Ἑρμηνεία τῆς Θείας Λειτουργίας : ἡ παράδοση τοῦ μυστηρίου

τῆς Θείας Εὐχαριστίας
Στό προηγούμενο τεῦχος ἐξηγήσαμε τόν Ἐπινίκιον Ὕμνον «Ἅγιος, ἅγιος,
ἅγιος Κύριος Σαβαώθ…».
Ὅταν ἀπό τά ἀνθρώπινα χείλη τῶν ψαλτῶν ἀκούγεται ὁ ἀγγελικός αὐτός ὕμνος
τότε ὁ λειτουργός στέκεται ὄρθιος μπροστά στήν Ἁγία Τράπεζα καί μέ
αὐξανόμενη συνεχῶς τήν ἱερή συγκίνηση θά ἀπαγγείλει συνήθως χαμηλόφωνα
μιά εὐχή πού τά νοήματά της εἶναι ὑπέροχα καί ἀπολύτως ἀναγκαῖα γιά τήν
κατανόηση τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Τί λέγεται στήν εὐχή αὐτή ;

«Δέσποτα φιλάνθρωπε μαζί μ’ αὐτές τίς μακάριες δυνάμεις τίς ἀγγελικές (πού Σοῦ
ψάλλουν τόν ἐπινίκιο ὕμνο) καί ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι κράζουμε (βοῶμεν) καί λέμε΄
Ἅγιος εἶσαι (εἴη) καί Πανάγιος, Σύ ὁ Θεός Πατέρας καί ὁ μονογενής Σου Υἱός καί
τό Πνεύμα Σου τό ἅγιον. Ἅγιος εἶσαι καί Πανάγιος καί ἡ δόξα Σου εἶναι
μεγαλοπρεπής΄ Σύ ὁ ὁποῖος τόσο πολύ ἀγάπησες τόν κόσμο Σου ὥστε τόν Υἱόν
Σου τόν μονογενή παρέδωσες σέ θάνατο, μέ τόν σκοπό (ἵνα) καθένας πού
πιστεύει σ’ Αὐτόν νά μήν χαθεῖ (ἵνα μή ἀπόλητε) ἀλλά νά ἔχει ζωή αἰώνια.
Αὐτός δέ (ὁ Υἱός Σου) ἀφοῦ
ἦλθε
στή
γῆ
καί
ἀφοῦ
ἐξεπλήρωσε (πληρώσας) ὅλο τό
σχέδιο πού ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ
μετά τήν πτώση τοῦ πρώτου
ἀνθρώπου, οἰκονόμησε γιά χάρη
μας, τήν νύχτα κατά τήν ὁποία
παραδιδόταν (στούς Ἰουδαίους
ἀπό τόν Ἰούδα) – μάλλον ὁ ἴδιος
παρέδιδε τόν ἑαυτόν Του γιά τήν
ζωή καί τήν σωτηρία τοῦ κόσμου
– αὐτή τήν νύχτα, ἀφοῦ πῆρε
ἄρτο (Ψωμί) στά ἅγια καί πανάγια καί ἀμόλυντα χέρια Του (ἐν ταῖς ἁγίαις
αὐτοῦ καί ἀχράντοις καί ἀμωμήτοις χερσίν), ἀφοῦ εὐχαρίστησε Σέ τόν
1 

Πατέρα καί ἀφοῦ εὐλόγησε τό ψωμί καί μέ αὐτόν τόν τρόπο τό ἁγίασε καί τό
μετέβαλε σέ Σῶμα Του, καί ἀφοῦ μετά ἀπό αὐτό τό ἔκοψε σέ τεμάχια (κλάσας),
ἔδωσε στούς ἁγίους Του μαθητάς καί ἀποστόλους καί εἶπε …»
Αὐτοί οἱ τελευταῖοι λόγοι τῆς εὐχῆς μας μεταφέρουν στό ὑπερώο τῶν
Ἱεροσολύμων ὅπου ὁ Κύριος μας τό βράδυ τῆς Μεγάλης Πέμπτης παρέδωσε
στούς μαθητάς Του τό μέγα Μυστήριο. Μέσα στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας καί
μάλιστα κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας τό παρόν γίνεται ἕνα μέ τό
παρελθόν καί μέ τό μέλλον. Καί αὐτό γιατί αὐτός εἶναι πλέον ὁ λειτουργικός
χρόνος. Βρισκόμαστε ἤδη στήν
πιό ἱερή ὥρα τῆς Θείας
Λειτουργίας. Μέσα στόν ναό μας
ἐπικρατεῖ ἀπόλυτη ἠσυχία, ἐνῶ
μέσα στίς καρδιές ὅλων μας ἱερή
συγκίνηση καί δέος.
Ὁ λειτουργός ἀπορροφημένος
ἀπό τό μέγα Μυστήριο δείχνει
εὐλαβικά τόν Ἀμνό πού βρίσκεται
στό ἅγιο Δισκάριο καί μέ φωνή
ἀπό συγκίνηση ἀφοῦ τό στόμα
του γίνεται στόμα Χριστοῦ, λέει
δυνατά καί επιβλητικά:
«Λάβετε, φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον,
εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν»
Δηλαδή : «πάρετε, φάγετε΄ αὐτό εἶναι τό σῶμα μου, τό ὁποῖο γιά χάρη σας

