MAYIS 2012 Say: 521 Fiyat: 7 TL

Olmak, Olgunlamaktr
BRBRMZ GNLDEN ANLAMAK

EVRENN YENDEN AYARLANMASI

NDEKLER
Yosun Tutmayan Ta ........................... 2
Dr. Refet Kayseriliolu

Aylk Kltrel ve
Siyasi Dergi
Cilt: 44 Say: 521 Mays 2012
Onur Bakan:
Dr. Refet Kayseriliolu
Sevgi Yaynlar Tic.Ltd.ti. adna
Sahibi ve Genel Yayn Mdr:
Ayegl Kayseriliolu
Yaz leri Mdr:
Gngr zyiit
Yayn Kurulu:
Gngr zyiit
Nelda Bayraktar
Hale rkmezgil
Haberleme
ve Okur/Abone likileri:
P.K: 227 Beyolu/stanbul
Ynetim Yeri:
Ceylan Sk. No: 9/bod.kat
Gzelyal, Pendik/st.
Bask:
Hedef Dijital Bask
Taksim Cad. No: 19/A
Taksim/stanbul
Fiyat: 7 TL
Yllk Abone: 75 TL
Yurt D: 90 TL
Kapak Resmi: Anne ve Kz
Emile Munier

Ne Ateist Evrimcilik
Ne de Yaratl Modeli ....................... 4
(Tanr Yanlgs - IX)
Ahmet Kayseriliolu

Olmak, Olgunlamaktr ........................ 9

Gngr zyiit

Bilim, Ezoterizm ve
Hastalklarmz ................................... 14
(Karma ve Reenkarnasyon - IV)
eviren Derleyen: Zhal Voigt

mer Hayyam
Hayat, Eserleri, Felsefesi ................. 20
Derleyen: Nihal Grsoy

ada Yaamda
Ahlk Anlaynn nemi ................... 28
Yaln Kaya

Bymeyi Durdurmak ....................... 32

(Cumhuriyetten)

Birbirimizi Gnlden Anlamak .......... 36

Nelda Bayraktar

Evrenin Yeniden Ayarlanmas ............ 38

(Canl Kryon Celsesi)

Dergimizin internet sitesini www.sevgidunyasidergisi.com, www.dostluk.org

adreslerinden ziyaret edebilirsiniz

SEVG DNYASI

Sevgili Dostlar
Dnyada olmak istediimiz ey ne ise (bir retmen, bir doktor, bir
yazar, bir anne, bir gsteri sanats, bir bankac, bir psikolog v.s.)
buna ulamak iin alr, mmknse en iyi okullarda, iyi retmenlerden dersler alarak kendimizi yetitirir, iimize hazr bir hale gelmek
isteriz deil mi? Amacmz bunlarn yan sra ruhen de ykselmek iin
kendini eitmek ise, yapacamz ey bu konuyu ileyen kitaplar okumak, rnek aldmz kiilerle (gemite yaam olsalar bile) birlikte
olup onlarn tecrbelerinden yararlanmaya almak olur. Ama eer
gerei bir para da olsa kenarndan grmsek, bir gn bir yerde
gerein alnmzda parldayp oradan da gnlmze inmise,
dnyada olmak istediimiz ey iin kendimizi eiteceimiz tek bir yer
vardr ve eitmenlerimiz bu dnyann insanlar deillerdir. imize, ta
iimize bir yolculua kmamz gerekir ncelikle, orada saraymz
bulacamz bilerek. Oray tanmal, sevmeli, onarmal, iinde huzur
bulacamz ve en byk misafirimizi arlayacamz hale getirmeliyiz. Huzur ve sevgi iinde kendimizle ba baa kalacamz bu yere
ulamak iin kendi iine dnme almalar, sessizlik, gven ve teslimiyet gerekir. rkek bir ku gibi, nereden hangi tehlike gelecek
endiesiyle tedirgin olma hali, uzunca bir sre sessiz ve kendisiyle
yalnz kalamama hali, gnlk hayat iin bitmez tkenmez endieler,
ou zaman gereksiz, hatt aklszca meguliyetler bizi o yolculua
kmaktan alkoyan przlerdir. O przleri halledip sonra yola
kaym derseniz, bunlar hibir zaman bitmeyeceklerdir. Onlara ramen her eyi geride brakarak olduunuz yerde oraya gidebilirsiniz.
Oras sizin yksek varlklardan ilham yoluyla veya direkt olarak
eitim alacanz yerdir, oras birlii hissedeceimiz, anlayacamz
yerdir, oras gerek zgrln tadlaca yerdir, oras tm boyutlarla, evrenle iliki iinde olabileceimiz yerdir. Ve oras Bizi
Sevgisinden Varedenin, davet edersek eer, gelmeyi istedii yerdir.
En Derin Sevgilerimizle
SEVG DNYASI

