BAB 6 : NUTRISI

6.1 JENIS NUTRISI

proses

pengambilan nutrien oleh

organisma dinamakan nutrisi.
nutrien diperlukan untuk
membekalkan tenaga,
pertumbuhan, menggantikan
tisu rosak dan memelihara
kesihatan badan.
terbahagi kepada dua iaitu:
A) autotrofik
B) heterotrofik

A) NUTRISI AUTOTROFIK
membuat

makanan sendiri.
tumbuhan hijau merupakan autotrof.
selain itu, sesetengah bakteria dapat
membina makanan dengan
menggunakan tenaga kimia yang
terbebas daripada tindak balas.
pembinaan menggunakan tenaga
kimia dikenali sebagai
kemosintesis

B) NUTRISI
HETEROTROFIK

tidak berupaya membuat makanan

sendiri.
heteretrof boleh dibahagi dalam
pelbagai jenis iaitu holozoik,
saprofitisme, parasitisme.

B) NUTRISI HETEROTROFIK:
Holozoik
menangkap

organisma lain dan

memakannya
jenis haiwan
contoh jenis
makanan
haiwan
herbivor

kambing , biribiri

tumbuhan

karnivor

harimau , singa

daging

omnivor

beruang ,
manusia

tumbuhan ,
daging

B) NUTRISI HETEROTROFIK:
Saprofitisme
memperoleh daripada organisma lain

yang telah mati atau reput.

contoh saprofit

CENDAWAN

KULAT ROTI

B) NUTRISI HETEROTROFIK:
Parasitisme
memperoleh

makanan daripada
organisma lain yang masih hidup.
mangsa disebut perumah.
pemangsa disebut parasit.
contoh parisit:-

Cacing Pita

Nyamuk

Bunga Pakma

6.2 GIZI SEIMBANG

gizi

seimbang ialah gizi yang

mengandungi kesemua tujuh kelas
makanan dalam kadar yang betul.
tujuh kelas merangkumi lima jenis
nutrien, iaitu karbohidrat, protein,
lipid, vitamin dan garam mineral.
selain itu, gizi yang seimbang juga
harus mengandungi air dan serabut
yang menncukupi.

6.3 KEPERLUAN TENAGA

HARIAN
tenaga

diperoleh daripada pengoksidaan glukosa semasa

proses respirasi.
metabolisme adalah semua tindak balas biokimia yang
berlaku di dalam sel organisma hidup.
semakin tinggi kadar metabolik semakin banyak tenaga
yang diperlukan.
antara faktor yang mempengaruhi keperluan tenaga
iaitu : umur
jantina
berat badan
cuaca
keadaan kesihatan
jenis pekerjaan

 jika

seseorang makan secara

berlebihan, makanan yang dimakan
akan ditukar menjadi lemak dan
kegemukan.

NILAI TENAGA MAKANAN

tenaga

dibekalkan oleh karbohidrat, lipid dan

protein.
makanan yang berlainan mempunyai tenaga
yang berbeza. ini disebut nilai tenaga.
nilai tenaga makanan ditakrifkan sebagai
jumlah tenaga yang dibebaskan apabila 1 gram
makanan itu dioksidakan dengan lengkapnya.
unit nilai tenaga (J g-1).
1 kalori atau 4.2 joule ialah kuantiti haba yang
diperlukan untuk meningkatkan suhu bagi 1
gram air sebanyak 1 darjah celcius.

 nilai

tenaga makanan (nilai kalori) =

4.2 (J g-1C-1) X jisim air (g) X kenaikan
suhu (C)
______________________________________

jisim makanan (g)

VITAMIN
kuantiti

kecil untuk memelihara

kesihatan am.
vitamin terbahagi kepada beberapa
kumpulan iaitu vitamin A, B, C, D, E
dan K.
vitamin B dan C larut dalam air.
vitamin A, D, E, K larut dalam
minyak.

vitamin
vitami sumber
n
A
hati,
susu,
tomato,
lobak
merah
B1
hati, yis,
susu,
bijirin
yang
tidak
digiling.
telur
B2
hati, yis,
susu,
bijirin
yang
tidak

fungsi
untuk kelihatan tisu epitelium
termasuk kulit.
untuk penglihatan malam.
membantu pertumbuhan.

