BAB 3 :PERANAN GURU BIASA SEBAGAI

GURU PEMBIMBING
1) Pengumpulan maklumat murid
Dua teknik digunakan:
Teknik ujian
merujuk kepada ujian2 piawai yg dibntuk
untk mngukur ciri2 kanak2 sprti kbolehan
,pencapaian, aptitude, minat, sikap, nilai,
dan personality.
ujian pencapaian
- Merujuk kpda ujian dalam bilik darjah
yang dijana oleh guru bertujuan untuk
mengukur apa yang diketahui oleh kanak2
berhubung dgn satu2
Matapelajaran.
-Tujuan ujian pencapaian adalah untuk
mengukur aspek2:
+tahap pembelajaran samada tinggi,
sederhana atau rendah
+ kadar pembelajaran, cepat, sederhana
atau lambat
+prbndingan pencapaian dgn kanak2 lain/
pncapaian sendiri dalam matapelajaran2
lain untuk mengenalpasti kekuatan dan
kekurangan trhdp pencapaian akademik yg
diperoleh
+ramalan mengenai mutu pembelajaran
masa depan
-berpotensi untuk mengenalpasti potensi
kanak2 yg mngalami mslh pembelajran
-data awal skor ujian bantu guru rancang
inervensi yg relevan.

Ujian Aptitud
-Aptitud ditakrif sebagai satu ciri yang
menunjukkan kebolehan seseorang untuk
mencapai kejayaan dalam satu- satu bdg
trtntu/ memperoleh pngthuan dan kmhiran
khusus berhubung dengan bidang itu.
-dibentuk untuk mngukur kebolehan
pembelajaran=ujian kecerdasan
-berbentuk bateri yg mereangkumi pelbgai
jenis ujian bagi mengukur aspek2
penaakulan verbal, kebolehan mekanikal,
kefasihan berbahasa, kebolehan numerical.
-contoh:
Scholastic Aptitude Test(SAT)
Inventori minat kerjaya
-menetukan minat terhadap satu2 bdg
atau kerjaya
-ditabir untuk memperoleh profil awal
satu kumpulan kanak-kanak yg boleh
digunakan sbgai bahan perbincangan
dalam sesi kaunseling individu nanti
-membantu kanak2 untuk meneroka
peluang pendidiakan dan kerjaya yg
diceburi kelak.
-inventori minat kerjaya yg biasa
digunakan:
Strong-Campbell Interest
Inventory(SCII), Self-Directed
Search (SDS), Ohia Vocational
Interest Survey (OVIS), Kuder
Occupational Interst Survey (KOIS)
Ujian dan inventori peronaliti
-mendiagnosi masalah emosi yang
sedang dialami.
-dua jenis pendekatan digunakn untuk
mngukur personaiti
+Inventori personality:
Bersifat objektif dan merangkumi
aspek seperti konsep kendiri,
penyesuaian social, gaya menyelesailan
masalah dan tret2 yg lain.
Contoh : senarai semak Mooney,
Myers-Briggs Type Indicator
+ Tenik projektif:
Bersifat subjektif dan tdk
brstruktur
Contoh: Thermatic Aperception Test
(TAT), Draw-a-Person Test.
Rosschach Inkblot Test
Ujian sikap
-menentukan pemikiran atau tindakbalas
semulajadi terhadap sesuatu objek,
peristiwa, institusi, jenis tingkahlaku,
seseorang atau kelompok.
Bersifat formal
Ditadbir secara individu atau kelompok
Hasil penganalisisan skor kanak dlm ujian
dibunakan sbgai rujukan dlm sesi
bimbingan dan kaunseling.

Teknik bukan ujian
Pemerhatian
+Guru boleh mngetahui tntg tahap
pkmbgan kanak2 dari segi fizikl, kognitif
dan emosi melalui pemerhatian.
+pemerhatian mempunyai tiga tujuan
Memahami tingkahlaku kanak2
-Pemerhatian ketika kanak2 menjalani
aktiviti harian dalam kelas.
-guru perlu beri perhatian kpda
komunikasi bukan lisan yang
ditunjukkan.
Menilai perkembangan kanak-kanak
Menilai kemajuan pembelajaran kanak2
+pemerhatian merupakan satu proses
saintifik dan berdisiplin kearah
pengenalpastian ciri2 tingkahlaku yg
tertentu.
+ pemerhati perlu ketahui apa yang hendak
diperhatikan, bagaimana cara untuk
merekod, apa yang diperhatikan

