Chng 3

Thit k h thng ng ng
3.1 ng hc dng chy v h s ma st
- Ch ca dng chy c c trng bi chun s
Reynol:

Trong :
Q-lu lng th tch (gpm); W-lu lng khi lng
(lb/h); d-ng knh trong ca ng (in); - khi lng
ring (lb/ft
3

); - nht (cp)
N
Re
2000: dng chy tng
2000 N
Re
4000: dng chy qu
4000 N
Re
: dng chy ri
Chuyn i n v:
(1Pa=1,45.10
-4

Psi; 1kg=2,2lb; 1m=3,28ft; 1m
3

=264,17g)











- H s ma st (Friction factor) gia dng mi cht v
thnh ng ph thuc vo ch ng ca dng chy,
cht lng b mt thnh ng
- Vn tc ca cc phn t cht lu trn tit din ngang
ca ng phn b theo quy lut parabolic, trong khi
tnh ton thng s dng vn tc trung bnh v (ft/s)
( )
i vi cht lng: (ft/s)
i vi cht kh: (ft/s)


3.2 ng lc hc dng chy











-Phng trnh Euler


-Phng trnh Bernoulli

- Tn tht nng lng h
L
trong phng trnh Bernoulli
c Darcy nghin cu v tnh ton theo cng thc


Trong :
K=f.L/D: h s tn tht nng lng
v (m/s): vn tc ca mi cht trong ng
g (m
2

/s): gia tc trng trng
f : h s ma st gia mi cht v thnh ng
L (m): chiu di ca ng
D =d/12 (m): ng knh thy lc ca ng

- Tn tht nng lng trn quy i ra tn tht p sut
P (psi)

- Thay D=d/12; v=0,408.(Q/d
2

)

vo biu thc trn
nhn c


-

Khi tnh cho L=100 (ft) chiu di


- Thay =62,37.S (62,37 lb/ft
3

l khi lng ring ca
nc 60
0
F) s c







- i vi kh v hi tn tht p sut c tnh



- Nh vy tn tht nng lng trn ng ng
c chiu di L (ft)

- Tn tht nng lng ca dng chy khi qua cc
ph kin ng ng c quy i tng
ng theo chiu di (ft) s c cho trong cc
s tay



- V d: Tnh tn tht p sut ca h thng ng ng
c ng knh danh ngha (NPS) l 6, P
100
=1,02 psi

3.3 Thit k h thng ng ng
3.3.1 Vn tc mi cht trong ng
- Khi mi cht vn chuyn trong ng ng, do c tn
tht nng lng nn gy ra s gim p ca mi cht,
s gim p ny c gi tr tng i cao nhng im
c tr lc ln: ca vo ng ng ht, van, chuyn
hng, chia dng
- Khi mi cht trong ng gn trng thi bo ha , s
gim p c th gy ra hin tng mi cht lng b si
(ha hi) trong ng. khc ph hin tng ny
ngi ta a ra vn tc cho php ca mi cht i
trong ng



3.3.2 Thit k h thng ng ng
H thng ng ng thng c phn lm 2 loi:
- H thng ng ng di: l>>d, tn tht cc b rt
nh so vi tn tht dc ng nn b qua tn tht
cc b.
- H thng ng ng ngn: phi tnh thm tn tht
cc b
- Thit k h thng ng ng l i tm Q, H, d
i
cn
cung cp cho h thng ng ng khi bit cc
thng s cc im tiu th nh: H
i
,Q
i
, L
i


3.2.1 Thit k ng ng di
- Bi ton thit k trn s c gii quyt theo 3 bc
sau:
Bc 1: chn ng ng c bn l ng ng vn
ti nng lng ca mi cht ln nht (thng l
c Q ln nht hoc l di nht)
Bc 2: tnh ton thy lc (tnh ng knh v
tn tht ca cc on ng) cho ng ng
chn
Bc 3: Kim tra trn ng ng nhnh, xem vi
nng lng tnh c ti cho mt ng nhnh
hay khng? Nu khng phi tnh li.
- Kh c c H v Q ta s tm c cng sut ca
bm cn thit.


