You are on page 1of 24

MC LC

I. NHNG VN CHUNG V BO LNH NGN HNG.................1


1. Khi nim bo lnh ngn hng .........................................................1
2. Cc loi bo lnh ngn hng .............................................................2
3. Chc nng ca bo lnh ....................................................................7
4. Vai tr ca bo lnh ..........................................................................8
5. Quy ch bo lnh ngn hng ...........................................................10
II. THC TRNG BO LNH VIT NAM HIN NAY.....................12
1. Thnh tu t c..........................................................................13
2. Tn ti, hn ch................................................................................17
3. Nguyn nhn ca nhng hn ch.....................................................18
III. MT S GII PHP PHT TRIN NGHIP V BO LNH
NGN HNG.....................................................................................21

I. NHNG VN CHUNG V BO LNH NGN HNG


1. KHI NIM BO LNH NGN HNG
"Bo lnh ngn hng": L cam kt bng vn bn ca t chc tn dng (bn
bo lnh) vi bn c quyn (bn nhn bo lnh) v vic thc hin ngha v ti
chnh thay cho khch hng (bn c bo lnh) khi khch hng khng thc hin
hoc thc hin khng ng ngha v cam kt vi bn nhn bo lnh. Khch
hng phi nhn n v hon tr cho t chc tn dng s tin c tr thay.
"Cam kt bo lnh": L vn bn bo lnh ca t chc tn dng, bao gm:
a) "Th bo lnh": l cam kt n phng bng vn bn ca t chc tn dng
v vic t chc tn dng s thc hin ngha v ti chnh thay cho khch hng khi
khch hng khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v cam kt vi
bn nhn bo lnh.
b) "Hp ng bo lnh": L tho thun bng vn bn gia t chc tn dng v
bn nhn bo lnh hoc gia t chc tn dng, bn nhn bo lnh, khch hng v
cc bn lin quan (nu c) v vic t chc tn dng s thc hin ngha v ti
chnh thay cho khch hng khi khch hng khng thc hin hoc thc hin
khng ng ngha v cam kt vi bn nhn bo lnh.
Trong mt nghip v bo lnh thng c t nht 3 thnh phn sau y:
- Ngi bo lnh - The Guarantor (The suarety) l ngi pht hnh bo
lnh (ngn hng, t chc tn dng khc...).
- Ngi c bo lnh - The Principal (The debtor) l ngi yu cu bo
lnh.
- Ngi th hng bo lnh - The Beneficiary (The creditor) l ngi nhn
cam kt bo lnh.
Nh vy, mt nghip v bo lnh khng ch n thun l quan h gia ngn
hng bo lnh v ngi hng bo lnh, m cn bao hm nhng mi quan h
khc na. l:
-

Quan h gia ngi c bo lnh v ngi hng bo lnh: y l


mi quan h gc, l c s pht sinh yu cu bo lnh.

Quan h gia ngn hng bo lnh v ngi c bo lnh: l


quan h gia ngn hng cp tn dng v khch hng hng tn dng.

2. CC LOI BO LNH NGN HNG


2.1. Phn loi da trn bn cht ca bo lnh
Bo lnh ng ngha v (Accessory Guarantee - Suretyship)
Bo lnh ng ngha v l mt loi bo lnh mang tnh truyn thng, trong
ngn hng v ngi c bo lnh c xem l cng ngha v. Tuy nhin
ngha v ca khch hng l ngha v u tin, cn ngha v ca ngn hng l b
sung. Ngha v b sung c thc hin khi v ch khi c cc bng c xc nhn
l ngha v u tin b vi phm.
Ch yu c s dng trong phm vi ni a.
Bo lnh c lp (Independent Guarantee)
Bo lnh c lp c coi l mt dng bo lnh ngn hng hin i. Theo
, ngha v ca ngn hng bo lnh hon ton tch ri vi ngha v ca ngi
c bo lnh (theo hp ng gc) v vic thc hin thanh ton ch cn c vo
nhng iu kin, iu khon quy nh trong vn bn bo lnh c tho mn m
thi.
c s dng ph bin trong thng mi quc t.
2.2. Phn loi da trn mc ch ca bo lnh
Bo lnh thc hin hp ng (Performance Guarantee)
Loi bo lnh ny nhm chng ri ro cho ngi th hng trong trng
hp ngi cung cp khng thc hin y ngha v hp ng. Bo lnh thc
hin hp ng c s dng thay th cho yu cu k qu m ngi t hng
ngh i vi ngi cung ng m bo bi thng vi phm hp ng.

L loi bo lnh ngn hng c s dng nhiu nht trong thc hnh v
c xem nh mt cng c i ng vi tn dng chng t.
Bo lnh hon thanh ton (Repayment Guarantee)
Loi bo lnh ny c s dng trong cc hp ng thng mi, dch v...
m ngi mua hng hay ngi hng dch v ng trc tin hng cho ngi
bn hay ngi cung cp dch v. Bng vic cam kt s tr li s tin ng
trc cho ngi mua khi ngi bn vi phm khng thc hin hp ng, ngn
hng pht hnh bo lnh to ra s tin tng cho ngi mua hng v ng thi
cng gip ngi cung ng thot khi nhng kh khn tm thi v ngn qu.
Bo lnh tr chm (Deferred Payment Guarantee)
Loi bo lnh ny c s dng trong cc hp ng mua bn thit b hng
ha tr chm v cn gi l bo lnh thanh ton. bo v mnh trc ri ro
khng thanh ton y v ng hn ca ngi mua, ngi bn c th yu cu
mt bo lnh tr chm ca ngn hng.
Bo lnh d thu (Tender Guarantee - Bid Bond)
Mc ch ca bo lnh d thu l nhm b p nhng thit hi v thi gian
v chi ph cho ngi t chc u thu do nhng vi phm ca bn i tc lin
quan (ngi tham gia d thu) nh: rt n d thu, khng k tip hp ng sau
khi trng thu...
Bo lnh d thu s t ng mt hiu lc trong trng hp ngi c bo
lnh khng trng thu.
Cc loi bo lnh ti chnh khc (Financial Guarantee)
Nhng bo lnh loi ny c s dng m bo thanh ton nhng ngha
v ti chnh ca khch hng trong trng hp vi phm. Ngi hng bo lnh
thng l cc c quan cng quyn nh: hi quan, to n, c quan thu...
C rt nhiu loi bo lnh ti chnh khc nhau nh: Cc loi bo lnh v
thu hi quan, thu mn bi, cc loi tin k qu cho to n c ti ngoi...
2.3. Phn loi bo lnh cn c vo phng thc pht hnh bo lnh
a. Bo lnh trc tip (Direct Guarantee)