Temubual
+dilakukan untuk memperoleh maklumat
penting
+dilakukan juga untuk mengetahui apa yang
berlaku dari kesumua pihak
+untuk elakkan bias atau prejudis
+maklumat yang diperoleh berguna untuk
mengurus kes yang timbul.
+ terdapat 3 jenis temu bual
Temubual berstruktur
-soalan disediakan terlebih dahulu
-contoh: Apakah Isu yang
mencetus perselisihan faham
tadi?
Temubual separa struktur
-peringkat awal, guru akan
bertanya soalan yang disediakan
-kemudian akan bertanya
mengikut rentak soalan yg telah
disediakan.
-gabungan temubual
Temubual tanpa struktur
-tidak terikat dengan mana2
soalan yang telah disediakan
-bebas untuk bertanya
-kemahiran menyoal,kemahiran
komunikasi dan pelbagai
kemahiran kena ada bagi
menggerakkan pemberian
maklumat.
-contoh: Siapa ingin
teruskan?Silakan.

Analisis dokumen
+guru akan merekod maklumat2 tertntu bg
stiap kanak2 dalam dokumen2 khas.
+dokumen2 yg disediakan digunakan
sebagai rujukan jika terdapat sebarang
kes.
+dokumen2 tersebut ialah:
Kad laporan murid
+komen merupakan bahan sokongan
serta pengukuhan kepada kejayaan
+kebiasaan komen adalah menunjukkan
perkembangan social kanak2,
kebolehan terkini kanak2, dan
menunjukkan usaha tambahan
diperlukan.
+komen yang dicatat akan memberi
gambaran awal seseorang kanak2 dari
segi pkmbgan social, tahap kebolehan
terkini dan usaha tambahan yg
diperlukan.
Buku kedatangan murid
+butiran khas yang terdapat dalam
rekod kedatangan murid ini amata
penting untuk pihak sekolah bagi
memudahkan mereka menghubungi
ibubapa/penjaga kanak2 apabila
berlaku kecemasan
+juga memberi maklumat mengenai
kehadiran murid kesekolah
+penting untuk mengatasi masalah
ponteng sekolah
Kad kumulatif murid
+setiap kanak2 mempunyai kad
kumulatif masing2
+mengandungi rekod maklumat
persekolahan seperti:
-butiran peribadi termasuk ltr blkg
keluarga
-rekod kehadiran mngikut tahun
persekolahan
-sistem sokongan yang diberikan
kepada kanak2/keluarga
-rekod pencapaian pendidikan mngikt
thn persekolahan
-anugrah yg pernh diterima
-nama guru kls mngkit thun pskolahan
-rkd pertukaran sklh
-rekod kesihatan
2) Mengenal pasti masalah kanak-kanak
Jenis masalah kanak-knak
+boleh dibahagikan kepada 5 kategori
Konflik interpersonal
-kanak2 yg mngalami mslh
komunikasi dgn ibubapa, guru2
atau rakan sebaya
Konflik intrapersonal
-knk2 yg mnghadapi msalah untuk
membuat kptsn, prlukan pnjlsan
mngenai alternatif2 penyelesaian
dan akibat
Kekurangan maklumat tentang diri
-knk2 yg ingin mengenali diri
secara lebih mendalam dr segi
kebolehan , kekuatan, minat dan
nilai
Kekurangan maklumat tentang
persekitaran
-knk2 perlukan maklumat tntg
cara mencapai kejayaan dlm
bidang akademik serta kerjaya di
dunia pekerjaan.
Kekurangan kemahiran
+ kanak2 perlu belajar mengenai
satu2 kemahiran
+contoh: cara belajar yg
berkesan, tingkahlaku asertif,
kemahiran mendengar yg
berkesan.
Cara-cara mengenalpasti masalah kanak2
+melalui pemerhatian, senarai semak,
sosiogram, hasil karya kanak2, foto, audio,
video
+kaedah pemerhatian yg utama.
+borang permerhatian khas yg sering kali
digunakan:
Rekod anekdot
Reod running
Persampelan masa
Persampelan peristiwa
Penulisan dairi
BAB 4:TEORI-TEORI KAUNSELING
*Rujuk peta minda
BAB 5: KEMAHIRAN ASAS KAUNSELING
1. Tahap-tahap dalam kaunseling
Terdapat 6 tahap:
i. Mendifinisikan masalah
+persediaan awal- membina hubungan
dengan kanak2 bermasalah bagi
mewujudkan suasana kondusif bagi
perjalananan sesi kaunseling.
+cara2 yg disyorkan:
Menyambut knk2 dngn senyuman
dan pnmpilan yg mesra
Persilakan duduk
Mulakan sesi dgn isu2 yg slmat
dan tdk terancam sprti apa
khabr?
Setelah knk2 kelihatan selesa,
penstrukturan sesi di buat
Penstrukturan brtujuan untuk
menerangkan kpda knk2 mngenai
perkara2 sprti tersenarai dibawah
agar ianya jelas tntg apa yg
berlangsung dlm sesi kaunseling
dan mngelakkan knk2 drpd
mempunyai tanggapan yg salah
mengenai kaunseling.
Perkara2 dlm penstrukturan sesi:
-maksud kaunseling
-tempoh masa sesi
-bilangan sesi
-peranan kanak2 dan kaunselor
-kerahsian bersyarat
Setelah sesi penstrukturan
selesai, mendefinisikan masalah
knk2 dimulakan
Kaunselor kenal pasti isu yg timbul
Kaunselor wujudkan peluang bg
kanak2 teroka isu