3.3.3 Thit k ng ng ngn
- V c bn thit k h thng ng ng ngn cng
c tnh ton theo cc bc khi thit k h thng
ng ng di, ch khc l phi k n tt c cc tn
tht thy lc.
- Tnh ton thy lc ng ng ngn in hnh nht l
tnh ng ht ca bm ly tm v n nh hng n
hiu sut cng nh bn ca bm
- trnh hin tng cht lng si ngay ti ming ht
ca ng ng ht th ct p tnh ca mi cht phi
ln hn tr lc ca ming ht, thng ly h s an
ton bng 3: h
L
=3.K.(v
2
/2g)

- Cn c vo thi trn, tm c vn tc thch hp
cho dng mi cht s tnh c ng knh trong ca
ng ht ca bm ly tm
d =(0,408.Q/v)
0,5
(in)
- Khi c ng knh ng s tnh c N
Re
, tra bng tm
c h s ma st f, t tnh c P
100

- Tra bng tm tn p cc b qua cc ph kin trn
ng ng ht t tnh c tn p ton phn trn
ton b ng ng ht ca bm P (psi)
- Tnh NPSHa:
NPSH
a
= p
atm
/ - h
e
P/ - p
v
/
Trong :
p
atm
: l p sut trn mt thong

h
e
: chiu cao ca bm so vi mt thong (nhn gi
tr dng khi bm t cao hn mt thong)
p
v
: p sut bo ha ca mi cht nhit lm vic
: trng lng ring ca mi cht
- Tra th tm NPSHr ca bm
- Kim tra iu kin xm thc: NPSHa>NPSHr, nu
khng c thong mn th phi chn li v tr t
bm.



- th tra NPSH
r
ca bm

V d:
Hy xc nh kch ng knh v tr lc ca ng ht
bm ly tm.

Mi cht l du nng
Lu lng du Q=900 gpm
H s S=0,88 (khi lng
ring tng i ca du so vi
nc 60
0

F)
Khi lng ring ca du
=55 lb/ft
3


nht: =0,6 Cp
h
L
=18 in

3.4 Tnh chiu dy ca ng
3.4.1 Gii thiu v ASME B31
- ASME B31 (American Society of Mechanical Engineers)
y l b lut ca M dng cho thit k h thng ng
ng v cc thit b p lc. ASME B31 bao gm cc phn
B31.1, Power Piping: lut thit k cho h thng
ng ng trong cc nh my in, mi cht l nc,
hi nc lm vic p sut v nhit cao, ngoi ra
cn p dng cho h thng ng ng cung cp v
phn phi hi.
B31.3 process piping: lut thit k c p dng rng
ri cho h thng ng ng trong nh my lc ha
du, nh my ha cht, nh my dc phm



B31.4 pipeline transportation systems or liquid
hydrocarbons and other liquids: lut thit k cho
h thng ng ng, vn chuyn cht lng gia
cc nh my, n cng p dng cho h thng bm
v thit b kt ni u cui.
B31.5 refrigeration piping and heat transfer
components: lut p dng cho h ng ng
trong h thng lnh v lm mt
B31.8 gas transmission and distribution piping
systems: lut p dng cho h thng ng ng
vn chuyn v phn phi hi t
B31.9 building services piping: lut p dng cho
h thng ng ng trong xy dng dn dng v
cng nghip
B31.11 slurry transportation piping systems: lut
p dng cho h thng ng ng dng vn
chuyn huyn ph, bn, dng nhiu trong ngnh
cng nghip khai thc m.
3.4.2 ng sut trong ng
Khi h thng ng ng hot ng s xut hin ng sut
trong ng, ty thuc vo ti trng gy ra ng sut m
ASME chia thnh hai loi:
- ng sut to bi cc ti trng: p sut trong hoc ngoi
ng, trng lng bn thn ng v mi cht, ti trng gi,
ti trng do ng t
- ng sut to bi s gin n nhit ca ng ng
- Ti trng chnh dng tnh ton chiu dy ng ng
thng l p sut bn trong. Chiu dy ng sau khi tnh
ton theo ti trng chnh s c kim nghim li.
- ng sut cho php ca vt liu ph thuc vo loi vt liu
v nhit lm vic ca ng ng s c quy nh ty
theo cc mc ca ASME B31
3.4.3 Cng thc tnh chiu dy ng chu p sut trong

Trong :
t
m
: chiu dy nh nht ca ng
(in)
P: p sut trong ng (psi)
D
0
: ng knh ngoi ca ng (in)
S: ng sut cho php ca vt liu
(psi)
E: h s nh hng ca mi hn
tra theo bng A-1A, A-1B
Y: h s ph thuc vo nhit
lm vic v vt liu lm ng
A: h s chng n mn, mi mn
ng ng
F: h s, thng ly F=0,5