Bo lnh trc tip l loi bo lnh trong ngn hng chu trch nhim
pht hnh bo lnh trc tip theo yu cu ca ngi c bo lnh (khng qua
trung gian). Sau khi ngn hng bi thng cho ngi th hng bo lnh,
ngn hng c th trc tip truy i bi hon t ngi c bo lnh.
S bo lnh trc tip
NGN HNG
PHT HNH

3b

NGN HNG
THNG BO

3a
2a
NGI C
BO LNH

3b
1

NGI TH
HNG BO
LNH

(1) Hp ng chnh k kt gia ngi c bo lnh v ngi hng bo lnh.


(2) Khch hng yu cu pht hnh bo lnh v cam kt bi hon.
(3a) Ngn hng pht hnh bo lnh v chuyn trc tip cho ngi th hng
(sau khi xt duyt v chp nhn)
(3b) Ngn hng pht hnh c th chuyn vn bn bo lnh cho ngi th hng
thng qua ngn hng thng bo.
b. Bo lnh gin tip (Indirect Guarantee)
Bo lnh gin tip l loi bo lnh trong ngi c bo lnh s yu cu
ngn hng th nht (gi l ngn hng ch th - Instructing Bank) ngh ngn
hng th hai (gi l ngn hng pht hnh - Issuing Bank) a ra cam kt bo
lnh chuyn cho ngi th hng. Trong loi bo lnh ny, ngi c bo lnh
khng trc tip bi hon cho ngn hng pht hnh m chnh ngn hng ch th s
chu trch nhim bi hon cho ngn hng pht hnh, thng qua mt cam kt gi
l bo lnh i ng do chnh ngn hng ny a ra. Sau ngn hng ch th li
c th truy i t ngi c bo lnh.

S bo lnh gin tip


4b

NGN HNG
PHT HNH

NGN HNG
THNG BO

3
NGN HNG
CH TH

4a

4b

2
NGI C
BO LNH

NGI TH
HNG BO
LNH

(1) Hp ng gc.
(2) Khch hng yu cu ngn hng phc v mnh ra ch th cho ngn hng
chnh pht hnh bo lnh.
(3) Ngn hng th nht ch th cho ngn hng th hai pht hnh bo lnh,
ng thi cam kt bi hon trn bo lnh i ng.
(4a,4b) Ngn hng th nht pht hnh bo lnh: c th chuyn trc tip cho
ngi th hng hoc qua ngn hng thng bo.
c. ng bo lnh (Syndicated Guarantee)
Trong mt s d n c gi tr ln, gim thiu ri ro cc ngn hng c th
thc hin ng bo lnh. Trng hp ny mt ngn hng ng vai tr u mi
(Leading Bank) pht hnh bo lnh nhng c s tham gia ca cc ngn hng
ng minh khc. Nu phi chi tr cho ngi bo lnh theo bo lnh lp, ngn
hng chnh c th i bi hon t cc ngn hng ng minh theo t l tham gia
ca h, da trn cc bo lnh i ng do cc ngn hng ny pht hnh. n lt
mnh, cc ngn hng ny tin hnh truy i t ngi c bo lnh.

S ng bo lnh
NGN HNG 1

NGN HNG 2

NGN HNG
PHT HNH

4b

NGN HNG
THNG BO

NGN HNG 3

4a

4b

2
NGI C
BO LNH

NGI TH
HNG BO
LNH

(1) Hp ng gc.
(2) Ngi c bo lnh yu cu pht hnh bo lnh..
(3) Ngn hng chnh dn xp ng bo lnh cng vi cc ngn hng ng
minh.
(4a, 4b) Ngn hng chnh pht hnh bo lnh cho ngi th hng, chuyn
trc tip hoc qua ngn hng thng bo.
Ngoi nhng loi bo lnh trn y, da theo cch thc pht hnh cn c
mt s loi bo lnh khc nh: bo lnh gip lng, bo lnh xc nhn c s
dng ch yu trong cc quan h quc t.
2.4. Phn loi bo lnh cn c vo iu kin thanh ton ca bo lnh
Bo lnh theo yu cu (Demand Guarantee)
Bo lnh theo yu cu hay cn gi l bo lnh theo yu cu u tin (First
Demand Guarantee) l loi bo lnh m iu kin thanh ton ca n l ngi th
hng bo lnh ch cn xut trnh yu cu thanh ton cho ngn hng pht hnh.
Yu cu thanh ton c th l mt trong hai dng sau:
- Vn bn yu cu thanh ton

- Vn bn yu cu thanh ton km vi t trnh v s vi phm hp ng


ca ngi c bo lnh.
Bo lnh km chng t (Documentary Guarantee)
L loi bo lnh m iu kin thanh ton l phi c chng t xc nhn ca
bn th ba (thng l mt bn c lp c t cch chuyn mn xc nhn).
Chng t c th c xut trnh theo mt trong hai cch sau:
- Ngi th hng xut trnh cc chng t xc nhn hnh vi vi phm
ngha v t pha ngi c bo lnh. Nhng chng t ny do bn th 3 c t
cch c lp pht hnh.
- Ngi th hng xut trnh yu cu thanh ton, ngoi ra khng cn phi
xut trnh bt k loi chng t no khc. Tuy nhin quyn thanh ton ca ngi
ny s b nh li nu ngi c bo lnh cung cp cc chng t ca bn th ba
c lp xc nhn vic hon thnh hp ng.
Bo lnh km phn quyt ca trng ti hoc ta n
iu kin thanh ton y l ngi th hng phi cung cp mt phn
quyt ca ta n hoc trng ti khng nh vic vi phm ngha v ca ngi
c bo lnh v trch nhim bi hon i vi ngi th hng.
3. CHC NNG CA BO LNH
Bo lnh l cng c m bo (Security Instrument)
y l chc nng quan trng nht ca bo lnh. Bng vic cam kt chi tr
bi thng khi xy ra cc bin c vi phm hp ng ca ngi c bo lnh,
cc ngn hng pht hnh bo lnh to ra mt s m bo chc chn cho
ngi th hng. Chnh s tin tng ny to iu kin cho hp ng c k
kt mt cch sun s thun li.
Vi chc nng ny, bo lnh ngn hng thc s l cht xc tc gip cho cc
hp ng thng mi, xy dng, cc giao dch hng ho trong nc v quc t
c k kt mt cch thun li.
Bo lnh l cng c ti tr (Financing Instrument)
Bo lnh l cng c ti tr thc s v mt ti chnh cho ngui c bo
lnh. Trong rt nhiu trng hp, thng qua bo lnh khch hng khng phi
8