penyakit
kekurangan zat
rabun malam
xeroftalmia
pertumbuhan
terbantut.

diperlukan untuk respirasi sel.

penting untuk pertumbuhan.
memelihara kesihatan sistem
saraf.

beri-beri.
gangguan sistem
saraf.
kelemahan pada
otot.

diperlukan untuk respirasi sel.

penting untuk pertumbuhan.
memelihara kesihatan sistem
saraf.

kulit mengupas di
hidung, telinga dan
mulut.
lidah
membengkak.

vitamin
B3

hati, yis, diperlukan untuk respirasi sel. pelagra.

susu,
memelihara kesihatan sistem
cirit-birit.
bijirin
saraf, kulit dan usus.
yang tidak
digiling.
telur
B5
daging,
diperlukan dalam respirasi sel. pertumbuhan
telur,
terbantut.
memelihara kesihatan sistem
germa,
saraf.
gangguan sistem
bijirin, yis, diperlukan bagi pembentukan saraf.
hati.
antibodi
jangkitan penyakit.
B6
daging,
diperlukan bagi pembinaan asid anemia
hati, ikan, amino.
cirit-birit
telur, keju. diperlukan bagi pembentukan
sel darah merah.
B12 daging,
diperlukan bagi pembentukan sl anemia
hati, ikan, darah merah.
telur, keju.

vitamin
C

buahbuahan dan
sayursayuran
susu, hati,
telur,
mentega.
vitamin D
disintesiska
n di kulit
apabila
terdedah
kepada
cahaya
matahari.
germa
gandum,
sawi, kubis
kubis,
sayursayuran

memelihara kesihatan salur darah.

skurvi

membantu penyerapan kalsium dan riket (tulang lembut)

fosforus untuk membina tulang dan gigi mudah rosak.
gigi yang kuat
osteomalasia pada
orang dewasa.

mungkin mencegah kemandulan.

kemandulan (pada
membantu mencegah oksigen
mamalia lain)
atmosfera daripada dioksidakan dan
memusnahkan vitamin A dan C
diperlukan bagi pembekuan darah. darah lambat
membeku.
anemia.

Maksud Penyakit
xeroftalamia-

sejenis penyakit yang menyebabkan kornea

menjadi kering dan lembap.

beri-beri-

gejala penyakit ini termasuk kemerosotan sistem

saraf. kematian biasanya disebabkan oleh jantung berhenti
berfungsi.

pelagra-

sejenis penyakit yang umum dalam kalangan penduduk

yang makanan utama mereka ialah jagung. gejalanya termasuk
kulit bersisik, cirit-birit dan meleset.

anemia skurvi-

kekurangan sel darah merah.

penghidapnya mempunyai gusi yang membengkak dan

berdarah. dalam kes yang lebih teruk, pendarahan berlaku di
bawah kulit

6.7 MENILAI TABIAT

PEMAKANAN
Tabiat

makan yang tidak betul boleh menyebabkan

makanan tidak dicernakan dengan sempurna dan
menimbulkan beberapa penyakit.
Antara tabiat makan yang bijaksana termasuklah:
Makan pada masa yang tetap setiap hari
Makan secara sederhana, jangan makan terlalu kenyang
Makan hanya makanan yang bernutrien
Kurangkan memakan makanan ringan yang sedap,

tetapi kurang nutrien

Jangan minum banyak air sebelum, semasa atau
selepas makan. Air boleh mencairkan enzim dan
merendahkan kadar tindak balas pencernaan.

