Professional Documents
Culture Documents
-}
f)
Xi.
^*
Research
Library,
Institute
http://www.archive.org/details/utriusquecosmima02flud
iill iii
i i iii i iiliii l li
r'i|Mi'iiirni[""i(i''rMii[i[iii|f
II
IIII
III
IM
III
M II
IIIII
I I
IIIII
TOMVS SECVNDVS
gjj SVPERNATVRALL NA
TURALI.PRtTERNATURA
LI
ET CONTRANATURALI
Traciatus tres dislributa:
Microcofmi hislona, in
l? ^
' s
!,
AUTHORE
17 S
3 J j
- i 3
ROBERTO FLUD
alias JcFlucti
.
ll
a *
3 '
* f -^
0 .
^i^.
/ it
|v
^^^3
.-
'
MAXIMO
BILI,
HOMINIS INCOMPREHENSI.
K A T
G
gKATyLABVNDA.
conditor, creator
Mnipotens rernm
mi incombenigni-
parabilis,quiexinfignitua erga
hominem
Uumquodtimmodofinemomnmmfiatueris: quippecmratio-hKifoi.
<^Ariji.pi.
ammalproyidum^fiigax^acutum^memor^rationui atque
confilii
plenum,ad-
"
d
''
'
Men.
Ai/^/.^i.
^^'^^;
^fii^--^.-
ammaltta
fun.^.
ei"
da defi:endat,ommaque
tllt
quatenm antmiejus
'^'^'
tntenttonem nulla aeris caligo cofundere.^aut terr denfitas ejm opera tmpedire
<r
O R A T
o
Jehova,Es Deus
cujusnomenincftabileritbencdidlum in ieternum. Immortalescrgo & juftiiTimasCanimi Sccordisfacrificiis cuir adorationehumillima prseuntibus)cibi gratias(6 fummaj^terna: atqueinfinit^ benignitatis Domine)agit tuushomo,tuacreatura; radioinenarrabilis tui fplendoris decorata pro immenfa tuaerga
gGwj.ie^euiyiniilericordia&bonitater^^quodtu Da^dalius rerum condiroi
>>M.Trif.
exemplar&fimilitu
dinem eum
k^{" r
'
priEparafti,dirpofiiifti,formafti,&
'
propriis
]ob. 7-
1 o.
G<
6.
m creatione ejm aptajli (jrfhperfiibjianttali tuafaptentta itaperfeafi,ut creaturij cteru,quas m mundum produxijit" piJcibHs nepe maris^
argiUa
njolattlihtis caeli^jumentu
reptdtbiis
*Gin.9.t.
cajteris
anifor-
Ncim J^iritus
tuus^o
Deu
iUum
:
exornavit
'
ffio
manuumtuarum operafiibjeceris,omniaquefuhpedtbus
iis
^pf.ij-n.
dedignatus,'^rf^/Z^//f/(ejus viadele-
&.3il\Jis)firmeJiatuensatquee_fficiens,ut
'Joi^Hii. hoya,Jiifientas
i]ob.io.ii
cum
cadit
manum
" M.Trij.
':
Cumergo
tu,quieslummus&primusa:ternitatis Dominus,
univerficacuminadignitate& fulgore inexplicabili{edens,ad tuu propriumfpecimen& exemplar eos affinxifti,ingentes & debitos
in tuas laudes fonos,famigerabilia prcXconia,vocesqj fymphoniacas imprimis ebuccinet
Macrocoimus, adliionibusque
vivis inii-
do&tremendo(divinaMajeftatepleno)facrofin6lamtuamvoluntatem tonitrua ejus reboent,encomionqi & laudem tuam inftar buccinarumtuaeomnipotentia: exertarum per orbem univerfum
promuU
G R A T
A B
'l<J
A.
&
non fme
ftrepitu
&
mura &rugitusmagnosedantmariafpiritu fccretacommota,quo tuam conditoris & crcatoris fui omnipotentiam, & imperium tono gravi atquc ftupendo exaltare percipiantur,& prxfenti^a tui,regis fui, gaudio haud communi perfufa, motu propoftione commenfurato, fluxu& refluxu ordinato
flu(ftibus uridofis
hafmonia
con-
damenta viva
honofem
\
videantur,dccore metrico proportionibusque idoneis in campis Ely fiis pratisve sthcreis coram te,igneo fuo imperafaltarc
tuum
&
lartitia
mundi ipiritus(vera
hylac
les)igncisquctuisimprc(lionibusfcfubjedum reddat
brcdcformes,hylaqucinanis tuo vefbo
&
fobomyfticos
&
hova & infolita exagitentur,& ex nihilo aliquid efficiantur Denique coElum,terra,hyla,abyflus,fpiritus,feu aqua; irivifibiles,marc,
fontes,fluniina,pIuvi2e,gfandines,nives,tonitrua,fuIgura,venti,&
cun6laaliaMacrocofi"niadvenienti3,Iaudcs
&encomia
tua^o Elo-
Microco(mustuncpr2ftare,qua iple Macrocofmus in infigriium tuarum laudum ceIeDratione,que fecuridum a Macfocofmo stefnitatis Dominumftatuifti,dumini ipfumcujufque Maciocolmi myfterii porcionem inclufifti ficrofandoquevitJe fpiraculo immediace aboreefflato eumimbuifti?
*
Quidetiamrriinus potcft
homo
f/dr,ideotuimprimis&
fummojure
honoribus,precibus,ficrificiis,
p.tJj^ef-
&
ab eo honorandus es,quippe qui ex infinita tua in illum benevolentia, * non modo eum tibi (imilem creaRiMque
gratiflimis gratiis
'"''
<"
V erum etiam
lapientiamj-^cuam (/
''f.^
^^"'"-
^^ls9
*
!
croaam attnbuat.)
Nominief^otuo
DeusU &
17 \\ JJ
fortisexcrcituum)^ Hominisfetra,profugnaculum,rupisquefola,adquem
\&
O R A T
O
dans grdtiam f^
dignaSjincly tas 2c illuftres offerre,aut illud lionore dcbiro celebrare,autpra[:conia de te meritahabere poteft,qui es totus in totOjSc
totum,quod eft,cum omne quod exiftit,id en'e,quo fruitur,atehabeat? Qu.is,inquam,mortahum facrofanclam tuam
nignitatem, manfuetudinem atquc mifcricordiam infinitam ex-
primere,potcftatcm
&:
ciammundopropalarc,juftitias{anctqarcanumrcvelarc,pra*fcientia:inenarrabilisrationemcnodarc,confilium profundumdctege-
rcjprincipium
riam atque claritatem fulgurantcm dcpingcre,veritatis pcrfcd:ionem promuIgare,do6trin:c atque fcicnti^e complemcntum dcmoftrarc,Iociatque fcdis nobihtatcm dcclinare,inhnitatem oftcnderCjfapientic-c altitudincm comprchenderc,in voluntatisftabihslacrarium penetrare,laudes tuas deniquc atque dignitates incomprehenfibilcs ullavcrborumcloquentiaautcalami ornati argutialatis digne cxtoIIcre,aut honoiibus decorare poteft ? Et tamcn modicumdehis omnibus ex lacrarum literarum fonte,atquc origine na finemagno ftupore & admiratione haufimus Occultam enim effentistuasfacrofancfla; difpofitionem etiam fervum &: antiftitcm htxod. jj. tuum Moyjen latuiflc lcgimus,* quippe cujus fkciem '-uidere ii '-invere nemtncm potuijfeunquayn verbo tub inviolabili confirmafti Atusep/74.- nim & operatua funt mirabilia, 'quatcnus difrupifti robore maria,pcrfregifticapita cctorum inaquis,& conquailifticapitabale:
:
& torrcntcm,&: arefccifti fluvios vaIidos,paraftilolcm,ftatuiftiomncs terminos terra:,ipiam *Eftatem & hycme
nXjfundafti fon tcm
^]t>-9"5*
tu ordinafti.^-rransfcrs
montes.commovcs
]o
utnonoriatur,ftellasfignas,coelumextendis,ambulas fuper mare, ""of^^js Artlurum, Orioncm & Plejadcs, 'cfficis ergo,6 Jehova, res
.1
tcrram,interdicis foli,
magnas,adc6que invcftigabilcs,& mirabilia,adcoque innumera. Si nobilestuosjin y^gypto a6tus confidcremus, 6 quam Itupendi
f uerunt
ac famigcrabilc red-
dideruntillinomentuumexccllumperuniverfum orbcm tcrrarii! Si miraculare{picimus,qua: coram populo tuo publice in dclcrto eattribuere
didifti,omnestibigIoric?&omnipotcntia?titulum afcribereatque h
cogimur:Quot
vidloriis ineftabilibus, 6
Deus
cxer-
cituumvcrctriumphaviccxcrcitatustuus
fpiritualis atqueccElcftis
G R A T U L A B
U N D
A.
lotuo adveiTarum turmas & cohortes innumerabiles^hiftoria tuj lacranobisexuberanternonfincadmirationemacrna rcliquit. Benignitatis ctiam atquc mifericordia; tua^ abundantiamreg^.rqui-
agnorcunr,
ll'^-'-*?^-
^ ^'"^Ht-
n^ mu/tus
bentgnttate,non
m ternum Ittigans
qudm alti fu?it coelifipra terram^prteyalet bentgmtas tua erga ttmentes te,qudm lon^e eH ortens ab occtqu ficundum tntquttatem noflram
refers nobis,fid
denteytam longe amoyes defecitones nofiras d nobis^ut mtfceretur paterfiliolum, mtfireris ttmenttum te
:
nam
memor
es^ ti- . .
*
puherem nos
tetpfium
efie,0"c.
proclamando
Domtnum
alarumtua-
^ ^''^'
Porro fortitudincm poteflatcm ' tuam imminfam denotat hber totius veritatis, quum tufis folus ^^4!^*^ D u s fortis ijttx homtnis, robur (^ Ccutum W, ' rupis robufia feu petra ^Z" ^ ^tuos abfiondentem.
' ' *
rum umbra
&
"
y
''/
47-
tum
terra
p/6gl.
*J'-
fiensfirepitummartum,&fiemttumnationumifiibtehabens duas curruum myrtades,<iT multa mtUia Angelorum^ an numrrus eH turmis mtlttibus
'''**
tuis ?
<tT tu
Vc fis^.
Jah?
*"
le^'"^'''
'''/'7-
potefiaseH admtrabtlis
^ mtraculoftejitntttiaoperationes/ quatenuscor^'
Si tu erqo
fe-
"*^/'o8.tj
\!^''^'
hova,&
te
qtitcquidnjisfiicis,tncoelis
n^ tn terra,permanat omnes
ahyffos.
Majefta
teft?
tu(6regahflimeJchova,vcre atque unice Dcus atque imperator, fceptrumAngelorumaccoelorumgerens)emonte tuo Sinai Ifrae-
ro
ff pfaim.
O R A T
]jfJ5
^^^
utfuhrumtz pecudes :
refolutu.
^uando qloriaadornatus
^'"" '4+ i
lc
ram
".
coelos tuos
ut furnenty
<
M'j
Tan-
i"""
y.-L
^" ^^^j)gf^f
Maximtis ergo es
m Dtut.io.
n pfai 9 5
.
Nam tu es Deus
coeli,(s^ cali
Deos, Dettsforttf
Deut. iQ.fifnuj,maxtmtt^s,potentiJflmits.,Jiimmeformtdahilis.
Cujusfunt
pi chron
i?.ii-
^ quicquideH tn
ea.
'
Tua
esi
magmtudo^O' potentta,<^
^ tnterra,
Tuiini
omniain capuc,nam divici^ &g!onaa facie tua iuntjin manUjinquam^tua eftpoccllas magniiicandi&confirmandiremquamlibec. Icaque nuncDcusnoItercelebramus te,&laudamusnomencuum ijioriolum. Si nomielljehova^regnum^uc qui te
excollis fuper
niscuiftupendiefficaciamlpeculemurjquisiiludracis admirari,exqp//.
*Cum
nomenjeboyxlaudentomnes coecoeloru^
qutefupra
omnes^ignis^grando^niXyexhaUttOj^-ven-
Proverh.
celec^ aves^juycfies, n;irgtnes,fines e^ pue7'i laudent hrent nomcn tuum Jeho^va^qma editumeHtlludfohum,cuju4decoreflfupra
'*"
coelum iiterram.
rohujia,quo accurrensjufiusin
effi
u-
tp/i/w.j.
cum
u p>/.ij.
X pfaUi.
Wfj,.^,
eum ttapafientem,ut egere non pojflt.' Cutquerependisficundum optis fuum^ cum fisexaltator<C^depreffor: Nampoculum esi tn manu tua,<i^ 'vinum turhtdum eH,plenum mtxttone,ex
extfientem (jr glorta captit ejtis extoUe^item, "
terrds.
oppreffis.
'
Namomneopustu
^"
Iec
16
cum omni re
occulta^fiye
b Proverb.
Nam
uttu juftus es^juftequoq; omninodilponis^necjuftitiajtu^quicquam refiftere poteft/quippe cujtts prtnctpiumefitua potentia. ^Tibi ^ or ? igitur,6 Deus juftetnbuimusmagnitudinem,quiaomnesvixtuas ifunt jus, qui juftus permanes & rcclus in xcernum. Prxcerea,(i
prasfciencix
*pj.ii%i.
&
'
G R A T U
elatiis fiSj
U N D
A.
,r
tamen deprcfTum arpicis, quamvis altus, c lono-inqtio pr.Tno{cis -/iProbaJli enim hommem , t3 cogno[cis ejus federe (C^ /Mycre
(^ coguationm ejus CJ^ omnium njtarurn
e longinquo ^ iter ejus
ejus peritus
es.
''
'
^'''^
''
^ Teftis
cni
m es remim
k.
e^ cordis
'>'
'"
''^/"'i^.-.
'
Nam a te nibiloccultartpotesi,
quatenus o- t^S.r,.
'''"''"
culus tuus qtucqutd rerum eH^ruid.et^c^ abdita tn /ucem productt,' cimppe: qut tn coclis fupra, d' tn terra infa cognofis meretrtcem , cauponem
ijffa~
ganurn.
Encomiisergo perperuis adornatus arquc clevarus fis, 6 fapientiflime & vigilantillime Dcus , cui omnia revelanrur,
potcll:.
Similiier
"'
con/ilii tui
pro-
"^^"f^n
cum
iS injiabiles coqttationes
eorttm ?
"Quare
&
fiiiis
noftn^
'"'
l^'"'
fint cognita,
cit igitur
tamen myfiertatua nemint fmt reyclata , fuffihomini hoc rcire,vidclicec , 'quod tuum confilium fit
occulta
"'''''^
u.,
flabiie
& permanens,
c[ui|-)pe
Es ergo timendus
confilii fecreci
^'
&: formidabilis
6 [e-
hova
ad cujus
talibus attingere:
quifquam
ulla rationis
,
perfcrutari
auc
coano-
quaccnus rcrum omnium auchor exiftis ante omnia extiteris ? ' quippc qui ab aterno extftens ^.^^^ * fuifti ante mundi prtmordtum:Nu\\\i ergo procul dubio habuifli principium,quatenus principiiprincipiumexciciflij^ dcfinemnul/umha- lEx.d,^,
fcere potefl
j
cum
cu
brns/egnabis in fculafculorum:^x
hominis acque rerum omnium gui tur,quoniam ' quicquid f-acis,idipfum permatiebit in pcrpetuij, qaodquidem,nifi tu ^Eternuseffes,fierinonpofIct:Hincergoper:
'^'
^"-i-
h-
cipimuSjteprincipio finequecarere,&quodconfequenrerfummo
jeternitatis
fimi
&
Cujus
nomcn benedidum
(it
lau-
qui folus cum Filio &Spiricu cuo esab ^ECerno iw fublimacum a?cernumabfqueprincipio&fine.Porroancemdurumacqidifficile cric gloriaj cux perfectionem merico &modo digno depino-err, 'cumcuceipfegloriamcuaminccrnam fcrvo Movfivifibilem led-tf derenoluerisiquippequam nemo videre pocefl,dum vivjc. Ec ca-
'"'"'''
^*
menaccepimusexfacrisruisScriptis,'quodnonnuIlis
ria
Nam
.Moyfen gloria
oculij
u
hp/75'j.i-jrn
O R A T
intuitus
eft.
O
tuam ftcunda^il.ine
Komen timm,o
Deu
majcftace
m mHndo
.
mAznum eB^^
tngentem tuam glonaintlldflrando expnmens,fi-angis fotentiits,(^ miracuU adculmen perducts : Imo njero glori tu effecins nbique tn mtmdofer opera
'
''/^^'^'-
tuafiupendadeclarantur.
'
Nam ipfi
coelt
ra
manuumtuarum declaratfirmamentum, Gloria ergo {cmpiternatibi a creaturis tuis debita rarione attribuarur,aquo,inquo,cumquo, & per qucm exiftit omnis gloria,majeftas & potentia. Quod ad
'
1
veritatemtuamattinet/ nmne docemur^te ejfi fortem t^ '-oeracem? Non Nitij.ij. ri r J n entm es homo^qui menttatm\aut pupts hominis^qmm pceniteat : an ipje dtxtjtty
yp/:}i.(j
^ non
ap/i.8.
^n de nuentate
Es ergo
D Eus
juftus,fortis&verax. i:)o6lnnsctiamitqjrcientixtua:am-
^Pf-ii9 P/1I9-
plitudmis,quam ampliilimarediunt Scriptur^ iwx fandce teftimonia. " Nam tu erudis jufittm^i^ doces, qua '-oia ambulaturusfitjinfiruis , tnquam eum fiacere pUcitum tuum 0* deducis eum per terram pUnam^ etque confiltum dare confiteyifii, * quomam tu es njcrtts rattonis O*
, ,
d'p/145.
'j
fDeut.i^.
Borum,' docens praltum i^ bellumiqutppe cujus frmtme, ^ fofua dux maqnm bel/ator in^viciifiimtis eytafit. ^ Samfonfortttndtnemfuam comparvtt,
%]ui 14.
^t^^J ^['^
iW.j.51.
j.
'-uirosfoU
Gedeon
vifti circa
adipfum
mEW.ji.
j-^5-5
nNumn.
t5
iamafflatuhommeslcientiarum imperitunPropnetasmutatilunc
^-n
i*^.
fic
r.
^'""^*in(ignes,
sjrov.
X.
J.JJ
i^rophetis.
Scientia ergo
tu
&
intelhgentia vera ex
orc
,
tuo
"JMjy
'''
procediti
Nam
'quia
Deus
eft loci,
'
Ff6i. j4
imo vero hominis cogitatio eam dignc & vere, prout eft,explicare non poftit: Nec autem docet verbum tuum literis perpctuis mandatum , ''quod
mortalium
,
& fedis
i.Re^. ti.
Vir.
^ quodtotus
es coelo
<(sr
'
Excelfior
entm
**
inmtensambuUs.
"
Et
GRATULABUNDA.
fuper alas venti,ambulas
13
&
facis
angelostuos ventoSj&miniftros
'tuosignemflammantem,&tu randemtangendo montesefficij-,ut fumcnt & immittendo fulgura tua difpergis eos ac cjaculando Saivummebc 6 Jehova fortis &c fundis eos. fagittas tuas formidabiiis & fecundum mifericordiam tuam infinitam me
j ,
miferuminillodie tremendo,horacjue ftupenda ampledraris precor, in qua tu fumma majeftate cum timore quidcm & horrore
iniquorum,&: gaudio inenarrabili elcd:orum,vocemagnaaudituque r.erribili, & gloria vifu ac alpeclu immcnfa, majeftateque omnem imaginationem fuperante & excedente venies ad fufci,
tandos mortuos,
uc captui
&
ad judicandum omnes in
Infinitas
fit
jufticia, icquitace,
etiam
tua tanta
eft,
humano eam
fit
lubjicere
ma-
gnicudo non
& in
*'''
'^'"^*
in
,
nodc
intenebris,
&
ubique:
es
ficut in
pra^cedentibus narravi,
O quam infinitaeft tua elTentia & bonitas quam perperpetua dominatio & durabilis potentia Jehova fempiternc Deus mi gloriofe & honorabilis. Neccerte minus admirabilis,inmus.
,
comprehenfibilis&infcrutabihscft:fapientiatua.
tenusaltifllimis ccelis altior,fepulchro
terrsE
mcnfura, marique ipfo latior eft,plcnc inveniri nonpoffit; '' *N6nnc opera mirabilia fecifti in fapicntia tua ? ' tjus prp- 14 * funditatem, quis invcnict , aut quis potcrit ufque ad finem, ' ^** " inexhauft^ tua: omnipotcnti^ ulla rationc pcrtingerc aut pc^-vc-^jo^.uu.
nire
?
ejtis
ortftm
cumfuent ab
njiit
anttquiSi
(is*
mul frov. g,
1
to tempore
apud
te
'
fojfedtfii
eam a frtncipto
,
tua
imo
certe
^ antefeculum tnunB^fuit
coelos tbt
(^
ah^^'
erat^cum fiatutfit
am-
bitum
apud
componens,
(^Hiis cjus
rit
,
quippe
nemo
qui
aedificet
fi
iticluferit
qua cftinhocmundo,re:
fi
ipfius
pretiuminquiramus^-^^illudnonnovithomojquianon dabitur ilIaproauro,necponderabiturvalor cjus argento,ncc poffunt lapidcspretiofi,aut nitida gemma,aut adamas eam cxajquare. '^Nam kJ"* iiejusacquifitiopraefi carhunculis,quiim prettofaetiamfunt ejtis ^o<,quippc
qu;e
'h
hp/.tii.iQ.
O R A T
faclt
o
& animo-
qux ''femen
vitias Iiabet in
ciomo
jullitiampeipctuam,cmcitqjutlux:
in tcnebris luceatjgratiolaeftjmifericors,jultaJiberaIis
i]eb.ii.6.
f^
perires iabra
fccreta lapienti,mcq;
i^.'^'""
Sclapienscoram tefierem Quid etiani in voluntatis tua: laude eloqui poiIum,^qui quicquid vis,facis,&: nemoteinterrogaturus
eft,quidaut curita
fiat
facis
Imo quidem
,
,
bone
,
voluntas tua
'Parati,
& in terra
ficut in ccclo
&
&
ficut in fpirituali,
inquam,
fint
uc
non fufficienter lecundum animr &c fpidchderium)cxtollcre non dchnam,mi6 ver6/"cum 1'rophecancicis
,
ta
Regio
^ Jehova laus
Deus bone
& gratiarum acftione te laudabo. Sit ergo tibi, honor & gloria in fecula fcculorum. En ecce, & milericordia pleniftime ego tuus homo,
,
men-
temmeam(fublimem & nobiliflimam mei internipartem)tibid/:bito tributi loco , tanquam Imperatori meo lupplex offero,
,
efte(ftum,uttuis viis
mamque infimam,
five*
tuia-
'*
fandamhuc atque
ter fubjicio.
iHuc iTioveatur,ex
8>c
animo&
cordetibihumiliinvifibiliter,
Pro divino
d:u,quem inde a
nativitate
,
quam
vihbihter guftavit
meo gratias
agere geftio,
tefubmifsc orando,precibusqueaffiduisfolicitando,utfidci,mifcleu
abundantiam per fjiiritus tui afflatuQi montibus sternis Sion in mc elfundas, utita
inme
comprchcnfa,forticer,vi-
beacoruerigar,&contcplatione
lasta
in hac vita,vifioneq;
certa&
inlallibili,perveramrefurrcd:ionc in vitafecundaadfupercceleftc
G R A T U L A
(inimammcam,alisaLireisin fuo
xix ballamic;EpIenitudine in
U N D
A.
if
primam & {olam numeri creati unitatem, hoc eft,principium,a quo primum infufa eft animameaafimplicitateinmateri.-E multiunitatem,& fimplicitatem refurredionecompleta refurgam. Sis mihi, o D e u s,oro poteftate & fortitudme rupes ,fcutum,atc]uemunifio,ut fentiant inimici mci,me fub alarum tuarum umbra tegi, pr.Tfervari atque feliciter
gloriftr
tudinem^adineriarrabilem lux
memofpiritu mco
tuas
perpetuumretineatur&charadlcribus
rabile
vivis ci
infculpatur:Vene-
rigatatquegubernetprovidentiatuainviismeiSjdumegoconfiliu.
cumadmirationeadorem,asternitatem
mundo
pr3;dicem,incom-
prehendbiles glori^ divitias extollam,& veritatis perfeclionem univerfo terrarum orbienarrem: Scienti^& do6lrin^ tuarmecapa-
cem reddas,utego,facrofan(fto tuo lumine illuftratus,mihi ipfi bene cognituSjte more tibi accepto&gratoatquedecenter revereri,
altitudinem tuam admirari,loci
& fedis
nobilitatis
&fubhmitatis
pulchritudinem meditatione congrua diligentifilme rimari,infinitatis myfterium in ecftafi meditari,mfcrutabilem fipienti^ profunditatem omni populo, clangore quah buccin^e promulgare, permanentem tuxomnipotentie,voluntatem agnofcere,acdeni'
&
nullo a^votcrmina-
traderequeam.
Necunquam
ceflaboegohominisfiliusoreaperro
procIamojTu SoLus
Termaximus O Jehova Es D eus, qui fecifti coelum & terra,mundumq; homincmq; ad tuam propria
Tu
go HOMINIS
FlLIUS.
i6
T R
Contenta A C T A T V
Internum fcu anima, chjhs
ejfentiaesi dif-
rmpyrci/;^J|j^j^",{^^^^
dtatur
l\^^^^.
^thereiW<?rV=g"^"^*dicttur
1)
pofiticnli
tnO
plicis> quate-
^Vitalis.
^,
nus participat
denafura coeli
fAnimalis.
,
L.lementaris
{-
Priori Metaphy
fiCA (-rphyfiCA
.
l^ldolum.
Microcofmi hi
(loria
)
^x ternu corpus
quo
feu
,
Conftitutionis ratio.
enarra-
in
<..v-
J
1
duo
jHarmonia , quapmesejmn^^^^^^
plicantur , f/
delicetejus
concordipaxe ad invicem
l %^/r-
Internum
Traclratushic
m
.
fCreationc.
|
demicrecofmo
corporeope^ratio, ///;
l
Gencratiocc
qumim
Geometriam,^*<e eU animxintelleclHalis
tionalU intenttenum enucleatio.
&
ra-
Te-
imaginativ operatio.
& ntturalu
'
p^^fol^^f'^<^^^&^*f^'^^^'*^^'>^p'>^'*^f'^^"^^'^-
nttur tn por-
ruminjpeclionem drebfervatienemitfdagatione.
Chhom2Dtiim,quaaccidentiapt^fntia,praterita
tiones feptem
diflributafcili-
cetin
vattone rimamur.
phoniacA animadvertuntur.
I"?
luci.c
R. C.
HOC
vit.a
EST,
a nionte
verbo cjusJesu
Christo
hujus compofitionis diiroIutionem,& gloriofam tandem atque triumphantem a Spiritu fando per verbum
refiirrecflioneni^.
^^)^
'^yJ.
N ecce Le^ores
lucis
m diyino
m traUatuprmcedente ipjim Macrocofmi Jic tn hoc Microcojrni^mcertis quafihominum opmtombus dejormatamy<^ m <-vaeccejiguram e^gtemqueyUt
rurfum mu-
tuo
ruac male cultU ^os argutia calamt rudis atque impohtt fcriptum non
rttis mfptcert.
Faxit
D eus glortoJits,ut octdos '-uefiros novitatis forte cuptjucunda ejujdem contemplatione permulcere
queam. Vos ergo tn hoc opufiulo meo Microcojmico faufit atque propttti adfitts
oofecro,utYeltquaad culmen <(^ exttum felicem perducendo, ea '-uobisy Utttta
commendabo ,dum
con-
Valete.
R.
F.
TRA-
'
TKACTATFS
De
T>
M F
INTEGRA MICROCOSMI M O N
H A R
1
A:
InfiSitenes
dmfus
duas.
CPartreMetaphy^caat^ui)
InquaTHm
rhyfica,
(*
c Roco
t-i i
NpQf^erJore TechmcafeuC^
(^
hiJloriajnccincliatquelucftUfiterenarratitr.
ArtificialU
^.^ ^S^ ^^e ^"S^ SS> ^&fr- ^^ *9<^ '^3' C3-^JS<ir ^5^ ^'j* t*^
Contenta
TKACTATVSl.
S
fPucedeiia
E
S
C T
S
O N
l.
lib. i/c^.i.
ad tjm crtattonead\ur>Ui((
li^il
de ^\i&U\j.i.(c&.z.
In Microcofmi
fabrica
fCompofitio,deqa}th.y
duo
feuatnma.
\
|
.,
Uintconfi-
deracione
dignavideticec
,.,
tria
fcil.
eam
Exr in fC*n/^ir.dequaIil).;. V. <juo noCotiftituentia
tatur
<io,
^"1'"'"^'*
videl.cjus
/
I
Idl.eius
(uarnom*ftufymmttria,deQ\iihb.6.
^ Mentv in corfore ,
de
quu
Iib.3.
Animtfenfitivtftu in-
qua
^
pma
incorfort,
de
agifur
quolib.^.
Internum
in
fComfofitio
\
<^
de
j
txttrno,\n
in
TtiflutammtwcoTfortvifit-
quo
tur
dtu
obfervafcil.
j S
M*,dequahb.io.
L^oi4fior. dcqualib.U. ^
fjui
[^HjrwfluM.dequalib.iz.
R.
TO
TRACT ATUS
SECTIONIS
L
I
PRIMI,
I.
T.
De
l
nupaeris divinis.
A ?
T>
M
dif-
fen huiiisfubjcciiproiludmm.
Uoniam
in nobiliflima
humana:harmoniam ablque exadiffima melodi^ &: fymphonis mundanie/eu microcofmicx cogniiione verfari impoflibile arbitramurjfimiter de numero,pondere menfura (ex quibus mundus,&: ejus anima miraculofa concordantiarum ordinatione atque concatenationeconf]antur)flnedebitadivinorum,formalium&abn:rufbrum numerorum contemplatione myfticaqj harmonie fimplicis infpedione ritejudicareautperpenderenequimus(quippeq)omnescompofitionesfymphoniar, rerummundanaruefrenti^,vita:,&:ahimuiic2mundana;&:animata:efFed:us, 2bhisnumerisdivinis&origina!ibus,tanquanumerusab unitate,pundu a hlieaScconcordiaab uniiono derivanturyidcirco imprimis & anteomnia neceflarium ex)flimamus,infinito animi &:ingeniiconamine,im6 vero indefangabih ipfiusmeutisdivinxfervore,precibusetiamafriduis&: fidehbus prxeU!itibus,ut profundahorum numerorum divinorum meditationeatquetum poftea fincera harmonixfimphcis,ab iis inefFabihter fcaturientis contemplatione & inquifitione ad completam horum cognitionem feliciter perveniamus.Quod quidem quoniam perfici,& ad culmen atque exitum felicem apriore perduci impoinbile cenfeturi quoniam eu m fecundiam ejus eflcntiam nemo unquam mortalium defcribere aut propalare potuit tam enimabdita
&
&
abflrufa funt Majeftatis divina: myfteria) noftriim utique erit (quibus propter mentis&ipfmsverbidivini fruitionemhaudquaquamdeeftimmortali-
confequendtc facuItas)nofmet inopia laborantes&ignoranti^ tenebris obvoIutos,virtutementisiunobishabitantiscaptivosredimere,abobfcuroluininedifcedere,immortalitatem adfcifcere corruptionem fugere Qupd
tatis
&
quidemutingenue&perpuIchrefiat,mentisnoftrxacuminetenebrarumcorporalium fifluras penetremus,utapofteriori tandemunitatismetamattingamus,lucisjugum(fumrnapulchritudinedecoratum)infurgamus,infuperftan-. tialem mentis patriam faltu levi infiliamus, fcalam Jacobxamalacriter, fed
caute
20
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
cauteafcendamus.D.Pauli alisfpiritualibus(virtuti fpiritusracrorandli innitentes)ad tertiicoelivitam&lumen immortaleaflurgamus,&; finumcrorum fuperfubftantiahum arcana fecundiim Deitatis eflcntiam oculis intelleclualib'isperfpicerenonpoirumus,iistamenTrinitatisglorixideam,iconemfeuexemplumfaltemintueamur,numerosqueejufdemdivinos5cformaleicummaterialibus(fummadiviDitatis facrofanda: revercntia Sc adorationepra;eunte)
comparemus, divinos cum mundanis mifceamus, mundanos cum humanis conferamus:fic enim faclus efl: mundus,fic creatione propagatus homo:Ab hominisigiturharmoniaadfymphoniam mundanam atque tandem (illam mundanam rationis pennis tranfcendentes) ad divinam afcendamus: Atque
hac via,cognitione a
poftieriore illa elicere pofliimus,qux fcientia a prion
im-
poflibile erit captui humano comprehendere. Nos vero ordinem cognitionis a priori fequentes, tanquam a principio ad principiatum^^inteileclis rebus hifcepriusapofteriori)methodi prazfl:antioris caufla a numcris divinis &.iim-
plicibus,harmoniaquefimpliciirimaabiisconflataexordieniur,ucipforurTigu-
o:
|Culisdivinamentisacieilluminat^'sundiquecircumfpiciatmetaphyficus,
ternas,&dcillisadindividuadefcendentes,fimihterpra;dicamentorumderivationes,ortus,prxdicationes,relationes,&:pra:cipuetranfitumpra:dicamentifubftantia:ageneregeneratiflimo,in particularium multitudinem ibeculetur Logicus,memorize denique fiducia (non fine candida mentis contemplatione)litefarumelementariumordinisatqueoriginis,fyllabarum abiisderiva-
tarum propagationis vocabulorum a fyllabarum unione ortus,actumpoftea fententixfeu orationis effluenti^ cx vocabulorum ad invicem debito modo, nexuatqueconcatenationepromanantisrecordetur Grammaticus:atquehi omnesrcrumcundarumoriginesatque exiftentiasab unica &:folaillamyfticaradicebenigntfcaturire,&modoineffabiIi(fcdcertifllmo)dcrivaritandem vultu manifefto oculisque apertiflimis perfpicient atque difcernent.qux mo-
nasmonadum,acmonasfummadiviniflimaquenuncupatur,quxeftilleDus folusSctermaximus,acujusfonteomniatamcreata,quam increata(&inmultitudinem profu(a)mentisdivinxacie effluereatquepromanareanimadvertuntur. Nam [\ ad res Metaphyficas contcmplationem noftram convertamus,inillisha:cunttas radix radicum exiftere reperitur,cum fit Deus Deou M fummitas fummitatum, bonum bonorum fons fapientiic &: omnium
T<.
radicumorigo,intelligentiaintelligentiarum,omnipotentiapotentior,ingeni-
taabalio,bcnignitateinfinita&.myfticamensi
DE DIVINIS NUMEPvIS.
rum eflentix
{"uperfubftantialis
zi
iit
primum
obtinct locum,cum
unitas
i!la fa-
crofancla, a qua numerus divinus procedit,6c in quam revertitur. Denique excrafuanRcirentiam in res materiales 6c creatasmore imaginationemexce-
dente profpiciens, e fulgida fua radice Angelorum chorum, Dxmonum turbam,atqueanimarumccetumimmenfaproduxitmultitudine,&: fapientia fua inefFabiliinorbesrutilosignequecorurcantescohortematquecomitatumeorum quemlibet difpofuit. Similiter phyiicas mundi creaturas conilderando,
,
e.^squedebitomodorefpiciendo,monademhancmyfticamprimumintereas locum obtinere inveniemus,cum unitas eadem non aliter iit numeri denarii
radix,quamcentenarii&millenarii,exquibus numeris mundi fabriceminprimordioconftituiiIe,&:jam permanere inferiusdeclarabimus.Hinc apud phyficosprincipiumdivinum,naturainiinita,6cnatura naturans,principiumprincipiorum, /ydus iyderum, lux luminum, feu creaturarum lux undique collucen^, fpiritus fpiruuum,Sc ipirituum opifex atque effecT:or,mundus mundodepreffor nuncupatur. rum,dux,gubernator&direcT:oromnium,axaltator Tempus etiam fuam originem ab hac radice non hahuille negabit Philofophus,quatenus hxc monas in fua natura fempiterna,8c abalionongenita,rerum omnium creatarum principium iinis feu & exiftit. Quare etiam a
&
&
dictaradicemyilicafuCipnncipiufiVizwfjaccepitilinequanulluunquamextarettempui; CLimn.unc,iitejustetminus,aquodeducitur&. movetur,nonaliter quam linea a pundo. Sinehac etiam radice non eiFet logica relatio,cum
nullarationeFiliumdicamus,nififitrefpec1:uPatris,nequeiafuper(ubftantiali-
bus,ubiPater dicitur fui iplius,feu ex fe ortum principium,nequeininferioribus,cum,ibihxc radixiitabftrufum entium femen,feculorum parensjacvita. cunda producens , cunda bono ac bonitate fui ipfius replens atque fatians.
ininiinitumexoririatqueemanareobfervantur.
hxcradixfeumonas&:unitasfitunum&omnia,unumautemomnium,unum
anteomnia,& unuminfeipfo,radix
centrum praEfencium,prxteritorum,&
iimplicita-
rumnumerus,unitas&numerus,acunitas,quxomnemnumerum
tepenetrat;naminTrinitatePater eftineffabihs,incoelumempyreumrefpi.
ciens,eftmensmentis,&animaanimarum,atquemagisdeorfuminmundum materialem profpiciens cft naturanaturarum. Oadmirabilis ergo monadis feii unitatis difpoiitio,quse cum iit exiftenti^e retum cauiFa atque origo,quid tameniir,noningenii,im6ver6nementisquidemacumine(abeaimmediatc
profluentis diicernipoteft,autrationeullaexprimi.
Attamen
eiFentix hujus
naturamirabiliiin unitatis arithmeticx contemplationerationi noftrxluculcntcr explicatur: unitas arithmetica omnium numerorum communis
Nam
gnumj&
vifibilis
2.r
T R A C
T.
1.
T.
I.
B.
T.
vifibilis&cpariumexpers: Atquehinceft.quodhxcunitasinfemiiltiplicatanj-
biridix,quadratum,cubus,&:c.&tamenfempcrefl:hocidem Namutcunque multiphcatur in unitates nulla tamen ex unitatibus produdis eft m.'jor aut minor unitate radicah,neque eft pars minor fuo toto.quoniam nonmuhiplicaturinpartesfedinfeipfam. Omnium denique rerum eftprinc pium&finis, dum tamen ipfa neque principium,nequefinem habet.quibus exiftat,quoniarn nihil uno prius.nihilque uno poftenus. Unum ergo omnium rerum principium eft,&, ufqu t ad unum omnia func,&: ultra ipfum nihii exfftit. Porro etiam omnia,qux funt,unum ipfum, tanquam fuam radictm deliderant,quoniamab eo primum procefterunt, 6c de illo uno exneceliirats participant: Hinc ergo eft,quod omniaadillud unum redire contendnnt quatenusab
, ,
eoradicaliterprofluxerunt,qua:quidem regrelfi ),atq;in primumprincipmm reverfionunquamperhcereiur.nifi plurahtas 5c multitudo iM-adatim &.pcdetentimeisexueretur. Hujufmodiergoeftiilamyftica mon..dun;^. iTionas,unitas unitatum,prior fimplicitatis fummitasrerum omniumfcmen&icentrum, omnis expers fubftanti,omnium principium.radix atque origo.principium,
inquam,omnemnumerumcontinensanullocontentum,oinncmgignensnumerum.nullo numero genita,pater omnium^pacer fuiipdus, piter tilii unigeniti Imo talis fi ultra,quam imaginari poteft meni huniana,cftunitas,unum & monas illa,fan(fl:us fanclorum,fummitas excelfitudinis, & Deus deorum,
:
quifupercoelicacumina,&:extraomnemmateriicexiftentiam infolio &:throno fuo corufcante immortali gloria l^tus atque repletus couftanterfedetjtonumillumfacro(anclummyfticum,ineffabilcm,Sc origmalem inionansmundo,cujus pulfatione,ad:u 8c afflatu unifono ac uiiiformi mundus 8c creatura: ejufdem variis formarum concordantiis.quibus exiftant ik. vivant,imbuuntur harmoniieque rerum elegantifllmx atque exertifrim.^(bibulas mentisaurespcrmulcentes)exaudiuntur,&: inrationis humanx penetralibusconcipifitur atqjreconduntur,cujus melodia; ineffabili,vocequeac verbo efficaci(Spiritu divino undique afflante)macrocofmi compages gaudio quodam faltare, proporrionahter tripudiare,8c quafi profiliendo vivereobfervatur,ftelIa:c]ue
tamfix^,quamerraticx^(acfilxtitiafupernaturali efl^entperfufaejchoreasducerefempiternasanimadvertuntur,microcofmiproportiones8cconfonaniiar, inmente,intelled;u,rationc,anima,motu,vita,8celementaricorporisconftructionei fundiones pulchras 8: admirabiles perhciendo)fuIcimento tanquam divinoftatummaripercipiuntur. H^ecjinquam.unitaseftpulfatorMonochordulicipd forma acanimatotiusharmonia:macrocofmicx&: microcofmicx, tujuschordafeumatenainftrumentaliseftfpiritusilleuniverfalis.quemiUaadu(uoincffabiliexchaosvifceribushberavic,8c ex nihilo fecit.utaliquidadu cxiftcret,8i. loco paifi vi fuis adionibus ftupendis inferviret, cui tanquam Regi Regum,omnia totius natura: offerenda,8c quafi tributum ei debicum,attribuenda 8c conferenda(rerum videlicet vita:,eflentia;,anim.x8c corpora.qua-
t-snusabeadependentia^imprimisiLimmoopereatqueultimoanimiconamiiieagnofcereatquecouhtendebetjquilibetmentis(anxcompos8:mediocri
ratiunismunuf,.u!odecoraius.
Exewpla
p V N
I
I
N UM E^
S.
2;
comparando)pro capacitate
demonjlratur.
humana
Nam
ab unitate hac in Aritlimetica omn.es numeriininfinitum progrediendo.tanquam ab eorum fontc & originjfi funda.mientali depromuntur.uti.i.^ 4 5.&:c.
InMatliefi&arteGeometncaperpuncftgnjdenrjonftraiur.a quolinca derivatur,perquodcontinuatur,&inquo termiRatuf(unde linearediffimedefinitur
fluxu;pun(fl:orumadinvicemcolligatoruiTi.y Atquia omnis ruperficies exlinciscorpusqueexruperficiebuscomponitur,fequiturixjdeexncceiritate,quod
t3mlinea:,quamfuperficies&.confcquenteripfumcorpuiapundounico.exoriantnr; Simili quidem modo ab unitate,& ejusfiuxu ficnumerusdenarius,iii quouuitas compofitionifcjungit,videlicetnatura luperexceilenter fubftantiaIiscummateriacreanda,uti.cumo.finequ3cyphianonpluserit,qua-m materiahyIjeformaeflentiali&lucidaprivata:lJndeficfehabetunitasfimpltx adnumerumdenarium.utpundumadlineam.&numerusdenarius ad centenarium,uthneaadfuperficiem,in quoetiam fsmper prajcedit Deus unitas feu pundum numerus centenarius ad illum millenarium, ut fuperficiesad corpus,utinfralatiusindicabimus. Exquibusmanifefl:eliquet,quodniflDeus rcbus omnibuspr2ponatur,nonerunt res magis in aclu,quam cyphrx Arithrheticaj,qua: qualicunque multitudine per fe exprimanfir.abfque unitate ta-
&
men,autaliquoexdigitisabeaprofluentibus,nihjlprorfiisfignificabit,uto.oo.
ooo.oooo.ooooo.nihildenotant,fedio.ioo.&c.aliquid. Perpundumetiam mirabiliterexplicaiur Deus inrephyfica,cumillud fltmotus in generatione &corruptione,principium,8cquafi hoc(/?f)a quo tanquam ab originis fiiJe paternas fundamento,feu terniino a quo,tempuspro.diit,& in quod icerum revertitur.
us PunEti.
K
^
:::*: ^<
*:t:::!:::s:
Evus aa
f'^'^-^^'^'^
24
Sit
T R A C
T.
T.
T.
I.
B.
I.
feu
ergo unitas fuperfubftantialis punclum primarium atquc originale entitas eftluit.Sc ad qiiod iterumrcsomncs (refo]utionepra:eunte)tendunt. Defcribiturautem hoc modo:
Similiter
bicularis,utinultimademonftrationumquarcicapitisc!ariuioft:endrtur.
V.
Ul
neprolis,qu>Eexfuocentroeffluxit,&circacentrumvolvitur,genitUiquecftfiliusjqui eft inclyta patris fapientia,rerumque omnium opifex: Nam per tfFu-
omnes, partus equidem facer inenarrabilisque foetus patris inefFabilis,cujus ortum abftrufum,8c myfticum nullum equidem tempus novit,quoniam una
tumortum.cumomniumrcrumfitfemen. Unitas ergo eftdualitatisejufdem effentia: fons & dualitas feu filius eft unitatis feu patrii forma atque imago U:
:
filii
filius eft
patris
pulchritudo. Etquamvisdualitaimateria:fitnumerusinfauftus;quiafonsat-
queorigoliiigii,difcordix,impuritatisatqueconfufionii,nam hicnumerusaf-
lisapicemreducipoteft,attamcnbinariushicformxnumerusdivinus,ultraunitatiseircntiajlimitcsnonrecedens^eftnumerusformalidimusScbeatidimusi
quiaineademefrentia,virtuteunitatis(Spiritu medianteatque colligantefan<fto,a
reflectitur,&;
centro unitatis feu patris,&: dualitatisfeu fiIiiprocedentc)ad unitatem cum unitate renuiiur,fecundum illud M.Trtfmeg. MonAS gencrat mon.xdem.,^infeiffiim reflexit ardoremfmm. Atqueha:c elfentia Deiformis,uni-
formis&triformiseft,quonLamlicettriplex(ithicperfonarum&numerorum,
refpeelu
DE DIVINIS NUMERIS.
officiorum &. virtutum diftinflarum ciiique attributarum difierentia,
efi:
2;
ta-
mtnfemperunitas
glucinisfpiritualisinviolabiiiterconfervabiturinperpetuum.
Atquehocmodo
tri-
habemusDiademexMonade,qUcevirtuteconciliatriceTriadiscumMonade
itcrum in unitatem reducitur. Eft
iia:Deiforniis.
igitur dualitas
&
numerusejusternariuseftvenftimus&fyncerrimusamor, quiPatremcumfihanexuinviolabiliconjungit,quippequoddualitas(qu:Eeftmu!titudoabunititeprogrediens)numeri ternani vinculo in concordemunitatemreducitur. Tdhs ergo erat mundi origo,ab unitate,inquam,in multitudinem progrefiio,
i*ctahsejusperiodus,redu(flione fcilicetmultitudirisad unitatem.
Secundum
horumigiturdivinorumnumeroruminunitatefemperccntentorum progref^
fum,dualitatis materiaHs,feu fpiritualis,feu aqueas (eu natura: humidas ordo, harmonia,proportio,menfurafeu intervalladifponuntur: hincenimuniverfi
mundiintresregionesdivifio,quarum fecunda aprima &.tertia Scabutraque eftentias acceperuntfuas hinctres harmoni^ cujufque fymphonix,Diapafon,Diapente,&: DiatefTaron, quarumDiapente a Diapafonquafi unitate hinc rerum omnium 6c ipfius mundi pro-^ c Diatefi^ron ab ambabus
:
:
nempe a pun-
& vegetati va
tem Apollinem vocaveruntjdiadem materiam,triadem veroformam juftitiamque,qux iiimma eft perfeclio. D eu m ergo numcro impari gaudere dicit P/)eta,quon'um numerusprimus &:fimplicifnmus impar in eircntia fupcrcoelefti,?ftamorille,quiconjungitpatremcumfilio,unde(inquit5^f/'/ffy^i'<j/w (?/'rijfmc Spirttus xentrumflii (^patris .EtaXihi: Ipfiim foiiu?nJiiii c^mediuminterradt-
cem CTgermen nttncupavit. Et alibi Lucem conciliatricem.,c\u\a. a d uabus perfbnis pnm!sderivata&cumiliisunitaTrinitatemconflavit:diciturergohicnumerus ternarius j//ff3fm facer,numerus perfeBionis,
feLundum Synefi/jymn.z.
Canote \jLnitas,cano te Trinitas : \Jnus es, Trinitas cumjis 3 Trinitas es, Unitas ctimfis.
Unius
26
I.
T.
in
I.
B.
r.
efl:
efl:
&:
primogenitus unitatis,quafinumequod unitas fit terminus aquo rus medius inter unitatem &: ternarium^cujus perfedione,in eflcntia divina dualitas,feu medium nexu indiflblubiliduobusexiremis conjungitur,qua:ite&. dualitas
rumcirculari progreflu fibi ipfis mirum in modumcoha:rent. Undeefficitur, quodomnestresperfonx,proprietatediftincT:2 nonfint,nifi unum eflentia,vidclicet unicafumma &C fo!a eflentia,qua: nihil prcter tres perfonas exifl:it,id eft:,
vis tertiadua^jid
na,eirentia
una,unum denique.Qualiterhoc,fi
tres?
Quahter
trcs,fi
tanquam
vinoSpiritutotum,baptizandi formulam fubnumerohocternario&crelatione inftituente Baptizate, inquit, nomine Patris, Filii, Sfiritusjanili, qua: quidem tria relati va declarationem fufcipiunt,ut infr.a latius oftendemus.
:
&
fuperfuhflantialis
ef
Albedo enim
oculi
licet
Figura
'
i.
Vel comparattisSoli eo modo,quo didtum eft in demonftratione fada hbro iprimo,de macrocoftno cap.i. U/ injra videre licet Tigttra i. E u s PaVel etiam eruptioni mhi^ conferre liceat in tonitru facl,in qua
Vel
DE DIVINIS NIIMERIS,
/^
lal
i?
'
i15
T R A C
T.
I.
C T
I.
B.
I.
Vcl circinis quam optime eamadaptarepofrumus.quorumfummitascft quafi pundum,vel unitas clTentix^qua: dividitur in proprietates divcrlas:Nam unus ej us pes firmatus atque xmmutabiliter in centro ftans fempcr idem cft,nec cnimmoveturafuoloco:Pes vero alter,mobilis eft &:regularitercircu!umxqualiter a centro diftantem defcribit:Ac ut pes mobilisfitfirmioratqueobedieatiordifpofitionibusregularibuspedisinimobiliter&invariabilitcrcentro
percentrummembrimobilisiranfiens,quod fixe membro velpedifixoalfigigubernat adum pedis feu membri mobilis ut numero,menfura atque tur Eroportionefemperconveniat,atquerelalionemhabeatadpedemfeumemrumfixum,utf6cundummcmbrifixileges& juftitiam agati Exemplum tals
&
cft.
Abunacffentianempe A.tresproprietatesdiftin61a:procedunt,quxihft
funt
A.
Inmundi ve-
latatione a pcde ejufdem fixe 8c firmiter in centro pernianente adcirculifeu periphcriaj produd:i6nem,cujus opcratione circulus delineaturj&: tamen in
cfi^entiaconvcniunt, videlicct in tinitate fcu pundo. A verbo ]ehv{inqu'it V(z\mi{iz)firmAti Junt c(eli,Scc: Et zhbi;/apietia Deicompleta eFini4chirtt:\lx\\-
tasergo&pater conftanter invariabiliter manensordinavitdualitatcmleu filium,ut fuam voluntatem exequeretur,eratquefilius,patrifu4) obedicns,regulariterque Spiritu(a patre & feipfo egrediente)gubernatus ultra fuumcircirculumhmites^ueaccntro^quidiftantesnonprogrcdiebatlir^quoniamper
Spiritum
&
DE DlVjHiS NUMERIS.
ilt,niiiunicus
2^
S^)iritumutraqueextremainunumh6cidemconjunguntur,itauttotUmhba
Dus,un3que
atquefuperanso-
mneminte!ligentiam,cui fempitefna fit laiiSjexcellentia &dignitas. Sicunus atqueidemcircinusinvariaofficiadiftribuiturjquorumunUmeftfiriiiiterftare,atque adiones duplices aliarum proprietatum fecundto juftitiamgubernare,atque pro fua difpofitionedifponere,finequafigliramcircularemdefcribcre impoilibile eft: Aliud cft,extrinfecus in locO atqiiemateria fpatiofaoperari,atque figuram circularem orbicularetii delineare :Tertium,utriufque
&
ftanterfedcns,ordinandodix'it,verbumqueFiAtmundiimorbiculafem,coelosqucrph^ricosfabricavitjSpiritUsqUeintermedius viftutemutfiufqueaiTioris vinculo compledens vim, atque efficaciam, cum iocUtoris.tum vcrbi ia
affluentcrimpluit,juxtailludPfal.
C
^uod quAibet ferfona. fanUdi
diJitnSiam
V,
V,
ii indmduds Trinitamproprietatemhdheat
produSiionei
fuUm propriUm,8c peculiaremyfteriuminfe mundo(fecUndum ingentciri poiiideat,variumqUein admirabilemfui non in unitate(qUateiiUs non muneris efficaciam)non producat effedum, poteft in fe multiplicari.aut de fua natura,in mUltitudinem rcduci autdiridi) tanquam unico univerfo mundoidcali &mefeformali,mundimatcrialiseffigies abftrufo modo delineatUr :llnum enim procul dubio efat principale in
fitunus,fivebinus,five trinus,qui
&
Nam
animo
conditoris condendorun\exemplar.
Trinitatis
produdione^qux
eft
Ut igitur Monas crat prim6 irt prima rerum tam increatarum,quam creata-
poft illiusquadratifimplicispartum,primumld-
cumoccUpabat unitas in denario numero ad mundi compofitiohem,quippe qUascUmdenano nUrheto conncdioneforti adligatur Nam unitas eft pater fuperfubftantialis partus, & denarius numerUs cft pater fubftantialis partus, qUi quidem genitores duo ab invicem non difFerunt,cum ahnbo fintDeusu:
nus,fedtamenproprietateadiOnis difFerUnt:qUia prior unitasfimplexerat,& inexplicabilimodo in mUndo fuperfubftantiali verfatur,pofterior veroindenario(hoce{i,cumcyphraconjuncT:o)inmUadummatcrialemagit. VimcMercftrius
ftigitUr
DEu
riali:NamutnumerUs denarius eft finis nUmerorUm fimpliciUm,fic etiamefi principium compofitorum,& medium feu centfum intef uhitatem 8cnumerumceatenarium. Incipitergounitas numerum denariuminfimplicibus,itefumqueeadem unitas nUmeros quofcunque denarios terminare obfervatur. Atque 3
30
T R A C
T.
I.
S E
T.
T.
B.
T.
,
Atque hutc
Mcrcurim
Trifmegijltts
cnjus
Quanto equ idem gaudio cilcm cgo perfuiusha:ciapientisverbaaudiendo,tamproprieatqueaptchuicmexinventioniconvenientia.vix linguaautplumx argutiaexprimerepDiKjmtNim quid
aliudvoluiiret Antifles hic divinus,
creacione numerus
denariusfquem poflea unitatem appellat)fit animx mundanx genitor,&; per confequens hiiriian.E,quoniam,inquitille,^/'i'/Md'/.v,idel];Tpiritus&.fuIgor divinus feu forma unita funt dicitque unitatis numeros ex fpii itu hoc tfl, ex
: ,
.materiafpirituaiinatoseire,articulatosnimirum
x his igitur Sii compdlitos. ficconcludit,propter compofitionem Spiricus cum luce. cique unitas fecun1
erat in
(ii-.
perfubftantiaU&,iimpii,.ipartu,iQpartucompohtofecundumratiunemdenariumcompleclitur, dicitquereciprocum eliecompkxum intcr uintatem&: numerum denarium. Ex quibus arguere videtiir quod uniias in trinitate fic idem.quoddenarius in compofitione,& in alio loco d\c\',cjuodnti->nero dcnario fr<tfentiintellectudlsgeneratiocompofita(it,\\oct(^xoAu\n intelicduale cum choro Angelorum in novem fpharras icu locos pnma: articuloru'-n denariorum c6pofitionisdivifum, &c. Dicimusdenique, quod unitas duplicem habeatad mundurnrelationem,velfcilicet,quatenus id omneeft,quodeil::atqiitapunc
,
mundu,sintegerunitati(qux-integra&,univerl'ciliseftinfe)comparatur:Unde
munduspropterfuarum partiumintegricatem a M.Trifixegi/iO,d\c\nn Deus tnaterialii incorruptibifis t alibi dicit:DEUM unumejfeunius mtindtpatrem^
&
fu;E
proprietatem(numerum dena-
riumamplecientem^pnmum
atque adlio
in
mundi
rum
nacurafii
.reducere,
&
comprehendatur.ipfam toram reuniverfumque mundi fpiritum reipicere,de potentia in aclum i^neo fiio vitx fpiraculo fuftinere,atqiie univcrfaindeniquema-
chinam,immenfafuafortitudineftatuminare,neceflari6confcquctur.
C
De numenBinam
<is'
P.
VL
iS^ o^cio
inmundifkhnca.
&inpatreexiftens,nonalicer,quamvoxinore,dumloquiturhomo,velrecT:ius, utcrepitusfeufragorformidabilismtonicru,feuverbum)ehov:Moyfenallo-
cxccllentiafuccedebactanquamabipfoJehova^&ejusverboprofiliens.Hxc,
inquam,^
II
S.
31
inquam,patris Capientia.ha^c lux increata,hic mundi Sc vit^ creator, a patre fectinduv,quatenus cjus filius unigenitus,ex eo proximc cxiiicnsin patre maret.&: rurlus,qija; extra /unt patns,regit,mundo deducit foecunditatem vitar,
iecur\dum\\\uddW\n\Syriefii: ^lucmex wcfahilijiriti
effudijli filittniyintema^^^
,
Scc.
Ex
cujus iiquidem fermone elicimus, verbum feu fermonem, feu fecundam Trinitatisperfonamexproprietate fua pecu!iari,verfari circa materia; univerlalis aby fli mundum majorem c<>nftituentis Sc compofitionis opaci mundi minoris
cceh,
^c.
Hincinhujufmodi krmones
\teriiir\proww\y\tSyncftfs:Tumu};diconditorfulMerctiritis
gentitimorhium(jrJyderim,centyt'tjueterr<eflahiiitor,tthiSolaquitatperennufons,S>LC.
Hoc etiam
enim
tanquamfolam&te-
Mens qtiidem
:
opifex una
cum
teasfuam adfe machinamfleclit ,eamque volviawincipio adfinem ahfquc fine pracepit. E u s verho Et alibi mimdum verho non manibus fahricatus efi opifex. Et ahbi
:
Exquibus conitare videtur Binaru fupercoeleftium numerorum proprietatemcfTecircamundimateriahsordinationem & cjufdem in recuncJaconfittuit.
gionesjcoelos&orbcsdifpofitionemiipfumqueoperationesfuas perficerevirtuteunitatis feu patris,cui confubftantiahs cxiftit coadjutor in machina: uniunitas verfatus eft circa unum &,totumj8c verfs difpofitione. Pater igitur filius tanquam multiphcaius in patris bonitate,diftinguit,iilud unum univerfalc inpartesd]fFeretes&virtutediftinctas,ambocircamatcriaHaverfantur,&; fpiritus feu fplendor fanclus ab utroque profihens,cuihb.etmundi portioniSc creaturxvirtutemfibipropriam attnbuit:Nam juxta Prophetx regii dodrinam,ut ca^li verho Domini erantformatificffiritu ah ore ejtisomnes virtuteseorum. Exquibuspatetjquodprimaperfonaopereturpr^cipuein ordinatione,determinando in fuo decrcto confiho,quid facicndum fit in mudi creatione. Secundaperfonafuopatriobedientifrima,& quafifolus patris confiharius,im6 vcro
&
H^
&
cumautemmodum^quoverbuminmaterixmundanxmafTaminformcmprimumadmundicrcationcm,cxfbhofcupalatiofuoimmortah
& fuperfubftan-
tiahdefcendebat,nos luculenter docet Mercurius Trifme^fius his verbisj AnitnaeH incorpore,mensinanima,in mente verhum;Detis vereeorumpater,^c.c\\i^vnvis iliicloquaturdccorporehumanoopaco,tamenhocidempoteftintelligide mafratenebrofaantemundioperationem. Namin primaverbi facrofanc1:iab
orepatrisproIationecircumambiebantilludradiimentis,idquafiund!qucftipantes,ornantes,atqueinefIabilipotentiamunientescontralitigiiinvafiones, aut natura; humidx in tenebris occultatx paflioncs. Mens autem divina e veftigio{ficjubenteverbo)animam mundanam conflabat compofitionem ejus
exportioncradiorum fuipfius
52
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
I.
turfip^r aquaiyigneum
fLuturefreaquarvelfpiritusuniverfalis. HocergomodojmutantePiw(77j;77/?.'# mentepatre vultumfutm,{ut Mercuni TrifmegiJIi ore loquar ) d^ftipfum reviUre w/(?/7/^,continu6om:iesinlumen immenfum atquejucundumconvcrfaiunr,
in
&:paul6poftqUcTdamumbrahorrendaobIiquarevolutione(ubterlabebatur, humidamque naturam migrabat,inefFabili tum vultu exagitabatuti Inde fumusquidammagnus infonitum erumpebat cx fonitu vc x egrediebatur,
bumfacium prodiit : Verum hoc natiirA
hiimidji ajlans eam fovebat,&c.
e(ifaujfif!mus,(.]uu
cum
nnitate formali.a
qua
-*-^ortuscftcoufubfi:antiaIis:Eftetiam;frrti/>fr/<f^?////w-',qu.Ttenusertme-
dietas,feucentrumtrinitatis,habetq5principiumapatrciuper(ubllantiali<ua:
naturx habetqueiinem in ternario numero,qui ert fpiritus prchenlibiiis,atque ipfadenique eft fuiipfius medi-itas,
:
infinitu'. dc
& centrum
incomnumeri
Hinc
trum concordi,retinens
in fe Patrisfeu unitatis
numenternariifulgorem. Faurtinimaergo,vivilica,&confervatrixefl:hicnumerus formalis radix,producens fehciffimum quadratum formalem cubum haud diffimilem Nam Binarius hic clFentialis unitatis vitalis germen) nonprogreditur ad multitudinem,ut ille materialis cum hic effluens ab unitate per ternarium iterum redeat,atque conneclatur unitati,a qua antea fuit
&
derivatus.
ipfa juftitia,e6
Hinc inde dicitur numerus jujlitix pcctdi.iris, ejusque proprius adus quod duobus gaudeat pariter ponderatis^diciturqucjwwzw^m
fapicnt iie,fcienti,memori,lucii ,imo vefo ipfus hominis charitatisque c^ mtitHiamoris nodas; ut vinculis matrimonialibus redudi funt duoincarnemquafiu-
Nam
duo
in
eadem
riita:Similiterhocfitinejusquadrato,quieft4.
Patri afcribitur.quin &: totius trinitatis
NamquadratusformalisDso
:
myfterium complcftitur
Nam ipfius
iimplaproportione,primafcilicetuniusadunum:unitaspacerna;fubftantiarfi-
Spintusfandus,utficfiatxqualisPatriFiliusprocefIioneprima:a;quaIisutriq;
Spiritus fanclus proceflionefecunda:Hincergofupcrexcel(uHnilludDei,divi-
Vau
ipfa
enim
nunciatur Jova&, yehova,utnonnulli volunt. Eft ergo hic numerus origototius divinitatisi Unde Pythagorei eum naturx fontem nuncuparunt. Eft et\zn\rmmerusomnemtmplensfcienttam. Namfiliusdicitur fcientia &fapientiapatns. Pra:terea additione hujus numeri cum 1.2.3.4.^^ iterum ad unitatem reverfio,videlicet ad nuraerum denarium,a quo incepit mundi materiahsftrudura. Denique cubum a numero binario exultantem>qui eft 8.Py thagorei ap-
^.
P=lla-
DE DIVINIS NUMERIS.
35
pellavenint?<wm/;/^'?/V/.,quoniamdividiturinnumerospriterp-res,vide-
]icetinquatiior>quieftejusquadratu5,&:iterQquatuonnbisbinum,&bi;uinusdeniquedividiturinunitatisbinastEtpropterhancdivifioni^a^quaiiratemurqi adunitatem,juflitixnomenfibivendicavit.Dicituretiamwfr:j^f4mW/iy-;>
eo quodpertinetad2ecernitatem,&mundi con/ummationemi quiafubfequiturleptenarium^quitemporisfymbolumeftjtotetiambeatitudmisgradusao. cecChnftusapudMatthxum. Deniqi sroc2xm numermfalutis conjcrvationis Hujus igitur numeri radicalis & (acroiancfti harmonia Diapaion mundo re(onatcdefcendebat Verbum in mundum deformem,ut eum informaret.horredasq; ejus immundities deponeret,umbrasqj teterrimasad centrum repercu-
&
&.gravidam exiftere,atque paratam ad hoc aliquid nihil Demogwrgonisope pariendumj^cinadumproducendum. Contremuit enim ejusventercaligine obvelatus.exagitatafunthylx memtra prxpartus fiii Jitigiofi perturbatione: Quippeunitasinpotentiaad;umvidere,&facieadfaciem contuen contendit. CommifertaeftDemogorgonisprolesunigenita chaos doloris,& adnixucjus laboriofumpariendidextrabenigneporrigebat;Aduigiturcumpotentiaconcurrente,litigium primogenitushylxfeuchaosfilius,unitaspotentialis,difcor--
Demo-
locum dignitatem ufurpare haud dubitavit.noprzefedum admittere neminem xternitate & imperio fibi pra:ferri voluitprimumquefibiinmundolocumvendicareaufuseft.atqueitafecundu*
unitatis fuperfubftantialis
luitfibi
,
&
perhumidanaturaminregioneempyrea expanfis,alis alienis furfumhoftiliter verfusmundumformalemtenditjfed efl^entix fuperfubftantialis poteftate incomprehenfibilemantecontadum & effectum ignorans,unius fulminisiflu,
folaq;verbiejusemiffioneamundoformalidejiciturrebcllishicproditor,atqj
intenebrarumabyirumiterumcumfociis&cohortibusfuisfubmer^jturj&ad materialistandemmundicentrumpropellitur,atqueimmediate poftejusdejecT:ionem,natura humida univerfaiis fecundus hyle partus propaga tus eft,que Poecx finxerunt efi^e P4<?;^,per cujus barbam longa radios lucis & fbiis inttllexerunt,percaputocellatiifirmamentuftellisfixisrepletum,per fiftulamq; cx feptemfyringibus conflatam,feptem planetarum vires harmoniamfignifi-
&
caverunt:Exhisigiturperfpicuum eft,quod Litigium,ante verbi prxfentiam fulgorisque{piritualisapparitionem,nihilomninofuerit,prxtcrquamunitasin potentia,quiequidmunitasadu eflTenon poterat,quia illa adualis&formalisprxcedebat in Trinicate facro(anda,qu2fuit eiprincipium.atquepercon-
fequenseratquiddamfecundum,quatenusprocedebatabunitateprxexiftenEadeetiameftratioinmateriasuniverfalisfpiritualisproduAionejquxparna tur^e.nifi in eo,c|? tu materiali fucccdebatLitigio,cum fit ejufdem generis feponantur,& quod virejus immundities,impuritas,& tenebras exuantur
te.
&
&
&
Undeconftat(ut Af.Tr//?tf^.verbis
tttrnj
qua;
34
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
r.
qux quidem dualitas non ita fe habet,ut illa formalis,quam fupra demonftravimaseirecompletifrima,&perfecliflimainruanatura,&.reruconrervatricem:
(edviceverfaper fenonmagisin rerunaturaexiftitfpiricusmaterialisabfqiradiis &: afliftentia divina,quam cyphra fine digito apud Arithmeticos.utantea
oftefum eft. Pr^tereaeftnumerus hic materialis in ierjimicrus/editionis drdifcordixorigo,^ per confequens imperfeclijjtmt(s,c\uatenus no habetprincipiu adualefibi confubfl:atiale,quippe cujus principiu confubflaciale crat aliquid
unu in
potetia,fedpoflejusinadumprodu(3:ion6reIiquitiliamdenominatione&:induit pluralitatis fbrmam,amittendo fuam unitatc,eamqi unitati formalimerito attribuendo. Atquehinc eft,quod unitatem acT:u fua: naturx con veniente
minimcpoffidet,quare nec principiu necmediumnectinemhabet.undefitut peflima res fit fpfa materia line numeri diviniprxfentia&fontis,nimirumtotius bonitatiSj afliflentia,
quoniam nifi
materiam hancmundanam.nihil
nifi congeries malorum,congregatio invidiaz,accumulatio difcordix.abyfTus deformitatis,&inmultitudinem:nclinatio:Nequeha:cetiam omnia,nifi fola potentia cflet quatenus omnis acT:as(ut diclum efly&omnisbonitasefl afon-
telucido.
fionis^infortunii
Hinc ergo numcrus hic hmznusmzttx^zln.numerusdifccrdix.confHimmunditiix. nuncupatus eft. Atque hincetiam rrat.quodD.
&
DEu
ApoUinem
feu
,
Progreflione igitur
abhocinfauftonumeromaterialijqua;deorfumtedit,animadivinamagismagisqiincarceratur,&intenebrarumlaqueisdenfifrimarumcircumvoIvitur,ac
infelicifTima rcdditur,pafIiombus vexatur atqj
cipituri
Unde tit,ut quo magis defceditlux ab afpedu fontis lucidi verfus pyra-
midis materialis bafin,e6 magis periclitetur,& in tenebris fubmergatur:Sicduahtashxcinfeducta^.elementaproducitjquasprimumfuavifcofitatecircumrurfus adhuc altius in ejus profunmuniunt animam in ipforum fpiritu , dum fe immergens ad cubum ufque reducitur anima fpiritus laqueis ca-
&
ptivata,6cincorpusopacumfeutrinamdimenfionemfeuelementorum elementatum feu compofitionem ex ^.elementis cubum quadrati conftituentemintroducituradulationibusfJ3iritus,quieft ex parte materix. Atque hsec cft ratio, quod homines magis mundo, carne, diabolo, Sc delitiis infcrioribus
prxftigiofisScvanis afIiciutur,quamrebusfupercoe!eftibus,divinis,&veritatc imbutisiquiafcilicetfpiritus exiftens ex parte materi^ mentem &: anima negli-
git,6canimxanimalifeu elemetari adhxret. Atvero attediteatqiexpectateo terrigenac,aufcultate,inqua,creaturaidivinarationeimbuta;,gaudetc6homincs aut lcEtitia haud minima fitis perfufi. Nam totum illud quod materia proditionem animas veftras machinataeft,difcordiamfuamfeminadofeuincipiendoafuadualitate,6:progrediendoadunlverfa]itatem&profunditatem fux mafl"^ verfus balis fux- pyramidis centrum:id inquam,omne dualitasfupertrinitas ) fua harmonia per eofdem difcordia: fubftantialis qux cft unitas gradus,vice verfa a cono fua: pyramidis formalis verfus ejus bafin,mundo for
, , (
&
maliafIix.i,afcendendo&:infurgedodi{rolvet,animasqicaptas
.\
tenebris libe-
3; tenebrarummortisc]uevenenumextinguet,8w prima vicecubummaterialem (refolunone mirabili in fe dividendojpofl corporis difTolutioncm m quituor elementa, fabtiliando reducet, animamque in regionem quadrati formaiis feu fphicram folis fcu fedem xqualitatis feu pundum , feu ccntrum intcrfedionisduarumpyramidumexaltabiti Ubiadhuciaqueis quatuor elementorumretinebituranima,nec totaliteriiherabiturcacum menteafuisvinculii>;LInderadixformalisadquadratimaterialis dillblutione adbucteudet,atqi itadividendonumerum quaternariumelementoruminfe,animamabcj'isiaqueis materialibus omnino liberare , in regionem formaiem arterna cum beatitudine exaltare laborabit: Exultate, inquam quia ha;c,& tanta; efEcacix eftimmenla fecundas ptrfona: in Tnnitaie potentiaih^c illiuspropnetas henigna,cujus conamenfemper verfatur ad liberationem animarum fanclorum hominum, ne tenebris perpetuo dcmergancur Hxc fola hominum falus; Hic falvator, redemptor & pro iis mediator unicus. Atque hxc eft illa expedatio exaltationis noiirx per tidcm, quamhabemuia Chriflo Jesu, Dei verbo,quieflduxunicus,&radixlbla,arnorte&tenebnsadanimx tenebris immerfa: illuminationem tk. vitam a^ternam faftigium conducens,ratione ergohujus cubi materialis,ja(flatus eft taiis a MercurioTrifmegifio (ttmo hnc
,
,
DE DIVINIS NUMEPvIS.
&
quidutique genittm^imferfeclum.,dividuum^crejcem
Atque hic
fit a materia,ejus vero decrementum aforma&aDeo. Namut matcria tenebrofa agit ad animarum captivatiouem per redudionem unitatis ad multitudinemj i\c etiam Deus forma agit ad ipfarum iiberationem a captivitate, reducendo eas a multitudine ad fimplicitatem unitatem. Ex his etiam diiigenter confideranda funt verbafapientis^Sapient.j. Cerpus quod corrumpitur,aggravat animam d^ terrena habitatio dcfrimitjenfumrrulta cegitantemsdr difficilia &ftimamus ,quA in terrafunt,(^qux. infroJpe6iuJunt invenimui cum labore^quA autem in caelisfunt,quii invefligahit ,nifi tu dederis fafientiam, &c. Hujusenimvirtutevivificafitregeneratioin hac vita,&mcjU4fpiniurefurrei^io ad vitam xternam.
noiandum, crementum
&
V.
VUh
m mundi fnbrica.
facrofandus.quo Deus gauderedicitur,quatenuseftnumerusincompofitus,iacer,p ^tent ffimus&perfectifIimus,eatenusmultamyfteriaDeitatis comprehendit multaq; i.n mundt compofitionearcanaproduxit:Naminprimis,quoniamDfu :rpferturnumeroternario,ide6arguituratqueindicatur,quodhicnumerusfitperfedifIim.us, quippequieftpulchritudoperficiens principiu,medium fiue&ipfajequalia
NUmerushisimparfiiperfubftantialis
eft
&
DeLiprincipiu,caufam8cformaaformapr.'Ecipua,proditperfedifIimuaprincipio,medio&:fine,ut,perqueomnia,fine,utinquoomniai Exquibusconftat, numcruhuncefreabftrufiffimu&admirabiietertixperfonxinTrinitatecommunione5cnexuindifrolubile,cumillaprima&fecunda,perfpicuecxplicante, omnesqitresfiraulinefFabiiiunitatis nodo,nexuqi ejufde inviolabili conedete.Hujusergo fpiritusfacrofandi feu perfone inTrinitatetertieofficiu verfatur
circa
36
T R A C
T.
I.
S E
C T
I.
B.
r.
circaperfeclioncoperationu primarumduarum:namSpiritusfpiratoresfempercomitanturinipforumacl:ionibus:Apatreergoreuunitateordinatiofitad
omne
David dicendo:
Secundum
hujusergonumerinaturam mundusin
trescoelosefl:divirusjw^^rfw,/^f//f-
yfrtwciT-^/ewfw/^rfjquorummateriatalem differentiamaccipit,qualemhabec a virtutc ignea fcu fulgore amatorio Spiritus Domini, qui ferebatur fuper aquasi Cujus virtutis iptenfior 8c fuperior poteftas,regionis mundi fupcrioris Ipiritum humidum excellenter ftibtilians,illum totum fulgoris Sc arcioris fui
plenitudineigneumquafi reddidit. Unde appellatus eft lux primo discreata &;regioillamcontinens,indew^^rM<i7'jm(quodeftignis)did:aeft,inquatres (untlucispartesadunamfpiritushumidi. Hujusetiam radiis Scvircuteremilfjori conflata eft regio media,ubi du.^e materia; porriones ada:quant totidem lucisjUnde JEtber dicitur,ha:c media regio quafi JEthder ,hoc cft-igncusaer.
Deinde
fubdividitur,fuperius
orbes tres ad quamlibet hierarchiam pertmentes, diftinguimtu.-,medium in tria fpharrarum genera,quarum quselibet in orbes tres fubdividitur.videlicec inprimummobile,coeIumftellatum,&:fpha;ramSatarni,&: in fecundo ordinc infpha:rasJovis,Martis&Solis,acininfima ferieinfphsras Veneris,Mercurii, Lunc,infimum in elementum ignis,fphxram humiditatis elementum terra; diftribuitur,Sc terum elementum ignis in partem xtheream,&: partem elenientarem,acfupremamaeris regionem,deinde in duas inferioresaerisregiones&: aqux fphajram,atque denique intres terrx regiones,ca:tera duo dividuntur ac diftinguuntur,in homine etiam pr^cipue operatur hxc tertia perfbna, cum ejus internum ad fantlx Trinitatis ideam conftituatur, videlicet ex mente,fpiritu,&. anima,externum ex oiribus,carne,6c venis,&: ex capite,thorace,& ventre. Ad generum etiam creaturarum terrcftrium diftinc^ionem operatur hic fpiritus divinus,eas dividens in animalia,vegeiabi!ia & minerajia. In coelo denique fupremo animantium genera difcrepare facit ea in di verfas naturas diftinguensiin deos,da:mones,herocs,c animas(fecundum ]amblict opiniunem) atque itamaliisinfinitis.
&
&
C
<^uomodo
cujujlibet
?.
IX.
diyijto
Trtmtattk correjjondeat.
primum
oculisfpiritualibus cceH
Nam
tcm
DE DIVINIS NUMERIS.
ordines
tali
37
fuperior
&
&
plentur. EcT/wA7judiciodivinoruncrep!eti{]imi:Nam(ut//?/^(?ryceft!ficacur)
Deus
divinum fpiendorem
revercncia
in
fecunda perfona,quae eft verbu, dicicurmundiluXj&crerumvica.qtiximprimiiCanquam rerum :jclum revereri debemus. Tertia &: infima Ephio>iiet vocacur,quafi ad virtucespertinens.quia
di\i[:x Sic
& Dominationes
ha-
bentmiraculapr^ftandi.curadi xgricudines tam animi,quamcorporis,hocq; fuper rationem naturae,&: myfteria demonftrandi,cui terciaperfjna refcrtur,
cumSpiricuaboreDominiomnesvircutesmundoactribuantur. ExprimaefgohierarchijjCanquamexfontefeucencrolucidojfecunda tanqujm fplendor lumen a corpore igneo procedit, Sc ut a luminc color oritur, fic virtutes \ fplendore iucis. Primaergo hierarchia eft quafi igneus ardor,fecunda divina claricas,tanquam ab igneo ardore,&: tertia,virtus fecreta,tanquam calor ab ucroque,videlicet igne lumine. Quam manifeftiflimam ergo hic videmus primicoeli&parciumejufdemcumTnnicateconvenientiam. Dchocautem coeloinfecundumprofiliendo,ibietiamtrinitatemfubeademrelationequam evidentifnmereperiemus:Naminprima&fupremaejus triplicitace/ir/w; mobile,caekm (lelUtum ^jph&ramSAturni comple<fI:ence,proprietate unitatis 6c
&
&
patrispercipiemus,nautunitaseftprimusnumerus,aquoceterinumerioriuntur,ficomniainferioramoveturvirtuteprimimobiIis:Similiterutfirmamentii diciturcceiumexftellis fixis conflatum,fic pater in fua natura fixuseft,immobilis&nullomodoalterandusjUtin unitatis natura animadvertitur :Deniqne MX. Saturnns di\(k.\x% erat apud Poetas Deorum cxcerorum pater,fic ab unitate
feupatrefuperfubftatiaIidua:c^ter^Trinitatisperfonx,fiiius&SpiritusS.pro"pagantur. Iterum fecunda
perfoncTinfuadifpoficionecomparatur. NamutJ//'/'//freratfilius.S'/z/r/,ficfccundaperfonafiliusprimiE,utilleappellacury/?/w^<j/(?r*(fagitcasfulminfas
&ftipataaborc patris viribusingentibus &; potentiainefFabilipercutiens,ubi vult Eft etiam Jupiter xftimatus pro juftitia, benevolentia, religione, pietate, confervatorej&amicogenerishumani.humidiqueradicalis&caiidiinnatidiftributore,quiadvitamrerumfacilimefeiugit. Fiiiiautempotentiamincom:
parabiIem,juftitiam,benignicatem,religionem,piecatem,generi humanoaffabilicatem,operationemadvitamejusqueprxfervationeminfinitifacrarum
fcriprurdrumlociluculenter explicaverunt. Mars etiam in eadem triplicitats repertusjfiliipotentiam&victoriamcontraimpiecatisprincipcmj&ejusfeclatores,iniquic3tis videlicec
curbamarguic, cujus
eft
beftiam, pfeudoprophe-
&
hadiciturnrof!uere,fisreveraafilio,feudualitate
verfilis
cum
quod conflacur ex illis duobus) derivatur ,uc fupra declaratum eft. Sol etiam fecundum Merc.TriJrnegiJi. mmdi materialii fi!ius,!ii. fecundum Platonem,Deiim-
mortalis
3S
T R A C
r.
I.
S E
T.
r.
B.
fecunda perfona
filiuseftDeiinvifibilis.-^^/./r/Y
zwW/a'//?/'//Af,filiuspatris,luxinvifibilis,cuiquscreatiirc'Edansefrsntiam:5tf/i'/-
fecunda divinitatis perronavitam&rpecicmrebusdeditincreatione,in)6vero5cfolem ipfumcoftituitinccElo,utfuamproprietatemexofficioinfcnoribustamadYitasillasgenerationeinrebuscorruptibilibusprxfcrvandas.quamincorruptibilibus retinendas,implueret,quas in pnmordio,verbum illud divinum,feu fecuiida perfonacreaturisimprimebat&infculpebat. Infimadeniquehujusccelitriplicitas correfpondet perfona: terti.x creationis Nam r^-^wy dominiu m habet iu humidam &c calidam laticis inferioris naturamjnereamnempe: Af^rfr/* ventotas didtur in inferiera
imp!uere,i'ed
:
qmtannk adgenerationem
fla-
tuiacventoreferninveniemus,ficetiamdicitury<'rr//^r//?f/^/oy^'rfi^///*^,&c.
citatibus tres
prioreperiantur:Namprimx perfona: ignea tripiicitas refcrtur,qu:eeft:luminis inferioris, quafi myrothecium 8c promptuarium eiementum aitifilmum, rubtiliflimum,purifiimum,potentifllmum,a<fluofiffimum8c vivum:Sicprima
perfonaeftluminisuniverfalispater,alt'fllmus,fimpliciflimus,potentifllmusfc
ra impura confumit
fit
ignisconfu-
mens,&tamfubtilis,penetransacefficax,utnemomortaliumeuminipfiussffentia vidcre,& vi vere poflit. Sscundas etiam perlbn^ propnctates in triplicite humiditatis fphxra acre videlicet reperitur Nam ut aer immcdiate eft ab
igne(im6ver6eftipfeignisfpil]usnonalitercxduabus partibusignis conflaius
quamdualitascxduabus unitatibus)ita in hoc fecundx perfona: comparatur procedenteexpatreigneo& amatorio:Deinde,ut aer eft vit^c adminiftrator in paflivis fic fecunda perfona feu verbum, in adivis :Unde dicit Mercurius
,
Trifhte^iftui^VerbumnaturxhumuU afians eamfovebat,S:i.c. Eft ergo lux vitaiisia lpiritu,&; calidum innatum in acre,qui ad Jovis radios relationem in confonan-
Diapafon habet,8c per confequens perfonx quElibct,proprietas fuperior cujuflibet cceli refpondet ad proprietatem cceli inferioris,uti fadadebitainquifitione,evidentiflimeapparebit. Deniquetertiaperfonarelationemhabec tam ad aerem,quam ad aquam,& fpiritum &: ventos in terra inclufbs.propter rationes fuperius allegatas. Eft etiam 8c alia proprietatis trinxrelatiodefcriY^tzab Amos Propheta in \xxcwtxhz: ^lui xdificat in ccelo afienfiontmfHamquifun'
tia
mine noilis,qui turbat mAre,&fionantflului ejus, Bominusexercituum nomen e)us. Ec aJ^^/Prophetainhxcverbanonaliofenfu.fedordinC) Implebuntur areafrumento drredundabunt torculariavino c^ oleo. In-^ww Sc JtfrfW/rfordo unus,fed prarpofterus, 8cad diftindionem necelfari^ opcrationis commutatu.s:lnJtfi^/ver6 permixtus:Horum locorum intellciflum hoc modo nobis aperire videtur 0don Abba:\\\oshocmo6.oinxtT^rttzudo:Spiritus,cjui"jocat a(]uas,turbat mare,(jr
implet torctdaria vino : Filius qui fundatfafiiculum fuper terram ,da.t ordinem lun* d'
fteUarum,c^implet areasfrtmtente. Pater,qui (gdificat afienfitonem,dat foUm^drimplet iorculariaoleo,icc.qu\i oleum proprietate patn,qui benignus eft,confertur,iI-
quidem balfamum
eft
omnia vulneraliniens,
ffumcntumomniumnutritjUtfiliusjScSpiritusyitamadminiftrat.
P.
II
S.
39
C A
V.
X.
tum poflea
curter-
vero rationes in publicum producere nobis proporuimus,primum,fr JAm TheoUgtaDEUM mmero dedicaverit, deindiTSLtiones geomecricds producemus, cur numerum termnum, ad exprimendum D E n M ,primum omnium
illa
rerum fbrmam.effcdricem elegerit,talique Deitatcm dedicaverir. Pnmum ii^iturrciendumel1:,ThcographiamDeitatemnumero propter triplicem cpnliderationemnobisdecIararcatqueexplicarevoluiffe^quarumeft/nCT^jUtejus infinitatemindepatefaceret,curnnumeronihilfitinfinitius,utpote,cujusma gnitudinis non eft linis:5ar^4,ut Deu m declararet prxfciumjNam ntmerus fiiit (ut ait fa.piei:is)principak in animo conditoris exemplar condendortm procul duhio.-ljltimaut EUM indicaret immutabilem,nihil enim immutabilius u-
no,&proprietatibusejus,utirupradicl:umefl::NamquJEfuerunt,ipferuntjqu^ funt,ipfe fuerunt,8(: femper: Infinuat igitur numerus Deum fimplicem durn immutabilem,infinuat fapientem,dum prefcium,infinuat incomprehenfibi-
Quodautemfitformarum principium&primaatquefupremaradixcorporumevidentiffimademonftrationegeometrica docemur Nam nifi figuram illam triangularem diiigenti intuitu confideremus,percipiemusquide,eaminaliasnoarefolvi,ncc uUis elleobnoxiam principiis,quatenus ipfa principium eftcxterarumfigurarumadcompofitionem, ad refolutionem vero finis Nam tetragonce & pentagonce & figur^ reliqua: al? ipfa prodeunt & redeuntin ipfam,quatenus ex fuperficiehacquxeftlincatorum principium,necefl"e eft,ut tam oeterx fuperficics omnes.quam corpora
primameffeformamomnium.
: :
omnia,&inquoomniarefolutoriafimplicitatecomplicantur. Deniquequicquideft/ufcipitaformaideffe,quodeft,&nonamateria,ipfaquoquemateria fuum effe a forma^fufcipit , forma porro infufceptibilis eft accidentium. Ex hocigitur,quodternariuseft principiumfprmarum,infinuatmira&;fecretiilimaveritatecaufam&principiumuniverfalitatis&differentixinfufceptibile, quod fitfolum &; vere unum, Iterum declaraturjquod numerushicternarius maxime proprie Deo foli adaptetur,e6,qj eft numerus perfediifimus,omnia complcns, Nam eft pulchritudo,perficiens principium,medium finem,8c ipfa ^qualia abfoluta habens, dum econtra numerus binarius hifce tribus fpoliatus incedit,non habens principium vel finem(quia non intereft medieper confequens hoc facrofanclo perfedionis dono deftitutus. C^teri tas)
&
&
&
numero
&
40
numero
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
Triade mooas quariperrereperitur.&diasquaiiperfe/icetiaminTrinitatcqiiafiDiasperre, utPater&Filius.ScrinfuSjquiaperfemcnias.utSpiritusrandus. Paterigitur8c Filius relatione fibi refpondent,&: non Spiri tui. Spiritus quafi per fe nec ad Patrcm nominetenus eft referendus,nec ad Filium. Significatione Igitur refert\xx,mSpmtiis Spinttoris Spiritus.dr Sprator Spiritus Spirator. Spintov cft Pater SC
tali,quo:i taliter tali rehtioni fimilis eft,vel dicitur in
Filius,necfpiratoresduo,ffedunus&unusfpiritus.
RelativadeniqueprxdicationeutiturTheographia,vo!ens Deum demonftrare concordem fibi,im6 ver6,ut indicet,cum efie ipfam concordiam connexionem plenam ac Cmg\i\a.rtv[\: C^amcjue enim Paterfacit^hdc dr Filitu fir>nliter facitydr eadem operaturunm atque idem Spiritut^dtvidensfingulis prout njult. Concordia incomprehenfibilis &: fingularis connexio, ut magis uniiis finc unum plures in identitate perfonx im6 plures Deitks perfonx, quam prima Spiritus unius Angelici jDenique exfuperat omnem fenfum. Harc eft,qua; vivificatdifcreta,& quxrepugnantia cogitincopulam:quod comperiendum
&
&
quamfeparationefua prsdicatione relativautuntur,volentia eum intelligiinvariabilem,cui nec fuccedere nec accedere pofTibile fit aliquid mutationisimajeftasuna,voluntasuna,operatio una trium unius,apud quosunumno efttranfmutatio,utdefinatefi!c,qualefuit,necviciffitudinisobumbratio,utin-
termittatnunc,nuncredeat inid,quodfuit. SufcipitdeniqueTheologiarelativamenundationem,fufcipiens Deum infufpicabilem, incircumfcriptibilem,necvocabulofignificabilem,necintelled:u comprehenfibilem. Nam relativa demonftrationem rci minime taxunt, non componunt definitionem, fubftantiamnon declarant:fic fervus &: dominus,finifter &: dexter,non quid fitjfedpotiusadquid tantum fignificent,fic non eft illatio a relatione ad fubftantiam,n6quiaPatereftDeus,&FiliuseftDeus,6cSpiritusfand:us eftDeus, ide6 tres fiint Dii. Pater igitur Filius non in eo,quod,fed,adquideft,utno-
&
tumeft,pr^dicatur,utPaterFiliipater,&Filiusut Patris Filius,&:de Spiritu,ut dcfinitumeftdeillo. Prorfusfi relatam difcretionem difFerentis fubftanti
ponerentjconfequens videretur,fi Pater eft Deus,&. Filius eft E u s,&: Spiritus fanduseft Deus. ErgotresDiinonunus.quam aDeo relativamnonponunt,utplurainunamremconvenienterconveniant,neceamfaciantdif!erenter,quamvisalteripforum auferaturab altero. Separatur igitur vocabulum PatrisaFilio,& Dominiafervo,8c e contrario totum,8c tum eft aliqtiis Pater
<.
V.
XI.
ternario,qui eft
omnium fimpliciflimus,
-'-^perfecT:ifIimus,abfolutifTlmus8cradicalis,fuperiusampIe,licetfermoneru-
di,tracl:avimus,ubinumerumfan(n;um(anteomnesnumerosfecundumlocum poftunitatem unitatumfibivindicantem)itaefi"eunitati fummie conjunclum declaravimusjUtnonmeradualitas fit(queinfeprnnumcroimperfediffimo xftimatur,quoniamunitatum confufio,ut voluntPythagoreilfed etiam trinitas8cunitas,quatenus eftmedium,participansdeperfec^ifIimo8ccompletifIi-. mo utrocjue extremo , quid enim unitate abfolutius quid numero ternario completius? Cumunitasextrafuamnaiuramnunquam moYeatur,8c trinitas
.>
totius
DE DIVINIS NITMERIS.
41
totiusperfe^flionisnaturam in/e comprehendat,principium nimirum in unitate,mediumindualicate,^fineminfeipfa.Ettamenremperibi rinitur&iierminatur,ubiinDeitateruperefrentialiincipit.-No!)enimertSpiritu.srar;cl:us,Spiritus Patris foliusjaut Filii foliuSjfedutriufquerimul.QuareunuseftSpiritus ia
efrentiafua,quamvisproprietatecertiumfibilocum vendicare videcur. ofeticijfnnx dr indijfolubtlis concordia! tmitas tinitattim indivijibilis\qiix cttmjistrina es tarnen iina^ciim ima,trina. Atver6,quoniam unicasnon eflnumerus.lcd numeri principium,necdualitas,ni(iunicatumconfufio,cuiperfeneccfl:medium,quia
non finis. Ergo numerus ternarius primus numerorum perfetftorum reputatur.imo vero eft vera 8c perfcctiflima radix,ex qua quadratum cubus perfed:ionisoriuntur:habetenimprincipium,unitacem nempejpoflidecetiam me-
&
dium,Yidelicetdualitatem,5cfiniturinfeipfo,quieflternariusunitus. Undeli-
quec,quod,ubi incipit,ibi itcrum definat,& confequenter patet,quod fit numerus completlflimus. Hic ergo numerus efl: quadrati illius abftrufi cubi illius myfliciradiXjin quibus totius fabrics mundanaj arcanum delitefcit Nam ut mundus dicitur imago DeiSc Trinitatis,ficquidemad numerorumdivino-
&
rumexemplar mupdus &ejus compagines,quamexadinimeconflruclcEfuerut.utinfraverbisuberionbus&affatimdepingemus. Ternariusigiturnumerus divins efTentix in fe dudus producet 9.proquadras:oformali,quiquidem numcrus produd:us,fi in eadem radiceiterum multiplicetur,cubumdivinum
ly.patefaciecqui eft totius
P.
Xll.
increa-
fequitur,q5
'.
ab ea fimplici partu derivaci,iImo vero hi numeri y^tavirqtnei&numeriperJeyocs.diivintyC^u.^iitnm copula no admittuntjautalteriusadjumentQadrei valorefignificanduiniquippequifortitudinefuaabudigiti feu nuiueri fimplices
omnes
nicatefortiilimaacceperutjCujusvirtucetalesexiflucqualesfunt.Hincergobi
numeriment6y?w/>/;ff/appella.tur,afimplicifiquideradiceperlineafeufericm
fitionegauderefolec.Horuigicurdigitorumtresprimifuperexcelletiflimifunt,
diatefraroeftprimafymphonixcofonaciaabunifonofbacuriensjficecia
ternarii
nume-
rusternariusetlprimaharmoniaperfedaabunicatederivaca.Secundaver^ex numeri quadrato cxultat,in qua Diapente Diapafon comprehen:duntur,ut innumeri feptenarii explicatione inferius fuccincl:e , itd exacteoftendemus.ExfimpIiciigiturnumerorumdivina;Trinitatisharmonia,Mufica
&
iUa
41
illa
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
r.
tiffimaharmoniacftcumDeo(ubinullaeft:pairi .>,redomnisixtitia&, gaudiu) atquehxcharmoniaconiiftritextnbusconfbnantiisfymphoniacis.omnescijhi numeri &: confonanti^E funt in unitate.fic etiam Deus unus impaffibilis,conft:antiflimus,6c immobilis inunum mundLifu<EMufica:concordantiamideale inftuxit,inmateriamrcil.informem,pafiibilem,inconft:antem6cmobiIitatiob-
noxiam,utfono&voeefuharmoni^
manifeftior,conftantior,formaliorq; 8c
pulchnorexift:eret.Ejusergovoxacutiorinternarionumeroconfiftens&.diateilaron fonans.ex ccelo empyreo difcordem tenebrarum immunditiem dc deformitatem materia: rebellantem expulit,&: deorfum verfus centrum rcpercu(fit,fpatiumqueilludin tres hierarchias fecundum Trinitatis ordinemdivifif, Iteriim ejus vox in Diapentefonans ab altodiftonantem coeliarthereiregionem fibi confonantem reddidit,uti &C graviori ejus fonitu lin Diapafon confiftente jcoeluminfimum,quod elementale appellatur.ad integram fuam muditicmreduxit,fed de his infralatius&luculentius.Hiautemdigitifeunumeri facri(ultrafimplicitatisfu;Emediumdudifeuextenfijn6admundumhunctr:-
portionemalandtaTrinitatisdifpofitionedepsnderereperiemusjvidelicet i/. cujusquadrat.eft:9.Exquibusconft:abit,quodnovenariusnumerus(quieft:Ttinitacisquadratum)dominiuhabeat particularecirca cujullibetmundiregionisinfuasfphxras8corbesdift:ributionem,no tameinfimplicifuadifpofitione, quaIiterreperiturinformalimudo,fedinfuanaturac6pofita,fci!.indenario,cetenarioautmillenario,quatenus reperiturin mundocompofito,cujus officiu terminare. In denario vero numcro unitas non fimeft regiones diftinguere plicitcragit,fed fe conjungit cum cyphra,non quod cyphra per fe aliquid poteft,quippe qua:ficacceptanihil importat:namut defuonihiloinaliquidreducatur,neceft"eeftdigitueiaddere. Sicunitasconjunc1:acumcyphrafeipfam deciesmultipiicat in additione cumea,juncla cum duabus cyphris fe ccnties
&
multiplicat,ficumtribus,miilies.
O quantum ergohicjacetnaturxmyfteriij,
explicas:
Namhincinnotefcit.quodnihilabfqueprxfentiaunitatis facrofandorexiftere
ipfa
eft:.
enim eftcaufa multiplicationis materiaz in mundocompofito & fine nullum omnino incrementumrerum,nihi!quein|mundopermanerepot-
N.uinitasinconformifuopalationonutiturcyphra,quiaibi nulia eftmaunu folCimodo cyphre jnmundoc6pofitionis,ubi materiainformcinvenit,eamq;morefymphonico (ucremintenebris incarceratam,&: in fola potentia ad al:quidexiftentem)in adumvirtuteineffabiiiproducit. Namquid,obfecro>c!liud eft cyphrapcrfe, quam nihil in potentia ut diclum cft? quid materia hylx etiam pra:ter hoc idem nihil? At vero fi unitas fimplex vel multiplicata cyphr^ adjungatur, multitudinem fignificabiti fic etiam ,fi forma divina materi^ informi affiftat, tuncilla aliquid erit in acflu pro fimplaaut multipliciformxilliusaffiftentis proportioneScgradu.muItitudinem majoremautminorem fignificatin materia.Sicnumerusdenariusincyphrisdcorfumfcmpermultiplicandotendens, augmentatcyphrcTum fibi junciarum multitudinem;fic etiam materia deorf um magis tendcns elongata a fon te unicatis craffior denfior eft,5c magis in fuanaturamultiplicata,utindem6ftrationenoftraexpyramidematerialifafta &:infradefcriptadeclaratueftevidenter;cujus conuseftinmudiperipheria(i qua denarius numerus multiplicado defccndit)ej usque bafis eft in tcrra,ad qul materia
teria multiplicationc appecens,ibi nulla c6pofitio,fed fe
,
,
&
&
&
DE DIVINIS NUMERIS:
&
difpergit,eosquemagisadurjitatistfl'entiamtenderefacit,priE(ent!a
43
materiafefcrefcendoyimmergi:; AtquehocmGdoDeusPaterS^unitas&rerumgenitarumautordicitur,qaoniamt[|;cau/a cxiftentix multiplicationis materialis. Nam propinquior cjus prxfentiafpiritus materiales rarefacit 5c
auteme-
materiauciturfjrma adfuammultiplicationem,lmequaaugeriatqueamplilicariautexifl:erenequit. Ettamenformiemultiplicatioefl:ad falvandam materiam,eamqueliberandam a tenebris, fed vice verla materia: multiplicatio eftiadimpediendosformx actus. nimia materix ingratitudo,qua: benefactori di. creatori fuo refiftit,cum tamen vim fua; reflftenti:^ &C vitam fuam ab illo ipfo acceperit. Sed talis eratmalcvola ducismateiialisconditioLitigii&: Diaboli,nempe,quicumfuoCreatorein primoquidemnixu(fuperbiaautma-
&
litiaelatusjcontendens^&proindevi^flusatqueacoelodejec^tusjmateriam fua vifceralem ad eandem rebellionem quotidie excitare atque exagitare geftit.
]U4 umtatem tanto odio habeas ? Fallerii, materia^ te fkllit dux tuus^fua ruina,
mtumejcens^
rerum
mortis ortginemy
cum
'-vice
m tenebrarum ^oragifuum d
te ayertat
ne Juhmerjio.
Caye^mquam^ne unitas
<-vtt JJlendtdum
e^
fcintiUxm claritatis
(^
pendaSjtamque hofiihter cum ea agasyfedeamfoyendo^radici ^jontiejusor ttas affiduaspro ea rependas^ut ab ejus tandemfcaturtgineplenam informatto -
Sedquonoftramnuncducit&rapitMufam
fuavillimusat-
que amcrniffimus Divinitatis ardor ? Adrem noftiram prx manibus agiutam rcdeamus. Ab unitateergo innumerodenariodilpolita eft: mateiia mundifuperiorisadcompofitionemjquoniamutdenariusnumerusimmediatc fuccedit novenario, lic etiam prim^ mundi regionis natura in puritate &; fimplicitate magis acceditad naturam unitatis,quam aliqua aliainftriorejus portio. Namutprimarius novenariinumeri ordoex fimplicibusdigitiscopHatus circa folius Deitatis potentiam vetfaturjita fecunda unitatis repctitio, progrcdiendocumunicafola cyphra adcompofitionem fecundxfericinoveEariinumeri,femelcompofiti,conducitproportionicoeli empyrei in compofitioncj&. tertia ejus repetitio feu additio cum duabus cyphris perfeclioni coeli medii confertur. Denique quarta cum tribus cyphris orca coeli infimi complementum verfatur. Unde liquet, quod cubu^ ex numero facrofancflo ternario refultans atque cditus per univerfam mundi capacitatem expandaturi imo vero etiam ad mundi centrum penetret.atque feipfum difpergat. Unde E u S etiam in tenehris exiflere dicitur,c^tamc tenebr<t nonftnttenehra ei Pf al m. HincigiturDcusubique efli? oblervatur,nec quicquamefl:,ubiip(rnoneft:&
extraipfumeftnihil,cumipfefit
hil cft.
Monas monadum
?
tanc1:iflima,uitra
quam ni-
dJtinfe&fubfe. Exhorum igitur numeromm concacenatione pater,quanta fit materfahs pyramidis in qualibet mundi regione proportio,videIicet infuperiori fimpla,ubi fimplex cyphra reperitur,in mediadupla,&: in mfima fefquialtera. Similietiamrationc^Yiceverfa
tiplicatio
44
T R
A C
T.
I.
T.
I.
B.
T.
centro bafis pyramidis materiaIis,indediflblutioproportionesfignificandojquibus rccedendoamultitudine, nis materialitatis unitatis jugum infurgamus. Conftat denique ex his,qu2 dicfta runt.quod nutiplicatio formalisincipita
meridenani
tanquam
iinea:,ex
quarumquadra-
turafiantfuperficies.velutunitates.qux duAje in fe quadratos numeros producunt.&quodnumericentenariifintquafi radicalium linearum in fe dudarum fuperficies Geometricx,vel quadrata radicum in fe mulciplicatarum.ac quod denique numeri millenarii fint quafi cubi immediate procedentes a ut linea produdlaa. quadratis. Qinre compoficio coeli fuprcmi eft fimplex pund:odivino,velutnumerusdenariusavaloredigitorum fimplicium.abunitatefuperefTentialiprofluentium. Etmedii coeli conftitutio /ehabet,utfuperficiensad fuam lineam,&: utquadratum ad fuam radicem. Deniqus ccelum infsriusreferturadmediumfeucoelimediiconftitutionemaquapromanabat,uc adquadratum,velut corpusreferturadfuperficiem fuam,cujusmultiplicationeproduclumeft. ft iiTiturcoelumtertiumrerurrjcompofitarumaltitudo&: longitudo,medium vero earumlatitudo,&:infimumearum profunditas. Atque hoc idem eft,cpjod facrx Scripturx tcftantur dicentes Omnhjirmata ejfe f}umero.ponderec^me/ifra,vclfccuadum Platonem: (quod idem t^^numero.fgHcorpore foUdo. Sic in mundo fuperfubftantiali abLTnoegrelTa/untDuo,a ra duobus Fertiumiqux quidem trina & ineffabili fua difpofitione extra fuum mundum fuperfubilantialem deoffum profpicientia & in materialem mundum jucundiffima harmonia profilientia,mirabilemq; m modumperuniverfammateriamexpanfa,trifjriamfuamoperationemincaexecutafunt:Unde resomnesnumero,menfura&pondereexnihiloproduclxfunt.
,
:
&
tam
in ferfonarum
Dettatj s
tum
demque
Fidi
DE DIVINIS NlIMERIS.
;
4k
vaUtiumeraf.gloriaconditorisf>leiJfmtimyEfd<x6.
'^i$tyM>^,X
^
_
T R A C
C.D.
T. L
T.
I.
B.
I.
P'
xiu.
quxnammyfieriafubillo
T>ent4>merofej)tenario.,<iS'
comprehendantur.
&
&
beatificatur.
Pythagorici
virginitatis ,
quia
in
pri-
museft,quatenusnequcgeneraturnequegencrat,nequeetiam pottft
duas
partesdividia:quales:Prxtereavocatur?frfyr/jOTf/;iSicAbraham,qijan-
meruifanitatisc^mundationisamorkisimmundif.SicdiyiiX. ElizeusProphetaNaaFade,c^lavateJeptiesi]ordane :
laudis3i^^t\\ztm,\xndtd\x\tProif\itt3i:SeptiesindieUudemdixitibt:Yoc2.tmttultionis d^ punitionis numerus, undelcribitur-^f^//>/w ultio dabitur Cain, ^tzlibw Septuplumpunietur Cain. Et ilibi Scptem 'vindt^M exfohet,(jui occiderit Cain : Porro etiam eft numertfsfahationis mundorttm,{epttni enim ex omoibus animalibus mundis introduda funt in arcam Noe Eft numerus fervitutif,ut feptem annis fcrvivit Jacob pro Lea E^numertss defiruciionis dr ruin<s,\xt ieptimo die,rupiisomnibusabyflifontibus,aquainundavit(uperterras:Eftwfr*/^*,utfeptemdiebuspopulusluxicIfraelem,&c. Ednumerttscriticuiahomnibus Medicis obJervatuSfUt) Etfeptimahorarcliquit febrisfiliumreguli. Ecinfiniis alia^obfervationesinhocnumeroabftrufo&myftico cxcogitan poflunt,quas omneshoclococxprimeretamlaboriofummihi.tum ledlori ixdiufum fortaffis forct; Utmmerum ttinm planetarum anni c/imacfertci,JeptemUtatum,fptem me:
: :
/i//(?rw,8cinnumeraaliarelinqua.Atqueratio(nifallor;haruomniufeptenarii
numeriproprictatUjCurfcilicettain boniiquam in
malu
verfantur,eft,quonia
hicnumerusparticipatcu natura Iucis,formx,perfc<iionis puritatis,quatenus priorejus copofitionis parseft numerus ternarius,& partim ex natura materijEtenebraru,cumpoftcriusejusnumerus,ncpe4.fit numerusimperfedionis immunditia:. Eftigiturhic numerustumautorvita:&compofitionis,tii autormortis&diflolutionisiquatenusfcilicetc6poniturcxprimoimpari,videlicet ex tcrnario numcro vit & primo pari,videlicet quaternario nam numerusbinariusaPythagoricisnonappelIaturnumerus,fedunitatumconfufio.Ex impariergo,vcIuiia(^iyo,hoceft,forma& expari vcluti ex paflivo,hoceft,ma-
&
&
teria
D
vica
II
S:
47
teria,generantur res
via diirolvunturifedgeneratio&
eftlumen rupernaturale& vis t'nironans,corruptioaucemeftdeinfefis& de nofte ac tenebris dilaniantibus. Hinc eftjquod fccundtim dodrinam Orfhei ,Hefiodi,EuripidiiM- aliorum,Sol divinus in archetypo fit,aquo omnis pulchritudojomnis ornatusjomnis harmonia &vitx fcaturigoeftjincujusdextra eft pietas, benignitas 6c beneficentia^in finiftra punitio fevera. Hunc vocant thcchum^ApolliiJtm c-;- Sokm, qucm dicunt Gratias c^ Charites in manu dextra portare &.infir;iftra arcum & fagittas,quem nocle nuncupaverunt Dionyfmm dilaniantem&dilacerante.acfeipfjmrumpenteminfeptem partes;& diurno temporeillum Apollinem nominaverunt,ea iterum componentem,qux nocls dilaceraverat, illaque in partes feptem dividentem. In node ergo difrumpic atquedilaccrat&indieresunit,quafidepellens mala. Obhancigiturcaufam ab Athenienfibus Alexicacos , id eft malorum propulfator & ab Humero
,
Tya.i',hocelt,autor fanitatisappellatur.
Cum hisctiamconvenirevidcturilla
Fri~
wlocopi\xp(:>nentesunitatcm,qujfigradumextrcmumanima;&.mentis,per quemiilacontinetfupremam unitatem in Creatore,& faciaeftuna&eadem cumilloinamomnesresprxexiftentesinVerbojfueruntunumcumilloVerbo fecundilxmTheologos. Secundus loctts{continens duplam proportionemcomparatusadprimumjdenotat progreftum anim^ feu mentiscum Deo. Tertstts demonftratingrefium in feip(am,atque ita defcribitur per/onarum Trinitatis
egrtflio.uni-isfcilicetinaliamatquetertiseiteruminunitatemreverfio.Atjam
eft
anima,dico corporum:
ex corruptibili&elementanconfiftitrSicetiamhomoadretinendamperfedam mundi imaginem,fecundum PktonicosS3i6tns eft de duplici corpore,elementari uno,alio coelefti. Elementare notatur per cubum feu folidumdebinario, quoddefignatmateriam,&coeleftepercubumdeternarioiquem quidem cubum nos fuperius diximus efi^e potius fuperficiem fcu numerum quadratum, propterracionesanobisibiallatas. Namquamviselementafpiritualia fintin fccorporahumida.tamcnfi.xther&aer&igniscorporibusfolidiscomparentur,fchabcntadea,utfuperficiesadcorpus,veIutquadratum ad cubum.
V,
XIF,
quadratumimplente:(jr
quadrdto:De numero
ejns
NOnequidemeftdubitandum,quiningentiainhocnumerofeptenariodelitefcantarcana.curn
ille
quam in
apud
facraBibliaufurpetur. Neccertedicanthominesftultorumatqueignoranti^
Nam utdcmonftratione
T R A C
T.
T.
T.
I.
B.
I.
lunc eorum credulitatem five erroris confidentiam.hociniocoadmirabiltm numerorum (cptenariorum concatenationem.convenientiam atque haud credibilem apparitionem & profluxum ex feptenaipfis invicem congregatis oftendam Nam in 175. (qui eft bafis numeri Similiter riijinvenimusfcptenariumnumerum.quamexadiirimei^.vicibus. feptem in fedud-aperfeptem producent49. excujus numeri partibus progrefquadrato modo difpofitis,miraculolo quofione Arithmetica confideratis dam more feptenarii bafis,videlicet 175. (ex quolibet quadrati pundload ejus
ftratione evidentiffima refellam
:
&
^HadratumJeptenarium.
r-^
f r
2.Z.
^
.
1ij
4T
(T
41
10
3r
a
^_9
J-
23'-. 48
17
4Z
18
II
..,
-^o
r' Z4
"
.
4^
2,r
T<r
1:2
w U
JI
'
7
32.
"f^
19
.57 X
2.0
y
Y
J8
XI
14
z6'
.,
44.
J^
If
c(
8\
4^"
..
35
zr
'
4^i-
4^
4/
..^^-
'
Z8
o
l
Cellct
in pra^fcripto quadrato videmus progrefllonem fadlam efie (quamvis malcdifpofitam^abi.ufquead^^.itautfeptemin fe ducla proferant numerumfuaprogreflionequadratumimplentem.Siigiturperlineamre<flam ducti procedamus ab uno angulo vel punci:o lateris alicu jus ad latus vel angulumeioppofitum,prDducetur bafis quadrati fcptenarii,vigefies &quinquics fepteminfeexadecomprehendens. Sicab a ad ^trarfeundoreperiemushos numeros 22.5 50. 13.38. zi.& 46. qui fimul additi producent 175. Sic etiam numeroscolligendointerf &^,quifunt47 i^.^.^i.i^^^.&i^.orietureadembafis. Similiteraddendonumerusfimulinter^&/repertosfciliceti6.48.24.7. 31.8. 40.hxceadembafisproveniet. Porroetiamaggregandonumerosinter^&A. Et iUos inter i & ^. SicetiameQsinter/& w, autinterw&ohanc eandembafin
Hic ergo
DE D V N
I
N II M E
'^
Pv
S.
49
iineliciemus. Iterum
abangulo B adillum
ter
& , ^ iaw & X c inter^ &c z,5i inter V &. V & incer n &c S,eandcm unicam baillos
fin debita fua pofitione&in unum coagmentationeproduccre reperiemu<:; quodquidcmpromiraculoiiaberi potefi. Hincigituradmirabilisnumerilc-
ptenani mutabilrtas Hc varietas oculis manifefta, mirabiles procul dubio iliius efFedusatquevirtutesoccuItcdciitercentci(dequibuscapitefuperiorialiquid verbolocuti fumus)fapienti quodammodo patefacere videtur. Imo vero,
ri
quantafitinhujusnumerifeptenarii bafi perfeclio,quantamque hujus numecompletio vita; human^e importet felicitat^m nobis luculenter arguere yi-
loquuntur Gen.
Z5.7. Tnenint
autem
dies vita
rum.drc.
JEtatemprovedam,fenein:utcm felicem depatet.quod infinitum fit myfterium in hujus numeri feptenarii confidera-
&
turisquodammod6divinare
pollicitus cft
C
*J)e
p.
XV.
myfleno in creatione,
numeromm diyinorum
NUmcros fimplices feu digito^ efTentix fupernaturalis referri & ad regionem fupercoeleflem,qux quidem infinita efl,pertinere fupra memoravimus,hicvcr6dedivinaquinarii,atquetumdemumdenariinumerirationetraftarcnobispropofuimus. Equidem,ut monadem five unitatem cfTe omnium numcrorumfontem, atqueoriginemfuprademonflravimus, utpoteaqua Dias,nontanquam numerus,fed unitatum confufio,derivatur,quatenus bis unum in fe continet.quam &:proptereanumeriimperfe(fl:iprincipiumeircdiximus,quoniamadefleiini:ium&medium,deefltamenfinis,nonaIiter,quam ternanumnumerum numeriperfedi exordium nuncupavimus,quatenus habetinfeprincipium,medium&; finem,ac proinde internumeros perfedionis hibctur:fIcdiximus,quod adhorum trium terminorumrefpedum,videlicet ad 1.1.3. fitperomnesaliosnumeros in infinitum progrediendo relatio. Ut igitur unitas efl radix numeri prtmi perfed;i,videlicet ternarii,qui fignificatformamuniverfalem. (Namquidinterefl.utfitDEus tanquamunitas,&fpiritus univerfalis in potentia
tanquam
ab
illo
Deo
non
informetur inacTiuetur, ut dualitas in Trinitatem tandem perficiatur)fic etiam dualitas efl radix numeri imperfedi quaternarii,fcihcet eorum,qui ad efl:,quod,ut3.fehabent i.ficin oriuntur. Atque hinc inde eadem proport10ne5.ad5.5c7.ad5.6c9.ad 7. Similiter,utunumfehabctad2.fic4.ad2.&(j.ad 4.8c8.ad6.fecundum quas progreffiones fimpliccs,omnesali2Bcompofita:eIiciuntur,fedharumperfedioeflunitas:Quare,utinmediomotuabunitateimperfediooritur,fic ejus additione in fine tertius terminus profertur,aquonumerorum perfedorum primus oritur,videlicet ternarius. Unde patet,quod tam imperfedio,quamperfedlio,hocefl,tam malum quoad nos,quam bonum profluatamanibusDeifeuunitate>incujuspotentiaefliIlud,quodmalumefl:,
&
&
virtute
50
T R A C
T. L
T.
I.
B.
I.
Im-
perfectioneergo materia; a DeoproduifViB.videlicetdualitatiadelleviclemus, qucetamenunitatisprxfentiafitperfeda. Nec tamen IccundamlnTrinitate perfonam imperfeda eilejme dixifle aut intellexiile credatis,quatenus in muaofupereirentialifempercumFilioSpiritusPatnsprcEfenseft.atqu.-jperconfequens trinitas in unitate dualitas in trinitate:Quod quidem peroptimcexplicatiliud verbummirificum Tetragrammaton coniiitensex ]od.He dr Vm.Hes
&
in utroque procciTioncm denoiat, &: coiijungcre videturFrfcumJ?^adextra&.ittrumJ^(;/cumr4dextramverfus. SicFiliusia numero perfedionis fertur federe ad dextram Patris Sic eiiam a centro Patris
:
numeri medietas referatur ad filium & centrum,quia iemper medietas numeri inteiligitur cile in numeris imparibus Sc perfe(5lis:Sicinternario numeroeft dualitas,in quinario trinicas,inleptena-
ligendum
eft
quod
cujuilibet
novenario quinariusqui eil cxaefla etiam med:c;tas(qi;.itenus medietas in panbus conhderatur) numeri denarii per quem Deus de( irfum e fuo regno iuperformaii egredienb feipfumin materiam coijfufam,ejm remexnihiio creando,&: deforme fuo actu ac lumineinformando,immergit. Hicautem vosfcirevelim,quodubiloq iimurdemedietatenumeriparis,non intelligimusejuscentrum.quod plane v.;cuum 6c nihilefl:,fedejuspartemdimidiam:LTt centrum Diadis nullum cfl.quia nonniiiccrminosduoshaber,ejusveroparsdimidia efti.fic quaternarii numeri medietas funt duo.centruni vero eideeft. Atque fic in coeteris, uc 6. 8. lo. Unde liquct, quod tota pcrrio quaternitasjin
,
i.
efl
centrum,&
r.
terminusaquo,Sci. terminus ad quem:Etin quinano itidem i.eilcentrum, &2,unaparsdimidia6c2.altera,8c in 7.i.eftcentrum,3.termini,8cc. Eftergo in perfectis fimplicibus unitas terminus quo, trinitas ad quem,& dualita$ medium , fed ita ut illa dualitas fit unitas Sic etiam trinitas terminus a quo, thnitas efficiens fenarium,medium,6c trinitas perficiens novenarium periodus jfed hic ccntrum eft fupcrficialci Vel trinitas priTicipium,quinarius medium 6c feptenarius finis Eodem modo quinarius principium feptenarius mcdium,8c novenarius exitus :In quibus omnibus trinitas pcrfonaruminqaia.
&
ordinationem , pnufquam aliquid in facrofancfVo de matenx crreatione decreviiret. Hoc autem loco obfervandum, quod ut unitas eft formarum omnium quafi centrum fic eciam ternanus numerus fit prima atque proxima majeftatis divina: a fua natura verfus rem creandam emanatio,6c quinarius numerus fecunda,feptenarius tertia,acnopcreiTeniialis in xternitate
confifio
,
venariusultima.itautquinquefintcmanationis luminisdivini proccirus,videIicetformajluminofxabunitateverfus3.emiiIio,?c a ternario.vcrfus j.&aquinario verfus 7.8C a feptenario verfus ^.Sc novenario vetfus i. qui numerus cy-
Undeliquet,quodfi Deus materiarabyffuam unituncin fcipfum , feu in fuum centrum tatem radios fuos reilediat fecundum illud Mercur. Trifmeg. Monas gertertit monademdr infiipfitm refieiit ardoremfiuumlHtc quide recedit Deus,in fua nacura fupereilentiali confideratusj, a numero impari, quatenus eo gaudet 8c dele<ftatur:At,cumviamfpiritusdeformis,&:occult^inhyl:Eventremimmerficalcarcfibipropofuiiret,perfiliumfuumimmediateabipfbprocedentem pervia &numerumimpcrfec'lionisinmateriximpcrfectxabyfrumfcimmerfit:nailIe
phrxappofitioneconftituitio.
fum non
ingrediatur
&
folus
N U M
S:
;t
campum ingreflus eft.ad binarium imp?rfedum^inpotentiaadaliquidexiftentempenetrarepotuit. Uode duilitasfupcrfubftantialis Te dupHcando medium numerofeptenario reddidit, &: perfedionem hoc modo cum imperfedione in primo gradu proceffioni a fua ratura fupercoelcfti ad mundanam junxit Nam quaiernicas ert numerus
folus.quinumeribinarii perfrdi
.
autem numerus perfcc^usica ut materiam five imperfidionem quie numero quaternario refertur, cum perfcclione conjungendam efTc, quatenus numerusternarius,qui formix attribuitur,cum eo ad numeri feptenarii compar,&cperconfequensimperfc(:T:us,ternan(js
fit
plementumconneiflatur.-Similiternumerus quaternarius eftmtdietas fuperhcialisinterduo& fexjdenotans inde,quod V^erbumfitqu.ificentrumopcrationum fex dierum creationis Hinc poftqiiam Verbo Domini firmati elfcnt ccelidiequarto,hicRexinformanstabcrnaculum fuum illodiepofuit i:i Sole: Hic dies quartus dividendo fex intres duaiitates erat mediu'* fuperficulis fexdisrum,vel centrum efTentiale diei feptimi. Unde etiam fjj fuo fulgore decoratus inmundifeucoelorum medio pofituseft::Simi!iter numcrus quartus eft medietas numeri ocT:onarii,qui fignificat elementatum fcu cubum ac:
cipiendomedietatem
utapudnumeros
pares ieftimatur.
Namnumerus
quaternarius eftquadratum radicis 2. Unde quatuor repr^efentant elementa a fecunda perfona producta, ex quibus mundus confiatur, oclonanus eft
&
cubus,ex quo compofitio ex elementis conflita eft. ft ergo dualitasmundana, hoc eft fjjiritus univerfalis revera imperfecla , in lucem a potentia virtute daalitatis increatx in trinitate unitatiscomplet^ produfta a qua quaternitasfeuelementum,8cnumerusodonariusfeu elementatum oritur. Procediturergo ulteriusab unitate verfus creationem hoc modo. Quinarius numeruseftmedietasperfedainterbinarium numerum &odonariumi Denotat ergOjfecundam perfonam cfTe in medio inter Spiritum univerfaiem elementatum,&: per confequens,quod Verbum fitinnobis&rebusomnibus compofitistanquamccntrumjVitaatqueefTentia. Eft etiam quinariusnumerus centrum omnium digitorum , videlicet numeri novenarii , quatenus ex ^na parte funt i. z. 3. 4. ex altera 6. 7. 8. 9. inveniuntur Unde etiam centrumeft interfuperfubftantiaiia: Eft ergo Filius centrum inter Patrem &Spiritum eftquecentrum in rebusfuperfubftantialibus eft centrum in
,
, ,
&
&
rebus creatis increatis , eft ccntrum Spiritus incrcati , univerfi mun di in Sole habitans , eft centrum eiementorum eftque centrum elementa,
&
&
torum:Eft ergo
ritus feu
vita
rerum increatarum
,
eft vita
tenebrarum
,
aquarum creatarum in corde firmamenti paiatium tenens cft vita elementorum in fphxra media feu arqualitatis in centro clementorum, feu aeris medio nonnunquam nirabiliter apparens, eft vita elementatorum vegetabilium forma quatenus eft mirabilium i ^t & fulgor fpecifica animalium effe , quo fpirat h^minum vita ratio intelledus mens quatenusaffluenterin eohabitgt cumtefteP^tf, ejm memhra &
, , , , ,
,
fint iffm divimtAti temflum atque paktitm ; Solis fempiterni Microcofmus nuncupatur.
Unde
Atque hoc
Verbum,
i
facit Divus^ohafjfies, vocans illud fitam c^ lucem cnjiun rei hujmmundi^qtiod tenehrx non comfrehendertmt -^nec mtmdns novit-^\[\nA F a T,ia ]ibri primi pnmordio allegatum,cujus virtute quxiibet creaturaeft fada. Arquehocmodoadlimenfeuveftibulumhyiamingrediendi,videlilcetad nnmerumdenariumufqiprogrefTaeft Dias fuperfubftatialis fpiritu increatoexnberans,qu2!de6unitatedivinadivifaeftinnumerumbinarium,utipfa,unitasincrata,exiftens,hominemexnihilounumefficeretdupIiccm,videl.DeLi&ho-
cujus mentionem
minem
52
T R A C
&
T.
I.
T.
I.
B.
I.
minem,&; per confequens ad fuumexemplarfpecieihumancEdupIicemnaturamattribueret.divinamvidelicetachumanam.iiautvirtuteprimxunitatis, increatce immortalis fiat,&: imperfccflione fecundxconvidelicet formalis fufionempfoducentis materialis,rcilicet6c creatx.mortalis reddatur propter finis defedum-.At ver6,quando Spiritus vivificus advenerit.illa hominis imperfeclio emendabitur,&: dualitas in trinitatem fpiritus mcreati adventu mi-
fimilem,&alterum quafi
DeuM
efficientem.videiicet virtute
ffc
nadisflimmxperjufticiamDiadisincreataz. rialitatefeudailitate,&://^duplicatumhabebitpofl:a,quodappropinquabit
fpjritum
adnaturamipfiusTetragrammatijUndchomoundiqueSpiritufancloflipatus
divinitatemfibipergratiam acquiretatquenanc)fcetur,&: ipfiCreatorifuoeritquamfimilis:Undedixit Deus poft peccatum Adami:rrf Adam qmfitinmex mbisfactus est.dfc. Nuncautem,neforte mitiat manum fuam.c^fumat etiam
delignovitte,accomedat,dr vivat in &ternum,emifit
tis.d^c.
Gen.3.11.
Hincetiam Mercuriw
Trifmegifim:
DE
tranfit,
Cujusetiamreirationemfecundumnaturaiemmtentionem ac Cabalifl^ in hac animx human^e definitione redderevidenturj Anima hominii esi lumen Dei,(jradimaginemFerbi,caufacaufarumy frimiexemplaris creatxfubftanttA Deifigillog^Jigurata,cHJui charaler eH Verbum *termm.
Deus
Hebr^orum Dodores
^
myflenis.
XVI
*J)e admtrabthbtit
qmnarii^denariinumeromm
fimpli-
numeri ternarii,videlicet terminusinteri.Sci (ubiamboterminifuntimpares,&: perconfequensperfedijfic inprimo numero compofitionis,feU primo articulojubiunitasdivinacumcyphrafeumateriainformifejungitjvidelicetinio.quinariusnumerus centrum (impropric loquendo)8c medium efTe reperitur,videlicetinter).& 10. Sedinde
in prioribus terminis
1.2.5.
&
adcreationem^.quieftmediusnumerusjreperiturinteroriginemfuami.&io. Unde quia lo.efl: numerus par, denotat imperfedionem matcrix creandar, quareejusmediumfeucentrum.quoddebetefTeejus vita,eflpcrfedusnumerusjUtejus pcrfecflionc perficiatur. Porro etiam rcfpedlu unitatis,quam in fe habet
-/
DE DIVINIS NUMERIS.
habetdenariusnumerusjeflnumerusimpar^quatenus
pr.Tfentiam
fy
4. in unitate
,
complrta,
nam
merum
perfedlum.inquo fe duplicat /^4 inHlf,ut ini.&3.didiimeft,itautin progrelm fimplici verfus compolitionem,incipiendo a numero perfeclo.triplice trinitatisgradum inveniamus^videlicetinter^.&j.&inter j.&^.acinter 7.&9. NamprimusprocefTusabi.ad^.eftordinatioproprietatumdivinarum, feuperfonarumintrinitate:Hincergoapparet,quomodopartiummundicreati ordo ante creationem in Archetypi ideaimprelTus fuerit:Na interprimum
gradum^videiicetinteri.&^.invenitur i.cui refertur fpiritus univerfalis,quem unitasincreationemproduxit. Undeexproprietatibusdivinis unitas ftqua-
fiprimusmotor&ordinatori Dualitativerofeufecundx perfonx videlicet filio& Verbo datum eft exequi ordinata unitatis,hoc efl.creatione patefacers fpiritumuniverfaletn,tenebris ipfius hyke chaos confufum,qui tandem revelatus faclus eft z.quatcnus ex fua propria mafTa&iuceincreatainaduante conftituitur:Deinde inter3.& j.eft^.numerus^denotansindivina idea,quod ille Spiritus univerfaliski quatuornaturas fecudogradu dividendus fu;Deinde interquinque&^.interponitur 6.fignilicans feparationem aquarumabaquis, &fupriorumcreaturarumviventiumcreationem puramjPofteaintery.&^. odonariusdenotatcorporumcojleftium compofitionem ex cubo fimpliciori & puriori derivatamiinter quas etiam compofitionem humanam numerare pofrumus,quatenusinvenimus,quodhomoidiluvioinnumeroo(fbonariofervatus fuerit;&: ex cubo grofliori cxtera omnia elementata Hic vero videmus,
&
quodnumerus
quinarius
fit
hincfadueftjUtinter rescreatasQuintaefTentiamediuobtineatlocumjScSol duahtatis palatium in medio quintx eflentijE fitus fit. Hinc unitatum ordo, quarum centrum eft ^.fupercoeleftia difponit, Sc denariorum ordo, quorum
centrum
eft
j.mundana
diftribuit Sic
:
1.
&
3.
conftituunt 4.
&
z.
6c ^.faciunt
5.
u,
\
/
i
\
-4
;
i-i-4
:
\V X
.
'
:
i ;
1
'
/
*
.'-
Et i.2.3.4.fimul addita conftituunt lo.cujus ccntrum eft j.ita ut diameter circuliternariiprogrefTionenaturahproducatquinariumnumerumfaciendo femidiametrum i. 1.3.8C producendo femidiametrum oppofitum, addendo primamfiguramfiniftrxdiametri partisadmediam,quod aggregatum proferetfecundumfecunda:,nempe4.&pofitionefecund ad mediam videlicet x. ad^.procreabittertiamfeuf.quodextremum eft centrum aggregati numerorumprxcedentiumfimuladditorumi.z3.4.videhcetnumeridenarii.
Hincabunitatibusprogrediendumeftaj.centroufqueadnumerumdenarium Nam numerus feptenarius compofitus ex^.numero perfedo & 4. numeroimperfedodenotatdivinitatismixtioncm &: ingrefTum primum in ma:
tcriam
54
in fpiritum
T R A C
creandum in
T.
I.
E C T.
I.
B.
i;
Deindc
motusay.ad^.arguitnumerumcentenariumjubi unitas fecunda viceincreationefecundxdieifc jungit:Nim,ut numerus quinanus eft medium 6c ceny&c lo denotans rcrumcrejtarumrahocipfb,quodinternumeros denariorum(qui funt quafi
dices)&.illosmillenariorumfquiarguuntrerurricubosjnumeri centenariicollocentur,quifpirituicreatiquadratumindicant. Undeprimiarticulidenario-
trumnumendecem unicatumjficj.eftcentrumnumeriinter
rumfeuradicum,ubiDuspnmumfejungitcummateria,refirunturadinterV2lluminter5.&;7.6cfecunda ferics,qu elt centenariorum ad illud inter j.Sc 9.&: tertiamillenariorum ad illudinter novem & decemiubi fit ingrelFio in profundum materi.E. Eft igitur numerus quinarius, qui eft centrum denarii,numerusexacle rotunduijquod quidem evid:ncerdeclarabitur,fi fpha;ra ducaturplana,cujuscircumfcrentiainio.litdivila,quippecujuscentrumide6erit
j.
quoniamquinquenumeruseftmsdium numen
^.cujusdivifio
denari:.
i.ponantur
^ antc novem
^^"
,*
vP..
..k"
""f^-:
:
X
!ii
/
0
.'
'
A<
/
^
''.-a.
.'
\
..
'
"
.*'*
\
\
:"
'
<^
''.,,
\ /
.';:.
'
t
. *
.
>f'\V
<
..
/
/
l
V
..-'
^.... .....<
>
Hoc peraclo a quolibet oppofito ad fibi oppofi tum ducatur reda feu diaEx maximis ergo fubtrahe tantum , quantum fupereft fuper numerum^.Scaddeminimoeioppofito.qui a quinque deficit,6c quinque adxquata furgent:Quare ad invicem comparatis linearum terminis qua;libct diametri extremitasdabit).Undequilibetdiameterhabebitnumerumj.&5.Undefit, utnumerusquinariusincirculodenarixrevolutionis hzudimmcritoj^fj^ricui dicatur,quoniam omnes numeri orbis,ad quinque rediguntur:Id autem fit perquinquelincasdiametralesinfphxradu(ftas,quarum fingula; decemcontinent. Hicigitur rvumerus fpha:ricus in lo.dudus producet ^o.qui numeri funt
meter.
quinqtugintaintelligcntuportkuannijubiki,(\uomm proportio dupla.qua: eft Arithmetica formalitas,in fe multiplicata milUfirnam generatiomm procreabit: Quod fi perpetuo ficfacies apparebit infinitudo,qux fecundum Cabaliffas dic\x.uv regnumomniumfaulorum Ensoph nominatum,&eft Deitas ipfa fineindumcnto. Reliqua veroproduxitDius amifflusluminejficutveftimento.ut
clFet
D
ellet
D V N
I I
NUM
I S.
fs
lumen de Iumine,ac mde cum veftimentifuiluminecreavitmunduminteiligibilemrpirituumreparatorum&invifibilium,quemQ^rf//;/4;f(f/wdicut. Acquehocconvenitcumopinione noftrafupra alle^ata: ubi declaravimui,q)
quam vidcDeitas in rec;no fupercoelefti nuda lit in lua prupriaefTentia reetiam ipfi Moyll negatum fuitjnec pofl^ Sile eft,ut e u m cirentialiter quis vide3t,niii rnorte confiftim,& m iclu quali oculiafficiatur,ipiritumque e veftigiocfflef.Atveroutpnmum Deus ve(limentuminduit,hoc eft,inm3teriaj creatamreimmeriit.gloriaejus multis modis,induto prius creato aliquo ami,
&
<5tu,hominibusapparebat,videlicetvel/'f,veIftf/2;?4/Vf<t,8cc.
Moyfcs ad cognitionem
uitimamvideiicetad
attigerit,ad
quinqiia^efmam,\v\c^\i2.
Deus
nudus cerniiur,nunquam
accfdfrepotuit- T)th.ocri[in\tro3ig\iMyrandidantMComesm harcverbaloquedo: ^uifciverit quidfit denariiti in Arithmetica formali ,& cognoverit naturam pri'
nnnumcrtf^hAricifcietfecretum ^o.portarum intelligentix d^ rnagni A^uhiUi drmillefirf> 'TenerationU,CTregnum emniumfeculorum. Huic ergo ntimero denario includnin-
turdccem Sefiroth Belimah ^quarum firoprietates nullam tnfinitamj^ habcnt profundftAtem qutppeqttarumr/ientionemfacitAbraham Patriarcha. in libro ]ez.irah fvefer-
aI!egoricoperdi(fl:ionesvelArithmeticasfupputationesvelGeometricas literarumfi^^uras,velharmoni;EConfonantiasexformischaraclerum,6cc.ut teftamK Rabhi Rarnhamxvx Genes Imo vero per illam legem a divino fpiritu adeptus
:
eft
eft in libro
Regum,
E u s ei dederitfapientiam c^prudentiam multam mmls,quafiarenam in littO' quod remaris,^c. Hincergoeft,quod6'm<Wf///,deSaIomoneIoquendo,dixit,e'* omnia qu cognonjitper legem intellexiffe. funt cundae res univerfahter in
Nam
nim^ aut coeleftia corpora,aut fuperGceleftia incorporeaiquorum quodlibet deccm recipitconiiderationes,utfapientesnobis tradiderunt.
p.
xyii
coKJuncite.qux efiarticulortmprincipium,fimiliter de
raiiOTiequinariit^ /extinumen in
harmonia fitpercaleflt.
/^lToniainfuperioribusnumerationibusmuItadubiafelegentibusofferre ^--*.f^poflent, videlicet in unitate primum &: tum poftea de numero denario, quomodofcilicet Deus parerfeu primaTrinitatis proprietas inprincipiofic ultimo digitorum introduci poflit, tum poftea.quomodo illa fe repetat in ce.nten.irio numcro,&: tandem in millenario Similiter cur fecunda proprietas feu pc r(on3,ciun fit dualitaspoffitin numcroquinario rcperiri,cum bis Aiin pniducantnuatuor,&bis quatuor oc1o,&c. intelligendum eftprimum quod in numerisHtbraicis.N. Aleph minus ftmper fignificet unitatem,& Nimportet Deum Patrem,Monad;:m,&; primam perronam^quemadmodumapud J^-
&
^.?;///)3/diciturfecundiimGra:cos aSc oi alpha d!" omega. Hincnominaejus ftiipenda pei n fcribunt Hebrxiuit ^vV, /, riTiiV Ehieh,quem Plato appellat w
au;
0%
.TriLV
iam
5<5
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
I.
Dominus,quo vocabulo Hebrcei ufi funt loco Jchovc,fic etiamD'nVvElohimappropriantSpirituifanc1:o,quamvis,ut mihi videtur maJa interpretaxione reddatur Dii pluraliteraccipisndocumafinjrulari rntt D(us. Sed potius credo D'n hs fingularem efTe numcru m conflatum hn fo^t/s.ytlforianrJiN Adonai feu
tis Detfs^di.
^n-.Unde
Veds fortlf maris^dr aqimtm in 'onSiV Beusfartisaquarum conrrahetur in Q-nSy. Atquehocverifimilemihi videtur,quatenus ibi loci agitur,quomodo Deus omniaexaquis&peraquaSjCas informando creaverit. Sed ad rem noftramrevertendo,videmusexprxdic1:is,quod plerumquenomen Dei incipiata litera fi;,quxeftprincipiumnumerorumapud Hebra'os,inde fignificans,Deum efTe unitatemomniumnumerorum,&:perconfequcnscunclarum rerum.qux numeris diftinguuutur. At vero jam videamus.quomodo prxfentia unitatis ftu Deitatis in numerum denarium ingrediatur,qui ex i.cum cyphrajundoconflatur. Notaredebemus,quod,ut \n,El, eftunum nomen D-i,denotans,cum
efleprimumdigitorum&.entiummcreatorumunitatem ficetiamrcJ-j/Aeflaliudejus nomen,dcfignans digitorum finem &. articulorum principium,hoc eft,rerum omniu m creatarum &; ex forma ac ma teria compoficarum exordiu:
NamJ<i:/interHebreorum numerosfemptrdenotatjio. Etquodwfit unitas primadigitorum,&'fitunit2sfecunda,fivc3rticulorum pnma,quxillamdigitorumunitatcmordineemanationis fequitur,videturfacrarumScripturarura ordoinnuereatqueagnofcerejCumobfcrvaturnfitaCabaliftis.quodn^n^iN}!. vicibus rcitereturin creatione,priufqu.im perveniatur adnomennin-Jf^tj-v^t,
itaut'j,wV,&n',fintqu.afi&a).v^i^//4d"(?wf^^,quatenu,^{^, unitas
eftpnncipium
numcrorum efrentialium,8c *finis:Nam nomen /incipitperliteramkV.4/lr^/, quE defignat principium & unitatem,& il'ud ]ah per',Jod,qu2 valet lo.qui numerus eft rerum omnium finis,ita ucindinano num.erorcperi<turquadratumradicisperfed:a;,hoceft,numeri tcrnani^videhcet^.cuifiaddatur
^-fitio.
Ultraquemnumerum AriftotelesiH},.prcblem.fecl.i^.ncm\ncm unquam numerumulluminvenirepotuiiretcflatur. Sedexjclanumerorum digitorummenfura in quatuor hteris nominis mirifici tetragrammati videlicet nin' exprimitur, qux omnes funt circuiares , 8c fi fimu! jungantur,acNprimaunitis addatur,conflituent 27. qui efl ternaria radicis cubus, ad cujus ideam totus mundusejusqueregionesfabricata; funt,quemadmodum in demonftratione trium pyramidum explicatum efl. Nam J^^denotatio.6cprimum //r quinque,alterumque//<'quinque,&: /^4(j.atqueN/>z.-Sicitaque ternariicubus literis divini nominis tetragrammati producitur de quo tantas cecinit Plato laudes in fuo Tim<to. Quod autem Jtfi/io.importans,&: H^.quinquedenotans
,
fint
quod^r^iwfignificansy^jc.accipiaturprotertiafecundxtrinitatisproprietatise-
atqueexprimuntelementum&elementatumcreandum:Atver6,utconfideraturinnaturadualitatisinTrinitatisperfcclione,itacumSpintu//<rexprimitur,ubi fecunda proprietas fpiritu perfeclionis plenainquintodcnariinumeri loco,hoceft,in centro digitorum novem reperitur,inde declsrans.quod ver-
&
DE DIVINIS NUMERIS.
quodh^cc o^nia de formalibus numeris
fint intelligenda,qui
17
numrris mate-
tum
eft
mnimodonatura^fitu
locis
oppofitam
&.contrariameir^inn-<uitishujusopens
demonikavimus.
TR
A-
B.
II.
TRACTATUS
S E
PR
S
11.
C T
L
I
ON
E
I.
De harmonia divina.
C
T
A
elT*
P.
1.
confonantm Jtmpltcib^s.
materiales numeri in fe nihil omnino prxter difcordi^m &; diironantiam in mundo materiali llmproducunt, iic ctiam numeri eflentiales plices in mundoformaliinventi.nihil proculdubiopr(^terconcordiam,unionem &.amoremtani infuaregione^quamin orbe materiali propagare polTunt. Sed in luo regno immenfojineffabili 8c incomprehenfibili gaudio Irjtitia auditur har-
&
&
uilo obfl:aculo,2utdirccrlitigio in
mundum
materialemab initioingreflaefl:.) Inmundovero agit h^EC harmonia frepius multiplicata admaterix Iitigiora:& tenebrarum
diflbnantium correclionem
:
do demonftratur.
tamen ^.reperiuntur voces,quia ibi adeftfpiritusinunioneunitatiscumdualitatCi SxcFilittsdicitKreJfeinPatreO' PatercumFilio^Spiritttsctimarnbobt4^AtCTv\du^\\tzi\snty.ucumtcrnznonnmtr:odh^enx.& orietur,cumintalinumeroquinquerepcrianturvocesdiapente conftituentes &quatuor intervalla(cum fit folummodo additio unius toni vel perfonx lotribus intervallis confifl:ensiubi
nantisaddiateflaroniquodconftattribusintervallis.)
Namfubhacconfonan-
Spiritum ab utroque procedentem denotat. Ipfum tn\n\[He) duplicatam utramque fylIabam,totumque nomen terminat. Pronunciatur igitur hifce 4.
literisJ<?t;rf.-AtquehacviaduasconfonantiasmagisfImpIices,inindividuaTrinitate jam patentes Sc manifcftas habemus, ex quarum unione fit diapafon, quodexdiateflaron&diapenteintegratur. Undeliquet,quod diapafon coniiftatex/.intcrvallisficS
vocibus&non exnovcm:quiaincompofitionediatefTaron
D H A R M O N I A D V I N A.
I
f^
tefTaroncumdiapenteiiltimavox confonamjs diateflaron eftprima voxconlonantia^diapeniej&per confequens,non repenunturin diapafbnplures qua o<flo voces. Denique quoniam diapafon efficaciam fua: confonantix haurit abunifono,igiturfymphoniaejusconne6licurcumunitate,a quanumefataat-' quederivatacfi:. itsrumfiviaproportionum progrediamur,,unitatem &dua' litatemfchabereinprop6rtioneduplainveniemus,exquafitdiapafon. Etz.ad 3. in fcfquialtera proporcione , ex qua confiftit diapente. Et 5. ad Tetragram-
matonfeu Frinitatis conjundionem cumunitate fefquitertiamdenotatprop )rtionem,ex qua oricur diateflaron. Porro etiam,fi unitas in fe dudaunifbnu m afFeratjdualitas in fe multiplicata voces quatuor confonantiae diatefTaron
Etiterum3.perz.multiplicata,addita prxterea unitate,feptem pariet, dcnotantia confonantix illius,qux diapafon dicitur,intervaila, vel addicione
afKiret.
apparebuntiveladditione^.numerus novenarius exul-. diatefTaron diapente comprehenduntur. Adhucetiamviaretrogradaprogrediendo3.cumunitatejun6ta,quatuorconfonantix diatefTaron yoces denotant,&; 3.cum dualitate,quinque fbnos confonantix diapentejquibus fi trinitas add.^tur voces oclo confonantia: diapafon prodibunt Undc lucuienter apparet,quod,utcunque perfonx Trinitatis accipiantur.fempsr in concordia ic fymphonia reperiantur,atque ab omni dif^
dualitatis S.ejus voces
tabit, in
&
cordj^
ilii
fi
fexta apud Muficos nuncupatur,fi denique ternarius numerus in fe ducatur, njuficametiamconfonantiamproducet.videlicet ^.voces ex diapente &diatefTaronconflatasatqueortasjcumconfbnantiadiateflaronconfleturex^.vocibu.s&:diapenteexquinque,qujefimuladdit2Econfonantiamperfetiffimam diapafonproducereanimadvertuntur.HujusautemMuficasdemonftratiohic
CjSP,
60
T R A C
T.
T.
I.
B.
IL
P.
11.
tl^mmodo htrmonia mundana eodem modo fe habeat^ ut harmonia diyma^iijr quod Jymphoma mundana (i^matenalu
frocedat ab lUa dtvtna i^formaU.
E t u t unitas erat initium in etiam ternarius fe duclus eftcxordium Muficx&concordix Trinitaiisific fymphonijecompofitionisjquia^.funtinitiumnumeridenarii&cfinisnumero:
u;
& fuperfubftatiahs
&
materiaiejamverfabaturjunitatislocuminefientiauniverfah&rnateriahfibi vendicavit a quo fecunda perfona effluxit videhcet Sol, quem Plato ob hanc
:
>
&
'
habuit)coliuftrarevidetur,vitasqueininfenoraquotannisinfundere.Tcrtiam auKjsmmundimateriahsperfonam/^tfw/^fzw vocamus,a primaSc fecunda promvinantem,hincinquit,3/^rrr.Tr//5f^.Dff eli lux drvita homits,&cl*hilofophus ahus nos docet Joler df bominem generare hominem. Merc. Trifneg. etiam a\io\oco dicix.:MtiMdumejfeJitiumDeifelemmundidrhominemfolis. Sed nos mun dumcapimuspro eireniia univerfali materia:,tah modo(fi fas fitfubftantialia
perfonas tres admiratione dignas in fe comprehendentcquafieflentiadivioafuas. Sed Deus mundi vita.Spiritusqj amatorius prima mundi perfona xftimatur, a qua inprirais cxterx igneus
j
&
dux,&omniaahaderivantur:SedadeftDEus fuomundofimplici &fcrmah in unitate,mundo vero materiah in denario,ut fcihcet fe aquis deformibus, ad eas informandas & earum diflTonantias ac htes fymphonia fui vulcus Ipiendididepellendas,8c nexu concordisinviolabih elementa ad invicem concordi pace hganda mifceat. Cum igi tu r mu ndus materialis fit folummodo typus atque imago Archetypi, itu mundi fuperfubftantiahs, hanc noftram Muficam mundanam&C confonantias cujuflibet regionis feu cceh ejus ab obfervatione harmonix illius divinx deduximus. Imprimis ergo diligenti intuitu percipimus,quod unitas Trinitatis cum dualitateconjunda producat confonantiam diateflaron ex tribus intervaUis natam Ad cujus exemplar etiam tres cccli em:
mus,quod,utunitasfehabetadduahtatem in proportione dupla,qux' confonantiamdiapafbnconftituit,itaquoquefimihmodo proportiopyramidismateriiBuniverfaIisfuperior,fcu regio prima,inciplens ab ejus cono fcu principio primiccelij/chabeatadinterfesbionemfadamaduabuspyramidibusincordc
cocli
DE HARMONIA DIVINA.
creli
ci
fecundi feu xtherei,quippe ubi una pyramidis portio in coelo empyreo repcrtaadillamcoeli medii in dupla reperitur proportione,uti in harmonianoItra
plenius recenfuimus. Deinde,quia in iecundo loco i.addica 3. producunt^.qui numerus confonantiam diapente ex quinque ronis icu voci-
mundana
i.fe habentadj.in proportionefefquia!tertium ideo intcr iecundum diapente reperitur) confonantia qua fole numerando,d coelum hxc proportio bis reperituri femel fcilicet furfum verfus coelum ibpremum femel deorfum ufqueadcoelum elemencareprogrediendo. Deniquequoniamintcrtioloco circulariter progrediendo,uniias tr)nitatisadejufdemnumerum,fehabetinproportione fefquicertia.ideo conlonantia diateflaron in coelo tercioreperitur.qu^ invenicur in tali proporcione,
busconflatamdenotatifimiliter.quia
tera(in
&
&
qaemadmodumeciaminterprimamTrinicatisperfonam&:ultimam. Athoc m loco obiter contemplando) magnum myfterium (uc mihi videtur) cft eli(
ciendumjvideIicec,quodcorporainultima6c craffiori proportione macerialis pyramidisinconfonantiaimperfe6liffima,&: in abyflb imperfedionis acquafl tenebris fubmerfa>videlicec m diaceflaron materiali reboancia,ad unitatem ta-
meninproportione fefquicertia relacionem habenc,ita uc fpesfic rcfolucionis corporum pofl: morcem,per quam iila forma & mens in corporibns humanis obvelaca,qua: ab unicateorta eft,icerumadunicacemviacirculariredeat. Ex
hifceigitur fole clanus apparet diligencer incuentibus.quod confonanciadia-
ttiraroncoeliempyreicumdiapencefuperioricoelimediiconjuniflaconfticuat
confonanciamdiapafonfupremam&fpiritualemmundimajoris,incipientem a Deo &: cerminantem in Sole;& per confequens indicacur,quod diateflTaron p ri mi coeli 8c diapence fuperius coeli fecundi flnt confbnancix fimpliciflimx &: fpiricualiflimascociusmundimaflkmacerialis. Similicerconjungendodiapente medii coeli inferius cum diacefl^aron coeli infimijhxconfonantixfimuljund^diapafon macerialeconficiunt,incipiens a Sole,& defincnsin terra. Unde conftacquoddiapencc&diaceflaronconfonanciaeinferioresmagistendantad maceriamquam adformamjunde materiales dida: funt,cum vice vcrfa fupefjjiritus plene informatos refpiciunt. Viriores dicantur.quatenusformam dem us igi tur,cri pli cem exiftere harmoniam ex tribus confonantiis fymphonias
&
conHacamiquarum^n<?yvcrfacurincfl"enciaincreaca,ubinulIaeft difcordia,ia mediomundo , nempe formafi eflencia Trinitatisj X><e ///w* in matcria creata mcluduntur, videlicetia mundo materiah 4,nimirum in parte ejus fubtiIiori,ii//^r4 in denfiori &: opacitaci obnoxia. Ac vero illafymphonia incrca-
&
pafonin fe contihet)addico ad quaternarium numerum materia:(nam fecundtim Pythagoricos,duo in materia non funt numerus,fedunitatumconfufio,ut
didumeftjquarevoluntjquodnumerus quaternarius fitprimusnumerus par) producitur feptenarius numerus,quiconfonantiam tocius perfedionis progignic, videlicec diapafon,qu2; eft illa copula,per quam adligavit fuis Eus creatu ris ra uficam vita: & lucis cofmo ac cofmi filiis allidue cam infundit atque
&
liberahter.
CAP.
42
T R A C
T.
i;
T.
I.
B. Ii:
C
Deus
V.
Uh
^ corporaluiO' qttomodo
chaosfilia^difcordesconcordt
pace ligayent.
Nametfijam in adum produfta erat materia cx deformibus chaos feu hyl vifeeribus,tamea principium aclivum inx efiTentiiE per fe non habebac i
ftituitur.
DE
HARMONIA
DIVINA.
c^
componuntur,quomodo
poffibileefl:,utexdualitate(numerosfolosimparesmultiplicationeproducen-
dojconfonantiasmelodi^B&perconfequensharmoniamullo modo propagarepoflit? Imbver6viceverfadifcordias&: diironantiasharmonix oppofiiilfifacrofandam Trinitatem efTefolamatmaspariet. UndeconflatjDfUM queunicamconcordixoriginemj Diabolum verb econverfodifcordiar&an-
&
tipathixparentem,quare &,
lus
Lifigii
nomen
fibi
adeptus
efl:.
D eu s
igitur for-
Hincrepugnantiaindefatigabilisinterconcordiam&:difcordiam,interlucem &: tenebras,intermentem &: fpiritum deorfum pronum,inter animam corpusoritur. Atquehincefl,quodPaterconcordiiEpotentifIimus fublimi organiuniverfaliscacumineutiturprofuofolioidifcordiajverbgenitordeorfumad machinse centrum dejeclus^ibi habitaculum fuum tenct,faciemque fuamin-
&
vidamtenebrarumcooperculofeuvelamentoobumbrarecogitur,neconGord.v-EaUtoreumradiisfuispenitusexterminet. HujufmodiergoTrinitatisconcordia6cfymphonia,Litigii6canthipathixpoteflasfrangitur6cdifIipaturjAn-
&
fymphoni^,per debitas
Mmfimpliciumquamcompofitorum ad animarum fuarum harmoniam moconfonant;atque ita hujus fymphonix fupercoeleftis virtute omnia ventur materialiaab imperfedioneadperfedionem tendercnt &c fubito ex imperfedis perfeda fierent,nifi difcordia fuis prxftigiofls tenebris,mundi erroribus plenisfeomnihora adionibus concordix interponeretj6c voluntates creaeu-
&
&
cipiunt.
Hinc mortis
vitia'5hincAdamiIapfusihincmalaprobonisaccipiunturjhincmundi& vanitatum ejus amorj 6c per confequcns Dei Creatoris 6c ipfius vcritatis odium. QuosomnesDiabolinodos6c ncxus Deus virtutefujefymphonizper mifericordiam fuam quando ipfi placuerit veritatis radios mundo
, ,
tandem
atque
difTolret.
TRACTA.
TRACTATUS
S
;
PRIMT,
I
C T
L
I
O N
E
IIL
De microcofmointerno.
"V
OE
M.
literarum admonitione,
non
debemus,quin utnos nobifmet ipfis incognitos atque occultatos tandem pro pofle nollro cognitos atquemanifeftosreddamus^cummaximcE fit negligenti^eindicium, nefcire^quid fit iUudjquo ccEleftia,imo vero divina, virrute tara profundacogitamus,quonaturahatamlubtili indagationeinquirimusatquctandeminveftigamus,qu6ve ab ipfoquoqueCreatore noftro
Non
eft res
peregrina, nec
lons^e
anobis in locisdiilitis qua;renda animus,quoiftafapimus; fed femper eft nobifcum,adcft,tratlat,loquitur & intus nafcitur.
Datumeftillitamingentiumrerumfccretalcirc,&lcipfumcogno-y
fccrcnonpotcft? Paucisquidemlicetipfoanimoanimum cernercihoc eftjUt ipfe animus
fc videat. Ficri
quoniamhujufmodianima?,mentis divinsE radiorumfufcipicndorum capaces funt, atquca caligine errorum tcncbrarum rcmoti,ipfaq;
& D EuM
fuum
veritasnoftcsatqucdicstalibus,utinlcrviatcis,priEft6 adcrit.
No-
DE MICROCOSMO INTERNO.
fixum gaudio inefFabili
^5
Deumutriufque mundi Conditorem tranfibimus. Idcirco ut ego me mihi redderem,imo vero Deo meo,cui maxime me debeo,animi meiinquidtioni mededicavi,peregrinusq;mundo jam fa(5tus,& corporis veftigiis,rebusq;
denfis
mundi
vilibilis
oblivioni mandatis
mundi invifibilis aerea cymba ved:us,atque e tenebrofis mundi, corporumque opacorum flu6libus emergens,cceIorumque a^thera
fcandens,adrationis intelleilusque palatia
me conferendojunita-
temgaudio&
&
beatitudiniscacumine confidentem,mente illuftrata fpeculari incipiam. Invifibilem igitur me inprimis reddam, & gradum fenfi-
hominis interni multoties calcatum relinquendo ad gradum fecundum,imaginationi proprium,pedemmeumattoIIa, pofteainrationisveftigiafaltu levi exurgam,atque abejusditione adregionemintelledlualeminternum meum elevabo. Conditor coelorumcorporisque&anim^opifexajternas mihi fauftus atque propitius adfitjOculosmeos benigno fu^ fapientias fpiritu clarificer,mentemradiis fua: divinitatis illuminet,animamque mcimediam ei obediencem efficiat, quo viam redtam dired:e calcando,
bilem
fcala;
qiiid
difccrnam.
C
.^od Devh;
in
?.
aqualem:\XndeMtcrocoJmus.
Rchetypus ille magnus,cujus immenram virtutem in primo 'vohminis pri-^^//r^ctii/acecinimusjnonminoriadmirationeopusruum univerfale(creationis nempe)perficere,quam incipere volensfexti diei machinam in ipfius creatione,haucirecus,quamprimoopificiiruidieillamomniummachinam/piritumempyreumcontinentem,ruoSpiritudecoravit:Atqueutincirculicompofit!onevidemus,terminumaquo,cumilloadquem,ita conjungi,utnullaiit
inutriufquetermini perfccflione difFerentia:ita quoque
m creationis circuicu
eodemaGT:ionisdivinxmotuOpifexinfine,qu6inejusprincipioeftoperatus:
ciem emifit,quo corpus illud tenebrofum & immobile illuminaret,pulchrum bc mobile faceret,diviniusque hoc opus ultimum redderet.atque ut de nihi]o aliquid nobile adu non minus hocfexto &; ultimo creationis die produceret, quamfecerat ejus die primojquippe quo Spiritum fuum divinum ferri voluit
I
fuper
66
T R A C
T.
materialemtenebrisobrutumilluminandumacconfercndum
ei virtutes in-
explicabiles,quibusnonmodofteretnobilior,redetiamproanimaIiuniverraIi, ut PUtenici voluerunt , haberetur. Et vel hoc igitur imprimis nobis denotar,
eafdeminhominevirtutesatqueoperationes/ecundumcorporisejus propor-
tionem&quantitatemexiftcrcqujeinmundo univcrfo tam vifibili quam indicens, vifibilicontinentur. Idquodetiamaffirmare videtur Trifmegijlm
,
quod Deus imaq^ines dnas adftMmexempUrfxerit,mudumvidelicet (^hominem. E: finc quid reperiri in mundo poteft,quod non idem proportionaliter In hominedtprehendatur? Namquefimundumidealem JeuinvifibilemconfideremusjCUjufque ejufdem regionisportionem inhomineintemo rcpsriemus: Etenim mensilla,divinuslucisincreat^radiushominiinternocumcompofica
Iuciscreat,incoelofpirituali conftitutx portione perdiviniOpificisplacitum
acvoluntatemcommunicaturiatquefimiliteretiam,utin mundo vifibili duo, CQeIumnempe6c terra,habentur,quorum illud formas interramimpluit,hxc veroeasrecipit&confervatjitainhominequoqueradiusille ctEleflis cumvehiculo fuo xthcreo vitam formam luto{b illi corpori qua: hominis terra dicitur,confert. Porroinrriundoutroque funt partes aliqua: corruptioninon obnoxi3;,fupercoeleftesncmpeccgelellesjportiover6qua:dam mundi vifibi-
&
liseftcorruptibilis,videIicetelementaris;pariigituretiam
modohominis
in-
terniportiones funt incorruptibilcs,corpus autem vifibiJes ejus partescorruptioni fubjiciuntur. MundusiSpiritu divino circumvolvitur 6c gubcrna-
&
cumvolvitur:Quidcniqueunus cft.unummundum creavitadfimulachrum fuumjatque idem quoque unus unum condiditanimahhominem fcilicet,ad propriam fuam imaginem,qua yalde eft deledatus. Haud inepte itaque homo vocatuseftalter mundus & altera Dei imagosquippe qui habct in fe omne illud, quod in univerfo mundo majori continctur, in tantum quidem,ut nihil quicquani in eo exiftat ufpiaqi.quod non idem verc ac rcafiter in homine reperiatur,5c iifdcm omnino officiisapudeum,quibusinmajorimundofungatur: Eft enim in illo mens divina,ratio angelica,fpiritus coelcftis,harmonia elementaris, planetarum vegetatio,animalium irrationalium fenfus:In omnibus deniqusjmundifymbolum habet^Sc cumomnibus operationemacconverfationem Quidni igitur creaiura hxc ultima nomine fuo proprio Microcofmui voca:
Macrocofmo in ornnibus quam fimilima. Atqui Deus opifex, cumfitinfinitus, creavitmundumrotun4um,6cin membrisfuisadmodum proportionalemj Nonncetiamfuntomnium membrorum humanorum commenfurationcs cumilhs mundi proportionata: & confonantes ac rotunditate iis convcnientes Mundi circularis centrum cft terra jhumanx vero rotunditatispundlum centrale cft fecundum quofdam in umbilicojfcd nos potius illml circa genitalia ponendum eifc putamus,fiquidcm ut in mundi centro femina
retur,cum
fit
?
rerumrcconduntur,fieetiamjuxtahominis tefticulos delitcfcit virtus cjusfchomincm cxternum,exemplo mqndiexterni cxaclc rotundum pcrcipiemus, ut in exemplo fcquenti luculenter
Con-
DE MICROCOSMO INTERNO.
ff
Bei
mmnemhmnem
^Y^
j^
Mi,rocofmHS diccndus,&
m ommbus
'reltTndS^^^^^^
ideales fartes
roeMicmofmointenorifeHinyifibiU.e^-quodomnesmmdi
mfehaheat.
occultam, invifibilem
iVihomm.s
m;
Icrocofmum .^"'^"^^^^/^^;;
*-, ini-prinrem,
& immortalcm
P.'"^"" ^gP^ir^qu b^
p
mod6
^^.^^^
nesobit,fedetiamcirca
kfttumverfanfolet.
g, quamPh.lofopb
^^
^'^^'f^l^^^^^
amlthet muJs Ljoris
&'vege.
c.lo deri-
'^^^/J^^^;;;,^^^^^^^
v^Wintelle(itusiciucetai.:iut
'~S:^^^^
l.'
nesaformalionbu.ele
exmateriainviab^^^^^^
^^
i;nKii<j
rumpartemm-tenaiemi uc
corpusvifibiefua^^^^^^^^^
^
fpiritualis ita fe
habet,qu^m
retinetma:^
^^^^^
^^^^^^^^ ^^^ ^
^_
anima^Undemanifeftumeft,in^^^^^^^^^^
rituieft^equafiammam^qu^pro^erpr^em
t-^^
^^^
:?^";tsra&^
C9
T R A C
T.
|.
T.
|.
B. 111.
DtumvocAvit.
'veromortalem. EtinrefolutioneTheologorumetiaminveniturjt^Ar/fwrm/y^-
minemcorrumfi.,qtionumciniseB,^incineremrevertitWthominemverointeriorem
dedieindiem renovari. Ecce Deiformis Ipiraculi frudus,quibus hoinofupcroranesaliasvinbile$munclicreaturasexaitatur,Sc ipfi Creatori fimilisreddicur. Hunc igneum igitur fpiritum, hominem interiorem conftituentem cum fuis
vehiculis
De qualibet igitur
C
*J)e infintta
?.
111.
pia;perfed:ionemver6majoremautminoremalucida;forma;exuberantiaauf purifiimam ciFe ludirriinutione provenire pjximys enim Deum meram eem increatam abfque ullo materige additamento.hoe eft.mere formalemSc fimpliciter igneum Unde iux -i/fr^^propria 6c prima kfiin^o ]ohanne cap.i. appellatur. Diximus etiam fubftantiam ipfius coeli empyrei tffe igneum lucis primo die creata: domicilium,quE empyrea dicVa eft qQia jgnis in ea domi-
&
ex unica materiae
fpiritualis
cis
fimplicimm)eft
Juci
randa. Prasterea probavimus,coeli medii fubftantiarrt deprompfifie formam fuamaborigine illa empyrea; At,quia eft medietas interftitii inter materiale
c.oelum&formale>idircoilludequalitervideturdeutroqueextrcmoparticipare. Undecertumeft.hujus coeli fubftantiamimperfediorem Sc minusformalem efle illo fupremo quoniam plus habet materix, minus veio form^, quam illudjconftat enim ex duabus partibusfpiritus grofiioris &c totidem !ucis per diaphragma coeli empyrei a fuo fonte eifecundocreationisdicinfufis:
j
Atquehinc<c///frdicitur,quafi//Aijirr,ideft,igneusfpiritus>feuexfpiritu&igne
Similiter ultimo locojucemdebilifiimamefleincoelo infimo, declaravimus, materix autemfive aquarum fjbftantiam rebelliffia^qiialiter conriatus.
maminamconftatextribusquartislucisjatqueitafefehabetinhocextremoin materiaequantitatcut in altero,empyreo nempe.in formx abundantia. Lucem etiam adum omnium fimplicillimum efte demonftravimus.quatenus eft
&
'
]ohanni
PE MICROCOSMO INTERNO.^
]ohaMiscap.t. In SpiritufanSio
69
intelligentiam fu-
perantem,utinquitD/tfj(y/*.-
cilTima
Poftautem lucis creationem portio iilius fimpiiad Angelorum compofltione concurrebat cum /plendoreintelledus
corporumcccleftiuminformationemdercendebatlucishujuscompo(itceportio,dans ipfis vita; copiam efHcaccm propagationcm Eftque h^clux vifibilis fplendor. In ipfa ctiam elementa lucis portio extrema infunditur,igneum
&
illisvigoremtribuens,quovivuntcoporac]ueinferioradiftinclis&fymphoniacijproportionibusconftituunt. Inhominedenique eft omniumharumlucis tjim iacreatasrcilicetjquim creats fpecicrum portio debita. Nam per fpiraculumvitxnonintelIigiiuranimavitalis(hxcenimeviamhrutisconceiraeft6c puntis,quavivunt)fcdmensdivina,Iuxqueincreata,qux immediate aDeoin
iiluminfunduur,quoprimumDciimagineminduit:Dcindeangelico6crationalifplendorcornatur,atquehancporcioncm a coelo empyrco habet.qua raiionalis diciturj atquehis duabus dotibus cstcra anim^lia , omnesque alias mundi creaturas excellere videtur. Poftea luccm vivificam, vegetativam 5c multiplicativam aSoleSc creaturarum xtherearum fplendore accipit,quibus corporaliter huc atque illuc ducitur,augetur fux fpeciei incrementum per propagationemhabet. A luceelcmentorumcorporis fui partium fymboliza-
&
tionem(?ch'jmorumclementariumnaturam acproportionembarmoniacam
habet,fecundumillud Trifmegiftiin Pimand. Faemtna aer dr aquacoeitndicompos ex igne maturitatem^ex xthere JhmpftJpiritum conglutinavitque natura ad hominis Jbeciemejfgiandtm. Quisdeniquedubitabithas omnes lucis fpeciesinhomineeffe,ciimharumomniumoriginem,mentem nempe divinam,lucisqueincreats portionem in hominibus teftetur^c?. 'Johan.cap. i.a cujus fonte increato omnes alix lucis creatx fpecies derivantur. Nam fecundum illud P/almifaRegii : Verbo Domini firmatifunt cali dr Spiritu ah ore ejta omnes virtutes eorum. Concludimus igitur,/m efle radiorum Jpeciesy(\m altts diQnnviv^ifupercailefes nempe radiifsu Deiaff-u-s.a. quibus nobilior anims humana: portio derivaturj Deinde
;?W/r4</feufflr/(?/?,funtquenatura:a(5lus,animaqueabipfaprocedens,unde
hominis vitafenfitiva& vegetativaderivatur^ Et ultimo in locofunt radii eU^ mentares,qui non vitam,fed vits habitaculum preparant,funtque qualitates propric i.i elementis delitefcentes. De his crgo MicrocoJmi radiis infia latius
difcurremuj.
C A
?.
IV.
RAdiorum autsmjifpernaturalium yquoniam alios in ipfo Deo clTe indicavimus,uti-etiamfacrseteftantur Scripturx,aIios quafi ipiiius coeli empyrei,ejusquecreaturarum fubftantiam,illos in Deo exiftentes dicimus increatos,hos
Bumcreatum. XXndeScotusohjeclatntelligihiUaproduci in ejfeintelligihite,peraium intelUBui dtvinizffiTmzt^&c in ipfis omnes veritates de iis neceffarw relucercyx ta u t intclleduscreatushujufmodiobjeda Scvinutc ipforum,necelIarias quoque de ipfisvcriatesintelligens,videatinipfisiftiufmodiveritates. Atquetumintclleclus ille creatus videns in objectis uUbus veritatcs infallibiles , convcnienter
1
;...
,.,.-
..
..dici
70
T.R A C
T.
I.
E C
T.
I.
B.
III.
dici potefl.videre eas in luce a:terna,(i ve regulis xternis. Id quod confirmare ctiam videtur Refolitt. Theolog. troB. i.part. i.port i. qiufl. i. dum alTerit, convementer dicipojfe qtiodinteUe^us creattts 'videat hiijnjmoai 'ueritates iwfallibiles irt Ittmi.,
neintclleiJniincreati.quiafcilccfvirtttteiJlittsincreatiintelle^fttsprodu^afuntohje^A
in
effe intelliqibile
c^
ffum intelleiium creatum. Exquibus conftat lumen tum creati,tumincreatiintelleclus efn;,&. intelledum creatum nihil quicquam poiTe intelligere,nifi hoc quafivideatinluceacfi)lendoreintelledusdivini,quemwf;7/mvocantj&:per confequens cerrum e(t, ad anim^e humanx conftitutionem concurrere cum intelleducreatomeatemdivinam,ita utperhancille (olcat prxJielasveritadeclarabimus. Cum autem ha:c portio divina homini,propterimmenfamcorporisejusiudignitatem,abrquedivinaOpificii gratia obvenire in illius creatione non potuerit, idcirco idem ei donum ip(b
tes infallibiles videre
,
ut
infra.
creationisejasdicconce(fitDEus,quodanteaprimo
opificii
fuidieccelo
cm-
ipfumilluminanSjficetiamultimoiHiuscreationisdieSpiritus ejufdemArthetypi ferebaturfuper faciem hominis Etenim fpiravit ille in faciem hominii fpi:
racuium
Johan.
I.
vitx, qui,
quoniam
Trifmeg.infto Pimand.
funtrcverapropriiDeiadUbiquorum priores a Deo immediate procefTerunc funt quafi radii ab ipfo Deo emiffi ac veluti Spiritus ejus aclus divinus 8c fplendor xternus,im6 ipfe Deus, ubique pro voluotatefuadivina pr^efens, ita quidem ut non inepte inde Theolog.refolutione fufFragantc,dicatur,/ omni (reatura effe vefligium Trinitat^,non aliccr videlicet,quam folem in hac domo,
&
veliliatcrrxparteeiredicimus.cumradiiejusinlocisillis fcriunt.
Radiiautem
fupercceleftes(ecundariifuntiIli>quiimmediateaDeoprimodic,admateriam
tencbrarum de potentia in adum producendam & conflandummundumadualem&vifibiJemfuntcreatiiquorum adionibus tcnebrx adglobimundanicentrumdepulf2c,&: virtusomnis ccelis & cundis cocli partibus creaturis eftdata Unde etiam aclus Dei fecundarii vere dici po(runt,quatenus a Spiritu Dominiimmediatepromanantes. Atverononfunthiipfi fimplices,utilliin-
&
de nihilo,hoccft,nonpr.ctxipoten-
tialistenebrarum(piritusfeuaquafubtili(nmafuitIucisdivina:pra;fentiainfor-
mata. Unde coelum hoc intelleduale ac rationale dicitur,& fimplex hcec compofitioluxappellatur,atque hac ratione lux creata accipitur pro lucis divinae mixtione cum (piritu,quem informavit,hoceft,pro compofitionefpirituscumlucejinquacompoficione,quia lucis proportio tripla eft ad illam matcriajjidcirco lux ei nomen eirc dcdi t,atquehoc modo lux primo die creata fuit. Qaoniamigiturluxiftaformalisagitinfuum paflivum & fpirituspafllvus formamrecipieni p2titur,&; acliones illas,haud fecus quam materia formam fiL]fcipit,n6nne inde verifimilc eft,hujufce (ubftantix, fimpliciter ex duobus compofita:,luccm efTe illud, quod Philofophi vocaverunt intciledum agentem.qui omnia potentia intelligibilia facit intelligibilia ac1u,non alicerquam
&
&
in potentia
tantum
exiftentemireduxitinactumvifibilem?
Unde&:
Francifctude Maronishunc\n,
cegnofcendi
DE MICROCOSMO INTfiRNO.
qm eft altera compofitionis pars.ni fallor,efl: ille intellecl us, quem
71
Ph ilofophi
patietemd\xenint,cu)use{\:omnium intelleclionem in (e reci^cre. Sicadfpeculum politiflimum lux fuum intendit vukum^fpeculumcjue ejus radios recipiensfacitrubjedumproximumjinpotcncialolummodo ante lucis adumviiibile,jamacT:uinrpeculoapparere& videri. Atque hoceft.quod allercre videtur Trifmegifiui Pimand.i dicens,?eret ejfe in ratione, p.er rationem fciJicet coeli intellectualis fubftantiam intelligens cum in ratione fit tum adtio tum paffio. Et Anflot.i.deanim. In a,ntma,inteUeBivAfrofter intelleBumpajJihilem j?snend/ises/inte/iec7uiagens,hocei\,fotmZcigens in fuam materiam paflivam im-
ponenda eft. Hinc igitur eft,quod alii,fecundum Bafdium in Hexam. z. hoc ccelum rede inte/lecitiaie,it(\\xe alii etiam rationa/e nominaverunt. YLtAuguJ/inursfuper Gen. i. per lucem primariam intelligit naturam ange/icam. Natura autem angehca fecundiim Boetium /ib ^.de Trinitate,differt a mera forma lucida,
\.
qua;increataeft;quiaaccidentibus fubj!cicur,videlicetintelleftionibus& volitionibus.unde in ipfls materiam efle dicit:Se.d hoc in traBatu primo,vo/um.\.
/ibro:T>e creaturis coeli empyrei,dilucide declaravimus.
homo interius
iliuminatur
latiusexplicabimus-,quamvis etiam 8c radios inferiores omnesfecundarioauc ternario aDeo denvari ftatuamus,quod etiam aflerere videtut Trifmegifffs^.
liman.DEUs
C
Wnde homo
K
tam
V.
^ de
nobtlitate,
quam
ille cL
radiis fuprnaturalibm
increatis^cjuam creatps,
qui tn tplofuntyaccipit.
recepit,
atque
pcr inexplicabilem
mumfpeculi
culciflimi decorem lutofs ac rudi hominis corpulencicededitiita utpriusArchetypiforma&imagofpiritualitcrineaconfpiciendaefTet. Unde Trifmegift.hominem adDeiimaginemfaEium reprafentare Trinitatem in /oco quodam; atqueiiidemetiam facr^c Scripturas in mu\tis\oc\s,hominem adipfus Deifmuiaclmim faBum dicunt Trifmegtfitis etiam in i.Pimand.hominis mentem propriam Deiformam vocdivit. Etzlihi.mentemrationis humana Deum nuncupat,qui eftintelledus,vita&fu!gor. A.cfecundiimJan^um]ohannem\. InFerbo DeieBhominumvita,quaefi/u.xJI>/endens in tenehris,h.oc cft,in tenebrofo corporc humano, eftquehxc vera lux feu forma divina. Sic itidem TrifmegiJl.Pimand.i.hominem internumexvita(^ /uceconftare dicit;vitam dr /ucem Deum (jr mentem vocat,ac
:
ibidem in h^ec loquiturverba. Pater omnium inte/leiitts vita(Jrfulgor exiflens,hominem fibifmi/em procreavit atque ei tanquamfi/iofuo congratu/atui eft. Eodem modo Patt/its hominem,dr Xyfiui Pythag.ejits animatemp/urn 2)appellaverut. Po,
& inhxc
fa:caufarum,creata,qua:immediate {ecundxxmP/atonicos
aDeo derivatur. Et
71
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IIT.
effentia afiperioribufDiispro-
// ilit intelk6ludlsfuhflantia-,o^
ad heatitudtneminfeordinatm^ut in ReJoL
corporiinfita,inquoideje
illius
In hu-
julmodiergofpeculo empyreo,corpu, illud limoiiim illuminante,Dus ipfe Opifex,ut teftatur Trtfmcgi[}u4 i P/wj. feipfum quail inlpicicns,homini,tanquamfilio fuo, congratuUius eft,& propria nimium delectatus forma,(>pera luacunclauiuiconceilichumano. Homo igitur omniumle potcftatcm hahcre percipiens,opificia leptem gubernatorum (nam recundum Trifmegtji.Pirn. ferm.^.facius esi homo dtvini operis contemplator^dLmm^d^ftvitvc inccpitCcgubernatoresill',quos jntclligentias vocant,human3e mentis meditatione gaiidrntes,finguli fuipropriiordinisparticipemhominem reddidcrunt,qu;poftqu:rn
horumdidicitcircntiam,inAftrologia peritillimusevadens,altiusccepitalcendere,6cfulgorisfuiacvita;fontem6coriginemperquirtre(atagebat. Undefe-
ptemcirculorumambitumentisfua;acuminepenctrabat&.rclcindebat,vimque Gubernatoris prxfidentis igni comprehendere tentavit Namque uc ignisradiilurfum,verfusfedem fuam connaturalcm tenduntific fulgoris illius
:
liorautnobilior&excellentior tlTe dignofcitiir. Hinc erat,^^rh\her.tt Trifmeadmirando.dr vivaciter perfcrutando,tandem tpforumd^luiipjiusautoreminvenit ac cognovit. Atc]ue inde etiam eft,quod idem TriJmtgifl.Pimand.io-hominem animaldivinum.non cum hrutis,Jed cum Diis ccelejiibui comparandum vocat,imo ipfum cceltcelis prxjlantiorem effc,velfaltemparicumillis ferte potiris o\w\\.. Solus deniquehomohochonore gaudct,quod in omniDus
gijlo Pimand.if.-Cfuodhomooperadivina
hujusmundilymbolum&ccumomnibus operationemacconverfationemyirtuteilliusradiidivinihabet:Symbolizatenimcummateriainpropriocorpore cum elementis in quadruplici compolltioneicum plantis vegetacione,cumanimalibus fenfu,cumccelo mediolpiritu a:thereo,rum Angelis intelle<fl:u,6c cum ipfo Deo,ut omnia in fe continet. Agit igicur in omnibus in omniaiac-
&
queadeoinipfumquoqueDcum pollc habet,intelligendo videlicet,& ;!mando illum acficuti Deus cunc^a cognolcit,ita etiam homo cun^fba cognofcibilia cognofcerepoteft,nec enim quicquam in eo eft,in quononfulgcataliquiddi:
vinitatis:Atquehinc etiam Trifmegifltis in \o.ferm. Pimand. :iu'iis eft appellarc hominem Deum terrenum d^ mortalem,Deum vero ejus Creatorcm cceUjlcm acimmortalcm Et in ferm.3 Afclep. L\\c\t,magnum miraculum ejfe hominem arimal ado-
honorandum : tranjire namque illudia naturam Dei,(Jr if(nm quaJiDeum Et alibi hominis naturam Diis cognatam effe dicit,iisj. divinitate conjitnflam. Ac certe hoc maximum eft hominis decis.quod vcrum Dei radiumc^^c a<ftumhabec,quorumratione confanguineuseft ipfi Den.nonalitierquamilli, qui ex atavis &: a vis defcendun t,confanguinei &: cognati eorum dicuntur. Atquehasomnesperfc(flionesalucisincreatc'eradicehabemu.s,quammentem& intelleclum appellavimus ab ipfo Deo nobis infufumiquohominempropter exiftentemillumineodivinarformxradiumDei fimulachriimciledicimu.s,&; cum Angelis,quatenus intelhgens,& rationalis eft.comparari atque demum etiam cum omnibus ccelis ac ccclorum creatuns fymbokim habcre,ut antea
(Jr
;
randum
effeafferit
declaravimus.
C Af.
DE
MICROCOSMO INTERNO.
C
A
l\
75
VL
aSius appellanti
trrationalis f
1)e
radiis
mundanu Jive
a^
cur
caeli
coelejiibus^^quos naturae
xtherei
ammafit
RAdios mundanosjive ccele/les,quos alihiJecKndaries appcIlavimus,iIIos nominamus,qui a perrenni fonte lucido,prima die creato,hoceft,aluceprimariaadcoeliiethereirubftantiamrpiriiualeminadum deducendam,& ad tenebrofam privationis originem deorfumpropulfandam,inmediam mundi regioneminfunduntur.qui quoniam funt mundi quafi vifibilis anima,qua eumviappellantur,e6
vere dixerunt Platonici,idcirco a quibufdam radii mundani acfhus natur quod qu^libet res naturalcs ab iis recipiuntadum,hoceft,vi-
&
tam, vegetationem, multiplicationem & motionis originemj Imoquiiibec naturx radius feu adtus eft quafi anima vivens, fi in corpus bcne di/pofitum
proportionedebitainfundaturjfiquidemejusvirtuteinfinitaexfimilibusfimi-
liagenerantur,rescundxaugenturalunturque,intantumquidem,uthicnaturx adus fit ligamentum elementorum,virtusque commilcendijfine qua elementorum commixtiones fieri,formaque (iix fpeciei congrua,per quara eares ab alia quavis re diftinguatur atque dignofcatur,imprimi nullo modo potuiffentiQuinimoetiamhifceradiisSol vitam&calorcminferioribusinfJ5irat,utpote cujus radiorum adus cunda ad fe calore fuo vivifico convertit, cunda permeat entia &c qualitates eorum virtutesque ducit per omnia,ac tenebras caligiaemquedirpergit. Quidigitureftaliudhicnaturjeadus,quam4?>*/7/4 mundi,qnamin Sole prxcipue collocari 'voluerunt Platomci? ita utradii mundani feu cceleftes non fint quicquam aliud.quam lucis in corporefolari congrcgatxemiifio,&: ad omnes vifibiles mundi partes ejaculatio. Id quod etiam verificare videtur ^tmhlicus,omnes cakftes virtutes Soli inejje affirmans. Et fceundum Proclum omnes omnium vires congregantur in unum Solem atque coUigantur^ quas tandemiileinhuncmunduminferioremperigncafuafpiraculacrediturdifi^eminare. Unde 8c Sole ad nos vergente terram herbefcere pubefcere,abeunte vcro eo illam deflorerc videmus. Certum igitur eft manifeftum,vimiftam feuadumhuncnaturasefreanimammediamnaturxexlueisprimari^fubftantia Scfpiritu xthereo conflatam,qux media ideo dicitur,quia participatdeutroqueextremo. Nam accipit naturam eflentiam fuamde perenni fpiritu coeliempyreiScrebusomnibuscreatiscoehinfimi virtutemfiiamvivificamliberaliter impluif.Imo etiam ufque ad ipfius hominiscentrum penetratcum fuo fpirituanimahasc vivifica,donum illud fupercoeIcfte,mentem videlicet ac intellecluminrationalifiio curfu fedentem^fecum vehens. llnde Sol,hoc eft, animavivifica&homo,nempe fpiraculum divinum,quod homo internus ap-
&
&
&
pelIatur,hominemgeneraredicitur. Atquehinc eft,quod Verphjritu in lihrode tfffa//(?/^f,loquensdcanima hac media,definit,/p/S ejfe quoddammediuminttr
eJfentiamindividuam,queUintelleEiiis
(jf
t in eodemlibro vitam hujtts animx ejr illam inte/leStus. Atque hanc etiam difFerentiam confirmare videtur Dionyjtui tib.de divinis nominihus,
litatesenimmaterialesqueformafecundumcorporajuntdivijihiles.
ipfe difFerentiam conftituit inter
6\cendo\quodilla,quiefintininferiorihits,exijlantperfeiiiitsinjuperiorihui.
.
^tPro-
nam
^4
prcmo
T R A C
T.
I.
C
,
T.
I.
B.
III.
Per animam igiturperfcdioremjintelledumafuOpifice immediatc procedentem per aliam minus perfedam hanc mundanamintelligit,quamaDiis inferionbus,xihereis ncmpe,provenire voluit. Namalias animas a fphsra Solari,alias a fphxra Mercuriali,&; nonnullas
tellctus corpori jungitur.
Deos inferiores a Trijmegijio -j.gubernatores vocSitos Proclusjuniores nominzwit, ac fi dicereta fummo Deo proYcnientes,&: quatenus j uniores fu n t atque inferiores,eatenusetiamanimas imperfcd:iores,irraiionales nempefacientes. In hxc igitur verba loquitm Amma rationdis esianimairrationdtnohihor.quoniam
:
Hxcautcmanimainfe
,
vitalis,fedirrationalispcr
Et tunc
eam
Auguftinu-s
Unde ha:c
anima media,quatenus rcfpicitfupcriora.habet virtutem intelligcndi,&: quatenus iuferiora^virtutcm (entiendi-.Similiter quatenus componitur hxc animaexluce&(pirita,6cquatenusmentemdivinamcum coeli einpyreifubftantieportioneiufehabct,eatenusrededefinituraby^r//?.//^i:/fj/^/m,efrej^/m*
intelle^lualis
dr
rationalis femper
movens , ^c.
h;c confcqucn-
tcrpcrferationeminferionbusdarenonpo/Iit,ratio,nifaIlor,ha:cefl:.
Primum
quia certum eft,ipfam mcdiam coeli medii fubftantiam ex a:quali lucisprimaricreatxportione& pari coelimedii fpiritusquantitateconilarejqui/piritus
lucis hujus prxfentia, a privatione fua liberatur 6c purgatur.
Lucem autem
primariamex5.1ucismereformalispartibus,8cunicafpiritus conflari diximus, que ideo intelledualis dicitur,rcfpeclu formKfua;divinae&: fimplicifTimXjrationalis ver^,quatenusfubftantiafpiritualis,qua;materialis eft ejus
dammodo
patiendo
refiftit,&
riam,qu rationalitas
Nam in Refolut.Theolog.hzhttmt
]zm
<\\Xod,quiienttSAmmAreJpicitaltiora,diciturintelle6}iis,quatenus inferiora,ratio.
eflTe
&
nam
intelledus creatus
imme-
diateabintelIecluincreato,nonahterquamaSoleradiimundani,procedit.At quoniam res,quo remotius a fontelucido diftat,ec) minusderadiorumejusadu participat,uti videmus corpus animalcquo longius ab igne diftat, eo minusignisbencficiut^accipcre.autcalorisvirtutemfentireiidcircomedi.imundiregio,tumquiaeftlocusafonteintelIe6T:ualivald^remotu>,tumetiam,quia cjusfpiritusaliquantoeftgrofIior,quamviscrcationefuaad vitumfatisefKcax idonea>ad intelledbum tamen rationem minus eft apta conveniens propterfubftantia:fuxcrafritiem,magnamquecontralueis increatx adus fimplicifnmosrefiftentiamiquoniam,quocrafiiorcftmateria,eomagisefl;formaliad:ioniinobcdiens:proindcfacultatemrationalemvaldedebiliterillicoperari
&
&
&
certumefl,&:perconfequens,animamillammediamin creationefuairrationalemperfefadamelFeiquamvisper familiaritatem illam,quam fpiritus cceli empyreihabctcumilloa:theris,&:perdivinam Dei voluntatem.intelleclus ac ratiopercceliempyrei diaphragma fexto die,ad hominiscreationem,inhujus
coelianimamdefcenderint,ut,cumha;canimamcdiavitalisineuminfunderetur,fimul quoque ea illi cum vita intellcAum ac rationem afFerrct. Et quia hu-
juscoehmediifpcciesincreationefuairrationaliseft condita,idcircoperferationem hahcrc non poteft,non magis,quam vegetabilia ante Solis ortum erea-
ta/cnfujmmoreanimaIium-,quamvisproculdubio creatur;c
cceleftes
non minus
DE MICROCOSMO INTERNO.
7;
nusreficiantur,&gaudeantprE(entiahujus(plencIorisintelle<51:ualis,quamve-
mus hujus coelianimc irrationabihtatem,videmus in lumineintelledus fenfum vifus dingeote,quo longius ab illo objedum diftat,e6 debiliores efle raquandoque ipfis non reluceat,fic enim etiam in propofito fefereshabct cumhacanima.quippe cujus medium diverfum cft ab illo intelledus & pcr medium mun:
difemidiametrumafedeintelledualidiftatjunderadii
pter medii diverfitatem in coelo
coeli intelledualis
pro-
medio quafi refradi funt,8c rationaliternon operantur. Atquepraeterea etiam,fi he anima per fe eflet rationalis,curnon
itidemquoquerebusomnibus,quibusvitamdarefolet,rationemfimulimpertiriperciperetur ? ft enim hujus cceli fubftantia tum in metallisjquam in vegetabilibus&animalibusutriufque fpecieijquinta eftentia enim,qux eft rerum
omniumnatura fenfibilis,folummod6 exiftit,& non intelledualis,tefte ///<? Concludimus igitur,quod coelum empyreum habeat animam fuam a radiis Dti increatis,&; fubftantiam ejus eflepeuituslucidamj nontamen lucem fimpliciflimam,quippe qux Trinitatis tantum eft propria, cum fit increata. Ita tamen hujus coeli fubftantix fpiritualis appetitusexpletur,ut penitus in naturam lucidam & formalem conyertaturj Unde & comin lib.de quintn ejfentia.
pofitio
ilia
dicitur
fpirituproprio,quieftejusmateria,qu2equidemcompofitiodicitur<//'fr,ideft,
Atque ut tota coeli empyrei fubftantia eft coeli xtherei forma feu animaeirentifica5ficiteriimhujustotafiibftantia,quam quintam efl^entiamvoigneusder.
de divin.nom. Illa,
qu^
funtininferioribus,perfediusexiftuntinfuperioribus,hoceft,quoaltiusafccnditur,c6majorperfecl:iorepcritur:Namqueutidem//;^.^(e^^f/.^/>r<rr/?'.dicit: Angelumfuperioremdelege
habetcummundiregionibus. Nammundusinterior,feuidealiseflexemplar
ipfiuiDei,externusyer6&vifibiliscftilliusinvifibilisimago.
C A
'
V.
vn.
^lmsui ejfentiam AnirnA noftr& non ex primls,3.\t,omnium generi^us conflitutamt quemadmodumfiperioresanimas.jedexjecundiitertiisvecompojitam ej/e,ub\ per
cosli
portionem intellexerunt animx potentiam fenfitivam,quam Plotinus & casteri Flatoniciidolum vocaverunt,quia eft quafi imago & idolum qualitatis illius,qua fen t i t u r E t Trifmegift Pim. <J. a t ^uxcunquejenfus monjent^idolafiint dr vanx quddam admirationes:nam bonum in mundo,aut mundi partibus invenirenonlicet : nam fit acies oculi Deum non cernit,ftc neque pukhrum bonumquecognoftit. Divus Paulus homine.animalem & nos ffiritum,carnalem dicimus^ Etenim hxc corpora foluln.
modo
7<?
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B. III.
modo percipit,cum incorporea fenfibus minime objiciantur. Ex quibus patetjanimamfenfitivam de corpore participare,cum fine ejufdem organis nihil poffitiimo nifi fit in corpore aliquo animato, h^canimxfundiofeupotentianihil cft. Conftatigiturexelementis eampotius& corum virtutibus ac mixtionibus confiftere,quam a fuperiorum coelo-
Unde Porphyritu illam,/ lih.de occafionihus inhxcverba afijperioribus animx potentiis d:rtinguere videtur:y^/w<j quidem rnedium eU inter ejfentiamindividunm.quAesi intelleciHS-,(i- ejfentiAmin 'uera, corfora divifihirumvirtutibusderivari.
Ubi per aindividuam, psr eirentiam , intelledualem &: rationam coeli empyrei fubftantiam.per elfentiam vero corpora divifibilem,potentiam fenfitivamjquam dcnotat circa quaiitates elemcntaresmaterialesque formas,fecundLim corpora divifibilesverfari,&ab ipfarumadionibusprovenire ac derivari. UndeapudP/'/7(f/tf/)/wds;finitur,/'jufmodianimamfinfitivameffe alum fubftantialls corporls ncituraiis organici,(]uo idikmsqttalitatesenim,materialesqueformlecundum corvorafuntdivifihiles.
intelligit illam viviticam cceli cetherei
nimam
(pecies
tam aptus eftrecipereimprelIionesrerumnaturaliumabftrac^as,quahn cerarecipitimaginemfcucharaderemfigilliabannuloabftradum fine aurovel argentofibi adh^rente.Atqueh^cpotentiaapparaturtaminytv^/wf^c/mi^r^^cui^a/^^wfrfubjiciUQtiir fpeciesi\ide\icttvi/us,auditus,ta^Hi,gufit(s,o/fa^ttsfiu odiratus; vei int-e-
'riorg,cujustresfuntdiffkTentix,yide\jcetfinfitscommun(fphantafiacrmemoriaEjus autem motiva potentia corpus animatum movecur , vel loco exter-
ne,vel /piritu
^,fpem&lxtitiamfubfecontinens,vel vis irafcibilis fuh qua furor,rabics,infahujufmodi alia comprehenduntur. Eft igitur fenfibilish3ecfacultas,ipfius terrxSc obfcuritatis filia,malorum omnium mater,' carnis ad omnia mala inftigator,peccandi in ea appetitum afiidueexcitans 6c objedapeccandihominifubinde pr^ebensinam fenfu potentiarapprehenfivx fpcciespracfentesadmalaincitantespercipiuntur:llndei/rfprimumaudiendoferpentisperfuafionesadpeccandumalliciebaturideindevidendofrudum efte pulchrum.oculisque 8c afpe<fku deleclabilem.tetigit frucflum illum,atque ad poftremum eum guftavit &: comeditsita quidem ut ad peccati hujus complementum omnes ill^e quinque Ipecies concurrerint, maxime cam guftui etiam odoratus fit comes familiaris -.SedbL fenfus potentia: moti vx fpecies ad hanc acftionem concurrebantjnam concupivit appetiit ftatim frudum, atqueutappetitumexpleret,adivitarborem,&defructuaccepit,poftmodum
iiia,metus,triftitia,dolor 6c
,
&
metu &: triftitia perculfa a facie Dei fugi Ex qiiibus apparet.tria fuiire Evx ad Gommittendum illud contra Creatorcm fuum inobedientice peccatum, incit.
iiment2;Diaboli(m nempe,carem dripfiim mundum. Diabolus carnem objeclo Caro fenfu apprehenlivo operante objeclummundanumapprehendit8cvidit,ac diabolicis perfuafionibus vicla fpeciem illamfcnfibilem
aliquotentavit.
appetiitjpotentiaquemotiva eam duxit ad explendumappetitum fuum,&in fubjedoillomundanovifoeammirifice oble6tavit,quod tandem ei fubjicitur tanquam prxmiumfeu poenapotiusfujeergaCreatoremfuuminobedientia:. Hincigituromniumtotiusgenerishumanimalorumorigojquxftatimabortu fuo intumefcens univerlam protinus conditionemhumanana inquinavit. Nam ipfa mulier homini etiamde frui:u dedit,qui comcdit,&; per iliud peccatum iuum cx ftatu immortali ad mortalitatem cum omni pofteritate fua eft redaAusiitautredeeum jam defcripferit Trifmegiftus Deum terrenum.fidmortalem;
perdidit;
&
forma:
DE MICROCOSMO INT^RNO.
form^
ejus orrsnes.quarum
77
naturaeftderublimiorihusregionibusrecundum
ipriusP;'(?f//rermonem,xgrotareincipiunt,folaquehcfacultas fenfitivaefflorefcerejdequarectecumPrfw/tfApoftolodicere potuifTct illeprimus homo;^/deo aliam legem in mem b ris meisycaptivantem me in legepeccati ; E t c u Socratis Pbce-
Hinc,inquam,
Adamum
pronuaciatur.
nui
D Eus Cien.z.Delignofcientiiebonidrrfiatinoncomedai-,qHOcunqiieenimdiecom-
HincigiturexParadyfoexpellabatur Adam,ne dearborevitic gu{l:aret&viveretinxternum,adeoque etiam ob illius peccatum omnis ejus polleritas &: rucceilio redditur mortalis :nam dicit e us Gen. 6. Noftperma^ ticbit Spiritm mcm in homine in diternum.quoniam caro esf\caro enim corrupit vitam fuamftper terram,quare interficiam cmnem carnem^in quafjiritus vitAeH fub coelo. Hac,inquam,animiBfenfitivx feu carnalis malitict initium,evidens eratfuturarumcalamitatum prognofticon, Nam hominem animalem,ut D. Pauli verbis utar.ad pellima totum compofitum afliduemagis magisque trahebati Et honnnis malitiam in terra ita coalefcere, omnemque cordis ejus cogitationem
ederii,morieris.
amor &
luxuriofus
Unde Trijmegifui
i.
Et alibi
fnum oderitfeipfum amarenonpoteU. At quid denique dicendum eft ad nefandam iliam tribulationemjquam facultas hxc carnalis ingenushumanumintroduxit,qua bonum a malo difcerniturjquam quidem diicrepantiam homo in fua innocentia ignoravit,& ejufdem ignorantix beneficio aerumnarum experserat,noneratpaffivus,curis8cangoribusnullomodo2fflid:us,abanin8Eperturbationibus immunis,patientiffimi fpiritus 8c mali inexpertus,utpote circa folamCreatorisfoiiusbonibonitatemverfatus. Oh fummum hominis bonum!
OhinexplicabilisejusfelicitaslAtverojamfuoerroreabinobedientiaortobo-
num a malo diftinguere poteft,lucema tenebris,tranquillamanimam a tumultuofafcvexationibusacpaffionibusopprelTajignisjam confcienti^e urere percipitur,gehenncB rabies timetur,diabolic^ invafiones aifidue animadvertun-
tur,damnatiohumanametuituriprxterquamqnodctiaminfinitiscruciatibus mundanisaifligiturj&veltutiifimusquoqueomnium hominum,acfirmiffima fecuritatemunitusimortisadventuslugubris,amicoruminfortuniadeplorabiha,noftraque affidue formidandajnemo in hocmundo fecurus,quilibet circa proximum fuum fufpicax,nemo unquam iatis fortunatus,aut fuo flatu contcntus.quia boni malique gnarus. Oh fummum igitur generis humani infortuniU4T)!
Ohinexplicabilisejusinfehcitasaproditoriapotentixfenfitivardifpo-
fitione,rebelliqj
ducens originem.
feu fenfibilem ejus funclionem efi"e quafi formam feu qualitatem elementaperturbationibus mirificc riam magis efi!entialem, corporis mutationibus
&
animx portionem, quam accepit a formaelementariiquamquidcminelementiigniscapitediximuscirecujufq; mutationisoccafionem. Namformaifta,ficetafonte illo fpiritus vitalis fitin
litatem fub anima inteUigere inferiorem
prima
78
T R A C
T.
I.
T.
T.
B.
IIT.
materla?;^
cuiincluditur,quiefcit,nunquamruapofitionecontentaeA:,redfempercontrarietatibus impugnatain afTiduo bello verfatur cum corporis tenebris.jam viAaa:rumnascorpori afFcrens &c triftitiam,jam vero vincens,lactitiam ei inducens cum pietatc,fi,menti convcniat. Nonnunquam etiam, pace fad:a,communicatioeftamicainteripfam,&carnemejustenebrofam)quare circa voluptates inanes &; vitio/as verfatur,& cum carne omniadiabolimandataparata eftobfervare. Ettuncregiamentisluceproptertenebrofamcarnisfocietatem privata^omniapefiimaproducit. Dtqixoetiamloquitm Mercurii*sTri/megi/}us
tem
ad vitsfontem recurrerefmat. Qjjomodo auejus difpolitio menti penitus,propter malignitatem carnis 5c diaboli ad-
verfetur,infra.latiusdeclarabimus.
^
humanam
tes, Democritta ck"
P.
Flll
omnes diffufasefieanimadvertentllices
iUecebras.Trifegi^.S!i.3.\u,'vitas;3.comnesgentr:d\iti:
animas
^ eJ/entias,nometx
defccnfum &C modumconjun(flionisearumcumcorporibusdiligenterperquirentes P/4/^/o(nam animam primiim fponte mobilem,corpus autem per fe admotum inefficax,& per confequens hasc duo extrema omnino natura efi^e contraria, eaque decauila non facile conjungi perceperunt)animadverterunt,medio aliquo fpirituali eum fieri:ita quidem,ut interveniente eo,duo illa extrema Sc peregrina aliquod inter fe commercium habeant,&: ligamentis illius ad invicem fibi copulentur.quod ipfum porro athereum Tjitavehiculumanimtevecurr/cU' //wappellaverunt. Atquehunceirefpiritum illum^thereum affirmarunt,qui familiaritatem cum cxtremo utroque habeatiuon aliter,quam aeris fubftanfpiritus ille xchereus anitia cum contranis fibiinvicem igne aqua Unde mam involvensin media mundi regione, hoceft, interextremum fpirituale&corporalefitus.definitur efte nec anima nec corpus,fcd quafijamanima,quatenus fcilicet,regioni fuperiori contiguus eft,6c quafi non anima,fed quafijamcorpus,quatenusnimirumregionielementarieftconjunftus.Hunc, inquam , fpiricum animadverterunt Platonici efle illud vehiculum, in quo 6c perquodmirific;Eillxformarumdotesinferioribusconferuntur,omnisqucfa. cultas occultam herbis,lapidibus,mineralibus&animalibus,virtutefolis,lu. na:& planetarumacftellarum fixarum propagatur. At vero Trifinegiftus profundiusaliquantoPlatonicisiftisnaturam humanam introfpiciens deprehendxtjjpiritumdtthereumeffcvehicalummentudivins. Et quamvis Proclusin lib.de anima his verbis mentionem faciat indumentorum 3n\m7^\\\xm3.nx\Animadefcendendo varie vefitur O' tandem purg.ttur,mzgis tamen confuse de illisloqui-
acelTerebus tribuentes.
&
&
&
Namque/ x.Pimand hzhetux, mentisindumentume{[eanimam,anim veroindumentttm ipfumJptrttum.Mhi per animam intelligit Autor rationalem coeli empyreifubftantiam,&per fpiritumyinformatam a;cheris fubftantiam. Undein
tur
:
ferm.
10. /;>.
euadem
per
DE MlCPvOCOSMO INTERNO.
:
7$
perquxverummentismotumaterminofuoincreatoaquo,ad terminucreatu JTijad quem c fficacilTime declar at Animn hominii in hmc vehitur modums Mens tn ratione ^ratio in (inima,animA inJpirttH.,Jpiritfii in corpore. QLubus fane verbis
haudobfcurcinnuitjmentemdivinam&increatamlucis iqcreat^ radium induere creli empyrei fubftantiam quo vehiculo magis deorfum in formalem
,
la xtherea duplicem naturam fupercoeleftem amptedens,in fpiritus ajtherei involucra invo!vitur,in quo,tanquam in vehiculo fuo proprio incorpuslimofumtranfporeatur. Mentis igitusfonseft Mona^ illamfrf4/4,quam Trifmegiftus
l.Pimand.propriamDeiformamJil>i^Jtmikm8cScTiptur3LCAcra.Deiforme^iraculum
diam regionem magis ferri abfque fuo vehiculo empyreo,quanri animas mediie natura in infimam,niii mediantefpiritu medio,cvimidem fit refpedus inter codumTrinitatis empyreum,qui eft interempyreum 6cmedium)acidem inter illud medium 6c infimum, qui eft inter empyreum rnedium Etenim cujufquecoelifuperiorisanimaeft fibi proximi infcriori nobiIior,fecUDdiim illud Procli de anima : Anima rationalls irrationali esi nobilior quoniam illam primiH mundi Opifex procreAvit,hAnc Diijuniores feutherei,hoc eft,fpiritus igneus coeli intelIectualis,quodetiamrationaleappellant,immedia,tcaDeoprimo raundi Opificepromanans,nobilioreftfpiritucceliiBtherei,utpotecuifacultasfoIumf modo datur vitaiTl 6c vegetationem inferioribus, fed nequaqu^Ri rationera completaminfundendi. Atquehinceftjquodipfefref/weodeminlocoailerit, animas nontillas exjphara Solariyalias ex Mercuriali (jrnonnulloi ex Lunari defcendere^
&
&
Exquibusevidenterapparet,quodprimum.raentisindumentyrafitIongenobilius,quam illud xthereum,cum fitquafi formaLadfjjirituraiUum medium,a quoindefcenfufuoexcipitur. Mens igitur in rationalem fpiritum primtimiat cluditur; Spiritasautem rationalis cum concento fuo diviniflimoalpirituper fe vitali recipiturjquitumexfpiritu irrationah fT,t,mentis &vehiculi ejuspr^fentia^rationalis&intellecluaiisfecundumillud Jrfzw^/iVi in lib.de Myjier. Anima. hemfcavoluntatedivinailluminatur. Atque ipfam nuric rede definivit Arijioteles
in libro
(ito
quatenusvidelicetdotesilisfupercgejefteseumejusnaturaconjunguntur.Spi-
denique hic xthereu$,radiis tam fupercoeleftit>us,quam mundanis exaitatus,proptera(Iiduamfuamcuminferioribus communicationem ac familiaritatem,in>corpora apte a Deo in creatione ad eum fufcipicndum difpofita proportionata infunditur , per univerfiim corpus humanum tranfcurrens, potentiam in eis primum fenfitivam a naturafuapropriainducit,quam etiam cxteris animalibus,irrationahbus nempe,pariter cum hominibus largiri folet, atquetumpofteaetiamrationaIem& intelle6bualem,quam virtute luminum fupercoeleftium foli homini conferre confuevit. Atque hoc modo conflatur homo ille interior, facultatem intellcclivam, fenfitivam fimul vegetativam complicans.
riius
&
&
&
CAP.
8o
T R A C
T.
I.
E C T.
IX.
I.
B. III.
p.
dilucide explicavi-
mus. Hic vero deipforum Theologorum fencentiis inter fe difcrepantibus paucisagcmus. MajorTheologorumchorusconcludit,4/w4Wf<)r/>m;/^i C^infuftdendocreari,a\leg3ias ad hoc i\\ud,Geefz. Injpiravit in eumJpiracHlumviw,id eft.animam in corpore creavit. Veriim huic aflertioni apcrte contradicit Origenes cnmnounuViis ex Gr^ecis Thco\ogis,Platonicorum hacin parteopinionem fequentibus,qui omnes in hanc eunt fentenviTn,animas omnespariter cum Angells in principiofuijfe creatas. Id quod etiam alii quidam volunt, uti in CUnq^ore buccinx invenitur,quippe ubi in hxc verba exprefsc fcribitur :y^/W, qu )jodie ^pOiJ quotidie infundumurdenovoinutcrummatrli,noncreanturanovo,
fdjuntcreatAexfoloigneinprincifioprimordialiuniverforum,acfoventurinme>ite(^ potentia Creatoris upjue ad prxfinitum tempui,quando infundi dcbent corpori,(Jracorporenonrecedunt,nifijpiritu4 prim
(^ evanuerit ^quo recejfoevanefcitdranima. Atquecum hu quoque convenire veile videiur Augufiinti4,wt in lib.-j.fuper (7f(r/? habetur.nifi inveneritfacrisScripturascontr.dicentesiUndedubitareccfferit
tive
de anima Adx
.
tur dttendum
quodanima Adtnfuerit aprincipio cum Angelts creata c^ pofmodum voaccjjijje.,ad ipfum admimfirandum. Sed hoc Auguftini dubium, meoquidem judicio.facilime toiletur,fi confideravimus,Spiritum Deisterluntarieadcorptn
illo
(7ff/rioco,anima
illa
intelle(5tualis,qux,quatenus ipfius
finitadicipofIitadhominuminformationem,infinite fefe excendat,non aliter, qnamfpiritusille,queminprincipiocreationis Deus Macrocofmo dedit,cujusprxfentiaipfeMacrocofmusinfinitisquotidiedotibus,finerepcticafp!ritus iliius creatione ornatur. Nonne etiam fecundumjanclum ]oh^nnem i.dicitur:
inFerbo 'DominieJ[ehominisvitam,illamj^vitameJfe lucem,bCC.Et Tnfmegiji. lucem S" vit.tm ipfnm Deum vocando,ex iis hominem creari dicit,quibus probat, ipfum Dsum cfle hominis vitam.per quam fupercoeleftia guftat,mentemque hominis,quafidivinamipfius Dei effentiam increatam feu veramDeiimaginemapiid ipfum
Deum femper refcrvari pro creaturis,qua$ adimaginem fuamfornon videturicum compofitionis ejusmateria
mireinftituit. Porr6etiamanimainexnovo,hoceft,deniliilo,feunonpr;Eexi-
no
Quibus infuperacce-
>i
s^
eo quod vitx flt Movetur ergo lux folaris a primo mobih", hauntque (piritus eifentiam, a motu & lumine primi mobihs Sc Sohs procevehiculum, quo
5
dentem. In regione inferiori,ubi unitas cum tribus cyphris coUocaturjPater igni rite comparatur Fihus aeri ,quatenus fuavis moderator atque benignus mediatorefti&Spiritusfandusaquiepropterrationesfuperiusallagatas. Terraautemjacerquafi totiusfundamentum,in cujus centro unitas etiam reperiturcumtnbuscyphris. Undepatet,quod Deus femultiplicet toties,quoties
perfonxrecenfenturinTrinitatefacrofancla,utintegramundimateriayertalurineiTenciamejusdivinamrNeccerterelidaeratterra^feutotiusfundamentumvacuum;fedinillametiamipfamingrc(ruseftSalvator,quoniam,utdi(n:um tHyterrA germinabit Sdvittorem,^c. Eftergo omne,quod eft;,ipfe Deus. Extra mundumadeftfibimel]entiafuperfubftantiaH& vocatur^<5?<?4/. Infiiperiori
mundiregioneadeftmundofpirituahj&vocaturMfw. Inmediamundicreati regione dicitur vin. In infima nuncupatur corfus. Et totum in toto ac omne creatum nihil pr^ecer Deum funtiquatenus omnia bona dicta funt,& vero nihil,pr;tcr(blumDeumbonumdicidebet,aquofolaeftbonitas. Namejusbonitate omnia exiftunt,& fine illa nihil in adum produci potuit;quoniam fbla Dei bonitas,lux& benevolentiaeft rerumomniumadusjinquo,aquo&per quem omnia, qu^E funt, exiftunt,&. fine quo nihil. Quicquid ergo atus eft, Deus eft,quiafolus Deus eftadus:Et proindeadus acvitacreaturarumeft E u s,quoniam in Verbo erat vitaj&c.
T>emonJiratio lucutentijjtma
nummrum formahum
tam
in
perjonamm
Deit ATi s
quam
deciaratur,
ridi
90
.1
T R A C
T.
I.
T.
I.
B. IV.
9;
prietatesetiamtresrapiebata coclo ftellato,cuiIibet extribusZodiacitripIicitaticonverjientes, quas etiam proprietates fibi ad perfedionem officii /uiia corpore humano conj unxit. Nam facultatem fuam attraclivam ab y^r/Wf ,i^one ^<gr//4rw,triplicitatem igneam conflantibus,deprompfitj retentriccm 4 TaurOjFtrgitK df CaprkornOiConcoddcem a GemwisyLibra jiquariCy&C expultricem a Cancro,Scorpiofte c^ Pifcibnxdhi vendicavit. Dcinde tranfeundo fph.^rami^^/Mr;;; vimfuamreceptivam ab eo habuit,gravitatem etiam conftantiaminpropofitofijo,atqueprudentiam cum profunditate. Ex orbe J^i//} juftitiam, virtutum amorcm,honeftatem,manfuetudinem facultatis naturalisgubernationemprofuaportionerapuit.Exregionei/itr/^vimimpulfivam8c ira(cibilem,audaciam,potcntiam&:fortitudinemhabuit. ExSf^AjWambitufacuitatemfijamvitalem haufit. Ex VenerU circuitu virtutem fumpfit concupifcibilem,hilaritatem 8c delcdationem in Mufica. Ex orbe Mercurii vim fuam phantafticam&ingenii acumen,fcientiarum amorem memoria? perfetHiionemacquifivit. Eta Lun* fphra fuam crefcendi atque decrefcendi poteftatemattraxit. Deniqueinfcrioreju.s portio,quamfenfitivam &animalemappclIamus,complexiones,humores 5c reliquas proprictates, organis fenfibilibusconvenientcs,(ecumad elementaris compofitionis perfedionem com-
&
&
&
&
plementumprofuaportioneindiverfbriumfuumopacumintroducit. Exquibus evidentiflime apparet, quod anima fibi alledet in itinere fuo,ab unitate peregrinandoadmultitudinem,infinitas macrocofmi proprietates ab harmonia ejufilem divina profluentes. Atque hic diligenter oblervapjdum eft,quod difcordiacnonpulfentanimamhumanamacceloempyreo,quoniamilludpropter fuam puritatem,divinitatem &; fimplicitatem femper verfatur circa bonum,(edfoni litigiofi,quam faBpilfime percipiuntur a ccelo ftellato provenire,
verbigrati^:5'rf/rfinvidiofafeminarianonnunquamdifconvenienteratque difcrepanter in animam infunditjfimiliter odium,turpitudinem vita;,melancholiam&hujufmodialiaj il/4r;etiamnoiinunquamxraeundiam,feditionem, htem,derifionem,adulterium,inceftum,inconftantiam hujufmodi alia imincongruas /uascum nonnullis naturisinferioribus mittit in inferiora propter
&
teminilIismaterismultitudinemrepertB,funtdifcordiisplenilIim:E5quoniam corumnumcrusbinariuscftdifcordise&litlgiiorigo. Atque hinc fit.quodtot in hac rcgione fint altercationes, tot corruptiones rerum, carum^ue de una
formainaliammutationes. Sed ipfa elementa interfe litigarent,& invicem bellumgererentpcrpctuum,nifihonorabilcilludmedium,cujusvirtutereslitigantespacis&cocordixvinculisliganturatqueconneduntur^intercederet. At veromens ab omni paffione,maIcvolaque matcri^e difpofitione libera eft, femperque in fuo ftatu conftans immobilis reperitur;necenim ab aftrorum influentiis,aut intclligcntiarum impulfu fleditur,fed abomnioperatione&a<ftione rerum,qu^ fedi ejus connaturali fubjfciuntur,immunis cxiftit. Unde manifeftum eft.quod corporibus.quibus illa pr2edominatur,non poffint aftra neceffitatem imponcre. Nam fapiens benedidis mentis di vin^e radiis confperfus,atqueimbutusipfisaftrisdominabituri Neccerteillaminparteanim^ intcllcdivapoteftatem habent ftellarum planetarum influentix,quatenus fpiritus rationalis proximum eft mentis vehiculum fiipra ^derumpotcfta-. tem naturaliter exaltatus :Sed tales homines,qui intelledus munera,mentisqueheneficia recufantcs,beftiarum more funt fbla animavitali contenti,& irrationalitatem rationalitati prponentcs,nec uUo modo fpirituahbus oculis resdivinasintuentes,adterrefttia duncaxat pruno vultu refpiciunt,anima!em
&
&
&
&
&
fo.
S E
T.
I.
B.
IV.
anima
vitalis,acoeloxthereoderivata,primum8cprincipalemobtinetlocumj Undc fitjUthujufmodihominibusdominenturafl:ra,iisqueimponantneceflitatem, nonminus quamipfis beluis 8cplanetis :quoniam anima vitalis cum fuo fpiritu cftdenaturaftellarumatquecoeleftium,acperconfequensfacilimeeorumimprefliones fufcipitjquippe qua:ab eorumfontedimanat.mediisque aDeoordinatis inde fubterlabitutj&incorpus
humanum migrat.
TR.
A-
-OO
P'
"
V^
""'
.m
TRACTATUS
SECTIONIS
L
I
PRIMI,
I. V.
\
De Microcofmo externo.
c
n^e cnjufque creatura
p-
'
cor^oris jhe
^ de
..
ditpiict
rattonabditatis
differentta.
^4^^^^?^0^^W> ^A
...
terJ j,Qjjf]atume{re,inIibrispr^cedentibusfati
&
apertedeclaravimus.
breviter
& fabrieamt
fuccinde explicare nobis propofuimus,quod corpus humanum,homo externus, 8c teftc ']ohan.^.<). domui homini* interni appellatur.
&
Quod igitur ad ej us materiam attinet,ex multis facrarum Scripturarum Iocis,eam efTe terram lu-
ubi demonftravimus
ipfam
effe
gionisinferiorisfeufublunaris,&talilucisfcintillajunde
magis
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
V.
&
utiUemineraliumiquoniam planta
habethancfuam proprietatem a
teaebrisfccuadarumumbraruminclufojvidelicettenebrarummediicocli 8ca
&
&
netertiodie,immediatcpoftcerreftriumfcecumadfabricx&. peripherixcent|rumrepercuffionemdelitefcerecoeperit;Nontamentamvalidifuerunthiradii in fpiritu terreftri inclufi.ut animalia potuerint producers;utpote ad quoqualitate fubtilior requiritur, rtrm compofitionem lucis portio efficacior , qua huc atque illuc fuper terrx fuperficie ferantur fine ulla illigationeautag-
&
glutinationepedumautradicumfuarumadorbemterreftremiutfcilicetquxdamnatentinaquisfuperterra,aliaiaaere volentfuperaquis,aliahucatqueilaqua: facie in aerc difcurrant. Eft igitur procul duluc fuper terrse fuperficie bfp^jusad^^cmyfterium hioinvefti^andum,unde a pqfteriorialtius verfus
&
Unitatis
pundumeftafcendendum.In Traiitu nofiro Macrocofmico Solis ortum immediate a terrse fundatione & circa centrum coBglobationc lcu aggregatione deduximus quod fcilicet radii infiniti cocli
creatiQnis ejus rationem
i
atque inclufi,fimul
umbris ejufdem cocli ad centrum fuerint reperculli, guorum fpiritus eos iocludences,quoniam a dcformit-ate tenebrarumnullibi pr3Eterquaminloco&punci:oimmuHditieipurgari&emundarfpotuerunt,idcirco fpiritus folaris,adcoclumempyrcum pertinens.obfcuritatcm fuam eoin locoexuit,&virtute confiftentis in eo lucis primaria: tahter in altum e!evatus di,qudliterfufum,adhibito igne artificiah,cernimus furfum f-rrii Spiritum epirp hunc falarcraGumfualucelongealiterfehabere.quamfpiricumillumvegstabilium^qiJiacoclomedioderivatur.fupradeclaravimus. Nam plantse fpir^us,cum (ua anima ad patriam fuam afcendere appctcni,furlum quidem et-
cum
j^flatenditaterraverfuscoelumjfedquoniam elemeotum igniscontiguumeft i|Eicuia:thcreocumeJusanima(euluce,fitinde,uttmmediateilludfurgaccum p?rteethereai&fimiliterquoque ulterius.quia aer contiguus eft innaturafua lcmento ignisjideo ignem finefuo confortio difcederenon permittit, atque
h^cetiaraprirogativamhabetaqua:elementumapudaerem,&:itidemquoponderoi:^e elemeaxum terrje apud aquam; Unde propter tcrra: fixam (j^mmolemimpedituracthcrcaplantx pars in defiderato fiio itinere perfixam fiiLippnderofam terrx qualitatcm,atque ita femper ad tcrram reverti cogitur. At verp fpH-itusfolarisinfypafcen/udeclaravitfcex nobiliori progenie&loca excelfion ortum^quoniam abfque ullo tcrrz aut censbrarum impedimento in
&
cor
DE MICROCOSMO EXTERNO.
corcoelifublimatusScexaltatus
ritus
eft.
99
Nam communicationem
vegctabilis
caliterhic fpi-
cum
coelo xthereojqualiter
fjjiritus
interra.
&
naturalicontiguusefl
non aliter,quamignisa:theri.
Exhisigiturpatebitfubti-
fit de nalis,tumproptermaximam adluumfuorum vivacitatem,tum etiam propter mirificamfuaminvitarerumanimalium poteflatem 6c virtutem,animalia illa
cujuflibstgeneris,quxdiequinto&fexti dieiprincipio creata fuerunt,vivifica fuapoteflate produxerit. Nam ante ejus in cocli corde apparitionem,nuIluni animal in infims regionis expanfo five fuper terra creatum fuit. At veropoft quartumdiem,in quo Sol apparebatin co8lo,a principio nempequintidiciad nnem ulque fexti,creature animatac gradatim ruerunt producta:. Ex quibus xquum erit confiderare,quo animal ad fuam compofitionem cxiltentiam requirat majorem caloris lucis quantitatem, quam minerale aut planta,8c
&
&
&
&
&
yolente)quodvaria8cdiverfaanimaliumgenerainmundoinferiorifueruntin-
venta;quorum alia fuerunt frigidiora,alia calidiora,alia terreftria,alia aquatilia,alia aerea atque alia magis ignita :Quorum fane omnium corpora a terras portione.radiis folaribus S)C formalibus magis obediente,8c adibus eorum magiscorrefpondcntcfeledafueruntj Namterrahajceftomniumelemcntorum mater,quiaab illa procedunt ifta, 8c in illam revertuntur:Im6 vero terra cft mater 8c nutrix omnium rerum,quas concepit in utero fuo ab ignchoc cft,i coelo,yel aftu coelefti:quia coelum,cujus imperator Sol eft,compofitorum o-
rum defcendentium,
yariEqueonunturinprefIiones,qua:omnesinfubftantiaterrclutofkfiunt.Im6
ifta:
tionis
lo
T R A C
T.
I.
S E
T.
I.
B.
V.
t,quod bona pace atque licentia tum veterum tumrecentiorumphilorophorumiitdidum(quorumrententiae(l,aoimaliaomnia prxter (blum hominem irrationalia eflejrationis quoque fcintillas nonnullashabenc caetera animalia prxterhominemj quas a folari natura acceperunt,cum ejus radii participent de natura cceli empyrei & fpirituejufdemrationab. Undeanimaliumnaturafuperillamplanetarumdifpofitionemdignitionis fcintiila Frui dicuotur.
tate exaIutur,Sc
nalis margines propter folarem naturam,cujus portionem in fe retinet,penetrareanimadvertitur. Nec inde ignaros replicare velim, me naturam beftia-
communem
rationis (cintillam,ulterius
C
mundana
?.
11.
regionit
qttam anmalium
materia.
coiore,ut
nonnulIivolunt,rubicundojquaIemfinguniPhiiofbphiincentroterra?puram fioccram invenirijfignificando per idipfiim,quod hanc terrxparticuiam omniumperfediflimam Deus adpr^parandumfpiritusfuivitachabitacuJum eIegerit,tanquamfpiritibustenebrarumpurionbus 8c maturioribusmagis repletam.atqueitaadnobiliflimumSc Deiformcm iliumfpintumhumanumfuicipiendummaximeaptamSc idoneam.utpote quam Fanluicum Xijio Pythsgorfi?templumDeiappeIiavit. Nam perhibente veterumoonnullorumautori-
&
divinam providentiam ad hoc opus prajparata 8c deftiaata,feniinariaque lucis 8c fpiritus xtherci potentiaiia in le habuit ac poiledit puriflima 8c aptiflimaadDeiforme illud fulgoris increati fpiraculum.adlus fcihcet leu radii primariijfufcipiendum. Hanc,inquam,terra: portionem Creator ad homiuis externi efligiem 8c eflentiam formabatiut ejus internum inftar habitaculi,reciperetiquareinhujus nares fpiritumfiium divinum inflavit. Atque hzc procul dubio difFerebat ab alia terrarum fpecicjad ca:terarum creaturarum magi^ ignobiUum ftruduram adhibita,non minus,quam terreaauri eompofitio ab illa cxterorummineraiiumimmundorum/quoniam,tefte?/</r,fiBnnarumadus requirunt materiarum imprefliones aptas ii. fuis operationibus dignas , hoc
j>cr
eft,animataIedefideratlMbic6cuium,iaquoagat8chabitetquale
ipfaeft.
quibus
DE MICROCOSMO EXTERNO,
xot
quibus fequitur,quod,cum mcns fit radius &adusX>eatorisd[ivini/Iimus,immediate ab cjus ore promanans^necciTe fit,ut palatium quoque prxftantiffi-, mum&fibinmilerequirat,inquoregnetScmirificasruas operationes prxCiet^ Exlimoigitur6c luto praiftantiffimoac politiifimotcrrsconflatus.fuitAdailje. cxternus:Undeliquet,quodejus portio tcrrcftris non fueritomhino arida,ut, eft ipfa terra groiTa in natura fua,fcd quod habuerit inle fubilantiam aqu2E,qua ejus ariditas fuerit in lutofam quandam Sc limoiam dirpontionem redadafi^ contemperata. Actamen totacorporisciuidemdcnominatio a tcrra fumitat; e6,quodaquagroiIanihilaUudeft,quamterrafubtilis&tcrranihilaliudquani-
aqua groifa: At
fic etiam
fieuti
elementum
contiguum
cft terr^.
quoque in
m terra fubtili fcu aqua grofla potentialiter rcpcritur aqua illa fubtilis
quo aquafuam acquifivit mobilitatcm;quippcquJE duoelementa in natura humiditaus funt continua:t tamcn,quon]am nihil in Adami cxterni
feu acr,a
effigie,pra:terfolamterram,videbaturveltangebatur,idc6 tcrra,lutum&pulvis in multis facrarum Scripturarum locis nuncupatur. Prasparata ergo fuic
hcmaiIainlutivelcera:mollitiem,qu<eadquamIibet cujufvis imaginis guram effigiem fufcipiendam eftidoneaicamquetandem Deus Opt. Max. manibusfuisiniconem&fpeciemhominiscxterniefrormavit,fecundumillu(i, P/S/w.119.73. Manui tudifecermt me dr flafmAverunt Te,&Lc. Et ]ol?.io.^Jicutar-
&
g^/UmfectfiimeyScc.
Genefisz.y.
affirmavit effefaHum dfformatumexfuhereterr*\^ quem alibi caf.x^.x-j.fulverem dr cinercm vocavit. Et cap. 5.19. infuherem dixit reverfurum. Sunt etiamjUC
mihi videtur,adhuc altiora quxdam ad veram hominis externi cognitionem perquirenda. Undc, fl fecundum noftram intentionem,diligenter ti cs creaturarum infcriorum fpecies, videlicet animalem,vegctabilem mineralem iniueainur,percipiemus evidenter,quemlibet carum ordinem non modo fiiara animamaqualibetmundircgione accepiflefvidelicet animalia magis irrationalia,a Solis anima,qua: Sohs creationem a prima regione derivavitj& magis rationalia immediate a coelo intelleduali , vegecabilia autem parcim a ccelo inedio partimaforma clementari,& mineralia a luce cceli infimi)fed etiani corpora fua fibi vendicare a tencbris cuj usque mundi rcgionis,& id quidcm fccundum fuam in natura exccUcntiam. Nam univerfx tenebra: in principio fuerunt terra inanis nuncupatara Moyfe.qusequidemterrajtriplicifpiritusadione ad centrum,certio creationis die,repercufra,non amplius terra inanis, fed mineralium vegetabilium fpeciebus replecaacdivcsfuitappcllata. Ex fuperiori igitur cerrx inanis fcu tenebrarum palpabilium portione confiaca fueruntSolis&ipfius hominis corpora Caiterorum ver6 animalium corporapartimexiifdemtencbris,&partimdemedia: regionis fpiritu umbrofo hieruntcompofitaiSimilitercorporavegetabiliumparticipantdctencbrisutriuf^ que regionis inferioris,atque reliqua mineralium corpora ex fblius inferioris tenebrarumregionisportioneprodierunt. Hinc crgo eft,quodcorporamine-
&
&
&
ralia fpiffitudinc
vegetabihaabanimalibusi Nammagisdura& compacla funt corpora mineminime animahum. N6nne etiam arguiralium,minus ver6 vegetabilium naturarum hifce corporibus ad invicem collatarum ex in tur hoc apertiffim^
divcrfitatcnobiJicate&ignobiiitatc? NonneoperatacfVatqueverfatanatura
Solii
loi
T R A C
& &
T.
I.
T.
I.
B.
V.
Solis in animatione horum corporum animalinm , qu immediate poft ejus pofitionem in ccclo fuerunt fada, tanquam in fubjedo fibi exaltationcm ftationes fuas accepeconveniente ? N6nne etiam fitus magis naturali runt ha: compofitorum fpecies fecundum pofitionem ipforum coelorum,mineraha nempe verfus tcrrs centrum, vcgetabilia autem m fuperiori ejus rcgion8canimaliafuper ejus fuperficie? Quid hoc ipfo apud fapientes cvidenrius? Quidverocoapudftultosabfurdius? Nonne opaca funt corpora mineralium,vegctabilium8c animalium? Quod fi igitur opaca omnia& tenebro(a.undehxc ipforum difpofitio prxterquam a tenebns ? At fortalfis hanc eorumdifcrepantiamaformaillorum provenireafleretisi ui quidcm rephcationivcftrxfilocumdemus,quid tum poftea? Nonne folct forma fubjedum fuisadionibusconveniensrequirere? Unde,quo nobiiior eritformajconobiKusfibirequiritcorpusvelpaffivum,inquod agat. Et proinde luces (upcnoies tenebras inferions mundi defcenden tes.tenebras fu is corporibus magis convenientesrcquiruntjinquibushabitent, Quod igiturpalHvumaut qu^cenebras menti iutellecflus adionibus magis convcmunt .quam corpus humanum? Certenullx;quoniamexperientianosdocet,quodnitellecT:us<:ummen-
&
&
jamtumquondam
etiamantemundicrcationemcorporishujustenebrie fpiritusiilius matrix dcformis extitiffent. Sic etiam videmus , quod fpiritus coeleftis cum fua anima magis conveniat vegetabilibus quam mineralibus.quoniam abundantiorm illis,quaminhis,reperitur5 Atqueficincjeteris. x quibus fanclucuicnter nobis videre licet.qualis fit terra,feu pulvis aut lutum &c mafia illa corporea ex qua Eus formavithominem,Scquomodoilla a. materia cxtcrna ca:terarum fpecierum mixtarum difFerac.
,
C A
mundum
F.
UI.
NOnne hoc mirabile & miraculofiim hominibus ignorantiie macuia coinquinatisvidebitur,quodinhominisetiamexscrninaturj,pofitione&:proproportio quam portionibus Gcometricis , mundi materialis idea , eifigicv cxadiflimeinveniatur? {\x\czMercunoTrifmegiflo non inrprc niunupatur/^tf-
&
fno,7ttndiimAgo df Microcojmus-^<:\UQn\ztnincOyt3t.nc[U^m in
idealis
,
fpccu!o,munditam
linea; livc diamctri ducunturadcircumferentiam&quafiomnium elementorum matrix.ex qua omniii generationcs.incrementaatquemultitudinesprovcniunrjficctiam mundiminoris ecntrum fit genitalium feu pudcndorum,& virga: radicis punclum a quo nadosmucronacscartilaginis,8c deinde ab illo ad gucturis bafin,juxta claviculas fitam,ulteriufque ab ea ad verticemcapitis,mcnfifuerimus,inveniemus MicrocofmiproportionesGcometricas ajquali diftantia tribus iilis Macroco:
fmiregionibusfeu coeUs corrc^pondentes. Namqueafcofl^epubisfeuacentro velpundo gcnerationis progrediendo 8c afcendendo ad os mucronata: cartilaginisjinvcnicmusjcoelum Macrocofmi inferius,fivc rcgionem elcmentacem cum infima Mjcrocgfmiponioneinom)iibusconvenire,quippe in cujus
re-
DE MICROCOSMO EXTERNO.
105
regione inferioriinteftinarepehuncur, foeculenca fubflancia plenajadeoque hecfphBrainfcriorterr*ecomparaturjfupcrquavetitriculusjchyloiapituit38c materia aquea reciundans,collocatur,rpha:ram elementi aqux fibi inhacMi-
crocofhiiregionevendicans:Hunctangithepatisfpha2ra,elementoaenscomparatajin cujus centro feu cavitate cifta fellis,elementi ignis ieonem pricfefcrentis
, tanquam in fuprema regionis inferioris parce fufpenditur. Dehinc k diaphragmate ad guttur, eandem altitudinis menfuram obfervando,afcenditur,quaE priusinventa fuit in dimenfione regionis elementaris. Hxc ergo regiothoraxdicitur,qua:itafefehabetinMicrocofmo,ut coelum medium eu.<eihereum in Macrocofmo. Per hujus enim regionis medium tranfit orbis x~
qualitatisjin
crocofitii media regione Sol ^equalitatis /phxram occ upa tiita fphsram arquali-
tatisinhocminorimundocorpoffidereob(ervatur,utpoteinquocalidumcoelefte & humidum xthereum arqualibus lancibus conjungantur,& cui etiam, tanquam Solj.reliqui planetx obedientiam in hac rcgione pr^ebent^Nam fecundiim Medicorum Aftrologorum doAorum opiaoties,Satur/iui in yirtefe
&
Fcpertus ped:ori pra:eft,& in Tauro cor refpicitjfimiliter J^/><rr perAriefer tranfiens cordi refertur,in Pifeibtts pedorij
pedori beneficus eil per54gz>/<ir/wtranfienscordiamicifnmus eft,im6 ver6 utcunque fefehabeat SolfCovdi animalium preeft,& fignum ejusZw pofTeffionem firmam pro illo tenet Fentts Leonem vifitans pedori refertur prsdominatur, in Virgine vero
prxeft,Zf^<'/w vero intrans cor afpicitj^^?/ in Scorpione
5
&
&
co rd Mercuritts confert cordi fi in Librd reperiatu r,in Virgine ver6,quaj eft propria,ejusdomus,pekori conducitiZ,4 denique per Libram gradiensinpedus dominium hzhtx.,Scorpionem tranfiens in cor.atque ita in hac Microco/mi rei j
gione omnes Planetarum.nec non fignorum Zodiaci,effedus fubaltcrnatim 1 nvcftigantur. Sed tamen ipfe SoI,yit caloris nativi imperator,{emper ia
&
hacregioneprimumlocumobtinet,taminhacMicrocofmimachina,quamin
Macrocofmi. Sed Jam utad coelum Microcofmi intelleduale afcendamus,n agutturis bafifeuaclaviculisadverticem capitis ufque refpiciendo oculosnoftrosattoU Jamus , fimihter ibi dimenfionem iilam reperiemus , quam in regionibus infc^ rioribus. Quemadmodumigitur in coelo cmpyreo Macrocofmiinveniturfedes mentis divins;, atque inteIle(5Vus &; rationis j fic etiam animadvertimus, quod hxc Microcofmi regio fit animx rationalis intelledualis ; im6 vero ipdus adus feu radii divini manfio tabernaculum. Praiterea hsec regio diftiaguitHrintrescellulastribus coeh empyrei hierarchiis relatasiin fenfus fcilicet communis ventriculum.atque in ventriculum phantafix feu imagioationis memorialem Et quod miraculum non eft minimum,yirtute huj us coeli divinitatis , Microcofmus familiaritatem habet cum fandis Angelis ipfum Deum contemplatione contuetur,eumquealloquitur,atque ei unitur,Spiritu
ilia
&
&
&
&
divino mediante. Atque ut in Macrocofmo reperitur, quod Dxmonum regioneminferioremincolentiam,rabiescomprimitur,ipfiqueade6obedientes redduntur,atquefrienoinviolabihcoercentur&gubernantur perviriutemac fjoteftatem Dei 8c Angelorum bonorum ccelum tertium bc fupremum incoentium5ficetiamvirtutementisatquedire<ftionibusinteIled:us
abile
&
prognata)&timoraedefperatio&triftitia&hujufcemodialiacorriguntur,mitia redduntur,& ex rebcUibus fubjeda efficiuntur. Nec certe delitefcit tantummagnavirtusinfoIamente,& ejus adhserentibusjfed etiam miraculorum dedith^cdivinapotentiaeffedum partibus corporeis,eam undequaque a fri-
gore
edoce-
mur.quod craneihumani portio in pul verem redacla /piritus illos malignos efebrem quartanam. mducentes c corpore humano expulerit pilepiiam
&
&
corporainfedafanitatisintegritatireftituerit.
hominis furpenfl fignum crucis infalhbiliter portionem,(i cpilepticis eaadhibeatur,dicuntmira pra:flare,adeoque magicum effe medicamentum atque magneticum,cujus virtute fpiritus ille epilepfiaminducensjvelutiincantamentoquodamftupercat&demumevanefcat, corpusinfanitatepriftinarehnquensi Atquehocquidem fecretumprocertoi
quodamGermanomihitradiiumeft. Hincdeniqu<ifit>ik:quidempropteradmirabilcm animje divina; poteftatem,femper fua natura rurrumtendeucis.atquecxinde magis homioum,quam ca^terorum animalium os,ficiem &:caput ad fublimia erigentis,ut horao npn refpiciat prono vultujicit reliqua animalia,terram,fedutad(yderafaciemruamaitollat,dsnctanshocipfoluculentiflime,quod Deus hominem primo creaverit,nonut terreftria refpiciat,<t;duc
fola coeleftia
contueatur
terreftria refpexit,Creator fuam bonitatem cum tenebrarumpravitatecommifcuit,eaquerationehomoparticepseftf.id:uscumDiabolo. Exhisigiturvi demuSjquodjlicetMicrocofmi materia,trcsejus regiones conftituens,iit ejufdemdenlitatis&craifitieijvirtutetamen pro ratione ae diverfuate regionum iftarumdiffcrat,&diverfimodeexaltetur:undefit,utthorax,qui pulmones&c fpiritualis,quam regio Veneris,qu e ipfum cor comprehendit,magis levis fit
&
elementorum,cjusque
guis arterialis ob fuam tenuitatem non multum perceptibiHs cft; Sic fpititus rationi miniftrantes in coelo Microcofmi fummo omnmo imperceptilesfunt,8c
fbla
imaginatione concipiendi. Hsec cadem ctiam eft diftindliointercceh^therei&empyreinaturas. Deniquevidemus,quodlicetapex&faftigiumfcu vcrtcx totius Microcofmi fit ej ufdem duritici 8c afperi tatis,cuj us fiint c^tera to-
tiusftrudura:Microcofmica:ofIa,virtastamenejusinternamirificafit,propter
rationcsfuperius allegatasjqutc
omnia alia
offa cujuflibct
Microcofmi regio-
tionesifimiliterquectiameconverfojCognitisMacrocofmipartibus&ipfarum
naturis,MicrocofmiregionesdeUneare&.diftinguere
fit
facilimuiiu.
Aptijp) im
DE MICROCOSMO EXTfiRNO;
10%
ccrwnt
C AP.
IQ^
R,
A C
T.
I.
T.
I.
IIK
V.
?.
IK
QlIamvisaptamMicrocofmipofitioncm,quatuor Macrocofmi
plagis cor-
refpondentem invenire,& rcs fit valdc ardua& tamenquendamellcrcfpeduminterhosduosmundosexfacrarumliterarum fonteelicimus. Inmultisenim earum locis legimus,quod i oratiombusdrfre' candi rattone fmes fujifUcAntls Jit verfits Orieatem convertenda. Similiter apud Math.i/^.iy. invenimus,C[Uod ftt^or veniet ah Ortentedrin Occidentemverget. Ec
diificilis.convenientem
iVaw.^^.^.legitur : Metiminiquamque adplagam Orientaiem,(^c.dradpUgam Aajlra-
& non
erit
gnmiUum,aHt ad Aquilnem,dum oferatur tpfe,dr non videbo,ahfcondet feinmeridie, nec videbo,S)Cc. Quem quidem J<>i/ locum Hierenjmui fic interpretatur^^i Orientem ivero,non appAret,fad Occidentem ,non intelligam fi ad(ini(tram,qutd agam? non apvrehendam eum,jime vertam addextram,non vtdebo tllum. Tremelliui etiam hxcvcrbavcrtitillum J^j// \ocum Si antrorfim ivero non aderit,ftveroretrorfum, mn animadvertam eum,cum aget ipJeadfnifram,non ttvmen videbo Operietdextram tiiagam,nec tamenrejpiciam. Evidentiifime igitur ex his debitamhominisfecundiim ejus naturam in mundo pofitionem percipere pofiumus. Namexillo jyrfr.IococoIligimus,hominem imprimis Orientem in omnioperationereAquilonem. fpicere debere,demde circulari rcfpe<5tu Auftrum,Occidentem Ex verbis autem ]obi deprehendimus.quod plaga Orientalis tam fecundtim Hieronymi,qukm Pagnini tranflationem,faciei hominis debeat referri,hoc eft, ut Tremellius interpretatur, ad antrorfum feu partem ejus anteriorem fic pars Occidenulisadejuspofteriora-) Undenecefiario fequitur,quod ejus parsfiniftra vergat ad feptcntrionem, quemadmodum pars ejus oppofita dextra nempe, Meridiem refpicit. Hanc igitur Microcofmi ad Macrocofini plagas difpofitionem magiseifecundCimnaturajleges congruam cfi"e nos docent ^craBiblia. Jamver6naturamreidiligenterinirofpicientes,inc|uiramus,aa ha:c Microcofmi pofitio adMacrocofmi fitum,juxta phyficam ejus conftitutionemcumnatura mundifeu Macrocofmi conveniat,nec ne. Accurato igiturintuituiavenimus,quodqu2hbetmundiminGrisp]aga,cuilibctmundimadifpofitione conveniat. Oculorum joris quadrato natura,temperamento cnim lumen folari fplendori attribuimus intelledum rationem primomotori.ab Oriente venus Occafum orbes fuos gyrantijSc cor humanum merito Solijtanquam ejus principi,comparamus5Utpote inquem Jehovatabernaculum fuum pofuifie fcribitur;adeoque omnia hominis tam interiora quam exterioraSolem,tanquamlucidum Creatoris tabernaculum,pra:euntibus devotis
i :
>
&
&
&
adCreatorem&Dominumfuumorationibus&gratiarumac1ionibu5,faluiare gaudenticum fit triftitix & tcnebrarum propulfator,la:titix,gaudii & lucis autor. E converfo hominis pofteriora Occidenti non immerito referuntur. NamutiOriensdiemJucem&lsetitiam afferrc foletjita e contranoOccidens
notem,tenebras,mccftitiam^ue importat. Sic itaque etiam per pofteriora hominisnonnifiunicaviafjlusquemeatusreperitur,perquemfocculenta,inutilisque fubftxntia comparatur terne inani.quatenus facultatem nutritivam 6c
vim
DE MICROCOSMO EXTERNO.
107
vimquafiomnemrpiritusa:therei(adcordis fu/lentationem ab ea extraftam) itidemque virtutem elementarem (ad hepatis 8c fanguinis nutritionem ab ca cxhauftam^amjfitiunde caput quafi mortuum/oex inutilis,& veluti nodis ac tenebrarumnunciusdici poteftjadeoque occidenti&nodis tenebris parsilla Bonineptecomparatur. Siniftra etiam hominis pars feptentrioni videturneceflarioeirereferenda. Namutab AquiloneBoreas fuos flatus frigidos&ficcos.nives, grandines,gelu glaciem melancholicas difpofitioncs inducens ver(usMeridiememittit. Sic Jien humanusmelancholia:fons,infiniftraparte fitus,flitus fuos melancholicos,frigidos ficcos per univerfum Microcofmum priecipue verfus ejus dextram feu meridiem per inteftinum colon,didum emittitatquedifpergit.quibushypochondriaejusquafiturboneperturbantur. Imo ver6,ut venrus ille Macrocofinicusfurfum tenditverfusregionemxthcream.fed candem deorfum repellitur,hoc eft,ejus violentia virtute diaphra,
&
&
&
thoracis,in
impedituratquedeorfumtandem repercutitur. Eft ergo brachium finiftrum Microcofmi,quafi polus ardicus,quemadmodum ejus dextrum antardicus, fuperquibusMicrocofmusferrivideturadimaginemmundimajoris. Namtibice humanaE funt quafi column*, quibus fuftentatur Microcofinus jbrachia ver6quafiala;,quibusgubernatur,quatenustamadvidumejus,quimadtutelam atque defenfionem conducunt. Sic avis tibias pedeshabet,quibusfuftentaturjat vero alisdirigiturinfuisnegotiis. Magr^adeniqueeftrelatiointer dextram hominis partem Auftralis plagx naturam. Nam hepar Microco-
&
&
&
mentum parturire animadvertitur. En ecce, 6 viri, vera Philofbphia imbuti, quam notabil is fic relatio,& quam admirabilis afiinitas inter has mundi majori$plagas,atqueillasminoris,quibusquamexa6tiflimcineademnacura,conditione&fituinviccmconvenirepercipiuntur.
C
Qijuflibet
p.
y.
/^Orporis humani caput.quod fiipra coelo empyreo comparavimuSj non^ ^--'nulli ventrem fuprcmum vocaverunt,qui collo terminatur,&feintilJam
mentisinejiisvehiculorationalicontinct. Cujusquideracapitisexternumin
faciem diftinguunt Medici, iterumciueobfervantejuscapillos.eorumqueufummultiphcem&cutemdcnfam,durcim,ficcam&craffam,cuicapillorum radices adhjerentj Ejus verointernumincraniuni&ejusadhxfentiaatqueincerebrumcumejuspartibusdiftingunt Craniumaucemdividuntinquinque futuras.quarum unapofterior t^.,Lambdoides dieVa^altera znx.tr\oT,coronAliss tertia reSfA c^fagittalis nuncupatur; 'Dux mx.tmTt\\(\n mendofxfquamofx d^ temporaUs d^CMTitnr. Convcxam calvarix (bperficiem circumambit membrana quxdam ex crafl^ meningeper
futuras enaf.ens,quJE ideo/jmVrrf; cP^ferioJlium vocatur.
frontem,finciput,occiput, verticem,tmpora
&
4c
io8
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
V.
tafuntfenfuum&motus. Porroetiaminhacregioneoculicomprehenduntur, adquorumcujuilibetfabricamquinqueconcurrunttunicxj AlbafcilicetjCornea,uvca,inquapupilia&irisfunt,{agena&araneaiachumores tres,ncmpeaqueus,vitreus,cryftallinus. lnhacetiamregioneauresrepiuntur8cnares,fimiliterquelingua.ex offe bifurcato vo(i^(,di^o,Sc ex nervis,artenis,Yenis 6c mufculis conftans. Porro etiam afpera arteria ad claviculas ufque. Secundam corporisregionemventremmedium vocant Medici &Thoracem^quiaclavibusaddiaphragma6ccoftisutrinquecircumfcribitur,parces vitalescontinens. In hac regione prascipuam fuam ftationem habet corjcujus jedificium eft capliila ejus. Cordis porro partes majorcs func thalami ejus biniidexter fcilicet, cui infixJE funt duae venx cava nempe 6c artcrialis atquc finifter cui arteri^, veaoficonaexxtiint. Minores ver6auricu]xdu.e,dcxtravidelicct8c Aorta
, ,
&
finiftraatqueoftiola. Similiter
hxc
regio continet
pulmonum
fiibftaniiam,
panniculosque tres.quibu s eft involuta,ne mpe DiAphragma^MedLiJlinum dr Tu^icAm cmgentem co{iiS,Pleura diitam. Tertia atquc infima corporis humani
regio,feextendensaDiaphragmatedeorfumado$pubisufquehepar,liencm, ciftam fellis,renes,veficam, vafa feminaria &c hujufmodi alia comprehendic. Hepitii fubftantia funt caroSc nervi,a quo onuntur vens,porta feu ramalisSc
cavaacarterix. Z,;^;aucem,ciftafliis,rencs&veficxruncmem.brapra:parata adufumhepatiSjvidelicetadevehendasfuperfluitatesexhepate.Similiterhxc inteftiua iuperiora ac graciliora, regioconcinet vencriculum,mefenterium
fcili-
vationibusimplercpoflemas,atqueitaoculoslcc1orum in rebusmundocommunibustacdiomagisafficercquamdeledatione aut placito novitatis fufurro pennulcereiquarccorpprishumanianatomiamleviterfaltem hoc locotranfire placuitjUt ad res magis novas,atque nonitavulgaritcrcognitas, &(amen verasac demonftrabiles animum noftrum accingamus.
TR
A-
I09
TRACTATOS PRIM
S
^,
C T
L
1
G N
E
I.
VI
De Microcofnii excerniharmonia.
C ^
1)e comparattone harmomc
^'
L
regionum Microcojmi
conftitutionis
cum tUii
coeloTum Macrocofini.
Orpushumanum.quodexternum hominem
fupra appellavi-
&
&
'iole tlecundumplusautminusprom5joriautminorilucisabrentia,autfrigons
iticra aflantis
dominio) nigra
fieri
fspiuiculefolet,
"mam,
ut in lapide fulmints res confiderAcione declaritur. Nam ccrtum cfl:, quodfpeciesterrac fint divrfe natur2E,hoc eft.vel magis de ignis puritate vcl
t tamen omncs
perfpicuo:.
ifta:
tcr-
Siccere-
brumdeigneoelemento,cor atquepuimonesde aereo,ventriculus,heparatquehumoresdcaqueo,acdeniquehen 6cinteri:inadeterreogrof]oparticipare animadvertuntur,c6,quod ha: corporis partes elementarium liiarum n.itural-umpoflanimxineasimpofitionem,receptacala evafcrunt,uci infcnus docebimus. At yero hx omnes terra^ portiones.difpofitione difj'crentes,eandcm quafi in Geometrica corporis fymmetria longitudinis dimenfionem habere obferYantur,nequeeflunaparsaliaopacior:quodquidcmcontingitinde,quo.niamhocexternumanimxfeufpiracuIivitaEhabitaculumfabricatu:>eflDtus, priufquam animam in illud infpiravir. Hinc enim evenit, ut licet elementum aqua:fitdimenfionemajusquamterra,&!aerquamaqua,&ficinca2cerij(quod fit,quoniamidemdilatatumrcquiritamphus ad fuam exiflentiamfpacium;fi-
militerqus
lio
militer<!jue
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VI.
etiam.quod opacum cfl,dilatatione perfpicuum rcddiiur) corpus tamen humanum,quoniam illud completum fuic ante anima: in illud infufionem,manferittale,poftanimxinilludimpofitioncm,qualefuitantea. Cujus
quidemreirationemrcddcrevideturA/>rf.Tr//'/<'^. hilce verbis:Cw^/wrfy/inilitudinifformamammadvertit Dius nortpojfeomniumrerum ejfe diligenter^hntjl
$a,mmundnointequmento(ontegeretytexit ea.m corporea domo,talescjiie omnes ejfeperepit\exMtracjuenaturainunumeasconfundens,mifcensg^ejuantum(atis ejfe debutt. Ita^^
confldercmu .deprehendemus.
animx media: difpofitio.imc) quidem ipfius ignis fpillioris proprietas fit.inferioranegligere atque fuperiora,mltindu naturx refpiccre,quando funt libera &vinculisdjnfi)foluta,neceir;e(l,utinc<)rpuiopacum inciudantur.atque orgaoa macerialia pofildeant.quorum direclione circa corporalia, denfa atquo
inferioravcrfcntur.
Namanimac&multomigismentisnaturain tantumeoa-
corporalesayerfaturcumrebusfpiritualibus Sciovifioilibu.,ucresvifibile^ nimadvertere noo pollet.nifi ellst inclufa corpori opaco,ut per organa mate-
&
H^jergoeftratio.quodtammentis.quam natura: radii circa res opacas operantur. N.im fi a carcere corporeo liberarentur,terramrclinquentesvacuamatque inanem in ccElosfakuleviinfiLrent. Mens ergo daturiblummodo homini,ut ejus animam vitalem ab anirialia,terreftriaScinfirioraeasintueretur.
inabusca:terorumviventiumdiftinguat,eamquefiperaliasdignitateexaltet. Ecquamviseciamanima vicalis per le tam plantis,quam cxcensanimalihusin creationeconceflaficjanimah^tamenbeftialisanima.aSoIis virtuteimmediat^fortificata&audj,tamratione,tam motu eft anima vegetabiliumprcEftantior.utpotequi iniisanteSolisincocIopofitioneminfurafuit. Ex pra^didis crgo vidcmusjcorporis Microcofmici regiones tenuitate H. fp:ffitudine non dif. ferre, ad exemplum regionum in corpore Macrocofhiico exiftentium, quoniamilludanteanima: infpirationem pr^eparatum fuit,ac per confequenstale manet poft anima infufionem,quaIe fuit antcjhoc vero ao amma illa diyina,
&
cundiimdignicatempartiumcoelorum,quibusantefeculumillamdifponere atque concinnare divino fuo confilio conftituit Opifex)harmonia materialis obiervacur,tam corporibus coeleftibus,quam ipfis elemetitis Sc //mmetrice parcium tcrreftrium proportioni convcnieas,
ut in fequentibus dilucidius apparebic.
C AT.
jn
C A
termfen
F.
11.
relatiojooc eB, de
hommu eX'
cnm figuramundt^(s^
de ?lanetarum relattontadejtts
mmbra.
correfjJondenscircumducipoflitjperipherixmundihauddi/Timilisin z/olum.z. Tracl ife^ i.lib.y manifcfte expiicuimus. Ex cujus fane debita contemplicio-
ne,hominisfabncam,inomnihgurxGeometricx refpei^Ujmundanx ilii conformem efle percipimus;prsterquam quod humani corporis proportio metncamagiseftocculta,mundi veromagis manifcfta. Namquc fi hominis membra contra^ta dilatarentur ad debitum proportionis naturalis refpedum, videremus per(picue,difpofitionem ejus feu figuram Geometricam efi"e rotundilFimam. Figuraergo ejus occulta eft hujufcemodijquaJis infra demonftratur qux fciiicet primum denotat, hominis fabricam efle rotundam ad inftar machinx mundi.deinde quod quxliKet ftella erratica membris ejus,vcl harmonia naturaii vel aliqua prxter naturam difcordia cocrefpondeat, ? idelicec
;
pulmonibus.hepa-
ti,arteriis,pulfibus,femini. i>/4rjaurifiniftrx,felliscift,renibus,venis&pudendis.
&
& guftui.
Quorum qu:dem
Planetarum infauftis irradiationibus five infelicibus afpedibus difcordia feu morbiiftorum membrorum inducuntur,qui vel totaliter hominem inficiunti
velutiinfortunata .y^/wrw pofitionc,lepra cotius corporis,paralyfis univerlaiis, tabes,iAeritia nigra,febris quartana,mala ]ovit difpofitione Apoplexia ,con-
vulfio,&c
i^tf/fefjiyncopeatque
Veletiaminfeftancpartes nonnullas,quas rcfpiciuntj Sic .y4/rf malecffciuslinguc, brachiisaucveficx, paralyfin, mammillis cancrum,inteftinis iliacam paflibnem &c inducit. Jiy/>//ie7 pulmoni' bus peripneumoniam,pleurifin coftis,cardiacam cordi,anginam gutturi^fpafmum ftuporem membro particulari Msrs, apofteraaca ferventia loci ( uc
&
funtcarbunculi&eryfipelas)ayfisnteriaminteftinis,vulnerafaciei,&c.
J"tf/cor-
&
&
&
teftinislicnteriam,&c.3/frfr;f,cercbrofenfusprivationem,linguqbalbutierrt
abundantiam fputij Z*4, inteftinis colicam,hepati mjferaicis oppilationes & locis feu mcmbris particularibus apoftemaca phlegmatica. Hic igitur Planetarum iftorum in luis fphsris ad quailibcccorporis ihcmbra dire(5^iones & fympathiam fequenti modo delineavijnusi
pulmonibus
tuflim,ori
&
Suoc
112
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VI.
Sant etiam nonmiili alii qui umbiricum ventVis conflituunt peripheri* Microcofmica:centrum,qujequidem eorum inveniio mihi nonarridct.propterrationesfupraanobisallegatas. Atqui tamen talem circumferenti^ehumanxdefcriptionemhicetiamdepingemus.utab ea fignorum Zodiacicoeleftis, vel ftellarum firmamenti fixarum relationem ad corporis humani partes
,
delineemus,atqueitaindeoflendamus,qua harmoniah:Ecumiiliscon(onent. Circuloigiturabumbilico.tanquam .1 centro dufto/emidiamctcr critaplan-' tapedisadumbilicum. Illa,inquam,lineacircularis Zodiacum cttleftem,five coeli oftavicingulumdenotabit;acu)us duodecim divikonibus tamfiniftris, quam dextris fignorum radios ad quamlibet corporis parrem feu membrum
ill'iddirigemus,cuiprSEdominaturfijinum,quodeirefertur.Verbigratia.y?r/f.r,
quam
fini-
urameorumregionem.
cervicis 6c guttuns
SimiliterqiT<jrj,tamfinift:ram
dextramcolli,
regere oblcrvatur.
re^^ionem. Camer^
Gemini, utramque
humerorum, brachiorum
manuum
pulmonum,pe<?i:oris,collarum,mammillarum,hcpatis &. fplcnis partem dcxtrampariter&finiftram. i:ftf,cor,fl:omachum,latera,Diaphragma regit. Vir^^,ventrcm,inteltina,mefenterium. I,/^r4,lumbos,umbilicu,renes,nates. Scor-
& Ixvum
nempe.
113
nempe. C^^ricornw, genua. Jquaritft,uhiim utramque, Pi/ces,^cdts afnbos. Qui quidem .fignorum ad membra refpedus um fanitatcm intuentur,{Ironcordiis natura.'bus a Pianetis refpiciantur,quam marbos:nam il difcordiisSc per confcantipathia cum uravis Planetarum difpofitionibus concurrant,
juens naturx
humvmas
ptaatqueconformis,quatenus,pro diverfa
lo
membrorum protuberantium po
dire<3:a,tibiis
fitione^diverfomodoconftituitur. Naminunaejusftatione
nul-
modo
corporc expanfis,atque in longum ab utroque latere complcte porredlis,denotabjtveriffimam quadrati jcquilateralis proportionem. Hujus rei deraonftratioinferiusfequitur,inquadecIaratur,quodhujusctiamquadraticentnim fitpudendorumfeugcnitahum pundusjquippe cum duselinearreda^/eu dia~ tnecraltsjdudxabangulo uno quadrati adejusoppofitum/aciantinccrfedioP neiB
114'
Li
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VI.
nemfcucentruminillopudendorumlocciDquoYerumcentriMicrocofmici
pundumeflefuperiusliiculentercxplicavimus.
vifibilis
hominis externi
huma-
humana
nem,8cin eadem compofitione congregationem denotaret,& quod vitx humanx incertitudo, erroribus periculis plena, intervenienteac mcdiante iftiufmodi,mortalis hommis fimilitudinem referente,divini hominis ab impiis iniquejudicati8cinjuftccondemnatipaflioneacmorte,cumfubfecutadeinde refurredioneamortuis&refurgentis illuminationepenitusdivinaacfplendoreinviamunicam6cveramdeducente,conjundlaexterminetur,EuangeIiique libertas,quafi buccinse cocleftis clangore,mundo annuncietur,atque ita legis
vincula Chrifti poteftatc toIIantur,8c quod ea ratione,ficutihomoinhacfigucreatus cft& peccavitiitaquoqueviciffimhora,videlicet fub crucis cffigie
&
Hancetiameandemfiguramexhibcthumanacompofitioabaiiocentro, ab umbilicoj veram fcilicet figurx feu fchematis coeleftis imaginem fua pofitione in figura quadrata,more Aftologorum erecT:a,conftitucns,prout etiam ineadem Microcofmi pofitionc crux ilU .y.y^^rf*dcdicataexprimitur. Ex quibus docemur, quod, utcunque fe vertat homo, femper paflionis, & per confequens , compaffionis fignum fecum ferre deprehendatur. Hac autcm
videlicet
I
faumana:
n;
humanxfigurx e regione explicatur fecunrlijm nonnullorum opinionem, quod Adam pnmus homo circa horam meridiei creatus fueritjin cujus medio
coelo,quoniam Aries inventus fuit.domioium in illud hominismembrumhabuit,quodcoclimediiangulumrcfpexit,videlicetcaput. Quodautemhujustigurxquadratiecentrumfitin umbilico,declaratur exinde,quod linese dux rertxprogredientesabangulis quadrati ad angulos fibi oppofitos,fe invicem in pundo feu ccntro umbihci interfecant,ut in demonftratione fequenti declaratur.
con^venientiacum figuYts
Geome'
figura triangulariiequaliumlaterum comprehenditur. Exquoluculenterdemonfl:ratur,quod regularis conformis fii taciei harmonia proportionibus linearum Geometricis
&
Uni-
116
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VI.
in figura
Pes etiamquamaptiflimcquadratiparallelogrammatis.
ftra piclori
Caput
117
pitur
Caput denique humanum imprimis figurx rotunda: refponder'; perciquatenus in quadratro defcribitur quod in circulo comprchenditur. Quod autem circulo includaturjfic oftendimus.
,
Slc etiam carteKeprocuI dubio corporis humanae partes fub aliqua regula-
C
TNgentem
P.
111.
humana confenju.
etiam fymphonije confenfum inter nonnullas corporis humani --partes &; ftelbs deprehendimus. Unde per PhjfiogomU(X\iciY>\inzmdoccmurcaeIeftiacorpora,Planetarumque redes& fignacula feu characteresinfacie humana contuerii quibus hominis inclinationem, tam ex parte coclefti, quamelementariintelHgereScprjEfagirefoIemuSjin tantum quidem,utetiara hujufcemodi ohfervatione mirabiha,tam inhominis fani difpoiitione,quam tabefcentisxgritudineprofpexerint&divinarintjtumphilofophifapientiores, tummedicma:pcritiore5:Im6ver6infrontehumana,tanquam in fpeculopolitinimo.illosnaturscharacleresintuitifunrquitaleada^theris&Zodiacicharad:eres,quos repr.Tfentant, relationem habent,qualem Diapafon ad unifonum. Unds etiam fic, ut fymphoniaco confenfu ad invicem conferantur ic' quodfagaciterquoqueanimadverteruntphilofbphi (ymphonjain illorum auj
ditu
1)8
P.
A C
T.
I.
T.
I.
P.
Vf.
manu!,monticu!Liscuilibctdifl;ii)doa:cheriiPlarieta;attribuatur,pollicisvide-
Jicettuber /'twr/,mons indicis J^^^-i.mcdii Sjf:irn0,a.nr\u\3iris SoU,iiit auriculaiis ^/frf/7i>,nmilK(rrq;etiam,u: iliam in manus percuiTione protuberationem
Limx occupirc
ilicaturiUti
in-
triangulum conftituentibus inclufum,^4r//atltruimur,quod ipacium tribuatur.cjusquetriangulusnuncupetur. Qua quidemfuperiorumadhominismembraadaptationefapientesprociildubiononuterentur.nifi ingenteiodicftos Planetas relationem atque fymphoniain percepifter manus partes
Itneis
&
leDt:Namqueipfimiruminmodumilluminati,mentisqueaciein abftrufanapenetrantes.charaderum eoeleftium in terreftria &: elementaria,impreiIiones,arcauasque fignificationes perceperunt,atqueita fymphotur^e myfberia
niacasfuperiorumradiationesSc. inflxus
cum
inferioribuseju(demcharad:eris
Nam
anima,mediamundi hominisque
interni
natura,cum
fit
tamfetundvimruuni
(piritum,quam lucis portionem defubftantia&:formaa:therii,magneticafine dubiovirtutefuperiorumnaturas,nonviolenteraut peraiuipathiam/edconcordiae proportionibus,atque inftindii naturaiiadfe attrahit: (iquidem experientiaedocemur,quodnonmodo animalia,fcd etiam ipii Planetx.veluti beneficioquodamcon{onantijeDiapafon,perfe(ftionem,multiplicationem8cvita:quafiextinclierenovationemquotannisvernotemporeaccipiant,quemadmodum etiam hac eadem via, tum plantas, tum animalia,quolibct folari circuitunaturali vit.T incrementi refeflionem atque pabulum acquirere conftat. Sed quoniam de harum rerura elFectu in libris de. PhjfiognomiA 6c Chiromantin copiofius loquemur inferius,ampIiori hic de ea re dif curlu aon utemur.
&
P.
IK
^ qmmodo
c^ tenehrarum
in corpore humano.
fuperioribus declaratum efl,quod corpus humanum in tres regiones,tam IN natura & qualitate,quam loco & fitu diftindum. Nam qua: fuperior
fi t
efl,
tametfi tenuitate Scopacitate a ca:teris,quoad fenfum noflrum.non diftinguatur,eft tamen procul dubio purifiima totius compofitionis pars,&, ad Domi-
namtamnobilemrecipiendamaCreatorequam optime prxparata. Hincenim cerebri fubftantiam, ratione materiaj,ab infirmarum regionum partibus
colofe,&: fubftantix tencritate ac mollitie dilTerre videmus,im6 vcro ipfa cere-
brifubftantianatoramfuam virgineam nobis patcfacit,dum caflamentisdif^ conveniente delectatur. Atque hinc procul dubio eft quod licet cerebrum nobis cTudum,frigidumatquehumidumvaldevideatur,in fuo tamen occulto longe
pofitio atque fimplex cjus exiftentia coIore,& natura fibi fimiliatque
,
alitcriehabeat; l:(t cnim, fi ignemvulgarem rtfpiciamus.cerebri fubftantia ei qu jdammodo confentiens,quantumvis igni- mentis.feu luxilla,hominis fapientis
1,9
pientis(i^minajaliterferehabear,quam ingenium humanum poteft excogitafpiritu tenuiflimo ac caftiflimo obduila &ineffabili rejfiquidem tenera eft:
modoinreip(aordinata:undepatet,quod cerebri conftitutio ad increatxnaturx excellentiam, cujus eft tabernaculum, fit referenda. Sed mentis natura eftdifpofitionispurifljm^&form:E lucidx,adeoque fequitur exinde,quod cerebrumquoquelitadlucidam humidamque naturam proniflimum, atque fumme ei accommodatum. Et proindeliquet,quod ejus natura occulta igni
fuperccelefti.humiditasautemejus humiditati fpirituali,8c color porr6,utriuf-
quecomplexuiatquetandemlocifeupofitioniscjusfublimitaselementofummo, videlicet igni fit convenientiflima. Ratio tamen, cur cerebrum Cieteris membris neque tenuius neque perfpicuius fit,exhominis creatione chcitur,utpote in qua patet, quod hominis corpus creatum atque pr^paratum fuerit a Creatore,priufquamejus animus inilludinfunderetursCuireicau/a erat,utanimatenebrisobfufcata per organa materialia,corpora cerneret,diftingueret atque refpiceretjquod quidem ipfa,nifi tenebrofa carne obvelata, perficere non potU!fl"et,quoniam per fe nihil intelligit pr^ter invifibiIia,hoc eft, talia, qualeipfa eft,dum tamen corporis adminiculo vifibilia videt,atque corporeis oculiscontuetur.Hacigiturvia Deus tenebrofammafllimfibifubjecflamreddidit tam terram,quam coelum fux voluntati fubegit,corporaque tenebrofa ad conditionis refpeclum cxagitavit. Media autem corpons regio, quatenus caliditati refertur,aericompararipoteft,quippe quxitafehabet humiditari adcerebrum,utaeradignem,quareintegrum Microcofmithoracemelementoaerisreferandameirecenfemus. Quodautem ad cordis&pulmonumopa-
&
&
& ventri-
cuIus&hepar&renes&cxtera:hujusregionispar^eslongegrofliore'sexiftunt infuo occulto,quam membra fuperiorarquod qpidem ab effcdu comprobatunquatenusvideliceth^cipfafpirituspuriores&magisinvifibilesproducunr.' Verbi gratiajCerebrum fpiritus animales,qui invifibiles fiint,& corvitalesfeu
arteriales,qui fere funt invifibiIes,continet;ipraautem fcexterrea in intcftinis
liene terminatur & aflervatur,qua: juxta Microcofmi centrum non aliter, quameiementumterrs-juxtacencrumMacrocofmijinveniuntur. Exhisergo regicnes Microcofmi externi non aliter difFerentiisfymphoniacisdiftinguividemus,quamuniverfamelemento'-umMacrocofmidifpofitionemqualitate8c fitu differre conftatiquorum quidem harmoniam in tradatu noftro , de Macrocofmo.fatis evidenter depinximus. t fane illa hujus harmoniie compofitio in regione eiementari nihil aliud erat,quam fimilitudo univerfalis harmoniic mundanx,a mutua actione & refiftentia inter fontem totius lucis abyflum
&
&
tenebrarumderivata. Namelementumignisfehabetadelementum terrE,uc luxadtenebrasifimiliterregiohumiditatisinterignem&terram,utfpiritusutenebras. Exquibus niverfa!isintermediusadduoextrema,videlicetlucem diligenterconfiderarepo{rumus,quantafitfimilitudointercorporishumani& clementonim mundanorum proportiones,& quibus dimenfionibus metricis ad muficam reduci poflint ha:c duo, ut in harmonia ad invicem convenianr. Quodautf mharmoniahumanacum fympathia omnium conveniat,hocmododemonftratur:DEUs eft luxjlux concordia,& concordia creationis atque pulchritudinem rerum efEciens exiftenti^ origo, verbumquc confonans, fphiErasque a termino a quo.ad quem,atque iterum adfuum principium.tan-
&
&
fadum
iW
T RAC
T.
I.
E'
T.
I.
B.
VI.
rcurus,menti,animx6clucioppofitiffimumScperfeimmobile. Atque hoc totumaccidit,quoniameftdualitas.Etproinde,fidualitatiunitasanimE,feuquaternario materise trinitas forma jungatur,de difcordia corporis ea in harmoniam exquifitam redigetur, caque ratione tum tenebrx illuminabuntur, dif^ cordix propcllentur, viu praefervabitur, mors in cxilium ejicictur ,pax inter
)eum&tenebras,feuintercorpus&animamilluminationeperdivinamm6tis prajfentiam tiet,corpusqueper fe immobile jam adum 6c motumaprincipiointerno movente recipiet. Ex quibus conftat.qaod hxc duo extrema inter fe contraria per fc varios producant efTedluSjVidelicet lux 5c tenebr*e,anima corpusjcum illapariat concordiam,cujus dominio res parvx crefcunf, hoc
&
verodifcordiam inducere foleat,cujus prxfentia rcs magnx dilabuntur. Horum crgo extrcmorum contrarietatem denotat contrarius triangulorum eo-
ruminmundanacompofitionefitusicumpyramidisformalisconusfitinterra, bafisvcroejusinprimoccelo. Atvero pyramidis materialis pofitio incontrarium fe habet,quoniam ejus conus eft contiguus eentrobafisilliusformalisjejusverobafiscentroquafiterrsftatuminatur. Inmcdietatevero.ubi fola vita
rcperitur,conveniunt>videIliietinfpha:raa:qualitatis,vel in loco interfedionis
ponderatur. Atqueutinpofitione differunt hx dua: pyramides,fic etiam natuTX ab illarum bafibus exilientes , difpofitione oppofitx efi!e percipiuntur. videmus,quod anima a centro pyr? midis formalis egrediens,quo diutius eftincorpore,66perfe<fliorScvivaGiorhat,magisqueinfuafacultate&fapientiafeu prudentia juvenefcere obfervetur;cum e converfo corpus,quanto ma-
Nam
}oremxtatemacquirit,tantomagis,velutiperfeniumquoddamdecrefcepe&:
labefaAaridignofcatur. Prasterea,quofortioreftanima,eo debiliuscorpus Sc viccverfa. Concludimus igitur,quod humanum corpus ex quatuorconftetelcmentis-.fedin carne 6c offibus propter fixam eorum 8c folidam fubftantiam
terream,terramaximeapparet. Similirerclementumaquarinhumoribusvim fuamatqucexiftentiamhabetjaer ver6,prxterquam quod in fanguinc infima: regioniscopioforepentur.inpulmone etiam.tanquam in loco fibi magis proErio,habitarepercipitur.
more coni pyramidisacutamvihabet cum corde.ut in mundo cum Solc. corpore folis,ejus vero conusdeorfumten-
<iit,contraignisYulgarisnaturam,hocquefingularivoluntatedivina.Namalias rcsiofcribresjfi virtus lucis fcmpcr furfum tcnderet efficacia lucis vivifica: deftituta:
121
nonadfuit;& vero noftra in hoclibellointentioelt.de folocorporeinfimplici f ua natur j,3 b(qiie ulla hominis interni confideratione difcurrere,plura de hoc f)bjectoverbanonfaciemus,fedadmuItiplices cjufdemdifpofitiones,cuminternoejuscommixtas,earumquedeclarationempedevelociprogrediemur,ut ita ab hocquafi nihilo,ab hoc,inquam,luto vili,&, ab his cineribus,ac tcrra mortua,omni adhuc gratia divina orbata,tandem recedcndo,ad admirabiles JucisdivinjE^paulopoftillam inhabitantis,atqueineamfJ5iraculo Deiformi inflatx)operationes,abftrufamque illius cum corpore fympathiam,quaillamovet,hoc movetur,illa agit,hocpatitur,illavivificat,hocvivit,illa perhocfentit,
videt, audit, guftat, olfacit atque tangit,&: virtutibus
adhuc admirabihoribus
ftupendam
culmen& exi-
tumfeliceminefTabilitcrproducitjincentioricumlaetitia
TR
A.
Ul
T R A C
T.
l.
S E
T.
T.
B.
VIT.
TRACTATUS
S
PRIMI,
I
E C
L
T
I
O N
E
I.
FII.
De
Microcofmi interno
corpore.
in externo
P.
I.
rDehominis
creatione.
Nimahumanafecundum modum &: rationem in librohujus primo allegatam, proportione mufica,vehicuhsquefpiritualibus a fuperioribusadinfimumcoelumfubterlabensj&adingreiruminfuu
tandem ex terra, pulvere 6c luto,manibus ipfius Creatoris ad tale fpiraculum Deiforme fufcipiendum, uti fupra diin illud
domicihum prxparata,
dumeft,adaptatum,opificisafflatuinfundituratqueinfpiratur,
hominemque externum
movet.vivificat
vivifica
& animat.
Atquehpcmodocreatusefthomoduplexinunicoindividuo,6cfaduseftanimalvivens,rationeatqueintellcd:upra:ditumiadmirabile (dico) animaI,Deus terrenus.immortalis in fe creatus,fcd ob peccatummortaiisfaduSjdeniqueimagofuiOpificisineffabilis. Sedquoniamdevita: ejus fpiraculo de corporis ejus, in ftatuinnocentia:, puritate,munditie,
&
perfpicuitate,claritate
tione,conjund:umcumipfiusParadyfivoluptatisdefcriptione&: explicatione
3\\hunTralatunoJlroTheologic0-phihfophico,cUvitA,morted^re(itrrecfieneco\>\osc
cgimus,levitercahocloco.pra:teribimus,ut circa veterum folummodo Philofophorum opiniones.de hominis interni in ejus externoadionibusdifceptantes verfemur. In priori ergo libri hujus parte,de animxhumanzoperatione,
dominio virtute,tam ex partefupernaturali,quam ex parte coelefti &: elementari,trad:abimus,quatenus anima cum corporein fola creatione fi ve gcnc ratione confideratur. Creationem igitur a generatione in multis difcrepare percipimus Ncc tamcn iftud creationis vocabulum ita ftri<fle confiderari
-
&
volumus,
DE MICROC. INTERN.
IN
EXTERN.
&
jt^
ortum ex non volumusjuti faciunt illi.qui eam definiunt rei produdionem pra'exiftenteniaterid,hoceft,exnihiIo:namquehoc modo non recVe dicimus hominem creatum eirejquatenus in primordio cjus externum e matcria pr*eexiftentefaclum.Jtqueadopusprasparatumextitif.videhcetexluto&terra, qu.-e confentanea crat comporitionis ejus materiaifed creationem potius atque
reciiusdefinimus illam,qua rerum fpecies,antea
non exiftentesjjam
eile inci-
piunt. Sic enim prima hominis fpecies exordium in creatione Adami accepit, Leonis in prima animalium terreftrium produd;ione,&c. In hoc ergo difFerunt creatio generatio, quod illa verfatur circa fpecierum non pr^exiftentiumortum&produclionemjhascveroin rerumfeucreaturarumpraeexiftentium propagationc, mukiplicatione, fpecieique jam tum per primum Fi at creatE,atqueadultimum Pereat confervatione. Inprioreigiturimmediateoperatur Deus Creator,in pofteriori vero fecunda mentis primae imago, quieeftipfa natura creata,feu Dei filia,ab ipfo ante omnium creationem pro-
&
grefla 8c derivata,.
C
pare,
p.
n.
T)e lihera j^iritm medii dtjj^ojttione^quajolet de uno ruel alio extremo particf-
atque mfortumi
ratione.
conveniens ammam humanam Deitemplum ^conftanteraffeveravit,cujus rei rationem demonftrat etiam Merc.TriXijio rhilofopho
anima,inmenttVerhHm,Deumque eorum PatremeJfeprommciavit,Verbuigitur imago ac mem DeieB purijpmamateridportio aer eftyaeris anima,ammmetts,ment(s^dem^ Deus,Deus "jero circa omnia, mens circa animamy anima circa aerem,at^ aer circa materiamverfatur. Hinceft,quodaliihominisnaturam arctiusconftnngendo, eamextribuscoagmentaverunt,videhcetexanima,fpirituintermedio&corporcjper animam,mcntem &: animam fignificantes. Std hi,ut mihi videtur, nonitaexaclehominis interrjumdiftinxerunt,hoc eft.hominis interni portio nes,quasexquo!ibet trjum coelorum acquifivit,non diftind;edefcripferunt,8c per confcquens,eam reliqueruntimperfedam,cumomnis perfedio exprincipio , medio fine confiftar. Platonicorum ergo fententix potius hoc loeo 4 Mercurio Trifmegtjio non difcrepantiaufcultabimus,qui homini incerno tria aicripftrunt-,videl\cetf/premum,in^mumc^medium. Perjitpremum intellexerunt illud divinum.quod mentem,intelledum illuminatum,lucis increata: portio-
&
nem,&adumfeuradiumDeivocant,quiefthominisportiofuperior,inquaanim^portione Merc. Trifmeg.dLltius afcendendo,ex confilio boni & nunquam mentientis Da:monis,verbum inefle afTeveranter dixit,cmetizm Divtts]ohaftaftipulari \idetui; vcrhum vocans vitam hominum tenehrarum lucem,ztc\ue
itidem Merc. Tri/nieg.spptWntiWudyvitamc^lucem.exquihmconftathomo. Etalibidicit Verhumintevid^etdraudit Pimand.i. fic Moyfes nuncupat iWudJpiraculttm
:
i'//*,immediate ab ipfo
Deo
in
fuperiorhominisportio.intelledum illuftratum ampled:ens,eft il!a,per quam homocxterisanimaIibuspr<EceIlens,adipfius Deitatisnaturam acceditjUnde Dei imago d^ Deifilitis non modo a Philofophis, fed etiam ab ipCs fcripturis uuncupatur. Per meniim ergo PUtonici intelleclum &: rationcm intelligere
Q_
Yolue-
124
T R A C
T. L
T.
I.
B.
VII.
voluerunt. Per//i>/autem,aeream &: infimam hominis interniportionem, feuaclumelementorumfignificare videbantur, qui eft, ut te(i:itur Meuitnns
Tr//wrg//?flocofuperiusallegato,totiusregiDniselementaris,qua;col!igeniii-
bipro rationeea,quamateria
ex!ftitfuhtilini-&; tenuior,f.)rmales
eiemento-
corpus.fecundum corrupra cartiis S: ter.ebrarumdifpofitionem agit,utpote quibus fua natura & politione magis tft fdonliaris. Undepronior efl hxcanima^portio adcorporis&infrri irumafFcdus, quamutexfuanaturamenti&rebusdivinisconveniat.Atqih^cc infimaanim<ie portiovocaturanimafenfitiva,quamP.T//*/ Apoftolushotnineni animxlem appellavit.atqueidolumexcorporea: materia: gren|W)educlum,quod corporereio!uto,una.cumeointerit,autcujusincorp.)r!i Uii refokiti vaporibu non diu fupereflumbra,nihil participans immortalitatisjfed inhyia; defjrmitatem rcdiens,nifiiprumquoqueiablirnioripotentia;uniatur,cujuv virtucelolaimnn rtalitatemadfcifccrepotefl:. Hxcanima^portiQeii; potentia motrix.viviriftaB.s, corporis reclnx/enfuumcyie origo matcr!alis,per quam ipraanimaintorp(;r.i vircsexplicatfentiendi. Scntii cnim corporahaper corpus.moveccorpusp-r locum,regitinloco,alitque corporecorpus. in hacergo iinnr^a: porcionedux l"untvirtutespotent!frima!,quarum una efc rhantafid,{\wc imaginatiolivecogi-
in
tajo.atquealterayfw/Afefwa/wrrf.Perwf^/wwdeniqueSpiritumiiicr^liigtbantme-
diumfive;cthereum6c vitalemaclumacradiumnatuneutraqueextrcma.vimentem cum anima animali conncclentem. Unde fir.iit hrec medi.x naturadeutroqueextrenioparticipet,adeoque habet tumavirtute Soiis.piodelicet
pterlucisejusadcGclum empyreum relationem.fcintillam rationisqujc deirceps mentis 6c fpiritus intelleclualis prxfentia augetur, tum ttijnr ab infimo extremo&elementorumfubtilifacultatemfenfitivam. Undc fit ut ha:cmedianatura,tanquam xque extrema uniens portionem intelleclujlem cum anima animali feu fenfitiva conjungens,hoceft,mentem cum rationali fuo fpiritu&vehiculoadinferiora vehens,fitinfuanaturaquafilibera,itaut liceaiei vel huic vel illimagis adhxrere:videlicet aut verfari magis circa inferiora &: fenfibi!ia,quamcircafupercGcleflia&:divina,autetiamvice verfajprorfusacfi Deus libero arbitriohunc fpiritumintermedium incolenti diceret:Utrum horummavis,accipe,velfecundum Antifittis Moyfis vcrha: HahetisaKteoculosvitam mortem, eligite utritm 'vttltis, vel fecundum Apefiolt t\eSi\ontm:aiitfitii
&
miindifilii,autregnicatlefiis.