- Tc n mn (Corrosion) ca thp cc bon trong
mi trng nc ph thuc vo nng oxy v
nhit mi trng c biu din theo th

3.4.4 Cc bc xc nh kch thc ng danh ngha (NPS)
Bc 1: Chn kch thc ng danh ngha (NPS) (AMSE B
36.10M cho thp cc bon; ASME B 36.19M- cho thp hp kim)
gn vi ng kch trong ca ng xc nh t lu lng v
vn tc ca mi cht chy trong ng.
Bc 2: trn c s tnh cht ca mi cht, tc n mn, mi
mn la chn h s mn A
Bc 3: Xc nh chiu dy ng theo cc cng thc gii
thiu phn trn
Bc 4: Da vo AMSE B 36.10M v AMSE B36.19M la
chn kch thc ng danh ngha NPS c chiu dy gn vi chiu
dy ng xc nh bc 3
Bc 5: kim tra iu kin: chiu dy ng danh ngha tnh
bc 4 kt hp vi dung sai sn xut phi m bo ln hn
chiu dy ng tnh bc 3.
Bc 6: kim tra iu kin: ng knh trong ca ng danh
ngha la chn bc 5 phi m bo lu lng mi cht
yu cu



- Dung sai: dung sai ca chiu dy ng ph thuc vo
phng php sn xut ng:
i vi ng sn xut bng phng php cn khng
mi hn dung sai chiu dy ng t -12,5% n +0%
i vi ng sn xut bng phng php hn t thp
tm dung sai chiu dy ng -0,01 (in)
- p sut v nhit thit k
L p sut v nhit ln nht c th xut hin khi
h thng lm vic trng thi n nh
Gi tr p sut v nhit thit k s quyt nh vt
liu, phng php sn xut ng, chiu dy ca ng v
s la chn cc ph kin ng ng nh: mt bch,
van, cch thc ni ng






- p sut ln nht
Khi h thng ng ng lm vic n nh, p sut trong h
thng ng ng c duy tr n nh v c gi tr nh
hn p sut thit k.
Tuy nhin, khi h thng ng ng ang trong qu trnh
khi ng hoc do hot ng ca h thng iu khin
(ng m van) hoc do hot ng ca van mt chiu gy
ra nhng xung p c gi tr ln hn p sut thit k ca h
thng. Xung p ln nht m h thng cn chu c s
c tnh theo cng thc


Trong cng thc trn gi tr S s ly tng 15-20% so vi ng
sut cho php ca vt liu.

V d 1
Mt ng thp cn khng mi hn vn chuyn nc mm
trong nh my nhit in vi lu lng 920 (gpm), vn
tc nc chuyn ng trong ng l 3(ft/s), p sut ca
nc 700 psi, nhit 90
0
F (32
0

C). ng c thit k s
dng trong 8 nm. Nng oxy trong nc 1ppm. Vt
liu ch to ng c k hiu A53 Grade A c ng sut cho
php 32
0
C l 10200 psi. Hy la chn kch thc ng
danh ngha(NPS).
V d 2: h thng ng ng cung cp nc mm cho
mt ni hi nh hnh v:


Cc thng s k thut
ng c ng knh danh ngha NPS 8 (DN200) v NPS 12 (DN
300)
Nhit nc cp cho ni hi l 350
0
F (177
0
C)
Lu lng nc cp cho ni hi Q=3000 gal/min
Ni hi t cao hn bm 260 ft ( 79,3 m)
p sut vn hnh ca ni hi 2520 psi
p sut ca van p ton ni hi t 2600 psi
Ct p khi van trn ng y ca bm ngt l 8700 ft
Vt liu lm ng c k hiu A106 Garde C c S=17500 psi nhit
t -29
0
C n 343
0
C
mn tng cng A=0,08 in
Yu cu:
Tm chiu dy ca cc ng
Gi s van an ton ca bm khng hot ng khi ng
van, hy kim tra bn ca ng NPS 8
3.4.5 Chiu dy on ng ni cong (Ben, Miters)
- ng cong (Ben):
t: chiu dy ng nh nht
P: p sut trong ng
D: ng knh ngoi ca
on ng cong
S: ng sut cho php ca
vt liu.
E: h s, ph thuc vo
nhit lm vic
y: h s ph thuc nhit
v vt liu lm ng

- Miters:


- p sut ln nht trong Miters c tnh theo bng
sau:

- Bn knh R
1
c tnh nh sau:
i vi B31.9:

i vi B31.3:
H s A tra theo bng
3.4.6 ng chu p sut bn ngoi
- p sut bn ngoi ln nht m ng c th chu s
c tnh ton theo cng thc sau.