xut qu, c thu hi vn nhanh chng, c vay n v c ko di thi gian


thanh ton tin hng ho, dch v, tin np thu... V vy mc d khng trc tip
cp vn nhng vi vic pht hnh bo lnh ngn hng gip cho khch hng
ca h c hng nhng thun li v ngn qu nh khi c cho vay thc s.
Vi ngha ny, bo lnh c coi l mt trong nhng dch v ngn hng
c ngha c bit quan trng, p ng kp thi cc yu cu pht trin v m
rng sn xut kinh doanh, lm gim bt s cng thng v ngun vn hot ng
ca cc doanh nghip.
4. VAI TR CA BO LNH
Ngy nay bo lnh khng ch cn b hp trong cc giao dch thng mi
trong nc m cn c s dng rng ri trong cc giao dch quc t. C th ni
rng trong cc hp ng ln, nht l cc hp ng c yu t nc ngoi khi cc
bn cha thc s tin tng nhau th khng th thiu hnh thc bo lnh ca ngn
hng. Bo lnh ra i khng ch mang li li ch cho ngn hng m cn mang li
li ch cho c doanh nghip v nn kinh t.
Trong kinh doanh ngy nay, bo lnh ngn hng lun c xem nh tm
Giy thng hnh cho doanh nghip trong cc hot ng mua bn tr chm. Vic
ny khng nhng to thun li cho k hoch ca bn m cc i tc kinh doanh
cng s c c s tin tng doanh nghip ca bn hn.
Vi vai tr nh vy, bo lnh tr thnh loi dch v kinh doanh c nhiu
tc ng tch cc trong vic thc y cc giao dch v vn, cc giao dch kinh
doanh khng ch trong lnh vc tn dng m c trong d thu, thc hin hp
ng, bo m cht lng sn phm...
4.1. i vi ngn hng
- Trc ht bo lnh gip ngn hng a dng ho danh mc sn phm dch
v, nh m ngn hng c th gim thiu ri ro trong hot ng kinh doanh.
Trong mi trng cnh tranh ngy cng gay gt th vic pht trin cc loi hnh
sn phm dch v hin i l mt yu cu cp bch i vi cc ngn hng. M
bo lnh l mt trong nhng nghip v khng ch thc y hot ng kinh

doanh ca ngn hng m cn gip ngn hng tng uy tn ca mnh nht l trn
th trng quc t.
- Th hai, thc hin nghip v bo lnh ngn hng c hng mt khon
thu nhp ln t ph bo lnh. y l mt khon thu chim t trng ln trong
tng thu t dch v ca mt ngn hng thng mi hin i. Vic cp bo lnh
khng i hi ngn hng phi cp vn ra ngay m ch bo lnh bng uy tn ca
mnh, do ngn hng cha phi s dng n vn ca mnh. Hn na ngn
hng cng rt t khi phi ng ra bi hon bo lnh nn hu nh ngn hng
khng s dng vn ca mnh, khng phi tr chi ph cho huy ng vn.
- Th ba l theo quy nh khi mun c bo lnh th khch hng phi c
mt khon k qu ti ngn hng (Thng l bng 100% gi tr hp ng bo
lnh) trong sut thi gian bo lnh. Khon tin ny ngn hng c th s dng
cho vay m khng phi tr li hoc tr li khng thi hn cho ngi c bo
lnh. y l mt ngun vn r, n nh v an ton ca ngn hng.
- Th t, bo lnh gp phn lm tng v th ca ngn hng, m rng quan
h i l, nht l trn trng quc t. Vic chp nhn bo lnh ca mt ngn
hng cng ng ngha vi vic chp nhn mc uy tn v kh nng thanh ton
ca ngn hng .
4.2. i vi doanh nghip
* i vi bn th hng
Nh c bo lnh h c th yn tm k kt v thc hin hp ng. Trong
trng hp c ri ro xy ra, hp ng khng c thc hin th h s c ngn
hng bi hon ngay lp tc khi h xut trnh y chng t chng minh vi
phm ca bn c bo lnh m ngn hng khng c vin dn bt c l do
no. Hn na, nh c bo lnh m h tit kim c thi gian v chi ph tm
hiu bn hng m khng b b l c hi kinh doanh.
* i vi bn c bo lnh
- Trc tin h c cp mt khon vay vi chi ph nh hn nhiu so vi
vic i vay ngn hng thng mi, thm ch h cn tit kim c mt khon