Etfimiliterquoquehocmododicitur:Adum
guflaf-
fedefrucluarboriscognitionisboni&mali,quiinprincipionihil niiimcntisar-
quomodores
fpiritu plenu.s
(c(t
Hic fpiritus intermed:us,vita!i atque prxterea etiam ratione tum folari tum prxcipuemencis
habear,aurcultate obfecro.
, ,
omnes
num,aut
circa
malum(cum non
fit
in
&
qua lanceadutrumque fimul extremum propcndeat,impofIibile eft Hinc en m i>iquit Chrifius Nonpote/lis Deofimulatque homini infervire. E t Vivits ] ohannes \.epifi.Filit Dci nonpojfunt ejfe filiimtmdiynec vice verfa. Ex his igiturconftat,quod fpiritus hic, quafi princeps Eledor,aut magis a;d fupcriora,aut etiam ad naiu: i
.-
raminferiorumfeuanima:animalistendat,hoceft,quod velmundi,pravitatis,
tenebra-
iij
virtutenebrarumatquevitiorumnaturamvelccelirupercoeleftis bonitatis Siigiturfpiritushicintermediuscumfualucementi conftanter adhxrfatjbeaeiiicaturjquoniam ha^c portio fuprema nunquam peccat,malcvc co.nfentit/emperque erroribus refi(i:it&; ad optima hortatur, utiiA.tmsdcicrib\t Mercuriiis Tri/megi/luf i.Pima.x\d. Etproinde etiam tandem
adDeum transfertur,
juxta illud rrocii: Animapcr acquijham fcientum ipfimentifeuintelle&uifimiliievadiL At vero c converfo,fi /piritus ilic animce anuTiaiiaccedat,feuinferiorico-
ha:reat,depravatur,inquin:)tur,&intenebrisfubmergituratquedetinetur,do-
necexbonoDxmonefiat malusiquoniam
anima.inmalo, peccato & concupifcentiafemperfubmergitur,& tefteDii/tf yWi^trahicadpeinma. Vtrhaejus ha:c {iinf.Video aliam legemirimemhrismeisy captivAntem mc inlegepeccati. Hincetiamortuseftdivinus hic Bernhardi fermo:
ritusquam(3;pi!limeproditoriomoreanimammediam adulando ad inferiora trahicfic in corpus opacum iliam includit,ubi tam utplurimum eam rehnquit folam & otioiam,&; idquidem efficit blanditiis animx fenfitiva:,cui proclivior caeftadhajrere,qnarnmentipropcerhumidamatquematerialemfuamdifpolicionem,qua: mao-is fuo iimili gaudet. Sed tamen.ubl animx media: naturx proportio ampla eft qu femper in fpiritu reperitur ibi facit fpiritum fuum menti magis obedientemiqaoniam anima media feu adus mundi, radiusque naturx.eftdcnaturaremotaipfiusmentisfeuaclusDeiiundedeejusproprietateparticipat. Tcnditergo materia naturaliter ad opera tenebrarum,forma veroaddifpofitionemlucisjUti in ignis ardentis flammavidemus. Eftnehxc,
) (
nioa veritateulIomododilTentiens? Examinetis,obfecro,vofmetipfos,& rem iftamtandemaliterfe haberenon pofiTe comperietis. Verbi gratia. Alicui forfitan veftrum facinus aliquod perpetrandom proponetur,hoc eft,conftituet fecum,autftuprum,autaduIterium,autfurtum,autcaedem,autproditionem contraPtincipem,autfcelusaliquodconfimiIepatrare.Sedtameratio,queeft fempercomesmentis.huicejuspropofitopropoftefuorefiftet^nihilominusfierifEpi(]imeairolet,ucinfinehujuscontentioni,s,fpiritualisfenfus&carnisappe-
compicatur, mentisque &; rationis admonitiones rejiciantur,atque ita fcelusilluddeftinatumperficiatur. Hicergovidemus.fpiritumhuncintermediummentisconfi!iumneg!exiiIe,&anim^fenfitiva;adherendointenebrasfe immerfiirej Atquivice verfa,fi fpiritus,timore Creatoris perculfus,8c rationis veftigiafequens,menti fortiteradhazreat,facinusque conceptum rehnquatintitus
feclum,ejusqueconfilii&;propofitimaIipcenitentia,&;quafiodioaccenfus,ad
melioremvicamfeconvertat,evidensilIiceftfignum,quodfpiritushujusinter-
medius mentem conftanter fueritamplexus,&; quod animam animalem feu idolum in contemptu habuerit. Sed quid fermone uberiori eft opus Nonne nob!sIiquet,qnod duo fint in mundo extrema,videlicetlux& tenebraj,virtus vitium.bonum & mauim? Sequitur igitur quafi ex concefllsjquoditidem quoquefitmediumintereacertumatquedeterminatum,quoddehoc velillo extremoaptiim fitp.art!cip3re,prout unius velalterius objedumillimagisjucundum&deleclabilevidebitur. Etproculdubio animahumana,fivehomo internus cx his partibus coiiflatur,quatenus perfeclus & completuseft,&per
?
&
&
a.
eft,
116
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VII.
infimi. Nec tamen folum fpiritum jethcfupremi.medii animim vitalem fsu fpiritum folarem fpintum, per rcum hic intendimus,fecl jetheris.hoceft.compofitionemfdctamexiuccvivifica&cfpiricu eifua puricafj
eft.ex natura cccli
&
optimeconvenientc
C
*Deratione;f^ curmens
P.
7/7.
m corpore opaco
Immano
tnchdatm\deqHe
ejtu
tn corpore
imperio.
illa,tumnaturaefrentiT,tnm
cernimus. Similiter mirum videbitur, quod excellentiiTima ha;c Dci iin.igo, im6ver6ipfiin.nusDeiradiu">italongeafuafedeconnacui\ilifabmovea!:ii;,a-
deoque
conditione vHc/cat.ut cum iic lux fplendidilIiaij,cfHcaciili:na, diviniilima.immortalisacqucpuriiriina.conjiciaturtamen&mtludatur.ncarcerem tam tenebrofum bc caliginofum ac terreilrem &; corruptioni obnofpurcum. Std hocdivina Creatorii proxium,adeoqueetiamim,nundum
in fua
&
videntiafaAumeileagnofcimus.utipfi tum pwtrcicularium nactirumdiligtrct, tamen circa multitudmem verfaretur, tum cciam univcrfalium difpoiitioncmunitatemquerefpiceret. yi[\\c'inc\u\.t]AmblHiti: Anirfixi^^heroefniagiiverfintur circA mtdtitudinemyDii dr DJtmoncs cina unitatem. Nam !ux, quo profundius defcendit in pyramidem macerialem ab ejus cono veiius balin,t6 mdgis inclinat admultitudincm,utifuperiusdi<5lumefl:.Hac etenim viavoluic Creator , ut E u s quidam terrcftris,fed mortalis multi tudinem rerum particula us immortalis.unitatem Sc rium in terra obfervarct,ficuti ipfe,tanquam resuniverfalesincoelorefpicif, Talifiquidem ratione DEUsipfeCreator,tam interra,quaminccElohabitare,&ubiqueadefIedicitur. Huic etiam noftrajopinionihifce verbis aflipulari videtur Mercurim Trifmegiftits Ajclep 4 cumimul^,
&
Du
nonpojfe
omnium rerum
diUgentem,nifi eam
effepercepit
les
ex utraqus natura in unum confundens,mifcensqueqHAtumfatis effe debuijfet. Itaque hominem conformxvit ex animi df corporis,id elt,rx- atema mortalinaturayUt animaltta conformatum utrtque origtnifuxfatiifacerepoffet mirari
omnes
&
titqueorarecoelefHac^xterna.^inielereatqueguherniireterrenay^sLc.
ipfa,tcfte
Mercur Trifmeg, Pi' gomentispotcftas incorpore humano,quoniam mand.iz. de Dei cfTentia nafcitur,fi jua cft ejus eirentia,&: ab eilentia ejus nequaquam dividitur,fed lili potius eo modo connexa eil.quo Solis corpori !u-
adu pr<editus,aftris dominari dicitur. Hinc etiam eft, quodidemPhilofopbusagnofcerevidcturomnemmotum corporeum in corporcfieriamente. Nonenimerathomoexternus animal vivensfactus,priufquam fpiraculum Deiforme in eum inflaretur. Mercur. Trijmegifi. Timarrd. 10. d\c\K.,quodanima,Tnentispritfentia deftittita nec agere quicquarh nec dtcerepotis fit. Ex
fapiens,hoceft,mentis
facrisergofacrorumPhilofophorumScriptis colligimus,mentcm bifariam fumi,videlicet,vel pro prima i<c fuperiori.qua: cftadus radiuspromanarviim-
&
mediateaDeo,velproinferiori,quxcftmentisprimx&fuperiorisimago,;mt
Ycfiigium
117
quoddam, exadam primx mentis determinationem profequens: qux quidem msns fecundana eft ipfa natura feu adlus mundanus. Mens igitur
prima
feu radius
profiliens in fpiri-
Quarc
Mercur. Trifrtegift.Pimand.
ii.
cundariam,brutorum8cvegetabiliumnaturamappellavit. Huicopinioniadft;puiatur Sjnefm hifce verbis Hymni. Mens deUffA in hjlen-, mens immertalisfii'
rentnm divinorumpropago,exigm quidem.fedillornm tota,ifta dr una ubique^teta in totum infufijVaftam cavitatem cwlorum torquet,univerfum hoc confervans^in diverfat
formas diftributaadeH-f ParsejuiftellarumcurfM,parsangebrumccetM,f)ars etiam grAvinexu,terrenam(ortitaeftformam,difjuncIaque aparentibu4,teHebrofam haufit obli^ vionem,^c. Similiteralibiidem iWud Mercur.TriJmegift.h\fctytTh'\s eonfirma-
numeroDiifunt,eerumquebumanitaseBdivinitatiquamproxima: Etenim bonus Bt' mon Beos quidemprAdicat immortaksjhomines autem mortales Dees. InanimaUbmautem irrationabilibm mens illa niturneH. Nam ubicunque anima,ibimenssqumadmodiimubicunquevita,ib,ietiam(^animainviventibuiabfque rationU difcurfu. At vero animamediainfuanaturaeft vacuamentisprima:,quamvis ipfa fit quafi mens fecunda, quje fufficit ad vitam cujuflibet creaturs. Hinc,inquit Mercur. Trifmegtft.Pimand.io. Anima,mentis frsfentia defiituta,nec agere quicquam,nec dicere fotis eH : S&fe vero mens extra ammamtxit,quo qttidem tempore nec audit nec videt tt-
ma;,qujeanimamhujuftiiodideferit ccrpori
impIicatam,&abeodemtradam
&
modumeft,vellaltemvacatinfuodiverfbrio,permittens eos Dzemonis ultoris arbitrio,qui ignis acumen incutiens,fenfus afRigit,& magis magisquead patrandafceleraarmathominem.utturpioris culpa:reus,acnori fuppficio fit ob-
in cjus
cruciatum,miruminmodumconcitatatqueexagitat. Atver6animabus,quarumfpirjtuseiadhxret,aderitmensitabenignifiime&perquamfauftejquippe quxinfandamanimaminfluere,illamquead fapientix lumen extollerefoletj bcncvolaenim erit bonis,piis,puris,religiQfif/an61:isque hominibus^prjefentia
fuafertillisopem,adeoqueutftatimcunctacognofcunt,ipfosadgratiasagenbenedicendum inclinatifacit,ut concedant (ane corpus morti fox, atqueutfenfuumillecebrasfaftidiant,utpote,quiclaredijudicant,quamlethifera fintfenfuum lenocinia-,quinetiam ipfa mens,janitoris muner^4ingens,rncidentes in infidiascorporis haudquaquam permittitfinem confequi fuumjaditus enim,per quos turpes blanditix manare folent,jugiter interc]udit,iibidinumquefomitesomnesextinguit. iiiticMercuritMTrifinegifttu Pimand.ii. ^uidas,6c pie
bufiunque animis menspr&fidet,fiM ilUsfulgoreilluftrat,earummoribtumalisrefiftenSy
quemadmodum Medicm eruditm Agrotantis corpus doloribu4 afficit,urcndo illudatque fecando recuperand& vaktudiniigratia, : eodam modo mens voluptuofam affligitanimamy
ut radices veluptatis evellat,maloque corpus repurgans,non alite/ anim& bonumprocuret,
T R A C
:
T.
I.
T.
I.
B. VII.
vin:Bincorporibuscfficaciamdcclaravitinfuo/rm(7f^4r/tfP/W(<^.ubiinhc
verba loquitur G^cunqHehacDei creaturafulnJimt,JecHndum oferum comparationemtromortahhmimmortttleihibentur^intelligentiifttA cun^n complectuntttr,(]u<t in terrafiint.d^ cjua in mnriy^ftqHideH pr^ter eAftipra, ceelum : atqite k Deofeipfos exigunt, ut ipfum quoqhonum inttteantur : quodfane cum perjpiciunt eam ^qua hic vcfcimuriZ/ifam,miferiam quandam arhitrantur. conveno (ut ex fuperionbus luculenter conftat)quotquothominumanimx mentem nequaquam fortitx funt gubernatricem,eadem,qua:
cupiditatumimperiojadquarumexpletionemardentiquodam impetu perferuntur,rituquererarumimmoderat^&irafcuntur&:cupiuntj&,quoddcterius eft, non finem ponunt libidini ullum,nec malorum inveniunt paflionumque terminum. Hifc,\t\c\n\tMercurii4iTriJmegiJlits Pimand.ii.velut litioremd^vindinem Dei*fkgempropof(itjfecuadvimil\ud etiam Divi Pauli GaLyi^. Lex addtta erat propter tranfgrefftones. At verh in hominihm,qtiorumJpiritui intermedim eiadhisr-ett kbidinis impetumcohibet,iracundiit rejlrtngit ardorem,S)Cc. Sedquoniammentisa* cliones bcnediAa: non omnibusconceduntur, quippecujuscirentia,licetia
corporecumanimavitalifit,attamen)nifianimacumfuofpiritueam>neglc6l:a animafenfitiva,qua;ratatque amet,iUi decrit,& ab adionibus vacabitdivinis: ideomodusreconciliandiformamhancdivinam,utin anima operetur,& non vacet.imprimis inquirendus erit. 'Mercurim TrifmegiJlui\nc\u\tPimand 4. Mentk
craterUktice ahlui nonpotesi corporii amator\ntim,nifi qtiU fuum corpmoderit, ipfum
Cum ^iocMer.
Tr^f^//?.(ermone(acra:Scriptur2multis inlocis convenire videntur. Unde Divusjohannes i.epi/i.i.Mundum diligensnon hahetcharitatem PatrU inJe\Et ibidem cap.y Mundus non novitfiUos Dei,quiafilii Dei non noverunt mundum\quia mundustotusinmalignopofituseU,wxcap.y. Similiteri tpift.D.]ohan.i. CencttpifeemiacarnUaf-
feBinonhahent charitatem FatrU infe. "Et aWbi: Concupifientia esi omne quodin mundoeB^quAnoneUex Patrefedex mundo. Ex quibus patet>quod mens lis non adfit, qui corporis amore, aut concupifcentia mundana funt capti,quoniam Deus tales non novit, (ed folus mundus, quatenus eorum adiones circa res nundanas verfantur.
,
^uod mens (^
fldl^
ratio
^ quod
lis
nonfofjint mponerenecejjitatem.
T>ErfatumintellexeruntveteresPhiloifbphioperationem(cptemPIanetirum -*- uiftellisfixis, Nam quicquid perprovidentiam divinam ab Archetypoordinaiurinmundo intelle(5luali,illud aftellis fixis feptem Planetis inmundo vifibili mandatur executioni. Hoc etiarti confirmatur a Mercurio Trifmegifio Pimand.\. fatUm appellante difpofitionem feptem gubernatorumicui omnia
&
"ftitm.
^"''^^^"''^''Eterhominemjfubjecflaefleafleritinectamenomneshominesfatofiabjicivoluit,quippe,quibus mens divina adeft,non itafato.utexterifubjiciuntur. Verba ejus ex iz. Piman^. h^ec funt. Homines cunBi fato generationi
homines,qtnhtismensutgubernatrixajpjlit,noneodemmodo,quocjteri.patiuntur;qtia' tenus enim ab improhitate alieni exifiunt ,tnahm minitne patiuntur ^l^iJfquU igitttr
mentU
1^9
Deo concejps ad idquod decetyUtitur,nihil ab immortalibus difcrefat^ quinettam corporls folutus comfedibHS,ab utrifque ducitur ad chorum beatorum.Jimul at'
queDei. P/rf/^w/r/etiamhujufmodi jidavcrunt
tihus afficituryfola igitur
(trmonem -.Mensftprafatum eB
iUam moderaturreligio. Sedquidampiius aliorumautorihoc loco recuabimus aut allegabimusj ciim rationcs evidentiflimx,atque e finceris philofophia: vifceribus haufta:, in promptu fint, quae luculenter demonftrantjhominis mentem & rationem aftris & eorum influxibus dominari,eamque ccelorum vifibilium adionibus non efle fubjecliam. Anne xquum
tates
eflevidebitur,utrexeminentiflimusafubditisgubernetur,auteorumpcenis6c paflionibusfubjiciatur? Iniquumequidem eflet,tah imaginationeduci,quod Creatorafuiscreaturisadaliquid prxter fiium vefle cogatur,autquodadus 8c radius ab eo immediate promanans,8c tamen ab ej us eflentia di vina nuUo moverboftatudofeparatus,fedperpetu6eiconnexus,creaturisab ipfa mcnte
&
nonautemiteruma
cfl^et
ingrate illud reftituere,quod Iibereprofe8cinferioribusaccipitur,8cmoreprincipistenebrarum,obhvifci bcneficium Creatons,ac fuperbix ahs in altum ferrijSc regna fubHmiora infulse petere. Alibi crgo.rem hanc aliterfehabere,copiose(atis explicavimusjubiin Mufica nofira W4/tdecIaravimus,So-
lemmediicoeliimperatorcm,fuasdotcs,acoeHempyreifubhmitate,ficvolente DeoCreatore,per virtutem confbnantix Diapafon accepiflTejUt de fua abundantia portionem vitx,omni dichora 8c minuta.in infcriora,itidem virtutfr confonanti Diapafbn materialis,in terram infunderet. x quibus liquetjinferiorem mundi regionem,vitJe mcnfuram eo modo accipcre a media,quo mccoediaafuperiori. Jamvcr6proabfurdohaberetur,fi quis diceret,Solem
&
divinacommunicationemcumeahabererecufabit) Unde fequetur,ut aftrsrum influenrix 8c operationes in talem animam,8c univerfum ejus corpus prie-
dominium pleniifimum fint habitura^jfiquidem anim iftius portio,fteliarum cfTcntiisfuperior vacabit,neque animx in ejus operationibus adefTe invcnietur. Nam cum anima media,cum fpiritu xthcreo feu animaelemcntarihunc
inmodumquafifocdusiniens,fitdeYeracGelimediifubftantia8cforma,fpiritu
videii-
rjo
videlicet
T R A C
T.
I.
E C
I.
B.
Vlf.
& lucc conftans,non erit mirumjfi ftell^ & PIanetc facilem io eam
imprc/Iionemfaciant,eamqueprovoluntatefuaguberncnt,aiqueitaiIIamad omncm mundanam concupifcentiam flcclant. Similiter animx portio inferioravidiirimeamplec1iturcoruminfluentias,5c pro folis Diisipfas;cftimatatque agnofcit. Atque hinc eft, quod conftellationum Zodiaci alix biliofos 6c fegnes,&: aliae lafcivos ac cholericos.alise mclancholicos,alix phlegmaticos (anguineos producunt effedus. Und-e Mercurius Trtfmegtfttts Pimand. 13. Zodin-
&
vocaf, Llitricem
autem unam
facit Ignorantiam,
fecundam
Trifiitiam, ter-
tiam fnc0ffantiam,quirt3im Cupiditatem,qa\num Ijufiitiam,ftxt3im Luxuriam, icptimsLm Deceptionem,oA3i\a.m Invidiam, nonam Fraudem,decim3tm Jram,uadecimam TemeritatemfiL duodecimam 3/4///MW; Atque fub his,tanquam generc fubalterno plures continentur,qua; per corporis carcerem inclu/um triftemhominemfenfibuspaticogunt. Poftcain Planetarum regnadefcendendo, J4/rfhominemamentereli<flumredditinvidum,vilem,pauperem,triftem,avarum,&c.&prBcipuequidem,ubi ipfe fortior fuit inilliushominjsnativitate. SicJ^//fr,horofcopidominusinventusfaciteumambit ofum. Mars rixis&litigiisdeditum.compoutorem&incaftumatqueadulterum. SolhWiofum&.f(jpcrbum. r^fwwluxuriofumSc concupifcentiaac voluntatibusmundanislijbmerfum. i\/<'rfr//**inconftantem&levisfeufaciliscred'ilitatis. LiZ cbrium,fegnem& negligentem. Ex his igitur videmus.quantam poteftatem coclum vifibile creaturx ejus habeant in anima: portionibus inferioribus mente&rationedeftitutisiquippefimilefimiligaudetj&fpiritusmediuscum fuaIuceinferiorafoIummod6refpicicns,materiali&mundanavoIuptatedcIeftaturjhocque co magis, quoniam blanditiis anima: fenfitivx feu elementaris adilludinftigatur. Undent,utoblivifcatur Domini rui,atque ita,nec vexatio-
&
nesmundanas,necDxmoniscruciatusanimadvertat,donectotaliteramente
relic1:usluatpoenas,&defperationc,feu poenitentia nimis
urda
clamitet:P^r-
f4i'/iatqueitalutoruosterntimadhreat,necaltiusafcenderevaleat,quoniam
adivinofuoDomino,perquemrefurgeredebebat,derelidusatqueproftratus
intenebrisjacetacfubmergitur. Nonigiturdicantampliusfcrupulofi.ftellas nulla necefiitateagere in homines mente deftitutosjquoniam cos omnimodo
fubjcAos eflc,rationibus jam allegatis apcrtiflime comprobavimus. Atquehocmodovidemus,quodextra rerum naturamnonfit,de ftirto,ca:de,ftupro,aut hujufmodi aliis hominum vitiis virtute Aftrologica judicare. Atvcroetiamfalvatum eftillud Antiftitis axionui Safientem fcilicetrffirudominaturum. Nam.ut antea didtum eft,cum mens influit in fandam animam extollit illam ad fapientix Iumen,qux divcrfbrium altius virtute po.
ftellis& coelo vifibili
,
&
tentius
habct,quam
ad nos frimum
depelltturignorantia\Deindedefeenditadnoscognitiogattdii,quo prsfente
Conftantia atttem
eH
vi^rix cupiditatum. Atquehic gradus jufttttxfundamentumexifiit,quatcnusejusortu^ accejfu injufiitia a cunEiis epertbus expelJitur,nosantem,tbfinte inju(Htia,jufti efixcimur.
Sexta autempotefias etiam mentispr<tfentia in nos defcendity videltcet communitio adverfusexceffum (jrluxuriam.quaexpulfa,etiam veritas apparchit .& deceptiemox expettetur :\Jinde nobis vertt.ttepritfente
botium abfoluttim adertt: livoretiamdfcedet^VeritatteniminnatumeU henum cum vitafimulac lumiue necultrairAVindex accedet. ImeverehHJMpritJentiiiWltricesemnesrepentine quodam imfetit
ijt
divinus,
QuidautemaliudintelligerevideturPhilorophus
impietates
ifte
gnorum Zodiaci effedus eile.agnofcere videtur,mentis prBfentia(qu*e fecum novem cceli empyrei virtutes,(eu novem intelligentiarum ordinum,quos denariumnumerumconflare fupra diximus,proprietatesdeorfum trahit)ab homineexpellantur. SicAngelorumchorusLuciferumcumturbaejusrebellante propulfavit & debellavitrSic Seraphini cognitionem Dei important, cujus
exuberantiam fcientiarum donum lapientiasDei ac charitatisafferunt,quotri(litiaexulare compelIitur,fimiliterque inconftantiajquia fcientix plenitudo 6c fapientia,donumque charitatis,
affiftentiapelliturignorantia Cherttbini
:
&
quodeft donum Hdei,confl:antiam parit.atquehomines a cupiditate mundanaadfuperccKleftemalliceredicituriT/^r^w/donumjudiciiveriatquerecStihabentjundeeorumprarfentiainjuftitiaomnis tollitur:D<?w/rf//tffaciunt homines poteftate fjjirituali excellere, fortiter fcfe in pra^lio fpirituali gererc,
&
undeharumvirtuteanimafpiritualiterpugnatcontratentationes carnis,luxuriam dcceptiones Has fequitur ordo Pi>te^atum,qux mores,reverentiam 8c humilitatem denotant Unde mvidia tollitur yirtute humilitatis Angelici or^/fj-virtutumilluminationemdant&purgationem,undeeorumvirtutefraudes prxftigix fubmoventur, fallaciasque ipforum proprictatum prasfeutia extirpacifimiliter purgat animam ab omnibus irse affedibus. Dionyfitu etiam n3.rr 2it,JrchageIos,c\in oclavum ordinem poffident,id muneris officiihabere,ut Dxmones malignos.hominum fruitionemhabentes,propulfent,coque impediant.ne homines ampiius excitcnt:nullus enim inhomincinvenituraffedustemeritateilla vehementior,quse excitatur a Diabolo:Im6 ipfe his viis
&
&
&
&modistentabatJobum,virumeledum,annitens eum temeritatemovereSc irritare,ut ea tandem occxcatus Deum blafphemiis zfRceref.Angelideniquc quiconftituuntnonum&ultimumnunciorumDei ordinem,munere tahfunguntur,utmundimalidamrefrxncnt,virtutequeamorisdivini,quopIenifunt,' hoTOinummalitiamextirpent,atque ut pios contra inimicorum fuorummalitiam adjuvent, quemadmodum Gen.^i. dri-Macchabaorum habetur,& Tobia^ eorum morbos tollere &c. Imo vero hi non folum hominum mahtiam,fed dicuntur. Exhis ergo Philofbphi intentio poteft difcernisvidelicct^quod virtutementiSjCum novem ejus miniftris,Zodiaci malitia facilimepropulfetunvidelicetvirtute decem poteftatum.quorum prxfentiahominis interni regeneratio fitiid quod etiam alibi expreflis verbis explicare yidetur: Inte/lexiJ}i,in-
&
'c\uieos,flimi,regenerationifipjiuimodum,eienarioprajentinumerointe//e^ual(iregeneratiocompojitaesi^qux duodenArium
numerum
rejicit.
iIle,^Ar
ipfagenerationejpecuiatijumm.
ribmsat in hominihus quidem immenfiorsac denique ante corpui,poH corpus,atqueubicunquerezrera co/itur,atquefincere apprehenditur,ijfijemper agit,vitia^ omnia (^ Dia J
hoiipr&Jltgias ( veritatem producendo)patefacit jpatefailas^ propu/fat. Nec mirun^ vobisvideatur,61edores,mecumM'rf.Tr//^f^.ZodiacumUltorumpra2didorumhorribiliumappellaffediverforium.quoniaminS.etiamtoipturislegitur,
quod Diabolusftmundivifbi/is^materialisprinceps,quiCui regni vifibilis fummitatem non minus poffidere cupit,quam rerum Creatorinuniverfalisperipheriiccacumineconfianter federe creditur.
C J
f.
152
T R A C
__^
T.
I.
E
?.
T.
I.
B.
VH.
.^
___ _
C
^uod mens
V.
non Juhjiciatur.
'
ipfiui
liter
dominatur enim omniexinde,quod illa fola agatm omni3,&quod omnia ejus aclioncs ipfa camen (ecundiam Dei naturam iuviolabili permanente)patiantur.Efl:immobilis&tamenprimum rerum mobiIe,ac nullius adionibusobnoxia. Nam cum ipfa folummodo fitrerumadtus.resalix agere non polFunt.nifi ab ipfa agendi poteftatem habeant Quare necefie eft,ut ipfa agat in feipfam & per confequens fuas proprias actiones tolertt.aut ut nullo
Creatorii mtma-, ita ut poflit, quxcunque vult, efficcre
ipfi
s
bus,im6 etiam
legiifequitur
(
mens
in feipfam
lanquam
in
fubjedum
paifibile
pri-
miim.quia omnis ejus entitas eft identitas & formalis, nihilque materia: in fe habet,nihil pafiioni obnoxium,nihil fux natur^e rcfiftens,fed partes ejus ho-
mogenex
tur.
funt,&ipfaunitaS)quarenihil contrarietatis
ei inclFc
anijmadverti-
Hinc eft,quad Philofbphi voluerunt,nullum elementum purum in fua fp !isra agerejfed acliones ejus in fphxram natura ei contrariam imprimi dixerunt.Muitomagisergomentemnequejpfeagerenequepatiaffirmamusiquatenus forma eftpuriffimaatquc Deiformis abfque ulla fpiritus materialis admixtione a Deo immediat^promanans,quc omnia efficit in hoc mundo,nihilque patitur unquam. Defaacanimseportione ficloquiturjamblicusry^/-
vioribuscorporisaftedibusperturbabitur. Sed ut ad ejus argumcntum.miro mgcnii acumine elaboratum,refpondeamus,probando rem non abfolutefefe itahabere,atqueipfeputavitidicimus,hancanimiE medi^ libertatem,non elTe ex fc,fcd propterejus connexioncm cum mente divina: Unde fi fpiritus
cjus
menti adhxrcat
modo fencitjfedpotius cjus perturbationibus delecl:atur,ut co tandem dilfoluto, citius a fuis vinculis libcretur.
quod animaperfe
mediam
135
c-
&.
tenebrarum
illeccbris i
limore percurbationibus morborum ralibus obnoxius monis non minus perculfus^quam ipfa anima fenfitiva. Ettuncanimaejuslucidaftur:diusnaturxfijocurriculoa:thereo,hoceft,fpiritusintermedioinobedienti inhasrendoj&tanquamin fpeculum infpicicndo,percipietmultastenebrarum pr^ftigias&iliufiones.quarumconfpeduperturbabiturjquoniam ejusfbcieerit,
& &
&
tatem mens divina,veritatisimago,propterfpiritus illiusinobedientiam reliquit.atque utfallaciis tenebrarum ScDiaboli perturbetur,pcrmittit. Inhoc
igiturfpeculofuomonftrah2ecfeupaffionesphantafl:icas,8c quafi
fjlfitatis
chi-
merascontuebitur,amoremfcilicetftultum,odiumdeteftabile,dtfiderium &c concupifcentiam immanem, horrorem tremendum,letitiam fid:am,fpurii^m non durabilem,dolorem intolerabilcm,fpem vanam,defperationem fatalem, audaciam impudentem, timoreminefFabilem, iracundiam irrationaiem feu beftialematque tremendamsatquc hx quidem undecim pa/fiones e-
&
numerantur^quibusanimaamentederelidaafHgitur. Ineft tr.men animx lucid^E vis quEdam,fpiritum fuum ita lapfum^atque tenebris immei fum ad ccelum revocandi. Nam cum fitejufdmprogenieicummente,faci)ime precibiis & poenitentix clamore mentem in auxilium fuum perirahit, ita ut hujus prxfidio ac direclionc rurfus ad fandum regnum& parentipalatiumperducatu r. Hinc dl vine fatis Porphyr.in lib.de Ahflin. ^luando ad prijfintm jlatum redire
provirihttsaffefamui,neceJfariumeHa/enfH dftfJ^ginatione^omnicjuc irationali qr.t
fiquitur inde ,conditione ^fajponibusque ejufinodi animumpenitUffigregarc,quatenM permittitnatura necejjitas. At ver6,fi anima cum fuo fpiritu coiiicntiat,& jam
delapfacumeo
in corporis &c
veraverit)nonguftabitimmortalitatisquicquam,neq;bonoetiamfruetur,hoc cft,nonreverteturadillamformce&lucis perfeclionem,a qua derivata eft/ed femper manebit vincuhs captivata,& in materix abyfTo fubmerfa. Nam imvivifici poffiblleeft anims a captivitate materix liberari,nifi id fiat,mentis non aliorum,a verbi divini Spiritus mediatione, quorum alis folummodo terra ad coeli cacumina elevari atque fublimari poteftjnam faciliir um eft,uc materiadefcendat,difficihmumautem,utafcendat&revertaturabfquepenattolliturSpiritus ad coelum nisigneis,quarumopemult6 velocius vehitur ponderofus,quamfufumvirtuteignis,velglobustormentiinaeremejacuIatU5. Dicimus denique,quod mentis rad.us in prima creatione,qu6 magi.s afonte unitatis defcendit,e6 profundius in materix multitudinem fe immerfcrit, uti in harmonia animx diclum eft. Unde fit,ut quamvis radius ftu adus immediatcprocedensaDeofitfimplex & puriffimus,radius tamen abeo produdus involucrismateri^ (qui mens fecunda &ipfanaturadicitur)magis vinculis (quamfpiritumfupra vocavimus)involvatur,ficut in Macrocojmo nofiro di(5lum Et proinde mentis primx opem requirit ad fuam redemptionem. Hac eft.
&
&
&
&
ergoviarenovabiturmundus&
hxc
YCthi: Soldecuplo erit purior ^exce/Ientior inf(apulchritudine,quippe qux otnnii averbiin mente refidentis prxfentia perficientur,quod idcofibi & u) nomen rediffim^
vcndicayit.
CA
P.
hi
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VII.
?.
VL
tresXecundiini
empyreo comparavimus. Nam u t in coelo ma&rationalis fpiritus locus atquefedcsconmentis divinae crocofmi empyreo
fine ratione evidentiffima coelo
&
telle^^us locusatquediverforiumincapitefeuregionefuperiorimicrocofmica collocarianimadvertitur.Etquidemetiamfiexperimecavulgariarerpiciamus, iph(jraexvitrovacuoconflata,utcunquealiquiscamviolentiamaquafubniergeretentaveritjfempertamenadlocumfuum naruralemairurgercdcprehendetur, quippecujuscontenti natura(aercanempe)cft,aqua: iiiperinnatare. HocidemetiampercipimusinIigno,propterejusaeream ignearnquedi(poiitionem. Hujufmodi igitureftquoqueratio,curmens,cum iicommumrerum fuprema,fuperiorem loci partem,in quo eft pcffideac. Nam quamvis /piritus
rationalisfeuempyreuslit ejusvehiculum,6canimamundanacum fuo (piritu xthereo fit iterumfpiritus intellectualis currus,&hif:eomnibus aerfit inftar plauftrijin quo mens cum cajteris in corpus introducitur mcns lamcn hu mana
>
culmentotiusfemidiametrianimalispofTidet.atqueutrexfcuimperatordiviquam externi nifJimus fuperiorem femper , tamin partehominis interni fedcm occupat, officiumque quafl nautx fibi vendicare videtur navem corporcamperfluduofasmundiperturbationes&tempeftuofasatqjprocellofas hujusvita:undasfccare&tut6adterram&portumfelicitatisdirigendo,fica:teriejusminiftri,videlicet,ratio,vita,fpintusnaturalis&fenfus ipfii obedientes reddantur. Sed fi rebelles fuerint atque gubernatoris prxceptis nonaufcultcnt, naufragium proculdubio inevitabile flbiipfis exitiale producent, in
,
&
quo
mundimarisabyfFumcumnavefeucymbacorporaliabforbebuntur atque vivi tenebrarum hiatu deglutientur, dum tamen interea nauta feu gubernator pcnnis immortalibus alta petens, in fuam patriam benediclam cumfuofpiriturationaliremeabitiquippcquifemper,quatenus fato non fubipfi in
jicitur,eiobediensefl!efolet.
Hincergoeft,quod,utnavisgubernatorinfupe-
rioris puppis parte fedet,nautasque inferiores in fu:snegotiisdirigit,qu6profperc&propitieiterfuumfaciantjipfiquenautarpartimininferioripuppisparteverfantur,&partim infuperiori,proutoccafio movet;iic etiam mens fuperiorem corporis humani regionem inhabitat,cui cxteri miniftri,videlicct vitalisanima&illanaturalis acfenfitiva,adnutum adfunt,& parati funtomnia e-
jus mandata cum diligcntia perficere & expedire. Sed &> quodnam,qua:fo,argumentumevidentiusquxripoteftproeo,quodmensfuperioremhanchominis regionem inhabitet,quam quodeum interomniaaliaanimaliamagivtreclum atque orthogonaliterftantem videmus,quippe ex quo manifeftiilimum
cft,inejusfaftigio&fummitatevimatque adum eminentiflimum ipfos fenfus vcrfus cocjum erigentem atque attollentem exiftere,non aliter,quarnvirtiKe
ignis artiticialis
corpora graviflima inaltum elevari percipiuntur: Imo vero tamefficaxefthic ignis divinusiquem Merc. Trifmeg. a{lerii,tgnet/m amicfum induereJeUre,ufprimiimacorporefuerif/efiiratf(s)iit&tumnonmod6homiQiimcor-
pora
135
ce clarius deprehenditur vera mcntis fedes.fitus atque pofitio in corpore humano,&quodeafitfolamicrocofmitamintcrni,quam externi divina imperatrix,atquc Deiformis gubernatrix.
C
rttus tdemi
Vll
0* eleyationem
in altum.
Lucem enim fupremx mundi regionis primo diecreatam mentis divinx iconem feu imaginem explicavimus, lucemque fecundariam,qua:coslummediumfecundodieinformavit,eirequafi prioris&fiiperiorisradiumfeufimulachrum,atquetertiumtandemfecundidolumatqueef7igiem.fimiliter quod virtute lucis fijperioris Spiritusrationausfeuempyreusfit creatus,& vocatus radius mentis,qux eft radms Dei,& quod itidem quoque msdiusfpiritusvirtute lucis medix fadus fitvitalisfeu xthereus,feuquintaef^ fentia,dicaturqueradiusmundi,animamundi ipla naturaagensjatqueporroetiam^quod adu infima: lucis in fpiriiu infimo,quatuor elementa tertiodie fint produda diftincta, dicaturque radius eIementorum,& quafi clementumignis,feutenuisIucisportiodeorfuminilIas partes profiliens. Hxergoalterationesomnes a lucis diyinx adionibus proveniunt.cujus integer conatus cft,utimmuadapurificer,8c crafiTa fubtiliet. Atquehac ejusactionemundiuniverfaiis Spiritus,qui tefte Dtvo Petro nihil aliud eft,quam Aqunim rcgiones pucide patefecimus.
efle
&
&
ricate Sc impuritate,t,enuicate
quod univcrlalis
H)undiluxfitunica,ejufiiemquea61tionis5cnaturabxternofontederivaca,8c
(tentis exiftant.
quod difTerentiie operationum ejus non in ipfa.fed indivtrfitatemateriaerefiNam quod fortias reififtic,adum forciorem requiric,&; quod dcbilius cft in fua repugnatione,minori impreffione opus habet55c tamcn adionis femper eadem eft ratio. Similiter pafHonis ra tio a diverfitate ma ter ar, fpiffitudine & tenuitate difFerentis,procedit. Nam quod denfum & compa;
dumeft,difficiIitisagentisimpreffionibus locumconceditj
coeleftis,propter
minimumSpiritus
fui refiftentis
videtur,cum camen nihilominus in officio fuo lucido excellac. Sic etiam videmus , eandem lucem, propter radiorum fuorum in fpiritu fpifiij coar<^ationem fieri atque evadere ignem deftru6livum fenfui taclus
biliter calefacere
&
cum ra-
diiejustendendomagisdeorfum,inveniantfubindemateriamcraffiorem,acque ita tandem ineftabilcm in modum comprimantur. Unde fit, ut non fine maximocruciatuadurat,ignemquevuIgaremproducac. Sicetiamignisflammamnihilaliudfacicvifibilem,quam partium aeris rariorum inflammatarum contradio,feu radiorum lucis in acreoccultorum dilatatorum in unum congregatio. Quoquidemmodoetiamvidemus aerem humidumintenui fuanatura invifibileip,contrackione in nubem vifibilem 8c palpabilem cundenfarl,
&
qu
i3tf
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B. VII.
qusficcontrada,resmadefacerc obfervatur. Ex his ergo liquet,lucis univerfi partes ab invicem non differre/ed cjufdem naturacefle.adeoque caufam differentixejusquoad nosjeile diverfitatem operationis. Simiiiter quoquc materia mundi tota eadem eft,videlicet aqua,qux tamen pro majori velminori luciscumea.&inearepertx.proportionedifferrecognoicitur. Hincigiturdocemus,quodluxinferiortalitcr(ecundiimproportionemfuamagitinfpiritum fuumaereum,qualiterluxmediaagitinfuumjatqueiterum,quodmedialuxin fuum Spiritum xthereum non aliter agit,quam lux cceli fupenorisinfuumj6c
proindc,quod tota differentia confiftat in eo,quod luci inferiori propter cxiguitatemproportionisejus& multitudinemmaterixmagisrefiftituriluciaucem medise propter ejus cum fpiritu xthereo jequalitatem (qua: qualis fit ex materiaiis adaptatione fupraoftendimus) confentaneapyramidis formalis refiftitur miniis,utpote quje invenit Spiritum in eadem proportione fibi obcdientemjatque fic etiam porro lux ftiperior,tanquam abundans excellenter minori adhuc vel minima luda agitin fpiritum empyreum jutpote qui pauciflimuseft,8cproptereaincorporeus,ac plane metaphyficus dicitur,hoc eft.extra naturajterminospofitus. Atquehasceftratio illa evideniiffima,per quam homines,myfteriodivinoilluminati,5c quibus per confequens Deus k priorinon dcmonftratur,tanquamperfcaIamapofterioreafcendunt,utadDeicognitio-
&
nempervcniant:namqueperabditas aquJEcumigneopcrationes,quasMciQ terra obfervamus,de lucis medias in fuofpiritu effedibus divinare poffumusj
etiam ex manifeftis Solis adionibusinaercdevirtutelucisprimarias infpiritu fecundariojudicare non eritimpoflibilejacdeniqueinventa rationc earum adionislucismediaicumfuo fpiruu,ulterius adiones cceli fuperioris cffectusquadantenusefficacitercontuerinonomninodiligentiinquifitoridenegabitur,atqueitademum percipietur,quod lux,qua: egreffa eft ex fontediYino,ad materix purificationem,mundificationem &c attenuationem tendat, &perconfeqaensadilliuseievationem8c exaltationem.\ regroflaad fubtil^,
atque
fic
&
utadrerumprxfervationem,falvationem,redemptionem,&;atenebrisinlucis regionespromotionemfemperopereturiadeoque femperin rerum dcfbrmatarumreformationeverfatur.turpiumquedifpofitionesinpulchritudincmrelitigii pra:ftigias mundo propalare atque benigniducere,tencbrarumque conferre diftribuere , ac divini tandem amoris unicuique tatis fux dona fui charaderibus omnia pbfignare geftit. Nonne ergo obfcrvamusinhacregioneelementari,quod ignis flamma,naturah inftindu,ncgledisfuperioribus aiquefublimibus,petatomniconarpineinferiora? Necquidem abfque fenfibihejus exiinclione eam abhacfuainclinationeaverterepoffumusiSicin fufi artificialis natura obfervamus,quod,ut primum ignea ejus di/pofitioinaclum deducitur,grave illius corpus contra fuam difpofitionem in alium attollatur. Ex quibus videre poffumus,quam avide natura lucida fcdem fuam connaturalem appetat,mafTamc)uefuam corporeamrslinquere, ab ejus vinculis fc exiricare
&
&
&
coneiur-
CA
F.
137
^
*T>e ini^quah corporis
P.
FIIl
quod lux folummodo
^ anima
lucidx proporttone,(is^
ad corporis elevationem
<^erfus ccelum
(^ mpuntatts
m terra
COrporismateriafehabetinproportione ad animam fuamlucidam.utfpiritus infimx mondi regionis ad lucem ejufdemjquam fuperius in proport; )ne fefquialtera reperiri diximusjquatenus fcilicet illic una pars lucis & tres partes Spiritus materialis irivcniuntur. Hinc crgo fit , quod corpus animam gravare,& in adionibus fuis impedire dicitur;ita quidem.ut qu^ illa vultjhoc
peragerenonfinat,8ccontraejusa^iones,qux tendunte6,uti]ludinaltumelcvet.lummaopenitatur.Quodautemanimadebihorfitincorporemultisgradibusqu^mmateriajcxperimentodeclai^atur. Namfiquisdefcendatemont^, corpori valde conveniens crit hic motusjquoniam omne grave,naturahquodaminftinclu,deorfumtenditiim6ver6 lietaturhomo externus,quia facilis ei videtur defcenfus;qui tamen motus eft contra anim^e naturam c difpofitienem,ut in igne 8c fufb declaratum eft At ver6 in montis afcenfu defatigatur homo externus,atque anima vivifica(qua: tamen quafi fcintilla duntaxat eft) vchementcr&pToviribusagitadelevationemponderisiftiusgravis,fuumque diverforium ad hoclaborare faci t Undc manifeftum eft,quod corporis moles multis proportionibus anima: fux lucidx menfuram excedat:quoniam totus homodeledarividetufdefcenfu,quifit(ecundummaterisappetitum,afcnfu
:
(cenfu,atqueinafcenfufuoIa:taretunquippe animalucida
omni natur conamine tendit furfum,im6 ver6 etiam ipfe Spiritus furfum afcendcrc vehomcntercupitcumlucisfu2efcintilla,qua;femperadtaleolficiumpromptaeft,utia
rimeQto demonftratur.
Sit
1,^8
T R A C
T. r
T.
I.
B.
Vll.
k.vas a<jttApUmm,incujusftmdo BraftJela acccnfk affgatnr,iia MJietpcrptndicuUriter/tergo (itbito coprehendcdofiammam candeU in orificio -vitri quodcollofit ohSit
Q.tnftmdo ejia ohturaveNam grxvecorpus aquAfurfum bona quantitate verfus& fecnndummajoremvelmiriortmflamm/tproportionem ekvabitur. Percipiemus etiam,quod Spiritus aereus quoque fitad hoc
risiOccultaiqnii facultas atqueproprietoi e veftigio obfervabitur.
mento vulgari
declarabitur.
quidam coadjutor. Id quod fequenti expcriNam fi milvum ticlitium ex chartis fadum cui
,
t>
ijp
xquibuscon{lat,quoclnonmocl6 lux/ed etiam ejus vehiculum tendat ad corporum exalcationemjin tantum quidem,ut etiam,quando propterexi^ guitatem fuam non potefl opus illud perficere,tum fbleat huc atque illuc a latercvidelicetdextrorfum&nniftrorfum^vel antrorfum atque retrorfumcorpora Sc animalia columnis (eu pedibus (latuminata, furfumque 6c deorfum, eo modo,quodidumeft,movere.Sed,utartificialiaiflaomittamus,videmusquoqueeandem difpofitioncm in plantisjquippe in quibus lucis portiones c terra cxurgentes,furfumverfuslocum fuum connaturalcm cum tota fua mafla corporali,preeuntibus in auxilium Solis radiis.fe attollunt. Jt^ue ut jam animaJium dirquifitioni infiftamus,4^ aaciffa qmdam audivi,quodaliquandocattamfiufelem qmndimfeniorem e^ majoretn,ob infignem ejtts rafacitatem.ubiinipfiguU&in'
gluviei aclu
defli-
tuta.t^tamenprajentisoccafonisopportunitatememanibus dimitterenolenSfConterere, atqueitaconculcando fuffocare tentaverit :\Jibi vero uno pede fuo gutturifelis apfofitOf
alteroquecordi e)us imprejfo dr affixo,ere6ia conflititjoelloexitiali fine ulla commifirationemifirumifiudanimalculumproptervoracemejmgulam crucians cf afflligens,tercepit tantam in corpore ejus 'vim.tantumque in exigua tllaparte, (jf qua(ifcintiiU luctsfiu aBuseiinclufi vtgorem atque efiicaciam , ut admiratione qitadam perculfa afitdue vere-f
molem.
his igitur
videlicetfpiritusaereilocumobtinetfa!nitri,utpote quodnihilaiiudeft.quam aercongelatus,& lucis vicem fupplet natura illa fulphurea,cujus na tura lucida
inactumdedu(flamoveturvirtuteiIliusSpiritus,fedetiaminrebusvegetabih-(
bus
14
T R A C
T-
I.
C
,
T.
I.
B.
VIU
)
busiquippe in quibus Spiritus xthereus radium rolarem,illis inclufum.verrus patriamfuamrurrumdudt(qu6ctiamillc,niriimpcdireteumgravisaercume. lementis adhuc gravioribus terrx &C aqux facilime afcenderct atque ad( 6
,
quoqueinipfis animalibus ignobilioribus,quibus,uti fupri\ diximus,vis aliqii.i cceii rationalis ineft Unde lit ut eorum lux ad corpora gravia elevanda ciH: ,
cacioratquefortiorlit,quam lux
illa
folari derivata.
lux cccli medii.atquehxc itcrum fortior eft.quam lux cceli infimi,ita quoque ubi aliqua horum luminum portio prjedominatur,ibi fortior aut debilior rc-
Hinc, uti antea didum cftjmineimmobilitasjquorum anima ex luce coeli infimi five tertiana ralium fixitas produdaeft; Unde propter lucis debilitatem&materiiefortitudincmactopadamnaturacircacentruquiefcunt. SicetiampIanta,Iicetvivaciorfitminerali,ita ut fupra terram afiargat,pede tamen affigitur tem, nec per fe moveri poteft. At vero animal liberum eft,corpusque fuum huc atque illuc localiter movere, atque faltu corporis fui onus a terra nonnunquam eievare ccrnitur: Unde evidentiriima eft creaturarum differentia in lucis & fpiritus ei correfpondsntisdirpofitionc. Veruntamenpriufquam ad defcrihendam lucishumanse
peritur
motus &:
&
cxcellentiam,omnesaliasIucisfpeciesinc;Eteriscreaturisfuperantem,accedamui,obiter hfc Scleviter tantum perftringendo,mentionem facicmus cujufdam cxperimenti i^ nobis excogiiatijex quoquidem duo notabiliadidicimus videlicet prim6,quod lux humanaJit longe dignior.excellentior &c potentior adelsvandumcorpus inairum,quam lux cxterorum animalium. Namque fi
animaIisalicujusviventispondusexpIoretur,atque lumiterumidemilludani-
vnm. AtquehjrocqyideniQninesajsinn^dvertuntdifferentiamintcrvivos &: i;orynj cad^verA. Ui4eniaoifcftum eft,.quod animal iiludlevitatcm fuam a. lam vuaJj &; fpidtu t^li iubucnt.utpot^ qux egerunt aflidu^ adione furfum tedenjtei Sedquoniam corpus graveiliisimpeaimentofijit,adlatcratantum (^aiKforlumacfetrorfura folummodo moveruntj Atquehxc eftcaufa,curlev;^jsfitammalvivumyqu4m poft mortem. Sicetiavidemus,quodhomo,attraitoperinfpiratLonemfpirituaereoinpulmonesnonfacilcinaquamfubmergatu jfed levitatp aeris attrastli fuper aqu:j detineatur.Sic etiam phiala aqua re.pleta &in a<^uam immifla fubit6 fubmergetur: fimiliter fiphiala per ignis vioJenti^m Ijqueacia>ia maffam coaguletur,Sc in ftagnum aliquod proj it iatur,videbimusamQpnaliterfundum derepente petere,quam faxum aljquod grave:atfiacre impleatureadem phiaIa,onus ejus virtuce aeris elcvabitur.in ftagaifeuaquaefuperliciefuftinebitur,necad fundum migrabit. Similiter/icor-
porishumanivivipoodusrcfpexerisjiiludquecummortui cadavere comparaveris, 6c differentjam diligenter examinaveris, cadavcr ejus gravitate fua vivum corpus iq pondere fuperarepercipiesiim6 ver6 obfervabis,quod proportio ponderis Scgravitatis in corpore 6c cadavere humano longc pr.Tccllat menfura Sc numcro corporibus cadaveribus c^eterorum animalium, fiquidem homini bus fidedignis credcndum fit. Quare evidens eit,quod lux vitalis in homine(qua:nonmod6foIariseft&:mundana,utincxcerisanima]ibu.'>,fcdetiam divina&fumma,qiiatenusafflatuDciformiinhominemimmifIa)m:'joremhabeatefficaciamadelevationemcorporishumaniinaltum,quamhabct luxcxtcrorumaniraantium. PrJEtercaetiam cxpcrimento quodampoffumusindagare,ciuantumluminiseffentialisdefeccrit in corpore humano vivo,adhoc,ut potuiilecin altum evehi.Nam.fi vivum corpus hominii habeat in pondere 200.
&
libras
141
corpusilludeievareturin^hxramSolis. Namcorpusfolareinmediolocoideo rurpenditur,quoniara ex a:quali lucis&: materiaqproportione componitunita utin medio.ubi pyramides (e interfecam,collocctur,atque ita femper virtute lucis incorruptibjlis in perpetuum fufpendaturjdonec vincula a Cteatoredil^
(o\vzntuv,im-u}infolapoteJlateeB,t{ie
hpoL\olo,aKmam
a Sphiru dividere.
Nec
credendumeltcorpus hocnoftrum Ibrdibus pollutum,6c tenebris inquinatum in tali forma elevari polle. Nam virtuteIuciscopiora:transfigurabitur,quemadmodumtamracrarum Scripturarum dodrina,quam Philofophorum hiftoriisinftruimur.
diierityUt no
Namprimummfcripturislegimus,quodiV/tfjy//yia>;4</f<'^^/^-
borSpiritiufaniiiluminefmJfeflorijicAtumAtquetramJiguratim. hdi.Paultisfcadter-
tium cvelum raptum fuiJfe,fatetMr :Std hi ad le iterum redeuntes.in terra mortui fuiit. Veteru etiam Ethnicorum hiftoricis monumentis prodiium eft Socratem
fuiffe ita transJigHratup, Solis lucifertu ut
tIndiaingentipericnhcircumventum,anim4.
lumeneffiinderevifuifu.
Theodoricietiam Pater
ttiam facrii fcriptum habemus,quod,'i;/>//</<' hujus \ui:\sS>cSpiritfts divini Philippui Apofloi haptiz,ato Eunuchoinlndia ,flatim inventmfit in Az,oto\ Etde Hahactic iimiliterapudD4/>/(?/habeturconfirailisrelatioi S\cG.i\2LVR\.Reg.\%.\\.Spiritfts ]ehovte deferet,nefcio quo,&Cc. Et z. Reg. 1. 17. yidendum, ne Spirittti Jehovaforte
fnftuliteum,(^conjeciteuminaliquemmontium,autinaliquamvallium\>i3itr3ittt\zm
Philoftrat fis,quody\rtiiteezdem Apollonius
TyanAUi
fcipulisfuisallecutusfit.
-dii^i,fncalumvivifu^untrapti;Cedir\\i2itriasiigursiutu(:nint,Si.pur\iicatiiho-
Tnni immunditie mortali.virtute luminis expurgantis ac fordes comburentisj quippenemofaciecorruptibili Deum poteft intucri. Virtutem haud dillimi-
JcmattribueruntEthnici2tfrtfd/?n&ifcw/i/iillumenimfcripferunttransfigura-
turnjfnr/umquecorporefublatumihuncintonitru ftupendo a patre fuo Marte i'icoe!umraptummonumentisreliqueruntRomani. Hujuslucisdivina-cum Spiritu poteftatemagnoverunt Avicehron Maurm,Avicenna Arahs.dXO^t Hippocrates Cotts, tota prxtcrea Chalddorum fihola fatetur, ac docet eam:quippa
&
fententia unanifieri
quandam
pofte
Tiarrant,utmens,totaacieinDeumdcfixa,divinonumineimpleatur,atquefic impletanumine,efFufisradiisperfingulamediaufqueadhoccrairumtenebroliim,grave&:mortalecorpus,copiofo cfficaci fuo lumine circumfundensatquecircumfepiensilludfyderifimle,eiquexquecorufcansreddat,atqueadc6 ^tiamradiorumfuorumplenitudine illud levitate quadam infigni,ftups igne accenfx,feu fiifi pulvere bombardico animati inftar,tollat in altum,eaque rationequoquealiquandocorpus veluti fpiritum e veftigio ad partes remotas transferat. Horum autem opinionibus ego tum exemplis prxcedentibus , tum etiam rationibus e philofophix armario feu facrario depromptis perfuafus , adftipulari cogor utpote quibus apertiflime video,abfque mentis divinje praefentia transfigurationem , regenerationcm atque refurrectionem fieri non poITe , 6c per confequens ex omnibus aliis creatuS 3 ris
&
142
ris
T R A C
T.
I.
E C T,
I.
B.
VIT.
non itidemaliis, denegata efle>pr2;terquam foli hominijquoniam ci foli Scintelledus donum. Quod ineftvitxfpiraculumatquefacrofandummentis crgo lux habeat,pro majori vel minori fua proportione, facultatem elevandi corpora,inquihuscontinetur,fuprademonftravimus:Sedquoniam,utiticnaf. folcc,corporaelementataininfimamundiregione prasvalentanimabusdclucis portionibus ideo non habent creaturx fufficicntem hujus lucis quantitaiemafuacreatione,qusplenefuumofficiumqucatperficerc. NecdeditDeus cuiquamcreatura:pluslucis,quamadfufficicntemejusperfedionem(aiis eft; itautdefuoluminealiisimpertitinequeat,femanenteintegra. Sicitaqueapparet ftultitia eorum,qui conanturexaurivulgarisportioneinfinitamprseparare tincluram. Nam fic ipfe SoKcreatura mundi vifibilis nobiliflima,fua virtuteaflidubmagis magisquerationeluminis& tin6luraE,ditefceret,altiorem locum fubinde appeteret, gradatim verfus mundi intellecluafis apicem afcenderet,quoufquead unitatis pundum,multitudinem relinqucndo,pcrtingeret. Quare fallimur circa omnem talem poteftatem ingentem,qu2e, manens pcr le in fuo ftatu 8c incotrupta poffit tantum forma: corpori corrupto f rxbere, ut ad excelfiora fublimetur. Unde igitur hoc donum adipifcemur,
,
&
&
ab
ipfo
A fola mente,fcilicet divino Dei radio; omnibus plufquam petfedionem tribuere,cum in foloDeo&radiis non divifis,fummum 8c folum plufquam perfedionis donjminvenia? ?
tur.
NamquomodopoffibiIeeft,utillud,quodfolamperfedionemluxfpeciei
adeptum eft,plufquam perfedionem dare & conferre polfit alteri A Deo ergo,ejus<^ue Vcrbo Sc Spiritu.quibus mentisradii funt continui,hauritur donumiIIud,&inhomines(an(5tosinfundituriacviquadammagnetica&harmoniaadmirabiK aitrahitur ab unitatis eftentiainhxcinferiora,modoacrationc ca,qux(equitur. Quoniam in quohbethomineeftvirtusiftaaradicecreationisejus(quiEtamenfortitudine&debihtateoperationisincliverfishominibus Sapientibus via,qua a fonte lucido per radium continuum iftius virtutis divinx.ad inferiora per coofequens in ipfum hominem attrahatur. Nam pia anima menti adhxrens,facilivariat)reveiatur a nonnullis fandis^Prophetis
&
&
tnercplebiturpiisdonis.
cecinit Synefiiis.-MemfolcsJAm
Ac mens deUpfk in hyUm,mens immcrtalis ,parentnm divinorum pro^ago, exigua, quidtmfeditlorumtota,i(ia&una ubique,tota in totnm infufa,vaj}am cavitatemcalorum torquet,univerfi{m^ hoc confervans in diverfasformas difirtbuta adesi ; Pars ej usfiella^
,
coetus pars
oblivimem
ocutis.,
caecis folhcitudinibu4
iis
,
terram
inest etiam
funtyin ccetum revocans qundam visicumfluciibus emerfi vit,littifanctum ingrediuntur iter adregiam parentis autarn : Beattss.qtii voracem hjtx vitans latratum.d^e terrx
emergens,faltu tevi vefiigia ad Deum dtrigit : Beatus,qHtpoHfata,posi taljores,post acerhas terrenas curas,ingrcffui mentis vias,attntudinem videt divina tuce rcfulgeHtem,drc.
creaturis perfeclionem ia
& fic etiam in fola ejus fitpoteftaplufquam perfe(fVionem illis impertiri. Nam fi in creatura: poteftate efiet plufquam perfedionem darcnccefTe efTet^uthocfaceret autcreationenova, autut talemunus aliunde acciperet. Atfi in ejuv poteftateciretres crearenovas,ipfi Dco,cujus folius eft creare,xquiparanda foret; Ci autem hoc tale dofacrofando fuo tabernaculo
,
le
numaliundeacciperet,fequeretur,eam illiida folo Deo,rerum omnium OpiUt ergo nulla creatura in fe eft infinita.fic etiam plufquam pcrfedioininfinitumacreaturadarinonpotcft. Atvcr6,/"^w/>(&quidcmnon
tice.comparafle.
adeo
143
quod proindei
& tin-
(cluramfimilibuslargiri.Jf^i?d!le/w^,quodluxfitveraDeiimago,&quafiipfius
Deiprxfentia. UadedicitJugufiifjuSyquod,qt{a>7tumlucaalitjuidi/ehaht,ian^
tuinDeifihi venditare videatur.
creationern difper(erit>fatis evidenter nos docuit divinus Synefm loco immediateprcedentecitato. Nec quidem efl: ulla lucis feu ignis multiplicatioincandelarum multitudine illuminatarum per unam fcintillam,fed cft lucisinaeredifperfE &attenuataE atque propter raritatem invifibilis manifeftatio;itaquidem,ut ignis fit ubique femper permanens,fednobisinvifibilisac intelleclu folummodo &: aeris variatione percipiendusjille vero infpifratus8c coardatus objedum feu materiam 6c Spiritum, quibus inhsret, coloratum, clarum ac lucidum reddit. Sicetiam aerem invifibilem in nubem vifitjilem converti videmus , hoc eft , aerem tenuem &. invifibilem fieri denfum vifibilem coagulatione &coardlatione. Eft igitur ignis vulgaris nihil aliudj quamignisdifperficoacervatio& congregatio,nonautem ullamultiplicatioi
mundi
&
&
plus aut
minus
mundojquam fuit ia
creatione. MagneticaergoScmirabiliseftlucisproprietaSjCumunicaejusfcin-
Atquehajceft ratio,curignisinfpiflius fubjeclum contradusjurat atque deftruat,quoniam vehemcnter agie ad difTolutionemj pro rationeacmodo,quo fpiflitudo fiibjedli ad fortem refiftentiam eftparata Atveroecontraidemignis per univerfumaeremexpanfus,corporafovereattiiJainfinitasadfeattrahat.
qua omnes res.tanquamaforma, quatenus etiam eft folus adus mundanus procreantur; Unde evidenter liquet,quod lux immediate in creatione a folo Deo,tanquam formarumin rerebus creatis fonte unico derivetur. Hisigiturredeconfideratispercipiemus* quodaclusmUndanusnihilaliudfit,quamradiorumDeiincreationeprogrefi fioacdifFufioj&quodvicecontraria Spiritus univerfalis fit quafimediumrecipiens illos radios,8c quod itidem materia ex fpiritu cubico conflata,fitquafI jiibjeelum.eorum impreffiones in fe recipiens,8c quod totum deniqueinhoc! jin:ndonihilaliudfic,qUamignisinfpiritumimplicatio5exquibus duobusignis per fe &: in fua natura furfum tendit,Spiritus vero fineignisadminiculodeor^ lum. Sicfac1:useftmundus,8c ex mundo feu mundi elementis creaturs. Non eft igitur mirum^fi ignis natura fit crafiiimattenuarc&exfoedopulchrumfacere,tenebras propulfare,res mortuas vivificare,8c de potentia in adum decariiac ver6,in fe eft quafi unitas formalis,a
,
dacere.&c.Ciimtotumhoc fit
permixtamj
CAP.
144
T R A C
T.
I.
T.
I.
B. VII.
C
1>e
pra:miflis
P.
IX.
commumcatione.
anmarum humanamm
videbiiur quibufdsm dtfficilccorporcisrolummodooculisea EX intuentibus,quodanimauniushominisvirtuteipleodorisruifpiritualispoffit cum anima alierius,etiam longe diftantisjcommunicarc &: familiarjtatcm habere,nonaliter,quamunushomofoletcum alio lcrmocinari,quatenus car-
nisumbraculotegituratqueobfturatur. Im6ver6iplaIuxfolaris,aquaanima
pluviofoapparetiquaremult6magisanimahominis^coelodelapfa. Similitcr
f
hauocHlef,cor^oruJe/epaJJiumbMimp/icat,S<.c.p2itetyqiiod3.tiim!kcoi:pore3Lmo]e
folummod6 media in animxhumaniECompofitioneportio. At ver6quatenus cumfuadominamentc, linequaaniniahumana eflc non poteft,unitur,eatenus corporis parietes non
rati anima,quatenus vitam (olum rcfpicit.qua: cft
potiuieom<)doimf>^xa,^uafoliscorporilume.Qa3.TementJe3Lppci\zvitDeumtnhorni-
Anima ergomediafupremoatqucDciformi donoerigitur.&cum co viam pra^bente porosque opacos aperiente,radios fuos invifibiliter huc a tqueillucadexteriora efRindit. Nec quidem mirum hoceft,cum mens illa lit cVusjimmediateaDeo promanans,ftt/,ut cum Pfalmijla Regio\oqu3iV,tenebt nitnfitnt ttnehr/i /ed nox ei tam eFt claraqukmipjadies. ktquehicTidiusDeiei^quiintueatur.
lid!-iri^/jjti5
0pientia:fcintilla,finequinoneftpofnbile,utanimahumanade
rehusmanifeftisjudicct,qua;anteoculosfunt,mult6minusdeilli.s,qu*eincoc\o. Sedhujusreiveritatemexfequenti.$'4/'/<'/;irlermoneJi'//>.9.i5.apertcvider8
autem in
coelis Jknt,qui^nvejitgabit?
& c.
Necefreeflcrgo,utfcintillaradiidivini,hominiinclufa,abaltorefitiatur,cujus
copiaregeneratiofiatatqueperfeclaiotermentemauAam&SpiritumintcrInediumunio. Hincprophetia,&.reruminpartibusremotisgcflarumprxlagiumilJndefoliiifutruntPrtf/'/'f/-quafii/;y3mappellari.
iftius fpiritualis 5c
rjmveritas,recl;aquererumpcrvifionescxplicatio,quoniam virtutefpl6doris
invilibilis,duarum inferiorum
portionum
anims
145
e corpore
humano,quam
lux
& radii
tanquam nuncium,aut/f(?w<<w,autacl ^Ww.aut ali6,& velhocipfoetiam inftanti.iine impedimento mittere pofli t,ita quidem ut ipfe voluntate priEeunte, oculis contemplationis , qui quidem funt vere (pirituales, illa videre &meditari valeat in partibus longinquis, qu^e
vicinis
nos oculis corporeis in proximis quod amplius , anima unius,per rafpirituali alloqui
&
&
diis
potfolet , non miniis quim lux unius candel^e poteft conferri jungi ralucis alterius fed propter corporalis noftrx compofitionis ftupiditatem
&
noshxcmyfteriadifcernereiautperciperenonpoirumus:Undefit,utfenfuobtufo&hebeteha:cintuentes,frivolaeaatqueimpofilbiIiapronunciemus,meramque ftultitiam &c vanitatem appellemus. Et tamen percipimus oculis apertis , flammam ex ligno opaco ardentc exilientem lumine fuo omnia nod;enigrailluftrare,fpiritumque medium feu aeremfua prxfentiamovere,& candelamaccenfamproportionedebitaimaginesinchartadelineatascircum ducere,&procuIdubiofufurrationem quandamcum humidofuslucis medio feuvehiculohaberejproutftrepitumcolligere pofTumus^quem flamma cum
,
aere mifcet)fed
ab alto. Atqui nos perfiiadere nobis non pofTumus res ullas verc; videamus eas, & cum Thoma illa non credimus,que non tetigimus. NonneexradiorumPlanetarum&ftellarumapplicationibusjvidehcetexfextili, quadrato, trinove afpcdu, fimiliter ex oppofitione & conjundione mirabiles in hxcinferiora efFedus infundi,quotidiana experientia edocemur,ac (1 efTet quiedam luminis cum lumine de rebus,quE in terra adefuerunt,velde prxfenti aguntur , confultatio At ftulti exertiffime folent clamare hBC deridendo Quid nobis cum coelo & ftellis ? Ingrati homines,qui fuorum paren tum cognitionem&agnitionemrefpuunt,&impudenterrejiciunt,rebclIescontra DeumCreatoremfuum,pr2Eftantiffimummachinxejusornamentumnullius
adfit illuminatio
ellc, nifi
Quid deniqucft veftra corporalis locutio,nifiproporcionalismentisdifcurfus,inftrumento corporaIiperfonum& tonum fenfibilem ita exprefiTis,ut corpora aliorum,mediantibus eorum aniufusjSc penitusinaneefleexiftimantes.
fnabus,mentis locutoris intencionem intelligere qucant,ncc corpus tales foDs recipiens ea diftinguere poteft fine fuaanima rationah ? Anne igitur vultis,
cum luces fint longe fubtiliores excellentiores & rationabiliores, quam lumina feu ignes,qui vfvaciter in haec inferiora agere obfervantur,inp6
,
ver6 luminum
&
-biinveniatur,negabit. QuibusexacT:econfideratisIucuIenterapparebit,ani-
ne.
i4<f
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VIl.
C^temadmoduin
ne,&demorte aut
vita alicujus
longc
c-iiftantis,declaratione.
egoibfequondim Oxoniis degemaDommo Cox (juodam amico meo inttrrogatus dejrttriicjfis inHihernia bellumfequentUfca militantis^valetudine.njirtutt animA meafscattsdrnonperturhatAfedadhocnegetiurnomnino intentx manum meam taltmodogu-
m<tmexinformattonem indicarim fratrem ejm itTbellofmffeperemptumtatcjucvulncre atergd cofoffum,qnodqutdem utiprxdtxt,everitpis docuit. Nam teloper dorfum trajeifovulneratt*s,dr tandem inde mortum fuerat, Sed quoniam dc admirabili hujus llientix operatione fuo loco al:bi tradabimus , ubi cam verifiimam anim.x
fcientiam eJfe deciarabimus hoc loeo illa omittemus. C;tcrum accidii etiam nonnunquam,irtipedito quadantenus ifto animarum afpcdu.vel per nimiam ab invicem diftantiam.veletiam perilluminationis divinaidcfcdum&
,
debilitatem.utipfeanimaEaiiquantifperrelinquantcorporarua quafimortua atqueevolent,quou{queiisperradiationcm animaperfonseabfentis.decujus filuteautilegotioagitur, occurratj quemadmodum folet frequenter illis in
.B/.tr/4evenire>quorummntionemfacitC>/4/3/4^*infuaHiftoriajquodvi-
d el ccticum quisipfoi adit,ut de fiatu amici procul ahfentis eoscenfulat feleantduo hujta
i
rtnditionisdrfirtnhominesinconcLivequoddimingredi,(:^quodiUicf9riltMocclufis,
altera
marculumtenensferpentem
ijhd tnarculo fuo,mujptatiombtis magicis intermixtis percatiat : ^fuo fa^o idefepent^e alter,velutiptivati4i anima.in terram concidit ,(fr deindepofi bonam tempotis intercape-
ifr
integritatem
degentis revera
in vtHationtfertefortttnaaveniterumfocietattdigreffui,^ unico
Utttsfih rnagna quadartt atbote defcffns recuhttetit,c^ tandem captte in gtemium iflins cdmitisfuirecUnato.plartdeohdormiverit:Intsreatemporis dormiente tege hic ejuscomespetcepit atiiinalcutumqtloddamex ore Regis egtedi valdetenuex^ex aetevixvifl-
CujnsiUcmotionem dr viiimdiligentetobfervtins,deprehenditilIudverfuspiyvtim quendam torfcntem deprcpetate,dr anxie thi ttanfitam quxtetepettutum aliquem vddi locfi^i fpfe igitttrfirgens gliidinm^^fuum evaginans^iUum utrtqueripA imbtlicdnjlxtnm-,
pofnit ,atqti itaquafi pcnteM altquem flravit\per qtie tn continenti animal tfludad ttlteriorent aquApxrtem propcravit ,^
Re^^is itetttm eH ingtefum. Accidit atttem, Gontranns ultto expergefoBns narraret htitccomitifto,omnia eafiht infomnto occW'
teferredficurltranfiviffevadum.atquetumtnffeluncam
enimvero.ut Spiritus (upremusfuasimprcffionesdivinas fortiter inanimam humanamihfundit>ibi his mnjora perficiuntur-,& quidem etiam Bon egrediehtibus e corpore,animx viribus/cd integrc mancntibus. Sic Divus Pattlusfe in tettiutn cctlum raptumfuifpfatetur :CicProphetx fan Ai fccreta alionimctiaminlong^diffitislocispercipcre,&:ocuhsqua{imentis,feuaBimidiviiiiradiis,velutifandoquodamiplcndore&charJtatevidereconfueverunt,quemadmodumin muliis facrarum Scripturarum Jcis ubcrrime demonftratur.
Verum
CAP.
i4r
V.
X,
fHturarumetiameventusfrxvident. VolueruntqueSapientcshancoraculivirtu-
defravatui voluerit loqui innomine meOi qu* ego nonpracepi illi,ut diceret,aut ex nomi-
lorophiEthniciintellexerintidemjquodfacraBibliaperJf/^tfz^iiw^feuperfbnas
portenta edere
fu
mmo fonte,omnis fpiritus divinus affluat & non aliunde. Unde dixit Jehova:
i
Non audietis verbafomniatorkfeu Prophet.,quoniam vos tentat Deus vefter; ac fi di X ifle t Miniftrosfuos excitavit ad vos tentandos. Nam ipfe Satan contra Dei perniil]lonemnihilpoteft,utinhifloriaJo^/declaratur,&perha:cverbaPropheta:
MtchM,}
afinifiris,(^ait ]ehova:^is decipiet Achab Regem ifrael.ut afcendat,^cadatin Ramoth Galhad? Et dixit unus verba hujufmodit cf aUus aliter. Egreffus eU autefpiritusjcjrftetit coram Domino,^ ait : Ego decipiam ilIum,dcc. Egrediar, (^eromendax in oreomnium Prophetarumejus. Etdixit]ehova: Exeas,decipiesenimc^prAvalebis,^c. Undejnanifeftumredditur,quodpropheei ajftftentemjuprafoliumfuum a dextris
dacvelimmediate ab ipfoDeo , velmediateabaliquaintelligentiarumfcu fpirituum ejusjqui itidem agunt vel fpiritu mendaciad punitionempeccatorum,vel
fpiritu
prodigia
nem Sed prophetia: omnes a Deoimmediate procedentes femper verx funt &
inf3.\\ih'\\cs.tC^Qmzm
nuUum exverbisDeiinterramvanecaderepoteft.Xlndti.Samuel 10.5. ProphetaftdelisfignumeFi,cumnuUmexfermonibtisejuscaditadterram. Et De u ter. 8.Z2. j"^ Propheta innomine^ehovm pr<ii.dixerit,(^non cvenerit,hoc Dominus
1
cundumP/d/c^^fOfpropterfuperiorumanimoruminnoftrosdefcenfumfeu influentiam,quam illapfiones vocant. Et Merc.Trifmegift.czm yocziD^monum Damonum animos,q\ios Eurideas Pjthones veteres dixerunt,hominum fenfm ingredi corpora folitos 8c eorum uti vocibus aclinguis ad fliturorum prqdidlio-
&
nes:HujufmodifueruntfocminEillieP)/^/'<7<,qu^Spiritudivinopercite&ex-
antrum fitum,ftantes,oraeula Apollinis,propheticomore,voceaudaci proferebant,qucmadmodum apud Diodorum Siculum & ahos legi tur Hujufmodi fpiritu pofleflas fuifle decem iljas SibyUa4 te^zmvir aud;ores,que multa deDeoChrifto carminibusfcripta
tra fe quafi rapta:,ac fupraoraculi tripodem,juxta
:
poft fe reliquifleferuntur.
EtMerlinw iWtAnglixdtcusfempitcrnumiCXxyxiCimu
lcm
14
T R A C
&
T. L
E C
T.
I.
B.
VII.
expreffitmirabilia,atquederebusAnglixfuturismoremirabiliprophctavit, noQ ope virtuteDiaboli,ucftulti rcfcrUBt,fcd Spiritu vcro quippc qui vcnf>
fimoProphetajArgumentofupradefignatopr^ditUifuitjquoniamrcilicctnuilumquahexverbiscjusceciditinterram Prophetarumcnimverorumverba aDcodifponuotur,im6ver6SpiritusDciinProphetasingredicns,eorumlinguis& vocibus > tanquam inftrumentisfeuorganisadluamvoluntatcmfiitijramfaominibuspublicandam,Utitur. Aiq-,hinceft,quodProphetanonpoteft tranfgtedi prieftitUtUm Jehovie,facicns
j.
hAhttnx.N^ProphetAilludfacit,quodedixitei]ehoVA,drnthiiprMerea.Nu.ix.i..c^i.o.
illa-
pnonibus&defcenfiiinanimosnDftrosjhocidem quoq; confirmare videncur de BaUamo d\tun\ eft Adfuiteijpiritui]e. facrx Scripturae multis in locis hovdvirojcilicet aperto oculis,qtttviJionem Vmnipotemis vidit exctdens,Jedreteclits
Nam
eculis, id
eft,dbnato luce fpiritus divini. Etexcidens, hoc eft, extra fe raptus.cxcidentibusfenfuumfacukatibus:quaeratioeftvidendivifionesD=i. Sciendum
eftigitUr,quodjuxtaPhilofophos,triafintvaticinationisgenera,tripliciSpiridivini in homineadion* diverfa diftincta videlicet fwwy, Raptus leu EcjlaftSy fubqUavifiocomprehenditur&fomnium. Atque hoc idcmex facrisATww.ii. colligimus ubi declaratur,quod Prophetisfe notumfacit]ehova,aHt perviftonenty
:
',
tijs
<?)fry3www<'^^4//(7^fWtfiproutetiamcxcmplisinhnitis(acrarumScrip?ura-
rumilludcomprobatur. SimiliterProph' ^asillos pellitiftcfpiritus infano atquefuriofo,quoadnos,morc. Nam \t<^\iwx\.Sam i<).i^.dtSaule : F.xuens autem tlle vefiesfuoi Prophetito mbre agehat\ipfe coram Samuele it.iqtieexctdit nudatus tota die ^totanoBe. Similiteradampliore SpiritusDei iliapliooisprobacionedixit^jmaeldidSaut \.Sam.\o.^.Ethruet Spiritus]ehov/e ftper te,ut Prophetescn iis,(^mutAberisin virumatitim. Permultos etiam alios locos ex facris literis hic demonftra-
repoflemusSp1ritusfantidefcenfum8cinfufioneminviros vita: pia:,(ed quoriiamilli nemineminfacrisbcneverfatUmlatent.hoc loro eos prxtermittcndds cenfemus,\Jtadihtentionemnoflramproperemus. tlaigitur,qu;EJamdi;lius pofllmusfecunAafunt.pofuimusnoftridifcurfus fundamentum,qu6 diiminteniionemnoftram explicare mentis divina: in hominibuspoteftatcm
&immcnfam ejus cum Spiritu Jehovje familiaritatem,atque ita demum produccre rationem prophetise 8c veraj rerum futurarum pra:didionis. Atqui prophetiam veram folo Spiritus divini bencficio ficri ^ provenire doccmur T^um.ii.i^. QuodetiaprophetisEpcrjenigmata&fimilitudin^nobisDeuexpO'
fUerintcolIigimus,iVw.ii y.Quomodoautehiecfiant.breviterprocaptuinge-
explicabimus. A/^rrr/j dkkjmenteeffe tpfius Dei ejjentiam.ku ab effentia Dei nsqUaquam divifam,fed illi potius eo modo connexam,quo Solis cornii noftri
porilumen. rm6ver6dicit,hanc
mentem in hominibus ipfum Deum efre.atque idcirco exhominum numero quofdam efle Deos,eorumc]ue humanitatemdivinitaciquimproximam exiflcrejnon multum fcilicct in eo difcrepans ab Ejaiit Propheta: opinione,cujus verbafunt hujixlmodi: Jnnunciitenohis.qu^ futura funt,& ditemus ,quiii Dii ejlii vos.Divus ?<*// etiam,cum Xijio Philojoph conyeQicns,animam vocat Dei templum. Et Platonici dixerunt, Spjritus feu aniinosDcorumdefcendereinanimoshominumjac fi dJxifi"ent,radium divinum feumentem autSpiritum facrofandumfqucm Mercttrius vocavit Deum ignis
intellellualem
,
JJ>irittts numen,itque3L\\b\,Jpiritum
&a
li
tws divinijiatu primum mundi mohtle vehi atque circumduci ajferitjm animam hutnanam defcendere,& feipfum cum mentc ab eadem ftirpc dcrivata conjun. gerc. Quaquidcmfupcriorumconnexionc&uiuoncanima ita illuftraturful-
goro
14P
qui-
hominem
fiiptTim3i\\tg3Lt3.Santuieluytrha.:Eifutahemin altamnjirum.
Videmus
dem communj
jali
Ma-
repletamfurfum elevare poffit:Quant6 magis igitur poterit hic fplendor illuftrans fpiritum humanum,cranii teftx inclufum, fpirituahbus fuis radiis in altum elevaf e > cum tanta fit hujus numiuis divini efficaciajiit hominis oculos, lapfu Adami claufos,reddat apertos 8c habiles ac idoneos advidendamvifionemOmnipotentis,atqueitaaures ejus fpirituales djiatando>reddateum cayacemyethiyinufaudirepojjftt
(jr intelligere fermoneiBei fortis
^nofcerenotionem
A:f<f^,utNum. 14.15. 1<J. Lllenim tal^ anima,)[Mitz Mercuriijermonem Pimand u. mcnteDeo^fUna,quam Platonici reyerkftantem &non cadentem vocaverunt. Sed
ferfaucifunt,\r\c\mtMercuriu4 Trifinegijiui,qui hujufmodi
tem adeptifitnt.
menttm luflrori exuberenNam ciim mens hujufmodi infuit inftnSiam animam,extoUit illam ad
:
^uicunqHe hac m-
tura.dtvinafHltifunt,fecundum operum
d^f quid
quod amplius eft,prxterita & futura ac prjefcntialongcanobis diftantiainfpeculo hoe divino virtute luminis illuftrantis cernimus. Hinc diPimand.^. t
X t Balaam u m. 2 4. 1 7. Fideo Hlud/ton tamen nunc; contemplor Hludsfid tgmen noft propinquumy^c. Prxterea etiam prxfentiahacdivina fiunt,& eduntur multa miracula a Prophetisj Unde innuere videtur Jamblicus, quod divinitus afflati nonvivantipfavitaanimali feu naturali.fed quod totus eorum adusficipfius Dei,a Deo fimpHciter dependens,8c k Deo peradus in mente vel animafim^ pliciter,utininftrumentisabomnimotu proprio vacantibus: Atquehanc efte rationeafleritjquodmultiexProphetisadmotoignenouruntunignemvideli' cetrepellenteDeointus afflante:Cujus quidem verba etiam facris Scripturis inhii\:orizSchadrach,MeJach(^ffabednegococ\Erm3intiirDa.^. Nonnullietiam quamviscomburantur,nihilcamenfentiunt,necpungentiapercipiunc>necrodentia,velullatormenta. Prxtereaconcludit,ProphetarumaftionesnonefIe humanas,quoniam per invia vadunt. SicPetrus portam carceris claufam penetravit. ciS/r^/^ambuIavitfuperundismaris. Mojfes perigneminprxfentiam Dei ferebatur:Et //f igneo curru in cceium elevatuseft:^(?;^/permarerubrumJ(?/<ic^//W*perflumenJordanumtranfiveruntmirabilitcr. Qujeetiam ^moia ^amblicus nzmt Jacerdotem in Cataballis egijfe. Quibus arguere videtur, Prophetas temporeeo,quoinfpiratifunc,necvitamhumanam vivere,nec ani*
i
malemfenfibusimpetuqueutentem,fed divinam,8c quodanima eorum otie tar.quoniam Deum ibi efTe dicit pro anima 8c movere>tanquamanimamexCellentiorcm. Sedhis j4w^/?drationibus aftipulari penitusque adh^rere non
pofTumustquinpotiusanimamhumanamin komine iofpirato icafchabcre,8 taii fere motu movere putamus, quali PlanetJC ab ortu verfus occafum motunaturalidicuntur. Namqueutprimummobile,t6fteMf>'f.Tr//wf^.raptimSpi-
ritusdiviniflatufertaraborienteverfusoccidentem,8ctamenmotusftellarum
i^aturalis
proculdubio,mentiquafiprimomobiliconfundus,raptoquodammoturotat
molem humanamjita quidcm tit Microcofoius totus videaturtalitermoveri, k. circumduci atqueagitari hocmotu rapto,quaIiter totus Macrocofmus ad
motumprimimobilis circumrotatur;dum tamcn interim nihilominus inMadrocofmofphra:planetaria;,8cinMicrocofmoanimamcdia,qu eft denaturaftellarumifuomotuproprio movere dignofcuntur,licec propter violentiam
'^'"
contra'
i;o
contrarijE
T R A C
T.
I.
externo& divinitusinfufoconjundusjhominisrphxramintellcdualemmovetcontramotumrpha:. rx animahs,quxab anima mcdia ducitur;atque ita.Hcet anima quiefcere videatur.motutamenruopropriomoveturifedSpirituscummenteDominium habens,tumfuperanimam,tumfupercorpus,rapittotumhominemviventem
igitur feu Spiritus divinus internus,cum Ipiritu divino
advifionisdivinx contemplationemjipfamque animam unitfecum,ftatumqi humanum ad tempus reHnquere facit,& divinitati eam connedit.fecundum illumi'4!/'/-M"fermonem fupra allegatum Et muuberi^ wai:umvirum,tjuamf(ti' JHantes,ii.c. Videmusetiam,quodcandelaaccenfa,8c folaribusradiis expofita
:
&
nonappareat,dumtamenreveratalelumenefl,qualeeratantea,& inac^Vione
acvirtutefuanondiminuitur,fedpotiuscalor&aAusejusvirtuteSoliscxaItatur. Sicetiamresfefe habet cum anima infpirata. Nam fi fecundum ]amhlici fententiamanima humana cum mente omnino ab afkione vacaret,autetiam in corpore penitus quiefceret,neceflaria utique confequentia corpus illuddifcedente rurfus fpiritu ifto divinitus infufb,maneretinanimatum,auttotaliter adus primi proprietasefl:,uc etiamadionisvirtuie orbatum,quoniam lucis definat. Imo vero potius fequitur, veJfemperagat,veletiam,ubinonagit,cfre illuflratione agat, atque adco fplendoris prxfentia quod mAjoris adus promptius etiam quoniam vis unita folet efTe fortior. Proindc contra halcc j4;w^//Wraiioncs,neeefreeft,ut Propheta; infpirati adionon folumprocedat a DeofeuSpiritu divino,in eum extraordinarie infufo, fed utetiam ipfa aninia cum mente,quafi raptaSpiritusdivinipraEfentia,motu natura; incognito,cor-. poriquealieno non folito concitetur. Unde nuUa hujus motionis ratio ab anima&:fcnfupercipitur,anima;quepoteflatesfurfum eved;az,inferiorum obhvifcuntur,& fuperiora Dei myfleria.fcnfu intelleduali raptx,contemplantur. Pia ergo anima mentem ad f e allicit,mensqu e pium fuum vehiculum amplcAens.&Tjjlcndoredivino ilIudfovens,magnetica Ojx divinitatis virtute ra-
&
&
&
&
diosadfedivinos,divinoSpiriturefertiffiiTiosattrahit,uteorumpulchritudine,
&dotibus animam
tcrrenadeducat,juxtaillud3/rrf.Tr//fflf^.didum Pimand.io.
mnia habuerit virtutUfietatUj^ mandata,cert\ aut Deus aut mens cffcitur. Hic igitur diligcnterobfcrvaredebemus,qu6dmlraculofaProphetarumoperanonfiant ahqua virtute vel ftellarum vel illius portionisanimxhumanx,qu:abiisderivatur,utinecabipfocorpore,fedraera&liberaDeipoteftate. ki,fiquUfort^e(Uxm/,animammediampofiIecaufamefrcimmcdiatamhujufce vircutisfeumunerisdivini,/f^;//r<j/'//wargumentoinviolabili,remaliterfefehabere.Nam,
cxinde.eumhaberc bcncficium divinum,illuftratione fanda dcfuper influentcperquam&adionisDcividetur efTcparticeps. Namfi opera divina effent ab ani ma,fequeretur,animam efi!e natura & virtute propria compotem fapientix&divinicatisi&pcrconfequens,etiamomncmahamanimamhabereeandem divinitatis proprietatcm. Atqui omnis anima longe a tali virtute abefile dignofcitur. Nam, qua:pcrfcdavideturcflcanima , illa refpedu divinorum eft adhuc imperlcda. ^luarenonanimA^Qxe. ]amblici jam mihiuti liccit)ut prima motriXyfeddivinitaseHcaufapromovem ad divinaepera. Quod quidem nifi cfTet
fruftraneaforetreligiO;^uomiunabi<^ueDei cultu CQinpotes efTemus divino-
rum
vyi
mcdix
hrni inx poriio mcd Ja omnem fuam vim elTeotiam acceperit a luee inscllediJili-,quemadmodum medii cceli lux iuum dccus accepit aluce cxternacoeli cmpyreijqux&ipfafuamgloriamafplendidiflimounitatisfontemutuataeft.
&
C
^.omodo homines
<-virttite
V.
XI
Vlrtutementis divinitus infpiratie,vel fpiritus divini ab alto emiffi &: menti humanx uniti poffibile eft omnia omnino miracula, quic cor humanum
concipere,autimaginari ulla ratione poteft,perficere &: expcdire,quoniam omnes virtutes feu poteftates , qua: in miindo cju^que creaturis reperiuntur, in Spintu fan(fto comprehenduntur , &incomanent. Hinc igitur miraculofe iljje Vatum feu Propheurum operationes , quarum refpedu ilh \n
ScnpturisfsindiissippeUimurviriapertid^reteififiailis.Num.i.^.
Videns.
Etcommuniillic
Simihter,quod
viri
afflati
appellen-
tur Fidentes\.Chren.\i).ic).c^2..Chrcn.iz.\^.bCc.
X!t,regemqueJofaphat8ttotamJudxamadmonuit,utcontraeosafCenderent
dirigente,res geftas in
&
fplendore,oculoseorum confpexerunt,& medianteSpiritu caftiffimo politiffimo,etiam voces 5c fermones atque confilia hominum in remotisab iilislocisdegentium,nonfecus,acfiin propinquo cfTent.audiverunt 8c intellefic
xcrunt. Ea fane,qua: impoffibilia videri non pofTunt illis,qui feipfosredecognofcunt. Namquihominisinterni virtutem rite confiderabit,utpoteexanima media.tanquam fubjedo,8c ex mente, tanquam forma divina conftituti,
derencqueatjfedubique&inomniloGo
adeft,8c
tamen
eft
incomprehenfibi-
lis.quatenuseftdeefTentiaDei. HincergoAfifrr Trifineg.dicit,hominem hac Dei natt(raf'(ltum,inte&igentiajua CHnia complecIi,^u in terrafunt^d" qu* inmari
qitidc^,pr<ttereAfuprac(elum,atqueadeofipfiim erigere,tit ipfum queque honum intueatur.
(^f
iy2
/r.
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VII.
NamvidemusincommuniexperientiajquodfimentisnoftraeacicmconvertamusRomam.incontinentinobisjUtvelmaxime etiamquoadcxternum
maneam.us.otFerat fefe perfona^gc locus vel res ante^
illic
hominemin Anglia
coramnobisada,ua,utderubito,6cquafiiniduoculieamcontucamur,&.c.Atqueficetiaminlocis quibufqueremotiffimis,vidclicet in JudEa,&c. Imo vero fimplicem humanx mentis radium contemplatione leria ad ipfum Deum
crigimus. Quidergoperficietha:cadmirabiliseircntia,fiiilufl:returdivinoSpiritu,aquo,tanquamDeiradio,priixs promanavit. Sed profedVo corpus hnmanumtamlethale&prxftigiofumeftanimxfinehujusgratixdivinJE inHuxu,ut,
funt^ei
fir,
uttotushomononilluminatustaliSpiritu,rapiaturFallaciis. Imoveroquiiibet
objeda falfitur-.multo magfs igitur inttrior.qui carnis umbraculo circumquaque tegitur. Idque videtur Proclns confirmare hiice verbis:Maferia,inqmt ille, omma hahere wdetur, cnm mhtlreverapcJpcUat.
Hincfit,uthominescarnalesfintitadiffidentes ftc incrcduli,feaque prorlus negent,qux fenfui non funt fubjcl.a,dendentes philofophix.internam hominis
res.
duntaxatoccupatifpiritualiaprochimxi-is&:praiftigiishabcrefolet,corporalia
vero & fenfibijia pro infallibilibus,atque ita decipiuntur. Cujus certe rei rationem luculenter nobis declarat Sabrnon.Sap. 9. his vcrbis CogititioNCi mortilium ttmidx d^ incertteprevidentid noftrk. Corpm enim.,qHod coirumpitHr.,aggravat a:
dijjjcitix Afltm&mm, fenjitni multa cogitantem qu in terrafuntidf f << tf^ conjpeclujunt^invemmm cum lahore. ^ltiA auteminccUi JMnt,quisinveJligahit ? Senfum autem tmm quisfciet.nifi tu dcderii faptentiam rnifefii SpiritHmtuum fanSlum ah a[tijfimis,^c. Ex quibus patet,quod homo extef'-
nimamcrterrenahabitatiodeprimit
Undeex
di^
i.epijhJoh.percipimusaliUme/pflinmmundiiC^aiium/iliimDef^^quodii-
non debeat mundum auc cenebrofos ejus aclus percipere, quoniam mundusnoncognofcicDeifiliosaucejusaAus. At vero nunc rationemadducemus,cur infpirati virtute &: pra:feutia Spiritus divini,ejus-que conjunclione
lius >ti
&unionecummentehominisinternipofrinthominumnonprarfentiumvoces
8c fufurrationes fecretas eiicere
& percipere.
Spiritusfanclus difciplinx.licet
ubiqueperorbem univerfnm feexpaTidat,omnibusque rebus virtutem,mor tum,acl;ionem,(bnumque & ipfam vocem tribuatjnon tamen fuo auxilio omnibus adeft potenter,fed folii iis,quibus Deus eum ex clementia fua abundanterconccdit. Narriirinonnuliisilmpliciter adeft ad vita:funcl;.ionem,aliis duplici proportione nonnullis triplici,&c. Undc varia oriuntur Spintus il-
&
liusdonaaD/x/oP^iK^recitata. Hic,inquam,Spiritusfacro(anclusabundanter
4Dcoianonnullosinfpiratus,hominem,inquemefFunditur,vocesquftbibetanimalium pro placito audire intelligere facit,e6qu6d ipfeeftcaufaproduelionis fonorum vocaliilm Unde,ciLim fuper Apoftolos in forma ignis cecidif fet.ipfos redditin qualibetlinguaperitos:Narratque Phtlojfratfts ApoWonmm
&
Tyancumvirtutequadamdivinaaviumgarritum&loquelamfeuvocumifta-
rum
fignificationem intellexiire.
,
verfum gubernans
oc
Im6 ver6 hic Spiritus divinus,fpiritum uniper ejus membra univerfa expanfus, narrat homini in
,
qijohabitat,&:quallrefbnateieafdemvoces,&tonos,quiinlocis remotioribus audiuntur Nec quidem imponihilc hoc videbitur fapienti,cum ipfe Apojloltts
:
JPaulfu
^n
Pau/us,Je viTtutcidmsSpimus raptumfutj/e dicacw ctelum tertiumsubife mirabilta 'viMj/cy c!r 'verba ineffabilia audtvijfefatetur. Videmus etiam familian exemplo, quodflammaignisaccenfinodurno tcinpore longelatequevideaturiidqueia
conftanti&eveftigiofierinovimusfineuUamediirefifteniia.
cxperientia in percutiatur
,
Docemur ctiara
filo, in
iongum aeremprotenfojquod
ad
illius
fi
idum vibret.
chorda; muficje fortiter intente pars unica pcrcuin totam chordam rtfbnare fonosqueedercfaciet. Quidergoprxftarenon poterit lumen Iumioum,&fpi-
ritusfpirituumvivacitatefuadivina,taminmultipIicationeuniusvocisperinfinitumaerisfpatiumab uno ad alium,quam in vifione rei perremotamlocorum diffitorum diftantiam ? Hazc omnia pauciflimis verbis innuerevidetur Szpittis.Sapient. i.hujufmodi fermone Benignus eH Spiritm fapientia.c^ non lihe:
rabit maUdi^um a Ubiiifuis, cfuoniam renum Hlius teftii eft Detts, c^ cordis illiusfcrtitator eHverHs c^ lingusejus auditor^quoniam Spritas
Dominireplevit orbemterrarttm,
non
-ntiacopio.seconceditur.illi&vocis
Nitm 14.15 Balaam auditorfermenis Deifortis ,& nofcens notionem excelfi.vifionem O^nnipotentis videt txcidensjed rete5tm oculif^&cc. De aliis etiam miraculisexhujusSpiiitusilluminationedimanantibus,muitapafllminfacrofan<ftaScriptura legere &percipere licet;quxomniahoclocorecitarele(5lonj fupervacaneum torfitan txdiofumforet
&
videretur.
TR
A-
i;4
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VIII.
TRACTATUS
S E
PRIMI,
S
I.
C T
L
I
ON
E
VllJ.
De
C
*J)e
anmx
in corpore
humano.
,
^^-,? Uarnam fit portio hsc mundana animx humana: medium '^ '^ conftituens,/ Uhro hujusprimo aperte &:luculenterexplicavimusividelicet.quod in ic confiderata,fitqualifcintillalucisa1; nim^Emundiarphxraxqualitatisdefcendensiquarhmundianimam,radium mundanum)naturam rerum, a<ftum fecundum,quintam eirentiam,vitiEque animatorum originem appellavimus^cidqaidem^quatenusperfein fua natura,& abfqus mentis,autanimxfenfitivasadmixtioneconfideratur. At vero quatenus ti\ media portio perfe.tain mundiuniver/alis,quahumana: animx c6pofitione,eatenu>rtctea Merc.Trifmeg Pimand i2.definiture(revitamentisvacua,&:rccundumefi"eruum dividiturinmateriam^qu.-eefirpirituspuruSj&formam.qu.Teftlux ineoSpirilu,tanquamvchiculo,vGc^a,Sc in iilum,tanquamin proprium fuumpailivum, indefinenteragens. Undeformafculuxilla proprie.i Philofophiscaliduman'mati innatum dicitur,& Spintus hic arthereus humidum radicale vocatur. Hajc duoefientia!iterjundT:avitamconftituunt,&: proinde,authore Porphyrio,non moriuntur atque eorum fola virtuce pra^fentia quatuor elementa in compofitionetantajuftitialibrantur,&SpiritMshujusignei vinculis itaadinvicem concordipaceconnecluntur,&:ad,vitalesacfymphoniacas motionesordinantur,ut vitaanimalis &plant:E,im6 i.pfius mineralis compacliifimihincprocreetur. Vinculorumergo animar iftivis violatio totalis mortem &. dillolutioneminducit;partialisver6morbum&a;gritudinem;utpotequa:nihiIaliudeft, quamrelixatiovinculorumharmonixcoelcftis,& dillenfio unius elementieffr.Taisacrebellisadverfusfuosfociosnaturaeiinconvenicntesidequibuspoft1
'
'
&
&
ea
ifj
ea. Rationem ver6>curhec anima in corpus humanum voluntate divina in* fundatur, dupljcem cfTe demonftrarunt Sapientes. Priorem fcihcet refpedu mentis,qu:e elt animx portio luperior. Unde Merc. Trijmeg. Pimand. lo. ^lup^ niam terreafasx mentem adeo divinamfHfcipere,atque tantum numen fartihiliconfrmatumcorporefifiinereneqtiit,af[Hmffit mens ammam-^-velntiamiclum^quin etiam ani^
<]ueti^ncobc3uC!iTna.Pauloc^XifoPhilofephoanimAhxcnoninepthtemplumDef appellatur,utanteadidumeft. Viceverraipfam animam prolabore&officio ejus benedicto infinitis modis remuneratur mens, quatenus illa in hac fuum
fummumbonumhabet. Namanimah*ecmenteDeoquepIenafuitinhomine
niens.
ab origine,utteft:aturMifrrn/ TrifmegifM,cum facrisScripturis inhoc conveHinccvenit, ut , ficuti anima fecundtim feipfam eft caufa vit^ , fic
eciammenscumipfaconjunclajipfaqueeifirmiteradhxrensjfitcaufavit^pis,
fanc^lx.honeftaj&beatas^quxeftvitxJEternsinitium.Atqueindei^/frf.Tr/^f^. Pimand. lo u ci tur his verbis Anima humana,non omnisfedpia beata^ divina. Et ah:
fcitur.
Detts aut mens ef' Pr:Etereaanimapermentisprxfentiamacquiritfcientiamjperacquifitam fcientiam ipfi mentifeu intelledui fimilis evadit,ut teftatur Proclta de ani~ ma. Hinc eft fecundtim Merc. Trifmeg. quodanima menti unitadiciturftans^non cadens. kt<\ut]amblicus tthm peroptime animx corpori inclufa: impotentiam explicat his verbis,ubi fimul etiam infinitam illam utilitatem,ex mentis prx:
bi
fcntiaacluianimxobedientem.indicare&oftendere videtur. Animahumanainunafpcciecomprehenfaeft,& caduco corpore nimium obumbrata,ide6 nullumhabetaddivinumopuspotentiamefficacem. Si quandover6videmur talealiquid quodammodo pofTe/olum id agimus illuftratione divinadefuper
influentejperquam8caclionisdivina;videmurefrepariicipes:Atquealibihujus reiiterat6 mentionem facitin hxc verba .^^oniam,\nc\n\t'i\\t,anima,quperfefa videtur,addivina adhuc eft imperfeSia.
ipfa caufa
Non enim anima,fed divinitas eft operum divinorumjalioquin non efTet adhxc religionecefIaria,fed abfqueDeicultucompotes eflemus operum divinorum,fi hxcipfaanimxfierentpoteftate. Quibus,ut mihi quidem videtur,evidentiffime ciemonftravit,
mentem prim6 omnium requiri ad animcehumancBcompofitionem,& deinde ipfam animam mediam ab ea fuum fummumbonumacquircre:namaIiasfupervacaneaefTetoratio ad Dcum pro gratia Sc ilIuminatione,fi anima vitalis haberetillam proprietatem ex feipfa,atque fic etiam nuila inter hominem
&
brutumefTetdifFerentia. Deniqueremuneratioanima:quammaximaeftilla,
quamamenteaccipit,qu6dinmentisvirtuteconfiftitejus poftmortemrefurgendi potentia. Nam ut anima cum fuo fpiritu fuit in caufa,ut mens in corpus defcenderet,propter Spiritu^ ejus inclinationem ad res materialesjfic etiam
mens eft poteftas illa,cujus pennis vi vificis anima in fuam fcdem connaturalem
exaltatijr.Undemiferrimaeft iUa anima,qujc,mente negligens,corporali ani-
mx adhxrct jnam ^da talis animse & corporis difToIutione, mens fugit propriisaIisfurfum,8crelinquiteaminlutoterrenofeuhy|jEvoragineobfcuratam. Conftatergo,qualisfitmercesfeupremiumiIlud,quod anima media a. mente
divina accipit pro labore fuo,quo
natura fua inftar veftimenti feu munimentialicujus,medianteSpiritu,texit,& intadam a peffimocorporeconfcrvavit Reftatigiturjaminquirendum,quodnam beneficium,aut qualem gra-
cam
tiaminferioranima;portiofeuelementorumfilia,autanimafenfitivahuicanimx. medix fbleat rependere pro ejus in fe benevolentia,qua non mod6 cum Spiritu fuo defcendit,& vitam ac motum ei corporique cjus fecumattulit,
,
fecum
ijd
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VIII.
(ecumineamvexit&.introduxit. H^ecitaquclicetdifpofitioneeifitappofititiima,tant6 magis tamen ejus prasfcntia cxaltatur,quant6 magis valet animc niedia:portionemadfeallicere,&perconfequenstant6majori fuperbiainflatur,quant6eminentioremYiloriamobtinet ejus princeps(tenebrarum nempe)adverfus lucis divinx portionem,illic prxfentem &: pnncipis luminis imaginemprxfeferentem:Hincfit,utinfimaillaanima; humanx pcortio tentetprimo loco deliciis voluptatibus mundanis fpiritum intermcdium quo deincepspoiTittant^ melius&facilitisanimam ejus,follicitanteipfam hocSpiritu, decipere. Nonnetentavithac via ferpens Evam,fa:minam fcu patientem,ut poftea Adamum,virum feu agentem.circumveniret.in tantum quidem,ut etprivati Nimirum hacratione, iamilli amboinde fint Dei prxfentia orbati
&
&
humidaSpiritusnaturafeuEva,6cIuxcceliagens feu Adam,confentiendo anima;animalisfeufenfitivacconfilio6cadh2rendoei,perdiderunt mentisdivin^ damnum; quod nunquam reparari prxfentiam. Hmc eorum infortunium
&
autrefarciripotuifTet.nificopiofaillamentisfugientispriEfentia.quamamundi
mentis fecunda: infufione in qua Verbum Dei cft, accepimus. Salvatore Hinc asnigmatica noftra explicatio defcripta; voluptatis Paradifi apcrtaeft, quam Tra.bxtti nofiro Theologico-phitofophico de Fita,Morte df Refnrrecitone expo,
&
fuimus. NamqueAdamianimapercopiofammentispra:fentiamadfolafupe-
rioracontemplandapropendebatiUbi autem
illa
blanditiis animiefenfitiva:,
ac malignis Diaboli infligationibus adhjerere pra:eligebat,ibi avolabat mentis portio, &: quafi in locum ejus.mors fuccedebati arque fic itidem quoque denuo,iterata mentis copiofa i;i hxc inferiora infufionc, in qua Verbumeft,hominis interni regeneratio,8c tam interni,quam exccrni refuircdio fcquitur. Sed jam Philofophorum authoritatem producemus,loquentiumde blanditiis 8c illecebris animxfenfitiv feu idoli,&.de incommodo quoque ejus lethaliacinfelicitateinefFabili verba facientium. Merc.Trifmeg.(iidi,qubdamfalfis
&
Et
ma
impia
hi-.animamproptereju^skmemedisjunclionemTJOcatnonfantemfidcadentem-iSic etiam in fuo Pimand. \o. zffent^quod antma mentis pr&fentia defttuta,nec agcre qtiic-
nullo
modo
dijferre.
Hujufmodi igitur
eft carnalis
nimxftipendium,quodvitalifeumedi,Eredditprodefcenfuejusecoeli',jhujufmodiejusreceptioihichofpitalitatiscarnalisfiniSihjBejusdivitia:;quarumcfFe-
dus nihil funt aliud,quam fraudes,mendacia,pra2ftigia:,illufiones 6c nihil certitudinisicixm omnis veritas folummod6 a mentis radiis & virtute dimanet,ac
nuUatenus aliunde proveniat. Et certc infclicifTima fuit hxcanimxfors^qua, in hujufmodi obfcuram hylx abyfTum defcendendo.tanquam in diverforium carcerem obfcurum,ac a fua dignitate prorfus alienum, 8c quidem contra voluntatem fuam,commigravit. Id quod ctiam fa.tc\:ur]amhlictts hifce verbis: Anima,qn deorfum labitur,occurrit,trahcnsfecumfigna vinculorum atque pcenarum^ materiiiiiimqtie Spirituiim compofitione fe gravatam oftendit ,tnrbationibusque materi.difimilihnsoccupati,m. Quam quidem Jiiw^//Wopinionem confirmare vide-
&
fapiens..S'<i^ 9.I0C0 fupra allegato: Cor^^,inquit \\\t,quod corrumpitur,aggra^ vtt animam cr terrena hahitatio premit fenfum feu animum mttltacogitantem,&vix foffumttsdifiernereea qtiAantenosfiunt. Huicetiam,meo quidem judicio confo-
tur
opinio,qux vult,qu6d non fit naturale animiscumcorporibus vitam degere,&: in generatione verfari,fed econtra feparari,&: qu6d immaterialis c mcorporea YiCa potius ilt animis conrentaQeajajuatque,qu6d
na.t9iPlatonisii.rrocli
quando
157
quandoingeneratione verfantur,fimiles finthominibus peftilentemhabitantibu5 regionem,8c qu6d,cam extra generationem vivunt, fimiles fint prata colentibus. Ha:cergo eftratio,propter qUam Pr^f/f inlibro fuo deanim.formasomnesincorporeagrotAre affirmavit. Atque eadem de caufaquoqueP^r/'/'^r;f dixit,animam,qux in fe lemper vigilantiffima eft in corpore dormire. Hinc et\:imd\\\tSyneJiM,qn6d pars anim mundanttguvi nexufortitajit formajlsjun^a^
a parentibas tenebrofam hauferit oblivionem,coecii follicitudinibuiterramadmiratain-
cum inclufa animaafdubium, quin ejus defcenfus in corporeum hominis tabernaculumfitcontraejusnaturaminonfecusquamignis difpofitio,qui femper fua
proprietate fuperiora petit,cogitur
nonnunquam violentiadeorfumtendere.
Undeergoeftinnaturaiisiftainterhascduo extrema eonjundio ? Certe a voJunfate divma.ut tam infcriora.quam fuperiora ditaret benedidionibus fuis vivisi5c pr^cipue,/ homo,adDei imaginer^tfaBtts.tam inferiora,quamfuperiora in-
NamanimammediammificConditoruniverfalis in hominem rationedupiici: Primo videlicet,quoniam ut Merc. Trifhteg.ytrhis ntzt, neque terrei, fcex mentem adeo divinam /ifcipere,neque tantum numen partiabili conJirmatWm cor^ porefujlinerepotuit. Affumpfit ergo mens animam velut amiSiumsquia etiamamma,exijiens divina^vehiculojpiritta utitur, Spiritm autem animaltotumpercurrit. Secuntue:etur.
damporr6rationeniadducit3/frr.T>//wfg./'/>4<^.3. Anima,\xic\mx.'\\\e,humanA
velata eU carnis umbraculo,adcaeleJlium Deorum difcurfum fufcipiendum,adopera Dei (^
natur&progrefm.ad bonorumfgna,adpoteJlatis divin& cognitionem : portio quadam tnhutaest adbonorum malorumque judicium,ac varium bonorum artijiciuminvenien'-
V?,&:e.Exquibusmanifeftueft,quodanimainfuanaturabonafit&utiHfnma adhomiiiisconftitutionem. Imo ver6 eftmcdia illa naturainanim^human compofitione,rinequaduoejusextremaadinvicem junginequeunt. Sedpec prasftigiofas partis fenfitivxilcarnis ad voluptates mundanas proclivitatem lecebrasdecipiturjatqueitapernimiamcoirporisopaciobumbrationemtenebrofam,a parentibus disjund:a,haunt veritatis oblivionefn,orbataque oculis,
&
necelfario requiritur
dr boni vifioneprivatur. Oblivio aute ipja improbitas f/"/,&, Unde ad ejus falutem illuftrationis divina: afliftentia,cum fine ea nihil boni aut fand:i inhac vita producere queat. Beatus ergo,cujusanima menti di vinx firme adhxret. Beata anima,qux voracem hylas vitans latratum e terra emergens,faltu levi, mentis alis proveda,veftigia ad Deum dirigic. B eatus S piritus,qui poft corporis fatum difi!6Iutionem,poft labores duros,a-
&
&
cerbasquecurasterrenas.mentisviasingrefTuSjcacumen&altitudinemfclicitatis videt
cum anima,cerque
talis fe-
beatus,quimentifideHffimusconftansqueperduratad finem,namque
licitatispoculumprxUbabitj&deaeterno immortafitatis fru6tu guftabit. Ne refpiciasigitur,6animamea,priftigiofa carnis &mundi blandimenta,la:tate, /ecundiim propriam tuam difpofitionem,ad fuperiora erigasjfis igne communi cobilior, cujus eft femper verfus fuperiora tendere,ac inferiora contemnere &naturaliinftin(fl:uaverfari. cum fis decorata pulchra fadaimagine
& Nam & fimilitudine Dei, fponfata Spiritui per fidem, empta & redempta fanguine Chrifti,adj uta ab Angelis,comes beatitudinisjh^res falvationis & particeps rationis,quid habes tu ad agendum cum carne,cum fenfu
At ve-
Ap,
158
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VIII.
P.
11.
ferantur.
Noseciamquodammodohocidemprobaremus^niiimentem ipfum VerbiDeiradiumputaremus. ]>izmtt(k&Divo]ohanne,cap.i.iniff9Ferbovitaeerat,driU*vitaeratluxhominumy^c. Unde ciim Jehova protuliflet verbu iftud: fw?/tfOT<>,8ic.tranfiitlutum,manibus Deiprajparatuminanimal vivcnsjSc virtutefpiraculi,cum Verboaboreejusegreffi,producla: fuerunt
omncs
vircutes
cumfcriberenonerubefcentes,comminifcuntur,ipfumlmmediatco5fuumlutofefacieiAdamiapplicuiflc-.fiquidemosatquemembraDeiubiqueproplacitocjusdivino reperiuntur ;im6 ver6 ubique adfunt,6c tamen nufquam circumfcribuntur. Nam ipfcDeus oculisintelled:alibus,ubique vidctur per univerfum expanfus, omnia fua prjefcntia implens, ita ut fecundiim facrarum
Scr\Tpmx3immdocinuz,terrafitfcabellttmpedumejtts,atquecaflumfitei,quafifeliumdf
shroniis.
Unde,quicquidipfcloquiturincoelis,illudeveftigio&in idu quafioculiinterraimmediat^completur. Dixitergoincoelo fedcnsrFMf/^-rra.d^MytuteVerbifirmatafmtterra,^ id quidem in continenti. Dixit etiam:f/d//;ff/w^,locutusitaecoe!is(anAis:&;di5fubit6atqucininftantifa(flumeft,quodpra:cepitj nam Vcrbi imprcflxo fpiraculum vitx per cjus nares infudit &.c. Ut .lutem
,
mundus dicitur imago Dei atque triplcx rcgionum ejus diftincflio triplici perfonarum Trinitatis proprietati rcfertur unde & primum in crcationc locum habueruntjficut in TraEiatu noflro Microcofmico didum eftjfic ctiamhomo,qui
j
accepic.
biatqueSp!ritusCreatoris5&perconfequcnsparticcpsefteflcntia:divina:,noa
minus,quamipfemundusparticepscft,SpiritusDomini,quifercbaturfuperaquis:Acccpit etiam portioncma vifibiliJchovxCreatorisfb!iofeuthrono,videlicet a coelo quippe a quo animam fuam vivificam eft adeptus Ab elcmentisetiam,in quorum regione fcabcllum pedum Jchovie ponitur,acccpit puritatcm formalem,ex qua ejus idolum feu pars fcnfitiva fit atque tandem a terra feuccntrototiusmacninxvcndicavitfibilutofumfcuexternum&opacumfui
: :
:
non
aliterinfpiravitinMicro-
cofmum fpiraculum Vitafexto crcationis die,quo ipfe conditus fuit,quaraia Macrocofmum die primo, Conftat igitur,qu6d Verbum a Deo loqunte ad
hominisdivinianimaIiscreationcm,quafiverusfuperfubftantialisradiu.seinif-
fum &
Spiritus intcileelualis
IN CORP.
i;?
expanfumjpro vehiculo fecum rapuerit ejus portionem,& quod deinceps inmedio coeio ab ejusluce&.Spiricureceptum,6ccumillisulteriusinaeftualis
remregionis elsmentaris profiIiens,ad portremum in Adami naresmtraverity atque ita ad centrum ufque penetrans cujuflibet mundanx regionis portionem,prolevicatevelgravitateejus,incorporis humaniregionesmtroduxerit,
,
eamque in illo mirum in modum difpofuerit. Atque fan^ experimento infra ,defcriptoedocemur,quodnecelTefitjUtmenscum(uovehiculofupremamMicrocofmiregionempolIideat,cum ejus inMacrocofmolocusfitccelumempyreumi&utitidemquoqueparsformaliSjVidelicetanimamediacumSpiritujBthereo,media hominis regione fruatur,videlicet thorace,ad exemplum illud, quo Sol cum fuoSpiritu mediam mundi regionem fibi vendicatjatque demum, utparsfcnlitivajigneazfphxrx contigua,infimum Microcofmi ventrem occupct,uti elementa polTident locum mundi inferiorem. Experimentum autem jilud eft cale. Impleatur aqua pars vitri quarta,cui artificialiter fuperinfundc vinumrubrum,ita utfuperinnatetaqux,utifieripoteftmediantecruflapanis,
'aiqueitacapiatvinumifl:udfecundamvitriquartam,deindeluavitereiarte offundeoptimumSpiritumvini,utitidemillefuperinnatetvinopriori,&;imple3t ea ratione tertiam vitri quartam.quo fado accendatur Spiritus ifle,ut ardeat: Icahocexperimentodemonftrabitur,quahterasthereanaturanatetfuperaere
fcuelcmentari,utivinumfuperaqua,atquetumpoftea,quarationenaturaempyreafuperinnatetxthereje&SpiritusdeniqueigneusempyreaCjUtinderaonibatione fequenti.
naturae in
homine fe ha-
empyreus
in cerebelIo,Spiritus igneus
& intelledua-r
feu
mens
in
cerebriapicejuxtapiammatrem,ubiSpiritusxthereus inmini-
maquantitate reperitur,utin cono pyramidis materialis didum eft. Vinurh iri fuanatura Spiritui luci a^therex refertur,quod natat fuper aqua feu aere mudano. Atquehocvinum aptiffime Spiritui arterialipoteftcpmpararijcujuste-
&
nuior
i6o
T R A C
T.
I.
E C
T.
I.
B.
VIII.
nuior pars eft Spiritus vini,regionem empyream conftituensjcraffior vero pars aqua: feu fphxrx humiditatis in ccelo cft phlegma fcu aquca fubftaotia.agri infimoxquiparata. Exquibusevicientifilmcapparet,qu6dcoEli xthcrei Spiri-
&
tusparticipctdenaturacoelituminferions.tumfuperioristaminmundoquam
iohomine. Atquehxceft ratio illainfallibihs.qua cxacbedocemur.quodcoeli cmpyreinaturafititacontiguitateacquaficoncinuitateconjundacumnatura ccEli xtherei.refpedu Spiritus,ut aer cum aquai& quod taH nexu a:ther acri conncctatur,quali aqua terr^jatque iterum Spiritus empyreus ad mcntis radios fe habet,u t aer ad ignem.atque mens ad Spiritum,u t ignis ad aercm,vel stheradignem. Hincigfturluculenterconftat,qualis fit partiumhomioeminteriorem conftituentium pofitio in ejus externo videlicct.quod mens cum rationeincapite,tanquamincoeloempyreofeufedefuanaturalicommoretur,8c quidem etiam vcndicantibusfibi ilhclocum fuperiorem radiis mcntis.Dcmde,
:
mum pro
fu.i
tonoutitur. Spiritusrationalis
adum datfenfibus,vire!>fuasinvifibilesperor.
cum ratione & judicio
Anima virtutis cum fuo
&
olfacere poffimus.
medietatem Microcofmi, nonaliterquamSolccelivifibiliscentrum pofildns, per arterias furfum & deorfum radios vitse univcrfalitcr per hominemexternumtranfmittit,utcorumvirtutevivercatquemoverepoflit.Anima
Spiritu
animalisfcuidolum,aut virtus aerea,exclemcntoru formisconflata,8c virtute fuam,partimabelemcntisaccipiens,partimfuperiorumofficiafibiufurpans,in hepatagit8coperatur,utchyliaIimentum in fanguinem adufum fuumtranf^ mutet,quemfurfumetiam&: deorfum per venas in univerfam fuam machina corporcamadpartescompofitioniseiementarisinfuoftatuintegroconfervandaseffiindit Scdifpergit. Contiguaergoeftmcnsrationijquare omnes operationcs gubernat. Contiguus Spiritus rationalis Spirituia:therco:8cproinde per radios utriufquenatura:agunt:namarterijecommunicantcumnervis8cncrvi cumarteriis:acprajtercactiamarteriarumramufculuscercbrumobtegcns,rcte ibi admirabile conftituit:rami vero nervorum admirabiles funt,8c mentis
veram(edemarguunt. NamutDeusin ccehaltitudinefcdens.eft omnium rerum radix 8c unius deorfiim folummodo in mundum radios fui adlus infundens,rationemque8cvitamacfenfumcreaturistribuensi Sicetiamipfamens iu culmine Microcofini pofita , eft radix omnium ncrvorum, quorum rami deorfum folummodo decurrunt,ut inferiora rationis 8c fenfus moderatione reficiant. Etenim Deus in Macrocofino 8c radius efTentiac ejusinMicrocofmo nonemittens furfum ab ciTentiafua radios,tanquam ab eorum radice,arguit, quod nihil fit rerum,quas creavit Conditor fupra ipfius exiftentiam,non magis,quimnumeruspotcft ultra unitatem retrogrcdi. Inferiores ergo Spiritus umt quafifubditi fuperiorum,quorum omnium Rexatqj Imperator eft mcnsj Cui fi anima in mcdio regnans fuerit obediens 8c fidelis, fchciffima crit ha:c
Refpubhca,finrebcllis,infcliciffima,8canimaifVaprofuainobedientialuetpa:nas. Hincfit.utmentisradiiperSpiritumintelle^lualcmtcrribilesfintanima:
vero 8c amabiles obedienti. Nam rebelli anima:curas,triftitiam,timorem,diffidentiam,defperationem,iracundiam,rabiem,odium,gulam, ebrietatem 8c hujufinodi alia afi^erre folent; dum e convcrib obedicnti gaudium,lietitiam,audaciaminvcriiate,fidem,fpem,patientiam,manfuetudinem,araorem ipiritualem, temperantiam, 8c d genus alia inducere animadrebcllijgratiofi
i
ut
^dijf.fympom. Et Avkem.frimti primi do^.G. Et Cakn.z.dijfer.ref^irnt. cap.K^.CrG.&Jecttndodemotumnfcul.cap.C. Similiter defymptomatum dtff.cap.y e^de
Avicenn.fecundaprimi do6t.i.fimm.z
c.i.z 3.4.
EtConciliator^i.
Et J'
'viccnn.deMed.cord.cap.j.zcm\i\t\3\n
&
voluntariamrllla
undeaguntfenfusjUt Vifus.Auditus Odoratus,Guftus,Tad:us:quasmotioaduofa dicitur & princeps, imaginationem, ratiocinationem memorationemcomprehendens. InvoluntariamauteminVitalemdiviferunt&Naturalem. Hicobiterobfervandumerit.quodregio fuperior,propter mentis rationis prxfentiam imperet.atque inftar Deiprolibitu,hoc eft,voluntarieagat. At vero acT:ionem regionis vitalis uti naturalis,quam animalem idolum iiipranuncupavimus,invoiuntariameirepercipimus,8c quafi a poteftate fuperiffln vclnumineexceifiorigubernatam. Exdidis igitur autoribus colligimus, quodaclioinvolitatariavitalis coniiftat,vel in cordisdiIatationetantum,unde
&
&
&
&
ne&contraclionefimuljundepulfusmotio,in{yftole8cdyaftoleconfiftcns;vel contradione tantumjundetriftitia,defperatio,metus,odium,invidia, viri Chriftiani,refpiciatis,obira,furor,pudor,8chujufmodiaIiaprocedunt. fecrcquam propinque hi Medici, Ethnici i<. Philofophi ad veritatis umbram
appropinquaverint Quidenim melius ?<. redius per ea depingere potuifTent, quamillamnoftramdecreatione opinionemSc intentionem? Naminprimis adionem vitalem,in media hominis regione fium atqueradicatam,8cfimiliter quoque naturalem,in ventre infimo collocatam, involuntarias cfle perci"piemusjhoceftjexordinationeSidifpofitionepoteftatis fuperiorisdependere: Deindeinregionemedia,utpotein cujus corde feu medietate vita confiftit,aperte videmus adtiones trium mundi regionum jquatenus in cordis dilatationo
!
acproindedenotantanimxobedientiam,&:cjuscummentefbci6tatem,communicationem,amicitiamScfidelitatem.Quantumenimgaudium8cletitiam, qualem fidem 8c confidentiam,8c quam ineffabilem amorem,mifericordiam &humanitatem Deus fanctis atque bonis animabus infundat,copiose declarritScriptuiefacra',M<'rf.Tr(/^f'^.afrertionemmultipliciterconfirmantes.Hinc
lubeusilla¶taacprompta propugnaculi vitx dilatatio,ut benedicTiioncs a Deo Sc mente ejus immifTasjCum gaudio excipiatrNon enim timet Dei aeliones.quasfemperfibifalutares deprehendit,fed eas avide,tanquam fumma fuabona,appetit8c appetendo accipit. Nam experientia docemur,nihil perturbationisautmalianimxpofleaccidere.ubiprxdidaDeiScmentisdonarepenuntur. Talis ergo erat aclio Adami,in Paradifo adhuc viventis i Etenim
donis 8c beneficiis mentisimpletumeratcorejus,femperqueada<5i-ionesdivinas 8c fuperidres fufcipiendas apertum atque dilatatum Unde 8c oftia feuportinfupremacordispartereperiuntur,fignificantes,qu6dcordefiipervitBbe:
neficiumScgaudiumexpe^tet
AtquiAdampoftfiiaminobedientiamabhac
Nam
voluptateexquifitaexclufusfuitjnimirumgaudiisfupremicoeli,quatenuscum Gognitionemali communicavit,privatus fuit; Undejamfummamfuamyoluptatem habetacoelomedio,utpote cujus natura eft,de utroqueextremoparticipare,videlicet de bonitate regionis fumma:,8c de malitia regionis infima;. quatenus ejus natura componitur ex difpofitione proprietate utriuf^ que extremi videlicet ex luce formali 8c fpiritu maceriali, eatenus fit, ut cor
&
ifl-'';?
tSZ
T R A C
m
T.
1.
E C T.
,
I.
B.
VIII.
dilatationej&partimcontradioheiUndepulfus o*
,
cujasmotione materiacontrahit formaautem dilatat hmcfy^ ritur, Atque per hujus adionem involuntariam anima cum fuo diaftole. ftole Spiniu , partim donis a Spiritu empyreo &c mente defuper infufis partim liautem mali^nis tenebrarum vaponbus , furfum alis perturbationum triHinc vitx humanrEinxqualitas,mod6 la:ca,mod6 tij^ii veclis alricitur. modo fpe afFed:a mdd6 defperatione afflicta jam amore capta , jam ftis
&
&
-,
invidia infecla , nunc mifcricors , nunc crudeHtati Sc rabiei immerfa , nunc manfueta 6c fubito aCquafi in inflanti perturbata. Nonne etiam percipi^ mus eafdem coeli medii proprietates, eofdemque efFedUs nobisabalto, fa-
tah
Sc
Martiales plerumque triftesj fluentias ut pluf imum bonaS,Saturninas vero fxpiffimc per experientiam Af^rolo* effejquam feroces atque infauftas nobis
&
gicamedocemur.
llla
denique ad;ioinvolunuriavitalis,quxconfjfl:itincor-
infelix animx mediam M^iocoimi regiodis contradione>miferabilis eft tumafelicitateregionis hancipfamanimailla.jam per nemincolenti.
&
Nam
fupremx ad flatUm mediocrem delapfajulterius adhuc dejicitur ad intimam infortuniiabyirum,quippe qux omnem fpem 6c folatium a fuprema regione Namquoniamanimam accipiens , in tenebrarum voragine fubmergitur. ienfitivammagisrefpicit,quamanimam rationalem & mentem,ide6 amente
&rationeperfec1adefentur:undecuris,dubiis,triftitia,defperatione,metU, odio iracundia , pudore 5c dolore opprimitur , nihilque pr.xterquam hyis tenebrofa: latratrUm horrendum invenit, omniaque ei tremenda videntur,
,
NontamenhorribiUaifta
percipit,nifi
videns
>
fequafi ia-
queismateriahbQscaptamefre>itautcxtricarefeabilhsfinementisdivina:peQnis &.auxilio non poftit. Ita enim animad vertit tandem,fe per inobedientiam fuamneglexifTementem. Hincdolor,hinclachrym2Eihincapud eamfufpicio &,timoraffiduus,ne propugnaculum fuumbreviinvadatiirScdeftruaturj hinc omni ratione carentes pafliofreqlientes ejus contra6tiones,atque afTidu^ nesacperturbationes. SedcIamabuntnonnullirationedeftituti,quomod6fit poflibile,uthocfiat5 Etciamomniaiftafintinnatura.dicentioftendasnobisrationem hujus rei natUralem,qu6 melius hxc ita fe habere intelligamus ,& ne
&
hafcetuasrationesprorfusi-ejiciamus. Quibusetiamincredulisrefpondemus,
qu6d,ficutiSolmUndi,incoelicentropofitusradiosfuosmedianteSpiritu tam furfumquamdeorfum ejaculatur,adeoqUe etiam radii ejus defuper profilientesgratiadivinafuntrefertifnmi,quibusvitamininferiorainfundit,&ver6etiamnonfierethocipfum,nifimagneticaqua:damvisefretin fole,a crcatione ei indita,adtaliapraEftanda,ficetiamresfefe habeat in illa anima: mundi medic
portione(queexfoleeft)inhoministhoracefeumedioventrefita:Namfiavideafuperiorimentebeneficiaexpeclet,^ pietatis magnete fibi bonum ab ea attrahat fine negotio , ejus dona ad inferiora ventrisinfimi defacilim^ liuenti atque dum rami ejus arteriales furfum tendentes Spiritu lucis exuberabunt quoniamanimainaturafurfum verfusfupremamregionemcum naturaignisfpedat, atque motu fuo fuperiora per appetitum quendam divinum captat i AtqUe tiim inferiores ejus rami > aut fceculenta feucraffiori Spiritus vitalis latice replebuntur aut magis vacui manebunt, cCim prasftantioi: eorum pars , gaudens mentis yifione furfum jam
,
&
afpiret.
DE MICR. ANIM.
iCpket.
MfiD. ACT. IN
CORP.
iC^
Atquetuncanimajfiinhacadionefuaconftansfueritjbeatitudinem
Anima bo-
DeHsatitmem ejjicitur. Unde etiam ille talem animam alibi vocavit animamjiantem, non cadentem. Wxc crgo eft anima ilia quam donis fupra di(5tis,quibus pfopugnaculum ejus feu cor dilatatur,gaudere diximus. At vero vice verfa, fi contra divina: naturae purior Spiritus illius latex,per inconftitutionem,hujus animje vitalis radii fcriorem arteriarum ramum dckendendo , blanditiis Spiritus feu animse inferionsventrisaufcultavermt,tuncibiretinebuntur,carnisqueilIecebris vene
&
ramo arteriali,ratione
gravi-
fitus fui cum malo regione inferiori confpirantes,loco verx quint^ eflentia^furfumelevabuntunquos mentis radii propter ipforum impuritatem
&
&
fugiunc:
Atque hac
via radii
anim
animx
chaos
tendentesjjamfurfumelevati eclipfin producuntinterfolemmentis,&lunam in ventrem inferiorem delaplx-- Hoc eft, ergo Microcofmi interioris
,
cujus
pofiu-
mus
iJlx
difpoficiononnififolailluminatione divina(cujus
Hinc
,
quas fupra
commemoravimus
vide-
iicet triftitia
Dtquo MercttriffsTriJmegifitfsloqui'
,
impia in natura propria remaneat , ac , quhd anima feipjam nimittm cruciet: Et alibi Anima in corpm humanttm delapfa fiquidem maU ferfeveraverit , non gujiabit immortalitatis quicquam necque bono etiam jruetur. Hinc igiiur oriuntur omnes terribiles melancholia: efFedus,a quibus ratio eftalienajhincmania, Lyeanthropia, infania, incubus, fomnia pavorem excitantia , apparitiones vanje id genus infinita , qua: omnia per unionem mentis cum anima in tenebras depelhintur , penitusque evanefcunt , &. nihil aliud efle deprehenduntur , quam prxfiigix iilufiones Diaboli fub nebulis triftiti tenebrarum velamine ttOi-x. quibus miferrima anima fubmerfa cruciatur , ut de Dei mentis benignitate defperet. Habemus ergohic in Microcofmo omnes Macrocofmi regiones feu ventres. Atque ut in regione infima aer ubique fere expanfus eft , aqua caloris operationefubtiliaturac vertitur inaerem , atque ex aere fubtili eliciturignis , fic etiam videmus quod in infimo hominis ventre chylus ventriculi quem mari Macrocofmi comparavimus , virture hepatis operantis fiat fanguis 5c
tur Pimand.io.
quando
dicit
&
,
&
&
&
aerem convertatur videlicet in maffam fanguineam , occultam naturam cxterorum elementorum in fe habentem cujus fubtile itu ignea natura in ciftam feUis detruditun pars vero ferofior deorfum efFunditur, tanquam in locum infimumfontium, feu abyfTum terraj, atque itidem quoque
in
, 3
portiocraffiorpartiilH,
Similiter
videmus , radice,inquaprxparanturcibum
ciant
,
videlicet
xthxream naturam
bulo aluntur reficiuntur , nutriunt vincula illa membrorum corporis, quibus elementa concordi pace connecluntur , ne ob eorum defedum clementa , libertatem nada, ad invicem difcordent, atque ita vitx concordia difcordiis interrumpatur unde aut morbi periculofi , aut mors integra totius refolutio fequeretur. rationalis fubtiliflimum alimenSpiritus etiam tum&quafipabulumfibifimileaccipitabaere attradottimper osficnare*,
\
&
&
&
tum
i(J4
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
VIII.
tumetiamfubtilicorporKinfpirationepertenuescapitismeatus. Mensautem perpetuc)immobilis& conftans in fua natura manet,ut eflentiailla fuperfubflantial!s,aquaderivataeft. Hincigitur patet,quDd facultas naturalis coeli infimi agat ad nutritionem partium hominis fibi fimilium videlicet elementarium&corporaliam:Undeconftat,qu6dpartesfolida;ab ea nutriantur,&:iQ eodemftatu,fanguinisappofitione,unione 6c aflimilatione alantur &: confer,
ventur. Exhujusetiamlaticisfubeiundiscorfibi illud arthereum,qu6deidebetur,ad fuum paiatiumper diapedefin attrahit. Similiter facuitas Yitalis,me-
diamregioncmgubernans,caliduminnatumcumhumidoradicaIinutrirecognofcituriqunrum incremento vitales Spiritus uberius per univerfum corpus difpenfantur,atque vinculaelementorum inviolata conlijrvantur. Facultate* denique animales, proprio quodam nutrimento fortificatx, (enfum reddunc integrum,imaginationem promptam,memoriam feiicem & mufculorum motum ac aclum^mediantibus organis nervorum eflicaciorem. Mens autem in regione fupcnon femperad patriam aciem fuam dirigit,6cperpetu6infupercocleft!ummeditationibusverfatur,hominemqueadlublimiacontemplanda allrcit,a.tque ad Dei cognitionem,cultum, reverentiam ic amorem,illumtotumrapitilianimafeeiobedientemprxbeat.
Spiritus has mentis ideas
harmonia quadam inhgni in animam bene difpofitam per pnmae regionis cribrum feu diaphragma ad fecundam infundit; animaquehis rationis influentiis infpirata,gaudet vehementer,&,quafi rapta fuperiorum contemplatione.non refpicitinferiora,nifi quaii offciUm ejus
exigit,
utvitxac^lionesineainfundat.AnimanaturalisfeuinfimahominisiBternipars, rnundiconcupifcentiispiena,tentatprim6Spiritusethereiappetitumbianditiiscarnalibus,quoniam ipfe eft de materias elementaris natura.atqueisdeinceps.idoli iliecebris deceptusjfallit ulterius ipfam animam,eam(^i fecum ad inferiora trahit,atqueitaambomiferrimedecipiuntur.
Nonneenim hocidem
fenfitivx funt
Evx
6c
Adamo contigit?
lilecebrx
amor
corporis&:mundanorumconcupifccntixacvoluptates,quxabhepateoriunturj VindicT:x,iracundias,ambitionis,contentionis
toilitciftafellisjGulis&ebnetatisftimuiisirritaturventriculusjinvidix difpo-
& foiiicitudinc plcnam affert iien,animamque ad fuumdiverforiummeiancholicum invitat^camis & coitus voluptateanimam
fitionem.atque vitam curis
trahuntmembra virilia,8cc. Hisergo,fimediaanimaconfentiatur,&miheatrum harum iniquitatum (liIabatur,Spiritus quoque ratio coada mend jxque faclaific a ventate mentis aberrans,rationibus rerum falfis pro veriiUtitur,ac resprxftigiofas&failacesfingiteflevcras,atque ita anima ob ejus rebeliioncm mifere
decipitur.
p.
i^f
C
^omodo
T.
ni
E anim^Eimmortalitatein TraBatu noftr0deMicroco(molib./\.,cap.ultimo,'vtt-' bafecimus. Hic vero de ejus mortalitate, cum ejus immortalitatis rationeagerenobispropofuimus. Animaquidemreveranunquammoridicitur> quatenus eft imago & fimilitudo Creatorisjimo quidemeft ipfa Creatorisradii fcintillaj Undeimpoffibileeft, utmortis terminoclaudaturj quippequ^ quatenus eft Dei actus vitam,Sc efte luum nunquam amittere poteft. Cxterum
,
recundumquandamruammobilitatem,quapoteftvelmeliorveldeteriorfieri, morcaJisxftimandaeft) Mortienim tum fubjici exiftimatur,cam bene vivere perdit;quamvistuncetiamimmortalisdicatur,quatenusmirer^vivereamitte^ renon poteft. Unde.fi animx animali cohaereat &, carni,mundoque fiibjiciatur.moridiciturjhoceft.defelicitateinmiferiam detrudi.
At ver6,fi conftanti
contempiationeemtiaffigitur,vivere&immortalitatisnomeacquirere,8cfcliciter obtinere putatur. Simili eiiam modo, refpeclu incorporei Dei, corporeaeft.cumnihilinvifibile&incorporeumnaturacredendumfit prieterfblum Deum,ideft,Patrem,Filium&, Spiritum (and:um,qui ex eo incorporeus&indicitur,quod infinitus 8c minime circumfcriptus eft,fimplex,fibi &omnibusmodisfufficiensinfeipfo,8c,cumubiquefit,infeipfbinvifibilis&incorvifibilis
poreusefi^dignofcitur-.Omnis vero rationalis creatura corporea eft,hoc eft^ exSpiritu,tanquammateriaScluce,tanqUamforma,conflata.Sicangelos8comnesvirtutescorporalesefl^edicimus,licetnonfubfiftantcarne:EKeointelIeduiles naturas corporeas efTe affirmamus,quod loco circumfcribunturjficuti etiam animahumana,quxcarneclauditur,adeoqueetiamexindeinloco8clocalis tilejdici poteft In loco fcilicet,quoniamhic8c alibi prxfens eftilocalis ve:
r6,quia,quodaIicuipr^fenseft,totum alibinon
eft.
Non tamenhabetanima
corporalemdimenfionem,neccorporalemcircumfcriptionem,quoniamcordicur,ipiametlocaliidicitur5
,
p iralisquantitatisexperseftiSedquiaperpriEfentiam&operationemconcluVeruntamennon ficut corpus,cui,fecundtim locum principium, medium 8c finis affignatur. Refpedu incorporea: naturie,
qu^incommutabilisubiqueeft,corporeadicituranima,quoniamtalealiquid noneftipfa,nectamenperlocifpatiumfiftiturveImovctur,utmajorifuiparte majorem locum occupet,8c breviori breviorem,minorque fit in parte quam intoto. Peromnesfiquidemparticulascorporistotafimuladeft,necminorin minoribus,necmajorinmajoribus,fedalicubi intenfiiis.alicubi remiffius,8c ia omnibus tota,8c in fingulis totaeft. Sicuti enim Deus eft ubique in toto mundo,8cinomnicreaturafua,ficanimaeftubiqueintotocorporefuo,tanquamin
mundo Microcofmo nempe; Intenfiias tamen eft in cerebro, quemadmodum Deusuberiiisefrediciturincoelo empyreo,8c ibi rationaliter
fuo
,
quodam
citeroperaturificutiDeusdiciturefTeincoelo. In
fieax
efl^e
percipitur.
in coelo
continet
i66
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VIII.
ipfi
Deo,aquo eft,mirumin
& fepulchro
quafioblivioniscontegiac cooperiri videbitur,atque ita a vitx immortalisfelicitatecollapfa, refpiciendo mortalem virx coelertis felicitatem,mori atquc
^Mjliraculum^z^iUnonmodohominibus^fedetiambmtudatumJtt^
(^ de utriufque Jptraculidijferentia,Jimiliter de
ammarum
creatione,
bricxejusconftitutionem,5caJehovaprimodieinhylaminflatum,utexnihi-' lo,feunondumiproa(fluexiftente,aliquid,im6omniamaduproduceret.Hinc mundumappellavit 3/m. Trifmeg. Dei Filium,&c P/atonici omnes,Z> imaginem, Exhocergofpiraculodivinoimmediat6creatuseftmundus8cinformatjefunt aquac.exquibus juxta Genefeos doctrinammundusfuitfadusj Et Spiritm Do7nimferebaturfiperaqHai,ix.c. AtqueviriutehujusSpiritusvivifici&ignei,mua-
duminformantis,omnesmundicreaturx,velutiquodamafilatumur!di,aDeo
VerboSpintumfuum vitajinfpiravitinmundum,cujus pra:rentiamundus,& ejus creaturx omnes fuas virtutes tam vivificas,quam alias acccperunt,juxta illud
Pfalmifl: Regii
teseortim.
Exquibusconftat.quodbruta&vegetabilia&mineralia vitasfuasa
mundianimaimmediateacceperiat,mundusautemfuam vitam& fpiritum fuumtx afflatu Dei hauferit,& pcr confequens manifeftatum eft,qu6d Spiritus vit3c elementaris mediate,8c non immediate a Deo proceflerit,8c qu6d u. nicum illud fpiraculum vit^e femel ad mundi exiftentiam in hylam principi6 inflatumfufficiatadcontinuandam virtutem creaturarumomniumu/queadultimum PEB.EAT. Atver6homoomniumanimaIiumprinceps,&exindenoa miniis quam ipfe mundus.Dei imago & fimulachrumappellatu'.,undc&: Microcofmi nomen nactus efit,hanc eandem gratiamaCreatore,ultimocreationisdieadeptuseft,quammundusdie primo. Nameodemmodo,quoDeusiafpiravitindeformem&tenebrofamhylamadmundi exiftentiam primo creationis die,eodera,iaquam,modo jdem (piraculum in/piravit Jchoyainobfcu-
ram
167
llnde homo tam completus eft in fua eflentia, quam ipfemundus:im6 vero nulla eft in mundo natura, qux non reperiatur itidem in hac nobiflima crcaturahomine,quemadmGdum fupr^luculenterexplicavimus. Hincigitur UtmihiquidemvidetUr,nulIumpoteftrelinquidlibiUiT)aUtfct-Upulusiniliabpinione.quar aflerit,animam ex traduce provenire. Namque,fi primum VitaJ (pii-aculum fufHcit ad perpetuitatem mundi,& continuationem creaturarum cius,quippc,utP/2/wz//?rfloquitur,rf Spirita ofis ejus proceduntomneivirtutetmmdi
(^'creatitrarttmejui-yquidni
idem fine repetitione & renovatione in (uccefflonehominum^quod primum ia continuatione & pr^fervatione fpecierum in cxteris creaturis ? Quare vidcturcontrariaopiniopotiiisderogarepoteftatiDei,quameialiquidhonorisadderejquatenusfcihcct videtur arguere,DeUm nonfuilfe tam fortem poteiiteminfinefuxcreationis,quamfuitinprincipio:namquealiascrederetUrSpiritus ejus efle tam fortis in line,quam in principio,6c per confequens idcm prsftareinMicrocofmicxfpecici confervatione,qu6d prxftatin MacrocofmoSc ejus creaturis. At vero, fi unicus Dei afflatus hominum mortalium fuccefllonem continuare 6c confervare poteft ufque ad ultimum P e k e a t, quid opus
&
emp\{iribas,cnmyte{lsPhilo/ophoJr0j^rajfatperplura,c[uodp0teIfJ?eriperpauciora.
I
His igitur confideratis videmus,prim6 quidem,quantafitdjfFerentiamterfpiraculum vitx in brutis,8c illud,qu6d eft in hominG,vide\icet,quod i//udjit immediite a mundo unde ratione manifefta deftituitur hoc vero immediate a DeOy
,
&
undeintelleclu&rationeperfpicuaexornat
:
teconjungenseumcumfuoCreatore Deindevidemus,qu6dfpiraculumdivinum in homine nullo modo difftrat ab eo,qu6d fuit mundo communicatum. Atquiunicumidemquemundifpiraculumfufficitadperpetuandamfemperfpeciem&virtutemmundiaccreaturarumejus. Quare etiam fpiraculum hominis itidem f ufficiens erit adcontinuandam fpeciem humanam,6c per confdquens non eritopus affiduaanimarumcreatione.- Dehoc autem argumento
pluranondicemus,quoniamfupradehujasdubiirationefatisapertedifceptavimus.
diyerfis
anim^in
i^
CEquitur ex illis, qux prjccefTerunt, qu6d multi fint animarum inferiorum '-^gradusjSc qu6d anim^ humanxdignitascBterisomnibusfitanteponenda. Sed quoniam percipimus,unum hominemfuperarealium ingenii prjeflantia, animxque 8c rationis ubertate ac promptitudine>in aho autem dtprehendimus prxftantiores mediae animxefFedus,quatenus fcilicetvivacior &agiIior
eft aliis atque iterum alium corporis vigore robuftiorem , viribus potentiorem ac validiorem cernimus,necefTarium efle putamus,hujus rei rationemdiIigenterperquirere.Sciendumigiturinprimiseft,quodrationis8cingenii efFeAus a mentis &fpiritus rationalisadkupromanent. llndefit,ut mentis fcintilla fortificata &rationisradius multiplicatus infe,producatfbrtioresefj
&
fedus.,
1^8
T R A C
T.
I.
E C
T.
1.
B.
VIII.
fedusjreddens
platione divina longeca:tcrisprofundioremjquoniam longms&fortiiiseniittit radios fuos invifibiles &fpirituales. Unde evenit,ut anmije meditationcs al-
Amma per-
enimmagu ex femohiles fmtiminKsque deterioris naturx partictpeSy hxvero minitsiff&movent.,magis fortem corporeampatientes. HAquoqtieqmndoperficiunt,acorporevidelicet refurgentesfe^ ipfts a materia colligentesfascundiores invenilla.,tn quibm antea erant jteriles df amhigUA,propter ignaviam ineptam vitx a materia contingentem fordtdumg^ torporem ex generatione controBum. PerquEFw//^videturmajores velminoresanimiErationalisefFed:usafcnbere,nonfortitudiniautdebilitatiejusinfuaefrentia,fedpotiusbonx mala:ve corporis feu opaci ejus velamenti difpofiiioni qux licet aliquid faciat adadjumentum,velimpedimentu,tantatameeftmentis,fpirituirationaliprajfidentis,poteftasinhomine,utfimod6iitefficax6iplenainfuaadione,ejus influentiis reliftcre nullo modo poffit corporis caligo 6c opacitas,quoniam fplen-
wwj-,quam Merc. Trifmeg.Dei animam &effentiamyoc^tPimand.ii.dominaturomnibus. Copioloergo hujus Spiritus affljtu &plenitudinefiuntex hominibus fimplicibus,prophetcT veriffimi diviniffiJlitjdr lux illuminans in tenehrls ,ip[ag^
&
ignaro peritiffimus,fi
Et promde fequitur.quod
corpusnonfitmentisa6tionibusimpedimento,fed quod potitis,aut ip(a,agere iiolensincorporemaligno,vacaredicatur,autetiamSpiritusejusaSummonon fitaudus multiplicatus. Mincdicit Mercurius:mentemnonomnihusdari, Eta-^-
&
Hinc
igiturvidemus,rationemv4rietatisinad:ionibusmentis,&qu6doperationum cjus divcrfitas fit caufa exaltationis dejeclionis in homine , ciim intenfior ipfius benevolentia feu plenaprxfentiareddatfapientem.ejusver^ negledlus &abfentiaignaros&abeftianonmulttim differentes. Ratio autem,cur unus
homo fit alio agilior & vivacior,confiftit in bona animx medix di^ofitione,
quxquoniamineft tam animalibus irrationalibus,quam rationalibus,eofdem
Hinc animalis levitas in faltu velocitas incurfujfacilitas in motu & vita. Atque ha:c difpofitio ut plurimiim accidere folctetiamiisanimalibus,quorumcorporis membra non funt valida,feddebiin quolibet animali profert effedlus.
,
lia:Undehquet,qu6dha:canimalisfacuItasoriaturafontemedixregionis,vi-
igi-
animx media: adioni prxftat multitudo vel exiguitas radii mundani feu lucis fecundarias, aut animx medii cccli, qua: etiam anima
mundidicitur. AtquehicagnofcimuscumPmii>,qu6dcorpusmulttimfacere poffit ad impediendas operationes hujus animx: quoniam ha:c eft illaanimx humana:portio,quediciturgravarifceceterrena&oneraricarnisumbraculo. Atver6hujusanima:affluens proportio invito corpore fuos producitcfFedus, quemadmodumexperimentisinferiiisdefcriptisluculenter demonftrabimus. Unum etiam animal ejufdem fpecieidiifert ab alio corporis membrorum robore. Namhichomo,vclillecquushocvelillofortior&validioreftcompo-
&
fitione.
nonab animamedia,feda,
jus
facultatenatur;ilifeu iQfima,yel
animx animalu
feu idoIinaturaprocedit,cu-
1^9
juseftmembracorporisinfuafortitucline&.vigore confervare,partesque folidasjdebilitate Scmacie confumptas,reddere validas arque robuftas. Difpofitio ergo fortior vel tenuior iftius infimx portionis animx human^ confiftit ia
bono vel malo iftius facultatis habitu. Nam bona hepatis conftitutio bonumproducit fanguinem & copiofumi& per confequens pabulum optimum
fubminiftratmembris,quofolidiora8crobuftiorafiant,malaver6malum,paucum&male nutrientem generat fanguinemjatque ob hanc caufam membra male nutrit,dehiliaque relinquit. Membrorum corporis univerfi robureft vel animx agili 5c vivx jund:um,vel fegni tarda gubernatum. Talis fuit in robore Herculis,Cadd^AnteidJ fferentu. TalisinJ^t/^-d^ Titarti filiisdifcrepantia. Hujufmodiinbrutisdifi^erentia,diftatmusabufone,equus&cervusabove,porcusacane,teftudo a fele,&c. Qux omnes anima: portionum differ^ntia: procedunta majori vel minori adus lucidi proportione. Nam major lucis fubftantialis quantitas vivaciorem producit effec^lumj minor vero minorem} idquecerniturindiverfis individuis ejuldem fpeciei. Exempli gratiaMdtmuSy quod duplicata pulveris bombardici portio multiplicet vim tormenti bellici expultricem;acperconfequensonusglobiferrei vel plumblei altius vel remo-
&
&
tius fcrredignofcitur.
fe
?3
...^
ii
Hincetiam oritur omnium in quolibetanimalium & plantarum generefpecierumdifferentia.Namutinfioitaquafipunctanumeranturinterterminuma quo,ad quem,fic etiaminfinitx funt anima; vitalis naturalis proportiones atafquegradus,quibusunafpeciesabaliadiffcrre,&:unumindividuum ejufdem Ipccieiabalterodifcrepareanimadvertitur. Inhoctamendiffertgraduumdifpofitio in diverfis individuis fejufde fpeciei ab illa di verfarum fpecicrum , quod icintillsanimxinindividuiscjufdefpeciei reperiunturinmajoriquidcmquantitatc,fedin codemfpiritu jat ver6 in fpeciebuidiverfisdiffcrentiataliseft.ut,
&
ex tenebris infimi c(li,differt a fpiritu vegetabiiium,qui eft partim ex ipiritu medio,& partim exinfimo:Unde vegetabilia mincralibusoriu&naturacognata lunt,fed eorum fpiritus funtdiverfi. SicetiamfpintusanimalKsvitxcft llmpliciter acoelomedio,8cluxejus vitalisetumejuldemconditionis: quem-
admodumporr6quoquefpiritushumanuspartimeftexcceloempyreo,utpo-
&
170
T R A C
T.
I.
S E
T.
I.
B.
VIII.
&IuxinhomineclifFertarpintu&;lucealiorumanimaliumnon minus,qu.\m fpiritus vini intiammatus &ardens aboleo &:liquorc in lampade accenfo. Nam,utignis ex fpiritu vini componitur ex fpiritu partim aereo & partim asthereo(undetenuiorejusparsaccenfanoncomburit)ignisver61ampadis retinet folummodo naturam aeream 8c magis crallam ut rem inliammabilem
,
&
men ambo funt fpiritus ita quoque fpiritus utriufque fpeciei (unt amho quidem fpiritualis difpofitionis,fed diff=runt raritateSc puritate utfpiritus viniab
>
oleo,veIaerab;ethere,veletherafpirituinteliec1:uali.
(^
P.
IV.
inclinet admultitudinem.
mentcm
igitur erigitur
utividemusinnaturaignis,quilurfumafcendens,angulumacuturrifacit,ocuiis
corporeisvilibilem,llgnitic?.shociplo,qjalisfpiritualibusadconumpyramidis
materialis afcendere
vehsmenter tentet
8c appetatjquippein
extremoconi
mensfecundafcumentisprim2imago.Undemaniicftumeft,quodejusunitas fitorigo,a qua ejus ad;us fcaturivit. Patetigitur,quod hommis interni portiones,quatenusformaliseftinfuaeffcntia,fontemfuxexifl:entuTperfe&:natiiraJi quafi inftindu refpiciant Sed ita facflum eft divina voiuutate,ut cum Proclo
:
cempoftionem caducam. Id quod etiam ^ambltciis (ic conflrmat Antma,mc\\l\t,qti deorfHmlahitur,trahensfecum ftgnavinculortim drpcen.trum,matertditirnque Spirtttium,je gravatam efiendit,perturbatiombiisqtie materix diljimilibus occup.ttam. Undcmanifeftum eft.animseiubftantiam deJapfam efle
rix,trahentes qHidemtpfarn in
qitibti-s
intelUgentta
&
poteflate,fr?}pltcitate,purila,
Quidautemiit unicds
h>rm.tlis
fe
conftans,immutabiiis,indivilibilis,non multipli-
candaexiftAt,necaliquid ab eaabftrahendum aut ei addenduxumipfaiittotumScCmciphnih\\^nTracfatHnoftrodeNumerisaivinucTab/frufshtis lui-uicnfu.-e pynimidis verfubinde bifindefcendit,e6 magis magisqtiemultiplicetur.q 'omam deor/umtendendogroiliorfempercvadit,itaut in luperiori regione grjdiis ejus numero denario augmententur , in media autem centenano in infima
Quodautemmateria,qu6magisacono
fus eju.
&
milIenario.fiiolocoetiamantea/f(?^fAw TraBatutAtrtvcvbis
quamdemniftra-
tionevivadelineavimus. Hincergo inanifeftum cft.fccundum Proc/i c^ ]amb/ici opiniones fupr.\ expreffas,quod anima,qu6 magisdcorfum,liote(t,vei(us
individuorum multitudojhincanimx uniformisjin partes divife,ignorantia,fuipfius oblivio 8c erroresihinc tjus exiftiufmodi captivitate moeftitia.Nam juxta Froclum xgrotmt avms-.atqtiedeUrant
quafiin corpore humanot^it^ ut Porphyriu^ vuh.perpetuo in corporequafi dormtunt.
&
Ob
hanc rationem
dicit ']amblictis,quodammarumproprietasJitdeclinatioadmubiiudi-
nem,dr motumgenerationii,licetperJe,d^inftta natura rejpiciant unitatemDeitatis qti eHpermmeminfeipfa,drtamen immohilis motionum catifa. Nam cum natura anima; fit femper movere,quatenus eft acftus fimplex,eatenus fuomotuperaccidens> mediante generatione, muititudinem producit. Etenim corpora animas includentiajeasque oculis orbantia,folentanimarum motus ad fuos appetitus, quicircamultiiudinemverfantur,convertere. Atquehincfic,utanima;incorporibus motiogenerationes bc individuorum cujullibet fpeciei incrementum producat. Hoc idem etiam evenit m corporibus humanis,formam nobilifli-
mam includentibus, quorum folummodo eft,virtutefplendoris divini, animam cxteris creaturis magis exaltatam poilidere Unde fit,ut ipfa,quam vis in
j
fuocarcerevinculis fpiritualibus ligata,nonnunquam tamen lux patriieremi nifcatur,ejusque acies radiorum divinorum pennis in altum aliquandoeleve-
tur,fecundtim illud ]ambltci:Anima in mudo inteliigibiliatidivit harmoniam divina, cujm hic reminifcitur,quando audit melodioi )}abentes divinm vefigiii-,reminifens vcro
adeamvehemeterafficitttr.S\TCi\\i\.t^uxi.zSynefttm-,incstetiamiis,quihucdilapfifint,
inccebmrevocansquiidamvis^^c. Im6ver6fand;ishominibus,6cquid5ctiamin hac vita revelacur via,qua pofTit anima humana.relinquendo multitudinem, adunitatem redire,quamiW^rfy/Wviamregenerationis vocatjvidelicetfpiritusdiviniafi-latum&illapfionem. AtqueetiamPm/^Jvideturmodumquendam nobis depingere,quo amultitudine ad unitatemrevertipoffimusjvidelicetfcientix acquifitionem
quendo^accedtt
:
Namomnis multitudo tam diverfa eft in fe,ut alia aliisinrequalibetcontrariavideantur. Unde opuseric,fiadunitatem,ubinulla
ad unitatem.
businullatamenfcientiafcientiascontrariareperiiur Eteniminfcientiapropo-
ad invicem fint contraria, ut etiara notio notioni, fcientix inferiores fuperioribusminiftrent.atque itahx exillisfuahabeantexordia. Sicvidemus
quampluresGeometri^notionesunicoTheoremati,ejusquedemonftrationi
conferre:fic puncta,lineas,angjjlos fuperficiescum notionibus fuis,corpon feutrin2dimenfionireferrianimadvertimus:Sicnumerationem,additionem, fubtraclionemScmultiplicationeminterfealiamabaliadependerevidemus, &addivifionem ac radicis extraclionem necefTarias efTe^fic etiam regul^feu propofitiones de fonis, tonis,femitoniis, DiatefTaron^Diapente.Diapafon notionestemporalium fignorum proportiones defignantes ad fy-mphoni unicx veritatem conducunti Et licet tales notiones in multitudine fint,rem tamenunicamdenotant, videlicetmelodiam; Sic Arithmeticam , Muficamj Geometriam Opticam Aftrologics veritatis cognitioni conducere percipimus. Non ergo contrarietas eft ulla in fcientiarum multitudine,ciim conducantadunitatem,fedinmuliitudinemateri^,quediftrahit& vagaturfemper i ac
&
&
&
172
T R A C
T.
I.
E C
T.
I.
B.
VIIT.
ac difcedit ab unitate. Oportet igitur intellccla fcientiarum multitudine.ab illis,qux folummodo unum aliquod proponunt,ad ipfumunum deproperare. multiplices di(curfus,atQuocirca deponantur compofitiones, divifiones quead intelledualemvitam&fimpiicescontemplationes fiattranfitus. Nam ut Procli vethisuiirjcientiaffon eFiJummui cognitionum apex.,(edea eminentior elt
&
w/f//^^//f,4W><<^;%?r^/w-'namqueperfolumintelledumfi*c,utterminos,alte-
omnia ^quoniam congefta funt & dividila ac penitus mutabilia. Ab his igitur ad cfTentiam incorpoream nos transferamus. Omneenimfenfibilehabetadventitiamunitatem,&perfcipfumeft
alterum multitudinis cognofcamus. Fugienda ergo proceeft multitudo per gradus cognitionum fuo ordine prxcedentes fed iftud idem ad per cognofcibilium fimiliter gradus demus defnceps quoque
&C
&
probandum.
difperfumacinfirmitateplenum. Propterea&bonumejuseftpartibileacadventitium a feipfo diftans ac diflidens,atque in fede refidens aliena. Ctini verc).afcendcrimusi!luc,&incorporcfuerimuscollocati,con(piciemusanimalemillumordinemfupercorporamobilemexfeipfo,perfeagentem,infe& ex fefuam fubftantiam poiHdentem. Multitudinem ergo animis alienam relinquamus,a:theraque ref. indendo,atqi furfum adhuc ulterius afcendcndo,nos adintellcdum&i intelleclualia regna conferamus,ut rerum poffideamus unitatem,ibique naturs illius comtcm platores fiamus. Eam fpcdabimus naturam in ^ternitate manentem,vigcntemvitam,intelligentiam vigilantem,cui nihil decft vitx. Hancitaque ubiinvenimus,facilimeobfervabimus,quanio fitanimisacc6modatiorS:melior,6cvidebimusaninipfainvcniaturuilamuItitudo,6canuniformisfitvelmultiformis. Hicpercipiesergofummumjliudbo-
&
ad quod anima humana femper cupit pertingere. Hic rerum omnium creatarum fons & origo. Hic gaudii 6c la^titix culmen ac faftigium. Hic vera &folafimp!icitas&;veritas i!la,de qua Plato & Pythagorai dignnt.qmndo nos admonent tantepere ad multifudinem fugiendamM veritatemfimplicijjimam confequaviam nobis pra:fcribunt,a Procli via mur. Qupd fane ut faciamus,modum
,
num
&
haud diirentientem
pendenttum.
lialiquo
Atque horum quidem cenfurjc non videntur uUo modo ab inNam,c\im anima tenebrisfitinclufa,utiturfenfu,quafiio.
duce
llndeejusaciesdeincepsin tertio,circatotfubjelavcrfa,-
nunt,itautadunitatisthronum&redempenetrarenequcantjcoqucmododubia & incerta fit anima,qu6 fe debeatad vcritate invenicndam vcrtcre,quatenus fcilicet non minus faiiitur in materia, quam ipfius quoque matcris circa
eam
verfintispr^Eftigiisdecipitur.
Quarenonineptedicit?r^r/f:^(r/;4/m4
'videtur omnia
Atque hocfit propter multifarium fenfuseffedum. Quarefcnfus cxterni multitudoinprimis abjiciendaeft. Deni-
Atque
pra:terea
,
quoquehominumopi-
nionibus fii-^ipfis veritati contradicentibus omnimodo credendum efle haudexiftimamus. Sicitaquedemumpoftea pergradus fcala: millenaria: ver-
&
fusunitatemregrediendoadcoelummediumafccndcmus,ubimajoremcertitudinem & pcrfeifbionem reperiemus. Tum deinceps ab eo pcr gradus fcalaj centenari^altius nos elcvando ad mundum intelledualem perveniemus,pcr
cujus
COPvP.
173
cujusgradusdenariosfcandendoadregiumunitatisformalispalatiumtandcm jsertingemusjatque ita hac via anima a multitudine liberabitur,& in prilhnara iuamiimplicitatcm remeabit.
V.
vn.
Dl
>E varieute
creationis
dieemediomundicoelodeorfum
potionibus feufcintilliiei inclulis. Atquehanceandemquoqueefle animalium omnium animam itidem ibi delucis fecundic
monftravimus.SednonnuIlisforfitanabfurdumhoc,autvixprobabilevidcbitur,quodeademIuxcumtalifpiritu(cumhjectantainterfcdifFerentiadiftent) fitutriufqueanimalisorigojquippequodarguentresealdemafeipfisitadifFcr-
QuibusreIpondemus,quodnondifFeratanimapIantx abanima &minus. Rationemautem.curplantaminusde naturamedia,animalver6uberioremejusporiionemhabeat,breviterhicdeclarabimus. QuodplantaE&vegetabiIia,e terrporisexurgentia,tertio creafionis die fuerint cum ipfa terra creata,nos docent facraiScriptura:^ quo qui-
renon
poflle.
animalis,nififecundtim plus
demtemporeradiicoeleftesnonfueruntinSolemcontradijfeddiftufiperunipra:cipu^ circa fpiritum coeleftem dilatati 5c verfum fpiritum mundanum ut fecundum vetus illudaxioma Philofophorum,f^ unitafortior difperfi. Sed eHsJiceadiJJipAtAeFidehilisr. Hincergofac1umeft,utanimaplant2nonefIetad>
&
e6valida,iuminofa,claraatqueadfun(5l;ionesfuaspreftandasitaefHcax,atque
eftanimaanimalium,utpotequacortaeftexradiiscceleftibuscoardati5,atque unitis Namque tertia crea tionis dieante Sofimul in corpus folare coUedis
&
denfis atque crdflis creationem lux fuit xqualiter circa terr^m difperfa hylevaporibusmixtaatqueinvoluta:undefa6bumeft,utobfcuraefret,&.noni magis Sohs pulchritudini comparanda , quam nubis fulgidx fplendor Soli, autaerilluminatusigni compararipoteft. Sedpoftquam omnescoeliradiiad folarem fpiritum furfum e terracumlucisfuzefcintillis exiIientem,congregati fuerunt.mirabilesfubitoradiorumfimulcontractorumeifedtus fe mundo patefecerunt,acprim6 pifces,deinde volatilia deniqranimalia procreata funt, atqueitafecundiimfolarisdominiiincrementumIeuprEdominationisejusin rebelles materije vapores,furfum kiQ a terra in elementarem regionem elevantes 8c exhalantes,operationem, fubinde fingulis diebus anima gradatim per creationem in lucem edita fuit. Hinc ergo fortior &: potentior produda admirabilis Solis operatio in creaturarum perfe^niiorum pr oduAione luculenterdemonftratur&perconfequens vegetabilium defe^lus explicatur,utpoteadquorumcreationemconcurreruntfolummod6radiilucisdilatati&fpirilis
&
&
&
tusgrofnoresiitaquidem,utnulIumSolis,nobilifllmxfcilicet&vivacifljmxiU lius creaturje auxilium,quje exradiis cum fpiritu fimul contradis produdta eft,
operi vegetabili iaterfuerit. His igitur iierum iterumquereputatis,percipiet'
3
mus,
A C T. I. S E C T. I. L I B. VIII. 174 mus,quod vegetabilium fpiritus fitgroflior & fpifllor^quam fpiritus animalium,
quippecujus radiierantdebiliores;quoniafpirituum raref4dio& purificatio
confiftitinmultitudine&vigoreradiorumlucisiitaut.qualiseftluciipotentia,
T R
videlicetmajorautmuior,talisetiamfitfpintusraritas&puritas,majorfcil.auc
minor.SedluxanteSoliscreationemcratmagisdilat?.ta:Ergominuipoteni,Sc proinde fequitur,quod in plantis animx portio fit in fpiritu grofiiur,c inlucc paucioractenuior,quaminanimalibus. Obhancigiturcaufamaccidit,utani-
mxutriufquehujusanimatigenerisabinvicem difFerant. Qumimoetiam aliamdifFerentiam reperimus inter naturam atque efTentiam dicl^arum illarum animarum, cum anima animalium profluens a Sole, folaris naturae proprietatem fibi vendicet,quam fupra ex luce 8cSpiritu e tenebris cccli empy rei exilientibus conflari diximuS)6c proinde eam rationis eflb participern fuprademonftravimus. Animaautem vegetabiliumex fpiritu &. luceteiv;brarumcu;lixthereifeumediioriginemducens,nequefpiritumScIucemhabeirationi:.compotem,nequefimplicitate&:puritateformxcumanimaanima!iumcompar.iri
poteft.
c
,^od anima njttalis
P.
VUI.
quentemfacerementionem,oper2e pretium videtur,ut hoc ipfum calidum&: itidemquoque humidum iftud bievitcr declaremus. In fecretis naturx peritiores dicere fblent.calidum a
derivari.
motu,&:
Neccertequicquam aliud eft calidum quam motionis efTecfus quemadmodum nec motus quicquam eft aliud,quam lucis vifibilis velinvifibilisacliofeuadus. Undemanifeftumeft,qu6dubicalidum eft,ibi motus etiam adfitjSc per confequens cum motu luxefl^entialis,tanquammotor. Hinc ergo fit,ut a nonnullis calidum pro motus efFecT:u,aut fola qualitate,aut nonnunquam pro ipfb motore accipiatur Nam apud Hippocratem reperimus ita
:
fc ri p t u
ntam regionemprovolavit,quam veteresdthera vocaverunt. Hi c igitur calid u m non pro mera qualitate,feu accidente accipiebat ////>p(9f)-4r,fedproreefl"entiali&:
immortalitateprsditaividclicetpro univerfalucefubfl:antiali,excujus natura atqueillaanimatorumportioderivataeft,qua:caliduminnatumappellatur,fine cujus motu &: calido eflecftu vitx creaturarum induci nullo modo potuif^ fent,quoniamejusprxfentiarebeIles elementorum compofitorirm difpofitio-
nes
17;
aliud
ficqnam rjdius
irt
immediate cum
(piritu atthrreo
& humidum illud.cujus prifentia & interventu calidum c lux^per metonymiam^efFwclum pro caufaaccipiendo)vehitur deorlum(quiaSpiritus adSpiiitum relationem habet)agit in fubjedum bene difpofitum. Atquehiclpintus idc6radicalisdicitur,quoniam conjundus eft cum calido in pnmacrcatione: Veleftquafiradix&arbor folarium fruetuumivel eft radix atqueorigomateruliscreaturx,percujusartusfeumembradifcurfit. Sic etiamluxvel calidum
illuddicipotefl:innatum,quatenuseflprimusterminus& puncT;um,ci quomoveturadgenerationemj Veldiciturinnatum,quaficonnatumcumhumidoiIlo naturali,quodSpiritusefla:thereus,in quo vivit.^tquc vitam tnbuit creatura^ cuiinell. Quibus optime reputatis,per^ipiemus,hoc calidum innatum in fuo humidoradicalinihilaliudefl'e,quam illam qu:ntam efTentiam.percujus confon3ntiaminDiapente,difronantiaquaternarii,qui eflnumerus paratqueimperfeclusjadconcoidempacem reducitur. Mira ergo dehujus quint^e efTentix virtute &. poteflate tradiderunt Philofbphi,tam Theorici,quam in ChyTTMX praxi verfati. Namque videntur agnofcere,eam nihilaliudci]e,quamunioncmSpiritusxthereicumlucida ejus anima :quareafreveranter dixerunt, quintamreiefrentiamefreidem,quodefl:animaillavitaiis,quamexfph2:ramediaxtheris^quamfphieramxqualitatis vocaveruntAinquamanimammun" dipofueruntjemanareaffirmarunt.Nametfiruflici&ireiliterarixprorfusignaarbores quotannis reri.norunt&experientiadeprehenderunt, plantas virefcere denu6 veluti juvenefcere , atque ejus ubertate , tanquam h. fonte gloriofojluminis vifibilis multiplicationem habere. Porr6 etiam Philohominem procreare hominem. fophorum fagaciorum fententia efl,Solem Exhisigiturevidensefljqu^dvitJEcreaturarumfintdeefirentiaSolis&ejusqua- Hinc dixerunt nonnulU, i\ feminaria ab ejus fonte perenni deorfum emifTa. qu6dcoeIumfitquafimundiuniverfiparsmafcuIajterraver66cejuselementa pars foemineaiim6 ver6,qu6d terra fit matrix univerfalis,in ferecipiensaurea coeli&Solisfemina,que io materias utcro per digeftionem in creaturas innumerabiles cujuflibet fpeciei tranfeant. Sed jam, quid ego per experientiam circaeaincreatur^ vegetab!lisanatomiainvenerim,dicam. Ejus profed:6animam vitalem fubtiliffima inquifitione inveni, in qua yeriffimam animx in Spintu fuo natantis iconem atque imaginem deprehendijcuju-. cerre intuitu, Solis coelefliscompofitioneminmateria&:formapercepi:Cnflallinamenim figuramimmobilemadinveni,radiislucisrepletiffimam;qui quidem radii huc acqueillucper illud medium extendi videbantur. Hsc quidem materia mo-
&
&
&
bilis ignis
fuam formam immobilem,inflar criflalli undique radiisaureisdecoratiredigebatur. Hincevidenter obfervavi,qu:d efTetvegefubit6 deinde in priflinam
iniusSpiritus,quidlux,quidcaliduminnatum,quidhumidumr3d cale, quidagens&quidpatiens,acquiddeniqueejusanimavitalis,quidquintaeflep= tia,&: quid vincuIumelementorum,ea in concordi pace ad invicemcolligansj Vidi etiam fatis aperte,qu6d indumentum atque vehiculum illie efTet Spiritus: UndeoculisintellecT:ualibuspercepi,qu6deademrationementisdivina;indr=nientumfitanima,quaSpirituseflindumentumanimce. Cognitis igiturjam, quid fitanima,quid Spiritus.quid calidum innatum,8c quid humidum radicatabilis
Je,quidquevinculumeIementorumincorpore,inquiramustandem,quomod6
aDi->
i-jG
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
VIII.
divinaterrcniscomparemus)videmus,foIarecorpuscfrein coeli corde,S(i tarne ejusradiiatquepr^fentiaperadumubiquereperiuntur. Cognofcimus igitur diIigentiinquifltione,qu6danimxvitalisfedes priccipuanon minus fic in cordcquodeftinmedietatemedix regionis MicrocofmiciE fltum,quam Sohs fe-
deseftinmediocoeU. Hujusvitxpaiatiifiguram &:pofitionem,fi redc confideraverimus,percipiemus,illam ad effigiem 6c fimilitudinem ac fitum pyramidis mundiformalisacreatione ordinatam ac difpofitam cflcicum ejui i^afis furfum tendat,ejus vero conus deorfum. Quo innotefcere vidctur,qu6d hoc organum corporeum,fitinflrumentummaximecirca formarrfvitalem occu-
patum:quippecujusfigurampyramidalemproculdubionobis delincaveruuc radii vitales, quorum naturaeft deorfum verfus terram radios fuos ejaculaii.
IneflergohicvivificusSpirituscumregiafuaiuce in corde,tanquamiufl)hari
fua propria.
Unde
Cu.r
ergo per vcnas in demqiperartus&partesfolidiores,nonahter,quamradiiS'. li.perelcmencai.a mare aertum &: aqueum,ut tandem terra& cjus membra denfareficiant. Acqi hincen:,qu6dfacrisLitcrisdocemur,fanguinemcfIeanimarumquafiveflem.\: receptacuium. Quomod6autemidfiat,aPhilofophisdivinisfuccinctedcmoiiftratur. Animapermediumfuumdeorfum ve(fta,infunditur prim6 in punclii cordis medium quod eft ccntrum corpons humani 8c exinde per uni vcrl.is corpohspartesmembraque difFunditunquando currum fuum naturalijungit calori,percaloremSpirituiexcordeort05perhuncfeimmergichun;oribus,pcr iIlosinharetmembriSjatquehisomnibusxquefitproxima,licet peraliudinaliudtransfundaturjquemadmodumcalorignisaeri 6c aqua: inhxrct proximc, licetperaeremdeferaturadaquam. Ita patfet qn6d immortalis animx .tthcrcum vehiculum corpore claudatur craffiore &: morcali. Similiter dicit Merc. arterias fingHinemqne diffufui animd undique ciet. meTrifmeg.Spirhus invenas lemque corforisfujpenfarntenet atqiie circumfertanima t;iJpiritu,ratio in anima dr mcns in ratione. Quibus quidem vcrbii peropcime uos do^ct,quomod6 omncs hominisinterniparticulie,medianteSpiritu,pcru;)iverfumcorpushumanumdirpenfentur. Nontameninhocei ullo modo adftipulari pof]umus,qu6d meni, aut ratio,autanima vitalis in omnia corporis memora per Spintum transft:rantunatquexqualibusportionibus ubiquein fuis efrentiisad^int. Sed dicimus, menteminrationaliSpiritufuperioremMicrocofmircgioneminhabitarctanquam locum digniorcmiSc animam poflidere regionem eiusmediam.tanqua fedemfuamconnaturalem. Sedtamendicimus,hxcita fehabcre ihi inregionibusfuis,utDeusincoelofupremo8cSolinmedio. NamDeus in toelofedens
vcl
, ,
maflam
mare fanguineum,&:undascorporisaereas,tan-
radiosfuxprajfentixinomnesmLidipartesmittit,juxtailludi'4/';>mi'4/'.i..9^/ritus
Bomini
Et ]erem.
Sic etiam
mens humana,a
diosfuxprsefentixpernervos,tanquampermediain inftrioracorp<insubique difpergitjipfatamenin Microcofmi cacumine fupra Spiritum intellecbulem, tanquamventorumalis ved:a,conftanterfedet. SimilicerutSol,pofItionem in coeli corde pofTidens^formam inferioribus fuis radiis communicat,&: ubique per elementafua virtute,Iumine efientiah &: influxu diffundidiciturificetiam anima:efrentia,incordehumanoconftanierfcdens,radios fiios vit in omncs hominis
177
hominispartes,tamfolidasquaHijidas,dirpergerecognofcitur,ipfatam^incorde mante,n(Dn minm,quam Sojis ellentia in coeli medietate feu corpore folari} quodcordinoninepterefertur. Spiruus igitur aereus,corpori familiariilimus
peruniverfaejusmembrainformamfanguinis&humorisinfluitatqueperfunditur,fecumque fert veftigia Spiritus Ktherei,in cujus rivulis radii iucisstherei feu radii natura:
&
& in quibus Spiritus Domini &c tenuiilimi ipfius mentis radii immediate nataquo habetur vel croci malTajvel (anguiniscongeriesjvelpannuseciamrecenterinatramentum intinclus,videmus rivulum totum ab eo egredientem tingi.cum tamen principium tingens inipfo fonte femper requiefcat. Hmc igitur quodlibet corporis membrum.rations viam monftrante,juxta mentis prxftitutum ad bonum vcl ad utile movetur. Hinc etiam fit,ut quodlibet membrum rationc radiorum animae vitalis,movcitur tam fecundiim rationalis Spiritus direclionem,motu videlicet voluntario,quamfecundumvitasfacultatesmotuiuvoluntario.Movetn animamedia artus&; mebrahominisad vita,gubernatq;ratioillummotum,utadmentisinrepercipiuntur. Sicexfontequodam,in
ftituca fiat.nifi
anima illa^anima: naturali fubdita,curfu irrationali cum brutis in animato primus,ejusque Spiritus fcu Fitergoluxmediamotor moveatur.
vehiculum,illud,quodinprimismovetur:cujus deniquemotu exagitaturatqucimpelliturcorpusadfundionesfuasperficiendas. Nam hujus reidemon-
ftrationemevidentillimamabinferiorilucecontradafcuignecommunicum acredefumerenoneritimpoflibileicumpnxfentiaignisvideamusaeremexteunummoveri,&hucatqueillucducijuxtaigniifeuvitxilliusmotum. Hinceti.\mpercipimus,imaginesinchartadepicVasfimulcumipfacharta,virtutecandclx illuminatx,circumducJ,quemadmodum infra dicemus,ubi lux caijdelx motumexcitat,motusautemaeremcommovet,& aer motu ac agitatione fua
corporeamchartx&imaginumdimenfionemcircumducit.
C
niitnaturi
P.
IX,
ammalucidaagre
ANimam cujuflibetcreatura: efTe,quafi lucis infinits per fpiritum vniverfum expanfe,fcmtillam,multis obfervationibus,refpeduque confiderationedignifIimodocemur.Namfidiligentiaitentione/'r/?//'/*w/z:^/^/r,i-
dntum pervolutaveritissdemonftrationibus fide dignis deprehendetis, quod coelumempyreumficfehabeatad xthereum,uti hoc fehabet ad coelum infimum & elemcntare. Quibus ignem iftum elementarem,qucm artificialem vocantjfimilimodoatqueeademfereproportione in aere fuo medio movere probavimus actusque fuos preftare,quo ignis ille coeleftis & folaris in fuo vehicuio xthereo movetj itidemque etiam xthcreum in fuo fpiritu operationes producere fimilimas operationibus ignis feu lucis fupcrcoeleftis primo die creatx in ipfius fpiritu. Quod quidem inde evenit,qu6d ignis nofter commun is ab xthereo 8c xthereus ab cmpyreo immediate derivatur. Hanc tamen differentiam inter unius & alterius adius invcnimus,quod ignis cmpyreus multo magis imperet,quam ignis thereu$,quoniamejus fpiritus quodammodopa-
tierjs
178
T R A C
T,
I.
T.
I.
B.
VIII.
fubftanpropter fux proportionis exiguitatem tixtenuitatem,formalis rcdditur. Undefit,ut ultra humanas imaginationis, rationem formce fuxobediensefficiatur. At ver6ignisxthereus,quiacumequahfpintusportionejungiturmagisinfuisoperationibusfeuaduperfpiritus ilhusrefiftentiamimpeditur:atquehincaccidit,uthxcluxfuumfpiritumtanto imperio non gubernet,quanto lux illa coeli fupremi Infima deniqus lucis portio propter materix ibi refidentis multitudinem fortiilime impeditur, 8c
tiensjtotaliter quafi igneus
:
&
&
permaterijefpiffitudinemacrefiftentiamcoardaturjquemadmoduminTri^. i.i/^&;.i.f</'.I>f/ge'4r//^-w/f,luculenterexprcfi~umreperietis. Hincigiturmanifeftumeft,eandemefremotusrationem in igne infimo,qux eft in medio,& candeminmedio,quJBeftinfupremo. Aftus veroinferioris propter materix refiftentis copiam abundantiam magis retunditur,quam adus coeIeftis,6c iterum etiam coeleftis ille eandem ob caufam magis reprimitur,quam fupercoeleftis.Concludimusitaque,quodhceatnobisperexperimentainhacregioneinfimaamutuisignis&aerisadionibusdefumpta,indagaremyftcriafuperiora,8c mutuas coelorum operationes quodammodo perfentifcere. Hi nc igitur clicimus,qu6d cum ignis vulgaris,veluti fcintilla feu flamma candeLr accenCepoteftatemhabeat aerem ambientem tali modo exagirandi,ut machinam ex charta conflatam , qualis in qualibet fere tonforis offiLina noiflurno temporeconfpicitur>circumducatatquemove.at,non fitdubium,qnintali et-
&
iamfcintiIlaluciscceleftisfeucalidoinnatofuumfpirituma;thereumfeuhunii-
dumradicalemovente,machinaparticularis microcofmica huc atqj illuc ducaturiidque virtutefjjiritus moti.aeremque internum fiio motu provocantis. Expenmentum fequitur.atque etiam fecundum rationem HeronisJilex.iBdri/pi deicriptumhabemus exemplumfimile tnfeqHentiFig.u
ffero Alexand.Prop. 7/.
Si in ara aliqita accendaturignisyanimalia choreas ducere videbuntur. Etenim arx per-
rn z.apparet.
Probatur
179
fy-
\ii
T R A C
T.
I.
I.
B.
VIII.
lofti,&: vel
&pullosproducerc,a-qucfclicitc;r,atquecalorgallina::naturalis a ruperiorilus
tudinemvixerunt.SimiliterinhypocaiiftocalefadoHores&virgulunondum
pullulantiadcfubitovirtutecalnrisignciefflorefcere^Scinteriorafuaprotrudere percipimus. Sed, ut ad ignem ctclcftcm jam afcendamus, nonnc ditimus, Solcm&.hominemprocreare homincm? Ubi per Solemtotaccclifubftantia igneaaccipitur,excujusfcintilla cum hominis fpecificatione homogeneratur:
terra:,ex terra
corpora fua.ficcxregions
vivunt,accipiint?
Unde ipfos
Pef/.e
ctionem gencrari
voliint Phil(/(ophi.
limo terr:E,poft dilu vium cum modico humiditatii aquea: commixtis. Simili experientiactiamnofmetipliedocliliimuvjtotamcorvi alicujus mortui fubftantiam in loco Soli cxpofito/euaprico fufpenfam vivifica Solis virtuce in vermes innumeros,& quidem fpatio paucorumdierum fuilTe converfum. Apud nonnuUos etiam .utores lcgimus, apes cx capite bovino.coclefti c.Tljre operantc.in magna copiaprodiiflciqux ccrtc animas fuas non ex re mortu >,fed a cccleftibus radiishabuerunt. Anne ctiammultuminfcriorefthoci^ticcalorillcfimicquinijCUjus virtutepilifapiffimcin vermes& anguesconvcrtuntur? Cujus gencnsanimaliaegohifccmeis confptxi oculiv Quid ctiam de illo monftro cenfendum putabimus, quod Dracronis formam prx fc ferens,in fpelunca quadam,aquas putridas foccuthents ferpcntis generatione ex radiis Solis
&
&
lentas.cumfanguineanimaliumeculinacujufdamnobilisAnglici percanalem eoderiuentes.rccipienterepertumfuit. Idfanc,qu6danimamfuam proculdubioa luciputredinecalore plena.corporis vero fubftantiam amatenaputrida &quafimenftruofa ad exc-mplum illius Pythonis accepir. Dtdorus Siculus etnm narrat,qu6d poft Niliinundationem,cum aqua ferccxliccata fuerat,&: tcrra media luti formam,aridior jam facla.a Soleacquiiiverat,mult:cbeftixfuerinc qu3fidenovocreata;,interquasnonnullastraditfccun>lum mcdittatemfolam creatas,alias verocompletaformainventasfu llc. Qi^iilnis omnibus cxcmpiis manifeftum cft,animas vitales, corporibus vivcntibus aptas, aliud non efle, quamradiosquafi&lcincilhscoeleftcsab univerli fonte lucidodrrivatas,quas Jiaturxadusfupranommavimus. Ciimitaquc rcs ita fchabeat in duobushis
calisinferioribus,quidnietiamproveuiantratio&intellccl:us ab univerloillo fonte lucis fupercccleftis.cujus (iiut radii.ciim fint adus iftius Crcatoris;quos radios (upercocleftes &: di vinos no mod6 dixerunt Philofophi,fed etiam Theologix pcritiores? Hic autem in memoriam nobis venit dubium aliquodrcfblutioue nonindignum,vidclicet An animapahulo alnjuo nutriatur ec ne f' Certum cft,quod anima non minus rcquirat ad fuam prxfcntiam pabuluni fuum pro:
pnum,quam alia m naturaopu habent fuoalimento:idfanequodmultisargumeniispoteftcommonftrari. Nam corporis cujuftibet aclioncmabanima provcnirevidemus:At verbtotaejusoperatiovcrfatur circanutrimcntum.vidclicct in cibi appecentia,ejufdcmque prxparationc^attradione ad ventriculum
vitaJis
retentione (an-uificatione&c^Eterisconfimilibus. Quarc videturar.ima tamad fuip(iiis,quam ad (ox machinx fuftentationcmalimentum re-
animx
i8,
monatur. Obfbrvamus etiam,qu6d ignis rtquirac Itix extinguatur aeriiprxrentiam,tanquam fux vitx pabulum. Nam ll ignis ardcns in loco muriscircumdatooccliidaiur,ita utacrilliiciiigredincqueat.rubitoextmguctur,
&
naturam coniidcre-
conftct.
Nam,quamvis
a-
j^imaS^luxatqueignisacreumribifomitemappcierevideatur.nontamcnhoc ficit nece/Iitate cibi,ac fi vivcre finc co non pofletifcd ut palliviim ca ratione udipifcatur.in quod.tanquam in fubjeclum bcncdiip()fitum,agat. Namimpoilibiiccft,utlux,qux-en:merusacl.us,(ubiillai,nifiinaliquod iulijec1.umagat:
icmpcrn.agit,ncciecundLimpliisvciminusinaliqiiod iul^ijcdumagercdclinir. Non tjmcneo ipedantadionis ejus elFcchis.ui icipiam nutriat,itd utiul-)jccfcu.npaticns primum calcfaciat,&: pcr calorcm iuum attcnuct,atqiic fubtiJiet,atque ut
ciat.
tandcm
lilud
iubtiliatumexaltet,8ccxrccorporeaipirituaiemfa-
potcfljin
in
quod cum aliud pabulum fuiiiciens invenire non quod agat,proprium iuum tabernacuium confumatjquemadmodii tabidis videmus:Unde certum eil,eam non operari propter ie,ied proptcr
iiontamenmoritur,fed proptcr deficientem acris ipiifioris fucccilioncm diilipaturperacremautinciufumaut apertum,atquc itainviiibilis nirfus.uti antca
univerfus acr igne invifibili implttui iqui quidcm ideo in fuit,tiiicitur. viiibiliseft,quoniampcrmcdiumeftdifpcri"usatquerarefad;us. Vidciurigitur
ignis extingui
Nam
fiqui-
demea,quxincorpore&matcriavidemus,aiiter&:contrariomodoichabenB inanima. Nam corpus,qu6 magisfenefcit,e6 magis debilitatur.dumcconverfoanima,quodiutiusin corpore vivit,e6 magisjuvencfcit,atqueftientia, confilio&prudentiaditeicit:ficetiamcorporisponduseftingravitatc,animac yer6 in ievitatc 6c fiibtilitate;utpotc in quarum gradibus confiftitejusperfetio.
Atque
fic in
cxtcris.
requirat,&
TRAf
l82
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IX.
TRACTATUS
SECTIONIS
L
I
PRIMI,
I.
IX.
De anima:
P,
humano.
>^
atque infinitxdignitatis,fcientia:,pulchritudinis &perfctionisitamen,quatcnus cummcnte,quamfecum portatfubuna caduco corpore nimium obumfpecie comprehenditur, bratur,eatenus deprimitur,&contra fuam naturamad inferioracontemplanda,tanquamocuIisdeftitutafpirituaIibus, prona efficuur. Atque hincefl:,quodafen(ucontrafuamnaturam ducitur,&:, deorfum contraillam naturam fuam profpiciendo ad contemplandas admirandas res viles acabjecliasprochvisredditurjquoniam difpofitioejusnaturalis, qiiando hbera eft a corpore,ipfam,juxta namm igne^naturam,furfum tendere atque fuperiora intucri monct. Habetergoanimamediacorporiineluifaduos ducloresjquorum fuperior atque digniorcamallicit adbonum,&, ut meditationes cocleftes tradet,hortatur. Inferior vero ad res malas & viles atqueadcfFedustenebrarumampledendoseamfolhcitatjitajUtanimaharcvideaturinmedioduorumcxtremorum,conditione&difpofitionedifFerentium
&
&
collociri,ftc\indumi\\ud PorphjirifiOccafJmm*fnediaeBintereJ/emiaMidivi-
duam,qu efiintelle^tis,&ejfentiam in veracorporadivifihilem, Qualitatcsaucem, materialesque formx fecundum corporafuntdivifibilcs. Hujus etiaminfima: in homine interno portionis cum mcdia conjundtionem miferabilem fic de(ci'^\x.Troclui:AntmAmcorpusdefcenfuifejtinxit.,qttidemillamadivin^animii-,aqinbuiintelligentia,&f>otellate,puritateimplebatur\conJHnxitverogenfrationidrnatu~
ct^setiiminmyferfis
Hic,humana,a.
corfort
IN CORP.
i8j
ecrpore caduco cornprehenji atqtteobumbrata esiy efitare ntiallm hahet ad divwa oferapo-
tentiam eficacem. Siqttando vero videmtirtale aliquid quodammodopo(fe,idfolum agitntisjUuJiratione divina defuper infltiente\fer qtiam draBionli divinx vidcmtir e^fefarticipes.
atque pcenarttm
matertaliumjpirituumonerejegravatamoflendit,
ttirhationibti^sg^
Ex his ergo Philofophorum aflerrionibus evidens elt quodcorpushumanum ejusquefpiritusconnaturalis(quem fupra nuncupavimus animx idolum^ animam naturalem, elemencati potentiam elementarem, corporisqi rectricem, fenfuum originem, perquam
materi^ dijjtmilihus occupatam.
,
,
Huicergoido[o,ix\c[\iitPlotinmfianima,mentemnegiigendo.adhreat,depravatuf
(^demeretttr^donccej^ciaturmaitis D(emo.
Dehnciniimjihominisintetmpotiio'
ne,<-jusque difpoficione
brcv>tertantumhocloco&,velutipertranfcurfumagemus,
C
.^a
P.
11
ry<</f/^///ir,per
cocupi-
aliquidiEc
proindefciendueft,qu6d,ficutimultafuntappetitus&amorisobjeifl3jficetia reperiantur illanon inuna tantum mundi regione,fed in omnibus, &. qu6dper
confequens.alia eorum magis alliciant adDeum.alia ad mundum,& alia ad Diabolum: Namobjedavoluptatum&appecicuum in regione groUa & ter-
rellriaDcoanimumavocant,&cadvitiaeumconvertunt.
cumfenfibuscius,hoceft,anima&;corpore,ficetiameftamoraliusparcicularis corporifeucarni.&aliusanim^rationaliproprius&peculiaris. Quare,fi anima attrahatur deorfum voluptate fenfuum,qui funt ex carne,fubmcrgitur in tenebris. At vcr6 vice verfa,fivirtuterationisi!luminat^furfumattolIatur,luceimmortaliclarificatur. PrscipuaigituramoriselementarisvisinregioneinfimaMicrocofmircperitur,videlicetinvafisfeminariis,cuimpetuluxuriofo,vel
voluptate coitus , qua hominum animx more brutorum prxcipites feruntur. Atquefane,rerpe(fbiihujusappetitus&objediejus,quidintereft,obfccro,inter hominem lirQtum,quum utriufque appetitus vis ad vafa feminaria refera-
&
tur,inquibusamoriscarnalisvoluptasreconditur?Hincergofit,utlocusiftius
objcdiininfimxregionisbafeponatur,qu6innotefcatnobis,hujufmodiamoremnihilaliudefre,quamconcupifcentiamterreftrem,brutaIematqueanima coeleftis ad terreftria fedudricem. Et certe perpauci funt homines,qui alium amorem prxter iftum,cujus comites gula,pigritia hujufmodi alia,cognofcunt. At vero ipfa anima a carnis umbraculo libera prxftantiorem in ccelo raedionovitamorem,accaftum&virgineum,ubiejusconcupifcentixcfFedus magis
&
i84
T R A C
,T.
I.
T.
T.
B.
IX.
magis clari funt,atque fimplices & trutinis Aftrxxjuftis librati.quippe qus hoc in loco cum caftiffima Pfyche in UtTiplici matrimonio conjungitur,8c circa caftam ac puram mundi vitam verfatur. Sic ctum in fecunda hominis regione
gaudium,la:titiam,rpem,mirericordiam&alios hujufmodipiosatquscaftosfilios generat. Imo vero cum concupifcibilis in anima proprietatis ratio prudenter,fortiter&:jufteinftituitur,tumaccipita Spirituilluminationisdonum;a
cujusefFecT:uinquatuorcaftifIimasexurgitfilias,patriafupcrcoe!eftinataS;quas
Necquidemhocprasftatfolaconcupifcibilisanim^proprietasjvidehcet amor perfejfed cum irafcibili conjund:a,qux eft odium Nam per odium mundi 5c fui proficitin amoreDei proximi,per contemptum temporalium 8c infimorum crefcit defiderium xternorum 8c fupernorum. Non eft igitur objedo eoncupifcentia: inferioris ulla viaconducensadfuperiora,fedpotitisejusquafi obftaculumineque profeclo libcri carnales funt aiii,quam mundi 8c plancadultenni refpedu illorum cceieftium, quos producere debent homines, ut ad Deumtranfeant. Horumautemfiliorum,tam fpuriorumfeu adulterinorum, qiia.mcaftagenerationeortorum,mcntionemegregiamfecitf^^ 3yd//>/. Un:
&
Hinc
igitur viri
fandipra;tentorumfeculorum,utcafteficfinecarnaliappetitaviverent,auftecupifcentia:
luxuriofb
&
nimx
nisilleccbrisavocarenturrlmdquidemdepravohujusappetitus effedu conquerebatur ipfe Apofioltts Paitlns, dicens Vtdeo altam legem m memhris meiscaptivantemmetn legepeccati. Concupifcibilis ergo proprietas regionis Microcofmi
:
inferioris ducit
hominemad
peffima.
Hinc
enimitalegituri.J*?/'.!.
Mundum
diligensnonhabeicharitatemp.ttrisinfi,quoniamomne,ejifodestinmundo,concupifeenacfuperhia Etibid.f^/'.?. ^lmrcmitndm non Deinon noverunt mundum. Et certe credoego,futurum, utquafifanc1inomenpromereretur,&cmiraculofasoperationesperficerevaleret,fi quis.tentationes carnales conftanter fuperando,femcn fuum in vafis propriis,intadumc6ntinuaret. Namquotannismultiplicareturejusluxiquarquidemabfquefuiemiffioneintantamluciscopiamexcrcfceret,utuniverfumho. minis illius tabernaculum obfcurum illuminaret,corporisquc mafTam, veiuti
tiac.irnis eTt
,& concupifcentiaoculorum
novitfilios Dei^quiafiltt
transfigurandoeam,alisigneisfurfumelevaret. Sed huic virtuti duplexreiiftit obftaculumjquorum unum eftpollutiofiveinquinatio fcminis,contrac1;a infi-
nitismixtionibus5quippequamnonamatIuxdivina,quatenus'oitcaunitatem Atque altcrurn eft immenfum illuddominium quod caro habet cum fenfibus incompofitione humana,animam quotidic nodcsque diesqus follicitans adappetitus fui complementumjita ut neminem fere cx matre naverfatur.
,
tumputem,quifemenfuumintad:umfibiipfiitaconfervaverit,utaliisejus por-
tionemnon tradident. Atfitalis a-liquis reperiatur,ille profect6,uti cxiftimo, mirabilia tam in prophetia,quam in morborum curatione,8c in vitx fua:prolongationeproptermultasrationes,quasomneshoclocorecitarefortaf]is
dioIumforct,prxftarepoterit.8cc.
ta:-
P.
DE ANIM^
SENSIT.
C
ACTU
III.
IN CORP.
i8;
P.
Etqua
m naturam corporis tranfatitum et~ tam e conyerfi caroper 'virtutem m naturamjhintus miqrare
wja ter ijitia feu fenfuaha
foleat.
atque de fenfihus.
il-
bonum contemplatur
atqu e leipfam cogno(cit;ita quoque men tii radiis,divinaque illuminatione deftituta psllionibus corporeis con(opitur &: per fenfibiles formas extra fe abducitureaqueextrafequsrit,qua:in feipfapoteftinvenire,im6 vero obliyifcitur
omnin6quidfit,velquidfuerit,&,quodnihilahudfefuiflememinit,nihil,pr2-
terquam quod videtur^efTe cred jt: (o!o fenfu circa corpora & imaginatione circa corporum & locorum fimilitudines verfatur,& in eis li ve vigilando.fi ve dorniiendoexercetur.Abfentiaergoradiorummentiseftcaufatant^amicitixintercorpus&.animamifecundumqiiamamicitiamw;<?f4r;?f2y'Wfd'/^^d^'/.
Na.miicetcarnisfeu corporis (ocittate prxgr>(vctiir,fecundtim \\\yiASafientis: Corpus,quodcorrumpitur,aggravai a.mma.m,& terrem hahitatio deprimitfnfiim mul/4fc^/>^r<f?/2,(:ff.attamcninefflb!lim()dodiligitiilud,amatq;carccrcm fuum,
&ide6hberaeirenonpoteft,fed doionbus
interitum,
er.
vehementerafficiturjformidat
pcrnatursmnon potcftdeficere,oculorum(peculationepafcitur,fonorisdeIecT:aturvocibus,fuavin
poteft; timetdefec1;um,q'ja:
quxmorinon
fenfusprogredituranimaadcorpusmovendum&vivificandum:novemquoqueforamina funtinhumanocorpore quibusfecundiimnatura!emeontemperantiaminflait&effluitomne,quo idrmcorpusvegetatur&:regitur:Suntetiam utriufque quxdam fimiliajcorporisfcilicctjfupremum,&:fpiritus,infimum,inquibus,licetfineperfonali naturarum confufione,attamenunionefacileconjungipofrunt:Similiaenimfimilibusgaudent, icaque anima,qu2e fpiritus eft,&; caro,qu vere corpus eft,in fiiis extremitati-
busfacile&lconvenienteruniuntur.Inphantafticoanimxquidemcorpusnon eft,fed fimile corpori,utin harmonia fequcnti dicetur,nccin fcnfualitatecarn:s,quxferefpirituseft&.fineanimafierinonpoteft. Sicutautem fupremum anim;E,nimirum inteHigentiafivemensgeritimaginationem fui fuperiorisjid eft,Dei;unde & fufcipere eum potuit,& ad unionem perfonalem,quando voluit,ahfqueullanaturxdiminutione fufccpit;itafimilimodofupremumcarnis,ideft,fenfualitasanim2;geritfimilitudinem,&:,adperfonalemunionem, tyc^ elFentiam fufciperevalet. Necillud mirumeft,cumetiaminfenfu&memoria pccudis fit quasdam immutatio rationabihtatis,& in ejus appetitu immutatio voluntatis, atqueinhis , quxrefugitimmutatioreprobationisrfpiritus enim corporeus , qui vere eft corpus , fenfu naturali inter multa difcernit,
&
vi concupifcibilitatis eligit,
&
vi irafcibilitatis
reprobar.
fint
media
carnis
&anima:j
vigor
videlicetfenfuaHtascarnis,quxigniseft,&phantafticumfpiritus,quodityneus
Aa
iS<S
T R A C
T.
I.
E e T.
I.
L
efl:
B.
IX.
&: ani-
vigordicItur.Hinc,inquam,fitmira
ifta
focietasjqua;
inter
carnem
mam.interfpiritumvitiE&limenterrct.Cumautemanima.tenensruumratk).
nale,& fme carne.lic rationalisjConcupifcibilis &:irarcibilis,/"equitur,quodper rationabilitatem habilis fit8cidonea,ut illuminetur ad veritatcm cognofcendaminfra fe,&:rupra fe,& infe,&juxta (e. NamitacognofcitDeumfuprafe, feipfaminfe,Ange!urnjuxtafe,&quicquidcoeliambitucontineturinfra/e. SV
militerperconi-upifcibilitatemScirafcibilitatem habilis eft adaffcclusaiiquid
appetendivelfugiendi,amandivelodiohabendi. Etproindede rationabilicate omnis fenfus animc oriturjquemadmodum de duobus aliis omnes afFcclus; videlicetdeconcupi'xibilicategaudium&:/pes,& dcirafcibilitatedolor&metusoriuntur:quiquidemquatuoraf}^flusanima funtomnium tiim vitionm), tumvirtutumquafiprincipiaquasdamSccommunivmateria. Atquemirumvideturhaudexiguum, quodidemanima^afFedus prolcm atque filiosn.it ura tam contrarios producere queat,qu.iles funt vitia &c virtutes, ciim virtus dcjiniaturha,hitmmentisbenecomfofitA-,vittimi autem c cnnvtrUhhabitM anima: i.iale
diJpofitd\&tenebrisohrut. Sed,nifallor,eadcmefldifF-rentia inter rationciml-
luminatamScobfcuramfeutenebrofam.quxeftintervirtutein&vitium.Nam
ratioilluminationecarens promptaefl^ut intcnebris &; errore vci(etur,aiq'is vitiacujusquegenerisproducaticiimtameneademratioiliurninataabincciligentiagubernetur,6c in via veritatis dirigatur. Atquc hoc efl illud,quod fupe-
menti adhxrens virtutesproducat,mentis vero radiisdefl:ituta,vitia&errores generet,autfibi contrahat. Hinc.inquam, eft,quod animx rationalis illuminatione carentis, vis concupifcihilis voluptates mundanas parit quatenus fcilicet impudsngaudium carnale
rius diximus,videlicet,qu6d Spiritus
&
tiam,gulam,ventris illecebras,fegniciem,ambitionem,avaririjm,vanam,gIoinfinita alia hujufmodi vicia gignere,&: tanquam cffrdus producere riam
&
folet.
anima
racionaiis
.1
mente
nempe&:irafcibilis)frudus contrari.c natura; producanti videlicet virtutes, qua; habitus funt mentis bene compolit.^ nam in mentis lumine compf)nimus,infl:icuimus& ordinamus animxaffcdus ad id,quod f})e(ftaredebent,&: quomod6debent,utvirtutesperficerepofrinc:Undefit,utfinetaliluminepra:dicli animxafFedusin vici.i facilimc dilabantur. Ciim ergo adfuerit fplendor fandus animabus noflris,tum prudenter,modeft:c,fortitcr & juflc amures jc
:
militcrperodiummundiJvnoflriproficimusinamoreDei&proximiipercontempium temporalium &. inferiorum crefcimus in defiderio a:ternorum &: fuperiorum. Exhisigiturvidemus,quod,utanima fuaprxfentia corpusfeucarnemvivificatjficquoque ipfa per hujufmodi virtutem vivificam itafitcorpori
iflicolligata,utnec,cumvult,pofIitfeipfamindefegregare,nccetiam,cumvo. cemCreatoris audit,inibi retineri. In vita equidtm anima; confiflit vita corporis,& cmortecorponsdefcendit mors anima:. Sicut enim animavivcnttm
facitcarnemvitafua,&:defontenaturxfuxirrigatcamanimando,ficcaro per corruptelam materix fua: occidit animam,fi cupiditatibus illicitis cam illigjverit. Et,CLim alteia innitatur natura: alterius,tranfit unaqua:que in viclncis naturamiita ut aut carncm fpiritualem reddat anima fuis virtutibus,autetiara animam cfficiat carnalem victrix caro. Anima ergo menti adha:renS) conte-
mnendo
I
187
ea.menti obedientiam minimc preftando,blanditiarum prsftigiarum carnis ac anima^ an;malistoxicumhauriat,atqueexinde per iftas carnis 8cconcupircenti2blan-
&
Animatamendemor-
ob veneritinec quidem caro de vita quicquampoiIiderepoteft,pr^terquamquod ab animxfocietatehauferitificuc neealterainalte lusnaturam tranfire poteft,nifi priias fueritaut vitiisiufeda,aut virtutibus imbuta & inferca. Anima igitur mente iliuftrata affedionibus fuis prxdidisexercetur,& virtutes parit;dolornamquecircapeccata,timorcircafupplicia^defiderium circa prom!fla,& gaudium circa prxmia func quardam virtutum exercitia. C^etertim varix funt virtutes,in quibus yerfatur anima pietatedivinaimbuta,dumaliisinftruitur& armatur contra vitiaividevitia ei
&
Nam
{^tm-^\tidtmi\ut
reddereconveniat. Porroetiammonetacdocet tzm^prndentia quidem fcire quid poflit^m/wi/sautem facere,quod pottdytemperantia n6prefumere,qaod non poteft,ac tandemy/?///4,non velle plusquam poteft. Prudeniiatrgo t}us
tdmtligtndis^temperantiAiii ux.tndv-fortitudo in tolerandis,atquey///?///<iindi-
pcenitendum appetere, nec quicquam prxter juftum vellefacere; Temperantit:.^,nih\\ni^\tnrpt timere,6v: quicquidagimus dirigerej PortitudinU eft,terrenS cupid.taautcogitamusadrationisnorm, tes non jam reprimere,fsd penitiis oblivifci, ']ujiiti denique eft.omnem animi cogitationemadDeumerigere;&,quafinihilaliudfit,eumfola mentis acie inftribuendis. Prudentix eft nihil
tueri. Aliisvirtutibusinitiaturip(aanima:atquetalesvirtute<^y^fr4;if^;/<j/fJvo-
canturjcujufmodi funt fides,Jpes,Jacramentum.,bapt!fhms, inuncfio confirmatio f./ifr,c,quibu5Deocon(ecratur. Aliis proHcit &; corjungitur Deo,quaies func
.
&
humilitai.purita^ C^ charitas.
juagit,atquef//^r//4^unic.
///>. media vitalis
Deus
trinus
&
unus,
omnia
tenet.omnia implet,omnia fuftinet,omnia excedit complccli(ur;fic anima his tribusviribuspertotumcorpusdifFunditurinonquidemlocabdefcenfione, fed vitali intenfione. Naturalis namque virtus operaturin hepatefanguinera 8chumores alios,quos pcrvenas adomniacorporismembratranfmittit,utintitiTjam, cui attraclio min\{\:T3.v,retentivam
&
deaugeantur&c nutriantur. Visiftaquadrifariaeft,quoniam dividiiur in^w?^qua attradum retinet,donec utilis perficiatur concoclio,^z/?r/^////z'4/,bonorum ciborumchylofos humorcs,o-
mnibusmembris perfundentem,proutcuiqueexpedit,atquef.v^//^Z'4zw,nociva&fuperflua,feufoeculentamatque inutilem fubftantiam expellcntem evacuantem:Animxver6virtusmedia,w/4/^fcilicet,quxincordehabet fuum imperium,verfatur in fervoris atque caloris cordis contemperatione,aerem. queinfpirando&exfpirandovitam&falutemtoticorporidiftribuit,aercnamquepurofanguinempurificatumpertotumcorpusimpellitperarteriasfeuvenas pulfatiles ex quarum motu temperiem &: intemperiem Medici cognofcunt: Virtus denique animalis in fuprema corporis regione, videlicet in cerebro adinvenitur,atque inde quinque fenfus corporis vegetat,jubet etiam voj
&
cemedere.membramovere. Hxcanim^virtustribus cubiculis feu ventriculis pr.'Ecipue utitur,quorum unus eft anterior,a quo cmnis fenfui,alter nofterior,aquoomnismotusitertiusinterutrumquemediuseftrationalis.
Primam
ergo
Aa
188
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IX.
media
re-
raliumrerumimaginescontinentur,unde& Phantartica
dicitur. In
gionereuconclavivisrationaliscollocatur,qua:ibiexaminat&:judicatea,qux
per imaginationem prxfentantur. In ultimohypocaufto fita eft vis rnemonahsiquoniam ibi commendantur atquc commutuntur memoria: ea,qux funt
indicata..
IV.
m homineifimihter de
imagmationts ortu.
1 fubtilillimum &: aduofillimum.atque exinde animx maximefimile& vicinum, imo vero quafi effedus exterior virtutis
operativce in ipfa anima
,
tum,guftum,8ctacT:umpermixturam quandam,prim6 quidemcumaere puro.deinde cumaerecaliginofoatquenebulofo.tercio cum corpulentiori humote,8c quarto cum terrena groffitiJdine conftituitjitque ita quinque lenfus cum ipfo vifu feu fenfu oculorum perticit. Ubi tamen vifus folui propicr puri tatemfui aclus excellit. Ifli /enfus in fola facieexpreffi funt,utopinor,quoniam lufflavitDominus Deus in faciem hominis fpiraculum vita:,Gum fadus eftin
fequitur,ab
ifta
fenfus,ab
illa
clionem. Ifl.^e vires tam anime,quam corporis dici poffunt,quiaabanimaiii corporetiunt^necfine utroqueproducipoffunt. Seduthancremadhucluculentius declaremus,intelligendumeft:,quod corpus humanum ex quatuorelcofFibus terra maxlmc difcernaiur. amentis coraponatur 8c quod in carne quaauteminhumoribus,aerporr6contineturinfanguine8cpu!morejquippe qui femper in motu exiftens eft,quafi cordis ventilahrum,ne id nimio calore
;
&
confumatur atquediirolvatur,quoniamfedesignisa:thereieftin corde, Hinc eiU5 pars una efl acuta.licut igncx flamma: fummitas,pars altera autem lata, llcuttlammxbafis. Eftautemqua;damparsigneaaerereuxtheretemperata; quxacordeadcerebrum afccndit,tanquam a coelo corporis a::hereo in ca;lumejusempyreum. Hxcautem purificata&colata peroculos,aures,nares, ca:teraq;inftrumentafenluum foras progreditur.Scexcontraclu externorum formata,quinquecorporisfenfusconfl:ituit,vifumvidelicet8cauditum & odoratum,8c guftum 8c taclumiqui tangendi fenfus ab anteriori partc cerebri ad pofteriora tranfiens,inde per cervicem 8c fpina: medullam per totum corpu?,
Porr6ipfa vis ignea,quxexteformata eft, fcnfus dicituricademque forma per illa ipfa fenfuum iuftrumenta.per qua: egreditur,8cin quihus formatur, naturaoperante.introifurn adcclhmphantait!cam,ufqueretrotrahitur)atqueimaginatio efhcitur. Poft eadem imaginatio,ab anteriori partec jpitis ad mediam tranfiens,ipfam anim^
virtutenervorumindeoricntiiimdiftunditur.
rius
,s
tandoSca
iirhn,r/
^'^-'J-^m
^,
!
P^^,f"f
.
r^s^ZtL^^^^^^^
contmgens rpincum^quem voco aerem veJ pocorporamterms veL'^^^"^ ^^'^ y^'^ ^- /enfificat.ikutarb^o-
^^'^'^^S-rminantia^qu^damvegetat&renllrin-rTmMl
on-m
n,\^
;,
/-
ou,H,.n,,J'^rt,'^
Ip r^iu ,
:,'
^ ^""'*'
P':r':pt.l>.l.ilwc
vero ex
fubtilior,
& rationali
tiaanimamadcarnf-m
'ir,-j
^'^'S^^potentiajcujus violen-
mrad,orumreceptor,(;crradiia fenfu
I).#5/iSi!f r^^^
P^ 'f "*'^^""'" Creacorem rebeJJisfaduseft- A -entis operal-ontprt U.Taurit/:x^^^^^^^^ '^" '^/'" ""'"" "^P^^-^ fe jungit.iJiamquemovelcon rT W^ '^'^^""]'"^^^ l^g>n,fi radiis divinis impedutun atque frxnomOlZf '"'V gubernetur, fecundum iJJud Saj^.L
nimaanimol
r '^r
.r^f^^^^^I^S^ P^
Aa
3
"^t
etrnlr ^
'
"
Jiis
fequentibus.
CAp,
ipo
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IX.
C
T>efenfihHi extenonhusi
F.
V.
SEnfus ergo
exteriores, quos
numero qmnqne
efle fupra
declaravimus vim
iijam atque efFcidum ex virtute ignea , pcr nervos 6c alia organa , tanquam
perinfl:rumentadifperfa,accipiunt,perqux,medianteetiamvivificomulculorum colore,fpiritus fenfibiles deorfum a facultate animali moventur,mufculosque Sc ca:teras partes, fecundum ratiunis inftincftum , motu involuntano
//Vfy,videlicetri/^6^^W//f,utincapite;inteccdentidemonlkatur. Aliivtro minns principaks nennpe Tactus, Olfaclws e^ Gtijlm. Illos igam principales voca-
&
flantem ampiecluaturjatquemotufuoaffcdant. Partesautemfimplicescompodtioriis mundi vocamus fimplicem liium inatcriam fpiritu jlem,quam univerfali nomine aquas a fcripturis diclam 6c .ippcllatam cfle,fupra mcminimus, atquelucem,quxeft formalior mundi pars,utpotecujus prxfentia aqua: fcii
fpiritusuniverlales,potencialesadhuc6cinformcsc nihilofacT:i funtactuales6c
formales.Spiritusigiturfc^uaeruniverfalii eft medium,circa
ditusi
quod verfatur AuEt lux eft objeclum unicum,quod vidctur,6c per quod corporadicunturcoIorata,6:inquoresomnespercipiuntur.Namnihil,prxterlucidavideturi
cum fplendore infigni egredientcm.llraelitaE;, vlofc duce,confpcxerunt,6c etiamnum eandem ab illo mediatc pcr intinitas refiexiones procedentem,
,
qua:libetanimaliimuadicreaturaoculispra:dita,ciiml^titiacontuetur:Qi_iod
atquc cfficax efl lucis proprietas6cnaturafuperomniailla,qu^mmundocxiflunt,6cpra:cipuefuper rpiritum,quifecundumin mundolocum fibi vendicat,ut resnullaatqueadeo etiam ne quidem iplius fpiritus diaphani denhtcis penetrativam ejus facnltatemimpedirequeat. Ejus vero fuper fpiritum aereum excellentiam exinde percipimus,quod in fragore tonitruali prius difcernitur lux fulgoris,quam fofortis
,
ipiiui
:
tcabfqueomniobftaculoperliciturificetiam lucis cfteAus c longmquo,6c vel in iclu quafi oculi, cernituratque confpicitur fine ullo medii impedimento, quippe quod,ut Deus cft unitas.qux in fe multiplicata femper rcfultat in fei-
pfam,!ntantumquidcm,utetiamipfefemperidemfuturus fitjquod fuit abinitiojficetiamluxprocul vifa,ciimlittautumuiiica,taluerad oculi aciem pervetiit.qualiter c nube velalio fubjeifto egrediturjfincuUa fuxeircntix divifione. Atvcr6fonusfcu vox vcl fragor dwiditur,atqus in aere multoties multiplicatur,5c in mulcipiicatione parcim continuatur,
partim dividitur.
Unde fit,uc
bombarJa:crepitusmiaorvideaturcminu ^quamr-veraeft. Ex his igitur evidens eft,qu6d fenfus vifUs tantii gradibus auduu; pia;fcrendui fit,quantis lux
Spirituij
i9t
Similiter,qu6dvirtis{itrenrusrimplex,&magisaclivus,acper fe,qiiatenus virtute aduslucidi completur,auditus vero fenius quidem itidem iini-
plex,redmagispanivus&peraccidens,quatenus medium illud,perquodauditiolic,(ubjicitur actionibus lucis.fonosque ad aures perducit vanis reverbera^ tionibus multipltcationibus. Admirabilis ergo efl: vifus efFeclus cum ejus vi^-tute iconem &. {imihtudinem Dei.in multiformi iridis colore.arqne etiam mille aliis viis po/Iit verus artifex,opticam fpeculorum difciplinam lequendo incueri, nonfineadmirationeftupenda, proriiis, ut videaiurartificis iftiufmodi obtutu in memoriam revocari divinorum illorum colorum Deitatis ic g!orixejus,quamolim,dum adhuc libera fuit,in patria fua fupercoeiefti oculis
&
ipintualibusconfpexit. Qijamineffabilisergofithujusfenfuspoteflaspropter
objecT:ifuinobilitatem,&:quamadmirabilia,quamab{lrufa&:abdicanob!srevelare valeachumanumingeniumvix unquam mundo,fi quidemidlicuit,explicare potuit. Similiter etiam ipfe Spiritus,qui eft medium,fine quo auditio fierinonpoteft,miraculofa&arcana perlucisdivinarpr^fentiamin fecompre-. heodic;qux quidem fapientes propalare.aut in publicum emictereSc promulgare noiueruntjimo quidem non aufi funtjni Domini maledidionem vellent incurrere. Inhisigiturduobusconfiditomnis magia: tam naturalii,qua.m fupernaturahs operatio,omnis vit^ animalis gubernatio 6c univerfalis mundia^ clus,coelorumquecfFi:cT:ui&fyderumexcutio. Hisvidetoculus mundiomnia, quxinmuiidicaviiategrrunturihis intuentur angeli hecinfcriora,<Sc ad thro-
numDeiufquerefpiciunijhisfolentanimaliadiftinguerebonacimalisihisinteU
ligitur unius
hominis intentio psr alterumjhis res a re difFcrre cernituri atque hisharmoniauniusanim,corpori inclufa:,cum harmonia alterius confonare
autdillentirepercipitur.
Imoquidemintegrumvolumenhorumduorumien-
fuumiaudibus,Scvirtutibusimplerepoilemus,nifiadalianosavocaretfubjec1:i
hujus neceflitas. Sed hic unico verbo Lectorem intelligere velim,qu6d paucillimaveraatque certa,infinitas autem falfitates &: prxftigias oculi corporei incueanturjcujus reiratio efl tcnebrarum in nobis dominium, quod failaciis nosdecip!t,atqueeanobis apparere facit,quxtalia nonfunt,qualia videntur.
Namquicquidcernitur,videturincorpore,quod quidem in fe nihiieft:,quippe quod.quicquidhabetaformalucidarecipit.Materiamergofcquimuriformam ver6 negligimus,atque ita decipimur,quoniam materia eft ex tenebris,tenebrx autem ex nihilo,8c proinde quoque,quod corporeumjper fe & in fenihii: Scdfiquideft.hocefjefuumomneflforma^quxefta luce,accipit,a cujus fonce eftvitarerumjnam verbum,in quo Scex quo vica,eltfola vericas,5c quicquid
extrahancveritatemexiftit,pra:ftigiofumeft,6capnncipemendaciorum. Sed EthnicosjamPhilofophosaudiamus. Procit(sunoc\u^Civerbo hoc omne concludit MateriayinqmtA^tyOmfiUvideturyCiimfiihtire^LrrapojJiJeat.Videtnm etiam in varietatefpeculorumvariamejufdem rei figuram &: difcrepantem corporis
:
dimenfionem apparere,cum tamen unica fit rei veritas. Sic eandem faciem in fpeculo convexo longitudine contradlam, latitudine vero ultra modumlaxatamatqueextenfamanimadvertimus,inconcavo autem videmus ilr lam fecundiim longitudinem,horribili modo productam & extenfam,fecundum latitudinem vero mirabili ratione contradam. At vero in fpeculo plano
itlius
atquepolito,hanceandemitercimeffigiemjuftomodo,8cfecundiimoculi na* turalis indicium difpofitam confpicimus. Fallimur ergo omnesj qu.-e vera
&
qua
nes,quamoralesnarrationesinfinitxnobisindicarunt;quarum tamenefFeclus
nihii
IP2
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
IX.
nihil funt aliud.quam vifus deceptiones,6c res vanx,qux non funt vere tales, qualescirevidentur,nonmi.;ib,qu.\iiniliomini.pidur.ieilrevera ipfehomo,cui afTimilatur. Mincinquii SapiemySapj-) CorpM qnodcorrumpitnr.aggra^uatmimam
dr terrena habitatio deprimit fertfum mitlta cogttantcm.c^ dipcilia Xjiimamiti c^ux ih' terrafunt c^ qnx in conjpiciujuntfinvcnimm cum labore. ^^Uf autern in cceUsfunt,qnis invejlt^rabit? fenfum autem tuum qitisfciet.niji tu dederis fapientiam,cjr mtferis Spintumtuumfanctumdealtiffimis? Exquibus verbispatet,quod folavcntaslitabaltojcujus tognitionem li ignoremus,impoflibile efl:,ut rcm aliquam rede ftia.
nius. ^luji
tem injc comprehenfam.cujits prxfcntia illud cft.quod ci\,noncomprehendit,6cper confequeni veritatcm iuiiplius ignorat.nefcitque quid ipie lit, multo miniii, .-ii^iturdocemur^quamfallax^incertaatquemilera iit vitahuquidresalia. manaabfque vera Chrifti cognitione,quieftfolaveritas,vitaatqueluxrerum,
cumiinecaomniiiintvana,pra:ll:igiolHatquefa!lacia.
Hocetiam unitumex-
perimentumcircafenfum auditus vos obicrvare vclim,quod medium cjus fit tam aqua,quam aer ipiiru-<,nec aer quicquam aliud,quam aqua tenuis. Nam am Nemojtts Langnidochixi/t Gallia 'uiverern^in fvntc ejm famtger.ibtLi fmefundo nt
dicunt,quonumejusprofunditasnoncogn;jlcicur
'L'f^t'r//V;/ifW/j",i//^jW^f/r-
caSoltsoccafum,animi crrej^-igeriicaufinatavi,^^ duobmlapidibus feorfimtitraquemanuacceptis,immcrji rne (ktls pyofund'e,experimentifaciendi gratia in aquaminter fcopu
losnHdosubtqueproiuberantes,atqueitafubaquismanens,LipidcsiJ}osadinvicemcolliJi.
Qinbus
certior red-
F,
VI.
e^ Gudu.
*T>e rABt4,,0lfkBu
UT
&
tiusperquos,tanquamorganacorporalia&;ienlibiiia,v]rdsiu.iscirca res pcrcipiendasexereretScexercerct. Nam anirai humani natura ell,per fe iine cor-
poreautfenfu,
& contempLui.
Atvero,
bus 6c hujufcemodi aliisjudicare non poteft Quinqi ergo fenfus olTerunt confpedui rationis,qua;cunque ei ad corporum cognitionem funt ncccilarn,caqueillioilendunt,quibusadjUTaturincognitione rerum,circa corpora vifibilia,audibilia,tangibilia,&c.verfantium. Hiautemcorporihumanoinlerviiint, n5aliter,quamadnavisdireclionemnauta:,tu)usnauclerus&: duxprincipalis,
:
feu
redor
&.
in ratione,
iter diri-
gens.ac navis curfum in ejus fummitate ex acus m3rina:,poIum Arclicum reIpicientis.proprietate direclione obfervans. Per hos autem fuos miniilros deaccidentibusexternis,naviobvenientibus,&:deprofperoejusitincre,autde
&
fcopuli,
malum
ei
,93
eiinviaimminet.evitetj&quodbonumeiacfalutareefl.rapientereligat. Cuiqueautemhorumbajulorumfeorfimfuapropnetasdilliindaaffignatur. Nam vifusverfaturexruaproprietatecircadecemjvidelicetcircalucem&tenebras, adus.remotionem & propinqaitatem,moturr! $c colorem&: corpus,figura quietem;qus tamen omnia,uti fupra didumcft.ad f .iam iucis propnetatcni reducuntur. Nam tenebr^ cognofcuntur per oppofitionem lucis color difcerniturperIucisincorporisfuperficieoperationcm,&;ficincEceris. Auditus
,
proprietaseftverfaricircafonosduplicesividelicetcirca voces animale.st*C5.on animalesjquarumillxautrationales funt,pertinentes ad loquelam humanarn, velirrationales,utrugitusleonum,hinniius equorum,garritus avium,6cc. ha; vero vitaanimali deftituuntur^utfonus tympani,fift:ul;E,fi:rep]tus ventorum, tonitru,&c. De his autem duobus,tanquam pr^cipuis rationis bajubs muk-i hic non fcnbemus, quoniam deinternis ipforum di/pofitionibus fupra locuti
fumus. Sedfolummod6vosobiterobfervarevelim,qu6d mencis lux invifibilis fpiritualis per organum opticum emifla,lucique externa:occurrens,fenfumvifusreddatcEterisnobiliorem. Simihterrationis6c vita: fpiritus,per aures expirans,eodem modo cum medio aereo refonante conjundus fonum ii mentispalatiumintroducitjubi afenfu communi &: virtute imi^ginativa ret:-
&
rcfc-
Undehicfenfuspropterhancfuamexcellenti.imdignitatevifuieftpronatura. Nam quicquid lux fonora fua aclione producit,hoG etiamfpiritusifteintelleduimedianteorganorumauduus integritate,repra:fentar. Tresautemfenfusexterioresmintisprincipales vocavimus,quoniam fubneceffitatf fiquidem ex materia magis jiciuntur duobus prioribus virtute mixta confbituuntur. Nam ut ex duobus illis pnonbus,alius magis verfatur
ximusloco&
&
fuomotu
,
&;acT:ione refpicir;fice:-
iam
tres
ifti
pofteriores
de utraque natura
videlicet
de luce
6c
Spintu fimul
,
Nam
taclus
carnes tegit,ha:c,inquam,poteftasfit ex fpiritu fubtilif]imo,efied:u calori.s,rtu lucisinperceptibilisvirtute,a cerebro pernervosin univcrfum corpus depulio
ia
partibus
Hujus autem motus feu operacjpfenfibilisefi:,velincalido,vdinfrigido,velinafpero& l^evi. Exquibus patet,qu6d,ut fenfus duo priores verfahtur circa eirentiam lucis 6c materiam
exterioribus operatur.
fpiritusjfic
quam
etiam Ta,cim magiscircaadivas utriu/que qualitates occupetur,vicalidum,quod luci refertur,a lucis motu immediatepromanans, atquefrigidum,quod quidem magis proprie tenebrhs atque materi^ attribuitur,cummateria:refiftentisvis,contraformicadionesafrigidoproveniat.C2:terum Gnflmz\\o modo a prjedidis partibus compofitionis mundi vim fuam acquirit. Nam ut Taclm operatio'eft in dijudicatione interintenfioncmautremifiionemgraduum calidi 6c frigidijfic Guftm feu Saforis adio verfatur pr^cidelicet circa
pue
videlicet circa
humiditatem
vel minori
/piritui
propriam 6c ficcitatem
lucis
&c. Qu6dautemhsecomniafiantadfaporisdiverfitatem,expenmentonotabili docemur. Nam percipimus,qu6d fl:iptica qualitas & aufteritas fint ficcitatisterreftrisparticipesjquamquidemficcitatem ^ frigore conceJadvoacceperunt5&qu6ditidemdeinccpsaciditasftipticitatemfequatur,ordineprogre-
Bb
diendo
194
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IX.
diendo a terrx feu fpiritus frigore condenfati natura verfus refolventem ignis lucis regionemi Dcindc adiiuc altius a cruditateafcendendo verfus temperiemad pondus (cu dulcedinem ad faporem infipidum pervenitur,ubi ftiptica frigoris poteftas omnino radiis appropinquantis lucis refolvitur; atque jam
tandemaddulcedinempertingimusjinquabene!icaaeris&:Jovisdifpoiitio>8c cxacl:aforma;cummateria,feuluciscumfpiritu,convenientiafentiiur. Atque hxceftmedia viaprogreflus inter cruditatem &: aduftionem. Quare ulteriiis progrediendoad falfedinem accedimus,qux eftprimus aduftionisgradus,deinde ad acritatem,&: ab acritate denique ad amaritudinem fittranfitusiaqua adbilisaduftionem&:nigredinempervenimus,incujusac1ionecompletaignis
&
tandemrotatunnterram. Videmusergo,quodvitriolum congelatumftipticitatefitplenum,&:quodoleumejus,cuiignis violentiportioadhicretjftipticam fuamdifpofitionem in aciditatem convertat. Videmus etiam,quod vice vtrU SaITartariaduftionisamariiudinemquodammod6fapiat,quodaerisfeufpiriritus externi admixtione in oleum Converfum,acritateminfehabet.Siergo*e-
qualiqualitatum,noncorporumproportioneacidumoleum cum acriillo permifceamus,dulcedinem fatii evidentem inducemus. At vero, fi portioacidi fuperet portionem acrisjinfipidusfaporcumquadaponticitate re/ijltabit, fi acris,falfedo&: principium acnmonixi Et in his diverfis oleorum adionibus Hc pafiionibus faiia producentur di verfirum naturaruj Videlicec in principio motusabaufteroguftumaluminis,inmediofacchari,atqiinfine
falis nitri
reperie-
mus. Edodus etiam fum experimento quodam certifiimo,qu6d perliquoris exaceto,vitriolo & antimonio confiati commixtionem cum aloehepatica,8c eorundemad furnum panis adhibitionem,Aloes illa omnem fuamamaritudinemperdatatquenihiiominusfuaviter&fineulioincommodo corpns,cuiadhibetur,expurget.Deniquedocemur,qu6do//^?^/etiampoteftasinluciiCum Spiritucommixtxoperationeconfiftat. Sed hujus aclio differt ab actionibus duorutniprxccdentnimdtfpliciratione. Nzm primo, utTsi^us vis Scpoteftasabfolutc inter corporis
membranas
frigidum&:calief-
dumiacporroGuftusinlinguxproprietate
confiftit,&c circa
diftindionem
turafuainvifibilieumaromati2arefoiet,quamcrocus in aquam limpidam immerfus,totamaqiia-fubftantiamfuatincluravifibiliteroccupare&tingereccrnituriautquemadmodumatramentuminaquamclaram infufum.ilUm in coloremnigrumvertit,ficenimodoresquoquererumdeproprio fuo fubjedoinvifibilem inmodum peracrem ambientemexpanduutur,il!umque fiiavi fuo o dore implent. Atque ita etiam.fi malus aut foctidus fit odor rei,fimili modo communemediummficit. Senflisauteolfadusefthujufmodiqualitatisinacre delitefcentisindex,an(cilicctillafitnatura:grata vel injucunda. Optima igiturdebcteirefenfus Olfaclus difpofitio &: arqualis ejus lucidaracfjiiritualisnatura: temperie proportio,ut medium odoribus perfufum optimefufciperc,fufteptoqueeojdeilliusinbonitate vel malitia temperie &: quaiicatcrectcjudicare
pollit.
attinet,
fcienduin
cfi:,rem odoriferam,qu6 magis eft circa lucis eflcntiam &: fpiiitus feu xtheris fiibftantiaminqualitate^Cproportione temperata,e6 effc fuaviorcm &: natura^
humanx jucundiorcmifiquidem
omnesaliorumanimaliumnaturaseftincalidoinnato&:humidoradicali temperatior&:efHcacioriitautipfiD^moneS)teftc7'/f/A?,humana:natura:contacT:u
artus
COR'P.
i?;
artusfuosgelidos maxime refovere appetant. At vero odores foetidi fiunttalesexparteelementi ignis,videlicet propter fpiritus fui impuritatem &: com-
burentemlucunaturam. Namqueegometipieexperientiafumedodus quo.d onmisfxtorfit ab elemento ignii, cum jpiritu fcu aere impttro mixti Deinde etiam aer foetorem aliquem fed minorcm quam ignis, pruducit propter fuani impuritatem& immunditiem.quam habct a cjeteris elemencis. Tota autem fuavitas,quaanimadeledatur,acoeloprofluitjUbi iether cumluceinpaceconcordi&lancibusatquetrutinisAftrjea pondera&l proportiones squales obtinet jquemadmodum & ipfe in corporu m ana tomia chymica fepiiis cum admirationefumexpertus. Manifeftum igiureft,quod omnis foecor,feu odornatura;humana:gravis,injucundusaiqueingratusfitabhumidoaereo,ve! aqueo impurQSccorrupto,percaloremigneumcombufto,atqueitaprxternaturam,
:
,
Atver6odorfuavis,bonusatquefenfuigratusapurofpiritu cumcaloretalioritur:Terreaver6 natura,quatenuseft fngiditatis conftringentis fons atqueorigOjfenfui huic magis officit.magisque eum impedit in fua aAione^quam ut ei ullomodoprod^llepoffit. Im6ver6&cujuflibetfcnfus facuitati contrariaeft frigiditas, organa potius ftupore afficiens, quam ullum iis auxilium prxbens. Namomnimod6contrariaeftfacultatifenfuumiquippequorumperfecT:io teperatam caliditatis pr^fentiam requirit,qua operentur. Hanc autem aufcrre ioietfrigiditas fua pr^cdominatione. Similiter pororum atque organorum dilatatio ad completam fenfuum funcliionem requiritur. Atqui fngiditatis eft, meatus obturare &: occludere. Senfus etiam fpintus fubtilcs :;ppeunc, quibusvelociter&efficaciterfunAionesiuasexpedirf'. poflint. Frigiditatis nucem elf,condenfareatqueinfpifIare,quodfubtileerat.& per confequensfenfibusin fiia natura eft oppofitiffima. Hinc ergo eft.quod higiditas porcrum obturationem tunicarum incrafTationemjOCulorum cxcitateminducere folet,at-
&
faeftfrigiditas.
guit.cujusvirtutefenfusdebebant odores redc diftinguere. Guftui partes lingux ftupefaciendo obeft,cujus beneficio fenfus hicopcrari fblet;& nonnun-
quammortificationem&gangra;namfaucibusatquegingivis inducereobfervatur. Quibusomnibusrecleintellel:is,certumeft,qu6d frigiditas terrea non fit caufa odoris five fcetidi,five fuavisifed femper odoratus olfadus fitpro-
&
pter caloris prxfentiam. Et quamvis nonnuHi fortaffis objicient, quod ipftm opium,ci*m(itfrigidum,odoremfxtidijftmHm emittat,ztt!Lmen illud non fit propter
&
frigida&ficcafit,quintamenamaritudinemfuamabignehauferit,nemoequidem mentis fanx dubitabit. Atque ita fenfuum exteriorum difpofitionibus atque nsturis fatis luculenter ut nobis quidem videtur,
,
^
6xplicatis,finemhuicpartibreviter
imponemus.
Bb
p.
.-
196
T R A C
T.
1.
T.
I.
B.
IX.
C A
F.
Vll
ah hepate
comporitione, prxrervatione,nutritionje,atque in eodcm ftatu fuftsntatione aliquid in pr^miflis locuti fumus. Hic vero oftcndemus, quodprajcipua corporis vegetandi ratio ab hachominisinternifacultatcdependeat.Sciendumigiturinprimiseft,qu6domnis corporisvegetatio&mu!tiplicatiotaminanimahbusquiiinplantisabaereaprocedatdifpofitione. Ncquetamenpoteftaereanatura hoc prxftare perfe,nifiafuperioribustamMacrocofmicis,qu^m Microcofrnicisadjuvetur. Nam facultas naturalis fecunin
DE mcntorum
diimAftrologorum fentcntiamaLuna&VenerepKEcipuegnbernatu ,quippe qua: vim &fpintumnaturalem, vegetativum&genkaicmaugentfoventqueiquibusetiamjupiterinfuadifpofitionemirificeintahoperefejungit.quatenus eft humidus &:calidus in gradu temperatiffimo. Nos vero experientia notabili inftruc^li^folis operationem pr.-Eomnibus aliis,tam vegetationequam multiplicatione,locuminhacfacultatepofIidcrcdeprehendimus. Namincujufdamadmirabilisnutrimenti vegetabilisanatomiaaquamperfefuperfluam vidimus,qux in vegetahili illo erat loco urina;,vel utfanguinis feruminhomi-
nci Deinde aerem tenuiffimumobfcrvavimus,quilongealiter fehabebat, quamip(aaqua,8ctamenliquidampollidcbatformam,adfalisoleagineinaturammagisvergcRtemieratquefamiliaristam cumipfaaquaproptcrfuamhumiditatem,qu^mcumignepropterfuamcaiiditatem.Lrndefaciiimefcjungebit cum utroqi extremo;dum tamen ignca pars cum aqua nunquam conjungi potuit. Atque fic indc fiebam certior,iftud vegetabilis internumcflecjusaeremj quem ubileviilimo igne volatilem reddidi,obfcrvavi,ipfum inftargrandinis in falem albiflimum in fummitate vitri convcrfumatquc congelatumjqui
tamenfalalbiflimusdefi)bit6calorisappoflitione(eu
minimocaloreinoleum
fit
aqua quafi ficca,quK fi congeletur,nilpra2terquam fal fit.Hujus etiam rei cxperimentuminy4//ir^f/rrfobfervationedecIaratur;quifecundumomniumPhilofophorum atque Chymicorum fententiamnihil aliudeft,quam aer cengelatiu. Refiduum autem iftius aerex partis,quod fal non congelabat,in liquorem album cryftallo fimilimum deorfum in vas recipiens defcendebat. Sed videormihiiamtumaudirevosfufurrantesinha:cverba:Quidexhoc?,,^wwtfi3'tf multiplicattvam (^ gem^alcm froprteta.tem i aere^antin hoc liquore infjfe dicisji enm
aereamplant&nituraejfeconcedamtii? Cuiveftrxpetitionir^^<^ftf,qu6dtantafit
magnctica inter naturam iftius laticis albi 6c naturam lbHs,ut ipfe etiam foloafpeclu&cintuitunaturamvivificamatquetincluiammultiplicativamafole &: coclo fibi attrahere a bfque omni controvcrfia foleatj quod quidem nos h ifce oculisnonfineadmirationcinfigniconfpeximus. Narrqucexpofitofolisradiis humorc ifto.qui erat inftar albcC aqux'limpidifnmx,fpaciopaucarum horavis
CdP^P.
197
uatura acreajSc quod hic humor granorum in terra,per putrefacliunemafuis vinculis hbcratus,poteftatem habeat attrahendi libi magnetica quidam virtutemultitudinem radiorum vit.,attrad:osque retinendi. Nam ingcns videturelTeamorinternaturamhujushmpidillimiliquorispatientiStSclucisviviiit Nym^ham Syringiim fbhs agentis Unde credofabulam iftam mter Afollinem inventamfuifle. Hincergofit,utexunicogranomultaonantur,videlKci,quoniammultxvitxfcintilixinunumvehiculumaereum contrahuntur. Sed tortaflemerashafceimaginationcselle,atque a rebus necdum fatis explicaiisdi-. cetis. Audiatisigitur,quro,amplioremhujus natura: vegetabihs dcmonftrationem profedo rem,ni(I oculis propriis eam vidilTem,vix mihi ipli verifimilem. ^uidam GalluimecumhicLo-4dinidegens,cuinomenerat Patmmu-s partemhu:
&
&
jusliqaortSymagisfcEculentamdrimpuraminolUmfitiiamplamrepoJuitJlLmj^laminx
ferrea itidem ampla obtexit:
refpexit-^effeBum hujtts liquoris admirabilem obfervavitsme^ cum admtratione xd locum convecansjaminmt mihi indicavit^cuJHsfaciem fuperiorem ex omniparte infinitis <juafijlipulisferreis,furfiim ex lamina (haud dubie virtute vegetativa; lo liquorc
ifto nzvit3t)quafiexterrainformafegetislamina ijla te^l&.exfttrgentibm repletam vi-
dimus.quarum
altitudo eratquaftdimidiipollicis.
turamtalimodoadquandamvegetationisdilpofitionemaltcrarevoluit. Ncc quintamellcniiamfeu xtheream ejus portionem,quam acreamjquoniam invenimus illius naturam ablblute inter aqux &. ignis dilpofitionem pofitam,&: cum utroque extremo convenientem,8cprxteraaliamineovegetabilinaturam confpeximus multis gradibusaere.-eanteponendam,quamveramnonioliuslucis,vel ejufdemSpiritus.fedutriufquefimulportionem extitifie deprehendimUsjquippe qux erat
latiserir,utquisdicathancfuiirepotiiisvegeiabili.iiilius
limpidifnma,radiisfolaribuspIenifIima,necmobilis,nificalore&vi(5>lcntiacoiliquefcensexagitaretur. Atquchsecproculdubioeratilludnatur^balfamum,
cujusglutineelementaad vegetabihs compofitionis exiftentiam in pacc cong!utinantur,vitamque&motumaccipiuntjCuiquidemprxdid:aparsaereavidebatur concatenatione magna in compofitione uniri. Ncc fanc potuit ulla fierifpecierummuItiplicatioabfquehacnatura,quippequa:toti&cuihbetc6pofitionis parti vitam diftribuit. Atque hincfitjUt Sol fit partiaerec-eitafamiliaris, quatenus fcihcet ea de hujus quinta: eflentiac natura participat. Ex his igiturpatet,quxnam ahmenti pars ad hepatis,fanguinis partium fohdarum compofitionem,acinhabitu convenienti priefervationemconferat,& quxad vitalis in aaima facultatis fuftentationem requiratur. ^therea enim pars ad cordis thalamos per diapedefin alios meatus eiconvenientestranfmittitur, quxarteriispabulumvita: necefFanum fubminiftrat. Ignea alimenti portione
&
&
impleturciftafellis: Aereaantedefcriptaquafitota in
ris,virtute operativa ipfius hepatis,transformatur.
Terreaautemportiomagisinutilispartiminprimaconcodioneaventri-
culo per inteftina vchitur,atque facultate expultrice evacuatur,& partim ia venofb genere reperta in lienem excluditur. Maflla denique tota fanguinca, cujusmajor pars eft de natura aerea(quoniam hepar.quod eft fons fanguinis,
reperiturefi"econftitutionisaerea:)habetinfealiquid magis fubtile
triri
&eledum
CuilibetmembrofecundumejusnobilitatemfuilaticisportionemtnbuitiUndealiispurioreshujuspartesjahisverogrofiiores
ip8
T R A C
T.
I.
S E
T.
I.
B.
IX.
compofitionc diftribuere ohfervaturi vidclicet quintam ejuselTcntiamcordi, aereamejusdifporitionemhepati,puImonibub&:partibuilimplicioribus,carni tendonibus aqueara portioncmexelementis bene proportionatam,ncrvis
&
,
igi-
tam in vegetatione, quaminmultiplicationeexplicaturi & quod facultas hxc uaturalis non plus polTit abfqi benevoloanima: vitalis a(pedu,quam Luna line radiofa folis pr^rentia,&qu6dnullamultiplicatioautgeneratioHaiafolohomine,autaljoanimali,autplantaifedqu6domnemvimhabeataioelo5videliceta Luna.Venere, Tove,8cprazcipucacpreomnibusaSule,utporcaquoetiamcxieriPlanctxhabentfuumelfej Et per confequens (contra llultas nonnullorum opiniones) qu6dnuIlageneratiofieri pofiit,nifi anima vitalis a ccclo per aercmdefcendac
& operatio
C
*T>erehHS na,tura,hhm
?.
VIU.
juxta Phdofophorum
m genere^qux
^ Medico-
rum
opiniones adduphcis
homims conjiuutioriem
requiruntur.
HOminejammternoin externo ad eum modum,quo diclum eftfupia,circumfepto,ftcumbobushominibuslimuljuDittis,unumque hominem conftituentibus,quideutraquenaturaparticipat,hominemquepartimmortalem partim immortalem reddit conveniens eire vidcbitur , hujus hominis ex duobus compofiti naturam,(t:u res naturales in eo contentas,ita atque tali mododefcribere.ut duplici ejufdem compofitionis rationi correfpondeant. Dicimus igiturjuxta Galeni,Avicennie,Rafis Sitqiie aliorum opiniones,qu6d res na i.Gai de tu rales ad duplicem hominem pertinentes Cintovem,vidtlictit Aut ' principia, Mt.hum. fcilicet,fumma caliditas,fumma frigiditas,lumma humiditas,&: fumma liccit3s,perfefineomiiimaterJ;erationeconfiderat2e. Nam fi matena: inefi^ent,fa^iim^feluttUmHiff. cerent elementa. Rationem autem harum qualitatum fimplicium \x\ prirno '"f^libro TraBatm nojlri Macrocofmici reddidimus,ubi declaravimus,f4/;</;>d/fw fuiffelucisaAionum&motus t^cQsMVcwfrigiditatem autem.tencbrarum ftu mate-
&
mutua
cali-
bs M E.tleniquedemonftravimusnihilaliudelTe^quamhumiditatis ableniiam. Undc Um. A-vtc. mlocisintermediisnon repcrit'jr,fedin extrcmis tantum cum quahtatibus,afrimfr.d i-gentcfcilicct
'd^Atrxiii.
dttuit.hi.
& paticntc knt^ elementa,ut ignis,aer,aqua,terra,qux per cxccflTum etiam dicuntur calidum,frigidum,humidum,ficcum. De quibus itidem in Tra^atu&iibrofu.
dGai. com fty^4//f^4^^copioselocutifumus. i.cUhum. * .^ ' ,~ .1 , 1 ,j , o .,1. f n hut' humores,(\u\lantys.\ naturaUs\?:Ci\\ic\n\Acmzutprimartt,ntbilu ftavaj tGal.com. i.dthum. cujus complexio efl: ignea; Sanguis, qui aerex ell: complcxionis j Pittiitti,c\ux
^eoat""
3quea:i&.i\/f/'?f/W/4,quK terrcs
efi:
compIcxionis:auty?fa^4r//,ut innominaBilis
hum. sAvicen
pn>./>r.
non natuquali*
rjiiijV,tcllina,porracea,xruginofa,ifac/disc'xrulcai ^Pituitanonnaturalis,
DE ANIM^
qualis
efl:
SENSIT.
ACTU
IN CORP.
ipp^l^r
"-*'''"'-
&faIfa/atrabiIisnon naturalis,acida, radcnsj&qu.xelcadultapituita. N3Lmqii3imyis Jvwem.prjma pnKcAcx raciat kuai.ti, melancholix fpecies, nos tamen eas cum nonnullis aliis conveuienter ad tres t/...f .s. reducimus. ^,,,^ ^;^ mfalubre,^tc\ntutrumque GMx.dt Aut'V(?r/>^j-,quod Galenm dividit vel in filtthre i!ic\t,zmfimplicitert.ile,\dc\nc yc\fimper,yel utplurimum,3itque tum vult,qu6d "^'J^f, utrumquelitvelexquifitum>exqui(itius,exquifitiffimum,auc nunc velhocin- Eiem.c.s.
vitrea feu cruda,dulcis,acida
&
Vel in neutrum,hoc eft,nec falubre " o^i iibnecinfalubre.pernegationcmextremorumautper participaiionem extremo- J/q^I"'' rumfimul&quidema:qualiter&in2qualiter,velfucceilivc. oAvUen.
ftanti tale.videlicet /alubre vel infalubre.
kutpartes'^ye\fimilares,2.\iuxnAturarei,cu]u(modx(umi\hxx,mcmhvznx,Pj''"
f'-
panniculus,carofimplex,adeps,olla,cartilago,ligamentum,nervus,medulla, p^^j^j^ zutfenfm judicig,ut yenx &L arteria:, aut exfangHine fada;, licet in fe exangues ittd.doe.j.
'
fint,ut,os,cartilago,arteria,vena,nervus,adepS)glandula,mcmbrana,medullaj"^-^^^
Vel " dijfmiLres,(\uxfuntSiUt injirumentales, ut manus,ped:us,pes,&;c.aut /^j? injirumentum principale,ut cor,cerebrum,hepar, teftes, " minijirans,ut arterix, "
Temp.ci.
^f'j.^'
nervi,mufculi,ven,vafafeminaria,tam prKparatoria,quam delatoria;/>fr/?rf- ccauiue gens,& non regitur, ut ventriculus,inteftina,lien 8c renes', f necregens mc regitur, di^feh.
utos,ligamentum,membrana,cartilago,glandula,pinguedo. l^r'"*^" Aut temperamentum * temperatum ; hocque vel * zdjujlitiam feu in fingulis ctt^.^ generibus,vcl ad/>(?^;^,feufimpliciter intemperatum:cftcjue yeVfanativum, 'Gi}.de quod, intra fanitatis termmos comprehenfum convenit cum temperamento f"^[ temperatoadjuihtiamjvel morhifcum,qnod exceditlimitesfanitatis. Atque Temp.c.u
,
ha:cquatuortemperamentaconfideranturvelin^4//W;i'/*.f/'r/z4r/cum materia fine ea,'' vel in quatuortemporibmanni,' vel in quatuer ventUJy^ infeptem
8G/i/. i.Jt
&
qJ. ^^
<etatibui,s
fimpl.med,
o-j^mp.dif.
'^"P-idavusacris,velin medicamentisfimpficibus. kutvirtus,quxt{\:/riplex,yide\ictt,ve\' animal/sm ceirehro,itquehxc t{\.^^''l^^' '"' tadlus ' vcl miitiva,qux facitmo-f^^^j; vel y?/?//z'^ vifus,auditus,odoratus,guftus
&
tum
voluntariuminuniverfocorporeivel^^/ir/wff^y^vrdelicet (enfus
communis
^Avicin.
&imaginativavirtusinprimovetriculo,ajftimativa,cogitativa&ratiocinatrix^^'^,''^^^'
infecundo,8cmemorativaintertlo&pofteriori. Vtlvitalis in corde,qu2perj^OT/Uj. arterias difperfa , motum producit vitae necefiarium , qui quidem mo- '^py
tus a
motu animali multum difcrepare videtur eo,quod involuntarius cft,&yj,^l^,_ continuus, tumeciam, quiadiverfisutiturorganis. virtusanimalisadM-c 54. motumfuum voluntarium &: pro voluntate intermiftum,utitur nervis mu- ^*' ''* naturalis t,G'/.4jiculis prp luis inftrumentis. Vitalis vero artcriis,quemadmodum
Nam
&
&
venis,vel'4/r^//>inhepate,quxeftAut''/'nw4r/4,eaq;vel/m;^'4perappofi.
''"'^wf.
tionem,unionem&: affimilationem.cujusdefe^u Atrophia,Ana/arca 6c Mor-^""'^^^''' phara provenire folent; vel augmentativa in longum,latum &c profundumi vel 1 Avic. ib, gener.itivaperimmutatricem,qux femen deducit,6c per formatricem,qux dcdu- ["^;^, dum femen format. kut^Jecundaria,qux eft primarum miniftra,& eft vel at- locaf.^ /r4c7;7.vperfibras rec1:as,velr(f/(f/r/'Ar atque concodrix pcr fibras obhquas,vel df/impi.
.
^dfffntir
'
'
vel
(^/j.
qukm" involuntaria,
quai eft vel vitai/s,&c confiftit autin cordis' dilatatione tan- uGaidt
zwcujuscffedusfunt,lxtitia,fpss,confidentia,amor,mifericordia,humanitas'^"g^-fj^^.
'autdiff.fMif
200
jGaltbtd.
T R A C
T.
I.
E C
r.
B.
IX.
^ contra^iane cf dlUtatione fimuljqiia: ryfl:olt:&: diaftole dicitur.excncitntd.pnm. jus motu vario pulfuum diverfitas oriturjqu* confilbt in temporc.unde puldoa.i.fnm fQ5 creber,five velox tardusque dvcitur.vel intnbusdimenfiMiibusjUndedicij ^^^ -^
*"''^'^'
tur,longusjbrevis,latus,ftridus8crubtilis,altus5celatus,profiindu';,occukus&;
fubmerfus.magnus atque parvusjvel in robore virtntisfeuw perctijJioncven*addigitos^Cic pulfum vocamus vehementem 8c fortem.dcbilcm 6c languidum,^''' la ftfn)(rf (tr/frMiatqueitadicimuspulfum eilc durumaut nioliemivei itt pnmis qiiatitatibns\ quo modo pulfum con(]derando,eum calidum,frigidum,humicium&:ficcumd!cimus,vel/>?/)/<'//^/f ^r/m.iatque ita plenus diciturpulfus velvacuusiveI//fw/'(?rf^///f//>fiatque ita creberappellatur,fpillus &frequens,
aut rarus,re(blutUb
ik.
lapiS) vel/wr/^j^^/w^^jatque
tunc nuncupatur
talis
motus
motus veldeficiens(cuintermittcn^&:
intercepcus,forricinus,mutilusd:fCurtatus,dehciensdei-urcatus,atquedecui-tatusreciprocusjvel in compofitione^&. talimodo pulfusdititurundofa^,vermiculans, formicans, hedicus feu tremuius, convulfivus arque ierr--tus.
hJL%znttmco}p\oshtr At\.:xtGaii.decaHj.pulfcap.^.6. tlib.i.depr/ag.expulfc,ip.yEt z.dedignofcpHlJ.c.tp.z.dr lib.yde differ l cap.y Irno vero legcornncs hos Ga.leni lizAvic.de
med.cord.
'"Gal.dt
De
bros.videlicet de dtff.pulf Dcaignofc.pidf. Decaufptdf Depr^fig.e.xpHlf Depulfad Tyron. De fynopjpulf &c. utm cordts^contraiftone tantHmyCU)U-i tffcAus lUttC trift:itia,delperatio,merus,odium,invidia,ira,furor,verecundia,8cc.
aat.fac.A- retentio,alteratio,expulfioiaut^r///ir/^,vidclicet,nutritio
trm^^d^d
i.taf.x.i.
nionem & aflimilationem,auc4io in longum,latum & profundum,generatio perimmutationemScperformationem. Atque hocmodobreviterperepitomen ifta tradidimus, & fuccinde Medicorum de novem rerum naturaliurn fpeciebusjduplicemhommiscompofitionem concernentibus,opiniones propofuimus. In capite vero fequenti principia noftra circa compofitionem liumanam,ejusqueelementa,humores,corpus,virtutematqueadliones(ecundumnoftramintentionem explicabimus.
V.
IX.
t^ Chymicorum conyeniant
porro demonftrabimus,quomod6 hxc noftra dodrina feu Philofophia Jkm omnibus tumTheologorum,tum etiam Philofophorum &: Medicorum
in
veterumopinionibus inphyfiologixhumanxdefcriptioneconfonafit&.convcniens;acprimiam quidem,methodice progrediendo,a principiis omnmm primariisexordiemur.In^r//<?igitur^r/w/^/?r/Tr4i7(t////^r^,ubi de principiis egimus luculenter declaravimus quod omnium rerum principia fint Tenebrx,AquxreuSpiritusintermedius,8cLux;dix!musque>tenebrasefiedeformitatis originem 8c privationis formalis caufam immediatam, dcclarando, eas non efle merum accidens,fed pro re quadam non imaginabili tenebris obruta
,
tenebrx
COPvP.
lor
tenebrx quafi velametum rei vix imaginab ilis & omnino informis.
Hoc agno-
quibusmedianteluce^terragerminansjvirefcens&ifertilistertiodiecreacaacquerepercuffivalucisVirtuteinmachinct- centroproduclafuit.
Hicergo ve-
ramhabemusmateriamprimamPeripateticorumdcformitateami(ttam.Hic
lucc clarius videtis,tenebras eOeeorumprincipiiim peraccidensprivationem
Domini.quem
Mercur.Trifineg. Pi-
w4^.i.Df>/^^appellav]t,feipfumm tenebris revelansj T^^^/^inquit i^/w//?<i, tenebrd nonjtmt tenehr<e ,fed nox eft tam cUra tibi,quam dies. Tencbrarum tegumentum difcuflum eft,& deorfum obliqua revolutionereverberatumad fabricxcentrumjatqueitailludinforme.quodintenebris crat occulium,&forma omni carens,nunc lucis pulchritudme decoratum .appellatur nomme a-
quarum
feu fpirituum.
Undeimmediatepoftquamdidumeft,qu6dtenebrx
:
fuerintfupraabyftum.perhibeturabyftiisillainaquameireconverfa per pra;fentiam lucidi fontis Spiritus.LTndc fcriptum eft Et Spritm Deminiferebatttrfupfr^^^^,Hicergohabemusmateriam(ecundam^r;y?i'/<7/J&:fpiritum univcr-
&
eamdixithylam)&/'r/x/4/wejusfeu materix deformitas,qii3Lm vocavit tenebras? Quid ejus w/i/fmy?f^<* practer illam, quam ipfi Philofophi cum Moyle zgaovemntcff&aqHam? Qiiid ejusy^m^.cujus viriute,ut ipfe fatetur.materia prima&potentialis in fecundam adualem reducitur, (unde eam etiam a-
&
dumprimumvocavit) prxterquam Spiritui divini frud;us,feu cfFc<5lus,feu lux primodiecreata? Hoc idemetiam eft hyle Platonica,quod abyflus Mofaica,8c idemejus idaa^quod Spiritusradiiiidemqiporr^ejus^jti/m/^ intermediui, quod aqua;,quibusSpiritusDominiincubabat. Qu6dauremadrerumprincipiafecundaria omnia attinet.nonne ab hifce primariis illa per confequentiam defcenduni? Galenm 6C Hippocrates quatuor fummas qualitates fecerunt principia. Quomodb autem ha: a noftris principiis adione diverfa promanent, antea
jn/r<ic74/f^r;w///^r<?/>r//wtfdeclaravimubividelicetcaliditatemexluciscffedu,
frigiditatcmexhyIiegremio&aquarumcentro,humiditatemabadionibus6c painonibus intermediis prodiifie diximus ficcitatem ver6 oftendimus nihil aliudefie,quamhumiditatisabfentiam.Undejquiahumiditasinlocointermedio invenitur,necefl!e eft,ut ficcitas incolat utrumque extremum. Poftea etiam
;
duo evtreir a produobuscxteris.Diximusetiam,qu6dclcmentainfuafubftantianihilaliud iint,quamaqua;quegrofiiorauttenuiorfad:apropteriucis majoremautminorempr3efentiam(nammajorlucisportiomagisfubtiliat,minorvet6minus) difFcrentiasdiftinclasproducitinfuamafia,qux eiementa dicuntur. Deinde groflioraadhucprincipianominaveruntexelementis/-acla,exquorumunione corpushumanumconflaturj^idelicetquituorhumoresiqnositidem quoque
tatis
&
Cc
COi
2ot
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
IX.
nos in tres.feciindum elementorum difcrimen contraximus,viclc]icet,ut elcmentorummateriaerataquareufpintus.ftchumorummatcriaeratchylusjatque utmatcria: elementaris nimia calefactione igncum elementum produ(flumfuit.ficetiam nimia chyli concodione bilis gcneratur. Unde videmus, quodhomineshepatecalidopracditi aptiores fintadbilis procrcationem. Ac vero fi nimium aduratur,in terram revertitur non minus,quAm lignum in carbones deindein cincres.Unde ex eadem fpharrahabemus ignem 8c terram. Naminelementarirotat!one6ccirculatione,ignis cum terra: liccitate convenit. Efttamen&.terrallmplexmfuanatura,qu.'enaturalemmelancholiam6c ranguiniifxcemproducitiquxver6groffior,fngidior &crudior eft.aquasanimelancholiam malis portio. Atque ita habemus bilem naturalemfeu flavam naturaiem.atqueillam.quxexbileaduftamterhumoresanimalesnumeratur. Spha;raautcmmediam.3gisautminusparticipatdeutroqueextremo. Eiltamen ex vera natura fphxrashumiditatis. Nam pituitaaquxrefertur,quxob fuam propinquitatem cum terra crudior atque frigidior ell fauguis vcr6,acri magis coclus, quatenus bili feu clemcnto ignis comparatus, maturior eft comparatur. Tota erge humorummairauniverfoelementorumSpiritui ailimilatur,f]iha;raqueintermediaafen{]biliutriufquehumorisextremiaclunon
&
&
&
aliterproducitur,quamfpha:rahumiditatisabadionefrigoristerrefl:ris&:cali-
ditateelementiignis. Num frigiditas cterra,uta(fl:ionibusignisoccurrat,exiliens,fuad:fpofitionefrigida6cficcaatq5congcIativainmediaviainterignem terram^rcfillit adionibus ignisdeorfum defcendcntibus. Ignis verocalor diiiolutivusliquefacisndo^relaxandovim frigoriscongregativ3m,in fpiritu
&
leuaquamtermediaoperantem,refolvitipfam m quendam m.idorem,qui fecundiimmagisvel minui in fpilTitudine rclinquitur,pro majori velminorifua appropinquationead alterutrum extrcmum. CxterLim,quoniam hic radiorumcaliditatisik.fpirituumcondenforumfrigiditatisconcurfusfitinipfoqua{i
gionis peripheriam nubes alTidue congregari videamus. HcEc ergo cft vit
caufa,videlicetcalorisac1ioinhumoreadimpediendosfrigiditatisiufultuscogelativos,qui,fi dominium habuerint, mortificationem fecum adferent, ut in gangra:na:malocommonfl:ratur, Atque hinc fit,ut calidum innatum femper comitetur humidum radicale. fine calido humidum facilimcpriefentia frigoris congelabitur,qux eft caufa mortis. ut calor eft caufa motus 2c vita;)ficeconverfufriguseftcaufaquietis&mortis:Utautem lucis &tenebrarumefFeclusfehabentinMacrocofmo.ficetiam itidem fehabent cfFcdusani-
Nam
Nam
ma:ccorporisinMicrocofmo. Namanimpra:fcntia& acluculorisejus.fanguisfitHuiaus,ejusver6abfentia congelatur,motusque omnis toUitur. Similiter.ut aqua a tenebris denvata eft,ex qua conflata funt elmcnia,fic ctiam a
corporeomniumhumorummateriaortacft,undefubfl:antiamcorporeamS2 infirmitas,vita & mors.ab huvifibilem habet. Hinc ergo corporis fanitas moribusprocedir,eorumquefuccefnonemembracorporisoriuntur&nutriu-
&
tur. A caloris facultate bons corporis virtutes adiones oriuntur, tam voiuntarix.quam involuntarix,quE c converfo a frigoris dominio depravantur. Ferbi gra.tiL Animales actiones congelativa frigoris facultate corrumpuntur, utinparalyfi,catochc,apoplexia& hujufmodi aliis. Spiritus vitales tetris meIancholia;vaporibusinquinantur,corquecontrahitur,unde triftitiajmctu.-tjira, defperatio,cordis tremor,fyncope,&:multaaliahujufmodipravaaccidentia inducuntur.Inpartenaturaliper frigorismalitiam,facultasattrad:iva,cxpulf5va&concodrixlxditur,membraqueatrophia,hydrope8cinfinitisaliisinfirmitatibusafHciunttir. Ssdadprincipianoftraredeundo>videmus,qu6dabillisad
&
homi-
zoj
tria
principiajab
quamPhilorophis,Medicis&;Chymiasapprobata3videlicetm/'/'*.fjy^/m/it^<:f /i-
tuSj&/.vfpirituminformansatqueineohabitans. Nonnulh etiamhxctriaia duo contraxerunt, videhcet in animam corfw. Et tunc appellationi anima; /piritumincluferuntjquifempercftanim^vehiculumiundeanimamejusfpiritumvocaverunt. SedquidjamtandemdeP^rrff^^principiis cenfendum fit.uno verbo dicemus,&:, quod cum noftris etiam conveniant, breviter oftendemus. Ipfetriarerum omnium pofuit principiaividelicet,5'<2/,.^/fm<r/? c^ Stilfhur. Qux,fidiligenterremconfideremus,exnoftris principiis immediate effluere atque promanare percipiemus. Nam ex tcrr^e feu tenebrarumcentro falextrahitur,&;terra:cumignemixtsreferturjSulphur vcro feu rerum anima vitarum origine proce&tinclura,aluce,tanquamanimarum,tind:urarum partim deigne participans,fpirituiinditj Mercurius autem partim de iale
&
&
&
intermediononinepteaffimilatur. NamaercmuniverfalemMacrocofmicum
fecundiimfuammateriameirefalem petr2B,fuperiusprobavimuSj&fecundum formam fuam nihil ahud efi!e,quam ignem dilatatum,& ubique per orbem Macrocofmicumexpanfum. Unde ejus parsfuperiorin infima mundiregione dicitur ignis,e.)us vero totum in regionemedia dicitur ther,qu^Ci dthaer,\d eft, igneuijpiritm,iL porro ejus totum in fuprema regione,pcr excellentiam vocatur empyreum,hoc d\.,totum quafi lucidum atcfue igneum. His igitur manifcfte,ni
faIlor,explicatur,tLimqu6dhujus noftrje Phiiofophix principia cum omnibus aliis tamTheologorum,quam omnis generis Philofophorum opinionibus conveniantj&qu6dprxterlucem;fpiritumatque tenebras feu terramnonfintali-
ad
illa tria
clumadtriplicemdierumprimorumcreationemiridehcetlux,adprimam,indicansDeumjCUJusimagoluxeratjfuifTeanteomnJa^Deindefpiritusfeuaquie, adfecundam,in quarum medio firmamentum,quod coelum nuncupatur fuit pofitum Tertia die terra ex tenebrarum congerie ad opificii centrum conglomeratarum fada eft Atque tiam immediate ex his principiis corpora compofita funt produdaj videlicet herbx viventes,femen proferentes,& arbores feu plantx,frud:umjuxtagenusfuumproducentes. Im6rer6ancehorumprincipiorumproduclionemipfxftella: erraticie coeh non fuerunt creatiEiquoniam torum craflum ex terreo fubtili facT:um fuit. ktvtxoAngeliatquelntelligentix, quatenus exfimpHciffimo fpiritu 8c luce primo die in coelo empy reo creatis produsfli funt opus non habuerunt,ut tertii principii ortum ad fuam exiftentiam expedarentjquare^y/zwc diefuerunt creati. Omnes autem creaturjemundivifibilis trium principiorum prasdidorum opem ad fuam exiftentiam requirebant;intcr quas hominem,nobihfnmum illud fubjedum,quod pra; manibus noftrishabetur,praecipuenominamus,quiexcorpore(quodfacrScriptura:in tenebras appellarunt)triplici fpiritu intermedio,& animultis locis terram mafeulucisproportione itidcm triphci,tribus Macrocofrni regionibus corrcfpondentCjComponitur. Atqueitahumanxcreationis rationem bre viter propofuimus
: :
&
&
declaravimus.
Cc
TRA-
104
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
X.
TRACTATUS
P
X.
R
I.
I,
SECTIONIS
L
I
Detriplicianimx incorporevi(;one.
r.
'-utdeltcet
1 1
Tl
animadvertimus
qijorum primum
ell cerporale,
quo per
um
colorata
corumquedimenfjones&aliafeniibusobvia percipiuntur. Nam quamvis fubftantia 'cL conditio anima; fitinvifibilis,&: per confequens invifibililiter in corpore maneatj attamen ipfa e corpofe
egrtdiens per corpus corpora videtjvidtlicettcelum &:terram atque creaturas in iis.oculis noflris confpicuas. AtqihcXcanimEvifio,mediantibuscorpoiisfcnfiprofpiciens
invifibiJiter qunfi
,
&
Secundiimwixoms in^inima genu-fJJ)irttuj/e(:i\,c]uo corfolummodo,& non rationc lcu mente.cernuntur. tamen corpus non eft,illud recte meritoque eft.&l Quicqiid enimmatenale fpiritusdicitur.Idcircoquadamviocculta&lpiritualiitarapituranima.utloco corporumixpreirase' rumiimilitudincs.tanquaminfpeculo vidtat. Icrtium vifionis^fwof eft inte/leciude^c\\io res illjE.qua: nec corpor.T,nec corporum formashabent,confpiciuntur;quaIesfunt,ipfamens,Dfusjuftitia,fdpientia&;omnisanimxaffcdiobona. Namvifione intelledlualinunquamfalliturannna.
busexternis,perficitur.
porum
fimilitudines (piritu
Autenim
intelligiti
iecundiim veius illud &verumaxiomaPhilofoph(irum;/<'/*tf/i/''///^rf/Vf/i/>r<?prium c!r verum oljerium-^cum in ip/ts corporilns fieri putat quod^videtur apparere in
p/jantafta.
Vcrbigratia. Nav:gantibusvidenturterra,civitates,arborc.s 6s:(jmilu moven, iimiiiter in tcrra iiritic CDiilHlcntibus furiumque coc-lum intuentibus
DE TRIPL ANIM.
IN CORP. VlSION.
20;
e converfo bus videntLir fydera ftarejquse camen omnia ah ortu in occafum, Porroetiamdivaricatisotulorum moveridiligenshominesdocuitobfervatio. radiis,resunadup!amhabereformamvidebitur,&inaquabacu]us fraclus apparcbit,&mulcaidgenusaiia. ImoverointeromnesaliosfenfusmaximeT^/jW,
&
Namvidemusin fpeculo aliquandomajus idolum.aliquando minus & nonnunquam xquale; limiliter in alio dextra
quamvisprjeftantillimus.decipitur.
vidcbiturefrefmift:ra,&econverfoificetiamquod(urfumeft>deorfumfehaberevidebitur,&viceverfa. Aliquandoidolum apparebit extra ipcculum.ut in concavisprobatur;aliquandovct6intrafpecuium5 Etin uno itidem fpeculo, videlicetinconcavooblongo,resvidebiturjuftolongior,inconvexover6brevior Equo, in plano ver6 apparebit prout in fua forma naturali exiftit Atta,
:
meninplanisfpeculisdextravidebitureflefiniftraj&finiftraefledcxtrajatque
ficincieterisinfinitis,dequibusopticiEfcientixperitiluculenteregerunt)
Imo
^//^interdumanimamfallit,dumaliquis,ululatumcattxfeufelis,velcanisaudiens, putat
aucinfantis. Similitertormentibellinftrepitu^iprotonitrunonrar^accipitur,
voxque unius hominis pro tonoalterius habeturific etiam in Mufica nonnunquamd!flonantiaproconfonantiaapprobitur,& vice verfa. Porr6 etiam per
^//y^^w/wdecipituranimajquatcnusipfecircaproprium objedumfalliiur. Sica-
quam aromaticis admixcionibus in vini colorem & faporcm Medici pcriti converterenorunt&folencitautabasgriiproverovmo accipiatur,quod quidem etiam meipfum vario artificio prxilitiire non eo inficia.s;Sa:picule etiam falliturguftus,remunamproaliaproptcrnaturarumfimilitudioemaccipiens.Hal lucinatur etiam anima in fenfu odorif five Olfa^-r, quatenus fxp flimc videmus,qu6dexodorefxperesaliud,quamreveraeft,eflecrediiurjatquchocquidemtamboni,quammaliodorisrationeacciderepercipimus. Ta^ ui denique
perquinquecorporislenfusexpcdirefblet.
11
eanonnunquam fkllatuTy
patiatur^atque a^ayari
^ideatur ?
adcbetiamnofmctiplos non aliterrquam corporibus fimilcs,intuemur,res quemadmodum imago in fpeculo poliiiHimo. Atque ut Imago corporis in fpeculo fe habet ad corpus quod rxtra ' f peculum exiftens,imaginis figuram fua prjefentia exhibet:ficetiam cr -rpi/
>
Cc
>
2ot
tur.
t R A C
T:
I.
E C T.
T.
B.
X.
Senrumigicur& anim^e per eum vifionem rcgioni mundi inf:;riori comparamus,mquacorporavere vifibiliafunt trinadimcnfionccircumftnpta. Imaginationemautem&illamanimxvifionem.qux per eam fit,effigiebus tt^leftibus refcrimus,qu2e talcsvidentur,quaIesnonlunt. SicJriesceelividtturha.berearietisierreftrisfimulachrum.Eta/witftJ^ffitalisefrevideturjqualis noneft,
fed potius fimilitudo eft rei llius,qu2e videtur eflTe. IntelleiHium eciam 6c anim pereumvifionemrcbus fupercoeleftibus tribuimus,in quibus nec corpus,nec
i
alicujusreicorporea:autienfibilisimagoinvenitur,quaiesfuntDeus,mensrationalis&intellectualis,ratio,virtutescardinales,caftitas,pietas,&qua:cunque
alia funt ejus generis,qua: intelligendo vel
cogitando enumcramus,difcernimus&definimusjUtfiipradidumeft. Animadvertendumautemeft,qu6dintellec1:uali vifione,nunquam fallitur anima. Aut enim intelligit anima,6c verumeft.quod intelligit5aut,fi verum non eft,non intelligit. In vifioneautem
Corporalifiepefallituranima,utdidumeftincapitepriecedenti. Sed&fallitur
bus,veIoraculo,vifione,fomno,infomnio atque extafi anima; pronunciata yideniuride quibusverbahicordine&methodojuftafaciemus. Hincigiturapparet,animam non effc corpoream,fed potius corporis quafi fimilitudinem,
qusnoneft corpus;quemadmodumfpiritusnonertcorpui,feddecorporis8c
in fomnoalicui veluiicorponaturaparticipans,quoniam dormienti reus apparebif,neque tamen id corpus ejus eft/ed anima,nec verum corpus, fedfimilitudocorporisejus. Jacebitenimcorpusejus,ambulabitanimajtacebit lingua corporis ejus,ac loquetur ipfajclaufi erunt oculi tui,videbit autem
lucis
&
temilla;&itaineatotaacintegraccrneturfimilitudocarnisejus. InhacfimilitudincquafiperIocacognita&incognitadifcurrit,&fcntitLxtaveltriftia. Animaautem mortui,ficut dormientis,in ipfa fimilitudine corporis fui fentit five
bonafivemala5quxtamennonfuntcorporalia,fedcorponbusfimilia,&:quafi
Narciffi
fivebencfivemale,ciim&ipfa;fuiscorporibusfimilesfibimetipfisapppareant: funt tamen vel vera lastitia vel moleftia tranflatx de fubftan tia fpirituali in fub-
ftantiamfpirituaIem,utreflexiodeunofpeculo in aliud.
quandamfpiritualemnaturaminnobiselIe,ubicorporaliumrerumfimUitudinesautformanturautformatxingeruntur,fivecumpra;fentia aliquo corporis lenfu percipimus,itaut continuoeorumfimilitudo formetur& memoria recondaturifivecumabfentia jam tum ante nota,vel etiam,qua; non novimns, cogitamus,utindeformeturquidem fpiritualis intellec^tus. Innumerabilia ctiamproarbitrio8copinionefingimu$,quxvelnonfunt,vclefrencfciuntur. Innumerabilesitidemaliasrerum forma: in animo noftro depinguntur,cum vel facimusaliquid,velfa(5kuri fumus. Aliquandoetiamfpiritu rapiente,tollituranima,utvidcathujufcemodifivebona,five mala. Animaquoqueintenfione
cogitationis,vel aliqua vi
commixtionecujufdamalteriusfpiritusfiveboni,fivemalijfaIlituratque patitur. corporalium rerum imagines in fpiritu exprimuntiir,&: tanquam corpora,ipfiuscorporisfenfibuspra:fentanturiitautabfentiavidcaniuradciTe, tanquampra:fentia,atqueut ea,qux non fimt pra: oculis,adefic cradantur. A
Nam
dormientibusctiammulta vidcntur,vel nihil,vel aliquid interdum fignificantia. Undefcepeimagincsrerumcorporaliumtantaexpreflioneobjiciunturin fomniis,quanta prxfentantur ipfa corpora vigilantibus,in tantum quidem.ut
etiam
107
etiam intervifionern dormientium 6c veram cognitionem vigilantium non. i.{ircernatur,redcontinu6iiscaromoveatur,8c contra propofitumfuum,vel concra mores licitos,concumbere fibi videantur,ac quodnaturalitercolledu quam quidem aclionem Medici nodurnsKt eft, per srenicaies vias emittant
,
j)ollHtionemn\\ncu)^o.mnt. Huncmotumcaftivigilantescohibent&refrxnanr, quemdormientesideocompefcere non pofliint,quia mpotellate nonhabenc imaginis corporalis expre/lioncm,qua caro naturahter movetur.unde fequi-
turi!lud,quodcohibitumfeqaifolebat,&:,quodfinepeGcatbavigi!antibusfieri nonpoteA:,fitinfpiritu,&multaproarbitriofinguntur,velpra;terarbitriumde
monrirantur.dumcorporaliumrerum imaginesapparent. Ipfanamqueanima,qux motu proprio femper in motu eft,quia a corpore non fini tur.vel etiam plane non finitur corporalia fentire.autad corporaliavimfu^eintentionisdirigere,idcirc6,corpore fopito,fpiritu ipfa agit,ficuti imagines corporum cogitandoexfeipfaYerfareairoletjautfubjeAa intuetur,ctim ad ea videndaaliquofpiritu affumitur. Notare autem vos velim,^ Le^iores Aqmxnimo oferahjicnofirale'gcw^fj^quodnondementejamloquamuriquamfupraprobavimuSjnuUipaflioni aut mutabilitati obnoxiam efle,fed de anima media in corpore,fenfibus 8c fpiricucorporalijimaginationi attributo,mixta,quiB fi per fenfum corporijungatur,hocefl:,fivifionecorporalivifibiliacorporeaintueatur,corporeadicipoteftab efFediijfin perphantafiamcircavifionem
fpi
itualium 8c fimilitudines
corporumverietur,fpiritualisdicitur,atqueitaquoque,fiperintellctumcirca
vero ma-
gisanim^efenfitivx fubjiciatur,tuncvifionibus ejus inferioribusutitur. Eftergohxcanimafubftantiafpiritualis,exluce8cfpiritumedioconflata,8cperconfequens fimplex 8c indifl^olubilis, incorporea, paflibihs 8c mutabilis reipedu
abundantije fpiritus fui, qui paflibilis eftut ver6, quoad formam fuam lucidam,permanens,fixaatqueimmutabilis. Qu6 ergo magis deorfum inclinat, e6magisfpiritu rubmergitur,8cperconfequens pailionifubjicitur. Qu6ver6 magis(urfumelevaturverfusmentem,e6 minus aggravatur perturbationibus materix. Hincergoinmentisregioncubiintelleetuales vifionesfacit,fcmper veraintuetur,propterejuslibertatem a paflionibus 8ceximiamlucispotentifflmxoperationem. At ver6 ininferioribusfuisvifionibusfalfaproveris,quam fEp!flimefpeculaturproptergroflitiemmedii,in quonatat. Sic remus velbaculusrel:us,aquximmiflus,proptermed!i fpiflitudinem,frangiatqueincurvari videbitun llnde res tales id videbuntur.quod revera non funt,atque itafalleturanima:Carctetiam anima pondere,figura 8c colore,quatenus invifibilis 8c fenfu non ca pienda. Nec quidem etiam pro parte capienda eftjfed pro crea-
turaDei,nequeetiamdefubftantiaDei,nifiinquantumparticipatdecjusbonolucido:nequeeftdemateriaqu3tuorelementorum,fedexnihilocumquin. tofpirituefl"enrialicreata,fiquidem Dcus eam ex femeripfofeciflet,nequaqua virio,p'afljoni,mutabihtatiautmiferieefretfubjeda. Porr6etiam,fiexel$m^tisfieretjefTetcorporea. Initium ergo habet,fine ver6 eam carere certum eft. EtcumfpiritualisfitatqueiEtherea,nihilhabetterreni fecum mixtum autconcretuminihilhumi^ditatisaerea: autaquex,nihilque caliditaris 8c ficcitatiselementi ignei. Ut igitur cjus natura eft invifibilis,ficetiam invifibiliterin corporemanet,8cdecorporeinvifibiliter egreditur,per corpus corporavidet,vcluti ccelum hL terram,8c qu^e in iis confpicua funt oculis noftri?. Per fpiritum
autemcorporumflmilitudines intuetur. Quicquid enim corpus nao t^k.,^ tamenahudeft,noninfuIsedicitur Spiritus. Per intellei^um ea yidec>qu non
corpo-
2oS
T R A C
cft.
