ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ

Ε

Ν ∆ Ο Ν
Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής

Περίοδος Α΄ Έτος 9ο Τεύχος 48ο Μάρτιος 2015

Για τα πάθη.
Του Οσίου Εφραίμ του Σύρου
Ο άνθρωπος που ζει τις μέρες του με
αμέλεια, ξεγελά τον εαυτό του, χωρίς
διόλου να συλλογίζεται τα αγαθά που
ο Κύριος ετοίμασε για τους δικαίους,
ούτε την τιμωρία που είναι ετοιμασμένη για τους αμαρτωλούς, αλλά απεναντίας οδηγεί τον εαυτό του με αφοβία.
Σ’ έναν τέτοιο άνθρωπο ο Πονηρός
κατορθώνει κάθε σαρκική επιθυμία·
και δεν μπορεί αυτός να το αντιληφθεί,
όπως δεν μπορεί να αντιληφθεί και η
πύλη μιας πόλης εκείνους που μπαίνουν και βγαίνουν απ’ αυτήν· διότι η
επιθυμία, που μπήκε στο νου του, σκέπασε τελείως τα μάτια του. Τους αγωνιστές όμως τους πολεμά ο Εχθρός με
διαφορετικό τρόπο. Και πριν βέβαια
να πραγματοποιηθεί η ανομία, ο Εχθρός την μικραίνει μπροστά τους πάρα πολύ· και κυρίως την επιθυμία της
ηδονής, τόσο πολύ την μικραίνει, σαν
να χύνει δηλαδή κανείς ένα ποτήρι
κρύο νερό στο χώμα. Κατά τον ίδιο
τρόπο μικραίνει ο Εχθρός την αμαρτία
στα μάτια του αδελφού προτού να την
πραγματοποιήσει. Ύστερα όμως από
την πραγματοποίησή της, τόσο πολύ
μεγαλοποιεί ο Πονηρός την ανομία
εκείνου που έπεσε σ’ αυτή, όσο τίποτε
άλλο. Ακόμη, σηκώνει εναντίον του
κύματα απελπισίας, και συχνά μάλιστα
παρατάσσει εναντίον του με παραβολές, υπαγορεύοντάς του τέτοια και του
λέει· «Τι έκανες, άνθρωπε που ανώφελα κοπιάζεις; Τώρα θα σου μάθω με τι
μοιάζει η εργασία σου. Μοιάζεις με
κάποιον που φύτευσε για τι εαυτό του
ένα αμπέλι και το περίφραξε και το
φύλαξε, ωσότου έκανε καρπό· και αφού το τρύγησε, γέμισε τα πιθάρια του
με κρασί από το αμπέλι του. Και
έπειτα, αφού σηκώθηκε απότομα και
πήρε ένα τσεκούρι, κομμάτιασε τα

πιθάρια, και το κρασί χύθηκε και πάει. Μ’
αυτόν μοιάζει η εργασία σου». Αυτά υπαγορεύει ο Πονηρός στον αδελφό, θέλοντας να τον ρίξει στον βυθό της απελπισίας.
Γνωρίζοντας λοιπόν από πριν, αγαπητέ,
αυτές τις πανουργίες του Εχθρού, απόφευγε τις αμαρτίες. Και αν συμβεί να παρασυρθείς σε κάποιο παράπτωμα, μην
παραμένεις στο παράπτωμα, αλλά σήκω
επάνω και γύρισε πίσω στον Κύριο τον
Θεό σου με όλη την καρδιά σου, για να
σωθεί η ψυχή σου. Πες μάλιστα στον πονηρό λογισμό· «Αν και κομμάτιασα τα
πιθάρια και άφησα να χυθεί το κρασί,
όμως το αμπέλι υπάρχει, και ο Δεσπότης
είναι μακρόθυμος και πολυεύσπλαχνος
και ελεήμων και δίκαιος· και ελπίζω, με
τη βοήθεια της αγαθότητάς του, ότι πάλι
θα καλλιεργήσω και θα φυλάξω το αμπέλι
του, και θα γεμίσω τα πιθάρια του, όπως
προηγουμένως. Διότι λέει με τον προφήτη
Ησαΐα· “Αν οι αμαρτίες σας είναι σαν το
χρώμα της πορφύρας, θα τις λευκάνω σαν
το χιόνι, και αν είναι κόκκινες θα τις λευκάνω σαν το λευκό μαλλί. Και αν θελήσετε να με ακούσετε, θα απολαύσετε τα αγαθά της γης. Αν όμως δε θελήσετε να με
ακούσετε, θα σας φάει η μάχαιρα· διότι
αυτά τα διακήρυξε το στόμα του Κυρίου” (Ησ. 1, 18-20)». Σ’ αυτόν ανήκει η
δόξα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Οι ιερείς του ναού
και η συντακτική ομάδα
του περιοδικού
ΕΝ∆ΟΝ
σας εύχονται,
ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΕ ΑΥΤΟ
ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ
Περί της διαίτης των
πατέρων.
του Αρχιμ. Γαβριήλ
Διονυσιάτου
Από το «Χρονικόν του
Γαλαξειδίου»
Από την πολιορκία του
Μεσολογγίου
Ο αρχαγγελικός
χαιρετισμός
του Αρχιμ. Καλλιστράτου Λυράκη
Ο Πνευματικός
Λεόντιος
του Ιερομονάχου Αντωνίου
Γερο-Παϊσίου επίσκεψη
του Μοναχού Μωϋσέως
Αγιορείτου
Π ΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΤΕΥΧΟΥΣ :

Περί της διαίτης των πατέρων

2

Από το «Χρονικόν του Γαλαξειδίου»

4

Από την πολιορκία του Μεσολογγίου

5

Ο αρχαγγελικός χαιρετισμός

7

Ο Πνευματικός Λεόντιος

9

Ιερές Ακολουθίες και εκδηλώσεις του ναού.

11

Γερο-Παϊσίου επίσκεψη

12 

Σελίδα 2

Περί της διαίτης των πατέρων
(Το κείμενο έχει γραφεί το 1953)
Ότε η χάρις του Θεού ένευσεν εις την καρδίαν μου
ίνα έλθω εις τον ευλογημένον τούτον τόπον της ησυχίας και προσευχής, ήτο Φεβρουάριος του σωτηρίου
έτους 1910˙ ο πόθος μου ήτο να μεταβώ εις την Σκήτην των Καυσοκαλυβίων, όπου ήσκησεν ο συντοπίτης μου Όσιος Ακάκιος και όπου εμόναζον και μονάζωσιν εισέτι δύο αυτάδελφοι ιερομόναχοι συμπολίται
μου, ων ο πνευματικός Παντελεήμων[1], οσιώτατος
και εις άκρον ενάρετος, είναι και ο πρεσβύτερος ίσως
των επιζώντων αγιορειτών ήδη 103 ετών γέροντας.
Είχον πράγματι την απόφασιν και μετά την άφιξίν
μου εις Άγιον Όρος να μεταβώ και ζήσω ως ασκητής,
και εκίνησα διά ξηράς εκ Δάφνης διά Καυσοκαλύβια.
Διερχόμενος όμως εκ της ιεράς ταύτης Μονής του
Αγίου Διονυσίου και ιδών την ευταξίαν των πατέρων
εις συμπεσούσαν εκείνην την ημέραν κηδείαν γηραιού ιεροδιακόνου και επηρεασθείς εκ της ασκητικής
μορφής της τε Μονής και του φυσικού περιβάλλοντος παρέμεινα, εις τον πανάγαθον Θεόν και τον Τίμιον Πρόδρομον επιρρίψας τας ελπίδας της σωτηρίας
μου.
Ήτο Μεγάλη Τεσσαρακοστή όταν εκοινοβίασα
(εντάχθηκα στο μοναστήρι) και εδιωρίσθην να υπηρετώ ως βοηθός εις τον ξενώνα της Μονής. Κατ’ εκείνην την έποχήν αι ιεραί Σκήται και τα ερημητήρια
ήσαν υπερπλήρη μοναχών, αι δε ιεραί Μοναί έχουσαι
τα Μετόχια των τότε, έδιδον αφειδότερον την ελεημοσύνην, και δεν υπήρχε και ο χωρισμός του μνημόσυνου, έφ’ ω κάθε Σάββατον εσπέρας ήρχοντο ασκηταί και ερημίται πατέρες, ίνα και εις την αγρυπνίαν
μείνωσι και την καθιερωμένην ελεημοσύνην λάβωσι.
Φυσική συμπάθεια και ευλαβώς προς αυτούς διακείμενος, αλλά και συστελλόμενος εκ σεβασμού δι’ ερωτήσεις, προσεπάθουν οτέ μεν ωτακουστών οτέ δε
παρακαθήμενος να υποκλέψω τι εκ των ομιλιών και
συζητήσεων των δια να κρίνω εξ αυτών περί της
πνευματικής των καταστάσεως.
Ήτο νυξ σχεδόν και ανεμένοντο αι κρούσεις των σημάντρων δια την αγρυπνίαν, είχε δε τελειώσει και το
κέρασμα του καθιερωμένου καφέ προς τε τους αδελφούς και ξένους και εκαθήμην ξεκουραζόμενος
ένδοθεν της «Καφετζαρίας»[2] εως ου αρχίση η αγρυπνία της Ε’ Κυριακής των Νηστειών.
Θέλων ως φαίνεται, ο πανάγαθος Θεός να με πληροφόρηση περί της διαίτης των ασκητών πατέρων, έτι
δε περισσότερον ίνα άρη τον ενδόμυχον γογγυσμόν
μου δια τους ακρέμονας (αβρονιές) δι’ ας διττώς εμεμψιμοίρουν, πρώτον ότι ως νεώτερον με έστελλον
δις της εβδομάδος προς συλλογήν μετ’ άλλων συνηλικιωτών, και εστερούμεθα της ιεράς ακολουθίας, και
δεύτερον διότι δεν ηδυνάμην να τας φάγω μαγειρευο-