MASALAH KESIHATAN YANG BERKAITAN

DENGAN AMALAN TABIAT MAKANAN
Ulser

gastrik
Obesiti
Anoreksia nervosa
Bulemia

ULSER GASTRIK

Gastritis ialah satu keadaan di mana lapisan

epitelium perut mengalami radang.
Lapisan dalam perut biasanya disalut mukus yang
melindunginya daripada tindakan asid hidroklorik
dan enzim perut.
Jus gastrik dirembeskan ke dalam lumen perut
apabila sesorang berasa lapar.
Jika makanan tidak dimakan pada waktu-waktu
tertentu, jus gastrik berasid akan mula bertindak
terhadap lapisan epitelium perut.
Gastritis terjadi apabila mekanisme perlindungan
perut terganggu dan ini menyebabkan lapisan
dalam perut rosak.
Kerosakan yang berkembang menjadi lubang pada

 Risiko

yang meninggikan ulser

gastrik:
pengambilan kopi atau alkohol
yang berlebihan
gangguan emosi
kekerapan mengambil ubat aspirin
atau ubat penahan sakit
Cara merawat ulser gastrik
mengambil ubat antasid untuk
mengurangkan atau meneutralkan

OBESITI

Obesiti ialah penyimpanan tenaga yang berlebihan dalam

bentuk lemak.
Seseorang dikatakan obes apabila berat badannya
melebihi berat badan yang berpatutan dengan
ketinggiannya sebanyak 20% atau lebih.

obesiti

 Orang

yang obes lebih cenderung

menghidapi pelbagai penyakit
seperti penyakit kardiovaskular,
tekanan darah tinggi dan diabetis
melitus.
Oleh itu, mereka yang mengalami
obesiti haruslah berusaha untuk
mengurangkan berat badan.

Anoreksia Nervosa
Seseorang

yang sentiasa berasa takut berat badannya

akan bertambah.
Individu ini akan sengaja mengelakkan daripada
makan supaya boleh kehilangan berat badan yang
banyak, kadang-kadang 15% atau lebih daripada berat
badan yang normal.
Keadaan ini boleh membawa maut dan dikenali
sebagai satu gangguan psikologi.
Bagi meningkatkan harga diri, individu tersebut
menjauhi makanan sehingga menjadi kurus kering.
Badan kehilangan lemak dan otot akhirnya
mengganggu fungsi jantung, sistem endoktrin dan
sistem pembiakan.

Anoreksia Nervosa

BULIMIA

Bulimia dicirikan oleh urutan pengambilan dan

penyingkiran makanan untuk mengatasi kesan
pengambilan makanan secara berlebihan.
Individu tersebut biasanya makan dengan banyak
dalam tempoh masa yang singkat dan kemudian
memuntahkan makanan tersebut atau mengambil
laksatif untuk menyebabkan cirit-birit.
Kesan bulimia :
penyikiran makanan yang berterusan
mencederakan salur alimentari
ini juga akan menyebabkak ketidakseimbangan
ion mineral dalam darah dan boleh menyebabkan
ketidakseimbangan ion mineral dalam darah dan
boleh menyebabkan penyakit kardiovaskular dan

BULIMIA

PEMILIHAN MAKANAN
Semasa

hendak memilih makanan,

kita haruslah mementingkan
perkara-perkara berikut:
(a) Kandungan nutrien dalam
makanan
(b) Kesegaran makanan
(c) Kehadiran penambah makanan

6.8 KEPENTINGAN SISTEM

PENCERNAAN YANG SIHAT
Sistem

pencernaan yang sihat bermaksud mempunyai struktur

organ yang cekap serta proses yang dijalankan dalam sistem
berlaku dengan teratur.
Proses pencernaan dalam badan kita perlu dikawal atur secara
sistematik. Badan kita akan menghidapi masalah kesihatan yang
serius jika satu organ tidak dapat melaksanakan fungsinya
dengan teratur.
Masalah kesihatan yang berkaitan dengan sistem percernaan
yang lemah:
sembelit
cirit-birit
buasir
sindrom perut tak selesa
rasa sakit dan meluat
ulser perut
muntah

Pokok oat

Sunnah nabi ketika

membuang air kecil
Menurut

apa yang dr Fadzilah Kamsah bagi tahu, cara

untuk putuskan air kencing bagi laki-laki dan
perempuan adalah berbeza. Katanya lagi, bagi lakilaki, caranya ialah dengan berdehem. Seperti yang
sahabat-sahabat kita cakap sebelum ni. Cumanya
saya nak tambah di sini ialah bagi golongan wanita.
Cara untuk putuskan air kencing bagi golongan ini
ialah dengan mengurut bahagian bawah perut (bawah
pada pusat). Tambahnya lagi, berdehem bagi laki-laki
dan mengurut bagi wanita tu adalah penting untuk
pastikan tiada sakibaki yang tertinggal. Ini pun sudah
sedia maklum. Ada sahabat yang sebut pasal ni
sebelum ni.