κόβεται σέ κομμάτια γιά νά λάβετε ἄφεση ἁμαρτιῶν»

Αὐτά εἶναι ἀκριβῶς τά ἴδια ἐκεῖνα λόγια πού ὁ Κύριος μας εἶπε τό ἀλησμόνητο
ἐκεῖνο βράδυ τῆς Μεγάλης Πέμπτης στό ἀνώγειο τῶν Ἱεροσολύμων. Συνέτρωγε
τότε γιά τελευταία φορά μέ τούς μαθητάς Του. Ἡ ἀτμόσφαιρα ἦταν περισσότερο
ἀπό κάθε ἄλλη φορά γεμάτη ἱεροπρέπεια, ὕστερα ἀπό ὅσα ὁ Κύριος μας, τούς
εἶχε πεῖ γιά τήν σταυρική θυσία πού πλησίαζε. Καί τότε πῆρε στά ἅγια χέρια Του
τό ψωμί πού εἶχαν μπροστά τους καί ἀφοῦ εὐχαρίστησε τόν Θεό πατέρα Του, τό
ἔκοψε σέ τεμάχια καί τό ἔδωσε στούς μαθητάς Του λέγοντας :
«Λάβετε φάγετε…»
Ἀκριβῶς λοιπόν διότι τό μυστήριο πού μπροστά μας καί σήμερα ἀλλά καί κάθε
φορά τελεῖται εἶναι ἀπαράλλακτα τό ἴδιο μέ ἐκεῖνο πού παρέδωσε ὁ Κύριος μας
τό βράδυ τῆς Μεγάλης Πέμπτης, καί γι’ αὐτό ἐπαναλαμβάνονται αὐτολεξεί τά
λόγια πού ὁ Κύριος μας τότε εἶπε. Εἶναι οἱ βαρυσήμαντοι λόγοι μέ τούς ὁποίους
συστήθηκε τό ὕψιστο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Οἱ στιγμές αὐτές εἶναι
μιά ἱστορική ἀναδρομή, μιά ἱστορική τοποθέτηση τοῦ μυστηρίου, καί μιά
ἐπανάληψή του σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου :
«Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν»
(τοῦτο νά τό κάνετε πάντα γιά νά ἐνθυμίστε ἐμένα καί ὅσα ἔκανα γιά ἐσᾶς)

2 

Ἀμέσως μετά ἀπό τούς θείους αὐτούς λόγους πού ὁ λειτουργός ἐξεφώνησε οἱ
ἱεροψάλτες σάν ἐκπρόσωποι τοῦ λαοῦ συμμετέχοντας στά τελούμενα θά ποῦν
«Ἀμήν». Καί ἐδῶ τό «Ἀμήν» σημαῖνει : «ἀλήθεια καί πραγματικά ὁ ἄρτος πού

θά ἁγιαστεῖ σέ λίγο θά εἶναι αὐτό τό σῶμα τοῦ Κυρίου πού θυσιάστηκε πάνω
στόν σταυρό καί διά τοῦ ὁποίου παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν».

Στήν συνέχεια ὁ λειτουργός μέ τήν ἴδια εὐλάβεια θά δείξει τό ἅγιο Ποτήριο καί
θά πεῖ :
«Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου, τὸ τῆς καινῆς
Διαθήκης, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον,
εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν»
Δηλαδή : «πίετε ἀπό τό ποτήρι αὐτό ὅλοι΄ αὐτό εἶναι τό Αἶμα μου πού δίνεται γιά

νά ἐπιβεβαιωθεῖ, νά ἐπισφραγισθεῖ ἡ νέα συμφωνία, ἀνάμεσα στόν Θεό καί στούς
ἀνθρώπους΄ αὐτό ἐκχύνεται γιά ἐσᾶς καί γιά πολλούς ἄλλους, πού μελλοντικά θά
πιστέψουν γιά νά λάβετε ὅλοι ἄφεση ἁμαρτιῶν».

