono erjam
: ;

elcmcntum aqux vifibilis,quje nihil aliud cft,quam


fic

terra lubtilis i<: pcrfpicua, ut in glacic auc in gcphlegn.ari; Atqucutfpiiitusvinifupennnaca*toleo,&:oleum mapcrfpicualulficicncerdcclaratur:

itidcm ii;nis acn,&: acr aqua:. Scd illc fpuitus huj us cceli tcnuis, qucm vendicavit fibi lux tcrtiana,anccqiumtcnebra:ad centrumcomplctcrcdigerentur,cratlocusillcuniverfalis,inquodi(ftaclcmcntacollocantut;quilocusca:luminhmumnuncupatur. Hujusiciprobabilit.ircm multa noinp, imis apud Mcrcur.Trilmcg.ira lcgimus PiMKrf.i.rrt-m Ffrbis inligmvcrunc ccftimonia : hu mtdx atitem naturs. vifuTtbusftmerHS ac kvis ignisprotinus alta pct^t; eamfovibat^ex hnm-.dx afians bum tutiiu aqtiafu tnvtc(vi ' tnter tgiim 6~ aquam fortitbatur , Jerra ','ero regtorttm iiu dtam ^nntupartns Ir Acr quoqui crgoarguit, Hic quomodo, mcdiante urterrafaCKsaqtiKobrutanufquampateret. hifit, iomt\tai-

Nam

&

pacc ligcntuc&prodignicacemajoi;; Vcrb'j&:- f .laiiOiielucida, omncsha:resaqucaE concordi umbrarum horrcnd.iium deoifum poftmocum Quxomniaimmediacc minoudifponaiitur: aut fubcc;iapfarum f.fta '^fll- eodemin loco nos docec: Undeverifimilcvidecur, cx cujufquercgionis mundn-).'cunbr.i,qua:dig"i!:^f"&cxccllcntianbi invicem prxcellcbant, fubftantiashoaimclcmcntorum, Vcrbo,hiccv>. ,& igne lupcrccEk fti mcdiantc,eflc cxtiad.is Simihrcr hoc cptimc ahbi
:

ncmpc.SOTio/(i3.idcm.iUtoritadcclarat:Mfttmtrrt/J?nir4i?Kj/'T/^
telleclualupndtvinatripotentiam in chaos inirant;lloruttautcnifplendorfaiicius,quifub arena cr humidanattiraelementadeduxtt,Cumquc indtjhnaafiiffent kvtapoflcatnexcdfam regtonemprorolaritnt,graviafub urena
,

humtda
los.

refederunt

':

DiHmaK librattfqtie

rebus

qus. tgncofpiritu

vehebantur, emtctut calum infeptem circU'

Hinc crgo innuere videtur.quod nori modo clcmentum ignis,tanquam quarcaeflcnri.a,cx fpititutcncbiolb,crcgioneEmpyrcaexpulfo,fedctjamipftQuincasEfIcncixflosSolaris, IivcHeliofcnrc lucido rchtropion,vidcliccc lucidum folare cotpus ex codcm cxurrcxcrir > e cujus virtutc

&

qu3eftclLtcrrarica-himcnfuumrccipiunt,utiTM(?4fHprww,Fe/tt;K/in>idcmonftrarumcftjArvc-

ro reliqui
li

fpiritus cjps,qui ob groiritiem fuam in.nechcra pcnetrare ncquivcrunr.fuprcma inhmi ccefphxram polfiderc cxperunr,atq; ua uti ante dicSlu eft de facie abyfll , 6c)a hic quoq; dici poccft,
,

Spi-

&

De Primar. Natur. Element.


:

ilj.

Spiritum igneum fcni fuper facie aquarum,ram in coelo mundi fuperiori , ubi lux regnat , quam (upcriori elcmcntorum iphxra Dc aere vero ku (piiitu clcmentari inviiibili iic loquitur Ecclcf.i. c. .ier leu fpiri tus ad motum Solu ab ortu iu occafum circumit &proferat.,acfecundum ctrcuitusfuos revertiiur : Siniihtcr,ubi ventorum mentionem faciunt (acrx iciiptura: ,'ibi aercm virtutc Jeho va: impulfum inteUigu nt Aqua: erjam elementum norat P/4//.3 5 .y.quando dicit;Terram operuit lehova abyjfo.ut indumento.'Ex\\ii.ccex^o videmus,quodelcmenta omnia in iqua , &cxaqualint,ac perconlequensj quod aqua htomnium elemenrorum marer: Ar vero , quod iUa ipfa etjam iit fons & orico corporumopacorumintribus componcionis rcgnis jam oftendemus. Sccundumcoelorummundanorum num crum.qui in numcro ternario coniprehenditur, tres etjam in terra tenebrarum ref^na cflc, luculcnrcr (upcrius expiicacum cftjquorum lupremum ccclo mundi lupremo , itidemque iupremo jntimx muridi regionis elemcnto, nempc igni , & animah compoluionis gcneri re(pondet. Unde
;

certumireperccpcrunrinPhiIolbphiapcritiores,quodanimaharc(pcdu cujufdarationis^quam velmctaphoricam faciunr,ucinirrationalibusfeubrutis,velvereintelle6tualemvocant,'utinhomine)iui:!htcrqueconfiderationememonx& (enfus.de coelo (uperiori, feu rationali quodammodoparticipcntj&quodineorumcompolitioneignis inaerc dorainium habeat quo quidem dcclaiatur,corpus animale tencbrofum ( quod nihil aliudeft,quam aqua tondenfaitaj cSc detencbris cceli Empyrci,(euprima fpiritusdiviniapparitione deorfumrepercullisjex quibus elementum jgnis pcr comprcilioncm exilivir.Hinciraquefacillimenaturam (ibi (iinilem ad luam compo(itio;

nem,m;igaetica(uavututeatrrahenrc,allicit;Atqucinde fa(5tumcft,utanimalia natura ignea vegetabihbusptxfcrancur.uri illa mineralibus; Similitervegetabilia rcipeduvegetacionis &multiplicationis,qu;T;proceditaregnofo]aii,feucoEloa:thereo,detenebrisilliuscoElicorporafua opaca

n.ibcnt.&dcclcmcncoacnsipiritumcumaqua, quodcxeifdemtencbris ortum eft, participatia fua conipo(itionc. Eodem planemodo res fele habet in minerahbus ; quorum coipora ex tenebris inhmicoehcompadbifunt, &denaturaaqus cum tcrramaximeparcicipant; Quod quidcm ele mcntumaquxc.vilispcrcomprellioncmvirtutc Vcrbileuignis divini exprclTum ,& chymia vera, tam (upernatura li quam naturalr modo extrad:um cft. Unde iit , ut animalia fubtiliora &; molliora fintvegctabihbiis,&miricralfaillisambobus dcn(iora,duriora,&magiscompad:a: Sed de hisluculentioridiicuriuin Sectionehujus tcrtia, ubi de medicamcntis trium rcgnorum opacorum verba tienc,agcmus.ConcIudimus igitur ex his.quod Aqua (it matcria prima, & mater , ac qua(i penus rerum oranium ram inviiibilium quam vilibilium,tam (implicium quam compoiitarum tam perfpicuarum quam opacarum j& quod opacirasfeu tcnebrx (inr nihil aliud, quam aquacondcn(ata; Undeeftnubesdenla,qu3E&caligoin(acris (cripruris dicirur: Nec certe quicquam ahud eft aer, quam aqua (ub tilis,& per confequens aer inipiifatus f acit aquam ; Necdeniquc aliud quicquain eft
,'

ignis.quamacrraicfadius; quicondenlatusric aerj &illeitcrum acrfitnubes fulguranspropterignemeiinclufuminipillationequecontradqm; atquc illa etjam in terram lapidem congclari

&

folet

Hinc igitur videmus,quod (pilliim fit nihil aliud, quam

(ubtile

, nec (ubtile quicquam aliud

fpi(rumih.c.(/c; eR,Jicut&tllud,^e^Juperius,& econverJo;Etpei: c6fequens,quicquidin mundoexi(Ht,eftnihilahud,quaaqua,fubtiie,&ipiiramiEt(pillumeft(ubtileinpotentia,uti&fubtiIc

quam

habccpotentiamevadcndiinfpifl"um;Illudvcro,quoddilI:inguit&alterathxcomnia,eftVerbu
ligitur illudFfalmifta:; Vcrbo ttfmvdfiraiatifunt coeit,&Jpiritu av orc ejus omnis virtus eorit: In

&

virtuslucidaJehov^cujusadumajorifpillumfitlubrilcj&minorilubtileficfpinumjArqjitaintcI-

aqua,ex aqua,

Verbo,factum eft lubtile & (piiruiTi,per(picuum & opacum , coelum & terra,arqueomnes crcaruras exijfdem compodtae. In coelo ergoaqua eft rcs valde preriofa, pcllucida,liquida,fubtilis,(piiituahs,& limplcx,rcs tam vilibilcs quam invilibiles pcnerrans , corporaque omniacflcntialia inftarglurinis,virrutekicis ineaagenrisconnedensiadeo ut lineaquarcsnulla, proutper (e cacreataeft,contincri& adinvicemcoh5crercpoflet;fcdextraiftamaquamlimpidam corporainftar pulvcrumaut cinerumconcidercnriquodquidem inlignocomprobatur ; quippc quod,limul ac cx cjus compoiitione hquor aqueus vi igaea cxpellirur.protinus in pulvcrcs& cinercs redit,hoceft,inportionemfuamrencbro(amjundcopacitatemfuamhabuit; Nam impolJibilc
&; per aquam,operante

eft.utaliqua creaturaanimalis,vegetabilis,autminerahs(ubliftcre queat inlija compo(itione nbC-

queaquafuacflcnriah;quaeeftejushumidum radicale,feubal('amum, quopartes ejusveluti glutine quodam ad invicem compa^fix confer vantur. Quid autem hoc humidum radicale faciat in cortempore cxpUcabimus Econtra vero aqua tenebrola eft qua(i balis poris curationcfuo loco fundamentum,fupcrquoliquidiores& (iibtiliorcs aqu.c ad (peciei eftigiem efFormandam ftatu-

&

minantur&opacitatetegunturiSiccineres,lutum,3rgiila,tctra,umbra,&caligodidl:afunthominis cxtcrnifundamenta,utinlocis haudpaucis dcclarant monumentafacra. Videtisigitur,6Terri-

cenx, quod aqua

(itis

inaquavivitis,inaqua vefcimini, in aquaperaquamdormitis,in aqua

(cnntis,in aquaintelligitis;exaquadenique,inaqua,&

peraquamfuftcntamini&

(piratis;

gaudio

& (anitate afficimini,& Ixtitiaperfundiiraniex fprritu aqua^tenui & claro;triftitia vero & mosrore,
vitaquemifera,aciTiorboaffligiminiperaqu2grofl'2& tenebrof^hauftum: Deniquein D. Petri L i fen-

t^

lii

Sect.

1.

PoiLT.

I.

Part.

II.

LlB.II.

fententiamconcludendo,omniainniunaofxiftcntia,fivclimplicia,rivecompofiu,cxaqua,Vcibd fpecicfque diftributa funt ; Et per confequcns, aquam eifc operante fafta, creata , atque in gcncra ceram illam virgincam mfinitam, in quam Vcrbum Dci aigillam.& matrem materiam primam,Ieu impicftit,certilfimum eft Sc fme omni controveriia maniteftum charadtcrcs
feu Mcffias aftus
fui
,

.*

Sedtamenomnisillaaquadicitut elcmentumaqua:,qu2cftvifibiliSiqucmadmodum ignem,& cttium. vifibilis comprehcnditaercm,

&

aquam-

P.

IV.

DemHltifariaaquarum dmjione^i^ ^rxci^ue in^^ifihdem


myi/ibilem.

N
qax

Unc dcinccps dc aquac univerftr in fuas pairticulas divifionc vcrbanonnulia

brevitcr faciemus.

GenAAcgimus,4quM dmfaief:mexpanfam,qtuqu!dmparse^lfirmdmeritumYelcalHm,Siincolkitam;

mare nominatur : Haec cnim eft cxacta divilio aquarum perfpicuarunv, qux idcm ilJud innucri; vidctur,quod aquiin vifibilcm&invilibilemdiftindtio j de quainfra: Ircuimaqua dividirurin partcm fuperiorem ik infcnorcm ^Sic dicitur finnamcntum diftmxilfc aquas fupcriorcs,lubti!cs,&:
fpintualcs,ab infenoribus,gtollis,& matenalibus-, Atque iplum finnamcntum leu ccrlum mcdium deutrifque participat,funtque ejus aquse mediocntcr tcnucs,& mediocruercraftx; Undc pcr coeli

medij centrum tranhrc dicitur fphxra a:qualitatis Itcrum Prowt.8. dividitur in niibcs lupcnores fupcrne,in fontes aby iri,&: in marc; Vei ba funt hxc; CHmfortificaret Uhova nubes fuperioresfuperm, cum Toboraretfontes abjfit,cumimponmt marijlatittumfuum,&aquu,ne tranfgredtantiirpnLJhtutum oris tpfius cujH patueret fundamenta terrd,Ego Sapienttafutapud tpfum.Pcv nubcs ergo iupcriorcs lupernc ipfos coeios in:

tclliecb.atjiuxtaiilud rfalm.io.^.^.Cali fuperiores tegunttir aquis a Deo ;

tmplarefiperioresnHbes,utfmtaltAfuper te;S\mi\itt):

Et lob. 15.5. Coelum tiituere, con.Calum A\c\x.m jupcrtorcsmiba; Er ?falm.%<).j ?falm. %c).^.VeoUborA,quisinfupertorinubcpar exijhmatur ? Pcrfontcsabyfti,aquamdulccmargucbat,&per marc lalfum,ac pcr tcrram,aquam opacam,quas erat in creatione aquaium pcrfpicuarum univeifalium fxx.Sed alibi omnes aquas vilibiles lub maiis nomine concludcrc vidctur;ncmpc Ffalm.ij^e. Cccltmt,terrdtn,7narc,& qutcquidtnijsefiiConfervat Deus conjlanter tnfeculum;Et Gcn.j.i.^: Aquapcrfpicua in fontcs aby lli,& cararaClias coeli diftmguitur: Atque Detit. 4. 1 8. aquae vifibiles in aquas fub rcrra fcnlibilcsfuperiorcsdividunturinnubem,ncbufupratcrramdividunturjlcemaqua^vihbiles

&

&

&

lam,vaporem6cexhalationem feuventumjquorummcntiofadacftPp/w.io^.df
j.EcileftaJlic.i.^.

loc.j^.P/il. 155;

cininfinitis locisalijs;Itemdividunturea2dcmaqiiae,inliquidas&condenfatas;

qualcs funt nix,grando,glacics,manna,&: licin alijs: Simihter vifibilcs inferiores aqna: in dulces,& Ialfas,acidas,amaras,fulphureas , 8c calidas , ac adu fiigidas diftinguUntur J PorrO etjam aqii.-c fiint
velviva;,quasChriftusipfe dixitlltimin.^ternumtolleielo/.4.i3.velaqu*communes, qu.tfinin pcrpetuononcxtinouunt. Scdintcromncsallasaquxdiviliones ha:canobispra-feitUr,quaE: fitin
in materialcm leu vilibiiem , &c qua iteruiti fpirituales aquae in naatquciterumnaturalcsinxtheream elcmenraiem,fimilitcrquemateturalcs&fupernaturaics, aquaeelcmcntum,&opacaiHlcuterramdiftinguuntur.De rialcsieuvilibilesinlimpidam,vidclicet

fpiritualem atque invifibilem,

&

&

huiufmodiigituraquxdivifioncnoshocloco difcurremus. Proindcfcicndumeft,quodaqua in


initioinvifibilisfucntiVcrum,uthominesc2:tcraqueanimalia eam viderepollent,induit ei Dcus quafi vcftcm aiiquam pcllucidam ; prout ctjam rcs omnes vifibiles ab inido in vifibilcs fuCrunc dc pofteadcmum vifibih forma,veiuti vefte indutae^quo vidcri percipi ocufis corporalibus poflcnt
,

&

Atqueitaetiam in

vifibili

haceftcntiapeififtetaqua,ulque ad

tcrminumfuum prarfixum quo


,

rui-

fusin claram,invifibilem,& plane fpiritualcmelfcnriamrcvcrtetui.-Dequofummusille Plalmifta Ifraelis canit P/rfiw.io i.Quod autem Deus cx rebus Jnvifibilibus creavcrit rcs vifibiics teftatur fcriprax3.l3,cizinEptJi.adUebr.ii.Perfidemagnofcimus,quodfmperftaactumfttcummund0perVerbtimDei,utex
ijs,quiivideri nonpoterant,fierentea,qupoJfunt vtdert. Invifibilis

ergo in principiocrat aquajCX qua omnia

rifibiliacreatafunt;Quxetjamcreaturanobilis,utvidcripoiric,vcftcmfcuputameninduei:efoIet; vifibilis veftimcntum inducrc videmus; atquc etjam Sic quidcm aercm mvilibiicm nubis denfae

&

noniuinquamcoElum.thefaurumoptimumJehovac continens,hominivifibiieredditurjuxtaDfttf. 8. u. Siquisautcmlciacmodum &artificiumcapiendiaccoiligendiaquam vcram invifibiicm; tuin,ajuncSapientcsipfum habercpraEftantillimum ballainum,omnisg nerisinfirmitatcs lanantemjde quo inferius fuo tempore clatius,quod ab authorikus fidc dignis accepi,cxplicabo.

Ar.

&

D^

P^IMAR. NaTUII. ELEMENt:

ij^

P.

V.

De aquarum menJhraiEt an aqua &eatafuerit ^mIcjs^


yel/alja.
aqusEcondirsfittantsmagnimdinis, quantam nemo mortalium afliquirafi uonepor:e{i\MzmenipfamDmmanufuae^ emenfta,Ef4.^o.utpoiequifuttmcuiquerei}nenftaami 7iummim,& pbndus tnbuit Sap.n. Imo etjam hic artifex aijuam conditam eo modo emenfus eft, ut menfuram ejus ad numerum teneat,quot mille nimirum manipuli ejus exiftant Prsterea quoque pondusaqua;exadiinmaDeitrutinaexploratum,adeoqucetjamcertiflimuslibrarum ieupondo numerus annotatuseft. H3ecmenlura,numerus,&pondusaqu3ecaconcordia &a;dualitate(unt conjunctajUt corpus illud totum ablquc permiltione creatoris nec rurfum,nec deorfum , neque ad lateraetjara movere poflitifedinmenfura,nnmero,&ponderefuoita conftanterperfeverat,utne gutta quidem de eo pereat Quacunque enim ratiorlc aquam ufurpemus lavando,veleffundendo in tcn ;m,nihil tamen de ea deperirjfed levertittir illa vel ad aquam terrsjvel etjam in aerem; quippe ubi itidem eft aquajita quidem,ut nihil omnirio intereatjfed lemperilla in menfura,numero , Hc ponderefuolineullaimminutioneconfervetur: Nccquidem hoc deaquafolummodocommuni dicendum eft,fed etjam dc terra,de aqua vifibili,de aere,de nube, de igne, Kthere, & Ipiritu Empyrco idemertinrelligendum,qusquidemdiverfxfuntaquaE generahflims fpeciesi De terrs enim
,
.

Qtlamvis corpus

penes qttem fitnt Aci fudtnes

menfuta qu;eeit tx^ aquiE,vel aqua opaca) fic (cribitur Vfilm.cj^.^f.Terra imavejligiafurit inmanu Dei, montitm &c.Et Pfalm i o 4 J yTerramfundavtt Deusfuper bafesfuas, tie dimoverett
(
.

tnfecnlum:S.imihtetlob.z6.j.TerrdmfuJpendttDeuifupermbiliim-,EtProverb.^.ic).TerramfuridavitDeusfa~
ptentia;Et lot. 5 8 .4
5

7 .jQ^w,

qtta dcfcendtint de

cctlis qiitefcerefecit

Qmm defcerideret
fic

putriis in

duritiem illam ,

gkbsjibiirivicemadbarerentPDi^qux etjamvihbilismenfura

(criptuminvcnimus,foii.i(J./<.io.

A"

qtwterminumcirctimdedu,vddecretocircindvitfuperficiemaquarum,Etibid.x2.a.^.AquaiappcnditDeusinmen-

furd.SmnUtcr dc nubi:, picy^omohelociuendo dicitloh.iS. ly.Poiiebat pttn^ijs legernfuam ,


iisfonantibus;Ez VroVer.^.Ctimfortificaret Uhovafiiperwres nubesfitperne

&

vi

&c.t)e coslorum etjam

numero di;

Et ibid.1.6 .j .AqutlorKrn e.vtendit Dciisfuper inane Et Pro&i. Ex quibus videre licet , quod Deus omnem aquoe univerfalis Ipeciem jufl:ts trutmis,atque menfura debica ab initio ordinaverit talemque dilpofitionis perfeclionem perpetuo oblervaverit.Quodautcmadaqu^ quahtatera dulccm&(allamattinet,dubiuni exindehaudexigiaumoriripoteft, anaquauniverfahs, imoverdanmareab origne fua; creationis
?

cicm- lob-i 8.37 .Quis mmerartt ccelos tn Sapientta

verb.j.tcj.StdtiiitDeusccelostntelligentia

fueritfalfum vel dulce;

Cuiquidem utverbounore{pondeamus,dicimusaquamuniverfalcm,&:

confequenier omrics ejufdem particulas a primordio f uiflc dulces, atqile etjam (uavitatis odoris tam gratijiit fimile quid in veniri in toto orbe terrarum nequeat Imo vero hacc ptima aqua,tanqu3 mirifica,fandl:a,& unicacreattiraDeifuit pariter& bdoris& faporisad*ograti,fuavis, &falubris,
:

&

Imgua huniaria non poflat. Cum vero Deus hoc ipfum opus fuum pellucida quaatque odorem iftum jucundiflimum&faluberrimum inc4uferir,artisutiqtienonIeviseri(,putamen illud abeouti& i ca:tcrisrcbus,in quibiis nobiles balfami delitefcunt removere atque uniformem invifibilemque
ut exprimere h.cc

dam tefta,feu vcfte,antputamine induerit,ciquc luavitatem fuam & faporem

elfentiam ci eo eximcrc.-Sed hic labor,hoc opus eft Scio equidem,illud faCieudum


.

eflTe ,

attamen

perficereidnon pbirum;Sed,utadrationem (alfecUriis aquae revertamur,dicimus, quod die (ccunda,aquis ab aquis per firmamenti iriterpoficioriem feparatis,aqua omnis fub firmamento comprelienfijin unum locum ongrcgata,& mare riuncupata fi tjQu^* quidehi in continenti , atque ea ipfa hora falfa eft effecl:a,nec quicquaai iri ea fine falc re{i(5tum:Unde vocabatur Salftm Gen. 14. Num, j4.Hac occafione fimul notandum eft illud memoria dignum^quod fal etjam in omnibus terr^ fru^ibus,arboribus,herbis,animalibus,mineralibus,adcoquein rebusomnibusviiibilibus,qUc-Einariiverfoorbeexiftuiit, reperiatur,proutquocidiarioChymicorume.templo illuddemonftraripoteft.Ratio autem in promptu eft,quare fal reperiaturin omni creatura compofita , quoniam videlicet omne corpus compofitum ex txce feu cineribus tenebrolae aqUc-e fadtum eft Unde , cum gro^fa aqua concurrat adcompoficionem creatUictcdm cineribus tenebrarurri,feqiutur,quod illa cieacurain fua compoiitione faUum contirieat^quoniam aqua compofitionis ejus,aqux marin,-E affimilatur:Hinc ergo urinam in animalibus fale infe<^am fentimus;& lixivium ex igriis , ac tartarus ex vi-

&

nofacilhiTieconfici'mtur.Quarevidemus,quodinprincipioaquaunivcrfahsfuerit dulcis grati conjundtionem cum terra , ranquam aqui7ulgaris cum cine^ faporis;f"edpoftejU3feparanonem ribus,capitaquaillaextraherenaturamfalfamcinerumterreftrium, atque ita in conrincnri fada fluminum aliter fc habent Nam licet origo earum fit a mari iceeft falfa At vero aqusE fonrium

&

&

&

tumque

leyett^ntm inmz):ejuxta.illudEcclef.i.yPluminaadmarepropeTant,nectamenimpletur; quippe

quoarguiturillaamariprovenire;attamenpropterafliduamfuarnperporos tcrrs CQlationem fc^ puuficantur a falfedine fuaidulcefque rutfus efnciuntur. tranfiturn purgantur

&

p.

&
;

,14

Sect.

I.

PoRT.

I,

Part.
P.

II.

LlB.

II.

VI.

z4n aquajenfim infe habeat nec ne ?

natafttaDe9)Cm nos aifirmative rclpondendo dicimus,quod prinuim in aqiiaA' dcindc in crcaturiscarccrisomnibus, cxcaconfilatistantumadlit fcnliis atqucnuclligcntix,quantum ijsluflicic ad aufcultandum i^' audiendum voccm Dei ut ad eam contrcmiCcant , tidcmque obtcmpercnt
,

SEd

hic quxftio oritiirhaiiclcxigiu; AnvidelicetcreaturaiJlaumverf.iliifenfu&iitreUecttipriditjac do-

Nam Spiruus Dommi


ijs

qui ferebatur luper aquas

igneam atque nuclltdualcm fuam naturam

ita

mifccbat,ut,moveiuc atquc mnuentc Spuuu incrcato,tanquam agcntc , Spiriius fcu aqu^e creata;,tanquampairiva;,incelligerentfenium& voIuntatemDei,cit]uclc obedientcs fcmper prxbetcnt: NampropcerSpiricushicidipra;lcntiam,vitamhabucruntaqua:univcrfales,quiMcl]iasfeu

virtusTetragrammatididacrant,&uinatura:rcgionibusMetatcron;

Hmc

erat aquailla Paradili

^mylHca,

quxcftqMailfpiricus vicalisuiiiverfiEmr.lla:,

&aquavivammulcis faciarum
cineri. Detit.

licerarum

'

ccjam larione 151. locisdicicur,NiandaccnnnDcus,utaquamvivamafFundanc tinmnt,cQnimotai.iiiefitah)\fm.vfaini. 77. 7. Chriltiquc Davidloquuur, quodd7K.i:v/</fn/-lW;(r.JW,c>' lmpcrato,obcdiveruncaqux,itauttlud:uscjustvtmultuanresituixvicntesvocicjusderepentc paintcllcdus,ita, tucnnt, Matth.i. 16. Q_uibus in locis confirmaturjquod lic in aqua fenfus aliquis Deuni: quodaqiufnpraccclumlaudcnt .^.diciim, 148. timeat Porroetjam Pfalm. iit videat,audiat,&
iIn;
:

Qua

Et: alibi

vidct malitiam

Cc[lum,& terra,& mare,& quicquidhahitat ;5rj,/^/<r/.<fcifDra.Infupcrquoqucauditaqua, homuuim,camquc pcrtcrt pacienter Imo dicunturaqux loqui ; Undc dittum elt,
;

quod ca:li loqiiantur laitdem &-gloriam Dei


fuis:

&- tjiwdfirmamentuni cali dnnunuet opera ejiis , qudfecertt manibui

Non tamen obtinere hocaut pvxllare

honuncs

in

posnam peccatorum fuorum

poiruiir

ut o-

bediantiilisaqua;,iicuti Moyii,Jofux,Elix,li(x,&Chrillo,paruerunt,cumiiccispcdibustranrilnari inambulave4. Reg.i. veruntpermarerubruiTij;oi. 14. 11. perjordanum. lofu.y 16. runt,uc loco unted cit.ito; non actencu co , quod Dcus omncs creatiiras fuas vifibilcs fiibjeceric homitrcmorc his obccmpcccnr. Gfw.i.^.Hoc nibus,ut hi illis impcrcnr,atquc illxccontia cum cimore autem audire videre,timerc hc loqui,quod in aqua ciTc dixinnis,alT'urgit fupra omnia Phyiita Eth-

&

&

&

nicorum fciipca nccquicquamdchocipfo in corum libiis invcnicur-, quippcqui neque vcrum Deum, neque crcaturascjuscognovcrunc, fcd fibimet iplis Deum mundumque qucndampropriumridiculeconfinxcruntjUndc inca-cosilloscrrorespiolaplifunt, inquibus etjamnum mundus.iS: feculum hoc nofirum dc mundo judicans.hxrent t fane horum opinionibus cgomct ipfe mc quodammodo,Iicet coada quadam vohiiuatc,iiibmicto, ne, fi ih ipfo flatim pnncipio nimis a vulgaiierrorereccdam, caticummcnovarumopinionumintrodudorem, vanumque, &veteris dodbinx oppugnatorem .appcllcnt Ecquid cnjm non videretur hoc ftultum &ridiculura nonnuli ;
;

lisignorantiaobrutis jfiapud cos afrcverarcair,CcElum

Empyreum,xthcrcum,atquefcdcmDei

eflctamirinniiidoclcmcncari.quam inliimmoi &:quodca"^um lit inccrra,actcrrainc{EJo,iccm quod Dcus fic in hominc,& homo in Dco,&: quod Sol,Luna,&: Plancrx dcfccndant.Et ramcn ha-c conJitmari pollc auda<5l:cr affirmaomniaapertiilimisfacrx icripturx tcflimonijs comprobari mus,quantumvis ea ignaris rclaca hdcm pcidant; Vos igirurpcr viam aiuiquam &: i:ipicntiam humanamacfictitiaihaddivinam &:vcramfapicntixportaihdediiccrc,hoccft,.\fundainentisAnltotelicis ad campum Elilxum Vcibi Dci fcu facrorum Bibliorum fcmitas pcr printipia limilia dirigcre atquealliccrcgc(l:io,inquibuscfl:unica&lblave:it.as,6ccxtiaquxnulla: Non cnim convcnit dc-

&

fontcm omnisSapicnti.r,(:s: in icgionibus cxtr.-incisquxrcrc .artcm,fcientiam,&:inrellccl:um, Agarcni,& quiciant in Thciaan ; quippc qui viam verx fipicntix nunquam agnovcquiQCckdit lunt Baruch.5. Ecenim hic folusfbns clavem Davtdapojiidec.qiu apertt &nemo occludit,
feicre
uti facicbant

&

&

nenioapertt.Fft.il.

P.

VII.

De maximu myjlerijs qudsfunt m aqua,


MYfleria equidcm pr.tgrandia pofuitjehova in aqua hac fua gcncralijimo vero cujuslibct crcatuix fux,tam viiibilis,quam inviiibilis,proprictatem occultam,vim,opciacioncm,&:mocum aquajlicctmodo invifibili inclufit; itaquidcmutinillalatcarfemenreiumomnium; Etperconfcqucns,fccundum dodrinam noftrnmpr.ccedentcm, hxccftmatcruniverfalisrerumomniunij qiuppc in cujuh vcntrc ipcrmata rcrum continentur; vidclicct coElorum , aftrorum, animaliura Vcgctabihum,gcmmarum,&metallorum dc quibus in Sed^ione De Mcdicamencis copiofc; Efl
j

ctjani

Db Primar. Natur. Element*


:

iik

etjam alimentuni utque nutrimentum omnium viventium cujufqueregni, itidemque gluten connexio omnium clcmencoi:um atqUe elementatoitim palpabilium Dixerunt etjam Sapientes cxpertilHmi ipiam elTemedicinamprieftantillimam, quaEuipiamfubSoleinterccelum&terrani invcniripotcft:Etdcniqueeftmyrterium omniummaKimum,quodDeus fydera omnia,adcoque Solem,&: Lanam,cum cxteris Planc:is,urtiverlumque aerem , hdbitantes in eo angelos ac fpiri,

&

&

tusjipfumdeniqueglobumtcrreftrcmcumomnibusineoexiftcntibus exaquafecent,&aqu2e ea miromodoinclulcrir;atqueineafirmitcrvivoatqueomnipotentiverbo fuooblignaverit;&quod

unumquodqtieeorum inordine

intermillione cxcquatur in laudcm

primicus inflitutoconftanter perfeveret,acmunus fuumiabfqufi: honorcm Dci,ac humani generis utilitatein

&

Videmusergo, quodccelum licmeraquaiiaqua, &:quodfyderaomniain eo quafi natent, nonaliterquaimhgnuminaqua Etcamenilludlignumdiirolutione faftanihil aliud efte deprehendimus,quamaquam;proutetja;mipfacompadlafteIlarumcorporanihilfuhtaliud,quamaqua
,

condenfata,&inglobumcongregata.ReHquamyfterialpirituaha:,qUjsinhacipfacreataaquacontincnciir,ex Bibhcis kripcisadeoque ecjamexnovoTeftamentocolligiintur; quanimirumratione Chiiltus Jclus vencrit pcr aquam <Sc fanguinem non pcr aquam folummodo, fed pCr aquam
;

nimirum aqudtn ,jpiritu}ri, &fanpiinem , tria lUd effe iinum,i.loann.(, Vidcmus ergo hic my fteiium infigne & hominibus praecipue honorandum ac obIervandum,quod videlicet una cUm fpiricu fandto ecjam aqua &fanguis perhibeant teftimonium de adventu Domifangiunem;Tres ejfe
tefta in cerra
;

&

&

huncmundum DeBaptifmoecjamtxaqua,Ipiritu,&ignelegimus in multis noviteftamentilocisnonablqucmyftcrioftupendojSimihccr deaqiiaviva, fottce vitas Paradili tamcccleftis guaminfcriorislirpicule vcrbahuntiii fciipcurafacra,&dehujuImodiaIijs.SicquoquehbriMoyJisdccolumnaignis&nubis,& Ezcchielde rotis fpirituahbus in cceIo coramJehova,&de aquis Saphyrinis,& canbeis ci coniimili bus agunt. Quod denique attinet ad aquarum finem videlicec quiddeaquafutiuumlitdie novilHmo.&aneaomnisfit interitura nec ne;fatis ea in Tra^atupri^
niin
:

&

o,fo?.i.dcclaiavimus; Cxterumdearcanaliumidiwdicalis& aquae

admedicinam virtute

infrii

yf<o/fflcrmonemfaciemus.

P.

VIII.

^uodaaua ynjihilis res omnes emundet , atquefemetttfam


etiampurget,

TAmpretiofaeft hxcrcrumomniummatcr, &:ad ufumquarumcunquererumexipfaprocreatarum tamneccirina,ut creaturarum vifibilium piinccps homo ncquein templis,ncque domi, neque foris ca caieic polfit Nnm quicquid dcpravacum,putridum auc mucidum eft^eelum eft,aut alioquinimpuruiTi;pollutum,aur coinquinatum,&commaculacum,hoc omne lavaturac emundaturaqua; quaccnuscaomnemimpuncaccmadlerapicndo res impuras errnindat, atqueomnia devchicad loca convenientia &dcftinata, ncofticere quidhominibusaut oftendere eospoffit. Quando videmu'; aquamin macellis & culinis languinc tindtam, in ofticinis figulorum lurolam, apud tinl:orcs nigiVim,ca:ruleam,viridcm,in ftabulis fimo infcd:am,atque inlatrinis adeo fcEtidam,
:

V.

ut ctjam pra; foBCorc nimio eam ferrc nequcas fcd ea de caufa profcrenda fit atque cfFundenda , veltuncecjamcjus cft virtutis,utcjuImodiimmundicicmaIeipfarcitiovcat j acpurget cmundet Iclc iterum eo modo,ut nuUum amplius in ea vitium deprchcndere,fcd lalubriter rurfus,illa in potu&coquinautipollis: Exlocis fecrctis ftercora, &immundicixhypocauftorumaccricIiniorumcijciunturinaquam,adeo,ucillahujuImodiIordibusrcddaturomninoimpura & contaminata;fcd vix ac ne vix quidem ecjam ifta omnia per duccnta ftadia fecum trahit, quin depofueritrurfus omncm iftam impuiicatem,atque peroptime lefe expurgaverir,faporcmque omnem correxerit,ita ucpoiTitinpocualijlqueneccfticatibuselTcufui.' Ecquamvis utplurimumevcnire foleat, utaqua fIuminum,imo vero fontium pcr diucurnam in vafis moram corrumpi putrcfcere obfcrvetur, ira ut in navibus aut a:dibus ablquc valctudinis detrimenro detineri non pollit attamen fciendum eft,quod aqua in fua natura ficres fand:a,munda,pura,& quod nuUa ratione putrefieri aut corrumQuod autem illa in vafis aliquibus eiuf^ pi poffitjfed perhftac femper in ellentia lua fana & pura modi odorem ingratum fibi contrahiciftud fit non cxnatura aqua',quod haec fitputrefada.fed po,

&

&

&

&

tiusindcquodaqua cxIignomccalloaucfi(fl:ili,inquoalIervacur,odorema{rumit,&magis magif^ quc cum ad rc atn.ihit&adaugecufque dum adpoiircmum dfundatur;atque rum illam vafculiputredinem a fc abigic Porro e tjam natura occulta tcrra; illius loci , cx quo cxtrahicur hscaqua , po:

tcftcnecaufaiftiushEtoris^UndcfiCjUCunaaquainijldemvafis ciciusputrefcar,quamaha

nam

a-

qua fua fucccffionc in mocu tollit covruptionis caufam,qux magis accidere folet in quietc elementorum non quicfccntium naturalitcr Sic enim humorem in corpore cxtra fuam fedcm naturalem
;

me-

ii(S

Sect.I. Port.

I.

Part.

II.

LiB.

II.

movcntem.;ibiquequicfcenrmfubitocoirumpicerniraus,&foe:idillimumrcddi;quodetjamnon cx (implici aqux conditionc cvenir,fcd cx cjus cum occulta quada heterogencitatc mixtione quas quidem natura hetcrogcnca ita occult.ita per diutiirnam fuain in cadcm aqua ftationcm immobimotus lem corrumpiturj ncc poteft aqua corruptionis ftigmataimpedirc quatenus ejus aftio corrumei tcrrcftns adha;rentis dicitur ipfa aqua matciiae corruptionem tollitur-,atque itapropter pi:Sicct;am potcft ca aqHa,qua: re aliqua fcetidaeft imbuta,dici cotrupta vcl corrumpi, quamvisipfareverainfe&per feincorruptibilis atqucpura& fanainperpctuumperfiftat: Hxcetjameftraj
,

&

no corruptionis in homine;qui tamenpcr fe,tamre{pedu fuifpiritusleu aqux,quam lucis vivificxi


mcorruptibilis eft

& fcmpuernus.

C
dicitur-) Etde

P.

IX.

De il/a aqu mfenoris portionejquttjph^rayjeu eleme?itum humtditatis


aqu qualitate maxmeproprta.
fita cft

Lla aquarum inferiorum portio

qua;

I Iph.cia humiditatis nuncupatiir;qU2 nihil aliiid eft quam illaduo


,

mter duo cxtrcma , vidclicet intcr igncm & terram; elcmenta , qua; Philofophi a,
,

quam & igncm vocavcrunt, hoc cft aquam vilibilem & aquam invilibilcm livc dcnfam & lubtilcmrNam hqc Iphaerainpaites duas natur;i& loco ab invicem differentes diftinguitur proptcr duorum cxtremorum ad quamlibet earum acccdentem propinquitatcm ita ut infima (plixras humidi,

tatisportio vifibilis&denfarcddaturpropterfrigiditatistcrriinea

dominium;Cujuscft,condcneft

faic:Superior vcro invifibilis &raia eft,proptcr cahditatis vicini ignis confortium,cujus

attenua-

rc,atqucattcnu:.ndoinvifibilercdderc.EftcigotcrramfimaaquxunivcifaIicxtrcmitas,opacumque algdris tabcrnaculumjignis autem cft luprema aquarum infimaium (ummitas apex^aqua veaer,quilpha:ta humiditatis unicadicuntur,inter hxc duo fufpcnduntur.Horum ortusjquemro admodum mjupermibtd dictum cft,a tciicbris infimis mcdij coeli derivutus cft:Nam haruiii tene-'

&

&

&

brarum comprcftionc
jjsintlufarun":,

irca

ccntrum

univerfi,fpiritus

quidam fupcrHui anima

& alis fcintillarum in

velfublimius,vcldcprciriuscxaltantur vcl lubmeigunturiecuridum lucis dighita-

teni,qua;inijs vehitur/At verolucisfecundariae, vclnaturcelcintillx.intcncbraium mediavum deorfum rcpercullarum fpiritumimmcrfa;dignioresfunt& vivaciorcsillis tcrtianis,qux in infimarumtcncbrarun'lpirin;'ii(untinfu(a:: Ergohicmaris & aqua: vilibilis locum implct,illc vnftnni acrisc.ipacicatemjatqueambdintcgramaEqualitatislphxiamconficiunt Sed hic ingensoriripo:

tcft

dubium

cur lcilicc t,cw; tam terra dcmentum,quam

ekmmtum ignufint aqu&portiones, httc atnbo non huignis

mid.i,fed e contrario ficca dicantur,cnm

humidttM fenlper ctmdtttonm atque nattirani

comitari foleat origtne.

CuirclpondcmusprtmDlocOjquod.quamYistcrradicaturarida.propcer condenlivam& conftri(llivamfrigorisimmcnfipia;fentiam,n)hilominustamenhabeatinfcoccultamaqua:humiditatem,

quemadmodum in (alis natura

in cujuslibct tcrra: portionis

mediccatc rcpcrti, videie

licet,

quod

mediantc humiditateadiuali cum calidicatein aquam rcdigitur:tlnde liquet,quodipfaterra modb occulto,&inpotentiaquafi,humiditateminfehabeat;at proptcr adium congelativum ipfiusfngorisficcitollicurilliushumidicaciscftcL^u$-,qua;nihilominushum)ditasin terra interimdcluefcit,
in potcntia cxiftit.Hinc igitur cft,quod humiditas.quoad nos,3bclIc dicitura terra,ita ut licca aiidavocetur,nonqUidcmquodrcven:&ccncraliterniEC ita fitiledquoniam, quoad (enlumhumanumhumiditas dominiumin terraiiabcrenon vidctur,quatenusomnisejus malla arida apparet in medietatc aquarum,ut Gen. i.habcturjEt tamcn,fi oculis intclligcn tiae rem,prout cft,inti o(piciamushumiditatem hiccentralitcrrcpcrimus;lcd,qu3tenuscavi frigoriscongelatur, non humi-

&

&

dirii.slcdaridicasnuncupatur,atquchumiditnspropccr huncre(pe(fluinabeflcdicitur;quxquidcm
humiditatisintcrraablcntiahacdccauialiccitasappcllatur. Rationcetjamhauddilfimilihumidi-

tasinclcmcntoignisrcperitur;nameft luciseficntiulisquali vehiculum .Vcruntamcnhxcpropccr fubtiliantcm ignis naturam ita attcnuatur,vidcl.(piritu igncam viinrccipiente,ut nullum humiditatis

ligrium in eo apparcat;& per conicqucns

uccum appellatur hocaquae mtfmbru quatcnus pro,

pter humidit.atis occukationem & iniperceptibiUcaccm ejus concraiium adefle Tidetur,videl..iridi-

tas,utinuitimiprincipii,vidcl.lucis,dc(criptionelatiusdcclarabimus;Eftcigopyramidisinatcrialis

conuslpiiituimperteptibiliftipatus&pertulusjacproindchumiditasquoadfcnfum,colocoabcllc pucatut,& ficcitas prxduminari dicitui; In bafi vcio cjufdcm fpiritus aqueus .ibundc repciitur fcd in duram &ficcam maflam frigorc congelatur,a(ftufq; humidicads toUitur, in ariditarcm pcrnnitai;ur.Scd,utadrcrnrcdeamus,dicimus,quodfphaeraintermcdia,qua;aquam&aeremcotinct,fiat cx proportioiuli qualicaium oppofitarum duorum extremorum , ncmpe Tcrix & Ignis confliclu; rcfiyidel.tx adionc cahditatis in frigus tcrra:,& conlimili ac corrcfpondcntc paflTione readione ftcntiafrigoris terreftris advcrfus naturam ignis perfequcntis: Diameter ergo pyramidis ignci tianfic atquc defccndic a fua bafe, in clcmcnto ignis colloc.ata, ad fuum conum, qui in tcrra
,

&

&

<icfinic

&

vicc verfa pyramidis tcrrcftris diametet alccndit a bali iua terrcftn

ad conum

iuUm

D'E

PklMAR. NaTUH. ElEMENTi'


;

t{7

fuuminventreclcmentiignisterminantem Undeclcmonftratur,quod proportio pyramidis matenalis,a terraad ignem elevafa,squalis lit ad proportionem formaIis,elcmenti igais, qui ab ifne dclcenditad terramj& per confequens adio ellpropoitionataad rcliftentiam paliioms , loculque interfc6lionis fada: a duabus illispyramidibus cft locus llc vcrus , feu fphaera a^qualitatis elementarisiin qua Jehdva mirabiliter fefe nobis in gloria iiia manifeftarc folct; qucmadriiodum ctiam in interledtioncracdia, faClaapyramidibusdaabusunivcrlaiibuSsper integram aquae crears mafTam tranfccndentibus, IphajraanimaE&xquahtacismundanscircumfcrri traditur,in qua Tehovata-' bernaculum iuum poluit.Dicimus igitur,quod caufa humiditatis in propria ejus Ijsh^ra mter terram & ignem in terjacente fit hujufmodi.Tota tem difpoluio leu malTa m regiones tres,videlicet in tres fphxras cenebrarum trium coelorum cft divifa ; quarum quachbet cujuslibetalterius dipnitatiprsCellit,&r diverfum habet ad reiillendum elementi ignis adlionibus refpcdluhi Nam rcgio eius fu:

perior ( e cujus frigiditatcclementum ignis,compreiIione manifeftatumin altumeffugiebat ) ufq; ad igncm penetrat;ied quomam hujus tcncbroli frigoris fpiritus, (qui animalis eft,j exiftit de dicrnitatc Spiritus

videtur

Empyrei,ideO facile eum difpergit ac dilHpat ignls natura ; quafi tota ignea exindc Vcrum.quiaportio tenebrarum mediarum non nili ad convexam ignis fupernciem peneeil:

&

trac,&:,quia fortior eft ejus higiditas,quoniam rnihor

calor vegetabilis,ideo in aere conCTelari fo,

let;ied illa liccitas in coagulatione per adionem pyramidis igneae relblvitur

& convertitur in tem&

peiiem interiTicdiaiTi inter calorcm frigiditatem: At ii aduS ignis debitis fitjtunc in rnedia aeris regionc grando,glacies,&: nix gencratur; quae iterum,urgente calore,in humiditatem vaporem,auc pluviam roiem rediguntur.C^terum horum duorum elementorum humiditas ratione tenuitatis dcniitatis in tantum variatur diffcrt , in quantum illa propinquiora funt vel mferiori vel fupefiori termino Nam in locoinferiori denfior&lpiiliorcfthumidiraspropcerpoteftatcm &dominium frigoris terreftiis in medium illiid aqueum in fuper/ori Vero tenuior eft atque fubtilior proptcr caloiis igncj proprietatem in humidi diipoiicionem: Porro etjam aqua eft talis humiditas <^rof-

&

&

&

&

fa;quippequa; extenebrisdenfisregionis mundivifibilis&mineraliseftextradta. Exhisigiturvi

demus,quodhumiditatisregidfeuiphxrafitomneilIud,quodimpletintcgrurriiftudipatiumint8r

ignem & terram;& qudd qualitaseirentiahsipfiusaquxiliuminatsnihilfic aliud,quam humiditas; qu2 ideo dicitur qualitas paiTiva,quoniam fit ab adione naturse cahdae in naturam frigidam, reducendo omne iilud in humidum a6i:u,quod prsfentia & dominio fiigdris corigelantis & aftringentis in potcntia ad talem adtum ie habuit Patitur ergo fpiiitus congelatus,& ficcus frigore factus, alum caloris;Cujus virtute diflblutiva ficcum removetur geluque in huiTioremreducitur j atque ita tandcm qualitas humiditatis,feu natura media inter caliditatem & frigiditatem procreatUr ; quse eft
:

vera &naturalisaqu2revelataedifpofitio;cujusabfentia,quoadnos,ficcitas appcllatur; quamvisi Ot mihi videtur ficcitas abfolute dida in rerum natura ndn inVeniatur , fcd tantummodo cornparativc feu refpeaivcuti in hbrd fequenti luculentcr declarabirur.Pyramidishujus humiditatis elcvationem a terra confirmare videntur hxc verba 106.2,4. ' 9 Afcendum vaperesab extremitate terra &c. Im

meniaequidemmagnitudinisUbrumdeineffabili aquariim myfterio j ironditione tam occulta ^uammanifeftaconfcriberepofl'emus,fed,quoniamilludadinftitutummanibusnoftrisjamcommiirumnonpertinet,idGircohoclocoiftudomittemus,utadtertium&nobiliustamfu=. pernaturahum , quam naturafium principium lucidum tandcrn

&

pedem proferaraus.&perveniariias.

SJECTIO-

118

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

11.

LiB.llI.

SECTIONIS PORTIONIS
PARTIS
Liber
II.

I.

I.

IIL

PRIMARIIS NATURiE ELEIN SPEMENTIS,ET LUCE.


CIE

DE
A

P.

I.

De ulttma matre vs Shin , "S quomodo ea, aprtma matre illumtnata^nempe^i^ djecunda matre non tlhminata^rocedat
Ucmadmodum
in

nomihe

mirifico, fcuelementis fupedubftantialibus

mrT' cmanatiochai-afl;criseflcntiali(rimiJod,tanc|uamperfonafecunda, &: filius a patre tranlit in fpirituni primum r. i Sic etjam in elementis tribus
lubflantialibus.qux matrcs nuncupantur.videmus , unmcdiata mundi tenebrofum primum rcrum natnralium principia ab co derivari ; t<;

&
&

Nam

rcncbns hylx profpiciendo fit huidum.atque ita tencbras fuo filcntio origioccultationem denotat;manifeltationc vcro pun<fl:um,ccntrum, ncm illuminationis Erquoniamcjus radius immenfusTS feuaquas illuc

&

mmavit,iv-dcnihiloabyfriinaiStumrcduxir,ideo dicitur^p abt<proccidco comparaturlinea:,quxell:pnmainGeomctriaprogrcnio apunfiliusapacre;&: dere.tanquam hinc accipitur a Cabaliftis pro Vcrbo divino , tanquam informatum pro mformante
Cio Atquc
:
.-

EtuMemhnalcacclaufumdcnotatvcrbum Fiat nonprolatum, fedadhucin ventrc Abylliinclufum Unde claufum efl: fymbolum hlenti; At vcro T3 Mem apcrtum arsjuit vcrbum lcu ferraonemapcrrumatqueprolatum Eftquc fymbolum fphxrx Jovis inde argucns,quod apcrta aquarum aby iTb Jchovx gloria hominibus rcvclctur. Vidcmus crgo,quod Mcm fecunda matcr arpr.xfcnna tales appaicnt aqux, quaguat filium,fccundam perfonam.fcu Vcrbum eo quod Vcrbi
;
.

lcs funt;Etcxillis

ccrh creati funt.juxta illud Pfalm.r^rio Do?//mrff;/i<rfa'/df.Atqui jam candcm ad ultimam naturalium matrcm f dc qua hoc libello agcre mihi propofui , ) pcrvcniamus, quam \!?
' '

d lineam leatanquain

&

ifiliusaPatrc,

fcu fccunda matcr a priina,hc etjam M; procedit ab S &'Ci tanquam tcrtium quoddam.a Patre quaSpihtui Sando Atquc hinc cft,quod ejus charactcr fi &filio derivatum,&aflimilatura Cabaliftis
:

fovmaturvclutiformamhabcnscoronxcumtribuscminentijs;itautindearguaturcflcfymbolum 5 antx Tvimtavis Porro ctjam 'i/ Grammaticc illud dicimus, quod fiifficit, vcl fatis cft , ac h fufficcret,quatenusift Triniiatisfymbolum,actotiusmachinxcomplcmcntum ,fccundum illud pix:

Ginaftuatum^acipiiitusab orccjuscft^^/Shiaaquo, tanquama formaignca 6 Vcrbumeft omnisadus & virtus proccdit Nam N eft m Mem,&utriufquc viaus in "irShin Namquc hx tres
1-iat
:
:

matrcs non funcnifi unus fpiritus,qui eft unus Dcus,Cui ctjam aftipulaturAbraham

m Ietzirith:Viiui
Dciu

Df' PrImak.' Natuii. ElE'ME'Kf:


Deta vtveni^&Benediilm ipfe,& benediclum mmen ejHs,qui vivit infecula,vox,& spiritus,& Verbum 5pjm(5rti!?j(ioj;^/nmf.Vjfffma:HincetjamRabbamaiinlibroDefpeculatioaeit^
;

iia

& hoc eH
hiceSi

panHiis,&eHDeminHs umverfi

unam imerfeproportionem habent.ut Vnm, Vniens, Vnitum ; &funtprinciptum,medtum acfinis f hncfmt untii De quo dixit Azariel in libro Sanaitatis;Hic e^prtmusabfque irtitio,&
;

ultimusabfquetcrmtno,&nominaturEnfoph,ideiiinBnitudo;quxei\:{ammacii\xdimvesiecnndmrife inefFabilis,in remotiffimo Cux divmitatis reccfru,& incomptehenfibilis inaccefla fontis luminis abyflb fe contrahens accontegensjatque itapro mero puncito, centro , Aleph tenebtofo

&

m &

abt

fdam revelationem hicunus fpiritus in proprietates Viditur,quas miindimatres dicimusjqua: omiies in naturam v? migrare dicuntun

que

manifefl:atione accipitur;Setlpoft

creS di-

P.

n.

De Shin tenebr^ occultato , e3^ reyeUto 5 Et quomodojecundum fui cba~


ra^ert^^ojitionemfroprtetas yocabuli differre

objervetur?

TN fuperioribus declaratum efl;,quod Shin M?,quod eft ignis & lucis creats,feu Ipiritusignei,^^

i:

cnub^ e monte Sinai coram Ifraeliris At vero 11 non occultatur, apparet efle icrnis ille terribitranfiens antefaciemjehovje de quo Ifraelita: ad Moyfen loquentes lis & confumcns dixerunto
caliginofain
:

Acrcaticumfpiiitu^QcreatoperniixrifymbolumjfitautaquistenebrofisabyfliiiiicIulumatqueoo eultatum,aHt nonoccultatum ; Prioricafu denotatpenulrimam tenebrarumfpeciem.qucE Ch aos figmficatj&charaderibusobfcurisficincluditurT^Trn: atqueitaignisdivinuscgtefliis eft
, ,

Deuter, f.51. ViicemhhoV<eaudivimusemedioignis ; SipergeretDeus ioqutCumhomine,anviveret? Nunc itaqm quare monemur ? 0 abfumerct nosignistilemaxmmi &c. Atquehoccafu mter charadtercs

obfcuros

nonoccultatur^fedicadepingiturUJKfignificansignem

ubiAleph denotatjehovam, cujus eft fymbolimii&proindeilludcum^lJmixtumarguitJehovamapparereabignisIeulucis creatiecen,

t\o-^Hmcd\xkTfaimAOJi^.i.Deuseilann^uslumine,extendmCceiumficutpetkm,feuaukum-. Porroetiam

Sohs eflcntja chaiaderibushujufmodi

vivis exjplicatur

M^^U^Tshoc eft,Sol,fic didtus a miniftrando

lumine-,Ubi l^Mem/eu aqua,feu fpirituslimpidus^ fubftanriapuraipfius Solisin centr6 videtur

duoquech.irad:crcsipfiusShin,illamexutraquepajl:teincIudunt,argucntcs,quodluxfolummodo inSolevideatur, &ipiritusfubftantialis,quiaPhi'Iofophis diciturdenfiorparsfuiorbis, exomni

lumme ignc obduda. Quibus luculenter docemur.quod mater hscefiicaciflimafit caufa luminjsviUbihs,& quodejus virtusapatribusfeucharaderibus vivisnominis inefFabifisemanef ad eujusexemplarmacres naturx producuntur.inundiquepartesdelineantur! Atquehinceft,quod
parte
fpiritualis,quse effluebat inlmediate a facieJod,leu Aleph lucidi,a characteribus feu clemenris formalibus ipf ius Tetragrammari promanarit Unde vcrbum illud facrolanduin Fi at fpiiituigncoundique ftipatum,ficexprimitur hterisSandtisMi. tlbi^utinSolelaabumcamatre

&

lux primari.c

&

duphciampiexutenetur,quod eft tabernaculum Vcrbi in mundo; Sic et;amnlpiritus centralis a x ab unicojod, patrc luminis dupfici icidem amplexu continctur: ubi locouniverfinominismirabilis m^^, Jchova habemus H', Jah,&^ quod exsquat duplex ita ut inde denote tur,quod ' Jod idem impleat triplex ?J\ hoc cft , tres coelos univerfi mundi , perconfequens, quodMefTias, feuvirtusrMn'fitubiqucinmundo, &permundum;eaquidem
Verbiefficacifrimi Fi

,"1

&

quaecratipfaSapienria,&exiftebat,antequamahquidcreabatur, cumJod;utintextufacroreperi tur: Luxeigoimmediateabcjusfpiritucflulgens,rerinetinfedivinitatis charaderes; Unde dieiturlinguafarida'^^^?: ubi"\ utdidtumeftantea, eftfignumpaupertatis,vaciiii, &inanitatis,&pcr

confequenstenebrashykdenotarepoteft; a quo ^^ efFuIgens , mediumi reddit,utjodinHe,vel Aleph luciduminr\;qux conftituuntfex;:Cujusnumerihieroglyphicumeft Viju 1. Quaredenotatfpiritumdivinumilluminatum; Naim,utMcmffeuaquaniuminatadiciturLui,&notaturpcr Shin M.- ;in quo i;^ oecuItatur,ut in Sole ^^-TQVI?; fic etiam f^ SpintusSanaus in Vauabfconditurnam hoc argait luccin increatam,illud vero creatam ; E t in ^TK.id eft.Iux, Vau,exiftens htera-fphiica,arguit,interj<;peum&-\tenebras,mundum nfphsricumilluminatumfijifllcpo'

iicum,UndeetJamdcnotat,quodDeilsfitexKa&
intra

omnia.

Ca

,io

Sect.

1.

PoRT.l. Part.1I. LlB.

Ilf;

P.

III.

yocahuli) foslorHm,excharacierumeiusyivomm conjiderationeex^ojitio.

UT nium maximc
trcs

ommatrcs natura;fubftantialcsckrivantur a tribuspatribus fLiperfubftantialibus, primarijs,qui pcr charadercs trcs nominis ftupcndi vidclicet H IH^ tanquam pcr

&

hieroglyphica explicantur.nimirumper'^."!! (nam^cftfymbolui-, &;quailanima matnss&r. ) ficetjam cx his principijs naturalibus,fcu iubftancialibus primarijs,&: mamatris D,& 1 matris

ximelimpIicibusprincipiafecundaria,fcumagiscompolitaormntur.*Namex 12&:M7 iplotumcoc-

lorum lubftantiacomponiturividclicct cx 12 tanquam partc matenaii,6i u; lanquam formali Unde ccclum fummum eft quafi cotum Shin fcu igncum j unde Empyrcum a m^f J^ dicitur , id clt , ignisiEtcoElummcdiuma^thcreumjquaiiithaerjhoceftigncus acr: Nam,utin prima ordinationc proccdebat ab Alcph lucido,&: "0 Ipintu vci aquaiquorum mixtione deinceps '"IS aer,lux,crcataeft.cujus hicroglyphicum cftU7jficetjam exmatrchacitacompofita;& vjiaclifunt coeU vilibilcs,qui firmamcntum appcUanrur Scd &: hoc optime tanquam iii ipeculbpolinnlmo cx charatte; ,
:

rurnvivorUmvocabulifandbicoclosfignificantis difpofitionc

& couditione vidercatquc pcrcipe:

tc pofrumus: Vocabulum autcin iftud cft hujufmodi U' QM? Shamaim Qaod quidem vocabulum compofitum clTc volunt ex ^'i/ illic & wl"'"!:! aquxjac i\ quis diccretjEccc illic aquasiNam "U^jqua-

tenuseftit^nisjilluminatj&mediantclumineilhusfitdcmonftratioloci.illicjaclunnucrcturjtcce,

Vide&c.

Quidainautemalijfenfurcdiori (utiopinamfir j coelorumcompofitionemab^OLrK&^dC ideft,abignciS:aquadcduxerunt: Imo vero &:hocipfum exnatura charadcrumipfiusvocabuli clicimus:NaminU^12'^invenimusM7hicroglyphicumignis, &C(''a quodeftaqua: Ex quibus arguitur,quod coelum fit nihil aliud.quam compolitio cx lucc vel igne,6c aqua ,hoc cft , cx materia
aquar.qua: cft cjus fubftantia , 6c ex cftcnna ignis leulucis creat3e,lcu prim.-e Compoficionis i/ : Er, nuoniam Shin,uti dict:ij cft,conflatut cx s lucido &: l^^tanqua ex DeoSc natura luimidajideo quod

nunccft^Si^^^iV^/jpoftcrcationCjdictumeftantc&poftcrcationcmina^ternua^^nvKElohimjquafi

n^PKElhaDcuSj&U^jVel^UQ^imarcunivcrfaltjNapofitionoiincerduplexMcericU^^ji.c^aqua, Deus maris uni vcrfi,vcl ab bt< Dcus fortis, & ^'a aquaru, quafi ^^"GVN Elmaim:Nam ficft '" mundo ad cxemplii Spiritus H in archetypo Eicnim in T^Vi^ dcnotat ("piritu increatum,& "^ in mundoaquam fcu lpintuni;UndeElohim ahte crcationeiTi eratcxemplar Shamaim poft creationem Nam,ut Elohim crat Dcus aquarum, hot eft, lux increatai aquas non crcatasilluminans;SicctjamShamaimdl:quafiluxcieata,aquas jam creatas illuminans." llndet< A- lephelatcxcmplarinArchctypoipfuisM/inmundocrcaco: Nam, utAleph illuiniriat mundum Archety^m;SicetjamShinmiindum crcatum ;EftetgoinElohim Alcphanrc omnia & cxna oj3ini3,adtumhabensinfpiritumnHc Archetypi.&potcntiamin Mem "Gmundi crcandiiScdantcomniafuit;atqucitaanteullamcrcaturxnonnnationem aMoylc exprellum fuitillud Dci nomen,quod nihilominus relationcm liabuit ad mundi producendi crc^tioncm ad cujus tandcni in
ac fi qs dicerct, U"^'?^,
; ; ;

crcationcfimilitudinem CG:li,fcu ti^^lS^i^facitfunt;

Undeut K Alephfehabebatvcljodinmun-

doArchctypo,ficichabcbat 'J7inmundocrcato;iScpcrconfequcns MJincreatione cftquafiDcus


naturalisinaquiscrcatis.velLliia.ut^ptiinlpincuincrcato, &aquis crcandis Q^^n: quodin Dcoidem eft,quod \S ^''Q Maim,quatcnus ncft fpiritus incrcatus,ut "^2 cft fpi:itus creatus ; atquc ita

C;0"^1? in creatione relationem habcc ad 13"in7lS creatorem dus,ex coilis diftindis conflatus.fadus cft.

ad cujus iconem

& imaginem mun-

P.

IV.

^uotublexfit Lux,feu de multiformi lucu natura.


Nlcfiptucis facrisinvcnimusmultifariamlucisdivifionem; Et quamvis radicaiiter

una cadcm,

i que

fic

luciscllentia.attamen , relpcAu varij,atquc divcrficjusin hoc

mundo indumcnti
,

iplam

quoque variam clTe dicimus,qu:E refpedu fui nihil cftaliud,quam idcntitas & una cadcmquc natura: In uno igituilocolcgimusdeignealicno cbramjchova Icvir. o. i. ihali6doccmur,JchovameflcigncmconlumencemDfttf.^.z^.d''?- C.ium\ Exhibuictibi videndum ignemfiuimmaximum;nam verba cjus audivifti c mcdio ignis.D<f .4.5 C. Lcgimus etjam adhuc dc igne punitionis Sulphurc & liilc exurta cft tcrra cjus. Df. 29. 13. Simihtcr Sodoma & Gomorrha hujufmodi ignc
i

deftruftA'funt.Gf.i9.Z4.Legimuset)amdeignelcj>;atiindcxtraJcbovxluccnte:Ponoctjamkiiptura:

"

Dfi

Primar. Natuil. Element,

lii

pturi facr^ mentionem fccerunt ignis columnaris,w^.i3. iz.


quitur,i.R^_g.i8.38.

De igne etjamjehovxdefcenciente
atjuaEdudtu dehnpentc lo-

&holocauftumaclapides&lignaconfumente,om-nemqueaquamin

exanimatus cftprsefedus quinquaginta cum quinquaginta fuis,i.Rg.i.iz. Sicquoqueertignisfeulux iolaris^.&cajterarumftellarum Itcm eft luxmeteororum igneorumjde quibuspaifim reperimus verba fieri in Biblijs facris:Similiter habetur io^nis communis,quem materialem vocantjEft denique igfiisgchennx;dequoloquftur,M4r.i8.9.Nosautem iliodo ^ordine magis exadtoptogredienteslucemdividimusin invifibilem, &vilibilem acq; iteru vilibjlcm agnofcimus efTe vel increatam, atqi eternam,& fuperfubftatialem,vel illam creatam
j ;

Qub etjain fpiritu

lucempnmidicbcxqua cxterxinvifibireslucisfpeciesfuntformatae; videhcetan<7eh cuiufqueordin!S,auimiequefind:x: EtinhuncordinemetjamignemGehenna: obfciiruni referrepofltimus: Vilibilemerjamdiftingnimusinmanifcliam & occultam; atque itcrumluccm manifeftam facimusvelei-facie luminofa JehovK vcfte lucida & vifibili obtedla procedentem , vel CGeleliem a fteliis procedcntem vel elementarem,quxin mcteorispercipitur vel illum tandcm ignem vulgarcni 6.- materialem Occultam vero illam vocamus quxin mctallis dehcefcere folet&lapidibus,li,
.

gn:s,hcrbiSacanimahbus;quippeexquibusmotu&arteitachcipoteft,utetjam vifibilis reddatur fcnfuiquefubijciatur,atqueoculisobverfetur, De hisaucem ordine capite fequenti breviter diicurremus.

C
De luce myijtbih increata,,

P.

V.
naturam comparetur :

^ quomodo

adig7iis yi/ibilii

Porro etiamprol;atur,quod/ux yi/ihln^t qunedam lucis mcreatx

i mytfhdis myejlimenta , qute mduit,


reflexio,

LUxil!ainvifibilis&incieata,aquactElum,&terra, atqueomniatamvifibihai quaminuifibilia formata funt,eflilludunicum,facrofand;uiTi,inef^abile,& xternum Verbum Dei.feu Meilias,& virtusveraTerragrammati; Et/;o VerbumerattnprinctpioapiidDeum,&Deuserat Verbutti; Omniaperhoc
Verbumfjtd:afunt,&firie ipfofa^umeHnihil,quodfadum efi;tn ipfo vitaerat Hoc eft Vcrbum illud,in quo omnia firmiter fubfiltunt,& per quod Deus fefe creaturis potenter & gloriofe manifeftavit:Hoc eft illud Veibum,per quod Dcus ex ore Prophetarum & angelorum locutus eft, acfalutemgencri humano annunciavit; Hoceft Verbumilkid,quodpripotenterinfcrecepitpeccata mundi,atque
:

DeO reconciliavit Hoc eil illud Verbum , quod in f acrofandta divinitate conftituittertiamperfonam.-Etenim Dcus creabatccelum&terram; quo quidem ipfa nobisprimaperfonanotatur;Secundaautem ineo,quodDeuselocutus eflhoc VerbumMi FIAT;atque tertia in fpiritu oris ejus ; Quae omnia Deus ipfc per brevia illa jam commemorata verba ita exphcagenus humahum cum
:

vit.quod in divina fua majeftate trinus fit in uniformi efIentia,nimirum,Deus Pater, Deus Fihus
DeusSpiiitusSan(lus;atque itatnnUsquideminperfonis,fedunustantumDeus
:

&

Hoc,

inqiiam,

Verbum FIATeftaEternum&divmum;fplendor

glorisdiviniE, &imagoinvifibilis divincTcfTen-

tia:,acluxhujusmundi,qua;unumquemquehomincm inhcx: mundoilluminat; Qui corde humiliato& verodefiderio hanclueemappiehendit,eiprjelucetin vitamzternam.Hxcluxnonpercipitur oculis humanis;Sed a Spiritu,qui homini a Deo indicus eft,in hac & futura vita confpicitur: Etenim,cumhumanum corpus,a Deo datum,fit percarnem &fainguinemobfufcatiaiTi,ita iitoculicjuscaecutiant, impoflibileeft eicontueiihanc lucem;

neqHeenimmortalccorpusantefacftam

cIarificationemvideiepoteftillud,quodeftimmortale: Teflaturet)amfcripcuia^oewe(yevidiffe Deum,nequeetiam eum vifurum cffeunquam in hoccarnalt ioy^o,donecpurificetur,&poft hahc vuam
corpori Chiiftiper clarificationemconformis,&velutidivinusfiat; IbienimtumvidebitDeum, ficutieft. Haeceftluxillaxterna, qusprimumaquas deformesinidentitateSpirituscumPatreil-

luminavit;HceftSapientiailladivina,quaEccelostresab invicem

fiia

virtute diftinxit,& cujusa:

{pedu levia,furfum evolando.graviaque deorfum defcendendo, ftatuminata funt


ille
:

Hic

eft

nodfls

pacificus,quo,materixhumida:difcordia&litefublata,fymphonia per mundiuniverfiieeionesfada,&interelementacontentiofaac htigantiapaxconcihataeftperpetua H^eclux invifibiliseftcoshfuperiorisfpiritusintelledualismens, cashxthereiefrentia.elementorumformajCrea-

Anima inquam , eft aquarum univerfaturarum compofitarum vita & mundi univerfalis anima lium,& centrum feu punftum vitaein omnibus feminibus aquxinclufis; &per confequens prinuis, verus,atqueunicusomniumcreaturaruma6tus;Peripfamtcrrainvafto mundi centro lupemihilo
; ,

trutinisjuftitiiEfufpendicur;Peripfamterrasmole'sqniefcit,feminariaqueineacontentacrefcunt& mulriphcantur ; Per ipfam mineralia forma quotidie fedlente di{efcunt,& vegetabilia corrumpun-

tur.

