Realizacija sistema za lokalni

nadzor u RP 400kV i
TS 110/35 kV Ribarevine


Olga Grbovi
AD Prenos
Podgorica
Nikola Jemuovi
Institut Mihajlo Pupin "IMP Automatika"
Beograd

Teme:
postojea oprema u trafostanici i
priprema objekta
montaa/instalacija, parametriranje i
povezivanje opreme
pregled instaliranih aplikacija
Priprema objekta

trafostanica je u programu za uvoenje u Tehniki
sistem upravljanja opremljena za daljinski nadzor i
upravljanje
ormani za galvansko razdvajanje (OPS), orman
daljinskih komandi (OK) i krajnja stanica ATLAS AT-32
kapaciteta predvienih za konanu fazu trafostanice
mjerni pretvarai napona, struje, akrivne i reaktivne
snage za 400kV i 110kV polja ugraeni su za potrebe
realizacije SCADA-e u Nacionalnom Dispeerskom
Centru

svi signali nadzora i mjerenja se vode u krajnju
stanicu, a kako je u poljima instalirana statika zatita
informacije se u daljinsku stanicu dovode iano preko
umnoenih kontakata pomonih releja
Montaa i povezivanje opreme

Funkcionalni elementi SCADA sistema u TS Ribarevine:
- centralni ormar daljinskog upravljanja, IMP SCADA ormar
u kome se nalaze serveri sa instaliranim neophodnim
softverom
- stanini raunar sa instaliranim softverom za vizualizaciju
SCADA sistema cjelokupnog objekta
- krajnja stanica ATLAS AT-32 sa kapacitetom od 24
regletna modula digitalnih ulaza (768 digitalnih ulaza) i 10
regletnih modula analognih ulaza (80 analognih ulaza)
- komunikacione veze izmeu krajnje stanice i servera, kao
i staninog raunara i servera
- klasine iane veze krajnje stanice i ormana OPS1, OPS2,
OMS, OKS i komandne table
- GPS antena za sinhronizaciju vremena svih raunara

Svi elementi sistema su prikljueni na invertorsko napajanje
Svi postojei signali iz
ormana OPS-1 i OPS-2
su uvedeni u krajnju
stanicu

Uvedene su poloajne
signalizacije rastavljaa
110kV, prekidaa i
rastavljaa 35kV

Svi signali poloaja
prekidaa 35kV su
oieni od signalne
sklopke prekidaa u
polju, preko OPS-1
ormana do krajnje
stanice, ispitani i
prikazani u SCADA-i
Ugraena su 4 reka
mjernih pretvaraa (30
mjernih pretvaraa),
dovedene su ulazne veliine
i puteni su u rad
U SCADA-u su uvedena
72 mjerenja:
- iz novougraenih mjernih
pretvaraa iz ormana IMP
SCADA
- iz OKS ormana sa lajsne
mjerenja
- iz OMS ormana NDC
SCADA-e
- sa pokaznih instrumenata
sa komandne table.
Komunikacioni protokoli
LAN mrea realizovana na Ethernet linku, TCP /IP protokol
server sa krajnom stanicom koja prikuplja ulazne signale i aurira
lokalnu bazu ostvaruje master-slave komunikaciju koristei
ATLAS-IEC protokol
koristi se optika veza (koristi se media konvertor na kome se
ostvaruje prelaz sa UTP kabla na optiki kabal)
ATLAS-IEC protokol odgovara preporukama 1-5 IEC 870-5
standarda
- analogna mjerenja prikupljaju ciklino ili po promjeni to je
konfigurabilno u samoj krajnjoj stanici
- signalizacije se prikupljaju "na promjenu", s tim to se na svakih
15 minuta forsira provjera stanja signalizacija u bazi
- HRD se prenose po nastanku
- forsirano prikupljanje podataka sa krajnje stanice na zahtjev
operatora sa HMI kao i ukljuivanje/iskljuivanje u akviziciju bilo
koje veliine
Vremenska sinhronizacija
Vremenska sinhronizacija u sistemu se izvodi preko
GPS (Global Possitionig System) tehnologije

