CHRONOLOGIA WADCW POLSKI

Wadca

Lata
panowania
ok. 960-992

Dynastia
Piastw

Koronowany/
niekoronowany
niekoronowany

Bolesaw
Chrobry

992-1025

Piastw

koronowany

Mieszko II

1025-1034

Piastw

koronowany

Mieszko I

kryzys
pastwa
Kazimierz
Odnowiciel

1034-1058

Piastw

niekoronowany
odbudowa
Polski

Bolesaw II
miay/Szczodry

1058-1079

Piastw

koronowany

Wadysaw
Herman

1079-1102

Piastw

niekoronowany

Bolesaw III
Krzywousty

1102-1138

Piastw

niekoronowany

Wane wydarzenia historyczne za jego panowania

966 r. chrzest Polski.
972 r. wygrana bitwa pod Cedyni z Hodonem.
991 r. Dagome iudex.
1000 r. zjazd gnienieski.
1003-1018 wojna z Niemcami zakoczona w 1018 r. pokojem w Budziszynie
dziki ktremu zostay do Polski przyczone Milsko i uyce.
1018 r. wojna z Rusi dziki ktrej przyczy do Polski Grody Czerwieskie
1025 r. koronacja krlewska
1025 r. koronacja krlewska
utrata Milska i uyc na rzecz Niemiec
utrata Grodw Czerwieskich na rzecz Rusi
utrata Moraw na rzecz Czech
konflikt z bratem Bezprymem i wygnanie z kraju
Zaj zachodnie i poudniowe ziemie Polski,
odzyska Mazowsze,
odebra lsk,
przyczy Pomorze Gdaskie,
przenis orodek zarzdzania Pastwem do Krakowa
Wzmocni Polsk na arenie europejskiej,
1076 r. koronowa si na krla,
1079 r. popad w konflikt z w. Stanisawem
1079 r. wygnanie z kraju.
Rzdy palatyna Sieciecha,
konflikt synw Wadysawa (Zbigniewa i Bolesawa) z Sieciechem, po ktrym
zostaje on wygnany z kraju,
wydzielenie dzielnic Zbigniewowi i Bolesawowi
Konflikt z bratem Zbigniewem i wygnanie go z kraju,
Wygrana wojna obronna z Niemcami,
1

R
O
Z
B
Przemys II
1295-1296

C
Piastw

Wacaw II

1300-1305

Przemylidw

Wadysaw
okietek

1306-1333

Piastw

Kazimierz III
Wielki

1333-1370

Piastw

Powrt do Polski Zbigniewa, jego olepienie i mier,

Przyczenie do Polski Pomorza Gdaskiego i Zachodniego oraz ziemi nad
Noteci,
Pierwsza kronika Galla Anonima,
1138 r. podzia kraju na dzielnice midzy swoich synw, pocztek rozbicia
dzielnicowego.
E
D
Z
I
E
L
N
I
C
O
W
E
koronowany
1295 r. koronacja krlewska,
Zamordowanie przez Niemcw 1296 r.
koronowany
1300 r. koronacja krlewska,
Wprowadzi urzd starosty.
koronowany
1308-1309 r. utrata Pomorza Gdaskiego na rzecz Zakonu Krzyackiego,
Wybuch buntu wjta Alberta w Krakowie nastpnie opanowanego przez
Wadysawa,
1320 r. koronacja krlewska w Krakowie,
1331 r. zwyciska bitwa pod Powcami z Krzyakami i utrata na ich rzecz Kujaw i
ziemi dobrzyskiej.
koronowany
1343 r. - zawarcie pokoju z Krzyakami w Kaliszu,
Zrzeczenie si przez krla czeskiego Jana Luksemburskiego pretensji do tronu
polskiego w zamian za du sum pienidzy,
Odzyskanie cz Mazowsza, a pozostaa cz tej dzielnicy staa si lennem
Polski,
Podbj Rusi Halickiej,
Zawarcie unii z Wgrami poprzez maestwo swojej siostry Elbiety z krlem
Wgier Karolem Robertem,
Wprowadzenie urzdw centralnych,
Zbudowanie i odnowienie licznych zamkw, otoczenie murami wielu miast,
Zobowizanie szlachty do suby rycerskiej,
Uporzdkowanie prawa,
1364 r. - zaoenie Akademii Krakowskiej,
Przyspieszenie rozwoju gospodarczego,
Rozwinicie handlu,
2