Dr. Refet Kayseriliolu

Yosun Tutmayan Ta

"Oh ok kr" diyordu "halimden

memnunum. Apartmanmn kiras rahatlamamama elveriyor. alp da ne
yapacam? El lemin az kokusunu
mu dinleyeceim? Bir memuriyete
girsem miri bir trl konuacak, i
sahibi bir baka trl konuacak; ona
meram anlat, brkne dert anlat, aman
iim mi yok!?" "Ufak apta bir ticaret
yap!" diyecek oldum. "Brak Allahn
seversen bizde ticaret ahlk diye bir ey
mi kald? Bono alrsn zamannda demezler, her yerde yalan, her yerde riya
alm yrm. Bu memlekette hibir
ey yaplmaz!" diyerek kesti att.
Ona sormak isterdim: "Acaba bu
dnyada rahat etmek, en ufak bir skntya katlanmamak ve yan gelip yatmak
iin mi yayorsun?" Ama faydas yoktu,
"Evet onun iin yayorum." diye idraksiz bir cevap vereceinden emindim.
Ona, dnyada insanlarn tekml etmek
iin bulunduklarn, istenilen olgunluu
elde etmek iin de daima aktif halde
olmak gerektiini, ac veya tatl insan
ilikilerinin bizi bir ynden olgunlatrdn ve bizim bu mnasebetlere muhta olduumuzu nasl izah edebilirdim?

SEVG DNYASI

Durumlarn yeter bulanlar, bilgilerini

kfi grenler, yenilikleri daima reddedenler, yerlerinde sayan kiilerdir.
Onlar ataletin ve miskinliin kollarna
kendilerini terk etmi gafil insanlardr.
Gerekleri gremeyenler, nurlarla
aralarnda kaln perde bulunanlar hayatn gayesini rahata kavumak olarak
kabullenmilerdir. Bu rahata ulatklarn grnce de yan gelip yatmay
bahtiyarlk addetmilerdir. ok ksa bir
zaman sonra da neden olduunu bilmeden i skntlarna uramlardr.
Dnya, iinde yaayan varlklara
eitli bilgileri kazandrma kudretinde
olan bir ortamdr. Bu ortamda yaayan
her fert gsterdii gayret ve aba nispetinde bir eyler kazanr. Daha ok
uraann, her eit mnasebete girip
kann kazanaca da elbette daha
byk olacaktr. Dnyadan kazanlan,
varlklara kudret katan, maharet veren
z bilgilerdir. Buradaki bilgi her zaman
kitaplardan okunmaz. ok defa bizzat
hayattan okunur. Hayatn kendisinden
okuyabilmek de kolay bir ey deildir.
Onun iin sknt ekmek, yorulmak,

3
zlmek, icabnda sevinmek; fakat
daima aktif halde, faal durumda bulunmak gerekir.
Tepelerden yuvarlanan talar devaml
hareket halinde iseler yosun tutmazlar.
Tersine, yuvarlandka przleri
kalkar, sivri keleri yuvarlaklar,
yzleri prl prl, parlak bir hal alr.
Artk onlar stlerindeki dayanksz,
rk ykleri atmlar, salam, prl
prl akl talar olmulardr. Bu yeni
hviyetleriyle parklar sslemeye,
binalara ssleme olmaya hak kazanmlardr. Kazandklar stn deerler,
yeni meziyetler onlara kymetli yerlerde kullanlma imknn bahetmitir.
Yenilikler peinde koan, ruhunu her
gn deerli bir bilgi ile donatan ferdin
de kymetli mevkilerde hizmet imknna kavuaca, daha stn yerlerde ie
arlaca, ondan daha stn vazifelerin beklenecei zaruri bir neticedir.
lhi kanunlar, kiilere kinat nizam
iinde bir rol vermitir. Bu rol, insann
kazand kudrete uygun olarak
bymektedir.