FOTOSINTESIS
Sejarah

ringkas penemuan
fotosintesis
Struktur dan fungsi daun
Penyesuaian tumbuhan daripada
pelbagai habitat untuk menjalankan
fotosintesis

Keratan rentas daun

Penyesuaian stuktur daun

yang membantu fotosintesis

Struktur dan fungsi

daun
Organ

utama fotosintesis daun

Struktur utama daun:
Mozek daun

Daun tumbuh secara tidak bertindih sebanyak

mungkin
Membantu penyerapan cahaya secara dengan
optimum
Tersusun dalam kedudukan optimum untuk
menjalankan fotosintesis
Boleh mengesan arah cahaya agar daun-daun
berada pada kedudukan yang terbaik untuk
menyerap cahaya dengan maksimum

 Lamina
Mempunyai bahagian yang leper, nipis

dan berwarna hijau

Lamina yang leper menyediakan
permukaan yang luas untuk menyerap
cahaya matahari
Sangat nipis agar dapat ditembusi
cahaya
Struktur nipis juga membolehkan gasgas yang terlibat dalam fotosintesis
meresap dengan cekap dalam bahagian

 Lamina

disambung pada batang

melalui tangkai daun yang disebut
sebagai petiol
Petiol memegang daun pada
kedudukan terbaik untuk menerima
cahaya yang maksimum
Xilem mengangkut air yang
diserap oleh akar ke daun
Floem mengangkut hasil organik
yang dihasilkan melalui fotosintesis

 Dilindungi

oleh lapisan epidermis pada

permukaan atas dan bawah daun
Kutikel
lapisan berlilin dan kalis air
mengurangkan kehilangan air daripada
daun
Sel epidermis tidak mempunyai kloroplas
dan lutsinar
membolehkan cahaya menembusi jauh ke
dalam lamina dan sampai ke kloroplas
dalam sel daun dengan mudah

 Stoma

liang halus pada epidermis daun

lebih banyak stoma pada
epidermis bawah berbanding dengan
epidermis atas
berfungsi membenarkan gas
antara sel daun dan persekitaran
Sel pengawal
mengawal atur saiz liang stoma

 Sel

mesofil palisad
tersusun secara tegak dan rapat
berhampiran permukaan atas daun untuk
memperoleh cahaya maksimum
padat dengan kloroplas
Sel mesofil berspan
bentuk tidak sekata
bilangan kloroplas yang kurang berbanding
banyak ruang udara
memudahkan peresapan air dan gas
karbon dioksida

Penyesuaian tumbuhan daripada

pelbagai habitat untuk
menjalankan fotosntesis
Hibiscus

sp.
bilangan stoma yang banyak pada
permukaan bawah daun
penyerapan karbon dioksida
secara maksimum
kloroplas lebih banyak di sel
mesofil palisad berbanding dengan
sel mesofil berspan

 Tumbuhan

terapung di atas
permukaan air (telipok)
daun yang besar, bulat dan leper
stoma bertaburan banyak pada
permukaan daun

6.11 MEKANISME
FOTOSINTESIS
2

peringkat utama dalam proses

fotosintesis:
Tindak balas cahaya
Berlaku dalam keadaan cahaya
Tindak balas gelap
Berlaku serta-merta selepas tindak balas
cahaya
Tidak memerlukan cahaya

Struktur kloroplas
Lamela

: struktut tiub leper

Granum : lamela-lamela yg bertindih
Lamela dan granum mempunyai
klorofil untuk memerangkap cahaya
Stroma : matriks bergel
Tapak tindak balas gelap dan

mengandungi enzim-enzim yang terlibat

dalam tindak balas gelap serta butiran
kanji

Mekanisme fotosintesis
Semasa

tindak balas cahaya:

Klorofil memerangkap tenaga cahaya

Ini mengujakan elektron ke tahap yang lebih tinggi
Dalam keadaan teruja, elektron akan meninggalkan

molekul klorofil
Molekul klorofil yang diaktifkan menarik elektron
daripada molekul air supaya kembali stabil
Kehilangan elektron menyebabkan air terurai menjadi
ion hidrogen (H+) dan ion hidroksil (OH-).
Tindak balas ini disebut sebagai fotolisis air.
24H20

Tenaga
cahaya
klorofil

24H + + 24OH-

 Ion-ion

hidrogen menerima elektron

daripada klorofil dan membentuk
atom hidrogen.
+
-

24H

+ 24e

24 H

 Pada

masa yang sama, ion hidroksil

kehilangan elektron untuk
membetuk gas oksigen dan air.

24 OH

24OH + 24e-

24OH 12H2O + 6O2

 Gas

oksigen dibebaskan ke
atmosfera.
Molekul air digunakan semula untuk
fotolisis air.
Sebahagian daripada elektron itu
dipindahkan dan diterima semula
oleh molekul klorofil.

 Tenaga

yang terbebas semasa

pengaliran elektron digunakan untuk
membentuk ATP (Adenosina
Trifosfat).
Maka hasil tindak balas cahaya ialah:
Air, gas oksigen dan ATP.

 Semasa

tindak balas gelap, atom

hidrogen menurunkan gas karbon
dioksida yang telah meresap ke
dalam stroma kloroplas.
Tindak balas gelap menghasilkan
glukosa yang dimangkinkan oleh
enzim yang terdapat dalam stroma.
24H + 6CO2
6(CH2O)
+ 6H2O

 Molekul-molekul

asas karbohidrat
CH2O membentuk molekul-molekul
glukosa
6 (CH2O) C6H12O6

 Tindak

balas keseluruhan
fotosintesis:
Tenaga cahaya
Klorofil

12H2O + 6CO2
C6H12O6+ 6O2

6H2O +

6.12 FAKTOR-FAKTOR YANG

MEMPENGARUHI FOTOSINTESIS
3

faktor yang mempengaruhi kadar

fotosintesis:
Keamatan cahaya
Kepekatan karbon dioksida
Suhu

Keamatan cahaya

ika kepekatan karbon dioksida dikawal pada aras sekata, kadar fotosintesis berk
terus dengan keamatan cahaya sehingga mencapai satu tahap maksimum.
Dalam graf I di atas, pada mulanya kadar fotosintesis meningkat dengan peningk
keamatan cahaya sehinnga mencapai takat P.
Selepas takat P, keamatan cahaya bukan lagi merupakan faktor penghad.
erdapat faktor-faktor lain boleh meningkatkan kadar fotosintesis seperti kepekat
karbon dioksida. Seperti dalam graf II, apabila kepekatan karbon dioksida dinaik
kadar fotosintesis bertambah.

Kepekatan karbon
dioksida

Peningkatan karbon dioksida akan

menyebabkan peningkatan kadar fotosint
selagi tiada faktor pengehad lain.
Kadar fotosintesis akan menjadi sekata pad
suatu tahap kepekatan karbon dioksida ya
tertentu.
Walaupun karbon dioksida terus meningka
kadar fotosintesis tidak akan terus mening
kerana keamatan cahaya akan bertindak
sebagai faktor pengehad.

Suhu
Peningkatan suhu persekitaran sebanyak
10oC akan meningkatkan kadar fotosintesis
sebanyak dua kali ganda.
Suhu optimum bagi kadar fotosintesis adalah
antara 25oC hingga 30oC.
Suhu yang terlalu tinggi akan menyahaslikan
enzim dan kadar fotosintesis terus berhenti.

Perbezaan kadar fotosintesis

dalam tumbuhan sepanjang hari
Kadar

fotosintesis adalah rendah

pada awal pagi dan senja tetapi
tinggi pada waktu tengah hari
kerana dipengaruhi oleh keamatan
cahaya dan suhu persekitaran.