T.
1.
T.
I.
B.
X.
dedudum
P.
III.
^ tandem
EOru,quenofuntcorpora,fedfpiritualescorporumfimilitudines,quaIescernimusperimaginationemjaliafuntvifaufuatajaliadormieutibu^ijippurenc atque nonnulla in extafi percipiuntur. Qux funt vifs uJitatA drhumana.tz vel t\J}iritH noftro exiftunt, vel ex corpore Jpintui qmdAmmodo fuggeruntur-y fecuci, cumveIcarnevelanimohominesfueruntafFcdi,uonfolumvigilanttsiofimilitudinecorporumverfantanimo curas fuas cogitando,verurn etiamdormientes fomniando traclant iIIud,quo indigent. Namque &. negotia (uagerunccx
animi cupiditate,& epulis poculisqueinhianf,fi forte fitientes clurientes ve obdormiverint. Vigilantibusetiamocculioquodaminllinduingcflas elfecogitationes,quibusdivinarent,novimusificutC<j//'Arf/7'^///f:vprophetavir,i.iitne-
di-
<Slis,qu6dmultavideatanima,&qu6deademnaturafitomnium vifionum,five
invigilantibus,fivedormientibus,fivc segrotantibusiquoniam res hujufmod/,
qux videntur.non funt ex alio genere.quam ex nacura (piri tus,dc quo vel in quo funtfimilitudinescorporum: Obfcuratas namque vias habet fentiendi,utvideat,qux(bmniantes vident. Vifa fiquidem Phrcneticorum fimilia funt vifis
fomaiantium,fimiliafuntcogitationibusvigilantium. Dormientibusquideni'
'
lent;itautfibidormiensvigilarevideatur,6cnoncorporumfimulachra,fedipfii corpora intueri. Nec certe fine admiratione infigni contemplor,&. contem| ' afficior ftupore haud exiguo,quanta celentate facilitate anima (iplando &: briceiur imagines corporum corum, qux per corporis oculos videt. Qualif^.dP^.
cunque tamen
atque
rationalis. Qiia:
raculumiviftonemfomniumyinfomnium drphantajam. Oraculum definit eflc,ctim iii fomnis parcns,velaliqua gravis,fanclaque perfona,feufacerdos,velipfeDeus,
eventurum
denunciat. DequofacrxScriptura: multis multa locisdifert^tra<ftaverunt,6c j4W/f/#finfuismyfteriispermulta recitavit. Vijio eft.ciim id quis yidet,quod
te(ftum,& fine interpretationeintelliginonpoteft,hoceft,a:nigmatibu$obdudum. UndeiV/w. 12. In oi nlloquitur ]ehova Moyfen dr oJlendit.,non perfomnia dr migmata dr figur.iStUt folehat cateris Prophetis fepitefacerefedpalkm Deum ajpexit^atque (imilitudinem ]ehovx intuebatur. Infimnium eft.quando id,quod vigilantem fatigavit,ingerit fe dormienti:cujusgcnerisfuntcibicura,velpotus,velaliquaftudia,velartes,velinfirmitates;namquefecundumftudia,qua;quifquecxercuerit,fomniarefolcti Similiterfolitarumartiumfimulachra,deprxfentimentibusimprcfIa,appareeft figuris
bunc
DE
209
&
que vel Ixtas vel turbulentas fub quo quidem genere Ephiahesftnimubm ^Juc:
r^fnumeratur;quemfamaeft,quiefcentcs fubitoatqueinopinatcmvadere, atque eos fuo pondere gravare. Quod quidem juxta Medicorum opinionem nihil ahudeft,quam qusdam fumofitas a ftomacho vel cordeadcerebrumafcendens,atqueibiviranaturalemcomprimens. In^x/^abomnibuscorporis fenfibus anima alienatur8c avertitur,magis,quam in fomnio,fed minus,quam inmorte. Animainhac nonfallitur,fedip/amentedivinitusadjuvatur,ficutiia Jpoca/jipji] ohamis exponimt. Magna quidem efthascrevelatio,fiquidem,cum bonoipirituafiumitur,animafalhnonpoteftjquiafandiAngelimirisroodisvi-
hunt,(jrfinesJommAfomniabuHt)^c.
efji^es
.^omodo Dxmones hom '-vel mali ajfumant hommts f^tntumi Et qua '^ta D^mones malifuturaprtenuncientj
ac deludant falfts appantiombtts ^
-^
Ccidit aliquando, fecundiim nonnullorum fide dignorum opiniones,ut, ^artequadamvenefica mulierum 8c poteftate Dxmonum^homines in lupos 8cjumentaconverfi,inftar brutorum,neceirariaquiEqueportent,opere-
utmens interim in
tur.
illis
non
fiat
belluina.fed rationalis
in Italia fuo
humanaque
conferve-
\d(\\iod^\zmDiviis Augujiinfts
tempore eveniflefideliterno-
bis fcriptis fuis confignatum reliquit. Sed hoc,ni fallor.ita intelligendum eft, qu6dDxmonesquidemnefciatcrearenaturas,fed tamepoflintaliquidfacere
tale,utvideaturefleillud,quodreveranoneft.
ftate
Nequeenim
ullaarteautpote-
magica vel diabohca animus , fed ne corpus quidem,aliqua ratione in membra&lineamentabelluinavere converti poteftjfed in hominem quidem phantafticum poteftiquippequi etiam cogitando vei fomniando per rerum innumerabiliumgeneravariatur,&,cum corpus non fit,corporum formas mira celeritatecapir. Confopitisigitur&oppreffiscorporis humani fenfibus,figura fanecorporeaadaliorumfenfumproducipoteft,itatamenfolummod6,utipfa
Dd
vera
tio
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
X.
verahominum corporaalicubijaceant,vivaquiclem,fedmult6gratiusatque
altius,quamfomno,fenribusobferatis5phanta(licumautemillud,velutift)rma-
tuminalicujusanimalisimaginem,aUorumfenfibusoccurrat&anpareat:Quo
quidemcafu,talis
,
fibi
in
fomnis apparere ac fi corpore,portanturaDxmonibus,uthominesiftipra:fi:igiisdediiipereorumadionesilludantur,dumpartim verahominum,partim ^lfa jumentorum corpora vident. Humanum etiam fpiritum aliquando bonus &: interdum malus aflijmit(piritus:necfaciledifcernipoteft:,aquofpjritufumatur,nifi in eo,qu6d bonusinftruicadbona,&:in viamveritatis ducit,malus ver6fallit,&: fallacibus fuis machinationibus animam,etiam in manifeftis bonis,dcludit,ut eam.cum
fibiintalibuscreditumfuent,ad fuam voluntatemfequendam pertrahat 8cfe-
ducat.$icplerumqihumanumfpiritumrapit,utoccultaamboriimixtura,quafi
idefpiritusellevideaturfpiritusvexati,8cfpiritusvexatis:quemadmoduinDcCmoniacis&quadam maia Epilepfia: fpecie afPeda quondam obfcrvavimu^,
Dum enim Marjiliis Galltx degercm puellam quandam Damoniacam intcr p-esbyteros (igno crucisagttAtAm anima.dverti^qtt& dumjcientiarum ejfetpenitui ignara,froprto cjuafi tam de fr&terttts^quhm p-xjentibns non finemagnaafiarntumadmirationemtiltttudiniindicavit. Q^iodreveraapropriocjus Spiritu provenire non potuitjfed propter fadam cum eo Spiruui maligni commixtionem taliaquafi unico flatu protulit. Atquehicnotatudignumeireputamus,quomod6lpiritusmalignus cum maledicentis /pintu,ad ijtipii inmaleafflatuverbanonnulltgyxcaprotulit^d^ multa
dicentepropofitiexecu:ionem,(ejungei"el6leat.
Namquehujuipuellxmater
invalidas:a;gtitudineconfecT:a,propteriftiusfiIia:(uxneglccT:um,(ivequ6dej,
utiquidcmferebatur,aliquidpecuni2eperdiderat,fivequ6dinnugisilludconiumpferac.diriseamimprecationibusinlijdandojin ha:c tandem vcrba proruperac: rf//w (inquit illa)/ diabolt*s ctim legiontbttsfiiis in corpta tuumfubito ingrediatur.
Quoquidemmalitioseenunciato.efFedus c veftigio fecutuseftvoiuntatem. Nam puella (ubit6 a Da:monibus malis quidemjuti ipfe Diabolus per os puellx confcfiiis eft,a fex Legionibus oblcila fuit,atque mifere ab iis ex-
&
cruciata.
nus
ingreffi funt
interfpiritummatris&.filia:,facilimein(piritumfilixpenetravit,vehensfecum
turbam D.cmonum. Ac vero animadvcrtcndum e(l: qu6d Dxmonibus permittatur fpiritumhominumpo(fidere,attamenimpoflibile litillis in lucidam
mentis 8c rationis regioncm penetrarci quoniam illa efl tantum lcdes
& taber"itf^^.
naculum
hoc
mentem alicujus
iniquitate,omniquem3litia,quaanimamillamrationalemad(callicitatqucfeducit,decipiendoeamtic faciendo per cogitationem.ut bona virtutes ei videanturilla,quxrevera(untfalfitate,vitiis,prxftigiisque plena. Eft enim Dia-
&
bolusfallax.nequam&fraudulentusdeceptor animarum.
Non
igitur parti-
cipationenaturxfeu (iibftintKt animx rationalis,ut quidam putant,occupac Diabolus lucidam hominis animam.auc incola ejus elhcituri (ed ex partc iu:e compofitioniscumfpirituhominisaereojunclus^perfraudulcntiam^deceptio. nem atque malitiam dicitur poflidere mentem ac animam,hocc(l,obfulcando rationis fplendorcm per phantafticas imaginationes in fpiritu fenfuali hominis obfeffi.quas excitare folet (iiis artificiis,ita utea videanturellc^quarnon
func.
viclet,cum revera illa: nihii lint,quam pi ieftigiofe illufiones &: a Chrifti veritate. illud bonum,quod Deus impertitus eft crcaiuns cmnuiodidentitintes. fuiSjfola Tnnitas intrarefoletjDiabolo autem rpifliorem poffidere datur Tpintum,hoceft,aercum,inquofalIit(enrum&imaginationem. Ettamenpert<ftutiasejus,mens,hoceit,verus atque immtdiatus Dei radius,non minias patiair
Diabohincptias.qu.\mSolcoehfertnubisaeree obfi;uritates,auttonitruoruni fragores&. ftrepitus. Qu;E,licet terr<E atqueterrenis videanturefletenebrofe fpiirxque nube>,aut tonitrua horrenda,aut Dracones volantes tremendi aut Comet^ prodigiolijScc. nuliatenus tamen lllis perturbatur Sol coeIi,fed lemper conftans eft in motu fuo, fcmper idem in fua pulchrimdine 6c (plendorei quiaDeuseifemperadeft,CLim iitipfius tabernaculum. Simili,inquam,raodo leetiamreshabetintsrDiaboli pr^eftigias obfufcationum,6c mentem feu radios lucis in homine. Nam licetoculi trepidi reddantur , atque fenfus vanis Diaboli figmentis illudatur, imaginatioque nebulis atque meteoris falfis opprimatur,{unde fit.ut in media aeris regionc videamus,qu6d nubes alixDratonumeffigies,alia;montium,ali^caftellorum,alia
rantiumatqiieinfinitorumaliorumimagineshaberevide3ntur,cumrever.\nihil fint tale,quale apparent,im6 quidem mera figmenta &c accidentia,five fimulachravanaexiftunt,&; magis quidem vana,quam ullapic1:orum,quoniam c:t6evanercunt)attamenratioilluminataatquemensregiafehabet,utipfe Sol mundanus,firma,immobiliique in fua veritate &: fide exiftens. Undefit,ut concra homines illoi,quibus adeft fides,hoc eft,quorum anima: menti adhxrent, nihil puific Dii^bolus fuis illufionibus quoniam illi per lucis ciaritatem fjllaciasejusinteiliguntjfed quorum anim^c carni &c fenfibus obligantur.hi omnia,obfidei&radiorummentisdefedum,creduntefle taLa,qualiaDiaholuseaapparerefacit,atqueitaignorantiafubmerguntur,tenebris obruunturSc in teterrimam hylx abyfiiim dilabuntur,vivique,fed quafi mortui,in ea fepeCogitemusergonosmortalesdementisexcellentia,inquamDiaf)oliuntur. lusini^redinonpoteftjUtinecinanimammenti adiKErentem,quoniam eftDei temptum atque tabernaculum. Quare mendsafpcdumfugitDiabolus , uc ipfiilimumafpeclumDei,undeZa/^4 dicitur Ettamen tantaDxmonum
;
prxditus
fit
eft
eorum fenfus.actanta
celeritateinae-
mirum, fi terreno.rum corporum fenfum acumins-celeriratcatque virtute motus facilime fuperent. Hinc ergo fit,ut qux^ damnunquamcogicataprarnuncicncqu.ehomines propter corporis fui tardicatemadmirari videntur. Porroetiam Da:monibus propter tantam vita; iiix extenfionem longe major rerum experientia accefiit, quan\ hominibus ullis propcer vita: brevitatem acquiri poteft. Ide6 qua:dam futura per exaclam chareo
pra:cellunc,ut
mocu
non
eorum rationem
pr;Edicunc,6c
alia mirabilia prsftant , quibus homines mentis radiis non illuminatosadvoJuntatemfuamalliciunt&ieducunt. Atquehinceft,ut,teftey^gJiinodecivitate D^.quxdam mulierculxD^monum illufionihus &: phantafmatibus !educt:E,credantgc confiteantur,fe nodlurnis horis cum Diana Paganorum Dea &; cum Herodiade ac innumera fceminarum multitudine equitare, earumque vifionibus obtemperare. Similiter de tali veneficarum cohorte e
quardam
gometper Lotharingiam
a fluminc Rheno non multum difiitam,tranfiens audivi,qux paulo ante meum adventum,credulx fux ftultitix poenam lueranc, igne viadice a vitaz fuas impuritate in mortis abyflum miflle. Hisenimferena
quadam node, fplendente Diana,Satanas f^piffime variis figuris apparuerar, circa quem ipfa: choreas cum ingenti lastitia duccntes,ipf um pro fuo Deo unicohabuerant. NanSauna,quifeinangelumlucis transfigurarefolet,ubi a-
Dd
ninTiarn
2lt
T R A C
T.
1.
E C
T.
I.
B.
X.
nimamalicujusmulierculxincreclula:fecluxit,ipramquepennfidclita<mejus
pcrfonarum fpecies & iconcs atqueanimxilli,quamcaptamtenetintenebris,&.quiiunfomnisdc!udir,mo~ d6tnftia,mod6l;i;ca,&;mod6incognitas,mod6 cogmras perfonas ollendit,atque ita eam pcr avia quxque feducit. Et ctim (olus fpiritu^ intidelis hoc patiatur,noninanimofeumente,fedin phantafia,fen(u &; corporeilludeievenireexiftimatur. Idcirc6 nimis ftultus 8c hebes eft,qui hxc omnia,qux fpintui
libi fubjugavit,illic6
transformat
fe in diverfas
apparet,revenxcorporievenirearbitratur,ci\mz-ff/;/f/&:aliiProphcte,item-
qiiejohames EtuNgeli/la&C ApoftoliinSpiritu,nonin corpore,vidcriLn villones. Deniquequodad/w^rrffWtfr/<?rwvelviventium,eorumqueapparitionesattinetjfciendum eft,qu6d,tum homines mortui vel vivi alus dormientibus vel yigilantibus apparent,non videantur uti funt,fed folummod6 in quibufdair. Iitnilitudinibusrerum. Fieriautemiftudcredimusoperationibus angclici.',,ptr difpoiitionem providentixDei,bene cupientis bonis velmalis,fecundum infcrutabilemalcitudinemjudiciorumfuorum.fivehincinftruanturanimxmortalium,fivefallantur,fiveconfolationeerigantur,liveten-eancur,prout unicui-
que velexhibenda
SedquoniAm de
loquemurSc
animx a difcurremusjhoclocoeaomittemus.
corpore dijfoIutione,htmi
mteUeUuali^
auod nHnquamfkllit,
\\\x res
quxneccorpora,neccorporumformashabent,con(piciuntur. Atquehujufmodiquidemvifionenunquamfallicuranima. Atqui invi/ionibusfenfibili &phantafticafpedeluditur&.feducitur,propter rationesfupeniisanobisaU lcgatas.Idcircoperfolamvilionemintelleclualempotcftanimusadveramfuiipiius agnitionem pervenirc,&: nullo modo per priores illas vilionesfen(us& imaginanones,quippequxpotius falluntanimam, &lfaciunt, uc fibi illud vidsatur,quodvercnoneft.Perrecellijmigiturafenlibus&; corporuiimulachr;s adfuiiplius&Deicognitionepertingerefolethomo internus;cum hitfolui lle modus^quolibiincognitusdifcitfecognofcere.Sedhic Iabor,hoc opus,quippe
alliduaopuseftc6fuetudine&:conftantiamagnarecedcdia(enlibus,utfciIice homoanimufuum a multititudineabftrahat verfus unitate,hoc eft, ut iplum ad ferevocetScinfeipforetineat. Hi^equidefenfibus impedituranima,ne cernecreatorem fuum valeat.quo ipfafola limplex line oculis refpicere feipfam
&
&
ad ratii.^nis metam, calcandoviamjuftitixtranfcendat.Namanimarationalismtercas.quxaDco fadxfunt,omnesfuperat,&;proinde,quandopuraeft,proximaqueDeo,at(]us ade6 etiam,in quantum quidem chantati mentis cohxret,lumine illo intcileredebet.QuarenecefTeeft.utrelidisgradibus fenfibilibus
c1:uali perfufa 8c illu(l:rata,utique non per corporcos oculos, fed pcr fuiiplius principale.hoc eft.per intelligeniiam Deum cernit,inquoeft perfcclillima pulchritudo 8c beatiifima vifio,qua quidem vilione ip(a fit beata. Kemovcre
igitur
dcbet a confideratione fua omnes notitias,qux per corporis fen(us ex. trinfecusaccipiuntur:quippequ6dcrporaha,eorumquelimilitudines,atque
ipfl
DE TRIPL ANIM.
IN CORP. VISION.
in
t^
memoria,cum ea recordandoreminifcitur,hxrentesac{ exterioremhominem pertinent,quan. quam iftis anima veluti nunciis quibufdam,exteriora percipiat. Aoima quoqus fimplexeft & libera,cui nihil eftreipfa prxfentius, interna quadam &. non
*pfiquoquefenfus& imaginaiiones circa ea verfintes,&
fimuiata,fedveraprxfeniia. Videtfeinfeinihilenimtamnovit,qua.m id,quod fibipr^ftoeft.necquicquamei magis prxft6eft,quaipfalibi. Namfecognofcitvivere,meminitfe eire,velIejCogitare,fcire,judicare, hasc,inquam,omnia novitanimain fe,necimaginatur ea extrafe,fi ahquo fenfu corporis illa tangatjficutcorporaliaquxcunque tanguntur;ex quorum cogitationibusnihil ei accedit,ut tale afliquid fe efte putet,quicquid ei de fe i-emanet, hoc folum ipfa eft. Nihil enim tam in anima iiluminatum,quam ipfa anima,necquicquamanimamficcognofcit,utipfaanima;cumi.-nimquxritanima,quidf:tanima,profc:cl;6novit,qu6dfeipfamqua;rat&novir,qu6dipfafitanima,qua:fe!pfamqueritjnecenimaliuddefequrit,quamfeipfam. Dumergofequarrentemnovic, fequidemtotanovit. Quodfinovit,utiqueomne,quod novit,tota novit. tfi inventapartenonfetotamquxritjattamen,qu6d le tota qUcTrit,tota fibi prsft6 eft,6c nihil ei prxfentius effe poteft,quam ipfa fibi. Qu6d autem de fe qu^rit,quidanteafuerir,veIquidfuturafit,velqualisjamfit,qu2erit,hoceft,qu.\ni
Deo,quam humilis&. devota,quam pulchra &: quamf.mda. Sed quia in iftis eft corporibus,qucE cum amore cogitat,&: cum quibusafimilis veldiffimilis
lenonpoteft,utfefolaminfpiciat5cvideat.
Redeatergo animaadfe,:ftetin
fe,necficutabfentemfequxrat,fed velut prxfentem fecuret cernere&difcernerejSc intentionem voluntatis,qux peralia vagatur,ftatuat infeipfa,8cfecogitet,ut feipfam cognofcat diligat. Ita videbit.quod nunquam fenonama^
&
verit,nunquamnefciverit,fedqu6d,alia fecum
amando cumhisfcconfudcnti itautfinemagnolaboreabiisfepararinonpoffit^quibusmagnoamoreadhxfir. Quapropter ea phantafiis corporaHum imaginationum deformatur, eifdem alce impreffis &: folutacorpore illis non exuitur. Si enim a corruptione corporaliumafFedionumhic non mundatur,exuta corpore tenetur paffionibus corporalibus. Nammaxima^ficutdidumeft^cohajrentiaeftinterfpiritumanimc-E ifc corporisiita utfi fpiritus animx cohxreat fpiritui corporeo,neg!edamentis pulchritudine&bencdidionejtuncillefpirituselementaris&fenfitivuspoftanimx egreffum e corpore adhxreat,Sc connedatfefeejusfpirituiaereojatque itataUbus tenebitur paflionibus anima corpore exuta,qualibus fiibjacebat in corporeexiftens. Namutinplantincrementovidemus,qu6dfpiritusxthereus cum fua anima feu lucis fcintilla,verfus fuam patriam volans &: tendens,
furfumfupraterramfefeelevat,cujusalteriusconnecliturportioelementiigni',
utpotequodcontiguumeftcoelosethereojatigniiterumaercoglutinatur propcerlocifuidignitatcm,atqueaquaaeri,5cdenique2qu2terra,atqueitaa6biva Jucis&;fpiritus2thereivoluntasgroiro& gravi illo fpiritu foeculento deprimitur,itauccontravellefuuminaeredetineatur>&: magis furfum ferri aut attoUi nequeat. Sic etiam.fi anima xtherea hominis,portioni mentis nonadh^rear, led k radio di vino,qui eft de coelo empy reo,& nullum cum elemen tis habet nexumaucfamiliaritatem,negligatur,eodemferemodofehabet,utanim:Eplantazautbeftix. Namigneaelementorum vicolligaturcum corpore &;cum aereofpiritusfenfitivi,&nonnunquam cum tenuiori quoque portione concateIxtitiiE deprimatur, ac in loco pafilonibus illis, natur, ita ut a loco gaudii fuit, obnoxio detineaturjquoniam operturbata humano quibus in corpore
&
Dd
mnes
214
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
X.
mnes animje
pafliones mal.x fuerunt infpiritu grofliorijfenfuum videlicet %:: phantafia;,quiquidemrpiritus adhuccicorporejamexut.xcoh^cret. Atvcr6,li
anima in corpore, carnis voluptates rcfpuendo, rationi illuminatjc, intellcdui atquementi adba;rerit;tuncinpotefl:atementiserir,eamcumadha:renteeiipjritugro(ro,priu->purificato,fur(um,extra&fupra regionempailibilem.vcherc, atqj ex loco pcrturbationum 5c terror inlocu Ixtitia; &. gaudii clevare. H.cc-
penctrare,&:perportasacfeneftras claufas trafirerldfanc.quod aliisfpiritibus corpore exutis denegatur,fi hifloriis tam vetenbus,quam recentionbuj fides tanta eft perfectio animx cum Ipiritu ct)rporco aliqua eft adhibenda. Sed
&
omnium elementorum
vinculis
immuni,
coclum xthereum refcindere & per rcgionis fupremx cribum, evchentibus cam&furfumelevantibusmencisabomnipaflioneliberxalispenetrareaDeo Goncedatur. Studeatergoanima in hac vica,dum fcilicetcumcorporefuoopaco adhuc eft conjunc"ta,ut mcnti adhereat,qu6 hac rationc fea corporisfic emundct. Quod quidem,fi feceric, fenfualis fpiritus inquinamentisliberet egregia hxc erit merces ejus,6c infigne hoc ejus premium,qu6d,ciim hinc,id
&
eftjafuocorporeexierit,nihilcorporeiautimmundicieifecum crahet,(cdabo. mnicorporahpaffioneeritimmunis. Hic obiter vos notare veiim,qu6d huic animxmulta nomina fecundum operis c)us diverfitatem imponantur. utintegraanimamundana,exparteinfimafiveelementari,&,a:therea acmultiplici empyrca,fic eciam fjsiritus ejus medius(qui 6c anima media vocatur,6c cujuscftjprolibituparciciparedeutroqueextremo^dumfentit,^*'^ circacarnales8c terrenasoperationcsverfatur,diciturfenfusidum vegetat&: vivificat.vi-
Nam
tanuncupatur;dum recordatur.memoriasdum
difcerftit,ratio3dum fapit.ani-
musidum
tas.
intelligit,mens;dum contemplatur fpiritussatquc dum vuIt,voluaIftatamennon difFeruntm fubftantia,fed nominibus tantum;quippe ilU
omnianonfuntnifiunicaanima,proprietatibusquidemdiverfa,fed efreutiau-
Sieenimeundemfpiritumcontinuumefrevidemusacircumfcrentiamuadiadejuscentrumjatqueficctiamlucispyramidemcontiouacam intclliginuis aterra.ubiincipitejusconusad peripheriam rnundi. Et tamenta n fpiruum iftiim univerfum,quam luccm,varias in fe habere propnctates.fecundiim majoremvelminoremlucisquantitatem,aut)uxtam ijorem velininoremfpintus
na.
tenuitatem percipimus.
ruptibilisScinfinitisalcerationibus fubjcd.ii E)us vcr6 pars mcdi.j,cempcraca multorumplanetarum,propri(*tateadinvicem difFcrentium^orbesdiftinguic, &mcdiocrisin remiffiori aut intenfiori gradu exiftit,atque tandcm regio c|us (uprema eft formalinima.fubtiliffimajintftilectualiffima.atque divinis inteili-
gentiis,ordine&naturadiftinctis,impleta.
Quasquidcm omnes
differentix la
uno5ceodemfpiritufiuntproptcrvarietatcmproportionumlucisomni.iopcrantis. llt igitur unus idemque dicitur hic fpiritus,&: tamen variaA in fe h. hcc operationesiunde terra,aqua,aer,ignis,a:ther,fj?iritus igncus & intelledua-
&
lisappellatur,ficetiameademanimadicifoletfenfus,imaginatio,vita,ratio,ia-
telledusatquemens,licetunusatqueidemfitfpiritusaDeocreatus,radiiiqt33 multifariis adornatus, quorum diverfa operationc, varia fortitus cft nomioa.
Sic videmus,qu6d in infima mundi regionedefedus lucis fit caiifa tot 6c
t:.inta-
rum mutationum. At li Deus huic fpiritus regioni tantam gratiam conferrer, quantamfpirituihumanopermcntem,fubit6inexceilentiam fuperioris mundi regionis cxaltaretur.
ny
nifiquodillapauperioreftlucisaffluentiajhxcveroinfinitisgradibus opulentior. Quiancnpotefthscinfimafpiritus portio fiib]imari,nifi Deus in eamin/undat abundantiam (ax forme,qua univefla,ccelum nempe terra fien t nova 6i inquinamenti omnisexpertia. Sic etiamjnifi in homine Deus anima; media;/piritumilluminairetabaito,impo!]ibil6fi"et,utrcgeneraretur in hacvica,
aut refurgeret in vita altera ad vieam XKtrazm. Innma ergofpiritus mundani portioefficietur,perJucismedia; aJduionem.vitahs vivinca,atque xtherea, cui Ci iterum proportio lucis fpiritus empyrei addatur,niutabitur illa fubtiiiation^&illuminationeinfpiritumrationalem 8c intei!ecl:ualem,8c ukimo illij.
&
ininationisgradu,tanquamiplamensfcufpiritusdivinusornabitur.Sicquidem ferereshabetinanimajquxingrofTofpintu fenfus nuDcupatur,cujus redificatione (enfibilium corporum imaginationes introducuntur,atque tunc imaginationis&phantafixnomenfibivendicaciacfihicfpiritusadhucextraomnem fenfum purificatione corporalium pollutionum fepofiiionead interiorem medium cerebri thalamum per verticis laterapenetrare valeat,ratiovocatur, cui praseft fupereminet intellec1:us,qui a mente gubernatur. Atque harc omniafuntunus &: idem fpiritus,variis quafi Prothei transformationibus muta-
&
&
&
tU3,hoce(i;,diverfisproprietatibusScnaturisfubalternatimpra;ditus. Conclu-
aurem
& invifibilis
temenimapptir,periralcibilitatemcon'i:emniciS:odir,pcrrationalitateminttr
utrumque diicernir. Si ergo anima verfatur circa Deum, tunc exultac 8c gaudetinifuobono,quippcqu6dBonumanimx eftDeus. At fiverfeturcirca mundana,tuncla:tari& exultare videbiturin bono carnis. Nambonumcarnis efi: mundus cum abundantia jucunditatis ejus. Sed mundus eft exterior,
fumafcendentes/attollamur.AfcendereautemadDeumeftintrareinfeipfum, &: non folum fe ingredi,fed incftabili quodam raodo ad intima fui penetrare.
Quieniminterioratranfiensj&intrinfecus pnctrans,feipfum tranicendit,il!e vcreadDeumalcendit. Abhujusigiturmundidiftraclionibuscornoftrumrecol!igamus,&adinternagaudiailludrevocemus. Etfiinhisilludretinerenon poflhmusjfaltem ab illicitis &: vanis cogitationibus iftud reftringamus.u!: aliquandoilludindivinazcontemplationislumcnfigerevaleamus. Karcenifnelt requiescordisnoftrijCumilludinDeiamorcmpcrdefideriumfigitur. Ha;ceft vitaanimiSccordis noftri,cum Deum fuum contemplatur,6c ifta contemplationefuaviterreficituri
Etdulceeftfemperadconfiderandum,quodadamandum & laudandum femper dulce fuit & fuave; Nihil enim ad beatam vitam
prftantiusvidetur,quamvelutclauliscarnalibusfenfibusextracarnemmunintra feipfum alienatoque afFeclua. mortaliumcupiditatibusfibifoli&Deoloqui. Ciimdeniqueduplexfitanima: vita(namalia!incarnevivit,8caliain Deo)benediduseftimabitur,qui,incai-nebenevivendo,inDeoetiamoptimeviverenititur. NamquivivetinDeo,iIlefuumquafiefirecognofcet,efi"eipfumDeum,&. Dei verbum,atque per hujus rei contemplationem Ixtitia atque gaudio ineffabiliperfundetur. Hinc ergo
t{\i,<\uodMercHr.TrfJmegiJi.6.\c\tt Credeiquodintcvidet
tefte Ettangelijla ]ohanne , tn Verhe erat "jita , dr ilU vita erat lux hominum , cf c.
quam
perc-ipit fe
efiTe.
ziG
T R A C
T.
I.
T.
I.
B/ X.
Dem nobls hujufmodifelicitatem concetum,rf^ vitam rurfm CT iit^en trmfeendet. dit.ut veris drffiritu tlihm mediis adillum c^ in illum^a quo prtmordtaltter froceffimm, fideiiter redeamm. Amen.
rationumque difcermndt
luculentijjimddemonfiratio.
K;C
DE
"7
M^ro*^tif,
'^m
yO''
4"<y
^K--W
-'-
\'-'#i,vtta
t R A C
T. l
S'
E C T.
I.
B.
X.
eft /?/if,
Hicdemonftranturtresanima: vifiones.videlicetquatenus illa quatenus imagwatio,&C quatenus ratio,intelle&tn (^ mens. Q\xm stxb
tiifenfui,
corpora&resvifibilej;videt,audit,odoraiur,gufl;at&tangit,prout(unt,hoceft,
immediatefenfibusextcriorihusea omniaincompofitionepercipit. Profundiusergoverfaturanimainmultitudinercrum.dum fcnfus appellaciunem libi vendicatj&perconfequensremotioreft adivinorum &: /piritualiumcontemplatione. Unde fit,ut fenfus ciftam folam feu corticem rerum iniiicatur, feu tegumentum veritatis iipfamque veritatem in centro decoopcrimentum litefcentemcernere,8cfenfuumexteriorumorganisperciperenonpo/Iit. Animxergofenficivxobjiciturmunduscorporeus&; vi(ibilis,ciijus tPirc-af portioniTacluscorrefpondet,aqueaGuftus,ae eacgrofiar&mixta: Odoratiis,a5rex fimplici&tenuiAudituSj&ignicumarthere Vifus. In anteriori porro inierioris montis feu capitis Microcofmici parte refidens anima dicitur imaginati^va, vel ipfa phantafia&imaginatiojquiarerum corporalium & fenfibilium,non quidemverasimagines,fedfimiIitudines&quafiumhrasnjtuctur.Undenr!un-
&
di&rerummundanarumideas&iconesfpeculatur,quatenuseftimaginatio&
resinabftritto,nonautem realia,vel resinconcretn,atqueproiitfint,apprehendit. Incentroautemcerebri anima nec phantafticomodo vidcr,n^c /enfibilirefpeclucorporaconfiderat,fedr(/;V/i>'piritu,we'/7//ir^ lumineresinteile-
cluales contemplatur,qu2enequefueruntin fenfu,nequc iola phantafiacomprehenduntur,{edipfarationeprorebusveri,habentur&;Eftimantijr.Nun(:ua enimcadebatintelligentiarumarcanafuhfenfum,utinectrirj^ Eilenti^Eincn^abilemyfterium. Qmnimoetiamnequidt-mearumideascomprfhendcrepoteft imaginatiojcum ip/a ratio atque ingenii humani acumen ad tantarn ijratiamvixunquam,&nonnifiingentimentiiilluminationepcrvenicequeai.Undefit,ut ipfaratioper divinam fpeculationem ad intclledum priusexurgat,& deindeabintellediuinmentis fphxram faltu levifeerigat,utinejuslumine/piritualiaeminusconfpiciat,&per hujufmodi vifioncm ingenti lartitia veluti rapiatur,acJehovam,(ecundiam/^;4?/'rtf^/'f//i/w in coelo fedentem,atquein al-
ti/fimothronoelevatum,&ruperpalatiummundanum collocatum,intueatur,
ubiejus/oliumeftcoelum,ejusquepalatiumgloriarepleti/Timum,ipfalux,itauc /.cmperquafi in extafiafpiciatfupercceleftia,negligendoinfcrioraih2reat,in-
quam,in contemplatione rerum tam nobilium a fen/u vili abftmdarum. In ulcima denique ccrebri pirte anima dicitm memerativa C^mottv.t: numque in i!la p.irte vifionum objecta recondit,cuftodit,atque reLordacur,ram mundi /enfibilfs,quamimagiiiarii&intelle(?tualis. iixmihtcr motiva nuncupatur,quatc-nu.->per
(pinjEmedullamdat&deorfumimmittitmoiioncmcuiiibccmun^i
iiiinorii
membro.
ad umtatem.
ITt
'
^i
2;^
nitas
si
'rmctPi crminus
2io
r R A C
T. l
ad rerumcreatarum figuras 6c naturas exprimendas vel denotandasintroduil2(nam ea.qUcT Deus prima feptimana creavit.numerum ii.non excedunt) itaquoquepertotidemgradusafcenderedcbetanimapiaecorporedifcedens,
aterra.id cft.a fpiralis iine.T fupra depietx centro,feua multitudineverfiisuni-
tatem,fignificando,qu6d Verbum,in quo eft vita rerum,fit in omni creatura, ab unitate incipiendo,&: ad bafin multitudinis progrcdiendo. Unde 8c re<ftifnmeilIudS:nuncupatur:proutetiamvarie ejus mmateriaadioncsper literas illas hebraicas diftinguunturj ita quidem, ut inde concludant nonnulli
fidedigni,qu6d quxlibet harum literarum denotet fpecialealiquidcreationis opus. Eft ergo exordium motus, feu iter animas recedcntis a ienfibilibus exterioribusad/pintualia,infenfibilia&interiora,aterrafeu tadus objecto ad
&
aquam,&; ab aqua fcu guftus objecto ad acrem groflum,& ab aere grolIo,feu ad aerem tenuem,&: ab hoc auditus objedo,ad ignem,a quo igne tanquam vifus objedo,mundum fcnfibilem relinquendo,ad mundum imaginationisScfimilitudinemcorporumafcendittUndeperLunxobjeclum
olfac1usobje(flo
tranfit,ubifingit,fe^?wfwinLuna ingentifentiumfalcconuftumvidere,
8cinfinltasaliaschima:rasin regione Planetaria fein abftracTiocontueriimaginatur. Videtur fibi
etum Arietem^Taurum-,Leonem.,Scorfionem
Cr Capricornuwt
atqueitidemquoqueextra Zodisicum lupum,canem,urjiam,anguem,6cc.priidy camposque cceleftes alpedu procervo peragrare, & in lis noclesque diesque pafci & nutriri. Similiter homines imaginarios in hac fphxra ftelliferaviyere
opinatur videlicet. Geminos Firginem , Sagittarium dr Aquartum mtra Zodiaci
,
,
rium, Perfium, Cephxum, Buhulcum, Antmoum, Cajftopxam , Andrtmedam &c. Hic ctiamintra Zudiaci iimites Cancritm (jr PtJces,6L extra cos Cetummagnum,x.di\\quamincoeloaqueonatantes,cernerefefomniat,&./'^^e'? .(ir^wfluttusiEthereos fulcare phantaftico modo videt,ita,ut ea res vere corporeas efle credat. Dehinc altius fuigit hic fpintus humanus,alis divinitatis in mundum invifibilem vec1ui,qui &. (piritualis dicitur,qnoniam vix materialis eftjacqucibiintegram invcnic veritatem,nihilque in eo.prxter folam veritatem contueri poteft,quoniamautvidst,& tuncnecefl^ecft,utveritatem videat,aut non videt,8c tuncfilfit.item viderc ei eft impoflibile,im6 vero in hacbeatuudinis fede fcmpcrvidet,8cquodverumeftatqucbonum vidct,quoniam providcntixincreata: oculus,omnia ibi 8c ubique vidcns,radiis fux vifionis fcmpiternx efficit.ut quicquid in hoc coclo exiftit,oculis rationis,intellecT:us ac fapientia: omnia videatnonfinegaudio8clxtitiaincfFabili. fr/wtfw^igituranimx /V/T.nhacre^ioneilluminata fit per regniim Angeloru,y?fW/wperregnum Archangelorum, atque ita ordine 8i gradatim furfum afcendcndo, omniumque irjtelligentii,
rumregioncsperagrandocontinuaturufquedum ad fuprcmummundiinvifibilis cacumen perveniaturiin quo eft unitas illa,a quo omnis multitudodcrr^ vatur,fcu termiims,a quo motus fitabaliquoadnihil,feuprincipiumunicum,
aquomundusfa(ftuscft,feufonseirentia:,aquoformxrebusfuntindit^,vclcns entium,cujus entitate res omnes fadx funt entia,vel adus primus.cujus prxfentia^caduresomncsd.- potentia in aAum funt dedud^,naturanaturar6,a cujusnaturanaturatxfuotnafurx omnium rerum. Ha:c incomprehcufibi-
turasfuasomnesin pcrpetuiimbcnevolc
lem fuam gioriam.inctFabile fuum lumen 8c benignum fuum afpedum in crea& ubertim deorfum eftundit. Hic
plenum,jam fidelem, rmum.olim opinione dubia fallaci atque incertitudine rerum veritate certum&conftantem in fapienti^ leg.bus efficiat,eumque in
vihmundanoetticiftabiliat&confirmet. Sicfitextyrone fapiensific homo ex ex carnis progenie in titur nobili. Deique comes,8c per Dei mifericordiam optime prKpatah^eredem Creatoris fempiterni adoptatur,atqueita lium
&
&
m.
Ee
T R
A-
\y
T R A C
T.
T.
T.
r.
B..
XI;
TRACTATUS
S E
P
S
XI.
R
L.
I,
C T
L
l
ON
E
De Spermate &
C ^
*De TeneratiQ7iU
P'
Generatione
f'
<!isr,muUiplicatioms ratioHe.
'
tam
fupercoele-
'Ilium quamcceleftium
vulgo adhuc incognita, nondum promulgata veniunt enucleanda diligentcr oblervanda. Qi^iod igitur inprimis attinet ad fupercoeleftin , aW/Ti nimadvertendum eftjfecundum j/?w/i//f; dodlri-
&
&
Uj^
Deum, An-
architedorum in opificio munDco dano miniftrantes.fpiritus olympicos feu gubernatores Planetarum 5c corporum coelcftium,ac Animas. llndeexejus/ententiavidenturduoelle femidiametrijducfti acencro reuterraadejuscircumferentiaujextremam,id eft,coeh empyrei capacitattm luperiorem&calumelenientarcjquorumilludDei,h.ocautemanimarumhabitaculumexiftimaturiD.Emones vero&herocs locaintermediafibivendicaredicuntur Unde ficut Da:mones proptcr propinquitatem fuam cum igneo DeitabernacuIo,deipfius proprictatcqu^ eft unitas,participare tradantiir.
:
deorfumtendenteminhabitanti-.&;operantisanima:proprietas(cumfitdecii-
natioad multitudinem,motum.6c res naturales motu vitah replendas,&: ad generationem perficiendam ab unitatis natura feu Dei proprietatc maximc
)
^iftareobfcrvaturiquippfquodadnumcrumScpiutahtatem
tendit.
Heroes
denique
DE SPERMATE ET GENERATIONE.
113.
^^eniqucquoniam magis ad animarum fitumcieclinant,cum ipfarum naturis in mnibusfcreconveniunt. Jpforum enim proprietaslubconditiunemukuu*^inii&: motusjpermixtioniiqus dirpoficione,ftatu&: excellentia comprehendicuriquemadmodum^ nobis fupra,in pyramidis mundanx in radicum quaDifferunt ergo D^mones drata 'U. tubos diviiione, latius declaratum eft. ab Heroibus in eo.quod Heroes altquanto mngis inclinant adpartkuUrtAmohtlitique, utJ^OTMf/verbisutar cfukmD^mones. Nam duo illamediorum genera,Dxmones lcilicet & Heroes compouuntur ex proprietatibus extremorum fcilicet articulis primxcompoliDei & animarumiqui quidem digitis fimplicibus uonis feuradicibus.in iupra diclapyramide materiali denotanturjfed in DxmonibuseftpIiisdivini,in Heroibus pliis humani. Ex his igitur conftat,qu6d Planctarum gubernatores cum fuis legionibus in regione elementari degentibus,quos Heroes vocant.vitam in inferiora 3. fuisorbibus infundentes,&per
,
&
confequenscumanimabusconfentientes,mult!plicationesinvegetabil4bus,8C horum H^-roum locusde(cribiturin quadratorum pyramidis materialis ordine,quemadmodum animse inprofunditatecuborumejus fubmergi dignofcuntur. Deus quidem,cum fic puri(lima&fimpliciirimaforma,luxqu;;exactillima&. primaria,puriirimam 6c iimpliciirimamfecitgenerationemmonadis,ipfaminfcipfumrefiecT:ens: itaut unicasinfuanaturaintegra&int.Kl:aabfqueomni materia; pollutionepermaneret. Nam ip/a materia crat c^ufa mukitudinis &. numeri augmentationis, quemadmoduin ex ^enigmatica hachiftoria feu fabula fequentidcclarabitur..
Dtemogorgon,cjuiesiJiimmttf(^frimniDeiiititernitate ante
Jplendore tnttiebattir,ventremg
ejtti
mirtim in
Jum
omntim
mater,post
re-r.
bellis htijui
atque
goKts
aiia
ajJifletiieDxmogor-
foiares deorfumtendentes^Jiflula
ex feptemfy'
& Herebus
matetiam
tu;Ti,antecreationemfui(regeneratJonisoriginem&:mairicem,quxtamennibil parsreautproducerepotui{ret,nifia-cT;usr><ez<7^(?r^tf/ifad^uiflct,UJ:potefine
cujusaiIiftentiaC/ji?xpotentisEina(fl:umminimepotuiirentdeduci.
Undema-
proprietate formaJi,qua:eftuninifeftum eft,qu6d Deus unica fua elfentia fecundam,quam ac^lumproduxerit naturam /'^//;/i^mV/innumerumimt3s,!n perfecl:orum,videlicetindualitatcm,repofuerunt. Undedeinceps,unitatefpirituminformeminformante,ternarii5cTrinitatisdifpofiiio produdacftjitauc virtuteunftatiseditafitdualitasimperfeclaiquxadditioneunitatisilluftratxa numero imperfecflo in numerum& naturam perfcdiflimam eftredada.nem-
&
ti4
TRAtr.
T.
T.
1.
B.
Xf.
te,&Deusinomnibus. SicVerbuniDeiinomninaturafeu fpirituorbemUDii' Deus cum Vcrbo &. Spiritu ubique. Atquellcper harmonixhujusdivinxrvmplioniampax.litiMojam tiimantccca^lointerramdejeclojScinejuscentrumdsturbatOjintcrelementaufquead ultimum Prlat continuabitur. Sic fehcitas perpetua primx mundi regioni,amicitia durabilis medix,& quics cum pauca percurbationc intimar perpetuo aderit. At vero in
verfiim implente. Sic
hacregioneinfimaaliquandoventorumoppolitorumtumultus,rtucT:uum&:aquarumconflicl:us,meteororum ex contranis qualitatibus conflatorumgeneratio,& infinita alia accidentia.mundo huie inferiori contingentia propter ejuscu litigiocontiguitatel"xpif]]mcreperiuntur.Hisigitur intelleclis in promptu ratio efl,cur infeiiora magis fintadgenerationem apta,quam fupcriora> ciimdenfior^cefiicaciormatricis chaosparsin hac regionereperiatur. Unde terradiciturmaterrerumomnium.quasignisinejusmatricemimmifit. Nec quidemdehoculteriusefl:dubitandum,ciim nec aerem,necignem,neca:iheremadanimalium,vegetabil!um,autmineraliumgenerationeminf"uaregione idoneum eiVi: obfervemus. Erat igitur a Chaos materia generationis &: fubftantia,quxformam,anim3m,Sc adlum fUumaDeoaccepitadfuamellcntiam Scexiftentiam. Necenimpocefl:fierigeneratioabfqueac\ioneinpafrivuinbene difpofitum,& per confcqu^ns,Deus,qui eflunitas monas,per fcnongeneratmultitudir>em,fed per abundantiam matcria: Chaos,feu fpiiitusfcEi un-
&
di,feunaturxlmmidx,quimtt:(lcIyfercHr 'TriftmegiJt.Ferbnm cr lux drignisftnce' Bomini .qnifreba.turfu^er aqnaf ,di.x\\md:. oriuntur ad multitudinemparticularium pron.t;& ab Heroibus feu PlanetarumDominis,materiam prolificam vit.ilem deorfum effundentibus,animiE '\^x ad afliduam
ruifovehatfettSfiritivs
&
generationem& procreationcm follicitantur,alliciuntur & fortificantur. Eft ergo Heroum 6c animarum dominium a f^ihxra folari ufquead centrumfeu terram quoniam ab illo punc1:o,deorfum progrediendo pyramidi^ formalis conus tendit ab univerfalitate formali ad ejus particularitatem, videlicet ad
;
pundum coni
in terra definens dum c converfo bafls pyramidis materialis, terrx innitens multitudinem m.ueriiE fubminiflrat paucitati forma; in cono
;
&
form.Tpaucitatecontenta,habitumfuumquotidie mutare deflderat,qu6 formamlibinobilioremacqn;rat,cujuspra:fentia&:acluappet'.tui /uo plcnc faiisfaciat. At vero a f"pha:ra Solis furfum afcendendo nihil generationis inveniri potcft,e6,materialispyramidis pars furfum tendens,fjbinde magis magi.sque
fubtiliatur,dumadpvramidisformalisbafingradatimaccedit. ,Unde talisma-teria,proptcr fuam ex forma lucefubtiliationem,eft ad gencrationcm omni-. n6 inepta atque inf(Tccunda,:iim ejus matrix iit nimis tenera fubtilisjtaiir
&
&
lucisfeminapropterintenfameorumfortitudinemretinerenonvaleat. Hinc: igitur animcE a Philofophis partem mundi infimam & ordinem intelligentiarum ultimum poflidcre dicuntur,locumqueprope terram,feu in regione infi-' ma fibi vendicarejquoniam ibi appetitus earum,circa particularia t\: geneiationis multitudinem occupatus fecundum J^wzMc;
,
opinionemfuperiusallegatam,fuflicientcr
expletur.
A K
DE SPERMATE ET GENERATIONE.
tif
?.
11.
origo.
PHilofophiPeripateticiAtnztntsWxtmm genitura fideliter agentes,& generationis rationem ac difpofitionem diligenter inquirentes.tandem perceperuntipfamGenefinfeugenerationcmnihilaliudefrcquammutationeaforma unica priftina (ubftantiali inaliam hoc eft; progreffum materias ad formam fubftantialem, quE nondum ei ineft, fed mox inerit. Verhigratia Generationem pomi volunt efte progreflum germinis,ut materix ad pomum, tanquam
5
-.
adformamfubftantialemjquiapomum
eft
fubflantiajforma autem
pominon
ineftgermini,fedmox,perfeclageneratione,iner!t. Veriamcnimveroutinobis
fit
diclum,forma
rei
generand^
noftro fpermati feu germini adualiter etiam a nonftatiminnotefcat,fed occultc magis magiscjue indiesopcraturinmallafem)nisabeoinftanti,quo]llud in matrricem generationi ccnvenientemadrei gignendx pcrfedionem projicitur,quemadmodum infra declarabimus. Quid
ineft,!icef fenfui
pnmordio
autem
inter
generationem
lenter fx.}p\\C3iyiTr\m,creationem
originemJpccieinonprjiexiJfentk,^^tr co\\(e-
quens cujuflibet ejufdem fpeciei individui immediate ab ea & primarioprocontintiandt (pemananiis igenerationem vero dicimus ejfe modum confervandi ciemfrAexiJientem dr creatione inmttndum prodaBam. Ex quibus patetquod creatioverfcturcircaremnonpr2exiftentem,generatiover6 neceffario circa rem pr2cedentem,&. in rerumnatura beneficio creationis exiftentem. Prarterea indeelicimus,qu6d,utDeuseftcreationisautor,feufpecierumcredtarump3-
&
eft.
\iz:^^icquidgenitum,utique imperfe^um,di'viduum,crejcens
&
aecrefcens\ei zero,
quodperfeium,horummhilaccidit. Paterergocreattiraseratloiumbonumatque
Monas fcilicetjomnium princ!p:um,radix & origo,ab/que ver6principio;qux omnem numerum continet,a nullo contentj,omnem gi-
fumma
perfectio,
gnitnumerum,anullogenita;quiE creatur:e pnmcE de lua bonitate& perfc.clionecommunicavit. Undeomniacreatabonafunrdida:Qi)a;quidemperfeclio&bonitaspeccato Adamiinterturbata eft. Nam,qui non,nifi ad fuam compofitionem & perfcdionem folummod6 forma: pfrtionem adeptus eft, illevolensejusportionemadgenerationem aiiorum confcrre,atque ita prodigomorealiiseamimpertirijdecreaturaperfedafacluseftcreaturaimpf-rftcta &tenebrarumpollutioneacinquinamentismaculata. Atque utipfeCrcator
Ff
erac
liG
erat Pater
T R A C
Adami
,
T.
I.
T.
I.
B.
XT.
cupiens more divino alios ambitios^ crearcexindefefein fphxram generationis pra;cipitavit,atque ex perfedione imperfedionis &faftigiocontemplationisCreatorisruiinabyirum mifcrici adeoque etiam omnes cxterx creatwra; poft dejeclus eft: atque peflundatusi
fic ipfe ultcrius ftulte
&
&.proptereum,im6ver6&ipraterra,indemaledi(n;ionemacceperunt.Expr2edid:iscrgoapparet,qu6d,utipfeDeus,medianteVerboruofacrol'anc1o,fuitaUtor immediatus creationis,fic etiam coeium feu natura fitgeneration^sorigoj fecundum illud Mcrc .TriJmeg.Pimand.\. Circulorum ccelejlium circuiius,quemadmodumipfimens "Joluit,ex ekmentls inferioribus animalia conflivit. Et alibi Pmand.^.
Mundi revolutio .generationes exagitans ,qualitates eficit)quafdam inficiens maloque defenfans ,bonoque purgans. Experientuautem edocentur Jflrefogt,tcm ita lele
,
habere.
neshominumj/J)r/;4ver6 eas in mcliores convertunt-.Mentem tamcn ab omnifatoinriuxuquecocleftiliberam eirefuperius declaravimus,quamvi!> interim procul dubio certum fit,qu6d bona: ca;li fancli influentix animam reddantmentiobedientioremiproutcconverfoquoquepravxinrtuentiarfaciUnt eamillihominisinterniportioni,quxnientisnatur^oppofitaeft,fu^jecliorem. Exhis igitur evidens eft,qu6d generationisvisSi. proprietas a cocloderivetur, Imo veroipfumhominemfine Sole &i homine generari non pofteagnoverunt
i jpientes. Quod ver6 ad ignaros ilios ftultos attinet,qui,ccc!um in h^c inferioranon agere,infuJse& imprudenter aireverant,in fumum abeant eorum intentiones,& proingratis perpetuo habeantur^utpote qui primos 6c principales fuos parences impudenterabnegare geftiunt, dum ie accelo &; cocIicoJis, tanquamCreatorisminiftrisperdivma voiuntatem procreariinHcianturjuq-, itaproducentemeoscoclipoteftatemacvirtutemduroorefenfuquefaliaciabiurareconantur,adeoquegioriofum illud mundi ornamentum nulli infervire ufui,fals6 infcrre non erubefcunt. Anne,6ftulti, participes elle vultis -egni coeleftis,& tamen fine medio ad illud penetrare prarfumitis Anne Divns Paul:ism tertium ccelum rapi potuiiTetjnifi per medium tranfiillet Quafi ver6 quis
? ?
&
diceret,motumeiTeatermino,aquoadquem,veiaprincipioad finemfinemedio. Coelioperationemln generatione negatis,&: tamen vitam veltram ab ejus corde quotidie haUritis O ftulta hominum natura,dum ea,qu-Enon videe auttangit,in rerum natura exiftere non credit,atque ita,veritatem ncgligen:
vanam
falfis
Deus Opt.Max.hxc
o-
mniainmelioraprobonafuavoluntatereformet
C
*T)eJ^ermate a^j;'femme :
P.
111.
<^omodo
(ic etiam fperma ^-^n6plvispoteitfineiLo(emine,quamcorpusfineanima Non\g\tux esijpermA idimcumJcmneiquiTn^iib nonnuiiihxcduo vocabulaconfundantjpro (ynonymJs
DE SPERMATE ET GENERATIONfi
T.
i-
.217
afumendojatque
ita
internumproexternoaccipiendo. Namrpermaeft
:,quod>ciimritvifibile,remcinvifibilein{liocetropoflidetiquodquando in
purumpuromixtum Sedjam,cumfpefmafitresvilibilis,rcmenautcmre.sinvifumma cum diligentia quxrcndum efl & indagandum, (//^^wy?/ hoc
poflea,quomodo ha;c ab invicem diflerant,rede
cogiiofcamus. Sperma fecundiim Piiilofbphorum praeflantiorum fententiam, ex principaliori fubftantia omnium genitorismembrorum componitur. Llnde
niituralifclecla.
Jperma,eiuidilludfemen,utx.i\m
ranturper unionem &: aflimilationem. In qua quidem rnixtione,fi elementa mafculinaprcxdominenur,formamfpeciei generantis mafcuHnam producut, fifacminina,foe-mininam. Exhisigiturcolligitur,qu6dfpermacomponaiurex pane magis fpirituali omnium elementorum,& qu6d per confequens in fe c6-
prehendat/peciemintegramcorporisgenitoris,adeoqueetiamimaginemejus invifibilem in fe retineat;quam inadum vifibilem deducitnatura,nifi in luo motuirnpedia:ur,&pra;cipuc,liipfum Iperma in iocumfeu rnatiictmconfentanf am difponatur. At ver6 quemadmodum videmus,qu6d corpus cx qua'tuorelementiscompacT:um,nihilpofIit,nifianimavitalisecoelisinfundjtut;fic
e.txxm
necbxc tenuiflimaelementorum
colledioquicquampotefl,niliinvifi-
bi::snaturacocleftiseiinfit,qu;Evitamilli&motumtribuerepotefl:.
Infemine enimvitajactt,&animareigenerandie,atqueinfpermateinveniemuseleme,
torumvir(.'u!ta&:germina,qua:tenerafuni,Ck.vixadhucefflorefcereincipiunt.
Ec tamen deinceps gradatim aut pedetentim mcdiante nutrimento converjientequotidiecrefcere&.vigefceredignofi:untur,&; idquidem vivificoTemiins centraiis motu;quod ide6 percipimus centrum fpermatis poffidere,quonia
ipfumcorinmicrocofmimedio,& folem
in coeli
centro perocularemdemon-
unum eft
&
mnesmemb'orumgenitorisproportionesinlehabeat,modo tameninvifibili
&:
contrado;qua; virtute anim^ vivificie feu feminis inclufi paulatim indies exteaduntur. Sicinveficabovina,cujusformafeufigurafortafnsefttriangularis velquadrangularisvelpentagonalisve! hexagonalis.&c.fiin maflam convolvatur,ligura t-jus penitus delitefcit,Atqui fi fenfim fpiritu flatoris extendatur, percipiemus,qu6d ejus figura vera &geometrica in fuis hneamentis patefiat.
N6nneetiamanimadvertimus,qu6daermutationefuaconvcrtatur inquodlibet elementum Nonneipfum in nubem condenfari,atque iterum crafliorem nubis vel aquas partem in lapidem fulphurea nativi in loco aliquo caloris
?
virtute tranfmu tari,a tque ita per diverfam naturaz in elementis operationem, resdiverfasineorumgremio,facT:a,nempe ipforum relatione,procreari cernimus? SicetiamproculdubioipfumfpermanihilaliudeftjquamipfeaercongeIatus;qui5cipfenihileft,quamfubtileterrajcum2quafimulmixtum;exquibus non magiseftimpofTibile ut mediante natura; centralis operatione, caro, ofla &; hujufcemodi aliazpartesfiant.quam incentroaeris txaere nubes, aqu6d natura qua &: lapides producuntur. Et indubitato percipimus nunquam fruftra operetur unde probabile eft , qu6dser adcordis thaJamumper infpirationemintrodudus, fcLundummajorcmfuipartempermeatus infenfibilcs cuihbet regionis Microcofmica: parci diipenfetur atque ita locum materi:c fpermatis cx quoiibet membro pervKksinfcnfibilesextradiE in vafa feminaria infufx fuppleat. Similuer aiifnenti fijbtile ad hoc opus
,
,
&
Ff
com-
izS
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XI.
alia /?-
Atqus hinc
eft.ut
mihi videtur,qH6d
rumnihilconfueveruntcredere,pr:Cterquamqu6dfenfuifubjicitur)qu6d/j3er-
matiimateriaproveniat,5cdimanetabomnibus corporis generatis membris, mukiitamenargumentis,hocitareverafefehaberccomprobabimusjquorum frimum fumimus a fpermatis definitione,qu cft talis .Sfermn eti hominisfemen fx frincipaliori fuh/lantia omnium memhrorum conifofitum\fecHndum ab cfFccitu in homine poft multum coitum. Nam ingenio 8c animalium fpirituum difpofitionegravioresmagiscjueftupidireddunturhominespoftcoitum. Undecertumeft, cerebrum defuoaliquid huicaclioni contnbuere. rrsterea ^xcnnt
qu6d incifione
homine afccndentis,immediate
runtpedumftupore vel dolorequodam podagrxo laborare. Atque fic etiam hominescoituinimioindulgentes univerfaliter corpore debilicari teftatur ei. perientia. Tfrr/iwOTporr^efttalerNatura exigit,ut fimilia de fimilibus nafcantur,qu6 omnia pofiint progredi,&: fecundum propriam fpeciem generari. Undc necefi!e eft , ut portio purior omnium membrorum genitoris ad gignendi produdlionemconcurrat: .^/fWetiamhujusr4r^w7f/habemu!>,quod&ft hujufmodi: fipateraliquis infirmitatem incurabiiem in loco quodam habeat (verbigratia,podagram,chiragramautfimilia)filiusquamfxpiifimccircaidem membrumincjrrittaleminfirmitatem. Unde autem eft hoc,nifi mfpermate confiftatilliusinfirmitatiscaufa? Etperconfequenscertumvidetur,illamfper* matisportionem,qualjefogen!torismembroproccfiir,eflecaufamiftiusmali. Hincetiampatetjquodqu^libecmembriportioinfpermatecorrelpondeac membrisreigenita;. Proindehisargumentis probaturjqu^d fpermaabomnibus membris genitoris derivetur. ^cd fi quis petat,per quos meatus hocfiat, autquibusmodisirefpondemuv^fubtilibusviis&oculointellecliusfolummodo percipiendis idfieri. Nam ut aer in tenui fua difpofitione invifibilis cft,& per corporadenfa modo invifibili cognofcitur penctrarcific etiam /permatis/ubftantiaaerea,more vaporis fubtilis,invenas8carteriaspenetrat,mirabiliamoris&:concupifcentia:fervore,occuItoqiienaturxvigorcadhocimpu)fa,quam fubftantiam natura iasrax in vafa ei deftinata magnetica fua virtuce alliciens, quafivapucmaliqueinin nubemfpilTam,coclionedebita condenlatiin cujgs cer.tro lcintilla invifibilis vita:,quam fcmcn fupra appellavimus, circumfepta manet,cujuseftvirtutefuamotrice& facultate vcgetativa palatium fiium arctum atque ftriclum indies reddere ampliiis,viascjue fuismotibus convenientes prxparare,ut in iis liberius meliiis queat funifl:ionesfuasrationis5vitx&: fen(usexpedire8ccomplere. Atquehinceft,qu6d Philofophi fcmen dc finiverunt efi"c quandam qualitatem,& vim occultam a natura fpermati inditam.a partibus pra:cipuis ipfius generantis ortamjquar quidem vis fi ve qualitas informetmaceriamanimatorumcorporum forma fpecieque fimili. In qua tamtn definitione femcn male dicitur qualitas,cum fit eirentia informans Bcnc autemdixerunt,hanceflentiamapariibus prajcipuisipfius genitoris oririifciliccc acerebrofeuregionementis&rationis,a cordc fcufcde vita: &:anim:E mcdu-t, atqueab hepatcfcu regione clementari, a cujus fonteelcmcntorum fubtile nucritur.Unde fit,ut e.xpcrientiacompertum fit,qu6d hoc fpcrma femcn fuum continens
&
i'm
Ji
DE SPERMATE ET GENERATlONE.
129
continensinmatricecIaurumtresproducatoperationefecretainterniEdirporitionisampullasjexquibusdiligentiobfervatione tria corporis membra principaliafierianimadvertuntur,videlicetcerebrum,cor &: hepar,ut infra latius oftendemus. Nectamen credendum eft,qu6d unius hommis natura divcrlas formas humanas creaturis (ux fpeciei naicendis prxbere polTitired quemadmodu videmusinfrumenti multiplicationc,qu6d radii coeleftes radiis grano-
radiorumrationaliumabalto,partcmhominisgenitirupremampleneperficit, manentegenitore illxfo. Similiter portio fpermatis a corde regionis ejus ad~ h^rentibusderivatarecipitaca;lo&:foleportionem,eamquemagneticafimi-
&
litudinisvirtutefibiattrahit,quamediamgignendiregioncmcomplet,utcompleta vitx facultate fruatur. Portio denique fpermatis hepaticam genitoris vim pofiidens emendatur,tum occulta clementorum exteriorum influxu,tiam admirabili fuperiorum virtute. Hoc ergo modo quflibetfpermatis humani particulaauxiliumacquirita fuperioribusjquoin viventisfuxfpecieianimalis membra,ttimmagis principalia,tum minus principalia reducitur. Atquchsec eft ratio integra,qua homo cx homine per genera tionem provenire folec.
*De Spermatu
nem,
ejmtn- ^ithammuliehremimmiJjtO"
TS Eceptofpcrmatevifibiliinmatricemmulicbrem cum
ejusfemineinvifibi-
-*-Vimatrixfubit6clauditur,necpoftmodumufqueadfoetus perfelionem&
euamfoletefFectuspericuIofos fecum afFerre,ucpote abQrtum,&c. Spermate igiturinmatricefirmatotresilla;ampulixfuperiusdefignatB,fecrfimieuadinvicem divife fpatio feptem dierum producuntur,& viiui manifcft^fiunt.qu
quidemdicdecimoquintoreducunturintriaillamembraprincipalia.qusedi-
cunturcerebrum,cor& hepar,quorum prius eft mentis,rationis & fpirituum animalis fedes, fecundum vitE & anima: mundanac atque infimum facultatis
Baturalisjitautvenasejecoreprotuberantesatq; artenasecordeegredientes, 6c nervos excerebro fcaturientes pcrcipcre poflimusjquorum poftea virtute, cooperante calore.c^eterx etiam partes paulatim producuntur,videlicetpulmonesca:terequethoracispartes,ftomachus,inteftina,&quEeacontegunt3fimiliter vefica,renes,6c ultimo loco cster^ corporis univerfi partes. Deinds dietrigefimomafculiapparerefolentSc trigefimo feptimo,faeminx. Gomple*
tis
turitatem
itaque corporis membrisatque organis foetus adhucad omnimodam fui ma* coAkjnem manet in utcro,ufque ad complementum novem men-
&
fium. Etnonnunquametiamegrediturvivusmenfefeptimoifiautemmenfem
feptimumexedat,nonvider,necvivit;in feptimo ver6 vivit,uttAm experientia,quam ipfa Philofophia teftatur. O^avo autem tnenfe nati meri(intHr,vDno vtrh
Ff
vivunt'-,
230
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XI.
veroeocempore
operaturZwWiiinfcccum feu mfantemjaboratque fualubricafrigiditatecum humiditateadexpuHionemc;ju(dcm. Quarcfituncnafcaturinfansvivereputeltj At ii non na(catur,debilicabitur. Ocl.ivo autem me-nje 54/r/?/^,conftrin-
gendouterumScfECumprxdominabitur. Undefit.utfiinfansillo men(enafcaturjviverenonpoflit. Nono mtemmen(e\ttTum J/)//frcaliditate 6c humiditatenutriendo.vires ftxtui redacit,& fic ille complete nafcitur bencque vivit.
Similiterpr.ccedeniiumfexm.enfiumquilibeta peculiari Plaiictaguberaatur. Nam^r/;(?wf/7/^,ciimfemen in matricem recipitur.operatur ^4/r^,coagulando&.ftringsndomateriam(permatisfua fngiditate Sc ficcicat(r,eamqueitt primamfuam maflam coagulando. Menfi auttm ficufido prardominatur Jupi-
/fr,maflamcoagulatamdirigendofuacaliditateinquandammaflamcrudam,
quxvocaturf^-z^r^^ Tfr/wver6wf/?eminentiorempotefl:<itemhabet3/dr/,
quiagendoinmateriamrua caliditate&.ficcitate,dividcnsatquefeparausmaffam illam,membraque difponensjilla in fiium colorem convertic, reduccndo ea in formam languinis; vircu-.que Jovif tunc latitat& quiefuic. ^u^ino nicufi
5(?/imperare obfervatur,qui nucritlpiritus Sc vitam p.irtus,dcficcaudo lupcr-
fluashumiditates,manifelfcioremreddit.
^lmntum porro
nitatqueordinat,manifc;n:am oculorum, :apill()rum,iuperciiiorum& tefti^ulorumefligiem turmando. Sexto deniquc mcnfie opcracur MercHriitSyC^uo fora-
mina&fpiraculadicunturfi^ri,namextendicmsmbrum hnguxScvocalemarteriam. Dififtimo o/?^^ d* <?<? antea locuti fiiinus. Qmx quidemomnes Pianetarum opcrationes provcniunt, propter occultam naturiE actherc.x di(pofitionem in (permate delitefcentem, quam (emen appel!avimus,qux quidem refpe^Itu vivifica fux difpofitionis coeieftia mirum in modum re(picic, SiC ide6facilimeimpreflionumfuperiorum6c prxfertim Solis,iiquopra:cipuederivatur,capaxefl-in vitxScmembrorum atqueinftrumcntorumordinatione.
.,
dubiumi^m*-
do fcilicet Emhrjon fieu fixtus tempore fiptem vel novem menfiium in utereocclufiu,nutrinpofit?
D.cimusergo,qu6dnonnullorumopinio,6ccaquidemabomnibus
ferreccptafit,qu6dfoetus in utero a menftruofo fluorcjam propter matricis obfirmatioaemretento,nutriatur:qu9dquidem,fi /'//// rationibus fidem aliquamadhibeamu^^jita fe habere non poteft:,^/^o/4/(inquit i\\Q)menJlruorum
naturathnviolensesi utttrticasfiupra^uas decidit,reddat ficcas (^ mortuas^quodfieminaturejt44contafufierilefit,venenofiafiuaqualitatefiacitjpeculumpcrderefuumjplendo-
x quibus
ad verumfcetns nutrimentum dubio illud ab umbilico ei obvenit, mediante quadam venula, qux ab hepate ad matricem ad folum iftud officium partui prxftandum deigitur
,
Quod
fcendit: Infans
magnitudinisperfcclioneminuceroperveniens.atquenacuraliquodaniinftin<flu,cum
movere,nervosque fua
forcitu-
dine
DE SPERMATE ET GENEPvATIONE.
&
in
dine frangendo ,& vincula idonea violando nafcitur in mundum. Sed,quOi niam incalido iS: humido erat nucritui,&: vero terraad quam tendit.eftfrigida ficca,idcirc6 infans in fuo ortu.tantam contrarietatem fentiens,vocem lamcntationis tmittiti-itq;\t2i primavox ho>niu es^ vox doiorU. UndefitjUtobftetnxad loci prioris naturx imitationem vel alicui panno calido involvat pueru,
vel in
caliditatem
C
quam
P'
^-
tam cito
,?
\
tfietu,
^ motm
fperma.quod
cft
extradum
fubtile o-
mnium
quamex(urculo,novaarbor,vel novumcorpus exurgit,corpori genitorisfpccie,membrisjfigura organis haud diffimiie. Sed quoniam, tefte illo Mercurio
&
ipiiznimiluddaamentederivata,6cquafimentisimagofeumensfecundaria.>tamcontrarJ^ funtnaturScorporisopacijUt fpintualiafeU tenuiIfima5cmollifrimavehicula materialiarequirantifinequibuscumcorporeconjunginopofFunt.Inclufoigit'jrlpiricii,ip{emotusab animaoccultomodoinfpcrmatecontentafpermaticamluoftanciam,corporisgenerandieffigieminvifibilicerinfehabentem,pauLLiiTi5:fuccclIiveinflit,eamquegradaC!mffeextendere,6cinformavefic^elcvare facitjanimamque ad tale xdificium extruendum exagitat mens>qux eft Dei radius. Etinmente,inquit^iercurius,eHFerbum Dei^quodhdc emniaordinat atqueinftituit. Etcerce,quoniam Verbofaclus fuichomo,verbo etiamconcinuaturejus fuccefiiopergeneracionem,&perconfequens,Verbicharad:eratqifi-
Nonre
etiamdicit3/frfr/^irTr////?^//?^cumEuangelifl:aconveniens,orequafiDei8c
qHibmdtebtisformabantur.cimnondumuliHmexeisextaretydrc. SimiliterP/S/w.ii^,
Manm
131
liAntu
T R A C
ttix fecerunt
T.
T.
E C T.
I.
B.
XL
me (jrpLtf^^^tveriwt me. Sic etiarn apud ]ob.\o. 9. reperimus: me fccifli -.nhnneftciit Uc fndtfit mc? tAnqunm c xfetim coAgidxfit me? Ctttec^carneindutflime? ojfibttsg^ dr nervis texifli me? ctim vitAbentgmtAtemexerStcnti argillam
&
Ciim tu(is,qttieduKi(li me ex uterofacies,ut confidercm ad tibera matris mex. In te rejccitufumex vulva,inde ab utero matris me&.Demfortismeusfis. Ex his igitur e.
videnterjnifallorjpatetjquodDcuslitinipfbuterOjibiqueagatadfabriw-ehumanx produdionenri,& confcquenteriquod Verbum Dei fitui mentc,i!c cum mente,6c ob hanc rationcm in ipfo homine,8c in fpermatc in utero manente.ut adfpecicihumanxexifl:entia!T),&ad divinumexemplarilludconformet. Scd utVerbuma3/fm/r/i?dicitureireinmente,mensinratione,ratiocum VerboSc IVlente in anima,5c anima lucida cum his omnibus in corpore,atque ita progrefTiofitab unitate ad multitudinem-,fic necefle erit.ut Mens,quali dualitas,moveaturaVerbo,ScSpiritusrationalisamente,&;animaafpiriturationah,atque
utitatandemfpiritusperip(amanimamad prcxfliandum luumofficium in corporelperm.uicoimmediateoperetur. Spiticusigituraereus fcu arthereusagit incorpus,tanquaminfuumlimile,ad .-EdiHcandum palatium pro luo rege coclerti,orga:")isque 8c membris atque promptujriis 8c officinis,cuilibetradiuatquefpintuiinterno,8cafi!perioribusillaplbconvenientibusilludexornat.Ani-
utfpintuifitanimseinfliumen-
tumScvehiculumj Ratiovivincatanimam,?canima cum rauoneadmirabile il!udopu5divinum,vel divinum divini radii tabernaculum couft:ruit. RationalemetiamlpiritumimbuitmenvacumineScdignitateineffabili. EtVerbum inmsntefplendoremfuperlijbllantialcmfecumportaticujuspr^feniiafpeciei arternitas ejusque perpetuitas confer vatur,uti in antedidis defcripfimus. Hinc
igitureft,qubdMej(^i{4//tfultimo
tuteoccultxa(fl:ionisanima:,mafl"am8<:embryon flatu fuoindea principioindiesaugeri &ccrefcerefacit. Ettamen vita feu anima vivens tumnondumap-
paret,quamvis manifcfl:um lit, qubd occultc operetur per ampullarura arteriarum,venarum Sc nervorum produc1:ionem,leu potius patefad:ionem. Auetisigitur &c fenllbilibus faclis corpori, organis, fenlibilior quoque fitanimx motus8cilliuscffcrdii5.Unde ficqubdvitainaugmentationis medietateapparerc f)let, adeoque fcttus etiam tunciplo fcnfu tadui movere pcrcipitur,nec tamcn agere vidctur mens cum ratione,nifi myfticoquodam inanimamotu,
nullo
modo
percipere valet.
Nam ut
fpiritus agit in
corpore,ficanima in fpiriturfed ut animx acliones abfquelpiritunonpoirunc fenliicorporeopercipi,ficnecmentisatquerationis,abfqueanima; vivificx effeclu. Unde liquct,qubd acT:us fpiritus fint fenfibus corporeis fami!iarcs,quoniamiisprop:nqui(.)rcsfunt,8:quafi contigui. Aclus verb anima:nonfuntillis itafamil(ares,quoninmintercorpus8canimaminterponiturfpiritus. Similiter rationisadusfuntadhuc cognitu difficiliores fenfibuscorporeis,quama(5Vusanimx,quoniamintercorpus 8c rationem interponuntur fpiritus auimamedia. Omniumautemdifficillimiperceptufuntfcnfibus corporeis adusmentis 8c operationesDci,quoniam longius difl:ant,8c funt quafi in myfleriorum fpiritualium centro. At vcrb fenfu,'^ operationes in extrema fuperficie funt pofitx,. Summc quidem arduum erit fenfuiin cerra; fupcrricie degenti8cagenti,operationes fccretas,qux in terrx centro perficiuntur,8c myfteria natuiar.qux
&
grc^lFa 8c terr?a
]olupcrcoe!eftiproducuncur.Hincigiturcft,qubdmens&rjtin,quoad fenfum kumanum in mafTa fpermatica quicfcere videntur,cum tamen occulto 8c myftico
DE SPERMATE ET GENERATIONE.
ftfco
^33
modo in anima
operentur,uti ipfa
quoque tandem
in
infimo fpermatis
ipiritu
movens, ftruduram atque domicilium humanum dificare lolet. Et quemadmodum videmus in pnma mundi ereatione,qu6d lucis inpernx irapreffionesin fphxram elementarem fuerunt debiles,&. quali miperceptibiles
anteSolisappantionem(unde6cnullumanimai,(cdfoliimvegetabiha&.minera]iafueruntproduda,liquidem non agebat ad vitam animalem,fedadvegetabiiem tantum.) Similiter.ut obfervamus,qu6d poft mairx vegetabilis incren>entum,virtute audi caloris vivifici corpora animalia vitaHa,fedrationeevidenti deftituta funt produdia j videiicet aquatica, volatilia &; terreftria, qu^dincreationisfineratiocummenteinhominem nobiliffimum animal fuic iijlpirataific attendatis obfecro,quahter res fefc habeat in foetu,durante ejus inmatricemora. Mundus cum iuis creaturisfeptemdierumlpatioexaqua6c luce creatus eft. Aqua condeniatione autiubtiliationemelementa,naiura6c
&
&
iitudiverfadiftinguitur. Atquehxctalismixtiotribusprioribuscreationisdie-
buifadafuit. Sicipermatisorigoeftaqua&lux,per q lorum diverfas mixtioiiesproducunturquatuorelementa,6cexhorumlubtihfitfemen feu aqua fpifia. Hocfpermatribusmenfibus in tres regiones corporeas,exinbusampullis,
tres
mundi regiones repra:fentantibus conflatas concrcfcit:Sic mundum in tresregiones.tnbus primis creationis diebuscorrefpondentes,divifum eiTefu,
pradeclaravimus^mairaquevegetabiliscompletacrefcere&augencoepit. In c a;tens ver6 atque ultimis creationis diebus vita animalis produda fuit,& operata Solis virtus Atque fic etiam per ca;teros tres commorantis in uterofoetus
:
ratiocummente,medianteverbo,inhominem
etiam circa menfem fextum,rationis fcintillx ex humana fpecieexilirequodammod6,licetadmodumlente,videntur. Atque ut die feptimo complctafiiitmundi 6c creaturarum fabrica.fic etiam infans jam ad imaginem mundi peradus in
inlpirata fuit. Sicigitur
lucemproducifoletjvelobdefedummatcrnum menienono.
F.
VL
ftitutionemtotiusvitxhumanjEcurricuiumgubtrnetur. Namutfcetuiinmumatrice datur continuare ante compietam ejus perfedlionem fcptem menfes jita etiam poft illius ex utero egreirum, vita: c-jus curlus feptem aliis temlieris
commenfuratur, qux ^etates appellantur, & unumquodque eorum iterum|feptem annis circumlcribitur. Ex feptenariorum enim annorum nexu fit illa dimenfio,quam </ clima6lericttm yoca verunt fapientes. Uc
poris intervallis
Planet.i ahquis
unumquemque fos-
tusmenfeminuterofecundtimordinemgubernet)itaetiiici fempcraliquishorumPlanetarumcuiquextatipr*eefi^eobfervaturiquippeqiiarum/'Ww4wide6
Gg
LutiA
234
T R A C
T.
I.
S E
T.
I.
B.
XI.
Z4fibivendicat,qu6dinfanteminuterocomplevir,perfecit&:adegrcnumcjusinlucemopcrataeftiadeoqLieetiamexindemejusidifpofitionem vimhabct fpatio primx xtatis durante. Sic itaque infnntiA merito Lunx attribuitur, quoniamintegramejusdifpofitionemfequi puteftatem lunarem animadvcrtuur, fiquidemineafecundumnutritivam&vegetativampoteftatemvivimus. Un_defit,uthxc^tasfitfiuida,tenera,aquofa,&:magisfrigida &;humida,qi!am(equentes. SecnndtiznttmAtai ,pueriti&[ci\icct-,Mercnria d2itm,ci\mm eamaxime reperiantur difpofitiones Mercuriales,namque in ea,juxta Frocli fententiam, !iterarum,cithar2que8c lucT:<E flmiliumque ludorum lludium exercemu:>,hominisque phantalla varia atque levis,5c ad plurima prona exiftir. Tertia,c\\izm
adolefccntimt vocamus,/'Vm fubjicitjirj Unde tit.uc in ea turgcant mcmbra feminibus Sc ad genituram protinus cxcitemur. ^//.^r/<i,nempey//'w//*/, dicitmSoUrisyio. qua vigor xtatisque perfcdio eft conlpicna. Ha;c cnim vit;c humanxparscum fit media.ita iefehabet,utSol fuadKpolitionein c^xli mcdio.
mur. Sexta3.utcxx\xtzs,c\\ixvindiifcneclusnuncu\^di\.\\x J<?walIignatur,CLim ui aprudentiam^vitamadivam&civilemnaturali quadam nichnationedtlidc* remus. Seneciuszuttvn curva &.decrepitayf/'//>/i!4 efl,qiiam Saturnus guhtnxdiVy fiquidem inea confcntaneum efl natur;^ .a generacione defificre,feque a corporeisappetitibusfegrgare,8c ad altcram mcorporeamque vicam fe componere8ctransferre>LIndeba:crf/.wfi!/;/fw^/4//i'4 nuncupatur.
Ex
hisigiturcon-
rem confideremus,deprehendemus, vitam humanamnihileilealiud,quam tranfitum quendam feu iter a pundo feu termino imperfedionis&cruditatis adterminumperfedionisScmatuntatis. Imovero peroptimeeacurfuifoLri,
annumconftituenti
poteft.
perfedio plantarum maturitas fruduum inducitur,ut in cerafis,pGmis &. hujufmodialiisfrudibus videre eft,quippe qui calore,maturitate 8ccolore,quafi
&
dutismctamper
i/^rrf/wdecurrcnte5'(?/f,cadere,communisobfervaritexperientia.
Sed&inpo-
i\t nihilaliud,quamanim:evivificJEmultitudo. rnaturefcentecorporeanimavitalisfitfortionqu.^Eadfuamc.carcerecorporali liberationemjamproperans,inprimistentatcorpuscorrumperejIdfan(b,quod paulatim &c gradatim,t.\m in frudu conari percjpitur,quam in animali,motum
qu6d
corporis corruptio
Nam
ruum,tumamaturitatecompletain frudu,tum.ajuventuteinten(a inhomine ad corruptionem incipiens. Videmus etiam qu6d harc vita humana via: fcu
,
itineri
hominis
vcrfus clima
primum juxtaxquinodialem.
Nam
clim^tranfiens
hLmdrurn
c?*
yfg///j ,.
Anglis
DE SPERMATE ET GHNERATIONS.
JfigliscaMdiores runt,&;
23J
hujufmodi aliis vogubernatura/^f^frf-.-Undehxcnatiodeliciis.cantilenis luptatibus Venereisafficituri Etinhacmundi plaga adokfccntia; Iphxra moverevidetur. ^uartumdima.
Soli
&
tiumterram faniam libi fubjiciens Marti attribuitunin qua vicl:oria,bellum &: iracundiaelFed:usfuosabinitioexercuerunt:hiccalorem in (uo vigoreinvenit peregrinator: deindehomoinvitxfuxcurriculo per AEgyptum tranfiensJ<>i/ ibinaturaminvenity?fWi!f///w4regentem:Undeciviliorlit&: prudentiori atquead verumDeorum cultum religionem pronior. Atque tandem ad ul-
&
timumclimaperyeniens,quodylEthi{>piamdividit,Saturmmihiguberaa.meminvenitdecrcpitum,& contemplationedivina,negledis terrcftribusjCoeleftia confiderantem. In hoc climate corpus debiliflimum reperitur, anima vejo forciffima:Unde anima,terrena jam,atque adeo quoque ipfum curpus fuum neg]igendo,ad ccelum aciem fuam erigit,ruptisque anima^animalis&lenlitiVevinculis,ad patriam fuam fupercceleftem tendere,alisque fpiritualibus avolareappetit, adeoque dillgenteF fefc ad hoc iter fuum prieparat:Luget ergo corpus,Ia:taturanima. Atque ita peregrinus homo ad finem itinerii fui mundani&mortalispervenit,utperegrinationemagislEta&;jucundioriqua:iatvitx coeleftis immortalis regnum. Csteriim jam ad rationem illam occui tam
&
me convertam,qua demonflratur,Cr atoi humanajecundum mundi^tatemfubIntelligendum eft igitur, quod in principio indefit hrevior c^ magii decurtata. Deuscreaveritomniaelementapuriffima,quatenus ea quafi inebriavitquinta iUa eflentia primordiali, cujus vinculis ea, difcedendo a confufione, in ordinem 6c concatenationem concordem funt redada. Nec tamen illa fuerunc per omnia puritate xquaha in prima creatione,fcdaIiud cxflitit alio pur.us Sc mundius pro majori aut minori quantitate quint^e eflentiie quam poircdit. Quoniamigiturhomo pra2cipuc,& prseterea quoque c^eterx itidem creaturx
,
cx hujufmodi elemcntis purisin fuacreatione facla: funt,idcirc6 necefTe erat, utinhifcccreaturisnovitcr condiiisefTetcorporum conipofitioe.\acT;ifIima&: puri{Iima,atqueutperconfequensilKx moriUK corrumpireudifrolvinonpof^
lent;quatenuslcilicecerant^ Deoimmortaliimn.-iediatecreatx,juxtaiIlud Sapentis Sap. i 13. Bensmortem nonfecit^neqitc deltciatnrferditione viventium Narn 0.
\
neque inferorum regnumfuperterram. Jufitia autem immortalis eH. Quod fiergohxcnon fuic Creatoris voluntas,ucres ulla interiret,quam fecit,jut uc
ipfa terra
vefligiis
obnoxia
e'Rex.,unde orta.
Unde accidit.m-
taliter creata.videlicet
immunditiem,
minorem haquxadeoaptioreftad corruptionem.quoniam buit quintx cfTentis: portionemi adcoque hxc corruptio haud dubic a pnma
iu fua creatione
renerationeprovenitiquoniam,utcrcatioerarpurifrima,quatenusimmediate "iCreatorefaAa,inquo&iquonihiIninpuritasprocederepoteftjficetiamgeueratio non eft a Creatore,fed a Creatur3,videlicec a. N.:tura;unde imperftdionem fecum ducit;quiaCreaturanon plus habet peifec1:ionis,quam es ad
ipfius perfecH^ionem fufficit;&
perconfequens perfcdioncm complccam aliis dare non poceftjcum hoc fitofficium fohus Credcjns,qui folus cfl plufquam
Gg
p-r-
23tf
T R A C
T.
1.
E C T.
I.
B.
I.
perfedus. Atque hinc efl:,qu6d creatio quidem fuit in fe abfoluta &. linedc' rtrudione,geaeratio autem parvx durationis. Hinc,inquam,eft naturx jmperfcdioi qu.-E quo magis eft imperfeda, eo magis fui perfectionem appetit. Perfec1ionisautemnatura:appctituseftgenerationis in corruptionem,6c corquideminftindlus feu appetitusnonprovcruptionis in generationem. nit immedute,ut diclum eft,a Creatore naturiB,namque lihoc itafchaberet,
Qm
fcquereturexinde rem fieri a Creatore,c non a Creatura.atque ita ea eirct perfecl:a &. fine deftruclione Et proinde venit inftindus illc a natura.adeoque ipfA non poteft per ie,hoc eft, fua generatione facere rem perfedam. Gencratio ergo prima produxit corruptionem in mundum,cum gcneratio unius in cor:
ruptio alterius
Rejurrellione
diclum
fi
Adam generationis
appetitu
tatusjcreationisbeneficium&immortalitatis pr^Emiumnunquamperdidiirct.
hnquat magis groflam, impuram atque indignam, quatenus parvulum iliud fpermatis corpus in fe habet poteftatem procrcandi aliud corpui fu> i,}t< \ci fimilc. Videmus autem in auro,qu6d quanto plii;; tincluix eiaufcnur,Lat,t6 vihus6cignobiliusilludrelinquitur,minusqueelhcax. Hincitaqueiuburcacft
elementorum inquinatio
acpjuijitto.
6c pra;cipucterrE:naniquehac ferpentisaftutia
morsintroducl:aeftinorbemterrarum,iccundumilludi'di/).i./;?/*r//;mw^m>i^/J^
Nammixtaeratquintaefientiacumelementatohominivjiecuudum
Creatorisiuftitiam,hoceft,adpondus,quoquidem temperamento exquiiitifcorpus fuxforma: amore immortali connexiE iunt At (imo anima corpori ver6 hisimmortalitatis vinculis femel violatis perditurimmortalitas,lococ]ue
&
illiusacquiriturcjuscontrariumiatqueita perinjuftitiam,hoccft,perviolatio-
autemDiaboltmorsintroivitinorhemterrarum.
terra tn opere tuo,drc.
rx,qu6dipiaterrapropterAdamierrorcmfueritmaledid:a.G'<'r/r3.i7.^V4/fi//c?4
Et ibidem
18. Spiit.ts
dr
trihulos
germinabit
tihi.
Et
Sapient.i.
mortem comkatur,
quoniamgeneratiounius ei^corruptio
&
ne in generationem,6c a generatione in corruptionem. Itaque corpus impuquod inquinavit&corrupit elemencaiproptcr rumrcfolutum mancthoc vifibilis eft parvx durationis,quoniam natura omnis res corruptionem quam
,
remitaperfeclam,proptermultitudinem materia;groflcE6cimpura:accorruptxfacere nequit,quam priiis,fcilicet in principio,operante Deo Creacore in Creatione faciebatiimo ver6 qu6 magis continuatur operatio generativa,e6 magis deprimitur Natura: adus ad perfcdlionem tendens, quoniam ipia nattira de imperfeclione participat,magna Corruptione inficitur propter matcriam elementorum>quam quotidie miniis puram invenit,quia quod nunc ad immutandum ipiam ponunt,tunc ad componendas partes ligamenti firmioresponebantifcdut Adami operationi infiftam,ejus fpermaantegenerationis adumeratfimplex,punflimum&;harmoniaquinta;eirenrixpleniiIimum:Atque fic itidem quoquc fperma Evx feu mulieris. At ver6 ubi iemen viri fuit caloreitaexaltatum,utexcederetfcmenmuIierisjatqueica femenmulierislongc fuit frigidius,quamfemsa Yiri,accidit inde,ut horum mixtionc procrcarencur
mulci-
DE SPERMATE ET GENERATIONE.
mukifariie naturx.
r^j
Namque
uti
femen
in
homine contentum
natur^e aeris
comparatur,vide!icet humiditati
dem clemento
cahditati rimphci,&; vero nuiia eft in eopuro contrarietas,ac per confequens nulla mortis occafioific mixtioneaerea:iftiusnatura:cumaqucanaturafoemine,reddita fuit compofipofitiopropagandaparticeps naturarum quatuor elementorum,atque ita fada tVi eorum adionibus & pafiionibus fubjecta feu obnoxia quorum deinc-p$r-pugnantiamors,rebellioatquecontentiofubortaeftintabernaculohumano. Pr.Eterea,quantamvanetatem&:alterationemhorumfpermatumvarix mixtiones induxerint,teftantur difterentes Cawi d>' ^l^elii nztUTX3icdifpolitiones. Hincigitur conftat,quanta timendafitpollutio,& inquinatio ex divcifis diverlorum in infinitis creaturis fpermatum mixtionibus a mundi primordio emiiTorum, ac creaturas magis magisque indies a veritate primarum inixtionum d)ftrahentium,Sc per conicquens inmortiscorruptionis&alteratioiiisabyfiumeaspropterfoeculent^Scimmunda:materiabundantiam,ve>
&
taatmm. Nam paucitasquinta: efi"entialis formje jam multitudme materi^e (ubmergituriimoveromaterixinutilismolesfubindeinmixtionemhumanam igismagisqueirrepit,dumfenefcit mundus. Atquehscquidemeftcaufail-
la.quodoinnis pofterior mundi a:tascornjptiorefieperGipitur,&tant6magis ad mortis paiatium veftigia fuadirigere,quant6 provedior invenitur. Hinc VI ta: humana; tabcs.hinc ellychnii (eu licmii lampadis humanimarcor&decrementum,quo citius hoc feculo extinguitur ejus lumen,quam feculis prxcedcntibus. Hiac,inquam,elementorum pure creatorum immundities,fordities,pollutio,imperfed;io,tenebrofitas,fquaior atque partes inutiles.
Perifta,
nifallor,poirumusintelligereomnemlermonempropheticumdemundiruina &, deftrucT:ione,videlicet, qu6d igne divino conlumendum fit in fine mundi, quandofiliusDsidecoelocumgloria &:fplendoreigneoadjudicandumfecukim,illudque per ignem examinandum advenietjqui comburet confumet totumiliud,quodnoneritdeveritatequatuofelementorumimmediateaDeo Creatorumjquodquepurum eft^ab impuro fegregabit,&; quod malum atque irripurum invenietur igne Cax prsfentix comburet fcece.sque & cineres in
&
abyirumpr3:cipitabif,purumver6&:deveritateparticipasigneno deftruetur, ii:vl-xaminabitur&.perfic(eturabeo,&infuopropriolocorelinqueturinqternu.Maiu ergo impurum in abyfilim tenebrofam immerfum fupcrDxmones damnatos cadetjat ver6,quod purum eft,fuper beatos. Patet igitur, rnalos quod per pra;lentiam plufquam perfedionis omnia locum fibi deftinatum Uatrcditura,qui in primordio eis pr^fixus fuit,feparato immundo a mundo, teaebrofoalucido,bonoa malo,Scc. Nec certe credendum eft,terram iftam, quam hic calcamus^efiTe purum elementum,fed quod fit elementata potiusa. fuoquintoelemcnto:Etenim per rationes fupraallegatas.difcelfitmajorportioquintxeirentijEa terra,majorque ejus portio eft immundities,foex &quafi caputmortuum)hoceft,Gorpus,propterinfeclione iupra defignatamfineanielementum verum,quod ignisnon ma. Eftergo in centro veraterrxvirgo poterit coniumere die illo tremendo,& quicquid pr^ter hoc non eritde vcritatepuraelementorum,ardebit,acincinere!>&.quafinihilumreduceturindie judicii. Et tunc elementa manebunt clara 8c pura in terra fplendente inftar
&
&
&
& Solinfeptuplafroportione
Gg
coram quo nulla impuritas durarepoteftjquippe cujus folo afpeclu durifllmi fcopuli&montesimpurifundunturtlm^quidemejuipr^fentiamagnusniun3
dus
23
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XI.
tIusrevcrteturinprimumruumflatum,fcilicetomniaelcmentainfuampuram cfTentiamiqu^poftmodumnontimebitignemcoeli/ecigauciebitinpr^reniia
Tunc enim motus natur:e divinB fuperco;ls&confi>ed:u fui Creatoris. univerfo renovato,xqualiter difFufa.morabimundo ftis ac lux immortalis in iur,eumque ab omni corruptione,morte &: mutatione prxfervabit;quemadmodumapud/4MW Prophetam,df ]ohamemw Apocalj/p^ copioUus
viderc,verbisqueplaniflimisatqueapertiflimis
&
legerepofTumus.
T R
A-
l^f>
TRACTATUS
S
PPvIMI,
S
I.
.
E C
h
T
l^
ON
E
Xll.
I.
mhormneinterno.
Ythagorici
fcriptis fuis
tradiderunt,qu6d
bafi
m mundi fabrica
Monas
nitas
materixfpirituali
tur
foeculeniaj&Tr/^feu Triformx five luci,qua res omnes informatx funt,referaatqueita totum mundum exnumeroternarioconflaSimiliter ex
cumejus
tum
eife afTeveranter-iixerunt.
prxdidorum
Nami
z.^.limuladditaconftituunt
Namexdigniorimagiscqmpolitodigniusminus compofitumfadumeft:,
videlicethomo.
ma mundum fabricabat, unde mundusa, Philofephls nuncufatm eH Deifilius-^zx.queexcompofitismundipartibus,quafiexejus numero ternario,natus eft /??<mo^quem ob hanc rationem 'uetercs appelUrunt mundiflium. Dicunt etiam iidem
/^/^rf^i^nV^aP/a/tfWf/i-ineonondiirentientes.quodnumerushumanusfitfepte
nariusjnecquidemfinerationeicumdenumerof irmali,qui
efl;ternarius,jun-
do cum numero materiali.videlicet quateniario feptenarius conficiatur. Ca:teraruautemcreaturarumeireatquevitam.Scexillentiamexnumerodenario feu enneade faclam elledixerunt. Exquibusliquet,qu6dnumerushumanus magisaccedatad naturam unitatis,quam numerus cxterarum creaturarum, &:quodunitati mundi,vidclicetfe<ji mentis,in confonantiaDiapafonrefpondeat) qux confonantia confiftit ex Diateflaron & Diapente, qus ex feptem intervallis confiftunt quatenus Diatefiaron ex duobus tonis cum femitonio minoriacDiapenteextribustoniscumfemitoniominori conftituitur,qu^ in,
tervallafi.mulconncxafeptemfaciunt.
240
gantur.ut
T R A C
ratione
T.
I.
E C T.
I.
B.
XII.
unicum conftituant tonum,hexadem ctiam conftitucre potcft. Atambo hi numeri in homineunomodorepenunturlecundiim Pythagortcoram opinioncm. N<)setiamexdiligentipyramidumformahs&materiahs infpedione qua; in hominereperiuntur Muficaminvenimus talem. Nam primum defcendendo a fpirituali matcria: pyramide invenimus Diapafbninter cacumen mentis & fpha:ram cordis,quoniam proportio/pintus vitaquc hac
,
lisincorde adfpiritummenticontiguum fe habet,ut i.ad i.videlicetduplaefl:, cxqHaDiapafon conftituitur,confonantias Diateflaron & Diapente compre-
fpiritus cordis
Namtresibifpiritusportionesregnarevidentur,quatenuspyramidismaterialis bafls ibi reperitur. QuareinhacproportioneconfbnantiaDiapentereperitur,atqueinipfo pundobafis pyramidisnihil fere lucis>fedmeratantum fasx(in inteflinis fcilinis inferioris,ubi facultas naturalis originaliteragit.uti.ad^.
cet)invenitur,&quaficaputmortuumomnilucc & gratia quafi vitali deflitu tum. Unde ^.funtibipartcs materix,quatenus nihil fere lucis adeft.adeoc^ne fe habet hxc portioad portionem fublimiorum elementorum.ut ^.adi qua:
-
cftinproportionefe{quitertia,inquaetiamconfonantiaDia.teiraronrcpcritur.
4
Similietiam ratione afcendendoa multitudine materiajverfusfontem
totius formx.videlicet k cono pyramidis formalisverfusejusbafin,qua:contigua eft ipfi efl!entixfuperfubftantiali,eafdem proportiones,& per confequens
earJemMuficxconfonantias,repetiemus.
deHotant. Formalispyritmidis^rogreJfHmhkdepnximM.
Harumautempyramidumcopios^fecimusmentioneminTyii^rf'^;?;?/?.'^ M4frtff^y?/f(),quippeexquarummixtionefs:ucompoiuionemun.duni coniiitL-lumeireibidsmoni^ravimus. Quareimpoffibileceniemus,ut creatura uiLifinealiquaearumportionefieripotuiiret,quatenuiomnecon)po{icumcxnjir.)di elementisefbconftitutum. Atvero homt) inter ali.is creatura.s magis videtuc mereri, ut mundijilins nominetur, quoniam cx qaabbet utriuique pyrumidis
regione portionem aliquam ad fuam perfed:ioncmatquecompIcmentumacquiflvitividelicetexrcgioneinfimapyramidis formalis)qua:in ejus conoconfi(l:rt,&pyramidismaterialis,qa5 efttjus bafisiutpote exquibusinfimafeuelementarishominisregiodependet; Simiiiterexregionemediautriuf-
mundanx
fic
&.ipintus,acdeniqueexregionefuprema,ubilux,tauquaminfu.xbafisregione non aliterdominium habetfuper matenam,quam maceria in iua; baiii r'-;ei< 'Uc quaseflinfimajdominiumhabct fuper formam 6c lucem. Atque ut inmunuo mjtjii
Hh
i4t
T R AC
T.
I.
E C T.
I.
B.
XII.
ininfimahommisregioneanimahumana mediam portionem iais blanditiis a mente6cverarationeatqueaveritate ad fcnfus mundi atque carnis prxfligias pertrahit,ip/amque animam umbraculo fuo earnofo obte^ens eo adducit, ut
narmoniameamelIecredat,quB revera eft difcordia
^c antipathia.
Pr^ceden-
^.
/^^
^
-'
y>/j^ ^^
' ,'
A*
1/^
:
jC
^
cr
*->
^ %^
'^%
f'
-^.
^
V
o
/f
^
:: ""
:^
Exhifceigiturpatet,qualisfitdifFerentiainterhominem8cbrutumjvidelicet quod homo habeatinfeDifdiapafon,cujusparsalteraelevaturaQres
fupercoclefl:es
245
bus materialibus tam opacis quam perfpicuis confervatur. InDiapafonergo materiali vcrfaturanimacirca mala,circa carnisillecebras &circares mun-
danasjAtquiharmoniafua fpiritualiadcoeleftiafeerigit. Undelicebitconfiderare, quod anima media fe u vitalis in corde corporis,uti Sol in corde coeli fita voluntatem & quafi liberum arbitrium habeac tam furfum>quani deorfum refpiciendi.fecundiim illam Platonicorum opinionem,qu6d fpiritusmedius parciciparepofIitautdemente(quo quidem cafu resdivinascontemplariob,
idoloiatque tuncoccupatur circadepravata,mentisc]ueviasnegligit. Id ianequodconvenitcumhi/ce Chrijli\trh\s Impojjibilee^i Deofimul atqne homitji infervire. ^ii enim mundum amat,Deum dtligere nonpeteff icumfuptnorinfenoribus non minus adverfetur,quam lux lenebris, bonum malo, aut Deus
five
:
diabolo.
C A
P.
II
Atquch^omneiCxceptistribuSjOccultasdicuntur. UliE vero tresadprxdidlarum ciavium invifibilium difFerentiam diflinguendam manifefle exprimunEflitaque prima clavium feries 1. A.B C.D.E.F. per fimplices,uti vides, majoris ordinis literas.expreilajquxf/dT^f.f^r/i^^f.f appellantur,quafi bafesSc retur.
liquarum fupereminentium fundamenta. Atque harum clav is manifefla efl F. qu^ficexprimitur^ifecundusliterarumordoefttalisg.a.b.c.d.e.f. Atqueharc fcriesnuncupaturA/iw,litera;que ejus dicuntur excellentes &. acutieiex quibuspartesmeIodixmediiEexurgunt,&proprie?fi//^.f f(i/^<f,quemadmodum
exinfimis5/?//^depromitur. Efi:etiam&aiiaadhu(.f;:nes,hi(ce ipfisvociselevatione eminentior.excellentior acutior,ex qua cantus Altui confiaturjat-
&
que ha:c efl: hujufmodi gg.aa.bb.cc.dd.ee.ff Qu^ quidem licers fupertxcellentes&peracutx&fupremxin omni hominis pocefiate exiftunt. x hujuf-
modi
harmoni.-E proportione in triplici numero fepienaffio conflatur mundi mdchinajcujus portio elementaris cx fymphonia magis gravi corflans.c^terj.sh.irmotiuxmundanspartesfl:atuminarevidetur. Namclemenca funtcxteriscot;Iiregionibusgraviora,6cquafi bafes acfundamenta; Similiter coelum medium,literarum acutarum & excellentium feriei afi]milatur,quatenus primam melodiam facitcum elementis feu BafTojcujus feptem PianetJE funtfeptemclavesiAtqueutafcendendoag.a.b.c.invenimus.quodc.ficclavisprincipalis,cuju .manifeftatione,cxterxnonexprefre inteliigunturjfic etiam afcen-
dendoa
([;.
5.8.0.repenmus,qu6dOfitquafi
clavis
illa
coeliapertafeumani-
manifeftantur,fym-
phoniaceadinferioragraviafon3nt,illufti-antur&.vivaciierinelementaacele-
mentaca operantur.
mx
tra
denique fuperacutae &: fiiperexccllentes fupreregioni referunturiubi conus pyramidis rnatcrialis fuperacutedefinit,ulLitera;
eft fpiritus creati tranfirus.
quem non
Ut aucem
in
pr^Ecedentibus dc-
d!paftibuilimplicioriburejU5fubtilc>invifibile^-:intcrnum
H4i
2.
adrauduni
T.
I.
T.
I.
B.
XII.
partibus
mundi
fpiffioribus feu
viribile6cexternumeftconfiatum,ricetiamdicimus,quodhominiscorpus,ut-
poteexmundielementiscompofitum,(itba{)satquefundamentumtotiusmuficeshominiscompofitii&quodejusfpiritusxchereusfeptemPianetarumeorumque naturarum veftigia occulte retinens,clavibus acutis atque excellentibusmelodiamcoeleftemrefpiciendocomparetur,dumvivificatcorpusfuum mediantelucefecundariafeuagentemedioiatquedenique.quodluxfupercoeIeftis,feu ip(a
ficiat cum
mens,fpiritum rationalem pul(ans,melodiam (uperexcellentem inferionbus hterarum gradibus. Quibus tres melodia: (pecies exer-
ti/fimequidemfonoScvarietatedifFerentesjfedoptimeperharmonisfcucon-. compoficioneMicrocofmica concatenatx, vincula (onare atque ratione per harmoniam melodix media:, videlipercipiunturjeaque movere cet (piritus.mensatqueanimacumfuafymphoniaintellcdualiinterfonosgrafonantia: in
viorumvocummifcetur,atq;itaintracorpusopacumexelemcntisconflatum introducitur. ft ergo anim^e harmonia ex vocibus fuperexcelientibus conftata Diate(raron,Diapente&: Diapafon fpirituale 6cluc!dum,(eu formale conftituentibus. Fit etiam harmonia fpiritus ex voLibus mediis feu gradibus excellentibusj qua; in fua fymphonia convenit tum cum fupcrexcellcntibus feu fupercoeleftibus tum cum gravibus feu elementaribus. ft denique corpus humanum quafi totius harmonia; humana; organon feu inftrumentumicujus melodiie gradus infimus fcu accentus gravis fit in illud elementorum (ubtiie, ex quo anima fenfitiva i facultas naturalis oritur. Hujus chorda eft (piritus elcmcntaris feu aer grofiiur aut fubtilior,quem ignea (cu furmalior elementorum vis puKareafiimadvertitur, fpiritusque puHus harmoniam aliquam elementorumauribusrationisfonarefacit. Atquehujus Mufices crigoprincipalis eft in infima Microco(mi regionci^ed tamtn harmonia; cjus efFcclus per univerlam fabricam humanam difpergiiur atque diileminatur,&: cum (upcrioribusharmoniamnaturalemnonalitermovereobfcrvatur,quam inMuficacomunifonusBaificantuscumfonisMediiatque Alti indiiFerenter reionareau,
ditur,autpartisuniusmelodiacumpartealteriuse(rentialiatquenaturalic]ua-
dam vita: mixcionccommifceri folet. Hinc vena: cum arteriis & u tr^eque cum
nervisubiquepercorpusfimuldifpenfari percipiuntur. Sicctiam (piricus mediusfcoxthcrpulfaturab animamedia,cujus vibrationemelodia cxcellenter litinmedioinftrumenti,vit:Etonosfeufonosvivificosuniver(o corporinonmintisattribuens,quamcumchordabarbitipercu(rauniver(umbarbitt)nrcfonarefacit. Pra;tercaliKcchordafui pulfatione melodiam coeli rationali>abalta cjusratione magia facit inefFabili,eamque cum mufica gravi corjungit. Atque ita mufica completa ex tribus melodiis diverfis conftituta in corporehumanoionareanimadvertiturjvidelicet fenfitiva,vitalis atque rationalis. Senfitivn. agit in carnis &. partium vegetantium prafervationc Vitdis molis,(eumachinxvivificationcatqueagitatione,atque Rationalis in totiusfabricxgubernationeatquedireclione. .B/i^/^jigitur Microco(mi cantuseftcubicus,quiaelementatus(cucorporalis. M<'^//vcr6fupeificialis'(euquidratus quia(piritualis.y'i//w deniqueradicalisfeulinearis,quia formalis.cquamviv)n hacnoftraharmoniatresnominavimus(piritus,feutresformaslucidas,pu!(an, i
machinamMicroco(inicamconfiderando,illafe habetinetidemreipcclucum Macrocofmo(iniver(v),inquo non cft.nid unicusipiritus rcfonans,unicum organum(oriOiinfuamconcavitatemrecipiens,&: unicalux puKansifed propccr cju(dcm fpiritus groinorem vel tenuiorem in fubftantia di(pontioncm ilki;^, <]U')dpcr(e unuin&cidcm cftin pluralicatcmdiftirfj^i vidccur. Sicctiam eadcin
DEHOM.lNTERN.ETEXTERN.HARM.
14;
demliixproptervarios matenx fpiritualisindenfitateautrubtilicatcgradus, .quibuiuiert:,variaeiredicitur,cunn revera non fit,nili unicaluxaluceincreata, qua; luciseft pater,derivaca,atque primodiecreata,fedinsqualiterinniundo dilperfa. Simili etiam modo uaicumeflhominis organum muficum, unicus fpiritus feu monochordum,uiHcus pulfator feu luxjfcd li quid eft difFerentia-, hociotumpropter/piritus&ilucismulcitudinemaucpaucitatem inhocvelilJo dimenfionismundanargradu.accidit. Videmusergoexhis>quod unicafitmuli a in infima mundi achominis regione,ubiconus pyramidis formalis reperitur,&:bafispyrdmidis materialis. Arque h;EC mufica magis bafTaefl&c tarda acgravis.quia ibi regnant tres materi^ partes &unica tantumpariformxlucida:.
Quare
paucicas
illa lucis
molefeu
mu:cicudine:Undegravitas&ponderofitasmateri:e voces redditlentas,viles atqueballas. At vero in media regionc,ubi duxpyramdummedietacssconvctiiuit;Voces redduncur cam ex parcs /piricus,quam ex parte lucis.medixfic arqujiicer ronanresiqu.^ideo excellences dicuntur,quiapuritate & claricatc exccliuncillas,quxdicuncurgraves,quoniam hic ell:plusformx&miniismateriar. Undchicliberioresfuncforma; actiones & exceriores,quam in regione ii;fi:Tia,fedin rcgione fublimiori iux efladh icliberior a vinculis materiac,quatenusineahabencurunicarantiimparsfpiricus,videlicetconuspyramidismacerialis.&cresparcesformcElucidx'. UndehicproferunturvocesacutilIim2e& fipt:rexcclieote.,quoniaminhocloco duobus gradibus luxexcedicquantitajcmmacerix. Hicveiovelim vos animadvertere.quodexhujufmodimuficx obfvervationelucu!ecerappareaC;quamoppofitafic materiiedilpofitiodifpofidoniforma:. Namquoaltiusafcendicuracono pyramidis formalis verfusejus bafin,e6 acuciores feu graciliores accencus.operaque fubtiliora perficiuntur:Atver6inmateriali pyramide,qu6 magis a cono verfus ejus bafinficprogreirus,e6 graviores denfioresque foni redduntur,operaque grofIiora,8c magis opaca ac vifibilia fiunt. A tque hujus certerei ratio in promptu eflj videlicet, quia lucis elocutio formalis forciios difcucit fpiritus,5c per confequens per eoruTi fubtilitatem clariores &c elficaciores redditvoces. O quamexerta,clara, inefFabilis,quam incomprehenfibile atque fonora fuit vox illa admirabilis
&
Verbumil!udincreacum,quoConditorluminofusmundumatquehominem
mirificc fabricavit,utpoce cujus vircuce feu accencu ipfa:
umbrx horrendx,6c
feu nacura
cerribilssexagicatxfunt,acdeorfum reverberaca:,&.
a
aqux
humida
fuadeformicatepurgata,atqueomniaex nihilo confeda.clementa concordi pice ligaca,cce!ique ipfi mirum in modum firmaci,cerra crucinis xqualibus libraca,coIumnisfirmisftacuminacaatqiinmediofufpsnfa. Im6 ver6&inipfius hoininis f^brica mira prxfticic hoc Condicoris inefrabilis Verbum;quippecuj'js animam fecicfibi palatium &, tabernaculum.fsu potiiis templum,ut cum Divu Paulo Xifio Pytlixgoreo loquar. Unde inquic Mercur. Tr//zfg.orementis di vmx loqucns Credo,qnodiritevidet(jrauditFcrhum D,&:c.Hujus etiam Verbi facrofaniH:! admirabilem vircucem Sc harmon)am,cam in mundicreacione, quamhominisopificio,quampluresfacrarum Scripcurarumloci,quibusionprimiscredendumefl^confirmarevidenturiacqueeciamperipfosPhilofophos divinos^terniseorum monumentis commendatur vocis divinx in creatione
&
poceflas. Namqueutafacrisliterisexordiumfaciamus,cxillishajccolligimus.
Ip/iexpertes vit^Jeu mortui formanturfub aquis di- hahitatores
yiquilonemf{permare,c^fitl]>enditterramfufermhilum:Ligat aquas in denfisnuhihu4 fns, adeo ut nonfindantur nuhesfub els : Decreto circinavitjuperficiem aquarum ufquead
confummationem lucis cum tenebris\Hfque dum columna terrdconcutiantur&objlupemtelligentiafua difcidit feUgus-f fcantah increpatione ejfts : Virtutefua dijrujptt mare
&
Hh
S^i-
Zi6
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
XII.
Dfuiverhjuper id'
feseJM ,ne dimoveretur infecHlum d^perpetuum .eimj^ operuit abyffo ut indumentofuper montesflanttbiti aquis .Ex increpatione tua diffugerunt ,a vocetonttru tui acceleraruntfu-
gam: Confcenderuntpermontes.,defcenderunt per convalles tn locum.quemfundaveras dfc ipfisi Terminum oppoftifli, ne tranfeant, ne revertantur ad openmentttm terra,
P/S/.104.5. Terramfundavit]ehovafapientiaflatuit^ ccelos iatelligentta. Proverb.^.
I9.hocefl:,verbofuo,quodeftejus(apientia.
UadeProverb
8 15
Ante terrxpri-
tnordium eratfapientiainjuncia\ I bique inveni tu \.,quod ante omne tempui fuerit Dei fapuntia. Et alibi Sapienttam poffidebat Jehova ante uUum tempns., dr ante (ecultim,
anteprincipitimd^primordiaterra,cttm nttlUeJfent abyjp ,drc Prov
principio erat
Ferbum,dr Verbum
erat
Bum est.
In ipfo vita erat, df '^ita erat lux hominum,drlux in tertehrk luct t, df tenebrat
admirabiliincreationefentiat,exphcemus:A//4X'i/,inquitille,zf/7jyi)rw4wy^
drfitbito
omnia
revelavif-,
videlicetin lumenconverfa(iiavenimiumatquejucunditm,quodintuentem
blelabat.
me mirifice
humidamj^naturammiqrabat,ineffahilititmvuUuexagttatum,indefummquidammaanm infonitum erumpebxt .^ex fonituvox egredicbattir.qiiam ego luminis vocem exi(iimabamex hac lumina vocc VerbttmfaElumprodtit. Verbum hoc nattira humtda aflans,
eamfovebat,exhumtdxnaturxvi(ceribttsfincernsaclevisignisprotinu6evolansaliapetiit. Aer qtioque levisjpiritu^s pars mediamregtonem inter ignem d' aquam (ortiebatur. Terraverod^aquafiiinvicemcommixtajacebant dfc. H&c demqueduo commetafunt afpiritualiverbo.,qttod iis ft(perferebatur,atires eorum circumfunnns:^^ ahbi hoc/^Vr-
Patri con]urilam,quos adinviccm Etahbidicitir^r^^ Deidr non manihusejus, munduscreatusfuit.Pim.4^. Nec certe vacabat hoc idem Vcrbumin creatione hominisjUtin Gcneli docemur,quoniam in Verbo erat vita homimimj:\ui\-\\ceffentianondifferretradtdit.Pimand.\.
ferventurprovemttfruiitiumfedVerbo Dei,im6
verohomo xgritudineconfccius non herba awt malagmate fanatur,(ed Verbo & mifcricordia Dei,utiibidcm reperitur. Hinc ctiam pra:diclus Philofophus divinitiis inlpiratusait:;^fr^/
Etalibimonftrarevidetur,quomod6 Verbum
fic
tuttmmeregitjpirittfexopifex.
in nobisexrevelaticneboniDxmoniSjaquodocluseftjquod
anima
ait.
fit
in cor-
pore.mens vero
in
anima.atque in mente
Verbum
rea,n2re
Porro etiam
hominem ,dr quod afflatusfeufpirac u lumommpotentisvivijicaveriteumdrc. Exquibus patet,qLi6d homoadmirabile animaljharmoniam tam divinam,quam mundanam in fuafabricapo/TiJeat.
c.'i,7,i]obi\e.g\n\Ui,quodfpirittts Deifortisfecerit
Namprimumgubernaturimperato
executione y.aUorum
:
illi inferiores dicuntur numeri aut menfurxfabricx,&.compoIitumexelemcntiseft,quod fuperioruminfluxionibus bedientiampra;ber. Simihterobfervandum erit diligenter,qu6d animahominis unitatem repr,Efentet,&: ejus materia feu multitudo & diverfitas binarium qu6d per divifionem numerorum imparium & parium denotentur mafculi,tanquam magis perfecT:i& fceminx.tanquam minus pcrfcdx. x imperfeclionc ergo materi^, qux in numcro pari compreheiiJitur(quippe cui
,
Unde fepcem
&
dfeft
147
de(l&;principiam&finis,quoniamtlualitasnonhabetmedium)d!rcordi.-Eom.ies.tenebrarum fili^e producunturiat vero concordixjucis veritatis propJgo,anumeroperfedo8timpan oriuntur. Hi|icfit,ut,filucis unitas,qu^ eft
anima,cummateri^daalitateconjungatur,producatnumerum imparem,qui eftharmonia plenus,atqj itidem quoque,fianimxtrinitas,quxidemefl:cflcntiacum unitate,addatur materixquaternitatijttim ea producii numerumfeptenarium,iRquoconfonafltiaperfe6:iflimafonareanimadvertitur,qua;DiapenteScDiateiraroninfecOfltinctj&perconfequfinshiecanima^cumcorpofj
unioreddit)amilludmiromodoconfonans,quodante^ fuitdiironans,illud,inquam,nuncregularefacit,quodantea&per fe rebelle atqueirregulareerat.Sc motuifiveactioniomninoadverfum. lIndeinvenimus,qu6dhomonihilaliud fit,quam unitas & multitudo admirabili harmonia fimul collecla. Sic vide,mus,qu6d unicusfitmundiSol,unicaeftanima,feddiverfi,im6 quidem infinitiejusradii^quianimcxcommunesfunt. Sicetiamomnes lucisradiosabunico Jehova,tanquam luminum Patre,hoceft,ab unico fonte,feu efifentia fuperfubobfervamusjcujus radii,tam mediate,quam immediateab modo divifi funt,fed potiiis eo modo connexi^quo So!iscorporiiumen5quodnihilominiisterra:,aquis6caeri atquecompofitisinelledignofcitur. Hincanimadicituruna,propterejusafuaformaprimariain> divifibilitatem quemadmodum materia dicitur multitudo propter duahtaflantiali derivari
ab
ipfo profluentes,nullo
tejnvelquaterniiatem,qu-econfifl:itexmultitudinefeunumerounitatumjcui
Atque ha;ce(i:raDmplena tio,qu6d DtmocrituiyOrpheus^bL multi Pythagoreonan omma, effe,funto^/4//iquosomnesadunicumJovem,tanquam multitudjnem ad unicatcrmrefcrebant. Sed ut ad Muficam hanc noftram humanam revertamur,eam ex
tamennumerusimperfeclus efl:principium,&: non
unitas.
tribuschordis&tribusorganis fimul conjundis,ac tres melociia: partes inducentibus,corr!pofuimus,quarumqu2libet chorda 6c quodlibetorganoncuilibet mundi regioni correlpondet. Sed quoniam dax chord^ fupt,Tiores,fpiritualis fcilicet &: formalis,azqualiter
tucoincidunt, non
qualimelodiarumdifpofitionepermifceri,itaquidem,utharmonia illicmultiformis in codem confenfu reperiaturjidc6 cuilibet triangulo feu pyramidifeptemclavesattribuimus,induplavelquadruplaproportioneabinvicemdifFemutua ad invicern relatione fymrentes ex quarum confonantia phoniacam hominis interni cumexterno compofitionem facilhme conciperc 8c mtueri pofilimus.
,
&
C A
P,
1
248
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XIL
C
*I>emonflratio prima
P.
III.
duplici
numm
J^mtus
'is'
corporis conjiderata.
mim
149
numnaturisconvenienissdepinximus iquarumunaeftpyramisformxfeuanimx,alteraefl:pyramisrpiritusmacerialis,redelementata,groiraatqueopaca
mus ergo,quod
(ftu
portione, fcilicet ut
pienaeft, correfpondeat in conionantia DiaparonjquaEConfiftitindnplapromeris unitas eft, atque purior fpiritus portio. i. ad 2.
Nam
Diadem
gic in
eft,
Unde ht
ut correlponden-
tiamadinvicemhabeac,ricutil ad^y^Are-w/.Atveroquatenusmensfeimmermatenam,hoceft,cumfpiritualipyramidefemifcet,atenusunifonuni amb^ c6ftituunt,qui cum medietate utriusq pyramidis Diapafon fonat,ita uc
j
utraqifummitasucriqimedietaticommiilereferaturproportioneduplavideJ.
2.. vel ut 1 ad^. Correfpondens ergo eft ccelum rationale in proportione dupla fonans in ttioracc ab harmonia rationali ad vitalem defcendendo con(onantiamDiapafon fpiritualem,qu continet in fe DiatefTaron &,Diapent,Atqueh:Kceftratio,curSolmundicamcompletusatqueperfeduseftin vicali fua di(poficione,6c corhomininis in fuaregionecamcfficaxvita^difpenfacur. Icerumfifuperiorformalis&fpiritualispyramidummixcioinfimamregi 'nemrcfpiciac,facicillud,virtuce proportionis quadruplxDifdiapafon con.
ut 1. ad
lticuentis:nam talis eft proportio incer inteileclum Sc rationem.fimiliterque talisconcordantiainterfpiritumanimalem6cnaturalem,quibusinterponitur v!ta:fpiritus 6i imaginativa facultas anima-. Intelleclus igitur pyramidis formalh unifonoconfenfu fpiritum rationalem canimalemcompleditur,atque ambojcum fint ignec-e naturx,reconduntur in capite fcu fiiprema pyramidis obfcura:regione,ubihocidemconfonant. Agitenimadunifonumproducendummens fpiritum fummum adeoque patiturfpiritus mentisoperationes, utchordamuficievibratafertpulfatorisacT:ionem>atquecaput,tanquamorganon utriufque ex pyramide nigra corporali conflatum recipit in feadionis iftius&pafIionisefFeclus,nonaliter,quam barbiti corpus melodix fonos. Accentum igitur rationis fonat lux intelledualis in fpintum, tanquam medium,
&
reddenseumrationalemjfpiricusqueadioneluciscommotusjtanquammereceptaculi vcntriculos five organa dilatai,atque ita rationisradiideorfumeffluuntadaliasconfonantiascum facultatevitali&naturaliproducendas. Deindeper confonantiam Diapafon harmonia rationaLis cum imaginatione fpiritu vitx conjungitur. Vibrat ergo rationis vox chordamvira: &fplritum imagmativum.cujus harmonia vivifica cum ratione
&
mixtafepofteaefiundicatquedifjjergitperuniveriumfpiritumnaturalem feu
thordamelementarem,infubtiIielementorumfbnisgravibusrefonancematqiie Diapafon corporale feu materiale cum lonls acutis atque peracutis miicentcm:Qi]arummodulationumcorpushumanumeft receptaculum,organon geaerjle &: quafi inflrumentum mufices humanx , in quo harmonia excujus organicis mundana comprehenditur , partibus proportionales ejufdcm
&
eftecitus eliciuntur.
li
CA
P.
lyo
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XII.
c
(j>^mparatio
P.
IK
(^
corpHS.
fuperioribus corptK haudinepte comparavimus cnbo Geomeirico,c[M:iXCt\m IN ex trinisconftituitur dimeniionibus ^Jpiritum vero qtudrato., qiiatcnus ejus
multiplicationefitcubus.
SicutenimqujdratumGeometricum inleduclum
producit cubum > ita eodem plane modo fpintus tenuis condenfatione convertiturinaquam,&:aquaiterummfpiirjcione in tcrramjquafi cubum reducitur.
Atque
fic
Corpus ergo ex quatuor elementis dimenfionibus conflatum cubo comparavimus. Ejus vero fpiritum
quadratum
procedit.
eft in natura fua m.ncriali a/fignavimusfuperficiei,utpotecxcujusmultiplicationecorpusproditi tt denique lucemfpiritualem,qu;Ecoelum occupat,quatcnus cft radixomniumcreatorum, hnea:attribuimus,cujusmultiplicatione{it fuperticialis coeli mcdiifubftantia. Ex his igitur proportionibus Geometricis natura lihi ad invicem relponden-
admateriam,velnumerusdigitorumfimpIcxad numcrum denarmm.hoccft, in proportione dupla rej3eritur, ex qua Diapafon primum producitur. Nam fub omni numero denario Diapafon repericur,quatcnus cx Diapente conftituitur,quodquinqueconftat vocibus,6c ex Diateiraron,quod quatuor accentus feu voces continet. Similitertrinitas eftentiae (uper<ubftantialis,quaterni-
crcatx connexa hoc eft, Deus feipfum mifcei.s cummateriave!hylxfeurevelans,producicnumerum/eptenarium5quiitidem Confonantiam Diapafon inducere videtur. Similiter linea ad quadratum ita fe habet,ut2.ad4.hoceft,utradixadcubum;Undeetiamin profundioncompofitioneproportiodupIareperituri&perconfcquensDiapafonminusfpirituale
tati f ibftanti^ materialis
,
&
(u-
periorismateriale&medium. Porro etiamquadratum media:rei;ionij.fehabetadcubuminfimxinproportionedupla.videlicctut^.adS. Et prbindehic etiam multiplicationefpiritu.s medi.x rcgionis ac infpiiiatione cjus corpiis
,
opacum,exquatuorinfimorumfpintuum(cuelcmentorum propurtionibiisia unum opacum compactis,procreatur. Utide oritur Diapafbn elemcntale ex gravibusconfiatum;quemadmodum medium faclium eratexacutofpiritu,6c
illudfijperiorismundiregionis acutiffimii &: excellentibus.
fuperfubftantialiscftquafi primaria mufica'
Ex his ergo videmus.qubd Mufica mundana & per confcquens humanafiatmulcis modis fcu dcmonftrationibus.videlicet aut numeroternarioad
ri
folet.
imitationem harmonia; divins,fic in trinitate fuperfubftantiali i.ad 2 invcniturindupIaproportione,& z.ad^ in fefquialtera,& trinitas iterum dualitatem cum unitate jungens duplam proportionem producit,ut 3.ad 6. Et iterum 3.
qui
dehom.intern.etextern.harm:
ifi
quieftprimusatque fimpliciiiimus numerus perfe<flus in fe dudusfinemdigitorum divinorum feu fimpliciumdemonftrabit.videlicet jj.cuinumero.fiunitasaddatur.denotabitingreffionemcilentia; unitatiscum proprietate trinain abyflum deformem,/eu in materiaz informis mafram,quemadmGdum fupra luculentius declaravimus. Sic etiam compojQtionem humanam ex tribus inftituimus triangulis feu pyramidibus,videlicet corporali,fpirituali
& formalij
quasetiamfecundummundiiedionesintresregionesdiftinximusi.i.^.exquarum proportionibus etiam Diapafon duplex elicimus,uti in demonftratione prsemifladeclaratumeft" Iteriimhafceeafdem confonantias via Geometrica progrediendo,dequahicagimus,extraximus,cujusrcideIineatiohicfequitur.
//armoma humana
ordmem
J^mtm 0
corpon relatarum.
^
X-UX
tn,
mcrentiu
Luc4-j
crecitx,\
\
Cuhtu ex auo
M.ens-,JJntelHeC'
tuj ctB^tio.i
N LticLr
I
did.
creaZ<z
^uoAnifna. me-
li
In
:2j2
T R A C
T.
I.
"E
T.
I.
L IB.
Cubus
XH.
materialis iu
Infiguracubumfpiritualemclelineanterationem proportionjsnaateria:
dercripfimiis
Cum 6c denfitaiem tendit. habcat, quippe qui propter fuam levitatem fuifum tendit atque ad coelorum caeumina elevatur ideo medietas tam formalis defcrrptionis quara ciim quamaterialis quafi eandem effigiei rationem habere dignofcitur At vero drata unius fuperficies rcfpondeat quadratx altenus figurx.
, , ,
deoiilim enim propter (uam gravi, vero cubus formalis contrario modo
Uneamdemonftratlonismaterialisomninopofitione&fuu videmus.quatenui formahs illa deorfumtenditiQmbus luculentur declflratur,qu6d maxima materixvisdehomine domineturjat vero maxima forma: virtus furfum orfum in mundo
fummitatem
feu
contrariam
&
eft.
Quare
(i
rcribuntur,adinvicemconjungantur,exactam mundi &:hom;nis compofitionemcxmateria&formacommonftrabunt. Ca:terumhicohiter confiderandum eft, quod mundus in fua compofitione fimphcior exiftat, quam homo. Nammundusfa(5tusefl:exfimphci compofitione:homo vero trit conflaiusex compofito,hocefl:,excompofitionemundanafaclusprhibeiur. Undediverfiimixtionibusinfua compofitionemagis obumbratur,quam mundus.Atque hincefi:,qu6d,utimundumDeifiliumvifibilemdixeruntPhilofbphi,itahominem tradiderunt elfe filiummundi,non aliterex mundo immediatefaclurB,
mus.
Hic
r.
i;^
Hicergomediaucdu/quepyramidisregioadinvicemproportioneGeometricaparsefTeobfervaturjUtraque vero pyramidum extremitas fehabet^uc i.ad 5.ita ut unica materia: pars addita tribus partihus form^conftituatcompofitionem fimplicifTimamjin qua mukitudo formx 8c paucitas materix adeft. Sicergofehabetcompolitiofubftantia; Angelorum&: materixcoeliempyre^ in Macrocofmo,atque talis etiam eft compofitionis refpedusadfpiritusmtellecflualis conftitutionem in homine. Similiter in regioneinfima modo contrariofereshaber. Namibiunicaformxportioadtresportionesmaterisinveniturjatque inde oritur groffiffima Macrocofmi compofitio,qux in infima ejus
regione,videlicet in regione
eft.
elementorum
Hincetiamcorporishumaniconftitutioefl:orta,qua:eftgrofli(rimailiius
exxquat proportionem participet,adeoque extremo de utroque formx. Atque iicpartimfpiritualis&invifibilisjpartimveromat^rialisScgrofla. Obhancigitur caufam fpiritus hic intermedius naturali matrimonio cum lucedefponlatus,fi mentis acumine in alcum attoIlatur,divina contemplatur,& infimis negle(flis,fupernaturaHacogitatfi vero elementorum blanditiis fcfiibjiciendo deorfum profpiciat, vilia atque cerreftria fpeculatur, atque ad inferiora feipfumin tcnebris 6c materix multitudme fubmergendo defcendit.
integri porcio. In medietate vero fpiritus proportio
Hnrmonis.
154
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
XIL
mundi^quam
hrarmonm human
hominis harmonia
^mconjijlat
,
duo
:jj
ratione.uti&deratioi^equaternariiGsometncomodoperJuieamjCujuiradix
duo,& per quadratum ac cubum declarati diximus. Hic autem mai^is particulariter nos ad rem accingeutes de gradibus feptem cuju/que regiouis ti!im mundi,ttim hominis ad mundum relati,dequ eorum ad confonantiam
DiapafonrelationeribquaDiapenteocDiateiraronac perconfcquens totius Muiices vis atque propriecas comprehenditur. Atque hac ratione docemur, qu6dfemidiameterfabrica;periphericx-,tum mundi,tam etiam hominiscum fydemitemuflcocomparetur. Inquotresclaviumordines fubalternatimpoiiti continentur,quibus omnis melodix confonantia menfuratur,& qua;hbcc muliciE proporcio ehcitur. Quod autem in p^ incipio cacumine fcptenani fuperiorisDeumPatrcm.VcrbumScSpiritumfandium in maifa materiahexpre(limus,intelligendum eil:,qu6d Deitatis proprietates hoc loco capiamus,
&
athrono
nonproutpericScabiqueomnimateri.Tfecretajaccipiuntur^fedquatenusipfie fuperfubilantiali deorlum profpicientes uihylen deformem iacrofanclo fuo mtuitu unanimicer penetrarunt.ita ut ipfarum pra;Ientia in abyiro tencbrofaomniaexnihilofaclafuerint. Sicigitur dicimus,Deum in fuprema fpiritus regione inveniri,ut unitas dicitur in feipfam indenarionumero recurre,utinfralataisdeclarabimus. Hicigiturindemonflrationeprarmiiratreshabcmus Macrocofmi regiones tribus Microcofmi regionibus convenientes, quarum inferior.quoniam omnium gr-oiIilTima,tardiffima) ponderofiflima atqucviliilimacft,ciavesfeptemadfuam Mu(icatardiores,graviores bailiores
&
in
eii
omnium
baiis feu
fundamentum
;
vel in
rumf^cifupracentrumMicrocofmicongregatie. SimiJicer A.referturinMain Miciocofmo vero ad aquam falfam crocofmo ad aquam falfam maris urina; atque itidem quoque B. in Macrocofmo ad aquas dulces tluin mare dtcujrrcnviorum &L fontium e montibus terrx defcendentium, tiumjatquein Microcofmo ad chylofum feu pituitofum ftomachi latit.em ab illo , tanquam afublimiori Scmontofa hujus regionis parte deorfum verfiis veficam deiluentem alludit. Sic ctiam C. in Macrocofmo infimx aeris re:
&
& influxus,temperatiflimus
MicrocofmoveromaiTccfanguinisabinfimahepatisregioncquaii afuofonteperrivulos fuos fcaturientis. Pr^terea D. in Macrocofmo medi^ aeris regioni,nubiinvenitur vits
humor tam
quam, quoniam
lienis
zona
tranfit,
multx
vapores,glutinofae obflrudiones
Microcofmo autem profundie hepacis caviF.deniqueinMacrocofmoelementoigni ailimilavimusjat in Microcofmo cift^E fellis. Atque ita in regione elementari,ram Macrocofmica,quam Microcofmica,invenimus modo confcntaneo attributatijuxtaciflamfellispofit^E.
fundamentalemhurmoilla:
niamutriufquemundi pertinent.
fupremi in melodias fymphonia
& excellentes
i.ce'i
inMacrocofmoZ-4/w,&
in
refpicit,quam (Tgabernat:*. refertur Mercurio in M.Jcrocofmo,&.in Microcofmofacultatielocutionis a pulmonibus ortx. Atqui ^.in M.icrocofmo Vcneriy
cinMicrocofmoaerihumidoinfpirato
6c expirato,quo
vua
U'.-.ritur,comp^-
ratur
i^G
ratur.
T R A C
d.
T.
I.
C
,
T.
I.
B.
c.
XII.
in
Soli
mundo,
Marti in
mundo
&
Mars etiam extra pulmones vires fuas non naturales exercet,pleuritidem in membrana collas cingente,& peripneumoniaminpulmonumfubftantiaexcitans. Similitcrr inmundo Jt)a//,inhomine pulmonibusexjoviali natura conflatis,afrignatur:Nam ui]npiter cft vitxautor,dominiumqihabetinaere,ficpulmones funt vitx procuratores,qui vivunt
pulmones
peracremfeujf^t/m.vitamquevivafuaaclionecordiatcnbuereanimadvcnri-
lunquarenon in-eptehepaticomparantur:/!denique in mundo attnbuimus SAturno\c[u[ in hominecft fiftula: afpera:autor,perquamaerad vitxcontinuationernattrahitur. Hujusigiturpravadifpofitione morbis afficitur medix region!shumana;fummitas,videIicetraucedine,catarrhis&: hujufmodialiis.Atque ut jam tandem ad rcgionem utriufque mundi fupremam per ciugamus,in quaciavesexcellentes&exertiffimefonantes reperiuniur.kicndum cit.quod ^^.mhomine re/pondeat Iphxrx voIuntatis,quam iupra primo niuudi mobiii
comparavimus. t quoniam
homo fecundum
nunciusfeu AngclusjundeinfphxraAngclorumcollocatur.adjroqucexinde tam boni.quam mali a voluntatc producuntur efFcclui. lnccllcdu.s dcnique
clavi.ff.meniqiictftipir.tus
Verbum,cuicorrefpondet.ff.quodab ore Jchova; admundifabncampromanabat,cui^canquamconuspyramidismatcriaIis,&:^^g. tanquambalupyramidis formalis (qua: etiam eft principium harmonui; lupcrexcellencii mundi
fuperfubftaniialis in
mundo materiali)refertur.
reperiuntur :Deus enim loquendo Verbum , cum Vcrbo Spiritusvitismentem,inteIIe<ftum8crationem voluntateiibcra hauddtftituin capite
humano
tam,inhominisexternifaciemfeunaresinflavit. Unde homo iutofus viriute hujus Deiformis afflatus,animal vivens, voluntate, ratione, intellectu, mente,
Spintudivino,!k'ipfiusVerbichara(ftereimbutum,faduseft. Hinc noninfulsc
hominem creatumcfTeadimagintm Creatons, quatenus charaAeres divinos,8chasTrinitatisfacrofanc1:x imprcilionesadmirabiles&iinefFabilesinferetinet. Undc,utdidumcft,homo incernus,tama Philof:)phisprofundioiibus.quamabipfoDeotemplumDei vocatur. Atjam gradibusfyitematistripartitiutriufqucmundibencconfideratisjadharmonK^E proportiones &i: confonantias perveniendum efTe exiftimamui. Videmus in fyftematemundanoanteadcpicT:o,qu6dtrcsfintcIavium ord!ncs,uno(upraaliumfubaIternatimpofito,&:qu6dqua;libetdictarurnclavium ferjcsfu.fumadicHium putamus,
opificis
hos
fcendendoordinlbus
fibi luppoficis
ad^gvindupla:Sicetiam /i.refcrturad<i.ineademproportione,8c4.ad<j4.fupr?-mx regionis. Talis etiam eft ratio incer B.(jr ^.fimilicerque intcr h.drhb.aaixx femperliteraproximxliterxfimiliinproporcioneduplacorrefpondct. Por,6 eiiam proporciones interiores &. minus perfec^x hac via eliciuntur,videlicec
c^f.inter^.cf .inter C^e^^.6cinterj^.<^^.C<c inter/i.ef ^atqueficin cxteris furfum afcendendo. Sic etiam proporcione fcf/f
fclquialtcrainterr.&cD.inter
.cumB.drA.camC xk-BxwmD.&C.cnmE (y-D.cum f & E.cnmg.^F.cuma.^gcumb^A cumr.Sc b cum.V.Sc ficin cceccris. Vequitertiaconveniunt. i
rumenimver^^quoniamDiapafonconfonaniiamagisperfec^tajinproportione
dupla
157
quialtera 6c Diateiraroa
fyftemate lam
mundanoquamhu-
mano,repetitavarietatemveniri,&;perconfcquenshuj;3fmodimundi&homiharmoniam internam ex iifdem confonantiis conflari , eorumque cxternam compoiitionem in iifdcm proportionibus confiflere animadvertimus. Hincpercipimusamorisrationeminterterram&aqu2mdulcem,invifceribus terr.Econtcntam,6cpereju>, venasturrenteminproportionefefquitertiareperir!,&:inconfonantiaDiatei]aronconvenire. Atque ficetiamaqua falfaadinfi namaeris regionemin eademconfonantiafchabet; Undefuum fubtilein hancaerisregionsmexpirat>quodpropterharmonicamhancrelationemeva-
poreinipfumaereme veftigioconvertKur.
Namuth^cregioeftcalida&hu-
m:da,licfallamarisnaturaca!oremaddicaquxmarinie,atqueipfaperfehumiditatem habet. At veio aqua dulcis magisnaturaiiter ad terram refertur, quoniamfrigidioreftproptennfipidamfuamdifpoficionem. Simili etiamreipcdu per DutefTaron mhma acris rcgio ad fupremam referturiunde amb^ hxaensfphiErc-ecalidxfunt&humidarifeddiverfomodOjquatenusunaeftmagisfrigidapropterejuscumaquapropinquitatem,&;akeramagiscalidaobeie' meatiignisvicinitatem,quibustamenmediaaerisregiodifronansefre videtur, qaatcnuseftintensefrigidasquamqaalicatem.perantiperiftjifinacquifivit. Et Jicechxcmediaregioadelementumignisrelata,difcordiamproducerevidea-
lur.attamenquoniamelementumignis nihileftaliud,qiiamfupremaquafifuprem.t aeriv regionis fuoerficies , idco Lunx naturam humidam frigidam magis refpicit ad fua: confbnantix perfedionem. Qujre proportio inter fu= premam medix aeris fphxrx partem infimam Lun^ concavam fuperficiem inicfquitertia proportione reperiri videtur. Similiter^.Lunx rcfpondet,que ad VeneremalcendendoDiatciraron confonantiam conftituit,quatenus Luna8i Venushumiditateadinvicem conneduntur. At Venus fe habec ad Jovem, ut medi^ aeris regionis fummitas ad concavam Lun^ fuperficiem ubi
&
&
quatuorqu3fIaccentusiun,fednonnifitriaincervaIla,&licinca:teris.
Atque
aqua
dulcis, iicet
cum
non tamea
tonveniceirefpeduhumidfu^enaturs,quaenus terraeftinfuaqualitatclic'c-a. Atjam,utadconfonantiamminus pcrfedam^qux in fefquialcera proportionereperiturj&quatuorintervallis acquinque vocibus conftat,accedamus, magnam propter hujus Diapente vircutcm,inter terram 6c mediam aeris regionemiuvcnimus relationem, quatenus frigida &, ficca atque congelativa efthxcaeris fphxra,in qua virtuteharumqualitatumnubescondenfanturin grandines, nives, nonnunquam etiam in capillos fecundum aliquam ipfarum portionem mutantur. Elementi ignis pars infcrior,aere vivifico mixca Soh,ejus fummicas Jovi,aeris regio fuperior Vcneri,Luna Jovi in humidicace &incaloreoccultoreferuncur. Similicervidemus,qu6d,uc terra eft quafire gioniselemencarisfxXjfic eciam Luna regionis cherex parsfitcraflior acque denfior. Luna ergo terram fua frigiditace Sc aquas per venas tcrr^ fluences fuahumidicate refpicit. Mercurii a.cnm ^.maris in Diapafon coincidit,quoniam maximam habet vim in mare ad tempeftates movendas,5c adaeremei inclufum exagitandum ad fludus 6c undas moncibus fimiUimas ciendas, fuperior eciam Lunx orbis portioinmarepotens eft per eandem confonantiamj
&
Kk
modum
258
T R A C
T.
I.
S E
T.
I.
B.
Xll.
c. per contiguitatem ohedienj Soldeniquefphxramxqualitatisin regione elementari,videlicet humiNam xquum eft.ut rphasra xquah tatis medii coeH /uo iirnih la ditatisjrefpicit. coeloelementaricorrefpondeat. Nam utSohs /ph^ra htexmedioafpeduinterrpiritum& Iucem,ficetiaminfimxaerisregionismediapars,quamin3/rffri'fofmico TraBatn fphseram fpuriam xquahtatis appellavimus,eftloLUs,in quo radii elementi ignis 8c vapores terrx ^equaliter conveniunt. Media acris regio qualitate contraria. Unde intonat Diapafoo cum Marte,idque infeliciter fit,ut,quamvis hic Planeta in cneio&infuanaturafitJequcbonusaccieterijre[pec1:u tamen inferiorum dicatur Planeta nfau'fl:us,& generi humano infortunium. Atque hinc fit, quod perturbationes ingentcs ab Aftrologis i'n hac regione,videlicettonitrua,fulgura,corufcationes&:hujulcemodiaiiahominibustremendaexcitarefertur. Huicautcm Planeta:clemcntumaquxinproportioneduplare(pondet,infimam mundi regionem fimpliciter dividendoin quatuorelementa,quemadmodumjupiteraeri,utinhaimonia noftraMacrocofmica didum eft. Sed h^dua^cxpiicationesadidemtendunt. Namjupi-
erit^.
&
mida,vitxquefaufta. Talemetiameirejovisnaturam confijmant Aftrologrj quarefauftadiciturftella&naturjehumanceamicifiima^atqueob hocvocatur Fortunium ;(/5,quemadmodum VenM d{c\t\.iT Fortumum mtnus, Sdturnm dcniquejCUi/Tattribifiturjquatenus Diapafbn ejus definitin igne, infauftacfie
fteIIaabinfimamundifpatiaincolentib.exiftimatur,quamvisinfetamfitbona,
quam rehqux. Nam quamvis ejus ficcitas cum terra con veniat,cujus 1 .confanguineumeftad/icui^^^ contiguumeft,non tamen cum ficcitateignis convenit,quatenuscumfrigorelethaliconjungitur,quodomniQo igneo caloriadverfatur. Sed j am tandem ad fupremam clavium feriem,fupremam mundi regionem commenfurantem,perventum
cftjubi voluntatis fphxra_g^.ad natu-
omnia facit Deus fecundum voluntatem fuam in coelis &. in terris. Quje auicmhuicfphxn^efubjacentjabhacfphxrajtanquamaprimomobilimoventur. Naminferioracorporainvoluntarieabhacfph^ranonalitermoveri dicuntur,
quam mundus
liter
ejus virtute
quiefcere appetunt,quare
motu rapto circumfertur. Nam corporanaturamovere dicitur SoI,6c cxtcri Planeta: ad moVidemus igitur,quam miraculose fpharrx utriufque mun-
ditamminorisfcilicet.quam majorisad invicem confoncntiita utclavesfuperioris coeli cumclavibus medii,& claves medii cura clavibus infimi melodias fymphoniacasfimulconftituant. SicaquacumterraadLun^econfliitutiooem voluntatis adtus fubjeAum involuntario motuagitatum denotat LunaSc aquayoluntatismutabilitateminhominibus:Terra,qucftbafis&.fundamentumtotius.ftabilitatem voluntatisDei: Aquaetiam fluidafuanaturadcnoeorum refped:us ad ranonis fphxram in tat naturam mutabilem Mercurii Diapafon conjungit h.'ec fimul. Hinc rationis humanx varietas.opinionum iScfccftarum multitudojatque hincdicitur Mercurius ingenio,fcientix,artibus 8c Muficx prxefIe,adeoque etiam fitinde,qu6d,ut fenfus elemento ignis,fic imaginatio,rationis focius,aqUc^ referturj Aqua etiam dulcis infima acris pars Veneri Venus intelleGl:ui,qui eft igneus amor. Conveniunt ergo hxc triain aclu &.paffioneamoris:Aeretiam Sol8cMensdenotantmentem,animam8crpiritum,c]u:EoptimaharmoniafimuIconjunguntur. InfinitasaliashujusharmonixrationeshoGlocoproferrepofi'emus,fedquoniamMufica:fecretumnonomnibuspatet.&ledorifortafit magis ta:diofum,quam jucundu forctjhocloco eas enodare ilveexplicare,idcirco illainuncfilentioprastermitca.
&
&
&
&
HartnoniA
i;^
f/armonU humana demonjlratio quarttx^in qua mdicatur^quod melodia ta,M huma-aa quam mundana^m numero nonanoyconjiderando Mujieam fecund.um 'Tjocum numerum^refenatwr. Stc dicimus confonantmm Diafafon cx
!!A\m
16o
fabricas
T R A C
T.
I.
E C T.
I.
B.
Xn.
Inprxcedenti demonftratione explicatam habemus numeralem totius mundana: rationem qnamab eflentis divina; iiarmonii dcrivatam fupradeclaravimus. Namabunitatefimplicifeup.imareireniixdipcilubiKin^
,
monade feu cum monadejhoc eftjaptifiima unitatum duarum cjufdemeirentia:connexio,numerumDiadem produLensicujusicerumadunitatem motu tres unitates fimul ejufdem natun-e ruperliibilantiahs&: mcreats adduntur, qax numerum primum, perfcclionis complemento ornaaut monas a
,
tum,pr6dUcuntiinquounitaseft principium,unitas msdium,iic unitasfinissac proinde totusnihileilahud,quamfolaunitasintrinitatej6ctrinicasinunitate: qux numericompletiifimi quantitas in fcdudanumenimimparemuitimum ex numeris fimplicibus &C incompofitis feu digitis piod uceti videlitet ^ cujus in fuaradicemultiplicationeproducuntur illi numeri compofiti recundiim quorumordinemcompofitionestriplicisgeneris in tribus mundirsgianibusfiunt:
Namquenumerusiy.eilnumerUscompletiflimus compofitionUmmundanarum, cujus prim:ts numerus novenarius novem primos numcrorum articulcjs
denotatjVidelicetro.zo.^o. 40.50. 60.70. 80. 90. Sccundtu aux.cvi\ novrnarius numeros centenariosi atque tertius numeros millenarios. Ex primis primum coelum produclumefl:,exlecundisfecundum,&c extertiistertium&Lirjfimum.
Primiergoarticulidenariorumadmundicreationcm concurrentesradicibus, fecundi centenariorum quadratis, &: tertii millenariorum cubis rtrfcruntur,
medii,autintcr tenuitatem fLiprcmi cceli Sunt ergo articuli fupcnoresdenariorum lineiscomparandi>mediiver6fuperficiebus,&infimi millenarios cxprimentes corporibus. Sicio.feudenariusnumerus eft radix quadrati 100. &. cubi 1000. Sicetiamzo.funtradixquadratizoo.qua^duclain radicem prim3m,videlicet inio.producuntiooo. Similiterradix 30.producet30Q.pro quadrato&apriinaradiceio.3ooo.procubo,atqueficincxteris. Opifexigiturunitascumcyphra velcyphrisfejUngensideil,extranumerorumfimphciumm3rgine^pro^iciens, atque feipfum cum materia informi,ut exiilatjconnedens in limites
taiis eft
quoniam
proportio
intel-
&
& medii.
numerorumcompofitorumingredituriatqueita quariibet
miaptillimeScquafiexefircntiafuacorrtparatur.
At ver6
fiunitas,dualitasaut
Verbi
fignificatquam oo.nec oo.pliis quamooo.atquehieomnes limuljundiE nihil fignificant. At ver6 i.ante o.fignificatnumerumdenarium i.ante o.viginti,3.triginta,ficio.20.30.8cc. Sicetiam, fi i.prxponaturoo.denotabit
numerum ccntenarium
Ha:c ipfiifima
ratio ell in
mundi creatidne.
materia.tanqUam nihilo icu hyla feu cyphra,produxit primumgradum fimpliciscompofitionis. DeindcFiliusfeudaalitas fcproponensfecundo fuperioris regionisinformiorbi,fecundum creaturarumgraduminexiftcntiamdcduxit. EtSpiritusdeniquefandusfeuteinariaproprietastertiumgradum.cUmmatcriafefemifcendo,inlucemedidit. Atqueitatresprimxhierarchia:Angelorum orbes,feraphini fcilicet,cherubini &: throni creati atque conflituti iunt, eaqueratione.multiplicatione^.infefada reliqui etiam ternarii numeriproportionesinradicali&ifimplicioricompofitionis legione producuntur. Simiiiter
primaDeitatisperfona,fetriplicans,hoceft,prima viceinfuaunicacircntiaapparens, &: fecundo in fimplici rerum compofitione,ac tertio inmedia mundi
conftitutione,jamprxceditduascyphras,iignificandopcrhocipium;qu6dia
media
i<jt
pocentia in aclum&cefi^entiamfpintualiffimamdeduxir. Undeinhac regione lucifuxrpiritumproportionecentenariamircuitjUt 100.2.00.3C0. Denique opife.x terti^ rerutn compofitioni fe pr^bens,virtutemque luam mirificamre-
iRproportionecubica&elementariapparebatjtresmaterisintormisproportiones informans. LTnde i'n hac mundi fphara fcu regione pr^ponicur atque prxfcribiturtnbuscyphTisjtresmaterias portiones arguentibus,utiooo lood. 3000. His igitur debito modo confideratis, facillime intueri pofilimus^quomodoDeusabunitatein multitudinis abyflum ad mundi perfccT;ionem,&;ad ejusin numero>menfura &: pondere adaptationem defcenderit. Qaicunque igituradDeum voluerit reverti,ei necelle erit mulritudinem gradat.m exue*
re>utadunitacisfafl:igiumregrediatur,feipfumacubica proporrione rcfolven^ doin quadratum,& aquadratotandem in radicem fibi propriam refultando.
QiiodquidemfoIaillaharmoniafit,quaDeusipfeCreatorfeipfuminmultiiU-
C
*l)i 4nimpertotHr)i
P.
V.
mundi tam
minom,qmm
majoru
Jyjlema harmoma.
deorfum
inftituto offendit.participet.
Hincigitur
efl:,qu6danimatotinfeproprletates,quotinmundo(numerandointerfedem Dei&terram,qua*efl;fcabellumpedumejus)reperiuntur. EttamenhsBomnes proprietates nihil prxter ipfam animam exiftunt. Unde in hoc illa Deitati comparatur, videlicet,quatenus una eft Deitatis eftcnriajat multx perfonajj parienimmododiverfeluntanimxproprietatesjfedunaejuseflentia Sicfenfusquidemunuscftinanima,8cquidemipfaeft,qui,ctimcorpusnonfit,corporeusdicitur,&ciimnonfitnifiunus,proptervariatamenfuaexerciavariatur, &:diverfimodenuncupatur.Diciturauteanima,fenfus,imaginatio,intelle(5lus> intelligetiafeumens,atqiha;comniainanimanihilaliudfunt,'quamipfaanima.
Alixatq;alia;funtinterfeproprietatesproptervariaexcreitia,fedunaeftratio-
nisefrGntia6cunaanima;proprietatesquidediverfk,fedeflentiaunajfecudiim
exercuiamultafunt,fecudumver6effentiafuntunuinanima,5cquideipfaanimaeftillud.Etficutmundusiftevifibilisquinqueparritaquadadiftinclioneeft
ipfofupremo coeordinatUs,terra fcilicet,aqua,aere,ethere Cist firmamento lo, quod empyreum vocant; fic anim^ in mundo corporis fui peregrinantis,
&
anima,quosquidemprogreffusnominibus&ordinibus Angelorum,infimpli-
Kk
ciori
162
ciori
T R A C
T.
I.
T.
,
I.
B.
XIT.
comparavimus.
Amorem Tgo
Dei Seraphm applicavimus.intelligentiam (hcruhin intelitdum Thronii, d^mofe proximi Oo/fnnationibM rAtiontm Pfi/!cipci/if'iu,od\iim dii Pote/hfihui ,odmiTi
mundi r/m/r^W,imaginationem
Archangeits.jitqii':
(en/um denique,qui
pri*
mus eft nuncius anim2;,ipfis Angflis,qui niincii vocantur. Atqtie uhi deodio feu contemptn mundi Sc (uiipiius lociiti fumus,intelligei) Jum elhquod timor
fuppliciorum&;dolorde peccatis pariant coutemptum mundi &; fuijUt cum Vjrtutibusquisfaciatmjrjicula>5c cum Pottftatibus expellatDxmonia. Spes
depromiffis&gaudiuminprimisinducitamoremDci & proximi. Hincergo evidens eft.quod anima ad fimilitudinem totius fapicntix fada,omnium in fe
geratfimilitudinem. QnzxtaPhilofophls definitur cujusj^ reiJimilitndo,Ciqnidem
infehabetvires,quibusomniaapprchenditatqueinvcitigat&.omnibus lunilis exiftit.cumfit una. Nam cum omnia ex quatuor elementis fintfaclajipfaanimarepenturfimilisterr^ per fenfum.aqti^ per imaginationem^aeri per ratioac firmamento pcrinteiiecl:um,coeloque ccelorumperintciligentiam. Similis eft lapidibus per elientiam,arboribus per vitam,animalibui p.-;r imaginationem,hominibus per rationem,Angclis per intelleclum, fenfum particeps omnium,licitiDeoperintelligentiam. Etficuti Deus eft capax noftrum nonanum revertamur, ftib quo numerum Sed,ut ad <iem6canima. animazpropnetatesadnovemintelligentiarumfphxras fuperioris ccelirelatas cflepra:dicavimus,notandumeftdiligentiobfervatione,qu6d novemfintanimst)ropjrietatesleuvirtutesm."diocre.s,quj:novem fph*ns medi.-e mundi regionis refpondent. Nam primo mobili refercur voiu.it.is,proprcr rationisia demonftrationis terti^ cxpln.anone recitat.i.<. Ceeloflellato voluntatis execu-
nam>8c
igni
&
&
decrefcendi,& pcr confequens vegetationisproprietas. Harmoniaergointer medii eft hujufmod Amor Dei ad volunproprietates animx fupremi coeli tatemfeuprimumhominisfenfibilismobilefelationemhabet;intciligentiaad aftionem voluntatisjintellectus ad fixam,ftabilem atque pnidentem Saturni
&
difpofitionemiamorproximiadJovisamorem.Sccurampjternamcircavitam
&:naturamvitalemanimantiumiratioadirafcibilitatemMartis,cCimratioverfctur vel circa irafcibilitatem Marti propriam,velconcupifcibilitatem Veneri
attributamiodiumfuirefcrturSoli,namqui(eodiohabetrefpeduhujusmundi,obtinebit vitam xternamjodium mundi Veneri, quippe concupifccntia 8C ardoramorisDeimundum contemnerefacit imaginativa vis phantafticas
,
MercuriidifpofitioniattribuituriSenfus
Lunaeftquafi
bafis
nusadresfluidas cum foliditate fpedat. Eft etiam hujus harmonixrclatiointerproprietatesanimxcoeleftes&elementares^qua: talis eft:Novemfphsre
regionismundiinfima:lunthe:Ignis,fupremaaerisregio,mediaaerisregio,infimaaerisregio,aquadulcis,aquafalfa,vegetativaterrxfph2Era,mineralisterr
fpha:ra,atque ejus denique fphxra centralis.ubi
purum
reperitur.utinonnulli
volunt,tcrrajelementum. Voluntasergoreferturigniiactio fuprema: aeris re-' gionijtanquamloco^ubiagensagitinfuumpatiensiVisanima-receptivacerniturinmediaaerisregione,ubigrandines&nivescongelativaSaturniqu.Uitate generanturi Visnaturalis Jovi propria ininfima,in quacreaturxanimatiEcujufquefpecicivivuntiirafcibilisinaquadulci,inqua!Vlarsfacit(uum Diapafon, tonitrua.meteoraquealia ignita typhones indiicens Vis folaris vitalis in aqiia falfa,cum fal fit autor vita: in centro cujuflibet rci anim.ita; dclitelcens}
&
&
prxterea
zc
3
pn-Etereavidemus,quc)daquamarinafaI/edinemruamhabsataSole5 Visconcupifcibilis in prima Vencri propria,regione feu fph^era tcrrarjubi vei^etabilia &animaliaoerminaiionem(uamhabent,cappetituconcupifcibili ccEleftem
formamaffiduecxpedantab
rai& denique
(euius
vis
vegetativa
quegerminatiointcrrcefuperficieprovcnir.
Dciadionesadunicameflentiam divinamrcferanturihfcoptimenobisexplicatur,quomod6 idem Deus variis f lis operationibus in multiphci tffi;^ie ubiquc jd(it. Nam omnis rerum actus ab uno eodemque acflore promanatiimo vcro quilibet mundi aclus ell in ipfo Deo,&: a Deo&omnisadorrerpecliuadioniscfl:quafiipfcDeus,diverfimodeagens per univerfum orbem.Deushac tcrra,Deus ubique,& omne quod eft,fuam efTcntiam ex DeiprcefentiapoffidetiimoveroipfeDeuseftrerumellentiai&omnequodef^, quoaiam quicquid cll,per ipfum eft,in ipfo,abipfo,&planeipfcefl:,cumomne alucehabeatluamexillenciam. Atver6,quant6pltislucisaliquid infehabet,
via in coelis,Deus in
tani6piusDci libi vendicarepotefl:,ut teflaturD/'i'/y^g;//?/^ , quoni.ina Deusefl:luminumPater,aquoeflomnisLux,quxveritatisefl:origoatquefundamentum. Quibus diligenter confideratis,omnem rerum harmoniam percipiemusabipfaanimaderivari,quepropagataeftaDeo,&eft:quafiipfeDeus, autradiusabipioDeoimmediatepromanans. In demonftratione ergo fuperionnovemhabemusaccentusfeu voces Diapafbn operationum animx conftitut ntei.videlicet quatuor a Diateflaron quinque a Diapente; atque hoc
&
TRA-
264
T R A C
T.
1.
T.
1.
B.
XIII.
TRACTATUS
SECTIONIS
L
I
PRIMI,
I.
Xni.
iAmmaqmd?
tandem aliquando, priurquam ad ufum fcU praxmharmon;a;anima.'(implicispcrle)acdcmdeharmonicEcjus cumfpirituaiquerandemmelodix omnium trium interfe fymphoniacam perveniamus,neeefle eft.ut earum difFerentiaSjquibus ab invicem difl:inguitur,cognorcamus. Pcr multasanimxdefinitioncs,in eodemfercconvenientcs^vcterum Philorophorum tum Ethnicorum tum Chrircianorum lchola approbatis, hoc locorcpetemus. Aliienim eam fic definiunt. Anima,quatem5 mente decoratHr^esi fuhflantU quxdxm rationu corpem gubernAtioni accommodAtA in honum malumj^ convatibilis. Etidto aliquatenusdiciturmortaIis,inquantuvidelicetindetcrius&avoluDtateDei, cujus participatioQe bona eft:,alienari potefl,8c aliquatenus immortalis,quoniamfenfum,qu6eipofthancvitambenevelmalcfir,amittcrenonpoteft. Atquiinhacdefcriptionevideturanimacum fpiritu intelligi. Nos vcro animam fimpliciterperfeaccipicndofineullaejuscumfpiritucreatomixtioncpromera luce formali capimus ab ipfo creatore immcdiatc piomanante. Quare ut nobis videtur.tali modo accepta non male a r\onn\i\\\sdt(in\x\xv ejferes tncorporeaomntdecore lucis adornata,fanB Trinitati afpmiUta,atque aternd glorixcoxquata.
Am
Vel Anima
:
eft,quid
fitipfefpiritus,quicumanima,tinduravitaE,forma^puri/Iimaacfimpliciflima luciseflentiaconjungitur. Undein primisfpeculari debemus,quot modisfpiritusaccipiatur,quoniam fpiritus multiplici rcfpedu appellatur. Etenim ipfe
DeusdiciturSpiritus,atquencetiamacremiftum2c venium,acflatumadcor.
dis
DE
dis
MITSIC.
xf;j
dici
anima
iJiumjqui anima: ku
vehiturtanquam
ammamluctddm,
oleo lampadis,veirplendorfeuradiusSolisinaPlatonici
hominem
divilerint in
jpiritumintermediumfiuathereitmdrcorpitsopacum.
Animaergodiciturillalucis
lcmtiila,qu^emovetfpiritum,inquo,tanquaminpuppenavigarevideturinmarcmundiprimum,&:deindeincorporeumlaticem,corpusqueanimat,hoceft,
viviticatiliud.
Spiritusver6accipiturprofpiritualinatura,videhcetillud,quod
videntur in corpore,quamvis aliud notet anima,quam fpintus, eo quod lux iimplex finefpiritu in corporeeflenon poteftjnequeetiamfpiritus pcrfeabfquefcintiilalucisagcrevalet:fpiritu$igiturad fubliantiam refertur.anima ve-
roadformam&viviiicationem. Hxcergoagit 6c illa patitur,atque amboefientialiterScfecundumnatJur^elegesadeoad inviccmconjunguntur,utnema prieterfolumDeum,hxcduoabinvicemdividere potislit. Id quod etiam innuere videtury^^(?/?tf/rfhifceverbis Fivus eHfirmo Dci^d^effcaXjC^penetrabilior
:
Qmbus vids-
turarguere,qu6dimpoflibilelit,utdiviiioullatiatinteranimam6cipiritum,nififoloverboDei. QuodquidemSc ipfeteftari pofliim,expericntia dodus inalimpidum,undique ranatomia cujufJam creaturxjubi (piritum virgineum diisanim^ornatumvidiiquasabinvicemdividere ignorabat ingeniumhuma-
&
num. Quaretametfiabinvicemdifl^erant,utmatcria&forma,velagens&:patiens,vel aer &: ignis.attamen quoniam ita ordinata (unt a natura fcu (.rcata a Conditorcaliterfehabere non polfunt.quoufque vincuiaill.iindiflolubilia ab
ip(ofoio,quinodumligavit,diflrolvantur. Undefpintusdicitureademffl^entia
cumanima,2tquelux6cfpiritus hoc idem conflare videtur,quud animam appelLimus, idem, inquam, funt eflentia,fed propnetate diffcrunt non miniis, quam Pater in Trinitate a Spiritu fandojqui tamen ambo idem luntellentia idem fpiritus ad fcipfum dicitur,8c ad corpus fuperfubftantiali. Nam unus ani na. Porr6etiamSpiritusdicitur,inquantumeft rationeprjeditafubftantia rationali>>,animaver6,inquantumfacitadvitamcorporis. UndeinScnpturis
&
reperkm ^/j perdiderit animamjuam ^Jklvam faciet eam,hoc eft,quiiquis propterDeum hunc vitam,qua; nunc corpons viviiicatione tcmporarie morillud
:
talisconftat,libenterde(pexerit,infuturoeandecorporismortalii&:anima:vi-
tamaiternam&iimmortalemrecipiet. Exquibuspiitct,qu6dan!mainpropna c ta(yx:. appcilatione pro vita feu facultate vitali nonnunquani accipiatur. men nonnunquam latiiis (e extendi t animae fignificatio,6c pro unioue meniis, fpintus rationalis &: fcintillas vits cum fpiritu medio,ejus vehiculo,accipitur, atque tunc illam vocabulo magis convenicnte animum nuncupamus,quem prointegro homine interno accipimus. Unde animus in (acris Scripturis pro
cordeulurpatur. Nam ut cor eft centrurn,atque intcriorcorporispars,ficetiamanimafeupotiiasanimuseftnucleushominisinvifibiHs&interni. Animus enim fapientia divina illuftratus principium fuum refpicit,vk: feipfum cogno-
Legimusautemubiquefereinfacrisliteris,qu6danima,pro creaturxvita accepta,nonmod6hominibus,fedetiambrucisfitattributa. Atvero nonnunquam animx vocabulum , im6 quidem utplurimiim a Philofophis 6c ipfis Theologisprohomineinternofeuanimo ufurpatur,atquc nos etiamallquandohocvocabuloprohomineinternoufifumus. Sed,utadrem noftramredeamus,animahumana,qu.'Eincorporehabeteire6cextracorpuv,pariteranim2 6c
fcit.
'266
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XIII.
alteranemps,quavivithomo,8caltera,qua,utqiiiclamputant,rapit,fediinaea'
demqueanimainfemiipravivitpermentem,acintelledum & corpori vitam prxbet per fenfum humanii Namq, corpus nec vi v ere nec nafci poteft fine ra:
tionalianima:Vegetaturautem,movetur,crcfcit,&: humanamformaminutero accipit,ficut virgulta&. herbas(fme anima vidclicet rationali)movere 5c incrementumhaberevidemus. Sed tamen in Ipermate hominisdelitefcitfemen,in quo mcns 8c ratio,quoad nos.vacare videntur, ciim tamen revera occulte&modoinfenfibili operentur,animamqueVivificam,inprincipioetiam
modooccultooperantem,paulatimatquegradatimadpalatiumfuumprjeparandumexcitentiquxad:ionefuaoccultafpiritumvegetativuminflat,atquein elementaricompoiitioneintumefcerefacitjquemquidem adum animam vegetativamappellamus,itautproculdubio vegetatio nihil aliud fit,quam cfFedus primus animx vitalis occulte operantis qux quidem anima movetur a
s
animam ad
motum excitantibus.
C
y
?.
11.
MEm(ccnndhmnoi^nn\\os(\W\tmh.Mene.Mciiezvittvc\Gr3zccLHntvt\LaU'
nedicxtm. AtquefancutLunacrefcitacdeficit,6c varia viciflitudinemutatur,atquc tamen in id,quod fuit,peifecla quadam novitate fe reftituitjfiG
mensnunccaputfummisinferit,nuncdeciditin infima,nunc fefe referensfibi, veris fal/a redarguit,mod6 ad corporalia regenda deHecT:itur,mod6 ceternis rationibusvelconfultationibusadh.'Erefcit,fecundumilludiV/frfr. Tr//wf'^. ,g^/-
amquehacDci mtiira fiilti fmt,ficmdum opertm compArationem pro mortalihus immortdes habenttir , intelligentia fita cunla
numinttteantur.
compleciitntttr, qu in terraftnt,
d" qux in
mari, c^Ji qiiid est pr<&ter eajitpra caelitm,atqite adeofeipfos erigtint,ut ipfttm qttoqtte ho-
Hujus
bonumma-
Nam hujus diredione mens univerfoium capax eft,6c omnium rerum fimilitudine infignita^im^ ver6 omniaeflediciturnaturaquadam,potentia Sc naturali dignitate. Idcirco invilibiles rerum cauflas per intelligentiam comprehendit, &: vifibiles aclualium formis per fenfuum pafliones colligit,atque vel per fenfus ad fenfibiliaprona eft.velperintelligcntiam ad vifibilia a(cendit,rerum fimilitudines ad feipfam tiahit,pra:fentia cognofcit,abfentia intel!igit,ignota inquirit,& circainventa verfatur. Omirabilisnaturxdivinxopcratio! inefFabilisradiidivinidifpofitio!quxomniacum eflTedicatur.omnia ipfifubjiciuntur.atque obedientiam quandam prxbent. Quid eft ergo hxc eirentia potentifllma ? an fcilicet natura,an ver6ipfeDeus? Eftequidem ipfa natura.omnia inmundo virtutc infiti fibi Verbi producens,vitamque eis prxbens. Eft itidem &: ipfe Deus.cum fit
lumque difcernit.virrutes eligit.verumque diligit.
faJla
quod omnia.tanquam
a multitudine
ad unitatem,reverti debent.
in-
Hxcmensdivinaeftillui rationale
6c intell8dualelumen,quo ratiocinamur,
tc^
intelligimus&ftpimusiquxitafaAaefl: jdimaginemDei,utnullainterDorua nacura ab ipfa veritate formetur. Unde fit,ut Isrundum nonnnlio.s.Mens divis eflra-
nim^,a qua procedit mtelligentia per quam anima ipfam veritatem intelligitjScperfapientiam eam diiigit. Sapientia enim efl amor boui,qua; & iapor boni quidem dicitur Mentis ergo vifio intelligeniia dicitur.ejus gufliis fa pientia,illa contemplatur,ifl:a deledatur. Ex his ergo luculenter percipere poflumus,qu6danim.'Eoculusfitipfamensab omni corpons labe pura & immunis,
:
cujusarpeduscfl:ratio,cuiconjungunturintelIec'lus&v!fio;h<.c enimtriaanima:runtnece(raria,utranosoeuloshabeat,qu!busafpici3t(.CuT.amortAliumcupidicatibus purgata efl:atque remota. Alpicitanima ctiminDei luminecontemplationis oculos figit>videt,ciim in ilia contemplatione confpicit.quanta fintgaudia,quanta fit )a;titia,quanta reveritas,& quanta jucuaditas. Sanitas
facit illam
bimetuit.necullaculpaejusquicquamagicur, Et cuncingenti quadam &:inDcum,ici efl:,contemplatione vcTitati.s; Alpedum iiquidemredumlequitur ipfa vifio Dei,qua: eft;finis afpedus. Sicanima priiis
credibili lartitia pergit in
& ipfc(piritu'(qu^
videntur,cor-
Quare etiam,qu.-c
fpiriiu
non
funt
internoncorpusfeulucemj&corpusexelementis compadum. Quare videri nonpoteft,utcorpus,fedutferecorpus,feu corporisimjgo aut fimiiitudo. Faciesquidemhomuiisnobisforin(ecusnotaeft,&in memoriafuam hahetimaginem,incorporalemquidem,fcdcorporifimilem. MundiqiPfjquciftiusmirabilis pulchritudo nobis foris prcefto eft,& in meraoria noftra fuam habct imaginem.incorporalem itidem,fed corpori flmilem,ad quam recurrimus, dum claufisoculiseamcogitamus. xquibuscol'igitur,qu6d utadcorporisfenfum
corpusinlocopercipiturcorporcisoculis vifibile,ficetiamadanimiE2ciemfimilitudocorporisoculis fpiritus in memoria cernatur. Eft enim qua:dam vo-
luptatisintenfioadcorpusvifum,vifionemquccopulandam:acqu;h.^ceadem intenfiovolupcatiseftadcopulandam imaginem corporis>qua:eilinmemoria &: vifionc co^itationis. Multa hoc loco abftrufa detegerem circa hoc fuhjec^lumaiifimenecellitasad alia magis communiaavocarer. Namut mihivulctur,abhan-nonicEanim2E(coponimislongedeviaviinus. Qaareadilluinjamvicillimorationismex filum convertam...
C
^ualiter per
V.
III.
qumque interiores anm njires adjHpertora,harmoni inejfabih e^* adjolmm Creatoris afcendere deheamus, Et
de cnjujlibet gradns fyjiematu Jeu fcaU
propnetate.
anim<&
CUm ab
inferioribus
ad fuperiora harmonicofpiritusconrenfu,nnimsqus
(calafc^u(yflematenosattollerevoIumus,necefle haben!iis,utprimus(cal^ (eu fyftematis gradus,fen(us videlice5,(e nobis ofi-'snt, deinde imaginatio,
Ll
po(V.>l
268
T R A C
eft.
T.
I.
E
,
T.
I.
B.
XIII.
poftearatio,quamfcquiturinteIlecbu6 atquehuncdeniqueintelligenti3,quorum fupremus gradus eft ipfa fapientia qux Deo conncctiiur , &. quafi ipfe
Deus
Inferior
corporeas rerum corporearum formas prsefentcs videmus. Imaginatio eft ca animaEpoteftasfeuproprietas,qua:rerumcorporearum ccrporeas rccipitforrnas,fed abfentcsi fenfus namquc formas iu matena percipii,imaginatio vero extra matetiam 8c cadem vis,qux exteriias formata eft,fen(us dicKur,eadem autem ufqueadintimum traduda,vocatur imaginatio Imagmatio namque a
:
Multa videt imaginationeconcipir,^: anima carnalibus oculis,&: multa etiam phantaftica ubique diftenditur,movetur,erigitur,&: fluduare videtur non a (e egrediens, redinfemetipfatanquam in magno difcurrens fpatio,vagatur,nec exit adiUa,
fenfu oritur,6c
ipfiusque varictates.
fedtradatibusfuisftbiillareprasfcntat.
Habetfiquidemimagmatioinfequandamlatitudinem5c altitudinem. Nam per charitacem Deum &: omnes iibi fidelescompleditur,permeditationemrerumuniver(a,qux a principio mundi ufque ad finem Deus proptcr falutem operatus eft.mcditatuiiper contemplationem,qufurfumfunt,coeleftiaconteinplatur. Ratioautera,qua;cfttertiusfyftematis mufici in
anima
gradus.eftvis iilaanima;,quxrcrumcorporea-
omnia
quidemincorporea,fednoncxtracorpora,nifiraiiane(ubfiftentiajabftrahite-
nimacorporibus,qua:fundanturincorponbus,nonacT:ionc,(ed confiderationeinaturanempeipfiuscorporiSjfecundLimquiiomnecorpUiCorpuscft.Porro
ctiamintellectus,quieftquartusfyftematisfpiritualisgradus,eftcaanimjE vir,
Angelos,Dxmones,animas6c omnem Ipiritum creatumi Intelligentia denique, qua; ultimum atque altiifimum (yuematis prxdicli gradum conftituit, eft illa animx potentia, qux immedi..te fupponitur Deo , cernit fiquidem ipfum fummum bonum atque unicum verum,vereque immutabilem. Diximus itaqucjquod anima humana (enfu percipiatcorporea,imaginatione corporum fimilitudincs,rationc corporum na* turasjintellediu fpiritum creatum^atque demum intelligentia 6c mente fpiritumincreatum. Quicquid igitur fenius percipit,imaginatio repra;(entat,cotus,quxinvilibiliaapprehendit,ficut
gitatioformat,ingeniuminveftigat,ratiojudicat,memoriafervat,intclligcntia
comprchendit,8c ad meditationem five contemplationem producit. ft crgo ingenium ca vis animaz fivc intenfio,quafecxtenditanima,5<:exercetad incognitorum cognitionem. Ingenium igitur inquirit ignota , ratio difccrnic
inventa,memoriareconditjudicata,&:adhucofFercjudicanda. Atquehocmodo fit afcenfus ab inferioribus ad fuperiora per harmoniam admirabilem,ea-
querationeimaafummisdependent. Intelle(3:UsnamquceftintcI]igenria:(cu mentis imago atque fimiIitudo,ratio intelledtus^rationis phautafticum feu imaginatiojphantaftici^jtirituSjCuictiamfupremumcorporis corpus ignis quadamfimilitudinejungitur,cigniacr,acriautemaqua&:aquxterra. Senfus in-
format imaginationem,imaginatio raiionem,&: facitfcientiam five prudentiamjrurfum rationi occurrens divina prxfentia informateam,&:facitintelligentiamfivefapientiam. Suntitaque in ratione duoquafimembra,ciimiicin caquiddamadfuperna-8ccoeleftiatendens,quoddicitur (apientiai&quiddam ad tranfitoria 8c caduca re(piciens,&: id dicitur prudcntia. Ha:c cnim duo ex rationefunt,&:inrationeconfiftunt. QuorumrefpeAufedividitratioinduoj furfumfcilicctinfapientia.&cdeorfum in prudentiam,quafi in virum &nni!ierem,utvirfitfuperior8cregnet,mulierauieminferioracregatur.Undedic1:um
c^:MelioresiimcjuitMvtri,quammulierhenefAciens. Meliorfiquidemeft,quiper
cGeleftedefidermmaccen(us,carnem/ubtrahendoeinece(raria}affligit,quam
qui
DE
MlTSIC. ANIM.
COMPOS. PRAX.
169
quipercarnalemafFedumrefolutus,percmnia,qux commoda (bnt,ei fatisfacere contendit. Sed ad fcalam feu fyftema nollrum reverteudo videmus, quod fenfus juveturexteriusiquoniamoculuscarnis,quamvisanatura habeac facultatemvidendi,nunquamtamenperfeconfequii;urvilionem,necaurisauditum,nilibeneficiolucisexterioris&:foni,atqueiicincaeteris.
Similiterima'
ginatiojuvaturexteritis.quiaexfenfibusconcipitur.
quiafpiritus rationalis
Ratiojuvaturmteritis,
&diligendumbonumiquiniliradiointeriorisiuci'.perfufu5fuerit,8Ccalorea(;^
cenfus,nunquam confequetur fapientix fcu chantitisafedum. Intelleclus &intelIigentiajuvanturfuperius>quiaDcusdcignii&:luxeft. Luxcrgoemittitcxfefplendoremillum,queminfecontinet,eaqueilluminatmentem&:irjtclligentiam ad veritatis cognitionem. Ignis vero calorem de fe emittens, fcdnonamittensjinflammataffcdumadamoremvircutis. EtlicutiSolemnon videt oculus,nifi in lumine Solis,fic intelligentia non potefl videre verum ac divinumlumen,nifi.inipfius!umine. UndeinquitPropheta:In luminetuovidcbuntlumen. Quarecummortaleindueritimmortalitatem &corruptibile
hocincorruptibilitatem,tuncfecundtimmodulumnofl:rum permentisilluminationemomniafciemus,&percorporisincorruptibilis lcvitatem ubiqueefTe poterimus volabimus mente per contemplationem , volabimus ccrpore per incorruptionem,difcefnemus mente,difcernemusque corporejfiquidem fenfus noftri coiporei vertentur in rationem , ratio in intelledum &c intelligeniiam,atque intelligentia mutabitur &c migrabit in Deum. Sic, tefte Efiia Pro,
Concludimusautcm exhis,que prxceHerunt.quod fenfu vilibilia pei-cipiantur,&. quod in imaginatione contincantur vifibilium imagines Scli-
&
&divinorumcomprehenfiones&contem-
Senfusvero&imaginatioad ratiohemnonafcendunt,fed infrare manentes pufTunt eam aliquatenus deducere,& quafi aIongequ^damoftex3dere,ad qu^ non valent pcrvenire. Simili quadam propcrtione intelledum
Atqueiicaconverfotanto major neceffitas homini indicitur e:xercend^ quanto majorem defectumpatiturfenfualitatis. Ratio autem ibi incipit, ubi aliquid oGcurrit,quod non habemus commune cura animalibus. Diligenteritaqueconfiderandum eft,qu6d tria fint in homineinterno,vide]irationis
,
cttquiidam infra rationem ponuntur^quxdam juxta eam.dfquizdamfupra ipfam. Infra rationem funt,qu^ fcnlu percipimus,ficut dura,mollia,calida,frigida,candi-
da&:nigra,&c. Jx'/4r.j//V/?f>funtrationipervia,que ratione percipimus,ficutcommoda,incommoda,vera,falfa,jufta&injufta)namratioeftquidamanimimotus,vifummentisacuens,veraqueafaIfisdiftinguens. SuprarationemAtniquefunt.qu^enec fenfus docet,nec ratio perfuadet,fed autdivina revelatiotione comprckenduntur , aut facrarum Scripturarum autoritate creduntur,
licuti,qu6d
tribus fuperfubftantialiter
Ll
perfonis
270
T R A C
T.
I.
T.
T.
B.
XIIT.
perfonisunus.&quodDeusfitrerum univerfitas,ita tamen utinterimfitnulfi llngularumiatque ita motibus rationis non fubjacet,quia rationon eft;,nifide realiqua. Hi igitur fyllematis anim.t(Tradus,qai omnesfuntanimxproprietates,non minus dicuntur ipfaaninia,quam hepar,cor,cerebrum,murculus, vocantur una caro, dum tamen proprietate differunt. Sic conronantia DiatelTarondiciturliarmonia,itidemqueDiapente&.Dupa(on,&: Diapafuncum Dftteflaron,&iDiaparoncumDiapente8cDirdiapalon:rciiiceth:Eomnesfunt harmonix,&:tamendiverfitatefnnorumd;rtc;runt. Multa igitur habet anima nomina fecundiim lui peris officium Vocatur namque x'//4,dum ^tgtfktjhim/^,dumcontemplatur,y?w/.f,dum fentit,(/w/,dum fhpit,wf/,dum intelli:
git,r4//(?,dumdifcernit>/wfwz(?r/it,dumrecordatur,x'^/////<",dum vuit.
Ettamen
iflaomnianondifFcruntinfubftantia,quemadmoduminnominibus,quoniam
cmniafuntunaanima.utprcEdiJtacorporis membrafunt unius corporis caro;
proprietates fiquidem funt diverfx,fed eilentia una. Spiritus
tamen&anim^
poteflefredifl"c:rentia,quiaomnisanimael]:fpiritus,fednonomnis fpiritusefla-
nima. Nam ut in prxcedentibus diAum eft.fpiritus non eflanima.nifidebita luciscujusqueportione ad hoc officium pra-paretur. Prxterca pra animx 8c fpiritusdifFerentiavidemu^iquodalia lit fpintus inferioris proprictas,alia medii alia fuperioris. Et tamcn unus eft atque idem fpintus ,fed diverfimode
&
nuncupatus/ecundum m.ijbremaitminoremlucisineoprxdominantisportionem. Sicetiamluxomnisen: tantiim unica,?i tamen alia eft i;gnis,a!ia Sol, aIiaLuna,aiia Saturnus,alia Jupiter,&c,duin tamen nihilominusha; omnes
funt eadem Iux,in diverfis corporibus denfioribuv aut tcnuioribus contradla. x his ergo videmus.qualem harmoni^m anima producat ex numero quinaTio,quoeaincorpore humano concordi fymphonia; via exiftcns,fe exprofun-
diflimamultitudinisabyfro ad unitatis faftigium attoiiit. Demonftratum efl itaquefuperiLis,quodMuficafiattranfitu atque operatione animx per nume-
rumnonarium,&pernumerumfeptenariumjitidemquepernumerum ternafit inter corpus.fpiritum &animam. Hic autemmentionemfaciemusharmoniiEilhuscx numero ternario deprompt^e,
riumiqUcTquidemternaria Mufica
quxinfolaanimareperitur.
0* de earum harmonut
acL inyicem.
Q\X'inquearimszv\nhaSyvidd\cetfcfjJtt,imagi??ati(fMe,rationeJtc//eSfuJn
ge>ttia,c^praciicaC3Lrumh2.rmoivz mcapiteprxcedenti explicatis ad fympho-
n.ampraAicamjamtandemtrium animiT
concupifcihilitatts dc trafcibi/itatis
potentiarum,;-4//tf4^////4//Jrfcilicet,
me accingam.
mus. Exduabus fubfl:antiis,videlicetex anima cum ratione,& ex corpore ciim fenfibusfuishominemconHatumefre,fupeniisluculentcrexplicacumcftiquos tamen fenfus non movet caro abfque animx focietate; anima autcm tenec fuum rationaie fine carne,fiquidem illa eft rationalis concupifcibilis &: irafeibilis:Qiias
iilie
quidem potentias habuicautequam corpori mi(cerciur,quor.iam naturales funt ei, adeoque nihilaliud c]uam ip/aanima,cum tota anim.x
fubft.n!tu
tji
fubftantiainhifcetribusplenaatqueperfeclaconfidat.fcilicet.iniationalirate,
nitaseflquxdamanimxunitas.&ipfaanimaj Jneotamen
aDeod fferr,qi!6d
Deiis eft omnia fua,anima vero nonniii qua;dam fuajhxc liqtiidem naturalia &ipfaomnia. Quaretotaanimiefrentiainhispotenciiscont!nctur,nectamcii eaperpartesdividitur,ctimfitfimplex&;indjviduajfivcr6aliquandoparteshaberedicitur,intelligendumid potiiiscftrationerimiiitudinis.quamdeveritate compofitionis. Simplexenimfubftantiaeftanimainecaliudnecminus eflrapotentias diverfa fortitur vocabula. Per
licet infiafe,
r,</;>4^/7/>4/^;whabiliseflanima,utillumineturadaiiquidcognofcendum,fcifitprafe,drjuxtAje, uii antca didum eft. Cognofcit fiquidem Dtum/uj>rafi,&ckDgdumJ!(xta/e,&c quicquid cocli ambitucontinetur,?y^4y?.-
&
appetendum
&:
amandumjatque
per/A-^yf/i/7//rf/madaIiquidfugiendum,&odioprofequendum. Undecolligitur,qu6dder4//W4^////^/'omnisfenfusoriacur,&decarterisduabusomnisafFe(im-.R/itionem vocamus animie afpecT:um,quo per feipfam verum \\nutx.m-,ratiocinationem ver6 rationis inquifitionem.
eft
Quare
illa,
ratione vidcIicer,opus
ad videndum, ifta videlicet ratiocinatione ad inquirendum. Affecim autem,qui ex cxteris duabus anima: potentiis oritur,quadripartitus tffe dignofcitur,nempe e concupifcibilitate gaudium & fpes,dum de co.quod amamus, jamgaudcmusautgaudendumfperamusiScdeirafi:ibilitatedolor6cmetusoriunturjnam de eo,quod odimus jam dolemus,veldolendum metuimus. Hi ergoquatuoranim^eaffeclusfuntquafiqusdamprincipia&icommunismateria omnium vitiorum & virtutum. t, quoniam virtiu eli hahitm wentk bene w/)(7/?/<e,idcircocomponendi,inftituendi atque ordinandi funtanimiaffedus adid,adquoddebent,8c quomod6 debent,ut virtutes producere pof]lnt,alioquininvitiafacilelabentur. Cumergoprudenter,modefte,fortiter,8cjuftea-
odium quoquemundi& fui proficitanimainamoreDei&proximi,percontemptum temporahum 6c inferiorum crefcitin defidcrio xiernorumacfuperiorum. Hinc igitur evidenter liquet,qu6d ratio ab errore non fit immunis,
nifipermentemilluminetur. UndeacciditjUtejusaffedus boniamentisilluminatione produdi,w//f/appelIentur,mali vero ex iiluminationis defcctu
prodeuntes,^'///^ vocentur.
Deo iliuminatur non taPrima enim lux in Deo eft fupereminens omnem inMens enim femper
.\
,
tellecftumiQuarenonpoteftluxintelligibilisappellarijfedilla lux,quandoim-
mediataradiacioneinfunditura Deo,intelligibilisdicitur,quia inieliigi poteft. Deinde,quandopermentemdiftillansrationijungitur,fitrationalis,acpoteft non foliim intelligi,fed etiam cogitari. Poftea,quando per rationem infunditurinidoIumanimx,ubi phantafia feu imaginatio operatur,efficitur non modo cogitabilis Sc rationaIis,fed etiam imaginabilis,nec dum tamen corporeaj quando au tem exinde migratinxthereum anim^E vehiculum,tum primum efficiturcorporea,nontamenmanifeftefenfibiIis,donectranfieritincorpuselementare.fivefimplex aereum five CDmpofitum,in quo efficitur lux manifefte
ad oculum. Qupd denique ad harmoniam attinet &: confonantias, hx animx potentix feu virtutes inter fe confonant,intelligendum eft, qu6dillshoc modo ad invicem proportionentur. Proportio confonantis Diapafoninveniturinterrationabilitatem&concupifcentiamjinterrationem vero
vifibilis
quibus
72
vero
T R A C
T.
I.
T.
I.
B.
XIII.
;
tandem
& irafcibilitatem reperirur propertio conf<-)nantia: Diateflaron atque inter irafcibilitatem & concupifcentum conronantiafcfquialteraieu
Diapenteobfcrvatur. Pri-tcreafciendumefi.quod.firaticamenteilluminetur,admirabilisharmonia8cconfonantiainhomine reptriaturjcujus fymphonia virtutes.Dei filia; producunturiimo vero ipia ira 6c odium in bonumconvertuntur. Econtrariover6,ubideeftrationisillummatio,ibi virtutesm vitia
DiabohmaligQadcformantur,omniaciue
in
malum 6c erroresfubmerguntur.
.-/
p.
173
C
*T>e corpom
P.
Mlrabilkeft carnis & animaj,hoc eft,/piritus vitx 8c limi terraeamorSc focietas,cumexhisjundlis totus homo conflaridicatur. SiccBimfcripium eft Tecit Dew hominem ex limo terr& ^ injpiravit infadem ejuijpiraoilum 'vitttt
:
danseirenfum8cintelle<ttum)Utpcrfenfumlutumfibia(rociaturnvivificaret,8c
creationeminveniretintegerhomo,intusfcilicetadfelicitatem,forisadjucun-
ditatem. Sedquiabonaexteriora diu confiftere nonpoirunt.jufiTusefthomo abexterioribus ad interiora redire,& ab interioribus ad fuperiora afcendere, videlicetafenfiiadimaginationem,ab imaginatione ad rationem,ab ea ad in-
telledum,atqae ab illo ad mentem feu intelhgentiam Sd ita ad Deum. Mirum,inquaiti,atque ineftabile, imo vero miraculo plenum fuit.quod tam diverfa,divifa8inaturaitacontraria,utieftcorpus&anima,adinvicemconjungi limo noftro feipfum Deusconpotuerintrnecminus admirabile fuit,qu6d
iraxerit,utfibiinvicemcopularenturDeus8climusjtantafcilicetfublimitas8c cantaviIitaS)nihilnempeDeofublimius,nihillimovilms. Mirabilisfuitprima conjundio) mirabilis fuit fecunda, nec miniis mirabihs erit tertia , cum idem homo,Angelus8tDeus unus erit fpiritus,eodem namque bono bonus eftho-
mojquo bonus eft Angelus.eodemquebonocft uterque beatusifi tamen ambo idipfum eadem voluntate,eodemque fpiritu cupiant: Et fi tam difparem naturam carnisjnempe 8c animie ad unam fccderationcm 8c amicitiam Deus
conjungerepoiuit>nequaquam erit ei impoflibile rationalem fpiritum,qui ufqueadconfortiumterrenicorporishumiliatuseft^cumeodemcorporeglorificatoadconfortiumbeatorumfpirituum,quiinfuapuritateperfiftunt,exaltare 8c adfu^gloriaeparticipationemfublimare. Ad hoc enim fblacharitate,nulla
yer6necelfitate,eumcreavitAltiflimus,utfua:eumbeaticudinisparticipemfaceret. Quodfiergotaiatum gaudium 8c tantaeftl^tiiiainvitaiftatemporali,
qux conftat ex fpiritus in corpore illo corruptibili prxfentia,quanta Ixtitia.Sc quancum gaudium erit in vica xterna,qua conftat ex immediata Deitatis la
ipiritu rationali exiftentia.
animo^animu^que Deo,
igitur8canimaconftathomo,8cutraquebonumfuumhabet,inquogaudet8c
BonumanimfeDeuseftcumaffluentiadulcedinisfua^. Bonumcarmundus cum abundantia jucunditatis (iix fed mundus exterior eftj Deus autcm interior,quo nihil intcrius,nihilque praelcntiusiinterior eft omni
exultat.
nis eft
,
re,quiainipfofuntomnia,8cexterioromnire,quiaipfeeftfuperomnia. Abhoc igitur mundo ad Deum afcendentes,8c quafi ab imo furfum enitentes, debemusnofmctipfostranfire. Afcendere enimadDeumeftintrare femctipfum,
8t
nonfoJum
fe intrare,fed ineffabili
:
quodam modo
,
perfui
centrum tranfire.
trnnJctnMtjilleveraciter ad Deumafeendit.
Mm
diftra-
+
i
T R A C
T. L
T.
I.
B.
XIIL
cor noftram colligamus, illudque ad interna gaudia revoce aus. Et fi cor noftrum in his fenrper tenerenon poflumus.raitemabiiliciu oc vaiiis cogitacjonibui reftringamis , ut illud aliquando in divinx con. ligcre vaieamus. Hxc eoim eft requies cordis noftri, iimi^ luinc u 1 Hxc cft vita cordis noftri , cum per defi Jeiium figi;ur cu in Dei .in.orcm Df un-.fuumconremplatur,&:iniplarua,contempIationefuaviterrfcficituri Et
.ftra^lionil-us
:
I-
(em.nrad connderandum,ad amandum.ficad laudandumjnihil enim d atim vitam prxftantius videtur,quam,velutclaufis carnalibusfeniibusextracarnem,mundumque,afFecT;umquempiam intra feipfumconvcrti, alienu:nc]uci)fi^cclum a mortalium cupiditatibu^fibifoli&Deolcqui. Cum ergc anim^ fi: incorporea per fubtiliorem corporis naiuram,id eft,per ignem
dulce
eft
b'
ccaerem.quaz
corpora,& ideofpirituimaquidempriorarecipiuntnutusanimJB V vih antis eo quod incorporeae natur^e funt propinquiora quam humor ti r^utad eorum proximum minifterium totamolesadminiftretur. Nullus enimhis duobus idem in corpore fenfus eft.vel inanima fpontaneuscorporis aquam.qua: graviafunt. motii5. Jg;5is&aer,quiaieviafunt,moventterram QiK^.propter corpora poft animx difcefium minimcmoveri videmus quia huii^ii^Scaerjquiduopcranimxprar/entiam tenentur in corpore terreno mido,ut omnium iiu contemperatio.poft ejufdem animas difceflura adfuper'ora evadunt, ac fcfe expediunt. Ad corporis auter compofitionem quod
in ipfo
mundo
pra:ceilentiora funt
Ifta
ps
:
f.imiliaria)corpori adminiftrat.
,
,
&
&
&
membrisjquxetiam
excibiSj&cibiexelementisconftant. nimajed iiia in iftis.tanquam in organis fibi naturaliter deftinatis,agit,& per hscc corpori confiiIit,atque huic vita:,qua homo fadbus eft in animam viven-
tem.
Qu()dfiigituriilatemperatafuerintatqueordinata,congruuntvivifica-
tioni.&nunquimrecedit animaifi vero diftemperata fucrint &. confufa,invita recedit anima.fecum trahens omnia.fenfum fcilicet,imaginationem,rationcm,iniel!' c'tum& inteiligentiam,concupifcibilitatem&irafcibiiitatemj&cx Sic itaque i: is(icundummerita afficitur ad deiectationem five ad dolorem. tufic corpus quod prius integrum fuit, tanquam organum contemperatum difpofitum.utmcios concineret,&ad tac^umconfonaret.jacete converfo fr.clum & mutilum anima autem recurrentibus ad patriam fuam eiementorum partibus,non habens ubi vires fuas exerceat, quiefcitab his tantam motibus quibus corpus per tempus & locum movebat. Nam licet organum pereat non tamcn perit melos nec quod organum movebat. Ex hifce igitur oculis quafi apertis contueri pofllimusadmirabiiemiiiamharmoniam , quaduoilla extrema pretiofifllmum fcilicet & viliffimum ad invicem concatenantur,& fibi invicem confonant,& quod fpiritus mundi intermedius anima: vehiculum fit nexus retinendi ipfa in concordi pacc atque quod Deus fit mufica: humana: fufflator, feu chordae monofymphonia , chordii pulfator,feu principium internum,a centro quafi totius confonantes
,
&
&
motus
&
vita;
vibra-
fonos , per limpidus,qui natupofitionem participat de utroquc cxtremo, raliter fecundum fuum fitum utrumque extremum ad invicem connedit , fimiliterque fyftematis humani gradus feu claves delineat quibus deorfum a fuperis in corpus fic
tione lucidos infpiratoris effec^us
&
&
&
defcenfus
anims
&
e converfo
quoque
ejus afcenfus
cum
275
,,
icroco
i../
275
T R A C
T.
i;
S H
T.
I.
B.
XMIj
,
H?cintegrumhomineminfuaefK,gie extenfum, viclmiis<ldinatbimi in cujus medietate, fecundilm continuatam ejus longitudinem duximus li-
Cieterara hujus chorda: femidiameter A. C. cornmenlurat monochordi tonos cum femitoniis, proportionesque muiiCas reddit (imiles illis, qux habentur in harmonia mundana. In finiftra igitur ejus parte mulicam iliius mundo fimilli-
explicavimus y in ejus vero dextra fymphoniacum animx a coelo ad terram defCendentis afjjedum , 6c ejus iterum afcenfum a terra feu corpore in coclum five fpiritum fatis propri^ delineavimus. In finiftra igitur demonftravimus, proportionem inter inteilec^um viiam in monochordo reperiri duplam,in quaDiapafon fpirituale continetur. Similiteroftendimus,qu6rl ineadem proportione monochordi intervallum a fphiEra cordis (eu (blis ad terram feu genitalia extenfum fonet Diapafon corporaie , viram & (enliim feucarnalemnaturam, qujeinfimum ventremincohc, uniens. Ut igicur in monochordi mufici chorda , fi ejus pars dimidia prematur, Djapa(on unum deorfum fonat , 6calterum(urfum, ficetiamcorin mcdiccateltmidiametri humani fitum , non alicer quam Sol in medietate mundi per unam conlonantiamDiapafon refpicitinfcriora videlicetinfima; regionis naturam, fc per alteram (iimmum Microco(mi ccelum, in quo mens, intelleclus & ratio dominium habent. In dextro etiam Microcoimi latere confonaniiam Diapafon conftituimus inter intelledum &: imaginationem nempe Diiiteffaron mterinteIlcdumScrationem,&. Diapente inter rationem & imaginacio.icmi qua: ambo conjunda efficiunt Diapafon (pirituale invifibile. Similiter a cordis fphxra deor(iim tendendo eandem proportionem reperimus inter imaginationem 8c corpus feu centrum terrx. Nam fpatium motus ab imaginatione ad fen(um refertur ad Diateflaron , illud vero, quod eft inter (enfum &: carnem vei corpus ad Diapente , qux junda Diapaion corporale &:
mam
&
&
quafivifibileconflant.
Motumkisomnibus
in
adminiftrat fpiraculum
primum
vits
hominis faciem infpiratum , fecundum cujus, tanquam primi mobilis Microcofmici , motum voluntarium facultates regionuminferioruminvoluntariis motibusferantur. Sic enim videmus,qu6d adio animaliSjin fuprema regione contenta voluntaria fitjcxtera: vero infe,
immediate a
Deo
rioribus regionibus
communes
cuntur.
nc cxplicuimus
,
ctiam &; nodem quatenus fontes lucis rationalis , vitalis &: naturalis (uper hominis terram , feu centrum vivente homine femper afcendunc atque exurgunt infra vero cjus terram nihil pra:tsr duo illius fulcra fcu columnas , univerfam mallam humeris veluti Aclanticls fuftentantes arque ftatuminantes,reperitur. In hemifphxrio igitur Microcolmi fuperiori fcmfplendet lux pr primi coeli videlicet mentis divino (plendore illuftrain medio cor , folari lumine repletum tx. atque in infimo hepatjignei atque acrei elementi calorc exuberans. Atque hoc modo incegram hominis tam interni , quam cxterni naturam , quamvis non pro voluntate fatis polite , pro pofle tamen diligenter intuenti , atque lucis & non tenebrarum , fiho fatis luculenter , uti opinor , non ab(que acl:is ingentibus 8c grati^Timis Deo Creatori meo gratiis amaras Momi maledicliones,atque pefllmas malevolorum calumnias,impiasque invidorum derifiones afpernando negligendo , non curando taliumque linguarum vipcrinarum mprfus virulcntos balfamo patientia: , c illxfa: confcientia; anti,
,
,
Diem
que
177
&. pro-
propriis abftergendo,at.
publicum emifi
,
mulgavi.
TfEMs jfEHOv
A Jtt
m:hi in auxilium
,
^ ex ficrofanBa fun
nuhe.feu monte ,
zAmen.
S.
T^:
"
TRACTATUS
/"
F N D
AUTHORE
ROBERTO FLUD
\ fTjm ^ r+ a Ji5 H i^
i .
alias
depLucTiBus
"- H".
'
I -J
TRACTATUS
S
PRIMI,
S
I.
C T
^
ON
T
I
11.
De mencis humana^
rpiritu
hominibus
divmo
afflatis^inlibros
tres diftributa.
^M
:^::
'~\z
it-^
R O OE
''^-^^^ nrima
,
U M.
^^^''M^^'^^^^^-"*i'*^
T^ovji
m jeSIione tor<ealk'{ati.
Tra~
A
)M
'
quamyis
no7j
eodcmmodo,qtio fupra^mft^
y^ flemus.
interm quarn
creationem
<^
^eneratio^
nem yerfcti fuimus , "vertim in hac feciiofie de (cienttis nonnullis,ad quamlibet hommis fu Microcofni, extrafamtatis limites non aberrantis^ re^totiem pertinenttbtts ageinu-s^qua. tam admterm homi^
nis exaltationem atque explicationem,feu occtdt^naturx reyelationem^quam
ad fmmetricam
ejtts
Hinc
rum in modum illummatur,homtnemquecum mortaltbus rem agere,aut m re^ hiis mundanis ^uerjan prohibet quatenusanmxcompoftionemadfupenora fecum rapit ,eamque circa res mere dtvinas mtentam facit : Simihter diutius
adhuc
tn coclo
/<?-
fum
naturam cum
Jiellts
comparando percipiemus^
quod
complexto^ i^
"vitalis
hommis naturam
cujiu potefia-sfortitudo
ei^fi
^ dfvmttaseam exaitavitjuperfiella.s^corumtmtDe
Genethlta-
cando
R O OE
U M
e^ ChiromantiaMuefunfveteru, ChaldxorumJcientKe ex ajirorum facultatib. y influentiis dependentes, cjr naturam ac inchnationem hominum expltcare
liicuntur.
triht^s
unws
in alterum,
tam rationetech<-ttca in
quam
pr oduSlt^ exemvlar
diiorgraphtce
mrem,fxta
amm^rattonah^Genethiialogtam antrna
facititatt
mtam 0^ Chtromanttam
LI B R
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
I.
LIB.
I.
T.
O* ongmem
opimone.
in Sedione hujus TraAatus pra^cedente, de occulta 8cmyfticaprophetix virtute lucii!entcr,licet (uccinde.locuti fimusjvidclicet de ejus ortu,divinitJte,operationeaceffedu, 6c quomodo fpiritus divinus in hominem illapfusanimamejus regat 5c gubernetjnec tamen fccundLim ^amhlici fententia funditus privet,dum adeft,animam humana motu natura li ter ei infitojnon magis fcihcet.quam radii folares extinguiint candelam accenfam ipfis expofitam ( nam quamvis excellentia unius obfcurare videatur fplendorem gloriam alterius,non tamen candela perdit per hocipfum fuum motum,
Uamvis
&
flammam, aut urendi facultatem) Hic tamendedono ifto , folishominibu di vinitus concello.Iatiorem fermonem habere &: inftituere non alienum
>
cumnonfoliimdeledarevideaturcorpus humanum,fed etiam animam regenerare,&. ad fuperiora vehere.adeoque ipfam quoque mentem fua focietate pra'fentia beare,&. lajtitia ac gaudio inexplicabili eam perfundere. Denique,utpaucis multa comprehendam.totum hominem modoinefFabilifecum rapit, atqueillumamortalibus quafi feparans,immorcaIibus fimilemreddic. Atque hocprofecretoteneas,Z,f(r7tfr,qu6d fuper.oelcftis fpiritusradii non foleantdefcendere&inBuereinanimamhumanam^fiea inaliofitintentioriftu<iiooccupata,fed in illos (olummodo homincscadunthiDeiafflatus,quimundanorum cogitationes fincerc depofuerunt, & quorum anima in hoc mundo
&
vacarevi.detur,&quafiinextafimanet,hincdicitJ/iw^//fw.P4^i>tf<"<^//'//4-
dfjimtm inJpiratur,multo mtnus in numina qut nontlUhimttirinanimos,nifipajponevacuos-nzm,ut\\.dcmub\n magnete ?c ferro, quod.nifi attradivaqu:Edam virtus elTetin magnete & proprietas itidem aptifccrdotem vel in divinantem,(jnando
magnete occultatamefievimquandam vehementer appetentem fibiattrahercfuumfimilein ferrea natura.atque c converfo quoque infcrroabditamelTe vim
Vimpronamadadeundumruumfimile,quatenusinftincluntauralifimi!iafimilibusgaudereobfervantur^Sicetiamvisiilafummainhomineinterno.quxmei iiuncupatur,ciim fit deeodem fontc.eademque patria cum Spiricu di vmo Pro^ phetis immifrojintenfilTima mentis &C anima; medix,menti quafi colligata: 6C conglutinata,unione,rebusqueexternisad centrum fu^ naturie coUedis mirabilia prxftare 6c ingentia perficere,im6 Vero ab ipfo Deo Spiritus fibi paris abundantiamdeorrumattraherepoteft,cujusconjunclionecummenteanima redditur naturx Angelorum haud difTimilis^ita ut f itura pra:fagire,miracula edere,cum ipfis Angelis familiaritatem habere,6c infinita alia mirabilia prxftare poflit at Ci animx vires &c radii acentro extracT:i fint,& circa materise muU titudinem occupati non miniis debilitabitur anima: poteftas in fuo robore quamfagittJE.quaifimuljuncixfeu colligat.^e &:unic^haudfranguntur,difrolutxverofacillim^ comminuuntur:Sic enim &anima,qu6 magisres munda:
homines (^ rerum caufas cerniint,(^fttturaprvident,c\\iod quidem,ut nonnulli voluntjfit, ciim vcJ iLiti fpiritus vel Dxmonis alicujus defcendit inillo-
j>/iones,cm PUtonicorum
rum animos,hos autem defcenfus vocant PlatoniciDeorum in animos hominnm tllaopmiow aflipulari \idcmt: Propheta Ffji^tshisvc\:his:Jnteres circa
nunciitenobis,qufnturafint,(;^dicem7is,qi(ia Diiefisvos.
Ontiirtamen inter vehanc rem difcrepantia haud mioima,cumnonnulIivelint,Prophetiam foIummod6 fieri,per afflatum folius numinis Divini,&. non Da;monum. Unde CrVfr^Stoicorumfcclator futurorum pra;fcientiam Diis tantummodo competere affirmavit,6c Ptolomig.m Aflrologia: peritiinmus folo numine afRatos,6cnonDxmonumvirtuteinftigatos,particulariaprjedicerbvoluit.Horum etiam afTertiones confirmare videtur Divus Petrtis,\nq\}itns:Non voluntitehti-
mana allata esi aliquando Prophetia,fed Sfiritu fancto infptrati locutifunt homtnesfanBi.
^amhlicm ^\c\t,quod vaticinium nec ab
arte fit ,ntc natura,nec motihns animalium,nec
ad Deumrefcrri narrat :\lndt vaticinationem vidctur dcHnw&^quod k Diis traditurjivinlsg^ operibm fignls perjicitiir,quodffeclacula qtudam hahet divia,(^ contemplationes verafcientia prxditits. quibus quidem verois exprclfisetiam omnem oraculi, Augurii,Prophetix,6c quarumcunque divinationis fpecierum authoritatem in D.is confiflere profitetur. Nonnulli alii fecundum definitionis fupradict.-E argumentUm > DvEmones nonnunquam Prophetice caulam efTe volu n c Und e Mcrc. Trtfmeg. D&monum fenfimmftve animorum in animos hominum in -
fluxum,atque illapfionem
ciavit,
effe prophetiA
ortginem,con'Vidcnx.ti 6c audacfterpronun-
atque hujufmodi D^emones veteres Euridea^ Pythonas nuncupaverunt,quosincorporahumanaingredi,6c eorum utivocibusaclinguisinfuturorum divinationibus folitos fuilfe afFatim nobis hiftonarum fuarum monumentisreliquerunt. Nosautem in opinionemutriufque fecl^defcendimus, & prophetiiEafRatum,tam immediate a Deo,quam ab aliquoDc-emone poteftati divin^e fubacto procedere pofi^e credimus atque multis tiim ex hiftorio' graphorum,ttim ex facrarum literarumteftimoniorationibus, opinionemhancnoflramftatuminare,defendere ac comprobareconabimur.
,
&
P,
TRACT.
I.
SECT.
II.
OR
T.
I.
L IB,
I.
C
^uod
in boteftate tn
V.
11
quam
malis profluere
etiamhocidemfaterividenturPhilofophiveteresi
namque,fi facras hteras dihgentet infpexerimus,deprehendemuspropheti.-E donum hominibusvitx fanc^xaDeoimmcdiate mediate quoq; per Angelos concefTumefle. Sicy^^r^i/^^wProphetaimmediateaDeohuncafllatumaccepit,&tamen etiamaHquandoei Darmones boni feuAngeh& nuncii D^ti apparebant,eumquede rcbus futuris pra:monebant;atqueficetiam Jjaac.]iU
&
lii,
quippequibus vifionesfanGlilIimxtam in vigihis,quam in lomniis noniiunquam immediatca DeoatqueahquandoperAngelosapparerefoIebant Imo muhenbus conceffum eflhoc facrofandum munustam mediate quam
&
forori Aaronis Exod.\^. Debor^ ,]ud\c\ Ilraelis J^ 4.4. &c. Et quamvis vifio immediatc nonnunquam promanet ab AngeIo,(ubonoDxmone,illatamenvifio eft optima,quoniam mediatca Deo procedIt.NamAngelifuntnunciiJehova;,mandataejusaut vifioncapertein vigilia,auta;nigmaticc,tamin vigilia,quaminfomno Prophetisejusan-
\mmcd\2ites\it
MarU
ChuldA i.Reg.xi.
nunciantes,itauthxciIlapfionisfpeciesDeoattribuatur.Seddiciturha;c. aftla-
mediata,quoniameftaliaimmediate abipfbjchova infand rum animos immifTa.cujus quidem mentionem fa.cit.Num. 11 x. his verbisTumdefcendens ]ehova ex nuhe illa allocutm efi eumfeponens deillofpiritu.quieyatfu^cr eum
tus fpecies
tndidit feptuaginta
illls
immediateajehovainruboei.ip-
immediate aDeomi(TusinApoftolosillapfuseft,atqificin multisaliis. Ex quibus patet,qu6d, utcunque vaticinandi ratio veniat ad hominem five immediarcabinfluxu SpiritusDci,fiveper apparitionem& vifioncm Angelorum hoc omne beneficium profluitaDe'1 & fecundixm Dei voluntatem quoniam Angeh,tamfuat nun^ii voluntatisDeihominibuvfanclis qn.im Pr'>phetxleu fandi viriinfpirati.funtnunciihomir.ibus diisjUtJwiz i. Idqiiodetiam
,
non
esi a
An lelis De()ejue,cjiut fiint ubiqHe,vel(,dtem vis i[>(a,ubicHn^^ est aliquis An^elorum. Agnofcitnempe,qu6ddivinatio,fit ah ipfo Deo.aut ab aliis Angelisdivinitusa. Deo mifIis,quorum etiam divinitas eflab ipfo Deo:N?.m,utreioccu!ta:.'ffigiesveraperfenon videnda,inlpcculo viderinonnunquamf )let,fitetiimDei gloria, voluntas, benignitas&. julbtia in Anaeli^^tanquam in lpeculo,quando-
que confpiciuntuij Uude a. Dtonyfo Ange/idtcantur Agalmata-,hocti\,cldriiT\m3. fpecula lumcn Dei fufcipientia in quibus M.ijeftatis divin.r gloria cernitur,
,
V ATICIN.
SEU PROPH. IN
G EN.
offertur^NamqueAngeliluntrolummododivinarumimpreffionomcapaces, ne.cquicquam hominibui refcrunt, pra;tcrquam;quod iplii a Creatore commendaturrlncerhosetiam Prophetas, qui a Deoprophetia; vim atquetfficaciam,tam immediate quam mcdiate acceperunt, apud vetercs in Tacris Bibhishaudnllegati, nominantur)3/fyfff;-wJ Jrtjmcgijim, Plato, Or^hcm, SthylU,
Jrojarni , MerLmm Anglicu-s , Nfjlrodamus MercuriusTnfrne^JlHf Jerm.x. Pim.d& verbo a menteproHuenre,quodDei fihum verbis apertis vocat,ni/?/(r/f^/<?,6cdeSpiritufive
Oracnk
Chddxmm
,
Cafjandra
Callicusvates
&ZC.
Nam
Dfoignisabutroqueprocedentedivinavit. Augujlinm
Platonicos trcs in
cum
rerpbyriottfkzmr,
univerfitatisPa-
quarum primam
tam,hocefi",Patrisfapicntiam
etiamFilium vocavit Pa/Ldem,<:x Jovis capitena& aliiihmam Dci imagmemii^/W/^quoque miChrifti praiagiverunt,&: divinitus
rummmodumveritatemmylticiadvcntus
d:;rebusconfubfi:antialibu>,tcripta(uaprudiderunt,eaqucpoiI:critatireIique-
ventatem Anglica noruntcCoftenduutmonuminta:necminiisetiam NoJIrodami Ga/Ii prxdidiones m hunc urque diem admirabiles mundo txtdiUi-.AfoUonii etiam Tyan<<iSc H/arcbi,(a\vent\s India^fpiritudivino excitatorum laudes in futurorum prardiclionibus hrcvitatis caula hicomittemus. Sed ex his audader aifirmamus^ quod hoc fp;ritu divino afilati,feu dono Prophetix infpirati homines.non forunt,dequibusinfc;rius:M7/7;;Vi/i!^//prophetias&;earum
JumapudnosChriflianosdelitefcantScoccuitedegant,fedetiaminmu!tisterpa:.ingiji!sfecretoctacitomodovivant,mundoincogniti,& quafi fub alis Jehova;,divina poteftate fl:ipati,fecundum ihud Johan.i epijl.^. Mimdus nort tJovit fi/ios Dei,ejtiiafi/ii Dei ,non mvertmt mimdttm :\>l9.n\ filiiDei habent hanc poteftatem pr.^rogativam,ut percipiantlumen iflud,quod inmuniioefl,&: aquo
&
mundus
utji/ii
angelii 0.]oha.cap
i.ik.
Dei riominemt{r0-fimtt'S,propterhocmundu6non novit nos,qttianonnovit eum Nam non omnes,qui fe Chriftianos efl'e,Deumque cognofcere dicunt,aut reveraChriftianifunt.autDeum rite cognofcunt. Qi^arepauciffimi, refpectu multitudinisjfunt in mundo Chriftiani veri,&: pauciflime in mundo femidrfnandataejusnoncttJlodit^mendaxestjdrineoveritMnon
esi-,6cc.
ranturveriJehova:cultores:HinCjD/V//5ji?/;<if;i.f^//?.3 ^lmdicitfenoffeDetmy
Quid autemfic
charitas Deiperfeita est.^^in aicttjc in Chrifio manere,debet amhu/are fuutipfe amhu/avit. Hancequidem Dei viam,in qua Chriltus ambulavit,uccognofcerefibi licerethumiliterPropheta D^w-a^precibus fuis melodiaornatisaDeocontendi:. Qiiarenonfjcileeftuiii,nifiinfpirationedivinaexaltato,iftam calcarefemitam,fiquidemcognituillatameftdifficiHs,utDei folummodo fiiiis notio ejiisconcedatur, &: non aliis:Nam ratio adipifcendi Spiritum divinum a fblo
fasaiTertiones nonfatisafpernari
DeumpoftChriftiadventumfuftuIifTeemundoajuntmiracuia & prophetias, dumtamenconcederecoguntur,eundemillumDeum,tamhic,illic,&ubique etiamnum efle,quam fuit antea Imo vero Chrifti foriitudo, potentia,& virtusvivificahominibus&mundicreaturis ubiqueadeft,licetinvifibihter:Ettamen illijbenignitatis atque mifericordix ejus efFectus quam Scripturx facrx infinitam efre,&, in ceternum permanere aifirmant,finitos,adeoque ipfumno:
ftrioblitumeffevolunt.
VidemuseundeminmundoSolemcreatum&vifibiin
lem
eflre,perpetu6
inferiorum vivificatione
& corporum
ID
TP.ACT.
SFCT.
II.
PORT.
I.
LIB.
I.
porum ruperiorum
illuminatiotie;
8c
luxincreataatqueuivi(iSilii,inbenevola/u.ipiopnctace,creaturisderitacdcfi-
ciat:an!mam rerum vitalium quotannis cernimus a Sole accipere vircutis incre mentumi& tamen lili mentem radiis divinis fovcri aut illuminati conantur negare,atqae ita regeneracionis vimfunditusjinfcii &: igaoranies,tollere pu\(umunt. Ac vero (cirevelintiftiufmodifariLia: homintfc,qu6d Oeuietumhicia terra nobis ad(ir,8c miraculofum propheti.c donum oculismundanisfaipicule objiciac,idquyd porci timendo refpuuiK, &:dcvitant,(cieijcss verorcfpi-
ciunc&gauJioperfu(iadorant,im6vcr6iiceat dicere,coeIum
in terris eire,ac-
que ter ram in CGelis,& hoc modo fc>quamincoelis,adeoqueiplumtandemDeum,ubiquce{rehaud difficeamur, &.af]iJue bonitatcmfuam ergahominss cfFundere &c eligere va(adigniora,in qUc-eSpiricumfuum vel parcms vel abundantius infundat. Sed ut ad rem noiiram redeamui,(ciendum eft,qu6d etiam ipfi Damoncs Lucifcro adhxrensi
tes,8c
pro
Dco
a nonnuliisadoraci
nonnunquam
vaticiniidonofacerdotcsfuos imbuant,UEi ipiarquoqueteftanturfacrxlitera;: Nam Molectti d^ Mi/com Dit Afnmomtaritm,i.Reg \i.-j Cerfiofchits Deui [xwodo.
&
won,\.Reg.u.& Baha[z.ebHb Dtus Hckronis. 2..Reg.i..& Succoth /iifw/A^idoIahominu Nibchanis Bibelis (y- Nergalis honiiuum Cuthi,c^ A/chlma hominuni Chamutte
atqiie Tartakus Hateorum
^ AdrommcltcHs
&
cir Hanammeltcus
Di Sefharva]imorumy
i
DagonPefijlitorum,]ud.i6.iyMi quibusignefiliosfuoscoinburebant, z.iff^.17 inquam,gentium Dii inferiores fuerunt Cacoda:mones,quoniam nec a Deo nec ab Angeliv provenerunt propheti^e Sc oracuia per eos cdita. Id quod etiamfatenvidecur Moy/es , Deut.}} iT.proferendo de iftarum gentium Diishxc
yerba.,D,tmt?nibus facrtficaverunt
&
quibus in vifionibus &. fomniis,nonnulla fucura revelaverunt,& prodigiaediderunt:Nam legimusi i?(?^.i8.qu6d BahalZidoniorum idolamultos habuecir.t Propht:tas,quimorefuode futuris divinareconfuevcrint^Unde in VtihVxs Proj>het .g4W/i"appcllantur:De hujufmodi ctiam Prophetis loquitur Jehova ad Moyfcn,lcgem concraeos fcrens,Df/.i5. Citm furgcns in medio tui profheta,at(t fommansfemnium ediderit tthifignum autprodigium,(qttamvii eveniatfignum aiitprodigium,qHod prAdixe ' at ttbifdicendo/equamiir Deos alienos,S{.c. Propheta ife,autfomntansfomniiimpUffiter morte.q tiiafuafit apoftaftam contra ]ehovam Dettm titum X
.
iiejus
S\c Promctheiisdi-
citur in
adunco
ejus ro-
ftrocruciarijquoniamignemecoelis clanculum diripuit.tujus virtute,ir.iiaculahisin terris contra Jovis Mujertatcm tentavit:fed talis prophetiaimpottns utplurimumeft,acque incerca propcer ddbilitatem virtutis lucidx,quamDiabolus in fehabecita uc,ubi Dei pra;fentia fe ofiert,aui fpiritus divinus adcftjoi ifliDii,impotentiagravati,refpcclu fortitudinisdivina; contra Deumeju^que Spirituminviclum durjre ne quidemadmomentumpoffinC. HincigiturcveniebatjUt idolum live Dcus Pelif/xorum Dagon, jaxta. arcam Jchova: Dei fortis coUocatus fubfifterenon poJrct,(edin terrampronafaciecoramarca Jthovx dejicerecur,atqueitacapite&ambabusmanib.inlimine ab/ciilis compelleretur,fummum Deum Deorum colcre,& coacT:o cultu venerari,i..flfg 5. Sic etiam/'/-<)^/;f/rfSij/;tf//i-hauddubiepotueruncexpermiffione divinaedcrcfignaSc miraculaatqucprodigia:AtquiDcusJchova,viresconfuetasBahaIiifua vutuce
IN GEN.
ipfi
morefuoclama-
rentvocemagna&cultrisaclanceolisfejuxtaritumufqueadcopiofumfanguineminciderent,Bahaltamen,Deusipforum,nepedem quidem aut digitumia ProphetarumfuorumauxiliummoverepolletiadeoquevircuteuniusveriPropheta: Jehovc-CjvideJicet f/r^^fuperati fuerunt quadringenti & quinquaguita Prophetx D'.ihalis &: Prophet^ lucorum quadnngenti,ulfraelitis&univerfo mundoconftaret,quot quantisque gradibus Deus Abrahamijfaaci &.Jacobi fitca;terisgentiumDiispra:ferendus. Prxterak SipudEthnicos Aj>0lImu,]ovif, Diw dc omnii Chaldxorum oracula, Patrem, Filium &c Spiritum fanctum quodammod6(fiquidem ]amklico credendum eft )Confitentia,poteft item fu.i acceperunrab immenfa illa 8c a,*terna eircncia,a cujus verbo ic fpiricu omni^ fortitudo, vis atque effcclus procedit,ita'fcilicet, uti etiam quandoque folec
jpfeDiabolusaliquid tentara fpontefua,&. in Angelum lucis fefe transformare, uthacviahominesdecipiat,fedimpiehocfacit,virtutequeefrentixejusprimK a Jehova attributa geftit res etiam contra Jehovxvoluntatemagere; Unde pro arbitrio divino impedicur Sc cohibetur in aclionibus fuis per pr^fentiam potcntix fortioris rupis totius fortitudinis. Accidit etiam nonnunquam, u tDeus fpiritum mendacem propnis fuis Prophetis immittat,qu6 meliiis im-
&
Unde i.Reg.ix
Tandempro-
tanonlitpenitusrejicienda,fedqu6dprophetiafitdonumvelhabitusquidam, quo concitantur hominum fanc^orum animi vtl a fpiritu Dei,quieftprophetixomnis fons,origo & fortitudo,vel a Da:monis boni afflatii,vcletiaradeniqueCacodc-emonis infpiratione,ita quidem ucetiam hujus virtus originaiiter
fitajehova..
111.
ftttura,
f^
-- videiicer,autimmediatepereitiSpiritusfinciiaffljitu,hoceft,nexu
atqueu-
longenobiliorexiftit,velboniDxmonisc umanimo humaque omnibus noconnexione,cujusvirtuteProphet^derebusfutunsdivinaretraditur:Im6 ver6 ScAngeli nonnunquamincorporaanimaliumirrationaliumingredifolebant , ut mandatumSc voluntatem Dei perfons tertixannunciarentifcd& de mali fpiritus quandoque homines ex permidione divina ingredientes rebus futuris prognoftica edere potuerunt:fimiliteretiamPropheta2nonnul,
12
TRACT.
"^Divino
I.
SECT.
''Immedtate
in hfi-
H.
PORT.
I.
B.
T.
rAr/r;/;yrr/apparentc
&loquentc.
<
'Intrinjecus ^l
pene rantc
*
.
minibus,yt\
(^bono,\i-
rl/itra
izilik
!
Heminem.
del
cet
;
a.
fJngeloitquetalfs
Deo
"Viven
tibtts
proce-
? \Extrx
\^
tum.
^
dente,
Somno
^//?^f
Jpirttu <^
me
diate,
tmbu- '
/Af,aut
eaqucvel ^'^''"'^appafentc.
Lvigilia confpeda,.
Clmme- rxw;7<tapparitionc.
Maligno
' ,
&Dix.y'^^'
^'^'''>
\interna penetrationc.. ^
\Mediate^""""'^'
y
Mortats
vel irt\yigiliis.
(./'^ywinquorcriptumeratMENE Tekel.
tis,
(_
Diabolico.
\lndcdicit]ehov3iNum.i2..6.Inosa//o(juoreum,&'ofendononquidemanigmattbt*s,
Jedfmilitudtnem]ehovxintuetur.-hincd\ciae{i,Deut.}.\.io.ProphetatnIfraeieJimii/s
intrinrecusafHivitJchovaSpiritum(uumrecunddmilludSaplent:9.i7.>S)/r//i
futtmfan&ummittit Dense locis aitipmis,ut detfapientiamhominibtis,ut nofcant confilia ejifs, Imo quidem Sptritm nafi^ehovxflatu mirabilia operatur. i Samuel ii i6. S ic
.
didum
efi.Num. n. 17.
De
SpiritufuofepoMit]ehova a
S)CC,EtNum.i:\..
24
Spiritui tneus
]ihovadfuit
.6.SpirituJehov irruen-
tejuper Saulem',dum audiret verbaifta ,Accenfa eft iraejus valde. 6cc. Et 2. SamueLi}.
Spiritus]ehovlocuttts efi per
Reg.\<).
ei
Spiritum :Et
Chron
15.
i.
Et
5'//>//D/i;//f
&c. Et 2. Chron. 24. 20. Zff4r/rf,atqueficinrinitorumaliorumurqueadApoftolosin facris literis fit mentio Namque revera non poteft veru.s Propheta fine Spi ri tu
z.
incejjit ]achacielem.
Dei
2.
Chron
1^.11,
^}uanamviatranftvitSpiritus]sbovxame,
ut alloqueretur te?M.odiis
fcntia8cunionccumanimaPropheta::NamfacillimercuniuntAng<rlirpiritui
huma-
DE VATICIN.
SEIT
PROPH. IN
:
G E
N.
i^
humano,quatenusipfi funtrpirituSj&quafiventiipfiusDeijUtteftaturDavid PJalm. lo^. 4. iic etiam in afino Bahalami ei loquebantur quod autem Angeh
Prophetis&sadisauteledisfxpiffimeextrinfccusapparuerintjiisinfervierint,
Agarx duabusvicibus.Gf 11 ij.SicetiamAngehDeiobviamfadi funt Et aho tempore,Angelus in forma viri cum J^(-<j^ luclabatur Cencf.y-. Lc Angelos defme adfaciemziidit ]acob Geef}i 30. Porro etiam angelus Jehovx apparuit ^V^jiy/ in tiamma ignis e medio cujufdam ruhiExod.yi. ht Angelusvifus eft pra:cederecafl:ralfraelitarum,fx<?/. 14.19.fcriptum etiam invea\mus,Af7gelm]ehovcon/]>ecfimf!;tffe a ]ofuah]of6. i. Sicet\^).z.Et
iamAngelus(7f^f'tf/7f/wallocutuseftfedenslubquercu,Jr:/.<3. ii:6vLfignumabeo
cditur/^/^.i8.
adfaciemjKdf.6.2i.EtAngelusJchov^obtii!itfe/eKA-wi//iwe?;?f/:;.Ji.i8.C?'!o Similiter coriim Manoacho miraculumpra^ftitit/^/W.i^ 19 8cAngelumviditD/iT7W percutientem populum,!. Samuelis 14. i^.fic Angeiusapparuit//tindeferto.
\.Reg.\c).y
luntatemejusprxmonuerintelectosderebusipfisfaciendis&eventuris,utiex
prdidis&.aliisfcripturarulocisfacillimecolhgitur:SicAfimadmonitaeft dc partu fuo divinoperapparitionem Angelorum faclam paftoribus, 6i]ofephns
dcfuga fua
ctiam(nonintelligo Cacomagosfcdnaturie Patriarcharum,Prophetarum,&. carterorum eleclorum peculiarem quendam Angelum quafi pr^ftitutum fuilFs a Jehova; Verbi gratia Tradunt Adamum familiaritatem & focietatem habuifle cum Av.gtlo Razie/e;Sem filium Nox cum]ofhiele\Abrahamtm cum ZadkieleUfiac (^ ]acobcum Pel/elei^offh^Jofaamydi^Danielem cum Gabriele\Mcyfen cum Melattron; liamcumMaItiele;Tobiam)uniot:emcum RaphaelejDavidem cum Cerniele]Manin
:
^gytum,&c. Magi
ve
cum
PhacUele-iCernez,
rieiesSalomoiiem
cum Cervele]Ezechielem cum Hafinaele\Efdram cum\Jcum Michaele. Hincilli lermones Jofcphi pro filiis fuis Genef^^.
Porro etiamccr-
iG. Angelnsille.cjnivendicatmeabomnimaloybenedicatpuerisiJIis.
tumeft,quemiibetbonoquodam Angelo.atque pariterquoquemaloDasmone a nativicate ftipatum eire,eique clanculum & invifibiliter aflociatum qui
:
quidemDazmonesreperiuntureirevariiprovarietateconftellationuminhoia
nativitatis,proutteftaturj4/^//f/in fuismyfteriis,& Proclm de anima&Dsmo-
fff.DequibusetiamnosfufiiisatqueluculentiusinlibellonoftrodcCf^f/MiJ/i?-
^/<fdirceptavimus.Sed&.infomniisAngeliapparent,ficAngelilin fomniisvidic ]ofeph.Math.i. Vel futurorum prxdidio fit prxeunce vifioneaut infomnio :Sic
in A61. Apo/f.cap.w.^. ^/V/,inquit Petrusjn excefftt mentis
me vifionem ,defccndeni
apparensinfomno,quaDeuseumobjurgat, Gfw.ao.j.Vifionemautemin
vigt-
A tq m u 1j
taaliafunt
Exempladehujufmodi vifionumfpeciebusinfacrisScripturis,qux
omnia hic recenfere ta^diofum foret. Spiritus etiam malignus nonnunquam immediate extrinfecusapparet in forma Angeli lucis,& quandoque prouteft: ficenimadc/'r//?//?waccciritMath.4. Etad Saram fiiiam Ra^uelisfxpiculhyemeb
3
bat
TRACT.
1.
SECT.
11.
PORT.
I.
LTB.
T.
&
data
/ibi
reli(ilo
homine
obfefTo
funtingre/Ii. Fallit
aliisquecon/imilibus vanitatibus ac pra;ftigiiseosocca'cando. CxteriimSpiritus Propheticus,aliquando cernitur rebus niortuis ine/fe.ita ut exindc Pro-
futurum flatum Monarchicum MfTyrioruni, Medoriim & Grxcorum.charaderibus inpariete apparentibus pra:dic1um fuifl'c,videlicet Mene
cris literis
Mene
7.
TEKEL,&:c.D4/<?/.5.2j.VirgaMoyiisinferpentemeftconverfa,Ar<?^/.
Lan:EveIle-
VirgaAaronisfloruit&produxitgermen,&emi/itflorem,& protulitamyg8.
EtProphetarumturbadefcenditexcoUecummufica,
atqueitaprophetarunt^i.i^rf?
Deum
iif^
batexorecuju/damantri,velfedendoinadytofupertripodemaneum,tradicquefoeminamquandamin.Sr4f/>fatidicamconfucvineinaxefedere,velma. nuvirgamtenereabaliquoDeodatam,velpedesautlimbum tingereinaqua, velexaquaqu3damvaporemhaurire,&hismodisdiciteamfpiritudivinofuiffe impletam,8c de futuris vziicxnztzm-.Sibylloi dr- PythU facerdotes legimus in]o'
'vii& Apollinis xntnsoTQiCuXz fufcipere folitosfui(ie:Dicuntque hiftoriographi in Thracia adyium (iwQ fpeluncam ftiifTe Z,/^frtf facram,exquo vaticinia&Cora-
culafuerintedita:ratetiam fatidicus Achaupatriifonttculus ance C^-rm/ templumfitus,ubidexgrotorum fucceffibusconfulentes fpeculum tenuifuniculo alligatum ufque ad fupremas fontis aquas fcnfim demittebant, peradi^que
nonnu!lisprecibus&.fuffitibusreiipfiuscventusinfpeculofefeofFcrebat. Ferturetiam.quod non procul ab Eptdauro Laconis civitate fuerit alta palus]unoni
yjfrii.exq.ia^conjechis in
eam frumentaceis
profp ;raquidcm,/iundxinjedas placentulas pLcidc retinuerunf,adver/aautem,fiveluti.ifpernaia: illas rejecerunt. Sunt etiam inhnita alia hujus fubjsctiexempla,qua;brevitatiscaufahoclocopra:teribimus. Sed fuutqua;dam quibusDiabfilus feu Da:mon contra Dcum rebellis fpiricum fuiim fatidicum infunditjUti Gentilium idola. Atque fortafic etiam nonnullx ex rebus pr^alquam Spiritu legatis talem virtutem tam ex afflaiu Diaboli
&
aDeo.
c A
r.
ly
P.
IV.
^otmodisDeHshominesalloquatur^
diverfo
modo homines&mundumaHo-
luntperfoniK&res,perquasvelquibusmediantibusverba ejus intciliguntur. Qnod autemaddivinamclecutionemattinct, fcisndueftjDeumnonloqui ficuuloquirurhomo^fedtanquainvifibile Deum cSpiritri,itavidelicet,utverbumquidemaudiamus,eirent!am vero n6 valeamus videre:ioqniturautem linguafandajquam omneshominesfub cceloiatclijgunt. Non eft ille fiut homo formntus capite,auribus,ocuIis,nafo,ore,amerabris,fedtanquaminvifibiii;;Spiritus,quem nemounquamvidit,6c cuifimilisnemo exiftic.Quocircaetiamnonioquiturilleficuthomo, Angeliaiiive fpiritus,fedmodo fcicrafancio,tanquampurus&fo]u<;Deus. Sermoejus
liisvc
eftvoliiasejus:funtAngelii!ivirtuteverbiejusiIoquiturficutfulgur&tonitru,
ficut ignis &corufcatio:qui.spofret
ad verbumejusfubfiftere
Ferbam zxMtva.
Sal-
Dei JefusChriftus
vatornolt:er,quiinbrevihocatquecompendiofofermonedefcribitur, //*Deus erat Ferbum,omniaper ipfam cipio ra.t Ferhnr ,dr Ferbumerat apndDeum fActafuntyqmfiiEiAfunt^c. ]ohann r. Deinde etiam verbum Dei eft , quo regit &: imperat,feupriEcipit finat, miracula edit,&: omniahominibus enunciat: eft verbum Dei hoc iplum,quo inftuitur Ttrtio etiam vocatur informa-
&
&
&
turpopulusadregnumDei.- AtqihsecomniacomprehendunturinfoloDomino Meffia, per quem res omnes creat^ funt,& per quem fanantur homines,
fancT:ificantur& falvantur.
diite
Eloquiturautemjchovamundoverba a.utimme-
ejusprocedentia,utcum audita fueruntverba ejusinmonte non fine inefFabili & horrendoeorumftupore:velw'^w/^,8c hoc quidem ratione multiplici: Nonnunquam enimipfeperfiios Angelos loquitur& Archangelosjquandoqueperllr.m Thummirn Exod.i^.^o.Levit. i.^.Num.zj.ii.Deat^yS.Jud lo.n &c.aliquando perPatriarchas,FLeges, Prophetas,Apoftolos,& alios probos viros,uti teftanturuniverfafacraBibliauna
ab
eirentia
Sinaiablfraelitis
&
cum
NoyoTeftamentojhominibusqueillisloquiturjaut/^^rwy^^^fy.aut^^r/tf-
nia.-per 'vifiones
hominibus,&.pr.<'efertim cumProphetis,lo-
rurfus propofuerunt
&
public^ enunciave-
runtiUnde Prophetxdidifimtf/i^/fy,
quafi voIuntatemDeiinvifionequa-
dam videntes,uti.i?^^. 9.SimiliterDeuslocutus eftcum Abrahamo atque etiamcumSaiomone,Jofepho,Samuele,8caliisPatriarchisacProphetis,^fry2iniA ipfisfuturaindicans,acdocenseos,qua rationevitam,8cad;ionesfuas pic debercnt inftituere,& de profperitatea<itadverfitate
futuraaliospraimonere.,.
C A
P.
16
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
I.
B.
I.
P.
SuodcoUoquw autjermone Dei mcontmenti fiat Fates aut Propheta: Et de yen Propheta qualitate,proprietateac legihu4,quai
e^edt non poteH.
i
NOnleviseft:rescolloquiucumDeo,quoniaindeiiluminaturhomointerius
&exteriusacinc6tinentiPropheta&:Vatesevadit,fiquiderpIedor'fanctus,
mentiilliushominisadh^rcns,eumelevat faprafratres(uos,atqueadtertium quafi coelum illum exaltare videtur,ita ut fecreta fpiritualia mortalibus haud revelanda cernat. Hujus rei exemplum prceftantillimum habemus 'mMoyft, quiexmultiplici colloquiocumDcoearationeetiaminexteriorifacieilluminatus fuit, utferre velintuerifaciemcjuslfraelitqpr^fuigentefplendorenoa potuerint,itaquidem,ut,quandoloquicumillis voluit.oportuerit eumfaciei fuxpannumobducere. Et proculdubioprimamviticmandi virtutem habuic Moyfes abeo tempore,quo Jehova ei ex rubo in iimilitudine ignis apparuit, eumque allocutus eft.Ex illa, inquam,allocutione feu colloquio cum Dco
vim fuam Propheticamaccepit. Eodemquoquemodohauddubiecomparatumfuit cum Adamo,Eua,Noa,Abrahamo,6c Patriarchisaliis,quibus cum Deus collocutuSjUt nimirum fuerint ex colloquio illo divinointenus & exteritisilluminati,adeoquecorampopulopra:aliis/plenduerint5cfiliiiluisiintva-
Hinc eft, quod Deus ipfe Abrahamum appeilat Prophetam Genef ao.&ficquoque inaliis:Etenim,hxcilluminatioexcorporehominisomncs morbos &: infirmitates fuftulicatqueinteriiisetiaminanimaejusomniapecticinati
:
cata 6c delicla extinxit,confumpfit,6cremovit,iiquidem fplendor hicdivinus non liabibat in anima peccatrice; propterea, quod fanclum nullumhabcc
Secundo.nx.
Deus notum
feeifaciat virtutefuiSpiricusautpervi(iones,auc
ei
ollendat,quomodo
fe
Moy
fi
rdvelavit,iV;.i2.6.LInde/'7.'/(r^dicT:useilinmultisBiblioriim facrorumlocis,
velutii.J^^w 9 9.6ci9&:i.C/W.i9.i9 c^-i.cZ/r^.ii.ij.Etio.y J'^mi),utn hilloquaverus Propheta non poteft tur,nifiquodei injunxit Jchova,Arw. 21. 8.
Nam
NamPropheta;oriindit Jchovavcrbum,iVw 25. exccrari non poterat,quod Jehova nqn fueBalaam hincerat,quod Atque 9. Atqueetiam ipi'eBalacverbahu)ufmodi protulir, rat es:ecratus, Num.iyii. quibus prxdiftta coniirmanmt EcceyVeMt ad te jampojiihnne ullopaiio aliquid loi8.colligitur:6ciVw.i5.i.
:
^uarto,u c fi
^mntb, ut iicauditorfermonum Dei fortis>6cut cognofcat notionemExcclfi,acvideatvifionemOmnipotentisexcidens,ied reteclusoculisjuxtaillud Num. 24.16. Dichim audientisfermones Detfortis d^nofentis notionem Excelji ejiti vifionem Omnipotentisvidetexctdens,fed retecltu oculis. Sextb,ute)us verba ieu Prophetixfcmperfiutverie,&nunquamfalia::Namhxceild!fF<;rentiainterillum
Its.
DE VATICIN.
SEII
PROPH. IN GEN.
17
&
foret.
TRA-
]8
TRAC
T.
I.
T.
II.
A R
T.
I.
B.
1 1.
TRACTATUS
S
PRIMI.
S
1.
C T
P
ON
1
I
S
II.
A
L
I
R T
B
11.
C
T>e njanis
P.
I.
plerurnquevclcomuniterinromnoHendicitur,alterinvigilia, ubi ifflati &; perciti prxfagiunt ita vigilarjtes, ut ctiain fenlibu.sutantur: Atvero j4wW/.'/^,.-inrmf>s vercprxfagiences percitOiC]ue,quamvis dormire videantur,non tamen re/era dormir^; defendir.atq; etia ciim vidctur vigi!are,revera.
eoivigilaremficiatur,dieendopr.etere.i,liocfieri,quoniaafflati
negamus,pr^fcntiamSpiritusdivini,prorfustollereatq;auferrehumanorufenfuuniurumifcdpociLisdiciiTius
eum
ita
divmo,utnonmagisappareac,aucipfiPropheta:,autaft:.tntihus,quam flamma candelx folaribus radiis expofua videtur. Sed, quoniam de his lufms in fuperioribusdifceptavimus,hoclocoeaomittemus:audacl:ertamen cumPorpkyrio ailirmantes,qu6dprophecia:afF-cl:usobveniantiis,autinfomnio,autin vigilia, proutfomniumScvigiliallncercanobisatquefineomniexceptione^flimatur.
iV^^irfftf/wvoluntvaticinilafflatumtriplicimodofieri,videIicet,4///////r(?-
rf,(i//ff/?^,^/////ow/tf.-(>umquidemprophetia:infuas fpeciesdivifionem
eum,dr
oflendit
qu6dpnmaProphetia:fpccie jC*tcriscxcclientioifitrevelatioilla,quximmediate
ip
nonaEnigmatice
utic^terisinferians-^radusProphstisvoluntatcmiu^amapenrefoIet. Deinde ifta duas a!ias fpecies^prima ilia viliores ar^uere videntur,in quib.
icon
&immsdiataDeiimigo
nonvideur,fedroiumodox'//?6i
rei
volu-
titedivinapropo{ita:offertur,velperfe,utm v\CioncDamel/s,Petrtk\-^o({.oh,8cc.
Gabriel aDanieleyDaniel
Vifionem autem
funbundum,eaque vifionis commonftratur:Ultimam vero vaticinii fpeciem npptlhmusjomni/tnt. Ex prardido igitur Jehov^e fcrmone ad Aaronem & Maiftam dividimus in ecitalin vel habitumcorpuris
fpecies iucuienterin Bibliis
riam,cxterorumPhiiofophorumfapientiamincludente,cumc2eteris,quxpra:ceflerunt,conjundocoll(gimusprophetiamfcuvaticiniuminmembra,&.particulasfequcntesdividiacfubdividi.
"^
inferiores.
afoloSpiritusdivini sfilatu
,
qui S
dtrigendo.
nlpiraium
frophettA do-
mo- )Ammam
fupra
mentem
ele-
refuriofoincitat
J
}
fFigilia,
quadrifariam, fci-
Animam in
ipfitm quaft
Deum
ttum
proflmta.
licetvei
convertendo.
CVtfx.
qujB
Prophetixfpecies pro-
Deo
vei
Mediate, S
Ah extra,
quifirit
ceditvel
tamfine
afflatu, rlatu,
idque
vel in
hxc
vel
fit
Viva.
\Vifione
)
Occulta c^interna,qux r
l|
tua.
Inec-
a^c
fitquallSpiritusdivi-
'
niipecuio
*T>e
frtma
e^*
Egitur
-*-j^f/>4^y^fw,acfihoefingularequoddam&:magnumvifumfueriteotempore,qu6dtantumgratisecuiquaminfpirat/eu; ffljtoabafflatoreconcederetur,utlicereteidefacieadiaciemintueriAngelumDei,&:irafamiiiariercnm
c
2
eo
20
TRACT.
^ehovd
'vtdit
I.
SECT.
II.
A R
T.
I.
LIB.
II.
eo
colIoqui,uti fecit]zcohm,Geftef^i.i.liciy
Simdntr dicimry]Hii.6.
zi. /in<re-
liim
bis vcl
terapparenteManoacho.&calioqueDteeum.acmiraculaedentCjlegiturJW.ij. 11. C^ 2,1. Tnnc Manoach dtxit ad uxorem fuam: Ommno moriturijumM nam Deum njidtnms. Unde patet.quod realis Angeii appantio tum tcmporn non mniiis ferc fuerit miraculofa.quam ipfius Dei m propria eju> cilcfitu viii;>:adcoqae conftatexinde,qu6dimmediataDciapparitio,hocelt,inpropriaejuslimilitudinefeu imagineahcui Prophetxfacta,fuerithabiiaprorciancrariilima<k.mcfFabilibenedidione:EttameintelligimusexS.literiitalemtantamq;gratiam Moyfi prascipuc prs aliis Patriarchis ac Prophetis conceilam fuiire Nam Hurn.
:
\i.6.d'icitur:ProphetisDeu^saiitper"jtJionem.[eipfumnotnmfacit,aiitperfomniumeos
alloquitursAt nonfic
Mojfes:Nam
tx quibus colligerc liccc, quod Moyfes hoc Jehova; favore ca^ceris omnibus nouluiloliinit-mpons^fedanteriorum quoque ieculorum Prophetis pra:ceiluent Undc Deut. 34. 10. ita fcri*ntgmAtibus,fedfimilttudtnem ]ehovA tntuetur.
:
enm ]ehova tn AEgyptiim &c. Etiam tn omnihusoperthia manusfortis,Cf omnthns openkis terrihiltbus maximis,qi4afecit Moyfes ante oculos totius ifrdelis: Et tam-n p!e Jehova prorrwiuf.fe fiifitaturum ifraelttis altum Vatem Mcyfifimilem,cu]ns ori indut verba
]ehovafa.cte adfacicmin omnihitsfignis ^prodtgiti.adqiiin facicnda mtlerat
,
/fia,ut ei&qu.itur ets quicquidprceperit ipfi: Deut.iS S. QaodquidemdeMediacore venturo intelligi volunccommentarii,quamviseciam//^vilionemprocuI
dubio fimilitudinis Jehovxinmonte Horebhabuent,ubi defaciequafindfaciem etiam cum Dco loquebatur^i.iff"^. ii) adeoque etiam virtuteiic pr<fcntia Spiritus Dei ab illotempore miraculainefFabilia&prefanisvixcredibilupcrfecit,8(Ladculmcnacexitumfelicemperduxit,utiinScriptuns(acnsi &i.if(;g. videre poflumus. Ex his igitur intelligere pofTumuSjqualis fithxcnobilillima
qua non Angelus aliquis Dci mandatum in vigilia feu vifione, aut fomnio annunciar, neque Deus etiam more alieno a:nigmatico,quali
vaticmii fpccies^in
gelorum Imperator,ipfe rerum author &. revelator in fua perfoua,fimilicudine fiux eirenii^e proxima haud tecla aut abfcondita in hac Ipecie Prophecam fuum immediate in os alloquitur, collocuiionc fua immediaca eum, ca.m exterms, quam interiiis illuminando(neque enim poiuerunt ob hoc ipfum lfraelica;faciem Moyfiscontueri)atquevirtutehlj)usfuxilluminationismiraculafi:upcnda producendojUti in hiftoria Exod.Levit. Ntim. (^ Detiteron. fufius illud explicatur.
C
T>e
P.
IIL
rrpelatioTiibttSjqtiaiin^^vigtltapercitifurorediyjno
'-uiya, '-voce
effundunt.
QUalis
fit
Prophetarum divino
fiirore
cumnihlio,&cumtynipano,c}r ti-
agicacioneacmotu hucavqueillucfcquendo
muficas
DE PROFH. ET V A T C
1
N.
SPECIEB.
21
mufica:
fonum habitu
Id (ane,
arre-
rtnt ipjiqtipqne. ^ilmdciim nttnciaffent Saiilt mifit legatos alios,qui moreprophettco eqe-
runt quoqtie-, drc. Turic ipfie Sanlahtbat illuc, d^c. Sed invafit eum quoque tpfiim Spirn
Dei
in
iia ut iricontineriti
d^ tota nole : ideo dicerefiknt^An etiam Saulesi interPropheias:EyL quibusliquet,ift:os Prophetas more furiofo egiire,& exutis
veftib.
omnibusnudechoreasduccndopropheticaverbaeffudiircjNectam^
crederevoiveijm,vera dementiaautfurore(itafcihcetacctptohocvocabuJo, uti commuiiiterapud hommes ufurpatur) Vates corripi aut poffidcii,fcdide6
liancvaiicini!fpeciem/?'^rfwnuncupamus,quoniamtotushomopropheticus virtuteSpiriruidivinicontra naturalem corporismotum &fenfumrapituc,ita utc6munijudiciohumanoilludprorabiehabeatur,quodreveranihilaJiudfi[l, quamocus&:habituscorporisanima:humaniE,&fenfib.peregrinusacalienus> qui revera dicitur alienatio,quoniam Propheta tiim fit per Spiritus divini pxieientiam,homoa!ienus,velalius,quamfuitantea,juxtaillud,i.5'<i7f/.i0.6'/rm;
[iiperteSpirittfs^jehoviejitProphetescumJisydfmutabertsin-virumalium.
mtitavitcicorinaliud. iV/4_g/.iUtemhancvaticiniifpeciem
Etibid^.Et
furibundam inquatuor
^mWiterumfubdividunt,quarum^wy/,philofophi.-E perltusarcauumlphxrariim coeleitium vim,6cquafi cujufque earum animamvirture quarundamterumnatiuMl um,hicinterrainventarum,&.easrefpicieatium,etoeIisfibialhcere folet atqueattrahere,illam fpha;rx animam fua:anima:coliigando& uniendofpiritum fuum illuminat,redditque propheticum:Et quoniamhujufmodi fpiritus five anima; coeleflis attradio nontic de upiverfb ccelo,fed de aliquo particulari ejus orbe fcu fphxra,& vero fphxrie coeli xtherei novem enumerantur,videiicet primum mobile,ccElum ftellatum,& orbis feptem planetarum, adeoquc etiam, animaeharum fph^rarum novem Muiis attriljuuntur,
ide6,inquam,nomen hujus
fpeciei furoris divini N^Jufisdedicaturjtotergoreperiuntur vefligia feu gradus,quibus fuperiorum vires ad inferiorum animos
aliectantur,quotfuntincoclofphc'EraBjjquarumquidem//'tr/<7rf//////;?<impor-
tans veget.sbiha;
ba:cfpba;raetiam lapides
& mecalla
refpicicquacenuseftinloco cerrscoele-
fi:i>;undemaximaminterramelementaremhabetpoteftatem. Modusautcm operandiperha:cmagicanaturaliaconfiftitinad!igandovelfufpcndendoea: Sicdicuncquod ex vegecabilibus herba Verbena. cP^Theangelica/dprophetiiLm conferantjtx lapidibus aucem Selenites Sit(\\itHynia:Et hujufmodi alia ab Alhcrto Magno & cceteris Magis.qui de hifce rebus fcripferunt fufitiscxplicancur. Secundus gradt^s Cavfum alcmdendo infi^h^ra Mercuriiyqux animalia refpicic,& varias rerum naturalium tnixciones confiderac,quibuspoculcnca&cfculenta
corjf]C'U .cu;:Sicr2duntMagi;Eprofc-{rores,qu6d
quisfi^r/d^^rcccnspalp:fpbxi;Efibiatcrahendo vimdiTinacricem
fi
& unguenta
(Jnde virtute illorum attrahitur ejus naiura ad infcrriora. ^iartuseU j^W4i'^//>,cuirtferuncurverba,voces,& cantusfymphoniaci.quorum fuavi
ipfa
s-
^
41
jp(a
TRACT.
anima hoc modo
I.
SECT.
furorcm
U.
PART.
:
I.
LIB.
11.
lexaiuirum
j.Sam.\o.
Kegcm
(onis io
exLicaile
lic
cnmtympano,&
Sednumaf-
fitmcntes addiicite
cuam
virulHatudivinoplcnifiimus
ufus
iic
ctiam maligni Spiritus,Saulem pofIidejntii,furor mit/gatUi fuit,&. inleniorem ^jnaturam converfus permclodiam Davidi^.Scd utad alias hiftorias nunc tancIemjTeconferam,apud Aurelium Augufttnum icriptuminvenimui^quod/jf^rMs Calamenfis folitus fuerit fcie pro libitu queiula quadam meludia evocarc c
corporcinraptumfcuecftaiin,&c.&ficincA:teris. ^w/tf;^r<ii^/hujusfpecici,
convenitfphitr Afartis,m qua vehemences ima^inacioncs
^animi iifFcdioncs,
ac motus comprehenduntur,quancas enim in corpore alterationes irafcibihs 3nimiaffectusproducerequeat,docet nos experientia. Sextus gradus correjpon'c-r J^^-f/.inquo condftunt rationisdifcurfus,deliberationes,coniultatioiiC:>,puritas m mora!itate,j'ift;tia Sc reiigione.ingcntemqQe admirationemnonnunqu3minducit,cujus ftupore phantafiarapichominem,eumquepriectr(cnfum & aftiones naturalcs ducic:LInde fic,ut cuncmensquaiilibcra a moleiuaad cocloruinvcinumi.Tumafflatusfufcipiendosfefeaptamreddai:. Sep'imusgradus Saiurno attrihuttur,C]Uia tenet fceretiores intciligentiarum fic trauquiUasmentiscontemp!ationes:Unde mans,fpeculandoliberiorfaclainfdpientiajaream ingrediendo,cum admiratione in ea,tanquam in aquihbriofufpcnfa, manet. 06tavusqradtts cH tnconlo o6lavofenftellifero,c\a\ coeleftium ct>rporum obferva t fi-
tam,motum,radios&.lumen:Hicetiamimaginibus,*.haraderibus fccundum
huc acque
miliaritati
rapicur/iquidemhicgradusliberumhominisarbitrium voluncatis quafirotis illuc vehit,hominemque ad divinam Dei &. intelligentiarum contempiationem introducit,&^ animam hurnanam reddit apcam focietati Sc fa-
Spiniuum
fupercoeleftiuiTL.
dirigit 6c
bus folcnnibus animam hominis mediam m mentem fupremam ejuspartem exaltat,eamque facit qufi dignum & incontaminatum Dei templii,
rcfuperca;lefti,implc3iurSpiritu f^rophecico. Sed hancfpcciem.advifionem atque auditioncm rcftrrc pofrumusj-eoiquod hi^ furor nonnunquam continoere folct v.-ri per claram vifionem.vel pcrcxprtfIamvotem,utiexfacrisliteris paifim colligercli'.et:TaIes etiam Propheta; apud Ethnicos tradunturfuifie, B.tcchtts Baeotiis Epimenides Chois dr Sibjlla Erithtrdia, drc. Atque lianc fpeciem
,
Magi
veteres Z//<?r/?'>'dedicaverunc.
votis, myfteriis.adoratio-
velarcanis confec1:ioDibus,quibus
f:^mfuamairiirgerc,Angelisfiveincelligencib bonis
eam conjungendo,velpo-
opinionem,animam in menccm e!evando,&.tamanim.im,quam mencem furfum ultra mundi materialis confpedum inmundiim fjiiriruaicmiubIimandoatqueattoIIendo:Sic Ifgimus Ejdr.\\^^. Et vox voca'vit rm dicens Efdra^ajjen os tuum cy lihe,quo te potavere Et aperni os Tncum,0- ecce
tiiis,fecu:idumnoftram
: :
calix
23
coloratitem
ejttsigriifimilis--,
&
in corpore
hominis quodctwqueinve'
JJra/ hs, 6cc.
Et
dtxit-,
illiid dr facJttm esi tn oremeo fictit mel dulce. HocigiturfadorcpietusfuitProphetaSpiritu fipientie&; prxparaius.ut loquerctur ciim popu!o,& doctrec eos rr!.indata Dei. Refr.runt etiamhiftoriographilidedigniCutfcilicetaliqua-
rufticus quidam, campis terram aratro fodiens invenetit vas quoddam,aureum nobihllimo Jiquore impletum.quem cum' ille rorem coeli tlle exift;imaret,lavit eofaoiem &hibitquoquejUnGeprotinusfac1umefl:,uttumbonirateanima',&fapientiie excel!cnria,tiim corporis pulchritudine renovaretur &exaltaretur,intantiim
jn
tulumjamextraBib]iorumfacrorumlimitesvagemur)qu6d
quidcm,utevefl:igiocrearetur,&:tieretebubulco Regis.SicilixbajuIusildqui-
demquodaccidittcmporeRegis Oy^/,adeoque etiam literarum Pdpalium teflimonio comprobatur. Atquehanc quoque furoris iftius efficaciam confirinare videtur Corn.
Agrjppa,h.'\s verbisi
//,mquit
ille,/iry
quxdamfed paucifftmis
evehattir;
EFi e
incredtilos reconditis
gi,
procedere volueruntMaipfius amoris affecbu vatis animum in Dei dicuDtque ipfam fervenciflimo quafi nauiram convertere tranfiTiutare^hoc eIl,Deo illum reddere Iimilliinum:IdquodetiamagnofcerevideturAffm/n'^ Jr;/?<'^;/?;<^hifceverbis. Magnum mircctdtim est homo.animalhonorandum df adorandttm.hic eni?n in naturam Dei
\litimamdtr\\c\yitft{rorisdivinifj>eciem a Venere
&
Hic Dsmentim genus novit ..utpote quicujn iisdemornatumfe Animaitaquevirtutehujusfuroris Ipetici ad Deumquafielevata,adeoqueetiamipliDeofimilisefi^e<^a,itaaDeoformatur,utfupra omnc intelleclum elTentialiquodam divinitatis contadu omnia cognofcat. Atque hce{I:ratio,quodPhiIofophi&: Poetxfubtiliorum ingeniorum finxerunr,Cpidinem ocidis deflitui,\\dt\\CGt quoniam vehemens hic amor non/oliam vehic animani lupra fenfus rationem.fed etiam facit.ut ea ipfurn intelledum tranf^ fcendat,quatenus cum naturadivinaconjungitur.hoc efl:,in ferventem Seratranfit,qiii ipfe fit Leus.
effecognf>fcit,&Lc.
phinorumorbem,amorefacrofanc1:o &zelodivino{iagrantem,Deiciueefrenti.TcontiguumaicendendopenetratiNamhc-Ecfpha^raluminijmentis&Spiritus fancli igneo amore corufcanti refertur: Qu^icunque ergo Venereo furore fimilis Deo fadus eft.ille vivit fola mente,& Jovem toto peAorecaperedicitur:Hicanima humanaafuisquafivinculis jamimmunisadperftdionemef^ fentix fux exaltatur,qu.'e quidem.qualis fit,nos docent Hebrxorum CahaliflA
ineaipfadelinitione,quamanima:attribuunt,qua:efttalis:y^/>4^/? //<!)
cf ad imaginem Verhi,caufe
quantus fitfurorisdiviniefFeduSj&prxfcrtim
furorisamatorii.
P.
14
TRACT.
I.
SECT.
II.
PART.
I.
LIB.
TT.
De prophetia
fincite i^
ACcidit nonnunquam,ut Propheta feu afflatusjmo vero & alius furore divino minime percitus,res tam futuras,quam prrcfentcs
Jigat
per auditionem vocis perfon^ cujuldam fancftx.aut villbili apparitione, autinviljbiiiterverbapropheticaenunciantis. Nam fcriptum eftinmuicisfa crarumiiterarumlocis,JehovamMoyfi infimilitudine &.iconefuaapparui(Ie, quam fepi/Iirne in osejus,nonquidem a;riigmatice,fcdreverafeuaperteic-
&
15.
u.
imo qui-
cum Moyfen
allequeretur
cumProptietisinvifibiliterloquturi
Undc ^^//6.15.
nofiei//autedcrel//rverhumJehovieadNathanem dicendo, a(?i , ut dicas ad Davl Sed quoi Jehova Propiaicas alloquatur, ipfo manente invifidem^cjrc. bili.tellatur ille locus,i. Sam.y Vocavtt ]ehova Samtte/em qui dixit ^ecce me: Sa-
ad Heiim,dixit:Ecce me,vocafli enim me:Seddixtt,non vocavi, drc. Itcrumjehova tdterius vocavit Samuelem,^c. Hincigitur patet,qu6d Jehovam:idoinviilbiliutplurimumfoleatalloquiProphetas. Exqu^mplurimisetmue/ergo
accttrrens
iamBibliorum iocisconftat Angelos,tiim vifibiliterapparentes.tumctiaminvifibiiiter fine ulla apparitione allocutos fuiffe tam afflatos (eu infpiratos homines,quamSpiritu iftiufrnodi extraordinaro non donatos. Sic interilios, qui
<jivinoSpiricufueruntpra:diti,habemus jihrahamttm.]acohum,Danie/em,6cc.lv.terhos veroaiflitu divino dcihiutos, Agaram,Mdnoachum iJcc.Atque hicfcien-
D\xitergo]ehovaAhrahamofcitoprocertoperegrinosforepojierostuosinterranonftia,
&c. Similiter
atto//ens ocu/os
^^fw.io
ei:
mnitim:]acoh,cum dixiffcm.
multis
aliis locis
:
Verbi
jHtddattirusfirntihi,(frc. SicJtf/^^A^Angelusapparebat.Af^/A.i.
tem
Damonem,Lum quo
de futuris commoncfadl:us:7y2'///*j docct,quam iinguam Dxmones imitentur,citm hominem a//oquuntur. Im6quidem circaannum i6o3.audivi c[Utndzn\nohi/em
cjfe
Dxmon
qutdam
futurasAperiat.
C A
P.
->;,
2;
C
,
F.
y.
m yigiliis.
vel oculis corporisexrrinfecus in vigiliis 2pparet,velintrinfecus &quafiinfpeculo aclumineipfiusSpiritusdivini quo afflatusinfpiraturjoculisfpintuaiibusjtaminfomniojquamin vii^iliiscon-
&
\u^zha.tniLS\indedix\t]diCoW-,FidiDommumdefMieadfaciem.Genef^i.lo.knoe\i etiam multis cum Patriarchis tum Prophetis fa:piffime apparuerunt Sic Angelus (tic Agarx &: Maneacho acuxoriejus,itidemque Jf^/^^A^^Mariiemarito,
:
me^ tremor,
dr omnia offa mea perterritafiint (^ cumjpiritm meprdfente tranfiret.inhorrueruntpili carnii mes,\ (ietit quidam,cujus non agnefcebam 'vultum.imsgo coram oculls me(s,d^vocem quafiaurx. lenii Audivi\ Numquid homo 'Deicomparationejuftificahitur-, 8cc.]oh } 13. x quib colIigimus,qu6d vifio iflaiterum pojfit duplici medo accipi.videlicetvel
perfefine collocutione,vel cU allocutione c^firmone-,^ zfine allocutione aut vece e ra t ill a
interna
vifio D. qua rapiebatur in ccelum tertimnubifemirabiliavidifiefateturatque ineffabilia: Iditemqs illa D. ']ohannis quam fua Apocalypfi exphcavit Namq; hi diio fe raptos ecftafi quafi captos fuiire,verbis etiam expreffis agnofcere videntur:
Pauli,
:
tanquam in fpeculo politiffimo oculis mere fpiritualibus, percipitur. hxc vifionis fpecies eft velcum ecfiafi velfine ecfiafi-ycum ecftafi cratilla
&
Simihterillavifioff)&/>/'nonmuItumabecftafidifFcrrevidetur,6cveIetiam
ecftafis uit,Ezeh.i. Vifioautemfineecftafiobtulitfefe
nw Spiritu fan6io ajpiciensin ceclum vidit gloriam Dei,c^]efiim (iautem a Dextris vird" ait, Ecce video ccelos apertos, Scc.Sed &. D. Petrus,Ait u. 15. optimc defcribit oculos ?sL medium in quo per quod hujufmodi objedum confpicitu r^ Ego, inquit ilie, eram in civitate Joppa orans, df vidiexcefiumentis me vifionem-,dcfcendensvas quoddam,velutlinteum magnum, &c.Llt)i permentis exceflum intelHgit fpiritum mcntem illuminantem,8c per confequens agnofccre videtur,quod oculi vifionem illam intuentes fuerintfpirituales Sicetiam iW/V^/Adicit,2. Chren.iS. 18. ridt ]ehovam(edenteminfolio,drtotumexercitum coelorum afiantemei. dextra &lfinifira,^c. In fpiritu ergo tanquam in fpeculo oculis fpiritualibus perceperunt Prophetx has vifiones , adeoque, utimihi quidem videtur,
&
in hifce yifionibus
vifionis 8c
ab
ecftafi
immuncs
runtPropheta^resindiflitis locisfacl:asvidere,&vifioneexplicare,adcoqueet-
i6
TRACT.
I.
SECT.
II.
A RT.
I.
L IB. IL
iamaudiretUndei.il^^^.^.g.ita legimusi Mittebat vir Det ElnhahadRegemiJraelii dtcertdo:cAve,rte tranfeas per locum illum,am ibi Syriirtfidtanittr:lujirem.ttebat
rex lfrdelisadlocum,drc. Perturbato itaque animo regis Syrixftper rehac^drc. ^lujs, ina\x\t,exnoftrisadregclfaelisretulit?CmunusifervisNon Domine,mi RexfedElisha
Trophetaille,&c. indtcatregilfraelisverbailla^quitloqueris in conclavi cubtltstui.d^c. Imo etiam hujufmodi vifione futura prxvidentur juxta illud, z. thron.io 14.
Tunc]achazielem filinm ZecariA incefftt Spiritui^ehovx,^!' dixtt\,Cras defcenditeverfnsmss Ecce afcenfiri funt per collem Tzitri dr invenietis eos in extremitate vallis in jronte deferti]ervelis ,Crc. His omnibus viilonis fpcciebus &:multisaliisperceperunt viri Dei res prxfentes 8c futuras,ut pra:monerent lfraelitas,&inducercteosinviamveritatisjfecundumilludi./f^^.iy.i^.
COT(?^/(;//4mrJ(f/;tfx'a//r<ii?j
lem dr ]ehudamper omnes Prophetas cu\Hfcun(jue vifionis Revertwnni a viis veftris tsfftmis^ drc Sunt etiam multorum generum vifiones,qua; Ethnicis apparcre
videbantur:ficenim fcribitur,qu6d Curtio Rufo inciinatojam die,fpatianti in obtulerit fcfehumana quxdam hgura muliebris grandior &:pulporticu chrior,qu2futuraeipr:Edixerit,itautet!ameventusdiclis ejusrtfpoadeni. Similiterfertur,quod Alexander Magnus,ci\m adhuc ellctin Macedonia,6c inci,
vitateD/tf,fecum deliberaret,quanam viautconllljo polfet Aliam iubjugare, videritfpeciem feu fpedrumquoddam,habitu (acerdotuli ei obbtum,quod
julTerit
eu
ca indicat vifiones
nonnunquam elTe
mix tentatus elfe fertur,(ed virtute Apo/lonii Tyanet, tandem liberatus. Quod autemadapparitionemmalorumDa^monumattinet.i^/^f/i^w/^fnarratdeCCrf/<f///eImperatoris cadavere,inhorto Lamiano non ritc fepultohquidemlevi tantumcefpite teclumfuerat^quodpoireirores horti multum nodurnoimpetu perturbarit:doneca fororibus ab exilio revcriis iterum exutum,& ritc fepultumfuerit:Sic etiam domum illam,in qua idcm Imperator obiit.nuilo reme-
ciioabumbrarumfeuDxmonumfpeclris
liberari potuiife
quam
incendio,re-
fumforet. Porr6etiamlegimus,qu6dmultlapudEthnicosrepertiiint,quibus
traditur
qu6d Hermes,Socrates,Xenocrates,Pkto,Plotinus,Heraclitiis,Pjthagoras
& Zoroafier
rapientix,qu6d ejus anima quandoque corpus exierit,ac poil: vifa longinqua fpatia rurfus incorpus dolior faiftasredierit. Sic Olaus Magnut icribit,qu6d in Finlandia]\l\t2L Norwegtam fint quidam Magi,qui effuflsprius nonnullismuflitationibus magicis,in ecftafi ftatim concidant,ade6 quidcm, ut etiam anim^ eorum integrum quandoqj triduum corpora lua relinquant.atq; tdm demum
revertantur multaq; mirabilia de partibus longinquis enarrent. Animaquoqi Harmonis C/<ii(?wm/,utP///^infuahiftoriaafreverat,f61ita fuit reiiclocorpo-
quada,ubifomnufeupotiusecftafIn,qua:amortenonmultudifleirefI)let,intidit:Utver6fervofuoadhucvigilatidormirevifusclI:,ecce,animalculriquodda
exoree)usegreirumen:,formaveleffigieferpetisillius,quilacercadicitur:Q!.KB
quidc beitia ad torrent? parvulil no procul inde difbante deproper.ls hucatq-, dluc circalaticis corruentis feu proHuentis ripamdifcurrit,acfianxielocumaliquem inquireret, per qiiem poffct tut6 amnem tranlire: fervu itaque rtgis, h.rcomniavidens,enfe(uoevaginatofeftinanteradamnemfeuriYulumaccedic
ly
ripjeinmodumaliLiijuspontisimponitiquo
fi(5lo,ecce,bcfl:ioIa pcr
gladium
hilariteradalterum rivuli fpecum quendam fub pede cujufdam excelfi montis anguftum tftingreflum,
iiiquoperhoriedimidixrpatiummanenstandemperidemrpeluncajorificiuni rcdiit,acpereandemviam,quamantecalcaverat,mregium(uumhabicaculum fuitreverfum in os Regis viciffim,unde exierat.mgrediens: Exufcitatus itaquercxfomnopenitusdifcu(ro,velpotiLisei.ftafifinita,narratfervo fiiomirabiJc fomnium,adeoque vivis qunficoloribusexprimit,&deping!teivifioni jam
commemoratx
tus erat
pons
ferreusjvifu^.que
in fjjeluncam
quandam
quorumconfpicieb.im*
Qinbus
&
gnamibiaiiriacargenticopiam,amultisannisibiabfconditam,adinvenit.Hoc t erte eft,illud qj C/ff rtf,!n /i'^r<? luo f/f Dm4/w(f,hifce verbis affeveratiiVff (i//^^do animui hominis diviniit^nifidim itafolutm e^t,ut eiplanenihilfit cn corpore,aut cert} farnm. Cum antem anima a fu/s vinculis quodammodo iihera,pervenit adillum (iatum, qui esifitpremtu gradm contemplativ&perfeHionis hoceU cum 'viftbile cosliimpenetrando in tnvifihile iiiudripitur\tunc quidem diftrahitur ah omnihusfertfibiiibuidrimaginariisjpecibits^dr intelitgit
mniaj^ tn idearum lumine cognoficit: Cujtts quide iuminis Plato agnoficitpaucijjtmos in hac
"vita hornines participes fien. Ex hifce igitur luculenter demonftratur, quod ecftafisfiveraptusfitnihilaliud,quam diftr,gjcl:io,abalienatio,iiberatio pro temunionem Spiritus diviniaDeo pore,&liliurnmatioanima: p:r pr.Tfeniiam
&
iofpirati^quaquidemecftafi
iuferis
ad
vdfAltemnnimcikiuis
poreefifiolttta
lam AEgyptiorttm dodrinanii Anima cumfiit Itimen quoddamJptrituaie,quando a cordmnemloctm.Gr omne temptu comprehendit nonjecusatque iumenlatern inclufium,citm ea aperitur,ctrcumquag^ dtfifitmditur: Qu bu s e tiam Mer. Trifimeg. a ci
cedere videtur
cunBa
int(teainur,crc.Ptmand.^.
Sedmiflaiftafaciendoadfomniorumdivmorumexplicationem pervcniemus,cumeatertiamPropheti^e
conftituant.
tra:
a8
T R ACT.
1.
E C T.
11.
P A P T.
I.
B.IIT.
TRACTATUS
S E
PRIMI.
I
C T
P
O N
I
S
I.
II.
A
L
I
R T
B
S
III.
DeSomniis.
P.
L
dmfione.
dij^njttione atque
differunt ab illisjqua: ex
caufis nauiralibus proveniunt,qu6dhxcex fpirituphantarationah feu intelledluali unitis oriuntur, illa vero ftico
&
per illuftrationem mentis five intellecTius agentisinducuntur,hoc eft,per Spintus divinitus afflati unionem cum ani-
;ma,quahomoilluminatustuturainromnovidct;&quidcm
ab unitate ad particularium materiaiium multitudmempertrahitur: Atvero, quiefcente fenfu anima totam fuam vim applicatmenti & inteilectui, ac per
confequenscircaveritatemmagis eftintenta. Proveniuntautemharcfomnia
permeramrevelationem,vclimmediateaDeo,vcletiamabAngeloaliquod-vinitus miflo faclam Acque harum quidem apparitionum in fomno paffim 6c fuse Scripturx facrx mentionem fic;unt,de quibus infra ftylo copiohon fcribemus. Methodi autem melioris gratia integram fomnii naturam in diftin<flioncm fequentem digefllmus.
:
Somnium
O M N
S.
ip
{SpcuUtivum.
'Allegortcum.
^SupernatHrale,,(\Viod
S
")
femperverLieft,
6i confideriuur
mnium
& vigiliam
fit.
^lupdtjiuis 'videtdealtero.
'vifione
Specie.,^C\cquadru-\Cujt*s interpretatio
flex eft,videlicet
vcl
^
i
rtocinrna oftenditur.
Somnium
ingenereeft
cjuadru-
>
X^
titum.
nempe
Vanttm
csr
Cv
natura.liuV.,^
'
'
/i
)
i
iolctVGl propter
operattonem ^yidclicet
<
)Btlts tiavit.
.
-'
'. Melancholi
?.
II
Sit
fecultim,quiafapientiadrfortitudoeifiint; Etipfemtttattempora
&
afeculo ufijuead
atates,transfert
veUt prcfunda dr ahfcondita,(^ nevit,quA in tenehrisfunt conftttuta,d!-luxcttmeoefL Et Danieldixtt regi Nahuchodonofori : Myfierium,quod interrogat rex-,ftpientes, Magit arwii^c^ aruj^icesnequetmt indicare regifed est Deus in ccelo ,revelansmyfteria,quiindicthit tihirex ,quventuraftnt innovifpmis temporibtis.
neceireiit,utrevelatio vcritatisaJehovarolodimanet,&
ipfeefttotius veritatisfons&origo.
ExquibuscolligimuSjquod nonabalio,quoniam
Undeconfequenseft^quodfomniaveraa
folo
noclurno dixerit
ei:
Ecce tu
illico
3. 5.
Gibbone
appar::::
^o
TRACT.
<)
I.
SECT.
II.
PART.
I.
LIB.
IIT.
apparutt ]chova
ii.c.
nocte.dixit^^, J^eteqHiddaturMjtimtihi.
Ponoetiam alio cempore app truicei Jehova,i>: allocucus ell eumjuxta illud i.Ref i. Imo vero omnes fcre Prophstx in fomniisverbumjehov^eacceperunt,nc in ipforum
fcriptis prophcticis latius reperietissfed ut
plurimum
Dcus volu K.itern luam 6c fucurorum eveimi^ pcrnuncios /eu Ange/os (uos'.!:jdicat:Nam in quodam libra,de fomniorum interpretationcSalemoni attnhuto lcgimus,qu6dfuperfbmniisYensqLia:funtprophecia: membra pra:cipua,Angelus
aliquis ficcondicucus
a.Deo,qu;:m
lile
omnes,quaEcuiquam
operatus
efl:
bonum
animcTfua; coratn
Dco,eumque
docetjUt malumil-
lud fugiat,quod forcalfe corde concpit,&. ut pncniteat ac rc-fipifcat,atque uc hac Augeli boni admonitione bonum ei ac non malum eveniat. Hac itaquc via per mediatam Dei &; immediatam Angcli pr^Emonitinnem commnnefathisfipiciisfoletadverfxafe&ab aliisavertere. Porro cciam \ueodemTra6ia?legimu";,qu6d Angelui iftefomniorumprxfes faciat,utiomniatorpcrcipiac difpofitionem fu.c natura & juxta ordinem exfucura fecundum modum celFus.ik; recellus tcmporis aclofum. Concludimus igicur cxhis,qu6dvcrunl fomaiuaUitqUafi verbumaDeoprolatum,quodipfepr;u. A.ngelooftendit,efficiens,ucillelciatnonmodofomnium,fed etiam ejus expolicionem &: radice, quam noafoletAngelustransfcrreadaliumfenfum^necmutatdcfuanaturaia aliam:fc;d ficuci resin fua natura eveniet,ita eam homini oftendit. Hujus rei exemplavariaex (acris iiteris ^dducemus-.GcKef.^^i.io.Levaviocu/osmeos^CTfidi
&
vtde uvivcrfos mafculos afiendentes fuperfoeminas,varios.,maculofos atcjuerefherfos.,Vtdi omnia,quie tibtfccit Laban d^c. In quo fomnio Angeiui admonet Ja-
"colnim quid
,
fic
vadein terram ifraehdefuncli enimfunt cjui qnsrebant animampuert^c^c. Similitcr Angtki-; antea ei codem capite 13 in fomnio vifu.,c(l,tumadmoncns, utinyEgyptumfugeret.PorroetiaminfinitovaliosBibliorum locos hicailegare podemus, {td brevitacis cau(a eos omitcendos c(Te cenfemus. Sciendum
ejitStdr
.quorum aliudt^Jpeculativum, c verc planeqae (ignificativu.n prout res futura evcniac,quemadmodum m pr<xmiflis explicatum eflialiud vero allegoricum &. xnigmat.cura.quoperrcm
nam tn os alluqtiitttr jehova eum , Anigmattbus. Sic etiam qitidem vidcmus,omnes fere pronon C^ paLim oflendit phetiasmorexnigmaticoProphetisperfomniaautvifionesefTe commiffasiSi:
nwWttrwdtvnusJomniitmilludPharaonis cenigmaticumfui(re,&: expofitione Jofephi egui(rc,Cf.4i.>i? eti.^m fomnia Nabitchodonoforis regis parabolica &; tccla
Danielis,viridivinoSpirituafflatiope&expofitionerequirebant,i;j;7 1 d"4 SinnUctrqutDanielisJomniumcap.y.tKprtiVum-.ridebaminvtJione meanoSlu^Cfecce
quatuor venticoclipugnabant tn marimagno^d^' quatuorbeflts grandes afendcbant^d^c,
^Enigmatica enim hxc erat de quacuor regnis feu Monarchiis in terra exurgentibus oratio; quod quidem xnigma Angelus explicavit:Sicetiam ^t/w^j pugnaintcr arietem o' htrcttm,cap .% atqne 'ixc in cjeteri^. Csterum veteresdividuciifernntumveruminquatuorJJecies,(^UAmm itna tiXfemnium mAtttnHm,c\uod.
fit
D
fitinter
O M N
S.
ji
in quo ipfe inter fomnum vigiliamjaudivit Jehovam Vocantem,exiftimans eameirevocemElis,&quidemetiamtertiavicefubalternatim:^//Wy2?/? tik. ,quod quis 'videt de altero )<:\\ls\e Qtztfomniam Ntithmis Prophet^ de Davide i.Chron.\-j.i. Sic etiam in hlftoriis Romanis legimus,qu6d Augufii Medicmvxtam domini fiii intemporalanguentismorboprsfervaveritadmonendoeum,
&
ii
Bruti&
invadentibus,cum
trucidatuSjUtr^/mV^ Maximws teftatur. Tertia fomniij^ff/f> eft illa cujus interpretatio ipfi fbmniatori per vilionem nodurnam oftenditunficiVrf^w/^tf^tf-
^wfomnium,quodnequefapientes,nequemagijnequearioli)nequcaruIpices explicare potueruncjDanieli per vifionem de nodeeft revelatum. T>ani. i.19. ^luarta Jomnii veriJJ>ecies eih.mquai idem,quod aotei infomniooccurrit,iterum repetitur Sicpojiremum Pharaonis fomnium de feptcm fpicis plenis atqueformofisj&defeptemaliistenuibus&uredinepercuflisconiirmabatpriiis
fomniumdefeptembobuspulchris&crafiisj&defeptemaliisfoedisacmacie confeclis. Namutrumqucfomnium idem fignificabatjG^fWif/r^i. Atquehic circa fomniorumjudicium obfervare dhemus,qu6(i,ul>iJomniumpr^cedsJO' mnio aliofequenti confrmatur,ibi optimum t afiet veritatis indicium.