SEVG DNYASI

Tanr Yanlgs - IX

Ne Ateist Evrimcilik
Ne de Yaratl Modeli
Ahmet Kayseriliolu, Psikolog

ESRARENGZ BOENG 747

"TANRI YANILGISI" kitabnda: "Tanr
Neredeyse Kesin Olarak Neden Yoktur" ana
balkl drdnc blm, yukardaki ara
balkla balar. Boeing 747 denmesi bouna
deil. ngiliz astronomi ve matematikisi
Cambridge niversitesi profesrlerinden
Fred Hoyle (1915-2001) bir benzetmesinde
bu harika uaktan bahsetmi. Hoyle'a gre

dnya zerinde yaam, tesadflerin etkisiyle

balayamaz. Benzetmesi yle: "Uak
paralaryla dolu bir hurdaln altn stne
getiren, silip spren bir kasrgann rastlantyla bu paralar birletirerek umaya
hazr bir Boeing 747 oluturmas olasl ne
kadar sfra yaknsa, yani mmkn deilse,
dnyada hayatn d etkenlerle kendiliinden balayabilmesi de o kadar ihtimal
ddr."

SEVG DNYASI

Yaradllarn bu rnee drt elle

sarlarak evrimin imknszln, yani ihtimal d olduunu iddia etmelerinden
Dawkins ac ac yaknr. Onlar ve Fred
Hoyle'u Darwin'in "Doal Seilim"
kuramnn temellerini kavrayamam olmakla sular. "Tanr Yanlgs"nn yazarna gre,
"Doal Seilim"de rastlantlarla, tesadflerle
oluma sz konusu deildir. ok uzun
zamanlarda, akl almaz saydaki doal
etkenlerin, akl almaz saydaki canl varlklarla etkileimleri sz konusudur. Yani burada, istatistikteki "Byk Saylar Kuram"
ilemektedir. Dawkins "yleyse" der "ihtimalsizlik kant ileri srlemez." Ar
ileyen bir srete, karmakln birdenbire
ortaya kmadn, kademe kademe, birbirine eklene eklene mkemmellie doru
gidildiini anlatmaya alr. Fred Hoyle ve
benzerlerinin "doal seilim" mantn iyi
anlayabilmeleri iin aynen u tte
bulunur:
"Doal seilimin gcnn deerini
gerekten anlamak iin belki de nce doal
seilimle slanmal, hatt iine girip biraz
yzmelisiniz."
Biraz slanma pahasna, imdi biz Boeing
747 rneini daha da abartalm ve sonra da
bunu organik lemdeki bir rnekle
karlatralm: Forml bilinen bir protein
moleklnn, amino asitlerden rastlantlarla
oluabilme olaslyla...
Bir an iin, sadece bir hurdaln deil,
tm dnyann, vidalarna varncaya kadar
Boing 747'nin btn paralaryla dolu
olduunu kabul edelim. Her yer uan
paralarnn milyonlarcas, milyarlarcasyla
dopdolu. Bitip tkenmeyen rzgrlar, frtnalar ve dier doa gleri, bunlar srekli

5
birletirmeye alsa, uyumayanlar annda
bozup, yeni denemelere hazr braksa, milyarlarca yl da gese, bu gne kadar bir
Boeing 747'nin oluabilmesi aklmza sar
m?!...
Bu rnein organik dnyadaki bir benzerini svireli byk matematik bilgini Charles
Jugin Cai, ince olaslk hesaplaryla ortaya
koymu. Tm evremizin sadece amino asitleri oluturan 5 elementle dolu olduunu ve
bunlarn 20 eit amino asit oluturmak iin
hzl bir ekilde etkileime girdikleri n kabulyle ie girimi. Ve meydana gelen
amino asitlerin dzgn bir srayla birleerek
bilinen bir protein molekln oluturabilme ihtimalini hesaplam. Vard sonu,
akla smaz bir say: Bir tek proteinin
oluma olasl 10 zeri 160'ta bir. Ve
bunun oluabilmesi iin de 10 zeri 243 yl
gemesi gerekir. Yani 1'in sana 243 tane
sfr koyarak elde edilecek akld bir say.
Bizim 5 milyar yllk dnya yamz bunun
yannda bir dan eteindeki nokta bile
deil.
ATEST EVRMCLERN CEVABI
Charles Darwin ve Russel Wallace tarafndan ortaya konan evrim teorisinde; iki bilginin yorumlarnda zt grlerde olduunu
biliyoruz. Wallace, Allah'n ortaya koyduu
evrim kanunu ile canllar gelitirdiine,
yani bir tasarmn, bir bilgi ve akln ie
kartna inanr. Darwin ise aksine, evrimsel gelimenin yalnzca doal olaylarn
sonucu olduunu syler. Wallace'a gre
insana kadar gelinmesi iin evrimin gdmlenmesi szkonusudur. Darwin'de ise belirli
hibir ama yoktur. Doa neyi gerektiriyorsa, ortaya da o tr canllar kar. Bu durumda biz insanlar olmayabilirdik belki de!...