Brpandukan gris pnduan dibawah:
-tanya kanak2 apakah mtlamat dan
objktf yg ngin dicapai melalui sesi
kaunseling
+skrnya mtlmt atau objktf skr
dicapai, bimbing knk2 spya bntuk
smula mtlmt atau objktf yg lbih
realistik
+skrnya knk2 krg psti apa yg ingin
dicpai, knsekor jg perlu beri
bimbngn yg rapi
+yg pntg kanak2 yang menentukan
matlamat dan objektif bukannya
kaunselor.
+galakkan knk2 untuk meceritakan
mngenai apa yg ingin dkongsi.
+kaunsekor tdk perlu menapi apa
yang di katakakan.
+biatkan knk2 bercakap dan jgn
cepat mencelah
+elakkan dri membuat hukuman
peribadi trhdp isu yg diceritakan.
Kaunselor kena mendengar secara
aktif apabila knk2 meluahkan
kebimbangan atau masalah
Hal ini brtujuan untuk mngnlpasti
elemen2 seperti:
Kaunselor adalah bertanggung
jawab untuk bertindak balas.
Maklumbalas akan meningkatkan
komunikasi yg lebih berkesan
antara kedua-dua pihak tadi
dismping mendefinisikan masalah
yg dihadapi oleh kanak2
ii. Menjelaskan jangkaan kanak-kanak
+kaunselor memaklumkan sama ada mereka
mampu memenuhi jangkaan knk2
+kaunselor memaklumkan jenis
perkhidmatan bimbingan dan kaunseling
yang ditawarkan.
iii. Membuat penerokaan tentang usaha kanak-
kanak untuk menyelesaikan masalah
+merujuk kepada tahap penerokaan isu
yang menimbulkan kebimbangan kanak2
+smakin lama proses penerokaan knk2
melalui perkongsian mereka mngnai hal2
peribadi/ orang signifikan, smakin bnyak
maklumat yang dibekalkan .
+perkara yg perlu diberikan perhatian
kaunselor sbgai usaha untuk mendorong
kanak2 membuat penerokaan yang lebihg
mendalam:
-menggunakan kmahiran2 asas kaunseling
seperti kmhiran melayan &mndgr, kmhiran
mngintepretasi tngkhlaku bkn lisan,
kmhiran mmberi tndk balas, kmhiran
mngenalpasti masalah, dan kmhiran
melaksana intervensi
-memberi fokus kpda tgkhlaku bknnya
aspek fizikal/peribadi kanak2
-Bersifat objektif & tdk mnghukum
-tunjukkan minat ingin membantu
-elakkan berlakunya konflik dgn kanak2
-bantu kanak2 memikirkan alternatif 2
penyelesaian ttp tdk memberi apa jua
cdgn.
iv. Membuat penerokaan tentang usaha baru
kanak-kanak ke arah penyelesaian masalah
+kaunselor akan melibatkan kanak2 dalam
sesi sumbangsaran agar dapat menmeroka
dan menjana seberapa banyak alternatif
penyelesaian yang boleh
+penapisan idea ditunda sehingga knk2
ketandusan idea
+kuantiti idea lebih penting dari kualiti
idea pada tahap ini.
+kaunselor memulakan sesi cetusan idea
+contoh sesi:
-Kaunselor lukis bebarapa bulatan dan
minta knk2 isi bulatan dengan idea
-sekiranya knk2 tdk mmpunyai sbrg idea,
kaunselor boleh isi satu atau dua bulatan
denga idea sebagai pemangkin bertujuan
mnggalkkan knk2 untuk mula berfikir.
+setelah senarai lengkap. Knk2 akan
menilai setiap alternatif yang terkandung
untuk mengenal pasti kejayaan yang
dijangkakan demi menyelesaikan masalah
mereka.
v. Memperoleh komitmen kanak2 untuk
mencuba satu cara pnyelesaian yg telah
dikenal pasti
+knk2 akan memilih satu cara penyelesaian
+knk2 akan memberi komitmen msing2
untuk mencubanya.
+sebab knpa knk2 perlu pilih sndriri cara
penyelesaian:
-hanya knk2 sahaja yg plg jelas dngn
keadaan situasi sbenar
+kdg2 knk2 enggan atau tdk berupaya
untuk menceritakan situasi sbnr ataupun
pnca isu yg timbul.
-kaunselor mmberi knk2 peluang untuk
melatih diri dlm proses mmbuat keputusan.
Scra tdk lgsg melatih knk2 untuk
meningkatkan lagi kmhiran mmbuat
kptusan dlm situasi lain.
+ setelah mencuba cara pnylesaian, knk2
dikehendaki melapor hasil percubaan dlm
sesi berikutan.
+akhirnya knk2 dan kaunselor akan
membuat keputusan cra penyelesaian yg
pling berkesan untuk mnyelesaikan mslah
yg dihadapi.
vi. Menamatkan sesi kaunseling
+apbila knk2 sda berupaya untuk
menangani masalah yg timbul.
+knk2 sda mencapai pertumbuhan kendiri
+pabila matlamat kaunseling tercapai
+perkara yg kaunselor harus buat ketika
menamatkan kaunseling:
-merumus apa yg telah berlaku semasa sesi
kaunseling berlangsung
-mendapatkan persetujuan kanak2 untuk
menamatkannsesi kaunseling
-merancang untuk tindakan susulan(jika
perlu)
+namun jika kanak2 mendapati bahaa
semua alternatif penyelesaian masih
kurang berkesan/gagal untuk
menyelesaikan masalah mereka, sesi baru
boleh dimualakan dgn mmebuat temujanji
baru.