GPS prijemnik je preko jednog svog RS232 kanala
povezan sa SERVER raunarima
Vrijeme se sa server raunara ntp sistemskim
protokolom (ovaj protokol se naslanja na TCP/IP
protokol) prenosi na ostale raunare u LAN mrei i
na krajnju stanicu
Ostvaruje se sinhronisanost internih asovnika
servera bolja od 2ms
Aplikacije
Stanini SCADA raunar je postavljen na komadnom
pultu u objektu - opremljen je Linux operativnim
sistemom i programskom aplikacijom izraenom u View2
programskom paketu.
VIEW2 je realizovan prema distribuiranom modelu
obrade:
VIEW2 server - skup programa za komunikaciju sa
krajnjim stanicama, obradu i arhiviranje podataka u SQL
bazi kao i komunikaciju sa VIEW2 HMI podsistemom
VIEW2 HMI (Human Machine Interface) - skup programa
koji realizuju sve korisnike funkcije. VIEW2 HMI je
klijent VIEW2 servera i koristi usluge koje se tiu
prezentacije, odnosno prihvata korisnike akcije
VIEW2 off-line programi : editor baze podataka, editori
dinamikih prikaza LOOX i ged, editor formi izvetaja i
TaskManager
Raunarska konfiguracija
VIEW2 server aurira bazu podataka na osnovu komunikacije sa AT-
32, vri primarnu obradu akviziranih podataka i izvedenih
informacija, obradu dogaaja, arhiviranje mjerenja, dogaaja i HRD
(hronoloki registrator dogaaja) zapisa, generie izvjetaje, obavlja
komunikaciju sa prijemnikom tanog vremena i prua neophodne
servise VIEW2 HMI raunarima
dva SERVER raunara na kojima se izvrava VIEW2 SERVER dio
paketa, a na HMI raunarima VIEW2 HMI deo paketa
primijenjene su tzv.OPEN tehnologije koje obezbedjuju
interkonektivnost hardverskih i softverskih proizvoda razliitih
proizvodjaa
iako postoji mogunost da dva servera rade u potpunoj redundansi
ovdje to nije realizovano, ve je sistem postavljen tako da je
redudantni server hladna rezerva, tj. mora runo da se startuje u
sluaju kvara na prvom serveru. Kao redudantni server postavljan je
notebook raunar koji pored ove funkcije moe da obavlja i HMI
funkciju (funkciju staninog raunara), izbor funkcije vri operater
prilikom podizanja operativnog sistema (boot)
Grafiki prikazi na operatorskom pultu
Dinamiki grafiki prikazi realizovani na HMI-ju su:
jednopolna ema trafostanice koja prikazuje trenutno
uklopno stanje i aktuelne vrijednosti mjerenja, elementi
se dinamiki (on line) osvjeavaju
jednopolna ema postrojenja sopstvene potronje
trafostanice sa svim relevantnim mjerenjima i statusima
rasklopne opreme
tabelarno prikazana sva mjerenja iz trafostanice po
naponskim nivoima
grafiki prikaz najbitnijih alarma (po izboru operatora)
Omogueno je automatsko bojenje vodova u zavisnosti
od uklopnog stanja. Elektroenergetska oprema, signali
poloaja i stanja na slikama su predstavljeni skupom
simbola usklaenim sa tehnikim preporukama iz ove
oblasti.

Grafiki prikazi na operatorskom pultu
Programskom podrkom je omoguen vieekranski rad
sa jednim raunarom (Multiheading) - istovremeni prikaz
na dva monitora za jedno radno mesto
Sistem je realizovan u prozorskom okruenju, na
raspolaganju je vie prikaza istovremeno, korisnik
rasporedjuje prozore sa zahtevanim funkcijama na
radnoj povrini

Alarmna lista i lista dogaaja nude standardne obrade i
prikaze kao to su potvrivanje alarma, arhiviranje,
filtriranje, sortiranje itd. Pregled dogaaja je dat na listi
dogaaja, arhivskoj listi dogaaja, listi hronoloki
registrovanih dogaaja (HRD lista sa vremenskom
rezolucijom od 1ms) i listi aktivnih alarma u sistemu
Postoji mogunost kreiranja pisaa arhiviranih vrednosti
analognih veliina kao i pisaa tekuih veliina (on line)

Izvreno je testiranje rada sistema - provjera
svih ulaznih i izlaznih signala po ranirnim
mjestima, relejnim ormarima, tabloima i
SCADA-i
Uraena je projektna dokumentacija izvedenog
stanja i tehnika dokumentacija korienja
sistema
Izvrena je obuka osoblja za korienje
sistema
Zakljuak
povezivanje vie nadzorno-upravljakih aplikacija
(SCADA-SCADA aplikacija), koje su prostorno veoma
udaljene, ostvaruje se preko WAN ili LAN mree.
Postoji mogunost povezivanja sa nadredjenim
Dispeerskim centrom preko RTU Gateway protokola
ili TASE2.0 komunikacionog protokola
najznaajnije karakteristike ovakvog rjeenja su
jednostavnost odravanja takvih nadzornih sistema i
jednostavnost modifikacija i nadograivanja
postoji mogunost unapreivanja funkcionalnosti
nadzora i upravljanja kombinovanjem tehnoloki
naprednih, i novijih programskih rjeenja s postojeim
pogonima i opremom instaliranom u njima
Hvala na panji