C
1)efammts
P.
tll
7jaturali^diabolico
eftinnaturalifuadifpofitione,atquetiimfolentinfomniooccurrereea,qu ada aut fa(fta,autdicT:a fuerunt,atque ita quisdenoctevidetinfomnioeajqu^ diepn^cedentifecit:Cujus ratio hxc cft^quod mens foliciia ofFertanimxco'
gitanda,&:per imaginationemquandam realitcr quafi videnda ea,quxvelvidit,velaudivit,veletiampropofuitfibidieprxcedenti:Wacciditta]efomniQ,
ciimiIle,quidormit,prjEternaturalitermorboafficitur,atqueitafomniatnonnunquamderebus,quasvehementer exoptavitjvelquas anteaanirnoimpreffit.
5'tf7/Kwctiami/4^(?//V//w,quamvisintermetaphyfica8cfupernaturalianu-
merari pofiit,attamen,quoniaminterdum prxftigiis contaminatur,&: quan* doquc veritatemixtum eft,ide6 per fe,& in fuanaturailludhiccollocavimus:
letenimhocfjmniigenus vel in fanitate,vel m morbo 2icddete:infiftitate,ncpeproptercrapulamexcibis&potionibusfimulcommixtisj&vaporesfurfum incaputmittentibus,qui varias meteororumfpecies in phantafi.i effingentes, producunt vanas imagines .inmorbo autem propter validam fpecierum impreffioneminphantafia,atqueitainfomnioocCLirruntresille,qu^necfunt,nec
unquarn
L B. III. C T. II. P A R T. unquam fuerunt,ut in Melancholia & phrenitide afFcclis fa:pifnmccont ngit*
32
T R A C T.
1.
I.
&
cir-
caaquas,6cresadaquampertinentes,utnaves,pifces,naucas,navigationem,&: hujufmodi alia vcrlatur, atque fic itidem meUncholiA nigredinem confpicit in terribilia ac horrenda videt, vifionumque trcrnendarum horrore fomniis,
&
(;
T.
IF.
&
orationes.
<
Senluum..
t-Carnis.
yjtfimniatorvera
|
fimnia videat, L
:
Supinus.
j
hx proprieta- -lcorporlsfomniatorfsindormiendo S^" '^^"^ dextrum.. ^'n latus finiftrum.. tes requirun- < dipfttiofiufittts cum ahus
wr,videlicet
procumbat
.'
Pronus feu
faciem^.
vcntrem
&
l^
mnia
vidcat.
mnia vera
ftat,quod
ratio humana nimio carnis 8c fenfuum commercio fi intelleclus obruatur&fopiatur, autfpiritus imaginativusfive phantafticus,rudisatqu6 impoiitus relmquaturituncnequeat,recipere empyreos inteiledus radios,imaginesquefpirituumejusideales,autqu6d etiam,li illa recipiat planctamen fit inutiiis ad ea retinenda &percipienda. Quare neceflarium eft: ei,qui vera fomnia recipere percipcreq; avet,ut imaginationemfuama maculis fenfuum
&
pertur-
D
gis rationi
O M N
:
S.
35
& intelledui adhxret.quamrenfui Unde fit,ut hicfpiritus fit omniu idolorum a rcbus undique manantium fpeculum pohciffimum atque clariffimum/plendoremmentis&intelledus non ahtcrrecipiens^quamluminisvifibilis 6l materialis
fenfibias
con/pedum
:
fn2teria:,ita ut
ro
Ci
radiorum invifibilium
in-
telledus,res
mundo ei occultabitur,{I
modo voiuntati divin^ id confentiat. Ciim igitur aliquis ad veram per fomniu
divinationem fe vult accingere.fit corpore animo fanus ncc gravatus cibo aut potu,neque etiam inopia aut triftitia laboret,&;avitiisSpirituifandoinfe-
&
ftiffimisfitimmunis,cafteledumpctat,atque,utverbounodicam,abomnicogitationenoxia fitanima ej us pura,munda atquefbluta quibus prviis, AngelusmcdianteSpiritu,nobis veritatem denuncubit,&: mens humana micantes acrefulgentesamentibus fupercfeleftibus inic recipietradios&effigies,qua; in phantafticumfpiricum policum, tanquam in fpeculumdivinum, vifiones, quas in Spiritu divino cernit,efficaciter imprimet,ita ut iftud fpeculum radiis divinis jam redificatum atque illuminatum omni vulgari intelledus indagationerationisquedifcurfu longc certms,clarius atque efficaciiis fit res futuras fapienti fomniatori pr2fentaturum,& oftenffirumajehovaiomniorum verorum revelatione. Inprimis igitur ad tantam gratiam obtinendim nectffidriumentfomniatori,ut^y^a^* Croratiorii'oiifJtfeDe0commendt:^.xm\^Ci.c\uoquePhiloluphividentur incocon(encire,qu6dfiquisadfomnumfecomponac finc prccibus ardentibus,quibu^ fcfeDeo commcndet,omnin6inefficaxeific fomnium:quippequodvircuteorationis radiianima^facillimeadcoelumfpiri:
tualepenetrant,finecujusfpiritu&Iumineresfuturasfpiritualitercernerenon
poflumus.
elatio
t Proverb.
y 8.
Oratio reio~
rum
accepta
efficax
eH Df(?,Et \x.txnvs\iOrationem )ujhrum exaudtt ]ehova:lbid.i^. Tam cnim eft oratio,ut magnetica fpiritusprecantis virtuteSpiritusdivinus
a.fuperioribusadinferioraattrahatur,&.fpirituiprecantisuniaturjquaquideni
jus
Hacergo viaredificabituranimaa
fuaforde fenfuali 6c phantaftica,ita uc ad coelum veritatis,in quo verx rerum ide;ecernuntur,hcetradicaliterincorporemaneat,attolIi&:fcIevariqueat:S'.c etiamlumsncandelazradiisfuisfoletrempermultamiliariadiftantemcontingere,& ut candela,qu6 major cft ejus flamma,vel qu6 majus elychnium ejus accen(um,e6 remotius per a^rem medium penetrare cernitur,ita quoque fimiliter
fi
fplendor divinus
flammx in candela
em-
pyrei,elychniocomparatus,cumflamma Sc
,
fpiritu
anima;conjungatur,reddic
animamhumanamomniumrerumcapacem,ade6 quidem,ut etiam uft]uead mundi pcr-ipheriam profpiciat & ipfum Dcum fpeculetur ac contcmpletur.
Quod
34
ejfe
TRACT.
I.
SECT.
II.
PART.
I.
LIB.
III.
dumdextrxpartifcudextroJateriincumbuntadlaudandumcreatoremruum &animaliumuniverlorum>&;utvideantveritatemaDeoprocedentemi Tali modo procumbere confucverunt Prophetx 8c jufti,quando fomniare volucmat: Alti infiltunt lateri finift:ro,quando dormiunt,ut digeratur cibus &gaudio anima perfundatur,ut in Trac^atu Salomom attributo legimus hcctnos cum medicis in ed convenientei,ftatuamus meliorcm digeftionem majusqueanimo folatium conferri,fi quis in dextrum,qu^m fi in finillrum latus durmiens intlinetiattamen hoc cafu nonnunquam obvcniunt fomnia inania ex poculis 8c
:
cfculentis pro venientia>qu;E fallacia funt inefficacia Sc vana J/// denique pro:
deorfum pofitis,dormire folent: Atq,uetalesy3wM/tfr diahoItcinuMupa/itur,qm3i d^orfum verfus tenebrarum regionemprofpiciendo Deum rede contemplari,non pofiTint. Porro etJam jubent in magia peritiffi' miquique,ucf//^/f////w quoque externa fjmniatorii coaptentur, quo ad vifionis divinxelicdum,nonmod6 internum luum,fed etiam externum accommodeti Volens ergo divina fufcipere fomnia fit corpore bene difpofitus,&. cerebroavaporibus,animoquea perturbationibus &icurisimmunis,eoqued;eabftineatacoena,neinebriaripoflit:Cubiculumetiamin quoquisfomniarecon-
&
ftituit,debetefi"emundum,nitidumatquefacratum,inquofadofuffitu,un(flis-
que temponbus
6C obviniTtis
fscundum Magorum
inftitutionem,digitis fo-
videbit.
Hxccft
ProphetarumDeiadvcro-
rum fomniorum
myfteria pertingere
pofiTe
adhoc opusconfentaneum ed /ioSIurnum,quindo fenfus a vagis objedis&crroribus diurnis, vanisque afFedibus liberati funt, nec metus animum pulfat: Hocetiammultis facrorum Bibliorum locisconfirmatur5Sicdicitur,(7<'//.ij.u.
FuitautemconditojamSole,cumc(j;canoxeffet,utecce,furntt^appareretfumans,S)Cc, Sic
una,?iic. Sicjud.y.^. BademneStedixitdo' mtnicsadeurnfiirge&defcendeadca(ha,^c. Atqueitainmultisaliis. Unde percipitur,quod nox iit opcimum maxime
Gen.^o.y VidebantambofommumnoBe
pote,in
&
p.
y.
apparitionem.
Cl
'-'litci ahis
D
xt,\\x. p.rnTiinm
O M N
S.
55
ftmm
apria.tdociis,^
amicofuuhdcii
5c benevolo,qui,q(Jod
gnaro,auc mulieri impudenti feu inver(-tuiidae:quia certum,cr multls exemplis com^robs.tHm,qmdp>mnn cventm pimx cjin i.>t^oJitiomfoleatreJpondere: Narrat ceiam fomniator quidam,de muiierc aliqua hiltoriamhocidcmcontirmantem,
quippe
dcm idemque fomnium occurriflc: fomniorum peritumadiit,petensfomniifui expofitionem &felicem experta efteveniumi Tandem aucem tcrtia & ultima
dicit eitiibu5 divcrfis vicibui,
vicibui
viceaperuitfomniumiftudcuidammulierifomniorumpenicusimperitJEi&eventus confirmavit tum quoquc mulieris illius ignar^e & de veritate fomniorum ma!e informatx,qUc^ contrario modo fuerat illudinterpretata.quamantca feceratjharum rerum peritus:quocirea h^c ipfa,quxfomniumifludvider;it,fperansadhucfuturum,utmelius quoddam omen audiretex perito illo, quem duabus vicibus priorihus confuluerat.iterato illum adiit,ejus interpretatiunGrnpttensiCun\\e,Heutil?imrilieri,revclaJiihocalii priufquammihi?Pa.tewr\\\z
cuidam mulieri.quam in itmere obviamhabuerat:Quoaudito, nonpofTum,inquitille,mutareinterpretationem neque ejuseflcclum,&c. Secundo {iotindiim eft,quody2? malttia pojjtt virtttte frecum d" oy^tionumparum wm.Lrndemonentfapientfs,ur,fiquis videatinfomno vifionem,minusfi! i pla.entem,ttim conjiciensaut convertens fefeinaliud latusautbrachiuiTjtn. bus vicibus ad finiftram expuat, hunc in modum precetur. Munio me currt 'Domino meo ]cju,cum Moyje dr Ahraham.ut malignitai fumnii,(fuam Tjidiin 'vijtone mea-,niihi nonnoceat in lcgemea. mcin (eculo meo^d^in 'vitamex.nonaltm Demvrxter te,Deiuoniiiiumce:ieJ}ium,terreJlrinmQrtnferorum d^ Bens omniumcreaturarum fi. fiens prateritorum.prisjentium (C^ Juturorum-tMunio me curn Deo glortofo df excelfo cunt quo muniveriint fe Angeli dr Prophet (juatentts a malignitate,quam vidttnfomno meo, non accidit mihi aliquid mali. Nota deique,(:\n6d vixfomnium ullum reperiatur ,ir% quo non altquid occurrat inane, ficuti videmus quod nullum fit frumcntum fine paleisautzizaniisv Idfane.quod confirmat etiam ipfumfomniumJofcphiPatriarch^,quippe quod explicans pater ejus Jacob \nc\n\t:qtiidfihivultJomnium
fe patefecifTe
&
qmdvidifit?Num ego dr mater tua d^Jratres tui adorabimm te fitper terram ? Etcnim hoL ipfum in matrc cjus,utpotcquieantcifliusfomniiefFcdummortuafuit,ti- nem 5ccfFcclumnon eftconfecutuiTL..
C
IrftJiori<e
K
ijuam ex
VL
expoftttombu-i ,tam ex
altis
nonnuUts JomniorHm
Scnpturts facru
,
cum eorum
fide dtgnts
aufioribtts defurrttota.
HAbemushiflorias&exempla qiiamplurima.miraculofbsfomntorum
roruni clFcdus comprohantia.tam
in literis
,
vefacris,quaminfidedignishi-=
firecte
ftorio7r.?phnrum
fcriptis
nobi> propofita
in
rimus,p-rcip!emus,mirificam
qux quidem,
canum
.fratra
36
TRACT.
.
1.
SECT.
II.
PART.
I.
LIB.
^i^o
.^
III.
]acobide pe-
fratres,Qittit{.y]
%.Sommum fincernx
conhus,GentC
31
z%.\i.pharaonisclevaccis,Gtntf.^i-\-.k\\nddeJjicis,\b'u\.yAbrahatmillud,{n\t,ci)ndi'
tojamfolecumcceca nox ejjet.ut eccefurnm appareretfHmam,^c.Gtn^[. 15.U. SamueHi, i.Samuel.3 17. i^^/i^wijwirjinquorapientiama Jchovaobtinuitjj.Reg 3. Nathanis
P ropheta:, i Ch 16.
.
8.
8.
Kabuchodo-
Gedeon:Eademno&e dixit Dominw adeumfurge,]ud.~j. Danid 1 9. ]oJepht mariti A/.Wi,Matih. z.&caha permuka quxhicrecenlerelonf^umforcc. Sicetiamex hilloriis vulgaribus percipimus quod Hannibali Carthao^inen/i A.ngelus in fpeci-s infvmtis appareos prxdixerit futuram Jcaha: ruuiani &c qiiod >^/fA.'^ifrMaccdonixRexinfomnioviderit,C<j^^r;manusfibiefreveneno/as aclethalcs,proucetiamp()cii!o venenato tandem fuit extindus^Pceca Simo/Wfjcumhumanitcr&creligiosc fepehverat hominem qucndam mortuuin line fepuitura ejeclum in portu maris, vidit lequenti nocte perlomnium,illius fcpultifpiritum,admonencernipfum,ne die lequenti cum caECens ittrfacluris navem confcendcret,futurum enim ut periculoliim lethaie foreciiliusdici itcr:Quaquidem fpiritus prxdiclione p-rterritus Poeca illa die quicvit , ncc mari fe committere volu;t. Accidit igicur utdeinceps eodem illo die navis ifta,quapermareiterfacer5Poetadiepra:cedenieconltuuerat,cuin omnibus, undjrum violentia lubqui eam confcenderant cempellatis inclementia merfalic,&. funditus perdita Crarfus qunque in fomnio pra:vidit filii fui Jttis
nofor^,T)zv\\t\.
2.
&
&
verat:Nam a militibus Pharnabazi interfecliustandem peramicamfuamcharam palliaftro ejus psrhibecur obtedus Jttila fallus tii fe vidiire viros duos,
:
manibus
fuis
tesmortem,nifiparceretLeoniPontifici:D4wPerfarum Regiimminentium malorumdivinatioduplicifomniofuitprxfentata; Namquevifaeftciphalanx Macedonicaproprio igne depafci,8c deinde per quietem vidit,ad fe adduci
Alcxandrum eohabitu,quo ipfe rex falutatus fuerat,&^ equo vcdum per Babylonem.acde repentecum ipfo equo ex oculisfuis fubduc"tum:Quceequidem fuit divinatio prxfagientis animi,unde poftea etiam Perfx terra marique fueruntvidi. Infinitadeniqueinmundoextantfomniorum veridicorum exempla,quxomniaimpo(Iibileefthoclocoadducere,quorum alia res dircclo&apertc,utieveniunt,declarant,alia vero xnigmatico & parabolico modo accidentiafucurapra:fcntant,ita t3men,i?texitus&c cventus
eorum
fcquatur.
TRA-
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E C
T>
O N
T
I
S
II.
II.
De
dn
animai
intellecS:ualis fcientiafeu
Geo-
hoc
efb, circa
negotia
centro difsipati
m centrum
recolliguntur.
Lil/ro unico comprehenfa.
^^
^ ^
>K
i)^^
i
-K-
i^-)^
i^^
TR
\.
T R A C
T.
I.
T.
II.
O R
T.
1 1.
mmm
TRACT ATUS PRIM
S E
I
C T
P
ON
I
II.
II.
O R T
De intelleftusfcientiareu Geomantia,
C
Uamvis
P.
1.
anim^inteUeciualu acius.
in technica Macrocofmi hiftoria,deGeomantis proprietate,& de oricnte ex eadivin3tionelocutilimus.,r!C tamen dt ejus clTentia non in convenientcr agi polle exillimanHis,8c(at:e,ipram eiTevtrjm anima; humani fcientiam,
lationibus
elie (Licntiam valde
veftigiis
fatis
hujUi(cientia:onginemconlIderaverimus,utiqi percipiemus,
ipfam
res
& (enluum
cfTeduotaxat accidental6m,ftultam &. inanem,necquicquam,virtutisin(e haberc&quidemmirumidnonerit fedulo&diligenterremconfiderantibus, {IfenfibileSjimovcroimaginationefortiprxditihomines hujusfcientixarcaoculis fpiritualibus conlpiccre aut percipere ne-nanx rationem capere ,
&
queant,cLim etiam vulgaris rationis limites tranfeatejus corfideratio. Nam (I conemuriu hac fcientia rationem reddere effeinius^arduumprofcdoficdifficile eritidopus,&: t^diofusatqueserumnofus laboti Cujusquidemrei ratio eftinpromptu. Ecenimquis,&:vclinterplebejosetiam,nonhabcretilIumpro (lulto &. vano,qui (ervum domini (ui mandata ex'cquentem,vellet de fecreto intentiont; percontari.eaque cx fervoillocogno(cere&.exdominiconfilio
&
plgrare, fiquidcm iHe protinus ita relponderet; Rex vel Dominus meus folec hocvelilludmandireiitacamen,iitnonitidem quoque rationemmandatifu.s cxecutoribusfeu miniftris& fervis aperiat &:indicec. SicafFeclum vitxaccipimus modomirahilia fuperionbus,dum tamen deejui fonte,vehiculo &: r.;tronefolentfolummodoh.imines abefTeclu perconjecluras ratiocinarijniinl vero rerti fcire aut habere Sic ctiam mens di vina mirabiles in hominc prodiicite(fcJlu>)&mirabiliterjgit,dumtamenhanjm aclionum rationemrcclcccgnofcers prohibet carniv acque tenebrariim obrt.iculiim Agit ergo mens n\
:
adus
(ui
regis.ac
tamen
delitefcic
caufaprincipalis in msntis centro.hoc eft.in verbodivino. Sic Dominustraditpecunias(ervofuo,utcureteasadtalem civitatem tranfportari:nec tamcii
iiKelligitfervus.quiJDominusfuus intendatcalipecuniafacere
quoniam
id
latec
DE INTELLECT.
39
'atetJnanimoDomini:Tuncintclleclus6cratioimpelJitimaginationcm,utfcrat atque portet imprefliones fui Regis,nempe mcntis. Sjc iervui ponit pecunusdomini(uiincurrumriveplauii:rum,utiliudvehiculiJocoinlciviat. Dcmque imaginatio hanc mentis voluntatcm ieniibus commendat,utipiitrahanc ejus onerainmundum vifibilemj Atque iic etiam equiioJenttraherecurrum vcl plauilrum in civitatem deilinatam Interim tamen ratio aut imaginatio autienfusnonmagisintelligitintentionemmentis,quami"ervusautplauitrum, aut equi percipiunt fecretam Ik. occultam Domini iui voluntatem. Attamen melms poteft ratio humana conjecT:urare,quam imaginatio aut ienius,quemadmodumetiamfervoquodammod6hcetimaginari5c conjeduraairequico:
ceptionemdominiiui,Iicetnihilcertihabeat. Exhisiglturevidenseil^quodfic-
u:iDeumcognofcerenonpoirumus,niiiapoiteriori,itaquoquenonlicetmentemautejusac1usrationempercipereautincelligerc,niiiabeiFedu. Ca:terun* ab efTcdu exploraverunt Artiftx icientiam illam eile veram admirabilem quatenus per cam circa res futuras ac prxfcntes etiam 6c pn-Eteritas incognitas, admiranda divino more pcrcgerunt. Exicus igitur folct rei perfec^ionem arguere. At vero ii curioiius perquirendo itulti veluit ad hujus adus centrum, hoc eil,ad unitatem 6c ipiius mentis pundum penetrare,operamequidem6c
&
olcum perdent quoniam ultra rationJs & intelledus gradum exiftit, ad qticrm iiemo unquam, nili corporale exuac habitaculum pertingere potelfc:iuiiicitigitur,utMonachum perhabitum,6c rem pcrfuum efFedum cognoicamus:Sic itaque divina eft hxc fententia, quoniam divinare facit, Pro:
phet:a;
pra:il:atillud,licec
debiIitcr,quodaliaspr^flarefolet(fed magispotenter6caperteproptermulti-
tudmemradiorumiupenorumiimulunitorum)unita6iconjundacum mentc
d!Vina:Etproinde,debitomodoconiideratisilIis,videmusqu6d menshumaeilentia,cujus efl mens divina^fiquidemidemprxitarefoletin virtuteminori, quod illaprasflatinmajori:Nammajorvismajoremproducic efFedum, 6c per confequcns etiam minor minorem. Mens crgo in homine per ie iine radiorum divinorum additione, ii mod6 prxlervetur a corporis &c carnis nocumentis,6c tenebris non obfufcecur,auc fenfuumilleccbrisnonafficiatur,po:eit vim iiiam prophcticam in efFedum ienfibilem cfFundere,atque mirabiliaprxflare,cujusquidemefFedusrationemnonmagispoiFibllecflred' dere,quampoiIibileeitipiiusProphetixrationemagnofcerc.
nafitdeeadem
?.
U.
^ ridicula.
SOlcnt ignorantes hanc animx fcientiam ide6 abfurdam 8c ridiculam arflimare>quoniam ex pundisutplurimum,adventitio manusmotu fadis,eam
effluere 6c provenire putant,adeoque per confequens nihil perfec^ionis,nihilquecertiexeapromanaredicunt:SedpoiFentetiamfapientes6cdodi,acperiti illiseodem modo reipondercnihil certi,aut conftactis refolutionis efTe in hominismente,haiicvelillamremexequi,authunc vehllumlocumtalidiepetere conftiiuenie,6c tamen quod hominis mens itafecum conftituit,illud finc im-
pedimento
40
fiio
T R A C
numero
fic
T.
I.
E C T.
II.
O R
T.
II.
pedimento perficit homo. ThH itaque ratione etiam licet motus manui,certo
proporiione dirpofitiooi meatis corrcipondeiuia punda conftituens, nihil in prima punclorum projedlione agere videatur, multa tamea fubpundtorumcopiadelitefcuntocculta-.videiicet ipfaanimaiprasdicliOjvehiculii Micf ocofmi rcthereis & elementarihus,vc(?c3,quatenus fcilicct duodccmi flgna,lcptem pbnetx &quatuorelementa,iic eorumvirtuiesrubtalibuspundis abfconduinur Namque ut mens &c intelleclus in hominem defcendere nonpotuitjabfque pra:dicl:is Macrocofmi vehiculis, fic ctiam nihii rcale &c elfentiale procedit a mente,tanquam origine,nifi iliud tranfeat perhxcmedia.
:
Nonefl:ergoaccidentalishicmotus,quatenusabanimahumanaproccditjqu^
eftcompietahominiseirentia,&eflentialiteracperfeagit,nifiimpediaturaccidentibus carnis &fenfuum. Sicetiamdicimusnaiuram mineralemplumbi
phure impuro impeditur,itautad metamnaturaspraepofitampertingerenon pofllt. Atqui replicabuntimperiti,taliaimpedimenta femperacciderccorpori,propter carnis immunditiem & tenebrarum errorem. Hoccrgo iis concediItius,qu6d,qu6magisradii mentis per inquinamenta cofporis infuomotuimpediuntur,e6 magis debilitetur ejus adionis effvsdus quemadmodum vide:
mus,qu6d
toiiuntur.
oculum nofl:rum & radio folares, radii ifliad vifum nofl:rum pcnctrare non poflunt, unde & eorum efFedus manifeflii
interpofita
nube
inter
Sic
,
&
tenebrarum imaginatio nubibus materi.E ficlis ita impletur ut radd meniis, quoad corpus,impediantur Undefit.ut ad fenfus, proutfunt, tranfire non poffinr. Qtumobrem necefTeerit ut corpus pro poflTe rcc^ti:
ficetur,abflinentiaquoiibetmodoacceptal"ubtilieturactemperctur,8cutcarnis fuperbia dej iciatur,anima;qu ? rnedii radii palfim diftracfli ad centrum con-
trahantur,adeoqueuniverfus homo tam externus quaminternus adfimplicinaturam fe convertat, 6c compofitionem ac multitudinem negligat.atque odio habeat. Ita demum iile ad opera non accidentalia,f ed cfleniialia protatis
dijhonere
<ts*
pYttpaxare deheat
ut
patientis
&
per con-
qu.ladhocopusaccedatur,mudus,purus,inconcufrus,&.curisminimc pcrturbatus, utdignus efficiatur,cui mens atqi intelleftus prxfideat innotelcat N,T taiis fpiritus vaticinio aptiflimus iumen radiorum mentis abfque omni impedi-
&
mcnio
41'
mentorecipictveritatisqueohje^flamyfticomodo.tanquaminfpeculodepinget/acietquefenfum &:motum corporisexa(fle&adamuffime6pergere,qu6 tendit ipfius mentis effeclus. Cum igitur jam fumuvcorporeincolumes&rani.necanimo perturbati,non gravati cibis aui poculis,non laborantes inopi^
aucpaupertatCjnullisque libidmisaut iracundiic
vitiis ofFen{i,in
hanc
vaticinii
ille,qui
tum meditatione tranquilla & religiofajtum per viclum moderatum&fecundiim naturam tempcratumiHac enim pr^paratione opus eftei,
qui dc rebus ftituns vcra pfa:fagire vel per artem Geomanticam,velquaalia
& indifcre-
"tejudicabit:ficetiam,quando crapula viaoquerepleti fumus,fpiritusnofter imaginativusnoxiisvaporibiisquafifi)bmerms,abfcondit depravatglori ,in ac veritatem radiorum mentis,non aliter qnam nubes fpiffa aut terra in cieris regione mediam elevata avertit gloriam Solisab oculis intuentis,& radiorum
&
cjusrefradionemgignitfeuinducit. Undcfalfaproverisoccurrent,&ipfanu-
bisportioSoliobjtdainiridemfeufubftantiammulticoloremmutatavidebitur,multaqueinaerephantafmataapparebunt,qua: taiia,qua!iaapparenc,non
Vatem,de rebus futuns divinarejatque oracula Dei vel mentis recipere volentem,abftinere a cibo & vino per integrumdiem,im6 ver6etiam pertriduuin, fiqaidem convenienter id fieri pofTit. Sic legimus.quod EfdvAs cf Damcl,\m6
funt.
Hincfertur,qu6d Amphiaraui
etiamipfei\/(?j>/?x,antcquamadDeumaccefreTunt,triduoabftinuerintahuvoribus veftimenta fua laverint adeoque fecerunt id omne,ex mandato ipfius Dei,dequolegiturx<?^.i9.C^z.e(^/'.44. Atque itaetiam oportet eum,q(i! ia hacdivinandi fpecie fideliier verfari defiderat,non coitu carnali/ed fpintuali
&
copulationeobledlari,nonvino,f"edilluftranteniexitislaticeinebriariinoudivitiis
non ejje numeranda. Etenim fi idfeceritis.nihil honi autprofictti indeprovenit, quiffequodhAcestfcicnticifufer Animamfnndata,^froindefitfunciorumnHmeru6iii vohmtate animit.ac nequaquam inflituaturfecundiim fenjuum tuorum appetitum. Sic
iiione
itaque
dr confcientia integra acjanajruatur.,neque etiarn fit ejusJpiritm vcl anima ujlisperturbationibtts vexata,adeo etiam,ne optet quidem deteriora alteriqukrn (ibi: Atquetan-
confidat,frecibtfs^eumfollicitety
ad
&
econverfb exadecumeaconvenire
vidctur.
C A P
4t
T R A C
T.
I.
S E
T.
II.
O R
T.
II.
P.
/K
necejfejit^ut radn antmx
mtern
circa
multitudinem <-uerfantes
Je coUigantur.
UTi
vis unita
cameramirismodislocuilluminarejquonialociauguftiacoprimitSccontrahit
adinvicem radiosaflammaemiiros,itautmajoremuiilluminatione virtutem habeantj Atqui,fi candela illain iocum amplum8cfpatiofumcollocetur,admodum debilitatur obfcuratur cjus lumn,propter radiorum ejus in iato medio dillipationem. Ita quoque (crubulum unumcroci percipimus,intenfo modo modotingereintegrum libramaquajjAt vero.licentumlibrisa-
&
qu2 indatur velimmittaturidempondus,pallida eritiilatindura,necmultLim perceptibilis.Pariitaquerationeeiiamanimavita:human.-Eiampas(cuju5candelabrum eft corpus humanum: fi radios fuosin hoc velillonegotio,im6 vero
ininfinitis rebus
famvelamicimortem,iniracundiaautadvcrfitatequadaminopinata,inaliqua arte aut fcientia 6)Chujufmodiaiiis,autfietiamconcupifcentixcommcrcio,ebnetatis vitio , gul^e indulgcntia: , aut aliis carnis iliecebris afficiatur, poteftas in corporis illuraidebilis admodum erit parvaque ejus vis natione. At ver6,fi omnes ifi:i anima; radii ab externis negotiis ad internam Microcofmi ceconomiam reducantur,^: ad fuum centrum a multitudine retrahantur,unita erit visanimx.eaque ratione mirum inmodumilluminabitur corpus iilud.quod antea pronter radiorum defcdum fuit obfcurum 6c tenebrofum,atqueita vis prophetica in homine ionge eritefficacior,qu.im fuitantea.adeoque totum quafi hominem internum in fubhme corporis nonaliter eievabit&; cummenteconjunget,quamignisartificialisfufi corpusinaltumelevare&evchere foiet. Attamcn hxcexpanforum anima: radiorum inunum redudio ficri non poteft abfque corporis mundificatione,qua: fit modofuperius allegato. Qua/e necefic cd: ante omnia illi,qui veri in Geomantia vatis nomenfibi vendicareappetit.utanimaejusradios fuospalfimexpanfos&diC perfos iterum in feconvercatScrefledatiquoniamvirttJs iftiusfcientijeprarci-
&
puaconfifi:itinanimxilluminatione,quatenus res ver.i: indivinoejusl(unint, tanquam in veritatis fpeculo confpiciuntur , confpeda:c]ue myflico quodam
C A
P.
DE INTELLECT. SCIENT.
SEII
GEqM.
45
C
fotius
V.
ijaticmium.
UTiraptusingenerediciturabn:raclioal(enatio,?c illuftfatio mentishuman,aDeo immediate proccdens,qua Prophctia expcdiiur fic etiam qudam raptui 8c ecfbiis /pecics ad divinationem per G^omantiam requinrur,
:
paiiibrumejusradiorumrecolieclio.Scinlocnmanguftioremjvidclicetinipiius corporishumani&.piopriidom!Ciliifedem congregatio.ut pereos ipfa anima divinatrix liiiiplicem veritatem iuculentiuv difccrnat Unde ecftafis in iiac
:
inpnmis requiritur.hoc cil,abllracT:io radiorum mentis ab omnibus rebusfivenegotiis exterioribus,itauiinietontrahantur:Namutinraptumagno mentis &: animx; radii furlum addivinam Dei cilentiam , iive in mentis mundiregionemattolluntur)fic etiaminhoc rapcu minorianimahuman^rad!iforin("ecusemili),&paifim difperli ad centrum fuum revocantur,Scinmen{cientia
temrcfiecl:untur,atqueitahomo,quiauteapropterproprijeiucisfuedifFuiio-
nem erat obicurus,jam liluminatur atque giorii^fus fit per radiorum expanforum aggregationem. Sic cx yirorum doclorum fcncentia coliigimus qiiod
,
creatx radiipafTim
& qualiterpcrcaeiumdiilipati,
ibi
obfcuro
modo colluftrannt univerfa,ac fi tenebr2,cum luminc,vel nox.cum diesfequaiitercommirceretur :fed ubi die quart3,omnis illaluxubiquedifperfi
,
producl:um eft gloriofum, illud 6c digniflimum luminis fpecimen in quo Videmus etiam in fortifiDeus ipfe tabernaculum fuum pofuifTe dicitur cationefeu loco munito,verbigraiia,miiJemiiitibusinftrudo,fihorumnijJ;tumparsmajor,aut vidus parandi causaaut alio quodam conamineexeat.Sc
ultrocitroque difcurrat,qu6d
que etiam refiduus militum in co manentium numerus formidolofus fiat,& animum habeat,minus prxfentem aut confidentcm. At vcro fi ilii,qui egrefll
fuerunt,redeantfani&:incolumes,tumilli,quiinpropugnaculofuerantrelicT:i,
recipiuntpnftinamfuamconiidentiam&fpcmfuampriorem,omniq;formidine lepolita.invaiiones hoftium nullatenus metuunc, quoniam locus ille viris bellicofis jam optime eft inftruclus Hic igitur eodem modo fcfe res habet, cumlucidis animx humanse radiis:Nam propuguaculum five locus munitus eftcorpus humanum:radii autemmentis 6canimxmdi;ailimilanturmilitibus,quorum illos,qui e corpore emitiuntur,ut verfentur circanegotiaahenj, comparare poirumus militibus extramunimentum hucatqueillucdifcurren:
tibus:quorumquidemabfeDtiacorpusrcdditurminLisconHdens,8cmagiscrilucidam expedicndam: fte Sc timidum ac imbecillead rem aliquam nobilem opcima eit vaticinium &; fuprema. divinacio &: Dicimu;. igitur, intcrquas
&
quodhujufmodiradiorum rccolleclio fitii^iternxhominis naturxamultitudine ad fi mplicitatem rcdutflio Unde iit,ut iltiuimodi anima ab excerni? medi:
tacionibus rvocaca
,&
in fe refiexa
adeft^
44
T R A C
T.
I.
E C
,
T.
II.
O R
T.
ll.
adeft alienorum oblitus, ita uc videatur mundanis non conftare fibimctipn, qui ciim tamen revera fibi tum ma^is quam unquam antea conftet: qui reamultuuJincin tft,& fe curare certum magis neglicrit,hunc mundana
Nam
leipfum reducic.ille maximc libi adeftc videtur,liquidem inter cum &.Dcum noneritmagnumdiftantiieinterftitium. Ad talem igiturhabitum feudifpofitionem fc redigere oportet eum , qui verum vaticinii donum fibi comparare ftudet Nam e.\teriora cogitantes avertunt anima: vircs .1 ventari'. judicio,ita utmagnafit GeomanticiinccrLitudoin ejusjudicio:im6 tanta quidem iaco
;
anima: a (ua unitate variatio. Etenim in rerum multitudine delitcfijunt prajftie;ix,vanitates,&: mendacia;in unitate vero 8c fimplicitate perfecT:io,identitas &i unitas:Rapiatigituranima a MacroLo(}no>quod
fuum
fibiipfiredditaac rccoilcclain ecftaii hxreat.ut in fiiofpecuio (eu(piritu polit:flimoresn;^.j modo mundanas, fed cciam divinas (peculetur:Narn q;i6 magis fibi
vaticinationeni...
VI
T>g occulta t^ abpmfa Gcomantix proprietate, e^ quomodo atiima feu mens tranfcat In ejiis operationeper untyerfim
Macrocofni naturam.
^
mgri.s
li-
Geomantia feriem pro ignorantes pundorum certc NEc habeant,cum fubiftischaraderibus, neis.ex fluxu punclorum
eft.ut
in
conftitutis
fenfibus objeclis^multa tam fpirirualia quam materialiadelitcfcant; oculo Imo vero ha: linearum feries non minus univerfi rnundi ideam corr.preheudunc,quamip(bmcorpushumanum. Namhcetmhomine corpusejusfoiummod6 excri.afecus conlplciatur.oculis taraen fpiritualibus fpuitum ejus animamacmenteminteriuscontemplamuri Nimirum incorporecernimusclemsntain/ifibiliter in compoficione mixtajin fpiritu &. anima media naturam xcheream (peculamur, in incelleclu, fic mente naturam empyream ob(crvamus:Sicetiam inqualibet fcrie Geomanci.x^quatuor quafi punctocum lincrs conftanccfefcreshabec; Eceni.melemencaquatuorinprimoordinedelitefce-
&
&
re percipimus,videlicec
elemencum
dine,hoc
a feriebus
illis
planeta:&:
(piricus perci-
diredo &: Tr//ltiia retroAcqutfttio recrograFigura L^ttttA fignificat Jovem direclum dum Rtihem denotat Martem direc^lum, & PnelU retrogradum MAJor Solem refpicit in quadam diredione &. Mirior in recrogredlone iicec AftrologinegencSolis retrogrefiionem ob e)us epicylci, defeclum Puer dacur VeneridirectcX', Amijfto recrogradx Albn^ accribuiiur Mercurio di: ,
:
:
ttCio
Cafut
4;,
eodem iUo nomine lnrignita,& CmdAm itidem cognominis. Sic etiam Hgur^e illa: contirvent ia lenaturas duodccim llgnorum Namy^f^K//?tfArietem modo abftrufb refpicit&;ampltd;itur:Z:f//j'.'4ScMw<'rTaurum,A'^f/^r&: Vuer., Gerninoss Albm d^ Populitf Ciinctumy FtaLtonetD.Captit Coyi]untto Virginem: PuelU Libram,
&
Tr//?/>/a(;^y?w/j^3Scorp!onem:C^^^Sagittarium
.Cituda
Capricornum^iV/ij/ijr
elementum
tk.
ignis,&
partem m.undi orientalem PopiduSyFia^Pmrc^AlbnSyhc^u^ lcptencrionalem mundi 2.n2u[\\n\\Major,Caput,Carcer d^ TriJhtia,Tttr:Lm ac pjrtem mundi occidentalem. Adhuc etiam profundius verlus centium latet pra^fentium reve!ator,videlicetracceli cmpyrei /jsiritus.qui eft ftiturorum
Conjun5ito,hJe.itvc\
&
&
harumfigurarum &rerummuadanarum in iiscontentirum,collec1:io. Exquibusapparet,quam purc&: rincereprxltrrvandusfit fpiritus intellecluaiis a carnis 6c crapula; incommodis ac nocumeBti.s,cum ab co primvim dimanet mocus ad punda Geomantica producenda ra-. piens lecum modo occulco naturas iignorum coeicftium,Pianetarum &. elemencorum acabrcondenstandemillaomniafubnumero&proportionepuntionalis iivcintelleiftuaiis
(flurum,velucitheraurumquendamincifta. Siigitur ciftamillamvelimusaperire,utadelementapnmuni,deindeadPIanetas&.lignacoeleftia,&.tandemad tcrminum, a quo motus his priginaliterprofluebat, pcnetremus, in facrario. ment!s,ejus voluntatem.in myrothecio ii)telIedus,voluntatis rationem,infigi!orum&:Pianctarumfeuxiherisarm3nomenti>cClumfiveexecutioncm,c adus effectumi in elemeniorum. prom.ptuario, mentis voluntatis,rationis (qua:omniarubfiguris,tanqaaminc!ftacomprchenduntur&:occultantur)inveniemus. Ex pnedidis ergo evidenter Hqust,qu6d,ficuti prophctia afRatorum,eft unio mentis divinxcum mentehumana(undepleniirima Sc maxima eft,bxc vaticioii fpecies^fic etiam prophecia non afFutorum accidit nonnunquam,quando anima cum fuis radiis adfe a multitudine retradii,uniturcum {uovertice.vidslicetcumm.entehumanaiquxprocuidubiojficumanimajun-' gacur &: coliigetur,ingentia per fe pr2ftarc,6c ad culmen exiiumque felicem perducerepotcft.
&
'
DUxii!xdivinationisrpecies,quasinduabusfedionibusprxcedentibnsdeduximus,abintrahominicontingunti Sed ^ funt multi\r alia:pr;E(agii6c vaticinii fpecies,quie ab exterioribus rerum accidennbus per hominem pcritum 6c fapientem t\i(:\\xnt\xv-)V'idt\ictt,Hydror/iantia,Lfcanomantia,Aeromantia,
Pyromantia, Capnomantia, Axinomantia Boianomantia Cieromantia , Cftdomantia,
, ,
Onomantia,Arithmomantia.Nomantia,^ hujufmodi
Ci-^wzitff/^wergo^cujusinhoclibello S: fupra
aiia..
mencionem
fecimur.ficdicla
terra:De ea Chald^i, lndi,& JEeft gyptiiprimifcripferunt:Inter recentiorcs ytro Petrits Aponenjis didusde Ahawiwot-Vfi^.quafi divinatio ex
i
3
^w^^fW
tio
4
nus,df'
T R A C
T.
I.
T.
II.
O R
T.
II.
Noniui Marcellut Saya. HydromantfdSTri TSvSr(^yid eft,divinatio tx aqua. Lecanomantia ,q\-ix ijn
detegcnda ix-
ditulliocujuilibetpillul^,nomeneorum,quifortcfurpel:i(unt,charta:imprc(-
/um,includunt&iuncunatxdiclispilluIisdiirolvetur.
K_^eromantia,di6i3L i<7nTp^,id cft,divinatio
ii.
omnes
(.celiregiones con-
currentes
exortajapparucruntperItaI'amexercitusinaereinterfcdecertantes,tanquani
prxviumbellorum civilium
Pyromautia
ex igne dicitur divinatio.C<i^(/w4/w 'im ii Kctmi ^ fumodivinatioappellatur:dequaOvidiu5. Et novajraterno 'veniet con cordtafimo, \
ri Tw^^oi
prarfagiuin^.
cnbrum
divji atio.
Kii<rx(KijUit*7nf
vates,crihro
divinans.
Umbtlicomantia,divinztiopeT umbilicum.qua dignofcunt obftetricesper nodulos umbilico Sc fecundis adh2erentes,quot partus puerpera inpoflicrum
inJucemfit editura..
PhyfiognomiaimTi<^v(noyvu)jxvfiy,t^ fcientia,qua naturi
hominumexafpe-
Aufacieijudicatur.
Chiromantia i<m tH! xftfin mjMafTe.'*? jeftfcientia,quapermanuum hneamentafehcitatem vtJ mfeJicitacem prxlagiunt.
T^cromantiaimTSviKfS^i^ T^5-|UvT'i!Mperm<)rtuos divinatio, quemadmodum Jegitur i.Reg.i%.dt Saule Jliraelis Rege,qui muliercm habentem Pycho-
f ^\ixvolatti-\
Eranttriageneiadivinationis
illa:/>r(/.f/,ifta:(7//diceban-
lur.
L>//^rver6dicitur,quiexvolatu,paftu,aut cantu avium futura divinar. Hdrttjpicium idem Harttjpex,qu\ haritgts, id eft,hoftiis infpcAis futura prjedicit,abA:jr4,inquaconcluditur&fervatur hoftia dida.:
Onomantia,iatiTS ivoy.ttT(^,\
nomine dida
divinatio,fit
enim p.erproprio-
artis aflignatas.
JIA-
TRACTATUS
S
PRIMI.
S
11.
III.
E C
P
ON
I
O R T
memorisB vocatur.
A R
M O R
^.
TRA-
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E C
^
L
T
K
I
O N
T
I
S
lll.
IL
I.
De animx
memorativx
vocatur.
Scientia,
pin
comparando
^ excolendo
artem memori
exoticis
renombm.
UM
ego
in
peregrinationibus meis
regnum
Nemojienftm
tandem
civicacem,invit2tUbfama,extantiuminca antiquitatum petebamjubiapudquendamexartefuamemorixfatis famigcrabiiem ccepi primum iilius artis fuavitatem deguftare: Mox deinde in urbe Avemone ad flumen Rhodani fita hanc artem
x:u.nnaL>ili iauorc,nullo
itaque in ejusexercitio magis expertus evaderem, a nonnullis GaUia: Principibus,tamhujiisartisgratia,qiiam Citterfrufcicntiarum mathematicarurationeinmultoslocosProvincia^acccrfitusfuia.Af^rf/^wwffcilicetOr/.tmiif,
Ficecomite Cadmeta.Eptfcopo Rhrnfi,c\uQm principe illiusloci
Cum
magnum efle
per-
lis quidem magnis promiffis recufatis hibcbant. At ego tandem, reliquis, Marce//umpervtn\:nbi Ducem Guiftenfem frateilumejusZ,(r<'^Pr/>/y^j,at-
&
&
que hu'ic Mitilenx militem,infignis indolis & gratiofi corporisjuvenemarces mj them iticas docere cocpi atquc inter ca;teras quoque artem iftam ju veni propoluii Qui certe miro modo fcientiarum capax brevifilmo temporis in,
brevitemporisfpjtiopr2celleret;i\rfz^/ifigiturprimum,moxyiw^/(7^,deni-
que
Aquitfextiis , ii
virili
mea
perveftigandoj^liqiiid lo eavidi&did"ci:QuodqualcquaIefit:tibi
illud Jedor)iibentiflime graiis
C A P
M.
MEMO
C
A
P.
aA
T.
CIEN
T.
49
II
j^ecterumque utriufquememonae
ratio.
retmendarum
A
-^
^mus lcire,quid
Ntequamhujusartis aream ingrediamur inprimis neceflarium exiftimalit illud, circa quod hxc ars verfi:ur, & methodice in hoc
nollrotraclatuprogrediamur. Efi-xvxtmmemoria^delijJtmAreceptoritmd^imAgimtm ,feu rerum , ejitarumjpecies intelleiitt fttnt percept^ , cujtos atcjtie confervatrix : vel
eHhabitm quidamreferensJpeciespoH diqttantulum temporis kpjitm ,qiitirumoh\elum JemfereUprxterittim. t quoniam de mcmoriahic agitur,quxtamhomi.iibus, quam bruciscommurjisell^intelligereleclorcm vel,m,qu6d hominis mcmoru differatamemoriqbrutorQineo,q5ha;ctanttimeftfeniitiva,recipiensduntaxat fcnfibiiia.reruphantarmata, illa vero intcllcrdiva^fenfkivafimul. Hisigitur
diligenter obfervatis,ad
memorix intellectualis
fpeciesfic
procedenduputa-
mas,utdem6flremus,eai^/'//wtf^tf c6fiderandaefTe,videlicet,w/prout innaturaii fua difpofitione accipitur, cujus naturam in definitione fuperiori expli"i/f/quatenus artis adjumento refertur dicitur memoria artificialis, quoniamartisilhus prxceptis cosdjuvatur,qux memorativa appelbiur. Memoriatn e rgo artificialem defin mus,efre memorix natttralisper artem ( n fid: j ima ginationis operatione pofitam)/x'^/< operationem. Unde liquet,qu6d mernoriaartificiaii^perfenonplCisfaciatfinememorijenaturahs prefentia,quamcyphra arithmetica abfque digiti pr^fentia. Harum vero mcmori^e fpecierum retinendarum ratio efl: varia,quatenus una veritatum imagines retinet,prouc funcaltera per fpecies fidas 8c imaginatione conccpus^naturalis mcmorie im-
cuimus
&
perfediooemadjuvat. Dicuntergo Medici,qu6d fjjicierum memorisenatiiretentio fiat per contradionem ahcujus vermis,vel carunculic vermifoi-T mis in mcdio cerebri conftitutx illarumque iterum amiflionem ex eiufdsm vermis didudione feu extenfione provenire fcrunt: A: ver6 memoria: arcificialii retentio fieri folet per afliduam phantafix adionem vanis & fidis idxis aciconibus ventatis fpecies myrothecio memori^ imprimentcm Id quidem quodacciderefo!et,propterimaginationispropinquitatem& vicinitatem adionisejus.idcellulammemoric-cqu^quidem curn rccens continua fit Uralis
:
&
da,afriducquafi puifat
memoriam,& veJuti
ficlis
ac inanimatis ficta) pulfando fpeciem retinendam fubinde memoria: objicit, non fecus atque cum mutus aliquis per fignaloco verborumalicuiremquandamindicare&declarare ftudet.
C
'-vel
P.
IIL
AGnofcimus,memoriamnaturalem non
nifiduplici viapofreadjuvari,vi-
qu^
rssfic^lasmeaiuivcrmiformemcarunculam contiucntiofterentcipfaea-^fua
dila-
;o
TRACT.
fcfe
I.
SECT.
II.
PORT.
III.
LIB.
I.
dilatationc introducit ad rationalemcellulam, ut ibi rationaliter perpendantur,a qua \\\x ulterius ad memorio; conclave c vc/l:i;^io;mitiuntur,ut in cjus
fpecu.contrahence
quoqueconfcrunt memorio; diminutx,autpra:ternaturamlxfx,li7eilludfiat obfrigidatis & humiditatis co(piam& exuberantiam,lIvcobcalidicatisScficcidaiisexceirum. Imo vero imaginatioipfa etiam harum qualitatum pr.rter natura: leges pra:dominio Ixditu r,& IxU medicamentis reltauratur atquc in intcgrum fuumllatumreducituriDequibusmediciabundc tradaverunt. Ultra autemhos duosmsmemoriamdebilemadjuvandi moJosnonnovcruntalios Phylici & Medici.prater unicum illui fupcrnaturalitcr cleclis quandoque conceflumdonum,quod gratia 6c Iplcndore divinoiiJis extiaorduune iufpiratui;.
artificialem <-uerfante.
PHantafiaadcompletamartismemori.-cperfedionem opcraturdupliciteri
videlicct<//Vx/J-,qux propric (unt forma: a rcbus corporcis f-paratx,cu-
jufmodi funt fpiritus,umbra;,anime,&c.fimiliterAngc!:,dequibusprxcipue \n AYte noftrA retunda agemus. Nrcenim vocabuloidea;hicutimurcalim(.>do, quo /'/</<!', qui eamproDeimenteacciperefolebatjfcdprore qualibetexquatuor elementis non compofita, videiicet, prorcalia fimplici in a:iherea mundi partevelfpirituali perimaginationem conceptaj Verbigrati.ijproAngelis,Da;monibus,ftellarumefHgiebus,ScDcorum velDcarumimaginibus, quibus coeleftia atcribuuntur, &i. qux magis de natura fpirituali parcicipant, quatn dc corporalisfimiliter pro virtutumSc vitioruminimaginationeconccptis& efficT;isumbris,quieetiamproD.rmonibusfunthabcnda:.Atquifidifcipuli ingenium nequeat huiufcemodi idxarum figuras conceptui imprimere, clccliones fuas facere poteft inter bruta,homines, & res inanimatas fenfui obviasacoccurrg^ces^atqjearumimaginesinccelipartib.concipereloco umbrarii &idxaru. Autoperaturphantafiam4^///'wrfrwf(?r/'pr(7//,qua:quidem,tametfi.modo phantaftico percipiuntur.non tamen ut res incorporcx' confiderantur,fcd.\corporali a<flione depicljeatqucafolaimaginatione ficla:; Exempli causa, fi imaginemur, lupum in terficere aliquem agnum, Petrum equcftrem fpatham praracutam mucrone infefto devorare, ferpentem virulcntum lubricisamplexibustibijecujufdamhominisbenetibinotiinhxrere.&c. Namfola imiginatione& modo phantaftico resl'enfibiIesconfidcraredebetarcifcx,videlicetita res
illas in
llbiconftareputamus.quiartemaliquammemorixfinemedicamentorumaut phantafixoperatione efic volunt)& confidenter crcdunt.Quod quideminde oritur,quoniamautin Philofophia naturali omninorudesluntiaut.iverbofis nebulonibus & impoftoribus ad illam opinionem fedudi decipiuntur,exiftimantes efle in rerum natura artem memoria: ,qua; omnibusid.Yis&: imaginibusrcli<flisqueataddifci Hujufmodiquidemfarina: erat quidimJ/mscoKjHltM Aqu.tfextix,c^i audader affirmabat,fequendam in ciYiiate7V/<yividurc,qui
fe
M.
,M E
M O R A T.
TE
N T.
.-j
fe exadlam memoria: artem virttite anniili aut virgulx Salomoni attributx comparaire aireruerit:quod quidem liunquamfactumfLiit.modis naturaiibus fadumfuifTepenitusncgamustVirciJtetamenprarftiffiorafortaflsDa-monum veJ metapbyiica Spiritus Sandi influenria talequidvcreScinfallibiliterpoire contingere concedimusrAttamenncceireeftetiam.utphantaiiainadumctaphyiico concurrat ad complcndam rei naturalis perfectionemiquoniam phantaiiaefl:quaiioft:iumfiveportamtmorije,perquamneceireeftutomnes<pecies
fcrnfibilesjquxmemoriieconciavi cuitodirdebent,ingrcdiantur.
p-
^arte rotunda
A
-^
R-S
^cJcatisfigurx,quazeftrotunda,&.per confequensmagisadopusutilis,ium quia quilibet Iphsra: locus,partitionem fuam naturaiem poffidet qualibec
mundifph^rarPorroetiamquxIibetfphxraiitum&pofitionem fuamnaturalem habet abfque ulla lu: pofitionis alteratione Unde certus eft opcrator,
:
quodlocosfuosinvariabilesfemper fpeculetur:iimiHternullusPlanetaextra fuum orbem movere aut deviare cognofciturjfed fua operatione,adu & dominiofemperin fua propria fphxrafruitur Arsergohascnoftra fphjErica memoriam Microcofmi naturalem mirificead_juvare,&inquamplunmis,ratione rcfpeclus ejus, quem ad Microcofmi partes &: acliones habet,multum ccrce pr^ftare poteft. Jn quadrau autem artenihil naturale invenitur,videlicetnec Iocus,nec partitiones,nec imagines: Et tamcn quadrata communia(qua;/tfd hujus artisf^wwf/ nuncupantur ) Aftronomia: imperitis magis conferunc quam altera,quatenus aul^,conclavis aut cubiculi quadrati fpecies facilius imprimuntur hominum licerarum ignarorum conceptui , quam idxx fola contemplatione coniideraKe Atque hinc fit, ut ars ifia quadrata a majori hominum parte prxfcraturarti rotundas:quamvisha;cfitilla longe dignior.^cna: :
turxmagisconfonasillaver6artimagisfamiliaris,6cfenlibus fubjedior.
C
1>e
tn/igni
P.
Vl
imagmanis
utuntur.
voluerunt artem fuam quadratam collocare in inventione fabricans fcu extrudis:Quam autem incqnveniens fit ha^c illorum opinio breviter explicabimus :Si enim imaginationisfeuphantafiajoperationesinprimisfcientia; opticxcomparaverimus,videbimus rem iftamlongcaliterlelc habere:Nam fimultafpecuiaita
fibiadinvic:?m3ppiicaerimus,uca!icujusinfpeculoprimo
vifi
ohjfctnmagoa
primoilJofpeculoinfecundum.&iterumimagoilJainfecundofpecuIovifain tertiumretlc-ctaturjatqueillaukerius imagofpec -li terLii in quartum,&ficin casteris parcipiemus equidem imaginem Ipecuii primi elFc clariortm perlpi, ,
Guiorcmjdccomplccioremimaginefpc^uUfecundi,&chuncfccundiillacercii,&:
fic
5fc
fic in
TRACT.
quarto
I.
SECT.
II.
PORT. Ul
LIB.
I.
dum
&
fbrtior
fecundajSc fecunda tertia,&c fic in ca;teris:Sic etiamdicimus,quodqu6magis in hac artc opifex penetrat in phantafmatis penetralia.eo debiHores evadant
effigies
&
d;xfarina:hominesconaniurpeterefundamentumfuxoperationisnonarea-> rigmento rei,qu:e nunquam extitit ui rerum nalitate, fed a chima;ra quafi
&
natura,acfifecundLimprcEdida:optica:operationem,crederemusprimifpecurealitatc derivata.eandem tamen inlpeli imagine non vifa,nec a veriute polfejquod quidemabfurdum efliScimporiiculofecundoauttertioconfpici
&
Nonergoeritconvenicnsnovapalatiafingere,qua: nunquamextiterunt talis artificis riclio feducet mentem ejusa ventatiscontemplatione.ied realis fit domus,aut calleiium vel palatium ,ut a loco communi fenfibus fuis bene cognito tanquam fundamento opus tuum flruendo, cer tioriordineprogrediarisiEtenimfifundamentumcmemoriaiollaturautelabatur,totumcorpusperibit,Sclbbit6 evanefcetiQijoti quidemfacillimcficri poteft,firic1usfitprimuslocuscommunis:Atver6 inrelenfibusobvia nonefl: ullus talis accidentis timor,aut etiam, fi quid tale forfan eveniat,locus iterum vifusde facilirurfus in memoriam redibit. Porr6 ctiam,utin fpetulorumreriexionibus dictum eil,qu6 longiusinmultipiicationererumcouccptarum diftat earum imago a fundamento, e6 dcbilior erit ejus impreflio in memoria: Quare maxima erit fixionis proiongatio,primiimimaginari palatium,deinde
bile:
ufpiam,quoniam
cubiculaiftiusvelilliuscoloris,figursrotuodx,&c. poiteaquodhbeteorumlatus in
quinque partes dividere, ac mox quamiibec partitionem figuris ctiam inventisimplere,atqueultimolocores retinendasiisaliquaac1:ioneimprime-
re:oblivioneautem(ubmerfopalatio,reliquaetiam,videlicetcubicula>eorum-
queloci,Scimagincs,acresmemorandxpenitusauferentur. Pra;tere.i,quam debiliseritilleaclusiqui pra;cipuum&: primumlocumobtinetinhacarcejcujusvivacitateresinmemoriaconfervaridebent,tumquatenusejusfundamentum eftriclumitLimetiam^quatenusaveritatisfundamentoperiutcgrumgradum in rixione recedit. Deniquc hujus rei rationem redarguit etiam illud in medicina experimentum:etiam!i calculo veficx laborantibus medicamentum fatis validum per os adhibeaturiattamen.quiain itinere fuo illud gradatim aliquid de proprietate fua uerdit.partt^millius ventricuIo,partemjecori& fanguini,& partem renibus relinquendo,fit inde,ut illud ita debile fit ciim in veiicampermeatjUt parum aut nihil ferce>us infuoofficiopra;flarevaleat,cu,
m-
qaonnm
funt actus ab
egredientes,5c in iis
reconditi.
P.
DE ANIM. MEMORAT.
C
A
V.
C lE
N T.
55
VU.
m locis
domus
QtiareimaginisirrationaIitaseritfortafreincaufa,utfubjecT:iratJonalisoblivi-
Jcaturartifexpropterimpoilibilitatem adionis,
qu^
beftijeattribuituriverbi
gratu,(ioratoremveliminprimolocoimprimereafioo,debemusimaginariafinum more oratoris vtflitum cum iibro in manu tk pileo in capite Quod quidcomninoabfurdumvidcbiturrationi,quagubernaturhomoiquia afino nec funtveftimenta.neclibcr.necmanus.Quocircameliiis&rediusedeexiftima:
mus,utimagme!.rationalesdictislocisafrignemus,cumnullafitaftio fivebelJuina five humana,quam non queat homolucuienterfua actioneexprimere, fi ve imitatido, ii ve partes fuas proprias agendo fi igitur afinum velimus expri:
mere,pofrumu^imaginari,qu6dhominisimagoiniocofixainfiHatdorfoafini,
C
Contra tUos^qm
V.
vni
SLIntetiamnonnulhinhacarteverfati,quiinerrorem adhucmajoremincidunt,im6 ver6contranaturxlegesinfurgerevidentur:quoniamviamadhuc difficilioremjquam illi, quorum in pnEcedentibus mentionem fecimus, fequuntur,methodoquedeterioriutuntur. Namquehiipfi tam longereceduntab errorefuperiorum,utloca vacua ufurpandonihilomnino illisimpriman t fed res memoria: mandandas in iis nudis &; intedis reponunt.inculcandofrequens illud Philofophorum z%\omz-^Fru(iraJitferplura,qtiodJieripoteftper
:
^.i/,'fwr(j;SedpofIemetiamitainferre,fruftraneam&:inutilemefreTetrachordi,
Pentachordi,Hexachordiainmuficainventione,quoniatotamufic3edimenfio
libetlocoai]ignemus,neconfufio&abfurditasinhacartefuboriatur,cum earumprasfentiaquilibetlocusabalioquamoptime
diftinguarur.
CAP.
54
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IX.
ill.
LIB.
1.
C
locispro
^''
rotiindx eftparsmundi^etherca.fcilicetorbescocle-
ftes,numer.indoabocl:avarphiEra,&,finiendoinrpha:raLun.T.Partitionem
znx.eme]ns dii^Uce (ec\xv\us-,Hnam(c\\\cttration< loci^ ordtnis quaeumnaturali-
/m/^or^.inquafitrubdivifiorNam.quiaprimummobile.curlumruumraptum
unodienaturaliperficit(aboriencenempeinoccidente) jdcircoquxhbet di' i hora refpondet quinqueZod!acigradibus,quod quidemfpatiumcftdimidia fignipars Sic^niautKm longitudo d"I neat motumSohsquantitateuniuvhorse diei. Pcraclo Zin;iacovel ocl?.varph.rraincipiendumcumcoeloSaturni.6<:fic incjeteris peripheriacoehmedii verlus fpha:ram ignisdefcendendojUtinfi^urafequentiexplicatur.
^LiLiLiiP
f5
vero
occide>?ta(is,i\ve
quaponeturihsatrumquoddamnigiumjdequopoftcadicemus.
occidentalis defcriftione.
illtid.in quo omnesvocabulorum,rententiarum;^artici]larumorationisfeu fubjeftorum acliones tanquam intheatropublieoittbi comoedia: 6c tragoedi^ aguntur,demonftrantur. Hujufmoditheatrorum /Jf'-
^.jwinpundoorientisiitamefreimaginabiminiiquxrealisfeucorporea, led quaii vapore xthereo confideranda erit Sitc^ue illa theatri umbria fimilitudinibus fplrituum agentium repleta. Primum ergo theatrum habebit colo:
rem album.Iucidum & fplendidum,pr.c feferens'diem,diurnasque adtiories. Quare in oriente collocabitur, quia Sol ab Oriente fe attollens diem incipit,
claritatemquemundopoIlicetur:i'^c^OT vero fingetur imbutumcoloreni-
gro,fufco&obfcuro:illudqueinOccidentepoficumimaginaberis,quiaSolin OccidenteexiftensnodemScobfcuritatembreviventuramdenunciatQiiodlibetautemhorumtheatrorumhabebit^//;^f/'tfr/;fefabinviccmdiftindas,8c
CA
p:
'f6
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
111
LIB.
I.
p-
O*
dijhoftione
COmmunishujusartislocuserit conclavefivecubiculumjcujuslaterafint
xqualiter quadrata aut parallela
:
fitlun
autimaginationefolaconceptumjfecundum illorum intentionem.qui palatia inenteconciperefolebat,quiaconfufioinde fequeretur,&: obfcuritas in phantafise operationibus vim adionis obrueniibus Quare necelfarium exiftimamus,utcubicularealiaeligantur,&eaquidem talia,quxornatu,pulchtitudine profpcdu,aut re aliqua ocuio fintjuc unda,atqueutabinvicemopiirr,cdiflinguantur:fuperportamautem cuju/quecubiculidepingaturhiftoriaaliquain:
fignis,uti(verbigratia)HercuIis
tis,aut
hydram
interficientis,Cerbcrum profternenin
cervum
convcrfi,&: hujuf-
quo imigines fuper portam extrinfecus ad completiorem cubiculi unius ab altero diftmclionem,quafi nomine iuo pro-
prioexprimuntur.
LocuseFi s
duplex,
fciiicet
I
^ ommunes, qu J
j
i
safisfeu tcrra.
i^^tfexM\\xa:l\jjg^t^^j^,t^^l,tcuUccelum.
Interijus,c\\i'\(hh-^
dividitur in
C0$
lo-
?
iVo
logrammatA exteriora,ntmpc
i.
&3communes, quifuntvel
[^uatuor
j
fartes
quadratx.
l
ptraU
mgtsproprii,^
utiunt
I
Varallelogrammu
inmtdio.
^adrati
ANIM.
ME'MOPvAT. SCIENT.
,^adrati figura.
^^
://A>
Divifione ergo Sc fubdivifione fadla duobus parailelogramTnatibus extremis in duas partes arquales divifis , prima parallclogrammatis bafis eric primi cubiculi locus,6c pars ei fupereminen^ erit fecundus :Summitas autem parailelogrammatis fecundi erit tertius locus:quartus vero erit ejus bal]s:Ec
ultimus locus cjurdemlateris^Quare^.lateraquadrataperj.multipiicatadabuntjo.Jocoshujusartineceflarios.
&
totumtertiumparallelogrammainmedio fitum
erit
quintus
&
Atque ita debes in omnibus aliis lateribus dividendo procedere,quemadmodum fubdividendo fecifti in primo.
V.
XI L
ForrnA
j8
TRAGT.
I.
SECT.
IT.
PORT.
III.
LIB.
Foma
Theatrh
TRA-
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E
"P
C T
R L
T
1
I
I
O N
N
E
I
S
S
11.
111.
11.
P.
I.
necefjartis
ad '-vocabulorum,Jententiarttm,
m arte rotunda.
quorum^eritvirorum,(e//f?foeminarum,
Viriautcm
de-
oentabomnibuscorporibuselementaribusimmunes. Atque
hocidemquoquedefceminisnaturjecoeleftiseftintelligendum.
Nominaau-
temDeorum &c cum Diisviventiumfunthi;y4^tf//(?cumradiiifoIaribus5'<f/^f cum uvis, C/;iQ^ocumarcu&pharetrajD^/wo^^rg(5 qui & P/atoDcns inferna1
i
^mrtnus,Romulu4,Saturnus,Titan,Fulcanns,Nomin3.\er6.DcATVLdcf(mma.mm
c(\e(\:mmfuntil\a.,Jndromache,Be/Iona,Ceres,Diana,Europa,Flora,Gorgon,Hyades,
]uno, Lucina, Minerva, Natura, Opis, Proferpina, ^uinquatria, Rumia , Thetis , Venm.
noceros,Scorpiw,TaurttsWrfa.kdzytszutcmc[Uodattmtt,c^mz'mun\\trfdii^\iSc..
ra
lis
duentes. Sic conliderabitur^w/'//w extenfls alis fiirfum fpeAiins,BeJIia/ttas pi~ repleta dcorfum profpiciens, Cyft^f/zV^^f cum enfe fanguinolento in unama-
nu
/^Cyathumvinorepletumtencns,Ftfm'/^t? columnaeinnitensfeucolumnam comedens Humi/itas genlbus flexis, //4WMfordidemaculisubiquecontaminata,L.e/;/wla:tofeuhilarivultu&floribuscoronatacanensautfaUans,ii///??'/4pannis obfita &: morbotabefccns,
Nemefs
Go
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
TIT.
LTB.
IT.
NemeJismiaihusfzn2;ii\ao\entis,ohedientiahiwiiluare(i2tiirninatz,PnMrui/i albii
iaduti veiiimcatis ,"^erela iracundi^ tiammis ptrciti, Keligio cruccm nianu teaeas, Spes anchor3.m caeruleamtenens.T/w.frcurreni&lemper rctrolpicicns rerectmdia coronz iurci exormitA,Zelotypia c!.im ob(ervanj.aiiorumacl;iones. Porro re rum inanimatarum 8c ipforuum numerorum ordines ipfis rerumfiguris feufimilitudinibus exprimuntur, uti in (equentibus duobus ordinibus
patet.
efle quafi
umbras
Sc res tran(pa-
rentesfijucorporadiaphanamregionexthereaapparentia.
(;
p.
;/.
TMagines
in
fe
habentin naturaelementari,
'.
^hoc eftjUt fint quodammodocorporeac,licettenui & fii btili modo. Vir' um,
autem alphabetum ibmitur ab iUis.quibenetibifuntcogniti jautetiam poterisprohbitu exhiftonis
illis,qui
tibi
aliquas perfonasdeligere-.fedlongcmeliuserituti
Carolt4S,Damel,Emiiniiel,Fra,ncifcni,Guiltelm:ii,Henricui,^oharjnes,LaurentiM
Mat~
Thoma^ ,Vincen^
dnymedes,
Si
ex h
Cadmus, Diogenes,
Eteocles, Tabtus,
non,Tantalus,\}l\jfes
cum
Circe.Xfrx^y
cum
exercitu.TA-i^wrotacontulus. Fce-
minarum
tibi
notarum nominahxc
er\int;Agrifpina,Barbara,Cathartna,Dalia.
,
,
Laurina,Martha,Nerea Oriana Pau.~ ltna,^rina\Rofamunda,Sara,TomiJena,ValerianA Heftorica autern focminnrumaominzerunti\h,Ariadne,Berfabe,Clttemne^ra,Dido,Europa,Flora.,GaliUay Helena ]ana Lais , Medea Niobe Olympia-s mater Alexandri, Penclope ,^^ntilianat
EllJabetha,FranciJca, Gultana. Hejler, ]ana,
,
Roxana,Semirants,Tomyris,VeJia.
Itts,
Mtdtis
Nereus [erpens
ma-
habcns cornli
,
m fronte
cttta
,
Stmta,Tigris Ur/a.
,
Nomina avium
Biibo , Corvus
Drepanus,Erithacus avis
fo!.i
minens
FaIco,Grtts,Hirtmdo,lbis LttfciniatMtlvus.NO"
Vide figuras
Num.^.fic 4.
Et
I>
AKMM.
s"
MEMORAr. SClENr
tiquvcr
Ct
\Jr(io jiipnaheticu
inanimatarum
rerum
"
'
haracteTes Jivithmetici
\n
nac arVe
\WW\^ I
J f
Ct
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
III.
LIB.
II.
Etficincsteris:Namhomoiofidcns dorfoafinifclanceammanutenens
fitTnificabitio.Cumfurcaverozo.cum tripode 30 cuni iibro 40.^ fic in cxiclocoaliquo volueris pliantafticomodo conlignarcduoihoris" Atquefi ii.in mines, duaslanceas gerentes imaginaber;j:Qiiod C\ ^^i.volueris exprimere, parte finiftra librum manu tenere,in finill:ravei6 finges hominis imaginem a
V.
IIL
C kut princiDaliSyqnxfdVicct in omni vocabuloprincipaIi,TUtparticula membri ahcujus orationis vel fententia; agit Eritque Aritis efiigies in primo loco primi orbis:Atfiacliovocabuli
:
praidommantis non
fufficiat
ad exprtllionem
rei fignifican-
dae,tuncpoteftadjuvariacl:ionibusdominicjufdemiigni,{ci-
fj^akuima.)
hcetMarcis:(ed hocrarbaccidit
\h.nx.mtnHS principAUs\cv\m
nempe ad
iniigniorem diltinaionem
te-
ma. huius
artis eil
nensjM/r^/f^infecundo.r^wpaftorintertio^Dtf^/^/jf inquarto,
&: Phgbus
& mafculam
theatris orientalibtts.
theatri color,quate-
nusnoc1iseftprincipium,fufcusapparerefoletphantafixocuhs.
PEruniverfam
Saturni
fphxram ordo
principalis erittalis
Primus hujus
fph^rx locus afcendens erit Cafricornns , &c fic coniequenter fecundum fignorumfucceifionem:qu3tenusCapricornuseftSaturnidomusdiurna.54/Krfiiis
itaqucin
9:
.rcxdttijJtM/is,in ^.Senexprndfntt[ftfniisc^diK^t\n
S^.lubriciis CP- lnxurtoJits,in U.-balbuticns/cd
X .ptJcaforyin^V.i.
do&ijfimits
ratus&invidiiSy\n
tamen
o*
fagaxfedhominumfocietatemfugiens,u t Diogenes.t n h homo jucundus c^ bonus focius. in v\ homo vttalts,fqualidus,j>auper dr viruknt diJpoJitionis,\n J^f.divescjrpoin
iip
/fjy?^f^/f//(y^.-Induaterj;oSaturnub veftimenta,tiabeatqueacT;ionesaptas
tc
con venientes rebus pra.'dicT:is,pro loci & llgni naiura,in quo reperitur. Deindeoriaturfignnm A=.ubi J//j&/>fr apparebit tanquam rex coeleftiscumfummo honore,in ? .puf.lLtnimisM^^ pauperrtmuspresbyter,in X &potensmaqnihonoris ac
dtvttiarum,\n 'V duxfortunatiffmusin bt!lo,\n 'r^.amorecaptuSyin VL.mercator bonxfi.
dei,\ n So.principtirn
amtcus
ty-
fapieus
(^ amabilts,\n
njp.
Jcietitia
pif'
DE ANIM. MEMORAT.
tenes,8c fulgura ab oculis ejiciens,in
m/tnts,in
G EN
I
T.
<^
^w.Sicporr6,fieaparsZodiaci,qiicv^r/>/iatcribuitur>oriatur,inquaM<jr;cogno-
manu
y rapiensvioleftterff^mifiafuhforma niilttiico-
aimamUljjJtsJimn/as,in
n^P
terfciens afitfujpendens.xn
FC'
nere in adulterto deprehenfas a Fttlcano,\ n XA,.dives inpolfeffiontbus,\ n i?i.condtt6ior exer citttSyin "^ .altos gUdio
'uuheras
poftea,liLeL>oruiur,&rcfuprahonzoncem,cu(uoDomino,videiicet
ercehit,\x\ -^izmercator erit res ponderans\\n nl
^'<//(?,c6-
perfltimennauiga-
V. ctim
Minotauro be//tge)'abitur,\n JJcum Cafiore df cxtensiTaurtts enin\{m-gens,renerem in lua domo habebic,ipfaque more Ettrop inlidebit dorfo tauri Sic in afcendentibus Gfw/w^jimaginabimurA/frc*r/w;.-atqus itidem quoque afcendente Cancro , Z-/tw,proccdendo cuin illis
Polltice familiaritatem habebit,?^Cic\a.
:
fucce/Ii ve
C
ALiquibus
locos
illos
P.
V.
T)e imagimbui
fortafle
mmus wincipalibtis.
miilciefl:,
tudo.LTcitaqueiisgratioiiorfithxcarsexclufisimaginibus.fliendam
pofle coloribusab invicem diftingui
Prtmns locus enc alpratinivecooperti^i^m/W^f fitrubicundus,habeaiquecffigiemprainftar bus tiexiftentisanteportamtheatri,inquoprxliumfuitcommifrum,ita ut ejusfaperficies fanguine tindacolorem rubicundumexhibeat,Tfm;-iocusfitviri
:
hoc
modo
dis
5careaquxdamanteportamgraminearboribusquevirentibusconfpicua, C^uitttis fit c^ruleus,& undequaque inflar vallis ante portam fontibus irriultimus fit /pecus feu fpelunca fubterranea obfcuriffima, guus ^luintus ferenscolorem. pr^fe nigrum Hispratisoppoficxfingantur^a/w^w^-fi^/wOT^A
;
&
qux
circuUris
&qux
hocmodoab
invicem diflerent.utcoloresearumrelationehabeant
theatriiisoppofitarum,oppofica
colonbus portaruni
tamen
do
nigredini
flico
concepru
&
'verbia,CoK]tmctiones,Prpofttionesii.InteriecIiones,ui\ infententiisdicctur.
Entqi
ki
illis
que catena, Rttbra ver6 cupreus cum catena ex Famo faclaj &Zm<5/<p!umbeus cum catenaplumbea,acM^r^deniquefcrreusannuluscum ferreaitidemcatena affixus exiflimetur. Ubi autem vocabula funt fignifiejtiva, ibi neceffe efl,ut illa denotentur per imaginem aut idxam magis principalem,Sc non aliter,utinfententiarumrecordationeapparebit.
Seqaittir
54
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
theatri.
III.
LIB.
II.
P.
Fl.
^dt
modis imaginesmagisprmcipalespojfintinlocu
<-jacu{s
exprimi^tamm arterotunda^
quam quadrata.
"CrK^f/fy, videlicet
nem,aut/acinus
i_^f7/i)W;,quibus \Ridicttlofi,yt\\xt\,i\fce>ninaex afino decidens denttdetftafecretioimagines in lo- S r^.ficomnesalia; res digna; rifii.
cis
cxprimun-
aft-
turfolentej]e3iUt
canere fidihits
attt
Et
c^
anteportamalbameritMedexinrummitate montis AtIantis,herbasTuas magicascolligentisnivecoopertasj Sectmda ante portam rubram eritMedeafratrem fuum interficiens membraque ejus in pratiherbas proJiciens:TfW/4erit
MedeaherbnscoJiigensintempeTheiralicejvirgultiSjarboribusque viridibus
vigentejUtJafonisconaminiqueatafliftere. ^^dr/^jeritJafon&Medeanavem
ingrediens
aut locus
ille
obfcurus,in
quotauri &: draco,aurci velleris cufl:odes,incaniaiionehgati &: inclufi manferuntjSc lic in cKteris.
C
tn
P.
VII
<-uocahula,
quadrataexpnmantur
Jignificatfva ?
eam
relationem,fignificet
:
5'/>////W/w.nempecumresfimihsinIocoexprefIaindicateam
^
?
vi hz
trtbtts
Henricum Regem
Galli.,^c.
modis,ic\\ictt
imago atit
idea,
cabit gladium. H^ec igitur eft, cum rcs vera in fua natura 8c fubftantiainlocoahquoabimaginisvelidejeaclioneexpri
mitur.
P.
vin.
'-uocamM.
SI
in
ter iliud
Cxfarisa,utalteriusalicuiusRomani,velCleopatra:,velalicujusTrojani,vel cujufdam Philofophiinfignis,autconfimilium,vel ex facris Bibliis,utinarrationes vitarum Samfonis,Davidis,Moyfis,Macchab^i,& aliorum. Prima ergo Utilitas erit hiftoriarum retentio feu memoria,per quas eriampoterisfacillime
vocabula fignificativa,non fignificativa,audita fcilicet atque inaudita, rerum fubj eda fimiliter fentenrias,orationes memoriter reiinerc
&
TRA.
CG
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
III.
LIB.
III.
TRACTATUS
S
PRIMI.
S
II.
S
III.
E ^
C T
R
L T
I
ON
I
I
I
N
E
III
p.
i.
m locu
Ocxhulum fignificmvum appello i'Iud, quod per vivam aJiquam imaginis, autidexaclioneminlocoaliquoexpiicaripoten:: Nonfigrttficativum vcro, quod in locii per fe propter aclionis defcdum fignifican non potcft.
frfr^i.utinterficere.faltarejCanerc&c.
)Sub(lantivaMi,\iber,tx\{\s,iSimus,&Lc.
'"Significativa,
ut lunt
s pY^^ojltiones
tiva, ut
VocabuU
lunt
-^
omnia s
fAudita
CPropria,ut,
j
Petrusjohannes,Sara,Maria,
,
aut
Sitbftanttva<^ rSu
'
.
'"
'na
f
j
mon proprta,nt,\3ibors ^,
.
Magis fi- S
Non
'i,
r-
ftgntfica
gntfica-
^
j
\ ttva
\^tiva,nx.
,meus, Pr^wtfwz/w^.-ut^quijillcifte,!
L &c.
\
/;?W/.%ut,Gorocoga,Abricalac,Arbroc,&;c.
C A
P.
M.
M E M O R A T.
C
A
P.
11.
M T.
cT?
*T>e
'vocabulommjiinificatiyorum recordatione
m arte
jhhAnca.
LOcisutrupradicflumeft.diftintflis&cicfcriptainprimotheatrohiftoriaMede^per quinqiieprata,oportetper regulam priedidam in vocabulorum fignificativorum expreffioneoperanhocmodojvidelicetfivocabulumi^Z-i^^r velim in primo loco denotare, imaginabor Medeam inprato albo,tanquaiT
proprio notari. Porro fecundum vocabulum fii(fx^//<i^<i/jpol]umusigitur fingere/piritum iftum Medeic in turris fummitate profpicere anxie obfervafibi
&
eam perfequatur,necne.TfmwvocabuIumfit(Z</'i^quodutex phceturimaginabimur,fpiritum Medeajlxtari duplici nomine, tum fciiicet propter]ociamoenitatem,tumetiam,qu6dinvcnitherbaspropofitofuoinfer\icntes.,^uartum vocabu!umfit('f//f//fjMedeamigiturcultelkimfuum,quo fratrem jugulavit,in mare projicere nobis perfuadeamus.^M/vocabulum fit. (Lux) Quod ut fignificetur, imaginabimur,qu6d in confiidu Jafonis cum ferpente vigilante tauris flammas evomentibus eximia Jux ingens fcintiJlarum multitudoex fpelunca profiliat. Et fic progrediendum ad iheatrum V. occidentale, in cujus ohfcuritate efTentiales Medee actioncs, tanquamrefledentesumbrasfpeculari debemus.
re,an Pater
&
&
(;'
P.
IIL
lijr
m artequadrata.
SIvocabulafuerintfignificativa>^xprimenturrf/rf/4//(?^,auty&;7//^m^,aut
exprimaminprimaprimi lociportaperrelationem,videhcet per Sampfonemleoninapelleamid;u,aut reaii aclione per Sampfonem cum leone pugnantem fi fecundum vocabulum fit (Etifis) imaginabimur per relationem, qu6dDaljla iracundiaz ardore aut etiam reali adione fingepercita rumpat mventam mariti vaginam mus,qu6ddefperatamortemfibigladioconfcifcai. C^6dfitertiumvocaburealiprafentk: Sic vocabuli fLf <?j fignificationem
:
lumfitfwwyTiX^hngemus^autrealiprxfentiajqu^daliquisPhiliftxorumftudens evitareSampfonis violentiam&fervorem,iufideatmuftx&:evoletinaerenv> aut relatione quod carnes habeat putridas a mufcis undiquecorruptas,autfimilitudine,
quod alis,mulc^fimillimisfugiatexIocounoin
alium-.
C
*J)e '-vocahulorum
p.
ir.
aut di_^,culterfignificatiyorum
arterecordatione.
utraque
7 'N arte rotund.t folent nomina. fuh(lantivi.,a.d]ecliv!i d^participia per ordincm al^ phabeticum Deorum,cumaliquatamen corumcircafixamimagiacma<flioi
ne
68
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
III.
LlE. IF.
neexplicari.SicNeptunusnihilfaciensvelociorusfignificabit.nihil. Verbamfig'
nifcativA
jefbatefignincatpoire^Prf^/ztf^ww^porroomniaindicantutautvitioaliquOjquod erit monftrum vel Diabolus.aut virtute,qua: erit Angelus: fic('///f jexplicabitur
permonft:rumaliquodlepro(Um,&maculisrepletum,digitoaliquidoftendens
Adverhia a u tem
Conjuncliones., Prxpojitionei df Interjcltiones, folent per
bruta cce*
quod pro
vitiis
finttamenha^comniacum
notabili aliqua aclione conjunctaautindicata:Po{Iumusetiamtotumanimal aliquando per notabilem 6c diftindam quandam ejus partem denotare, uc
Leonem per caudam,pellem vel [ingues, Elephantem per dentes aut nafum retortum,/'4/W4wperrelationeminterillum&,remaliquammacuIisinfec1;am,atque etiam per pellem,y^w per lyram Bovem per cornua /:;^(i/m7 per venenum.C^wf/wwperveftimentaSandiJohannisjGrj/^Aawifperalamcumcauda leonis, ^ludflorem per linguam aut canem, Rhinocerotem percornuj.y/w/^wper
,
imitatione,authominefimiefimil,Ur/d2perplauftruccelefte,f^/t=/wpermu-
remautignem,M/w/'fronera,^/wperfrxnum,>4^wperlanam,/id'i7/; perpomum,5<!//4f/w/'i?/'iiwperclavem,Cij^wwper{eipentrmautarborem
rem,,^///4wperGrammaticamautvirgam,i?4/w;Ww/^///wperphialam6(:alembicum..S"//?<?/?f/w per
equum
ligneum,T<!/7/ii//w per
famemautpo-
Sicponiturproy/^// oculusafpiciens
P.
V.
recordatione.
lumMagnumbelligerantemcontra
infideles. Sic
fi
Clementls velimrecordari,
ponaminlocomeocomrnuni,PapamClemcntemcumcornuin
manupromeliore diftindionCjSc
in cxteris.
fic
r.
M.
MEMO
C
H A
T.
C E
I
N T.
(T?
P. yi ^e nommum propmrHm.ntmquamub^ante
auduorum.recordaUone.
runr.numeranTurAw//e'!7^^^^
dram,qaa. veoenoruore/fitT/'
'
^" ^'^'"
^l^-
^""^^
'g'^^'^
P" Hy-
dr:e,miginahorEeocem^^^
tus,eb,bit,quarehfcno^^^^^^^^ i/-.3 Nam^4In;Xaf^^^^^^^
eftreco^dan,reLto
''^^
uctangens
hviamTo;c?dar nf^^^
^-..wJc"
cum
phiaii.
lolTot^^^^^^^
^
.ncro,v,!cum S,m,a
& Ibe
^""'^""^^ rumpetfeu confonget phulas,eaquepropterlRaL^^^^^ ,^ L j r i^ r'"F'cra K.aimundo percucetnrnifl-iiU ci^ ^,^'' , ^"^'am modofac,hon,hoc)dempotentfieriFtemm r ^ '" ''''"''"^"" ^"'"^^'^ 3^^^^ vocabuJumante^ tib,inaudm,m
& akmb^d/^T V
/^T
Ju
qu.dam vocabd
mantomnesfereatital
rot/vC^^^^^
clum,qu.%nificatduo admonearis^eumdenotareprimasfvLb^!^
cS~
qnam
eSs
&^^^^^^^^
u"^^'
'
arcendentemiaccelum,actSeSn
unam,..c.c.ter,s.
f HoS::^::^-!:--^^:^^^
"'^''P'!^''"^^"bi^
'
P^^' "^
T^efemenuarumrecordattonet^m
m quadrata.
marterotunda,
couvcn,enti,n/Iaeulanahnnr.ll
'
ill"dm^ult.tud,^efeattrrrt"d;r^^^^^^
>ncedemusv,a:ObfervencurigiturXcope^^^^^^^^^
ucpe.feclumaJ,cmusmembrirenfumexJr/^
"'"''^^
;tlXT^j;^
'^Y'^'^'^"^^^
luti
70
TRACT.
I.
SECT.
11.
PORT.
lll.
L!B.
III.
turainfeparabilia.,^4r/^,cumexadevolueris&fubit6di<ftasmembriparticulas in locosfuosdi(ponere,affignabispritisimaginibusad:iones fidorum vocabulorum fignificativorum Ut, fi collocavero atramentum in primo loco,6c primum membrum (iitm illnd: Forma dat nomen ejp rei, iingzm,imiginem poft abfterfionem ejus de facie cujufdam formof tollere atramentum,
:
&
puellx,appellarcillamMauram.CumautemvoluerishsEcperagereinarterotundaoportebitutiio.portisMedex,8cdeindcEuropx,&c.
C
INorationibus
tatem.
F.
yiii
'Deorattombns
^ carmmibui
modO)fed&in Carminibusfacillimeidpr^ftaturproptermenfurxneceffi-
C
'Dc
(kbjeSits
P.
IX.
<(sr
^\Xh]tdLUyni\\\oc\oco\\\u^zcc\p\tm,eHa&ioferfeBaalicujusintetionis,qHxvet
^reUtionealitjua, veljimilitudim velfalterealiter in unofolu loco exprimitur: A^itont zutemperfeffailicujai intcntionis voco illam,qua fenfus alicujus biftoria: vel
dic1ifapientis,vellegis,velaphorifmiautconfimiliumexprimitur,&perfede omnibus varius eftoperandi modus, progrediemur. In hiftoriarum igitur methodice idcirco ordine quodam
in locoaliquo explicatur:fed quia inhis
&
locis
exprimatur,v\de\icet,aut
cum
&
lenfus in unico iolummod6 loco explicatur uc fi generaliter velim totam fecundi libri ^ncidos hiftoriam Virgilunam in locoaliquo exprimere, fineam.quod imago loci in fummitate montis eminusconfpiciat.quarationeincens equus licrncus denodeinurbem introducatur,adeoc]ueetiam deinceps,
cccca adhuc noAe.ipfa urbs lamentabili modo omni ex parte accendatur. Spef;4//>f/autemhiftoriaexprimitur,cum unaqua:qi cjus parsleorfim explicaiur.
?.
X.
arithmettcaiinprxdiSIislocis.
&
TK
71
TRACTATUS
S E
PRIMI.
I
C T
T
R
O N
T
I
IL
IK
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV. LIB.
1.
TRACTATUS PRIML
SECTIONISII.
T
R
L
T
1
I
N
E
S
L
IK
intelleftuali
Scientia.hoc eft.deGene-
A
,
P.
'
De
.
Ajlrologia
c^ ejm fartibuj.
Eteres TLQCQn{\xtmv\iquatHor h.(kto\o^\x partes^o^mxnvn tinam iil cxterisque hujufcemodi leris mucationibus tempeftatibus
, ,
bium
^ conllmilibus
aliisejusgenerisalterationibus. Tfmit redividitin/mr4//tf;reufpecies,quaelecftionibus occupatur,de qua m generali noftroTraintegrum libelliim rcripllmus-, 4//(?r<t circa qu^ftiones 8C ctatu de Aftrologia interrogationes verfaturiEt/fr//,t,qua:ment6princeps cxterarum Aftrologi^ partiumexiftimatur,appellaturGf^//7//W^^/^,de quahocloco agere prxcipue intendimus:,^4r/<&; ultima fpecies ^ri^^HMuaiJx; dicitur , qua; in fabricandis
characleribus,
ligiilis, 6>:
ftatuis confiftit,
quorum
efTccfbus
mirabiles hiftoria;
tionemacexplicationemaccingemus.
P'
IL
,^//.e
docet,qua
ammit
judicium
7^
quidem omnia
domorum col-Ic-
&
P.
IIL
inventione Domimgenitur
wcertttudine.
eredlo prius fchemainTradatunoftrodeAlirologixantea declaravimus ad veri geniturs Domini cognitionem in primis procedendumcenfemus.AtveroinhoclaboremagnaoccurritAftrologixvulgarisincertitudo,quatenHsinDominiGcnituriEeied!onehaudexiguaeftinter Aftrolog. opinionu diverfitas:Nam Firmicui, virquideminhacarteperitus,eum planetam eligitpro Geniturx Domino,qui figno,quod Lunaproxime poft nativitatemingreditur,prefi"eanimadvertitur,Lcone&Cancro,quibusduoluminariaimperantexceptisj verbigratia,fiLunatemporenativitatisTaurumperagret,quoniam ea proximo loco in Geminis migrabit,qui domus funt Mercurii, ideo Mercurius erit Dominus nativitatis. Aliiautem nonnuHiftatuuntillum Genitura;Dominum,quiin pundonativitatis fortior eftin hemifpheno.hoc
,
modoquo
C
T>e
f.
IV.
Genitura
in arte
locifortuncc inyentione in
GenethiialogicadiligenterinquirereiCumhiclocusinmaximoapudeos
habcaturrefpe(flu,ameover6inhacarteMagiftro,virocerteinfcientiaAftro-
nashocmodoinveftigarefuiinftitutusrAbftrahenduseftlocusSoIisalocoLuns.
hocmodo:Si contingat,ut
omnia figna
numerareafignoprimovidehcetabV.&invenienturfexfignajfcilicetV.V.n. .^.n;e.&7.grad.cumi8min.:ii:.Qu2abftrahendafuntalocoLunje:Site!-go Lunain 14. grad. &9. minut. %.Quare diftat (t aprincipiopernovemfigna nempeV.y.n.SS.^.flP^.ni.Jt^.&Hgrad.cumjj.minufjb.di/ponanturigitur
hocmodo.
k
C.
9.
74
TRACT.
C.
I.
9.
SECT.
figna
figna
14.
II.
PORT.
9.
18.
IV. LIB.
I.
grad.
grad. grad.
O.
C.
6.
3.
7.
6.
minut. minur.
minut.
flgna
51.
Refiduum.
tur^.figna.Quibusadditisrefiduorupradidojfic manebunt.
fign.
3
grad.
min.
51
6
8
157 15 HiEC igitur Gmul addita producunt locumfortuna:,quieritinfeptimofigno,numerando ab V.ad ly.grad.Sc i^.minut.^i. Atquedicitur/tff^/^mw<<, quoniaminiliolocofeugradumaximanatifortunafitaefi:. Ca^terum.liLunx figna pauciorafusrintquamSolisjtunciz. fignaaddenda (untfignis Lui x,Sc deinde abftrahendus eli: locusSolis,a loco Luna:,ut fupra:t fi poftaddicionem fadam plura figna producantur, quam 11. abjiciatur Zodiacus &c religiad.io^ duumingraduficminutarefpiciatur-.Verbigracia, Horofcopus fic minut.20. LocusLuna;n. 2.6.10. LocusSolis^.grad.io.minut.30.
,
fign.
^'^d.
minut.
10
i4"
20
^zo
30
^9
40
Hoc fado addenda funt figna cum gradibus &; minutis interpofita inter V.&cfignumafcendentis. Atquiipofi: jdditionemi2.fig'iaabjiciendafunt,6c refiduum cumgrad.& minut.eii^endum,invenicmus,qu6dfign.i.grad. li. 6c
min.o.fueritlocusfortuns.
9
3
.
19 10
.10
40 10
C
^od^-i^era
gleciis
P.
V.
ahfcondita.^tls'
quodne-
ctem lUis nrtis amhiguitatihus,qu Amhiquo modo nohis ah Ajlroloncu fcriptorihHS traduntur,ampleclendafit ^oiaplana (s^JimpleXy
donec alia njerior <i^ certior nohis heniqna
Dei
1,'oluntate innotefcat.
lacibusquedocumentiscontaminatos. Etquamvisaliquibusdivinah^cfcientia fiicricrevelata,artamenilli,(iquidde ea in publicum ediderunt,tam obfcureidfccerunt,tantisquea:nigmatib.& rebusin rpcciequidem verisautapparetibus,fednulloveromodou(pi.jm exili-:;ntibusilIudpermi(cuerunt,utntOedi-
7;
quidem
fiibtile ingeniuiTJ
tam
fententiam eoru
& fcien-
tixveritatemullomodoexipforumfcriptiselicereiltafcriprerunt Alchimirta: de lapide fuo phyfico,fic Magi vere naturales de fua magia,aut fublenfuxnigmatico,tanquamnatura:facrario,arcanafuaabfcondentes,autfub nomini-
fabuiis
hacvuftultos.it-
tamenhuiusSc aliarum diclarum fcientiarum arcanum certum,infallibile atque divinitus hominibus cum ipfa fapientia e coelis fandis miiFumjfed paucis admodumrevelatu:Cujusquidetraditiongcabalifticam,quoniaanemineadhuc viva voce verbisque apertis accepimus contcnti erimus cum reliquis in
,
fcientiahac vulgari verfatis fimpliciori 2c faciliori via,eaque,rclic1:is omnibus compofitis 6c ficlis Aftrologorum nominibus ac operationibus, utemur. Sic
itaque/'/-/><'/(7f<?Dominumafcendentis,hoceft,Planetaminfignoprimamdo-
mumocGupanteprxdominantem,five
&
Deinde pro
domum fecundam,ejusque figni naturam atque Dominum,Dominique locum,inquo,temporenativitatis,invenitur. Tertio vero /i?f^,domo tertia,ejus-
que figno ScfigniDomino confideratis,fratrum&fororumnumerum,eorundemque naturam ac difpofitionem erga narum obfervabimus.Sc fimiliter de
itinerumnatibreviumprofperitatevelinfortunio,&:dereligionequoquenonnullacognofcemus:,^4>'/4^(72^cum fuo figno&figni Dominoindieabitres exoccultoobventurasnato,thefaurosabfconditos,ejusin agriculturafelicitatem vel infelicitatem,domositidcm ac iedificia polTeflioncsexparteparentumei obventuras:^//4,ejusquefignum,&: figniDominus arguet natifoccunditnem aut fterihtatem,multitudinemque aut paucitatem hberorum, fi-
&
munera in vita,ei promifia indicabit. SextA militerque nati folatia feu dona cum prsdiAisei convenientibusdenotabitxgritudines&morbos natifuturosin vita,itidemque fervorum fidelitatem feu infidelitatem,& nati circa beftiolas feu pecora profperam vel advcrfam fortunam aut fucceflum Seftima
:
&
cum fuo figno ejus Domino declarabit nati accontentiones:0^4X'.texplicabitnatimorcs,naturam,Iaborem&.triftitiam invitaac hxreditates morieniium:i\r^/ pr^monftrabit nati religionem fidem,vifions,fapientiam,&itinerumlongorumfuccflum. Dff/w^ nobis aperietnatidignitates,officia& favorem apud Vrxncx^^tvcwWndecima, fpemnati.ejusquefiduciam,&amicorummultitudinem,aceorumfidelitatemautinfidelitatem indicabit: Atque duodecima. tandem nati occultos inimicos, deceptorev,invidos,malasc]ue hominum cogitationes atque fufurrationes deteget,fi. militerqueejusfortuniumautinfortuniuminmajoribusanimalibusdocebit. Exquibus luculentervidemus,quod hac viadequolibetdubioinvitanatifuturo poflimus fimplici ac plano Aftrologias modoliberantes nosearationeab infinitisveterum Aftrologorum nugis &:commentis,judicare8cpronunciarc. Nec tamen potentiorem totius coeli Dominum negligere omnino volumus,
fed,ejiis
&
naturamcumcxterisfignorumDominisad bonumvelmalumcomimo vero dicemus, quod fortiias commifcentur radii Imconfirmata,qu6 res prxdicla eo magis fuerit peratoriscumDominoaut figno domus,inqua res illa fecundumnaturalem
fignorum difpofitionem continetur. Nos crgo fimplicihacviafolitifuirausin
hujus
"
fG
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
:
IV. LlB.
l.
hujus Aftrologix fpeciei myrothecium ingredi Nec tamen huic arii fidcm ccrtamattribuimus.nifi a Geomantia,quam ruperiiis animx fcientiam c llc expLicavimus,confirmaretiir:Ubi crgo h* duxfcientije convenerunt,ibirei veritatem inelfc non inefficaciter prxdixirausi in loco autem, ubi eas dillentirc percepimus,nihilcertitudinis,redpotiusprdi(flionisinconftantiamefledecla-
rayimusjnecaufifuimusquicquamafTeveranteroreincertoebuccinare. Quo-
modo autem duodecim fchematis coeleftis domus fortunio aut infortunio nati
refpondeant ex fpeculo fequenti poteris ad oculum pcrcipere.
Inimici occul
DeceptoLES,
Invidi,
.
flilOIS, I-abor,
jTriftitia,
''
Pravi cogita
tiones,
j
SMorboruTi
/
j
liireditas,
Animalia magBa.
^Vilxfiais.
Spuulum
ccelefte
{Corporif
habitui,
Animx
ICJ.
mo..
Bellum,
IiWmici.
Jubflantil,
DiTitiz,
SNati
Doiuut.
J
Kati
Iratres,
farentes, HireditaS,
Domus,
Terra:.
Nati
TR
A.
TRA CT ATUS
SECTIONIS
*?
P
S.
RIM
IF.
T
i.
II.
R
L
T
I
N
E R
11.
De Microcofmi
C
*T>eprimtt
Genethlialosia.
P.
I.
NAtoralis primx domus cum ejus figno & figni Domino proprietas eft.duplicem inprimis nati difpofitionem explicare.quarum una efl debita corporiscjusconftitutio,atquealteranaturalisanimiinmoribusinclinatio&aptitudo.
P.
A R
I.
naturam
&
&
rummixtioneunumacterisdifFerentemprofcrrefolet:Necetiamfuntduo
luminarianegligcnda.Procorporisergofigurarefpicimusnaturamfigniafcendentis, cum ftellarum illarum fixarura di(pofitionibus,qu;e extra Zodiaci mar-
gines pofitx cum eodem figni afcendentis gradu furguntj vcrbi gratia n figura
i
fequenti.
Gradus
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV. LIB.
11.
Gradus afcendentis
eftii.
noftracaputderignoT<t//r/,ubi rcperie5/>r/wo,q'jalc difpofitionemtum animi tum corporis Taurus denoteij Demde\b\ deprchendes,qu6d Cajfiopexcot\{\.t\-
latio,&.Pfr/f^>&ftel'a'"capite6'tfr^/>^afcendentGumd)difignilongitudine
ubi etiam earum naturas percipies.atquefecundiimharumftellarumnaturas carumque mixtiones de figura nati difpofitione animi ejus judicabis Deinde Dominus iftius figni quasrendus eft.quem invenics effcFefierem quatcnus ip(a
&
cftT4//nDomina. Nam T<i//rf eftdomusnodurnarfi^/frwiHujusergonatu4-a&habitum,taminanimoquamcorporcnatiinvenies///^.i de.r^y?rtf/^^/4f4^. Pt?rr^etiamrcfpiciendumcftfignum&:domus,inqua Venus rcperitur: fexto. Quia igitur illa, deprehenditur in duodecima domo,quam vx- poflidetiideo ex capite Aquariiwi Aftrologia noftra dcfcriptOjejusvimpcrcipiestaminanimo, quamcorporenati. HicautemA/4rfaliquidperaccidensager,quatenusinrpatio primxdomusinvenituriUndeproptermalitiamfux naiurx morbosacutos minatur:
Atque hocidem
erit in
omnibus
:
aliis
taminnaturamfit^niangulicoeli.atqueilliusinquoDominusangulimanebit, ciuam nfius Domini Porro etiam afpccfkus tum benevolos tum malevolos alio-
rumPJanecarum,cumDomino
prima;
domus
rcfpiccre
debemus,8c fecun-
dumeosdefoelicitateaucinfoelicitate.judicarc.
P.
I.
II.
Decorporisnatilongicudinevelbrevitate.
Trinciptumfignorum auget bngttudinemfedeorumfinU diminuit. Gemini , Ftrgo, Lthra, Sagttartus dr Aejuarius, quatenus iamjigna humana^bonarn &proportionatatn corporis conJlttutionempoUtceri dicuntur.
Lun*
DE MICPvOCOSM. GENETHLIALOG.
Luna
injignii longioribusjcorporis proceritatem , in
79
deprejjto-
breviorihm vero
omiffis,
Domini
nativitatis
motum
in primis
obfervavi.Qucmfirepeh procerum,{lin oppofito Augis feujPm^<(?,pr^lagiviiprumfcrecurtumfeuhumi lem &: deprelliim At vero,(i in ter iUos duos locos eum mo vere deprehendi, ftaturaramediocremprienunciavi.
:
?.
I.
III.
An
natusfucurusfitmacilentus velpinrguis.
Sagittarii,
Prima medietas
Geminorum,dr
Scorfionis difponit
natum ad
corporisdebilitatem,tenuitatem/eugracilitatem,&macierrL. r/rg^.L^^r/i&^di^/V/^r/V^bonamcorporiattribuuntcomplexionemjproportionem,&.habitum.
?.
I.
ir.
Deanimiqualitatibus
& impedimentis.
mdodrinamfequaturvehm,quiincaptulo feptimo de qualitatib.animinati copiosc & optime fcriplit, 6c capitulo_ etiam odavo ejufdem animi irapedimenta affatim expreflit.
P.
11
'
T)efecunda Domo,
A De
P.
II.
A R
L
.'j:-
fortuna, feufubftantianati*
PR.O faciendo hocjudicio refpicienda eft:domusfecunda,ejus fignum& figniDominus:neqjetiamparsfortunx,ejufqucDominuseritnegligendus. Qiiod autemad fignumattinet, fiquidcm illud bonum eft ^omina tur bcnumifinmalum.bonocontrarium :Promittitergobonufignumpoflf fliones, divitias,&.fubfl:antiam,& quidem eo magis,fi incufpide fecundxdomusinveniaturflelia primxautfecundsemagnitudinis,qua:habet proprietatem na-
tSi
Domiousetiara fecundx domus fortunatc pofitus, radiosquePlanetsrum benevolos recipiens,fubftantias gazafque promittit. Dicimus autem illam pofitionem Domini fortunatam quando Dominus fecund^ domus in angulo aliquo aut domo faufta conftituitiir,in quo etiamfignumfauftum,iiUC
,
go
TRCT.
I.
SECT.
11.
PORT.
IV, LIB.
11.
niatur,natumdiviiemfuturumpra:ragiet:SimiIicerquoque,liparsipfa inbono acfortunatoloco reperiatur,multum boni promittit,fi in malo,multummali: fiveromediocri.mediocris itidem eritejus fortuna> PorroetiamPlanetamalus in bono loco illum toxico quafi &: odio adverfus natum inquinare acinficerefoletiatque ita bonitatem locidepravat. Si aucem pars fortuna: cadat in gra-
dumafcendentis,denotatnatum forede caulalevi divitem Sedfipartis fortunx Dominus in aliquo mfortunio inveniatur praaunciat natum e divite pauperemfubitaneoquodam accidente futurum eflb. Nota,quod fi ]upiter fic Dominus loci fortunx.vel in eo inveniatur,vel fi {It Dominus domus lecundx 6c in bono loco repertus.divitias ingentes nato
:
polliceatur.
P.
II.
S.
IL
De modo
Infpiciendum eft fchema coclefle pro loco (eu figno,in quo invenitur Dominusdomus fecunda::Et permixta propria ejus natura,cum natura figni,in quo reperitur,hocefi:,inquifitoutriufque magilltrii modo,cognofccmus,quomodo natus fuas opesfit comparaturus:Sic, fi Dorninus in tcrtiadomorcperiatur,afratribus,autfororibus,autamicitia,aut itineribusdivitias fuascomparabit:Siindomoquarta,<\parenteejus accipiec:Si in quinta,beneficioliberorumjdonationum aut le^ationum eas acquiret,8c fic progrediendo per ca:teras figura; caleflis domus. Similiter fciendum eft,qu6d ex Planetis UArs-,Venm dr MercurUu pr^cipuam dicanturhabere vim in magifteriisfcu exercitationibuscorporis:Nam Afjrired.iitnatum militix: peritum,pugiles etiam facit&fabrosxrarios,fufores,cauteriaexerceates8cchirurgos,&c. Similiterque ipfein V.i^.&n^P.venatoresefficiet:^*?/?/^ Muficos facit,item aulicos,muliebrifavoreeveclos,pidLOres,gemm3rufeuveftiuprstiofardinfi:itores,Pharmacopolais,Aromatarios,6cc.
facitliteratosMathematicos,Anthmcticos,Scribas,Poetas,Negotia. tores,Mercatur;Ededitos,Monetarios,Nummularios,Statuarios,6cc.Ettamen himagiftsriorumfignificatorumefFcclusintendunturauc remittuntur proraSole, item pro ratione dotione configurationis eorum cum Saturo,]ove
Arfm/r//ftf
,
&
C
T)e domo
V.
III.
tertia,n>idelicet defi-atribm.
PR.onumero
Luna:
noclurna^Tiun enimeorummultitudoarguitur:Siver6Planeta:inillic
fortunati
reperiuntur,contrarium oftenditur. Qjod (i duoPlaneae occupaverint figna,duorum corporum,videIicet n. X Jr^A; alter pollederic fignum unius corporis,dcnotabuntur quinque fratresnafcituri.
Nota,qu6d planetx mafculini denotent fratres,fceminiai vero forores: Prxcereaquoque Orientales Planeta; fignificabunt priores:Occidentales ver6 pofteriores,atquc fic in carteris. Hic quoque obfervari velrm,qu6d dodiores
C A P
DE MICROCOSM. C
ex reliquarum
GENETHLIALOG.
P.
8i
IF.
obferyatione
Clmilietiam modoagendum
erit
cum
cxteris quxftionibus&pr^didioni-
^busadvitamnati&curriculumejuspertinentibusivideiicetfiejusnaiuram amicitiam,prorperitatem,paupertatem,6chuju(modialiavelimuscognorcere: De parentibus igitur nati,& utrum pater vel mater natum magis diligat,auc uterexiIlispriormorietur,patericilicetanmater,& deiftiufmodi aliis confulere debemus fignificatorem patris,qui de die 5"^/eft:,8c denocle SatHrnm\(im\[\-
terquoquedomum quartam & ejusDominum.Atquefimuletiamprxdidorum loca in figurafedulofiintinfpicienda lacufpideigiturquart^edomusincipiendumerit,atqueitacumcxtcrisprogrediendum.Qu6dfipatris foecunditatemaut fterilitatemfeufuturumliberorumnumerum,qualitatem,ftaturam 6c obedientidmfcirevoluerimus,inprimisdomumquintamintuebimur,ejusqueDominumrefpiciemus.Necrejiciendaerit decimxSc undecimas domus
cognitio,acnotandumerit,qu6d,Fie:jfemper fitnaturalisliberfignificator.
neum
larium
foret,c'jm
omnes
domuum fignificationibus
Iim,quippequifecundtimvulgaremmodumoptime&:fimplicitatiaccommodatiflimedehisrebusinYoluminefuodenaiivitatibusdifceptavit.
P.
V.
operationibiij in
tate fcEminx,videlicetfiDominusvelDomina inveniaturinfigno fceminino. Gradus Azemeni ,\ioc eft.gradus debiiitatis corporum (quia Az.cmen eft quxdam corporis debilitatio) denotant vel furditatem, vel coecitatem vel
,
membrorum amiffionemj&c. Cum ergo in pundo nativitatis eft in aliquo horum fignorum,denun(j;.
ciatquendamhoruminnatodefedurrL.
bonorum
lucem
6c
forman-b.
in fignis
fumofis
reperiaturinfignisputeis,denotabit,qu6dnatipulchritudo&arpec];us
Si
diminucturacdebilitabitur.
I
St
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
,
IV. LIB.
II.
Siinveniatur ingradibusaugentibuiformam natifortunam Scdomi nium in terra augebit, multasque poilicetur divitias. Et cum aliquis horurti graduumfueritafcendens in nativitate ,ingen^ portendetnati dominium at-
que divitiarum abundantiani^. Qiiod autem ad ipfa iigna attinet cum afcendens fuerit fignum humanum,natus erit benevolus Si beft:iale,fo]iiarius:Sc il fuerit in ferocibus anima,
:
hbus,vexationemac maladihget.
C
^omodo
SILuna
?.
VI.
de natiyitatefer obferyationemEclipJtsJHdicandumfit.
cchpfin veldefedlumpatiaturinangulonativitatisahcujushominisj impedimentum ahquod nato afferet,&: quidem in membro illo,qu6d rerpicitfignumiliud,inquo tit echpfis,vel inpromiirion.^domus: Verbigratia:li
eclipfis fuerit fadla
obfer vemus,quot hoiis eclipfis duraverit: Na fi fuerit eclipfis Solis hor^efignificabuntannosjfi ver6 Luna:,menfes.Sin fuerint |4-| fradiones horx,dabitur
cuiq; earum dies.
Deinde
graduafcendentisj&cgradu eclipfis(fed dcnominabimus eos i8o.gr. inter gr. orie tis &: occidcntis) Poftea accipienda eft ex toto illo tepore,quod fignificat eclipfin tanta pars,quota fuerit pra:dicT:a pars de iSo.quia tantum erit ab initio ecliplisufqueadhoram, quaincipitmalum:Verbigratia:Eclipfis (C.eratia
primo*5b quiaeratangulusmediica;li,Scdurabatpertreshoi-as:fignificabitergo,qu6d regnu nati dignitas per tres menfes detrimeniu patiet ur fed fi velimus fcire,quando hocdetrimentum incipiet,videndu eft,quantu fit fpatiu inter
&
CAP.
DE MICROCOSM.
^
FII.
dil^oJtLionihus
SI
in alicujus
nativit3te,Fortunx
n.ito facient
fint
mines
malum
iftarumquatuorpartiumafpexerint.augebunt ^HieeH bonum.vel diminuent malum.quod fi afpexennt mali,bonum diminuent,&; kmtMin malumaugebunt. Cuminnativitate (t.afpexerit 9^.natuseritjuftus,cum b. ^"^JXr patiensjciim $.Jocabundus,ciim 5.(apiens,cvim o^. impatiens& iracundus, cumO fuperbus&:indignabundus.
aliquam''-
CumFortunx
OmnisDominusafcendentisabfquealiorum participatione,fo!usa(cendentidominabitur,natusqueeritdeejusnatura:quififuerit fi.diligetresacres, atqueftipticasifio^resamaras&acutifaporisj&c. Pro explicanda autcm brevicer, exDominisnativitatis,natinatura,carminahxcfequentia protulerunt
Aftrologi.
*
Si quis nafcatur
K^udax^urhanu4,malm^antiqun4.furiX'varus.'^
^up:facit audacem, ltum,pulchrumg^,tnacem,\
tJ^Htem.jucundum^verecundumfeugenerofum.S^
V.
Tallax
,
ni.
groffta
rubeique colorisS
Trifis ftt
fulcher
-verax
&
religiofm. J
n.
n.
In vulturubeum,juflum^cafium,
j^Pr/>4eft:fortis,bene3ppetens&proficu.T_.
i^m/Wfa^/jeftfortisjbeneappetens
incommodi.
Septcmmnx.
ncs Planet.trum,
Tfm<ieftfortis,nonappetens proficui.
,^^//4 eftdebijis^nonappetensproficui.
complexio- <,^/^/rr/4eftdebilis,appetensproficui.
r
i^f.v/^eftdebilisjbeneappetensinGommodi.
^^5e^///(<eftdcbilis,nonappetens
qu^rum
incommodi,&c.
C AP.
84
TRACT.
I.
SECT.
C
II.
PORT.
VllL
IV. LIB,
II.
P.
VerbigratidjSi
Grad.
79
.
Minut.
8
13
51
^7
55
Quare judico hujufmodi morbum periculofum vel mortem nato eventurameflbanno i7.quinqu.igefima quintaparte integri anni,qui dividetur in
partes6o. EtdenaturafigniacSaturnidico,morbum fore melancholicunu. Notajquodfccundumfw/i^wfwwunufquifquegradus fignificet annuni^.
Obferva etiam fedul6,qu6d femper pro qualibct diredione accipicndi fitparsinfortunii.qua: habet malignum aliquem afpcdum. Excipiuntur igiturafpec1ustrinus6cfextilis.
-
TRA.
8;
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E
T
C T
R
L
I
I
I
O N
N
E
I
S
S
II.
IV.
T
B
IIL
DepropriicujurquenatiD;Emonis
inquifitione.
l
I
I.
A R
I.
De
cujufque Genioingenere,
F.
L
circa
Genium
Orphyrius putabat, Dc-Emonemfeu Genium cuiquepro= prium a Domino nativitat(S;hoceft,ab ^([ns provenire,&; inhominemdtfcenderei/edhunc oppugnare videtur J^;^/f-f/opinio^quippequinegatiDemonemcuique proprium a generationis figura dclccndtre -./ed.skjpfim ab antiquior}
principioprojiitercqifamfintaftraautajlrorum duces: Vuit igitur
I '
iIJe,qu6d pruprius
cuju(queDxmon,non
partequadam
coeliautelementorum procedat,redpotius atotomundo,&:mu!tiformiin eo vitaacmuif.formibus corponbusjperquartranfitanimadefbendensingenerationem,agnofcitque,iilum D^emonem fuifle in exemplari antequam m generationem anim^e ]aberetur:quem quamprimum anima ducem accipit,adflatipfeDxmonexpletorfubindeviiarum.&c. ^/^/^'^fautem^virAflrologia; pentus,magis illiParphyrii quarn huic ^amhlici /ententia; adha:rens,sileverare videtur,qu6dpropriiDa;monis acqu!i'itio& ortus a cocloacfyderibusproveniatj&tamen videturicidem,in eo dilTentire a Porphyrio,<:^nod.,dur[\ hic qua:rit
Geniumexfl:eliageniturx,utidi(flum^fl;il!edicit,cum profluerevelaPlanetis fortitudinis teflimonia in punclro vel temporenativitatis piura dignitatum
&
fiabentibus,velabtlloP]aneta,cujusdomumingr naeflLunapoflillam,quam
nafcentehnminepofIidet:SimiliterC^aA/,c/aJ^!Z'//r(?di{Icntientes,partimque
cum/'^r^Ay>V(?c^A/</f/'w,vide]icetinloco,convenientes,&: partim etiam abiis
dilfidentes
non
^6
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
nonproveniat.nifiaSole&LunaiQuareetiamabiis eumrequiruntiAluautem (cujufmodi (\x\m H^^brxorum quampiurimi)ex aliqiio ctelorum carduic,auc etiamejcomnibusillishuncpetendumeHeopinantur: AtveroinAftroIogiacommunireuvulgariver/aiijfolent Damonem bonum ab undccima tigura:c(cleftis domo petere(undeilladomusetiam/'tf/^/D.w^appellaturU]ucmadmo-
nonnullos cx
domo
fexta,utpotequa;corporisaffli(ftiones&a'gritudinesdenotat,velpotius,fecun-
12.
quatenusillaefHocusinimicorumnatiiquidenimgceerihumanomagismalitiofum,quid magis adverfum,quam Cacod^mon? Hinc etiam elhquod fecundumnonnullos,hocdomicilium Cacodxmon feumalus Da:monapptllatur. x quibus conftat, quamvis habeatur viaqua-dam,&: ratio proprium/uum Geniumperregiilas&obfervationesAftrologicascognofccndi^illa tamen fittam abftnifa,&, Llfarum opinionum fenfibus ac tenebris ita obruta.ut &, velimpnfnbilms quidemetiam exiftimetur, indagarehujiis myfterii veritatem per v!amfyderum,quamconHareaurum,perdodrinam &.f'-ripta Aivhimiftarum. Atque liti videmus,qu6d opinionibus potiffimum agamus in Dei &. vera:natura;deced:ioneacinquifitioneapofteriori,ficetiam procul dul^io tametli hujusrei veritas fic per demonftrationem a pofteriori declaranda,actamen,quia pro imaginatione noftra tantiim rem ipfam oftendimus,idc6 reveraillam ita ichabere,dicere aut afteverare non poirumus,nifi ipfa expcrientia conceptus
ritti
noftrieffcclumluculenterdemonftr&f.ldquod etiaminnuerc videtur Porphyq u a n d o d c t i'/ (7 cognofceret figttram nntruitatis D om tnti mj, fignrs tn 1 <eniI i
ret
&
ncertXi
inftmt dtJfenfiones,(Jramtdtisimpugnantiir^U.c.
in Aftrologia
Qnibus fateri
vuictur,
quod quamvis
leu
Genium
habeatur via qu.tdam invcftigandi Da-iiioiein nativitatis.attamen illa propter multitudinem regulai um & opfit
impoffibilisiEfie
tamen
modum quendim
inve-
niendi Aftrologica ratione propriumfiium Dsmonem infra declarabimus, qux tamen via (ingenue fatebor) magisopinioneftatuminata eft,quamde.
monftrationeautinfalIibiliveritateftipata:Confitemur
cnimcum ]a.mblicoic
queD.cnecrira
mon
Sc condu(ftor
ab
antiquiori.altiori,
&
initiooriaturaut derivetiir,quamab
erit,ut
ftsllas
aftris
aut
eorum ducibus:Q^re
utitr, doccre potcH natttram Licetergo diHiLilc per (olam Aftrolo'<;iam,atta. men facile per divinum Vacicinium Genius reperitur Sed de his ii.fi a latius.
h^he^mwi
c
T)e
i^ de
V.
II.
cum animanatij
PRoprius
tu:
nati
D.Emon
ide6 nuncupatur
Dxmon Geni-
.rhoc eft,qua(i
(ii^terlaben.s a
mundi
Modum
tur
autemhiijusde(cen(iisvideturj4w/'//f/^hoc
ille,r/<7//f
modo de(cribere:/'ri^r//^,inquit
DE CUJITSQ^NAT. D^MON.
itir .fedatotAmiindidijpofitione cjiiAndo
INQITISIT.
Quod
87
defccndit
anima
regnante.,tpfi/j,
animam
conciliat corporige-
in mentem,adducit-,extennsnos
Deo
propria attri-
bititiiranimxjdifmdefenditextotomtmdicorporedr-vitajprotittuncfehahetadillam.c^
ilUfors certo Dittnone dticitur e^ impletur:
Ex
his igitur
cumomnium
com-
prehenderencqueamm,nifiperinfl?irationemdivinamidiiJfcquamur:itd.d.&h.\S3in\tm
noftrifenteutiaminfentisexplicabimus.
C
tAn Dtsmonfeu
P.
III
'YyOrphYtmsCiifpicntus c{\:,Dmonem cuique proprium ejjequandam ammtartem, -L videlicet intelleium : eumj^ hominem (jC'^i,uov, id tfkfelicem dicit.quifpientem ha,heat inteUecitim:Cn]\is
quidem opinionem
refellere
ordoprAftantiorhominepnefeBushominifed
inter divijas
animA partesftiperior
inferioribu-s dominabitur.ubi
DAmonem
divini numiniifolvi afat0i2.ddi\x.Q^t DAmonemnativitatli abantiquioriprincipio,quam ab afl/is procedere,vidtlicet a Diis fuperioribus Unde con :
cluderev\detur,q\i6dpercognitionemffgurAnativitatisnoliberemurafato,C\n)\hU
C
Sed ]amhlicus
ejus
V.
IV.
itAntlures adfint
cmque Damones?
mentemregereopintt'
Porr6 etiam alibi Porphyritis affeverare videtur />/m cuique adejfe Dmom,quorumaliialiainhominegubernent:itavidelicet,utalius natifanitatem, aliuspulchritudinem,aliiquandaminhishabitudinemcurent,unusqueillisBque pr^fit. Cui ]amhlicus negando refpondet, DAmonem tinumnon alicuiparti
tare.
Porphyritis
inrroducit contrarietatem
malos,ciim
pari
88
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV. LIB.
IIT.
^gyptiorum dod:rinam,nec
periori,videlicetabempyreopcriprum Dx-monumprxlIdemDeumdclv.cndentianimx rationaji alIignatur,dicuntc)ue,quod hujusofficiumfiivitamanimx diri^ere,cogitationesque bonas menti femper exhibere,& alfidue in no-
bisagereiiluminando,quamvisnonlempereumanimadvertamus,(edquando
purgatilumus,&Ctranquillevivimus,tuncanobispercipitur,Sc quali nouilcuin loquitur , ftudetque affidue ad lacram nos adduccre pcitcciionem: Secundits
nuncupatur Cfw^j^quatenus eft geniturx D.Emon,qui a mundi difpofitione liderumquecircuitibus,qui in generatione verfantur^delcendit: Tertium vero natiDxmonemprofeffioniScmagifterio pr^elFe volunt,quem a fydenbusinfunditradunt.animseque mores,&: viam ad dignitates ac honores mundanos pr^ebere. Etquidemhoc experientia compertum &. comprobjtumallerunt, quodli profelfio cum natura noftra confcntiatfimilisnobisacquecumGenio concorsadficprofeffionisDxiTJonvitaque magis efficiatur tranquilla,fel;xatque profpera:At vero, ii m profeffione verfemur natura; Genucontraria vel diffimili , labonofa nobis rcdduur vita 6c dilcordantibus iiclionibus perturbata,5cc
V.
V.
xAn tmicmque homim datiisfit Jfiritus malt44 e^T" DiabolttJ ? Et a amm mpiorum fiant DtemonespoB fuam a
corpore Jeparationem ?
etiam ex Chtifti verbis elicere poirumus.quibus dt^ludaxwc^^w-tNonneegovoselegi duodecim,& unus ex vobis Dtabolus exifltt? Atqiie hoc idem arguere videtur Trifmegijhs-^ ^luando D&monin humanamin(!utt animam feminaproprixnotionisin/^frg/^iUndeanimatalibusreminibusconlperfajfuroreprxgnansparitindemirabilia,6c qualiacunqne Da:monum funt officia Bonus enim Dxraon,quando infiuit in animam fandam,extollit eam ad fapientix lumenjmalus vero Darmoninpravamtransfufusanimamincitateamadfurta,homicidia,libidines,& quxcunque malonim D.t'monum fuut offi'cia Boni cnim D.Tmones tcfte Jrtw^//fo , animas perfediflime purgant,ipfique pra*fentes,dantcorpori fanitatem,virtutem3nimo,menti feGuritatem,quod in nohis cft lethiferurn delent,caIorcm fovenc.elKcaifttirem reddunt ad vitam.Sc harmonia intelligibili mcnti lumen fempcr infundunt. Octeium dceom.igna videturinter Pnilo:
:
fophos
?p
io^hoi,[uhox'md\(^omO,Anmim<hominum fiantDxmonespostfuamJepitratioriem quidem fcncencia eft, tclte Porphyria, animas m nacuram Da;moriU converti ac pernitio(as,utii!ii runctierKQuorumfaneopinioverbis Chnfti de Juiia l/chariotlje fu\>vA allegatib contirmdri videturiAtque illi etiam exprcflii vcroisadltipulari videcur Mercunus TrtJmegiJIus.cxim dicit Anima uti:
(fueprava.cum
Dimon
-verherat peccatorum
.,
&c.
Bonorum
au-
temanimiEvirtuccadminiftrationumbonorumDxmonuminnaturanirtngelorum tranfmutantur.
IIL
II.
De
r.
L
antequam ad
intelligendis
praxi?i peryemamtts.
PRiufquam ad praclicam D^monis gentturie partem accedamusjnecelT:; crit prius intcJligere rcs ad praxtn ilJam conducentes, utpote line quibus, noa minusimpoinbile,eftadhujus artis pcrieclionem pertingere,quamadcompletam Geometriie cognitionem non confideratis punc1is,!ineis,fuperficiebus
&:orporibuspervenire:Inprimisigitur,intell!gcndumcrii,qu6d, utin Geometriapunctumeftilliusartisorigoatqueprincipium,itaquoqueinhacinquilitione, quemadmodum in omni rcalia,Deus fitfola unitas principium a quo immediatecreaturxdigniifim^eatque ominumprim^esc potentillimx profiuxerunt: qua; fehabentadtrinitatisnumeros,quimaximefimp]icesfimc gcquafi digiti per le fubfiftunti ut denarii ad digitos,utpotequiimmedJatei digitisderivantur:Suntigiturcreaturxnumeridenariiide6 pocentiores,qno'
&
lium 6cabftrufumejusconfiliumordinaiis,fecundumannunciationem&ad-
gum accomplentimpertiendoulteriusinfenoribusfivenumeri
ritibus,quod
ipfis
millenariifpi-
debetur &neccfifarium eft^acfibiipfiixqualiterdiftribuendofccundum cujufquedignitatem,quodacreatoreunicoipfisftatuitur,&per creaturas ei proximasillisannunciatur.Per creaturas igiturnumeridenaruintelligimus ordines Angelorum,quorum unus alteri deorlum,fuomorefufurrandovoluntatemregis fui fuperfubftantialis indicat,atque tandem ArchanAngeli ordinum inferiorum,qux a Seraphm 6c Cherubinacceperunt, geli annunciantjitque hi tandem voluntatem Imperatorisfpiritualisinfericrihus referuQt.&facriatquefupercoeleftes mentium duces inferioraad hc>minum conflitutionem labentium femper exiftunt,ut infr.a latiiis declarabimus. Per
&
crcaturasaiitcmcentenariinumeriintelligimusfpiritu-.fcu
D^montsorbibus
fyderum imperantes:quorum cft,animmedia:hominis& animabus rerum c.izterarum prv^elTcqua: vitam & vitxrationemrefpiciunt. Ex hisigitur colligituruniufcujufquehominisGniu\qucnitantoconaminequxrerc-anniteba-
tur
5)0
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
tur
tnx ignorantix indicium,uti etiam ]amblku$ verbis apertillimis agnofcere videtur. Per fpiritus deniquenumerorummillenanorumD^moncsventis,elementis,atque mundi plagis prxfidentes denotamus.qui in carnem &: corpus dominium infigne haben t,?iC viam faciunt ac prxparant.qua mens cceli luprcnii,&.anima five fpiritus medii per aerem infimi in corpus introducatur. Quid autem intendamus per numeros fimplices,denarios,centenarios,6c millenariosinlibrohujusTradatusdenumerisdivinisuberrimeoftendimusiubifcilicet per numeros fimplices fimpiiciffimamcflentia: fuperfubftantialisnaturam
harmoniamfeupunclumScquafiunitatemdefcnpfimus,perdenariosradicalemfeulinearemcoeliempyreicompofitionem,hoceft,proportionemlucis cumfpirituejufdem,6cpercentenarium numerum quadratum fcu fuperficialemcoeliathereimixtioDeminluce6cfpiritu,ac per millenarium deniquecorporeamfivecubicamcceliinfimidifpofitionemdemonftravimus. Excoeloigitur empyreo Angeli five Daemoncs hi refpicere dicuntur corpora feptem planetarum ita ut fpiritus centenarii numeri.qui olympici nuncupantur.nihil agerepoffintfinenutu,jufili& confenfu illorum,qui ordinationes Dei Darmonibus media:mundiregionis indicantatque curant,ut rede illifecundumdivinamvoluntatemcaexequantur,quaaDeofunt ordinata conftituta,.
:
&
&
C
tAngeh
cceli
71
Pianetfj
Vxmombuj eomndem
prxdommantur.
SEcundumHebrarorum
patres etiam
Magi
reccntiores,acprjecipueTm/>f-
// /4^^rff,virillefapientiaadmirabilipra:ditus,AngeIumSaturnoattribue-
phaelem ei,miniis tamen rede,ut mihi quidem vidctur,affignent:NamutiA/<rAite/diciturin Apocalypfi efte quafi dux belli fpiritualis,quiDiabolumdeor-
fumfuocondudupropulfavit^ccElumqueempyreumabejuslice&contentione.ac ab omni impuritate liberavit,fic etiam Sol coeleftis poteftatem habet vitiTjmundificationis, multiplicationis, &: fumma: fortitudinis ac fplendoris in mundo vifibili,& quidem eo magis,quoniam Deus in eo pofuit tabernacuium fuum. Veneri praefidet Angelus Jniel, Mercurio Raphael,Atc]ue Lunx Gabriel.
Atquehoceft,quodafleverarevideturT;//^fw/,f/^^^^,hifceverbis:Veterum /cntentiaeftplurimorum,mundumhuncinferiorem ordinationeprimiintelledus^qui Deus eft,per fecundas intelligentias gubernari :quorum opinione
conciliator Medicorttm iiTetitiens dxcxf.Septemplanetls.J^iritusfiptemaprincifioceeli
potentiffimi,quorumdominiononmodoftellxerraticiBjvertimetiamipfiDxmonesOlympici.quibus
illi
4 planctarum creatione
ipfis
immediat^
pr2Eefl*e
datum
eft
bent:Nam
ut
coeli
empyreircfpicit,
C AT,
DE CUJIISQ^NAT. D^MON.
C
T)e
1NQ_U1SIT.
^x
P.
III.
de
lis,
Piritiis illos vocant Magi 0!y mpicos,qui in firmamento,& in aftris firmarr.e^tihabicant^quorumofficmmeftFjtadecernere&fatalescafusadminiftrare, quatenus idDeusappr(>bavcrir,ordinaverit,& permiferitiN.aneq; malusDiem6,neq;malu fatumcicraaut ultra ordinationem Deialtifliminocerepoteft. Quilihet vero fpiriiuum Olympicorum,hocdocebit& efficiet,quodaftrum, cui affignatur.portendec; Et tamen omnes fine permiflione divma nihilinaclumdeducerepoflunt:SolusenimDcuscft,qui&poflc&efficereillisdat: Et
P.
IV.
d-fc
X 4
nttarum
charaHem
S^/Wgubernatea,qu;eJowadfcribuntur,admaximasdignitatescvehit,{2''^^ offerc thefauros,aereos concili2t(piritus,qui veradantrefponfa.medicinasmi- dextrainfiraLuioiasinluisaffedibus reudic^clolcilongampromittere vitam:Ejusve- "'i^^^^in'"'''>'''. ro charadcr efthujulmodii
u
Thiileg
j
fummas
di
r
Sol
mo
qui docent
datfpiritus pra:ftantiffimos,
perfcdam medicinamj
convertit
omnia
in
aurum
pretiofifllmum
crumenamauropullu!antem:Eiusver6charictcreftnujufmodh
Hagith
5,2
TRACT.
I.
SECT.
IT.
PORT.
f/4g//Afpiritusr^m>gubernat Venerea.Quernruodignaturcharaderc
facit afFabilem &.
ornatumomnidecore.cuprumconvertitinmomentojnauj
L
Ophiel eft fpiritus
J-i
'r
Aerefthujufmodii
Lma. dat {jjiritus familiares,qui facilime docent omnes artes; Et quem fuo charadere dignatur, facit pofle in momento ari^entum vivum convertcre mlapidemPhiiofophorum. jusautemchara<^erefltali5j
'^'
V.-
qm ma,nfion'ihm
Lunx manfioni,incipiendo
Lmx frtdommantur.
Stlnt etiam
i.%.
Da:mones,qui pra:funt
cuilibet
Gcliel, Reqiiiel,Abrinael,Aziel,Tagriel,
manfionum
P.
VL
fecundum
J P.
9/
P.
FII.
T)eJJ)irittbtu elementa,nhm ,
^ mundiplagis fYcnJtdentihm.
etiam,qu6d in regione mundi infima rpiritusnve Dxmones '--^reperiantur multorum officiorum:cum alii ^.ventis pra:fint,atque prarfedi\ fint quatuor mundi partibus:Sed quia ventifuntipiritusaDeoproccdcntesjdeo eorum dominia attrihuuntur Angelisruprcmxregionis: Quare MifA<if/pra:fec1us eft vento Orientali,/i!4^/A'/Occidei3tali,G4^y/f/Borea:,&iV4r/W five Ur;>/Auftro:Similiter elemento aeri pr.teftc/^frw/ijaqux T/Azr/, tcrr^y^r/if/,igni i^e-r/^^A^vel juxta Philonem NathanieL Quifque autem horum Ipirituum grandisprincepseft,&habcnspotcftatemmulta;iibertaus in domifuiofuorum planetarum &. fignorum.atquein eorumtcmporibus,annis,menfibus,diebus, & horis,&. fuis elementis,ac partibus mundi,8d ventis,adeoque dominatur unufqui/queeorum pluribus legionibus. Hi conducuncad difpoficionemcorponshumaniingenefi>&cxterarumcreaturarunu
efl:
CCiendum
(;
P.
'
VIII.
aliquis fupercoeleftis^ubi in
prxmif-
declaratum
eft,videlicetiV//fA^f/Soli,y^<zf/ Veneri,i?4^/;<2f/Mercurio,
GabrielLunx,Ori/el S3.turno,Zachariel ]oyi,S<.c. QuareciimAngeluminqualibecjcujuflibetfeptiman^&dieihoraprxdominanteminveniredefideramus, procedendum erit, ut in mventione Planets prxdominantis in qualibet diei feptimanx hora,in Aftrologia noftra declaratum eft Verbi grati.a,diei dominici primam horam,incipiendo ab ortu folis,fibi vendicat Ji?/,fecundam FenuSf
:
utloco ante allegato declaratum eft Sic etiam dicimus,quod primam horam diei domi:'!ici,3//V/4f/,quieftfpiricus Solis poifidebit,
fic inca;teris,pro
fecundam
Angelus Mercurii,S>c
P.
IX.
confiquens
^ per
Dxmones
iis
pr^Jtdentes
magts uni terrx loco dedtcentur,quam altert i^ proinde njires magts exercere (^ exequi cernantur
qudm ahbt.
PLanetas
mata
:
cli-
etiam ex Chald&orum documentis alias regiones his vel illis fignis Zodiaci fubjici:Exemplicausa,y^r/>.fGermanix,Britannix,GaIlise,Syriie,PaIeftina;,Polonis,
Pavia2,Palerma;,Turegi^,BreflaYis;,Lipfia;j6cc.Atqueitadereliquisfigni5fe-
cundiim
94
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
cundum ordinem a^nobistraditum inlihro noftrodeAftrologia.Ubideclaravimus,quibusregionibus8ccivitatibusquodlibctZodiacifignum prx-dnminctur.His igitur cognitis facilimum ericeorum(pirituumlocoimagisf-amiliareSjhkinterrainvenireiEtproindediligcnterobfervaredebcmusregionem.ciyitatem,oppidum aut locum.qu^efunt fub ilgno domusinquoDominusloci boniDxmonisfcuGeniinativitatisinvcnitur.
C A
P>
X.
CofmoIogiaverfatiGenium,utejuscognitionc, averterent,& ut ejus nutu opera vita: reddefortunata atque profpera. Hinc Porphyrius Si quis cognojceret
:
T.
XI.
naturam Dxmonis five Genii Agi foiebant primum inquirere nomen 'nati,5cdeinctpsDa:wionemipfuinnatofamiliaremreddere,&flffabilem ftudebant convocationibus,adjurationibus,precibus,charad:tribu!;,& id ge-
M!
&
nusaliisceremoniis:Cumigitureuminveftigarevoluerimus,imprimisqua;ra-
musdomus undecim;edominum
fpiritus
in
horanativitatisiDeindevidcanius,qualis
Olympicus illi Planetce attribuatur,& prxccrea.qualis Da:mon detur figno,in quo reperiturDominus,poftca videndum.quomodo hi duo fpintus adinviccm conveniant-.Porroetiam fpiritus figni domus undecim^r maxime
confiderandus eft
:
magis conftans vel inconftans. Nonnulli &quidemnoninfuJiC,eliguntfpiritumDomini pnm2domusproGenion.itiquatcnus circa vitam prc-ccipue verfatur: Deinde etiam fpiricus iliius vitatii manrionis Lunx,in qua genitura fit,obfcrvandus cfti Porro quoque attendendum eft.qmsnam ventus potentius fletaplagafeuangulomund),6cqu6dnam elementum niagis ca;teris prasdominetur eo tempore,quo genefis atcidit,videlicetantempusfitcalidum&igneum,anver6flatulencum vel pluvio- * fu m,vel ad congelationcm &; glacicm pronum Nam pcr hsec ipfa percipicmus clementum prvcdv)minans,& perconfequens fpintum potentiorem, & circa elementa praidominantem eliciemus Quibus diligenter conlideratis, Genii nativitatis adjumenta vel impedimenta coiligere non eritimpoflibilcadeoque cognofcemus,cnjus Planet^ dominium,cujus domus &: figni affiftencia, cujus venti flatus,cujus elementi imperiumjcujus loci,hoc cft.rcgionis vel cifentiunt,ita ftatus vitx nati crit.vcl
,
:
TitatispraifcntiaGenionativitatismagisautminus confcrrc pofiit:Atquehac via &. oratiorve ingentia procul dubio, res illas prardiclas diligenti
obfervationeponderando&contemplando,
profcrrepotcrimus.
C A F
DE CUJUSQ^NAT. DyEMON.
C 'a
J^mmodo
quis Jibi pojjk
P.
INQIIISIT.
9;
Xlh
O*
Dxmonem a
qaidcmexplaratiooeuniu(cujufquegenitursnonutitur,reduniverfaliusfuper naturam D^monem colit &. curat:^/w.^artificio/um,qui D^monem a circuitibus invocat,atque hic in generationc verfatur.Sc uniufcujufque genitti-
& Archangciis
fubjiciuntur. AtquehifpiritusOIympicifuntilli,quostefl:eJ^/^//Vtfconfueve-
runt,qui circa naturam artificiose operantur,perquirere ordinate a Decanis, hoceft,afaciebtisfignorum atqueabinrtuxuumdifpenfationibus,imaginibusomnibus elcmentis atqua quecceli,&aft:ellis,$olcqueScLuna,item a polis mundo.hocedjfecundiim iliud,quodfupradiximus,adifpofiiionegraduum
&
ejufdem,& D-Tmonis domini domus boniDxmonisfiveundecimae,Dxmonisqueplagx: mundi fortioris,& Dxmoniselementi inmundotemporenativitatispr^dominantis,8cc. Modum auteminvocandi quemque Dxmonem proponit Jamblicus his verbis :Pfr Deurf%,domimm unum
domus
Geniijfpiritus figni
infacrificiii^
&
&
Deo fic volente,ita ut per fpatium unius diei immoius confiftere vifus fit,Scl
tempore Jofu^: Virtute,inquam,3//f/^iff/fcf,quoniam ipfe eft fupercocleftis fpiri tuum coeleftium in Sole habitantium prxfe^us atque moderator,& voiuntatemDeifui,taminexadta executione^uam in aduum moderatione inglobo folari cxpedire femper paratus eft. Sed ut adrem redeamus cum familiaritatem.cum Genio feu fpintu Olympico nativitatis haberccupimus,obfervare inprimis tempus illud debemus.quo dominus anguH coeli nativitatis familiaritatcm&bonamdifpofitionem habetcum Domino undecimje domusgeniturxj Atque ita difponantur,fiquidem id fit poflibile, ut in iis domibus reperiantur,inquibusfueruntingenefii Pr.Ttere4,fifieripoteft,eligaturtempus,in
flabat in nativitate,
di.
talis fit
etiam elcmentorum
tio
^6
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
Qu^o
IV. LIB.
III.
ita difpollto
olfignentur &C
planetarum,quidominiftieruntafcendentis&:uudccima;dumu.s:atquectiam
characleresilliinfecandirunttc:mp.)ribusexaitationis&. fvjrtitudinisncriufque
planetxprxdicliipfahora&die.quibLi
ilti
planeix pra:dominantur:Hai
ita-
Et dicunc
MagiiquodOlympusScejUimcolxni forma fpirituum fe ultrohominibusofferant,ac fua iliis ofncia etiam invicis prxftentj Quanto magis ergo,li eos expetas aderunt? Sapientes autem nos 2dmonent,nc arbitrcmur,divinas fpirituuminvocationes humanis
parari,vel ea,qu<x
fimiles cfTe.aut inefFabilesefFibiiibuspofTecom-
imperiis mandati^que conferri, five definita bxc Quareftultx6c nugacoria; funthominum inventiones,Sc commenta ad vincendos Dasmones.iX imperio fun luKjiciendo.s il-
perant,pof]s
cum humanis
iint.fiveprorfusindelinita.
Ios,quosinvicosncrnomortaliumc()gsrevaiet:Quocirca foliUiDcipermilfioue.ficejusinvocationehoc tantiim opus eflperfIi.iendum,quifolus vimatquj poteflatein habet in D.emones Qiiod etiam Baconu-s hifce verbiis agnof^cre videturj/tf hoc cUerror eornm.qui (egibi-fs Jttm Theologi,tiim Phibjophix ne^lecfii,
:
eU
qtiia vts
nattirales,quibus utiintttr.credtint^vclad^vocarivelji(jrftcri
gurarijptnttis mattgnos
Factiitts
emtnfne
comparatione a Deo impetrandum foret vela bonisJpiyittbti-s\qutcqttidhomodebet utile reputare:Dcus igitur prxcipue 6c folus prccibui cxoraiitius clt , ut proprii fui Dxmonis notitia "k. familiaritai genito concedatur.qnoniam ei foii,8c priEter
eum
obfequium pra:benti Atqueinfcrioresdcniqueordiuesfub^iciunturprimvim Deo,deinde Archangelis &. Angelis.poftea &: ultimo locofpintibui Olympicisobediunt,icautquilibet Angelorum ordo inferi(nluperiorem in horibus
norehabeat. Atquehincdid;umcft:,qu6d fupcriora agant ininferiora,caque dominio quodam infigni reganc atqus gubernent. Magi ergo pii hujufm'>di orationem tyronibus prxfcriliunt,qua Dei Dxmonum ducis auxilium mvocent,utGeniifuicognitioncm6cfamiliaritatem acquirant.
Omnipotens xterne Dens.qiii totam creaturam condtdtfii in laudem tuam c^ hoGentum meumN.N.de Solari, noremttium.ac miniflerium hominif,oro,ut Spirttiirn doceat ,quillum cnmytjiiMercuriaU,]ovtali,drc. ordine mittM. qtti me informet
ut mihinecejfaria
illa
cr experimentii majorum mcortim cir phibfophorum aut ut miht modum onfcr'vandifmitatis,^' vitam reie in(lituendt,aut modiim mepr<xfrvandiabinir.nicif,crc.
Veriirn
non mea
fi.it
vohintasfedtua per
orationem iflam
C A
P.
57
C
omm
P'
XIll.
colligere,
u~
dignojcamm.
C^^Ognitis duobushominibuSjinter quos familiaritasefl:,vel quifimulvitam -'degere debent; Artifex bonus unius alterius nativitatemaddifLens,6c: in utraque nativitate Dominum domus undecimx ac fpiritum ejufdem eliciens & animadvertens facillime potefl: colligere,quis eorum Dominum habeatfu[>raal!u,autinludo,autinprorperitate,autinpugna,autinhonore:im6 vero fi mvenens q> unius undecima; domuj. Dominus , & ejus bonus Diemon fit5rf//m*cacodxmonvelfpiritusduodecime,&qu6dhicfecundicacodarmon fortior lic & potentioratquefocliciorincoelo, quam bonus Da^mon prioris,erit
&
?Tuge illum S' 'vita-, Nam^etjitu natugrandiory(^rerumperitiapraf}antiors,etiam genere illuflrior .^ plurtum Imferator bella multa exantUJii,hu]us tame
adolejccnte
i(io
Genium Genius reformidat tuttiy & tuafortuna illimfortunAfiibblanditurs dubieerant Genii Pompeii & CafarisyAlexandri Magni Sc Darii; Et quamvis C^m,itidemque Alexandri Magni exercitus inftar manipuli tantumi& non magni fuerunt refpedu illarum copiarumquasduxerunt Ptf/w^f/w^&D^jr/^f.attamcnGc^niusuniusfuic
adolefcenth
niprocnlfugeris totaadil/umdefe^ura^videtur.MujuCmodih^ud
fortiorGenioalterius,adeoquepugnainvifibili&lpiritualipugnaruntexercitus (eu iegioncs unius &alterius,&proindeGeniusdebiliorvidus fuccubuic. Nec quidem diftentit hxc noftra opinio a lacris fcripturis Nam primo legitur
:
ap u d Efaiam-ii-ijitavit Domimn exercituum excelft& in excelfoi&fuper reges terr^ //frr^&c.DequolpirituumacprxfidumconfliduetiamapudDrfw/V^zwio.legiraus videlicct de principe regni Perfarum de principe GrJEcorum,de principc populi Ifrael.eorundemque ad invicem conflidu. Atquchoc idemetiam
i
ta
&
^ignofccrevidetur.Pocta/f^JWfrwj-hifcecarminibusi
Neptumim
potengasqua!iifuit;Quarc
ambo
vi^oria exuharuntjcmborriutux-msnus
lctho
5,8
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
lethoextinclifuntj&qiiodampliusefl.eorumGeniipoftmortemprxllorpirU tuali belligerari non defiverunti ita quidem ut eiiam ipfe rogus, in quo fimul u* fitatomorecombuftifuerantportmortemdividiactindi&mutuo quafiodio
feparari obfervatus fit.
Epilogm
Apologettctis.
NO
nomen me
mereri cre-
veram,fimplicem,&:piammeliorifpe,atFecimusigiturin
que
rum
prxmifla hujus
teriorcs in
riori
Iibri
margine
gitur,Bone
diligenter res,proutfunt,con(ideraveris,
fortafle noftros,hofce
exantIatosIaboresnonrefpues,nectuamct-
III.
IIL
A
:
V.
1.
D^monts
natalitit
humanxproprio.
quam
ahajlns Aut
malum expediri
omnia ad
ejus
nutum
mali
^9
riumvelmalum repend
int,hoceft:,ve1ei,rLiapr.vicntiai,;li]0:unt,quipius&:bo-
nus tft,vel etiam pro impietate ejus re!;nquant aliquem in potentia ultori.s: Quarefepiflimcopinatuseftr^r^^^rm hominempernataiitia;raa;figura;cogni(:ionem,&: Genu fui inventionem a fito naiivicatiirua;foivi,autpercafoL;licem cvadere-.Quippe, uti vcrcdixit J<?/'//rf, D.cmon &duxm:ntisacintelle<?cusantiquioriicfl:&:altiorisprofap:xacoriginis>quamfuntillifaialiumexe-
cutorei,quinepilumquidemaut punchuUimmandataDeiexcedere aut cgredipollunc. Imo vero major eft in Angelis empyreis fatoruiTi rclaxandorum patantiaquatenusdigniorcsfunt,jufliores,Deo propinquiores.&magis familiaresquam illi mediiautinfimiordinisiUndem.ijorillispropterexcellenttm ipforum jun:itiam,daturpoteflas,nonmodoinhomines,fed ctiaminipfi Angelos infenores.Nam uti in fuperioribus dcclar^ tum efl-,mentem elle quiddam divinum, pailioni non obnoxium, &. fato non lui jed:um,acperconfequens
hominem
ci
adhxrentem
aflris
quefato dominaturum, ita fequiturexindemultomagisquod Angelifuperions ordinis,c]ui diligentiffimam ejus curam gerunt,mu!tum prarftare poilintin crdinationc direcflione mentis in homine,ut inftar naut^e alitujus tontra
&
flucluofamundipericula.&acerbasacrigidasfataiiutempeftatesiterfuum tutoadexopcatumfelicitatisportumdirigat. Sed utad opinionem meaniantea allegatam propius accedam,&: ad difcutiendam veterum Philof )phorum in hac caufa contentionem me accingam meminiffe vos in primis velim fi qui,
prxcedentia diligenti obfervatione perlegeritis)me de tribus mundiregionibus.quas coelos vocavimus.Sc de totidem animai humanx portionibus, ab iHis denvatis, verba feciirejquarum primam fuprcmam,videlicet mtnteminfpiricu empyreo feu rationali6cintelleduali,tanquam vehiculofeucur-
dem
&
riculoferriexplicavij
mediaautem,nempeanimamedia,infpirituinfermedio
fuoprincipc&ejusfpirituempyreoacfupercoeleftide-
^Ethereo feu
vitali
cum
orfum vehitur
regionem elementarem,a cujus formis,& prxfertimabigne recipiuntur hi reges^nempe fuperccEleftis & coeleftis)ac aere tandem obducunturquoufqueinterram,&. corpora opaca immergantur. His igitur cogniin
tis,a;quum erit credere, quod ut internus homo tres fpirituales tnum rc;r,onumportiones infecontinet.ita quoquehauddubie^unaquxque
mundi harum
&
tifIimus,hi,inquam,tres,exquolibetEpiphanieordinefclecT:i,in
nitatis,a.
honorcmTri-
qua mens
effluxit,alis igneis,&.
ipfam
coeli
mentem
fuftinentes,
eamque
in
cuftodia
Angelorum
illius
hierarchi:E,donisfuislocupletatam&ornatamrelinquunt:Hicigiturmensiila
inintelledualem fpiritum,quafi vehiculum aclivum,recipitur,qui itidemAngelo uno ex quolibct hierarchise medias fcu epiphania; ordine fullinetur: uuovidelicet'AngeloexordineDominationum,videlicetduce,infpiruual!. us pr^liii,& alio ex ordinePrincipatuum.docente ftiiicet reverentiam principibus ac viam revertendi ad Deum atque tertio ex ordine Poteftaturn.nimirum habente dominium inmalignos fpiritusrHorum igiturclaritateftacumi,
natus fpintus
illc
llvjmmw
100
TRACT.
,
I.
SECT.
H.
PORT.
,
flammis lucis primo die creat^ undiqueornatam vehens,deor(um in infimam Ephioniam nempe, conducitur eaque ratione Angcli ifti hierarchiam mentem illam cum ejus curriculo corufcante dfficiis fuis & virtudhus antequam difcedant^condecorant atque ita jam mens cum intelleclu a fpiritu ra,
:
tonahexcipitur,fpintulimpidi(Timo,puri(Iimo,&:rupcrcoelefl:i,quieorumprqfentia
tur
mcns
Angelis,quorum quilibetfeoilim
ad aliquam trium hierarchia: ordinum claflem pertinerevidetur; Angeiusitaqueunuseft de ordinevirtutum,cuidatumeftab originemiracuh prarftare.in hoccnim virtusDei elucerceredicitur Secunduseftex ordine Archangelorum;qui eft unus exakifnmis Deinunciis velnunciorumDesprincipibiis.qui funt cxteris AngeUs tanquam reges,principes & ducesiTercius autem cit ex Angelorum ordine:Hi, inquam, mentem recipiunt in duphci cjus vehiculo empyreo,cum amore &i reverentia:Cui unusexfeptem Ari hangclis,qui )uxta lilud Job. u. 15. aftant ante Dominum,tanquam exemplar paientum ejus
: )
producc,Deo
lii.
jubente,attnbuitur.
Ex
his igitur
liquet.quod
mens
fnper-
iubftantialitatem,a;ternitatem,immutabilitatem,impd(ribiliCatcrn
& n-iaje-
ftateminrehabeateirentia: divinx a qua profiliitaboriginc&cujusactuseNiftit, A Seraphin accepit amoris ignei 8c dciformisdonum,a Chernbmyicituux 5c
cognitionis plenitudinem.a ThronU xquitatem oi jufticum .a Domirtaiionihni
idhabetjUtviclorevadacicpugnafpiricual^&lutaftri^fatoqueprxdominetur,
quandointerracarnoIahdbis:at,afr/f</>j//^/docetur revereriDcumfuiim,.?C
&poteftatemhabct miraculorum coram in Ipintus mundo cdendoTum facultatem 6cdivinamilluminationem,ab Archangelis prc phecandi dotium:Im6 vero horumomniumexnatura (uacapax cft.quatenui cftradius Deiformis:Veruntamen,quiaperfc6cin fuanatura eftfupcromnesAngclorum ordines,6c per confequens D&o continua,idcirc6 (ine ordinum infcriorum virtutum amiclu gradatim (e in inferiura immergcre non piituit,nccde rebus mundanis aut terrenis cogitare. Et quoniam hxc divina tftentia fuo amid:uempyreoexornata,8ccorporiopcoimmerfa,propter diverfonifuimalignitatem,gravitatem,caliginem,& obfcuritatem multiplicem, non poteft hancfuamvirtucemexercere.aut executionimandare,idc6DtuseiAngelum bonum tanquam ducem & conductorem aflignavir,cujus afliftentia ejns diverforiumfeu palatiuma peffimorumfp;rituum,tamcorporatorumqn^mirv corporeorum,malitia rabie prxfervetur.ita ut ipfa anima media a Diabolorum infultibus 6c violentia queat manere tutaSc illxfa^Quinimoetiam Arch/ingelm nonnunquam ingreditur mentis diverforium &l fe cum anima ac mente conjungit Ita enim \e.^\TT\m,Zachar.i.y Et ecce,Angelus^ cfui loquebatur in jne,egrediebatur.(jrc. Hujus equidem rei exemplis pleniflimxfuntfacrc-Eliterie, ut ex infra didis latius apparebit:Hic igiturmanifeftusfit Pof phyriienor vanc
modeftcIegerereergafiipcriores,aP<?/f//<j//^/<^dominium
mundi malignosia
virtutibus
&
&
ftrisjvel a
Domino
modi Daemonis
infinitis
DE CUJUSQ_NAT. D^MON.
aftellis,aut
INQIIISIT.
loi
^/ia<xaireveravit,qu6clantiquiusfitDjemonis,f.itumavertentisjinitium,quam
ex tiguranativitatis cognofci polTit:acJeoc]iie negat,futurumjUt,II figuranativitatis aut Dominus velDxmontJLis cognufcereturjprotinus exuide felix foret natusi&; cjufsmm.inqmthunc ducem acciperetad effugienda fatalia? Quare concludit.quod hic Ipiritus pr^epotens in homine cognoici non poffit, niii per vaticinium Quomodo autem id fiat inferius dicemus. Patet igitur,
-.
/'<7r^//jin/f(>IumiT!ocl6 D^emonemcoeleftem ieu Olympicum animje media:i'euvitalipropriumrefpexerit,quemappellariGeniuminfradeclarabimusjhoc eft,Da:fn(mem genitura^ feu vit^ nati,& non illum facrum aciupercoeleftemmentia(]lgnatum,quorum ille veHaturcirca naturam&vitamnati, fatjiiteracexaectllitatefuncT:ionciTi Sc offi^ium fium obiens hic vero tum animo,tijmcorpori&vita:.pra;eft,adeoque etiam ipiiDJEmonimediofeuGenio nativiratis.tanquam ejus priiiceps,&: aftri^ qucque ac fatononnunquam, voiuntate divina dnminando,pr^fidere folet:Unde,inquit J<j;^//Vtf;,/;/V<j/' mani conctltat corpori.^vitamcor^jori communicatam curat .vitam amm&fropriam diri,
:
quod
n,iinnonabiil:ris,neque^Planctis,/eda(uperioriregno,hoccll:,abipfoD<'t;mo-
num&Angelorum
pra;lide(Deonempe)mentiailignatur,priu/qus.millainve-
C
ExempU
IL
aliunde defumpta, de
&
^luxatitem in coelis
drJptrituftfumf/tniumahaltiJfmismiferit?\dt6Tneni\sno{{xxdux,c\nemitxkvch-
a.igclorum numero eiTe, tum fupr^ declaravimus,tuminfra.probabimus,cum corpore noftro propter carnis pollutionemnullumcommerciumautfamiljaricatcm habetiied efteiquafiperegrinusnecmenteminftruitaut gubernateo
modo,utin corpore percipiatur aut intelligatur ejus myfterium folummodo menti &ei quidemfolifpiritualibus documentisminiftrat,itautfianimame dia menti adha:reat & negligat fenfum ac formalem elementorum eruditionem,mundivoluptatibus&concupifcentiiscontaminatam,tuncetiamaliquo mod6,ipfum corpus guftetefFetnius fapienti mentis Et licetipfe,Angeius jxri:
marius mentis conduclor,corpori talis hominis ignoretur,ocuh'stamenobedientisanima: medi^e (virtuteac beneficio mentis^confpicitur&cumillaetiamcommunicati6nemaliquam,fufurrationequadamfpiritualihabet,etiamii eaacorporeopaconondifcernatur: Atver6ubianima,rejiciendomentisGubernationem,adcarnisvoluptates&appetitumfenfualempronaeft&procli-
loi
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
interfede rebusregni rupercoclefli>.rermonemftiomorererunt,vk.inftrioriirn oblivifcuniur,nifi quatenjjs domo corporea circ umducuntur: Atc")ue hujufmodi anima amcnte drferta,inquam,tum fato luhjicitur, &, fatalem fpirituni
fatum aut
fatjlia evitare,q!Jam
ne^.
deeflilligubrrnator,qui
Dominum habetfuperomnemalum.videlicetmcns
&ejusconducl:or.Hincigitur,iuxta illud Mfrfr Trifmegijli Pimand. iz decrcut illep.ttiatur,qui turpe quidcommiJerit,drdecretum eHfato quojdnm adulterosfore, quofdam facrilegos,drc. Etlicetfecundumillumomuu /unt faci op3ra,8c abfque iUo.nihileil corporalium.non bonumfineilloqui. quampotell",
tum esifato
>
non malum fic:ri fine illo,attamenmalumvirtuteboni Angeli&faga^imsntis documentoab aniina,fuisfupcrioribusobediente,averti pofledicimus :Nam ita virtute fuorum ducum fupercoeleflium vixit Adamus antelapfuin.utds malo nequidem unquam guftavent.QuisigiturjuxtilDcumi^^. 9. anteasliegatum,unq.iampoterit hocfat.iI;:^poculum evitare^oSacrofaiid^^rerumi onditorSccreacor.nifitudederisfapientiam.&milcrisSpiritumtuumfandumab altiffimis?C>t3 quidcm prxfente rcpiebimur&perfundemurfipientia,Tceri-
mus
Qmnifcientiarefertiflimi,iriutabinq'iin.aioncparencuinimmunr.s,5iex fatorum malitiam (ubjiciainfipientil''Ji fadi fipientei,a(lris dominemur mus,aciiliiDei viventis peradoptionis graciamefficiamur.Tuncfane corpore
&
mundato
Angelui familiares erunt.ram corporiquam animcY,8cipfiui ab Angeli facrivoxacfufurratioauribus corporis pcrcipietur,adeoque etiam ipfe nonnunquum in conlpc-(:l:um corporeum prodibitjUtexmultistamfacrarumliterarumloci^,qu.imveterumfcriptoruni
ipTa, ejus
fide
fpintusbenerepurgatisanimis&prxparatiscorporibusfefe vifibiles prxbueVcrbi gracia in iacra Scriptura leginuKs, rint,&.comites exhibufrint Angelum apparuilfe Ahraijitmo, Agarx,]acobo Gedeorn BaLimo ,Moyfi, ]oJu, \Jxori ManoAchi, Da^vtdi, Elix, Daineli ,Tohi ,]oJtj>ho,& Marta m2.in Chnftijrf/^ii^yoi^dw^/.&c. Qui.^ngelihauddubicfueruntiili ipli.quiduces primaru extiterunt mentibus eorum,quibus apparuerunc,ac li a nat-ivitate illis "Cura talium hominum tanquam ducibus eorum primarii^s.comrhiira eflet.
,
,
HincMagi&c
Prophstis (uum proprium fpincum fatiticum:Scripferunt enim, qu od /idam familiarem fociecatem habuerit cum Angelo Raztele; cujus Homen inlingua Hebraicadenotare vel fignifi-.are videturlecretumfeu myfterium, itemque voluntateDeiiidlinequodrclationemoptimam habuitcunn Ad;imo,velquatcnus ille erat pnma cifta 6c quafi facrarium feu myrothecium, in quod Deus myfterium humanitatis,qux eft cjusimagorepofuerat,veIquate''Usperhunc Angeium&fuxMajtftatisdivinxrevolutionem primum fecit. Scm etiam filius Noe Jophielem habuit pro fuo Angelo.cujus nomen Deipulchntudinem fi. gniiicit: Ahrahamo Zahkielem attribuunt ieu Zahdielcm,hoc eft,dotem vel do,
natumDei,quicft Archangelus dominium habens in ftellam Jovialem.quem aliivocantZ^f/j-iw/^Wjideft.memoriamDei^Et certeZ^/'<:/;f/,nonfineratione importatdonatumDei,acipfi Jovi,hoccft,Ethnicorum Deo fummo prarefle
traditur,t]uoniam.uoidosDci,ibietiameju.seft.vircus8cpr.->fperitas:Hincipfe
Jehova8c hicejus Angelus,tamf<Epe Abraharnoapparuit,tam divitem euin tam completam ei concef^ fit.vidclicetcentum feptuaginta &: quinqueannos,ita utdeeofcriptuminveredviiditjtanta profpentate euin induit,vic a;t.item
niafur,qu6d deficiens
moauu^
fiiinfcneclucc bona,provccla:quea;tatis8c
plenus
DE CUJIISQ^NAT.
D^MON.
INQ^UISIT.
loj
plenus dierum> hoc efl:, radicem quadrati feptenarii, de quo fupi a in numeris divinislocuci (umusjfu^ a:tatis numero complevit:Hincigiturfitetiam,videlicethujus Angeli beneficio ac dommio,ut Jupitcr fittimfaufta flcllavita:humana^, unde illum Majnsfoytimium appellaverunt in Aftrologia periti. Porro
Angelum
hoc eft,occultumDomini&.miracuiumDomini:NamvirtutehuiusAngeliJacobinvifione percepit Angelosperfcalam afcendentes & defcendentes,&. myfterium diviPelielem ]acobo zi^iigndimnuiic
fi
,
Ctmg^evigiUjfet
tnqitifi
:
(juam
].icob
mane tiiiit iapidem.quem fippoferat capitifio,^ erexit in tituiiim,fnndens oleumdefuper,^c. SicGabrieiem hunxY^omiuum^ofipho^^ofiM,^ Damcii dedica.verunt,cujus vocabuii occultum eft fortitudoDei,virDei,&: fortis
Mtfj/^yvendicavitfibi
Deus meus:
An^elum Mathaitron,3LC
fiquisdiceret
donumDeijCUJus
tiunemDeifibiinfervientemhabuit^Tfji^wi^rf^W/.hoceftjmedicinaDei^praser.it.qui eftdux primarius fl:elliEMercurii,vel,utaliivolunt,Solis:i)^z>/<a!>" Cernjielemda.m; EzechieiiHafnaeiem,EfdrdlJrieiem,qui fignificatlumen velignem Dei^Sic^.^/i^WiJw/M/rW/fwaffignantdenotant^fuinominisexphcationg.Quis licutDeus,itempercullionemDei:QuiquideAngeluscorporisfolariseflprefes 6cgubernator.HincSalomonisglona,hincejusdignit3s,fapientia,&dominiU) itauthicinterris exclamari foleatjQuisficutSalomon?Im6quidemeratquafi Salomonis percuflio, hoceft, timor&. metusinomncs gentes:Necmirum, cCim Mic /jaei Archzngdus fit dux Jehovas,cujus duclu &. virtute Satanas cum fuis Angelis vic1us,atque in abyfTum dejedus efl:,& fic in ctens:ita ut verifimile fit.quod Angeli,qui cum hifce commemoratis familiaritatem habuerunt, fjliti fint ipfis naturali quodam vinculo inclinatione apparere,ac mandata divinaiisreferrepotius,quam Angelinaturiseorumpecegrini:Sicenimvidemus Martialem naturam contrariam efTe difpofitioni SaturniacLuna:,5c naturam itidcm Saturni lethalem efle proprietati Jovis Veneris,5c proinde etiamAngelQrumdifpofitionemquodammodo contrariam Sc interferepugnatemefrefentiemusjfidiligentiledione f4^/io.D4/>//irpervolutaverimus,ubi ita fcripcum videmusj/^*// Angeln^\Princeps Perfarum reftititmihi%iigtnti(^uno diebtu (^ ecce Michaeiunns deprincipibm primisvenit inad]utoriummetim,^ egore-
&
&
m.infiibtjuxta
varii variis,
prxfint,& quod in bello aliis contentionibus Atigelus uni homini prxfidens contendat contra Angelum alterius; Sic etiam Angelus unius regni contra Angelum akerius decertat. Atque ha:c efl caufa matationis autconfirmationis regni in monarchiam , atque iterum monarregots
chiarilliusdifi^oiutionisac tranflationis in alterius
tam
quam hominibus
&
ad Ethnicorum
hiftorias a facris
iam alii
dam
omnibus
Phyfiognomire peritilfimoiinfpeda prius Socratis facie,indicaretur,eum vitiis &c cuique improbitatis nequiti^ deditiffimum efi"e , ipfe faffus eft fincere,fe ad omnia illa vitia per phyfiognomicum denotata,pronum elTe, fed gubernatione poteftatis coeleftis fatum iftud fuum, 6cmalam inciinationemrefra;naire>acexinde
in
104
TRACT.
I.
SECT.
IT.
PORT.
IV. LIB.
veram
IIT.
7'r;7S!wr?//7/*fetiamnoadubitavita{Teverarc,recognitionem
monemAiidivldi^itntem,qui,Jiliterisqu<xdam
dtes humano generi emolumenta
& infallibiin-
lemafuoproprioDcemonehaufiireiSermoejusefttalis-.P/w^ff^.ia BonumDx-
miverfa conjpiciens , divina in nos effimdit oracula. Hujufmodi etiam Da;mone proculdubioinftrudus fuit Plato.cum ipfemet exprelFo fermonefiteatur,nos abeojuvari,tummfomniis,tiimiignismalaavertente,bonaaud"tiiisfofpitante.
f'
P.
III
quidam fubfint^O-pr
ofjiciis
O'
i^ potefatifubjiciantur.
ARch-ingelus
jiciuntur:Diciturautemv^^(?///jGr^ce,quodAf4/4f/'Hebraice,&.i\r//f///*
Latin6iArch.^ngc4idigniorcs funicxteris Aogchs.quiapropterfuamperftclionem pnui pti-cipiuntur &c manifcrtantur inlegationibus quam cxten,&:ho-
Angeli infdriores de myfteriisdivinis informantur.Horumauer^^ihomines.tam exdotrinafacrarumhterarum,quamexinfl:rudioniiius rUtonicorum 6c fapipntumy^^j)r^//^r//wbrevitcrrecenfebimus.O^cinm Archangelorum, inqviit ifidorpa lib. 7 cap y eH docere inftruere inrehm adfidem conducentihus .,ut de adventu filii Dei, 6cc. Sic enim ex Genefi Z4. y.colligimus,
rum diiigentia
i.x
cemoffi
&
C[\i6d]ehovamittathujufmodiAngelos,antejuJlosinnegotiiseoritm:&C)\ixt:LPfalm.c)i.
Prophccs
\o.quxf\.imtAi:i:Nonaccedetadtemal(i,S^fage//umonappropin:
qmbit tahernacuio tuo quoniam Ange/iifun mandavit de te,ut cuj/odiant te in omnihus viis tuis: In manihns portahunt tc neforte offendas nd/apidem pcdem tuiim :fuper afpi-
dem c^hafsifrum awhu/ahisd^conculcahis/eone/ncr-draconem.Qucme^^mdcmlermonemjtrrte >^lieronymo,no\-\ folum de Chr)fto,fedetiam dequocunquehomine pio inteUigebac Propheca:Simihter>juxta iliud^.i?^'^. 9,Excitantnosad
bonum,exufcitantqueaiomnovitiorum&peccatorum,reiiciuntfpirituahter, ut non cadamus fub onere:iic etiam Daemones malignosdepclluntqucmadmodum T(?^. S.legitur: in dubiis cerca refolucione,nosinformant,&resambiguas nobiscertasreddunt,I>^ ii.io.conducuncnos invia&itinerejHinc.EA'od 15. zo.ica \Q^\m\\s\Ecce mitto Ange/um meitmanteteadjervandum tein hac via^dr
introducendum tein /ocnm /7/w,i?>i:c.Huiuseciamreiexemplumhabemus.v^(!/. 51. 3./?^^. 19. confolacionemaii^crunchominibuscrifticia&moeroreaiFe<n:is,,//f.
23. &;Gen.i6. compailione&c commiferacione movencur erga nos peccantes, neciinunt vel admittunc,uc indeiperatignem incidamu$,/S/^ i^.]ud. z.ho-
cent,qiiid
faciendum,Z,/^f.
1.
ferviamii>,A,'(?,^i3.
nos
admonent ne vo-
luncattm divinam tr.,nfi;rediamiir, Ejaia 40. funtfemperin pr^efentiaDei.uc cum contempleniur Luc. i.Dan.j. preces hominum ad Deum deferunt, nec
ceiranc
INQ^IIISIT.
lo;
vcner3ia,Efii. 6. Jj>oc.^.Dtum defacieadfacicm,nuIlointerpQ~ veUmencoxontuenturjAf^/^.iS.homines docent,v5c oftendunc iis fucura. Undeinquic Archangelus Gahriel ad Danielem,cu\ prxpofitus eratincuftodiai Feni,utdoiCamte,qu,ee-venturaJi>H populo tuoin novijfmUs diebia.Dan.^^. 14. Prophetias igitur docent;&. propiietas faciunt.Cacodxmones cxpeiiuut,qui vim habentiuperhomines,uti legimus hocidem in hiftoria a Rapha'.le h.xch2LU^c\o faclum: Archangeliergomaiignosfpiricus propelluntab hominibus,quemadmodumpoteflaces reprimunt malorum D^monum conatus coniramajtftatemdivinam,utnarratl>/(?|///,qui etiam aflcvcrare videtur,qu6d hujuiinodiinielligentisattollant,irilpirent,&: adducanthomines adcogniti^nemDei, ac doceant informent eos,ut poilint pie vivere: Atqueita poilemusinrinita alia Archangelorum,&: eorum miniftrorum officia recenfere facrarum hterarumteftimonioconfirmata,iedomniahicdefcnberelongumforef. Audiamus igicur.quid EthnicidehisDarmonihusftatucrinc&quaiiaiUisofficiaattribuerint. ]amhltct*s dicit primum,qu6d intelligencia; inter fe non conveniant vel diffi:raijtgenered:ftcrentiij.vf; uilii(ijmplici(Iima; enimfant)fed quatenus vel eadem vei diveria ratione rtfcruiUur ad primum,& alix in priorious,a!i^ auteminfequentibus feupofterionbui perfedionis gradibuiiundifpc.{it^:I<.cfpetluergodiffcrentisinperfedionegraduumalibi intelligentiasdiftingu.tin Deos,Dcemorjes,Heroes,&; animos puros,& fupra hos omnes agnofcitlummumbonunr.ieuDeumunicum.poftquem fequunturDii creati,ultimumque inte ligentiarumordincm &. inrimum animas ficit,inter qua.s&:Deos,duointcrm :Uia poluit,videiicet Dxmones Htrt es.quemadmodum inter ignem &: terram conftiiuuntur aer &: aqua :Dxmnnes,qui Hc.roibus lupenores iunt magis participantdenatura Deorum,& Heroes de naiura animx Undc ric,uc duo media participent c componantur ex proprietatibus duorum extremorum:Hincergocumanima;proprietasfitdeclinareadmultitudinem,lequitur quod Heroes etiam,qui de ilhs participant,declinent8c propendeantmagis ad particularia&mobiha quam Dxmones :Similiterquoq) econverfo,quniam proprietasDeorumeftquafiunitas,permanfioinfeipris,immobilismotionum caufa,providentiaqueeminens,fequiiurexinde:qu6dDemonesinfeDeorum dotes,quatenus illis adhsrent,contineant,& ad unitatem inclinent:D2monum oijicium eft verfari circa naturas mHndana.s&: rerum perfec1:ionem,animxque ad corpus alligationemj Officium autem Heroum eft vivfficare,animascuftodire, &: eas a corpore foivere:Exquibus patet, quodDiemonum cfficuim latiiis fe extendat,quan: Heroum,ciim illi magis circa univerfum,hi vero magiscirca animasoperencur: Archangelosver6& AngelosvidcturPhi-
&
&
lofophusinterDa:monesfuperioresreferre,vel potitis
propnum quendamor-
dinem
illis
aflignarealibi inter
Deos
Damonum mutabiles
<&c. ac
Dxmonum: animarum
tea
detur diftinguere,Archangclos
& Angelos a
citatoeoscumD^mooibus confundit:In ultimaautemdiftindionevideturperDxmones intclligere eas intelligentias,qija' fub ccrloempyreo.prrximoIocodifponuntur,videlicetDa:monesduodecim figna&coclumftellstum pofndentia,& per Herces,D3cmones 01ympicos,fcu fpiritus Planetis p^arfi
dentcs
:
Unde
;
dicit
quod
officium
Da:monum
rit
miindanasufqiiead fingula tranfigcre.fimulatque petficere,& animaslig.-re Heroum eft vivificare, & animas cuftodire: Et quem.admodum coi porivus Zodiacioffi^ium latius eft,quam planeiarum, qu^tcnus pnmum in pbnetas
agic
io<J
agit,
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV.
LIB
III.
ficetiam
univerfummagis, hicirca animas potius operentur. Nos autem e.\ fapientum teftimonio elKimus,qu6domnesintelligentia;,fivedicantur Dii creatijfive Archangcli&: Angeli,fiveSpiritus,D^mones 6c Heroes,comprehendantur (ub vocabulo Dxmonis nonminus,quam fpecies vari^e folent cidemgeneri fubjici^dicimusque
Dxmonumofticiumlatiused.quam Heroum
quodDarmonesfupra ftellas habitantes fint boniD;rmones:Sicetiam Da;mones Olympici & mtdix mundi regionis refpedu fui,&: perfequidemboni funt :fed tamen refpedu noftri.in quibus fataliter agentes, nonnunqu.im bonum,&. quandoque malum operantur,6c boni 6c mali dicuntur :Ita Saturni, Dsmones appellantur majora infortuniajS: ipfc Saturnus mala fl:clla,8c majus
infortunium vocatur
:
nuncupantur
trario
duminterim proprietatesDxmonum
Chaldd itaque 8c AEgyptii videntur diftinguere Da:monesinfacros.&Dc-BmonesftellarumfeugeniturarilvenativitatisautgeniCaIisfigura;Dominos8c elementares,quiomniumpe(Iimiexiftimantur. Dynonesfacros volunt efi!e illos, qui ab ipfo D^emonum Deo defcendenti anima; ra-
modo fe habent.
naturam horum officium efie dicunt, bonas femper menti exhibere,allidua iii vitamanima;dirigere,cogicationes nobisilluminatioQeagerejquantumvisillamad^tionemnonfemperinanimaanimadvertamus,fed,quandopurgatifumus,8c tranquille vivimustuncanobis percipitur ipfe D:Emon,8c quafi nobifcumloquitur,ac fuamnobiscommunicat voccmanteafilentio pra:(ens,ftudetqueafiidueadficram nosducer:;perfectionem^Tradunt etiam, quod hujus Dxmonis auxilio pofiimus fati malignitatemevitare,qu6d Socratem fecifle legimus:Et P/(j/tf/'acreduot,homines
tionali afilgnantur, univerlales fupra
:
Hic animam conciliat corpori.commtmicatam curatt^vitam amm&propriam chngit ,cogitationi ajpdue principiaexhibet,nos^ agtmm talia-^qualia his adducit in mentcm.eatenm nos guhernat ,quoad[a.cris prAfecft Dominumpro Dxmone commutemm: TuncD.tmonhu Deocedensvelvacat abopere^wl conducit ad tdem Et alibi dicit Hic Dttmon
:
vitarum,animam dcfcendentem
corpori ,commune cjm animal ipfi curat ,vitam anim.^e propriamdirigit,dr quodcunque ratiocinamur,exhibet ratiocinandt principia, agimmg^ talta,qualia adducit in
ducem.cui poU hxc Dxmon ita cedit,ut velvacet eoprxfentcvelconducat ad idcm. For-
fhjrim ctiam ^nJoujmD&monis facriauxiliomdignitatemfattevitiVri: Nosautem copcludimus hunc Da:monem efie fuperiorem ex tnbus corporis Da;monibus,mcntis cuftodem^ducem it condudorem,qux optima funt menti fubjicienccm,acturpiaabeapropulfantem,rationisdifcurfivxin probis8cbonisdiredorem internum intelleclus fapientia implentcm atque ita in univerfum hominem,8c per confequens inipfosquoqueDxmoneseidempr^ECuntesgu,
,
fapientis in ani-
mam vitalem,animalem feu fenfiti vam Nam mens quatenus ex fupercccleftibus parentibus ortaeft.fupercocleftem ducem ia condudiorem in fuo ad inferioraitinererequirit,quiipfam,cum ejusamicis^intelledu fcilicet &: ratione in
lucem
feu
animam medii
C(xli
\-
mul.m^tdiantibusliquidioribuselementis
107
C|mriti&fataIiufuntgubematores,fedeiiaminrpintus elementares Cacodcmone,s,qu! infima mundi regionc poffident^ homines malo afficercfulent: qnca.dwodiirnsqudTohiamlegitU{:,qu6dA.rchsinge\usI{aphaelDiewoKiiimmie
AJmodeumapprfbenderit,ipfum^^in dejcrtoftperior:^ AEgypti
li(raverit,drc.
Quibus
eMamdocemur,qu6domne,quodbonumefl:,dommium habeat,&imperium in malum, ab eo tempore, quo fummum bonum cum fuis Angelis fummum
ma;um
m terram propulfavit-
nobishuiufmodiD^monesprioresfeu potcntiores
propinquo conflituitSc
pri:fecit,quibusnos,tanquam paftoribus feu redoribus commendavit.utnos qiiotidic adjtivent, Dxmones malos arceant, compefcant religent, ne quantum vellent,nobis noceanr,uti in hiftoria allegata declaratur.
&
&
P.
IK
^'fatalis ordinationequodfiimmiArchangelorumprincifveslintinnumero
feptenarioaDeoconfHtuci,quatenus hic foius eft rumerus ille primarius virgiucus,a quo&; in quo,ac per cjuem Deus unus fimpliciterformalis,&effentiafuperfubflaniialb, fecum materiainformimiicct ,utapotentia eamad aclumaquarumfeunatura:humida:deducat.Simtli etiam refpeclu Archangelorum pnncipes in tali nurnero a creatoreeliguntur utin tenarionumerorelationcm adTrinitatem facrofandam Scunicum Deum acDominumfuum habeant.&inquaternariomandata&voluntateejusinmaflamateriaiiaccompleant &.perficiant.Quodquidem fermonc manifcfloagnofcere videtutP/almifta Regius Pfalm. 105. zo.Benedicite^ehovx Angeli eJHS^ValentiJJimi robore,eficien tes verbum e) m, aufcultantes voci verbi ejus:BenedictteJehova omnes exercitus e) us^minijirtejits,facientes placitum ejus :Scd,ut zmplioxi Bibhorum facrorum tefiimoniohorumAngelorumprincipaliumnumerumfeptenariumofl;cndamus,legigimus Tob. 12..1 ^. Egofum Raphaei,Angetusunusexfeptem,quiaftamm antejehovam, &cLuc.\ 19. Ego (itm Gabrieiquiajio ante Deum c^ mijfm fum ut ioquar adte :.t Dan. 10. 13. inqtiit Angelm GabrieiadDanielem:EcceMichaeiunusdepnncipibusvenitinadjutortum meum,d^c. Hi ergo funt tres principales Angehdenumeroiliofeptenario quorum mentionem fecit Ra^haei loco antea citato, atque horum quiliirst habet dominum fuper aliquem ex feptem planetis,ea videlicet ra tione,ut femper ;^fl:ent ante Dominum aufcultantes voci verbi ejus,& tameninterim etiam efficieniesfeu expedientes verbum ejus tam perfequamperminifiros, @xereitus,&virtutesfuDfepoiltos&fibifubjedos,quiinccelomedio&infimo
conflituuntur,utexprxdidisPfalmifl:a verbisintelligimus: Undefit,ut,licec
&
feptem ArchangeliflentcoramDeo,attamenhabeantdominiumin fcptemPlanetas acD:Emonesiisappropriatos,fimulque in ftellas fixasiis natura &difpofitioneaffines:Sicvidemus,unumeundemc|ue Imperatorem RoEuropaparuerunt^ AtqueiterumGumaemaniilTe^cui tamen Africa.Afia Europa:anteIm.peratorem Rom^ manentemabfrrnatores Afric^e, Aiia:,& ft.re potuerunt,dumtamenreges illi, qui cuilibtt harum mundi partium repriedieli
&
quam quod
a gubernatoribus permillum
etiam
108
etiam
TRACT.
T.
SECT.
PORT.
maximilmperatoris.SimiliitaquemodoetiamlicebitDeumfummum&opr.' mummaximumlmperatoriprimocomparare,cuideincepsinimperiiejusgubernatione Angelorum ordo unus fub alio gradatim fubftituitur fic Archanordo efficit verbum ileeli aufcultant voci verbi divini,(ecundus Angelorum divinum lupcrioribus placitum facientium lud,&; ordo tertius eft miniftrorum
:
Dei fiat tam in terra,qu.\mincoeio.Hisautemfeptem Archangelis hujufmodi nomina impofueruntfapientesiOr//'//^/,Zrfr/Aer/W, Samael,Micf)ael,Anael,Raphael& C^^w/.qui fecundiam huncordinem tiiilibet planetarum defcendendo attribuuntur,videlicet,ut Trithemm Ahbas,\ Magorum ota ut voluntas
pinionibus hauddi{rentiens,dicic,0;7/^/'/Wfw prarfidtrc ^i^K.mno,Zachariel]o\i Snrnael M;xni,Michael So\'\, ArjaelVcncn,Raphael Mercurio,& Gah-ielLunx-.kt-
revelationementionemfacitrefcrendo,eorumquemqueiubalternatimtuba
fuafonuillc,phialamquetribulationiseffudi-ire,itautinterjuridicos Anglixvetuftiores inde in proverbio dici fbleat,quoties aliqua illis impofJibilitasmlege
vel judicio occninx., ijl t! d quidem recuperabtt , quando Cahriel cornufuofonahitfeu chnget:\Jindt liquet,qu6dapud veteres pro certo creditum fit,nomen iftms
Angelifeptimi,cuitubaultimaindiejudiciiclangerea Jehovainjundlumeft, efTe Gabriel,qui prxfdet ultimo ac infimo planetarum,atqeitaultimumia Hiiceautemfeptem Archangeloin mundi terminatione ordinemhabebit. fubjiciunturacobediunt,& fub boni Angeh rum fpeciebus omnes inferiores
illis,tanquam ducibus.bellum fpirituale gerunt,juxta illudy^/^tff^/^/^.u.y.^/yicium csi prxlium magnum tnccelo,Michaeldr Angeliejtaprxliahanturcum Dracone df
Angcli ^y/,&;c.Similiter,qu6d Angeliinferiores fuperioribus Draco pugnahat miniftrorum loco fmt 6c obedientiam pra:ftent Q%\n%Zacharu^\di\si.->,. elici-
&
mus Et
;
rohahitabitur^erufalem.^c.
teri,ficAngelus majori oihcii imperetei,quieftofficiiminoris. Hisergoconfideratis,videmus,qubd y.ilnt principales Angeli ieu Archangeli,qui aftantante
Deum,& procul dubio dominium habent in ordines inferiores & minoris oificii,quifuntinmultitudine,_quemadmodumeXi\/4//; 26.55 colIigimus:y^^/</rf/, iaquit Chtiftus,wf nonpofje rogare Patrem meum,ut mittatmihipluresquamduodecimUgiones Angelorum? S\cLuc.x.\y Et fuhito fuit cum Angeio multitudomtliti^cceleJlis,laudantiumDeum,&dicentium,GbriainexcelfisDeo;Ex.z\\\:i\,deciescentenamtlIta.drc.
qui funt
principes 6c^_e;f//,utcumPropbtaregioloquar,(7///4/^////4/'i/^f/ Dei. Atque primarium fub fervi :Unde illi omnes hifce primariis iunt quafi miniftri
&
&
Archangelislocumobtinenthi Angeliboni&accipiuntilluminationesfuasab Archangclis non aliter,quam Archangeli a fuperionbus hierarchiis,& ab ipfo Deo. PorroetiamOlympiciipiritus illuminationes fuas immediate recipiunc
ab Angelis,quifuntinfimiordinis
in
ultima hierarchia
coeli
empyrei. Quibus
tione
cognitis,fciendumeft,quemlibethorumAngelorumnaturaliquadamdilpofi-
109
lionetempushaberefuidominiifuperftellamreuplanetampropriumeifubje' cT;um,&: (imjliter fuper fignum Zodiaci foriiorem toiius ccali angulum poffidens: Unde fitjUt eo temporejquo Angelus aliquis ita ell: in domuaio fuo,D<EmonesquoquetamfigniZod)aci,quamplanetXjquibusprxdominaturfortioresjiberiores & adiviores fint qu^m Dsmones c^eteri rehquarumftellarum, utpote qui pro illo tempore ei fubjiciuntur. Durat autem iftud tempuspriedominii , quamdiu planeta ille, cui aliquis feptem prxdidorum Angelorum pra^dominatur plures habet in univerfo coelo fuas fortitudmis dignitates :Si quis igitur nafcatureo tempore(verbi gratialquoC^^r/V/efficitur princepstotius coeli &c mundijtunc aut ipfe.aut aliquis Angelorum ejus fupercoeleftiura
,
eritgubernatormentisnati,6caliqU!s
v!tc-B
Da:monum ex
regioneLuna^pr^efidebic
natura acdifpofitione fua fubjicitur,animam ejus animalem> ex furmali clementorumconcretionefadam,gubernabit,atqueficincsteris:itaquidem,ut fpiritu^!egionum,cuilibetprd!clorumAngelorum fubditi.quotemporeDomini eorum potentiores exiftunt,aliismurcliDa:monibuspriEdominentur,ut in Meteororum generatione,mundi aiteratione tcmporum mutitionclu-
&
culenter expiicatur.
p'
^-
^odtinuj expptem Angelis aut ducihiu ejus^authontate ipjtproximti^domi" nium habeat fuper mentem humanami Et quodpluresAngeli cufiodiamdgant umm hommui Similiter Jamhhci opmionis untcum
T><&monem
inte^ro bomtni attnbuentis
refutatto,
SUntmuIti, fcio, qui negabunt, im6ver6&veljrametiamnegant,nifal!or, quemque hominem habere fuum proprium Angelum ei pr^efidentem 6c
,
miht
D^moneSc Angelofuofacro confervatum fuilleinfua vitaatque vindicatum ab omni periculo& peccato: SimiliterhocidemhifceSalvatoris noftri verbh eficimus.Vtdetenea^memnatisunumexhispitfiUis. Dicoenim
cotifiteaturfc a
'vohis,
ccelis.
Math.
cum
cujus
Zad^ie/e;]acobcumPe!iele,]ofephcumGabriek:\Jndehquet,(^Aage\us\\\s
mentionem hc\t]ofeph in vefbis mod6 allegatis fuerit Angelus Gahriel: qui idem etiam dicitur ]ofi.e Sc Danie/i, atqueetiara A/^r/<<prxfuifl^e.SiciV/<?;/^y,
Ra~
phae/esDavtd cum Cervie/e\ Efdras cumVirie/esSalomoncum Michae/e,S/,C\cincxteris.uti anteadiclum eft. Ex quibus evidentifiimum evadit,qu6d non femper unus ex illis feptem,inpropria fua perfona foleatpr^eefiTcfcdquodf^piufcule
etiamaliquisexducibusejus,peripfiusmandatumopusilludtutelareadminiftret. Sicex pr.Edid:is videmus,qu6d A^raham profuo Angelo habueritZ^^i/VlemCeu Zaciuriim, princ\pem[\:e\\x]ovi3i\is;Danie/G.ibrie/em Luna^gubernatoremj Tobi/is Raplm/em Mercurio pr^Efidentemj Sdomon Michae/cm principem
fphair
iTo
TRACT.
Solaris
I.
SECT.II.
,
PORT.
fphxrx
liquis
revelationem majeftatisfacro{'anda:poflldere:Similiterquoque cxteri Angeillis,quanatumitili poteftatem ingentem atqueinfignem habentaducibus dem'|multafoelicitate &fcientiafrequenterinduerefolent:LInde J<?^///f/quafi Dei pulchritudo, /f^z^/if/fecretum feu myfterium Dei,Um/ignis feu lux Dei, Pf//V/qualioccultum&miraculumDomini,Mf//<j/r<>donumDei,Aff///V/liberatio Domini,P/W/jf/redemptio Domini,Scc. Immedijte a carteris pnncipibus tum poteftate,tum autoritatc derivantur Imo vero nonnunquam accidit, uthiAngelifacri vendicent libinomeDnati:Siclegimus in Efdra nomenArchzngth]eremela]eremia Propheta Sic ZacharielaZacharia,&L U^-zWab UriaPro:
pheta, quem
Prophetarumpariter Sc ^ngelorumnomina.dccQLimimbctiamplures Angeli funt cuftodes,Microco(mi uci antea didum eft-,qaorum unus &. princeps mentem,intelledum&rationemrefpicitaccurat,altervitam,8<:tertiuscorporis conftitutionemacappetituaKSed.quiahxcnoftra fententia aliquibusdura &,averitatealienior videbitur,dicimuseamexplicari^ probaripcrverbaPro-
phetx
Davilis,fyi/w.9[.io.
,
Ubiipfe,deChnftoloquendoiA^<i4ff^^d'/(?^//',intuo
,
nnit,malum
(jrfiagellum
mandavtt cle te,ut cujlodiant te in omnthm viis tuU\In manihnsportabunt te,ne furte offendas adlapidempedem tuum,fuper ajpidcm O" bajilifcum ambulabis^(^ conculcahisleofw^^r^ftfWi(.ldquod,teftc///fr(?j^<?,non(oltiminChrifto,fedinqu')Cun-
queho.minelocum habet. Omnes itaquehomines diverforum fpirituum minifterioreguntur^contraillamJtfwMf/fententiam^quadicit^Da^monemur-um nonulicui parti noftrum prxelle duataxat,(ed toti fimul adLlTe,totum duc re, traditque.quod pra:ftet potiiis,ut corpus,& anima ac .ntelleclus eodem Y)xmone gubernentur, fubjiciens ha:c verha Noli tta dividere.ut aliusft corporis Dxmon alius anim<,d^ alius inte.llectus,abfurdum enim esi animalejfeunum^Dxmomu 'vero ariimalis prAfecium-,multiforme putar^(^c Qmbus quidem verbis conatur
:
cuiqueprxlintDxmones, qu')rumaliusfanitatem,al;us pulchntudinem,&: alii quandaminhishabitudincmcurent,acpr2tereaquoqueftatuentis,qu6dunusDa:moncorpus,utiUsanimam,& alius mentem regat. In hoc igitur P^r^/'^r//caufamfufcipiens,acnter me ad abftergendam infamiam a j4wz/'//f(? ei afperfam,hifce rationibus fequentibusaccingam:Pr/Wquidem,iiunus tantum Dxmon,isquc fupernaturalis,pr<Eeft tam corpori & anim:t,quam menti,tiim quilibet homo virtute ^ afllftentia illius DcXmonis effiigiet fitum,&. fataliaomniaevitabit,acperconfequens nec fata necaftra vim ullamhabebuntin homincm,quodtamenipfe Jamblicus fibi in eo contrarius,negare videair.quippe qui uno loco fata efl~e agnofcit,quibushominesfub)iciantur,&tamen virtute ac prarfentiaDxrnonis homini prxfidentis dicit fata evitari,ita quidem,ut fi hc^c eo raodt)fefehaberent,omnesindiftinc1:c homines fata fuaevitarent,quatenus hujufmodiunius acfoliusDxmonistantumeirentparticipes&Darmonibusfatalibusearatione
penituscarerent: P<?rrtfetiamdicit,pra;ftarcpotiu^,utcorpus
lecl:u<;
& anima.acintcl-
codem D.tmone gubernetur, dum tamen omnes, tam in Thjsologia, quam Ph!lofophiaperitiagnofcunt,tantaminteranimam& corpus difcrepantum & oppofitionem,ut mirabile fit,quomnd6 & quibus mediis ha;c duoad
Archangelorum
carcer,fed
proprietas,uti \pit]ambiicustQ-
inviccmcopulentur:f/.c/^rf.j
corpore,quod
mentem
&
animamcaptam^corporetenebrofo iiberareftudentfuxperfcdionisvirtute:
Archangelus feu Dxmo folus & unicus elfet princepsac pr^-
tamcorporisquam metis,fequerctur,quodtamcorpusinbonumdirigeret, quammentem.quxnunquamerrarepotef!:: Atqui corpus&carnem adomne vitium & concupifcentiie fpeciem,pronum efle vidfcmus,& proinde dubium effe non poteft^quin illud gubernetur ab alio quodam detenori,8c inferioris
Archangelus: qui tainen Archangelo, tanquaminferiorfuperiori,(ubjicitur,iianimamediamenticonilanter fic lidcliter adha^reatiP^^/etiamm/^^^f^^fianimavitalis non haberet ahum quendam Dxmonem diverfum a duobus extremis, videlicet a Dxmone mentis, a Dxmonecorporis diftmclum,non elTettam inconft.ins miitabilis,ut modo meti adha:reret,modb anim.x animali.quae eftformaliorpjr>corporea:compofitionis^P^jrr^etiim.fiunicustantumDaifnon integrammaflum.tammternam, quam exiernam regeret.mirum foret,ut mens anjmar.ac corpori,& corpus itider nanimar,atque tam mens,quam anima corpori eflent ita aliena,uei in hominibusafljiucpercipimus:Exhisig!turevidens eftqubd piures fintDc-Emones,
eft
conditionis
Dxmone, quam
&
&
ultimajambiicirationonminiis
&
Similiitaquerationeetiam,ctimcorpushumanumconfleturexquatuor Angelorum clementarium habeat dominium in corpore ? Jmb credendum eft potius, qubd particularis fpiritus cujuflibetelementidominiumhabeatin fuacorporis portione. Quantumautem ad hominem internum attinet,equidem impoflibile eft credere,qubd Jigamentum iEthereum vita: fine D^monis Olympici moderamine & tutela continuetur,aut qubd fatalia homini accidentia imprimantur fine fpirituum cocleftiumrefpedu^Ineoautem.quod J^?^//Vjdicit,unumanimalrequirere unum pra:fecT:um,&; non multiformem,airerimus,qubd, tiam Macrocofmus, tum iVlicrocof nu unum&: multiformem habeat prxfidem Unum, inquam, habent,quatenus a Deo fummo&; uno refpiciuntur,multiformem verb.quatcnus a miniftris feu intelligentiis fecundiim Dei voluntatem gubernantur: Nam homo ideb dicitur Microcofmus.quoniam in compofitione fua participat de qualibet Macrocofmi regiQne,&: per confequens etiam Dxmones ac Angelos ejiildem requirit mundanos,ad prxdicflas iftas portiones gubernandas. Atque ut jam tandem ad ipfius quoque Porphyrn errorem loco ultimo redeam,quoopinatur,pluresnobisDxmonespronumeropartiumnoftrarum.
tur?
etiam in ipfo corpore diverfos efle Dxmones.quorum alios pulchritudinem curantes,alios fanitatem,&: alios quandam in his habitudinem refpicientes i?f/^(?W(?(7,fruftrafieri per plura,quod fieri poteft per pauciora; Unde, fi D.cmon,corporispra2fedus,omnescorporispartesrefptcere&; tueripoteft,fruftiarequirunturDa:mones plures:Cum itaque animxvitalis prctfesOIympicuspulchritudinem&fanitatQmcorporis inquantumfufficit, relpicere ac lueri pofficcur plures Da:mones adtaleopus requirentur? Quocirca,hifceoptimcconfideratis percipiemus oculii fpiritualibus;w/wr/)? Z><eadeire,8i. pr:Eterea
facit
monerft
iii
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
monem mentiiyCnmi\we regium& maximcprincipalem,quem Aiperius Archangelum efle probavimus,4//w dnimx vitalis,(:\\icm rpiriuim Olympicum niicupavimus, qui femper
eft
rfw,quicorpus,corporisqueofficia6cappcticus refpicit:feddehisalibitulii;is.
C
1)6 mtntis
lapju in
P.
VI.
fihi nuitte matertalis
animam
,
porttonem adjungtt
A
nii
Pulejui in
alis
Quidigiturcenfen-
dumerit,dehaciyvr/wiuperc(X:efi;isdefcenrninvallemi.ocleflem,C|p/<af//feu
in Pjalm 104. 4 ^mamhulasfuperpenventornm ^ltufacis Angelos tuosjpirituifeu ventos,d^mim[tros tuos ignem ardcn iem: Nonne igitur juxta hoc ip(um quoque dcfcendere folct fuper ventorum
:
lucicocleftiattribucam.^Nimirumdicitur
diusimmediatea Deoprofi!iens,&deorfijm adinfbrparentis fui.vehiinmediammundiregionemPSicicaqueiuxtaillaPropherx prxdicti verbal^^/^^rT//} nuhem afcenfum tuum.. qui amhuias/i(perpennisven!orum,6<:.)mens,di\md propago.intidens thronofpiritus raiionalis fcu ca:liEmpirei,quinube.seft:fpiritu?!is
gloriamDeicontinens.ambuIatfcutraniitfiiperpennis &; alis Archangeli fibi pra;fidentis,&c Idqueetiam juxta illud Pfalmifta:anteaallegatumexPfaim. Angelisfuis mandavit de te.ut cujiodiant te in omnibus viis tuis,in mani hmporta9 hunt te,neforte ojfendas-, &c. Quod quidem de interni hominis principe,verbo Dei,&; mente,qua; eft fpiraculum Dei,immediatecum verboaborejehov.^ procedens.eftexaudiendum.Mens erg6divinusilleDeiradiusfeuafflatus,ad materialem prxparata utrelidisregnis iter fuumin mundum vifibilem fupernaturalibus.iplius natura; regna tam ca;Iefl:ia,quam elementaria pcragrer.omnibusquejamhierarchiarumnumrris inftruda &; exnrnata,ac Arch^
1
.
&
munitaacfiipata,alis minifbifui.infiftensfaitu levideorfuminregionemftellatam feimmergit, ubi ab Angelis Olympicis, Archangelo iftimentis comiti
acprajfidiinfervientibus&fubjeclisrecipiturj&amichim induitarthereumcx
.inim^vitalis 6cfpiritus ^thereiportionecompoiitum,cuiitidem etiam
tuv
fpiri-
unusexorbe PlanetanoArchangelummentisprofuofuperioriacDomino
recognofcens,prcTeir^ feu prxfici prrhibetur,quiqnidem fpirituspropne dicitur nativitatis.feii Nati Genius,Sc domiriium haberc folet in vitam,& acT;iones
vitam veriantcsi Atque huius operationibus fatum in quolibethomine cxecutioni mandatiir Attamtrn hic fjiiritus duci mentis non aliter fub
cirt a
:
jicitur,quam
Rex
Imperatori,vel fervus
iiiodotninoquemadmodumexloco
antea--xZ.if/;<i/7.ei.5 c!CJCo,conft.t.quippeubiu;-ius-
Deminus
ei
DE CUJUSC^NAT. D.4IMON.
quibus luculenter patet,qu6d
fit
INQ^UISIT.
n^
in
& prin-
rum,qw.,z'i^JicesaM(ramo Jri/megifto appellati/piritibus planeiariisadc.xpedienda &c cxecutioui maodanda ratalia ainilere (olentjnullam habent Archangelis fibi propriis reliilendi potelliatem.icd ipfis,tanquam principibui
Do-
rninis,acducibus(uisobedientes (unt
liclL-e
cum mente conlentiat.eique obedienter,tanqu3m pnncipi /uoadha:reat,nec nec D^mones earum vim ullam aut potcllatem in cam habent Unde oriturilludproverbium:i'iJ^/>/?^^(?/w/iZ^//'r4//m,&c.hoccil:,qui menti& duci
cjuSjUtpote
dcm
i
pra;feruntur,gubernatur,ille allrorum
quorum virtutcs propnetatibus llcUarum ac Da^inonum earun& da.monum corum adus atque
iliuentiasevitabit.
C
''De
P.
VIL
renonem
defcenfu.
/rEnsdivina,poteftateArchangeIimunita,&vitalisanimxamicT:u,quxfuo ^quoquciGeniocuftoditur,induta,omnibusque virfutibus sihereisad vita:conlcrvationemnecellariiiatHuens(rccdptj ichcttwmirafea. primomobi\i,aiHor>e3. firmamento feu oclava iphxraj^virecepti^va a Saturno,'z//' naturali a.]oye,z/iira/cib2liaMaTtc,vi%'italihSole,vicocupiJcilpi/iii'Veneie,'vij)liataJIicaa.Mcr~
Lunajdeorfumlabitur in regionemelemtntarem,ubi, fe muniens, igncam aereamque naiuram induit,priorafuaethereaindumentategumento elementaricooperiensfimphci,&: tandem compofito. Omnes iglturibida^mones, qui funtdeordine, Sc conditione Archangeii menti priEdominantis,illi occurrunt obviam &. hilaritereamxthereisfui.svehiculisinfidentemrecipiuntj&ftipantcotradxmonum contran.t difpoficionis vexationei. Sed jam poterit hic (uboriri quxfl:io,^tfmodo Dxmones ifti elementares refcrri po/fmt /eor/im ad cjuemlibct Dieronem/eptem Tlanetartim,cum/nH tarjtiim qnatuor elementa,de quibm D&mones in/eriores particicurio,&. yfvegetativak
pant? Cuiquidemdubiobrevii;crr.j^<?/?(alif/w/^,qu6dlicetquatuorf(jlumm(
do
'
encimerenturelementa,hiEctamen quatuor commodifrime ratione naturaru fuarumadfeptem Planetarum dilpofitiones referantur &: per conftquens quoquead d.^rnones cuique exPlanetis convenientes:Verbigratia:i'<////rf relationem habet cum teTra,]upiter ver6 Fenrts cum acrejiW^/-^(Cumigne,8c Sot cum aere 6c ignc,hoe ell:, cum fuprema aeris portionc igne accenla. Lftna cum aqua,&: Mercurim cum hifce omnibus 8c ventis :Unde facillimum eritinvenire,qualis daniion elementaris in nativitate dominium curam habuerit acpoteltatem incorpusnati. Quitamendxmon imperatur®ituramf ntis [)ra.'fide,nonaliter,quamfervusafuodomino,& in redaacfan^flaviaipftitur.ur,fiammamedia6cejusdxmonment.emmagis refpiciant,quamelemcntatum. Ex his igitur videmus,qu6d mens habeat fuum ducem.qui eft ArchangeiuSj&anima mediaitideni fuum,qui efl G^nius acfpiritus Olympicns, uiqueanima deniqueanimalisfeufenfitiva exformalioriclementorumparre conftitUEa fuum quoqae^qui ca^ttns &; menti m.gis ell advei/(i,S;qa,>rer;us ia
,
&
&
materi^
114
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
mundi coelorumnaturisderiva-
tarum,qu^Iibet proprium fuum D^nionem poffidet,S<: proinde,iiti Deiisfupra Angelos,& Angeh fupra ftellas.acilella; tandem fupra elemema dominium habent,itaquoquerequitur,qu6d Angeli coeli empyrci vimatqucpotcftatcm
V.
FIII.
T)emodo acqmrendi cogmtionem <(^ familiAi itatem ficn fupercoelejiis cujufque Dxmonis rnenti
attnbutiy
^
facrum 5C
JAmblicus duplicem
fecit
tradatum de Dxmonibns
//* fcilicet
D^monem coHtSc curati4//frw artiticiofum fjcit,quiDxmonemacircuitibusinvocat,8cingenerationeverfatur,atquehicuniuscUjufquegenituramexplorat,&:c. uti didum eft:Undc,utmihividetur,tral:atumprimum intellexic debono&ifuperccelefti Angelomenti proprioquemfacrum alibi vocat,& lccundum de Angelofcu Da;mone qui Geniusappellatur,feufpiritusOlympicusiqucquidcPt^r/^/^^nw^fummoperequaErereautinvenireexoptabatjCredens, quodfi quis figuram nativitatis Dominumquefigura cognofceret,Dxmonemfuuminveniret,perqucmfolveretur afatonat:vitatis Contra quemj.iwhlicus difputando afTerit^facrum hominis Darmonem non dari ab illa genefis figura,fedab antiquiori caltioriprincipio,vidclicet^diisfupenoribus,unde videtur agnofcere, Darmonemhominis principem protluere a locoaltiori 2c eminentiori.quam eft ftellarum regio &; proinde impoflibile efTe ut ad vcram hujusArchidc^moniscognitionem & famiharitatem perveniamus,aut fcire eumpofrimusvirtuteAftrologix,autfcientiaftellarum:Atquehocidemquoque r^r^/^^r/^^ tandempoft longas&afHduaslucubrationesagnofcere videtuc loquendo in hujufmodi verba: Impojpbile eft, inquit,/f^r4zw nativitatisfcire (^
&
ibi inter
elementa,qux cocleftibus,imperfecliora funt,modum illum non inveniemus: Etenim elementorum incompofitionehumana impuritas eftcaufa prxcipua,utDxmonem fupremum,mcdium&infimum ignoremus.Qiiid igiturfaciendumerit^nthujuscreaturc-cfacrx&prxftantiflimiprxfidisnoftricognitionem,familiaritatem,pra:fentiam,afIit1entiam&;illuminationemobti-
humaniifed dtvinis proprium Dxmonem pojpumus invenire : Porroetiamdicit (juod divtnumvaticinium pojfit docere natttram dr effeBiim aflrorum fine artes drproprtum cujufque Damoncm nateprxdominantem mantfeJhre.Q^d au tem fit vaticinium, fuperiii>*
115
s ampte explicavimus, videlicet, quod Jitjpiritiu divini in ammum hominis ^y?r/i?;Nanirolusnuminedivinoafflatusvfcraman:rorum(cienciam,k.ruipropiiiD.^monis (ocietatem ac familiaritatem adipi(ci potcft Imo vero ilhus
:
fpiritusportiohominim ejus nativitateconcelIa,uti mihiquidemvidctur,eft quafi ipie Da:mon facer qiio regitur &: gubernaturatque infpiratur mens humana Nam ^ob 33. ^.Spiritus Deiforttsfectt hominem. Proverh.xG yonmefqtte e]iK
:
&
qui
nunqua deficit, qiio qtti ututur,(iirn Deo contrahunt amictttam Sap. 7. 17. H
(a pi en i la:
Spiritusdatcognitionemcertam,facitqueuchomocogno(catconftitucionem
fpirituumvires,&;hominumcogitationesatqueade6etiamfciat& intelligat qux-cunque occulta & manifcfta,^"^/'.^. ii.e!l:quearcifex.omnium,qui docet lapiente,A'tf?.ii.ij.& facit Prophetas, Exod 18.3.& ^r.i.Sc 3^.30. a quo ell omnis cognitionem li-ientia Nam Ecclefaft. 1. 17. Spiritus hic fapientia: fcientiam intelligenti;Evelutimbremprofundic,&: gloriam exaltat eorum,qui obtinenc iplam.Pr^x^.^o.i. quippe qui eft fcientia C\\\diovnm,Ssp. 8. 4.qui kientiam Dei
:
&
docet^eligitqueoperaiiliuSji^^/j./.i.eftSpirkusinteiligenti^e^fandus.unicus,
limplex,mulciplex,fubtilis,modeftus,dilertus,n-.obilis,contaminatus,perfpl
cuus,certus,fuaYis,amansbonum,innoxius /eu paffionis expers,qui nihii vetax benefacere, omnia profpiciens, qui capit omnes fpinrus inteliigibi!es,&c. potenAttingit ubique propter fuam mundiciem nam vapor eft virtutis tixDeijSc emanatio qu^dam feu Hiixus fincerusclaritacisomnipotsntisDei,
&
&
adeoquenihilineumincurricinquinamentijCandorfcurplendoreftlucisxtern^,&;fpeculummajeftatis Dei finemacula,ac imagobonitatisejus,&,cum{ic unus,poteft tamen omnia,& permanens in fe omnia innovac,ac per nationes in
fandasanimasfetransfert,amicosDei6cProphetasconftituit:neminemenim
diligitDeus,nilieum,quicumfpiritufapientixhabitat:Eftenimhic(peciofior Luci comparatus invenitur Sole fupra omnem difpofitionem ftellarum
&
prior:ilIienimfucceditnox:HicigitureftSpiritusilIefand:us,cujusillapfione
&fruitionevaticinium comparaturj2V;w.ii.ij.Hic eft illeSpiritus Jehova:,qui fecithominem,eftque in homine mentis divinx loco,Jtf^.33.4.0mnes ejus vias perpendens^i^rtJt/.i^.j. QuoSpiritu etiam Jehovafuos inprincipioornavitcoe\os,]oh.z6.i}. Patetitaque,qu6dmajorvelmJnorfithujus(piritusportioinuno
qua: qui-
in
exiguadunca-
&
corruptiaggravationemperfpicuehomineminviaTuadirigerenonpoteft,fecundumilludfxpiusrepetitum Sapientis. Sap).<).\<^. Corpu^,quod corrumpitur^aggravat animam,dr terrena hahitatio deprimit mentem mtdta cogitantem e>- difialta Afiimamti^s^qu&interrafunt^^qudiinconfpeSiufunt^in^ventmiiscumUhdre^crc. LTnde
,
ne(:eireeft,uthxcSpiritusdivinifcinti!la,naturaliternobisinndtivitateinlita,
illuminecurabalcopergratiam6cmifericordiamJehova:,juxtafcqucntemil-
,^x/?/f/ / f a'/^y^^///'^'f/?/>4^/>,
N a m Ha-
cula,fuperius ailegata pr.tftantur ac perhciuntur,&: cujuflibetreicognitiocoparatur,z.5'4///f/.ii.i(j. A Spiritu enim Dei nemo &,nihil occultaripoceft,?/T/l
139.7. 8c ^^/'.1.
Sed jam confideremus, quomod6 ha:c Spiritus divini fcintilla, Adamiinnobisfuperftes,queatfuopariaugeriScilluminari,8caa poftlapfum
Deus
iiiJ
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV.
L-B
III.
DeusfoIeatexgratiafuaportionemSpiritUiciirciplinxinhdmines Ipirituiinopialaborantei,&corporisiminundifnoleturgciices,infui)dere,quoaddiicaut
DicitSapien.s.i'^/' 9.10 quod Dettsfaptentiamfuammittatefin&ii quim.glorixjtu mtttit ilitm homtf)i.,utpr<efens verfeturfecum tn laboccelis,a throno. n
fcientiamDci?
i
Deui japientiam (iediffct^dr mtfiffet Sptrttum fuumjanctum novifletDei confilium? Sic enim corrcclx lunt eorumfemitx,quiinterraverfantur,&:res,qUcT placentDeo,edocl:ifunthomitQXCZ^Sapient
f).ij. .^Nifi
elocisaltiJimfs,quis hominum
nes:Nzmm\Sap.xo.ha.bctm,Saptenttah0minesfuerunt/ervati:^i.tc entmconfervavitAdam,dfpotentiamdediteidomtnandt0mnthttsreiiuid^c.
Denique certura
cit
('^rf^.^.iy.jquodSpiritumfuum fanctum miferit Jehovaelocisaltiflimis,utdaretfapientiamhominibus,qu6 nofcerent conlllia ejus:Et proinde,confideratis illis,conftat,Dcum poire kintiiias mentis,in homuiibus relidas,ita iUuminare Spiritu fuo ab alto emillo.ut lumeniftud divmumquafi vacansincorpo-
reopaco.&tenebrislubmcrlum i!lufl;returSpiritufibifimilifeupari,&:Domitenebras,ita ut,qua2 incognita prius &C nus ea ratione evadat fuper errores occulta fiierunt homini ignorantia onerato,reddantureipnftmodum,virtute manifcila^Hujus Spinaflluentis &. illabentis huju^ iumiais fandi.cognita
&
&
Propheta,{tupenmiracula ad .ulnien 8cexitumpcrducens:Hujusiiiuminatione6c lilapfioiicin mentes Patriarcharum &. Prophetarum ac cxterorumdivinoaftusfijpercoeleftis affl.itu //2:.<^evafiterufticoadmirabilis
daquxque
fl[dtuinfpiratorumipfiiuumD>Emonemfacrum,& Arthangelummtntipr^lidentem de facie ad faciem vi Jerunt verum ejus nomen & proprictacem cognoverunt , &. amicitiam ac allifteniiam in omni opere ab eo habuerunt: Nam Angeli,quosProphetaK.cgiusappcllatriliOiDei,mjgnoperegaudentac dekctantur focietate homioii infpirati,&: iuminii laiicli pr.efentum ineohabitantem,vehementer afFecl:aut,quippe cui Spiritus intclligentia; lanctub eft al:us,ita uc u -icunque Spiritus hic fanctUi affluencer lc Hc vita.illuminatio
,
&
&.manifeftcinhomineexhibeat,ibietiarn Angelusejus facerfe manifefte prodit,&. ad tutelam,tam corpons.quam auima; paratus lit.qucmadmodum ui
multis facras Scripcura; locis demoiiftratur.
filtat
Undc
gi<Ecognitio,6cfoiusamiciti^cumfijoDxmonefacroacquirendemoduscon-
ipfius fapientise facrofandLcfundameutaveteresfibi comparavenoftrum libellum concludimus opinione j4wMa,videIicet Q|iarehunc runt. qu^dDaEmoncujufquefacerabantiquiori & altiori prjncipio,quamaftellisSc figura oativitatis lit cognofcendus, &. quod tiim Darmonis hujus natura, nomcn &. proprietastum ctiam certiffima circa ftellas veritasperdivinumvaticinium,quod afola Spiritus fandimillione &inhominesillapfione contingit,haberi &recuperari provenit
im6 veroSc
&
pofTit.
TRA.
TRACTATUS
S
P
I
RI
II,
I,
E C
T>
T
R
O N
T
I
ii8
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
V. LIB.
I.
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E C T.I
"T
O N
N
1
S
S
11.
V.
Dc Phyfiognomiain genere.
C
P.
I.
^e Phyjiogmmite
etymologia,
ejiis
definitionejaude
i utthtate.
OnnulIiex.intiquis,P/rfy?(?^tfwwzdicivo!unt,ayvw'jM.,,ideftri-
gnum 6c
cpu<n$-,
id eft,rf/r<
tatisfrudum afFeretiquippequxdocebitillumtutohuiccrederedepofitum,
ilhfidere,conjugiuminire,puerosdifciplinistradere,cumhoneflisconverfari,
turpes &: obfcoenos fugere,non temere f ocietaics &: amicitias diligere,fcclefto-
rumimprobitatemabfqiullodetrimento&ipcriculodevitarei&deniquehxc
Scientiaprudentesfacitl&:fortunatoseos,quiipfamcallent&coIut:Namq,ut primum hominem confpicimus,pofiiimus per eam de illius anim:E difpofitione in bono vel malo judicare. Porro etiam Hippocrates afTeverare videtur.tefte C^/f(?,qu6dquicunqueinmedicinafeexcrccc&ignarifuntejuspliilofophiar, qiiaidocetdarejudiciaderebusanaturaearumfumptalP/iy/Ji^^w^w/rfWvocant) horumanimus,in tenebrisoberrans,fatigatus confencfcat:atque non foliim nonredeagerehujufmodihomines,fedetiamplurimumdecipidicit:Aitenim, cofumAnimumerroreconfuiacdefatigm,cjiii Phyftognomiamignorant. Y{\nc ergo evifanitate,quam inodenter eluccfcunt Phyfiognomix laudes,ejufque tam
mni
DE PHYSIqGNOM. IN GENER.
mniprarter naturamintemperienece(I)tas&;
liujus fcientia;
rieiit
:
1.9
notabili'; utilitas.
Quodvcroad
inventorem attinet,dcprehendo,qu6d circaeumauthoresvaelFe ptrdpio ,qu6d PhylomofiSumwus Phyfiognomi.'EDocT;or&Magifterreveraexcompofitionehonimis,qualitates naturam ejus invenent. Llt cunque autem\tgin.us,Phy^ogo-fia?neJpfcientiitm injignem ,(\m per longitudinem dierum uii fint antiqui in inquifitione
&
pii!cbritudinisnatur:einhacfcientiacujuspcrfed;ioattrihuiturdcnumeroan-
QUemadmodum aer veficx inclufus fccundum fuam difpofitionem alierarefoIf:tipfamveficam,icaquidem,utfiipfefitvapnrofus&hum!dusmadi diorem tjuoquereddat 6c moUiorcm.acalbioremipfam veficam,ficalorcatcenfus, ficciorem afperiorem ac difpofiiionis flavioris.fin valde acccndatuf cam deficcet, &: rugofo modo contrahat, uti in vefica vel pcrgameno circa acrem igneinflammatum apparetiin tantum.utetiamfoleamusexindeperexternumveficxfeu vafiscontinentishabitumac difpofitionem naturaminterni feu con tenti aeris cognofcerc fic etiam fefe res habet in invenienda intern,E anima; humaniC difpofitione per ej us externum &l in cognofcendo naturx Dornino peripfius domus obfervationem: Namque ciimanima mediaexgenio Martiali fovetur,& calidam fibi ab eo difpofitionem attrahit,corpus colore
&
&
rpofitione,tanquamapofl:eriori,deejusinternofacillimejudicarepofi"umus,
ces&pronumreddithominemadomnescocloruminfluentias.itautneceflita-
animx humana: evenire, quse coeleftia ei naturaliter 6c fatalitcr minanturjquippe quod mens in talibushominibusautparumoperatur,autuc pUirimum vacare obfervatur:Cxteriim fi anima mentifitobediens,eiquefirte ea foleant
&
mncs
ruperanti,atculifl'ent,eumquedeimaginisnatura&;dift?o-
fitionepercontaticirc;nt,dicunturabeopoftdiligt:ntiflimamfigurcE,&;qualita-
,10
TRACT.
T.
SECT.
II.
PORT.
:
V. LIB.
I.
dedita(^deceptore:
Cui illi Ojlti\tc})sceIifigHrAhomtn'tsoftimi& digriijfiwiinomni mundojTjidelicetfapientiJfimitlliit^sHippocriitis ad qiix \\\x-,Hec cU igtiur jnpie/ittjf/ni Hippocratiiicon.-^mdhoc qH.tftvi(llsexme? De meifcntetta hxc ojlcdi 'vobls,(y- quid de
:
tr&termifit: Veruntamen,ex quo ego refpexi dr conjideravijuc turpia ejjereprobanda, reiraxi eam a b illis,ac trtamphavt rejrenatis cr confiitui antmam fitper feipfam regem coinbitiiconcupifcenttismeis. Exquibusevidcnterliqiiecqiiod loiusiiicdiccndas fit /apicns,qui dominiu.n habet ui animam fuim.hoc ellqui menti ik. /bper..
&
ca;Ieilibusita("eaddixit,utCGeleftia6cnaturalia,adeoque etiam
ipiamanimam
V.
III
dendum Sciendum
eil:
igitur
Artjio-
nam fubdividuntur,videlicetin ea,quxjudicaniur colore,Hgura6cmotu:i'r^a vero/^r^/^mmaxime in quibufdam peculiaribus c proprns corporis partibusmanifcftantur. His igiturprxviaconfiderationercputatis,notandum eft
diligenter.quod non oporteat te fcientiam.fententiam aut judicium prxcipitare , fed teftimonia univerforum inteiligere Et cum tibi offeruntur figna
:
TRA-
I2i
TRACTATUS
S
PRIMI.
I
E
T>
C T
R
L
I
I
I
O N
G
S
S
IL
V.
T
B
N
R
IL
Defio^nisPhyfiop-nomicis
R
C
I.
P.
I.
'De umverjali
ferciih decoquendo
colore.
funt
ad
iuxurjam proclives.
i^lbedocumrubedinevn\\t3i,&cfu(cifscolor temperatus cum integritate corporis in perfona,cui adjeft ftaturse reftitudo.ac capitis mediocritas,& verbo-
rumrarica,'oliquenece/]itatirefpondenspaucitas,acvocismediocritas,deno-
tatbonam
dilpofitioneni.,.
t_^/^/r^/^f;wetiamr(?/(?rmvoluntindicarepigrum,phlegmaticum,intem-
peratitem,ctfoeminatum,&incontinentcmacdebileirL. Fuhus coior denotat hominem dolofum multiformem /eu varium &: inconftantemiled utpollicetur ingenii bonitateiru. Crocewi color fignificat infaniscaliditatemhepatis,&complexionemcho-
&
lofum^.
Tlammem\
riobilitatem.-.
bonitatem,aptitudinem,indifcipliniscapefiendispro)Tiptitudinem,&animi
if^fWcolorprs>uitcomp!etam
nativitateriL,.
Color mediocris in albedine d^ ruhedine figniiicat mediocrem complexionem,peifctftumingeuiumJ?c virtutibus deditum. San. q
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
V. LIB. IL
moratum indicac.
'2)e/tgfi}S
CIgnacommuniafecijndiimmotumhominis,rumunturabejusdiverfitate)n
'-^velocitate vel tarditaie.
M(7m/W/fignificatmoIlem&fegnemhominemquidelevipatitur ab
infirmitate,velfacilcvinciturapafiionibus: R.atioaucemeft,quiatarditasmo-
tusdenotatdebilitatemfpirituumvitalium.
quidem,quiindifpofiuonevuIpibuscompa-
rantur,6caftuti funt,callidi,cauti,acdeceptores.
Craiiis Ceii fajfus largt drtardi
habebitinoperibus
fuis
C
STgni
P.
111.
in impcdimentis
hominem
cumcollociconiano.
C^cur'veincedunt,nontnn\ti\m(3i^'mx\t.
Statt/ra parvafeu humilis
arguit
fupcrbum:Unde natum
eft
iljudprover-
bium. Rtrovidiprocerumfapientemd^parvumhumilem. Staturamediocris dr' decenter oheftd¬aungenio{um,pmdentem,Scinre^ bus omnibus expeditum ^quior enim 8c temperantior eft creatura , qux convenit mediocritati ftaturx cum nigredine oculorum ac capillorum 6c ro:
tunditaee faciei.
LIS.
DE SIGNIS PHYSIOGNOMICIS.
L
I
,2j
II.
A
R
IL
De
c
fignis propriis. I
p.
r.
De^gnij a
capite Jumptis
pori.spartem,vtl
Signa phyfiognomis propria funt illa.quaz ad aliquam particularem cor adionem notabilem fpedant: Verbi gratia:Signafrf/'/>^-,^f-
&
m-aliafigna magis particularja producentia vel exhibentia fubdividuntur: Verbigratia: Cafut in pilos i^L auresiF^aVx inmentum,nafum,genas&;tempo.T
,
incoftas&mammillaSj&Lc. Manusm digitos &: ungues. Utigaur^capttisGgnis exordiamur diligenter obfervanda efl: capitis forma,an fciiicetillud inemincnrioripartelitrotundum,oblongum,quadratumveltriarigulare. Caput inemincntiori parte rotundum fignificat confu!cum,providum,manfuetum,ama-
celantem:Et^huiufmodi capiiis colorfueritaIl?us,durumingcn\um memoria; tenacitatem conftantenque amicitiam, facilem ad iram, ^/>///^/,indicat hominemfatis amabilem 6c boni ingenii,ac infermone
bilem,iraiii
atteftatur, Sc
d:gnumfide/ediramminimecelan:emj6'/y///?/^/,valdemodtftum,&inlermonebenignum,multLimlafcivum,perfed:xfocietatis& bcnignazrationis. Caputin eminentiori pane ol^iongum denotat hominemperfpicacisingenii,inconfultcmultaagerjtem,impetuolum,levem,mobilerr,iracundum,non bene fecreta ceIantem,non naturaliter lafcivum,acutum in fermone, ratione commendatum,inaftionibus difponendis nimis profundum:Ety/hiiju(modi caputfueritall?um,i\gaiiiczhit impetuofum ad iram,6c naturaliter prodigurn._/? />r/,denotatieveingenium,&nullius fere rationis,&c. C/i^? ^a^^M///? ineminentiori parte indicat moratum , manfuetum, pium,benignum,non multum iracundum,providum,fapientem fed avarum, &. in fermone mendacera ac favorem hominum non appetentem;Et7?/?/4/:
& iracundum:y?w^r//?,confl:antiorcm
,
eas confervantem valde lafcivum, animum,amicitias fecretabenecelantemji'/r///w,circum(pedumin rebusutilibus,adulatorem: Sifufcum,c3ctcris m?liorsm,modefl:um,iargum,fed facile mentientem,amicitias perfecle fervantem.
parantem,& diu
C^/)/</ineminentioripartemrf^/?fignificatavarum,fubdoIum,verfu-
tum,arrogantem,ingeniolum,mendacem,invidum,& multum de
clionibusdetrahentem Et7/7?/d/^;,malitiofum;
:
alicujus a-
Si /Vr///w,pra:varicatorcm
meliorem.
]iberalem,nulliusautminimEperceptionis;0^//^///,inverecundum;C//m/w/,
\nfipientemiZ,(?^/,imprudentem;
:
aitum
ii4
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
IV. LIB.
11.
altum &Crotn/idum,{[[ip\dit3.tcm S<.torporem, ^/^adratrr/n cr moijeratumfecufidiim magnitUiiemcorpor/s,ma^na.my\nutem fapientiam.Sf^magnanimitatem.Co/?finuumvelplam(w,wendicztortmbonoruma.c dignitatum fuprafuamerita :P!a-
&
dcnotatdurumingenium;
,
7f^<?/irubtilcs,6ccallidosiZ,.</4iy4<!/r4/^,liberalcmF()rticudinemintelIedus,la-
libentcr objurfcivum,levem; Tm^/^r/j iracundum, ftabilem in amore crijpo liberale m; ftultumi? iracundum valdc in fujco gantem :/ albo homine
;
/?r/c'?iiW(a?^fignificati.^rtfhommemagnamlafciviam;y?(?///id
verbis,8c fatis largum in doniS) ohliqua&larga, ftultum^.
modcftumin
P.
I.
II.
De
&
a pi!is invariis
corporis locis.
In capillorumconfiderationeobfervandaefteorum quantitas
^ qualitas;
eorum di(poficioae,hoceft,ineorumraritatc,
dimenfionem
latius infra.
aut multitudine,velin varialoci pofitione.Quod igitur adtrinamcapilloruin zttwitt^grojfi ac duri capilli fignihcantingenium agrefte,&.homi:
nem audicem
tenuioreivero c^w<>///<?w,cimidumScfaciliorisingeniiifcddehis
Quo
tenujores,pauciores,
jor
cum
afperitate, figntficat
timidum&fngiduiii^.
Capilit
cur\o(umbL\uyx\rio{umfipattcifintdfraricircatempora,dtnot%nt frigiditatem&:
imbecillitatem:5'/^t'f/Vm/^7/f//'//f,ade6utilludreIinquaturniidumjargiuit)t
}(Tn^vum^p3.uci\ntt\\ec\.us
-.St
adfit linea
guithebe:emingenio,&luxuriolum: /'///;
audaciam& anlmofitatem
&
ftemdifpofitionciTL.
////farguit
dolufum 6ciracalidum:P/7//^r/denotantjuftum&juftitMm://;/fr teniies, rts bonas , Ftavi c^ tenues nigrum crrtihrum.p^Lcis amatorem \fiihnigri
&
yt'r<tr/,bonos
Crf//////^/wrc^-^rtf//Afef<<f^/rff7///fignificatbonumingenium,bono5mores,
dtrecJu-s
DESIGNISPHYSIOGNOM.
Capi//us yHf//s,Jp///i{s c^ dire^us : Cign^iiczt
uf
valdeinalignum,fuperbum,arroganteni,immundum,fallcntem fcu fraudulenrum.fubdolumi Rttfiis tenuii-,oC' culramiram,&cmultosdolosfrequenter cogitantemtacite. Rnftts tenuis cr criijiis fignificachominemin iram^ubito perrumpentem,&. diu irjs aientem, a..iulatorem,rcedus amoris non perfede (trva\-\ttm-,Rtfti$ JJtfpis dr crifnts arguic fuperbum, )ac^abandum, levem,niendacem,in focietate iiberalem,6c impen-
Semulta largientem.
Capillits glnttcusjpiffus fignificat
G'/<f/<j'cf ^^-^denotat
humilitatem,&miniLismendacemi6'/^rycJ"fr//J/ar-
guitiibidmxifum,nonmultum appetentemcibos necvoracem. Capillus fMfctis,drJ]>ifiis,ac grojfits, denotat valdc liberalem pium, manfuetum,plurapatientem,qua.malioquin morisefl:,pollencem memoria:/'/^//iarguicruperbum,libenteracculaniem,noiihbenteralicuiiniracedentem,multa
,
fibiperquirentem.
F.
I.
IIL.
Dc
fignis
derumptis ab auiibus.
mdicatbonam
tem\Temiisacvelt(ficirctimciJafdtmim denotat,callidum,malitiofiim,^
P.
I.
S.
IF.
De
Tempdra inflxtx
cundii-.trL,.
ctrnt
fignis
temporum.
(jr genis plenis
denotant
ira-
P.
II.
S.
I.
ebrium; L<7^iifuperbum, Jiparva incltnet adcolorem croceum, arguit vitiofum impudentem,3dulatorem,invidum;<@z^^^r4/'4,fjpientem, &: conftantem.ac
boniconfi!ii:/f'/d6i,moratum,humilem,fimplicemiTm^/<//<ritf,fubdolum
&
/jf/(f/wwr^f//^//^^,verum&.amabiiem,intelligentem,benecompofitum,6cin-
geniofum.
non mtdtHmpukhra raro importat bonos mores; fed multitm Uta fl:ulFacies tumarguit. q 3
Facies
i2<f
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
V. LIE. IL
Titcies fUnafine timore Aut pudore, malum difcipulum denotat, contentiofumiinjuriofum.fed ingeniofum. frff/>^f4r(?/Sfignificatimportunum,tardum,mendacem. c>f/^<i f <ir<? //4'^/^ argui t natu ram grolFam.
iracmdt iracuadurn
dem
onftrat,
ftantem,nonfacileadtriumhorarumrpatiumconfidentem,nialchcum,&cmalefada cito corrigentemiy^/^4 focmineum,mollem.frigidum Livida dr\Siitur/7w,peffimas animi afFecT:iones ut invidiam,iram, rancorem, inddias. Porro deyr(7//iffignis diximus quxdam fuprain primaparte capitisprimi>quibusaddantur etiamhxc.
, ,
fr^^tf^/?^denotatrudf-m,^/(j(focordem,w4o;4fegnem,/<?^4doc1lem
rugofaik\j6.\o\\xm Sc folic\ium,de[)reJJi efftcminatumrtf/wWrfiracundum,^//'/'^/^
P.
II.
II.
&
I^fui naturaliter ruhem arguit fubtile ingenium memoriam levem amicosmultos aGquirentem,graviter inconftantemi/'4///^x durum, inconftantis memorix, 6c in amicicia conftantem ac patentem in fcrmone. TlaftK adclinans fignum dabit honeftatis vitx morumquej/if^/// denotat lingua: intemperantiamiy/f//// facilitatem ad irarr ohtufm mollitiem^ y?<//<r/ C^ Acjuilinm rcgalem animum ac magnificentiami Simtts immodeftiam.fcortationemiM/i?rfraudem,rapacitatemiy^^i/^fr//animvim,roburquecorpo,
r\sj'Angu/}fts,rotundiorohfiruc7ustjue,l\ol\d\ta.tm,iocordi3Lmyytfa.n\3i.myGroJfitsiQ-
fipientiam.
fffy,denotathommcmdignum6c maganimurn.
ISlafus latus
in
medio
ver ba 6c mendacem
Suhtilis
d- tenuis
\x Jicux^dum
invidumoftendunt,/<//^ !uxurinfiim,f//r^'<magna-
;nimum,(ed luxuriofumi/^frwr/i'
intemperantem linguam,
apertx
DE SIGNIS PHYSIOGMOM.
aperu\'iherta.tsm&cfottk\idinemyaagUff.i,rotiif)iJ,t drcUtife
griA
:
vty
m/t-
9i:\i\t\X.\axx\Jaix c!r
fortem ac magnanimum Nares dificills diUtationk dtnotnnt iracundiam, pleM ^apert iracundiam. NaJuS denique probxtijjimus debet elle icqualis 6C mediacriilongitudinis ac latitudinis ad fuam extrcmitateni^.
P.
It.
nt.
De
fignis genaiLim.
GeriAftvernaUcArnopiZxg\y\im{tgt\t%^t\ii\Q{o%.gracilioresvexot.y\\\htni
f\gnum,rofHnd produnt
doloros,;';'j;/.;r^<c,
vaniloquentiam arguunt,
crajfe
c^
isft'^ySindicantllultosacidiotaS;/fi'^yc^y??-(?/;.v<eimportununXi.
P.
tt.
A R
tr.
Defignis menti.
Kj\^entumrotund/m oQiendit conftantem 8c indignitatem,Z,^^//w fignificatleyemin verbisJoquacemjfaciiemadiramjSr^t/^.crudelesjdirosjinlidiatorcs utferpentes,i'f{//^fw^<?/f>',Iiberalem,dolofum,8c
inconfcantem, GroJJnm
denQtatmtegritatcm animi,ind.gnitatem ?)L mendacem,^a//w,audaciam iram,tyrannidem; Ettamenutaluvolunthujiifmodi hominesbonamhabenc mentemj<^^i^*4/arguit virilem. ^^Hfas rotttndiorem fignram circumfcripfirit,
effoeminatilunt.
P.
ttl.
t.
De
Infignis
fignis
oculorum.
mis eorum tegumentum feu fupercilium,deinde ipleoculus,quiconfideratuf autfecundCim quantitatem,autfecundiimqualitatem,idque ve) intotovelin
parteoculicentrali:Inejusautem toto refpicimusveIcolores,veIfiius,velhumoresjvel motus ejus.quippe qux prarcipue in ejus confpedu vel obtutu occurrunt:Sicenim percipimuy alios oculos elTe vibrantes,alios languidoi,non* nuilos fplendentes,quofdam tenebrofos,alios moenrosjaliosacutosjalios obtu*
fos,alios ridentes,alios graves,alios truces,aiiosludibundos,aliosblandos,&:c.
Ex quantitate autem
(Jrlucidifi torvum
oculi eliciuntur figna ejufmodi OcuU magni mobiles videmtfimul drfiipercilia porriganturjindicznt hominem agre:
ftem,crudum,& rapacis animijHujufmodi enim funt oculi luporum & aprorumsMagni ftmpUciter fignificant invidum, inobedientemi Oculi magni dr rubri, furfiim (peEiantes indicaDtma]um,moeftum & ebrium j/'^r'y/,malum,ftultum-,
U/^f/^4//f^^W4ytfrdenotatmalitia:feminatorem&:ftultitiamiJ';'//?e'ris'^A--
major,zn-ogzntcm, facundum, pauca largientem Mediocres dr cotoris cdtruki oftendunt curiofum.bonum ingenium Item ocuUis magnus rotundusacalhus, facile valdefuperbum,lafcivum,& in ira procedentem;.Vrf^//x crrofignificat tundus dc gkucus ,mz\\tio(\i\x\ corde, fimulantem vtiltu,non valde rationalem, necbon:eamicitiae foedus fervantemi^/ w^(fr,indicat rationalem,& indJgnanglaucus fignificatcatem,per fe multa cogitantem:Of/////; magnus dr ohlongus
tro
\
:
&
&
ftum&fobrium,.S'/77/4/^/w,arguitverfutum,&infidiai.multiimcogitantem,nec
fidem
in focietate,fub ira
detrahentem autfallentem,&
fibi
alicnos adlusad-
doios
ii8
TRACT.
T.
SECT.
11.
PORT.
V. LIE.
II.
dolos profperum feu fortunatum,mulca mala de fuis C()gitantem,&: vultu ac verbis valde Cimuhntem-.Si g/acus dr lufins, olttndit liipcrbum &:libcialen)i$c benignumachumilemhumilibus.valdcautemin iradolo(amfuperbis:5/ igey
^//?y,fignificat
rum,valdefolutuminamicitiaacquirends:Of/5^4?i'x,?Y'/w^/ c^albusiVj^ai' ficat cautumin fermone,multum providum &c te(iacem,6c libcntcr largienmultisgratis:5/g/4f/<y,denotat valde amabilem & jocabundum,facilem ad iram,diu amicitias Itrvdntcm-.Si /^fr,fignificat omnino lakivum,&: valde hberalemantetrigefimum annum, valde incoiillantemticdeindebreviante
tem
mortemaliismult6confi;antiorem;0f/;^.^rx';,e^/o//^//; c^^<i/^//jindicathomi-
bit,pofteaautemdiliget:.iV/^fr,malitiofum,fubdolum&; multacogitantem,
vix
pernitiofumik.infuisadibus largum,in rationibus fuis cautum &. domcfticis uiis invidum OcHluspa,rvus,logm^glaucusi\gn\C[czthc\Wr(\ inlirmitatem c.x ira, valde laboriolumacinconitantem :/'rfrx'//i,/i!'^>(i"///^^/' denotat malignas
&
cogitationes,
(uperbian^L,.
Coloresautemoculifunthujufmodi.
Oculi0albuiinalhohoMie^xo[\itinconi\.Anttm?>c
cau(ainfirmum,acnon(irpefanum(cuvaletudinarium:i"^(j/W/#^/-//w^<//<-
tiinidum &: impocentemj Cxrutcns denotat bonum,moratum, amabilem 8c liberalem,aclibencerlua \a,rpt.ntcm\Glaucmcummintfnaacic illiberales avaros, callidos yfnhpurpureut cumficcitate iracund(3s curnhumiditatc e,
hriofosyG/aucorum etiam
cant hebetem 6c timidum Oculus diverfi co/oris in pupi//a., vc/circa fdw, denotac
gu:tx,co majora
vitia
&
mjuftuiTJarguit:
arguunt peflimuni 6C obftmatum,/f^/7,fortitudinem Sc.animofitatem.C/.JWf/V/^w/Ziw^//;^ &viridantesmi.\um]\om\nta\ G/attci&virides malumac inR)rtiiiiuuni,6cfur em A/bi in pomo feupupi//a omniumluntpefiimi. Sigttitxfint inpupt//a ruhicur.dAy
:
pupi//amfanguineft6fitautca(/anetts,octt/us(j^fitc/artts,
dr moveattir ut iractindus^atqiie
homiuis u\\im,fpromincntiores fjdendic/t,grandtores,pun /lumidt, denotant hominem inllgni juftitia &: confuctudine pr.editum.dWciplinisaptiilimum^Tale referunr//|(/f.S'ofy<t/?y?p(iri//,impudentem,ftu!ium,lijxuriofum,hebetem:C>-
&
f//rff<)W///e7'^ff///,w////m/wj^/,nulI()pacT:oprobantur:N.imhujiifm()di,
y/ y>./ri// /;//, argu
infidias,6c,//V/ff/,
fu. rinc
'dESIGNISPHYSIOGNOM,
caviifed mediocritatemhabent
H9
inmjgnitudmc. Humorquoqueinoculisapparensvel nonapparens producit aliquindo figna Nam oculihumidi foj:inidmetr\,aridi vefaniam,qu4pdoque nrguunt Llndeliquet,qu6drigidiores ocuhnunqujimfinthow.N imocuUpa//idiarcsri^entes ftolidum 3.\fguunt,gra>idiares dr ruhicundi tibidinofos, gula: dcditos i*c impo: :
tali ho. jninecaveas,nammalis6i^caiamitdtibusahorumgdudet. Motus etiam ocuIorum,&: ipfa afpedus ratio detegit muita abfcondita: natU'a:.humana;{igna:Nam^f//w^^i/f^denotant turbatorem,rurpicacem,interptlIatorem,uifidum,accuriolummagisquam prrvicacem,furem,&,///'<j/-
pel?r<tPioveafitur,certh
\n(2in'ia.mfiinfnij}rarn
annuentes,grsit\o-
nigticantisvr
hommerpar-
guuntintcmperjt!ffimiori;,muheribusdeditosjftolidos,alercatores. Ocuii qui ciimaperiuntur fixe(lant,ye\ cogitabundum,ve] aliVujus reipoenitentiamoftendunt. Ocuh tremuUfeu vihrantes d^parvi indicant dolofum adulterum,/? wr^
,
y?;/W(j^/,ineptum,rudem,gulofum,intemperantiam vimSivenerisy/^r^W/a/r
ingentem commonftrant fpiritum, exceifum,&: efFectorem feu prieclarorum geftorem iracundum tamen maximorum ebriofumacgloriabundumjTalemreferunt Alexandrum Magnumfmffe. OculitecHli,Jplendidij^&hum'idiores,
,
&
non contradicant.
zduhtrium ftorvumvideant.dif^
ultatis,moeftitix
indicium^7f//'//w/^/,fortitudinis,imprudentix,ceIeritatis,iracund!ar,focor-
.di*,mvenuftatis habent
argumentum
Oculiin
indicant difrimulatorem,^~y?///m<?W//; autfuhmerf, infidiatorem 'fficci, reprobatum.7//.''w/W/,non malos quidem,fed vanos,rudes,& omni anim^E mo^
hominem
Ocultfcci,
magniricum,juftum,fuavem,pium,fac!lem,hofpitalem,&optimiconfilii. Ocu-
fivuttttsft trucior,\tem,ffronsfit ajpera,ajpeclus immohi'.ls,palpehr^ reclx, ruibcas improbillimas cogitationes. Octdi acuti denotant tudefignaut voluptates
&
multuofum & rapacem.ac penimumy7^y// humidi. Oculi, qttifpim conniventiid autem eft,cum immoto capite huc illuc ob]iquantur)timorem &, formidinem coirouunt,f cumfc.itate, fraudem, iniidiai, occultumqueaJiquod xn:i\um,fi cum tremore palleant ,fituit2ttm: kt vero tcontrz,quinoncc}iiiivent,
rohuftiores/unr,invic1iqud:C'f/<//w/V?4/f^denoiantinfidiatores,furr.s:,^/^/
Oculigraves de-
notant
ijo
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
V.
LIB
II.
notantquietem,timorem,pufillanlmitatem. Oculiftfiui chufi&i^erti tlmiditatem,&.//-7/?jin^idias,fimiliterque malos mores arguunt,nifi cxtera reattonitum IrnmohiUs puenent. Oculi aperti hominem fignificant vanfim 8c fiomftmul moventei ^f,iracundiam8cfurorem. Oculi cito mobilesjtemg^ oculi
&
&
indicantanimoros&.fortes atque
fideles.
?.
IIL.
II.
De
& angulis
& avari& vulpes:
^
oculorum.
PupilUfeu oculorum aciesparva pravifiimas oftendit cogitationes, ac pufillanimitatem:Nam hujufmodi funt ferpentes, fimi^c,
&
f orte
Re^afupercilia oftendunt mollem ,fijuxta nafim deorfum mendacem indicant iIexa,xmA.nm,iuxta temporaden{orem,contrafa'mvidumjemijja malevolum in-
dicabunt
gantiam in geftu,
& laudis cui)idum.^rf4/-*,feu ad modum arcu^ ^mr^^4,modeftum.3 Gracilta lafcivumiyi/^iefFceminatum,credulum,ftolidumiA'^r4inverecundum,impudcntem,invidum;H/V/r4 fimplicem MolLia dr plana inviccmjjihi ex xquo re(hondentianigricantibui pilis compl.-.xionem probam. Angulioculorumatemporis
l,itiparvidzno\d.m.rt^xo\>o^sanarihi4icarnofiity^xo\i\^\mos.
P.
IV.
S.
I.
De
fignis
ab ore fumptis.
Orisappellationeos,labia,dentes,&linguacontinentur.0;OTrf^/;z^r4f/lia
conftantem,iramnondurabilem:
tem
lahrumfperit/ift groj/ie^ inferJori,\nd\cazurhomo Oj magnum crUhtamediocris occultus admodum 8c nequam m cogitationibu-i: con<edantem:0;;)4rx7/w,^//.tproportionis denotznt largum, defuo&gaudia
feu
firmam
amicitiam-,.S'/
non
atccftatur liberalitatem,&:
hoc creden-
dumcftexperto:0;i?^f7?r///wf^/r<'/>ro/fri'//w,eftfignumaudaciE,nugarum
&
tasfi"nificatappetiium8c
famem
caninanx..
P.
ly.
P
labris.
II.
De
mi ta tem flmbusfiipra dentes caninoslabia attolltmtttrex riclu dentes tllosad morum.acclamatores, inftar canumnudos reltqitcntia /unt homines peffimornm
u
1
!i
'
DE SIGNIS PHYSIOGNOM.
finguiorarottmda atque extrinfecus invcrfa.hi &C moribus
/<2/?w^y^w/W/,hisaccidunt ftoliditas Si vaniias
151
&
openbus
funt fuini.
^u^ihiuifcriorilahrofiperiiisfuperad]ici/ur,pnidtnt'iortblant:^ijl}usver}>ial?i!4}n
:
Magna
labia
& rupta
ctt
ore
magno
male moratum
S:{.
fnagnitiidmeexcedimt,c^esesfparvum,dcnotnnthom'inem inmagnishononbus
iicpoirefrionibusconditutum. Labiadcpendeniia funt fignum
ftuliitia:.
P.
IV.
IIL
De
iracundum,bene loquentcm,multadifponentem,6c buna confiiia oftendunt maledicum &L ind!cantnebulonem,loqua~ /(<:.// iafcivum iy///// voracem & delicatumjA/^/^ cem,in(blcntem,pompnfum & 'm(iibi\cm:,marcidi,mintiti brevitacemvit:,calonsabundantiam,noxiumhumoreni^.
gnificant
dantem-,///.v/^.j/'yfignificantmulta cogitantem5/fi?r/
P.
IK
ir,
De
fignisalinguadefumpcis.
balbutie
P.
V.
A R
I.
x<?r/4,d"'f/' bellicofum
& eio-
quentem
les,
& juftos
Aff^/(?fW inter grojjiim c^ tenuem, fignificac prudentes,paratos, fideCravis crponderofx ventri obedientem,fegnem afpera invidum
&
in
cujascorde.malumablcondituriVelocem&lubitaneum,iracundum,bene
moratum
adtilam plenitudimal:Econditionis5 5///iwi(- invidum &. {u(p\cSiCtm-,Ptdchra nem ^(lupiditatem; P///f/;r//ftultitiam exiguitatemfcientix:^//yJ/'fy?C^
&
imperantem, ac
&
mantismovetdum
8celoquens Cujttsmanusdum
;
/o^//////r,i^///>/f/eiutilitas&intelledusadfcribitur:Talisn.eftbenedifpofitus
6c boniconfilii:C///>/;/^/m/^f///(!'^4,ineoarguiturpeffimanatura&;conditio,
P.
V.
A R
S.
IL
Dc
y/i/^/,fpernit6c
fignis
defumptis arifu.
Quiw////wy/Wi?/,benignuseft5cidoneusinomnireconvenietf;^/^rfrw
dens
cft fine
impudentis
132
TRACT.
I.
SECT.
If.
PORT.
V. LiB.
II.
impudens Sc malus c(k:Ri/iis cnm ocnlisfucn cfjucimdts invidiam indicat. RifiiS cum pdpebrarum contraclione ajet connexione arguit gaudium poft facinoris pcr-^
petrationem.Df^/7/xr////; denotat
exijientibus
'
P,
F.
III.
obfervatione defumptis.
Collum oblongum ^gracile indicat timidum,fl:olidum,imbecillem,Joquacem,&malorum morum homtnem) Pmguedrprolixum animofbs, jaclabundos,contumaces;ftf?^4(f?//w robuftosjfortes,&idoneosaddi(ciplinas)tf;?ftf;-
vafro:
iSc
W////?r4w?,adulterosacnulliusprud;n-
tix;i'//^//rfi'/if//^.pravillimianimiacmentiseftindiciujSi/nullamindicat
moderationeariis&ccxercicationis:cW///iW4^//denotat
magnum
comeilore.
ligniticat,
pravitatem,auda-
P.
ri.
I.
F.
VI.
II.
Defignisdefumptisab humcristSc
brachiis.
'Denfihumeri,denfumdorfum (Jrlatum peciia arguit animofitateriti,benc merendi ftudium &c intelledumi Lati humeri irguunt bonum ingenium i.///7///?^ contrariumiTf//f; e?"^^'^^/?^ ac recli in iocoatcuato virum incertcE fidei &, peifi-
iSc
arguithominem robuftum:
titudinem:/?tf//W/tfr induftriam
pravitatem.
Winx fifuerint itaprolixx. ut mantis demiffx pertingant.ufqtte admedium infrx f(?Xf///ff.c,luntfortitudmis ic ic\.\\.\x.i.t\s[\^>Mm.,Brevioresvero qiiorttmcapitaocf//rr/, malevolentia:,invidencia'qucfunt indicium,/;'.v//f^ homin?m ariniunt cftocminatum-, C(ir/9//tfrf/indicar,chomincnifi;nlibuidiicipli[iisque curcnicm. Yt^m^Brachia tam ionga df prolixaMt m.%ntis pofpnt contingere genaa arguunt ani,
mofitatem
pravov.
fic
argumentum.
probare volue-
dcLcnt
iiv,quo.'.
rimus.
C A
P.
DESIGNISPHYSIOGNOMICIS.
C
5?
P.
VI
li
III.
magnx liomi-
ttmbiiwitmsPalm&long&cum longis digitis bencdifpolitum ad multasartes,meprudentem. )/g/>/ w/^f/^f/<r//arguunthebetem, dementem Nodoji ftultitiam. rarvtgracilesque paucifiimum inteIlcdumiOW(7g/_gnrf/7i?:f<^//f minima: &; rigidiolanchoiiciim,bona;cruoern:itioais
&
riiincnti'.hominem:,^/f/5rf'//c5-f(7/>-4te^/^//oy,invidus eft.irnpius
avarus.
Mngucs alhicum ruhedine fujfhji (u^^t ligna bor.i xngtml^v.ddc curti.parviS" nigricantes pra vum indicant hominem;^gi?/ d^ longi ioliditatcm &. fapientia: Kijifint angufli,prolixiores drcurvi-,\m^ro\'idum,&L malelenlatum arguunt; Acuti G-retundidctiot^ntatius venereos,hominemque paratum; oblicjui dr adunci
6i fures.
I.
VIL
defumptis genibus
a.
De
fisnis
coxis
& cruribus ac
imbecillumiPrrf^4f/7(fy im-
& tibiis.
Coxdinarticulata (J^-molles
timidumarguunt&:
probum.
Cn/r.r /f//a:fignificantfoeminarumamatores.
arguunc 6c
animolitatemi5'//^//7iff ignorantiafni
A P. VII. De figais a
11.
pedibus fumptis.
Nervofi& anicuUti,^ generis & morum veftigia iftiprimentjTfm mclliorem indicant;0^/i>w^/ funt plurimx cogitationis lignum: Parvizmtm caliditatis 6c Pulchri &fortes jucundum fornicatorem deduricici indicium exhibent
j
&
fciibunr.
Tarde moventes indicanthebetem5;^f/(7r//fr autem moventes\t\'Qn\ denotinv Larq^ipaffus f-gnitieifuntargumentumi/V/i^fw choiericum fulpicaccm
&
oftendunt.
TRA-
^H
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
V. LIB,
III.
TRACTATUS PRIMI
S
E
T>
C T
K
L
I
ON
1
S
I
II.
S
T
B
N
E
IIL
DePhyriognomicacomplexionum
inventione.
C
P.
I.
clione velitadveramcomplexioniscognicionempertinj^e-
ftaturam,habiiumque corporis
?
^"
fitionefolemusobfervareha;c,qua;requuntur.
(jrfufus.
iriftar
^
[Color
P'
'^
gradu.
albedinis
afpcBu utpluri-
Barbx niger.
Triapint
c\u3car-
guunt
biliofam
Frontem
remijfam,&c.
d^cho
Fndemmacilentamcrtentienf.
n f lericam
comple-
xionem,
fcihcet
Figura
habcs
Gtnzamacras (^
duras.
]ir3ich\atenuia(jr' gracilia.
M.a.nusftbtiles dr tenuts.
Y)\^\to$longos.
^Cutem duramper univerfum corpus. Stattira:N.\m femper hxc complexio comitatur habitum tenuem,Sc proportionem utplunmum mediocrem.
corporis
Hi fce
^^^
Hifce ergo hominibus inquibusruntpra;di<5taindicia,3/4r//>conft:ellatio utplurimumpi\Edominaridicicur:Undepatet,quod hujufmodi complexio participet de natura Martiali Martialis autem comptexio eft calida, hcca,&, conditionis ignex.
calidi-
t^ptifuntjeminandlsdijcordiis.
Ehrioji
(j^ua
& compotatores
ehrietate capiuntur,in
&ftirihundi
injlar
lconum,^ quidem
Jineullomodo.
dcfcripu
rpicicndo eo-
Perfocietatem mutierum
^
magno damno
cantur.
quam
alibi.
contenti.
Quare caveas ne taiibus fidem habeas:NaminreVenereafuntomniumpeflimi. .Intrinfecm virulenti,ut bufo.IJndt in cute habent ^mHtate < maculas feu lentigines uti ferpentesi& proinabtmdant,
,
Tales, utfcaput
miraculumfit , ttt
lera rubra
bona a6lio in
itlis
inveniatur:
ex cho-
Homines.quorum complexio eft cholera rubra,nati funt fub conftellaquando Luna eft in trino aut oppolito afpedu,
aut in conjundionc
mmium^.
CJF.
n6
TRACT.
I.
SECT.
(^
II.
PORT.
II.
V. LlB.
III.
P.
mx-
Capilli lunt
m fanguineoJ
cAlbo-flaviHtphirmum.
J
^Color :
LNigro-fufci.
Nam
in fanguincis
Oculi funt
in fanguineo^^
LNigro
ftfci.
Gen;E
Triaarguunt S
complexio-
Nafu^dirichis.
Labia
dcfija.
nem fanguineamt
fcilicet
Afpedu'
Figura
:
modeftu^.
neis funt
Brachia &.
ti
b\xpigucs.
crajfi
Manu.s&.reliquanicmbray3/^
Vcdtspingttcs
dr compnHa.
&
rion longi.
Unguei fanguineJujfufi.
^Statura
utpluncnurDfittsprocera d^ babitus
robufltds.
Ut nonnuIlispIacet:Sed nobiscredibilius videtur, Sanguineos alboi ]oz'i,&i. nigros/^fwmefTcattribuendos. Utcunque:Tales natura caiidifichuniidieHe bfervanturjcuj ufmodi funtdifpofuiones tim ]ovts qukm VemrU.
''Rationie caloris multiim appetunt afliones venereas,drptopfer
humiditatem poteflas
volttntatt refpondet:
dr luxuriafacife vincunt
neAcomplextonis K d^exttlarejttbent.
iitditum mtttantfttntfanquinet< ^ jj
j
rr
&
Si calvi funt.ejuoca/idioreseofetpientiores.
^SiJabia
deuL
Hic
157
J/ir^/><?y{itpIanetafan6tior&melior
:
quam Venm
ci t u r, &: ]u*;iter
fColore< Gtrtxrubicundx. iNota.quod k ) /-^ n > > t '^L.zpuhnt^riincaptie&pabeeru. r J ^. ^ if^pni7uineo\,r f. ', ' ,' ^ n ,^ jHabitui corporis pingiiu corpuknttts utinlanguino albofupra nta gro f it. XT
V
&
.,
didumeft.
,
.
(]nmttr facit capilbs fuhfldvos dr aU' ^.f.. r Dilhngaunturcomplexioneslanguinear, \ reos cum cateris an i ]ove vcl renere fint fimpliciter &c ^Vcnus factt capillos pilos
finemuxtionehocmodo;
Cc-eterum,!! cum c^eteris Planetis
&
ni^ros
in.
emniluco.
mifceantur,mu tant capillos in alios cocapilloscandidos& natos corpulentos procreare:Sed,fi Marscum Venerein aliquo afpedu jungatur,finguineum colore brunum,& hahitu corpulentumacpinguem gignit: Sedqui(anguinei6cbrunifeufurcirunt,ferocions funt naturx albi,pro^icrMartii dominium:Et fanguinei albi funt magis timidi,efFoeminati,&; tarlores: Etenim/V^d^Z.tf4[einvicem rclpicientes.folent
quW
dioresadiramjquambruni^propterZw/irrffrtw/V/^f^-fmixtioneiiL.
C A
P.
111.
^c complextone
Fhlegmatica.
CzfxWxfibflAViautalhicanteSymotlesS^tenuei.
nam
\Lzbi3Lpa//ida.
funt ei
"^Cutis alhac^triJiaperMniverJumcorptfS.
V nhnsfohritii drmodeftM.
In comp/exione K ph/egmati- S
Habituscorporis nonntu/tum
^^agls ctrtti^
eorporetts^
Ca.^[\\i?i.yi\\cov^ox\s,mo//esdrtenues.
, >,^^^"i muacutttstnparteanteriort,& /argus mpofertort.
^rrdpTciu-
.-^fW-Nam
plexionis
qukm
ranguineo
&
tttp/uri^
tmtrta
deiicct
vi-
hujusco-"^
nato funt
Lzbididenfa.
Q^uod
138
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT,
hilares ac Uti
V. LlB. IIL
nec cttmfervis
diti
Quod
attinet
ad animx
qualitates
Phlegmatici
Ltmatici.
inqeniimeUons(untincafitfuhitaneo,qtiampr,*niediiato.
parum voiunt.
Z<cum5<?Z?ado o virtuteinfluentis:lunaris,frigiditasnativertiturin caliditatem:fedejushumiditasremperpermanet:lJndcht,uthujufmodicomplexionis homo proximus fit difpofitioni fanguinea:,Sc lamen ratione mutabil2catisfequaturnaturamZ4!.
HujufmodiautemhominesnarcuntuifubconftellationeZ<:Quareab
V.
IV.
Cdi^\\\oxumAbt{rneus,ntger,(^citocanefcens.
Color
Oculorum fuhflavus dr qttidem aperte projpictentittm. JLzbioTum &inii]paiitdusdrmalehabitm, Lingux piumbeus. Excrcmentorum pitimheus.
{ >
cute
magnorum granorum
inftarpcilis
In
139
grandes cjfpendentes.
rttgojam
Frontem
Fignra,
& defendentem.
Nam
lacemplexione
OlmIos aperte rejpicientes ,frofundos. KNsiCum magnnm. Melancho/ica \ )u(confideran- S modi sLabia tnagna. ho- \Demti>magnosinfArdentiumequinorum. tur?m,fcilihu-
cet
mines
ha-
Osm3gnum:\Jndeiicvaldef(ntedaces.
bent
^tdtsmagnosmAgnarKmjunclurarum
'
Tibias longeu.
ttmporecalido.
^Cutem dHrampermiverfumcorptu.
Statn- rStatu ra largi.
raNa.j][Jttciunsmagniintotocorpor<..^.
tales yOdibw^&ra/ides.
\.
fuut
<"
[Uitacileiiti d^ noncoTpulenti.
Undc&
Iterilior eft
Bontacompotator.O' comeJioreH.
quoquidem
cafu
deManeahquid participat.
Qtjodadanimx
tinet 'Melan
cholicus
OmnibmeUingeniofor.
Tiunqtiam diu cum uxorequiettiseB. In aciionibt46 c^ operibmfuis tardm esi.
Omnesfiperat in conftlio
^ gtibernationehominumvelReiptih.
,
Gattdetpeffejftenererumterrenarum.
Factieaffligitttr coecitatt^.
Satttrnumfemperhabetdominum.^ttltimishujuicomplexionisfinistttplitrimumeBfnaltts.
HujufrnodiigiturhomintsuafcuniurlubcondcilationeSaturni.
^ ^
TR
A-
I40
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB.
I.
TRACTATUS
S
PRIMI.
S
VI.
E C
n:>
ON
T
1
II.
De Scientiaanima^naturaliscumvitali,
feu aftrologia chiromantica
jeu
Chiromantia.
^mMmmi.
TRA.
141
TRACTATUS PRIMl
S
E
T
C T
R T
I
I
O N
G
I
I
S
S
IL
VL
De
chiromancia in gcnere.
V.
poteB impedtre.
Hiromantiadicitur^'-ri??;^f</.5f jt5U|W**7a,idefl:,3.
rtaturalis
pcr
manu&fciequam ex doBi,
manuum inJ^elione,de rehm prAfentibus.prAteritis &futuris divtnatio fierijolet : \t\,t(ifcientia, quaper manuum Itneamentaftlicitatem vel infelicitatem prafagiunt Artijlx : Quibus declaratur, quod hxc fcientia verletur circa res iiomini naturaliter &ve-
'
nicntesiuon aliter,qu4m ipfa Aftrologia Phyfiognomia Efl: igitur natura: c complexionisgenitiquafitabula,inquamoreoccuitonativitatis myfleria/cu'puntur,& delineantur,cum fub phyfiognomise hujus artis charadteribus a
:
&
&
natura formatis fatalia,hominis tam in bonis quam in malis referantur,& manifefteacluculenter docflis revelentur,atque ita a fapientibus percepta fjpercoeleftiacumine evitentur:Nam fapiens,quemadmodum fepius illud repetitumeftidominabituraftrisj&multomagis Phyfiognomix &Chiromantixfi-
gnismalumminantibus,quippeque a fyderum influentiisimmediatepromanarepercipiuntur:^fr^/gmw.fiquis fignumin manu obfervet,qu6d debeat ultimum vitx hx diem in mari terminare.mortemque in fludibus fubire,poteritjfi fapiens fuerit,duplici ad evitandum hocpericulumremediouti;prim6 videhcetjUtverumvita: Cax periculum excharaclenbus manuum addifcat,8c deinde ut,ilio femel cognito.voluptuoias carnisfuxafi^e(3:ionesrefrxnando&: gubernando temperet fibi ab itineribus marinis,qu6 hacrationeminusfeexponatillipericulo,quodfataeifecundumnaturaIemgenitur;EGOnftitutionem impofuerunt. Hac ergo via ftellarum maIignitatemefFugiet,.&amentementisquecuftodeangelicodirigeiur&cuftodietur.
S
CAP.
i4'2
TRACT.
T.
SECT.
II.
PORT.
IL
VI. LIB.
I.
C
digttis
P.
arti necejfarm.
eft
ofnnibus robuftior frimm & quinque EX Secundui,a^\ polhci proximus eft,vocatur zWfx-.quoniam exienfo eouiifogrofTiori
lemus in re inclicanda:Tm/f appellatur,vel medius ,quonikm medius eft ex quinque, vel medicuf, quoniam eoutuntur Medici lotis infamibus:,^4r// nuncupatur amulart}, quod annulo aureo,ornari folec, quoniam.utfapicntes yoluerunt,nervus tenuiilimus ab eo ad cor protendi ab anatomicis obfervatursSc vero Medici dicunt,qu6d virtute annuli aurei huic digito impofiti cor reficiatur ic confortetur:^//tf,qui minimus eft,a quibufdam dicitur4r/fw/rfr/i^iquoniameoveluiiaurifcalpioinpurgandisauribusutifolemus.
Palma
eft uiterior
manus
planities,in cujus
medio fitum
tft illud
conca-
viim,quoddicitur^tf/<tmanus.
P^;;feftmanusclaufa6ccomprefracontradisdigitis.
Percujjiommus (ii\hip3irsmaoMs,qu3.folemui>rts pugnopcrcuterc.
d^fantts rejfricfa vt\ju^ura dicitur, ubi ea jungiiur br.ithio,unde reftri-
Aadicitur,quoniamibi reftringitur. CMontes digitorum funt flngula tubera,qux a radicibus digitorum infurgunt,8cfingulisPlanetisfeorfimattribuuntur.
Z,WrfW/jj4/r4/fxdicunturfed:ionespotiorei,adquasreliqu:minores
tanquam ad
acindicem orta,manum fecatadreftridamtendens. Linea media naturalis eft, quse ad indicis tubifr oritur,&. per iranfverfam manum>adiunaE tuber protenditur.
Lineatabellarisvelbepatis,2.utlineaJlomachitficYX^Cibaii\s triangularisare.T,
quamcumhacconftituunthneavita:
ritur
autem hxc
diamn.-turalemfecandoprofiuitadmontemLunie. HisautemlineiscomprchenfumfpaciumdaturMarti,unde&ii/4r/AfTr/4^/^appellatur, iwf^^/^AySZrkradicem&originemhabetfubaunculari ea parte, qua Luna:tubeireperitur,8cinruo procefTu indicem petiti Atque bxc etiam appel1
a t u r linrirforttmx.
U.ictifa
manui
eft illud
fpacium,quod
facit
ffais
dimenfionibus quadran-
guluni-,.
Viah^ea eft linea quxdam tra nfiens SLpercujJione verfus receptam. LineaMartidis eft,qua: tranfire (olet pcr p^rtem montis Veneris cladefcendensverfusangulnminterindicem&: pollicenfL.
cavitutenv..
areftri-
rw,5'(7/*fcftlineareclaafcendeniaradiccinterioriannnlariifvcrfusmanus
A.
Linea
. . .
DE CHIROMANTIA INGENERE.
143
A. B.
Lineavitxjeucordis.
Lineiidifcrimindisfeu reftriBA.
C.
D.
E.
F.
TriangulusMartis.
G. H.
I.
Menfathormfeuquadranguluimanus.
LineaSaturnia.
K. L.
Cingulum Veneris.
VuSolis.
M.
^.
I7
Mons^ovis.
Mons Satnrni.
A/tfi Solis.
O.
af
MonsMercurii.
Triangulus Martis.
g.
MonsVeneris.
il/i^i^^ i^
144
TRACT.
I.
SECT.
l
II.
PORT.
lU.
VI. LIB,
I.
P.
*T>elineismgenere^qU(ie in
manu ohjervantur.
,
hx femper (iint naturales funt Triangulares ,c\ux. triangulum conftituunti Quxda funt AccidentaUs tantu,<\ux. excalore,vel laborevel Frigore,velnutrimentoru defeftu
&
& confimilib.accidentib.eveniunt,&
naturalestum accidenta(es,c\u2ittnus funt
folenteflefallaces:
naturales,& tamen
tantautprxteritorumautprxfentium,autfutur()rumfortuniumfeuinfortunium, prout fata volunt. Sunt autcm & alixiinearum difffrcntia^afigura ea-
tem
inunouniusfuhjecliiocoj&inaliaalteriusfubjecfti pofitioue manifeftiores. Imanu, vanosquc linex diverfis figurarum impreflionibus obfignantur
&abditosnatura:charad:eresfolentefFormare,utiinfralatius.
^Principa|'C4r<s^/4r4,qua;efHineavit.-E.
I
Us,quc
in o-
/Vf/>4//f4,velmedianaturalis.
Scf^/W/V^.feulineacapitis &cerehri.
'^ rhora/is
j
mnib.
funt,ut
Mintts
;.^aturates; fNatura/eS;
ctum
dicitur
.^'^''P^-frtaSo/u.
qu^funt
2.^ auc
^^''T^ ) nonfunt
in
[rta/a^ea.
KpriaSaturnia.
'vitalis ,(\ux
&
li-
neaMartialis dicitur.
Linexmanui nt*i \
funt v
Accidenta/is,
apparct, Ut
^*'^^'''"*'
,, , LtneaspAra/le/asiiiS.
(CompofitJi \Sca/am
^
P'
quiEfaciunt.
S.Ramtfcti/um
hoceft.qu^
nonanati
vitatenec
{^adratum D. Craticu/am ^^
L Capi//amentii
Simp/ices
^ &r.
communiter eve-
(semicircu/fim
niunt &:
.
funtve).
q"'^^ confli-
iCtrcu/um O. ^ Tortttofam
t
tuunt.
^Spira/em (^.
CAF.
DE CHIROMANTI A INGENERE.
C
1
14J
V.
IV.
'De fgurijjaperficiarttsyqua
ff^efterUyfaiituheTpolhds.
Liwx^kiitnbtrpeKuifiotihm^nm^
inradiceindicis.
Snperfcierum ^^^^^^^J^w/eutuber
qux in manu
conti-
LAferf/7/ feu
nentur
%tresfunt
dtfferen//>i(cilicet,
(^
imeammcnfalem
cornprchenfuiiL..
P.
F.
&
&
debemus,&:mfiguraaniltcurvavel reda. Ininfhemdne \<^^^^^^^p'3 m qua longiiudincm&;profunditacemconfidera. crao linea^ L/ mus. <^
11
f
j
^^^/(^f-wiividelicet.anunahDeaaliamtangatvelfecet.
P^j(/?tff/wi
hocefl,anlineafeceturveItangaturabaha.
X^Locumfivefitum d^ pofitionem.
Reguk
I.
Regula
7{onnulli in diurna natfvitate
II.
Regula
Regula
Si
II
L
V.
propinquum
cjfe
^ brevi venturum,
df temptts pr^teritum.
Regula
^lutim
voliieris -per hanc artem
V*
operariAnprimis a(juacalidaahluasmanum,donec
manu tua illamfiica^ac fecundumltneas Jalis cutu contrahatur: Demdejicca eam, apparentes&coloresyxxti inferius declaratur,/W/fd.
&
Rcgula
mus
VI
Regula
VII.
T R A
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI.
LIB
TRACTATUS
S
P
I
I
RI
II,
I,
E C
R
L
T
T
I
I
I
O N
N
E
S
S
11.
C
*i)e
p.
I.
Lmea
<-uitali.
efl:,
quae includit 5c
iinea confidera-
Ha:c
eft
crafTavelgrofrajVelcontinuavelinterruptajVclftric^tavel lata,
vel furcata vel
velnon furcata,velcum forore vel fine,velred:a curva,benc vel male cum naturali conjunda,.
(Longacraf[a.acvi'vocolorepllt4cida,s\tdin).
I
longam 8cpaucisxgritu-
dinibuiobnoxiam^.
lrief>arica/.
Brevisdifcolord^livtda^tcriiabuirininlisfs^eobveifadrfcijfiMtx.
breviratem,acviriumimbecillitate&;adverlam vakcudine.
Ciirlx
verfus
1
Stricfa
animi.
Latadr-marecoloratavelpnllida
contrznumaQindx.
Amfla vivo
&
Fnrcat.t
148
TRACT.
i
T.
SECT.
11.
PORT.
VI. LIB. IL
tifnatAverfHimontem]ovisy\xonoxtm 6c divitias.
magnam 8 conftantiam
pro
ngeoii
,^ LineavUsfeu \ .,, > /^n j <Conftfa habens infe capillamenta,moThos,SC quidem// tnveniantur card-acd. jA:/jr4w/<</m,inmedia xtate.
,
inJicat fif
iit
Cum
149
Difco>tnmata,in{irmitztem
nztunletn.Qupd /ifi/Ja fuerit in medio autji multa adfuerint funllamoxttm /ubitaneam. De tem
poreautemhoruexpraeceptisinfr^dercriptispotentjudicari.
lyifcontinuata
&
difrupta
extremum
vitas
peticulum eo anno,
1
Difontiuat4atqueetiam>iatltrdi{i,id}avAttimtnad ntmi,modaJi
menfaliifitcontinuata.
)
Ejtts injra
Saturnium&.pefl:em.
liea
ifo
TRACT.
1
T.
SECT.
Solis
II.
PORT.
,
VI. LIB.
II.
LineA tx htc ad
tnberculum afcendens
honores ob venturos a
muliererplendidaleurcginajvelnobihifaminxfavorcm.
& in
/fft^<'/td'j^^^^^^'<>'^"gu'D'sabundantiarn,contrariumautemde
I
x\o\.zXfatttem&iivid!i,&c.
digito oftendens^
quo tempore
<-vttah
Varix funt opiniones,tam in ratione dividendi lineam vitalem,quam in partitionisterminoaquo:EtenimquampIurimi incipiuntnumerareartftrida atque ita progrediuntur verfus jecorariam Eo5 vero naturam magis imitari
:
ftatuimus,qmajecorariafivemedianaturaiiincipiunt,e6quodin principiovitxcor,cujuslineaefl:vitalis &hepar,cujuslineaefljecorari3,advite&corporisin embryoleu foetucompofitionemconcurruDt,atqueadinvicemjunguntur:Quiequidemuniocum a vita:exordio fiat,prox;uldubiovitxoriginemdenotat,& perconfequensapundovitaliscumnaturaliapgulumefficientejimo vero.quamvis nullum angulum efficiatcumjecoraria,annorum denumerandorim rationem inchoandam putamus. Quod vero ad ipfam divjfionem attinet varia: circaeamproponunturopiniones,cumalii!ineam illamin7o.partes,aliiin6o.aliiindecem,6cdeindeillas iterum in alias decem dividere foleant. Nos vero mnndum ejusquedivifiotjesimitandohuncarcumvitaleminpartes 90. dividerevelimus,cumquarta Zodiaci pars (qui ab animali fua difpoiitione Zoo dicitur)in totidem gradus ab Afl:ionomisdividjtiir:Undedicimus,quod,fimanusoptimedi(ponati3r, tuncejuslineavitalis,! ifi incurvationibus impediatur,refpondeat quarta^circuliportioni. Hinci(^ituretiamobfervarep()irumus,quod cpianto magiih.^Ec linra: proportio dillictrit a tali arcu circuli.tanto breviorem poflciFori vitam polliccatur,nifi curva & flexuofa ejus difpofitio impediat, qua; fuam quoqne propriam&diflinc"l:amhabetfignificationem,utin/equentibusexplicatur.
x.
151-1
Sed quoniam vitJe humanac utplurimum noneft tanta duratio,velIine hujufmodi rariflime mveniuntur tant perfe(^ionis,&: tam exadx menrurar.
fbiemusarcumiftiuslinea^in 70. partes utplurimCimdividere,fi fitfatislonga: fiabreviter&mintisproportionatajinpauciores.
S.
Hujus reipraxis 6cexperimentumefthujurmodi:SiIineainterrecans,futuram gravem infirmitatem prxfagiens vel foila mortem fubitaneam indicans,vel puncla penculum magnum pr.-enunciantia, vel charader unicus aut di!o Soiis,uni velambobus oculis damnum minantes.vel difruptio& difcon,
vitxdenotans, obfervetur m aliqua pra-diclarumdivifionum,tL;m pr.Tdicere potes,rem iilam nato eventuram circa iilud xtatis teradenotare videtur,videlicer,fi inter 30.& 40. pus,t]uoddivihoifta iignificare
tiiiuatio pericitlum
&
veizo.&^o.vel^o&p
&:c.
PorroetiamdeannojudicarepoHumus,
filineamillaminpartesd.ft/ndas&particulares diftiibuenmus.
C AP.
iSir
TRACT.
I.
SECT.
6
-^
II.
PORT.
//.
VI. LIB.
II.
P.
vita: &:
dr indt(linclA,ec capHUmenns
jufl:itiam,6c
moriam bonam,
bonam
confcientiam.
H^ffirtca.
Longacr adLunAtuber ufjue porre^.i, znircwim audacem & vit;c longitudinemi&: quani61ongior,tant6vitam iongiorem.
^r^w, cholerammalignam
& avaritiam.
Cotijunciacnmvitali,honAmcomY\cx\oncm & hominem liherum ac ingemofuminjudicio jSed nota quod lit reda a fuo
loco.
2\{ff^/^/;4fww/<i//,cerebrumleve,phantaft:icum,furiorum
fro\it'ttnt
DE
CHIROMANT.
1
SIGN.
NATURAL:
if5
Projiciens
ramos interfcBosAtn videlicet utr.miahea verfusvitalem woqredientes altis quibufdam Uneis ^/eryfff;r , phantafticuna
Sc iracundum.
'vel
um
di.rrii
um & exilium.
&
miferam
mortemjacfepiffimefubmerfionem in aqua.
Lineajecoraria
(eumedia,
niturulisindicatjfifit
7
J P
yergens verftspo//tcem, iniominium.
Vergens verfus ntenfa/em,\\omiuemincon(idet3LVAta,
Kon
M4
TRACT.
7<(on
I.
SECT.
'uerfus
11.
PORT.
VI. LIB.
II.
vergens
fpicacem
in
caput vapores,maiam
animam
& infidelem.
,
Divagans tn forma hemicycli prater ac circa LtinA monicm qiianto produ6horerit,tauto vitam longiorem,(cdmlenectaegcltatenx,.
oriundos.
admodum Urga,dr
remac fortem.
Contintiata duris nodts in hac forma o. tot
homicidia
vel
jam ad-
milla vcladmittcnda,quot
ibi
fuerintnodi.
CUYVX
DE CHIROMANT. SIGN. NATURAL. morbos &: Cur-ua & covc^i um ntAnM non pertuvftens
,
i^;
vita;
brc-
vitateriL,.
^ lenio.
.
du
puauonem,(yncopcn,&c.
Sororefiipafa,hxved'nAKS.
In medionotata hocjlgno +.mortem vicinam. Befmens infurctim btfidam verftu perciifftonem manus hypocnlirL,. difpofitioncm
peffimam
&
ai montemyenerii &Mar-
J
^tate oftendens /;/4?w,mutationen) generis vite in ea demonftrationem. dekriptam enificatur per infia
Ffircatavrftii'vitalem,nztncd,r[\\T\c.\\^n^m^
,qux
fi-
nimium
calorcni^.
Demeti-
156
TRACT.
*T)ernonjlrati6
1.
SECT.
II.
PORT.
VI. LID.
11.
tempom,mquo
pr^diSiaper Imeamnaturalem
in tot partes,in
quot
vitalis fuitdiftrilnita,inci-
verlus auricu-
laremhocmodo.
10
1
10
I
(Jo
I
70
ergo fignum cadat fub annulari,fignihcabit rem futuram in a;tate declinanteifilub medio feu medico,in virili,li fub indice,iu puericujli (ub auncuSi
larijinultimafeneclutc.
/77.
T)e hneaCebhalica
^ ejusjignis.
& tai)gic Hepaticam,hocmodo.
.na nuid extra.
H.'EclineatranfitruomotuaCardiaca
^]ucfactm vitalic^noncum naturali ,\ndi2e^ionerc\. Pura,clara,& non unita adunam -vel alteramlineamm0doJiffam,Acbilitatemcerebrr.
I
Furcataver[iisvitalem,r\zt\i]:Am
mzWoniimbc nimiumcalorem.
Ltnea Cepha
licaindicat,fi
fit
J
j^
t)ilicacem,6c
pcrKuluminnavigando5
in
in
;7mx^'w/<'^>'n^'''"'-'^"^'Tcerebriconflitutionem,ik.fccliccj!
navigationtsjin firmina hilaritatem acpartusfcelicitatem. furfnm in area cava Manis,3iniHabcns filJiiram velftellulam
mokim&.audacemy/>?^<wy7/w,furta&;mandacia.