Ε Ν ∆ Ο Ν

Από το βιβλίο «Λαυσαϊκόν του Αγίου Όρους»
του Αρχιμ. Γαβριήλ Διονυσιάτου(†)
μένας ως εκ της πικρότητός των, ωκονόμησε και ήλθον
και εκάθησαν εις το έξωθι σκαμνίον δύο ερημίται, και η
πρώτη ερώτησις του ενός προς τον έτερον ήτο «πως
επέρασαν την αγίαν Τεσσαρακοστήν έως τότε»˙ εις απάντησιν ο άλλος είπε, «δι’ ευχών σας και χάριτι Χριστού καλά, έχομεν στην γειτονιά μας τον άγιον πνευματικόν παπά-Ματθαίον και μας κάμει τας λειτουργίας και
μεταλαμβάνουν οι αδελφοί Τετάρτην και Σάββατον, γι
αυτό με έστειλεν ο Γέροντας να έλθω να πάρω πρόσφορα και λίγα κεριά και νάμα και να επιστρέψω».
«Κατά τα άλλα τα σωματικά πως περνάτε;» ξαναερώτησεν ο πρώτος˙ «δόξα τω αγίω Θεώ», ανταπάντησεν ο
έτερος˙ «εφέτος η ευσπλαγχνία του Θεού μας ελυπήθη
και εγέμισεν ο τόπος «αβρονιές» και δεν καταλάβαμε
πως πέρασε η αγία Τεσσαρακοστή, κάθε μέρα αυτές
βράζομεν με λίγο ρύζι και τα Σαββατοκύργιακα με λίγο
λάδι, και είμεθα πλούσιοι από φαγητό, δοξασμένο το
όνομα του Κυρίου». Ως ήκουσα ταύτα εταλάνισα εμαυτόν και ιατρεύθην από το πάθος του γογγυσμού, καθότι
ημείς εις το Μοναστήριον μόνον μίαν – δύο φοράς την
εβδομάδα εμαγειρεύαμεν και επί πλέον είχεν η τράπεζα
προσφάγιον ελαίας ή σύκα, ενώ αυτοί εις την ξηράν
έρημον στερούνται ίσως και τούτων.
Είναι δε αι «αβρονιές» αι τρυφεραί κορυφαί φυτού εκ
της κατηγορίας των «ελλισσομένων» (πού αναρριχούνται) υδροχαρές (που ευδοκιμεί στο νερό) μάλλον, και
πικρίζον κατά την γεύσιν, διουρητικόν και καθαρτικόν
του αίματος κατά τους βοτανολόγους. Φύεται καθ’ όλας
τας διεράδας (υγρά μέρη) του Αγίου Όρους, και οι ακρέμονές (κλωναράκια) του αναδύονται τρυφερώτατοι
εκ της γης από αρχάς μέχρι τέλους Μαρτίου, και θεωρούνται ευλογία Θεού δια την νηστήσιμον ταύτην περίοδον. Δια τον τρώγοντα ταύτας πρώτην φοράν και δη
άνευ ελαίου, ως γίνεται κατά τας νηστησίμους ημέρας
εν Αγίω Όρει, φαίνονται πράγματι ως κάτι το δηλητηριώδες και βλαβερόν, οι πατέρες όμως τας συνηθίζουν
συν τω χρόνω και τας ευρίσκουν και εδωδίμους
(φαγώσιμους) και ωφελίμους.
Εις την έρημον ταύτην του Άθω από Μικράς Αγίας
Άννης και μέχρι «Βίγλας» υπάρχουν και πολλοί σαλιάγγοι (σαλιγκάρια) και εις μέγεθος και εις γεύσιν εξαίρετοι.
Μοι έτυχε να γνωρίσω πατέρας της ερήμου ταύτης, οι
οποίοι ουδέποτε καταλύουσι μαγειρευμένον φαγητόν,
καρποφάγους ούτως ειπείν και φρουτοφάγους, ως άρτον
δε έχοντες το παξιμάδιον, ήτοι τον διπυρίτην τοιούτον.
Υπήρχε τότε καλλίστη συνήθεια εις την Μονήν μας
όπως τα περισσεύματα των κλασμάτων του άρτου εκ
της τραπέζης των πατέρων, γίνονται «παξιμάδι» και
διανέμονται δωρεάν εις τους ασκητάς. Όθεν ερχόμενοι
ούτοι κατά καιρούς, ίνα λάβωσι την «ευλογίαν» και 

Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής
γνωρίζοντες ότι η Μονή μας παράγει εν
«Μονοξυλίτη» πολλά και εκλεκτά σύκα, έφερον και
τους σαλιάγγους των και αντήλλασσον αυτούς με ελαίας και σύκα.
Ίσως να μη υπάρχωσι εν τω Όρει πατέρες άκρως νηστευταί ως οι παλαιοί της Αιγύπτου, Παλαιστίνης και
Θηβαΐδος, οίτινες διήγον νήστεις ολόκληρα δεκαήμερα και πλέον ή ηρκούντο το καθ’ ημέραν εις τρείς ισχάδας (σύκα) ή πέντε φοίνικας (χουρμάδες), υπάρχουν όμως και σήμερον πατέρες ευλαβέστατοι και εγκρατέστατοι, τόσον εις την έρημον και τας Σκήτας
όσον και εις τας ιεράς Μονάς, οι οποίοι και τριήμερον
και πενθήμερον ασιτίαν διάγουσι, την δε καθημερινήν
μονοφαγίαν και ταύτην άνευ ελαίου, δηλαδή ξηροφαγίαν θεωρούσιν ως φυσικήν δίαιταν του μοναχού.
Οι τοιούτοι μακαριστοί πατέρες είναι ισάξιοι των προαναφερθέντων παλαιών, όταν ληφθή υπ’ όψιν και μόνη η διαφορά του κλίματος του Άθω, βορεινοτέρου
όντος και φυσικώς απαιτούντος περισσοτέρας θερμίδας δι’ επιβίωσιν ή εις τας θερμάς και ξηράς εκείνας
χώρας της Ανατολής και του μεσημβρινού, ως διαπιστούσι και οι εκείσε ζήσαντες και ενταύθα διερχόμενοι ή εγκαταβιούντες.
Επί πλέον δε με την ελλάτωσιν του προσωπικού εις
όλα τα ιερά ιδρύματα του Όρους, με τον μετριασμόν
της ελεημοσύνης εκ μέρους των ιερών Μονών, αφότου
αύται, ως έφημεν, έχασαν τα Μετόχια των, και με την
διάθεσιν του χριστιανικού κόσμου, ο οποίος ή ουδόλως έρχεται εις το Άγιον Όρος και δη εις τους πτωχούς
ερημίτας ή και ερχόμενος ουδέν σχεδόν αφίνει αυτοίς
ως ελεημοσύνην, αναγκάζονται ούτοι, παρά την σωματικήν των αδυναμίαν, παρά την ηλικίαν να εργάζονται
σκληρά διά την πτωχήν συντήρησίν των.
Μόνον όσοι εγνώρισαν τας δυσβάτους ατραπούς
(μονοπάτια) του Άθω και είδον τους πατέρας των Σκητών και της ερήμου με τας επινωτίους πήρας των
(τορβάδες) με 20 και 30 οκάδας βάρος ενίοτε βαδίζοντας πεζή και επί ώρας τας ανωφερείας και κατωφερείας του Όρους, αυτοί μόνον δύνανται να εκτιμήσωσι
τον κόπον και τον μόχθον των θαυμασίων αυτών αγωνιστών.
Και μη νομίση ή ειπή τις ότι οι πατέρες ούτοι ήσαν
συνειθισμένοι εκ του κόσμου εις τας τοιαύτας χειρωνακτικάς και αχθοφορικάς εργασίας. Παρακατιόντες
θέλομεν παρουσιάσει επιζώντας και σήμερον ανθρώπους ευπορούντας, υψηλά αξιώματα κατέχοντας εν τω
κόσμω, επιστήμονας λαμπρούς, σοβαρούς και εξόχους, και εκ βασιλικών εισέτι οίκων ελκόντων την καταγωγήν, οι οποίοι τα πάντα καταλιπόντες ήλθον εις
τα ερημητήρια του Άθω και αίρουσι τον ελαφρόν ζυγόν του Κυρίου, αποσυνηθίσαντες και των προτέρων
ευμαρειών του βίου και προσαρμοσθέντες θεία βοηθεία τη ασκητική σκληραγωγία.

Σελίδα 3

Κατά κανόνα εις τας Σκήτας και την έρημον απαγορεύεται η κτήσις φορτηγού ζώου και οι πατέρες εκτελούσιν εργασίας, καθ’ όλα μεν τιμίας και επαινετάς
πλήν αήθεις (ασυνήθιστες) ως επί το πλείστον εις αυτούς· μόνοι των κόπτουσι τα ξύλα, αυτοί τα μεταφέρουσι, αυτοί σκάπτουσι και καλλιεργούσι τους μικρούς κήπους των, ζυμώνουσι, μαγειρεύουσι, πλύνουσι και όσα ανθρώπω χρήσιμα και απαραίτητα εν τη
παρούσι ζωή.
Αλλ’ εκτός τούτου και το «απαρνησάσθω εαυτόν» (Μτ. 16,24· Μρκ. 8,34· Λκ. 9,23). Η φύσις του
σώματος ζητεί μετά την από μεσονυκτίου επίπονον
ακαλουθίαν, τροφήν και τόνωσιν, η τάξις όμως, ο κανών της μοναχικής πολιτείας, επιτάσσει και επιβάλλει
νηστείαν έως «ενάτης» δηλαδή έως 3ης απογευματινής. Η διάθεσις η ανθρωπίνη, ζητεί συνομιλίας, αναστροφάς και ψυχαγωγίας, η αυτοσυγκέντρωσις όμως
η πνευματική, η νήψις, η ψυχική κατά Θεόν εργασία,
υπαγορεύει εις το ούς του μοναχού την σιωπήν, το
«πρόσεχε σεαυτώ» (Γεν. 24,6), το «φεύγε και σώζου» [3].
Και έρχονται είτα τα καθ’ αυτό μοναχικά καθήκοντα,
η υπακοή του υποτακτικού άνευ διακρίσεως και αντιλογίας, η υπομονή και εν οίς υπέρ αυτού το δίκαιον
έχει, η κοπή του θελήματος και τα λοιπά, όσα τα κατά
προαίρεσιν μαρτύριον ήγουν η μοναχική ζωή απαιτεί.
Δια τούτο αδελφοί, όσοι της κατά Θεόν ζωής και πολιτείας εφίεσθε (επιθυμείτε) και όσοι της εν τω κόσμω
χριστιανικής αρετής επιμελείσθε και την σωτηρίαν
της ψυχής σας ποθείτε, ευλαβείσθε εξ όλης της καρδίας τους πτωχούς αυτούς ταπεινούς μοναχούς, τους
εθελουσίως πτωχεύσαντας και εξουθενωθέντας, ίνα
Χριστόν κερδήσωσι. Μη γίνεσθε, παρακαλώ και ικετεύω, ταχείς εις την κατάκρισιν και εκ του μικρού ή
εκ μέρους κρίνετε το όλον. Είθισται τη αταξία και τη
αναιδεία να εκτίθεται εις την κοινήν θέαν, ενώ εξ εναντίας, η αρετή ευσχημονεί, ταπεινοφρονεί και κρύπτεται.
Μη δίδεται απόλυτον πίστην εις φημολογουμένας
κατηγορίας κατά των μοναχών, αλλ’ ως νουνεχείς και
φρόνιμοι, έχετε υπ’ όψιν πάντοτε ότι και εις πάσαν
τάξιν ανθρώπων υπάρχουν οι κακοί, ότι και μεταξύ
των αποστόλων ευρέθη ο προδότης και ότι μόνον εις
τον ουρανόν υπάρχει το απόλυτον.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Οι Γέροντες του Μακαριστού Γέροντος Πορφυρίου
[2] Χώρος στο Αρχονταρίκι για την παρασκευή καφέ
και αφεψημάτων.
[3] Απόφθεγμα του Μεγάλου Αρσενίου. 