Meningkatkan hasil pertanian

berdasarkan faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar fotosintesis
Musim

panas kadar fotosintesis

tinggi
Musim luruh dan musim sejuk
dengan waktu siang yang singkat
kadar fotosintesis rendah
Cara mengatasi : tumbuhan ditanam
di dalam rumah hijau dimana, faktorfaktor seperti keamatan cahaya,
suhu dan kepekatan karbon dioksida
dikawal oleh manusia.

6.13 Sikap menghargai

tumbuhan
Molekul

organik yang terhasil melalui proses

fotosintesis merupakan sumber makanan untuk
organisma lain.
Gas oksigen yang terbebas semasa fotosintesis
digunakan oleh organisma lain untuk respirasi.
Tenaga yang tersimpan dalam arang batu
sebenarnya diperoleh daripada tenaga cahaya
matahari melalui proses fotosintesis.
Oleh itu kita harus menghargai tumbuhtumbuhan dengan menanam banyak pokok di
persekitaran kita.

6.14 Teknologi dalam

pengeluaran Makanan
Sub-tajuk yang akan dipelajari:
Keperluan peningkatan kualiti dan
kuantiti makanan
Usaha pelbagai agensi untuk
mempelbagaikan pengeluaran
makanan
Kaedah-kaedah yang digunakan
untuk meningkatkan kualiti dan
kuantiti pengeluaran makanan

Keperluan peningkatan
kualiti dan kuantiti makanan
Populasi

Malaysia yang kini

mencapai 28 juta orang.
Pertambahan penduduk
meningkatkan permintaan bekalan
makanan.
Kementerian Pertanian & Industri
Asas Tani Malaysia telah
menyediakan beberapa strategi
untuk terus mengekalkan
pengeluaran makanan di negara

Usaha pelbagai agensi untuk

mempelbagaikan pengeluaran makanan
Ulam

Terdiri daripada daun-daun segar, buah-

buahan dan bahagian-bahagian lain

tumbuhan yang boleh dimakan mentah.
Contoh: pegaga, pucuk betik, kacang
botor, petai, kemangi
Kaya dengan mineral dan serat
Digunakan untuk menyediakan ubatan
dan minuman herba

 Mempelbagaikan

sumber utama

protein:
Kerajaan telah mempromosikan daging

arnab, burung puyuh, burung unta, ikan

dan udang air tawar
Kandungan kolesterol yang rendah:
daging arnab, daging burung unta, ikan
air tawar, haruan
Protein diperlukan oleh kanak-kanak
untuk perkembangan badan yang sihat

 Cendawan:
Kandungan nutrien yang tinggi
Contoh-contoh: cendawan butang,

cendawan abalone, cendawan shittake

Cendawan shittake dipercayai dapat
meningkatkan keimunan badan

Kaedah-kaedah yang digunakan

untuk meningkatkan kualiti dan
kuantiti pengeluaran makanan
Penanaman

langsung

Hidroponik
Aeroponik
Pembiakbakaan

tumbuhan
Pembiakbakaan haiwan
Kultur tisu
Kejuruteraan genetik
Organisma transgenik
Pengurusan tanah
Penggiliran tanah
Kawalan biologi

Penanaman langsung
Benih

ditaburkan terus ke dalam tanah

dengan menggunakan jentera khas
Benih-benih tersebut ditutupi selapis tanah
sebaik sahaja ditabur
Tidak melibatkan pemindahan anak benih
dan memastikan akar-akar anak benih tidak
rosak dengan mudah
Anak-anak benih akan cepat tumbuh dan
akan meningkatkan hasil
Digunakan secara meluas dalam penanaman
padi

Hidroponik
Menanam

tanaman tertentu di dalam larutan

kultur dan bukannya tanah
Akar tumbuhan dibenamkan di dalam larutan
yang mengandungi ke semua makronutrien
dan mikronutrien yang diperlukan oleh
tumbuhan dalam kadar yang betul
Tumbuhan tersebut disokomg oleh medium
seperti kelikir.
Larutan kultur diudarakan supaya akar
tumbuhan memperoleh oksigen untuk
respirasi.