Conjun-
,57
fene-
ixtam
tum
lu
&
P.
IV.
tur,e6quodhsccumlineamedianaturaliquadranguIumpeneperricit. Clnfroprio deftinato /tfr<;,bonitatem & procreationem infantum, & in foeminis liberorum pariendorum aptitudinem. Extrafuum /(?fz,contrariu m. Formataeplurihui linets.verfti^ quadrangulum,nztmAm malignam
&
exnimiocalorc.
i&
Hcpcd^^^a.
Ramofi
-verftis
ralitis.
TinitA
i;8
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB.
11.
homineminiquum.
Suhtilii^t^xzxiX,.
c^ /W/ffW,adjumen-
miuxpericulum
iiipartu.
Linei menfalis
J
I
mdicatjfi , / Projiciens ramum inter ditos digitos dr dterttm ad montem Saturnii abundantiam,divitias,& bonamfortunamperfceminam. fit
FinttAverfttsmediumindicis,hon\\ntm iracundum 6ccontentioFimtaverfH
nideduum.
7^on/einclinansadaltqttemlocum,necexiensde/uoIoco,\uxunoCiim.
&dotorumhominum
ordmem.
Biff.rcata verfits indiccm vita
,
m la bo rio(am.
LoflTA
DE C^IROMANT.
SIGN.
NATIIRAL
i;?
Longtifatis,&fme interfe^ionibm xqualis dta dr re^a,homm naturx qualitacem, dcbitum membrorum in homme princi-
mbonisopenbus.
Breviicnrtx incifadrcontortaac dijfc^a,contrinum. if^/f^^,alienx felicitatisinvidiam.
HahensramosreClostendentesximontem Jtf^^^jhonores
pollciliones.
&magrws
nium&paupertatem...
tem Jovis direBe refpicientes avgtdum ftipremitm fortunatum, lietum,jucundum,Iiberalem,n.obilem,modefl:um,xquiatquehonefticultorem.gaudentem induibonisacdecentibus veftibus.diligentem omnes res mundas,&; odorumac fapo,
amator^m
beni-
gnum,afFabiIem,&omniquaii virtuteornatum...
Dlvifn
i(fo
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LlB.
II.
montem SatHrni,y3.num
vitcE
periculum.
quem
paucia-
mabuut
Interfe^ia a lineadireBeaqttadrangulo
admontem Saturniafcendente,
atqueparvam
lUic crucemhahente,
vnoncm coactanu.
Automninoalfenfatttnonai>parens,m3i\evo\umyContentiofnm,iTa.-
cunclum,furpedxHdei,&: qui in
viseft.
omne malum
fucile procli-
hepatica, cipitis
truncationem,aut
le-
p.
r.
"De linea
reJlriSla.
Hxclineadicituretiamlinearecepta..
''^lmtuor linex tranfverfhter fecent hrachium ,drfint
cmfinuA^o-
norem&, utilitatcmpermortcmaiterius.
Secetptllicem,
dum.
Re&afit,manuipropiorxontinua,boiquecol6ris,diyitizs.
Lirm, rest
Inter-
DE CHIROMANT.
1
SIGN. NATUilAL.
i^i
]ntercifafit,tortuofA
nmtsqttepaUUU, corporisclebilitatem,rerum-
queinopiam:
Htibeatinfehcfigna^.aut^,\hxtvznc\u\\\\t3itevnmknio. Projictat lineam per montemVeneris, a confanguincis vel uxoris
caufa adverlitatcs.
/Ihl/MS^
Linea refiriBa
arguic,
ii
^-^^^ia
re(lri6laproji(iat lineam
^
I
occuItasinimicitias,&:
quidem
tortuofa
ert:
malum dupli-
taterramariqueitinera.
honores.
Projiciat talem
gitudinem.
in/peratumbonummagnamqueadminiftrationem. Projiciat talem ad montem Merctirii hominem multis rebu'; ap cu .G^dfiilla nonpcrveniat admontem Mercurii,fed decurtatafit ^rfw>,loquacem,mendacem.
.,
&
Prep.
l6i
TRACT.
I.
SECT.
11.
PORT. VT
'verftis
11?.
TT.
diathefui.
rortuofafit
vetfm refiriBamveletiam
hepaticam,
laborem
durum.
V.
VI.
QUamvishujuslineajjamiumanceamentionemfecerimusquatenuseftlinea
illa>quas projicitHra reftricta
ver/iismontesplanetarun),&prxcipuc
veriustuberculumi^^/wr/ (unde
tranfeat
funda,s,Scfceliceseventu,sinconfilii.sacadi(inibiis.
ea troderi-
tranfeat tina linea continuadire&e adnaturalem,mp[imi vitam communem,& in fecunda meliorem. Tranfeat ad radtcem afiniil.irts <jr revertatnr vel refJeciat fefe verfut < '^^'"'f ''^ >pi'"'pcritatem bonam fortunam.
De recepta
artate
&
/tf//>deno-
tacfi
rro-
kJj
em
nervorum.
chohcum.
Recurvatatn mannsconcavo infemicirculum verfmferientemfeu^er
cti(ftonemmiint*s,c3LX\cmm.
\-
T\
C
A
P,
VU.
colorata,hvorcm
Magnatumjho-
noresque I^tos.
DiJJe^a atque inj!qual^s,comrzr'mm,dcin honoribusadipi/cendis impedimenta varia, invidiamque, nec non Magnatum ac
nndiSolis
fit
3 }
dica t/i
J
X
i
CjiP.
i^
TRACT.
1.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB. H.
VU
Uciea
efl:
linea
uti
a reftridla
producitur.
fProportionnta dr hene cetiuata,hu{k3. itinera per
terrammare-
que,cerebn
m mulienbus fortiiudinem&fanitatem,fermo-
nisque elegantiam.
D/Vi/S ^"''"''^ySjinfortuniii&naturamadmendacia prompta.
Jntegra (y-Adauricularcm produc}a,m2.gn3.m profperitaterrL,.
a^n-ic:
yia
laElea fifi
gnificatj
lit
<
^
m^reciyi:
P.
IX.
ZJemris.
-- T)e angulo
flntemperantiamaclihidinemtaminviris,quam
in foeminis,lu-
xuriam,&: immundosinomnigenereadionumVenerearu. Si habeat fororem , homioem impunflirnum &. cum beftiis aut puv"riscoeuntem. Si difjeclajit in montc Saturni turl?ata^,dimnum, periculum,at,
tat
CJP
xcy
X.
-*-neavitali.
Qnx
/'^^''/'^''''''lACardiaciefignificata
confirmat& auget.
Xi^/V/rfr^^y-rw^/ra^^y^/jprorptrumdenotatinmilitiafucceirum.
P.
XI
De Triangulo
^^ntoesiconcmnior itdiVito temperamentum &ingenium efl: foelicuis. Hoc tft,quant6magisexlateribusarqualibus conflatur,6cc.denotaifideiemjIongamvitam,amabiIem&ma' ximefiomnesejasline^Efint bene coloratx. Obtiijns rufticam arguit naturamj&:rudematqueagreftemdifpofitionem.
guit,prodigalitatem ,mcndacem S^
vita;
brevitatem.
Habens anfTulum fuperioremre^im nec acutum nimis Xi^m^czto^ti' cordis temperamentum Si acu tum Sc e regione medii
mum
tangentemvitalemjavaritiam&mijferiemindicat.
tine/im projiciens in
in^quaks
& incom-
^i'///.i-,inviroarguitcerebridebilitatem,6cperic'jlumm na-
Trian^nUa
neamtranfenspermontemLunie'Verfi^iba/ii(ignitiC3itmonem
inaquaficfubmerfionem.
Crucem
i66
TRACT.
SECT.
II.
PORT.
VI.
L!B
II.
rel^icien -
temcitrec7edtgitiimSaturni,in(onuniium arguic:Tcmpus
et-
iamcognofcendum&cconfiderandumenthac
via
Si ad-
de refirila verfui cafit foror Uned vitalis,autlineavitd tranfeat adjj.annumi&dcinde ufque -vum manM /infonunaius erit dives fiet,nifi divitiarum fignificatorcs reddanteumperpetuo pauperem 6c infortunatum. Nota igitur,qu6ddivitiarum fignificatores fint, fororvitalis.&monsjovis elevatus. Si infpAtio tnter lincM triangulares haheat planitiem,hon2im com-
Hahens lineam fnperiorem verfus menfalem lon^rjorem CAtcris, verfus pollicem vel tndnernyianum odenditu un/orcm autem, fidclcm, mdXimhfi aquc jungatur cum litica dextra-,fn grojjiorem, denotatiracundum. Ampiui crpattns animum liberalem denotat magnifieum
&
atqueaudacem3/f^/</?* contrarium.
P.
XIL
efl:
quadrangulum appcllamus,fitum
inter lineam
c^ rimaf hahcns colons vivi ac lucidi vkx xquita.tcmSc &. bonamtempcnenvarguit>//;f^;;/r<z,naturam niiquam
&
minime honam.
Amplta&latni dccmti(]uefguraMhGX3.\em,m3ignzmmum, loiv gicvum. Anqullitsdrextguui exilem foriunam,avaritiam&: teaacitatem
curatimiditatc.
74
DE CHIP.OMANT.
.
SIGN.
NATLIRAL
igj
^uidrangnlm )
fignu
^Cruces
dtm continens
fumitnimiumdefeipfo.
Hahe-asfufracrucem +.
tdem figurmi
f.
ar g
uithommem
aliquid
occultemachinantcm.
^ ^
Talem comprehendensfguram
Talemfefignaculumpojfdens
.
(^ ^denotatmalumoculorum.
.
TT
P-
Xlll
&honorm.
Duasveltres
lineas habens zia/de apparentes figrtificat
fortunam
cumPrdato,velpircopo,velCardinaleautconfimili.
Mons
^ovis
v^
liullas habensltneas,drtpfemetaj)parensopt(mel]gniiic2Ltfonumini
& divitias.
Habens Imeasvergentes veifus medtetatemfuidr verfisradicemindictsbifurcatas ^'^'riiticitttiDLCsquirtAaa.a.
\
C
fSine
p-
XIV.
&
:
&
in
carcerc-.
Hahens
i68
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB.
II.
vi-
HabemIi/feamfri(?tilemc^malcappamue/,Cignificat
hominem
lem&pigrum.
Habens illam lineam valde profunddm inradicedigiti Saturm,o^tndittormentajCarcerem,&: prxcipue.quando ilhefl: groifain
finc
MonsSaturni
^
^radils arguit
^i
felicem in mobilideprcfM ktyfft C" male apparens, iracundi.im , ac pracipue, declarat bonorum defcclum quandc)funtinilioline.Emalc anparcntei.
bus,&. in terra,ac in
hominem
domo
&
Habens adfe a linea menfalt tranfeuntcm >-4z//w li gn f i ra t fo r t u n a in bonis mobilibus:Sed tamen denotat, hujufmodi horr.inem efli fubjedum inimicis fuii lignificat etiam Hypocri,
: :
tam,quando linea eft apparens &; projiciens ramum unum ad montem Jovisj&ialtcrumad moutcmSaturai.
V.
XV.
Solij.
De monte
fElevatus.fne radiis malc apparentibm arguit divitias, honorem, dignitatem ,of^cia ex menfa Regis. j
Cruceminfe hahens beneformatam indicat officioruacquifitione. Crucem pojfdens male formatam c^triterfeclam linea cjuadam transetinte demonte Satiirmverfiismontem Mercurii arguit fortunam ioterceptamgraiia paupertatis: ktfltneainterficansveniatex
latere
oftendit
impedimentum
Mons
Solis
')
tatis^cluxurixipfius.
X-
RecUm
DE CHIROMANT.
ReBxm
SIGN.
NATIIRAL.
i6^
, denotat hominemhonorificum,honorabilem,&:virtuteplenum. Lineam habens intrantem m radicem Solisy declarat compofitioncmoperis memori^e.
V.
XVI.
venuftumaclibidinorum, juftum&: bonum, animo nobili prcxditum,idquefi Venus fatis bene difponatur inmanu-.Et tuncerit corpore candidus,capillos habebit crifpos & Tpiffos,animaqueejusadMuficaminclinabit;Sincontrariomodo (e habeat,6c Venusmalein manudirponatur,denotatja-
dabundum
& incontinentera..
Hahenscrucem prope prirnam po//icis junBuram,iadicat ^duheriufn aut infehcitatem in matrimonio. P/ane 'uacuus, d^ incifionihtts defitutm,denot2Lt effoeminatum,rudem,trift:em,&; ad gaudia ac j ocos ineptunu.
Mons Veneris
F.
XFIL
De monte Mercuni.
CModeratee/evatm arguiteloquentem,& gratiam in fermone \kd depreffm fignificat contrarium.
j
,V<7//f
'
i-o
TRACT.
,
1.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB.
III.
digiti exten-
ftm denotat
in viro avaritiam , in
w^^//ef/tf>'/^yS,contrariumarguitcaftitati.
r
LineAs xqmlesinfehabens f/gnificat luxuriam&avaritiamfimul. Lineas reBas cf apparentes infe habens figliificathaberframorem
internobiles2^/(?r/(?/^i^,denotatamore erga
homines
viles.
Uons Merfurii
(^ manife[Horem
alia
eum plusamareunumquamaiium:
Atquchocinteiiigitur,quandoreclxfunt&:noniortuote.
}
C
P.
XVllL
permare,& tollito-
De monte Lunx.
fSincrimti
Habens
mnepericulum marioum.
Itneas procedentes departe inferiori
huJM montis,acintrantes
intra tpfum
mon tem,df.not3t
Mons LtinA
J
Hahens
DE CHIROMANT.
Hihens
SIGN.
alix
NATURAL.
171
umm
Htteam
cum
^y*
tunBim^ verfm
ipfum
inimiciiintxqualescumillo.quitales habetlineas. lineas hoc modo formatas ji^ fignificat fubmerfioHahens \hens infe linetts inaqua:Oportctetiamiefpi inaqua:Oportctetiamrefpi nem jff cere vitalem lineam
pro tempore,quohiecaccidercde
)et.
P.
XIX.
dium&
priEfocatioiiem.
deduS^i,indic3.nt divitiasSc
&
malevo-
T d'
^.^^^^^'^''^^'^''^'^''^''^'^"''''^clenotant in
f)
virolinguxvirulentiam,
^ovis indicant natu-
infoemina prohj;multitudinem.
Linex recla in primo
articulo prope
montem
ram Jovialem.
Stella
>jj^
manu
mulieris,
eam
infelix
plaBeque me-
lancholicum.
torum (
lZ,/w<C4r/7a4/,denotanfefortunam in venismetallicis.
mcnioneautveneficiis,autiftiufmodialiis.
Lineagroffa a radicefurftmper totum dtgitum adfinem j unCitirA uhi -
Wif^m^rrfWjindicatftultitiam&mentem infanam.
Linea a radice oriens recfog. tramiteper iunclMras pergens^ rgui t fa-
marn fplendidiifimam.
^LincA qualesinprima]unCiura pollicentur honoresacdivitias.
terfecantur
indicanr.
bonum efl
ingenium
&.facundijm.
I
Signaohiufiinfectmdapinciura arf^uuntfurem&fallacem.
Atiri-
culari
diurnam.
Brevitas tanta
, titfuafmmitate non attinq^at uHimarn jttn&tiram wf(S^/7,indicatuxoremperomijia impenofjm.
TRA-
I7t
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
TRACTATUS
S
P
I
I
RI
II,
Vl.
I,
C T
R L
T
I
I
I
O N
N
E
S
S
III.
P.
I.
-uelinfaltces in
mantbnd
vel locoilliusPlanetx.cuiaffig,
Et^linedfunt^quj/es^ze/characlerespulchrtcernuntur
Planetam
faclicem denotant;Stlinejintturi>jtC^incofj/!ietx,dtdecoitiQtuV}Ut
Crux, ut.,^,.
I^
in diftinclionerequenti latiusdeclaratur.
\stella,ut.^.
rFauftosJtgm- [Lwespara/JeU tres lelplures. ut
l
1 1 1.
'ficantt4.
jscaU,ut.^^
Ramufcu/tts, ut
^ [
Tf.
,
iigna Tlartetas
,
^lmidratum, ut D. Xharacler]ovis,ut.
Infae/iccs ar-
Semictrcu/ns mwi/iu u t.
'Cratiru/a,ut.
gutfttia.
C-
F=^
'Charac/er Saturt,ut
^yjCapi//amenta,ut
ff
/f/f ffff
Vemts bonsfitdrfae/!x,\toszrgu\tM\\:i.tes,\uxu\ deditos.amabiies ?cc. Sin tnfaujia incontinentiam ^jiciintiim-.qnodficruxftpropepo/ficujuncluram, notzz adulterium. Mars fae/iciter pojitnf facit audaces,animoros,& belli pemos, Infr/iciter tHte
Sf fgitHT
pofitus, ligitiofos,violentos,deceptorei,iracundos,intolerabiles, latrone^.fan-
guinolentosj&c.
J/';/fr/f/?.vnobi!esarguit,gloriofos,religiorns ,'probos,
mo.'os,Lttos.-//i'//.v vero hornine defortunio in infortuniu
mundos.juftos
,for-
apoplc-
175 cordis,fpifmum,peripneu-
moniam
'vel^claraacruhicundAin mon-
honores fplendidosdiviiiasquea publicis Pnncipibus. Saturnus fcelix indic3it foelicem m agricultura acrebus metailicis e terra fumptis, providos taciturnos, 8c profundi confilii,Scc. hifaufus 'vero arguit
te ejuSfdcnotznt
triftes,laboriofos,fordidos,viles,abje(flosjavaros,infideles,mendaces,malitio-
penculum
in aquis:Et
ex morbis catharrhos,
phthifin,melancholiam,hypochondriacampafllonem,hydropem,podagram,
morbum
fincopen.
Lunafoelix denotat
&valetudinemvaldeinconftante,dolores&anxietates:Acintermorbospara-
arguit
homines ingeniolos
fcierdi cupidos,fecretis
quo-
F.
11.
Llncaunademontem&nusprocedens
proprio fanguine.
inimicum de fuo
Mcmus
Sini-ii:
fignificat
garrulum
8c talera,
Mensfd^ ensa^ks
jrrr
NAfurMiS.
Semicir-
^^^
174
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB,
III.
Semicirculiisirifnequadrangtdiverpismontem^ozisiigm^ciitizUxm^h^ho.
\J
verfu^s
montem ]ovis
fignificat beaeii-
\_^^
X
c
Siinpercufjionemanus reperiatur tale/ignum.*^::!}. mortales inimicos often-ditS^-)ta[e
.arguet,quodprxc)piiion}tcribit.
lineam vit prope receptam reperiatur
tale fignnm .-^
Si in
manu juxta
reuct
patricidam veHacrilegumiAt///ww/;fr^denotabitmeretricemncquinimjm. 'DuA lincA xquales dr parallelA de menjali ad naturalem porretlxdcnotant homi-
rwjuftum,hocnu)doi
Lineamenjalis^uncfacumnaturalinonprojiciensramumaliquemverjiis^^italentfide-
notatmortemYiolentam&rubitaneam.
P.
III
n)e dmonflratiombiis fffiorum ex manu fnifra. fen Joeminina fectmdhn Salomonis doEirinam
SLInt
mus.
a. Hftc
17;
^'
Hac 4*- in mantifiEmmxfeufimftrA quanto magis fe extendit,tant6 proa. pinquiQremeflemortemoftendit. Hc^.y\x.z\x\ removetScejuscontrariuminducit. b.
c.
//<ff
+-eltllgnumreligionis.
d.
e.
fi
creant infidelitatem,fulpeDCo-
nemdenotant.
f.
//-ffuntfignadivitiaruminfenedute.
H.i
fii
n t figna divitiarum in
medio xvo.
h.
i.
divitiasarguuntinjuventute.
H^jf +.6(1: verajconfellionisindicium.
k.
//<(+ fidemponit8ccum,fiderecedit.
Si
m.
n.
ktc Imeapeymediumirimguli fit extenfa^e,fk.f\gnnm naufragii. Hic +.dignitatembacuiioftendit. Hxc liaea bene extenfa verfus triangulum fignificat foeminam vel
hominem bona:con(ervat!oni?.
o. p.
//.funtfigna
vuInerum,magnafuturorum,parvaprxteritorum.
HxchneafiadiiUamobliqneturid&tiouttoznt\omfi:m\tzitm.
,7^
q.
TRACT.
,
I.
SECT.
II.
PORT. VL
LIB.
III.
fignum eft mortis in pusrptno-.EtJi^iper digi/um mediumporrigitur aliaqiiefuperindicem flgnum cft fubitanex mortis. //* fignificant mulierem eireliberamabomnibuserroribus. r.
Hiiclmeaiipparens
s.
t.
SifAr/'4r/'4r/f/'iIm77///f<,plureshabebitfiliosquamfilias.
eftfignumfiliorum.
eft
u.
iignum
filiarum.
\r.
X.
Ht///;<f<meretrices figificant.
^m)tlineastalesposfprimamhahf;totvinsdefponfihkur,Jimajoresfue-
ri//?rW.,(7/tw/)r/A(j,nobi!ioreseruntmariti,quamipiafponfi:Exaliaparee,
ccontra.
y.
z.
HdlineA fignificantmeretrices.
A.
Si in trianguloquafiforamen apparuerit^CrtaleftgnumereciumcumruhedineV.
tuncmulienila
filio
gravida
eft.
fignificat,
eamcumpluribus virisillicitamconiuetudincmhabuillcleutornicatamefie.
flomachi verfn^ brachiit?nfueritbi(urcata,m<i\am
mortem
fignificant in
muhere.in tiomine fiirtum aliquod inccrcum. Si viscognofcerevirginitatem.infpicemanummuiierisdum adhuceftjejuno ftomacho-, Et /? hahuerit lineasgracilesacpallidas,v\r^o eft :fn latas (^ ruhcas
j94c?<^^,infallibilitereftcorrupta.
Sunt alix iinex in mulieribus fccreta earum indicantes,quas hocmodo inveniemus:Infpice Trnn^ulum, d^f ineoficrint multaquaffor.miina (jrruhedo w/A-/,i,indicabunt prasgnantemrEt li tn medto tallsfigura V I app.irHertt,tx adulterioconcepit.
In
fculo
&
eodem Triangulo in
indicar.
& ruhet*s,migravidam
gravidam
an^ulum df
,
cjtiotics ihi
taksfigurxrepe)ienttir,fi\i\bii(>q\ieahfciutdiihio
judiCabisjIdemdefil!!s7;f4;^m///fr<'<??<.
C A
177
m -T/fT
i'
f/
y
a.
H,(c 4"
b.
c.
fidem ponir,& cum fide recedit. Hxc i^ dignitatem baculi fignificat. quanto magis fefeextenditjtanto Hc vitam removet ,
&
citi^s
m6rsaderit.
d.
e.
i7.t'//;?cA'rignificantvotumincompIetum^frAryif
^r.e//^<eruntrignum voticompleti.
completum.
fg.
hi.
i7<,/fa;funtlignavoti completi.
Hx
1.
nuptiarum :Qu^ot vero tales aderintpofl:primam,totuxores ducenturi&. quo longiores eo meliores. //,//w,(igna(untvulnerumcorporis infra genuajmagna futurorum,
liint lie.e
parva prxteritorum.
m.
mutationem vitB.
z
n.
Ha
m
n.
TRACT.
o,
T.
SECT.
11.
PORT.
in
VI.
LlB
lil.
rocmorejmagr^/uturuiunp.parvae
P-
q
r.
Hchne.t latatnon longa,interdigitos exten/a,e(\ n ota temeritatis. //^rrunt//^^vulnerum,grni]a futurorum&: fubtilia pra:teritorum.
fignum mortis ex vulnere: Scdjifipra ntedium digitum extendatur,dr aliafipra indicem,(\gnumci\ mortisfubitanea:.
linea inter digitos ijlos ,^extendatur,e[\:
H^c
s.
t.
magn&fint-,i\i\.\i':2..fingraciles,^xxx.^-
u.
X.
//^arguuntdivitiasinfcnediute.
//<//(f^pollicenturdivitiasinmedioa:vo.
//cl;^niiicantdivitiasinjuventute.
y2.
fuerint infidelita-
trianguli extedatur,t{\.
intelligendum eft.hxc omnia quid^m eirejquo ad fatum,indicia vera,fed tamen adverfus divina mcntis humanas decreta nullam firmi-
tatemautrobur obtinerc.
TRA.
TRACTATUS PRIML
S
C T
^
R
O N
T
I
S
VII.
IL
De
rpeculativa
Pjramidum Meta-
l8o
TRACT.
I.
SECT.
U.
PORT.
VII.
TRACTATUS PRIML
S
C T
"P
ON
T
I
II.
Vll.
De fpecuktiva pyramidum
(\cx
metaphy-
&
phyfiCiE Scientia.
C
*T>e pyramide
?.
\^quam MicrocofmicxpeHpicuitas in
'^
tt
duplicis pyram:dis,ytfr-
w^//^nimirum&7//f?-w//if,explicatione confiftit.idcircohaud
V mfulfumjaut fnvolum forc cxiftimavimus juculenter dc ipfis agere,ut fcilicet iis rc6te atque fufficicnter intclledis Ledor
,
in traclatu noftro
Macrocolmico,quamMicrocofmicodelineatarumfignificationem abfqueullo conceptus fui impedimento perveniat. Et quamvis verbum unum atque alterum de pyramide phyfica in lihro de Macrocofmo fuccinde fecimus,attamen,
quia rationesnoflrx.ibi propofitas,non ita facileforfitanquorundamingcniis, cap:aiionad:;6profundis,imprimentur,ide6amplioremillarumreIationem, hoclocoinft.Euemus,q'i6,quxdicT:a funtjtam in Macrocofmico.quam Microcofmicodifcurid, faci iiis apprehendant. Sciendum igitur inprimis efl, quod
z\ia/i!pyramisMAthema/ica,3tqi\ezlhMefaphyJicac^Pf}y/ica,quxfmnt)uldemnztUTX bii.mcorpMmaehematici4m pyramidale angulum facit fuo conc>,& econ:
pentagoneajtetrjgoLeaauttngoneaadornatur.^-Vr/^/^rij/M.
At\ ero pyramide wetaphyfca c^ phyfca bafis& conusdimenfione hauddifferunt,fedrantatepocius& (pilfitudmc,velfubtilitnte & denfitatc abnivicem diftinguuntur.aut etiam,fi qux tandcm eft in pyramidum illarumbafi & cono diflerentia.fit ea quidem coi.fldtra tione univerfar pyramidis, & non partis, dc
ficbafispyramidisformalislatioreft,quam ejusconus,c]uateQUscircumfcrci?.
ti
18,
atque
inlinitis
nihilaliudlit, infracopiofiulreferemus. Dicimusergo,qu6dpyramibformaiis fulgoris,afulgidoDeifolio,fiverntiloefquam effluxusf^ruemarjatio lucis five lentixfuperfublbatialismundcdeorlumtendens in mundum fubftantialem:
eftluentiam idco pyramidem nuncupavimus,utpote cuad terram ulqus jus bafii in loco luperiori invenitur.ejus vero conus deorfum fummitate juxta proftlire videtur,quoniam ejus mukitudoin formalitatecft in vero unitas(corporali modo loquendo)in terrare-
fontemfuumlucidum,ejus
peritur, ubi cft
maximus
lucis
defedus.
Nam revera
fpiritualiter
tudo:Unded!cimus,qu6damaltitudinerecedereadunitatem,eftabunitate forma:adtjUimultitudinem afcendere,hoc eft.a materix craflitudine.videhcetaterra,adconumtenuitatisejus,hoceft,ad thronum Dei. DemonpattoigttttrpyrxmidUfermxliifithu]ufmodi:Q^^ndozcctd,mns3d'\^ntvnmzgnum^ mam percipimusin co calefacicndi virtutematqueefficaciam: Atver6pedeminusi;radatim ab eo recedentes obfervamus,eum fubinde mintis tentim amitaliquid fuo a^u potentia que calefacere,atque ita femper fuccelfive de
&
&
.>:AUiififfltm
turadfiusfontem&:originem,e6magisinfurmare,illuminare,fubtiliare,purifi.-are ik.
beare cognofcitur,modo quidem noD multum diilimili ab co,quem uiannuoSolis mncu expenmur Nam qu6 longius aut remotius Sol k noftra Bntannia,auiarropicoCancrirecedit,e6magisnoscalorisdefcaumluminis:
que
fi
Sol extingueretur,
tc>lieretur,autinregionibustenebrarum&oblivionibuscohiberetur,nihilpr?-
terfngor..nobisadfuturumcredamus:Atver6,SoleaCapricorniregionead caloris effcaum apnos redeunte, magis magisque nobis fubinde luminis formalis feu pyramis quid fit propinquare ob(ervamus:His ergo docemur,
&
fit
nihil aliud
quam formx
modoj
lucid^ multitudo,
proportioneprogrelfivatranfiens in unitatemjhoc
oO>
* .
t
o o o o o o c ,, ^
Verun-
,8i
TRACT.
I.
SECT.
IT.
PORT.
VII.
myftenum-.Nam Hcet hic ufi fimus proaredionis Gsomctrica- turmuia in pyramidis noftrx delineandar rjtione,.ilitcr tamen fcft rcshabctinpyramidi JucidarNam ejus conus revcra tam latclcexpandere (olet.qiiim baiis:Attamenitaoperaturluxinaere,utcrocusvel fanguis in aqua-.Nam paucitascroci tamlatetingitaquamin vafculocontentam,quammaximacjusquantitas^(ed nontamalt66cextensecoIoratexiguaejusportio,quammajor:Sicetiamresre habet in aere Nam minima loci caliditas tam afficit univerfum loci serem,
dis
:
quam major,im6 quidem intenfi(lima,red tamen illa.remiffior exiftens,nimirum attenuatur,atque exiguitas fubftantia; ejus lucida;diipergit(cfefubtihando peruniverfumloci medium:Sicetiam videmus,aureum nummum,minimumlocumoccupantem,pofre reduci m fo!ialocumamplumcooperientia,6c
tamenonpltisvalorisinfehabcntfoliaifta,quamauru,exquofuerintperartem dilatandi in eam amplitudinem diduda. Sed ut ad priorem de croco indicationem nos reftringamus,accipiamusgranum croci Sc immittamus illud ia li bram aqua^, percipiemus quidem omnem illam aquam acquiiivillc coloreni tamen debilis adinodum erit colorille, quamvis univerfum fubpallidum fiigituriterumciaddaturgranumfecunduminmediumtinxerit:Qij6d fuum tenfior critaquaefulgor,atque itaaddenarium,&adenanoadccntenariii,ac i centenano ad millenanum progrediendo. Talis igitur erit in pyramidc formaliratiotingendiuniverfalemfpiritummundanum. Nam,ut indefcriptione trianguli infcnus a nobis traditi declaratur, ubi vis trianguli five pyramidis materialiseftindenario numero,ibi furcitudo pyramidii formalis eil inmillenario,atqueubifortitudopyramidis materialis icu phyfica eftin numcromil,
&
lenario,ibivispyramidisformaliseftindenarioj
Inmcdietateveroambxcon-
veniuntincentenario:Ininfimaergo mundi regione conus pyramidisflirmalisreperitur,ubilucis,&quafigranorumcroci portionem habcmus in numero denariojitautnumerusdenarius forms concurratadtingcndammillcnanam materi3equantitatcm,&perconfequens,debilis eft hic coior^remifTa illiuscroIn media vero mundi regio:ie mulc6 intenfior eft lucis efficacia, ci tinclura. obedientam cxfuamultiplicatione, quam propter fpiritus fubtilitatem tiam:ln fuprcmo autem cccloabundanter fc exuberantcraffluitlucisfulgor, adeoqueadmirabilis eft pulchritudinis ej us fpecies,quoniam ipfa cx fubftantiaprimum pyramidis metaphyficae li unituc. His igitur diligenter confi Jeratis yeramelTentiammterduos parallelosdcfcribemus,atquetumpoftearationes noftras.curluxintegraformalis pyramidicomparandafit,expIicabimus. In
&
dummajorcmautminorcmvurutis
ejus efficaciam
complebimusiatque tum
j>ofteainpyramidisformamIineasillas parallelas feu a:qualiterab invicem dimente fana examinaiis,fp^r<>,te ftantes redigemus:Qiibus bene perccptis
&
(L';cT:ortrutlnis
)iiftitia:
hxc conamina
cfre,riosaveritatiiratinnenonlongcaberrafre:Pjrallelasautemcumfuointegro contcntoproportionaliter ficdep\n\\mus\n figurajttb ?}um. i. A.b.c.d (untcui.r linea: parallelogrammales pyramidem formalem
&
liicidam includntesicujus regio fijpcnoreftillaparsf"efquialtera,inqua bafis pyramidis repiriturrUnde fic ut illa pyramidis pars fit reliquis plenior,magis
fniifj Sc lucidis r:idiis ref>?rta, uii
inpyramidecorporali vidfmus,quodbafisejij
jusfitc.eterispartibusprominentibuscraflior;Inejusveroregioncmediar?
fiam
,8j
fiammigeri tenuiores confpiriuntur fuperioribus ,at in infcrioribusdenfiores ac longe cfficaciores reperiruntur In infima d^nique mundi regione magis funt tenuesatque rari,magiiquc parce fentiuntur borumradiorumefFrdus, quemadmodum m demonflr^tione fuperion fatis luculenter efi; demooilratum vel explicatum. Ex quibus liquet,quodutpyramis mathematicafc habet
proportione fua Geometrica,nimirum in fpiffiiudine (ua 6c crafiltie,ita quoque oltendant fefe nobis lucis adlus inhocmundo,defuperrefpiciendoverfus terram deor/um Unde accidit, ut contradlis 6c unitis extremitatlbus hnearum^ d. fiat duorumm unum pyramidisformaliscouumconverfio:Quxquidemcontradlio facilimefien poteflpropter paucitatem contentiformalis,m hacparallelarumparte repertam:At vero duxfupremxiinearum extrcmitates propter abundantiam 6c plenitudinera in unam haud coarclandas eSh ain
:
radiis luminis
diviniimpletur:Unde
locobafishuicpyramidiforrndIi,cujusrefpecT:uomneshujuspy-
rentvelvidenturefTetalisvigorisefirentiJEatqueformasiqaalisin exemplofe-
quentifubNumeroi. exphcatur.
.r^
!.#'""""
A^
184
TaACT.
T.
SHCT,
11.
PORT.
VIT.
tammMacrocormicaquamMicrocofmicahiftonam.entionem.
C
*J)e
P,
II.
TlOfteaquamjam de pyramidisMetjphyfic.-cfeu
quoniambal!n6cfundam6ncumfuumhabecineirennafupcrfubftantiali,&:en: deorfume(lulgens,quam flamma ex quali radius c Dsicacis throno non alicer corporelignorumemergensfurfumcendicinforma pyramidaii,Yel radii foia-
deor/um profiliunc,angulosqus rectiores vcl acuciores cum terra faciunt. Atque hcEC pyrarais figuram habec ped is feu cruris circini,qui ab unitace proceres
fJens,videlicecabA.qu6magisdeorfumtcndit,e6ficYelevadicfubcilior&:acutior,circuiumque candem icu mundum ambku fuo circulari deicnbit. Hunc circ'inipedcmdualitacifcufecund:ETnnicatisperfona;feuverboJehova:fcufilio,apacreimmediaceprocedentiaflinriilavimusindemonftrationibusnofrns
^ Le capius qimti
elt.quod
lihripnwi, Traciatus primi, Hiftorix Microcofmicx Acque hocMercurim Trifrr.egifltis voluiire videtur dicendo^iyw^d? vi rbum naturx. hu
,
:
mdlfftMseamfovent.^Q. Demonftrationemhkiterumfubjecimjs.
iS;
EfiiigiturpyrafTiisformalisverbidivnii pr^Erenti^jCujuiUpientiajaclu.ju-
ftitia,atquepotentianaturaiiumidadehyIa;poteiitiainaquarum adtumdeduciturj&iafiguramfphiBricamrcdigituriAtquehxcmailaaqu.irumdiciturfpiuniverfalis, feu Vanfeamdm^ hyla; Hiius a D&mogorgcne pon: licigium.hoc eftjtcnebrarum principem,produduS)qui nihii aliud clt,quam univcifalis natura humida per univerfam machinam expanfa. H^c eit igitur pyramis ilia fpirituali.s(cuhum!da,&:aquauniverra,quam pyramidc phyficaminmultis ta
ritu.v
MacrocofmiciquamMicrocofmicinoftriTradatU:. locisappeilavimu-.: Atqu^ ha'c iu furmam pyramidis materialis eo redigitur,quoniajT! fuperior ejus par.s /ubtiiioreftpropter infinitam lueis prasfentiam, infcnor vero craffior propter KKijoremvelminoremlucisabfentiam. Sciendum cftautemquod ratio, cur pyramisphyficafeumateriahs bafin habet bafipyramidi formaiis oppofiram,
taiisefrevideatunvidelicet,quoniam natura humida in fi;oorcu
tu,operatione cf loco
ntiturci-,fukilm:
omnino contraria eft difpofitioni naturx lucida: Etcnim utriuique//r4?refpiciendo videmu.s,qu6d frigiditas fit naturahs comesnaturxhumid^,caliditasver61ucisfocius. Deinde,quoad ortum diffc^runt,quoniamnaturahumidaaventrehyiiEvelchaosfecundavicegravidi produda eft ipotentiaadhocaliquid. Atveronaturalueidafemper inadu fuit,femperque in ipia eirtntia fuperfubftantiah refervata ufquc ad mundi creationem,in qua etiam,tanquam filius inpatre,Eternum permanebit,&: tamenmiruminmodum feraper materiae mundana: prxfens aderit Suhflmtik etiam difcrepani, quoniamfpiriiusmaterialiseftquodammodomagisvei miniiscorporea,&per co:jfequensphyficajSubftantiaver61ucisincorporea,&quafinarurafuperiubftantialis in (e-.Operatiom etiam hxc duo omnin6 funtdiverfa,ctimlux femper
:
2gatperfejnaturaver6humidafeufp!ritualisfemperpatiatur:Z./!'f(?deniquedif-
fcrunc
ipfam terram conftituit:Quare,ficatinatura lucida deorfum fcmper tendendo,afontelucido,fubindetenuior,parcior,&; rarior invenitur,utifuprademonftratum eft.ita e converfo natura humida,a fontefeu matricefpiflamatetiaIiprofiliensatqiexurgens,inferiiiscrafIior,denfior&corpulentioreft(unde
interraejuspyramidisbafinfinximus)Atver6paulatim&gradatimfurfumaffurgendoevaditfubindegracilior&tenuior,quoufq5 ibiconumfuaspyramidis faciat,ubilux habet fii^e pyramidis bafin. Hic ergo naturx humida: parallelogramma,atque pariterquoque tandem ejus pyramidem,conjungend fimal duas fuperioreslinearumparallclarum extremitates defcripfimus.
aa
Atq ui
168
TRACT.
I.
SECT.
II.
PORT.
VI. LIB.
III.
t^^rZT
Sed
& propornonem.quibus hi duxpyramrdes in rnundo conveamnt: Quare ante omnia pro cefto hoc confidL'andum ft! ^''''^'^'''^'^"^'^^^^^"^"'"^^^""'PFamidematen^ ^rhfp^r ^^" ^"^^ oculi,utaquarum feu h^ct^ltn^lTy"^^^^^^
'
fecundum exadam unius pyramidiscumaltefa n.:.t.onem n. Macrocofmo,figuram hanc fequentem depinximus quo fla! hu. concpere poffis rn.onem
cS:
ulterius
hoc loco
abali. n n.r->n/ ^'"i^'''^^'^' '^ ^-^"'ic in meram hyl^ potentiam red.ret Unde " n cet eft" d necel}"eaadnatur.'Ecorpore;eex,ftentiam,utIuxfeuadusmirceaturcumenf
^^"
^^^s occultaretur,evanefceret,&
n^
potu.fleti
.d^graua
187
misque tenebris rubmerra,obtela,5c vclata locus' aliquisiHuminatazcandeljc ^euignisaccenfiflamma adeo collufi:ratur,ut legere etiam,&: aiiavifusobjeda percipere poffimus Medium ergo iftud,videlicet humida feu fpiritualis natura,aut acr
lucidam atque aduaiem iterum formam induere percipitur, quam pniis depofuerat propter form^e lucidse defedium. Imbuiturergofpintusfeunaturahumidalucisaffluentia:Etproindtearummixtioneseomodo, quo fepitis eas in hiflioria Macrocofmica Microcofmica explicavimus hic
pra;fcntia
&
quoqueannotavimus.Vide/^rrfzwy^*w..2.
Luculentior adhucexplicatio^quayer<zharumpyramidmtnaturx
tsrproportiones^quatennsfuntperfeinmundoy
ojlenduntur,
TTAsquidempyramidesduobuspedinibusquamapti/nmepoflumuscom.
-
aa
cient
188
TRAcT.
1.
SECT.
IT.
PORT.
VII.
cicnt. Pc(flinemerg6ruccumbentemadPyramidisphyficienaturam,reIationemhaberefingemusirupereminentemveropyramidiMcthaphyficajcomj^a-
rareintcndimus.Sicigiturfitumutriusquedepuiximuiucipatetexfcquentifi-
gmafuhNiim.i. Atque (ecundtim hanc ipfam pectinum demonfl:r<^iionem ipfa duo hxinferiu^ quorum illud refpondec mifphajria depinximus videlicct fuperius natura: mafculi atque difpofitionem generativam&: aclivam lucis ac cocli arguitihoc vero naturx foeminxSc matricisfpermata lutis recipientis:Eterg6 hoc hemifpha:rium materiale quafi muher hsmifphxrio lucis,cujusadiones
, ,
&
recipitatqipatiturimpreffionesinfcfemperconfigoatas,uiicerafigillifculptu-
ram retinet.
Sic itaque
nem&locipofitionemhicin/^r<j//<^M<w.i.delineavinaus.
189
Atjamperfeintelligendumeft.quodhiduopeAines.iivehxc duo hemif pha:riaitadebeantperminimaconjug!,uduoillaejufdempioportionis unum idemque corpus conftituantj hoc eft.ut n^Uum fit interftinum vacuuminter dentes pcdinum/edutvacua&inaniainteruniuspedinisdentes loca impleanturdebita adaptatione dentium pedinis alterius:ficenim cum hemifph^riu m fuperius intret &c in naturam hemifphxrii illius infer!oris,quod refi ftendi
unam naturam 6c difpofitionis identitatem concident.&remunamconftjtuentjvidelicet fpir:tummundi univerfalem,quem Moyfes ifiPetrm aquam nuncupaverunt: Nam fpiritus lucidi atque ignei prajfentia,virtuteverbunfpiritumtenebrofum&deformeminfufi,Spiritu.sille,feu aqja univerfalis,feu natura humidageneralismundificaturatque exuitfijam dcformitatem,vifibilis fecundum partem redditur,& aquarum ncmen fibi vsndicat. Atquc proptermixtionem uniusnaturscumaltera fpiritus ille idem
caufa e terra profilit,in
modo
dicitur
corpuiimodo elementumTerr:e,Aqux,Acrii,Ignis,mod6^-
ther.modoipf^iLuxfecundummajusvelminuslucisdominiumineojitaut.quo akius dentes peclinis fcu harmifphxni materialispenetrant&afcenduntinter dentes hemifpha^rii formalis, eo fpiftioresac denfiores inveniant acuti illi
tentesejusialterosiftosdenteshemifphieriiformalis.
Atqueeodem quoque
reshabete converfo cum dentibus hemifpha;rii formalis deorfum procedentibus veldefcendentibus interdentes hemifpha:riimatcrialis,uti in icone fequenti /^.iVw i.planeacevidenteroculisobjicitur. Et quamvis hanc noftram demonftrationcm groffo modo explicaverimus,ut tu, Bom f/57<?r, faciliiis queas oculis atque fenfunoftramintentionem perciperc,vjdelicet,quomodoluxfuperiorinniaterialemfpiritum infcriorem tenebris antecreationem obrutum,penetraveriti(nam lux penetravitin tenebrofumfpiritum&:non(piritusinlucem,quatenusprEpofteromorepatiens ageretinagentem,&nonvice verfa)attamen velimteadhucaltiusconfiderarc%qu6d lucis partes in eadem proportione,quxdeclarataeft,interpe(5linum dentes per mininima cum partibus fpiritus commifceantur.f^cr^/rm/i; in demonftratione fequenti duos pedinum dentes expreflimuss quorum unus erit pedinis formalis, alter materialis Hos dentes in partes tres vel plures diftinximus,quarum pars una in uno dente refpondet alteripartidcntisaltcriushoc
niodo
fefe
modoj
vx
A
k.
Vi
r;
/
j
/A
7
1
/
A. A.
B. B.
refertur luci
&
fpirittii
Empyreo, ex quofaElum
eUilludcwlum
relationem habet adproportionem in luce drfpiridenotat froportionem inter lucem
coelielementArii.
B
'
/
/
1
/b
c
tu cceliAtherei.
C. C.
^ Jpirttum
1
Conciputurigiturimaginatione,qii6ddenjformaIisexminiofiveplum-
aa
vendicabii
ipo
TRACT.
fibi
I.
SECT.
:
II.
PORT.
VII.
vendicabit
illudcGclumnomenlucisprimodiecrcatje.Econverroinportionibusdentium CC.modusquidemcontrarius habetur Namtres cerufix partes unica pars minii nonmultiim mutat ; Unde cerufli noraen ibi manet propter Simili modo etiam propter paucitatem ceruflk prardominationcm.
lucis in
intimo coelo parum immutatur fpiritus a corporis natura, ita ut corporeus dicatur.tam inaqua,acre,&;igne,quaminipraterra. Exhifceergo
concludimus,qu6dPyramistumMetaphyfica,tumPhyficaadamulIim hunc in modumadinvicemcommifceantur.utamboprardirftahemirphxriafimpiicia unicum hccmi/phserium ex materia &; forma,{eu fpiritu & luce creatum conftituant^Atquehocidemdecotafphirafeuorbemundanocftintelligendum.
VidefigwamNum.i.
191
Hicergocftnoftr^e intentionis (coipus,LeBorhemgne,Q\xm pyramidis formalisaut materialis aliquam facimus mentionem;quem piene tibi c^terisque hoc loco ideo volui explicare,quoniameft pr^cipuadodrinxnoftrxclavis five porta per quam in hujus Phi!ofophia:,im6 vero in omnis verjefcientiic naturaiis aream aditus patet: At vero quoniam ad fecrctummyfteriumGompofitionis coelorum pauci potuerunt,propterverieharumpyramidumcognitionis defedum aut difficuitatem.pertingerejideo volui de iilis prefse fuccindc inhoclibelIoagere,qu6 hujusfcientixcupidi queant tanto promp tiori &; aptioriviaadfelicemdefiderii&votifui honefti finem ac metam pervenirc.
&
S.
legc,rummc,xternc,7.1.j.l.ingenti,&
1.6.
fecreto,p-8.1.i7.conqualTafti &|I.
l8.fidifti,&1.40.exercitus,p.9.1
j.&4.quidem.&l6.periodum,&ibid.tu es^l.zS.ij.Ecquis
l.^f.
p.io.l.i7.gnilicandi,p.ii.l.i.pIene,& l.i^.fciemiaEj&l.iz.compar.avit.&l.i^.Shamgarper-
cuflit,& l.Z7.con(ecrandum,&
Nos,&1.37.fublimaris,p.i4.1.f.labia,p. i^.l-^.alacrita-
commo-
dabop.i?.1.7.quam,&l.i}.Numcrorumdivinorum,&
1.2.&iterum,&i.}0.mclodia,p
l.zy.libr.y.p.i^ l.penult.infuperfub-
&l.z7.dupla,p ji.l.i5.cquitat.& 1.38.reunitur,& l.i^.unitumquceftopificimenti^p.jj j.unitates,J5.55.hic,&1.44 poft verbajmedio &finc inlere.-principio fciln;ct,ut,aquoomnia,
X.
ABrah
xtat benediBa 49
Acitones microcofmi j 9 9
mundi gradii4 a terraajcendat ad Deunt li<) ,animalis cur nontkm (ito agat infcettt
,
qtiam vita
& mottu
231
quidfit
quomodo
AEtateshominlscurfuhindehrevioresiyj
\_Anim&ab unitatisperfeciionc in multitudinem immerfo 45 ejufdem ab imper-' feiione ad perfefiionem reqreffiM Hid.
,
(loj
corporis
vitaliscumfi)irittisJuidtheretproprietatibus a5itts
!;i
K^natomia
levis totius
humani
corpore
x^ntma cosli
cttiis
fn
humano
i%x,per
2.6
(^ qttando mortalis
qttomodo in ioco
ejje
6<^,
dicatur tb.htimana
\oo
tain
97
citm animalibm
fen,
73 qua
166
'
itt-
quomodo k
{^rchangeli 37
qtia ratione
i-jj^proprio
ad Deum
modo mediante
(piritu
pir tmiverfum
prafatioadltciores ij,6^
B.
\%\-,quomodo in vi-
BiKa-\
7
I
D
me-
E
Dctttt)
X.
ctir fectindurn
Binarim
forma,
riitmertts
trt
materia fnfnnflu-s in
Loqicosrehtio
rJt;
l eati(Jim:t,5
Z4 forrndu dicitnr
,
re-
mortA imo
tvftus
rtsnodus 52
fiifi niSyinfortttnii
quomodoChaos
filias dtfcordes
concurdi
34 C.
ytp/ft
pace liganjerit 6 3
DiadisfeufccundferfonAproprietas (y- of-
C"' ^
corri-
tiindji
1-7
Caroquomodoper^virtuteminnaturamfpirittts
migrarefoleat 8 j
1
67
maxtme
proprie at-
Cheruhim
(ralisratio6i
^ corpo-
Dominationesyj
E.
Th^/^'?/^^ ^9-
harmomcus
117
jy,
197
athereianima
cttr irrationalis
74
Elementaris cceliregiofupremapatriymedin
Jilio,infimaJpirttui fancio adfimilatiir 38
Elementorum repurgandorurn
novijfimo
ratio in die
m
i^j
nerttionisrerurnorigozx^.
Concliifio huju-s operis
<
ij6
animA
^y
,
vita-
Ephioniaff>iritusJan^i}S
micro-
Ejfintia
Detformis,qnomodoumformisd^
F.
triformis zj\.
qtttlatero
comprehendttur \i^,facies
1
1
aternageneratto 2.4
Ciibus
fubftamialunaturxtrtnitate\\.
^^
tionedifferat iij
D.
Geometri. radtxesimonasxx.
DAEmorgonisfabuUtn
Ddwones bonivelmaltquomodo affumant hominis fpirititm 109 , rnalt qua
viajuturadenunctent
ntbi*sdeludant i\o
acfalfts apparitio-
Gontrani
Callts.
GuftusnatttrA&
(14.6
H.
T_T Armoniadivina<;^,ejifsdemonfiratio
''
-^^
quatenusinjolatrinitatereponititr
Det
ut di-
& macrocofmo
\ \
dum
7 -
N
rio
z^ii.,
D
i^<)y
X.
(Jlfar^iJ/phara utflio conveniat ^7.
Jum proportiones dltnenfionum geometricarum 1^1, tertia in nnmero Jeptenaquarta in numero nonario
illa
UMelodi.ifympboina.ainter ammamj^iri-
tum
microcofhiicx ctim
ccelorum macro-
de natura cu]ifihet
coili
partnipet,
modo
fccretas
regionem
ccehim
empyreum inhabttet
j
Hominiim in befliarum
transformatio io<)
figuras prxfiigioja
U\ietaphjfc.eresamonadenrijiicaortginem
trahunt 10.
tJAficroccfmi partiuvi fpiritualium
Homo
facltts csi in
omnihta perfectione
ad illas
,
mundo
tnr 6 V
vcl
S.
inJ'econtirict6%
Andrc&refert 1 4,
1
71 ejt{snobilttas,qHamaradiisnatuyalibus,
t^trn
n.itomih icj
'JMicrocofmusinteriorfeufpiritualis
omnes
mundi
67.
I.
CMonadis proprietasfeu
fa brica 1 9 (Jlfonas omniitm
ojjicium
inmundi^
Infomnitim
zo6
animx
vijie
Intelleciualts
nunquam fallit
cumprincipium
nonpertigit^i^
lovisjphicratitrejpondcatfflio 37
(m
L.
Lltigiiprodtdiio
Lucis infnii
liicis
dcpreffio 3 3 (nadis 1
.
habcaut 84
CiHuftc,eharmoni origoefimonasjeutini-
manon^
Lunafph^racomparattir fpiritui-^%
fonum
Cl fiifca htimana covcnieter refertur addi239, ejm tam exparte ammiS, quamcorporisproportioiy;,
CAfyrandjiL)ii comitis de denarioformali in
vinam
Arithmetica )iidtciu>n')^.
M.
^^ ^iffnara,orCA verha profatitr 2 ip
j\
^''ff''^
puella
honnnis
mx4
I
^
X.
Tiemofiis Languidochixfonsfamigerabilis
ftaefundo\<)2.
48
3
ferfonis
monia Jtiptrcoelejli
JH(liti&,
O.
^y
OCtonarius
dicitur
numerm
beatitndinisfdutis
&
conjecratio-
R.
PAnaquemVoctx finxerint
Partes microcojmi i'99
Eadiornm lucidorum
35
ccciefies
,
quifint
Dei thtd.caHejies
habet dtflincl an tn
169
Tes humanits quadrato parallelo^rammo
exprirnitur 116
Rationahiiitatis dxplcx dtfferentia i o o
s.
rhantifmaio(>
Philofophortim de arigine animartimfente
tta
omnia cognovit
37
tefle
78
mon.%di myflicji
Gerundenji^^
Thyfics. res
frimnm lcctim
concednnt 1
Scal,qnaperanimte vires
ditur,delineatio iji
adDeum afien-
PUnetariim
.
c?tfw.ViditDeus,quodeilebonuin.
Platonicoruni de animafcntentiaj^
Plotini de animajcnft: iij.t
34
Senjtis exteriores qiiinque,interiores tres -jG
irafcihtlts
c^
omnes
in iapfiiEva conJbirarnntjG.cur
cttrfaiiantur
quomodo
tnterfe conftn-
ti.inti-70
Potcfiatcsyj
Prxludium totiusfubjecli 19
Primtimviohilc patri confcrtur 37
Principattiiyj
Principia mtcrocofmifcctindnm Plnlofophos
190.. Senfiuum dofirina ingenere 18/. origo 188 SeptenariuscH temporisfymboiiim }},qux
hoc ntimcro rnjfieria conttneantttr ^6,ejns mtrahiicsproprtetates ac niHtatioues
infno qnadrato
47
Seravhim officium 87
Sextinttmertratio tn harmonia fuperccele-
eH mentis
exiilapfidtvini
1
Jpiritiisajfiatu iiitiminatio
47
ftSS
Soi vijibilis Dei fiiius cur dicatur a Plitone
Pyramidum mnndinx.
compojiiionis ratio
De
99
Stimniortim qtiinque qenera 106.
34 undeantmamcomponiv-.Unt 75
X.
ex prxjiantiori membro-
rtimcorporisfubJlatiaii^,e]tf-soperatio
ijz
non modoJjominibus ,fed
1
Spiraculiim 'vita
inmundifabride-
66,tttriufquedif
Trinitatis JacrofanSiA proprietatiim
fcrentia ib.
SptrittisfanBia Patrec^ Filio emanatio 15
Spirittu medit itbera dijpoftio, quafolet de
ptionem ij.circinos z8
uno, i el alio
V.
univerfuni orbem
\'\^Jjomtnis ab
mundanum idem cU
VEget
animaliumfpiritumedio
quomodo
dijferat 167
Steilxmentic^rationihumanxnonpoffunt
Venerisjphxra conferturfpiritui 3 %
99
60
(Jr
ger-
men,iuce7n conciitatricem ij
Vift4S natura
O" effecia 1 9 o
effe 11 z
T.
Wmbilicum non
1
centrtim periphcriA
TAcim
nattira
&
effecla 9 2
microcofmicA
curfacer,
(^ potentifftmns ntmerus
dicaturib.
Thronortmproprietaiy/
S.
Secftionis
I
fecund^
X.
divinare voientem a
K^mphiaram vatem
cibo
^6
neque dor1
1
Jfjiatipercirig^ acpr^fagientes
miuntneqite vigiknt 8
(phyritm 8
m homines car(~j^
(ratn 1 6
maiorespr&fident mimribtis i o 8
prxdominantesnMi.nfionibus Lunm^^z
pluresprffiint tini homini 10, iii
1
K^iexandn Alien Oxonienfis Mathcmaticus excel(lens 7', x^Almtiten 80 i^lphab. neccffariain arlemcmoriif^^&f
E
Carodxmone
X.
Jpeculum in quo Dei glsria conjpicitur 8 Ddmontbfu ^r<eK^ngelortim pknetii dominantium nomtna 9 o
C.
^m.mo 8tf
&
CaligttU cadavcr t6
('i a^ Capnomantix notatio ^6 Captit quomodo naturam hominis indicet
qtiilibethahettempmdominiiftiferpla-
O}
est
Carminanattiramnatiexpltcantia^-^
Ceremonie. magorumfomniatori non necef-
cuique ele^orum
^/ingelumpropritimqtiilibcthahetio^iUO
farix}^ ChareBeres Jpirituum Olympicorum 9 1 9 x CharaBeres rertm inammatarum fignificantes in arte memoriit literas alphabcti
c^notas arithmeticas 6i
Chiromantta quid 41
1
\^nims,
Chiromtntix.notatio \6
Chotera dttplex
3j
.
(co
radiiqtio magisadcentrttmcxtrahiitttr,
17
t^nimi qualitates
^ impedimenta 79
5
CleromantiA
Cati athereiJJh&rA
\^poloqi&AutorisadverfmftifJtcionesMagi< impiiS
^)2i
gtittttris figna
('iii.
Color /n homincquiddinotctiii^iiz
K^ptiieiihiftoria de
Cupidine
& Pfythe
\^rithntomantinotatio,d^declaratio
46
tis adfenfits
ptttmadmavnaexvedicndx^'*)
33
metm
imitari debetmvttimSolis
23.
D.
T>. AEmon
-L^
cttjtisque
ab
altiori principio
quamaftellis cognojcidcbet i \6
(ccrtij^
'
vulgarisincertitudoy,
io\&f
Dagon coram arca
Dettslmperatoricoparatur io2
(10
Deifubftfterenonpotuit
Azem en 81.
B.
11
alloquitur
BahalisprophetAconfufi
hahet in malitm
(remrationalem^}
e?cplictire
mendacem
Jiiis
prophetisali-
BrutainartememoriAnonpoJfunt
quando immittita
varie
X.
'vnnehomines dlloquittiY 15
non habet metnbra corpona ibid. (nes 6 Bei afflitus non cadunt in carnaleshomiallocutione fiunt j>rophetie 16
(frologi 8 j
lim hahita 20
Dentiumfigna
131
dum uterpotenttorfijc^j
Ceomantia vera animin ficierttia 3 8
tranfit rationisvidiarislimitcs ihid.
Diaholus a Deocohibeturil
an rutlibet datu-s 8 8
(piritum fatidicttm idolis inftmdit i^
Di-jinatio in Achdiiifonte\/\.
[moK^f^
E.
'T^Clipfts in nativitatis anguloquidporte-
^Ecftafisquidxj
{dat<it
Geomaticx
figurxattribti/tnttir planetis
44
(runttirn^
-
denotant
4 elementa ibid.
('40.
41,42
fuseU^x
indicahat regi ifraelis ea qux rex Syrix in
occulto lcqtiehattir
*
z6
domagnaji^^
GoMtrant regis mirabilefomnium 16, ij Cuiftenfies Atithor docuit artesmathematitic/u
Error Porphyrii o o
1
qttorttnda in arte
memorix
refutatus^i
48
H.
11 (^i^
Eteoclis
qualis^j
T 1 Artijpiciinotatio /{6
F.
malum medim
Firmictis Afrologuspertttis 73
(clives 1 2. i
Homints dejcriptio Jecundu Trifmegtflti^ Humores nattirdes qualiafomnia caufenttir Hy/enia lapis adprophetiam confert 21 (y^ Hjdromantia notatio 46
blicm Porphyrio opponitur JAm lde artis memoria partitio
1
8 8 j, i
,
oo
61
G.
Enarttmfignificatio 127
rumordo^i
<^y
^ehovavide Deus
jmaginationis apt/e
(qtiifitaii,^)
'vat!cii'iumreperitiir
86
ejtts cognitio-
adfomniandum
reqii^-
Imaginum fixarii in
fionistttilitasC)
arte memori,<expr,f.
nemfatum effHztpofJit 87
Ctnitis nativttatis cura
Magis
qufitu.s 9
memori^ ^o
(ris'^)'^
ds
redda-
!r.
quomodofamiliaris
titr<))
affahilis
Fhffiognomianon pr/ccipitandu
(izo
unim CacoJ^mon
Genii appellatio 86
alteritis ^(^contra^)-/
Juno;7ispalti-s]/\.
]uplter
X.
in infintnm
115
tr
Mens quomodo
mtmdi
regio-
Ko.v'7i<notatio4^
r>emdcfcendat
(m,mtoj,7,
L.
Inej, vitalis in
i^ 146,
manu
&
ejnsjignificntn,
c^/
i5i,<^/
//f/4//V4!
MercurttpMrarepcitanimaliaii
(fe^usc,^ Merlinns propheta Jng/tcm c) Michaeljpirittium tn Sole hahttantiutnprA-
Cephalic^ 15^.1/7
Menfalis
in,
&f
161
B.efiric7ce,i6o
Projperitatis
44
Saturni ibid.
SoltsiC^^
Ltngtufgnaiy
Vencris \ 9 G Merctiriiijo
Lux
tritis difperfa
Ltin& ibid.
ejtts pericukm 8 4 Mors niti Motns corporis qiiidftgvifi ef.ii,
trim coUccla,
fuit
43 ^4
&
MJgi &
Magt
Alchimifticifriptoresarcana
Mofesreliquiiprophetisprfertur\\
Mofisencomium 10
Moftfingiikri
i ^^3
(tueri
10
furibundum in quatuor
modo
app.tr tttt
Deus 18,10,
fpecies di vidunt 11
Manuumfigna 135
Martisjphxra referturadaffecliones drmo-
ttuanimiii
M.xterntts Jfirologi^ perittu 85
-^^
Uedicamenta conferunt memoriA UfA f o Medicamenta per os adhibita debiliorafunt fiiS admedendumcakidovcficA ji
Medicui Phyficfrnomiam ignorarenon dcbet ' ielanchohcarn complexione argtientia 139
Mcmori.i qiiid
Naticorporishabitnsc^dijpfifitiojj
NecromanttA notatio 46
Nemofienfiscivita^antiquitatib nobilis
l<lobilisfamt!iAcujufda in GaUia
,3^%
&
quotuplex 49
DAmo Z4
MemoriA a^s no
r.ita)!
debetfieri
ex bcis vactiis ^3
Noflrod.tmuspropheta G&Ulcm 9
MemoriAarsJphArtcacumquadr.tt.icompa-
NoxoptimumfornnioriimtempMi^
(JuthorA^
in Gallia fthi compar.ivit
realis cureffide-
O.
^^ olymptfscrht/jusincolAultrehominiOnomantiAnotatio /^6
Operatio pcr
m.i.gic.t natttralia
17
&f
(ftat i\
in quo confi-
& graduum
cenfffix
('loo
Mens Dorninuscrrex intel/ecius 38,39 Mens hiiman.t ciim Spiritu divino conjunch,miriculafacit 7
[unii
jj
Ork
X.
,
Orlsfigna. 130
Ojiu-s
ProphetUliubolica impotens 10
23
Rex
SiciliiX,
P.
('^t
i\
Prophetix donumfunnnurnjjomimq^iitilifProphetixjpeciesvnrijtw
Prophetixjpecies nohilijpma.citm
(figanda%{
Pedumjigna
1:53
(JimumG Deusim-
Phantijia ofiummemoria^i
'
Planetamaln^inhono
loco
honitatem
loci
Materialis ftuPhyftca\%x,&f
depravat^o
Plani txprdicipuam
(habentes^^o
vim in exercitationihns
87 &f.
(\66
quifatrcsqttivejororesdenotentfthtd.
Plnr.etxqtn^qtuhti-sregionihiisdicati(yic}\
Pyromanti^ notatio
^6
Q^
R.
PLtnetarumcomplextones^l
Platonicitrisrn Dcoperfonas agnovertint
PUtmhi drferri
Pcrphynierror
natttra tendit
ad naturam
(attri\.o
T)
*-^
Aptusqtiid dicatur 43
dtiplex ibid.
(natioi^c)
()o
100,110,114
(i^u^fQ; colores%6
ReguU
(jrincertie 114
(deprompt&^i^
Primum
Rufticttijotafacieliquorequodam.innovaS.
fuumperficit
(ttimio
coeloahla-
(finevocabatiz
Prophcta
ftr.e
SpirituDeinoneU verits\x
\plationesxz
quamflamma candel&
phetant 11
Schoneri dolrina commendatur 79,81
Secreta in manuiifigura ohjervata
172
drf
D&monem futim
mutiernnnjiS
Sclenites ad prophetiam confertttr i\ (tio6cf
vtderuntwG
Prophetsfiunt etiam extra orhem Chrifiia-
Sentcntimt
Silyll.t
(nttm 9
qttomodo
cttr
furor
(getns 8
Signorum in digitisfitgnificata 7
1
dmonfaAt.o
4 1
demonftratio ex minufmijirafecnndum
Salomom'sdoarmamij<i
^
(n
natricemconfert ii
exmanudextranj
Socratis
Taurmesi dommnocturnaveneris 78
Theangeltcaadprophetiam confertxi
Theatri arte memoru dejcriptio 55
D^mon
24,105,106
Somnium quottiplex
Dtabolicum
19
ij
Somnittmnatttralequotuplexii
Triangnltinmanufigntficata 165
Trifmegifit D^mon
opti-
& vanum
Somnium
AbrafxJimi,Abimeleci,]acobt,Sa-
diatefed dr ab Angelis
nemgemturx
dcfli-
&
19 Somniortim profhcticorum
ijeo
&
naturalitim
VentispIanetareddithominesDeoftmiles^
Spelimca in
&
SpirititsDeieiogiaws
('4
ungticnta
2.1
(vivatn,
rebm
Verhum Deitrtpex
;ri4
falltt vanitate
&
prxfiigiis ibid.
-
&exempU 25,26
1
Spiritm Olympici,qtti?
()\
[tes<)i
Umhtl.romantiaqtiid ^6
Vijcahul.um in artemcmortx quidd^quotu-
pifx 6 6
njicnur 71
SympathiaMagnetii cs^ferri 6
T.
mcmoria
p.jo
1,
j}.polychorclop.(6
<f.rfi;j;^iw/,lege,artificisp.j7.1.7.|Hiic
dump
^.79 l.ii.capitulo p 2.1 io.vidcn87 1 antcpcnult.introducitp 97 16 inviribilip.i!^.'.^^ vatieinium. Cstera bc-nc^-olus lcdor facilc correxerir.
<5o.l
Tomi
Secundl
TKACTATVS SECVNDVS;
FRtETERNATURALI UTRIUSQJiE
MUNDI HISTORIA.
In Se^iones
tres divifd;
quam Microcofmico
queiridici)seapr^terita,prasfentiaj&futurapra;fa2ienti-
bustraaamr.
Tertia, peflimos
& malefanos
/ Meteororum
.
"
eventus futu-
rosavertendi,pr^rentesipforum infultusdebellandi, &; fanitatis denique prifl:in<e jam amiilk reftituend*e ratio
ad amuiHm explicatur;
(iAuthor^
ROBERTO
FLVDD,aliasdeFIuaibus,Armigero, &inMedidnaDod.Oxonienfi.
FRANCOFURTI~
Typis
Sumptil^uj
Erasmi Kempffert,
foAN. Theodori de Brt,
'aNNO
<JM.
DG. XXI.
Hiftori;;E
Microcofmi praeterriaturalis
I
. . .
[Tbeofophua
(*
Medicimportmejeqiia hocmVolumftieprtfenticopiofee^iMui.
(Vmuimaatde
<Cabaltftica,
**
[Pbyftologka,
C
I
fiim moventei
precibiu
bononmfur-
rsiipercoc-
/fumpenetranttbtu.
leftem
?
j I
Vitapietatepravorum
)0
Dmonum
fiftente.
infultibm re-
Makvehrumajpecluii
S"
.[
infortuniatamVlane-
R K
/tarum quamftellarimfi-
f
Tral^atus Micro
Cofnit (}in
ti arte
Trima de
faluhrt
xarum.propulftndi, eo-
rumque maltttanifr&ve5:
nparte(qu<tC
-, ^
in Medici-
yjiiendt fcientia.
verfatur ,f- J^
cuiidusinSecltones^.^
tndArationem,vel
Extema
^Locttemperics.
I
Ci
dmditttr, quarum
elementoriim qualitate.
Anntquarta:
fcaltda, Iw^Tr/^orw-^p^,^,^^^
Secunid Amditurintres
ftit.
Sicca.
fortmes;
fvtCiusratio.
1
quarum
CompUxio.
.ABtas.
&
^Qutes.
I
jientur:
Exeratia.
[jinimi affeHus
& mor-
iTertiameteororiimprmnaturalittrfehAbmiumdifcutiendorumacfugandorumaftutiam
\,
nmat. VideS.
Tabu-
'
Tabula Compendiofa,
''ignita.
r
Ventofa.
'Aquofa.
\jtnepM.
( Suptrulejltbui
manorum
(
I
I
prater
naturam
ft v
Portiofecunda Seilionif
hakntiHm,cauftiagit
/Ekmentartbui.
fecundd agtt
ycorportii.
de Metcorii prater
\naturam humanam
'
\acctdentibus
Atque
A fuperccelefiivolttione.
{hujitfmodi Portio in
I
Partes jJividitur,
A coelefiipojitione.
Ab elementali confiitutione.
yquarum:
ExternaMque funt
vel:
C
'
Chireman-
)tica.
)
''Qmfunt
cer-
Ph Phjffiogne-^
mtca. \J
Tertia habet pro
fPulmonum
\Arteriarum
[pulfattane
fuo fubjeaoftgnadefubjeitof
nrnnint^ vel i^romptavel:
<
^ pufenti
corpo
dii
&
jpirttuH \fpiratione.
:
rrit pr&tematuraltter
indtcta
cenfi-
fe habentis
coditme
fientM in
i
*-'^
j
fstercorea.
Diuretica.
I
Quxabexcre- KDtaphoretica.
I
Vomiteria&c,
,A
Hiftori^
Tabula,
Supmtlefitum.
vamms:
y^^"ntmum.
iCorporatmms
^Chjmua.
Nova
& naturalis
omntum
Sjrtiporum
conjiciendorum for'
SeHiotertia^eui
J
)
iintegrum volumen
fimplicifnaturam,operationem,
tiotam
&odo-
$, MedtcabiiHusJinPor-JI
Miomsduas divtdmr
remretinentium;fine
uUo
'dut
^nis
ignis
\jimumi
contadu,
Sjrupurim commu-'
SHunda
\
,
agttde
or-^
Sccunda de
nmn confedioneproyjittur.
I I
ineteororumjam
y^ m
Cum obfervattonecceiorunL
Y''" ^'
'
KiTra^atqut taruM
funtconfidera'
P^
''*'
da,iumpe
mii
{ ^
Supercaiefiiai
%
Differen tia, cttnt
'
Divinitusmiffa,cujufmo-
i^idi medtcameta
dominium
^^
1 ^
aliaftnt
PhartiiaconElixfrvttte.
Cdellta,
CMineraiia,
Elemen
tariaea
KVegetabiiia,
<
?Ant-
rRationa'
liia,
<que vel
maita, '^lrrationa\Jitt
( Phiebotomlam.
I
Ventofas.
Terttddeea JFriitiones.
JlHfitper
^Scarificationes.
1
Balnea.
\JidufitorKS,ftu CAUtertA,
TOMI
Tomi
Secundi
Prima
TRACTATVS SECVNDVSi
Scttio
IN
mundo fc habentis.faflra
eltinquifitio.
titulo Appendicis ^
de quo
I^
dicantem:
*)
DeAlebhtamtenehrofo,qu'am
dotraciat,de quibus cap.i.i.
luci-
{
Vha
reris
Adtrinitmmrelatio^
nemycap.^.
Rotunditatis ratione.lb.
dc trihus
li-
nominis Tetra-
^Primiii
grammatiagit. Habetqtie
^Litcrarii
hominis
^ejpicit
Proprutates in
mundi
Tetragra-
mdti
divifioneyCap.^.^.S.
Inciinattonm ad cU'
quo-
Kjim,cap./^.
rwn
)
f
Secundtu
Sanitaiif
, feii
valetudinis
:
caufam
jpiritti
JprtmordiaLm narrat,vt
cap. i. i.
p
rPrima cotines
Dtvimtatis prafentiani in
[jnundanodeclarat.
par-
Morhorumrationem
primordialetti
ticulat
t-narrat.Vttncap.i.i.
duai,qua-
lJertitii
Nominis tetragrammati
latitudi-'
riM
ts
r
nerri, Htonem.
Detribiumat^ibusfeucharaHeribustiaturaltbMsagiti
.5
1 trbdu- \ap.i.i.
qUA
yjieres aftgnat,cdp.i.
i*
11
I
f
Alterinfecdttti-
f
Trimus ad Ateph
tenebrofumfeu tenebrasjpeaat&i::
I
Tenebras atqueejusjpeciesde^
notat^cap.z.
charaiieres tenebrofos
cdt,cap.^.
expli-^
U'
Hyk
Abyfi,cbaosatqueterraperit,
rwp. 4.5.^.7.8.^.10.
c
Librot
tres
quo-
t8
rUth
l
^
j.,
Aquam feu
fbiritum untver-
.^
net:Nam
^f^
^^'"
Tertiusad
Shin^ C
'''"'' ""^
^*"'
eie
\jofitio,cap.i.7-
Ijecunddvirfdtunircmflocofmiprirtciik^^^^^^^^
j^ENE^,
BENEVOLE INTLIENTI,
CORPORISQJ,lE ANIM^. IN MESSIA SANITAS.
N ecce, Ledlor Caiidide, infacrofanto & incfFabiliDeiomni*
appropriato, inque viva atque ignea Svmbolicorum Trinitatis indi V idua;,/'*!/^ nempe , F/Zj' & i/^/Wm 6'.<^/charaderum,M. &n. mfpuationeatqueaffl;itudivino,admuanda iKipendaquenommisilliusmiriiicijvidclicetnin^exijs fupcclubtl<intiali ratione prolati myiteria nonnullamundo fcEiiciter fum exorfus ebuccinare, medietatifquemetamfineullo mentis ohitaculo tranligcndo ad operiS tandem hujus rinem>complementum,atque cuimcnfaullooptatoqucpcifcttionisgradupertigi. Faxitetjam Deus meus gloriofus utpocentiilimaifliusiuinominisun!ci,incomparabilis,atqu fupremi prolationc, incaabi!iquecju(Hemfiilurramtne,fimulatquctelisigneis ab cjuspharetracmni forcitudinc fortiori dcprompt;s in ftygias oblivionis undas pelfuri.-e pra;cipitentur Momorumatquemalevoloiumcalumnia:, inlethco lacu ilultx iubmeigantur tiliopotcntis
ipii foli
,
nomine
&perfcdiojin2tcrnum;dum mmv^rbum atque tailacia fpiritus tenebrarum vanarmundidelufiones falfjEDiaboliprxftigix, phantafmata peribunt,evanclcenr,ad nihilum rcdigentur & ex omni hominum mcL)onuniincf]:.ibilc(inquoefl: folaveiitas
exilium fcmpiternuni cxigeiitur. Ad vos crgo, 6 vcra: doftrinx &r abfl:ru(ioris Philofophia; fratres,myfterii divini pcnnis alifvemnitentcs , vofque mei ordinisdifcipuliadenfioneodiofa, perverfa-' queobflinatia,&: pcirimamalediftioneremotij&quimecuminveritatis facrarium arcan;vquemyflcriorumtheofophia;cxnobiumpenetrare concupilcitisjadvos, inquam,imo advos folos fermonisritque orationis mca^filumconveito. Et quamvis mc fola opinionc & contemplatione ( praxi nuUa prxeunte) fecundumcaptusarque ingcniimei tenuitatem (quod fcioquamfit exiguum)hocopus in lucem edidtiTe publice promulgafl^e, atq; oculis veltris propalaflTc fatear, attamen ficlataveriatque(inceriGhrifl:ianimenterem prout intrinfecusfehabetpauloac-
moria
in
tatisorigincporius,quamavana& incertaEthnicorum opinione derivandaapcrro intuitu, oculifquequafiilluminatispercipietis. Imo veroidololatrix quandameflle fpeciem arbitramur , alienorum Deorum cultorum opiniones atque inventiones (fcatunginetotusfipientix atquecognitionisnegleftajtantadevotione atque obftinatia vencrari,ac fi nu lla prarterquam-in Ethnicis fpiritibus, fcholis videlicet Gvxcanicis,ArabicisautLatiniseruditioinfanitatistucndx ratione, morborumdiiudicatione, aut medicanicntoruraadpnftinam fanitatem reftaurandam conficiendorumatque applicandorum fcientiaacquireretur Etenim egregio Prophetiedocumento quam impia &: profana fit ifta Ethnicorum dodrina: imitatio , informamur,
:
quodocemur,quodnonconvenitdcferere fontemomnis
fapientia:,
& in regioni-
bus cxtraneis qu.xrerc .'>rtcm,fcientiam,& intelledum,uti faciehant Jgareni , ^qni erant in Them>tn : qinppe qui viam 'verjefapientitx nHnqunm agmvtrunt. Bmtch. 3. Quibus diffcrcn-
i-
ihtervahammundtabincertahominumpdc-
& illam unicam,racrofan6bm,rolanri)atque veramajEHo V A Deo per Verhtm feu Saf:entiam ('quxcftSpiritus difciplinaeananimis^homimbus juilis atquepietateinfignitistraditam.
Hafurriergorcientiaium,divina;neiTipeatquehumana2 difcrepanriamrecum iterura lctruinque reputando Pfalmifta Regius ( tanquam in uttaque bene veriatus
fpintadivinocxultansjatqueveritatisquafiftimuhsexagitatus inhjec verba prbrumpi. Pj. ii^Ais,.OmmbHsDoclonhtts?neis melltgKtiorfa&mfum,qut.i tefttmonia Deimeditatio
mea.funt: Semhmprudentiorfitm^f^iiia mandatatuaJmUitercufhdio. Hanc etjam fapientije divin^&humanaidiftetcntiam peroptimeRegiNabuchodonofori c. z. zy. hujulmodi fermonc indicavit Prophcta Daniel ^Myflertum , quod Rexinterrogat , Sapientesi cMagi Arioli c^' Arufpices necjtietmt indicare regi fcd esi Detts in caIo revelans myfiena , mt tn;
,
Magi etjam&fapientesiEgy-
pti
f^'
llis
videor, qui -edulitatisvoragini&^ignorantia-cxnopiofundiusimmerfiobiicieDt Quid ad medicinz arte n litera: facr^ Ubi morborum diftcrenti2E,cauIa:,{igna, prognoilica,' atquctum poftea curandiratio mBibliisverbidiviniinvcftiganda? Annepoflibile {it ut lacro conccxtu mcdicaincnta omni morbo convenientiareperiri queant? Qufb"^ vcrbri cjuafl uno ( liquidem fipientum Idco haberi cupiant ) refporideosLegitc,pcrIegife,led6ilegendointeIligite;&Veftrisdub isprocuIdubioIatisfaciam:Ac
i
fiv.
ri
nc conccmnatis obtcftor Creaturarum oracula fugicpcccreacorifque voci c um timdre&reverentiaauIcultate;eumfolum,ipfliifqueverbUmcum SpirituSanftoconiundtum adorarotcne pro Azachix Regis diicipulis feii feftatoribus habeamini, qui niorbo quodam affedus iuisBalzebubum, Deum Hekronisfalfumatq,ftcrcoreum, JehovaDco i>eorumnegIeao, an fanitateminea argritudine efletrecuperaturus,
coniiilerc imperavit:ljndefaftum eft,utiirajEHov- in eiiiaexcitita,nulIo
Dei
falfi
&
POST
POST SCRIPTUM.
VEquismhommlibrorum nojirorum
leciione deterreatttr ,
LeSiorem
tdeorummtelleclum mtnime requtriijedfolam charaSieru HebratcoIrum cogmtionehutc opert nojiro intelltgendo fufjicere\ qutppe quarum
ce^tanquam thefaurus tn arca^yelnucletu tn corttce delitefeunt,ttd qutdem ut cha'^tta. Memortaigttur raSieres tfit occulttfint horum mantfeflorum quafi antma
effigtes ,
cum
prteter hecfi-
lum y
fittha.);^.2.x^r\- Crc.
SECTIO-
'.^a^M
^m
SECTIONIS PORTIONIS
I. I.
PARS
I.
,
feuElementis
CONTENTA
Sedionis
I,
Portioms
I.
Partis
Prselu-
Prxludium de Principio
KOcveibum
j
in genere.
BereshithSy
caput vci tex,(ummitas,falligium Ikc. At,ll ratione Cabaliftica hujus vocabuli charaCleicsdiligcntiobfervationenotaverimus, ordincm totius creationis mundiex ^^nsinvcftigabimus, omnesque machms fphxnca; porrioncs proprietate abinvicem
:;nilii-. c
i
jA^
, & pcr conRab cft fymbolu paupertatis atq; inopie:Sic ctja ^,vicc contraria eft fy mbolu replctionis arguens videlicet, quod illudinanc & vacuu,fcu folitudo illa jim llt praefenna & Iu mine S fcii Jeho vae rcpleta quanquam Shm fignificat fpiritum igncum , feu aquas illuminatas t^
di
ferentcs percipicmus Nam ^ fcu Reih denotat in ptimo loco inane quaii ik vacuum
:
ipfuis
fcuabylfi,
UndcjiuvocabulumMJS^iprimordiumfuumhabuitcum-vfcupaupcrtatcfqualore.acdercdtuiita primum pnncipium omnium erat inanc,vacuum, feu tcncbrx , proptcr lucis & gratix abfcntiam ac defedum, /jv/^&ahquidinpotentia didum,quatcnusomnigraria6cluccapparentedcllicuti'm, &perconlequensniadunihil;quoniam omnisadtusa viualucisdivinx prxfentia deiivatiu\ Sed cum Jehova monas in 1 tcncbiis dcUtefcens,& in feiplum ardoremlucis lux rcfledcns, & per cone-' fequens Akph tcmbrofum refpcdu capacitatis noftrx did:us,fe patefacere v oluit hoc eft e tenebris
,
-'
"^lij
apparense tenebrofanube: Atqueitaverificntur i\\adIob.ii.ii.R<:vilatfundamenta}tenehris,&idiuitmlucemuinbramletbaU'm. Etiliud > maniftftum &C lucidumcftDrimaab Alcph tcnebrofocmanatio, hoccft, comiiiixnoradiorum Alcph lucidi cum fpiritu tenebnaum Quod quidem Aleph jam lod appcllatur ; qitod cft numeri dcnarij charaCter atque fymboIum;in quo fccundum Arithmeticx vulgans rationem unitas,hoc cft, Aleph tcncbrofum,fcuin fc tanquam in ccntro cantam fcu pundo hiccns^cum ciphra jungitur ; hoc clt cun: fpiritu tenebrarum -\ Rcshpcrmilcetur Unde denarius numerus apud vulgareslic ftat lo. morc myfticoS~:quippcubiAicphunitasflicit-\tencbrasaliquidaduexnihiIoapparcntc; hoceftcxdcformiformatiimredditpulcherrimum. HincMpoft -.cftfymbolumeman^tionispnmxnb Alcph,m proinde a Cabalifiis tenebrolum didto quare pro Melllafeu Alcphocvcntre hyl^ i occukato,
&dcinde fequcbaturnomen S
CHVs quali
&
cultato,Guodnin' infecon:inct,feuipfaTctragrammatiilhusvirtuteaccipittir;cLijUstandcmcum fpiritutencbrarumjamiCvelatopcrmixtione"i;producitur, quodeft indiciumlcuexemplarignis {euluciscreatx,hoccftSpiritusilluminati. Atquc hinc eft quodin hoc vocabulo ^I/S" trescan-
quamin fpcculo vidcmiis propnct.uuni Tiinitntis facrofandtx imngines cum Aleph obfcurum per
;
">
\;-
Shtn Sphir
f/5.;nc?oabut.oqueprovcnicnn;cumfpiritus mundanimaterfucrinttencbrxfeuhylc,
& gcnicor
informansaquasfeudidumfpiritum Aiephlucidum;itautevidcnsfit,quodShinprocedat ab ^;qu.ueinprx-did:ovocabulotcrtium..tqueultimumfuppletlocum: Atquchincconfiderarepof^ fumus,quod magnum Trinicatis myfterium in omni vocabulo Hcbraico confiftat , quatenus radices fcrc omnes juxta Hebrxos cx chaiadteribus tribus conflantur. At ubi numerum ternanum exceditradix,ibimyll:eriumecjammundilupcr(ubft.mtialis&, fubftantialis comprehenditur: Vcrbi gratia voxiliaincftabilisiTn dcnotat pcr "^: idcm quod (< lucidum c nube tencbrofa deorfum pro('piciens,fed tamen in ccelo ccclorum (ummo habitans ; A c vcro trcs litcrx fequentes (unt raundi crcatiradices;cum :ic. a: nm cxcmplarilhusregiones foimatx fint,ut in fequencibus luculenter demonftrabimus. Urcri;o-;i& - cuni^tpermifcenrur,iradcnotanta6tummundicreati:]^am-\& Wfunthterxordinis 'iLimi Alphabctici,&extra numerum digitorum lo. Unde compofitionem <lenotant;quxquidcmapuciDcum,&in Archctypononeft: Quare j &vtrfunrduacexmarribus feuprinc!pijs(ccundarijs;quaccnus^ hicpro Alcph renebroloaccipitur: UndeerjamiS'terrelementumdenotat. Atvcroprincipiumpnmumunivcrfrle eftTcc:agrammaton mirihcum; cujus charadetcsfuntpnncipiaprimariaparricularia; adcujuscxemplar mundus cftcreatus. Atquehi charaifteres funt de vera digitorum limplicitate quatenus n efl tnnquam K obicurum cx parrc occultum in nube , & ex partc emicans Et ^ eft numeiT fcnari) (ymbolum, qucmadmodun H cft numeriquinarijfigura;qu^inprimonumeridenarijordinccomprehcnduntur:Eftcrgo'Jodidcm, quod Alcph,tamcenebrofum,quamlucidum;&nidem,quodfpiritu$intenebris occlufus,& "^i;
&
,'i
dcm.
SeSiion.
1.
Portion.
L Vr(tludium.
:
dem, quod
Ims.
"(2?
Sed de
atque copio-
Quod autcm hos charadlcres primum elementarerum priniaria,&tum poftca fccundatia appcllavimus,raiionem iic bicvircraccipitc Litcia; Hebraic^ dicuiitur clcmenta quali Hylcmcnta, hoceftcharatterestormalesinhyLtlcupnncipij detbrmis atque tetri iupcrficie matcriah Spiritu Dei xtcrni conditoiis igneo delineati Hinc didtum eft a Cabahftis,quod Dem kganfuam inglobum i:
:
gneum confcripfcrit perigiimfufcum fuper tgmm cdndtdum. Atqnehaehtera: iz.ex quibusdidafcnptura omnuim creacurarum eile traduntur,qua: limt & nominantur in formata cft,fundamcntamundi co,&omnedictum,acomnecreatumexilliseft; &excarumimprelIionibusinmatcriamcunda, tanquam a flgillo in ccram immerfo,fuas effigies,nbmina,& virtutes fortiurttur. In piima igitur Portionis piimx partc de tribus prmcipijs primaiijs atque mctaphyficisin-
&
crcatisjieu
effabili
Elementis Archetypicis, & fuperfubftantiahbus,feu charadeiib. myfticis foli nommi inTctragrammati appropriatis vidclicet "71 "i^hoc eft,de lucc,fpiiitu,& igne,feu fpiritu igneo
fermonemin(tituemus;infccundaprims,detribilsprincipijsfecundarijs,crcatis,& Phyficis,fcu Elcmentis mundanis fubftaritialibiis.ieu charafteribus arcanis ad exemplar charadlerum nominis iUius ineffabihs mn^ proditis tratlabimus; videlicet de tenebris , aquis , luce creata atque iil Tertiaprima; de principijs tiibus Microcofmicis, a praediclis immediate dcrivatis , ncmpe de
&
&
Corporc,Spiritu,&animaverbanonnullaraptim&breviterfaciemus.Haec ergo crit rioftra in prima hac Seftionis primae portione intentio, hicintcgerfenfus, hve mentis noftrsE
(copus.
INTRO.
INTRODUCTIO
SECTIONIS PR/MJ?, POKTIONIS VKlMuEi
TAKTEM
C
De admirabili
-PKIUA M:
A
p.
I.
Literarum fandarum
& vere
formalium myfftf-
tute&potcftate.
V AUVIS mmuiUifortap, oadis fenjtbilibus &plane corporeif rerum
mundanafufit
nti/isfjmbi
liiis
Itt^rarum typii
inihidere,notifinerattonehominibusfatisprobabiltoiijcttnti.s,(jUodlitirafint
cidentia ab inventione
''
fcrtptts
xexm,tn iiteritHdraiventrem
cisres longealitcrfihaberepercipient;
qutppeqtinonabhomtmtnvent<t,fedabore Te-
&
vocemacverbum tlAT,exteneira-
rum hjleeditit,!xptrat*,effiat,atquetonoadmtrabiliebucctnatA. Hincigttur Cabaldorumofin'u)crat,quod Dtus legem fuam in wlobo igneo conicripfcrit pei igriem fufciim fupcrignem catitiidum Vnde dtctiRam~ bam Gerundsnfts Apparcr nobis pcr Cabalam,quod futrit fcriptura in ignc flifco fuper dorfum ignis
:
candidi
quodart
coiifufionem
fa8umeSi,quodltttrit
qu tn tgmogU bo apparuerat , ut Itcuertt quafie Chaos eas edticertatque hinc inde legere. Hinc tgitur ifiit ( qtuniadmodnm Bafeus Vnrenercus hatidinConfulte recitat) dicuntur Elcmcnta quafi
utitefiattir
:
Hini
etiain vultSocrates
lyllabis Et Zoardlat,quod,cu Ada veras propriasrcbusomnibus.ippellationcsifnpofucrit,omnenomcncujufque rci per litcras fanftas compofueric, quxdenotantinflucntias afttorum pro minifterio & fcrvitio rcrum dcftinatorum jgtt<e, qiiidem liters. in materia funt qtiafipartes corporis;&punila &accentus cartim ftint locofptntus & vits Sidtamen
:
&
&
:
hdc vttafeu bicfpiritus,lireris mortuis tn ch.irta ad virorum inugtnes deptcitu ante tempus priidentis Efdrs delttcfcebdt,at(fuictcultdtmerat: VndeinquitRMchlintts
;
Litcrxiandarpoftprimordium
confiifa:
& conglomc-
rat.Efuerunt;quas ftudiofiflimiquiqucfpcculativcintuentes,atque diligcnter confidcrantcsSpiindc,fufque dequc,ultro citro, prorfus, urllis, cligcie, lcgcritu San<5lo dufti f acilc poflunt hinc
&
bonam,&inmalismalamfignifi-
uno
ad
,
latcic
aliquis
modo
le-
gerepotiiciit;vi.ieltcetad.:xtra adfinifiram,dntrorftim
&retrorfuni,abaltoadimum&hegione; At
vero occul-
horum chara^eruinfigmficat:ontm de mjfierio dtvinofeu rerclatiotu: majefiatis divtnit , fecundum fe ipfumpatefectt,ftbidtquefHi(eU^isipfireferv4vit; cujiis quident arcanum confifiehat partim inforinachara^erum, &parttminveraacpropriavocabtiloruin difiindme. Hxceigo eH ratio, qiiod lex Mofaica tot
tnodisdivirfts{e(t,atqueinfeiifumtamdiverfutnmutarifotebat. SecundumhocdixitDavid
rum;
y
i
N T R O D U C T
Et Pf.87.7.
d,
EtjohAi.v.6Jeclaratur,quod\exDdCnmukiflex:SwiihterinlcguadnwtijhatiottedtxitMoyfespopuloDeut.
30.i5.ConteH:orhodiecontravoscoelum&:tertam,mevitam&mortempropofuifletibi, benedidionem ac maledidionem quare elige vitam ut vivas cum femine tuo Et Chrtjim ipfejuxta tllHd Matth.5.v.i8.NoUputare,quodvenenmfolverelegemautProphetas,nonvenifolverc,Iedimple-,
ie;ubi de lege jptrituali loquitiirtqtid non venit interpretanda quoad Ittsram yfedquoadjptritum.
i?Nchem.8.7.LegisienfumexponitEldraspopulo-,dabatqueintelligentiamper{cripturamipfam;
dcmmu]tiscara,queeftlitera;jip(isautemfupermultoscam,queft(piritus.flibroi.DcTheolo-
&
lapidets confcnbt,
&
ijs
altrtnfecus propter
mantfejium iegis
& occultum
tUud qutdent
Ex qutbttspatet,quod Moyfes legis textumpiebi tradidcrit,at mjfienum,paraholas, &fpnbolaftbi ipft acprsfiantiorihtis refervarit
:
tliarum
mortuarum&manu htimana
igtteo
,
depiclarum
me mentionem facere,
Tetragratmttati
manum
defcrtptarHin,qud
quidem inprtmordto
in creatiotieadpecuitarem,cuJufquecreaturformatioitem
,
expn^dfunt: Vrt'
quod Deus
hlohim ftnguiis
creatiortisdtebusoperadie-
rumnumeroparia,progrejiionisordttieprocedendo,conjittuerit;quatenus
iwprima /?;
divtni appanttonefeudie
ilum eJi;Cccunda.duo,nempefirmamentutnfeu ccelum tiiedium.Jitnulatqtie aquaruttt divifto;tema aquarum dettfarutn in locum conjittutum congregario,terraquepofitio,feupritna tenebrarum fubteriapfarum apparitw&quiesiH
utttverfe macltin^
betiedtfiiones
hottio ,fce~
iina,corumbenedU}io,& potefias
tpfius
crea-
dcnotat li^i.^ 2..' 3.T4.r\J.1<^-^7> riS-U?10, 2 10. 730. 'a 40. Z 50.0.(^0.^70. Q 80. ^orjioo.^Mob.Tr^oo.j-^^oa.-^joo.tl^jOo.^^oo.ry^oo.-^^oo.t^iooo^^iooo.;^ 3000. nutneri vm babei:tpectdtarem in rebns creationeproduiiis: fii in cateris hd etjamfinguit oitiniuttt creaiurarum eitifdemfunEx hit tgitur Itquere videtur,quod ii.Hebrxbrutn '.ietnentafint mundi
"^
^am
&
damentum,qufunt
& noiiiinantur
tn
& cffeat~
dijpoftttoiie
& dtvttid,adeoque
produSHonem^
ttjamper coiifequensferiitonesper iilas proiatt,Satnti diciifunt,& quod lehova quoqueper horuin eiementorum charailerestumPatriarchis,PropbetK,&viris fdnclis coilocutuseR : Etenimcnmipfefanilusfitiitnguaprocuidtibtoejus
debetfacrefanctaeffe:
terris
Hehctum permanftt;
atquepofieafubfe-
Hebraica
quam eas invexerit,fed immediate tllx a Deo ipfo ufquead Heberum dimanartnt:Hinc ettamnum
iius ea
eit,atque homtitt eam,uti etjamnum habetur,tradidit. His ergo iiteris vivis.forAtqtie hoc i-
dem
innuere videtur
Abrabam tn Jetzirahyfw
literis
Per j^ tenebrofum,tenebras,
&
i-
univerfaies intillexit.
eie-'
-IISQ^^D
flaneta6VocaHt:Quelementa,ideidu}^\icizdtcuntur,quontam exjptritudtipitcifitint; videiicetex Etiipjreo, qui efl Planeurumamma,& AEthereo,qui e^ipforutn corpus:Atque ittrum duodectm iiterisfimpiicibus , videitcet n 1 X
nC^^ia-^Vy^^
ttir
:
qiiod xii charafteres iiterarum feu hieroglyphicarum vivarumfintidc^omnium crcaturarum tam formatarum,quamformandarum.-N47momfj cogttofcuhturperproprtam&geiiutnafuamcogiwmtnatw-
aiijs
huitifmo-
dt,ftmtquafiramtfeurtvuliaprdiiiisfontib.jfmanatttes.Condudimuttgitur,nonmodoverifimiiefedcertij!itttuef-
fe,quodquitbetdtilorumelementorumfanitorumeffigiesparticutaris^ecialealiquodcreationUopttstmportet:Atque
hos
SeCT.
I.
PORT.
I.
hoceoevidmiu6declaratur,quoniam DeusfirtgulaffuMtn creattom actiones cum demonjlratme feu parttculat\\^ iEch conduftt\(juippe quA fttmtttirprofigm ,figura , characlcre , Ittcra , autforma ; acftres omnes tn creattoneper
fiamlimifationemAutcircHmfcrtptionenicomprehenderentur^^^fZ^^T]
nS
h3.shimzYm,DeuscreavitfigHram,ftgnum,ch.tra^ercmautltteramccelorum &c.
tpfa M;;quatenus elifjmbolum ignis creati,qm conjlat exjpiritu,quiesi liicis ardentispabnlumfeu nutrimentum, Enipytgnis: Vndecoelumfummum vocatur dicuntur aquapatiente;Et ambofimul luce,qiis. eH adtts injpiritu feu
&
Kum,id esi tgneiini; & medium appellatur AEtheicum, quafitgneHs aer. Atque htnc tn arte Cabalifiica bene rerfatisquamcertiftmeatque clartftmeapparet,quoddu&vtgintt Itteraformales feu tgnei characierum, in velatnento hyU ntgerrimo ptgmenta fundamenta fnerint tiim miindi , tum etiam legu : Quod qmdem etiam fequenti
& 3 duo
Oportct ergo,ut vetus Cabalmis credat, &ftngtilari amore,aciucundo l&toque animo reciptat cunigaudto
:
&fidHCia Vndc etiam Pjalmijia Regttis dtctt Plalm. 70. Exultent,& Ixrentuf "j:!,i/f, viginti duabus,qui quxrunt: Namvtgiiiti&du, liter,utt narratumesi,fundanmitaexif:iintmtindt &legis;quatenusimdtantibus fpiricu ab ore ejus omncs vututes corum. illis lehova locutus tsi,& Verbo Domini tirmati funt cosli
&
inAt vero,ut fttpra res omnes creatas tres conjiituuntur proprietatesJPirttus unius excelftftmi .:fuperfuhjiantialis ireatt,qtu omnibtis tanqiiam reges hnperant,cunci.ique huius mundi moderari cognofcuniurfita tnter literasfeu elementahczi.ties (olummodoprtncipesatquepatresrcpertuntur unmnominis ineffabilis ,ejfenttam fupereffntulem conJiitueines,qidcmrisommbus tanquam Imperatorespntfunt^omnefquetHastnfertores partu Jiupendo gtgnere at^
,
&
&
Geomemcu defcrtpta
imo
cxterisfiguris
com-
iharacleresjphirui omncs
alius
9. charaReres,
quas amplexufiio comprehenfas tifque adperiphcna centrum immtttant. Uis ergo tharaileribus mere Jpirttualihus
fentiafuperfubjianttults viva voce explicari,aHt buminihus indicart nequit
formalihusadfmnommisineffahilisprodtiiiione}no'patef.utionmufusesirertmconditor;qutppefineqtitbtisetusef:
mundi
&
ejfentis.
tncreats;
quemadmodiim matres
deat
cum lod,quod erat ejus ejfigies ante creationem,& dsnotat lucemftmpltcem in creatione , atque
iocum fuumfccrc-
&
& fixitatem
Tetra-
grammatifeuanmaMcfi<iConfeitur. ltemMem,quod e^(jiholum aquartim creatarum, referturr\HenoministnejfabtlisfeuArchLtjpi,quodJpirttuiincrcato attribuitur: Aiquctii mujfu aqiiarum Mem tngroffum &fubtileperfirmamenti interpoftttonemfeu natur<t Sbin dtvtditur;fic etiam untverfumr^ fuperttis abryinfiriori virtute Vaudijiinguitur. Dtcunturergomatresmundt^ ^Z '^;quoniam iit foemina, quxeBvtro tmperfeciior , recipit
patitur aciion.s viri
,
&
ita
ills.
Tuntapatrwus tncreatis.fu elementorumjph^ricorum &fuperejf:nttalium nominis inejfabtlis Tetragrammati pror\Jptrttusincreatus ad .tquarum "^ Vau. Nam lod tn s adliiciscreuttonem agit , prtetattbits.videltcet lod.He
&
&
Nam,utVaH,quode^>tumertfexttfj/ibolum,occultecontinet&iomple-
qutnque,&i!, untt.ttem
qttit
mundt,feu Mefamintabernaculo
puriras
Solis
Jic
etjam
'^;
denotansMem,'^^ iUumtnatum,velJpirttiimignittim,dc:
Jignat Jphdram aqualttutis,boc eSi lucts proporttonem adpondus cuinjpiriru aqueo intermedio
& fimplicnus
pioduciis
,
videltcet
cmanatio
lucis tn creatione ,
tanquam ageniis ;
& Mem eH
,
ejus
quorum ;
vide-
gremio
in
mundim
,
tj/wjod
He Vau
ad excmplar tnundt Archttypi , qui ex putrtbus,ftu princtpijselementaribusnomtnts incjfuunitate ad lodproduiius esi. Hinc ergo venit , qiiod ctrca res creacas varix perprogreftonemab ,
c
Jody Pater ,
ac
He duplex,feu Spiritus
& iterumfiliutH
I
lium Vau
6.
t,
S
vt-
cum patre Jod : Secundariafm creata &fuhflantialiafunt iUa, qux. imitantur tllapritnaria principia
He mtmdifupcrfubflantialt^
;
mamento,aquastenuesacfuktUs,&hlemfttbfirmamento,aqtiasfptffas&tetiehrofM, atqtie
Shm
calttm
divtdensMemfuperiusaMeminferiori
Mern
obfcurumfeutenibrd,& ShinfuJptrttusintertnediuSjlucisvehiculnmparttCipartsdeomnibustribus; Vnde cum tnbus radfjymore ignis a radicefurfum afcendenttbusatque exurgenttbusdeptngttur,hoc
trta tlla
modo M?.
Atqtie tta
habemus
dtitis
tertij generis
priricipiaappellamusiUa Mtcrocofmi
vtdelicet
animam
luci-
dain,coii'parata>rictmAlcphfculuce,&corpiis,tencbrisvelaquiiJpiflis&caltgineobdti3iirelatii,atqueJpirttumejus
'^i;
principtorumgencraabillisgeneraliJ^t?niiderivcntur:Quarenoninfidfefcripfit MercUnusTrifmegiflus,quod
mun-
dus
lit
inir>go
&
ipfe
virtutif illius
Teirdgrammati
in emnescreaturas transfundu)it,fedjpeciiiftus
& &
mihi videtur
ille
,ftt altus
&
Dco prdpiiiquior ;
tflts
nittSed,
C
Quomodo {ecundum
dus creatus,
P.
II.
maginem &
vivi in Jpeculo mundano injpicerentur Vnde mundum Dei ichara^eres ignei excmplar n-Ancupavtt Mcrcuriiis TnfmcgiJius;Et Mojfes,\\omiiwm (/rxjf ad Jehovje exemplar
:
&
nirct
c.^.u.MmidamfeufeculutnDeus^olanin corde hominis,utnonmvehomo opus,quod facit Deus a principio ufque ad finem Hinc ergocerttm eH,quodrriundusconcre;
in utnfa^,
ytdeltcet ante
40. Videto, ut facias juxta ftrudluras eorum,qus tibiexhibitafuntvidendainhocmontc;lW.i^.3o.Siceiigitotabernacukmiillud,recundumconvenientiamejus,qu2 tibi exhibitaeft videndain hocmontejEfibid. 25. 9 Ut faciant mihiiacrarium,&habitemintereosomnino,proutoftendamtibi ftrucfturamipliustabernacuh, &ftru(Suram omnium fuppclledtilium ejusjlrc autem facitote Simtitter arcam Noa a Deoprttts defcriptamlegimus; Et Propheta Riigius,fe templi defcriptionem a manibus Dci :iccepi{\e jadttabat Atque h&c omnta Cahaltflis ad mundt tam Archetypi,quam concreti,cum majoris titm minoris cffigtemformata ejfe refcrunt. Htc ergo miht propofuiconvenientiammundt Archetjpi,vel characlerum nominis ineffahtlts cum murJo creato majori itidemque minori explicare , quo clarius apparerepoflit , quomodo mundus creatus tam vifibtlis , quam invtfibtlisfit quaft ipfa cera
:
&
25.
fofSidet,quavivtt
mundi reltquerit;imo vero realem ipfiffimi Tetragrammati Verbi effentiam,vefltgia,&prfentiam ab origipe pulchra. Etquoniamtn magno &ineffabilt illoftgtUo quatuor repeexiflttres tam nohllis rtuntur characleres,fed tresfolummoctojpecte ab invicem differentes, ideoque hoc loco cuiuslthet eorum naturam difpo-
&
&
ftionem,&figntficationemaperiemus,quafacilii4sadfequentiumdoilrtnam
impnmisfidgidHm acigne candensnomenineffabtle mundicreati parttbus adaptahimus , ut indepromptius &quafi infpeculopcrciptamus,quomodo memhra mundi creati exfigurarum iconum elementorum frimariorum loi , He,
&
& Vauproprietatibusexurgant.
ligurafequitur.
A.Ab
^F-
SeCT.
I.
PORT.
I.
^v^^^^
^rsii?^.
%
%
%
\Z7
A. Ab Aquilone lux aurea venit proptci Jehovam Deum terribilem Inudc. Job.jy. ii. Evigiaiomnta cjus; boffi?, Pf/ro 4/ '<i'tf o/ipflla Aquilo &c veni Aufter perfla hortum mcum perfl.mt aquae aqii<tfal.itu abundant : Nam vux igtiea i tibi aiiritni vejhmmto aurms aqaeo mumatiirparadtftti [xto dinfo
:
&
&
Septemrmeegredterts,aitrafuapuritatevirgineiiinreddtrjpiritkm,tiiqtloambiilat,aurawqueineffabtLmparadiJi
VoluptatufHapriifemtaorvdiicit^ubieslnthtlpr^tervoluptatcmcrgaiidtumyqua.nvuexirahiinchortunifitrianorf
Rrgum de^ timor,& tenebrapropter Deum tcrrtbtlem la,.de Qsiod qtttdem etiam tefiati. r Eliai, f i cap. 1 5? claratur:Et?Ulm. 89. v. 7. Deo Jchovx- quis mnube lupcaoripara-lhmatur > Quis allimilatur Jcformidabihs inconliho Sandorumplurim.um,&rehovaintcrfiUos fortium? Deusfo.us eft verendus fuperomnia.quscircumftanteum : OJchovaDeusexercituum, quiscftpar tibi lobu-
&
&
ltusjah?&:c.
Deilternutationibusfnlcndctlux.&quidemoculorumcjus, velut palpebri aurorxi(fr. Dcusfurgc,&:judiEtjchovajol ^fcutummtum.dansgratum & giouam,P/rt/?. 84.11. catcrramjTueniinpoflcflioncm habc^ judiciorum inoninibusgcnubus.P/<i/w.8z. 8. Dcijchovce
B.
41.18.
nomenlaudent,quia eftnomcn cjusfohus,& dccoicjiisfupcrteiraui &: ccelum. P.rf/w.i^S.ij. Omnesgentcscircumdedefuiume;fcdinnominrJ;hovxcncrv.ivieas. P j/;m.ii8.io. Dr Jhovxnomcntuirisrobufta,quoaccariensjuftjsincduocollocatur,ProVi.'>i. 18.10. Dixit Moylci; Quodcll tibinomcn ? Cuirelpondit creator I.H.V.H. Hocc ft mcum nomcn in artcrnum ,6^ hoc mcmoii.fle
rrleum de generationc in gcnerationcm. Eil igitur Tetranrammaton
(Cterr.itatt
nomen generationi
;
atitetn
memorial:tai!ttim,qt!iancqtntul!avocebumanacomponinom n,qtioddtvinttatisnaturamadq,.anprpt.
in
mundanimi Jpirtium
lum
omn.busftiispare fantjnf.a
ventre occtiltatis in
liim eJttus
virtiis
atqi
\eho-
v^per quamltbjt fut no!ntnispanicul.im dqiialtta atquepe. manenter tnfiifafcund:.! matertd divcfe nattiramut~ qiiedtjpofiirionm mcrafiitiefeu denfiitate 6~ fubtil.tatejcbtta miiifura ^certo ac dMrminatc numero , &ponderejU'
jloacproportionaUcunctadiJpofiuttatquetempera"tt,iuxtaill.id favcmis:S.ipicm. 11.11.
Omniamcnlura,ni:-
Dandc qiiomodo
fparentunDe his,inquam,ord:ne .hoc h co dtfcurrcMus. Hic aittem in demonfiratiOneprmiffa vid.mtis,qtiod ' fiu lodrep.rtatur i.^rra mnia :Ettamen , qiiatiior UterasTetragrammatt \\~\ tiifecompreh^ndtt,eat nusejtisvtrtus feuemanatio nbiqucrepertturin mundo; ubt s\'\&
He-
^.fiimulag^regatus conftitiitt
e'
tl
i
,
d,
^
iterunirevertuntUr;
&inquam
quippeqtu Uafife habet ad uteras literas,utpunitiim ad lineam,qu& apunito orta e^,& inpunSum definit : Et qtw-
&
circularcs
lod ctirrt
coriti-
Atquehince^,quodlodoccultetnfetottm Tetragrammaton
Et qtmitam efi centrum tllud,a quo prtma emanatto tn
,
mundum
in duplici
intellectualem velregtonem
D He
Vau
Vau oc^
(ultati,qti3df!iperatJp:rttumfirmamentiocciiltatiimperunttatem,hoce!lfimplicttatememanationis,filtumuntcum
a patre denotantem:
Ab
hocergopatre
omniumrerum
duplex
1
lod,tai,quam afonte,procedit vtta omnitan atque multtplicatiopergenerationem , &fine eofemen multiplicart nor
pote^.tJon ergo erat illudftne mjfierio ingenti,quod Deusjubebat lod a nomine Sarat
tollt,ac dividt in
.T^ani
apiid
o.fecuHdum numeri
quod Iod,q:iorum unum addtjtifiit Deus nomini Abram,& altermn nomim Sarat:Vnde Abram convertitur in AbrahM>,&SaraitnSarah,arguendo,quod,fipaternabenediitiolod,nomini foemtn^Saraidata
,
qualttercJfettitriquedifiributa,indefequeretur,utambofertiles&fcecundit:redderentur;quodfinehacpartittonefieri
tnundanum:Ad hujtis ergo fwmintsTetragrammati cx. mbla.'frrmar\,eas pro ceelis vel regtonibus mutidt creatts accipiedo,
ibi loi
eH mundus,&ad dijitnllioneltterarum vocis ejus ordinati atf^effenftficatifurit cceltfeu regioiics (oruiidem.Et qtiainfequentibus menttonemf.iciemiis de T\
vis
atame
:
intelligt
iproponamus:lsam Jptrttns u-
niverfilis creattts
&
Vnde
figuramrotundam
reum, qtiod
acqutfiverit:Et
ita exjpintu
&
&
,
lod
m n fti-
Vau 1
in qtio
medium
occultatur.
quinquepradominansproductt Vau ) denotat in mundo creatojpiritum invtfibilem majfinfolis coelt medij, in qua iinitasfolummodofeu Itix fpectfica difcernitur fpirttus^^obfcuratur: At^hoc calumcomparatur ad^Wt" ,quatenusejus a-
ntma esi
Ehteh
Dentq^
totumy.T' defcendit in
mn
& ex-
tra ac ultra totum.Et quoniam hi charactercs futn omnesfphmci.ideo etiam quodlibct coeltim , utpote
Itctnus ex illisfabrefaitum,rotu nda
ad exemplar a-
dentur effe tresjpinttts, non tamenfunt bi tres ntftjptrhus unicus univerfalis ad imaginem tHiusJpiritus increati,adc'u-
fpiritus
nedi-flus ipfe
& benediclu nomcn ejus,qui vivit in Ibcula. Vox, &fpirttus, & Verbtm, &
;
S.
Hi tres
cjui llint
unu,inter fe propor-
iiebrOs:Stc ettam in
in
mundum
ttiferiorem intro;
vidcl.
lux divina
pnfetniam Tetragramtnatiper untverfutn mundtfpiritum expattfam:Vnde diBus eSi Lbova ejfe in coelis,
tatiquam caput,& H
locus hiitnerorum, ac
in terra-^
& denotat
quemadmodif
&
tenebris
ad centrurepercufiispro-
VaueHfymbolumvincuiifptrittiaits;Vndeuncinum&retortumdenotat,quafibamusretitietis&cotii:ngens
res
comrano modufe habentes;videiuetlucem cutn tenebris,calidum cumfrigido, &elementa litigantia concordtpace mtens: Et unitas fuper He ,-) quinque,inVau, arguit modum, quo resomnes difcordantes uniuntur: EH erga
Mefiiiebi(rogljphtcum,cuiusuntomharmoniau)tiverfalfs
iiltid
j^
mi-'^
SeCT.
I.
PORT.
I.
;
m Archetjipoprolatnm
ad cujus imagmcm
mndus
creatut tripUci
Hm
igttiir
IwrHm nominis meffabilis charaBerum fjmbola (LeBores novitatis fortafis cupidi) vobisdulaqm ad fequenttuin mtelleilum facilnts pervemre poptis. Ouumodo au~
htc
intellectualii
Homo trgo Microcopnm,& mundrn iUe magnus fenfibilis communicaHt m mente mundui item corporeus communkant in vitit vel Mcrattron quam Cabahfid animam mundi vifibilcm vocant & ;; ,
&
telUcium agentm prtmi mobiUs una ciim natura coelefti , tJiUjnam infcrwri , rwrt
&
intclleiluah
atque tandcm
ille
cujtis
emanatio feu
interfittto
rnens ell anima Mcfsi,& quafieffentta quidam utrtque mundo,& intelljnuah 6~ divino contiv.ua ; iJec Scd cQ ' lodfiu Elhatfons lucidus aquarum viYcntium ullo antma Mefu,& tucis Iod,fcu FJhai difiant
& antmA
P.
III.
natura
dijferentes fiibdividitur
IJam locopriori ternarij numert cubum extrahimus ; fccundum quem mundi radix , qiiadrattim , atqtie ctibus Confideremus ergo nomen ineffabtk tnftiispartibiisfeu htcris,& inventemHs,
producentiir Viginttfex ,cutproduclofi iterum Aleph
&
rando,invenimusinnominehocineffabiUtresUteras abinvicemdifferentes,vtdeUcet
progredi vo-
lnenmus^froduclum numeri
rgofiternovemfecundutnternariumpritdiitarum
litt-
Introductio.
bt copiofe mentionemfecitnus-, Htfce
literamnordinem difiofuertmusjm mdo 9 9 c).demtahuntnovem mundiradices,feuAngelorumordmi^&no^ vem ms raduu quadratafeu erbesfirniatHaiti,ac novem ejus numeros cubicosfeu elementorum (pi)drai; quorum ahipturfi Alepb addiitur,videitcet unitas,conficiet
&
Sed
&
totius jpiritus
a ciriumferentia feu peripberta. mundani myfterid ex his nominis ineffahtlupartibus deportarutn ex ijs elictmiu ;
mundifpiritutn,btsinboctimine reperttur; Ducaturergo T\inT\,bo(:efl,qttitique inquinque, &prodihunti(. qui nutnerus fecundutn duplicitatem C^per 2. muktpltcatus numerutn quitiquagefimumpatefaciet. Poffutnus etjam
numerutnjo. Angelormn,qutbtu ddtutne^provincijsjo.terrpre]fe,ittdetnque dtiosiiloscolumnares exboc mmine ea via produiere : Ndm "^denotat 10. &T\'^ i^. &};\^ 11. &n^7]^ z6. Quihus fimul additis confictun^
turjx.
Sed quoniam tllorumfoUea amplwrem mentmemfacten}us,brivem tatitum hujus
gtemhicexpreftmus.
rei
demwfiratmmper effi
P.
V.
commenfuretur.
'
^iritut
1
htm
mundani pindera conjtderaverimus , ea ex literU nominit retragrammatielki percipiemus: Cum <lodftt txtra omnem rerum mturam, ( nam tarattone Deum extramnia ejfe duimus) ideo tt>:,m
Dinm
iO
SeCT;
I.
PORT.t.
dextracjue librarum
mtun. trutwamfta
omniapondenbtumftititJnH: e^,ftcundum mcritnm materu trutinantem diftylum ptrpendicuUrem tenemem,ac in lancem ei eppofitam compreftif;modcrator autem feuperpendilancem,graviaque munampofiiit (tmui:Levia ergo
cularu iuftittt trntmafeu Itngida e^ftitrim mtermtdtus.
tenuitatis lanxcRilhd^^yHe, quod lodptoptnijuiusexiftit, VtdemMergo,q!!od purttatis , funplicttatif , opaca, quamdiapbana.vi-' gravia in quodgrojfa tt oppoftta csi n tltimnm atque tnfimum;
&
mltera vero
deltcct
dtcij
&
tM
aqua
& terra,
atcraqtie eLmenta
incliiduntur
Harum
lancium moderator
He
fu chordam
Vau
aiitem
i?
&
coram judue
proferens.
tcrra, ipfee^fola veritas,
Stmili plane
modo Mcfiias
tefttmoniiimprodiuit
fapientta,&tuftitia,pirquamresqudibettnhonnreprfdignitatefuaexaltatur,vddedecorctni)numfeciindummert-
tumfuumde^cttur
fubftantia
m pr&ftantifiima
honorts
lame furftim
verftis
clc-
atque tenebrofam
deiifita-
eii
Vau,dextra
tpfius
&
copta exaltatur
,-|
priiis,
&
ultmium:
Sic
enim videmiis,quod
tamen tpfa faptentia lehova fapicntta fua cnncfa ea fecundum jtiftttiam fuam componcndo diftofutt ; patre habet, cumfilm a centro patris egredi dicatur ; StC emm Mellias , five radtccm fus. effentid
&
divms
Dcus
,
naturalis
fcu potius
Dcus
in natuia
rtaturam
hnmidam
,
etqui
& radtcem
arberis
dtvma
m iiatura
ut ipfa a loi
Emtyreum cnm
mens mundanaminfimam
introdu-
Sed ut tefttmonid
bior.
ter
5.
hmc
nofirs.
opiinom aftipulantia ex
litetis
furofaniiis producamus
lcgimus
Prover-
ftatucrit.
Demde inventmus Job. ftie tabernaculo feldrt fixe permanens vcntispondusj&aquasappofuitin menlura; Hic ergo dutruttiu lancescummaexprimuntur: Samptr ve'itos mteUigere vtdetur Jptntus tenuiores , qtit m fupenort lance ^
,
declaratum tff ; n eU fjmbolum ^intus , refptrattonis , ( fiqnidem . ut fupra per aquas arouere vAAtt fptntus groffos in n tnfimo,feu lance magis dcprcjfa contentes.
trutinantnr
ifiarr.AUtcm por.derum naturalium inaquahtatem denotare vtdetur SaiUius lUe loh in
verhis;
codem loco
Quis numcravit
ccclos in
potcnna?
&
cum
tcrram
& glebx (ibi inviccm adha:rerent; Simtltter tUe idem ftlulpendent Deus iuper niiiilum & aquas ligavcrit in denlis
,
nubilnis
nta
,
Deum
;
in natura pro Itngula trHttnA verit.%tem iv.dicante, terrdm pro lance mfi-
&
niibes
laiice fuperiori
Coelum
intucrc,
omnia
ftifpcndt
atqut
audiamus
Dtvmus Mercurtus Trifmegift. Pimand. 3. hoc in cafu; rloruit (tnquit iUe) humida natura eiemcnta deduxit ; Diique omnes femin.afplendor fanc^us qui fub arena lem naturam diligcbant ; Cumque indillmfta fuiflcnt, lcvia poilmodum in excclfam regioncm provolarunt; graviafub arcna humida refcderunt: Diftinttis vibratifqiie rcbus, qua; icneo fpiritu vehebantur, emicuit cceium ieptcm in circulos. Quid erge aliud hic vtilt Sapiens tUe, gravts autem dmfum , qued res emiies igneo Jptrttu , hot qtiam quod jpiritus levis furfum vebattir
ebfecro ,quid dtcat
,
&
&
ff, truttna
Vau
eleventur
vel oh eius
defecium dcorfum
fuprema
eli tpfe PhaNec quidem differunt htc ah iUo rtri tam faptentit quanipatientis fermone lob. i6. 7. Aquilonem exrcndit Dcus in akum (upcrinane &i vacuum, hec eil, tecit ccElumgyrarc lupcrpolum Aquilonarem&: fuijpendit totam tcriam in imum fuper nihi-
lum.
"Ex quibtis evidcnter liquet,
firmamtntum
injnundo
dijpofutnt.
Aquas
'
N T R O D U C T
j
O.
li
^^
J5.
Noibuelibramentaaeiifa^nubis
H,c4utm clarwriidimor^ratLisgrattaJicdepmxinm.
SECTIO^
wm
12,
SECTIO.NIS
i.
PORTIONIS
PARTIS
Liber
I.
I.
I.
PRINCIPIIS SUPERSUBSTANTIALIBLIS.
C
A
P.
I.
Res
illisdivinis aCabaliftis
enumeradsi
^hteh refer-
(vidclicef^nij Ckttrieucorona
riMK
tmsacpaiticulariterrcprs^renratpanem^&^rT^rr^riHoffewd.ideftjfapiencia,
I
quEreRrtur.idnomcniacro("andurr r.in'*;&
cia(cnintclligentia,cui
liftis
r;i"*3, Binah,'\i
cft,pruden-
tres
fiinmiarum Cab;.
Dcm Sabaoth; quarum trium artiinmperationum (quasChtiftiani treiindivmirrffe|)fr/orf^ vocan ;) infinitudo& abfoluciftima elfcn tia cum fit in a byflb te-
ncbrarumretracfta, &otiolannc ullaadlioiiccxLcrnamancns, hoccft,adnihilrcfpiciens,C(ecundum illud Mc. curij Trilincgift. A(clepiad. Mouoi unte mundifabruamgtmravitM.vnadcni , wfeipfanire-
&
fiexitardoivmfuum;
M.
Tiil'meg.pi>iiand.i.noluitn>utarefornianiftiam,[edGcnef.i.x.Teiiebr<tfticruntfupcrfacitmabjj!i,\c\iaxt^il-
tn humidam
7iatiiramfubteilai;ebantur,yc\,m\erbisProfhetxKegijmiv,Pfal.i-;.prjple>!doreincoiifpeituejustenebro-
niCiVK; quia nos tanta inrebusdivinisingenij paupertatclaboramus, ut deijs, quac nonappaicnr,haud fccus,atqucdeijs,quacnonfunt, judiccmus, canonclfc diccndo,qux captui noftronon icvclantur: Atquchinceft,quod;-. Alphatcncbrolumfnimiium juxtailludPiophctac Pfalm.ii.n Dctisfacienstcmbrailocumfuumfecretttm^&aquisnigerrimiscircumfeptus, c[ux vdamcnti loco ip(iinfcrvicbantJappcllatiir;quodnihilominusin S Alcph lucidum pio placitofuoconvcrtitur: Undcfcriptuniinvcnitur;5/ff fiwtr4;f/ii/r4^/ttx(';j; Atquchic qiiidcm convcrfio Aleph tcnebibfi in lucidum dcclaratur pcr illud Mcrcur.Trifineg. Pimand.i.lt fuhito mutavitformam fuam;Etecce
ommaconrcrfufunthilumenjucundum&c. Similitcr Pfalm. 17. Vrxf'lgorc inconfpeUuprdfeniuejus,nuhcs tranjiaunr,& tpparucruinfontesaquarum,& revelatafuntftindamettta orbit terrarum &c. Et quando Alcph
cxire voluit,ac c
tencbnsimmcnfis fc patefacerc,tum ipfumCabalifta; vocavcrunt Alcph magnum, quatenus apparetpcr lucidam fuamprasfcntiam rerum omnium caulaper 3 Bcth proximc fcqucn-
icm
De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANtlAL.
tem literam
.
i^
rcs
K Alcph eandcm tanquam propmquillimam & fiEcundiffimam literam libi jungit arque rccipitiacallumptum 3 Bcch
quetuncnuncupaturPateromnisgenerationis&:prociiid:ionis,ftatcpcita3.S,!Jell,Paccr.De;nde rurfus ablegat univerfitatcm cntium cx infinico 1\S , id cft hncm fuum con-
Bcch,5enerat
\'Z,iA
eft,filmmj
,
produdrio in Deitate acprincipium alterationis Unde cognominacur ^.'^'ii;^;"^ id cl1:,principium,tametfifit fecunda emanatio infinitatis,hoc eft fecundaCabalifticanumcracio,pcr quamomniafacla func :LInde fcripcumrchnquicur; Omntamfapkmu: Acquehocmodoprimus
cft
qux prima
bo
"^
fanCli
charadieres
providentiajcui atcribuitur
A patrefihus fcu Verbum & ab utroque Spiritus Sandus; Vel fecundum corifiderationem mundanam Deus mens, &C
tia,prudentia,leuSpiritusfecundariaerrianarioneprovenit;acfi quis di.xent;
, ,
Spiiiius intellecluahsjvel
Spiritui
fertur.Atquel-iocmodo verificaturillaDavidisaflertioP/i/ra.^j.iS.Ff^^toDow/injjJm^jf/yJoJffff/id^J^ir ntuaboreejusomnisvirciis ///m:quippeubiJehova,ejus Verbum,&Spuitus enumerancur,ac opificio mundano &proprietatibus diftiniiis in machina; iphxrica; ftrudrura differre dicuntunNam verbo fuo Deus opus illud in figuram pulcherrimam dilpofuir,atque ipiricu f uo vircucem,mocum,acq; aCtionem fpintui,cxquo illatabiicaerac compolica,adhibuic Alpha crgo tenebrofum erat quoad captum humanum,piiuf quam mundo illucefcebat,& vocabatur Alpha minus; quatenus erat fola unitas;imo vero tocius unitatis unicatum fons oi"ig.o;quo nihil minus,fubtilius,aut magis exiguu cogitaripotcft;aquoinideaArchecypieffluxitBeth,l'euduaIitas; hoceftMonasa Monadc;quoniam unum unum faciunt duo ; dcinde pcr alteram iinitatem fit reflexio in fe , ita ut in unitatc in vcniatur Trinitas,& in Trinitate Llnitas ; atque ita Tiigonus Sacrofandtus in idea f upeieflentiali producitur,priufquam tenebrce illuminantur,& diUTi Akph dicitur tcnebrolum ad imagincm illarum rerum,qua: lecundumhujusdivinicaciscypum inmundofabricandoproferridebcnc; adexe;
&
&
&
plumvidehcccALxhirecti,quiconftm6lurusdomumfoIecprimum ejusfiguram & parres irimeiiteintentionalitcrdelineare, priufquamopusfuumrealirerin adlumdcducereaggrediatur. Porrd ct)am Archctypus Aleph tcrtia f iia emanationcvel fuae unitatis feu enticacis repecitione radios fuos in fc reflexic non alicer,quam dacis dua bus lineis angulum faeiencibus nccefle eft , ut ad redufftione harumlinearumin unam naturamfuperficialem tcrtiaaddaturi undefit triangulus ; quocl nifiat,
progrefHo
eiit
ab unitace in infinicaccm
SedhscpnraariadiftinCtiounitacisdivin^in propriecates,hoceft,cgreiIio primumapundtoquafi ad lineam, deindc a linea ad fuperficiem, denotat incencionem divina^-n efle , rcm f uperficialem
&
primumproducerc; Ecquiaillenumerus
:
ternarius
infedudusconftituitnovem,ideohuiufmodi
cirentialiprogLellioneanumeris limplicibusderiotat,
inmundi
proportionem Llnde ad imaginem primariarum eraanationum prima apparitione Aleph lucidi in mundo tresmundi CGEli,ordine diftindii, Verbo firmari funt,& virtute Spiiitus animati; Llnitas dixit;Dualitasfecit compofitionem,& Trimtas virrute c6plevit;Locutorpaterfierijuflit , & Verbum filiusjufrumfccit;acfpiritusLocucoiis &Verbiomnia vircuteperfecit. Sicad novenariam difpofitioneminformaprimxemanationis Archetypi,qux lineans erat , primum coclumin novcm Angelorum ordines divifum eft;itidemquc fecunda qua:fuperficialis eft , ccelura medium innovem or,
bes;&infimumquodCubicum efi;innovcmfimiliterrcgioneseftdiftiibutum.SicAIephIucidum & manifeftum dicitur magnum,quoniam fe extendit a circumferentia ad centrum ufque; quod coflftit
in proportionc millenajria ; Nani priraum ccElum ex numeris denarijs conflatur , f ecunduin ex centenarijs,& infimum ex millcnarij s , uti in TraHatn mftro De mmeris divinis declaravimus ; ultra quc
:
numerumnon eftprogreflus
notatmille ;
Nam,ut latitudo Aleph minoris funt 9. videlicet 3 .in fe dudta quibus fi addatur pair-
vum AIeph,producicurAlephIucidum;fic,fijuxtaPlatonisintentionem,9.difponanturfecundum
ordmeraunitatumradicisipforum,Iiocmodo9 9 ^.atqucAIephillisaddatur, producetur Aleph inagnum,videlicet millc;quod eft terminus rerum creatarum,feu finis afpeiftusAIeph lucidi&rcYclatiafuofuperfubftantialifolioad centruramadii-
cieat.
P.
i4
I.
C
i^omodo Aleph pav-ouw fei4'
p.
II.
a^
ferconjequens quodAleph
,
frmm.
SAncmirum vobis non vidcatur,quod Hcbrxi non modo crcatGrcm,vcrum etjani ipfas res creatasp.erlitciasiymbolicelignificavcrintiNamquamvisliteraMlia:,c|uibusKodicutiintui Htbiqi,
knptis indilint inortua; quoad nos j &: quafi hgmcnt.' hominum , quibus intentioncs lerum ccniur,nostamendicimiis,quodoriginaliterhichaiaCtcitsabip(oDcoinprincipio Adamtucrint traditi formaliter,hoc cfl figuris igncis in tenebi ola hyla,tanqu>imin hbro univcrlalijdefcnpti; Uudeclementadi(5li fiint,quahHylementa,hoccilmatcualesreiumcfl'cntiasimportantia,
c-ft
llndt Zoa;
dixit,
Atque hinc tft qu o d CabaL;i aflti unt , Dcuir. fcrip liflt Itgcin in jlobum igneum perigncm fufcum fuperigncir. c. ndidani ,iic Rambam GcrundtnUs ici-crc (ccundumillud Dcurernow.^^. Dedextrisejus tgnca lex ^s. Hincctjnm cft,quodCabaliftivolunt, cuilibct literas ahquam in crcationc crcaturam actiibui. Scd inter has literas tics pofuic Abiaham in Cuo
:
cx quibus Alcph patii rcfcrtur,ftatutns on;nia,Mcni hlio,ftabiiicns omni.i, 6: Shin Spiiilynibolicc arguit aquam univerlam, Shin ituiSand:ofcuigneo,omniavivificans.Nam
&:
;
Mcm
Mcm
&
gncm,virtutemacqueac):umeiattr)bucntcm: Atqucica cits divinic!icisian(5la; &: individuitpciioncxe lacrolanAo &: liiptrcfltntialia;ternitatistabcinaculo in dttormiratis abyfluui ad mundi ftru-
Quxquidcm omnesin incft.ibili numinc Tctiagiair.mati non aliter comprchcndiintuuquamiHud ipium nomenin Alcphminoii leuoblcuroantcmundicrcationemmorelvrabolico 6cmyfticccomprchcndcbaturi itauc Ahph magiium&lucidum icuapparcnsnihil
(^turamegrtfl^tlunr:
aliudht,quamJthovceinmundicrcationepra:lcntia;CHiod qiudemnomen ante principium finc Alcph fignificari non potuit ; quatenus Alcph erat unitas & liniplcx, atqueJchovaTctragrammaton,hoceft,cxquatuorconliftens:Etprointlevisatquccflentiailiiusnominis minficiin
unicam&
principalcm litcrnm Aleph rcdigitur: Nam , ut milu videtur , Jchova erat Alpha piimum,& cnsentium,inquatuoiliteras lcu charac^eres dilpohtum admundi, lecundum fimiUtudincm A-
mn
lephcreationcm.
rium,in
Undcjod
eft
caput
&
fumma
,
coionaincrcationc, denotansnumerumdena-
buscorrefpondentjUtmfrftdcclarabimus.
Quod autcmr".in JehovaiymboficeinSconiprehendatur,cvidcntcr dtclaratur eo,quod injt ho va eftJod,quod llgnificar dcccm, &: duplex He , fignificansidcm ArithiPcticc,quodJod. Examinemus crgopartcs iphus :"
Nan-. bisquinque lunt
Ik
;
Nam tj us ala dcxtia cft Jod, vidclicet propria fua AiChniftr^ r. V, ala eft aliudjodilcd modo contrario dilpolitum ,fic fic ejus vero oidinatu poiitionc declarans hoc ipio,quod ibi pro dupfici nconftituatur ; ita ut cjus contiaria dilpofitio declarct Ar rithmcticamilliusxqualitatcmcum ..n.Dcniquc coipus Alepheftipfum Vauficdelignatum|s'/
ca figurationc has quacuor in co liter.is mrr^.
numerus millenarius
ulrra cujus
dcnominationcm
nontft progrellio;&perconlequcns cvidcnscft,quod Jehova fitabfolutillimaDci naturafupcrfubftantialis,abfque ullo rcrum crcandarum rclpc(ftu,quatcnus cft Aleph occultacum & tenebrotamcn quodlitetjamilludexcmplarmiriftcum, fefum,quoadcapcumhumanum;
&
dicabimus.
P.
.- j.; Jl..
jf
Trinitatis pro^
quomodopartes,feti
&
Qu^ quioc-
dem,quamvis lccundafitnumeratio,feuemanatio,fcuSephiroth tamen principium ideo dicitur, quoniam ab eo fibrcfaftus eft munckis; Hic eft pvinuproceifio a patre in latibulo tcnebraium
j
& omnem
JIatiicrctambttu}ninfiipi'rficieab}f'i,(:iimfortificaretfupertorcsnubvsftiperne,quan4oroborabatfmesaL)j^^^
poni:batmariftattuumfmH,&aqtiis,nctranfgrederermir,pr<tfimtii?norisipJm,Ctmifiacucrttfmdam
ratfapientia apud etim vclitt alummis ciincta componem^liidens coram eoommtempore crc.A.ta ue hii:c D. Toann illam vocat Verbum lchov,per qitod omniaftitafunt, &fine quofacium eB nthil quodfacium esJ , ircm prmci-^ , pitim rerirm,imo vero iSc ipftim Ichovam,in quo erat vita rcrum creataruni; qua: ita erat lux iwminum
Et
iUaltixintencbrtit:imunivciCa.lihu-::,qu2mpamcnhnhuslticet,&teiicbrarionco>>iprch^
infinita;I immdo erat,& mundusper ipftmifacttisen &ci tcnus fcilicc t cft incompreheniibilis x q uibuscquidcm cvidentcrliquet , quod Sapicncia Dei eftipfum Vcibum ejus quod eftciufdcm'
;
&
cum
eo elIentia:fupcrilibftantiahs,<Sc per coniequens in Tetragrammato ineffabili comprchehditiir cftqilcafiipfumTeruigrammatonfcuJehova,quifecitdmne,quodfiaumcft,cflicacialLuTpiriru Totitis ergo Macrocolini idca in hoc fpeculo incomprehcnfibili a capire ad calccm,hoc cft;ab eius circumfcrentiaadfibfica:ccncrumconfpici&cernip6reft;imo vero in ejusexadaidea &fccunduni ejus cxemplar omnes mundiparces numeranrur,menfurantur& pondcrantur Undc Dci Archetypi idea nuncupafur Nam quod ad mundi numerationem atcincc,ihvcnimus,quod prima lifecunda r\ quinque,& tertia Vau fex, lera r.ir\\vidclicec Jod,denotct dccem, ultiriia n quinque /Qjaibus iimul r.ggi egatis pi oducentur i(J. atque fi his S addatur , quod eft uhitas prima , conftituentur 27. Vel alicer progrcdiendo ihvcnimus, quod in nomine mn"^ finc tresiolummodo hterxdifterences qui numcrus in fe dudtus producic 9. feu quadratum , denotans totidcm fimphces angclorUm ordincs,& cocidcm ca-Ieftium iphicrarum mobilium orbes , nec noh refriones in mundo clcmenraii Nam p.itcrum in radice multiplicataproducenc 27. qui func oradus quibus , mundusmen(uiacur;Ec,iimorePIatonicoricodilponancurcresiIlinumeri9. hocordine 99 9. 6ftendenc mundinumeracioncm unicam,quamvis Cabaliftx hocpiaitare velinr namcris acque viis
: :
&
&
&
&
Exhisigiturvidecis,quodmachinrefeuopifici;mundani femidiametrum partibus fcugradibus 27 .commcn(uraverimus,cjuf que integrum numcris 5? 9 9. fecundum in cfFa bile nomen Tetragrammacbn diftihxcrimus. At vcro jam videre liccat quomodo figuram ejus (phxricam acque circularemcIicercpoiTimus.Dcbicaigicurobfeivaciohcadhibirapercipicmus,quodomncs cius nominis litcrx non fint folummodo vocales verumetjam circularcs atqUc (phxrica; in humeris, quos producunt,lincaremquadratumfivecubicum.-Sic dchotans 10. in fcdudum, quadratum 100. profert;quod itcrum dutluni iii lo.producit 10 o o .acque ita de denario numcro in denarium ininfinitum:Sic ^,id eft,quinque in fe duftum aftcrt ij.pro quadrato,& 125. pro cubo Simihter, 1, denotans,6. in fe duftum facit 5 6. quae icerum in 6 dudaproducunt 116. qui numerus eft eius cubus Quod quiiiem nulli alij numeri taccre folent pra;ter hos tres;quare numeriifti pcrfedefphsrici diPorro etjam Ci valor Arithmeticus literx n fiat centrum alicujus fphaers , & (pha:railla in cuntur. partes decemsqualcs dividatur,acque ^.perdiamccrum opponantur i.& 8.2.perahum,& 7.3. & (f. 4.& 5.5.ob(erv;ibimusapcrcisoculis,quodquinquc&decemfint hcer^ circulares & (phsrics,ut
,
: .
demonftratur
tavimus.
Ita
li
SjE^T.I.
PdRT.
I.
PaRT.
I.
LlB. I?
nJV\
quod omncs litcis nominis incffabilis Tctragrammati finf elcgerit proporciouem & liguram talcm ad nomen fuum Deus quod fatbiculaics Ncc muum clt fphx-rica lu omnium capacillima copiofillima &: pcrhgura incffabile mundo indicandum,cum h:eccftratio,c]Uodquamiibctexz7.Scmidiamctupartitionibusm tondcmpcfcdiiruna: Atquc
Icauthisrationibusdeclaretur,
:
iphsras livc orbcs nppcllavimus ; iccundum quas ilica quo pcriphenarum (edioncs di vilit , quas Hic , inquam ^tci nitatis patcr Ego ftim quifiit,qtufum,&qm cro relpondit tiic Movfcs nomen cjus ortuin occafum,& ab occaluin ortum mocemporc,a:b nnmdi onmique ie flcxibus rutilis quondie convcrnc ;SinnIircr,fi rcrum mundanarum pondcra,&: do mitabih rarionequc incomprchcnhbiii
, ; :
diftmdamca;lommlibrationcni,quibus tfutinisjuftitix inipuitu valtoliifpenduntur, in nominc quafiin fpcculocontemplarivolucrimus, totam uicomundiproportionem miTinvcftigare, Geomctricam , & inpondcrc dilpolicioncmhocmodo ocalisapcrtisfccundumnoftramfpeculapiima Tertagrammati litcra , tanquam Aicph lucitionein invento lepcnemus.Sit Jod imnum,icu
&
dum
ad terram
iticipiensinhyla:dcformitatemvuIculumino(b&:(plendidomtucri;cujusafpe(flus dcorfura machina: rotundx femidiamccii alterar , vel centrum cxporredus difpoiicioucm totius
&
fuiaipeiflus
Atqiic hincdicitur
Gci;cf".
i.
ftarini
tn mcdto dquarum.qtw divifitaquM, tioncm-,Er vldtt Dev.: litccm,quod cftbona,&c. Dijindc fecttftrmamntiuh tta Etpoflea cit iu crcationc tcrr.e Sc niaris diEtfaclum crantfupra ; firmanwto^ab tUiuqtid qu Cunt
fub
quodDeus bonitatciure cflentioc citMoyfcsi Etvtdi' ,quodi.ftboHum. Exqiubusmanifcftum eft, univerfam mundi iuaccriam per parcicipationcm fccerir aliud ; nihil CquK folummodo t bona,& ti tciarum formalium ipfius Tetragrammanatu r;ini igitur Ex.imincnuis fux bonitatis flbi flmilcm.
.
ti-,&invcniemus,quouinomnibusconveniatcumpratihasipausmundi;quxtalcSabijsfad:?funr,
quales
iiiij'; u denotac Dcum p.urem.qui paccr eft luminis ; qux quite inefFabifi ts: fcmpitcrna crcatoris dcmliceraformalisapudCabaliftasidemillud fonat,quodJthova: Cujusluminis Huxus atquc crcipuiimanatio primatranticns pet fpiritum intclligicur|c:i primum n, quod dcnorat fpiritum
&
m;
rionem,immcdiatc intci tpiritum fupcriotcm & finipliciflimum ( quem fpintui Domini attribuimus , quatcnus illc fupcriftum fcrc^atur)&fpiritumulrimum piqui fpirituigrofro fcuaqiiis fub firmamento coir.paratur: Vauigirurfymbolumcftfrlij fcu Vcrbi,cumparreJod,vi!tutc & vincuqii.r fupra lo prioris fpiritus,fcu primi 7] |uncl:um;ira ut prius punflimis aquis fcu fpiritui rcfcratur, qu.ih firmacft fiimamcnto Vau fub coUiguntur; atq; finnamcntum funt ,& poftenus n aquis,qux corrupnbilibus, dcntis& priores ik fpiritualcs ab aquis aquas mentii,ftufirmamcti anima,feparans vclglutcn bcncvolum copulans&unicns aquas tam inlcriorcs quain lupcriorcs.-C^od quidcm Vau cftillud Vcrbum Domini quofirmatt fttntcceh,[ei\ firmamcntum , juxta Prophetx Rcgi) (cn'.
tcT\mm,c[\.\odi)0fiiit tabeniacultim
fuum tnSole, vitam rcbus infcrioribus alliduc implucns; quippe inquoesiTita&liixtntembrulucens,mifudD.]o\\am\ci-.ibibctai:lmo vcrohoceft vinculumillud, corporeo; fme cujus quodfpiritumdivinumScfuperccEleftemcQnjungit cum illo clcmcntan
&
nexu
Db
Principiis Supersubstanti
AL.
if
nexuinviolabilinatiiratamdivina conditionem tam vilemfubire non potuit,qualisefl:,fpirituin tum poftea cumeo conjun6tum corpus denfum&mutationibus obnoxium pnmumingredi,
&
itaquidemfrequenter , accipiturapudHebrsos, conriedens prxcedenrem did:ionei cum fequente: EftergoJodpaterilkmiinans,cujuslucisemanatiopernfeuaquaspuras prima die penctransfecitdiefecundaiirmamentumfua pia;{entia,feparans aquas puras feu (piritus fuperioresab tandem fua prarfentia , mundificatis infcrioribus,qux ctjam fpuitus dcnfi funf, aquis impuris foECulenta earum immunditie adxentrum repercufla , tabernaculum aquis inferioribus dic tertia , fuumpofuitin Sole Qu.are notanduui elt,quod liters in Tetragrammato ita dilponantur fecundum pofuionem partiugi mundi qus ab cflentia ineftabili didarum literarum formalium naturam elementare ccelum feu profluxerunt Unde fit,ut inter coslum Empyreuni,feu aquas ipirituales, in ejus mediofolare, Divinitatis tabernacuaquasdcnfiores&magisvillbiles firmamentum , Iumhtumlk,qiiod relationenihabettamadinfcrioresaquas,quamad fuprtiores; quatenuspet marclpirituale,videhcetperripriusrecipitdona& fucceffionem luminis apatrejod, quxiterum
&
&
&
&
&
&
difpenfatinaquasinferiores,pernpofteriusfignificatas,
rum aquarum
raque modo habemus mundum Spiritus Sand:i,aJodpridcribus jufticixin luispropKijslocisfulpenfum;videlicet virtute Verbi in procedentis fir,ut mundo aquarum Vau Unde duplex inveniatur difterentiaj a poftea mum,&: geminamhteramn deprehendimus. ctjaminnomineineffabiliJehovadupliceiTi,leu Sic
& creaturas in ipfis degenrcs; Atque hamcdia Aqua , & grofla arque foeculenta ipfa terra. Hoc icum' ejus partibus virtute nominis magni Tetragrammati pon&
:
P.
IV.
ist"
^omodo ex litemjehonjnt
ncordidz
,
rationem ^aletHdims
agritudtms
f^ funi-
tionisi
EXpr3ecedentibuscoiligerepoteftis,quodinTctragrammatomirabih,Jod eft quafiipfe Deuj extraomnemmateriam c rcgno fuoxternoarquefuperfubftantiahin hylsE valtevifceraprofpiciensi &quodrehqujEfubfequcntesnominiscjus literEab invicem difFerentes fint dux Trinfi tatis facrofanftx proprietates feu emanationes , in tenebras fefe immergentes ; Quaruni quidem ,t
He,qua:hterafpiritus,refpirationis,venti,&oinniunirerumfpirituahuiii( qu,tefteD. Petro,e;4-
qua,peraquam imo vero & tpfiaquii tamfubtiles quam fpifli fuiit J eftfymbolum Spiritus Sandi, emanatione rcrtia,videlicet a "'Jod ex una parte,& a Vau ex parte altera procedentis Unde H prius in r\in^eftfpintuSiVeIaquafpirituahsnobihffima,fubtililIima,&falutiferai imoveroeft ipfe fons
,
vitfEpropterigneaniillamemanationem,quEimmediateprocellitaboreJod,iiifolio2teinofuper altiflima machina: fphxricaE feu coslorum cacumina extra omnem materiam fedens , cujus fpiritu i-
gneo &pretiofoSpiritusilIeipfiproximils
replctus
,
facer
verillima vitsEarbor,)uxta
foriini
Primum igitur locutum cft Jod & Vau ejus Verbum, flamen immenfum Paradifi fupercceleftis vel niare fjDirituum pretio-
atqueaquarumfeu laticisvitx ramis feuradijs infinitis ab ipfojod feu Tetragrammato in cceloEmpyreo plantata Et fpiiitus ab utroqueprocedens, diilus cit ferrifupcr aquoi i\\asa.r:dcntes atque deiformes e quaruiii elementis quicunque conflati fimt , immortales redduntuv nun;
xgrotare folent, pailionem perturbationem a caligine procedentes haud patiunturj quemadraodumiiiintelligentijs feuangelis cujufque ordinis, in illo mari benedifto viventibus perciperepofrunius;Imo vero hunc vitce laticem per Verbum& Spiritum infundercfolctjodin
quam
&
quoParadifus ille inferior erjampro falute crearurarum &piaEcipuehominumitnpIeQuodquidemnobiscecinitPfalmiftailleRcgius. Pjrf/w. ^6. his verbis; Mtfericordia benitur; jumenta confervaslehova: Oh quampretiofacH benignitas gnitaslehoviie ccelis eH &c. Homines mifericordiatua; cumfiltj hominum ad umbram alarum tuarumfefe rcciptant ; Vberrime implenturpiftguedine domus tum,
inferiora;
&
&
&
ijs ;
Quandoquidem
Itice
busmediante mifcricordiajehova;. Et Sapient. 16. Mifericordia tua adveniens fdnabit filtos , quos vencnatonm Draconumfuperarunt dentes: Et tbid: Neque herb/t nequemalagma fanabit eos,fedtuusDominefer-
me,
i8
Shct.I. Por.T.
j.
T.
Patit.I.
Li*b.
I.
Vild benignttateniexercuiftiergam,
&
vifitatiotuacmifcrvavit
18. J'itarloresfprehendenttbiisfapienttani:
11.
rigeperfundttosjufii.Provcrbtor.
Et Proverb. 10. 11. Vtt^ fcatuSimilirer,quod vica homims lit Spintus Jchova;, docemur Genef 1.
tua esi,& longitudo dierum titonm
;
Qui b us do-
ccmur,cuiodSpiritusimincdijtcprima emanationccflcatialis claritaiis,&purilHmaE vifionis Dei imbutus fit lalutifcr,atq'ic vitam aquis lupcrioiibus, omnibull|ue crcatuus in ijs degentibus atfit rv' Jah: tribucns. Undc fit,utpnmum rHc prima die creationis ipli Jod conjungatur,
&
atquc ita illuminatui Ipiritus hunydus , lcu aqua (ubrilis lupenor videlicet primum n pcr primamcmanationemril-i ipfo Jod: SicenimfiiCtumcllcaiumEmpyrcumj i>ic pnntnni omntum creatae^ftptentia .,&intclUcltiiprudentta absvo ctijuifomeH V>.rbuinDet tnexcelfii, hoc cftin throno Jchova: fupcrfubitantiali^utipra Ecclefiallici veiba habent cap.i. 4. Ethxccft ratio , quod hoc coelum intcUcdualc dicitur; cujusr,intellcduspatiensradijsDci immediatcajod Tctiagrammati procedcnribusinadluatur; C^aequidcra vircus iucidaintelicftus dicuur agcns; qui cft quafi arbor aureavitx i radicc xcernaj ;d, quodcft Ehieh, cmanans; cujus pioccllusinpnori ctjamEhich
;
dicitur,
quod
fluat cxtra:
Atque
Iroc
modojodinprimaproceflioncin materiamconjnndtum
cum,-i, fuprcmafpiritiuimlcuaquarumporrionefacicns Jah vel:V,denoratrationcm,quaDeus, lineam maccrialem migrare incipic adrcrum abunitaj:clcdilatans,apun(5to &limplicitate lua
omnium crc.inonem: N.uu,utduonumeiiconftjcuunt numcrumprimum, i\.'dno puntla lineam minimam ita etjam Jod,qaod cjl pundum procedcns a lua unitate in unitaccm materiae producit lincainlcuduaiitaccm; Atqueutantcmundi creationcm nuilum habuic nomen piorrcr u, ,
unicamdn^um.
five
Alcpii lucidum 6i apparens ( quod quidcm idem eft , quod Tctr.igrammaton miindi idcalis, ficctjampoftcjusvulcusin hylcn immiflionem omnia nomina,qux iurnpta iunt ab operibuseoccultum Tctragrammaton ei nppropiiaius,ipfiattribuu8tur: llndc iiUidnomcn unicum
&
tumvocacurnoniciiicp..iatum, in qaocilp.irticipacio:
doncm habent cum pairicipacione , quatenus/mpr; fur.t ahoper!bHs,<]i'.<tjin! ttiventa,uz ceft^cut MoyEft igi:ur ejus nomcn priiaun, abopcrcpumodcfumptum Jr.h, n", nomcn fes yc;vpriacus Undc invenitur in Pjalm. 150. 5. Si iniquttates obfervavert! cflentia: , mciici , iJc auaburionis
:
:
Iab,&c.
laus Hincjod nomin.-^.tur, quatcnusin tenebras profpicit: Et iterum E-vod. 15. Fortitudo meaJab; quatenuspcrf-picncKvcicarior.-^mfortitUcio foiiicudinisinmundum pioducla cft,/u.\ta illud Hermccis Trilmc'j;i Ib in tabiil.i Smaragdina;HC est tvtiuifortitudtnisfortitudofortis , quta vincit omnem
&
temfubtiUm,omnemquefoltdanipemtrat;Stcmtmdiiscreatuseft,&c.
Similircr
Quare Jod.quod eft genitoi H ipiritus hoc cft illius in cflc produftor,vircucc fuorum radiorum illum fua milericordia undiquc implctatqucin.->ctuac: Arque ab liac cjus bcnigniratc & gratia in tencbrasinfufk Spiiitus lupiemusprasparatur,Spiritus Jod liircriilum iercur, 6c illc hcillumi,
natus vociuurlux primodiccic-itaj a ctijus picnainfluencia,6:JodTctragrammari occulri gratia Ipiricu &benif;nicatcresinpotcntiadediicunturinaci:um,Angeli exiimpliciigneicU lucc Jod,
&
rprocreantur,Mecattronleumundianimanatur3epraeponitur,vitaquecuilibetreicrcat?communicatur.
Oh infinita rerum potenria,& ine ffabilis Jod bonitas &: mifericoidia,qua rcs omnes tencbris &;oblivioncobrutarecaprivitate lcthah ac trilti in luccm &cfle, acdcpotentiainaiftumprodumifcricordia: indicium ? Imo vcro ab hoc bcnicuntur Nor :ic c ft hoc .idmirabik benignitatis
:
&
gnirarisf<incc,abhaclapiencia:crcata.'oiiginc,ab
hocVerbi
fupereflTenrialis
gCKudinisabigendiC rcmcdium,DiabolicaruminjuriarumpropulfandarUm modus, CJc infcrnalis rabiei ac ir alitio; fijppnmcnd* latio &: mcdicamcn; imo vero &; ipfius mortis ( qux in ipfum oibcm mahcia Diaboii primum irtepiic ) venc ni cxcingucndi lcu exciipandi ipfiulquc lechalis i(5lus &: vio,
Ientixl'ipprimcndspotcncia;injuonecmorbus,nccviolentia,necmori,iicc natura:impedimentum ukum ; quippe in quo eft concordia,unicas,vita,adlus, lux,qux omnibus omnino tenebia-
&
rum
adtionibustcnftic:
Hinc Pfalm.^o
.^.
Hocigitur?,* cftprincipium rcrum creatum,vclpotius Spiiicuscrcatusperunionematquc influxum lucis increata; ipfius Verbi in eum ; cujus pra:lentia admirabili totus ille Spiricus n a ' ita
,
illuminatus, diciturlux crcaca ; quamvis fic Spiricus folummodo pcr prxfcnriam lucis increats cx hylxpotcnti.T inadumdcduclus: UndeSpintusitacrcatusproptcrilluminationcmfuam,
&
fi
.^.^4 '^3
&
i^
Etpioinde medium {cu fpiritus pet quem lux per nnivCifum orbcmnanshuidinir,dicitur creari; luxvcro in eo navigans eftuna&cadcm cmananoapatre &c fonte luuiinum Jod , five Aleph lucido Sed divcrfarum emanationum nominatio , a quibus decem Cabala:orum Sephiroth feunomina divina provenerunt , proccdit non d lucis akerationc,
in quo vehitur Nam lux eadcm,&ipiirum creaturarum, acrcrum omnium anima, efre,& vita; quippequs
eft
fcmper
nihilaliud
vcl proxima vcl reinora prxicnria Dci. Hincergo aperiturillorumcrror, quiPhiloiophos Ethnicos idep condemnaverunt, quod Naturam appcllavcrunt Dcum, & iplum Dcum niitumm Nam cum de natura locuti iunt inrellcxerunt iliam quam ignem inviiibilem vocaverunt,a quo Zoroalccr & Heraclitus cuntbaeile ae-
cft,quam
nitadocucrunt.
humida natantem ; ac ii dicercnt Spiritum igneum & Sand:umJod,qui fcrcbatur in & iliper aquis,' velSpiritu univeriah: Namtalislux cftde vera &:fimplicieflentiaipiiusJod, feu Tetragrammati
;
ita
Sole.
Et quamvis lux hxc divina fe extendat per univerfum Macrocofmum creatum , tanquam ab unitatepiocedensinmultitiidinemmaterix,radijramcne)usnonaliteradliganturfua:radici,quam rami alicujus arboris ftirpi &: origini iuas. Atque hc eft ratio iatis licita haud contemnenda,propter quani Democritus,& Orpheus, ac multi Pythagoreorum cuihbet rei Deum aur animam quandam pisefle , omniaque Dijs plena efl'cluntopinan,quibusdivinosftatucrunthonores, prcceiciue lacriliciaeifdemdcdicaverunt, acdiver(bcultu6-' venerationc eos iuntproiecuti.-Sedtandemhasomnesanimasfeulucis fpecies ad unam muadi aniniam rcducendas , Deolque omnes ad unum Jovcin referendos agnove-
&
&
runt.
in fuaarte
,
chymicacxerte
capax
esl lu~
ma &ipfum
viinis.
Itnnai:
Imo
inquit
ille
qudibet
res
in qtianttm
in corpori-
dcio^.i^.Luxi^Detamicltis&veflimentum} Nonncetjam lcgimus apud D.Joannem,, Verhutn fiquidem in i~ tlla vita erat htx bominum,& lux i!Li tn tenebrts lucet,&tenebr& non comprebenderunt tllam: Et hdc erat vita,& pfi erat iUa^qua erat tn niundo,& mundiisper ipfam facitis esl,&mundus eam non cognovit.
fuijfeinpnnctpto apiidDeum,&quodomniaficiafintperillud,&fineillonihil,quodfadiime^}
quam Moyies
Quibiis quidem vcrbis Apoftolus vidctur exacliilime totamillam docSrinam confirmare capue primo Geiiefeos ^iroduxiz; quippe quiluculenteribi loci nosdocet^quodFe^-io
iilioproccdcnns prEfentia,/x, Domtni TlATvelSl T,-&:fpirittis lUius, quiferebatur ftiperaquis,a. patre \elfpiritus^^ounsn)ixummmodumornatus &creatitsfuerttdteprima; Nam liyc creationem nonpatitui,quatenuseftverusJchovxa6l:us,abipfoimmcdiateeSan6tis ca;lisemiflhsadresipirituales,feu aqu 2 s in ventrc hyla: o ccultatas creandasihoc eft,de tenebris &quaii nihilo in lucem adlum producendas. Hic igitUfanimopropenfodetegimus,quomocionaturaipfadicaturDeus,videlicet, quatenus luxjchovs q aae cft cirenriahs cjus emanatio , ineft in natura univerf aii humida quam etjam forma divina ieu luce iacroianexinde Ethnici dixe uni Deum,marcri.im crcatani , pro eflentia
&
&
;
&
ftacreantemaicaccipientes. Atque hocmodoDeusi onfideraturincohcreto,variaiibirecipiens cognominafecundum opcra, & noniccundum cfTe At vero quatenus Deus Aleph tcnebrofum, in abftra(fI:o conlid :ratui,eatenusab('quc uUo ad res cteatas rcfpeftu tefe haber.hoc eft, fimplici
;
infinita fuaeilentiain
machina:rotund3ECul
regno fuo fuperflibftantiali, & fublimisternitatis foiio , fuper altillimum Caz enfeuapicem, &extra omnes aquarum limircs triumphanterfeder. Ex
extra omnia,& quomodo ubique quibns luculenter patet,quomodo Deus revera dicaturintra ac nullibiinclufiveexiftat,qaomodoquoqueinfinitus(it&nulloterminocomprehenfiis. Habemusigiturhoc modo vihoncm intelleftualem ipfmsjah, feuprimam emanationem ipfius Jod;
&
quodeftiymbolumipfiusTctiagrammatiineif'abihs,impIens totum fpatium trium numerorum primariorum 9 9 9. In qua quidem jntcrcapedine,primo die in lucem edita , confiftit juxta Cabaliftas&PlatonicosfimpliciifimaSpintus portio. Atquinospropterrationes in numeiis divinisallegatas illud pnmum mundanum fpatium,ccEh Empyrei nomine donarum, numeris denarijs attrii5mmus;quoniaillacieationisparsconfiftitexcompofitioneduotum,videl.lucis&Spiritus,cxqui-.
bus angcU f unt creati:Unde,ut numeri denarij funt ex duob. copofiti, videl. vel ex digito& cyphra,
vel
j,o
vcl exdiiobus digitis
,
Se.ct.1,
fic
ut
ccElummcdiumcliruperficialclcutriangularefqiixciuidem hgura Gcomecrica pliciirunajicaetjamcjuscompolicio retcrcuradaumcrumccntenarium,quiconfiftic cxcribus, iive fmc di"icus cum cyphris , iive digici cum c) phra , fivc omncs crcs digiti; Sic ccjam cu.-lum mhlim-
omnium
mum,quacenus ex elemcncis quacuor confticiucur, cxquibus corpora producuncur numcro millcnanocomparacur,quiex quacuor conftac dcnorninacioaibusj Ita ut novem numcri fimphccs llmphciftifeu diciti quam cxadilfmicmundo xternitatis convenianc, cujus harmonia numcris imagocft Namunicacis harmonia mundana produdta cxcmplar eft cujus misconnecticur; ad numero,dedenario ordine unitaccs promanant,ita ccjama dccem qua.uc d numcrusdenarius; cemnumeri dcn.inorum &: ficincaeceris; ad quorumccjam cxeniplar producuntur decemnumeri cencenarij; & ab illis ulccrjusnumeri millenarij formam fuam deduxerunc. Jamveroprobabimus, quod in produdione ipfius r\"> Jahmmundum omnia jam cum primo die crcaca,& poftmodum creanda,mirabih ordme comprehcndancur: Quibus ecjam dcclaracur,quod primumin Jod , & deinde in ipfo H"^ Jah tocum illud mirificum nomen Tetragrammaton concineacur. Si igicur acie oculorum mencis incro/piciamus nacuram ipfms H^^Jah, percipiemus, iquaccnus illa in eo pfam myftice polfiderc univerfam mundi & crcacurarum ejus crcacionem charaderibus vivisjfedabdicismoreoccidco&abftruforeconduncur: Nam hoc vocabulum n"^
,
;
aperic quinquagincacflcnciarum &inceIligenci.uumporcas, fcu.januas, perquas in creacurarura penecralia illa cmincndbus indicijsin opcribusfcxcreacionis dicrum delignaca , &c i Cabaliftis
fuas
nona-
einca Conclulioncs
ica fcripfiti
fomait
&
cognovcrit na-
magiii lnliki, millefnm turam piimt iiuinert jpbxrici , fdetfccretum qutnqiiAginta portarum iiiteltigentid , gemationis,®num omniumfccitlorum. Rcm auccm iftam dcbicacxaminacione cx T' Jahcliccrcpoftumus: Nam Jod hceraprima, fit^nificans lo.cftillcnumcrus dcnarius in Arithmecica formnlijacque n, fignifitansquinquc,eft in libro de ntmens divmts luculcniius dcclaracum eft. Quaprimus numcrus fphxricus , uci fupra ,
&
&
&
rc,finumcrumdenariumiormalcm,innumerum primum fph.i:iicumduxcricis; vidcliccc Jod ^"^, quinin Hc ryproducct quinqu.iginra inteliigcnti.e porcas; quaium iupcrior c ulcima, vidchccc quapcfima,eric illa,qua: vi.imadipfumTccragrammaconfcuipiiimJod nudum & vcftibusexutumm propria cjuscllcncia concemplandum patefacicc. Ad quadragciimam crgo nonam intcUif^cncix januam diciiur Moyles vircucc Mctattron angeli, knantmA mundt peccigifle; hoc eft; tamalce ipecuhicus cllnacuramdivinam, quam alce homini morcali conccfilun &dacunicft,ad
campertingere,ideft,adlliprcmum naturs gr.idum acceflum habuic.videlicec adrealem nprimaiij conccmplacioncm c primam Jchov.T emanacionem,fpiricumillumilluminanccmacinformancem,pcrvcniCiJuxcaRabbiJofcph Caftalien(em,;/w/; /.'<f volummedicicur, quod Alo;/?j,
Betfervttscognovent luinenveftimmtieius,&SabbatbumSabbathorum
tierationem.
,
Ouodtotumnibilaltiidesl
Qua:omnia
gni
,
perr\^,hoccft, illumin.acionc
nfcu
fpiricus
& lucidi fignificancBr; qui fc cxccndic ad mjllcfimum mundi giadum, videlicec 9 9 9. &
Moyfesadco'micionem&myftcriaca-lorumcrcacorum, & cxiftcncium in illis crcacurarum pcr Mecaccronangelum;qui,ucaccipiturpromundianima,icaccjamMoyfcn ouinia nacui.x & creationis myfteria occulca docuic
,
:i
afcenderc dcbcmus , ad circntiam xtcrnam inquircndam , quxcft fupcromnem nacuram ; Ita didlum eft MoyfenvidtpDeum apojlerion ,hoc cft, ulcimo &: propinquiori cjus veftimenco ornacum,viAtquiadlimplicisjodfcu Aleph nacuram&pcrdelicet fpiricu -ijhoceftquaccnus eiacjahn' fe(5tionempercitigcrcnonpocuic;N.amindumcncumejus,ciuoderac7iper Jodilluminatunitranfcendcrc,&facicm ipfius Jod.hoc eft, Dei in limphci cjus eircntiavidcre ncquivit:Quarercdc
:
aCabaliftisunacxquinquagincaportis
c.-uuiire fercur;
UndedixicDcusMoyfi
te;
vieAmvidereiionpotes\fedvocabonomenTetragrammaton coram
turam
a facie
mca
in
priori
&
medio ,
univcrfam nahoceft oftendam infimo myftcrium lcd Jod non ac n> ultimo fcu ;
ribi
"^
cognolces.
Suprcma igiturporta unus crcator omnium a nullo hominc , nifiaMcllia planc cognofcittu j Atquc hinc icribicur,quod nemo cognofcat patrem prdterfiittim, &'nifiper fiiium:^ Eft enim Mcifias lux Dci & lux gcncium idcoque ipic cognofcic Deum , & Dcus cognofcicur pcr eum, his de infra cfticacius. Ac vero jam candem vidcamus quomodo vircute inefFabilis TcciaScd grammaci in Jah fvmbohce inclufi, feptuagintaduo angcli illi cceli iltius fuprcmin luminc immcnfo undique ibpati , producantur ; ex quibus fcptuaginta datum eft idealiter & moinfimo feptuaginta itc abftrad:o gubcrnarc in n fupremo ; realiter vcro & m concrcto in T\
, ; ,
provin-
De PrINCIPIIS SuPEkSUBSTANTlAL.
ii
proviacijsteuxpri^udercjacduobuscokiinnanbusjigms videlicet&nubiscoluinnaiumprifidibusmcabuit^uLclitis iuminilbcriumfalutiiifiitincrc cx^gyptoprxeHe. Si igitur j.fphserK regionisHe n fpintualis "i ^c dircmtur, producent 8i. a quibusii novcm unitatts abftrahantur Sc harmoiuxdivinsacfuperllibitantiali atmbuantur, nonreftabunt nili 71. qui cft numcrusdidto-' rum An'Jelorum ; atque hi etjam in nomine Tetragrammatt more Arithmetico fic continentur
rnrT*:NamJoddenorario.Jod,&:rIe,i5.Jod,He,^-V.au2i.Jod,Hc,Vau&He2(j. Qu.eomniarimid jundla produ. ent numcrum angcloi um ca;tcrisprxfidentium, vidcHcet 71. Sed hoc etjam ea
viadcclaratttr.
CuraAngelus (italteritas,utpoteexduobus,videHcetlpiritur\;&luceexJodema-
nantcconrtans ( nam inJ.ihhacr.itionere!pkndernobihllima Angeiorumnatura j &: Deus,Jod, fcuAlcphlitidentitas,prnna vcroaltetitasht binarius,redeopinamur,quod ex bmarij inukiplicatione Angelorum numerUs briatur.' Sic enim bis bini bis faciunt o6to,qui ell: cubus priinus ; O(Stonos vero quolque nngclosfiinnovcmchorosdiftribueritis, erunt 72. Totenimfuntlioviesofto. Rcditc ergo,li vultis per choros ad cubum,per cubos ad Tetraftyn ie\i Tetragrammaron, 8c ab eo ad binarium , angckcam natiiramfigniticantem, itemque inde ad unitatem Jod feu Deum Opt. Max. Etc::pericminiquod fcavia,lihuic reiftudiumapphcuerimus,perangelosjungamur Dei, Tetragrammato inctF.ibiliJod, He, Vau, He,in c|uoprimumnobih(lima angeloriim iftorum naturarelplendet. Sedad propofituninoftrum dirck:crcdeamus:Concluiivcergodicimus,quod Jih,qux ert prima emanatio a Jod,peradditioncm {ciliccc n He cum Jod,vcl conjundionem luminis lacrolancti cum fpiriru dctormi cali fuprcmi lit crearus Ipiritus ille in lucidam fubftantiam,ma,
primo die
creata.
Hmcergo patet
betugnitatem
, (
qux
pcrJahfecundumC':.baliftasfymbolicedenotatar^tJ^'/;//j?-/!f(E/eA:d/f<?f(iw;
UndeetjamPropheta
benigrutas lehova e cala e^,fides ejHS iif({ue ddfupcrtores nubeS cri;.id eft, Regius Pfalin 3 6. dicit; Mi Qricordia uique ad n imraedi.uc a Jod cftjuens ; Nam per nubes iiipcriores fpiritum limpidum &: aqiias lucidasiupertirmamentum policasdclign.are vicietur;equlbus,hocclt,^coelis iummis bcnigniras JiH ad inf undcndam vitam irf dcfcencht in terram ad vivificandas .iquas , qua; liinr iiib Ermamenro,
&
&
creacui\asibidcmconditas,iuxtail}udPlalmiftx,P//j/w.33..Mijmo?'dfrfd'/'m^ir4fe^/^^^^
verbolehovfactifuntcoeli,&jpirituoriseiusoiimii\)irtusedruni.
Atqiaieconverfobenignicas&laluSmun-
dopioduciturabunocxacmo,videlicetafoncelucido,&abaltoinflultininferiora,videhcerabr(} immediate pr jcederis ajod vcl Alcph lucido,& ad ^.ukimum feu aquas fub firmamento exiftenteS tranfmilla & infu(a;ubi morborum,alceracionum,acque difcordix ratio abundac propcer aquarum infimarum propinquitatem circa alcerum excremum quod cencbrse inhabicant cujus princcps eft:
; ;
Diabolus-,dequodiduinert Sap.].InvidiaDtaboltmorsintroivitinorbcmterrarum&c. Et Sap. i.i... Qupviam ncui mortemnonfecit,nec Utatur tnpaditio)ic vtvorum ^ Creavtt enimomniaut effent , &fanabtles fcit nat$onisorbisterrarum;& non
esi m illii medicd)miituriiexteminij,nec inferortmregnum tnterrd &C. Ex his igiquod potentior lit milericordia Dei in propuliandis morbis,tam animi , quam corporisj quammahtiaDiaboli iriinficiendoeosto.xicofuopeftifero & mortali; quippc qux eft fortitudo omnifortitudine forrior: Atquehoc etjaminnuerevidetiuApoftolusRow. j.io. ubiinquic,quod Imo quidcm fanatlehova fuos a veneno Draconim &ftrmfcricordia &gratia longefuperet tidturam peccati
tur pater
NamMelIiaseftvirtusDei,&operaturinviituteTetragrammati,.itqueeftprirnaemanatioaJehoUndefcriptumeftj Venithomtnisfilmfalvare, qiiodperierat Matth.ii: va,&falusac pax creaturarum Quod quidem de Mellia exaudiendum eft,nori quoad ejus corpus,fed refpedru virtutisfpirirus benignitacepleni; qui eftCmanatio cflcntialis&primaria ajehova; HincChriftus, nonherbisnec medicamencis Pharmacopxoruiri,fed mirifica Tecragrammaci vircuce non modoper folum contaftum,verumetjam&Spiruusfuidiviriiafflaru,acvocis ic)lius prolationeomniamorborum genera fanavir,hoc eftbenignajeh6v2virtute& divirio inifericordixafflatu,quoabundabar;imovero
:
&
!ncff"abiU fuavi
&Yirtucerevocavic ac refticuic, uci in novo ceftamento pallim cjusreidocumenca &ceftimonia excant. Scd
di(-
p;
& a
2z
Sbct,
I.
C
Depojitione
P.
V.
jamadreciindamDciprodud:ionem,&..)p(iusfirmamcnticrcationcmpcrvcniamus, intellica."lifirmatinihil aliud (int,quam ipilim fitmamcntum: At vcytsDowwjJinMrfiifunt Kr//,tcftc Pfalmifta Ergo ctjam Vcrbo D ommi fadum eft hrmamentum intcifecans ac dividens aquas fiipcriorcs ab inteiioribus Fadum , inquam , clt fiimamcntum hoc tft , in adlum pio;
:
UT gendmn elhquod
dudVus eftlpiritusillcmcdius,quiacthcreus dicitur,perpr.Efcntiam atquc aclum lucis ficiolanclacj quippcquxIefccumeomifcuit,etimqucclarificavitatqucinformavitjAtqucuaviitutcJchov^incrcata creatus elt fpiritus interrnedius intcr aquas feu fpiritus fubtiliorcs , 6: illos grofliorcs ac dcnliores,tam lucidos quam opacos. Hinc crgo patet , qubd actcrna hujus cali vi tui li t mcdia inter terram iilam,atque inter aquas iiibrilcs &: grollas, inter Dcum fupercoelcftc Dci patris fui Iblium
i
&
donaad un'vcrl'a
,
aquxamara;
dulcedincmrcCupcrant,corporaxgrotaconvalcii.untj& gcncrarioncincrcmcncum iccipiunr,vegetabiliaqualifnortuaquotannisrevirelcere&nmitiplicanobfcrvantur Atque hxc omniadona a fummailla fapitnria,icu angelo Metattron , leu univcifili mundi anima , feu piiir.;' emanatioue
;
Jodjin
mundam infiucrc iolcnt^utin/^jdeclarabimus. Dicimus igitur, quod ,poftcia.im iriadi.uio ptima a Deo informavillct primum p| lcu mundi partem iiipicmam , dcicendcrit in locum mcdium tenebiisobruturn,&indueiitibiformam 1 denbtantis Arithmcrice figuram 6. adcoquecomprehcndcnris r, & n hoc cft quinque & unitatem , qua; fiiciunt 6.ita, ut fub forma litcijE Vau in tcr duo' n r\ nominis C^W intcrponatur,indicans inde icu (piritum medium, & v; lcii unitatem in codcni Ipiritu-, nonaiitcrquam i in principio ingrcdiensinrtpiimum arguebatunitatemiti compofirione :Uiidefit,ut kipcriusadditum Jod,atqucitafaciensir Jdch, lignificet,Dcum fcurcrum Ens: SicctjamV.iu,Spinruijamcreato, vidchcet r; HeinferionpoftpolitumfatitHu, hoccft ipfum; quod quidcm vocabuium fcribiiur cum Alcph.dc Sli^ Nihilominus K non pronunciatur, Ibd ibi exprimiLUrad leprxlcritarioncm fymbolicam Trinitarisin illa unitate, qua*exccditn qumquc conftituit T lex. HoL etjam dcnotat apctrius Tetragrammaton n n.S Ehich ubi S ponitur pi o Jod, &Jodinmedietateloco Vau,:irgucndo, quodjodinincdio ..firmamenti figiyficetVau, hoc cft vclunum fuperHc,h.c.i. cum duab. o.o. centenarium numerum aigucns.Atqi ita Ens Unum primura in luprcino lpiiitu,ac ipllim in mcdio,hoc eft,idcm Ens in mcdio,& quaii iple MciTJas lcu virtus Tctragiammati,fcu mundi anima,qua?cft angelus Mctattron , ut in luo (piiitu crcato conliftit.inqiioellnomcn Dci Sadaipcrnamerum xqualcm iecundumCabaLxorum c.ilculationcm ;
,
&
,-)
quidicunt,huncellc,Angclumilliim,dequoloci;tu .erijchovadiccndo;to(/. 15. Otfow;f/7Hfl;f hoc eft in corpore fpintuah , (cu humido Ipintu univcrfx iiaturx; In qucJehova,fcu Evieian m illo
,
fuumir1\mundum
ligillaiie
:
mul tiphcando n;ifcitur ita ut in%cum lit mundi ligillum, imprcireritinhuncmundummcdiumarqueetjaminfimum Qua quidcm impicirione rcliquiceffigiem iphus H & 1,hoc cft I'auis,5c Verbi,hmulpcr Spiritum Pl in unitatem coh)und:orum:<<uiare, utcommunisfigiUi charadercs ad amuifim rcluiquunturinccra,camquccxmafladcfoimi inforfe iplb
:
"^
quippc quod in
mantjficctjamEhieh^pcrhocfig-liun-nr.^Patris^^eftigiemjCumuniratcSpiritusnabcoproccdcntiSj&adiairabilcm Verbiineonaumtisprxfcntia tanquamlign.-^.culain mundum vihbilcm introduxif, quibus mundi quidem intelleduahsidea in infimum ^ fcnlibilem infu(acft,illum ex tcnc-
brisfubhnlatum adiuamimagincmftruensatquc xdificans,vivifque Vcrbi,inmarimundivi(ibilis navig.-ihas^charaderibusomniafccundumxternilocutorisinftitutumvivihcans^creansj&difponehs.Ex:Jodcrgo, &nhujusfigilhdiviniimprimuntur fpiriciules Mcnris divinx atque ihtcllcaualesciraiaderesanimxrarionah: Atqucl Vauillosinfpintum xthercum influcntes cum Ipiraculo vitx mifcctjut hxc oinnia in corpus humanum opacum & clcir.cntatum infundar, quo loco animx corpori inftrviant Vauigitur lcu Verbum cft ca.'lorum & crcaturarum immcdiatusaui' ^. .Ex
:
hifccigitin patct,quod
NatuiaipfaideoDcus,(cdmale,aPhilolbphis .mriquisnuncupcfur, quoniam ipfc Deus,feu Vcrbum,quod eft Dcus,fc(e naturxhumidx iminhcct: Etproindcrcm cicatam male p 10 ctcatore acccpenuit; videlicct pro Verbo,quod eft Deus in natura; cujus fpiritu vi: tute cundta viuunt,tundlaque talia,qualia finii,exiftunt .Nam Dcus non didtuscft Verbum,nifi quatcnus propnaatcm a locutore habcbat , ut in rcs creandas , earum coiuinuarioncm in mundum cx orelocutoriseff"underctur;cumfitidemc(Ientiacumprimaperfonaloquenre,vidchcetunusDeus; Attamcnproprietatcdiifcrunt, quoniam Vcrbum prolatum cft in mundum (cu naturam humidam,&: locutor cft in fuo regno abfquc ullo matcnx reiped uj E t tamen ha; dux pcrlbnx fun t eflch-
&
&
tii
De PrINCIPIIS SUPERSIJBSTANTIAL.
tia
ij
unilm idem Sic videmus in homine , qiiod verbumnon dicitur , pnufquam profcrtur in aeremfeu humidamnaturam j tunc mediante Spiritd vox editur , ac a voce verbum procedic; cum
.-
&
&
dctormem ingreHum cll:,atquc omniaoci ulta umbiis obredca ai.parerc fecir;hocclr,nconvcrritLuinlucem,vcllumcnjucundum , atqueita vocatur illud nillnminatum' luxprimodiccreata. Sedjam,utoblervemus, quodprimairtaemanatio iit Veibum in umbra &: iUuminans, vclimutadlcqucnremSapicntislcimoncmatrcndaris, quicft hujufmodi; ratilopod umbra qmlam bor^enda obiiqua revoltitione ftibierLibebatnr tn htmtdatnque natitran! m,grabat,inejfubilt tum
lua iucida jam in hylen
.,
&
vultu exaguatam;indef:imtu qiiidam tnagiius in fonittati crumpebat^ecfomtu vox egredtehatur , quani ego hitninis
Ex bac Imutnu voce Verbiimfdclumprodtt Vertttn luc natnra bumtda ajlans lain fovehat^ &c. Quibusindicare vidcturPhiiolophus, quodclt Jod unitateTeciKgian.matrpiin.umpiomanarit iui.icn^tanquamalontelumaubinpiimum 'cxpellens tcncbras abeo,occultum n.anivocemextjiimabam
:
.-
fiat eruptio a tcncbris , &: in eruprione vox edaturaccumvoce Veibum,c[uodcllviiCusprim.ecmanadonis,aJod,fci;J ho/ifonans; atquecduur non vana,lcdtorrirudineitaclhcax,utlonet&fonitu loquarur; veroumc-jueitaenunciatum, &:fermonis lcnlum charactenbusigneis& tormalibus in Chaos flifci fupcificicm ica imprimit , ut
,
impoilibilc
i!r,i[uin
btsejuscadctitt:errain;hoc
lum Empyicum,c;tcujus elemencispuii.s inceUigcntiae cajulque gcneiis procreantur, fadum cft; Deindein r;medium,quodin Vauconiprehenaicur;&fa6tumcfl:rirmamentum-, ac denique in t\ ac deniquc in ulciinum Jeho vx;&; factum eft coelum infiaium;(^<_ui quidcm tics cceli,ex aqua magisgrofl'<. vcl iubciliconflanrur,&pro majo.i.uicmiuod :maiiarioms divinsdominio, ab ihvicem diiicruiu:NaiTiquo magis pixdominatut (imphcilIimaillaDeiformis eirendain mundo,eopunor, mundior,m.igispcifpicua,&:(ubtihoreft mundi(cu(piiitushumidi,feuaquaepars. Hincitaquc D,
,'',
Joinn. c.i.V.rbam itat tn pnnctpto.,id eft,uaibra leu hyla infinita , Ef Verbum eratapud Tietm Deuserat boc erat tnprincipto apud Deum: O/nnia per ipfumfi.iafuni &ftne tpfofactum eii nihil quodfacttim Verbum: e^.ln ipfo erat vita,& lux bominum:Et lux tn tenebris lucet (id cft,in um bra horre nd a J dr tenebn non comprehenderunt illam; nincc.ft,eiumpebatcxtencbris,(lk fbnirumcdebar jSic. Inmundoerat, &niiindiisper tpfumfacttiscfici^x. UrergoDeus , Aleph renebrofum,fuitpiimaunitasextramundum creatum,& anteeiuseicaiioncm , itacrjampdma lucisejusemanatio, pcrquam Verbum,]VJcfrias,feU Virtus Tetragramm.uiin mundum ingrefta eft,imo vero quo: efl: iplum Verbum , quod eft ejufdem eflentiaecumAlcpi Jod,J.!h,Ehich(S:Terragrammaro;loquirur;Utiraquc Alcph erarprima unitasin mundo Aicheivpo&ideali,mundifabucandifiguram idcalem delinc.nns iiccjus Verbum, per Vauinpi exprcllLim,cflunitas &principiummundiidealis,iniealemdi(po(irionem atc]ucformam
;
&
&
Arque hinc in Zachaiia f cribicur,quod DeusTcriagrammacus crit T.i^ n ,hoc eft,/K;i): Er vocatur,a.. &ca.& \:i,,id c{k,unum, ut qui eft- principium unius Quod tamen proprie dicitur de Verbo,ut in Apocalypf intelligi tm Er tun c invenio, quod Deus non dicacur unuir ,ficur nec Ens;qudrenus eft lupra omne Ens,urpore a quo emana t omne,
:
e;us
"
t;
quodeft.
Unde
nonEns;pioutlegitur Exod.ij.
Et alibi vocatur
VS
1 '<!/ "
ente fpintuaH cieaco,dicitur ens , quod eft Verbum ; At vero,quacenus eftexcra omnem refpedum adrem crcatam,catenus diciturnon ens,c[uia omnem cnticatem rranfcendit. Atqui vobis hoc loco innotefcere volui,quomod6 charafteres Hebraici cum naturarei conveniant : Nam ;'t<, /i^ni-
ficansDcum,quatenuseftnonEns, &extraomnia, ha-betinfef<fignificans Deum unum in fimplicitate eircndi fuperfubftandalis in fc conudeiatum abfque progrellioneinnumerum; & eft Deus in fine numeri fimphcis novcnadj inventus,ubi paratus eft ad ingredicndum in materiam ; atque ut Ens pnmum feu pdn ipiuni non dicatur, finicur ejusprocelliispeifinnlem hccramNun: Quibusinnueievideturhx'cvoxHebraica,quodDeusnonegrediens ulcra numeium linij licem, proEnteaccipinondebeat: Deinde,ubiaccipicurproEnce,ibi vidcmus "incern& V"inclulum &permift:um, hoc eft, inter mateiiam & formam , feu fpidrum humidum & ignem quos ambosjod ipfhmquafi nutdc: Acque ita videmus,quomodoDcns firinnatura,di.mtaniennon eft ipfa natura ; Yidemus etjam , quomodo dicatur Ens j videlicet quatenus ens m efle pro
ducit:
i4
:
Lib.I.
ducit Similitcr cernimus,quocl Vcrbum iit in mcdio.tanquam intcr igncm & Spiritum. Sic fonum videmus ( ut tamcn , falva k mper divinicatis ccllitudme,fiipcrcockftia cum tcrrcnis comparcinus ^ etormcnto bcllicoegrcdi in mcdietaceSpiritusnitroii &ignis iulphurci. Atqucuchoc Vtrbum facrofancfcum accnrro Jod Patns in n Hc,Spiricu &: iuce ignca munitum atque Itipatum , egrcllum in iphana axjuaHtatis,ubi Spii iciis & kix xquaU punderc ix mencft-, ita cc frequetcrambiilarc iolet fura pcrmifcentur, icu inipliusanmijcmundi centro,quodinccntrolirmamcntidchncatur,Nam
fcriptum
clt,quod/)o/<'J7f
-.
Unde iupcriora
atquc ^quahbus modcrari videcui: Imo vcro&rmcdiator onmes eftinterPatrcm 6c homincsja quo quicquidboni pcrinikicntiamaccepic,inhomincs, alias crcaturas afHuentcr&gratiofe fuavirtute,pairimperunivcrfum mundum crcatum cxtcnfa, hominuin infundit. Dehoc V crboloquitur Paulus. Timoth.i. z.diccndo ; c[uod umis mediator Dei
Sc infcrioratrutinislancibulquc
&
&
fitChriJlus:
Porrottjam kginnis , quod ipfe Chriftusinmukisfacrarumlitcrarum locis j4^e/5nuncupetur; EtCabahftx videntur cumintelligcre petAngelum Metattron in qao nomen Dci Sadai cft fcriptum qui iecundum eorum traditionem crar primares omnium rerum creata ; quarum perfccSlionem ipfa tenct in lc Llndc & ipfum dixcrunt mundianimam.atquc ctjamipfumpcrillam fapientiamintellexerunt, cujusmcncioncm
Idem
Galat.^.
manu
niedtatoris.
facitEcckliafticusf. i.bis vcrbis ,Sapientiaprioromuicreatura,0'i'tteMiHspn'.dentiaabAVo: Tons Sapientis Verbiim Dci :n e.xcdfts,& ingrejfus iUiiis mandata <cterna : Radt.x Sapientis cut revdata tsi 6" ajiuttas tUtus ijuis
,
Agnovit
gelum,Cc\iSp!rttumfapienti,qucm prius,anteomniacreatumd!xcrunt
undiqucinfercum atquc illuminatum Nam nullus tum,kicilqucincreatx radijs mformacum , angelus,ut antea diclum eli:,poteft clTe identitas, lcd cft akeritas , quatcnus de duobus eft compolitus: AciUacmiiiiiationobihnima, &:fimphcilkma, merc formahs&riiipereftentiahspro Vcrbo divino accipitur in fe imo vcro pro iplo Dco,univerlam liuinidam mundi naturam pcrcurrentc, ac
;
&
Zoroaftii.iUc 5/)/;;fHJDowJH
apud
Moyicn,inud/Hw;fH imminfimfuave &jucundiim,:itc[nc ctjam Meiis iila , &: Daii utniifque fexus facimdttateplcnil>imus,i\h vita attjiie lux., !k. Dcus ignis ac Spiritiis Hermcris Ti ilmt g. qui in pa Hi \um muii di ipi-
ritumagenscund:agigncrclokr; itaut hicDcus in naturanondcbeat conlidcrnri, ucrescrera, quxnynfucritxcernn,t|uippequx principiumhabueric: Namquc hoc idem contirmarc vidccur ctim tUoftttt femper cr ante nviim Ecclcliafticus eoJem in capnc Omnis Sapientu a lehovaesi , Ex qiubus pacec,quodfapicnspervcrbumcrcacionisligni!icare volucritprogrellioncma Jod; quatenus vocatfontemfipicntixiftius,VerbumDciincxcciiis: Decjusveroorculicloquitur leo. 18. Trahitiir Cinquitilk)dl(;oc</f; abfconditaesiaboculisomniumviventitim; Volucresquoque caitlatet;perdttio &moii'
;
&
dtxcruntaiiribtunofiris;f.tmameiiisMidtvtmus
viundi intiietur,& omnia qus. fub cixlofunt,vtdct ; Quifcctt vcntu pondns,& aquas appendti
doponebatpluvijs legem
&narravtt &priiparavit
& tnvejiigavtt
ac
raprincipio
priitcipitim,anteprtmorduim terrx,
dcnotanthxf lapientisdidalVovcrt. 9. i. S.tpicntiadtficavttdomtim fuamcxcifncolumnisfcptem; vidclicetinhrmamcntum,ubifeptcmPlanctxfunt, quiiunt lcpicmpalacia luminis;intcr quxSoleft rcgale illud palatium feu luminarc majus,quod fapientia chgcbat pro prxcipua fua maniioiie; QTioc^ quidcm luminarc licet ejus fit palatium & manlio,non tamcn impcdic,quo minus ctj.nn rademfipientiafacrolanclafitubique,juxtaiilud5.tpiff. i.Spirttusfapicntti,(ci\SptritusSanciusdtfciphiii
& vcftis,qua
noclurnis
17. Caputfponftrcpletum
eH rore,
&
capilii .ijjicrjiombus
vidclicctljjirituhumidoanoc^cleu tcnebrisexilientibus. DchacPfychcvclPhylb creata,&Cupidinis illius incrcati actibus ad invicem,quain difertillimc,licct obfcure, craLliant Cantica Salom.
pertottm.
S.tpient.
.
Sapicns
&
quippe quo loco docemur , quod Sptritus intcUtgetitix fancius f\t wticus fcufimplcx pcr fe 7 multipkx,xc^eti\ maccrix crcat.T,& t]uod fua ellentia iiT fimplcx mobilis,tncotnquinatus ,pc)Jpuuiis,
cxipci:s,acutiis,bcnigm'.<,jiabilis, ccrtiisfccurtis,
&
lixccumillis,qux,dnobis//(ptT(/ didlafunt, confirmanda ? Etprxterca,quodvimatquc poteftatcm habcat fuper claritatcm Solis fteli.irum,audicc,obrecrOjquid nobis dicat illc Sapiens eodcm
&
tnlo-
&
Db
in loco
,
al.
iy
omnem dijpojitionemjiellarum liici coinparata inveniturpriorEx quibiis liquet, quod prxcipua cjus habitatio fit in coelo ; ubiiucem piimoSoli, &dcinde,aSolispalatiopiofpiciens, lunx atqite cceteiis ftellis attiibtiit. QuodautemhsicSapientiaafoliocEternoTetragiammati in inundumfueiit milIa,confirmathfc ficroramBibliorum locus;Sapient.cj. Sapientiamfuis emittit T)eus e fanUU cdelis .,0. throiio, inquam^/orM
Sapientia /mc ei? SoleJpccioJioT,&fupra
ubt ipfa noneSi,neccjfe e^,ui nox fuccedat.
&
QuodautemhocVerbumritignispuriflimus,feuluxpulcherrima,narrat Proverfc/0.30. Sermo Quod denique illaSapientiafitMcilias , qucm Cabalifto: vocant virturem D,innuit Hieronymus in eptjlola, C]U2 fcribit^d P4iw,quod Sapicntia Chiiltus fif,&quod Chrillusfit virtus Dei,&ipfius Deiftpicntia , qiia:in myfterio abfconditaeft. Operatur ergo ha;c ubi dux pyramides,videlicet virtus pr^cipuc in hoc mundo circa centrum diametri pyramidalis formalis & matenalisfe invicem requahbus vinculis interfccant Uiide , ut Spiritus vit^ dicitur
;
.
Spiritu
ncs efficit^tormaracjue fux Ipccici congrtiam imprirhit,per quam ea res a quavis alia re dill:inguitur
Nec eft hxc virtus divina feu adtus in naturi alicujus coloris,& tamcn omnium colorum particcps & efFcdtrix nullius erjam pohderis aut quaUtatis, & tamen f cecunda cujuslibet qualitatis gcnitfix. Atque hinc cil^quod ipli Phyhci Ethnici afterere non dubitaverunr, Deumejfe ^aturdin,5c NaturamiJfeDeum : ut vcl maxime etjam omnesunaiiimi coiifcnfu concluferint , hanciplhmnaturamcirclucem feuigncm invifibilem,aquocund:afmtgenita; Sedquahtate hasclux d nacurac ricibus Iong.c- diffcrr quippe qus nec eft cdida,riec trigida,nec humida, nec ficca, nec mafculina, nectoemiiuna; fedrationellismagnscpcrfccflionis ipfi participat cum quahbetquatuor Nam naturales qualitatunln,itucaiium,quiaiine illanoneflet uilainullocomporicocomplcxio clementorum qualitares libi invicemrcpugnant&coritrariafunt: Quam quidem elcmeritorum difcordiam atquc antipathiaminpaccmSymphoniamquereducit; itaquidem,utunio&inc6m-' poiitione conjuii<3:io hcri non polIet,nifi eflet hoc honorabile , & ex profipia immortali acxterna rtatummedium;cujuseftconfufepcromniaelemcntapcnetrarc,quoniamcum!^uaIibctdi(ftartun n aturarum participat,eafque f uavitcr & comiter tra(5tat,atque ita pacem inter inimicos facic& conatquc fe^rcgatur.,
ciliac
Sed,utadliieramVauredcamus,quemadmodurri
Jod,jun(fturri
cum primo H
facit iT^J^ah,-
niverfalisfupeiioratcnebrisrepurgatur;licecjamidemSpirirusn,1praepofirusdenotat ipfiim: AthacviaSpiricusSan(5tusJod,incubansfupcraquasn5ita uriic Vauaciipfum Jod,ut Vaupert^ fitir\,hoc cft,i]lud ipfum,quodJah ; Nam,ut Jod,fignificans unitatem,in creationc cum n,C cujus
lefpiritusexiftic;lic
quinque& unicatem,denotanshociplo,cjuod Verbum, in mediointer duas aquas fub cum ipfo Jod in n He. Ex quibus evidens cft,quod Verbum,quamvis in firmanientum fcu medium coelum fecunda die completo prions dici opere dilapfum fit , nihilominus squale habeat in coclo Empyreo dominium
, , ,
cum Jod;
fiquidcmellentianon diffcrunt,fcd foluirimodo proprietate-, vidcHcct ut filius a fuo emanatioIucisiramcnfKafuofontc. Atquehocmodocomplctiim eftligillumomniummiraculorum,cujuschara(5lcribuscrcatus eftmundus,acquemundicrcaturx;videliceti!T,quodcftligillumEhiehfeUpnmxnumeracionis divina;; iaquo Vaucft ejuldem cflentiae cumjodj&fymboliceidemfignificat. Unde,utjad fuit fymbolum Tctragrammati Entis cUvinicxtra matcriam;ficineftipfum;hoceft,illudipfum,quodJod ;acfi Jodprxponerctur&deindcpoftponcieturn,atqucrilpintus conjungcretunitatemcum unitacc,hocmodo,^n': Sicuniunitas, conftitucns numcrum binaiium , per interpolitionem Spiritus H fit Trinitas &perferas (ftio; Atquehinccft, quodinprodu(5tionecujuslibec crcaturaEin creatione per Verbum,tumIocutortum crjamicidemejusfcrmo,fcu VerbumFiATvel Sit ,cumSpiritU)1 feumcdioatque vopatre,veliltradius
&
&
&
modo
"^lt^
^n^jid cft,FMf vcl Sit Lux ; J?'^!?"^ Tl". Fi at, vel SiT,expanfio vel firmamentum,& fic in cxteris; ita
ut hacrationeIuculentervidcrepoflinms,quodunivcrlusSpiritusnnihil fit, nifiduplcxJod;leu quod unitas unius eflentia: fit in Spiritu H line qiia in a(5lum produci non poteft ; fimiHtcr quod
Vcrbum Jehovs atquc ipfius Ehieh figilli impreflLioncs in creaturis manebunt in aeternum
,
fecunpoft-
dumilludcxfacris
quod,
quamimperatumcftjFiATjVelSiT taliscrearura,pereofdcm
chara(5tercs rcljponfum
fadumfit,
quali
i$
SeCT.
I.
PORT,
I.
PaRT.
I.
LlB.I.
quafiabeorumangclofcuSaccrcloteMagnoMicliaclc,acricliccretuiAmen, ^?. "^n"!; Ef failum efl iia: UbiconcluliofitpcrNiin finalc,aiguensreipcrfc(ikionem. Exquibiispatct,quodcharadercs Dei , & non modo cjus vclligia, lcd ctjam iplius prxfentiae eflentix in crcaturis cjus lempcr manebunr,quemadmodumjodfiiiitcum He,tampoftfa(2;amcreationcm,quamininlbnii,&ipfocteain valetudine
tionisadu. Sed,utfermoncsmeosad hujusvirtutisfacrofanfa:benigniratemconvcitam,cjufquc tum conlci vanda , tiim recupcr.u;da .-lut reltmicnda potcttatem cxj.licem , doccmur
& bmignUaslthovd
e calUfit crc.
S<.
ac quod tn luceejus vtfurtfnnuslucem. Et Sapunt. i6. Mifertcordia tua adventens fanabit iUo <i veneno. Sed, quia hxfitare non dcbctis , an mifcricordia hic ac ipi.uur pro ilia Jehova: virtute , qua; eft Mellias, virtus Dei,ac opcracar in viitiue Tetragramuiati , velim ut vtrba fcquentia qui dicitur Sapientia
&
net^ue
makgmafanaviteos,fi:dtUMy
Domine,fermo,quifanatomma\TuiS,Doni!i!c,ijuivita&mortishabespotefiatem,&c.
(crpciuum i(flibiis in dcfcrto libcrati lunt,Elias, & Eluha,c)usdilcipulustotcuiationesftup'ndjS3dexitumfinemedicanienco perduxcruntiimovcro &ipfos moituos in vitam pnftinam unico (blo atTlaturevocarunc;& longc altiora fa(fta funt virtutc &primaemAnationeipliiisJchovar,kuC'hul>oifto jamincarnatocumomniumadmirationejquibus,fe vctum Deum,acque VcrbunilaliKarCiEicinitaris cfle, mundopubhce, atqucipfa luccclatms&evidenc!UidecL.ravit; Nccquuirm a(ilum cfthocabcjushumanitate, qua;niorriobnoxia
lir
iehtaea
mortem cnfeacfortiQuiquidcm Chnftuscrat antc fuam incarnationcm illud Verbum n ,id cft, FI A i ,vcl illud figiUum IH' j quod eft vcritatis fymbolum,atquc illa ficrofaiK^a Dei vi vi,fortis,atquc c xcrcicuum,lapicntia a qua omniaprimum fa<5ta funt,& dcindc
da..ierat:
inluaeircntiapcripiiiisluavcs^meii.iiucs^uclalubrcsj^^hcetinvifibilesj influxiis
optimcufqucad
Qo!inutem copiolam cjus fruitioncm obtihuerir, ad fttlicjtatis atjuebeatitudinisfiftigiumf!cIiiiT'' pcrtmgf cquod fummunidicitur: Acquehociilis vcrOis confirm.uS.ipicns Proverb. 3. Sapientiah- qm confequiturbeatusefl nam mdm eHejusacqutfitio vd mgotiatio 1omnia dckctaniertta tua non poffunt gotiattoite argentt,& auroefr<jjjo prmnrus ej,is mtiofwr iH Carbunculis :
&
&homr
Vtaejusfuntvitt amanitatis,
&o-
mtusfemitiicjus,pacis:
Nccquidem
bumJehova;lacrol.-in(5tuiiKa
ir.
>mnial-..(n:aatquccrea:alunt.-
Namharc verba
pr.xcedcncibus
fubnedic
&c.
E.^quibus (cquitur,quodbieSpiritusdivinus,hsc Jehov2Virtus,fitilhusbcnignit.is&mifericordia,.tb eo emaaans,Cjua vc, n.atfii:lesian.il(;iTimacaligine liabnierfx adlu> cm &hbertatcm^ acde potentiain aclaiiri,& de nihilo in Ens rcaJetucruntrcauftacjiquod quidcm eft maxinrum mifericordiacind cium: Atquehi-:c^-lt,quocibcnignitasIcmperattiibuiruifi]io,perquemc(jlumpri-
nium,videli.etEmpyreum,tienihiiota(i(.unieLSpKitusliinpid)fl[imusaclucidiflimus;&ipfiangcli
denonentibuseftiaunturlpccuiapcJ]Liflin.aiinc'iubusideaiT>ajcftatisdivinjccolifpicitur:Deindc
cfnvdlii^Tuin nobiliflimum vica; pabulum ledigitur, lapidefqucfiindamentales acangiilarcscuilibctcjusftella-lnhtpohti , interhps iplc Carbunculus divinus e throni lacrolan(^i Cieatoris ccnrropcr viirurein& operationcm Vcrbi,tanquamprimum Solisfiindamcntum Atquc hincpropterhindamcntalislapidis nobilitatem&ljplcndotcmrevcra Solelecftuscftpro Vcrbitabcrnaculo. Nonnedixit Jacob Gtnef.i^. poftquam fapidem poluiflec, alcendcntcs vidiflcr i Certe eSl ut cervical luum,& in fomnioangelospcr lcalnm delccndentes
&
&
&
,
non eH
lo-
, quempofueratfub cdputfuum nomen loci, domum Dttfortu : Tunc,hic lapis quemerexi, inquit , i ttttdumfcH
Hoc ergo eodem modo crcatus eft SoljvidcliCct ja(5to pnus pro cjus fiindamchto , Carbunculo fplendicTiflimojadditoqueolco leupabulodivinofitdomusDei,&pia'cipuactrlijamiai nam
,
fine Verbo divinononfit tranlitusaterrainroelumjEtcniin^ucinpiincipiolciu creatiori* fuic dedudbolucisintenebrasper Vcrbuin.'Sicetjameritindicnovifliino,rcduCliolucisa tcnebris.juxta illud Saptent. decimo fexto. Deducis ad portas infani reducis, id cft ,a coelo in terram,& a terra in coelum. Athocforcafle ftultis impoflibilcvidcbitur,quodlapidcs angularesdebeantcflctundamentaftcllarum;Quibusrcfpondemus,quod,utincreationecrattainfixum,quamvolatile,&tainterra, quam ca;Ium,ita ccrrum lit, duas illas ma terias,e quibus Deuj crcavit coelu terram.fuiflc mollc durum;.i quoru fir^ilitudincm tam coelu^quam tcrra taJia.qualia funt,crcata fueruni q uippc quctu iinum cft durii& lapidcura,alterum vero moilc lpintuaIe:Similitcr ut tcria fc habct rcfpe(flu a-
&
&
&
&
quaium
Db
tis Itfk}
PrINCIPIIS
mram
S LIP
ersub stanti
al.
ij
quariim inferiorum; ita etjam corpora ftellaria fe habentrelpedtu Ipiritus quintx cficntidE ; Quod auttrm bahs terraefueritlapisangulanSjnoscilocenthscverbaipliusTetragrammatiJoballoque8 . Vbi erM,qiundofundabam
?
qu.ii dijpofuit
perquobafesejusfuntdejix,autquujecitlupidemejusangiilaremi
eft
,
Quodautem Vcrbum huic lapidi angudivinum ei llt quaii anima ( unde Vau cu domus cum Verbum lari iemper adliccujus quidem angulo lic delcribitur ^) ex multis iacrarum (cripturarum locis confirmarepoiTumus: Nam primum
{cvi'oizmPfalm.iii.i2..Lapisangtilarii,qiiemfirudoresfpreverunt,isencaputAnguliialehovaes]h!C,eRquemira-
Etfcnprum eH
Pono
Sion lapulcmoffinfwnis&petramfcandali;&omnis,quicredettneum,nonconfiindetur.Rom.c).^^.\e\,mi.Pet,z.
a.
Ccn^mminvenimus;EcceegomtttamafundamentisSionlapidemprO'
qtii
batumanguLrevi,pretiofum,tnfundamentofiindatum ;
efTe balin,cujas
Et multa
virtuteadmirabili non modo terrain aerenutmis admiranda: juftitis fulpcndimr, verum etjam quodiibet corpus coelcfte denfum,atque propter fpiiritudinem ponderofum' mirabilidivinitatis(piritu,tanquamcokimna& fiilcimentoin aethcre fuftentatur: Qua: quidem rerum balis,abternitaicproccdcns,T]ihilaliudeft,quam Vcrbumjehova: pcr Vau fymbolicc lignificatum,omniaquc fua virrutc & fortitudine hrmans atquc ftabiliens Cujus quidcm palatium nobiliuseftSoljquippequiluoCarbunculoangulariomnialumine acvitanonahtervivificat, quamipfum Verbum Ipirituale inipfo habitans animas hominura defperatione,triftii:ia,& alijs animi pertu.bariombuslaboranrcs,atquevenenoDiaboli &tencbranmi fauciatas bailamofiisgiatite & miiericordix curat; Atquc hincpatet,quod,ut terra lolis coeleftis curar corporainferiora morbis infeCta;fic coslum Solis fpuitualis cxpalano fuosterno in tcrram prolpicicntis curet animas. Hinc ergo orirur virorum Erhmcorum traditio qua Apollinem Jovis filium finxcrunr Dcum medicorum,' eundcmque infupcrmcdicini autorem ex vivinca calons virtute dixerunt Atque ipli Poct<E eum Draconis terribihs Pythonis peremptorem cedncrunt tum ob naturam ejus putredini adverfam; tum etjam.quod vcnenalcthifera,morbofque contagiofos,& tenebrarum ftigmatapropulfare,atque fua faculrate Diaboli violentij"s refiftcrc animadverrirur. Porro erjam Apollo ommum menfurarum divinarum vim atque virtutem continere dicitur Atque hinc etjam eft quod ApoUinis vis aPleufippoPlaronicotraditaeft ex multis ignibus conftare,cum tamenipleunus& idemexiftat; Unde Chrylippus voluit,quod Apollo dicatur ab A,quod eft,fine,& poly i. multitudinc; quafi folusflt,ccelorum & fyderum vim continens:Unde & Latini Solem dicunr;quafi folumiucentem &
;
Adad^quodlinguaeorumjfolumfignificati&HcbrsiM^^O^i? fcmes, id eft, proprium ; eo quod lux& ejus berieficium ei fitproprium,cum alia {ydcra (uorum luminum vim ab illo accipianr. omntiim bonorumpUniNonne ctjam Chriftus plerifque in locis appellatur So\;de cujus lumnw, vitd (rfiM?(uiquirJoann.^oii<ip<jmrJ/i4r,atqucefIe fuum accipiunt > Norineeft VerbumjehovsfiIfus ? nonnemedicinaEDeus,atqiicmedicorumprinccps,cumipfcperfefolum,abfque hcrbis aut ahjs pharmacis ,folo fuo fermone,& Spirirus fui divinitate,omnes crcdentes ram coiporalitcr,qua fpirituahtcr curaverit,&impofterum curaturus fitrNonne Draconem horrendum.vidclicerDiaboluin mortem fapcravir ipfe loco Py thonis,mundiquc contagioncm fuftulit?Nonne vim omnem menfurarum divinarum in le continer.cum ipfe omnia numero,pondere , & menfura in primordio ftatuerit?Nonne conftat cjus vis a Tctragrammato ei commilla ex multis ignibus,hoc cft, ex mulris lucislpeciebus; qux tamennon funt nifi lux una&eademjprxterquam relpedu diverfitads matcriielpirituahsjin qua operantur?Nonne cft unus feuunicus in mundo , omnefq; lucis in mundo IpeArque hinc cft, quod Chricies ipli foh funt piopriE,quippc qui cft luminum parer atque origo ? ftus,& Verbum,& Apollo,qiiamvis fit in hoc mundo,fimihterque ejus tabcrnaculum,&omne medium,pcr quod in mundo exiftit inftar Cupidinis in vcnrre Pfyches,feu vcluti lux in ventre marcri^, feu uti Spiritus divinus in ventre Mariae &c. eft ramen unus atque idem, pcr fe exiftens, & in fe immortalis,acabfqueomnipalIione,noncrearu5,&aJodimmcdiateinmundiChaosinfluens,utfua
Aflyrij
,
&
&
pra:fentiailluminet,vivificet,&depotentiaina(l:lumdcducatSpirituminChaosyelpotiushylaab-
{conditum;Etquamvis haecluxfitperfeinvifibilis, tamen grariacorporum cum denfirate creatorum,cjufquercriexionesfiifcipientium vifibihs&coloraraper accidcns redditur.
Nolimergo,ut male mehocIococxaudiatis,aut credatis.melolem vifibilemproipfocorpore Chriftimyftico acProindc,mcdefolefupcrcaElcftiarquc cipere Abfirnimirum,uttaliavobisprophanaobtrudam invifibilifolummodolocurum efTe fcitote. Concludimus igitur,quod ajod fonus exertus & clarus cditusacemifrLisfitinmateriamtencbrofam,fcuaquasnigras;Undeevenit,quodnHedepuratum a fuis tenebris ei fymphonia di vina cop ularur Arque ita factus eft primus gradus defccnfus Divinitatis fupereflentialisinmundum: QuiquidemgradusPatrifeuprimKperfbnae & proprietatiattri:
buitur;undefit,utinnumerisi.propinqmorafintfimp!icitati&iinitati,quamtria;hoccftinmulti-
tudinem
jg
SeCT.
I.
PORT.I. PaRT.
I.
LlB.l.
tudinemmagis immergantur: Sicctjamcftnfiipremum,feuregio Patri attributa Cjeterisfimphcior,purior,tenujor,&: per confequens divinitatis natura; llmilior , conjundbor ,& magis contigua. AtqueitaDeuspaterdefccndit in mundum-, deinde a inHe Verbum emittitur, & locummediumobtmetinternprius,&nultimum: Undefirmamcntum per 1 Vau,cui Vcrbum fymbolice
"^
Ehiehadmun-
di creationem,& ad bcnigmcatem acmiiericordiamjehovxmundo mundique crcaturis manifeftandam. Nuncverotandemaiiquandoad nukimum pcrvehicmu!), ik in ejus (piritu crudiori ac
C
Venaturalitent ultim
P.
VI.
,
iffius
Tetragrammatt
^ quomodo adcce-
referatur.
ULtimumnominisTctragrammatin,quodetjameft finis & terminusilhusnominis incfFabiljs,' dcnotatukimamacqueinhmammundiregionem; Atque itanomen hocmirificum fe extenLlndc dicicur Dcui in omntbus & extra omnia: Qit a mundo xterno ufquc ad centrum mundi creaci
; ,
rehnquaturincommenfuratum,fi drcui.iritcranibiens quilibet lemidiametcr a cirLumfcrcntia ad ccntrum ufquc occupetm: SicetjamvirtitsTecragcammaciinJod cftinmundoaetcrna;inprimo Heeftmeos divina; in^ cftSolcoEleitisj&nacuraftcilarumiin ulcimo He cft vircus clemcntans; ecujuscentrofeu mcdia aeris regionc in hoc ccclo emicat,canquam Sol e centro Sc medictatc regionis achcrea:. Atque hzc quidcm virtiisTctragrammari,tcfte D.Paulo,&D.Joanne,eft5/>inf;//f vir/^cm , quidicirur M/^ yMj,6ci.(A;;/W/V(i;;qui,utifupradietum eft,cft virtusTctiagrammatiineirabilis, &opcratur in virtute
Naminmcniura
quo fadumeftnihil &:c. AcqueharcvirtusxfCina iii mundo a:cerno cum Patrc&Spincuincrearocft, &inillisaccumilhsopciarui ; cumipfa cgrediaturacentroPatris,& Spiiitus a centio ucriulque; Spuitus icaquc&filius funcinpatrc; quatenusipfcpofteornm afe
omniafacl:.! funt,&liae
filiiis
in patre,acque
amboin eodcm
'pintu;Etomnesrresfunc eftcnciaanumac idcm,&lignificancerin hoc mundo iine emanaciorie quidemper Alcph,quodunicacem,&hmphcicacem,acquafipund:um dcnotaf, cum emanatioue
autcm fivc irradiationepcrJod;quaEalfimilaturlinex,ccu prima & fimplicilTirna progreftiio virtutis divinae a (uo fontc a;terno Jod. A tque tunc hcec virtus dicitur Mcns increata,feu unius DciJod radius; & in centro coeli Empyrct difpolira ab illo loco primumilluminar ipiritum r,;& dcinde creaturas cjusangelicas procreando,dac
illis
virtutem ,radij(quc
fuis
nonahtcr quam in Lalo medio fcu palatio Sohs radijs iuis circumf ufis innumcrabiles ftellas nutrirc,vivificare,& illumin.ire lolct Nec tamcn quicquam agit fine contuio (ui patris & fontis Jod,cui
:
ilhid Sapientis,Provt7t.8.
qiiando roborabat
fontcsabyftyquandofQiubatmariflatutumfuumcrc.cumftatttebatfundamentatcrrti
cram
ego Sapientia
apud
eumveiut alumnuiifeu (uniia (oniponem,cumfim .tptid tum edtuando,&erum tn Utit^s quottdie ldtificans,& lu-
dtnscoramcoomnitempore.
Ex quibus patet , quod Vcrbum feu Mcflias operetur in virtutejod , in quocunque coclo ad cjuscrcarioncm&ftabilitionem: hoccft oblcrvat voluntaccm patiis, illamque obcdicns ita ad amuirim&curiofcpcrficere foler,utne quidem latii unguem ab ea dilccdercautcrrare pofiit;imo vcrofuipatiis vohintatemtamin teriaquamcoelismirihcafuaacftione , tum in mundicicatione, tuminejufdcmconfervationcpraEftiritfcucxpedivit,&ina:tcrnum prxftabit. At vcro jamterria
creacionis die,hoccftcerrialuciscxtcncbiiscruptione,cmanatioimmcdiataa
Vau,( quodinmc-
groflas fcu infcrio, eft inter duplex H n,hoc eft inter aquas fpirituak s triphcismercfpedtudivcriitatis tcrtianaajod, quidemdiciturtertiaemanatio, feu lux rcsjqu.-c dij, pcr qiiodrranfibat, intcnebras coeliinfimifeimmcrfitjCquxquidcm tenebrxicvera ^amdicunturCnaos,quoniamclementaconfi.ifa&maledifpofira, ac ad invicemlitigantiain vifceiibus
dio lltum
feu fupcriorcs
&
crafltim,!uiTiinc ac forma deftiruru:Ti,in fuis continenc ) acquc ibi iUud n , fcu fpiricum denfum luccmproduxic; idquodinidea nominisminfici Tccragrammariance fcculum , &abxrcrnodeiineatumfuit; Nam Deus Archetypus Macrocolini Microcofini omnifque crcaturx dilpofitionis , mcnfuram numcrum pondiis in mundo idcali prius ordinavir,quam per Verbum fuum
&
&
&
rcalitcrcaproduxic:
Undc
Sapicnt.
ii.
Omntamenfura^numeroque&ponderedijpofuiftiatquetemperafti:
De Principiis Supersubstantial.
mentiimjquod videlicet e ccelo
z^
piopuHImdas ac depellcndas litigiolas hujus regionis feu H ultimi tenebras,& ad coftciliandam inrer mimicos; bcllum fibi invicem horrendum & continuum friferentes,pacem ac concordiam sternam. Nonneetjamobharicrationem,vidclicetpropter Adamlapfum,&fuccelIionisejusruinam, acpropter peccatiteriebrofiincorporeiScanimo humanoinfultus,elementorumque litcm acdifcordiam incompolitionehumana,mortcm corpori & captivitatem animsb induccntem,deftendit hcEC virtus lacroianrtain Chaos humanum,tenebras ejus iuo lumine difcuticnsjcorporumagritudinesinhocmundopropulians,Diabolirabiem reprimens,mortem &dcftru(n:ionemliiperans, atq-, infxllibili exemplari & argumento dcmonftrans q li t totius fidei anchora ,liberatione anims a
tenebris&captivitatenobisannuncians?Haec,inquam,divinitatiseircntia,h3Ecaeternaeconcordiae
circa cenfymphonia,hicpacis reconciliator,hic unionis nexusinviolabilis , difcuilis ad centrum trutenebris,acinimoloco,forticatenafixis&firmatis,fuaharmoniaitaquodlibct cosH iftius infe-
&
eicmentij difpofuit^ut pax atque amicitia ubique pern infimum in mundo teali ( qui refertur creati fimul,&per conlequens inad n ulrimum nominis inetfabilis.quod erat idea mundi sterni finitumacincfFsbile) conlervctur. Hocergo eft honorabile illudmedium, cujusnaturaefttam fuavis tam unitormis,tam fortis atque prxdominans , tam ellentialiter cfficax , tam concors atque! fymphoniaca,ut, um quacunque rc conjungitur , illani ftatim in fuam compofitionem convcrtat, in luam quaii naturam mutct,fibique obediens reddat omne illud,quod liio fpiritu attingit Atque hic Spidtas SanClus.feu virtus Deiformis eft illa , qujE quafi magico" quodam fuiurraniine omnesipintuscrearoslibi ftatim,& vclinid:uocuIi,obcdientesrcddereioIet, fecundumillud Herm.' Trifmeg. in TabuL Siiiaragdina ; Sic habsbis gloriam totm mundi&fugiet a te omnis obfcuritas Enc eR totius fortitudinisfortitudo fortis;iiuiavincetomnemremfubtilcm^omnemquere)iifolidampenetrabit; Sicmmduscrea^ tiuesi. Hocergocllvinculumilludfortiftimum, quoclementafuis locisaDeoJodconfticutis,hoc cft, inre^ionecailibetelementopropria, tah ratione fulpendunturin n infimo, ut intcr omnia aquam,ututrique ficmediator, viconcordia &pa.'i habcatur: Unde aerem pofuitinrerignem delicet.ut conveniendo fua humiditate cum aqua,ei luper innatet,&contiguus exiftendo igni eum caIidafuahumiditatepermul,eatacfoveat;atqueut tandchacvia fe interponatinternaturamfrigidam aquse ex una partc,&cahda ignis ex parre altera; ta ut una cum altera motu c6trario& conatu ad verfo contendere non poflit Similiter hoc fimile officium priftat elementum aqu,pacifq; mediatorfi:interterram&aerem,itauthumiditasaeris ficcitati tcrrsE violentiam infcrre non pollit; mehus obtineatur^fadlaeft aqua talis, ut convcniar Quxquidenimoderatiout tantofacihus ciimaerefuahumiditate quippe qua tanta cftcjusconfanguinitasautcognatiocumaere, utmeex parte oppofita fimilem famidiante calore etjamilla in huncper fubtiliationem convertatur; liaritatc&confanguinitatem habet cum^terra prop-^er ejus frigiditatem Horum omriium in ifta aethera ; deinde tali concordia nexus eft virtus Tetragrammati,intercedens primum inter ignem aquam,ac dcnique inter aquam &terram;cum quiinreraerem &ignem,tum pofteainter aerem bus etjam omnibus ad producendas eorum formas cfTentiales communiterfe mifcet Unde Deus
rioris
&
&
.-
&
&
&
&
&
aquas ^dicitur eJietnomnibus,&omniamip^o,acperipfum,fecundiim\^hici. lob. i%, Quifecitventispondiis , enarravit, appendit in menfura.quandoponebatpluvijs legem,&viamproceUisfonanttbus,tunc vtdit fapientiam ,
&
&
HocVau
in loco
non poceft cflc fine patre,nec SpiritusSanctus fine utroquc; non poceft ablque auxilio eflencia: coeli Empyrei,a quo accepit animam ita etjam firmamcncum efte creatam,neccaElumeIemcntareabfqueinfluentiaabutrifqueprocedente. Atque hinc fit, quod, licet unitas divina per Vau fignificata fepararit aquas fuperiores ab infimis, ne fiat intcr aquas fpiritamen,uti filiusin facrisproprietatibus
tuales &groiras confufio,eft
&
creacionempiimum,acdeindcadvica:continuationem&fuccelIionempergenerationem.Exquibushquec, quodDeusde plenitudinefuatanquamfonsluminis, perprimam humiditatis fph^ram,vitam,formam,&lucisfiiKeirenfilica:portioneminfundatinfecundam;quetandemejuidem beneficio nutrita in tertiam ulterius per Verbi poteftatem , in quantum ex reiiduo a;quum eft, ad creacurarumninfenoris confiftentian? inf unditur. Et ilUus vircutis divins portio de Vau in n infimum. D j
^cj
Sect.I. PoRT.
I.
P Art.1.
Lib.I.
fTmumjVelafiimamentoincoelumelcmcncareinfufa, fcdcm fuam haberincentroelementorurn occulcorum; ubifphxra ecjamccrciaatqucinfimaicquahtacis ponitur-, quippeubibcUumigneis fuisiacuhs &fagitcisinterrciblectcncbrohs aquiscamundiqucobhdcntibus; qua: tandcm ignco ciusfulgorcdilperguntur,adcoquectjamimmcnfi aggcres,&:monccsad coelum afccndcntes virtute cius dilacerantur,(5 tam tcncbriE,quara aqua: dcnii,tcncbrarum amici , ad cenrrum cum ipfo litigio,tencbrarumprmcipe,propelluncuri Undcunicasiphas,lcd jundla cum n iuperiori, facit lo. Namo.airimilaturHc:Eccnim,uco.velcyphraper lcnihil cft,fcdqunhin porcntia nd numcLlnde didum eft quod Dcm crenvent omma ex ium-,fic crjiin n pcr fc renebiis obruirur,6(: nihil eft />//o,hoceft,cxnonactuexiftencc:Scdlivelunicascyphrx pra;ponacur,vcl aliquis digicus exu:
,
nicacc derivarascianncftarur, ericnumcrusinaiftu: licecjam,hntcncbrisobrLitocllentia, veliplum Jodaddacur,producirJah,quodeftEnsmetaphyficum tkfummum. Similirerin coelo me-
dio,n><luodocculcc fubinrelligicurin Vau,connexum cum riluperiori iTianikfto,proprcrimicatem,qua 1 Vaucxcedic i-jjdenocacccncenaiium nuiTicrum,ficexpicHumin,id cft,srin,id cft.ioo. Ubiiunicas.veldcnarius leimmergensinprinumn&fereperensinfccundo C0Elo,in VauduplicansmulciplicaccocicsfDiiicusmenluiamin firmamenro, quorics ipfum mulnplicncur in mundi Ipincuj&pcrconlequcnsdiverfi ipuitus velcoelinumcranrur: Unde lo. in lc nuilciplicata produncnumerumcencenarium; &,quoniamibicftle undauni:aasicpccitio,vidclicccin coelomcconfcquenter di.iplicis fpintus chaiadlcr , videlicct c o. vel T\ dio denocac fccundam pcrionam , annotatur,ntquc-unicas fuper j abftrulb modo in Vau occultum jnanifciteprxcedens^iSc nm Vau idc,utcoelun',Jod cft lincaie,ita cceluml loo.vehymbolice.^r; rcperta,prxponituroo.fic quadratum nun-.eudcnarij. Deniqne Jodterloo.funr velquadratumvquacenus cllfiipcrfiaale tiavicedelignatur&repctiturinnuitimo; vidclicctin n pnmopiiinum,&in ulcimo tcrtia vice, occulre in Vau comprchenfo, hoc modo nimiruminillis manifeftis, atque tccundo loco in 10 o o vcl .'innn Arquc ira declaiaturqiiod Dcusfit Al^ha ^ Oinega; per fc vidclicct in mundo Archctypo.quacenuscft Alcph,feu unitas, qua:eftprincipiumdigitoium, & J.<dicu numciusdena,
&
r'
-".
.",
finis
plicis
ik idealisfinc
quod
&:
Akph
Similiccr in mundo materiali videmus, quoctibi et)amDcus fit Alpha 6c Omega; Nara Jod, quod ertfons atque principujm mundi crcati, dicicur Alcph lucidum a Cab..liftis-, cuius finis ct)..m cft Alcph magiium , denotans n-Liilenadum numerum , ultra cujus dcnomiiiationem non eft progrelllis ica uc in mundo xteino & increato t< rencbio{um*C prima unitatum origo ) fit Alpha: &:Jod , quod cft s lucidnm, cft illiusOmega. Sic {< hicidum cft Alphainmundocieato&compofitojat f<magnum eftcjufdem Omega: Unde evidentcrliquecquod {^ fcu unicas fit omne,quod eft,cum incluoac omnia; numcrat omnia per unicates; mcnfurac omnia pcr nomen Tecragrammaci,quod mcUidicatque cujiis Hieioglyphicum exiftir, &: per Vau.quod cft lancis vcl crucinaium mediccas in aiquilibrio conliftcns, fcu iiyius peipendicul. ris; cuius pdndcra acque diftantia,n prius &n poftcrius n ominis inclFabilis Tctragramm-ati fonicu ftupendoinmundocompohcoclangunc,lucequcinexpiicabilicoruicanc- Prima ergopcriona Jod. liueam m n mundano chaiadrciibus numcrorum icu licerarum vivis priniac compohcionis, vd figurisigneis&linearibusiuumvclle,divino mediante Verbo, in vaftorencbrarum libroprimum dcpinxic;& fadum cft primum ccclumacp-^oducti func, fecundum Cab.iliftarum dodrinam , crcs
:
jnundimacres, vidciiccct< Aleph,'2Mem,is;;:;Shin,hoceft,prin>.ipium(cu firmic;is,terixairimiIgnis; Quibus crcs Angclorum Hicrarchiarprimi 71 mamfefti rcfpon, Aqua
&
denc
qucmadmodum & cres H ulcimi rcgiones,quam apiilfimc illis referuncur; v idcficet tcrra, in numero millcnario delincns,cujus 1) mbolum cft .sm.agnum; (ph.xra humiditatis,comprchcndens
;
i-
&
menco
culo.
',17
agic
&
'iCi
W vchi
Secundaecjam pcrfona, Vau,veljod,lcuunitasinnocculto chaiaderibus numerorumfccundx compofitionisigncis &fupcrficial;bus;cx pundis&lincis ftcllarumconflatis, fuum vclle
perfccit:
coelovifibili
Et cjus virtutc ignca riirilx ftcllarum m.ifl.cin Hinc Verbb Domimfirmati funt calt , &e. mirabilcminmodum per pondus, numcrum, 6v;mcn:iiran;inaltumiUlpcnduntur{
Myll;icahteraiumfimplicium,quxfunt u.inZodi.ico figuntur; velurin Arictitribuirur,-cujusinitiumn primario cft proxinuim,aiguens,qudd,ut Anc eft prmuim llgiuim , llc T\ htprimus fpirituscreatus-, &ut Anesdicitur igneam habercnaturam,hcetjamnpiiui abignca fuanatura dici;
turEmpyreum.
^;
Sic ctjam Vau ( fccundx perfonx fymbolum ) figno Zodiaci fccundo refcrtur, Zain ,Samch -H ( Mayn jb ,Tz dc , -^ datur , t^ Hhcth :j ,'o Tcth Q. Jod \Vc. Lameth i:,Nim Caph X.SinuIiterfcpcemhtersformalcs dupficcs vivz , Ipintum vivum aipirationisintus ha-
Q
&
&
bcn-
5!
,
litera eft
(ymbolum filij
& fc-
cundx pcrionxjab S immediace proceacnsiunde 3t> legitur pro patre lcu radice , & nccelle eft per Unde etiam 33t^ apud Chaldaeos figniticatprimum hu<5lum producere Ingens ergo eft ipiiitus & torticudo maxima.quatenus non modo ab s,id eft, Deo per
;
proecirum&emanationemimmediatamprofluit,iedet)aminlehabetduplicemSp!ri:um,cjuem-
Sa-
Ex quibus patet, quod duplex fit hociricoelo Spiritusrtportio-- llndehsliteraj; quiEfunt Planetarum iymbola, duplices appcllantur , & lempcr cum afpiratione prononciantur , ex quibus arguitur,quodiniehabeantvirtutes(uperiorcsr\feucceliEmpyrei: Atque haec eft ratio ut mihi videtur,quod cuilibet Planetx Intelligentia Angelica praelidere traditur fecundum cujus diipolitioncmPlanetaillcmovetur&agit,tuminip(umiirmamenrum,tuminregriumeIei"nentalc;atque ita virtute Vau in nomine incfFabili virtutcs n He luperioris infunduntur in j^ He inferius Undc cercecolligerepo(Iumus,quamgloriofus(it Vau nexus inter H & r quibusintefponicur; quippe quo (upcriora cum inferioribus communicanc , & rurius inferiora ampledtendo fupcriora ijs gaudenc & vivificantur Hoc, inquam, eitcopula inter animam fublimem corpus infimum acque hoc icetum eft vinculum illud pocens nobile , quo elementa in compofitionem rediguncur,& in eapacifice confcrvancur ; Quod quiidem vinculum (i in ulla compofirionisparcedeiicac, morbus inde ccrciflimus atquc intemperiesfequicur; quoniam elcmencain compoiiiioneconcraria hujuspocencillimjevirtutis defedu ftatiminter le litigare&: contendere, atqueinOcconoraiahumanarebellareincipiunt: Atfi hsc virtus primordialis in toto defetcrit, morsindeincvicabilisiuccedec; adeoqueiiha;c nacuia scherea ncgligeret 8c non reipiceretinfe- riora,eaquc non foveret quocidic,omnia c veftigio 3egrocacent,feulanguefcerent &protinus morte velocilcurcpcncinadefubicoadnihilumredigcrencur. AcquidicecforcaiIisaliquisfcrupulofi.is;(i hxcvirtuscltemanacio ipfius Tecragrammaci , cur non poceft ilJa idem prsftarc infcrioiibus ex cffilofuomcdiojfine influentijsEmpyreisdcfuperil!ap(is,aut(ine incclligenciarum opc afuperioquam firmamenti fit eadcm lucis emari n in regioncm Vau emi(ra;cum vircus tam cceli Empyrei natio clleuu.ilis: Cui quideroobje(3:ionire(pondemus,hcutantca,quodemanatiounins alteriusfic e)Uidemcflenci,nonminusqaam proprietatesfacrofanftxTiinicacisiunc ejuidcm fon,
; : :
&
&
&
tis,nacur2,acqueoriginis;(cdquandodeijsemanacionitus (euvircucisdivinae eftluxu in crcacionc Phy(ica,hoccft:,inmixcionelucisdivinicus infulae, loquimur,nonagimusdenaturalucisiucreara fimplicicer formali,fed de fpiricu creaco,in quo iUa prsedominacur , qucm in qualibcc aCf ione,
&
&
Atquehincfit, quod prohiijuslucismajori velminoripiveIencia(eumen('ura (piricuscenuioraucciailiorcflc (olet;quoniama6fus illius viitutisfimphciseftiemperdepurare ("pincus,&iebellemeorumcralIiciem ac denficacem tollcre: Atqaehinceft,quod fpiricits diverii(Lmcmraundo,qui(ccundum (iiamdiverlicacem varios producunc efFccfus: Hsc icaqueeftratio ,proptcr quam tametd unitas litindivinoefHuxu fcu Tetragrammati virCute,niulcicudo cimen in mundo ex maccrix vaiiacionc efle dicicur ; Hinc (piritUsEmiive(itmetaphy(ica(ivephylica,movet&gubernat
:
pyreus dicicur ^Echereo dignior,acque hic ipie icerum clcmencari nobilior; cum tamen lux virtusincreata,quailhfpidtus(unt tales,qualesindi61:ismundi regionibusinveniuntur,fempcrfitea-
&
(apiencia eft
nemhabensvirtHtem
EihiceRcmnnatiojhtfluxusquidiimtlarifatis Ommpotentn.m
qHemmlinqmnatumin-
currtt^nuSaftem.y.co^ioitnnAnm.
Acveroquodh3ECunica& invariabilis Deivirtus feu cffluxusjod, in (piritu diverfo varie diverlimode cum fuo vehiculo nominacurjhoc fic propter dilpofitionem ipforum (piricuum,in qui busnacat,nori autcmre("pectuejuspiopiio;quippequa:eftiempereadem &invariabilis, acipf^ Deus in natura humida flucluante Atquc hinc cft quod , cum Vau vmculum copulam inter ,-j n diximus,non intelleximus (implicem (andfam emanacionem ajod per fe , in abibluta , ac
;
&
&
&
& &
folaejuse(rent!a,fedipfum(piritum.cethereum,quitalisetl:,quaiis dicitur,propterformalcm virtuAgic enim vircus Tecragrammaci ; ac (i eircc quafi vilcus glucen , quitis fand:iE in eo acHonem
:
&
busteneracoeliEmpyreinacura,(euipfcipiricus inceliedlaalis
cum
naturaelementari &corpore
compofico,afpcro,rudi
velremfimilem conglucinare nonfoleac, nili calore piius pr^rparctur: Atque illud gluten intermcdium vocatur Quinta E(fentia,hoceil:,quintumelemcntum,feu (piritusintermedius,vehiculumlucis (cu virtutis increatae, anima; vitalis myfteriumincludens; qui (pirituscftcaleglucen, &talemedium, cujus mateadtus , (impliciter in fe per (e eonfideratus, eft viitus ejus vero forma ria eft creat.i '& radius iplius Jod increacus ; At ipie (piritus (imul cum fua aninia divina dicitur rcs crea;
&
&
ta&phy(ica; quoniam,
(i
diceretur increata
mentiremur> quatenus
D'
'
Sed
jx
&c.dicuur,eatenus,quoniauidenommatiofitcx partemateriaE,eftcrcatura; Atquchocipfumpcr naturam Vaulpercipitui;quod,cum Arithmctico lefpcClucxquinque&unocomponatur, fcquitur quod {< & rMllum numerum adxqucnt;cx quibus hujus cceli compolitio manifcllatur,conftans vidchcet ex Iucc,vel Dci,leu Aleph lucidi emanatione,& Ipintu T. Hincigitur Vau pro firmamento fymbohce iccipirur; & iiimamentum pro fpiritu xtheieo,id ell,acre ignco,hoc cft,conhfi:ence cxAlephlucido &n;qu2B idemfunt, quod'0:7,hicroglyphicumipiiusignci fpiiitus, atqucsethcridcm eft,quodquintacfrcntia, &quintaeflcntiaidcm, quodanimavitahs,acanimavitahs,idcm quodrcccptaculummentisinlpiiituEmpyrco feu intelleduah, &tandcin vinculumac ncxus& copulaincer fpiritum mpyicum,&fpii"iti'.mgroirum,tumfitnphcium,inipfisncmpc elcmentis, tum co mpoficorum , ut in coiporibus fcu clcmcntatis ; Atquc haec cft ratio,quod Vau 1 ab Hcbr^is pro conjundione copulariva ,(Et) fa:pcnumcro accipitur utpote quo indicatur, quod in rtbus naturalibus duo cxtrema copulare dcbeat; &quidcm co magiv,quon:am in magno Tctragrammati nomine inter H & r.inteiponitur Vaul ; a quo illa veluti per conjundlionem ( Et j fimul conjungi vidcntui Atque hinc dicitur quod ncmopatrem cognofcercpojiitnifiperfilitm ; Unde et)am Virbum Deum , &interipiritum fupcuoicm ieu ccelum fpimualciivelincadicitm Mcdiator inter boini>h)>i elementarc & corporcum ; Nam, ut a lincaad ccrpus non fit coelum fpidcum infcriorcm,feu re,& progrcirio nifipcr uperficicm,ncc a radice ad cubum, nili pcr quadratum, & e convcrfo fic etjnm non iit hanficus a coelo Empyreo ad clemcntarc,n!fi per fiimamencum; quemadmodum ncc ab u:
;'
&
Hinc ergo ad reprarfcntationem proprietatumTrinitatis fit mundi fabrica; NamnificfTct iupccmum ab infimo;fubtilc a fpif{b,lucidum a tencbrofo,bonumamalo,mcnlurani &pondush3bc;enonpGlIct;&nilinumcruspaitium ejiifdcm dificrcntiuun.iretternarius,cotumopiliciumfoictiLnpcrte<ftum, quntcnus in numcio binaiiocftpiinejus compoiitioin numero,qr,i diftinguu"
cipiumquidem&iinis,(cdnullum mcdiuni,quoniamdecli:iiiilinis;vclnullusfnii",quatcr.usdccft ilhmcdium;Uiidcindifpolitioncmundipcnllumnun".cuim mundu->loictii"npei.kctus:S:m)li[cr ii munuus cllct unum,tunc cflec (olumnicdo pnncipiam mundi & cieaturarum;& per conicqucns nuUum exiftcrerprincipiatiim fed omniai^oicntprincipium unuu"i;atquc hacrarionenon crcarenturelcmentaquatuorifcdtantumuniculi Quaitncccllerujt, utmundus conftitucreturexnumerduonimperfc<flo;quodquidcm lievcnillct ,clict i"nundus,pra:ftantilhmailla&pulcheriimajchov2 creatura,impcrfcd;us;quod fanc dicerc aut credere ellct fummc profanum Unde ftquitur,
; ;
mundumcflccreaturamnobilillimam,ptrfc(5ti(Timan"i,&complcti(limam,adexemplar Trinitatis fabrcfa6tam;rujus numcruseftternarius,inquocll:piincipium,mcdium,&finis;Nam,&uinomine inetfabili Hir;'' fuictiirimx ctlcntix Trinitatis indi|Vidut numerus invcnitur,vidclicet -Jod , pafilio, & nfpiiitui fandfo. NamquamVisibi iitduplcxHc,attameh priusefliconjunfccundxpcrfbnxlcumprima Jod,acqucultm)umitcium eflncxus & conglutinatioHepoft Vaucumjod; itaut ex liteiis circulaiibus TctiagrammarimirificiinmundoArchctypo fiatproprictatum divinarum circulatio Namquc,utin circuli delincatione trcs obfcrvantur tei"mini;nempe tenninusaquo, &mcdiumatqucfinis; quifinisfemper incirculo idem efkcumprincipio,uttri
relatum^
(ftio
poteubiomncstcrminifiuntunitas; ficctjam res fefehabetin pcrfonarum Trinitatis facrofan^Sts produ<5tionc. Atquehuicreivcrbisquidempaucillimis aftipulari videturMercur.Tiilmcg. MeDeus unitas per fpiritum locutus riMgenerat nionadem,& infe ipfam refleiiitardoremfuum , ac li diccrct cft;per qucm Ipiritiim Verbum ab orc cjus emanans ipli copulatur,& iterum illud Verbum perfpiritumfuumcundcminunitatisfuxpuncStumrcduxit, ut ticsdilbndxperlonxnon fint niliunitas
;
inefTentia.
At hoc
fecit Dciis,
quando demundofabricandoprius
ejfediciim.Siccijam
cogitavit; hoceftcjuseffi-
Undc&c ad Deiimagtnemfaclus
ProphctaDavid
gloriatus eft,/i
Ex
his
igiturvidemus
quod
univerfi
mundi
nominc
cmanatio ab Ehich,quxcft Verbumcumfpiritu,detedta& tcnebiiscxutaeftpiiorfpintus portio Et dicitur; Spiritiu Domm ( qui femper Verbum comitatur ) fcrebatur fuper aquat, hoc cll fupci fpiritus fupcriores jam tii rcvclatos &lucc fpiritus per Vcrbum informatos,& informationc creatos:Non a.
volumus,quodfpintushicfueiitipfumHcprimiinominisTetragramati,quodcratincreatu,&fyn"iboliiSpiritusS.pcr quod prima& fccundaperfona,h.eJod&Vau cojungunturadinvicc tanqu.-m
glu-
De Principiis Supersufstantial.
glutine potentiilirao fcu validiirimo,fed hi fpiritus func illi
,
35
& fimilitudi&cui ex
ncmilliuscrtariperVerbiliTiincreatum;
fpiricuifto,a
etjamlu;<:creatafitappellatus,tametfifiibftantiamaterialis,fuperquamluxdivinafertur,
omniparceinferitur,creaturaritincupetur,&ficincxteris.
Priccrea obfervare,obfecro,Ledores verae intelligentiae ftimulis excitati; liie hoc loco non dc charadcribnsHebraicisatramentodclineatijlocucumefic-^lcdlblummododeyivis iilis.&igneis,
acformalibus,pcllifeucutiieucortici tindol;caquarumtenebrolarum& caligine fufca obfcurataluminrcriptisjvideUcct deillis,quibus DcusElohiminmultipliciprolatione Verbi,,FiAT,increa-
Ada inparadilo,&Moyfcn inmonteSinaiacEliaminmonteHoreb&EzechielemjuxtaflumenChobar, &aftantespoft baptifmum Chrifti, inhxc verbaj Hic iRfiUtis incusdileHus&c. & Paulum in itincre Damafceno his verbis554/e, Saule, qnid me perfequeriiy & in multis alijs. Concludimus igiclir quod hxc noftra,more Cabalaeorum inftittita f abricae mundi cxadmirandoTetragrammatinomine pcrvcftigandx ratio & inventio Cnoftroquidem judicio ) non modoprobabilis^fedetjaminfallibiliscfie vidcatur: Nec tamen vulgari modo meinmultis
tioncufiiscftjitidcmque alloqucndo
hujusTradatuslocisexaudiriautintelligi velim, nebonapromalisearatione habeatis, atque iti in errorem extremum incurratis , adeoque etjam ego iri malam apud vos famam incidam;
in
tandem placuerit,aut bona,aut parca,aut laltem nulla omnino , more fapientis verba efFandatis,quibus vofmet ipfos (ignorantia & tenebris adhuc obrutos ) inepte & ftultorum mqre.in rebus non intellc6lis , aut fupra captum vcftrtim elcvatis , judices conftituere videamirii. Momiim etjam & in vidum a lacrofamflo hoc noftro convivio arcemus , quippe quorum elt , orc
inquinaco,&linguaviperinaomniaderifionibus,&cachinnis,acveibismendacibus depravarc; imo vero & ipfiim Chriftum,fi erjamniim in mundo cfler , verborum Unguarum fuarum flagellis caedcrcjipfamque vircarcm dentibus caninis rodcre , atqtie omnem virrurem mendacijs defoedare,' corrumpere,& dilacerare. Scd jam ad rem noftram paulatim defcendemus , ubi tam valetudinis, quam in valetudinis , feu morborum caufas pfincipales , earum rationem a primo morborum exemplar, videHcec ab ipfo Archetypo, procederc deelarabimus, Etprimoquidem de tatione fariitatis agcmas.
&
&
SECTIO-^
34
I.
I.
Liberll.
PRINCIPIIS SUPERSUBSTANTIALIBLIS.
C
A
P.
I.
tam corporale quamjhmtuale nobis ajah ^mediante Verboy ob<uentatjDe tribta ^aletudtnis principijs umus ejfentts
qute
ejl
ferjapienttamjuam;
RoDucTO
chcty^>i
per
)am ultcrius diligenti intuitu imprimis pcrqnircndumede cenfcmus, quomodobonum, &tum poftca, qua ratione malumcicontrarium in mundumimtmgrcirii quoniam cx bonoomncillud, quod bonum elhprovcnire Iblcc in quo pra:cipuc & intcr omnia Salvatio , va;
lctudo,&fa;licitasvita.'fupremumpoiIidetlocum.CumcrgoDcusJah,hoccft, primaDeiemanatioin Hc,velSpiritumEmpyreum,l!t bcnignitas, vita, clle cujuslibct tum vita:,tum creaturx,concludimus,quodproculdubioh<Ecemanatio,cumvit3C laticefcpermilcens,luv;taBtamfpiritualisquam corporalisautor, &illius in valctiidine confervaror, atqueavalctudineinmalamnarmoniamlapte & prajcipitata; adpnftinam rnnuatem rcftaurator; Quod quidcmlocisquamplurimisefacrislcripturis per allegationes coUcjiVas tacilhme comprobarepolrumus.Atquiiloculis acutiftimisgcneralcmranitatis leu valetudmis naturam mtrolpiciamus,fummaequidemcumadmirationeconfcftimpercipicmus,quodrmciiubijciaturj|^cf;,trium mundifpirituumdifpofitionibuscorrefpondentcsi quarum /(wr eft (alvatio feu rcdcinptio,qux
&
pertinetadanimam fimul&corpus,vclpotiusadinfegrumhominem,tanquamad viram ,Sc\'nx tabernaculum limuljqu a: quidcm rcdeir ptio in vita fecunda per iidem cxpcctanda ei\\Secundd\^cciesfaluspropric,aut valctudonuncupatur,quxpertinctvelad intcrnam lolius ammx difpofitioncm,veladlanam&bonam corporis folius tempcriem^cumbonputriufquc limul juncti ftatn&
coriditionc,qua:evcnircdebctinhacTita;Specicsautemrf>;id
lationibus cxicrnis.
eft
hbcratiohominisintcgriatribu-
iiiik-ricordia jplms Jah ; fpccierum caufa eft bcnignicas QuxquidcmDcicognominatioimportat benignitatcm,quatenus eft ignistotius pUtitatis mfpiritu obcdicnti,fuavi,& molh ; cujus flcxibilitate humilitatc Deus fccundum propriam fuam atq; atcrnam bonitatcm agit;dum c convcrfo in fpintu duro.dcnfo.atquc rcbelli , qui de tcnebiis par-
Harum omnium
&
&
ticipat, duriter.atque per iiam fuam agcre dicitur Atque hceceftratio, quodocuhmonjlium DeumincjusnatiuaintucrinonpolTepeiiubentur; quippe coram cujus facicmontes atquclapu
:
QCS
.^flj^t:
MtS^
DbPrINCIPIIS SUPfeRSUBSTANTIAL,
des colliquefcunt
^
e/ js
iniduquail oculimutacur: Nonne VRlemus,quod mipiavaginaferramgladijpropterrebellem fuam naturam vigore fulguris comminuitur aut confumitur,ill.Ela ittterim manentc vagina , utpote cujus matenafulgurisuTiprefljonibusobediens eft &nonicarebcliis ? Quantomagis igitur operabiturinexplicabilisacomnipocens Jchovjcfacies deniis,acdetcnebrisparticipantibus ? Porro etjam laepenumcro {piiuurofcucorhominum obdurat, ut fuofpintu vehementuis contraeum agat.EltigicmJudin i^^idem^quodj.ihi quodeftclementi.t&bcnignitatis (ymbolum, quatenus
exiftic in ipiiitu
obedienti,lhavi,& huniili
lccundummedijeffe(^us,in quocxiftic.- Attamenignisnon mutat adionem unqiiam; fed varietas fpiritus vel materia:,in quam agit , cft caufa varietatis cftetluum ejus ; Etenim cxpenentia do-
feu
peilat,alteiicomplexioniofficiat,alieuverofir folatium,alijsitem capitisdoIoremaffcrat,&nioraffligaC , abalijs veroeadcpcilat& abigat; Sic etjamignisnubi inehifustonitruinducit, &vUibilis valde eftper aerem fubtilem; cxpanfus autem quielcit, invifibilis reddituti idemquc,coipus aiiquodjimo vero ipias turres , arborefque robuftiltlmas tangens, mirabih violencia, casduuit,& tamcn eihinusatque idcm ignis; At vero cjus objedtum eft diverfum; &prbinde prodiveilitarcobjedli luidiverfosproducitefteftus; durosvidclicet.inrebellibus,&{uavesinhu--
&
&
cbntriti , fecunOcuhlehov&attcndum adtimentes eim ,& erifiet iirmrte mnmam earuni , &i. Similitei Proverb. zi. ^. Maiifueindmis,& humtluatis,ac reverenttafeutimorishbovapramtafuntdivitiit^glorta,
milibus.
Atque hinceft , quod Drus corum milereri folec , quorum Spiricus func
P/i/;. 35.18.
dumillud
& vita-
cordtaaffictetur,t]uifatetur,&derclmquitdefec:temsfuas.
fpiiicii
homiais.qualiiiplc eft;mduris,inquam,&iebellibus,duricer;in humilibus auccm &contiinone cinollicisiuasacer,&cummi{cncoidia; Namquomagis appropinquac fpiricus ad nacuram , iti
,"*,
angehco,eo bcnigniusineoinvemcuijod; Ec in nominemn'', quo magisin tiibus ftadonibus diitac '^ a Jod;eo magis elongari dicicur nacura Spirirus ab obedicnCia Jod, tonn^^JihjVeilpiritui
tc cotiuslumi.iis &fanicatis.
Quoergo m.agis
Spiritus
cum tpforumjit re^nunt di6tum i:^.Beiittmifnc6rdes,qutdipfimtfencordtamconfequeHturjBeatimundi corde.qutatpfi Deum vtdebunt &c. Innauahujus rei ex lacris litcris exemplaadfene poflemus; led hocloco eaintroducerenimislongumidret. Exhisigiturpatetquomodobenignit.atisDei ledes dicarureflt inccElis,qutamenm terram abundanter e iiio fon te e ffl iiere Iblet Unde Pfalm.; 3 .5 Mtfencordta bemgnttatepiena eit terra Lno veio uBique per orbem terrarum reperitur aliquod hujus benignitatis Tiipcrcoeleftis veItigmmi quiadicitur Sapient. 1. quod ftnclusfaptentidjpiritusimpleatorbem. Hinc igicur percipere licec,quodJ.ihiufons tonusbenignicatis divmae; que quidem benignicasineft inipintulandofa piencis,qua:ci"t VerbumJah,quodtotiushoininis redemptot&Salvatorexiftit^utpote fine quo ille e peccati & tenebrariim abyflb exuigcrc & emcigere non poteft. Et quamvis tria enumerenturvics&faluds piincipia,accamenhxccriafuncuniusacqueindividuxeflc-nciae ; quac quidemin triBus diftingaitur,ieipcdtu criplicis officij,quod inmundi tabrica habent Hinc quo.d brdinationem& priinaaiinmundumemanationemhaeceircntiavocatuiPrfW, quaii priinus ordmator,loiUuminator Quo.ad rclationcm autcm executionis,&ad:us emanationis , dicitur illa eacutor , dem eilentia F!/i(,quaii ordinatorum cxecutoi",locutoiis Verbum,&illumin.uionislux;cujus virtutefirmatiiuntcGBii,&fa6lafuntomnia; Sed iieffedtumadtuum ordinatoris & cxccutons reipiciamus, cademiftaellentia vocatm SpintusSanilus; a qiiorerumciTaraium virtutesproc; flerunt Dicimusergo,quodtiiainfacns Icriptunsrccenieantur talvationisatque ianitatisprincipia ; videlicctJod,velDcUipater,Luxtriuridii'euFiliusvelVerbum,&ipiimislucidusabucibqueprocecesi Qux quidem cria non iunt nifi unum eiIenna;propriecace aucem dilferunc;uti didum eft: Untic in mundo etjam ftatjones diveriae operationibus ipiorum,maxime convenientes attiibuuntur Nam Jod Pacer vitam &eile r^ fuperiori , ieu coslo Empyreo,& ipiis angelis per Verbum , quod cft ipfius virtus,tanquam per Fiiium,mediante rpiricu,diilribuic;Et Lux mundi,feu vircus ipfiusjod,in virtute Tetr.agrammati,canquam in poccncia Patris,incerveniente Spiritu,vitam firmamento , per Vau y in nomine ifto magno,defignato,& ftellisin eo difpofitis bcnevole largitur manuitique iuam perpetuo ad vitam ipiorum in eodem fanicacis ftatu confcrvandam porrigit &protendit Spiritus aute Sandtus ab utroque procedcns per Verbum,ordinanteJod vitam cceIo infimo.formam nempe elemcnris,&cnbuselementatorumlpccicbus,videlicetanimali,Vcgetabili,&MineraJi,confcrt;&per
5.3. Beatifuntpauperesjpirttu,
quoddocuit&prsdicavitSalvatornoiler Matth.
&
&
Sed,
^6
Sect.I. Port.
I.
Part.I.
Lib.
II.
Se(i,quoniam htcomncspiopiietatcs iion funtnifi unica uniusDci cfl?ntia, ideoquc gcncialcmtotiuslanitatisfontcmJt-hovamrippcllamus,qui inrCj&infuacHcntia mcftabili, trcs di'd;as Dcitati5propnctatcscontinct:NamDcus,& viituscjus,;uquc.Spiritus utriurqueiunt unusDcus,
haudlccus,quamSolj&:lux Solis,accalorejufdemdicunturunicusSol;quon:r.mDcusilneviituquam Sol iuo lumine ik calorc orhatus, tc & Spiritu iuo lacroianCto non magis dici potcft Deus mercretur Undc dixitjMoyfcsjIf/Mv.t Dins ttm vit,t tu.ie^ , longitudo durum deinccps Sol appellari
,
;
&
DeusEcclef
17.
Sedtamcn harpro-
prictatesetjammundo, proptcrdivcrlas emanationis radiorum fculucisa Jod proHucntisopcr.ationcs,exdiverfadivcrfa:matciia;rc(iftentiaortas,attribuuntur. Dicimus crgo quod Dcusgcnerale fit vita; & fanitatis principium;Dicimus etjam cum D.Joanncquod Verbum eratttpudDeum, &DetK (ratillud Vcrbum,&illudVerbumerat%n principioapud Deum,& qiiod omni.tper ipfiwi fuhjunt ,acfiiie ipfofailum esl nihiLquodfUtumeff. LIndepatet,quod hcec eratillaSapicntia,dcquai>apicns Proverb.^. diccelos Jlabiliverit &abjjfnm dijfdrit &c. Sed proccdamusultccit,qiiodea lihovafundaverit terram htx tn tcncbris lucct tembrx autem rius cum verbis D.Joannis In ipfo erat vtta,&vita erat lux hominum, non comprehenderunt eam &c. Hoc ergo Vcrbum cil lux mundi,lcu illa Sapientu quampofidibat Uhov.i
,
&
&
SapiciitiitSpiritus iwicus
&Jm'
fluxum claritatis Dei omntpotentis,(i'U candorem &Jplendorem lucis ittcrn,feujpeciilumfiiie macula majejlatis Deiy imaotnem bomtatts il!ius,qujpeciofwresl Sole,&fiiperomncm diJpofttionemJhUarum;iuci comparat.t inventaeH
&
rerum
c^noA fermoDcifitvelutignispurg,tttu,quifcutumeH recipientibus fe ad illum Prom&.j o.hoc cft,quivitam5& fanitatcm con(civatillis,quiiubumbraalarumcjus(crepoiuint,iuxtailludP)i/w.jf; Homines&iumentaconfervaslehova; quampretiofaeUbentgnit.ts niifericordia tna ; ctimflijhominuni adumbram alarum
&
tuarum ferectpiant &c. HxcergoIapientiacftluxhominum;&illa luxtft vitarerum; Ergovira,ct fe,& lux cft a Vcrbo fcu ^iclTia.qui cft Tctragrammati virtus,quatenus eo,& pereuni omiiia, quaexty?f,/.r7.r/f,c?'yKe//>/ow//^/,uttcftaturJoanncs:
lita,Gf/5.
Harc,!nquam,lux cftilla vtta arbo in nieiito paradiji 24.dequadicitSapiens Proverb.-). quodCixarborvitdprehendcntibuseam. In iftaigiturfapientianosanimo &corporcper compleramrefurrcftionem falv;;ndus, &lecunda illa aca:terna vita,nullispcrturbarionibus obnoxia,pcrmortcmfruituroscflc,nos Chiiftianiiidcccrtaatqueinfallibili crcdimus,& quod necefle fuerir,ut harc Dcitatis fapientia,icu Verbum fc in fpiritu Jah humiliarer,& carnemliumanaminduerctjquoipfi tahdemfadaliomofcuAdam fecundus, poft reportatam a morte & Diabolo vicloriamjua juftitia prioris Adamipeccata abolcret , maculam huinani generis lethalem abftcigcret,& Ipiritu fuo vivificantc cfficcret , ui
illud,
ptione
& dedecore,refurgat
in glotia,atqueut tllud,quodnatttrale
fc,adepqueetjam,ut,quodpnustencbrofum&;corpoialcfuir,virtuteiftiushominisdivinilucidum &merelpirirualcefHciarur.Quodauremtalishomo (piritu Dciformi ultra ("upra ntioncm hunanamexaltandusforer,& quodadeodeprogcnieDeorumfuturuscflct , qui veruscxiftcret gchcrishumani<r&iT>)(cucrcaror,iplictjamEthniciprocerto ftatuebant&crcdebant;dumtamcndc cjus perfona varij varia (entientes noa luie h;elitatidncaeincertitudine f cripferunt, ut in fcqucntiisusappaiebit.
P.
II.
f^
ventUrliiu in hnin-
& ignotantixtcncbris
illci vcl cujas , aur cujus matris filius ftituruscfret,nonbeneintcrcosconftitit;liquidemaliushuncnominavit, a!iusillum,actcrtiusdcniquc tertium. Quidam volucrunt,ipfum fore Efculapium ^ovis filium,qucm in hu nc mundum pcr trnnf-
vttam
dej}in.tvtt
Hic in tcrram e
ccelofactemprogrcjfum uniformita qtiidem tn homtnisjpecie circa Epidaurum apparuit : Auiius ttaque iUic fucicfibtis
fuper tintverjamporrexit terram,Jalutarem dextram, ut rejlauraret animas m.tle dtjpojitas ,
bentia:
lumEfculapiooftcxendumvoverit;quatcnusgallus ApolliniPhcebcquiSolnominatur^faccrcft, i^uoniam horarmn & diei Istus cft nuncius. Ratio autem hujus rei eft , quod Efculapius didns cft .i
vcte-
De
Pb-Incipiis
Super.sub stantial.
,
57
& tiiumphus
cilp.crificioobtuiic,utApollini,hoccft,pnmo&incoiporcoSo!i,xtcrn:evita;dilpenlacorianimatn
tianc[uillcmorientiscumIj:titi.rjubilo &PcEanerecideretv
nein.&quictempolcliberarioncm.
t.ui-,qui
Nam Pxan denocat parvam ceflatio ctjam opinioniOrpheusilledivinus aftipniari videmiv~oiv AffKAviTiji Siff^Tu. Tmia^gKhfxxKxoa-wni^^ioTvsTi^i^iS-fie*
Horum
Atque
e7TZi(av,idei\,San4toroinniumEfiulaputs-,DoniuPanveniMatefalvator,vitjinembonump^^
hcSillorum rcnccini;Eadlalutcmanima:lolummodopeirincnt.'
Quodautem ad
coiporisciuatio-
ncsattinctjprxdidusJulianusJovemtcftGminvocanSjmultoslenovifleafleritin maximispericulis adjucos;imo vero Icipium a'grehborantem fx-pc medelis cjus falvum evalifle fatetur. Alii ipfum
Hujufmodi erjam opiniointer alias nationes comquoque regi Ptolonia;o nomcn o-wt))^, id elt, Salvator, attributum eft. Sed
:
interomncscstcros ^/'o//eJovisfiliusproSalvatoicapudEthnicoscommunicerhabetur;quatenus
eftluxmundivifibilis,vita:que ^ternxdilpenfator, mcdicin2inventor,morborumque eorporaliuincuratorjhoceftamifl.E fanitariscorpoicsrcft.iuratoi.proptervivificumfuumcalorem virtu-
temqiie fuam vivificam exiftimatur , adeoque cieditur ,quod communis vit vis, &: parricularium:
virtutumfemina,atqueipfaruiTiftclIarum,ieminibusgravidarum,difpolitionesacprcipueLuns
inpoteftatc ejus exiftant;
falute vcl a:gritudine,eafque
imo quidem etjamciattuDuuntiplarum.rnimarumgubernationemin ab ipfo recipi,&: a tenebiis praefervan aflerunt poft luum e corpore e-
grefliim.
Porro etjam illc benigna fuae natura: operatione tcndit ad opaci & grofli fubriliarionem,& ad reducendumopacaquidemperdiflblutioncmincoipuspcrfpicuum , terreftrc autem in naturam
fpiritualcm.Accue hinccft,quodpalaciumhujusperlona5divmx5o/^wfccerunc, eumqueibi Phxirtwnuncupavcninr. Quid aliudigitur,obllcio, volundibi hujulmodi Philofophorum veterum figmcnta , quam uc nobililfima; illius lei veiu.ucm Poccico quodam furore Gomraento de furamo bono,inferanc ac divinatoric tradanc , cui nos Chnftiani fide certa atqUe indubitata credimus utpote quam cx facrarum literarum doftrina veriHiinam cfle cognofcimus. Naniquc,ut Salvatoris
&
veri proprietates
com-
mentitio Redemptorijfulminis iclu fut aucoieshabenc) cvicalublacodccrahamus, &adgcnuinum& vcrcDeogerutumtransfeiamus,eaquerarione tributum Caefari steino dcbitum veritate dudireddamus,dicimusimprimis,verumJovemefle ipfum hbovam;quiin fuoregno ideali&formalinonfidumaliquem Efculapium,fed vcmm filiuniM-pam exfeiplbgenuit.' Hic in terram ex cceIo faciens progicirum uniformirer quidem huraanam induebat in viiginis utero Ipeciera; adeoqueetjamfua fpecieexternaauduslalutaremfuam dcxtramporrcxic , ut reftauiaret animasraale gallus a Socrate , Eiculapio oblatus referri potell difpofitas,& corporainvalidc habenria Sed ,adgallum illum,qui cecenit,ucadmonerctPetrum de appiopinquante Solissterni ortujquipaulo
.'
&
poli e fepulchro ac a morte reliirrcduiiis,acqueica quali ab horizonce in terram tenebrofam , leu i no(fleindiem piodituruserac; Ad hunceigoS.ilvacoiem vcrum cumanimi tumcoiporis,&univerfi raundi renovarorem merico conveuic Oiphcus fcrmonem fuum,dicendo Salvatoromnmmlefu5,Domine Psan; Vem Beate Salvator,bonum vitsfinemprdem. Porro crjam dicimus , quod proprietates ill2,raale ApoUiniattribura:, oprime conveniant,& rribui dc beantMcllia: Tctia<;rammati,vero Salvatorij quatcnusnimirumipfeeftjovis vel Jchova;fihus, exLacona vii-ginenatus;hoceft,ante fuamincarnationeminSpirirusnoninquinari ventrepoitatus: NamLatonn.mdicuntccelicircumferentiam feu peiipheriamj qux poft coitum ipfiusjud cum ca Cnam Sptntmejusferebatur fuper aquat, qui agcbatineas,utraasinfoemirmm)gravidafa6ta &quafiimpixgnataeft Virtute,ieupriraaeius
:
cmanationc : Atque \\xc natura humida Cupidinem Pfjch:i amorem produxit mundo ; Uti autem di& luciferum ac vivificum lemen , cu jaspra:fenria fpirituali orania , quse creatione exiftuntjfada funt,& vitamacccpcrunt porcatum fuit a mundi primordio ante fuam incarnarionem in ventre matcria; huraidi puriflimctjiic etjam haec eadem virtus in Matcris piirx uterum videlicet ('percontra(flioneraMateria:tumrarione ipfiiis di(5lionis, rum erjam eflentis in maflam humanamjin Marixvirginisurcruml^namMateriapcr contradionemfcribiturita, viTm^, elementumlubrile matcnalc perconrra^trioncm facitcorpusdenfum, Iicetpurum,qualeerat illudMariaijingreflaeftiubifecum naruracarneaconjunxir^^tquetandemhumanitateminduir.ut conditam in principio pracftanrillimam crcaturam led immcdiare poft crearionem perinobedienriam
vinum hoc,
&
&a morce
liberarcr.
Hic
Spirirus corpori o-
&
quidcniperlongam locorum diftanriam abfente pra:tcrnaturali& auditu mirum eft,ipfos quoque Cacodxmones , Ipiri-
tufque
^
tct.
Sect.
I.
PoRT.I. Paht.I.
Lib.II.
Mediccmedicotufque immundos c corporibusfoloimperato fcu mandato cijccre potuerit. t talia , nifi fidcs rei , fidcm adhibere Chriftiano $ moRCcredere mortalium quis mcmorabilis um f ,
(Z
V.
III.
VErbum,SapicntiaJehov3e, ejufqueprimaemanatioinprodu(ftione& creationelucis Jahprimum Dei cognonicn ab operatione m mundum introduxit; in quo benignitatcm exercet crga crcaruras primi rfcu ccEli,quod cum Jod conjungitur Atque hincdicit David Propiiera Stmiqui:
tatcs obfervaveru
lah Domi)ie,quiipouii
:
coiifijiere
lp;e
ndemit
ifrael
ab omntbus tmqmtattbusejus Apud lebaram esi bemgntas &plurimum apud eum redemptwnti Vfalm.v^ o .Hinc criam fipienria dicitur Spiritus fuavis,humams,& bjnignus^quztenus agit in fpiritu tenui , flexibili, luavi,tencro,&: adlionibus cjus obedientiirmio ; U; id^ ab eo &: in eo coslo ejulquc clcmentis fimpUciirimis&purinimisfccitcreaturas vivent^s,auiliig!itudiniautcontraiietatis palfioni lubjedas j
go coEloixtJturfipienrii&gaudioinexpliciniliafficitur: Unde
mnitempori:
:
lumn!isajlo,ctinciacompomtis,ciimfimapudeiimediicaridoiseramtnldttiti}squotidie,ls.tificans
&ludenscorameo^
Deinde hicTctragrammatiemanariofacrofmdaprohmdius, nempe ad rcgioncm Vau fe cxtendens, Siin tcnebrasilliLisreg!onis,videlicctFiiniamcntii"cimmeigens,prouucit in"Jcho ; quod eftligiUumin ccnrro niunJiruum \ quo Verbumtormas vir.rinlpiritumagisduro&rebcllipermancntcsfignavit. Atqucin lioc coeio agit virtusTtragrammatifeu emanatio daritatisomnipotentis,nonitaliuvitcr,acinfpuit.; EmpyiCoiquippcquodmagiscjusadionibus, figilhque
TehovanmprelTionibusiefiftrt: E:ramen,'Mioniam bicipirituscftnudix natui-ae inter aquas fubrefiflcntia rcad.tui obcdicnsad vitalcslucis artcrnarradiosfufcipienejusobedientiamclemcntercumilloagicluxdivina,cumqueimmortados: Undecrjamproprer litatcScincorruptibihtateimbuendo, a:;hcrcuir. & vitalem, anima:quemunditabernaculum,in
tiles
tanquam medium intci teiminum a quo,& ad quem , unam fcparavit exttemiratemabalia videhcetHc (uperiusab Hcinteiiori.hoteftaquasab aquis, vidcliccr fubtiDcniquehxcjehovxvirtusatqiie potcftasadccntrumufquctcrracpenetransarcgione Vau, infimam mundi rcgionem,perulrimum Tenagrammari He fymbolice defcriptam dehncat: Sed, quoniam hsc rcgio omnes fpiritus tcncbiolos , a ccelis fupcrioribus repcrcuflos includit , ideo IpiUnde fit,ut divina f ortitudo litus iftius regionis iunt rebcUes , duri, fiigidi & magnx- refiftcntix omnifortitudinefortior,cn)useft duraatque perveifa,utcunqucpotentia,fiiodominio fubijccre, tenebrarum agmina dilrumpat,&: voce magna atquc tonanri ipfasinabyfll centrum ita repcilat, ut iterumadhuncufquedicmrcfurgerenonpoflinr. Sic ergo difiincfta funt clcmentalitigantia, &
,
,
lcsafpilfis.
fiacisntqucharmoniaevinculisabinvicemfeparantur: Irafundatacfttcrra,atque
i,Er
ita
facrifiintca-
quidem
hxcorania.-iSapientiafuntadimpleta.juxtailludSalomonisProverb.^.IffcffWi"*'/'^-
Sed hic obfervandum eft , quod hi fpiritus inlimi proptcr fiiam denfiratfm
ralTicontralucisagcnrisdi(polItionem,&proprerparriciparionem'uam cum tenchris,equibusegrelfi funr,cjua l^c Deiformi magis opponuntur , femper fcditioni iint obnoxij ; Unde &: p roptcr altc(uamrcfiftcntiamac rcbcllionem conrra Verbiadioneselemcnta fimpliciamutarionibus
&
rationibus.corumquccbmpofira jcgrirudiniacmorti fubijciuntur; Ettamcn fpiiittis fapientiir conamencftetjamin hacmundiregionccoriuptibilipcrnuindiricationcm,fubtiliarioncm,tcncbrarum fcpararionem,&: opacorum illuminarionem res morti fubdit.asfalvare, cafque morbidascurarciabcfccnrcs reftaurare,atque homincs etjam morbo cxrincflos arque exanimatos duphci refurrc(ftione cxufci ta;
c:Nam Jod per D fummum produxir Vau Verbum;& He infim u pcr Vau fc u virtotcm Tetragrammati.leuiMcfTiamrcduccturin temporiscircuituin Jod,fcu tcrminumaquo;cum
,
&rcgnumi
Nam
De Principiis SupersubstantiaL
3^
Nain ncccfle erit.cum literat Tetragrarnmati iint omnes circulares jUt ultima litera He,nominis Teho vae rcdeac denaturafpiritu?; derili & rebcllis iri dilpofitionem He fuperiorisjvidelicet mitcm humilem,benignam,tenucm,&immortalem,juxtaillud^/>ofrf/.ii. i>lov4m (tvitatenilerufdkiH decalodefcendenttmvuli&c.
Nam Virtus aeterna iemper eadem eftjadionum auteiti differeritia cori tiuCTit raridne materis
&rubjccli,in quodagit.
AtquehocmodoccBlum& terramundum
conftituenria
fecundumex-
&
Sed tanca eft Tetragrammati benignitas, uc ipfa Unde primum ipiius He vel ccelum Empyreum gratia divina
:
plcnum clt,adcoque (alvarionis,redcmptionis,rcfurred:ionis,& vitxsternieeftfariduarium, Porro etjamipfius Vau.feu ccElisEcherei,in quo vicacforis atque aiborin fuo folari facrario habitat.mcdicamentumbenevolum&univerfalcdcfcendicquodipfaquincaeircntiariuncupatuijCujusdrxlenria clemcntarcbellia,&anarivo fuoligamentoxchcreolibera^j atquejam litigareincipientia rcdduncur obtdientia , & virtuce communis lUius vinculi , glutinifque mirabilis rcda/ymphonia invicem confcnrirc percipiunturjita iit majoreiTi mundani ipiritus porrionemgraria jvitajatque bcnignoomnipocentis ipiricu replecam eiTe cernamus ; minorem vero ptaEcipue infimam ac elc- mcntarcm mutarioni intempcrici morbidx &ipfi morri fubjedtam animaduerrimus , uri infra oftendemus. Reftat jam.ut declaremus , quidnam iit illa Tetragrartimati virtus , qua hs tot ac tantcS erga creaturas bcnignitatis ipedes tara infcriares,quam fupenores exereencur.
&
P.
iv;
Similiter de
braicis,
Dlfficillima eft tam inter Theologos vuigares , qiiam fchojaliicosdiiputario & difceptatio de Deitariseircntiainmundummaterialemleimmeigenteacdilacante: NamThcolopiomiiinc* negant,I)> ejfe ipfafh '^aturdm Uride hjererici riomen lolcnt eis imponere , qui Deum & naturam
:
confundunt,dicentes,quod N.f/-,///?<cita vencrenturnaturam, ut,ipfum Dcum ioriorantes NaturamproDeoaccipiant Sed (quod pace eorum dixeiim J difficilioriignoiancia: labyrinthoim.-
naturaadveram Dei cognicioriemfepcrventuros ciTe putant; cum imab extiemo ad cxtremum ablque mcdio perririgere,vel icalam Jacobsatn fine gradibus afcendcre, aut fummum quinquagintaporcarumincelhgcncia: fapiencumfaftioiumconteinplari &meditari,nifiincipiamusapolkiiori,& fecundum crearionisordinem gradarim ipeculatione ad fupeiiora tendamus. Quomodo , quxfo polTibile eft , ut i ceira ad terrium coelum ubi Ehich vel Jah reperitur,pertingamus, nifi per eleirientorum gradus fubinde magis magifque ferifum rioftriim fecundum graduum luperiorum difpofitioneir fuhrilicmus,& deindc per coeli stherei orbcs quintaeftenciaplcnosjin quorumrcgionc cot;us nacUra; medulla,& ipfe Dcus vefte natursehumidfE firmamenri induitur,aicendamus,ut ita tandem ad locura Empyieum pctveniamus , ubi fimplici Spiritusintelledtualisindumentoornatur Deusjehova vcl Jah,adcujus cognitionempervenit Moyfesjquamvis eum videre,utetatfimplexjod,oinrii veitemateriah dcriudatus,non J)otuerit.' Hinc crgo CabaliftarumopinioeratjDeuminnaturamultis veftimenris eireveftitum: Eteao quiderii ctjam ipeculationenoriipernendai aut reijcienda hoc moda Veftium illarum mulciplicitatem iri*
pIicanturiIh,qui,ignoraca
polBbile
fic
veni.
novcmiquorum
prior
omniuni fimpIicillimusjUnde denotat,quomodo unitas inradicalem lineam eftluxcric,qui conflacurcx pundisprimi ordinis ; Acque ica defignat hic ordb riaturamlinearcm &fimplicemprofluxuspriinicoEliinundanijcujusuriitascftJod: Etprimahieraiciiia
crlt i.i.3^qui cft ordo radicalis,&
attribuituri.fecimdai.acterria^. Hicigicurdenotat,
linearum induac,videlicec n ac li
:
i.
indueret 2.
&
;
3.
CundumordinisprimiinmundoArchetypodiipofitionem. Ordofecunduseriiariauonis,aprimo internaiionumeroproccdens eft ^.j.^.denocaris fuperficiemimperfcdtam, videlicecterduo vel Unde ultimus nnmcrus 6. arguit Vau quinque in medio dcclarant He T, occultatum bis tria invcntrcvelccntro Vau: Exquibuspatet,quod hjec fecunda in mundo formali aprimoordirie
:
&
jjro-j
C7
4^
Sect.
I.
PduT.
I.
Part.
I.
LiB,
II.
proman.itio fit typus cceli mcdij five firmamcnti ; Et quonum numerus impar,( quinque ) in mcdio <> .idco dcn6tat,pcri'c(5tioncmillius cocli veftitam cfiTc duplici maten.E portioinveniturintcr 4. matcri.im , &numerus impar f-ormam: Et 4. fimiliterdcnot.int N.imnumcrus pardenot.it nc:
&
dualitatis
quadiatum,fcu fuperficicm linex; atqucita ftacuitnumerus 5. tabcrnaculumfuumin craf6. quac funtinfcnor mcdio,intcr4.hoceft,fuperioiem xciicris fcu firmamentt parrem , YidclicstmSolc,quidicitur corcoeli: Atquchincdicipoceft, quodhoccoefior cosli medij pars lum,propternumcriformalisquiriarijincjus centropolitionem, iitQuinta cflcntia: In lecundo
&
&
-,
ergo hoc ordine Aichctypi^.^. ^. cccuun ftellarum&fphxraSaturni, 8c fpHxraJovis dantur 4. Spha"vaautcm Martis^fphacraanim.-E fcu .Tqualit.itis perccntrum Solistranficns , S: IphseraSolans ipfij.&fphxra Veneris,Mcrcurij,&Lunarnumcro 6.airignatur: Etccrteratioinpromptucft,cur quoniam duocxtrcmafintparia &impcrf-cfta,prius fcilicetmmorisordinis,& ulcimum majoiis Videhcctfiipenus, nempe ^.cftfpincus ilJiusncxus cumr\ vel IpirituEmpyifo, quicftlubtilior materixparsjUnde minorparitas cutn illo continuutur eo.quod magjsad numi ami impnrem lim,
pHccmacccdit; Inferiusautcmnempc 6. eftconjunftumcumlpiiJtugiollo&mfimoHc: Unde parem pcrduo,dcnotanshociplo.quod,quomagi!.deorlum tcnditcmanatio Jod.eoctjammagisfeimmergatinmateuamimpcrfcct.im, alciufqueinmuicitudincmprogrcdialur.Et quamvis di vince m.ijeft-ati in mundi mari verLnci non nifuies vcftcs pto matcriae trium coelorumdivcrhtateattiibuamus,quiEmanifefts(unt,-dttament.imv.uia&:cotmdumcntainduicDeusin inundo.quotfuntmmultitudmematcii^unitatcsiAcquchJncorirurinrebusomnibusgcnerUj&ini generibus fpecierum,ac in fpeciebusindividuorum ah invicem diftinSl:io. Sed.ut ad ultimum typicum mundi formaiis ordinem proccdamus,qui eft 7.8.9 .licuti in fupf emo He vtlprima cmanatione 1.1.5 .invenimusnumcrum paiem intcr duos chara(fkicsimpcrfcrtos & impares vidclicec i. fic etjamin infimo,ubimateriamultipiicatur,vclinultmioprogLeirudivmorum numerorumy. 8.9. deprehendjmusS.numerumparemintcrduosimparespeiiedtos: Numerus ergo 2. fupremi ardii"iiscentiurn,tanquam radfxinfcduclus pioducit^.in fecundocceloquadratijmj&illud iterlirri produck 8.ininfimo,qu.xfunttotius cubus.SicitaquC videmijs,quomodo Deusinmundovcftiaexccdic fuperiorem
j
turmatcria; Na/romnisfiguraimparhoiumdigitommfcunumerorumdwinorumcft fymbolum divinitatis Acque hinc fcripcum eft, quod Demiiumeroittiparigaudeat; vidclicetproptcrcjus -jerfcd:ioncm;NihilautemcftpciLfc(itiovclpcrfcdtumpritci ioluml^eumjquacenusnihilabfoluccbonum pra:tcrfolum Deum. In fupremo igitur coslo , feu n imagine nominis Tetragr.UTimati , Jod
:
fcuunitas veftiturperHe,feufpiiitumexunap.irte;&perfe(itio,in j.figniftcata^cftquafincxius feu fibulapcrficiensadmirabiiemcx-fimplici hoc (piritu,icu vcftimento Jod, compofitioncm,ex qua
angchprodudi funt;Nampumum Jodingrelllim eltinn. Etj.inambobusjfeufpiritus, quifercbaturfupcraquasjhujufmodi Dciamiiflui virtutem in compoiitionc praebens angelorum choros produxif, Ercnim utteitiaperfona cftmultitudorc(pe(itu unit.-itis,ucetjam hon identitatem fed alterit.-itemfeudiverficatcm produxit; Namqucuc Dcus eft idenciras ficangclus cftalteritas,ex fpiritu & lucc,hoc eft,cx ip fo Dco,vei Dci radio,& fpiricu creato H producSta: Arque hinc eft,quod
,
angelilecundumordiucmtcrtixperlon.-cin treshiciarchias dividuntur,&illarumquaelibetiterum inrresordines. Simihctjamratione^.numcrusvcfticurcx partciupcriori, numcro i.vcl fpiritur^ feu Empyrco,&ex inferiori parte,nLimero ^.fcu fuperioi i firmamenri parte ; Atque ita Dcus repe" riturinmcdiohorumduorum Ipiritmimjqui invicemnbinaturah,imo verofupernaturalinexuallig.intiu; primo qiudcm,utlocrs<li(cordisfymphoniaconftituatur,&dcinde,utvacuumnonadmittaturinrcrum natura Acqu(^acc cftratio.quodin vcgecabilibusacrigniitaalligatur , ut ignis finc aerc afcendcre non poftit , ncc aer imc aqua,nccaqua fine tcrra , nec quihtacflentia finc igne, necfpiiitusEmpyreusfcu fcxtacflcntiafincquintacflcntiavclfpirituietherco. Hicergofapientix partcs elementorum in ligamentum partium mundi ad invicem ; imo vcro fpiritus eft nexus (pibus paxfit in carum Oeconomia, crcaturarumcompofitionefymphoniacoconlenfucopulati quamdiu vinculum luumfacrumpraeftatin rc omniofficium; N.am illud &t3mdiucontinuatur,
:
&
&
primo cft viriculum , quo DeusJod fcipfumjungit cum n^.iteriahumida priorisHe: Deinde elementa feu gradusillius coeliica dilpcnit , & ad inyiceiT! ligdt , videlicet humidum & cr.hdum, utcx
hisduobusinfubtilimatcriahumidaincclljgchtiaspur.isproducatinillococlo ; Tumporroncxu fuo ligans (phiium intellc(5tualcm fuprcmi cceli eum fpiritu vitali coeli mcdij , jungit foimakm fuperiorisfpiritumcummedio,atqueitaanimammundimducit; acdeincepsclcmcntatcntbr.arum
cjufdemcoehadinvicemconglutinans,& apollutioncpuigans,cuihbctitacompofitoportioncm cjufdcmmundianimncaflignatfceundodic,&fiuncftclia-fixx mnumero quaternariojatquctum demum poft dicm tcrtium totaanimaemundi res contra(ila eft in folem in fpha:ra nunieri quinarij. natura natuns fymHujus etjam Ipiritus glutinc quilibet cceli xthecei orbis ("uo loco firmatur ,
&
phoniacorcfpc(ftu correfpondct.