Part. 11. LiB. III. tui-.ut in multitudinem pcrfedionis in ftatu meliori & digniori e terra exurgant,animalia coitu mutijt,

Sect.1. Port.

I.

tuofa;cuspiodutunt&:motulocalihucatqucillucferuntur; Pcr ipfamignis clemcntaris dclicet Et cit in qualibct creatura cam animali & vcgerabili.quam minerali ; cx quibus arce ccjam clicicur itidcm ac atquc compolica cxaminaic depurarc impuras iolec res , & per ipiam ionis vidbilis ardcc , coinquinacainelemcncafuapuraadumuabili rcduccrcjimo vcrO Verbumagicin cu|uslibccignis Pcr illam mana iluunc acque icerum rcilulinc, tempcftuolc commocencro quam evidcncillimc componunturjScd 6v;primum,mcdiance iftaSapicncia clarilfima (edancur& vencur.acque iccrum
;
:

&:adluofiillma,iiicralaoslimiresincumulumiftumrcda6taeftaquavilibi!ii; Hujus Spiricus praelcncia vcntia quolibcimundiangulo,tanquamflumina rapca,fcacuriic percipiuncur,nubcslanci-

bus admiiandis m acns a:cjuilibiio l'uilincncur,aquae in nivcs,gi.indinem,plu viamquc con vticuntur,&,quodmagiseftmiraculofum,ignisinnubiumdcnfirum&:congclararumccncroocculcatur, ac invica quarum poccftace in ijs ardcre cernicur: Igncum dcuiqiic clcmcncuni pcr iplam Ibper lubacremcxalcacur,& acrluperaquanii acquecerraquoque eadem Vcrbi legc aqux fubtft

&

jaccc.

Eftcrgo VcrbumdivinumluxKtcrna, Sapiencialad'ofan6la,XlciriasfeuYiicus Tctragramniati,pnncipiumillud ccntrale, perleincre?.cum&a'Cernum,refpc(tturciinquam agic &c movet creaium,quoad lidmincs didtum flam Deus nobis lenfu dudis impcrccpubilis exiftit , ab cffcAn folumniodo cognolcicur ; ica uc homines oculis fenhb)libus,&non Ipiricualibus rcs ipeculantes male aiSlorem incernum pro Spiricu.m quo habicac,(5c iplum itidem Spiricum inccrnum , qui in
:

&

hominibus cft ccmplum Dei,pro corpore male accipiant Sic icaque creacuram creacoia ncgle(fto , malc rclpiciunr, atquc ica adtum divinum in creacuiis ignorant , ts: ob fidci dc tcdtum vili pcndunt: Ettamenquacvilibilialunttxirivilibilibus pcrVerbumenehdta hdsdocet ^d/). ii. Epijli ad
:
,

HebriiOi

Perfidcm.\nc[un,a^nt/fcimus,quod
:

mnputerunt,fierent ed^quapojfunt vtden

cum muhdoper Verbum Dei itafemper fit acitm, utex ijs, qtu vtdui Uiidcliquet,quoUcxlpiiicuku aqua fubtili & uivilibiliper

condcnlacionemliac illud,quod vi(ibilecft,mediantcSapicntixSpiiitu,quiinccntrohabicat,&: omniaopcratur; Simili ccjani latione pcrhancjehovx vircucemrucilant ignes;vchcrci hiocuque conltaiitijC. iii .uaiii vigiits Dci mniilf ri vilibilcs univerlam machinam ciicumcunc,dum pnncipium

corum incriulecum
cxiftit:

ipfos

impcUens

cft lia;c fccrcca

& invilibilis Jeliov.-e


qui

vircus

(ine (^ua hihil

Nam

ipiritus c)u.s

igncus occulte

dtliceicic;

contiahen<lo Spiiitum inviiibilem

reddic calcm fpecicm vilibilcm , qualis confpicicur ; Qus quidem compolicio viiibilis fubicb inftar fumi evancfccrct i nill actus ille divinus iua prxfencia arcana ejus partes can -

quam nacurx vinculo adligaret N.imrecedente hocjchcvse ligillo amundo neceflc cft, utomniam hylamdcformcmuerum redigantur;quaccnuscuiulquercifbrroa&cflcncia ab hu)usvirtutis pr,xfciiciadcpendet.

virtutis lacrolaridti; pi.^fentia

Oquamgloiioluseftillcglobusl.olaris,inquo aftluenciusrtgnathujus quippe in queiii tabernaculum pof uir Jehova! Neque tamcn eft il:

lalux,quiaSoleemicncui,deinuiiediata).ucislacrofanCl:xpraclcncia
xio,qua' propter corporis

fcd eft quxdamillius rcfleiri

denlicuem colorata &

vilibilis

appar<;t,quamvis

fe

corporeis oculis fi6c

nemorte

ils:

partisinccricu videiinequcat: Coipoiis igiturcoloratumcft,

quod vidctur,

ncqua-

quam lux iUaDei.TCcrna^qu.Tcft (ecreca ik ablcondica Tccragrariimari vircus in qualibct rc vidbilf, qu?fubliftac,exiftens:Angcli quidemccEliluperioiis, quiaftauccoram laciejchova;, hancvircutcm pollideuc pro corpbrum kiorum mcntc divina ; itauc haec lux increatalit illis quali anima; Spiritus aucem linccrus,in quo illa natat &; vchicur,cft ipiorum corpus Undc ur Dcus dicitur idcnti:

tas,ica

angelus

eft

alccritas,quatenus ex Ipiriru crcaro.tanquam coipore.is: Ipiritu llzcido ac increa-

toconflatur: Atquchinccft, quodangclusrcfpcdu corporis dicicur crcatura,&raciont.viicutis divinsincocxubeiancis, Deus&: Jchova.appcilatur ; undc etjam angclus nuncupatur Elohiin

QinbK;imo veioproChriftofcuMcfliainnonnullisfacrxpagim
hic San(t^us,]ehova:pacris

locis uliirpacur

quv^madmoSpiricus

duminpr.ff(/frtiluculcnrercxplicacumcft. Hincigicur racioucmvidcmus,

quomodo

Verbum lcmm.ajorem vcl minorem


,

mateiia: multitudmcni

immcr-

gcndo,omniapiiusincreata,&in folapotentiaconftiruta,ad aliquidinaftu produxcrit, &c quod (Inc eo nihil in a(ilu perllftcre aut pcrmancrc queat. Contludimus itaquc , quod , ubi cft aliquid linc qua nivifibile,illud fiat tale per invifibilcm vircuris divinae pra:lenriam; quK in re viia ineft hil cxiftit,fcd in hyla; hibftancianl oihnia evaricfcunt;oC per confequens , quicquid vidcmus , ilhid quidem Deus dici poccft Acquehinccft, quodmundus ucciquc Dci appellacur imago quippc qui uterque tahs,qualisconfpicitur,cftpropccrDcipraE(cnciam;qui ceftcPlalmil1:a,vidccur& conluminc incrcaco polico. fpicicurin fiiisopcribusaqueis, ut vulcuscrearorisin Ipcculocrcaco, Racioauicni,currcgiones mundaniE,&rcscarundcm abinvicem diftcrant, cft indivcrfitacc vcftimcncorum aqueorum ab invicciti difcrepantium;in quoruni niolc virtusjchova: tamin crcario-

&

&

ncquam poft crcatiouem divcrlimodc


inlpincuin

operata

eft

Namque hjcc virtusfcu lux incrcata

ingredics

Lmpyicum,h!cem crcacam provcftimcntoinduit;Undc Pfal.io^.ic^.z.Deuseilami^us himinctttinquaiu ihlamj/deaurea: Atquc hic tenuis anuftus eft quafi ipiiitualc cjus indufium , quod
cjus

Db PrIMAR. NATURi ELEMENt.


ejus

iij

itaque eftluxillafimplicilluTia illuminansin mnfido, def qua dicitut P/^i/m.48 luxfacki Domini matown Utttiam indidit animo meo,quam &c. Et Pfalm. 1 8. 15) Tm iUufirai lucernam meam;lebova DeusmeufJplendetHaejfctttefKbrMtneaf ; hu)us lucis affluentia homines regenerantur,mcns illuminatur,&,quodbonum ell>conlequemur: LIndcPyi/>H.4..7.I7 fi<. .

cflendam immediatc includit.

Hxc

Nam

cieitua,hbova,attoUefupernos,&efficiM,Mtvtdeamtisbonum:, EtPfalm. 80. 4. Lticefaciei Iehov filvabitnur Et Pfalm.i^.ii.lebovu DeuseslSol,lt(cem &gl0rtamdans. Nam,ut Sol cftlux vilibilis mundi , dans vi-

tam,vegetationem,&: incrementum corporibus vilibilibus; ita etjamSapientiadivina , quxper fc cftSolepretiollor,&ruperansftellas,quatenus cumlucGComparata priorelle dcprchenditurSapient.7.17. primo IpintuaUlllmo &c tenuillimomundi indumentoamidanonahteragitbenediClionibus la Ipiritus invifibiks.quam Sol in vifibiles: Nam in Ipirituinterno laibiturlex viva Chriftijurin

rxtcrno

& vifibililcx illamortalis Molaica.


,

Ex hiijufiTiodi crgo lucis primarijE compolirione creati fimt angehjanimsque hominum:Deindc liix illa m. gis dcorllim in materia; multitudmem fe immergens huic chlamydi tenui 6i fiibrili, tanquam tunicam mediocrem^fcu chlamydem prion denfiorem fiiperinduit ipiritum xthereum;
profundiusin materiafiibmergatur Porro etjam in Ipifla & condcnlata Solis fiibftantia templum luum fibi pofuit,& mundum inftar imperatoris regnare atque gubernare cernitur ; ex quo citera aethens corpora (phxrica illuminat,imo vero in ijs habitat , ad centrum ufque penetrat In materis Vero mukitudinem altius adhuc defcendens nube obfcura quafi toga tegitur; Quinimoetjam adterramufqiiedefcendensha:c Sapienriafocietate hominumdeledatur, ita ut fpintum &membrahuinana fibitempknnconftituat.- r<ff,inquam,cum 'D.'^oa.nne, &eRintenebrii,fedtenebra:eamnonreceperunt; Erattnmundo ,& tnitndusper ipfamftctuseil &mmdus eamnon cognovtti U: igiturmca'loEinpyTeoerat,featenusmensdivinaappellaturka:clux , qux in Ipiritu angelico ftatuit tabernaculam luum In coelo aethereo mundi annna &Mctattron vocatur;in elementis formavivificajinhominelu>:divinailIumiriansintenebris,& cuiteniebraE furit,ut dies;&in omnidenique cieatura,ejus viti,efle,& adtus. Exquibusli;jUK^o conftat,quod Deus fit,omne quodeft; quatedus nihil eft prxterquain illud,quodDeu^ruapuc(cntiafacittaIeelIe, qualecxiftir.Infinua erg4 cfthujusS.ipientisleu Verita ut jam
:

&

bi divini virtus,mcffabilis e)us proprietas

Nam,ut ab homineincipram, hiccflenria invifibilis pe-

netrat per aarcs in corda

idque

ita

humana,& purgat,emendat,ac prarparat Spirirum hominis in corde eius, illuminat,ut veram fuam habitationemjpoftmodum in eo Spiritus San5tus fele movet,&

hominc ifto ea ratione ac modo operatur, ut cognofci ex illis poCficSpiritum Saftum ibi habicationem fuam conftituifle: Unde in tali homine Sol lucet,ut ad fplenmala,ut,quae bona (unt . iaiidenturj mala vero culpcntur , redorem ejus vidcantur,opera bona
efticax eft in iilo,ac frucflus (hos in

&

prehendantur,&inmehusrcformentur; Hicluxilltmtnatomnem hominem,qni venttin htincmundttt, & ambulare feu vivere in hac luce defiderat Hxc eillux illa increata, qux, uc diclium eft , non pcrcipitur ocuhs humanis,(ed (piritu,qui homini a Deo inditus eft,& quae Ipiritum hominis illuminat, & in amore di vino accendit,& excitar,acpeccata,fcelera,& crimina igne fuo eonfumit hominemqueab illispurgat& cmundat,nonfecus,quampurgaturaurum perignem vifibilem;E/?enim Verbum lehov&purum utargentumpurgatum,incatinofeptie.sdeficatum, Ffalm. z. 7 Undeimpuritatcm non
, , i
.

permitritinis,qui conriduntinipfo,juxtaillud,Plalm.i8.
mbus,quife recipiunt ad
:

31.

Verbttm Deipurgatipmum eH chpettsom-

jam abeadenvatur)

eum Comparatur enim haec lux invifibihs cum igne feu luce vifibili (qux etin rebuseorporahbus&inoculosincurrenribus, Erenim illaresiftasomnes

vifibilescxteriusilluminat,tovet,accendic,&itenebrishbcrar,purgat,emundat&tran(parerefacit;

cxquib.pofteaomnisgencrismirabihaopcraprafparantur,&inlucemproducuntur;Nullus lapis, nullumq; metallii.lign u,os,aut aha corporalis cflen tia ej us cft duririae & firmitatis,^n relolvatur;

&

omninoetincinercsredigaturpcrigncm;quemadmoduMoyfes illumnovirerleurecenseredlum
vitulumignecomburebaradpulveresufq;!nfolitudinc,&pulvercsiftos bibendos fcuhauriendos cxhibebarpopuloinaqua;lUudautemc(iineopraecipuum,quodnullam rolerat impuritatem,omniaque illuminat,calorefuo fovct,& immutatjatqueetjamtranlparere facit: Perignem ex omnibus rebus vifibihbusehcuurfal,oleum,fuccus,vitrum,&colorcs fcu rindura;'. Inigncergo& lucecircahujufmodipurgarionesjfeparationesjdecoclioncsmaxima dehtcfcit fcientia; quifipein cujuscognitionenonparumverriturverorumartificuminterelle ,utnimirumperhuncipfumpol^

fintpurumabimpuroputamine feparaic&verameflentiamuriliteradufum-rransferre VixprsterAlchymiam reperitur ars aliS , inquatot fubtdiacompendiaadhibeantur, &tot urihtates in medicina &ali)srebus ereentur: Quihancartemnovit,illeaptior, habihoij&agihoreritadom:

ncs reliquasartes;adhibitatamcn in hacredifcrerioncfeudcxtrehscaccipiendo: Vixetjamrcpcjucunda , quam hxc ipla qu.-Eper ignem cxritui ulla operario manualis accepta lcu grata magis ,

&

peditur. Porro e tjam hacc eft

omnium maxima & efficaciffima ignis operario.quod

per eum comlucis in-

burentur&renovabunrur fecundum voluntatcm fuperfubftantialem CGelum& terra. Dicimus ergo quod ha;c ignis vifibilis operatio fiat, feu procedat ab ignis feu

crca-

114

Sect.

I.

PoRT.

I.

Part.

11.

LlB. III.

creatxaduidquofoloomncslucismundanxaftustanquama fontc ludclo,em3naie cognofcunin vilur ; Nam,li,quocl vifibilc cft,inviiibilc crat,uc ibpenus dcclaratum eft,fequitur,quod attor fibili fpiritu lit etjam idcm prmcipium occultum i>: intcrnum,quod agit in Ipuitu jani oculis carna-

fcuLux

bbusmanifcftoi At verbumincrcacum agcbac &agit in Ipiritum invilibilcm trgoctjam Vcrbum fpiricuiTl vilibilcm iScdcnlum; quatenus c]uoddcnfumcft,cft;Ucutillud, irictcata agic quod fubrilc,&: vicc vcrla. Produxit crgo Verbum aquax occultatas in Ellc mvilibilc fuo adu , atitcquceffccitetjam fuacomprcirionc,utiliud fjbtilc ricret dcnfum, & fpifliim, atquc vilihile rumlecundum bonamfuam voluntatcm vinculacompolitionisrclaxando corpusin fpiricum mo;

&

tu rctrogrado rcducct &denfum in fubtile,corruptibile in naturam :ncorrupiibilcm,tcrram in ccelum,vilibilc ininvifibile: Atqueita

quicquidinhocmundolu.iutagitur,
erticicur,fuie

iliud

piotuldubiome-

diantcMeilia Sc vircute Tctragrammati


vatio.

quo

cft iTiors,quies,adufquc

& motionispri-

bicitur autcm hxc vircus primario vel fecundario movere.vel proxima aut remota rerum cauiaeirclccundum profundicatcm cjus majorcm vcl minorem iri re materiali. Ex his igiturvidere

polTumus^qudmodo Deusdicaturintra omnia &

extra omniajvidelicetintra omnia,quatenus

om-

ni<;creatuiaeilocoindumcntiinfcrviriatqueitadubitarequispoccft,AnDeuslicnatura,velanipfa

naturafuDeus: Acvcroquatenuseftinfuacirtnti.-nuda&dctcdalineuUo vcrtimcnri autlatibuli matcna!isrcfpedu,eatcnusexcraommadicKur,fiquidemnoncoacinetur , icd omnialiio iniinito


amplexu comprchendit.

P.

VI.

AmpLorde Vniyerfalis myjiici Verbi,fiu lucismcreatte natura difcnrjiis, tam m uniycrja natura humida Mem c^uam m ij

ZneaShm.

UT

profundiorem de ineffabili Vcrbi di-vini myfterio difcurfiim inftituamus , intelligcndum cft,


invifibilis,& ibloinctllcdupcrcipienda;

quod illudlitlux,pcrfc,&inlc

Ectamcn,obejusa-

Kuequadam c1:usclfcdum,fubjcctum,in qudincft.lcu vcftis, quaindu'tur, eo magKcolorata, vilibiliornaca cft,quoinlpiJlicudinefuadigni()reft&honoracior,ucjncorporcSolari5:lpiiitudignillimo


r,

&

Hc nubis Undc lux vifibilis non cft immcdiatus aclus hicis 3eccinaf& mvifibilis
:

fcd

il-

liuspotiusctfcdus,fcurcflexioindignumaliquodcorpuscoloratum. Facitctgo Vcrbumdiviniim taminvilibilcs quam vifibileslucis lpccics,tuminco;lo,tumintcrra; invifibilcsncinpc^ubilpiritusifcuindumcntaillud rccipitniialuntinvitibiiia&tcnuiajvihbilcsautcm pcraccidcns,ubifpiri-

tusluntdenll&

vifibiles,

cjuippcquifuam viiibilem&coloratam conditionema

rcflc.xionc lucis

divina: rccipiunt. Dicitur tamcn lu- lefpeclu vcftimenti, in quo cil-,naturalis ; rclpcdu vcro fui , fineullacet^uiTlcncinacuralis conlidcrationc , lupeinacuralis, quatcnus ajodfcu fontefuperiiib-

&

glyphicu

Qui v. lint hujus lucis divnix cftedus in univcrfa maflaaquea , qua- pcr liierolint egregii proprietates in fubftancia lucis feu ignls crcati inliMcm,dcnocatur,quxve *ia nitum cquidC- foret hocin loto cnunciaie A tc.-inien,ut fecundum i.iciarum litcraru lenfum loquamur,in vcnimus, quod hujus virtutis lacroianCt.i; cxpanlionc &c dilntarionc rcs omncs vi vx 5c actiftantiali

proinanac.

V2rcddantur,nubcsdenl&congelat.tdiiTipentur, aqu<E marium turgid.tcfliciantur acfupcibe Econcta vcro ejus contracftione fpiricus cor.gclatur fic mobiles,aerque univerfus fiat calidiot
:

&

denfior;aquainnives,glacicm,grandincm,gclu,&pruinaincondcnlacur.Similitcr, uc dilarr.iionc contradione frifacultatis lucis pnncipalis calor in aqua cx;!gicatur;Sic ctjam cjus occultatione gus habct dom inium Porro ctjam eft in Verbi potcntia , ut remancntc lucis ejus in coi poie colo-

&

latocffedtujcalortamcncorltrahifcuimminuiacdclcri pollit, &pcr confequensfiigusprxdominari juxta iihid Saf. 1 5 . 1 Agnem Dms niittg.u,tic combiirat, modo ignmfactt arden inter aquam ; 'Eitbid. 1 1
,

Ignif

ineR nivi (^ glacieitipfu vero viiuime Uqii(fcentibiii

Namcrcatura

tibiiquifctifti

omnia lubicrvicns

tc. ad punitionem contra injuftos , Qaomodoetjam.-\quacondenfcturabfentiafaciciVcrbi, &iteruniejusprxlcuciadil]blvacut nos

mienduur ,

& rcmittiturad benciiccntiamijs

qui confidunc in

doccc locus ille a Pfalmifta Rcgio nocatus Pfalm.i^j.a


(it ipfum\fimiilac cffl.it ventuMlfuiitit
,

i6. NPi: tmittit Deusficut tanam,

&pruinamficliqueft-

utcineresdiJperguJeijctlgeluftiiivitanqUdmfrufia-,coramfrigoreeiusquisrefilhtiEmitteihverlumfr
effliiunt aqnit.

Fx quibusinnotclccrcvidctur, qucd occultacicme

virtutiscahd.vVcibifculucisdivinxfriguspcrm!ttaturpri)tdomiriari,itaut nubcs,innivcs,grandi-

nem,&gchi
qiu-e

mus

condcii(cntui;nt Vcrbi leucftedus VcibiinnubccmilIionc,accalidocjusaftlacuacongclat.vdiirolvuntur,&diffluunt,atqucrevertuncuraiiivclc-ugrandincinpluvias; f rgiergoventos ,tijnitriia,Hubcs, exbabtiom, proceUof foiuntei tjf.cereftu induccre Vtrbum Dti. Vfalm.

&

14S, 8. Ex quibus vidcrc licct , quancam poceft.icem habcac pcr conlequcns rum congclatione , quam diflbhitione ,

Veibum

in aquis

tam

in ra-

t.and.m1

&

calefaticnuam

hoc

cft,

ad mallam aqncam refiigc in produdtionc caliJitJti' & intioJuctione frigiditaii.

&

au

a:

Db Primar. Natuh. Element^


fiia

ii^
fcd ct-

occultatione: Similiter,quam efficaxfitiuxiUafacrofandainrepnmendo viresignis manitefti


,

& viiibilis
jam
lcntia
,

ipiafque ad punitionem exafperandas , nobis non modo in loco ilipra allegato

in mukisalijsdeclarant Biblia

landa: Namjehovainmitigatione
-,

mifericotdia

& benignitate plcnus

atqife ita

diciturbenevoluxfacieiejus dicitur ntaximam Utitiamaffemafui ignis

mmo, Pfalm. 4.8. illuminare tmbrai,& candcUmfcu ammam^Vfalm.ii .i^.efficere,ut vidcamus bonum^vfalm.
ghria)B,Pfalm-S ^.11. Sc ficin ca:teris.
aiCjLic a;ll:us

4.7 Effcfalusji:p,& robur intx, Pfalm.zy.i.dc quod m eafalvabmur,Vfalm.% 0.4. itcm , Sol, dans vttam At vero ,quatenusintenditur ad poenam , eatenus diciiurira
.

&

Dei

ut Pfalm. 6.x.&ii.i.lra lehoV<e eHaJluseius; Et Pfalm .11.6. Depluitfuper mprobosprui-

vml'.zPralm.ii.i6.&Z^.i^.lralebovutigniiconfumem; EtPfalm.y^.ii. Igniilehovtsaccenfus erat inla(o-':t;' ./:: :ya arfirat tn ifraekm; Et Pfalm.ji.Gylgneahfmiit Deusitnpios ; Et Pfalm. 79.5. irafcerisineter'
n::r:
-

L:r':lutignisz,clustuus^Fundejiumtuumirialiasgentes&c. N3.XU confumptorconfumpfit lacobum;


-".Miiiexardcfcensiri coetumlfraelitarum;lammaincenditimprobos;EtPfalm.iQ6.}t.lraDei

E; r

pri,\:is:xcitu:.i,Sii.y-l.tei: lob.i.iG.lgriii
illiid tnv-:>d\tb\v::Sdpient.i6,ij^.

nonaicerifusflatuconfumeteum^azqaeCic in citeris;

Nam,juxta

tior.c.
ruc',\-;,
:;

Creaturaignis Deo,quifecitomnia,fubferviensmodoadpuni-.lui contruinji!ftos,modo remittituradbeneficentiam PrimoauteiTi,quodignis


:

;j Deofubferviens,dcnotanitlociillihicfubfcripti: NimirumPy<j/?.io4.4.dicitur; Ottjp-

cisa.igilosfpiritus.&minijiroituosignem urentem,Etlob. 38. 55. Fulgura nunquidmittes 'i&ibunt,


tta diceiit t:bi;

& reverteni

Adfumus.

De angelis etjam,quifunt lucis in vifibiiis fpecies, fic fcribitur,

Pfalm.

o 3 zd;'
.

&c: Miniftri facientes placitum cjus; Sicangelus in igiie vifibili apparebat Moyfi emedio cujufdam rubi Fxod. 3. EtprrEcedebat caftia IfraelitariUTi in columna ignis,&: nube. Fxod. 14. 19. Sic angelus afcendebat in flamma holocaufti ad ccelum coramManocho&uxoreejus.Iaii. i^.kJ. Quodaiitem ignis viitute divina intcndatur ad punitionem,legimus,primo,Lcvir. 10. x. ubiyidehcetignisegrediensaconlpedlujehovsexanimavitfilios Aaronis.,(S<: mortui funt Deinde,NttJ.ii.4' i. Ira accenfus eft Jehova, & excandcfcens in eos ira fed clamante populo ad Moyferi,fupipfiiis confumpiit eos,qui fuerunt in cxtremitate cafttorum
Jiigdi Dei validifimirobore,efficientesverbum eius,
:

eftTdtieM, quiaexareos ignisjehovs Et Nttw.i<J. 55. Ignis a Jehova egreiTus confumebat 250. illos vir os qui admowc}::intth.m Similitei: Deut.:;i.azt.Ignisacce)tfusenirmea,quiardebitufqueadimumfepulchrum,ab~ fumetqueterram proventumejus , tnfiammabitfundamentum montium. Quibus docemur , quod faferat in
:

plicavitlvIoyiesTehovic&comprefruseft ignisillciideo

nomen loci ditSiim

&

&

igneaJehov,hoceft,excitatione virtutisigneEjchov2,qua:eftVerbumejus, &luxa;terna,i'' gnis creaturs anima vivificatur&: provocaturad extremam fuaevirtutis naturae violentiam cllicaciam exequendamjNamigneaVerbi virtuseftanima agihftima &vivaciilimaignis: Quare mitigatur visignis ; At yero virtute illa in Verbi centrum feu AleirisE unitatem rcflexa, remittitur
cie

&

&

&

fivirusillarelaxatur,tum etjamignesin kpidibusconclufosevoGat,atqueillis,potentialitcrin la-

pidibus& occulteoperantibus, vimatquea6l;umtribuir,nonahter, quamvidemusintormenro DcUico pulvere ignco oneratojquippe in quo pulvis ille,nifi vivoigne accendatur,nihil agitjaccenfus vero vim atque poteftatem ingcntem in aere exerit Nam,ut Verbum divinutti crat lucis , mo:

tus,atqueadluscujuslibetin rebuscreatisfons,principium,&origo; ficctjamadtiisille perabfentiam fui primi motoris quafi mortuus eft,& non apparet ; pra;fente vero eo revivificatuf priftinam-

quevirtutemrurfusacquirit,& recuperat: Sic medianteverbo& Ipiiitu igneo Mellia: refurrexit Lazarusamortuis;quoniamvitaeejuscandelapenitusextin(5ta,denuo lucisincrcataEpraEfentiade/ubitofuitilluminata,&nullainterpofitamorarevixit; Atque h^cerit ratiorevivificationis&refurredlionisinquohbctdefundojdienovillimo. Sedadrcm redeundodicimuS,qUodetjamignes quafimortui, &inlapidibus&lignisquafi quiefcentes, acinniera duntaxat potentia exiftentes er afpeftus divini prxfentiam exagitentur &in adumreducantur, faiquc creatoris voluntatem &velociterperficcre atque executionimandaregeftiant: Siclegimus Ittd.^. 11. quod ignis ubito l rupe feulapidefub quercupervirtutem&fblumcontadrum virgaEAngcliafccnderir,rapaciterabfumens, &efticacitcrdevoransholocauftum Gedconis: Similitcrpra:IenteJehova ardebatigne monsSinaiulqueadfummumccelum.Dm.z^. Sed &optimehoc confirmatur 5.f/>.i(j.i8.Deiisi"
gnemfacitardeteinteraquam,utterra:iiiiuftcsfoetuscorrumpatur; Porroctjamdicitiir, i.Sf^.iS. ligna, lapides , acpulve38. quodignis Jehovae cceIo decidens confumpferit holocauftum , remiplumj&quodadeo etjamaquam, quaEcratinaquzdudUjdelinxerit. Ex quo etjam deimmenfa ignis, ultimodie omniapurificatUri , proprietate &poteftatejudicarcpofliimus Et tamen

&

&

confumptio,quamcaruminpnmammateriam &fimphcitatem redudlio, hoc eft,ex re vifibili,impura,& coinquinata in rem puram perfpicuam & invifibilem tranfmutatio. Nequeigiturmirumeft, quod ignis intendituradpunitionemvirtute Verbi,cumilludfirpunihil aliuderitillarerum
, ,

rilfimusi^Mm//tt)m,juxtaD<r. 4. 14.^^41. 18, Quiideodicitur confumerts,quiadeftruit,quod

impurumeft,pd'rumqueconfervatjitaut,quodnobis dicitur punitio,ipfiDcofit juftitia a:quitas; Quam tamen fiexerceretergaomnesimpuros,quis coram eo Confifteret? Conveitit enim f\am iftara contraimprobos,parcitqueijs,qui confidunt ineum,nec,quodpoteftfacere facit,

&

juxta

iz(j

Sect.

1.

PoRT.
i

I.

Part.II. Lib;III.

\\ixxa.i\\udS3i^.uMifereruom7iium,quiaomniapotes,&difmwbspeccatabonwnim,utrcfipif(ii)it &c. Ecqutd

aHtem mAnfurumfuijfet aliquid,nifitu voli: i^es


to,quodfunt,6

aut confervu[umfuijfet,quod non accerfivijfes ? fed parcis ommbul Deusanimarum Sap.ii. Atque hoccft illud quod dicitui fupra; Rcmittitui ignis in bc:

Jehova oftcnderct tacicm ftiam mundo univcrlo,ncccfle eflet,ut oninia moquippecumcorameonihil impuntaris aut poUutionis pcrdurare Quare juftis remittit,& reprimit Deus ardorem ignis , in quo Verbum praecipue ineft,&in EolTit encficium corum iUum benigne convertit .Sicdicitur, quod ignc lucentc pernoctrcm totam dcduxcritDeus ifi-aclitas.F/^iw. 78. 14. ubi,juxtaillud Sapter.t. i(J.i8. Deusignem ;K^rff feu mitem
neficentiam
li

Nam

rerentur,vel transfigurarentur;
:

ieddit,uti)!uminet,&non,utcombuiat. Atqueitavidetisluculcnter,CLcd:orcsBcncvoli,&diligcntcr illaintuciiccs, j quod Vnbuni lcu vircus Jchovxhabeacomnc rcgimcnin aquaixiniguc j iic quod /^iMem.&UJShincicaturx, feu pnmx matres,lmtminiftii,impcratoxtcrnilpirituslucidifummeobedientesacmorigeiijUtpoteadcujusexemplar formatae funti <Sc quodlinc quafieiusinftrumenta,quibusvcIigneo vclat}ucomodooperaturinhocnuindoi cjua; non alitcr intenduntur auc rcmictuntur proarbitrio lua* .inima-,qi: a: cft Vcrbu,Mciri -.s.fcu S-picnna xtcina, quam Ducis cujufdam expercillimi gladius,qui in hoftcs ei objectos,& tandcm iuba6los,vcl fe veritace &C Exquibuserjamfufficienter paviolcntia, vclclcmcntiaac bcnignitate ufurpatur & cxercetur tct,quoH mhil omninopatiatur quik]uani,nihilqucinmundo un)verio.igatur,pra:reiquam, quod abilloacTiUomnium primo,abiUalucc,oinnia fuo moderamine gubcrnantepcrficiiurj &. pcrcon fequens nihil ad bonum vcl malum moverc potcft,nili pcr dilpohcionem Verbi di vm;,cujus radios fccundumplus velminusincu)ushbctrciccntroh.cbitarcnccclIccftiarpotefincquibusinipoilibilecxiftimamus,utquicquamconhftacaucactupeimaneat.-Atqueha.cciacnuio,quodPlatonici,ihioveroi?>:Pvi:hagorxi,omniaDijsplcnaelleautumabant; quos tamcnomnes ad unitum, tanquam fontcm,rct:crcbantJovcm Et Placo omncs admunmc,m abfijueluminedcDeo miiinne loquerenfwr: Alijquedixerunt,^orf,<jtt<t/o/)/tti/rtt atiquid in fe (OHtinet ,tanto pUn Deifibi vendicare dibeat EtD.
.-

luccm ellc rem totius compofitionis nobiluHmam &: digmflimam. Solem.&Lunam &ftellas fcceruntlibiDeos; mterquosecjaminImoveroaliqiiiobhocipium fciiiccm Ju. ia jrum turbam numetabo qui vcrum & ccntralem acpumftualem & unicum Dcumi fuumimpie&profano nlorercijcientcsatcjuc.miferccontemncntcs, ignem fupcificialcin & non circntialem,principi4tum& faccunipotius,quampiincipiam & caufam , aiquc ita cicatutam potius,qnamcicatoiem \v.ncranatqueadoraievolcbantiNami.Rt^. zi. 3. ExtruxitaltaiiatoncxcicituiccElorumi & tbid.iy.^. Similiccrcos, quiadorabant Baal,&Solem,&Lunam,&Planctas, mformatum pro primo adivo & forma dcnique totum exercituln coelorum Arcjue ita paflivum fupcrfubftannali , corpus co)oiatum , vihbile & creatum pro fpiricu invilib)li,a;tcrno & increato, malapcrtedudtiaccipiebantjnonattenJciitesadilludJchov.-EmandatumpcrMoylcnpublicacuni Deut. 4. a. 1 6. y.on refpicm SoUm,Lunam,4Utfiellas,aut uUam hm exercttits calefiis , ut incurvanste iliis colas ea. Eccerteintcraliasidoloiacriariniquiratespiopinquiusadtcmacccdebac abominatioEchnicorum, qui fiiios luos nanfmilerunt per ignem;afgucntcshocipfo lefe agnolccie quod Deus quem adoiaredebcrent,inignismeditunio&occulcom.qneat. Scciquidijsopus cftDei radiumin ignc, aut Sole,aut aliqua aiia re creata adorarc,cum Deus fons rc ." m ,& Sol,gratiam ,lplcndoiem,ac gioriani dans tam fpintui, quam corpori , lit in intcgra lua eflcntia in luo rcgno fupeiellcntiali, c x quo vitae lerumradiosperVerbumm crcaruias mundanasinfundit.quibusexiftunt.VeneremurcigoJehovam in fe,& per fc,cxtia omnia,& in omnibus exiftcntem creaturas autem vifibilcs, in quibus tanquam vi-a exiftit,nobis viliores elTe pucemus , ucpote qui fadtifumus ad cxadam ctcacons noftri imaginem Colamus, inqua)n, Dcum , lcu Veibumin naturahumida & ejufdem compofitionibus occultatum,&cxtra omniaomnibus impcrans natutamqucipfam contemplemur & admiremur;
Aiiguftinusy//^v>' Genef.2<^no\n,
, ,
:

&

dtVerbiilhusadorandicfte6tum)Cuilitlaus,honor,&gloriaina;cernuni.

P.

VII.

i^uomodo tcta majpi aquarum creatamm , mediante Verbo


cxlosjh difiinUa.

m tres

NUmcrisdierum(pintualium,inrerlucisvidelicct&teiTaE: creatiohem Cquibus Deiis opetatUs eft m )nundum ad div)dcndum eum in rcgioncs diftm.dlas ) ;plc numcrus coeloru)n leu rcgionum iliorum c Ipondct Atqui tiibus diebus,feu tribus Spiritus app.iiitionibus creatus cft univcrfuslp)ritushum)dusiHigofpiritusilic integcr in ccelos trcs d)vici]tur inter quos opuspn)nidici eftd)gnius opcic fccundij&iliuddcniqueopusfccundidicidigniuseftoperediei tertij. Nume,
1

riluijus

& dignitaris

incnnonon tac]tD.Pauius,quandoj(f/n/tty/*iwWw ('' raptlwifHiJfe

ubi

resfiiipend.u

& iHeiiairabiksviderttjUtctm.
Hos

iiy Hos equiciem cceIos fecundum chai-adterura nominis Tetragiammati exemplar creatos cffe diximusjin quo nomineprobavimus,quod n He propinquiusipll 'ijocljtanquam perfedtionis loutijfit coeli fupremi ac dignions typus leu imagopropterpropinquitatem ad unitatem Sic etiam videmus,quod,quomagisadigneiiiaccedit obje(5tum,eo efticacmsagatignismiilud; &:percQrife^ quensperfedionislu^Edonumliberiusciimpcrtitur; Jodergoextraomniaminfice ilhuninavit gloriafuabeavitcQshmiEmpyreumprimo dic ; in quo limplex compolitio fada cft, conftituens
:

Db pRlkAR. NaTUH.

ElEikENTi

&

niJah.-Poil:ea,diefivcihummatione{ecunda, adexemplum Vaulfoimatum eft coElum mcdium feu aerhcreum,in quo eft media compoiitio, videhcet ex H^Jah , &c 1 Vau ; quse eft ^T\i feu figih um

naturahum,&diciturcompohtiomedij oidinis;quiaibi cftdupiex r\> videhcet nin T\'' ,&ahudr\feulpuitus occukatusfubradijsunit.uis Vaui ;cum nfit quinque&Yfulex.- Unde, ut H"' Jah prima compofitio eft in denario numero ( nam habet kCe ut i o .) fic IfT^ eft in centenarioiquipi peubidupiexf^ftatproduphciciphra,&unitasfuper r, quinquein VauproJod;hocmodoioo. UndehKc compofitio eft quadrata, quatenus e|us radix eft lo.vel fuperficiahs , quia ejusHnea
viia:

eft,.T.

.'

infimi,quod eft compofitionis mundanse ultim^ ex ele^ inentis mateiialibus compada:,ita,ut nn^ cum "'Jod faciant numerum millenarium , ut lo o o qui eftcubicus quadratiioo. vcl corpusfuperficiei ir\'>; hoc eft completa mundi perfedio ad iimihtudinem completinominis Tn"' Jehovs. Undc manifeftum eft, quod tres fint coe1i,&: quod ccelum(upremumfitdigniusinferiori,quatenusdicicurfedes&;locusJchovaeobdignitatem :Imo veroubicunque Jehova eft,fiveincceloquoadnos,hveinlibero aere,(ive inaquis, fiveinterra ,ibi
,-j

Porro etjam

ulcimum eft icon

cosli

etjamiiinthiomnescoeh,&ip(e indigniorihabitarcfolec; Quod qiiidem licet quibufdamridiculumvidebitur,facris tamenfcnprurisremicafeiehaberedemonftratur: Nam Proverb. 8.i8. Coe-

hm &nubesfuperioresfupernefortificatdiaimaj:;

Et P/i/w.Sj.y. Deoleboviequismmbefupertoriparexifii'

matur; Undeparer, quod, ubicunque Jehovahominibusapparet, ibiemedio hujufmodi coeIiIoquatur^utietjam cxvihone Ezechiehsw/'. i.videre.licec;SimiIiter/<r. ^. 4. i. &:ahbi: Demultitu-

dineetjamccelommloquiturMoyfes Deut.io.jf.CccliccelorumfuntDeiDeorum; Ubi intelligit Empyreum illud,e cujus ccntiogloiiajchouae emicarefolecVerbumqueeiFunditur: Atque hoceftitf;*
domusDci^ds qua t^falm.io^.^. verba fiunr, cujus quafi aulaeum eft coelum fecundum,fcu firmair.cntum. De his caeiis fupremis loquicur Nehem. 5) 6 his vcrbis; Ca/w coelorumfecit hhova , omnemexer. .

&

cttumcorum: Poi:i:oezja.mdickPl'a.\milL\x,Deusinftdetcceloccelorimantiquorum; hoc cft , ejus locus eft prima antiquiflimailla regio coelorum , qiijs die primo , cum apparitionc Jod, in mundo manife-

&

ftabatur,&inquapiimumluum habitaculumpofuicDeus
illud perlpicLiijra,quod dicitCir

in hoc mundo.- Secundum ccblum eft firmamenrum,feu expanlum,feu aer diftenfus,feparans fupremum ab obfcuranube,fcu infimo,ut teftatur Moyfes;ubi etjam in ccntro folaii Verbum divinum ftatuif plufquam regale fuum palarium Nam hoc Verbo eitam firmati funt cceli Ffalm.^^. 6.quippe quod, fub
:

nominefapienttre, cabrumjlriiciur^ aderat

, ut aiiimnus cunda componens , proverb. 8.17. Quod erjam illud {patium elementare fub Luna exiftcns coehim dicacur,nos docet lacra fciiptura;uti Genef.1.7, o.Vvla"

EtDeut.u.i.j. Ccelosclaudetlehova,utnonfitpluvia&c. iihia^lum^w aere, &cocoperfpicuo accipicur. Quibus docemur,qi,iod ccelorum diverficas confiftat,in diverfitate nubis &: quod finguhcceh fintquafi nubcs denhta,tc velfubtihcateab invicem difterentes,qu;5admirabili Verbi virtute altiori vel deprefHori locofulpcnduncurinhocmundo: Namadmitabile eftrerum ex Verbodivinoligamentum.quo quxlibet earum j fecundum dignitatem aut hieritum fuum, in
tiiiacceli&c.
,

loco excelfiori velviliorielevantUrautfupprimuntur. Quodautem ccelum quodhbetfitnubes,afllatu Spiiitus jgnei hucatque illucadnutum divinum mota,docemur hifce Bibliorum (andlorum locis Proverb. 8. z8. Coelum nubesfuperiores fuperne fortificattm. Ez Pfalm.i^.y. Ccelutn dicitm fuperiorinubes Et Pp/w. 104. 3. Coeli fupertores tegunAqusautemfubiilesfuntnihil aliud,quamvapor (eunubes; &nube< fubtiles nitur aquis a Deo hil aliud funt,quam fpiiitus: Imo vero nubes func aulxum illud domus Dei antea allegatumj juxtailludctiam Pfalm.io^. 39. ]<Iubemexpandil Deus pro tegumento; Et Exod. 40. 34. Nubes cooperuit
:

tentoritm conventus; Et nubesdenfafuntvehtculum Deifeuciirrus eius

qui itat fuper

alts venti,

Intclhgendum ergo eft , quod,uc funt nubes quKdam denfs & perceptibiles

,ita

fubtiles&imperceptibiles ,invifibiliaecernicatislm;eiepleriflime; imo vero& atque iterum denfum fubtilc ; Et id quidem vc! contrahente vel dilatante res illas Verbo,feu virtute lucis increats qua: agit

Pfalm. 104. etjam fintnubes fubtilefitdenfum

tam in fpiritu vifibili,quam invifibili. ergohicrationem,quomodoaquaeperGmanacionem Videmus ajoddiftindtae acque divifx Apparet etjam, quod hi coeh nihil ahud fint, fint in divcrfas regiones > quae coeli dicuntur quam nubes grolfe vel fubtiles , alis ventorum ex thefauris Jehovx egredientium in vafto mundo fuftentatas. Obfervare etjam polTumus , quod major vel minor lucis adus fitcaula tam imperfedionis , quam perfedtionis , tam Ipiflitudinis , quam. tenuitatis, tam vifibilium,
;
. '

quam

,j,

Sect.

1.

PoRT.

I.

Part.II. Lib.III.^
quam ithcrcus modo
,

quam invilibilium,tam corporum,quam fpirituum.Atque hoc omne ctjam itidcm dc ccelis Micvo.
cofmi intcUigendum eft.

Ex pr<Cfderit;etjaminnuitur,quodSpiritusmundanu$,tam

aereus,

tam naturah quam fupcrnaturali,ejufque in Macrocolmi & Microcolmi ftruduraefficacia&aduftupendoantcacopiole cgimusplurahocloco nonaddcmus. Poflcmushic etiam de i<^nc naturae dilcurrere,verbigratia,de igne Gehennjc^de quo loquitui Matth.io, dcquc cius loco.fcdc, obfcuritate & violentiserationc iimiliter de admirabili Vcrbi lucidi digito , viam ad Paradtfomdenionftrantc; demirabilibusmyfterijs aluce tam vifibih quaminvifibihprolaris; de aneelorummalignorum,feulucis obumbrati&tcnebrofsrationci deangciorumbeiiedidlorum
ius lucis dilpofitione
,

inefFabihafpirituigneo&divino, fculuccinvilibiliadimpleatur; cujus quidcmkicisglorianonnunquam per acciciens,DcoJcho va fic volence,ocuiis humanis revelari folet. Sed quoniam de hu-

&illuminatorum perfettione,virtute, beatitudine, & familiaritate cum vnis bonis dc magifterio &adminiftrationccjusinmundo;&quomodo angelorumtambcnignorum,quamm.ilcvolorum
j

multitudoinfinitaperomneopacum &:pcrfpicuum vcrfctur, fimihtcr de

incrcdibili hicis divin.iB

lIrim&ThyminproprieMte,confc(Stione,&ihveritacispracdi6i:i6neefficacia, vidclicct quidn;im Thymin,& quid in lingua fanda cx charaftcrum fuorum figmficationc importcc , ac de fit Urim ratione,qua Urim pofiit ufurpari,& qua ratibne pracparare feCc debcat homo ufurus hoc Ui im; uti

&

ccpijfed

alijs lucis myfterijsjutpote qux omnia ficri & haberi pbfle ex aliorum traditione peregomet peccator,ignorantiaE tenebris adhuc immerfus, taliiim tantdrumquc myfteriorum cognitionc me indignum fateor,adeoque ctjam brevitacis ftudio ca lubcns hic omitto. Conclufionisigicurlocoimprsfcntiarumdeeoduntaxatbenevolum Lcftorem commonefadliim volumus,

& de infinitis

<^uod de lucis qualitatc


pterejus

ncmpe de caliditate , a lucis adtu & motu procedentc, qiia: frigiditati procum quicte concordiam adeo contrariacft,tam in Trailat. i.lih.i. DeMacrocof,

ja,quam alibi etjam in hoc ipfo libcUo egerimiis ; Atquc ita brevi-terhuicpartifincmimponimus.

SECTIO-

SECTIONIS PORTIONIS
PARS
DcU
i.

I.

II;

PRINCIPIIS MICROCOSMI ARCHETYPICIS, IDEALIBUS, SEU PRIMARIIS.


C
ricts

P.

I.

^uodeademftntprtncipia primaria Microcojmt qute Macrocojm De Itteris fbh^':

Tetragra?nmatiineffabdis conJiittientibuSiEt quodnonjint 'X^ulga,^


res

ay mortux :,fedtgne 'S yiyne

<^alesjint occulti

mundiinjluxus.

T in Maciocofmi origiais dcfcriptione


explicavnr.usi
tia:

fupra a nobisprolata

j principia

ejufdem primaria rotundas feu fphsricas fuiireliteras ( quas Parres ob earum perfeclionem diximus^ verbis quidem pauciffimis, fed perfpicuis
fic ctjani eadem funt fundamentafuperfubftantialia eflenatque exiftcnnae Microcofmi ; cum ille lit imago mundi j ut ipfe mundusdicitur icon feit excmplar ipfius Archetypi; quatenus eft ipeculum quaiipolitilHmum, in quofimulachrumpulcherrimum atque lacrofan-

diirmium Tctragrammati confpicitur. Hinceigofit,ut ambse hx fabricac Tetragrammati filij nuncupcntur ; quippe qui non modo orginem paternam deduxerunt ab co, fed etjam veriflimam ipfius eifigiem prx le ferunt; quatenus Virtute Verbi
cjus,feufigilliincreaci,inquo M<ljcfl:asdivinaimprimitur,vitaeatqueefleimpreffionemrccipiunt,

& tanqiiam myrothecia feu fiicraria cxiftunt


inarcaprsparatilliaia occultacur
,

in qiiibus theiaurus ille fupcrlubftantialis , five hyles abylTo fecluditur

tanquam

&i

tenebrarum

atque fegrcgatur,

maflaque tandcm univerfalis creata Iplendove prxfciltixejusilluminatur,ina(5iuatijr,vivificatur, &; ad ultimum Pereat prxfervatur. Wx. er^o lirencinfiniram Tetragrammati virtutem in fe continentcsilluduniciim&verumDcinoiTieninefiabilcconftituunt,quoomniatamMacro-quamMicrocofmi in mundo ideali fcu Archetypi antc creationcm delineata funt. Nec quidem credendura eft,hasliterasefle cjuldcm ellcntia-ieunaturaj^quali-tfuni liters illx Hcbraicxvulgaresatrafnento aut fculptura humcina dcpifti C qu.i; quidemicvera ilint mortuoe &: fifts: ) fed literje ills fuerunt
caedcm,quxinprincipioprolataefimcabhyIaccncbrofa,5ichara(51:cribusaureis, feuexpuriffimisigne compacflis exprefix,quarum pixfi;ncia,effcclti acque motu verbum immediate ab Archetypoin

fabricam rotundam eiT)anabat;cujus adu.ceftc Pfalmifta,jirw74ti/Kf cali^drjpintusamore igneopleprscipue animas primum mundo, nus fcrebatttr fuper aquis,cuins infiucncia omnes virtutcs deinTanti,inquam, momenti intuLe funt tam magni efficaciaEfuerunt haelitecjuldem de creaturis

&

&

&

ra formales feu ignc.t ^^ fphxiica: pnmi ordinis'. Jod H

HeT Vau, tanquam natursremotxaliteris vulgaribus&accidcntalibusabhumanainventionein plibhcumprodudtisjinquibusnullavis illis nulla virtusinfitaeit.nifi quaccnus Iiinrartis quafi il:igmata feu charadlercs , quibus unius hominis
intcniio ab altcro inteliigatur.

Et

camen nihilorainus canca


ficftas

eft

hominum vulgarium

ignoranria,
i-

tam cxtrema C3ccit.as,ur nuUas


lioribus ipfius creacura;
,

hteras prxter has iolas

& mortuas admittere velint ,omnino


&

gnotantes,quodiitcrxlpiritu.-ilcs CtcfteApoftoIoJ lcribuntiu- in partibus interioribiis

centra-

quarumimprcflionibus Vcrbum prodit, ( ^ot juxta S.Joannem eSi yitacuiusltbtt

150
JusUbet
rfrri.

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRT.
1

I.

Non crgo frivolum autaccidcntale crat illiid nomtn divinum,dc quo,cum Moy fespe-

Dcus refpondcbat.j. h. . b.ideft.i n n,hoc cii^nomen mum 'tnmrnum, &hot memomknmmdegemrMiommgenemwnm. EftigiturTetragrammatonarernitatisnomcn: &per
tebat,i}HO(i'ww e^,iplc

que vitam neque diuturnitatem in f"e polfidcnt quippc quod in liteiis iftis primOrdialibus & merc igneis conliftit Vcrbum,cujus ne jota quidemuilum decidet unquam ad terram,{"cd pcrmancbit in aeternum. Haeigiturliterasfunt piincipes,foiumfpha:rica:,originalcs, Ccquafiveri mundi utriuf^ ' que PatreSjTnnitati appUcitifacrofandaejcum Jod Patri,1 Fiho,&r(SpivituiSando rite ,hoc cft, quidcm pcrfonas antc mundi cxiftentiam exiftentcs, Quas natura & proprictate attribuatuc. qusehbctearumlccundum pecuUarc fuum othcium coniplcmentum machina; quateniis adciu'; nuncupavi qui in Matrcs W Ak ph "fi Mem pirarcedentibus utpote Patres in mepte movebac,non \t?Shmagcbantadpcodu(Stionem Tcnebrarumfeuterra;, Aqua;, & Lucis ita ut haud imperti;
;
:

conlequens liteiit illud conftitucntes funt viva:,perpetu,& non fida; atquc aceidentalcs,qu3c nc-

ftcllas in clcmenta, ac ccjamPatresagantinmatics,i5:matiesin fua elcmcntaac clcmcntain mctcora,quoruiTiadminiculo corpora naturaliacompofita tamad gcneratibncm movcift,qiiam ad cOrtuptionemdcducuntui. Atque hxc erat Philofophorum occultiorum intentio , qui invifibileiili

nens

fit

confidcrare,qLiod,ut in

mundo videmus,Angelos

agerc in itellas,&

illain creaturasjfic

quendam Zodiacum fupponebant,qui infliixus luos

facicbat in

Zodiacum

vifibilcm

& hic itcrum

inPlanetas,quibiis fatum inferioribus di^penfatum,atque omriia gubcrnata aflevcr;\bant; H^c ctjam erat Cabaliftarum intentio in ipforum arbore inverfa dc i o.Scphiroth^cujus r.idix erat Ehcieh

prelidcns,Checcrfcu cororii&fammitasdcorfumcendens Adon.ii , cui Iiibeft M.Uchath feuredimcniicjncs, quibus Dcus Varitf cnum. Atque hifce innocefcere videntutgradus,numeiaciones

&

operatui in hoc mundojdc quibus infta luculenrer fermoticm faciemus.

P.

II.

De numere c^ menfura, Tetra^ammati , quammeratHr t^ menfuraturtam Macro-quam Aiicrocojmus.

IN libro noftio de divinis numeris

rationem.cur m.undusin 17. partes divifus fit.explicuimus, vidciicctddCubiprodud:ionemaiadiccexad:ifnma6cpeifedifrimanumcii j. Trinitatcm facrdfanclamamplcctentisjcujusquadiatum erat cj.&;pcrconfcquens Cubumfacit ij.hoccft, terc). Vel,utPiatoniciexponunc,9 9 ^.inquocotmyfttri includunt: Cujiisief cxaftamdcmonftrati.inem videre {\cex.Tractat. .Std.i.Lih.i.cr ap.ii. Microcofinicd hifiori. Hujusitaquc humeti myftcriu:-: hoc in locoenucleabimiis , ejufdemque rationcn. atundamciltis piimofdiahbus hoc modoch1

ciemus,

VidemusnimirummprimisnomenineRabilecx

tribuslicecisigneis &c formalibus,- qua-

tenusfontcm totiusluminisinc]udunc,conftare,i.

2. }. cjua:

tantummodofpha'rica;funt/&pro-

inde fupcrexccllentes, cminentillima;, numcrumque primarium& fimplicifljmum perfccf^ionis conftituentcs,nempe 5. Atquchinceft,quod Cabalift.i;volunt,hocenciiludnomen unicuiiigy-

prema

infcriora inferionbu.?, ac fulans univerfum &ccnncdensunivc:fajfuprcmaf ilicct fuprcnn.. intcrioia fupremis :adcoque hinc invenimus, quodpra:didlus numcrus Cuinfcrioribus

&

&

bicus Z7.

fic

centtum , adaptatur.

dimenfionis iliius numcratio.cuimundi Semidiameter, mcticndo a circumferentia ad Nam , /irefpiciamus numeros H(::braicos , qui litciis folummodb cxplican-

tur,ex valore litcracum

Nam n He quinque,& a

nominisTetragrammatiillumnumerumCubicUmrcfultarepercipicmus. quinque , & Jod dccem,& 1 Vau.fcx conftituunt z^. & j^, qu.E cft /cm'

per radix numeri dcnarii , feu unicas,& nunquam a Deo fcparatur.conftituit 17. Hinc crgo cft,quod Deus dicitur Alpha Omcga,Principium& finis : nam illc, qui eft prinQuateetjamobfervarctascft, quodDeus inceperit ab ]<^ cipiummundi,eftetjam finisejufdcm

&

parvulo feuunitatcbpusfuum, &tiniverit iUudcumKmagno, quod fignificat numerummillcnarium. Atque ha;c cft iatio,quodin fublunariregionc numcrus miUtnariusinvertitur in pyramidali noftiadcmbnftrationc ; hocque noniriepte,quatenuscftcubus numeridcharij.

Ex his igitur fat liquido conflat quod totum nomen Tetr.agrammaton nihil aliud lit quam ]^Aleph;&omnc,quodcft,ab AlephfeuDeoincluditur.quicftrvitTi Quod nomen cftiterura Alcph,fcu mcnfura mccr Alcph principalc&finalc. Undcprobaturevidcnter, quod oinTic,qucd
,

cft,&omncEnsfitipfcDeusAlcph;quicftlux&tcneb*.;vidclicettcnebra:,quandoinhylaoccullux , fciplum maniftftahs Atque hxc cft ratio, quod Aleph dicitura Cabaliftis tenebrotatus , tum&lucidun.,qucmadmoduminpijeccdentibusluculente.cxplicatur. Hisctjamperfpicuedcclararur,quodDcuslictocumpcrcotum, folumidquodcftacircumfcrcntia machinacufqucad pundumccnui;hoccft,incra&extiaohincillud,quodcrcatur: UndePfwf.io. EnDominetuumell t.a:lum,c coeluni caii. Ethfu. 66. CoiluinficUimea ,& terraftAbellumpedummtorum. Qaod autcm fitin

&

&

onuii-

t)E
omnibus & eXtra omnia ,
mnpojfiint &c.
^.

PrimAr; Microcos. Primcip^ & per confequeiis infinirus arguit hic locus Si cali &
, ;

ijr
ccelorum

cceli

k capere

Sedhocluculenciiisadhucciemonib.athaecMeccurijTrifmcgift.dcfiiutio^ qiiainhnitain&oinn!potcnttMnDeicxillcnnamdeclarat;Dfj,inquit ///[,/? <;;/!, (MffH/^awper


.

Reg.B

rithineticas

Quod quidem optimereprarfcntatur per has duas notuhis Aio.decemirapoitanteSjapudHcbraEosexphcataperliteram">Jpd, qu.-eeftipliusJehovx hieroglyphicum,idem lignihcans in dcnano numero.fcu pnmo articulo , quod t^ in unitate explicatur Quarum notulaium prior,valens unitatem, eft quah punftura indivillbile per cujus to, tum reperitur centrum; Non enim cft numcrus,in quo unitas nonrcperiatur, quatcnus omnes nameri de illo oiiunrur, nee etjam eft aliud numerus quam unitatum connexio five congregatio Porroctjameiphra CquiE eft lccunda numeri denarij nocula j cucumferentiam denotatin lua fir
tonimextJiit,&ciriimfcrenttanttllibt:
:

gura,&<.fl;quaiinonexiftens inahquoloco,quatenusperfcmhilvalet
infiniLiiminluoeire.

quare leferturadEnfophi

Videmus cigo pertypicas haice demonftratioues, q? nomen Tetr.igrammaton, quo mundi di^ mcnfio delineatur,includaturin unica & immcnfa; capacitatislitera Aleph:quod quide hocmodo oftenditui In charadere Kuivcnimus duplcx ijod unum fcil. in forma ai.E afcendens j ahud defcendcns ;Quod V. Jod denotet numeruni dcnariii apud Hebrxos ffpillime dcmonftratQ eft. Lanceaetjadefccndchsin Aleph,hocmodoH^eftverus charafterlitersE Vau,& per confequens arguit nimierum<j. BisiQ.ergoaddtto (J.faciunti6^. Unde liquet, quod(^humero ajquipoUcatnomen Tetragrammaron, in quo duplexn,hoceft,bisquinqucconftituuntio.&: Jodunicumdcnotatahaio.&: Vau<J.aquorumnumcroiumfimulaggregatorumvaloreexurgunt t6. &.unitas ipliusi^
i ;

&

completnumcrunt

17. qui cft

numerus cubicustamMacro-quamMicrocofmi. Sicergoinveni-

mus mundum in rres regiones di vifum,&: quamlibcr earum in novem fphxras fcu inrcrvalla; ita ut mundus in puma iua divifione refeiatur ad peifonas Trinitatis,quibus a'quiparatur; in fccmido veronumeioquadrato,videhcetnovenaiio iacroiandiiE&fummjE radicisperfc(!fionis,vidchcct.niimeri ternarij exciijuscubo totum conflatur opus Macrocofiiiicum. Similiter ad niundiimaginem homo in rcgiciici lcu fccliones tres dirtinguicur,cuilibet Macrocofmi cceIo correfpondcnces: cjuarum lupcriui iccium fubdivicUturin hicrarchias cres;quarum fupremaeftmentis, mcdiaintelle;

tl:us,& infima rationis,quarum radix cft

Verbum. Suprcma utriuiquc mundi regio refcrtur primiE


; ,

lecunda , aut tertia cxtit Secunda Filio qus Ecrfons icem&clI"eacccpitaprima,tanquamaP.ure, &Terria Spiritui Sando ,qui naturam adtum (uum derivavit a duabus fupcrioribus. Sic etjam intcr Philofophos & Medicos haud exiguum ortum eft certamen,an prima hominis gignendi apparitio, vitsve eius exordium fuerit in cerebro vel corde:Interquoi,quilenfibilemamplexiluntobfervationem,corfeceiuntprimum vivens Qui veioocuhsintcllectuaiibusrempeniciusincrofpexeiunt, vitamoccultam atque motum creaturrK rationahs a pundbo gcaerationis vcgetantis eflc in cerebro ftatueruntiquoniam certum eft, ccelum fupremum lucem vitam , motum & aftionem , ab Alpha acccpifTc prius, quam fecundum vel medium:Quod quidem eo hquidius comprobatur,quoniam prima.mundircgio five ccelum Empyteumvivebat&movebat antequamkcunduhi feumedium,asthcreum fcilicet, inmundigremio appareret. Sed , quoniam mentionem uberiorem dc dimenfionc nominis Tctragrammari tam in

Trinicacis ieu Pacri,qui fuic priultjuam regio

&

Macro-quam Microcofmo fecimus,in SeBionis i.Fortionit i.iiitroduBione, ca.


cfiigies

hujus

rei

1. ubirationes fimul atq; manifeftas patefecimus, nonmultumhictemporisineonegotioconteierecon-

ftiiuimus.

p.

iii.

T)e aecerh Sephii'0tfj,jeu numem diyinu omnid in mUndo dijionentibus,

fecundum optnionem nojiram.

Ametfi In fuperioribus mentionem ahquam feeerimus decem numcrationum divinarura , qusE Scphirotae dicuntur,attamen pro mcliori negotij hujus noftri exphcatione operje prccium eflt exiftimamus, eas hoc in loco luculcntius enodareatqueexplicare quippe quasriteintelligere diflScillimum erit abfque manifcfta explicatione quoniam in ijs myfteria infinita eaque plane ftupendadelitefcBnt,fiCabaliftisfapicntioiibusfidesahquahtadhibenda; Eftenim haec Cutipfi quoddam pclagus immenfuin,in quod Sapicntes teftati funt ) fcientia profundx fpcculationis, omnis noftra contemplatio demergitur,& dcmerfa quodam qu.afi hiatuabforbctur. Sciipferunt nihilominus Dodores circa arborem decem numerationum multi multa,& totam fere facram fcriper eas in decem ipfa Dei nomina , ac per ea pturam veterem in has decem numerationes iccrum in unum Tecragrammati nomcn rcdcgerunr , aflirmahtes , qiiod Enfoph feu innnituego mvifimus : Et quod Cheter, id cft , Codo fit Alfha & Omega, qui dixit ego fmn primus ronaregnioranium feculorum llt fons fine fundo , &c. Seiendura igiturimprimis exiftimamus,
; ,

'

&

&

&

quod

i3t

Sect.

I.

PonT.
8c

11.

Pars

I.
,

quod Sephirota fint divinxmenfurx

numerationesinmundidimenfione

quasCabaliftivo-

cant amidusdivinitatis. Undc didzaiPJalm.io 4.. Amiituslumimjicutvejltmento. Sanc crgo hx numerationcs diverfa lumina ab una ladicc dcfcendcncia,quorum favore cuncfta creantur.creataquc foventur;Undeet)amaquibiifdamlumunturprodicbusfabricx,& denominanturquandoquc a
CabahftisDiesbrefit,quaruiridiverhtatediverl"aopera facbafuntincreatione,caquccontinuaca&

confervataacreationcadukimumPercat. Etproculdubio ha;lunt diverlaindumentauniusDei, in mundo rcs natura diffcreiices per diverfos inHuxus produ Centia hocquc prop ter varietatem re;

liftentismateriarumcrairitie difterentium, quibusveftiturDcuspaterhiminis

inmundo: Aique

hinceft.quodOrphcuspluralitatemDeorum fccit, quiornnes rclaaoncm habuerunt ad hasSephirotas: tc Democricus acOrphcus, muhique Pychagdrcorum , omniaDijspIcna efte^dixcrunr; quos omnes rcfcrebant ad unicum Jovem , canquam omries numcros ad unitaccm: Nam omncsnovcminfeiiorcs SephirotaEabunica radicedependcncacqucdiuinciir. Undenoninepca
arboriinverfiE comparanturSephiroca:,habentiradicem,cruncum,&:ramos.

H.tautemnumerationeslcudimenlioncsSephirothicxindcnariocomprehcnduncurnume
ro qiiippequi eftfinisomnium numeioium,&:perconlcquens menluraomnium menfurarum, ; cuiquidemdecalogusMoyfis,decem fph^raecoEiijdeccmquccaccgorisE Logicdrum lubijciuncur.
fe-

Harumaucemdccemnumerationumtresperexcellcntiamdicuntur lumma", quatcnus carum

dcs {aat.C[.\mcmx,ahi(cdezSandni,SanctUi,SaHitus,DomimiDiiis Sabaoth; atquc rcpraefcncancpcrfonas iri Trirtitate,&: per coiifequens funt magis priricipales ; quemadmodum reiiqux feptcm minus
cflcntia cxahata;.

EcquamviscuihbetSephnotxfcunumerationi nomen Deipccuhare attribuatur,attamfenincelhgendumeftferio,quodintcrdccemilianomiuanonnifiunicumrevcraDcoappiopriecur: Cxcera veronominaejusaboperibus funcdefumpta: Ilhid quidem unicum,vidclicec Tccr.agrahamacon inctf.ibilis,Dco piarcipue atirlburum fignificac lubftantiam Creatoris fignifi-

cationcpura.inqurtnoncftparricipacioi ac vcroaiiaejusnominagloriofa reln denocanc cumparticipaciorte,quatchusdcrivatafuncabadionibus,feuoperibus,qu2 invcntafunt: Sicenim Deia-

gnominatio Adoriaifumpcaeftabhocnomine Adon,quodcftDominus. Sicdicituci locutus

cft

homo Dominus tcrrx.


Diciturautcm Adonai futrefcrtRabb.Moyf. AEgypt.j caufag!oria& honoris: Ltftclotutus Abrabam an^do;Adonai,li tnveui gratiam c^c. Adonaicrgocft agnominarioCreatoiis: omnia vcro alia,(icuc Judcx,Juftus,Gratiofus,Pius,Heloi &c. proccdunt ab operibus. Trium autem princip^' liumpiimumcftquafiradixtociusarborisScphiroc^>icE,3CqueaCabaliftisappcliacur"n:i,Chcccr quodinccrtacinosCoronaappellacur; Quxquidcm Coronahieroglypluce lignificacur per liceiamM;Shin-,ucpotequx cororiacaeft tribuscmincriiijs,eftqucfymbolumTrinir,itis. Poiroetjam coronaindicaturpcr characlcrem ciphix o. quam fuperius cum circumfercntiaDei compaiavimus,quxnullibicft,quacenus infinica,&perconfequcnscxtla omnia, cujufque ccntrumcft i.per totumreperta^icautiHisfimuljunclis ritnumerus denarius, omnia compiphcndcns. Et ccr:c,fi mundicreacionisordinemconcemplacifueiimus,inveniemus o.ciphinmcfle typumunivcrlxmaterix dcformis & iiifinits;qux hyla erac rugurium Dei non apparcncis miindo ac vero , cum pcr i. inmundoapparuit,o.exnihilo hicla cftaliquidmoincnti: Nam appariciounicacis cencralis rcdiixiccenebrasiiriundijamcreaticoncavitatemimplentes in Ipcciem aquaium: Undc di(ftumtft,f SpintiuDominifaebaturfuperaquas qux ancea fucruht cenebrx, lcu abyflus cujus facicm obvclavetil
:

runccenebix. EcliccoronahxcDeiinxcernumcft lucida; quippcfH,ceftcPlalmiftaj tencbr^funt tanquam lux,& ncx tnjlar diei ac Vcro creaturis deformis & tcnebiis obruca jam pulchritudinc fcnfibiliornacur, &denihiloquoadfenfum humanumin adlumreduciturapparitioncunitaos, redu:

centisilludnihiiinquanritatemfeudiuienfionemdenariam: Atqueab haccoronainfinicacfflucbac prima emanaiio in urubras dcformes,quibusrcformarx lunc;Sicprodu(n:useft Mcirias fcu virtus Tccragrammaci in mundum deforme\ii,cujusprslencia coeli firmati lunt Sic cftluxic Spinrus i;

gneusingremium maflxrcncbrarum, cujusvirtute nuncaquxfurttdctedx, Majeftafqucdivina natuix humidx revelata Sic rede dixir Pfalmifta rcgius Krrio D(?j , hoc eft, virtute Tetragrammzujirmatijitnt coeli,& Spiritu ab ote ejus omnu virtus eorum.
;

in dcnaiio

HacccrgoChcterleuCoronaaCabaliftisnuncupaturradixtotiusarborisSephiiothicx,qi'x numero confiftii,dehotanscffx;(Stum Charaderis "^Jodjqui eft 10. in quo nomch Tecragrammatonconfiftitiitauchcccumcahrerajodidem fonet, quod Teti.agrammaron. Quare Co,

rona,feu Chctcr,feuradixarborisdivinxirtiriundoeftidem,quod Jodj&iterumjod idem ,quod 10. acdcnique i. dcnotat unitatcm feufoncem luminisprolpicicnrcm c tugurio fiiorcncbrolo

inmundumdcfoinicm o.cujusprxlcncia o.dcnihilo

fic totumintotoa(flu. Atquehinceft.quod huicprimx ScprarorxCheterfeuCoronxilludDcinomen arcribuitur, quod rclationcm proximarrihabetaddivinamclTcnci.un,dcnocacqucpacrem cx pcrfonis Trinitacis lacrolanifV.x, cxquo

Filius& SpiritusSanctus dcrivancur: Quare erjamdcnotarevidecur


pluralitatcm pcrfonaium

tria

ccmporaxrerniracis,&

com unitatc naturx,quatenus,ubi Pater,ert,ibi Fflius efle prxfupponicur; &u-

De PrIMAR. MicROCOS. PrINCIP:


Sc nbi nmbo.ibi SpiLimsScUifti
i]tufHt,<]UtfuiH,a-t]uii:ro.