10

vn ng k. Hn na h cn c cc chuyn gia ca ngn hng gip phn tch


nh gi vic s dng vn sao cho vic lm n c hiu qu.
- Mt khc, bo lnh ngn hng cn to c hi kinh doanh cho cc doanh
nghip. i vi doanh nghip c kh nng thc hin hp ng nhng li
cha c uy tn, nht l vi cc i tc nc ngoi bo lnh ngn hng s gip
h c th tham gia k kt cc hp ng thng mi nht l cc giao dch thng
mi quc t. ng thi bo lnh cng kch thch v thc y cc doanh nghip
s dng vn kinh doanh hiu qu tng thm uy tn trn th trng.
4.3. i vi nn kinh t
- Bo lnh ngn hng mang li li ch cho nn kinh t thng qua cc hp
ng thng mi c k kt v c thc hin c hiu qu. T cc doanh
nghip c th m rng sn xut kinh doanh v c nhng ng gp cho nn kinh
t. Bo lnh ngn hng gip p ng nhu cu vn ca nn kinh t pht trin
v m rng. Cc hot ng bo lnh vay vn nc ngoi, mua my mc vt t,
thit b sn xut theo phng thc tr chm to iu kin mnh m thu ht
vn, c bit l nhng nc pht trin nh Vit Nam, to iu kin ng dng
cng ngh tin tin, tng nng sut lao ng.
- Bo lnh cng thc y cc ngnh kinh t pht trin. Thng qua cc
chng trnh Quc gia pht trin cc ngnh kinh t mi nhn, bng vic quyt
nh c bo lnh hay khng bo lnh, bo lnh vi mc ph cao hay thp, bo
lnh thc y mt s ngnh pht trin, hn ch mt s lnh vc kinh t hot ng
km hiu qu.
- Vit Nam ang trong qu trnh cng nghip ho - hin i ho, ngun vn
ng vai tr quan trng trong vic pht trin kinh t. Bo lnh ngn hng c th
gip cc doanh nghip thu ht c ngun vn u t, c bit l nhng ngun
vn r vi thi hn di t trong nc v nc ngoi.
5. QUY CH BO LNH NGN HNG
Quy ch bo lnh ngn hng ban hnh km theo Quyt nh s
26/2006/Q-NHNN ngy 26/06/2006 ca Thng c Ngn hng Nh nc.

11

Vic Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam (BIDV) k c hp ng


bo lnh trn gi cung ng tn dng v cc dch v ngn hng cho hai tng cng
ty ln l Vinashin vi hn mc tn dng ln n 1.200 t ng v lm u mi
cho cc d n ng ti tr l 2.000 t ng; v Vinamotor: hn mc tn dng
700 t ng v hn mc bo lnh 200 t ng, khin khng t i th cnh
tranh mt n, mt ng. Dch v bo lnh ang dn tr thnh ngun thu ng k
trong hot ng kinh doanh ca cc NHTM. Quy ch bo lnh mi to thm
nhiu c hi pht trin dch v ca NHTM.
Trc ht, v cc loi hnh bo lnh. Quy ch mi chnh thc cng nhn
thm hai loi hnh bo lnh: "Bo lnh i ng" v "Xc nhn bo lnh". Thc
t tu theo nhu cu ca khch hng, cc NHTM rt linh hot trong vic pht
hnh cc loi hnh bo lnh. V d, Ngn hng chu (ACB) ngoi cc loi
hnh bo lnh truyn thng, h cn pht hnh c bo lnh thanh ton thu.
Vn c quan tm nht trong Quy ch bo lnh l gii hn bo lnh.
Khng nh s mong i ca cc NHTM, gii hn bo lnh ca t chc tn dng
i vi mt khch hng vn c quy nh mc 15 % vn t c ca t chc
tn dng. Trong , bao gm c cc cam kt pht hnh theo hnh thc tn dng
chng t; tr hnh thc m th tn dng tr ngay c khch hng k qu
hoc c cho vay 100% gi tr thanh ton. Quy nh ny chc chn s chm
dt s "bn khon" c phi l lch lut hay khng ca NHTM trc mi quyt
nh pht hnh th tn dng L/C. V thc t L/C cng l mt loi hnh bo lnh
nhng li khng c nhc n trong Quy ch bo lnh c.
V iu kin bo lnh. Khng b hp trong cc iu kin c th nh quy
nh 283 (Quy ch Bo lnh ban hnh nm 2000) m cc t chc tn dng ch
cn p ng nhng yu cu v php l v nng lc ti chnh cho hot ng
bo lnh l c php pht hnh bo lnh. Tuy nhin, quy ch mi cng yu
cu: trong trng hp khon bo lnh lin quan n cc t chc, c nhn nc
ngoi th phi tun th cc quy nh v qun l ngoi hi ca Vit Nam. i
din Ngn hng Ngoi thng Vit Nam (VCB) cho rng, quy nh ny s lm
hn ch hot ng bo lnh ca h, nht l khi phi cnh tranh vi cc chi
12

nhnh ngn hng nc ngoi ang c mt ngy cng nhiu Vit Nam. Song
ng trn gc nh qun l, NHNN cho rng quy nh nh vy nhm thng
nht qun l. V khng c c g Quy ch bo lnh c nhng quy nh tri vi
Php lnh Ngoi hi va ban hnh.
Mt trong nhng im ni bt ca Quy ch mi l quy nh v ph bo
lnh. Nu trc y ph bo lnh c quy nh trong mt khung bt di bt dch;
thm ch trng hp khch hng chm thanh ton ph bo lnh s b pht li
sut. Nay quy ch mi cho php cc bn tham gia t tho thun v mc ph i
vi mi khon bo lnh. Quy nh ny rt ph hp vi iu kin kinh doanh
hin nay v lm tng tnh cnh tranh gia cc t chc tn dng. Tuy nhin, mt
chuyn gia ca Ngn hng Nh nc cng cnh bo: Nu cc NHTM chy ua
trong vic gim ph dch v m khng xem xt k kh nng thc hin hp ng
ca khch hng th c ngha h ang chp nhn ri ro ln hn.

II. THC TRNG BO LNH VIT NAM HIN NAY


Xu hng ton cu ho v hi nhp kinh t ang din ra mnh m, mi
trng cnh tranh ngy cng tr nn quyt lit hn, i hi cc ngn hng phi
khng ngng pht trin v i mi theo hng hon thin cc nghip v sn c,
tip cn v ng dng cc dch v mi. Bo lnh ngn hng l mt nghip v
c cc ngn hng thng mi Vit Nam quan tm pht trin trong nhng nm
i mi. Pht trin nghip v ny khng nhng gp phn a dng ho cc sn
phm, dch v ca ngn hng, m cn tho mn nhu cu a dng v bo lnh ca
doanh nghip, to iu kin cho doanh nghip m rng hot ng kinh t thng mi.
Kt qu hot ng bo lnh ca cc ngn hng thng mi Nh nc Vit
Nam cho thy, nghip v ny c s pht trin nhanh trong thi gian qua.
Doanh s v d N bo lnh ca cc ngn hng thng mi Nh nc lin
tc tng trng qua cc nm. c bit, d N bo lnh tng mnh trong vi nm
gn y: Nm 2000 so vi nm 1999 tng 72% , tng ng 797,3 t ng;
nm 2001 so vi nm 2000 tng 69%, tng ng 13131,8 t ng v nm
13