Trong :
D
0
l ng knh ngoi ca ng
t chiu dy ca ng khi cha tnh n h s mn
B: h s c xc nh nh th


th xc nh A v B khi tnh p sut ngoi ln nht
3.5 Kim nghim ng sut trong ng
- Kim nghim ng sut (kim nghim bn) ng l phn
c vai tr rt quan trng trong qu trnh thit k h
thng ng ng.
- Trong phn ny, ngoi ti trng chnh (p sut trong
ng) dng tnh ton chiu dy ca ng ng,
ngi thit k phi ch n tt c cc ti trng ph
tc ng ln h thng ng ng nh: trng lng, ti
trng gi, ng t, gin n nhit,
- Kim nghim ng tc l kim tra iu kin ng sut
tng cng trong ng phi thon mn cc iu kin bn
v iu kin mi cho php.
- Cc iu kin bn cho php s c quy nh trong cc
tiu chun thit k (ASME B31.1; B31.3; )

3.5.1 Phn loi ti trng
- Ti trng tnh: ti trng tnh l ti trng tc dng lin
tc ln h thng ng ng trong qu trnh vn hnh
nh: trng lc ng v mi cht, p sut, lc tp
trung
- Ti trng ng: ti trng ng l ti trng tc dng
ln h thng ng ng trong mt khong thi gian
ngn nh: ti trng gi, ti trng van x p, ng t,
cc xung p khi ng m van
- Ti trng gin n nhit: ti trng xut hin khi
ng ng b nung nng hoc lm lnh
3.5.1 Kim nghim theo ASME B31.1
- ng chu ti trng tnh:

- ng chu ti trng ng

k=1,15 khi khong thi gian ti trng ng tc dng
nh hn 10% thi gian vn hnh h thng
K=1,2 khi thi gian ti trng ng tc dng nh hn
1% thi gian vn hnh h thng
- ng chu ti trng gin n nhit









3.5.2 Kim nghim theo ASME B31.3
- Khi ng chu ti trng tnh v ng th phng trnh
kim nghim ging vi ASME B31.1 vi h s k=1
- Khi ng chu ti trng gin n nhit


trong :
S
b
: ng sut do m men un gy ra (psi)
S
t
: ng sut do m men xon gy ra (psi)
S
A
: ng sut cho php khi gin n nhit

f: h s tra theo bng



3.5.3 Kim nghim theo ASME B31.4
- ng chu ti trng tnh: < 0,54.S
y

- ng chu ti trng ng:
< 0,8 S
y


- ng chu ti trng gin n nhit
+ S
L
< 0,9.S
y


Trong :
E: mu un n hi ca vt liu (psi)
: h s gin n nhit ca vt liu (in/in.
0
F)
: h s Poisson
T
1
: nhit mi trng; T
2
: nhit ln nht hoc nh
nht khi vn hnh ng ng
S
y
: ng sut bin dng do ca vt liu (psi)









3.5.4 Kim nghim theo ASME B31.5
- Khi ng chu ti trng tnh v ng th phng trnh
kim nghim ging vi ASME B31.1 vi k=1
- Khi ng chu ti trng gin n nhit

f: h s, c tra theo th

3.5.5 Kim nghim theo ASME B31.8
- Khi ng chu ti trng tnh:


Trong :
T: h s nhit tra theo bng

F: h s ph thuc vo vng a l lp t ng ng,
tra theo bng







A: vng dn c tha tht: sa mc, ni, nng tri
B: vng bao quanh thnh ph hoc th trn
C: thnh ph hoc th trn nh
D: thnh ph v th trn ln

- Khi ng chu ti trng gin n nhit

- Khi ng chu ti trng tng hp
+ < S
y



t: chiu dy ng (in)
P: p sut trong ng (psi)
D
0
: ng knh ngoi ca ng (in)
M
A
: mmen un do ti trng tnh gy ra (in.lb)
M
B
: mmen un do ti trng ng gy ra (in.lb)
M
C
: m men un do gin n nhit gy ra (in.lb)
Z: mmen chng un ca mt ct ngang (in
3
)
S
h
: ng sut cho php ca vt liu nhit lm vic
ca ng (psi)
S
L
: ng sut dc trc (psi)
S
A
: ng sut cho php ca vt liu khi gin n nhit
(psi)
S
y
: ng sut bin dng do ca vt liu (psi)
i: h s
k: h s