13^-

Na)r.

abambobus cilluxusagnofcitiir. Kinc inqmt Moyfcs.W. j. Sunt EliicHcittLiruium tempus veibiHa|ah,S'um, dcnocans fecundum

Talmodiitaruinintcip;ecaiioncsa-ccriiirnremDtijHam perccmpusfutufumaiguitpiiE(ens&prstcricu!i.;v.>ux quidt m ci cs teniporun} d!t*orcntixj.educuncur in diviiiicacem,qua: non comprehendizuv^PJahit.i^o.AnnimtlUunnsdus.

Hmcc[go

inhcicvocabtiloTcLrag.n^1t<,Ehieh;'^ Alcphar<riuc

Patienv, ,'iHe,Spi.;rusi"cunc.'<iis-,p.urcmcum "'TodFiliojEtukimumn


libih pcr

Hercduccns ncxuindivi-

coronam

lcu eircuhua

Joci .riliumin

tempore fcinperdeclaiat primain pcifonafn,


pcr iiomcn c!cmentia;,amons
inliucrc per ordincs

Alcph,pacrcmaquonacusefr: Namt^ infuturo Hscc ergo e(i: raticquod nomen 0ei Ehieh eft fcm;^

nii(er!coidix,quatehus appfopriaturPacri, cuji.iscftfempcrmiferc!iliiKnamc>;ainareluosmfances.('yrf/;M.io3. HujuseigoarboasScphirothica:partis omcium efi:

&

Seraphinurum in primum mobiIc,(Scab illo ad omnes rcs,quibii$ dat elIe:Nam hoc v.i loco obicr vandum eft , qUcd ut in Grcatione crcs ccch func fa<5l:i fcu fabricaci, unum poft ahud,iic erjai-n tnplex lic rcccpcio mHuc-nciarum priufquain cftedum in inferioiibus opcrari queant; vidchcec a Scphirotis de unicate divina,& de iUis ai'lpha:ris cceK mcdij,ac tum poftea ab elementis, quiE illas impluanc leu inf undunc immcdiate in coipora ipfis adaptata Quamvis, ut mihi videturj
,
:

('contranonnuliorumC;ibaiiftaru!nlcntentias,quiponuntinflucntiashujusradicahsSephiroths in primummobiiej Ehichipia^dominationcm habensinnumeracioheCheccr, quatenus eflentis


divinae refertur.vues ik potcftaccra df.t ex proprio .fuo officio
,

trunco &.'ramisfuxarboris ,utab

iis

tandcm inilucnti.r demittancur ac inhindancui in infericra,prouc Dci voluncasj&crcatun cjus necelluas requiiit non minus quam virtus radicis alieujus arboiis virtutem communicat trunco, 8c truncusfuis ramis,acramihuctui&foh|'s: qux poftca cieaturas nutrirefolent: Nec tameh attiibuiturimmediata nututiGnisratioradiciaiboris, lcd frudtuiaiplfolijs, licctcertum fit, eandem vircuccm nucriti vam proccdcre originalitcr a radice utpote linc qua aibor & cjus frudtus conlifte;

renonpoftunc. t profecto,h pauloaccuraciusmfpcxcnmusnacuram nominis Ehieh, quodpr^fidecradiciarbons.mvcnicmusquidem.eaivinullo modod nomine inefFabili iT.-.^^Tchova, in eA
dift'errc,cui atcribuicuraiboris Sephirocliica.- cruncus Nam,uc Deusanre uUam creationem Alephlcuunnasjdccqaminpundto cicationis, ita movcbat ab t^ ad ^ Jod feu denarium merum,ubiunicasjungiturcumciphra. Unde,ut' Jodio.piocedcbat ab JS Alcpli unitaEe,fie etjamcftenciidivinairjovcbataradice,cuiprjjeftEhieh,ad truncum ciii prardominaturTchova.' Jn nominc crgo Tctr.igrammato Jchova eft vis univerla Corons Ehfeh , haud fccus quam in trunco arboris eft vircus radicis Et etiicacia etjam Jchovx tranfic in agnomina inferioia,ut nutrimcntum trunci pcnctrat m ramos & tolij,quibus tandem animalia nutriuntur &reficiuntur. Ab Ehieh ''rgoincelligcntia; omncsinhicran.hijsgaudcnt movcncefcilicetpatre: Quicquidem intelhVcnti^ hmulmotaeScmovcnclphxras&corpor;- ca?Icftia, quibuspijEhdenc: Arque hxc eftratio , quod

fenda

eratj^

pra di(flum

DcusaJvIcrcurio Tnimc^^^iilo dickmcircidnsycumscentnmeratpertotnmy&circumferentia nnUibi ,m facft. E.^ hiv,ni l:allor,liquec,quod propritlm offieium Ehiehiit univerfale,&nequaquam

tam particularc,ur nonnulliid tacere volucruncjquod quidem fi ellet,tuiic Numeratio infimaMalchuth noninflucrctinLunam , qua^eftcommunerci-epcaculum omnium influenciarumluperiorum,fedlocum habcrecinkriorempro fuofulccpcaculoiquodquidem,utmihi videtur.irregularc
foret.

Pra:cerea,curn omnia facla fint lapienria,qu.-E adcrat Ehieh in auxilio tanquam dextra cunda componensCutaicSaIomon)cumqucpiofluxcrit Vcrbumillud & virtus Tetragrammati Ehieh,

{euMel]ias,&univer(alisemanacio afonteiIlolucido,inquoeratfoIavita&lux,cujus virtutecce-

lunt,itautipicuniverlomundoanima leuMetatcronextiterit,vcrifimile vidctur, quod immcdiatusinfluxusinprimumm.obilefitabccquitenet nomen JchovsimprclTum in fe, ut ab


lifirmati

illodcinccpsorbeinferiusimpluacurad resomnes,quibusdaceire. Hoccrgoeftnomcn illudinfacrolancl:um prxlidcns Scphirocha: fecundx , qux aflimilatur trunco arboris : Atquc elfabile

&

hxcSephirothalivenumeratiofecundioidinisnuncupaturrn32nHochma,id cft,Sapientia ; cui quidem rcfertur piima gcnitura , quatcnus immcdiate fuccedi t Cheter , cui prareft Ehieh Patii reemilla eft, tanquam latum Similiccr lex primiciva,quacenus fapicncia primum fuic cum pacre , lexprimaria &conftans, pcrquam munduscratabinitiofabricatus juxta illud ProphctsRcgii, Tfdm.\ii6. Ccehrum fabncit h Frrb, velutSapiensvulc, Prm^t.^.i^. Cxlosfiatuit Deus cum Saptentiit. HuicetjamaitnbuuurEns,quatenustefte Ecclefiafltc.i. OmniumEntiumprimocreatacratfapicntia,eratque EnsEntium ,qvi:izmnomniaabeofaclaftint,&fineeomhil,fecundum D.Johann. i. Unde etjam fcribicur,quod nihil fic pcincipium anciquiftimum pr;cter folam fapientiam. Nam Ehieh
:

&

petleeratinfini[udo,cumcfletin abyllb tencbrarumretra(5fa,&quafiotiola, vel (utajunt )adnihil rcfpicicns acquc idcirco dicicur apud Hcbraros '\''t^ Ein,hoc cft,Nihil,fivcnon Ens ac non finis;
:

quianostam tcnuiin rcbusdivinisingenijpaupertatemul(51:ati,de ijs qus uonapparent haudfecusatqucdc ijs,qua;nonfunt,]udicamus. Sapientia cigo,quacenus cratpriraa emanatio abAlcph tenebrofo & quafi Nihilprimum.di-

citur

1)^.
;

Sect.I. Port.

II.

Pars

I.

citur En"; Et tnnci* Alcph propric miitatnr in 2 Bcth.dcnotans Filium,facicntein res omncs. Atq,; hsccft latio.quoil Alcphcaudcm, i.ripiopinquiirun.im& toecundiorem Hteram fibirccipitno. minituique:2SAb,idcll:,patcromnisgeafi-utionis&:produdionis:Naui conjungendo^ Beth,^^ Alcpb wcnerat"lt.'Ben,hocelt, FiHum, qaicltpiima piodu(flioabunitatc&;principiumalrciationis Uiide nominatur r\''M7K"',i<l eflt,principium,ramct(i lit lccunda eman.uio ex inhnitudinc, hoc
j

elHecundaCabahfticanumcratio.perquamomniafada

funt.

Nomenautem, quod

atttibuitur

huicnuiT)erationi,cftilhidincff"abile,cujus fupramentioncmt"ecimus,videhcct riin',in quo folahteraiTod tantumilgnihcat^quantumomnes quatuor hteidetMrT^ , quoniam fignificat lo. conti-

ncnsnumcrum ^.lucccllivenumcratum

i.z.j. 4.

quorumaggrcgationcprodutiturdenarius. Et,

quiaomne.sfigLiJcHebraicjEfonnanturexi Jod.qu.v cft ioiuinmodopundusunicus,quonihiicft limplicius,^ per confcquens magis fymbolizat cum limplicitate ellcntia; divinae , nos docemuret-

iani,quodresomncsLreatiEex Imiiliquoque fimplicit..tis diuina: puudulo conflenturj quod cft tamfimplcx in fuaellenria, ut litpcnitus indivilibilc & icmper idcm, Cabaiifta: oblcrvaverunt, quodquatuo.hteiznominisTetragrammatiincfFabihsnonfintpronunciandarjUndenomcndicituimctFabilc-, cujusquidcm hteriC.quamvislint niimcro quatuov, trest.imcn corum lunttaniLi.mdiftcrcntcs.-Quinumerustcrnarius in
lc

,du6l:us producic 9. qui eft niimcrusfin.plex Iphsra-

rum mobihum cceh mcdij,&ordinum angclorum cceH

admodum

fiipicmi,ac regionum clcmcntauum,qucmnoftradeMicrocolmo vanjsin lucis declaratum cft. Hic itttumnumerus quadratusy.intadiccmdudtuipioducitCubumilluu! Platonicum 95) ^.leu 27. quo fcmidiamelerumverfi mundimcnfuratur. Unde vidcrehcet,quod iapicntiain unu patris itKdcns, in quo n&mendivinnm&incftabiiePatiisineft, mundumrabiicaveritfccuiidum idc.lem ilUUTidimcnliouciii pcrtlia.aftcrcsdiviniac^l^incft.ibihs nommis,.uraraencoigneoin hyla,tanquam chaita prius ab r. polleuori, voltint.ite Jod; fic etjam,impcrannigr.i,di;pii5los N. mjut 1 Vau Itparavu tctlohim,finnamcntumlcj.'ara\iraquai!u^enoicsabin{"crioribus. Scduaflaiftafacicndo, quo-

in hiftona

,".

'

niamcopiolein pracccdencibus hujui vouiinimsdeijscgimus,diciniUs,quodCabr.li:ta.'nonnuih duplcx n He in nomincjchu vxfeceiint ad imitationcm duplicis naruri' iplius Meflircjcua: ideo dicicurvircus T. cragramiuaci: V*oIunccnim,quod -'.immcdiatclequensijod (quod eft imago Paquod ^ di viuam rcprxlcntet Redcmpcoris na:iuain,accuc uliimum r;njtiu"am humanam tris Vau,quaccnascftconjunctiocupulativa,ha,dui- nnfurasfimulconjungaf. Atquifanehxcanimi jlloium opiniomihiiionarridet,quonian t rrinvicfi, qucdri,quattnustli:fignumlpirationis,dc}

&

notet.SpuitumS.".nchim,quicft vincuiumamoriSjConjiinrensl-^aciem cum Fiiio nexu inviolabili, atquciterum rcjungcns filium cuir Patit in ,'p'ia'i ica uniiiicjuxtailhtd .Mercur.Tiilmcg.Mo4^^enerat Monadm,cr infe ipfimi rcfiexit ardorei juui.t.
riciE iiyc

h tquc h xc ell racio quod hx Ibli litcra; fint Ipha:quod quldcm demonftia-urtam pcr lincam red -am quam per quadratum & Gubuirjquatenuscoiuuinr.menfempercc.i-nar.tiniJcin. Sicjod^quodaenotatnumeium
,

cuculares

hnca cxicula & ^xpone.lrajU Ih itducatur,producit 10 o .qui eft Quadratus qui deni:om radieemultiphcatus pariccro jo.pro tubo : Atqucica dcdenaiio in denarium ufque in infinitum. SicnHc, quodcriiignacuiumnumeiiquinarij,proQ^uad acohabcbit 15. &proCubo izj. Porroctjaml Vau,quodcftnumen6.chaiadcrn.ui;iphcinuofit j^.qui numerus itcrumin
10. qt.icft tjuafi

radiccmductusCubum

parict iio.

CuExqaibusevidcris eft,.] ^iod lili nume.i ita dcfin.iht, ut incipiuntin radicc , quadrato bojquod tsteii numeri non faciunr Uudc quideni non mepte pro ciicularibus habentur. Atque ipharico datur, haha;ccft iaiio,curSapicntia,cuiha:cScphuoth.a cumnominc hocineftubili c.ipaciores fabricarct, raundum rotundos canqua perft diovcs bueiit in officio luo.ut coei iin
:

&

&

& &

kcwnAwmSzmcmii.Eakf.ajliCi
Ccelos jiatutt

:.^.Ego fola fafiemta rotundit^teniccelorum circunitvt&c.EtTroveib.i.i(j.


litciis

Deus (ua fapiMiu.

Quart nomen hoc inchabilc cx

fphxricis conftans

mcritom

Angclohociucrcatohulfc vcibis expreflis.ignoviiDcus,diccns:N(ie ?;; e/?>i!W. Haec ScphirochamittitfuosinfluxuspcroiftintsScraphinorum futicgoopinor^adprimummobile^utabeo adomnes resinferiorestianfinittantur,quoijsaftlucnterdetvitam6(:Eflc;Namabeovitam fuam accipicprimummobilc,iifpotequodumvetlaslpha;rJ5!ntenorcsmovet motu rapidiflimoabortu
acccperic mocum a Paprofccdcnte pumo rerum motorc fuumapnmo mocorcfiipeinatural!, hoc aEterna, Sapientia Vita atque divmum, mquo erat Vcrbum crcimmobili: Qui Filius erat illud
in

occafuin

Nam ccrtum cft, quod mundus


quippe qua; Spintus

&: cjus

pnmum mobilcnatuiale
,

eft, a Filio

qua omnia funt creata

e>idtvinui omncni vtrtutem

hakns ,

teftc

Salomone Sa-

pient. 7.

C^ruc procul dubio omnis motus &: aftus in mundo, cum fint virtutes,promanant ab ca:Nam
Sapi:iitia .i\iix esleniatutio feuftu.xiis tlaritatif cmnipoteiitis Dctfuicera
,

oinntbiis

mobthbus mobilior

c/?

&

pcr

confioucns

'

mundi motus origo uc tcftatur Saloinon. Eiat crgo hic numeratio Scphirothici pnmus attus 6c piincipium motus ac vita quafimundi &:creaturarum ejufdcm-, cum cMajeftatis diVinz , Si. vera illa Sapientin, ius fonna , feu antma lucida fit adus & fplendor *^
cft
, .

"

Meiriah,

De PriMar. MicRoeos. Princip.

{{f

Mefllah,feiiVirtusTetiagrainmatij" qua:Undique ab oreJehovaEdiiffHnditur bermuncium qiii , mundusanimatur, cveafuixque eiiifHcm vita fruuricur , virtuce fcuiccc nominis Jehova:; Eft cnjtii C ut re<ftc dicit Archang.JH Cabtilijl.dog.) hoc nomcn unicum,gyrans univcrfum &c connedens uni-

verfa,ncnipe(upremaIupremis,&:interiorainferionb'us,acinteriorafupiemis. Cbnrinuascrfoefl: fluxus vircutis hujus numeiatiohis &; ndminis ejus j quaccuus mundanum eiTc contiiiuc fluit ab i-

At veroquodcontinucfluit,neceiiecftm aliqtiopcrmanehtefufteniari, ncobinflucntiarumdetedxum peieatjquod eft V crbum Dei,ih quo omriia condita funt & movcntur, luxta il-^ lud D.Psuli\Porr.iHscmmaVi:fbovinntisfu<e. Scd janiadScphirotham tcrtiamdefccndcmus, cuinonien eit Hebraice r.1^3 Binah quod Latino fermonc imporat Prudentiam feu intcliiaentiam eft infima Scphirotha trium fuperioium feu Principahumjquare actribuitur Spin tui Sandto. Atqiit hxcclvr:ltio,quod huicnumeranoni actcibuiturnomcnOT^^pt^ Elohim, quodma:dme,proprieex pcrfonis lacrolahdlis airigiiacur Spiritui Sando.' Unde,quarenus hic communc eil prajccdcntium pcrfonarum vinculum ad unicatcm ;a nonnulhs Elohim per interprctationeni reddiciir, Dij efliciendopluralcm numerumefingularinVt^I^eus. Sed,utmihividctur,U"n"?X,eft potius nuihepliusfontc.
'

&

rifingularis,ficutahbideclaravimuSjConflatumab'7XErfortis,velfotcisDeus,'& Q^TSl/imm.' tlndcQ-.mare.vel aquajVelab ^"Vs EIhDeus,& qilifi 'D'i2"' aqua. UiidcElohim quafi Dcus fortiji;'
,'

maris

& aquarum in Q"\nVt< Elohim,vel Qi^un y^S Elomaym,Deus fortis aquarumjubi ^"'iQr^^^t^
j'

Hashamaym quatenus perSpiritum :Nahi hocimprimi^ fciendum cft,'quod omniafluxibilia in mundo cxofttciopertincant ad tertlam perfonam lairofanfta; Trinitatis. Atque hinc dicitur, quod Spiritus Dominiferebat;ur fuperaquas. In Elohim ergOitanquamin linico communi SpiricontrahiturinQ^ri^Pt. Hincet/amccehdicuntuf Ui^C^rn
\5?ccelil'piritualisp, taftifunte.xaquis

UndeDeus tbttis aquarum exponitur, quafi Dcus fortis muiidi per quem mundus vi vit & exiftit Nam Spiritus Tetragramhiati feiebatur fuper aquas , ioneam vim
tUjTrimtasincludi vidctur:
:

cdcns,& univerfum in tresregioncs,cuiliber perlonaE Trinitatisex ofticio &proprictate rcfponQaaJtreshon lunt nifi unicus Deus Tetragrammaton , conrincns in .{e 1 1 &' fr,' dcntcSjdividcnj pcrlonarum (olicct triumdiftindarum charadcresrepraElentantia. Hinceft-,quod,utSephirotha pra;ccdensHochma!ntenditS.-ipientiam, Mcfliani,& Verbum feufccundam perfonam; fic haec
ijs
;

dcnotatprudcnc!am,intelligentiam,Spiritumdivinum,&SpiritumSan(5lumdifciplinx. Hincdidlumeft Def. 54. 9. quodjeholuafihus Nunis plenus ellet Spiricus Sapiennx, Gum impofuiliet Moyfes manus fuas ei ; Et Num:ii.a. ij.quod SpiritusJehbvaE: truitio Prophetas faciat;& quod iritelligentiam 7o.Senioribusattribuerit,quo populumcum Moyfegubernarent: Er Genef. 41. 35'; didlum tl\]oi'e^\o;Nemoenintelligensficuttu: Etibid.verf.^S. lationem docet; An invenire pojfumut virumfimtkmhutc,in (]Uo SptritusDcorumfiti EtmuliJkaliaexcmpla ex facris liteiis producerepolTumus,quibus facillinuuTi efc probare , quod Scphirotlia Binah ,id eft, Prudentia intelhp-cntia

&

pertiheatad tertiam Trmuatis lacro("andtaE pcr(L)nam, cujus

eft proprietas inteiligentiam darc,

mcntefque prudentia imbuerc. ifta quidcm Scphirotha influxus dcfcendere (uos facit per ordinem Cherubin in fphsram oiftavamfeuccElumftcllatum, quamcingulusZodiaci cumaureisfuis charadteribuscircum ambit Et quoniam principales ftcllarum virtutes coniiftunt in hoc ca:lo, & vero Spiritus Sandlus eft omnium virtutum dilpcniator, idco hxc fphxra attributa eft Spiritui Sandto; Atque hinc didtum
cft,

quod

fe infuperficteaijturum^hoc

Spiritusifiedivinusinciibantfiipcrfaaeaquarum; vcl,ut, Pagnianusihtcrpictatur,<2^ir4tdr /emovebat in primo coelo fuper faciem cceH aquei jin cuius eft,ferebatur

&

convexitate funtftella;(ixx,igneaillas virrutcimbuens, mediantibusquibusomnis virtus inferior derivata extitit. Atque hin c aic Pialmifta Regius , Verbo Domint cwli firmatifunt , orta Sptritu ah

&

&

sre eiusomnisvirtuscdrtim.

De his

ftcUis dicicur Pfulm. 147. 4.

Stellarum multittidincmfupputat&num-

rat

Dcus,& quotquot funt^nominibusvocatmagmisDominusnofler

& multisvirtutibus,cuius mtelligentiaenin^

mmcrdbilis &c.

Ubiperimpoficionemnominumftellis factam inceiligit virtutum attribunonemj quoniam quxlibetearumnomenaccepitfecundum fuam naturam & proprictatem; Namper hoc fignum noniina dedic Adam beftijs campi & volatilibus coeli &c. ut in Gtwy legitur. Atque ha;c eft ultima ttiumSephirotharurii fuperiorisgradus,quaEarguunt veftigia Trinitatis; qua quidem omnesdenique.virtutes a Zodiaco primum Planetis,& deinde ab ijs rebus omnibus infetioribus infundimturabunde&hberahter. Iftac(t!giturratio,eur Planctae habent virtutem fignorum Zodiaciatque cxterarum ftellarum fixaruni excra Zodiacum fitarum. Sic dicimus , Saturnum habcre naturam Capricorniintra Zodiacumjventrisvero& caud;t|ub3Ecet),acroftricorviextra Jovem, naturam Pifcis intia Zodiacum & eXcra,lucida: Hy dra% & licin caiceris; Sic etjam unum iignum dici;

turdomushujusvclilhusPlanet,velexaltatic( veltriphcitas,&inomnibiisproprietatibusnecc(rc
eft.ut ftcUa: erraticx

cum fixis coriveniant

Atque ob hanc

caiifam putavimus

ftellas fixas fuifl[e

crcatasantcerrancas,quoad caufaslcihcet&originernad:ionumearum:Nam,utZodiacus&totacjus (phaetavirtutcm fuamaccepit ex influxuaSephirotha Binah, tanquam a fonte,idque adtu

&

pote-

>

f^$

Sect.I. Port.

11.

Pab.s

1.

generalcs a vi vis illis cocpotc ftatc nominis FJohim ; fic ctjam Planctx Tuas accipiuiu impi t Hiones tumpoftcainfunduiuvirtu[iodavihicroglyphicis.&particulaicsab mkrioiibus*>cphirothis,&

resaZodi^comfluxasininteiiora. Hm<: igitur cft, .juod CichusElculanusauthor feu lcriptor^y* propiictatc adc natuia Jplwa non incpte dicit,quodhbetex iz. iij^nis nomcn luum particulaic ccElcfti quateftella opna lua pi anunal a vcrfa.quodlibet , hcuiiisanimahs reccpillc,vcl potius,vKc res ownes unmauhaquod Arabicusait, EtMoyfes nusuniusn.iciua cumaha(ymbohzircvid!.tia-. ^eantacttlo-lUammfMi:>UimnileadmHdaincr'pr<ifavandainfuameff>:ntMm-, hocque divino j-.illu 6i vo* luntucj itautrtclla:conftitacnccs!ignam Anctis Zodiaci gubeinent <:<c alpedum habcant ad Acctus lupcrior ad hunc infcriorem,&fic jLietein animal tcrrtft; ,^ iaurus ccelcftis ad tcrreftrcm.&

&

Atqi hoceftiUud,q.;cu...!dit Ptolomeus i Cmi^;<(OAiuod lcihcetinK-ricra a ubusrcua.itur, ci mundus infciior corpoabus fupcrioiibus kit contiguus. Concludimus igitur, quodroimA-UcllarumfixaiuiuriritqaaliillxdefliixioncsluddxaScphiroth Binah: Qiueqaidcm formiocculteopeiantesaquibafcam miclligcnux,d>vmoncs,i:<c Dij dicur.tur. Llnde dixitMerc.
in cxtcris
:

fupciiu-

Tiiimeg.Pim.

X.

liijinajlrorumidciicuiu figmsconjjniubantur: DtnumratsfHnrftellsfecuniu-tneos.qiaiKbabt'

Xrfi4AjrW/.Dfci5.PcrDcost);'.nuiuiii.;vic vidt.utl;ounaicsUifluxus,q..uiimpiuit(.^uudiibetnomcn

Dci apiopru fua Scphirotl) Qiiaua nuinciatio feu Scphiroth i, qux c ft piima ex minus pnn<-ip.-tClciT.en't...m,bonit-tcm g;atiam. iilnis , dicuur ab Hebt^is "Cn Cncied c;uod Ltinc lignihcat , ab hocluo tabetnaculu per or^ mfluit H.)ic eigo liumc. ationi...aubuuui no.ueu Dci 7? El qaod
.:

dmemca.onorum)ulphxramSatumii
..!

licct

opinio aliotum

lit,
:

cjusinflucntiam eircin fpha-rarh


,

Jovis.quatenus eftj >pit. r amicus & bencvolus humano gcncn Scd uos aUa quidem conlideranno damus qu.-im Jo vi qi:oniam fcihcct dcnotat Sabbathr-m,quo<i tione duc^ti.illam potuu S
,
,

iCi.uiiuuuiC..L :lift.!Si.ft..->ftcriiuiiDeivivi,&:lymbolL,min'uiidiU)pc;ioiis,liot.tllJch'i.t-i.ietcrnitatis,ubiccfla:omnisl..bor: LIndcuiv.unt, quod ejusulusduplicucr invenitu; in lacrisfciiptui;':,


vidclicct

quatcnus rcfcnur

.id ackii

ni^cxteiiorcs juxca ccuditionem mundiirttcriorisj ntqucde

hoc ulii dicitur Deut.i. ubferv.idiem Sabbjtb:,\c\ qiiaicua-: rc ipicu adioncs interiores rcfpcdii mundi fuperioris. Undel.c-icui F.\:od.xo.Mc)/ioradumS4bhatbtadjancitjicaHdumillum,vide\ic'-: Tnimaivircs

c^ujun

quod

ao ihenu ad eontcmplariortis p: oicdani juxta mundiuii fupcriorem.Hinc igitur cft^ Dcu-, voiueritpcrh;ccdaovcrbaicg..!ninvenuc, vidclicct, obltiva &nicmo.. : Uiii.lt di;o

j.

meadediijs.

tccciuntSapientes S..bb..tha, ji.xiailli;d:cod. Cuirtieij.miaftipulnnvidcLui Ezcctf.io. :;atbath4 Verum eni.;ivtiD per hancSabb-ih: don.itionemDcus doir..in lihidperreC^ilHmuin clemcuti.rdcditquod Joboleumdiciturmemori lcmpcr mente complcdlendum-, quod quidcni und.omnisiemifllo, propitiatio&infuliogratix cft hebdomadafupcuia.quivocaciiijobokus,

dckendit. Atquc hocSabbathijm quictis veiSabbathLim Sabbathorum eft , quo aniniit humani omncspui2:-,icjcci;ii.;bc,ri.CL!pciabunthaercdicatcn, puttrnam.quumpcriVleflixanim.imactpiifi-

vimus.t^od quidem c ft ilkid Sabbathum vcrum Cab..hftarum omni tcmporc fanclificandum i quononcarnis, fedanimfflequimur voluntatcm &diTinacontemplamur, nihildivinxM.njcftati
,

adverfumcogicamus,.uquchocpiolcg.comn!busgentibuscxcat. quatcnuscxipla naturapuihilavi;.Etidco,!iifallotihuicPl.uicfxat.nr>^itui-aDco(utJudiiipfiaflcveranccrdicunt^\hcsSabbi-thi,qucm tam cxade &: a.LCtc obiti v.ivetuiu juxta vohintrftcm Dei fiil.Hinc crgo cflc potc ft,quod
licetnicPlancca..b AftrclogisinfaurtusdicacurproptcrtarditateAquahtatesftupidasinde oriertes,dtnotattamcnfixita:cm,ccflatio:.ciaaLiboie,&iequieciscabern.iculum, quantunivisejusef-

fluxusanimatisutplurimum..dvcrlctLi:hicininfcrioribus propter mutabnitatcm &: akcr.uionem natut;ieoram.Suntctj.:mnoniiulIi,'.^uiintcrpietanvidcntui.vimSabbaihiaMoylcpropofifiinco

in fua

confilicreiquoniamvidehcctjftcllaSacurniintauftiatquemalcvolairiferioribuscxiftcntc, Moyfcs non modohomincs , vcfapienria noluit,ur rcs aliqi;.. pcrageietur aut tcnt.uctur iUo dic; f d
dic pro lcrvitio divino
,

rumttjam & aha animalia q.iiclccic & vacare voluit co


)

quia

S;)

tiunus pr.x-

fidctpiimahoradiriS.:tuuu,qu:cincipuleronodis, utipkMars ( quicjuidcm cftminusinfortunium & Plancta peuuciolifli nus gubernat ulrimam. Quare nonnulh Cab.Jift.; rcdunt , malos
<

SpuitusphishabcrcpoteiitiiE ada.^cicndum maloomniquarta&feptimano<flc>quibus hi duo Panct.cpi.vfittent,qu.uu.ilijstcmponb.fcptimanx.LIndevolunt,hocinDecalogo, Rorif.i<i'CSahflrum ad ^nctificandumdem Sabbarhi cflc ifjftitucum. Ac vero harc rario , ci:r dics Saiuuii lit dics
bathi, cftm.giscxccuiH, qu.;ui
tur

adSibbathum intetnum pcrtmens. Quiiuanumcracioappclla-

qua: lignificac poceftitem,vim,fcvcritatem, judicium^puilitioncm, fcd fuavicum cicmcnria tamcn.- Et iiomcn luiic convcniens eft Elohinii ubi El mifcct paecm tatemcuinrcbellidilpoluioncM-.ymleuaquarumiquippequatumrcbcllio &: rcliftenriatft cau-

n^mGhcbaiih

&

rainali,&noncftDeus, Infii:itha:cnumcrari'.> pcrDominationcs in Ipha-iam Jovis; HincjupitcrpiopumomterDcosDominohabctur, ccr-ibilis iSi tjmcndus: Undc dcpingitur ccmjaculo
fulminc.i ;nir.^nu,><cl-ulm.in.itotappcllatur,parccnsquibusparcerevult,&c|uandoqucpunicns Mmcin finiftia tcnet ciemcntiam arguens , ut in dcxtra fpiculum fcvcnt.aris. Scxt.i uio
diciiur
*
s

...i-r^

Tiphetcti.

qujE pct iaierpcctaiioncm eft Gratia

&

pulchritudo.

Nomen

ei

prcE-

De

PklMAR,

MlCROCOS.

pRlf^ClP^

i^ji

prxfidetexTetragranimaco Eloah ni^^W. Hxc influic per ordinem Poccftatum in fpharam iViai-j tis.quipotcns cftaux, SepcimaScphiiochvocaturEr^-lNetfcLh^Tuamphuj, ViftonaiEtuoiuerl iftamrcgenseft JchovaSabaochjDeusexcrticuum. Iftanumcratioinriuxus(uos pioj/cicatqueeffundic per ordines virtutum m fphxram So!!b: llnde vutute vicah unpletur acque abundat aiiluen- ter,quam imphiitininfptiora iiberaliter Ec ejus angclus Michael ieu Mecatcion cftdux^cxercitua Dci, qui tmanpiiavit&victonamhabiut pugna Ipuituahiupra ttncbrari.mi pnncipem'. Odlava numerationimcupatur"Mr\Hod, ideft,Honor , Formolitas. Ejus nomen divinum cft niiSS^ GTt^PKDeusexcrcituum^non pio bcllo &;vigore, fed pro pietate &; concorcha; Hujus vero in:

fluxusirtperordmemPrmcipacuuminlpha:ram Veneris. Nona appellacur "Mw^Jelod, ideltbaiis,.tundaiiientum,redemptio,quicsjHii)us nomcn crt "n"t<; Elciiai.Deus vivens,aut^"\\y Sadai.OmnipoEcni,ieupotius,quilibiiuificic, lincieahquatxterna.

Ejusautcminl-luentiacftpcr Ordi-^

nem Aichangeiorum
ta tuicterr^.

inipha:ramMercurij

Nampcrnuncium ieuArchangehim pax annuncia;

Dccima ac uitimaSephuoch vocaturnT:2TttMalchuth,Regnuni,imperium,Temphim Dci.Ejus nomen cft "l^^.S Adonai, Doininus mitncque influencias luas perordinem Anelorura !n iph.Eiam Luna:. Acque hxc ea m parte eil opinio noftra,ut icihcet opmionem CabahltiB ArchangeiimComm.mCabahftarum dogm. defendam, qui poiuit abfolute ini^uxus ivlalchuc
per otdinem Angeloruin in regionem Luno;
;

quamvisipic Rcuclcnuis, &c ahj nonnulli influcntias

Malchutchcancpcr ordincm animaram beatorum traniire in creaturas rationales. Nec ccrte ia totum repudiafc pofliimus eorumfententias, (piraeraS ieu ordines lo. coEliEmpyrcifacientium. Sed nos iohammodoprogrcflioncm fecimus in novenario numero,&:lecundu ilhus menlara de Sephuorhisegimus.SccundumcorumergofententiainfluitChctcrieu ptimaSepJiiroca per ordines Scrap ain in primum mobile,& ab illo ad ocs res inferiorcs,quibus dac efle.Ifti veio ipforii opinioni miuune contradicam,conliderans,quod,ucnomendivinumEhieh, ad divinam eflcntiarelacum, repijelencatprimam Trmitatisperlonam^\'idchcct Patrem, &: perconfequens primum hbi vendicatacl:uminmundolupciiori&: fupcrnaturali; ita etjain piimumir.obilefehabeatin mundonatuiali,quarcnui cil quaii pater & ori^o immcdia ta motus omnium iphxrarum interiorum. A t vero, quia Veibum icLi SupicnciavidclicecHoi.hma cratpnmus motor in mundo , idcircocjusinfluxus primo niobilf atiaptatosdixi: Sed utrumque conceditur, ncucrumque amencgabicur. Influit, aicuntjHochmah lecunda Numeratio pcr Chcrubin in fphxram octavam ieu ftellatam.Nec pror= fus a me ncgaljitur ecjam hoc,quatenus Zodiacus hujus coeh l]:ellati dicitur a Zoon id cit , animaL At in Veibo erat vica,quam mfundit in ilhid vitse cingulum,ut inde,mediantibus Planetis , ad initrioradeferaturac impluat. Nihilominus tamen noftra opinio a vcritate non miiltum diicreparc videtur,volensquodBinahfcaScphirothSpiiituiSandoattributafuasmhanciph2rammfundac influentias.Dicuntetjam.quodtertiaScphirochaBmahmfluatperordinemThronoruminfph^ia Saturni:Undc vocancBinah Saturnum lupramundanij mundi mtelhgibihs,hocipfo notantcs pcenitentiam &:icmiflionem pcecatorum, quxfaclaeftin tcrmino multiplicationis quadiati numeri fcptenanj: Siceijamdcprometurmagnus Jubilxusde Jubilsisfcculifuturi. Pofteavoiuntquarto loco,quodnumcratioChefedimpluacperordinemDominationuminfphaeramJoviSjEtqHatenus is eft amicus geneiis liumani,& vita; rerum,admictimus volentes,quod influxus f uoshabeat aChefed feu Jove lupcrcoelefti feu "pS denocante fcmper Clemcnciam , gratiam & mifericordiam vicai rcrum.Gcburah etjamSephuoth tjuintam pCr ordinem Potcftate influcte ajunt in fphgramMarcis: Nec quidem ommno mc hoc negare dico, quateni.rs Geburah , Mars fupcrior fpiritualis cft po, , ,

&

teftas,feveiitas,ji'dicium&;punicio;cujusindemconditioniseftMarscOsleftis,utpotequibelia,de-

folationes,&ipoliacionesmmatur. Scxca^numcrationisThiphereth mfluencias faciunc penetrare vitam qua: a fphjErat per ordinem viitutum in ipha'ram Solis attribuentes ei claricatem, lumcn,

&
,

defcendunt ad produccndaomnia mineralia,e quibus aurum eft caput & tanquam Sol inter ccElcftia,panis&vmumintervegetabilia,&homu!ntcranimaha. Ncc t]Uidcmmultumavcritatc hocaberrareputo,qaatenusTipherethdenotatgiaciam,pulchricudinem8cqjoinacumi qua;omniainSoleperabundanciamcxilfere oblcrvancur.Sepcimoordine poceftcllc ,quod Neczech influatper ordinem Principatuum in fphsram Veneris Ec illa: influenti^ a Venere delcendentes
Solis
:

amoremjuftitiae producunt,actandemproferunr inmundo elemcntariarbores,plantas, herbas alia vcgetabilia: Octavo loco quodHod mittatper Archangelosinflucndasluas ad fphxram

&

Mercurij,qux poftea defcendens producit animaha: Poftea


fuos effundat percnbrumordinis

quodj-fod nona; iciici, fluxus AngeloruminlphxramLunx; a cu|usdeincepsregioneincrc,

raencum&decremenciJrerumdelceadic:Acq;inulcimaSephirocharudiipoiitione,quodMalchut inriuatpcr oidinem animarum beacarumincreaturas rationales conferens rcrum cognitionem, fcientiam,& induftriam: Ponatur, inquam , quod ha;c omnia concedantur pro ccrtis, fi modo IphaTa anima; beatorum (at nonnuUi Theologi cucumantj iucludatur ccelo Empyreoi attamen, fi noftra ratio bene coniidcrctur, quac eft de mcnfura nuincri novcnaiij.percipictis, maximam vim,atquenonminimamprobabihcatem inefTein meo Sephirorharum ordme , atquc de3

,38
dcfcriptionc.

Sect.
C
li

1.

PoRT.

II.

Paiis

I.

Nec quidem decens efle videtur iut influxus a Malchut pcr fphsram animarum bca)

lupiemo pcr mediu m tranfeuntcs cxtra proportioncm caf tcrarum dcgcntibus faltu tam profuninflucntiarum m terram decidant & hommibus in machinx cenno fuperccelellis , qui f^-cunMcrcuri) mliuentiipotius do dcnt lcientiam & tationcm,4Uippc ciuam dumipfoscftJod,&juxtanofhamc.alculationemJcrod,mfundcrcvidcntur,quamillsMaIchut, ob Adce peccatum eft magis ignoranti.x &; tcncbrarum, quam fciciuia; cjuI.;. Porro cttaium
lu taUs (phsia
a ccelo
,

utpote qu.x

jamBinahdatlcientiam ^uuelligcntiamiquippecujusnomcndivinum,SpirituiS.-indo relatum, origo , ut m multis lacrarum fcnpturarum Ibcis vcrbis manifceft fcicntiarum ac dodrina: fons ftiilimise\'plicatumcft.Sed,quiainiftafcntcntiameanonvideb<nobftmatus,illa quidem rehda, me,mentemqucmcainatquefub)cdihujusmci filumintegrumprxdidtorumSapicntum doctu-

&

nx accommodabo.

C
pfe

P.

IV.

SuodSephirot,feu}2umerAtiones ideofint inhominefeuMicrocofmo , quoniami-

Deum etufque lumina non aliter infe


fine ratione

hahet ac mundus, ut-

pote cuius filius eji homo.uti ilk Dei.

PLatonicinon

vocavcrunt

mundum Zoon,id

cft,.animal;&Mercui;Trifm.Pi>4<<.

dicit.qnod magnus muiulusfit dmmalpimmn ex mataiaU quodam


cceli

& imtUfgihili coinpojitum

(atque hin

Dominum,& in nonnneprijentiaque eiu: exultent ac Utentur) fiPfalmiita dicu,quod Iccundum:Unde ctjam alibi v Ocai mundum Dci filuun, arlimal mundus parvus fcu homo militerq-,
eieiiicKta laudeiit

&

utihominemmundijquoniam^utmundusnihilinfuaeflcniia comprclicndir,pra;terqiiam,quoda Deo accepit,fic ctiam & Homo omncs fu.r compoiitionispartcs tammternas qua c.vtcinas a miin-do dciivavu;LInde dicitur non incptc imago mundi,qiu cit tilius fcu imago Dcij Et pcr cohf cqucns redc a Moyfe dicitur homo ad i.maginem fui ciearons cilc fachisHinc ptof imdeloquitur Mercur.
Trifmc2.iii

cum fcn tum

Vim. 8

Scio

mundv.m a Dco atcj^

iti

Dco , hominem
tcnium

vero a muridoat!^. in irundo confiS.W


:

(lert,l'rincmtim autetn comprchenfioqjonmium

&

confiitutioeii Deus:]:.zm

codem Sermenc\tevv>m

Deuspri-

wusfecundum

Dam ad imagnumfuamficit mundum,animalprimum.,

Dtum Uominem fecit

animalfe-

(//nrfHW.Scd&hxceiusverbatotumillumicrmonem S.accuratclcgcntibus manifefliora ficnr,ubi


hos Dcos ita diflinqucntjPr;;; Deus esf inter omncsfcmpitetnus,immol.tlif,mgemtHs,ommutn autbor; Sccundiisad
illius

imagineitnnundus,a Deoprmogcnittis,

& ab eodem confcrvatus

tiutntus

& immortaiitate donatus;

homo mundus.tuu cflDci tihus>aScphirothis fcu numctationibus divmis deCem cum nominibus fanClis,
deniq^ Dciis tcrtius;tcrrefins,fed niortttUtati

ouiwxius.hx quibus fat liquido conilare videtur,quod,fi

ijspiu'fidentibus,gubcrnctur,utiq;etjam fimih rationeea;dcm numerarionesvimatq^potcftatcm iiiam cxerccant in fpha;ris Microcofmicis,quatcnus Microcofmus conflatur ex portione cujuslibet

mundirc^ionis;Etperconf'cqucns,quodarborScphirothicatamefFcdlualitcragatinhomincqiia in mundu;quippc in quo cft ccclum & tcrrajcoclumq; ejus cft tam fcdes Verbi divini j radicc Ehichi quam templumSpiiitusElohimiquiferebaturfupcraquasildquodctjamnosdoeetD.Paulusvatntriis

riisinlocis.Atq; lioccft:ilkid,qui)dMcrcur.Triimcg.intclligere vidctur5fr^;.i3.ubidicit,quod huUix ihi unitafunt,ubt tmiiatu ipfius numetifutit ex Spiritu tiati. I taDenariHS animitfitgenttor; Vita vcro

&

que unitas lccundumrationcm denarium complcci:itur,ruifufquc dcnanusunitatcm. Ncc quidciu cxtra fiicraium fcripturarum fenfum loquitur,que omniaagncf ccnt nominaDci unicoTctragiarnmato referii,videlicetmn",quod eftpolitilliauimcflcntix-divina- Ipcculum , in quo omnia Dciagnomina&cognominarelucent, quemadmodum omnesOrphei DijinUnicum jovetn fcuMonademcontrahuntur.PervitamergointclligirantiilcsillcMcrcuiiusartuslucisSLphirothica-juxla illud Joan.Evangeliftx I ee , quierat lux mundi,ku.m Vcrbo cnf vita, fcu vita .a Vci bo Dci eiucct,

utilludaPatrcfeuEhieh.PcrnumcruiiiverodcnaruimdecetnScphirothas feunumcrationcsdivinasinrcllexirproCuldubio;Qu.i;quoniamab unaradicefcuEhichPatrecftluxcrunt.idcoilhinidcnarium Gcnitorem vocat.llnde di> it.quod unicatis ipiius numcti int cx Spiritu nati:<.^i:v quidcm unitasdenariumamplcd:itur,utDenariusunitatem;Namt< Alephcii:idemquod'Jod,& viccverfa^JodidcmjquodK Alcphatq; tum Alephciim Jod nihilpra;ter unitatem; Nam 10. eft idem,
f

quod i.quatenuso.eftnihilperf<;;f"cdquodhabct,hocomncab i.pofridet;Eti.cftidem,quod

is.

quoniamnoncxaltaturi.per 0. fed e converfb ciphra per 1. informatur. Ex hisigiturvidcmus, quod.qn.itcnusanimacftin homine,imo vcro cftipfum Microcofl-ni cochim,eatcnus,cum numerusdenanuslitanimxgcnitor ( nam ahimiccflentia piocedit abinflucntiaomnium Sephlroth.irum,qiiaruminfnriacft M.dchuth,qu.creccptaculunieft virtutisinfluxuum omniuln fuprrioium, (iquidem,utinprimoMiciocofmi voluniincmulnsinlocisdiximuSjMcnsinfiiodcfccnfu virtutcs omnium ordinumangclorum acccpit j ncccflc fit,utomnium Sephirotharum vis atquc virtus tam
in

Mierocoimo opcretut quam in Macrocofmo. Hoc etjam d Cabaliflis do Aiflimis contirmatur,


qiU

Db Primar. Microcos.
;

Princip^

139

qui afTeveranterdicimtjquod Magiafit rdcntia mundi ccEleftis, qiii continetinfc 10. fpharas qtiac ; funt inftrumenta 5c mod!,pcr qux agit in nos videlicet novem mobilia decimum immobile di-

&

llium propofitum inferunthalce duas probationcs quib^ , pftcndcrc conantur actus divinos a Scphirothis in ccelos&per totum.EH Domine txum eU clum,&ciji' fhnn
Ittni ckIi

Empyrcum.Et ad probandum lioc


Deut. 10 .EtfHcelt,& cceli cttlonm
ie

iapere nonpo([unt.

.'Reg.%.

Ubi afcendunt in demonfhatidne

virtutis

, videhcet a ccehs, adip'l"asSephirothas,quxin ccE-loccelorumnumerantur,hoccft,inCGehsfubernaturahbusj

& potentix Dei ab Elementis & iphxris,in quas fiunt influxus Sephirotharum

quatenus Sephirothx funt divinx &c fuperefleiitiaiesjultra quas niHilomirius iia innnitum penetrat

m hyla radi?: ipiius Ehieh.

P.

V.

Denumerationum di^vinarum officijs in homtne^^ demif^abilimyjlerto ea"

rum m exaltattom naturcz humance.


, quani angelisperquorum ordinesttanieuntradiationcseorum ? cum, tefte Pfalm. %.feceritl}0' Piinemangeli4pMlominore>n,&gloriaatqiie(iecorecoronaverit eum,n&mminibus(uispi:ophjscum fecit,o-

QUis dubitare poteft,denarium illum numerum divinum tam in homine comprehendi


in ipfis

mnia^pofuitfubpedibusejus.Pei SepKirotas eigojptravft Detts in

hommem vitdjpiraculu}n,juxtz illud Genef.

i.Per iUas

hominum filios fic creatos rcfpicit e coelis,hoc cft.deradice arboris EhiehjUt videat,an fic
;

intclligcnsjuxtailhidFp/w. 51. Et cuftoditeumlot. 7. 10. euinque vifitattemporibus matutmiSj moraentis ut cxplorcl? eum lob. 7 18. Virtute illarum eduxit illum ex utero matris fua: ; juxta Pfalm^
ii.i i.Stcut drgtllamfabricavity&Jicut lacfudit illum,atqtie tanqudm cafemn coagulavit illum,ciite& carne induit

oM,o/;/'idrf/)'r('.v7rfa)iEtluecomniaperinfluxusliiperioresdefcendentesinMalchut;C^iV~
ibentgnttateexerciiitaim,&vifi(atiocjuspr<efervavitjpiritimeius,iuxail\udleb.
II.

pervirtuteminfluxus

fecundi terris ScphirotX;&: iplius TephiLCthiPcr has hominis opera omnia, cogitata, acimag!nationes,&metuscjas,omnclque cjus viarabillocognofcuntur imo veroretro &anteobledit cum,iuxta hoc Ffubn.i^c).i.Quo irethomoa Spiritu Domini aut quo aficie eiusfigeret Sifca)ideretccelosiUii
j } ?

&

&

ifi,a<it fiftrattim poneret in fepiilchra,ecce adesi; Si ajfuiUeret alas aurord,hahitaturtts tn

extremitate }naris,ctiam il-

luc mamiscitis dducct illttm

Sidiceret; Tenebr velui crepufculo obvolvent }ne , atque nox ejfet ctrca

eum

nc tenebrx

quidem eiim
ijp. 7;

ita obtc}iebrarepoJfiint,quin videat.fed

nox ei,ut dies illujirat ; nam

te^iebra etfmtt

ut ipfa lux. Vfalm.

Ex his cigo patct,quod Ehieh a radice Chctcr fcu Corona per omnes Sephiroth hominem refpiciat. Hocidcmetjamevidcntius adhucfignificavittextusJob;ubidicitur, quod in hotninefit Spiritus,fed inJpir.itio eninipotcntiseumficiat intelligere: Ex quibus pcrcipere licet,quod fuccellio intelligentix fit a Deo patre Ehich per Hochma,Sapientiam ejus hlium feu Verbum mediante Binah, intelligentiaJeuSpirituSando, atqucitapertotum truncum arboris, qui eft Tetragrammatoii, Qua; quidem adio leu mfluxus plenarius non fit in aliqua nin'' Jehova,&: ramos ab eo exilientes. creaturafublunaii,prxterc]uamin lolo homine, cuiiceliintclledtualisportioconccditur. Quod fanc SynefiuSjH/wtt. i. aguofcere videtur his diftis Mensfoloscurat i}nelieciualesmundos;hona. cnim in, de jam humani Spiritus origo individue divifa cft: Ac Mens dilapfa in hylam immortalisparentura diviriorumpropago-.exigua quidem,led illorum tota.ifta & unautique totain totum infula vaftam cavitatem coelorum torquet,univcriumq; hoc conicrvans in diverfas formas diftributa adcft Pars ejus ftellarum curfus,pars angelorum ccEtus,pars ctjam gravi nexu terrenam fortita eft formain, di, ,
;

ftinftaq;

parentibus tencbrofam haufit oblivioncmccecis follicitudinib. terram admirata jucun-

lit a radice Ehieh,&;quod ejus motus fit pet univerfasSephirotasdivinas,quatcnustranfitpcrangelorum ccEtus,quosinformat,acper{phiras, quas animat:Et per confequens eft ha;c Mens uni vcrla Spiritus ipfius numerationisHochma leuSaipium Terragrammaton,ac Melfias, fcu Verbum omnia confcrvas. Eientis,qua2 cft virtus Ehieh h.ec Mens divin.i in corpore opaco h.ibirans relationem habeat ad numerationes fit,ut [nde etjam

dam.Ex his ergo videmus,quod mcnns humanx origo

&

fuperiorcsacmagisfimpHces.QuodquidemMcrcur.Tiifmeg.Piw.j.IucuIenterdeclarathujufmoadoperaDei&)iaitirAprogre^us,adbonorufig)ia,adpoteJiatisdivtn&cogmttonem;portioqudam attributa
bonoriDn indiciu)n ^naloriDntj^ variuartificttmi inventendian : Incipit ta)nen in
iUis

diCemionc; A}ti)}ia(in<:[ukil\e)hiima)!a,velatacarnisu)nbraculoadcoeleJltumDeorumdifcurfttmfufctpiendum, eil ad


vivere ,faptentta}n^^ nancifci

ad

portio)iemconttnuiLiirfiisDeoru)ncircuieu}ittU)n&c.\lbi[^crDeosimel\igitnumei:zttoncsinicnoies ex decem radicibus,cui divcrla Dci,fivc uniusjovis nomina attribuuntur. Hincetjam dicitSynef Hvm)20 eodem; Ani)na bihens expcrenni honortvr.fontc concepiis fuppliciter precibus adparentonafcende, neo/^ cunBare, terrs. terrena li)iqticni;mox verojun^a imn Patre Dea cmn Deo exultabis: Ubi per patrem intendit Ehieh fcu

radiccm;Atq;hicdenotaLevidcturMcntisa(cenfionismodumdecorporeadEhiehpergradusSephirota;,qui nihil aliud funt, quam ordines fcalx Jacobi per quos angeli atq; animae delcendunt coelointerram,ntq;iterumde leiiainccelosafcendunt: Necquidem vosvehmintelligeie, me dc terra Microcofmica, cceIo folummodo & terra Macrocofmica hic loqui , verum etjam de coelo
;

&

vide-

J40
vidclicet dc ipfo
tur

Sect.

I.

PoRT.

II,

Pars

I.
idealitcr

homine interno & cxterno.in quo omncs SephirothnE divins

exprimun-

tam cxactc quamiii MiicrocofmoiEt inMiaocoCmo ipfa Mcns ad Hochma rc fcrtur.juxta ilhid Mcrc.Tnhv. Pini.t.Mensfuaaaeadfiiprona e>igipotest:ht Sermo. ^.dc hac Mcnte licloquir.i; Qh(c.;^
hacDeinatHrafukifuntfecundumopcrumcomparationem pro mortaltbiu immortales habentur,
ut tpfum quoque bonum intueanittr.Aiq^i
intcUigcntiaftia

cunJacomplettunturquiinterrafunt,&qtummari,&fiqudeHprdtcreaftpracalHm,afq^adiofeipfoserigitnt^

hoc elliliud,4Uod iuEvangchltarepcntui;Nf;Hopm';w^Ho/^

re/)o//,//j/)y^(H;;Hmcet)imab/\poltolo,HomodiciturTmfi;r)si,&ahbi,T<<t{r/uc/
m<5^(Sf;.CLuctiam XiftusPhilofophusPythagoraeusaftipulati vidctur;HincaMerc.Tril'm.dicitm;HomD ammal iitvtn.JU,c[:Lod noncft tcrrcnis biutis,led cum ca-lcftibus comparandum ; Imo vcro
<!icit,quod homo verusftt vel
ipfis
(i

caeltcolupr^JLintior, relj.iltetiipayifortepottttis.
)

Cj^am cjuidcm luam


;

afl

i-

tionem lic probat; Oujicun^j


ccelum.illiid^j

iu|uif
qiia

ctxlttum defccndit ad terram,coeh Itmitem defrtt


qtiaijjiti>limta,ac

homo autem afcendit in

maitur,nec eaf^git

imafuni

reUqua omnia diLgm:.r tnquirit ; quodcj^ magii

ampla eRhumanx naturnpotcjias-.Ouamohrem (inqui: ) audenditm elt duereheiniiiem terrenum DiUTiifid mortakm^Dettm vero loelejiem tmmortalem homincm. Ex hifce
e^,terram

quukm hauddnntttens

in coeliim attullitur;ta

igituiejuididiscliccretascft.homincm cxtcrnumDc.im,lcdmoit.LJcm,cjus veiomccrnumlcuintcrnipancipem Dcum circimmortalcm;(.juatenus Mcns nulhs palTionibuscft lubjefta, utpote cui
ip(aqi!oq;iataf..bijciiiiitar.Atc];h.KCcftiatio,quod Anr!ftesiftcmhj;ccriirhpitvcrba;.\.'/^;j;;J;jracttiumest humo,aiiorandum at.^^honorandum

monumgenusiiovtt &c.

Quodquidcmde

Hoc entmin natuiam Dei tranfit,& quafi ipje eRDeus;Hoc Dxhominelpirituauzatoleurcgcnciaco intclligcie vidccu:,
.

Refol.ThechgorumT. i. P. u quaiis ric vutute Mcntis,qua; eft dc divma Mclfia: natura.-Unde lcgiti:; P.ii.Q^z.q'.iodimmort.:lic.ishouunisnonhrpcr uaturamicdperg:. tu.rr;Erfi^-ierhoi Angnft.dicit;
CreaViiDcAsht,,uneynimniortalimnonexcondittonenaturdt,faiexbenefiiiocoiiditori5,\\.c-.},lentuiiniver'alis,om-

Ad.miigiturpi,imushomoluopcccato hanchominisdcit.ucn. fcu divii.itatcm ablcondidit,qua imniortaliseiat in initio cvcatus atqj hoc modo mortalitatisa;niginem iibi &pofteriscontraXit;AtChiiftushomoSpirituS.plcnusd!vinamho.nuus naturame vinculis Hbcniacriantis
c>'

infurniantis.

ravitpcccaiiactencbr.irum,fpkndorcmc|;cjus vivihcumliiajuftiti.4mundopatefecit;itau!,quod unu^ ad dc ftr.iclioncm pi.Epaiavcrat,altcr Ipiiitu vivifico aruina pia;icrvaiit. Quod igiturSamai i, deftructiVLis Martis Djemon .ad homir.is ruiii.im tuo fato ordinavit,hoc qmdem benc ficus i<cJoviahs Vencris Spiritus dejccit,<l<>: in piiftimnu fanitatis gradum homincm vcduxu:Hoc cnim idcm ab ipiisaftris.fatum iionanibuS cfiundentibus, ab origineprognofticoquodain denunciatumfuit: NamiLcundumFirmicum &aliosn.itascft Adamfubfigno Aiictis ; quodeftDonnr Martis,

&

Dominatio Spiritus Samacl i in quo loco quia cxnkaia erat cjlis malitia , ideo cjufdcm dctrimentum iSc depreilio citpedandaeratinlignoei oppo(ito,videhcctCubi Marscafum&; debilitatcm fuam habetedicitur in Libia ;Id c|uidcm quoci ccjam itacvcnit: Nam dicitur ab Aftic.logis, Chriftumfuiilcnacum lub codcmiigno,quodbouicati Vcneiis6iJovisattribuitur:Exhisigiturvi)

deinus.quomodolupcrioiaagantinhomincm.fuafqticimprelTionesidealts inejusccelum impriraant;Ecpcrconiequcns,quodScphuothic3e numcrationcsnonalitcrinvenianturinhominis ca-lo,quani in cckIo mundi,Lujus fiiuis cft ipic homo,pcr unicam animam cjus.quaecft MclTi.is lcu virarboiis Sephirothica- humans tus Tetragr.immati Qua; cumlitetjamhominis iplius nicns, n umei fint tnm in hominc intf^rno quam quin ipla: iioncs divini dubium quafi truncus, non crit Deuslittrnius;& tiinarationc,TLinitatirclata,communicct inmundoirintuali.Porroctjam,cum tam cumhominc,quammundo,cjuarumrationumqua;libctiterumtrinaaliapartitioncdividitur,
;

&

;i

triplicitriumHicrarcharumordinifcii Angeloiiimclioroatttibuta,cuidivifioni tcrnaiii-pcr^.du-

d:iEfiunitas,qiixcitunusDcusfcuMouas,tanquam iadix,adaptetutnumenimdenaiiuin conft-itriplici ordinc principali iu lc dnclo.additione unitatis,( hc o .) ipfum homincm crearedccrevic,cruiobhocrcrumomniumnodusnonmlidlcappcllatur;Diftinxitnamq;hominugcnus pcr gia(ius,vidclicet fupcrioies tk ccelcftes, atquc infcrioies feu terrcnos , & fccundum horum craduumnatuiamvita:honunumintcrvalla,aninixc]ueconditionesordinavit. Ehich crgoleuPater in Chctcr,coronafcu llimmitatc ommuui icium cftcntiam formalcm in fbpofhdcns,qui' foli e-^ jusintcllcdiui obijcitur (?cfcipfumintclligens,Sapicntiam,'Mclliam, Verbum,feuvirtutcm fiii ituitjideoque
i

liliens.Atquc

pliusoignit;quidicituihliusinNunicr.itioncHociima,aChetcr,hoceft,alinupatrisialtuleviprohmccft,quod in Dcir.Ttc Pattis ac Filij nomen invcnitur ; Nam Deus unus linc diftin-

6lionepcrlbn.uumvKtuteiiiluaminfecontincbat^ntqucJllamrevclareautcmitterevohiit,piiufquam dc mundi hibrica cogit.ibat;.'\t tuhc fccundum Mcrcurij Trifmcgifti dodrinam , Moints generabat Moiiudem,&tnfeipfamreflec^ebatJpl-ndoremfuum;'Vc\,mif>udcimdcmAibiha.]:ctui-, Cumhttcdi-

xtlfet,mutavitformamfuan,&t{rtiverfafubitorevelavtt;hoccl\,occuham(ccitmanifc{i\.m\;&ieii\smani-

feftationc,hoccft,cinanationc fplcndicia omma deformia funt infoimata.

Hinc

fequituti;; ttiroW-

xttt;Cernjbam emmimmaijumquoddamJp!:iiaculum,omniavidelicetinlumeHconverfa.

Imo vcio

ha'c ca-

dcm Mcns hominem dc nihilo quali ;;liquid cfFecit, juxta illud Pfalm. 159. Ociitittn vtdertmtfiibflanuammuminformtm& nonadhui exifientem nam in libro tuo ftierum omnia membra mea confcrtpta. Sic
;

ctjam

De
:

pRiMAH,

MiCROCOS.

PrIImCip,

i^f,

SicetjamtilijaPatre,&:SpiiitusSan(Stiab ambobiis flaxumundusidcalirer.anrerealemcjus creanoncm fuit dciineatus SiCviti &c Propheta Regiusgioriatiis eft, quod imaginem templi tor.ilitec defcriptamaccepeiitcxmanibus Dei. ProdudtauaqueiapientiajCum fitprouucenri (imillima,& ab eo iupeinaturaliprogvciru cmanans,h'i] nomen fortiturjUt diCbum cit; Unde 6c p;itiis appeila-r tiOjUtiitidcmdidum eft,quatenusintcrpatrem ik hlium citrclitio certiilima P.illulau'; aurein i-?
:

gneusamorexutri{queptogredicns,SpiiitiisSacioran<3:us, ncxulqueutriufqL.e inviol.ibiiisnun^ cupatur,quatenusprolemcumparentcamorc(eir.piternoconnc<5titi arque hoc modo rciti.-c ftatuiturScphirothae Hitus,vidcUcetBinah,cuiElohimattnbuitur:Duobus veroprimjsaSpiritujunr
ftis
.it

(tiasiiiliLiencias,&

ordincs Hieraichi? fapciioris Serapliin 6 Cherubin relpondenr,cum pcr Scraplun Eliieh mitpcr Clievubin Hochu-ia,utyafm(.'j dictum eft. Ouod autem m Verbofit vita
1,

lux fc9?/.'>H'iosdocetD.Joa:i..

Er quodin homine videat

& audiat Verbum Domini

&

.iffirmac

i. Similitcr,quodmensfitDeuspatcr, &quod Verbileu Filij & Par icem m cllentia , & quod ipf orum unio vilce fi t , ac quod haec unio fiac pernexuniillumigneuro.nosinfuuitiplccodenunloctj: Porroetjam, quod homo lit tcmpluni J):i&;SpiutusSan6t:i,titatur D.Paulus. Quidigiturdubitarenius,anScphirotha:fuperiores finc jn hominc nec ne.&c per confcquens virtutesangciorum Scraphin &c Cherubin Similiter Binah,

Mevc'.n\Tulmcg^(i.Pini4ud.
tris

uon iit di

ffi.

rcntia ad

>

>

prudentiaSpiriruiSa.id;or"iata,mittitfluxusf:Osper ordinem
lu cireuinduftum

Tluonorum. Hoc Vcrbum

Spiii"

mundum dijudicat tefle Pfalmiii.i


:

Paravitin iudlcto ihrcnum fuum;

Quamfedem
;

filiopatcreoncediromnimodamci tribuenspoteilatemjudicandi: Similiter deeo dicitur in Apo^ (aljpji: Ego vici.iiyfidto ii: thrcno patris niei Judicandj t rj:i m rarionem Deus dedit hominibu s de quo mtfericordtam fed') no pafjim tratc ;nt crinrum: facrx Ec S.ipicns 1'roverb. ii. dicit quod tujliti^m
f
:

&

Sd>tsmvemetVi:am,mjTttiam,&gloriam:EtSap.i.Iudtcestsrr<id<.bentiuJiitiamcolere,&fenttredebomtateDo~

nnni

Virtr.tcmeij.tm Spiritus hiijus ordinisfcuScphirothsehabuerunt 70. Seniores, quibus


ivloyfc.

Aa.-:

lum efl judicaie popaium cum


rccipic

Clemenriam autem,bonitatem,gratiam

& mifcncoidiam

homo ab inii^r^iaia Cheicd;cuipra:eflnomen *7S El. tranhensper ordinera Dominationti tlnde vim domiiiaiiui hsbet homo virtute infilacntiaE hujus Scphirotje rrantitnsperhunc ordipem .Scphirortia Gcb.nah potcft uem,v;m,(cveritatem,6c puniendi voluntatcm infundic in fpiritumhumanun. perordinemPotcftatumimpulfudivininominisElohim, AtScphirorhafcxtaTephirethdarcigiatiamjpulchiitudinem,ornatum;&:, quatchusejusinfluenriaetranfcuntperordinemvirrutuminfbha^ram Solis, hominicuiiibetclaritatem&vitamramnaturalem quana moralemattribuit,aiiillencMnominis Tetragrammati Eloah. Netzeth,quxcftSephirocIiafeptima,infliiitinhominem,Spiiitumquetriumphantchi& vidloriamdatper virtutem nominis Jchova: Sabothjid ei1:,Dci cxcicituum;cujusquideminfluxus,quatenustranfeuntperordincmPrincipatuu, diftribuunt rcgna &: pro vincias hominibiiSjali.ifque dignitates rcgentes,tani fpirituales qua civiles.*
Rcgniseigo&piovin.ijs,linsiliterinipeiatoribus&regib.prxponiturordinisliujusinfliixu:;Principinus

& prxhdib. prsecfl oido Archangelorum,fimiliterque Prophetas docet

Angehis dcniquci

telleChrifto^cuihbethomiiiiattribuitur.- PerArchangclorumergochorosinfluitSephirochaHod

in/pha.Tam Mercuiij; Et pcrAngelorum ordines illaultima numcratio, Jcfeddida. Atquehoc xr.odovidcmns,quomododcccmSephiiotlljc, caruraqUe virtutes inMicrocofmoiam exadeinveniantur quaniinMacrocofrnq :adcoqueetjamhinceft,quod iftaenomerationesarbori comparamos deorfum : Sic honio, quifai^us eft ad fimihtudinem Dei,' rahtiirradiccm hahenti iu aito proprerrationcs fuprad;cl:.is dicitur ab AriftotcIeipfaarborinvcrfa,cum cjus radixfitin c.aptte,ra-

&

dedit': Ui>deappropiiaturoprimearboriSephirotharum divinsuim ; quippe quje conftar ex naminibus divinis,cci jus truncus cft nomen ineffabile Terragrammaton;a c]uo,tanqi!am fbpircs fc(i rai-ni,caEtera hauriuntur agnomina.NamDciiSi qui comparatur Ehieh,dixi:;F4(/<ttJ ho,ninein ai inlaginm nojlrdm. Quod verbum Fiat fifio icfertuf;

mivcrodeorfum tcndanc: N,im beusoshomtnifublime

ineumjpiraci<luinvu.t; pcrquodinrclligitur SpirirusSan6lus. Atquehichabemusprinihpeuori rc gioiie hominis cohabitanccs ; in capite nempe , tanquam in coelo Scphirothm cipales ccElorum,in quo eft prxcipua divinitatis fedcs ubi radix eft Deus Mens truncus eft Vcrbum, Saliijpiravit
; ,

Ut ergomenti-o etjam fxpicule cransferturillaallcgoria ad capur, iadice,trunco,ramis,&corticibus,fic atfaeftdc l humeros , crura , pedcs , latera dexrra Imiftra fi ve thotacem qtii truhco comparatur , cuinamcii Tetragramm.praeeft;indcarguendo,quodhominisfabricafit quafi veiiirimum Sephirotarum di)ientia,&nexusutiiufqucadvitam Spiraculum feuSpiiitus
divinus,

& ..ftlatus

&

vinarum fiibieclum
tus cft, idcirco
,

tabcniaculumiUarum. Porro etjam,quoniam honioad Dei imaginem fahoc cft, arbotAichetypicacognominatur, ftipitcm, acramos , & radicem in fe continens , fic etjairi Homo non indired:e arbor Microcofmica appcllari potcft. Scd de his numerationibus deceni , quibus prsfunt totidcm nomina divina , ab unitate feu ^ Alcph fcaturientia , mcntionem , licet occultam , fecimus in ItbeUo ubi demonftrationem ex tribus pyramidibus confllatam fecimus, nojiro de Numirii dimii inqua'
feu

ut Deusipfe Ilan,

l^t

SeCT,

1.

PORT.

II.