2. Kemahiran melayan dan mendengar
+penting untuk membina asas hubungan
yang kukuh antara guru BK dan knk2
+ menunjukkan guru BK menyampaikan
mesej bahawa beliau bersedia scara fizikal
dan psikologikal terhadap apa yg
diperkatakan dan dilakukan oleh kanak2
untuk menceritakan apa yg terbuku di hati.
Cara melayan kanak2
-guru BK hndklah mnyambut knk2
dengan kemesraan, memastikan
keselesaan mereka
-amalkan SHOVELER:
-S(Face the other Squarely)=
pndg terus kearah knk2
-H(Head Nods)=Anggukan kepala
-O(adopt on Open posture)=
kedudukan badan yang terbuka
-V(Verbal Following)= pengesanan
secara verbal
-E(spEech)= Percakapan
-L(Lean towards the Other)=
condong badan ke depan.
-E(make Eye Contact)= Kontek
mata
-R(be relatively Relaxed)= berada
dalam keadaan releks

Cara mendengar secara aktif
+Guru BK haruslah mendengar
dengan kedua-dua telinga, melihat
dan mengekalkan kontek mata,
memberi perhatian spenuhnya dan
bersifat empati.
+empat perkara yang sering
dipupuk guru BK untuk
mningkatkan kemahiran
mendengar secara aktif:
-tidak bercakap tetapi mendengar
untuk mengumpul maklumat
sebelum membekalkan sebarang
maklumat yg diingini knk2.
-bersifat tidak menghukum
dengan mendengar secara empati
-berikan tumpuan sepenuhnya
dengan menggunakan kemahiran
melayan.
-gunakan kesenyapan dengan tidak
mencelah semasa knk2 bercakap
+kemahiran mendengar secara
aktif boleh dibahagikan kepada
dua jenis iaitu kemahiran
mendengar asas dan kemahiran
mendengar lanjutan
o Kemahiran mendengar asas
-bertujuan untuk memahami
klien dgn merangkumi perkara
di bawah iaitu:
Soalan terbuka
Soalan yang menggalakan
kanak2 untuk
menghuraikan apa yang
dipercakapkan.
Parafasa
-digunakan oleh guru BK
setelah sesi kaunseling
berlangsung untuk satu
tempoh masa.
-bertujuan untuk
maklumkan kpda knk2
bhwa beliau bkn shja
mndengar ttpi memahami
apa yg telah dikongsikan.
-dalam membuat
parafrasa, gunakan satu
atau dua kata kunci klien
dan gabungkan dengan
perkataan lain yang sama
maksudnya.
Refleksi perasaan
-Kemahiran yg
menyampaikan mesej kpda
knk2 bahawa guru BK
bukan saha memahami
malah berempeti terhadap
perasaannya.
-apabila guru BK berjaya
mncerminkan perasaan
knk2, sesi kaunseling akan
menjadi lebih lancar.
-apa yg pntg guru BK
hndklah menggunakan
perkataan yg menepati
perasaan knk2
Dorongan minima
-bertujuan untuk
menggalakkan knk2 terus
bercakap tanpa menggangu
aliran pemikran mereka.
-contioh: ya, aha, hmm
Meminta penjelasan
-kurang mendengar /tidak
memahami apa yang
dipercakapkan
-bertujuan untuk
memahami apa yang
hendak disampaikan
Merumus
-menyatakan semula
kebimbangan kanak2
-bertujuan untuk
mengenalpasti isu2 yng
benar2 menggangu
perasaan kanak2
Menyemak persepsi
-berikutan rumusan yang