Aeroponik
Tumbuhan

digantung dalam bilik khas dan akar

tumbuhan didedahkan kepada udara.
Akar tumbuhan yang terdedah disembur dengan
larutan nutrien pada selang waktu tertentu.
Ini membolehkan akar tumbuhan menyerap
oksigen antara waktu-waktu semburan larutan
nutrien.
Contoh tumbuhan yang ditanam secara aeroponik
ialah bayam, salad, tomato dan cili.
Kelebihan kaedah ini ialah keamatan cahaya dan
suhu dapat dikawal pada aras optimum bagi
pertumbuhan maksimum.

Pembiakbakaan
tumbuhan
Tumbuhan

berlainan varieti yang mempunyai

ciri-ciri berfaedah tertentu dibiak secara terpilih
melalui teknik ini.
Contohnya: kelapa sawit spesies Tenera sp ialah
hasil kacukan species Dura dengan spesies
Pisifera sp.
Ini menghasilkan spesies Tenera sp. yang:
Tandan buah yang lebih besar
Mesokarpa buah yang tebal dan isirung yang lebih

tebal
Lebih banyak minyak berbading induknya
Buah tidak mudah gugur dari tandan

Pembiakbakaan haiwan
Melibatkan

pembiakbakaan kacukan
dua haiwan yang berlainan.
Contohnya: lembu hibrid Mafriwal
Kacukan lembu betina jenis Fresian dan

lembu jantan jenis Sahiwal

Menghasilkan lebih banyak susu dan
kandungan lemak yang rendah

Kultur tisu/klon
Kultur

tisu yang mana tumbuhan yang lengkap

boleh dihasilkan daripada sel atau tisu
tumbuhan induk
Sel atau tisu yang diperoleh daripada
tumbuhan induk dikulturkan di dalam medium
atau larutan kultur steril yang mengandungi
nutrien dan homon pertumbuhan yang sesuai
Anak tumbuhan yang terhasil kemudiannya
dipindahkan ke tapak semaian
Contoh tumbuhan: betik, nanas dan belimbing

Kejuruteraan genetik
Membolehkan

saintis mengubah ciri-ciri

sesuatu organisma dengan mengubah
komposisi genetik organisma tersebut
Melibatkan pemnindahan gen-gen berfaedah
dari satu organisma ke organisma lain
Organisma yang telah diubahsuai disebut
organisma transgenik (GMO)
Tanaman ini mempunyai gen organisma lain
untuk meningkatkan pertumbuhan, sifatsifat nutrisi serta ketahanan terhadap
penyakit

Pengurusan tanah
Penanaman

perlu dijalankan secara terkawal

supaya bukan semua mineral dalam tanah
digunakan oleh tumbuhan sekali gus pada setiap
masa
Penggiliran tanaman membekalkan dan
memperbaiki kesuburan tanah serta
mengelakkan pertambahan makhluk perosak
bagi spesies tanaman tertentu
Dalam kaedah ini, tanam-tanaman yang
berlainan jenis ditanam secara bergilir-gilir di
atas sebidang tanah yang sama untuk tempohtempoh tertentu.

 Dalam

satu kitaran empat peringkat

yang biasa, tanaman legum ialah
sumber nitrogen yang penting bagi
tanah.
Tanaman yang lain boleh disertakan
ialah sayuran berdaun, tumbuhan
berbuah seperti tembikai dan
tumbuhan bebawang seperti bawang
merah atau bawang putih.

Kawalan Biologi
Kaedah

pengawalan perosak dengan caracara biologi.

Musuh semula jadi bagi sejenis perosak
tertentu seperti pemangsa atau parasit
akan diperkenalkan ke habitat perosak
tersebut sama ada memakan atau
membunuh perosak tersebut.
Di Malaysia, burung hantu atau ular telah
digunakan dengan jayanya untuk mengawal
populasi tikus di dalam ladang kelapa sawit.