PaRS

I.

inquarumiumnntaieDeumineftigictiianguli flammigerantiscxpielUmus: Ibi ctjam detlaravi' mus,quomodo DiasaMonadc&Tiias abambobus protluebat, numcrorumlcilicet limplidum radiccs; NamunitascftradixdualitatiSj&illaradixfcu propinquum principiumnumeii piinii,vi<lclicetternarij,qui eft radix ciijuslibct numcri limplicis-,cujus quadratum eft 9. ica ut , (i addatur ci unitas.producaturnumerusdenacius. Abmlicate ergoadnumeram denarinm limpliccmprocedebantilla:emanationesdivina:deccm,ab Alcphproflucntesufquc ad Jod,quoddcnotat lo.qUcE erantidxalcs mundi futuriproprietatesin limplicitatc regni Enloph prolatx; ad quaruin cxemplar
iriundus poftca cicatuseft; Atqueha;proprictatcser.antnumcrationcsill.xdivina!, di<t\x Scphiroth^aquarunjinfluentijsperordinesprinlicoeliincoelum tecundum, :carum tandcmprolapiii

ad machinx ceucrum u(quc,mundus mundiquc crcatiir.r,& virtutes carum fadx lunt,atque perpctuo lccundum Dci voluntatcm conlcrvata:;ica ut in piimo loco ^.dcclarct peiicctam priinarpcrkclionisemanationcm qiiippe in quaeftprincipium i.mcdium i.Hc tinis 5. ricmpc 1 1 l.ficomplctam pcrlonarum in Trinitate perfcftiomul in unum aggregaca (ic erjam hmpliccm Hochma, Elohim , &Dinah-, qua: funt ScphiCheter, Ehicii, attribuuntur Jah, nem,qua; derivatae funt. iimphcesinramis arboris Sic duccndo j.in iiiinus exquibus rorhx limpliccs, Addnai, oritur 10. nempe Makhuc: Nam ad i. reunicacem cui addcndo producitur 9. lc, fertar^.adz.^.ad^.^.atqucitcrum adi. y.adz. S.&adj.p. Qu^odquidemitalchabtt; i-Ebich, Cheter,lcu identitas influit per primum luperiomni angelorum ch6rum,quae cft alteritas, in Iphxras habentcs criplicem naturani, videlicet in primam ejus ternariam rcgionem , lcu piimum mobile Sic etj.un x. ibujah Hociima per lecundum cjuidem Hierarchix ordincm , nempe pcr Chcru* bin in Ipha^ram fecundam ejufdem rriplicitatis,in CGelum lcilicet odlavum ; atquc 3. feu Elohim Eiaahper tcrcium cjuldem Hicrarchix ordineminempe Thronbs,in fphiram terciatn cjufdem,videtertio dic
; ;

&

licetinillamSacurni.

Dcindeperfecundamrevolucionemfeuoperarionem i. fcuEhieh Chctcragicin ^.ncmpe EichefedperpiimumfecundcKHierarchixordineminprirriamiphairamfecundx criplicitatis, vidcHcctinJovisfpha^ramitr zvclJahHochmah impelhrquintam Sephiroth; Elohim Ghcburah pcr ordincm lccundum iecundx Hicrarchix inmndit fluxus luos in rcgionem iccundz triplicit-uis lccundanii atqiielic incxccris. Hinccrgo vidcnius,quomodoinhniraDcivirrusadnatur;cprocrcatibncm priuiquam .^iiquid formatum cxcitir,opeiaca iit Sic enim ab ciigiiie fr.dus c ft ir.undus%atque lic etjam modo minfico crci:tus cft homo Unde unus,icemque &: alcer dicitur ad iinacinem DL-icrcatusjquatenuscxcmpl.ir emanationumidexfupcrlubftanrialisproanimalua&formalivcatlupiimohabcnr. Hinc, inquam,Sephirothx livcnumcrationesdivinxfuntinmundoi
; ,

indequc etjam reperiuntur in Ipiritu humano non aliter , quam iinago Iplendidiflima in fpcculo policiiumo,quibus tam hic quam iUc dimcnlioncs fux moli maxime proprias luininaque , quibus illa;dimenlionesornanturatqucdccoreiniigniuntur,rccipiunr quibns ad hancufquctemporis
, , ,

fninucam cxiftunticum.cefte SapicntCj<;J/' favor; cunclacreemur &foveanm, qaoruih qiiidcm princcps terrenus cft iple homo.

C
De Myfierio Sephirotha

P.

VI.

ultima Malcuth in Micro-O' MacrocofiKOj Etquodpro-

pter Adt peccatum nobis claudatiir,<^uomodo Sephirotha 10. avpiicentur

hommi ? Et quodmje haheant coelum ac terram.


CAbaIilta.',racionibus pridfftis moti,dicunr,quod

homo

fit

arbor invcrfa, quatcnus

ci
,

d.itur os

atquc vuhus fublimis,uti

didum cft:Etcnim,cum homo lit ad imagincm Dci f.iCtus


,

icquicur,

quodnoninepccarbordicatur.quoniamipfcDcus vocacurarbcr Archccypus ftipiicm laraos, Sc radiceminiccomprchendens. Undcetjam fcquicur,quod,cjusimagohomoiiiT;ilesiftiusarbpiis parresiniepoflideat, quibusa deatorc dilponaturin operibiisluistamadievcntatemquam clcmentiani.HujulmodiautemarborisScphirothic^radix cftEhichChcicr.cujus d.-fluxus dciccnduntpcrinfcriorcsSephirotlias,&tandeminMalehut: Sicutigitur,radice."b.uborcc;vcila,fiorcs, fohi,&;fruCtusmarcelcunr&pcrcunt ,fic, (inqui.int Cabalift.r) pcr peccatum Aux l-uiccxcila
MalchutabEhiehr.rdiceChctcr,&:atruncoTetragrammatl,acconlcqucnrcrabcncriciooinniiiin Quarc iic vacua rcm..ncns Scphirotharuni ; iic Malcliur remaniit nuda dc omni bono influxu hxc dimcnlio nihil nobis boni confctrc poteftj Antcquam vero Adani pcccabar, Malc hut a itiprcma radice rccipiebat alfiduc influcn tiasjomnium Scphirorh.-uum proprietates , uainclquc angclorum ordmcs (clc invicem muruo amore iecundum ordines graduum iclpicicbanr,ira ur eadcin (cr-

&

licitasiJcamicitia,qUa:apudlupcrosinveniebarur,eflct ctjamintcrinferos; Cceli

cum

elcmentis

vinculoquouam nuuuumforticbanturamplexum,altcrumquc alteriusmuruo.-idimplcbatcana!fsScphiiotharum,pcrquosdeoifummGvebancinfluxus,arqucdamuflim


ofHciaiiiapr.xft.ibanr,
ita

Db
:

PalKiAli,

MiCROeOS. PRfNCtP
infliienti.T

14.^

itauta fuperionbusad inferiora uberrimc permeatusocculcostranfmicriarent

nomi;

naqueDeifacrofantlabenevole adimplebancmuridum; Atque hoc nueilieirur tam deM.cro-quam de Macrocofmo Scd pcccante Adamo contufi fuerunc orduies mundi utnufque canaicfqucanfradumlubibantjacque hac viagioria&: lixalanirasaMalchutiubiata vinculumqiie illud benediftionisviolarumeil; LlndehaccScphuotha iniima,acxterispianta;ramisexcil"i,"rari;Eac,

qucbenedidionispermanentisdonum nohisimpcrtire nunimeporerat j adeoque nobis exmcie quahftciilis manectotaarbor tamMicro- quam Macrocofmica: Hinc morbis&perturbationi-

bustumammstumcorporis fubijciturhomo,quacenusultimusrrunciramusprxcifusnobisouafi ftcrilisinveniturl HxceratdecihoiUa, qusnontantumiuperAdamumcecidit fed ecam fuper totampollLricacemcjus,quaminfecic; imo tocum munduminquinavic- Nampeccancc Adaino,
,

primop;ucncc,peccavittota humanigenerismafla, qiisinipfo continebatur:namrami fequuntur radiccmj.i.tque ita regnum,quod eii: Malchut.a nobis toUitur &occluditur,quoufque a<7nus iltanto honore dignuseft) ianuas rcCTniaperiat leinnoccns ('tiLiiloluramodoadhocpotcns, quarumpriaiadl.Vialchuc. Acque ha:c ell: racio corrupcibihcacis atque infirmicacis mundi ele-

&

leceptaculum

relpondeat ultimx numerationi Malchutin defcendendo jadcoque diciturcxmde^relpedtualceniionis inalaim,prim.aterra viventium iupponendo propter feparationem Malchuc a uo trunco,quod rcs omnes fublunares fint de rchus morHxc ergo eft caufa,quod ad defendendam hanc Archangetuis,quatcnus tranfitoriaE & caducs ii Cabahflx fenccntiaiy probavi.influxus Maichut non per ordinem animarum beatarum ( uti voiunr nonnuUi) in infiaiam mundi regionem , fed per ordinem Angelorum in Luna fphsram
,
,
f

niencaris,quem Malchu; f la ftcnlitate infecit omnium influx.uum iuperiorum

Unde dicunt Cabaliftje, quod Luna, quatenus cft

ficri.

Similiter hxc eft caufa,videlicetpeccante Adanio,qui fuit radix totius generis humani quod , onanesramifueruntinfe6i:icumaiborisfoh'js,juxtailludRoman.E4^ZJCrfW;*nriiyH>-y7K_^irmHj4nj

impedit,&pcr ilUm inquinant.irmuki Ec de bona radice iterum dicit ; Etfiradtxfanda , ramifmihur; mntamenraiiiuiarMWhifciturmqueexucatttr. Voluitergoredemptor,feu Adamfecundus feufpiritualis,
fuic in

&

utomnespcrcumrenalcanturi tanquaminmeliori,perfedtiori&:pulchrioriradice,quam piimb parente,quamvis ejus etjam radix non fucrir inquinataab origine Omriia ergo, qus
.-

propi:crpecc,ar.idiminutafunt,jriMefliaEadventu pcrficienturj namineoinftaurabicuromn^eillud,quodprcpcer Adxpeccatum corruebatjimovero &ipfamors,fiveinfluxusSpiritusperrtirio(i SimaelroUcndiiuntatqucdeftiuendi. Et, quemadmodum in legeMofaica feu vetcri homines
influxu

bono non

fruebantur,nifi aut circumcifione,aut oblatione

aut aliquo alio modo prius

fentpurg.ui;!caiJiiasregni gratiadigninon rcddeinur,nifi meritofangu.inis Chrifti,

eA quiomnibus

veter;busanimal!umcruonbuspr.-EvaIet:Namfolus Uleagnus dignus eft ad tale opus perficiendum,&nonalius,uci diximus: Leilorem autem hicverbouno commonefad:um vehm , mede amputariont rami Malchut acxterisloqui refpeftu noftrum 5 Nam Dcus Tetragrammaton tanquampanccpsglona:,Sephirothimperavit,utin Adam praevaricatoremnuUusinfluxusbonusinflueret ex M.ilchut,et|imfi ipfaMalchutfluxubonoplena extaredignofcatur,- Etfi quandoque vacua dititur,id ( inquam efl iefpe(5tu noftium , quatenus fciUcet nihil nobis boni confert , prorfus ac d eflec vacua. Acque hic cft mos Dei fecundum Cabaliftas cum injuftis punirione vel ma, )
;

ievolenriaviiltrefpcnderejprascipitfuoregno fivedifperifatriciMalchut, nebonuminipfosinflu-

xufuoinfundat,hocefl,utmaneatoriof~a &quafimortua,ac
haecdicituttruricatio uitimaepiaritxveiramiinfimi; quae

fia caeteris piantis elTet

prxcifa;Et

quidem calamitas non

Ad.Tcfoli

&

po-

fteritatiejus,fedmundouniverfoaccidebat. Ex hisigitur videmus, Sephirotharum ram in Micro-quam MacrocofmoetFed:us:Quare Sephirothicaedimenfionesnon de mundo folo, fedetjamdehomineincelliguntur. S'\cci\u-am\\3iCOiL^uontT)omimcz,Vaternofierqmesincoelky Sanciip~ cetur mmetituum: Adveniat regnu' tnum Fwr voluntai tuaficutin coelo,fic etiam in ierra &c. Pacer qui cft
:

Ehiehfeucorona, &radixomniumJnonpropriemreU]gicur (ur mihi videtur) quemadmodurri


mm-idoine(\:,l'cdhomiiii:Quare,uhidicitur,Ffatvolimastuaficutincoelo,ficetiaminterra,imellimmr
illud

hunc in rriodum Fiac voluntas tua in homine externo feu corporeo, ficut inaeterno feu ipiritu.aii;cumejuscoipusfitterra,aniraaveroejusfitverecce!um:Undepofteadicitur,conceptofcili-,

c(Jt&conrinu.itofermonedeverofub)ed:o,

dequo&

pro quo caufacor.am Deoagiturvidehcet

h'omine,Pani'mHoflrum quottdtaniim dariobit hodie;hoceli,za.mf2inzaalem,c\uonuznmi: anima, quatn iTidtcriaIem,quo aliturcorpus ; Et ranitte nobu debitamfira , ficut &nosremittimus debitoribusncfiris: Et nosindiicoi tntcntationcm :fed Itbera nosa malo: Ubi videmus,quodintegrum orationis hujus fub7iL'.

jeicftum

Macrocofmi

Et per confequens cffilum ac terra inteUigitur de iliis Microcofmr non eft nobis illum folummodo invoeare extra nos quem qui, djcm in nobis habitare docentnosfacraslireraE multisinlocis? Cur igitur eum de longe invocaremus,queni propinquam ac centralem in nobis invenimus,&d femper nobis aderit,fi peecatarioftra eu in nobis vacare u,bique,im o vcro ^efcere non faciat ?
fit
;
:

homo

&

Quid enim opus

&

&

Nam

,44
tione in nobis
:

Sect.
Sic tmpijs

1.
i

PobtT.

II,

Pars

I.

Namrevcra abfcntuSpiritusSanfti

nobis

eftcjiis boniuatis

vacatio

& rcquics ab omni operavacare in ni.ilcvolis

Mmem

ahejfc tni.]un Mcrciirius Trifmegi(l:iis,hoc clK

Undcejiisactualismanlio dicicui cllcincorporcpio &fandto, nonmimpio; tjuippe in<.]i;o potentialitcrlolummodo,hoccfl:,nonaduagensfeuoperansdicirur,quamvis advitamfcmptropcretur,quatcnusomnisvirtuscllafpirituorisTctrat;rammati,unPl.ilmiftarcgius fatetur,P/rf/m.5;. Porroetjam Cabalilhc oblcrvavciuntquodio.rcrum omniumentia, quo: l-^hiloiophusCatcgorias vocat,ex.idi(limamadnumcrationes Scpliiroticasrelationemhabeant: Nam iSn: hx.quace-

nusinDialcdica numcrantur,omncsrcrumcircumrtantias contincnt , (2c pcrconlcqucns quoquchominisAluicltccrrclhisrcriimDominusjinquonon mini!s,quani inipfomundo,


!<<.

iplius

cltcl-

fentialummalcuacnusgencralillimumpr.vdicami.ntiiiibrt:anticV,nempeMcns,cujusramidelctnconlcqucntcr gcnus duntadindividua; SicDcuscll:EnsEncium acfubllantiallibftantiarum, furamum ac '^cnerahirumim in pr.cdicamcnio lubftanciav Purroinhoc ujiic cft Cj^antitas tam conriniiaquamdifcret2,fimiliterqucpartiumharmoniapcr rclationem,cujuslibet<^alitatisccnditio,Quando,denotanstcmpus, Ubi,porti.ns locum,Situs,Habicus,Agcns,l-'..tiens. Habctct-

jamin

fc

vimquinqucp.a:dicabilium,Gcncris Specici,D)ftcici)ti.r,Pioprij
in

& Accidcntis; C)ui quiNumcris Divinis,arquc


:

dem numcrus.cum lit dimidia p.ais dcnaiij,dcnotat ccntrum dcnarij,un

ctjaminPortione,prioii hujus declaratumcft. Atque hi ambonumeri cxplicancur per duo illa Et,fi illi elcmcnta Hcbraica formofillima ijod Sc r;He,quorumJod aiguit io.& n Hc quinque videlicct Porrocrjam Dciclcmentiamaigucns, Jah A'. duofimuljunganturj exphcantnumen, horum numcrorum prohinditas in eo lita cft , quod , fi circumfcicnna a lo. pcr ccntralem numerHnij.dncarur, producic 50. portasintclligcnti.x: Cumigiturhicnumcius mhominecontincatiir, quis dubitarc potcft,quin vis 50 .portarum intcUigcncue, &: iplum nonicn Jah , imo vcro omniumnominumScphiioihis lo.atvributdrumvirtusinipfohomine comprchcndacur, cum Dcus

co habirct,qui cft quali totius arborisScphirotica: truncus .''Praetereaetiain (1 vim Dccalo"iMofaici(cudcccmniandatonimautprxccptorurn lcgispondcicmus,videbimusapcrtis oculis ca homincm iclpiccrc. Quod cum ita fu,quidopuseiit dubio dcScphirothis humanis, quoniam lo.illaprxctptancxuinleparabilifchabentad io.Sephirotas;&: perconfequens ad 10.
cflcntialitcr in
,

ih prinia fciic limplicit.as (?>: unitas Pacris , qui cft fph;vras,in qiias iil.cScphirorh.-ciniluunc qualibalisis;radixtociu5,noiacur; :ium Domtmis Deiis ttitis,quttetdaxitde Algjfto ,de domo fervttutts;
:

Nam

Non b.ik bi! alios Decs prm)


cft

r,tt.

l-i.vcqttidcmporaoSepIiiroticiarborisradicirefcrtur;cujuspotentia&virtus priusopcrata

inccEloEmpyreolcadecimali-h.cra,inquamScphirothx 10. virtutc nominum cjus inHuunt per ordines anoelorum ab unica ejus radicctanquain pahe Unde Ehieh dicirur noincn cjus , ut anteadcclaratumcft;Hinc cnim,tanquamapatreunicoprinnimmobile,&deinde reiiqua, tanquamacrcneiahprincipio niovcntur; Hujus cnim agitahoneagunt ordines Angeloruminlphxras; Undcmquit Dionylius tn ]\ierurcht]s\oc\\\cndo dc Intelligentijs} GaudeHt omnes moventepatre; MotautemHicrarchi. movcncfphxiascaslimedijijs fubjaccntes, corporaque ccelcftia.quibus illx prxfidcnt. Atquehxccftratio,quodHcrmes,ucantcarelatumcft, D>dchnivir cdcCtrcttlntn citttis centrumesl per tottim,& circiinifrentia nullibi. In prima crgo legc Deus fc hahct utEhieh in
:

Chcter vim dansa fonte fui unitatisadarboristruncuni,& ftipitcslcuramoscjuldcm. S.ciindA lcx eft Hon facies aliqiiam fmiUtudincm &c. cohvcnirquc Scphiroth Hochma cui picccft Jah leu Filius,ubiemanatioaJodincftinHcn'piiitu divino,dcnotansindehliumfculapicntiampatris, cuiusad:uprimiimmobiicfcu fphxranbna& lliprenia coeli mcdij circumvolvitur Ipatio 24. horaruin. Qui hliusDci fuoadventu inmLihdumdemcbatatqueextirpabat idololatri.T radiccs virtutefuiEvan"elii. Tertiummaiida.aimcdyiionaccipiesnomcnDei invanum &c. rckrturque ad tcrtiam numerationcm, videlicct Binah, cui prxeft Elohim; CJuod quidcm nomcnSpiiitui Sanclo approphatur , quatcnus vitn habet in aquas , & fpiritus fluidos; Hic terhbilis eft pcccantibiis & piu
:

nitioncmarguitacminaturiUis,quiin vanumutunturnomineDci; Atqueejuslevcritasinhoc.-ipp.irct,quod,tcfte facralcripturapcccatuminSpiritumSanCtumnonrcmitticur: Atcribuicurfphxrxo(flav.T,cu)usftellisdatatquedifpcnfatvirtutesiUas,quashabent:Ciiiaiepunirefo!crablatione


virtucumftcll.arumacre.rturapeccante; Namquivane uhturnomincDci, indignuseftbcncfi(.ijs divinis. Quarta\c\,RccordamimveJirumadfanftificandumdiemSMathi&c. ad quarcam Scphirorham Chcfedietertur,cuinomenDei Elprxfidet. HxcauteminfluitperTluonosin fphxram Saturnij

quiquoniamcftintauftaftcIia.idcircoMoyfes (fccundumnonnullos_)noluit,utrcsuIlaperagcievacai ct fcrvitio Dci: Vcrum nos qt utur aut tcnc.uccur lilo die,fcd ut pet eum quifque quielccret dcmaliamrationcrairtl)/KjWn cap.... inlucem protuhmus, videlicet, relationcm internaturam

&

fixamSacumi&SabbachumSabbaihorum. Quinta\cx,Honorapatrem&matrc}n&c.quimxSefl\irothxdatur,ntmpc(jcburah,cuipixcftElohimGcbor, qu.xinfphxramjovisinfluit Undcpiccm,amorcm & piccatcmarguit, quatcnus Jupiter cft Plancta bcncvolus. Sm/ prxccptur.i, No intcrficits , Vcncri attr ibuitur ut Biachmani & Gymnofophiftx volunt qui idco Vcnercm pi >;

hu:-

Db
;

PniMAii;

MicROCOs. Princip^

14^

fuenmt fupra Solem Arque fic confequenter in aJijs mandatis fecundum ordinem Sephirotarum
anobisprimopropolicarumi Hincigitur vidcmuis qualemrelationcmScphirothx exteriores, videlicet Mundi , habeanE cumillishominis,qua;quo.idnosinteuorcodicuntar. DeioIAEgyptiortimplagis nihil hoc loco dicemuSjquoniam txdiofum ilkidfortaflevobisforet: Ettamen ad SephirothasillaedireAcreferunturjquatenusipuaculofjeillxadionesaMoyfe virtute lo. SephirOtharum ac nominum divi* norum ijs aflignacorum ad cxltum mirabilem perduiax fucrunt. At jaiiiiid particulares homirtis ScphirotaS& eorumiiomiria defccndemus.

P.

vii.
diyinisi l?oJiea,departicuUri^
,

Adhucde io: coelomm ongme^^ d^tdeis

bm Hominis SephirothHfeu numeratiombtis


relationem habeant adillas mun^

^ quomodo

danas?
Decem funt mmerationesfeu Sephirotbx belomai ,prater qutddefapias cum intMeilu : Ubi accipiens no' menSeplurothjegcneraUcerpro eo,quodiri Macro-& Microcofmum feextendit jdenptat, quod quaternarij riuhieripartcsiimulaggregatae producantio. non 9. &iterum f o. acrion 11. Nam cognofcimus,quod cx quatuot elementis,tanquam' caufa materiaii ( qubrum duo in (pha:i"a humiditatis comprehcriduncur) dccem orbium ^oeleiliumlubflaritia, fuisaccidentibus deflrudivis or bata , oriatur, non aliter , quam vitrum a teiiebrof a materiapurgatuHi iu fuae fubflantii tiuticate cxaltationediiFerredbfervatur;SicenimderegroiIararumiit,lit de opaco liquidum diaphanum;Atquehinccfi:,quodi.2..3.4.fimuluhitaconftituuntio. Siequoqueh3Eceflratio,qu6clpofl crcatammundianimam,cx4allisdiftind:isaqu2univerfalisfpha:ris, tanquam chymiadiviriaex;

ABraham Gabaiifla in libro Utzira dicit

cm '& non H6vem,detem & non umUcim; intilltge cumfapientia

&

&

&

tradi:i,&innaturamdigniorefublimatifuntio.orbesccEhfuperlunaris,a4.magisderifis,Hiiiusaiit rciratiohujulmodicflecenfetar; qiliafcihtet, flalevitatispunfto adpunflumgraviratis fiatprogrefIio,invcnicmus,quodl.fitinigne5i.inaere,j.inaqua,& 4. interra: Nainproportibne huiuf-

modi numerationis diftinguunturillaelementa ab invicem


ta vcrfus lcvioreiri iiat motus,i.repcritur in terra,i.in

Similicer e convcrfb

,li

aqua 3. in aercj & 4. in igne 5 uridc f imt omriiai Hinccrgo pyramidcmmaterialemfdrmalidppofitam irioperibusnoftrisCofmicfs conftituilTiiis AtquCjUtinvenimusjiftas fpha^ras in denarium numerum divifas , fic etjam j fi divifores eorumqiie
prbprietatesincernasrefpiciamus,easdecretoin ideas

a graviori mc-

fuasDcum

prius coriftituiffc

comperimusj

quziritahnumcroreperiunturpraeterquid. Et tameh concludUntTheoiogii quod ides iri Deo nonhabcant r.itionemindiv)duatiortis fux:Nam,etfi lo.Sephirbthsepcrdecemrioriiiria Dtigu. bernenturjfunc tairicn iila homina tam fimplicia,ut cSe 6c eflentia , hoc cft , potentia forma finc idem, &resfimplicifnmaEfineadjun6touiio: Unde didsifunt dcccmSephirotha: belimahjhoc cft,beli Machjid cft abf que aliquo adjunilo t quod in nomine Sadai exprimitur j hoc eft , l3cus f ibi

&

fufHcierts,& finc alicujus alccrius ad|utotio,ac feipfo cdriteritus.- In his enim ideis fufit res omnes in

quod teVera fuh t &, quo magisdcfccnduntjCO magisfigmentb & tcnebrofis veftibusabfcondutur: Unde iriduit Abrabam in libro eodcm ; Conftitue fem infua cldritate &refiitUefigmentum infuum locum ; hoc eft (epata teriebras & dec6pcloncs a luce & vcricate hoc cft quod dixerunt Sapientes fac occultum manifefiuhii manifefiumocculti{m,hoce(\:,i:edige tenebtas &lucem,quodhbet vidcficet iilorum,in filam propriarii
fua claritate J excra vcro in fphaeris fuis in fuo figmento;ubi occultantur ab cO
, , ,
;

&

naturam.

Ide3SautemiftaESephirothicxfuhtr'espuras,formaies,acabftrufiflimE;
',

& tamett

quoniam j earum efle & exiftentia in hoc difFcrunt, quodcarumcflecft tanquammatcria&Origoearumi quae eft purillimus SpiritusCrcatus; eatUm vero efl^erttia eft inftar f ormae eduftac de materis potentia. Solus autem Dcus eft , in quo efle & eCfentia funt idem Tertia verd perfona eft illa , qua: unit fotmam nexu & glu tine miraBili cum matcria Atque ha:c eft illa perfona,qua: comporiit & facic unionem,juxta illud Sapicntis Verbo Domi'
crcataedicuhtur , ideo funt qu.lfi compofitae
:

qtiia

nifirmatifuntcceli,&SpirttuaboreeiUi9mnitvirtuieorum.

Exhis

igitur viderc licet,quod lo.iftieSephi-

lorhsEidealcsfintrefpcduinfluentiatum fuarum

taminHominequaminMundo,&quodprEci-

puc &c.

inlibro Ie?.?,i;'<bintelliganturdehomine.

MnAtAicix. \-Decemfunt Humerattonei Sephtroth&Bdimaiy

Sapiasctimtntelleliu ,& intelligas cum fapientia. Nam fapere cfl quovis fenfuum argumento res concipere:UndeliquccquodfenfusfitinferiorSephirotlia hominis, qubdintelledus, cui Bi-

&

nah.id eft.intelligentiajfeutcrtiaSephirothaattTibuitur, fituna ex fummishominisSephirothis,, ac quod Sapientia,qua:referturad HochmafitfccundaSephitotha,quatcnus eft ipfamensfeue-

mana-

&
1^6

SeCT.
:

I.

PORT.

II.

PaRS

I.

manatio immediata a Dco Sed

priiifquam in intcncione noftra pioccdamus , hic

nonnuUorum

Cabaliftaiiim fcncentiam explicabinnis dc Sephirothis Miciocorinicis.Inquit ReuchlinusjHaiwB, riri [oUrupmt decem ttumerjuwm.nuibus homim lontwgit rerum apprnhenfto , qttx funt , ohuclum, Diaphanon,
Se7ifusex:erior,Senfiuiteri0r,Ph4)itafa,ludtciumt>iferiusfeubrutaliJudt(iunifuptriusjeuhuni4nuni,Rati9,In-

nUeSus:

EthEComnianontamfuntquid,quamquo; Supremavcro mcnsinhomme aliudquid eft. Scd revcra,ut Objccftum &: Diaphanon fantcxtcrna; &. ad hominis partem fpiritualem mmime pertinentia.ita ct^am capro ramis arbon humani continuis haberi minime exiftimanuis quo-,

niam coloratum,quod de longe vidctur,& medium acicum feu diaphanon,per quod, vcl mtdianNam ita fe hate quo videmus,non funt de fenfu vifus , (ed ea tantuni quae verfaiuur circa vifum
, :

bcntadfenfumvifuSjUtfphacraccoelcftcs ad idealcs Scphirothas:

Nam

ut Scphirotharum viirus

impluiturinfphiras,tanquaminrccipientiavafa vcl objcda ijs oppohtaper ordines Hicrarchiajum-.Sicctjamvifusmittufpccies&iadioshiosinobjcdlumpcrmcdiumku diaphanon ; Etpro-

indc , utiphiraenbn numeianturinterSephiiothas, nccmedmm ctjam ptr quod illx tianfeunt, Hierarchiarum videlicct,fic cijaranccobjtctum nccDiaphanumtfidcScphiiothis hominis. Simihtcr judicium beftiale aquipoUet illi humano,nif 1 quod huic rauo datur , lih vcio ncgaiur. Unde,utmihividetur , magisconrcntit hicnoftiaScpluiothaium humanarum harmonia cum illa mundi majoris,quatenus tum fpharris coslcftibni con vcnit. Hominis crgo Sephirothae dcct m juxtanoftram opinioncm funt hujufmodi Deus,Mcn,Inttllcdus,i5.atio,Mcmoiia, Vis xftimativa, Phantafu,Senfu5inccrnus,Senfu$ externus,&: Voluntas. Dcusinhomine cftinlocoEhichPatcr;quiradiccm aibonsinverfarpoftidcr-, aquocmanabatMensfcu Vcrbum.quod tcfte Meicur. Trifmcg.eft Mcntis punic? ac fuir ma;gcrraen lucens,Dci hiius,de quibus tn eodem fcrmoneiicix. ; Coaudtt Verbum Doriiini;\iensaMttm Pater Deus-y nequeenim dtjlant ab mvtccm horum uni$ gita quod in te vtdc t tfiam lux vtta Deus cfi luce conftat ommumpater , ex quo natus ei homo vtt e^: Et ahbi dici tiE.v nta
:

&

&

&

pater.

Atque hxc eftratio,quod

ifte

Aiuiitcs hujufmocii vcibacttundit Pimand.i

i.Mem qifiemextpfa

Ezmeodemljco vocat mentem ammam Det prmctfemommum,qupoteU qtiodcunquevnlt : Et ahbi ; Mensanima Dctdcmtnaturomntuus, tiim etiam legtac cateru univerfis;mquealiqiitd corim,qi'.adf*tum perttiitnt tmpoftbtU esi Mcnti; idLO humanus animuselt fa-pe lupeDctejfeiitia,fiquittamenefieiuseffcntia,nafcitur:
,

&

tamcn,qux tito fubjcdVa lunc,ncghg>t: Atque iia:c tatctur tuiflc vetba boni iui Dinionis, quemnunquamfuine mentitum aflcrit. Ut igitur i"\" Jah inHochma fcu Sapicntia,qu.-ecft Verbum & Mcilia<;J"c habct in mui,do,ita etjam le h:>bct mcns in hominc. Nam li Verbum pioccdat a centro patris, & in illo Vcrbo tit vita ac lux hominum,nectflle cft,ut Mcns, qu:c eft prima cmanario apatie,& verc Deus.quatcnusde clfcntia Dei , litin hominclocoScpl.iiotha: fecundse pei quain didumeft Johan.i.Quod^<or./ofmf/)rfMm, tlltsdi.deritpotefiat,mappeltarifiliosDetfiineam mdant.
rior .non
,

Hoc

ergo (ftiUud vitsfpiiatulun";,quodititui homoadiinr.gi.icmDcitddlus,cujus virtutcabru-

Hincincinit^oh. i^.^.SpirituiDafortiimefctt.Q^jpiracilumemntpotentiiVtVificavitmerEta' Undcpatet, quodintcllcdtus procedat a mcntc feu (piraculo D^i,ut mcns a ctntro Dtiin (pirantis. Hotc mcntis natura cft veii tatishumanifons.&mdetotius vcntatis iuxpciendacftj qucmadmodumipfaSapientia totius
tisdiffert.
lihi dicix;Inhomtncenspirttiis,fidt>iJpfatioomntpotenttstmeUigerefaiiieum.

veritatis SpiritUs a lacris (ciiptuns

nuncupanu

qui quidcm non a lua origine , lcilicet aPatre lcH


:

nexu bciievolcniiiE & amoris eflcnti.' lcpaiatur Quarc, ubi una funtniliunusDcus. Has autcmTrietjam&aliamvcnitiir.quactnusomncstrcsnon pcribna.ibi
potentia,nec a Spliitu Sanii:o,lcu

nit.^tisper(bnasMoyfisauditoicspatresj.vucanr;quosnosalibittibuscIemcHtistphxiicis,nomen incfFabiIcconftitucntibus,attiibuimus,Videlicu, Jod Patn.l VauFiIi'0,&rvHeSpirituiSandl;o,

quoriimvirtutetiesmatresinmundo lantprcoucta:. Quoniodoautemhirperfonx ycI patrcs j. taminmundoqn.iminhomincielchabcant.hicatttndite. Ex ipfis(acrisfciipriiris clicimus, per ditferentiam intcr haci.. tria verba,lcilicet ae.uioncm , forraationcm & fidiioncm, peribnarum
,

Trinitatedilcicpantiam, earumque in lULndi fabiica propnctitescoUigi:

Nam

cteatio propiie

pertinctadmateiia:uhivenalispottntiara,cuiPatcratcnbuitur;
tio,

Undc anonnullisdcfiniturcicaquodlitprimamatcriac, hoteftj aquarum,&peiconlcquens cpjuslibetindividuidilpofitio}


:

undc poftca torms cducicur potcntia

Nam Dci oninipotcntia,qua; cli unicas

cogit primum res

i-

pfasin fuammatcriam,iivcindividuiunitatem,qua:ievcracftpatrisa6tusatqucoriicium; quippe

inquomagiscmincc, quamin filio fiveS^pientia. At Vero formationis vocabulum ad forniarri pcitinct,eltquc iplius tormx confti.utio.fivc cxtcrius & cx nihilo fufcitetur, & in rcsipiJis ad veniati ii vc divino inipcrio dc matcri cducatur pbtcntia Acquc hxc foima: difpofitio , fecundum quam latiflimc ditTanditur naturxpotcntia , ad Sapicntiam divinam , quam nos filiura &patrisproIcm
:

vocamus,m.iximcfpcftat.

Hocaaccmcl\illud, quod intcrCabaliftasSapientioresagitatut dediffcrcntia intcrAltph


tcncbrolum,quodintcncbns&materiaEpotentiacxiftens Unitati fcuPatriomnium in fecontradtortfcrtur; &Alcph kicidum, quodfiliofeugerminilucido, a patrcfeumatciiaepotcntiaproflucnti,a(rignatur;Undcdiciturctjamtmanatio prima, &SapientiaIucidaomniainforman$ feu
vivi-

Pb
vivificans.fcu

PrIMAR. MlCRdCOS. PrINCII'

Verbum,in quo cft vita

&

lux honi:inum,feu

m cujus cencio

'^'

i-r

cft vira.- Spiritus,a qiio

o-

mncs

cosioriim virtutcscducuncur.

Facicndi deni^uc operatio.idmiitiiam matcrix


citur; qui tjuidcm
i\x.

&

forma;connc/!ioncm pcrtincrc coenoi-

ncxus ("ymboliz.ms

cft

lummus iifeafFcdus &; amoiigncus, qui facir, ut rcs cun-

cxilbnr,coq-.iodcxx4aoapotentia,!di.lt,Pacre,&iSapieHcia,hocctt,liIioproccdit;cogicef:rorriia,"

&m3teri.cini>num , fic facirpiopricomnia, quaccnusomnjs virtuscfta hoc vinculum ipiricuak' ai-rtorisabxternoproceilitapotenci.a& iapicntu.hoc eft.a pacrc & filio ; hc ctjam una conjungit maceria: unionem, c|ua: cft a Patre Hvi Alcph oblcui a,cum l-oima;diiatacione,c|ua?cic a FiJio. De hujufmodi inter crcarionem , formatio^i

jam compolicum

fpirituorijjchova;; Unde.iicut

ncm,(Sctacti-onemditFerencialucuientercra<5tarevidecurJef3i.43.<:<j;>. ubi ait; Qwcquidvouturtnmiiiuu m.o ( ut funt omnes crcatuf,& niaxime honio,in cujus inence omnia acquirunt imraortalita-

cnim homo jam crac t ut & cscera creatura: ex marena parerna & fornnta filiali ac compofico lcu unionc & nexu iUius materi* & fofmse fimul adSpiritus Sandi propnetatcm fadtus , attameri, quia in finguloshomines prxter materiam,formam,& compofirum mens extrinfecus afllacu divino acceditjopus fuic,uc Ipeciali verba formacionis ucerccurjquoniam re vera ica forma vic hominenr , ,ut diftinxcricipfum a CEcerisanimalibuSjiplam Dci ipfius imagincm acque effigicm creans.- Diciriius eigo,quodin ucroquemundoficEfle,canquam maceriaikorigoejus.patfirelata; eflentiaverofic inftar formae,edu(ftx dc materia; pocericia,& filio comparacse Solus autem Deus eft, in quo Eflc & potericiafunridem 5 Tcrtia vero perlona eft.qua; unicproprieformam cum maceiia; namque hujusoffictumcftjucl-aciaci Ideoque hxc perlbna proprie accribuirur ccrrice Sephirochietaniinholiric quam in mundo , videliccc Binah , cui pr.ccft no meri fandum Elohim Et qubriiam Binah , propfie fig.nih:cac prudcntiam acincelligenciam.&procedic cam a Pacrc quam Sapientia,idcirco aptilhmern hominc actnbuitur intellcdui , qui cft Spiritus aradijs' mentis exahatus atque lublimatus. H^ 'gitur tres lunt Sephirothx fumma; & magis piincipales totius hominis,live mundi minoris, vidclicct Alcph tcncbrofuiTifcuforisS.ipientiiE &PaterEhiehiri Chetcr.quieftinlpifator; A:

tem,licucin fuisideis in mcnte divina candem habcrit ) tUudcn-ayi ,formavt ,& etiAinfecitllud. In qua quidcm didlione unicus IJeus in tres perlonas earumquc proprietates lucuJenter diltiriouirur. Hinc ctjamclt, quodMoyfes vocabu!ocreandi& facicndi uiiisnonante illud formacionrs exptellif,qu.i1n cum Dcus in hominem die Sabbathi voluic fpititum vitas hoe cft menccm infpirare. Licet
, ,

:'

lephitteidumfeuafti^um.ab Alcphinpotentiaegredrensfeuemiflum.quodcfteraanarioprimaj&praindefiliuspaciisvtnfpiratioleu vitxhumanaefpiraculum,quodMensappellatur ; Et Spiritus limpidiflimus Dei lacex , in quo, ille parttm aiStivus & patcim pallivUs.ipfius Mencis vebiculum , tanquam iri psfli vo.emanacio illamencaUs ludit in Microcofirio.Atque ab his quidem Sephirothis fummisiriideahum.tna primum.agentibusdepcndencreliquae7.inferiores,quem3dmbdum antea in produ6tiome dcdararum eft.-Nam ab I.feu principio procedit z.tanquam medium.cujus mo-

&

tus eft ad

finem perfcclionJs 5 .quippe in quo numero eft principium,meduim,

& finis &


5

ut in cir-

culofiriiseftpiincipium,ficetjami.qua:eftdifterentiainterz.&:}.eftidem,quodi,quaeratprihdpiuin ; &confeqncnccrconftat, quodprincrpiurrircvolutionis fimpiicifllmjE (Jivin^ , litidem,

&

in.idem,quod }.atque tamen totumriihil afiud eft , quam i. quodhnis:Sic II. cft idem,qu6d 2. cum trcsilla: unicateseodem fpintu ad invicem concacenencur: Sic etjam iri numeris Iph^ricis nominisinefFabiiisduplcxn Heconjungicia primoprogrefluexpartedcxcraPacremJod cum Fifio Vau,& in fine verfus iiniftram icefum rcjungit in circulum ultimum eriianationispundturii eum fua

&

nWficn^n* Hicergo Jod denotat Alcph tencbrofumclucefccns cuiuserrianatioeft) Vau;quod quidem concateriatur duplicimodocum 1 Jod per HHe. AtqueitatrcsPatreshabcradicejbdi
,

mus,rcfded;uprocreationismundi; quorumuniuscftcrearepotentiam per fapientiam mediante ncxu amofis ignei alterius eft infoimare potenitiam virtute lucis Sapienti^,mediaritc nexu amoris ienei;Et tertij eft crcationem ac foimationcm itnire fuo gluririe igneo.At vero hi tres reipedu ordiniscmanatioriiseorumahtemundioiiginem, hoceft, ab aeternoPater Filius, &Sp>iritusSan(5tus nuncupatur,qUi funt primus acquc fimphcifllmus numerus,perfe6tus,unique Deo folumrriodo attributus.quiin fe duduscEterosdigitasfeuriumerosminus fimplicesparit, videlicef 4. j.^.j.g.p iterumnumcrumternarium terti; ordinis, hoceftnumerum ternarium fecundi prdinis 4.5.6. nimirumy.S.cj.itaUtfirtt }.}.}. cum Aleph,qu3Ercfpondentmenfura:ideacdivina;,adquorumdimenfiones Scphirothx defctibuntur.in quarum centro nomiria divinaeas gubernantia exprimun,-

&

tur.Undchicobieivarcdcbemus,quod, uririprimonumeroternariotresfuntnumeri fcuperfons principes.itactjamgradatimdefccndendoperomniaintervallamundiidealis, inproportioncdenariaconftituti,quiUbethorumtiiumpriorumnumeroruminfluit&dominiumhabetmagisproprium innuinciumteinarium eimagisrelatum; Verbigratiainpriori 3. funtl.i.j. qui priucipcs lummi ditti funt;In fecundo }.funt 4. j. 6. Etin tcrtio }.funt 7 .8.<>. Dicimus ergo,quod i.princeps maximcmfuaptopiictatcrcfpiciat4.&7.Eti.princepsrclationemejrfuo'loCo&ofEcio habetin

;.&

148
5.&

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRS
:

I.

8. Atquc 3.princcps influxus fuos proprios in 6.&C j.infundit Similiter in fccundo ordine ^.refpicit7.&5.8.ac(>.9.Ecproculdubioin hocconrifticmagiiummyftcriumin cognitioncad.iptatio-

nis gcnuinas

nominum Dci,& natuiaium Angclorum

cujulqj ordinis

& diipodcionis influxuum i

Sephirothisdcfcendcnciumiquacomniahcbteviter collcgimus.i.inChcterrefpicit pcrOrdinem ScraphaTi4.idcftoidincmDominationum,& pereumtranfitiny.videlicctin ordincm Virtucum


ac pcr eum in primuni mobilc,& per iilud in Iphiram Jo vis,ac pcr eam in fphiram Vcneris, & pei eaminfphxramignisatqucpcream inillam infimie iegionisacris,acpcreamtandem incompolitum primi gcneris,hoc ftll,in regnum animale Et licct neceirc fit,quod ejus influxus tranfcat per o:

mncsreliquasfphiras,atcameninhispropciumhabctpetfonap.urisdominJuin,quoniamfuntprinntciplicicacumcujushbccmundiregionislphjer^i-^acriconclpondcnces.-Hinccnimcjusinfluxus d Serap hiri m Dominaciones ipfum oftendit Dominum Dominotum , & primum rcrum creatarum ImperacoLem,unde Adonai in Vircutibus docet ipfum myfteriorum,miraculorum, viitucum naturahum & moralium Pacrcmjin primo mobili mocus acquc vicae originem , dmniumquc Pacrem in (phxra Jovis benevoIcnciam,juftitiam,& vicc-e amicum,ac amorem crga creata,uc Patrcm erga fihosjin Venere,humidinativitutorem,lEritiaE&harmoniaeacamoris univerfalisgenitorcm;inigne fotorcm&quod.utiigniseftfuprcmumexcribuselemcnnSjficecjam & Pacer fic primuscx tribus perfonis UnCtx Trinitatisjin aere inferiori.in quo vitam haurimus & canquam d Pacre lumma cuiu clcmertcianutriniuij&inanimahrcgnojcujus caputcfthomoquatenuscfl Dominus in omnesa:

liascreacuras:Siiniliecjamranonei.implaicvircuces

dincm Pocftacum,&

in 8. feu

luasabHochma per Chernbin in 5. feu orordinem Archangelorum,& ab co in coeiumftcUatUm; ac cxindc in

fphffram Marcis;cum poftca in i"ph.Eram Mcrcurijiindc in fuperiorcm acris rcgioncm, ac deinceps itiaquumdulcem;acqi)ctandemin vcgctabilia. Dcniqucj.infunditproprietacemfuampcrortainem Thronorum in 6 id eft,in Pi incipatus,& deinde aB eo ortiinc in 9. (c u iilum Angdorum , at.

quetumultcriusinfph<cramSaturhi,Solis,Luna:,mcdixacrisregionis,Maris,acultiiTioinregnum miHcrale: Atquehocexproprictatc &oflicio;quamvisalias ccrtum fit,quod omnesfimul, qua-

unus Dcus,in omnibus opcrentur. tenus unius lunt cllcntia. Hujus .*utem ordinis verii-tctn nobis explicare videtur Abraham in

&

lihro letzjrah in

tribus illis

^dcabulisHcbraicistuaitnuiidicC^ oncj, tuin crjamHicrarchiarumordincs


tm&c.cttiusnomenjani.Tu.neil,a-eavit mtitdu^R fnum^^^^Zi^ "iSiO

m numcro tcmario
onnnpo-

deiincant.bus:NrfOT,i-ii.juitiiic,l>(;7.>iW uhovai},DeiuZebaothf:veexercttttum,Deui Vnus, Deui

"^^0 ,ideii ,lSumtra>ii , iJumerus,NH-

w<fw(ubifuntio.elemcnca;j'af io.SepbiivthBehmah,hoce(i{ilcmii; UbiSephicotharumnaturas

Aruhmccicenon Geomecrice

dclctipfic;
$

fiojimo verb

& ipfius Geometrixprincjpiiim

quatcnusnumeruseftpiimaria vexicatis apprchcnPcr humciahs, nuinerunn , nuroeratum exprefiit

&

Cabahftahicnonmodonaturam&dimenfioncmmundi
finuvirtusintiindicur

creatijlcdcriam mundiidealis, a cujus

iti hylarri obfcutam ad fabricandum fcU inducchdum aftum expotcntia: Naminmundoidealipcrniimerahsinteiligitnatutam divinam, fecundum cujus triphccm promagisprincipalcs ordinanturjquarumdifpofitionc nudrietatem ties Scphirochx {uperiores uriitate cdmpletur mulciplicando eum acque dimenfio illo numcro divifa dicitur merus 9. j. in fe Numctatum. Simifitcr ad imagincm ilhus mundi idealis fcuihabftra(^o conflatus cftmundus reahs fcuin creato: Unde,quiamundusidcalisrcpierur artriburisDci, & gloria ejus condecbratur.idco dictus eft mundus fabncatus ad imagincm Dei. In mundo eigo idcali tres funr Triplicita-

&

tumordincs,tribusilhsca-lifupeiioiiscorrclpondentcs;Sicinmundotrcsfunt rcgioncs, qua: co;-

Iidicuntui;Empyreumncitipc,AEthercum& Elcmentare Numerans ergo rcfcrtur adPatrem; Nam numcrus ( inc]uit Sapicns j crat principale in animo conditoiis cxcmplar condendorum procul dubiOiUnde iplcpatcr erat numeiator ; Verus autem numeius in crcatione erat Sapientia,cundd fua extcnfione atquc emanatione ac tandcm informationc numerans , quatcnus numcius cft adusnumerantis; EtNumeratumattribuiturSpirituiSanfto, quatcnus omnia informatavinutcs
;

fuasaccipiuntaSpirituaborcTctragrammati. Proprietasergo Patriseratin dccreto,quatenuSc<tiabmnia;Fiiijina6lUi quatenus intraoinnia;& Spiricus Sanfti in ncxu dccieci icu potcntiae cum adu,quatenus per omnia, hormoniam a{)t.amcuihbctmundicompaginidiftiibuens;PrincipiumeftPacer,&fcdcscjusin faftigiocbchcoeorumjMcdium cft Filius,& tabernaculum pofuit in ible 5 Finis eft Spiritus San<ftus, qui replcvit orbcm tcriarum Et tamen quilibcthorum opcratur in quolibct mundiloco; quippc qui eirentia ab
:

non dividuntur Undc Pattr cft fpiiitus, Filius cft fpiritus , & Spiritus San^us cft fpiritus; atquetamcnomnesnonfuntnifiunicusDcus, quieftSpicituscXtraomrtia.in Efoph ieuinfinicuinvicein
:

<iinehabuans,&intraomniacooperans: NamhiceftS/>/rUMjiuxta S3.]pitntcm


4otHia.

Saptent.t. quicontinit

Sed&hocidcmoptimcdcmonftraturpcrverbaHcbraicafupcriusaddu^a; Ha;c enim iicct tiia fint numero , attamcn Samech patri rclatum ineft pariter in primo, & in fccundo atque in tcrrio: SimiliterPhe,Fihoattributum,rcperiturin primo,in fecundo &in terdo Dcnique Resh SpiatuiSandloptoprium , iridcm inprimofecundo,actertio invcnitut; lIndcdcnotatur,quod
,
:

Ptiis

De

Primar. Microcos. Princip^


,

149

PatrisproprietasopcrecuicumpropriecateFilij

proprictatcSpiritnsSandi. HicergovocabuLitriaex 10. conft.intliteris,Scphuothis 10. corrcfpondcntibLisi. 1.3.4. 5.6.7. 8.0.


10. LIoividemusquodSamechtencaclocosi.^.^.EtPhefibivcndicat 2.5.8. Rcshauicnipodidec

atqueambaeiftae

cum

3.().9.jiixtaillampropoitionem,quam^//)y<cxplic.nvimusdelocismundi pcrionisTiinitatis r.itione orticiorum magis accommodatis ; Undcjli Scphirothis Ehieh feu P.: tcr dctur Chcter , Coro-

nx,&:r;'-Jahfcuiil!uvHochmah,SapientiE,acElohimSpiritusSan6lus>Binahintclii>'cncie,Ehieh coircfpondensScr.iphin re{picit Dominationum ordincm,qui eft quarcus gradus,& ordineni Vir-

tutum,quieft fcptimus;& iicin cxteris,uci didum eft. Ac vcrol Vau in fupradidis arguit novcm Hieran hiarum ordines,&conncxionem eorum ad animam mundi vi(ibilis,qu^ eft in decimo loco: quamvisanimimeifententia eltproptcrrationcsa me allcgat3S,quod chorus angcloium in nu-

mctodcnaiio habeatur,videhcct,io.2.o. 5 0.40.50. 60.70.80. 90. quatenuscreatuscft corumlocus.quemadmodum &ipli creaturaefunt At vcro lo.nominibus divinis numcrum limpliccm dcnariumatttibuimus,hoc cft.digitos illos,qui multiplicatione primi numcri perfeftillimi & diviniA
:

&:part'"mmundicrcaturalqueejuldemprimaeacfimphcioris compofitioautem mundi mediam creacuras ejufdem quadrato radicis denarij,vidclicet centcnarionumero,& infimammundiregionemcum cjuscreaturisCubodenarii feu niillenatiojdequibusin Numerisdivinis,ubidcrriplicipyramidementionem fccimus, verba fcrmonemuberiorem habuimus. Atque hicnotari velim, quodquicquid demundo copioliora ejus partibus a nobis didum cft,illud etjam omne,& vel prscipue de Hominc, tam idcali quam marcnahfitintelligcndum.Namintcntiolibii Abraha;</eIff.?,;j'4/)eolpe<ftat,ut in homineiplo pcr lo.Scphirotharumcognitionemfummanofcaturmentisdivinitusindits operatio j qua percipitt
,

fimiinfeproducuntur

nis articulis primi ordinis,partem

&

&

&

(cientificus.quomodoomniainmentchumana eamimmortahtatem allequantur,ad quaniDeus illacondidic.-Ecadhocconducitetjamveraliterarumzi.hcbraicarumfcientia.' llnde invcnimus in hb.let^trah^qaod duabus & triginta vijs admirandis Sapientise Dominusjehovah crcavetit mundumluum,videlicctio.SephirothisBdimah , qujefunt quafinumerantesquatenusnomina Dci ii- literis,quae funt quafi numeri prolati a vcrbo,feu fapientia, feu emanatione fada a important pacrc : ^Xil^.' quidcm dimcnfioneslimuladditae faciunt ^z.quibus mundus tam major quam minor

&

crcatuscftjunde

numcratum ehcimus.
fcu
rvin^

HibemuseigoinmundoEhich przdominansChctcrproprimaScphirochaj&.TT.ih
Tctragrammacon

Jchova pripoficum Hochmah pro fecunda; Ec Elohim , quod nonicn Dei

prxcftBinah feuintelligenti.T, pro tcrtiaSephirotha: Etinhominc habemus inlpiiatoiem feu

Mentcm primam pto piimaScphirotha,qui eft Ehieh Pater;Et pro fecundaSephiroth iplam Mentem lccundam pro Verbo acccptam,feu cmanationem a Patre Ehieh,quxcftlpiraculum vitxipfius (piratocis; accandcm pro terriaSephirotha habcmus inccllc(5bumalpirarore & Ipiraculocxihcntem,qui Spiricui Sando rcfcrcur. Acquc hac via tres hominis idcalisScphirdchas produximus,qua-

rum praEfidcnrcs func Pacer,Filius,& Spirirus Sanftus divinae Ttinicacis A b illis igicur ad 7. Scphi:

rothasinfciiores&minusprincipalesdefcendemus,quxiunr,Ratio,Mcmoiia,Cogitatio,Phjnlafia.Scnruscxtcdor, Scnfusintcrior,& Voluntas. Quodautemadrationem attincc,cft ilia Dei donumjaScphirothaChcleddcorfuminhominemfolumefFufum quojuxtailliid Gcnef.i 16 .& iS.Homo dominium habct in pifces roaris,& volatilia cceli,ac jumcnca umvcrfa terrx, & in omnia lepcilia ejus Nam virtute illius timor hominis eft fupcr omncs beftias tcrrx ordinationc di vina, ac lupervolatiliacoehj&omncspifccs maris;qu2omnia,etjarnanimalia, tradidicDcusinmanushominum: ^uadlibetreptik,quHquideRvivum vobisejloadcomedeitdum; tanquam vtndemherbam dedi vobuom'
,
.
:

Kta^Gen.p.a.i.

Hinceft,quod,ucScphiroch Chefedmfluitperordinem Dominationumininfcriora, ficet'' jam Ratio in hominibus impnmit hominum dominationis adum in omnia viventia; Et,ut nomen Elprxfider Scphirothx Chefcd,argucns clementiam ,gratiam& bonitatcm , fUndc etjaniElcft nomcnDciaproprieratc femper arguensclementiam & mileiicordiamj itaquoqucvirtushujus nominis di vinimifciicordia pleni in rationem humanam opcrans.eam in hominis externi maflira pcrafflacumfuumdivinumimmific,quahominemcondidicadimagincmfuam;cademque, utipfe Deus eft Deuscoeleftis & immortalis,univeria creata fuo dominio fubijciens , fic hominem fuo afflatufecitDeumterrcftrem,fedmortalem,in omnes crcaturas inferiores dominationcra atquercgimen habcntem. Ec mirabile quidem cft confideratu,quod homo, exiguum quidc m animal na,

munitione quafi dcftitutum, utpote cui nec ungucsnecdcntescontraanimaliatruculenta tutamcn alferre aur prsftarc polTunr, rarionis tamcn auxilio prxfidium munimento iplas betum fug.uc tum ttucidare valeat. In hoc ipfo ergo unum clcmcntii prxfencis fcrociirimas ftias irtutisEl fignum,quodfcilicetDeushomini inhacproprietacead corporis ieu cxccrni eiustucaturali

&

&

&

inentumadlit,apparcr;3lterumveroinco,quodvirtutehujusScphirothxhomincselcvanturconcum luo crcatorc familiaritatem tantam ha* icmpiationeaddivina&facroiandafpeculanda,

&

bcn-

ijo

Sect.

I.

PORT.

II.

Pars

I.

bcndiim.ut ctj im pro filio cjus adoptivo aeftimetui;Hinc enim falus,praefidium atque tutamentum

anims lcu hominis inrerniab ultorum (piritualium violennjsj hinc humansiettrnitatis fonsac oligo.

Ex his crgo fat hquido conftat,quomodo fupcriora agant fpirituahter in inferiora, tam in hominc,quaminmundo; AgitenimElaChefcd Rationis per ordmcmDominationum infphasram
vira:humanxnaturam,quaEeftinmcdia rcgioncMicrocofmi: quemadmodumEJ jvi;,hoceft,in hich,Mcnsprnr.a,l"cu Alcphobfcurum, feuPaterper Ser..phin, hoccft,amoi.edivinomvoluntatrm,qujecftMicrocofmiprimum mobile,aChcter,hoccft,alcdefua;unitatis:Simihtctn"^Mens kcuiid.ivim (iiauiinftmditinHochmahpcr Cherubin, hoceit, multuudincm fipientix acfcienZodiacum circulum ejus,qui idco Zodiacus a (ou , id eft Animal , dicitur ; tix.m vira: iphxram

&

quatcnus cll vitx origo,radios atque influxus (uos in Planetas aflidue infundcns

Hmc dicitur,
(cu (pirarorein

quodinS

.piviuiaieu Vetoolitvita: Ellque hxcfpha;tafonsadtionis naturahsut


;

fupcin.ULiraiis

Unde

dicitur
i

Adio ;

Mcns atlionis Virtuteni ergo hujus (ccum rapit mcns hominis, qua Verbo
piimaMcnte

&S.;pient:aeco;iiparuui

qua; quatenus eft (piraciihim illudvitiE a

homiHeminfuium,ideoquc;^:,quodefterjam nomcndivinumclementiae&mi(cr]cordia:,ciadaptatur.

cholicidicunturintcliigentiorcsScprudentiorcs

Porroetjaminfluxuslntelledus feutertiseScphirotheft in fphiramSaturni; UndeMelanca:teris; atque hincanimahabet vimfuamreceptivam. Sed,utadquintamScphiroih jan;dcfcendamus,qu:eeft Mcmoria, cftha;c quafiprom-

ptuanum

ac vcluti centrum ciicrarum Sephiroiharum , in

afccndcntium.-i Malchut(cu voluntate per('en(um,

quam

quo ouincseffigies impitllioiuin. taiu Dco & Mente delccndcntium tan-

j Efl: cnim lcgis imago qua; tcnenda & obiervanda cft , nc punitio (eUudehuicGhcburahattribuicur, quoddi.notatpotcftatem,vim,puninonem. Nomen Dcihuicprx(idenseftElohim,quo creata(untomnia&in mundocon(ervata,utiomnia abintellcftu & icu(u produfta in Mcmoria confcrvantur & continuantur ac veluti figillo inccramimrriniuncur: Sicqi-ioquc Mensformarnnon modo hominibus, (ed ctjam omnibus mundi creaturis imprcdii (uo figiiio Emcth id cft Vcntate. Ejus influxus fiunt per ordinem Potcftacum in fph.T:ras Satutnioc Maicis,qui vimhabentretenc vam:Sed,quiahigus eftoblu'ionisoccafio,id-

quam in (acrario rctincntur


quati.r:

eoin Ipha:iamMartis caduntejusinfliuus,quifeveritaiemctjjm dcnotat


contei.iptorcs.

in

legum

violatores ac

Virtus cogitariva fcu icftimativa fextum

ramum poiTidet

in

quo funt decor&: pul hrirudo ac


.

<ic!iria:eacogitandiinmcdio,qua: in coelo humano&tjus terra oculis cogitatio;:isobijciuntur : Hincraptusikextafisorigoi hincjucundxmcdirationcs&:dclicia:corpoii:>,lihominiscxterna(tu


cjus divcribiij aincenitas (pccuiatur, Ci ei carnis voluptates rcfpiciauuis ; hincpulchritudo mencis adhxreatjCOgitatio: Regnatergocogirano in mcdituUiohujus arboiis Sephirochica:,utSolin xnundo.qui tam fuperior.; quam interiora eodem quidcm oculo rc(picic,oriturque f iper bonos inalos Sic enim coguatio crjam verlatur tam circa bonum quam malumj &c tamen utiiquc ci pul:

&

&

chtavidentut,nifiutviolentia(Scpafliomanimacogitantc;Hinccogitativahxcfacultas cftpknta Tiphcrctsin h.icarbore humana, cui prxcft nomenTeti.igiamm.-uon,&cft quafitruncusrotius

arboiis,quoniam lc extendit a niente ad ultimam plantam voluntaiii ; Tranfit autem ejus fluxus pcrordincmvircutum,hocc(t,perquatuor Cardinales virtutes , quamvis aliquando faliaratione dufta (Qleatvitiapiovirtutibushabereautxftimarc. Poft virtu.em cogitacivam Phantafia deor-

fum tcndit,quxmagis famihaiiscftrebusfenfibihbus,quaminteilc(5tui&

fapientix '"ubje(flis:Un-

dcrcahurn&fenfibihumimpreflioncsfcuimaginesmereaccidcntalcsutpluiimumin.^crecipitjcftque fcn(uum imitator,non aliter,quam fimia naturac :^bijcit ergo jucundafenfjum tanquam pcr fpcculum Scphirorhis (uperioribus ; imo vero nonnunquam rationem fuis vifionibusdecipitjUndc in Venciem,hoccft,in facultatcm concupifcibilem rcflexioncs fuas phantafticis proijcit; Eft etlam quafi fi"nifer ac trophxum rci um a fenfu gcftarum;unde aflimilatur Scphiroth Nctzcth. Scnfusinteriorleucomniuniscftod.avaSephiroth-, cui,tanquamprincipifir oblntio cujuslibctfcnfus

cxteiioris;Undeejusnomcnpotcftc(ri;Hod,idcft, Honor,laus:Hxcper ordinem Aichangcloruminfluir,quia eftnunciuspiinceps,quiideasrerumfen(ibilium animx obijcit. NonaSrphirothaeft Jcfod,quxm hominceft ("cnfuscxtcrior; Idco ("cnfus hic eft qua(i bafis & fundanicntum
fenfibi!imr.,quxintcllcd:uiobijciuntur,eftqucveiiratisnunciusordinisinfi;ni:Undetju':influxus

fuifunuendcnresfiunrpcrordines Angelorum, quifunt mentJsnuncijgradu$infcrioris;SicdicitaviV^hiloCofhis^quod mhtlfittninteMluquinpriusfutntinfenfu. Dcniquc inhnuis torius ai boris huinaRx ramus cft Voluntas ; qux cft omnium aliorirm arboris Sc hirot hicx ramorum in homine cfFcdtus : Hxc autcm r^gno , imperio , fcu nomini Malchuth nonincptea(rimilatiir;quippecujusdifpoiitioneomnes aiflionestotius Microcofmi difponuntur,

fivcfintadbonuin,fiveadmalum; Quarehaudmlulfc comparatuvprimoiHQbili muoai majoris,

CQ

De
,

Primar. Micicocos. Prihcip,


i

,.j

rapitomncsfpha;rasinfenoresab ortuin occafum EtouidMn voiuntas,qii.cll:imac'oranu Mal.huthma;boreSephiiotharum,<^n-,,-,pr rr,r!,v Ji ^ '^j tenditadbonumjicet r.j '.,, "P^"^ \, j u,L ob Ada; laplumixpiculedccipMtur, iXbonumquandoqueputct illucf,q^j r.-. -i ' *'^'o<^ icveianoncittak.' ,c / j j o dempcr cnimmleadmcntisbonumtcndit,
,-

ebqnodadruumnutummovct&

< NontamenurgetMens Ier,quamIumcnoculo: KT voluntatemcontra r r\ TT j u L iua: opetationis Domma; Unde hac pro libcro arbitrio
I

II

qujE vias
I
I

&

(emitasvoluntacinoiiilir j r

aceipitur.quod,

'"''^rdeJinearcio-' eiusanpecirnin vrA "'"' '"^nanecea ' i^^r


licet

ad

quam adscquatum iibi lubjedum,

bonum

incicctur,aliquando tamen occaccato errore

& tenebroii (ui ve-

lamcncipijeftigi)S,viqueanimahimpcllcntemalumeligic,credensid efTebonum; Acquchincortaefthxccjusdclii)icio,videlicct,quodliberumarbitriumlit facuitasintelle(ftus& voluntatis^qua bonum cligiturgratia aliiftente,&: maluin ea delcrente; Ipia namquegratia, quam chatitatcm live amorem voc.tnt Thcologi,eftin voluntatc,tanquampnmum movens; llndc Mentcm,in qua cA gracia&amordivinus,radiccmarborisfecimus, aqua boniinfluxusfiuncadvoluntatcm fcuMalchuth Abicnteergogiaciauniverfus anim^econicnfus labicurindiilbnantiam. Neetamencrc:

atadice Chcter accipimusi id

,.

^i

j quod proptcr AdaEprxvaiicationem

-,

sgratia ejus poftcrisaccidit.

bonum
Aiquc

hocdixeruntCabaliilx,videhcet,quodpeceatum Adic fuerit trnncatioRcgnia cxtciis plantis quando percuriolicatem voluif guftarearborem boni &maH contramandatum Dei; Quare Mal* chuth fcu regnum,quodeftarborvitE,& ultima influentiadivina,dc dccem Scphiroth arboris i.nverlifuitperprv.uicacionem Adxfeparatum &diIaccratumacavulfumabalii';plantishoceft
ejusdcli;eniiisdejuftitiaoriginali,aqua ftiitformatum; Hirtcdicit Cabalifta AichaneclusDeut T-tragram!>i4tott, tanjuamfrincepsglerta , Sephtrotkx , ne in Adampravaricaterem bonunt influeret pncepit
et-^

jamlupuMalchuthbominiluxusplenaexcet, quod &femperaccidit; UndehscScphitothadiciturvacuabonisinfluxibus quoadnos,adeoque nobisvidetur a citeris plancisptarcifa: t hinc dicitur, quod ultima planta lit triincata; Namque,utantelapfum Ad^ juftitiacreationisomne bonumalliduein Adanuiminfluebatj itapoft cjuspraevaricationemnullum bonum,niii alliftentc gfatiaperMakhuthinhomincmtranlit. Vidcmus ergo Cabaliftarum intcntionem de ratione bonorum & malorum irtfluxuumin honiinem,quibus omne liiave amaritudine mifcetur, omnefalubre veneno intoxicatur voluntas
cuia crcationedatum cft bonosfblummodo influxus fsperej jaminfcia maloinficitur, illudque infunditmadlioneshumanas, ac fi eiret botium, atque itatammali quamboni particepsrcddii tur. Voluntas crgo cft dux atque gubernator fenfuum , eftque bafis ac fundamenrum fupcrioiis
Microco(i-nircgionis,qua'cftcapuf,&perconfcquensduxfpiiitualisfacultatisanimalis,qusinca-
pitf icgnat:lIndcfit,quoda(5lioneshujusfacultatisvoluntaria2 dicuntur, quando illa: icionuril infciiorum , vldclicct vitalis in mcdia , naturalis in infima , dicunturin voluntari^

&

dum motus primi mobilis eft quafi voluntaiiusaftus memisfuperioiis;

atqui

quemadmokhxix omncs infe;

tioics,qua:abcomoventur,involuntarie&vimoveredicuntur:LIndc&iefpcd;uilliusdic!turhic motus rapcus atque violentus. Voluntate eigo,tanquam adu primi mobilis, movetur facultas vitxincoide,&illanatu;.EinhepatCjquarum vibratione agitationc dcinccps univcrfus

&

vclvitur

&incitatuthomo.

Wx cigo funt Microcofmi Sephirothx lo. quae viitute nominum divinorum pcrhominis Hicrarchiarum ordinesin ejus (phxras coslcftcs elementainfcriorainflauntatquc impluunt vir-

&

tutesfuasjidquegratia&nonjufticia: QnibusredeintcUedis nominibufquecorum bcneapplicatis mirabilia prxftare haud dubiepotefl homo, uti Adam in diebus integricacis (as ; quippe qua

& hodicrno dic line omni hasfitationc annuentc gratia praeftari pofle ftatuendum

eft.

AP.

VIII.