Σελίδα 4

Από το «Χρονικό του Γαλαξειδίου»
Το παρακάτω απόσπασμα αναφέρεται στις επιδρομές
των Βουλγάρων κατά τους χρόνους της βασιλείας του
Βασιλείου Β΄Βουλγαροκτόνου και Κωνσταντίνου Η΄.
Ιστορία εβγαλμένη από παλαιά χερόγραφα,
μεμβράνια, σιζίλια, και χρυσόβουλλα αυθεντικά,
οπού ευρίσκονται, και είνε και σώζονται εις το Βασιλικόν Μοναστήρι του Σωτήρος Χριστού, χτισμένο παρά
του ποτέ αυθέντη και Δεσπότη Κυρ Μιχαήλ του
Κομνηνού, ου αιωνία η μνήμη. Αμήν.
Διά χειρός Ευθυμίου ιερομονάχου, έτος αψγ΄(1703)
μηνί Μαρτίου.
Τον καιρόν της Βασιλείας Κωνσταντίνου Ρωμανού
(981 ή 996) αγριωποί και χριστιανομάχοι άνθρωποι,
Μπολγάροι λεγόμενοι, εμπήκασι στην Ελλάδα και από
σπαθίου και κονταρίου εχαλάσασι τους Χριστιανούς
και ετραβήξασι ίσα στον Μωρέα. Διαβαίνοντας γουν
από το Σάλονα (τα Σάλωνα), επλοκάρασί το· και μισοί
από δαύτους ήρθασι στο Γαλαξείδι, και επήραν σκλάβους από τα χωρία διά καταπατητάδες (ανιχνευτές).
Ερχόμενοι γουν οι άπιστοι στο Γαλαξείδι, που ήτανε
χτισμένο παμπάλαια και ευμορφοκαστρογυρισμένο,
έχοντας και φλότα (στόλο) καραβίων και σπήτια περίσσα, βουλήν επήκασιν (έκαναν) οι άπιστοι από σπαθίου να το επάρουσι, και πέρνοντας στην αυθεντεία
τους τα καράβια, να απεράσουσι στον Μωρέα, κουρσεύοντας και του κόρφου τας μεριαίς· και οι Γαλαξειδιώταις, έστοντας να μάθουσι ένα τόσο φοβερό μήνυμα, ετρέξασι σταις εκκλησίαις, γονατιστά παρακαλώντας το Χριστό και την Παναγία και όλους τους Αγίους να τους βοηθήσουσι εις εκείνην την φοβερωτάτη
στιγμή· αρματωθήκασι γουν και ετοιμασθήκασι διά
πόλεμο Και ερχόμενοι εκείνοι οι πειράταις επλοκάρασι το κάστρο, και με κάθε λογής μηχαναίς και συνέργεια του Σατανά, που τους διαυθέντευε, ανοίξασι μία
τρούπα μεγάλη στο κάστρο και εμπήκασι με το σπαθί
στο χέρι. Ετότες γουν εγενέθηκε μεγάλος σκοτωμός
και φοβερή αμάχη, που το γαίμα έτρεχε στους δρόμους, ωσάν ποτάμι χειμωνιάτικο. Και οι Γαλαξειδιώταις, βοηθώντας και με τη χάρι του Θεού, εσταθήκασι
νικηταί και εσφάξασι τους άπιστους πειράταις, και
εκερδίσασι την αμάχη. Κάτι γουν από εκείνους τους
πειράταις γλύσαντες (γλυτώνοντας) από το μαχαίρι και
την οργήν του Θεού, επήγασι, τρέχοντας γοργόν, και
αφηγηθήκασι στους συντρόφους, που είχασι πλόκο το
Σάλονα, τον σκοτωμό και τον χαϋμό των ομοφύλων
μέσα στο Γαλαξεΐδι. Και εκείνοι οι πανάπιστοι,
έστοντας να μάθουσι ένα τόσο φαρμακωμένο μαντάτο,
ωργισθήκασι περισσά και αφρίζασι από λύσσα εκδίκησης· καί έστοντας να επάρουσι το Σάλονα, με προδοσία ενός Σαλονίτου, που τον ελέγασι Κουτζοθόδωρο,
στας ιγ', Αύγουστος μήνας, επεράσασι από σπαθίου
και μαχαιρίου γερόντους, νέους και γυναικόπαιδα, ξεπληρόνοντας οι μιαρότατοι κουρσάροι το γαίμα των
συντρόφων, που με πόλεμο καλό χύθηκε στο Γαλαξεί-

Ε Ν ∆ Ο Ν
δι, ωσάν αφηγήθηκα άνωθες. Και ύστερα, χορταίνοντας
τη μαύρη ψυχή τους από γαίμα Χριστιανικό, εξεκινήσασι ωσάν το μελίσσι μετρημόν μην έχοντας, καταπάνω
στο Γαλαξείδι.
Οι γουν Γαλαξειδιώταις, βλέποντας ένα τόσο αμέτρητο
φουσάτο, αρματωμένο με κοντάρια μακρυά, και σαΐταις
περίσσαις και περικεφαλαίαις, που ελάμπασι ωσάν τον
ήλιο, εμπήκασι στα καράβια και εμείνασι στη πολιτεία
καμπόσοι γέροι, που δεν εχωρούσασι στα πλεούμενα.
Και ένας Γαλαξειδιώτης, που τον ελέγασι Χαραλάμπη,
δεν επαραδέχθηκε ν' αφήση την πατρίδα· και μη ακούωντας ταις συμβουλαίς και παράκλησαις, εστάθηκε στο
Γαλαξείδι, διά να διαυθεντεύση το κάστρο και αποθάνη
τιμημένα. Επήγε γουν στην εκκλησία και εξομολογήθηκε και με δάκρυα στα 'μάτια επαρακάλεσε τον Χριστό
να τον βοηθήση· και εζώσθηκε τα άρματα, που τα ευλόγησε ο ιερέας, και ύστερα εξεκίνησε μονάχος και εστάθηκε στην πόρτα του κάστρου. Ερχόμενοι γουν οι πειράταις και εμβαίνοντας στο κάστρο, ηύρασι τον Χαραλάμπη, που εχύθηκε καταπάνου τους, ωσάν λεοντάρι
λυσσασμένο, και έσφαξε κάμποσους και ένα από τους
κεφαλάδες (αξιωματικούς). Και ύστερα του έπεσε καταπάνω όλο το φουσάτο, και πολεμώντας ετσακίσθηκε το
σπαθί του, και τον επιάσασι ζωντανό καί τον εκάμασι
χίλια κομμάτια. Και το όνομά του είνε τιμημένο εις ένα
βασιλικό χρυσόβουλλο.
Εμβαίνοντας οι πειράταις ανεμπόδιστα στο Γαλαξείδι
επεράσασι από σπαθίου ό,τι ευρήκασι ζωντανό, και ανάψασι φωτιά στα σπήτια και εκρημνίσασι και το κάστρο, που ήτανε ένα ευμορφότατο, φυκιασμένο με μάρμαρα μεγάλα από των Ελλήνων τον καιρό. Υστερα εμπήκασι και σταις εκκλησίαις και εκεί ευρήκασι τους
γέρους γονατιστά παρακαλώντας ταις εικόναις. Άλλους
γουν εσφάξασι, ωσάν αρνιά, οι αντίχριστοι εμπροστά
στο Άγιο Βήμα, και άλλους επήρασι σκλάβους.
Ήθελήσασι γουν και ταις εκκλησίαις να ξεγυμνώσουσι.
Ακούσατε γουν το μεγάλο θαύμα. Ένας από εκείνους
τους πειράταις βλέπωντας ένα κανδήλι εύμορφο, μαλαματένιο, που έκαιε εμπρός στην εικόνα του Χρίστου,
ανέβηκε με μία σκάλα να το εξεκρεμάση, κουρσεύοντάς
το. Και πριν να πιάση το κανδήλι εκόπηκε το μιαρότατο
χέρι του και έπεσε νεκρό και κατάμαυρο, ωσάν πίσσα,
καταγής και μεγάλος σεισμός εγενέθηκε. Ετότες εφάνηκε ένας καβαλάρης με σπαθί ξεγυμνωμένο και άρματα
λαμπερά, και άρχισε να σφάζη τους πειράταις και τους
επήρε κυνηγώντας όξω από το Γαλαξείδι, μέσα εις τα
βουνά, και εκεί έγινε άφαντος από την γη. Ετότες οι
Γαλαξειδιώταις, κατατρεγμένοι επήγασι και εχτίσασι
σπήτια στα τριγύρω νησόπουλα. Εκεί γουν εχτίσασι και
μία εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, και εμολώσασι
και το νησί με πλάκαις μεγάλαις. Ύστερα από πενήντα
χρόνια, ησυχάζωντας ο τόπος, και τους Μπολγάρους
εξωλόθρευσε η οργή του Κυρίου, εβγήκασι οι Γαλαξειδιώταις πάλε στη Στερηά, και εξαναχτίσασι τα σπήτια
του Γαλαξειδίου, που ήτανε όλο στάχτη και ερείπια, και
λόγγοι, και ρουμάνια απάνου εφυτρώσασι. 

Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής

Από την πολιορκία του Μεσολογγίου.
...Την αυγήν εσυναθροίσθησαν εις του Τζιαβέλα την
οικίαν να σκεφθούν ωρίμως πως έπρεπεν να οικονομήσωμεν τον λαόν, ώστε οι εχθροί να μη μας καταλάβουν. Εις ταύτην την συνεδρίασιν ήτον μόνον οι αξιωματικοί, αι τοπικαί αρχαί και ο αρχιερεύς Ιωσήφ Ρωγών.
Μετά περίπου από μίαν ώραν συζήτησιν, είπαν ότι δια
να σωθή το περισσότερον μέρος ημών πρέπει να προλάβωμεν τα αίτια, τα οποία υποπτεύομεν ότι εις την
εσχάτην ώραν ή από δειλίαν ή από φιλοζωίαν δύνανται
να μας προδώσουν. Αποφασίσθη λοιπόν να φονεύσωμεν όσους αιχμαλώτους είχομεν εις φυλακήν, Τούρκους και Χριστιανούς, οίτινες υπηρετούσαν εις το δημόσιον, την ίδιαν ώραν, και καθένας εάν έχη ύποπτον
κοντά του, ή Τούρκον ή Χριστιανόν, να τον φονεύση.
Ο Τζιαβέλας επρόσταξεν να φονεύσουν αμέσως τον
αγαπημένον του και πιστόν Αράπην Τούρκον, και
έβαλαν όλοι εις πράξιν. Αμέσως εφόνευσαν και
έκοψαν όλους τους Κοζάκους, έως 30, όπου είχομεν
αιχμαλώτους μέσα, και άλλους μαστόρους, όπου εδούλευαν τον εχθρόν σκάπτοντες και εσυλλήφθησαν παρ’
ημών, καθώς και όλους τους Τούρκους. Η καρδία μας
εσκληρύνθη τότες τόσον, ώστε δεν ηξεύραμεν τι εκάμναμεν.
Ο αυτάδελφός μου Μήτρος Κασομούλης, αναλαβών
έως τότες από την ασθένειαν του και ειδοποιηθείς τούτο, έτρεξεν και έκοψεν δώδεκα μόνος του εις την ακρογιαλιάν. Ήλθεν καθημαγμένος (καταματωμένος) από
τα πόδια έως το κεφάλι, χαρούμενος. Τον επίπληξα
διότι μόνον αυτός επιχειρίσθη ως πελεκάτωρ να κόψει
τόσους.

Σελίδα 5

Ένα επεισόδιο από τα απομνημονεύματα του
αγωνιστού Κασομούλη
ερέαν Ρωγών Ιωσήφ εν τω άμα να σηκωθή επάνω λέγων:
- Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος, είμαι Αρχιερεύς, αν
τολμήσετε να πράξετε τούτο, πρώτον θυσιάσετε εμένα! Και σας αφήνω την κατάραν του Θεού και της Παναγίας και όλων των Αγίων, και το αίμα να πέση εις τα
κεφάλια σας!
Εκφώνησεν τούτο, εκάθισεν, και άρχισεν να κλαίγη.
Με τες κατάρες του και παρατηρήσεις εμπόδισεν την
ορμήν των αξιωματικών, και ούτως άρχισαν να σκέπτωνται πως άλλως δύνανται να προφυλαχθούν από τα
αίτια της ενδεχόμενης προδοσίας.
Εμείναμεν έως μισή ώρα σιωπώντες. Ο ένας είπεν:
Καθένας να υποσχεθή διά τους εδικούς του, τόσον οι
πάροικοι καθώς και οι κάτοικοι Μεσολογγιού. Ούτως
άλλοι άλλο συζητούντες, αποφάσισαν να μη θανατωθούν μεν, πλην οι υπανδρευμένοι και οι συγγενείς να
πείσουν τας οικογενείας των ότι κατά την έξοδον να
τρέξουν κοντά τους και με όλην τη ευχαρίστησιν να
σωθούν αλλά και τίποτες δυσκολίες να μη τους προβάλουν, αλλά όλας ίσα ίσα τας ευκολίας χάριν της κοινής
σωτηρίας των· τα δε μικρά παιδιά να τα ποτίσουν αφιόνι, την ώραν της εξόδου μας, να κοιμηθούν και να
μη κλαίγουν. Και όποιος έχει την τύχην να γλυτώση,
καλώς· όποιος πεθάνη, ας πάγη εις το καλόν· κανένα
βάρος εις κανέναν δεν μένει. Διότι τοιαύτη ήτον και η
υπόσχεσις των υπανδρευμένων όταν, προ τρείς μήνας,
τους είπον να πέμψουν έξω τες φαμελλιές των, και δεν
ηθέλησαν.

- Έ, λέγει, άφησέ με τώρα. Πεντακόσιους κόπτω, κι
άλλους ακόμη, αν μου πέσουν εις το χέρι. Έπειτα, τι
μας έμεινεν πλέον τώρα παρά να πιούμεν και αίμα, διότι δεν έχομεν τίποτες να φάγωμεν.

Όλοι οι υπανδρευμένοι, εντόπιοι και ξένοι, ενθυμήθησαν ετούτο, και κανένας πλέον δεν αγανάκτησεν. Αποφασίσθη λοιπόν περί τούτου το άνωθεν.

Ωμίλησαν έπειτα περί των φαμελλιών, ότι έχοντες παιδιά μικρά, θα αρχίσουν να κλαίγουν. Τούτο πως πρέπει
να γίνει ώστε να αποτραπή;

Αναδημοσίευση από το περιοδικό «Κιβωτός» τεύχος 3
Μάρτιος 1952

Αποφάσισαν όλοι να φονεύσωμεν όλες τες γυναίκες,
ανεξαιρέτως, και τα μικρά παιδιά επί τω λόγω να μη
προδοθούμεν από τας κραυγάς των, και τότε δεν μένει
κανένας μας ζωντανός, και προσέτι δια να μη μείνουν
αιχμάλωτοι εις τους εχθρούς. Διά να αποφύγωμεν δε
την φιλόστοργον συμπάθειαν των πατέρων και αδελφών, αποφασίσθη να σφάξη ο ένας του αλλουνού την
οικογένειαν.

Όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολία στη συγκέντρωση
κατά την προσευχή, είμαστε αφηρημένοι σε σημείο
που να μην ξέρουμε τι λέμε και, όπως ο μοναχός
αυτός που αναφέρεται στο Γεροντικό, δεν ακούμε
ούτε καν τα ίδια μας τα λόγια, τότε πρέπει να επιμένουμε στην προσευχή. Εάν τη διακόψουμε, θα είναι
σαν να κάνουμε το θέλημα του διαβόλου. Οφείλουμε να συνεχίσουμε διότι, σύμφωνα με την απάντηση
που έδωσε σε αυτόν τον μοναχό ο γέροντας του,
«όταν εμείς δεν ακούμε τα λόγια μας, τα ακούει ο
διάβολος».

Όλοι, με μιαν φωνήν, το αποφάσισαν, και ήσαν έτοιμοι
να κινηθούν και να ειδοποιήσουν το στράτευμα να αρχίση.
Μία τοιαύτη στρατιωτική απόφασις, αν και γενναία,
πλήν σκληρά και απάνθρωπος, επαρακίνησεν τον Αρχι-

Δεν υπάρχει προσευχή χωρίς προσπάθεια.
Στάρετς Σέργιος (Chevitch) 

Σελίδα 6

Ο Ευαγγελισμός της Παρθένου.
Ο αρχαγγελικός χαιρετισμός.
Η Παρθένος Μαρία βρίσκεται στο σπίτι Της. Η παράδοση Τη θέλει ή να ράβει τα πτωχικά Της ρούχα ή να
προσεύχεται ή να μελέτα το νόμο του Θεού. Κι ενώ η
θύρα είναι κλεισμένη και αυτή είναι σκυμμένη, ακούει
μιά παράδοξη φωνή, ή οποία Της απευθύνει τον πρωτόγνωρο και πανηγυρικό χαιρετισμό: "Χαίρε, Κεχαριτωμένη· ό Κύριος μετά σου" (Λουκ. α΄ 28)!  
Ο αρχάγγελος Γαβριήλ απευθύνει το χαιρετισμό αυτό
προς την Κόρη της Ναζαρέτ! Έχει προσωπικό χαρακτήρα ο χαιρετισμός, αλλά είναι και πρωτάκουστος.
Τη χαρακτηρίζει και Την προσφωνεί "Κεχαριτωμένη"!
"Χαίρε, Κεχαριτωμένη"!
Ποια άραγε να ήταν η σημασία του πρωτάκουστου
αυτού χαιρετισμού; Αναμφίβολα σήμαινε ότι η Κόρη
της Ναζαρέτ είχε όλες τίς χάριτες, όλες τίς αρετές και
όλες τίς ευλογίες του Θεού επάνω Της! Παρθένος αυτή, κάτω από την επίβλεψη, την προστασία και τη Χάρη του Θεού και του Αγίου Πνεύματος την επενέργεια,
συγκέντρωνε στον εαυτό Της ό,τι τίμιο και ιερό και
άγιο έλειπε τότε από την ανθρωπότητα ολόκληρη. Γιατί η ανθρωπότητα δεν πορευόταν σύμφωνα με το νόμο
του Θεού. Αντίθετα, όλο και περισσότερο συσσώρευε
το δυσώδες, άθλιο και αποκρουστικό βάρος τής αμαρτίας.
"Χαίρε, Κεχαριτωμένη"!
Η αρετή και η χάρη πού είχε η Παρθένος πολύ πριν
από την επίσκεψη του αρχαγγέλου, δεσμεύεται ιδιαιτέρως και κατεξοχήν τώρα, κατά την ώρα του Ευαγγελισμού Της.
Και η Χάρη του Αγίου Πνεύματος Την καθιστά μοναδική μεταξύ των γυναικών όλων των αιώνων ως προς
την αρετή, την αγιότητα και τη χάρη· μοναδική και
όντως Παρθένο!
"Χαίρε, Κεχαριτωμένη"! 
Αναλογιζόμενος ο καθένας από εμάς τον ανεπανάληπτο αυτό χαιρετισμό, θα νόμιζε ότι η Παρθένος Μαρία
ήταν κάτι το διαφορετικό από μας. Και όμως τίποτε το
εξωτερικό δεν Τη διαφοροποιούσε από τους πολλούς
ανθρώπους της εποχής Της. Η ζωή Της έμοιαζε με τη
ζωή των νεαρών γυναικών της εποχής εκείνης. Ήταν
μια κόρη όπως όλες οι άλλες. Ζούσε άπλα και ταπεινά.