Poftea tranfit tcrnariusillcnumerus divinusadquinque^ficj.^.^. Et ibi vcftimcnto, maternarius in quinario} riaequinanx proportioni correfpondenteinduitur unitasin tcrnario ,
&
iia
'^
Db
41
i.3.5.
tlnde tri-
Unde hic numerus in mundo ideali eft eentrum numerorum fimpHcium,qucmadmodnm hic apparctin diametro lequentii &per eonfequens ibi in mundo latetmagnum Trinitatisinpeifedtione myftcnum .-Hmcitaque egoinillo Pfalmi[oco,EtpofuitibiSO'
impar,mcdium impar,& hnis impar
:
dcns,audacT:er mundohilcefcripcispromulgavi,
hocmundo
indicium
plieium
,
quatenusibipofituseftnumerusillemirabilis,quilymbohcum cft Trinitatis ; Undedicitur, <:]iiodSolfttcceUmeditulhtmi, &: quod tpfe Dmsfit reriim omttmm centrmn : Similicer eft numerus 5 eenuum primum numcr'orum fimfccerir,
v/
^^
'
quafi^ Deus recederis a fus unitatis loco , fe pcr quodin fuo mundo typica rarione delcripfitg.adus formalesindefccnfumaterialiiEtnumeriparesindicantgradusimprellionis divinitatis in mundum,lcu veftimenta cujuslibet procellus divinitads ab unitatc. Quarc i.cft veftis unitatis,
&
numerum
&
I.
eft
te in
cis vlnculiim,iniiiiii
divinum;& j.eft lu-" quatcrnarmm numcrum feu quadratum ad z.radicem luam connedens; Unde
Sic ^.cft veftimentuni cooperiens ternarium
quadratum tormam& elTefuuma fua radiceinformarahaberedicitur,cumca ficradixacque origo fui quadrati,non minus.quam hnea fupcrficiei. Eft ergo emanatio divina rncerpofita aftus & vita,quaproceftio ficab unitatead radiccm&aradiceadquadratum &c. Etpcrconfequensnumerus impar,divmitati & forms eftentiali accributus,eft adus & vita cujuslibet paris, materiaE & Ipiricui
cfle fuften-
tatur:ArqueunusadaIiumhabetinhocmundorcIacioncm.- SicquinariuS cft veftimentum fibij undeeftfymbolumipfius Jod; Nam quinque& quinqucconftituunt lo.quorumcharadterHebraicuseft^^Jod. Hincvidemus j quomodoDeusiltadmirabilereriim fpiucuahum eentrum,hoc eft,in medio aquaium in thronoignco fedens Atque hoc verificatur cjus apparitioncin omni coeIo;vidcIicet inSolc fedet canquam in cencro a^fuarum ^rhercarum , & iri nube cceli infcrioris videhcecinaerismcdiculha,ficutMoyfimmontcSinaiapparuit. Deinde6.cft vcftimcntumnumeriy. & S.numeri 9. ita ut inveniamus quinqueapparitionis modos,quibus Deus (eie exhibuic & aperuit inhoc mundo;vidchcet 1.J.5.7.& 9.in quibusille eftentiahcer erat,ficut eft attamen proptcr quinquc veftimenta,quibus cedus crac,cjus f acics,qux & ejus anceriora cft didla , videri non potuit : Sic
; ;
primumcjusiridumentinneratfpiricus reniuiliinUsinprimaejusemariatiorie veluti i.ad I. vcl K,; Secundum erat mixtio balis fpiritus fupeiioris cum apice 2theris,tanquam 4.3^3 .vel Gimel.-Tcrriumeratfpiiitusa;chcreus,canquam ^.ad^.veln.' Quarcumcracfpiritus elcmentarisutS.ad/. Et quintum numevus compolitus , ut 10 ado. qua: eft ultima unitatum cxtcnfio , ultra quam non eft
;:,
pi.ogreflus;Undc,ubimundimatcriamen(Luatur,ibinumeris compofitisutimur,videIicerdenario, ccntcnario,& millenario ; Scd ubi lorraales fiunt numciorum progicflus,ibi quidem numcris fimphcibus diuinis , fccundum eorum dignitatem fan<5!:icatcm, motum in mundi matcriam attri-
&
&
videmus,quod Deus unitas fe iplum in mundo per numetos fimplices multiplicct;atque filtem adjod fuumpnncipcm progreflii circulari rcgreditur Quibus quidcm docemur, quod.ut omnia ab unitatead quinarium pcr compofitioncmpluriumeIemenrorum,caquam anon cntibus adencia,procedunt, itainpundojatqueapurido feu centro quinarij omnia,quxfunt,tanquam a Verbo^hice divina compIeta,& virtute atque figiilo Tetragrammaci vi^am accipiunt, & iterum ab hoc vitae pundlopcr compofiti diirolutioncm,quam nos mortem maleiippcllamus , ad Tod
ita
:
buimus : Atque
i.e.deccmfeftinant,aquoprogreflafunc.Undeperfpicue,ucifpcro,vidccis,quomodoresomncsa Deoprocedanc,&deindcquomodoadDcumiterumperrefoIutionemrcvcrtantur,fimiliter,quomodocreaturanonnunquamJehovadicatur,feunumerusformalis,impar,¢ralis,acnonnunquam angeIus,quando indumentum crcatum,vel numcrus informatus par confidcratur, cuius .alibimcntionemfecimus. Myfteiium autcm numeri quinarij lupraallegacum peroptime cxdemonftrationcfcquentipcrciperepoflamtis^ubirationernconvenientlae intercentrum numeri formahs materiahs vi4ebimus<
&
In
Vel
reeione
\
fic.
^iiTr,
Db
Principiis Supersubstanti
;
AL.
45
cuwciftonii
diremSepbtrothabfqiicineffitbtli.
Hebraicas otdinaic nui dilponerCjUt quinqueellcncconcraquinquci ira ut padum fuperlacivc unius ftatuerctur in me1 djo. In prima ergo demonftrac^one prxcedenti quinque videUcet S 2 " ^ 1 pof ui contra 1 ^ n ^ji ";iva tamen,utpaclumunitatisinvcnirccurinmedio. D)(poruiicaque,utinpriondefcriptumcfl:,vide-
liccc
Dcus
Ens,acnonfinis; quoadnosi
Acque
ita
prialquam in mundum potentialem reiuccre fecum decrevit,alioc|ae nomineiut vohintCabaliftae, appellatur Stenebrolum: Atquicumformamfuammucarevohiit,&mundum tcncbrisobmerfum facie fu^ (plcndida ac luminofaintucri,appelIatum eft S Alcph lucidum Unde de co fcripcum lux ejiis- Hoc etjam verbis apertis traditum nobis rcliquit Mercur. Trifmcg.dicft;5iff /fw>iC, ira ccns;Cumhcdixiffet,mutavitformam,6'univerfafi(b:torevelavit; Cernebam enim immenfum quoddain [peilaculum;omniiividdtcetinlumenconverfa d?'(.Etpaulopoft, Vmbra horrenda obtiquarevoltuionefubtcrlakbatur &c. Deinde ordine AlphaJjctico, 3 Bech, poft i^ pdfui,quacenus eft notaS ipientisjSv; denotat etjam Grammatic-l (ignihcationc doirium lcu habicationem fymbolice quoque defig lat D fi;
&
lium,quatenuscftprimaemanatio'abt<atqUeficinciteris.
-,
Sirniliterjod
numerorum,vellocoquinarijpofuimus quam tamen grammaticam ordinacionem & vulgarem quoniamadmyfterium nominisTccragrammatiinveniendumnoii itaaptam invenimiis, idcirco litcras iilas in hunc modum di(po(uimus,ut < in centro , ex parre dcxtra T, fuo lumine rcfpiciat ; CX' tcium * Jodexliniftrapiolpicitdeccntrounico, quod funra numerum quinarium eflc diximus-, quippe qni numcrus eft duplcx ccntrum.uti antea demonftratum eft; videlicetvel formahum digitorum 1.5.C <j.) 7. 5>.vcl materialium i.^.(^.)6.S.].\m vero iupra diiSium eft,quod j< tencbrofuin !umatur pro Deo & principio ac unitatc formali ab (quc reipedtu materix ; ErJod eft unitas , feu s AIcph lucidum,acre(picit materiam;Undc Jod,(cmper exiftcns unitas junguur cum ciphra sdluam ex.ftcnciam;queiT)admodum in Jehova jungitur cum He,quod primuin in matcriam ingreirum denotat V el S lucidumilluminat fpiritum 7, fibi proximum Et, ut Alcph eftprima licera, qua: cft
, ;
:
principiumdivinseflericixni^ns Ehieh^quieflipater^&primao.-nnium origo,vcl quaii pun(5tuni in corpore fic ei primum coelum dcdicatur,vidchccc H in quod tulgido fuo vuku piofpiciens dicitur.^c lucidum;quodeftidem,quod Jodin Tetragramraato; Unde Alcph diciturprincipale, vide;
licct
unitas,& unum.vcl finalc,fcilicet pro fine ie nariorum Sibi crgo vendicat Alcp h lu cidum,pri.
mumcoelumpcril He, indextfaordinispartefignificatum,quodpiopiiedcnotat (puitum&reipiracionem Ec quoniam cft omnibus (piricibus iicerarum fimplicius, & in (ua fimplicita;? fortius," deriotat ventum Borcalem;&aluciditate,quampiimumaccepit ab Aleph,vcIJod,refercuradOnentcm,inquoSoloritur; Undeetjamdexcrimanuiarciibuitur;EftenimDeimanusnlucidume Tumautemponiturinproceflaonequinatiusad dextram Aleph Huic efquacuridlatormavit pm daitur menfis Martius in quo (piritus & flatus ccelo cxiftente fercno,concitantur Porro etjam
; ;
;
firu
rit;
dcaotatinrer Angclos Cherubin; quatenushicarigelorum oidoeft(empcrcoram t^YelJod,eique propinquior Hinc igitu'rpatct,quod Deus .S in r. He primuiTl (piritum vocem fuam pofue-
&
Atquc i(tud Heincreatum cft (ymbolum naturac Empyrcae creatx Nam Dcus eam ignealuanatura implevit Unde Orienti comparatur,&proptertortitudincm illius (pirirus inDeo refertur ad Aquilonem vel vcntumBorealem, aquoluxaurea venit; indemque propcer puricacein fuam ad
:
vcntunimcnfisMartij,quiabafpedl:uSolis,in Arieteexalratoinducitur; Hincd\cizm.Pfal,'n.S().j. leb'ov qttis in ntibefuperwripar exiftimatur ? Ec Vfalm. 8 . O hhova Deiis exercifuum qtm eHpar tibi robuftus lah >
iiamfidestua circumveftitte. Eft ergo n quafi habitatio cafta,veftimentum proximum,&folium ipfius Jehova:,quatcnusin locoShicexprimitur: DequoloquirurPfalmifta: Pfalm.Sc).i^. Detfoliushar bitaculojujlitid. &Judicium,benig>iitas &judiciumpr&erunt. Hic (piritus,q'ji fymbolice dextram denotar,
eft
typus (piricus
illius
matcrialis,quo Deus
dextra,&brachiumfanclitatisejusaffatfalutem.
N vel Jod utitur ad ('alutem,juxca illud Pfalm.^%. i. Dei Hoc eft illud veftimcntumprimum Dq{ lucidum,de
quoPialmifta Pfalm.io .^..i. Deus eil amiciuslumineftcHt vefttmento,extendetis cceltanftctttpeHeni. Hocergo indamemoveHitns Deus facttnubesvehiculumfeucurrumfuum^atqaeitatfuperalaiventi, ut Pfalm. 104.5. habctur; Hic dcnique eft Spiritush'hov,>taftflatu mtrabtlia opsrans,ut habetur i.Samuel.iz. Concludi-
musigicur,quodhocnfithieroglyphicumadverbijidemonftiativiECCE, denotansfcculumprxfens,ac fi pcr hujus fpiritus illuminationem ex tenebrofo aquarum chaos , vel :^bium congerie fubiroomniavifibiha lintfadta; QuarcetjameftfenfusvifusindiciumjquiHebiaicen^t^^^dicitur, hoccftdcmonftiatio &vifio;arguenshocip{o;quodprseftanti(nmolumine,quodabKvelJehova
demonftrabilia , que anrea ob tcnebras videri aut accepic,omnia reddiderit inprincipio vifibilia confpicinonpocuerunr. Arque hinccrjamobferuarepofliimus,quodhoc ^ fit piimumvifionis medium ; quod taraen lucis colorem ab ipfo ^ lucido requirit: Quare nota,qufo,CQmpofitionem
&
vois
^^
Sect.I. Port.
I.
Part.
1.
LlB.
II.
vocisrT^R^jinquamultumdivinitatiseft comprchenfum^vidclicctSpnmalucispotcntia, &Jod,, aftuslucisinHc,&"\Resh,denotansobje(5l;a,quxocu!o quafi Dciconlpiciuntur: Nam -\ iignificat tcrrx nafccntia,& quatuor elementa,ac omnia inkriora,qu;E afpe^flu divino vi vificantur , at-
Inhnitum dc hoc granam dcnocat. quecreationemultiplicanturjundcprolisfascunditatem ccnfemus,omittendum brevitatis ^co poftcmusjfed eum hoc caufa myfterio difcurfum inftitacre primum protulit in dextra in igitur parte ingreilio radiorum H Uc t^ ut ad cstera citms acccdamus. coelumjficetjammlimftraingrcirus Jod^^in Vaulproduxitlbcundum lcumedium cce!um Num, ut fehabctj^adjod"', quorumunumcftabakeroinpolitione divcrfum,& camenellcntia idcm
:
&
ac tamcn
am-
Acque hocellmajeftatis divina-nomen ,pcrincfFabile Tctrabofuntdenaturafpiritushumidi. nubiumcaliginc grammaconin vifioncigncaextencbrofo Chaosccncro , vel dcnlaaquarum revelatum,videhcet,nS^1;Ubiduointerioradenotant formam fupcrfubftaiiciaIem,duovcrocx-
&
l^
trema materiam Qua: litcriE (iica dilponantur Siri ,rcpra:fcntabunt nomcn Dci incft".ibilc;Nam habct proprietatcm ipfius nin fine , tum quatcnus non pronunciatur unum vel alterum , tum quiaSdenotatauram,utnfpiritum;Imovcro,tcfte Abrahamo in iet^ira, ndenox^tin grammaticafua fignificationc ipfumlpiritum&refpirationcm Porro ctjameft litera guttura!is,utn-NubesvelChaoscircumanibienshancdivinitatem apparcntcm cririndcxtra parie "^ Dalcth,quod
:
:
pientia in mundum
divinx quafi oftium, per quod cgrcditur faeft indicium fapicn tia; , ut tc fta-
turRcuchlinus. Poftcaproclivioremnubis vclvmbrarpartcmfaciijntGimcl&Bcth; Ubi ctjamgin vltimolocoarguit vitam,per fapicntiamin mundumprodudlam. Sic etjam in parte finiftra
^Zain dcnotatarmajUnde Pfalm.i^.^i. Serino Dei purgatijiimus eil, &c!ypeiisommbHS,i}UiferectpiHMad Sutti: Etn^CUreprxicntantrchquamChaos (cutencbrarumportionem , cxquibus de.nuo,tanquamcxclcmcntisrepuigatiscreaturarcomponuntur.
Quarecx unaprte5.1iterashabcmus,& ex altcraj.led in centro quinariorummanctineffiabilis Tetragrammati myftcrium. Hic ergo numcrus quinariuscftccntrum numcridenarijjqui etjam eftnumcrus fpharricus Undcjod vel lo. in f^quinquc duccndofquaidua^literxfaciunt Jah )produ(flumcric jo.qui cft nunicuisportarum V cl duccndo j.in 5.^ nam in eodem ecntio duplex quinarius reperitur ^ produftum intclligcntia; Campusquici.it 2.5. quodlccundumnumcrum quinariorum,quieftbinarius,dud:unifacict5o. dem hujusmyftcrij tamlargus atqucampluscft, ut volumcn immenfum illo implcicpoftemusi fcd, quoniam prxcipuum hujuslibrifubjedlum nos alioavocacrelidtaiHaCabahftieadoilrma, viam plamoremaggrcdicmur.
:
P.
V.
"tj'
ad umyerfa"
i^ inprifltnam
fanitatem reflituttonem.
QUidnam
fit illa
di(ridcntibus,appcllamus, quamvis
prdcedenii
musjhic tamen demonftratione vulgo m.agis familiari cxplicabimus. Cabalxi vidcntur mundum diftribucre in tot quafi Dci virtutcs,quot (unt ir.undi icu coeli ; Quarc volunt , quod mundus, qui cftanimatus,mentcillailluftretur,quam Metattronvocant; Mundumvero lupiemum fcnangc-
&
quodmundum.xtcrnumluxanima; Meilix.qua: cft Elhai,idtft,Dcusvivus,gubcrnet: Ethxclux Adonai eftEnfoph,idcft,infinitudo,quafircsfumma^incomprchcnfibilis,& ineftabilis. Faciunt crgoMctattron,quemintellc(5lum primi mobilis agcntemapptllant, cumMcfliacommunicarc, hoccft animam mundi cum anima Medi^, vcl naturam Spintus Empyrci cum illa sEthcrei.Tradunt etjam,animam Mcdix & luccm Elhai haud ab invicem diftare ;Sed Elhai vocant fontcm aquarum vivcntium & animam Meilix fcaturigincm feu rivum vitx atque hunc mundum fuprcmum En,
foph,illum Dcitatis clfe afTcruntjqucm Seraphin cclebrarunt diecndo, Saitciuf, SanHus, Sancius, Ttrr4^<tffOT<fi,hoccft,ipfGDeusnudusinpurillima fuaefientiaabfqucomnimatcrix icfpcdtu.
Vo-
luntcrgohi, ut
amma
illa
tandemdlucc tlhai^
qucm
De
:
Principiis Supersubstanti
,
ai.
4I
qiicmnosAlephlucidumappellavimus. Sed.utmihivideturjf falvacoiamgratia) locutifuntde varierate opcrationis unius Dei in multitudine ieu forma: indivifibihs & increari in ipiritu mundano crearo Nam,utantea diximus,a(ftus leniper eit idem,fed ditferentia materise fpiritualis in obedicntia&ob/bnatia.hoceftintenuitate&grollitie feudenfitate,totamfacitacindacitaduum
eliftentia:
cftvircus&potentiadivina,omriiafuperac;Urtdecummonibus,benignis,humiHbus&obedientibus benigne,molhter,& luaviter agitjcum duris vero,fuperbis, obftinatis, atquc pcrveriis graviter atque violentcr ptocedit: A tque inde cvenir,qaod,licct Dcus femper lit bonus,& ejus vii cus ad bonitatemtendat attamenrciiftcntiahuic bonitatiadHonisrenitenseft caufadenominationismah; uaquidcm,uca6tiodivinafitfcniperbona,utvelmaximc etjamre/pedtueftedus rebelhonis lefiftenciiriniubjcdoillopatiencc,inquodagitur,apudhominesdicatunnala; quippe quodcoram Deo non ia vc nicur malum,fed coram hommibus Atque hinc oritur iIlud,quod a<5lus Dei erga honiines,fonatidcm hominibus,quodjuftitia,& benignicas,feupunitio& praemiumacleriti.a; &tamenjuftitiaacbenignicasunum&idemfuntcoramDeo: Sic etjam videmus in igne benehcium malehcium ; vidclicet calorc fuo .artus frigidos fovcre animadverticur tamen eadem ignis naturanoninutat.i comburit&deftruit. Quare fubjedi rebeUio efficitfeuincaufaeft,uta(5lioDei, dicatur ira;iridemque ex advcrfo obedicnria ejuftiem facit , ut gracia , falus,ac vita nuncupecur. Sed de his latius infra. Ex hifce igicur concludimus.quod viitus Tetragrammaci hc eadem per univerfura fpiritum mundanum , quamvis effedus differac fecundum illius tenuitJtem denfitatem Sic enim videmus, quod calor hujus vircutis a Solari corpore deorluin prolpicicr.tis fit calidior&efticaciorinaerc cemporexftivopropcercjusdenficacem, ucpore quivapoiibus exfoncibus,fluminibus,& ftagnis furfum clevatis infpiflatur.Qii.uc ctjam videmus,quod Cabalai in raciovilibiles mundi partes Mccacrron , fupcriores ne diftinguendiC aftionis cujufque cceli,inferiores
,
&
&
&
&
&
&
&mundiaEternintoph lcuDeitatisaucTiini-
varum ,hoc cft fpiiituum igneorum increatorum fir rcgnum Tetragrammaci Enlbph,cx quo Jod deorfum proipicit, & quod anima Meffix fit rivus ab illo fonte fcatutiens;cujus marc in quod ille rivus feuemanatiofefeexoneracleuinfluir, faciufitipfi coelum angeh^Um fcu Empyreurn,feu -, fecundam Tccragiammati literam :Ec camen alibi agnofcunc ,quod hxcanima litideata omnium virarmTi idea,ad quam refertur omnis vitalitas tam iudividua,quam fpeciiica & generalis. Nos etjam fatemur,quod hsec vircus Tetragrammacii in hoc mundo ccelum Empyreum incolens, fic fons & genus in crcacis lummum omnium vicarum,a gcnere generalilfimo hoc cft , ab Ence rranfcendence promanaiis, At vero,quodgehus fitabfque fuis fpeciebus,aut fpecies fine fuis individuis, id prorfus ncgamus. Eft cigo Meilia: virtus Tecragranimati in cceIo Empyreo quafi gcnus vivificationis,&comparaciirabiplisCabaliftistrunco radicis,cujusradicesfuntinEnfoph: Deinde hoc
, ,
genusin ccelo a;chcreofe dividic in fpecies,vel cruncus ibi difpergic fuos ramos, quifunt ftells^Dcnique fpecies ilLt ipecics alias fubalcernas deorium in elemenca cranlmiccunc,ceu arboris rami fiias fummitates & folia;atquc tandem fructus Ipecicrum flTbalternarum in elcmentis,tru(3;us vits individuis,videlicet aniraalibus,vegetabilibus,& mitlerahbus communicant.
Ex his igitur v idenuis , quod, ur eftcdus radicis in arbore eil cruncus,qui omnem vica? virtutein,quam a radice acccpir,in fe recinec,& dcinde eandem vita: vim in ramorum multitudinem diffundit,& rami icerumin alios raniuios fubdiviios,atquc illi tandem in fuKStus multicudinem;vcl ut
genusdividicurinfuasfpecies, &fpeciesiIIaErubdividunciirinfpecicsfubaIteihas, atqueipfjctandem inindividua, ficerjam fefereshabearin cm.niatione fluminis coruicancis vitae cx fontcaqua-
rumvivarum,inparsdi(bfupcrcoelcfticxiftcncium; quod flumen in marc Empyreum dimanans, tanquam gcnus,fe dividic in ramos,pcr quos univerf bs ccEli a:rherei fonces lucidos implcc ; e quorum plenicudine fcaturicntcs ali| tivuli,dcorfum finguliin indi vidua fibi a Deo ab origine deftina-
ta&fubjcAa^virxadium &fpiritus vitalisundasdefcruncacinfundunc: Videmus igirur,quod virtustmnci fiteaderacum vututeradicis,& viicusramorum e.adem cum vircuce crunci; acqueitidem
ulterius eadem virtus,qua: cftin ramis,infru(a:umdefcendit;Cujusqilidemreilimilitudi^ ilefaciIhmumericcoIligere& diiccrncre quod cadem Tctragrammaci virtus fit ubiquc per univerfumlpiricummandanumjuxcailladEvangeliftjE Mattb.^.^^. Calumeiiejusthrenus &terrafcabtllumpedumipfius: Et Sapmt.i. Spmtusfapientt&fan^replevitorbemterrarum. EquidemigituragnofLO, quod a co^lo angeIico,tanquam vivario dcpromatur vitaomnis,ut rami a trunco , vel tnincus a radicibus; non aucemfequicurcxindc , quod truncus non fit c|uf(iem eflentieumradice,autrami
quoque
Proinde manifcftum eft,quod anima Mecattron,feuanima mundi fir eadem eflentia cum anima MelTi.-E &quodanima Meiliacquoquefir eadem cum luce Elhai feu Patris fui; haud fecus,
,
quam aquafluminis
fcrtab aquaf ontis,a
& aqua rivulorum ab eo cgredienciuiil eft ejufdem najurae,& niillo modo difquo flumen illud originem fuam habuit. Quid crgo dicendaeft hjec virtus gcnera-i
4(
ncralis
?
Sect.I. Port.I. Part.I. Lib.1IAn fcilicct Meirias Deus.an angelus Merattron,anip(a natma
?
Ccrteipfaeft Mcllias
An^
& conft-tjucnter
,
'
principium,mcdiumj&: finisdivinorumHuxuumcreatiscommunicatorum! Imo D. Joannes docet,quod ilt ipfim princ!piuiii,& iiuodtUudfit ipfe DeiiSjaciiiiodilludprtncipiumfueritapudDeum dcnotans quoda palatiofeu rcgnoEnfoph in huncmundumlitcgrcdum: Qiiare,quatcnuscftpnncipium inmundo, eatenuslocus mundidignior , &; primUm ah ipfo cicatiis ci attribuimr. Quod iit mcdium teftaturSolis pulchritudo in quo poiuit tabernaculum (uunT,Undc &Sol vit.xaclucis difpcnfatornuncup.icur,quoniania Verbo,inquocratlux, quxviraomiiiumcrat, viviricamiuamvntuteiTi atcepi: Hinc ccj.im Akitmarbor rttx tn medio borti raradiji^ofiu Getief i. 9. Nam fedes ci crat in
mcdioPaiadiiiunivcr(alis crcati,videlicctinmundi(cu
quadtictuiprocep in Paradifum,& dixi,lrrtgabooptimebortu}n
,
ca-li
tanquamameum. Fluinenautcmilludicufons, a quo tgrcfla cft h:ec virtus (cu lapicntia facroiandl.! & tulgida , crar ipfum Tctragrammaton, juxta illud Ffalm.Sj. Vitiemefontes,iDeo.lE.tEcclef.c).i-/. Vit&dierumnumtrumdeditDeus: Ecccrcc primum cx Macrocofmicompo(itionc,acujusmedioPhtEbus,vitoeorigodicitur,flucrecaEpitininferiora , ac tum poftcapcr Miciocoimi tabricamjin cujus centro fcu mctlia rcgione cor , vitcc fons invcnicur, dcnoians.quod fpiritualis vitx procenus,& virarum f ons iir mcdium illud,pcr quod res omncs vivificantur:Sc-d&nmilicermediatorcxifticmccriTiiferrimamrcgionis tenebraiumconditionem,8c egrcgium atquc (plendidum illud fontis lucidi palatium in quo Jah demcnter & bcnignicate plcnusregnat iiifcculaleculorum ita ut ip/iusmediatione ialus argrotis &languidisclan(5to ca-lo contciacur,& rcbus morci a:ternaEaddi(i^isfalvatio &rcdcmpnoe coelis exceliis miitatur. Deniquefinisappcllarur,c]Uoniam,utKparvum eratejuslucidumpiincipium, ita Aleph magnunierat ejusfinisiquippe;rquoinpunclum,aquo,revertitur;arqueiraininfinitum. Hinc a D.Joanneinylcaligino(x:_Undefcripcumcft/ty;4/?. 14. BgO Stipimtiatanquam foffaeduiia afttimine,
,
&
& in quod
revcrtuntur.
Eth.vcquidcmvirtus,qiiatcnusiri
iiatat,coniidciatione,(}->cCtarur,cii: vera
fe
&perfdfimphciter, abfqueullamatcri2,incujuslaticc
de dicirD-Joanncs;Ef /iSf VcrbmJierat apnd Deum,& illud crat ipfe Deiis. At vcroquatenus in munda-' namixtionercfpicitur,hoccft,quatcnusha:cvirtusciunnatuiamundi humida permifcetur; eatenusangckisnuncupatur: Namitadcnominacio fitnon aiiiriplicitatc&idcntitate, hoccft,a Deialrcrirate;cum angclus crcctur e (piiitu puiiilimo ctcato , tate,fcd;i limplici compohtionc lu-
&
.
&
Hinc dc MeiTia intclhgcndo dixit Jacob filijs (liis in ultimo fuo tcftatnento. Genef. 48 .1 cJ. Deus tlle,ante ciijus conjpcclum conttnev.tcr ambitlarerunt Patrcf niei DeusiUe, qiit pafcit me tn hunc diem, Angelits,quieriitt me dc ciindis malts,ben:dicatpuern tjlts,& invocetur ftipireos nomen meum , nomtna quoque pd triimmeorum Abraham lfuc,& ctifcant in inultitHdtncm [iiper tcrram. Cum cigo hoc loco Jacob petat eadcmabangclo,qiia;aDco!p(opctijr,cumquepari honore eumdignctur.urique non porefthic
&
iUis erat ntib.s tenebra , his autem caftra &c. illuftrabat noctemtpfam. Exquibusparct,qiiodJchovahicdicacurangclus,quaccnusvirruscjus cum naturahumidajunda,vcl nubisamicftuvcfticafuir: Unde,quia hic crat compolitioprimigcncris
&
fciialtcriras,cxignefcilicct,quicftfimplcxDeicflcntia,&cxaqua.qua;crat illiuscflcntia:Ccgumcn-
hic
foi-
ma
angclus illc dicitur Jeho va,it/.f.i/.i4. in illi-i vei bis ; Cumprojpiceretlebova adcaflra AEgjpti in columna tgnts&niibis crc. Ex quibus crjam cognolccrc licet , quod , cum Jchova dicitur angclus,nubis nominacioprarponatur nominarioniignis,argucndo,quodfccundum
inatcria' crcatce
diipoiitioncm de
ofdodcho:
minationcmignisantcccdat: Atqui,ubiinuItimo fcrmonejchovaproangclo accipitur feuponitur,ibi nomcn cflcntia: formalis,ncmpc ignis,pra:ponitur matctiali (cu luibis vocabulo Unnc per
Angclumhocloco,
("ut
intcrprctesiicjninconcinneinnuerunr) Mcllias
&
Chriftus inctlligitur:
Quaquidcmdiccndif-ormulactjamejusfit mentioE.vcii. 23.15. inluvcvciba , Bcccego mitto angeltim Ex his igitur concludimus;quod in Mellia nomcn Tctragiammacon intcgruminvcniaturj. H.U.H. utpotcincujus virtutciplL-opcratuj.': Namque
MclTias cft ipla Tcrragi-.unmati virtus.
cafitn^^MJ^ll^idcft^Mellias.
tranfportarionc Cabalilli-
De
PrINCIPIIS SnPERSUBSTANTi
A\''
4^'
inenquatenuscomponuntur,creaairxdicuntur; &,quiacreatur^,idcocreacorcjnfe^ies,cique {iibjediacminiftri.Alij volunt,quodhicangelusricMecattron, quieratangelusMoylimiW^n-ans; Nam Cabaliftje fecerunt illum mundianimam , camque primam rcm creatam efle , atque ler^-n o-
mniumperfedionemin fe continere tradiderunt:Imo vcro hancmundianimam h.ibi!ccuntpi6ij[lafapicncia [a.cio(^^ndsi,quimEccl A.prinwomniimicreatam,&intelle^tmprudenttabavo t^f nairavit^
ftt;/oHfDimi//jfP?'t?cfl'efcriplic;Hancillidixerunrellcangelumiftam,inquo
in venicur;quippc in
nomcnDei
quo nomen Sadai.per numerum xqualcm ucciufque didionibus inckilum, reVeruntamen ha:illorumopinionesmihinon arridcnc, quoniam, iecundum invenciopcricur. nem noftram,concemplacione fecura & f-undamenris certis ftabilicam deprchendimus, quod an,
nomen intcgcum in (e concincns:Uadc nonline lingulari caula hic angclus quandoq ;J;hova did:us cft,vidcliccc ic/ped'tu
lcil.
vircucis,iScipfiusnominisinipfopofiri,&:aliquandoangelus,relpe6tu
vivi
illi
angclicaEnacura,',in
qua
Tccragrammaci expnmuncur.Nomcn incir-ibileTetragramir.atieftipicliimmiisDeus, univerialicevhujus 1'uinomuiisefl'eper Ipiritummundanumdii^ergens; Ubiaucemiftanacuraipiiitualisangelicaeifjibi etjamigneitm hocTctragrammacinoracniniegrii rcpencui.-A.quinomenTecrngiaraniacipaflim&ubiqiie ieexcenditjEigoicidemquoqucangelu'^ille, qui citipiritusfapicncia: ,implensomnia,acque nihilvacuilmrclinqucnsper univerium ipi itummundanrimiemiltec,omnir,quc'"ernomenacvirciiccmTecragrammaciinformac,&inic.ni,ita conicivac. Quomodo auccm hic ipiritus creacus omncs licerarum Tecragrammati . h uacle! es, quibus ipic,& cum illoinundus anivcLfas informacus cft,in Ic rcceperic,in pixccdencibus dcmon.ftcavimus; vidciiccc Jod radix in machinjc cicumine pcr fpiiicum iuum v, He illuminavic acjuas la&: icerni chara^tcres iplius
Empyicum
atque
ex vircuce
VaureiidecinSule;&ulrimuraHer,>fjciimpocc.ins divinicacislpiricum,praeparas'ic mundum inteiioren's iilumquc pulchrum & a cencbris mundatjn? inf6rmavic,elementaqucdiftinxic. Hincipiiicusuniverfalis diciturMa?<(iHJabejufdema ccnLLis immundismundacione&ablucione; quie quidcmvircute≺ElcncianominisJehov<c tafta cit Ncc dicet aliquis,quodii fpiritus univerialis lu macerialis pars uniusangeli,nulli queanc clle alij angeli , quoniam angcius unus umverlum oi bem rcpleverit. Rcipondemus enim, quod, iicucDeus Tetragrammaron cftexcra omnia,& camcn omniain fe concinec,ica quoq; ejus vircus;quxcjufdcm eft cumipioclfcntix.omnes aliosangeios,imo vero &quamlibec aliam crcacuram in le concineac,'
tanquam rcx irifinicus & omnia fuae voluncaci iubijcicns.Ineft ergo virtus hsc omnibus compoiicis,
cujusbeneficapropriecace vivunc;incftecjamexcraomnia compoiicaelcmencis; acuniverfusipiri-
& acium recipicUnde lpiricus,in quo habicat,cft ei indumencum;& ipfahxcvircusDc/iic.iindumencumfuumdivcrlomodopromajoriaurminoriccnuicace auc deniiiateinformat,acnomeneilecundumcoi"porij feumaceriae liccreacae condicioncm imponic. Hxc
tus in eo,& per cuin aninlam
ergoeftiUaS/jj^i.Kn.jJ^Ecf/e/i.
mus,qUodeju';
virru'; eft
Iehovafapientiaf:tndavittma?ny&llatuit(oe:osiHti-lligentta:EzProv.S.!.i.Sapientiai/>poj!idebathbovaprinapio
Hic cigo videmus, quod fipicnria, angelusmaximus,& prr.iccps angeloium , animauniverii mundi, viicus Tccragrammaci,quaccnus ei nomcri & vhcus Jehovae inicii bicur,refpe(5tu materii dicatur crcaca A cqui , rcmoca omni inaccrixconiideracione,relinquicur foluminodo formalillimum &ineiFabile nomen Tecragrammaci, a quo,in quo,&per quodomniafa61:afunc.Atquchoc,nifallor,intelligitD.Joanncs f. i.diccndo; Ltix vera erat in mundo,& mundtisper ipfamfaclus eH &(. ni mirum pcr luceni vcram iignifica c vera m Dei cfrentiam,&virtutemTecragrammati, &pcrmundumdenotatillius lucis vcftimencum feu Ipirivtfu,unteoperaf:ta,amcnllumtempns,antefeaiLmt}iuniiusfutt&c.
.'
&
creacionem defl:inacis,glutine quafi divino affiguntur , & qua omnia funul &obedicntiacopulanturatqueconnecI:uncur)pro ipfarerumnaturaaPhilofophisaccipiinpace
charicace, divini in abftrado llimicurpro folo Deo,& Meilia,ac Chnfto, hoc eft.pro idenricace quaEeftipricusomnipocenris vivificus in concretoaut^m primxcompoiirionis , videlicctcx duoconcrcto tcrti compolirionis, uc ia bus,pro angelo.qui cft alteritas feu creatura primi ordinis,&
;
&
ipils
elemencis
C AP.
ig
Lib.il
p.
VL
quomodo h^c eadem 'virtns 3 adyitam i^Janitatem conducenSjyarias m mundo denominationes Jecundum 'veftmm fuarum
diyerjitatem adi^ifcatur.
^fanitatem :Et
cuivis,& vel infigni etjam flultitia ac ignorantia: tenebiis obruto,luce meridiaPEr prxcedentia quidcmopincu:) expiicatur,quareDci Jcliovxnomenin rebus naturalibusuna clanusCuti furpetur,cumipfeper fefit extra & ulctaomnia,<Scincoelj fuo (ccreto acocculto line omni materia:
ti,poteftas &:virtusintclligitur,quatcnus
camoinnibusdominaturiatqueuerum Angclusdicitur, quacenus matcria imiitualis angeli,quam prarlcntia iua nomcn Jcho va: produxit,dcnotaturi atquc
itaetjam diciturNancius,fccundumilludM4/4r/7.}. (;wrf04^(;/wi?, (^~f. hoccft, vircutcm nominis mei,qu.c elt in angclico fpiritu,&: movct cimi adpi a-ltandum fui creacoris voluntatem ; ubi
perangclum vcrbumcjusmtcliigitur,fecundum
iliud Pfalm.^o.c).
Eccevenio
Incapttelibrtfcriptum
esidemejiitfaceremvolutitdtemtuam.
Omniscmm
ac.tioclt
que hinc Ht,uc angcli dcnominacio fiat a parte palH va Sc crc ata, quando nubis vocabulum pia*poniturvocabuloiguis. EtpropterhaaccauiamDavidPp/w.io^.^.dH^Woivocavu ventos,(cvJptrtti>jy
relpicicndo naturam ipforum crcatam ; Atqui conjungcns partein creatam cumincreatadcnotat actionem in palfivo Unde codem loco vocatipfosmmiftios,&: ignemflammantemjhoc eft,crca-,
turaslucidasex Spiricu,primodie illummaro.tieatasEft autem Mellias vircus lucida ipfi us liceri nominis incfFabilis, quatenus in naiura confideracurinducaSpiritu viviticonprimaE mnomincJehova;lircra-, ad cujus excmplar Spuicus Emryreuscreacuscit. VcrbicrgocirecftinTccragraaimato &: cjiis ipiiicu.-, Angclieffc cft in Vcibo,
:
feuvirtutcpromanance aJod,quodTccragiammatonimportat;EtefIe natuia-cttinanimaangeliMctatcron.acduplicifpniruintcriorii Luc autem omnium rcrum compolit.irum cft in aoima
Acquc hx omncs diircicncia; rcfpcdtu diverfuatis matcna;,in qua virtus Tctragraivimati opcratur,accipiuntur;quatcnus omnis multitudo efl in materia dum e con verio potcntia & virtus Tettagrammati , qux elbpfc ?vlcirias,unicaclt&eademper omnia: Divcifitas vcro materiac diverfimodcreilftentisfacitattusviftutisadivxdiveribsquoadnos , Ucetnon icemreipcdudivinitatis; utpote ubi omncs adtus (untijdcm, &:fummajuftitiaijldemlancibusponderari. Haccergo virtus pnfcntiam Dci Jehova-pra: (c fcrcns,ubi in Ipiiitum primum crcacum le immeifit , dcnominatiouem a Spiricus nacura acccpit Unde dicicur angelus,in mundum inferiorcm dcfccndcns.ubi multiplicem vcften- induit , dicitur Natura ; in quamlibct rcm tam iimplicem quam compofitam ingrediensdiciturvita. AtquchincorCcrlunt Ethnicorum Philofophorum opinicncs, affirmantes,ownM Dijsptena ejk: Hinc ccjam Sacurnus,Jiipiccr,Mars, Auollo, Vcnus,Mcrcurius,& Diana propter copiofam hujus vututis rcccptionem culiu divinOjtanquam Dij,articicbantur. Eft Deus omni
natura;.
;
:
omnium crcararum
cft
actiibuicur.Etha:c
primo crcaco
intcllJgcncia
autcm
cft
angelus
qui in-
duens Ipiiitum mcdium dicitur Mctactron,(Sc vircus Mcllix in cjus ccntro dicitur anima mundi; ac dcindeangclusinduens vcftimentumelenicncare diciturNatuia, qn.r omnia fupcriora in fe rccinct.
Hiiiuscrgo virtutisdivina:prxfentiabcnevoIaadcftvita& lalus", ejus vcro abfcntiam particularem morbus,cocalcmmorsfcquitur;In ipritu itaquc lupcrioridatMcf^ias vicam invilibilitcr
lucidam abfque ulla oblluritatc Undc angdi dicumm fcmper adfiure coram ficte Lbovtt In medio vipartim inviiibiliter lucidam, mcdiocritcr detcncbrisparticipanccm; tamdatparcimvilibiliier Uudc&: fpiricusdiciturdcucroquecxrremo participans; Inhocergoca-lo incipitproptermatc; :
&
rixaugmcntationcmlibeium arbitiiunr,cumejusnatur3 fitmodollipcnoumodo infciiori sdhxrere;Hicigiturmatcriaa:qualitcri"e cum naturadivinamilccc: Arquchxxcftrntio, quod in hoc locofatumdicicurhabitarc: C.vtcruminulcimo &infimo(piritu vitamlucidamdeutroque fiipc-
lioncmanaincmincorpiiscubicum&opacumincluditiubipropccr
dtulpirituspafiibilis&crcarii
lu-.:;sii:c]u(a:anguftias,nivir-
quo tanquamveftimencis vaiijsindutaclle& quoad humanumcaptum cooperiri dicitur. Atquc hinc cft,quod vita fuperca:lc(iis cft immortalisiila,cujus virtute homo libcr ciit a mortc fpiricus infcrioris lccundum promiiiioncm divinam,& fcfc refuric(Slurum cifc fide ccrta
illa
filvatio atquc
manum
De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANTiAL.
manum
peradvcntum&defcenrumiftius virtunse
tertio
49
leftisell:iila,quxdiebushominis(iipertcrracxift:cntis infervirefolet;
obdefedumvirtutisanimaMctactroninquietudineaffligitur: Etenim hicSpiritus tammalistenebrarum dilpolitionibus, quamduris velfuavibuslucismundiadtiohibus eft iubjedlus. Porro ctjam cxteriLis animx indumentum quod ell: aer tot imprellioncs patitur , quot acrcus animx mundiamid:us,ut w/midcclarabitur. Vitaergoelcmentarisconducitad bonam corporis difpofitionem,& prxcipue vcrfaturin facultatc feu virtute natur.ali lecundum natur^ leges inibi exifteris: CujusofHciumpnmariumcftnutrireperappoiitionero,unionem , &airmiilationem , augmentare in longam,latum,& profundum,gcnerarc pcr virtutem immucatricem,qu3e fcmen dcducit,&formatricem,qua;(cmen dcduitum format,fecundarium veroattrahereperlibras re(5las, rctinere&r concoqucicpcr iibrasobliquaSj&expellereper fibras tranfverlas; Quoium quidem officiorum defcd:u morbi corporis fcu hominis extcrni generantur & inducuntur cjus vero perfettio eft fanitatis caula,& elemcntorum obedientia Qu? quideni duo cxtrema accidcre folent,aut quia Deiformis virtus avcrtendo facicm fuam clcmencisrebellibuslibcrtatem rehnquitfeinvicemoppugnandi,aut quia convertendo faciem. fuam in durum,crudum, rebcllem, atque prasternaturalem a; :
liquemhumorcmincorporchabitantem, cxcitatpcrpraEternaturalcm ejus rehftentiam naruralis adtionisintempcriemj&pcrconfequenseum inputredincmmutat ; hinc febresarque morbi putridi At ll paulatim fuam vicx f adem aiiertat,tcncbraE feniim iubrepef e lQlent,morbique gelidi,ac
:
P.
VII.
rationes Jimditer dejkha'-
tione i^ redemttione.
UTinnomineTetragrammatiduplexinvenimusn,videlicetunumpropinquum&con;unl:uni divinicutiJod,aIterumautemremotius, &roagisinmateriimulcicudmem iminerfum, quatenus infima; aqiuE iuht a throno Alpha vcl Jah quam remoriirimE,& centro tenebrarum quam proximz^He vero primum in aquis lupra firmamentum invenicur, ubi chaiadteresjih modo myftico delineantur: iic ecjam videmus primas aquas majori Jodgratiaacque lumine eirentialiornaras:
Undeinillis rcpeiicurcecernajvits tonsatqueorigo-,inhisaucem. nonnilivita:cemporahspabuluna &fucceirio,ab iUofcnte fupremodefcendens. C^arcobaquaruin vits delcdlum, matcrisque
explorat
ventuf-
domo lehova , qudtndiu longd f Porro etjaiTi, quodfons vicxiu a Dco,mulcis kripriirarum f tcrarum locis docemur;Sic enim Pfalm.:^6.c). habenturhaecverba; Vbcrrtme replentiir pinguedtne domitstu& , &detorrente deliciarumtuarum bibendujn daseis. Quandoquidempencsteeslforisvit,& inLicetuafruemur liics. Oninis eigo vita profluicaDeo in iummis co^lisfedcnic; Acquc hxc vicaerac.ipudpatrein,& bxcvicaeracin luce pacris,qua;eft Verbum patris,prima ejuseij1anacio,& Jah,feuDeus in fpiritubenignoEmpyreo, feu filius Alpha tenebroii, ipfum Alpha luciduni ; Qj^ur cnianatio cft vita a:cerna,feu Chiiftus Mcilias,a quo omriiuiri ierumvitaeft.juxraillud i. Epill. D. loin. i. V itacrat apudpatrcm,& apparuit nobis : Vicasceriia riobis
runttempora :SiniuicerP/d/w. \i6 .\^. Calicem fahttis accipiam , &nomcnleboVpr,edtcabo.
&
&
promilTaeft
ili/ii.w/.!.
Vica cftaChrifto:
ibid. cap.
^1^:
vitainfilioejuscft.
He
nuncupatur:
Inhdcvi-
tafecundanonfittciit ujnplitis,nec efurieiit , nec cadet fuper lUos Sol, nequeuUus itJius,quoHtamagnus inmedio throni
t^,&ngittUos,&dcducetillosadvtvosfontesaquarum;&abJiergetDeusomnemlachrymameorttm.utj1pocal.j.
illo
z(>.
EteritluxtpfaLunaJicutluxSolis,
lux 7 dterum
,
increata defcendet in
&lux medium
7o
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
I.
Lib.il
Sokpretioftor,&fuprA omnem diJpofitionem,comparata Lum invmiturprwr,ui in lib. Sap. c. 7. fcripriim invcnitui:. Hxc eigo fapientia inqeataemanat ajod in fpiritum obc (iicn:cni,ccniiem,bcnigiuim,6chu-
milem;m quo primum bcnignitatem luam viticxcrcuit Mcllias.Unde hic Deitas dicicur Jah,quaQuam quidcm bcnignitatcm Dcus cxercct cam crga vifi benignitas,gratia,vita,5>: lux benevola
:
vos,qu.amcrgamortuos,juxcaillud Ruth.1.10. Noncnimfolummodo bmgnitate&falute fuuprofequitur DeuspopulumfuMn in hac vita Pfal.io6. 4. fcd etjam agic vitz fecundx complcmentum ; (^ate Dei bemgmtM melwr elf ipfa vita,\itteAiznr Pfalmiita. Pftlm.6j. quoni.un nonmodovitamhujus feculieliicit.fcdctiam adviCcEfecundE&: mcorruptibilis pcrfeCtionem mortuoscxaltat. Undcde
co {cubitm.Pfahn.^j.ii.BemgmtasDeimagnaeflufqueadcalos,
Hxc
autembenignitas,hxcluxfacieiJehova:,h2clapicntiaDcitormis,hi-cgiatiainlinit.i,hrccvircusTein vita lccunda, quatcnus ornacur iimtragrammaci , hic Mclfi.as cft Salvator eximius in hac vita,
plicifpiricusEmpyrcivircuce,
,
inquomaxiuiamgraciam acquc benignitatem excrccr. Inhacergo vica vircus Alcph limplici amidu lucido veftit.'i,iegenerationcm facit; Atquc hincinquit David, Ne abijctas me afacte tua,& P/rf/;. 5 1 12. Ammam mundam crea mihi Deus, &Jptritumfirmtim renova tn me
.
Spiruum tuum Sanctumneauferasame : Rcdde mihtgatidtumfalutisme,&Jpiritu ingenuitatisfufienta me. Ubi vidctur Prophcra innucre , quodgaudium lalucisiit mentis illummatio , lecundum illud , quod/fraA\t"!L\im\is,lnlunni!ettiovtdebimuslumen.
Acque hic prima virtucis divina; apparicio opcracur circamcnccm di vinam; cum fokimmodo
lumenfi.lxnacura:pro:amuiTircfpiciac,&illamregcnerare gaudcat; HincinquitS.ipicncia, DcUcu
five deUclattoms
Hujus crgo bcnignicacis divinarprxlcncia homincs vulgares in ProphcMs convcrtuntur qui 11. a i^.ad^o. colligere poihimus: Necpoceftquisinullaarceperituseilefmeipiricu iapicnci^iNam Pfalm.i^^. Docec Deusjiiojpirttu
fincSpiritusdiviniaftlacutales elTc nonpollunt^utcx Numer.
bono Simihcer,quod ipiritus diiciphns ianikus ik verae icientis
z.cr 35.4.50.
}\.4c
benignitasjchovi folo n He vcilita mcntem folumEx quibus manifeftum eft,quod vita modoviviheet&illiimineciCujusilluHiinationccocushomo regcnciatnr juxtaillud S.iptent. 9. facpias rcpccicum Corpiis,i]uodcorrtimpttur ,aggravat antmam
gttantcm,
,
&
&
dtffinlta
,
aftimamus,quain terrafuiit,&
,
quis tnvejhgabit
nifi
tudcderisjapicnitam
dealtijiimis
DehacTctragrammacivircutc vidccurMcrcur. Triimcgiftus cgiftc P;Mii. ^.dicendo ; Quuunque hac Dti taturafulttfunt , fcundum operum tomparationem pro mortalibus tmmortaUshabentur.tntelligcnttafux
(unclacompUilttntur
,
qu/t in terrafunt
pr,tter
gunt,ut ipfiim qiioqiie bonum intueantur ; Qupdfane ctim cov.Jpiciunt,eam,qua htc vefctmttr,rttam mtferiam quan-
damarbttrantur&c.
inccllcftualcm, Quibusarguere vidctur fapiens vicam duplicemi fuperccEleftcm fcilicet quxinmenremcfFundicur, acinducicicgenerationcm in hoc i'ccaio,&rciurrcftioncm infcculo futuro,&: coslcftcm fcu xchcream,qua coipus in hoc ieculo uticui, &: cujus alfiftentia veicimur dc ana. capttc fequentt a.g::mm. Hinccrgofapientisipuitummenfmappcll.ivicMercur. Triimegift- Pi;
&
maml.it. quxcxipiaDcicfrentiaCiiquaeftcjuscircnciaJnarcicur j Qjjam quidem cilcntiam nequacpiara ab ipio Dco divilam ellc ail'crit,fc d potius co modo ipli conjiindam , quo folis corpoii
Kihoceft,AnimaJah,t]ua;cftemanacioi"euvircusJod,fcuTeciagiammati:Atqueitcrumdicit,quod
virtute
& tdeo humanam mentemfatoejfc fupenorem Atquc hocomne inccUigebac de amidumundano ornatajqux lohimmodo rcipicitin hominefuum iimile,illudqucilluminat; Dc hacluce loquitur D.ivid vcrbis talibus Pfabn.i^i.icj.Sttu tUtifiras lucernam mcant
,
:
divinaprimo
vica
&
luce
mcnshnmana:Undc
ii.lehova Deus eH
mand. i^.dicit,
quod
unumquidem
hominis
vi-
diffolubiUyindtJfolubikalterum
tUiid
mortaU,hoc tmmortak
jinne ignoras
quod
regencratur. Regcncrationis
tcftc
inquit (
in te tpfum
purga
materis. uUortbus
Nam tdtores nonpauci tntra tefunt,fed horrtbtUs ac multn^Sam hic iina eSi uhrix ignorantia
mconfiantia,quatta
cupliditai,
fe-
(Undatrifiitta
tertia
qutnta
injufiitia
invf
m'idia,nojiafraiu,dtctma irA.undectma temeritM,duodecita vero malitia ; He quidemfunt numero duodecim- fub btspluresalii conttnentur,qupcrcorporis carcerem f>tdufum,trtpm hominem fenjibus pati cogtmt: Abfuntatmm ijl^ah eo,qut eU Deiclementtafretus. Seilhxomnesulmcesfolafpincuslapien:iiEinfuiIone,divinitus
in
nos coenitio
eam
litur;
QuarcolocoingrcdicUrcumlpuicu
tes; atquc hiegradus juftitiseftfunQamcncumiCujusprxlcnciapropulfacurinjufticia Concracxccflumetjam&luxuriamvakchxceadcmvircus; Vcnca;^ec)amdecepcionemtolhc; cum Sapientia&Chiiftuslicfolaacqueipfifiimavciicas: Livorem cxpellic vericacis bonum, & fic in cseceris; Nam Spiritus hic ajod procedens eft torcicudo omni forcicudine forcior ; llnde necefle eft uc ultorum&DimonumrabicscilocumccdaCi Scdquoniamha:ceademSpirirus rcscnerationis vir-
hscvuEus Jchovsnobilillima, feuluxatquclplendor immedlatcajodemariariseracinhac quidcm rcgcncrationis fplendor Adamo ante ejus lapfum tilene perfcde adciat, quarcnusipfcin Paradilo volupcacisiemperhunc radiUmdivinumfibi conjund:uiTi habilic;fedpoftcjus obinobedienciamePaLadifo voluptatisejedlionem ab ipforecelTic &C
gitur
vita regcncratiomx occafio;qui
&
jamquandoquenonnuilisipfiusfacccirorum mencibus,graciadivinaoperance,infundicurucpocc
quicunceracdonumcrcationisAdamoconceflum , jam vero eft donum graciiperMciliam feu Tctragrammati vircuteminhomincmprimavitaprsdicurninfluens; Uc,inquam, hscvirtus erat regencracionis .atio poft lapium Adami in hac vita,lcu natuiie Adami lapli reftauracio; fic etjam in vicafecundacntverapoftmorcemrefunedionisoccafio, quoniamvicsiupremseft, infimarri illam &i faco llibjcctam.ac corrupcione corporah pcirundacam revivificare; adeoque pcr refurfedfionem fictcoipoiisamorteinvicamrevocacio. Vivihco eigo hoc ipincu prscunce Chriftus rcfurgcns a mortuis jam non moricur.quemadmodum ha bcc relolurio Theologorum,acque iua refurreCf ione duplicem noftram morccm dcftiuxic , fcificcc corpoiis & animx , qux func cenebrola propterpeccatum. Acque hincfccundumD.PauIum 2. Certnth.iy Cbripisrefurrexttamortuisprimitis dormtentium,hoc eft,prior tcmpore & dignicace furrcxit Unde fuarGlurrctiione primum omnium
:
Nam
,
ut prii.ius
fic
Adami pnoris fuceeirores amorce cam corporali quam fpiiituali lucida fpiritus fapieritix facrolandaevirtucehbcravit: Naraquecampurus& fubnlis efthicfpiri' tus,accampolicum&mundum eftillud Vcrbum Jehovx (quod margentumdefcatumincattnofeptiespurgdtum exncic. Pfalm.it. 7. )in ejus piiBiencia corpus lilud, quod in corrupnone feminarur,in
ecjam Chnftus , uicimus Adani
incorruptiorieeIevctur,& quodindcdccorefcpehtui,iri gloria rcfurgacquod in debilicate in terramproijcitur,inpoteftacccxcoliacur, quodnacuraiiccr obiivioni &cciTaEvifceribus commircitur
mucrcionibus obnoxio deincepsfpirituale,puriirimum,atqueimmortaIcexurga-;Scd hcEcomniSindicare videturD.PauIus I. Cor;Hr/;.if. a. 40. quippe qui crjam nos docet,quod,i;f/)n?;/j/;owo Adameratfactusantnia vivens , ita quoqueulttmus
AdamfaUusfucrit Spiritusvivtpcans : Nacuralis crgopaoicrac/ecundusveroipiritualis; terrafadlus terreftiiscrarjiiiceDeoexiftensfupcrcoEleftisefticiebatUr.
quodredeinptor tneus vivat^&quodin nmfitnio die refurreBurusfim
&
illehomode
Mirificam autem hancrefuigendi vim nobis optimc hifcc vcrbis dclincare videtur loJ.io. Scto : rurfus citcumdabor peUe mea in carne , mea vtdtbo Deum ; qutm vifurusfum ego ipfi,cr ociili mei confpeilttrtfiunt eum,& nonalius &c. Et ahbi jj. 28. Redemit Deus antmam nteam,ut vitd mci hicem refpiciat ; Acque hoc ipfum innuere videcur R-x Pfialm.i6.
&
&
hhovaDeus enSol,gratiam&glortamdans. Quarquidcmiacrarumlittrarnmlocacam ad rcfurredionem,quam ad regeneracionem Ipecfarc vidcncur. Acque hoc modo cosleftis ilia Hierololyma de{cendetinterram.velHierofolymacerreftris aiccnderin cceium^hoc cftcoeium eritinerra,& tcrrain coelo^acquc resinferiores puricacc Ipiricui fuperiori ada:quabuntur Namiplejod, ^uantiquus
:
dieruni,
cumfiliohomineinmcdioclrioniiedebic, fuoaipeduomnibussequahteriucebir quod malum eft &immundum igneo fuo vulcu cxpurgabic acque examinabic,quod autcm
:
&
ac
bonum
cft,dtcnebrisleparacummanebicincodemeIementorum puiorumftacu,inquoiIlafuerunt inprimordio creacionis,priufquam aliquod pcccarum in mundum cftingreflum Nam creavit Deus omnta,ut effent;necpofuitmodtimexterminijfuperterram &c. Sapient. i. Tuncampliusnoneritmors.nectrtftttia,
ecdobr,m
ficus eft
Apocal. ii.^.ha.hmii::Necinvitahacfiecundaefiurientamplius&c. Apotal. 7.17. Jn regnoergojah fcu cceIu Em.pyreo eft iftius vics arccrna; fons,cujus radix eft injod ; In hoc ergo reeno Jah
Jiitia.utingrejfuspereas,
& fupercoelcftis, de quo Pfaimifta ficloquitur; AperttemihtportasjuccUbnmUh; Hmcipf^m portamadlehoyam ,perquamjufti intrant Pfialm. 11%. 9.
F
a
De
jt
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
I.
LlB.
II.
DcquolocoetjamdixitJacobGoK/!ii5. ]<ionefihtclocui,mfilocusDti;tljdmhklocusenpDrUcoili:Surm
mantLuobacceptt tUumlapidem&c.
;
14.
". 35-
liujnimodiiecmonc Dommtu omnipotens Djusfolus etl,nequeeslamphusprtertpfumSiilvator,qHireplttomnu tanquam Pifibon fapnntta fua cr tanquam Ttgrts dtebus novorum frucluum Qui repla tanquam Euphrates intelit^entu , (^ demonflrat tanquam lucem erudttwnemfcttam,& tanquam tanquam lartkn duhus nujits Gtchondu:busflaVifctntiffegetu:EpSapfenttata>iq.tamfoj[a duciaeflumine; tanquam aquadfclus procefit tn
,
&
Ex quibusliquct,
;
incujus dtxtra
tHvita&bngitudodterum. Hinc igitur videre licetjquam ingcns .'it virtus Jah/eu virtus Jod in He in(alvatione&redemptionchominuiTi,quomodo,lccundum illud Pralm. ^i.j.Jchovafit vitsrr ^/rHWr,quarationefiitmenris humanxiliummatio, hommisintcrniperCiinltum regeneratio,
&
atquctandemquibusmedijsrefiirrciftioamortuisadvitam feciindam futura cxpeclanda fit ; viclaiitate immcdutc proccdente a Jod in intellecluadclicet Iplendorc vel a Deo in tcnuem
&
.-<,
&
lem{piricummundanum;ubieadcm
immeigcns conjiuigit cumcharaclereformaii&fupcriubftantialijod, chara6terem fpiritualcmmafli tenebrarum, in qucm Jodimprimitur: Vcl\irrusJodpriniam veftcm induirjfinequorr.edioiifofundius in tcnebras intcriores fcimmergerenon potuilfet Atquc hincnomen accipit partimcx materiali characlerc,& partimcxforiDa!i,indicans hocipfo,q'.iod Dcusfcipfun;cummatcria crcanda conjunxcrit atque ira crcatx lunt aqux fupciiorci ; c; caturrim fcihcet a materia cognominando quippe qua formae nomine infignita,dicitur,quod piimo cic cieata fit lux,hoc cft aqua' purifliir.i , illuminata:,& int-ormata;. qa^ proptcr lucis in ijs dominium dcnominationem lilam luam accipiont. Sic itaqMcproduftacltpriornominisTctrP.graramatiparticula Jah,qu eftfymbolum benignitatis&
virtusincreata in
primum
fpiritum
(c
quidcmvolamcndehocopereabftruloproptercampiamplitudincm componerc poficmus; (cd, quoniam nosardte conftringtt &marginibasm?rho-.iic:sinciuditTradatushujuslub;rcium,idcoqucaddhus ipfius virtucis , duplicem amicbjminduenris naturam feftmogiadu acccicrabitrms.-
P.
VIII.
MErcur.Trifmegift. Timand.tt. menrionemfacicns hujusTetragrammari virtutis, vocateani Mentem, &ir.Uiatariam ipfam lecundum veftirriCntOiumcjus diverfitatem diftribucre vidctur: Nimmci-.tcmprimovcftcfpi.ituali oinatamde eflenri.vDci (l\ quaDcifitcflenria^^cxiftcrc ftatuif.ita tamenutabcfJrntiaDciuequaquamfirdivifa: Atqne hujus mcntis potrioncmobejus excellcn:iimrcLshomin:Husattiibuit: Quare ronnullos cx hominum numero Deos cfle aflirmat, ac dicit , (]uod perha!:> orum humanttasfic dtvimtati quamproxima Undc videtur illam virtutem imiTicdiate a Deoin Spititum Empyrcum primo feu Dei cmanarionem intcU.gcre,qua; pi oxime crcarionisdic cffluxit: Iterum dc mcnt: fecunda hujjfmodi fcrmonc unrur; In anim.il.bnsirrationa:
&
libusmensillal<!aturatn:ycih^ciu$hxcfunv.MM(inc^miille)duptex;inftnor&prinia:Difertort{lmtntis
imago autvtftigtum quo \dam,posl exacfam pnms mentit dtttrminatioKm proftquens;tam fingulis avtmaitbus affoiiat;ftdinirratu>nalibusmtniyiat<raesi,tnhomifii:usrafto.EiD3iyidPfalm.6i. videturcifferentiam fa-
1.
vitamnuncupat:Vcrbacjir> hxci' .n:;BtmviitM Dti melior cH vita : Ec tamcnipfam bcnignitatcm alibiprovitaaccipcrcvidcrar:lIndc Pfulm ^o 6. Vitaadtslhetuvoknttakhova; Et D. Joanncs dicit vttamtffeluccmmundt;zc:dih\cap.i.vttam invnho(ffeA(c\Ar2.c;Mcucntiun->z\i\>\,vttam ejfeapudpatrtni: Ec
Dtut.:^o .\(^.lpfeUhovaDtusvitatuatsi,& lonjitudo derumiuerttm :Etini. Epift. D.Ioann. Vitaeildcbnfte.
mus
vit.i dicitui aft.najCajusantcamcnrioncrri fcciAtqueitabcnignitas diciturmcliorvira.t^uavclcimur, ScdquarcnusdiciiurvitaaCbrifto, Scin Vcrbo , eatcnus intelligiturfeuac ipirur provitacommunici;juslibet cicaturs Sicfcripfit
;
:
^*
De Principiis Supersubstantiai!^
virEa6tionum.,qiiircprofundiustenebrisiiTimergensinduicfLfpcrvcfl;emn
5'j|
regumentum Vau
ita
cum iimplici ipiritu Empyteo vcflicur ; Undc eius (ux at Ibiigicur iigilloTetragrammatiin', creaturas ex fpiiitibus congeriei , vicainfignivit MeiHas , atque icaquxlibec creaturaduarum
rcgionum infcrioiumintormata
vitadonataeft; Hxc crgo eft anima mundi , radius naruram conftiCucns,emanatio (apientii" iecundaiia a Jah deoriiim emifla; quae eflentia natura con tinua eft
&
cum Jah , lcd adiionepropcermaterix IpincuahseamincUidentis inulcitudmema JahdifFerens: AtC|!iehinccft,quodvitam,noneternan),ledfccularem&determinatam producit: Nam materia a^theieaif quxpropter multicudincmccncenariainrebelhoniaptacftj iimulcum corpoieclementari feu cubicoconjundta, parcicipando cumipib,mutationibus Sialcerationibus obnoxiaredditur;Undc morbi,intemj3erics,& hujuimodi ahapraster natuix leges fequuntur. Uc igitur virtus increJta,icu ?:icirias,feuipiiicusigneus,immcdiatca JodercgnoiupereiIentialiprocedens,eftanima
fimplicifllma
tellcdiualis
tur ;
r; He liinphcis;iicetjam ipiejah,feu virtus & anima divina cum ^, hoc eft, ipintusincnm lua mcnce (iinul cft anima ipirirus aerherci Acque ica angelus Mctattron procreacujusclle materiale eft natura humida univerfalis fub cceIo intelledluali vifibilem mundunt
;
Atque hicMetattron diciturmundivifibihsanima,feu natu(implexatque ignea,ex cujus tadijs fcu fcintillis cilentia: omnium elementorum vel elcmenta torum derivantur,quippe quibus exiftere & in pace vivcre dicuntur. Atque ita vidcmus quod in produftionccrcaturaruinpnmxcompoiitioniMpiaTetragrammati virtuSjleuDei actus,velradius Aconftituens;ejus veroanimacftjah;
ra
O-
mnipocentis, veIvit3EOiigofitaniina;atqueitaanimamincreatamin fimplicitate iua habemus,&: talcmfpiritumviigineum, quinunquamalium pia;ccriftum Cupidinem novic. Deindeiitiusbenedidti acqueignei vitK foncisrivuli dcorium magis tcndentcs expellunttencbrasab ^chere,illum-
queinformant, vitaanimant; Atquehaecanima firmamcnti nondiciturfimplcx virtusTetragrammaci,(edcomponicurex(plcndoreincrcacoJod,i:->;lpiricun5feuEmpyreo; adeoquchjeceft anima mundi,utpotecujuscorpuscft ipiricusmundi viiibilis, corcjuseft ipleSoKeucabernacu-
&
&
&
,-]
dicitur (phteraje-
Nam,
T\
ut
&
i.
vel
us loci fi t ex parte
& Jod
Vau, denoquod i;
(lemeftincompofitione,quodt< fincmateri^rcfpediu; Unde ex naruramediilitcrtEi intern&: n colhgimus,quod anima mundi fic Jah ; quod Dci nomen arguic primum Deun mundum ingrcf. fum;Atqueita vidcmus,quod,hcet Melliasnonlitintalifimplicicacereipedtu veftimenci cxteriorisin
hoc coElo,ac fiiit in fupcriori,conftet tamcn evidcntcr , quod cjus virtus tam in coelis quam in terrafaciattocum,acc|ueagicperie,&quodlincipfo nonfitadrusin hocmundo; Sedgradibusa-
fjit;Namprimo ipicmovetprovoluntatefuaobcdientemnaturam humidamfpiricus r\ fcu incelcdualis liwe Empyrei;Ecip(e iterumaprincipio (uo interno motus.tanquam anima lccundaria,feu luxprimodiecreaca fpincum sthereumadlacultatemvitalcmexcqucndainimpellit, adcommune beneficium ailidu jexciiat Quod quidem ut mcfius pcificctet MclTias,feu vircus Jcho ve,in hacregioneadrcnebraspropulfandasdi(peLia,tandemlequartacreationisdie, vel quarta fapicntixcmanatione extenebiisin mailamfolaremcongccgavit; atqueitaSoIfaftuseftin mundovilibili tabernaculum iftiusDeiformis virtutis,inn fuperiorilstantis. Hinc itaque dixeiuntPhilofophiprofundiorcs,&pcnitiusremintrolpicicntes,quodomniacorporaccElcftiaaccipiantlumen& vitam a SoIe,tanquam Planecarum rege in omnibus ccelis fceptrum &c impcruim cenence quod ipfideturgubernare mundumperangelum Michaelcm,vcl,ut CabaIifta:volunt,Metattron.- Nos autcm cuin alijs hujus minifteno Raphaelem angelum, hoccft, Mcdicinam Dei attiibuimus , quatenusomriiafanat,&aegncudincIapfos reftaiirat,valetudincmquepraefervac. Haecergoeft prjecipua Verbifedes in mundo vilibili;cujus palaci) fundamenrum Carbunculum angularem ab ore fiio projcctum fecicJehova,ut viiibilitcr mundo viiibili ad omnia illuminanda appareret Quare haud
&
&
videcur folatium
;
& benignitatcm-
Solis fui,quamhominis,cujusfubftantiamcarneaminducbatSpiricus
1
Per nomen Patris denotat Patrem tam ille Solaris Deiformis juxca Luminare majuipTapofuit diei,&ad iUumtnandum mundum vifihtlem , creavit tUud ac adfepaipfo egredientem
;
tandum tenebrof HocHi a luce dtei HocecjamidemfacitMLellias inrebus&mundoinvifibilibus; Eriterum Pfalm. 156. Qui fecit fotem ad domtntum olttnendum tnterdtu^qma in feculum ef} mtfericordiaejui: Nihil autem prarcer folum Melfiam , qui eft vera mundi lux, dominium habcc fupcr tenebras.
^4
Sect.
I.
PoRT.
1.
Part.I.
,
Lib.II.
,
clcmentum i<^nisiQux vircus,uti clixi,in fc non ditfcitircd omnis difFercntia cft in materia qua diverfimode veftitur. Et ccrtc ohfcrvationc dignum eft quod in liac ipfa tcrra (ub cjus climatc hic
fpiritusdivinusinvcnrrcm Virginis,utvcl1:cmcarneaminducrct,iugrcflus mccT.dc hujus creatura: diiiinitatc loqucndo dixit, Afckp.^. Suii cceitm rdtqm
fit.
Mcrcur.ctj.im TrifPrtmtpt
,
vdiiti
Rcgiquepa-
iftolui.-idiorcm,(juxtaillud Sap.-j. ^^tcrr.cpropinOjUiorent. Habcmus ctiam(S;ahumfolcmlole &ingcns hu/usSpintus Jchovxpriefcntiajfed cuiloditura remi Ubi ctiamtcncnturarborvita:, ab Adami fucccllbribus; quamvis Enoch & Elias dcfcnduur ignco ac ancipiti Cherubin;&; ffladio frudu acccpcrmt. Atqui jam cognito hac rationc,qMid arboris dc fmt,ck. ingrclfi divina pcrmillionc videamus ultcrius,quidnam fit ilia creaturarum vira fcu iiiquilition c anima.diligcnti fit ha;c mundi
animavitaiis,qudiciturab a^thercoMclllx palatio quotidieincrcaturasi.-nmitti atqucinfundii fluaplantx vcgetarc virefccre,& in lcminc fuo multiplicari, ipfumquc animal vivere , fentire , mo^ yerc,& fundlioncs naturalesperficere dituntur, ur ipfa bene tiognita lanitaiis tandcm 6c xgritudinis
C
Ve
r.
IX.
paJSivajquamacti-va.
R
cft
radiJC Ationibusanteaalle^atisdeclar.atur,quod virtusfcilradius Tetragrammatifitunitas , rerum creatarum,ac ipfe Deus Sicalrcrit.is , fafta ex 'Jod , &: H He, cftangelica compofitio fciJ
:
&
ramproducitfupcriorcm&:fimplicem,exquaanima vitahs
fcaturire folet.
Vidcmuscrgo, quod
viracoEliiatcUcduahs Ttfitactus fupcrlubftantialisjod, quodeildivinitatis, &in compofitione n,id cfV.lux increata in primo fpintu crcato,& r.adi.\,ac ht J.rh ri,'" Et vita fpiritus .cthcrei cft Jod fit Jod,He,& Vau 1^,"^,^^ cll^lux incrcata,ipuitus primus creatus,& fpirirus fecundus creatus , hoc
:
&
,
ligillum cujusiir.prctrionibus omncs crcuuix clemenquod quidcm hgulum dicitur ipfa natura. Deinde quarta natura,vidclicct n He u!rmium,cum illis tilbus junda ipiritus nempeaereus fcu clcmentaris profert fpiritum deniiim clcmeiitai-cm,qucm Naturam i;ifimam,LC minus fimpliccm vocamus cujus adlu corpus compofitum lcu palatium tam mineralc & vcgetabile quam anim.alc xdificaturjatque ad hunc modum complctur numdus ad imagincm Tctragrammati. Eft ergo Mens fcu Mcftias anima & vita angelorum Sol feu Jah in fpiritu xtherco eft anima & vita fyderum in cria compofitionisgencradillributorum.uc elcmentum igneumCin cujus ventre Mefliasnube dcnfa&velamcnto caliginoib cxtiinfecusopcrtus quandoque ram inipfacreationcquampoftcamapparere
duplcx n 'S^'
vit.r
' f'-"''
unirasj.Atquc
hoc cft
;
tatx
impicirionibus iniigniuntur
fi
rerum omnium vira fcu .inima,(ed divciiimodc opcrans in mundo fcciindum divcrfitatemtcgumentifcu vcftimcnti: Unde illa pcr fc exiftens Veibum dicfcur, in (piiitu Empyrco Mens fcu intelledlus agens,& (piricus dicitur itittlledus patiens feu iatio,in ipiritu xthereo anima, &cjus (piritusdiciturfpiritus vitalis , infpiiitueJcmentari foimaclemcntaris, in ipfa creatura, Hinc igitut non malc dixit Mercur. Trifmcg. Vcrhnm tn mcnte, mensin rationcrattoinanima , vita. anima in jptritu,atque tandemjpiritiiscum his omnibus tn corpore.Ex quibus manifeftum cft, quod ad vitam crcaturarum (uperiorum tam natura Iiumidajquam ignea rcquuatur, videlicct lux divina in (piritu obcdiente ac fubtili:Scd quoniain fpiritualis vit.cpars in hoc corlo valde obediens eftluci ihcica-
&
fuperexccUentcr in ca abiindat,ideo immortalis eft hxc vita,& nunquam intcritura.Iterum ad mcdiam regionem profpicicndo in vcn iinus , quod ejus etjam vita conftet ex fpiritu medio Undc liquct,quod,uc forma cxh Empyrci elt fpiritu Empyrco lucc condccorato atque animato mcdium fpiritum fit compofita,ncmformainformans radius Jod,fic purifllma divinitas,& merus elHcax cftejus forma tam Unde non natura Empyrca informata: , quam fupcrior,quia in fe haEe ec fpiiitum cum aiiima ("piritui inclufum;Et pcr confequcns dcclaratur, quod altcr.itionibus fubijciacur vit.-c medix ioccics proptcr multitudincm matcri.c fpirituahs , qux ad cjus compof itioncm
t.u,qu.T
,
&
concurrittAtqilc hinc fequitur,quod h.cc vitx fpecics,qua vivificaturcorpus,nonfit durabihs; juxtaillud Pfalm.
fuifttdies
Ecce palmares dijfoc/ ..^.MiUe annos fi prstent/tm tn oculistuis,utdtishfJ}er):tii.]lt Pfalm.^c).^. nieos,&tempia mctim iit nthtl esl coram te.Et lob.y .NonncprdfiHitiini esi temptis mortult in tcrra} tit dies
Unde di-
cltur Pf.ilin.io 9 Cf iimhra^cum dcclinat abire cogor^Et itcrum lob. 7. -. Vcntusesl vitaniea
DE
P HI N C
1 1 S
S UPE
RSU
T ANT
t.
ej
infefta-
tjuecon)iflit.Vonoct)amSapient.i.^J'kanoJhananJitoriautveJligijnubis,6^qtuiJinebtiladi.j>ew
ta radijs Solis,C'' caloreejusgravius impulfa;nam ut iwtbM tr.injituse^f tempus }loJhm)i.
Quibusdcclararurpfixterua, ut
illa
lit
Aipeicoe-
comparationein vitx cum ventO,umbra,nube &:nebula-,quippe qux omnia lunt ex multitudine Ipidtuum compadia ac i\ innueretar hocipfo, quod materia vitre umbiofa,denia,flatuola,leu aerca,&nebulofa ob Ipiilitudiuem idem prxftet in cor,
AcCcdpmm QR:i.Chrori.ic>.iyPeregrinifianitscora)?iie,velutumbrafimtdiesnop!fttpateriam,qu
Jlit:
nonconji-
Quarcadvitamlongamrequiriturbenevolentiadivina, (eumultiphcatioportiohis fubftantisE Empyrei,ih quo benignitatis,lapientia:,& vit'fons,ejufque lignum reperitur:Quod etjam proha.i:c
vidczm?ilt.[mi{\:a,Pfalm.c)o.i^.Vitaprolon^atioef{beriignit.isDei-,S<:ib!d.ij.AmcenitasIebovtiadfa
bis;Simi\i:ci:incodemPfalm.&io.
Vit.ihominisjpactummtferumabfqueDet bemgnitate :
Unde videmus
quod augmcntumanimxvitaiisfitbenignitasDeiatque Sapientia: Nam Promt.^. iz.invenitur, quod pey Sapimtiam multipitceritur dies,& adijciantur homint anni r/W: E t Proverb. 3 Longitudo dierum in Saptenttsdextra cH Porra etjam Pfaltn. iS.ic^.Sttu illujiras lucernam meam lehova Deus meus,Jplendentes efficit tenibras meas; hoc eft, tam vita: fcintillam,quam rationis illumiriationem adfertjNam hu ida Teho vx
.
lapientiatamfacitad vit<efcintillaugmentationem
tionem..
Ex didtis ergo
iationibus
quani admentisperregenerationem cxalta, videmus,quod quxhbet vita confiftat ex Ipiritu & radij fuperccE-
leftis fcintilla
ille
eiinclufaihoc eft,ex humido radicali calida virtute Verbi ac Mciri;c ei infula.-Hinc refpedlulucidx&iincreatcEfuc^ naturxdiciturlux, loan.i. Etvitaeratlux honnnum. EtMercur. Trifmegift. Pimand.i. Pater or,mHm,intslkiius vita; &f:tlgor exijlais, homimmjilnfimikinprocreavit: t i12.
&
tcmm,Lux&vitadr.tmamlargitae^:Eiz\ihuVitu&Uixe!iDeus:hx.3.\\hi Piniand.
hiercnitcaligo,\d cll:,Vitam Iperanti
Similiterrepcri-
18.5.
Sicetjameodcm refpedudicitut Xucerna Unde lcb. ii.i j.Ouoties lucerna improborum exttnguitur,& ftipcrventt ijs interitus ipforum A tque iit anteadiximus, totummundielIecoriflatumeftexDeo& Ipiritu ejusprxfentia creatofcuilluttiinato Uude cjuandft in eadcra compofitione primaria habetur relpedus ad formam fuperfubftantialem dicitur compo(itioJehova;ficutide angelo Ilraelitas prxcedente in deferto dictum eft: Sic Exod.yEtappariiit eilehoia infiammaignis &c.id eft, in Ipiritii ejus priefentia corufcante Et 6uandoadfpiritum crcatum refcrturdiciturAngelusqui eftcreatiira: Sicetjamhicvita reljjedlu MeA
JpLndetfcintiliaignUc!US:Ez p/j/w.80.4. Lucefacietlehovafalvalaniur:
: :
: , :
fix,fpiritumejusinformantis,diciturIux,fcintiIla,liicerna,radiusfaciciJehova:&c.&
communiter
Ipiritura-
cum
6xcAiic\3.tic>nc\\-\,2.<^^c\\-i.x.mvtta,ventus,Ioh.j.j.Spiritusintiafo,lQb.i6.i.JpiraculumvitGtri.ii
&:com-:
Proindejam fatis declaratiim efle exiftimamus,quoiT>odd vita dicatiir fpiritus, videlicctrefpedu partis pairsvx vitx,qux cft humidum radicale & xthereum, & quomodo itidem lux dicatuf anima;nemperclpechipartis adivx, quxeftfpiritus Empyreus feu igneus. His itaqueprxmillis
Ulterius iniprailcntiarum adianitatis
& valetudinisrationemprocedamus.
P.
Y.i
dem
Mellix feuSapientixradijprocedit;
Jehovx
quintx feu stherese cflentixinduta,morbumadfert; ejufdem veroincrementum vitam foelicem inducit, iuxtailludj t)eo dante, creatu ra colligunt,aperientc eo maniim fuam ,fatiantur borio,ahfcondente autentfacietrifuam conturbantur,recipientefpiritum eorian eXpirant. pfabn.
&
Quibus Prophetx verbis expIicatur,quod tam mori o 4. bus,quempercontuibationemintelligit,quam morsyUtpote quamper fpiritus expirationem denotat,itidemq;ct)amfanitas,quaio.arguitperbonia,ab ipfaJehovxvirtuteproccdat.-Namfanitas eft vitxa Deo , ad completam hominis valetudinem datx in eadem perfcftione continuatioj
hoceft/uccellivanaturxquintxeflrentix,vitafolatifeuMeflix,diiphcivefteinduti,gravidxfIuxio,
vei
^5
Lib.II.
congruo nou movcbitur; fcd potius admodum ^ n.uuram tcnebrarum ob deticicntcmmotoiis adtivitatem quiefcere videbuur: Ac vcro vita qux til iymphoniacus kicis in fpuitu motus,quicti concraiia cft; quacenus mors &: privacio,qui cil quiccis <Sc tenebrarum comcs , vic.ie qu.ie cft motus & iucis hha, adveriacur. Ad vita: cr^o c xiltenciam rcquiritur adio & pairic-,&: proindc ngit hix divina tanquam aftor in duphccm ipnuuui.qiu cit paifivus Nam lux mcicata pnmum agit in fpiiitum hicidum lca luccm crcatam,&: vitani .rternam procrcat;qux iteruni illius principij uitcrni impuKu movctur, Hc fic ,Jah,agcns in ipiiitum xthereuni,qui cli vita: tcmporahs ik lcculanspairi vum atque hic iterum
vel vucutis Jchovx coshtus defccndcn tc actea viti pai s in fua fphxia niocu ad vitam
,
,
fpiiicus a iuo inccrno J.'.h,ieu anima iucida mocu locah pelhcur.ad cujus motum aer,qui cft ultima animahsinceinipars,moveturadfunclioncmvitalem pcifidendam Scd 5c hocidcmindeintclligercpoiVumus,quod,uci vicainMacrocoimofictahctjamracioneillam in .Microcoimopciiici neccflbeit: Invcnimusautemtahadeoperationcanimx mundi in fuum palTivum :icreum. Ealef Propsree ad Mmdiem, & tiruhi oriatiir 1.5. Ortus Sol pjsi.jiiuin occtdent Sol.,itauin a.i locu mfuum jjpirat
:
iUimMadAquilonetnfConverfationefuacircumiemproperetaer.&fecundumtircuttusfuosrevertatHrair. C^jjibus
cquidcm vcrbis innucrc videtur Sapicns,quod ad motionem anima; mundi,quam Sapicnccs inSopolucrunc,movcatur Spiiicus mundi viiibihs , quem pcr aeiem fignificare videncui. Simili planc modo Spiricus aercus a vita Iblaii, fcu quinca eilcntia,fcu iucc xtucrea , fcu animxmundi radio Et ita fpiritus aercus fundionem naturalem , pcr fanguinem line ceflatione lcu luccrna movctur mo vens,prxftare fblet;acque icidcmipfcjah fpirirum xchcrcum pcr arctrias ad bcultateni vitalem perhciendainmotuinvoluntano&contmuocicicat; dum ipie Jah in fumma hominis rcgione
Ic
;
verUriSjiccundumvoluntatem in viriuceluaanimahoptrarilolec,omniainterioiaadnutumiuum
movens Sic quoque ipicjod in He,i"cu Mens CJc incclkctus in Ipiritum racionalcm feu incellecluaEx quibus colligimus, lcm agcns mocum iuuin voluncaaum cum racionc &: incelligencia fatic.
;
quoa.li visa;chercanonlatisimpcllatSpiriiumacrcum,utiSoi,juxtaprqdictalapicntis,aeicni,tunc fcgniores fijnt Ipiiitus n.ituralcs in liio aiocu,5c corporcni,acquc lailicuainem inducancin univerio corpore
;
tai ulcas,
nequeunt.Undc aut Atrophia ,auc Anahujuimodi morbus ict^uicur. Porio ecjam illos omncs mo; bos iuduccrc lolec motus languinis &: Ipiruuum nacur.iliuiTi lcgnicies,qua: cxdctectu calidi innatiCv hepacis rtfiigcracionc accidcrciolcc;quoniaminchnacioad qmecemdcnotaccaloris & lucis^^iiinutioncm.cujuseft, les naturalitermovcrc; Quics enim clt de natura tcncbrarum,quarum filius cilfrigiditas; qux con^clativa fua virtuce figu (S^ mortificat,atque hac rationc rcs mouiles quiclcere facit:E c6veifo,fi lux prxccr nacurx lcges ad nacuralcm taculcatem fc cxccndac , tacic acicm venis inchifum nimis velociter moveri,acque ica citillime abforbcc humidum radicale. Acque hoc fic quahdo Jchova iiacus holua olTiciain appoliciunc,airimilacionc,iSc umoncpiu-ltarc
frrca,auc ahus
minemvct ahudanimalrelpicit
utintradicemus. SimiliccrliluxJah,vcIanimacoelimcdijdimii-
lacundiarcipiciacjchova.febrcslpintuuin, ptltcmiSc iuijuimodialios morbosinducic, piopter .convcilioncmnatuixhumidxxthcrisin venenum Si dcniquejah nonoftcndat radios fuos benevolosinrcgionelupLcn>a,Apoplexiam,Paralyiin,Epilcpiiam Carosfichujufmodialiostencbraruni aftcctus prxdominari iinit : Ac li in iracundia lua a lph.-era fua pioipiciar , racio percuibacur
:
phrcnicidc,Leucachropia,furore,dclirio,mania,iScdoloribusfervenciilTmis.Econtravciofaniraseft
vitx difpoiitio,qux in mediocritacc confiltic ; in qua, Dco bcnevole fpiricum in homine reperium,liveaercuslit,nvcxthcreus,hveEmpyreus,aipicicnte,ai'pedtus ejusbcnevolifplcndor vclad f)ondusfehabetinfpiritu,veifalcemad)uititiam; itautfpiiitusneque nimis vclocitcr movcatur a
illa
ucc fua ( cum nullum violentum diuturnum aut perpctuum ) nequc nimis tarde crjam aut fc gnitcr in fuis alvcis piogrediatur,eaque ranone morbis (Sc ctnc biis nunus appropinquec.In mcdioSc quaSolis policione videmus.j In mediocri ergo conditione confi in centro confiftic nacura vitx ( uti in
fiftere
fica.qux
debet fpirituum motus,ut ad vita: ianicatem conducat:Nam hxc cft vcra illa Dci virtus bcnccam in medio a Phvficis conhftere chcicur,quam illa moralium. Id f ine,quod cx mulcis fa-
&c. lcdquanao
tclpicit
cuminmcdictatc benignafccun-
Et Pfil.io 6.
eii
me-
quam
fana clt;
nam
bini^nitas
&fapkntia
in dextra fa-
lutcm
Luce
ci.-go
benevola
Db
PrINCIPIIS SUPEi^UBSTANTI
Nec
a;
i7
qumm(?ftlm.%4fAi.)UhovaDeuseUSol,grat'tam&glonamd0ns-,hocc^yiiz.mCvinim8c^^^
Sapientia Aidimportarc kngos dies indextta,&gloriam atquedivitias inftn!jira,Sc
nioenitatis,a.cquodfttarborvitprebendentibuseam. Proverb.j.
hsc facrarum literarumteftimdniaadanimxfolummodofalvationem, quemadmodum eodcm fcnfu fupram^ntioncm nonnuUoriunexillis fecimus fcd ctjamad vitx (anitatifque corpbralis pra:fervationem ; Ercnini utjod agcbat bcnigditate fua in fpiritu He lcu Empyreo ad vicam xternam.; fic ctjamjah bnigneagitin fpiritu Vaufeu aethcrco advitxcorporea:in fanitatisftatu confervatioHcm. Dicunus crgo,quod, ubi cft defedus prKfentix lucidx Verbi MciTise,ibi illo mcdicamento opus fit,quod diciturVcrbumDcij juxtailkid Sapient. i. Sertrio D:i fanatomnia QubdqUidcmmedicamcntum univcrlalell acqiiirerenonpolIlmus,particularcm illamjehovsvim, hcrbis&frudtibusincreatiocerte pcitinent
, :
duciqueat:Namquxhbcthcrba autfru(fl:us,habetautmajorem,autminorelucis
tis
increata;cilenria
in fcjca quide que alcrc ac {anarc foict,& non ipla herbaaut fructus,quae vidctur-, ut ex hac Sapien-
non alunt homi.nem,fed Verbiim Dei;Non enim cft medicamcntum e terra collcdtum, quod curar, fcd cft elTe
quoddam divinumijsincluluin,quodnutrit, &cujuspraefentia pravi tcncbrarumadluscocrigunttir,&inmeliusconvcrtuntur: Similitcrprecibus, ranquarrimagnctcattrahiraus lumen divinuixii clcmentcrac adnoSjCujus pra:(entia vivificaturipiritus tenebris tabcfcens, dumfuaviter
&
his alibicopio-
^ECTIO-
>o*
58
III.
SECTIONISI.
PORTIONIS
PARTIS
I.
I.
Liberlll.
PRINCIPIIS SUPERSUB.
STANTIALIBLIS.
C
regionis elementaris idea
,
P.
I.
ejus creatu-
rarum radiccjod, primo Tctrngramma:i mcmbro &c deinde quoquc fimiliterde Jahr,~ iccundo, lcuprimo Tctragramnikiti in huncmundum gradu,(ivectnanntione jieuafpc(5l:u,quo limplicillima &:puriflimahtcxduobus compolitio , vidclicet cx lucc incrcata , & Ipiritu purillimo ac obcdicntilhmo-, Llndc Jah bcnignitatemarguit,cumab covitam a;cernain accipiamiis; PollcaJeho-, irwtcrtium, fe lccundogradu m tencbras regionis fir-
mamenti immcrgcnsnicdiaminmundocompolitioncmproduxit.ncmpe exfpiritu H&lcum cmanationcjod cum Hcin Vau dclcendcntc. Atque
crcatonsemanatioefrentialis induensdupicx vcftimcntumcrcatumir.",dicitar a Cabaliftis idco
figillumDci,quoniamilliusimprellionea^tcrna,tant]uam Vc;rbnncreaticharac"ccre,omniacorpo-
rca,ram ccelcftia.quam clcmcntaria vita,qua vivant atquc exiftunt^inligniuiitur. At quoniam matcrialishujusfigilliami<5l:usin multitudincmafoiuclucidofiuit,ideovita:llaprxcipue inclcmcntaribusnoncllieterna.rcdtranlitoria;
fta eft.ita ctjam circularitcrprogredicndo
Namuc vitapcr JodinHc &Vau ad He ultinium prcdunam omnes literie nin" unt circulares.uti narrarum eftj
( f
ultimum
virtus Tctr.igram-
maci,(eu Mefrias,feu Jelus,(ivc Chriftus j remigrabit ab ultimo multitudin!<; giauu feu cubo dcnfo
, vcftem xtheream exucndo,JnJ.ai, videlicct in iiaturam angelicam,&tandemquibus mensdivinadata fuitabaltcritateinipfam idcntitatem JodinChri-
cum
mumHedefcendenrcj tcmporalisvero, quahic vefcimiir.a Chrifto cunipiijliocjusvchiculoin Vau Qux ambi vita: pcr Chriftum homini confcruntur;& cum piioii quidchi mcntcmpoftidcf, fecundavcromorcca;terorum animahumvivit. Uudc liqc.ct quod homo folusintcr ca-tera ani:
maliaduphcivitavivcre dcprchtndaturj videl. immorcah Sc mortah: Cstcra vcro animalia ex folo Vauvitxnurricioncmfufcipiunt,&:animalisiationemaf"pintuprimi cceh tencbris indufo aceepcrunt. Atqueha:ccftcaut'a,nifallr, quodnomenTetragrammatidiciturineffabilc \ vidclicct
quo-
f^
quoni.imcfi:intraomniatoriusuniverfi,refpcdunin,rcdexriaornniarerpea:ujod,quodcumni(turaAlcphcoincidit, talimodo, utejus cftcntia nequelinguadefcribi, ncc rationefcrehumana comprchcndipofllt. Hicctjameftmodus,perqucminChrifto dicimurvivere, quatenusipfeeft;
vitaomniumj&iterumineodicimurmori, quatenusipfefolus pcr rcfokitioncm prsparat nos ad fugam,atque tandcm virtute fpiritus fui vivifici,ruptis & dejedis mortis ac tencbrarum carceribus, perrefurrcdionemveramnosadvitam inaltumelevat. Inultimo igitur HeH eftvitatemporalis, qux luo tempore proptcr afliduas tenebrarum invafioncs multis tcmpeftatibus flutluohs , infinitis Spiritusvitahspcrturbationibus, morbis &^rumnis tamanim^ quam corporis horrcndis ac frequentibus,mutationibus diuturnis atquc afflidlionibus innumerabihbus jadatur; Ncquc cnim unquamcellat Diabohmahtia,quinnovasfubindcinventionesproferat, quibus homini, nobihilimaeDeicrearuriEjOmniamalorum gencrainfligat; quibus tamen omnibustandeminfedudoiis opprobrium virtute MclTia;fuperatis hauddedignaturChiiftusnosa malo& aegiitudineram Ipiritus vitahs quam corporis falutifcro fui anguinis baUarao abluere, & vuhiera a Diabolo data inortefuaabftergcrcacfanare.DemorbidaergohiijusrxHe uhimi feu regionis elementaris Conditione,& demutationis ejufdem ratione hocin hbello breviter difcurrere mihipropofui.
f
P,
11,
m mala receptione
'i^
mtentm
^ehovteperdurent;
EX
mitatefu^EiaLiicis
rationibus/apr^ allegatis apparet,quod nomen inefFabiie Tetragrammati fe extenda t a fumJod in cOeio incomparabili^tcrnitatis fixe atquepermancnterfedentisjuf-
queadmachinx (phxrics
creatae centrum, quemlibet ejufdem locum intermeduim per icmeam cuiufquefuinominishteiJEvirtutem implens. Sed,utvidemus,quodquaehbetfcaturigo,quortiagisafuofonteelongarur,eo tardius&debiliusmoveat, &quod radiusetjam,quorr.agis autlon-
giusaflammacandclxabeft, eominoremhabeat iiluminandi virtutem,ac quodSol itidem,quo remotius anobisdiftat^eominuscalefaciat; ficetjam,quoIongiusdiftantliteraETetiagiammati ineffabilis afuaiadicc Jod,eominusefRcaxeft vivifica Jodconditiojnon fane,quodMefrias,qui
eft
virtusJod,nonlitEquahtertaminunoloco,quaminaho;fedquoniamdiverfa &variafolctinqUv-e unam eandemque adidnemproptcrdiveifum admateriamindumentorum reipedum differre faciunt Ideo eadem adio diverfos producit eff"cd:us videlicct fuaves vivificosinfpirifu tenuiacobedienti,&durosacafperospioprer rebellionem refiftcntiain fortemin fpiritu derifiori & magis opaco Nani utcunque fortis fit fpiritus in fua refiftcntia , necefle
duere vellimcnta,
: ;
&
&
tameneft.utvirtuteincreata fupeietur,quatcnusillaeftfartitudo omniforritudinc forrior; quippe fpiriru denfo adbioi^ss valde tremendas atque ftupendas producere folct prout quae in, tenebris ;
&
& obfcura
tenibtliter reluxk
& vocemfuam
illear-
cipitntescommoti funtloco
quod mons
adfummum coeiiim cuni tenebris,nube & caligine. Ex quibus patet, quod refiftcntia primum fubjefti
,
feu fpiritus fpifli , qui vim facit condeinde ipfx fpiritus denfi caligincs atquc tenebrar , incomparabili Jehova;lucifeopponentes , fucrintin caufa, ut ador&.vidtortanto hominumterroreap-
&
parueritexnube-, dumeconverfoAdaminParadifodegenSjubiomniapura&benignaextiterunt,
vocem Domini,iUtcadauriim benignamambulantif,audivit Gen.^. Sic etjam cora>n Elta Dominus in monte Horcb
terribiiiter,hocc{\:,ponjj)irttumgrande}nfeufontem,montesfubmoventem,&petrasanteDominumfubvertentetn,
&pon maximam commottonem ati^ ignem ternbilem appartiit;qui quavis tcrribiliter inprincipio eum
audivifft Eltas tdtmortformtdtne non e^perctdfus :
allocutusfit,
tandem tamen euEliasinfua natura bentgna loqtientemaudivit;quem tuncpracedebatfibilusaurn tenuis ; qtim cnm
&egrefpisfietitinofttoJpelunc,ubinonmetictdofe,fedaudaderaHdtvitYmmleh()Viiii.R(g.:^.
quod
tfo
Sect.I. Port.
I.
Part.I. Lip.IlI.
quoddivcrfitasfubjcdivarietatcmcfffrtuuminidcntitatcadionispioducat: Atqnchxccftratio, quodultuTiumhocHe,T.fiveultimaTctragrammatilireni,rcgioncmclemcntarcmindicans,tot& tantismutationibus fubij;itur;quoniamvutusdivina fcuSapientia (qax eft Omnipotentis chuircnixum invcnit; atquc inde tas )multitudincvcftiumobduCta, fortircragcndo rcliftcntiam fcu
proptcrnimiammatcrixrcbellioneminlinuismutationibusobnoxiacfthaecrcgio ,itaut, h virtus hic facrolanfta nonefretdivinum naturarum litigantium vinculum atquc amoris fingularis ncxus.omnia inChaosinictuqualloculiconvcrtercntur. J>imilitcr!i hxcvirtusTctragrammatifcipfam,proutcft,demonftraret,vultumque fuum incftabilcm limitibus non icftiingeret, omnia
iiu-
lus rc"ionis impura iiibito &: c veftigio cxanimarcntur,transiigurarentur-,& c fua lcoria efficcrentur pura. H.'ECcquidcmciitillamundi rcnovatio,quaad inctfabilis ficici Rcdemptorisconipcdtum omniadicnovillimainexadtillimarnquatuorclemcntoruni naturam, quam muiitiohabuerunt, impuritas fcparabitur,& in abyflum lcthalem rcijcictur; juxta illud reduccntur,omnifque fcoria Efat.i.xi.Cormrtain manum meam ad te,& excoqnam ad pmm[coriiim,& auft:r.itn ommjiannum tuui:F^c-
&
pios,quoniamjptritusesi>ebe!lii. Pfalm. i. ^.
fpedtu icitur inobcdicntix- atquc rcnixus diui in hoc coeIo dititur vox Deiejfe iii tra 6" <itjiu adverfus mii.hc dltbi;lralebovs ut imKConfumens.Pfalm.n.io.Et, lehova
&
trafHaexarfitintmpios.Pfil.i.ii.Et,Dcpluetfuperiinprobosprunas.rf.ilin, 11.6.
probos.
Pp/w. 78.65. Ltcn\,Dcfuroreomnipotentishibttimpius.lob. zi. zo; Item, Sagittavrnntpotentisinme gravtores; Virtus earum ebibitlptritutn meum;& conturbattones Dei,qiu .tciei tnjlruilnfunt, oppiignant me. lob. 6. 4.&ininhnitisal!Jsfacr.uumliterarumlocis;cum tamenrcvcra&:infuanacurajultus,clcmcns,miiericors,lemperidcin pcrmanens, Scimmutabilisfitjchovaac iplius virtutisaiStus: Sicvidcmus,
quod idem
i-
nequc lagittxartlidionis,ncquc furor,ncqucaliquidaIiud hujulmodi rcvcram naturajchovi, fed inobicitomalc&injufte;acinobedicntcr,&obdurc adus cjusrccipicntc. SicE.vo^. y.iz. htinduratumcRcor Pbaraonis,necaudtvit cosficut prdccperatDominus: IinoDominus nonporclt proptcrluam infcbonicarcmdcltiucrehomincni,nilipnusobduravcritcor cjus; hoceft, icbcUcm & tencbris
propinquum rcddiQCiitfpintumcjus.ut hocmodoproptcrfpirirusdurireliftentiam illumdcftruIndiiravitque Dominus cor Pbaraonis; & perfettituse^fdwslfratl in at Atquc hinc E.vod. 14. 8. ita lcgitur
: ;
mare rubrimi
No defemlam tccum, qmapopidus durd cervicisest, neforte tedeperdam in Quibusluculentcr doceVta: Et tbid.^. Poptditsdurticervicis es;femlaf'.ndam tnmediotut,&dA{.bote mur , quod iit iubjedi malignitas tum dcnlitate & duritia , tum ctjam tencbrofitate, in qua pecCatunihabitac,qua:malebonas&efficaciirimasJchova imprclfioiics recipiens pravos taudem prot
ri
duciteftcctus. Etcertc,nihDcusfacicmi'uam,cujus circntiarcscun<Saspurificarc,atqueinftarauipfis clemcncis , vclo fuo aquarum abicondcret, quid, ex.iminare iblct , a nobis peccatoribus
&
fua:
incomprchenfibilis dicatur
;
ignis confu-
mens, cuius prxfentia mons iile Stiiai arfit igneitfque adfummtim caliim Deut. 4. Nonne artoniti ha;fcru nt qui tamen tulgor non crat niii imago quxdam Ifiaclitx timentes intucii iplcndorem tacici Moiis
ful"oris
Jchovx,velamine obdudi
niftatim&rcpentcmoriatur,cumHec/o/>/i etjamduripnitanteeam,qutnuttpfa
requeant.
illud ,
aipcdu iuo modico &mediofacit fedvimi"u.amin fcitarcflc(5tit,atquccontrahir,utiblumTliodo critcradiuftiti.amobtedlonos,&creaturasomncsitabcncvolciclpiciat, utcjusvirtus vivificanon cxccdatpoffibilitatemmateri.x: Atqueita, quiinirafua omni.iconlumcrcpotcft,ii(/?if;4tamcn&
leni"nttatefuaomntaniimero,mctifiira,6^ponderefovere.itqt<efiiJkntarcfolet;ju\t:ii\\udSapii.nt.ii.a.ii.Quiri
ct\:cmuno.ifjiatucaderepotiieruntajitptiaperfquentc,&ventitattaJptrttupotentit!Ui vcrumomntantiwero,
menfina,&ponderedi(lio(utJii:tiamquodmidtumpotes,boctibtfmperadcii,Quandoqmdemtanquaminomentum
i lanctbus e^ totus mtindus coram te,& tanquamguttd roris,defcendcns
Kam
diligis
manc tn terram Mifireris atttem omiitutUy. onima qiufunt, CJ- ndidabonitnaris co.-
rum;quxfectp;necenimcomp.valiiqtucqiiam,quodbaberesodto:Eiqtihiautcminanfiirujnfiiftaliquidjiifituvoluilfcs
;
Domtneanimarum a-
W4W:Porcoctjam
terrarum;& non esi tn tUis medtttni (xtermnijncc tnfcrorum regnum m tcrrajiijtttta Ubi pcrjuftitiam videturJchovcE aimmortalis;imjiitia autem mertis eUatqmJitto. entmperpetiia ftuminclcmcntispuris&obeciicntibusintelligerc; pcrinjuftitia autcmfpiritum matcrialem,fe
&
&
malc&in)uftomodoconformantcmcuma(5tuDei, &ei more lebcUirefiftcntcm; Ettamcn hujufmodi ctjam matcri.c fic oppugnandi parccrefolctDeus ob benignitafemfuam. Undc-lcieu-
dum
t)E
PRINCIPIIS SurERSUBSTANTIAL.
Ci
coeUs (ecum niagnam fpiutus e/uldcm benigui portioncm , quo tcrtcE elementorum duricies ac Dei vohuicaciobedienciorafianc,ac atenebris inobechcncia fecundum jufticiam cemperencur, adhicisregtones actoUancui, acqueucicaimmcdiaciJehovs:ad:usclcmenciores&micioresprodu-
&
&
cantelTc(itus.SicitaquemediationeMeirixinhmamundiregio,feuuhimumr\He cemperacurhumih & obcdienti natura cceh Empyrei, feu iliprcmi n He,ubijah feu Deus benignus regnac in lecuHmc dicic Plahnilta Pfalm.-^ 3 .5. Miferkofdiafcu benignttate^knaeUterra Ec Pfabn. 55. ^. l;i leculorum Bcmgnitai kho e ccelisjides tiia tifqne adfupenores nubes;iujiitta ttta tnfiar montium maxtmorum; iuftcia tua in;
:
)<
r.tgermin.%bit^&
&
aminacionem iiTeffabilcm (^giegante queant perliftere videhcet id fieri mifericordia & benignitatejehova;^ quihcetomnia inictuocuh exanimare&deformarepofiit , motus tamen clementia partim faciei fua- ardorem reit:rmgit,&; in iuum Paradilum refledlit , partim aut0Ti fpiritu fapientiae
;
fledit fpiritus duros,eofque mediocriter fuis adionibus. obedientes reddit. Benigni igitur
ritus
vnx fpi-
abundantia cil (anitatis cuendar racio;cjus vero defedus feu diminucio efl morbi occafio,& cotahsejusamilliocitmorcisinduftio. Ha;c,inquam,eftinhacinferiorimundiregionemucacionum coiTupciorie caufajhxc vicx,a;gricudinis, acque aheracioriimi in gcneracionc iechi origo infalh-
&
&
& mortisaucorac
P.
III.
inejfa-
^ clemen-
, divinitatis vocavemnt vcHinc inquit Pfah-nifta,Py<te.i 04. Amtctus lumtneficutvefiiinento;\\oc cft, primo H^lluminato,quodLuxdicirur.CuihbetautemiftorumSe{jhirotarum noinen unum ex nominibus di-
Etjehova niiT^fcuJod &Jahn'' fecunde,qua2 dicitur n^^n Hochma vel fapienTerricEnumcrationi , vidchcct .1 JZ Bmach feu Prudencia , incelle(5lusj;efercur 'CT.VK Elo"^
:
&
him QuarciE"^wn Chcfed,id eft clcmencia;nonien 7,S appropriacur Qujncaer^^^KSri Tipherets, id eft,grati & pulchiitudinis daturnomen rn7ts Eleah Sextx "ll^i Jefb^ bafis fundamentum at;
: :
^V^l?
Sadai.
pri,
oali-
Jod&,'=| ex
biJodidemfonat.quodtotumTetragrammatonjqixiaJoddcnotansio.contineci.i.^.^.in/ejqua:
imago funt quatuor licerarumTecragrammaci. In hocaucem nomine Mcfrias concinecur, cujus beniguitate omnia funt falvanda;Eft etjam & vita; atque efTe cujuslibet rei diftributor Tertium Elo;
him,quatenuseiusnumeratioinfluirperordinesthronorum in fphaeram Saturni, denotat,fecundum Cabaliftarum fcncenciam^poenitentiam rcmiffionem peccatorum Quartum El, per fuse numcrationis fignificationem arguit clementiam,bonitatem,gratiam,& mifericordiam Quintum
&
Eloah,quatenuscjus veftiscftgtada,pulchricudo,decor &deliciaE,nonabefta benignicate.; SimilicerScxciimSadaivelElcliairacionc(uxSephirothdcclaracredcmpcionem& quiecem. Exhisibenignitacem : Siceciam gicur videmus , quod major Dei propiiecas verfecur circa clemenciam
&
vidcmus,quod dno coeli (upcriores clcmenciieubcrcace abundent; Nam fuperius dac vitam xzernam&relurrcrtionemamorcius^mcdiumaucenijvicam&fanicacem cemporalem. Icem, nomina
Dei,quiEfcvericacemaiguuiic,iuntElohim;cujusSephirothn"^i;3;\Gheburahdenotatpoceftatcm, vim, G
61
I.
LlB. III.
vim,revcritatem,juciicium,punitionem Et 'llK Adonai Domlnus, cuius numcratlo cft Malchut regnum impcrium &c.Et fccundum Cbaliftas fub hac numeiationc dcnotatiir detruncacio regni, & arboris v\tx ablatio propter Ada; ptccatum Ex quibus patet quod paucje fint Jehovje proprie:
tatesadpunitionemiplurimarauteni admifericordiamjDenotatcrjam legismyfteriumabore datum j unde quoquc feveritatcm miportat. Et quoniam hxc omilia nominadivina,ab opcribus Te-
tragrammati in hoc mimdo defumpta,in unico illo nomineinefFabih comprchenduntur,(ouod eft nomcn Dci unicum,& dicitur feparatum,quatcnus,juxta Rabb. Moyfcn AEgyptiacum ligrnhcat
,
fubftantiam cteator/s figmficatione pura,m qua non eft participatio j videhcct iri nir^" Jchova ; ij_
copcrcipiemusinquifitionedihgentiacdcbita,quodpartesmifcricordixpertineahtndpriECcdcnVau dcfigiiantiquatenus prima Sephiroth, tes lcu primasjeho vs literas,qux coelos iupcriores r; Cheter, CoronainliuitperordincsSeiaphinorum inpnmummobile,& ab illo adrcs omncs, quibus dat clfc; Secunda Hochma ,Sapicnua confirmatio cft omnium : Undc didilum cft quod Deus
&
terbo&fapientia omniaperfeccrir:TcrtiaBinach,Prudcntiapcrordiries thionorum infphxram Saturnidelbendit: Quinta Chcfcdpcrordinemdominationuinpcnetratadfphcciam Jovis; Sextaper ordincm Virtutuminfphiram foliv &:c. Uade obfervarc dcbemfts , quod dTio coeli fiipcrioresprimarijs &C fecundarijs mifcncordia: in fluxibus infunduntur.
fit
fphajrarr.
gnantcs;
Dominus igne
conl"umcncc,prunis!gnitis,fagittisarderitibus5iftu,furore,ira&c>
SicctjamMalchutdenotacvitxarborem inParadifo terrcftri Undc proptcr dctruncationcmilliusarboris, quafcihGetcafilijsAd<-cdcnegatur, arguitpunitioncm&miicriampropteiinobcdicntiam. Scd his rcli^is ad ipfius nominis incffabilis Tctr.agramm3ti obfervationcm pcrvcnicmus,quippc dc cujus myfterio hoc loco agimus. Contcmplatione crgo debita fadla,vidciT)us p timum ad cxemplar Jitcrarum nominis Tctr.igiammati , i^uod immortalc & mortalc ci includaturj immortalc vidciicct in primo H qUod pulchncudineir J od rceipit , & pci Ehich fignifieacur ; Eft enim corona 6c radix cotius mundi, Perhoceigo 7;mCasatqiieiiatcIIeclus,i"apictitiam&prudcntiamificludcnfcs,intclligunCur; adcocucilladnotiliirimamhoiTiinisanimam&mundic.iputde(ignat; Mcns cigu & intcllcdus abhoclocodelcendcntcsfuntimmorcalcs: Ac vcro infimum n coipus cx ^.iclcmcntis indicat,
;
quod morci & fubje6iioni mancipacur: tmo vcro ipfius mundiSalvator,in hocn feimmcigcns,carnemqueteuelcmcntarc eorpus iliduens.amortcnoncratlibcrautimmunis: Et quidcm pctvinculumnaturae, quodabipfo noncratalicnumiejuijah, vel nfnperiuscumilloinfcriori conjunctumcrat;atqueitaChriftusfa(l:uscfl:Dcus&: homo; Etutinjchova rcpcriturduplcx nr\-, &unumnfcu quinarius in aliud ndu(5lumproduciti5.ita,fiiterumpcrnumerum duplicisT^illc numCrU?duplecur,conftituet50.qiiinumcruseftfymbolumJubilxiinagni,fcuhcbdomadajfiipcfnj^,
fcuSabbathircquiecis,&SabbathiSabbatorum , qiioanima^humanicomncs purac, rcjcdtalabc^ tandemad hxrcditatemPatrum rcdibuntlibcrc&inpofleirioncm vcrc noftram &propriam ingtcdicntur,quam acquihvimus&rccincmus peraniniam Meffia:: Nam 7;f'uperius,cu;usanimacft jpfe Meflias.fcu vircusJod,inninfimum & corpus Cubicum ingrcdiens,poftmoitein fccit illud,-( infimumincorruptibilc, &clevavitiplum adfummitatem 50.port.1rum incclligcntia:; ad quain Moyfcsnunquampocuitinhat vitapertingcrc.nequc in fccunda,ni(i mcdiantcMcflia fcufilio qui foluSi& pcr quem nos patiis cflen tiam vidcf c ac cognofccrc poflumus. VidCnius cigo , quod,
ficiitinfi-iptcmumeftvita, atqucefrcntia,
benignitate p!eniflimum,fic etjam illud infimum ^ convcrfo languidum fit,& infinitis mutationibus obnoxium : Atquc hic eft ratio, ut opinor , quod CabaliftaedivifcrUntrMrT^inrT^EnSj&inipfum, fcdlitcrisinvcrfis) hoccftEnsidealc, fpiritUalc,
&
ac immortalc ,
lcd mutationibusapercum;
Qui duo cxtrcmi vittQte unius Mefliaead idem pundtum CorDhaifeu Jod rcducuntur: Atquc lijec
ratio,quodJehovapOrtat tacitomodojcfum Chriftum. Porioetjam animadvcrtitnus tlesinjchovaprogicflus; vide!icctr('Jah 1?^** Jeho> mn'i' Jbdinr.dcnotatEhich; qux cft fumma Tctragrammaciopcracio: UndcJah eftmifciicordixpaterni indicium at IH"" cft ('ymboluin ipfius Ehfeh; Eft enim figillum Dei,quo Ehich f igillaVit muneft
&
QuarcDcus
mcdioparricipansdefpiricu&merafucc incrcata, acipfefpiritus conficiunt fignlumTctragrammati,quoomncstesimprcflioncm vitxatquecxiftenti3:(ii.enancifcuntur; EtJchovaeftpcrfcC^io omnium,omnia tam mortalia.qnam immortalia , tam pcrfcfta quam impcrfcdia , tam bona quam mala.
^J
& mdrtem
Aein , Dcitatcm &ipfum Diabolumia fe Nam anne quicquam linc ejus prsfcntia exiftere potcft
ctelum
& terram
qui
cft
Nonnehoc
lcriptum
Dit
,
habemus
EccUfiaJl.
11.14^
e[i.\Bond
ConfideraopcrA
Stcut entm
c]uoc.iieitiopbjiit corrigere
ntalain dieittfriicave
hamficilUmfJitDciis,
utiioii
Et
fl/ifei
dicitiar;
EHite aitquod
ftiper
45
bonos
injujios
iicmm Deuteronom.
.
Vitdtn&bonum,item mortem
&maium
&
tttortis
Ucautcm boriitatis&fanitatisJehovaeftaut6r,ficdeeofcripfcruntMoyfes
Jpfelehova Dciistimvitattidesf,&lon^itudodterumtuorum;Jo^i\n. in
i.
Epift.
5.
Dius,&
hxcvttatuflioejuse^:
Salomon
Saptent.
1.
omnia,&
Pfalmiftaregius
P/4/ff;.3 o.(j.
Et Pfalm.
^C.cj.
&
in torrente deiitiarum
tuanim btben-
dumdasfilijsbominuiii.
Ec
Pfaim.c^o.i.^..
Vttprolotigatto,benignitasDei,&amanitdsle\]ov&ddfitnohis. lob.
10. iz.
5.
S3.\omon Saptent.
Et
Vroverb.
Durutn
numertimdeditDeus.
DavidRex
EtPfaim. 27.
i.
& robuT
&
Pfalm. 31.17. Luceatfacies tua fuper fervutn tuu)n,ferva me bentgnitate tua Pfalm.
.
7 Et Pfalm.
12. leito-
2,6.10. lHlucelcl}Oi'vtdibimuslucem. Et Pfalm.Bo. ^^l-uceficieilehovxfalvabtmur Et Pfaim. 84. vaDeuseR Solgraitam &gloridmdans. EtPfaim. ^j.ii. Beiiignitds Dei magna ei? ufque adccelos,
& veAtas
ttiaiifqu^adfupmorcsr.iihes.
EtPfalm.
(J5.
EtPfaim. ic62.
luttateeieclorum
ejui
lO.
ferectptant.
Proplietaiegius. Pfaim. 35. Oquamprctiofaenbemgnitastud,cumfiiijbominumad umbram aiarum tttarum AcvcroutmahatqueaEgi"icudinisfactor&autorexiftit,lic ctjamejus mentionem fecc-
&
izfiu
adverfusimprobos ,EtPfaim.ii.
^.
Depiuet
E t Deuter. 28.
confutnaris
lehova
tabe calida
& Afiuante
ac adurentefebre, &ficcttate , ac uredine &c. Et percti61. Piagas omnes tnfcriptasltbro legis inducet lebovd
ij.
tiet te
Ifbova amentia
&
cCttate
lehova piaga
affecit
tnfantemiiltitn.
IgnU
Et
CuinqtieeffetMoyfesinititiere,in diverforio,occurrit
Ni^etovanoscitdatpefieautgladio.
Et Exod.p. Eccemanm
:
meaertt fuper dgros,& fuper equos,& fuper afinos,& (uper Camtios,& oves,& bovespefiis vaidegravis
Et Exod.
9.14. Ego miffurusfum tn corttiumomnespiagas meds,&infervosttio5,&inpopuium tuum. Et Levit. 16.16. tfficiam,ut.doininctur in vos terror
cum
tahe
& cutn
Et
Donuntconcutientisdefertum;&commovebitDominusdefertumCades&c.
Totum etjam illud niahim induxit Jehova in Sodomam & Gomorrham,quo ad nihilum virSedvideamus,obiccro,quomodohic cum opinionibusPhilofbphorum Echnieorum convenianr. Proclus fcqucndo doctrinam Theofophicam Orphei Hcfiotuteira:Jehov2reda6i:a;iunt.
,
umbra
& vela-
mine texerunt J
&puiiit 10 :Hiinc
dicit,
quod Soidivinusftt
Arcitctyptis ,de
,
in cujus dextrafitpietas
crgoSolemadmirabilem,Phoebum,&Apolhnemdixcruntantiqui^Mfi4J <(/(*-
Poiro etjam cum fecundum variecatem adfionum ipfius in bono vel malo , in duphcem naturam dn ifcruntividehcet nofturno tempore illum dixerunt Dionyfium dilacerantem,per partes dividcntcm,& feipfuminparces fcptcmdifcindcntemj tempore vcro diurno.4/)//<wff;nuncupave-
G<
ruac,
Cj^
Sect.I. Port.I.
Part.I. Lib.
III.
Quibus
inniicrc vidcnfur,
j.
runt.illuditciuni,quod dilaceratum
mipaii,nempe
cui lux
& for-
maattribuitur,tanquampatiente i\;agente,vclftEmina&mafciilo,lioccft,innunierofcprcnaiio omiuagencrentur&coinponantur, acquc iterumpercandem rarionem corrumpanrur cn; diflolvis vivifica tanquam ab vantur; Sedgcneratio cftde ca;lo,&eft vita,hoceft,!Lix luperca:lcftis ,
&
infcris,hoceft,dc noftedilacerante: Atqiieharccftratio, Apollinciatcorruptio cftdetcnebris dilaniantem.^ualimaloruminduttorcmjdici vero ApoilinCTn iiniloninr, quodnoiiliDionyliLini qualiinalorumpropiiliatorem,pia;fticueriint: QuarcAthenicnlcs ApoUinemdixerunCilit.vMW,
&
hoceft, mali profugatoicm&:Homerus,f/w,hoeeft,fanicatisauthoremr Nam omnia facit unifona,pcrfcda,& confonantia. Sedquomodo hxcfieri foleant per numerum fcptenarium anrea allcgatum oftcndcmus
Nimirumconflaturhicnumerusex 5. & 4. quorum piioreftnunicrusimpar,atquc omniumnumci.orum pcrfedorum origo,quatenusin ic habet principium,medium,&:fincm; Qunic fonnam Innphcillimamj&divinxcflentia^fpccimenprsfe tertjquieeftadusagens, &a(floroinnium ,leu vutusipliusTetraiJiammati: Atcjueuctcrnarius numcruscft omniuiTi numerorumpcit(.dorum feuimpariumorigov fic etjam quaternariuscftptincipiiimnumerorumimperfcctouim acqucpaiium;quatenusfecundum Pychagoreorumdodrinam binariusnondicitornumeriis, led unitatum
confuiio.
Quaternarius ergo numerus importat matcriani informandam quse demum informata, hoc cft,cumiorma& numeroternariounica,conftituicimivcrfimundicicationcin; atque ita hxc cft
;
quafiuunicius feprenarius,quiconflanirex j.&^.Ubi^.cftpropiictai.uniinlaciolariCtaTrinitatc {yaibolum,&4.eftraatcria;fcu (puicus, cxtencbris vaftis apparcnns indicium. Hicigiturvidcmus,quod Ji:hovaDeus,quieftomne'nomni,rcfpcclu nuniciitcrnaiij&lucidinuncup.uushcille
Apoliofuperca;leftis,quieft vitaomnuini,gcnerationis patcr,valctudinis reftaurator,
&partium
in-corrupcioncfep.uatarumiccollcdoivRclpcduvcLonumcriquatcrnarij^ttncbrarum prolis,dicitiKDionyiuis,omniapro fuo bcncplacico coLrunipcns,& compofit;ukftrucns,inquc fiiaspartcs limil.t.ves dividensatque dilanians :Unde vidcmus, quod Deusrcfjicj^u fiia; cflcnricrfuperfiibftantialis lic fcmper crcacurisbcnignus ,bcncvolus,acque milCLicois; rc(pc(5hivcrovcftiscrcat2E,cx Chaosnigvcdinc cxcrac"l:a;,dicicur compoficioncm in parccs dilaccrarc & corrumpcre Nam matciia,cujus efle eftiple Deus nunquam contenta, novas formas affidue appciendoeft caufa dcftrumoiborum,atquc omnium pcrturbationuni; fcd econtrariolux dionis,cotrupcionis,moitis fcu forma vivificac , fovec,rcftaurac,atquc omnc bonum ptoducit : Unde revtra di-cirur, quod ni~
:
&
hilpnterfolumDeumfitbomm: quippe cum ca;tera; cicacuia; per parcicipationcm tantum dicantur bonx, vidclicetquatenusde divina bonitace participanc,fccundum illud,quod Gt.i.mvcnitiir;Eir vidn^qiwd eff(t lomm &c. Exquibusmanifeftumeft,quod malitia&corruptio non fitinDeoagente,quiiriproprietatc eft tcrnarius perfcdus,fed in patiente,quod de tencbrarum malitia.ex quibus orcum cft,particip.ireaptumfemperrcpcritur: LftcigoDionyfiusfeuDeustencbiis vcftitus, qui dilacerarc fo-
tcnebras,inquibuseft,&quibuspcrmilcccur,quatenusrcsfibi on.nimodo n.:cuia concrarias. Sicctjamvidcmus,quodJodin nfuperiori diciturlumineveftiri^juxcaillud P/i/w.104.2. Lux efi DeiMiiidus fetivcfiimentum-ftntnfcrwrivero fcnebris :ln fupcrioiiitaqueeft ApolloSpiricualis&Mcns,in
let
iTiedio
in
fefcmpcrficidcm
in
Ipiflanoclc apparcns,montes dilacerare fcopulos igne vulcus fui acfuis,quatenus nube denfa cendcrC;&infinicaillainfinitismodiscrcatuiisinduccrcfolet,quarnojmala dicimus;Qu2quidciTi
licet
&
Dei adione producantur,lunt tamcn matcria;rcbcl!is,impurx, atquc tcnebrola; cfteftus utpote qux male ad adioncs divinas fufcipicndas dilpolita malos atque pellimos , quo ad fenfus noftros,pioducitevcntus; quaniumvisilli, iiile&intcllc(5tu:ilitcrconlidciati, propterfinemoptfmum aDco coiiftituantui;ita cjuidcm.ut^licuti illud,quud bonuiu v:dccui homiiubus, frequentct Deodifplicerefolet,ficetjamquodi)smaluraapparct,femperapudadcrem,videlicccDcum ,pio
;
&
Quomodofevericacisacpunicionis;ircmcuripfe fitautor
boni&mali,valccudinis&
Et tranftcmjcbova
.^giitudinis,
Quodautem Jehovalit
Deusmifciicordia,E.vo(i.
,
34.4. 6.
va,]ehov.t,fcrtts,mifertcors,mtferator,tardusad tram
&
,
mttltus mifcrnordia
6~
vcritate
fervans mifiricordiam
& auferens iniquttatem acprxvaricatwncm &feccatum, &quialfvlveiidononabfolrit, quitatem Patrtim & fuper fiUoifiliorum & fuper tertiam ac quartam gcnerationem.
fitperflios
, ,
vtjitanstm-
Hic
;
igitur
luculcntcr docctur
quod Jchova
in priori
& principali
progrcffu
lit
graciofus
&
mifericois,
& punicns
ufque ad
tertiain vel
quartam gencrationcm
Pra-teua
aufe-
videiTius
cxtendit
De PrINCIPIIS SuPERSUBSTANTIAL.
auferendo iniquitatem
6)
,
&
prxvaricationeiTi,ac peccatum,
&
pet il-
Atquc hoc lcnfu Apollo gratiol"us,vivificans,omniaque fanans ab Ethriicis tingitur , idemqj etjam de node Dionylius ab ijs dicitur,utpote qui in illo habitu omnia dilacerare traditur: Nam in tenebris avertit faciem fuam,itaut cjus ablentia omnia corriimparitur, & in elementa diflblvanturj quoniam Dci priEfentia eft,qu<E f acit omnia, ut cxiftant , fme qua omnia pereunt & quali dilanianApolhne,(cu fplendore facicijehova; partium compoiiti diiripatarum Atqueitatotalisfaciei JehoviVvelfplendoris Meifiie averfioa decrementummorbosac creaturainducitmortem&corruptionem; ejuldem verodiminutio benigno afpediu vitavirxquelaniperturbationcsparit; itidcmqueejusad juftitiamprifentia tatefruimur. Nonnehocideip Pyrf/w-io^.iS. fermonchujufmodiconfirmavit RexDavid; Deo
tur ; atque iteruin prxfente
hcrecolle(5tio,unio,&vivificatio;
&
&
dantecreaturucolligunt-,aperienteeomanuinfiiu}nfattanturbotio-,abfentiafacknjusconturbantur-,Tecipicntcjptri-
tum
ac
exptraitt.
Quibus nos
inftruit
Propheta inpiimis
vita
,
quod omnia
intemperies a
qux
fit
funt
in
Deo
;
Deo,
&c per
Deum
fmr
&c
quod
in poteftate
Dei
fiqui-
quod omni?
creaturx conturbatio
morbus
&
Deo dependeat
perhocipfum
quod
fine Deimifericordiavitamorbisaftligatur, itautfitinfoelicilfima; juxcaillud Pfalm.c)o. 11. Vit Jpatium tnifcrum abfque benignttaU Dei : Hlnc inquit etjam, Pfalm.^i.i 6- Longitudttte dierumfatiabo jufium,
dciitqueeffictam,ut frtiatiir falutemea:
Ucigituijehovavcrusfingiturelle Apollobenevolus, itaejus pfalin. 84.1. Benedixip Domtne tcrram tuam.remtjifii intquttatcm plebts tute,operutfii omniapeccata eorum ; Mittgafit omnem iram tuam averttfit ab ira indtgnationis
;
tabtturinte: ofteiidenobisDominemtfcricordiam
'dmS>cc. Sc,Di:Ustticoiiverfus&c.
danobts, WhnniWiSjAveiteiramtu-
dcnotat
& innueie
Diony-
&
loi.
3 5
& omnta
citer
&c. Ex
his er-
dicaturelle
caufavica: &morcis;Vita:videlicec inbenevolencia aftionis vivificaeluseellcnti.x, cujusefthmplia'giicudinis,relpe(5f u vai teria:>a(5fiones ejus bcncad falutem a;ternam agerc ; Morcis auccm proptetmalamfuam diipolicionemmalerccipiencis ; ita utnonadvitam,Ied e converfbad
volas
deftrud:ionem tcndant. Sic etjam videmus,quod Solis alpe(ftus quibufdam corruptioncm ac mor; dum tamen e converfo alijs vitam, (".lutcm,recreationem,& multiplicationem adbonus calor lolaris ,fpiHo ac fert.&adgcner.aionem conducit; Videmusecjam,quod vivificus peftiferum arftivo tempore efficerc male dilpolico aeri fe hnmi(ccns,cum putridum,corruptum , quamfspifitmcfoleat; Unde&: peftisnonmodoanimantibus,vpumetjam ipfisplantis&vegetabilibus fuboriiianimadvcrtitur; Etcamcn culpanoncftin a(Sionefeuagente,lcd inre male patientc,perverfcque Sc injufte a(5liones ccelcftes recipiente Semper enim tendit acStio lucis ad purificationem &c lubtiliationem fed , cum propter Spiiitus maligni refiftcntiam hoc abfque corruptione ficri non pofiit,ncceII"e eft,ut fpiritus i!le,five in compolitione compadus,five in aere,aqua, veltcrraliber,cortumpatur,quopoftcorruptionemfiatada6fus virtutisTetragrammati obedien-
tcm acceleret
&
&
tior.
Sanderon vocatur, vel aSolc,quifalutifeiafuaa(fl:ionc attra(5tivanebtilas,purificandigratia,furfum quocidiciblct attoUeie Utiquc qui Iapit,malignam loci conditioncm non a radijs folis , fcd a venenolo loci vaporeproccdetc,aftcverabit;quippe cujus iiripuricatem Sol fuo calore tollere & expurgareaifidue tencac: Simili etjam ratione
(' llquidem res crcatas cum cteatore conferre liifet J actus Jehovsbcnevolelei.ipcragunrperle; atqueubicjus a^tfus humilitcr atque obedienter rcci-
piuntur,ibidiciturgratia& gloriaarqnebcnevolcntiaDciabundare; Sedubieconverfoejusa^iliDusduritcr,obftinacc,acqucinobcdienterreliftitur, autubimateria ada(5tiones tam nobiles recipienaasnonqiiadrar,quatenuscoidaarqucva(culaimpura nonfuntaddivinos influxus recipien-
dosidonca,ibicquidem,pioprcr(ubjed:l:i,inquod agitur,malitiam,diciturJehovainira,aeftu,
rore agcrc,atquc
ita ibi
&fu-
corrupcionem & inortem,ruinam,morbos,& omncs ahas infoehcitatis fpeciesinduccic trauitur , quamvis ipfe fcmperfitinle peimanens, lemper ftabilis;atquein a(5fionibus ab invicem fuisconft.uis; Atquimateiia,proutmulticudine& proportione differt , infinitos differentcs producit cfFc(5fus,qui vcl boni vel mali,quoad hujus vitx ftatus confidcrationcm dicuntur:licet ( utmihi videtur^^ omniarelpciSu uniformis Dei adionisbona nuncupentur, rcfpe(5lu
&
autexn
CC
SeCT.
I.
PORT.
I,
PaRT.
I.
LlB;in.
autemmaterix, quacperfetotamalaeft,aliterfe habeant, ita uthocaliquidnihil &malamlicite appellari pollit ac foleat. Sedconfiderarc hoc loco debcmus , quod, licet actio Deim natura femperfitcadcm, &infe femperconftans, ucinigne veli)olcappaict,nihilominustamen,quatcnus maeis eft cjus portio in uno.quam in alio , eatenus (aniorcm lilum , hunc vcro infirmiorcm reddit j Etproindc,ubiTchovaadeftcopio(obenevolentia:fuxafpcdu,ibitcncbrx,malihiicE,cxpcliuntur, morbipropulfantui',fmiras femperadcft,DionyIius,feuvirtu3Dci tcncbris atque trilbua vcftita,
nonapparct,adcoquc boiu aC lucidi angeli prifentia fruimur,&;mali locictatc ac iamiliaiitatc non moleltamur: Namquc inipfoDiabolo,lucemincrcatam,infs bonam circ icimus led quoniaiU tenebris,no(fte,iSc triftitia acmaterixcaliginolo: maiitiaoneraturc^: vcllicur.idco Jchovxvaftator, perculTor in mulc! s Bibliorum ficrormp. locis vocatur Imo vcro quaninterfedor feu homicida doque Tchovapro angelo vaftanLepomtur,cadcmtationc,quafupiameminiinus,vidclicct a;cipicndoTchovampio a<llu,& vaftatoiem procencbrofoan.geiimaiiemipiricu.inquocltmahtiavel punitio; quemadmodum in fuperioiibus angoius denominacioncm habuit rclpedu materis nubis, & Jchovaratione columnxignis: Hinc Exo.l.ii.ii. I.afij\O0pertjrramAE^jiptnw^eilla,pertutiamqiieonineprimogenitnmin terra AEgyptiufqui adpuus crc. Uoi incncioncmtacuj. hovalui iphus, arguens,quodipfe lit (ibi vindex Unde tbidem ii,.Et vidibo fjnguinm^& tranfihovos, nec erttinvosplagd
;
&
autem
& U-
maUciamexeciuvoluntatcmfuam;Necn.divifuseftpeicu(lbr3percutientemagis,quamgladius.^ eftinrtiumcntuamanuhominis,percutientisiNainihumentiiJehov2cftmateriatiift:s,quamoitc,
antmoibo,autruina,aucdcftru(5tioncagerevidetuL;Undcdictueitinquodaloco;Mrf!If/;&rrf/aCHfiitmorte-,hta!ili-,Manuspiintetii,acbracbii<extcnfum-,Etal!Li,Gladtushhovdvelangeli.,&(.Scd,quo^
qiiodJehovafuericpeicu(foL&:peicuciens,quihic(umicurproDco(mml,acq-, vcftc vclgladiocjus: Sicccjam Lxod.xj^.iQ. dicicur; AngAus ]chovtipris.cefiit ifaeUt.t: crc. c^\.mic\iVLS (cil. mateiia crcaca (ignificatur; Ut etjam ibi Konfinct peraifforem tngrcdt &c. Ec poitca dicicur;I/)/f If/jov4 pr^cejitt ifraditas &C. Sicecjamhic;Pfr//j/r Donttnus omne prtmogeiit:i:m &c. Sin)iIicer5.Ri.;g. 14. 15. Immtfitque Dotninuspefiimortiit funt ex popido y o o o o Vironim. Atpojlea (um extcndtjfet manumfuain ang.LsDolentiam in ifrael
;
&
Hic er;o creatuta nonnunquam capic dcnon-!inacioiicm,in quajthova operatur Sz quandoquc ip(i a6lou,nempe Jchova:,actio attribuitur. Scd jr.ir. parumpcr ad cxadtioiem nominisjehovae dcclarationem deiccndamus in quo totius univcrh myft:cria, &Z omnium rerum principium intcrnum movens dchccfccre vidccur. Inpiiiviis igitur my(l:;cam cjus diipofitioncm fcctindum nomina, ineojuxtaliterarumordincmdcprchciii"a,contemplabimur,videlicetin"1iT'j &deindecjusquafi coonominajipliadopcrumcjushicm mundoexphcacioncmadjuni51:a,conhdcrabinius. Quoditaquc ad nomina fcu fyllabas (ignihcantes in co contencasaccincc,animadvertendum cft,quodjchova:principiumcftEhieh,quoddcnocacurper-Jod Hocaucem (ccundum Cabahftasidcm lonat, quodquatuorhterx; quatenus Jod denotat 10. is: deccmcomprchcnduntquatuor numerorum
, ; :
carteri charaderes forcxdipcrhcicbuscorpus (lc ctjamexjod primaliteraTetiafrrammati ineft"abihshtr..&cxnilliiminatiofit 1 atqueex Vauilluminatoinlormatur,&illuminatur- Heultimum. Undcpatei,quodEhich(euJod iiciphus Tetragrammatiin n rerum naturam ingrelTus (eu ingrediend; conatus. Iicrum Jah ' denocac Dci cdenciam in mericis id.Eahs Archccypi refpedu & yK El,incipiens cum Aleph, Porro etiam in mundi incomparabilis
characlcrcsfimuliunftosi.i.j.^.quifaciunt 10.
Acqucucexjodionmcs
irantur,(icuti expun(fl:ohnca:,autcxlincisfuperficics,ts:
dcnocacpriricipium.at ^''Jaharguicfincmjquatcnusincipicprogreirusab t< veriusJoc!,quodcfthnis mundiihcrcati hne finc;cum in co novus cteacus incipiat iibi incicacus finire videcur. Habcmus
ergojod,quod li^^nificat piimam Tetragrammati in Spiritum .ibydi emar.ationcm & dcfccnfumj Habcmus Sc TaH,nomcn circndx in opcre mcriti & rcccibucionis , dciignians benignitatcm Jc ho\x: Dcindtfn cft(ymbolum(igilliinlIusEhieh, quoEhichdgillavitmundum vifibilcm, cjuiquc creaturasimpreflione vitx^&diciturr;'!'^ ,idcft Vcrum dcquo/wpr./; Et vicc verfa "n quah E, ,
omncs fpiiitus denfi iuformati (iinc; Vcl V~ ip(c,ac li dicerccur, ip(c in tcrracanquamincoclo; Acdcniquccotum norr.en Tcnagrammati nVVdenocatDcumubique, & omne,quod cft. Quod vero ad nomina DeiTetragrammato adjun(fta attinet,(ciendum cft,quod & quandoquc cidcm , ac quidcm (a:pcnuilla nomina quandoquc prxponantur nominijchovx mero poftponantur:Nam eadem cognomina,prxpo(ica & poftpohia.taciunt , ut nomen incftabile
:;
proprietatedilFerat.InprunisergoinvcmturElohim,tumante cumpoftTetragrammati
nomcn pofitum.
De
tum p
1
PrINCIPIIs' SUPERSUBSTANTIAt;
^/
;
& terrA,qttmdo
Sz
didum cf!
cum juftma inceliij^uui Nara ubicunque per facra Biblia Tecragrammacon llbi jungit EloHim , ibi prbprietacem in venuTi as CIcmenciiB acque jufticis. ConjungicUr etjam nonnunquam cum "'1"\N Adonai , ut in oracione Habakuk tc" tragrammatui A<lonai,fortitudomea: EtCabalifta:ince!ligunt hujufmodinexu, quodvutus Tetrapiammatidefccndat adipfum Adonaiprolatum; Porroetjamordine inveriorcperuiir; Adonai Tetragrammacus Nam Genef.i^. ita habct ur ; Adonat Tetragrammatm.quiidabis mthi ? Atquc m hac pofitionedivmasproprietatesintelligimusabinferiori adluperiusati-endenceS, 6c fiipremamlucem apprehendentes. QuandoquectjamconjungiturTetragrammaton cum El ?<, uc Pfalm. ii8. E/ TetragrammatustUuxitnobu Atque hoc duorum ncxu clcmencia lignihcatur; Et quandoque jccidit.ut cum El ctjam Elohim Jeho va: annedtatur ut Pfalm.^ o ./ Elobttn lehova tocutus eH , vocavtt ter~ ram. Et his quidem adjundisnomenincfflibile arguicgratiam cum levcritcire coh|und-.m feu vcltitam. SimiliplanemodoapudProphetasmvenimus cognomcn SabaothJehov<E leuTetragra n;
:
&
mato poftpolitum , ut Pfalm. ^6. Tetragrammatonfeulehova Sabaoth nobifcum/ufciptornojlerDeus lacobi Infinuatautem hocmodoproprietatemjudici; &punitionis: QuareProphetaeiftomodo feurormula increpando ad fe veritatem ufi funt. His igitur adjundis dotemur, quod idem qu uuor terarum nomen tam ad bonitatem milericordiam , vitam , benignitatem , clcmentiam uiurpetur,' (quoquidcmmodoilkid fub nomine Apoilinis benevoli intellexeruntEchniciSap e.esj quanl adfeve!i:acem,punicionem;afflid:ionem,tk:perfurbationem. Concludiniu? itaq-LK quoa tain X' gritudinis feu infia-nifatum,& morborum,imo vefo ipiius mortis ratio,quam fanic.icis valctudiniC. ^uereftaurandxpotentia,&:ipfavitaatquebenignitas,foe.icitafquc&pulchdcudotumanimi tum corporisanliT^orocedat^inmn-exiftat; Cujus qutdem.-^pnuscft ipfi benignitas& vita a;tcrna; (^vero ultimum, tenebrarumfoboles,a("pcrconfequensmorborumpertuibationu;nque capaxj jod in nelt ApoUo diurnus,mifericors gratiofu%& vivificus ac fempicernus Jah autcm in Vau,&
1
1
&
VauiriitltimuirinHe,hoceft,intenebiasfeimmergenseftDionyiiusilleveterumiracundus&np<a:urnu.s,quipunit,dilaceraL,(eveiicateabundat; quippcquiveftibusfua:nacu7a;contraii;,indutus
lummarc,& hujufmodialiaperfeiftionisofficis ,prftare cencac; fed quoni..n',propcern.at^riaEin. hoc cffilo impuritatem atque dilpolitionem ikculentam^hgc abfque rei, vitio tenebrai um immunditie & peccato contaminat2,corruptione atque diUblutione ad exitum peLducCi.e non poteft id;
eo res tenebris coinquinata:s,& Ipurca duritie ac frigidicace rebelles , fada diublucione & pai.ciura feparatione,renoVare ftuder,vt ea ratione rem pollutam luis adibus rebellem domet ac obcdientem reddat veriit autem, iit ali; homines ej us inciepatione,& per morbos inftituta afflidions humihentur^quibusquidemDionyfiusconvertitur inApolhriem,itautfanentur;quemadmodum in Hefikiamanitcftum eft,quem primum Jehova,mortem minando, juffit ad morcem (ck prsparare , atqiie tandem tamen , feveritatis (ax proprietatem in mifericordiam convertendo , vitam dierumlbngitndinemei conceffit;Alij vero perverfi,acrebelles , incordisfuidiuitieperfifterites,nec caftigationi mediocri ad fui humiliationem cedcntes, morteintempeftiva e numcro viventium tolluncur,acque ica a Diony fio nodurno^hoc eft,a morte dilacerantur atque exterminantur; id fane,quod non evenit propter Tetragrammari virtutis adlionem , quippe quae iemper eft eadem, permanens,atque completa,fed propterperverfam matcriae recipicntis dilpofitionem: Imo vero, hifi Deus averteret faciem fuamab iniquitatibus noftris quis coram eo poftet confiftere ? juxta il,
&
.'
&
&
lud Sap.u.Mifereriiomnium,quiaomniapotes,&d!ft?nulMpeccatahomirium,ut
rejipifcant:
Nam
diltgis
omnia,
qu&ftmt,&
quicquam , quod
tnanfurum fuiff^t altquid,mfitu volutjf.s ? aut confervatiim fuiffet , quod rion accerfivtffes ? Sedparcis omnibus eo, quodtua funt,6 Dmine ant?nartimamans: Sicetpm Sap.i.i.;^. Mortcmnonfcit Deus ,neque d.leitatur perdttioevive?ititim;
Namomnia
verbis accerftverunt iUam,& difiimantes illam a??itcam d.flt.xerunt con^ tabuerunt,ubt co?mntione?nflatueruntcunt ea;quoma?n dtgnifunt ?ndrte,qutfunt exparte ejus: Et Sapient.i. Deus
autem tnanibus
&
&
creavtt
introt*
Fn?(/?.Sicitaquevidemus exillis,quod
pra^curforesjfint ex parte
mors&morbi,qui
iuntilhusnuntii feu
tenebrarum
EplogHSi
C\i
quam
mopiam 0*
INhieroclyphicamundi®ioriumejusper nominis mirifici charaderes demonftratione hiculcntcr ar"umentisratione non carentibus exphcavimus,qiiomodo virtus Tctragrammati,leu Mefliasjfeu emanatio a Jod per TM & H ad machinx mundana: ccntrum uiquc pertmgat Proindc virtusillaTetragrammati(acroland:a,hcetubique,haudl'ecusquanilux folisumiundo, agat&u& H non magis pCrfonaliter, hoc eft, in intcgra fua biqueadefle videatur , extra tamen regiones folari,autipfeDcusc Paradifo: Undeht,ur, quamlplcndorlolisecOrpore eflentia,egredifolet, fcuVcrbum&SapicnnaTetragrammati, qui cxtra Deus, eft ficutik-EcvirtusfandrajfeuMeilias
;
Paradifum feu hortum liium voluptatisnon cgrcditur,hc ctjam nec MelTias limitcsimmenfos[di-.plicisHeSc Vauexccd.it licetradios fpintusiuivivificipallim pcr mundum^mundiquecreaturas difpergatiutpote quorum pra;lcntia cunda vits bcnchcio fcuexiftcntis charadcre fruuntur & fl;
nc quibus ne pcr idum quidem aut momentum oculi vivere vel lubiiftcrc poflunt. Neque cnim ::litcrriioventurhi charactcresincrcati.fcuhieroglyphica vivificantia prcECcrquam quod Sol motu regulari ,& a Dco conftituto pfe Sol
;
minicircumducitur;rnotus autemmiLabilis charactcrumiplius Tctragramiiiati volnntarlus cft me coadus.ac ubiquc pro liBita &: bcnepluito luo,in (uo paradilo n tam fupercGelefti.quam p, infimo &: clcmentau apparcre lolct;ex quo homines omnirs nonnunquamalloquituti fecundum illud,P/</w. i8. 19. NoHt/J/fy?;;
fcii
&
vcrhum^cwtnroxnotatiditur; In
buterraverbumeiiis:
verb.
I.
t tamch a
ftultis
fccundum hoc
:
Pro-
proclamatjncivttatequa-
qiiefermonesfiioselo:}uitur
Omtiiqiie 6 fatut^ainabtttsfatuitatem
At vero a
cum
quo ipfoquidcm ctjam illi tandcmcxaltantur,juxta illud Pfum. 18. 31. Verbumfeu fermo DeipurgatifHoceigo Vcrbumlcuvirtusajodeftlata cftin Jiniuscsi,cl}'p2Usexlj}cnso>niiibus,q:tiferecipi!)ntadeum. zeibazmVialmiCu.jPjalm.^^.ii.inlebovalaiidaboVerbum^EtfCt Quodctjam ipfo Tetra<Trammato; confequens virtus Meiri.E in charadleribiis 1 rVi & M continctur. Erat ergo Mcflias in ccncro Jod, quancTo erat exrra omraa;hoc cft,antequam aliquid crearum crat Id quod ctjam Salomon Prov.2.
,
:
ii.hifcc verbisconfirmarc \idciai; Sapie}itiampofidebathbovafrincipioviiifu,anteoperafua, anteuUum tempus: Et Sapieiit.\<). c).Sapicntucum Deoeft,q!unovit opera ejus, &c. Deihde ipfe in hylam ingrediens Hc fupt rioii,lcu fpiritu Empyrco; Atque ita dicirur, Sapicnc. 7. ffecit habitationcmfuam
im
tnanatiofeuptxuscUrttatisommpotentisD.ifiniera,
majejlatis Dei,ac
xterriie
,cum f.iceret Deusmundum:Etibid. 10. Sa^ pientiamemittitDeu<ef.inctisccelu\,i tbrono,im]uain,glori<cfu,crcj Et Pfalni; 69.11. voccmfi/ameditDeus, Hiccigocftlocus, leuParadili hoitus.inquoDcustcnuifhma (ujusrobiirin fuperioribui nubtbtts &c. veftefpintusluiTiinohvcftitur,6i angclisl!iis,pr6ut eft,pacificcacbcnevole apparct;ecujusParadili aquis vivis iSc arboris virar fiuclu vica lccunda,qua:pcnnanens cft, mundo hominiquc mundi
imago
bonitatis illius
:Ez
ibid. 9.
S.ipientid adfutt
ternam cxpcdamus. Deindein Vaul feufolis fpiritu pofuit tabcrnaculum {imm ubi vit.x% qua vivimus, Carbunculus prb fiindamento pohtus cft Atque in hocglobo viti' fu'gorcm , t<i paradifi'ca:Ieftis kdem vidcmus;ad cujuscuftodiam noneftopusChciubim,lcuJulianodeCampis cum gladio ignco&: ancipitiineab Adamipol^eritatelignum vita;coniparctur;quoniamnimisaltuscft hicparadilus;ica ut in iUuin afccndctcncqueat hominisprop.igo addamnumprimi parcntis collcndumauciarcirndum. Eftergoadhucalius Panrdillis , qui diciturccrrcftris:in quoJchova,vel Sapicntia cjus,
;
:
vcl Mclh.is,fcu
Vcrbum
habitarediLitur
Atque
hiceftille;quiin
mon[cSion,lcuCampo
Elylco,
feu infimo
habicare dicitur.
Apparcc ergojeho va ih n fupenori feu Paradifo fuo fupcrcoElefti angelis acque intelligci.tijs fuis atquc ctjain lefcpatefacit ychova in paradifo 1 Vau ft: his ca-lcft:bus,atquc Dacmonibus, cprum orbes incolcntibus e quo etjam orbemunivcrfum fuo iumine conftanter illuminat: Deniquc fe prodit nonnunquam hominibus,atqueaIijs creatuiisin Paradifo,-|inferiorikuelemcntali; cx quo tanquam c faftigio loci editi noununquam clamat , atque cdit voccm fuam pcr viam in loco mult.arum fcmitarum conliftcntcm &c.ut Proverb. 8. legimus;H;f manct Saptentiain deltcijs, quotidie, Ubabcns cum^l^s homtnum. tificans diludens coram lebova omni tempore inorbehabttabih, atquedckclationesfuas
, ;
Pro-
DE
Cant.
3
.
f RINC
1 1 S
SUPER
S il
TA
N 1 1 A tV
g^
& coUesad
injiar
caprarmn
FLtceltverbiillilisclivini
Sapiente Proverb.
nttatis,&omticsfcmititi'jtis,pacis;queffarljorvit<iprihendentibu'eam;quamquicompartiverit,beatuseit.
volueris
cft
ms,Sap.7.SolepretioJior,&fupradmnci}idiJpofuionetnJ}ellarum;lucicomparatainvenittirprior;illtatitemfuccedit
no.xfeuUiubra-hx his igitur vidcmus,qiiod Jclio va fua piiElenna impleat quelibe t mundi paradiium: Etquamvisiplein lua naturalucida& fupCriubftannalilemperlitidem,&l"ui amoris balneum;iii
oblertare.lcu
cujus fiiithbus virgineisgaudio mcliabilinatare,& quali puriiHmo sternitaris 8c puritatis latice fe cum caftil]in:a Plyche vel ipiiitu intadto ^ le ingenti lititia , ut fponfus Canticorum
quiUba paradifus^KA utejus Ipiiitu , ab infpirationc crcatoas per mundum diffufo ,mundusilluminctur vita,atqueomniaellntiifpii-aculumrcCipiant,mantntemterimnihilomihushac
aura Benedicta in rcgione fua,nec magis extra eam egredientc,quam Solis mafla ipiritualis egrediturextraluam,^attamcn,quoni.;mvcftibuspuritate&;impuritate,arquetcnuitatc &denlitate di-
pro natu:a regionis mundi,in qua Paradiftis,feu locus & hortus Dei eft,induitur,ideo diverfimode idem Jthova ex Ipiiitu eodcm creaturis apparet Sic etjam vidcmus, quod unus idemque ignis vulgiris,Cqui nihilaliud eft,quam adlus Jehovsin gioflb &:impuro Ipiritu) clementer & fuaviteragatinapcrto aeie.cum ftridorc &ciepituinaqua, &cummaxima violentia ac deftrudtionb in re combuftiuili,quam iiia natuia fuperare porcft Sic etjam ipfe JehovE virtus in J.th , feu n luperioiibcnigniiliraacft,infole mcdiocriter,iedquandoque picEtcr modLim calefaciens, atquein paradifum iuum infciiorem inde tranlicns (^an to tcrrorc liiraelitas in monte Sinai , Eliam in montc Horeb allocutus iu,ccftatur Moyies inExodo ^.Reg.i^. Ec tamen Adam , dum intralimites
veriis
:
.-
&
&
r\infciioiisPaic:diil\i\i.:i:ct,dicituraudivipvocemlehovambulailtis,
nonquidem
in
ioieSc{\:upor:c,icd.adaHramponmertdiem:
Cum
terra tuotusfeu
voces& fermonemlehovii
acccpit. A.t.<^\xc\iix\cci}c
videbanturex tenebrarum malicia,quiEnon erant,ficuci virga Moyfis in cerram projedaferpens terribilis videbatui;in pofteriori vc).o ea , piout erant viaebanturpropterpriE(entiamDomini,quicftmitis& fuavisjatqjiicetjam virgainMoyiismanu,virga,prout erat,& non lerpcnspraftigiofus vidcbatur Ic.i inquit Moyies; Contefior ccelum terram,me
:
&
Vttam&mortem
Taliseft lexMoiaica; calislex Chrifti. Eftcrgo PaiV-dilus vcrus,ubi vera,luavis,conftans,&niicisauran invenicur: E.\rra limires
tarisafflidionem,mutationcs&inconftanciamaffacimguli;avic,quiinparadifo Hjvivensab omnibus cam corporis,tjuam animEpallionibusiiber acquc iivimuniserac Alia cnim Crac vox Dci in nu-
bedenfa,& aliainauraccnr.i,conftanci, & luavi.inquaDeus eledtisnonnullisprouc cft, apparere folet. Ux enim prxftantius nobis viderccurin rcgio folis palacio habicare , quam in cerra morcuorum;licecjam ultra imaginacionem exopcabilius Ibrec m ccnui,falubri,divino, fciencifico, & l.cicia acgaudio repleco regno,fcu auraparadiii commoraii,quam in aere groflo, cetro, crudo, moibido, & alliduis mucaciombusobnoxiojubimcl arnaricudincpermifcecur,piofpericasaciverikace,bomimmalo,vicainfirmitace,&forcuniuminforcunioinfici&coinquinaii vidccur. Nec quide quicquam boni.aucfalubtitatis eft in tcrra,aqua,aur aere , quin illa a Paradili hujus afflacu iftud acceperinc. Deo igicur d luo paradilo bonum cieacuris dance, vicam ilte& foelicicaccm accipiunc;acqui co afflacusfuibeneficiamncgnnce,peftis&CKteri morbi graves , fameique bellum, acomnemalumn-.undoaccidic& ingiuic,juxcaillud Pp/;.io3. 34. Dante Deo creaturis coUigem; aperiente ipfo ma-
&
ttumjuam^omnia implebumur bonitate;avertente itutemfacim ttirbabuntur ; auferctjpintum eorum , ut dejiciant. Ex his ergo apparec,quod omne bonum fit e Paradifo,qaacenus illc a Deo,qui fola eft bonitas,procedic,quippe quiPaiadiium incolitraminccElis, quam intetris : Utigittir ejus praelentiain fu-
periorin vel aura,Yel fpiiituintclledtuah coniidcratur,dixitDavid ;?/<?/?. 68.34. Deus irijidet ccelis toeloriim antiquorum &c.( N.im coslum Empyreum primo fuit creacum.j Ec Pfalm.u^.^.Deus lehova altijitme babttat,qui in infimaperfpictt in calu
eil,
eft,loquicur de co Pialmifta Rc-gius, Pfalm.io 4.3 4. in hsc vcrba ; Deusfaat nubes vehuuhim futtm
currumftium, quiitAtfi!peraLisventt,quifacitangelosft'.osventos,&mimftrosfuosignemfiammantcm.
Quod
a. 5.
a fupcriori
y6
I.
B.
II.
quod cocloium
fcdindignitatisfublnn.uioSptntiis SAtictui
corde twpnro
ca;limicircdicimusiN.nn caikimcftintcrra,&viccverfa,tcrracll:inccelis,juxta iilud HfrmctisdiaamintabuLieius smaragdtna Quodesl fupertus^eli ficut tllud,qiiodesl tnfmi<s,& e convafj; lioc cil iubtile cftfpiirum.tkipiirumcftiubtile; Namaquaeftterra tenuis,&aeraqua tcnuis, &ignisaertciiuis;
;
Econtra veto aer cadem ratione fitaqua, & aqua fit tcrra proindc i"nis condcnfationc iit aer , dicitur Dciirer. 11.17. hic acr vocatur ca-lum Undc acr.atque aqua iit aqua,& irt fubtiliationc tctra Coelosclaiidetlebova,utnoitfitpltivia&c. Ec GeneJ. 1.30. Volatilta cceli &c. Hinceijimicribitur,quod
;
:
&
ccelifint
&
Moy(csGenefi
ci'jiis
fcupundum
vcrti-
adcnriominisincompaiabilismemliv.immundo, ad cjus jusetjammotum voluntariumcrcteraitidcm adcft par.idifus ut,ubi inicrior^ibi iuperemineat produccndas,movcntur,ita rccioncs pcr Vcrbum quoquc paradiius iupercoElcftis,adeo ut Dcus Jehova iemper iibi conftarcik. in proprijs fuis domicilijs
habitart ccrnatur.
hortumhominibusintcrdicicuracdencg.itur,oftiumquc inc(imincioduccnspcrCherubin,ignco feu fl.ammcoacqucancipicigladiocuftoditur&dcfcndiruv,ncaliquiscxprogcnie Adaniunipfum inc^rediacur,^ miccendo manum fuam in atbovcm vicxium.u dc fruftu ejus , ac vivac in aetcvnum moitemacHicergomanet,utopinor,ilIcI*. R.C.JuliahltsdcCampocum gladioiuoigneo, cedcntibus coiiiminatur Quiarc lente fcftinandum crit,&: in titnore iehoViC, qut e^prtncipiumfapicntii, {;igacitct& paticntercxpccT:aiidum;cum tcinericas & fcftinario omnis iit 4 Diabolo. Scd dc hujus p.iradiii fitu,natura,& conditionc teltimonianonnuUaex fcripturis facrisproducemus, quo certio-
&
rcsvos contravanamhominumopinionemfaciamtis,&cdoceamus, adhuncufque diem efletalcm locum in hac iniima mundi rcgionc,e quo lanitas,diviti.c,& gloria in hac vic.a.prseunte divina bencvoIcntia,tanquamama:nu Jehovx peti&acquiri pollint. Do igiturdePiiiadiii fubjeftoex
cft, takmcne locum fupcrtcrris,montium locum cHeianitatis & baliami virx hiyrothcciiiiu acfan(fluarium , oftendcmus. Notarc autchi antc omnia dcbcmus , quod lujchova eftin hujui-
facvisBiblijs
demonftrare cdnabiraur;quorum/^)7;K?
,
deiinU,\\\.mc
modi
tuo latibulo,icu t.abernaculo,i"cu tciva viventium.lcu infula voIuptatis,fcu fedc mari vittco
,
&
)
tdnquam mdre
vitreiim,fimile crifallo
quxeftiUe Jehovxthvonus, perultimum iiominiscjuscharadcvcmllgnihcatus ; ita a facris icripturis dicatur^iot. 9 <. 5 montcs transfare, commoveie tcrram Et Pfabn. 47. ?. Uhova B.ex indgnui fuper tdEt Pfalm. 76.^. Dci tabeynacuiumfcutugurtiimeii lu ShaLm,& eiiishabitaciilumttiSion. Et tamtcrram
.
P/4/W7.94.
z. Detisefliudextcrt:
Et Pfalm.
5J7.
Densfcit>tubesvchiculumfuumfcucuryumfuutn,(fui it.ttfuperalasvcnft6~c. Et tltd. 52. Dcotangetitemontes fiimMt : Et Pfalm. 107.17. Pratigit khova valvai chaljbea6,& vecksferreos fucciditfiuftos e tcnebris, Lthali iimbra viiictos.ab afjliifioiic &ferroliberat &c.
Et Pfalm.
1
1
4.
Detpr<tfentia mareprofi.gtt
viu
iiiaris,tn
5.
Uhova
tnclina avlns
tuos,& defcende:
t.itige tftosmov.tts
&
t!i
cffe
qudm in terris:
vidclicct
,
tiotnenctusfoitiis,&d:coretHsfupraterratn&-ca:ltttit.Etlob.^i.a.iS.Daftcrtititattotiibii<jpiemUtlux,6'-qutd;t
dculorutninis,vJiitpalpebricauror:ExorceiuiVcluttxdisprotLuntib.6cJ.iSap.-.ij;.Dei!seS{fiputitiif.dux,c^fa-
ptentiiinodeiatnr:EiExod.ij.i.Dcusiebovapr.ciedebatlfraelttasincolumnaigiiisdenoiie,&tiubisdedte.Si\v.i\izet
Dt
tRINCtPIIS SUPEliUBltANtlAt.'
7}
eft. Ex typus. quod eft his igitur hquet,quod Deus Jehova llt , quaminfupremo,quod efthortf inquoDeushabitaiedicitur, feu iymbolum Paradifi terrcftris
voluptatis coeleftis exemplar,(eu ipfius Jehovae vel animaE MciTix lacrarium atque landtuariumiAc
ut Deusjehovadicituiefle inParadifbfuperctEleffi,videlicetinHer\proximo quod eft iplius Tetragrammati totius typus j itadicitur afacrisfcripturis, vide-
Et Pfahn. <J8.54.Dw
kibtu^LiPfalm.y^.^. DeHitUujhansmirabilitn
montibmiternis&c. EzPfalm.^yi.DeithronHs&folitm
&
in quolibet coelojvidelicctjod
Jtdentemfohofuo,&tottimexercittmcahaJ}ahtemei&c.
ntontes &fument
55
quodhbct coelum in fuo efle ac ftatu exiitat. Ex quibus patet,quod virtus ipfius Jodjf quod cft integri JehoVx (ymbdlurh ) videlicet MeCfi*ifeu Dcifapiencia qua: ita iri noftiinejehova: e^yftitjuc lux Solis in Sole j fit in quohbet coelo in (
cadM4jiatiira&elle, hcct reipeftuvarietarisveftimenti (naminquolibetcffiloinduitnouumat-
quedi-tjfmxiveftimentum) ejus aftusuniformis variosatquedifterentesproducatcfFcftus: Sicirt coelo fuj^rubftantiali nuda eft Deitas.Mefflas.vit tus Jcho vi , feu eflentia divina , atque in fimpUciflimaiu^'^o-na^Qn,niyj.j^exuta,confpicienda;QuaniquidcmvifionempenitusdcncgavitDeus
ipfiMoyh,ii^!canSiquodnemomorcaIiumeamihftatuiflofupremo oculis fine mortc repentiria intueii polfit Oeinde in hylai caliginofa: aquas (e primo gradu immergens,vidclicct in ^ defceridcns,Pfaha.io^.4uniinefeulucefitHtveJiiittetitoamiitus ejfetraditur Cujus indumenri refpcdu dicitur JehovaP/d//.95. i'egareindutusmajeJlate&Celfttudine: Pofteacoin Vau, ( quod eft Paradifuss:
thcrcusj defcendent(.<iicitur Pfalm. 104. z. qnod coelumfit,tdnquamauiaUm Deidomtis; hoceft,fpiri(us sthereus cft quafi vc-imen tum doriius Vau,{eu He , ih qua unitas habitat ; aut indilmentum
&
velumefttcnue,pcrquoaviefliaspriori lucis vefte ihdutus tegituf, cujus fpiflitudine condcnfarione lux,ceu veftimentun Jehovzfeu Mcfli,vifibilis fada cft ; atque ita dicitur, quod pofuCrit
&
tabernaculumfuuminSblc. Zcd&hicdbiternotandumeft,quod veftimentuhiDeilucidum fit nihilaliud,quamlucisinvi(ibilis<oparirio inipiritumundanoj quifpirituS ita illuminatus dicitul lux; &, quoniam recipit virtutcm jjd {^ fuolpiritu feu throno increito npriori,ideo diciturdomus fcu indume iitum Dei in fuo thro.Q^quamvis ipfa lux in fe confiderata abfque fpiritu nihil ahud rit,quamipl"acflentiafcuemanatioDe^tip\fedentisiCujusveftis,feu vehiculum eft Ipiritus prioc
ficatus.
cflcntia diviha eum v, jumcntd ptimo Si fecundo ihfuum regnumninfiinduenfque ibi elemcntarLoperculum,feuingredienslatibulurnaerfeum ,fcu takernaculumaqueum&perfpicuuriijdicicur fcctqdumldfc.i^.^. fdciemfolyfuiconJlrtngere,&fttpf tam txpandere nt<bemfuam;EtIob. ii.ii. Denfn nuhesfunit.tibuium ; hoc eft , fupcr ejus thronum H ; ad eujus rcfpeftum coelum aercum tertio die crcationis fa&um eft. Sed,ut revcra , quid dc cjus para-
Dcniqueeadcm
defcendens
,
mum
dilo{cuthroniterracumlpiritufeufedeftatuam,indicem,-.t;edo equidern, quod plerunque fupct montes excclfiores terrac locos Jehova pofitionem fuam intuat , ac praecipue in montibus i
&
partibusborcahbusnC)siclpicientibus;a.quibusfa;piciile3urea}t\toY4 lux vijs mirabilibus nobi &omnibusadvenirefolcc. Tandcm etjam prof Undius fe ihimcrger^o hsc virtus Deifica,in tccorpus tenebrofiim perfe<5le mixtum , induit quoque (Jiper omnia fua veftimennebras fciUcet
&
ta
mundanacorpusMicrocofmiopacum,
,
vel corpus
humanum
laCobfuniciiluspoJfeftonis ejus ,
citis,quiatemplumDeieJiis,&Jpirittis Dethabitattnvobit,
&c. templumDeifaniiumen,quei'.ftisvos, Etr. Cortnth.6.1^. Annefcitis.quontammetnbraveJlratemplumfuntSpirittis Sanili, quieSl invebiitP orro ctjam ubiquelegimus,&fideftatuimus,quod DcitasfcuMefliasinduerit corpus humanum,cum Chriftuslit
Hincigiturluculenter cxplicatur,quomodoaProphctaRegio Pfaim.t^^. 5.ditumfit,quod Et D. Joann. i. lUa lux erat in tenebris, tenebrst non ctmprehendeDettsftt in noih, atqttein tenebris
&
{itum& nomcn veniamus, cx facrarumfcripturarum tcftimonio haecehcimus quse fequuntut ; Etprimum quidem hancRerunt illam.
loci, feu fedis Paradifi terreftris,
,
Atqui,ut)am tandemad
gis Davidis
i monte faniiitatia
&
e ::
,
-j%
fuA.
I.
LiB.
III,
n infimum
, cfl:
eum
apparuifle
M oyfi
tiu;
14. a 5. in nioncc SinaijEcEliamallociicus cft in moncc Choicb,id eH:,moiuc Dci Et Pfalm. 15. h.ibitaturns leho \\t exaudtt quu tii P/i/w. mvntefancUtatu tudt 18.7. tiio Ec tentorio eli m ? Quu commoracurus
templofuovocemclamantis,Et rfilm.iC.^S.Ditigohahitaculumdomits tiUjO" locumtabernaculi
glviiit
&
Ht
vitis,
mi-&
Ec Pfalm. 48.14.
Stoncm
ctngtte
eam , numerate
I//;;Hancipramporta,perquaJuftiadJehovaincrant,limihccrSalomon,Davidiscaincjus(iipicncia niyftica,quam rcgno hneres,dixic Cant.^.aii. Ofons hortorum,puteus aquarum vircntium , &qufiuuntex
Libdno;Evu^ita Aqutlo,&vemAufter,perflahortummeum:l^onoet)^niSa^iens,Eccl.i,^.az%.mqun;Dctniniii
Omnipoten<DcuifolHse^l,nequeeitumphusprti:rtpfumSalvdtor,quiimpletomntatatiqua?nPh!fonfapientt.if:ia,&
taiiquarigrisdiebusnovorttmfructuum,quirepL'ttanquaEuphrat(:siritelligentia,&tanquaIordendtdusmejiis&c.
Qmdemon]}rat,tanquam lucemeruditionemfcitam,&tanquamGeondicbusflavefcentisfegetis&c. Ego faptentia, tanqttam aqiuductusprocefl tn Paradifum Dtxi irrtgaho optimuni horttim metanquamfufa duita eflumine
&
meofaitum e^ mare
;
eam w longinquum
ufqiie
quta doctrinam
&
Atque ccjam
Genef.^.i.],,
Emtttensitaquf
Edenad colendam terram,ex quadifumptus fuit &c- EtGeitef 14. Collocavttantep.ra flammeumgladium atque ancipitem ad cuftodiend.vnviam lignivttA &c. ac-1*** difumvoliiptatis,Cbcruhim cercc,quodingieiruniinParadilum, hoc cft;in ca;iumnipropccr ek-menri ignei oppofirijt^"^ valdc periculolum rcddacDominus,pu-ECerquain ijs , quibus ab illr a' ift'i's impoilibilem c;juafi
&
&
horci iiiceiiorapcnecrare conccflum cft;cujufmodi cranc ChiiftuS)& ca:ceri; quorum quibufdam dc iri uftu arboris
vitcC
autem ajchova.aut ptopcccans , autproialvationchumana dcnegatum. Paradiiii^^fJ^.'" 4^p^" rcbateireiniif:/;e/, idcft, domoDci^inquacxhibuitleicpcrvifioncmrcalaangclei"^^'^'^"^^"^c^" C? non loctis Dei, c'/""f'' dcfcondcn tiumjNam hic iocits( inqaivjacob ) non ek,niftdomus ''ppatMt eiangelns in putabam.Gemf.z^. Porro ctjam Exod.^. Cum veuifetadmontcm ipfum Dei Chorebiim
tium
is:
&
'>
fiamma:gmseinedtocujtisdamriibt,&c.
;Et
19.15.
f,t
OStonfuge&- Zaih.z,6. Et ibul. 4. j. Quistu^ /e.xaqtiabitgrattam ejus &c. Similiter lapidemprimaiium, magnecoram Zorobabcl inpluiUim Et educet tnons Sancto ejus. Fundatur exultatione iinivernimis Dei, mont Magnus Ubova,& laudabtlts tn civttat.tn Ffalm,^7 domibtts ejus cognofcetur , &c, Sk ecjam terr& tnons Sion , terra Aqutlonu,ctvttas magni Regis lcbova Df
terra Aqutlonis,quoniam in quatucr vcnroscoelt dfpoftit vos:
:
. ,
Mattb. 4.11.
Ecceangeltacceifcrtmttii
momc^&^nitiulir.ibam^^^n-i^- intrateperanguftamportatti
,
,
,
& ar-
duxit illvs
m montt m excelfum
^'>' >
^ rcjflcnduitfaciis
ejus
ut Sol
&apparUit:jsMoyfes&Eltas.
Dcnique P.uadilus diciturfm^virfWWJwoptcrftabilitatcmfuam; Undcdiatur; Cumdedemiglortam mterraviventiumEzechicl,z6, in qi" plantatur arbor vtt,&thromu Detpofitus 7, teftejoan. ^/(.^.Infiniiosaliosinhujusreiteftimo-^-um locosex (criptis facrolandis producere poflemus; txdiofum f ore exiftimamiis Quare fed illos omnes hoc in Tradatu rccenfr^c riimis longum atque Paiadiium (anitatisledenicftc,arqno, tranfccndcmus,in zdficundtim noftrxintcntionis ;;?;;/'"" Imprimisigituricgimus c^nabimur. hauftis comprobaie cumcntis infallibilibus,ex fonK-Jivino '^^ eft,habitaculo Dei,Et P/i/;>;.iS.M;<r tibi auxiltum 0,fiqtmdctfalf>--i'>'^2'o^'^^f''<^^'^^
;
m Pfabn. 14.7.
de Sancto Deus,
deliciarum
& de Ztonetixatur
,
i torrcnte te ,Et Pf.ihn. 39.9. Vberrtme impknturpinguedtnc domus tun, hibendum dasfilijs hommum^quontam pcnes tecRfons i'/f<e,E Pfalm.^6.y Sommtint
Flummis
anima mta,arefcit .tdte jfecians c.romea, Deia^c. Et N.im bcnigntt.ti tua meliorcit r tta ,Ez robtirtuum&gloudmtuamficuttnlocofanctovidebamte: advtdcndum Suntqiudam, Ezjechtc!.L6.&c Apocal. vocatur hic locus terra viventttim , EtMattb.i6.iS.Marc,^, 1. qui huflant qiti nongiiflabunt mortem , doncc videantfiltum hominis venientem m regno fuo: Porro ctjam dc
ijalm.6^.7,.0 Deusfortu,tempefliverequtrote,ftttens cH
,
Sapicntia^cujusdomuscftipliimnmhortoParadili^ficioquirurSaiomonmvf^-tioy.?.
Carbttnculu
Pretieftn
e^
&c,
& honor
Cr omnesfemttdttus
Arbor vit eH prebcndentibuseam.dentqiietenentiumeam beatiis quisque. Per hanc (acrofandamJchovx(apicntiamcxtru6tacftcxcclfaillaDei civiras,fcu tcrreftrisille Paradifus.a quo
i.
fanicasaccipicur,)uxcaillud Proverb, 9.
Sapientta^dificavitiomumfuamexcifis (olumnisfuufeptcm,pet
quam
De Principiis Supersubstantial.
quam (inqu\t& A^icnsibid.ii.)imlttpltcanturdies
throniis metii
fiait.i alia
7J
&fuit &c. In-
m coluninj nilbis
led
quoniam
jatti
conclulionis loco
&fatiifafisfonte,athrono Omnipotentis
pci Sapientia: virtutem,roris bcncdicti in(tar,hoc eftjcx Paladifi voluptatis latice vivifico deftillando proccdat ,& quod ha;c Sapientid,cu]uUeltci funt cumfiUjs hominum, Proverb. 8 fit hominis jufti dire.
dtor,gubernatorimedicinxdodtor,atquemediator interjchovam patrem &: hominem mutatiomactilas Corporis morbidas clementer toUens ,'anima; fpiritum peccato nibus obnoxiam,labem inquinffumfusbenignrratisballamoabluens atqueabftergens,actum poftea tandem ahquando
&
cjas totum,vcrarcIurrcdtionc
praeeunte
,"
in
altum
Ad mundi
ergo 8c
creaturarumejuscreationemia principiopcr fapientiam,hoccftMcfliamfeu virttitem fuam agebatopifcxJchovaDeus; atqueita exnihilo ,hoceft, ex mafla '.enebrofa non fdrniata ahquid produxit;quodquidcraeratprimumbenignitatis ejusteftimonium.-Undediduseftpfimum Jod,' lcupundum , feucenrru.mime uUa dimenfione , hoceft iine operis rclpedu , dcinde poft operis piin:ipium Jah n",quod nomen cft benignitatis & potentiae, poftea irT^ quod denotat exiftentiae reruin oininumligillarn.quo litcra; qur.ii patentes vitse creaturaium omnium a rermino F i a't ufque ad ultimum PtKE at obflgnanrur feu muniuntuf,& denique r\1iT', quod totum opus mirabilc complebar,&: cft principium ac finis omniumiintra & extra oirtnia, iiatura Deus / Deufquc ultra naturam^circLunfciCnci.i & tdmcn ccntrura rerura,archctypus atque ctjarh mundus creatus,6mne in omnibus,& extra omncquod cxiftir,adus folus,rcxatquc impcrator, cftector , dominator , vin-
&
cuium,harmonia,cosluni terra,{ubftanria,quantitas& qaahtas;riectamen aliquid horum , quia Ens tranfcendens^&nihilominus horumquodlibet;Hic,inquam,oiTinia dicirur,utfurifei indumenta,cjuspra;kntuaiiquidcxiftentia;&tamcn horuriinihil,quatenus eft fimpiicillima fuper-
&
&
;
fubftanualis eftcntia ;Eitlu:c creata,feu ipiritus Empyreus,ithereus,& eiemeritaris,cpjos induir; tamen exhis riuilus,quippe qui funt creati ; Eftangelus,ertnatiira,eftfoI cft homo; quorum cor;
&
fancSuari) datque iiiis efie iftud,quo talia,quali3 funt, exiftunt Sic anpora fimt ei ioco tcmpfi dictus cft,&Sol in tubo dans grafiam gloriam,Chriilus homo Deus;dum tamen ipfc,ut cft gelus unitas,nec angeius eft,qui eftjalteritas, nec Soi, qui cx tribus corifiatur, nec homo, qui ex pluribus: centrum,quibus exiftuftt,atque fonna ,primufque adlus ^ dans noEft ergo rerumomnium vita men cfTe Sic ccatura fololucis increara; refpe(5tu,quam recipit qua vivit , dicitUr riohniinquam'Jchova;refpcdtu veromatericE paflibilis creatJE^rioinen fecundum fuce fubftantiae cOnditioquam ineftabiiia nem,videlicet creatursE.aflumit. inexplicabilia fuht hxc I quahi admirandum,& uitra lium:ini ingenij captum dcprehenditur cfte pofuum,hujus rei ftupendsratioriem inquifitione ulla inveftigare ; Quod fi unum eft omnia,fequitur necefrarid,e converfo, ut omhia fint unum;Sicitaquenomenmirihcum mniacentrojod 1 in circumferentiam ihpriricipio fedilatavit,atque itamundummatcrialem fccitadfuam iuiaginem Nam fefe extehdcbar a pundto ad lineam,& a hnea ad fuperficicm.ac a fupcrficie ad corpus foiidum ; fi ve , Arithmetice locjuclido , ab unitate adradicem,a radicc ad quadratum,& ab eo denique ad cubum Sic ctjam in fine omhehoc periphericumfiverotundum opus adfuum centrumiterumconftringendo rCducct) Erquod in
;
&
&
&
&
&
&
mundoimpurum,acquepeccatoconfpurcatum
cft,ab hyiKoblivioneaEterna,dcformitate, tenebrifqueperpetuis,omnigratia&lucedeftitucis,devorabituratqueabforbebicur Quodautem de fpiritupuro,fimplici,&incoinquinatoremanet, illudinfcculafeculorum unicum eritunitatisincreata:palatiumatquetabernaculum; ubinulla eritmors,nullus dolor,nuiIa fames,nuilaconten:
autpafrio,quoniamunum necmorinecpati potcft, quippequod contrariain fe nonhabetf uis charadteribus mirificis,tanquam ventorum increatorum alis innitens,ac:n mundumdefcendcns, eumque fecundum charadlerum fuorum numeruminregiones
tio,
mundi
cru-
dam tolerare atque induere nolens,ex quolibet fuo charaflere,^ fuis didis charaifteribus undique ftipata, &tanquam ex fuofofio increatoprofpicicnsj cuilibctmundiregioniafFulfit,acrestenebrisobraerfas,pcnitufqueexanimes, acintorraes,&plane nihil exiftenres in aftura produxit; in quo quidemadudiverfaraundidiverforiaincolerecoepir. Quomodo autem hxQunitas Jod,in
ccelo diverfam
Atquc
Sect.
Deus mfedit cceiuni
I.
PoRT.
I.
Part.
I.
LlB.
III.
ca:loruamt(]uorS.l>C
mirabtlitera moniib.
6%.^4.DeHSiUuJ{ras
dternu.Pf.^y.^.Dei
bite,ante tempus,antt
t)nonus& foUumftafeculumtttregim.VC
b
s >
K-
mn
eil
comprehende,
fuper
ftettarum rertuefub-
limatur.}oh.ii.iz.
mineftiut Veftimeto
quis in iiuhefuperiori
sa
DeuseSiamidusluPf.
-V
104. Deohhovx
paraJltmatur.PC.S^
Deus
regiiat induiffs
j| majeftate
&
celfitu-
dm.
Pf.<?3.i.
b s
Deus tabernacu18.1.
In Soic pofuit
%s
f>
K
lum fuum.
Kft
Pfalm.
niucrfa,in circuitu
t/;/ 1.4.4.
pergitfpiritus. Ec-
^ S ^ ^ ^ M
V-0
*t -s
B a
i^a
(^ 5'
=?
S i
3
S;-
'O.
a
.
>t
Denf^Nubcslunt
nosafpiciat&amatnbulat.io^.zi.ii
i^
'^
*
bulumcxloruob-'
3 ^ :c
s= vo
Qs tr o
^
fV
-1 ^.
^ 03 (^
^
Spiritus
pw*
b
c
-t'
n
sr
3-
Jeho-
vximplct orbcm
1.7.
3*
terrarum. Saptent.
Membraveftra
ritus
tcmplumfuntfpivobis
cft
,
fandi qui in
quem
habctis
aDco.
i.
Corinth.Cit).
Dciparscftpo31.
pulusejus. Deutcr.
ian(5lum cft
3.17.
a S Je 3 e at 9
(^
>
TemplumDei
quod
s <
<s
cftisvos.i.Criffe.
Atque ita brcvitcr finem huic Tradatui de Theofophicis ,feu Metaphyficis fupernaturalibusfanitdtU dr i<-6<rm/)rcip^Vraptim imponemus,ut dc Sophicis.Phyikis, atquc naturalibus,tanquam nobis famUiaribus , fctmonem pro captus oftri tenuitate plcnius inftituamus* magis cognius
&
&
SECTIO-
75
SECTIONIS
P
I.
ORT ON
I
PARS
ih
CHARACTERIBUS
GUNDIS ET PHYSICIS.
Libros
NATU
SE-
SECTION. PORTION.
l L
li.
PARTEM
c
A
INTRODUCTIO.
p.
i.
T chaiaderesMctaphyfici, in nomine mirificocomprchenfi, videlicet "^m funtPatrcs,omniainc(Ieproducentes; itaeorumduo ultimi refpedu pr^prietatum
*
',
ab
ambobus procedcndi referunturi At vcro, quatenus omnes hx proprictatcs, videlicet Unitas Pater Sapientia, feu Verbum filius & Spiritus San,
dlusfeuigncusinopere macrocofmicofunt coadjutoresjCnam VerhoUhov& {imatifuntcalt,&Jpmt!iorisejui omnis viyfttiwww^eatenusrefpedurerum creatarum patrcs feuminiftros primarios cos appellamus , juxta illud Froverb.^. EgoSapientiaeramapudeumvelutialumnus,feucuniia componens: Sed,
uoniam
proprietates feu Patres fupcrnaturales "^m ad mundi crcationem lequirunt portionS crcandas,mquas,fecundumcujuslibet luxproprictatis refpedlum.tanquampatresin matres, vel Abrafoeminas adprocreationem agant,ideo Hcbrxx nationis fapientiores ,inter quos
mafcuhin
hamumi/jlemr-j/jprscipuenominojtresmatresincreationisinftantijnominaveruntjqua^adionc trium 1
^6
nebra;,Acjua:,&;
;
II.
luccm &: efle primo omnium in mundo funtproduftxjvidclicet TeLux;Nam mcnrioncm Fccic Moylcs Tcncbrarum i<c Ai.]uarum priufquam a J Lu,
: , ,
cem pcrvcnu Er tenebrdfumoitfiiperfutem abjfi;&fpiritus Vomintfcrebatitrfiiper aquat Etdixit Fiat Lux. Ex his crgo liquet quod prius f ucunt Tcncbra; i>c demde Aiiu.Ci qua; virtutc fpiiitus ignci ema,
nantis ao Alcph lucido.vci Jod,in ccntro aby lli tencbroLv jam exurgcntc 6c rdc patctacicnte,C ^^" ccncbrolum diCtum erat,^ creatce lunt in cfr.giem aqiiarum ; atquc tanpotc quod antca latcb.it
i!:s;
dempranacrcatuiacompolita,vidclicctexcommixtione radioium lucisincreatx cum Ipirituicu aquis creatisjqu.e icipetfhi corpons (piritualis crcati,quod inloimavir,di itur Lix ae^f4;quamvis fit
nihil
aliud,quam
nimatura:tcrna.
lucis incrcatx mixtio cum fpiiitu creato,qua Ipiiitus illc informatur , atcjuc vita aHarumautemmatrum charaderesCabaliftxts; Abrahnmjudxr.s libro^iritea citato
;
Aquarum, & m; lucis crtatx llLium autcm matrum fignihcacionesfecundum dodrinamCabalifticam funt hujufniodi. immanens,otiofumque,velj ut ajimr,ad j< Alcph,cu.ii lit in abyllb tencbiarum rctrattum &
fecerunt hos;videlicct {< Tenebrarum,"'^
nihilrefpiciens,ideoyt<dicitur,fivc;non Ens,acnonfinis; quia nos,tanta in rebus divinisingenij
paupertatcmuldati,de
i)s,quiE
ubilcitaoftcndic,ucfitahquid,&revciafub(il1:at,tum Alephtcncbrolumin Alcph lucidumconapparerrcvertitur;Etappellaturtum quidem Alcph Magnum,quando ex tencbris exire cupit ,
&
rum omnium
gcnerationis
brE
; Paiei cigo , quod Aicph conciado 6c occultato in vtnire abyfli tcncbiarum tcneapparcant in fuo ftatu:lJndefUftillamatcr,quastenebrisafcribitur;& per confequensdcnotat etjam elcmcntum terrx.qux cft malla tencbrarum ad machinx ccntium rcpcrcuftarun-; Aiguit
ctjam Occidenttm,quare nodti d.uur;porro etjam Autumno; Undc mclancholiam dcnotat , qus cft humorteteirimus.- Ut crgo {< hmpiii.iirimum,& pcr le line omni cicationis refpettu , crat pnncipiumprimumniundiArchcrypi,licetjam hicfuaoccultationctacittencbraspiincipiumprimum in cicationc;a ci-jus vcnrre piincipium fecundum trahirur.nempc 'C. 13 cft fecunda mater,refpondens aquis ik. (pirirui,ex venti c primx mati is orta ; Eftque.tefte
CabalifticadodVLin.-,;hieroglyphicum Aqu.arum
:
UndeaquaHcbraicc
fecit
C^I. Et
;
lirtisatcnbuifurfiiio,(cu
Unde "G a CabaVerboavoce slucidi,icu iproccdens. Atquchicnctaredcbcmus, quod duphx apudHtbrxos reccnfcaruriphus Mcmch.uaftcr; quorum pnor dicitur C commune,6i:
uc
<
fccit
manittitnm
*Z
qu.^ii fiiium
eft ^ finale Primum *c aiguir aquas illuminatas & apeitas, dum locutus tft Jchova ex nubc;undc apcritur in fua bafc; Aliud occiufas denotat aquas,^ caligincm aiguit,ac cft lymboium filentij. Hocautcmmyftcriumlapiencesnonlatet; Sulficit,uthocinloco teiliemur, quodTafit
fccunduiu
character
luci creatx refcrcur ; Undcignis Hebraica lingua dicitur T!/K; M; eft ulcimamater,quff igni ubiomnia(untlucisteft:imonia;vidclicetpix(entia patrislucis videlicctSluciduni , iplum MT,
&
&
quodluciscreatxefttymbolum,&Spiiitui Sanftorefcrturinfuaproprietate, Unde tria habct in f iacoronapun<5ta,arguens hocip(o,Trinitatisproprietatc5inunumcongrcgar.is. .Hic eigonot \ndum cft,quod,ur Aieph tencbrofum,mediantc (piritu divino,c(Tc dcdit Aquis,('eu ^c, ita c convaeuitati , fcu trario Alcph lucidum pcr fuos radios dcderit clTe ipfi ^' ;qux cft plenitudo icrum
&
inanitaticontraiia.
Quod vcroad Eiementaminus figniScantiaattinet.ficaccipc; 3 eft fymbolum domus ("cu habit.icionis,vitx,filij,('apicntix,Legis initium.
jargiiitrct.ibutioncmp.iccm.angelos fortes&c.
'^dvnotacoftiuin,fores(cujanuam,tcrriasintclligentias,fapientiam.
^tignificat aima,(pirirus
beatorum,odoiatum &c.
arguit filium,ncpotcm,(olem,mcatus.
"C elt
lignum appolitionis.-denotat
fpiriturn,id efti7\l^;
fi^nificat
oculum finiftrum,Lunam,rilum;
t^ cft
Y matenam ccElorum
formas.
ip arguit revolutionem, circuitum ; eftque fymbolum inanimatorum i 8c mincraliutti , ac ed riim,qux dicuntur clementa mifta; arguit foporcir.,
fi-
militerarguitgratiam,fccunditatem,&hxreditatem.
ncft
Introductio.
j^ eft
jj
j
charafter fiiiaIis,miindumterminansiritenebristerrs;eftquefignaculumCaiii
Itcm,'
Finis& cohfummatio.
C
lUis Theofiphicis
P.
II.
'Phy/icorumjecmdariorumfdtribm
immediate frocedentmni
exphcatto.
magno
"^
atquc inefFabili nomine Tctragrammati lymbolice' &modo Hieroglyphico a Cabaliftis fignihcatis,& de cliaraftcribus hifce perfedione iphacrica folummodo inter alios pra:ditis,videlicct in in ordinatione, perdivinamarque unicamjehovaelapienmundoatquc coelorum compolitione tiam,Mcfliaiti,feu virtutem,in ijs,tanquamin thronis tnbusproprictatediftindis inlidcntem; Re-
&
utinhochbellodeprincipijs^creatis,' atque immediateab illisprimarijsprofluentibusmore tam Cabaliftico,quam aperto & vulgari, fed tamen Theologophilofophico brcviter difcuiramus. llc igitur fccunduni Cabaliftarum dodrinam ribftra (peculatione atque obfervatione percepimus,
ftat,
nominis difterentcs in fi^iflc principioruni increatorum;vidclicet Patris, Verbi,&Spnitus S ihcfticharai^ercs atque fymbbla (qnx qiiidem Patres primarios in creatione appellamus J itactjimfccundum rcliquorUmCabaliitarumfentenrias, tresillje matres ab Abrahamo/wIrt^^j^/jfeaUcgataJ^funtprincipia fecundaria, h\ qus, tanquam foeniinas , charadteres patres ad mundi crearioncm agere dicuritur. Marresautcmtresab Abrahamo>< Aleph,' TD Mcro, ^i? Shinnuncupantur.EtquamvisSfitDciincreati,atqueipiiusinTrinitate faciofanda: unitatisindicium,hic tamen cxprimitiir necelTario inter principia f"ccundaria,quatenus fine ejus prxfentia nihil cxifterc potuit : Atquc,ut in prarcedcntibus dcclaratuni eft , quod in fecuhdo loco cip hra ,'quam fpiritui informi comparavimus,abfque unitatis pr^fentia mhil dcnominare folea t; f ic etjam ille fpiricus feu aqua denominari non potuit,nifi ejus matcr,e cujus vehtre vcl vif cenbUs edudtus eft,prius denominaretur: HincMoyfesGcw.i.mentionempriusfacirTenebrarum quam Atjuarum ; Ncc quidem habere potuiilcnt Tencbrs fuam denominationem,niIi Alcph ex ijs reluxiflet llnde , refpecflu oppofitionis earum ad lucena dicuntur Tenebrx. Notandum ergo ex his erit, quod , utjod fequitur Aleph , &eft quafiAlcphtcnebrofiinlucidum converfio,hoceft,fluxioformae lucidsa fuo centro occulto ad circumferentiam mundanam manifeftam , ita etjam tencbtie prtEcefletint fpiritum lucidutri;qua; fpiricu graviddC atque imprxgnatae , manu Da-mdgorgonis hoc eft, luce Alephjammariifeftata; Panemfcu univerfamnaturamhumidam,f"euaquam,feufpiritum mundanumpepererunt;Unde,utmaterpr3ECeditfilium,ficetiam TenebrxAquas; &perconfequcns Aleph.quod erartencbrofiun,pro ipfistenebris, quibus denominationem dedit,accipitur; Sicetjam Jod , quod eft fecundus ab unicate progicflns , ( nam unitas fe recipit in numerum dcnarium ) denominationemdeditaquisfupcrioribus; UndeluxprimodiecrearadKSxfunt. Hincergo,tefte Abrahamo,Alephiniebusrtaturahbusdenotatelementumterrj:; qua; fada eft extenebrarum in locumunicum feu univerfi centrum collcd:ionc& congeric. Poiro etjam hoc tem vocabulum prouniverfistenebris,priufquamadcentrumfuerUntrepercufra:, a Moyfe aeceptum fuiflepercitrcs literas fphajricas
&
i.
Terra autemeratinani^
& va-
abj/fi.
vidctur Antiftes,
quoniamiilanoneratvacua&
inanis,
quatenus
centibus exornata,ut in eodem capite explicatur.fed de tcncbris univerfaliter difperfis; quae in poten-
tiaerantad terramterciodieinlocoeideftinacoquicfcencem;Quoquidem eomagis adducimur, quiaaquaEnondumfueruntcumtemporisnominata;, exterracinanisviiceiibuscxtradtae, autulla lucisfcintillarevelatas: Atquoniamomniumrerum iinpletio fit aDeo K.&veroilludjt^eratadhuc tencbrofum,hoceft,lucisfu radiosinfccontrahens,ideavacua&inanis didaeft terra fcu tene-
brx,exquarumconglomerationeinmachina:ccntrumterrafataeft;
fcrcilitas;
Nam
icerum foecunditaris funt radij lucis multiplicanris,qui a facie Aleph revelari,five Jod.quodcftAlephcum ciphra,feufpirituinformi,efBuxerunt. Sed &hocquidemhifcedi<5lis
i
& cauf
Job. t6.
AqutlommextenditDemfuperinane&vacuum^^hoceAcccium fccitgyrare,ubiterrainanis&vacuaeratj &fuJpendittotamter)amfuperntbilHm; (hoc cft conglomeravit& vacuum , cujus fpacium jam in creatione implevit coelum , in mafl!am ucongregavit illud iaane fufpenditur fupernihilonuncupatur,& nam,qus tcrra Hinc igitur eft,quod vetercs Saturnum Deorum patrem efIefinxerunt,hoc eft Aleph obfcurum,& Saturnina vefte indutum ; cuj us fplendore cj^panfo Jupiter,hoc eft.Jehova ,& a Jo ve Apol7. confirmari poteft
;
&
lo.
-,8
Sect.
I.
PoRT.
I.
Paht.II.
lo,hoce{l,Menias,Pan>oceft,rpuitusuniverfalis,Vulcanus,hoceft,ignis,Ncprunus,vidclice6m.v nuncius,& hujufmodi alij piodieiUK.ica ut S in tcncbns omnium tarh re,Mcrcuiius vel angclus Deorum quam creaturarum ricauthor&pater.Etquarovis AlephDeusubiquefit in fpintumundano fub charaftereji'd-,attamcn ipfc etjain in tenebris,imo veio in centio ipfius tein , fcu mafli
&
tenebrarumdchtefciC quemadmodum pcr conum pyramidis foimalis fccundum noftraminventionem dcclaratum cftjquippeubifecimuspyramidisformalisfculucid* conumpcncttate ufque ad ccntrum balis pyiaaiidis materialis ei oppofit3e,inde argucndo,quod,uc Deus, per t<; fymbolicc
,
unitas,& omneslincaipyramidisin angulo ronvcniic fblcnt, hoceil in pundo fcti unitatcflcctjaiu Dcus K,t"euipfaunitasin centro tenebrarum babitaie foleac ,in fuo occulco SoliS ccntralislocum non alitcrfhpplens,quam in cjus manifcfto vifibili Solis coeleftis,& invifibiliipfhis gloriam fpuitualem,ut apud Prophet.im Rcgiom rcpetitut; Nfmir&m, Jod iblarisjdansgtariam
fignificatus.eit
uti
2.4. dicit
.)
Et loann.
i.
LuxVerbuminteiiehrulucit,&tenebrdino,Ho:iiprehei.dertint
illatn,Etlob.2.z.i^.Den(knubeifuntlattbulumei.utnonajpiciat&c. Et Mcrcur.
Tnlmc^id.
Pimatid.
i.
At
vero qu.atenus Alcph hoc inlocopro fuotegumentofeuindumcntoponicur, ita pro teneb.is&: tcrrainani accipicur,quaE:cftprimarcrum cieandaiuramacct;cu)usfifij "iaMcm ^cftnquaunivcrfalis i qux candcm cumfuo Cupidinc feuradijsunivcrfa!ibus,d Jud cmanancibus , cx conmixcione Sccunda iguur rcrurtl terci.im matrem profcrr, videlicet Ti; Shin , fcu aquam,five lucem crcaram.
crcandarummaterab Abrahamodicitur )2,fcuaquauniverfalis,cxquaomnia,quoadfuhftantiam, crcataf"unt,juxtaillud2..P.3.5. Latetcnimcos, quod ca"lierantpiius,&tcnadeaqua,&per .aqi;am conliilens Dci vcrbo,quod quidcm aqu^ fymbolum omnc illud Ipiritus univerialis leu munditpatiumdenotat, quoddi.aphanum &peripicuumcftinter iupremamlucisfcdcmfc infernum tcncbiarum habitaculum,in rcgioncs tres qux cceli dicuntur,diflir.dunT,itaut hoc pctfpicuum fit
,
niatrcs,ikciemcuta,t"cuprincipiafccundarianuncupcntur;
nemlatiorcmfacicmus: Atquehic obiterLcdores de rationeccrtiores facercvolui car v- & T3 Nam utab i.limplici fitcompofitio primiordinisio. &abillaproceditfecundaecompofitionis vigor,idquefcmperpcr prarfentiam unitatisjfic ei jam j^ obicunim produxit unara matrem,a qua fccunda matcr cgrcdicnspiimam compoficioncmconfl:ituitunitatis,vidcUcerJodfeunumeiodenario,hoccft Alcph patcrni prxfcntia,
cum ^cfinequa^afeuaquanon magis cxiftatquamciphtafiiic umtate:Hincigiturcollcgi,quod apud Hebta;os vocabuli fignificatio cum charaftctum natura optimc conveniat Nam C* marc ptoprie fignificat , hoccft aquam univcrfalciii ; iibi Jod jungitur cum l2,fignificando perhociPorro ctjam fcribituc pfum,quod,nifi Dcipi.xfentia adcfl^etjia mare , vel aquaEcflc non pofl"cnt nonnunquam cum duplici Mem,hocmodo CC^indeaiguendohieroglyphiccquodTa nniver: ,
fale,f"eu
rata:fintin duas rcgionesj IdquodetjamarguiturpcrGeHf/; i.quippc ubitjil2%lcgitur,ideft,M(<in cotlo fu/irfjita ut lignificaii polfint aquiE ilipeiiores &infcriores; &primum Tod arguic
Deum
pcrfubftanciali,piolpicicncem
inmundumfabricandum,&fccundum Jod
:
eft
uniuisillafupernin
Atqueutin ^''Cjodrcperitur in mcdio n > S^ t< ' I"co priori difpofi tum dcnotat
f"equcntium principium-, NamtenebLjc,quxeranc,&funct<;latibuluracrcatum,fuerunc origo'n-"Ut.inte creaiionem t<'n Jot^^hoccfilucidum produxit,l,& utpoft creationcm M? fucccA
omnium
lucis, feu fpiEc ut Shin cft fy mbolum ignis fit 13 ; ita ctjam ante crcationem Vau fuccedebat n ritusilluminatijcxpurioritcnebrarumpartc&idcntitatelucisdivinxcompofitum; itactjamfitcx Vau,quod cx n fpiiitu,& unitate , qua Vau excedit r, conflatur , f"olni is difpofitio,in mundi fphxra a:qualitatis collocata;Notare cijam potrumusoccultam vocabuh Hcbraici n.atur.am , qux aquain vclaquaslignificat, Videhcct ^i^; quippe ubi ctjam Jodincer duasinteiponitur aquastationc
:
&
& j< in 13 piiori occultatum & per Chirck fignificatum denotat jf^ tenebris occultatum, jam extcrius ad fpiritus cx aquis produtHonem refplendctcens. Habcmus crgocx matiibusduas fimphces, videhcetKfimplicestenebrasabfqueafio rrfpci fl;u,atquc*3fimplcx,aquasablqueomnialiaconfideratione: Acvciotcitia,ncmpc 'iJ cft nacura ab ambabus produfta,vidchcct , a tcnebtarum filia aqua,quiE patiens cft,& ab Aleph inani tcfti fcit Iucidiclaritate,l"eu cmanationelucidaipfius Jod,quieftagen,s>&locoCupidinisac viri llndc fir;
pia:dicla
,
:
K manifcfti
Quare
,ut
&
fpiricu j^ tencbrofi
tanquam ab utroque M7
citur.
aqua confidcratur cutnluce feu cmanarionc divina pcrmixtaatque compofita ita Shia
,
Introductio.
Shinnuncupatutjexquaquidempiimiordinis compofitioric cceU primo cteatioriis die
uti M/ireje(jifi claiius
7?
fa^lifunCj;
explicabimus.
pofTumus , quod chara6leres divini fint utplurimum ord inum diwiK denotans patrem & unitatem , 3 filium, vitamjfapientiani dualitatem,lpacem,retributionem,benignitatem,&numcrum ternanum,'^ domum,januas,fores coEli,ordincmangclorum,&numerumquatcrnarium,n Ipiritum feumanumJchovs,Spiriruni Sandlum,lymbolum aquarum,&numerum quinarium,! fymbolum vcrbim lpuuu,& centrim Jehovae,animannmmidi,&numerum fcnarium,tarmafeu tela & jaculajchovas, Ipiiitum beatorum, numerum {cptenarium,n tcrrorem a throno Jehova:procedentem,dum loquitur,&in iia mi;itparefolet;locutioncmqua:primum&anteomniaaipirituJehov2e ortaeft, & numeium odtona-
Ex
torum,uti/)o/?M dcciarabitur,videlicct
&
riumjTi^dcnotatinclinationcmcoelorum^quodcfccndit Jehova&tangit montes,juxcaillud PfiL I44. ^.lehovatnclina coelos tuos &c. SimilitfrChcrubinosdenotat,quibusJehova, tanquam ventis, dcfcendendo miidet i.Samml. 6.1. atque numerum novenarium "^iignificat ipfum Deum Jcho-
vam,cflentiamdivinam,atquenumerumdenarium,feuprincipium
in compolitione ; cujus pr^fentialaex nihiloficaliquidjUtpcrpraEfcntiim unitatis ciphra ex nihil denominante ficnumcrus ellentialis primxcompolitionis.
Ex his igitur liquet,quod hx htera:,feu numeri {imphces,five digiti 9. ante Jod denotcnt res'circa
piu compolitionis (ccunda;, leu articuloru fimplicium, tanquam in lecundario dcnariotum ordine
defignantrcsinmundoPhyficcQuarcmifcendohteraspnmiordiniscuunicavelpluiibusfecundiarguituripliusDeimixtioiurebusmundanis-,itautunorefpe(^fitadDciirelatio &ipfc crcatura dicatui,alio a.ielpeclu fit relatioad crcatuia,&creatura dicatur Deus; Hinc igitur didus eft Deus per totam creaticnem w^ATS quali TS; vcl TWH. Deus fortiSj& ;i' , fcu^lc^ matis vel U^^IC , tranf
pofitione unius
plurali
fi
quis dixerit ,
eo magis dudlus lum.quoniam wM^K uiurpatur j 1. vidbus in ci eationc, quae crat in aquis , pcr aquas,& cx aquis.quemadmodum alibi declaiavimus Hinc dicitur,quod Spiritus Elo')im natantfu-' perfackm aquaruns &c. Et tamenElohim nonnunquamangclusdicitur; Quaiehiccxunaparte^, ieuaqua,quaecftip.cdiumintcr lucemaEteinam&tcnebrasdeformes, caliginem nonnunquamcx unaparteaccipita terra,&claiitatcm ac perlpicuuatem cx parte alteiaaJod,feu Alcph luciuo; Ut igitur claritatis capsx eft "i^^r.ita u? mutatur. Ultimadeniquemater,quiycft 'e. ,infecundodcnan'oium ordincrcperitur; Et ptoinde de-
&
notatcompofitioncmfccundamcxprincipijspiicedcnnbus; videlicetexluce t< quod cft fimplicilIimalitera,&innumeiodigitorum piima; Atquc haec litcfacft piima mater rcfpcdutenebrarum,qu3:eranteilatibulum,quamvis lefpcdu fuifitpateromnium;cujus loco,proptcr ingicftio-' ncm Jod in compofitionem,ipfum Jod prxcedens Tetragrammati chara6teicm, tanquam patretn
increarum non infulfe poliiimus. Dcinde"Cprimidenarij feftenimfiteraHebraicaordine
ij, repertaj eft fecunda mater; dcnique U^Cquodexprimo&fimpliciS^&^Cfecundiordinisfit j ordinis {ecundarijCcumfirvieefimaprimalitera^eftmatertGrtiaatqueultima;Qu2quideramatfesfymboladicuntur, &quafi hieroglyphica trium principiorum feu elamentorum univerforum, machinx mundani naturam integtamconftituentium,videhcetTcnebrarum,qua;omniumprimoincreationerccenlentur, Aquae,TeHebratum filiae,& lucis creafae,de quibus hocin loco copiofe ttaftabimus
&
C
^uomodoTatres
increati
P.
III.
item
m ixtionii
charaSierum maternordmproduSiis.
praecederitibus iuce meridiana clarius Cni fallorj explicatum eft,quod tres finrin literaruftiHe^ IN braicarum confideratione ordines;quorumptimus eft prioris denarij ubi digitorum Arithmeti,
corum funt fymbola i.i. j.4.5 .^.7.8.9. ufquc ad lo.Sccundus eft prima dcnariorum
I4. 15. 16. 17.18.19.
ferics
1 1.
u.
13-
ufque ad 20.
duas ii.
tancummodo
literse
Ulrimi vero ordinis, feuordinis denariorum fecundarij fnnt 21. Primus crgo literarum ordo> quia ilk func in numerorum di-
gito-
SeCt.T. PoRT.I. Part. II. gitorumferie,fimplicifllmus cxiftir, nerape SSA-vr,nnU"i quomm tamen charaderes alij funt
8o
abfohui.funplices.&adeflcnciam fuperfubllantialemanncxijcorumqucalijfuntpnmanj.&quafla<ausprincipales,atquepatresdtcuntur,videlicetS&:Jocl-,alijverofecundarijaprimarijsoni;& proindercfpeftuproprictitummagisfuntpaflivi,vidclicctni?>:V Sicfilius diciturobcdicnspatri,
fpiritus lapieniix modeftus.patiens &c. Et tamen hae Sc ad volunratcm cjus pr;rllandam paratus conftitnunt ut S in n^1C< fc habet, fic in n IJTi ellentip.m ; Deitaris candcm &: uni.am litcrsE
&
Nam
">
r,m Ehieh. ubi cciam unitas occultatain vcntre Vau ho^ idcm (ignificar.quodi in mcdiointcrn fiipcrcxccllcncium alia: lunt abloluce ccntralcs 8c alije reIterum haruni Utcrarum eflenrialium unitas, eftpuniStum atque centtum abfoiutc didum,utfpcctive ac comparate : Nam K , qudd eft Spiiipotc a quo hncx lcu htetje cxtcrs funt cgrcd-c Hinc lUius diciuir a ccncro patris cgrcdi , &:
&
&
utnufque Unde fadum eft,uripaulb fupt lius dcmonftravimus , uc {< modo occuho in fe contincat totuin hometl r.l.T Eft crgo t^litera ablolutc ccntralis in cujus charadere,modoniyftic6continenturomniaiquaEfucrunc,iunt,crunciquatcnustotumTctiagrammaton tam mn' quam rTHr^ fc conrinct Litcrx ergo tres rcliqui , quse acl hu jus cflcntiam maximc pcr
tus Sandils accritro
:
rinent,fphiricsdicuntur,nemper."l&iutih/>re(iertiitfdccljtatumeft;Scrgocratrcrununcreatarum,imovcro ipfarumtencbrarum ccncruni i atque ita ctjam coltiparatiVc dicipoteft Jod om-
niumrcrumcreatarumccntrum quodjodcftidemincre.uione ,qiiod K ancccrcationemi namque cumt<,intencbrarumfcunubisimmenfi&caligiriofx centrofibiipfi rcluccns; inccpitumbram humidamimmciifaminperiphcriani dilataic & iUuminarc, tunc non fuit Alcph tcnebrociphrx o. fum,&: per le in dcformi chaos pcihftens, fed Akphlucidumjhoccft cum aquisjbu i. Quaehccra dcnatius ,fcu numcrus nihilahudcft,qaam Jod Jod Alcphlucidum immiftumi quod &motu mundipciiphcriam illuminac, tot:!m quoniarne^uslux formahtcrfpha:ric3dicicur, idco circubrifcrcbaturfupcr aquas; Porro ctjam cencrum dicicr.r rcrumcrcacarum, quatcnusinSole i feu mundi centro in throno Vau fedcrc dicitut unitas crcans, k-u Jod in fpiritu; Eft crgo charadler
;
.Hcigicurhtcrs^. funtomniura fimplifpha:ricusrc(peci:us{)Cilqucin VauCcntrumrefpeClu.n cillim2e,& nacurxDciih fiipcrlubftaritiahfuacilcntiacxiftentiinaximepiopria:: Qua: quidcm litei-jE,fiin
vocabulofcmifccahtcumalijsfciicidigitalis;iinportantfernpcrmyftcriumaliquodmvc-
cqt
quafiDci K> &ickvaii vidcturadlocum rcquictis. Er rcvcrainhishtcrisdivinis fcufimplicibus ordinis digitorum Anima quafi,& fpiritus,& corpus rcpcriuntm ; NanijKcft quafianimafimplcx
llne vcftimerito fpirituali
;
\'
Reli-
qua:vcrolitercE ad cdrpora
Ipiiltaalia
magis tefcruntur
vidchcet
^^lTnC: Ubi
igiturhtcrE
fandiadinvicemfolar&pcrlcconcurruut, ibiDeumin fimplici naturafignificari intclligendum hoc ipfo , Dcum nulhbi invenicndum , aut infinicum eft Veibi trracia : 't< fif;nihcat Vbi , denotans quojinfula fcnfu occuko lurnitur pro tcrravivcntium,& lapido infula fumiturplo , efle;iccrum
:
&
plina;Atqiita,cxrraccelummpyrcumfecxrcndcns,fccLmiphxraSatuinimiI(:ct,&incaiumcfc mifcent per b "V^ihoc cft pcr ccei um immergit;Et in CTl ;.*< nomine divina potenria K habet qui characlcrc -Iphxram Saturni cujus fcrc terraarguebat,& tencbns in .S Saturnus tcrrx dominatur:& "C cft fymbolum aquaru feu coslorum.quos Mlhiminar ; Atqi ita Dcas
diii le
&
''
&
& tcrtam,Nam
dicitur
cfll- in ccElo,&vocaturAlcph lucidum,feu Apollo confcrvans:Dicitur ct cflc in icrra.atq; ica Alcphtcncbrofumnuncupatur,&DionyIiusdilacerans:Sislucishlius, &Alcphtcncbrofumnon perfentics.PoiTo ct propver hanc Dcitaris cu matcriamundanapcrmixrioncm fic, utjchova hoc ide
dicatur,quodaliorcfpeducftcrcatura;Naangelus,qui.-uircibacirr.aehtas,angclusdictuscfticlpcdu
colunxnubisobfcurx.&Jchovarefped:ucolumnfignisdivini:Sicctignis>qucviditMoyfcsmiubo fnbm6tcHoicb,cadcranone,mododicitur Angelus, quatcnusaltcnrasflamxcolidcrariu, modo jehova,refpedufimplicitatislucis,qaderat. Ratioa. hujusiciinvocabulo wTlTNElohim optimc
dccla-
I N T R O D U C T I O. gj deckratir;Nam V&^^dcnotantiacoeliim &terram,proangelononnunquam fiimiintiir que:T)admodum in fiicris literis fajpicule quoad nos iranslatnm lcgimus Vt, Mniuijli eunipaulo minm abatt,
5dMiEt,Itw//^;&43^t'/mHp/rf/.^^whti.Exhisdeniqueliteris(acro&ndislitcr
iecundi,qjx
cujus illxante creatio,
deformis;& \I?, quod eft aliquid tertium cx his reiiliens,per S lucidum feu Tod, fpiritiijCui aqua rcfcrtur pcr Aleph tencbro(um,cui tencbra; & calii^o attribuuntucNam ubiJehova,hocei1:, Aleph occultum non refplendet , fcd libi reHcdit radios liios,
refcrtur,&:pcr
i"'
&
ibinece{Iccft,uttencbrxrefuItentatquepr3cdominentur,&:perconiequens,utaqu;Edenfa-,dcforhomnddobli']uarevolucioneadpri(feiiriafdcideiiiiltinntiofefubterlabifolent,uite{{azm
mes,atqneinftarumbrarumhorrendarum rclinquantur: Atubiformamfuammanifeftat,ii'2 ;?;/'>-<! Merc. Tiifm. Acque tuncin.me liatepoft Aleph Ibujchovs myfticam apparitionem 3 Beth fequitur,ac Verbum editiirj
atquetuneSdiciturpater; quiaBethcftejusfiliusfeuemanatioprimaiia,inhumida naturaapparens:Sic iraq, fit Ta^in quo Ipiutus igneus natans producit creaturam triplici corona adornatam, fignificans hocipib,quod Uxc creatura ad iimilitudinem Triniratis fit crcara ex radijs divinis&: narura
humida
ur Spiritus S. a
res
mixtione eo digniores
Jod & Vau in nomine muifico increato. Ex horum ergo elcmentorum m mundo creancur quo magis eflenciales literas recipiun eorum nomina
t
feu terminusprimus
adadtumfoecundi-
quod eftindicium
iohtudinis;
unde prazponicur
r\ni^folicudo&inriChaos,fivemareria informis&inanis; Ubidiffercfitiainccrhylen&Choos difcerniporeft:Nam in nn~ vacuum reperitur in principio, medio & fine,quin. nec K nec ^ nec 1 nec U-^ibirepcricunScdtamen^quoniamnibiinvenicur^dcnorarpotentiam inaftujndiner^vel j<lucidum;Arin Chaos inr ibnnveniturVaujhoccft llocounius n in vocabulo r,r.r: llnde hyle cc>nvertiturinChaoS;ubinu!larameneftpax;leddifcordia;quoniamlnoneftininreriori,fedextra He meditun llnde in r feu Spiiicu elementorum n fcu terra,& finis bcllum CTerit cum 1 lcu luce in medio ^ quod cil coelum At tranipofitione &mediatione ^ inter ^ n pax atque concovdia fada erit inter coslum & terram .'Unde mr\ denotat iignare^defigrlare, defciibere , cireamfcribere arque dcfinire , Acfi qius diceret; Litigantia,& omnia irrcgularia, ac licigiofa locis concordantibus ac pacis vinculo Vail hgavicDeus, acqueomniaclementaterminoluoproprioreftrinxic, circumfcripfit,atqucdefiniuit: Namr\hocinlocoeft{<; m.agnuml"euwOmega,quodramcftfymbo!uni Dci,quam|^: Sedr\denotatS tencbrolum NamSmagnum cftiynbohimnumcii locc.ndicans hoc iplo ingrelTum t^ fcu Dei in profundum matcna; denlx ieu multicudiiiis cubicx Sic etiain *>K"\lMbmiturproforma,ubiSin pronunciatione utf\ legicur. Sedad remredeundo, vidcir.usi
;
&
quod
delicet-\& p;, tcg.:tur ; ubii^tenebroium eft,&"- Alephlucidum,&"J'cfic(5tus,qui::bu[roque mediantc caligme humida in adtum ad mundi complementum producendus cft Arcue ita crca-
toromniumin iuoArchctypo idxaliterlecreroiuoconhliodclineavir, priufquam cx nubetenebrarumerupit,naturamque humidamaulasiinilarextendendo ca:los pcr Verbumconftituit, Hoc ergoeftiUudprincipium.incujusccntro t^" &\!?delitefcebant; quibuspofteaaqua,cceli terra permajeftatisdivin.E reve!ationemluculenceratquelevicercxtenebrisinluccmemerferunt;Hinc aquas dicuntur fermone acque charadfere Hebraico C^^S ad cxcmplar increatum nominis Te_ hovxvelrT^nnominisEhieh^itaut;^ ("euac]uacinferioreS;&iafeuaqua;iuperiores radijs ^ (cufolis increati in mcdietate,& quah centro totius maflae aqueasiiluminentur Similiter coelum charafleii^
&
nn
aquaj
fuperfirmamentOjacQaquasfubfirmamentofimuIjunclasperJod^cujusfymbolumeft Vau , (eu unitas iii n;ita ut 'Q"^'CIM7 dicarur quaii aqui ignics.vel aquae illuminaca:;qu.t nihil ahud func, quam
coEh:Unde coelum
igneusfpiricus;
Etithereum
;
quafi arthaer
hoceftjigneusaer&c.SimihterreiTafcumaflarcnebrarumhischaraderibus interHebrsos cxplicatur n /p-it^ qiiafi terra culta ubi propter pr.cienciam t^ dicitur terra culta quemadmodum pro. pter ejus abfentiam r.niTN diciturfolitudo,leuterrainanis,& Qnn abyfliis In terrs autem charad:eribus,nempe n'^!.'^ videmus rationem, curtenebroiafit;videlicet, quia f; lua prKiencia lucidae.xteriusinvcnitur,inteiius vero delitcfcic,nullaquelitcra lucidaibireperiturjUndequod tenebrarumficfedesluculenterexplicatur,quoniam '^Saquxobfcurx funrinea;& "\ arcTuitquod fit janua fcu olfium per quod t< in aquas tenebroik "U ingreditur,& fe in tugurio fuo abf condit , vel egrcditur per 1,& illuminat :\ alterius extremitatis. Ac fi ri in gradujod cx aquis tenebrofis "!; profpiciat,tunc cerribihs eft ejusa(pet1us:Unde 0't^ Hebraicahnguaidem cft quod forn.idnbilii atq;
:
terribilis in lingualatina.
Scd & f "N^> (unt eharadleres terram argucnres ubi etjam Aieph cxteriiis
;
fe
occulrat
Unde
-<,
eft,ac
fi
feudefedus
namResh denotatpaupertacem&inopiam,
8i
Sect.
I.
PoRT.
iir
I.
Part.
II.
Salem-,vidclicctigncmoccultumpcr-^,kilphur, ncmpcigncmmamkltum pcr^ Mcrcunum qui crt utriufque mcdium,pcr y Sul crgo dicitur centralis occultusjfulphur dicitur tindtura, feu aurca tammineralium tinC,hira,ijuamvegctabiliumoleum,& frudiuumcllcntia;& aquafpiritus intcrmcdius,quiinfupcrioiibusterrx charadcnbusper n is; ';2 fignihcatus cil:, quemadmodum -^ pro falc,quod eft olbum,^ janua,ac viaingrcllionis in omni nnneralium fcicntia : Similitcr vjde:
&
musin
divinitatis,ncmpejt<i^:
cum
pcr fe dcnotet paupcrtatcm &: cgcftatem , attamcn radijsdivinisjundtumdcnotatfoecunditatcm , hxreditacem , gratiam , virtutem divinamin
-^
Et quamvis
mundo.
Eftergohic*^
flucntiasa
"^;
capicntisatque rccipientisdivinasin-
Atque jta creatacft lux,vidclicct ornatum eft "^ corpus lucisjioc cft, Ipirituslupcrioris portio,& non t vcl qux funt eflcntiales nominis divini atquc lupeifubllantialis chaiadlercsjquo
)>^
.relpeftuipfalux creatadicipoceftjchova.' Namtahrationcdiciturjchovaignisconfumcns. His divina rcs iit lux , ad quam tot characlcrcs fcu ligna cflcntise ctjam admonomur , quam nobilis
&
increatiBConcurrunt:
eftiixc contemplatio Fatcor cquidcm, mciplumviderimihi, dum ha:ccogito&lciibo,cxtaiiquadamdivin voluptatisraptum atquc mente mca exaltataad iplius Elieh palatium pcrtingere. PorroetjamindieinaturaccxaminationcinvcnimuSjquodQrdies.duplicem lucis increati proportioneminfc habeat,vidcUcet t &> adunicamaquaiQ: Undedid:umcll:;r vocavit liuem
!
Ohquamadmiiahilis& jucunda
dieiii
Atque,utluxprimidieiproccdcbataFatribusincreat!smundi,ncnipe S "^'i. Sic etiam Sol, crcatura,&majuslumenamatribusproduchiscft:Undc^27"::i\I?Sol,duo liabet lignaatque tcftimonialuciscreata:periepctitionemmatris'o;',qu^eftlymboluignisatqueluciscrcari;Quib.duobusV!7interponiturialeucorpus &matciiadcnfafubftantixSoUs,qua:occultatur,&qualiliibmcrgitur in ccntio dupUcis lucis icu luminis,fcu,ut proprie dicamus, MJ Na lux pnmo die produdla no habct nili funplex corpus Ipiritualcjat inSolc cft corpus duplcx ipiritualc,ncpe fuperiorisHc,&n iu
:
Unde
Vauoi.ciilti:luxcrcatacftanima\;;niatris<,utillaeftanimamundi,acvitaSol!s: Animalucis
cieatij:cft!pleMelIias,&luxeftanima^,qux cftMctattron,lcu animamundi vilibilis.Luna:etjam, luminaris minoiis charadtcrcs lunt rT^ jubi multum arguiiur matcnsEjvidcl."^ corpus dcnfum,& n>
obftinatusacnebulofuslpiLitus;C^ia:duovirtucc'illuminantur:Quarc, utduofuerunttcftimonia lucis in Soic,& unum Ipuitus in ccntro condcnfati ita hic e con vcrfo duo funt Ipiritus dcnli obfcuiitcftes,acnonnili unicaparslucis: Hincctjamratio coiligipotcft ,curSollitpatervirae, atquc
:
&
multiplicationiscaufa
vidclicct, quodl^" ignisfcu mafculus, agcnsin'Caquamleufa:minam,& cumea,moregaihnacci&gallina:, continucatqucinccflantcrcojcns, facit, uttumagens, tumpatiens fpermata fua vivificain tcrram undique dilpergant.' Hine crgo eft, quod apud Hebrxos
;
"^, ;
&
abyirus,&ir\n Chaos,)
lic vicc verfa m; cft plenitudo atquc vacui ablatio perpiacfcnciam radiorum DeiubiqucinSpiLicu;Ecutnterminatlitcrasinnihilo,&numcro imperfeClo,hoccft,tcrminacur mundusfphxricusubiq;cum tcncbrisfcuvacuo; itaincipiturcjuseflcabunitacc:QuarcnnonGft htcra,fcd fignaculum quodda tcrmini ultimi litcraru:SicinCain cratfignaciilfi dcdecoris,& inrcb.
mcrus iitcrarum Hcbraicarum hoc modoinvcnitUrinnumcrofcptenariopcrfcdp,vide!icctinfcprenariotcrinfcduclojhoccrtinzi.fccundumnumerationisCabahftic^nominisdivinir.^^nt^cffetluir.,quod denocat cflcnciam in rcbus omnibus: Nam i o.& bis quinque unum conftituunt pcr
&
congccgationcm&appoficioncmii.
,-|
hoc
b.
B^
&
Abrahamus in ktz.irah.
SlCTiO-
Sect.I. Port.I.
Part.II. Lib,
I,
SECTIONIS PORTIONIS
PARTIS
II.
I.
I.
Liber
I.
PRIMARIIS NATURiE
ELEMENTIS.
C
AnnCf
(
P.
I.
uti
quidam maleputant )
opiniones
VoNiAM
nonnulli opiniones me<is cfle reccnteSjPhilofophisque meae fundamencanova &:nequaqiiam anriqua, opera:prcrium cfle cxiftimaviocuhsjuliicia;intucntibusdemonltrare,quo(ili hindamcntameafintantiqua,opinioriefque meae rum rationibus Philofophicis ,
ncftatuminataE.tuncproculdubioilLvnon fmrnova:,& pcr confequens ctjam nonitapciiculDlx, quatenusvidehtctadvcrlantiumar^unicntum itafohmimodo foimaturjopinionesmeasideo periculofas ene,quoniam fmtnovae. Qiiod autcm Klacrocofiiiica mca principia fivc fundamenta exprofundilTimisantiquitatis vifceribus dcpromantur, non modo Philolophorum antiquorum autoritate, verumctjam facrarum lcripturafum f^ftimoniocomptobareatque confirmarcpoflumusj fiquideiT) ab ilhsipfisprincipijsmundus&omnia, qu.cinmundo funt,ortum habuerunt. Quod (i dodtina hsc mea fuper bafcs (cu principia Ariftotchca fuiflct fundata,vidclicct fuperMateriam,Formam,&: Privationcm, utiquefineullah;cfitationcpro antiqua abiftis hominibusnimiacuriofitatcagitatishabcrctur, &:fincahquaeorum contradid;ione in publicum divulgarctur:
Atquiha^cprincipianovafutidicanxjTcncbrx ncmpc,Aqua,&Lux,nonfuntadmittcnda, quatenusreccnna,& quafinoviterinventa atqucante hoctempusinaudita. Nonne autcm videtur hocinhominibusChriftianisgroflumatqucpalpabileignorantix aigumcntum.ita avidc Ariftotelis Ethnici aflcrtiones ampled:i,ac vehemchtilTimis contumcha; argumcntis cas dckndcic,adcoqueet)am iplarum caulaverilfima AntiftitisMoyfisptincipia rcpudiarc,ncgligcrc,indcrifione haberciincujusnihiloiiiinus autoritate fidei noftra: fundamenta ponimus? Nonnc Moylcs noller afteverarevidetur, tenebtasfuifle forma'&cflcntiximpcdimentum,di.'endo, tcrram fuifle inanem,tencbrafque fuiflc luper faciem abylli Nonne fitit iplc tenebras terra: informis rcceptaculum , & quafi dcformc velamentum j quam quidcm matcriam vix imaginabilem abyflum nuncupat? Nonnc illud quafi nihil , feu tcnebrarum hylxdcfoimitateminformavitSpiritusDomini virtiuehicisfii.xincreataE, itautabyfliim informam aceflcaquarumreduxcrit? Unde dicitMoy?
&
its:
Dfi
PrIMAR.
NaTUR. ElEMENT,
<
Ces:EtJph'uiHDomwtferebatHrfuperaquas,exqnihus,te{icD.Vetro//mvidi{s,omnta^ineo,facJafu^^
nc demque crcata fuit lux priitio die tanquam prindpium' illud fontiale &adtus pinnus quo me, diantCjUt iitimediata fontis tot lus luminis in Spiritum aqiia; pririilnTiilm emariatione, omnia deinceps funt condita ? Nonnc cigo hic ex doitrma Mofaica deprehendfntus Wailla prinCipiafive fundamcnta,quibus ca-lum&terrapercreationcraftatumiriatalunt/ Galtef um ii nobis iblara&veriilimam fandrorum Bibliorum tam Thcofophiam,quam Philofophiam fe^ilendi facultas &li'ber" tas dcncgabitur, itautclarillimofacrarum literarumlumineintefdidlo inlpurca&cainofaEthnicorum ac inhdelium obfcuritate tanquam coeci vagari cogamur,equidem coritra fniuflam iftam (Ci quxlit) hominL^fc^ntcntiam argumentum iflud ProphetxBaruch J.hominijuftominimereiicicndum in defonlToric atque excufatiohc noflra haud inconcinne allcgafe poflumus No' convemt defererefimeiv omuh fa{/tentu,& mregioHtlJuJextraiteK qumrearterfi,fcicntiam,&melkilum,utifac A;
vertafipienttee nunquam agnovefunt. Quibus luculentei' doccmurfacram fcripturam ranquam fontcm totius fapientisamplcdijEthriicam vero &extfaneam' dodlrinam feu firipturam ichnqucre ; ufpoteiriquanlillarcperitufverafcieritiaautdivinafapientia. Scd & quid diccrit il1:i Genfores mci , fr etjam antiquos & famofos Ethnicofum Philofophos AEgypttmi,Arabiam,Aflyriam,&prcipue Jud^am peragrando, totius dbdrriris: fuj^ PhiIofophJ> ca; tundamcnta atque prmcipia ex facio myiteribrum fonte , & Biblico , feu Verbi Deimyrothecio
furtimfurripuifTcjfibiqueiprisinjuriofe attribuiflcaigumentisfolidis ac irreffaf^abilibus probavero ? Imo omni difpuratione &probatione ulteriofi fcpofita hoc idem vcl euidcnter etjam oculis
&
musjitaenimfacillimefaridemipfumAntiftitisAloylisdilcipuIum&imitatofem, autpbtius principiorum Mofiiicoturii raptorcm fallb fibi ea atnibuenrerii icHticmus. Nam quid aliud obfecro )'
(
adu cfie dicit,nifi iriera quafi imaoinatio vel uc prccceptor cjus Plato \tilt,fimulachrum i'n fomnoapparens Unde Ariftoccles hanc appellVvif aliquid in pbtcntuii t tamen nihildicitur eo,quod informis eft cum fola forma def nomen & Efle,' Nonne eftifta vix iniaginabilis maferia tenebr^ Moyfis,qu fucrunt fuper faciem abyffi,quam Sy-' ncfiiis &alij cum ipfo Ariftotclc Hylamnuncupaverunr Deinde quideftilk fecunda Ariftofelis
eilprima iila Aiiftorclis materiaAquampIane
riihil
, ? , ?
matcria pra:tcrquam hyla feu pfima materia in a6Fum d'edu6la,vel abyftiis tenebrofa Af oyfis ac deformisjamprsfehtiaIuminisa(5i:ufqueincreatiinformara,&AquariimrtomirieiriiiCTnita,qua:eranc uni vcrfalis rcrum bmnium in cf eatione marcria; ira ut jam illud Inanc Moyfis , vel hoc qtjafi Nihil
Ariffotelisluminismcreatifprendoreinadtumdeducarur-jhoceft, creetur: Unde dixitMoyfeSj,' SpiritttsDomimferebaturfuper <t(jf.,hoc efl:, prxf entia Spiritus informantis Aqus jahi nofnihanruf
adfu producuntuivqua; antea non erant,aur
&
ergo vocavit ille fof mam iftani cfl^entialem aclum priinum , feii primum' rerum materralium infor" mans?Dcnique quid intelligebat AriftotelcspcrPrivafioncm nili tcncbras&dcformitatem,quam materia in potentia in ipfo intof mationis feu crearionis punfto exuebar.Qux riihilominus teriebre antc rerum creationem non erant p ri vatio.u tpote quas p.ulla materia; pofitio prscedcbat ; id quod
Ariftotclesignorarevidcbatui;quiaipfeaPrCcptbrefubPl3toheinhocdifterens,mundumexifti-
mabatafterrium&noHcrcatum.ScdhxtencbiXjCreationcprseunte, piivatfodicipbfKint/quatenus materiam co inftanti poflidcrc dicunf ur,quod eft interpundtum corruptionis &generationis.Quidergonuncdcriovisiftisopiriionibusputatis Suntne illEtamrecentes&novas,cumfuridamentaearumfamantiqua &vetufta efle reperiantur? Aut,quia egb Ghriftianus dbdtrin^Mofaicx ufumagis,quam Ariftotclisfortailis pollcnsprajccprori mco Moyli , quodfuumeft,[uft'amenfura attribuo,&in hoc ab Atiftotclc difFcrre videof ,qui Mofarcs difciplinx mcdiillam fenfum' alieno
?
&
vcrborumveloabfcondcnspiindpiailIacrcationisfibiarroganter&faIfoadfcripfit,qu^'ip/eMoyfes aborCjiriftiridtu, &quafimanuDeiviveriti's JchoVcnEcrcatorisacccpif, aquead fenfum fuum Ethnicum convertitjquia ('inquam) divinam divinimei Magiftri do6^rinamphilofophiamque ve-
ram agnofco,ideoric culpandus fuiti ? Nonne funt Bibliafacra totius fapicntia atque fcientis fons & origo ? & relinqucmus aut deferemufne illa ur iriconftantera Agarenorum & illorum in Thcman,hoccft,infidelium &Ethnicorum dodrinam fequamur, qui vcramfapicntiaraautcertam
,
fcicntiam
nunquam riovcrunt,fcd Philofophiarhafis vanxopfnionis,fragihfqueimaginatibnis in~ nicenteitifupcrfundamentailla,quxmyfterijsJudaiciscIancuIofurreptafoerunt, conftruxeverara anira^e fcientiam relinquendo raortcm runt,atque ita , vitam
&
C A
P.
%(j
Lib.
li,
p.
IL
creationemegit,uriii
,
De Tenebrii^ ^ ea.rtimj^ciehtis.
QUocitenebrxfuermtanteomnia, inquasTctragrammatus admundi
fuam naturam luciJam fcu atlum eas dcduceret, docct nos Supicntilllmus illc Salomon Sa^, ii.i8.Cujusvcrbalanthiijufmodi;MH?;(ittJx;>jfomu;MterwfjfforDmi Vcl,ut Hicionymus interprctatur,cxmatcri.iinVifajhoceft,exfpirituleuaquis vatuis&jnanibas,i.c.nulIafornialucida feu
gratia impletis,aut in elTe
cencbris op-
caliginem,ubi illa abcWRinc ciicitur Sa^.-j. ponatur,ncccflario Icquatur,illic lucccdcrc tenebras luctdm,cuifuccedit nox ; hoccft, abfcntis lcu dcfcftui pra:fcntia: Ipili.Sapientia SoUaut Stellu ilafior
&
&
luccedunt cenebrx atq; cahgo Hxc Salomonis verba op time confirmare vidctur lob. li.ii.Quippeexcujusverbisexpreltisoptimetrestcncbrarumfpcciescliccrepo{rumus*Rm/^f(inqiut ille )fundamcniaetenebrit,&deducit iu UuemumbramlctbaUmtl^ev vocabulum crgo (Tenebra^) intelligit omnium tenebrariim matrcm,vidclicct hylam obfcurilIimam,in qua cftnullum luminis vcftigium;Et quamvis in ca occultetur Alcph ab aeternitacc anre mundiin lucem eduioncniiattamen ilritus divini
:
lucidum fed noluit emittere radios adciicumfcrcnciam,hoccftinmulcicudincm, (cdinfuocentroatqi unitatc coscontraxit.' Hinc dicit h^ a:c.Tuim,Monasgenerat monadem,& tnfeiplam rcflexit ardoTemfuum: Atqi... iia:c erat rano, quodfpiritushumidiis univerfalis omni graciadivina deltitutustcncbris immcnlnacquccaligrie obvcIabatur,quatcnus ne lcintilla quidcm lueis ei aderat: Unde plane pro abloluta opericbaiur nihilo habcbatur.^Scnihil cxiftere videbatur;lcd totum illud,quod eratji quid oninino crachoc nihil diclum cftiquatcnus nihil aliud fuicquam tenebia:,qu.-Eformx,nomen & c!le daiiti , pc nitus reilftunt)a(ftiuc];divinofortiterrenituntur; quippcini]uarumnaturaatqidi(pcfitionecft nunquam mo vcrcfed vice contraria in fuo loco connaturali in lcmpitcrnum quiefcerc. Ha; crgo lunc tcncbr?
lud tencbrofum
relpecflive , licet in fe fit abfolute
,
&
ilLTgcncrales,lcuhyla,cjtcujusiandemmatricc(cu vilceribus,operante Aleph,accntrovcrlusci;cumferentiamprofunda, fhoceftjabyftlisaquatum jrcvclantur: Atqucumbra lcrhalis,Cquam Mcrcur.Trifmeg. vocac/wrw/rf(?;) qua: ubiquefuperfacie abylfiadhuctuir,erat illudChaosobfcurum,in quo Iplcndor landtusinerar,lcd morc confufo,atque irregulari rationcjcx cujus tandcm
inmachinx..reat2:ccntrum congrcgationoterrafcupulvisaridtisproduc^uscft.Dcillisergofinguhs hoc in libello oidine mcthodico difcurremus ; in quorum quidem campum publicu priulqiiain delccndamuSjdc charadtcrum fanttorum confideratione , quibus fingukr pracdi(ftarum fpcciciuin
naturxatquc dilpofitiones hicroglyphicis quafi vivis cxplicantur , fermoncm quidem brcvem quc fiiccindilum inftitucmus.
at-
p.
iil
lingua JanSid
pioprictatcPi,dcnominationem habcat,ita ut ch..ra(5teresnominis linr ranquam fymbola &C hicipfiiis rcr nominata;j Tali cnim relpccttu adduxit Deus ad Adam omnes bcftias terr.x, atque omnia volatilia coeli utd iret ijs nomiiia ipforum naturis convenicntia, hoc eft,ut cuilibet nomini cHaraCteres alfignarct,qua: optime vicx iUorun^ iri calido 5: humido proporrionc, hoc cft,corum naturam interham litcris formalibus 3: cflcntialibus declarareiit , cCirporis in elcmenfuram compofitionismole ac niimerum litcrismagis mcntari , matcrialibus opacis explicacdilibct eft ut ct eaturse nomcn vivis omnia diljpofifadum , cx hteiis compofituin renc; Undc , per tionicjusconfentancum&conveniensatcribucret; Ncccertefutopinor^eftquicquaminicium naturaa VcrboDeichara(Steribusauiciscxprcirum, cujusnaturatfv: cflcin ijfdemtionluculentcr, lcd modo myftico explicctur; ita ut,fi litcrarum facrarii (cu c^ara(fteruin vivorum myfteria hominibus plcncrcvelarcntur,cc]uidcmimpoflibile non crcdam,forc,ut cxadtam cujuslibct rei formam; atqj cc corporis coinpoficionem tanquamfn Ipcculo concuerenturjcu &:velrudi ct more,aCper fo laconiiderationem exteriorem res nort cxiguas apcrire,& judicia haud abfarda,hcct no ica abloluta,rcdc^crc lolcamusj Veibi graria,in hoc noftro fubje(fto(nam ad rc noftram hos jam accingcmusj quandotcncbraiumgcricraliufitmcntio,fecundumG;.i. poniturimprimisrinn,h.c.y/;fHf/o,/n4rogiyphica conditionis
& &
nttdi,deformitM,(en omni
pcf tcrrainccllexitillastenebrasinancs,exquib.tandci-nterrarplctalucc,atq;fcccunchtaccdicata,
poft tenebrarum ad ccntrum rcpcrcufl^ionem fa(fla eft Et tcrra crat inanitas feu fohcudo; h.c. fub(tantia terrx nobis vifibilis &lcnfibilis erat tum tcporis tcncbrx vaft.T inanis llne omni forma aut lucis fciniilla;urpotccujusmatcriaantc creationemerathylaefubftantia,inquacratnullum lucis
&
infot'
2y
infonnantis tcfl:imomum:Nam prima litera r> eft fignum privatianis; Etenim per illud dicitiir Cairi oblignatuSjUt argueretur.ipium excln fum clle a prxlcntia divina ; porro eft litera finalis , qua mun-
dus nnit lucis fua; margines,& cum tcnebris iiyhc tcrininatur: At quia finaiis hifec liteva proponitur, ideodenotat,quodanceprincipmmmundifaerit inftar limituni muildi,qui funt hyi contigui. Porro etjam ^ Sc ^ funt aquarum,feu ipiritus & aqua;,feu aquae fubtilis & groffc charadleres in potencia lolummodo ad eife ilhid,quo jam exiftunt,quoniam deeftilhs omnis lucis divini adusjNam neq; ^^ nequc i ncque 1 eis adiunc;ied folummddo r<,quaE eft litcra palli va feu fG2minina,nulia maf-cuhna concomitante,ilhc rcpcritur,Qu.are,ut foemina abfque mafcuIo,inanis,ftciilis , & inutilis ad procreationem,auc ad producendum aliquid in aftum exillic Sic ecjam n i1 velo tenebroio ipfius
;
e^ Htriufquefacunditatisplenus , uc teftatur A^ercur.Trifmegift. Eit ergo H H plane nihil;quia Teiiebrae ell Sc inanis hyla ; Et equidem efthyla, quacenus omni lucis przfentia deftitutum, per confeqiiens fummum , extremum gencraliilimum tcnebrarum genus,a quo ejus genera fubalcerna deriyancur;videhcet caligo &c abylTus , qux
n obumbratum eft
&
&
quslucenondum
quamvis non penicus , informeS&: inanes cxcant Id quod etjam ex charafterumipfarum appellationefeuradiccHebraicapercipere poftumus. NamCnnriori mulciim dift^ert a hliV^, nili ineo, quod partus ieu mixus hyla; jam felc revelare in cipit,ica ut appareat eflc aqua Unde concluditur cumQcIaufojquoddenotataquasoblcuras^Nami^Qapercumarguir a{pedtumt<lucidi, feii VTe* tragrammatiextraabyirum',quoaquxobfcur2illuminancuL:Undefit,utabyfrusfic gradusfecundus,leu filius fecundus cenebrarum Gradus aucem tertius eft illa caiigo,qu2e eft tenebrarum c^ijufquecoEliininfiinumperxIiemfecundum fpiritualemcontra(5lio,(ive umbrarum horrendaruin ia
:
locuminfimum congiegatio;in
hoc cft,in abylH cencro lux a
angelisexulrarevidecur;
ipiricu cencbris
&
quod etjamnominisejus charadleres nos docenc,' qui icadilponuncur r^^iTljTenebrxvcl Chaos; Ubi characfter luminofusignis Sc lucis U? includicur a duobus liceris tcnebrofis&maceiialibusn&T^i^^^filiixfolarisundique nube denfa& caliginofa obfepiretur &C
circumdarecur,ica uc nihil praeterquam tcnebrae atque caligo videretur
bris
;
quemadmodum in tene-
AEgypti palpabilibus,<Sc quandoDeus facicm fuam tegere atque occultare voluit,u't in columnanubis,&:quando temporepaftionisDomini tenebrKa horafextaadnonam ufque fueruntuniverfaliter fuper facie cerras. Ulcima denique renebrarum fpecies eft ipfa terra; cuiusinterpofitioneinterSoIematqucmachina:hcmiipha:riumnoxquotidieingruerefolct: Atvero,quodha;cfic fpeciestenebrarumoinnium lcviirima,nosdocentejuschara(fteresrres,ex quibuscomponiturvidelicet f "\k< ubi lift: nonpenitus includitur ut in T\'0;7n 5 fedab una parte ex characfteribus tenebrofis emicat pcr K,arguens hoc iplo,quod lux fblaris ieu vifibilis Deiprceicntia femper in uno terIX feuulcimsteriebrarumcongerieihemiiphiriomanifeftetur;' Atque hac racione hKC tenebra; ,
rum
fpecics,quseratpriusteiTainanis,vacua;&foIitudo,jameftterrafertilis,mineralium radici-
bus.plantifque ieminaria fua habencibus replcca,& paiHni arboribus frudiifcris exornaca, ac paulo poft etjam animahbus cujufquc generis habitata. Quomodo autcm Hx tres voces ad invicem natura conveniancfic accipite
nnpi per interpretationem eft inanitas, inane ,res informis folicudo ; &c. 'CnnAbyflus :qucE abylli.utteftaturP/ii/w.yj.iy. PraifentiaDomtm timuerunt conturbatafunt; indearguendo^quodiplendoiiDeicflent contrarisE,& perconiequens caligine obdu(3:x. EtGew.
,
&
.Tenebr<tfuerunifupt:rf.tciem
Tenebra
hili
Et Pimand.^. Erant umbrts, inpnit tn abyjfo &c.'^^n latinofermoneeftTcnebra^obtenebratio^caligOjobfcuritas&c.V^Keftterra^quamlc^&.i^.ii. Vicujus locatenebrofa dicicPialmiftaP/i/w.y^.io. Crudelium
&
P.
V.
Deprimo t^fummo tenebramm regno ,Jeti>genere generaliJSimo^ quodab HebrtsisnT^T^i^ dGracis Chny acahatmisfohtudo^
tenebrXf
^ matiittti appellatur.
n^t^ apud Hebraeos, & v A>) apud Graecos idem eft,quod folitudo,caligo & tenebrae irianes apud Latinos; EtLatinietjamutplurimumhocvocabulum GraECumHyla pro principio primario materiali,hoceft,promateriaremoti(rimaufurpant, quamvisnonnuUihac di(5lionepro omni cenabrarura fpecie utantur Hinc Syneiiusin Hymno fecundo ;
:
Tluduantis
& bj/U
I
TexitdorfumnUher
Jgnis infidensfummttati.
Ubi
88
Sect.
I.
PofLT.
1.
Part.
II.
LiB.
I.
Ubi hylam accipere videtur pro abyllo inferion,Uiper cujus facie tencbraE H)'!.Tgeneiali(TImg ifucrunt; A tque hxc abyflus infcrior ell niliil aliud,quam Chaos ut tnfra dedarabiniu s Alibi illc l. Undein hymno tcrra;meditulho accipere videtUTi inferis,aut pfe hanchylampro
,
.
Beatus qut^voracm
hjU
Vtta)islatrattm,&eterra
Emergens,filtulm
Vefiigia ad
Deiwi dirtgit.
Simihtcrin
Et alihi,hjmito
.dicit,.4/4f<
,
proutinfenlugencrahirimofumidcbet:Ut} T lux es
Vna,m<cansradtmcumpatre,
Atqui nosreverapro primordiali omnium principio matcriah ipfum accipimus,quod cft matcnarcmotiirima,inform!s, &:infolapotentiacxiftcns;Dequa Augaftini!slicloquitur;CttWrf/<quid tiiformeconctpio,prtii$
nihil tntelltgo,quam tntelltgiibam;qiiontamficut iithil vidi
Exquibusfcquitur,quodHylafitillud,quodintcr ahquid&nihil pcrcipituiiUnde,ut ahquid non diGirur,fic nccelfc clt,ut quoadnos pro nihilo habcarur,quatcnus non informatur,hoc cft creatione non illuminatui J& per confcqucns, quod Dcus omnia cx nihilo
nitlttera idicndo aitdtturjilenttum.
crcaverit;h.c.cx rton actu praEcxillente feu informato,led cx nihilo lcu re informi rcs
omhes
in cfle
rcfpeCtti illius.quod lit quafi nihilj produxit;Agnolcit n. Auguftinus,quod Hylanon lic aliquid , non ali:cr,quam Akph alijs non illuccfccns tcncbroium aCabahftis nuncupatui :Nam quid pctcft
&
illudcncautexiftimariinrcrumnatura,quodinanc,vacuum,atq;rencbiolum,hoccft,omniioima
lucida dcftuutum cflc dicitur:Unde,
cum Deus munduni crearc voluit necefle fuit, ut iilud inane &vacuum deponcrct,utpote quo pia;fcnte nihil inniftuari aut creaiipocuit:Hinc dicit lob. 16. 7. A'
,
</;/w/t'wmfiif Dfttj/tt/)r/4Bt'c?"V4(CT,(h.e.tccitcalumgyiarcluperpolum.^uilonarem,i.e.(pi-
ritum pulchruminfoimatum
terram fuper nihtlum; J &fujpendit jam lucisformalis ladijs impleh.e.Hylx'primordialis tencbra:,leu Ijjintus tencbroli dcorfiim pulli
Itatuit
loco
tilunt,vacuiq;&;inanitacisnomenreliquerunt; quatehusrcbusoninibusperdivinamprxlcntiam opulcnccrinltrudli tk abundanccs in cerra a Dco benc cxculca fupcr nihilum lulpcnli dicuncur;h.c. loco vacui viitute Verbi ftatuminari.Ex quibus colligcie poflunuis.quod inane &c vacuum , utpoce
quod nihilahud cracquaro hyhv &: tencbia; primordi.ilcs,luciicpiiuk]uacoElum aiic mundus crcatus & inlucem produdus fuit.Atq; hinc Gai.i.diciturAluod rwrf/ttcm ;rfw ''.<<; Qua; quidem
tcrra
proprimis tcnebris accipitur;quippe qua; fucrunt in potentia ad teiram, actus divini ubertatc
vacua nominaca fuicpnufquam ul!a crcarura in nuindum fuit affluentem;Et hxc terra infoimis prodica,auc in lucem edica.Haec igicur ccrra !nanis,fcu ccncbrae ii^i verl:c , lcu umbra; hoiiendx fpiritum profundum,&deformicace in carum ventre fcu abyflb delitefcentcm.ac quali mere nihil cxiftcntem brachijs cctrisjatqj naturx crcandx tiiftibus &: lcth.ihbus amplcxa: funr , ufo; quo appatitionepr2fenti.Edivinx, tam quidiUudprofundumm ventrchylx lcutcnebrarum piimariaruoccultatii.quamquidipfxtenebrxjvitxcrcaturarumi adcoappolicx,exiftcient,patefad:imeft;juxta iWndlob.ii.ix.ReveUt profiindaetenebrii,&educitinlucemumbralethalcm;h.e.Cf inz\imCeu^<\\.nsmtenc-
&
brarum dcformium oblivionefubmerlas jam cx ijs emcrgerc fccit luccquc lua incffabili tcncbras horrendas,& umtras lethales,h.c.vitxcoritrarias(n_aiTi piivationisfuntprincipiaj in lucem produxit.Nonne hoc ide etjam confirmare videtur Salomcn Sap. im 8. Mundum cxmfornnfeu invtfa materid
,
tffcctt
vWt^jrif Dffw.Quib.ctjam facrarum literarum tcftimonijs quam cxactifliiTic .Tdftipulari vidctur Aiuiftcs illc fapientiirimus Merc.Trifm.Piw.i.cujus fermo cft hujufmodi;Ctt ferfr dtxiffetPimander,
ntns dtvtiuputetu mutavttforma,& univerfafubtto reveUvtt; Cernebam n.tmmcnfiim quoddamjpectaculutn; onintavtdcl.ionyerfatnfuaventmiiiat^lucundum,quodtntHentcmmenitrtficeobl:c}abat; PaiilopoRumbraquicdain
horrenda obltqtu revolutionefubterUbebatur,tn humidamg^ n.ttnram mtgrahat,tncff.ibth tum vtdtu exagitata-.lnde
fumus magniis infoiittum erumpebat;ex fonttu vox c^redtcbatur,quam vgo luminis voccni cxifiimabam Ex bac Ittminitvo(eVerbumfadiimprodijt;Veru7nhcnaturdhunitdaJ}unseamfovebat&c.Quidigituiahadlihi\u\t
;
hic fermo
Jod
tadtum lir Akph lucidum livc Cujus prxfcntia hylc tenebrofa in idu quali oculi
,
illumi-
De Primar. Katur.
illiiminaiafuit,acprotinus
EleImentJ
s^
hy!a:iilummatiEegrcdientes,obliquarevolutioneverfuscentrummachinspropullatas funtjatque
humidanaturatumimmediate,&qualtininftantipofteaapparuit, quam rovit Verbum; hoceftj ipuitum fcu aquas,e quibus coslum.leu univerlum conftat, illuminavit &informavit emanatio lucida&land.>,fcuvirtusTetragrammati;juxta illud Genef.i. SpiriiusDomniferebatur fuper aquM. Per nigrjs,adhuc informes , led in motione politas arguere vi-= 11 m bras ergo horrendas aquas denlas dctur,quxruntlccundatenebrarumrpeciesabhylauniverfah movens,quam abyflum cum facris litciisappellamus: HincinquitPlalmiftaRegiusPp/w/.yy.iy. Abj/fiprafe>itiADominttimuerunt,& tonturbatefuiit. tls autem umbrarfubterlabentes funt tcnebrarum hylcEinfinitse quicfcentis portio iri.i,qua; t uu ilhidinane & vacuum.quod repertum fuit inillo fpatio iphaerico , in quo Deus pofuit atque collocavit munduin creatum Nam hylx dimenfio leu extenfio tam infinita eft extra mundi pciipheriam,utcomprehendinonpoirit. Quare Sapicns Pimand. j.inh^c vcrbaerumpit;C<ir<iio~
&
ne UudestHMiu
fterio
ijs
inmy-
ma jno tcnebrarum f undamenralium hve hyls Sed jam faltu levi adfccundam
tcncbraruni
ipedem,lcilicet ad Abyllirtaturam
C D e/critpulo nonnuUorum
3
P.
V.
QUoniam ( obitcr agendoj nonparvi momenti fcrupulusnonnullorum mentes occupat, quamaximtis mihi furicpient crror in co,quod Hyl3m,primam materiam feu tcnebras illas Mo' increatas di.xi ; prorliis ac li hoc ipfo ftatuerim aliquid Deo coaEternum idcirco' huic erJam objedlioni rclpoiidc&,mc iongea tanta pra;fumptione abefte;conftanteraflcrens , non modo Philolophorilm veterum opinion!bus,kd etjam Re verendiflimi Patris D, Auguftini autoritate muni-. tus , quod quamvis hyia feu pvima mareria, feu abyiFus inf-ormis, hoc eft, tencbris obdudta lit ahquid nominc,attamen non lit quicquam rc tlnde ht, ut non immerito definiatur efle iflud , quod
li
faicas
queat,utpote Cuius
.
hxtcnebrxomnifonna
&
fpcdlu alicujiis rci haberi liquet. Prxterea non dubitamus quin literati intelligan t,rerum omniiim creationemiiihil clFc aliud,quamadus attributionem,nihilo fcu rebusinformibus datam , con-
&
fequenterform.-Euidudionem collatamrebus imaginarijs,qua:anteaa(51:uah Ipiritus Dominipra:ilntiarionfiicruntinfarmatx.Atverohylaleuprimamateria fuitres nomine artis quidem denotata,fed revera non flifi vanO'& phantaftico modo per imaginarionem concipienda , quatenus vidclicet in fdla potentia venit conhdcranda habens lefe ut limulachrum in fomno , vel lilcnriurii ad
voceiTijUti di(Siim-cft. Haschyla,
tcle mareria
poftcaquam Crcata
fuit
Velinadumdeduftavocatiirab Arifto-
fecunda,quatenus d prima denvata ; A Moyfe aqusfrum nomine appellatur , qus cx tcnebrofa&deformiabyiroeftluxerunt,iadiofaSpiritusDominipraj:fentia,intervcnienre,fpccieinaquarumihduentcs; AMercuno Tiifmegifto autem nuncupatur natura humida, cx umbrahorrenda per Vcrbi divini airiftentiam revclata; Et D. Perrus dicit , 3. <?. quod cceli fuerint priui terra ex aqua Atque tamcndidumeft, Deumcreafleoriiniaex i>er aqi<am conjijiens verbo Dei: nihilo; Nonneigitur mtelligunturper nihilumaquajinformesfcuabyflus, fupercujusfaciefiierunttenebrasquxactuplancnihilerant^&tamen informantis Spiritus ignei pr^fentia Aqus fieefle , fequiturillud eflc nihil , cui bant ? Etenim cum ht foima; elfenhficctconditio nomen dare
&
&
&
forma penitus abcft,hoc cft,neque nomen proprium ncque efle genuinum habere. Erat crgo muridi fundamcntum in potentia abyflus forma deft;tuta,utpote fiiper ciijus facie fuerurit tenebrs primordiaies,quaiumpraefcntiaformaomninotollitur,&nihihrroph3Eum ftatuitur/ Fundamentum autem mundiin adu erat aqua,a tcnebrofaabyflb ( tanquam a potentia &plane nihilo refpedlu clfentiae jina61:umdcdudl:a,hoceft,aquainaduatafeu creata. Nonnevideturiple Jobhuicreiexafte aftip ulari,d um cap. i i.ii. in hsc verba loquitiir ; Revelatfundamenta e tenebris, educit in lucem um-, bram lctbalem ? Ubiper fundamenta principium aftivum &paflivum Cni fallor) intelhgit,nempea-
&
quam qua:,tcfte Petro locofupra <jl/(;grffc,eft f undamcntum materialc caeli & terrac, ac lucem
I
quae eft
fun-
',o
SECf.
I.
PdRT.
I.
Part.II.
LlB.
I.
Fundamentum forraaleex tenebris eluccns. Et Job etjam vocat al/jijfum umbram lethalm, id cft.tenebrasnonaliterformamruaprsrentiatollentes(undeletliumfcquiturj quam lux fuo vultu& afpcdudeformitatemabyinaufcrendo.nihil quaii,velpotius illudpotentialeinter abfolute Hihil &aliquidadluinE(rcaquarumrcduxillc traditur. Nonne ct hoc idemnobis conihimarc vidccut
virille
tam
fapicns
Moylcsvocavit
om-
& donis
umbrarum lucisdivinxradijscommixtarumadcentrumrcperculfTonem,piodudacft. H.xcomniaaRabbiJudxorummorcCabalifticofcribentibus optime deinonllrari videntur, diccntibus, quod Aleph ( hoc vocant principium ) in abylfo tencbrarum ictradum, & immanens , otiofumqj vel ( uc ajunt ) ad nihil rclpicitnsideo dicatur pc<,id cft,Nifci/ iivc o $, ac nonf.m , quia nos tanta inrcbusdivinisingcn)jpaupertatemuld:atidei)s,quxnonapparcnt haud lecusatque dc ijsqux non funt,judicamus. At ubi feitaoftendicut lit aliquid &reveia fubhftat ,ibi Alcph tcncbrolum in Aleph luciduni convcrtitur.llnde nobis explanatui',quod,cum Sapienna (quam vocant Alcph 8c Principium)captunoftrotenuiexiftimcturutNihil, quoniam in abyllo tcnebrarum rccondita, quali nihil vel non Ens vidctur eire,quatenus in adlu efle non apparet,quod (inquam j fcquatur indc,tanquam ex concclIis,tenebras iptas malto magis pro nihilo haberi,quippe quarum dctormitaVerum li hx mca; allertion es vobis noncium lu fticiat, cquite & afpedu privativo aliqiud fic nihil dem rarionc hac lcquenti me veftr.-E cuiiolitati (atisfadurum hdud dubi to,ira ut fpirirtts veftros ambi^uosmutuotandcmconlcnfuqueamanimomeoconciliarc&: iinuc. Dcum noftrum Jchovaj fecrcta fua (apicntia conlilioque inlcrutabili mundum cx nihilo hibricaii pondcre mcniuia &c numero decrevifte , ejulquc crcandi typum materiam & tormain inpiiniis in xtcrna & (apcrfubftanriahfuaidea(euArchetypodehneafl"c,piiu(quamilleadlen(umhumanum vcraCrcationcinadu.lfi deduccretur.nemincm lanx incntis compotem latcrc cxiftimo:Hinc auteni fcquitur.quod merc &C
,
.
ab(blutenihilhoc(ccretoconditorisdecieto itaprxparanmifueiir,ut,hccttenuitari&paupertatJ caDtusacintclledusnoftiivideaturmatcriailla,quoadnos inforiiiis^hoccft.viximaginabiiis.nihi-* lominus tamen ca arcano conlilio Dci deftinara,ur mundi creandi materia exiftcict dc (iibito tuni
,
fueritcxplancnihiloicapi;Epaiata,utcxtireritaliquidinpotentia:Q^;.xquidcmpotentia
(ivcpr.-E-
minimcappaparatio iplidecretorifuitjam tumqualiabiolutillimacreario , licctoccuhiflima i(\am claululam (enlibilem nondum deduda. Std,ut hujus declaratfonis in adum rens,quatenus
breviter
&
dodiina
ftantia divinitatis
diflentaneum exirtimatur,dicimus, quod , quatcnus Deus omnibus temporibus eftpraefens.eatenus resomnes,qua:exordium atq-,exiftcntiam adtualem in conceptu &intclleda
hominumhabucruntjfuerintfemperin potentiaobjcdivaoculisDci;quxquidem potentia hcct hominisconliderationinihilvidearur, attamen rclpcdu pra;euntis decrcticrcaroriscftquodammodo & qua(i jam cum creatura acto coram Deo facta.Concludimus igirur,ut vidclicet ad ftatuminaiidam iftam opinioncm noftram,locum adhuc manftcftiorcm producamus, veri(imile efte ex iplillimo laciarumliccraiiimcontcxtu,quodmundus,&ca>quxtn mundocxiftunt,(intcxmareria jninimc creata,hoc cft,ad:u dcftituta,^:pcr conlcqucns informi con flata & produ(5ta,quonia dc eo cxprcfla iplius Salomonis in Magia Coliviologfcacomplctiflimi vcrba Sap.f4/).ii.v.i8.icpcriunrut;
quxfecundam Pagnianitranslationemitahabcnt; Af4(<7?ni/offftJWrf>Mfj;/H/o;j>n4fefWfjf(,vcl lecundumi icmclliicxpolitionem,Al<n(f4frwr'/f /(//<; fltn/on>7w<ftr/j,vcl,utHieronymus rcddic,M4(/<f//4 creavit orbem terrarunt ex materia tnvtfa quippe ex quibus cvidcncer apparct,
;
quodlupradiClainealencentiaabipliusvcritatisobjedonuUaratione dilcedat.
P.
VI.
&
;
&
fuperfacieabyp:Atc[\
tn
hx ab vlfi
^I
unthrA illa tnfinlta
&
im/i/,quarhMcrc.idem dixic,jfj|/e/?ij;jfff,camaChaosdifFerentemfaciensfeudiftmgucns:Verba cj us hxc limr, Pimand.^. Erat umbra mjimta tn abjj[o;aqua infuper &Jptrttt4s tenuis intellectualis per divinampoiemam in Chosinerant &c. Hx funt illx abyllijquas fplendor fandus nondum ad manifeftam aquarum produdionem penctraverat quippe quasad faciem luminis fubterlabi & fugere tradun=
;
nn:\lndePfal.yj.iy.AbyjUpmfentiaDo)ninitt?ituerunt&conttirhatfunt:EtMct-c.Txii'm.Pifnand.i.Vmhrte
fuperaquas:
Spidcus D omini pcnctiavitin abyfl'um,&: revelavic aquas.quse in abyflo tenebris obduftaoccultats fueiUHt Nam primum ferebaturluperaquas,ccElorum viam Ijph^ricamdehneansi&deinde in profundura abyflorum obfcurarum penetrabat,qu3E in illarum ventre dcformi occlufae erant, loco nihih ha-
Namq; iUic Mem claufum aperitur,& fit "O hoc eft,Mem apertum:Etenim
&
bebanmr,candemq;
iplius prsfentia manifeftabantur:Rof(/if4w (inquit Sapientia ) cceiorum in tota terra ctrcumivifola;tn abjforumprofttndttateambulavi &c.Ecclefi^. Ex his igitur videmusj quod abyf-
ad fuam macrem hylam, e cuius ventre&giemioincepitclaufbvultusapparcre, &more litigij vivis crcatbris adionlbus reiiftcndo tandem deoilum a facic radiorum i Jod profequentis defcendic & ab increpationibus eius fugit.* Nec camcn ica Tecragra:mmaci adiones lucidas evicaire poiuicquin ipfe luafapiencia ejus penecralia dihgcnci inquifitionc perfpexcricacfque nuhquam revclacas in adlum & cfl.e produxerir/Sicicaquc Univerlkaquaium mundanarum cencbra; vircute Chymra: divinsfuntfublatcej&recondita eftfextaejuseflentiainfiipremamachincEregione ,quinta autemefTentiain cailomedio, atque efTentia quarta inintimo;in ciijustandem centrum cenebrarum fxces ab humidatocius expanfi maceria feii aquaunivcrlah,canquam a circumfcrencia ovi Philofophicijadfuum cencium acq; mcditulliii fueiumicdudx;juxta illndlobr^S.^^y.Qiitsntaneravitcceios infapicntia,& qus.defcendunt dc coelis quiefere fecit,
fuSjCujuslacies tenebris obruta eracproximo gradu fe habeac
,
Scd dc
fit
Vidcmus ergo,
tencbrarum
Ipecie numcretur,ac
quafi
\\y\x fcu
generaliffimarum atq; iiifinirarum,quarum expanfio vaftaultramundi creati margines in infinitii feextcndit;cujus matncisportiojcx qua tp.ndem Pdn feuuniverfalis natura procreata eft , dicftafuic
Abyirusuniverfahs;fubcujusumbraaquaE univerfalesinformes mox producendx comprehendebantur: Acq; ha;c eftratio,quod ejus licera finalis eft Mem claufum, arguens vidcliccc , quod paraca fuencabyflusadaquasdef-brmes porrccflionemanusDxmogorgonis feu Tecragrammati producendas;qua;,poftQuam ui luccm editx fuerunt tj^^O dida: funt ubi n in medio inter duplex , arguittabernaculufblarc,cx quoJod,tanquani a cenrroi!Iuminattamaquasinferiores,perQ clau,
Mem
fum fignificatas,quonia cum tenebris cerra; finiunciir,quam ^2 apercum , quoniam per ipfum efFuIficJehovainuniverfummuldum.AtverojadefubalternisabyflifpeciebuSjquaeadhuncufq; diem in mundo remanet,verba nonnulla faciemus. Aliam abyflum peculiarem fcimus effe apud Jehova
a}okondit^n\exV(Ami(k.xKcgi\^i^cxx.\one?fai.y-):j.Ahjffoipojmtlehovatnthefauris;
Dequibusficlo-
c^mtuvSz^^icnsECiCi.i.i.TerrAlatttudinem^&cixlt altitudinem^abjffum^&fapientiamquisinveftigefiSuntex-'
^>'Hf:Unde videtai hicProphetaRegius abylfum accipere pro nubibus,feu aquis denfis. Hinc Pf. 1 o 4.N6fi denfe vAncttlum Det feu ejus currtisfEt Pf.i 5. Ntibem cxpandit Deus pro tegumeto;Et lob.ii.i^.NuheS
denfn latibulum Deo\Et E.x:od.j^o.^.^.'Subesepi:rttittentortumconventus;Eti.Clnon.(S.i.Eti.Reg.t. II. Jehovz
dixit,)^ habitarefub
cahgwe;Qu}hus arguitui ,quod abyfllis fit fuperius.*SimiIiter denfa nubes pro ipfis
tenebiis accipicuuUndc lofua 14.7. Pofuit caltgincm intcr vos AEgjptios :ltcm aqua denfa; cenebrofae ipfius mans pro abyflo rcpucancur.fecundum illud Exod.\^.^.Abjj^tcpcruerunteos;defenderunt inpro-
&
&
fundumftcut lapis;ht ihidem Z.Ahjfi concreverunt in tntimaparte marisflatu narium tuaruni; Ubi abyflum fumit pro fluCtibus cecns maris rurgidi,& pro obfcuricace aquarum propter denfuatem carum Un:
igitur exhis,
quod
quam magnaaqu^ denli',&propter profunditatem oblcuras ac tenebrola; congeries; EtquoniamabinitiototiusmaflaE.univerfkaqua-profundum propcer lucis abfentiam tcnebris erat obdu6tum,ideo illud abyflus dicebatur,hoc cft,mafla aquarum ingens luce orbata;Id quod etjamnominisejuscharafteresprimarij&vividefignanrjOTr^^quafiQMem tcnebrisclaufum,fcuaqu^deformes;UndeMoyfesprimumentioncmfacitTenebraru,&deindeAbyfli,priufquadeSpiricuag.s incubanteverbiiullamjpferat:EtreverareIiqabyfnportiones,inhucufq;dienominat^,funtpotius abyffirefpedlivedide,quaabfoIute,quatcnusnihiI)aexiftit, q>reverainane autvacuuminmundo dici poirit,qu5admodii in principio eratQnr,ubi nullus Iucis,aut form? lucide charadcr aut fign.icuIuinveniebatunUnde ecpro maris profundomeraphoricefumicur,in quo n5illucefcicluxinterna,autpronubeobfcuia,in^luminisfeuignisftigmatafeuindicianonincIuduntur;Nahujuiinodi
I
abylli
:;
^2,
SeCT.
fpccies
I.
PORT.
I.
PaP-T,
;
II.
LlB.
I,
aby ifi
Chaos proprie
aquea dicitur ; ucpote in ciijus medi tullio ignca natura cum aquca obfcrvato conturcntLir id qaud ctjam c\ Cabalillica vocabuli cjus cliaialuic ct-
&
dlcruminfpcClionefaciliimumeiitdiiccrncrejdequaf^pm/fi/wtvmlatiusdilaurcnius. Sub
iamtenebrarumfpcciecomprchendipoflunttcncbrxilla- ALgyptiacx, dc quibus fcribicur, Exod. 1'enebra A Eqyptioriim tam mAgndfuerunt^ut Altcr alterum non vhUi ct.uccfurgcnt ulliis de loco pcr trcs dui I o z ; Porro ctiani tcncbra; hx fucrurit fcnlibiics icu palpddcsfuptr tauim AEnjptt utqutvts cas palpare poffet: Sed talcs fucrunt tenclrd ill,qiUfa^Afimtab horafexta ufquead nonam inpafione Salvatoris Matth. ly, 47.Cuiusreirntioinpromptucn:; quoniamvidclicct Dcus,qiiic(lmundiluxunica,avcrtcnshd. eorem f iium primo a rcgionc AEgypti,&: dcindc a rcgno Judxorum univetraUter pcr fpatium die. .
&
lumtriuminuiioloco, Sc
fethix;
horarum
in ahopermilittencbrasabylfi
attx
Marryr
in
tormcnto
fuce paflionis cC
lineinh"niDcidigito,fivcaverlionemanikli:afaciciejusabiniquitatei-licli,acfitaichcinus intucri
noluillct;quoniam tnaiplam comitabanturmiiacuia; qnippc qua: (quod dictu mirandum tll^ imprimiscontranaturalcmcIipliumcommuniumordmcmiadacft;utpotc quar nunquaminpic-
nilunio,hoc cft,inoppolitioncLunaEadSoicmacddcrc(uicnt; (S;vcro lixc jmmcdiatcpoftSoiis oppofition.cmcontingcbati Dcinde parsSolis vcrfus Oricntempinisfuit obumbiata, &eadcm
poftca iumenfuumetjampriusrccupciavit; quoditidcin contia
communcm
naturrE diipolitio-
Dcnique.f quod omnium maximeprodigiolum,& fcrc incrcdibile exiftimaripotcll) in horaccliphsLunacontra (uumcurlum natuialcnitctcndir,videlicctab Orienccin Occidentcm,cummotuscjusnaturahsfithuiccontrarius;(<:rumpoftcaimmcdiarc poftccliplinfinitam rurfus motu liio naturaii vci (us mciam loiitam,ab occadi, inquam, in ortum , dcpropcravit Porro cijam Eciipiis hirc fiiit univerfaln, cjuando rclic|uas ccontra particularcs duiuaxat cfle communisnoscdocct cxpcri!.ntia. C^iarcniaHifcftumcft,qi;od Dcusjchovafaiutarcm vuirus (uiiuccmpertiiunihorarum(pariumabinfcriorimundircgionc,utpdtcinc]ua tcncbix ilLc pcr totam
intcrcapedincm,vidcliccr intcr horam lcxtam 8c nonam;in ca-lo infimo ad ihftar at yfll prima'psidurarunt,modo niirabili&; incfiabiliaverrciit. Sub haccrjam fpcciccratcaiigo illa,de inter AEgyptiof quantumvis ctjamhsctcnebraquaioquitutjofuai^. 7. Pofiiit tali^nicm tiiler vus ium Ipecies ad Chaos dilpolitionem quam aptiftimc referri pofllt.
iftius fpatij
,
&
C
De tertio
P.
VII.
,
tenebrarum regno
pelldtur.
QUodChaos
:
fit
& vacuje
:
ur pixccdcntcs
lucis
glyphicum
atquc iucis,&: (ymboiiinvTrinitatis individu.T;undc tiibus protuberationibus furlinn tendcntibus iriiignitur; Atqui hoCi/cx omnipartc vcio obicuto i^ tcrribili iphus n <^^ parte antcriontci;irur;quodeftiignumccrroris&iocutionis, quoniampcrillud quandoquepencrrarjchovadii-jradijs^is^mundoloquicurrSicctjamliccradcnlaatqucobfcura ex alia patre, videlicct "^ C.iphfiaaii,quodeft volxMndcxjiiccnim Jchovavola manuscflentiam faciciliisabfcondebat a Unde in quadam quafi abyfro fcccundum dcprehendivultu Movlis ) operitur .'ftque occultatur
ii^nis
:
tui,vbi
verum cft mundi af^cns feu mas , veraque cjuldcm foemina fiu paticns fimul in codem vchi-
culodcn(bi5cob(curocomprchcnia; Etpcr con(cquens propinquiorcft ha-c tcncbr.arum (pecies creationiquamcxtera^ductjCiuatenusadfumtotiuspcrfedionisinlc continetjlrno veioha:cnonnunquamdiciturJehov;tiatibulum,cujus(biiilscfttr4//t'f /),/:; ;/rt;f</a'rf;juxtailludJot.i 2. zi. ancca allcgatum Atquc ha-c cft iila caligo,fub qua ipfcjchova (c habitaie aflcveravit Dc qui: :
Dcus pr.Tvidcat, (cd nox ejus ut dics pcihiftrar , tenebrs funt ci , ac ipfa lux. Eft iicum regularem matcria,qux non cft tamrcmocaurhyia !k abyfllis , fcd adformam crgo Chaos naturaproririacxiftit, ita poccntiaproxima. AtveroquatenusChaoshocinfua fuicipicndumin dcfinitiuir.oies rudis,indigcfta,caliginofa,inquaomnia(untconfufa, &malcpo(ita: Hoc crat
&
&
piin-
De
'g^
prindpiumtenebraiumtertiumafuofoiite hylofb,abinitio.hians;aquofonte cjus fubftantia derormis emanavit. Sunt tamen & alij,qui illud dcfiniunt materiam cocii & terrxinformcm Scd tamcnifti CnifalIor)ineopcccarunt, quodChaos acceperuntpro ejus matre abyHb: Velfalteni
convenirepotefthaec eorumopiniocum Chaos,utaccipiturproinfimaabyftiipccie: Undeetjam dixitMercur.Trifmegift.Pimand. ^.Eracumbrainfinitainabyflb jaqua infuper& fpiritus tenuis
iutelledlualis per divinam
potentiam in Chaos incrant Ubi tamen tenebras aby III in hoc aChaos
:
diftinguere videtur,quod
dicit
accipiendo
videhcetearationetotamhylamproinani& vacuo, &ChaOs prpomniilloinforminon vacuo, quodaquam&fpiritumintelledualem per divinampotentiam, hoceft,informationemlucisdivina: occulte in lecontinebat ; qua: divinapotentia perU? in medietate fignificatur j Vel etjamcoinlocoproQnDjfeuabyflbhoctotum iignificaripoteftjinquovocabulo f\infinitas hylx
tencbras aiguit,quatenus denotat in
inateriEinanis
&per(piritumintellcd:ualem n quod eftcharadlernominis ineffabihs intelligic: Sed jam,Deo Tuum velum &peplum tenebrof um deponcnte,&in mundum tertio die profpiciente.atque ita na-
turahumida cumoraniumrcrumformafepatefaciente, ultima atque infima tenebrarum moles produd:aeftinlucem,uciinfradeclarabicur.Atqui,uthocinlocOaniminoftri fententiam de abyffo Chaos aperiamus , non line confilio ha:c eadem icerum icerumque nobifcum leputando di" dmus, manifeftum elle , quod Dcus Archccypus , quem Pimandrum mentem divinam vocac Merc.
&
&
non a
centro
abylHmundiprimum
egerir.feda ciicumferentiapotius;
c^mtctmsdidim,(]uodSpirttusiimverfaUsElohimferebatnrfuperaquaf; noninaquis;
Unde
hic fbiritus
cratprimaemanatioab Alcphlucidofeu^^Jod Tctragrammaci.-atqueomnesaqua:,fuperquasferebatui",non erant intrinfccus informacae.fed eranc deformes adhuc,& cenebris obruCiE ac fiihil aliud,quamvera mundiuniverfalisabyiruscaliginofaiincujusfuperficiefphiEricaapparebac nudus deorfum obfiqua revolucione propulfacis Ha;c, Ipirirus aqueus abylli,tenebris paulatim exutis inquam,mall"auniverfatenebrarum egremiohyL-E exceriorisquiefcencisnrindicitur: ubi per nn fpiricus in pocencia tenebris <;^ tegicuriquod - ,cum fir ulcima litera,loco Alcph finalis feu i o o o .f eu tenebrofij&inprofundoabyfllimmcrfi, quod& idcm eftquod Omega,accipicur. At veroejus
,
&
centraliorpars lphiEiica,inquam
DeusElohimmundumconftituit,
&
mocu
incubabac,vi lucidafpiritus ignei a fiia matre Hyle feparata abylfuSjfeu prof undum dicirur ; fuper cujus facie tenebrae erant;vel,)uxta Mercur.Trifrneg. Eratpmbrainfintta tnabjfSo :hoc cft,tenebraEerant ubique fuper vultum abyfli e cujus tamen facie
:
fi^ierficiali , emicante ipfa luce e faciejod , q fcuaqua obfcuromodolubitoapparereccEpic,hoce^niplomomenco apparirfonis fpiricus Elohim: Undc rinr\verciturint5nr5videlicetnfnpot:entiajammanit:eftariincipir,& in Q obfcurum vercicur,hoc eft claufum adhuc,& non apercum Unde C eft Mem finale , quafi finicio ipfius abyfll
;
perpraEfentiamfpiiitus,quifuperMcmferebatur; Deinde virruteinvida SpiricusSandi agentis, umbraEhorrenda;,feu aulsum , feupelhsobfcuraaquarum deorfum pulfapaularim gradatim
&
tolhtur,atqueaquasmundificantur;Undcprimafpiricusapparicioneprimadiesfa(fIaeft , primi diei opus ; vidclicet purific atio fpiricus,feu aquarum lub tilium a tctia fua def ormiratc , fbrde tenebrofa; ex cujus fpirirusitamundihcati clementis (qusdiftinguuntur fecundum majorem aut minoremnatura^igneaedgminarionem ) creacurs ordinum 9. juxta Dionyfij fentcntiam, crearae
&
&
func:
Acque icaabyllitencbrae feuumbiiEperunumgradummagisdcorfumpropulfacsefunc; eoquemodoccncbrEEinabyfliinfenoriscompreflione funrforvificac^; Deiude fecunda fpiricus apparicionc fecundus diesfaftus eft , in quo rcnebrx abyfli per unum alium graduni magis deotfum retradlione fpiritus intra pelIcbancur;acqueitaaqucEfcufpiiicusregionis medioefunt revelati; rarione omnes ha: tenebre in infcu fedem fuam fuccellit fecunda eaque nubem fegrcgatam nox fimam abyfTumdefceaderuilCjubi tenebrae valdc contra(5la;& comprellionecompaiilae fimcjitauc diligcnci jamobfervatione videre hceat.quomodo ^.clementain hanc maflam obfcuram congreInprimis igicur inrelligendum eft,quod omnes gcntur,cujufque fubftancia: &nacuraecxirtanc.
&
parresinformisabyfli fuerint
homogcnex&cjufdemnaturae
groffioraut fubcihor: Ataliter feferes habuitpoftfpiritusincrearia lucerevclacionem; ubi major Ipiricus przfencia erat, ibi mateiia; fcu aquarum fubftanria fubtihor , purior, atquc in minori
Nam
quancicateerat,
fubftancia in
quemadmodum in libello
meo,de4rtepbjficapyramidalt
luculenter&exadtcdemon-
ftratumeft: Undefequicur,
titate,valde tenuis
forma aquarum fpiricualiu jam revclara( quae eadcm erat in potentia cii citeris quanfit fada: Atque hinc fit, ut denfior ejus pars cum tenebris in forma umbrae deor-
fumreverberetut;q7quidetamfubcihcerfierinonpoc,quinfcincillnonnullaelucis2tern2,afpiriru
grolfiori inclul"^,iu tenebraruillius lociportione rapiatur:
^4
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
II.
LlB.I.
umverfofibivcndicaf, Etproinclchuji.iscoEliEmpyrci fupcifliiicas paitim in clementumignisresionisintimxfecundufuampuricjtem,&:partimmlutumfupcriorem temrcgionemconlbtuens, exquoanimaliaopacajfccundumfcccum lociiftiusqualitatemprocreantur,tranfit. Porroetjam, quoniamminorvislucisdivinxconcurrcbatadproduccndum ca-ium thercum,ideoejusfubftaLlnde cxpuriorifpiricuin tenebriscjus portionis abylH inclufo, poft tiaeftfpifriorillaEmpyrca Chaosordinationcmcumcalorcejusmediocri,qi!icmaluccfpiricusdiviniin eo loco ad purilicationem furreplic,elcmcntum acris eft produ(5lum:Simili ctjam ratione mana, flumina, Sc aqux omnes vilibilcs c fpiritu tcnebrarum intimarum,fcu portionis abyffi infimaE fiuntiqui: lunc cam dcnf^, fpifra;,& frigidx propter debilicatem Ipiritus lucidi agcntis in hanc regionem,ac propter forccJT re hftcnciamfpiricus groiri &rcbcllistenebrarumomnium,quxiacerram &mariacongrcgacx funr.