Αὐτοί εἶναι οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου μας, καί συγκινεῖται κανείς καθώς σκέφτεται ὅτι
ἡ φωνή Του, ἡ ἐπιθυμία Του καί ἡ ἐντολή Του διαπερνᾶ εἴκοσι αἰῶνες
ἀνθρώπινης ἱστορίας καί φθάνει μέχρι τήν δική μας ἑποχή ἀναλλοίωτη, ἀνόθευτη,
ζωηρή, ἱκανή νά δημιουργεῖ ρίγη συγκινήσεως καί ἀνατάσεις ψυχικές. Αὐτό
ἀκριβῶς εἶναι ἕνα θαῦμα πού κατοχυρώνει καί ἀποδεικνύει τό μεγαλεῖο τοῦ
μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καί οἱ ἱεροψάλτες θά ἐπισφραγίσουν τούς
λόγους τοῦ λειτουργοῦ μέ τό ἐπιβλητικό τους «Ἀμήν» ἐννοώντας ὅτι ἀληθινά
καί πραγματικά ὁ οἶνος (το κρασί) πού θά ἁγιασθεῖ σέ λίγο δέν θά εἶναι ἕνας
ἁπλός οἶνος ὡς ἦταν ἐξαρχῆς, ἀλλά θά εἶναι αὐτό τό αἶμα τοῦ Κυρίου μας πού
χύθηκε ἐπάνω στόν Σταυρό καί διαμέσου τοῦ ὁποίου δίδεται ὁ ἐξιλασμός, ἡ
ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν, ἡ συγχώρεσις τῶν ἀδικημάτων οὕτως ὥστε καθαγιασμένη
ἡ ψυχή ἀπό τήν κοινωνία τοῦ Τιμίου Σώματος καί Αἵματος νά χαίρει καί νά
ἀγάλλεται μετά τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων τήν δόξα καί λαμπρότητα τοῦ θρόνου
τοῦ Παντοδυνάμου Θεοῦ.
Μέ ἀγάπη Χριστοῦ
ἱερ/χος Μηνᾶς Ἀλεξιάδης

Η διαφορετικότητα στο σχολείο
Όλο και συχνότερα συναντάμε παιδιά που
ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Μια
λέξη που άδικα τρομάζει πολλούς γονείς.
Τα παιδιά με αυτή τη διάγνωση είναι
τελείως διαφορετικά μεταξύ τους και μπορεί
να έχουν από μια μικρή δυσκολία στην
κοινωνική επαφή, μέχρι πιο σοβαρές
δυσκολίες στη συμπεριφορά. Παιδιά που
είναι ευαίσθητα, με αφοπλιστική
3 

ειλικρίνεια, με ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης, με πολλές δυνατότητες
και πολλές φορές με σπάνιες ικανότητες, καλούνται να προσαρμοστούν
σε ένα σχολικό περιβάλλον που δεν είναι απαραίτητα δημιουργικό, αλλά
αντίθετα είναι κάποιες φορές βαρετό, χαοτικό ή ακόμα και εχθρικό.
Είναι όμως παιδιά που ανήκουν στο χώρο του σχολείου, έστω και αν κάποιες
φορές χρειάζονται μια επιπλέον βοήθεια (παράλληλη τάξη, τάξη ένταξης).
Ο θεσμός αυτών των τάξεων υπάρχει στις περισσότερες χώρες του κόσμου, από
τα τέλη της δεκαετίας του '70.Έχουν γίνει πολλές έρευνες για το αν η ένταξη σε
"κανονικό" σχολείο βοηθάει τα παιδιά με δυσκολίες.
Τι γίνεται όμως με τα παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα;
Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν είναι καλό να υπάρχουν παιδιά με δυσκολίες
μάθησης ή συμπεριφοράς στην τάξη του παιδιού τους. Δεν υπάρχουν πολλές
έρευνες στον τομέα αυτό, αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη
για τα παιδιά χωρίς δυσκολίες, χωρίς να υπάρχει κάποιο κόστος στην
ποιότητα της εκπαίδευσης που τους παρέχεται.
Τα παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες μπορούν να μάθουν:
o να αποδέχονται τους άλλους
o να νιώθουν άνετα ανάμεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους
o να μην κρίνουν επιφανειακά
o να μην απορρίπτουν κάτι μόνο και μόνο γιατί δυσκολεύονται να το
καταλάβουν
o να παίρνουν ικανοποίηση από το γεγονός ότι μπορούν να βοηθήσουν
κάποιον άλλο
o να έχουν περισσότερη επιμονή
Οι γονείς θα ήταν καλό να ενθαρρύνουν την επαφή με καινούργια ερεθίσματα και
διαφορετικούς ανθρώπους από πολύ νωρίς, από την παιδική χαρά και τον
παιδότοπο. Η σωστή αντιμετώπιση, η αποδοχή και η κατανόηση της
διαφορετικότητας είναι πολύ σημαντική για όλους. Ένα μεγάλο μέρος του
ταξιδιού της ζωής είναι να μάθουμε να ακολουθούμε τα άγνωστα μονοπάτια της
και έτσι να μαθαίνουμε καινούργιες πτυχές του εαυτού μας.

γράφει: Χριστίνα Μαγκλιβέρα (Ειδική παιδαγωγός)

4

Ἐπιμέλεια : Αγγελή Βίκυ