Ludwik
wgierski/
Andegaweski
Jadwiga
Andegaweska

1370-1382

Andegawenw

koronowany

1384-1399

Andegawenw

koronowana

Wadysaw II
Jagieo

1386-1434

Jagiellonw

koronowany

Wadysaw III
Warneczyk

1434-1444

Jagiellonw

koronowany

Kazimierz IV
Jagielloczyk

1447-1492

Jagiellonw

koronowany

Jan Olbracht

1492-1501

Jagiellonw

koronowany

Aleksander
Jagielloczyk

1501-1506

Jagiellonw

koronowany

Zaoenie wielu miast,

Wydanie wasnej monety grosza,
Mimo, e nie mia syna uregulowanie kwestii nastpstwa tronu.
1374 r. wydanie przywileju koszyckiego zmniejszajcego podatek pacony przez
szlacht do dwch groszy z ana chopskiego w zamian za poparcie szlachty dla
jednej ze swoich crek.
1385 r. zawarcie w Krewie unii personalnej z Litw,
Chrystianizacja Litwy,
Silniejsze zczenie Rusi Halickiej z Polsk,
Odnowa Uniwersytetu Krakowskiego
1385 r. zawarcie w Krewie unii personalnej z Litw,
Chrystianizacja Litwy,
Silniejsze zczenie Rusi Halickiej z Polsk,
Odnowa Uniwersytetu Krakowskiego,
Wielka wojna z Zakonem Krzyackim 1409-1411 r.,
Bitwa pod Grunwaldem 15 lipiec 1410 r.,
Pierwszy pokj toruski 1411 r.,
Unia z Litw w Horodle 1413 r.,
Przywilej czerwiski 1422 r.,
Przywilej warecki 1423 r.,
Przywilej jedlisko-krakowski 1430 r., 1433 r.
Wadz w Polsce w jego imieniu sprawowa Zbigniew Olenicki,
Unia personalna z Wgrami,
Bitwa pod Warn i mier 1444 r.
Wojna trzynastoletnia z Zakonem Krzyackim 1454 1466
Drugi pokj toruski 1466 r.,
Przywilej cerekwicko-nieszawski 1454 r.
Obrady pierwszego sejmu walnego 1493 r.,
Przywilej piotrkowski 1496 r.
Wydanie konstytucji Nihil novi 1505 r.

Zygmunt I Stary

1506-1548

Jagiellonw

koronowany

Zygmunt II
August

1548-1572

Jagiellonw

koronowany

Henryk Walezy

1573-1574

Krl elekcyjny
dynastia
Walezjuszw

koronowany

Stefan Batory

1576-1586

Krl elekcyjny

koronowany

Zygmunt III
Waza

1587-1632

Krl elekcyjny
dynastia
Wazw

koronowany

Hod pruski 1525 r.,

Inkorporacja do Polski Mazowsza,
Koronacja na nastpc syna Zygmunta - 1529 r.
Unia realna Polski i Litwy w Lublinie dajca pocztek Rzeczpospolitej Obojga
Narodw 1569 r.,
Wojna o Inflanty zakoczona wcieleniem tej ziemi do Rzeczypospolitej,
Powoanie floty kaperskiej i Komisji Morskiej,
mier Zygmunta II Augusta koczca panowanie dynastii Jagiellonw w Polsce
1572 r.
Pierwsza wolna elekcja 1573 r.,
Zaakceptowanie konfederacji warszawskiej - 1573 r.,
Wprowadzenie artykuw henrykowskich i pactw conventw - 1573 r.,
Ucieczka z Rzeczpospolitej do Francji 1574 r.
Sprawy wewntrzne powierzy Janowi Zamoyskiemu, ktry wyrs na drug osob
w kraju po krlu,
Prowadzi wojn z Moskw o Inflanty, zakoczon pokojem w Jamie Zapolski
1582 r. dziki ktremu ziemie te pozostay przy Rzeczypospolitej
Przenis stolic pastwa do Warszawy,
Unia brzeska 1596 wydzielajca z kocioa prawosawnego koci unicki
podlegy papieowi,
Wojna ze Szwecj o Inflanty,
Bitwa ze Szwecj pod Kircholmem 1605 r.,
Rokosz Zebrzydowskiego - 1606-1609
Bitwa pod Guzowem 1607
Dymitriady,
Bitwa z poczonymi siami Szwecji i Moskwy pod Kuszynem 1610 r.,
Rozejm z Moskw w Dywilnie 1618 r.,
Wojna z Turcj,
Bitwa z Turcj pod Cecor - 1620 r.,
Bitwa z Turcj pod Chocimiem 1621 r.,
Wojna ze Szwecj o Ujcie Wisy
Rozejm ze Szwecj w Starym Targu 1629 r.
4

