Περιστροφή στερεού σώματος

Στη διάταξη του σχήματος, μια ομογενής λεπτή ράβδος ΑΒ μήκους l = 2 m και μάζας M = 16 kg ,
είναι σε οριζόντια θέση και ισορροπεί.
Στο άκρο της Α , είναι αρθρωμένη σε κατακόρυφο τοίχο ενώ στο άκρο της Β , είναι δεμένο το
κάτω άκρο κατακόρυφου αβαρούς μη εκτατού νήματος. Το πάνω άκρο του νήματος είναι ακλόνητα
στερεωμένο.
Α. Να υπολογίσετε:
1. Τη τάση του νήματος.
2. Τη δύναμη που ασκείται στη ράβδο από την άρθρωση.
Β. Κάποια στιγμή κόβουμε το νήμα.
Να υπολογίσετε:
1. Την επιτάχυνση του κέντρου μάζας και
Α Β 2. τη δύναμη της άρθρωσης πάνω στη ράβδο, αμέσως μετά το
κόψιμο του νήματος, και ενώ αυτή παραμένει ακόμη στην
οριζόντια θέση.

Δίνεται g = 10 m/s2 , και ότι η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς άξονα που περνά από το κέντρο
1
μάζας της και είναι κάθετος σ’ αυτήν, υπολογίζεται με τη σχέση Icm = M 2 .
12

ΛΥΣΗ
+
Α1. Αφού η ράβδος ισορροπεί ισχύει :
Στ( Α ) = 0 ή  
 FA T
Τ − w=0 ή M
2 Β
Α
w Mg
= =
T ή T = 80N (1) . 
2 2 w
Α2. Επίσης ισχύει ότι Σχήμα 1
ΣF = 0ή
FA + T = w ή
FA= w − T ή
=
FA Mg − T και με βάση την (1) και τα δεδομένα :
FA = 80N
Β1 . Αμέσως μετά που θα κόψουμε το νήμα και ενώ η ′
ράβδος παραμένει ακόμη οριζόντια, το κέντρο μάζας έχει

FA Κ
επιτρόχεια επιτάχυνση : α cm =α γ ⋅ (2).
2 Α  Β
Αλλά Στ( Α ) = Ι Α ⋅ α γ (3) α cm
Με βάση το θεώρημα του Steiner έχουμε ότι:  Σχήμα 2

2
1  1 2
w
Ι Α =Ιcm + M   = M 2 + M ή I A = M 2 (4)
 2  12 4 3

Εξ άλλου Στ( Α ) = w (5) , ( σχήμα 2)
2
Η (3) με βάση τις (4) και (5) γράφεται :
  1 1 1 3g
=
w M 2α γ ή Mg= Mα γ ή α γ= = 7,5rad / s 2 (6) .
2 3 2 3 2
Από την (2) με βάση την (6) έχουμε ότι α cm =
7,5m / s 2 (7).

Β2. Η ράβδος είναι ακόμη ακίνητη άρα το κέντρο μάζας δεν έχει κεντρομόλο επιτάχυνση , κατά
συνέπεια δεν δέχεται κεντρομόλο δύναμη.
Συνεπώς ισχύει :
ΣF = Mα cm και με βάση το σχήμα 2 :
w − FA′ =Mα cm ή FA′ = Mg − Mα cm (8) .
Από την (8) με βάση τη σχέση (7) και τα δεδομένα έχουμε : FA′ = 640N .