^tiomodo anim^ in hommcs a Sephtrotht^ mundanis defcen" dant,Jemndum (abaltfiarumtnten'


ttones^
crgo coelum ideale & in abflraao ftellatum ( Tephireth diciturSol Archetypi ESt coelumftellatumreaIe,&in concrcto }Cu)usquidemorbis&
,

Cic

eftque

corpusftellare virtutem accipie

ab influxu a Sephirotha fuam fphsram refpiciente ; Zodiacus autcm ideahs gubeinatur a vitx authore, videlicet a Verbo, in quo erat vita ab origine Isenimconvertit liia manu rotan
:

iUaraidcalem, utinfluxusruosmiUtiforraes emittatinZodiacura&ccelumftellatumrealitcr

fibi

O 4

fup

l^z

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRS

I.

fuppofitum; quod quidcm cft inft-ir recipicncis a recipiendos influxus deorfum a Scphirothis procedcntcs-&ficinca:teris-Qii^rumquidcmSephiroth3rumnaturis,infliixibus,&proprieraiibus beneconfidcratiscum^f^i^r^rum condicioncin quasinfluunc.nonencadcodiJhcile , ut mihiviunde tanquam detur.dc fonte .ininurum.h.e.rcgno & lcde,quam aniina: originaJiter poflidcnt ,

&

ex patria Tuapropria in corpora dcrccndunc,diircrerc. Vario

modo dc vero animarum onu (cu ori-

gini^/cripfcrunc Authorcs vaiij. Nam Hcbriiex reconditillimis fuis arcanis, animam exmagno nomincDeiquatuorlicerarum r.lIY^ Jehov.hproccdercaircrunc: Quamquidcmopinionem& nosinpriccdenciPorcioneargumentisfirmilllmisilacuminavimus; ubi vircucem Tecragrammati ciremundiuniverfahs, 6ccujuslibet crcaturxejufdem animamacvitamdemonftravimus. Porro ctjamhominisanimamavirtutc nominis Sephirothac fecundae przfidentis, vidcUcct Jehovah &n'provenircdicimus,quatcnus,tefteD.Joanne,/nFfrtoo'4fv;f4, &iU4Vitatratluxbominum: Atquc hoc VcrbuminGencfi \ociniijptraculum rttt. Ahjputant, humanam animam profluxifie a quod deindc migraric deorfum Trinitate , &prxcipue a SpiriruSanClo,quoad eflentiam fuam , inGcburah. Racio autcm eorum cft,quia dicitur a Moy fc , Ec infpiravit in nares cjus (piraculum vitar At Ipirare eft de oftido Ipiritus: Huic etjam opinioni aftipulari vidctur Origenes,cujui eft fcnrenvcro tia,quodSpiritusSanctusdet omnibus vitam. Nec huic quidcm advcrfaturiUe Pfalmifti Rcgij \ocas c^n\ A\cit-,c^uodVcrho Domint firmati fint ccili,& jpiiituahorettiisomrtUvtrtuseorum. Cum. enimanimafit rei forma eaquc iit virtusrci,feqiurur, quod cujushbet creatura; anima c a Spiricu Sandlo. Sedhuicopinionireipondcmus,quod,ut SpiritusaPatrc& Verbopromanabar, Verbum autem omncmhabuiiaPatrcpoteftatemincoelo&intcrra, ita(inquam^dicimus, quod omnis anima profluat a Verbo,in quo cft vita,mediantc Spiritu Sancbo. Cabahfti , qui dc hoc fubje(flo tradlaverunt,aflevcranter concludunt,quodmagnus Aquilofitfons animarumj aflcruntque quadlint 10. fontesdivini,fccundum numcrumio.Scphirotharumfive dimenfionumjintcrquosunusallegatur.qui Gheburah fi ve aquilo nuncup3tur,&: cft fccundum eos fons omnium animarum ac vitarura ConcluduntcnimcxAviccnnaelententia, quod omnes animjE vcniantad.itore formarum,hoc eft,a Ghebuiahpropricrateaquilonati,quxfavct AEgyptijs. Scdha:ceorumopmionobisptobabihcatcm aft^erre nequit,quatenus cxinde (cqucrctur,omnes animas influere in Sphicram MaitispetordinemPoteftatum, quemadmodum influxus fuos mittit Gheburah, q.iicitquinta SephirochamundiArchctypifeuideahs;Etpcr conlcqucns omncsanimscflentcjuldcm naturs acconditionis.nccdiftcr.ent intcrlc homincsunusabalio: Quod quidem irrcgularccfle&non vcrifimilcdoccnt nos hae Itqucntcs rationes: Primo nimirum patet.quod angcUnonuntincodcmgraduperrtiStionij.&conlcquentcrnccanimar^Undc Iiquct, quodunaanima firaltctapcrfcdioi: : Nec quidem acadentibus dittcrunt, fcd & gi adibus qinbuldam iiiternis in ipfarum eflcn-

&

&

ti.radicatusiquibusutquslibct animadiftinctjptoportioncdiftciacabaiia

communc
nobflitatc

cft.

Non
il-

cnim credcndum ell,v^ jod ar.ima Chrifti & multotum eltdloium viroium

fic

animx

hJuds2qaalis,autqL.odG.i.li anim.iii am MoyUs,Salomo.iis, Piator.ijOC Pythagoriexiquct. Scc'^S.ipicnshccijiuni vcrbiscxp:cflisiignihcarcvidetur,QU2runt hujufroodi; Puareramwgtmijfus,crf6rttt:iifuma::;ma7n'jonai7L,mc\\oi(:m<ii^c\\cct,c[niiTn[uni

multorumaliorumanimi:Quare

conclndit Arclia;igc.usCr.b.

lift

i;T-Hr4l

Uftattta ti!-;:is.:vtmiahalteru i>ifapi'jntia,bo}ittate,robore,viri'

an:mx uitaef: gradumdqf.ahm: Et hi graduslunt qualitalcntainparabolaaChiifto cit.:t2,qi..oi'umuniduodaia (unt.alccri cna, &c tertioquatuori koceft, cuilibetvirtusfccundum propriam vi.tiucmconccllacft; Atquehxc virtus eft vis qu2 dam certo gradu tcrminata fccundam qujmeftcapax fuimuncris, &illudfu(cipit. Hujus aubusJ;jp3ftttone addiv.rfa,ut nonrul:jm,qi!smod$pcjiint
,

temanimarum

varietaos ratio cft hujufmodi: EdamfiinfupcrioribusanimasaTrinitatc,hoc cft,


profluxiiTe dixcrimus,

aproprictatenominum triumfuperiorumSephirotharum

attamcn hujuf-

modi animaruminflucnnaaPatre,Filio,&Spiritu,magisordinarioncoperantur,quatenus Scphirothisprindpibuspnfunt: Undc aiftioncs earum funtprimaris &voluntarii , reliquz vero(cptcmScphirothaeinfcriorcs,quxfunt minusprincipalcs,funtqua(ivoiunt3tis fuperiorum principum cxccutores:Undeproponuntfuperiore$,exponunrvcromtcriores. HiDceft,quodin fupe-

y.locum rionbusdiximus,EhiehinCheter,hocefti.feuPatreminfundcrcvoluncatcm pcr^. in fphitas Planetariasrcalcs, videhcetperotdines Dominationum & Virtutum. Quarc inproprietate Patris Ehich cui Filius&Spiritus afllftit incjusinfluxu,animainfuodefccnfufumitimmediatam naturam & propnctatcm medij.per quod immediatc inlpirarur a Parre ; Et proinde , fi pnmuma luccfuprematfanfcatpcr rcgionem ordinis Seraphin , tunc fecundum difpofitionem fuam,quamacccpitabintelligentijsSeraphicis,Seraphica cfficictur talis anima , & fcmpcr, dum in corpore enc , rcfpcdum habcbit ad manfiones Serapiiicas Undc ignci intelledtus charitatis, fimulque amoiis Deidono locuplctata crit Si vcro pcr locum^. vidclicct per Dominauones tranlierit ,dc amotis proxiim inftindu, & dc cxccUentu viuatc ac doraimo partici,
.-

&

&

pabit;

De

PiLiMAR,

MiCROCos. PrinCip;
:

ui

pabit', Denicjuefiperfeptimumorbem fcu Virtutum rcgioncmmigravc:ic,rationem ampledctdr camque illitmiriatione i^' miraculisilliiftiabit virtiis Ehieh Naiii , quemadmodum vidc niusi quod virtils vifionis ociili folet induere proprietatem feu coloremdiaphanimedi^, (iveficunifonum 8c rubrunijfive aqua crocea & flava li ve cxrulea,iit coelum Sapphirus , cui obijcitur fic etJam modo eodem influentix feu animarum fcintilijE creatieaiucisincreatar fonte emanantesinduunt naturammedijperquod trariieunt! Abordinibus enimArigelorum anima: incelledualis rationis conditionem iumunt J Et lempcr ivlens cft animae huriianaE ponio fuprcma , qux in fuo

&

-,

deicenfumuita vcftimenta

cumeorum quahtatibusinduit,quemadmodiiSii iatiusTr^if?. i. Seclto.i.

Ub.^xap.i.&4.HiJ}mPhjJicSlkrocof7m,umriLtiomhusciu^ Hmc aniriia iHflueiis a Chetcr per Seraphia lo mcdio ailpoficionem vitxneceflariamiibi rapft. inprimummobile, natumredditvoluntatis fortis&opiriioniscoriftantis in cbnditionefuaScraphic-i5pcrDominationesinJovem,virtutcra naturaiem reddit bonam,'dabitq:uecorporisfiiiexaI-

tationcnijfimilitcrqueconferctviresagendi&pradicandijSiperVututesiri Veneremhibitur.vim tonciipifcibilem confortat,datquc dcridcrij motum,hilarem teddit animaiii berie difpofitam , fociecateac

Muficagaudentem.

Porroetjam,fiinfundituc anitrid^prdprietatefecundaEperfons, videiicet.T in Hochmah, peri.hoceft,CherubicasinceHigthciasicontrahctfibiiplendoremfcieh"tiae, cjufque intentio (ta.


meificorporiopacoincluiiEjeiicucplurimuminiftariiregioneriieii;aicata;fapienti<i,crgopcrimme-

diatum trahficum in hoc r. edium gaudebit S pei


i

i j.id eft per Priricipatus,ratione pollebit, moiibusatqueiuperio:umt-evercntiacateros iuperabic&aritecellet. Quod autcm ad vits porciohem attinecvariaeritillafeciindum vaiietatem Complexiorium domuum Martis vel Mercurii rea':

&

lium,per quorum cnbra ifta ariima influit Nam ttanfiens per oidinemCheriibin in fphsram oftav3mreddetanimamvitalcmagilem&aaivartijpetdtdinemPrincipatuutiiinMartem,auftamhabcbitvimirafcibilem,&animofitatisardoieminbelibdenotat;Sivcro pet oidinem Archangelorumfaquoanimalupremaimaginacioiiemfibirapicforterii^deorlumlabatutin iphxram Mercuinvcniet vigotcrtiinterpretandi,pronunciandi &penetrandi. Atque

lij,viphantafticaprobafruetur,ingbnijqueacumirie&fcicntiaturaamoreornabitur, fimulqueibi hicnotandum eft,quod Filius

fcuSapiennaagatordinationePatrismeduntc Spiritu. DeniqueSpiritusSanctus Elohim emittic aBinahfuasproptiasfcintiUashumanasaut per ordinem Thronorum, (qujEquidcm ibiinduunt fpiricum juftidaeatque judicij,& defcendunc ab eo in aethercaniregioriem irifphziam Satutni ia

quagravitatem,conftantiara,&prudentiamquoadm6ralitatem,&vimrcceptivamatquerctentivamquoadPhyficamdiipoiitionemacquirunt) autperPotcftatcs, ubi c;us quoque coftditionis


portionenlrapiuiK.videhcetfortitUdinemaddebtllandosmalignosipiritusinpugnafpirituali-

&
cft

deindettarilcuritiniegiumSolistabernaculum,inqubvit:Eplcnitudinem,irhaginationcmfciendi^ &opinaridiriatiiramiteiTiqueanimoiitatcmdbcinent,qua:enuse]us angelus Michael vidioria


potitus contraPririci|icmtencbrarurti,acApollocoritraPythonemi

&confequencer animamcc-

jaminpugriacoiporahfortem acanimolam reddit , uti Martis natura facit fiiam animam auditem :Deniquepcr angcloirum chorum rranfiUcntcs obedieritiam & bonum fenfum ibi in veniunt' tjuibus dbtibus dcfcendunt in iphjeram Luna,ubi vim gcnerativam & vegetativam , adeoquc fafculcatein tam decrcfccndiquam crcicendi riancilcuntUr 'Atquetandem cum hishaturis dcorfiiiTi tendunt in nacuiam aeieam,canquam in ultimum fiium cuiriculum j atquc ita in corpus cum acrcd fuo tcgumento pc!ictrant,vel potius in fperma,qubd fereeft nihilaliud.quam ultiraiirn animz defcendentis veftimericum diaphadum. Ex his igicur iat liquido conftare videtur,quoil zhimx tam dotibus fupetnaturalibus , tum ij^ quasin ideahSephirotnarumferie habucrunt, tum hifce, quasin defcenfufuoab ordinibusihtcliigeritiarum acceperunt,quam ipfius etjam mundi cceleftis & natutahs fruitionc , qua nattirjfc vitalis
necefiatiafiibfidia eis conferurituiicxerte ihier fe difFcrre

atque difcrcpare obferventtir;hocque fc-

curidum Creacoiis voluntatcm,juxta illud Apo[io\i,!Ue,quiidem manetjivtdtt/ingulaprovtvult. SimilicerftellaEfixevircsfuai^riiurttcum jllisPlanecarum fccundum tiiphcicatcs luas,influxufque fuos afllidueimpluuncin infSiotacumPIanetis: Unde quodlibetZodiacifignum aut loco domus dc-^
trimenti,exaItacionis,triplicitatis,fei:us,aut parciculacjuiyem,&ficquoquegradus,facieSi terminusachujufmodialia magis huic , quam ilh Planecs propria funt , quemadmodum in particula noftta de Aftrologiaperfpicue explicarum eft. Porioetjam exhisintelligerelicet,quodZodiacusvifibilis feucirculus fphirzodavadeauranls,l]:cilifque varijs undique implicatus fuum habeat Zodiacumidealcm atque invifibilem , per ccmruniSephirothasHochmatranfeuntem,cujusreX,gubernatoratque princeps eft Jah, feti

Tctragtammati vircus,feu Verbum , feu Mefltias , feu mundi tam idcalis quamrealis anima idcalis quatenus anima fplcndidam Zodiaco invifibiU datjUnde Zodiacus dicitur a vita^Hic icide fphira inyifibileZodiaciimincoelooAavovitamfecundariaperordinesChcrubinimpluit:Undeinveni;

H'

tnus ii*ahimalia,fignrum vifilailiuniiinfluentijs cfFocnwta hic in terra,4 natura

& qualicate

eii illis

on

,j4

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRS

I.

convcniic pcicipiuiuiu-.ut Arics coeicftis cum aiiece tcrreftri , Taurus cum tauro , Gcitiini cunvgeminis,C:'.iucr cum cancro &cc. Et (auc tiim Alhologi,tum ctjam &c Philofoplii iS: Tlicologi nonnulliCliiilu.mimirabiliarcripfcriiiudccor.ipaiattoncZocliacidipciiorisltuidc.iliicui inrciiou,

&dc miraculofiscvcncibus, qui ab corum


rij

variacionc evcnircfolcni

C^J^od ciuidcm acciucrc ne-

ccirccltjCjuatcnuSjmotusilluisiupcrcoelcftiscfttardiorjquamillcca-lcftis.
in

Djcuntcrgo.quodva-

mundo producaiuur eftcdusproptcrdiverlas operauuuespartium


;

unius Zodiaci in alias , vi-

m vitibilis in vilibilem id quidcm quod acciderc non potuit nih motus lupcrioris a motu infcrioris difcicparct ;Nam in primordio mundi primus Arictis gtadus in Zodiaco invilibilj primum illum Arictis vilibilis fupcrabatjatqiieidco propterinfluxuum concordiam dixcrunt,/tatcm illam fuiHc aurcam,quatcnus in ea idcm clcmcnrum fuuni limile contrarijs aclionibus non indelicet Zodiaci
vafit : Atquc

hxc cft ratio,quod xcas ifta cuiti Paradifo luam habuit origincm Rationem autcm eiusrcihancaingnant,cjuodob(ervavcrunc,Zodiacuminvilibilcnillnguiis ioo. annispefgradum unum cur i8. minutis moviHc, &: per conlcqucns rcvolucioiicm cjus coniplcri annis ^i^ooo. Qudd tcmpus annum Platonicum vocavcruiit , utpotc quo pcraAo omnia ad cundcm itatum
;

fuum priftmumrcditUradixerunt. Scdiniflaift<j:ctaciendocoiickidiiiius,qucd, urHochma fluit ab invillbili fuo Zodiaco in Zodiacum vilibilcm.ita quoquefeptcm infcriorcs Scphiroth.c
Ijpondcantlcptcm Planctis,fph.i;rafque in
fe

inre-

qualumquxlibctiniph.tramiealcmac ejusftcllam vilibilem infundit luam propriecatcm; Atquc, ut vircus vitalispriu') influxit in Planetas a Zodiaco quani ipli aliquam vitae virtuccm habucrunt fic ctjam aninijc cflc iuum eflentiale acintclledtu.dc rcLtpcrunt a Zodiaco in vifibili antcquam nacura Zodiaciviiibihsfucrunc veftica;; Er.qucmadmodum virrucisvicxinflnxusfiiintdc Zodiaco vifibilic ctjam anima; cftunuuntur dc Hochma in mferiorcs Scphirotas pcrorbes intcllili m Pknccas gcntiarum,priui'quamad ipha.-ram llicllatam pcnccrcnc; Undcdicicur a Cabaliftis, quod Dcus intlindatanimam,qux-pcrSolcmiupcnorcniTiphcicchtranfit,&c)usinfluxum inibibitjacic in" duitcaptoprictatcSohsTiphcrech. EftcrgolccundumiplosSoliupcrior, qiiicftmcdia Sephirotha feu dimenlio Et pcr conlc qucns iunt ctjani Planctx invilibilcs & idealcs , qui iiint fcpccm inferiorcs ab Hochma Nam Malchur attribuicur regiom mundi infcrioris,ur nonnulh volunc.Con, cludiinuscrgo,ccrtiflimumeirc,cjuodDcustrinus& unus fit animarummfiifor inScphirotasfuaS primum,acdtindcpcrintclligeariaiumordiucsinaethercamrcgioncm,ut mcdiantibusftcllis vifibilibusininferioraad hominuni gcncrationcm traniportcntur: Nam Deuseftprimumagens, conicquenteipri.-nusformarumdacorjEtproindc,quatenusanimaeftad:usprimus,neccilecft, ut ordo. Quamvis ia primo adore procedac immcdiatc Ab co igitur profluit omnis vita, forma, fontem Ghcburis promancnt,quem Cabaliftx aquilonaris Vogitur omnes anima: ab unico fontc cant,hostamenfontemlucidumaDcflcnda fupernatutaliDominorumScphirothatum triumfuperiorumdefumimus;TranicunttamennihiIominusperaliasdiilienfionesicumcdiaScphirotic3 antcquamin l"pha;ras, 5iab ijfdcmincorporafeumairamfpermaticam iubtcrlabuntlir; aquibus varias propnetates fiiicipiunf, Undc fit,ut animarum qiia;libet eam lucis fortcm fal'cipiat,cujus natuiaeftmcdiumcuiobijcitur,vclcum quoconjiingi folet,qtiemadmodnminpr2cedehtibuslucu^ ,
; ;
:

Planetariasidcalcs atquc invilibilcs contincant

&

&

lentiuscnuclcattir.

Quomodoautcmanima

icu

Mcnshumaha,

quoe cft ipfius divinitatis radius

fculcintilla.infuodcfceniufecumrapiatnaturascujiislibetfphxrxjtam iupetca-lcftis, qiiam cceleftis,& aniinalis,ipcrtedenionftiavimus,pfimoinTr4ff.i.5t'^^i./i.4.f',. ^.^''^.i^f


lfc);/7irfAf rmo/^

mibiJioria.Etlibro ii.eitifdemcap.^. Aiqac czJ!imTracl.i.Seii.2..lib.ycap.i.& y .HiJloruMicrocofmtu.

Sed

jam tandem

in capiufequenti

oftcndcmus.quod truncus totius arboris iit

ineffabfle illud

nomcnTe-

tragtammaton,finc quo nuUa dcicenderc aut cxiftcrc potcft anima.

C
i^uodnomen
tneffabile

P.

IX.

TetritgrammatonJittrHnms drbotiis

SeplnroticXftam

Macro-quam Micro^
cojmi.

HEbfii,

uciy/>r<ididhimcft,exabditiflimisfuismyfter)jsanimam

cxmagnoDcinomine qua-

tuorlirer.uum nV"\'Jehova,tanquam rami &folia infinita abarboris trunco,promanare af-

fcveiantcrdicunc; e quoomnia citcraDcinomina Sephirothis omnibus pra:fidcntia cxurgunt, ranqua rami cx trunco alicujus arboris Et quoniam "^ Jod idcm fignificat , quod Jehovah, fcu ocs
:

quatuorhccri,quatenusdenotatnumerumdenarium,&i.i.j.4.fimuljundtafaciuncio.ideo*Jod
meritoradixarboiisdicicur,aquavirtutestrunci&:ramoruoriuntur:QuarcJodattfibHiturEhich,
vclChctcr:7\vcrorcgittertiaScphirotham,cuiSpiriru$S.rcferturjquatenundenot2trelpirationc:

Ter-

De Primar. Mickocos. Pringip.


cjusfigillum eft Emeth
,

x<c

Tertia autem Iher a Tetiagrammati ) Vau refpondet fextae SephirothsE, cui prreeft Fioah, quatejnus

A doiiai;& Verbiim (cu Unilas in He , hoc eft Deus ponens tabernacuium Vau igiturpropric refcrtur ad centrum totius arbbris Sephirothici atque ob hanc rationem allimilaturpntiidcnti Sohs fupcriofis Tephircth. Ultimum vero ^ Headjun"itur Maluium
in folc.
i
;

chut,qua:facitinfluxusfuosinregicfnemelementarcm.Hujufmodietjamliterarumin truiicoideadiipoHtidriem (ad cu|us Im.iginem mundusprdporciortem& menfuramaccepicfuam Jasnofcerc videntur Cabaliftx,& inter recenriores quoque eam Reuchlihus appfobare videtur. Hoc ergo nometi cft idca Archctypica fcriipiterna.cflentiam Majeftatis divinj^ compichendensjad cujus exempjp.r dimeniiones tam Macro-quam Microcofmi realiter dclineata: funt Scfaberrime conli

&

ditae,& quidem tam quoad internum earum Efle,quafn eiternuhr.* Intetha eriim eariim cflcntia in Sephirotharumdimcnfionibusimprimicut; incxternaveroambarum exiftentiaAjoderenebrisa dcnaiioin ccntcnarium &milicnarium profpicit jEtprimiis c)usa{pedl:useftinnHe,feiiSpiruum primum ii ve Empy tcum in Macrocofhro,& intelleduale in Microcofmo Quod quidem ciementum r. denariam mttitur dimenfionem Ec prdinde , utnumcrus deriarlus ex omnibusarticiilis eft fimplicirti mus,iic etjam Spiritus Empyrcus iri mUrido & intelledlualis in horiiine eft fimpliciflimus,
;

Poftea \ Vau.quod ih nutneratione deriotatuniitaternluper,-j He, quodcftfiguta numeriquinarij , defignat^feuctElum3ethcreum,{eamcdium,tujusSpiritusocciiltat us cft lumine Uni tatis : Nam Unitas pofuit tabernaculum fuum in folc, qucni liix lcu Unitas fuolumineatquepulchntudineabfcondebat;itautnonn,fedUnitasinnfacie'ns 1 Vau, appareat in corporc foLni in Macrocofino,atque etjam in fanguine arteriali Microcbfini , quem riibedo occultarefolec. PoiroetjamnHe ultimumrcuinfimumdenotataquasinferiores, qUas^ Vaufeparavit i fupeiioribus:Undc diiSum eii,c{u6dfeparavitdquMabaquis,8cm Microcofmo animale coelun
fubtiliflimusj&puriflirhus.

Atquc hoc il denotat numerum millenarium, ficuti 1 arguit locunj fecundiim,hoccft,quadratum numeridcnarij. Atvero,quiaabHebi:aeisnumerus millenariusdehotaturperAlcphmagnum,utUnitaspcrAlephparvuin, cujusimagocftjod inprima compofitione,idcoque dcnoratur quod mri' Jeho va fic revera 8cca, hoc eft.prinsipium in creacione &ge;ncratione,atquennisfeuultimumiri cbrruptione morte: Quodquidem manifeftatur hujufmodi demonittatione.
a naturali, feu divin.. a rcrrenis.

&

cna-afio

tlbi A.cftpriricipjumgenetatibnisj B.eft foetiis inct-fmenfum ad vitam C. eft vigof, perfedio Sc medium ^Ecacis humanae , D. eft dechnatio ad mortem , qux eft iiltimalinea rerum, qua tam Efle

quam cirentia eompofiti per refoluuonem rcvertitur ad id.quod fiiit in principio.Unde hoc modo ftabitnomehilludinefFabile.reduftahncaillain circulum; qui quidem nomini TctragramraatJ tonaenientifiimus eft,quaterius ex Elemcritis (phaericis conftat.

n tB
*.

5 9

Hic A.vchjocidcnotat Alephtencbrofum,quatenuseftuitimusprivatibnis vel rcfolutio-' ,&^lucidumquatenUseftgeneiationisorigo: NoxenimtamclaraDeoquamdies. proccflus nis B. fi^r viti ortus feugcnerano ; Et a B.ad C. eft incremcntum feu vcgetatio ; In B. eft A.ad Fluxu ab in punfto D. eft mors , atque vigor vitae feu fol in meridie vits ; a C. ad D. eft vitae declinario ;

&

a D. ad A.eft dilTolurioin id

cuculi, quatenus

eft illud

quod fuifininirio. Sicitaqrie apparet, Jod quod ineipit & finit motum cujufque rei

efle

Alpha

& Omega
Tranfit

creats aut generata::

1^6

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRS

I.

Tranfit cnim anima fcu cflcntiaa Jod in crcationc & geiicratione,atquc pofl: corniptioncm iterum ad Jod redit: Nam gcneratiohe dcfcendit anima ab linitatc materix in multitudincm & corruptione feu morte refolvitur,& alccndit in illud,quod fuit antea.vidclicct in Jod Atque lioc convcni"^
.

revidcturcumilloPfalmifta;RcgijfermoneP/i/w.if,ii;<mf<;tt/?4ofl;fr/tdD>WiEt Pfalm. 41.5. Anim3.diciv,quandoaccedam,utappdrcaminconJpeUuDei:Simi\\tcii.RtgAc).4..dixnE\hs\ iiunclehova

4ccipeanimammeam;ntnenimmeliorfummaioribtii.

Nonneetjam

rcdirfpiraculumvita: officiofuopcr-

Sapiens,quod aniniahtminiffit lucerna lehova. Undc ncccflc cft, ut rcfoluto compofito iterum lux divinarcdcat ad fuiim proprium fontem divina gratia alllftcntc, 3uatenus roundus menfuratur ab Aleph ieu Jod cum cipnra ad Alcph magnum Unde ili circulari imcnfioneomniaprogrcflafumaDco &omiiia itcrumin Deum rcvertentur: Nam Dcus patcr cft illud Eflc in potentia,in quod materia groflTa fpiritualizabitUr pcr diHblutioncm; Et Filius cft cffcntiaadu luciaain quam anima diflbluta fublimatione cxaltabiturjidque totum fict virtutc ncxus

ado in fpiratorem Hinc igitur


?

dixit

amatorij Spiritusigneijnam inSpiritu revivifcemus.

Hdccrgo crat princlpium tam Macro - quam

Microcofmiiatquchicctjamcrituuiique

finis:

VideUcet c[aod erat PrincipiuT^ erat Verl;um,iHquoe-

r<jrriM;ilIudquecritfinisinquodvita, tanquamin

hoc Verbum in Apocalypfi rcdtcnuiicupatur ta&u

fuumfontem &origincm; rcvcrtctur. Unde qubd cft tam vivcntilim arbor vitae , quam mo-

rientium-,quippcquodinm6ttcm,infcroSj&Diabblumtriumphavitj HujuscrgoriomerifitbcncUi^tuminxtcrnum.

Sequitur

ARbORIS SEPHiRftTHIC^
DESCRIPtiO;

Influxus

omnium Sephirotharum cadunt in MalGhiit, ut ftcllarum fupc-

rioruminLuiiie orbis cavitatcm.

SECTIO-

StCT.l. PORT.

II.

ParS

II.

SECTIONIS
P

i:

ORT ON
I

S 11.

PARS

II.

JPRINCIPIIS MICROCOS^
MI PHYSICIS SEU
CUN DAR1 C
A
V.
I.

SE-

S.

De ^yfierijs elementorum nominis

<tAda ,

& altorum nomiHum


inanis feu tenebrarum
,

Hommipropriorum.
llemadmodiim in principiorumMacrocofmi (ecuhdaribrum fcuPhyficorum Tradacu dcclaravimus , quod tres matrcs muiidi futrmt origines,
hoc cft, inpotcntia,^ Aquarurn nitatis nexu in dilpoficiorie trina connetens ( nam Shin eft HieroglyphicaSpiritUsSanftiin^ago) i(icet)amdicimus, quodprincipia phyiicaMicrotofmicx fuinominis voicabulis hieroglyphiciselucefcant. Quodau^^'^ ^'^ '^j"^ homeri atcinet , irtveniirius , illua tribus Uteris immcnfaepro'^^^^i^e!i"'ai2s*^' funditatisdefcribi.videlicetK Alcphj-^Dalcth^&Ta Mem. NeCqUidemiftudhujusmundi kientificisabfurdumvideatur,quod diSi, magnum myfterium innoi-ninibus creaturarum contincri, cum lc^atur.O^aw omma anumlia (errit is uHtverfa vplatilta cali adduxiffe ad Adamam,ut vtderet,qmd recaret
vidclicct
EfiTc
',

S Aleph Tcu lux oceultata tetrae

feu reiadbu crearae

& Xff utrafquc matres u-

Adam appeSavit nominihmfuts cunitk itmmalta,& univerfa voUtilia caU.acomnes terrd befttas Unde ccrtumeft,ipfum,divina dcmonftrationc pr^eunte, nominan.ituisatqueconditiohi cujushbet ch.ira(fl:ciibus igneis creaturajanimatacpropri,a dediirei&perconlequens, cum omnia Vctbo divinis,acquc ab ore Elohim prolatis Eflc ac cflc ntiam fuara acceperint , necefle cft , ut tocius cujuf. quc crcatUrx visinHtcris fandisfuiuominis,fuum nomcn &;Eucobtinuerici Sic chim cradituri
ta: ipfeque
.

&

Davide 'mPCzith.DominumnomtnacutlibetftrlJd attribuiffe; qux quidcm cum ipfarum naturis diftihAis con venerunt imo vero charaderes idealcs & fpirituales,qui funt verac imprelliones vitx acque exiftencix crcacurarum,in ijs myftice imptimuntur. Nomen crgo primum hominiimpofitum ut in
; ,

Genefirepcntur,cft^"M<,quia,uthonnulh Volunt, creacus


proprictertarubii &argillacei Colorisculra.

fuic pulvis ac terra.

Nam npiS

eft

Qua quidem

defcriptiorte denotatur,

quodhomo

nonfittcrr:inanisautinculta,fedtind:uralucisdivihi&claricacis SpiricusSanfti replcca; Eracc-

nim ejus mafla caro fanguinca (piricu igrtco & coelcfti imbuca Nam hic tcrra crat ita a crcatore prxparata.utomnesomniumSephirotharum virtutcs&iconesin feperdtvinum illud virae fpiraculum rcciperec;& per confequens non terra proprie fed ccrlitm , vel ciilum in cclra.vel ccElcftis, rupcrc(Elcftis & Dcifoimis ceirta erac cujus quidem /plendor ica crat exaltarus ance lapfum & przvaricacioncm, ut omnes cencbrae vircuce lucis dcmcrenrut &luceret cotpus AdsEinftarRubini; quod quidcinctjamexnominis cjus chataifieribuselicimusiUtiw/rjlatiusoftcndemus: Qaare&
:

TS^Tik^

idemefl:quodRubinus,fivepyropus,lapispreciofus diaphanitatcpra;ditus.
-ITK
;

Proueniteigo

nomcn
ixa

Homo a radice Q"^S tubrum cflc Unde D^N cft rubct,rubicundus; Macerialem ergo
cunda

fijbftantiam
ccelo,,

fuam aterrauniverfahcrcara,innubibusprxparac3acccpic; atqui cincfluramfuam viquincam vero eflcntiam rationis aSpiritu & afflacu Dei (cu Sapienciaab Hochmafe-

Dri

Secundar. Microcojs. Princip


:

irp

cunda Sephirotha accepit Atqueita optime dixit Hettnes;Pateremerat Sol,njater vero Liina.&venttu
fortavtteuminvcntrejao-y Vei,utalija[rerunt,teriaeratejusmater,paceiverocoelumi virtutcautem

&nexu fpiritus divmi

tertium

unum produdum eft, magnum

videlicet

miracuhim

homo animal

honorandum,qui tcftc Trilmegifto.tranlit in naturam Dei;& cft quafi ipfe Deus. Atque hic verus AdameftilleMicrocoimus, cujusdominioobejusexcellentiam omnes beftijccena;, &volaciha
eft

ccEh,acplant2regnivegetabilisfubijciuncur;adeoqueetjamhinclit,utvocabulum iftud ^HS, id DominuSjtam de Deo , quam de hommibus jnteliigatur. Sed , ut jam exaftiori examinatione
hujusnominisU"^t<particulas inlpiciamus,quocxcharaderibus cjus integram iplius natutamac-

que di(poritionem,cara intcrnam quam externam tandem inveniamus, obfervandum primo loco exiftimamus.quodt^ AlcphitafefehabeatinC^Wi tcrra,utin 7"\K Aracs, quod icidem lignificat
terram;Cujus quidemvocabuhanceamencionemfccimus;ubidcchuavimus,quodKdenotntterIn U^^S Adam vcroarguitluciseflcntiamfeuformalemhominispcrfeftionem quadiduseft fiiiusatqueimago Dei: Acque,uchicagensinvenicurin fronce nominis^ficinfineia.AquiE hicroglyphicum, feupatiencisuniverfalisfubftanciaconcurric, leu Ipiricus recipiens radios emanances ab Alephlucido-' Nam l< Aleph eft charadter Me(Tia:,feu vircucis Tecragrammaii , leuemanationis a;tcins ab Aieph tencbrofo, c tenebris potentialibusemiiras^uthujusSapienciataduomnesaquXjpcCO denocacce, depoccntia vircucelpirituslucidiapparencesinformarencur: Atquehsc eftcaula,quod QMcm, quatenusaqua-depo :enciainEfteimmediateemanarunt,profilioanonnullis accipitur: Namin libro AbrahxDeif-r(</j,Mem,fecundamater,denotatfecundampcrfoiiam,feuhiuim,&Verbum, quatcnus dcfignac Elle,a potentia S tenebroliimmediate procedens At vero nos accipimus Mcm promacciia& fpiricu, m quo K lucidum fcuSapiencia vehicur, &quem vehitacmovetadu luo dans cuihbet ejiisparti vitam &Eire. Nexus aurcm Aleph cum Mcm cft vircus, ieu glutcn illud ab AIcphpocenciau& illo efrcntiah cmanansquo amboim junguncur , quod denocat domum vel oftium vcl forcs in quas fpiraculum i^ Mem,feu aqu^ ipirituahs porcio cum radijs di vinis Aieph,leu unicatis manifefta;emanacione penecracin maftam cerream ad cfFormandum hominem Hinc tinclaefl;ccrrarubra;&red:equidemdicicur C^t^ Adam terra rubicunda, ex quaradij Alephiucidi
:

ram olim inanem,jam prxfentia K Alcph,hoccftlucispatcrn3c,fcrtilcm &lucidam


,

petietrantesejusfubftantiamficilluminatamrcddunt, quafiQ"\t^ Adcm,hoceft, rubinum quafi


preciofum.

Excellenciam ecjam &divinicatem hujus creaturs nobihiTImx exphcantcharadcrcsaho-

xum vocabulorum Hebraicorum homincm fignificancium, Unde ecjam M;11N, Enoh, Homo dicitur,uc nonnulli

volunca mortiferaa:gritudine,quatenusprocedit a ludice \i;iN asgrum cflc Ac vcro cfFcdus denotat,rem longe ahter icfe haberc,quoniam vidcmus , hoc nomen mulcii charadieribus facrofanclisadornacum, ica quidemucconfequcncer denocec hominem divinicaceplenifli:

mum: Nam

JS

arguicprimam

in divinicace

Tiinic.acirefertur;lVaucft unaextribusfphsericisliteris

perfonam&ipfamUnicatcm, ac omnimodoDeo& quibus Tetragrammaton ineffabile ex,

piimitur,continensinfenHe,

& S AIeph,hoceft, quinque&unum; "ttJShinetjameft hietogly-

phicumSpiritusSanclirUndcinhoc vocabidot^ patri rclatum.l Filioattributumj&^jySpiiicui Sandto piopriumrcperiuntur;EtproindenoninfignificationcmmaIamfedoptimamconvertcndaefthujusvocabuliinccncio; Id quod ecjam hoc modoprobarchcec; Deusfpiiicufuonomina hominumnacurismaximepropriaactiibuerefolct VerbigratiaEfau,Jacobo, Abrahx,atqueita multis alijs Patiiarchis; At vero ab effcdu probatur,quod,li nomen Patriarcha: Enoch denotaflct perniciofos eventus,nunquam ipfepro tam jufto atque fcelici .Tftimaretur , ut mortis ftigmata nunquam guftaret,& ab ipfo Deo raperetur,ut cum eo ambularct. Unde fat liquido declaratur , chajraclcreshujusvocabuhhominiattributieflcfandtos, creaturaequedivinitatemarguere; quodquiidem ab eftedru Patiiarchaseo nominc appcUati comprobatum habemus. Iterumab Hebraisnuncupantur homines aliquando nr*'^; ubi humida & Ipirituahs ejus natura tam fupercosleftis quam Phyfica&mundanaexpUcatur; Mctaphyfica enim dcnotaturper H SpirituiSandoadaptatum; Phyficaveropcrl3aquac&humidiratimundanaerelatum; ir> Thauinmediocorpus cjus opacumdenotacquodcapaxeftacriufqiiefpiritus-* Nam n Thau denotatfignum vifibile,feuterrefttemfpecieicharartercm: Undein facic Cainprofigno imprefl^us erar c;uschara<5ler. Porroet:

&

iam diciturab ipfis Cabahftis, quod-inter

creaturas llc ipfius hominis &nacurcEhumanslymbolum;qmcftperrc(flrio&finisomniumcrcaturarum,ficutireftcompIemencum omniumelemenergo efthomoaradiceprxdifta 7\T\*Q Merhom. Concludimus icatorum Hebraicorum. que,quod,undccunque lc vercathomo mfui nominischaradcrum conccmplatione fe ipfum di-

dnD

vinicaceplenum percipiac, &,fecundum Apaftohdodtrinam, fcSpintusSandliccmpIum,membraque fua Dei Vcrbi recepcaculupi apercis ocuhs dcprehendat. Sun t igitur Matres tres,ex quibus narurahumana crcata eft,videlicet t< Alcph Verbo relatum "ffl Mem l|)iritui aflignatum Cnam

&

mniaiiumida&fluidalpirituiconveniunt) &'^DaIcth

Tern

fcu

Aleph tencbrofo accommo-

datum,

1^0

Sect.

I.

Port.

II,

Pars

II.

claciim,quodPatriafcribirurpriurquamclucefccretfcuemicarctextenebris. Uiide quidcm patcr,

quodLux,fpiritu$leuaqua,&TenebrxfcuterrafiiupuncipiaPhyficaipfiusMicrocofmi.

P.

II.

Deprmo Hommu prmcipWjquoderat terra^feu tenebra.

TRes patres fuperciBleftes tam ipfius hominis

quam mundiin magni nominis Tetragrainmati , dnncnlionc icperiunturacconliitunt,ut/prrf'littumelli quos pnncipiaoniniumprimaiia&: fupcrca-iclba clle aftinnaviinus: Macrcs vero inpiimadilpolicione pliylica tain mundimajoris, quamminorispatefadxfunt, adquarumnucumTenebia;,iS<:exilhs lux ac aqua in mundum ad mctaphylicam & phylicam ejufdem pcife(5lionem edicx fiierunt. Qua: quidcm macrcs funt qua(ipalhva',qu.itenuspacium,videliccc in&iadrioncslivciniprelliones fiifccperunc, quibusgraviQuare matres hafce, videlicet t> 12 'C7, quammmatncesfur.tTenebraE,Aqu;E,&Lux,principialecundariaappellavimus. Atvcroloco Alephtencbroliin mundoinvenimus^^Dnlethin homine; quod etjam cll: hicroglyphicum fipienti.ra;ccina; mdomoobfcura; Ec Alephdenocacfapicnciam decedtam &extia appaienccm; unde

dx iiClx lunc,quelibec videlicet eaium crium in lua

Ipecie

.-

tacieivocabulopixpolitumcft: EtMcm mfinearguit aquam feu humidum <^ pallivumprincipium. DenaturaeigoteriKCenebioliprimo loco difcurremus, qua; per "\ Dalcth ligniricatur, quodcftprimumprincipiam phyficum hominis FormaviteHimDcus Adamdelimoceria',priuf:

quam

inlpiravicin ejusficicmfpiraculumvicE.

Undccumcerracjuscxlimo

terr^E

excradtainci-

piemus, &tumpoftcadeinedio, perquod fpiraculum tranlibat,atquedeniqucdclpiraculoiplo


Deifonniinmcdioiilohuinidonacancc,vcrba,ucilpeio,adpropollcuinluininoperepcrrincncia,liGetfuccinctc,faciam.Illaigicurrenebran!inlpecies,quieeiacultimain Maciocofmo.eftpnmaatq;
praecipua Microcofmi; adeoq; eft quali balis eft fund.imcncum conus ftructuix humana;-,quippe in quod Deus,pofteaquam iUud rice 6C pro placito luo pia-paia veiaclpuaculum luum vici. uilpir.n'ic

Dcumcerreftreinatque morcalicace unbucum cx his duobuspnncipijs nacuradiveihs conflare voluic DeuslupercQeleftis&iminorcalis.utiplehmoindutuscoipoieofa-

caqueracionchominem

gaciterrcfpiceretj&fpiraculo vitarpircditusdivinafapientcrdiligeret.De hujusiei racionc,videlicet de conjundtione naciiia; ccEleftis cum ccneftri ad machinz Microcolinicae comjHjfitioncn^

&

Mcns divina in corpore opaco includacur Tract .i.Secl.i.lib.y .cap. ^.De Mumcfmi bijiortahicu\enzci:[ocuai'\imus;Shmhtci hb.^.eiufdemTra{latui& Sectionis, Dc corporis humaninarur;;, Sc qualis fuerit ejus terra,ac de alijs negocijs haud Ipcinendis verba mulca fccimus: Imo vero lcgns
pijccipucjcur

vehmincegrumillumlibcuin,quippequiadhocfolummodolubje6tamperrinec,videlicecadMicrofmiexccrnidefcnpnonem.DehacquidemanimsE cum corpore conjundioneSynefius in HymnisiraceciniCjloquendo deantmafeuhominiscGElo; Parsctjam giavinexuccrrcnamforricaeft formam,difiund:aqueapacencibusccncbiolamhaulicoblivionem, ccEcis lollicicudinibus tcrram
i?enim , ut dicicMercurius Tn(mg]{ius,corpusquaftmurusfepiemantmanii Eftqueccjam quali macnx, univerlasSephirocharum idcalium lui cocli inriueinias non aliccrrelpiciens & nutriens,quam teira illa magna Macrocolini qux ideo appcUatur rerum om nium mater, &propter mulntudincinportioniscQeli,quanimfeiccipitnuncupacurrcdiirimca lob. 4f.^. domta /<i hominis intcrni,qui rcrreum habec fundamencumjEt pioptcr divinitatem,quain in fe reriner, dicitur templum Dci & Spiritus San(5ti:quemadmoduin ecjam ipfe Chiiftus arnigmacice loquendo temph vocabulo pro coipore ufus eft Uhan.2..ii.T>e hocpnncipio lcu bali humana loquitur Job.i(J. iZ,\nhu\\cCenium\0 terranetegas fanguinem7mum,& riefiilocus clarriorimeo :S\m\hx.erS:i^kns Sap. <) .11.
adiniratainjucundam
:

terrena habitattodeprimtt mentem multii de eo fic \oaukm;CorpUiinfeftu}n corriiptiomaggravatantmam iplius coeli Microcofmici,non carcercm tcnebrolum quali liquec,cocpus efle Unde curupknam &c. namulcra ahtcrquamvidemusccclumMacrocofmiundiqueefle hylxtenebnscircumduiftum marginesin extracoeh qux inlinicum fcle nihilprxtertencbiasrepcntur, convexitatem coelorum
,
,

&

extcndunt:

atquehoceodemmodo

tcgunt tenebracterreftresccElum

feuanimamhumanamin

fpiritu fuperccElcfti in coclefti

natantera : Iftx igitar funt tencbras^cpiE occoecant animam, cique fui

jpliusoblivionisftigmataimpnmunt:UndcdicitJob. 17. 19. HowoopoKi?pr(7/>rerrfc*wy4//|^onerefermoneiCumDeo:EtSapiensinEcclef.^.i6.zit,c^uodhomotndiebusvttafudmtenebru(omedit

&fwd ob hanc caufam ira multa ac infirmitas fit


iiifcElicitas
,

et.

Hinc ergo hominis


cii-

ut inf erius fuo loco


cecur.

Cap.

Db Secundar. Microcos. C A p. III.


talis atque

PkiNcii?^

ici

.^oddiipiex^t hominii adiHnSlumyVidelicet aut ex parte


immortalis , dtyinus

eins externa^qHa mor*

ydi^tmm dicttm\autfaltem ex^oriione eius interna,qud


lis^

ipjtus creatoris

imagp

nuncu^atur.

QUitl ht

tcrra.ex

qua hominis externum fabricatum fuit

liho 7. Tra&at.

i.

Seilion.i.Hi/loria Micre'

cojinuxLnisapene declaravimus, vidclicct,

quod

fit

faeculentior

&

tenebrofior parstotius

mallx .iquarum , ex qua quidem mafla,tcfl:e D. Pelto,tam terra quam coelum extiterunt. Et quoniam hominis compofltio eft partim ex capitc illo mortuo fcu fjEculcnta ifta fubftantiain centro
,

Alcmbicirc]idta,po(l:taquam virtuteignisunivetfahs acreatore emiflafubtilca {pillb feparatum fuitfquazquidemportio pra:paratione divma prieunteerat ejus externum j partimex tripHci fpiritucxaltaco,quorum unus alterigradibusmultisinpiiritate&fanpIicitatepraecellit,Cqiji quidem fpiritus tripartitus loco coeli triplii is,videlicet Empyrei,a:therei 8c elementaris ei infervire di-

&

gnofciti ir

pellatiop.e

) (equitur ( mquam ) exinde,quod homo nonnunquam exparte terrcna exteriori aphabeat,& aliquando refpcdu fui cceli vel in tcrioris nomen limm fibi vendicet. Ratione

&

igiturfuiexternidiciturquandoqueCaro.utPlalm.j^J. j.e^ii.videreliceti Et Pfalm.jj.^c). Homo caro,jpmtHsvadem&)!onrcditm; nonnunquam Mortalis Unde Pfalm.^^^.^.Homo i]uideR,uteum agnof:

(ai}Vtli(ismor[alis,utrationer/ibak.tsdeeo}Homava/!itatifimiliseH;Diesetusutu>nbraprterei4nfyEzIob.i..
; ,

i.
-.

Homo vclutpiitredo veterafcit,ut Vcftti,quam edtt tinea Homo natus ex muhere brevis tale &fatur commottone Et lot.25 C.Homopmedo & mortalis,&ftlius horninn vermisfeu lubricus E t Mp. 8 .n. comparatur un co q ui nonfeaccollecabfque ca-no :Similicera(I'everarcvideturMoy(es Gfw^/i^. quod quarenusp/r^fil
.

homo,inpulvcre?ndebeatreverti:A\iqmudo didt\.nmiferabilts&'abicftiftmus,uzlob.j.iy.Ex: alibi


Homonatv.s mdiere,0 c.miiUi! rcpttur rmfrijs.

cap. 14.

Iramundiciemhomimsarguithic Jobifermo

,frfO.

14.

c.

(^isedeti:iiindi:mabimmi!ndoineunitsquidem:Q^odez)a.m.&c

Homo eodcmi:c fpetlafizplantamtferior,

dementia.

na.Ti:atlob.i^.^.Simi\itevlob.i^.iy.Honioviltsesl,crcumDeoirafci,auttncrspare,aut coiitendereextremaeil Porro ecjam in Ecclef^.j. diftiiiguiturhomo internusab cxterno,hocmodoiHo;//4iof

univerfiiiprcorccii{se^;&tamenar,imaeiusnonexpUtur.

Acque hcEC quidem hominis miieriaac rhdrtalitasa tenebris Adx fupervenerunt immediatc poftejuspiaivaricatidncm&lapfumiob cjusfcilicctpeccatum: Nam ejuscorpus,quod erat perIpicuum inftar Rubihi pretioilirimiantecjus laplum,nuncper dcfc(5tum & amilllonemluminis in crcauoneexbenevolenriaacmifericordia crcatoris ei foh inter alia animaliaconcclli obfcuratur
atque ea ratione quod fpirituale crat jam materiale , grofium , obfcurum eft relidum quippe quodprinccps tenebrarum ibi poccns cft , ubi tenebr.-e potcnterprxdominantur. Hinc creo morborum coTporis&percurbationumanimxvitalis.acdeniquemorcisorigo.' Unde homoob pcffi, mam externi lui conditioncm mortalis,vilis,mutationibufquc corrupcionis obnoxius frequencilHme tum a Philofophis,tum ctjam a facris fcnpturis nuncupatur. At vcro quatcnus cjus internum ie{picimus,eatenusrepciimus ipfumappcllaiidivinum , quoniamillo quidem rclpedtuipfum ad
, ;

&

Deiimaginem fadlumcireinvenimusG/.j.i. Nam,utomnequidcm divinum perfedlillimum elfeperhibetilr,itaetjamnemo hominumperfcdlusdicipoteftabfcntefapientia, cmx efta Dco uti Sapient.<). (J.invcnimus Nam , quamvis in quovis homine fit fpiritus , eft tamen inlpiratio omnipotentis,quxfacitillum incelligcre; Unde lob.cap.i^.6. exulcans in hicverbaioquitur; Spiritut
:

Deifrrtisficit mc,&jpiraculuni omiiipotentts vivificavit me:

citurbowoaMcrcur.Trifmegift.
quatenusin natiiram

Dd traiiftc. immortalisatqueajternus; Unde Antiftesilleinh.-ecverbaprorumpiriHowJo

Propter hanc hominis portioncm divinam dimagnummiracidum,atque animal adorandum honorandnm Porro etjam idem homo refpc<5lu lui portionis fupercceleftis dicitur
.4/t/f/).

3.

&

inquit

eHDominus
?.

ttermtatistertius,utMundusefffecui:dus,&tpfeDeusternttatisfonseRprtmus;Simi\itez in fuo Fsmandro dicit,quod Homo ex univerfis terrenis antmanttbm duplicis natura cenfcatur;mortal(s qutdempropter corpus,
tnortalisveropropteripfumhomiiiemfubftaiitialem;Et Ptmand. 11.

imfoli

tx omnibusammalibus largitus csl Deush&c duo ;fermonemfctlicet

& mentem,qu. immortalitatis pramia cenfenda & finis fati funt duoh^cj
quod

hujufmodi effundit verba

Hojmni

yr-,quicunqueijsadid,quoddecet,utitur,nihilabimmortahbus difcrepat; quinctjamcorporis folutuscompcdibus,abutri(queduceturin chorumbeatorumfimulatqueDeorum; Eteconvcr'foquoqueipfeco^/ewjyenwcwi^dehomineexterno loquens conftanter alTeveravit Pw;W. u.
}n)minesctmitifato,generationi,&tyanfmutationtfiibijcia>itur; initium

quippe

gcnerationempe& corruprio; Porrohomines,quibusmens affiftit^noncadempatiuntur. Atque


hujusreirationemahbireddit;videlicet,quiaAfm,quatenustefteeod.P;;W.u.eft;nfwo?;;;,

4tquanmaDeipote^,qudunque yult,efficere,dc (utaltbi refcrt} dominatur omntbus;at<iue ideo ceum

eft,

eam

l<5i

Sect.

I.

PoRT.

II.

Pars

II,

camnunipaflioniefTeobnoxiam, &confcquentcrquo(jiiefaci adionibas non fubijnj; Unde fit, iLixtaillud Pmand.j^.m quicuni|uc hac natuial^ulti fecundum opcrum comparationcmpro mortaLbusimmoicaleshabean[ui,in:elIigcntialuacun(5taampledantur,quinterrafunt,&qu2inmaii,ac li quid cft praEterca fupia coelumjatque adco fcipfos crigunt ut ipfum quoque bonum intueantur. Undeliquet, quodfatum hominisinternonoceienequeati ledinejusfolummodocxterno dominium habct; nec camen proptereapotcftatcmaliquamhabctin illocorpore, cui eft mens forucer illuminata Namquc tahs homo proptcr fapientiam fuam dominabitur aftris. Atque hoc
:

cftillud.quodJambhcusvultinfuadifputationccontraPorphyiijrationes, videhcet, quod cui


i\ientixaicanumcognofcerepermittitui,illcfatodominetur,aftiilqucprifit;quodquidcmfcientia AftiX)loc;i ca,auc Geni) proprij cognitionc petfici nullo modo poceft.Dc huc argumento copiofc e-

crgocft caiila.quodHomo ctjamipfeDeifiliusaMercurioTrifmegiftoappellatur: An

riinus mlibrotertw Tr4ctatmnoJlndeGenetblialogia;Cluociici vos ad librumillum remilTos velim.HaJC ignorai {in-

qmt ) quod D.'us etus fihus)iatuses} Concludimusergocx Mercur.Trifmcg. ^/t/ep. 4. lententia, ouodI)m(of(>rw4Vm/;oneff;ex4w<C?'rp()r,idcft,cxxterna& morcah <irr4 , ut animal ita conforniatunijUtrique oiigini fuae fatisfaceiepoiritjiSc mirari ncmpc ac orare coelcftia atque xtcrna
&incolcrc ac gubernaie terrcna.Quare ccrtum cft,cum ad cxemplum Macrocofmi ex coslo & tcrraconflatumc(I"c-,Undea PlatonicisdcfiniturHoffwmen/MMO^jn/u^JrfrM;. Hincetjamin facris fcripturis dicitur,.4(i4>M creatutu
ejfe

&

&

mafculum &faemmam,hoc cft,utiiufquc lexus participem


,

ac

fi

di-

ceret.homincm cire intcrnum 6c externum,vci iupciiorem &c inferiorem hoc eft , compadum cx 'ccelo & cerra Nam coelum omni Philofopho dignolcitur &: habctut pro mafculo ac agcnte , tcrra veropro faemina tk patiente:tcnim ccelum agit fuis inHuentijs (eminalibus inmatricem univcrfa:

lem,tefram fcilicet.ut mafculus cujufque fpecie dicitur

cum luafccmeila coire.

P.

IV.
Terrcii idfere omne

J^icquidmfacris Itteris dicitur de Tenehris c3^

de corpore humauo reSiepoteji intelligi.


Sephirotharum idcahum mundi majoris IN cofmi hiftoriam aflevcranter & conftantcr,authorum piseftantiorum aucoutatc ftipatus
ita fcfe

defcriptione,atque etjam pcr totam noftt am Micro,

aiiirma,

quod omnium mundi partium tam in vi,ipfum Microcofmum abftradoquaminconcrctofumptarum, portioaEqueinhonnnc atquemundo majoti repetiatur; UndeaSapicntibusMwHi/ttiappcllatur/w^iffoDfJ^crflo/HO mundi, quoniam Sephirothi 10. mundi Archetypifuntexemplaiiadimenfionumtum mundi tumhominis. Hinc iguurfit, quodinmundointclleduali mentio habctut deterra vivcncium;dc quo ficloquituvffe. s.6. CumddmmglO' rtam mterra vtventium.Et quidem Cabaliftx volunt hanc tcrram in Sephuotha Malchuth comptchabere,ut Macrocolmus,&
,

hendi influxus fuos faciente in fphxram Luni-,Et Archangeius

in fuo

comment. in Cabal. Dogin. dicit,

quod totushcrtusparadtfi,

& omnis vera voluptasradicataftt in anttquifimo iUo patre aterno,omntum origint

frima .fmplantatus e^ tn ejfentia tlla divina.quA eil rera tcrra viventtum , a qua omnk vita , omnefque delitit voluptates pullulunt-y Ef iignum vita crat in medtoparadtfi,quia Verbum divinum,quod d/ vcra vita arbor.eifperfova in iUafanciiftma Trtnitate;& carne humana tndutum,cum homtnibusconverfansfemper medium tenuit , nafcens,moricns,refurgens:Ouare,quamvtsbortusplantatusfitmPatre,elietiampUntatusinfilto, quiornniaaiciptl

&
a

fatre.Hxc ille. Ab hireigo fontibus, tanquam lummis Sephirotis , infunduntur influcntix tcrrae vivcntiumperMalchuch,infphxtameiaDco ordinatorcdeftinatam:Undcdicitu' VcrbumjperScphirothasfucct(riveinflucns,fonsvit2,juxcailludJoan.IFr6or4fi'Jf4jquod&/it-vifiaDavide cxemplanbus divinis,hoc cft,ih SevocatuiiEt in libro tuo omncs dcfcripti funt fub imaginibus

&

phirothicanumeiationc.In mundo vcro rcali terrair. habemus,qux eft ci ccntrumj Atqui hxc non inquinata propterpeccatum Adac,atcoi tupta eft tcrra vi ventium,fed morientiumjquatcnus cft Microcofmo denique ab origine erat tcrra vivenobnoxia.In mutationibus rationcm hanc que ob tium.quippe in qua Vcrbi virtus abunde cxubciabat;fcd poft cjus cafum Veibi Mentifq; adhoncs

&

mcaobfcuratx &rariorcs fadaeiunt, tencbrifque invoiutaeacincomprehenfibiles


in nobis quafi crucifixus crat, Animaque

Nam Chriftus
delirabat, ut a-

pcrpetuo aut doimicbat,aut aegiotabat


:

&

nunquam )ud Jamblicum,Proclum,& Porphyiium legimus Etenim , juxta illud Sap.cf. fxpius J^t\stefc:imm,Corpustamobfcurumfaclumaggravaranimam,&terrenahabftatiodeprimitmentem,c3uxe(i l
DeiformisilleaftlatusvitaeinAdaminflata.-Atque,utverbodicamquodrescft;totafabricahuma-

&

n aob Adxlaprumindeformem&lcthalemcollapfa eftdiflbn^ntiam. Hincergocft,quod tenebfi in corpons molem habent dominium ; Et per confequens, prin ccps tenebrarum fortem in eo habe' poflcflioncm Namquc, utangeh lucis inluce fortiores funt , ita quoquc principes tenebra:

ium,qui

& lucifiigi propric dicuntur,m tenebrisipfis fiunt robuftiores.-Undc teoebr(pcr tenebras


auccm

De Secundar. Microcos. Princip.


:

1^2

autemcorpusintelligirurjaDavidePp/w.i0 7.ii.dicuncurF?iri/ff/wfo;EtdecorporcintclIi--:pt;. tcftillud Pj<t/JK.I55). II. Tenebrsnon abfconduiitur u te Sic itidcmdc corporcintelliamorcftilLuf .'a
quamIfl/.i7.ii.vocateim(i^/n/m/mproptcr carnisiniquitatem:
SicIob.iS.j^^.TeHiihrispofuit Djiu
;

ttmpus;ubi tenebrs corpori pofliinc rcferri,CLii allignatur vita: rpatium


Tenebraff.mitfimeisappofuit,hoc cft.corpus
tclligicarille locus Matth..^.i6. Poptilt

Itcm pro corporv' .iccipiun:

tm tenebtxinilloioco D .Jodn.i.ln tertebrti Itucbat tllalux,qu erut vitahommuin


ambulabant
.-

Similitciuiio/.i9. S.

opacum.quod aggiavatanimam. Dehaceii.im


tn tenebris
,

tciraiu-

C id eft

in

corporc opaco

d? viderum lu-

(em-y Et ledentibus in rcgtoneumbrtmortifluxortaeR Per regionem autem niortis eorpus inteliiaitur cjUod roorcalecft,ox:perluccmanimafcuMens,queeftvitaacluxhuman.a. Prxtcrea quoque de

jam

corporeincelligicurilludioi.^^.i^.Noi^ttfp/j^/Krfl/PMKwrwittrijiEtlicinmultisalijs lccis. Porroctipla tcrra hominis corpon utplurimum facris fcripturis rcfertur Undc oracionc Domini-

hoc eft, ficutin meo inrcino icu fpiritu , qui cft tcelum Microcoimicum.li, ecjammmeoexcernofeu corpore,quod cftMicrocofmiterra Siccciam iliud G^H.}.Tm< W4/t'rf/(?4/?propcccacoAdx,decorporeincclligipoceft,quodindcreddirur morrahf.T^Tiatvoltintastuaficuttatcelo/icetjamin terra,
:

fane

i.rGen.6.ii.TerracorruptaeslcoramDeo,&tmpletaefi violentia,dc ccna Microcoimica intelligi poteft: Id' quod conlequens confitmare videtur,quod eft hujufinodi ; Nam cormperat omnu caro vtamfuami Sic quoque hic locus,Tw<t Vtfttajii,& inebrtajit eam,acplurimum dttaseam jnulnplicajit ea rtvo Detpkno
;

<i7.'w,poceft

corpori rcferri

Ecin hunc fcrcfenfum locutus eft Sapieu'; Proverb.f.dc corpoie immc-

duceancea vethnfnciens^BtbeaquadetiJiernatua
pus
allc

& fliienteputeitui,Dmventurfontestutjoras, & m


Qux
,

plateii

aquait!iasdivtde:Habetoeasfolus,necftntaltenipartt(ipestui,Jitvenatuabmedtcla&c.

omnia adcor-

goucc loquens.ceferre voluit

tembrofafuntplenacrudeliuttt

& vtolentoru; quod cam de coipore

Similicer Pfal.G^^.^i.Terralaudabtt Deit; Et Pfal.y^. i. Terr^ loca

quam cena

.M acrocofmi dici porclt.

Pi.EtereaP/4/.8i.5.dicitur,quodrrrf^</<wfM WflP<ifttrihoceftper incerpretationem;Lec.esna-

iu.aECoriumpuncur,corpuiqueabcjusanimadiirenric.SicP/4/.i0 4.5o.Twr(efitrifDrftfV^/.Qrod

quidcmadcorpusregeneracumpercinerepoccft: Injob.etjam lcgimus; Oterranetegasfanguinem r^ ipeftu P/d/.i04.5i.dicicur,quodrr4 intuenteDeotremat; id fane quod de corpiiie veiedicipoceft.ucinmulcisliccrarumfacrarumlocis invcnire hccc;Qainecjam,rrfrrrfmundin. habetfuosiardtnes fecundum illud Prow6.8.2<J.icaquoquehomohabcc fuos,uc ;/rrf oftc-ndeineum: Simili etjam

mus Genef^^.

i8. dicicur; Terrapinguedinevefcimur:

QuodetjamdeterrahumanaintcJJigipotcft,

qi,itenus quodiibeca quofibccin co fuo ordine nucricur. Et Lert.25.zi.invenimus,quod terra; proventns fcrrihcatis auchor fit folus Deus;id quoderjam de cerra noftrainccrprccacioncm ridmicdr:

&

EiDtttMi i7.dicitur,quodterraifterilitasinducatur,quiaDwWi(/;*ffa?/ttj; Atque hoc etjamde terraaccoeloMiccocoftnidiciacpronunciaripotcft. Sicquoqueinrinitaalialocaad terriE ucriuique,videlitetMacro-&MicrocormicxrelationemproferrepoiIcmus Unde maona illa amicuia contiguitas,& nexus , qusihtcr utramquc iftam tcrram fieri folet, fapicnrisjudicio facillime appa-'
.-

rebit.

P.

V.

De Elemento humanoj quodexurgit ah ifto Vhyfico Microcofini


prmcipto^yidelicet d Ternt.
tenebrofior,& denfior pars univerfi aquarum,ita etjam fuccus teter,dcriatque tenebrofuieftfanguis c)us,depropriafuavenaexurgens : Qui quidcm /uccus licet in primordiali fuo Eftc arque natura a fabftanna aquarum univcrfaluim non difFerat , atramen colorem atque conditionem fui f onris fccum fert ; Unde pro condirionc fuae terrs, pcr quam
fus^fiifcus

UT
i

tcrra erat quafi fix

tran-

fitauthvidus,autniger,autfufcusefrcdeprehcnditur:Nam,utaquauniverfalisnihileftahud,quam medi im participans de natura utriufquc cxtremi,videl.tenebrarum lucis , fic etjam illa
cidior

& auc cft ju& clarior,fi lux ei prxfidec.auc obfcurior & tenebroiior.fi tencbrx in iUam dominiu habenr.

Nec quidem eft afiud fuccus vel humor cujufq; condirionis, in rerra feu corpore humano repcrrus] quam natura fphaers humiditaris,quaEcomprehenditurintcrfontemignisieu luGis& fontemterrx feu tenebrarum.Ec,quemadmodum invcnimus,quod in Macrocofino tcrra igni.s iunr duo extrcma,&fphrahumiditatis,eftmcdiumparricipansdeutroq;cxtremotamnacuraquam iocooppofiro,ita ccjam partem fuperiorc iUius fphirx humiditaris de ignco excrcmo propcerpropinquam ejufdcm ad illud pofiuonem parcicipatepercipimus, &infcnoiem de cxrrcmo ei oppofico cui naturali motu &fubftariae proprietate magis appropinquarc obfervatur:Unde liquet, q> natura iub,

&

&

ftantiaporaonisfuperiorisabillainferiorisdifferar;quoniamSpiritusfeunaturahumidadeorfum
tendensafrigiditatetetr2eivicinaccondenfatur,&iHfpilTamarq;vifibilemfubftanriamredicicur, frigidam terrs naturam in fe retinentcmi illa vero furfum natans a caliditate ignis fubrilTatur'

&pcs.

: -

,54

Sect.

I.

PoRT.

II.

Pars

II.

ScncY illam ignis aftitmcm in vifibilii J;citiir,viiriuem igiiis in fua fubftantia naturali retentlone arlcrvansj Undccalidicfta partcproximi luicxtrcnii,&h.umidaanatuia mcdij; N.imnuitua oppolitioni aciionc mtcr unum cxtremum Frigiduni& aliud calidum natura intermedia humida pro>

ducitur.quxanteUicis&adusappavitionem nihilomninocratadu: Sic etjam inFeriormedijhumidi porno frigidicaccm nacuraicm attrahit iiuocxtumo tcnchiolo, humiditatc:n vefodfua

rph.Era;Hxei"0 Ipha;rjEhumiditacisportionesn6minedifl:inguaniuriCumliiperior illarum dicatuiAer.infcrioiautcm Aquaeparticularisnomenfibivcndicet. Ex quibus conlt 'C.quod una IphjEr^E humiditatii meaiccas , nimiruminferior , terrz fubijcia-

Atquehocquidemctjameodemmodofcieh:.betinMicrocofmo.quoinMacrocofmo. In quaHbct etjam harum pouionum varij icpciiuntur


tur.alicra vcro.vidclicetluperior.igniattribuatut:

gtadusexerteabinvicemdittcrentcsiquoni. nillapa'rs,quxipli atque limofa cft,de obfcurirate nigcrnmi lui extrcmi,cui vicina
tcns: Sic

terrae .idhaiicr^dcnl.i.grollajlucola

& quali continua cft


,

parricipan^

Namlpharrauumidicatiseft quali Mcrcurius,adquamlibetnaruram

cuiappiiaunr, lcfcconver-

etjamvidcmusinaqua vilibili,qux

atran.cnti velg.illaium 3c vicrioii contactu nigrc!'-

admixtione rubcfcir,croci applicarionc flavelcu, .:tqucitafcmpcr.iptacrtadomnesimpreilioncsleunaturas&coloieshifcipicndosi Similitcr aer cninium c>dotum,tam lcecidocum quamluavium,cftquaiimyrotheciuni. Scdhoclocootfervandumcftfcdulo.quodfphacra humiditatisaliter fe habcatin homine,quaminmundo,quonjam,uc
cit.Giptij confortio albefcit,fanguinis vel boli

mundusfadusi-ft cxtcnebris,aqua,&:luce,fichomofa(5luseftex mundo;

& pec conkquens ne-

cefler-rtjUtineo humiditatisfphxradcnfiorfitatque craffior,&m.igis vilibilis,quam liiamundi:

Sicchilolam pituitam tk urinam invenimuslpiirioren.quam eftaqua clara mundi majoris; inio vcrononnunquam vitrcam& vifcolam cam dcprchcnJimus: Atque lic etjam iubllantialphxixi-

gnisinMicrocofmo

vifibiliseft.uteft ipfebilisfiavx.

Ratioigitur.quod hjECelemcncaingradutam limplicinon reperiuncur.quamfuntilla M.;crocoliTii,hxceft,quod magisacceduntadcoTipofitionem , & funt quaii illa impciredlcmixta, 3U2dicunturMcteora. Similietjamrefpeftuclcmcntainlimxicgionisin mundomajoripcrgni-umunumperfcdtionisaciimphcitatisdilfcruntafimplicitatefuorum piincipioru;n,vulehcctlu-

fmonem

purx,Tencbrarum piimarum,& aqux originalis: Quare refpedtu illorum lunt qiia/i .ad compo inclinancia.acqucinpnmo graduimperfcdtemiftorum,exquoctjammeceoradicuntur: Nam purum atque fimplex elcmentum in rcrum naturainvcniri ncquicjEt conIcqucn;erca,qiix iu CGsloclemcncannumerancur, luntquodammodo mixca,& ad compolinoncm prociivia: Et tamenperunum gradumpropinquiusacccdunt clementa hominis humoralia ad compofitioncm,
cis

quam illa mundana

llnde fequitur quod iicuriclcmcnta mundi inlcrioris


, ,

fe

habcnt ad pnnci-

piaprima phyfica,videhcet Tenebras, Aquam, & Lucem, ita etjam le habcant humida Mic/ ocofmi elementaadillaMacrocofmijEtpcr'confcquens,liTerra,fphxrxxquaIitatisportio duplcx &IgnisdifferuntinfimplicitatedTencbtis, Aqua,& Luccunivcrl.Jibus quorumcharaftcrtsfunrt^ Aleph 13 Mem 1i7Shin,utique etjam eiemcntahominis humoraha Jiftant fimplicitatc a primis ilhs
,

principijsPhyficisperduosgradus.