2002 tng 29% so vi nm 2001, tng ng 9310,9 t ng. Vi mc tng


trng trung bnh 20%/ nm, tng d N nghip v bo lnh ca 10 ngn hng
thng mi ln vo khong 43 ngn t ng.
1. THNH TU T C
Th nht, nghip v bo lnh ti cc ngn hng thng mi (NHTM)
c quan tm, pht trin.
n nay, nghip v bo lnh ti cc NHTM pht trin hn nhiu so vi
nhng nm trc v c cc ngn hng ch trng pht trin thnh nghip v
kinh doanh chnh. Doanh s bo lnh ngy cng tng vi cht lng bo lnh
c nng cao. Ph bo lnh tr thnh ngun thu nhp khng nh ca cc
ngn hng.
Th hai, cc NHTM bc u ch ti vic a dng ho cc loi
hnh bo lnh.
T nm 1997 tr v trc, nghip v bo lnh ch yu ti cc NHTM l
bo lnh m L/C tr chm v pht hnh th bo lnh vay vn nc ngoi. T
u nm 1998, cc NHTM quan tm n vic nng cao cht lng bo lnh
v cng vi nghip v bo lnh m L/C tr chm, bo lnh vay vn nc ngoi,
nghip v bo lnh trong nc cng pht trin mnh m. T trng bo lnh
trong nc trong cc nm gn y chim khong 70% n 80% trong tng
doanh s bo lnh; c bit l bo lnh ngn hng phc v lnh vc xy dng c
bn.
Trong lnh vc xy dng c bn, mt s loi hnh bo lnh ca cc ngn
hng thng mi nh: bo lnh d thu, bo lnh hp ng, bo lnh bo hnh,
thng xuyn xy ra gp phn cho vic thc hin thnh cng trong quan
h hp ng. Ngn hng vi t cch l ngi bo lnh cho nh thu mt khon
tin theo qui nh, cam kt vi ch u t v vic thc hin hp ng ca nh
thu. Nu nh thu vi phm hp ng, gy thit hi trong qu trnh xy dng th
ngn hng s ng ra tr tin cho ch u t vi s tin bo lnh.
nh gi thc trng bo lnh ngn hng hin nay trong lnh vc xy
dng c bn:
14

i vi bo lnh d thu: Sau khi cng trnh c cp c thm quyn


ph duyt h s mi thu i vi cng trnh u thu, ch u t lp th mi
thu gi cc nh thu lin quan. n thi gian quy nh, nh thu phi gi h s
d thu tham gia u thu cho ch u t km theo th bo lnh d thu ca
ngn hng. Trong th bo lnh, ngn hng phi ghi r tn nh thu, tn cng
trnh, s tin bo lnh, thi gian hiu lc, ni dung bo lnh v lnh o ngn
hng k tn ng du vo th bo lnh, vi s tin bo lnh thng l 1%. Mc
ch bo lnh l cam kt ca ngn hng v cc sai phm ca nh thu nh ph
thu trong qu trnh u thu, khng thc hin hp ng khi trng thu gy thit
hi cho ch u t, khng np bo lnh thc hin hp ng theo quy nh
Nu nhng vi phm trn xy ra, ngn hng s chu trch nhim tr cho ch u
t ti a l s tin bo lnh n b thit hi do nh thu gy ra, khi c vn
bn yu cu ca ch u t.
Vic ngn hng lp th bo lnh d thu nh thu c tham gia u thu xy
dng cng trnh l rt cn thit, nhm rng buc nh thu v mt kinh t, phi
tham gia u thu thc s. Nu nh thu khng tun th theo quy ch u thu,
s phi mt khon tin m ngn hng ng ra bo lnh. Khi trng thu (c
cp thm quyn ph duyt trng thu) th ngn hng li tip tc lp th bo lnh
hp ng. Lc , th bo lnh d thu s ht hiu lc.
Do vic quy nh mc bo lnh d thu v vic thc hin mc bo lnh d thu
hin nay thng l 1% (tng i thp) nn mt s nh thu chp nhn ng ra
s tin trn thc hin tham gia u thu khng lnh mnh. C th l:
- Tham gia u thu to ra s cnh tranh gi to, nhm kim li nhun thng
qua tha thun vi nh thu thc s tham gia u thu.
- Sn sng ng tn u thu gip nh thu no thng thu vi gi thu
thp.
i vi bo lnh hp ng: Khi cng trnh c ph duyt kt qu trng
thu cho nh thu no t im k thut cao nht v gi b thu thp nht th
ngn hng s lm th bo lnh thc hin hp ng gi ch u t, lm th
tc k hp ng thi cng.
15

Th bo lnh thc hin hp ng phi ghi r quyt nh ph duyt tn n v


trng thu, cng trnh trng thu, s tin bo lnh, thi gian bo lnh. S tin
bo lnh thng l 5% gi tr trng thu. Mc ch bo lnh l cam kt ca ngn
hng v cc sai phm ca nh thu, nu nh thu vi phm, ngn hng s tr cho
ch u t ti a l s tin bo lnh n b thit hi do nh thu gy ra trong
qu trnh thc hin hp ng, khi c vn bn yu cu ca ch u t.
Vic ngn hng lp th bo lnh hp ng rng buc trch nhim ca nh
thu v mt kinh t, phi thc hin theo ng hp ngthi cng xy dng k
vi ch u t. Nu khng thc hin ng hp ng, ngoi tr nhng l do
khch quan, th nh thu s mt s tin ngn hng bo lnh. Tuy nhin, theo quy
ch u thu, khi hp ng thi cng c k kt, ch u t s chuyn cho nh
thu ng trc mt s tin thng thng l 20% gi tr trng thu.
Vn pht sinh t ch ny: Xt v mt ti chnh, khi trng thu, nh thu ch
cn ngn hng bo lnh 5% nhng c ng 20% gi tr trng thu. Nu nh
thu khng quyt tm thc hin cng trnh, sau khi c ng 20% ri khng
thc hin hp ng, th ch u t s b thit hi 15%. Nu gii quyt c s
tin ny th cng mt nhiu thi gian, c khi b thit hi m cng trnh buc phi
dng li ch x l.
i vi bo lnh cht lng cng trnh: Khi cng trnh thi cng hon
thnh, phi qua giai on bo hnh, ngha l trong thi gian nht nh, nu cng
trnh xy ra s c, h hng, xung cp th nh thu phi b ra chi ph sa
cha, hon thin.
Thi gian bo hnh, ty theo qui m cng trnh m di ngn khc nhau, nhng
thng l 1 nm.
Nh vy, m bo cho nh thu b chi ph ra sa cha trong thi gian bo
hnh, ch u t phi rng buc nh thu bng 1 trong 2 cch:
- Thanh ton cho nh thu 90-95% gi tr cng trnh.
- Thanh ton cho nh thu 100% gi tr cng trnh nhng vi iu kin phi c
bo lnh ca ngn hng v cht lng cng trnh khong 5-10% gi tr cng
trnh. Trong thi gian bo hnh nu cht lng cng trnh khng m bo, nh
16