6
Kitabn yazar Dawkins de tam tamna
Darwin yorumuyla yaama baktndan, tm
dier ateist evrimciler ile birlikte, Fred
Hoyle ve svire'li matematikinin rneklerini hakl olarak yle cevaplayacaklardr:
"Bu hesaplar bizler de biliyoruz. Sizler en
organize bir uak veya bilinen bir proteinin
olumas ihtimalini dnyorsunuz. Bizim
teorimizin temelinde byle bilinen bir eyin
olumas szkonusu deil ki? Ayrca en
gelimi canllarn birdenbire olutuunu da
sylemiyoruz. nce en basitler kendiliinden olutu. DNA'nn belli srelerde kendini
elediini biliyoruz. Bu en basit oluumlar
da srekli kendilerini eleyerek oaldlar.
Ve o basit oluumlar yine doal etkilerle
deiik formlarda biraraya gelip daha karmaklar olutu. Onlar da srekli kendilerini eleyerek oalp durdular. Yani yksek
organizmalar tesadflerle deil, piyangoda
byk ikramiyenin bir kiiye kmas gibi,
uygun birleimler yaamn srdrrken,
uygun olmayanlarn silinip gitmesiyle meydana geldi."
Gemi yazlarm hatrlayanlar, bu konuda Fred Hoyle ile Dawkins'in ortasnda bir
yerde durduumu anlamakta hakl olacaklardr.
Fred Hoyle'un dnyada hayatn balamasn kasrgalarn bir uak oluturmasyla
rneklemesini yerinde bulmuyorum. nk
fosil kaytlarndan biliyoruz ki, yeryznde
hayat milyar yldan beri var. Ve bunun ilk
iki milyarlk ok uzun dneminde sadece
ekirdeksiz (prokaryot) tek hcreli bakteriler yaam dnyamzda. Ve onlar hl da
yaamn en byk nfusunu oluturuyorlar
etrafmzda. Dolaysyla hayatn, bir Boeing
747 karmaklyla deil, belki ekirdeksiz

SEVG DNYASI

bakterileri de nceleyen daha basit bir canlyla baladn dnmemiz daha gereki
bir yaklam olur.
1953'deki Miller-Urey deneyinden
dnyann ilkel orbasn oluturan inorganik
bileiklerden, yksek voltajl alternatif akm
geirilerek amino asitler elde edildiini
biliyoruz. Dier deneylerde protein benzeri
dier organik maddeler laboratuarlarda elde
edildi. yle anlalyor ki, dnyamzda
henz hayat balamadan, denizlerde oluan
organik molekllerin, kozmik nlardan
zarar grmeyecek ekilde, dalgalarla en az
on be metrelik derinliklere ulatn dnmemiz, gereklerle uyuuyor. Bylece daha
sonra oluacak en ilkel bir hcrenin yaam
ortam peinen salanm oluyor. Ve o
hcrenin bu ok elverili evrede,
DNA'syla yldrm hzyla kendini eleyerek
tm denizleri, okyanuslar alabildiine
doldurmu olmas bugnk biyoloji bilgilerimiz nda akla ok yakn geliyor... Peki
sonras?!...
Geen saymzda Darwin - Wallace evrim
teorisini destekleyen biyolojik bulgulardan
uzunca sz etmitim. DNA'larda deiiklikler yaplabileceini, trden tre geilerin
biyolojik olarak imkn dahilinde olduuna,
hayatn, evrim teorisinin ngrd gibi,
basitten karmaa ilerleyebileceine
inandm aka ifade etmitim. Ama bu
geiler, bu karmaklama Darwin'in ve
onun izinden giden Dawkins'in ne srd
gibi sadece bilinsiz, hedefsiz ve plansz d
etkenlerin mi, yoksa Wallace'n inand gibi
bilgili ve bilinli tasarmlarn etkisiyle mi
gerekleti.? Bu, ileriki yazlarmn ana
konusu olacak. Tamamen bilimsel bulgularn iinde kalarak, yazarmza ters dmek
pahasna evrim teorisinin ikinci kurucusu