Ε Ν ∆ Ο Ν

Του Αρχιμ. Καλλιστράτου Λυράκη (†)
από το βιβλίο «Η Παρθενομήτωρ»
των εκδόσεων της «Αποστολικής Διακονίας»
Εξυπηρετούσε στις διάφορες ανάγκες του σπιτιού. Η
διαφορά Της ήταν αλλού: Στον εσωτερικό Της κόσμο.
Γιατί είχε αυτό πού έγραφε ο άπ. Πέτρος, τον "κρυπτόν
της καρδίας άνθρωπον", πού είναι κάτι το "πολυτελές"
ενώπιον του Θεού. 
Ποιος όμως είναι αυτός ο εσωτερικός της καρδίας
άνθρωπος και ποια τα χαρακτηριστικά του;
Μια προσεκτική μελέτη του θέματος μας πείθει ότι ο
κρυπτός της καρδίας θησαυρός έγκειται πρωτίστως
στην αγαθή διάθεση, πού είναι ξένη προς κάθε δυστροπία και ευθιξία. Είναι ελεύθερη η γυναίκα αυτή από
κάθε πικρία και χολή. Επί πλέον έχει ως κόσμημα της
τον άφθαρτο στολισμό τού υπομονετικού και ήσυχου
πνεύματος. Και αυτός ο κρυπτός της καρδίας θησαυρός
-όταν υπάρχει- παρουσιάζει τη γυναίκα να μην οργίζεται, να κάνει υπομονή, να είναι ήρεμη, ήσυχη, γλυκεία
και γεμάτη πραότητα. Αυτός ο εσωτερικός στολισμός
της ψυχής καθιστά τη γυναίκα αξιοσυμπάθητη στους
άλλους και φρουρό τής ειρήνης μεταξύ των συνανθρώπων της. Και αυτός ο στολισμός τής ψυχής είναι
άφθαρτος. Δεν παλιώνει με την πάροδο τού χρόνου,
άλλα καθίσταται λαμπρότερος και ασφαλέστερος. Γιατί
είναι καρπός τού Αγίου Πνεύματος, πού με τον καιρό
προσλαμβάνει μόνιμο χαρακτήρα και προσδίδει στην
ψυχή περισσότερη φωτεινότητα, ευγένεια και χάρη.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά δαψιλώς υπήρχαν στην
Πάναγνη Κόρη τής Ναζαρέτ. Γι’ αυτό και η άσημη κατά κόσμο Παρθένος εκτιμήθηκε από το Θεό για τίς αγγελικές Της αρετές και χάριτες και διακρίθηκε ανάμεσα
σέ όλες τίς γυναίκες. Και ο αρχάγγελος Γαβριήλ χαιρέτησε την Παρθένο Μαρία με επαίνους και τιμές, οι οποίες σέ κανένα άλλον άνθρωπο ποτέ δεν έχουν αποδοθεί. Η δε Εκκλησία μας ονόμασε τη Μαρία "υπερευλογημένη". 
"Χαίρε, Κεχαριτωμένη· ο Κύριος μετά σου· ευλογημένη
σύ εν γυναιξίν" (Λουκ. α' 28)! 
Με το χαιρετισμό αυτό ο αρχάγγελος Γαβριήλ υπηρετούσε συγχρόνως και το μέγα μυστήριο της σάρκωσης
του Λόγου του Θεού. Αυτός εξάλλου ήταν και ο σκοπός 

Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής
της θείας αποστολής: Να αναγγείλει δηλαδή την κοσμοσωτήρια απόφαση του Τριαδικού Θεού ότι η Παρθένος Μαρία ήταν η διαλεγμένη από το Θεό να γεννήσει κατά τρόπο μοναδικό και μυστηριώδη, "εκ Πνεύματος Αγίου", Υιό, ο Οποίος θα είναι τέλειος άνθρωπος,
αλλά και τέλειος Θεός· Υιός του ανθρώπου και Υιός
του Θεού, ο αληθινός Θεάνθρωπος! Γι' αυτό και μόνη
Αυτή είναι η "Κεχαριτωμένη", η "ευλογημένη εν γυναιξί", η μοναδική Μητέρα, και μόνος ευλογημένος ο καρπός της δικής Της κοιλίας! 
Από τη στιγμή πού ακούστηκε ο αρχαγγελικός χαιρετισμός άρχισε η αποκάλυψη του "μυστηρίου του αποκεκρυμμένου από των αιώνων και των γενεών" (Κολ. α'
26 και β' 2), διότι πράγματι το σχέδιο της αγάπης του
Θεού για τον άνθρωπο ήταν συγχρόνως "κεκρυμμένον
έν τω Θεώ από των αιώνων" (Έφεσ. γ΄ 9). Και εξακολούθησε να μένει άγνωστο και μετά τη δημιουργία του
κόσμου, αν και η λύτρωση των ανθρώπων υπήρχε στο
σχέδιο του Θεού, σύμφωνα με την αρχαία υπόσχεσή
Του στους πρωτοπλάστους, ότι θα έλθει ο Λυτρωτής, ο
Οποίος θα συντρίψει το σατανά. Είναι όμως εξίσου
γνωστό ότι διά μέσου των αιώνων τής Παλαιάς Διαθήκης κανείς δεν εγνώριζε το "άποκεκρυμμένον μυστήριον", ούτε οι άγγελοι, ούτε οι άνθρωποι! Και αυτοί οι
προφήτες μόνο λίγες σκιές έβλεπαν, τίς οποίες και οι
ίδιοι δεν εννοούσαν πλήρως. 
'Όμως αυτό το "κεκρυμμένον μυοτήριον" αποκαλύπτεται πλήρως στους χρόνους τής Κ. Διαθήκης με την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας τής Παρθένου. Για τούτο και
οι άγιοι τής εποχής τής Χάριτος, έκθαμβοι και εκστατικοί μπροστά στον ακατάληπτο πλούτο της θείας σοφίας και αγάπης, ξεσπούν σε ύμνους δοξολογητικούς
προς το Θεό, άλλα και εγκωμιαστικούς για Εκείνη, πού
αξιώθηκε τής υψίστης κλήσεως και διακονίας, πού δόθηκε ποτέ σέ άνθρωπο, να γίνει δηλαδή όντως Θεοτόκος! Προβάλλουν δέ και απαριθμούν πολλούς λόγους
για τους οποίους η Μητέρα του Φωτός χαίρει και αγάλλεται.
Αυτός είναι και ο λόγος πού ο άγιος Νικόδημος από το
όρος το Άγιον, "το περιβόλι" τής Παναγίας, διασαλπίζει ότι η χαρά ανήκει κατά πρώτο και κύριο λόγο στη
Θεοτόκο, επειδή γέννησε την αυτοχαρά και την πηγή
τής χαράς, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Γράφει ο αγιορεί-

Σελίδα 7

της Πατέρας:
"Κάθε ύμνος όπου προσφέρεται στο όνομα Σου, Θεοτόκε, για να γίνει εύάρεστος και ευπρόσδεκτος σέ Σέ, είναι
ανάγκη να είναι αρτυμένος και μελιτωμένος με το ουράνιο και γλυκύτατο και χαριέστατο "Χαίρε". Και αυτό,
διατί; Επειδή Σύ πρώτη προορίσθηκες από του αιώνος,
μάλλον δε και προ των αιώνων, να γίνεις Μητέρα του
Υιού του Θεού· ήτοι να συλλάβεις ασπόρως στην κοιλιά
σου και να γεννήσεις τη χαρά όλου του κόσμου, ή αληθέστερα να πω, την αυτοχαρά και κάθε της χαράς πηγή
και αιτία, δηλαδή τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Καθώς
λοιπόν εσύ μόνη συνέλαβες και αφού γέννησες την αυτοχαρά και πηγή τής χαράς· τοιουτοτρόπως σέ σένα
μόνη πρέπει να χαίρεις κυρίως υπέρ πάντας αγγέλους
και ανθρώπους" (Εορτοδρόμιον, "Ερμηνεία εις τον
Κανόνα του Ευαγγελισμού" σελ. 237). 
Αξίζει όμως να προσεγγίσουμε μερικές ακόμη υμνολογικές αναφορές των αγίων μας στο θέμα τής χαράς τής
Κεχαριτωμένης.
Ο άγιος Γρηγόριος, ο Επίσκοπος Καισαρείας, ο θαυματουργός, συμπληρώνει τη σκέψη του αγίου Νικόδημου και υποστηρίζει ότι η Παναγία μας χαίρει, διότι
δάνεισε την οστράκινη, άλλα πάναγνη, ανθρώπινη φύση Της στο Λόγο του Θεού, και ως άλλο εύχρηστο
δοχείο βάστασε στα άχραντα σπλάγχνα Της το πυρ τής
Θεότητας χωρίς να καταφλεγεί. Σημειώνει χαρακτηριστικά:
"Να χαίρεσαι, διότι με τη διακονία Σου στο έργο της
σωτηρίας κάνεις έργα άξια τής πραγματικής χαράς, εφ'
όσον έγινες και είσαι δοχείο, πού δέχθηκε μέσα του Εκείνον, πού είναι η επουράνιος ευφροσύνη. Με σένα
χαρίζεται ή χαρά σ' όλη την κτίση και το ανθρώπινο
γένος απολαμβάνει και πάλι την τιμή, πού είχε πριν από
την πτώση των πρωτοπλάστων" (P.G. 10.1157). 
Mε φωνή γεμάτη μουσικότητα ο άγιος Ανδρέας Κρήτης υμνεί την Αειπάρθενη Κόρη και απευθυνόμενος
προς Αυτήν διακηρύττει ότι αρμόζει η χαρά στην Παρθένο, διότι υπηρέτησε στο έργο τής συμφιλιώσεως του
Θεού με τους ανθρώπους, διαλύοντας έτσι την προγενέστερη καταδίκη και κατάρα των πρωτοπλάστων και
των απογόνων τους. Ψάλλει:
"Να χαίρεσαι Σύ, πού είσαι το όργανο τής χαράς, με το
(Συνέχεια στην επόμενη σελίδα ) 

