12/04/2007 Prof. dr.

Besim BEQAJ 1
MJEDISI POLITIKO LIGJOR DHE BIZNESI
NDRKOMBTAR

Prof. dr. Besim BEQAJ
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 2
Mjedisi ligjor dhe politik
Ligjet ekonomike zakonisht jan
rezultat i vendimeve politike: Studimi
i mjedisit politiko-ligjor beht prmes
politikave:
N vendin prits
N vendin mik, dhe
Marrveshjet bilaterale dhe ato
multilaterale

12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 3
Mjedisi ligjor dhe politik
Embargot dhe sanksionet
Sanksionet kan domethnie me t
limituar dhe ndikojn prmes
masave t veqanta shtrnguese.
Embargo sht restrikcion m i
thell dhe zakonisht ndalojn
tregtin trsisht.
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 4
Mjedisi ligjor dhe politik
Kontrolli e eksporteve
Faktort pr kontrollet e eksporteve
Sigurimi kombtar
Politika e jashtme
Oferta e kufizuar
Mosprhapja e armve nukleare
Hapat n procesin e licencimit t
eksportit-
Produkti q do t prodhohet
N vend
Nga cila firma do t prdoret
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 5
Mjedisi ligjor dhe politik
Procesi politik involvon inpute prej grupeve t
ndryshme t interesave, artikulimin e shtjeve t
cilat ndikojn n formulimin e politikave, agregimin e
atyre shtjeve n drejtim t alternativave kye,
zhvillimin e politikave si dhe implementimin dhe
adaptimin e politikave.
Diskutimi i ambientit politik dhe legal beht sipas:
Ambientit politik
Ideologjive politike baz
Ndikimit t sistemeve politike n vendimet
menagjeriale
Formulimit dhe implementimit t politikave
strategjike
Ambientit legal

12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 6
Mjedisi ligjor dhe politik
Shoqrit m komplekse jan ato
pluraliste, q do t thot se ato
shqyrtojn ideologji t ndryshme.
Testi m i rndsishm i cilitdo sistem
politik sht aftsia pr mbajtjen e
shoqris t bashkuar, prkundr
presioneve nga ideologjit e
ndryshme.
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 7
Mjedisi ligjor dhe politik
Spektri politik dallon dy ekstreme: demokracin dhe
totalitarizmin
N demokraci ka pjesmarrje t gjer n procesin e
marrjes s vendimeve.
N regjimet totalitare shum pak njerz marrin pjes
n vendimmarrje, mirpo tranzicioni i tanishm
mundson kalim nga ai sistem n at demokratik.
Rreziku politik shkaktohet pr shkak t ndrrimet t
opinioneve pr lidershipin politik, pr rregullimet
shoqrore, ose pr shkak t mospajtimeve n mes t
vendit nikoqir dhe atij t jashtm pr investimet e
parapara.
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 8
Mjedisi ligjor dhe politik
Menaxhert duhet t msojn t ballafaqohen me
luhatjen e intervenimeve qeveritare n vendimet
ekonomike, dhe kjo varet nga vendi se ku ndrmarrja
b biznes.
Disa regjime politike besojn n intervenimin minimal
qeveritar n ekonomi, ndrsa disa t tjera besojn se
bashkpunimi i qeveris me biznesin sht i
nevojshm pr definimin e nevojave t vendit.
Ndrmarrjet tentojn t edukojn zyrtart qeveritar
prmes aksioneve konkrete dhe prmes lobizimeve.
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 9
Mjedisi ligjor dhe politik
Menaxhert duhet t llogarisin n aksionet politike t
cilat ndikojn n biznesin e tyre, prandaj strategjit
afariste duhet t adaptohen sipas gjendjeve n vendet
konkrete.
Common Law (Ligji i prbashkt) jan ligjet e
bazuara n prvoja qindravjeare t nj grupi apo nj
shoqrie njerzore dhe q nuk jan formuluar nga
politikan apo parlamente por nga juristt apo
gjykatsit e kohrave.
Civil Law ( E drejta qytetare) Trajton t drejtat dhe
detyrimet e qytetarve t thjesht n marrdhnie
me njri tjetrin apo me komunitetin n trsi. N
vendet anglosaksone njihet si ligj i prbashkt.
Ligjet teokratike bazohen n prospektet religjioze
psh. ligjet islamike.
12/04/2007 Prof. dr. Besim BEQAJ 10
Mjedisi ligjor dhe politik
Shum ndrmarrje juridike kan rritur madhsin e
tyre prmes bashkimit me qllim t ofrimit t
shrbimeve sa m t mira pr klientt e tyre n vend
dhe jasht tij.
Ekzistojn ligje t cilat qeverisin biznesin lokal pr
ndrmarrjet vendase dhe ato ndrkombtare, ligje
nacionale t cilat qeverisin aktivitetet ndrkufitare,
dhe ligje ndrkombtare t cila qeverisin aktivitetet
ndrkufitare.
Ambienti legal mund t influencon ndrmarrjet
ndrkombtare n forma t ndryshme; p.sh. me
rregullimin e tregtis dhe investimeve dhe mbrojtjen
e pronsis intelektuale