Ex quib.evidcnter liquet,quod,ficutiTerra,Sphxra xqualitatis,& Ignis a tribus illis principijs naturioriginalib.immediatedcrivantur,tanqu.tpiincipiataprimigcncris'a principijspiimarijs,ua


liprincipiatalecundigenerisaprimis

ctiamhumoreshumaniabelemcntisillismundanis,tanquarlpropinqspr!ncipijs,gcncrcntur,qu:.mundi principiatis proiluencia: Et tamcnquoadnosncciu

Macrocofmoclcmcta.necinMicrocol.humorcsrevera&perfcdleprincipiataluntdiccnda.quatenus funt tantumodo in via ad perfeda compofitionc, quatcnus non funt nifi in via folumodo mixtionis imperfcclx Actamen humor ad perfctftionem magis tendit quam elementum; Ell ergo humor fcu fuccus elcrnencarius in hominc rclpedlu compofitionis magis pcrfectusquamckmen:

tum,

a
:

quooritur.&tamenminus pcrfcdusclcnientorefpeiftufimplicitati-piincipij,
Exaere igitur concreto fic languis
;

quodef.

cendit

& tamc n fmguis cft folummodo in me Jia via ad carnis

perfcdtioncm.
ille acrcrat Aquaprimatiacratacrismundiinfcriorisprincipiurnpropinquum, , fic ctjam acr cft principiumpropinquum iplius humoris fanguinei, qui eft quafi lccundusprogrellusmix;ionisaJ complcmcntum carnis,&cxterorum corporistcnebroliadiacciitium Undclanguis diciturcaulapropinc^ua fperma gcnerationis,quod cft fubtile ipfius languinisidc quibus augmcntationisipfius corpons, in/r<ilatiusdifcurremus.Dicimusergo,q)principiaprimariafintC3uf?propinqu5&proximxclcmctorumfublunarium Cqu.-e alibiJiximus eftc quan cxprelTiones&colamcnta triplicium tcnebranimcxtribusccelispropulfaruminctcatione}&quodclemcntaillaimputa finc caufximmcdiatx

Lltigitur

&

quafiprimusrnixtionisprogrcliLisinfinguinis clformacioncm

&

ipfotumhumoramhumanorumicxquorumcxtrad:o&

purioripartc htlanguis.quicft quafi

me-

tcoron&imperfcftcmiftum tendcns admctam perfedlionis carnis. Sed, utad remnoftrani redcamus,ccrtum eft,quod elementum quodlibet lit caufa propinqua humoris in liomine fux condirioni

De Secundar. MicRocos.
:

Princip.

i^^

dioniconvenienris,quernadmodumquodlibe:pnncipHimMacrocofniiaimeIementul-nfLia;na tmasmagis accommodatam ptopagare conllat ut tcncbro; ipl.iui rcrram in rerum naturam produxerunt , aqua pura ipiixram xqualitatis &: m? ieu lux in Ipiritu elemcntum ignis Unde erjani terramacrocofmica genuic in hominehumoremfeulpilLun aquam Mclancholia;,icciinduin naturam ejus,denfam,(pill'am,tuicam,nigram vcl akerius habitiis iecundum aqua; tcria-, a qua oncui,
,

fibi fimilem produxit humorem in homine , Pituicam feu Phlegma didlum , ejus vero orbis fuperior ianguinem , qui nihil aliud eiV quamlatexchiiofusfecundaconcoftione rubificatus &c caloreignis hepatici in ianguinein convcrfus. Bilis enim flava eftigneielementi fobolesexaquaaereaioircfada, vel ipUus clcmcnti ignisportio in ipiritu fibi natura convementi natans; de quibus alibiiiio locoiermonem facicmus. Qaod autem ad veram hujus Melaachohci humoris naturain attinet, fciendum eft cum diligcntia,quodiitmixtiofaladeimmediata terri nigra: lubitantia&infima regionisaqueieportio-

difpoiltionem &coIorem. Sic etjam iphxrx humiditatis regio infima

ne.qusE terrs contigua eft:Hujus terraEmineraeftlecundum difpoficionem fpermatisproflucntis i tali terra,vcl nutrimenti tcrreftrem retinentis facultatem;ad ctijus etjam cffo;mationem guber-

&

nationem influenti^E Satutni cum ftellis fixis eiinfervientibus concuirunt Ec hujuirnodi humor i
:

terraprodu(5i:us,acafuaftellaenutritus,folcteirelividus,fu{cus,&obfcurus,appropinquansadna-

tmam limi cerraE, cx quo coiporaliterfadrus

erat

homo ab origine.
,

Secundaelcmenti aqua: regio, quje tranfit fuper iftam aqiiam, eft falfa,ut mare in mundo, &: fit cx aduftione pituiteC propter naturam falis terra: accidcntahtcr advcnicntis ac faci humorem partim ad melancholiam tendentem , propter propinquitatem iuam ad limum &c coenum cerrie , quod eft profundior melancholiae Ipecies ; Unde ecjam qusdam meiancholia oritur a pituitaadufta ; atque haec quidemeft levior melancholix Iped^sj quippe in qua vifibilisobicuritas& fuligononappareti&tamenpropterinternum calorem a falfedine ortum dcnotatflatuum originera & multorum accidentium ortum. Et quoniam videmus , ipfam terram iii Macrocolmo a liquidiori & perfpicuiori cceli fpiritu feparari vu tuce lucis icuignis divini,canquamt purumabimpurojita utteriafitquafi nigiedo illa&cinisrehdus poftfeparationemnatursccEle-'
ftisafaEcibusteireftribus,fcquiturindc,quodmatriahumorisbihoii peraduftioneminconfiftcn-

tiam teiTxnigcrrimaereducatur,nonaliter,quam carbonis acccnfi iubftantia relimiuitur nigra obfcuraablatoignisvigore,periiftenteautemeoincinereshvidos redigitui^referentes natuiam&

&

colorem Saturni; Ideo & tertiam humoris melancholici naturam inveneriint Medici Sapientcs i bile aduftaprocedentem,quam radcntem appellaveruntiquse quidem mirabiles imo vero & horrendosfecumefFed:us afferrefolet; quippecuiquandoqueieadjungitDiabolus, ut fuo loco di-^
,

cetur.

Atque h ^c eft illa familiaritas coa6ta,qua: fieri folct nonnunquam elerricntorum rotarione,in cujuscirculoignisterraeeft propinquus: At,quiaeftperpetuuminterterram &ignem bellum at-'
quedifcordia,utpotcquorumunusagit alterapatitur,ideoquefequitur exmdequamfEEpiftime,uc primo adu ipfius ignis acr con vertatur in denfam fed acrem aquam , & illa tandem in terram ieu

&

humoremmclanchohcum: Sicenimfanguisaduftionefitniger&fuliginofi aqua,f uhmusouaii


fe habens. Sed hos quidem humores melancholicosultimos,quoniamadvenntij iunt &non naturales , hicomittemus , tanquam manifefta pister naturammeteoraexiftentes.quorumpraEfentiamorbi melancholici utpluiinium in corpore cxcitantur,& ad illam naturalem a terra elementari ortam iterum revertemur; quam dicimus effe totius dilpofitionis humana: motorem,talem reddentem ejus conditionem qualis ipfa eft; videlicet mn (^is fixam,gravem,ciiftem,fegnem,ingenioi"am,in adionibus & operibus tardam fi refpiciamus animi hominis moresjin corpons aucem habitureddic hvidum,plumbeum,facitquc capillos nigros,mul-

terrs,acrem ac edentem ignis difpofidonem in

tos,duros&minimecriipos,labiapalhda&magna, hnguamplumbeam, niagnasjun6turas,oiIa grandia,faciem largam, cutem magnorum granorum , aures grandes & pendentes , frontem rugoHirn & ad terram procli vem,in palpebris pilos muItos,oculos profundos & nafum magnum , dcntes magnos ad inftar equorum , os magnum , colli cutem vt corium, magnas manus,pedes magnos cumingennbus junduris , tibias largas , genuamagna , nervifque veniique impleta , & generaiiter
corporenervofo &venofo, ied attenuato &matri,ftatura longiore , colore pallido, cuteinftar hirci foetente hominem cui naturafiter pra:eft hujufmodi humor pr^ditum facit; Quod quidem propterhumorisiftiusfrigiditatcm&ficcitatemevenit.quamabclementoterraehabetproptercius propinquitatemiimoverohichumornihilahudeft,quam ipfa terratenuis, quxcftaquaGraira& limofa;& per confequensin fua conditione frigidus eft & ficcusjatq; tamen humor,quatenus aqua; mmipiaterranihilahudeft,quamaquadenfiiIima,fiquidemD.PetrifententiaEahquafidemadhibearausjquippe qui coelum&terra ex aqua ab origine fuifle afleveranter dicit.Nec tii in eam intentione yertendus eilhic nofter ermo,ut quis credat , cujuslibet hominis conditione ideo naturalitef
eflfi

156
cfl"emel.incholicam
&c a cicatoic in
,

Sect.

I.

PoRT.

II.

Pars

II.

quoniam omnis homocx tcrrcocxtcrno ,ab ipfo elemento terrac abftrafto, domiim lutolam animx humani'prtpatato,conflatuslir;liquidem quandoque inferior iphxia: hamidicarisportio dommium habetmcompo(icumhumanum,&tuncphlegmatlca cftipliuscondino-, quandoqueautem fupcriorejus mcdictas totifabricxprxhdet, atquetum hmilitcr quoquc nonnunquam iphaera ignis facullanCTuis forciorcm fibi vendicac m co vircuccm tatcm fuam xiluanrcin in compolitionc exerccbir,& tunc bilis crit Dominus corporis ac machinse
:

Pluraquidcmdchochumorereferre poflcmus;fcd,quoniam fubjedtinoftrinccelTitasadaha plumam meam avocat.idcirco ad fccundi principij humani dilcurfum defcendcmus.
illius.

C
Defecundo

P.

VI.

Hommis principio , quodper Matrem ^feu charaUerem


-j

Mem fgnifcatur

yidehcet de Spiritufeu

coelo

humano.
EXpUcatoilloHominisprincipio,quodnonaliterrefpondcttcrr3Emundi,quamilla Tenebris, & Tenebrx Charaften porenriali Alcph parvo K qui iii eadem propoirione le habet cum' Jod,quod non ai iccr reperirur in primo denarij numeri loco , C cujus imago eft , & quem denocat, ) quam >; m prmiordio digirorum,quod cft numerorum Pacer, ( atque hoc quidcm hommis principium per charad:crcm nominis ejus -^ Daleth fignilicacur, qui domum (cu oftium dcnocac, quarenus corpus cft domus animae di vinxj fequi tur jam,uc dc lccundo hominis principio vidclicet de naturahumida, quarpcrCharaderem "G MeminnomincAdx lignificacur, loquamur: Quodquidem Mfm ica fc habct dd fphxram humiditacis, imo vcro ad umvcrfam nacuram humidam , Aquae nommealiasappellaram,cuiexcribusmundiMacribus "IS Mcm attribuicurj uci ad cam relacionemhabecnHcnoininisTccragrammari,canquam Pater adMacrem. Ec quidem charafterclemcnri Mcm recte cam Micro- quam Macrocolmi coelo attribuicur , quaccnus coelum Microcolmi
;

inlefchabcccujuslibeccceUMacrocofmici porcionem:Nam{piricuscjusinccllc(5tualis&: racionalis cosli Empyrci proporcioni correlpondec,vicalis coelo xcherco refcrtur, nacuralis, qui Iphsram humidicacislublanarcm reipiciclpincum clemcncaremnaturaluaadxquarecernicur; EtperconMem compofirioni fpiricuali Microcofmi attriicquenseadcm M.rtcr Cabaliftica , videlicet buicui: Nam,ucalibip':ncdemonftravimus ,omnis(pincuscftdcnacuraaqux; imovcro &(piri-

&

fercbaturluperaijuis,vel

tumincrcarum aquisprxdominarinobisindicanc lacrae leripturxdicences, quod IpmcusElohim agcbacinaquas,nonahcerquammasintcEminam: Cuiquidem fpiriru a6H vo charatter Tccragi ammaci n He alfignatur Nam necelle eft, ur parer agacin raacrem ad procreandas res in mundo.i jm magno,quam par vo.
:

mortalis

H?cergohommispornoefteicoElum,feuportiointerna;virtntccuju$a(ilushomodiciturim& animal divinum,uti p.ircis mxinternx rarione fordida ac rcnebris inquinata perturba-

tionum&morborumftigmatamortalit.itifqucnomencft adeprus. Ec tamen per infimxcoUhumamporcioniscumcenebiarumcongeiicconjundionem ac pioprinquitatcmtota natuiaehumiditatis mallamfcriorpcrcurbarur,tcncbiisinfcrt.itui,mutationibusobnoxiacft, &totum fpuitum Microcofmicum, utpocc qm fupcr ca canquam bali fundacur , mquierudme nonnunquair. afficit ImovcrOjUtipfe Cacodxmonhabctpoteftaccm minfi.Tiammundiregionem pcrmilfionedivina, vencos,acrem,nubes,tempeftaccs,& aquas vilibiles malcvolc nonnuni^uam cxagitans, fic ctjam in iiifimam cffili humani tcgioncm ingredicur quandoquc Oiabolas , machinamquc Microcofiniuniverfampercuibarc lolet,utiquidem nor> modofcripturxfscrr nojdoccnt ,fed etjam aliorumfide dignorum authoritatcs & ipfa adeoexpcriencia q-iondiana fidcm ci rci certam faciunt. At vero, ut pra vi dxmones potcftatem non habcncin matcnam cocli xtherei , utpote qux eft nimis pura , abomnitcncbraruminquinationcoptimepuigata, licquoquevimatquepoteftatem habercnon

&

pofluntin fpiritum humidum vitx corrcfpondcntcm,ita quidem,ut,licet eorum rabiesin inferiori hominiscceloimpecuofalicvitxcamcnnocercnonpollit: Hinc dixit DeusadSathanam: E(ce in

pus

manu tua, eR,verum.mena)iunailliusfervayhoc cftin manu tua eft corpus & fpiritus illc acieu$,quo cor& materialc compofitum nutritur,ita videlicet ut illud fit in tua potcftace at fpiritus xchcrcus,
;

quieftvitxrcccptaculum,nonciictibipermiirus,uitangascum. SiccciamlegimuSjfpiritum malumDcrSaulemvcxafle; non tamen vitam ejus dclcrc potuifle; quippccujuspoteftasinregionemxthcrcamnuUomociolcfe cxtcndcbac; Ncc ctjam valebatfpincusimmundusanimamL)xmoniaci,hoceft,{pititumvitalcmaflSccrc,tamctfinomencjus

efletlcgio.argucnsforntudincmvclunioncmmultorumDxmonumjSedtamenitafpiritumhominis iUius inhnuim vcxabat, orpufquc ab eo Ipirita nutritum morc tam fiiribundo agitabat, ut ncm eumcattnu ligarepofiet , <i{icm3.dmodam in D.ld4tci j .a i. legcre foffamas. DehocautcmDiaboli
in

Dfi Secundai. MicRocoi. PRrNCiP. j^^ SpJritufn humanum dominio alibi ibi de Mctaphyficis morborum caiifis agcihiisjatidrctrt men,

tionem faciemus- Coelum ycro hocMicrocofmiciimjuxcaordincmilliusMacrocofmiin tiesrcgiones feu regna diftinguimus,in qu^rum fupicmo Mens , tanquam fummus roriiis imperii aquei
imperator,regnaie
lupeiemiiiere fdletjinmcdioautemluxilla folaris,m fuoproprio Spiritu vi-: tamMicrocofmopraebens,dominatur,atqucinfimofeiiaereoign!sfubIunarispr6ft)qi,ianimam aregnisfuperioribusrecipiensSpiritumgrofluminferiorem, tam vifibilcm quam mvilibilcm

&

ad enim ignis primum iti regidne infima qmnium influentiaium fuperiorumrcceptaculum,quarum viribus & adibus ipreignis&pmniainfcirioraagitantur arquemotu iiaturali movcntiir Sic crgo certum eft , qubdin Microcofmi Spiritb. infimo Bihs in i" nea natura tandem V is ccrlcftis per ignem in aerea agat in naturam humidam grolTIoiis & infcrioris otdinis;
ifuum

nutum guberriat
:

Eft

&

i]U2 quidemaaiopropricnuncupaturfacultasnaturalisin foritc hepatis inanfionem tenens. In hacergorcgioneSpiritusiftepaftionibus&mutationibus veladgenerationem pei: metcora fperniatica,vcl ad corruptioncm permeteoraputrida ad deftru<ftionem moventia.ihclinareobferyatur;idquecum,quiaSpiritus appetituifatisfacerenequitnaturaptqptercaloris nativi dcfcdum, tum ctjam^quoniam Spiritus maligni fortiorcs reperiuntur in hac ccchportione quam in luperio, Hbuspropterpropinquitateiii eorum ad locum feu fedcih tehebraruml

&

c
dcra^iori

i>.

vii

Deelemento humano,feu duflicijphkrie htimditatis portione, qitte mtuf

0^ den^ofi huius princip^ parte 3 quod


efl -d

Mem.

AShu)usprincipijhumidipartecraflIoreoritureIementuriiiliudhumanum,quodMcdiciphicgmafeupituitamappellarefolent, atqiie eft quafi fundanlentiim totius pnncipii Mem,ieu


iri

SpirirusMicrocqfmi univerfalis. Atvero,quiainpra:cedenti nbftro fermonealIeveravimus,quod mundo infimo fphaera illa humiditatis iu duplex,vidtlicet aut portio fuprema,qux dc elcmento

ignisparticipat,virtute cujusaftionisfubtiliantisinvifibiliseii atque ^er nuncupatur, aut illainfiina,qu3Eeregione detcrrcadifpolitioneguftat.&piroptcr condenfativamaccongregarivam fuani iciiltatem,quimafrigorc habet,apparens facSta eft& vifibiIis,acnomineaqueinfignitur; Sicer-

jam obealdemrationesfpiritualisccehinfimi hominispars,hoeeft,fphaEra ejus acquafitatis indijasdividiturportiones , quarum una eft magis denfa ac vifibilis , quaEvclchiluseft.velpituitaicu pklegtriariuncupatui}atquehaecproptergravitatem fiiarn magis tendit dcprfum ; altera vcro vovehvporcalidus&humidus.quiinguttasutplurirnum fupeifluas eongregatur & falutarem eonvertitur humorem ad corporis fuftentationcm& nu-' tririonem,veI eft cxhalatio calida & ficca , qus prqptcr fuam ficcitatem in laticem fenfibilcm congregari non foler jvel faltem rariflime,fedmore yenri huc atque illuc in corporc pf llituri Atque, \xi videmusin Macrocofmo,quod vifibilisiphiraebumiditatispais,quam aquamlimpidamnuneupamus, intresriaturadifcrepantesregioHesdiitinguitur, videlicetin nubcm &nebulas, qusfiint
caturflitus,6(:eft

in cerebro autin necellarium

inetcora exaltata,& inaquamdulcemi qusvelroscftquafimajalis, vele momibus cadit, unde utplurimumfonreslcaturire folcnt,atqueinaquamfalfam, quaein marivel intrahmiteseiuscori'
tincturjficetjamdicimus, quodtrcsdiilin^ae fincpartis
vifibilis iphaerae

humiditatis hamance dif-

ferentisjquarum prior.quam vel nebuls vel nubis fiibftantix coniparamus,cftiIla chiloia fiibftantia,quaE virtuteventriculiCqueminfimsaerisregioninpnineptcreferrepoflinTius^ ex cibis&ali, iiiento ficciori ehcitur : Atcjueutvidcmiis^ quodvaporofiis aer, abaquea terrea Maerocofmi

&

fubftanriaper fubtiliationcm parrimininfima&parrim iniuprema aeris regione coilcdus.in ne*

bulam feunubcculam convertuur,quaEnaturahmotupIanctarum& elemenroruminaliarum creaturarumnutritionemmigrat.fivemodoinvifibilifefecongelando inrorern feu in pluviam


vifibi-

lem abit,decidens ad terfam& marc; ficctjam

humidusfcu vaporperantiperiftafin, vifcerum.ex humida ciiioc eft,ratione circumftanris caloris parrium vicinarum,nempe Irepatis
furiius ille

&

borum riatura exiliens in ven triculo fcu ftornaeho totics circulatur ac fubiimarur,quoufque in chilofam futftantiam migrat hoceft,in fiibftantiamquafi nubeciilae Icu nebulae albi redigitur, qu
;

ad h?pa;ris cavum per diapedeiln quafi trarifudarion^m,feuinformavaporis craflioris penetraie folet ; Sic vidcmus, nebulam evanel^ hcrbis,tanquam fubftantisfuaE condenfats argumenta centerii roris guttulas in gramine , pcft atquc herbsc poitea plantaE reficiuntur augentur ; Hoc itaque modo etrehnquere,qulbus (c
fcre infenfibili per riiefcraicas venas

tandem modo

&

&

j^
tuti

dpeiatione heparis

& & virtutcatriadiya veharum iiriiyerla planta humana irrigaruratque nutritatiqne

tut

Atverofifortefortunameferaicaeqbftriiaiitijr, plcnufque chyh trarifitusad hcparimpcdiaae ealor naturas medio iritcnfior excitetur, tunc vapor iile nimia in fuo eireulatoiio ro-

1^8
tationc
lidi
fit

Sect.
tara fubtilis.ut

I.

PoRT.

II.

Pars

II.

ad caput ufciuc totius Alcmbici humani more fumifivc vapotis nimis ca&lcvis,quirur(um vehiturin mediamacris rCgionem fubhmctur; arque ita tumvaporillead

cerebrumulquepcrtmgensfrigiditateilUusldcicondcnfaturin fubftantiam aqucam, catharrura nares oculoSiOs,& quandoquc etjam in pulmofeu dcftillationem aut rhcuma gcnerans.quod pcr rctrogredicns aut pro partc in fanguincm generationis fux matricem in ncs defcenditjimo vcro aqui dulcis rivuconditionem Sic vidcmus,fontcs convertitur morbidam iranfmutatur.aut in rcdduntur quandoque prata quorum inundatidnc dcfcendcrc, vallcs losamontisfummrtatcin

&

&

fertihora.&nonnunquamindifpofitioncm paludo(am ac putridam converruntur; Eodcmplancniodo^Microcolmitcrraaliquandofuo deTcenfumcdiociinutticur,fi modo hujufmodi deflumulta.aiTidua.&prastcrnaturxlegesi xio iiticcundum naturamiquandoqucetjamlsditur.fifit
;
,

namque tum jecut nimis refrigerari & dcbilitari folet; undc iriplex hydropis fpccics fequi tur vcl, AfthiTia,Phtifm Otthopnciam Peripncumoniam, fiin pulmonum rcgionem curlum fuum faciat,
&hujufmodialiosmorbosgenerarel"oIct:Si deniqucpcrfuturasvcl alias cranij vias infenfibiles mufculos tranfeatianginam,plcuritidcm, fivc mcdiatione vcnaium livc cxtra eas cgrcdiatur,& per apoftemata variorum generum gignere obfcrvatur fccundum naruram meteori in podaf^ram

&

humidicatevelcalidicatemajorem.- At verolllfusillehumor,utponderofiorcflefoletcxtcris,fic etianiDrofundiorcmcerrjemicrocofmica:fedcmoccupareanimadvertitur,vidcUcet vclicam ; Ita i I ,., L ;J;.--; :r.\,:l: C. r maiis profunda pofetiam Vidcmus in Macrdcofmo.quod inferior fphaere humiditatis pars vifibiUs quafi bafis totius fphxad centruiil fcTC ipfius terrae penctrare foleat,ica utinfimapars fidere
.

,-

/-

&

&

lutola ipfius ccrtx humiditatis cxiftat,fdlo iUo humore dcnfo ac limofo excepto,qui participat de quacapite quinquam falfa; de dulci tam aqua XX fubftancia,&eft quafimi.-itio tcrri obfcuraecum calor folis&aadionis vis,fimulque immenlamaris tohujusdidtumeft. Et,utcertumcft,quod fontium aquarum vicillitudme ejus aer ad ut univeifo maii a ; ftrorumextrahatluum fubcile impleatur hmc fit quod ( atque hxc inliiftcrirationem dlnniam creacurarum , dulcium ac iplatum

&

quah adufta,quatenus chymlci obfervaVcrutit, quod aqua adufta gens aqu mafia rcdditur lalfa E)iirioracdenliorreddatur,fimilucrqucdcprchenderunt, quodteiraaduftafit ptomptillima , ut umm falfum fcu nacurara intcrnam aqux per decodlioncm tribuat ac conununiceri ) fic ccjara chylo{afubftantianimisaquca,&formavegetativadeftitutaacvacua,invenaspcr cnbrum hcpavcnarum hepatilque lariguinis calore aduritur ac falfa redditis actra6):a,a"itacionc iua in ri vuiis

&

&

tur,autfalfedmem atcrrcftriorimairx(anguinea:partcfibiattrahit, i fanguinc fcparata in fuum mare feu velicam tranfit. colata

&petrenum

quaficribiapcr-

&

Ouodautemadinvifibilcmfphajrxhumiditatishuman^partcmvclacrcmattinettfcicndum
eft illc , qui aqua: app cft,quod,ut in Macrocofmo acr quidam ad humiditatem magis tendit, etjam qui igm iUe aer , vel pinquat,cujus natura humida cft natura cujufquc animati compofiti,fit
,

&

vicinioreft,neccflariomagisficcus cxiftuinnaturafuapropternaturamtoftcm,quan.. bcxtremis fuis rccipit.in quibus nulla eft humiditacis porcio;& per confequens ficcicas ibi abundat a>>
terra:

potequEnihilaliudeft,quamhumiditatis abfentiajatvero humiditas nihileft,quammediumilfud, quod intct duo extrema, vidcHcet rcrram&igncm confiftic; Hincfit.utaerfcufubftantii fpha;r2humidiutisinvifibilisfitficcior,vidclicet qux movetur circaextrema, proptcrparticip.

tioncmcumexttemorum naturis;aliavcroefthumidi(fima,
lius

quje fcihcetvcrfatur circafphaerxil-

meditulHum

Aer ergo ficcus cujufquc fpecici

quarcnus non eft aptUs , ut in mcteoron humi.


;

qui vcro humidus , & appcllacur exhalatio fpccics proprie hxc vapor difta calivilibilcmjeftquc rcm in fngore & motu cft,condenfari poteft lUaveroexhalatio inproiedemtbushtiailocatiCamiis: quo , qua:propiiecft dus & humidus; de

dum & aqueum condcnlccur,fcmper manec invihbilis

ficcuseft: atque idco aetcahdus&ficcUs, etjam impropriomodo&peraccidensacrfrigidus Kariccxhalationisfpecicm improprie acrcm ftigidum&ficcumdiximusjpnmum,quiaacr naturah'ter dc caliditatc participat dcindc quia talis cxhalatio aerca nunquam mo vcri potcft finc caloHaec crgo exhalationis fpecics propric re intcrno naturaUtertcrrcum illum fumum impellente vcriaturinilla complcxione melancholica, qus fit ex humore naturalitei ciim terra communi;
:

&

cantc

Qux quidcmmclancholianaturalis utplurimumcxiftir.licctctjamrionnunquamtalisdiC.

pofttio prternaturxlitcr,&
re obfcrvatur;

prxcipuehomincshaturadebilesacnatuialicalorc deftitutos,afliccquivcl ob vldlusrationcmveUnimicurasatquepcitutbationcsintalem corpoiit ftatum fcu habitum dcducuritui; quemadmodum egomet irt mca praxi quamplurcs tam viids quam foeminas itaaffeftosobfcrVavi, uti infri latius dftcndeic confticui. Unde fit,utquandoque Hypochondriacos aut totius rigore aut membrorum parcicularium ftuporc , aut VcntricuU firi-

gote&hujulmodi .^lijsfymptomatibusinficcrcaflblcat,&fxpe; Alteravcro exhalationis fpccicj flatum condicionis illi fiigidx oppofitx cxcitat qufppe qux dt caUdo & ficco clcmento ignis par;

ticip.at,&cftquafidenaturafuprcmxacrisrcgionis, qu.x nunquam condenfationc inriubcm rcducitut ; Huj us crgo fpccics non modo diaphiagma hoftili aggteditur impulfu , fcd etjam proptcr levit.itcm fuam ad qcrcbrum clevatur,phantafiam ladenj,tationifque ailionesinfetifum fallacem
per-

De Sbcundar. Microgos.

Princip.

j^^
affi-

pervertens, vifcera atque iinivcrfa hypochondria calorc ferVcnte circumquaque per vices

cicns.refpirationisaftionempremcnsj&mulcahujulmodifymptomacagravjafecurnferens q-ixa. Medicis beneobiervancur, &a miferispatientibus nonline ingenti formidine affidue fcmiuntur.

Atq; hx ambx exhabtionum fpeciesappell antui flattis & vehtusiqux etjam in fuo motu ad invicem concurrunt& metcoron cercmm prodiicunt.videlicet nubem dcnfim ac craflam in cciebro tanquammediaaerisregionegenerantes,nonaliter,quamflatumutuoaorce&Auftnin mundo inagnoacrioletmnubemcondenfari. Sicetjamflatu cxhalationis cahda; ab hepate,
itidenique

exhalarionisfngidxaliencprofdientisaer inconcaVitate vencricidi vchiturin ceiebri reffioncm, vel ambo hi venti illic concurrentes in nubcm denfim, &po{leaina4uamcrudamac vifcolam condenfmturcorlfara quandoque generantem, nonnunquamfcreatum jqui acciditutplun-

&

nium Hypochondriacispropterhanc eandemrationem De hisautemmeteoris primicrradas mfrafuo locomentionemlatiorcmfaciemus. Adcoeli homims mcdi) aquam fpiritualentquod
:

at-

&compofiticonfervationemm ftatu &conditionefana; Undcomniaejusinflrumentafeuorc^ana conducunt lolummodoadvitam, & nullo modoadmortemj vcl corruptionis alcerationcs:
oidinanturadaeris attraftionem , ut ex eo atrrado inviflbiiiscoeli (Ethereifub^ ad vitaecontinuationem exttahatur,& retineatur ad vitsfuftentationcm,fuperfIuum autem inucile expellacur : Sic erjam cor eft exccllens illud laboratorium , in quo fubcile a fpiffo icparamr cltqueinltarcuhna',in quo vitasnutrimentumprsparatur&coquitur; Simihter in fpintu teniiidll mo&laperexccllentiprincipi; "C Memnon reperiturperfemorborum aut akerationum origoquippe qui denatura ccEli Empyrei eft,in quo pallioni adio ita adaptatur, ut ambo reciproco
ftantia

t!net,dicimus,totame)usintentionemptopccr rcgnantem in eo fpiritum xchereumeffe ad vicam

Nampulmones

kia-

viccinamorecompledantur,&hreautcontrarietatenunquamini5ciantur. Ratioautem ipiius cerebri regione morbi oriuntur,non eftin fpiritus loci impedimentis thorace , fed

&

cur in
in ilias

in peili -

mahumorumvelexhalationuminmfimaregioneprocrcatarum ufurpatione ac invafione

mundi minoiisicgiones,quatenusveftiunturcarne;percujusporofamfubftantiam ifta: furfumin mediam &lupremamregionem clanculoatquefurtim & contranatutiE leges ac ordinemafLen^
dcielblentjabiutplurimumhoftilesproducunt efFedlus^&perturbationibusacvenenofa natura fpiritusejuld.cra,veIpotiuslocum &habitationemfpirituuminficiunt: Sicquidem Luciter & Li* f.gium deorfum propulfatusfurfumnihilominustendereconatuseft, utbelium ipliDeo&angelis cjusinferrct,ac univerfum fpiricum cceleftem perturbaret: Vcruntamen in fpiritus cceleftcs poteftatem haberenonpotuiti&proindedeorfum propulfatusmalitiam fuam concra molcmceaeftrem exeicuic,cum eirecprinceps.tcnebrarum.

ininfimoMicrocofmiregno orta, contenduhtcontra ipiritumvitalcm&rationalem,ac,cum illismortisviolentraminfene nequeunc,corum cabcinaculum feu organa , tanquam ex terra & humoribus corruptibilibus nocivisgenita , vcl saucLiditiC velmortcinfeftarenondefinunt: Atverofpirirusvitalis.quatenuseftipfius animshumanscoi fimiliter fpiritus rationahs tanquam caput ejufdemj inferiorum inf ultus non timent nec q uidcm per fe autsgrotare autmori polTuntiCum mors& morbi fint pafIiones,quibus rcvera

Eodem planemodometeoraprava,

&

&

corpus fub-

i)citurcumfuiseIementisexquibuscomponitur;ququidemelementalipcrfpicuafint, videhcet fphacra aEqualicatis,fuiH bafis animae E: tamen hsec bafis omni alterationi fubijcitur, quoni:im eft mediaconfiftentia,imoverototaexiftenci3cceliinferiorishominis,quodomni alterationifubijcitu:,& fit per lubrilitatem regnantiumin eo fpitituum malorum caufaomnium malorum, qua; cotporihumanoaccidcrcconlueverunt.
:

Eccnim,cum,teibbusfacri$fcripturis,qu2libetterr2plaga

Ipirirui ultori attribuatur,

bet vento prsfideat Daemon malignae difpolitionis , ac per confequens Sathan fit hujus mundi pnnceps cx confticuuone di vina.nimirum mundi inferioris clementaris , mirum utiquenon cft, quodiftiufmodihomoresregniinferiorisMicrocofrai, quiin omnibus illis Macrocolmi

& cnili-

&

rclpon-

dent.lintaliquandoferoces&crudelesintenebrofamhominiscompofitioHcmpcrinftigationem Daemonum; cumeorumfurore &rabievideamus inipfoMacrocofinototam rcgionisinferioiis machinam univerfumquefpiritumelementaconftituentem vibrari actrepidarej terram

moverc &typhoneosignesefuofinucvomere,mariaintumefccre,&oreapertononmodo navesfcdetjam infulas integras dcglutire &quafi abforbere, aecem ventorum violentia rugirc , & bcilum
contraterr^arboresacfhudlurasgercrc, mariumfluftusin altum elevare, voce tremenda ingemifcere.igncm fulguris violentia non fine ftupore ac fragore horrendo denfasperrumpcie di^ lacerare nubes , terrae portiunculas adurere,& creaturas nonnullas concritione interficeie

&

&

las Gujufqj fpeciei

aerem tam Macro-quam Microcofmiinficere ftiagefq; & faijicm mundo

Comeafferre

itemq;pluvias&inundationcstamipficerrsquamcreaturisejufdeexcitare,acinfinitasaliashuiuf-. modi calamitates inducere.quas oes hoc loco recenfcre tidiofum forcr.Quid igitur dubitandii cfL

quinhujufmodiDsmoncsfccundiifuasnaturasingredianturinhumoreSj&metcoraprstcrnatura

Q^

exa-

170

SeCT.

I.

PORT.

II,

PaRS

II.

exagitentincorporchumano.utligamcntumilluddiviniim &vcl propartc faltem deftruant,quo elementaquatuorincompofitioneprimapaciiice conjunguntur.'' Quinctjam illudcomagis crcdendumeft,cumDiabolioccultumdic;uure(leignis,ejusveromanif"cflumaer; ficjuidem mdc facillimumcftcolligerc,c|uodlimileinruum fimilefacilcm faciat mgrcflum , &pcr confcquensctiam Diabolus cx parte fua aerca Spiritui fphxrx .vqualicatis de flrcili Ic(c (blcat conjungere, nifi {pihtus melior fit nobis in auxilium.cujus alliftcntia fanitatis ligamcntum integrc confervetur.

P.

VIII.

Detertio Elemento MicrocofmicO:,quodeJi ^ Aleph j de-

notans lucem diymam.


quod cft tcrtiam hominis principium cft illc charafter , qui deno tat in Macrocofmo xXtum potenciale tum adualererum omniumprincipium; Nam^; Aleph obfcurumdcnotat, Deumedepotennale & mateuale aquarumdelitelccntmmprincipium; & itcrum K Akphlucidum arguit.Dcum cflc aduofam & formalem animarum 01 igmem cujus cftcntia aqu^ m poten-

Leph

^i ,

Atque hocquidemprincipiumin hommccratiiludvita- fpiraculum,quod crcatorcceli&tcminfpiravitin faciem hominisexrerni, quodepotentia anmialis vivcntis&rationalis in adtum reducebatur. Ex quibus liquct,quod ipirator & fpiraculum fmt tanquam pater & filius a parre procedens
tiafiunttalesin adtu.

Nam.ut Filius eft (obolcs a Parre immediate procedens


{])iratore

fpirario illa erat fpiiitus vua:igneus a , ita exicnSjfcucmanatio prima atquc immediaia a fonte lucido lcacuricns Et per conlcqucns
: ,

&

hoc vita; fpitaculum eft vcre Dcus,Mens, Verbum.Meflias Sc Tetragrammati virrus in Microcofmo,nonahterfonansineo,quamriATinMacrocoliTio,quanidoSpiritusDommifcicbaturfupct aquasjvmi vitaEigneamijsmfundens.-Eftergo Alcphlucidumadlusunivcrialis cam Macro-quam MicrocofmijOmnem virtutcm utriquc tribuens ac infundens atque proptcr kiciditatcm luam dicituranima,afacriscandelaDei vivcnris: anima,inquam, Macrocofmi & lucernaJehovi',cujus
;

lychni fcu licinia ardentia funt ftclla; caslcftcs^oleum in flammam rcfocillans eft fpiritus coeh a;thcreire(flificatus,quifehabetutquinta eflTcnciavini; cujus pars dcnfiorvcl magis aqucacft fpiritus
i"ublunaris,phlegmati vini relatuSjVel d cbih aquac vita: comparatus,cujus fons tft ipfa Lcrra,qua; nihil aliud eft quam fpiritus dcnfi five opaci in ccntro machina:univerfaiis accumulatio , &: manct ut

mater feu matiix univerfalis (piricus.a cqua prius orcus cft fpiricus-muvcrlahs. In Microcoimo erjam animaeftlucernaJehovx,cuKislychnifuntoculi&icnUisintcriorcsincercbriventnculohabicantcs;fimulq;ipfumcor,cujuspabulumfcuahmentunacuralefunt(pirirustamanimalcs; quanaturales quoru pars denfior & viubilior eft (piritus 'lle nacuralis in infima rcgionc dominiii habens;bafis autem &c caput quafi mortuum refpcctu (ui,five pars hominis 'ndignior cft cjus tcria , qusccgit omnia.Acquehocecjamaffirmarevidcnturfacrofandbxfcripta^duminvcnimusProwri.io.z^.vcrbis
cxpreflis.quod ammahomimsfit liiccrm lebova.qiu invjhgatcmniu tntmora &penetralia homiiiis vcl, ur V{\cionym\.\sinicx^zc\.a.nK,LuceryntDoinimeilfpiraculumhominii^ qux tnrcjligat omriiafeireta ventris: Et
;

verba habemus; Ouinimo Ui ilhijirai dtnddam meam-Jehova Deiii meusjpkndentestfficit tefrr4<?e,*5;SimihrerProphctadehaccandelaintelligcndoP/4/w. 84.11. inha;cvcibalequitur;ieSol vi tx mea;; Quarc hova DeuscH SoUgrattam &glortam duns ; hoc eft , Dc-us cft lux atque iucerna ,
P/j/).i8 .iji.hacc

&

Troverb.r-, 9 .dicitur.quod luxiuliorum cLtra cnt,at lucerna

improborum extinguetur

Und c etj^.m

dicitur,

Vfalm.i-/.i.luxfalusiuflorum,&roburvitdme,^x.Pfal.\%.i').SitutUujlra6lucernammeam^\ihovaDeusmeus,
fpkndenteseffictttenebrasmeas: In

Pfalmoctj^m 36. io.dicitD3.wid;lnlitceIehovVtdebimuslucem. Quibus

ccrteargaitur, quodluxjchova:, feucjuseman3tio(acrofan6taiitvicx& mentis divins luccrna: QaamquidcmcmanaiionemcollcntcDcOjVelfiiciemiuam abicondcnte ptimum pcrcurbabitur
[^<mais6c(\:iumcxi^iiahizm,]ax:^i\ludrfal.io^.i^..Deod.f)itecreaturiscoUigtoit,aperientemantmifuam
fatianturbono,abfcondentefutemfuamconturbantur,recipientefp:ritumearumexpirant:Atc[[.icadhoc^t:opo'

{numbenclonanthxcVto^hctx-vciha.Pfalm.io.6.VitaadenbenevoLntiaIehovA,EtPfalm.<f0.ij^..dici-'
txit.c^uod vitdprolongatiofitbenignitasDei.

Exhiscrgovidcmus, quod vita& animaMicrocolmi.ac confequencerecjamMacrocoimijUtpotcadcujusimagincmfeuefhgiemj&ecujusfubflanciaho-

moformatuseft,fitlucernaJehovx;(.^iodquidem&EvangehftaIc/;4.i.agnofccrc vidctur,quindodicit,quodr(f<ic^/H.\:/;o7HnMyifin Ferto.EftcrgoK Alcphkicidilucernaanimamunditammajorisquamminoris, cujusfplcndorcuniverfushominisinrernilpiritus non alirerifluminacur, quam domusobfcuriirime medium cadela clara,& nox rencbiofiflima radijs fulguris: Qua gde (plcndorisejusemanacioneiecedente,necc(recft,utultimuxtS-Macro-quamMicrocoGnidiesfiuutur,&ad perioduilhusuhimiPEREATpcrvcniatur:Imov.illius(pledorisdiviniimminucionelangue("citho-

mo & omnisaha crcatura,ac fit miferrima,fi:cudiiillud Pf.c).n.VititfpatiucllmiferSabf^benignitateDei.


Hinc

'

De

SfeCUNDAR. MlCROCOS. PRIRCfP,


f

j^7

Hincergo accidit, quod tam propter fubftantix fpiritus inferioris rebellionem atque reriftentiain quam pioptcr longinquam^disfcu tbioniDcidiftantiamalocoinfimaE Spiritus rcgibnis quoniamDeibenignitas noneftitafiequcnsineaacinfpiritibuslupeiionbus, qui lu;u aftionibuscmanationis divins magisobedientcSy^ multa: oriuntui ininfciiori Microcoimi legionc mutationes ad coriuptionem tendentes , nifi Deus Jchovahomini cx mcra iua gratia faveat , cui l:u>;tantia illa, fpirirualis denfaac craflaineft: Hinc dixit David Pfalm.^i. if.Luceat faciesttf,tfiiperfervum tuim f,rva nubmignitatetua. Quod quidem de adverfis tam internis quam externis intelligi poteft Undc ali bi,ncmpe pf/{lm.io6.^.BenevolentiJperfequiiur Dmpopului fuum &falut(fua. E: Pjalm. io6. 4. Qiiem foeluttate ekdorumfuorHm , vt kt.nturUtitiu. Id fane quod de vijitavtt Deusfaltttefua,frueturbotto, ani:

ma & corpoie cft intelligendum Nam vita &eiHsbene effeadefibenevolentta khova,Pfalm. 3 o.


;

&

<j.

pencs

qucm,ininFfutm.i6.&^.hahemr,efif0nsvtt^-,Si.ipfequidemtntorrentedeliciart(mfuartmbibendumdatfi-

l^shominum :Unde Pfalm.^i.^.dicitm vitreJiitutor;Ei Pp/ffJ.S/.^.inquitPfalmiftaj VitmefantesomnesventunfilDeo.EtinPfalm.So.ic^.diciz^InvitaconfervaiiostttnomeritHUtninvocemus.hioczutcmdonvim

attiibuereloletDcusjuftis, utSpiritumeorum, inpotcftateipirituum

malignorum ac dcftruen-

tium propter peccatum AdaECxiiI:entem,ab ultoris poteftate violenta prajferver vjta longa ilium imbuat Unde Pfalm.^i. \6. ira legimus Longitude Aterumfatiabo tuflum; deiiiqueeffiaam,t4tfruaturfalute tnea. Imgvcroininjuftos etjam clementiam luam exercct, dierumquelongitudmemdat, prjeler

&

yandoipiritumeorummagispaitivum adeftruentisrabie per prs/entiam fuorum radiorum, qui funt rcvcra fuga Da:monis,fecundum illud Salomonis,54pieM 1,21. JQuin, dtiamuno affiatu Ofderepoterantaiiifiitiaperfequente,& rentilat^a Sp!ritupoieiititu<e
fii;naii}
:

Verumommamenfura,numero, &pondcre,

difbofut-

quod multnmpote$,hoc ibifemperadeli &c. Mtfererisautem omnium,quta omniapotes,

& dtftmuUspecca

Parcisergoomnibuseoquodtuafunt, o Domine animarUm amans. Quibus certc optune indicare videtur Sapiens,quod Dominus virtute fua: potentix omnia poflic fed quodex bcnignitate fua poteftatem lua clementiatcmpcransparcatpeccatoribus & benionitahominum;utrififtfiant&c.
,

tatem vittEctjamcrgaebscxcrcereibleat.Etcetcc, cumreftiflimc quisobijcerepollit, unicum folummodoadumvciIincircauniverfum,videUcetiIIumaTctragrammativirtnteproccdentem,& conlequcntcreandem efle deftrudliionis creatura:,quam conlcrvationisejus cauiam , lubentcs quidem huicobjettioniaccediriius; (edtamendicimus interim nihilominus ,adtiones lucis divincC fempcr eflc borias ac falutares,fubjc(5ium vero maleacperverle easrccipiens iblere ipias convertere

indcftrt;<:l:ionem.Vcibigratia,vidcmusignem&ejusHammameflefemper,dumurit, pcrmanentem atque adeo idem in (ua iacul tate , , fi bcne a fubjefto recipiantur ejus actus.-benevolc a gere calore benigno refo vendo ac calefaciendo , auc rcs imdicongelatos clementer Sc fngidos Sc artus

&

das ficcando finc ulla fubjectideftrudione,&:tamen,fi corpus frigore

& congelationc affeciun-i ni-

mispropeadignemacccdat, eumcomburereacdeftruere, fimiliterqde etjam pannum autiigna humida conaimerc& cremando in cineres redigcrejdum tame interim a(fl:us& virtus ignis "ft Icmpereadem:SicctjameftmaIainfluenti3rumSaturni& Mattisreceptio, quse convertu ipfaium acliones in pcllimos eftedus,& non eflcntia influcntix.qux eft f emper bona Verbi gratia Sr,cad3E
-

influcntiaSaturniprxpotenterinfubjc<5tumnaturaIiteracreum,ioIetilIud, nacuramciuscalid.ara e converfb Martis virtus in frigidum cxtingucndo,& humidara congelando,conrurbarc j aqueum fubjciftilm influens comburit frigidam natutam falfam reddit,ac humiditatcm ablorbet*

&

&

&

dum tanicn intcrim tam Saturrtus quam Mars benevole agir creaturis influxus eorum benc vo!c
cipientibus : Sii^Solem oculo debili molefturtii efTc videmus,forti vcro gratiofum
;

uf-

Atquc idcm Sol

tempore hyem.ili valde rigidos artus fovet,in extremitate vero urit, ita ut naturali animalium iriclinationcumbra quarratur; cumtamennihilominusSoIis virtusfit femper eadem,nunquam non
agensin
fiia

natura benevole.

Concludimus ergo,quodaftus ornnium primus,quo vis & virtus tam Satyrno &Mard quam Soli & omni alij creatura: tribuitur ac confertur , fit fcmper unus & idem ; Sed hxc eft infinitx Dci
boRitatis indicatio fupct omnes alias ejus creatutas , cjuod ipfe , intclligens , fadei fusprxfentiam morteaffe(5tnramomnescreaturas,adeoqueetjaniipfosmontesfufuram efle,clementeream velo (ns. boriitatis obduxit,& creaturis fblo eftcdu apparuit , vidclicet vefiimento lucis , per qilam ejus
percit.ut illis

r3di]penetrarunt:imoetjamcreacurisfuisrna!eada6tusfuos recipiendos difpofitis clemcnter pequoqu j praeefTct fineindividui deftru(5tionc: Qjiare virtutem fuam in illarum gratiara
cuicntcr hilccSapicitis verbis
tabefcebant
;

acbencficiiimremific,pattcmqucviriumluaruminfeipfamrcHexitatqueretorfit:IdfanequodIu-

& copiofe arguitur,54!/?.i 6.a.ii.Nix &glaciesfuflmebant vitn tgnis,&rwn

utfcirent,quoniamfruclus in intmicorum exterminabat ignis ardens,ingrandine

& pluvta corufcam


cit

Hoc autem tterum tit nutnrentur iufit;ignis etiamffia vrtutis oblitus eli: Creatura enimfaciori deferviem exarde

tntormcntumadverfustniuflos,&lePiorfitadbemficietidumprohisquitnteconfidunt:Propterhocommatransfigurata ommum niitrici gratut tu& deferviebant ad voluntatetneoriim, qtii a tedefiderati funt; utfctrentplijtuiy
quos
dilextfii
,

Dowine; Qunniam
:

mn

nativitatis fruclus pafcunt homines

fedfermo tuus hos, qui in


tabefcebat

te crC'
,

didtrunt

confervat

Quod emm

ab igne

mn poterat extermtnart ,fiattm ab txiguo radio folis

&i,

Q_

Hme

Xjl

SeCT.

I.
,

PORT.
;

II.

PaRS

II.

hcbcfeccic, HinterfoclcmentiaDcidccbiaiur qui virtutesvindicatorum fuorumobtundeic adus inalcad corun. iubjec1:a lcu objcda auc pro voluntate fua acucrc & potcll Cic llvpc Iblct ita ut palli.u nil lubjcduai poflunt, non Dci Lcdcrc {"uCcipicndos dilpoiita non l.xdanr. Ec rcvcraadus

&

livumnialcadadilscjusrccipicndosdilponaiur: lIndc,(iuandoJchov.i,Dcusc.\ercinUimvoluit potcfta?cm&virtutcmfuamcontra AF.gyptios patctaccre, &: viclotix- noph.aim advcdus Pharaoncm obtmerc , tum dicitur^/ccor etatokdurajfe , ut per rcbcUioncm pci vcili illuis IpiiitusrcniUndc obfttnatia teritiam virtus divina,cai nihil tcfiftcrc vaict,tbrtiorcm in eum habcrct clfcclum : lapiiis Hxc ergo cft iU rumam cft. pDpuhis in AEgyptiaci rcgni totus ctjam (ua non modo ipfclcd

&

ladivmacmanationislacrofand.-cnatura, Aicphhicidum.appcllata,ciu.\. ubitiuclccundumlpuitusrccipicntiscapacitatcm agcrcdignofcitur: Nam cumbcncvolcreopicntibus, bcncvolc naturaliproprictateagif,&malerccipicntibusgratiaacclemcntia fuaadcft: llndcin fpiritu Empyrco voc.uiirniJah,qiiodcftiiomen benignitatis j quiaibibenigncagitpiopci.t opcimani acobcdicnicthcreo nuncupatur

temi:N:tcncramSpiritus,kicidoscjusactusrccipientis,dilpolicioncm;InmcdiSicgioncfcuSpuitu m^ Jcho.quod figillum dcnotatiquippc quod major ibi eft Ipiiicus rcliftcntia quam in coelo fuprcmo,undc imprcflioncs hunt per Enicth in Ipiriiuma-thcrcum tanquam figiUi
,

mcciam;NamlccunduniGabaliftasEmcth,hoceftVcritas,cftligillumDti, quo omncscujuihbetcrcacurxchaiadcies,forma:,atquc virvtproportioncsimprimuntur. HicSpiiicus cft quafi lccundum vcftimentum,quod induiccmauauo a Jod,& v.ilde obedicnseftcrcaton (uo; fcd tamcn ahquidmahtiaeimpoitatci-eaturisinfcrionbus,quatenuscft domiciliumquali taiorum, qus tam

bcne,quammalecuminferioribusagunt. Inii^hmoccclo,
pcliatur
cet
r.ir,"'
:

feufpiiicu infimo
,

utriulquemundiapelcrticiitorum
fcili-

ubi pioptcr rcliftcnciam

&

pervcrlam obftinaciam fubjech


dicicui

tuiv:

quam clcmcntatorum.in fevcritatc &:

uacundia fua agcrc

Jcho va. Undc iUud nomcn

ftupcndum dicitiu- in Scphirochicis dimcnhonibus argucic t.iin fcvciitatcm

& punitioncm quam


,

clcinentiam&mifci-icordianr.HincF/rf//;^6.z.ir58.i.dicicur,quodr4/(:/MV4/(/Ay?tJ(,EtP/'rf//.ii.
6. Depl!ietfupermprobosprun.u ardentes: Pp/ff/.i 8. 8. Ir^ lehovjiaueitfacomutttuructiwvetunefra.fufidanKnta womuincoimnoventur , Pfjlw.ii.io.&Si.K.lralebovautignff confmnens, Pfatw.y^. zi. Ignislehovit ac-

grtffus

ceiifuseHiHhi(0bum,&iraa>fittnlfraelem,Pjalw.7^.6i.igneabfumttDeiuiwpios.iiuui.i6.i^. Ignis lebovaeconfumebat 150 .iUos viros &c. Deut.^yi .xr.lgnis acienfus ell ira mea,qut ardehit ufque ad imumfepuh brum,

abfumetquetcrram &proreiituwLius,&infiammabitfundawentiimviontium^c.

Q^xouuiia uani &

lcvc-

ritatcmDciarguunr,nonquidcmrefped:ucjuspropiio,lcdproptermdignitatcm fubjcftircapictis,quod proptcr rcbcUioncm & rcfiftciuiam fuam cxamm.-ue dicitur,ut vidclicct Bibliotum facrorum vcrbisutar. Atqueillacft ratio,quodhxccademadiodivuia, nimirum virtus emanationisi Jod,co vchemtntiusagit.quomagisdcorfumpchetrat, propterradioium cjus coarjStationem

Undcignlsfulgurisnubc comptclVus violcntcrardet, ignis artihciahs inacre denfodeftruit,ignifqucgchcunalispiopceringcntcm fuam conftrkT:ionem,atquc fpiritus rcbellis c tencbioli refiftcntiam dicitur ultta imaginationem humatiam ardcrc Nam flamma ignis undiqueexpanlaredditurinvifibiiisatquc infcnfibilis, necpropter dilacationcm aut difpenfationcm
dcnlitatematcria::
:

fuam ardcre pcrcipitur

Sic

cquidcm videmus.,f3umcn in latuiti diftulum lcnitcrac fuavitcr , Sc fine


tranf-

magna violcntia clccurrcrc-,atqui,fi iUud cogat ncceflitas pei: duorum fcopuldrum angufti.am

ircvchementiirimos&rapidilfimos producitclTcCtus. Hinc cigopatet,quoda(5lus Tcti.igiammatificunicus,idemqucindivifibiUs,&quoddiftercnciaejusficlokimmodoinlubjedtopalhvo,in


cifiod illc

adus agit :Nam fccundum majorcm vcl minorem

Spiiitus patientisrcliltcntiam

& aftus

portioncmresomncsdifFciredicuntur,cumtaincnrcveraunicus fit aiflus in infinitutq fcfc porrigcnSkUnicufque fpiritus qui patitur; uti quidcm ctjam illud hociplo dcmonftratur qu6d,fi Dcus
,

toUat vultum fuum,& avcrtat faciem fuam a Spiritu mundano,omnia corpora,8 omncs aquas,omncfciue fpiiitus in unicam fpiiitualem fubft.antiam & lolam materiam potcntialem ob formx dcfedtum rcdire coget necciritas. Concludimus igitur.quod hxc lux unica & cadcm in coelo EmpyrcoutriulqucCoiiTiidicaturluxintclledlualis in fpiruumratiorialcm agcns.in ccelomcdio lux vitalis in Ipiritu ithcreo leu creaiuris innato operans , in fpiritu elciiicntari clementumignis,rcfle-

xionibus Ik rcfiftcntiain fuprcmam fpharrx huraiditatisregionem reverberans , Sc palli va elcmen'

tariaacclcmcntawnbilubjedacircumambicns: Undefit.uthocclcmcntumob palfivircfiftentiam pcrvcrfe agat,&utplufimum vcrfetiu citcarcrumomnium corruptioncm , uti e converfo calot caleftis agit ad vitam &:
ianitatis

conlcrvationcm.

Cat.

Db Sbcundar. Migrocos. C A P. JX.


yidelicet de

Princip.

i-r,-

De elemeKto tgnisj quodex hoc Mtcrocojtniprincimo oritur^


Bde flaya.
mundi elcmentaiis

UTi \n MacrocofiTio aflcveraviiTms

elniiicntLim ignis elfe illam rcgionis

rphxiain,qua:rphaEramhumiduati3amb!c&lupcren!:ncc,4uam mhilomim.is d;ximus nihil elle.iiii.id, quam parcfe Iph.^raS humidicacishimirfm cx rarlioruiVVruperccElcrtuim rcvcrberauonc ucreiicx:oncaccenlioncm;iicetjam;nMiciocoimohabcmusigneamnacurainc chyiol;i ilibftanria lurlum cMiicnrcm,& m lcviore laciCc ipha:ra; humidicacis lacitanccm, atciuc omncni cius hquorcmuKjjncumcolorematqugriaturameonver^encem.- Quj^quidemrcgioinheparis Concavitate lupcr \ : iirncuh' conve3citacera,in cjuo meteora aquea generancur,iTcum luum habet,hoccit, in iu*
prcuia .'cns icgione. Et iicet hujus clcmenc^ rubitanua vifibilis lit , ac contranaturam elementitgnisiclchabcac,quatcnusvidehcecipfahumidaellacfluid.a,ignis;verodirpo!uiocaIida&ficca,iniclhgcndi!!fi cll camcn linccre,quod ratio viilbihtacis hujvisclcmenci in homine licilla, quod ki i pfuni grollins ac magis miKcum cilin Micro-quam in Macrocofraojquippe quorum ille' ex huius elemenris componicur,&; perconleqiiens elem^nrahabet grolHora viiibiliora. Porro cciam quatenus oiiguliic hominis Elte eli humidum tliud gerterale,quodinvilibiIi modo dc qualibct humiditatismun(ianxlpecicp.u:icipat,necclleeft,uc omniaejuselcmenca humida (ubftancia

&

confi-

partiaVar: S;cquidciriuiidciKtanonMiumC)'rem,fedciridi:urani hccam incutedilcetnimusjncqueetia'^^^ iplchumor,quic(tbrlisignca:dciatof acvcctor; fedipfius aciiiTioriia:acuitas icrnca

ihnci&cc>'n!cqucnccr,uchuraldaquxdamhibitancialittmdura:&qualica'cis elcmenci i^rnis quali vehicuium at cccepcaculum,in quo meft qu.xdam quali qualicas leu cindiira amara , acns, mordicans,acuta,&expnma fuaconfticuciOnccalidaac hccalecunduni nacuram ionis , dequo
caliditasfecincluca acuca&fubcilisatquelevis in ccnuiiftallibftin-

&

brcscxciMicobfervacui. Inellci-go

lv.i!C

tiaaeris corijjcl.-.ti rioii alircr,quam ignis Macrocofmimcftinluo aereo vehiculo: At vero hic vilibihsrcddiciuin honunc,quoniainfic humor.!permacicus,exquogenicusefthomo,& in cujusportioncpolt haci incrcmcncuin apparet hujulnrodi vis ignea,line quo illain lucciriproduci &c vilibilisreddi ncqui!)ac,non inagis quam lux mundi majoris videri folct line mediancc lubied:o live coloraco vriiijiif,quod ad radios c;us vifibiliccr lulcipiendos lir apcum Namque coloratuni vid"cur vilionc coloraci.hoc eltj^er aceldens lux ocnlo apparec. Uc auccm in homine huius ciemenri
:

&

vir-

tusin laticelubncorepcnrctururgebate/usijfus necellicasjquippe cujusucilicasincorpore prxciinceftiria, nori modo ad lubricareddenda excreincnta",qa2:inijscoiTiprehenduntur,verumecjam ad irricandam vircucem expullivamfacultaccfuamordicarite&acuca.Hicigiturhumorigneamvimvehens.licct per lelic excremerititius,accamen,dilm in propriofuo vafculoretinetur,atilalatis commodumquodammodo vergitjcxcederis Vro fuos limires leu receptaculi l.uiproprij,hoc eft>cifts: felhs niarglnes,non ad fecundum nacuram,fedpociusconcranacurx icgesac violencercumcorporeaeit.morfalutein bofque procrcare obfervatur,utin i<iteritia,Erifypelace, febiibus norinuilis.&pr^cipue in illa IGte'roide difta dum rriiilcisalijs: Ec quidem venlliinumeftiliud tamHippocracis quam Galenienunciatum , qud aflcrirur quod qnilibet humor utctmque naturalis extrapropnnm fuum locum accidem jmrhiii-

puacft.morefiuidocranlmigrareperineacuririplipropriununvllceraleu

&

cum;hocen,prter

natmam qiisdprocrearefoleat. Accidit etjamnonnunquam,&quidemlkpicuIe,utfpiinduens,acvenenaio&occulcolpiricu


vcdfcus

ritusbiiisieleineritiignisalas irtvifibiles

raore colorato per venas

& arredas rriigrer, arque univerfam fabricam

jrehdohu-

liinuique ipfum cor incem-

periccalidapraiccr nacuraminliciat,fpiriculquevicalesvenenofofuo hahcu inquinare gaudeat at-

que ita igne peftitero tam aereos,quam aechcreos fpiritus aggrediatur. Quandoque fub tah forriia invifibih humori putrido fc jungit,fcbremque Synochum & ipfam caufonidem excitare folet fed

utplurimumvenenofanifuamqualitateinexuU;fnnihterfebrestertianaSit.amintermittentes,quam illasinfpiritibuscxfufcicacrs, &, infinicaahameceorafuifcualrerius generis fecundum naturam& conftitutionem alterius humoris feuelemcnti,cum quo jungitur,inducit Scd de his curiofius infe. Ex quibiis videre hcec, quod hoc elementum apparere Ibleac quentibus cradtare decrevimus
: ,

vel in

'humore vifibili fibi a riacuraideftinaco,vcl in fpiritu in vilibili in qiio prsternaturallter tranliens a,

lisdcftructionis&intelnperieivolatextrafuamfedem corinaturalem velin aliqiiani taritumcorporispartcm,ixdcnsaCtioneinejusnatufalein,velinpluraejufdemn)einbralimul,vel erjaminuniverfum una vice corpus ignea fuaintemperie invadens. Et ccrte a:quum cft,ut,fi hoccorporis humanielementum hmitesfuoscfanicat, &:frna fuareijciensdominium incorpushabeat ingenti folhcitudine ac formidiriC vigiictur ; quippe quod omnibus alijseleriientispeticulo acqueadlioriis
veIocitateprcellic,quoniam,ucArcefiusi&redtequidem,refert,ipleDiabolusfrequenrilIimefefe

cum iftiufmodi humorc feu eiemento.iplumque ad compofiri deftrudtionem lipe excitare acjuvarefoIeciVerbaautemejusfunthujufmodi;Suntqu3Edaminfirmitacescum quibusfeie iunjungit

74
git

[SeCT.1. PoB.T.

II.

PARS

11.

DiaboluSjhiimore egrcdiente a temperamcnto,ipfamque fanitatem perturbante; Et hoc maid> mcacciditinmorbisexcholera provenicntibus,&c. Idcjuodetjim procul dubio in morbis mclancholicis&febribusmahgnisaccidereaflolet, quoniam ifta nacura calida , jungens lefc cum ignea Cacodaemonis nacura.dk in fumum Ibu flatum vcntumvc penetrans,illum violenrer movct, ac in illo fertur non modo ad invadcnda fpirituum vitalium caftra,cordifque apfulas morc formidabili pullandas,unde fequunturSyncope,exanimationes,cordifque trenior & palpitatio verum Phanctjamalisfuperbisatque ambitiohsadverfusmunimcntafpirituumanimahuminlurgit, dcfiftit; tam in rationistempluminvadere non Undc tafiae palatium,imovcro&divinumipfius alix con (imiles alicDcliria Lycanthropix Melancholicis Phreniridcs , Manioe , & , febribus quam nationum lpecics,qualcs fimt Defperacio , vanarum vifionum apparitio &:c. itcmque folitudinum fufpiciones nuUa data occalione,fulpiria,&infinita aha fymamor^cura; & foUicitudinesytimorcs ptomata lequuntur. Concludimusigitur , quod,uthic humorcum luaanimapravaparvulam affert corpori uxiIitatcm,ita quidcm ingens ei pracbear nocumcnti &i mak ficij aigumcntum : Quare opus cft Medlci optmii induftria,& fcientifia Artiftce medicamcntis.quibus humor jfte cum maanima lcu agcn te,tanquamcatenis fcuvinculis fccurisinluamledempropriamcoarfteturjquippequiextraluum
,

&

&

locum vclinpropriafualubftantia

, vel folo animaeformalis fpiritu &afflatunonmodoalioshu morc$,in (uisnaturisalias fatis mitcs,per corpus vagantes,redditferoccs ac facit cosinfiimitatum authoics,verumctjamip(emecijs qualidux quidamomnismaliadcft , dansmotumluaepotcntix admalefaciendum,nonahceriquamignisdatflammamacvitam lampadi, feu ccrebinthmae, qu

anteaquiccaeracac innocens,&infolapotentiaadcomburendum vel malc afficicndum. Etprofcdojli naturam elementi ignis Macrocofmici bcnc examinaverimus, percipiemus tandem , quod

ipfclitauchor&origocujuslibetmotusadcorruptionem &alcerationem in hoc mundo iiiferiotijqucmadmodum e con verfo ignis folaris fcu coeleftis eft caufa evidens generatianis & fanicatis ac
confervarionis,&quafivitaecrcatutaruminferiorumpaccr,utiinexpcrimento
jpjftyi^xtwj defcii

pto iuculentius apparebic.

P.

X.

Totiuj mJiraPhiloJophiie jtam Macro-

qmm Microcojhfideclayis,

Jeu demonjiratio luculentiJStma. QUoniamadhujusnoftriE intcntionis propofitum, & perfpicuam iftius doftrinz cxplicatloncmrniprimisipedatTradatus cujuldama nobisinpubhcum cdendilccretum,cui quidem Tradatui CUvu Phtlofophtit feu ocularismj/fimorumquorundam Phjfjicorum SpecuU titulura atcribuimus> ideobrevcmin hoccapiculo&epitomicamiftiusarcanirelanonemfaciemus, quo ingcnia veftra ad hocopusnoftrumcam Macro-quamMicrocofmicum redlius&facilius intcUigenaum acuancur

& pra;parentur.Nccenimcreacuramillam,qua'eftnoftrxdcmonftrationisfubje(Sum ,vobis

iftius cum fubjedli cum cujulquectjam in fubjedboilloexperimencimanifeftacioncacpcrlpicuac.-.plicatione fincmultimx opeiis mei Cofmici conclufiom imponcre animo dehbcrato firmicer non finc arduij acgravibusrationibuiadhoci-

apcrte in hocfermone decegcrc confticui j liquidem

pfiim me inducentibus ac moventibus dccrcvi.

Creatuiam igitur piincipem cx regno vegetabili eledlam , quae nutrimento humano pcrquancccflariaexiftimatur,putrefadtioninaturalipriusexpofitam, arte Vulcancainnubemingcn

tcm furfum excitatani feu dcvacam vidi jquaquidem nubc vircute frigoris inaquam.iurcam rcda^a, dcprchcndi in ejufdemaqux mediculliomaflam nigerrimamnaturx ipfiusChaostenebrofi artubus vifcofis haud dilhmilcm Sic dicicur ab Hcrmete quod f; ommatnmundl mationeperturlata effentyUmbrahorrenda obltqua revoluttontfucrttfubterlapfa in humtdam naturam; Et Mcyfes d Kiv,Spirttu Domtnifrebaturfuperaquas:Aaguttnms autem dicit.quod Sptritui Domint,quiferthaturfuperaquas,tgntHtrt illisvigoremftt tmpertitus: Sic cnun cindba erar aqua, qux in hoc noftro experimento coopciicbatmaffam tcnebrofam :Ec,uc Chaosin mundi creacione erat maira,tcrtij & quard crcationis dici myfteria tn fe comprehendcns.quam materia aquca urriufquc cae!i,primi videlicec & fecundidici opcris,tc:

gcbacilicctjaminnoftra praxinigcirimamafl[a,aquisilluminarisobruta,quatuor clcmcntainfim coEh,opcrakiUcetcercijdiei,& quintameirenciamacquafimateriam folarem opusdiciquartiinfe

Quasquidcmpoftcomplementum operisfecundidicidcformiacrant.&iniolapohabebant ad aliquid a6lu:Elementa ergo 4. ex Chaos noftro obfcuro cxtraximus more illo J Utfiortphyfua Moirocofmtltb.i.cap.io.cxpredoiAcim enim primum cxurgebat, deindc acris fubonrincbati
tcn tia
fc

ftantia.qux erat ica tamiharis tum aqux , tum etjam igni , ut fc utnfquc naturahtcr uniret tanquana niedium,quoddeutroqucexcrcmoptrricipabat: Porroetjamanimadvcrti.aereumillumlaticein

eircmcdiamquandamlubftanciaminceraquam&ignem; Eftenimquxdamaqux Ipecicslcvis SC vcgctabili$,quxcft<}uafifal volatUuaquae criftallin foimaminduenf , tsun faniiliuuudijs iblaiibus.