Σελίδα 8

οποίο διαλύθηκε ή καταδίκη τής κατάρας, πού ήταν
καρπός τής παραβάσεως των πρωτοπλάστων και αντί
τής κατάρας δωρήθηκε στον άνθρωπο το δικαίωμα της
χαράς και ευτυχίας πλησίον του Θεού. Άς χαίρεσαι Σύ,
πού χρησίμευσες για να συμφιλιωθεί ο Θεός με τους
ανθρώπους. Ας χαίρεσαι Σύ, πού γέννησες την ακατάληπτη χαρά, πού έχει και χαρίζει ο άπειρος Θεός" (P.G.
97, 893-896).  
Ο βαθυστόχαστος επίσης Θεολόγος και αρχιεπίσκοπος
Θεσσαλονίκης, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, παρατηρεί ότι η χαρά και η ευλογία του Θεού επισκιάζουν
την Θεοτόκο, εφόσον διακόνησε και Αυτή τη λύτρωση
των συνανθρώπων Της, άλλα και τη δική Της, με την
ολόψυχη αποδοχή του θείου θελήματος. Υπογραμμίζει
ο άγιος της Εκκλησίας μας στο κείμενό του:
"Καθώς με τη συνεργασία Της στο λυτρωτικό έργο του
Κυρίου η Παρθενομήτωρ ελευθερώνει την ανθρωπότητα από την αρχαία κατάρα, παίρνει ως αντάλλαγμα διά
μέσου του αγγέλου τη χαρά και την ευλογία του Θεού.
Αυτή, η Θεοτόκος, είναι η δόξα των κατοίκων της γης
και η αγαλλίαση και ευφροσύνη των κατοίκων του ουρανού" (Ρ.G. 151,172-177).  
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης σχολιάζει και αυτός με τη
σειρά του το γεγονός. Αντιπαραθέτει τη Θεοτόκο προς
την πρωτόπλαστη Εύα, και εντοπίζει τη βασική διαφορά τους. Πόνος και θλίψεις ο κλήρος της παρακοής της
Εύας· χαρά και ευφροσύνη η κληρονομιά της υπακοής
της Παναγίας. Γι' αυτό και διαπιστώνει:  
"Η προσφώνηση του αγγέλου είναι αντίθετη προς τη
φωνή, πού απευθύνθηκε για πρώτη φορά σέ γυναίκα. Ή
πρώτη εκείνη γυναίκα, ή Εύα, καταδικάσθηκε εξαιτίας
της αμαρτίας να γέννα τα παιδιά της με ωδίνες και πόνους. Ενώ στην περίπτωση της Παναγίας εκβάλλεται η
λύπη με τη χαρά. Εκεί προηγήθηκαν οι λύπες από τους
πόνους του τοκετού. Εδώ όμως η χαρά προετοιμάζει τη
γέννηση'' (Ρ.G. 46, 1140).  
Έχοντας υπόψη όλα τα προηγούμενα και ο άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, επιμένει ιδιαίτερα
στην αρχαγγελική προσφώνηση και επεξηγεί, ότι ή
Παναγία μας χαίρει επί πλέον διότι ως άνθρωπος και
Αυτή συμμετέχει στη χαρά της σωτηρίας, πού χαρίζεται σ' όλο το ανθρώπινο γένος με την ενανθρώπηση
του Υιού του Θεού. Γράφει:  
"Αρχίζει ο άγγελος της χαράς το μήνυμα του προς Αυτήν

Ε Ν ∆ Ο Ν
από τη χαρά, επειδή γνώριζε πολύ καλά ότι το διάγγελμά
του φέρει τη χαρά σ' όλους τους ανθρώπους και σ' όλα
επίσης τα κτίσματα και αποξενώνει τα πάντα από κάθε
λύπη. Γνώριζε ότι με το μήνυμα αυτό χαριζόταν η σωτηρία στους ανθρώπους, πού είχαν χαθεί εξαιτίας των αμαρτιών τους και γι' αυτό τη χαρά βάζει ως πρόλογο στα
ευχάριστα νέα πού αναγγέλλει''(Ρ.G. 87, III 3236-3237).  
Το ενδεικτικό αυτό απάνθισμα των αγιοπατερικών κειμένων οδηγεί το μελετητή στο ερώτημα: Ποιος χριστιανός θα μελετήσει τα όσα θαύματα έλαβαν χώρα στο
πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και δεν θα μείνει
έκπληκτος; Πράγματι, κάθε πιστός χριστιανός στέκεται
με ευλαβικό δέος ενώπιον Της. 
Αλλά ο Κύριος Ιησούς την αγιάζουσα Χάρη δεν τη χορήγησε μόνο στην Παρθένο Μαρία. Τη σώζουσα Χάρη
Του εξακολουθεί να τη χορηγεί διά μέσου των αιώνων
σ' όλους εκείνους πού την επιζητούν. Την αλήθεια αυτή
διακηρύττει ο άγιος Ευαγγελιστής Ιωάννης: "Εκ του
πληρώματος αυτού πάντες ημείς ελάβομεν και χάριν αντί
χάριτος" (Ίω. Α 16). Από τον ανεξάντλητο πλούτο της
τελειότητας και των δωρεών Του λάβαμε Χάρη επάνω
στην άλλη Χάρη· και μετά τη Χάρη της αφέσεως των
αμαρτιών μας λάβαμε και τη Χάρη της υιοθεσίας και
μακαρίας ζωής, και συνεχώς προστίθεται νέα
ύπεράφθονη Χάρη σ' εκείνη πού προηγουμένως λάβαμε.  
Εκείνο το όποιο αξίζει να καθορίσουμε είναι το σωτήριο χρέος μας απέναντι αυτής της λυτρωτικής για το ανθρώπινο γένος ενέργειας του Θεού. Και αυτό έγκειται
στο ότι κάθε ευγενής ψυχή δεν αρκείται να ευγνωμονεί
μόνο το Θεό, όταν αναλογίζεται αυτήν την Χάρη πού ο
Κύριος της έδωσε, αλλά φιλοτιμείται και αγωνίζεται για
την αξιοποίηση της σέ μεγαλύτερο βαθμό, για να αποβεί, όπως και ή Παρθένος Μαρία, ψυχή λαμπρή, παιδί
του Θεού και κληρονόμος της βασιλείας Του της επουρανίου.
Είναι ομολογουμένως υπέροχο να γινόμαστε και μείς
δοχεία εκλεκτά του Αγίου Πνεύματος, χαριτωμένοι
άνθρωποι. Αποκτούμε τότε δόξα αιώνια και άφθαρτη!
Κάπως εγγίζουμε τη μακαριότητα της Παναγίας μας!  

Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής

Ο Πνευματικός Λεόντιος.
Ο π. Λεόντιος γεννήθηκε στην Ουκρανία. Ένα χρόνο
μετά την γέννηση του εκοιμήθη η μητέρα του, και ο
πατέρας του τον έδωσε σ’ έναν πλούσιο άτεκνο Μολδαβό. Σε ηλικία είκοσι δύο ετών ο π. Λεόντιος δραπέτευσε από τον παιδαγωγό του και κρύφθηκε στην Μονή Καλνταρουσάνι, που βρίσκεται σε απόσταση είκοσι
βέρστια από το Βουκουρέστι. Εκεί έζησε δεκαέξι χρόνια. Κατόπιν κατευθύνθηκε προς το Άγιον Όρος μαζί
με έναν φίλο του, τον οποίον ο ίδιος αργότερα έκειρε
μοναχό, δίδοντας του το όνομα Αντώνιος. Οι δύο μοναχοί εγκαταστάθησαν στην Μολδαβική Σκήτη Λάκκου,
όπου ο π. Λεόντιος έζησε ως την κοίμησή του, τριάντα
πέντε έτη.
- Όταν προσήλθα στη μοναχική πολιτεία διηγείτο ο π.
Λεόντιος σ’ έναν συνομιλητή του, ο Γέροντας μου
έδωσε την εξής συμβουλή: Εκτός από την εξομολόγηση προ της κουράς για όσα συνέβησαν στον κοσμικό
βίο, πάντοτε πρέπει να αποκαλύπτομε τους λογισμούς
μας και να έχομε τελεία υπακοή. Τους αδελφούς μας
να τους θεωρούμε ως αγγέλους και να τους υπηρετούμε
όπως τον ίδιο τον Θεό. Πρέπει επίσης να προσέχομε
τον νου από τους διάφορους λογισμούς, αλλά και τις
αισθήσεις.
Σύντομα τον χειροτόνησαν ιεροδιάκονο. Ο προσωπικός
του κανόνας στο κελλί ήταν ο εξής: τριακόσιες εδαφιαίες μετάνοιες με την «ευχή του Ιησού» και αντί για
μικρές μετάνοιες ανάγνωσις του αγίου Ευαγγελίου. Τις
μεγάλες μετάνοιες συνέχιζε να τις κάνει ακόμη και στα
βαθιά του γεράματα, μαζί με την αδιάκοπη νοερά προσευχή. Ο Γέροντας, όσο αισθανόταν τις δυνάμεις του,
δεν εγκατέλειπε ούτε τις σωματικές ασκήσεις. Έλεγε
δε ότι είναι δυνατόν να κάνει κάποιος χίλιες μετάνοιες και να μην αισθάνεται σωματική κόπωση, ενώ
άλλος μετά τις πενήντα να χάνει την αναπνοή, οπότε
και αυτός εξισώνεται με όσους κάνουν τις χίλιες.
- Εμείς, Γέροντα, είπε κάποιος συνομιλητής, τρώμε και
πίνομε πολύ, κοιμόμαστε επίσης αρκετά, αλλά οι δυνάμεις μας είναι μέτριες.
- Αν δεν δώσετε στο σώμα ότι είναι αναγκαίο, ακόμα
περισσότερο θα αδυνατίσετε, απήντησε ο π. Λεόντιος.
Ο όσιος Παΐσιος είδε κάποτε έναν αδελφό μετά από διήμερη νηστεία να έχει εξαντληθεί τελείως· τόσο αδύναμος
ήταν, ώστε δεν μπορούσε ούτε να σηκωθεί από τη γη. Ο
όσιος παραξενεύτηκε, επειδή ο ίδιος πέρασε εξήντα ημέρες χωρίς να φάγει τίποτε, και εν τούτοις δεν έχασε τις
δυνάμεις του. Τότε του εμφανίσθηκε ο Κύριος και του
είπε:
- Μη σκέπτεσαι έτσι· εσύ ενήστευσες με την χάρη μου,
ενώ εκείνος με την δύναμή του και με μεγάλη δυσκολία.
- Και τι είδους έπαινο θα λάβει εκείνος; συνέχισε ο
Παΐσιος.