 Di

Australia, populasi kaktus berduri telah

dapat dikawal dengan kupu-kupu kaktus.
Kaedah pengawalan makhluk perosak ini
berfaedah kerana dapat mengurangkan
masalah-masalah yang berkaitan dengan
penggunaan bahan kimia seperti pestisid.
walau bagaimanapun, langkah berjagajaga yang sesuai perlu diambil supaya
keseimbangan ekologi semula jadi tidak
terganggu.

6.15 Perkembangan teknologi

dan pemprosesan makanan
Keperluan

pemprosesan makanan
Menghubungkaitkan kaedah
pemprosesan makanan dengan
faktor yang merosakkan makanan

Keperluan pemprosesan
makanan
makanan kaedah
menyediakan makanan untuk
menjadikannya lebih menarik, lebih
menarik, lebih lazat dan lebih tahan
lama.
Tujuan pemprosesan makanan
adalah untuk mengawet makanan
dengan mengatasi faktor-faktor yang
merosakkan makanan.
Ini mengelakkan pembaziran
Pemprosesan

 Pengawetan

makanan melibatkan cara penyediaan

makanan yang memanjangkan jangka hayat
makanan supaya makanan dapat disimpan untuk
kegunaan masa depan dan bekalannya berterusan.
Makanan rosak disebabkan oleh tindakan
mikroorganisma terhadap makanan, khususnya
bakteria dan fungi pengurai.
Organisma-organisma ini bertindak terhadap
karbohidrat dan protein dalam makanan untuk
menghasilkan karbon dioksida, air, ammonia,
hidrogen sulfida dan sebatian organik yang lain yang
merosakkan makanan dan menjadikannya bertoksik.

 Pengoksidaan

makanan
menyebabkan makanan menjadi
berminyak, berbau dan rasanya
berbeza akibat pengoksidaan.
Makanan juga diproses untuk
mempelbagaikan penggunaan bahan
makanan, contohnya susu. Contoh
hasil tenusu yang telah diproses
ialah keju, yogurt, aiskrim, mentega
dan coklat.

Kaedah pemprosesan makanan dengan

faktor yang merosakkan makanan
Mikroorganisma

memerlukan makanan, air,

oksigen dan suhu yang sesuai untuk
pertumbuhan dan pembiakan.
Mikroorganisma hanya boleh hidup dalam
keadaan pH dan kepekatan zat larut yang
optimum.
Makanan boleh diawet dengan
memusnahkan mikroorganisma yang hadir
dalam makanan tersebut atau menghentikan
aktiviti-aktiviti mikroorganisma tersebut.

 suhu yang tinggi

membunuh mikroorganisma serta
menyahaslikan enzim-enzim yang
menghuraikan makanan.
Menambahkan garam dan gula
menyebabkan mikroorganisma
kehilangan air secara osmosis.
Penapaian menghasikan etanol yang
pada kepekatan yang tinggi boleh
menghalang jus buah itu daripada rosak.
Memasak

 Pengeringan

makanan di bawah matahari akan

menyingkirkan air daripada makanan
dan ini menghalang pertumbuhan
mikroorganisma. Sinar ultraungu
daripada matahari juga membunuh
bakteria dan mikroorganisma lain

 Pempasteuran

untuk memusnahkan bakteria yang boleh

menyebabkan penyakit seperti tuberkulosis dan
tifoid.
mengekalkan rasa asli dan vitamin B dalam susu.
kaedah: suhu dipanaskan sehingga 63 oC selama
30 minit diikuti dengan penyejukan segera atau
susu dipanaskan sehingga 72oC selama 15 saat dan
diikuti dengan penyejukan serta-merta sehingga
10oC atau kurang.
selain susu, jus buah juga boleh diawet dengan
cara ini.

 Pengetinan

melibatkan pensterilan haba

untuk membunuh mikroorganisma
dan sporanya.
makanan dibungkus dalam tin dan
dikukus pada suhu dan tekanan yang
tinggi untuk menyingkiran udara
daripada tin.
vakum yang terhasil dalam tin
menghentikan pertumbuhan

 Penyejukan

makanan pada suhu yang lebih

rendah daripada 0oC boleh kekal
segar bagi tempoh yang lama
suhu yang rendah menghalang
pertumbuhan mikroorganisma atau
percambahan spora