De
blis,uc,fi

SECUiNDAk. MlCROCOS. pRINCIP


foli

j^

per fpadum tantum trium horaium

appeticu libi alkAccquanto

etjam

acandida iUaformacriftaliinainRubini colorem rubicundiirnnum eo Ipano vcrtuarm lilo experunento duo obfcrva vi notatu digna videlieet rationem vcgetationis ade
,

calido exponatur, tinfturam radiorum ejus tanto mulicc viiumjquod quidcm m.uiifefie declavatur lioc ipfo,quomani
" m vcgeta-

bilibusimovero&:iniplisanimalibusjeamnimirumiieriproptermultitudinemanimevivifica;f luciscEtheree,cu)usfonsefttabernaculumlblare,quamktex feuliquoriUe maanetica oee 1 quadam viitutelibi allicerefolct, poftfuamacarcere fuo feminali liberationem per

&

nemnaruralitenntenafadramjquodetjamin praxi nobilillima a mc comperta verumelfe hiol'~-. no Tiaftatus prxdirti fiio feu torrente cxpiicaboiSecundaveroobiervatioeftj quodfola huiusla^ ticis lubftantiaper Alchimiam naturaein hepatc venis ab aqua lcgregata languinem in coru humanoprocrearefoleat, quippequactamaptaeft&pronapoft fepaiationem ^ ut

putrefadti -

&

quavis

exem

calorisnacuialisoperationeinliquoremiubrumtran(muteturjatqueetjam,quoniamvegetationis
&; nutritionisatque incrcmcnticaufaeft.utin deraonftrationeprxeedcntidcclaravimus:

tem,qucEinfecundaconcoiaione, virtute hepatis &glandularum colantium ac/cparantiumlanl guinem,aferofaejusfubftantiainrenibus,dividituravegetativa&fanguineah.acportioncieftma^ teria tum urinsitum ctjam fudoris nonnunquamiqu.-e pto re fuperfJua habentur,& propcer jnutilil tarem f iiam cam diuretice quam diaphoretice expelluntur forasi Tcrtium autem elemcn tum vide* Iicctigneum-,invenimusfcctidum,putiidum,&peirimeoIens: Quareobfervavi.quodhxcchaol
portioefrctcaufaformaiiscorrilptionis&putrefadionisinomnicorporefliblunari: Undereso nespLUicfadbioni&corruptionipropinquaepropterhujus elementiinijsdominium, fcetore infgniatHciuntur: CoIorverocjuseftinftarbilisfeucholeraEintenfiflimxjcujusetiamacrimoniama^ cuitacem&caliditatemfecum habet.-AtquetantaeftinccrhoccIememumfeu igneum hujus vcs gccabilislaciccm&tcnebrasamicitia,ut,quamvisarte acvia Ghymicorum vulsarium iftudid tlementum in Rubinifpecimcrt diaphahum &perpulchrum reddiderim , fjjatio

Aaua a

ramen paucorum dieiumiftuditcrumtenebrofam&opacam tenebrarumaeruginemfibigradatimattraxerifitaaui dem , uc omnisejus perfpicuitas quali tolleretur,&plane obfeurum fieret Ex quo quidcm,ipfuni Diabolum ( cujus oecultum eft ignis tenebrofus ; huieelcmento extra fedcm fuam connaturalem
:

jungere colligebam

cgredienti facillime fe,)UxtapriEdidam Artefij,&poft dicendas Pfellij acaliorum opiniones Quare animo conftanti coneludebam , iftum humorem igneum ;
efle

cori-

puam morborum&infirmicacumcaufam ^ ucpotc qui ex fuanatura corruptioni&mutationibus przternaturahbusoiigociredeprehendicur; Sed &propterCacodsmonis natursad ilium propinquitatemmalitia cjus magiseftmetuenda. Denique,hac fubftantiaignea ex fuo earcere obfcuto extrad:a,fuccedebac vicalisplancx humor,quem maxima caucione pacientia eIicui,acaHdcin jifuafordeemundavi fine q ua reperiri non poteft. Huncquidem lacicem mirabiiis naturx acque condicionis c(fe deprehendi,quoniamlimpidifnmus erac, quafi fpiritus candido chnftaliino zquiparandus radijs fblaribus undique ornaro Nam in ejus corapoficione criaobfcrvavi

prsci-

&

&

therea: ceftimonia;

Primum videhcec eft fpiritus limpidiffimus radijs lucis undique

nacursc

x-

cohfperfus

enim Solem radijs fuis coerulcam cceli fubftantiam condecorare videmus , & nihiiominus fpiritus fubftantia oculo apparet. Deinde aequalitas compofitionis ejus in luce & fpiritu dcnocat hunc hu-

Sic

morem de fphiraaEqualitatisparticipare Ultimum eft,quododorisbonitate & juGohditate


:

prI
vitis

ccllitomnibusclcmentiSj&abijsdifFertiquippequaerefpeiStuejusraaleolent; Primum ergo tcftimonium denotat naturam calidiinnatiatqae humidiradiealisipfius


:

recipicndum vitae aaum ; atque radius feu lux illa, fe ipfamin balrieo ifto natur^ deleftahsjcft ilk vitae a(aus,qui agit in palfi vum fuum ad vitai facultatem creaturis impertiendam Hoc etiam ego experimento notabih obfervavi ,cujus conclufionem in TraUatufuperm allegato late ehodabo

tam in regno vegetabili quam animah Namprocul dubio limpidusillelatex,iil quo lux tanquam Cupido jaGctcumfuaPfyche,fcuPfychehumidaeflpa(rivumilIud humidurti bcne difpoiicumad

Ejus

verocffedtuscrat.quodejufdemportionisinaquamcommunemimpofitione&mixtionepauco* tum dieru m fpatio mnumerabiies vermcs mirabilis natur^ procreatos afpiciebam j quo q uidem il pfo tandem fiebam certior,hanc quintam effentiam efTe vitalem caufam tata in animaJibus quam inpIantis,&quodvermesac cstera animaliaex putredineproduftaab hujufmodihumorccoBici
aclibcro vivendi origincm accipiant ; vitaabhujufmodinaturaccEleftiih aere dclitefeente hominis
ftifuis vinculisfoluto

& quod per confequensetjamipfius

, ac per pulniones allldue attri<aa prolongetur&fuccelIIvecontinuetur:Similitcrhecipfanaturainalimcntiscu;ufquegenerisccn-

trahter occultata confert ad fpiritus vitaies


naturalis corroboratione conducit.

& fanguinem atterialcm muitiplicandutn & prKfervanw

dum,quemadmodumipfiusaiimentiparsaereaadfanguinisvcnalisaugmentationc,facuItatifque

Secundum a. teftimoniiinaturscocleftis eftsqualitas propor*

tionishumidifpiritualisciicalidolucisiquaequidcmdeclaratufhocipfo.quodncqjcalidilucisin
illofpiritucxiftentisfufficitadc-ontinuaejushquefaaionc,ncq;humidafpiritusitapot6scft,utra dios fu lucis occultare quea,- Unde fic,ifte huraor cogeletur per fe inftar criflalli,vcl potius lapi^

<^4

di*

lyC
miniismmimocalorc

SeCT.
!iquc(cit,
iSc

I.

POTIT.

II.

ParS

II,
;

disj.icinthini,&:ila(iaciuavcl(j-virinis licciisaclixiisappaieatinfuocflL
icinel liqucf.id-nsinienliirimani pc-i

vjiiitaincnetjamnihiloliqii(.i.ictionis

tucum

(nx

tcminisitCinccH.ivcciincm;Atvcr(>,iir[irimunifrigc!ci(:,induiefcitparuci,i^'inpiill:uninuoloiem
revertitur. E.t hisigitiirlaclicjuicioconltat, cjiiodilia (ulMrantiaiitinliucnti.ujiucdiocciilru.i Inha:-

ra squalitatis (cu tu r

anim e.perquam
arguit.iftum

(ol cran(ic;(S.:

pcr conllipicns
tcira,nec

qiiod ilhulinodi (piritus cihnuia

ad

dcni csi conciiuuuioiicinujoiue vua;, c]t: vit.Eijcncrationcin ffcncrationcm i?v:continuationcmilfontcvita:,quieftiiibllantialolafis.Llltin-.am

que tcllimonuini

liumorcm ncque ertc dc

dc aqua,iK'C de aerc, nec ct)am de

clcmcntoii:nisii|uatcnusab hisortinibus dirtcrt,tum odoic,tum (libltanti.c habitu ; Llndc contluditur.quodlitaliquidfupta quartamcflcntiam ,& proindc illud , quoda Chymicis quinta cflcntia

nuncupatur. Tcrra deriique,vcl tcncbrolior pars,cs; capuc quaii niortuuin totius mall.i: dc tounc in fundo vafisfeucucurbitxinflarLucifugiomriigratiaccrleftidclHturijacct; ncc uUa qujucm ignis violcntia.tbeofl:atufubhmaniolct,prx'terquam , quodlalquoddam lixamindiocentrL ..tinct. Atque ita habccis oninia cleincnta quinque cx unico C iiaos , feu unica niaila dcformi ; cx quod.im vegetabih pcr exccUentiam corpus humanuin nutricncc; At vcro, cum certum fu,quod omnc nu-

trimentum convcrtaturin fubicatiam nutriti,cum

liriljic

nucriaturu luolimili ^ vcrilimilc

c(^,

quod-

per confelibetvcgctabilisnutricntiselemcntum relpiccrc iiniiie libi elemcntuin icinutrita;, quensjclementtimumusnaturx corrcfponderc natuia:elcmentialccrius;Et,qaia parsnutrimcnti

&

magisaercaconvcrtiturinnaturanT-lcmcntiacnsnutritijfcquiturjquodmaximaiicrcLiciointcrutraqueh.-Ecelemcnca;cumjuxtavctusilludPhilo(bphoiuin axiomi , quod fuit taL,Ji! nh->gis taU. Sequiturergo, quod elcmenturntctrcurn alimenti liujus vegetabilisadluccum incbncholicumaliurinam ,aerid languinem , ignis ad bilis augmcntationcm,& quid confcrat ; aqua adpituitam

&

quintaeflcnt!aadlpirituumvitalium,languini("qucartcnalis<ucccilioucm :Ca;iiergoiubit.intiain
jusnutciunt,niixtione(ahcct(angiiinis

planta nuitic (cuim iimilc in aniiTi.ili,vidclicct partes vitales;ignis vcro,acr, aqna , &: tcrra coipusecum ma(lapcrappo(icionem,unionelTi.& co.igulationem

atquc ita continuatur corpus in eodcm augmentationis graduabique dimintitionc ; vidclicct propterianguinis fucceflionem,qux oritur ab hifce nucrimcntl clcmentis; quorum quidcm naturali in
fanguinepr.^dominationecomplcxioncsabinviccmdift"crentespr(3crcantui:Unde,fibiIis propter hepatisproclivitatemadhujufmodihumoris generationcmdominium habucritin fanguine,hominemracitnatilralitcrbihofumfcucholericum,fipituitapituito("um,&:lihKlanch6lianielancholicum; At vcro,(i adio hcpatis tcndat .-cd mediocritaccm, complcxionem prouucir (anguineam ; Et

tamencujufcunquecomplexionis fucrichomo , vaia ordinahtur a creatoie pto nimiacujushbct humoris pr.xdomin.antis fuperflciitate,qualia funt cifta felhs^Lien, Vcntriculus, Intcftina & Vcfica. His igitut luculenter docemur , quod verahujus noftri demonftracionis ocularis fpeculationc fatandem ( quod quidem fciUimum fit intclligcre,quid fit fanguis.quid pituita, quid mclancholia, (it illud occuitum cocli myfterium quid quo vita prbiongaumnium difficillimum eft , humano.Dc hoc in corpore dehiquc cxperimcntalifcnutritu r tur creto divina faventcgratia mcntionera aftlueiitcr&

&

&

copiofe/o/0faciemus:

SECTIO-

De Principiis Tertianis.
(A^^<^i^.

SECTldl<Tis"

I.

PORTIONIS
PARS
III;

II,

TEFltlANIS
MICROCOSMi
feST;DE C AUS
cisj&c

PRINCIPIIS.
IS
A
1'

HOC METEOROLOGI-.

MAGROEf
I;

compbfitiorii propinquioribus

beEthnicomm H^hilofophorum C^ Medicorum fnncipijs ^


.

^ quod

ip/i

frinctpid

incredidignorarent Dep7'incipijs tertianis,/eu corporibus imperfecie mijits


cotnpofitioni proxtmis yCj^u

meteora dicuntur. T>emonJirati(i

clara corporis imperfeSie mifit naturam

indicans.
i!^^,r?^5^
^ -,-, *.,"-."_''_. * ^ E Principijs primarijs fcu Metaphyhcis atque increatis Similiter de illis fc"
*
' .

cundaiijs feu Phylicis &:creatisjex quibusdua^quahcatespiimarianempe cahdiras

v,;7

& frigiditas
&

dux

quahtates magis pallivsE humiditas

quarum'adtione
rur in

cxurgunr.atque itcrum mutua earum adione , afia: fcilicet ficcitas producuntur, paluonead invicem illa: quatuor fubftantis procrean-

&

mundo, qua; Elementa communiter dicuntur; fermonem fitis apertum atque perlpicuum in pr^cedentibiis quidem jecimus.' Ethnid in
principijsrerumprimarijs acque incf^^atis
vcrfatifunc,

nunquam

vel faltcm valde parce


Pfincipijs tan-

unJc ctjam fadum eftquodipfi de fecundarijs

quamcecidccoloribusrcferre folerent.nonnulhCinquamJperpaucisfolummodoexceptis/quimyfticis infpectronem divinitatis titulus attributus bus ob divinam eorumin principijs abftrufis peplo quafi obfcuro vera cft. Ariftotcles igitur de Pr-iricipijs fuis more obrfcuro cecinit,fub velo

&

&

& de illis fiib nominibusPavationisMatcri^&; Formsetraftans : atvcroprincipiaillaprimaria &increaca ignoraa;tcrrium exiftimabar. Galcnus Hippocrates prindpia bat,quippequi muiadumincrcatum fuaprimariafccerunrquatuorfumm.is qualitatesvidehcctfummamcaliditaccm, frigiditaterii.hu& primaria fundamcnta Phyfica, Tehebras nempe
j

Aquas & Luccm

reipicicns ,

&

&

aflevcranter dicunt. Ira ut hi ctjam (

miditatem&ficcuacem, quasquidem qaaIitafcs,fimaieriiEinfint,quatuoreIementaconftituerc quiraadmodum ex fcripcis fuis apparet j illa fumrna atque in-

cem

crcataprincipia,cxquibusomniaprimordi.iliterfuntfada,ncfciverint,necquidemTericbras,LuAquam fcxquibusqualitates prxdidx quatuorfunt produdlx j rcfpexerint. Atque hxc

&

erattanta:fcicntiafum,atquectjamtamPhilofophixquamMedicin3:incerritudinisatqueincon,ftantix rario.quonianr fcihcec ignoraris Principijs feu caufisincreatis feu Archctypicis de Principia-

tisfeucaufatis ritcjudicarcimpoffibilcquidemcft. Nosautemex priorum principiorum ab uno foncepromananciuni, revelarionc doccmur aliaefie adhucprincipiacompletxcompofirionifeu

corporipcrfede mifto magis p'ropinqua.quam aut Tencbrae aut Lux aut Aqua, aut Tcrra aut ignis autfphxrahumiditatis, qux funt tria clemcnta compofirionis. Nam utvidcmusquodinprima torius mundi coDfiftenria,videlicct Lux crcationc,altcrifas feu angch compoficio,immo certe Aqiua

&

&

178

ISect.

I.

PoRT.

II.

Pars

III.

Aqua(on.-?faciuntdiialitatem) ab unitatcpiocreatxfunt.itaetjam dicimusquod infimplicitate elementorum ad mixdonem impcikdam fiat progrcflio priujquani adcompofitionis pcrfedlio-

nem.icccdendumcft.LItigicurabcllcntiamonadis ad dualitaccm,vidclicetLucem
taiT)

(Jv:

Aquamad

pcrfeftammundiin trinitatisfimilicudmccreationcmfaiitacftprogrcflio: ficctjamcxlucc&raqua


tencbrofa quam clara factum
cft

ccelum Sc tcrra,cx quibus triaclcmenta ('quae

alij

ficiunt qua-

tuor J derivantur. Similiter ex horum clementorum uno non fit mixtio , multo minus compofitio, qua: mixtioneincomplctaperfeftiorcxiftit. Exduobusvero& nonnunquam ex tribus fieri folet mixrio illa mcdia qucc deo imperfedba dicitur.utpotc qua: ad coitipofitionis complcmcntum non-

dum pervenit.LIndc iinpcrtedie miftum illud proprie


intcr

a Philofophis nuncupatur quod rnedium eft

complctam corum inixtioi^m quam compofitioncm hand impropricappcUamus.Sat igitur liquido patetquod impcrfefte mixtum propinquius fit fimplicitati clcmcntorum quam cxadte compofitilm & per conlcqucns fequitur quod ilt principiumcompofitoviciniusquameftipfum elcmcntum. Veibigratiaadnumcri ternaiij prodiiftionem vidimus quod numerus binarius fit caufa propinquior quam unit.s A' hxc cft rr.tio quod tluahtaspronumcro impcff-c^ftohabcturjquatenuscitmcdiumintcrptltctbiflimam fimplicitatcm&: exadbiflimam compofitioncm ex unitatibusfa<5bani. Sic quidcm clcmcnfum eft quafi unum cujus duplatione mixtum impcrfe(ftc procrcari folet & tamen nihilominuscx camixtionc, labore & in duftria NatUr^ , cbmpofitrj complcta &: pcrfcftagcncranofieri aflolet Dcfieiencc vcioilla com-

exadam elcmentorum

fimplicitatcm Sc

pohtionc fitftatimredudioimmcdiateinpropiHquiusfuum principium five impcrfcdle miftum, quodquidcmalTiducinrcruriicorruptibncac^idcrtcompertumeft. Hinc igitur liiculentcr conftat tam compodtionis gcnerationcm quam corruptioncm ab illo mc.lio impcrfcfto movcre & in
illudiin(uinre^urrerc:Undeaxiom.ihocal'hilofophisrotiescbuccinatum.Na//rffffp<'rjmcoipo//M
dijfolutio,nifiprituinprimamfi(ammateriam
,

hoc e^ ,proxim.m

& magU propmquamfuam origDiem reducatur.

Eftcigomomni gencrarionc modo.

progrcirioarerrriinoa

quopermedium ad terminum ad quemhoC

Imperf mixtum.
Simplex Element. O-

O
Medium.

O Compofitio perfedba.
i

Term. a quo.
Vel morefphsericopoteft
cdrruptionis apertc explicatur.
iliud

Tcrm.adquem.

hocmodocxadiusdefciibi,ubiviatamgenerationisquani

Mcrldics,

Occidens.
I.

terminus a quo ut

Efttcrminusaquo.j.Eftterminusadqucmingeneratione.Atveroincbrruprlbnt. J.Eft
i.

Occidcncalic

cft cjus

termimis ad qucm. Sic Oiicnte Luna


;

crcfcir

quoufque illa pcrveniat ad punCtum mcridiei a quo decUnancc Luna vfque ad Occafum rcfluic decrclcit. Sic multiphcacione audhone fit gcncracid. fic defcaione Sc dccremcnto fitierum corruptio.ProgrtiriocrgoinGcncrationc fit a pcrfcaionc fimplici 1. Oricntalis ad vigorcm fcu pcrfcaioncm complctam j. in Mcridic, perimperfcclc mixtum z. atqUc irafircxaftacompofiti gencrario Ubi videmus i. loco & numero efl^c propinquiora ad j. quam i. Unde i. Orientalc diai poteftpnncipium remotum in compohtionc fcugcneratione & i.principiumproimum

& fluit marci

&

&

cjufdcm.

Simi-

De

Principiis Tertianis.

170

Similiterviceverfiin recefliia compofitioneadlimphcitateninecerreeftutrediidio fiat'pnmum

a^Cquodertterminusaquo incoiiuptionismotu)in i.impeifeaemixtumpriufquamad i.Occidentaleietrogredi qucar.quodi.efttcrminusfimplicitatis: nammotusa termino dire6luscum6iretrogiadusfierinonpoteft,peridemmcdiumnonfiattranfitus.

adquemtum

C
^odj^erma cmtislihet

P.

II.

^ fer

compo/ittjit corptts imperfeSie mtjlHmi

confiquens de natura

^eteororum

Macrocojmi.
INnumeroigiturcorporumhujufinodiimperfedemiftorum ea
recenfcri videntur rerum compofitarumprincipiaquEContinenturinteripfaelementa&corporacompleteelementata,acfiint propxieillacorporafivcvifibiliafiveinvifibilia,qu3:additionepartiumautperfe(aionehoceftmo-

tucompletOjVidehcctaterminoaquoad qucmconftituunt atque generant corpora perfeftemiftataraanimahaquamvegctabilia&mincraha. Quid enim ahuderatremotametalhvclahcuius alterius mineralis mateiia feu principium proximum quam fumus feu aqua fubtiliata cum iane mifta ? quidproxima ; Nonne fulphur argentum vivum hoc eft vapor cum exhalatione miftus > Qu.Enam eftprima animalisnaturaprastcraquam&lucem ? &quselecundanifiaerfenfumus tenuis&ignisoccultus:quxproxima& ultima caufaJnonnefperma feuvapor grollus it^nem fubtilem includcns infuo coipore condenfato? At hoc Iperma eft illud corpus imperfetle miftum quodimmediate tranfit in naturam compofitionisperfedta:. Nec certe difterre videtur mateiia ve-

&

getabilisfeucaufacorporisvegetativitamremotaquamproximaabillareianimahs,nifiineoquod h3Ec fit magis aerca &c ignea, illa vero de aquaplus participat , quemadmodum ea mineralis portionem fuam majdrem de aqua gravi terreftri iibi vendicare videtur. At vero horum perfeifte miftorum materia cft kmper ipecie eadem videlicet aqua,que aut gioffitie,aut (ub tihcate in pai tium fuarumnumerodifferrevidetur. FormaautemagenseftdelubtihtatcigniscujusprEfentiamajoriaut minori materia quidem fpeimatica fir vel groffior vcl fubtiiior , per conlequens fccundum proportionemfuamconftituitautanimal,auc plant.-im aut minerale. Ex quibus luculenter conftat quod fperma ( quod eft proxima impetfedle mixti raatetia feu principium ejufdem lei teitianum quam immediate conftituit j fit coipusimperfedre miftum hoc

&

&

eftmedia quafi tubftantia inter elementum a quomovetur elementatumexadcmiftumquod immediateprocreare&peificerepergicinfuo motu,atqueutabunitateadtrinitatemeftmotusa fimplicipertcdioneadpcifetfemiftumjitanecefre eft,ut hicmotuspiogrediaturpermcdiumfinc quonullaeftmenfuraabfoluta At vero quoniamduahtasdicitur numerusimpeifeftus, utpotc qusmedium eft inter i.&^.fcd medietatem in fuaproportione non habet quatenus duo folummodoterminialTignanturinter i. &2. Sicctjam fequiturquodipermafitquaficoipusimpeifecftum
:

&

& complete mifcendum confiftens. Sunt eico fpermatarerumomnium fquaiprincipia ultima &tertiana appellamus) corporailla intermedia
velimperfedemiftuminterfimplexelementum
feuimperfede mifta
mulinformanubisvelnubccularfpiflioris veltenuiorisrcduftacquiePhilofophinon infulfe mcleoradixerunt.eo quodplcrumquefubIimiterinaereelevantur,cujufmodiquidcm corporadefiniunt effe corpora imperfecte mifl:a,ajuntque eain aere vi ftellarum exfumo ( quem duplicem faciuntvaporemnempe&exhalationem^effegenita. Hinc igiturdocemur quodomnisresexclementis compofita ellet primordialiter ex illa media fubftantia quB vocatur corpus imperfefte miftum,hoceft, in mediomotu exiftens inter perfedbam fimphcitatem&completam compofitionem. At vero diligenter confiderare debemus,quod Ci corpus hujufmodi imperfede miftuin cflet produdione ptimum , neceffe etjam foret ut in hane ipincipium in rei compofitE generatione

& quafi fumi vel vapores feu exhalationes illa denfaeacvifibilesfafta^&fi-

&

pfammateriamfeufubftantiammediam.eompofitam, corruptioneopcrante, itetum revertatur juxta illud veterum fapienrum fupra aliegatum.-Ffrd rerum ommum dtjfolutio eH ipfarufn inprtmam&prol

tmqum materiam reduUto. Quod quidem ni fieret,impofTibile eflfet

ut compofitio aliqua, refolutione

& putrefadlione

praedominantibus.permediuminquatuorfua elementa primaria retrogr^^deretur; nam impofiibileeftremcare aterminoingenerationead quemadillumaquo, nififit per mediumterminum
imperfedtionis:Sicenim,fuamvidelicctperfed:ionen>exuendo &in imperfedtionem rurfusprogrediendo(Iaxis compofitionis habenisjtabefcit&paulatim deftruiturperfeftemiftum;namin omnicorruptione, res corruptioniobnoxiarefolvitur prius in naturam fpermatis tam mafculini

quam foeminini per quam in generationc tranfibat ad compofirionis complemen tum,tametfi propter

^efjisM

jgo
pter corruptionis molcm
natur.

Sect.

I.

PoRT.

II.

Pars

III.

& maflam in vera fpermatis primordialis forma & fubftantia non difccr
ipfa in putrcfaftione

Scd tamcn nihilominusquodrcsfefeitahabeat nosdocct cxperientia

naturaliTanitntici,cu)usl"pcima,Iicctcorporeinterraputrcfai5lo,nonappareat,abefFcc1utamen docemurquod granuin lUud coiruptione rcducatur in pra:ftanciirimam iUam naturam fpermati-

praceunte.magnetita quadam vi trahit ad le vittutem multiplicaca cuj us libertate,&: conuptionc fpiritu tandem dignioti refurgatatque potcftate admodum Soleocculto&fupcnonbus tivama

y randi in altum fublimttur. Hifce


liibft

igitur perfpicue

demonftcatur quod in

& per mediam iftam

intiam.hoc cft per meteoron vel coipus impctfcde miftum , tam perfcdlio quam imperfedio jelbe6tu<'encianonis , tamfinquam compolino (eu rcfolutio feu decompofitio , tam generatio quam corrupcio,tam vita quam mors,coipGr;ilis,tam fanicas quam morbus cum Macrocofmo tum

etiam

Microcofmo , hocque admirabdi divini adus m natura humida eftedtu & operanone corponbusperk6icmiftisacciderefolet,quemadmodum in lubfequcncibusluculennusexphca-

&

bitur.

Manifcftum ergo eft quod imperfede miftum fit illud medium a quofit tranficus ad cxadam pertcdicompoficigenerationem,&inquodmutataforma corrupcioneqne operante fitapunfto gcnerationis ietrogLellio,ita uc in Macrocoimo rerum omnium fpermaca nihil aliud lint quam meteora qux men ilmtfumicondenfatione taliaappaientesqualiafunt: atque idco taminMacroquam in Microcofmo meteoia dici poHunt omnia hujufmodi macerialia imperfcda ex fumis utriufque"cnerisprocreata,quorumvehiculuminquofiibfiftunt,feuniareilludphilolophicumin quo iiacant , cll Ipiticusille aereusomniamundimiraculacam manifcfta quamarcanapoftidens. Quomodoautemineteoraiftatamoccultaquamperfpicua in Ipiritu Microcolmico vehantur inmundanis vetba hcet perpauca , ca tamen perlpit\a fuo loco explicabitur,ubi etjam pariter dc illis
cua &i clarafacicmus.

P.

III.

^Hodomne creatum ^genitum ,feucorruptum motum adfuam


perfeUionem aprmcipijspermedium meteorologi-

cumihoceJiimperfeSiemiftumac"

ceperit.

NUlluscrgofuitunquaminmundo,veIadcrcationemperfcftam,veladgenerationcm,veIad corrupnonem motus,qui pcr medium meteorologicum , hoc eft imperfede miftum non cratfadlus. NamiitadmelodiecompIcmcntumconfonantiammcdiam,intctnam&mmasperfc,

ftam requin lblet,fic etjam ad cicacioncm vidcmus numerum binarmni interponi inter creatoicm
&remcicatam,quocicatiuaillaadcicacionispcrfedionempcrducatur. Vcibi gratiaprogreirioneabunicaceincreatapcrvenimus ad dualitatem matcnam &formam,aquam6cluccmdenocantem quarum unione mediance fpiritus ordinis ternan) vinculo,creatura completa ex clemcntis
, ,

iUispnmarijs, piiroo crcationisdicprocieata eft,


intcrdualiiraccir.

quxforma

angclicaeftpridita. Similiratione

intfri. tS:^.

&ejus quadratum 4. incercedic}. quaseftquafi impcrfcftc miftum fcu mcdmm Talcergo cftfubftantiactElimedij cujus fubftantiaj.eftmatcria forma verocftbi,

nadusfupcrGasIcftis.-i.ergoad^.unitus datccelohuic nomenquintaecirentia;. Creaturapcrfeda StellaE fehabentui cxhiseftSol,&cxterx ftelIx,qua:quadrativicesaccomplent: SimihterSol corporuminfimiordims compofitionis ipfameccoraignitarefpedu corporaimpcrfcdemiftafeu

&

perfcdclcmcntatE,inquibuscubicafcric rcpeiitur numcrus odonanus. Nam licetin feperfcfpiricumccrliEmpyrei ,tamcnrefpcdu angelica; compofitionis tliflima fit miftio intct lucem

&

diciturimperfedtamiftio.quatcnuseftmcdictasmotusintermonad^-mcteantcm&angclumcrca-

lum.cum lit miftio talisin via ad pcrfcclionem.


SimilicerformaccElimcdij, qua; cftccelifuperiorisintcgranatura, cum fpiritu tali,cft quaft imperfe<ftc miftura feumeteoron refpciau pcrfedionis crcaturs ftellaris qus ex ea procrcatur pcificitur, quamvis in fua natura valdc fit perfcdaiatqui iterum ftella eodem modo le habet refpc ftucieatuiitctreftnsad cujus compofitioncm omnia concununt elemcnca. Et certe crcdoego

&
^'

quodinpnmacteationc omnis crcaturaclcmencacaeftccprius

ftella

mcccorologicapriufquamin

ipfc Adam mimus homo ab hujufmocrcaturs compofita: perfedtionem rcdadaerat.imo vero gcnerationis &; di metcoio peifeaioncm,inlpitante unitatc acccpit. Quod autcm ad haimoniam quem eftidem plaad illum corruptionis atnnct inicUigendum cft quod inter terminum a quo

&

&

ncieipe^^us.namjngcncrationc lic niotus a

firoplicitatc

elcmemoiuin pcimedium feu imperfc-

.Sl.

'^^^^^^^^^^^^^^^^iymsKu^ii^JSB^^^^^

Dfi
corruptionc feu reduftione

Principiis Tertianis'.
compofminprima

,gj

&e miflum ad miftionis pcrfedioncm qua: in genito reperitur uti anrea didam eft
per iliud ipfum medium

jam videmus quod in mecallorum redudionem in prunam ipforum matcriam primum , tranfcunt inSulphur&argenmm vivumcxquibuseraurpnus , arqui etjam triticigranum infuum fperma

, atqui eti fua elementa neccfTe eft uttranfimsfiat prim ieu imperfcde miftum quod erat lui generationis caufa propinqua Sic e*r

amm

corruptione redacaum eflpriufquam motu arculari in gloria abundantia exurgerc potuitfvid * niusetjam in ipfoanimali quod necellefitut mediante corrtiptionepcr regionem fpermaticam tetrogrediaturejusnatura,partefquecjusnu:rimcntoaud:infuaclementa per medium impcrfe-

&

aumrevertanturadfuapnncipiaelementaua: QuibHs equidem viderc liceat qualis fltelemen' torum rotatio ad generationem corruptunem per media impcrfedte mifta &

quararione metcoraeademfmtcaufxtamgenerationis,viaj&augmentationisfeuconfcrvationisfanitatis,quam corruptionis.decrementi fcu marcoris , moiborum denique mortis , fed quomodo hxc
'

&

&

qua ratione licet difficillimum videbitur dclarare

fiunt

tame argumentis tam theofophicis q uam quidemphilofophicis meu/fMexphcaturunacquerationibus fatisapertis faciUime


,

lilud

&

tum fpero.

demonftratu*

p.

IV.

Ve meteoris humanis tamjj>mtualiks quamfin/ihilibus^per qu motusfit tam ad generationem O" augmentatio-em quam adcorrupttonem e^ decremen"
tum: Etquodelementctam
cofmo afparenttjint
in macrocojmo

quam

mtcre-

m tmperfefiorum mi^

prum numero^
ADMicrocofmietjamtimintetniqtmexterniprocreationem duo, (quippe quorum unum cft fpiricus forma humana imbutuiJc ahud cft corpusad compofitionisperfcdtioncm produ ibum ) concurrere nulia erit dubitandi ccafiOjpraf eitim fi fn primo ordine animam rationalcm cx fpiritu incellcdtuah & lucido mentis diox radio confilatam cxiftimaverimus qua mixtio
,

diainter unicatemverbi

&animam vit^m: Atquehinceft quoddixerit Mercur.Trifmeo.Ptw.iOi


*

eft me-

mensinratione&rattotnamma&c.

mediaviaadperfe<aamanim2vitah;rocrcationeminhomine. Atque iterum fi gradum fecundum rcfpiciamus tunc percipiemus <od anima vitalis in corde ica fc habet ad naturam Empyreani feufpiritumrationalemmentisradilluminatum, utcoeliputiftlmilpirituslucidus in mundoad naturam Sohs hoc eft,ut j.ad i.quiim cerminus pcrfeftus eft 4. Sic ctjam terminus hominis internieftfpiritusaereus ^chercojui-usinquo vitafeuanima regnat; atque itainfpiritu acreoterminaturanimae humanae miftio pfeda & pcr confequens anima vitahs five fpiritus
;

Quisnihilominusniixciomedificetinfeiuperfecainima^tamenrefpedlumotusilliusadanimae humana: complementum a mcide creante , dici poteft impcrfedte miftum quatenus eft in

iftiufmodi confiderationc diciturimperfediJftioquatenusperfe confideracanondumpervenerit ad complementum hominis intcrnii& tren miftio e;us per fe (^ qua: eft ultimus terminus in primo gradu, cft ejus miftio perfe6lifrima,ut dam eft. In homine ergo ita fe habc t anima ut Sol
, hoc metcolon eftomniumperfe6lifrimuiluemadmodumilludSolisinmundo;inquoaPlatonicisanima media dicitur regnare ; Nam uol mundireftifTime dcfiniripoteft cometa yivifica, lucida per* & inancnsuniverfimachinx,itaam&corin cujusvafcanimavitalispracipuc delitefcere dignofi

cft

medium inter terminum a qi^i iHum ad quem

in ccelo

At vero hujufmodi hominis

interni

EtquamvisSolhicnofvarijs vidcturquandoqucecclipfibus mcteoris obfufcari , utpotcquinebulofofpirituundie circumduaus fxpicule videtur compati, nihilo minus hoc fic propteraefcamhominisintc t>afim,qu2nonalitcraptaeftmeteorisdenfis&obfcurisobtcnebrari quam Sol cceU nubibu,'-"Duhs,& ecclipfibus ab oculis noftris abfcondipercipitur, tamen jiihilominusSolinfua natu^onpatitur hujufmodi impedimenta fed quoad nos, &' refpedu objeaum lucidum , fcd de his alibi uberiusjnedijilliusquodeftiiiterfe|mcorporeum VidemuscrgoquomodoincjJonehominis interni imperfede mifta concurrant qus , tamen aNam quatenus funt in via a fimlio refpeau perfeaifTimaiicuntur habcrecompofitionem plicitatead profundioreiTmpofitionemdicunturimperfea:emiftaquoniam nondum ad meciturr

&

&

&

luculenterdemonftrabit

tam perfcaionispertiger quareaJmeteorainvifibilia haud incptccompararipofllintut infrd Ac hi quidem omnes termini in ipfo femine icu gcrmine

humano

5omprehendunturquoi"l"o': diftantiaicognitio, Philofopho quidem ftupido

& fenfibilibus

jgj,

SeCT.

I.

PORT.

II.

PaRS in.
erataerinvifi^.

busSolisoculisimuenrinonconccditur/edcifohiramodoquiocuIis intellekus intcrnam reiM' eftlpnicus illeinferiorquieft animi bafis*: tuiaincontuerifolct: nam quod in fpcrmatevidetut

otuiiscondenfanoncnonmnnisobvmsquamnubesleunebuiaviiibilis qui antea


:

mcAcquehicfpiritus viiibiliseft quafi corporisfctthominis cxterni fundamencum atque bilis totum corporc^humano oriii folcnt: Hoc quidem ceoromm iliorum omnium medium qua: in exacbllimenarravicHcrmes Pmaiid. lo.hifceinverbit: Rattemanma , ammamjpiriut,&jpmmtn
{orporeperveiiasartertxsquefangumwquHiffuftisanimalmdjitectet. Virtute crgo hujuslpiricus infenocnexum fuum inviolabilem cum aerc *vificatur movctur,^: denique terraob
ris

aqua,proptcr

&

ius vicimtatcm

cum aqua'

inque omnium

centro molec immobiliter

Mcnspermanens,tanquam

piinnismotorfpiritumincelled:ualem,quiitaanimatakxagitatanimammediam cujusmotuincitam flatilcntos &:vaporofos mvilibilcs quamquatatui Ipiutusintimusutipfetandcmhumores prirtrnaturahrermfunc impellcic obfcrvacur: incoiporenaturaliter,iive tuoriliosvihbiles,live taminauaione quain diminutione Acquehicextacmotustamincicacionequamgeneraci ne tcidir vcl ad perfcdioncm, in fnnplicitateni lemper motus natura: quem uc rupcione , in acquc coi aauihitudinc vchid complctam compofitionem in nilcitudine a fimphcibus ita femper requiii

&

debccmcdium dcutioqiiecxtremo quodammodopa:icipans, fedmodo&

rationcimpcrfedla,

quoniammnnerumbinaiiumrefpicic. Quod autern ;td elcmenca utriufque mundiattictea quidem ipfa quatcnusnon luntfimmeteoirum recitari pofTunc, nam in Macrocofmo plicia m luimcro imperfeftorum miftorum.feu lencbrasprimaiias ad centrura repercuiras pro vero ehnento rcrra: a:ftimamus per Alcph aCabahftis exprcflas,

&

Aquas

purificatas &abijstenebrvalchimia divinaabori^ineexcradtas.tam

fubtilcsCk fpiritualesleuacrcas,quamgronas&magisWbiIespro verahumidicacis fphaerahabemusfubhieroglyphicis MenTQ&nfigniftcata, &: Lu:dvnccra primo die creata prounicoigne

puroreputamusin hocmundoqucmCabahftxperhierilyphicum -^ Shin notaverunc. AtvefimpliciratU; pmicate recediint proprer majorem ro quoniam elcmcntavulgariaabhujufmodi in iocolniperfcdlorum miftorani leumeceoroideoea mixtioncm alio autminorem unius cum rumhabcmus,quaccnusexcefleruntgradumfimphcitatisiquodammodocompofitioncmquam-

cum inibus heterogcncis qua: in creatione hbct rcfpexcrunc. Sictcrraha:cnoftrapcrmifcetur elcmcntum t\^x fragmentis polhiitur, imo vcro &: aqus quafiidencitas,&homogenia; fuaerac
lencis inliilcibus
,

quandoque fubijcicur ur m tonitru viderdceat ignifque purus nulhbi reperitur, confufa & impfetle mifta efle videntur ^unumq; clcomniaquc fcrc mundi pnncipia quoad nos
mentuminaltcriusrotarenacuramgeftucvidetur,quoufqi)incorpusceiTeftreredLicacurilIudque tandem corruptionc difiundum^inidquodpriuscratretro^edi&remcare giadibuiquc diirohideproperarc animadverritur: atque ica capWham caudam comedere dicitur,
tionircquificis

morulquc fphxuoi
Cqui qmdcm cft

tcrmino a quo ad cerminum ad quem e illo tandem in illum itcrum a quo mundi feunatura: curfus oibiculansadgeneiionem corruptionem; femperm
;

&

mundoagcreobfcrvatur. \ QiudetjamdeelementishumanisaUudeftcenfendumqmutapuritatelongiusfintremotaquam illamundana & perconlcquens pro imperfefte miflKnt habenda ad compofitionciu nropinquiusaccedentianacurifquemetcororumviciniora,hocL tam in generationis elementis
nutritionisintelligendum cft? Namutimprimiscumlthumanxgeneracionis incipiacompoiicoaibere acque etjam materix homusjincjusprincipio fpcrma humanum formam

quamin

homo aucem int\us Ccujus bafis cft fpiritus acminis externi fundamenta ftatuere videmus : libi fimile exUorum regionibus magnctica vifibifis) fpermatis materia rcus condcnfatus feu vilibilem ipiumWntem fpcrmatis continentem, atfpirirum faculcateatcrahcns,cxcendic etjam fibi fimilem aerenjl leaHicit, undc aermafliexqua vilibih fuo datyehiculo quc ita vitam mundam cruditaten\frigiditatem condenfatur ia attradus proptcr aeris externi

&

terior aflidue

&

tandem terreali^te majori aut minori in carhumorem planc aqueum qui pituita dicitur & illa fubftanciam rcdigitut Mmus ergo quod fperma fuic neam nervcam, cartilagineam aut ofleam
:

gradus mixtus ex fpiritu aereo primu's mcteorologta; gencrativx

& a^reo.feu igneo, fecundus e-

ratpicuitacoaaquxcftfanguis,velcrudaqua:phIegma diciturmqi^uidem mifto impcrfeao, vcrlicelementummagismagifquc adperfcaionismediumquxclt ^us: ita ut fanguis eft imfoermavilibile feyminum a quo& corpus perfcdummiftionis mgeneratione vidclicetinter mtcr chilumVarnem : cumex chilo orimcdium cft ecjam in geniti nutritionc

humanum

: acque turfanguisquicftchiIusfecundomodoconco(aus,&extcrtiafanguin,fl-ationc,unionefcihcct, quae ex carne derivantur &Vriuntur: Quod autem coagulacione fit caro aflimilacione mifta patet , eo (^ non eft fimplex clcimpcrfedc mafl^a fpcrma fit mctcoron quafi

&
fe

&

&

mentum
la

&

res aUjlicibus clementis ornec res perfcde compofita adhuc genita, fed vidcmus quodtiubc mundi majoris quidem ita , movens in via ad gcncrationem poten*

per

De

Principiis Tertiakis.

ipj

potcntiaineftgenciativa &(pcrmatica

omnium vcgetabilium juxtaillud,E.vo(/.ii. i4.&i8.<iij.&:


:

i^.iyPfalm.^i.io.lob.^Ao.&altbi:

qusquidemnubesfehabctm magnonnindoutfpermainmi

noricumamba;lmtnihilaliud,quamaercondenfatus cujurmodi erj.imeft aqua illa ciofla exar^ gento vivo&ililphuremiftocx quo canquam ex imperfede mifto (cu caulaproninqua ficcompolicio mecallica.

Intelligendumergocftfeduloquodrpcrmainanimali (emcnfengranum in vcoetabile,imo , acquc aqua groda quse cft mecallorum matcr , nihii ahud funt quam Sulphur magis auc minus proportionacum in propno iuo Mcrcurioqusquidemambomiftanihil (uncprxtcrmeccoronauc impcrfetlemiftmTi,hoceftfublunatumincergroftumcompoficumad quodcendit,&tenui(limalimpliciaa quibustanquam terminisaquibusdcrivacur. Scd jam uc ad meteora nutritionis & auCtionis tamremotiora quam
vero

& ip(a niibcs ( qus adhuc eft vcgccabihum caufa rem otior

propinquiorarevertaiiiur,dicimusquodchilus invcntriculo ica fe habcc in Microcoiino ut nubes inventreMacroco(mi,atqueutexpcrienciadod;ividcmusquodnubesconfleturcx majoti a-

quxquancicatecum minoribus ignis^&teiraacquefpiritusacrei , utiinnube tonitruali videre liccatjinqua lapis, fulgur& fpiricusmirabihscontinctur; itaquideminchilo potentiaiiccrterrca melancholiatamnaturalisquampra;tcrnaturam,atqueccjam bilis calis, ac candcm (an"uisverus atqucexquiiicuscontinentur, quaj omnia multitudineaqifarumteguntur& fubmcrguntut chih feu pituics locum occupancium; atque ita toca hac maira foiciori digeftionc in fanguincm rubicundum tran(mutatur,quod etjam in ipfa nube nonnunquam accidcre vidcmus in cceIo acreo Porroecjamquomodovirtucedivinaaquaeinfanguinemconvertipollinc doccmur ,Pfalm.io(.ic).lneftetjaminhac ma(Ia,vcntus,flatus, Scvapor quiexejus ventiefacillimecaloreanimalicxcitance
.-

cliciuntur.

viccm quarum cholera fcu

Denique pcr (ecundam animalis digcftionem elementa hxc animalia feccrnuntur ab inbilis flava igncam pra fe ferens naturam in fcllis vaiculum cfFundi-

tui',inelancholiafeubilisacraahcneattrahitur,&pituitafcupars(ero(ioradrcncspcnetratfaneuif-

quc nondum (yncere expurgitus univer(um inigatcorpusper vcnarum rivulos. Hic crgo pacet luculcnccrquodquilibcchorumhumorumnon(int(implicia clemenca (cdmifta fecund. conditioniscxillismundanisquceinprimogradumiftionisdcceftcruntaveraclemencorumlimplicitace. licec in animale bilis clcmento ignis comparetur tamen hocfic nonquodiimplcx (ic elementum,(edquatenus magisparticipatdenaturaignis,nam ejusbaiisefthumor aqucus qualicace

Unde

jgnis,quaabundacfubcilisfadusj cjusveroforraacftiiibftanciaigncain aercdcnfo ranquamproprio fuo vehiculo narans. Llndc pacec quod imperfcdidima (ic hujus humoiis miftio , &: per con-

lequcns loco nubis ignc;e live fulgidje habcri,cujus prxfencia ucpludmum naturales producuncur in mundocfFe^flus tempufque gracum promicticur , (ic ecjam hoc elemcntum magna producit At vero quandoque fe habct ut fulgura 8c corutcorpori atque fanitati cjuldcm commoda. cacioncs,i?<: comcc2,& hujufmodi alia meteora ignita corpora male afiiciant , nonnunquam cciam

c^lifaciemrubc-dinc&flavcdineringitigncavisaeriscommotionem &c vcntorum excicationem futurampromiccens, quemadmodum etjamignis hicbiliofus fiin motufuonaturali impediatur
i(5l:ericiatcjedacucim&lupcrficiemcoiporistingereafrolet,flatufque&: perrurbationcsineocxjjTi-f
tare

& hujufmodi

alia:

Atque hic quidem Leftorem certiorem

fien

volumusquod urclcmtn-

tumignisinfuafubftantiacontradavilibiliain mundoprodurit meteoia , verbi giatia comccas, fulgnra,coru(cationes,lampadcs,capraE lalcanccs,ignes fatuos &c. Sic crjam bilis pixccrnacnialicer
colore talia qualia ipfa eft. Verbi giacia iiiflam.corpore producic meceora condicionc mationes,idtcticias,guttamto(aceam,Dy(enteriam&c. SimiliterucclcmCnciignisinvilibilisfubftantia in comecx maflam vifibilem auc hujufmodi altctius metcori vifibilis concradta,incccora inatFc<5tus in

&

vilibihagcnerarcfolecinacre.quibusnonmodoacr ipfeinficicur, (ed erjam vegctabiha malcafficiuntur,animaliapeftecorripiuntur,famefqueterraEproducitur&infinicaaliaincoinmodamundo indcoriuntuf.-codcmplanemodoresita fefchabetinmeceoiisinvilibihbusexhoc vifibftimeccoro malevole difpodto in microcofmicorpore cxhalacis,videl.peftes,fcbres cujufq; gcneris varioinfinitaaHaaccidentiahujufmodi.-Hocccjam&idcmdicipola: Pcripneumonis, Pleuritides teftdcMclanchohaEtammanifcftcquamocculteprsternaturamopcrantiseftedibus, atq; eiiain deillisPiruit3EatqueSanguinismalemifti,quorummalcdi(poficoruin cum vaponbus conca^iofis lcucorrumpencibustumfiibftantiaacqualitatemanifefta, mifera: produci (olentinmundoiPii,

&

tudincs,qucmadmodumexvenenataterrae&aquarum
dere
liceat.

in aliquibus

mundi

locis difpofiiioncvi-

Poiroecjam prster id quod fuperius diduin eft apparet quod eJemcnta quxjam rcperiunturimpurafint&a primarijsnaturisremota, quoniam Elcmenca infuafimplicitacefLinxexaqua&lucisportionibuSjitautinferioraduoquatenusluceminusabundantpafliva dicuncur(iiperiora vcroadiva.-Sicctjam fe habet coElorum fubftantia.nam fubftancia cceli ichcrei (it ex fiibftjndicitur Mittaton fcu anima in undi: pafli va vero eius tia C(3Eh Empyrei qui ci loco formaE infervit fimpUcium finc refpedu compoficionis illius cumfbrmaaliqua. aquarura pais eft portio media

&

Deinde

'^94-

Sect.

I.

PoRT.II. ParsIII.

Dcinde magis deorfum dcfccndcndo


cccli

fubllantia cosli medij cft quafiformafubftantiiaquaruiti

mfimi c]ux cft infima pars fpiricus five aquae univcrlalis,undc liquct quod ut forma parcis aqus fupenons lit purilllma quatenus immediatc dcrivatur apraeleniia Dei & cii lux incrcata , ita forma (cu lux cccli aethcrei icu medij cft minus pura quatcnus nihil aiiud eft quam lux creata feu puriirimus ccEhfuperiorisipiritushicis mcreataeradijsornatus,qua:itaagitcum lubftantiaaqueacoehmedijut mas cum foemina. Simihter fopma coch ciementahs cft compolitacx fubftantia coeh Empyrci & ejusforma&luLftantiacraftioricoehmedij qusedicicur fpiritus xthcrcus,ita vt aquaeparsmfima lit triphcismixtionisvidelicctexformaincreata, feuluccpuriinmafubftantiam cceh Empyrei mformantc,&;cxmatcriahumidacoehmedij, qux omneslocoformi ei infcrviunt,&:tandemexftibftantia denialibipropnaquxrcipcdluejuldcmformscdiftinguiturmelemciua quatuor leu iphxras tresjvidclicer Igncm, Aercm, Aquam.Tcrramjvcl Ipha^ram ignis, humiditatis & tcrrx ita ut re<Se aPhiiofophisdiciturquodccehmingitinclcmencapallivaquorum matrix eftipla cerranonaliterc|uamgallus ingallinam,autir.asmtoeminam. Videmus ergo (ecundum id quod didum cft quod totus fpiritus mundanus dicipoftjt imperfccle miftum reipeftu corpcrisex quatuor elcmentis compohti,quamvisrevcra;n lc pcrkdlirtime
,

miftaeft:cochEmpyrcifubftanriaexluceprimeemanacionis, &lualimplicillimalubftanciaminus perfeftcmiftaeftcQelimedijfubftantia&minimeillaclementorum Nam quo proftindiusluxre vcra immcrgitur in ab yfto tcnebrolo eo imperfciflior &: muhiformior eft ejus in mixtione unio:Sed tamcn impcrfccfle mixtum a Philofophis intelligitur illud quod eft in via ad coniplctam compolitioncm ex quatuor.fcd tamen ad metam perfcdionis in compofit'one nondum pervcnit. Elcmentaergoproptcrrationcsfupraallegatasmixcalunt quatcnus eorum formaeftcxduphcifubftantiaduorumccelorumfuperiorum &:hicisnmplicilllmarportionc,(Scimpertc(n:adicuur hxcmixtioquoniamadmedietatemcomplcmencicorporiscompoliciliveiit creatu hvegcnitum, nondum pervcnit:Simpliciaeigo a Philolbphis dicuncur Elcmenca, no-n quod fuapuricacc xquiparenraucfubftancixcoeh EmpyreiaucillixthereitScdquatcnuscxrebuslubhmaribusprolimplicioribushabcntur.EttamenhajcquardicodecoeloEmpyreo AEihcreo eiemcntan non concipiomorevulgari, nam hxcomnesfubftanrix funtetjamfupcrterram: noncnim dicimusEpilcopum lublimacum auc mcceorizatum eireeo raodo quo vulgus,rcs in lublimioribus ccjclorum mundanorum locis cxpedlans lcd ipfum dignitate honorc exaitatum intelligimus,quam vis candcm diftantiamfempertenetluper terram.Sicplumbumimpurum diucurnicace cempons ihauriperfe^tioncm tranfit lubhmatur,& tamen nihilominus a luo loco non elevatur.Sed ad rem redcundo relpcdiuuniveriaecoeloiumfubftanciXjElemciainfcriorafeufublunarjaimpertccte mifta dicipolfunc ecjam in compolicione pcr fe confideraca,led in primogradu mixtx dicuncur. A^eceora dicunlurimpcrfedlcmiftalecundiordinis quiainmediolunt interelemcnta quibus primiis gradus tetminiaquoattnbuirur&compolicumeleraencatum. Sicquandofubftantialpiritusmundiinferioris inflamraati,hoc cft elemenci ignis porrio tranlu in aerera , duplici hac fubftacia producuntui co; ,

&

&

&

metx&cxtera meteoraignita,utcapr.rlaltantes,ftellxcadcntes,corulcationcs&c. Sicjusportio cum aqua in vol vicur,ronirrua & lulguia duplici hac mixtione producuncur &c. Ubi aCtus m .lere eft (piricus fphxrx ignisinflammatus humidumque aeris patuur Vel aqua nubis fulbnet aiflioncs
:

tamaerisquamignis;undcfpiritusMercurialisabaeredepiomptuseftignca:lucis vehiculum,unde tam materia quam forma fulguris deri vantur.

C
tionij

P.

V.
yarijs priu^uam

T)egradibm meteororum ,feu tmperfeSie mijiorum

adcompo^-

cemplementumperyemtur : Et quodprimuj gradusjit cauja


immediatagradus fequentis

UT hmedij,atque

in prccdentibus

di(flum atquc declaratum eft

quod fubftantia coeli Empyrei fit anima vera ccr-

itcrumcjusfubftantiafitanimacoehinfimiatque eorum omniumorigofitunitas in Deo,ficetjam quodlibet meteororura prascedens eft quafi anima &vita illius immcdiate fub-

mixtum,quoium omnium origo eft terminus a quo, feufimplcxelemctumilluddquoderivatur, nomenque&elleluum prscipuumaccipit: Vcrbi gratiain meteoroigniro videmus priraum principium clTe purum elementum ignis , deinde , fecundus gradus cft (puriumelementumleuprimusmiftionisgradus qui communiter appellatur elementum ignis, nam purumelementumabingeniohumanovixquidcm chcitur aut concipitur in rerum natura, tunc gradustcrtiuscftinmixtionegro(lioriaeris^iill cum igne&fitvifibilis cometaauthujufmodia-i hud mcteoron.-Dcnique fe dilatando pcrgit atque in fenfibilioraelcmenta , utpote aqua terram, pcnetratin quibus fi ad corruptionem tcndit,malo,morbis,atquc peflimis evcntib. afficit , fi adgcnerationcm yivifico & bcnevolo modo ad comporitionisperfedlionem pcrgit .-Si igitur ad benefifequentis in via ad peifedte

&

cio

&
Ig^

De

Principiis Tertianis.

cium tcnditgenerat & confervat nec retrograde pcrgit quoulque ad compofiti perfe(flionem atti& fubito finebono finedeciinocaddiflbiutionem&deftrutio ncm,facit etjam & totum lubjedum in quod penetrat ('etjamfi iliud efTet perfedte miftum ) in gra dumimperfedtionismixturajfux tcndereatqueinprincipiafuareduci: nam meteoronatqucejus elcmentumtameftcauiacorruptionisquamgenerationis; tam compofitionisquamdilfolutionisi eoque utitur Jeliova tam ad creaturae compolitjc beneficium quam maleficium Atque hoc idem
gerit, atiimalevoleprogreditur
:

videtur eiTc iilud a fapiente ehaccinamm.Creatura ignifDeoquifecitommafubferviens modoadpunitionem


intenditur contra it!jtfjlos,modo remittitur ad benefacientium
glacie habitet
ipfis
;

Sap.i6.

S imiliter ibi dicit,quod igni^ in nive


alia

minime liquefacientibm ,

hic vsro e contrario ut alerentur iufii etiampropri<tfacultatis oblitus eH.

Namcreaturatibi&c. uzfupra. Atqae hoc etjam de meteoris ad

elementapertinentibus dici foiet

cum pluvias

iuas

nonnunquam ad ruinam efFundit Deus utin diluvio & quandoque ad fertilita,

tem&benefaciendum. Dicimusigiturquodcompofitumincreatione ie habcbat ad radicemut cubusad 2.quarein motu ad perfedte miftum hoc modo a radice i. cujus initium erat , i. progrcffionc naturali procedimus.

Ingenerationeeftprogref.
fio ^radicei.

8/-

8.Efttcrminusaquo&
terminus
ptionc.

t.

adquadratum 4.&deeoadcubumfeuperfedemiftumS.

t^
).

6 "^ .^ '^Q^^ ^ ^ ^'o. S ^ ..'* i '-^ ^^Cf-.

adquemin

corru-

' ^.*

* a

f "...^^/o,^

8.

i.Efttcrminusaquo& terminus ad qucm in

.. 1 r *. '"*-* * ^^ vi * "' ^
^<*(?/.

".,

t^

In corruptione efttranfitus a

*-''
,

*t

generatione.

%^.
'^'

'"''^
'

4.a

cubo S.adquadratum quo fit in radicem z. re-

folutio.

In qua quidem demonftratione incipiendoafiniftravidemus exadam progreifionem meteorologicaminterfimpHcillimum terminiu-naquo,nempei.&terminum cubicum numeriprioris i.videlicet S.completam compofitionem denotantem interquos terminos variosvidemus micubumquadraftiimperfedigradusquorum evidentiilimus confifljt in medio interradicem

&

tumdenotans.Primusergogradusmiftiincompletiefti.quircperiturinteri.&3. denotatquemi ipiritus intelledtualis inhomine; Sed quoniam ulterius proftionem coeHpuriifirriinmundo greditur ad compofitionem profundiffimam qu:E incuboconfiftit ad evidentioremadhuccom-

&

pofitionisgradumprocedimus , &tuncterminusaquoeft i.&c ille adquemeft^.&mediumfcu imperfedemiftumeft^.Sicenimfehabetfubftantiacoelifupremiadillam ftellarum in macrocofmo & illam rationalis fpiri tus ad vitalem in nuicrocofmo.Pofteaj^.intercedit inter 4. 6.5c 6. inter

&

5.&7.SedmanifeftifIimummediuminter4.&8.hoceftquadratum&fuumcubum

eft 6.

Sicqui-

meteora aerea, inter quatuor elementa mundominorihumoresnaturales ad carne feiiperfeftiifimam corporacompIetecompofita,&in corporiscarnoficompofitionem.'quiquidemmotusconfiftitinnatuiaHhominis facultate,inqua

demfehabentinmundo majori five

ccelo elementari

&

infima anim^e

human^ portio nempe Ipiritus aereus praedominaturjCui humores five funt naturales

feuprxternaturamitaconcatenanturut ipfaaquaaeri, velaerigni velterra aquae hocqueglutine naturx;Sed fihumoresfintnaturalcstuncprogrediturexadteadgenerationemab i. videlicctat.

ad S.Unitas ergo in mimdoformamdenotatfimpliceminmundofine materiajconfideratione ,


i.arguit materiam fine formic additione,fed ta^men

&

Deum arguit defcendirTe

in naturam

humidam

3.indicat nexummaterixcumforma primaingenere,denotatqueconditionem cosleftem ^.univerfammundi materiam aprsfentiaformaliin qUatuoreIementadiftributadecIatat,queeft media fcrcvia adcompofitionem&verusterminus aquoelementa imperfede mifta immediate oriuntur,& a quibus meteora mundana in numero quinario derivantur qui eft medietas completa in generatione videlicetinteri.& 8.&in j.meteoroeft magisigneum & fubtilcin 6. magisaereii quarc etjam &(J.eft mediura inter quadratum&cubumin quoloco tanquam invehiculo fuoptoprio meteoranafcunturtaminmacrocofmoquammicrocofmo, 7. arguitaquam in mundo vivificam feu aquam nubis,& in microcofino fanguinem chili,qui eft meteoron nutritionis, vel fperma quod

eftmeteoronpropinquumingeneratione. Inmicrocofmiergo compofitione fitprogreifioaDeo


adfpiritumintclle<2:ualem quoruniunionetefteTny5H^i^fitvitain habensinfepotentiam

clementorum produ^aam in

dupktione fpiritus primarij,

* feu radicis in ;

quorum

miftione

oriturvaporofum primaemiftionismeteoron, quodeftmediuminter radicem

& cubum
eft
;

femeninvifibilearguensinclufum cujuscondenfationefitfperma vifibilequod


minis iavifibilis

&eft | vehiculum fc
cui Ci

quod per |

exprimitur,eftque

mcdium inter quadratum & cubum

fperma
iflulie-

'lg6

Sect.
illa

I,

PORT.
m

II.

Pars

Ili.

niulicbre additur,fit miftio

impcrf eda quae cft pcrfeche fcctus compofitionis caufa propinquiP li.na pcr uiiimum gencrationis gradum denotata,qui cubi complcti pcricdionem xquat Atqj ita cxtremis reperiuntur quoi ii unus cft fimplicitatis pcrfcdciuicatur viam gradib.pertcctioais qui
:

4cj:ncpc i.&alius cdpolitiomspcrtcd? videl.8.quieftultimusterminusgcneraciorus;&;m totohoo pro^rcirumcteorataMacro-quaMicrocormifuntnaturalia&gencrationcproducentia:Atv.iihuqui nioreji metcorclogici iUi leu impcrfedlc mifta f"e habct praeternaturaliter ad compofitioncjtunc contrario ad radiccm per eadcm media dilFolurionem propria per tendunt corruptioncm de ad

&

iammododifpolirarcvcrticontenduntjundepcrfcdfumcompolitum S.piimum m 7.rcfoiviturj5c 7.in 6.Sc6.m (.Sc c.in ^.atquc ita retrogradicndo quoulquead radicem itcrum rcducatur tota comqua prius deri vata eft. At latiohujufmodiadionisdiverfiinnaturaoritur.abunitatisdifpolitione, nam radiorum cjufdememiilioneatqueaCtusmanifeftationcfit gcnerationis complementum, radioiumque lilius contiactione in fc tit ageneracionc per contuibationem , ad diminuuonem is: compohti languocmretrogrellioad terminumaquofacfaeftprogrenio: atque hocquidem peroptimeexrepoiitio a
,

gijl'ialmift.EverbisconlirmaturqulunthujufmDdi,P/4iw.i0 4.z8. EkocLin:tcreu:iirinolitgum(hic ctemoms&:genczzzionisovdmtmindi\dix:)aperKn:emammfuainfa:unturbono (hiccompolititain confcrvationis rauonem arguere vidctur. ) Abfcondente facum intcrni quam e.xterni nutritionis

&

fuatniomurbantur (hicigritudinis &infirmitatisoccafioaemdenotat ieumotus verfus corruptionem Sc contra compofui naturam ) rectpiemefiirttum eorum txpirant ( hic mortis coiruptionis ccm-

&

plementirationemnarrat&perfpiiitumaigujt radicemfeuhumidum vitae radicalcmin quod lux divina ad vitx perfcCf lonem movebat. ) Quid eigo hoc Prophcts fermone luculentius au t efficacius cire poteft ad confirmandam illamnoftramdocfrinam, feuprogrellioncm ad generationem Sc retiogteirioncm adcarrup tio5 Hincdixitjob.io. 12. Vttaexercutflibemgntta:eniergame&vifitatto tuaconfervaritjptritum meuni: Concurrit ergo bcnignitas lucida faciei Jchov. ad gcnerationem Ipiiitus ei propiij in quo tanquam vehicuiomovecur: AtquehocidemcftquodPlalmiftadicit, P/4/.J0.6. 1'itaudcsl l/eniToUntta Iehov.&:Pfal.^o.i^.Vttaprulongatu>e>ibenignttasDet.EtPfalm.i%,i(^. St tuiUufirailucernam meamlehova

nem

Deusmeus,Jpknden:esefficiesteiiebrasmeas.StmtliterPfalm.

1.17. Luciatfuaesttiafuperfervum tuum,ferra

me

bcmgnitatetita:

iicinhnitisalijsfacrarum litcrarum locis arguitur

quod Deus

abfolutiftima rerura

iimplicitaSjpuritas&unitasfitunicusillcSoldansvitamjgiatiam&gloriamcreaturis^cujusabfcnrianihilpra;tcrmiferias,morbi,&morscxpcdandafuntjuxtaiilud ]oh.io. 10. JjiiemjperuntimihiewwfM/igtf^pralenciavcrofacieidivinilaEtitiamfccumatFertinexphcabilemlecundumilludP/k/. 4. i.Luxfaciet lehovt matorem Utittam indtdttanimo mto &c.Et. PfaL 106. Quem vtjitabtt kbovafalutefuafruetur bonum &fcclicttatcm ekclorumfuorum ut Utetur Utitiagentisjua.
ner.itionis
lit

Contludimus

igicur

quod radix gc-

i.quadracum 4. cubus 8.

& quodprimus giadus meteoroiogicus lcu imperfecl:a: mi-

ftionisfenfibihterapparcntisdebctcllc a 4. feueicmentisqui in ordine qmnario obfervatur qui niedietatcmtenetintcri.radicem&8.cubum,&quod i. iimphciirima litprimus acfus& motor tam in creationc quam in generationcqui univcrfum Ipiritum mundanum ad compolitioms crcaturxcomplemcntummcitat, illumque ad taie opus informat ad confervandum ilJam iecundum

iuam fpecicmprjEfcnseft,undcetjam&ejusabfentiaiabiturcompofitionispcrfcdio&innihiium
qualircducitui.-AtquchicquidemnotatudignilTimumexiftimamus, quod Deusdicitur totvcftimenta induere in mundo per quot umtates penettat in mundo , unde quoniam ad crcaturi tcrreftriscompolitioncmper numcrumcubicumfeuo(ffon3riumprolpicit,ergoctjanuotgradusnaturae humida: attribuunturei per quos penetrarc voluerit ad compolitionis compicmeiuum.&prima cjus vcftis videlicct i.eft natuia cceIi purilTimi quod Empyreum dicitur quod quidc vcftimcntum diciturlux.UndediciturP/rfi.i04.i.quod/A:y/rD<iJ<^iy<tt vefitmentum, fecundaeftj.feuSol qui
,

eftdefubftantiacceUmcdij:Undedicitur.Ef/>o/Krf4fra>wf/ttmyttTOSo/f.Tcrnacft4.feuclcmcnta uni verlalia.unde didum edfecit calum thronumfuum&terramfcabeUumpcdum ipfius.Quaizn cft ^.feu

mcteoron ignitum,unde di(flum cft.quod I/wp4

ejfet

tti

columnaignts internociu.

Quinta 6.feumete-

reonaereum,undediiffumeft,quodl/;(i'(Jfrf//ttpO'4/wnfJ.Scxta7.meteoronaquofum,imdcinveT\imm,PfaLioyiC).tiiibeinexpandit Deusprotegumento.Lz Pfal.io4.DtnfnubesvehtculumDii.Septimo &c

uitimo8.meteoronterrcum,namdiciturDftti/i4tr4nc4/gin<,i.Cbr.(J.z.c^i.R<^.8.ii.Etahbidi-

dzut y(\\iodaperieturterra&parittfalvatortm. Quisetiam ignoratDcum, corpus etjara humanum <juod eft perfc(5fe miftum fibi eicgifle in tegumentii ? His igitur loas videmus quomodo Deus orancsprogrcirioniscompofitivitamincreationequamgencrarionc gradus inducrit ut ipfe fimplidffimus cxiftcns homincm ad pcrfe(fli compahti tcrmmum pcrduceret , quo cum utriufque extreniiparticipem redderct,utipfeinfinufenfucxpcriens,fupcriora itidcra intclligendo capetetatque
contcmplaretur.

Cap,

t )

De

pRiNCtPiis TertianiS

ig^

P.

VI;
confi^

}upmodovarumixtionismundanxratioperoptim vxdttpUcispjramidii mex mttndanA derationeelicipoteH : (^ de wra Pyramidum Phy(icaiuimJpecHCaiior?e.