Σελίδα 9

Του Ιερομονάχου Αντωνίου (†) από το βιβλίο
«Αγιορείτες Πατέρες του ΙΘ΄αιώνος»
- Όμοιο με τον ιδικόν σου! απήντησεν ο Κύριος.
Και εδώ στην σκήτη, συνέχισε ο Γέροντας, υπάρχουν
μοναχοί που νηστεύουν δυο και τρείς ημέρες, ακόμη και
μία εβδομάδα· αλλά αυτό γίνεται με τη βοήθεια της χάριτος!
Αν θέλεις, λέγει ο Μέγας Αντώνιος, να εξετάσεις κάποιον που είναι ονομαστός, αν πράγματι είναι πνευματικός άνθρωπος, ατίμωσε τον και ταπείνωσέ τον·
στην περίπτωση που θα υπομείνει, όντος είναι τέλειος· αν όμως δεν το σηκώσει, δεν έχει τίποτε το πνευματικό. Όταν δε κάποιος σε ταπεινώνει, και συ δεν
χάνεις την αγάπη προς αυτόν, τότε είσαι στον δρόμο
του Θεού.
Ο Γέροντας, όταν λόγω ανάγκης έπρεπε να πάει σε
σκήτη, σε μοναστήρι ή κάπου αλλού, πριν αναχωρήσει
από το κελλί του έκανε μερικές μετάνοιες μπροστά στην
εικόνα της Θεοτόκου, για να είναι εις θέσιν να υπομείνει χωρίς ταραχή όσα τυχόν θα του συνέβαιναν. Έλεγε
δε πως χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία δεν πρέπει ο
μοναχός να εξέρχεται από το κελλί του.
Ο ίδιος πήγε κάποτε στις Καρυές, σ’ έναν Βούλγαρο
γνωστό του, ο οποίος τον δέχθηκε με αγάπη· δεν είχε
χρόνο όμως να μείνει αμέσως μαζί του και του υπέδειξε
τον τόπο για να ξεκουρασθεί στο αρχονταρίκι, ώσπου
να τακτοποιήσει όλες τις δουλειές. Ο Γέροντας εισήλθε
προσευχόμενος στον χώρο υποδοχής, υποκλίθηκε κατά
την συνήθεια και είπε:
- Ευλογείτε!
Εκείνη την στιγμή βρισκόταν εκεί ένας μοναχός, ο
οποίος ξαφνικά άρχισε να του επιτίθεται με ύβρεις.
Ξαφνιασμένος ο επισκέπτης, κατάφερε μόνο να επαναλαμβάνει:
- Έτσι είναι, πάτερ, έτσι είναι, αλήθεια λες.
Ο μοναχός έφυγε, για να αναζητήσει μπαστούνι· επειδή όμως σε όλο το αρχονταρίκι δεν βρήκε τίποτε ανάλογο, έτρεξε προς τα έξω. Ο Γέροντας έμεινε να τον
περιμένει, και αναστενάζοντας προς το μέρος της Θεοτόκου μονολόγησε: «Ιδού Λεόντιε, απόδειξε τώρα για
ποιο πράγμα προετοιμάσθηκες!» Η πίστις όμως στην
Θεοτόκο δεν τον εγκατέλειψε. Ήλπιζε ότι Αυτή θα τον
ενδυναμώσει τόσο, ώστε δεν θα εξαντλείτο η υπομονή
του πριν σταματήσουν να τον κτυπούν.
Και τότε, να! Τρέχει εκείνος, ο υβριστής. Ο Γέροντας
περίμενε ότι θα ορμούσε εναντίον του, αλλ’ αυτός
έπεσε στα πόδια του και τον παρακαλούσε για συγχώρηση. Κάποιος Βλάχος, που έμοιαζε με τον π. Λεόντιο, τον είχε λυπήσει, και εκείνος νόμισε ότι πρόκειται
για το ίδιο πρόσωπο. Όταν όμως έτρεξε κάτω για το
(Συνέχεια στην επόμενη σελίδα ) 

Σελίδα 10

Ε Ν ∆ Ο Ν

(Συνέχεια από τη προηγούμενη σελίδα)

ραβδί, συναντήθηκε με τον οικοδεσπότη που τον ρώτησε για τον πνευματικό Λεόντιο, και τότε αντελήφθη το
λάθος του. Πήγε γρήγορα να ζητήσει συγχώρηση, ο
άκακος όμως επισκέπτης είδε την ταπείνωση και την
συντριβή και του είπε:
- Ο Θεός να σε συγχωρήσει· κάνε μόνον έναν μικρό
κανόνα: εκατό μετάνοιες στην Θεοτόκο!
Μόλις εκείνος άρχισε να προσκυνεί, ο Γέροντας είδε
την ειλικρίνεια της μετανοίας του και τον σταμάτησε,
λέγοντας:
- Εν τάξει, φθάνει!
Ο π. Λεόντιος ήταν μορφωμένος, σοφός και με αγαθή
ψυχή. Όσοι πλησίαζαν για εξομολόγηση, του θεράπευε
και τους παρηγορούσε τόσο, ώστε έφευγαν χαρούμενοι.
Για τον ασκητή Ιλαρίωνα τον Γεωργιανό (Όσιος Ιλαρίων ο Αθωνίτης, 14 Φεβρουαρίου) ο γέρων Λεόντιος
είχε ακούσει πριν ακόμη έλθει στο Άγιον Όρος και φθάνοντας, αμέσως τον επισκέφθηκε με διερμηνέα. Εκείνος
του μίλησε για τους κανόνες της καρδιακής ευχής και
για το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται στη μοναχική
ζωή. Ως τότε δεν είχε ασχοληθεί με την νοερά προσευχή, μολονότι το επιθυμούσε· διότι χωρίς έμπειρο καθοδηγητή δεν ήθελε να αρχίσει. Αργότερα συνέχισε να
συμβουλεύεται τον Γεωργιανό Γέροντα, μερικές φορές
μάλιστα ο ίδιος ο π. Ιλαρίων πήγαινε σε αυτόν
Ο π. Λεόντιος κατέστη βαθύς γνώστης της νοεράς προσευχής και αργότερα την εδίδαξε στον Μολδαβό π. Αντίπα, ο οποίος εγκαταστάθηκε στη Ρωσία και τελείωσε
την επίγειο πορεία του στην Μονή Βαλαάμ.
ΔΙΔΑΧΕΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ
- Σε θορυβώδες και πολυάνθρωπο μοναστήρι, εξ αιτίας
των ποικίλων χαρακτήρων της αδελφότητος, είναι δύσκολο να διαφυλάξει κανείς την νήψη· αλλά, όταν έχει
φθάσει την τελεία υπακοή και διαρκώς εξομολογείται
τους λογισμούς και με τέτοιες συνθήκες σώζεται.
- Ότι και αν κάνει ο άνθρωπος, όπου και αν πάει, όλα τα
πραγματοποιεί με την προσευχή του Ιησού.
- Ο ίδιος ο Σωτήρας μας, έζησε τριάντα τρία έτη στην
γη και έκανε υπακοή στον Ιωσήφ και στην Μητέρα του.
Κανείς δεν τον είδε να γελά, ενώ να κλαίει τον είδαν
μερικές φορές. Μ’ αυτόν τον τρόπο έδειξε πώς να βαδίζομε την οδό της σωτηρίας.
- Η καθαρά συνείδησις μόνη της προβάλλει την προτεραιότητα της εσωτερικής ζωής έναντι της εξωτερικής!

δείγματι η ζήλεια προς τον αδελφό, αναζήτησε αμέσως
σε βιβλίο την σχετική διδαχή κάποιου γέροντος και
διάβασε την. Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα πάθη· αμέσως αναζήτησε την ανάλογη σελίδα. Έτσι, είναι ευκολότερο στον άνθρωπο να αμύνεται εναντίον των παθών.
- Όποιος έχει υπακοή και ταπείνωση, προοδεύει στην
πνευματική ζωή χωρίς να το καταλαβαίνει.
- Αν συμβεί μοναχός, έστω και νέος, να ομιλεί περί
του θείου φόβου ή γενικώς περί της οδού σωτηρίας,
πρέπει να τον ακούτε και κατά το δυνατόν να εφαρμόζετε τα λεγόμενα· ενώ, αν κάποιος έχει λευκή γενειάδα, διδάσκει όμως αντίθετα προς τα συγγράμματα των
αγίων Πατέρων, και αν ακόμη είναι πνευματικός όπως
εγώ, αυτόν δεν πρέπει να τον ακούτε καθόλου.
- Πρέπει διαρκώς να έχομε μνήμη θανάτου και δάκρυα, διότι αυτή είναι η οδός της μετανοίας· άλλη οδός,
εκτός από αυτή, δεν υπάρχει.
Ο π. Λεόντιος είχε εύρωστο σώμα και ακόμη ζωηρότερη την ελπίδα προς τον προνοητή Θεό. Πολλές φορές
μετέφερε στους ώμους του από το Ρωσικό ή από άλλα
απομεμακρυσμένα μέρη σάκκον γεμάτον με παξιμάδια
και άλλα τρόφιμα, που το βάρος τους ήταν περίπου
τριάντα οκάδες. Εν τούτοις, τα περισσότερα και τα
καλύτερα τα μοίραζε στους πτωχούς, στους αρρώστους και στους υπερήλικες. Για τον εαυτό του άφηνε
μόνο παξιμάδι ή κάτι άλλο το οποίο δεν χρειαζόταν να
μαγειρευθεί.
Ο υποτακτικός του, ο π. Αθανάσιος, σπανίως έβγαινε
από την σκήτη και μόνον για ότι ήταν απαραίτητο.
Σχετικά με την διατροφή φρόντιζε ο ίδιος ο Γέροντας,
ο δε μαθητής καθόταν σαν μικρό παιδί στην κατοικία
τους και έτρωγε τα έτοιμα.
Ο π. Λεόντιος εκοιμήθη εν Κυρίω την 25η Μαΐου του
έτους 1876. Τον έκλαψαν όλα τα πνευματικά του τέκνα, αλλά και εκείνοι που ωφελήθηκαν και παρηγορήθηκαν από τις πνευματικές του διδαχές.

Ας αναλογιστούμε τον Κύριο Ιησού Χριστό
ως Ασκητή:
πως νήστεψε, όχι για να υποτάξει το Πάναγνο Σώμα Του, αλλά για να μας δώσει ένα
παράδειγμα·
πως νήστεψε για χάρη μου·

Για τον αγώνα εναντίον των παθών ο Γέροντας συμβούλευε:

πως χρειάζομαι κι εγώ να νηστέψω για τη
σωτηρία μου αλλά και προς χάριν της αγάπης Του.