Wadysaw IV
Waza

1632-1648

Jan II Kazimierz
Waza

1648-1668

Micha Korybut
Winiowiecki

1669-1673

Krl elekcyjny
dynastia
Wazw
Krl elekcyjny
dynastia
Wazw

koronowany

Krl elekcyjny
rd

koronowany

koronowany

Winiowieckich

Jan III Sobieski

1674-1696

August II Mocny

1697-1706
1709-1733

Krl elekcyjny
rd
Sobieskich
Krl elekcyjny
dynastia
Wettinw

koronowany

koronowany

Pokj z Moskw w Polanowie 1634 r.,

Rozejm ze Szwecj w Sztumskiej Wsi 1635 r.,
Wybuch powstania Chmielnickiego 1648 r.
Bitwy z Kozakami pod tymi Wodami, Korsuniem i Piawcami 1648 r.,
Oblenie Zbaraa i ugoda z Kozakami w Zborowie 1649 r.,
Bitwa z Kozakami pod Beresteczkiem i ugoda w Biaej Cerkwi 1651 r.,
Bitwa z Kozakami pod Batohem 1652 r.,
Wadysaw Siciski jako pierwszy stosuje podczas obrad polskiego sejmu liberum
veto 1652 r.,
Ukad Chmielnickiego z Moskw w Perejasawiu 1654 r.,
Potop szwedzki - 1655-1660
luby lwowskie we Lwowie 1656 r.,
Traktaty welawsko bydgoskie 1657 r.,
Ugoda z Kozakami w Hadziaczu 1658 r.,
Pokj ze Szwecj w Oliwie 1660 r.,
Rozejm z Moskw w Andruszowie -1667 r.,
Rokosz Lubomirskiego - 1665-1666
Abdykacja 1668 r.
Wojna z Turcj,
Obrona Kamieca Podolskiego przed Turcj i pokj w Buczaczu - 1672 r.,
Bitwa z Turcj pod Chocimiem 1673 r.
Odsiecz wiedeska 1683 r.,
Pokj Grzymutowskiego z Rosj 1686 r.
Pokj z Turcj w Karowicach 1699 r.,
Chaos w Rzeczypospolitej spowodowany wojn pnocn w ktrej Polska nie
braa udziau, a toczya si ona na jej terenie,
Zrzeczenie si korony - 1706 r.,
Odzyskanie korony Rzeczypospolitej dziki poparciu Rosji 1709 r.,
Sejm niemy 1717 r.,
Traktat trzech czarnych orw 1732 r.

Stanisaw
Leszczyski

1704-1709
1733-1736

August III Sas

1733-1763

Stanisaw August
Poniatowski

1764-1795

Krl elekcyjny
rd
Leszczyskich
Krl elekcyjny
dynastia
Wettinw
Krl elekcyjny
rd
Poniatowskich

koronowany

Wojna domowa z Augustem III 1734-1736

Abdykacja i wyjazd do Francji 1736 r.

koronowany

Wojna domowa ze Stanisawem Leszczyskim 1734-1736,

Zaoenie Collegium Nobilium 1740 r.,
Rozkad instytucji pastwowych.
Ostatnia wolna elekcja 1764 r.,
Zaoenie Szkoy Rycerskiej 1765 r.,
Konfederacja barska 1768-1772,
I rozbir Polski 1772 r.,
Powoanie Komisji Edukacji Narodowej 1773 r.,
Obrady sejmu wielkiego 1788-1792,
Uchwalenie konstytucji 3 maja 3.V.1791 r.,
Konfederacja targowicka 1792 r.,
Wojna z Rosj w obronie Konstytucji 3 maja,
Bitwa pod Zielecami i uchwalenie orderu Virtuti Militari 1792 r.,
II rozbir Polski 1793 r.,
Wybuch insurekcji kociuszkowskiej - 24.III.1794 r.,
Bitwa pod Racawicami - IV.1794 r.,
Wydanie uniwersau poanieckiego - 07.05.1794 r.,
Bitwa pod Maciejowicami - X.1794 r.,
Upadek Warszawy i powstania kociuszkowskiego - XI.1794 r.,
III rozbir Polski 1795 r.

koronowany