:
Similicer rcrrafit cx congregatione fpiritusdenfioris,opacioris,& magis tcnebrofj,ac quafi taicum, &:cincrum,&capicismorcuicociusexcra61:i;in quafunttresrerrarum difFcrcncix , triphci portioni
adremnoftramredeamus,treshujufmodi tenebraru portionc-s poft dicm lecundum , vel fecundam fpiritus ignci occulcationem in ipfius latibulo , in intimam aby llum congregacx,&luminisdivmiigneminfeincludentc,atqi fimul ccjamhxc^.elementadequib. verbo uno locuti iiiinus , hxc , inquam , tenebrarum mafla feu abyfliis caligmofa univerfjilis deorfum ita propulfata,noncftquiddaminaneaut vacuum;lcdignccfl"cnfifico &fpiritu per prxfentiam illius lucisquodammodovariuminmodumformatomftru(f1:a&repletaeft:Veruntamcnadeoconfufx
,
funthxfubftantix, adeotenebrishcigiofis&difTonantibusintermixtXjUtnullusinijs obfervetur nacurx ordo;Ignis cnim cum aqua conrcndic,& acr humidus cum tcrra ficca confunditur, atq; ita omma'tumultuaric lubvercuncur,donec Vcrbum Domini cum Spiriru igneo tertium diem producens dmnia illo dic benc difpof uic,& vinculis pacis omnia ad invicem ligavic.juxta illudMerc.Trilmeg.P imand.i.Denijj coiimiou fiim iijpirituaii Verbo,quod fiiper ijsferebatur^aures eorum circumfonaiis &c.Sequitur igicur,quod lixc renebrarum congccics,& clemcnca difcordanria ac in vicem iic!ganria,imo
in ventrc fiio includencia,dicancur Chaos , quod cft illa caligo feu tenebrx,qLix "\M7nappellantur:NaiTi Ti;,i.e.ignis in ejus medicullio in Ipirica uiphci confiifo modo,canquainigaisinnubcdcnlaincludicur;UudeChaos rcftillimedehnicbacui )JKr4^//tf ,(H(/i-
Ac jam tandem ad terix difpofitioncm poit completam aquatum univcrlaiiuinpaccfa6tionem,& acencbrisdenfisinundificacionem,hoceft,poflca2lorum comple:
nientum pede
P.
VIII.
VeuLtimoT^nehrarum^raduyVidelicetdeelemetitoterrieiEtfnmumde
'Viyorum emsnominis charafierum /ignificatione.
REdadisabyflJitencbrisperduplicemfpirituslucidicircumgyrationem in illaiti difpofitionem, quamvocavimu^^Chaos^fcu S\i;n,tandcintcrciailliusf"piiitusappaiicione caiii caluin quam
teira
pondcraca
& difpotica tunc,juxta illud ]^\erc.T nim.Vmand. ^.Yloruit &f}>lendorfanctus,quifub areita & htmida natitraclementa deduxit
pert<arguicur,quodcftjamluininisfons,quacenusexternum&lucidum,actenebraturaorigo,qu.anox tenus quiefccns,ac tenebrofum,& in ventre hylx occultum.In hoc crgo myfterio f "t^ dies
&
piimum dccIarantur,quacenusAlephpixponitur,quodeftliteralucida&toimalisi&vpoftponitur,quod eft hteramatcrialis,& inter numcros denarios Alphabeti inventa Nam Y Tzadc dcno;
cxiinapartedenotat lucemincreatam in fuperficictenebrarum ; Et y ex alrcra denotatclementaignis , aeris , aqux tcirx, inde argucns, quod ex tcrrea maflli feuprima matciia tenebrofa ^.eleroenta exilierint. Porro ecjani (^ rcgnum animalc indicare poteft.in quo cft plus ignci atq-, divini.T veio fegnum vegetabile,in qiio acrprxdominatur-,& non tantumadcft lucis,& -^ rcgniim ininerale.in quo dcnfa aqua dominium habet,& minime lux,utpotc qux in corporc mmcrali rardc movctur lcn tc propccr maccrix comprcflioncm.Prxterc.i ctjam
&
&
j<;arguiccencbrasfupiemas,immediaccabAlcphilluininacas,exquibusfuntcorporaopacaanimaliumi"f tencbrasincdiasdefignataluccintermcdia vivificatajjCxquib.funtcorporavegetabilium j Et ~ Resh denotat tcncbras infimas a luceinfima cflcnfificacas,ex quibus corpora minerahum funt coinpacfta^Atquehorumomniumcolumna&fuftentaculuminccntro " occultatum , a quotota mallaobfcuraftatuminatur.eftVerbum Dci,feulapisilleangulaiis,dequoJob.58.a.4. ri4M;<,
quandt
^^
^UitndoftmditlimterrAm? OHiidt^ofmtmenfurasem,quoi nofcasi'mtquisext<:nditfupereamlineam'> Super 'quobafesejusfnnt defixd? aut quisjectt lapidem e;ui angularemi Hincetyxm Proverb.^.i^ .TerramfAndavtt
Dm
fapientia,& caelcs tntelltgenttd. Stmtlt etiam nwdo Carbunculojivtnoi^jlatu emijfo .JiatuininatuseH Sol injuo lo(o,qui Upis esi fundamentalis ipftus tabernaculi divim,quod lehovapofuttin Sote. ergo lapis cft vei us ilieSol
Archsus nacurx di vins.feu vii tus TecragrammatJ in tenebris ambulans , ( uxta illud, Ecclejiajiic.i^.lnprofuridttateabjfforumambulavitjapientia c^cjquo cerra.olim ante creationem inanis Sc
cenaa)is,(eu
i
iguam virtuteatq; potcftateiftius magnetisDeiformis copioie &c quocidie adfeactrahir, Quod autem h;T;cTcrrainfc&perlelitevidentiftimacenebrarumibbftantialiumpo.tio,nGS edoccnt permulta ficratumliterarum teftimonia.-Etcnimprimo videturloi.iy.iz.Teiram appellare,/?ca/(:i&rw/, CquodetjamfeCundumHieronymitranslationemptoiw/^ywo accipitur;) &illamctjamvocat/ip/4i rfir/i^,dicendo;W tenebriitnjiruojiratd mea^hoc eft,inftruo fepulchrum mcum in terraiDicicuretiam fedesFrtncipistenebrarumtPouo quoq; voaau pulviSiCineres,lutum,corpus opacum &c. Similiter ab huju
E(fctcnehioiodcdacit[iihox,kcundami\ladlobAy.ii.Propinquaenndxproptereiiistenebras^JndcaC' finiturnoxnihilaliudene,quamteirjEopacaeinfer iitraque hemilp bjEiia pofitio.-Sic ei ^o vocat lo&i
4.9. Corptti
habitatiommterrenam;EtIoan.i.dicnmVitaefeintenebris,hoceA,intenehvo[ocircei:c:Deniq;te]:!:xo-'
& vel facrarum hrerarum luce vidcre poflcmus, quod terra opacifHma &c tenebrarum congerics,' & lucidatum in iphaerico mundi mari coacer vacio.
t.
l^,
Quibus refpondere licct,quod ipfa terra lit cotius aqua2;mmen& ohm inforrpis,qusE aby (Tus vocata erat,quali fkx & fcdinicntum Sic enim vidimus cx caenolo & turbido Tybris Romani flumme aqiiam denlam,opacam,arq; minime di.aphanam extradtamjqu^per i^.horas in vafculo quiefces tandem fecellione materia; opac2E& lutolae in fundum,clara,diaphana atq; perfpicua fadta cft- cjufq; cxncfam materiamin fundo rcfidentemiin denfam atqjglcbol.-irn teria;/.ubltdntiam compa(ftam percepimus Eodemplanemodc) Dcus virtute Verbi terram cenebrofamcx aquceimmcniie
:
pciuiacfaimgineconfedt: Videmusenim,quodcxaquapura&limpidifIiiriaciiftalIi,&idiqua
, fi cci la pcrfpicua ex aqua umpida gcneratur,noneildubiura,quintertaet)amopaca&tenebfofacxtuibidaaby(li tencbroi<ejftu4quf deformisfubftantiapercoagulationemqirandamfiigidamihluccproferiipoiru-Pi^terea ctjam c6muncefthocinferPhiiofophosaxioma,quodresomnismatcrialisrefolucionevctaiiifuam |)iimordialemmatcriamfeufubftanriam,cxquap!imumortaeft,ieducatu;jAtquiterramcuiufque natureinaquamconyerricommunisriosdocete.Xpericnti.iiNam,fiaccrperisgleb.untert,velttjampartempett2,eamqueufqucadcalccm veKinerescombuflcris, &cineilbusiftis aquam affuderis,acperlinteumeamahquoticstranfmiferis seoqjmodo iUama cineribusfcparavens, acerri*" mum inde fict lixivium ; quod fi ali quot vicibus per alembicum,aliove modo, dcftjllavctis, {cit~ fim ad poftremum incoXciis,& c vaporare fiveris,reperies in fundo Sal ; Hocfi tenuiter contrivetis, &inmatmore vel vifroinlocum quendam humidioremrepofueris,refolvetuf inaquamj itautexinde colligere queas.terram eire ex iqua[:Qjjod autem de terra illareftat, eft quafi terrainanis vacua,inquavistencbrarumabundat;eaqueeftcaufa tenebrarum extremarumin corpore: Atque harcterraimpiaapud Chymicos &damnata nonineptcnominatur; EttamenDeonihilitaeftimpofTibilcquinctjam mcnftruoaliquofalutari.abejusafflacuproveniencihoc corpiis obfciirum& inutile,pellucidumacfaiutareiedderequcat; itaucindeedoceripoflimus, omniaillacoram Deo bona utilia eflc ac haberi poflcsqucE nobis mala, prava, excra omncm falucis fpem aut noflibilii
&
&
&
tacem poiita
ridE,
&fuofpiritu
inconvincibili
Tam
,
,<J
SeCT.
,
1.
PORT.
I.
ParT.
II.
;
LlB.II.
:
ccclorum oiif^o-.vidclicct pcifpiciia horum 3: tenebrola lilius Qua demonthationc infallibili in ducimur ad crcdendum quod 13 (cii aijua lic omnium cxilkntium matcr veneranda At vcro illa mafla non coftatcx aqua l{mplici,quatcnus cgicfla efl: cx liylx,feu aby lli tcni brofx ventrc; fcd cum
difpofitionclucis ira pcimifcctur c)us Ipuitus
uc inde
nacuiam
igneam,acrcam, &: clcmcntiaqux , iiicicmq; Sulphuriv Saiis & Mcrcurij in fc coutineat ^ poflidcatjatq; ob Hanc caufam rcccptaculum dicitur miraculofiim huCtuum omnium , vcgctabiiium animalium,i3<: mincr.iiium ;Undcrerum omnium matcr non immerito nuncupatur, vcl vcramundi fa:mina,incuuismatricem ca-lum, tanquam univcrli rotundi mafculus, kmiuaiia flia dcorlum
c^ccntroclictradideruntnobisphilofoplii,
quotidicimplukatqueinfunditlibcralitcr. Hujusmaflxfedcm ih cotius pcripheria? maciocolsniiacrx- lcriptuix fuftragio ea in partcmunitii quippe
quorume(l:fentcntia,quodillamolcsopacaatq;immcnfainmcdioaquaruniiiraDeofund,ita, i<c cxomnilatereaquisobduchuhoccftmaeiclibcro,quieflaqu,itcnuis,ib(q;iillocoluminc, (uftcntaculo,aut fulcro fimdata clt atq; (ii(pcnfa;mibiq; Dcusenifglohum itafirniavit.iir imwobiUi illutn niiHam exprcfle lob. 9. parteinpiopindeat,PfaL 9 z.Qiiodautcm Dms terram ex nihthfujpendcrit, docex dilucidc
i.)..
Deumterrafiiiida-
mentum iiimari co>ifittiiijfe wdicat.Ex quibus fat liqiudo coii(bc,globum tcriclhci^i in libcro aerc abfq; lulcimcnto aut (f atumine,iS:(ine ullis catcnis in .xterno Dei verbo conftantillimc& lirmillime permanere,nccviulla,nilidivina,locofuomoveri; (^iod quidcmprofidisqualifundamentis cxiltis
Pfalmift.e verbis coWia^imas;! erramfundavtt Deiisfiipcr bafsfuai,riedimoveretiir injecttlum,eamqu.e operuit abyjfo,utindumento. C^Juodautcmadhujus maflleleumolis ingentis figuram GcomctriCam attiner,
intelli^crc
(phxricam diduxcrit &: crcaverit;Unde (cquitur,quati ex conccilis ipfam tcrguram formxatq, efHgiei:Etcnim hxrcs omncstam accuraca rotundicace funtfacju(dcm circ quoq; ram
atq; cfligicm
ita globus hic tocalis cft,uc ab omnip.-irceparemhabcatrocunLiitatem,adcoquidcm,ucc|uacunq;ccjainpartceumtangas, ibifcmper mcdaim eiris pundum offcndas:Quod autcm globi tormam habcat terra , multis in locis Plalmorum nobis refert David,ubi mentioncm facit orbis cci^rarum.-Et fanc forma rotunda ccreris omnibus magis cft idonea,couvcniens,apta,i?caccommociataadufum;Namci;circulus,orbis,vclglobuscontinecinfe
opuspcrfcd:um&:ab("olucum:cprofe(fio,(idiligcncerrcs.-iliascrcacasinfpicerevchmus,casetjam
rotundas
eflc
hujus globi terrcltris ufuin atrinet , invcnimus,quod, ut calum cftfpirituum invifibilium receptaculuni,ita etjam cerrafitanimalium omnium vjfibilium proinptuanum &myrothecium Efteiiam qnafi cifta, abundantcr replcta di viriis , ut dcfignari ilhv nc muitis quidem feculis poflent ; Eft , in:
quam,ciftaqu.vdainthc(aur.uiaDei,replcta divitijsinu(uinhominum,&inhonoremdivinuin: Deniq; quod ad ejus durationem acciner,doCcmur Ecclcfi,tjitci 1.4^ quod ierrd infeculumfttpermanfura,
P.
X.
&:
quod nox fi ve
quod
revoludonc dcjedx & fubccrlapfx verfiis circuiaris pcriphcri.x,aprimo(piricusignci(uperaquasfiipcriorcsmotuhid.K,centrum,inquojamterralixaeft, antea verbis latis perfpicuis dcclaravimus;uti &c]uod terra iit illa tcncbr.arfi illuminatio,qu^ immediateanteChaoshucappelIata:Undc,ucinT\M?n.M7fcuignis&luxinclufaeracintcrdiiashterasncbulofas&opacas^ficV^^t^m-iiiifcft-itillamliteramluminofain^ypcrS^Nam^ut^eftmaterluminis,(ic etiam S e^ ^^'^^ tcnebrarum quam luminis pater;Tencbrarum,inqua,occulcans lcfe in cccro
lacibuliobf"curi,utinTO>n;Etlucis,manifcftans(cfc,utinV*vt*:Atq;ficS,quodeftfymboluTctiagr^^immm^h-c.lehovaJ^re.xfupertctaterramPf^y.^.Stfii^iveiavitprofuiidaetenebriSj&eduxitinliiccmum-
fcr."(/ei/w/fz./ot.ii.i2.h.c.quiabftulittenebras,quxfuerunt(upcrfacieabyfli,&aquasmundificatio-
jucunda,fcd tencbrofam ; A:q; ita , juxta vas in lucc cduxit,^cfi diceret,in terra convcrtic uhlcm i\\ud.Sap.u.iS.munduni,h.c.c(j:[uSczenamexmatertatiiformi&nonvifacreavitDeHi,efficicniiovidc\.^
&
informationem & illuminationc tam pcrfpicuum & purum,qua opacii & immundu vifibilia ac dcledabilia pariterq; cu ad honorem creatoris tiiad utilitatem humana valdeneccflaria .-Porro ctcj tcrra hierit quxdam iminundicies& impuricas feu fuligo totius maflx aquc?peri"picux &dcpuratx, accEloadccnriu dcfccndcns,atq;Iuuiinisadurcverbcrata, verbisitidccxprcflisinnuerevidetur,
,
lo/'.}
cixlu quiefcereftitt ?
D^ PRTMAH.
iwritiem tllani^&glcbdftbi
NATUtl. ElEMENt^
His igjtur cerciorcs nos fados
efTe
*)J
o-<
invkemadhmrent ;
opinamur , quod
congregatiodiciCLic abyjfus.At^
rum&c. Ex quibusliquidoconftatjquodmatcriaterraEfic quafi caput morcuum &fj.'xcc!.Tcftiis inmagnb&ftupendoillooperevenllimaE&primari* Alchymia:, inovo Philofophico mundano relidla;quodovumnacurx univerfalistnfornacecxterraiivelutoinanifeu vacuo,hoceft,inventre&matriteipfiushylxcontinetur,acvircucelucis&calorisSpiricusigneiaqnisincubancisveiliis
perfcctionismetam tamdiuconcoquitur, quoufque infontia viviSpiricusOmhinoinvifibile, quafi Dciforme exeac^acque a morcalibus oculis fagiac cvanefcacsquippc qui ipiiicu5; cft fexca: effenciarpoLcio,exqua conftac coelum Empyicum.-AcquehjEfuncaquaeJeu fpiricus iJli ilibtiliirimi, qui femper adfunt coram Jod,vel ante rhronumJehova:;de quibus iic Joquitur David Pfdlm.\^2 .4. AqudfupracalumlaudantDeum; Ve\Pfalm.io.^..^.Coeltfuperiorestegurtturaqui{aDeo. Ex hac ergoSpiri-
&
&
Hsergofuntillxaqusfubtilcs de
quibmdicnmGeneCi. qno({Deiisfeparaveritfirmamentumabaquisinferionbtts. Deinde ex vino quintam cllentiamelicere poirumusiAtqueetjamexmafiaaque?. univerlalicxtraxitDeus fccundoloconaturamfirmam.enri;cu;asmcdiatione aquxpurx & (piiitualcs agroifis& matcriahbus fcparancuijEc hoc firmamencum vocavit ecjam coelum,in quo poftca duo luminaria majora &roliquas
Dcniqueccitioloco &ordine efrenciam quarcamexcraxic,inquaeracmini naa6tus&eflencisdivinxporcio;lNfara itahscfefeJhabetadcaslosfuperiores, utphlegmavini advarios fpiritus fui gradus ; Etenim quo magis fpiritus cum aquaphlcgmaticapermifcetur,eo debilior, indignior,& dcterior eft: Simih:i ecjam ratio habeturin tiium ccelorUmprodu<Stione;quippe quoftellasdilpofuit:
rumpuriusexprimaaquxHnivcrlaliscircularioneinovomagnoPhilofophico, feuMacrocofmico cfficituriquce circulatiu fic motu fpiritus increati luminis fuper aquas illo inftariti quod dies dicitur;quamvJs(ucmihiinocculcameaconfiderationevideturJ omncs fcptem creationis dics unicodiecompletx&comprehenfefunt; Ncceniminconfulteloquor, cuinhocidem quoquevi, ,
Acitm faci:i icnptmzzlVezete A\im cap.i.Genef.it3.legit\iv,lfiii fitm generationesciih&terrindie,quofa' ciebat lehovaElohi?nterram & ccclum :y etka.H".hiiticziunt'0V2 iti dte iiion,iu.diehas: Quibus innui videtur,quod feptem crcationis dies myftico modo ab Antiftite accipiantuijid quod etjam eos,qui
in voluptarium inyfteriorum
lefe
immerlerunt ,
latere
prdculdubio
,
Scdadrcm noftramrevcrtendodicimus^qubdterrafittotiuscxtraftioriisf^x & tenebrarum,a perlpicuo auxilio divino Icparacarum, appofitio a.c a coelb adimum, feu a circumfenonpoteft.
rcntia&fummicateovimundanijtanquamapileofeualcmbico, ad centrum & quafl ad balinac fundum cucurbica:dcje(5tio;In qua tamen foece occultata eft admirabilis virtus , videliceiSal tin,
foemina; univerfalis nacuralicer concipiuncur,& ben evole canquam fanguirie menftruo confcrvanturacnutriuntunitautgradatim&pedetcnriminuterogenerahaugeantur&rrefcant, donectandeminalcumacerra infbrmavegctabihexurgancveiinfoimamincrahfplcndoLe&perfedrione exaltcncur,auc etjam,hac matre univerfali formr.m animajem inducnce, in figura & fubftantiaanimalium,camluperejusmole&inipfoquoque finuillius , quamioroari, &aquis acque itideminaerenafcantur&producantur. Scdhicjammultos latetmyftcrium ,quomodofxUnaea~ demqucmatrehastrespropagationisfpecies,natura& difpofitionetamdiverfas,prodi'cifitpoflIbile, cum mineralis ejus filius iit fixus, fine uUa vita manifefta , csteris duobus magis ponderofus,
fubftantia:magisgroirE,compa6tac,rebelUs,durje,denfe,extracjusmatricemnunquam
diens , quietiamicilfimus , circacentrum
nifi
vipro-
& venasmauis fuxdelitefccns, paucitate caloiis fuperni imbutus &c.dum exadverfoalijejusfilij,vegetabilisfcihcct&animaJis plane diverfo & contrario
modofehabent;quippequiadmatuntatcminuteromaternopropcrant,&,utegredianturtempore conftituto,feftinant,ac Iubftantia,partibufq; materialibus
uaillorumobedireccrnacur:Similitcrtantumvidetureflredifcrimeninter filiumejus vegetabii& animalem,quantum cft intcr minerale& vcgetabilemjNam proles terr? vegetabihs is femine in ter-
calidicaceno mulciiabundat propcer mulritudinem ; corpus cjus eft valdc compadum fimaturum in terra perradiccs retinetur,fcnfucaret,atq;nonmoveturdclocoinlocu&c.diiinterimfiliusterranimalismodopenilutii parerc tus diverlb fc habetjquippe ad cujus gcncrarione .'pecies cerra induunc acq; ica terra motu locali prasditi fpiritu coelefti foie t fihos fuos animalesiqui caUdo igneo funt diriifimi , fenfu
, ;
&
&
pcr-
^H
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
II,
Lib.
I.
pcrfufi.atque altiflTK-narcgni tcrreftiis clignitate fublimati. Harum autcm tnum fpccicrum ratio , ni tallimur,^ ouis enim mortalium in dubio tam ancipiti (c penitus ab omni errore alicnum putabit )
atriplicitcnebrarumelivcrficatcproccdit, qux tribus crcationis dicbusgradatimcumtaliitidem fpiritUjdnf ulis ipfis inclulb.ordnie diviforcperculfx lunt Namquc pnmum tcncbr>E ex fuprema
:
abylli facic
dcorfum
propullatae funt
virgincf ,qua i^itormarcntur , avi{ionc;qu*,ciun cflcnc vilcolx .itque tenaces,lucifque divinx umbram perfcqucntislecumrapuerunt, &fibiipfis infinitasilliuslucistcnebrofam dx , fcintillas
&
UndetenebrarumfcutencbrolifpiritULhujusc(E'i digriit.is non magis eminens cftfuperduasinferiorcs tenebrarumportiones,quamejuslpiri:asin ccclo Empyrco permanentis honorloco Sc cflcnciaattolliturfuprafpiritummedmm&inlrmum Siccniin videmus,quodfpiitcrum illud ejus phk gmaci falfo. Ratio ritus vini aaturali inftinttu fupcrinnaccc ejus olco , atquc
vcndicavcrunr
:
:
aucem,cui ditrnicas fupremarum tenebrarum lit fuper alias,cft,quia panicipat dc immcdiato radio, &cm.anationcptocedencca Deojod Cum vero tencbrarum mcdiarum Ipincus radios fccundarixlucis(ibir.ipiat,quxluxcftdcportioncluciscreatz,idcolux cjusnoncft adeo nobilisjquippe cumillalit radlusDci.haicnaturx. Deniqueluxterciana, cujus lcincillasrcncbnuuminfcriorum adlcifciccomponicur ex luce duplici^videliccc Dei &: natui.r qua: duplici ipirifpiritus iibirapir
:
&
tuiimmcrcitur: Undc maccria iftarum cencbrarum rebellis eftconcra lucein ift;un compofiram, Hincigicurl(:quirur,quod,cumexfpiritibus cujulcjue ccclialtcr aitero dignior &c loco exccUior inveniacin-jfecundum majorem aur minorem lucis fux propinquiLiccm ad nacuram divinam ,idcoqueeciamneccflefic, ut tcnebrx quoque hanc candemobtineant infuo mundo tcnebrofo leu
globo tcrreftridignit.atcm &cxaltationem: Namperluccmiftara divinam intencbristcrraecomprehcnfam dicitur Deus eflc tam in tcrra,quam in ca;Io,dicitur)4o;r;f//r in nnis ejfe^dknmque terra fcabeUi<n:pcdmli'hor,micalu}}tmiai^zino.kciatbro)Uisejuiejj'ettadiim: Etenim mre omni (ehabet hicglobusterrcftiisopacuSjUtgiobus illecoeleftis& pcripicuus: Atqui trcs invenimus inmundo diaphano rCi;ioncs,qdarum mcdia,juxta lacri textus Icntcnciam,feparac infimam a fuperiore; Ergo etjaminoblturatcrixmachina rrcsluntproculdubiorcgiones; quarum fuprcmamabinfima aiftinguicillamedia,exquacgrcditurvisvegctabilis.Scquicurigitur,piobabilceflc,quodnaturami-
ricralislitdcillatcrrxiegionc,quxcilinhma,tumquialocuinpoflidetprofniidioiein fubftantiam habet dcniiorcm atquc dui iorcm^tum erj.mi ,qnia aniniam habet d lucc dcbilioii:Unde quictcncbris focdis ob volviturin ccntro rotius ; adeoquc etjam proptcr immcnfim ti magis dacur , fuam 2;vavitarcm magis dcorlum zd infimam abyliiim tcndere conatur x quibus peripicuc hqUet,quodiKCCcrcacurarumfpccicsiicdctcncbroforcgnotencbrarummfimarumiubilucisefficaciaminor.itqueindignior;proptcrrcbcl]ismatcria?abundantiam, eflcreperiturjadeoqucindcagnofcitur ccrram & aquain iii iv.incialibus magis abundarc.Simiii ctjam proporcione refcrtur com; pofitio vcgctabihs opacaadrcgnum tcnebrariim mcdiarumicum cx mcdia terra: partc feurcgione,
&
&
&
quxvidelicctcjuspartifeutegionilupcriori& iupcificiaiipropinquiorcft,vcgetabiliaenafci&exur^^erepcrcipianturiNonnc ccjani,xchercm cum illarcgionc comparando,vidciTius , quod Sol,xjnuiciphcacioms ? tlrcici rcgni imperator,acquc fimul ctjam cxtcrx fteil.T linc caufa vcgecacionis ipfain dcpichcndimus, cx luto &tcrra crcatiirxopacranimalisrcgnum attinct; Ouodaucemaa
&
cflc
formatam ,
vidclicct ex
uprcma
tcrrx regionc
,
Unde &
calidior
ut
(iim: Q^iin&, quodmajuscft.ipfc Ad.im cumfiiis,animalinlignc,cxluto& aigiiia hujusrcgni quoadcjuscxtcrnumformatus ,dcratiohc& intclledlu participat; Etquidemratiohujusrei in promptu cft.quoniamvidciicctclcracntumignisfadumcftexfpiritu fuperfluo c primis tcncbris
ficcxilicntc,& lucis fupremxciignitatc ornato Undc propter lucis dominium dicitur calidum cum:Sicelemntumacrisex fpiritu tiipcrfluojga-iimcdijorigincmtrahiti undc cahdumcft&hu,
&
midum.propccrxqualcm fpiritus&lucistcmpericm: Elcmentumautcmaquaecxfpiritufuperfiuo & lucc dcbili infimarum tcncbrarum proccdir atquc h.-cc cft ratio , quod aqux & rontcs fiinr tam ficquentcs in intimis tcrrx vifccnbus Undc aqux propter cxiguitatem caioris in iilo rcgno frigidx dicuntur,&liumidx;videlicctpropternaturamhumidainpartisfuxtcnuioris. Sed dchisw//viluo
;
locolucuicntius.
Videmus ctgo quod mineralc rcgnurn,utpote quod cft infim.i tcnebraruin portio , confiftat ex aqua & tcnebris infimis,tcgnum autcm vegetabiic cx aere & tencbns mcdijs, & rcgnum aiiimale cx igne & tcncHris fupremis. Conlidcratc quilb quod mincrale conflctur cx coiporc opaco &fpirituconfarmi;fiir.ilircr quod vcgctabiliacorpusctiamopacum tegat cumfpiritu leviori ac denique,quod animaiia velamenluuin opacum cum fpiritu maximc iiberopoilidcant: Unde harc corporaita.ib inviccmdilferunt non nili varia tcrr;cnatura,cum vofmet ipfi, fpiiirus divcrfi rationcm a diverlir^ice clcmc ncorumprocedere fatcamini, quorum unumfupcr aiiuddignitatc cxal, ,
;
tatur.
Porre
^^
exhibetviolcntioicm
mam,quam vcgctabilepropterpropinquiorcm iiiam cumigne cognationem & dilpoii:ionem,aeri miftamjquippe cum vegetabili ignis minus,& aqua magis prxdominetui.Similictr Ccjam vegctabilcfaciliusacccndituricitiuiqueflammam concipitquam mmerale;
iiixiubftanciic
:
quod
i<;niis
compadiEobitinatiam rcfiftit Atq; ita quoq;ahimalminorcs fxccs leu cincrespofl tiii combuilionc rchnquit.qiiam vegetabile,& vegetabiie itidefti mmores feu paucioresjqiiatn minerale. Cum igitur quxlibet crcStura fiibhinaris compoiita iit ex corporc & ipiritu , neceile eft ut,
P.
XI.
capiteprttcedenti
aliegataOrtaeliintclligetitiarumprimadiecreatarumdifFerentia:
lat
lismagis cxuberac
quippein quibusignisinagis abundat,&plantasfeuvegetabiliaamineraUbus,quatenus aerin ilAcque lioe modo vidcmus,quodtenebrie,qLl<-EpriiTii coeli ipiritus ieuaquas tenuesantcGiearioncm contexcrunt&obduxerunt,primofpiritus divini apparentis adtu deorium abigantnr&in cxilia^n qu.iii cijciaiuurjm quaruni ramen viiceribus procul dubio Spirirus quidam criiia-satquedenliis occultabatur.portionem haud exiguamidntillarum lucis.immediate afacie
condjtoris emiflx.hbi avide attrahcns
utndnnullxiftiusSpiiitusportionespropterconvenienremlucis ijs inhxrentis quanticatem liberentur,& moieiuiiarniicialisviituteignisiuiineorruptibilis in ccEhodavi coneavitatem elevcnturjibiqueimmobiliccraquarum fiigore congcbts ftcliasinnumerabilesfixasconitituant: Veletjam proptcrfcintillarum.quas pollident^exiguitatemin tenebrisiemper habitafit ex quibns corporailla opacaquinto&icxtocreationisdie iuntproductayquceanimalia dicuntur; Nam quarenus fpiritus in tenebfis occulti formam reccperunt,& Idntillam iplendoris a divinitate immediatc cmanantem,neccli"eeft,utintenebrasagant,cafqaehueatqueilluc pro volunutc appetitu fuo' ducanti
;
&
ctjam,quoniam luxiliaincluia irrimediate a I)eo,lucis vitxfonte , fcatunt , ideo nefuam nobilius creaturarum genus ex inferioribuspro'crcct;videlicecanimaIc;quippe quod vcgetabih & mineralilorige praeferendum cft, qnatc-' nusignisinf eo pr2caeterishabetdominium,qui eftelcmehtamrcliquisloco,a(5tione , puritate dignius. Videmus igitur rationem non inodo probabilcm,fed etjam,dti opinor , fatis manifeftam,
Porroi
&
&
&
Hic ergo ratio ukro le ofmorcaie,& pafllonibus acque mutationibus obnoxium vidclicet^ quia eft tertebrarum feu ten^c congerics^qaae lempcr acStionibus lucis refiftere,motui contrariari.vitx ad;
& fptritum
li
parataeft;
corrcipondeat,tetrum atque obfcurum illudanimalis clcmentum obediensredditur,vitsequefundtiones coa<5te pcrficere cogitur:Atqui li in fpiritu,aut lucc cjus,in verbo divino myfticeiiabitante, aliquem percipiat defectum,protin us moie prodicorio luccm ardenreratquc violentcr ifl/urijsag-
& cxtinguere e v citigio conatur; atque itain motu hoc con trario primo locoutplurimum pra:ceditmorbus,qucadmodum pugna & bellum praecedit vidtoriam, atqueultimo fucceditmors&intcritus, nifimedicamentispiomptisadjuveturnatura, acviribusfuismiruminmodiUTi rccolledris, in hoccohflidtutandem vidtrixevadenspriftinamvits fu^ valetudincm recuperct & dcnuo acquirat. Eadem plane t atione (piritus adhuc crairior cam fecundx mungrcditur.eamquc eradicare
diregionistenebrisdeorlumobliquarevolutionepropulfatus,lucisfccundariae,fea virtutis ^ fcintillas iecum rapuir;quarum portiones feptem propter copioiirm lumen in ijsihclafum , poft perfe-
6lam univerfarum tencbrarum, inccntro,tertiadiecongregatarum,diipofitionemin altumevolaruncftellafq; erracicas conftituerunt , quas Plahctas feptem appellamus ; Reliqux vero ipiritua mr-dij ccElipartcs^quarnmlucisfcintillaenonpotueruntfufficereadipfarum ex ventre Chaos,feu tcncbrarum fecundariarum captivitafc liberationem,ift tenebris fenQpcrpermanicrunt.ac fccunduia 1L X
100
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
II.
LlB.
I,
dumfivc mcdiumillud compolitorumgcnus conftitucrunt,quod vcgetabile dicitur;cu|us kix& cilorcft minor,quam animaliuni,qucniadmodum & ipfalux medij cceli,qu2dicicur adus n.iturx, non cft itaefficax , ac illa cceli fupiemi quac vocatur atfius Dci ,fivc priiTKi atque immediata lucis i
,
mirabilis virtutis,quatenus Vcrbi facrofandti fonte divino cmanat!o,qiia; inefrabiiis eft efficacis cnentiaeftrepleti(Iima:Acque hinccft,quod luxaitimalium,quamvislitinfpiritu intcrno inclufa, &corporeobfcuro circtimduda,emicattamenexfuistenebr!s, &:cminus rcs externas confpicit,
&
rcrumpriccritariimrecordatur, dcrebuslonge dilluisquodamrationisinltiiidtucogitat, cafque quafioculisfpiiitualibusintucturjEt quamvisfpiritum,inquoincluditur,adccEliftellaticnbruin imitationc ftcllarum fixarum fublimare nequeat , attamen incluli lumiic diaphragma cxemplo niscjusradij longclatcqucorbiculariter nonaliterdifpcrguntur, quamillx lampadisflammarfcu candelac,quatum radix licinio fixe adhcrct;Imo vero hxc quidcm luxin hominc tam cxccllenscft
&
& infignis,ut (ua fubtilitatc ufquc ad thronum ipfius Archetypi alfiduc pcnctrarc foleatjncc ulKim corporis intcrftitium cjus actus uUo modo impcdire potcft quo minus extrema,tc)r^ & maris ac qucE fupra funt in ccelis fpeculati & pcrfpicere queat In cactcris vero animalibus lucis tulgor non i,
tamen adipfa (ydciaipfis ccjam datumeft vilione afcciidere.P, sctcrca tantaeft hujus fcintillx vivacitas , ut animal c tcria in altum faltu lcvi cxilire folcat,qucmadmodum in Iconc,
taie dilatat;fed
feIc,cane,ccrvo,Icrpcnte,hominc,& hujufinodialijjvidcre
licct.
Nonne
fugam c corpoie opaco appetcns furac annitatur ? Undc illa in planta fu3 cX terra cxurgens , lumtcndit ,acIecuinnaturamigncam(qua:ci,utpotcdenatura quinticncntia;participanti,vincalo nr.turali colligatur } in altum rapit ftd , quoniam cadcm rationc acr alligatur igiii , ideo ipfc fimui cumigne afccndit;.SitniIi ctjam concatertationc aqua cuni aerc furfum vehitur; ac dcniq; ipfa tcrta modo haud diirimili aqua;,Icgibus naturs ncxuquc firmo conjunda miferam illain fiigiti vam nosaliterradicc firmatainrcgionc corruptibiii & mutabili derinct, &,ne akius verfus pattiam fiiamafccndat,impcdir,quamcoipusanimalcopaciim,&:terrcftreipfam aiiimam in co dctcntam vitSs: vinculis tcrrenisinfuoventrcputrido, &ahim3eperfe6tionibusodiofo,& omninoadverfo cuftoduedeprchenditur. Ex quibus ccrnitUr, quod ighea vcgetabilis natura non lit ica cfticax, quam illaanimalisin fuisopcrationibuijquatenushxcimmediate anarurxr.idijs,hoceft,aiadijs; fccundcE emanationis illa vcro immediate a Dei radijs , feu priin.-c cmanationis fulgorc derivatur Undc vcgetabilium fpiricuum ili rencbris mcdijs fcu fccundarijs inckifbrum radij ailione debiliores lunt,quam fcintilLc fpirituum iii tenebris primarijsincarceratorum Hinc igitur fir, quod naturatcncbrarumprimaiiatum,fcuprimadicdcorfumpropul(atarum,exquibusanimalium corpoia, quoad corumcxccrnumconfl.antur,&complcxiofpuicuumin i/s rctentoruin,cx quibusmatcria aniinalisintcrni,acluxe(renfifica,fcupriinaeemanationis,cujusprxfentiaine(redcducitur animalc gcnus,nonalitcrfupranaturain vcgctabilcm dignitatc exaltatur,quamnatura vegeiabilis cxahaturfupranaturamminciakum,quxcjclucetcrtiana,&tcncbrisinfimx mundi rcgionis cum inclufoipfarum ipuicuin conditioncm corporum Opacorumcreata funt Atque ita vidc.mus rationem, cur crcaturae animalcs& vcgctabiicsin difpolitioncm &naturam corporum opacorum &tcne: ,
&
broforum(fntprodu<fta5;Reft.-itnuncultimo loconarrare,curcorporainineraliaultimumincreationc iocum obcine3nt;& de eorum proprictate atque digiiitate ad amufTim tra$tarc. Ut igitut animaUum cxcernum extencbrisprimo crcationis dica coslo primodcorfum reperculTis conflatum
dixiinus,eorimiqueinternumcxfpiritufupcifluoej^ldemcGEk &fdntilks lucis eidein (piritui intum poftca fpicluib inhxrcntibus ; ( Undc ("ccundum divcriitatcm proportionis primum lucis ,
&
ritus,aedeniqueinukitudinistcncbrarumgcnusanimalc difFcrt,primo quidcmdignitntc& vivavelocitate proptcr muititudicitate proptcr inultitudincm lucis,u t in homine ; deinde lcvitate dcniquc tarditatc fimilibus,ac magnitudinepropter mukitudinem fpintus ut in avibus,feic,& ncm tcncbrarum,ut in Elcphante Ccto;liinilttcr ubiadcftmultitudo tcnebrarum cum mulcitudinelucisibinafcunturanimaliaterrcftiia; ubi veroeftmuJtitudo tenebrarumcum multitudine
&
&
&
lpiLitustenuis,&lucislufficiensquantitas,ibicxillisprodeuntvolatiIiaca-]i;quodfiadeft multici!-
varia
bus fubtiUtas ccftimonio facrarum fcripturaruin attribuituri Vcrum fi grofTus fit fpiritus cum talibus quoque tencbns,tuin prodit ihdc butb &c.qux omniaintergcnera rcptilium rcccnfcntur; ) Simiiitcr, ut vcgccabikum extcrnum cx tcnebris fecundo crc cionisdie a ccclo (ecundo feu regione mundi mcdia rcpercullis conflatum diximus,eorumque intrrnum a fpiiitu earundcm ( qui cft denlior&magisfupcrfluaparsfpiritus.-Etherei,
cum
dcoifumre-
pcrcufla)&lucistalis,vidcIicct(ynanationi$fecundje pottione
quam naturx
aftuin appcUavi-
inuSjf^fecundumcujusfpiiitusmajorcm vcl minorem portionempl.mtxproccriores vclminores &lubmiiriorcsin terra repcriuntur^itidemque etjam fccundumlucismajorcmportionem in tenui
ori
Db PrIMAR. NaTUR.
ori&pauciolifpirituhferbse, plantae, &fru(fl:usacriorcs
felEMENT.
|oi
propiuquiores inveniuntur , uti in herba Flammula , gradu Atquehicnotandum eft,quod, quomagisintcnlaeftcaliditasco n-iinorhtlpirituspiimarij proportio.in quo incft icintilla hicis ; quo autem illa eft minor , eo magis ipfc digredicur a multi:
&
qUalitate calidiores, natura:que i^nis omnibus, qua: calida &c ficca funt in ahquo
&
tudine lucis ad dominium (piritus; Vcluti.iilaj plant2e,qu3e funt cahdae in 4. j z. &: i. gi adu ica fe habent,uc in iUis proporcio lucis videatnr fpuitus lui, cui ihha;rcr,naturaiii ada;quare; At fi ipiritus te.
nebrarum dominium habuerit fiiper lucem,tunc dicetur herba vel planra in eo gradu
fiioida & humidaquoremovetucdnacurakicisverfusfedemquahtatistenebrarumjqiijEeftfrioiduasiucputafi dil"cedatperunumgradumatemperieverfuscruditatem,tiuicexceditfrigiditas&:humiditas natutam cahditatis,quaeeftlucisquahtas,perunumgradmTi;atqueiicin c:eteris; Sedde hisrcbuslatius fuo loco,Deo adjuvante difcurremus. Porro etjaUi tenebrarum fuper lucis proporcioiiem dominio,cum Ipiritu craflb denfo niagnayegetabiliaproducuntur,ut Qucrcus, Fagus , &huiufmodi
&
UtigiturfinqUamjhKcduocreaturarumgeneraaduplicium fiiperiorum renebraru ra porcione orta lunt;lic ecjam verifimile videcur,quod mineralium extcrnum (it de tencbris cosli tertij & inlimi, tcrtio creationis diecompleteadniachincEfphiErica
centrumrepercuffis,atqueinmallam caliginofam
ibi
alia,dequibusetjam/fr4luculcntius:)
redadis
& congregaris;
&
eorum verointer-
num ex fpiruu grolI'o,ponderofo,atque compad:Oj& luce debili,pauca,ac mixto materia: onere opprefla (qua;efttercia:atqueultimxemanationis cffedusj inpra;didistenebi-is rebelhbus &horrendis incluhs : Magna etjam lucis proportio cum squalilpiritu cenebris producic aurum;Unde
Magna autcm
fpiritus
proportio Mercurium in iucem edunt; Et major tenebrarum portio conffringit illum Mercurij fpiritum inplumbumjCui fi lucis majorfacultas accedat,Saturnura triftcm in lucidiorem maoisTo-
tum fatis mundum adinveniat,(atis d tenebris purgacum&politum,mox argentum prodire facit; At h fpiritus fit dcfedivus & lux eminens cuprum proferri folet;& fic in caeteris; Cxteium fi natura tenebrofadominiiun habeat,mincrahaminora&friabiliaedereac procHrarefolet;'
cu|ufiTiodi funr
Antimonium, Arfenicum,atquc fahum genera;de quibus etjam ahbi plenius difccptabimus.Sed haec pofitione & fitu cujuslibec gencris creacurarum compofitarum declarantur ; Nam , ut impria
&
horum ccelorum refertur,& tria iridcm compofitorum genera,qux didis elcmentis corrcfponder. Sic ccelum Empyreum. ignis naturae ref ertur;Undc Empyreum appe]latur,id eft,ioneum Et proin:
caeteris
ponitur,ficetjamcoelumfupremuminferiorigloria,loco,fubtilitate,&pulchritudineprftet; atq; ob hanc etjam caufara animalia omnia,e tenebris,lpiritu fuperiuo,& luce ejufdcm conflaca,domi-
nium,&poteftatem,acexceIlenciamhabcnt fupetvegetabilia&mineralia;quatenusfcihcet,inter cotporacompofitaopacamajoremlucisquantitatem habent& prxftantioris funt profapis, tanquamfcintillsprimaeemanationisdiviniE:Sicetjamcccli!unmediifm aeri non inepte compatatiuj quippe quod exlpiritu sthereo componirur ; cujus fubftantianihil aliud eft , quamaerincorrupti-
bilis,Quintaefrentiadi(ftus:Undecolligendumeft,aeraaqu2anteponi: Sic coelum hoc diCTnitate,puritate,&fubtihcatecoeloinfimo, feutcrtia; mundiregionipia:cclIerevidetur; Etperconfequens compofitum opacum vegetabile , ex ejufdem ca-li cenebris , fpiricu ac luce fecundaria illis
&
inclufisnatum,minerahbusdignitateantefertur.- Undeliquet,c[uod majorlucisefficacia firin animahbus,minor in vegetabihbus,& minima iu niineiahbus Atque hinc noftrae opinioni aftipulari
:
vidcnturPhilofophiantiqui,quorumt'ententiaerat,quodinlcnfitiviscreaturisdominetur;ignis& aer,in vegctativis aer aqua,( per aerem autcm fignihcare videntur ignis diminutionem; ) at quod in mineralibus hcet ex omnibus eleraentis conften t,terra tamen&aqua fupereminentiam habeanc-
&
QuidenimaliudfibivoIuntilh,quamquodinanimahrcgioneignis &aer fuam exalcationem habeant;videhcet(piritus cnmluceprimariaccehEmpyreiconriguaccelo sthcreo; in vegetabihbus aqua,hoc eft,xther,in quo elttninor lucispars , aer regionis xzheiis comiouz cum autem aer
&
&
coelo
feulucisparSjquxtern-EContigua
&pofitionemharumtenebrarum,inmundicentrumrcpcrculIarum,rerramq; conftituer.ticun; percipicmus ab eft'ed:u,rem ipfam ita fefc habere,arq; ego vobis indicavi:Nam videmus, quod ipfa mineraliapropter fuarum tenebrarum,vel porius Ipiritus ijs incluli gravitatem Ipiilitudinem , in venis terrx atque deorfum magis circaccntrumcollocentur,&inveniantur,utUide oblervetur.ipfa fecundum ficum ex tenebris coeh infimi conflata & crearaeflt,ac dignitate cxteris duabus creaturisfubjecfta^Atqueetjamfpirituuraipforuracraflities acrebcllisnatura contralucem ex hocillucefcit,quodeorum fcintillaIucida,aliasfemperprona,utfurfum clevetur firrniter ac immobili-
&
'
&
ter in
ijs
tiam
foi
SeCT.
I.
POTIT.
1.
Paiit.
II.
LlS.f;
obfervarnr.
nam,fieri vidcmusjquippe
Dcindc per-
cipimus,quoclnaturalior<iine rcgio vcgccabilis mineraii fuperimponatur; Arq; hinc cft,quocl ejus e rcgione rencbrarum mcdiarum fummiraces cx terrx lupcrhcic a lua: rcgionis ccnrro cxurgcrc,
& m cerra firarura emergerc deprehcnduntur,quoniam earum (puirus actionibus lucis magis elt obcdiens,quam
Ipiricus inincralium.lucifque
carum
fcinrillx funt
maliaattinet,fubcilior pars,&quaticremorrerixcociusconcurriradillorumcompoluionem;acq;
llimum
ex lutoio
pulvere tactum legimus.Hicecjamimprimis in animalis nacurac conhderarione obiervandum eft, quodjUC cencbrola c:Ecerarum crearurarnm pars cum inclulo fuo Ipincu grollo , ccrije naturali vin-
culo alligacur , Sc finc rcrrx adhxfione vi vcre non poreft , ira animalium nacura cit , ur e jus radix a huc acq, ilkic pro iibiru ts: arbicno foluta;ica ut ab una in ali.am partcm tranlire , terra ht Ubera fuo movcre poiHc Cujus cei racio,uc mihi videcur,in prompru clt Nam pnmum,uc rcrra aqua: na-
&
&
turaii
quodam vmculo,nc quicquam vacuum inrercedar.al ligarur,& erjam aqua aeri,arq; aer igni;
vica
acquc cxiftcnria nacuraHatcnaicpaiari non poftic; imo veroinipiiustcrrae vifceribusprolundius fubmcrgicur.co, quodrcrrcftrinacuiac niagiiamicumacfamiliareeft:Similiterquiaigniconcarenaturarq; naturaliglutincconglutinatur
aether,oiigmsaeri,atq;illeaqux,&:aquatcrrc^,ideoq;terraxrhereastencbias pcr ilhm luam cum aEchcrecoaianguinicacemrerinec;quemadmodumin vegecabihbusobiervacui;qaippequorumraciicesicareireattiguncur,uripfaalcius verluspatriamluam alcendereprohibcancur:Atveroin animalibus res alitci ic habec:Nam,quia rcgio quinra; elfenriaE^qua; ccsliim mcdium , lcu firmamencia, lcparans aquas lupenotes ab infeiioribus nuncupatui^mrciponicur iiiccr co:lum Hmpyreum.&infimum Elcmentare dictum,ideo animalis compohtio cx tenebris,Spiritu,& luce ccEli Empyrei conftans neccftario nacura; vinculo ccrrar non conjungicur,(cd libcraeft,urin aqua nacarc, in acre vola-
Scd ikjh illaad confinnanonemhujuicenoftrxopinionisvobisnon lufticiant, alio modo vobiicumlicprocedam: Unde,obfccro,cll:ha'ccreaturarumcompofitarum tenebioficas acq.opacicas? Cui objcctioniprocul Uubio (&: non ineptc,faccor ) rclponclcbuis,a cerra,luco,pulvt ic, aiic cincribus;cum de hujulinodi (ubftancia opaca lcgamusin (cripcuraiacia Adamiexccrnum, qiiod cft ejus pars ctnebrola.tuillc crcacum ; Vel,cum Philolophis loquendo,cxquacuorclcmetis fimul in compolitioneunicis;quamvis hanc Philoiophorumalltrtioncm nosaudaacr,Bibhjs(andis confiden-
,maiam eiledicamus,cum rcliqua tria elemcnca tincper (e diaphana &perfpicua,acncquaquam opaca,ccElumq; illud mundiinfimum conibcuanc;Id quodintellexitMoyfcs Gen. i. 20. Appelluvit^j jidamcuuitaanmalia&volatiltacali&c. Qua-quidcin clementa ineo, quod ca-lum conftituunt,ipii
tes
de terra,& non de re aliquaalia;quia nihilpra"cer ipiam cerram onacum dicicur Nam qua(uorum orbium parces,non tamen proprie ijs inlunc tencbra*, lcd profiinda pcrlpicuitasjnamq; alias iux ipias non magis pocuiflctpenetrarcquam radi) Solis ipfam reriam. Hii igiturad voravcftra itaconceflis, vidclicet , quod crcaruiarum compohrarumtcncbrxilntatcrra, oriturinde c^uarilio alia nimirum undc iit cencbroia ipiius ccrra; condicio Cui cquidcm rcfponcitas cft
:
Mcrc.Triim.verbisutar)y/<6ffr/4tfHr/tiu:Quxquidemrenebraecumrriphciterlccundum triplicem
iunt, diftin-
guantur,nonalirer("efehabercdcbenthicin tenn,percarumaggrcgationcmconftituta,quamiplaE trcsmundiieuaquarumregioncs,quarumunaeftahaprxil:antioratq;dignior: Arq; ur harumrcgionum triuni iiiprema reiponder elemcnto ignis;cuius natura eft locum mundi eminen tiorcm pcterrac partem proculdubiooccupant;quatcnus vivacitatelucis,&-multitudineSpiritusintenebrisinclufi, moic cremoiisla<5tisinculmcn&l'ummitacemmaflacexuigunt: Quod cnimhx tcncbrspraEftantiorcs
tere
rcusca;tcrisduabuslucisfpecicbuscxcelIentior,&virrutcpotentior
natio a facrolandio unitatis
quippequxerat primacma-
multitudo lucisptimi coeli unicam , quoniam folummodorequintfpirirusportioncmcxquatuor; Unde fit,ut iftalux miiifica, (cuDciaftusita fubtiliarir ("piritum i(l:um,ut cx quatuor illius parribus unicam folam fibi refcrvaverit;Et pcr confequcnsrresliipcrfluascjiisporrionescum iplarum rcncbris deorium rcpcrcivifir: Arvcro rcncbrac medij cali proptcr nicdiocrirarcm lucis iUiusIoci non nifi duas Ipintus complcxK iunt partcs cum quibusdcorlumadcentrum,lucispcrlequenris facicmfugiendcluntdelapia;: Etcnndem,quamTistresadiintipincusinhmiporcionesccncbrisinfimicoEli,arcamcn ,quoniamip(xfuncvaldcgra;
murationibus
iiibjectx
qux crav nimis exigua &' proindc dcbilis ) non murarre idco rantis proximum locura circaeentrura,hoc cft,iocnminfimum libi vendicant
,
.f
qua-
Jol
qiiacenusiIlecftverafiigiditatisredes,qucEluciscalidi:atiomninocontranarcpentiir.Scdhxcom-
nolha duplicis pyramidis,materialis icilicet <Sc tbrmalis,adaptationc& def criptione luculcndcclaraimir,queniadmodumin libro nopoje pyrawtdum Traiiatu , 8c mukis Tradatus nojin de Phjfica M.acro-& Micrucofmi hifioria /plcnius dcmonilratum eft:Similiter fuprcm^ cencbrx longe caeterisfunt,quo2dlucisfupernxplenitudincm,opulentiores;&medisinfimis. Quibusluculenter docemur, qaod, utignisdipreraam rcgionem mundi propteriuae conditionispcrtettionem occupatjiic crjan^.illiusregionistencbrsincerrareliquisinFcrioribuslliperinnatent; quatenus ipfctres ipiucubiubtilisportiones habet, quibus perauxilium lucisipiisiniitaE inaltiorem terrslocumvchuui;Et ut SpiritusDorniniferebaturfuper aquas;lic iftius foEculentae materix fpiritus Empyreus, luceili!usiuciii:uminatusatq;exagitatus,tertur luperreliquastencbrasinferiores: Similietjam raiione
i.
j^,nem
& aquam, vel xther inter coelum Empyreum & elementare. Deniq; infimae Chaos tenebr^,
iicuiscuaiparati%locuminfimumpoiTident. Nonnehicpcrcipimuscvidcntcminterrcgionesterclifrercntiam,qua regio a regionc dilcrepare cernitur,non minus , quam fpiritus Empyrcus ab xf.iic eo,&: aethercas ab clenientari,fi ve fpintus igneus ab acreo,& aereus ab aqueo ? Nani,ur aqua a luu tenebrismagispurificacipcriubtiliationeiTificaerinviiibiliSj&illcultciiuspcrlucis operatiora;
,
ricmJnignjm vcrticur,ficcij.imrcslelc habetinmutationibuspartiumcerr,E: Nonnc codemplane moao aguur cum mineiaii,vegctabili,& animali.Colligimus enim,experientia do(fti,quod mineralu verrancui purificatione in vcgct ib)lia,& vegctabilia in animaUa Id quod ctjam confirmat Arcc ha5 infho Iwro, qiii diCitnr Clavis faptetttt&. Sed ad rem rcdeundo.nonne percipimus maximam
,
animali.m,vgetabilem,&mineralem?Quam,qu^fo,aliamracioncminvcnirepoirumus,autquod-
nam probabiiius & mariftclijus argumentum quod tantafit incer haec tria creaturarum opacarum
,
geneia diicicpantia,quani iUud a nobisja/)enjallcgatum,quo vidclicet oftenduntur tres tcnebrarumipecicsnacura,digniaue,atq; condicione&motudiftincl:,actotidera creaturarum tcnebroiaru;iigcricraabmvicemaianircftcdirterenria;quotumillud,quodeftanimale,pr^ferturvegetabilibus e.idcm dighicate,quaca;lam Empyrcum cethcrco;Et vegetabile pra-ferturminerali, iicut coelum iethereum eleiuentari: At vero.quia hujulmodi coelorum Ipiiitus cecra lua exuerunt veftimenta ,& audi atq; invilibiles reperiuntur,inrclhgendum eft , quod iftae creatura: tenebrofo amicftu ornacac hifce coelis allimilentur in inteino;c:Eierum in externo lacinijs ipforum caliginofis,quas exuerationem quandam ipiritui tunt;Sic Ipiritus in animaii occultatus propter ejus fenfum,inemoria, Empyreo refertur;atqui corpus ejus ad renebras ejulHcm loci relarionem habet. Sed quoniam tehebrae illx deorium cadere non potuerunr,nifi per regionem mediam deiccnderent ideoque inde eft,quod ab illa rcgione vita: fua; porcioncm accepcrunt.Non ergo mirum vobis videatur,o Leftore s Benevoli,quod hanc noftram opinionem,quE omnino nova,& antc hunc diehr inaudita cft,ita audailcr&confidentcrhicin lucemproducimus;quoniam ('utiomninoopinor jficontemplariocitra moram (ni fallor iUa ne ftrenua ha:c a nobis jam indicata vobifcum reputaveriris,e veftigio
&
&
rerum omnium vilibilium cognitionis radicem atq; fundamen tum efle deprehendctis:Nihii enirafruftra produxitOpifexinlucem,(cdtam iplastencbras, quam lucem, tam noitem, quam diem,tampnvationcm,quampoficionem,tammortisorigincm,quam vita:principium , tam corporis quam anim^ rationem,tam vcftimcncum quam vcfticum , tam Cacodxmoncm qua bonum
totius
Angelum,&camip(ummalumdenique,quambonuminmundumproduxicDeus; cujusmedium eftlpiricusuniveilaiis,quipicEdi(5lisadionibuscontrarijs fubijcitur; cum hiciitilk quialucefanitatem & vicam haurit, a tcnebris autem a;gritudinem atq; ipfam tandem mortem atcrahit acpati,
C A
rot
P.
XII.
quandam
maximepropria, qua
h3ecinillasagir,atq;iilxprimi5a6lionespatiuntur>&tumpofteaininftantiquafiiefiftendore-
Nec tamen denominacionera aut eirc habet una harum quafitatum fine pra^fentia
alterius^urinecullaaliaacciolinepallionCjauteconveifojUndcambsamutuaadlione&paflionc deriominationes fuas acccperunt:Quaetum patitur,tum rcagere dicitar,cft tencbrarum; hoc eft, ex obfcuratenebrarum voragirie cxurgit, & vocaturhigidicas; Quae vcro exluceexilijt.&firigidicaris
cfFccStus in
mundo leu aquis primum patefccit,caliditas appellatur; cujusinferius fuo loco mcntioFrigiditas ergo dicitur,
ncm
fic
faciemus.
adverfum
,
Nam
&
conieftim poft lucis apparitioriem fuper facicm abylli caligiriofam Eft ergo fiigiditas qualicasfegnis, quieti naturalitcr
dcdi-
104
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
II.
LlB.
I.
fuam
provocara,denlitati materix tcncbio(a;,tanquam loco iiio propiio ie immcrgcns, morui oppofvta, quietis ongo,vitcEinimica mortifquc miniftraexitialis,corpons comes,&:anim hoftftjfenfum ftu-
&
&
Arque hic cft randcm illa difpolirio matcria; fcmpcr adjunda qua medianrc tot nnuationes 8c altcrationcs mundo clementari accidcre,atque tam fubito fcpc ac inopinato obvemrc Iblent Orrus hujus,inquaiTi..cftm venrrc hylas.fcu abyifi ; in qua K tencbrofnm dcUtefccre, & in fe radios & adus fuos occulrare traditurjacquc ita erjamfrigidiras,inhyla:natura deformi dcl:brmitcrprxl"ervara,extraomnem imaginationcm humanameiat inporentia Dci omadinviccm conjungcns
: :
nipotcntis;t<occultati-,quxramenqualicas,r!pparentc|?t;etencbrisetjamvirruteefficacixlucisc;us
revelarafuit.EtquamvisK':encbriscoopcrtum,& fibiiplitantummodovimfuamrcvclans, plane tenebroftim ciTe captui humano videatur,attamen ipfum modo occulto omnin, cpx in tencbris cranr,vidcre atque aifccrncre tiun potuit;adeoque etjam frigoris,tanquam latibuli ("ui,tumlatentisj
quiefcentis,atque in potentia tantum
cxiil:cntis
Pfal.
i59.ii.ccnebrxnoniraobrcncbraripoftiint,quinprxvideat;namo.r,ttf<fic;,/>c?-/;//l;^4r, &teti(:bi\tef
funt,ut!pfalttx.
EftigiturfriguslacibuliDcidiipo(itio,aflarucjusproipfius voluntatc,hucatqueillucjvclincieaturx bencficium,vel incjufdcmpunitioncm diipcifum; Atquc hoclcmperinfuo tXcelfo cum ariditatc feu liccitate infigni conjungitur,hoc eft, ab omni humiditatis focictate fepa-
Undcrcsdivcifas congclativaliiapropiietacccongiegaie folct ; Id quodetjamconfirmare videnturillavcibisDavidisPp/?.i47. 17. GdufuuindiijcitDm tauqu.wifrHjLt; coramfngoreejusquU refificfi Cuictjamaftipularividctur lob. 19.7. GlaciemDeusfortisedttflatu fHu;fianteDeocbnchfcitgclu. Ouibusdocemur.quodfrigidicasagitetiua f^atuDci.occultatiinfuotugurio tcnebiofo,(eu Alcph
ratur;
tenebroh,utpote cui illa,tanquam Deo tam tencbrarum quam lucis obedirc folcr. Quod ctjam extreroam frigiditatcm comitctur , arguunt prxdida facrx fcriprurx tcftimofiia , quaccnus producit gclu Unde quam infuifa fit.tam vcteaim, quam reccnriorum Philof ophorum opinio,ipfum aqux elcmcnrum fiigiditatis fcdcm cflcancrcnrium , vobis C judiccs dodrinx charadcribus infignici ) dcfinieridum relinquo;cum in propatulo fit.veram ipiuis fedcm , a narivitatc primaria ei appropriatamfeuaflignatam,cfIeabyfrum tencbrofam,imoipfasrcnebras , quaium locumhic in
,
ficcitas
mundoefl"edcprchendimus,utiinfiaoftcndemus;Namqucinpiimisvidcnuis,quodtenebicT,operanrcflatuDci.producantihluccmcongclativamfrigidicatispropiietatcm; Siccnimevidenscft, quod ex tetra nigranubc grando acnix pioccd,i.nt,flaute fpiritu t^ feu Jchovxab Aquilone , qui
&
eftvcratenebiaruinregip.ucipofteadicctur:Deindevidemus,quodaquacontiguaiitaeri;imoquidemipfaeftacrfpiirus;Undecalidiraremaniicftaminfehabcr,quatenuseftdcnaturaaeris,quccalidii eflc ncmo neg.ibic. Porro cc fi fumma frigiditas incflct aquq.tumillaper fe coagularetur (cmpcr
5c in glaciem univerfa conftringeretur; q?
ahenodcriv.iri:Similitcrv)denuis,quodin pavrcborcahinveniaturmareglacialc;idqubdnonhri natura aoux , fed loci , fcu .1 pofitionc tcncbiarum, five terrx , in qua tencbrx proptcrSolis abfcn-
tiam pr.rdominantUL Atque crjam interali.^s rationes hxc non cft rcpudianda,quod motus atque adlioeflevidcnscalorisinternifignum; Atqui aquatamfontium ik fluminum,quammaiiummo
verc,&: aniir;a
&:
narnqje moiuscft
tibusheterogcneisquafiin glcbofamdifijofitioncminformagelucontradta , circa machinx ccntrum conglomeratur,quod eft locus fitu,n3tura,&iuotu ab igne luce remotif.Iimus , tcncbrarum Chaos congrcgatio,& ejus tandcm groflities ; quo fat liquido arguicur , ipfam cffe cxcrcmx totius
&
aurcmin totomundotcrraimmobilius; (]uiffcqu/lDeHsfirmiterfH!idavitfnperbafrsfuai ne dimoveretut i);/fc/;Hrp/.i0 4.5.Quibuslurulcnter,utopinor,docemur,contraomniumfcretuinMcdicorum, tum Philofophorum fcntentias,aquam non cllc higidiflimam fed terram Qu.ain enim abfurdum fotetjcorpori tam nobili,quod, uti comcs,adjungitur ccelojtanquam fcemina mafculo , qualitaccm tam vilcm ad cjus proprictatem eflcnfificam ailignarc,quahs cft (iccitas qux quidcm cft fcre nihil,
; ;
nifiabicntiailhusrei,qucnonadcft;Namficcitaseftnihilaliud;qucihumiditat!sabf"cntia;Ettamcn vidcmus,ipfam terram aqua Sc aere undiq; repleiam eflc,ne var.uum in ejus natura admictatur ; At-
lemcntis dittcrrcagnofcamus?
quifcio,nonnullosrcplic.aturosefrc;quidigiturdeaquadiccndumfir,quomodovecamacxrcriseQuibusrcfpondcinus,quodaquanonfit,nifiuniusfph.xrxhumi-
dit.atisporc!c:cujuspars fuperior,ncmpeacr,ut
calida dicitur,
li-
teirx contigua
participat
frigidiratc;
Unde
:
honjta
frigida
ut tcrra
quoniam qubd
facit talc
cft
magis
talc
cum
'.
D^ PrIMAR. NaTUW.
giditatcnucrraE
:
ELEMENt,'
ioj
extrema repcriatur In ipfis vero extremis nonreperitur naturahter, hoc eft, nili accidentahteriis idveniat atquehincextrema ptopter humiditatis abfentiam dicuntur licca. Eft ergo naturahsaqux quahtas eadem , qu:E&: aeris; videhcct humiditas; Etamboiliaiimulconftituuntnon nifi unicum elemen.rum,quodiphxrahumiditatisdicitur;itaut triaprimaria uaturx principia univerfaha habcamus;nempe luccm, aquam,&: tenebras Sic etjam non nifi triafecundaria natur^e principia mundoelementariappropriatahabemus;fcihcetignem,lphaEramhumiditatis,&terram,qus
:
refcruntur adpredi6ta,utiiw^rfdcmo^ftiabJtur.
Ex
tis
hisigitur
concludimus,quod flerra lit vera tcnebrarjjm fedes, &per cohfequens friaiditalliis intcrmedijs vim fuam demonftrare non folet, pro-
verfuspolosvehementereamexerit:
diipergitur.
Ab Aquiioneergo; tanquama
,
ioco,ubitenebrJE inaperto
i^atuque di vinz Sapicntix in Meridiem hujufmodi tcnebrarum locus in ultima polorum regione primum
geiuque
prorlus ac
fi
ha:c elfet veriflima (piritualiam tertcbrarum fedcs,ut ipfi tcrra integra materiaiium
&
fol veifus
polum oppofitum
declinans, pcr
dimidium
anni fpariumno6i:em
magnam,&
locum ipiias
Paradifi clfe
nonunicaminillispartibusrehqueric. Dixerc aucem nonnuiit montibus Hyperborcis,quibus thefaurus Jehova; inciudatur. Et me-
mini,meaudivifl"einconcionccujuidamRabbi Judaici, in Pragae Synagoga fermonem habcntis, ipforuinMcfliainin iniuiaquadam Boreali, undique giacie ac nivecircumdaca&inaccefla,
cum infinito numeroSandrorum Ifraclitarum mancre ; Exquolocoipfum tandem,ad Juda:os i captivitatelibcrandos,mundumqueintcgrumrenovandum, &fibi fubijciendum , vcnturumcfle fideacobftinatiaincredibilicrcdunt. Quam.quidemdodiinamaquodam Dodlorein myfterijs profundis faris verfato ipfos primum accepille opinamur ; quamvis metaphoricc illud accipicndum & proindc fenfui communi non ita ob vium videatur , ut protinus ab omni quear iile fermo intclligi.Scd,utadremredcamus,crcdimus,tumcaloiis,tumfrigoris etjammyfteriuminocculto
, ,
cconduntur,dclitefcerc
Nani Verbum
ItWie^/A;if,i.C/jw.(J.i.&proindeinf3iIibflecft,quodiplehabitct /ubcaligine.-Dcindcquodfrigidi etjam fecretum in iiia caligine dciitcfcat nos inftruir ccrturo Bibliorum fandlcrum tcftimonium,'
iti
thejaumgrandinu injpeilionem
habisi Ataui
gi:andinis,ibi ccjam fons procui dubio eft frigiditatis , utpotc cujus adu aubi funt hefauri nivis quain nivem grandinera cotidenf itur. Ab Aquiione vero lcu parte Boreah nobis emirtuntur fla-
&
&
tushujufmodifrigidi,utinonexpericntiafolum,kdctjamVcibidiviniteftimonijsdocemur;Nam,
juxta iilud
lob. 57.8. AbArcluro feu adilpergcntibus,ut alij intcrpretantur, fcu , lecundum .aliorum transiationcm.avcntis AquiIonaribusfi?/n^tfi.- Atrojw/ttBfDfJIot.^y.^.ieujJ^f/WMdnKft/JcfcflricEW.
i^.%.\lndcQt]zmit3.\cgm\v\slob.ij.i}.GlactcmDcusfortueditfiatufuo-,fianteDeoconcrefcitgdu:
Undefelob.
quicur,quod,cumnubcsdcnlaE&obfcura:l4ribuIumDcilint,<j<i;i/f?i(E/or?oirf)H6H/t<f
l^.idcoq; frigus ctjam ab illo latibuio virtucc flarus
zi.
dQautcmventusproccdataJehova,iM/iteCorf(;.Mfforra)fo/clariusexplicabimus.ConcIudiiTius
gitur,quodventusfrigiditaccm,gelu,nivem,glaciem,&grandincm inducensfitanaribusjehovaej quofortificantur,&fubindemagismagifq; conftringuncuraqusE^imovcroipfa aquacum cerraperipfas nubesin glaciem&granmifcecur^h.e.naturse hctcrogeneaEatiinvicem congregancur;quin dinem quadam quafi vitrificatione convcrtit ; At vcro ex aitcra partc vcrbo lueido ab ore fuo egrediente congelaca iterum liquefacit,heterogenca feparat atq; dilgregat,& fpiritu fuo calido,ut aquae congciatac diffluat, mirabiiitct cfticit.Quod li mihi hacin re minus crcditis obfcrvarc , quid Pfaimi-
&
fta
deijcit geltt
ftittmtanqiiafrufla^cordmfrigoreeiusquisreftjht^iEmittensveroverbufuHliquefacttifta^fiimlaceffiatv
efftuunt aqu.
Quideo clariusautluculenciusdicipot.Videmus ergoqj Alephinvifibile&tcnebrolii fiigiditatcminvifibileproducat,Aiephv.lucidu&manifeftufcuVerbufoletilluddifloIvcrc &vivificarcg) Aieph frigidii vira cjuafi privavit,&quicfccre fecit: Atq; ita Apoilo fua luce diurna reficit illudintci:diu,quodDionyfiusfuofiigorcno6lurnodUaniavit,vellethahfrigorcc6ftrinxit.Scddicet
quam
io<J
SeCT.
,
I.
PORT.
I.
PaRT.
;
11.
LlB.
I.
fit
autlucisori"mcmdcfig-iarc,ciocernos/ot.58.i5).Q(Mn4JH)'wtrHr,ft4/;^tf4r/.'(x?
tencKrarum fontcm> &tenebrarumHbKR locus ; Qiiod auremtchova tVigus ventis fuis Aquiionaribus cmittat,glacicm &: ^clu induccr.s, nos docent //>t'ri4 allcgata Bibiiorum iacroritm loca-, Er quod etjam Verbum cjus iucidi.im nb iila
fxpicuic moveatur,arguit locus
iilc
mundi plaga
terribiltm
ncum
/^(/.Quodautcmterra ficcadiciturjiocfcieudumcll ficii.non quidenuclpcduaiiquo ipfius tcrr.r,fcd quatenus in ejus dilpolitione Imccra omnis humiditatis rcfpcclus ab ca dicitur abeire-itauthac r.ationeetjampa/i'Mappciietur/ot. ^S.^y.&pulvisatque (inisGcn.\%.ij. Namtcnacft unahumiditatis cxtremitas,ubinihiihumiditatisapp.irct;hcutiigiiiscftcxticmitasalfcra5 Et per
confequcnsharcduoextremadicunturficca, acfiquisdiccrct, cxtrahumiditarislimitcspofitavcl ab omni humiditatc iibera; Hinc dicirur PJalm.c/^.^.Aridiim Dinsfuit a( fjrmavit.Lt Gen.i. lo. Aridion \oc:i\kDeMterram-,SimilheiMe}:cm.Tnimeg}{i.Piniand.^.Gravi.tfubarcnal)iimidarefederunt&(: Dicimusigitur,quodipfaariditasfeuficcit.-isnihilahud fit,quam humiditatisablcntia: ITndc fit,ut humiditasfit iilaregio,quxinterduoh;ecextrema,fciiicetintcrfiigidum&calidum ,fcu inrcr rcrram &ignemfitaclT. Atqueitafatis per(picuc,hcetbrcvitcr& fiiccinde, dcquatuortencbrarum fpecicbus fermonem pro caprus noftri exiguitate fecimus. Jam porro ad primum rcncbrsrum pnr-
tum,qui cft natilra univerfalis humida,quam Veteres Pancm Dcum clTe finxcrunt, & D. Perrus aquam,ac Cabaiifts iTiatrcm,Mem "a,quod cft aquarum (ymboium,arquc ipfius,n nominis inefFabilis cxemplar nuncupaveruilt , gradum noftrum
promovebimus^
SECTIO-
Z07
SECTIONIS
P
i.
ORT ONIS
I
1.
*
PARTIS
II.
Liber II.
PRIMARIIS NATURi^
ELEMENTIS.
C
A
P.
I.
mationis reJpeSiu.
Ubftantia aquai-um in hyl? ventre inclufaruni erat nihil,vel potius aliquid interEire&Nihili adeoqueNonens , fedinpotentiaadefle; cumomnis Entitas prjefentialucis ihformantis exiftentiam
aqiias in
fuam habcat Unde hac potentia,& velo tenebrarum primariarum opertx, a Peripateticis materia prima remotiirimadiftaefunt; quamaliquid in potentia,nihil veroinelTenuncupaverunt: Nec quidem potuerunt earum tenebrae
:
&
iitjfed
abijsprivatiodici,quatenusnulIaforma,quaeea;sexifterc e9iceret,praEceP ab origine in vafta hyla: voragine informes , incultje , vaciiae , atquc
fticamcohftituens.
potentiahykminancm ,terramvevacuam & PhantaAtvero,quandot<Alephailio centroindeformitatemrerum profpexit, tum fpiritus oris ejus,radijque vukus iptms ferebanturfuper faciem tenebrolamAbyflii incujusfacic cxterioriaqua^dcformesoccultatxjamexteriuscum forma&fpecie perceptibili aquarum^^undc abylTus ita fcribitur 'anrN,quatenus praefentia feu prima appaiitione fpirirus increati Q clauium eft) apparebant Nam quamvis fubito lucis intuitu prima facies iiquarum revelata iit noiidum tamen
:
penetraveruntradijejusin ipfarumprofundumrUndedidtuseftSpiritusDorniniferrifupcraquis, non^eife adhuc in aquis ; Quare poft aquarum fuperiorum manitcftationem prima crcatura , vi-
&
dehcet Iux,condita eft;hoc eft,fuprcma aquarum portio cft illuminata ; quae crcatura bmnium nobilillima compolita eft ex radijs fpiritus incrcati xternis,& ex aqua fubtilillima , uti hifrdfuo loco expIicabitur;Virtutecrgolucisincreat3Ereccircruntumbraj abyfn obliqua revolutione primurn ad mcdiam,& deinde ad inlimam machinse univerfJEregiohemjriam iembrofd. abjjh prafenud bomini ti-
muerunt,& conturbaufunt.
dum
trum
illuminatis;
( in
Pfalin. 77.17. Ubiabyltinomen fumiturproaquisdeformibus& nonSed poft dcnfiorem ipfarum partium reverberationern verfus machinx cen-
&
caligo confiftit
oftimedeknhitS:{piciis,rroverb.S.Z4..hiCce\ethis-,CHmf$rtificarethh0vafuperioresnubesfuperne, cuni
roboraretfontesabyp,cumi}nponerctwdrtfiatutumfuum,&aquune tranfgrederenturflatutum oriiipfws; cum flatueretfundameiita terrd,Ego Saptentiafuiapud eum,Utificanscoram eo omni tempore ; In quo quidem loco
arguitperfupernasaquas,regionesfiiperiorumcoelorum,&perabyfn fontes denfarum atqueobfcurarum aquaruinfcaturigines&c.&quoluxdiyiuafcu virtus Tetragraramatis quae eft Sapientia
ifta
log
ifta
SeCT.
I.
PORT.
I.
PATIT.
II.
LlB. U.
j;
divinafeu VcrbuiTijde
crfuani in univcr-
fam aqu2 maflam ingreflionem:Nam SapientiarQtunduatem ccelorum cinuwivn.M ah^jmum profniidttate ambulavit,wfluilumaris,&tntotaterra.EccleJiaj{. i. 4. Ex quibus erjam !tquet,quod illud D. Pctriaxioma llt vcriirimum 1. Eptfi.^. 6. quod calt tpf* terrafint prtus de aqua,& per aqiiam, confiftentes rerbo Dei
&
QuasquidemaquasDcuspcridem Verbumappendu indiveilis rcs^ionibus pcr mcniur.un, pofuitquc ijs legem pcr uiiivcrlum. Non crg.o aquam hic accipimus pro mera nubis aut maris aqua, qua;cft vifibilis,fcd pro omninatura humida,accElo fupcrfubftanti.il! numcrando ufqiie ;id imani ita ut tota hrec aqus mafla in tria dividat lcripcura focra viddicct in ccelum, ipfius terrac abyirum quafi Qumtam Eflentiam,atque hiijus partem exaltatam,qax cft Eflentia Scxt3,& in Inarc, quod
,
;
Coelitm, eftquaficjus phlcgiift,acin terram,qiix cft quafi fa'x cotius : Hinc dicit PlalmiftaRcgius terra,& maria,& quicquid habitat in iji,laudahit Deiim: Et itcrum Tfalm.t^G. Caelnin, ttrram,niiirc,& quic;
m fecidum.
qucm poftea in duas partes divifinuis, vidcliccr in groftum &: (ubomnc illud, quodcftvifibilc,vidclifctrcnam,qu.i:cftnihil aliud, tilcj Etgroflumappcllavimus qux eft nihil aliud quam aby iTi iiibftanri aquam groflam fcu tcrra lubtilis quam grofla aqua,& Atquc uadidum vocamusomncilludinvilibilc,quodccElumappellatur; cft,quodJchoSubtile
,
j.
vafeccrit ccclum&tcrram,hoceft,lubtilc&invifibilc,ac(piflum&vifibilc;
quouimhoccft
,
fca-
bellumpedumipfiusiiilud vcrotlironusc)us,utMatth.5.35.1cgimus. Ettamcnh.vcduononfunt nifiunicaaqua,in duo abinviccm diff^ercntia divilajquorum unum cft rcn^brofiuri .iliudlucidum,
grolTum quam groflum,quoniam quod grofliim eft acuniiritione idcni crit , quod
coiporale ;
clt
inhgnorumcombuftione vidcinusjEtquodfubtile eft inlpiflatione redditur grolIi:m, utaerisinncbulam, &illiusinnubsm denfam, acnub!singrandincm& glacicmatquectjam in telum fulminarcconverfiooftendit. His eigoapcruurillaMcrcuiiiTrifmcgifti aflirrrionis obfculitas intabula Smaragdina \nvcnta,q\ia. ^\c\t;QuodeH fuperm,eHficut tlliid,quod e^mfcnus &c. Concludimusigitur,quod hocclementummatcrialcpcrlccundammatrcm Abrahamiinjetzcrahfignificctur:Nam TsMemcftilludhieroglyphicumHebraicum, quod.tquas inluccmprodudlasfigniArquc hinc cft, hcat , qucmadmodum s tenebrolum crattcnebiarum character feu lymbolum quod vocabulum Hcbraicum aqux conflatur cx iUius charaftens geminationc; m quorum charaflcrum medio * Jod litcra formalis feu lucidainvcnitui,quafiSol iliuminans aquastam fupcriorcs, quaminfciiorcy,hocmodoC"^'^ M<-iym,hoc cft^Aqua^ubi^uMcm pricedens,quodcftapertum inbafcjdcnotataquaslucidasjpercujusbafinapcrcamsmfluitinnaturam^^jod: Atquc t^ Mcm clauium arguit aquas !nfciiores,qu3eterminantur- cum tencbris terr^; Et 1 Jodin medio finalc cftlocoSohs,inmediofirmamentidividcntisaquasabaquis: Sicicaquebievem habetis, fecundum Cabaliftarum rationem,expofitionem vocabuli vivi &primarij aquarum Q^^C- in quo literis feu charadcribus vivis tam fubftantia aquarum quam DeiJehovx, eas informantis fymbolum in circumquaque a ccntro ipfas illuminans atque informans cxplicaearum centto defitcfcens ,
:
&
&
--tur.
p.
iii
T Abraham mfua letztra fccit K Alcph obfcurum,feu tencbras,unam& primam matrem dcfor,
quod
eft
aqu<Ea vcntre
&
&
corporum
in fc
aquam & ignem atque etjam tcrram; Aqiia frigida & humida con tinens in fe acrcm
CHjus umbraappaictjundc
&aquacomprchenditinfeteiram,aquaetjam foimamfuamhabet,eadcmqucrationcigneni,qui intcrralatet,atqueaercm,undcmolliciem&mobihcatemfuamhabcc: Arqueha:c,inqiiani,omniafiintcxaqua,peraquam,&inaquaillaimmenfa,quacftprimamater,cujuschara(flerfeuhicroj;lvphicumcft ^Z; inquatotregioncs fcu (pecies quaiiuniusgenerisdivejlac reperiuhrurpropter
omnium
quenst^'
io^.
omnes tam vifibiles.quam invifibiles, qucns ptima icrum omniiim Nec tamen hoc ita intclligendum five exaudiendum efl:,ac fi Deus dcliimptx atquc fcgiegata: funt: lierit ab ;cterno,ut fecerit, f puta,ej; aqua &C quod ea de cauCa, aqua ilt ics omncs ex una matie,quae priinum cftc rcrum omniumjEtenim,ut alibi didum eft Copiofe,i>rima mater& penusjcx qua Deus aquamCreavitjfuitNihil; hoceliTenebrx& hylaperSpirimammatrcmfignificaita^ Ex cujus itiaemanantc luce divina , cgrefla ell )Z aqua Hoc autcm Humano modo intnCc , mediante telligcndum cif.quod Deus creaverit aqiiam de NihilojEt refte id dicitur; cum in principio feii hy:
&
Mem
iScper
cdnlequcnsnonimaginabiIi,acniliiIoinvifibiIi,adeoquectjaminlenfibiliDeusElohim creaviti^ inluccm produxit aquas Ca^terum li vere &c lupra hunianum modum penficulafe volumus, unde
:
aqua vcram fuam habeat originem negari non potefl quin in creatione aqiis fiief it materia qu^daminfofmis (utidixi) in lummo myfterio fcuhyIa,quxeratirivoluntatediviria; Exquapenu tanquairi myftcrib,!ri creatione aquie promanaruntjid quod captui hufriano nimis obfcurum , imo ctjamincredibile vidctur.-Eteriimnos,quiex carnenatilurausjcafnaliter &feritimus&loquimui: de hu jufmodi rebusjat fi femel, gratia di vina praEeuntc,ex fpiritu renafcarriur , ad fatietatem hujufiriodimyfteriaintclligemus, &cognofcemus origincm acprimuminitiumaqua: quiexfiimmo myftcrio invifibili & informi fadfa efl vifibilis 5 ex qua tum poftea c^etera principia funt orta; Atque
," ,'
;'
itapoteftjamhxcaquaberiedicimateriafetiimomnium,'videIicet,aquairivifibilisinvifibilium,ut
ccclorum
aca-
quarum dulcium5& eorum,qua; deguntiriillis: Unde fationabiliter concludendum eft,qu6d aqua fit mater fccunda,feu materia fecundaria rerum omnium,tam coEleftium, quam terreftrium & per conleqUensiqiiod mundus uni verfus ccelum & tcrram includens fir nihil aliud quam aqua di'
,
veifimode,fecundumdiverfam'ad:uslucidiineamdiverleopefantisrationem,alterata atque mutata : Siceniir. vidcmus,quod una flumiriiscjufdem parsatr?men?o tingipoteft , altera fanguine,
altera
eft
fpecicejufdcmqueconciriuatis. Hujus denique rpi fufficiens teftimonium habemus' apud Apoftolum loco antca citato,videlicet z.Pef.j.quod cixlumpnmu timporibus etjamfuerit,fi:uti 6^terra,conJifiens ex
aquAfeY VtfbuinDei. Quod crgo aqua "O Mem,quaeeftprima rerum mater,fit fimplex nullarcaIiacommixta,ex his,qusfupradid:alunt,appafci ; Quodetjafriprincipia reliquof um trium' eIcmcntoruminfecompled:atur,femfnaqiiererumornnium,tam vifibiliufn, quaminvilibiliumin fccontiricaf,fatliquidoconftati quatenusex ea,&ineaDeiis condiditcoclum,tefram, omriefquc corundem res fam vilibilesquaminvifibiles^per confequcns etjam quatuor elementa, eorumque feminaria in ea pofuit Quare etjam eleinentaipla cx aqua fadta elle certufn eft,queraadmo=
:
&
P.
III.
^nomodo aquajtt mater ccelorum , ommumque elementorumf atque gluten^quo mediante aUu dwino^tUa m compejitione
conne^mtur
j*
pr^cedentibus declaraturo eft,quod fubftantia tenebrarfi def ormium fuerint aqu^ feu IpirituSj IN & hinc fequacUr,unam caliginis ipcciem altcriprxfcrri; videl.hanc,q coeli fuperioris eft,illi,qus
q>
cftca;Iinicdij,atq;itcruilIamhuic,quxeftinfimi;nimfrurefpectumobiiiratisIociilliuslucis,cujus
fciri tillas Spiritiis ifti
oppofitura,
pcrfcqucnte ipifitus fuperflui cujuslibct coeli deorfum verfus centrum paulatim cum tcnebrolb fuo velofueruntdepulfi: NamquamvisiIIaviximaginabilismateriainnyla,qUJamperrevelationem fpiritusigneiaquaapparet&nuncupatur, xquahter per vaftam &infiniram hylx voraginem feu abvftum dilperfa trat ( quoniam omnis inxqualitas fadta eft ab adfu diverfo > qui nonfe rpanifeftabat antc principiiim in hyla,quatcnus ejus fons K Aleph fe nondum revelabat ) attamen jam intelli<-''cndum eft,quod \\xc qu.ditas,apparitione lucisincreatoe vertatur in inxqualitafem ; Nam , ubi
lucispixfcntia&clfcduscftmagisperfpicuus^&copiofus.ibijproprernaturamejusattenuantem & fubtiliantem, fpiricus illi, in quibus habitat lux ifta perfpicua , magis fubtiles atque rari efficiuritur;tIndepurgacocoeloEmpyreodUipcrfluisfuislpiritibus tencbrolis, fuperfluitasillainftarum-
hxx horfenda; dcorfum per afpedum Jehovx fubterlabi coada eft Qua: quidem tota malta valdc
;
perturbata fuicjuxtaillud Pfatm.77.17. AbjfSifrfentialehovA timuerunt,& conturbati, funt; Et.Mercur. Trilmcgift. Var.and. i. Prafentialuminii immenji Pimaridri revelatiumbrahorrendaobliquarevelutioncfubter^
ljbcbantur;hocci\:,mwbi:a,\iic{i dcnfiorlpirituuminfofmatorumparspraEfentia lucis increaras vetfus
loci veliiculi
no
ma
forma
SeCt.
,
I.
Voir.
habct
:
1.
Paht.
II. Lifi.II.
temulTimx portioni tanquam ani-
hi.i: fpiritui
llu aqu^s
Atquc
ita
iuspatereftlux-iuxtailludMercurTrifmegift.diauni/f4tH/4Sm4M^./i4iPJW>ci?5<;rfnrreincrcan ita cxaltato ik iUuminaco pumtur Sic uaque Luna ubi Lunapro Spuitu illo radi js Sohs lupremo dcorlumigncfpnuuah rcvcrbc fpintusccshfupeiioiisacoElohoc fuperlluitascahginoh rcnebris aby 1 facics adhuc obruitur ) vchcmcnrex fupciflui,fquorum tata eft-Oui tamen fpuitus attraftofque fuo glutine rctilibiattraxerunt, informarirppetentcs.funiillasmnumerabileslucis irrcgularitcr gradaiim lcinulhsformichicidx jam vacua inanis abyftusolmi nucrunt- amue ita cundcm ordiiK-m obfcrva. Hunc mutatur. Chaos difpofitionem irapleri incipic,atqucraptimin portiojquippe qux.rchdalulihacnte lu.ie lubftanfpiritustcnebrofimedK-Krcgionis vit iupcrflua cujus eft vchiculum ) itidcm virtutc illorum radiorum naturi deorfum fccundariae
:
&
ti2
panc luci
pulla fuit}&: in
fpirirui vini
oleum
A t-
piocrcataefti queita cccharthcrei (ubftantia cx aquamarre univcrlah litiarripiens, dcorfumm Chaosgcneralisnatuinfinitosnaturxfeulu.isfecundaria: radios Uus, Ipirituumvc inpridiaisccelisfupcrfluorum ram'lapfaeft: Sic itaque trcs aquarum dcformmm commixtas,habcnuis j cx quarum tandcm Ipiportiones,cum tcncbns infimi rcgni confufo modo tertianaluce ad pcllucidam formam extraais , m:luhs,pcr Akhimiam natuta:
iitibus fubcilibus
&
&
larraginc purgatis tria elcmcnta, & pura. addudis.atque ab immundine univcrli dcniquc cx Atque, Chaos partc producuntur quibus inferioris ca-h vacuum impletur quibus univcrlam cx terram onuntur ( ob id regna farculcnta & opaca tria crcaturarum opacarum funt,rclata;i,digcft.a-n conflari dicinuis teces ; rcgionc?,quarum in trcs rceiones.ad illns coclorum Quarcpofttenebrarumomniuminterra compiclf'oncm luccuspunor ficfubtilior fupcrfluorum
Icu Ilmplicia pcifpicua
, ; ;
&
Hmpyrci fpiricuum opacorum egrefTus eftjiSc vircucc fantillarum lucisprimaii.c ijs mclufa; fur-' infimo , quem Elemcntum ignis fum vchitur fpiricus illc,& digniorem occupac locum in hoc coeIo quam hubct, olco fupisfcnciam digmoris lueis propccr vini fpirlcum videmus appellamus Sic
cocii
,
:
perinnatare.
Similiterfecundatcncbrarumportio,qu?eeftc<Elimedij,percompicIhoncmIuumquoque elcmenci aens Nonne vidcmus cc)am,quod aer fubtile cmitcit,alifquc lucism.cdix occupat locum inomnibuscumsihere convemac,& ignis cumfpiricuEinpyreoimh quod higvoirioies liinrlpimnndi loco difpofiti.ilh vcro lubcihores, quatcnus c\iftunc in furitus,iSc pcr confequcns in infimo proceditatenebiisccehEmpyrei, ikaer perioribtis? Veiumramendicimus,quodquaccnusignis in luprema cceli infimi Iph.tra , atque habeat kie a fpiritu caliginofo cceli JEtherciicarenus ignis ira acr in media cocli inhmi icgionc,ut cadoilimihrcr nuindi fpiritus incedeftuahs fe habet in luprcmo infimarum,fcu cceli infimi fit tencbrarum comprcirione scherin mcdio mundi cceIo Pono erjam
: ;
itidcm ii;nis acn,&: acr aqua:. Scd illc fpuitus huj us cceli tcnuis, qucm vendicavit fibi lux tcrtiana,anccqiumtcnebra:ad centrumcomplctcrcdigerentur,cratlocusillcuniverfalis,inquodi(ftaclcmcntacollocantut;quilocusca:luminhmumnuncupatur. Hujusiciprobabilit.ircm multa noinp, imis apud Mcrcur.Trilmcg.ira lcgimus PiMKrf.i.rrt-m Ffrbis inligmvcrunc ccftimonia : hu mtdx atitem naturs. vifuTtbusftmerHS ac kvis ignisprotinus alta pct^t; eamfovibat^ex hnm-.dx afians bum tutiiu aqtiafu tnvtc(vi ' tnter tgiim 6~ aquam fortitbatur , Jerra ','ero regtorttm iiu dtam ^nntupartns Ir Acr quoqui crgoarguit, Hic quomodo, mcdiante urterrafaCKsaqtiKobrutanufquampateret. hifit, iomt\tai-
Nam
&
pacc ligcntuc&prodignicacemajoi;; Vcrb'j&:- f .laiiOiielucida, omncsha:resaqucaE concordi umbrarum horrcnd.iium deoifum poftmocum Quxomniaimmediacc minoudifponaiitur: aut fubcc;iapfarum f.fta '^fll- eodemin loco nos docec: Undeverifimilcvidecur, cx cujufquercgionis mundn-).'cunbr.i,qua:dig"i!:^f"&cxccllcntianbi invicem prxcellcbant, fubftantiashoaimclcmcntorum, Vcrbo,hiccv>. ,& igne lupcrccEk fti mcdiantc,eflc cxtiad.is Simihrcr hoc cptimc ahbi
:
ncmpc.SOTio/(i3.idcm.iUtoritadcclarat:Mfttmtrrt/J?nir4i?Kj/'T/^
telleclualupndtvinatripotentiam in chaos inirant;lloruttautcnifplendorfaiicius,quifub arena cr humidanattiraelementadeduxtt,Cumquc indtjhnaafiiffent kvtapoflcatnexcdfam regtonemprorolaritnt,graviafub urena
,
humtda
los.
refederunt
':
DiHmaK librattfqtie
rebus
qus. tgncofpiritu
Hinc crgo innuere videtur.quod nori modo clcmentum ignis,tanquam quarcaeflcnri.a,cx fpititutcncbiolb,crcgioneEmpyrcaexpulfo,fedctjamipftQuincasEfIcncixflosSolaris, IivcHeliofcnrc lucido rchtropion,vidcliccc lucidum folare cotpus ex codcm cxurrcxcrir > e cujus virtutc
&
qu3eftclLtcrrarica-himcnfuumrccipiunt,utiTM(?4fHprww,Fe/tt;K/in>idcmonftrarumcftjArvc-
ro reliqui
li
fpiritus cjps,qui ob groiritiem fuam in.nechcra pcnetrare ncquivcrunr.fuprcma inhmi ccefphxram polfiderc cxperunr,atq; ua uti ante dicSlu eft de facie abyfll , 6c)a hic quoq; dici poccft,
,
Spi-
&
ilj.
Spiritum igneum fcni fuper facie aquarum,ram in coelo mundi fuperiori , ubi lux regnat , quam (upcriori elcmcntorum iphxra Dc aere vero ku (piiitu clcmentari inviiibili iic loquitur Ecclcf.i. c. .ier leu fpiri tus ad motum Solu ab ortu iu occafum circumit &proferat.,acfecundum ctrcuitusfuos revertiiur : Siniihtcr,ubi ventorum mentionem faciunt (acrx iciiptura: ,'ibi aercm virtutc Jeho va: impulfum inteUigu nt Aqua: erjam elementum norat P/4//.3 5 .y.quando dicit;Terram operuit lehova abyjfo.ut indumento.'Ex\\ii.ccex^o videmus,quodelcmenta omnia in iqua , &cxaqualint,ac perconlequensj quod aqua htomnium elemenrorum marer: Ar vero , quod iUa ipfa etjam iit fons & orico corporumopacorumintribus componcionis rcgnis jam oftendemus. Sccundumcoelorummundanorum num crum.qui in numcro ternario coniprehenditur, tres etjam in terra tenebrarum ref^na cflc, luculcnrcr (upcrius expiicacum cftjquorum lupremum ccclo mundi lupremo , itidemque iupremo jntimx muridi regionis elemcnto, nempc igni , & animah compoluionis gcneri re(pondet. Unde
;
certumireperccpcrunrinPhiIolbphiapcritiores,quodanimaharc(pcdu cujufdarationis^quam velmctaphoricam faciunr,ucinirrationalibusfeubrutis,velvereintelle6tualemvocant,'utinhomine)iui:!htcrqueconfiderationememonx& (enfus.de coelo (uperiori, feu rationali quodammodoparticipcntj&quodineorumcompolitioneignis inaerc dorainium habeat quo quidem dcclaiatur,corpus animale tencbrofum ( quod nihil aliudeft,quam aqua tondenfaitaj cSc detencbris cceli Empyrci,(euprima fpiritusdiviniapparitione deorfumrepercullisjex quibus elementum jgnis pcr comprcilioncm exilivir.Hinciraquefacillimenaturam (ibi (iinilem ad luam compo(itio;
nem,m;igaetica(uavututeatrrahenrc,allicit;Atqucinde fa(5tumcft,utanimalia natura ignea vegetabihbusptxfcrancur.uri illa mineralibus; Similitervegetabilia rcipeduvegetacionis &multiplicationis,qu;T;proceditaregnofo]aii,feucoEloa:thereo,detenebrisilliuscoElicorporafua opaca
n.ibcnt.&dcclcmcncoacnsipiritumcumaqua, quodcxeifdemtencbris ortum eft, participatia fua conipo(itionc. Eodem planemodo res fele habet in minerahbus ; quorum coipora ex tenebris inhmicoehcompadbifunt, &denaturaaqus cum tcrramaximeparcicipant; Quod quidcm ele mcntumaquxc.vilispcrcomprellioncmvirtutc Vcrbileuignis divini exprclTum ,& chymia vera, tam (upernatura li quam naturalr modo extrad:um cft. Unde iit , ut animalia fubtiliora &; molliora fintvegctabihbiis,&miricralfaillisambobus dcn(iora,duriora,&magiscompad:a: Sed de hisluculentioridiicuriuin Sectionehujus tcrtia, ubi de medicamcntis trium rcgnorum opacorum verba tienc,agcmus.ConcIudimus igitur ex his.quod Aqua (it matcria prima, & mater , ac qua(i penus rerum oranium ram inviiibilium quam vilibilium,tam (implicium quam compoiitarum tam perfpicuarum quam opacarum j& quod opacirasfeu tcnebrx (inr nihil aliud, quam aquacondcn(ata; Undeeftnubesdenla,qu3E&caligoin(acris (cripruris dicirur: Nec certe quicquam ahud eft aer, quam aqua (ub tilis,& per confequens aer inipiifatus f acit aquam ; Necdeniquc aliud quicquain eft
,'
ignis.quamacrraicfadius; quicondenlatusric aerj &illeitcrum acrfitnubes fulguranspropterignemeiinclufuminipillationequecontradqm; atquc illa etjam in terram lapidem congclari
&
folet
(ubtile
quam
habccpotentiamevadcndiinfpifl"um;Illudvcro,quoddilI:inguit&alterathxcomnia,eftVerbu
ligitur illudFfalmifta:; Vcrbo ttfmvdfiraiatifunt coeit,&Jpiritu av orc ejus omnis virtus eorit: In
&
virtuslucidaJehov^cujusadumajorifpillumfitlubrilcj&minorilubtileficfpinumjArqjitaintcI-
aqua,ex aqua,
Verbo,factum eft lubtile & (piiruiTi,per(picuum & opacum , coelum & terra,arqueomnes crcaruras exijfdem compodtae. In coelo ergoaqua eft rcs valde preriofa, pcllucida,liquida,fubtilis,(piiituahs,& limplcx,rcs tam vilibilcs quam invilibiles pcnerrans , corporaque omniacflcntialia inftarglurinis,virrutekicis ineaagenrisconnedensiadeo ut lineaquarcsnulla, proutper (e cacreataeft,contincri& adinvicemcoh5crercpoflet;fcdextraiftamaquamlimpidam corporainftar pulvcrumaut cinerumconcidercnriquodquidem inlignocomprobatur ; quippc quod,limul ac cx cjus compoiitione hquor aqueus vi igaea cxpellirur.protinus in pulvcrcs& cinercs redit,hoceft,inportionemfuamrencbro(amjundcopacitatemfuamhabuit; Nam impolJibilc
&; per aquam,operante
queaquafuacflcnriah;quaeeftejushumidum radicale,feubal('amum, quopartes ejusveluti glutine quodam ad invicem compa^fix confer vantur. Quid autem hoc humidum radicale faciat in cortempore cxpUcabimus Econtra vero aqua tenebrola eft qua(i balis poris curationcfuo loco fundamentum,fupcrquoliquidiores& (iibtiliorcs aqu.c ad (peciei eftigiem efFormandam ftatu-
&
(itis
(cnntis,in aquaintelligitis;exaquadenique,inaqua,&
peraquamfuftcntamini&
(piratis;
gaudio
& (anitate afficimini,& Ixtitiaperfundiiraniex fprritu aqua^tenui & claro;triftitia vero & mosrore,
vitaquemifera,aciTiorboaffligiminiperaqu2grofl'2& tenebrof^hauftum: Deniquein D. Petri L i fen-
t^
lii
Sect.
1.
PoiLT.
I.
Part.
II.
LlB.II.
fententiamconcludendo,omniainniunaofxiftcntia,fivclimplicia,rivecompofiu,cxaqua,Vcibd fpecicfque diftributa funt ; Et per confequcns, aquam eifc operante fafta, creata , atque in gcncra ceram illam virgincam mfinitam, in quam Vcrbum Dci aigillam.& matrem materiam primam,Ieu impicftit,certilfimum eft Sc fme omni controveriia maniteftum charadtcrcs
feu Mcffias aftus
fui
,
.*
&
aquam-
P.
IV.
N
qax
brevitcr faciemus.
GenAAcgimus,4quM dmfaief:mexpanfam,qtuqu!dmparse^lfirmdmeritumYelcalHm,Siincolkitam;
mare nominatur : Haec cnim eft cxacta divilio aquarum perfpicuarunv, qux idcm ilJud innucri; vidctur,quod aquiin vifibilcm&invilibilemdiftindtio j de quainfra: Ircuimaqua dividirurin partcm fuperiorem ik infcnorcm ^Sic dicitur finnamcntum diftmxilfc aquas fupcriorcs,lubti!cs,&:
fpintualcs,ab infenoribus,gtollis,& matenalibus-, Atque iplum finnamcntum leu ccrlum mcdium deutrifque participat,funtque ejus aquse mediocntcr tcnucs,& mediocruercraftx; Undc pcr coeli
medij centrum tranhrc dicitur fphxra a:qualitatis Itcrum Prowt.8. dividitur in niibcs lupcnores fupcrne,in fontes aby iri,&: in marc; Vei ba funt hxc; CHmfortificaret Uhova nubes fuperioresfuperm, cum Toboraretfontes abjfit,cumimponmt marijlatittumfuum,&aquu,ne tranfgredtantiirpnLJhtutum oris tpfius cujH patueret fundamenta terrd,Ego Sapienttafutapud tpfum.Pcv nubcs ergo iupcriorcs lupernc ipfos coeios in:
tmplarefiperioresnHbes,utfmtaltAfuper te;S\mi\itt):
Et lob. 15.5. Coelum tiituere, con.Calum A\c\x.m jupcrtorcsmiba; Er ?falm.%<).j ?falm. %c).^.VeoUborA,quisinfupertorinubcpar exijhmatur ? Pcrfontcsabyfti,aquamdulccmargucbat,&per marc lalfum,ac pcr tcrram,aquam opacam,quas erat in creatione aquaium pcrfpicuarum univeifalium fxx.Sed alibi omnes aquas vilibiles lub maiis nomine concludcrc vidctur;ncmpc Ffalm.ij^e. Cccltmt,terrdtn,7narc,& qutcquidtnijsefiiConfervat Deus conjlanter tnfeculum;Et Gcn.j.i.^: Aquapcrfpicua in fontcs aby lli,& cararaClias coeli diftmguitur: Atque Detit. 4. 1 8. aquae vifibiles in aquas fub rcrra fcnlibilcsfuperiorcsdividunturinnubem,ncbufupratcrramdividunturjlcemaqua^vihbiles
&
&
&
lam,vaporem6cexhalationem feuventumjquorummcntiofadacftPp/w.io^.df
j.EcileftaJlic.i.^.
loc.j^.P/il. 155;
cininfinitis locisalijs;Itemdividunturea2dcmaqiiae,inliquidas&condenfatas;
qualcs funt nix,grando,glacics,manna,&: licin alijs: Simihter vifibilcs inferiores aqna: in dulces,& Ialfas,acidas,amaras,fulphureas , 8c calidas , ac adu fiigidas diftinguUntur J PorrO etjam aqii.-c fiint
velviva;,quasChriftusipfe dixitlltimin.^ternumtolleielo/.4.i3.velaqu*communes, qu.tfinin pcrpetuononcxtinouunt. Scdintcromncsallasaquxdiviliones ha:canobispra-feitUr,quaE: fitin
in materialcm leu vilibiiem , &c qua iteruiti fpirituales aquae in naatquciterumnaturalcsinxtheream elcmenraiem,fimilitcrquemateturalcs&fupernaturaics, aquaeelcmcntum,&opacaiHlcuterramdiftinguuntur.De rialcsieuvilibilesinlimpidam,vidclicet
&
&
&
Atqueitaetiam in
vifibili
haceftcntiapeififtetaqua,ulque ad
rui-
fusin claram,invifibilem,& plane fpiritualcmelfcnriamrcvcrtetui.-Dequofummusille Plalmifta Ifraelis canit P/rfiw.io i.Quod autem Deus cx rebus Jnvifibilibus creavcrit rcs vifibiics teftatur fcriprax3.l3,cizinEptJi.adUebr.ii.Perfidemagnofcimus,quodfmperftaactumfttcummund0perVerbtimDei,utex
ijs,quiivideri nonpoterant,fierentea,qupoJfunt vtdert. Invifibilis
rifibiliacreatafunt;Quxetjamcreaturanobilis,utvidcripoiric,vcftcmfcuputameninduei:efoIet; vifibilis veftimcntum inducrc videmus; atquc etjam Sic quidcm aercm mvilibiicm nubis denfae
&
noniuinquamcoElum.thefaurumoptimumJehovac continens,hominivifibiieredditurjuxtaDfttf. 8. u. Siquisautcmlciacmodum &artificiumcapiendiaccoiligendiaquam vcram invifibiicm; tuin,ajuncSapientcsipfum habercpraEftantillimum ballainum,omnisg nerisinfirmitatcs lanantemjde quo inferius fuo tempore clatius,quod ab authorikus fidc dignis accepi,cxplicabo.
Ar.
&
D^
ij^
P.
V.
Qtlamvis corpus
menfuta qu;eeit tx^ aquiE,vel aqua opaca) fic (cribitur Vfilm.cj^.^f.Terra imavejligiafurit inmanu Dei, montitm &c.Et Pfalm i o 4 J yTerramfundavtt Deusfuper bafesfuas, tie dimoverett
(
.
tnfecnlum:S.imihtetlob.z6.j.TerrdmfuJpendttDeuifupermbiliim-,EtProverb.^.ic).TerramfuridavitDeusfa~
ptentia;Et lot. 5 8 .4
5
7 .jQ^w,
qtta dcfcendtint de
cctlis qiitefcerefecit
Qmm defcerideret
fic
putriis in
duritiem illam ,
gkbsjibiirivicemadbarerentPDi^qux etjamvihbilismenfura
(criptuminvcnimus,foii.i(J./<.io.
A"
qtwterminumcirctimdedu,vddecretocircindvitfuperficiemaquarum,Etibid.x2.a.^.AquaiappcnditDeusinmen-
&
vi
numero di;
Et ibid.1.6 .j .AqutlorKrn e.vtendit Dciisfuper inane Et Pro&i. Ex quibus videre licet , quod Deus omnem aquoe univerfalis Ipeciem jufl:ts trutmis,atque menfura debica ab initio ordinaverit talemque dilpofitionis perfeclionem perpetuo oblervaverit.Quodautcmadaqu^ quahtatera dulccm&(allamattinet,dubiuni exindehaudexigiaumoriripoteft, anaquauniverfahs, imoverdanmareab origne fua; creationis
?
verb.j.tcj.StdtiiitDeusccelostntelligentia
Cuiquidem utverbounore{pondeamus,dicimusaquamuniverfalcm,&:
confequenier omrics ejufdem particulas a primordio f uiflc dulces, atqile etjam (uavitatis odoris tam gratijiit fimile quid in veniri in toto orbe terrarum nequeat Imo vero hacc ptima aqua,tanqu3 mirifica,fandl:a,& unicacreattiraDeifuit pariter& bdoris& faporisad*ograti,fuavis, &falubris,
:
&
Imgua huniaria non poflat. Cum vero Deus hoc ipfum opus fuum pellucida quaatque odorem iftum jucundiflimum&faluberrimum inc4uferir,artisutiqtienonIeviseri(,putamen illud abeouti& i ca:tcrisrcbus,in quibiis nobiles balfami delitefcunt removere atque uniformem invifibilemque
ut exprimere h.cc
eflTe ,
attamen
perficereidnon pbirum;Sed,utadrationem (alfecUriis aquae revertamur,dicimus, quod die (ccunda,aquis ab aquis per firmamenti iriterpoficioriem feparatis,aqua omnis fub firmamento comprelienfijin unum locum ongrcgata,& mare riuncupata fi tjQu^* quidehi in continenti , atque ea ipfa hora falfa eft effecl:a,nec quicquaai iri ea fine falc re{i(5tum:Unde vocabatur Salftm Gen. 14. Num, j4.Hac occafione fimul notandum eft illud memoria dignum^quod fal etjam in omnibus terr^ fru^ibus,arboribus,herbis,animalibus,mineralibus,adcoquein rebusomnibusviiibilibus,qUc-Einariiverfoorbeexiftuiit, reperiatur,proutquocidiarioChymicorume.templo illuddemonftraripoteft.Ratio autem in promptu eft,quare fal reperiaturin omni creatura compofita , quoniam videlicet omne corpus compofitum ex txce feu cineribus tenebrolae aqUc-e fadtum eft Unde , cum gro^fa aqua concurrat adcompoficionem creatUictcdm cineribus tenebrarurri,feqiutur,quod illa cieacurain fua compoiitione faUum contirieat^quoniam aqua compofitionis ejus,aqux marin,-E affimilatur:Hinc ergo urinam in animalibus fale infe<^am fentimus;& lixivium ex igriis , ac tartarus ex vi-
&
nofacilhiTieconfici'mtur.Quarevidemus,quodinprincipioaquaunivcrfahsfuerit dulcis grati conjundtionem cum terra , ranquam aqui7ulgaris cum cine^ faporis;f"edpoftejU3feparanonem ribus,capitaquaillaextraherenaturamfalfamcinerumterreftrium, atque ita in conrincnri fada fluminum aliter fc habent Nam licet origo earum fit a mari iceeft falfa At vero aqusE fonrium
&
&
&
tumque
quoarguiturillaamariprovenire;attamenpropterafliduamfuarnperporos tcrrs CQlationem fc^ puuficantur a falfedine fuaidulcefque rutfus efnciuntur. tranfiturn purgantur
&
p.
&
;
,14
Sect.
I.
PoRT.
I,
Part.
P.
II.
LlB.
II.
VI.
natafttaDe9)Cm nos aifirmative rclpondendo dicimus,quod prinuim in aqiiaA' dcindc in crcaturiscarccrisomnibus, cxcaconfilatistantumadlit fcnliis atqucnuclligcntix,quantum ijsluflicic ad aufcultandum i^' audiendum voccm Dei ut ad eam contrcmiCcant , tidcmque obtcmpercnt
,
SEd
ita
mifccbat,ut,moveiuc atquc mnuentc Spuuu incrcato,tanquam agcntc , Spiriius fcu aqu^e creata;,tanquampairiva;,incelligerentfenium& voIuntatemDei,cit]uclc obedientcs fcmper prxbetcnt: NampropcerSpiricushicidipra;lcntiam,vitamhabucruntaqua:univcrfales,quiMcl]iasfeu
virtusTetragrammatididacrant,&uinatura:rcgionibusMetatcron;
Hmc
^mylHca,
quxcftqMailfpiricus vicalisuiiiverfiEmr.lla:,
&aquavivammulcis faciarum
cineri. Detit.
licerarum
'
ccjam larione 151. locisdicicur,NiandaccnnnDcus,utaquamvivamafFundanc tinmnt,cQnimotai.iiiefitah)\fm.vfaini. 77. 7. Chriltiquc Davidloquuur, quodd7K.i:v/</fn/-lW;(r.JW,c>' lmpcrato,obcdiveruncaqux,itauttlud:uscjustvtmultuanresituixvicntesvocicjusderepentc paintcllcdus,ita, tucnnt, Matth.i. 16. Q_uibus in locis confirmaturjquod lic in aqua fenfus aliquis Deuni: quodaqiufnpraccclumlaudcnt .^.diciim, 148. timeat Porroetjam Pfalm. iit videat,audiat,&
iIn;
:
Qua
Et: alibi
vidct malitiam
Cc[lum,& terra,& mare,& quicquidhahitat ;5rj,/^/<r/.<fcifDra.Infupcrquoqucauditaqua, homuuim,camquc pcrtcrt pacienter Imo dicunturaqux loqui ; Undc dittum elt,
;
honuncs
in
poiruiir
ut o-
bediantiilisaqua;,iicuti Moyii,Jofux,Elix,li(x,&Chrillo,paruerunt,cumiiccispcdibustranrilnari inambulave4. Reg.i. veruntpermarerubruiTij;oi. 14. 11. perjordanum. lofu.y 16. runt,uc loco unted cit.ito; non actencu co , quod Dcus omncs creatiiras fuas vifibilcs fiibjeceric homitrcmorc his obccmpcccnr. Gfw.i.^.Hoc nibus,ut hi illis impcrcnr,atquc illxccontia cum cimore autem audire videre,timerc hc loqui,quod in aqua ciTc dixinnis,alT'urgit fupra omnia Phyiita Eth-
&
&
&
nicorum fciipca nccquicquamdchocipfo in corum libiis invcnicur-, quippcqui neque vcrum Deum, neque crcaturascjuscognovcrunc, fcd fibimet iplis Deum mundumque qucndampropriumridiculeconfinxcruntjUndc inca-cosilloscrrorespiolaplifunt, inquibus etjamnum mundus.iS: feculum hoc nofirum dc mundo judicans.hxrent t fane horum opinionibus cgomct ipfe mc quodammodo,Iicet coada quadam vohiiuatc,iiibmicto, ne, fi ih ipfo flatim pnncipio nimis a vulgaiierrorereccdam, caticummcnovarumopinionumintrodudorem, vanumque, &veteris dodbinx oppugnatorem .appcllcnt Ecquid cnjm non videretur hoc ftultum &ridiculura nonnuli ;
;
Empyreum,xthcrcum,atquefcdcmDei
eflctamirinniiidoclcmcncari.quam inliimmoi &:quodca"^um lit inccrra,actcrrainc{EJo,iccm quod Dcus fic in hominc,& homo in Dco,&: quod Sol,Luna,&: Plancrx dcfccndant.Et ramcn ha-c conJitmari pollc auda<5l:cr affirmaomniaapertiilimisfacrx icripturx tcflimonijs comprobari mus,quantumvis ea ignaris rclaca hdcm pcidant; Vos igirurpcr viam aiuiquam &: i:ipicntiam humanamacfictitiaihaddivinam &:vcramfapicntixportaihdediiccrc,hoccft,.\fundainentisAnltotelicis ad campum Elilxum Vcibi Dci fcu facrorum Bibliorum fcmitas pcr printipia limilia dirigcre atquealliccrcgc(l:io,inquibuscfl:unica&lblave:it.as,6ccxtiaquxnulla: Non cnim convcnit dc-
&
fontcm omnisSapicnti.r,(:s: in icgionibus cxtr.-incisquxrcrc .artcm,fcientiam,&:inrellccl:um, Agarcni,& quiciant in Thciaan ; quippc qui viam verx fipicntix nunquam agnovcquiQCckdit lunt Baruch.5. Ecenim hic folusfbns clavem Davtdapojiidec.qiu apertt &nemo occludit,
feicre
uti facicbant
&
&
nenioapertt.Fft.il.
P.
VII.
ctjani
iik
etjam alimentuni utque nutrimentum omnium viventium cujufqueregni, itidemque gluten connexio omnium clcmencoi:um atqUe elementatoitim palpabilium Dixerunt etjam Sapientes cxpertilHmi ipiam elTemedicinamprieftantillimam, quaEuipiamfubSoleinterccelum&terrani invcniripotcft:Etdcniqueeftmyrterium omniummaKimum,quodDeus fydera omnia,adcoque Solem,&: Lanam,cum cxteris Planc:is,urtiverlumque aerem , hdbitantes in eo angelos ac fpiri,
&
&
unumquodqtieeorum inordine
&
Videmusergo, quodccelum licmeraquaiiaqua, &:quodfyderaomniain eo quafi natent, nonaliterquaimhgnuminaqua Etcamenilludlignumdiirolutione faftanihil aliud efte deprehendimus,quamaquam;proutetja;mipfacompadlafteIlarumcorporanihilfuhtaliud,quamaqua
,
condenfata,&inglobumcongregata.ReHquamyfterialpirituaha:,qUjsinhacipfacreataaquacontincnciir,ex Bibhcis kripcisadeoque ecjamexnovoTeftamentocolligiintur; quanimirumratione Chiiltus Jclus vencrit pcr aquam <Sc fanguinem non pcr aquam folummodo, fed pCr aquam
;
nimirum aqudtn ,jpiritu}ri, &fanpiinem , tria lUd effe iinum,i.loann.(, Vidcmus ergo hic my fteiium infigne & hominibus praecipue honorandum ac obIervandum,quod videlicet una cUm fpiricu fandto ecjam aqua &fanguis perhibeant teftimonium de adventu Domifangiunem;Tres ejfe
tefta in cerra
;
&
&
huncmundum DeBaptifmoecjamtxaqua,Ipiritu,&ignelegimus in multis noviteftamentilocisnonablqucmyftcrioftupendojSimihccr deaqiiaviva, fottce vitas Paradili tamcccleftis guaminfcriorislirpicule vcrbahuntiii fciipcurafacra,&dehujuImodiaIijs.SicquoquehbriMoyJisdccolumnaignis&nubis,& Ezcchielde rotis fpirituahbus in cceIo coramJehova,&de aquis Saphyrinis,& canbeis ci coniimili bus agunt. Quod denique attinet ad aquarum finem videlicec quiddeaquafutiuumlitdie novilHmo.&aneaomnisfit interitura nec ne;fatis ea in Tra^atupri^
niin
:
&
admedicinam virtute
infrii
yf<o/fflcrmonemfaciemus.
P.
VIII.
TAmpretiofaeft hxcrcrumomniummatcr, &:ad ufumquarumcunquererumexipfaprocreatarum tamneccirina,ut creaturarum vifibilium piinccps homo ncquein templis,ncque domi, neque foris ca caieic polfit Nnm quicquid dcpravacum,putridum auc mucidum eft^eelum eft,aut alioquinimpuruiTi;pollutum,aur coinquinatum,&commaculacum,hoc omne lavaturac emundaturaqua; quaccnuscaomnemimpuncaccmadlerapicndo res impuras errnindat, atqueomnia devchicad loca convenientia &dcftinata, ncofticere quidhominibusaut oftendere eospoffit. Quando videmu'; aquamin macellis & culinis languinc tindtam, in ofticinis figulorum lurolam, apud tinl:orcs nigiVim,ca:ruleam,viridcm,in ftabulis fimo infcd:am,atque inlatrinis adeo fcEtidam,
:
V.
ut ctjam pra; foBCorc nimio eam ferrc nequcas fcd ea de caufa profcrenda fit atque cfFundenda , veltuncecjamcjus cft virtutis,utcjuImodiimmundicicmaIeipfarcitiovcat j acpurget cmundet Iclc iterum eo modo,ut nuUum amplius in ea vitium deprchcndere,fcd lalubriter rurfus,illa in potu&coquinautipollis: Exlocis fecrctis ftercora, &immundicixhypocauftorumaccricIiniorumcijciunturinaquam,adeo,ucillahujuImodiIordibusrcddaturomninoimpura & contaminata;fcd vix ac ne vix quidem ecjam ifta omnia per duccnta ftadia fecum trahit, quin depofueritrurfus omncm iftam impuiicatem,atque peroptime lefe expurgaverir,faporcmque omnem correxerit,ita ucpoiTitinpocualijlqueneccfticatibuselTcufui.' Ecquamvis utplurimumevcnire foleat, utaqua fIuminum,imo vero fontium pcr diucurnam in vafis moram corrumpi putrcfcere obfcrvetur, ira ut in navibus aut a:dibus ablquc valctudinis detrimenro detineri non pollit attamen fciendum eft,quod aqua in fua natura ficres fand:a,munda,pura,& quod nuUa ratione putrefieri aut corrumQuod autem illa in vafis aliquibus eiuf^ pi poffitjfed perhftac femper in ellentia lua fana & pura modi odorem ingratum fibi contrahiciftud fit non cxnatura aqua',quod haec fitputrefada.fed po,
&
&
&
&
tiusindcquodaqua cxIignomccalloaucfi(fl:ili,inquoalIervacur,odorema{rumit,&magis magif^ quc cum ad rc atn.ihit&adaugecufque dum adpoiircmum dfundatur;atque rum illam vafculiputredinem a fc abigic Porro e tjam natura occulta tcrra; illius loci , cx quo cxtrahicur hscaqua , po:
tcftcnecaufaiftiushEtoris^UndcfiCjUCunaaquainijldemvafis ciciusputrefcar,quamaha
nam
a-
qua fua fucccffionc in mocu tollit covruptionis caufam,qux magis accidere folet in quietc elementorum non quicfccntium naturalitcr Sic enim humorem in corpore cxtra fuam fedcm naturalem
;
me-
ii(S
Sect.I. Port.
I.
Part.
II.
LiB.
II.
movcntem.;ibiquequicfcenrmfubitocoirumpicerniraus,&foe:idillimumrcddi;quodetjamnon cx (implici aqux conditionc cvenir,fcd cx cjus cum occulta quada heterogencitatc mixtione quas quidem natura hetcrogcnca ita occult.ita per diutiirnam fuain in cadcm aqua ftationcm immobimotus lem corrumpiturj ncc poteft aqua corruptionis ftigmataimpedirc quatenus ejus aftio corrumei tcrrcftns adha;rentis dicitur ipfa aqua matciiae corruptionem tollitur-,atque itapropter pi:Sicct;am potcft ca aqHa,qua: re aliqua fcetidaeft imbuta,dici cotrupta vcl corrumpi, quamvisipfareverainfe&per feincorruptibilis atqucpura& fanainperpctuumperfiftat: Hxcetjameftraj
,
&
& fcmpuernus.
C
dicitur-) Etde
P.
IX.
qua;
mter duo cxtrcma , vidclicet intcr igncm & terram; elcmenta , qua; Philofophi a,
,
quam & igncm vocavcrunt, hoc cft aquam vilibilem & aquam invilibilcm livc dcnfam & lubtilcmrNam hqc Iphaerainpaites duas natur;i& loco ab invicem differentes diftinguitur proptcr duorum cxtremorum ad quamlibet earum acccdentem propinquitatcm ita ut infima (plixras humidi,
tatisportio vifibilis&denfarcddaturpropterfrigiditatistcrriinea
dominium;Cujuscft,condcneft
attenua-
rc,atqucattcnu:.ndoinvifibilercdderc.EftcigotcrramfimaaquxunivcifaIicxtrcmitas,opacumque algdris tabcrnaculumjignis autem cft luprema aquarum infimaium (ummitas apex^aqua veaer,quilpha:ta humiditatis unicadicuntur,inter hxc duo fufpcnduntur.Horum ortusjquemro admodum mjupermibtd dictum cft,a tciicbris infimis mcdij coeli derivutus cft:Nam haruiii tene-'
&
&
&
brarum comprcftionc
jjsintlufarun":,
irca
ccntrum
univerfi,fpiritus
teni,qua;inijs vehitur/At verolucisfecundariae, vclnaturcelcintillx.intcncbraium mediavum deorfum rcpercullarum fpiritumimmcrfa;dignioresfunt& vivaciorcsillis tcrtianis,qux in infimarumtcncbrarun'lpirin;'ii(untinfu(a:: Ergohicmaris & aqua: vilibilis locum implct,illc vnftnni acrisc.ipacicatemjatqueambdintcgramaEqualitatislphxiamconficiunt Sed hic ingensoriripo:
tcft
dubium
licet,
quod
mediantc humiditateadiuali cum calidicatein aquam rcdigitur:tlnde liquet,quodipfaterra modb occulto,&inpotentiaquafi,humiditateminfehabeat;at proptcr adium congelativum ipfiusfngorisficcitollicurilliushumidicaciscftcL^u$-,qua;nihilominushum)ditasin terra interimdcluefcit,
in potcntia cxiftit.Hinc igitur cft,quod humiditas.quoad nos,3bclIc dicitura terra,ita ut licca aiidavocetur,nonqUidcmquodrcven:&ccncraliterniEC ita fitiledquoniam, quoad (enlumhumanumhumiditas dominiumin terraiiabcrenon vidctur,quatenusomnisejus malla arida apparet in medietatc aquarum,ut Gen. i.habcturjEt tamcn,fi oculis intclligcn tiae rem,prout cft,inti o(piciamushumiditatem hiccentralitcrrcpcrimus;lcd,qu3tenuscavi frigoriscongelatur, non humi-
&
&
dirii.slcdaridicasnuncupatur,atquchumiditnspropccr huncre(pe(fluinabeflcdicitur;quxquidcm
humiditatisintcrraablcntiahacdccauialiccitasappcllatur. Rationcetjamhauddilfimilihumidi-
tasinclcmcntoignisrcperitur;nameft luciseficntiulisquali vehiculum .Vcruntamcnhxcpropccr fubtiliantcm ignis naturam ita attcnuatur,vidcl.(piritu igncam viinrccipiente,ut nullum humiditatis
tas,utinuitimiprincipii,vidcl.lucis,dc(criptionelatiusdcclarabimus;Eftcigopyramidisinatcrialis
conuslpiiituimperteptibiliftipatus&pertulusjacproindchumiditasquoadfcnfum,colocoabcllc pucatut,& ficcitas prxduminari dicitui; In bafi vcio cjufdcm fpiritus aqueus .ibundc repciitur fcd in duram &ficcam maflam frigorc congelatur,a(ftufq; humidicads toUitur, in ariditarcm pcrnnitai;ur.Scd,utadrcrnrcdeamus,dicimus,quodfphaeraintermcdia,qua;aquam&aeremcotinct,fiat cx proportioiuli qualicaium oppofitarum duorum extremorum , ncmpe Tcrix & Ignis confliclu; rcfiyidel.tx adionc cahditatis in frigus tcrra:,& conlimili ac corrcfpondcntc paflTione readione ftcntiafrigoris terreftris advcrfus naturam ignis perfequcntis: Diameter ergo pyramidis ignci tianfic atquc defccndic a fua bafe, in clcmcnto ignis colloc.ata, ad fuum conum, qui in tcrra
,
&
&
<icfinic
&
ad conum
iuUm
D'E
t{7
fuuminventreclcmentiignisterminantem Undeclcmonftratur,quod proportio pyramidis matenalis,a terraad ignem elevafa,squalis lit ad proportionem formaIis,elcmenti igais, qui ab ifne dclcenditad terramj& per confequens adio ellpropoitionataad rcliftentiam paliioms , loculque interfc6lionis fada: a duabus illispyramidibus cft locus llc vcrus , feu fphaera a^qualitatis elementarisiin qua Jehdva mirabiliter fefe nobis in gloria iiia manifeftarc folct; qucmadriiodum ctiam in interledtioncracdia, faClaapyramidibusdaabusunivcrlaiibuSsper integram aquae crears mafTam tranfccndentibus, IphajraanimaE&xquahtacismundanscircumfcrri traditur,in qua Tehovata-' bernaculum iuum poluit.Dicimus igitur,quod caufa humiditatis in propria ejus Ijsh^ra mter terram & ignem in terjacente fit hujufmodi.Tota tem difpoluio leu malTa m regiones tres,videlicet in tres fphxras cenebrarum trium coelorum cft divifa ; quarum quachbet cujuslibetalterius dipnitatiprsCellit,&r diverfum habet ad reiillendum elementi ignis adlionibus refpcdluhi Nam rcgio eius fu:
perior ( e cujus frigiditatcclementum ignis,compreiIione manifeftatumin altumeffugiebat ) ufq; ad igncm penetrat;ied quomam hujus tcncbroli frigoris fpiritus, (qui animalis eft,j exiftit de dicrnitatc Spiritus
videtur
Empyrei,ideO facile eum difpergit ac dilHpat ignls natura ; quafi tota ignea exindc Vcrum.quiaportio tenebrarum mediarum non nili ad convexam ignis fupernciem peneeil:
&
peiiem interiTicdiaiTi inter calorcm frigiditatem: At ii aduS ignis debitis fitjtunc in rnedia aeris regionc grando,glacies,&: nix gencratur; quae iterum,urgente calore,in humiditatem vaporem,auc pluviam roiem rediguntur.C^terum horum duorum elementorum humiditas ratione tenuitatis dcniitatis in tantum variatur diffcrt , in quantum illa propinquiora funt vel mferiori vel fupefiori termino Nam in locoinferiori denfior&lpiiliorcfthumidiraspropcerpoteftatcm &dominium frigoris terreftiis in medium illiid aqueum in fuper/ori Vero tenuior eft atque fubtilior proptcr caloiis igncj proprietatem in humidi diipoiicionem: Porro etjam aqua eft talis humiditas <^rof-
&
&
&
&
demus,quodhumiditatisregidfeuiphxrafitomneilIud,quodimpletintcgrurriiftudipatiumint8r
ignem & terram;& qudd qualitaseirentiahsipfiusaquxiliuminatsnihilfic aliud,quam humiditas; qu2 ideo dicitur qualitas paiTiva,quoniam fit ab adione naturse cahdae in naturam frigidam, reducendo omne iilud in humidum a6i:u,quod prsfentia & dominio fiigdris corigelantis & aftringentis in potcntia ad talem adtum ie habuit Patitur ergo fpiiitus congelatus,& ficcus frigore factus, alum caloris;Cujus virtute diflblutiva ficcum removetur geluque in huiTioremreducitur j atque ita tandcm qualitas humiditatis,feu natura media inter caliditatem & frigiditatem procreatUr ; quse eft
:
vera &naturalisaqu2revelataedifpofitio;cujusabfentia,quoadnos,ficcitas appcllatur; quamvisi Ot mihi videtur ficcitas abfolute dida in rerum natura ndn inVeniatur , fcd tantummodo cornparativc feu refpeaivcuti in hbrd fequenti luculentcr declarabirur.Pyramidishujus humiditatis elcvationem a terra confirmare videntur hxc verba 106.2,4. ' 9 Afcendum vaperesab extremitate terra &c. Im
meniaequidemmagnitudinisUbrumdeineffabili aquariim myfterio j ironditione tam occulta ^uammanifeftaconfcriberepofl'emus,fed,quoniamilludadinftitutummanibusnoftrisjamcommiirumnonpertinet,idGircohoclocoiftudomittemus,utadtertium&nobiliustamfu=. pernaturahum , quam naturafium principium lucidum tandcrn
&
pedem proferaraus.&perveniariias.
SJECTIO-
118
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
11.
LiB.llI.
SECTIONIS PORTIONIS
PARTIS
Liber
II.
I.
I.
IIL
DE
A
P.
I.
De ulttma matre vs Shin , "S quomodo ea, aprtma matre illumtnata^nempe^i^ djecunda matre non tlhminata^rocedat
Ucmadmodum
in
nomihe
mrT' cmanatiochai-afl;criseflcntiali(rimiJod,tanc|uamperfonafecunda, &: filius a patre tranlit in fpirituni primum r. i Sic etjam in elementis tribus
lubflantialibus.qux matrcs nuncupantur.videmus , unmcdiata mundi tenebrofum primum rcrum natnralium principia ab co derivari ; t<;
&
&
Nam
rcncbns hylx profpiciendo fit huidum.atque ita tencbras fuo filcntio origioccultationem denotat;manifeltationc vcro pun<fl:um,ccntrum, ncm illuminationis Erquoniamcjus radius immenfusTS feuaquas illuc
&
mmavit,iv-dcnihiloabyfriinaiStumrcduxir,ideo dicitur^p abt<proccidco comparaturlinea:,quxell:pnmainGeomctriaprogrcnio apunfiliusapacre;&: dere.tanquam hinc accipitur a Cabaliftis pro Vcrbo divino , tanquam informatum pro mformante
Cio Atquc
:
.-
EtuMemhnalcacclaufumdcnotatvcrbum Fiat nonprolatum, fedadhucin ventrc Abylliinclufum Unde claufum efl: fymbolum hlenti; At vcro T3 Mem apcrtum arsjuit vcrbum lcu ferraonemapcrrumatqueprolatum Eftquc fymbolum fphxrx Jovis inde argucns,quod apcrta aquarum aby iTb Jchovx gloria hominibus rcvclctur. Vidcmus crgo,quod Mcm fecunda matcr arpr.xfcnna tales appaicnt aqux, quaguat filium,fccundam perfonam.fcu Vcrbum eo quod Vcrbi
;
.
lcs funt;Etcxillis
ccrh creati funt.juxta illud Pfalm.r^rio Do?//mrff;/i<rfa'/df.Atqui jam candcm ad ultimam naturalium matrcm f dc qua hoc libello agcre mihi propofui , ) pcrvcniamus, quam \!?
' '
d lineam leatanquain
&
ifiliusaPatrc,
fcu fccunda matcr a priina,hc etjam M; procedit ab S &'Ci tanquam tcrtium quoddam.a Patre quaSpihtui Sando Atquc hinc cft,quod ejus charactcr fi &filio derivatum,&aflimilatura Cabaliftis
:
fovmaturvclutiformamhabcnscoronxcumtribuscminentijs;itautindearguaturcflcfymbolum 5 antx Tvimtavis Porro ctjam 'i/ Grammaticc illud dicimus, quod fiifficit, vcl fatis cft , ac h fufficcret,quatenusift Triniiatisfymbolum,actotiusmachinxcomplcmcntum ,fccundum illud pix:
Ginaftuatum^acipiiitusab orccjuscft^^/Shiaaquo, tanquama formaignca 6 Vcrbumeft omnisadus & virtus proccdit Nam N eft m Mem,&utriufquc viaus in "irShin Namquc hx tres
1-iat
:
:
matrcs non funcnifi unus fpiritus,qui eft unus Dcus,Cui ctjam aftipulaturAbraham
m Ietzirith:Viiui
Dciu
iia
& hoc eH
hiceSi
panHiis,&eHDeminHs umverfi
unam imerfeproportionem habent.ut Vnm, Vniens, Vnitum ; &funtprinciptum,medtum acfinis f hncfmt untii De quo dixit Azariel in libro Sanaitatis;Hic e^prtmusabfque irtitio,&
;
ultimusabfquetcrmtno,&nominaturEnfoph,ideiiinBnitudo;quxei\:{ammacii\xdimvesiecnndmrife inefFabilis,in remotiffimo Cux divmitatis reccfru,& incomptehenfibilis inaccefla fontis luminis abyflb fe contrahens accontegensjatque itapro mero puncito, centro , Aleph tenebtofo
&
m &
abt
fdam revelationem hicunus fpiritus in proprietates Viditur,quas miindimatres dicimusjqua: omiies in naturam v? migrare dicuntun
que
manifefl:atione accipitur;Setlpoft
creS di-
P.
n.
objervetur?
TN fuperioribus declaratum efl;,quod Shin M?,quod eft ignis & lucis creats,feu Ipiritusignei,^^
i:
cnub^ e monte Sinai coram Ifraeliris At vero 11 non occultatur, apparet efle icrnis ille terribitranfiens antefaciemjehovje de quo Ifraelita: ad Moyfen loquentes lis & confumcns dixerunto
caliginofain
:
Acrcaticumfpiiitu^QcreatoperniixrifymbolumjfitautaquistenebrofisabyfliiiiicIulumatqueoo eultatum,aHt nonoccultatum ; Prioricafu denotatpenulrimam tenebrarumfpeciem.qucE Ch aos figmficatj&charaderibusobfcurisficincluditurT^Trn: atqueitaignisdivinuscgtefliis eft
, ,
Deuter, f.51. ViicemhhoV<eaudivimusemedioignis ; SipergeretDeus ioqutCumhomine,anviveret? Nunc itaqm quare monemur ? 0 abfumerct nosignistilemaxmmi &c. Atquehoccafu mter charadtercs
obfcuros
nonoccultatur^fedicadepingiturUJKfignificansignem
t\o-^Hmcd\xkTfaimAOJi^.i.Deuseilann^uslumine,extendmCceiumficutpetkm,feuaukum-. Porroetiam
vivis exjplicatur
lumme ignc obduda. Quibus luculenter docemur.quod mater hscefiicaciflimafit caufa luminjsviUbihs,& quodejus virtusapatribusfeucharaderibus vivisnominis inefFabifisemanef ad eujusexemplarmacres naturx producuntur.inundiquepartesdelineantur! Atquehinceft,quod
parte
fpiritualis,quse effluebat inlmediate a facieJod,leu Aleph lucidi,a characteribus feu clemenris formalibus ipf ius Tetragrammari promanarit Unde vcrbum illud facrolanduin Fi at fpiiituigncoundique ftipatum,ficexprimitur hterisSandtisMi. tlbi^utinSolelaabumcamatre
&
lux primari.c
&
duphciampiexutenetur,quod eft tabernaculum Vcrbi in mundo; Sic et;amnlpiritus centralis a x ab unicojod, patrc luminis dupfici icidem amplexu continctur: ubi locouniverfinominismirabilis m^^, Jchova habemus H', Jah,&^ quod exsquat duplex ita ut inde denote tur,quod ' Jod idem impleat triplex ?J\ hoc cft , tres coelos univerfi mundi , perconfequens, quodMefTias, feuvirtusrMn'fitubiqucinmundo, &permundum;eaquidem
Verbiefficacifrimi Fi
,"1
&
quaecratipfaSapienria,&exiftebat,antequamahquidcreabatur, cumJod;utintextufacroreperi tur: Luxeigoimmediateabcjusfpiritucflulgens,rerinetinfedivinitatis charaderes; Unde dieiturlinguafarida'^^^?: ubi"\ utdidtumeftantea, eftfignumpaupertatis,vaciiii, &inanitatis,&pcr
confequenstenebrashykdenotarepoteft; a quo ^^ efFuIgens , mediumi reddit,utjodinHe,vel Aleph luciduminr\;qux conftituuntfex;:Cujusnumerihieroglyphicumeft Viju 1. Quaredenotatfpiritumdivinumilluminatum; Naim,utMcmffeuaquaniuminatadiciturLui,¬aturpcr Shin M.- ;in quo i;^ oecuItatur,ut in Sole ^^-TQVI?; fic etiam f^ SpintusSanaus in Vauabfconditurnam hoc argait luccin increatam,illud vero creatam ; E t in ^TK.id eft.Iux, Vau,exiftens htera-fphiica,arguit,interj<;peum&-\tenebras,mundum nfphsricumilluminatumfijifllcpo'
iicum,UndeetJamdcnotat,quodDeilsfitexKa&
intra
omnia.
Ca
,io
Sect.
1.
Ilf;
P.
III.
UT nium maximc
trcs
ommatrcs natura;fubftantialcsckrivantur a tribuspatribus fLiperfubftantialibus, primarijs,qui pcr charadercs trcs nominis ftupcndi vidclicet H IH^ tanquam pcr
&
hieroglyphica explicantur.nimirumper'^."!! (nam^cftfymbolui-, &;quailanima matnss&r. ) ficetjam cx his principijs naturalibus,fcu iubftancialibus primarijs,&: mamatris D,& 1 matris
lorum lubftantiacomponiturividclicct cx 12 tanquam partc matenaii,6i u; lanquam formali Unde ccclum fummum eft quafi cotum Shin fcu igncum j unde Empyrcum a m^f J^ dicitur , id clt , ignisiEtcoElummcdiuma^thcreumjquaiiithaerjhoceftigncus acr: Nam,utin prima ordinationc proccdebat ab Alcph lucido,&: "0 Ipintu vci aquaiquorum mixtione deinceps '"IS aer,lux,crcataeft.cujus hicroglyphicum cftU7jficetjam exmatrchacitacompofita;& vjiaclifunt coeU vilibilcs,qui firmamcntum appcUanrur Scd &: hoc optime tanquam iii ipeculbpolinnlmo cx charatte; ,
:
rurnvivorUmvocabulifandbicoclosfignificantis difpofitionc
tc pofrumus: Vocabulum autcin iftud cft hujufmodi U' QM? Shamaim Qaod quidem vocabulum compofitum clTc volunt ex ^'i/ illic & wl"'"!:! aquxjac i\ quis diccretjEccc illic aquasiNam "U^jqua-
tenuseftit^nisjilluminatj&mediantclumineilhusfitdcmonftratioloci.illicjaclunnucrcturjtcce,
Vide&c.
Quidainautemalijfenfurcdiori (utiopinamfir j coelorumcompofitionemab^OLrK&^dC ideft,abignciS:aquadcduxerunt: Imo vero &:hocipfum exnatura charadcrumipfiusvocabuli clicimus:NaminU^12'^invenimusM7hicroglyphicumignis, &C(''a quodeftaqua: Ex quibus arguitur,quod coelum fit nihil aliud.quam compolitio cx lucc vel igne,6c aqua ,hoc cft , cx materia
aquar.qua: cft cjus fubftantia , 6c ex cftcnna ignis leulucis creat3e,lcu prim.-e Compoficionis i/ : Er, nuoniam Shin,uti dict:ij cft,conflatut cx s lucido &: l^^tanqua ex DeoSc natura luimidajideo quod
nunccft^Si^^^iV^/jpoftcrcationCjdictumeftantc&poftcrcationcmina^ternua^^nvKElohimjquafi
n^PKElhaDcuSj&U^jVel^UQ^imarcunivcrfaltjNapofitionoiincerduplexMcericU^^ji.c^aqua, Deus maris uni vcrfi,vcl ab bt< Dcus fortis, & ^'a aquaru, quafi ^^"GVN Elmaim:Nam ficft '" mundo ad cxemplii Spiritus H in archetypo Eicnim in T^Vi^ dcnotat ("piritu increatum,& "^ in mundoaquam fcu lpintuni;UndeElohim ahte crcationeiTi eratcxemplar Shamaim poft creationem Nam,ut Elohim crat Dcus aquarum, hot eft, lux increatai aquas non crcatasilluminans;SicctjamShamaimdl:quafiluxcieata,aquas jam creatas illuminans." llndet< A- lephelatcxcmplarinArchctypoipfuisM/inmundocrcaco: Nam, utAleph illuiniriat mundum Archety^m;SicetjamShinmiindum crcatum ;EftetgoinElohim Alcphanrc omnia & cxna oj3ini3,adtumhabensinfpiritumnHc Archetypi.&potcntiamin Mem "Gmundi crcandiiScdantcomniafuit;atqucitaanteullamcrcaturxnonnnationem aMoylc exprellum fuitillud Dci nomen,quod nihilominus relationcm liabuit ad mundi producendi crc^tioncm ad cujus tandcni in
ac fi qs dicerct, U"^'?^,
; ; ;
Undeut K Alephfehabebatvcljodinmun-
C;0"^1? in creatione relationem habcc ad 13"in7lS creatorem dus,ex coilis diftindis conflatus.fadus cft.
ad cujus iconem
P.
IV.
una cadcm,
i que
fic
mundo indumcnti
,
iplam
quoque variam clTe dicimus,qu:E refpedu fui nihil cftaliud,quam idcntitas & una cadcmquc natura: In uno igituilocolcgimusdeignealicno cbramjchova Icvir. o. i. ihali6doccmur,JchovameflcigncmconlumencemDfttf.^.z^.d''?- C.ium\ Exhibuictibi videndum ignemfiuimmaximum;nam verba cjus audivifti c mcdio ignis.D<f .4.5 C. Lcgimus etjam adhuc dc igne punitionis Sulphurc & liilc exurta cft tcrra cjus. Df. 29. 13. Simihtcr Sodoma & Gomorrha hujufmodi ignc
i
deftruftA'funt.Gf.i9.Z4.Legimuset)amdeignelcj>;atiindcxtraJcbovxluccnte:Ponoctjamkiiptura:
"
Dfi
lii
De igne etjamjehovxdefcenciente
atjuaEdudtu dehnpentc lo-
&holocauftumaclapides&lignaconfumente,om-nemqueaquamin
exanimatus cftprsefedus quinquaginta cum quinquaginta fuis,i.Rg.i.iz. Sicquoqueertignisfeulux iolaris^.&cajterarumftellarum Itcm eft luxmeteororum igneorumjde quibuspaifim reperimus verba fieri in Biblijs facris:Similiter habetur io^nis communis,quem materialem vocantjEft denique igfiisgchennx;dequoloquftur,M4r.i8.9.Nosautem iliodo ^ordine magis exadtoptogredienteslucemdividimusin invifibilem, &vilibilem acq; iteru vilibjlcm agnofcimus efTe vel increatam, atqi eternam,& fuperfubftatialem,vel illam creatam
j ;
lucempnmidicbcxqua cxterxinvifibireslucisfpeciesfuntformatae; videhcetan<7eh cuiufqueordin!S,auimiequefind:x: EtinhuncordinemetjamignemGehenna: obfciiruni referrepofltimus: Vilibilemerjamdiftingnimusinmanifcliam & occultam; atque itcrumluccm manifeftam facimusvelei-facie luminofa JehovK vcfte lucida & vifibili obtedla procedentem , vel CGeleliem a fteliis procedcntem vel elementarem,quxin mcteorispercipitur vel illum tandcm ignem vulgarcni 6.- materialem Occultam vero illam vocamus quxin mctallis dehcefcere folet&lapidibus,li,
.
gn:s,hcrbiSacanimahbus;quippeexquibusmotu&arteitachcipoteft,utetjam vifibilis reddatur fcnfuiquefubijciatur,atqueoculisobverfetur, De hisaucem ordine capite fequenti breviter diicurremus.
C
De luce myijtbih increata,,
P.
V.
naturam comparetur :
^ quomodo
adig7iis yi/ibilii
LUxil!ainvifibilis&incieata,aquactElum,&terra, atqueomniatamvifibihai quaminuifibilia formata funt,eflilludunicum,facrofand;uiTi,inef^abile,& xternum Verbum Dei.feu Meilias,& virtusveraTerragrammati; Et/;o VerbumerattnprinctpioapiidDeum,&Deuserat Verbutti; Omniaperhoc
Verbumfjtd:afunt,&firie ipfofa^umeHnihil,quodfadum efi;tn ipfo vitaerat Hoc eft Vcrbum illud,in quo omnia firmiter fubfiltunt,& per quod Deus fefe creaturis potenter & gloriofe manifeftavit:Hoc eft illud Veibum,per quod Dcus ex ore Prophetarum & angelorum locutus eft, acfalutemgencri humano annunciavit; Hoceft Verbumilkid,quodpripotenterinfcrecepitpeccata mundi,atque
:
DeO reconciliavit Hoc eil illud Verbum , quod in f acrofandta divinitate conftituittertiamperfonam.-Etenim Dcus creabatccelum&terram; quo quidem ipfa nobisprimaperfonanotatur;Secundaautem ineo,quodDeuselocutus eflhoc VerbumMi FIAT;atque tertia in fpiritu oris ejus ; Quae omnia Deus ipfc per brevia illa jam commemorata verba ita exphcagenus humahum cum
:
vit.quod in divina fua majeftate trinus fit in uniformi efIentia,nimirum,Deus Pater, Deus Fihus
DeusSpiiitusSan(lus;atque itatnnUsquideminperfonis,fedunustantumDeus
:
&
Hoc,
inqiiam,
Verbum FIATeftaEternum&divmum;fplendor
tia:,acluxhujusmundi,qua;unumquemquehomincm inhcx: mundoilluminat; Qui corde humiliato& verodefiderio hanclueemappiehendit,eiprjelucetin vitamzternam.Hxcluxnonpercipitur oculis humanis;Sed a Spiritu,qui homini a Deo indicus eft,in hac & futura vita confpicitur: Etenim,cumhumanum corpus,a Deo datum,fit percarnem &fainguinemobfufcatiaiTi,ita iitoculicjuscaecutiant, impoflibileeft eicontueiihanc lucem;
neqHeenimmortalccorpusantefacftam
cIarificationemvideiepoteftillud,quodeftimmortale: Teflaturet)amfcripcuia^oewe(yevidiffe Deum,nequeetiam eum vifurum cffeunquam in hoccarnalt ioy^o,donecpurificetur,&poft hahc vuam
corpori Chiiftiper clarificationemconformis,&velutidivinusfiat; IbienimtumvidebitDeum, ficutieft. Haeceftluxillaxterna, qusprimumaquas deformesinidentitateSpirituscumPatreil-
luminavit;HceftSapientiailladivina,quaEccelostresab invicem
fiia
Hic
eft
nodfls
Anima inquam , eft aquarum univerfaturarum compofitarum vita & mundi univerfalis anima lium,& centrum feu punftum vitaein omnibus feminibus aquxinclufis; &per confequens prinuis, verus,atqueunicusomniumcreaturaruma6tus;Peripfamtcrrainvafto mundi centro lupemihilo
; ,
trutinisjuftitiiEfufpendicur;Peripfamterrasmole'sqniefcit,feminariaqueineacontentacrefcunt& mulriphcantur ; Per ipfam mineralia forma quotidie fedlente di{efcunt,& vegetabilia corrumpun-
tur.
Part. 11. LiB. III. tui-.ut in multitudinem pcrfedionis in ftatu meliori & digniori e terra exurgant,animalia coitu mutijt,
Sect.1. Port.
I.
tuofa;cuspiodutunt&:motulocalihucatqucillucferuntur; Pcr ipfamignis clemcntaris dclicet Et cit in qualibct creatura cam animali & vcgerabili.quam minerali ; cx quibus arce ccjam clicicur itidcm ac atquc compolica cxaminaic depurarc impuras iolec res , & per ipiam ionis vidbilis ardcc , coinquinacainelemcncafuapuraadumuabili rcduccrcjimo vcrO Verbumagicin cu|uslibccignis Pcr illam mana iluunc acque icerum rcilulinc, tempcftuolc commocencro quam evidcncillimc componunturjScd 6v;primum,mcdiance iftaSapicncia clarilfima (edancur& vencur.acque iccrum
;
:
bus admiiandis m acns a:cjuilibiio l'uilincncur,aquae in nivcs,gi.indinem,plu viamquc con vticuntur,&,quodmagiseftmiraculofum,ignisinnubiumdcnfirum&:congclararumccncroocculcatur, ac invica quarum poccftace in ijs ardcre cernicur: Igncum dcuiqiic clcmcncuni pcr iplam Ibper lubacremcxalcacur,& acrluperaquanii acquecerraquoque eadem Vcrbi legc aqux fubtft
&
jaccc.
Eftcrgo VcrbumdivinumluxKtcrna, Sapiencialad'ofan6la,XlciriasfeuYiicus Tctragramniati,pnncipiumillud ccntrale, perleincre?.cum&a'Cernum,refpc(tturciinquam agic &c movet creaium,quoad lidmincs didtum flam Deus nobis lenfu dudis impcrccpubilis exiftit , ab cffcAn folumniodo cognolcicur ; ica uc homines oculis fenhb)libus,&non Ipiricualibus rcs ipeculantes male aiSlorem incernum pro Spiricu.m quo habicac,(5c iplum itidem Spiricum inccrnum , qui in
:
&
hominibus cft ccmplum Dei,pro corpore male accipiant Sic icaque creacuram creacoia ncgle(fto , malc rclpiciunr, atquc ica adtum divinum in creacuiis ignorant , ts: ob fidci dc tcdtum vili pcndunt: Ettamenquacvilibilialunttxirivilibilibus pcrVerbumenehdta hdsdocet ^d/). ii. Epijli ad
:
,
HebriiOi
Perfidcm.\nc[un,a^nt/fcimus,quod
:
cum muhdoper Verbum Dei itafemper fit acitm, utex ijs, qtu vtdui Uiidcliquet,quoUcxlpiiicuku aqua fubtili & uivilibiliper
condcnlacionemliac illud,quod vi(ibilecft,mediantcSapicntixSpiiitu,quiinccntrohabicat,&: omniaopcratur; Simili ccjani latione pcrhancjehovx vircucemrucilant ignes;vchcrci hiocuque conltaiitijC. iii .uaiii vigiits Dci mniilf ri vilibilcs univerlam machinam ciicumcunc,dum pnncipium
corum incriulecum
cxiftit:
ipfos
impcUens
vircus
Nam
ipiritus c)u.s
igncus occulte
dtliceicic;
reddic calcm fpecicm vilibilcm , qualis confpicicur ; Qus quidem compolicio viiibilis fubicb inftar fumi evancfccrct i nill actus ille divinus iua prxfencia arcana ejus partes can -
quam nacurx vinculo adligaret N.imrecedente hocjchcvse ligillo amundo neceflc cft, utomniam hylamdcformcmuerum redigantur;quaccnuscuiulquercifbrroa&cflcncia ab hu)usvirtutis pr,xfciiciadcpendet.
Oquamgloiioluseftillcglobusl.olaris,inquo aftluenciusrtgnathujus quippe in queiii tabernaculum pof uir Jehova! Neque tamcn eft il:
lalux,quiaSoleemicncui,deinuiiediata).ucislacrofanCl:xpraclcncia
xio,qua' propter corporis
vilibilis
appar<;t,quamvis
fe
nemorte
ils:
quod vidctur,
ncqua-
quam lux iUaDei.TCcrna^qu.Tcft (ecreca ik ablcondica Tccragrariimari vircus in qualibct rc vidbilf, qu?fubliftac,exiftens:Angcli quidemccEliluperioiis, quiaftauccoram laciejchova;, hancvircutcm pollideuc pro corpbrum kiorum mcntc divina ; itauc haec lux increatalit illis quali anima; Spiritus aucem linccrus,in quo illa natat &; vchicur,cft ipiorum corpus Undc ur Dcus dicitur idcnti:
tas,ica
angelus
eft
toconflatur: Atquchinccft, quodangclusrcfpcdu corporis dicicur crcatura,&raciont.viicutis divinsincocxubeiancis, Deus&: Jchova.appcilatur ; undc etjam angclus nuncupatur Elohiin
QinbK;imo veioproChriftofcuMcfliainnonnullisfacrxpagim
hic San(t^us,]ehova:pacris
locis uliirpacur
quv^madmoSpiricus
quomodo
mateiia: multitudmcni
immcr-
gcndo,omniapiiusincreata,&in folapotentiaconftiruta,ad aliquidinaftu produxcrit, &c quod (Inc eo nihil in a(ilu perllftcre aut pcrmancrc queat. Contludimus itaquc , quod , ubi cft aliquid linc qua nivifibile,illud fiat tale per invifibilcm vircuris divinae pra:lenriam; quK in re viia ineft hil cxiftit,fcd in hyla; hibftancianl oihnia evaricfcunt;oC per confequens , quicquid vidcmus , ilhid quidem Deus dici poccft Acquehinccft, quodmundus ucciquc Dci appellacur imago quippc qui uterque tahs,qualisconfpicitur,cftpropccrDcipraE(cnciam;qui ceftcPlalmil1:a,vidccur& conluminc incrcaco polico. fpicicurin fiiisopcribusaqueis, ut vulcuscrearorisin Ipcculocrcaco, Racioauicni,currcgiones mundaniE,&rcscarundcm abinvicem diftcrant, cft indivcrfitacc vcftimcncorum aqueorum ab invicciti difcrepantium;in quoruni niolc virtusjchova: tamin crcario-
&
&
operata
eft
ingredics
Lmpyicum,h!cem crcacam provcftimcntoinduit;Undc Pfal.io^.ic^.z.Deuseilami^us himinctttinquaiu ihlamj/deaurea: Atquc hic tenuis anuftus eft quafi ipiiitualc cjus indufium , quod
cjus
iij
itaque eftluxillafimplicilluTia illuminansin mnfido, def qua dicitut P/^i/m.48 luxfacki Domini matown Utttiam indidit animo meo,quam &c. Et Pfalm. 1 8. 15) Tm iUufirai lucernam meam;lebova DeusmeufJplendetHaejfctttefKbrMtneaf ; hu)us lucis affluentia homines regenerantur,mcns illuminatur,&,quodbonum ell>conlequemur: LIndcPyi/>H.4..7.I7 fi<. .
Hxc
Nam
cieitua,hbova,attoUefupernos,&efficiM,Mtvtdeamtisbonum:, EtPfalm. 80. 4. Lticefaciei Iehov filvabitnur Et Pfalm.i^.ii.lebovu DeuseslSol,lt(cem &gl0rtamdans. Nam,ut Sol cftlux vilibilis mundi , dans vi-
tam,vegetationem,&: incrementum corporibus vilibilibus; ita etjamSapientiadivina , quxper fc cftSolepretiollor,&ruperansftellas,quatenus cumlucGComparata priorelle dcprchenditurSapient.7.17. primo IpintuaUlllmo &c tenuillimomundi indumentoamidanonahteragitbenediClionibus la Ipiritus invifibiks.quam Sol in vifibiles: Nam in Ipirituinterno laibiturlex viva Chriftijurin
rxtcrno
Ex hiijufiTiodi crgo lucis primarijE compolirione creati fimt angehjanimsque hominum:Deindc liix illa m. gis dcorllim in materia; multitudmem fe immergens huic chlamydi tenui 6i fiibrili, tanquam tunicam mediocrem^fcu chlamydem prion denfiorem fiiperinduit ipiritum xthereum;
profundiusin materiafiibmergatur Porro etjam in Ipifla & condcnlata Solis fiibftantia templum luum fibi pofuit,& mundum inftar imperatoris regnare atque gubernare cernitur ; ex quo citera aethens corpora (phxrica illuminat,imo vero in ijs habitat , ad centrum ufque penetrat In materis Vero mukitudinem altius adhuc defcendens nube obfcura quafi toga tegitur; Quinimoetjam adterramufqiiedefcendensha:c Sapienriafocietate hominumdeledatur, ita ut fpintum &membrahuinana fibitempknnconftituat.- r<ff,inquam,cum 'D.'^oa.nne, &eRintenebrii,fedtenebra:eamnonreceperunt; Erattnmundo ,& tnitndusper ipfamftctuseil &mmdus eamnon cognovtti U: igiturmca'loEinpyTeoerat,featenusmensdivinaappellaturka:clux , qux in Ipiritu angelico ftatuit tabernaculam luum In coelo aethereo mundi annna &Mctattron vocatur;in elementis formavivificajinhominelu>:divinailIumiriansintenebris,& cuiteniebraE furit,ut dies;&in omnidenique cieatura,ejus viti,efle,& adtus. Exquibusli;jUK^o conftat,quod Deus fit,omne quodeft; quatedus nihil eft prxterquain illud,quodDeu^ruapuc(cntiafacittaIeelIe, qualecxiftir.Infinua erg4 cfthujusS.ipientisleu Verita ut jam
:
&
idque
ita
humana,& purgat,emendat,ac prarparat Spirirum hominis in corde eius, illuminat,ut veram fuam habitationemjpoftmodum in eo Spiritus San5tus fele movet,&
hominc ifto ea ratione ac modo operatur, ut cognofci ex illis poCficSpiritum Saftum ibi habicationem fuam conftituifle: Unde in tali homine Sol lucet,ut ad fplenmala,ut,quae bona (unt . iaiidenturj mala vero culpcntur , redorem ejus vidcantur,opera bona
efticax eft in iilo,ac frucflus (hos in
&
prehendantur,&inmehusrcformentur; Hicluxilltmtnatomnem hominem,qni venttin htincmundttt, & ambulare feu vivere in hac luce defiderat Hxc eillux illa increata, qux, uc diclium eft , non pcrcipitur ocuhs humanis,(ed (piritu,qui homini a Deo inditus eft,& quae Ipiritum hominis illuminat, & in amore di vino accendit,& excitar,acpeccata,fcelera,& crimina igne fuo eonfumit hominemqueab illispurgat& cmundat,nonfecus,quampurgaturaurum perignem vifibilem;E/?enim Verbum lehov&purum utargentumpurgatum,incatinofeptie.sdeficatum, Ffalm. z. 7 Undeimpuritatcm non
, , i
.
permitritinis,qui conriduntinipfo,juxtaillud,Plalm.i8.
mbus,quife recipiunt ad
:
31.
jam abeadenvatur)
eum Comparatur enim haec lux invifibihs cum igne feu luce vifibili (qux etin rebuseorporahbus&inoculosincurrenribus, Erenim illaresiftasomnes
vifibilescxteriusilluminat,tovet,accendic,&itenebrishbcrar,purgat,emundat&tran(parerefacit;
cxquib.pofteaomnisgencrismirabihaopcraprafparantur,&inlucemproducuntur;Nullus lapis, nullumq; metallii.lign u,os,aut aha corporalis cflen tia ej us cft duririae & firmitatis,^n relolvatur;
&
omninoetincinercsredigaturpcrigncm;quemadmoduMoyfes illumnovirerleurecenseredlum
vitulumignecomburebaradpulveresufq;!nfolitudinc,&pulvercsiftos bibendos fcuhauriendos cxhibebarpopuloinaqua;lUudautemc(iineopraecipuum,quodnullam rolerat impuritatem,omniaque illuminat,calorefuo fovct,& immutatjatqueetjamtranlparere facit: Perignem ex omnibus rebus vifibihbusehcuurfal,oleum,fuccus,vitrum,&colorcs fcu rindura;'. Inigncergo& lucecircahujufmodipurgarionesjfeparationesjdecoclioncsmaxima dehtcfcit fcientia; quifipein cujuscognitionenonparumverriturverorumartificuminterelle ,utnimirumperhuncipfumpol^
fintpurumabimpuroputamine feparaic&verameflentiamuriliteradufum-rransferre VixprsterAlchymiam reperitur ars aliS , inquatot fubtdiacompendiaadhibeantur, &tot urihtates in medicina &ali)srebus ereentur: Quihancartemnovit,illeaptior, habihoij&agihoreritadom:
ncs reliquasartes;adhibitatamcn in hacredifcrerioncfeudcxtrehscaccipiendo: Vixetjamrcpcjucunda , quam hxc ipla qu.-Eper ignem cxritui ulla operario manualis accepta lcu grata magis ,
&
burentur&renovabunrur fecundum voluntatcm fuperfubftantialem CGelum& terra. Dicimus ergo quod ha;c ignis vifibilis operatio fiat, feu procedat ab ignis feu
crca-
114
Sect.
I.
PoRT.
I.
Part.
11.
LlB. III.
creatxaduidquofoloomncslucismundanxaftustanquama fontc ludclo,em3naie cognofcunin vilur ; Nam,li,quocl vifibilc cft,inviiibilc crat,uc ibpenus dcclaratum eft,fequitur,quod attor fibili fpiritu lit etjam idcm prmcipium occultum i>: intcrnum,quod agit in Ipuitu jani oculis carna-
fcuLux
bbusmanifcftoi At verbumincrcacum agcbac &agit in Ipiritum invilibilcm trgoctjam Vcrbum fpiricuiTl vilibilcm iScdcnlum; quatenus c]uoddcnfumcft,cft;Ucutillud, irictcata agic quod fubrilc,&: vicc vcrla. Produxit crgo Verbum aquax occultatas in Ellc mvilibilc fuo adu , atitcquceffccitetjam fuacomprcirionc,utiliud fjbtilc ricret dcnfum, & fpifliim, atquc vilihile rumlecundum bonamfuam voluntatcm vinculacompolitionisrclaxando corpusin fpiricum mo;
&
quicquidinhocmundolu.iutagitur,
erticicur,fuie
iliud
piotuldubiome-
quo
cft iTiors,quies,adufquc
& motionispri-
bicitur autcm hxc vircus primario vel fecundario movere.vel proxima aut remota rerum cauiaeirclccundum profundicatcm cjus majorcm vcl minorem iri re materiali. Ex his igiturvidere
om-
ni<;creatuiaeilocoindumcntiinfcrviriatqueitadubitarequispoccft,AnDeuslicnatura,velanipfa
P.
VI.
AmpLorde Vniyerfalis myjiici Verbi,fiu lucismcreatte natura difcnrjiis, tam m uniycrja natura humida Mem c^uam m ij
ZneaShm.
UT
quod illudlitlux,pcrfc,&inlc
Ectamcn,obejusa-
&
Hc nubis Undc lux vifibilis non cft immcdiatus aclus hicis 3eccinaf& mvifibilis
:
fcd
il-
liuspotiusctfcdus,fcurcflexioindignumaliquodcorpuscoloratum. Facitctgo Vcrbumdiviniim taminvilibilcs quam vifibileslucis lpccics,tuminco;lo,tumintcrra; invifibilcsncinpc^ubilpiritusifcuindumcntaillud rccipitniialuntinvitibiiia&tcnuiajvihbilcsautcm pcraccidcns,ubifpiri-
tusluntdenll&
vifibiles,
rcflc.xionc lucis
divina: rccipiunt. Dicitur tamcn lu- lefpeclu vcftimenti, in quo cil-,naturalis ; rclpcdu vcro fui , fineullacet^uiTlcncinacuralis conlidcrationc , lupeinacuralis, quatcnus ajodfcu fontefuperiiib-
&
glyphicu
Qui v. lint hujus lucis divnix cftedus in univcrfa maflaaquea , qua- pcr liierolint egregii proprietates in fubftancia lucis feu ignls crcati inliMcm,dcnocatur,quxve *ia nitum cquidC- foret hocin loto cnunciaie A tc.-inien,ut fecundum i.iciarum litcraru lenfum loquamur,in vcnimus, quod hujus virtutis lacroianCt.i; cxpanlionc &c dilntarionc rcs omncs vi vx 5c actiftantiali
proinanac.
V2rcddantur,nubcsdenl&congelat.tdiiTipentur, aqu<E marium turgid.tcfliciantur acfupcibe Econcta vcro ejus contracftione fpiricus cor.gclatur fic mobiles,aerque univerfus fiat calidiot
:
&
denfior;aquainnives,glacicm,grandincm,gclu,&pruinaincondcnlacur.Similitcr, uc dilarr.iionc contradione frifacultatis lucis pnncipalis calor in aqua cx;!gicatur;Sic ctjam cjus occultatione gus habct dom inium Porro ctjam eft in Verbi potcntia , ut remancntc lucis ejus in coi poie colo-
&
latocffedtujcalortamcncorltrahifcuimminuiacdclcri pollit, &pcr confequensfiigusprxdominari juxta iihid Saf. 1 5 . 1 Agnem Dms niittg.u,tic combiirat, modo ignmfactt arden inter aquam ; 'Eitbid. 1 1
,
Ignif
Namcrcatura
tibiiquifctifti
omnia lubicrvicns
mienduur ,
qui confidunc in
&pruinamficliqueft-
utcineresdiJperguJeijctlgeluftiiivitanqUdmfrufia-,coramfrigoreeiusquisrefilhtiEmitteihverlumfr
effliiunt aqnit.
virtutiscahd.vVcibifculucisdivinxfriguspcrm!ttaturpri)tdomiriari,itaut nubcs,innivcs,grandi-
nem,&gchi
qiu-e
mus
condcii(cntui;nt Vcrbi leucftedus VcibiinnubccmilIionc,accalidocjusaftlacuacongclat.vdiirolvuntur,&diffluunt,atqucrevertuncuraiiivclc-ugrandincinpluvias; f rgiergoventos ,tijnitriia,Hubcs, exbabtiom, proceUof foiuntei tjf.cereftu induccre Vtrbum Dti. Vfalm.
&
14S, 8. Ex quibus vidcrc licct , quancam poceft.icem habcac pcr conlequcns rum congclatione , quam diflbhitione ,
Veibum
in aquis
tam
in ra-
t.and.m1
&
calefaticnuam
hoc
cft,
&
au
a:
ii^
fcd ct-
& viiibilis
jam
lcntia
,
in mukisalijsdeclarant Biblia
landa: Namjehovainmitigatione
-,
mifericotdia
atqife ita
mmo, Pfalm. 4.8. illuminare tmbrai,& candcUmfcu ammam^Vfalm.ii .i^.efficere,ut vidcamus bonum^vfalm.
ghria)B,Pfalm-S ^.11. Sc ficin ca:teris.
aiCjLic a;ll:us
4.7 Effcfalusji:p,& robur intx, Pfalm.zy.i.dc quod m eafalvabmur,Vfalm.% 0.4. itcm , Sol, dans vttam At vero ,quatenusintenditur ad poenam , eatenus diciiurira
.
&
Dei
vml'.zPralm.ii.i6.&Z^.i^.lralebovutigniiconfumem; EtPfalm.y^.ii. Igniilehovtsaccenfus erat inla(o-':t;' ./:: :ya arfirat tn ifraekm; Et Pfalm.ji.Gylgneahfmiit Deusitnpios ; Et Pfalm. 79.5. irafcerisineter'
n::r:
-
E; r
pri,\:is:xcitu:.i,Sii.y-l.tei: lob.i.iG.lgriii
illiid tnv-:>d\tb\v::Sdpient.i6,ij^.
nonaicerifusflatuconfumeteum^azqaeCic in citeris;
Nam,juxta
tior.c.
ruc',\-;,
:;
& reverteni
Adfumus.
Pfalm.
o 3 zd;'
.
&c: Miniftri facientes placitum cjus; Sicangelus in igiie vifibili apparebat Moyfi emedio cujufdam rubi Fxod. 3. EtprrEcedebat caftia IfraelitariUTi in columna ignis,&: nube. Fxod. 14. 19. Sic angelus afcendebat in flamma holocaufti ad ccelum coramManocho&uxoreejus.Iaii. i^.kJ. Quodaiitem ignis viitute divina intcndatur ad punitionem,legimus,primo,Lcvir. 10. x. ubiyidehcetignisegrediensaconlpedlujehovsexanimavitfilios Aaronis.,(S<: mortui funt Deinde,NttJ.ii.4' i. Ira accenfus eft Jehova, & excandcfcens in eos ira fed clamante populo ad Moyferi,fupipfiiis confumpiit eos,qui fuerunt in cxtremitate cafttorum
Jiigdi Dei validifimirobore,efficientesverbum eius,
:
eftTdtieM, quiaexareos ignisjehovs Et Nttw.i<J. 55. Ignis a Jehova egreiTus confumebat 250. illos vir os qui admowc}::intth.m Similitei: Deut.:;i.azt.Ignisacce)tfusenirmea,quiardebitufqueadimumfepulchrum,ab~ fumetqueterram proventumejus , tnfiammabitfundamentum montium. Quibus docemur , quod faferat in
:
plicavitlvIoyiesTehovic&comprefruseft ignisillciideo
&
&
igneaJehov,hoceft,excitatione virtutisigneEjchov2,qua:eftVerbumejus, &luxa;terna,i'' gnis creaturs anima vivificatur&: provocaturad extremam fuaevirtutis naturae violentiam cllicaciam exequendamjNamigneaVerbi virtuseftanima agihftima &vivaciilimaignis: Quare mitigatur visignis ; At yero virtute illa in Verbi centrum feu AleirisE unitatem rcflexa, remittitur
cie
&
&
&
pidibus& occulteoperantibus, vimatquea6l;umtribuir,nonahter, quamvidemusintormenro DcUico pulvere ignco oneratojquippe in quo pulvis ille,nifi vivoigne accendatur,nihil agitjaccenfus vero vim atque poteftatem ingcntem in aere exerit Nam,ut Verbum divinutti crat lucis , mo:
tus,atqueadluscujuslibetin rebuscreatisfons,principium,&origo; ficctjamadtiisille perabfentiam fui primi motoris quafi mortuus eft,& non apparet ; pra;fente vero eo revivificatuf priftinam-
quevirtutemrurfusacquirit,& recuperat: Sic medianteverbo& Ipiiitu igneo Mellia: refurrexit Lazarusamortuis;quoniamvitaeejuscandelapenitusextin(5ta,denuo lucisincrcataEpraEfentiade/ubitofuitilluminata,&nullainterpofitamorarevixit; Atque h^cerit ratiorevivificationis&refurredlionisinquohbctdefundojdienovillimo. Sedadrcm redeundodicimuS,qUodetjamignes quafimortui, &inlapidibus&lignisquafi quiefcentes, acinniera duntaxat potentia exiftentes er afpeftus divini prxfentiam exagitentur &in adumreducantur, faiquc creatoris voluntatem &velociterperficcre atque executionimandaregeftiant: Siclegimus Ittd.^. 11. quod ignis ubito l rupe feulapidefub quercupervirtutem&fblumcontadrum virgaEAngcliafccnderir,rapaciterabfumens, &efticacitcrdevoransholocauftum Gedconis: Similitcrpra:IenteJehova ardebatigne monsSinaiulqueadfummumccelum.Dm.z^. Sed &optimehoc confirmatur 5.f/>.i(j.i8.Deiisi"
gnemfacitardeteinteraquam,utterra:iiiiuftcsfoetuscorrumpatur; Porroctjamdicitiir, i.Sf^.iS. ligna, lapides , acpulve38. quodignis Jehovae cceIo decidens confumpferit holocauftum , remiplumj&quodadeo etjamaquam, quaEcratinaquzdudUjdelinxerit. Ex quo etjam deimmenfa ignis, ultimodie omniapurificatUri , proprietate &poteftatejudicarcpofliimus Et tamen
&
&
confumptio,quamcaruminpnmammateriam &fimphcitatem redudlio, hoc eft,ex re vifibili,impura,& coinquinata in rem puram perfpicuam & invifibilem tranfmutatio. Nequeigiturmirumeft, quod ignis intendituradpunitionemvirtute Verbi,cumilludfirpunihil aliuderitillarerum
, ,
impurumeft,pd'rumqueconfervatjitaut,quodnobis dicitur punitio,ipfiDcofit juftitia a:quitas; Quam tamen fiexerceretergaomnesimpuros,quis coram eo Confifteret? Conveitit enim f\am iftara contraimprobos,parcitqueijs,qui confidunt ineum,nec,quodpoteftfacere facit,
&
juxta
iz(j
Sect.
1.
PoRT.
i
I.
Part.II. Lib;III.
aut confervu[umfuijfet,quod non accerfivijfes ? fed parcis ommbul Deusanimarum Sap.ii. Atque hoccft illud quod dicitui fupra; Rcmittitui ignis in bc:
Jehova oftcnderct tacicm ftiam mundo univcrlo,ncccfle eflet,ut oninia moquippecumcorameonihil impuntaris aut poUutionis pcrdurare Quare juftis remittit,& reprimit Deus ardorem ignis , in quo Verbum praecipue ineft,&in EolTit encficium corum iUum benigne convertit .Sicdicitur, quod ignc lucentc pernoctrcm totam dcduxcritDeus ifi-aclitas.F/^iw. 78. 14. ubi,juxtaillud Sapter.t. i(J.i8. Deusignem ;K^rff feu mitem
neficentiam
li
Nam
rerentur,vel transfigurarentur;
:
ieddit,uti)!uminet,&non,utcombuiat. Atqueitavidetisluculcnter,CLcd:orcsBcncvoli,&diligcntcr illaintuciiccs, j quod Vnbuni lcu vircus Jchovxhabeacomnc rcgimcnin aquaixiniguc j iic quod /^iMem.&UJShincicaturx, feu pnmx matres,lmtminiftii,impcratoxtcrnilpirituslucidifummeobedientesacmorigeiijUtpoteadcujusexemplar formatae funti <Sc quodlinc quafieiusinftrumenta,quibusvcIigneo vclat}ucomodooperaturinhocnuindoi cjua; non alitcr intenduntur auc rcmictuntur proarbitrio lua* .inima-,qi: a: cft Vcrbu,Mciri -.s.fcu S-picnna xtcina, quam Ducis cujufdam expercillimi gladius,qui in hoftcs ei objectos,& tandcm iuba6los,vcl fe veritace &C Exquibuserjamfufficienter paviolcntia, vclclcmcntiaac bcnignitate ufurpatur & cxercetur tct,quoH mhil omninopatiatur quik]uani,nihilqucinmundo un)verio.igatur,pra:reiquam, quod abilloacTiUomnium primo,abiUalucc,oinnia fuo moderamine gubcrnantepcrficiiurj &. pcrcon fequens nihil ad bonum vcl malum moverc potcft,nili pcr dilpohcionem Verbi di vm;,cujus radios fccundumplus velminusincu)ushbctrciccntroh.cbitarcnccclIccftiarpotefincquibusinipoilibilecxiftimamus,utquicquamconhftacaucactupeimaneat.-Atqueha.cciacnuio,quodPlatonici,ihioveroi?>:Pvi:hagorxi,omniaDijsplcnaelleautumabant; quos tamcnomnes ad unitum, tanquam fontcm,rct:crcbantJovcm Et Placo omncs admunmc,m abfijueluminedcDeo miiinne loquerenfwr: Alijquedixerunt,^orf,<jtt<t/o/)/tti/rtt atiquid in fe (OHtinet ,tanto pUn Deifibi vendicare dibeat EtD.
.-
luccm ellc rem totius compofitionis nobiluHmam &: digmflimam. Solem.&Lunam &ftellas fcceruntlibiDeos; mterquosecjaminImoveroaliqiiiobhocipium fciiiccm Ju. ia jrum turbam numetabo qui vcrum & ccntralem acpumftualem & unicum Dcumi fuumimpie&profano nlorercijcientcsatcjuc.miferccontemncntcs, ignem fupcificialcin & non circntialem,principi4tum& faccunipotius,quampiincipiam & caufam , aiquc ita cicatutam potius,qnamcicatoiem \v.ncranatqueadoraievolcbantiNami.Rt^. zi. 3. ExtruxitaltaiiatoncxcicituiccElorumi & tbid.iy.^. Similiccrcos, quiadorabant Baal,&Solem,&Lunam,&Planctas, mformatum pro primo adivo & forma dcnique totum exercituln coelorum Arcjue ita paflivum fupcrfubftannali , corpus co)oiatum , vihbile & creatum pro fpiricu invilib)li,a;tcrno & increato, malapcrtedudtiaccipiebantjnonattenJciitesadilludJchov.-EmandatumpcrMoylcnpublicacuni Deut. 4. a. 1 6. y.on refpicm SoUm,Lunam,4Utfiellas,aut uUam hm exercttits calefiis , ut incurvanste iliis colas ea. Eccerteintcraliasidoloiacriariniquiratespiopinquiusadtcmacccdebac abominatioEchnicorum, qui fiiios luos nanfmilerunt per ignem;afgucntcshocipfo lefe agnolccie quod Deus quem adoiaredebcrent,inignismeditunio&occulcom.qneat. Scciquidijsopus cftDei radiumin ignc, aut Sole,aut aliqua aiia re creata adorarc,cum Deus fons rc ." m ,& Sol,gratiam ,lplcndoiem,ac gioriani dans tam fpintui, quam corpori , lit in intcgra lua eflcntia in luo rcgno fupeiellcntiali, c x quo vitae lerumradiosperVerbumm crcaruias mundanasinfundit.quibusexiftunt.VeneremurcigoJehovam in fe,& per fc,cxtia omnia,& in omnibus exiftcntem creaturas autem vifibilcs, in quibus tanquam vi-a exiftit,nobis viliores elTe pucemus , ucpote qui fadtifumus ad cxadam ctcacons noftri imaginem Colamus, inqua)n, Dcum , lcu Veibumin naturahumida & ejufdem compofitionibus occultatum,&cxtra omniaomnibus impcrans natutamqucipfam contemplemur & admiremur;
Aiiguftinusy//^v>' Genef.2<^no\n,
, ,
:
&
dtVerbiilhusadorandicfte6tum)Cuilitlaus,honor,&gloriaina;cernuni.
P.
VII.
m tres
NUmcrisdierum(pintualium,inrerlucisvidelicct&teiTaE: creatiohem Cquibus Deiis opetatUs eft m )nundum ad div)dcndum eum in rcgioncs diftm.dlas ) ;plc numcrus coeloru)n leu rcgionum iliorum c Ipondct Atqui tiibus diebus,feu tribus Spiritus app.iiitionibus creatus cft univcrfuslp)ritushum)dusiHigofpiritusilic integcr in ccelos trcs d)vici]tur inter quos opuspn)nidici eftd)gnius opcic fccundij&iliuddcniqueopusfccundidicidigniuseftoperediei tertij. Nume,
1
riluijus
& dignitaris
ubi
resfiiipend.u
& iHeiiairabiksviderttjUtctm.
Hos
iiy Hos equiciem cceIos fecundum chai-adterura nominis Tetragiammati exemplar creatos cffe diximusjin quo nomineprobavimus,quod n He propinquiusipll 'ijocljtanquam perfedtionis loutijfit coeli fupremi ac dignions typus leu imagopropterpropinquitatem ad unitatem Sic etiam videmus,quod,quomagisadigneiiiaccedit obje(5tum,eo efticacmsagatignismiilud; &:percQrife^ quensperfedionislu^Edonumliberiusciimpcrtitur; Jodergoextraomniaminfice ilhuninavit gloriafuabeavitcQshmiEmpyreumprimo dic ; in quo limplex compolitio fada cft, conftituens
:
Db pRlkAR. NaTUH.
ElEikENTi
&
niJah.-Poil:ea,diefivcihummatione{ecunda, adexemplum Vaulfoimatum eft coElum mcdium feu aerhcreum,in quo eft media compoiitio, videhcet ex H^Jah , &c 1 Vau ; quse eft ^T\i feu figih um
naturahum,&diciturcompohtiomedij oidinis;quiaibi cftdupiex r\> videhcet nin T\'' ,&ahudr\feulpuitus occukatusfubradijsunit.uis Vaui ;cum nfit quinque&Yfulex.- Unde, ut H"' Jah prima compofitio eft in denario numero ( nam habet kCe ut i o .) fic IfT^ eft in centenarioiquipi peubidupiexf^ftatproduphciciphra,&unitasfuper r, quinquein VauproJod;hocmodoioo. UndehKc compofitio eft quadrata, quatenus e|us radix eft lo.vel fuperficiahs , quia ejusHnea
viia:
eft,.T.
.'
infimi,quod eft compofitionis mundanse ultim^ ex ele^ inentis mateiialibus compada:,ita,ut nn^ cum "'Jod faciant numerum millenarium , ut lo o o qui eftcubicus quadratiioo. vcl corpusfuperficiei ir\'>; hoc eft completa mundi perfedio ad iimihtudinem completinominis Tn"' Jehovs. Undc manifeftum eft, quod tres fint coe1i,&: quod ccelum(upremumfitdigniusinferiori,quatenusdicicurfedes&;locusJchovaeobdignitatem :Imo veroubicunque Jehova eft,fiveincceloquoadnos,hveinlibero aere,(ive inaquis, fiveinterra ,ibi
,-j
Porro etjam
cosli
etjamiiinthiomnescoeh,&ip(e indigniorihabitarcfolec; Quod qiiidem licet quibufdamridiculumvidebitur,facris tamenfcnprurisremicafeiehaberedemonftratur: Nam Proverb. 8.i8. Coe-
hm &nubesfuperioresfupernefortificatdiaimaj:;
Et P/i/w.Sj.y. Deoleboviequismmbefupertoriparexifii'
matur; Undeparer, quod, ubicunque Jehovahominibusapparet, ibiemedio hujufmodi coeIiIoquatur^utietjam cxvihone Ezechiehsw/'. i.videre.licec;SimiIiter/<r. ^. 4. i. &:ahbi: Demultitu-
dineetjamccelommloquiturMoyfes Deut.io.jf.CccliccelorumfuntDeiDeorum; Ubi intelligit Empyreum illud,e cujus ccntiogloiiajchouae emicarefolecVerbumqueeiFunditur: Atque hoceftitf;*
domusDci^ds qua t^falm.io^.^. verba fiunr, cujus quafi aulaeum eft coelum fecundum,fcu firmair.cntum. De his caeiis fupremis loquicur Nehem. 5) 6 his vcrbis; Ca/w coelorumfecit hhova , omnemexer. .
&
cttumcorum: Poi:i:oezja.mdickPl'a.\milL\x,Deusinftdetcceloccelorimantiquorum; hoc cft , ejus locus eft prima antiquiflimailla regio coelorum , qiijs die primo , cum apparitionc Jod, in mundo manife-
&
ftabatur,&inquapiimumluum habitaculumpofuicDeus
illud perlpicLiijra,quod dicitCir
in hoc mundo.- Secundum ccblum eft firmamenrum,feu expanlum,feu aer diftenfus,feparans fupremum ab obfcuranube,fcu infimo,ut teftatur Moyfes;ubi etjam in ccntro folaii Verbum divinum ftatuif plufquam regale fuum palarium Nam hoc Verbo eitam firmati funt cceli Ffalm.^^. 6.quippe quod, fub
:
, ut aiiimnus cunda componens , proverb. 8.17. Quod erjam illud {patium elementare fub Luna exiftcns coehim dicacur,nos docet lacra fciiptura;uti Genef.1.7, o.Vvla"
EtDeut.u.i.j. Ccelosclaudetlehova,utnonfitpluvia&c. iihia^lum^w aere, &cocoperfpicuo accipicur. Quibus docemur,qi,iod ccelorum diverficas confiftat,in diverfitate nubis &: quod finguhcceh fintquafi nubcs denhta,tc velfubtihcateab invicem difterentes,qu;5admirabili Verbi virtute altiori vel deprefHori locofulpcnduncurinhocmundo: Namadmitabile eftrerum ex Verbodivinoligamentum.quo quxlibet earum j fecundum dignitatem aut hieritum fuum, in
tiiiacceli&c.
,
loco excelfiori velviliorielevantUrautfupprimuntur. Quodautem ccelum quodhbetfitnubes,afllatu Spiiitus jgnei hucatque illucadnutum divinum mota,docemur hifce Bibliorum (andlorum locis Proverb. 8. z8. Coelum nubesfuperiores fuperne fortificattm. Ez Pfalm.i^.y. Ccelutn dicitm fuperiorinubes Et Pp/w. 104. 3. Coeli fupertores tegunAqusautemfubiilesfuntnihil aliud,quamvapor (eunubes; &nube< fubtiles nitur aquis a Deo hil aliud funt,quam fpiiitus: Imo vero nubes func aulxum illud domus Dei antea allegatumj juxtailludctiam Pfalm.io^. 39. ]<Iubemexpandil Deus pro tegumento; Et Exod. 40. 34. Nubes cooperuit
:
alts venti,
Intclhgendum ergo eft , quod,uc funt nubes quKdam denfs & perceptibiles
,ita
fubtiles&imperceptibiles ,invifibiliaecernicatislm;eiepleriflime; imo vero& atque iterum denfum fubtilc ; Et id quidem vc! contrahente vel dilatante res illas Verbo,feu virtute lucis increats qua: agit
tam in fpiritu vifibili,quam invifibili. ergohicrationem,quomodoaquaeperGmanacionem Videmus ajoddiftindtae acque divifx Apparet etjam, quod hi coeh nihil ahud fint, fint in divcrfas regiones > quae coeli dicuntur quam nubes grolfe vel fubtiles , alis ventorum ex thefauris Jehovx egredientium in vafto mundo fuftentatas. Obfervare etjam polTumus , quod major vel minor lucis adus fitcaula tam imperfedionis , quam perfedtionis , tam Ipiflitudinis , quam. tenuitatis, tam vifibilium,
;
. '
quam
,j,
Sect.
1.
PoRT.
I.
Part.II. Lib.III.^
quam ithcrcus modo
,
quam invilibilium,tam corporum,quam fpirituum.Atque hoc omne ctjam itidcm dc ccelis Micvo.
cofmi intcUigendum eft.
Ex pr<Cfderit;etjaminnuitur,quodSpiritusmundanu$,tam
aereus,
tam naturah quam fupcrnaturali,ejufque in Macrocolmi & Microcolmi ftruduraefficacia&aduftupendoantcacopiole cgimusplurahocloco nonaddcmus. Poflcmushic etiam de i<^nc naturae dilcurrere,verbigratia,de igne Gehennjc^de quo loquitui Matth.io, dcquc cius loco.fcdc, obfcuritate & violentiserationc iimiliter de admirabili Vcrbi lucidi digito , viam ad Paradtfomdenionftrantc; demirabilibusmyfterijs aluce tam vifibih quaminvifibihprolaris; de aneelorummalignorum,feulucis obumbrati&tcnebrofsrationci deangciorumbeiiedidlorum
ius lucis dilpofitione
,
inefFabihafpirituigneo&divino, fculuccinvilibiliadimpleatur; cujus quidcmkicisglorianonnunquam per acciciens,DcoJcho va fic volence,ocuiis humanis revelari folet. Sed quoniam de hu-
&illuminatorum perfettione,virtute, beatitudine, & familiaritate cum vnis bonis dc magifterio &adminiftrationccjusinmundo;&quomodo angelorumtambcnignorum,quamm.ilcvolorum
j
lIrim&ThyminproprieMte,confc(Stione,&ihveritacispracdi6i:i6neefficacia, vidclicct quidn;im Thymin,& quid in lingua fanda cx charaftcrum fuorum figmficationc importcc , ac de fit Urim ratione,qua Urim pofiit ufurpari,& qua ratibne pracparare feCc debcat homo ufurus hoc Ui im; uti
&
ccpijfed
alijs lucis myfterijsjutpote qux omnia ficri & haberi pbfle ex aliorum traditione peregomet peccator,ignorantiaE tenebris adhuc immerfus, taliiim tantdrumquc myfteriorum cognitionc me indignum fateor,adeoque ctjam brevitacis ftudio ca lubcns hic omitto. Conclufionisigicurlocoimprsfcntiarumdeeoduntaxatbenevolum Lcftorem commonefadliim volumus,
& de infinitis
ncmpe de caliditate , a lucis adtu & motu procedentc, qiia: frigiditati procum quicte concordiam adeo contrariacft,tam in Trailat. i.lih.i. DeMacrocof,
ja,quam alibi etjam in hoc ipfo libcUo egerimiis ; Atquc ita brevi-terhuicpartifincmimponimus.
SECTIO-
SECTIONIS PORTIONIS
PARS
DcU
i.
I.
II;
P.
I.
<^alesjint occulti
mundiinjluxus.
fupra a nobisprolata
j principia
ejufdem primaria rotundas feu fphsricas fuiireliteras ( quas Parres ob earum perfeclionem diximus^ verbis quidem pauciffimis, fed perfpicuis
fic ctjani eadem funt fundamentafuperfubftantialia eflenatque exiftcnnae Microcofmi ; cum ille lit imago mundi j ut ipfe mundusdicitur icon feit excmplar ipfius Archetypi; quatenus eft ipeculum quaiipolitilHmum, in quofimulachrumpulcherrimum atque lacrofan-
diirmium Tctragrammati confpicitur. Hinceigofit,ut ambse hx fabricac Tetragrammati filij nuncupcntur ; quippe qui non modo orginem paternam deduxerunt ab co, fed etjam veriflimam ipfius eifigiem prx le ferunt; quatenus Virtute Verbi
cjus,feufigilliincreaci,inquo M<ljcfl:asdivinaimprimitur,vitaeatqueefleimpreffionemrccipiunt,
tanquam
&i
tenebrarum
atque fegrcgatur,
maflaque tandcm univerfalis creata Iplendove prxfciltixejusilluminatur,ina(5iuatijr,vivificatur, &; ad ultimum Pereat prxfervatur. Wx. er^o lirencinfiniram Tetragrammati virtutem in fe continentcsilluduniciim&verumDcinoiTieninefiabilcconftituunt,quoomniatamMacro-quamMicrocofmi in mundo ideali fcu Archetypi antc creationcm delineata funt. Nec quidem credendura eft,hasliterasefle cjuldcm ellcntia-ieunaturaj^quali-tfuni liters illx Hcbraicxvulgaresatrafnento aut fculptura humcina dcpifti C qu.i; quidemicvera ilint mortuoe &: fifts: ) fed literje ills fuerunt
caedcm,quxinprincipioprolataefimcabhyIaccncbrofa,5ichara(51:cribusaureis, feuexpuriffimisigne compacflis exprefix,quarum pixfi;ncia,effcclti acque motu verbum immediate ab Archetypoin
fabricam rotundam eiT)anabat;cujus adu.ceftc Pfalmifta,jirw74ti/Kf cali^drjpintusamore igneopleprscipue animas primum mundo, nus fcrebatttr fuper aquis,cuins infiucncia omnes virtutcs deinTanti,inquam, momenti intuLe funt tam magni efficaciaEfuerunt haelitecjuldem de creaturis
&
&
&
HeT Vau, tanquam natursremotxaliteris vulgaribus&accidcntalibusabhumanainventionein plibhcumprodudtisjinquibusnullavis illis nulla virtusinfitaeit.nifi quaccnus Iiinrartis quafi il:igmata feu charadlercs , quibus unius hominis
intcniio ab altcro inteliigatur.
Et
eft
hominum vulgarium
ignoranria,
i-
centra-
150
JusUbet
rfrri.
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRT.
1
I.
Non crgo frivolum autaccidcntale crat illiid nomtn divinum,dc quo,cum Moy fespe-
Dcus refpondcbat.j. h. . b.ideft.i n n,hoc cii^nomen mum 'tnmrnum, &hot memomknmmdegemrMiommgenemwnm. EftigiturTetragrammatonarernitatisnomcn: &per
tebat,i}HO(i'ww e^,iplc
que vitam neque diuturnitatem in f"e polfidcnt quippc quod in liteiis iftis primOrdialibus & merc igneis conliftit Vcrbum,cujus ne jota quidemuilum decidet unquam ad terram,{"cd pcrmancbit in aeternum. Haeigiturliterasfunt piincipes,foiumfpha:rica:,originalcs, Ccquafiveri mundi utriuf^ ' que PatreSjTnnitati appUcitifacrofandaejcum Jod Patri,1 Fiho,&r(SpivituiSando rite ,hoc cft, quidcm pcrfonas antc mundi cxiftentiam exiftentcs, Quas natura & proprictate attribuatuc. qusehbctearumlccundum pecuUarc fuum othcium coniplcmentum machina; quateniis adciu'; nuncupavi qui in Matrcs W Ak ph "fi Mem pirarcedentibus utpote Patres in mepte movebac,non \t?Shmagcbantadpcodu(Stionem Tcnebrarumfeuterra;, Aqua;, & Lucis ita ut haud imperti;
;
:
conlequens liteiit illud conftitucntes funt viva:,perpetu,& non fida; atquc aceidentalcs,qu3c nc-
ftcllas in clcmenta, ac ccjamPatresagantinmatics,i5:matiesin fua elcmcntaac clcmcntain mctcora,quoruiTiadminiculo corpora naturaliacompofita tamad gcneratibncm movcift,qiiam ad cOrtuptionemdcducuntui. Atque hxc erat Philofophorum occultiorum intentio , qui invifibileiili
nens
fit
confidcrare,qLiod,ut in
mundo videmus,Angelos
agerc in itellas,&
illain creaturasjfic
facicbat in
Zodiacum
vifibilcm
inPlanetas,quibiis fatum inferioribus di^penfatum,atque omriia gubcrnata aflevcr;\bant; H^c ctjam erat Cabaliftarum intentio in ipforum arbore inverfa dc i o.Scphiroth^cujus r.idix erat Ehcieh
prelidcns,Checcrfcu cororii&fammitasdcorfumcendens Adon.ii , cui Iiibeft M.Uchath feuredimcniicjncs, quibus Dcus Varitf cnum. Atque hifce innocefcere videntutgradus,numeiaciones
&
P.
II.
rationem.cur m.undusin 17. partes divifus fit.explicuimus, vidciicctddCubiprodud:ionemaiadiccexad:ifnma6cpeifedifrimanumcii j. Trinitatcm facrdfanclamamplcctentisjcujusquadiatum erat cj.&;pcrconfcquens Cubumfacit ij.hoccft, terc). Vel,utPiatoniciexponunc,9 9 ^.inquocotmyfttri includunt: Cujiisief cxaftamdcmonftrati.inem videre {\cex.Tractat. .Std.i.Lih.i.cr ap.ii. Microcofinicd hifiori. Hujusitaquc humeti myftcriu:-: hoc in locoenucleabimiis , ejufdemque rationcn. atundamciltis piimofdiahbus hoc modoch1
ciemus,
VidemusnimirummprimisnomenineRabilecx
tenusfontcm totiusluminisinc]udunc,conftare,i.
2. }. cjua:
tantummodofpha'rica;funt/&pro-
inde fupcrexccllentes, cminentillima;, numcrumque primarium& fimplicifljmum perfccf^ionis conftituentcs,nempe 5. Atquchinceft,quod Cabalift.i;volunt,hocenciiludnomen unicuiiigy-
prema
infcriora inferionbu.?, ac fulans univerfum &ccnncdensunivc:fajfuprcmaf ilicct fuprcnn.. intcrioia fupremis :adcoque hinc invenimus, quodpra:didlus numcrus Cuinfcrioribus
&
&
bicus Z7.
fic
centtum , adaptatur.
dimenfionis iliius numcratio.cuimundi Semidiameter, mcticndo a circumferentia ad Nam , /irefpiciamus numeros H(::braicos , qui litciis folummodb cxplican-
Nam n He quinque,& a
nominisTetragrammatiillumnumerumCubicUmrcfultarepercipicmus. quinque , & Jod dccem,& 1 Vau.fcx conftituunt z^. & j^, qu.E cft /cm'
per radix numeri dcnarii , feu unicas,& nunquam a Deo fcparatur.conftituit 17. Hinc crgo cft,quod Deus dicitur Alpha Omcga,Principium& finis : nam illc, qui eft prinQuateetjamobfervarctascft, quodDeus inceperit ab ]<^ cipiummundi,eftetjam finisejufdcm
&
parvulo feuunitatcbpusfuum, &tiniverit iUudcumKmagno, quod fignificat numerummillcnarium. Atque ha;c cft iatio,quodin fublunariregionc numcrus miUtnariusinvertitur in pyramidali noftiadcmbnftrationc ; hocque noniriepte,quatenuscftcubus numeridcharij.
Ex his igitur fat liquido conflat quod totum nomen Tetr.agrammaton nihil aliud lit quam ]^Aleph;&omnc,quodcft,ab AlephfeuDeoincluditur.quicftrvitTi Quod nomen cftiterura Alcph,fcu mcnfura mccr Alcph principalc&finalc. Undcprobaturevidcnter, quod oinTic,qucd
,
cft,&omncEnsfitipfcDeusAlcph;quicftlux&tcneb*.;vidclicettcnebra:,quandoinhylaoccullux , fciplum maniftftahs Atque hxc cft ratio, quod Aleph dicitura Cabaliftis tenebrotatus , tum&lucidun.,qucmadmoduminpijeccdentibusluculente.cxplicatur. Hisctjamperfpicuedcclararur,quodDcuslictocumpcrcotum, folumidquodcftacircumfcrcntia machinacufqucad pundumccnui;hoccft,incra&extiaohincillud,quodcrcatur: UndePfwf.io. EnDominetuumell t.a:lum,c coeluni caii. Ethfu. 66. CoiluinficUimea ,& terraftAbellumpedummtorum. Qaod autcm fitin
&
&
onuii-
t)E
omnibus & eXtra omnia ,
mnpojfiint &c.
^.
PrimAr; Microcos. Primcip^ & per confequeiis infinirus arguit hic locus Si cali &
, ;
ijr
ccelorum
cceli
k capere
Reg.B
rithineticas
Quod quidem optimereprarfcntatur per has duas notuhis Aio.decemirapoitanteSjapudHcbraEosexphcataperliteram">Jpd, qu.-eeftipliusJehovx hieroglyphicum,idem lignihcans in dcnano numero.fcu pnmo articulo , quod t^ in unitate explicatur Quarum notulaium prior,valens unitatem, eft quah punftura indivillbile per cujus to, tum reperitur centrum; Non enim cft numcrus,in quo unitas nonrcperiatur, quatcnus omnes nameri de illo oiiunrur, nee etjam eft aliud numerus quam unitatum connexio five congregatio Porroctjameiphra CquiE eft lccunda numeri denarij nocula j cucumferentiam denotatin lua fir
tonimextJiit,&ciriimfcrenttanttllibt:
:
gura,&<.fl;quaiinonexiftens inahquoloco,quatenusperfcmhilvalet
infiniLiiminluoeire.
quare leferturadEnfophi
Videmus cigo pertypicas haice demonftratioues, q? nomen Tetr.igrammaton, quo mundi di^ mcnfio delineatur,includaturin unica & immcnfa; capacitatislitera Aleph:quod quide hocmodo oftenditui In charadere Kuivcnimus duplcx ijod unum fcil. in forma ai.E afcendens j ahud defcendcns ;Quod V. Jod denotet numeruni dcnariii apud Hebrxos ffpillime dcmonftratQ eft. Lanceaetjadefccndchsin Aleph,hocmodoH^eftverus charafterlitersE Vau,& per confequens arguit nimierum<j. BisiQ.ergoaddtto (J.faciunti6^. Unde liquet, quod(^humero ajquipoUcatnomen Tetragrammaron, in quo duplexn,hoceft,bisquinqucconftituuntio.&: Jodunicumdcnotatahaio.&: Vau<J.aquorumnumcroiumfimulaggregatorumvaloreexurgunt t6. &.unitas ipliusi^
i ;
&
completnumcrunt
mus mundum in rres regiones di vifum,&: quamlibcr earum in novem fphxras fcu inrcrvalla; ita ut mundus in puma iua divifione refeiatur ad peifonas Trinitatis,quibus a'quiparatur; in fccmido veronumeioquadrato,videhcetnovenaiio iacroiandiiE&fummjE radicisperfc(!fionis,vidchcct.niimeri ternarij exciijuscubo totum conflatur opus Macrocofiiiicum. Similiter ad niundiimaginem homo in rcgiciici lcu fccliones tres dirtinguicur,cuilibet Macrocofmi cceIo correfpondcnces: cjuarum lupcriui iccium fubdivicUturin hicrarchias cres;quarum fupremaeftmentis, mcdiaintelle;
lecunda , aut tertia cxtit Secunda Filio qus Ecrfons icem&clI"eacccpitaprima,tanquamaP.ure, &Terria Spiritui Sando ,qui naturam adtum (uum derivavit a duabus fupcrioribus. Sic etjam intcr Philofophos & Medicos haud exiguum ortum eft certamen,an prima hominis gignendi apparitio, vitsve eius exordium fuerit in cerebro vel corde:Interquoi,quilenfibilemamplexiluntobfervationem,corfeceiuntprimum vivens Qui veioocuhsintcllectuaiibusrempeniciusincrofpexeiunt, vitamoccultam atque motum creaturrK rationahs a pundbo gcaerationis vcgetantis eflc in cerebro ftatueruntiquoniam certum eft, ccelum fupremum lucem vitam , motum & aftionem , ab Alpha acccpifTc prius, quam fecundum vel medium:Quod quidem eo hquidius comprobatur,quoniam prima.mundircgio five ccelum Empyteumvivebat&movebat antequamkcunduhi feumedium,asthcreum fcilicet, inmundigremio appareret. Sed , quoniam mentionem uberiorem dc dimenfionc nominis Tctragrammari tam in
&
hujus
rei
ftiiuimus.
p.
iii.
Ametfi In fuperioribus mentionem ahquam feeerimus decem numcrationum divinarura , qusE Scphirotae dicuntur,attamen pro mcliori negotij hujus noftri exphcatione operje prccium eflt exiftimamus, eas hoc in loco luculcntius enodareatqueexplicare quippe quasriteintelligere diflScillimum erit abfque manifcfta explicatione quoniam in ijs myfteria infinita eaque plane ftupendadelitefcBnt,fiCabaliftisfapicntioiibusfidesahquahtadhibenda; Eftenim haec Cutipfi quoddam pclagus immenfuin,in quod Sapicntes teftati funt ) fcientia profundx fpcculationis, omnis noftra contemplatio demergitur,& dcmerfa quodam qu.afi hiatuabforbctur. Sciipferunt nihilominus Dodores circa arborem decem numerationum multi multa,& totam fere facram fcriper eas in decem ipfa Dei nomina , ac per ea pturam veterem in has decem numerationes iccrum in unum Tecragrammati nomcn rcdcgerunr , aflirmahtes , qiiod Enfoph feu innnituego mvifimus : Et quod Cheter, id cft , Codo fit Alfha & Omega, qui dixit ego fmn primus ronaregnioranium feculorum llt fons fine fundo , &c. Seiendura igiturimprimis exiftimamus,
; ,
'
&
&
&
quod
i3t
Sect.
I.
PonT.
8c
11.
Pars
I.
,
numerationesinmundidimenfione
quasCabaliftivo-
cant amidusdivinitatis. Undc didzaiPJalm.io 4.. Amiituslumimjicutvejltmento. Sanc crgo hx numerationcs diverfa lumina ab una ladicc dcfcendcncia,quorum favore cuncfta creantur.creataquc foventur;Undeet)amaquibiifdamlumunturprodicbusfabricx,& denominanturquandoquc a
CabahftisDiesbrefit,quaruiridiverhtatediverl"aopera facbafuntincreatione,caquccontinuaca&
confervataacreationcadukimumPercat. Etproculdubio ha;lunt diverlaindumentauniusDei, in mundo rcs natura diffcreiices per diverfos inHuxus produ Centia hocquc prop ter varietatem re;
inmundo: Aique
hinceft.quodOrphcuspluralitatemDeorum fccit, quiornnes rclaaoncm habuerunt ad hasSephirotas: tc Democricus acOrphcus, muhique Pychagdrcorum , omniaDijspIcna efte^dixcrunr; quos omnes rcfcrebant ad unicum Jovem , canquam omries numcros ad unitaccm: Nam omncsnovcminfeiiorcs SephirotaEabunica radicedependcncacqucdiuinciir. Undenoninepca
arboriinverfiE comparanturSephiroca:,habentiradicem,cruncum,&:ramos.
H.tautemnumerationeslcudimenlioncsSephirothicxindcnariocomprehcnduncurnume
ro qiiippequi eftfinisomnium numeioium,&:perconlcquens menluraomnium menfurarum, ; cuiquidemdecalogusMoyfis,decem fph^raecoEiijdeccmquccaccgorisE Logicdrum lubijciuncur.
fe-
dcs {aat.C[.\mcmx,ahi(cdezSandni,SanctUi,SaHitus,DomimiDiiis Sabaoth; atquc rcpraefcncancpcrfonas iri Trirtitate,&: per coiifequens funt magis priricipales ; quemadmodum reiiqux feptcm minus
cflcntia cxahata;.
EcquamviscuihbetSephnotxfcunumerationi nomen Deipccuhare attribuatur,attamfenincelhgendumeftferio,quodintcrdccemilianomiuanonnifiunicumrevcraDcoappiopriecur: Cxcera veronominaejusaboperibus funcdefumpta: Ilhid quidem unicum,vidclicec Tccr.agrahamacon inctf.ibilis,Dco piarcipue atirlburum fignificac lubftantiam Creatoris fignifi-
cft
runccenebix. EcliccoronahxcDeiinxcernumcft lucida; quippcfH,ceftcPlalmiftaj tencbr^funt tanquam lux,& ncx tnjlar diei ac Vcro creaturis deformis & tcnebiis obruca jam pulchritudinc fcnfibiliornacur, &denihiloquoadfenfum humanumin adlumreduciturapparitioncunitaos, redu:
centisilludnihiiinquanritatemfeudiuienfionemdenariam: Atqueab haccoronainfinicacfflucbac prima emanaiio in urubras dcformes,quibusrcformarx lunc;Sicprodu(n:useft Mcirias fcu virtus Tccragrammaci in mundum deforme\ii,cujusprslencia coeli firmati lunt Sic cftluxic Spinrus i;
gneusingremium maflxrcncbrarum, cujusvirtute nuncaquxfurttdctedx, Majeftafqucdivina natuix humidx revelata Sic rede dixir Pfalmifta rcgius Krrio D(?j , hoc eft, virtute Tetragrammzujirmatijitnt coeli,& Spiritu ab ote ejus omnu virtus eorum.
;
in dcnaiio
HacccrgoChcterleuCoronaaCabaliftisnuncupaturradixtotiusarborisSephiiothicx,qi'x numero confiftii,dehotanscffx;(Stum Charaderis "^Jodjqui eft 10. in quo nomch Tecragrammatonconfiftitiitauchcccumcahrerajodidem fonet, quod Teti.agrammaron. Quare Co,
rona,feu Chctcr,feuradixarborisdivinxirtiriundoeftidem,quod Jodj&iterumjod idem ,quod 10. acdcnique i. dcnotat unitatcm feufoncem luminisprolpicicnrcm c tugurio fiiorcncbrolo
fic totumintotoa(flu. Atquehinceft.quod huicprimx ScprarorxCheterfeuCoronxilludDcinomen arcribuitur, quod rclationcm proximarrihabetaddivinamclTcnci.un,dcnocacqucpacrem cx pcrfonis Trinitacis lacrolanifV.x, cxquo
tria
ccmporaxrerniracis,&
13^-
Na)r.
abambobus cilluxusagnofcitiir. Kinc inqmt Moyfcs.W. j. Sunt EliicHcittLiruium tempus veibiHa|ah,S'um, dcnocans fecundum
Hmcc[go
inhcicvocabtiloTcLrag.n^1t<,Ehieh;'^ Alcphar<riuc
Hercduccns ncxuindivi-
coronam
lcu eircuhua
Joci .riliumin
Alcph,pacrcmaquonacusefr: Namt^ infuturo Hscc ergo e(i: raticquod nomen 0ei Ehieh eft fcm;^
&
Seraphinurum in primum mobiIc,(Scab illo ad omnes rcs,quibii$ dat elIe:Nam hoc v.i loco obicr vandum eft , qUcd ut in Grcatione crcs ccch func fa<5l:i fcu fabricaci, unum poft ahud,iic erjai-n tnplex lic rcccpcio mHuc-nciarum priufquain cftedum in inferioiibus opcrari queant; vidchcec a Scphirotis de unicate divina,& de iUis ai'lpha:ris cceK mcdij,ac tum poftea ab elementis, quiE illas impluanc leu inf undunc immcdiate in coipora ipfis adaptata Quamvis, ut mihi videturj
,
:
iis
tandcm inilucnti.r demittancur ac inhindancui in infericra,prouc Dci voluncasj&crcatun cjus necelluas requiiit non minus quam virtus radicis alieujus arboiis virtutem communicat trunco, 8c truncusfuis ramis,acramihuctui&foh|'s: qux poftca cieaturas nutrirefolent: Nec tameh attiibuiturimmediata nututiGnisratioradiciaiboris, lcd frudtuiaiplfolijs, licctcertum fit, eandem vircuccm nucriti vam proccdcre originalitcr a radice utpote linc qua aibor & cjus frudtus conlifte;
renonpoftunc. t profecto,h pauloaccuraciusmfpcxcnmusnacuram nominis Ehieh, quodpr^fidecradiciarbons.mvcnicmusquidem.eaivinullo modod nomine inefFabili iT.-.^^Tchova, in eA
dift'errc,cui atcribuicuraiboris Sephirocliica.- cruncus Nam,uc Deusanre uUam creationem Alephlcuunnasjdccqaminpundto cicationis, ita movcbat ab t^ ad ^ Jod feu denarium merum,ubiunicasjungiturcumciphra. Unde,ut' Jodio.piocedcbat ab JS Alcpli unitaEe,fie etjamcftenciidivinairjovcbataradice,cuiprjjeftEhieh,ad truncum ciii prardominaturTchova.' Jn nominc crgo Tctr.igrammato Jchova eft vis univerla Corons Ehfeh , haud fccus quam in trunco arboris eft vircus radicis Et etiicacia etjam Jchovx tranfic in agnomina inferioia,ut nutrimcntum trunci pcnctrat m ramos & tolij,quibus tandem animalia nutriuntur &reficiuntur. Ab Ehieh ''rgoincelligcntia; omncsinhicran.hijsgaudcnt movcncefcilicetpatre: Quicquidem intelhVcnti^ hmulmotaeScmovcnclphxras&corpor;- ca?Icftia, quibuspijEhdenc: Arque hxc eftratio , quod
fenda
eratj^
pra di(flum
DcusaJvIcrcurio Tnimc^^^iilo dickmcircidnsycumscentnmeratpertotnmy&circumferentia nnUibi ,m facft. E.^ hiv,ni l:allor,liquec,quod propritlm offieium Ehiehiit univerfale,&nequaquam
tam particularc,ur nonnulliid tacere volucruncjquod quidem fi ellet,tuiic Numeratio infimaMalchuth noninflucrctinLunam , qua^eftcommunerci-epcaculum omnium influenciarumluperiorum,fedlocum habcrecinkriorempro fuofulccpcaculoiquodquidem,utmihi videtur.irregularc
foret.
Pra:cerea,curn omnia facla fint lapienria,qu.-E adcrat Ehieh in auxilio tanquam dextra cunda componensCutaicSaIomon)cumqucpiofluxcrit Vcrbumillud & virtus Tetragrammati Ehieh,
illodcinccpsorbeinferiusimpluacurad resomnes,quibusdaceire. Hoccrgoeftnomcn illudinfacrolancl:um prxlidcns Scphirocha: fecundx , qux aflimilatur trunco arboris : Atquc elfabile
&
hxcSephirothalivenumeratiofecundioidinisnuncupaturrn32nHochma,id cft,Sapientia ; cui quidem rcfertur piima gcnitura , quatcnus immcdiate fuccedi t Cheter , cui prareft Ehieh Patii reemilla eft, tanquam latum Similiccr lex primiciva,quacenus fapicncia primum fuic cum pacre , lexprimaria &conftans, pcrquam munduscratabinitiofabricatus juxta illud ProphctsRcgii, Tfdm.\ii6. Ccehrum fabncit h Frrb, velutSapiensvulc, Prm^t.^.i^. Cxlosfiatuit Deus cum Saptentiit. HuicetjamaitnbuuurEns,quatenustefte Ecclefiafltc.i. OmniumEntiumprimocreatacratfapicntia,eratque EnsEntium ,qvi:izmnomniaabeofaclaftint,&fineeomhil,fecundum D.Johann. i. Unde etjam fcribicur,quod nihil fic pcincipium anciquiftimum pr;cter folam fapientiam. Nam Ehieh
:
&
petleeratinfini[udo,cumcfletin abyllb tencbrarumretra(5fa,&quafiotiola, vel (utajunt )adnihil rcfpicicns acquc idcirco dicicur apud Hcbraros '\''t^ Ein,hoc cft,Nihil,fivcnon Ens ac non finis;
:
quianostam tcnuiin rcbusdivinisingenijpaupertatemul(51:ati,de ijs qus uonapparent haudfecusatqucdc ijs,qua;nonfunt,]udicamus. Sapientia cigo,quacenus cratpriraa emanatio abAlcph tenebrofo & quafi Nihilprimum.di-
citur
1)^.
;
Sect.I. Port.
II.
Pars
I.
citur En"; Et tnnci* Alcph propric miitatnr in 2 Bcth.dcnotans Filium,facicntein res omncs. Atq,; hsccft latio.quoil Alcphcaudcm, i.ripiopinquiirun.im& toecundiorem Hteram fibirccipitno. minituique:2SAb,idcll:,patcromnisgeafi-utionis&:produdionis:Naui conjungendo^ Beth,^^ Alcpb wcnerat"lt.'Ben,hocelt, FiHum, qaicltpiima piodu(flioabunitatc&;principiumalrciationis Uiide nominatur r\''M7K"',i<l eflt,principium,ramct(i lit lccunda eman.uio ex inhnitudinc, hoc
j
elHecundaCabahfticanumcratio.perquamomniafada
funt.
Nomenautem, quod
atttibuitur
huicnuiT)erationi,cftilhidincff"abile,cujus fupramentioncmt"ecimus,videhcct riin',in quo folahteraiTod tantumilgnihcat^quantumomnes quatuor hteidetMrT^ , quoniam fignificat lo. conti-
ncnsnumcrum ^.lucccllivenumcratum
i.z.j. 4.
quorumaggrcgationcprodutiturdenarius. Et,
quiaomne.sfigLiJcHebraicjEfonnanturexi Jod.qu.v cft ioiuinmodopundusunicus,quonihiicft limplicius,^ per confcquens magis fymbolizat cum limplicitate ellcntia; divinae , nos docemuret-
iani,quodresomncsLreatiEex Imiiliquoque fimplicit..tis diuina: puudulo conflenturj quod cft tamfimplcx in fuaellenria, ut litpcnitus indivilibilc & icmper idcm, Cabaiifta: oblcrvaverunt, quodquatuo.hteiznominisTetragrammatiincfFabihsnonfintpronunciandarjUndenomcndicituimctFabilc-, cujusquidcm hteriC.quamvislint niimcro quatuov, trest.imcn corum lunttaniLi.mdiftcrcntcs.-Quinumerustcrnarius in
lc
admodum
fiipicmi,ac regionum clcmcntauum,qucmnoftradeMicrocolmo vanjsin lucis declaratum cft. Hic itttumnumerus quadratusy.intadiccmdudtuipioducitCubumilluu! Platonicum 95) ^.leu 27. quo fcmidiamelerumverfi mundimcnfuratur. Unde vidcrehcet,quod iapicntiain unu patris itKdcns, in quo n&mendivinnm&incftabiiePatiisineft, mundumrabiicaveritfccuiidum idc.lem ilUUTidimcnliouciii pcrtlia.aftcrcsdiviniac^l^incft.ibihs nommis,.uraraencoigneoin hyla,tanquam chaita prius ab r. polleuori, voltint.ite Jod; fic etjam,impcrannigr.i,di;pii5los N. mjut 1 Vau Itparavu tctlohim,finnamcntumlcj.'ara\iraquai!u^enoicsabin{"crioribus. Scduaflaiftafacicndo, quo-
in hiftona
,".
'
niamcopiolein pracccdencibus hujui vouiinimsdeijscgimus,diciniUs,quodCabr.li:ta.'nonnuih duplcx n He in nomincjchu vxfeceiint ad imitationcm duplicis naruri' iplius Meflircjcua: ideo dicicurvircus T. cragramiuaci: V*oIunccnim,quod -'.immcdiatclequensijod (quod eft imago Paquod ^ di viuam rcprxlcntet Redcmpcoris na:iuain,accuc uliimum r;njtiu"am humanam tris Vau,quaccnascftconjunctiocupulativa,ha,dui- nnfurasfimulconjungaf. Atquifanehxcanimi jlloium opiniomihiiionarridet,quonian t rrinvicfi, qucdri,quattnustli:fignumlpirationis,dc}
&
notet.SpuitumS.".nchim,quicft vincuiumamoriSjConjiinrensl-^aciem cum Fiiio nexu inviolabili, atquciterum rcjungcns filium cuir Patit in ,'p'ia'i ica uniiiicjuxtailhtd .Mercur.Tiilmcg.Mo4^^enerat Monadm,cr infe ipfimi rcfiexit ardorei juui.t.
riciE iiyc
h tquc h xc ell racio quod hx Ibli litcra; fint Ipha:quod quldcm demonftia-urtam pcr lincam red -am quam per quadratum & Gubuirjquatenuscoiuuinr.menfempercc.i-nar.tiniJcin. Sicjod^quodaenotatnumeium
,
cuculares
hnca cxicula & ^xpone.lrajU Ih itducatur,producit 10 o .qui eft Quadratus qui deni:om radieemultiphcatus pariccro jo.pro tubo : Atqucica dcdenaiio in denarium ufque in infinitum. SicnHc, quodcriiignacuiumnumeiiquinarij,proQ^uad acohabcbit 15. &proCubo izj. Porroctjaml Vau,quodcftnumen6.chaiadcrn.ui;iphcinuofit j^.qui numerus itcrumin
10. qt.icft tjuafi
radiccmductusCubum
parict iio.
CuExqaibusevidcris eft,.] ^iod lili nume.i ita dcfin.iht, ut incipiuntin radicc , quadrato bojquod tsteii numeri non faciunr Uudc quideni non mepte pro ciicularibus habentur. Atque ipharico datur, haha;ccft iaiio,curSapicntia,cuiha:cScphuoth.a cumnominc hocineftubili c.ipaciores fabricarct, raundum rotundos canqua perft diovcs bueiit in officio luo.ut coei iin
:
&
&
& &
kcwnAwmSzmcmii.Eakf.ajliCi
Ccelos jiatutt
fphxricis conftans
mcritom
Angclohociucrcatohulfc vcibis expreflis.ignoviiDcus,diccns:N(ie ?;; e/?>i!W. Haec ScphirochamittitfuosinfluxuspcroiftintsScraphinorum futicgoopinor^adprimummobile^utabeo adomnes resinferiorestianfinittantur,quoijsaftlucnterdetvitam6(:Eflc;Namabeovitam fuam accipicprimummobilc,iifpotequodumvetlaslpha;rJ5!ntenorcsmovet motu rapidiflimoabortu
acccperic mocum a Paprofccdcnte pumo rerum motorc fuumapnmo mocorcfiipeinatural!, hoc aEterna, Sapientia Vita atque divmum, mquo erat Vcrbum crcimmobili: Qui Filius erat illud
in
occafuin
&: cjus
pnmum mobilcnatuiale
,
eft, a Filio
hakns ,
teftc
Salomone Sa-
pient. 7.
C^ruc procul dubio omnis motus &: aftus in mundo, cum fint virtutes,promanant ab ca:Nam
Sapi:iitia .i\iix esleniatutio feuftu.xiis tlaritatif cmnipoteiitis Dctfuicera
,
oinntbiis
mobthbus mobilior
c/?
&
pcr
confioucns
'
mundi motus origo uc tcftatur Saloinon. Eiat crgo hic numeratio Scphirothici pnmus attus 6c piincipium motus ac vita quafimundi &:creaturarum ejufdcm-, cum cMajeftatis diVinz , Si. vera illa Sapientin, ius fonna , feu antma lucida fit adus & fplendor *^
cft
, .
"
Meiriah,
{{f
Mefllah,feiiVirtusTetiagrainmatij" qua:Undique ab oreJehovaEdiiffHnditur bermuncium qiii , mundusanimatur, cveafuixque eiiifHcm vita fruuricur , virtuce fcuiccc nominis Jehova:; Eft cnjtii C ut re<ftc dicit Archang.JH Cabtilijl.dog.) hoc nomcn unicum,gyrans univcrfum &c connedens uni-
verfa,ncnipe(upremaIupremis,&:interiorainferionb'us,acinteriorafupiemis. Cbnrinuascrfoefl: fluxus vircutis hujus numeiatiohis &; ndminis ejus j quaccuus mundanum eiTc contiiiuc fluit ab i-
At veroquodcontinucfluit,neceiiecftm aliqtiopcrmanehtefufteniari, ncobinflucntiarumdetedxum peieatjquod eft V crbum Dei,ih quo omriia condita funt & movcntur, luxta il-^ lud D.Psuli\Porr.iHscmmaVi:fbovinntisfu<e. Scd janiadScphirotham tcrtiamdefccndcmus, cuinonien eit Hebraice r.1^3 Binah quod Latino fermonc imporat Prudentiam feu intcliiaentiam eft infima Scphirotha trium fuperioium feu Principahumjquare actribuitur Spin tui Sandto. Atqiit hxcclvr:ltio,quod huicnumeranoni actcibuiturnomcnOT^^pt^ Elohim, quodma:dme,proprieex pcrfonis lacrolahdlis airigiiacur Spiritui Sando.' Unde,quarenus hic communc eil prajccdcntium pcrfonarum vinculum ad unicatcm ;a nonnulhs Elohim per interprctationeni reddiciir, Dij efliciendopluralcm numerumefingularinVt^I^eus. Sed,utmihividctur,U"n"?X,eft potius nuihepliusfontc.
'
&
rifingularis,ficutahbideclaravimuSjConflatumab'7XErfortis,velfotcisDeus,'& Q^TSl/imm.' tlndcQ-.mare.vel aquajVelab ^"Vs EIhDeus,& qilifi 'D'i2"' aqua. UiidcElohim quafi Dcus fortiji;'
,'
maris
& aquarum in Q"\nVt< Elohim,vel Qi^un y^S Elomaym,Deus fortis aquarumjubi ^"'iQr^^^t^
j'
Hashamaym quatenus perSpiritum :Nahi hocimprimi^ fciendum cft,'quod omniafluxibilia in mundo cxofttciopertincant ad tertlam perfonam lairofanfta; Trinitatis. Atque hinc dicitur, quod Spiritus Dominiferebat;ur fuperaquas. In Elohim ergOitanquamin linico communi SpiricontrahiturinQ^ri^Pt. Hincet/amccehdicuntuf Ui^C^rn
\5?ccelil'piritualisp, taftifunte.xaquis
UndeDeus tbttis aquarum exponitur, quafi Dcus fortis muiidi per quem mundus vi vit & exiftit Nam Spiritus Tetragramhiati feiebatur fuper aquas , ioneam vim
tUjTrimtasincludi vidctur:
:
cdcns,& univerfum in tresregioncs,cuiliber perlonaE Trinitatisex ofticio &proprictate rcfponQaaJtreshon lunt nifi unicus Deus Tetragrammaton , conrincns in .{e 1 1 &' fr,' dcntcSjdividcnj pcrlonarum (olicct triumdiftindarum charadcresrepraElentantia. Hinceft-,quod,utSephirotha pra;ccdensHochma!ntenditS.-ipientiam, Mcfliani,& Verbum feufccundam perfonam; fic haec
ijs
;
dcnotatprudcnc!am,intelligentiam,Spiritumdivinum,&SpiritumSan(5lumdifciplinx. Hincdidlumeft Def. 54. 9. quodjeholuafihus Nunis plenus ellet Spiricus Sapiennx, Gum impofuiliet Moyfes manus fuas ei ; Et Num:ii.a. ij.quod SpiritusJehbvaE: truitio Prophetas faciat;& quod iritelligentiam 7o.Senioribusattribuerit,quo populumcum Moyfegubernarent: Er Genef. 41. 35'; didlum tl\]oi'e^\o;Nemoenintelligensficuttu: Etibid.verf.^S. lationem docet; An invenire pojfumut virumfimtkmhutc,in (]Uo SptritusDcorumfiti EtmuliJkaliaexcmpla ex facris liteiis producerepolTumus,quibus facillinuuTi efc probare , quod Scphirotlia Binah ,id eft, Prudentia intelhp-cntia
&
mcntefque prudentia imbuerc. ifta quidcm Scphirotha influxus dcfcendere (uos facit per ordinem Cherubin in fphsram oiftavamfeuccElumftcllatum, quamcingulusZodiaci cumaureisfuis charadteribuscircum ambit Et quoniam principales ftcllarum virtutes coniiftunt in hoc ca:lo, & vero Spiritus Sandlus eft omnium virtutum dilpcniator, idco hxc fphxra attributa eft Spiritui Sandto; Atque hinc didtum
cft,
quod
fe infuperficteaijturum^hoc
Spiritusifiedivinusinciibantfiipcrfaaeaquarum; vcl,ut, Pagnianusihtcrpictatur,<2^ir4tdr /emovebat in primo coelo fuper faciem cceH aquei jin cuius eft,ferebatur
&
convexitate funtftella;(ixx,igneaillas virrutcimbuens, mediantibusquibusomnis virtus inferior derivata extitit. Atque hin c aic Pialmifta Regius , Verbo Domint cwli firmatifunt , orta Sptritu ah
&
&
sre eiusomnisvirtuscdrtim.
De his
Stellarum multittidincmfupputat&num-
rat
mmcrdbilis &c.
Ubiperimpoficionemnominumftellis factam inceiligit virtutum attribunonemj quoniam quxlibetearumnomenaccepitfecundum fuam naturam & proprictatem; Namper hoc fignum noniina dedic Adam beftijs campi & volatilibus coeli &c. ut in Gtwy legitur. Atque ha;c eft ultima ttiumSephirotharurii fuperiorisgradus,quaEarguunt veftigia Trinitatis; qua quidem omnesdenique.virtutes a Zodiaco primum Planetis,& deinde ab ijs rebus omnibus infetioribus infundimturabunde&hberahter. Iftac(t!giturratio,eur Planctae habent virtutem fignorum Zodiaciatque cxterarum ftellarum fixaruni excra Zodiacum fitarum. Sic dicimus , Saturnum habcre naturam Capricorniintra Zodiacumjventrisvero& caud;t|ub3Ecet),acroftricorviextra Jovem, naturam Pifcis intia Zodiacum & eXcra,lucida: Hy dra% & licin caiceris; Sic etjam unum iignum dici;
turdomushujusvclilhusPlanet,velexaltatic( veltriphcitas,&inomnibiisproprietatibusnecc(rc
eft.ut ftcUa: erraticx
Atque ob hanc
caiifam putavimus
&
pote-
>
f^$
Sect.I. Port.
11.
Pab.s
1.
generalcs a vi vis illis cocpotc ftatc nominis FJohim ; fic ctjam Planctx Tuas accipiuiu impi t Hiones tumpoftcainfunduiuvirtu[iodavihicroglyphicis.&particulaicsab mkrioiibus*>cphirothis,&
resaZodi^comfluxasininteiiora. Hm<: igitur cft, .juod CichusElculanusauthor feu lcriptor^y* propiictatc adc natuia Jplwa non incpte dicit,quodhbetex iz. iij^nis nomcn luum particulaic ccElcfti quateftella opna lua pi anunal a vcrfa.quodlibet , hcuiiisanimahs reccpillc,vcl potius,vKc res ownes unmauhaquod Arabicusait, EtMoyfes nusuniusn.iciua cumaha(ymbohzircvid!.tia-. ^eantacttlo-lUammfMi:>UimnileadmHdaincr'pr<ifavandainfuameff>:ntMm-, hocque divino j-.illu 6i vo* luntucj itautrtclla:conftitacnccs!ignam Anctis Zodiaci gubeinent <:<c alpedum habcant ad Acctus lupcrior ad hunc infcriorem,&fic jLietein animal tcrrtft; ,^ iaurus ccelcftis ad tcrreftrcm.&
&
Atqi hoceftiUud,q.;cu...!dit Ptolomeus i Cmi^;<(OAiuod lcihcetinK-ricra a ubusrcua.itur, ci mundus infciior corpoabus fupcrioiibus kit contiguus. Concludimus igitur, quodroimA-UcllarumfixaiuiuriritqaaliillxdefliixioncsluddxaScphiroth Binah: Qiueqaidcm formiocculteopeiantesaquibafcam miclligcnux,d>vmoncs,i:<c Dij dicur.tur. Llnde dixitMerc.
in cxtcris
:
fupciiu-
Tiiimeg.Pim.
X.
Xrfi4AjrW/.Dfci5.PcrDcost);'.nuiuiii.;vic vidt.utl;ounaicsUifluxus,q..uiimpiuit(.^uudiibetnomcn
Dci apiopru fua Scphirotl) Qiiaua nuinciatio feu Scphiroth i, qux c ft piima ex minus pnn<-ip.-tClciT.en't...m,bonit-tcm g;atiam. iilnis , dicuur ab Hebt^is "Cn Cncied c;uod Ltinc lignihcat , ab hocluo tabetnaculu per or^ mfluit H.)ic eigo liumc. ationi...aubuuui no.ueu Dci 7? El qaod
.:
dmemca.onorum)ulphxramSatumii
..!
licct
opinio aliotum
lit,
:
Jovis.quatenus eftj >pit. r amicus & bencvolus humano gcncn Scd uos aUa quidem conlideranno damus qu.-im Jo vi qi:oniam fcihcct dcnotat Sabbathr-m,quo<i tione duc^ti.illam potuu S
,
,
quatcnus rcfcnur
.id ackii
hoc ulii dicitur Deut.i. ubferv.idiem Sabbjtb:,\c\ qiiaicua-: rc ipicu adioncs interiores rcfpcdii mundi fuperioris. Undel.c-icui F.\:od.xo.Mc)/ioradumS4bhatbtadjancitjicaHdumillum,vide\ic'-: Tnimaivircs
c^ujun
quod
ao ihenu ad eontcmplariortis p: oicdani juxta mundiuii fupcriorem.Hinc igitur cft^ Dcu-, voiueritpcrh;ccdaovcrbaicg..!ninvenuc, vidclicct, obltiva &nicmo.. : Uiii.lt di;o
j.
meadediijs.
tccciuntSapientes S..bb..tha, ji.xiailli;d:cod. Cuirtieij.miaftipulnnvidcLui Ezcctf.io. :;atbath4 Verum eni.;ivtiD per hancSabb-ih: don.itionemDcus doir..in lihidperreC^ilHmuin clemcuti.rdcditquod Joboleumdiciturmemori lcmpcr mente complcdlendum-, quod quidcni und.omnisiemifllo, propitiatio&infuliogratix cft hebdomadafupcuia.quivocaciiijobokus,
dckendit. Atquc hocSabbathijm quictis veiSabbathLim Sabbathorum eft , quo aniniit humani omncspui2:-,icjcci;ii.;bc,ri.CL!pciabunthaercdicatcn, puttrnam.quumpcriVleflixanim.imactpiifi-
vimus.t^od quidem c ft ilkid Sabbathum vcrum Cab..hftarum omni tcmporc fanclificandum i quononcarnis, fedanimfflequimur voluntatcm &diTinacontemplamur, nihildivinxM.njcftati
,
adverfumcogicamus,.uquchocpiolcg.comn!busgentibuscxcat. quatcnuscxipla naturapuihilavi;.Etidco,!iifallotihuicPl.uicfxat.nr>^itui-aDco(utJudiiipfiaflcveranccrdicunt^\hcsSabbi-thi,qucm tam cxade &: a.LCtc obiti v.ivetuiu juxta vohintrftcm Dei fiil.Hinc crgo cflc potc ft,quod
licetnicPlancca..b AftrclogisinfaurtusdicacurproptcrtarditateAquahtatesftupidasinde oriertes,dtnotattamcnfixita:cm,ccflatio:.ciaaLiboie,&iequieciscabern.iculum, quantunivisejusef-
in fua
confilicreiquoniamvidehcctjftcllaSacurniintauftiatquemalcvolairiferioribuscxiftcntc, Moyfcs non modohomincs , vcfapienria noluit,ur rcs aliqi;.. pcrageietur aut tcnt.uctur iUo dic; f d
dic pro lcrvitio divino
,
quia
S;)
tiunus pr.x-
fidctpiimahoradiriS.:tuuu,qu:cincipuleronodis, utipkMars ( quicjuidcm cftminusinfortunium & Plancta peuuciolifli nus gubernat ulrimam. Quare nonnulh Cab.Jift.; rcdunt , malos
<
SpuitusphishabcrcpoteiitiiE ada.^cicndum maloomniquarta&feptimano<flc>quibus hi duo Panct.cpi.vfittent,qu.uu.ilijstcmponb.fcptimanx.LIndevolunt,hocinDecalogo, Rorif.i<i'CSahflrum ad ^nctificandumdem Sabbarhi cflc ifjftitucum. Ac vero harc rario , ci:r dics Saiuuii lit dics
bathi, cftm.giscxccuiH, qu.;ui
tur
qua: lignificac poceftitem,vim,fcvcritatem, judicium^puilitioncm, fcd fuavicum cicmcnria tamcn.- Et iiomcn luiic convcniens eft Elohinii ubi El mifcct paecm tatemcuinrcbellidilpoluioncM-.ymleuaquarumiquippequatumrcbcllio &: rcliftenriatft cau-
n^mGhcbaiih
&
rainali,&noncftDeus, Infii:itha:cnumcrari'.> pcrDominationcs in Ipha-iam Jovis; HincjupitcrpiopumomterDcosDominohabctur, ccr-ibilis iSi tjmcndus: Undc dcpingitur ccmjaculo
fulminc.i ;nir.^nu,><cl-ulm.in.itotappcllatur,parccnsquibusparcerevult,&c|uandoqucpunicns Mmcin finiftia tcnet ciemcntiam arguens , ut in dcxtra fpiculum fcvcnt.aris. Scxt.i uio
diciiur
*
s
...i-r^
Tiphetcti.
&
pulchritudo.
Nomen
ei
prcE-
De
PklMAR,
MlCROCOS.
pRlf^ClP^
i^ji
prxfidetexTetragranimaco Eloah ni^^W. Hxc influic per ordinem Poccftatum in fpharam iViai-j tis.quipotcns cftaux, SepcimaScphiiochvocaturEr^-lNetfcLh^Tuamphuj, ViftonaiEtuoiuerl iftamrcgenseft JchovaSabaochjDeusexcrticuum. Iftanumcratioinriuxus(uos pioj/cicatqueeffundic per ordines virtutum m fphxram So!!b: llnde vutute vicah unpletur acque abundat aiiluen- ter,quam imphiitininfptiora iiberaliter Ec ejus angclus Michael ieu Mecatcion cftdux^cxercitua Dci, qui tmanpiiavit&victonamhabiut pugna Ipuituahiupra ttncbrari.mi pnncipem'. Odlava numerationimcupatur"Mr\Hod, ideft,Honor , Formolitas. Ejus nomen divinum cft niiSS^ GTt^PKDeusexcrcituum^non pio bcllo &;vigore, fed pro pietate &; concorcha; Hujus vero in:
fluxusirtperordmemPrmcipacuuminlpha:ram Veneris. Nona appellacur "Mw^Jelod, ideltbaiis,.tundaiiientum,redemptio,quicsjHii)us nomcn crt "n"t<; Elciiai.Deus vivens,aut^"\\y Sadai.OmnipoEcni,ieupotius,quilibiiuificic, lincieahquatxterna.
Ejusautcminl-luentiacftpcr Ordi-^
nem Aichangeiorum
ta tuicterr^.
inipha:ramMercurij
Dccima ac uitimaSephuoch vocaturnT:2TttMalchuth,Regnuni,imperium,Temphim Dci.Ejus nomen cft "l^^.S Adonai, Doininus mitncque influencias luas perordinem Anelorura !n iph.Eiam Luna:. Acque hxc ea m parte eil opinio noftra,ut icihcet opmionem CabahltiB ArchangeiimComm.mCabahftarum dogm. defendam, qui poiuit abfolute ini^uxus ivlalchuc
per otdinem Angeloruin in regionem Luno;
;
Malchutchcancpcr ordincm animaram beatorum traniire in creaturas rationales. Nec ccrte ia totum repudiafc pofliimus eorumfententias, (piraeraS ieu ordines lo. coEliEmpyrcifacientium. Sed nos iohammodoprogrcflioncm fecimus in novenario numero,&:lecundu ilhus menlara de Sephuorhisegimus.SccundumcorumergofententiainfluitChctcrieu ptimaSepJiiroca per ordines Scrap ain in primum mobile,& ab illo ad ocs res inferiorcs,quibus dac efle.Ifti veio ipforii opinioni miuune contradicam,conliderans,quod,ucnomendivinumEhieh, ad divinam eflcntiarelacum, repijelencatprimam Trmitatisperlonam^\'idchcct Patrem, &: perconfequens primum hbi vendicatacl:uminmundolupciiori&: fupcrnaturali; ita etjain piimumir.obilefehabeatin mundonatuiali,quarcnui cil quaii pater & ori^o immcdia ta motus omnium iphxrarum interiorum. A t vero, quia Veibum icLi SupicnciavidclicecHoi.hma cratpnmus motor in mundo , idcircocjusinfluxus primo niobilf atiaptatosdixi: Sed utrumque conceditur, ncucrumque amencgabicur. Influit, aicuntjHochmah lecunda Numeratio pcr Chcrubin in fphxram octavam ieu ftellatam.Nec pror= fus a me ncgaljitur ecjam hoc,quatenus Zodiacus hujus coeh l]:ellati dicitur a Zoon id cit , animaL At in Veibo erat vica,quam mfundit in ilhid vitse cingulum,ut inde,mediantibus Planetis , ad initrioradeferaturac impluat. Nihilominus tamen noftra opinio a vcritate non miiltum diicreparc videtur,volensquodBinahfcaScphirothSpiiituiSandoattributafuasmhanciph2rammfundac influentias.Dicuntetjam.quodtertiaScphirochaBmahmfluatperordinemThronoruminfph^ia Saturni:Undc vocancBinah Saturnum lupramundanij mundi mtelhgibihs,hocipfo notantcs pcenitentiam &:icmiflionem pcecatorum, quxfaclaeftin tcrmino multiplicationis quadiati numeri fcptenanj: Siceijamdcprometurmagnus Jubilxusde Jubilsisfcculifuturi. Pofteavoiuntquarto loco,quodnumcratioChefedimpluacperordinemDominationuminfphaeramJoviSjEtqHatenus is eft amicus geneiis liumani,& vita; rerum,admictimus volentes,quod influxus f uoshabeat aChefed feu Jove lupcrcoelefti feu "pS denocante fcmper Clemcnciam , gratiam & mifericordiam vicai rcrum.Gcburah etjamSephuoth tjuintam pCr ordinem Potcftate influcte ajunt in fphgramMarcis: Nec quidem ommno mc hoc negare dico, quateni.rs Geburah , Mars fupcrior fpiritualis cft po, , ,
&
teftas,feveiitas,ji'dicium&;punicio;cujusindemconditioniseftMarscOsleftis,utpotequibelia,de-
folationes,&ipoliacionesmmatur. Scxca^numcrationisThiphereth mfluencias faciunc penetrare vitam qua: a fphjErat per ordinem viitutum in ipha'ram Solis attribuentes ei claricatem, lumcn,
&
,
defcendunt ad produccndaomnia mineralia,e quibus aurum eft caput & tanquam Sol inter ccElcftia,panis&vmumintervegetabilia,&homu!ntcranimaha. Ncc t]Uidcmmultumavcritatc hocaberrareputo,qaatenusTipherethdenotatgiaciam,pulchricudinem8cqjoinacumi qua;omniainSoleperabundanciamcxilfere oblcrvancur.Sepcimoordine poceftcllc ,quod Neczech influatper ordinem Principatuum in fphsram Veneris Ec illa: influenti^ a Venere delcendentes
Solis
:
amoremjuftitiae producunt,actandemproferunr inmundo elemcntariarbores,plantas, herbas alia vcgetabilia: Octavo loco quodHod mittatper Archangelosinflucndasluas ad fphxram
&
raencum&decremenciJrerumdelceadic:Acq;inulcimaSephirocharudiipoiitione,quodMalchut inriuatpcr oidinem animarum beacarumincreaturas rationales conferens rcrum cognitionem, fcientiam,& induftriam: Ponatur, inquam , quod ha;c omnia concedantur pro ccrtis, fi modo IphaTa anima; beatorum (at nonnuUi Theologi cucumantj iucludatur ccelo Empyreoi attamen, fi noftra ratio bene coniidcrctur, quac eft de mcnfura nuincri novcnaiij.percipictis, maximam vim,atquenonminimamprobabihcatem inefTein meo Sephirorharum ordme , atquc de3
,38
dcfcriptionc.
Sect.
C
li
1.
PoRT.
II.
Paiis
I.
Nec quidem decens efle videtur iut influxus a Malchut pcr fphsram animarum bca)
lupiemo pcr mediu m tranfeuntcs cxtra proportioncm caf tcrarum dcgcntibus faltu tam profuninflucntiarum m terram decidant & hommibus in machinx cenno fuperccelellis , qui f^-cunMcrcuri) mliuentiipotius do dcnt lcientiam & tationcm,4Uippc ciuam dumipfoscftJod,&juxtanofhamc.alculationemJcrod,mfundcrcvidcntur,quamillsMaIchut, ob Adce peccatum eft magis ignoranti.x &; tcncbrarum, quam fciciuia; cjuI.;. Porro cttaium
lu taUs (phsia
a ccelo
,
utpote qu.x
jamBinahdatlcientiam ^uuelligcntiamiquippecujusnomcndivinum,SpirituiS.-indo relatum, origo , ut m multis lacrarum fcnpturarum Ibcis vcrbis manifceft fcicntiarum ac dodrina: fons ftiilimise\'plicatumcft.Sed,quiainiftafcntcntiameanonvideb<nobftmatus,illa quidem rehda, me,mentemqucmcainatquefub)cdihujusmci filumintegrumprxdidtorumSapicntum doctu-
&
nx accommodabo.
C
pfe
P.
IV.
PLatonicinon
vocavcrunt
mundum Zoon,id
cft,.animal;&Mercui;Trifm.Pi>4<<.
(atque hin
Dominum,& in nonnneprijentiaque eiu: exultent ac Utentur) fiPfalmiita dicu,quod Iccundum:Unde ctjam alibi v Ocai mundum Dci filuun, arlimal mundus parvus fcu homo militerq-,
eieiiicKta laudeiit
&
utihominemmundijquoniam^utmundusnihilinfuaeflcniia comprclicndir,pra;terqiiam,quoda Deo accepit,fic ctiam & Homo omncs fu.r compoiitionispartcs tammternas qua c.vtcinas a miin-do dciivavu;LInde dicitur non incptc imago mundi,qiu cit tilius fcu imago Dcij Et pcr cohf cqucns redc a Moyfe dicitur homo ad i.maginem fui ciearons cilc fachisHinc ptof imdeloquitur Mercur.
Trifmc2.iii
Vim. 8
Scio
iti
Dco , hominem
tcnium
&
confiitutioeii Deus:]:.zm
codem Sermenc\tevv>m
Deuspri-
wusfecundum
animalfe-
imagineitnnundus,a Deoprmogcnittis,
tiutntus
homo mundus.tuu cflDci tihus>aScphirothis fcu numctationibus divmis deCem cum nominibus fanClis,
deniq^ Dciis tcrtius;tcrrefins,fed niortttUtati
ijspiu'fidentibus,gubcrnctur,utiq;etjam fimih rationeea;dcm numerarionesvimatq^potcftatcm iiiam cxerccant in fpha;ris Microcofmicis,quatcnus Microcofmus conflatur ex portione cujuslibet
mundirc^ionis;Etperconf'cqucns,quodarborScphirothicatamefFcdlualitcragatinhomincqiia in mundu;quippc in quo cft ccclum & tcrrajcoclumq; ejus cft tam fcdes Verbi divini j radicc Ehichi quam templumSpiiitusElohimiquiferebaturfupcraquasildquodctjamnosdoeetD.Paulusvatntriis
riisinlocis.Atq; lioccft:ilkid,qui)dMcrcur.Triimcg.intclligere vidctur5fr^;.i3.ubidicit,quod huUix ihi unitafunt,ubt tmiiatu ipfius numetifutit ex Spiritu tiati. I taDenariHS animitfitgenttor; Vita vcro
&
que unitas lccundumrationcm denarium complcci:itur,ruifufquc dcnanusunitatcm. Ncc quidciu cxtra fiicraium fcripturarum fenfum loquitur,que omniaagncf ccnt nominaDci unicoTctragiarnmato referii,videlicetmn",quod eftpolitilliauimcflcntix-divina- Ipcculum , in quo omnia Dciagnomina&cognominarelucent, quemadmodum omnesOrphei DijinUnicum jovetn fcuMonademcontrahuntur.PervitamergointclligirantiilcsillcMcrcuiiusartuslucisSLphirothica-juxla illud Joan.Evangeliftx I ee , quierat lux mundi,ku.m Vcrbo cnf vita, fcu vita .a Vci bo Dci eiucct,
utilludaPatrcfeuEhieh.PcrnumcruiiiverodcnaruimdecetnScphirothas feunumcrationcsdivinasinrcllexirproCuldubio;Qu.i;quoniamab unaradicefcuEhichPatrecftluxcrunt.idcoilhinidcnarium Gcnitorem vocat.llnde di> it.quod unicatis ipiius numcti int cx Spiritu nati:<.^i:v quidcm unitasdenariumamplcd:itur,utDenariusunitatem;Namt< Alephcii:idemquod'Jod,& viccverfa^JodidcmjquodK Alcphatq; tum Alephciim Jod nihilpra;ter unitatem; Nam 10. eft idem,
f
is.
quoniamnoncxaltaturi.per 0. fed e converfb ciphra per 1. informatur. Ex hisigiturvidcmus, quod.qn.itcnusanimacftin homine,imo vcro cftipfum Microcofl-ni cochim,eatcnus,cum numerusdenanuslitanimxgcnitor ( nam ahimiccflentia piocedit abinflucntiaomnium Sephlroth.irum,qiiaruminfnriacft M.dchuth,qu.creccptaculunieft virtutisinfluxuum omniuln fuprrioium, (iquidem,utinprimoMiciocofmi voluniincmulnsinlocisdiximuSjMcnsinfiiodcfccnfu virtutcs omnium ordinumangclorum acccpit j ncccflc fit,utomnium Sephirotharum vis atquc virtus tam
in
Db Primar. Microcos.
;
Princip^
139
qui afTeveranterdicimtjquod Magiafit rdcntia mundi ccEleftis, qiii continetinfc 10. fpharas qtiac ; funt inftrumenta 5c mod!,pcr qux agit in nos videlicet novem mobilia decimum immobile di-
&
llium propofitum inferunthalce duas probationcs quib^ , pftcndcrc conantur actus divinos a Scphirothis in ccelos&per totum.EH Domine txum eU clum,&ciji' fhnn
Ittni ckIi
iapere nonpo([unt.
.'Reg.%.
virtutis
& potentix Dei ab Elementis & iphxris,in quas fiunt influxus Sephirotharum
quatenus Sephirothx funt divinx &c fuperefleiitiaiesjultra quas niHilomirius iia innnitum penetrat
P.
V.
i.Per iUas
hominum filios fic creatos rcfpicit e coelis,hoc cft.deradice arboris EhiehjUt videat,an fic
;
intclligcnsjuxtailhidFp/w. 51. Et cuftoditeumlot. 7. 10. euinque vifitattemporibus matutmiSj moraentis ut cxplorcl? eum lob. 7 18. Virtute illarum eduxit illum ex utero matris fua: ; juxta Pfalm^
ii.i i.Stcut drgtllamfabricavity&Jicut lacfudit illum,atqtie tanqudm cafemn coagulavit illum,ciite& carne induit
oM,o/;/'idrf/)'r('.v7rfa)iEtluecomniaperinfluxusliiperioresdefcendentesinMalchut;C^iV~
ibentgnttateexerciiitaim,&vifi(atiocjuspr<efervavitjpiritimeius,iuxail\udleb.
II.
pervirtuteminfluxus
fecundi terris ScphirotX;&: iplius TephiLCthiPcr has hominis opera omnia, cogitata, acimag!nationes,&metuscjas,omnclque cjus viarabillocognofcuntur imo veroretro &anteobledit cum,iuxta hoc Ffubn.i^c).i.Quo irethomoa Spiritu Domini aut quo aficie eiusfigeret Sifca)ideretccelosiUii
j } ?
&
&
Sidiceret; Tenebr velui crepufculo obvolvent }ne , atque nox ejfet ctrca
eum
nc tenebrx
quidem eiim
ijp. 7;
te^iebra etfmtt
Ex his cigo patct,quod Ehieh a radice Chctcr fcu Corona per omnes Sephiroth hominem refpiciat. Hocidcmetjamevidcntius adhucfignificavittextusJob;ubidicitur, quod in hotninefit Spiritus,fed inJpir.itio eninipotcntiseumficiat intelligere: Ex quibus pcrcipere licet,quod fuccellio intelligentix fit a Deo patre Ehich per Hochma,Sapientiam ejus hlium feu Verbum mediante Binah, intelligentiaJeuSpirituSando, atqucitapertotum truncum arboris, qui eft Tetragrammatoii, Qua; quidem adio leu mfluxus plenarius non fit in aliqua nin'' Jehova,&: ramos ab eo exilientes. creaturafublunaii,prxterc]uamin lolo homine, cuiiceliintclledtualisportioconccditur. Quod fanc SynefiuSjH/wtt. i. aguofcere videtur his diftis Mensfoloscurat i}nelieciualesmundos;hona. cnim in, de jam humani Spiritus origo individue divifa cft: Ac Mens dilapfa in hylam immortalisparentura diviriorumpropago-.exigua quidem,led illorum tota.ifta & unautique totain totum infula vaftam cavitatem coelorum torquet,univcriumq; hoc conicrvans in diverfas formas diftributa adcft Pars ejus ftellarum curfus,pars angelorum ccEtus,pars ctjam gravi nexu terrenam fortita eft formain, di, ,
;
ftinftaq;
lit a radice Ehieh,&;quod ejus motus fit pet univerfasSephirotasdivinas,quatcnustranfitpcrangelorum ccEtus,quosinformat,acper{phiras, quas animat:Et per confequens eft ha;c Mens uni vcrla Spiritus ipfius numerationisHochma leuSaipium Terragrammaton,ac Melfias, fcu Verbum omnia confcrvas. Eientis,qua2 cft virtus Ehieh h.ec Mens divin.i in corpore opaco h.ibirans relationem habeat ad numerationes fit,ut [nde etjam
&
fuperiorcsacmagisfimpHces.QuodquidemMcrcur.Tiifmeg.Piw.j.IucuIenterdeclarathujufmoadoperaDei&)iaitirAprogre^us,adbonorufig)ia,adpoteJiatisdivtn&cogmttonem;portioqudam attributa
bonoriDn indiciu)n ^naloriDntj^ variuartificttmi inventendian : Incipit ta)nen in
iUis
ad
portio)iemconttnuiLiirfiisDeoru)ncircuieu}ittU)n&c.\lbi[^crDeosimel\igitnumei:zttoncsinicnoies ex decem radicibus,cui divcrla Dci,fivc uniusjovis nomina attribuuntur. Hincetjam dicitSynef Hvm)20 eodem; Ani)na bihens expcrenni honortvr.fontc concepiis fuppliciter precibus adparentonafcende, neo/^ cunBare, terrs. terrena li)iqticni;mox verojun^a imn Patre Dea cmn Deo exultabis: Ubi per patrem intendit Ehieh fcu
radiccm;Atq;hicdenotaLevidcturMcntisa(cenfionismodumdecorporeadEhiehpergradusSephirota;,qui nihil aliud funt, quam ordines fcalx Jacobi per quos angeli atq; animae delcendunt coelointerram,ntq;iterumde leiiainccelosafcendunt: Necquidem vosvehmintelligeie, me dc terra Microcofmica, cceIo folummodo & terra Macrocofmica hic loqui , verum etjam de coelo
;
&
vide-
J40
vidclicet dc ipfo
tur
Sect.
I.
PoRT.
II,
Pars
I.
idealitcr
exprimun-
tam cxactc quamiii MiicrocofmoiEt inMiaocoCmo ipfa Mcns ad Hochma rc fcrtur.juxta ilhid Mcrc.Tnhv. Pini.t.Mensfuaaaeadfiiprona e>igipotest:ht Sermo. ^.dc hac Mcnte licloquir.i; Qh(c.;^
hacDeinatHrafukifuntfecundumopcrumcomparationem pro mortaltbiu immortales habentur,
ut tpfum quoque bonum intueanittr.Aiq^i
intcUigcntiaftia
cunJacomplettunturquiinterrafunt,&qtummari,&fiqudeHprdtcreaftpracalHm,afq^adiofeipfoserigitnt^
re/)o//,//j/)y^(H;;Hmcet)imab/\poltolo,HomodiciturTmfi;r)si,&ahbi,T<<t{r/uc/
m<5^(Sf;.CLuctiam XiftusPhilofophusPythagoraeusaftipulati vidctur;HincaMerc.Tril'm.dicitm;HomD ammal iitvtn.JU,c[:Lod noncft tcrrcnis biutis,led cum ca-lcftibus comparandum ; Imo vcro
<!icit,quod homo verusftt vel
ipfis
(i
caeltcolupr^JLintior, relj.iltetiipayifortepottttis.
)
afl
i-
iu|uif
qiia
maitur,nec eaf^git
imafuni
ampla eRhumanx naturnpotcjias-.Ouamohrem (inqui: ) audenditm elt duereheiniiiem terrenum DiUTiifid mortakm^Dettm vero loelejiem tmmortalem homincm. Ex hifce
e^,terram
quukm hauddnntttens
in coeliim attullitur;ta
igituiejuididiscliccretascft.homincm cxtcrnumDc.im,lcdmoit.LJcm,cjus veiomccrnumlcuintcrnipancipem Dcum circimmortalcm;(.juatenus Mcns nulhs palTionibuscft lubjefta, utpote cui
ip(aqi!oq;iataf..bijciiiiitar.Atc];h.KCcftiatio,quod Anr!ftesiftcmhj;ccriirhpitvcrba;.\.'/^;j;;J;jracttiumest humo,aiiorandum at.^^honorandum
monumgenusiiovtt &c.
Quodquidcmde
Hoc entmin natuiam Dei tranfit,& quafi ipje eRDeus;Hoc Dxhominelpirituauzatoleurcgcnciaco intclligcie vidccu:,
.
Refol.ThechgorumT. i. P. u quaiis ric vutute Mcntis,qua; eft dc divma Mclfia: natura.-Unde lcgiti:; P.ii.Q^z.q'.iodimmort.:lic.ishouunisnonhrpcr uaturamicdperg:. tu.rr;Erfi^-ierhoi Angnft.dicit;
CreaViiDcAsht,,uneynimniortalimnonexcondittonenaturdt,faiexbenefiiiocoiiditori5,\\.c-.},lentuiiniver'alis,om-
Ad.miigiturpi,imushomoluopcccato hanchominisdcit.ucn. fcu divii.itatcm ablcondidit,qua imniortaliseiat in initio cvcatus atqj hoc modo mortalitatisa;niginem iibi &pofteriscontraXit;AtChiiftushomoSpirituS.plcnusd!vinamho.nuus naturame vinculis Hbcniacriantis
c>'
infurniantis.
ravitpcccaiiactencbr.irum,fpkndorcmc|;cjus vivihcumliiajuftiti.4mundopatefecit;itau!,quod unu^ ad dc ftr.iclioncm pi.Epaiavcrat,altcr Ipiiitu vivifico aruina pia;icrvaiit. Quod igiturSamai i, deftructiVLis Martis Djemon .ad homir.is ruiii.im tuo fato ordinavit,hoc qmdem benc ficus i<cJoviahs Vencris Spiritus dejccit,<l<>: in piiftimnu fanitatis gradum homincm vcduxu:Hoc cnim idcm ab ipiisaftris.fatum iionanibuS cfiundentibus, ab origineprognofticoquodain denunciatumfuit: NamiLcundumFirmicum &aliosn.itascft Adamfubfigno Aiictis ; quodeftDonnr Martis,
&
Dominatio Spiritus Samacl i in quo loco quia cxnkaia erat cjlis malitia , ideo cjufdcm dctrimentum iSc depreilio citpedandaeratinlignoei oppo(ito,videhcctCubi Marscafum&; debilitatcm fuam habetedicitur in Libia ;Id c|uidcm quoci ccjam itacvcnit: Nam dicitur ab Aftic.logis, Chriftumfuiilcnacum lub codcmiigno,quodbouicati Vcneiis6iJovisattribuitur:Exhisigiturvi)
deinus.quomodolupcrioiaagantinhomincm.fuafqticimprelTionesidealts inejusccelum impriraant;Ecpcrconiequcns,quodScphuothic3e numcrationcsnonalitcrinvenianturinhominis ca-lo,quani in cckIo mundi,Lujus fiiuis cft ipic homo,pcr unicam animam cjus.quaecft MclTi.is lcu virarboiis Sephirothica- humans tus Tetragr.immati Qua; cumlitetjamhominis iplius nicns, n umei fint tnm in hominc intf^rno quam quin ipla: iioncs divini dubium quafi truncus, non crit Deuslittrnius;& tiinarationc,TLinitatirclata,communicct inmundoirintuali.Porroctjam,cum tam cumhominc,quammundo,cjuarumrationumqua;libctiterumtrinaaliapartitioncdividitur,
;
&
;i
d:iEfiunitas,qiixcitunusDcusfcuMouas,tanquam iadix,adaptetutnumenimdenaiiuin conft-itriplici ordinc principali iu lc dnclo.additione unitatis,( hc o .) ipfum homincm crearedccrevic,cruiobhocrcrumomniumnodusnonmlidlcappcllatur;Diftinxitnamq;hominugcnus pcr gia(ius,vidclicet fupcrioies tk ccelcftes, atquc infcrioies feu terrcnos , & fccundum horum craduumnatuiamvita:honunumintcrvalla,aninixc]ueconditionesordinavit. Ehich crgoleuPater in Chctcr,coronafcu llimmitatc ommuui icium cftcntiam formalcm in fbpofhdcns,qui' foli e-^ jusintcllcdiui obijcitur (?cfcipfumintclligens,Sapicntiam,'Mclliam, Verbum,feuvirtutcm fiii ituitjideoque
i
liliens.Atquc
pliusoignit;quidicituihliusinNunicr.itioncHociima,aChetcr,hoceft,alinupatrisialtuleviprohmccft,quod in Dcir.Ttc Pattis ac Filij nomen invcnitur ; Nam Deus unus linc diftin-
6lionepcrlbn.uumvKtuteiiiluaminfecontincbat^ntqucJllamrevclareautcmitterevohiit,piiufquam dc mundi hibrica cogit.ibat;.'\t tuhc fccundum Mcrcurij Trifmcgifti dodrinam , Moints generabat Moiiudem,&tnfeipfamreflec^ebatJpl-ndoremfuum;'Vc\,mif>udcimdcmAibiha.]:ctui-, Cumhttcdi-
xtlfet,mutavitformamfuan,&t{rtiverfafubitorevelavtt;hoccl\,occuham(ccitmanifc{i\.m\;&ieii\smani-
Hinc
fequituti;; ttiroW-
xttt;Cernjbam emmimmaijumquoddamJp!:iiaculum,omniavidelicetinlumeHconverfa.
Imo vcio
ha'c ca-
dcm Mcns hominem dc nihilo quali ;;liquid cfFecit, juxta illud Pfalm. 159. Ociitittn vtdertmtfiibflanuammuminformtm& nonadhui exifientem nam in libro tuo ftierum omnia membra mea confcrtpta. Sic
;
ctjam
De
:
pRiMAH,
MiCROCOS.
PrIImCip,
i^f,
SicetjamtilijaPatre,&:SpiiitusSan(Stiab ambobiis flaxumundusidcalirer.anrerealemcjus creanoncm fuit dciineatus SiCviti &c Propheta Regiusgioriatiis eft, quod imaginem templi tor.ilitec defcriptamaccepeiitcxmanibus Dei. ProdudtauaqueiapientiajCum fitprouucenri (imillima,& ab eo iupeinaturaliprogvciru cmanans,h'i] nomen fortiturjUt diCbum cit; Unde 6c p;itiis appeila-r tiOjUtiitidcmdidum eft,quatenusintcrpatrem ik hlium citrclitio certiilima P.illulau'; aurein i-?
:
gneusamorexutri{queptogredicns,SpiiitiisSacioran<3:us, ncxulqueutriufqL.e inviol.ibiiisnun^ cupatur,quatenusprolemcumparentcamorc(eir.piternoconnc<5titi arque hoc modo rciti.-c ftatuiturScphirothae Hitus,vidcUcetBinah,cuiElohimattnbuitur:Duobus veroprimjsaSpiritujunr
ftis
.it
(tiasiiiliLiencias,&
ordincs Hieraichi? fapciioris Serapliin 6 Cherubin relpondenr,cum pcr Scraplun Eliieh mitpcr Clievubin Hochu-ia,utyafm(.'j dictum eft. Ouod autem m Verbofit vita
1,
lux fc9?/.'>H'iosdocetD.Joa:i..
&
.iffirmac
i. Similitcr,quodmensfitDeuspatcr, &quod Verbileu Filij & Par icem m cllentia , & quod ipf orum unio vilce fi t , ac quod haec unio fiac pernexuniillumigneuro.nosinfuuitiplccodenunloctj: Porroetjam, quod homo lit tcmpluni J):i&;SpiutusSan6t:i,titatur D.Paulus. Quidigiturdubitarenius,anScphirotha:fuperiores finc jn hominc nec ne.&c per confcquens virtutesangciorum Scraphin &c Cherubin Similiter Binah,
Mevc'.n\Tulmcg^(i.Pini4ud.
tris
uon iit di
ffi.
rcntia ad
>
>
prudentiaSpiriruiSa.id;or"iata,mittitfluxusf:Osper ordinem
lu cireuinduftum
Spiii"
Quamfedem
;
filiopatcreoncediromnimodamci tribuenspoteilatemjudicandi: Similiter deeo dicitur in Apo^ (aljpji: Ego vici.iiyfidto ii: thrcno patris niei Judicandj t rj:i m rarionem Deus dedit hominibu s de quo mtfericordtam fed') no pafjim tratc ;nt crinrum: facrx Ec S.ipicns 1'roverb. ii. dicit quod tujliti^m
f
:
&
Sd>tsmvemetVi:am,mjTttiam,&gloriam:EtSap.i.Iudtcestsrr<id<.bentiuJiitiamcolere,&fenttredebomtateDo~
nnni
Aa.-:
Clemenriam autem,bonitatem,gratiam
& mifcncoidiam
homo ab inii^r^iaia Cheicd;cuipra:eflnomen *7S El. tranhensper ordinera Dominationti tlnde vim domiiiaiiui hsbet homo virtute infilacntiaE hujus Scphirotje rrantitnsperhunc ordipem .Scphirortia Gcb.nah potcft uem,v;m,(cveritatem,6c puniendi voluntatcm infundic in fpiritumhumanun. perordinemPotcftatumimpulfudivininominisElohim, AtScphirorhafcxtaTephirethdarcigiatiamjpulchiitudinem,ornatum;&:, quatchusejusinfluenriaetranfcuntperordinemvirrutuminfbha^ram Solis, hominicuiiibetclaritatem&vitamramnaturalem quana moralemattribuit,aiiillencMnominis Tetragrammati Eloah. Netzeth,quxcftSephirocIiafeptima,infliiitinhominem,Spiiitumquetriumphantchi& vidloriamdatper virtutem nominis Jchova: Sabothjid ei1:,Dci cxcicituum;cujusquideminfluxus,quatenustranfeuntperordincmPrincipatuu, diftribuunt rcgna &: pro vincias hominibiiSjali.ifque dignitates rcgentes,tani fpirituales qua civiles.*
Rcgniseigo&piovin.ijs,linsiliterinipeiatoribus®ib.prxponiturordinisliujusinfliixu:;Principinus
Angehis dcniquci
telleChrifto^cuihbethomiiiiattribuitur.- PerArchangclorumergochorosinfluitSephirochaHod
in/pha.Tam Mercuiij; Et pcrAngelorum ordines illaultima numcratio, Jcfeddida. Atquehoc xr.odovidcmns,quomododcccmSephiiotlljc, caruraqUe virtutes inMicrocofmoiam exadeinveniantur quaniinMacrocofrnq :adcoqueetjamhinceft,quod iftaenomerationesarbori comparamos deorfum : Sic honio, quifai^us eft ad fimihtudinem Dei,' rahtiirradiccm hahenti iu aito proprerrationcs fuprad;cl:.is dicitur ab AriftotcIeipfaarborinvcrfa,cum cjus radixfitin c.aptte,ra-
&
dedit': Ui>deappropiiaturoprimearboriSephirotharum divinsuim ; quippe quje conftar ex naminibus divinis,cci jus truncus cft nomen ineffabile Terragrammaton;a c]uo,tanqi!am fbpircs fc(i rai-ni,caEtera hauriuntur agnomina.NamDciiSi qui comparatur Ehieh,dixi:;F4(/<ttJ ho,ninein ai inlaginm nojlrdm. Quod verbum Fiat fifio icfertuf;
ineumjpiraci<luinvu.t; pcrquodinrclligitur SpirirusSan6lus. Atquehichabemusprinihpeuori rc gioiie hominis cohabitanccs ; in capite nempe , tanquam in coelo Scphirothm cipales ccElorum,in quo eft prxcipua divinitatis fedcs ubi radix eft Deus Mens truncus eft Vcrbum, Saliijpiravit
; ,
Ut ergomenti-o etjam fxpicule cransferturillaallcgoria ad capur, iadice,trunco,ramis,&corticibus,fic atfaeftdc l humeros , crura , pedcs , latera dexrra Imiftra fi ve thotacem qtii truhco comparatur , cuinamcii Tetragramm.praeeft;indcarguendo,quodhominisfabricafit quafi veiiirimum Sephirotarum di)ientia,&nexusutiiufqucadvitam Spiraculum feuSpiiitus
divinus,
& ..ftlatus
&
vinarum fiibieclum
tus cft, idcirco
,
tabcniaculumiUarum. Porro etjam,quoniam honioad Dei imaginem fahoc cft, arbotAichetypicacognominatur, ftipitcm, acramos , & radicem in fe continens , fic etjairi Homo non indired:e arbor Microcofmica appcllari potcft. Scd de his numerationibus deceni , quibus prsfunt totidcm nomina divina , ab unitate feu ^ Alcph fcaturientia , mcntionem , licet occultam , fecimus in ItbeUo ubi demonftrationem ex tribus pyramidibus confllatam fecimus, nojiro de Numirii dimii inqua'
feu
ut Deusipfe Ilan,
l^t
SeCT,
1.
PORT.
II.
PaRS
I.
inquarumiumnntaieDeumineftigictiianguli flammigerantiscxpielUmus: Ibi ctjam detlaravi' mus,quomodo DiasaMonadc&Tiias abambobus protluebat, numcrorumlcilicet limplidum radiccs; NamunitascftradixdualitatiSj&illaradixfcu propinquum principiumnumeii piinii,vi<lclicetternarij,qui eft radix ciijuslibct numcri limplicis-,cujus quadratum eft 9. ica ut , (i addatur ci unitas.producaturnumerusdenacius. Abmlicate ergoadnumeram denarinm limpliccmprocedebantilla:emanationesdivina:deccm,ab Alcphproflucntesufquc ad Jod,quoddcnotat lo.qUcE erantidxalcs mundi futuriproprietatesin limplicitatc regni Enloph prolatx; ad quaruin cxemplar
iriundus poftca cicatuseft; Atqueha;proprictatcser.antnumcrationcsill.xdivina!, di<t\x Scphiroth^aquarunjinfluentijsperordinesprinlicoeliincoelum tecundum, :carum tandcmprolapiii
ad machinx ceucrum u(quc,mundus mundiquc crcatiir.r,& virtutes carum fadx lunt,atque perpctuo lccundum Dci voluntatcm conlcrvata:;ica ut in piimo loco ^.dcclarct peiicctam priinarpcrkclionisemanationcm qiiippe in quaeftprincipium i.mcdium i.Hc tinis 5. ricmpc 1 1 l.ficomplctam pcrlonarum in Trinitate perfcftiomul in unum aggregaca (ic erjam hmpliccm Hochma, Elohim , &Dinah-, qua: funt ScphiCheter, Ehicii, attribuuntur Jah, nem,qua; derivatae funt. iimphcesinramis arboris Sic duccndo j.in iiiinus exquibus rorhx limpliccs, Addnai, oritur 10. nempe Makhuc: Nam ad i. reunicacem cui addcndo producitur 9. lc, fertar^.adz.^.ad^.^.atqucitcrum adi. y.adz. S.&adj.p. Qu^odquidemitalchabtt; i-Ebich, Cheter,lcu identitas influit per primum luperiomni angelorum ch6rum,quae cft alteritas, in Iphxras habentcs criplicem naturani, videlicet in primam ejus ternariam rcgionem , lcu piimum mobile Sic etj.un x. ibujah Hociima per lecundum cjuidem Hierarchix ordincm , nempe pcr Chcru* bin in Ipha^ram fecundam ejufdem rriplicitatis,in CGelum lcilicet odlavum ; atquc 3. feu Elohim Eiaahper tcrcium cjuldem Hicrarchix ordineminempe Thronbs,in fphiram terciatn cjufdem,videtertio dic
; ;
&
licetinillamSacurni.
Dcindeperfecundamrevolucionemfeuoperarionem i. fcuEhieh Chctcragicin ^.ncmpe EichefedperpiimumfecundcKHierarchixordineminprirriamiphairamfecundx criplicitatis, vidcHcctinJovisfpha^ramitr zvclJahHochmah impelhrquintam Sephiroth; Elohim Ghcburah pcr ordincm lccundum iecundx Hicrarchix inmndit fluxus luos in rcgionem iccundz triplicit-uis lccundanii atqiielic incxccris. Hinccrgo vidcnius,quomodoinhniraDcivirrusadnatur;cprocrcatibncm priuiquam .^iiquid formatum cxcitir,opeiaca iit Sic enim ab ciigiiie fr.dus c ft ir.undus%atque lic etjam modo minfico crci:tus cft homo Unde unus,icemque &: alcer dicitur ad iinacinem DL-icrcatusjquatenuscxcmpl.ir emanationumidexfupcrlubftanrialisproanimalua&formalivcatlupiimohabcnr. Hinc, inquam,Sephirothx livcnumcrationesdivinxfuntinmundoi
; ,
indequc etjam reperiuntur in Ipiritu humano non aliter , quam iinago Iplendidiflima in fpcculo policiiumo,quibus tam hic quam iUc dimcnlioncs fux moli maxime proprias luininaque , quibus illa;dimenlionesornanturatqucdccoreiniigniuntur,rccipiunr quibns ad hancufquctemporis
, , ,
fninucam cxiftunticum.cefte SapicntCj<;J/' favor; cunclacreemur &foveanm, qaoruih qiiidcm princcps terrenus cft iple homo.
C
De Myfierio Sephirotha
P.
VI.
homo
fit
ci
,
d.itur os
icquicur,
quodnoninepccarbordicatur.quoniamipfcDcus vocacurarbcr Archccypus ftipiicm laraos, Sc radiceminiccomprchendens. Undcetjam fcquicur,quod,cjusimagohomoiiiT;ilesiftiusarbpiis parresiniepoflideat, quibusa deatorc dilponaturin operibiisluistamadievcntatemquam clcmentiani.HujulmodiautemarborisScphirothic^radix cftEhichChcicr.cujus d.-fluxus dciccnduntpcrinfcriorcsSephirotlias,&tandeminMalehut: Sicutigitur,radice."b.uborcc;vcila,fiorcs, fohi,&;fruCtusmarcelcunr&pcrcunt ,fic, (inqui.int Cabalift.r) pcr peccatum Aux l-uiccxcila
MalchutabEhiehr.rdiceChctcr,&:atruncoTetragrammatl,acconlcqucnrcrabcncriciooinniiiin Quarc iic vacua rcm..ncns Scphirotharuni ; iic Malcliur remaniit nuda dc omni bono influxu hxc dimcnlio nihil nobis boni confctrc poteftj Antcquam vero Adani pcccabar, Malc hut a itiprcma radice rccipiebat alfiduc influcn tiasjomnium Scphirorh.-uum proprietates , uainclquc angclorum ordmcs (clc invicem muruo amore iecundum ordines graduum iclpicicbanr,ira ur eadcin (cr-
&
cum
elcmentis
Db
:
PalKiAli,
MiCROeOS. PRfNCtP
infliienti.T
14.^
nomi;
naqueDeifacrofantlabenevole adimplebancmuridum; Atque hoc nueilieirur tam deM.cro-quam de Macrocofmo Scd pcccante Adamo contufi fuerunc orduies mundi utnufque canaicfqucanfradumlubibantjacque hac viagioria&: lixalanirasaMalchutiubiata vinculumqiie illud benediftionisviolarumeil; LlndehaccScphuotha iniima,acxterispianta;ramisexcil"i,"rari;Eac,
qucbenedidionispermanentisdonum nohisimpcrtire nunimeporerat j adeoque nobis exmcie quahftciilis manectotaarbor tamMicro- quam Macrocofmica: Hinc morbis&perturbationi-
bustumammstumcorporis fubijciturhomo,quacenusultimusrrunciramusprxcifusnobisouafi ftcrilisinveniturl HxceratdecihoiUa, qusnontantumiuperAdamumcecidit fed ecam fuper totampollLricacemcjus,quaminfecic; imo tocum munduminquinavic- Nampeccancc Adaino,
,
primop;ucncc,peccavittota humanigenerismafla, qiisinipfo continebatur:namrami fequuntur radiccmj.i.tque ita regnum,quod eii: Malchut.a nobis toUitur &occluditur,quoufque a<7nus iltanto honore dignuseft) ianuas rcCTniaperiat leinnoccns ('tiLiiloluramodoadhocpotcns, quarumpriaiadl.Vialchuc. Acque ha:c ell: racio corrupcibihcacis atque infirmicacis mundi ele-
&
leceptaculum
relpondeat ultimx numerationi Malchutin defcendendo jadcoque diciturcxmde^relpedtualceniionis inalaim,prim.aterra viventium iupponendo propter feparationem Malchuc a uo trunco,quod rcs omnes fublunares fint de rchus morHxc ergo eft caufa,quod ad defendendam hanc Archangetuis,quatcnus tranfitoriaE & caducs ii Cabahflx fenccntiaiy probavi.influxus Maichut non per ordinem animarum beatarum ( uti voiunr nonnuUi) in infiaiam mundi regionem , fed per ordinem Angelorum in Luna fphsram
,
,
f
ficri.
Similiter hxc eft caufa,videlicetpeccante Adanio,qui fuit radix totius generis humani quod , onanesramifueruntinfe6i:icumaiborisfoh'js,juxtailludRoman.E4^ZJCrfW;*nriiyH>-y7K_^irmHj4nj
impedit,&pcr ilUm inquinant.irmuki Ec de bona radice iterum dicit ; Etfiradtxfanda , ramifmihur; mntamenraiiiuiarMWhifciturmqueexucatttr. Voluitergoredemptor,feu Adamfecundus feufpiritualis,
fuic in
&
utomnespcrcumrenalcanturi tanquaminmeliori,perfedtiori&:pulchrioriradice,quam piimb parente,quamvis ejus etjam radix non fucrir inquinataab origine Omriia ergo, qus
.-
propi:crpecc,ar.idiminutafunt,jriMefliaEadventu pcrficienturj namineoinftaurabicuromn^eillud,quodprcpcer Adxpeccatum corruebatjimovero &ipfamors,fiveinfluxusSpiritusperrtirio(i SimaelroUcndiiuntatqucdeftiuendi. Et, quemadmodum in legeMofaica feu vetcri homines
influxu
bono non
eA quiomnibus
veter;busanimal!umcruonbuspr.-EvaIet:Namfolus Uleagnus dignus eft ad tale opus perficiendum,&nonalius,uci diximus: Leilorem autem hicverbouno commonefad:um vehm , mede amputariont rami Malchut acxterisloqui refpeftu noftrum 5 Nam Dcus Tetragrammaton tanquampanccpsglona:,Sephirothimperavit,utin Adam praevaricatoremnuUusinfluxusbonusinflueret ex M.ilchut,et|imfi ipfaMalchutfluxubonoplena extaredignofcatur,- Etfi quandoque vacua dititur,id ( inquam efl iefpe(5tu noftium , quatenus fciUcet nihil nobis boni confert , prorfus ac d eflec vacua. Acque hic cft mos Dei fecundum Cabaliftas cum injuftis punirione vel ma, )
;
xufuoinfundat,hocefl,utmaneatoriof~a &quafimortua,ac
haecdicituttruricatio uitimaepiaritxveiramiinfimi; quae
prxcifa;Et
Ad.Tcfoli
&
po-
fteritatiejus,fedmundouniverfoaccidebat. Ex hisigitur videmus, Sephirotharum ram in Micro-quam MacrocofmoetFed:us:Quare Sephirothicaedimenfionesnon de mundo folo, fedetjamdehomineincelliguntur. S'\cci\u-am\\3iCOiL^uontT)omimcz,Vaternofierqmesincoelky Sanciip~ cetur mmetituum: Adveniat regnu' tnum Fwr voluntai tuaficutin coelo,fic etiam in ierra &c. Pacer qui cft
:
hunc in rriodum Fiac voluntas tua in homine externo feu corporeo, ficut inaeterno feu ipiritu.aii;cumejuscoipusfitterra,aniraaveroejusfitverecce!um:Undepofteadicitur,conceptofcili-,
c(Jt&conrinu.itofermonedeverofub)ed:o,
dequo&
h'omine,Pani'mHoflrum quottdtaniim dariobit hodie;hoceli,za.mf2inzaalem,c\uonuznmi: anima, quatn iTidtcriaIem,quo aliturcorpus ; Et ranitte nobu debitamfira , ficut &nosremittimus debitoribusncfiris: Et nosindiicoi tntcntationcm :fed Itbera nosa malo: Ubi videmus,quodintegrum orationis hujus fub7iL'.
jeicftum
Macrocofmi
Et per confequens cffilum ac terra inteUigitur de iliis Microcofmr non eft nobis illum folummodo invoeare extra nos quem qui, djcm in nobis habitare docentnosfacraslireraE multisinlocis? Cur igitur eum de longe invocaremus,queni propinquam ac centralem in nobis invenimus,&d femper nobis aderit,fi peecatarioftra eu in nobis vacare u,bique,im o vcro ^efcere non faciat ?
fit
;
:
homo
&
&
&
Nam
,44
tione in nobis
:
Sect.
Sic tmpijs
1.
i
PobtT.
II,
Pars
I.