- Αν κάτι σου επετέθη, και σε αναστάτωσε, επί παρα-

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς 

Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής

Σελίδα 11

ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ
Κάθε Τρίτη μετά την ακολουθία του
Μ. Αποδείπνου διενεργείται ο κύκλος
μελέτης της Αγίας Γραφής από τον
π. Γεώργιο Θεοδωρόπουλο.
Το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως τελείται από τους ιερείς Ιερού Ναού κατόπιν
συνεννοήσεως ( τηλ. 2104615704 )
Κάθε Δευτέρα και ώρα 18:00 λειτουργεί
τμήμα εκμάθησης Βυζαντινής Αγιογραφίας.
Η εβδομαδιαία συνάντηση των παιδιών
του κατηχητικού σχολείου γίνεται κάθε
Κυριακή 10:30 - 11:30

Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών
καθ’ όλη τη διάρκεια της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Λειτουργία των Προηγιασμένων
Κάθε Τετάρτη στις 19:00 το απόγευμα
και Παρασκευή στις 07:00 το πρωί θα τελείται η
Ακολουθία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Όρθρος - Ώρες - Εσπερινός
Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη
και ώρα 07:00 το πρωί θα τελείται η ακολουθία
του Όρθρου των Ωρών και του Εσπερινού.

Μεγάλο Απόδειπνο
Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη και ώρα 17:00
το απόγευμα θα τελείται η ακολουθία του
Μεγάλου Αποδείπνου.

Κάθε Κυριακή και ώρα 18:00 γίνονται οι
νεανικές συναντήσεις, όπου συζητούνται
θέματα και σύγχρονοι προβληματισμοί της
εν Χριστώ ζωής, μέσα από την σοφία των
πατέρων της Εκκλησίας,
με τον π. Γεώργιο Θεοδωρόπουλο.

Κάθε Κυριακή και ώρα 17:00 το απόγευμα
θα τελείται η Ακολουθία του
Κατανυκτικού Εσπερινού

Κάθε Σάββατο τελείται Θεία Λειτουργία.

Η Ακολουθία των Χαιρετισμών

Κατανυκτικός Εσπερινός

Παρασκευή 27/2/2015 Α’ Χαιρετισμοί
Παρασκευή 06/3/2015 Β’ Χαιρετισμοί
Παρασκευή 13/3/2015 Γ’ Χαιρετισμοί
Παρασκευή 20/3/2015 Δ’ Χαιρετισμοί
Παρασκευή 27/3/2015 Ακάθιστος Ύμνος
Ώρα ενάρξεως της Ακολουθίας 19:00
- Όταν σε μια χώρα πέσει πολλή αμαρτία, τότε και τα Άνοιξε το παράθυρο για να μπει το φώς και μόνο τότε
πολιτικά της θέματα πάνε στραβά, αντί να πηγαίνουν θα φύγει το σκοτάδι. Το φως είναι εκείνο που θα διώξει
το σκοτάδι. Να μελετούμε, λοιπόν, την Αγία Γραφή,
ίσια.
τους βίους των Αγίων, τους Πατέρες· αυτό είναι το φως,
- Αν τακτοποιηθούν τα εσωτερικά του ανθρώπου, αυτόπου θα διώξει το σκοτάδι.
ματα θα τακτοποιηθούν και τα εξωτερικά.
- Όταν αγαπήσουμε τον Χριστό η ψυχή μας ελευθερώ- Ένας τρόπος υπάρχει, για να μην έχουμε προβλήματα
νεται από τον φόβο.
με τα παιδιά· η αγιότητα. Γίνετε άγιοι και δεν θα έχετε
- Όποιος αγαπά το Χριστό αυτός αποφεύγει την αμαρτίκανένα πρόβλημα με τα παιδιά σας.
α.
- Βρίσκεσαι μέσα σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο και κουνάς
τα χέρια σου και προσπαθείς μ’ αυτό τον τρόπο να διώΌσιος Γέρων Πορφύριος
ξεις το σκοτάδι. Δεν φεύγει, όμως, έτσι το σκοτάδι. 

Σελίδα 12

ENDON
Περιοδική ενημερωτική έκδοση του
Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος
Δραπετσώνας
Διευθυντής εκδόσεως
π. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος
Αρχισυντάκτης
Στέφανος Φ. Σωτηρόπουλος

Στοιχεία επικοινωνίας για παρατηρήσεις ,
σχόλια , προτάσεις , συνεργασίες
Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος
Αγίου Παντελεήμονος 12
Τ.Κ. 186 48 Δραπετσώνα
Τηλέφωνο: 210-4615704
Τηλεομοιότυπο: 210-4615759
Ηλ. διεύθυνση: periodikoendon@yahoo.gr
Διαδικτυακό ιστολόγιο :
http://www.periodikoendon.blogspot.gr
Διαδικτυακό ιστολόγιο Ιερού Ναού :
http://www.agios-panteleimon.blogspot.gr

∆ιανέμεται από τον
Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος
∆ραπετσώνας
Εισφορές προαιρετικές.
Στείλτε μας την ηλεκτρονική σας
διεύθυνση , για να έχετε το
περιοδικό Ε Ν ∆ Ο Ν σε .pdf
αρχείο , στον υπολογιστή σας .

Γερο-Παϊσίου επίσκεψη

τα βουνά. Ήλθα να δω τι κάνεις.

Δεν κάθισε πολύ. Χάρηκα πολύ.
Του Μον. Μωϋσή Αγιορείτου (†)
από το βιβλίο «Αγιορείτικο Μεσονυ- Μετέφερε ευλογία, χαρά, ειρήνη.
Όπως τότε στη Σιμωνόπετρα, όπου
κτικό»
έμεινε δυο μέρες και δυο νύχτες
Ένα πρωινό, μόλις είχε ξημερώσει
δίπλα απ’ το κελλί μου και μου δώκι είχα τελειώσει τον Όρθρο,
ρισε το πλεχτό σκουφάκι του, μόλις
άκουσα ένα διακριτικό κτύπημα στη
που πήγαινα να του το ζητήσω για
θύρα. Πηγαίνοντας ν’ ανοίξω σκεευλογία… Τη δεύτερη νύχτα συνταπτόμουν ποιος να ‘ταν πρωί-πρωί.
ράχθηκε το κελλί από μια απρόσμεΑντίκρισα σκυφτό τον Γέροντα
νη επίσκεψη. Ήλθε μέσα στη νύχτα
Παΐσιο. Ευλογημένε, μου λέει, πως
να κτυπήσει τη θύρα μου, να μου
τακτοποιήθηκες; Αδύνατος, κοντός,
ζητήσει τάχα την ώρα, να με ρωτήπρόχειρα ντυμένος, μ’ ένα ελαφρύ
σει σε πόση ώρα αρχίζει η ακολουχαμόγελο. Χάρηκα έκτακτα για την
θία, να με γαληνέψει. Το πρωί μου
απρόσμενη επίσκεψη. Πέρασε διεξήγησε. Το ταγκαλάκι δεν κοιμόστακτικά μέσα. Ανέβηκε να προταν. Πάντα θα θυμάμαι τη σύναξη,
σκυνήσει το εκκλησάκι. Κατέβηκε
όπου μας μίλησε για γεροντάκια του
στο κάτω μεγάλο δωμάτιο. Ήταν
Θεού, θεατές του ακτίστου φωτός,
τότε σχεδόν άδειο. Δυο καρέκλες κι
μοναχές χαρισματούχες, αγώνες
ένα τραπέζι. Κάτι του πρόσφερα.
μακρούς, δάκρυα και αγρυπνίες,
Στερεωμένος, μου είπε. Μου μίλησε
εικόνες, άγια λείψανα και θαύματα.
για τους παλαιούς εδώ Γέροντες.
Κανείς δεν έφθασε στον Θεό
Ήταν εργατικοί, φιλακόλουθοι, ενάάκοπα, όπως λέει και ο αββάς Ιρετοι.
σαάκ. Πρέπει ν’ απομακρύνουμε το
Σήμερα, λίαν πρωί, είχα δύο κρού- κοσμικό πνεύμα από τον μοναχισματα μου ‘πε. Ήλθε ένας μεσόκο- σμό. Ο ιδρώτας είναι το λουτρό και
πος να γίνει υποτακτικός μου. τον το μύρο του μοναχού…
ρώτησα αν έχει οικογένεια. Έχει
Η προσευχή είναι το κύριο έργο του
δυο παιδιά στο Δημοτικό, μου ‘πε.
μοναχού, ανώτερη και από την ιεΤου λέω: Θα τελειώσουν το Δημοραποστολή και τη φιλανθρωπία. Η
τικό, το Γυμνάσιο, το Λύκειο, το
προσευχή χαρίζει αιώνια ανάπαυση
Πανεπιστήμιο, θα τα παντρέψεις και
στις ψυχές των κεκοιμημένων. Πιο
μετά θα έλθεις να σου πω που θα
πολύ να προσευχόμαστε για τους
μονάσεις, γιατί εγώ δεν βαστώ μοαγαπητούς κεκοιμημένους αδελναχούς. Έτσι κάνουμε παιδιά και τα
φούς μας, αδελφοί μου. Αιωνία η
παρατάμε και πάμε για μοναχοί;…
μνήμη αυτών. Εις μνημόσυνον αιώΗ δεύτερη περίπτωση χειρότερη της
νιον έσται δίκαιος, αλληλούια.
πρώτης. Ήλθε ένας άλλος και μου
λέει: Γέροντα, βρήκα μια γυναίκα
πιο πνευματική της γυναίκας μου
και ήλθα να πάρω την ευλογία
σου… Παλάβωσε ο κόσμος. Πήρα
Διά τον Αββάν Ζήνωνα διηγούντο
το εξής διδακτικόν περιστατικόν.
Κάποτε επεριπατούσεν εις την Παλαιστίνην και καθώς ήτο κουρασμένος, εκάθησε να φάγει κοντά εις ένα
λαχανόκηπον φυτευμένον με αγγουριές. Ο λογισμός του είπε· πάρε ένα
αγγουράκι και φάγε το· δεν είναι
μεγάλο πράγμα. Εις απάντησιν αυτής της προσβολής του λογισμού
είπεν ο Αββάς Ζήνων: Οι κλέπται

θα τιμωρηθούν εις την αιώνιον κόλασιν· δοκίμασε λοιπόν, εάν έχεις
την δύναμιν να υποφέρεις την κόλασιν. Συγχρόνως δε ήρχισε να κτυπιέται. Αισθανόμενος δε πόνον εκ
της αυτοτιμωρίας αυτής είπε πάλιν
εις τον λογισμόν του: Εφ όσον λοιπόν δεν ημπορείς να υπομένεις την
τιμωρίαν, τότε να μη κλέπτεις, δια
να τρώγεις.
Από τον «Ευεργετινό»