thu khng sa cha th ch u t s dng s tin 5-10% b p chi ph


sa cha.
Nh vy, vic bo lnh bo hnh l nhm buc nh thu phi thi cng m bo
cht lng cng trnh. Mc d qu trnh thi cng c n v gim st nhng nu
nh thu khng t gic, khng v uy tn c nhn m chy theo li nhun, s
khng trnh khi n bt vt t, lm di, lm khng ng qui trnh kt cu, s
dng vt t khng ng b dn ti cht lng cng trnh gim, d b h
hng
Tuy nhin, thi gian bo hnh mt nm l cha ph hp, v tui th mt s cng
trnh rt ln, nn trong vng mt nm cha th pht hin , nh gi c cht
lng cng trnh. Ngoi ra, vi mc bo lnh t 5 _ 10% th ch sa cha
nhng h hng nh. Nu h hng ln, chi ph vt qu t l ni trn, th ch
u t cng rt kh buc nh thu b ra thm chi ph sa cha nh cam
kt.
S d bo lnh ngn hng trong u thu thi cng, xy lp nh bo lnh d
thu, bo lnh tin ng trc, bo lnh thc hin hp ng... lin tc tng. Bo
lnh ca ngn hng gip doanh nghip tho g nhng vng mc trong qu
trnh trin khai thi cng d n nh vn ng trc trin khai cng trnh, vn
thanh ton, thc hin hp ng xy lp...
Th ba, vi s pht trin ca nghip v bo lnh, trnh nghip v ca
cc cn b ngn hng ti cc NHTM dn c nng ln, t , nng uy tn
ca cc NHTM Vit Nam trong khu vc cng nh trn th gii.
Vi kinh nghim ngy cng cao trong thc hin nghip v bo lnh, cc
NHTM la chn c nhng d n kh thi ca cac doanh nghip u t ng
hng, bit gi ch tn trn th trng bo lnh, t , gi uy tn cho chnh
ngn hng. Trong nhiu nm qua, cc NHTM thc hin ng cc cam kt
trong bo lnh, thanh ton kp thi cho ngi th hng bo lnh trong
nhng trng hp ngi c bo lnh vi phm hp ng, c bit l trong
quan h vi cc i tc nc ngoi. Hin nay, cc NHTM c th pht hnh cc

17

th bo lnh vi tr gi ln m cc doanh nghip ngn hng nc ngoi khng


i hi bt k s xc nhn no khc.
2. TN TI, HN CH
Th nht, nghip v bo lnh ca cc NHTM cha p ng c nhu
cu ca cc doanh nghip trong nn kinh t.
Trn thc t, nhiu doanh nghip c nhu cu bo lnh, nhng khi xin bo
lnh cc NHTM th li gp nhng vng mc khng nh v th tc bo lnh
khin cho khng t cc doanh nghip mt i c hi kinh doanh.
Th hai, hnh thc bo lnh ca cc NHTM Vit Nam cn n iu.
Cc hnh thc bo lnh nh bo lnh cc khon thu (VAT, thu mn bi,
thu thu nhp, thu xut nhp khu, cc loi tin k qu cho to n...); bo lnh
i ng trong phng thc bo lnh gin tip... vn cha c thc hin cc
NHTM Vit Nam.
Th ba, c cu bo lnh cha hp l.
Cc NHTM ch yu tp trung bo lnh cho khu vc kinh t Nh nc. Bo
lnh ca mt s NHTM ch mi tp trung vo ngnh thng mi v cc mt
hng xut nhp khu ch lc. Vn bo lnh ca cc NHTM b ng cc d
n ko di nn gi thnh sn phm ca d n cao, sc cnh tranh thp, gy ri ro
cho hot ng bo lnh ca NHTM.
Th t, nghip v bo lnh cha thc s pht trin.
Quy m v phm vi bo lnh ca cc NHTM cn hp, cha p ng c
nhu cu vn cho cc d n ln ca cc doanh nghip v ca nn kinh t. Nghip
v bo lnh ti cc NHTM c phn v cc t chc tn dng phi ngn hng cha
c trin khai nhiu.
Th nm, tn tht trong nghip v bo lnh cn ln, cht lng bo
lnh nhiu NHTM cha cao, lm nh hng n hot ng kinh doanh ca
ngn hng.
Nhiu khon bo lnh n hn thanh ton, nhng doanh nghip khng
c kh nng thanh ton ng hn, ngn hng buc phi tr n thay cho i tc
18