dibuat sebelumnya.
-bertujuan untuk
menentukan tumpuan
kanak2 seterusnya.


Kemahiran mendengar lanjutan
Penstrukturan
-merujuk kepada usaha guru
BK menerangkan tntg apa itu
kaunseling termasuk peranan
guru BK dan kanak2 dalam
sesi kaunseling.
-apabila knk2 faham, motivasi
akan meningkat untuk
mngambil bahagian scara
aktif.

Mencungkil
-kemahiran yng
mengkehednaki guru BK
memperoleh mkluma khusus
daripada kanak2 berkaitan
denga satu2 isu

3. Kemahiran menginteprasi tingkah laku
bukan lisan
Mehrabian (1972) mengenalpasti 3 dimensi
berkesan bg guru BK mentafsir
tingkahlaku bukan lisan iaitu:
1) Tindak balas semulajadi
+kanak2 akan mendampingi seseorang
atau perkara yg digemari manakala
akan menjauhi dari org atau perkara
yang dibenci
+perbuatan di lakukan mengikut naluri/
intuisi masing2.
+indikator lain yang menunjukkan
mereka menggemari ialah kontek mata,
sentuhan, condong kedepan, dan
sebagainya
2) Perasaan terangsang
+perasaan yang tidak bersifat seksual,
merujuk keada smngat yg ditunjukkan
melalui nada suara dan gerakan fizikal.
+indikitor lain ialaha, kontek mata,
pelbagai variasi eksperasi muka,
pelbagai variasi nada suara, condong
ke depan.
3) Sifat dominan
+berkaitan dengan imbangan kuasa
dalam satu perhubungan.
+menyampaikan maklumat mengenai
status, kedudukan, dan kepentingan
yang relatif atau di persepsikan
+contoh: knk2 yg berasal dari keluarga
yg tinggi sosio-ekonomi biasanya
kelihata relaks dlm sesi
kaunseling.knk2 yg lemah dan berasal
dri keluarga miskin akan kelihatan
kurang yakin dan berasa rendah diri.
4. Kemahiran memberi tindak balas
Memerlukan guru BK memberi perhatian
kepada perasaan dan pernyataan lisan knk2
spnjg sesi kaunseling.
Memberi tindak balas yang positif seperti:
Memberi motovasi
Memberi galakan
Mencabar secara positif
Memberi pujian
Anggukan kepala dan dorongan
minima seperti hmm
Bertanya soalan.
Kemahiran yang harus juga dikuasai dalam
kemahiran tindak balas seperti:
Konfrontasi
+Guru Bk akn mnggunakan
konfrontasi apabila beliau dapat
mengesan terdapat
ketidakserasian antara
percakapan, komunikasi bukan
lisan yang dipamerkan dan
diluahkan oleh kanak2.
+Konfrontasi bukan bertujuan
untuk mencabar knk2 secara
negatif, mengecam atau
melawannya.
+digunakan bersama-sama
kemahiran lain untuk melicinkan
proses kaunseling, demi
memperoleh alternatif2
penyelesaian yg baru.
+garis panduan membuat
konfrontasi:
-1) bincang semula dgn kank2
pernyataan yg tdk selaras, isu yg
mngelirukan, berkonflik dan tdk
kongruen.
-2) tarik perhatian knk2 trhadap
perkara2 tersebut yg tidak
serasi, kemudia bantu mereke
mengurus konflik yg timbul hingga
berjaya.
-3) kenalpasti kesan positif
konfrontasi yg telah dibuat ke
atas pertumbuhan kanak2.