Namrevcra abfcntuSpiritusSanfti
nobis
eftcjiis boniuatis
vacatio
Mmem
Undcejiisactualismanlio dicicui cllcincorporcpio &fandto, nonmimpio; tjuippe in<.]i;o potentialitcrlolummodo,hoccfl:,nonaduagensfeuoperansdicirur,quamvis advitamfcmptropcretur,quatcnusomnisvirtuscllafpirituorisTctrat;rammati,unPl.ilmiftarcgius fatetur,P/rf/m.5;. Porroetjam Cabalilhc oblcrvavciuntquodio.rcrum omniumentia, quo: l-^hiloiophusCatcgorias vocat,ex.idi(limamadnumcrationes Scpliiroticasrelationemhabeant: Nam iSn: hx.quace-
iplius
cltcl-
fentialummalcuacnusgencralillimumpr.vdicami.ntiiiibrt:anticV,nempeMcns,cujusramidelctnconlcqucntcr gcnus duntadindividua; SicDcuscll:EnsEncium acfubllantiallibftantiarum, furamum ac '^cnerahirumim in pr.cdicamcnio lubftanciav Purroinhoc ujiic cft Cj^antitas tam conriniiaquamdifcret2,fimiliterqucpartiumharmoniapcr rclationem,cujuslibet<^alitatisccnditio,Quando,denotanstcmpus, Ubi,porti.ns locum,Situs,Habicus,Agcns,l-'..tiens. Habctct-
jamin
fc
vimquinqucp.a:dicabilium,Gcncris Specici,D)ftcici)ti.r,Pioprij
in
ctjaminPortione,prioii hujus declaratumcft. Atque hi ambonumeri cxplicancur per duo illa Et,fi illi elcmcnta Hcbraica formofillima ijod Sc r;He,quorumJod aiguit io.& n Hc quinque videlicct Porrocrjam Dciclcmentiamaigucns, Jah A'. duofimuljunganturj exphcantnumen, horum numcrorum prohinditas in eo lita cft , quod , fi circumfcicnna a lo. pcr ccntralem numerHnij.dncarur, producic 50. portasintclligcnti.x: Cumigiturhicnumcius mhominecontincatiir, quis dubitarc potcft,quin vis 50 .portarum intcUigcncue, &: iplum nonicn Jah , imo vcro omniumnominumScphiioihis lo.atvributdrumvirtusinipfohomine comprchcndacur, cum Dcus
co habirct,qui cft quali totius arborisScphirotica: truncus .''Praetereaetiain (1 vim Dccalo"iMofaici(cudcccmniandatonimautprxccptorurn lcgispondcicmus,videbimusapcrtis oculis ca homincm iclpiccrc. Quod cum ita fu,quidopuseiit dubio dcScphirothis humanis, quoniam lo.illaprxctptancxuinleparabilifchabentad io.Sephirotas;&: perconfequens ad 10.
cflcntialitcr in
,
ih prinia fciic limplicit.as (?>: unitas Pacris , qui cft fph;vras,in qiias iil.cScphirorh.-ciniluunc qualibalisis;radixtociu5,noiacur; :ium Domtmis Deiis ttitis,quttetdaxitde Algjfto ,de domo fervttutts;
:
Nam
r,tt.
l-i.vcqttidcmporaoSepIiiroticiarborisradicirefcrtur;cujuspotentia&virtus priusopcrata
inccEloEmpyreolcadecimali-h.cra,inquamScphirothx 10. virtutc nominum cjus inHuunt per ordines anoelorum ab unica ejus radicctanquain pahe Unde Ehieh dicirur noincn cjus , ut anteadcclaratumcft;Hinc cnim,tanquamapatreunicoprinnimmobile,&deinde reiiqua, tanquamacrcneiahprincipio niovcntur; Hujus cnim agitahoneagunt ordines Angeloruminlphxras; Undcmquit Dionylius tn ]\ierurcht]s\oc\\\cndo dc Intelligentijs} GaudeHt omnes moventepatre; MotautemHicrarchi. movcncfphxiascaslimedijijs fubjaccntes, corporaque ccelcftia.quibus illx prxfidcnt. Atquehxccftratio,quodHcrmes,ucantcarelatumcft, D>dchnivir cdcCtrcttlntn citttis centrumesl per tottim,& circiinifrentia nullibi. In prima crgo legc Deus fc hahct utEhieh in
:
Chcter vim dansa fonte fui unitatisadarboristruncuni,& ftipitcslcuramoscjuldcm. S.ciindA lcx eft Hon facies aliqiiam fmiUtudincm &c. cohvcnirquc Scphiroth Hochma cui picccft Jah leu Filius,ubiemanatioaJodincftinHcn'piiitu divino,dcnotansindehliumfculapicntiampatris, cuiusad:uprimiimmobiicfcu fphxranbna& lliprenia coeli mcdij circumvolvitur Ipatio 24. horaruin. Qui hliusDci fuoadventu inmLihdumdemcbatatqueextirpabat idololatri.T radiccs virtutefuiEvan"elii. Tertiummaiida.aimcdyiionaccipiesnomcnDei invanum &c. rckrturque ad tcrtiam numerationcm, videlicct Binah, cui prxeft Elohim; CJuod quidcm nomcnSpiiitui Sanclo approphatur , quatcnus vitn habet in aquas , & fpiritus fluidos; Hic terhbilis eft pcccantibiis & piu
:
quiquoniamcftintauftaftcIia.idcircoMoyfes (fccundumnonnullos_)noluit,utrcsuIlaperagcievacai ct fcrvitio Dci: Vcrum nos qt utur aut tcnc.uccur lilo die,fcd ut pet eum quifque quielccret dcmaliamrationcrairtl)/KjWn cap.... inlucem protuhmus, videlicet, relationcm internaturam
&
fixamSacumi&SabbachumSabbaihorum. Quinta\cx,Honorapatrem&matrc}n&c.quimxSefl\irothxdatur,ntmpc(jcburah,cuipixcftElohimGcbor, qu.xinfphxramjovisinfluit Undcpiccm,amorcm & piccatcmarguit, quatcnus Jupiter cft Plancta bcncvolus. Sm/ prxccptur.i, No intcrficits , Vcncri attr ibuitur ut Biachmani & Gymnofophiftx volunt qui idco Vcnercm pi >;
hu:-
Db
;
PniMAii;
MicROCOs. Princip^
14^
fuenmt fupra Solem Arque fic confequenter in aJijs mandatis fecundum ordinem Sephirotarum
anobisprimopropolicarumi Hincigitur vidcmuis qualemrelationcmScphirothx exteriores, videlicet Mundi , habeanE cumillishominis,qua;quo.idnosinteuorcodicuntar. DeioIAEgyptiortimplagis nihil hoc loco dicemuSjquoniam txdiofum ilkidfortaflevobisforet: Ettamen ad SephirothasillaedireAcreferunturjquatenusipuaculofjeillxadionesaMoyfe virtute lo. SephirOtharum ac nominum divi* norum ijs aflignacorum ad cxltum mirabilem perduiax fucrunt. At jaiiiiid particulares homirtis ScphirotaS& eorumiiomiria defccndemus.
P.
vii.
diyinisi l?oJiea,departicuUri^
,
^ quomodo
danas?
Decem funt mmerationesfeu Sephirotbx belomai ,prater qutddefapias cum intMeilu : Ubi accipiens no' menSeplurothjegcneraUcerpro eo,quodiri Macro-& Microcofmum feextendit jdenptat, quod quaternarij riuhieripartcsiimulaggregatae producantio. non 9. &iterum f o. acrion 11. Nam cognofcimus,quod cx quatuot elementis,tanquam' caufa materiaii ( qubrum duo in (pha:i"a humiditatis comprehcriduncur) dccem orbium ^oeleiliumlubflaritia, fuisaccidentibus deflrudivis or bata , oriatur, non aliter , quam vitrum a teiiebrof a materiapurgatuHi iu fuae fubflantii tiuticate cxaltationediiFerredbfervatur;SicenimderegroiIararumiit,lit de opaco liquidum diaphanum;Atquehinccfi:,quodi.2..3.4.fimuluhitaconftituuntio. Siequoqueh3Eceflratio,qu6clpofl crcatammundianimam,cx4allisdiftind:isaqu2univerfalisfpha:ris, tanquam chymiadiviriaex;
&
&
&
Similicer e convcrfb
,li
aqua 3. in aercj & 4. in igne 5 uridc f imt omriiai Hinccrgo pyramidcmmaterialemfdrmalidppofitam irioperibusnoftrisCofmicfs conftituilTiiis AtquCjUtinvenimusjiftas fpha^ras in denarium numerum divifas , fic etjam j fi divifores eorumqiie
prbprietatesincernasrefpiciamus,easdecretoin ideas
a graviori mc-
fuasDcum
prius coriftituiffc
comperimusj
quziritahnumcroreperiunturpraeterquid. Et tameh concludUntTheoiogii quod ides iri Deo nonhabcant r.itionemindiv)duatiortis fux:Nam,etfi lo.Sephirbthsepcrdecemrioriiiria Dtigu. bernenturjfunc tairicn iila homina tam fimplicia,ut cSe 6c eflentia , hoc cft , potentia forma finc idem, &resfimplicifnmaEfineadjun6touiio: Unde didsifunt dcccmSephirotha: belimahjhoc cft,beli Machjid cft abf que aliquo adjunilo t quod in nomine Sadai exprimitur j hoc eft , l3cus f ibi
&
fufHcierts,& finc alicujus alccrius ad|utotio,ac feipfo cdriteritus.- In his enim ideis fufit res omnes in
quod teVera fuh t &, quo magisdcfccnduntjCO magisfigmentb & tcnebrofis veftibusabfcondutur: Unde iriduit Abrabam in libro eodcm ; Conftitue fem infua cldritate &refiitUefigmentum infuum locum ; hoc eft (epata teriebras & dec6pcloncs a luce & vcricate hoc cft quod dixerunt Sapientes fac occultum manifefiuhii manifefiumocculti{m,hoce(\:,i:edige tenebtas &lucem,quodhbet vidcficet iilorum,in filam propriarii
fua claritate J excra vcro in fphaeris fuis in fuo figmento;ubi occultantur ab cO
, , ,
;
&
naturam.
Ide3SautemiftaESephirothicxfuhtr'espuras,formaies,acabftrufiflimE;
',
& tamett
quoniam j earum efle & exiftentia in hoc difFcrunt, quodcarumcflecft tanquammatcria&Origoearumi quae eft purillimus SpiritusCrcatus; eatUm vero efl^erttia eft inftar f ormae eduftac de materis potentia. Solus autem Dcus eft , in quo efle & eCfentia funt idem Tertia verd perfona eft illa , qua: unit fotmam nexu & glu tine miraBili cum matcria Atque ha:c eft illa perfona,qua: comporiit & facic unionem,juxta illud Sapicntis Verbo Domi'
crcataedicuhtur , ideo funt qu.lfi compofitae
:
qtiia
nifirmatifuntcceli,&SpirttuaboreeiUi9mnitvirtuieorum.
Exhis
lorhsEidealcsfintrefpcduinfluentiatum fuarum
taminHominequaminMundo,&quodprEci-
puc &c.
inlibro Ie?.?,i;'<bintelliganturdehomine.
Sapiasctimtntelleliu ,& intelligas cum fapientia. Nam fapere cfl quovis fenfuum argumento res concipere:UndeliquccquodfenfusfitinferiorSephirotlia hominis, qubdintelledus, cui Bi-
&
mana-
&
1^6
SeCT.
:
I.
PORT.
II.
PaRS
I.
nonnuUorum
Cabaliftaiiim fcncentiam explicabinnis dc Sephirothis Miciocorinicis.Inquit ReuchlinusjHaiwB, riri [oUrupmt decem ttumerjuwm.nuibus homim lontwgit rerum apprnhenfto , qttx funt , ohuclum, Diaphanon,
Se7ifusex:erior,Senfiuiteri0r,Ph4)itafa,ludtciumt>iferiusfeubrutaliJudt(iunifuptriusjeuhuni4nuni,Rati9,In-
nUeSus:
EthEComnianontamfuntquid,quamquo; Supremavcro mcnsinhomme aliudquid eft. Scd revcra,ut Objccftum &: Diaphanon fantcxtcrna; &. ad hominis partem fpiritualem mmime pertinentia.ita ct^am capro ramis arbon humani continuis haberi minime exiftimanuis quo-,
niam coloratum,quod de longe vidctur,& medium acicum feu diaphanon,per quod, vcl mtdianNam ita fe hate quo videmus,non funt de fenfu vifus , (ed ea tantuni quae verfaiuur circa vifum
, :
Nam
ut Scphirotharum viirus
indc , utiphiraenbn numeianturinterSephiiothas, nccmedmm ctjam ptr quod illx tianfeunt, Hierarchiarum videlicct,fic cijaranccobjtctum nccDiaphanumtfidcScphiiothis hominis. Simihtcr judicium beftiale aquipoUet illi humano,nif 1 quod huic rauo datur , lih vcio ncgaiur. Unde,utmihividetur , magisconrcntit hicnoftiaScpluiothaium humanarum harmonia cum illa mundi majoris,quatenus tum fpharris coslcftibni con vcnit. Hominis crgo Sephirothae dcct m juxtanoftram opinioncm funt hujufmodi Deus,Mcn,Inttllcdus,i5.atio,Mcmoiia, Vis xftimativa, Phantafu,Senfu5inccrnus,Senfu$ externus,&: Voluntas. Dcusinhomine cftinlocoEhichPatcr;quiradiccm aibonsinverfarpoftidcr-, aquocmanabatMensfcu Vcrbum.quod tcfte Meicur. Trifmcg.eft Mcntis punic? ac fuir ma;gcrraen lucens,Dci hiius,de quibus tn eodem fcrmoneiicix. ; Coaudtt Verbum Doriiini;\iensaMttm Pater Deus-y nequeenim dtjlant ab mvtccm horum uni$ gita quod in te vtdc t tfiam lux vtta Deus cfi luce conftat ommumpater , ex quo natus ei homo vtt e^: Et ahbi dici tiE.v nta
:
&
&
&
pater.
ifte
i.Mem qifiemextpfa
Ezmeodemljco vocat mentem ammam Det prmctfemommum,qupoteU qtiodcunquevnlt : Et ahbi ; Mensanima Dctdcmtnaturomntuus, tiim etiam legtac cateru univerfis;mquealiqiitd corim,qi'.adf*tum perttiitnt tmpoftbtU esi Mcnti; idLO humanus animuselt fa-pe lupeDctejfeiitia,fiquittamenefieiuseffcntia,nafcitur:
,
&
tamcn,qux tito fubjcdVa lunc,ncghg>t: Atque iia:c tatctur tuiflc vetba boni iui Dinionis, quemnunquamfuine mentitum aflcrit. Ut igitur i"\" Jah inHochma fcu Sapicntia,qu.-ecft Verbum & Mcilia<;J"c habct in mui,do,ita etjam le h:>bct mcns in hominc. Nam li Verbum pioccdat a centro patris, & in illo Vcrbo tit vita ac lux hominum,nectflle cft,ut Mcns, qu:c eft prima cmanario apatie,& verc Deus.quatcnusde clfcntia Dei , litin hominclocoScpl.iiotha: fecundse pei quain didumeft Johan.i.Quod^<or./ofmf/)rfMm, tlltsdi.deritpotefiat,mappeltarifiliosDetfiineam mdant.
rior .non
,
Hoc
Hincincinit^oh. i^.^.SpirituiDafortiimefctt.Q^jpiracilumemntpotentiiVtVificavitmerEta' Undcpatet, quodintcllcdtus procedat a mcntc feu (piraculo D^i,ut mcns a ctntro Dtiin (pirantis. Hotc mcntis natura cft veii tatishumanifons.&mdetotius vcntatis iuxpciendacftj qucmadmodumipfaSapientia totius
tisdiffert.
lihi dicix;Inhomtncenspirttiis,fidt>iJpfatioomntpotenttstmeUigerefaiiieum.
nuncupanu
nexu bciievolcniiiE & amoris eflcnti.' lcpaiatur Quarc, ubi una funtniliunusDcus. Has autcmTrietjam&aliamvcnitiir.quactnusomncstrcsnon pcribna.ibi
potentia,nec a Spliitu Sanii:o,lcu
quoriimvirtutetiesmatresinmundo lantprcoucta:. Quoniodoautemhirperfonx ycI patrcs j. taminmundoqn.iminhomincielchabcant.hicatttndite. Ex ipfis(acrisfciipriiris clicimus, per ditferentiam intcr haci.. tria verba,lcilicet ae.uioncm , forraationcm & fidiioncm, peribnarum
,
Nam
cteatio propiie
pertinctadmateiia:uhivenalispottntiara,cuiPatcratcnbuitur;
tio,
i-
inquomagiscmincc, quamin filio fiveS^pientia. At Vero formationis vocabulum ad forniarri pcitinct,eltquc iplius tormx confti.utio.fivc cxtcrius & cx nihilo fufcitetur, & in rcsipiJis ad veniati ii vc divino inipcrio dc matcri cducatur pbtcntia Acquc hxc foima: difpofitio , fecundum quam latiflimc ditTanditur naturxpotcntia , ad Sapicntiam divinam , quam nos filiura &patrisproIcm
:
vocamus,m.iximcfpcftat.
Pb
vivificans.fcu
&
lux honi:inum,feu
m cujus cencio
'^'
i-r
o-
mncs
cosioriim virtutcscducuncur.
&
ncxus ("ymboliz.ms
cft
cxilbnr,coq-.iodcxx4aoapotentia,!di.lt,Pacre,&iSapieHcia,hocctt,liIioproccdit;cogicef:rorriia,"
&m3teri.cini>num , fic facirpiopricomnia, quaccnusomnjs virtuscfta hoc vinculum ipiricuak' ai-rtorisabxternoproceilitapotenci.a& iapicntu.hoc eft.a pacrc & filio ; hc ctjam una conjungit maceria: unionem, c|ua: cft a Patre Hvi Alcph oblcui a,cum l-oima;diiatacione,c|ua?cic a FiJio. De hujufmodi inter crcarionem , formatio^i
jam compolicum
fpirituorijjchova;; Unde.iicut
ncm,(Sctacti-onemditFerencialucuientercra<5tarevidecurJef3i.43.<:<j;>. ubi ait; Qwcquidvouturtnmiiiuu m.o ( ut funt omnes crcatuf,& niaxime honio,in cujus inence omnia acquirunt imraortalita-
cnim homo jam crac t ut & cscera creatura: ex marena parerna & fornnta filiali ac compofico lcu unionc & nexu iUius materi* & fofmse fimul adSpiritus Sandi propnetatcm fadtus , attameri, quia in finguloshomines prxter materiam,formam,& compofirum mens extrinfecus afllacu divino acceditjopus fuic,uc Ipeciali verba formacionis ucerccurjquoniam re vera ica forma vic hominenr , ,ut diftinxcricipfum a CEcerisanimalibuSjiplam Dci ipfius imagincm acque effigicm creans.- Diciriius eigo,quodin ucroquemundoficEfle,canquam maceriaikorigoejus.patfirelata; eflentiaverofic inftar formae,edu(ftx dc materia; pocericia,& filio comparacse Solus autem Deus eft, in quo Eflc & potericiafunridem 5 Tcrtia vero perlona eft.qua; unicproprieformam cum maceiia; namque hujusoffictumcftjucl-aciaci Ideoque hxc perlbna proprie accribuirur ccrrice Sephirochietaniinholiric quam in mundo , videliccc Binah , cui pr.ccft no meri fandum Elohim Et qubriiam Binah , propfie fig.nih:cac prudcntiam acincelligenciam.&procedic cam a Pacrc quam Sapientia,idcirco aptilhmern hominc actnbuitur intellcdui , qui cft Spiritus aradijs' mentis exahatus atque lublimatus. H^ 'gitur tres lunt Sephirothx fumma; & magis piincipales totius hominis,live mundi minoris, vidclicct Alcph tcncbrofuiTifcuforisS.ipientiiE &PaterEhiehiri Chetcr.quieftinlpifator; A:
tem,licucin fuisideis in mcnte divina candem habcrit ) tUudcn-ayi ,formavt ,& etiAinfecitllud. In qua quidcm didlione unicus IJeus in tres perlonas earumquc proprietates lucuJenter diltiriouirur. Hinc ctjamclt, quodMoyfes vocabu!ocreandi& facicndi uiiisnonante illud formacionrs exptellif,qu.i1n cum Dcus in hominem die Sabbathi voluic fpititum vitas hoe cft menccm infpirare. Licet
, ,
:'
lephitteidumfeuafti^um.ab Alcphinpotentiaegredrensfeuemiflum.quodcfteraanarioprimaj&praindefiliuspaciisvtnfpiratioleu vitxhumanaefpiraculum,quodMensappellatur ; Et Spiritus limpidiflimus Dei lacex , in quo, ille parttm aiStivus & patcim pallivUs.ipfius Mencis vebiculum , tanquam iri psfli vo.emanacio illamencaUs ludit in Microcofirio.Atque ab his quidem Sephirothis fummisiriideahum.tna primum.agentibusdepcndencreliquae7.inferiores,quem3dmbdum antea in produ6tiome dcdararum eft.-Nam ab I.feu principio procedit z.tanquam medium.cujus mo-
&
tus eft ad
ut in cir-
&
in.idem,quod }.atque tamen totumriihil afiud eft , quam i. quodhnis:Sic II. cft idem,qu6d 2. cum trcsilla: unicateseodem fpintu ad invicem concacenencur: Sic etjam iri numeris Iph^ricis nominisinefFabiiisduplcxn Heconjungicia primoprogrefluexpartedcxcraPacremJod cum Fifio Vau,& in fine verfus iiniftram icefum rcjungit in circulum ultimum eriianationispundturii eum fua
&
nWficn^n* Hicergo Jod denotat Alcph tencbrofumclucefccns cuiuserrianatioeft) Vau;quod quidem concateriatur duplicimodocum 1 Jod per HHe. AtqueitatrcsPatreshabcradicejbdi
,
mus,rcfded;uprocreationismundi; quorumuniuscftcrearepotentiam per fapientiam mediante ncxu amofis ignei alterius eft infoimare potenitiam virtute lucis Sapienti^,mediaritc nexu amoris ienei;Et tertij eft crcationem ac foimationcm itnire fuo gluririe igneo.At vero hi tres reipedu ordiniscmanatioriiseorumahtemundioiiginem, hoceft, ab aeternoPater Filius, &Sp>iritusSan(5tus nuncupatur,qUi funt primus acquc fimphcifllmus numerus,perfe6tus,unique Deo folumrriodo attributus.quiin fe duduscEterosdigitasfeuriumerosminus fimplicesparit, videlicef 4. j.^.j.g.p iterumnumcrumternarium terti; ordinis, hoceftnumerum ternarium fecundi prdinis 4.5.6. nimirumy.S.cj.itaUtfirtt }.}.}. cum Aleph,qu3Ercfpondentmenfura:ideacdivina;,adquorumdimenfiones Scphirothx defctibuntur.in quarum centro nomiria divinaeas gubernantia exprimun,-
&
tur.Undchicobieivarcdcbemus,quod, uririprimonumeroternariotresfuntnumeri fcuperfons principes.itactjamgradatimdefccndendoperomniaintervallamundiidealis, inproportioncdenariaconftituti,quiUbethorumtiiumpriorumnumeroruminfluit&dominiumhabetmagisproprium innuinciumteinarium eimagisrelatum; Verbigratiainpriori 3. funtl.i.j. qui priucipcs lummi ditti funt;In fecundo }.funt 4. j. 6. Etin tcrtio }.funt 7 .8.<>. Dicimus ergo,quod i.princeps maximcmfuaptopiictatcrcfpiciat4.&7.Eti.princepsrclationemejrfuo'loCo&ofEcio habetin
;.&
148
5.&
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRS
:
I.
8. Atquc 3.princcps influxus fuos proprios in 6.&C j.infundit Similiter in fccundo ordine ^.refpicit7.&5.8.ac(>.9.Ecproculdubioin hocconrifticmagiiummyftcriumin cognitioncad.iptatio-
nis gcnuinas
cujulqj ordinis
mncsreliquasfphiras,atcameninhispropciumhabctpetfonap.urisdominJuin,quoniamfuntprinntciplicicacumcujushbccmundiregionislphjer^i-^acriconclpondcnces.-Hinccnimcjusinfluxus d Serap hiri m Dominaciones ipfum oftendit Dominum Dominotum , & primum rcrum creatarum ImperacoLem,unde Adonai in Vircutibus docet ipfum myfteriorum,miraculorum, viitucum naturahum & moralium Pacrcmjin primo mobili mocus acquc vicae originem , dmniumquc Pacrem in (phxra Jovis benevoIcnciam,juftitiam,& vicc-e amicum,ac amorem crga creata,uc Patrcm erga fihosjin Venere,humidinativitutorem,lEritiaE&harmoniaeacamoris univerfalisgenitorcm;inigne fotorcm&quod.utiigniseftfuprcmumexcribuselemcnnSjficecjam & Pacer fic primuscx tribus perfonis UnCtx Trinitatisjin aere inferiori.in quo vitam haurimus & canquam d Pacre lumma cuiu clcmertcianutriniuij&inanimahrcgnojcujus caputcfthomoquatenuscfl Dominus in omnesa:
liascreacuras:Siiniliecjamranonei.implaicvircuces
dincm Pocftacum,&
in 8. feu
fphffram Marcis;cum poftca in i"ph.Eram Mcrcurijiindc in fuperiorcm acris rcgioncm, ac deinceps itiaquumdulcem;acqi)ctandemin vcgctabilia. Dcniqucj.infunditproprietacemfuampcrortainem Thronorum in 6 id eft,in Pi incipatus,& deinde aB eo ortiinc in 9. (c u iilum Angdorum , at.
unus Dcus,in omnibus opcrentur. tenus unius lunt cllcntia. Hujus .*utem ordinis verii-tctn nobis explicare videtur Abraham in
&
lihro letzjrah in
tribus illis
m numcro tcmario
onnnpo-
Aruhmccicenon Geomecrice
dclctipfic;
$
fiojimo verb
&
Cabahftahicnonmodonaturam&dimenfioncmmundi
finuvirtusintiindicur
iti hylarri obfcutam ad fabricandum fcU inducchdum aftum expotcntia: Naminmundoidealipcrniimerahsinteiligitnatutam divinam, fecundum cujus triphccm promagisprincipalcs ordinanturjquarumdifpofitionc nudrietatem ties Scphirochx {uperiores uriitate cdmpletur mulciplicando eum acque dimenfio illo numcro divifa dicitur merus 9. j. in fe Numctatum. Simifitcr ad imagincm ilhus mundi idealis fcuihabftra(^o conflatus cftmundus reahs fcuin creato: Unde,quiamundusidcalisrcpierur artriburisDci, & gloria ejus condecbratur.idco dictus eft mundus fabncatus ad imagincm Dei. In mundo eigo idcali tres funr Triplicita-
&
Iidicuntui;Empyreumncitipc,AEthercum& Elcmentare Numerans ergo rcfcrtur adPatrem; Nam numcrus ( inc]uit Sapicns j crat principale in animo conditoiis cxcmplar condendorum procul dubiOiUnde iplcpatcr erat numeiator ; Verus autem numeius in crcatione erat Sapientia,cundd fua extcnfione atquc emanatione ac tandcm informationc numerans , quatcnus numcius cft adusnumerantis; EtNumeratumattribuiturSpirituiSanfto, quatcnus omnia informatavinutcs
;
fuasaccipiuntaSpirituaborcTctragrammati. Proprietasergo Patriseratin dccreto,quatenuSc<tiabmnia;Fiiijina6lUi quatenus intraoinnia;& Spiricus Sanfti in ncxu dccieci icu potcntiae cum adu,quatenus per omnia, hormoniam a{)t.amcuihbctmundicompaginidiftiibuens;PrincipiumeftPacer,&fcdcscjusin faftigiocbchcoeorumjMcdium cft Filius,& tabernaculum pofuit in ible 5 Finis eft Spiritus San<ftus, qui replcvit orbcm tcriarum Et tamen quilibcthorum opcratur in quolibct mundiloco; quippc qui eirentia ab
:
non dividuntur Undc Pattr cft fpiiitus, Filius cft fpiritus , & Spiritus San^us cft fpiritus; atquetamcnomnesnonfuntnifiunicusDcus, quieftSpicituscXtraomrtia.in Efoph ieuinfinicuinvicein
:
Saptent.t. quicontinit
Sed&hocidcmoptimcdcmonftraturpcrverbaHcbraicafupcriusaddu^a; Ha;c enim iicct tiia fint numero , attamcn Samech patri rclatum ineft pariter in primo, & in fccundo atque in tcrrio: SimiliterPhe,Fihoattributum,rcperiturin primo,in fecundo &in terdo Dcnique Resh SpiatuiSandloptoprium , iridcm inprimofecundo,actertio invcnitut; lIndcdcnotatur,quod
,
:
Ptiis
De
149
PatrisproprietasopcrecuicumpropriecateFilij
atqueambaeiftae
cum
3.().9.jiixtaillampropoitionem,quam^//)y<cxplic.nvimusdelocismundi pcrionisTiinitatis r.itione orticiorum magis accommodatis ; Undcjli Scphirothis Ehieh feu P.: tcr dctur Chcter , Coro-
nx,&:r;'-Jahfcuiil!uvHochmah,SapientiE,acElohimSpiritusSan6lus>Binahintclii>'cncie,Ehieh coircfpondensScr.iphin re{picit Dominationum ordincm,qui eft quarcus gradus,& ordineni Vir-
tutum,quieft fcptimus;& iicin cxteris,uci didum eft. Ac vcrol Vau in fupradidis arguit novcm Hieran hiarum ordines,&conncxionem eorum ad animam mundi vi(ibilis,qu^ eft in decimo loco: quamvisanimimeifententia eltproptcrrationcsa me allcgat3S,quod chorus angcloium in nu-
mctodcnaiio habeatur,videhcct,io.2.o. 5 0.40.50. 60.70.80. 90. quatenuscreatuscft corumlocus.quemadmodum &ipli creaturaefunt At vcro lo.nominibus divinis numcrum limpliccm dcnariumatttibuimus,hoc cft.digitos illos,qui multiplicatione primi numcri perfeftillimi & diviniA
:
&:part'"mmundicrcaturalqueejuldemprimaeacfimphcioris compofitioautem mundi mediam creacuras ejufdem quadrato radicis denarij,vidclicet centcnarionumero,& infimammundiregionemcum cjuscreaturisCubodenarii feu niillenatiojdequibusin Numerisdivinis,ubidcrriplicipyramidementionem fccimus, verba fcrmonemuberiorem habuimus. Atque hicnotari velim, quodquicquid demundo copioliora ejus partibus a nobis didum cft,illud etjam omne,& vel prscipue de Hominc, tam idcali quam marcnahfitintelligcndum.Namintcntiolibii Abraha;</eIff.?,;j'4/)eolpe<ftat,ut in homineiplo pcr lo.Scphirotharumcognitionemfummanofcaturmentisdivinitusindits operatio j qua percipitt
,
fimiinfeproducuntur
&
&
&
(cientificus.quomodoomniainmentchumana eamimmortahtatem allequantur,ad quaniDeus illacondidic.-Ecadhocconducitetjamveraliterarumzi.hcbraicarumfcientia.' llnde invcnimus in hb.let^trah^qaod duabus & triginta vijs admirandis Sapientise Dominusjehovah crcavetit mundumluum,videlicctio.SephirothisBdimah , qujefunt quafinumerantesquatenusnomina Dci ii- literis,quae funt quafi numeri prolati a vcrbo,feu fapientia, feu emanatione fada a important pacrc : ^Xil^.' quidcm dimcnfioneslimuladditae faciunt ^z.quibus mundus tam major quam minor
&
crcatuscftjunde
numcratum ehcimus.
fcu
rvin^
HibemuseigoinmundoEhich przdominansChctcrproprimaScphirochaj&.TT.ih
Tctragrammacon
Mentcm primam pto piimaScphirotha,qui eft Ehieh Pater;Et pro fecundaSephiroth iplam Mentem lccundam pro Verbo acccptam,feu cmanationem a Patre Ehieh,quxcftlpiraculum vitxipfius (piratocis; accandcm pro terriaSephirotha habcmus inccllc(5bumalpirarore & Ipiraculocxihcntem,qui Spiricui Sando rcfcrcur. Acquc hac via tres hominis idcalisScphirdchas produximus,qua-
rum praEfidcnrcs func Pacer,Filius,& Spirirus Sanftus divinae Ttinicacis A b illis igicur ad 7. Scphi:
rothasinfciiores&minusprincipalesdefcendemus,quxiunr,Ratio,Mcmoiia,Cogitatio,Phjnlafia.Scnruscxtcdor, Scnfusintcrior,& Voluntas. Quodautemadrationem attincc,cft ilia Dei donumjaScphirothaChcleddcorfuminhominemfolumefFufum quojuxtailliid Gcnef.i 16 .& iS.Homo dominium habct in pifces roaris,& volatilia cceli,ac jumcnca umvcrfa terrx, & in omnia lepcilia ejus Nam virtute illius timor hominis eft fupcr omncs beftias tcrrx ordinationc di vina, ac lupervolatiliacoehj&omncspifccs maris;qu2omnia,etjarnanimalia, tradidicDcusinmanushominum: ^uadlibetreptik,quHquideRvivum vobisejloadcomedeitdum; tanquam vtndemherbam dedi vobuom'
,
.
:
Kta^Gen.p.a.i.
Hinceft,quod,ucScphiroch Chefedmfluitperordinem Dominationumininfcriora, ficet'' jam Ratio in hominibus impnmit hominum dominationis adum in omnia viventia; Et,ut nomen Elprxfider Scphirothx Chefcd,argucns clementiam ,gratiam& bonitatcm , fUndc etjaniElcft nomcnDciaproprieratc femper arguensclementiam & mileiicordiamj itaquoqucvirtushujus nominis di vinimifciicordia pleni in rationem humanam opcrans.eam in hominis externi maflira pcrafflacumfuumdivinumimmific,quahominemcondidicadimagincmfuam;cademque, utipfe Deus eft Deuscoeleftis & immortalis,univeria creata fuo dominio fubijciens , fic hominem fuo afflatufecitDeumterrcftrem,fedmortalem,in omnes crcaturas inferiores dominationcra atquercgimen habcntem. Ec mirabile quidem cft confideratu,quod homo, exiguum quidc m animal na,
munitione quafi dcftitutum, utpote cui nec ungucsnecdcntescontraanimaliatruculenta tutamcn alferre aur prsftarc polTunr, rarionis tamcn auxilio prxfidium munimento iplas betum fug.uc tum ttucidare valeat. In hoc ipfo ergo unum clcmcntii prxfencis fcrociirimas ftias irtutisEl fignum,quodfcilicetDeushomini inhacproprietacead corporis ieu cxccrni eiustucaturali
&
&
&
&
bcn-
ijo
Sect.
I.
PORT.
II.
Pars
I.
bcndiim.ut ctj im pro filio cjus adoptivo aeftimetui;Hinc enim falus,praefidium atque tutamentum
anims lcu hominis inrerniab ultorum (piritualium violennjsj hinc humansiettrnitatis fonsac oligo.
Ex his crgo fat hquido conftat,quomodo fupcriora agant fpirituahter in inferiora, tam in hominc,quaminmundo; AgitenimElaChefcd Rationis per ordmcmDominationum infphasram
vira:humanxnaturam,quaEeftinmcdia rcgioncMicrocofmi: quemadmodumEJ jvi;,hoceft,in hich,Mcnsprnr.a,l"cu Alcphobfcurum, feuPaterper Ser..phin, hoccft,amoi.edivinomvoluntatrm,qujecftMicrocofmiprimum mobile,aChcter,hoccft,alcdefua;unitatis:Simihtctn"^Mens kcuiid.ivim (iiauiinftmditinHochmahpcr Cherubin, hoceit, multuudincm fipientix acfcienZodiacum circulum ejus,qui idco Zodiacus a (ou , id eft Animal , dicitur ; tix.m vira: iphxram
&
quatcnus cll vitx origo,radios atque influxus (uos in Planetas aflidue infundcns
Hmc dicitur,
(cu (pirarorein
quodinS
fupcin.ULiraiis
Unde
dicitur
i
Adio ;
Mcns atlionis Virtuteni ergo hujus (ccum rapit mcns hominis, qua Verbo
piimaMcnte
&S.;pient:aeco;iiparuui
homiHeminfuium,ideoquc;^:,quodefterjam nomcndivinumclementiae&mi(cr]cordia:,ciadaptatur.
cholicidicunturintcliigentiorcsScprudentiorcs
Porroetjaminfluxuslntelledus feutertiseScphirotheft in fphiramSaturni; UndeMelanca:teris; atque hincanimahabet vimfuamreceptivam. Sed,utadquintamScphiroih jan;dcfcendamus,qu:eeft Mcmoria, cftha;c quafiprom-
ptuanum
quam
j Efl: cnim lcgis imago qua; tcnenda & obiervanda cft , nc punitio (eUudehuicGhcburahattribuicur, quoddi.notatpotcftatem,vim,puninonem. Nomen Dcihuicprx(idenseftElohim,quo creata(untomnia&in mundocon(ervata,utiomnia abintellcftu & icu(u produfta in Mcmoria confcrvantur & continuantur ac veluti figillo inccramimrriniuncur: Sicqi-ioquc Mensformarnnon modo hominibus, (ed ctjam omnibus mundi creaturis imprcdii (uo figiiio Emcth id cft Vcntate. Ejus influxus fiunt per ordinem Potcftacum in fph.T:ras Satutnioc Maicis,qui vimhabentretenc vam:Sed,quiahigus eftoblu'ionisoccafio,id-
in
legum
violatores ac
ramum poiTidet
in
&
&
arboiis,quoniam lc extendit a niente ad ultimam plantam voluntaiii ; Tranfit autem ejus fluxus pcrordincmvircutum,hocc(t,perquatuor Cardinales virtutes , quamvis aliquando faliaratione dufta (Qleatvitiapiovirtutibushabereautxftimarc. Poft virtu.em cogitacivam Phantafia deor-
fapientix '"ubje(flis:Un-
dcrcahurn&fenfibihumimpreflioncsfcuimaginesmereaccidcntalcsutpluiimumin.^crecipitjcftque fcn(uum imitator,non aliter,quam fimia naturac :^bijcit ergo jucundafenfjum tanquam pcr fpcculum Scphirorhis (uperioribus ; imo vero nonnunquam rationem fuis vifionibusdecipitjUndc in Venciem,hoccft,in facultatcm concupifcibilem rcflexioncs fuas phantafticis proijcit; Eft etlam quafi fi"nifer ac trophxum rci um a fenfu gcftarum;unde aflimilatur Scphiroth Nctzcth. Scnfusinteriorleucomniuniscftod.avaSephiroth-, cui,tanquamprincipifir oblntio cujuslibctfcnfus
cxteiioris;Undeejusnomcnpotcftc(ri;Hod,idcft, Honor,laus:Hxcper ordinem Aichangcloruminfluir,quia eftnunciuspiinceps,quiideasrerumfen(ibilium animx obijcit. NonaSrphirothaeft Jcfod,quxm hominceft ("cnfuscxtcrior; Idco ("cnfus hic eft qua(i bafis & fundanicntum
fenfibi!imr.,quxintcllcd:uiobijciuntur,eftqucveiiratisnunciusordinisinfi;ni:Undetju':influxus
fuifunuendcnresfiunrpcrordines Angelorum, quifunt mentJsnuncijgradu$infcrioris;SicdicitaviV^hiloCofhis^quod mhtlfittninteMluquinpriusfutntinfenfu. Dcniquc inhnuis torius ai boris huinaRx ramus cft Voluntas ; qux cft omnium aliorirm arboris Sc hirot hicx ramorum in homine cfFcdtus : Hxc autcm r^gno , imperio , fcu nomini Malchuth nonincptea(rimilatiir;quippecujusdifpoiitioneomnes aiflionestotius Microcofmi difponuntur,
CQ
De
,
,.j
rapitomncsfpha;rasinfenoresab ortuin occafum EtouidMn voiuntas,qii.cll:imac'oranu Mal.huthma;boreSephiiotharum,<^n-,,-,pr rr,r!,v Ji ^ '^j tenditadbonumjicet r.j '.,, "P^"^ \, j u,L ob Ada; laplumixpiculedccipMtur, iXbonumquandoqueputct illucf,q^j r.-. -i ' *'^'o<^ icveianoncittak.' ,c / j j o dempcr cnimmleadmcntisbonumtcndit,
,-
ebqnodadruumnutummovct&
< NontamenurgetMens Ier,quamIumcnoculo: KT voluntatemcontra r r\ TT j u L iua: opetationis Domma; Unde hac pro libcro arbitrio
I
II
qujE vias
I
I
&
(emitasvoluntacinoiiilir j r
aceipitur.quod,
ad
bonum
lamcncipijeftigi)S,viqueanimahimpcllcntemalumeligic,credensid efTebonum; Acquchincortaefthxccjusdclii)icio,videlicct,quodliberumarbitriumlit facuitasintelle(ftus& voluntatis^qua bonum cligiturgratia aliiftente,&: maluin ea delcrente; Ipia namquegratia, quam chatitatcm live amorem voc.tnt Thcologi,eftin voluntatc,tanquampnmum movens; llndc Mentcm,in qua cA gracia&amordivinus,radiccmarborisfecimus, aqua boniinfluxusfiuncadvoluntatcm fcuMalchuth Abicnteergogiaciauniverfus anim^econicnfus labicurindiilbnantiam. Neetamencrc:
,.
^i
-,
bonum
Aiquc
hocdixeruntCabaliilx,videhcet,quodpeceatum Adic fuerit trnncatioRcgnia cxtciis plantis quando percuriolicatem voluif guftarearborem boni &maH contramandatum Dei; Quare Mal* chuth fcu regnum,quodeftarborvitE,& ultima influentiadivina,dc dccem Scphiroth arboris i.nverlifuitperprv.uicacionem Adxfeparatum &diIaccratumacavulfumabalii';plantishoceft
ejusdcli;eniiisdejuftitiaoriginali,aqua ftiitformatum; Hirtcdicit Cabalifta AichaneclusDeut T-tragram!>i4tott, tanjuamfrincepsglerta , Sephtrotkx , ne in Adampravaricaterem bonunt influeret pncepit
et-^
jamlupuMalchuthbominiluxusplenaexcet, quod &femperaccidit; UndehscScphitothadiciturvacuabonisinfluxibus quoadnos,adeoque nobisvidetur a citeris plancisptarcifa: t hinc dicitur, quod ultima planta lit triincata; Namque,utantelapfum Ad^ juftitiacreationisomne bonumalliduein Adanuiminfluebatj itapoft cjuspraevaricationemnullum bonum,niii alliftentc gfatiaperMakhuthinhomincmtranlit. Vidcmus ergo Cabaliftarum intcntionem de ratione bonorum & malorum irtfluxuumin honiinem,quibus omne liiave amaritudine mifcetur, omnefalubre veneno intoxicatur voluntas
cuia crcationedatum cft bonosfblummodo influxus fsperej jaminfcia maloinficitur, illudque infunditmadlioneshumanas, ac fi eiret botium, atque itatammali quamboni particepsrcddii tur. Voluntas crgo cft dux atque gubernator fenfuum , eftque bafis ac fundamenrum fupcrioiis
Microco(i-nircgionis,qua'cftcapuf,&perconfcquensduxfpiiitualisfacultatisanimalis,qusinca-
pitf icgnat:lIndcfit,quoda(5lioneshujusfacultatisvoluntaria2 dicuntur, quando illa: icionuril infciiorum , vldclicct vitalis in mcdia , naturalis in infima , dicunturin voluntari^
&
atqui
tioics,qua:abcomoventur,involuntarie&vimoveredicuntur:LIndc&iefpcd;uilliusdic!turhic motus rapcus atque violentus. Voluntate eigo,tanquam adu primi mobilis, movetur facultas vitxincoide,&illanatu;.EinhepatCjquarum vibratione agitationc dcinccps univcrfus
&
vclvitur
&incitatuthomo.
Wx cigo funt Microcofmi Sephirothx lo. quae viitute nominum divinorum pcrhominis Hicrarchiarum ordinesin ejus (phxras coslcftcs elementainfcriorainflauntatquc impluunt vir-
&
tutesfuasjidquegratia&nonjufticia: QnibusredeintcUedis nominibufquecorum bcneapplicatis mirabilia prxftare haud dubiepotefl homo, uti Adam in diebus integricacis (as ; quippe qua
& hodicrno dic line omni hasfitationc annuentc gratia praeftari pofle ftatuendum
eft.
AP.
VIII.
Cic
eftque
ab influxu a Sephirotha fuam fphsram refpiciente ; Zodiacus autcm ideahs gubeinatur a vitx authore, videlicet a Verbo, in quo erat vita ab origine Isenimconvertit liia manu rotan
:
fibi
O 4
fup
l^z
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRS
I.
fuppofitum; quod quidcm cft inft-ir recipicncis a recipiendos influxus deorfum a Scphirothis procedcntcs-&ficinca:teris-Qii^rumquidcmSephiroth3rumnaturis,infliixibus,&proprieraiibus beneconfidcratiscum^f^i^r^rum condicioncin quasinfluunc.nonencadcodiJhcile , ut mihiviunde tanquam detur.dc fonte .ininurum.h.e.rcgno & lcde,quam aniina: originaJiter poflidcnt ,
&
gini^/cripfcrunc Authorcs vaiij. Nam Hcbriiex reconditillimis fuis arcanis, animam exmagno nomincDeiquatuorlicerarum r.lIY^ Jehov.hproccdercaircrunc: Quamquidcmopinionem& nosinpriccdenciPorcioneargumentisfirmilllmisilacuminavimus; ubi vircucem Tecragrammati ciremundiuniverfahs, 6ccujuslibet crcaturxejufdem animamacvitamdemonftravimus. Porro ctjamhominisanimamavirtutc nominis Sephirothac fecundae przfidentis, vidcUcct Jehovah &n'provenircdicimus,quatcnus,tefteD.Joanne,/nFfrtoo'4fv;f4, &iU4Vitatratluxbominum: Atquc hoc VcrbuminGencfi \ociniijptraculum rttt. Ahjputant, humanam animam profluxifie a quod deindc migraric deorfum Trinitate , &prxcipue a SpiriruSanClo,quoad eflentiam fuam , inGcburah. Racio autcm eorum cft,quia dicitur a Moy fc , Ec infpiravit in nares cjus (piraculum vitar At Ipirare eft de oftido Ipiritus: Huic etjam opinioni aftipulari vidctur Origenes,cujui eft fcnrenvcro tia,quodSpiritusSanctusdet omnibus vitam. Nec huic quidcm advcrfaturiUe Pfalmifti Rcgij \ocas c^n\ A\cit-,c^uodVcrho Domint firmati fint ccili,& jpiiituahorettiisomrtUvtrtuseorum. Cum. enimanimafit rei forma eaquc iit virtusrci,feqiurur, quod cujushbet creatura; anima c a Spiricu Sandlo. Sedhuicopinionireipondcmus,quod,ut SpiritusaPatrc& Verbopromanabar, Verbum autem omncmhabuiiaPatrcpoteftatemincoelo&intcrra, ita(inquam^dicimus, quod omnis anima profluat a Verbo,in quo cft vita,mediantc Spiritu Sancbo. Cabahfti , qui dc hoc fubje(flo tradlaverunt,aflevcranter concludunt,quodmagnus Aquilofitfons animarumj aflcruntque quadlint 10. fontesdivini,fccundum numcrumio.Scphirotharumfive dimenfionumjintcrquosunusallegatur.qui Gheburah fi ve aquilo nuncup3tur,&: cft fccundum eos fons omnium animarum ac vitarura ConcluduntcnimcxAviccnnaelententia, quod omnes animjE vcniantad.itore formarum,hoc eft,a Ghebuiahpropricrateaquilonati,quxfavct AEgyptijs. Scdha:ceorumopmionobisptobabihcatcm aft^erre nequit,quatenus cxinde (cqucrctur,omnes animas influere in Sphicram MaitispetordinemPoteftatum, quemadmodum influxus fuos mittit Gheburah, q.iicitquinta SephirochamundiArchctypifeuideahs;Etpcr conlcqucns omncsanimscflentcjuldcm naturs acconditionis.nccdiftcr.ent intcrlc homincsunusabalio: Quod quidem irrcgularccfle&non vcrifimilcdoccnt nos hae Itqucntcs rationes: Primo nimirum patet.quod angcUnonuntincodcmgraduperrtiStionij.&conlcquentcrnccanimar^Undc Iiquct, quodunaanima firaltctapcrfcdioi: : Nec quidem acadentibus dittcrunt, fcd & gi adibus qinbuldam iiiternis in ipfarum eflcn-
&
&
ti.radicatusiquibusutquslibct animadiftinctjptoportioncdiftciacabaiia
communc
nobflitatc
cft.
Non
il-
cnim credcndum ell,v^ jod ar.ima Chrifti & multotum eltdloium viroium
fic
animx
multorumaliorumanimi:Quare
conclndit Arclia;igc.usCr.b.
lift
i;T-Hr4l
an:mx uitaef: gradumdqf.ahm: Et hi graduslunt qualitalcntainparabolaaChiifto cit.:t2,qi..oi'umuniduodaia (unt.alccri cna, &c tertioquatuori koceft, cuilibetvirtusfccundum propriam vi.tiucmconccllacft; Atquehxc virtus eft vis qu2 dam certo gradu tcrminata fccundam qujmeftcapax fuimuncris, &illudfu(cipit. Hujus aubusJ;jp3ftttone addiv.rfa,ut nonrul:jm,qi!smod$pcjiint
,
temanimarum
aproprictatenominum triumfuperiorumSephirotharum
attamcn hujuf-
modi animaruminflucnnaaPatre,Filio,&Spiritu,magisordinarioncoperantur,quatenus Scphirothisprindpibuspnfunt: Undc aiftioncs earum funtprimaris &voluntarii , reliquz vero(cptcmScphirothaeinfcriorcs,quxfunt minusprincipalcs,funtqua(ivoiunt3tis fuperiorum principum cxccutores:Undeproponuntfuperiore$,exponunrvcromtcriores. HiDceft,quodin fupe-
y.locum rionbusdiximus,EhiehinCheter,hocefti.feuPatreminfundcrcvoluncatcm pcr^. in fphitas Planetariasrcalcs, videhcetperotdines Dominationum & Virtutum. Quarc inproprietate Patris Ehich cui Filius&Spiritus afllftit incjusinfluxu,animainfuodefccnfufumitimmediatam naturam & propnctatcm medij.per quod immediatc inlpirarur a Parre ; Et proinde , fi pnmuma luccfuprematfanfcatpcr rcgionem ordinis Seraphin , tunc fecundum difpofitionem fuam,quamacccpitabintelligentijsSeraphicis,Seraphica cfficictur talis anima , & fcmpcr, dum in corpore enc , rcfpcdum habcbit ad manfiones Serapiiicas Undc ignci intelledtus charitatis, fimulque amoiis Deidono locuplctata crit Si vcro pcr locum^. vidclicct per Dominauones tranlierit ,dc amotis proxiim inftindu, & dc cxccUentu viuatc ac doraimo partici,
.-
&
&
pabit;
De
PiLiMAR,
MiCROCos. PrinCip;
:
ui
pabit', Denicjuefiperfeptimumorbem fcu Virtutum rcgioncmmigravc:ic,rationem ampledctdr camque illitmiriatione i^' miraculisilliiftiabit virtiis Ehieh Naiii , quemadmodum vidc niusi quod virtils vifionis ociili folet induere proprietatem feu coloremdiaphanimedi^, (iveficunifonum 8c rubrunijfive aqua crocea & flava li ve cxrulea,iit coelum Sapphirus , cui obijcitur fic etJam modo eodem influentix feu animarum fcintilijE creatieaiucisincreatar fonte emanantesinduunt naturammedijperquod trariieunt! Abordinibus enimArigelorum anima: incelledualis rationis conditionem iumunt J Et lempcr ivlens cft animae huriianaE ponio fuprcma , qux in fuo
&
-,
deicenfumuita vcftimenta
Ub.^xap.i.&4.HiJ}mPhjJicSlkrocof7m,umriLtiomhusciu^ Hmc aniriia iHflueiis a Chetcr per Seraphia lo mcdio ailpoficionem vitxneceflariamiibi rapft. inprimummobile, natumredditvoluntatis fortis&opiriioniscoriftantis in cbnditionefuaScraphic-i5pcrDominationesinJovem,virtutcra naturaiem reddit bonam,'dabitq:uecorporisfiiiexaI-
tationcnijfimilitcrqueconferctviresagendi&pradicandijSiperVututesiri Veneremhibitur.vim tonciipifcibilem confortat,datquc dcridcrij motum,hilarem teddit animaiii berie difpofitam , fociecateac
Muficagaudentem.
i j.id eft per Priricipatus,ratione pollebit, moiibusatqueiuperio:umt-evercntiacateros iuperabic&aritecellet. Quod autcm ad vits porciohem attinecvariaeritillafeciindum vaiietatem Complexiorium domuum Martis vel Mercurii rea':
&
lium,per quorum cnbra ifta ariima influit Nam ttanfiens per oidinemCheriibin in fphsram oftav3mreddetanimamvitalcmagilem&aaivartijpetdtdinemPrincipatuutiiinMartem,auftamhabcbitvimirafcibilem,&animofitatisardoieminbelibdenotat;Sivcro pet oidinem Archangelorumfaquoanimalupremaimaginacioiiemfibirapicforterii^deorlumlabatutin iphxram Mercuinvcniet vigotcrtiinterpretandi,pronunciandi &penetrandi. Atque
fcuSapiennaagatordinationePatrismeduntc Spiritu. DeniqueSpiritusSanctus Elohim emittic aBinahfuasproptiasfcintiUashumanasaut per ordinem Thronorum, (qujEquidcm ibiinduunt fpiricum juftidaeatque judicij,& defcendunc ab eo in aethercaniregioriem irifphziam Satutni ia
&
cft
&confequencer animamcc-
jaminpugriacoiporahfortem acanimolam reddit , uti Martis natura facit fiiam animam auditem :Deniquepcr angcloirum chorum rranfiUcntcs obedieritiam & bonum fenfum ibi in veniunt' tjuibus dbtibus dcfcendunt in iphjeram Luna,ubi vim gcnerativam & vegetativam , adeoquc fafculcatein tam decrcfccndiquam crcicendi riancilcuntUr 'Atquetandem cum hishaturis dcorfiiiTi tendunt in nacuiam aeieam,canquam in ultimum fiium cuiriculum j atquc ita in corpus cum acrcd fuo tcgumento pc!ictrant,vel potius in fperma,qubd fereeft nihilaliud.quam ultiraiirn animz defcendentis veftimericum diaphadum. Ex his igicur iat liquido conftare videtur,quoil zhimx tam dotibus fupetnaturalibus , tum ij^ quasin ideahSephirotnarumferie habucrunt, tum hifce, quasin defcenfufuoab ordinibusihtcliigeritiarum acceperunt,quam ipfius etjam mundi cceleftis & natutahs fruitionc , qua nattirjfc vitalis
necefiatiafiibfidia eis conferurituiicxerte ihier fe difFcrre
curidum Creacoiis voluntatcm,juxta illud Apo[io\i,!Ue,quiidem manetjivtdtt/ingulaprovtvult. SimilicerftellaEfixevircsfuai^riiurttcum jllisPlanecarum fccundum tiiphcicatcs luas,influxufque fuos afllidueimpluuncin infSiotacumPIanetis: Unde quodlibetZodiacifignum aut loco domus dc-^
trimenti,exaItacionis,triplicitatis,fei:us,aut parciculacjuiyem,&ficquoquegradus,facieSi terminusachujufmodialia magis huic , quam ilh Planecs propria funt , quemadmodum in particula noftta de Aftrologiaperfpicue explicarum eft. Porioetjam exhisintelligerelicet,quodZodiacusvifibilis feucirculus fphirzodavadeauranls,l]:cilifque varijs undique implicatus fuum habeat Zodiacumidealcm atque invifibilem , per ccmruniSephirothasHochmatranfeuntem,cujusreX,gubernatoratque princeps eft Jah, feti
Tctragtammati vircus,feu Verbum , feu Mefltias , feu mundi tam idcalis quamrealis anima idcalis quatenus anima fplcndidam Zodiaco invifibiU datjUnde Zodiacus dicitur a vita^Hic icide fphira inyifibileZodiaciimincoelooAavovitamfecundariaperordinesChcrubinimpluit:Undeinveni;
H'
& qualicate
eii illis
on
,j4
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRS
I.
convcniic pcicipiuiuiu-.ut Arics coeicftis cum aiiece tcrreftri , Taurus cum tauro , Gcitiini cunvgeminis,C:'.iucr cum cancro &cc. Et (auc tiim Alhologi,tum ctjam &c Philofoplii iS: Tlicologi nonnulliCliiilu.mimirabiliarcripfcriiiudccor.ipaiattoncZocliacidipciiorisltuidc.iliicui inrciiou,
variacionc evcnircfolcni
ccirccltjCjuatcnuSjmotusilluisiupcrcoelcftiscfttardiorjquamillcca-lcftis.
in
Djcuntcrgo.quodva-
m vitibilis in vilibilem id quidcm quod acciderc non potuit nih motus lupcrioris a motu infcrioris difcicparct ;Nam in primordio mundi primus Arictis gtadus in Zodiaco invilibilj primum illum Arictis vilibilis fupcrabatjatqiieidco propterinfluxuum concordiam dixcrunt,/tatcm illam fuiHc aurcam,quatcnus in ea idcm clcmcnrum fuuni limile contrarijs aclionibus non indelicet Zodiaci
vafit : Atquc
hxc cft ratio,quod xcas ifta cuiti Paradifo luam habuit origincm Rationem autcm eiusrcihancaingnant,cjuodob(ervavcrunc,Zodiacuminvilibilcnillnguiis ioo. annispefgradum unum cur i8. minutis moviHc, &: per conlcqucns rcvolucioiicm cjus coniplcri annis ^i^ooo. Qudd tcmpus annum Platonicum vocavcruiit , utpotc quo pcraAo omnia ad cundcm itatum
;
fuum priftmumrcditUradixerunt. Scdiniflaift<j:ctaciendocoiickidiiiius,qucd, urHochma fluit ab invillbili fuo Zodiaco in Zodiacum vilibilcm.ita quoquefeptcm infcriorcs Scphiroth.c
Ijpondcantlcptcm Planctis,fph.i;rafque in
fe
inre-
qualumquxlibctiniph.tramiealcmac ejusftcllam vilibilem infundit luam propriecatcm; Atquc, ut vircus vitalispriu') influxit in Planetas a Zodiaco quani ipli aliquam vitae virtuccm habucrunt fic ctjam aninijc cflc iuum eflentiale acintclledtu.dc rcLtpcrunt a Zodiaco in vifibili antcquam nacura Zodiaciviiibihsfucrunc veftica;; Er.qucmadmodum virrucisvicxinflnxusfiiintdc Zodiaco vifibilic ctjam anima; cftunuuntur dc Hochma in mferiorcs Scphirotas pcrorbes intcllili m Pknccas gcntiarum,priui'quamad ipha.-ram llicllatam pcnccrcnc; Undcdicicur a Cabaliftis, quod Dcus intlindatanimam,qux-pcrSolcmiupcnorcniTiphcicchtranfit,&c)usinfluxum inibibitjacic in" duitcaptoprictatcSohsTiphcrech. EftcrgolccundumiplosSoliupcrior, qiiicftmcdia Sephirotha feu dimenlio Et pcr conlc qucns iunt ctjani Planctx invilibilcs & idealcs , qui iiint fcpccm inferiorcs ab Hochma Nam Malchur attribuicur regiom mundi infcrioris,ur nonnulh volunc.Con, cludiinuscrgo,ccrtiflimumeirc,cjuodDcustrinus& unus fit animarummfiifor inScphirotasfuaS primum,acdtindcpcrintclligeariaiumordiucsinaethercamrcgioncm,ut mcdiantibusftcllis vifibilibusininferioraad hominuni gcncrationcm traniportcntur: Nam Deuseftprimumagens, conicquenteipri.-nusformarumdacorjEtproindc,quatenusanimaeftad:usprimus,neccilecft, ut ordo. Quamvis ia primo adore procedac immcdiatc Ab co igitur profluit omnis vita, forma, fontem Ghcburis promancnt,quem Cabaliftx aquilonaris Vogitur omnes anima: ab unico fontc cant,hostamenfontemlucidumaDcflcnda fupernatutaliDominorumScphirothatum triumfuperiorumdefumimus;TranicunttamennihiIominusperaliasdiilienfionesicumcdiaScphirotic3 antcquamin l"pha;ras, 5iab ijfdcmincorporafeumairamfpermaticam iubtcrlabuntlir; aquibus varias propnetates fiiicipiunf, Undc fit,ut animarum qiia;libet eam lucis fortcm fal'cipiat,cujus natuiaeftmcdiumcuiobijcitur,vclcum quoconjiingi folet,qtiemadmodnminpr2cedehtibuslucu^ ,
; ;
:
&
&
lentiuscnuclcattir.
Quomodoautcmanima
icu
Mcnshumaha,
Sed
jam tandem
in capiufequenti
ineffabfle illud
nomcnTe-
C
i^uodnomen
tneffabile
P.
IX.
TetritgrammatonJittrHnms drbotiis
SeplnroticXftam
Macro-quam Micro^
cojmi.
HEbfii,
uciy/>r<ididhimcft,exabditiflimisfuismyfter)jsanimam
cxmagnoDcinomine qua-
fcveiantcrdicunc; e quoomnia citcraDcinomina Sephirothis omnibus pra:fidcntia cxurgunt, ranqua rami cx trunco alicujus arboris Et quoniam "^ Jod idcm fignificat , quod Jehovah, fcu ocs
:
quatuorhccri,quatenusdenotatnumerumdenarium,&i.i.j.4.fimuljundtafaciuncio.ideo*Jod
meritoradixarboiisdicicur,aquavirtutestrunci&:ramoruoriuntur:QuarcJodattfibHiturEhich,
vclChctcr:7\vcrorcgittertiaScphirotham,cuiSpiriru$S.rcferturjquatenundenot2trelpirationc:
Ter-
x<c
Tertia autem Iher a Tetiagrammati ) Vau refpondet fextae SephirothsE, cui prreeft Fioah, quatejnus
A doiiai;& Verbiim (cu Unilas in He , hoc eft Deus ponens tabernacuium Vau igiturpropric refcrtur ad centrum totius arbbris Sephirothici atque ob hanc rationem allimilaturpntiidcnti Sohs fupcriofis Tephircth. Ultimum vero ^ Headjun"itur Maluium
in folc.
i
;
chut,qua:facitinfluxusfuosinregicfnemelementarcm.Hujufmodietjamliterarumin truiicoideadiipoHtidriem (ad cu|us Im.iginem mundusprdporciortem& menfuramaccepicfuam Jasnofcerc videntur Cabaliftx,& inter recenriores quoque eam Reuchlihus appfobare videtur. Hoc ergo nometi cft idca Archctypica fcriipiterna.cflentiam Majeftatis divinj^ compichendensjad cujus exempjp.r dimeniiones tam Macro-quam Microcofmi realiter dclineata: funt Scfaberrime conli
&
ditae,& quidem tam quoad internum earum Efle,quafn eiternuhr.* Intetha eriim eariim cflcntia in Sephirotharumdimcnfionibusimprimicut; incxternaveroambarum exiftentiaAjoderenebrisa dcnaiioin ccntcnarium &milicnarium profpicit jEtprimiis c)usa{pedl:useftinnHe,feiiSpiruum primum ii ve Empy tcum in Macrocofhro,& intelleduale in Microcofmo Quod quidem ciementum r. denariam mttitur dimenfionem Ec prdinde , utnumcrus deriarlus ex omnibusarticiilis eft fimplicirti mus,iic etjam Spiritus Empyrcus iri mUrido & intelledlualis in horiiine eft fimpliciflimus,
;
Poftea \ Vau.quod ih nutneratione deriotatuniitaternluper,-j He, quodcftfiguta numeriquinarij , defignat^feuctElum3ethcreum,{eamcdium,tujusSpiritusocciiltat us cft lumine Uni tatis : Nam Unitas pofuit tabernaculum fuum in folc, qucni liix lcu Unitas fuolumineatquepulchntudineabfcondebat;itautnonn,fedUnitasinnfacie'ns 1 Vau, appareat in corporc foLni in Macrocofino,atque etjam in fanguine arteriali Microcbfini , quem riibedo occultarefolec. PoiroetjamnHe ultimumrcuinfimumdenotataquasinferiores, qUas^ Vaufeparavit i fupeiioribus:Undc diiSum eii,c{u6dfeparavitdquMabaquis,8cm Microcofmo animale coelun
fubtiliflimusj&puriflirhus.
Atquc hoc il denotat numerum millenarium, ficuti 1 arguit locunj fecundiim,hoccft,quadratum numeridcnarij. Atvero,quiaabHebi:aeisnumerus millenariusdehotaturperAlcphmagnum,utUnitaspcrAlephparvuin, cujusimagocftjod inprima compofitione,idcoque dcnoratur quod mri' Jeho va fic revera 8cca, hoc eft.prinsipium in creacione ≥ncratione,atquennisfeuultimumiri cbrruptione morte: Quodquidem manifeftatur hujufmodi demonittatione.
a naturali, feu divin.. a rcrrenis.
&
cna-afio
tlbi A.cftpriricipjumgenetatibnisj B.eft foetiis inct-fmenfum ad vitam C. eft vigof, perfedio Sc medium ^Ecacis humanae , D. eft dechnatio ad mortem , qux eft iiltimalinea rerum, qua tam Efle
quam cirentia eompofiti per refoluuonem rcvertitur ad id.quod fiiit in principio.Unde hoc modo ftabitnomehilludinefFabile.reduftahncaillain circulum; qui quidem nomini TctragramraatJ tonaenientifiimus eft,quaterius ex Elemcritis (phaericis conftat.
n tB
*.
5 9
Hic A.vchjocidcnotat Alephtencbrofum,quatenuseftuitimusprivatibnis vel rcfolutio-' ,&^lucidumquatenUseftgeneiationisorigo: NoxenimtamclaraDeoquamdies. proccflus nis B. fi^r viti ortus feugcnerano ; Et a B.ad C. eft incremcntum feu vcgetatio ; In B. eft A.ad Fluxu ab in punfto D. eft mors , atque vigor vitae feu fol in meridie vits ; a C. ad D. eft vitae declinario ;
&
a D. ad A.eft dilTolurioin id
cuculi, quatenus
eft illud
quod fuifininirio. Sicitaqrie apparet, Jod quod ineipit & finit motum cujufque rei
efle
Alpha
& Omega
Tranfit
1^6
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRS
I.
Tranfit cnim anima fcu cflcntiaa Jod in crcationc & geiicratione,atquc pofl: corniptioncm iterum ad Jod redit: Nam gcneratiohe dcfcendit anima ab linitatc materix in multitudincm & corruptione feu morte refolvitur,& alccndit in illud,quod fuit antea.vidclicct in Jod Atque lioc convcni"^
.
4ccipeanimammeam;ntnenimmeliorfummaioribtii.
Nonneetjam
rcdirfpiraculumvita: officiofuopcr-
Sapiens,quod aniniahtminiffit lucerna lehova. Undc ncccflc cft, ut rcfoluto compofito iterum lux divinarcdcat ad fuiim proprium fontem divina gratia alllftcntc, 3uatenus roundus menfuratur ab Aleph ieu Jod cum cipnra ad Alcph magnum Unde ili circulari imcnfioneomniaprogrcflafumaDco &omiiia itcrumin Deum rcvertentur: Nam Dcus patcr cft illud Eflc in potentia,in quod materia groflTa fpiritualizabitUr pcr diHblutioncm; Et Filius cft cffcntiaadu luciaain quam anima diflbluta fublimatione cxaltabiturjidque totum fict virtutc ncxus
dixit
Microcofmiiatquchicctjamcrituuiique
finis:
r<jrriM;ilIudquecritfinisinquodvita, tanquamin
fuumfontem &origincm; rcvcrtctur. Unde qubd cft tam vivcntilim arbor vitae , quam mo-
rientium-,quippcquodinm6ttcm,infcroSj&Diabblumtriumphavitj HujuscrgoriomerifitbcncUi^tuminxtcrnum.
Sequitur
ARbORIS SEPHiRftTHIC^
DESCRIPtiO;
Influxus
SECTIO-
StCT.l. PORT.
II.
ParS
II.
SECTIONIS
P
i:
ORT ON
I
S 11.
PARS
II.
JPRINCIPIIS MICROCOS^
MI PHYSICIS SEU
CUN DAR1 C
A
V.
I.
SE-
S.
<tAda ,
Hommipropriorum.
llemadmodiim in principiorumMacrocofmi (ecuhdaribrum fcuPhyficorum Tradacu dcclaravimus , quod tres matrcs muiidi futrmt origines,
hoc cft, inpotcntia,^ Aquarurn nitatis nexu in dilpoficiorie trina connetens ( nam Shin eft HieroglyphicaSpiritUsSanftiin^ago) i(icet)amdicimus, quodprincipia phyiicaMicrotofmicx fuinominis voicabulis hieroglyphiciselucefcant. Quodau^^'^ ^'^ '^j"^ homeri atcinet , irtveniirius , illua tribus Uteris immcnfaepro'^^^^i^e!i"'ai2s*^' funditatisdefcribi.videlicetK Alcphj-^Dalcth^&Ta Mem. NeCqUidemiftudhujusmundi kientificisabfurdumvideatur,quod diSi, magnum myfterium innoi-ninibus creaturarum contincri, cum lc^atur.O^aw omma anumlia (errit is uHtverfa vplatilta cali adduxiffe ad Adamam,ut vtderet,qmd recaret
vidclicct
EfiTc
',
Adam appeSavit nominihmfuts cunitk itmmalta,& univerfa voUtilia caU.acomnes terrd befttas Unde ccrtumeft,ipfum,divina dcmonftrationc pr^eunte, nominan.ituisatqueconditiohi cujushbet ch.ira(fl:ciibus igneis creaturajanimatacpropri,a dediirei&perconlequens, cum omnia Vctbo divinis,acquc ab ore Elohim prolatis Eflc ac cflc ntiam fuara acceperint , necefle cft , ut tocius cujuf. quc crcatUrx visinHtcris fandisfuiuominis,fuum nomcn &;Eucobtinuerici Sic chim cradituri
ta: ipfeque
.
&
Davide 'mPCzith.DominumnomtnacutlibetftrlJd attribuiffe; qux quidcm cum ipfarum naturis diftihAis con venerunt imo vero charaderes idealcs & fpirituales,qui funt verac imprelliones vitx acque exiftencix crcacurarum,in ijs myftice imptimuntur. Nomen crgo primum hominiimpofitum ut in
; ,
Nam npiS
eft
Qua quidem
defcriptiorte denotatur,
quodhomo
nim ejus mafla caro fanguinca (piricu igrtco & coelcfti imbuca Nam hic tcrra crat ita a crcatore prxparata.utomnesomniumSephirotharum virtutcs&iconesin feperdtvinum illud virae fpiraculum rcciperec;& per confequens non terra proprie fed ccrlitm , vel ciilum in cclra.vel ccElcftis, rupcrc(Elcftis & Dcifoimis ceirta erac cujus quidem /plendor ica crat exaltarus ance lapfum & przvaricacioncm, ut omnes cencbrae vircuce lucis dcmcrenrut &luceret cotpus AdsEinftarRubini; quod quidcinctjamexnominis cjus chataifieribuselicimusiUtiw/rjlatiusoftcndemus: Qaare&
:
TS^Tik^
idemefl:quodRubinus,fivepyropus,lapispreciofus diaphanitatcpra;ditus.
-ITK
;
Proueniteigo
nomcn
ixa
Homo a radice Q"^S tubrum cflc Unde D^N cft rubct,rubicundus; Macerialem ergo
cunda
fijbftantiam
ccelo,,
fuam aterrauniverfahcrcara,innubibusprxparac3acccpic; atqui cincfluramfuam viquincam vero eflcntiam rationis aSpiritu & afflacu Dei (cu Sapienciaab Hochmafe-
Dri
irp
cunda Sephirotha accepit Atqueita optime dixit Hettnes;Pateremerat Sol,njater vero Liina.&venttu
fortavtteuminvcntrejao-y Vei,utalija[rerunt,teriaeratejusmater,paceiverocoelumi virtutcautem
tertium
videlicet
miracuhim
homo animal
honorandum,qui tcftc Trilmegifto.tranlit in naturam Dei;& cft quafi ipfe Deus. Atque hic verus AdameftilleMicrocoimus, cujusdominioobejusexcellentiam omnes beftijccena;, &volaciha
eft
ccEh,acplant2regnivegetabilisfubijciuncur;adeoqueetjamhinclit,utvocabulum iftud ^HS, id DominuSjtam de Deo , quam de hommibus jnteliigatur. Sed , ut jam exaftiori examinatione
hujusnominisU"^t<particulas inlpiciamus,quocxcharaderibus cjus integram iplius natutamac-
que di(poritionem,cara intcrnam quam externam tandem inveniamus, obfervandum primo loco exiftimamus.quodt^ AlcphitafefehabeatinC^Wi tcrra,utin 7"\K Aracs, quod icidem lignificat
terram;Cujus quidemvocabuhanceamencionemfccimus;ubidcchuavimus,quodKdenotntterIn U^^S Adam vcroarguitluciseflcntiamfeuformalemhominispcrfeftionem quadiduseft fiiiusatqueimago Dei: Acque,uchicagensinvenicurin fronce nominis^ficinfineia.AquiE hicroglyphicum, feupatiencisuniverfalisfubftanciaconcurric, leu Ipiricus recipiens radios emanances ab Alephlucido-' Nam l< Aleph eft charadter Me(Tia:,feu vircucis Tecragrammaii , leuemanationis a;tcins ab Aieph tencbrofo, c tenebris potentialibusemiiras^uthujusSapienciataduomnesaquXjpcCO denocacce, depoccntia vircucelpirituslucidiapparencesinformarencur: Atquehsc eftcaula,quod QMcm, quatenusaqua-depo :enciainEfteimmediateemanarunt,profilioanonnullis accipitur: Namin libro AbrahxDeif-r(</j,Mem,fecundamater,denotatfecundampcrfoiiam,feuhiuim,&Verbum, quatcnus dcfignac Elle,a potentia S tenebroliimmediate procedens At vero nos accipimus Mcm promacciia& fpiricu, m quo K lucidum fcuSapiencia vehicur, &quem vehitacmovetadu luo dans cuihbet ejiisparti vitam &Eire. Nexus aurcm Aleph cum Mcm cft vircus, ieu glutcn illud ab AIcphpocenciau& illo efrcntiah cmanansquo amboim junguncur , quod denocat domum vel oftium vcl forcs in quas fpiraculum i^ Mem,feu aqu^ ipirituahs porcio cum radijs di vinis Aieph,leu unicatis manifefta;emanacione penecracin maftam cerream ad cfFormandum hominem Hinc tinclaefl;ccrrarubra;&red:equidemdicicur C^t^ Adam terra rubicunda, ex quaradij Alephiucidi
:
xum vocabulorum Hebraicorum homincm fignificancium, Unde ecjam M;11N, Enoh, Homo dicitur,uc nonnulli
volunca mortiferaa:gritudine,quatenusprocedit a ludice \i;iN asgrum cflc Ac vcro cfFcdus denotat,rem longe ahter icfe haberc,quoniam vidcmus , hoc nomen mulcii charadieribus facrofanclisadornacum, ica quidemucconfequcncer denocec hominem divinicaceplenifli:
mum: Nam
JS
arguicprimam
in divinicace
Tiinic.acirefertur;lVaucft unaextribusfphsericisliteris
piimitur,continensinfenHe,
phicumSpiritusSanclirUndcinhoc vocabidot^ patri rclatum.l Filioattributumj&^jySpiiicui Sandto piopriumrcperiuntur;EtproindenoninfignificationcmmaIamfedoptimamconvertcndaefthujusvocabuliinccncio; Id quod ecjam hoc modoprobarchcec; Deusfpiiicufuonomina hominumnacurismaximepropriaactiibuerefolct VerbigratiaEfau,Jacobo, Abrahx,atqueita multis alijs Patiiarchis; At vero ab effcdu probatur,quod,li nomen Patriarcha: Enoch denotaflct perniciofos eventus,nunquam ipfepro tam jufto atque fcelici .Tftimaretur , ut mortis ftigmata nunquam guftaret,& ab ipfo Deo raperetur,ut cum eo ambularct. Unde fat liquido declaratur , chajraclcreshujusvocabuhhominiattributieflcfandtos, creaturaequedivinitatemarguere; quodquiidem ab eftedru Patiiarchaseo nominc appcUati comprobatum habemus. Iterumab Hebraisnuncupantur homines aliquando nr*'^; ubi humida & Ipirituahs ejus natura tam fupercosleftis quam Phyfica&mundanaexpUcatur; Mctaphyfica enim dcnotaturper H SpirituiSandoadaptatum; Phyficaveropcrl3aquac&humidiratimundanaerelatum; ir> Thauinmediocorpus cjus opacumdenotacquodcapaxeftacriufqiiefpiritus-* Nam n Thau denotatfignum vifibile,feuterrefttemfpecieicharartercm: Undein facic Cainprofigno imprefl^us erar c;uschara<5ler. Porroet:
&
creaturas llc ipfius hominis &nacurcEhumanslymbolum;qmcftperrc(flrio&finisomniumcrcaturarum,ficutireftcompIemencum omniumelemenergo efthomoaradiceprxdifta 7\T\*Q Merhom. Concludimus icatorum Hebraicorum. que,quod,undccunque lc vercathomo mfui nominischaradcrum conccmplatione fe ipfum di-
dnD
vinicaceplenum percipiac, &,fecundum Apaftohdodtrinam, fcSpintusSandliccmpIum,membraque fua Dei Vcrbi recepcaculupi apercis ocuhs dcprehendat. Sun t igitur Matres tres,ex quibus narurahumana crcata eft,videlicet t< Alcph Verbo relatum "ffl Mem l|)iritui aflignatum Cnam
&
mniaiiumida&fluidalpirituiconveniunt) &'^DaIcth
Tern
fcu
datum,
1^0
Sect.
I.
Port.
II,
Pars
II.
quodLux,fpiritu$leuaqua,&TenebrxfcuterrafiiupuncipiaPhyficaipfiusMicrocofmi.
P.
II.
quam mundiin magni nominis Tetragrainmati , dnncnlionc icperiunturacconliitunt,ut/prrf'littumelli quos pnncipiaoniniumprimaiia&: fupcrca-iclba clle aftinnaviinus: Macrcs vero inpiimadilpolicione pliylica tain mundimajoris, quamminorispatefadxfunt, adquarumnucumTenebia;,iS<:exilhs lux ac aqua in mundum ad mctaphylicam & phylicam ejufdem pcife(5lionem edicx fiierunt. Qua: quidcm macrcs funt qua(ipalhva',qu.itenuspacium,videliccc in&iadrioncslivciniprelliones fiifccperunc, quibusgraviQuare matres hafce, videlicet t> 12 'C7, quammmatncesfur.tTenebraE,Aqu;E,&Lux,principialecundariaappellavimus. Atvcroloco Alephtencbroliin mundoinvenimus^^Dnlethin homine; quod etjam cll: hicroglyphicum fipienti.ra;ccina; mdomoobfcura; Ec Alephdenocacfapicnciam decedtam &extia appaienccm; unde
Ipecie
.-
tacieivocabulopixpolitumcft: EtMcm mfinearguit aquam feu humidum <^ pallivumprincipium. DenaturaeigoteriKCenebioliprimo loco difcurremus, qua; per "\ Dalcth ligniricatur, quodcftprimumprincipiam phyficum hominis FormaviteHimDcus Adamdelimoceria',priuf:
quam
inlpiravicin ejusficicmfpiraculumvicE.
Undccumcerracjuscxlimo
terr^E
excradtainci-
caqueracionchominem
gaciterrcfpiceretj&fpiraculo vitarpircditusdivinafapientcrdiligeret.De hujusiei racionc,videlicet de conjundtione naciiia; ccEleftis cum ccneftri ad machinz Microcolinicae comjHjfitioncn^
&
Mcns divina in corpore opaco includacur Tract .i.Secl.i.lib.y .cap. ^.De Mumcfmi bijiortahicu\enzci:[ocuai'\imus;Shmhtci hb.^.eiufdemTra{latui& Sectionis, Dc corporis humaninarur;;, Sc qualis fuerit ejus terra,ac de alijs negocijs haud Ipcinendis verba mulca fccimus: Imo vero lcgns
pijccipucjcur
vehmincegrumillumlibcuin,quippequiadhocfolummodolubje6tamperrinec,videlicecadMicrofmiexccrnidefcnpnonem.DehacquidemanimsE cum corpore conjundioneSynefius in HymnisiraceciniCjloquendo deantmafeuhominiscGElo; Parsctjam giavinexuccrrcnamforricaeft formam,difiund:aqueapacencibusccncbiolamhaulicoblivionem, ccEcis lollicicudinibus tcrram
i?enim , ut dicicMercurius Tn(mg]{ius,corpusquaftmurusfepiemantmanii Eftqueccjam quali macnx, univerlasSephirocharum idcalium lui cocli inriueinias non aliccrrelpiciens & nutriens,quam teira illa magna Macrocolini qux ideo appcUatur rerum om nium mater, &propter mulntudincinportioniscQeli,quanimfeiccipitnuncupacurrcdiirimca lob. 4f.^. domta /<i hominis intcrni,qui rcrreum habec fundamencumjEt pioptcr divinitatem,quain in fe reriner, dicitur templum Dci & Spiritus San(5ti:quemadmoduin ecjam ipfe Chiiftus arnigmacice loquendo temph vocabulo pro coipore ufus eft Uhan.2..ii.T>e hocpnncipio lcu bali humana loquitur Job.i(J. iZ,\nhu\\cCenium\0 terranetegas fanguinem7mum,& riefiilocus clarriorimeo :S\m\hx.erS:i^kns Sap. <) .11.
adiniratainjucundam
:
terrena habitattodeprimtt mentem multii de eo fic \oaukm;CorpUiinfeftu}n corriiptiomaggravatantmam iplius coeli Microcofmici,non carcercm tcnebrolum quali liquec,cocpus efle Unde curupknam &c. namulcra ahtcrquamvidemusccclumMacrocofmiundiqueefle hylxtenebnscircumduiftum marginesin extracoeh qux inlinicum fcle nihilprxtertencbiasrepcntur, convexitatem coelorum
,
,
&
extcndunt:
atquehoceodemmodo
tcgunt tenebracterreftresccElum
feuanimamhumanamin
et.
Cap.
PkiNcii?^
ici
ipjtus creatoris
imagp
nuncu^atur.
QUitl ht
tcrra.ex
liho 7. Tra&at.
i.
Seilion.i.Hi/loria Micre'
quod
fit
faeculentior
&
tenebrofior parstotius
mallx .iquarum , ex qua quidem mafla,tcfl:e D. Pelto,tam terra quam coelum extiterunt. Et quoniam hominis compofltio eft partim ex capitc illo mortuo fcu fjEculcnta ifta fubftantiain centro
,
Alcmbicirc]idta,po(l:taquam virtuteignisunivetfahs acreatore emiflafubtilca {pillb feparatum fuitfquazquidemportio pra:paratione divma prieunteerat ejus externum j partimex tripHci fpiritucxaltaco,quorum unus alterigradibusmultisinpiiritate&fanpIicitatepraecellit,Cqiji quidem fpiritus tripartitus loco coeli triplii is,videlicet Empyrei,a:therei 8c elementaris ei infervire di-
&
gnofciti ir
pellatiop.e
) (equitur ( mquam ) exinde,quod homo nonnunquam exparte terrcna exteriori aphabeat,& aliquando refpcdu fui cceli vel in tcrioris nomen limm fibi vendicet. Ratione
&
igiturfuiexternidiciturquandoqueCaro.utPlalm.j^J. j.e^ii.videreliceti Et Pfalm.jj.^c). Homo caro,jpmtHsvadem&)!onrcditm; nonnunquam Mortalis Unde Pfalm.^^^.^.Homo i]uideR,uteum agnof:
(ai}Vtli(ismor[alis,utrationer/ibak.tsdeeo}Homava/!itatifimiliseH;Diesetusutu>nbraprterei4nfyEzIob.i..
; ,
i.
-.
Homo vclutpiitredo veterafcit,ut Vcftti,quam edtt tinea Homo natus ex muhere brevis tale &fatur commottone Et lot.25 C.Homopmedo & mortalis,&ftlius horninn vermisfeu lubricus E t Mp. 8 .n. comparatur un co q ui nonfeaccollecabfque ca-no :Similicera(I'everarcvideturMoy(es Gfw^/i^. quod quarenusp/r^fil
.
cap. 14.
Iramundiciemhomimsarguithic Jobifermo
,frfO.
14.
c.
(^isedeti:iiindi:mabimmi!ndoineunitsquidem:Q^odez)a.m.&c
dementia.
univerfiiiprcorccii{se^;&tamenar,imaeiusnonexpUtur.
Acque hcEC quidem hominis miieriaac rhdrtalitasa tenebris Adx fupervenerunt immediatc poftejuspiaivaricatidncm&lapfumiob cjusfcilicctpeccatum: Nam ejuscorpus,quod erat perIpicuum inftar Rubihi pretioilirimiantecjus laplum,nuncper dcfc(5tum & amilllonemluminis in crcauoneexbenevolenriaacmifericordia crcatoris ei foh inter alia animaliaconcclli obfcuratur
atque ea ratione quod fpirituale crat jam materiale , grofium , obfcurum eft relidum quippe quodprinccps tenebrarum ibi poccns cft , ubi tenebr.-e potcnterprxdominantur. Hinc creo morborum coTporis&percurbationumanimxvitalis.acdeniquemorcisorigo.' Unde homoob pcffi, mam externi lui conditioncm mortalis,vilis,mutationibufquc corrupcionis obnoxius frequencilHme tum a Philofophis,tum ctjam a facris fcnpturis nuncupatur. At vcro quatcnus cjus internum ie{picimus,eatenusrepciimus ipfumappcllaiidivinum , quoniamillo quidem rclpedtuipfum ad
, ;
&
Deiimaginem fadlumcireinvenimusG/.j.i. Nam,utomnequidcm divinum perfedlillimum elfeperhibetilr,itaetjamnemo hominumperfcdlusdicipoteftabfcntefapientia, cmx efta Dco uti Sapient.<). (J.invcnimus Nam , quamvis in quovis homine fit fpiritus , eft tamen inlpiratio omnipotentis,quxfacitillum incelligcre; Unde lob.cap.i^.6. exulcans in hicverbaioquitur; Spiritut
:
citurbowoaMcrcur.Trifmegift.
quatenusin natiiram
Propter hanc hominis portioncm divinam dimagnummiracidum,atque animal adorandum honorandnm Porro etjam idem homo refpc<5lu lui portionis fupercceleftis dicitur
.4/t/f/).
3.
&
inquit
eHDominus
?.
ttermtatistertius,utMundusefffecui:dus,&tpfeDeusternttatisfonseRprtmus;Simi\itez in fuo Fsmandro dicit,quod Homo ex univerfis terrenis antmanttbm duplicis natura cenfcatur;mortal(s qutdempropter corpus,
tnortalisveropropteripfumhomiiiemfubftaiitialem;Et Ptmand. 11.
imfoli
& mentem,qu. immortalitatis pramia cenfenda & finis fati funt duoh^cj
quod
Hojmni
yr-,quicunqueijsadid,quoddecet,utitur,nihilabimmortahbus difcrepat; quinctjamcorporis folutuscompcdibus,abutri(queduceturin chorumbeatorumfimulatqueDeorum; Eteconvcr'foquoqueipfeco^/ewjyenwcwi^dehomineexterno loquens conftanter alTeveravit Pw;W. u.
}n)minesctmitifato,generationi,&tyanfmutationtfiibijcia>itur; initium
quippe
eft,
eam
l<5i
Sect.
I.
PoRT.
II.
Pars
II,
camnunipaflioniefTeobnoxiam, &confcquentcrquo(jiiefaci adionibas non fubijnj; Unde fit, iLixtaillud Pmand.j^.m quicuni|uc hac natuial^ulti fecundum opcrum comparationcmpro mortaLbusimmoicaleshabean[ui,in:elIigcntialuacun(5taampledantur,quinterrafunt,&qu2inmaii,ac li quid cft praEterca fupia coelumjatque adco fcipfos crigunt ut ipfum quoque bonum intueantur. Undeliquet, quodfatum hominisinternonoceienequeati ledinejusfolummodocxterno dominium habct; nec camen proptereapotcftatcmaliquamhabctin illocorpore, cui eft mens forucer illuminata Namquc tahs homo proptcr fapientiam fuam dominabitur aftris. Atque hoc
:
qmt ) quod D.'us etus fihus)iatuses} Concludimusergocx Mercur.Trifmcg. ^/t/ep. 4. lententia, ouodI)m(of(>rw4Vm/;oneff;ex4w<C?'rp()r,idcft,cxxterna& morcah <irr4 , ut animal ita conforniatunijUtrique oiigini fuae fatisfaceiepoiritjiSc mirari ncmpc ac orare coelcftia atque xtcrna
&incolcrc ac gubernaie terrcna.Quare ccrtum cft,cum ad cxemplum Macrocofmi ex coslo & tcrraconflatumc(I"c-,Undea PlatonicisdcfiniturHoffwmen/MMO^jn/u^JrfrM;. Hincetjamin facris fcripturis dicitur,.4(i4>M creatutu
ejfe
&
&
ac
fi
di-
ceret.homincm cire intcrnum 6c externum,vci iupciiorem &c inferiorem hoc eft , compadum cx 'ccelo & cerra Nam coelum omni Philofopho dignolcitur &: habctut pro mafculo ac agcnte , tcrra veropro faemina tk patiente:tcnim ccelum agit fuis inHuentijs (eminalibus inmatricem univcrfa:
P.
IV.
Terrcii idfere omne
aiiirma,
quod omnium mundi partium tam in vi,ipfum Microcofmum abftradoquaminconcrctofumptarum, portioaEqueinhonnnc atquemundo majoti repetiatur; UndeaSapicntibusMwHi/ttiappcllatur/w^iffoDfJ^crflo/HO mundi, quoniam Sephirothi 10. mundi Archetypifuntexemplaiiadimenfionumtum mundi tumhominis. Hinc iguurfit, quodinmundointclleduali mentio habctut deterra vivcncium;dc quo ficloquituvffe. s.6. CumddmmglO' rtam mterra vtventium.Et quidem Cabaliftx volunt hanc tcrram in Sephuotha Malchuth comptchabere,ut Macrocolmus,&
,
in fuo
quod totushcrtusparadtfi,
frima .fmplantatus e^ tn ejfentia tlla divina.quA eil rera tcrra viventtum , a qua omnk vita , omnefque delitit voluptates pullulunt-y Ef iignum vita crat in medtoparadtfi,quia Verbum divinum,quod d/ vcra vita arbor.eifperfova in iUafanciiftma Trtnitate;& carne humana tndutum,cum homtnibusconverfansfemper medium tenuit , nafcens,moricns,refurgens:Ouare,quamvtsbortusplantatusfitmPatre,elietiampUntatusinfilto, quiornniaaiciptl
&
a
fatre.Hxc ille. Ab hireigo fontibus, tanquam lummis Sephirotis , infunduntur influcntix tcrrae vivcntiumperMalchuch,infphxtameiaDco ordinatorcdeftinatam:Undcdicitu' VcrbumjperScphirothasfucct(riveinflucns,fonsvit2,juxcailludJoan.IFr6or4fi'Jf4jquod&/it-vifiaDavide cxemplanbus divinis,hoc cft,ih SevocatuiiEt in libro tuo omncs dcfcripti funt fub imaginibus
&
phirothicanumeiationc.In mundo vcro rcali terrair. habemus,qux eft ci ccntrumj Atqui hxc non inquinata propterpeccatum Adac,atcoi tupta eft tcrra vi ventium,fed morientiumjquatcnus cft Microcofmo denique ab origine erat tcrra vivenobnoxia.In mutationibus rationcm hanc que ob tium.quippe in qua Vcrbi virtus abunde cxubciabat;fcd poft cjus cafum Veibi Mentifq; adhoncs
&
Nam Chriftus
delirabat, ut a-
&
nunquam )ud Jamblicum,Proclum,& Porphyiium legimus Etenim , juxta illud Sap.cf. fxpius J^t\stefc:imm,Corpustamobfcurumfaclumaggravaranimam,&terrenahabftatiodeprimitmentem,c3uxe(i l
DeiformisilleaftlatusvitaeinAdaminflata.-Atque,utverbodicamquodrescft;totafabricahuma-
&
n aob Adxlaprumindeformem&lcthalemcollapfa eftdiflbn^ntiam. Hincergocft,quod tenebfi in corpons molem habent dominium ; Et per confequens, prin ccps tenebrarum fortem in eo habe' poflcflioncm Namquc, utangeh lucis inluce fortiores funt , ita quoquc principes tenebra:
ium,qui
1^2
autemcorpusintelligirurjaDavidePp/w.i0 7.ii.dicuncurF?iri/ff/wfo;EtdecorporcintclIi--:pt;. tcftillud Pj<t/JK.I55). II. Tenebrsnon abfconduiitur u te Sic itidcmdc corporcintelliamorcftilLuf .'a
quamIfl/.i7.ii.vocateim(i^/n/m/mproptcr carnisiniquitatem:
SicIob.iS.j^^.TeHiihrispofuit Djiu
;
Similitciuiio/.i9. S.
tciraiu-
C id eft
in
corporc opaco
d? viderum lu-
(em-y Et ledentibus in rcgtoneumbrtmortifluxortaeR Per regionem autem niortis eorpus inteliiaitur cjUod roorcalecft,ox:perluccmanimafcuMens,queeftvitaacluxhuman.a. Prxtcrea quoque de
jam
corporeincelligicurilludioi.^^.i^.Noi^ttfp/j^/Krfl/PMKwrwittrijiEtlicinmultisalijs lccis. Porroctipla tcrra hominis corpon utplurimum facris fcripturis rcfertur Undc oracionc Domini-
hoc eft, ficutin meo inrcino icu fpiritu , qui cft tcelum Microcoimicum.li, ecjammmeoexcernofeu corpore,quod cftMicrocofmiterra Siccciam iliud G^H.}.Tm< W4/t'rf/(?4/?propcccacoAdx,decorporeincclligipoceft,quodindcreddirur morrahf.T^Tiatvoltintastuaficuttatcelo/icetjamin terra,
:
fane
i.rGen.6.ii.TerracorruptaeslcoramDeo,&tmpletaefi violentia,dc ccna Microcoimica intelligi poteft: Id' quod conlequens confitmare videtur,quod eft hujufinodi ; Nam cormperat omnu caro vtamfuami Sic quoque hic locus,Tw<t Vtfttajii,& inebrtajit eam,acplurimum dttaseam jnulnplicajit ea rtvo Detpkno
;
<i7.'w,poceft
corpori rcferri
duceancea vethnfnciens^BtbeaquadetiJiernatua
pus
allc
plateii
aquait!iasdivtde:Habetoeasfolus,necftntaltenipartt(ipestui,Jitvenatuabmedtcla&c.
omnia adcor-
tembrofafuntplenacrudeliuttt
quam cena
iu.aECoriumpuncur,corpuiqueabcjusanimadiirenric.SicP/4/.i0 4.5o.Twr(efitrifDrftfV^/.Qrod
quidcmadcorpusregeneracumpercinerepoccft: Injob.etjam lcgimus; Oterranetegasfanguinem r^ ipeftu P/d/.i04.5i.dicicur,quodrr4 intuenteDeotremat; id fane quod de corpiiie veiedicipoceft.ucinmulcisliccrarumfacrarumlocis invcnire hccc;Qainecjam,rrfrrrfmundin. habetfuosiardtnes fecundum illud Prow6.8.2<J.icaquoquehomohabcc fuos,uc ;/rrf oftc-ndeineum: Simili etjam
mus Genef^^.
QuodetjamdeterrahumanaintcJJigipotcft,
qi,itenus quodiibeca quofibccin co fuo ordine nucricur. Et Lert.25.zi.invenimus,quod terra; proventns fcrrihcatis auchor fit folus Deus;id quoderjam de cerra noftrainccrprccacioncm ridmicdr:
&
EiDtttMi i7.dicitur,quodterraifterilitasinducatur,quiaDwWi(/;*ffa?/ttj; Atque hoc etjamde terraaccoeloMiccocoftnidiciacpronunciaripotcft. Sicquoqueinrinitaalialocaad terriE ucriuique,videlitetMacro-&MicrocormicxrelationemproferrepoiIcmus Unde maona illa amicuia contiguitas,& nexus , qusihtcr utramquc iftam tcrram fieri folet, fapicnrisjudicio facillime appa-'
.-
rebit.
P.
V.
UT
i
tran-
fitauthvidus,autniger,autfufcusefrcdeprehcnditur:Nam,utaquauniverfalisnihileftahud,quam medi im participans de natura utriufquc cxtremi,videl.tenebrarum lucis , fic etjam illa
cidior
& auc cft ju& clarior,fi lux ei prxfidec.auc obfcurior & tenebroiior.fi tencbrx in iUam dominiu habenr.
Nec quidem eft afiud fuccus vel humor cujufq; condirionis, in rerra feu corpore humano repcrrus] quam natura fphaers humiditaris,quaEcomprehenditurintcrfontemignisieu luGis& fontemterrx feu tenebrarum.Ec,quemadmodum invcnimus,quod in Macrocofino tcrra igni.s iunr duo extrcma,&fphrahumiditatis,eftmcdiumparricipansdeutroq;cxtremotamnacuraquam iocooppofiro,ita ccjam partem fuperiorc iUius fphirx humiditaris de ignco excrcmo propcerpropinquam ejufdcm ad illud pofiuonem parcicipatepercipimus, &infcnoiem de cxrrcmo ei oppofico cui naturali motu &fubftariae proprietate magis appropinquarc obfervatur:Unde liquet, q> natura iub,
&
&
ftantiaporaonisfuperiorisabillainferiorisdifferar;quoniamSpiritusfeunaturahumidadeorfum
tendensafrigiditatetetr2eivicinaccondenfatur,&iHfpilTamarq;vifibilemfubftanriamredicicur, frigidam terrs naturam in fe retinentcmi illa vero furfum natans a caliditate ignis fubrilTatur'
&pcs.
: -
,54
Sect.
I.
PoRT.
II.
Pars
II.
ScncY illam ignis aftitmcm in vifibilii J;citiir,viiriuem igiiis in fua fubftantia naturali retentlone arlcrvansj Undccalidicfta partcproximi luicxtrcnii,&h.umidaanatuia mcdij; N.imnuitua oppolitioni aciionc mtcr unum cxtremum Frigiduni& aliud calidum natura intermedia humida pro>
ducitur.quxanteUicis&adusappavitionem nihilomninocratadu: Sic etjam inFeriormedijhumidi porno frigidicaccm nacuraicm attrahit iiuocxtumo tcnchiolo, humiditatc:n vefodfua
rph.Era;Hxei"0 Ipha;rjEhumiditacisportionesn6minedifl:inguaniuriCumliiperior illarum dicatuiAer.infcrioiautcm Aquaeparticularisnomenfibivcndicet. Ex quibus conlt 'C.quod una IphjEr^E humiditatii meaiccas , nimiruminferior , terrz fubijcia-
gtadusexerteabinvicemdittcrentcsiquoni. nillapa'rs,quxipli atque limofa cft,de obfcurirate nigcrnmi lui extrcmi,cui vicina
tcns: Sic
terrae .idhaiicr^dcnl.i.grollajlucola
parricipan^
cuiappiiaunr, lcfcconver-
etjamvidcmusinaqua vilibili,qux
admixtione rubcfcir,croci applicarionc flavelcu, .:tqucitafcmpcr.iptacrtadomnesimpreilioncsleunaturas&coloieshifcipicndosi Similitcr aer cninium c>dotum,tam lcecidocum quamluavium,cftquaiimyrotheciuni. Scdhoclocootfervandumcftfcdulo.quodfphacra humiditatisaliter fe habcatin homine,quaminmundo,quonjam,uc
cit.Giptij confortio albefcit,fanguinis vel boli
Sicchilolam pituitam tk urinam invenimuslpiirioren.quam eftaqua clara mundi majoris; inio vcrononnunquam vitrcam& vifcolam cam dcprchcnJimus: Atque lic etjam iubllantialphxixi-
gnisinMicrocofmo
vifibiliseft.uteft ipfebilisfiavx.
Ratioigitur.quod hjECelemcncaingradutam limplicinon reperiuncur.quamfuntilla M.;crocoliTii,hxceft,quod magisacceduntadcoTipofitionem , & funt quaii illa impciredlcmixta, 3U2dicunturMcteora. Similietjamrefpeftuclcmcntainlimxicgionisin mundomajoripcrgni-umunumperfcdtionisaciimphcitatisdilfcruntafimplicitatefuorum piincipioru;n,vulehcctlu-
fmonem
purx,Tencbrarum piimarum,& aqux originalis: Quare refpedtu illorum lunt qiia/i .ad compo inclinancia.acqucinpnmo graduimperfcdtemiftorum,exquoctjammeceoradicuntur: Nam purum atque fimplex elcmentum in rcrum naturainvcniri ncquicjEt conIcqucn;erca,qiix iu CGsloclemcncannumerancur, luntquodammodo mixca,& ad compolinoncm prociivia: Et tamenperunum gradumpropinquiusacccdunt clementa hominis humoralia ad compofitioncm,
cis
fe
habcnt ad pnnci-
piaprima phyfica,videhcet Tenebras, Aquam, & Lucem, ita etjam le habcant humida Mic/ ocofmi elementaadillaMacrocofmijEtpcr'confcquens,liTerra,fphxrxxquaIitatisportio duplcx &IgnisdifferuntinfimplicitatedTencbtis, Aqua,& Luccunivcrl.Jibus quorumcharaftcrtsfunrt^ Aleph 13 Mem 1i7Shin,utique etjam eiemcntahominis humoraha Jiftant fimplicitatc a primis ilhs
,
principijsPhyficisperduosgradus.
Macrocofmoclcmcta.necinMicrocol.humorcsrevera&perfcdleprincipiataluntdiccnda.quatenus funt tantumodo in via ad perfeda compofitionc, quatcnus non funt nifi in via folumodo mixtionis imperfcclx Actamen humor ad perfctftionem magis tendit quam elementum; Ell ergo humor fcu fuccus elcrnencarius in hominc rclpedlu compofitionis magis pcrfectusquamckmen:
tum,
a
:
quooritur.&tamenminus pcrfcdusclcnientorefpeiftufimplicitati-piincipij,
Exaere igitur concreto fic languis
;
quodef.
cendit
perfcdtioncm.
ille acrcrat Aquaprimatiacratacrismundiinfcriorisprincipiurnpropinquum, , fic ctjam acr cft principiumpropinquum iplius humoris fanguinei, qui eft quafi lccundusprogrellusmix;ionisaJ complcmcntum carnis,&cxterorum corporistcnebroliadiacciitium Undclanguis diciturcaulapropinc^ua fperma gcnerationis,quod cft fubtile ipfius languinisidc quibus augmcntationisipfius corpons, in/r<ilatiusdifcurremus.Dicimusergo,q)principiaprimariafintC3uf?propinqu5&proximxclcmctorumfublunarium Cqu.-e alibiJiximus eftc quan cxprelTiones&colamcnta triplicium tcnebranimcxtribusccelispropulfaruminctcatione}&quodclemcntaillaimputa finc caufximmcdiatx
Lltigitur
&
quafiprimusrnixtionisprogrcliLisinfinguinis clformacioncm
&
ipfotumhumoramhumanorumicxquorumcxtrad:o&
me-
tcoron&imperfcftcmiftum tendcns admctam perfedlionis carnis. Sed, utad remnoftrani redcamus,ccrtum eft,quod elementum quodlibet lit caufa propinqua humoris in liomine fux condirioni
De Secundar. MicRocos.
:
Princip.
i^^
dioniconvenienris,quernadmodumquodlibe:pnncipHimMacrocofniiaimeIementul-nfLia;na tmasmagis accommodatam ptopagare conllat ut tcncbro; ipl.iui rcrram in rerum naturam produxerunt , aqua pura ipiixram xqualitatis &: m? ieu lux in Ipiritu elemcntum ignis Unde erjani terramacrocofmica genuic in hominehumoremfeulpilLun aquam Mclancholia;,icciinduin naturam ejus,denfam,(pill'am,tuicam,nigram vcl akerius habitiis iecundum aqua; tcria-, a qua oncui,
,
fibi fimilem produxit humorem in homine , Pituicam feu Phlegma didlum , ejus vero orbis fuperior ianguinem , qui nihil aliud eiV quamlatexchiiofusfecundaconcoftione rubificatus &c caloreignis hepatici in ianguinein convcrfus. Bilis enim flava eftigneielementi fobolesexaquaaereaioircfada, vel ipUus clcmcnti ignisportio in ipiritu fibi natura convementi natans; de quibus alibiiiio locoiermonem facicmus. Qaod autem ad veram hujus Melaachohci humoris naturain attinet, fciendum eft cum diligcntia,quodiitmixtiofaladeimmediata terri nigra: lubitantia&infima regionisaqueieportio-
ne.qusE terrs contigua eft:Hujus terraEmineraeftlecundum difpoficionem fpermatisproflucntis i tali terra,vcl nutrimenti tcrreftrem retinentis facultatem;ad ctijus etjam cffo;mationem guber-
&
nationem influenti^E Satutni cum ftellis fixis eiinfervientibus concuirunt Ec hujuirnodi humor i
:
terraprodu(5i:us,acafuaftellaenutritus,folcteirelividus,fu{cus,&obfcurus,appropinquansadna-
erat
homo ab origine.
,
Secundaelcmenti aqua: regio, quje tranfit fuper iftam aqiiam, eft falfa,ut mare in mundo, &: fit cx aduftione pituiteC propter naturam falis terra: accidcntahtcr advcnicntis ac faci humorem partim ad melancholiam tendentem , propter propinquitatem iuam ad limum &c coenum cerrie , quod eft profundior melancholiae Ipecies ; Unde ecjam qusdam meiancholia oritur a pituitaadufta ; atque haec quidemeft levior melancholix Iped^sj quippe in qua vifibilisobicuritas& fuligononappareti&tamenpropterinternum calorem a falfedine ortum dcnotatflatuum originera & multorum accidentium ortum. Et quoniam videmus , ipfam terram iii Macrocolmo a liquidiori & perfpicuiori cceli fpiritu feparari vu tuce lucis icuignis divini,canquamt purumabimpurojita utteriafitquafi nigiedo illa&cinisrehdus poftfeparationemnatursccEle-'
ftisafaEcibusteireftribus,fcquiturindc,quodmatriahumorisbihoii peraduftioneminconfiftcn-
tiam teiTxnigcrrimaereducatur,nonaliter,quam carbonis acccnfi iubftantia relimiuitur nigra obfcuraablatoignisvigore,periiftenteautemeoincinereshvidos redigitui^referentes natuiam&
&
colorem Saturni; Ideo & tertiam humoris melancholici naturam inveneriint Medici Sapientcs i bile aduftaprocedentem,quam radcntem appellaveruntiquse quidem mirabiles imo vero & horrendosfecumefFed:us afferrefolet; quippecuiquandoqueieadjungitDiabolus, ut fuo loco di-^
,
cetur.
Atque h ^c eft illa familiaritas coa6ta,qua: fieri folct nonnunquam elerricntorum rotarione,in cujuscirculoignisterraeeft propinquus: At,quiaeftperpetuuminterterram &ignem bellum at-'
quedifcordia,utpotcquorumunusagit alterapatitur,ideoquefequitur exmdequamfEEpiftime,uc primo adu ipfius ignis acr con vertatur in denfam fed acrem aquam , & illa tandem in terram ieu
&
tos,duros&minimecriipos,labiapalhda&magna, hnguamplumbeam, niagnasjun6turas,oiIa grandia,faciem largam, cutem magnorum granorum , aures grandes & pendentes , frontem rugoHirn & ad terram procli vem,in palpebris pilos muItos,oculos profundos & nafum magnum , dcntes magnos ad inftar equorum , os magnum , colli cutem vt corium, magnas manus,pedes magnos cumingennbus junduris , tibias largas , genuamagna , nervifque veniique impleta , & generaiiter
corporenervofo &venofo, ied attenuato &matri,ftatura longiore , colore pallido, cuteinftar hirci foetente hominem cui naturafiter pra:eft hujufmodi humor pr^ditum facit; Quod quidem propterhumorisiftiusfrigiditatcm&ficcitatemevenit.quamabclementoterraehabetproptercius propinquitatemiimoverohichumornihilahudeft,quam ipfa terratenuis, quxcftaquaGraira& limofa;& per confequensin fua conditione frigidus eft & ficcusjatq; tamen humor,quatenus aqua; mmipiaterranihilahudeft,quamaquadenfiiIima,fiquidemD.PetrifententiaEahquafidemadhibearausjquippe qui coelum&terra ex aqua ab origine fuifle afleveranter dicit.Nec tii in eam intentione yertendus eilhic nofter ermo,ut quis credat , cujuslibet hominis conditione ideo naturalitef
eflfi
156
cfl"emel.incholicam
&c a cicatoic in
,
Sect.
I.
PoRT.
II.
Pars
II.
quoniam omnis homocx tcrrcocxtcrno ,ab ipfo elemento terrac abftrafto, domiim lutolam animx humani'prtpatato,conflatuslir;liquidem quandoque inferior iphxia: hamidicarisportio dommium habetmcompo(icumhumanum,&tuncphlegmatlca cftipliuscondino-, quandoqueautem fupcriorejus mcdictas totifabricxprxhdet, atquetum hmilitcr quoquc nonnunquam iphaera ignis facullanCTuis forciorcm fibi vendicac m co vircuccm tatcm fuam xiluanrcin in compolitionc exerccbir,& tunc bilis crit Dominus corporis ac machinse
:
Pluraquidcmdchochumorereferre poflcmus;fcd,quoniam fubjedtinoftrinccelTitasadaha plumam meam avocat.idcirco ad fccundi principij humani dilcurfum defcendcmus.
illius.
C
Defecundo
P.
VI.
Mem fgnifcatur
yidehcet de Spiritufeu
coelo
humano.
EXpUcatoilloHominisprincipio,quodnonaliterrefpondcttcrr3Emundi,quamilla Tenebris, & Tenebrx Charaften porenriali Alcph parvo K qui iii eadem propoirione le habet cum' Jod,quod non ai iccr reperirur in primo denarij numeri loco , C cujus imago eft , & quem denocat, ) quam >; m prmiordio digirorum,quod cft numerorum Pacer, ( atque hoc quidcm hommis principium per charad:crcm nominis ejus -^ Daleth fignilicacur, qui domum (cu oftium dcnocac, quarenus corpus cft domus animae di vinxj fequi tur jam,uc dc lccundo hominis principio vidclicet de naturahumida, quarpcrCharaderem "G MeminnomincAdx lignificacur, loquamur: Quodquidem Mfm ica fc habct dd fphxram humiditacis, imo vcro ad umvcrfam nacuram humidam , Aquae nommealiasappellaram,cuiexcribusmundiMacribus "IS Mcm attribuicurj uci ad cam relacionemhabecnHcnoininisTccragrammari,canquam Pater adMacrem. Ec quidem charafterclemcnri Mcm recte cam Micro- quam Macrocolmi coelo attribuicur , quaccnus coelum Microcolmi
;
inlefchabcccujuslibeccceUMacrocofmici porcionem:Nam{piricuscjusinccllc(5tualis&: racionalis cosli Empyrci proporcioni correlpondec,vicalis coelo xcherco refcrtur, nacuralis, qui Iphsram humidicacislublanarcm reipiciclpincum clemcncaremnaturaluaadxquarecernicur; EtperconMem compofirioni fpiricuali Microcofmi attriicquenseadcm M.rtcr Cabaliftica , videlicet buicui: Nam,ucalibip':ncdemonftravimus ,omnis(pincuscftdcnacuraaqux; imovcro &(piri-
&
fercbaturluperaijuis,vel
tumincrcarum aquisprxdominarinobisindicanc lacrae leripturxdicences, quod IpmcusElohim agcbacinaquas,nonahcerquammasintcEminam: Cuiquidem fpiriru a6H vo charatter Tccragi ammaci n He alfignatur Nam necelle eft, ur parer agacin raacrem ad procreandas res in mundo.i jm magno,quam par vo.
:
mortalis
H?cergohommispornoefteicoElum,feuportiointerna;virtntccuju$a(ilushomodiciturim& animal divinum,uti p.ircis mxinternx rarione fordida ac rcnebris inquinata perturba-
tionum&morborumftigmatamortalit.itifqucnomencft adeprus. Ec tamen per infimxcoUhumamporcioniscumcenebiarumcongeiicconjundionem ac pioprinquitatcmtota natuiaehumiditatis mallamfcriorpcrcurbarur,tcncbiisinfcrt.itui,mutationibusobnoxiacft, &totum fpuitum Microcofmicum, utpocc qm fupcr ca canquam bali fundacur , mquierudme nonnunquair. afficit ImovcrOjUtipfe Cacodxmonhabctpoteftaccm minfi.Tiammundiregionem pcrmilfionedivina, vencos,acrem,nubes,tempeftaccs,& aquas vilibiles malcvolc nonnuni^uam cxagitans, fic ctjam in iiifimam cffili humani tcgioncm ingredicur quandoquc Oiabolas , machinamquc Microcofiniuniverfampercuibarc lolet,utiquidem nor> modofcripturxfscrr nojdoccnt ,fed etjam aliorumfide dignorum authoritatcs & ipfa adeoexpcriencia q-iondiana fidcm ci rci certam faciunt. At vero, ut pra vi dxmones potcftatem non habcncin matcnam cocli xtherei , utpote qux eft nimis pura , abomnitcncbraruminquinationcoptimepuigata, licquoquevimatquepoteftatem habercnon
&
pofluntin fpiritum humidum vitx corrcfpondcntcm,ita quidem,ut,licet eorum rabiesin inferiori hominiscceloimpecuofalicvitxcamcnnocercnonpollit: Hinc dixit DeusadSathanam: E(ce in
pus
manu tua, eR,verum.mena)iunailliusfervayhoc cftin manu tua eft corpus & fpiritus illc acieu$,quo cor& materialc compofitum nutritur,ita videlicet ut illud fit in tua potcftace at fpiritus xchcrcus,
;
quieftvitxrcccptaculum,nonciictibipermiirus,uitangascum. SiccciamlegimuSjfpiritum malumDcrSaulemvcxafle; non tamen vitam ejus dclcrc potuifle; quippccujuspoteftasinregionemxthcrcamnuUomociolcfe cxtcndcbac; Ncc ctjam valebatfpincusimmundusanimamL)xmoniaci,hoceft,{pititumvitalcmaflSccrc,tamctfinomencjus
efletlcgio.argucnsforntudincmvclunioncmmultorumDxmonumjSedtamenitafpiritumhominis iUius inhnuim vcxabat, orpufquc ab eo Ipirita nutritum morc tam fiiribundo agitabat, ut ncm eumcattnu ligarepofiet , <i{icm3.dmodam in D.ld4tci j .a i. legcre foffamas. DehocautcmDiaboli
in
Dfi Secundai. MicRocoi. PRrNCiP. j^^ SpJritufn humanum dominio alibi ibi de Mctaphyficis morborum caiifis agcihiisjatidrctrt men,
tionem faciemus- Coelum ycro hocMicrocofmiciimjuxcaordincmilliusMacrocofmiin tiesrcgiones feu regna diftinguimus,in qu^rum fupicmo Mens , tanquam fummus roriiis imperii aquei
imperator,regnaie
lupeiemiiiere fdletjinmcdioautemluxilla folaris,m fuoproprio Spiritu vi-: tamMicrocofmopraebens,dominatur,atqucinfimofeiiaereoign!sfubIunarispr6ft)qi,ianimam aregnisfuperioribusrecipiensSpiritumgrofluminferiorem, tam vifibilcm quam mvilibilcm
&
ad enim ignis primum iti regidne infima qmnium influentiaium fuperiorumrcceptaculum,quarum viribus & adibus ipreignis&pmniainfcirioraagitantur arquemotu iiaturali movcntiir Sic crgo certum eft , qubdin Microcofmi Spiritb. infimo Bihs in i" nea natura tandem V is ccrlcftis per ignem in aerea agat in naturam humidam grolTIoiis & infcrioris otdinis;
ifuum
nutum guberriat
:
Eft
&
i]U2 quidemaaiopropricnuncupaturfacultasnaturalisin foritc hepatis inanfionem tenens. In hacergorcgioneSpiritusiftepaftionibus&mutationibus veladgenerationem pei: metcora fperniatica,vcl ad corruptioncm permeteoraputrida ad deftru<ftionem moventia.ihclinareobferyatur;idquecum,quiaSpiritus appetituifatisfacerenequitnaturaptqptercaloris nativi dcfcdum, tum ctjam^quoniam Spiritus maligni fortiorcs reperiuntur in hac ccchportione quam in luperio, Hbuspropterpropinquitateiii eorum ad locum feu fedcih tehebraruml
&
c
dcra^iori
i>.
vii
Mem.
SpirirusMicrocqfmi univerfalis. Atvero,quiainpra:cedenti nbftro fermonealIeveravimus,quod mundo infimo fphaera illa humiditatis iu duplex,vidtlicet aut portio fuprema,qux dc elcmento
ignisparticipat,virtute cujusaftionisfubtiliantisinvifibiliseii atque ^er nuncupatur, aut illainfiina,qu3Eeregione detcrrcadifpolitioneguftat.&piroptcr condenfativamaccongregarivam fuani iciiltatem,quimafrigorc habet,apparens facSta eft& vifibiIis,acnomineaqueinfignitur; Sicer-
jam obealdemrationesfpiritualisccehinfimi hominispars,hoeeft,fphaEra ejus acquafitatis indijasdividiturportiones , quarum una eft magis denfa ac vifibilis , quaEvclchiluseft.velpituitaicu pklegtriariuncupatui}atquehaecproptergravitatem fiiarn magis tendit dcprfum ; altera vcro vovehvporcalidus&humidus.quiinguttasutplurirnum fupeifluas eongregatur & falutarem eonvertitur humorem ad corporis fuftentationcm& nu-' tririonem,veI eft cxhalatio calida & ficca , qus prqptcr fuam ficcitatem in laticem fenfibilcm congregari non foler jvel faltem rariflime,fedmore yenri huc atque illuc in corporc pf llituri Atque, \xi videmusin Macrocofmo,quod vifibilisiphiraebumiditatispais,quam aquamlimpidamnuneupamus, intresriaturadifcrepantesregioHesdiitinguitur, videlicetin nubcm &nebulas, qusfiint
caturflitus,6(:eft
inetcora exaltata,& inaquamdulcemi qusvelroscftquafimajalis, vele momibus cadit, unde utplurimumfonreslcaturire folcnt,atqueinaquamfalfam, quaein marivel intrahmiteseiuscori'
tincturjficetjamdicimus, quodtrcsdiilin^ae fincpartis
vifibilis iphaerae
ferentisjquarum prior.quam vel nebuls vel nubis fiibftantix coniparamus,cftiIla chiloia fiibftantia,quaE virtuteventriculiCqueminfimsaerisregioninpnineptcreferrepoflinTius^ ex cibis&ali, iiiento ficciori ehcitur : Atcjueutvidcmiis^ quodvaporofiis aer, abaquea terrea Maerocofmi
&
humidusfcu vaporperantiperiftafin, vifcerum.ex humida ciiioc eft,ratione circumftanris caloris parrium vicinarum,nempe Irepatis
furiius ille
&
borum riatura exiliens in ven triculo fcu ftornaeho totics circulatur ac fubiimarur,quoufque in chilofam futftantiam migrat hoceft,in fiibftantiamquafi nubeciilae Icu nebulae albi redigitur, qu
;
ad h?pa;ris cavum per diapedeiln quafi trarifudarion^m,feuinformavaporis craflioris penetraie folet ; Sic vidcmus, nebulam evanel^ hcrbis,tanquam fubftantisfuaE condenfats argumenta centerii roris guttulas in gramine , pcft atquc herbsc poitea plantaE reficiuntur augentur ; Hoc itaque modo etrehnquere,qulbus (c
fcre infenfibili per riiefcraicas venas
tandem modo
&
&
j^
tuti
dpeiatione heparis
tut
Atverofifortefortunameferaicaeqbftriiaiitijr, plcnufque chyh trarifitusad hcparimpcdiaae ealor naturas medio iritcnfior excitetur, tunc vapor iile nimia in fuo eireulatoiio ro-
1^8
tationc
lidi
fit
Sect.
tara fubtilis.ut
I.
PoRT.
II.
Pars
II.
ad caput ufciuc totius Alcmbici humani more fumifivc vapotis nimis ca&lcvis,quirur(um vehiturin mediamacris rCgionem fubhmctur; arque ita tumvaporillead
cerebrumulquepcrtmgensfrigiditateilUusldcicondcnfaturin fubftantiam aqucam, catharrura nares oculoSiOs,& quandoquc etjam in pulmofeu dcftillationem aut rhcuma gcnerans.quod pcr rctrogredicns aut pro partc in fanguincm generationis fux matricem in ncs defcenditjimo vcro aqui dulcis rivuconditionem Sic vidcmus,fontcs convertitur morbidam iranfmutatur.aut in rcdduntur quandoque prata quorum inundatidnc dcfcendcrc, vallcs losamontisfummrtatcin
&
&
fertihora.&nonnunquamindifpofitioncm paludo(am ac putridam converruntur; Eodcmplancniodo^Microcolmitcrraaliquandofuo deTcenfumcdiociinutticur,fi modo hujufmodi deflumulta.aiTidua.&prastcrnaturxlegesi xio iiticcundum naturamiquandoqucetjamlsditur.fifit
;
,
namque tum jecut nimis refrigerari & dcbilitari folet; undc iriplex hydropis fpccics fequi tur vcl, AfthiTia,Phtifm Otthopnciam Peripncumoniam, fiin pulmonum rcgionem curlum fuum faciat,
&hujufmodialiosmorbosgenerarel"oIct:Si deniqucpcrfuturasvcl alias cranij vias infenfibiles mufculos tranfeatianginam,plcuritidcm, fivc mcdiatione vcnaium livc cxtra eas cgrcdiatur,& per apoftemata variorum generum gignere obfcrvatur fccundum naruram meteori in podaf^ram
&
humidicatevelcalidicatemajorem.- At verolllfusillehumor,utponderofiorcflefoletcxtcris,fic etianiDrofundiorcmcerrjemicrocofmica:fedcmoccupareanimadvertitur,vidcUcet vclicam ; Ita i I ,., L ;J;.--; :r.\,:l: C. r maiis profunda pofetiam Vidcmus in Macrdcofmo.quod inferior fphaere humiditatis pars vifibiUs quafi bafis totius fphxad centruiil fcTC ipfius terrae penctrare foleat,ica utinfimapars fidere
.
,-
/-
&
&
lutola ipfius ccrtx humiditatis cxiftat,fdlo iUo humore dcnfo ac limofo excepto,qui participat de quacapite quinquam falfa; de dulci tam aqua XX fubftancia,&eft quafimi.-itio tcrri obfcuraecum calor folis&aadionis vis,fimulque immenlamaris tohujusdidtumeft. Et,utcertumcft,quod fontium aquarum vicillitudme ejus aer ad ut univeifo maii a ; ftrorumextrahatluum fubcile impleatur hmc fit quod ( atque hxc inliiftcrirationem dlnniam creacurarum , dulcium ac iplatum
&
quah adufta,quatenus chymlci obfervaVcrutit, quod aqua adufta gens aqu mafia rcdditur lalfa E)iirioracdenliorreddatur,fimilucrqucdcprchenderunt, quodteiraaduftafit ptomptillima , ut umm falfum fcu nacurara intcrnam aqux per decodlioncm tribuat ac conununiceri ) fic ccjara chylo{afubftantianimisaquca,&formavegetativadeftitutaacvacua,invenaspcr cnbrum hcpavcnarum hepatilque lariguinis calore aduritur ac falfa redditis actra6):a,a"itacionc iua in ri vuiis
&
&
tur,autfalfedmem atcrrcftriorimairx(anguinea:partcfibiattrahit, i fanguinc fcparata in fuum mare feu velicam tranfit. colata
&petrenum
quaficribiapcr-
&
Ouodautemadinvifibilcmfphajrxhumiditatishuman^partcmvclacrcmattinettfcicndum
eft illc , qui aqua: app cft,quod,ut in Macrocofmo acr quidam ad humiditatem magis tendit, etjam qui igm iUe aer , vel pinquat,cujus natura humida cft natura cujufquc animati compofiti,fit
,
&
vicinioreft,neccflariomagisficcus cxiftuinnaturafuapropternaturamtoftcm,quan.. bcxtremis fuis rccipit.in quibus nulla eft humiditacis porcio;& per confequens ficcicas ibi abundat a>>
terra:
potequEnihilaliudeft,quamhumiditatis abfentiajatvero humiditas nihileft,quammediumilfud, quod intct duo extrema, vidcHcet rcrram&igncm confiftic; Hincfit.utaerfcufubftantii fpha;r2humidiutisinvifibilisfitficcior,vidclicet qux movetur circaextrema, proptcrparticip.
tioncmcumexttemorum naturis;aliavcroefthumidi(fima,
lius
meditulHum
qui vcro humidus , & appcllacur exhalatio fpccics proprie hxc vapor difta calivilibilcmjeftquc rcm in fngore & motu cft,condenfari poteft lUaveroexhalatio inproiedemtbushtiailocatiCamiis: quo , qua:propiiecft dus & humidus; de
ficcuseft: atque idco aetcahdus&ficcUs, etjam impropriomodo&peraccidensacrfrigidus Kariccxhalationisfpecicm improprie acrcm ftigidum&ficcumdiximusjpnmum,quiaacr naturah'ter dc caliditatc participat dcindc quia talis cxhalatio aerca nunquam mo vcri potcft finc caloHaec crgo exhalationis fpecics propric re intcrno naturaUtertcrrcum illum fumum impellente vcriaturinilla complcxione melancholica, qus fit ex humore naturalitei ciim terra communi;
:
&
cantc
pofttio prternaturxlitcr,&
re obfcrvatur;
prxcipuehomincshaturadebilesacnatuialicalorc deftitutos,afliccquivcl ob vldlusrationcmveUnimicurasatquepcitutbationcsintalem corpoiit ftatum fcu habitum dcducuritui; quemadmodum egomet irt mca praxi quamplurcs tam viids quam foeminas itaaffeftosobfcrVavi, uti infri latius dftcndeic confticui. Unde fit,utquandoque Hypochondriacos aut totius rigore aut membrorum parcicularium ftuporc , aut VcntricuU firi-
gote&hujulmodi .^lijsfymptomatibusinficcrcaflblcat,&fxpe; Alteravcro exhalationis fpccicj flatum condicionis illi fiigidx oppofitx cxcitat qufppe qux dt caUdo & ficco clcmento ignis par;
ticip.at,&cftquafidenaturafuprcmxacrisrcgionis, qu.x nunquam condenfationc inriubcm rcducitut ; Huj us crgo fpccics non modo diaphiagma hoftili aggteditur impulfu , fcd etjam proptcr levit.itcm fuam ad qcrcbrum clevatur,phantafiam ladenj,tationifque ailionesinfetifum fallacem
per-
De Sbcundar. Microgos.
Princip.
j^^
affi-
pervertens, vifcera atque iinivcrfa hypochondria calorc ferVcnte circumquaque per vices
cicns.refpirationisaftionempremcnsj&mulcahujulmodifymptomacagravjafecurnferens q-ixa. Medicis beneobiervancur, &a miferispatientibus nonline ingenti formidine affidue fcmiuntur.
Atq; hx ambx exhabtionum fpeciesappell antui flattis & vehtusiqux etjam in fuo motu ad invicem concurrunt& metcoron cercmm prodiicunt.videlicet nubem dcnfim ac craflam in cciebro tanquammediaaerisregionegenerantes,nonaliter,quamflatumutuoaorce&Auftnin mundo inagnoacrioletmnubemcondenfari. Sicetjamflatu cxhalationis cahda; ab hepate,
itidenique
exhalarionisfngidxaliencprofdientisaer inconcaVitate vencricidi vchiturin ceiebri reffioncm, vel ambo hi venti illic concurrentes in nubcm denfim, &po{leaina4uamcrudamac vifcolam condenfmturcorlfara quandoque generantem, nonnunquamfcreatum jqui acciditutplun-
&
nium Hypochondriacispropterhanc eandemrationem De hisautemmeteoris primicrradas mfrafuo locomentionemlatiorcmfaciemus. Adcoeli homims mcdi) aquam fpiritualentquod
:
at-
&compofiticonfervationemm ftatu &conditionefana; Undcomniaejusinflrumentafeuorc^ana conducunt lolummodoadvitam, & nullo modoadmortemj vcl corruptionis alcerationcs:
oidinanturadaeris attraftionem , ut ex eo atrrado inviflbiiiscoeli (Ethereifub^ ad vitaecontinuationem exttahatur,& retineatur ad vitsfuftentationcm,fuperfIuum autem inucile expellacur : Sic erjam cor eft exccllens illud laboratorium , in quo fubcile a fpiffo icparamr cltqueinltarcuhna',in quo vitasnutrimentumprsparatur&coquitur; Simihter in fpintu teniiidll mo&laperexccllentiprincipi; "C Memnon reperiturperfemorborum aut akerationum origoquippe qui denatura ccEli Empyrei eft,in quo pallioni adio ita adaptatur, ut ambo reciproco
ftantia
Nampulmones
kia-
viccinamorecompledantur,&hreautcontrarietatenunquamini5ciantur. Ratioautem ipiius cerebri regione morbi oriuntur,non eftin fpiritus loci impedimentis thorace , fed
&
cur in
in ilias
in peili -
mundi minoiisicgiones,quatenusveftiunturcarne;percujusporofamfubftantiam ifta: furfumin mediam &lupremamregionem clanculoatquefurtim & contranatutiE leges ac ordinemafLen^
dcielblentjabiutplurimumhoftilesproducunt efFedlus^&perturbationibusacvenenofa natura fpiritusejuld.cra,veIpotiuslocum &habitationemfpirituuminficiunt: Sicquidem Luciter & Li* f.gium deorfum propulfatusfurfumnihilominustendereconatuseft, utbelium ipliDeo&angelis cjusinferrct,ac univerfum fpiricum cceleftem perturbaret: Vcruntamen in fpiritus cceleftcs poteftatem haberenonpotuiti&proindedeorfum propulfatusmalitiam fuam concra molcmceaeftrem exeicuic,cum eirecprinceps.tcnebrarum.
ininfimoMicrocofmiregno orta, contenduhtcontra ipiritumvitalcm&rationalem,ac,cum illismortisviolentraminfene nequeunc,corum cabcinaculum feu organa , tanquam ex terra & humoribus corruptibilibus nocivisgenita , vcl saucLiditiC velmortcinfeftarenondefinunt: Atverofpirirusvitalis.quatenuseftipfius animshumanscoi fimiliter fpiritus rationahs tanquam caput ejufdemj inferiorum inf ultus non timent nec q uidcm per fe autsgrotare autmori polTuntiCum mors& morbi fint pafIiones,quibus rcvera
Eodem planemodometeoraprava,
&
&
corpus fub-
i)citurcumfuiseIementisexquibuscomponitur;ququidemelementalipcrfpicuafint, videhcet fphacra aEqualicatis,fuiH bafis animae E: tamen hsec bafis omni alterationi fubijcitur, quoni:im eft mediaconfiftentia,imoverototaexiftenci3cceliinferiorishominis,quodomni alterationifubijcitu:,& fit per lubrilitatem regnantiumin eo fpitituum malorum caufaomnium malorum, qua; cotporihumanoaccidcrcconlueverunt.
:
Eccnim,cum,teibbusfacri$fcripturis,qu2libetterr2plaga
bet vento prsfideat Daemon malignae difpolitionis , ac per confequens Sathan fit hujus mundi pnnceps cx confticuuone di vina.nimirum mundi inferioris clementaris , mirum utiquenon cft, quodiftiufmodihomoresregniinferiorisMicrocofrai, quiin omnibus illis Macrocolmi
& cnili-
&
rclpon-
dent.lintaliquandoferoces&crudelesintenebrofamhominiscompofitioHcmpcrinftigationem Daemonum; cumeorumfurore &rabievideamus inipfoMacrocofinototam rcgionisinferioiis machinam univerfumquefpiritumelementaconftituentem vibrari actrepidarej terram
moverc &typhoneosignesefuofinucvomere,mariaintumefccre,&oreapertononmodo navesfcdetjam infulas integras dcglutire &quafi abforbere, aecem ventorum violentia rugirc , & bcilum
contraterr^arboresacfhudlurasgercrc, mariumfluftusin altum elevare, voce tremenda ingemifcere.igncm fulguris violentia non fine ftupore ac fragore horrendo denfasperrumpcie di^ lacerare nubes , terrae portiunculas adurere,& creaturas nonnullas concritione interficeie
&
&
Comeafferre
itemq;pluvias&inundationcstamipficerrsquamcreaturisejufdeexcitare,acinfinitasaliashuiuf-. modi calamitates inducere.quas oes hoc loco recenfcre tidiofum forcr.Quid igitur dubitandii cfL
quinhujufmodiDsmoncsfccundiifuasnaturasingredianturinhumoreSj&metcoraprstcrnatura
Q^
exa-
170
SeCT.
I.
PORT.
II,
PaRS
II.
exagitentincorporchumano.utligamcntumilluddiviniim &vcl propartc faltem deftruant,quo elementaquatuorincompofitioneprimapaciiice conjunguntur.'' Quinctjam illudcomagis crcdendumeft,cumDiabolioccultumdic;uure(leignis,ejusveromanif"cflumaer; ficjuidem mdc facillimumcftcolligerc,c|uodlimileinruum fimilefacilcm faciat mgrcflum , &pcr confcquensctiam Diabolus cx parte fua aerca Spiritui fphxrx .vqualicatis de flrcili Ic(c (blcat conjungere, nifi {pihtus melior fit nobis in auxilium.cujus alliftcntia fanitatis ligamcntum integrc confervetur.
P.
VIII.
Leph
^i ,
Atque hocquidemprincipiumin hommccratiiludvita- fpiraculum,quod crcatorcceli&tcminfpiravitin faciem hominisexrerni, quodepotentia anmialis vivcntis&rationalis in adtum reducebatur. Ex quibus liquct,quod ipirator & fpiraculum fmt tanquam pater & filius a parre procedens
tiafiunttalesin adtu.
fpirario illa erat fpiiitus vua:igneus a , ita exicnSjfcucmanatio prima atquc immediaia a fonte lucido lcacuricns Et per conlcqucns
: ,
&
hoc vita; fpitaculum eft vcre Dcus,Mens, Verbum.Meflias Sc Tetragrammati virrus in Microcofmo,nonahterfonansineo,quamriATinMacrocoliTio,quanidoSpiritusDommifcicbaturfupct aquasjvmi vitaEigneamijsmfundens.-Eftergo Alcphlucidumadlusunivcrialis cam Macro-quam MicrocofmijOmnem virtutcm utriquc tribuens ac infundens atque proptcr kiciditatcm luam dicituranima,afacriscandelaDei vivcnris: anima,inquam, Macrocofmi & lucernaJehovi',cujus
;
lychni fcu licinia ardentia funt ftclla; caslcftcs^oleum in flammam rcfocillans eft fpiritus coeh a;thcreire(flificatus,quifehabetutquinta eflTcnciavini; cujus pars dcnfiorvcl magis aqucacft fpiritus
i"ublunaris,phlegmati vini relatuSjVel d cbih aquac vita: comparatus,cujus fons tft ipfa Lcrra,qua; nihil aliud eft quam fpiritus dcnfi five opaci in ccntro machina:univerfaiis accumulatio , &: manct ut
mater feu matiix univerfalis (piricus.a cqua prius orcus cft fpiricus-muvcrlahs. In Microcoimo erjam animaeftlucernaJehovx,cuKislychnifuntoculi&icnUisintcriorcsincercbriventnculohabicantcs;fimulq;ipfumcor,cujuspabulumfcuahmentunacuralefunt(pirirustamanimalcs; quanaturales quoru pars denfior & viubilior eft (piritus 'lle nacuralis in infima rcgionc dominiii habens;bafis autem &c caput quafi mortuum refpcctu (ui,five pars hominis 'ndignior cft cjus tcria , qusccgit omnia.Acquehocecjamaffirmarevidcnturfacrofandbxfcripta^duminvcnimusProwri.io.z^.vcrbis
cxpreflis.quod ammahomimsfit liiccrm lebova.qiu invjhgatcmniu tntmora &penetralia homiiiis vcl, ur V{\cionym\.\sinicx^zc\.a.nK,LuceryntDoinimeilfpiraculumhominii^ qux tnrcjligat omriiafeireta ventris: Et
;
verba habemus; Ouinimo Ui ilhijirai dtnddam meam-Jehova Deiii meusjpkndentestfficit tefrr4<?e,*5;SimihrerProphctadehaccandelaintelligcndoP/4/w. 84.11. inha;cvcibalequitur;ieSol vi tx mea;; Quarc hova DeuscH SoUgrattam &glortam duns ; hoc eft , Dc-us cft lux atque iucerna ,
P/j/).i8 .iji.hacc
&
improborum extinguetur
Und c etj^.m
dicitur,
Vfalm.i-/.i.luxfalusiuflorum,&roburvitdme,^x.Pfal.\%.i').SitutUujlra6lucernammeam^\ihovaDeusmeus,
fpkndenteseffictttenebrasmeas: In
ccrteargaitur, quodluxjchova:, feucjuseman3tio(acrofan6taiitvicx& mentis divins luccrna: QaamquidcmcmanaiionemcollcntcDcOjVelfiiciemiuam abicondcnte ptimum pcrcurbabitur
[^<mais6c(\:iumcxi^iiahizm,]ax:^i\ludrfal.io^.i^..Deod.f)itecreaturiscoUigtoit,aperientemantmifuam
fatianturbono,abfcondentefutemfuamconturbantur,recipientefp:ritumearumexpirant:Atc[[.icadhoc^t:opo'
{numbenclonanthxcVto^hctx-vciha.Pfalm.io.6.VitaadenbenevoLntiaIehovA,EtPfalm.<f0.ij^..dici-'
txit.c^uod vitdprolongatiofitbenignitasDei.
moformatuseft,fitlucernaJehovx;(.^iodquidem&EvangehftaIc/;4.i.agnofccrc vidctur,quindodicit,quodr(f<ic^/H.\:/;o7HnMyifin Ferto.EftcrgoK Alcphkicidilucernaanimamunditammajorisquamminoris, cujusfplcndorcuniverfushominisinrernilpiritus non alirerifluminacur, quam domusobfcuriirime medium cadela clara,& nox rencbiofiflima radijs fulguris: Qua gde (plcndorisejusemanacioneiecedente,necc(recft,utultimuxtS-Macro-quamMicrocoGnidiesfiuutur,&ad perioduilhusuhimiPEREATpcrvcniatur:Imov.illius(pledorisdiviniimminucionelangue("citho-
'
De
j^7
Hincergo accidit, quod tam propter fubftantix fpiritus inferioris rebellionem atque reriftentiain quam pioptcr longinquam^disfcu tbioniDcidiftantiamalocoinfimaE Spiritus rcgibnis quoniamDeibenignitas noneftitafiequcnsineaacinfpiritibuslupeiionbus, qui lu;u aftionibuscmanationis divins magisobedientcSy^ multa: oriuntui ininfciiori Microcoimi legionc mutationes ad coriuptionem tendentes , nifi Deus Jchovahomini cx mcra iua gratia faveat , cui l:u>;tantia illa, fpirirualis denfaac craflaineft: Hinc dixit David Pfalm.^i. if.Luceat faciesttf,tfiiperfervum tuim f,rva nubmignitatetua. Quod quidem de adverfis tam internis quam externis intelligi poteft Undc ali bi,ncmpe pf/{lm.io6.^.BenevolentiJperfequiiur Dmpopului fuum &falut(fua. E: Pjalm. io6. 4. Qiiem foeluttate ekdorumfuorHm , vt kt.nturUtitiu. Id fane quod de vijitavtt Deusfaltttefua,frueturbotto, ani:
&
<j.
pencs
qucm,ininFfutm.i6.&^.hahemr,efif0nsvtt^-,Si.ipfequidemtntorrentedeliciart(mfuartmbibendumdatfi-
malignorum ac dcftruen-
tium propter peccatum AdaECxiiI:entem,ab ultoris poteftate violenta prajferver vjta longa ilium imbuat Unde Pfalm.^i. \6. ira legimus Longitude Aterumfatiabo tuflum; deiiiqueeffiaam,t4tfruaturfalute tnea. Imgvcroininjuftos etjam clementiam luam exercct, dierumquelongitudmemdat, prjeler
&
yandoipiritumeorummagispaitivum adeftruentisrabie per prs/entiam fuorum radiorum, qui funt rcvcra fuga Da:monis,fecundum illud Salomonis,54pieM 1,21. JQuin, dtiamuno affiatu Ofderepoterantaiiifiitiaperfequente,& rentilat^a Sp!ritupoieiititu<e
fii;naii}
:
Verumommamenfura,numero, &pondcre,
difbofut-
& dtftmuUspecca
Parcisergoomnibuseoquodtuafunt, o Domine animarUm amans. Quibus certc optune indicare videtur Sapiens,quod Dominus virtute fua: potentix omnia poflic fed quodex bcnignitate fua poteftatem lua clementiatcmpcransparcatpeccatoribus & benionitahominum;utrififtfiant&c.
,
tatem vittEctjamcrgaebscxcrcereibleat.Etcetcc, cumreftiflimc quisobijcerepollit, unicum folummodoadumvciIincircauniverfum,videUcetiIIumaTctragrammativirtnteproccdentem,& conlequcntcreandem efle deftrudliionis creatura:,quam conlcrvationisejus cauiam , lubentcs quidem huicobjettioniaccediriius; (edtamendicimus interim nihilominus ,adtiones lucis divincC fempcr eflc borias ac falutares,fubjc(5ium vero maleacperverle easrccipiens iblere ipias convertere
indcftrt;<:l:ionem.Vcibigratia,vidcmusignem&ejusHammameflefemper,dumurit, pcrmanentem atque adeo idem in (ua iacul tate , , fi bcne a fubjefto recipiantur ejus actus.-benevolc a gere calore benigno refo vendo ac calefaciendo , auc rcs imdicongelatos clementer Sc fngidos Sc artus
&
mispropeadignemacccdat, eumcomburereacdeftruere, fimiliterqde etjam pannum autiigna humida conaimerc& cremando in cineres redigcrejdum tame interim a(fl:us& virtus ignis "ft Icmpereadem:SicctjameftmaIainfluenti3rumSaturni& Mattisreceptio, quse convertu ipfaium acliones in pcllimos eftedus,& non eflcntia influcntix.qux eft f emper bona Verbi gratia Sr,cad3E
-
influcntiaSaturniprxpotenterinfubjc<5tumnaturaIiteracreum,ioIetilIud, nacuramciuscalid.ara e converfb Martis virtus in frigidum cxtingucndo,& humidara congelando,conrurbarc j aqueum fubjciftilm influens comburit frigidam natutam falfam reddit,ac humiditatcm ablorbet*
&
&
&
dum tanicn intcrim tam Saturrtus quam Mars benevole agir creaturis influxus eorum benc vo!c
cipientibus : Sii^Solem oculo debili molefturtii efTc videmus,forti vcro gratiofum
;
uf-
tempore hyem.ili valde rigidos artus fovet,in extremitate vero urit, ita ut naturali animalium iriclinationcumbra quarratur; cumtamennihilominusSoIis virtusfit femper eadem,nunquam non
agensin
fiia
natura benevole.
Concludimus ergo,quodaftus ornnium primus,quo vis & virtus tam Satyrno &Mard quam Soli & omni alij creatura: tribuitur ac confertur , fit fcmper unus & idem ; Sed hxc eft infinitx Dci
boRitatis indicatio fupct omnes alias ejus creatutas , cjuod ipfe , intclligens , fadei fusprxfentiam morteaffe(5tnramomnescreaturas,adeoqueetjaniipfosmontesfufuram efle,clementeream velo (ns. boriitatis obduxit,& creaturis fblo eftcdu apparuit , vidclicet vefiimento lucis , per qilam ejus
percit.ut illis
r3di]penetrarunt:imoetjamcreacurisfuisrna!eada6tusfuos recipiendos difpofitis clemcnter pequoqu j praeefTct fineindividui deftru(5tionc: Qjiare virtutem fuam in illarum gratiara
cuicntcr hilccSapicitis verbis
tabefcebant
;
acbencficiiimremific,pattcmqucviriumluaruminfeipfamrcHexitatqueretorfit:IdfanequodIu-
Hoc autem tterum tit nutnrentur iufit;ignis etiamffia vrtutis oblitus eli: Creatura enimfaciori deferviem exarde
tntormcntumadverfustniuflos,&lePiorfitadbemficietidumprohisquitnteconfidunt:Propterhocommatransfigurata ommum niitrici gratut tu& deferviebant ad voluntatetneoriim, qtii a tedefiderati funt; utfctrentplijtuiy
quos
dilextfii
,
Dowine; Qunniam
:
mn
te crC'
,
didtrunt
confervat
Quod emm
ab igne
&i,
Q_
Hme
Xjl
SeCT.
I.
,
PORT.
;
II.
PaRS
II.
hcbcfeccic, HinterfoclcmentiaDcidccbiaiur qui virtutesvindicatorum fuorumobtundeic adus inalcad corun. iubjec1:a lcu objcda auc pro voluntate fua acucrc & potcll Cic llvpc Iblct ita ut palli.u nil lubjcduai poflunt, non Dci Lcdcrc {"uCcipicndos dilpoiita non l.xdanr. Ec rcvcraadus
&
livumnialcadadilscjusrccipicndosdilponaiur: lIndc,(iuandoJchov.i,Dcusc.\ercinUimvoluit potcfta?cm&virtutcmfuamcontra AF.gyptios patctaccre, &: viclotix- noph.aim advcdus Pharaoncm obtmerc , tum dicitur^/ccor etatokdurajfe , ut per rcbcUioncm pci vcili illuis IpiiitusrcniUndc obfttnatia teritiam virtus divina,cai nihil tcfiftcrc vaict,tbrtiorcm in eum habcrct clfcclum : lapiiis Hxc ergo cft iU rumam cft. pDpuhis in AEgyptiaci rcgni totus ctjam (ua non modo ipfclcd
&
ladivmacmanationislacrofand.-cnatura, Aicphhicidum.appcllata,ciu.\. ubitiuclccundumlpuitusrccipicntiscapacitatcm agcrcdignofcitur: Nam cumbcncvolcreopicntibus, bcncvolc naturaliproprictateagif,&malerccipicntibusgratiaacclemcntia fuaadcft: llndcin fpiritu Empyrco voc.uiirniJah,qiiodcftiiomen benignitatis j quiaibibenigncagitpiopci.t opcimani acobcdicnicthcreo nuncupatur
temi:N:tcncramSpiritus,kicidoscjusactusrccipientis,dilpolicioncm;InmcdiSicgioncfcuSpuitu m^ Jcho.quod figillum dcnotatiquippc quod major ibi eft Ipiiicus rcliftcntia quam in coelo fuprcmo,undc imprcflioncs hunt per Enicth in Ipiriiuma-thcrcum tanquam figiUi
,
mcciam;NamlccunduniGabaliftasEmcth,hoceftVcritas,cftligillumDti, quo omncscujuihbetcrcacurxchaiadcies,forma:,atquc virvtproportioncsimprimuntur. HicSpiiicus cft quafi lccundum vcftimentum,quod induiccmauauo a Jod,& v.ilde obedicnseftcrcaton (uo; fcd tamcn ahquidmahtiaeimpoitatci-eaturisinfcrionbus,quatenuscft domiciliumquali taiorum, qus tam
bcne,quammalecuminferioribusagunt. Inii^hmoccclo,
pcliatur
cet
r.ir,"'
:
feufpiiicu infimo
,
utriulquemundiapelcrticiitorum
fcili-
&
tuiv:
clcinentiam&mifci-icordianr.HincF/rf//;^6.z.ir58.i.dicicur,quodr4/(:/MV4/(/Ay?tJ(,EtP/'rf//.ii.
6. Depl!ietfupermprobosprun.u ardentes: Pp/ff/.i 8. 8. Ir^ lehovjiaueitfacomutttuructiwvetunefra.fufidanKnta womuincoimnoventur , Pfjlw.ii.io.&Si.K.lralebovautignff confmnens, Pfatw.y^. zi. Ignislehovit ac-
grtffus
ceiifuseHiHhi(0bum,&iraa>fittnlfraelem,Pjalw.7^.6i.igneabfumttDeiuiwpios.iiuui.i6.i^. Ignis lebovaeconfumebat 150 .iUos viros &c. Deut.^yi .xr.lgnis acienfus ell ira mea,qut ardehit ufque ad imumfepuh brum,
abfumetquetcrram &proreiituwLius,&infiammabitfundawentiimviontium^c.
lcvc-
ritatcmDciarguunr,nonquidcmrefped:ucjuspropiio,lcdproptermdignitatcm fubjcftircapictis,quod proptcr rcbcUioncm & rcfiftciuiam fuam cxamm.-ue dicitur,ut vidclicct Bibliotum facrorum vcrbisutar. Atqueillacft ratio,quodhxccademadiodivuia, nimirum virtus emanationisi Jod,co vchemtntiusagit.quomagisdcorfumpchetrat, propterradioium cjus coarjStationem
Undcignlsfulgurisnubc comptclVus violcntcrardet, ignis artihciahs inacre denfodeftruit,ignifqucgchcunalispiopceringcntcm fuam conftrkT:ionem,atquc fpiritus rcbellis c tencbioli refiftcntiam dicitur ultta imaginationem humatiam ardcrc Nam flamma ignis undiqueexpanlaredditurinvifibiiisatquc infcnfibilis, necpropter dilacationcm aut difpenfationcm
dcnlitatematcria::
:
Sic
magna violcntia clccurrcrc-,atqui,fi iUud cogat ncceflitas pei: duorum fcopuldrum angufti.am
Spiiitus patientisrcliltcntiam
& aftus
portioncmresomncsdifFciredicuntur,cumtaincnrcveraunicus fit aiflus in infinitutq fcfc porrigcnSkUnicufque fpiritus qui patitur; uti quidcm ctjam illud hociplo dcmonftratur qu6d,fi Dcus
,
toUat vultum fuum,& avcrtat faciem fuam a Spiritu mundano,omnia corpora,8 omncs aquas,omncfciue fpiiitus in unicam fpiiitualem fubft.antiam & lolam materiam potcntialem ob formx dcfedtum rcdire coget necciritas. Concludimus igitur.quod hxc lux unica & cadcm in coelo EmpyrcoutriulqucCoiiTiidicaturluxintclledlualis in fpiruumratiorialcm agcns.in ccelomcdio lux vitalis in Ipiritu ithcreo leu creaiuris innato operans , in fpiritu elciiicntari clementumignis,rcfle-
tariaacclcmcntawnbilubjedacircumambicns: Undefit.uthocclcmcntumob palfivircfiftentiam pcrvcrfe agat,&utplufimum vcrfetiu citcarcrumomnium corruptioncm , uti e converfo calot caleftis agit ad vitam &:
ianitatis
conlcrvationcm.
Cat.
Princip.
i-r,-
rphxiain,qua:rphaEramhumiduati3amb!c&lupcren!:ncc,4uam mhilomim.is d;ximus nihil elle.iiii.id, quam parcfe Iph.^raS humidicacishimirfm cx rarlioruiVVruperccElcrtuim rcvcrberauonc ucreiicx:oncaccenlioncm;iicetjam;nMiciocoimohabcmusigneamnacurainc chyiol;i ilibftanria lurlum cMiicnrcm,& m lcviore laciCc ipha:ra; humidicacis lacitanccm, atciuc omncni cius hquorcmuKjjncumcolorematqugriaturameonver^encem.- Quj^quidemrcgioinheparis Concavitate lupcr \ : iirncuh' conve3citacera,in cjuo meteora aquea generancur,iTcum luum habet,hoccit, in iu*
prcuia .'cns icgione. Et iicet hujus clcmenc^ rubitanua vifibilis lit , ac contranaturam elementitgnisiclchabcac,quatcnusvidehcecipfahumidaellacfluid.a,ignis;verodirpo!uiocaIida&ficca,iniclhgcndi!!fi cll camcn linccre,quod ratio viilbihtacis hujvisclcmenci in homine licilla, quod ki i pfuni grollins ac magis miKcum cilin Micro-quam in Macrocofraojquippe quorum ille' ex huius elemenris componicur,&; perconleqiiens elem^nrahabet grolHora viiibiliora. Porro cciam quatenus oiiguliic hominis Elte eli humidum tliud gerterale,quodinvilibiIi modo dc qualibct humiditatismun(ianxlpecicp.u:icipat,necclleeft,uc omniaejuselcmenca humida (ubftancia
&
confi-
ihnci&cc>'n!cqucnccr,uchuraldaquxdamhibitancialittmdura:&qualica'cis elcmenci i^rnis quali vehicuium at cccepcaculum,in quo meft qu.xdam quali qualicas leu cindiira amara , acns, mordicans,acuta,&expnma fuaconfticuciOnccalidaac hccalecunduni nacuram ionis , dequo
caliditasfecincluca acuca&fubcilisatquelevis in ccnuiiftallibftin-
&
brcscxciMicobfervacui. Inellci-go
lv.i!C
tiaaeris corijjcl.-.ti rioii alircr,quam ignis Macrocofmimcftinluo aereo vehiculo: At vero hic vilibihsrcddiciuin honunc,quoniainfic humor.!permacicus,exquogenicusefthomo,& in cujusportioncpolt haci incrcmcncuin apparet hujulnrodi vis ignea,line quo illain lucciriproduci &c vilibilisreddi ncqui!)ac,non inagis quam lux mundi majoris videri folct line mediancc lubied:o live coloraco vriiijiif,quod ad radios c;us vifibiliccr lulcipiendos lir apcum Namque coloratuni vid"cur vilionc coloraci.hoc eltj^er aceldens lux ocnlo apparec. Uc auccm in homine huius ciemenri
:
&
vir-
tusin laticelubncorepcnrctururgebate/usijfus necellicasjquippe cujusucilicasincorpore prxciinceftiria, nori modo ad lubricareddenda excreincnta",qa2:inijscoiTiprehenduntur,verumecjam ad irricandam vircucem expullivamfacultaccfuamordicarite&acuca.Hicigiturhumorigneamvimvehens.licct per lelic excremerititius,accamen,dilm in propriofuo vafculoretinetur,atilalatis commodumquodammodo vergitjcxcederis Vro fuos limires leu receptaculi l.uiproprij,hoc eft>cifts: felhs niarglnes,non ad fecundum nacuram,fedpociusconcranacurx icgesac violencercumcorporeaeit.morfalutein bofque procrcare obfervatur,utin i<iteritia,Erifypelace, febiibus norinuilis.&pr^cipue in illa IGte'roide difta dum rriiilcisalijs: Ec quidem venlliinumeftiliud tamHippocracis quam Galenienunciatum , qud aflcrirur quod qnilibet humor utctmque naturalis extrapropnnm fuum locum accidem jmrhiii-
puacft.morefiuidocranlmigrareperineacuririplipropriununvllceraleu
&
cum;hocen,prter
ritusbiiisieleineritiignisalas irtvifibiles
jrehdohu-
que ita igne peftitero tam aereos,quam aechcreos fpiritus aggrediatur. Quandoque fub tah forriia invifibih humori putrido fc jungit,fcbremque Synochum & ipfam caufonidem excitare folet fed
utplurimumvenenofanifuamqualitateinexuU;fnnihterfebrestertianaSit.amintermittentes,quam illasinfpiritibuscxfufcicacrs, &, infinicaahameceorafuifcualrerius generis fecundum naturam& conftitutionem alterius humoris feuelemcnti,cum quo jungitur,inducit Scd de his curiofius infe. Ex quibiis videre hcec, quod hoc elementum apparere Ibleac quentibus cradtare decrevimus
: ,
vel in
lisdcftructionis&intelnperieivolatextrafuamfedem corinaturalem velin aliqiiani taritumcorporispartcm,ixdcnsaCtioneinejusnatufalein,velinpluraejufdemn)einbralimul,vel erjaminuniverfum una vice corpus ignea fuaintemperie invadens. Et ccrte a:quum cft,ut,fi hoccorporis humanielementum hmitesfuoscfanicat, &:frna fuareijciensdominium incorpushabeat ingenti folhcitudine ac formidiriC vigiictur ; quippe quod omnibus alijseleriientispeticulo acqueadlioriis
veIocitateprcellic,quoniam,ucArcefiusi&redtequidem,refert,ipleDiabolusfrequenrilIimefefe
cum iftiufmodi humorc feu eiemento.iplumque ad compofiri deftrudtionem lipe excitare acjuvarefoIeciVerbaautemejusfunthujufmodi;Suntqu3Edaminfirmitacescum quibusfeie iunjungit
74
git
[SeCT.1. PoB.T.
II.
PARS
11.
DiaboluSjhiimore egrcdiente a temperamcnto,ipfamque fanitatem perturbante; Et hoc maid> mcacciditinmorbisexcholera provenicntibus,&c. Idcjuodetjim procul dubio in morbis mclancholicis&febribusmahgnisaccidereaflolet, quoniam ifta nacura calida , jungens lefc cum ignea Cacodaemonis nacura.dk in fumum Ibu flatum vcntumvc penetrans,illum violenrer movct, ac in illo fertur non modo ad invadcnda fpirituum vitalium caftra,cordifque apfulas morc formidabili pullandas,unde fequunturSyncope,exanimationes,cordifque trenior & palpitatio verum Phanctjamalisfuperbisatque ambitiohsadverfusmunimcntafpirituumanimahuminlurgit, dcfiftit; tam in rationistempluminvadere non Undc tafiae palatium,imovcro&divinumipfius alix con (imiles alicDcliria Lycanthropix Melancholicis Phreniridcs , Manioe , & , febribus quam nationum lpecics,qualcs fimt Defperacio , vanarum vifionum apparitio &:c. itcmque folitudinum fufpiciones nuUa data occalione,fulpiria,&infinita aha fymamor^cura; & foUicitudinesytimorcs ptomata lequuntur. Concludimusigitur , quod,uthic humorcum luaanimapravaparvulam affert corpori uxiIitatcm,ita quidcm ingens ei pracbear nocumcnti &i mak ficij aigumcntum : Quare opus cft Medlci optmii induftria,& fcientifia Artiftce medicamcntis.quibus humor jfte cum maanima lcu agcn te,tanquamcatenis fcuvinculis fccurisinluamledempropriamcoarfteturjquippequiextraluum
,
&
&
locum vclinpropriafualubftantia
, vel folo animaeformalis fpiritu &afflatunonmodoalioshu morc$,in (uisnaturisalias fatis mitcs,per corpus vagantes,redditferoccs ac facit cosinfiimitatum authoics,verumctjamip(emecijs qualidux quidamomnismaliadcft , dansmotumluaepotcntix admalefaciendum,nonahceriquamignisdatflammamacvitam lampadi, feu ccrebinthmae, qu
anteaquiccaeracac innocens,&infolapotentiaadcomburendum vel malc afficicndum. Etprofcdojli naturam elementi ignis Macrocofmici bcnc examinaverimus, percipiemus tandem , quod
ipfclitauchor&origocujuslibetmotusadcorruptionem &alcerationem in hoc mundo iiiferiotijqucmadmodum e con verfo ignis folaris fcu coeleftis eft caufa evidens generatianis & fanicatis ac
confervarionis,&quafivitaecrcatutaruminferiorumpaccr,utiinexpcrimento
jpjftyi^xtwj defcii
P.
X.
qmm Microcojhfideclayis,
Jeu demonjiratio luculentiJStma. QUoniamadhujusnoftriE intcntionis propofitum, & perfpicuam iftius doftrinz cxplicatloncmrniprimisipedatTradatus cujuldama nobisinpubhcum cdendilccretum,cui quidem Tradatui CUvu Phtlofophtit feu ocularismj/fimorumquorundam Phjfjicorum SpecuU titulura atcribuimus> ideobrevcmin hoccapiculo&epitomicamiftiusarcanirelanonemfaciemus, quo ingcnia veftra ad hocopusnoftrumcam Macro-quamMicrocofmicum redlius&facilius intcUigenaum acuancur
iftius cum fubjedli cum cujulquectjam in fubjedboilloexperimencimanifeftacioncacpcrlpicuac.-.plicatione fincmultimx opeiis mei Cofmici conclufiom imponcre animo dehbcrato firmicer non finc arduij acgravibusrationibuiadhoci-
Creatuiam igitur piincipem cx regno vegetabili eledlam , quae nutrimento humano pcrquancccflariaexiftimatur,putrefadtioninaturalipriusexpofitam, arte Vulcancainnubemingcn
tcm furfum excitatani feu dcvacam vidi jquaquidem nubc vircute frigoris inaquam.iurcam rcda^a, dcprchcndi in ejufdemaqux mediculliomaflam nigerrimamnaturx ipfiusChaostenebrofi artubus vifcofis haud dilhmilcm Sic dicicur ab Hcrmete quod f; ommatnmundl mationeperturlata effentyUmbrahorrenda obltqua revoluttontfucrttfubterlapfa in humtdam naturam; Et Mcyfes d Kiv,Spirttu Domtnifrebaturfuperaquas:Aaguttnms autem dicit.quod Sptritui Domint,quiferthaturfuperaquas,tgntHtrt illisvigoremftt tmpertitus: Sic cnun cindba erar aqua, qux in hoc noftro experimento coopciicbatmaffam tcnebrofam :Ec,uc Chaosin mundi creacione erat maira,tcrtij & quard crcationis dici myfteria tn fe comprehendcns.quam materia aquca urriufquc cae!i,primi videlicec & fecundidici opcris,tc:
Quasquidcmpoftcomplementum operisfecundidicidcformiacrant.&iniolapohabebant ad aliquid a6lu:Elementa ergo 4. ex Chaos noftro obfcuro cxtraximus more illo J Utfiortphyfua Moirocofmtltb.i.cap.io.cxpredoiAcim enim primum cxurgebat, deindc acris fubonrincbati
tcn tia
fc
ftantia.qux erat ica tamiharis tum aqux , tum etjam igni , ut fc utnfquc naturahtcr uniret tanquana niedium,quoddeutroqucexcrcmoptrricipabat: Porroetjamanimadvcrti.aereumillumlaticein
eircmcdiamquandamlubftanciaminceraquam&ignem; Eftenimquxdamaqux Ipecicslcvis SC vcgctabili$,quxcft<}uafifal volatUuaquae criftallin foimaminduenf , tsun faniiliuuudijs iblaiibus.
De
blis,uc,fi
j^
etjam
acandida iUaformacriftaliinainRubini colorem rubicundiirnnum eo Ipano vcrtuarm lilo experunento duo obfcrva vi notatu digna videlieet rationem vcgetationis ade
,
calido exponatur, tinfturam radiorum ejus tanto mulicc viiumjquod quidcm m.uiifefie declavatur lioc ipfo,quomani
" m vcgeta-
bilibusimovero&:iniplisanimalibusjeamnimirumiieriproptermultitudinemanimevivifica;f luciscEtheree,cu)usfonsefttabernaculumlblare,quamktex feuliquoriUe maanetica oee 1 quadam viitutelibi allicerefolct, poftfuamacarcere fuo feminali liberationem per
&
nemnaruralitenntenafadramjquodetjamin praxi nobilillima a mc comperta verumelfe hiol'~-. no Tiaftatus prxdirti fiio feu torrente cxpiicaboiSecundaveroobiervatioeftj quodfola huiusla^ ticis lubftantiaper Alchimiam naturaein hepatc venis ab aqua lcgregata languinem in coru humanoprocrearefoleat, quippequactamaptaeft&pronapoft fepaiationem ^ ut
putrefadti -
&
quavis
exem
calorisnacuialisoperationeinliquoremiubrumtran(muteturjatqueetjam,quoniamvegetationis
&; nutritionisatque incrcmcnticaufaeft.utin deraonftrationeprxeedcntidcclaravimus:
tem,qucEinfecundaconcoiaione, virtute hepatis &glandularum colantium ac/cparantiumlanl guinem,aferofaejusfubftantiainrenibus,dividituravegetativa&fanguineah.acportioncieftma^ teria tum urinsitum ctjam fudoris nonnunquamiqu.-e pto re fuperfJua habentur,& propcer jnutilil tarem f iiam cam diuretice quam diaphoretice expelluntur forasi Tcrtium autem elemcn tum vide* Iicctigneum-,invenimusfcctidum,putiidum,&peirimeoIens: Quareobfervavi.quodhxcchaol
portioefrctcaufaformaiiscorrilptionis&putrefadionisinomnicorporefliblunari: Undereso nespLUicfadbioni&corruptionipropinquaepropterhujus elementiinijsdominium, fcetore infgniatHciuntur: CoIorverocjuseftinftarbilisfeucholeraEintenfiflimxjcujusetiamacrimoniama^ cuitacem&caliditatemfecum habet.-AtquetantaeftinccrhoccIememumfeu igneum hujus vcs gccabilislaciccm&tcnebrasamicitia,ut,quamvisarte acvia Ghymicorum vulsarium iftudid tlementum in Rubinifpecimcrt diaphahum &perpulchrum reddiderim , fjjatio
Aaua a
ramen paucorum dieiumiftuditcrumtenebrofam&opacam tenebrarumaeruginemfibigradatimattraxerifitaaui dem , uc omnisejus perfpicuitas quali tolleretur,&plane obfeurum fieret Ex quo quidcm,ipfuni Diabolum ( cujus oecultum eft ignis tenebrofus ; huieelcmento extra fedcm fuam connaturalem
:
jungere colligebam
cgredienti facillime fe,)UxtapriEdidam Artefij,&poft dicendas Pfellij acaliorum opiniones Quare animo conftanti coneludebam , iftum humorem igneum ;
efle
cori-
puam morborum&infirmicacumcaufam ^ ucpotc qui ex fuanatura corruptioni&mutationibus przternaturahbusoiigociredeprehendicur; Sed &propterCacodsmonis natursad ilium propinquitatemmalitia cjus magiseftmetuenda. Denique,hac fubftantiaignea ex fuo earcere obfcuto extrad:a,fuccedebac vicalisplancx humor,quem maxima caucione pacientia eIicui,acaHdcin jifuafordeemundavi fine q ua reperiri non poteft. Huncquidem lacicem mirabiiis naturx acque condicionis c(fe deprehendi,quoniamlimpidifnmus erac, quafi fpiritus candido chnftaliino zquiparandus radijs fblaribus undique ornaro Nam in ejus corapoficione criaobfcrvavi
prsci-
&
&
therea: ceftimonia;
nacursc
x-
cohfperfus
enim Solem radijs fuis coerulcam cceli fubftantiam condecorare videmus , & nihiiominus fpiritus fubftantia oculo apparet. Deinde aequalitas compofitionis ejus in luce & fpiritu dcnocat hunc hu-
Sic
prI
vitis
recipicndum vitae aaum ; atque radius feu lux illa, fe ipfamin balrieo ifto natur^ deleftahsjcft ilk vitae a(aus,qui agit in palfi vum fuum ad vitai facultatem creaturis impertiendam Hoc etiam ego experimento notabih obfervavi ,cujus conclufionem in TraUatufuperm allegato late ehodabo
tam in regno vegetabili quam animah Namprocul dubio limpidusillelatex,iil quo lux tanquam Cupido jaGctcumfuaPfyche,fcuPfychehumidaeflpa(rivumilIud humidurti bcne difpoiicumad
Ejus
verocffedtuscrat.quodejufdemportionisinaquamcommunemimpofitione&mixtionepauco* tum dieru m fpatio mnumerabiies vermcs mirabilis natur^ procreatos afpiciebam j quo q uidem il pfo tandem fiebam certior,hanc quintam effentiam efTe vitalem caufam tata in animaJibus quam inpIantis,&quodvermesac cstera animaliaex putredineproduftaab hujufmodihumorccoBici
aclibcro vivendi origincm accipiant ; vitaabhujufmodinaturaccEleftiih aere dclitefeente hominis
ftifuis vinculisfoluto
dum,quemadmodumipfiusaiimentiparsaereaadfanguinisvcnalisaugmentationc,facuItatifque
tionishumidifpiritualisciicalidolucisiquaequidcmdeclaratufhocipfo.quodncqjcalidilucisin
illofpiritucxiftentisfufficitadc-ontinuaejushquefaaionc,ncq;humidafpiritusitapot6scft,utra dios fu lucis occultare quea,- Unde fic,ifte huraor cogeletur per fe inftar criflalli,vcl potius lapi^
<^4
di*
lyC
miniismmimocalorc
SeCT.
!iquc(cit,
iSc
I.
POTIT.
II.
ParS
II,
;
disj.icinthini,&:ila(iaciuavcl(j-virinis licciisaclixiisappaieatinfuocflL
icinel liqucf.id-nsinienliirimani pc-i
vjiiitaincnetjamnihiloliqii(.i.ictionis
tucum
(nx
tcminisitCinccH.ivcciincm;Atvcr(>,iir[irimunifrigc!ci(:,induiefcitparuci,i^'inpiill:uninuoloiem
revertitur. E.t hisigitiirlaclicjuicioconltat, cjiiodilia (ulMrantiaiitinliucnti.ujiucdiocciilru.i Inha:-
ra squalitatis (cu tu r
anim e.perquam
arguit.iftum
(ol cran(ic;(S.:
pcr conllipicns
tcira,nec
ad
que tcllimonuini
clcmcntoii:nisii|uatcnusab hisortinibus dirtcrt,tum odoic,tum (libltanti.c habitu ; Llndc contluditur.quodlitaliquidfupta quartamcflcntiam ,& proindc illud , quoda Chymicis quinta cflcntia
nuncupatur. Tcrra deriique,vcl tcncbrolior pars,cs; capuc quaii niortuuin totius mall.i: dc tounc in fundo vafisfeucucurbitxinflarLucifugiomriigratiaccrleftidclHturijacct; ncc uUa qujucm ignis violcntia.tbeofl:atufubhmaniolct,prx'terquam , quodlalquoddam lixamindiocentrL ..tinct. Atque ita habccis oninia cleincnta quinque cx unico C iiaos , feu unica niaila dcformi ; cx quod.im vegetabih pcr exccUentiam corpus humanuin nutricncc; At vcro, cum certum fu,quod omnc nu-
liriljic
c(^,
quod-
per confelibetvcgctabilisnutricntiselemcntum relpiccrc iiniiie libi elemcntuin icinutrita;, quensjclementtimumusnaturx corrcfponderc natuia:elcmentialccrius;Et,qaia parsnutrimcnti
&
magisaercaconvcrtiturinnaturanT-lcmcntiacnsnutritijfcquiturjquodmaximaiicrcLiciointcrutraqueh.-Ecelemcnca;cumjuxtavctusilludPhilo(bphoiuin axiomi , quod fuit taL,Ji! nh->gis taU. Sequiturergo, quod elcmenturntctrcurn alimenti liujus vegetabilisadluccum incbncholicumaliurinam ,aerid languinem , ignis ad bilis augmcntationcm,& quid confcrat ; aqua adpituitam
&
quintaeflcnt!aadlpirituumvitalium,languini("qucartcnalis<ucccilioucm :Ca;iiergoiubit.intiain
jusnutciunt,niixtione(ahcct(angiiinis
planta nuitic (cuim iimilc in aniiTi.ili,vidclicct partes vitales;ignis vcro,acr, aqna , &: tcrra coipusecum ma(lapcrappo(icionem,unionelTi.& co.igulationem
atquc ita continuatur corpus in eodcm augmentationis graduabique dimintitionc ; vidclicct propterianguinis fucceflionem,qux oritur ab hifce nucrimcntl clcmentis; quorum quidcm naturali in
fanguinepr.^dominationecomplcxioncsabinviccmdift"crentespr(3crcantui:Unde,fibiIis propter hepatisproclivitatemadhujufmodihumoris generationcmdominium habucritin fanguine,hominemracitnatilralitcrbihofumfcucholericum,fipituitapituito("um,&:lihKlanch6lianielancholicum; At vcro,(i adio hcpatis tcndat .-cd mediocritaccm, complcxionem prouucir (anguineam ; Et
tamencujufcunquecomplexionis fucrichomo , vaia ordinahtur a creatoie pto nimiacujushbct humoris pr.xdomin.antis fuperflciitate,qualia funt cifta felhs^Lien, Vcntriculus, Intcftina & Vcfica. His igitut luculenter docemur , quod verahujus noftri demonftracionis ocularis fpeculationc fatandem ( quod quidem fciUimum fit intclligcre,quid fit fanguis.quid pituita, quid mclancholia, (it illud occuitum cocli myfterium quid quo vita prbiongaumnium difficillimum eft , humano.Dc hoc in corpore dehiquc cxperimcntalifcnutritu r tur creto divina faventcgratia mcntionera aftlueiitcr&
&
&
copiofe/o/0faciemus:
SECTIO-
De Principiis Tertianis.
(A^^<^i^.
SECTldl<Tis"
I.
PORTIONIS
PARS
III;
II,
TEFltlANIS
MICROCOSMi
feST;DE C AUS
cisj&c
PRINCIPIIS.
IS
A
1'
HOC METEOROLOGI-.
MAGROEf
I;
compbfitiorii propinquioribus
^ quod
ip/i
frinctpid
indicans.
i!^^,r?^5^
^ -,-, *.,"-."_''_. * ^ E Principijs primarijs fcu Metaphyhcis atque increatis Similiter de illis fc"
*
' .
v,;7
& frigiditas
&
dux
quarum'adtione
rur in
cxurgunr.atque itcrum mutua earum adione , afia: fcilicet ficcitas producuntur, paluonead invicem illa: quatuor fubftantis procrean-
&
mundo, qua; Elementa communiter dicuntur; fermonem fitis apertum atque perlpicuum in pr^cedentibiis quidem jecimus.' Ethnid in
principijsrerumprimarijs acque incf^^atis
vcrfatifunc,
nunquam
quamcecidccoloribusrcferre folerent.nonnulhCinquamJperpaucisfolummodoexceptis/quimyfticis infpectronem divinitatis titulus attributus bus ob divinam eorumin principijs abftrufis peplo quafi obfcuro vera cft. Ariftotcles igitur de Pr-iricipijs fuis more obrfcuro cecinit,fub velo
&
&
& de illis fiib nominibusPavationisMatcri^&; Formsetraftans : atvcroprincipiaillaprimaria &increaca ignoraa;tcrrium exiftimabar. Galcnus Hippocrates prindpia bat,quippequi muiadumincrcatum fuaprimariafccerunrquatuorfumm.is qualitatesvidehcctfummamcaliditaccm, frigiditaterii.hu& primaria fundamcnta Phyfica, Tehebras nempe
j
reipicicns ,
&
&
miditatem&ficcuacem, quasquidem qaaIitafcs,fimaieriiEinfint,quatuoreIementaconftituerc quiraadmodum ex fcripcis fuis apparet j illa fumrna atque in-
cem
&
erattanta:fcicntiafum,atquectjamtamPhilofophixquamMedicin3:incerritudinisatqueincon,ftantix rario.quonianr fcihcec ignoraris Principijs feu caufisincreatis feu Archctypicis de Principia-
tisfeucaufatis ritcjudicarcimpoffibilcquidemcft. Nosautemex priorum principiorum ab uno foncepromananciuni, revelarionc doccmur aliaefie adhucprincipiacompletxcompofirionifeu
corporipcrfede mifto magis p'ropinqua.quam aut Tencbrae aut Lux aut Aqua, aut Tcrra aut ignis autfphxrahumiditatis, qux funt tria clemcnta compofirionis. Nam utvidcmusquodinprima torius mundi coDfiftenria,videlicct Lux crcationc,altcrifas feu angch compoficio,immo certe Aqiua
&
&
178
ISect.
I.
PoRT.
II.
Pars
III.
Aqua(on.-?faciuntdiialitatem) ab unitatcpiocreatxfunt.itaetjam dicimusquod infimplicitate elementorum ad mixdonem impcikdam fiat progrcflio priujquani adcompofitionis pcrfedlio-
nem.icccdendumcft.LItigicurabcllcntiamonadis ad dualitaccm,vidclicetLucem
taiT)
(Jv:
Aquamad
alij
ficiunt qua-
tuor J derivantur. Similiter ex horum clementorum uno non fit mixtio , multo minus compofitio, qua: mixtioneincomplctaperfeftiorcxiftit. Exduobusvero& nonnunquam ex tribus fieri folet mixrio illa mcdia qucc deo imperfedba dicitur.utpotc qua: ad coitipofitionis complcmcntum non-
complctam corum inixtioi^m quam compofitioncm hand impropricappcUamus.Sat igitur liquido patetquod impcrfefte mixtum propinquius fit fimplicitati clcmcntorum quam cxadte compofitilm & per conlcqucns fequitur quod ilt principiumcompofitoviciniusquameftipfum elcmcntum. Veibigratiaadnumcri ternaiij prodiiftionem vidimus quod numerus binarius fit caufa propinquior quam unit.s A' hxc cft rr.tio quod tluahtaspronumcro impcff-c^ftohabcturjquatenuscitmcdiumintcrptltctbiflimam fimplicitatcm&: exadbiflimam compofitioncm ex unitatibusfa<5bani. Sic quidcm clcmcnfum eft quafi unum cujus duplatione mixtum impcrfe(ftc procrcari folet & tamen nihilominuscx camixtionc, labore & in duftria NatUr^ , cbmpofitrj complcta &: pcrfcftagcncranofieri aflolet Dcfieiencc vcioilla com-
exadam elcmentorum
fimplicitatcm Sc
pohtionc fitftatimredudioimmcdiateinpropiHquiusfuum principium five impcrfcdle miftum, quodquidcmalTiducinrcruriicorruptibncac^idcrtcompertumeft. Hinc igitur liiculentcr conftat tam compodtionis gcnerationcm quam corruptioncm ab illo mc.lio impcrfcfto movcre & in
illudiin(uinre^urrerc:Undeaxiom.ihocal'hilofophisrotiescbuccinatum.Na//rffffp<'rjmcoipo//M
dijfolutio,nifiprituinprimamfi(ammateriam
,
hoc e^ ,proxim.m
progrcirioarerrriinoa
Imperf mixtum.
Simplex Element. O-
O
Medium.
O Compofitio perfedba.
i
Term. a quo.
Vel morefphsericopoteft
cdrruptionis apertc explicatur.
iliud
Tcrm.adquem.
hocmodocxadiusdefciibi,ubiviatamgenerationisquani
Mcrldics,
Occidens.
I.
terminus a quo ut
Efttcrminusaquo.j.Eftterminusadqucmingeneratione.Atveroincbrruprlbnt. J.Eft
i.
Occidcncalic
cft cjus
crcfcir
quoufque illa pcrveniat ad punCtum mcridiei a quo decUnancc Luna vfque ad Occafum rcfluic decrclcit. Sic multiphcacione audhone fit gcncracid. fic defcaione Sc dccremcnto fitierum corruptio.ProgrtiriocrgoinGcncrationc fit a pcrfcaionc fimplici 1. Oricntalis ad vigorcm fcu pcrfcaioncm complctam j. in Mcridic, perimperfcclc mixtum z. atqUc irafircxaftacompofiti gencrario Ubi videmus i. loco & numero efl^c propinquiora ad j. quam i. Unde i. Orientalc diai poteftpnncipium remotum in compohtionc fcugcneratione & i.principiumproimum
&
&
cjufdcm.
Simi-
De
Principiis Tertianis.
170
adquemtum
C
^odj^erma cmtislihet
P.
II.
^ fer
confiquens de natura
^eteororum
Macrocojmi.
INnumeroigiturcorporumhujufinodiimperfedemiftorum ea
recenfcri videntur rerum compofitarumprincipiaquEContinenturinteripfaelementa&corporacompleteelementata,acfiint propxieillacorporafivcvifibiliafiveinvifibilia,qu3:additionepartiumautperfe(aionehoceftmo-
tucompletOjVidehcctaterminoaquoad qucmconftituunt atque generant corpora perfeftemiftataraanimahaquamvegctabilia&mincraha. Quid enim ahuderatremotametalhvclahcuius alterius mineralis mateiia feu principium proximum quam fumus feu aqua fubtiliata cum iane mifta ? quidproxima ; Nonne fulphur argentum vivum hoc eft vapor cum exhalatione miftus > Qu.Enam eftprima animalisnaturaprastcraquam&lucem ? &quselecundanifiaerfenfumus tenuis&ignisoccultus:quxproxima& ultima caufaJnonnefperma feuvapor grollus it^nem fubtilem includcns infuo coipore condenfato? At hoc Iperma eft illud corpus imperfetle miftum quodimmediate tranfit in naturam compofitionisperfedta:. Nec certe difterre videtur mateiia ve-
&
getabilisfeucaufacorporisvegetativitamremotaquamproximaabillareianimahs,nifiineoquod h3Ec fit magis aerca &c ignea, illa vero de aquaplus participat , quemadmodum ea mineralis portionem fuam majdrem de aqua gravi terreftri iibi vendicare videtur. At vero horum perfeifte miftorum materia cft kmper ipecie eadem videlicet aqua,que aut gioffitie,aut (ub tihcate in pai tium fuarumnumerodifferrevidetur. FormaautemagenseftdelubtihtatcigniscujusprEfentiamajoriaut minori materia quidem fpeimatica fir vel groffior vcl fubtiiior , per conlequens fccundum proportionemfuamconftituitautanimal,auc plant.-im aut minerale. Ex quibus luculenter conftat quod fperma ( quod eft proxima impetfedle mixti raatetia feu principium ejufdem lei teitianum quam immediate conftituit j fit coipusimperfedre miftum hoc
&
&
eftmedia quafi tubftantia inter elementum a quomovetur elementatumexadcmiftumquod immediateprocreare&peificerepergicinfuo motu,atqueutabunitateadtrinitatemeftmotusa fimplicipertcdioneadpcifetfemiftumjitanecefre eft,ut hicmotuspiogrediaturpermcdiumfinc quonullaeftmenfuraabfoluta At vero quoniamduahtasdicitur numerusimpeifeftus, utpotc qusmedium eft inter i.&^.fcd medietatem in fuaproportione non habet quatenus duo folummodoterminialTignanturinter i. &2. Sicctjam fequiturquodipermafitquaficoipusimpeifecftum
:
&
& complete mifcendum confiftens. Sunt eico fpermatarerumomnium fquaiprincipia ultima &tertiana appellamus) corporailla intermedia
velimperfedemiftuminterfimplexelementum
feuimperfede mifta
mulinformanubisvelnubccularfpiflioris veltenuiorisrcduftacquiePhilofophinon infulfe mcleoradixerunt.eo quodplcrumquefubIimiterinaereelevantur,cujufmodiquidcm corporadefiniunt effe corpora imperfecte mifl:a,ajuntque eain aere vi ftellarum exfumo ( quem duplicem faciuntvaporemnempe&exhalationem^effegenita. Hinc igiturdocemur quodomnisresexclementis compofita ellet primordialiter ex illa media fubftantia quB vocatur corpus imperfefte miftum,hoceft, in mediomotu exiftens inter perfedbam fimphcitatem&completam compofitionem. At vero diligenter confiderare debemus,quod Ci corpus hujufmodi imperfede miftuin cflet produdione ptimum , neceffe etjam foret ut in hane ipincipium in rei compofitE generatione
&
pfammateriamfeufubftantiammediam.eompofitam, corruptioneopcrante, itetum revertatur juxta illud veterum fapienrum fupra aliegatum.-Ffrd rerum ommum dtjfolutio eH ipfarufn inprtmam&prol
& putrefadlione
praedominantibus.permediuminquatuorfua elementa primaria retrogr^^deretur; nam impofiibileeftremcare aterminoingenerationead quemadillumaquo, nififit per mediumterminum
imperfedtionis:Sicenim,fuamvidelicctperfed:ionen>exuendo &in imperfedtionem rurfusprogrediendo(Iaxis compofitionis habenisjtabefcit&paulatim deftruiturperfeftemiftum;namin omnicorruptione, res corruptioniobnoxiarefolvitur prius in naturam fpermatis tam mafculini
quam foeminini per quam in generationc tranfibat ad compofirionis complemen tum,tametfi propter
^efjisM
jgo
pter corruptionis molcm
natur.
Sect.
I.
PoRT.
II.
Pars
III.
& maflam in vera fpermatis primordialis forma & fubftantia non difccr
ipfa in putrcfaftione
naturaliTanitntici,cu)usl"pcima,Iicctcorporeinterraputrcfai5lo,nonappareat,abefFcc1utamen docemurquod granuin lUud coiruptione rcducatur in pra:ftanciirimam iUam naturam fpermati-
praceunte.magnetita quadam vi trahit ad le vittutem multiplicaca cuj us libertate,&: conuptionc fpiritu tandem dignioti refurgatatque potcftate admodum Soleocculto&fupcnonbus tivama
igitur perfpicue
demonftcatur quod in
intiam.hoc cft per meteoron vel coipus impctfcde miftum , tam perfcdlio quam imperfedio jelbe6tu<'encianonis , tamfinquam compolino (eu rcfolutio feu decompofitio , tam generatio quam corrupcio,tam vita quam mors,coipGr;ilis,tam fanicas quam morbus cum Macrocofmo tum
etiam
Microcofmo , hocque admirabdi divini adus m natura humida eftedtu & operanone corponbusperk6icmiftisacciderefolet,quemadmodum in lubfequcncibusluculennusexphca-
&
bitur.
Manifcftum ergo eft quod imperfede miftum fit illud medium a quofit tranficus ad cxadam pertcdicompoficigenerationem,&inquodmutataforma corrupcioneqne operante fitapunfto gcnerationis ietrogLellio,ita uc in Macrocoimo rerum omnium fpermaca nihil aliud lint quam meteora qux men ilmtfumicondenfatione taliaappaientesqualiafunt: atque idco taminMacroquam in Microcofmo meteoia dici poHunt omnia hujufmodi macerialia imperfcda ex fumis utriufque"cnerisprocreata,quorumvehiculuminquofiibfiftunt,feuniareilludphilolophicumin quo iiacant , cll Ipiticusille aereusomniamundimiraculacam manifcfta quamarcanapoftidens. Quomodoautemineteoraiftatamoccultaquamperfpicua in Ipiritu Microcolmico vehantur inmundanis vetba hcet perpauca , ca tamen perlpit\a fuo loco explicabitur,ubi etjam pariter dc illis
cua &i clarafacicmus.
P.
III.
cumihoceJiimperfeSiemiftumac"
ceperit.
NUlluscrgofuitunquaminmundo,veIadcrcationemperfcftam,veladgenerationcm,veIad corrupnonem motus,qui pcr medium meteorologicum , hoc eft imperfede miftum non cratfadlus. NamiitadmelodiecompIcmcntumconfonantiammcdiam,intctnam&mmasperfc,
ftam requin lblet,fic etjam ad cicacioncm vidcmus numerum binarmni interponi inter creatoicm
&remcicatam,quocicatiuaillaadcicacionispcrfedionempcrducatur. Vcibi gratiaprogreirioneabunicaceincreatapcrvenimus ad dualitatem matcnam &formam,aquam6cluccmdenocantem quarum unione mediance fpiritus ordinis ternan) vinculo,creatura completa ex clemcntis
, ,
quxforma
angclicaeftpridita. Similiratione
intfri. tS:^.
&ejus quadratum 4. incercedic}. quaseftquafi impcrfcftc miftum fcu mcdmm Talcergo cftfubftantiactElimedij cujus fubftantiaj.eftmatcria forma verocftbi,
nadusfupcrGasIcftis.-i.ergoad^.unitus datccelohuic nomenquintaecirentia;. Creaturapcrfeda StellaE fehabentui cxhiseftSol,&cxterx ftelIx,qua:quadrativicesaccomplent: SimihterSol corporuminfimiordims compofitionis ipfameccoraignitarefpedu corporaimpcrfcdemiftafeu
&
perfcdclcmcntatE,inquibuscubicafcric rcpeiitur numcrus odonanus. Nam licetin feperfcfpiricumccrliEmpyrei ,tamcnrefpcdu angelica; compofitionis tliflima fit miftio intct lucem
&
diciturimperfedtamiftio.quatcnuseftmcdictasmotusintermonad^-mcteantcm&angclumcrca-
&
^'
ftella
mcccorologicapriufquamin
ipfc Adam mimus homo ab hujufmocrcaturs compofita: perfedtionem rcdadaerat.imo vero gcnerationis &; di metcoio peifeaioncm,inlpitante unitatc acccpit. Quod autcm ad haimoniam quem eftidem plaad illum corruptionis atnnct inicUigendum cft quod inter terminum a quo
&
&
firoplicitatc
.Sl.
'^^^^^^^^^^^^^^^^iymsKu^ii^JSB^^^^^
Dfi
corruptionc feu reduftione
Principiis Tertianis'.
compofminprima
,gj
&e miflum ad miftionis pcrfedioncm qua: in genito reperitur uti anrea didam eft
per iliud ipfum medium
jam videmus quod in mecallorum redudionem in prunam ipforum matcriam primum , tranfcunt inSulphur&argenmm vivumcxquibuseraurpnus , arqui etjam triticigranum infuum fperma
, atqui eti fua elementa neccfTe eft uttranfimsfiat prim ieu imperfcde miftum quod erat lui generationis caufa propinqua Sic e*r
amm
corruptione redacaum eflpriufquam motu arculari in gloria abundantia exurgerc potuitfvid * niusetjam in ipfoanimali quod necellefitut mediante corrtiptionepcr regionem fpermaticam tetrogrediaturejusnatura,partefquecjusnu:rimcntoaud:infuaclementa per medium impcrfe-
&
aumrevertanturadfuapnncipiaelementaua: QuibHs equidem viderc liceat qualis fltelemen' torum rotatio ad generationem corruptunem per media impcrfedte mifta &
quararione metcoraeademfmtcaufxtamgenerationis,viaj&augmentationisfeuconfcrvationisfanitatis,quam corruptionis.decrementi fcu marcoris , moiborum denique mortis , fed quomodo hxc
'
&
&
fiunt
lilud
&
tum fpero.
demonftratu*
p.
IV.
Ve meteoris humanis tamjj>mtualiks quamfin/ihilibus^per qu motusfit tam ad generationem O" augmentatio-em quam adcorrupttonem e^ decremen"
tum: Etquodelementctam
cofmo afparenttjint
in macrocojmo
quam
mtcre-
m tmperfefiorum mi^
prum numero^
ADMicrocofmietjamtimintetniqtmexterniprocreationem duo, (quippe quorum unum cft fpiricus forma humana imbutuiJc ahud cft corpusad compofitionisperfcdtioncm produ ibum ) concurrere nulia erit dubitandi ccafiOjpraf eitim fi fn primo ordine animam rationalcm cx fpiritu incellcdtuah & lucido mentis diox radio confilatam cxiftimaverimus qua mixtio
,
diainter unicatemverbi
eft me-
mensinratione&rattotnamma&c.
mediaviaadperfe<aamanim2vitah;rocrcationeminhomine. Atque iterum fi gradum fecundum rcfpiciamus tunc percipiemus <od anima vitalis in corde ica fc habet ad naturam Empyreani feufpiritumrationalemmentisradilluminatum, utcoeliputiftlmilpirituslucidus in mundoad naturam Sohs hoc eft,ut j.ad i.quiim cerminus pcrfeftus eft 4. Sic ctjam terminus hominis internieftfpiritusaereus ^chercojui-usinquo vitafeuanima regnat; atque itainfpiritu acreoterminaturanimae humanae miftio pfeda & pcr confequens anima vitahs five fpiritus
;
Quisnihilominusniixciomedificetinfeiuperfecainima^tamenrefpedlumotusilliusadanimae humana: complementum a mcide creante , dici poteft impcrfedte miftum quatenus eft in
iftiufmodi confiderationc diciturimperfediJftioquatenusperfe confideracanondumpervenerit ad complementum hominis intcrnii& tren miftio e;us per fe (^ qua: eft ultimus terminus in primo gradu, cft ejus miftio perfe6lifrima,ut dam eft. In homine ergo ita fe habc t anima ut Sol
, hoc metcolon eftomniumperfe6lifrimuiluemadmodumilludSolisinmundo;inquoaPlatonicisanima media dicitur regnare ; Nam uol mundireftifTime dcfiniripoteft cometa yivifica, lucida per* & inancnsuniverfimachinx,itaam&corin cujusvafcanimavitalispracipuc delitefcere dignofi
cft
in ccelo
interni
EtquamvisSolhicnofvarijs vidcturquandoqucecclipfibus mcteoris obfufcari , utpotcquinebulofofpirituundie circumduaus fxpicule videtur compati, nihilo minus hoc fic propteraefcamhominisintc t>afim,qu2nonalitcraptaeftmeteorisdenfis&obfcurisobtcnebrari quam Sol cceU nubibu,'-"Duhs,& ecclipfibus ab oculis noftris abfcondipercipitur, tamen jiihilominusSolinfua natu^onpatitur hujufmodi impedimenta fed quoad nos, &' refpedu objeaum lucidum , fcd de his alibi uberiusjnedijilliusquodeftiiiterfe|mcorporeum VidemuscrgoquomodoincjJonehominis interni imperfede mifta concurrant qus , tamen aNam quatenus funt in via a fimlio refpeau perfeaifTimaiicuntur habcrecompofitionem plicitatead profundioreiTmpofitionemdicunturimperfea:emiftaquoniam nondum ad meciturr
&
&
&
luculenterdemonftrabit
tam perfcaionispertiger quareaJmeteorainvifibilia haud incptccompararipofllintut infrd Ac hi quidem omnes termini in ipfo femine icu gcrmine
humano
& fenfibilibus
jgj,
SeCT.
I.
PORT.
II.
PaRS in.
erataerinvifi^.
busSolisoculisimuenrinonconccditur/edcifohiramodoquiocuIis intellekus intcrnam reiM' eftlpnicus illeinferiorquieft animi bafis*: tuiaincontuerifolct: nam quod in fpcrmatevidetut
mcAcquehicfpiritus viiibiliseft quafi corporisfctthominis cxterni fundamencum atque bilis totum corporc^humano oriii folcnt: Hoc quidem ceoromm iliorum omnium medium qua: in exacbllimenarravicHcrmes Pmaiid. lo.hifceinverbit: Rattemanma , ammamjpiriut,&jpmmtn
{orporeperveiiasartertxsquefangumwquHiffuftisanimalmdjitectet. Virtute crgo hujuslpiricus infenocnexum fuum inviolabilem cum aerc *vificatur movctur,^: denique terraob
ris
aqua,proptcr
&
ius vicimtatcm
cum aqua'
inque omnium
Mcnspermanens,tanquam
piinnismotorfpiritumincelled:ualem,quiitaanimatakxagitatanimammediam cujusmotuincitam flatilcntos &:vaporofos mvilibilcs quamquatatui Ipiutusintimusutipfetandcmhumores prirtrnaturahrermfunc impellcic obfcrvacur: incoiporenaturaliter,iive tuoriliosvihbiles,live taminauaione quain diminutione Acquehicextacmotustamincicacionequamgeneraci ne tcidir vcl ad perfcdioncm, in fnnplicitateni lemper motus natura: quem uc rupcione , in acquc coi aauihitudinc vchid complctam compofitionem in nilcitudine a fimphcibus ita femper requiii
&
rationcimpcrfedla,
quoniammnnerumbinaiiumrefpicic. Quod autern ;td elcmenca utriufque mundiattictea quidem ipfa quatcnusnon luntfimmeteoirum recitari pofTunc, nam in Macrocofmo plicia m luimcro imperfeftorum miftorum.feu lencbrasprimaiias ad centrura repercuiras pro vero ehnento rcrra: a:ftimamus per Alcph aCabahftis exprcflas,
&
Aquas
fubtilcsCk fpiritualesleuacrcas,quamgronas&magisWbiIespro verahumidicacis fphaerahabemusfubhieroglyphicis MenTQ&nfigniftcata, &: Lu:dvnccra primo die creata prounicoigne
puroreputamusin hocmundoqucmCabahftxperhierilyphicum -^ Shin notaverunc. AtvefimpliciratU; pmicate recediint proprer majorem ro quoniam elcmcntavulgariaabhujufmodi in iocolniperfcdlorum miftorani leumeceoroideoea mixtioncm alio autminorem unius cum rumhabcmus,quaccnusexcefleruntgradumfimphcitatisiquodammodocompofitioncmquam-
cum inibus heterogcncis qua: in creatione hbct rcfpexcrunc. Sictcrraha:cnoftrapcrmifcetur elcmcntum t\^x fragmentis polhiitur, imo vcro &: aqus quafiidencitas,&homogenia; fuaerac
lencis inliilcibus
,
quandoque fubijcicur ur m tonitru viderdceat ignifque purus nulhbi reperitur, confufa & impfetle mifta efle videntur ^unumq; clcomniaquc fcrc mundi pnncipia quoad nos
mentuminaltcriusrotarenacuramgeftucvidetur,quoufqi)incorpusceiTeftreredLicacurilIudque tandem corruptionc difiundum^inidquodpriuscratretro^edi&remcare giadibuiquc diirohideproperarc animadverritur: atque ica capWham caudam comedere dicitur,
tionircquificis
morulquc fphxuoi
Cqui qmdcm cft
tcrmino a quo ad cerminum ad quem e illo tandem in illum itcrum a quo mundi feunatura: curfus oibiculansadgeneiionem corruptionem; femperm
;
&
mundoagcreobfcrvatur. \ QiudetjamdeelementishumanisaUudeftcenfendumqmutapuritatelongiusfintremotaquam illamundana & perconlcquens pro imperfefte miflKnt habenda ad compofitionciu nropinquiusaccedentianacurifquemetcororumviciniora,hocL tam in generationis elementis
nutritionisintelligendum cft? Namutimprimiscumlthumanxgeneracionis incipiacompoiicoaibere acque etjam materix homusjincjusprincipio fpcrma humanum formam
quamin
homo aucem int\us Ccujus bafis cft fpiritus acminis externi fundamenta ftatuere videmus : libi fimile exUorum regionibus magnctica vifibifis) fpermatis materia rcus condcnfatus feu vilibilem ipiumWntem fpcrmatis continentem, atfpirirum faculcateatcrahcns,cxcendic etjam fibi fimilem aerenjl leaHicit, undc aermafliexqua vilibih fuo datyehiculo quc ita vitam mundam cruditaten\frigiditatem condenfatur ia attradus proptcr aeris externi
&
terior aflidue
&
tandem terreali^te majori aut minori in carhumorem planc aqueum qui pituita dicitur & illa fubftanciam rcdigitut Mmus ergo quod fperma fuic neam nervcam, cartilagineam aut ofleam
:
ratpicuitacoaaquxcftfanguis,velcrudaqua:phIegma diciturmqi^uidem mifto impcrfeao, vcrlicelementummagismagifquc adperfcaionismediumquxclt ^us: ita ut fanguis eft imfoermavilibile feyminum a quo& corpus perfcdummiftionis mgeneratione vidclicetinter mtcr chilumVarnem : cumex chilo orimcdium cft ecjam in geniti nutritionc
humanum
: acque turfanguisquicftchiIusfecundomodoconco(aus,&extcrtiafanguin,fl-ationc,unionefcihcct, quae ex carne derivantur &Vriuntur: Quod autem coagulacione fit caro aflimilacione mifta patet , eo (^ non eft fimplex clcimpcrfedc mafl^a fpcrma fit mctcoron quafi
&
fe
&
&
mentum
la
&
res aUjlicibus clementis ornec res perfcde compofita adhuc genita, fed vidcmus quodtiubc mundi majoris quidem ita , movens in via ad gcncrationem poten*
per
De
Principiis Tertiakis.
ipj
potcntiaineftgenciativa &(pcrmatica
i^.iyPfalm.^i.io.lob.^Ao.&altbi:
qusquidemnubesfehabctm magnonnindoutfpermainmi
noricumamba;lmtnihilaliud,quamaercondenfatus cujurmodi erj.imeft aqua illa ciofla exar^ gento vivo&ililphuremiftocx quo canquam ex imperfede mifto (cu caulaproninqua ficcompolicio mecallica.
Intelligendumergocftfeduloquodrpcrmainanimali (emcnfengranum in vcoetabile,imo , acquc aqua groda quse cft mecallorum matcr , nihii ahud funt quam Sulphur magis auc minus proportionacum in propno iuo Mcrcurioqusquidemambomiftanihil (uncprxtcrmeccoronauc impcrfetlemiftmTi,hoceftfublunatumincergroftumcompoficumad quodcendit,&tenui(limalimpliciaa quibustanquam terminisaquibusdcrivacur. Scd jam uc ad meteora nutritionis & auCtionis tamremotiora quam
vero
& ip(a niibcs ( qus adhuc eft vcgccabihum caufa rem otior
quxquancicatecum minoribus ignis^&teiraacquefpiritusacrei , utiinnube tonitruali videre liccatjinqua lapis, fulgur& fpiricusmirabihscontinctur; itaquideminchilo potentiaiiccrterrca melancholiatamnaturalisquampra;tcrnaturam,atqueccjam bilis calis, ac candcm (an"uisverus atqucexquiiicuscontinentur, quaj omnia multitudineaqifarumteguntur& fubmcrguntut chih feu pituics locum occupancium; atque ita toca hac maira foiciori digeftionc in fanguincm rubicundum tran(mutatur,quod etjam in ipfa nube nonnunquam accidcre vidcmus in cceIo acreo Porroecjamquomodovirtucedivinaaquaeinfanguinemconvertipollinc doccmur ,Pfalm.io(.ic).lneftetjaminhac ma(Ia,vcntus,flatus, Scvapor quiexejus ventiefacillimecaloreanimalicxcitance
.-
cliciuntur.
Denique pcr (ecundam animalis digcftionem elementa hxc animalia feccrnuntur ab inbilis flava igncam pra fe ferens naturam in fcllis vaiculum cfFundi-
tui',inelancholiafeubilisacraahcneattrahitur,&pituitafcupars(ero(ioradrcncspcnetratfaneuif-
quc nondum (yncere expurgitus univer(um inigatcorpusper vcnarum rivulos. Hic crgo pacet luculcnccrquodquilibcchorumhumorumnon(int(implicia clemenca (cdmifta fecund. conditioniscxillismundanisquceinprimogradumiftionisdcceftcruntaveraclemencorumlimplicitace. licec in animale bilis clcmento ignis comparetur tamen hocfic nonquodiimplcx (ic elementum,(edquatenus magisparticipatdenaturaignis,nam ejusbaiisefthumor aqucus qualicace
Unde
jgnis,quaabundacfubcilisfadusj cjusveroforraacftiiibftanciaigncain aercdcnfo ranquamproprio fuo vehiculo narans. Llndc pacec quod imperfcdidima (ic hujus humoiis miftio , &: per con-
lequcns loco nubis ignc;e live fulgidje habcri,cujus prxfencia ucpludmum naturales producuncur in mundocfFe^flus tempufque gracum promicticur , (ic ecjam hoc elemcntum magna producit At vero quandoque fe habct ut fulgura 8c corutcorpori atque fanitati cjuldcm commoda. cacioncs,i?<: comcc2,& hujufmodi alia meteora ignita corpora male afiiciant , nonnunquam cciam
c^lifaciemrubc-dinc&flavcdineringitigncavisaeriscommotionem &c vcntorum excicationem futurampromiccens, quemadmodum etjamignis hicbiliofus fiin motufuonaturali impediatur
i(5l:ericiatcjedacucim&lupcrficiemcoiporistingereafrolet,flatufque&: perrurbationcsineocxjjTi-f
tare
& hujufmodi
alia:
fien
volumusquod urclcmtn-
tumignisinfuafubftantiacontradavilibiliain mundoprodurit meteoia , verbi giatia comccas, fulgnra,coru(cationes,lampadcs,capraE lalcanccs,ignes fatuos &c. Sic crjam bilis pixccrnacnialicer
colore talia qualia ipfa eft. Verbi giacia iiiflam.corpore producic meceora condicionc mationes,idtcticias,guttamto(aceam,Dy(enteriam&c. SimiliterucclcmCnciignisinvilibilisfubftantia in comecx maflam vifibilem auc hujufmodi altctius metcori vifibilis concradta,incccora inatFc<5tus in
&
vilibihagcnerarcfolecinacre.quibusnonmodoacr ipfeinficicur, (ed erjam vegctabiha malcafficiuntur,animaliapeftecorripiuntur,famefqueterraEproducitur&infinicaaliaincoinmodamundo indcoriuntuf.-codcmplanemodoresita fefchabetinmeceoiisinvilibihbusexhoc vifibftimeccoro malevole difpodto in microcofmicorpore cxhalacis,videl.peftes,fcbres cujufq; gcneris varioinfinitaaHaaccidentiahujufmodi.-Hocccjam&idcmdicipola: Pcripneumonis, Pleuritides teftdcMclanchohaEtammanifcftcquamocculteprsternaturamopcrantiseftedibus, atq; eiiain deillisPiruit3EatqueSanguinismalemifti,quorummalcdi(poficoruin cum vaponbus conca^iofis lcucorrumpencibustumfiibftantiaacqualitatemanifefta, mifera: produci (olentinmundoiPii,
&
tudincs,qucmadmodumexvenenataterrae&aquarum
dere
liceat.
in aliquibus
mundi
locis difpofiiioncvi-
Poiroecjam prster id quod fuperius diduin eft apparet quod eJemcnta quxjam rcperiunturimpurafint&a primarijsnaturisremota, quoniam Elcmenca infuafimplicitacefLinxexaqua&lucisportionibuSjitautinferioraduoquatenusluceminusabundantpafliva dicuncur(iiperiora vcroadiva.-Sicctjam fe habet coElorum fubftantia.nam fubftancia cceli ichcrei (it ex fiibftjndicitur Mittaton fcu anima in undi: pafli va vero eius tia C(3Eh Empyrei qui ci loco formaE infervit fimpUcium finc refpedu compoficionis illius cumfbrmaaliqua. aquarura pais eft portio media
&
Deinde
'^94-
Sect.
I.
PoRT.II. ParsIII.
mfimi c]ux cft infima pars fpiricus five aquae univcrlalis,undc liquct quod ut forma parcis aqus fupenons lit purilllma quatenus immediatc dcrivatur apraeleniia Dei & cii lux incrcata , ita forma (cu lux cccli aethcrei icu medij cft minus pura quatcnus nihil aiiud eft quam lux creata feu puriirimus ccEhfuperiorisipiritushicis mcreataeradijsornatus,qua:itaagitcum lubftantiaaqueacoehmedijut mas cum foemina. Simihter fopma coch ciementahs cft compolitacx fubftantia coeh Empyrci & ejusforma&luLftantiacraftioricoehmedij qusedicicur fpiritus xthcrcus,ita vt aquaeparsmfima lit triphcismixtionisvidelicctexformaincreata, feuluccpuriinmafubftantiam cceh Empyrei mformantc,&;cxmatcriahumidacoehmedij, qux omneslocoformi ei infcrviunt,&:tandemexftibftantia denialibipropnaquxrcipcdluejuldcmformscdiftinguiturmelemciua quatuor leu iphxras tresjvidclicer Igncm, Aercm, Aquam.Tcrramjvcl Ipha^ram ignis, humiditatis & tcrrx ita ut re<Se aPhiiofophisdiciturquodccehmingitinclcmencapallivaquorum matrix eftipla cerranonaliterc|uamgallus ingallinam,autir.asmtoeminam. Videmus ergo (ecundum id quod didum cft quod totus fpiritus mundanus dicipoftjt imperfccle miftum reipeftu corpcrisex quatuor elcmentis compohti,quamvisrevcra;n lc pcrkdlirtime
,
miftaeft:cochEmpyrcifubftanriaexluceprimeemanacionis, &lualimplicillimalubftanciaminus perfeftcmiftaeftcQelimedijfubftantia&minimeillaclementorum Nam quo proftindiusluxre vcra immcrgitur in ab yfto tcnebrolo eo imperfciflior &: muhiformior eft ejus in mixtione unio:Sed tamcn impcrfccfle mixtum a Philofophis intelligitur illud quod eft in via ad coniplctam compolitioncm ex quatuor.fcd tamen ad metam perfcdionis in compofit'one nondum pervcnit. Elcmentaergoproptcrrationcsfupraallegatasmixcalunt quatcnus eorum formaeftcxduphcifubftantiaduorumccelorumfuperiorum &:hicisnmplicilllmarportionc,(Scimpertc(n:adicuur hxcmixtioquoniamadmedietatemcomplcmencicorporiscompoliciliveiit creatu hvegcnitum, nondum pervcnit:Simpliciaeigo a Philolbphis dicuncur Elcmenca, no-n quod fuapuricacc xquiparenraucfubftancixcoeh EmpyreiaucillixthereitScdquatcnuscxrebuslubhmaribusprolimplicioribushabcntur.EttamenhajcquardicodecoeloEmpyreo AEihcreo eiemcntan non concipiomorevulgari, nam hxcomnesfubftanrix funtetjamfupcrterram: noncnim dicimusEpilcopum lublimacum auc mcceorizatum eireeo raodo quo vulgus,rcs in lublimioribus ccjclorum mundanorum locis cxpedlans lcd ipfum dignitate honorc exaitatum intelligimus,quam vis candcm diftantiamfempertenetluper terram.Sicplumbumimpurum diucurnicace cempons ihauriperfe^tioncm tranfit lubhmatur,& tamen nihilominus a luo loco non elevatur.Sed ad rem redcundo relpcdiuuniveriaecoeloiumfubftanciXjElemciainfcriorafeufublunarjaimpertccte mifta dicipolfunc ecjam in compolicione pcr fe confideraca,led in primogradu mixtx dicuncur. A^eceora dicunlurimpcrfedlcmiftalecundiordinis quiainmediolunt interelemcnta quibus primiis gradus tetminiaquoattnbuirur&compolicumeleraencatum. Sicquandofubftantialpiritusmundiinferioris inflamraati,hoc cft elemenci ignis porrio tranlu in aerera , duplici hac fubftacia producuntui co; ,
&
&
&
metx&cxtera meteoraignita,utcapr.rlaltantes,ftellxcadcntes,corulcationcs&c. Sicjusportio cum aqua in vol vicur,ronirrua & lulguia duplici hac mixtione producuncur &c. Ubi aCtus m .lere eft (piricus fphxrx ignisinflammatus humidumque aeris patuur Vel aqua nubis fulbnet aiflioncs
:
C
tionij
P.
V.
yarijs priu^uam
adcompo^-
UT hmedij,atque
in prccdentibus
itcrumcjusfubftantiafitanimacoehinfimiatque eorum omniumorigofitunitas in Deo,ficetjam quodlibet meteororura prascedens eft quafi anima &vita illius immcdiate fub-
mixtum,quoium omnium origo eft terminus a quo, feufimplcxelemctumilluddquoderivatur, nomenque&elleluum prscipuumaccipit: Vcrbi gratiain meteoroigniro videmus priraum principium clTe purum elementum ignis , deinde , fecundus gradus cft (puriumelementumleuprimusmiftionisgradus qui communiter appellatur elementum ignis, nam purumelementumabingeniohumanovixquidcm chcitur aut concipitur in rerum natura, tunc gradustcrtiuscftinmixtionegro(lioriaeris^iill cum igne&fitvifibilis cometaauthujufmodia-i hud mcteoron.-Dcnique fe dilatando pcrgit atque in fenfibilioraelcmenta , utpote aqua terram, pcnetratin quibus fi ad corruptionem tcndit,malo,morbis,atquc peflimis evcntib. afficit , fi adgcnerationcm yivifico & bcnevolo modo ad comporitionisperfedlionem pcrgit .-Si igitur ad benefifequentis in via ad peifedte
&
cio
&
Ig^
De
Principiis Tertianis.
cium tcnditgenerat & confervat nec retrograde pcrgit quoulque ad compofiti perfe(flionem atti& fubito finebono finedeciinocaddiflbiutionem&deftrutio ncm,facit etjam & totum lubjedum in quod penetrat ('etjamfi iliud efTet perfedte miftum ) in gra dumimperfedtionismixturajfux tcndereatqueinprincipiafuareduci: nam meteoronatqucejus elcmentumtameftcauiacorruptionisquamgenerationis; tam compofitionisquamdilfolutionisi eoque utitur Jeliova tam ad creaturae compolitjc beneficium quam maleficium Atque hoc idem
gerit, atiimalevoleprogreditur
:
Sap.i6.
minime liquefacientibm ,
cum pluvias
iuas
tem&benefaciendum. Dicimusigiturquodcompofitumincreatione ie habcbat ad radicemut cubusad 2.quarein motu ad perfedte miftum hoc modo a radice i. cujus initium erat , i. progrcffionc naturali procedimus.
Ingenerationeeftprogref.
fio ^radicei.
8/-
8.Efttcrminusaquo&
terminus
ptionc.
t.
adquadratum 4.&deeoadcubumfeuperfedemiftumS.
t^
).
adquemin
corru-
' ^.*
* a
f "...^^/o,^
8.
.. 1 r *. '"*-* * ^^ vi * "' ^
^<*(?/.
".,
t^
In corruptione efttranfitus a
*-''
,
*t
generatione.
%^.
'^'
'"''^
'
4.a
folutio.
In qua quidem demonftratione incipiendoafiniftravidemus exadam progreifionem meteorologicaminterfimpHcillimum terminiu-naquo,nempei.&terminum cubicum numeriprioris i.videlicet S.completam compofitionem denotantem interquos terminos variosvidemus micubumquadraftiimperfedigradusquorum evidentiilimus confifljt in medio interradicem
&
tumdenotans.Primusergogradusmiftiincompletiefti.quircperiturinteri.&3. denotatquemi ipiritus intelledtualis inhomine; Sed quoniam ulterius proftionem coeHpuriifirriinmundo greditur ad compofitionem profundiffimam qu:E incuboconfiftit ad evidentioremadhuccom-
&
pofitionisgradumprocedimus , &tuncterminusaquoeft i.&c ille adquemeft^.&mediumfcu imperfedemiftumeft^.Sicenimfehabetfubftantiacoelifupremiadillam ftellarum in macrocofmo & illam rationalis fpiri tus ad vitalem in nuicrocofmo.Pofteaj^.intercedit inter 4. 6.5c 6. inter
&
5.&7.SedmanifeftifIimummediuminter4.&8.hoceftquadratum&fuumcubum
eft 6.
Sicqui-
meteora aerea, inter quatuor elementa mundominorihumoresnaturales ad carne feiiperfeftiifimam corporacompIetecompofita,&in corporiscarnoficompofitionem.'quiquidemmotusconfiftitinnatuiaHhominis facultate,inqua
ccelo elementari
&
infima anim^e
human^ portio nempe Ipiritus aereus praedominaturjCui humores five funt naturales
&
in naturam
humidam
3.indicat nexummaterixcumforma primaingenere,denotatqueconditionem cosleftem ^.univerfammundi materiam aprsfentiaformaliin qUatuoreIementadiftributadecIatat,queeft media fcrcvia adcompofitionem&verusterminus aquoelementa imperfede mifta immediate oriuntur,& a quibus meteora mundana in numero quinario derivantur qui eft medietas completa in generatione videlicetinteri.& 8.&in j.meteoroeft magisigneum & fubtilcin 6. magisaereii quarc etjam &(J.eft mediura inter quadratum&cubumin quoloco tanquam invehiculo fuoptoprio meteoranafcunturtaminmacrocofmoquammicrocofmo, 7. arguitaquam in mundo vivificam feu aquam nubis,& in microcofino fanguinem chili,qui eft meteoron nutritionis, vel fperma quod
clementorum produ^aam in
* feu radicis in ;
quorum
miftione
& cubum
eft
;
&eft | vehiculum fc
cui Ci
quod per |
exprimitur,eftque
fperma
iflulie-
'lg6
Sect.
illa
I,
PORT.
m
II.
Pars
Ili.
impcrf eda quae cft pcrfeche fcctus compofitionis caufa propinquiP li.na pcr uiiimum gencrationis gradum denotata,qui cubi complcti pcricdionem xquat Atqj ita cxtremis reperiuntur quoi ii unus cft fimplicitatis pcrfcdciuicatur viam gradib.pertcctioais qui
:
4cj:ncpc i.&alius cdpolitiomspcrtcd? videl.8.quieftultimusterminusgcneraciorus;&;m totohoo pro^rcirumcteorataMacro-quaMicrocormifuntnaturalia&gencrationcproducentia:Atv.iihuqui nioreji metcorclogici iUi leu impcrfedlc mifta f"e habct praeternaturaliter ad compofitioncjtunc contrario ad radiccm per eadcm media dilFolurionem propria per tendunt corruptioncm de ad
&
iammododifpolirarcvcrticontenduntjundepcrfcdfumcompolitum S.piimum m 7.rcfoiviturj5c 7.in 6.Sc6.m (.Sc c.in ^.atquc ita retrogradicndo quoulquead radicem itcrum rcducatur tota comqua prius deri vata eft. At latiohujufmodiadionisdiverfiinnaturaoritur.abunitatisdifpolitione, nam radiorum cjufdememiilioneatqueaCtusmanifeftationcfit gcnerationis complementum, radioiumque lilius contiactione in fc tit ageneracionc per contuibationem , ad diminuuonem is: compohti languocmretrogrellioad terminumaquofacfaeftprogrenio: atque hocquidem peroptimeexrepoiitio a
,
gijl'ialmift.EverbisconlirmaturqulunthujufmDdi,P/4iw.i0 4.z8. EkocLin:tcreu:iirinolitgum(hic ctemoms&:genczzzionisovdmtmindi\dix:)aperKn:emammfuainfa:unturbono (hiccompolititain confcrvationis rauonem arguere vidctur. ) Abfcondente facum intcrni quam e.xterni nutritionis
&
fuatniomurbantur (hicigritudinis &infirmitatisoccafioaemdenotat ieumotus verfus corruptionem Sc contra compofui naturam ) rectpiemefiirttum eorum txpirant ( hic mortis coiruptionis ccm-
&
plementirationemnarrat&perfpiiitumaigujt radicemfeuhumidum vitae radicalcmin quod lux divina ad vitx perfcCf lonem movebat. ) Quid eigo hoc Prophcts fermone luculentius au t efficacius cire poteft ad confirmandam illamnoftramdocfrinam, feuprogrellioncm ad generationem Sc retiogteirioncm adcarrup tio5 Hincdixitjob.io. 12. Vttaexercutflibemgntta:eniergame&vifitatto tuaconfervaritjptritum meuni: Concurrit ergo bcnignitas lucida faciei Jchov. ad gcnerationem Ipiiitus ei propiij in quo tanquam vehicuiomovecur: AtquehocidemcftquodPlalmiftadicit, P/4/.J0.6. 1'itaudcsl l/eniToUntta Iehov.&:Pfal.^o.i^.Vttaprulongatu>e>ibenignttasDet.EtPfalm.i%,i(^. St tuiUufirailucernam meamlehova
nem
Deusmeus,Jpknden:esefficiesteiiebrasmeas.StmtliterPfalm.
me
bcmgnitatetita:
quod Deus
abfolutiftima rerura
iimplicitaSjpuritas&unitasfitunicusillcSoldansvitamjgiatiam&gloriamcreaturis^cujusabfcnrianihilpra;tcrmiferias,morbi,&morscxpcdandafuntjuxtaiilud ]oh.io. 10. JjiiemjperuntimihiewwfM/igtf^pralenciavcrofacieidivinilaEtitiamfccumatFertinexphcabilemlecundumilludP/k/. 4. i.Luxfaciet lehovt matorem Utittam indtdttanimo mto &c.Et. PfaL 106. Quem vtjitabtt kbovafalutefuafruetur bonum &fcclicttatcm ekclorumfuorum ut Utetur Utitiagentisjua.
ner.itionis
lit
Contludimus
igicur
i.quadracum 4. cubus 8.
ftionisfenfibihterapparcntisdebctcllc a 4. feueicmentisqui in ordine qmnario obfervatur qui niedietatcmtenetintcri.radicem&8.cubum,&quod i. iimphciirima litprimus acfus& motor tam in creationc quam in generationcqui univcrfum Ipiritum mundanum ad compolitioms crcaturxcomplemcntummcitat, illumque ad taie opus informat ad confervandum ilJam iecundum
iuam fpecicmprjEfcnseft,undcetjam&ejusabfentiaiabiturcompofitionispcrfcdio&innihiium
qualircducitui.-AtquchicquidemnotatudignilTimumexiftimamus, quod Deusdicitur totvcftimenta induere in mundo per quot umtates penettat in mundo , unde quoniam ad crcaturi tcrreftriscompolitioncmper numcrumcubicumfeuo(ffon3riumprolpicit,ergoctjanuotgradusnaturae humida: attribuunturei per quos penetrarc voluerit ad compolitionis compicmeiuum.&prima cjus vcftis videlicct i.eft natuia cceIi purilTimi quod Empyreum dicitur quod quidc vcftimcntum diciturlux.UndediciturP/rfi.i04.i.quod/A:y/rD<iJ<^iy<tt vefitmentum, fecundaeftj.feuSol qui
,
eftdefubftantiacceUmcdij:Undedicitur.Ef/>o/Krf4fra>wf/ttmyttTOSo/f.Tcrnacft4.feuclcmcnta uni verlalia.unde didum edfecit calum thronumfuum&terramfcabeUumpcdum ipfius.Quaizn cft ^.feu
ejfet
tti
columnaignts internociu.
Quinta 6.feumete-
uitimo8.meteoronterrcum,namdiciturDftti/i4tr4nc4/gin<,i.Cbr.(J.z.c^i.R<^.8.ii.Etahbidi-
dzut y(\\iodaperieturterra&parittfalvatortm. Quisetiam ignoratDcum, corpus etjara humanum <juod eft perfc(5fe miftum fibi eicgifle in tegumentii ? His igitur loas videmus quomodo Deus orancsprogrcirioniscompofitivitamincreationequamgencrarionc gradus inducrit ut ipfe fimplidffimus cxiftcns homincm ad pcrfe(fli compahti tcrmmum pcrduceret , quo cum utriufque extreniiparticipem redderct,utipfeinfinufenfucxpcriens,fupcriora itidcra intclligendo capetetatque
contcmplaretur.
Cap,
t )
De
pRiNCtPiis TertianiS
ig^
P.
VI;
confi^
NEccerteinquiiendaefthaecnatuiiEprogrefliomrolo magno & nuinenlo mundoiverum etjam in niotu cujuslibet crcaturs a termino a qUo ad illum ad quem;hoc eft pundo extrems a cruditatis ad illum completxmaturationis.Nam tahs erat motus latitudo perlidionem in mundo
majon.quam aperte varia duarum pyramidum variarum difpoiitionum , formalis fcil. &
niatcriahs
adaptatione,inprEcedentibus opcribusnoftiisexpUGavimus. VerbigratiacXemplitm in rnnlma pomicruditate&immaturitateponemus,inquo ftatu,matcriamilhus,aquisprimarJismundi,omnifereiuceaduahfeu formaeiIenlificadeftitutis,autlkhemnulio tcre perfedionis veftieio feua-
duprc-Edicis.invenimus.-atqjinhocejusftatuconipyramidisformahsinmaflahaccruda uiiciu ftafeu fummitategradatim appropinquatur, quofrutSus illc ad perfedionis lcu maturitatisgradum pergit in quo quide motu incelhgcre atqj percipere fas ent quod
tuimusjiquoeomagisad balim
quomagisabundac &augcturjpyramidisformahspetfe6Hoin pomofquxm maturitatis wiadibus cernitur,eo etjam magis convertit naturam materialcm pomi in fuum iimile,atqj ita in iinc maturitatis illius xqualicei permifcetur formahs pomi adus cum fux pafti va: macerialis feu fcEmin^ patjc tis natura quorum mutuo coicu femen completum producetur fui fimilis procreatibni aptum .Ha;c inc[uaeftpytamiduramearuminrentio atq;permiftiotam in quohbetMiundi fubjedo individuo
quamincjustocovidel.varietas&continuitasa6l:ionis&motus,atq5 diverfitasgraduummutatio-
nismaccn^ patientis tali aftioni continua a teimino a quo ad quem.Qui quide motus in ipfis minerahb.adhucperfedior obfervarifoIet,nam in argcnto vivo ( in quo vulde dcbihs eft calor tormahs percipipoceftpyraiTiidisformahsmotusinitiii tanquafn infubjedoaquxgroffie, cuiusproximus progreilionisgradusinplumboefTedifcernituri in quo ineipit properaie ^d perfedtionem aun; deinde per ftannii ad argencumi?: de eo in Aiirum in quo lucis formalis radij ignei cciam oculis ftullorum manifeftantur,quianteapropterinaEqualitatematerisadhueformae adionib. oranimodo
non fubjcd:a2,rcprefli fuerunt atqj occulcaci quod quidem erac fignfl quod maceriasinfulcus com:
pletomodononeflentdebellati&radinteniumformaEignesappetitum fubje(5ti. Unde liquet w ut principium motus ad perfedlam metalloru compofitionem efletin argento vivo , itaetiam dicimusquodcjuscomplemencufitinauro, utpoteultraquaquidemperfeftionismetanontenditnaturafedmeaquiefcitnifiuIteriusfagacilIimiphilofophiarnficioexcitetur:H3ecetjamcademeft
greirio in
f
j)-
ubjedo animali,cujiis terminusa quo eft femen in q^uo fcinnllaiila forms pyramidis coni locum complens, exiftit , cujus mukiphcatione fit motus a f emine fluido feu aqua eruda animal adcompIcmcnciifcecusacq,adperfedtamejufdemmaturitatcm, quamin hominejuventurcnuncupamus." Horum autem progrefTuum gradus inrermedij meteora five imperfefta mifta rediilime nuncupari queunt.quatenus f untin via ad perfeftam compofitione hoc eft ad metam naturse nondum perveneruntjin quo motu f i aliquod impcdimen tum ijs obveniat quo imoedian tur in fua via
morbifeumeteoramorbida&praeternaturaliaquamaptiflimedicipoflunt,atq;nonnunquamre-
& redeunt in illa principia a quib.funt egrefla mortemqj compoliti vel deftrudionc componendae producunt,at vero fi abfq; ullo impedimento progredian tur hujufinodi meteora rei
trogrediuntur
adfinemanacuraijsdeftinacum,nacuraIiadicuntur&generationemvitamq; fanitateminferunt creaturaetamgenerandxquamgenitae.AtqjhaEceftpyramidumnoftrarum intcnfiotam in indivi.' duo quolibet generabih corruptibili quam in mundo univerfali.Hoc vcro in loco vobis explicareoperaEpretiumeflreexiftimaviex praeftantiflimorum virorum opinionib. quod pyramidum noftraru inventio tam in Macro-quam Microcofmo atq; etjam in omni creatursprogreflTu noU infuL fe a nobis pubhcata fit,quatcnus a veritatis ratione nullo quidem modo aberrare videtur. lii primo
&
&
ntacfjVttaminfiuentiadeorfumvergant,
quod omnta pitam habentiafurfum fue mftmitu tmdant omcumeniminiftomundo fenfibih quicquid elementisquanior conftatmiftuid omne aut anima catetmanifeftadiverfi & vagi motus efFed:ricc , feujacens immo,
bilicer
tur
&quiefccns ut Iapis,aut anima manifefta vegetet & cref cet ut planta, aut multifaria dimove& tantii vivit,ut animahairrationaha,aut rationabiliter loquitur ut homo.Porro etja in metallis
obfervamus quodinfublimatione coriicumidquodgenerofiuseftinalciorcsfpiritus ebuilitabalchimia fublimatu,ut purior fempcr ea videantur qu? lunt fublimiora.fic ecjam apud inferos cflTe dicuntur lurida & fquallentia, fordibufq; deprefTa quae apud fliperos candida &illuftriaincredibiliq5 decoreornatamiramur&prxconialaudiiprofequamur.Haecilleinlocofupraallcgato.Hicergooptimeexphcaturnoftrade pyramidibus oppofitis intentio, hic aftus unius pyramidis excelfkin pafriones alterius depreflae vivi funt charafteres atque imprcfl!iones. Atque haec eftratioquod mundus major in duas appofitiflfimas dividatui poiciones in ccElum nempe atque terram, adcujusetjamexempIarHominemmicrocofmumDeusCutextatfacratiflimafCTipturajexduobus' compofuit,Limo fcilicetterrs,& fpiraculo vits,utUmo feu tcrra indutus infcriorarefpiceret , corR 4 por'
i88
poraquc curet
,
Sect.
I.
PORT.
II.
Pars
III.
coelo imbutus, fapientcradmirarctur & amore profcqueretut annedunt Cabalifta- hujufmodi fcntcntiam pyramidum notioni aflei Huic divina atque Archangelum Cabaliftanireperitur Adam ( mquiunt ) qui apud rationcni,dcfendentem,ut ftrarum
co^lcftia.
fHitrjdixmm^em7khiwiamtHfecliis,omnesramos&foliaarborisfnfectt,]uxxzi\\adApopli amantudims furfumgerminans impedtt &per tllam impediuntur mulu , at radtx Sancia SanUos ramos productt.
Talis erat
Adum fectoidus,qti radix defcendit & movetur contra radicis infertorts motus. Adam enini terreflris movetur contra Adam ccelepm Hxc iUe nec quidcm fme rationc cum cffih natura omni modo contraria:
:
lapientiflimc loqucns , hujufmodi vcrba ahbi cfCabahfta difertiirimc fundif.quibusucmihividcturremiftamquafiacupertingit. SuicqutddtfiataDeoaBuprimo purtfimo
tur iUi terra::Idem ctjam
&
necLffeciifitbintraremateriam^undenaturalesdefcribentesenttumlatitudinemfeceruntineiuscacuminea^umpu-
adcft
forma , fed
matcria iblummodo rcgnat. Vidctis en^-o ( Lcdtorcs rationis alis cvcdti ) qualcs fint pyramidcs mcsnon modo mundans etjamcujuslibetcrcatura:perfcd:i',atqueexindccolligcrefaseritmctcororum,hoccft,impcrfed fedemiftorumgradustam acruditatcfeumaterisercgno ad pcrfc(5lam compofitionem qux fit in
fphxraxquahtatis.quamabipfabafipyramidisformalisinquaeftctjam&fummafimpHcitas. Ab uno enim extrcmo egreflus facit multos imperfed:e miftionisgrados ad igncaiti feu lucidam fimul atqucaercam &aqucam conditioncm tcndentcm priufquam ad pcrfelte miftum fada cftmenfu-' aqueam naturam inclinan tcs.Perfcdc autem miftum rcgni vcgcra,ab altcro gradus ad tcrrcam tabilisanimalis 8c mincralis cft illudquodexmetcoiis impcrfedis cujushbct natura: apccconfti-
&
tuuntur
P.
VII.
quam injalubrium
(upcrcQElcftia,aliacoslc-fti.%atqucaliaElemcntariaqua:ininvifibiliapartimurvelvifibilia,dicimuf-
figura:
vcrbigratiaabiplacxpcricntiadoccmur,quodhcetcomctavifibilisvidcaturconfumi, in nihilumfuotcmpoicredigi,nihilominusnonintcriccjusformaautfubftantia fcd dilatationcinvifibilisfit,qucmadmodumnecignis artificialis re vcra moritur quamvis nobisprxfocarividcatur fed invifibiles ctjam cffcdus in acre cxcrccnr cofdem , tametfi dilatationc invifibihs rcddicui,quarc non ita fortiter quos in ftatu fuo vifibili producebant.Sic etjam obfcrvam us quod cxtindto foco cafieviunt etjam ablorpcrfcntitur,(Sv: cvancfcentc cometa,fames Sc morbi pcftiferi pioducuntur fcntc mcteoro vilibih atquc ficin alijs.Simfli crjam latione vidcmus abfentc nube aquca, quod acrishumiditas permanet,atquc etjam ipfa nubcs nulla fequcntcpluvia in acrcm morc invilibili evancfcit &tranlinutatur: Porro etjam tam vaporcs, quiproximx fiintmetcororum humidorum cau(x atq; cxhalationes qux illa igr.ita immcdiatc producunt.atq; ctjam fumi dcnfiores qux imperfe5tc mifta naturi tcrreftris pariunt Ccx cujufmodi mineralia oriuntur ^ in prima meteororum invifi-
&
&
&
biliumfcriehabciipofllint; Inipfoctjammicrocofmofcu
ftindiioncmrcpeiimus: namutinmacrocofinocomctarn vifibilcm feumeteoronacccnfumvidcmus vifibile ,ficctjam humor biliofus prxtcrnaturalitcr acccnfus viccs mctcori vifibilis agere videturjat vcro
(i humor illcputridus & acccnfus dilatationc in fumum ficciorcm cvancf cit a confpedlii &in fpirituminvifibilemdcformatur,agitilla exhalatio in naturam fibi fimilcm videl.inipfosfpiri-
& putiida in fub tilcm& pcftilcntialcm vcrgit cujus habiru invifibili &
ipfiinficiuncurquiaddiftansfunt alaborantc&acontacfluprocul.Exhisigiturvosintclligcrcvch-
musquodnullafintmctcoravifibiliaquxformasctjam&cffigicsinvifibilcsnon habcntquxcofdem excquuntur cfFcdus quos vifibilcs,licet non in gradu ita intcnfo.&quod mctcora vifibilia magis verfentur circa partcs corporis vifibilcs
,
qucmadmodum
quod quidem
vcnena fpiritua, quatenus corporc oculorum judicio illxfo pcrmancntc , quippc qux in fpiritus animaiis invifibilcs opcrantur , quoniam in omni re fimilc gaudcrc Iblet fuum fimifc fivc fit in malitiafivcbencvolcntia:SicctJ3mvaporcsvaporibusfacilhmcfeuniuntinutroq-,mundo&alicni vcnti fcu flatulenti fpiritus tcnuioribus hominis extrcmi Ipiritibus invadunt diaphragma premcrc atq; tendcrcfolcnt.fquobcUum contra Ipiritus vitales fortitcrgcrant^ obfcrvantur. Unde
lucuicntct in vcncnis groflis
&
cot
De
pRINCIPiiS TiERtlANiSi
i%A
cordistotpalpitariones, tremorefqj infcquuntur toriefqucimaginadotimoribusincutitur. Haud lecus ctjam in macrocolmo videmus flatulcntas exhalationcs mediam acris regione tentare,quam
afliduoiScdiuturnomotupenetrareconantur, quoiemili.cant cum Ipinnbus vicae iimpidionbns quifuriuminrcgionibusignis&aEchcredeguntjinquoquidcmeonfiirtu tantus fit ftrcpitus, t.mtufqueiuacreinicriorirumor, nonaliter quamrugitus&rud-uationcs in homine pra;domin.mre
flatuexcitantur.-Quodautemadmetcororummundivilibiliumdiffercntias attinet inteiligcndurn eft quod ,.lia llnt fimplicia,alia vero ex ijfdc limplicibus ort2,qua:ideo compolita dicimus. Srmpliciaiterumdividimusinhumida,atq;ficca:Humidaverofubdividimus vel inaereaqujc funtca-
&
&qua(i
vifibiles in
me-
diautpotequxpartimdeaerea&parcimdeaqueanaturaparticipanc, quorumpriorgriduscfl: nebula,fecunda,nubecula,acq; tertia eft ipfa nubes. Ad limplicia hxc nvicrocofmica , illa iTncrocofniica haudindirccflerefeiTi po(Iunt,nam ut microcofmus apce filrusnuncupeturipfiusmacrocofinijita neccfle efl ut ille partes fuas metcoraq; fuo quib. gcneratur & poftea corrumpitui eius cxtcrnum,afuopatrefortiacur. HabetergoMacrocofmusmeteoraignitacam viiibiliaquaminvifibilii niicrocofmi qu. fr finc frlubria,&: naturalicer ad cahdi inna ti imu vcro& ipiius bilis elFedus iccun-
dumnaturam,fehabentiaa(5busincorpore tam manifeftos quam infenfibiles conducunt; at li fe habeant priternaturam febres atq; alias inflammationes cuj ufmodi funt ignis facer feu Erifypelas, guttarofaceaprocrearefolent&c.Habentetjamin femcceoraficca terrcftriacujufmodr funtfumi liccijflacus melancholicus humorquc talis naturaliterhominibus illius complcxionis inficus. h\
num repeiiancur fumi tara aquei quam aerei.Ut etjam pluvia & imbris mundo adclt
jam
li
muminforma fiflularumpercipiuntur^quaminmacrocofmotam
fanicati
complexionis difpofItionem,quaminfirmitatibus.Stagnaetjam& lacus iriaerocofmi comparanturhydropipartislivefitHydrocephalonflve Anafarca, Afcitis flveHydrops in utero Herpes miliaris &cRos etjam mundifudorirorido hominis. Similiterut media reperiuntur mcteora quae participat de (pccieflmpiicium tam humida quam ficca videl.nebula,nubeeula nubesi ita etjatn hujufmodimateriatamadfanitatem quaminlirmitatem corporis huraahiineorepeituntur, nam
&
&
Bcbirlaoculorumdefedum&fciotomiamparit,VortiginGsproducic&Epileptia
fsepiculcgignit.
Nubescapicisgravcdines,dolores,Apoplexias,quxdiflblucionevercunTurin c.ichairum corrlzam&c.Meccoradeniq;vilIbilia&fIccavelample(ftunturcaliditatemig:iisjhocq;rationeduplici vidcl.autmanifefta&vilibili,cujufmodieftcorrufcatio,fulgur,aucoccuita&inviUbili& caliafunt exhalacioncs& vcncimulciformcs,velcumfrigiditateterreauniunturcujufmodifiintgiando,Nix, gelu,glacics: quib.ctjaminterignitasnaturasfebrescoUocaturutialibilaciusdcclaratum efl:,quarumucalia-'funtinfpiritib.renuioribus,ali2q;inillisgroflioribus ,itaquidem &meteoraignitafe
&
habentinmundo:InterterreftresveronaturasfIccitateimbutasfuntcongelatio,fl:upor,catoche&
hujufmodi aiij morbi in hominib.de quib .etjam frequentius fuo loco & ferie. At vero ut ad nieteorailla per vcniamus quae ex hmphcib.oriuntur , dicimus qiiod eorum alia lint minus compofl ta aha igneain quib. natuvero magis.QujE autem in macrocofmo lunt minus compoiita funt vel aerca ra ignis fe habet ad illam aeris ut forma ad materiam , atq; hujufmodi quidcm imperledtc mifta funt vel magis tenuia igneas naturx propinquiora cujufmodi funt comc ta multiformis , ignis perpendicularis,ftipulaE ard entes caprae faltantes,lampas fcu candela ardens magis autem iftiuf modi conditionis denfa funt.Ignis fatuus , ftella cadens quibus & fulgetriiaddi poteft: Vcl minus compofita funt aquea & ignea ut nubes tonitrualis,Parahelio,Halo,Turbo accenfus, Typhon, atq; praflter cii Ethephia Hifceetjam&Iris addi poteft. Quaautemmagisadhucfuntcompofitaplurarcquilunt elementa ad fuum efTe.Eaq; funt vel ficca quf &partim ignea,funt& tcirea f imul atq; aquea vitrificatainocculto,cujufmodifunt Telumfulmineum;Vcl terreum &aqueiiin manifefto & igneii in occulto ut aggerapaludofa gibbofa Interhasc etjam numerari pofTunt minora mineralia cuiufmodifuncSal,Alumen,Vitriolum,Marcafitac,Tartarus,Sulphur,Autipigmentu Anrimonium,& huiufmodialiamineraliaqusenondumadfeptemmetalloriaperfeitionemattigerunr,imovcro
&
&
&
huiccalcuktioniargentiivivurn,quodeftproximamctalloriimateria,additurquib.etjamadjungi haud inconfulte pot terrs motus &c.Hifce etjam aqux quae de aliquo vel plurib. prdi(5torii mino-
lumminerahiiparticipantreferrifolcnt.Noneineodeftatu&ordinefehabentmetcora microcof^ mi c6pofita?Cu comens peftes,Pra:fteri,ignes volariles,Erifypelefq; ,ac caEteris meteoris igniris.febres multariigenerii,iridi,macula:fcorburic3e feu ferpigines maciilatE,igni fatuo i(5teririx ftipuHs ardentib.variola;&morbilh:Tortitruiscufulgure,febresputridiEciieru(5tuationib. corrufcitioni,
:
Terra:
mocus^
tre^
i(5o
Sect.1. Port.
II.
Pars
III.
cifta: fellis
<?>:
tiemoii.icjad:irationi,tdorculapidcfiilmin.iri,calculusrpnum, vefici
alianim par-
mukotum
uuam occulti :,6c m nianitcft n iUa a (]aibus Huit aqua biliofa & faniofa.cjucmadmodum in-
a""crapaludofaac]uasdenfas rubicandas& flavas vidcmusmorc lacrimarum cgrcdientesquz nonalitcrfuanutrcdme cum tuberculis articiunt illam terrx partcm cjuam hujufmodi tubcrCLila
alijs,
Icdtione c^jlccptare mihi non propofui quoniam in icdionc fccjucnti diftindtis niorborum meteoroioeicoiumutnufqueniundidiftcrentijsporcioneinintegram dcdicarc animo quidcm mco fta-
tutum
liabco.
Breye totius compendtum^feu uniyerftle caufarumjpeculum , in quo caufs remotx atquefumma: ^feuprimari<e , atque cttam iUtntcrmedi<e multorum generum ^ ac
tum demum qua: corporthus compofttsftntproximafuproptnqute quM meteora haud tnconjulte nuncupaytmus) quam ex(
a5iifimef>eculantur.
UTigiturhocinlocofc6lionemhanctra<5tatusfccundiTomi
,
fecundi
cum
totius pracccdentis
breviarioconcludamuSjOpcrxprctiumforeexiftimavimus omnem doCliinam pra:cedentcin inuniusfpeculiarrificialiscavitatcmredigere: inquo quot inveniunturorbes tot ctjam&rccenfentur caufa- ab illa infinita&primoidialiud^ucadipfum perfcc^e compofitum Cquodcft cxtremus caufaium cftcclus) numcrando,itaut inter caulas priniarias & increaras qux Numcrantcs nuncupantur,cau(as mcdias ( qu.t numciis rcferuntur j intueri fas cft , quarum obje<5tum {eu ctfcdtumeftipiarcsperfcdlc mift:iim fivcnumeratum , cujuscau(apropinquae(l: mctcoion multiformequcmadmodumin (peculoiftovidcrclicct. Hincergoinhnita.ircanacl!Cciepofrunuis, multa niyftciiacnuclcarc,ver.Tc^ucaftrologia: fecretum cnodaic,quod quidem Aftiologixvulgariperfi, i^Jc
("apieii-
fedunullomodo compaiandadicunt.Hxccft
narifacit
,
illa
ciabditarcvclat
:
ccrlis quam in tcrtadi("ponit H.vc inqu.im ) iapientia & nonilla vann i^c falla qua: hodicrno dic apudhominesufurpatur, eificicntix hujusmea:funda!nentuin,quxlicct ca; ta & atianunto hoc inlococxpnmatut,tamcn(iquis formalcscjusrotaspcrcipcrcatquediftingucrc mentequcnumclare polVit.mc intcntionemque meam nequc vanam neque ridiculam clle cum ignorante vulgo invidia:ve turba fcntict.Et licct myfteiium hujusipeculi (bphici voce matcriali.pluma vc udi vulgan atqucimpolitoenodaichocinlocovidcarjcredattameniapicnsoblecromeplumo igneoex tcrra marmoreadivinitusnaralincmanibusexcifo, linguaquementifamiliari, hujus oranonismcceiei
juentisfilumpcrtexuinc,illudqucnaturaminfui5a<5lionibusimltando,uijibraquodammodoobfcuro obvelailc:
bris m.atenaUbus,aut
Ubinam cnim loci animam fine corporis vclo, aut luccm formalem abfque tenebonum abfquemali pollutione,aurgaudiuni alfque triftiti.c maculo,aur coe-
complementum ultciius no eft: progrc (Ta dcpofito enim impcrfcdlionis inquinamento poft i. z.
:
5.
quartoquidem lococrcntiiscftSolc(Eli&: terr3eornamcntuin,&:taincni.z.}.fimulcongregatifunc tf .tondcm laboris dics dcfignintcs,cui fi quarta unitas addatur numerum quietis feu Sabathi produciturquicft icptenarius: Vel finumeriquacernarij valorconfidercturperficitiericm numeroru
fimplicium i<iaccompltt
tur.ultra cujus
numcrum dcnanum quo proprietates clivinae,di<5l(jSephirothq,exphcandcnominationem non eft in numeris progreffio At vcro nihilo minus quatenus o:
culisvulganbuscontemplabitur (^'moreamecxplicatoanimadvcrteturfphasricumhocfpcculum pohtiirimum.fcicntiaminipiohaud vulgarem &:nihilominusvcriflimam,hcctmorcpartimmctaphyfico,partimqucCabahftjco&Phyiicoexpreflam,reperietishaudquidemipcrnendamautneghgcndam.Quod autem ad ejus deicriptioncm pcculiarem attinet intclligendum eft ipfam duplicitcr confidcrari
De
IPRINCIPIIS TERTIANISi
|h|
hinilrramantecreationisinftansipfaqidivinitaslatcrcdicitur, vcl rcfpcftuadlus divini& inhoc ftatu omnia re vera conliderantur poft creationis myfterium , in quo Deus diciturpatens non la
&
tens.-PrwergomaterijEdeformisftatus explicaturper hxmifpiicEim (peciili fubterraneum in quo4 Aleph rencbrofum in hyles centro exprimitur quod Dei h\tentis eft hici oglyphicum.Diciturq-
ha;e
ei
non percipuur
qua nihiHmplen pot^ materia potentialis dicitur vacua, atq; nuncupaquaDcus dchtefcit & tii potcntiaHtcr paratus cil quoad nos revelaris tandcm lux pulchritudinisradijs in fe ipfum adhuc contradis in iliaagetCjatqi hanc quidcm potcnriam in adum reduccbat creatoreodem inftantc quo mundu crcare inccpit: Et qucmadmodumhicin tcrraablentcSolenoxftatimuniverlainvadit , llcetpioabienria Soiis leu atlus divini
tur quidc poten tia divina quippc in
admodiiincjusdcxtrolocoveoppohtotempus vcipertiniipoll:Sohsdivinioccafumautmundifinedenotatur. In hxmiiphairiodiurnooibisexreriorarguitgiaduspfcdionis &iniperfc(f>ioniscujushbet crcaturas ta creationis progiciru quam gencrationis lcric. Sic quidem motus lapicn rix in
fumSoliseftmedmiliudmcteorologiciiDecrcmentumnuncupatum,quodamorbo&putredinci
avitexaltationevcrfusejusoppoiitumtenditquoufqiadmortiscrcpufculumpcrringat:Hincditnm ellc^iiod Gmeratio uniusen: conuptio alterius ,mnka.(iaidmmy{i.enahic dchtcfcunt qux hocin locorecenlerelongumnimisforet.5(i(autem{pharadcnoratgraduiiordinempiogrellionisiii Aleph tenebroio leu parvo,unitatem denotant c,ad informatiocrcationc& gcneratione a nihil nem ipeciticam muijdi creandi cujus Sol oriturin Jod:quodeft Charadcr emanationis divins <; tenebris & iigniinumeri denarij,cujus finis eft Aleph magnii quod per nun>erum millenarium figmficatur ultraquemnoneftprogteiIio:itautVau,denotansSolem,argpitSolisexaltarioncminme-
&
pctioduma quoproccdendo dccreicunt, resquovfque ad unitatcm fen nihilum ac potentiam divinam ab a^tu retrogrcilio lit fa(5ta. Sphsra Tm4iadicattiesmundipatres, feucaufxincreatae &fupernaturales , quarum rtHcduplcxcftin mundo archetypcquemadmodum in mundo creato aqux divifae iun t ab aquis.Unde cum liis quaridic,&vitaepcrfe<5rionisfeu maturitatis aetatis
iphasricis nomen Dei elTentiale explicatur quam exa(5tiiTime &non aDicuntur autem a Molai .is paties quia agunt in primas mundimatres feu principia ercata hau(i lecus qua mas in foeminam hocq^ ad totius creationem atq; produ(5tionem.Jod ergo correipondct OrienciSohs in hac fphira vulgari modo accepta; primum nHe afcenfum verfusmeridie Vau denotat,& 1 Vau ailimilaturSoli in meridie nHe vcro ulrimum arguitSolis decrcmentum,&ob id hu-
&
morisdiciipiiIitudinemnoi5tifq;&tcnebrariiacccirumfignificat.Atveroquatenus veramundifapicntia ftaiuitur Sol noftri h^mi(phaErij,eatenus movetur illt ab Aquilonc,in ipiiitu tcnui donecin
eft raedia illa via in qua linea .^quino(5tiaIis mcridianum fecat.-Sic dici tur in AurealuxveiiitabAquHone&perAqutlonempropterDeuTnterribHemlaude:Hxce{\:fapientiaillaqu(i lob.}7. 11.
SelepredofwreH&fupcratJlellMluciveSoliiComparatapriereH,ntfieiia.imSzpiehsSap.y.i^.EIienim(bkndor
aluce ii.terna
parris Aultralis. PrffyWJincrcatorum orbi
cipit
&imago Dei -.ib.i^. Atq; ita a pun(5to meridiano Vau tranlit in nubes denlas meridici ieu mattesproxime fubijciuntur,quariiprior Aleph a^^tusre-
&patitur ipfiusJod.Primum
>T,
pit ab ipio
He fpiritum fubtiliflimir & divinitate plenillimura, arguens dilpofirione mundi intclle(5tualis,que Vau & U? Shin feu firmamentu di vidunt a mundo elementah.Shin Tl? poftca corre'
fpondctitdionib. chara^fterisdiviniVaul &dcnotatSohsmundiEthercifeuftellaris diipoiirionc deniq; ultimii feuMem claufum &finiens,mundo elelucem cuihbet ftella: dantis q vitara
&
mentarirefpondens,vitam&vimfuamfufcipitabr\Heulrimonoministetragramraati,qu^ambo literae funt patres &matrcs feu principia mundi eleme taris: Atq; hoc modo creata funt mundi principiatria,eircnfificoprincipiorummere formahii &increatoruminfluxuin ipforu potenriam feu materiam.Deinde ad Proprietates denas principiorii increatorii defcendaraus quib. more diverfo
1><
ijsa(5tus
eognome ei
xnaximepropriuattribuitur,&cuiIibetetnorainidivinolocusfeufedcs,di(ftaSephiroth,aifignatun Quinto igitur orbi infcribuntur nomina Dei decera in quib. diftin(5ts creatoris propriecates in mundi fibrica
comprehenduntur , qu3E quidem proprietatcs inipforum nominum fignificatione more vcro locoSephirotharum ordines expUcantur cii declararionc propricexprimuntur.5ww occulto tatum a6tuura in ijs,quarura prior eft corona &c.Atq; hic breviter recenfuiraus mundi Archetypici
furamii& imura,videl.a6turaincreatuin potenriara ab eodera.a^ftu creanda , cujusrmundilaritudo infpeculo per A.fignatur.Jam vero ad orbesmundi Angehcifcuintelle(5lualis jficpro-cedimus, qui
anno-~
ipi
SeCT.
I.
PORT.
m
II.
PaHS
III.
efle acannotatiu pcr litciam L. Adcauiascigo mundi intclle(flualisutpcrvcniamus,qux vitam illis duo lunt notanda , videlicet Angclorum ordines cipiunt ab lilis Archctypicis,dicimus quod pcr qaos infiucntixtranfcimta caulispnnurijs fcu Archetypicis, i?c tum dcmmiiprincipesipliAngeli qui uiHuxus illos ad mundum coElcil;em conducunt.
&
Ini'f/(fwcrgo("phxraHicrarchiarumAngclicarumordinesliiafenedefcribuntur,fecundum rationcmihamquanominadivinaproprietatesiuasaSephirothiibiproprias , in ordines angeloruminHuuntquas cumpoftca Aiigelus cuilibct ordinipr.tlidens, ad orbcs mundi cceleftis ftellarcs
naturalitcr rcipicientes.
In OiiaVit crgo iphxra nomina Angelorum prxpo tcntium exprimuntur qui vim atq; poteftatemjOrdinarionedivinahabcntjinriuxusaqualibctSephirothadccidentcs, dcorlum in iphxram coelcllem iibi naturaliter fubjedlam , conducere Vcrbi gratia Metattron conducit omnes iUos in:
deorium dc Scphiroth Cheter per Scraphin in primum mobilc; quemadcocvirtuteJah:ieuJehov,donaaSephirothaHochmainftuxa,dcoriumpcrcherubmm modum lumftellatum,medianteangcloJophicltran(portantur& ficincajceds; Atqueitainvaftammundi
fluxus quos F hieh mittit
perordincsSeraphim a Sephirocha Chcterordinacione Nominis divini Ehiehatque ita in citeris. Dcniquc a mundo coslefti in illum mfimum &: elcmentarem hoc modo faltu levi deiccndimus. IniphaeraigiturDwwwinfluxusrccenienturcminentioresquasinregnociementariinveniuntur.EtquoniamtrcsprioresScphirothaEprincipesdiciintur,utpotequibusperiona intrinitatefacrofanCtxquamexadiilimcrcfcrunturjrcliquaE verominusprincipalesefieaCabalillis&lapicntibusreputantur,idcirco apropiictatepriorisPatrirelat;teiIemateriale elemcntis attribuitur, nam potentiadivinadatutPatri fcu Alcph tencbroioquarincrcationeierevelans matcriam iftamina-
dtumreduxit:EmanatioergocjusaJod^inHcniapicntiamproduxit , cujus prxfcncia vicainZoDeindemedianceipiritu, qui eft quaiiunionis diaco^&cfleformakinelcmentisprodudlafunt glutenincerpatrem&filiumatqucintermateriamnumdiuniveri;ilcm&cjusformam,hxdua:funr limul conjuncli & unitse vidcl. materia cum forma Undc Sacurno receptivam & agglutinativam impertitus cil facultatem & in elcmcntis vim poihit connedtentem materiam cum i^orma , quarum
;
:
tacultates varia: in quolibet mnndo producuntur,ut vis naturamajori vel minori portione vires formx,vis impulilva ubi propter formac lucida: agcniis ubi eft mediociitas portionis m.iterix tisabundantiam,materia:veroreiirtentisexiguitatem,majorfItvioleniia: Vis vitalisin quapra:tcr dotesnaturalcsvitasinfluxusaScphirothaTephireth,qu2ingratia&pulchritudinc confiftit,impluitur.Vis concupiiuibilis ubi toitis ignis lucidus agensin fortiorem materiam humidam reiiften-
&
&
&
fic in cxceris: Atquc hx facultates ut cfli; materiah &c tem,producic atleclionem concupifcibilem illiformah,atqueipiorumunioni!ubijciuntur ,licetjam ab carum adionc &:paiJioncmcodem vinculooriuntur. Loco P'<ii?HoElementainfcribunturcumvarijseorumrcgionibusfubalternis,vidLl.Aqu.i, ignis,terra,aer,quorum quidem eire materiale formale,iimul atqi aftedionesdcicribunturin or-
&
&
quippe quod ciTe primummaterialecrataqua , quemadmo dumilludtormalceratluxieuignis, Aquxautemiiibtileerat Acr& eftedus unionisaqua: cumigneapparetintcrraubiSalignemdenotatcumaquaiimulncxuipiiitualiunitum: Atquc hxc eft primametcororumfeuimpcrfedemiftorumipeciesaprincipibus fimphcibus quaEiimteflematcrialc tam tenebroiiim quam limpidum & illud formale feu lucidum deri vata. Seiie Duodecima iecundus mcteororum gradus, protundius fc immergens in mixrionem procedit,narapriormeteororumgradus, quemipiaelemcntavulgari modoexccptanuncupavimus fquatenus non inveniunturElemcnta apud nos purajquodamodo mixtionem ampledluiitur. Vcr-
quo eft lux occulta calidu innatum in quolibct trium rcgnoru rcficicns, illius lucis quaii vehiculum , ita u t in hoc meteoro ignis & aqua tennis atq; meteora tam falubria quani infalubria huj us orbis in ordine mcteororum inviell:
fibilmm numerantur Sicadlusvitxefthumorfubtfliirimusluccmvitalem inleveliens,quiinpabulovita:tanquam fcmen invilibile in Ipermate vilibili vchitur. Atquchaccluntmcteoraadani-
&
& mcatus
inreniibilcj^cxcurritmcorptjrefivciitaiumatumfjveiaanimatum. Hincineedcm/pixitupublico
PRiNCiriis Tertianis. feuuniveifali hujufmiodi vaiiagencrantur mcrcora,cx Variaaqua; & ignis feu /piritus &:
De
ipi
adus
five
fitfecundumnaturainkupra;ternatuiam,quoiuiT!quidemfi portiomajor iudeacjua aqucameleoraproducuntur,(i veiopars pia-dominanslit ignis&igneaproducunturimpcrfccTre mixta. Si mediocri-'. fiaiuola vcl humida vcl /icca lecundum naturam proprietatis divina: talcm luHuxum implucntis,Vcrbigracia:Elohimimplui[aBinah inthronosfirmicatem uiiionisi, cjni inihixusab an-i
gcloZadhiclinipha;ramS?.turnidiriguntur vimrecepcivam& congelativam&fixamfirmamque atque Iwbilem diipoil.ionemin re quahbct ei attribucntes,unde ad tcrram, ducciitc fuo D^mone Olympico,deorfum impluunturcjusetfcdtus, coiporaque acfpiritus, imo veroanitna: corporis
&
unionemrelpicit&curat.SimihterikinmundoElcmcntanrcgnum fuum principale tcnetin iiiedia aeris regione,ut influxus Ehich d corona in rcgionc ignis & Jah , ab Hbchma in itiprcmo afeiis orbe. Sic etjamin eodem orbc pcnultimo ScphirothtE reptcm infeiiorcs fuasinfluunt virtutesme,
fein-
tundunt, vcrbi gratia ElaChelcdpcrDominationcs, vchente angelo Zadkiel , fuas iniiucntias cfFunditin fphaeramJovis,quiindeadinfciioraimpluunturlibcralitcr,vim naturalcminfimsaci lis regioni dantes,a qua mcteoron falubrc difl:um,& vita: vapor deri vatur a quo Ipiritus in tcraus 8c
naturalis,quieilvaporvivificuscalorcnaturaliiT)ifi:us,aquooiiturMeicurius vitx; quicftgencrationis radiXjfcatuiire folet. At vcro Elohim Gibbor aSephiroth Geburath qua: denotat punicio( xiem , inflaic per poteftates^^ducente angelo malevolo Samucl talesinfluxus vitce oppohtas ) iil
fphxram Martis , qui quidemplancta indedicitur malevolus&infortunium miniis, utSaturnus proptcrfuamficcicatemcongclativainmajusiiuncupatur. Agunt crgoMartisinfluxusinclemeiii ier,6w eftundunt in inferiora vim impulfi vaiti & ignis violentise plcham , quam cjus j^.imon Olympicus deorfum in elemetitum ignis condicit.Undc in utroque mundo exhalationcs pnctcrnaturalilercalidsjinlalubritatemfccurafcrenies.cxcitahcur, px quibusmeccora ignitaaccenduntur,tarti
corporis tabes, marcor
&
&
&c.atqueitaprogrediendumeftcumc2cerisi F/riwwdemumfpecuIirotameteoracujusIibetcorporisfive animahs five vegetatilis fcudcnique mineralis,ex quibus juxta naturae lcges comporiunrur i explicat. Gujufmodi lunt Mercuriui cujus auchor cft aqua ab Ehich produda , Sulphur, cujus principium fuit lux fcu ignis crcatus qui , vimfuamaccepita Jahinfluenccafuo thronoHochma.&Salquodeftutiiufquevidchcct Mercuri)&Sulphurisunio,abEIohiminfluxa. Eftquefalterralimphcillima &:omniumcorporuin qiiafi centrum^taenimfcribuntphilofophi.quodcerraemacroebfmiccntrumfitpurilTimum &;abinquinatione fecurum. CiECera vero meteora ejurdem olbis funt partim falubria , & partim infalubria (ecunduin Sephiiotha:proprietatem a qua impluuntUr. Atquc hsc liltiraa fphjcra cft iiieccoron ultimumicumaceriapropinqua jfeucaufaproxima compofitionispcrfcdt^ta/n animahsquamvcgetabilis & minerahs,quarc hujufmodi metcra licet in (e fint imperfe<5l:e raifta,tamen quoniam propinquius acceddnc ad compofitionem perfe<5iara ideo raagis compofita meteora hoc cft caufe pcrfcdienaiftionifeucompoficiompropinqu^nuncupantur: &in compofitis dicitur Mcicurius humidum illud radicalc quo cnutritur agens fcu caUdura innatum quod eft Sulphur,& Sulphur cft illudagcnsquodoperaturutformainmateriamfibiadaptatamadcflecflenfihcum compofiti,& Sal,quod de his duobus parcicipaceft terra illa centralis quac attiahir a quatuor elemen tis partcs ad
corapofidonem&augmentationem neceflarias, lindcquodhbetcompoficum habccpromcccoris fu:figenerationipro;;imis ipfum Mercurium , ex partc aqusfubcilis , &Sulphur ex parce ignis
iubtilis,cx
terra: fcibtilis,cx quo, tan quam a ininofecreto,corporiscongeria5animsquepra:did2tabcrnacuIum,cxordiumluumducit.
ter-
inlibristribus,qiizsin{p[\xi:a.teniz hujuslpeciuliannotavimus.
Se" nio.i.PortA.Partisprirnlib.iXa.^.8cPortu)nisfaund<t,Seilioniseiufdem,Partisi.ca.^.^.^.6.7.S.&p.Ubici^
Dccognominibusdccemdivinis&Sephirothisquzeijsfubijciunturapertelocutifumus
levj
quidem
fakii
defcendemus.
Experi*
i9^
Sect.
I.
PoRT.II. Pars
III.
Mlrificumquidem lumenfecumafferunc vocabulis Hebraicis horum charafterum vere (an* ctorum&formaiiumtamproelentia quam abfentia, quippe quibus fignaculiscorumfcnfus
luisad pidiv-s feu
arcanum cirenliiicum pero-ptimc diligenter intuentibus,cnuclcatur:Nam quod impriliccras mere formales attinet ( qu2 & rotundae dicuntur propter rationes a nobis ivip(.ni:.,a]lcg.\tas)intclligendumcftquodquatenusilIiEluntprincipia oranium principiorum,in
iecretus.fcu
quibns conlilbtcflentiaunicaincrcata,eatcnuslinedubioearumprcEfcntiamy(leiiumaliquoddi-
vinum
in occulto vocabuli,in quo rcpcriuntur , delitcf citjatquc ubi horum charaderum plures in\'eniunturibiluicdubioma]orisdivinicatispra:fcnciacxiftit,quamviscommuniiignilrcationeHe-
braica nonita aperte cxplicatur. Verbigratiain hoc vocabulo n^ Jah nihilpntcrquam cllenciadivinarcpcricurrAtqueetjamniM^Jehova, quiquidcm charadlcrcs folummodo conliderantur in divinacflcntiafinculla charaClerum creatorum feu macerialium conlideratione, undceflenciam divinam folummodo denocanc.Hisinexccllcnciaproximeacccduncmatrest^ Aleph )Z Mem Sc M/ Shin quippe qua; f unt quali proxima & primaha indumenta feu vehicula di vinitatisin natura Ucanimast Aleph lucidi cft^ijod vicaShin^Ueft Vaui ocfpiricusincernuscreansMcm, eftr;He. Undc ubi hi duo charatlcrum Ipecies ad invicem mifccancur , ibi exceliiirima cft illius proculdubiojvocabuli incencio fcu lignificacio myfHca & quo magis pacres in vocabulo abundanc co ctjam iiobilius xftimabicur voc.ibulum Verbi caufa H^mK Ehichin quo Dei pacris ellcncia & proprictas
, , : :
{pccul.icur'2'n'?SElohim,DeusSpiritusStiSl:us,feuDeusAquarum.Ubi Aicmhnahsaquamdc(k in cxceris; Unde characlcres rocundi cum macnbus nocans cum i n &: .^ unicur HTTK Eloah , denotanc lOivinum adum in nacura. Simili ccjam racionc ii fbla- matres in vocabulis rcperiuncur,eo
&
magisreminnaturxmyfterijsfublimatam denotant quo vocabulumeam denotansplurcs contife ch?rad:eres iitius natura;; Sic in vocabulo D^^G^^T. coelos vidcmus "a Mem apercum U Memclaufum, quxfunchieroglyphica aquarumcenuiarumSc denfaium. SimilitcrSliincftlucis fjgnaculum, quaadoinanturccehatquer\hieroglyphicum mundi fpuitualis eil coslorum caput, mundiquevica.SicMJ^O^I^Sol.duascontinctinfematres&iterum matrcm luminofam bis. Unde dcnotat quod ut H" J.ih , fcu r\ir\' Jehova eftprxftantior rcgni archetypici feuincrcati cirenna, ita & '\i;'Q^ Sol in regno typico & creato feu natuiali. Ell enim Sol piinceps vifibihs atquc imetjam perarcromnium creaturarum vilibilmm mundi. Dcnique ubi omnes hxlitcrx abcile percipiuntur , ibi quidem parum boni vel faltem luminis externi expedandum el1: Incegnim quidem voluiTien de horum charadlcrum formalium pra:fencia vel abientia prof crrcpoflumus. Ac vero noftrum
net in
&
correjhondentes.
NOncftnumerusinmundoinveniendusin tot partes xquales divifibilis utcft milleodoginta,quippc qucm in venimus in portioncs dccem cuilibet Sephito thx reipondentes parciendum.Sic quidem,ejus mcdictas cft 540. At veroejus parscertia eft 3<jO.Sccundum qucm numcrum
,
,
dics anni dividuncur.Ejus pars quarca eft 27 o Ejus pars quinca eft ii6. Ejus pars iexcacft 280. Ejus pars odava eft i^^.Ejus pars nona cft 120 .quod quidcm cemporis fpacium aflignavic Deus pro xta.
tehumana.P.irscjusdecimaeft loS.Paisvcrodecimaquincacftyi. Tocenimfaciunc22. literx.idjundxcum^o.Portisfapicntixjficetjamangchfortcstotiustcrrx fuerunt 72. fccundum Cabaliftarumopinionem.Namfccundum Cabaliftasex numeroTccragrammaci cricur^z.exquibusy^. angeli canquam cx fignaculo crcacoiis , eftluxu quodarn divino ,producuncur. Dcniquepars c;us
vigcfimacft54.In hisproculdubioilliusnumcriporcionibusdecem.myfteriadccemSephirocha-
rumcomprehcnduncur.nacurasarchccypicaspropriccatcfque divinasin hocmundo reprxfencanexertius cbuccinare funt conati. tcs,quod quidcm nonnulli Rabinorum antiquorum clarius
&
&
nexu triumprincipalium , dc ratione Scphirotharum cum cxteris fcprem fequcntibus &cum eatHm eflluxionibus diverfisininfenoradifcurrimus, quib.etjamrcsoBinesmhosmuiidofubpoteftatctriuxnquidcm
fupe-
&
&
Dfi
PkiNCipiis Tertianis'.
,^j
&
Numeracum,ubi O Samech refercur ad Sephiroch, Cheter, cui praceft Ehieh & Ej Phy ad Hochma cui prardominatur Jehova & "\ Resh ad Binah cui Elohim impcrat. Ut crgo decem inveniuntur liters m tribus di dis vocabulis ita certe qushbct didarum lirerarum rcpencur ter in dida iicerarum
,
&
Chefed,cuiElpr2dominaturfehabctmeodcmrefpe(5l:uadiiiamChetcr,cuiEnichpr2cft,quoit habet ad ^.atque ideo Chefed influic in Dominationes,qua2 in ioco quarto fe habet ad Seraphin cuiEIiiehiraperat.Sicetjaminloco7.ScphirothNctzethinfuaquahtatercfpicitCheter,ut 1. per 4.re(picit7. QuEecrgoperpendicuIariterfubtereminentChefedinvcniunturin quatcrnatio numeroa Chcter. Qux vero fub Netzeth comprehendunturin ferie feptenaria repenunturin quolibct mundo. Porro etjam ucad hicroglyphicum charadleris Q Phe veniam Cqua: lecundam in tnnit.ateperfonamrcprcfentat jejuslociinmundointeiiedualifunti.j. 8. quibusrefpondent ChcruArchangeii,quorum quae Cherubin fubjacent in mundis inferioribus, in numcro bit!,Poteftatcs
fe
&
Archangclosin oftona* rio.&inmundocoElcfti&elemcntarieoslocosintueturquaelubHochma, Gcburah & Hodfubijciuncurcumregnovegetabih.Charaderccjam^^ReshpcrfonaeintrinitatetcrtiKrelatuSjlocosfiTipherets in 6. bi vendicant }.(J.& 9. Unde ei rcferuntur Binah in 3. Jefodin cj. vel Jcfod cum
&
&
&
MalchutquatenusMaichutcftreceptacuiumomnium. Simuiatque omncsproprietates qujefub dictisScphirotisponunturadlpiritumBinahhabentreiationem, acque ecjam regnum minerale. Quibiis viderciiceatquod tres priores Scphiroths cum nomimbusdivinis ijs prsfidennbus vim habcnt in fc totius mundi & cujuslibct rcgionis iilius Porro erjam quod reliquaE 7 .pofteriores Sc:
phiroths lunt ijs fuprcmis quafifubalterna: hquet. Hicigitur veros atq; cfrentialiftimos habemus
iniiuentiarum fupcrcGeleftium iu haec inferioraafpedusiilisAftrologorummultisgradibusantcponendos quorum arcanasfignificationes , fi quis ehccrc potucrit, Ailrologix tam Jnteliedtualis
quam
coeleftisatqjctjaminferiorisparticepsforet.
Hicergomaximumdehtefcicmyfterium,quod
Porroetiaminradiatiatianefimftraquinquiiisafpetusrefpondetnumerofeptcnario;UtTro(fta-
vo&Anono,atquetuncinnumerodcnariofcrepctititerumunitasa A ubiredituseftfadtusin rf Haecquidem eft vcrus ftellarum idealium afpe<ftuum ratiojquarum formalesprogreflus arduum& difticilc eft indodo , imo vero & huius mundi doailTimis fmc fpeculatione debita diflingucre,aut
fibi
diJj>oJttione.
HOcetjamfpeculo vulgariquadam rationc confidcrato , nati animz difpofitionem quodammodo pcrciperc non eritdifficilc :Siinprimolocorcfpexerimus planetam iilo dicprsdominantcm in inftante elevationis Solis fupcr terram, loco cujus planetac aeftimabimus Solcm
opcrati-
tcmilIodic,Dcindcplanctamafccndentcminhoranativitatis. Coilefto igitur planetxdiciloco in fpeculo,in eodem arcu furfum afccndendum cri t ufque ad orbcm Sephirothicam, atquc ibi pcr
cipietisinfluxusfuicaufamfummamatqucprimordialera, confiderato etjam fuoafpc^tu cumoligineipfiusqusercndumcftpofteaquinamplanetatotiusccEli eratin dignitatibus fortiorinmomento afccnfus Solis fupra tcrram : ejufque fedcinventa, furfum ctjam af cendatur ufque ad Seplri^
tochamcjus,ubict)amconditiocjufdematqueafpc6lusfuiratiofpcculandacrit. Utigitur invcni-
musSoIemillodiecumScphirothacjufdem.cumplanctapracdominantc&Sephirota fuainftatUj conditionis & radiationis intuitu convcnirc aut variari,ita etja de eonditione , certitudine au t con ftanti3,atque etjamde pietatc, cUmcncia fcu faevcritate aut de nati fortunio vcl infortunio di vina<
rc fas
lj>6
Se'CT.
I.
PORT.
II.
PaHS
Ilt.
folem afcendentcm. Unde naturam ejus dicoefTe Maf< Halcm: quaiein Martisarcuafcendoulque adSephirotham Geburah; quamfcio fortitudincmSi potellatemcumfsveriiate&punitionearguerccujusinfluxusquiaab AiigcloSamaclconducuntmvioleatiam,rapacitatem,crudelitatcm&:hujufmodialiadcnotantincorporeanimahi'emelincluii.Porro ejus afpcdus cft quintilis cujus origo ieu triplicitas elt Hocbma feu Jehova in quoafpe^tulevcritasmmatur. AtveroeodeminftanteoftusSoIisinvenimusquodJupitcr plures habetdignitates in coelo cujus Sephiroth feu influxuu fons eft
afpedustnplicitatisaereae&benevolaecujuscaputeftChcfed inqua amorabundata cujus fonte Seraphin fiigunt (uam virtutem amatoriam fcu amorem fuavem;C hcfed ergo denorans clemenrii, nam influentiiiacriab El clementia& benignitate quam pleniilima; lunt , in dommationcs eam.
virtutcm impluunt,quos rademangclus bonusZadkielrecipit&deorfuminrcgJonemJoviscon-
dxmoncs diverfo modo in inferioraconducunt,atque ita tcrvidi atque violenti Gcburahinfluxuspioprietace oppoiitainfluentuirum bonarum & benevolarum iplius Chefedcontcraducit cujus
pcranturigneauniusvisacrcaalteriusfuavitate permulcctur malevoli Samaelis adtus,& violcnti criedus,bencvola iplius Zadkielis virtutemitigantur , Dsemoncs quidem Martiales.illorum fphaetaejovis
induftriafraenantur&quodammodocompcfcuntur.VisimpulfivavinaturaliamorisvinnativitaeritmaximainftabiUtas.quippecujustraniicus ciitutnavismaninconftante
culointrapacislimitesretinetur;AtqueitainfortuniumuniusaIteriusfortuniocorrigitur:Inhujuf
moditamen
jad:icaca,nafiJovisvirtusincoeloeritdebilis,Martisverofortis,cuncnativitacinfortuniainfequun-
tur.qux iteru Jovis exalratione fupprimuntur.Deinde qu^ratur Horolcopi ftella dominans ejusSeafpedlus arque naturas dc cujus fecreto ulceiius hocin loco no loquar;nec dicat fcrupuf>hiioth olus quod multi qui in eodem inftantc nalcuntur complexione Sc natuia differant,nam ejus rei ra-
&
tio,cognitolecreto,facillimedemonftrabitur. Porroetjamfiduoplanctacoppollci &difpo(itione Marte in acthere gubernanpra vi concuriant in nativitate Vcrbi gratia Sole orientc die Sarurni
&
te,extremum faepicule nati infortunium denotat.ardamq; Ipiritus vitalis&naturalis coardationcm &incarcerationemdenotat,niIiDominusHoroIcopi, hoccft, ciprscedcns hora nativitatis pct fuos influxus moderaturi At vero e rcgionc Sole orientc dic Jovis Venerequc in codo praedominan(ic
dominoqi Horofcopi faufto ominc rcfpiciente,contrariam denotat fortunae nati dilpofitionem mediocria mediociem. Atque femper natura proprietatis divin^, cjufdem Sephirothx , tripUcitas cjufdem atq; afpcdus limul atq; Angelorum ordo.dux influentiarum angehcus,atq; tum dcniquccanquamcaufamagispropinqua, ipfeplaneta cum fuis darmonibus Oiympicisquiprxdido ducilubijciuntur fummacumdiligcntialuntobfcrvandi. Huic divinationi multa alia occurrunc quiealibinonimpedientenumincdivinoenucleabimus. Hicetjam vosdihgentimtuituoblervate vehmus quod hocin loco a pofteriori doceo ad piioiaafcenderc,hoc cft a nobis notiore,ad notiote
in hjEC inferiora;cum
ranaturs,videliceraftcllacrraticanobisnotaadfontemillumaquodeftiliantinfluentiarumftilIs Deusper fua opera mirabiha a quibus afcendcre debemus , dignolcitur non
mathematica,&IinealiafcenIione fcdliiblimationcFormalipriufquamadfontemfummiboniattingamus.Sic dicimus Horofcopum cxaltacu licct non altitudinc mathematica clevatus fed digniQus autem lit hzc iUa occultilTima cxaltatio.iplls tate formaU non mutato loco ncc dimenlione quidem Solis revclatur qui inente exalrsti veritatis vifioncm intuerc conceflum eft. Sed ad rem rcdcamus.Dicimus quod fi nari vitas Sole fub terra currente lit fadta,ftelia erratica loco Sohs occafus allignata ci attribuitur planetaq; haemilphasrij inferioris nobihor Ipeculatur ea ratione quo didlum
:
cftty/>tTwrj6i.Multaquidem&ingentismomentirequirunturadhujusarrisAftrologiC2myftcria enucleanda quac hoc in loco omittere nobis neceflarium atquc aequum videtur,quoniam volujnen fortalfe intcgrum huic ncgotioalibi Deo favcnte dedicare nobis propofuimus.
INomnibusfaciendumeftutantea&partim inregione elementali fub arcu domini Horofcopi & parcim fub illaplaneta in coclo praEdominantis hoc clicere poffiimus Vcrbi gratia fit planet Horofcopo pracdommans MarsjfubcujusarcuiBmundotlcmentariinvenimus quodcau&pro pinqux compofitionislintigneae, vidclicctmeteorafulphureamultorumgraduum, undecorpus icu compolicioncm elementarem igneam & biliolam arguunt. AtJupitcr fortiorem in coslo locum obtincns feipfum mifcet cum ignea compofitione Martis unde dicimus quod multo Ipiritu aereo
;
& vivifico modcratur Mattis fcrv0r,quoniam Jovis meteora elcmentaria invcnimus cfle cx parte
acrisinfcriorisjcujus contaduigniselcmentansviresmitigantur,promittitquevitajvaporis
cxu* bcramium,ex quogeneratur Mcrcurius vit vifibilis in fanguine.At vero quoniam viocfons vidcUcct
Db pRiNCipiis Tertianis.
IkeiipreSolfe jungit
Ip^
reddendum
vii
fuo effevtu ad
& fulphureum.
lementariseifubjacentisnaturafitinvenienda;
QucEnam
fit
fortior animavitalisadtus
innato?
Quis erit alicujus hominis dies magis fortunatus vel infortunatus ? Pro hac quaeftione confideran* ds lunt Sephirotha^ domini Horofcopi illius hominis & dominus diei petito prsdominan tis.Quis
deduobushommibus bellumveUitemmterfefacientibus alteri pra:valebit in aliqua contentione.dic aliquo pracfixo.'' Ubi Sephiroth nativitatis utriufque cum domino cosli die dato fortitudo & debilitas coniideranda cft.Et multae aliae momenti quoeftiones viitute huj us fpeculi refolvi poflunt
plura de hoc Ipeculo univerfali verba facere
Tetra^
PRimafphxrafpecuIilequencis denotettriaptimariafeuarchctypica prfncipia qui Mofaici pa- tresvocaverunc,ubi unum charadlcrfeu principium bis repetitur,videlicetriHcad cujuscxcmplar divifae luntaqus luperiores ab aquis inferioribus & cuihbet charad:eri increatomaterproptia fubijcituraquibusreliquaprincipiafubalternaincermcramfimplicitatem&compofitionemcomprehenfafuo loco fupponuntur , quolibet nempe fecundum fuaeproprieracisracionem fub quolibenUbi cum illuminatione Mem initians incipit ab K Aleph lucido.Nam incipit mundus in Aleph Mem initians 5c finit per O Mem finale &claufum in Aleph tcnebrofD,nam occidenlucido,per teSolelupremonecefleeftutmundiluxiterumredigaturin tenebras, unde utAIeph parvumeft initium numeri ( videUcetunitas,^ficetjamAIephmagnuseftfinisquod denotat numerum mil* leariumultiaquemnoneft progreflio.Sicortuseftmundus,ficerit&cjusintericus fimodo Aleph lucidum fpiritum fuum lucidum fc ipfum in tenebris abfcondendo a mundo rcmovcat.
Spccu-
xp8
Sect.
I.
PoRT.
II.
Paxs IIL
Speculigencralis dclcriptio.
Mrd la nox
:
INfpcculo prscedenti Macrocofmico apparet quod occipcrit mun Jtis ab Aleph lucfdo, nam il luminatur Mcm incipiens ab Aleph lucido delinit vero mundi forma in Mem U finali ubi lux in tenebras iterumrevertitur,nam Aleph lucidum fe abicondcndo,in Alcph tenebrofo mutatur. Aleph ergo eft rerum principium,cftque earum linis uhimus: Eft Alpha & eft Omega,eft unitas & cft numerusmilliariusultra quem non eft in Arithmetica dimcnfio. Sicortuseft mundus atquehaud fecuseritejufdcminteritus, videhcctrcmovente Alcphiucidovultumfuumafpiritumundano Sc fe ipfum in tenebris abfcondcntc, hoc cft, a divino f uo aduin potentiam divinam remigrante AtquchincfadlumeftquodAIcph morcHermaphroditi deutriufquefexusnaturaparticiparc
;
Spccu-
De
Principiis TEHTIANIsr
199
P-.
de ambo a Mercurio Trifmegifto haudinconfulfe Detfilij nuncupantur. Atque itafinem buic volummt nofiro impommui: Reliqua vero duofequentia ( quorum fubjeSlatu epitomem in huius volumtnisprimordw breviter recenfuimui ) fuo ordine, Dtvme mmimpropitiante,lumen videbuntyAt mihi in-^ ter Imfit5fit,tam corporU atque etjam ammt reficiendi caufa,quam negotta mea mundana <td vitam vtflum^ meffariacurandtdefidenoaltquantuluiiirejptrare: Spero equidemoputhoc
SIc faftus eft mundus ad imagincm Tetragrammati, fic creatus eft Homo ad cxemplar muudi,utt-
meum a
& invtdis
laborei hos
mcos nfui
prxmij tufit honore coronatos irepro certofcto,utcunque res fe habebttpatientiaftipattu atque confctentia fecura mu^ tiitus,in animo meopacifico iubilabo,forteque meapropria contenttis.vanisque mundi aut honoribusautopulentta mi-
fan^tfimoUhovanumtneprecibusfptrittiivivottnprefutxopto.lncHtusalarHmumbra
hucvfque cecim &femper canam.
CNi^J
S.
'^-r
?
.*..-
1..
.**ih.-4*^- "^
*fcL.