v chuyn sang cho vay bt buc i vi doanh nghip c bo lnh mc


ln.
Th su, bo lnh d n vn ch yu l cc d n ln trng im ca
Nh nc.
y l cc d n i hi s vn ln, thi hn di v ch yu bng ngoi t.
Nhiu d n l d n u t theo ch trng, chnh sch ca ng v Chnh
ph, vi cc mc tiu x hi ch cha hon ton theo mc tiu hiu qu kinh t.
V vy ri ro bo lnh cho cc d n ny l rt ln, c bit l ri ro thanh khon
v ri ro t gi.
3. NGUYN NHN CA NHNG HN CH
Nguyn nhn khch quan
- Mi trng kinh t v php l cha thun li
Cng tc quy hoch v d bo cc lnh vc ln ca nn kinh t cn thiu
khoa hc, mang tnh ch quan, lm theo kiu phong tro, nn cc d n c
hnh thnh, ph duyt v trin khai mt cch o t, km hiu qu, trong khi cc
NHTM phi bo lnh cho cc d n ny, gy ri ro bo lnh cho cc NHTM.
Qun l nh nc i vi hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip cha
cht ch, c bit l tnh trng thnh lp doanh nghip trn lan, hot ng tri
php lut, tnh trng doanh nghip ma, doanh nghip b mt tch, doanh nghip
khng c a ch,... gy ri ro trong nghip v bo lnh i vi cc NHTM.
- Mi trng php l m bo an ton cho hot ng ngn hng cn thiu,
khng n nh v ng b, cha bo v c quyn li chnh ng ca ngn
hng bo lnh.
Ngoi ra, tc cp giy php s hu i vi t ai v nh ca c trin
khai chm, th tc cng chng khng r rang, ng nht,... cng gy cn tr ti
hot ng bo lnh ca cc NHTM.
- Vn ch s hu ca cc NHTM cn thp.
Vit Nam, vn ch s hu ca cc NHTM qu nh, k c i vi cc
NHTM Nh nc. Nu thc hin ng theo quy nh ca php lut hin hnh l
NHTM ch c cho vay, bo lnh i vi mt khch hng khng vt qu 15%
19

vn t c th Ngn hng NNo v PTNT Vit Nam ch c th bo lnh cho mt


d n hay mt khch hng ti a 560 t VND. Do , khi cc tng cng ty ln
ca Nh nc c nhu cu u t cho nhng cng trnh trng im th NHTM
khng th p ng nhu cu bo lnh ca cc doanh nghip ny.
Nguyn nhn v pha cc NHTM
- Trnh thm nh d n ti nhiu NHTM v chi nhnh NHTM cha cao,
cha p ng nhu cu th trng.
Tc tng trng d n bo lnh c xu hng tng cao ti tt c cc
NHTM trong cc nm qua. Trong khi , cn b thc hin nghip v bo lnh
cn cha c nhiu kinh nghim, nng lc yu km trong thm nh d n, c
bit i vi cc d n c qui m ln, tnh cht k thut phc tp, ngnh ngh
chuyn mn hp.
Quy m hot ng bo lnh ca cc NHTM Vit Nam s tip tc gia tng
trong cc nm ti, vi nhiu ngnh ngh kinh t k thut a dng v phc tp
hn nn trnh thm nh d n ca cc cn b nghip v l mt thch thc
ln i vi cc NHTM Vit Nam.
- Thng tin hn ch c v lng ln v cht.
Cc thng tin bn ngoi phc v cho cng tc thm nh, quyt nh bo
lnh hu ht u do chnh khch hng cung cp hoc t mt s ngun khc trn
cc phng tin thng tin i chng...V vy vic thm nh cc d n a ra
quyt nh bo lnh ca ngn hng gp kh khn, cht lng thm nh phn
no b hn ch.
- Qun l ri ro trong nghip v bo lnh cn nhiu bt cp.
Vic qun l ri ro tn dng hin nay cn thiu quy trnh, quy ch c th. V
d, vic phn loi khch hng, phn loi cc khon bo lnh theo mc ri ro,
vic qun l thng tin v khch hng mt cch thng nht vn cha c thc
hin. Cc ri ro khc lin quan n hot ng bo lnh, nh ri ro li sut, ri ro
ngoi hi v ri ro thanh khon cng cha c o lng kp thi, chnh xc.
- Thiu s phi hp cht ch gia cc NHTM khi thc hin ng bo lnh
i vi cc d n ln.
20

Khi tin hnh bo lnh, cc chi nhnh NHTM thng gp mt s vng


mc nh : Ph bo lnh hay li sut sau khi phi cho vay bt buc tr n thay
cho khch hng c vn dng v thc thi mc th no cho ph hp; vn
th chp ti sn i vi cc d n ng bo lnh c cc ngn hng nc ngoi
tham gia, vi t l bao nhiu, vic nm gi cc giy t php l ra sao; cc chi
nhnh NHTM cng cn nhng lng tng nht nh v hch ton cho vay bt
buc trong ng ti tr, ng bo lnh.
- Vn qun l khch hng cn thiu cht ch.
Cc NHTM c ch trng m rng nghip v bo lnh, k c i vi cc
doanh nghip cc a phng khng c chi nhnh ngn hng . V vy, vic
theo di thu n ca NHTM thc hin bo lnh gp khng t nhng kh khn nu
bn c bo lnh khng ch ng tr n bo lnh hoc gp phi kh khn
trong sn xut kinh doanh.
- T chc thc hin quy trnh bo lnh cn nhiu s h.
Quy trnh thm nh d n u t xin bo lnh, quy trnh nghip v bo
lnh tuy c cc NHTM xy dng, nhng kh nng p dng vo thc t
khng kh thi v hu nh cha thc hin c.
Thng tin, s liu lm cn c tnh ton, thm nh cha y , thiu chnh
xc dn n kh nh gi hoc nh gi sai v khch hng, v hiu qu kinh t x hi v tnh kh thi ca d n.
Vic tnh ton, xc nh i d n cha chnh xc dn n kh khn cho
ch d n trong vic thc hin ng cam kt tr n.
a s cc doanh nghip cha c iu kin vay vn, xin bo lnh, d n
cha tiu chun c u t vn nn vic thm nh v a ra quyt nh
cho vay hay khng rt kh khn.
Nguyn nhn v pha khch hng
- Nhiu doanh nghip cha chng minh c nng lc sn xut, ti chnh
iu kin vay vn hay khng, nht l iu kin vn t c tham gia d n,
nhiu d n thiu tnh kh thi hoc khng chng minh c iu kin thc
hin d n, nht l phng din th trng v ti chnh.
21

- Khng t cc doanh nghip c nhng th thut lp d n, phng n vay


vn khng lnh mnh, khng trung thc.
- Cc doanh nghip thng khng iu kin c bo lnh, cha c
kinh nghim lp d n cng nh thm nh d n nn cc d n thng c
hiu qu khng cao, gy ri ro cho ngn hng bo lnh.