Kemahiran mentafsir
+guru BK akan cuba
mengemukakankpda knk2 satu
perspektif baru mengenai masalah yg
dialami. Knak2 tdi akan lebih
berusaha untuk memahami dan
sterusnya lebih berupaya untuk
menangani.

Kemahiran menyokong
+kdg2 masalah yg dihadapi oleh
kanak2 agak serius dan tidak
setimpal dengan umur mereka.
+knk2 perlukan bantuan tambahan
dlm bntuk sokongan agar dapat
mengatasi ketakutan/ penentangan
trhadap perkhidamatan kaunseling.
Maklumat tambahan bagi cara memberi
tindak balas:
1) Berikan tindakbalas apabila diminta
oleh kanak2 yang berkenaan. Ini
menujukkan knk2 tersebut bersedia
utuk menerima apa sahaja komen,
kritikan, teguran dan sebagainya.
2) Fokuskan kepada perkara2 positif/
berada dalam bidang kawalan kanak2.
Sekiranya terpaksa memrberi komen
yang negatif, mulakan dengan yang
positif terlebih dahulu. Namun
pastikan kank2 mempunyai ketahanan
mental dan emosi untuk menerima
serta mampu ubah ciri2 tgkhlaku
negatif
3) Berikan tindakbalas yang khusus dan
konkrit.
4) Jangan bersifat menghukum atau
menilai. Sebaliknya beri pengukuhan
kepada usaha klien dlm menyelesaikan
masalah.
5) Semak reaksi klien trhdp tindakbalas
yg diberikan dengan mengemukakan
soalan2 yang berikut. adakah komen
saya menepati maksudnya:

5. Kemahiran mengenal pasti masalah
+Guru BK akan menggunakan pelbagai jenis
strategi untuk mengenalpasti masalah yang
dihadapi oleh kanak2.
+Strategi yang biasa digunakan ialah sesi
tinjauan. Melalaui tinjauan, guru BK boleh
mengumpul maklumat penting mengenai
isu2 yang mungkin boleh menimbulkan
masalah dalam kalangan knk2.
+Antara strategi lain ialah termasuk sesi
kaunseling individu dan kelompok,
pemerhatia yg berjadual dalam kelas dan
luar kelas, temubual dengan guru2 kelas
dan guru2 mtapelajaran, ujian2 piawai,
konferensi ibubapa.

6. Kemahiran melaksana intervensi
+intervensi teraputik yang disediakan bagi
kanak2 biasanya berbentuk pelbagai modal,
iaitu perkembangan, pencegahan,
pemulihan, dan krisi.
+setiap modal mempunyai teknik/strategi
sendiri berdasarkan kepada teori
kaunseling yang digunakan oleh guru BK.
+sebelum melaksanakan intervensi. Guru BK
haruslah melangkapkan diri dngn
pengetahuan tntg teknik/strategi yg sedia
ada.
+seterusnya guru BK haruslah
mempraktikkan teknik/strategi dalam sesi
kaunseling yang dijalankan.
+sebagai permulaan, langkah baik yg bagi
guru BK bagi memulakan sesi kaunseling
ialah dengan membuat pemerhatian, namun
pemerhatian hendaklah mendapat
kebenaran kanak2 selaras dengan etika
kaunseling.