NEccerteinquiiendaefthaecnatuiiEprogrefliomrolo magno & nuinenlo mundoiverum etjam in niotu cujuslibet crcaturs a termino a qUo ad illum ad quem;hoc eft pundo extrems a cruditatis ad illum completxmaturationis.Nam tahs erat motus latitudo perlidionem in mundo

majon.quam aperte varia duarum pyramidum variarum difpoiitionum , formalis fcil. &

niatcriahs

adaptatione,inprEcedentibus opcribusnoftiisexpUGavimus. VerbigratiacXemplitm in rnnlma pomicruditate&immaturitateponemus,inquo ftatu,matcriamilhus,aquisprimarJismundi,omnifereiuceaduahfeu formaeiIenlificadeftitutis,autlkhemnulio tcre perfedionis veftieio feua-

duprc-Edicis.invenimus.-atqjinhocejusftatuconipyramidisformahsinmaflahaccruda uiiciu ftafeu fummitategradatim appropinquatur, quofrutSus illc ad perfedionis lcu maturitatisgradum pergit in quo quide motu incelhgcre atqj percipere fas ent quod

tuimusjiquoeomagisad balim

quomagisabundac &augcturjpyramidisformahspetfe6Hoin pomofquxm maturitatis wiadibus cernitur,eo etjam magis convertit naturam materialcm pomi in fuum iimile,atqj ita in iinc maturitatis illius xqualicei permifcetur formahs pomi adus cum fux pafti va: macerialis feu fcEmin^ patjc tis natura quorum mutuo coicu femen completum producetur fui fimilis procreatibni aptum .Ha;c inc[uaeftpytamiduramearuminrentio atq;permiftiotam in quohbetMiundi fubjedo individuo
quamincjustocovidel.varietas&continuitasa6l:ionis&motus,atq5 diverfitasgraduummutatio-

nismaccn^ patientis tali aftioni continua a teimino a quo ad quem.Qui quide motus in ipfis minerahb.adhucperfedior obfervarifoIet,nam in argcnto vivo ( in quo vulde dcbihs eft calor tormahs percipipoceftpyraiTiidisformahsmotusinitiii tanquafn infubjedoaquxgroffie, cuiusproximus progreilionisgradusinplumboefTedifcernituri in quo ineipit properaie ^d perfedtionem aun; deinde per ftannii ad argencumi?: de eo in Aiirum in quo lucis formalis radij ignei cciam oculis ftullorum manifeftantur,quianteapropterinaEqualitatematerisadhueformae adionib. oranimodo

non fubjcd:a2,rcprefli fuerunt atqj occulcaci quod quidem erac fignfl quod maceriasinfulcus com:

pletomodononeflentdebellati&radinteniumformaEignesappetitum fubje(5ti. Unde liquet w ut principium motus ad perfedlam metalloru compofitionem efletin argento vivo , itaetiam dicimusquodcjuscomplemencufitinauro, utpoteultraquaquidemperfeftionismetanontenditnaturafedmeaquiefcitnifiuIteriusfagacilIimiphilofophiarnficioexcitetur:H3ecetjamcademeft
greirio in
f

j)-

ubjedo animali,cujiis terminusa quo eft femen in q^uo fcinnllaiila forms pyramidis coni locum complens, exiftit , cujus mukiphcatione fit motus a f emine fluido feu aqua eruda animal adcompIcmcnciifcecusacq,adperfedtamejufdemmaturitatcm, quamin hominejuventurcnuncupamus." Horum autem progrefTuum gradus inrermedij meteora five imperfefta mifta rediilime nuncupari queunt.quatenus f untin via ad perfeftam compofitione hoc eft ad metam naturse nondum perveneruntjin quo motu f i aliquod impcdimen tum ijs obveniat quo imoedian tur in fua via
morbifeumeteoramorbida&praeternaturaliaquamaptiflimedicipoflunt,atq;nonnunquamre-

& redeunt in illa principia a quib.funt egrefla mortemqj compoliti vel deftrudionc componendae producunt,at vero fi abfq; ullo impedimento progredian tur hujufinodi meteora rei
trogrediuntur

adfinemanacuraijsdeftinacum,nacuraIiadicuntur&generationemvitamq; fanitateminferunt creaturaetamgenerandxquamgenitae.AtqjhaEceftpyramidumnoftrarum intcnfiotam in indivi.' duo quolibet generabih corruptibili quam in mundo univerfali.Hoc vcro in loco vobis explicareoperaEpretiumeflreexiftimaviex praeftantiflimorum virorum opinionib. quod pyramidum noftraru inventio tam in Macro-quam Microcofmo atq; etjam in omni creatursprogreflTu noU infuL fe a nobis pubhcata fit,quatcnus a veritatis ratione nullo quidem modo aberrare videtur. lii primo

&

&

igitur loc-o dicitur in lib.dido Torta lucitc.z.

ntacfjVttaminfiuentiadeorfumvergant,

quod omnta pitam habentiafurfum fue mftmitu tmdant omcumeniminiftomundo fenfibih quicquid elementisquanior conftatmiftuid omne aut anima catetmanifeftadiverfi & vagi motus efFed:ricc , feujacens immo,

bilicer

tur

&quiefccns ut Iapis,aut anima manifefta vegetet & cref cet ut planta, aut multifaria dimove& tantii vivit,ut animahairrationaha,aut rationabiliter loquitur ut homo.Porro etja in metallis

obfervamus quodinfublimatione coriicumidquodgenerofiuseftinalciorcsfpiritus ebuilitabalchimia fublimatu,ut purior fempcr ea videantur qu? lunt fublimiora.fic ecjam apud inferos cflTe dicuntur lurida & fquallentia, fordibufq; deprefTa quae apud fliperos candida &illuftriaincredibiliq5 decoreornatamiramur&prxconialaudiiprofequamur.Haecilleinlocofupraallcgato.Hicergooptimeexphcaturnoftrade pyramidibus oppofitis intentio, hic aftus unius pyramidis excelfkin pafriones alterius depreflae vivi funt charafteres atque imprcfl!iones. Atque haec eftratioquod mundus major in duas appofitiflfimas dividatui poiciones in ccElum nempe atque terram, adcujusetjamexempIarHominemmicrocofmumDeusCutextatfacratiflimafCTipturajexduobus' compofuit,Limo fcilicetterrs,& fpiraculo vits,utUmo feu tcrra indutus infcriorarefpiceret , corR 4 por'

i88
poraquc curet
,

Sect.

I.

PORT.

II.

Pars

III.

coelo imbutus, fapientcradmirarctur & amore profcqueretut annedunt Cabalifta- hujufmodi fcntcntiam pyramidum notioni aflei Huic divina atque Archangelum Cabaliftanireperitur Adam ( mquiunt ) qui apud rationcni,dcfendentem,ut ftrarum

& fpiraculo vitx fcu

co^lcftia.

fHitrjdixmm^em7khiwiamtHfecliis,omnesramos&foliaarborisfnfectt,]uxxzi\\adApopli amantudims furfumgerminans impedtt &per tllam impediuntur mulu , at radtx Sancia SanUos ramos productt.
Talis erat

Adum fectoidus,qti radix defcendit & movetur contra radicis infertorts motus. Adam enini terreflris movetur contra Adam ccelepm Hxc iUe nec quidcm fme rationc cum cffih natura omni modo contraria:
:

lapientiflimc loqucns , hujufmodi vcrba ahbi cfCabahfta difertiirimc fundif.quibusucmihividcturremiftamquafiacupertingit. SuicqutddtfiataDeoaBuprimo purtfimo
tur iUi terra::Idem ctjam

&

necLffeciifitbintraremateriam^undenaturalesdefcribentesenttumlatitudinemfeceruntineiuscacuminea^umpu-

rHmabfqitematerta,ineiusveroimo}naterta}nfineforma:HdciUe:lTi(iaoqmdemienTioncciuimexa.tiSimcmecumconvcnircvidctur, quatcnus pyramidis mcxforraahs baflmdcfcribit,ubinullaadeft

materia.hoc cft.apud Dcum,illius vcro macerialis

fundamcmum ponit ubi nuUa

adcft

forma , fed

matcria iblummodo rcgnat. Vidctis en^-o ( Lcdtorcs rationis alis cvcdti ) qualcs fint pyramidcs mcsnon modo mundans etjamcujuslibetcrcatura:perfcd:i',atqueexindccolligcrefaseritmctcororum,hoccft,impcrfed fedemiftorumgradustam acruditatcfeumaterisercgno ad pcrfc(5lam compofitionem qux fit in

fphxraxquahtatis.quamabipfabafipyramidisformalisinquaeftctjam&fummafimpHcitas. Ab uno enim extrcmo egreflus facit multos imperfed:e miftionisgrados ad igncaiti feu lucidam fimul atqucaercam &aqucam conditioncm tcndentcm priufquam ad pcrfelte miftum fada cftmenfu-' aqueam naturam inclinan tcs.Perfcdc autem miftum rcgni vcgcra,ab altcro gradus ad tcrrcam tabilisanimalis 8c mincralis cft illudquodexmetcoiis impcrfedis cujushbct natura: apccconfti-

&

tuuntur

P.

VII.

t)e zsneraliyjedcompendiofa meteororum tamjalubrmm

quam injalubrium

utnujque cofmi dijferentiarum numeratione.


in fpccic attinct , hxc quidcm fit rcfpcdu qux altcraturfecundum majorcm vcl minorcmformx lucida: in ca przdommanns virtutem:Dicimus etjam quod mcteororu tam falubrium quam infalubrium , aha fint

QUod autcm ad meteororum omnium differcntiam


dilpolitionis matcrix

(upcrcQElcftia,aliacoslc-fti.%atqucaliaElemcntariaqua:ininvifibiliapartimurvelvifibilia,dicimuf-

quc quod invifibiUa cftedu haud differunt a vihbihbus,licet eorum

figura:

ocuhs non ita apparenf,

vcrbigratiaabiplacxpcricntiadoccmur,quodhcetcomctavifibilisvidcaturconfumi, in nihilumfuotcmpoicredigi,nihilominusnonintcriccjusformaautfubftantia fcd dilatationcinvifibilisfit,qucmadmodumnecignis artificialis re vcra moritur quamvis nobisprxfocarividcatur fed invifibiles ctjam cffcdus in acre cxcrccnr cofdem , tametfi dilatationc invifibihs rcddicui,quarc non ita fortiter quos in ftatu fuo vifibili producebant.Sic etjam obfcrvam us quod cxtindto foco cafieviunt etjam ablorpcrfcntitur,(Sv: cvancfcentc cometa,fames Sc morbi pcftiferi pioducuntur fcntc mcteoro vilibih atquc ficin alijs.Simfli crjam latione vidcmus abfentc nube aquca, quod acrishumiditas permanet,atquc etjam ipfa nubcs nulla fequcntcpluvia in acrcm morc invilibili evancfcit &tranlinutatur: Porro etjam tam vaporcs, quiproximx fiintmetcororum humidorum cau(x atq; cxhalationes qux illa igr.ita immcdiatc producunt.atq; ctjam fumi dcnfiores qux imperfe5tc mifta naturi tcrreftris pariunt Ccx cujufmodi mineralia oriuntur ^ in prima meteororum invifi-

&

&

&

biliumfcriehabciipofllint; Inipfoctjammicrocofmofcu

hominchanceandcm mcteororum di-

ftindiioncmrcpeiimus: namutinmacrocofinocomctarn vifibilcm feumeteoronacccnfumvidcmus vifibile ,ficctjam humor biliofus prxtcrnaturalitcr acccnfus viccs mctcori vifibilis agere videturjat vcro
(i humor illcputridus & acccnfus dilatationc in fumum ficciorcm cvancf cit a confpedlii &in fpirituminvifibilemdcformatur,agitilla exhalatio in naturam fibi fimilcm videl.inipfosfpiri-

lus vitalcs,unde fcbris grolfa

& putiida in fub tilcm& pcftilcntialcm vcrgit cujus habiru invifibili &

ipfiinficiuncurquiaddiftansfunt alaborantc&acontacfluprocul.Exhisigiturvosintclligcrcvch-

musquodnullafintmctcoravifibiliaquxformasctjam&cffigicsinvifibilcsnon habcntquxcofdem excquuntur cfFcdus quos vifibilcs,licet non in gradu ita intcnfo.&quod mctcora vifibilia magis verfentur circa partcs corporis vifibilcs
,

qucmadmodum

invifibilia invifibilcsmagis afficiunt,

quod quidem

lia interficiunt erjara

vcnena fpiritua, quatenus corporc oculorum judicio illxfo pcrmancntc , quippc qux in fpiritus animaiis invifibilcs opcrantur , quoniam in omni re fimilc gaudcrc Iblet fuum fimifc fivc fit in malitiafivcbencvolcntia:SicctJ3mvaporcsvaporibusfacilhmcfeuniuntinutroq-,mundo&alicni vcnti fcu flatulenti fpiritus tcnuioribus hominis extrcmi Ipiritibus invadunt diaphragma premcrc atq; tendcrcfolcnt.fquobcUum contra Ipiritus vitales fortitcrgcrant^ obfcrvantur. Unde
lucuicntct in vcncnis groflis

& fubtilibus dcclaratur

&

cot

De

pRINCIPiiS TiERtlANiSi

i%A

cordistotpalpitariones, tremorefqj infcquuntur toriefqucimaginadotimoribusincutitur. Haud lecus ctjam in macrocolmo videmus flatulcntas exhalationcs mediam acris regione tentare,quam

afliduoiScdiuturnomotupenetrareconantur, quoiemili.cant cum Ipinnbus vicae iimpidionbns quifuriuminrcgionibusignis&aEchcredeguntjinquoquidcmeonfiirtu tantus fit ftrcpitus, t.mtufqueiuacreinicriorirumor, nonaliter quamrugitus&rud-uationcs in homine pra;domin.mre

flatuexcitantur.-Quodautemadmetcororummundivilibiliumdiffercntias attinet inteiligcndurn eft quod ,.lia llnt fimplicia,alia vero ex ijfdc limplicibus ort2,qua:ideo compolita dicimus. Srmpliciaiterumdividimusinhumida,atq;ficca:Humidaverofubdividimus vel inaereaqujc funtca-

&

liditatiignis afHnia,cujufinodifunt vaporcs groflr

&qua(i

vifibiles in

utroque mundorVel in nquca

dcfrigiditateterr^participantiaatq; taliafunt Pluvia,Imbns,Ros,i-onces,Flumina,veldeniq;

me-

diautpotequxpartimdeaerea&parcimdeaqueanaturaparticipanc, quorumpriorgriduscfl: nebula,fecunda,nubecula,acq; tertia eft ipfa nubes. Ad limplicia hxc nvicrocofmica , illa iTncrocofniica haudindirccflerefeiTi po(Iunt,nam ut microcofmus apce filrusnuncupeturipfiusmacrocofinijita neccfle efl ut ille partes fuas metcoraq; fuo quib. gcneratur & poftea corrumpitui eius cxtcrnum,afuopatrefortiacur. HabetergoMacrocofmusmeteoraignitacam viiibiliaquaminvifibilii niicrocofmi qu. fr finc frlubria,&: naturalicer ad cahdi inna ti imu vcro& ipiius bilis elFedus iccun-

dumnaturam,fehabentiaa(5busincorpore tam manifeftos quam infenfibiles conducunt; at li fe habeant priternaturam febres atq; alias inflammationes cuj ufmodi funt ignis facer feu Erifypelas, guttarofaceaprocrearefolent&c.Habentetjamin femcceoraficca terrcftriacujufmodr funtfumi liccijflacus melancholicus humorquc talis naturaliterhominibus illius complcxionis inficus. h\

meteororumctjam humidorum natura communicatuterq;mundus,nam ucmmaerocofmofunc vaporescam boni&falubrcsquammali&morbifen,icaetjaminmicrocofmofimiliumcondicio-

num repeiiancur fumi tara aquei quam aerei.Ut etjam pluvia & imbris mundo adclt
jam
li

, fic etjam catharrus,rcuma,dill:illatio,feudefluxiodiverforumgeneruminmicrocofmorcperiuntur. Fonccset-

ve fulphurei,fivc falfi,five dulces, five acidi , flvebile inquinati

muminforma fiflularumpercipiuntur^quaminmacrocofmotam

fanicati

non ahter in homine utpluriconferences fceundum

complexionis difpofItionem,quaminfirmitatibus.Stagnaetjam& lacus iriaerocofmi comparanturhydropipartislivefitHydrocephalonflve Anafarca, Afcitis flveHydrops in utero Herpes miliaris &cRos etjam mundifudorirorido hominis. Similiterut media reperiuntur mcteora quae participat de (pccieflmpiicium tam humida quam ficca videl.nebula,nubeeula nubesi ita etjatn hujufmodimateriatamadfanitatem quaminlirmitatem corporis huraahiineorepeituntur, nam

&

&

Bcbirlaoculorumdefedum&fciotomiamparit,VortiginGsproducic&Epileptia

fsepiculcgignit.

Nubescapicisgravcdines,dolores,Apoplexias,quxdiflblucionevercunTurin c.ichairum corrlzam&c.Meccoradeniq;vilIbilia&fIccavelample(ftunturcaliditatemig:iisjhocq;rationeduplici vidcl.autmanifefta&vilibili,cujufmodieftcorrufcatio,fulgur,aucoccuita&inviUbili& caliafunt exhalacioncs& vcncimulciformcs,velcumfrigiditateterreauniunturcujufmodifiintgiando,Nix, gelu,glacics: quib.ctjaminterignitasnaturasfebrescoUocaturutialibilaciusdcclaratum efl:,quarumucalia-'funtinfpiritib.renuioribus,ali2q;inillisgroflioribus ,itaquidem &meteoraignitafe

&

habentinmundo:InterterreftresveronaturasfIccitateimbutasfuntcongelatio,fl:upor,catoche&

hujufmodi aiij morbi in hominib.de quib .etjam frequentius fuo loco & ferie. At vero ut ad nieteorailla per vcniamus quae ex hmphcib.oriuntur , dicimus qiiod eorum alia lint minus compofl ta aha igneain quib. natuvero magis.QujE autem in macrocofmo lunt minus compoiita funt vel aerca ra ignis fe habet ad illam aeris ut forma ad materiam , atq; hujufmodi quidcm imperledtc mifta funt vel magis tenuia igneas naturx propinquiora cujufmodi funt comc ta multiformis , ignis perpendicularis,ftipulaE ard entes caprae faltantes,lampas fcu candela ardens magis autem iftiuf modi conditionis denfa funt.Ignis fatuus , ftella cadens quibus & fulgetriiaddi poteft: Vcl minus compofita funt aquea & ignea ut nubes tonitrualis,Parahelio,Halo,Turbo accenfus, Typhon, atq; praflter cii Ethephia Hifceetjam&Iris addi poteft. Quaautemmagisadhucfuntcompofitaplurarcquilunt elementa ad fuum efTe.Eaq; funt vel ficca quf &partim ignea,funt& tcirea f imul atq; aquea vitrificatainocculto,cujufmodifunt Telumfulmineum;Vcl terreum &aqueiiin manifefto & igneii in occulto ut aggerapaludofa gibbofa Interhasc etjam numerari pofTunt minora mineralia cuiufmodifuncSal,Alumen,Vitriolum,Marcafitac,Tartarus,Sulphur,Autipigmentu Anrimonium,& huiufmodialiamineraliaqusenondumadfeptemmetalloriaperfeitionemattigerunr,imovcro

&

&

&

huiccalcuktioniargentiivivurn,quodeftproximamctalloriimateria,additurquib.etjamadjungi haud inconfulte pot terrs motus &c.Hifce etjam aqux quae de aliquo vel plurib. prdi(5torii mino-

lumminerahiiparticipantreferrifolcnt.Noneineodeftatu&ordinefehabentmetcora microcof^ mi c6pofita?Cu comens peftes,Pra:fteri,ignes volariles,Erifypelefq; ,ac caEteris meteoris igniris.febres multariigenerii,iridi,macula:fcorburic3e feu ferpigines maciilatE,igni fatuo i(5teririx ftipuHs ardentib.variola;&morbilh:Tortitruiscufulgure,febresputridiEciieru(5tuationib. corrufcitioni,
:

hcpatisinflamatiojliicub.feu ftagnis fubterrancis,

Hydrops multiformis rcferuntur

Terra:

mocus^
tre^

i(5o

Sect.1. Port.

II.

Pars

III.
cifta: fellis
<?>:

tiemoii.icjad:irationi,tdorculapidcfiilmin.iri,calculusrpnum, vefici

alianim par-

iHim.Tlicrmiscaliciis&rulphurcisdcriiixioncsbiliofje, pp.ludofis ccnis lacrimantibus

mukotum

gcnrruni.lllccra AcIior,(cubothor,Favus,Phydracia,Exanthcmata,I-)ftula:humoiisinifti:Tubcribustciia-paludo(xtumoi'cs&:gibbofitasliiuilitcr, Vcriiica-cumulceribus&apoftematibustam


apcrtis
tcr

uuam occulti :,6c m nianitcft n iUa a (]aibus Huit aqua biliofa & faniofa.cjucmadmodum in-

a""crapaludofaac]uasdenfas rubicandas& flavas vidcmusmorc lacrimarum cgrcdientesquz nonalitcrfuanutrcdme cum tuberculis articiunt illam terrx partcm cjuam hujufmodi tubcrCLila

ulccrata l.cdunt partcm corporisaftcdam. Atcjuc itain multis

alijs,

de quibus omnibus hac in

Icdtione c^jlccptare mihi non propofui quoniam in icdionc fccjucnti diftindtis niorborum meteoroioeicoiumutnufqueniundidiftcrentijsporcioneinintegram dcdicarc animo quidcm mco fta-

tutum

liabco.

Breye totius compendtum^feu uniyerftle caufarumjpeculum , in quo caufs remotx atquefumma: ^feuprimari<e , atque cttam iUtntcrmedi<e multorum generum ^ ac

tum demum qua: corporthus compofttsftntproximafuproptnqute quM meteora haud tnconjulte nuncupaytmus) quam ex(

a5iifimef>eculantur.
UTigiturhocinlocofc6lionemhanctra<5tatusfccundiTomi
,

fecundi

cum

totius pracccdentis

breviarioconcludamuSjOpcrxprctiumforeexiftimavimus omnem doCliinam pra:cedentcin inuniusfpeculiarrificialiscavitatcmredigere: inquo quot inveniunturorbes tot ctjam&rccenfentur caufa- ab illa infinita&primoidialiud^ucadipfum perfcc^e compofitum Cquodcft cxtremus caufaium cftcclus) numcrando,itaut inter caulas priniarias & increaras qux Numcrantcs nuncupantur,cau(as mcdias ( qu.t numciis rcferuntur j intueri fas cft , quarum obje<5tum {eu ctfcdtumeftipiarcsperfcdlc mift:iim fivcnumeratum , cujuscau(apropinquae(l: mctcoion multiformequcmadmodumin (peculoiftovidcrclicct. Hincergoinhnita.ircanacl!Cciepofrunuis, multa niyftciiacnuclcarc,ver.Tc^ucaftrologia: fecretum cnodaic,quod quidem Aftiologixvulgariperfi, i^Jc

cerencgaturquippecujuscaputadfati fontcm,aftroruiTique(edemtantummodo(ctxtcndit.Nos vcroaltiora& veriorapnncipiapctimusquamPorphyriusunquamcognovitautPtolomei doctrinamundoulIoquidcm(cculopropalavit,non enimcthnicorumalisvolamusfcdmyfticis caballo-

rum lndorumis:(apicntum Atgyptiorumpcnnisinaltum vthimur,vcramquidemillam


,

("apieii-

tiam atfedtamus cui (acrx literx vim acque poteftatcm tantam

fedunullomodo compaiandadicunt.Hxccft
narifacit
,

illa

luccm ct(mquam jfapientia qi:.thomincmaftrisdomiatt nbuerunt.ut ci aftra aiit

ciabditarcvclat
:

tcmporadiftinguit, horainummcntcs lucclligit, omniaquctamin


("

ccrlis quam in tcrtadi("ponit H.vc inqu.im ) iapientia & nonilla vann i^c falla qua: hodicrno dic apudhominesufurpatur, eificicntix hujusmea:funda!nentuin,quxlicct ca; ta & atianunto hoc inlococxpnmatut,tamcn(iquis formalcscjusrotaspcrcipcrcatquediftingucrc mentequcnumclare polVit.mc intcntionemque meam nequc vanam neque ridiculam clle cum ignorante vulgo invidia:ve turba fcntict.Et licct myfteiium hujusipeculi (bphici voce matcriali.pluma vc udi vulgan atqucimpolitoenodaichocinlocovidcarjcredattameniapicnsoblecromeplumo igneoex tcrra marmoreadivinitusnaralincmanibusexcifo, linguaquementifamiliari, hujus oranonismcceiei

juentisfilumpcrtexuinc,illudqucnaturaminfui5a<5lionibusimltando,uijibraquodammodoobfcuro obvelailc:
bris m.atenaUbus,aut

Ubinam cnim loci animam fine corporis vclo, aut luccm formalem abfque tenebonum abfquemali pollutione,aurgaudiuni alfque triftiti.c maculo,aur coe-

lumfinefulcotetr.tvelamento,autgcnerationemdeniqueabfquelcthaIi corruprionispoculohic inorbctcrraruminvenirepo'Tumus.Ne:quidcmcreatioaDcofine(cxdicrumlaborefa(fVac(t, licetinfineSabathibenedidliquieseftulierir , in quo naturainfinita in fuomotu ad natur.E finitas

complementum ultciius no eft: progrc (Ta dcpofito enim impcrfcdlionis inquinamento poft i. z.
:

5.

quartoquidem lococrcntiiscftSolc(Eli&: terr3eornamcntuin,&:taincni.z.}.fimulcongregatifunc tf .tondcm laboris dics dcfignintcs,cui fi quarta unitas addatur numerum quietis feu Sabathi produciturquicft icptenarius: Vel finumeriquacernarij valorconfidercturperficitiericm numeroru
fimplicium i<iaccompltt
tur.ultra cujus

numcrum dcnanum quo proprietates clivinae,di<5l(jSephirothq,exphcandcnominationem non eft in numeris progreffio At vcro nihilo minus quatenus o:

culisvulganbuscontemplabitur (^'moreamecxplicatoanimadvcrteturfphasricumhocfpcculum pohtiirimum.fcicntiaminipiohaud vulgarem &:nihilominusvcriflimam,hcctmorcpartimmctaphyfico,partimqucCabahftjco&Phyiicoexpreflam,reperietishaudquidemipcrnendamautneghgcndam.Quod autem ad ejus deicriptioncm pcculiarem attinet intclligendum eft ipfam duplicitcr confidcrari

dcberc,vel fcil.rationc totiusinpotcntia divmacxiftentis.in quo ftatu orrinia quafi


nihil

De

IPRINCIPIIS TERTIANISi

|h|

hinilrramantecreationisinftansipfaqidivinitaslatcrcdicitur, vcl rcfpcftuadlus divini& inhoc ftatu omnia re vera conliderantur poft creationis myfterium , in quo Deus diciturpatens non la

&

tens.-PrwergomaterijEdeformisftatus explicaturper hxmifpiicEim (peciili fubterraneum in quo4 Aleph rencbrofum in hyles centro exprimitur quod Dei h\tentis eft hici oglyphicum.Diciturq-

ha;e

hylesTerra inanis& vacua quia


cujus defcCbu (quippe iine

ei

dceft omnis lucis aduSjgratiaq; divina in ca agerc

non percipuur

qua nihiHmplen pot^ materia potentialis dicitur vacua, atq; nuncupaquaDcus dchtefcit & tii potcntiaHtcr paratus cil quoad nos revelaris tandcm lux pulchritudinisradijs in fe ipfum adhuc contradis in iliaagetCjatqi hanc quidcm potcnriam in adum reduccbat creatoreodem inftantc quo mundu crcare inccpit: Et qucmadmodumhicin tcrraablentcSolenoxftatimuniverlainvadit , llcetpioabienria Soiis leu atlus divini
tur quidc poten tia divina quippc in

(quemiapientiamappellamusSolc&ipforaundoantiquiore)iniimumipecuhhfmifpliiriiipo(uimus,incujuslatereiiniftroDici,fplendoris,&a(a;us fapienrixdivinaecrcpufculiicxpofuimus, que-

admodiiincjusdcxtrolocoveoppohtotempus vcipertiniipoll:Sohsdivinioccafumautmundifinedenotatur. In hxmiiphairiodiurnooibisexreriorarguitgiaduspfcdionis &iniperfc(f>ioniscujushbet crcaturas ta creationis progiciru quam gencrationis lcric. Sic quidem motus lapicn rix in

crcarionc taclus eft a pun6to orienris ad meridianii vigoris,inter

q perfedionis extrema eft medium

metcorologicum taadgcnerationcm quamnutritionc tendens,quod diciturincremerum qucm,


admoduminterpunifi:uperfc(5rionisfeuvigorismcndianum&illiicorruptionis&morrisieuocca-

fumSoliseftmedmiliudmcteorologiciiDecrcmentumnuncupatum,quodamorbo&putredinci
avitexaltationevcrfusejusoppoiitumtenditquoufqiadmortiscrcpufculumpcrringat:Hincditnm ellc^iiod Gmeratio uniusen: conuptio alterius ,mnka.(iaidmmy{i.enahic dchtcfcunt qux hocin locorecenlerelongumnimisforet.5(i(autem{pharadcnoratgraduiiordinempiogrellionisiii Aleph tenebroio leu parvo,unitatem denotant c,ad informatiocrcationc& gcneratione a nihil nem ipeciticam muijdi creandi cujus Sol oriturin Jod:quodeft Charadcr emanationis divins <; tenebris & iigniinumeri denarij,cujus finis eft Aleph magnii quod per nun>erum millenarium figmficatur ultraquemnoneftprogteiIio:itautVau,denotansSolem,argpitSolisexaltarioncminme-

&

pctioduma quoproccdendo dccreicunt, resquovfque ad unitatcm fen nihilum ac potentiam divinam ab a^tu retrogrcilio lit fa(5ta. Sphsra Tm4iadicattiesmundipatres, feucaufxincreatae &fupernaturales , quarum rtHcduplcxcftin mundo archetypcquemadmodum in mundo creato aqux divifae iun t ab aquis.Unde cum liis quaridic,&vitaepcrfe<5rionisfeu maturitatis aetatis

tuor literis triumphannbus


lijs:

iphasricis nomen Dei elTentiale explicatur quam exa(5tiiTime &non aDicuntur autem a Molai .is paties quia agunt in primas mundimatres feu principia ercata hau(i lecus qua mas in foeminam hocq^ ad totius creationem atq; produ(5tionem.Jod ergo correipondct OrienciSohs in hac fphira vulgari modo accepta; primum nHe afcenfum verfusmeridie Vau denotat,& 1 Vau ailimilaturSoli in meridie nHe vcro ulrimum arguitSolis decrcmentum,&ob id hu-

&

morisdiciipiiIitudinemnoi5tifq;&tcnebrariiacccirumfignificat.Atveroquatenus veramundifapicntia ftaiuitur Sol noftri h^mi(phaErij,eatenus movetur illt ab Aquilonc,in ipiiitu tcnui donecin

mcfidie exaltctur qux

eft raedia illa via in qua linea .^quino(5tiaIis mcridianum fecat.-Sic dici tur in AurealuxveiiitabAquHone&perAqutlonempropterDeuTnterribHemlaude:Hxce{\:fapientiaillaqu(i lob.}7. 11.

SelepredofwreH&fupcratJlellMluciveSoliiComparatapriereH,ntfieiia.imSzpiehsSap.y.i^.EIienim(bkndor
aluce ii.terna
parris Aultralis. PrffyWJincrcatorum orbi
cipit

&imago Dei -.ib.i^. Atq; ita a pun(5to meridiano Vau tranlit in nubes denlas meridici ieu mattesproxime fubijciuntur,quariiprior Aleph a^^tusre-

&patitur ipfiusJod.Primum
>T,

^ Mem feu Mem inirians& apertuin vigorem


Mcm

fibi requiii ta fufci-

pit ab ipio

He fpiritum fubtiliflimir & divinitate plenillimura, arguens dilpofirione mundi intclle(5tualis,que Vau & U? Shin feu firmamentu di vidunt a mundo elementah.Shin Tl? poftca corre'

fpondctitdionib. chara^fterisdiviniVaul &dcnotatSohsmundiEthercifeuftellaris diipoiirionc deniq; ultimii feuMem claufum &finiens,mundo elelucem cuihbet ftella: dantis q vitara

&

mentarirefpondens,vitam&vimfuamfufcipitabr\Heulrimonoministetragramraati,qu^ambo literae funt patres &matrcs feu principia mundi eleme taris: Atq; hoc modo creata funt mundi principiatria,eircnfificoprincipiorummere formahii &increatoruminfluxuin ipforu potenriam feu materiam.Deinde ad Proprietates denas principiorii increatorii defcendaraus quib. more diverfo
1><

Alcph (eu unitasin tresilios patru chara(5teres dilatata,in

varias raundi typiciregiones diftin^flos,

ijsa(5tus

&ptoprietates attribues,operatur:quarii quideraproprieratiicuiIibetaliq,Dei

eognome ei

xnaximepropriuattribuitur,&cuiIibetetnorainidivinolocusfeufedcs,di(ftaSephiroth,aifignatun Quinto igitur orbi infcribuntur nomina Dei decera in quib. diftin(5ts creatoris propriecates in mundi fibrica

comprehenduntur , qu3E quidem proprietatcs inipforum nominum fignificatione more vcro locoSephirotharum ordines expUcantur cii declararionc propricexprimuntur.5ww occulto tatum a6tuura in ijs,quarura prior eft corona &c.Atq; hic breviter recenfuiraus mundi Archetypici
furamii& imura,videl.a6turaincreatuin potenriara ab eodera.a^ftu creanda , cujusrmundilaritudo infpeculo per A.fignatur.Jam vero ad orbesmundi Angehcifcuintelle(5lualis jficpro-cedimus, qui
anno-~

ipi

SeCT.

I.

PORT.
m

II.

PaHS

III.

efle acannotatiu pcr litciam L. Adcauiascigo mundi intclle(flualisutpcrvcniamus,qux vitam illis duo lunt notanda , videlicet Angclorum ordines cipiunt ab lilis Archctypicis,dicimus quod pcr qaos infiucntixtranfcimta caulispnnurijs fcu Archetypicis, i?c tum dcmmiiprincipesipliAngeli qui uiHuxus illos ad mundum coElcil;em conducunt.

&

Ini'f/(fwcrgo("phxraHicrarchiarumAngclicarumordinesliiafenedefcribuntur,fecundum rationcmihamquanominadivinaproprietatesiuasaSephirothiibiproprias , in ordines angeloruminHuuntquas cumpoftca Aiigelus cuilibct ordinipr.tlidens, ad orbcs mundi cceleftis ftellarcs

conducunt,qucmhbct orbem Angclicum

naturalitcr rcipicientes.

In OiiaVit crgo iphxra nomina Angelorum prxpo tcntium exprimuntur qui vim atq; poteftatemjOrdinarionedivinahabcntjinriuxusaqualibctSephirothadccidentcs, dcorlum in iphxram coelcllem iibi naturaliter fubjedlam , conducere Vcrbi gratia Metattron conducit omnes iUos in:

deorium dc Scphiroth Cheter per Scraphin in primum mobilc; quemadcocvirtuteJah:ieuJehov,donaaSephirothaHochmainftuxa,dcoriumpcrcherubmm modum lumftellatum,medianteangcloJophicltran(portantur& ficincajceds; Atqueitainvaftammundi
fluxus quos F hieh mittit

ftellanscavitatcmdeicendimusquiperliteramB.notavimus. InNoK;jergofpha;raorbiumccelcitiumorbem cuilibetordinum fuperiorum correfpondcntemcxphcavimusveibigratia. Primummobilerecipitinfluxus, Merattronducc,iubterlabcntcs

perordincsSeraphim a Sephirocha Chcterordinacione Nominis divini Ehiehatque ita in citeris. Dcniquc a mundo coslefti in illum mfimum &: elcmentarem hoc modo faltu levi deiccndimus. IniphaeraigiturDwwwinfluxusrccenienturcminentioresquasinregnociementariinveniuntur.EtquoniamtrcsprioresScphirothaEprincipesdiciintur,utpotequibusperiona intrinitatefacrofanCtxquamexadiilimcrcfcrunturjrcliquaE verominusprincipalesefieaCabalillis&lapicntibusreputantur,idcirco apropiictatepriorisPatrirelat;teiIemateriale elemcntis attribuitur, nam potentiadivinadatutPatri fcu Alcph tencbroioquarincrcationeierevelans matcriam iftamina-

dtumreduxit:EmanatioergocjusaJod^inHcniapicntiamproduxit , cujus prxfcncia vicainZoDeindemedianceipiritu, qui eft quaiiunionis diaco^&cfleformakinelcmentisprodudlafunt glutenincerpatrem&filiumatqucintermateriamnumdiuniveri;ilcm&cjusformam,hxdua:funr limul conjuncli & unitse vidcl. materia cum forma Undc Sacurno receptivam & agglutinativam impertitus cil facultatem & in elcmcntis vim poihit connedtentem materiam cum i^orma , quarum
;
:

tacultates varia: in quolibet mnndo producuntur,ut vis naturamajori vel minori portione vires formx,vis impulilva ubi propter formac lucida: agcniis ubi eft mediociitas portionis m.iterix tisabundantiam,materia:veroreiirtentisexiguitatem,majorfItvioleniia: Vis vitalisin quapra:tcr dotesnaturalcsvitasinfluxusaScphirothaTephireth,qu2ingratia&pulchritudinc confiftit,impluitur.Vis concupiiuibilis ubi toitis ignis lucidus agensin fortiorem materiam humidam reiiften-

&

&

&

fic in cxceris: Atquc hx facultates ut cfli; materiah &c tem,producic atleclionem concupifcibilem illiformah,atqueipiorumunioni!ubijciuntur ,licetjam ab carum adionc &:paiJioncmcodem vinculooriuntur. Loco P'<ii?HoElementainfcribunturcumvarijseorumrcgionibusfubalternis,vidLl.Aqu.i, ignis,terra,aer,quorum quidem eire materiale formale,iimul atqi aftedionesdcicribunturin or-

&

&

quippe quod ciTe primummaterialecrataqua , quemadmo dumilludtormalceratluxieuignis, Aquxautemiiibtileerat Acr& eftedus unionisaqua: cumigneapparetintcrraubiSalignemdenotatcumaquaiimulncxuipiiitualiunitum: Atquc hxc eft primametcororumfeuimpcrfedemiftorumipeciesaprincipibus fimphcibus quaEiimteflematcrialc tam tenebroiiim quam limpidum & illud formale feu lucidum deri vata. Seiie Duodecima iecundus mcteororum gradus, protundius fc immergens in mixrionem procedit,narapriormeteororumgradus, quemipiaelemcntavulgari modoexccptanuncupavimus fquatenus non inveniunturElemcnta apud nos purajquodamodo mixtionem ampledluiitur. Vcr-

be ultimo iupenori ejufdem mundi

bigratiaintcrmetcorafalubriavitaEpabulurecenieridcbct:cujufmodieftaerillccujushauftu quotidiano vivimus,quippe in

& humidu radicalc quod


|)ermifccntur
,
:

quo eft lux occulta calidu innatum in quolibct trium rcgnoru rcficicns, illius lucis quaii vehiculum , ita u t in hoc meteoro ignis & aqua tennis atq; meteora tam falubria quani infalubria huj us orbis in ordine mcteororum inviell:

fibilmm numerantur Sicadlusvitxefthumorfubtfliirimusluccmvitalem inleveliens,quiinpabulovita:tanquam fcmen invilibile in Ipermate vilibili vchitur. Atquchaccluntmcteoraadani-

mam & fpititum magispcrrincntia.


Ordine deniq; Pemltimo ipiritus ex vitxpabulo elicitur ut illud cx Aqua & anima ex vitac a<ftu,V
corpus illa omnia includens ijsve divcrforium exiftens, excondcnfarione fumiterreftrisfqui niluleftaliudquamaqux&ignisindcnfamnaturam rcduftio ) origincm iuam habct , ipiritus ergo eft animae vehiculum , corpus vero utriufquc recep tacu, ,

qucmadmodum ille ex igne derivatur

&

lum.fpiritusautemiubtihsgcncrarionisvitsqueadtushucatqucillucpcr venas, poros

& mcatus

inreniibilcj^cxcurritmcorptjrefivciitaiumatumfjveiaanimatum. Hincineedcm/pixitupublico

PRiNCiriis Tertianis. feuuniveifali hujufmiodi vaiiagencrantur mcrcora,cx Variaaqua; & ignis feu /piritus &:

De

ipi

adus

five

fitfecundumnaturainkupra;ternatuiam,quoiuiT!quidemfi portiomajor iudeacjua aqucameleoraproducuntur,(i veiopars pia-dominanslit ignis&igneaproducunturimpcrfccTre mixta. Si mediocri-'. fiaiuola vcl humida vcl /icca lecundum naturam proprietatis divina: talcm luHuxum implucntis,Vcrbigracia:Elohimimplui[aBinah inthronosfirmicatem uiiionisi, cjni inihixusab an-i
gcloZadhiclinipha;ramS?.turnidiriguntur vimrecepcivam& congelativam&fixamfirmamque atque Iwbilem diipoil.ionemin re quahbct ei attribucntes,unde ad tcrram, ducciitc fuo D^mone Olympico,deorfum impluunturcjusetfcdtus, coiporaque acfpiritus, imo veroanitna: corporis

&

unionemrelpicit&curat.SimihterikinmundoElcmcntanrcgnum fuum principale tcnetin iiiedia aeris regione,ut influxus Ehich d corona in rcgionc ignis & Jah , ab Hbchma in itiprcmo afeiis orbe. Sic etjamin eodem orbc pcnultimo ScphirothtE reptcm infeiiorcs fuasinfluunt virtutesme,

leoraqucproprietatifushauddilTimilia, iniftamfph.vram dircdc

& peipendiculaiiter fub

fein-

tundunt, vcrbi gratia ElaChelcdpcrDominationcs, vchente angelo Zadkiel , fuas iniiucntias cfFunditin fphaeramJovis,quiindeadinfciioraimpluunturlibcralitcr,vim naturalcminfimsaci lis regioni dantes,a qua mcteoron falubrc difl:um,& vita: vapor deri vatur a quo Ipiritus in tcraus 8c
naturalis,quieilvaporvivificuscalorcnaturaliiT)ifi:us,aquooiiturMeicurius vitx; quicftgencrationis radiXjfcatuiire folet. At vcro Elohim Gibbor aSephiroth Geburath qua: denotat punicio( xiem , inflaic per poteftates^^ducente angelo malevolo Samucl talesinfluxus vitce oppohtas ) iil

fphxram Martis , qui quidemplancta indedicitur malevolus&infortunium miniis, utSaturnus proptcrfuamficcicatemcongclativainmajusiiuncupatur. Agunt crgoMartisinfluxusinclemeiii ier,6w eftundunt in inferiora vim impulfi vaiti & ignis violentise plcham , quam cjus j^.imon Olympicus deorfum in elemetitum ignis condicit.Undc in utroque mundo exhalationcs pnctcrnaturalilercalidsjinlalubritatemfccurafcrenies.cxcitahcur, px quibusmeccora ignitaaccenduntur,tarti
corporis tabes, marcor

vifibihautcomec2Trabcs,ignjsperpendicularcs,quaininvifibiha,undeiequuntiirpcltcs,rerrx Sc aridi:as,quas fames concomttantur , fcbresin Microcolino, Eriilpciai

&

&

&c.atqueitaprogrediendumeftcumc2cerisi F/riwwdemumfpecuIirotameteoracujusIibetcorporisfive animahs five vegetatilis fcudcnique mineralis,ex quibus juxta naturae lcges comporiunrur i explicat. Gujufmodi lunt Mercuriui cujus auchor cft aqua ab Ehich produda , Sulphur, cujus principium fuit lux fcu ignis crcatus qui , vimfuamaccepita Jahinfluenccafuo thronoHochma.&Salquodeftutiiufquevidchcct Mercuri)&Sulphurisunio,abEIohiminfluxa. Eftquefalterralimphcillima &:omniumcorporuin qiiafi centrum^taenimfcribuntphilofophi.quodcerraemacroebfmiccntrumfitpurilTimum &;abinquinatione fecurum. CiECera vero meteora ejurdem olbis funt partim falubria , & partim infalubria (ecunduin Sephiiotha:proprietatem a qua impluuntUr. Atquc hsc liltiraa fphjcra cft iiieccoron ultimumicumaceriapropinqua jfeucaufaproxima compofitionispcrfcdt^ta/n animahsquamvcgetabilis & minerahs,quarc hujufmodi metcra licet in (e fint imperfe<5l:e raifta,tamen quoniam propinquius acceddnc ad compofitionem perfe<5iara ideo raagis compofita meteora hoc cft caufe pcrfcdienaiftionifeucompoficiompropinqu^nuncupantur: &in compofitis dicitur Mcicurius humidum illud radicalc quo cnutritur agens fcu caUdura innatum quod eft Sulphur,& Sulphur cft illudagcnsquodoperaturutformainmateriamfibiadaptatamadcflecflenfihcum compofiti,& Sal,quod de his duobus parcicipaceft terra illa centralis quac attiahir a quatuor elemen tis partcs ad

corapofidonem&augmentationem neceflarias, lindcquodhbetcompoficum habccpromcccoris fu:figenerationipro;;imis ipfum Mercurium , ex partc aqusfubcilis , &Sulphur ex parce ignis
iubtilis,cx
terra: fcibtilis,cx quo, tan quam a ininofecreto,corporiscongeria5animsquepra:did2tabcrnacuIum,cxordiumluumducit.

quibus mixcis fic aniraa,& Sal magis fixum ex palte

ter-

Exqiiibusequidcmpatetquod adcujushbfctcreaturae compofitionem caularcmotiflimafit Deusinterquem&illaspLoximasmulcsahaeinteireeduntcaufcEinccrmedix.qucmadmoduiTiinipfofpeculoluculcncerexplicatur.


Decaufisergoplimarijs,increatisfeupiincipijs fuperfubftantiahbus, nempe ^ Jodn Hc ^ Vau & n He ulcimum mentiortem ampliirimam fecimus in Secltonu Prtma,Portioiwpn>a Partispri,

inlibristribus,qiizsin{p[\xi:a.teniz hujuslpeciuliannotavimus.

De matribus mundi in fphaera quaxta fpccuU expreiris


lortionis
i.

verba luculenta fccimus in SeQionis i.

Partisfecunds hbris trms.

Se" nio.i.PortA.Partisprirnlib.iXa.^.8cPortu)nisfaund<t,Seilioniseiufdem,Partisi.ca.^.^.^.6.7.S.&p.Ubici^

Dccognominibusdccemdivinis&Sephirothisquzeijsfubijciunturapertelocutifumus

jamagiturdeAngcliscuihbctSephirochxparticuIaiib. &eorurainmundumcoelcfteminfluxjbus.Decorporibusimperfedcmiftis.qu^mulcisgradibusdiftinguuncurinfphsrislpecuhmundi ciementaris,{ermonera quidem fatis fufum in Portton.tertia,Seilion.prtmit jzii.^vimus,qmh.incecium


libellumdedicaviraus.

Atnuncad Vulgaremhujus fpccuh ufum atque praxim

levj

quidem

fakii

defcendemus.

Experi*

i9^

Sect.

I.

PoRT.II. Pars

III.

Expermetit um primunii Dejenfmfeumyjlerij occultf-uocabuH cuiufque Hebraici


myentirone c^ reyelatio?ieJjocquefolapatrum 'Jod n He i
t^Aleph
"3
3

Fau isr matrum

Mem i^ '^Shm^tampr^fentium quam ab/entium


contemplattone.

Mlrificumquidem lumenfecumafferunc vocabulis Hebraicis horum charafterum vere (an* ctorum&formaiiumtamproelentia quam abfentia, quippe quibus fignaculiscorumfcnfus
luisad pidiv-s feu

arcanum cirenliiicum pero-ptimc diligenter intuentibus,cnuclcatur:Nam quod impriliccras mere formales attinet ( qu2 & rotundae dicuntur propter rationes a nobis ivip(.ni:.,a]lcg.\tas)intclligendumcftquodquatenusilIiEluntprincipia oranium principiorum,in
iecretus.fcu

quibns conlilbtcflentiaunicaincrcata,eatcnuslinedubioearumprcEfcntiamy(leiiumaliquoddi-

vinum

in occulto vocabuli,in quo rcpcriuntur , delitcf citjatquc ubi horum charaderum plures in\'eniunturibiluicdubioma]orisdivinicatispra:fcnciacxiftit,quamviscommuniiignilrcationeHe-

braica nonita aperte cxplicatur. Verbigratiain hoc vocabulo n^ Jah nihilpntcrquam cllenciadivinarcpcricurrAtqueetjamniM^Jehova, quiquidcm charadlcrcs folummodo conliderantur in divinacflcntiafinculla charaClerum creatorum feu macerialium conlideratione, undceflenciam divinam folummodo denocanc.Hisinexccllcnciaproximeacccduncmatrest^ Aleph )Z Mem Sc M/ Shin quippe qua; f unt quali proxima & primaha indumenta feu vehicula di vinitatisin natura Ucanimast Aleph lucidi cft^ijod vicaShin^Ueft Vaui ocfpiricusincernuscreansMcm, eftr;He. Undc ubi hi duo charatlcrum Ipecies ad invicem mifccancur , ibi exceliiirima cft illius proculdubiojvocabuli incencio fcu lignificacio myfHca & quo magis pacres in vocabulo abundanc co ctjam iiobilius xftimabicur voc.ibulum Verbi caufa H^mK Ehichin quo Dei pacris ellcncia & proprictas
, , : :

{pccul.icur'2'n'?SElohim,DeusSpiritusStiSl:us,feuDeusAquarum.Ubi Aicmhnahsaquamdc(k in cxceris; Unde characlcres rocundi cum macnbus nocans cum i n &: .^ unicur HTTK Eloah , denotanc lOivinum adum in nacura. Simili ccjam racionc ii fbla- matres in vocabulis rcperiuncur,eo

&

magisreminnaturxmyfterijsfublimatam denotant quo vocabulumeam denotansplurcs contife ch?rad:eres iitius natura;; Sic in vocabulo D^^G^^T. coelos vidcmus "a Mem apercum U Memclaufum, quxfunchieroglyphica aquarumcenuiarumSc denfaium. SimilitcrSliincftlucis fjgnaculum, quaadoinanturccehatquer\hieroglyphicum mundi fpuitualis eil coslorum caput, mundiquevica.SicMJ^O^I^Sol.duascontinctinfematres&iterum matrcm luminofam bis. Unde dcnotat quod ut H" J.ih , fcu r\ir\' Jehova eftprxftantior rcgni archetypici feuincrcati cirenna, ita & '\i;'Q^ Sol in regno typico & creato feu natuiali. Ell enim Sol piinceps vifibihs atquc imetjam perarcromnium creaturarum vilibilmm mundi. Dcnique ubi omnes hxlitcrx abcile percipiuntur , ibi quidem parum boni vel faltem luminis externi expedandum el1: Incegnim quidem voluiTien de horum charadlcrum formalium pra:fencia vel abientia prof crrcpoflumus. Ac vero noftrum
net in

&

quidem minime eft circa eos f olos verf aii inftitutum,

'Experimentumfecundum,De admirabilinumeriSephirothici explicattone^in quo


porttones aquales repenuntur cuilibet Sephirothicaproprietatt

correjhondentes.

NOncftnumerusinmundoinveniendusin tot partes xquales divifibilis utcft milleodoginta,quippc qucm in venimus in portioncs dccem cuilibet Sephito thx reipondentes parciendum.Sic quidem,ejus mcdictas cft 540. At veroejus parscertia eft 3<jO.Sccundum qucm numcrum
,
,

dics anni dividuncur.Ejus pars quarca eft 27 o Ejus pars quinca eft ii6. Ejus pars iexcacft 280. Ejus pars odava eft i^^.Ejus pars nona cft 120 .quod quidcm cemporis fpacium aflignavic Deus pro xta.

tehumana.P.irscjusdecimaeft loS.Paisvcrodecimaquincacftyi. Tocenimfaciunc22. literx.idjundxcum^o.Portisfapicntixjficetjamangchfortcstotiustcrrx fuerunt 72. fccundum Cabaliftarumopinionem.Namfccundum Cabaliftasex numeroTccragrammaci cricur^z.exquibusy^. angeli canquam cx fignaculo crcacoiis , eftluxu quodarn divino ,producuncur. Dcniquepars c;us
vigcfimacft54.In hisproculdubioilliusnumcriporcionibusdecem.myfteriadccemSephirocha-

rumcomprehcnduncur.nacurasarchccypicaspropriccatcfque divinasin hocmundo reprxfencanexertius cbuccinare funt conati. tcs,quod quidcm nonnulli Rabinorum antiquorum clarius

&

&

Experimentum tertium, haudfpernendum : de trium Sephirotharum


fuperiorumcum
c^terts untone.
capitis fcptimi Sed.i.Port. 2. Partis primx progrcftu IN magis circntialium

nexu triumprincipalium , dc ratione Scphirotharum cum cxteris fcprem fequcntibus &cum eatHm eflluxionibus diverfisininfenoradifcurrimus, quib.etjamrcsoBinesmhosmuiidofubpoteftatctriuxnquidcm
fupe-

&

&

Dfi

PkiNCipiis Tertianis'.

,^j

fupeilorumSephirotharum&nominumijsprajfeQentium fubijciprobarepofi[umus> Etquamvis


feptemuitn=na:proprietatesdivinaefuaspropiiasdicunturhabereiniiocmundooperationcs attameneicquidcmomnesadhastresSandaEtrinitacirelaraSjUtresminusprincipaiesadiilasqu^funt magis relcruncur.Hic quidem perfonarum nexus rcrum ijs fuppofitarum concatenacio in his tribusvocabuiisHebraicisoptimedifcernitur,videhet "MDC) "^QO ^BO Numerans, Numerus^

&

Numeracum,ubi O Samech refercur ad Sephiroch, Cheter, cui praceft Ehieh & Ej Phy ad Hochma cui prardominatur Jehova & "\ Resh ad Binah cui Elohim impcrat. Ut crgo decem inveniuntur liters m tribus di dis vocabulis ita certe qushbct didarum lirerarum rcpencur ter in dida iicerarum
,

fericocniminveniturinlocisi.4,&7.Dini.j.&8.Acdeniqj*^in}.(5.&io.ubimiocononoiVaa manetinioconexusleucopuljE.Jam vcrolideorfumafphaEra Sephirocharum, qua eftfcxtaacircumtercnnajinfpeculumnoftrumpraefiguratumdefcendendo numeravcrimus,invcniemus qui*


pcrtinere ad n fcu Chcter cuiEhichPater infanastrinitatisordinerefcrtur. Porro etjamin mundocoElcftifeuflelM Iarilocii.4.&7.eireferuntur,hoceft,primummobiicJovis&Venensfphxra.Suiiihterinmundo elemcntari,loci 1.4. 7. eincmpeocorrcfpondentj videhcccignis elementum iniima Eiementi aeris regio &ipfum regnum Animaic. Ex quibus fatiiquido conltat quod propnetas Scphirotha

dem iocos r .4.& y.videiiccr ordines Serap hin Dominationum &principatuum

&

Chefed,cuiElpr2dominaturfehabctmeodcmrefpe(5l:uadiiiamChetcr,cuiEnichpr2cft,quoit habet ad ^.atque ideo Chefed influic in Dominationes,qua2 in ioco quarto fe habet ad Seraphin cuiEIiiehiraperat.Sicetjaminloco7.ScphirothNctzethinfuaquahtatercfpicitCheter,ut 1. per 4.re(picit7. QuEecrgoperpendicuIariterfubtereminentChefedinvcniunturin quatcrnatio numeroa Chcter. Qux vero fub Netzeth comprehendunturin ferie feptenaria repenunturin quolibct mundo. Porro etjam ucad hicroglyphicum charadleris Q Phe veniam Cqua: lecundam in tnnit.ateperfonamrcprcfentat jejuslociinmundointeiiedualifunti.j. 8. quibusrefpondent ChcruArchangeii,quorum quae Cherubin fubjacent in mundis inferioribus, in numcro bit!,Poteftatcs
fe

&

binario rcfpiciunt Hochma qui' Potcftates in numero quinario refpicit

Archangclosin oftona* rio.&inmundocoElcfti&elemcntarieoslocosintueturquaelubHochma, Gcburah & Hodfubijciuncurcumregnovegetabih.Charaderccjam^^ReshpcrfonaeintrinitatetcrtiKrelatuSjlocosfiTipherets in 6. bi vendicant }.(J.& 9. Unde ei rcferuntur Binah in 3. Jefodin cj. vel Jcfod cum

&

&

&

MalchutquatenusMaichutcftreceptacuiumomnium. Simuiatque omncsproprietates qujefub dictisScphirotisponunturadlpiritumBinahhabentreiationem, acque ecjam regnum minerale. Quibiis viderciiceatquod tres priores Scphiroths cum nomimbusdivinis ijs prsfidennbus vim habcnt in fc totius mundi & cujuslibct rcgionis iilius Porro erjam quod reliquaE 7 .pofteriores Sc:

phiroths lunt ijs fuprcmis quafifubalterna: hquet. Hicigitur veros atq; cfrentialiftimos habemus
iniiuentiarum fupcrcGeleftium iu haec inferioraafpedusiilisAftrologorummultisgradibusantcponendos quorum arcanasfignificationes , fi quis ehccrc potucrit, Ailrologix tam Jnteliedtualis

quam

coeleftisatqjctjaminferiorisparticepsforet.

Hicergomaximumdehtefcicmyfterium,quod

quidem omnibusrevelare ccjamprofeBuni & nefasforct.


Indcxtracnimradianone feu con;uBd:io cC refertur unitati & * feu fextiiis afpedtusz.& A feutrinusalpedusnumeroternario, qui quidem afpeftus corrcfpondent tribus Sephirotharum dominis.ex quibus caeterae radiationes dependent & Hi quidem afpcdus boni dicuntur, Porro a,fpeftui Qrefpondet 4.& alpedtui quinario 5.& ad f extum numcrum rcfertur oppofitio. O O
:

Porroetiaminradiatiatianefimftraquinquiiisafpetusrefpondetnumerofeptcnario;UtTro(fta-

vo&Anono,atquetuncinnumerodcnariofcrepctititerumunitasa A ubiredituseftfadtusin rf Haecquidem eft vcrus ftellarum idealium afpe<ftuum ratiojquarum formalesprogreflus arduum& difticilc eft indodo , imo vero & huius mundi doailTimis fmc fpeculatione debita diflingucre,aut
fibi

aut mundo propalarc.

Bxfermentum quartumiDe Natianima conditione

diJj>oJttione.

HOcetjamfpeculo vulgariquadam rationc confidcrato , nati animz difpofitionem quodammodo pcrciperc non eritdifficilc :Siinprimolocorcfpexerimus planetam iilo dicprsdominantcm in inftante elevationis Solis fupcr terram, loco cujus planetac aeftimabimus Solcm
opcrati-

tcmilIodic,Dcindcplanctamafccndentcminhoranativitatis. Coilefto igitur planetxdiciloco in fpeculo,in eodem arcu furfum afccndendum cri t ufque ad orbcm Sephirothicam, atquc ibi pcr
cipietisinfluxusfuicaufamfummamatqucprimordialera, confiderato etjam fuoafpc^tu cumoligineipfiusqusercndumcftpofteaquinamplanetatotiusccEli eratin dignitatibus fortiorinmomento afccnfus Solis fupra tcrram : ejufque fedcinventa, furfum ctjam af cendatur ufque ad Seplri^
tochamcjus,ubict)amconditiocjufdematqueafpc6lusfuiratiofpcculandacrit. Utigitur invcni-

musSoIemillodiecumScphirothacjufdem.cumplanctapracdominantc&Sephirota fuainftatUj conditionis & radiationis intuitu convcnirc aut variari,ita etja de eonditione , certitudine au t con ftanti3,atque etjamde pietatc, cUmcncia fcu faevcritate aut de nati fortunio vcl infortunio di vina<

rc fas

lj>6

Se'CT.

I.

PORT.

II.

PaHS

Ilt.

tc fascrit.Verbi gratiaDie Martis percipio

folem afcendentcm. Unde naturam ejus dicoefTe Maf< Halcm: quaiein Martisarcuafcendoulque adSephirotham Geburah; quamfcio fortitudincmSi potellatemcumfsveriiate&punitionearguerccujusinfluxusquiaab AiigcloSamaclconducuntmvioleatiam,rapacitatem,crudelitatcm&:hujufmodialiadcnotantincorporeanimahi'emelincluii.Porro ejus afpcdus cft quintilis cujus origo ieu triplicitas elt Hocbma feu Jehova in quoafpe^tulevcritasmmatur. AtveroeodeminftanteoftusSoIisinvenimusquodJupitcr plures habetdignitates in coelo cujus Sephiroth feu influxuu fons eft

Chefed cui pr^dominatur El: qui quidem efl

afpedustnplicitatisaereae&benevolaecujuscaputeftChcfed inqua amorabundata cujus fonte Seraphin fiigunt (uam virtutem amatoriam fcu amorem fuavem;C hcfed ergo denorans clemenrii, nam influentiiiacriab El clementia& benignitate quam pleniilima; lunt , in dommationcs eam.
virtutcm impluunt,quos rademangclus bonusZadkielrecipit&deorfuminrcgJonemJoviscon-

dxmoncs diverfo modo in inferioraconducunt,atque ita tcrvidi atque violenti Gcburahinfluxuspioprietace oppoiitainfluentuirum bonarum & benevolarum iplius Chefedcontcraducit cujus

pcranturigneauniusvisacrcaalteriusfuavitate permulcctur malevoli Samaelis adtus,& violcnti criedus,bencvola iplius Zadkielis virtutemitigantur , Dsemoncs quidem Martiales.illorum fphaetaejovis

induftriafraenantur&quodammodocompcfcuntur.VisimpulfivavinaturaliamorisvinnativitaeritmaximainftabiUtas.quippecujustraniicus ciitutnavismaninconftante

culointrapacislimitesretinetur;AtqueitainfortuniumuniusaIteriusfortuniocorrigitur:Inhujuf

moditamen

jad:icaca,nafiJovisvirtusincoeloeritdebilis,Martisverofortis,cuncnativitacinfortuniainfequun-

tur.qux iteru Jovis exalratione fupprimuntur.Deinde qu^ratur Horolcopi ftella dominans ejusSeafpedlus arque naturas dc cujus fecreto ulceiius hocin loco no loquar;nec dicat fcrupuf>hiioth olus quod multi qui in eodem inftantc nalcuntur complexione Sc natuia differant,nam ejus rei ra-

&

tio,cognitolecreto,facillimedemonftrabitur. Porroetjamfiduoplanctacoppollci &difpo(itione Marte in acthere gubernanpra vi concuriant in nativitate Vcrbi gratia Sole orientc die Sarurni

&

te,extremum faepicule nati infortunium denotat.ardamq; Ipiritus vitalis&naturalis coardationcm &incarcerationemdenotat,niIiDominusHoroIcopi, hoccft, ciprscedcns hora nativitatis pct fuos influxus moderaturi At vero e rcgionc Sole orientc dic Jovis Venerequc in codo praedominan(ic

dominoqi Horofcopi faufto ominc rcfpiciente,contrariam denotat fortunae nati dilpofitionem mediocria mediociem. Atque femper natura proprietatis divin^, cjufdem Sephirothx , tripUcitas cjufdem atq; afpcdus limul atq; Angelorum ordo.dux influentiarum angehcus,atq; tum dcniquccanquamcaufamagispropinqua, ipfeplaneta cum fuis darmonibus Oiympicisquiprxdido ducilubijciuntur fummacumdiligcntialuntobfcrvandi. Huic divinationi multa alia occurrunc quiealibinonimpedientenumincdivinoenucleabimus. Hicetjam vosdihgentimtuituoblervate vehmus quod hocin loco a pofteriori doceo ad piioiaafcenderc,hoc cft a nobis notiore,ad notiote

in hjEC inferiora;cum

ranaturs,videliceraftcllacrraticanobisnotaadfontemillumaquodeftiliantinfluentiarumftilIs Deusper fua opera mirabiha a quibus afcendcre debemus , dignolcitur non

mathematica,&IinealiafcenIione fcdliiblimationcFormalipriufquamadfontemfummiboniattingamus.Sic dicimus Horofcopum cxaltacu licct non altitudinc mathematica clevatus fed digniQus autem lit hzc iUa occultilTima cxaltatio.iplls tate formaU non mutato loco ncc dimenlione quidem Solis revclatur qui inente exalrsti veritatis vifioncm intuerc conceflum eft. Sed ad rem rcdcamus.Dicimus quod fi nari vitas Sole fub terra currente lit fadta,ftelia erratica loco Sohs occafus allignata ci attribuitur planetaq; haemilphasrij inferioris nobihor Ipeculatur ea ratione quo didlum
:

cftty/>tTwrj6i.Multaquidem&ingentismomentirequirunturadhujusarrisAftrologiC2myftcria enucleanda quac hoc in loco omittere nobis neceflarium atquc aequum videtur,quoniam volujnen fortalfe intcgrum huic ncgotioalibi Deo favcnte dedicare nobis propofuimus.

ExPerimentumquintumy T>e dij^ofitionis

^ incUnationis ^feucomflexionis Ele^


compojitiontj Jute

mentarM corpom nati cognitwne (^decaufa


corporaliif proptnquiort.

INomnibusfaciendumeftutantea&partim inregione elementali fub arcu domini Horofcopi & parcim fub illaplaneta in coclo praEdominantis hoc clicere poffiimus Vcrbi gratia fit planet Horofcopo pracdommans MarsjfubcujusarcuiBmundotlcmentariinvenimus quodcau&pro pinqux compofitionislintigneae, vidclicctmeteorafulphureamultorumgraduum, undecorpus icu compolicioncm elementarem igneam & biliolam arguunt. AtJupitcr fortiorem in coslo locum obtincns feipfum mifcet cum ignea compofitione Martis unde dicimus quod multo Ipiritu aereo
;

& vivifico modcratur Mattis fcrv0r,quoniam Jovis meteora elcmentaria invcnimus cfle cx parte
acrisinfcriorisjcujus contaduigniselcmentansviresmitigantur,promittitquevitajvaporis

cxu* bcramium,ex quogeneratur Mcrcurius vit vifibilis in fanguine.At vero quoniam viocfons vidcUcct

Db pRiNCipiis Tertianis.
IkeiipreSolfe jungit

Ip^
reddendum
vii

cum naturaMards,ideo fortior erit Mars in

fuo effevtu ad

diipofitionem magis calidum

& fulphureum.

Demultis alijs di^vination^ myfierijs qua yera O' firmali hmusj^eculiin^


Jj;eSiione enuclearipojfunt,
cognitione tcmodofiartifta fitin ea verfatus,nonvalgarimodocujus cftexteriora capcre intcriora vcro omitterc, vel cum cane /fopi umbram eligere , iubftanriam eflentialem negligere J Verbi gratia.Quomodo Angeli cuilibet nato prsdominantis,daemonil"que tamOly mpici,quam efolui poflunt,

MUltsetjamaliae qujeftiones (eu dubitationes hujufmodi Aftrologis veriilimi

lementariseifubjacentisnaturafitinvenienda;

QucEnam

fit

fortior animavitalisadtus

innato?

Quis erit alicujus hominis dies magis fortunatus vel infortunatus ? Pro hac quaeftione confideran* ds lunt Sephirotha^ domini Horofcopi illius hominis & dominus diei petito prsdominan tis.Quis

deduobushommibus bellumveUitemmterfefacientibus alteri pra:valebit in aliqua contentione.dic aliquo pracfixo.'' Ubi Sephiroth nativitatis utriufque cum domino cosli die dato fortitudo & debilitas coniideranda cft.Et multae aliae momenti quoeftiones viitute huj us fpeculi refolvi poflunt
plura de hoc Ipeculo univerfali verba facere

quashocinloco,ut&aliaanobisrelatavuIgoquidem vanocxphcarc non contendam.

ridicula (fcio jforet, quare

^uomodo hocjpeculumuniverjale in quatuor charaSieres magninominis


qrammaticum matribus quatuorijs correj^ondentibus
tncludttur.

Tetra^

PRimafphxrafpecuIilequencis denotettriaptimariafeuarchctypica prfncipia qui Mofaici pa- tresvocaverunc,ubi unum charadlcrfeu principium bis repetitur,videlicetriHcad cujuscxcmplar divifae luntaqus luperiores ab aquis inferioribus & cuihbet charad:eri increatomaterproptia fubijcituraquibusreliquaprincipiafubalternaincermcramfimplicitatem&compofitionemcomprehenfafuo loco fupponuntur , quolibet nempe fecundum fuaeproprieracisracionem fub quolibenUbi cum illuminatione Mem initians incipit ab K Aleph lucido.Nam incipit mundus in Aleph Mem initians 5c finit per O Mem finale &claufum in Aleph tcnebrofD,nam occidenlucido,per teSolelupremonecefleeftutmundiluxiterumredigaturin tenebras, unde utAIeph parvumeft initium numeri ( videUcetunitas,^ficetjamAIephmagnuseftfinisquod denotat numerum mil* leariumultiaquemnoneft progreflio.Sicortuseftmundus,ficerit&cjusintericus fimodo Aleph lucidum fpiritum fuum lucidum fc ipfum in tenebris abfcondendo a mundo rcmovcat.

Speculummundiminusrjedmagisuni^-verjaie: inquojjtharaprima denotat tria


primaria (^ ArchetyMcaprmctpa , i3jiib quolthet cutufiibet principij chara^
iere^reitquaprtncipta inde orientta dejcrtbuntur ordtnejiibalterno.

Spccu-

xp8

Sect.

I.

PoRT.

II.

Paxs IIL

Speculigencralis dclcriptio.

Mrd la nox
:

INfpcculo prscedenti Macrocofmico apparet quod occipcrit mun Jtis ab Aleph lucfdo, nam il luminatur Mcm incipiens ab Aleph lucido delinit vero mundi forma in Mem U finali ubi lux in tenebras iterumrevertitur,nam Aleph lucidum fe abicondcndo,in Alcph tenebrofo mutatur. Aleph ergo eft rerum principium,cftque earum linis uhimus: Eft Alpha & eft Omega,eft unitas & cft numerusmilliariusultra quem non eft in Arithmetica dimcnfio. Sicortuseft mundus atquehaud fecuseritejufdcminteritus, videhcctrcmovente Alcphiucidovultumfuumafpiritumundano Sc fe ipfum in tenebris abfcondcntc, hoc cft, a divino f uo aduin potentiam divinam remigrante AtquchincfadlumeftquodAIcph morcHermaphroditi deutriufquefexusnaturaparticiparc
;

dicitur , maris vidclicct

potentix & matcria:

quatenus cft acflus & forma , & fcEminsrcfpctftu ; Hincdixit Mercur.Tnfm,P;/ni,i.

M.es utriHfqutfexus^cutiditate pkmfi'

Spccu-

De

Principiis TEHTIANIsr

199

Speculiprdi(ai ad naturam Microcofini relado7


]\^.e^ld4.r:

P-.

Mortis Corruptionis Vigor.


]

de ambo a Mercurio Trifmegifto haudinconfulfe Detfilij nuncupantur. Atque itafinem buic volummt nofiro impommui: Reliqua vero duofequentia ( quorum fubjeSlatu epitomem in huius volumtnisprimordw breviter recenfuimui ) fuo ordine, Dtvme mmimpropitiante,lumen videbuntyAt mihi in-^ ter Imfit5fit,tam corporU atque etjam ammt reficiendi caufa,quam negotta mea mundana <td vitam vtflum^ meffariacurandtdefidenoaltquantuluiiirejptrare: Spero equidemoputhoc

SIc faftus eft mundus ad imagincm Tetragrammati, fic creatus eft Homo ad cxemplar muudi,utt-

meum a

fcehx recepturumajpeiium,quamvifab ignorantibus

& invtdis

vera doBrine filijs faufium atque

qutppe quorum eli maledtcliombus &probris qtiem-

piam ftipraeorum captum exaltatum injufie afficere )

laborei hos

mcos nfui

& contemptnt conmendatos pottus quam


abtlloipfofacra-

prxmij tufit honore coronatos irepro certofcto,utcunque res fe habebttpatientiaftipattu atque confctentia fecura mu^ tiitus,in animo meopacifico iubilabo,forteque meapropria contenttis.vanisque mundi aut honoribusautopulentta mi-

nnnecuptdus,folummodoutinpacereJpiretn,& Deo meoopttmo

maximo revera inferviam,

fan^tfimoUhovanumtneprecibusfptrittiivivottnprefutxopto.lncHtusalarHmumbra
hucvfque cecim &femper canam.

CNi^J

S.

'^-r

?
.*..-

1..

.**ih.-4*^- "^

*fcL.

You might also like