III. MT S GII PHP PHT TRIN NGHIP V BO


LNH NGN HNG
Tip tc hon thin quy ch bo lnh ngn hng.
Quy ch bo lnh hin hnh cn tng bc b sung i tng khch hng
c t chc tn dng bo lnh, m bo nhu cu pht trin ngy cng a dng
ca nghip v ny. Tuy nhin, vic m rng i tng phi p ng c yu
cu qun l, m bo an ton.
Cc NHTM phi xy dng k hoch pht trin nghip v bo lnh
thch hp trong tng thi k.
trnh tnh trng pht trin nghip v bo lnh mt cch trn lan, dn n
ri ro nh mt s NHTM gp phi trong thi gian qua, mi ngn hng phi
da trn nhng cn c khoa hc v thc tin xy dng cho mnh mt k
hoch pht trin nghip v bo lnh mang tnh kh thi.
Nng cao cht lng thm nh khch hng trc khi bo lnh.
Trong nghip v bo lnh, mc d ngn hng khng phi trc tip b vn
ca mnh ra gii ngn, nhng thc cht th mc ri ro trong nghip v bo
lnh ca ngn hng cng tng ng vi mc ri ro trong hot ng cho vay.
m bo a ra c mt quyt nh bo lnh ng n, cc cn b thc
hin bo lnh phi tun th quy trnh v ni dung thm nh phng n s dng
vn ca bn yu cu bo lnh theo ng quy trnh thm nh mt mn vay theo
c ch tn dng hin hnh; phi c c thng tin a chiu so snh, i chiu
v phn tch, trn c s mi ra quyt nh bo lnh.
Tng cng qu ngoi t ca cc NHTM sn sng thanh ton vi
nc ngoi
22

Trong giao dch bo lnh m ngi th hng l c nhn hay t chc kinh
t nc ngoi th vn uy tn c ngha quan trng. V vy, cc NHTM Vit
Nam phi c bit quan tm ti vic to lp ngun ngoi t sn sng thc
hin ngha v vi i tc nc ngoi.
Tng cng quan h hp tc gia cc ngn hng (trong v ngoi
nc) y mnh hot ng ng bo lnh, ti bo lnh.
Vic thc hin bo lnh c gi tr ln rt kh khn vi mt ngn hng n
l. ng bo lnh l mt gii php va gip cho ngn hng c th tham gia cc
d n ln, khi m kh nng v vn l c hn, va phn tn bt ri ro cho cc
ngn hng khc cng tham gia; qua , s c s kt hp kinh nghim, sc mnh,
kh nng h tr gia cc ngn hng.
Bn cnh vic tht cht mi quan h gia cc ngn hng trong nc, h
thng NHTM Vit Nam cng cn phi khng ngng m rng quan h hp tc
vi NHTM cc nc trn th gii, m rng giao dch bo lnh ra ngoi bin
gii, p ng nhu cu m rng thng mi ca cc doanh nghip Vit Nam trn
th trng quc t.
Tng cng kim tra, gim st qun l cc hp ng bo lnh.
trnh ri ro xy ra khi khch hng khng thc hin hay thc hin sai cc
hp ng kinh t, th sau khi chp nhn v pht hnh th bo lnh, ngn hng
cn duy tr vic kim tra nh k hoc t xut tnh hnh hot ng v nng lc
ti chnh ca doanh nghip c bo lnh. Thng qua qu trnh kim tra, gim
st, ngn hng cng c th t vn cho khch hng cc bin php thc hin c
hiu qu cc hp ng kinh t, ng thi gii quyt kp thi nhng kh khn
pht sinh.
Gii quyt tt cc khon n tr thay cho khch hng ti cc
NHTM.
Cc ngn hng cng khch hng cn phi kim tra, xc nh li tng khon
n v ra bin php x l c th trn nguyn tc hai bn cng tho thun v
vic xem xt thi hn n, li sut, x l ti sn m bo, chuyn n thnh c
phn ca cc ngn hng ti cc doanh nghip, cho vay tip tc phc hi sn
23

xut to ngun tr n. i vi nhng khon n vay bt buc cn vt t hng


ho, th phi n c doanh nghip tiu th hng tr n ngn hng. i vi
nhng khon n ch c ti sn th chp, bo lnh cm c, th phi tin hnh pht
mi, u gi cng khai thu hi n.
Thnh lp b phn ring thc hin v theo di nghip v bo lnh.
Hin nay, nghip v bo lnh ti cc NHTM thng c giao cho nhiu
phng chc nng m nhn. Vi m hnh t chc nghip v bo lnh nh hin
nay, vic thc hin s c nhng hn ch nht nh, do khng mang tnh chuyn
su v nghip v, cng nh vic theo di, n c khch hng thc hin ng
hp ng. V vy, cn thnh lp mt b phn ring thc hin nghip v bo
lnh ph hp vi quy m ca tng ngn hng.
y mnh hot ng Marketing bo lnh ngn hng.
i vi chnh sch sn phm, cc hnh thc bo lnh cc NHTM Vit
Nam cn n iu. Do vy, cc NHTM Vit Nam phi sm a dng ho cc loi
hnh bo lnh nh: y mnh bo lnh thanh ton, bo lnh vay vn nc ngoi,
bo lnh hon thanh ton... ng thi nghin cu mt s loi hnh bo lnh mi
nh bo lnh chng khon, bo lnh hon thu, bo lnh thng phiu...
i vi chnh sch gi c, mi ngn hng cn phi xy dng chnh sch
phn bit gi c vi tng loi khch hng c th, nhng vn nm trong khung
gi cho php.
Bn cht ca hot ng bo lnh l ngn hng s dng uy tn ca mnh
ng ra m bo cho cc giao dch, do vy, ngn hng cn to dng cho mnh
hnh nh ni bt trn thng trng, to dng nim tin trong khch hng. i
ng cn b l im mu cht trong giao tip vi khch hng, trnh chuyn
mn nghip v, thi phc v ca cn b ngn hng l phng php tuyn
truyn qung co hiu qu v hnh nh ca ngn hng. Khi cung cp mt loi
hnh bo lnh mi, cc NHTM cn qung co trn cc phng tin thng tin i
chng, gi thng bo cho khch hng truyn thng v cc khch hng tim nng
v tnh u vit ca sn phm nhm kch thch nhu cu ca khch hng.

24

You might also like