SEVG DNYASI

Wallace'n yorumunu dorulayacak kantlar

zerinde detayl olarak duracaz...

lince, bir tasarmcya da inandndan tek

satr bile sz etmiyor.

Bu, sonraki iimiz. imdi en iyisi biz

"Tanr Yanlgs"nn 4. blmnde
kaldmz yere tekrar dnp, oradan ilerlemeyi srdrelim.

Ben ahsen isterdim ki, canllarn tek tek

yaratld, evrimin olmad, hatt dnyann
bir ka bin yllk bir gemii olduu gibi
bugn kolayca reddedilecek "Yaratl
Modeli" grlerine kolayndan sava aacana, yanln ortaya karsn. Wallace
yorumunu biyolojik kantlarla rtsn.
Ama bunu yapmak iin her tre zg, birbirinden doal seilimle tremesi imknsz
igdlere, bir yorum getirmesini isterdim
ondan. Ve dahas 530 milyon yl nceki 10
milyonluk ksa bir jeolojik srete, rnein 5
gzl, hortumlu hayvanlarn "Kambriyen
Patlamas" diye adlandrlan dnemde birdenbire nasl beliriverdiklerini aklamasn... Bunun yalnzca doal seilimle
nasl mmkn olacan... Bunlarn hibirisi
yok kitabn bu en nemli blmnde. Her
neyse, biz yine 4. blm incelemeyi
srdrelim.

BR BLNLENDRC OLARAK
DOAL SELM
Kitapta 4. blmn ikinci ara bal da
bu!... Okuyucu, bilinlenmeye hazr, yazarn
"Doal Seilim" hakknda bilimsel olarak
neler syleyeceini merak ede ede sayfalar
eviriyor. Ve maalesef neredeyse "Tanr'nn
olmadn kantlamak iin" kar tez olarak
ne srd "Doal Seilim"in, bu her biri
birbirinden ayr muhteem yapdaki 10 milyon canl trnn olumasn nasl
saladyla ilgili doru drst bir cevap
bulamyor. Ya ne buluyor? Neredeyse bir
propaganda kitab gibi, isim isim rnekler
vererek, kimleri tezleriyle ateizme
sndrdnn sayfalarca aklanmas...
Zaman zaman Darwin'in yannda Wallace'n
da ismini anyor ama, onun doal seilime
inanmakla beraber, bunu kullanan bir bi-

NDRGENEMEZ KARMAIKLIK
Onlarla savamak kolay ya, Dawkins yine
yaratl modeli yanda Hristiyan dindarlarn, muhteem beden yaplar, organlarn ahenkli
almalarnn tesadfen
olumayacan
ortaya
koyan rnekleri zerinde
bitmeyen yorumlarla sayfalar dolduruyor. "Doal

8
Seilim"in rastlantyla deil, adm adm
birikimlerle bu sonucu saladnn bir
reklam spotu gibi srekli tekrar... Ama bunu
nasl yapt, nasl saladyla ilgili biyolojik doyurucu kantlar yine yok. rnein:
"Fotosentez srasnda yaklak olarak 70
farkl tepkime olur. Bu gerekten de mucizevi bir olaydr" diye kar sav ileri sren dindarlarn kitaplarndan alntlar yapar.
Onlarn "bunun aklamas rastlantsallk
olabilir mi, buna sahiden inanabilir miyiz?"
sorusuna Dawkins'in verdii cevab, bilgiden ziyade polemiklerle, tekrarlarla sayfalarn doldurulduunu gstermek iin
aynen aktarmak istiyorum. Yazar, ok
skt yerlerde, hem de pek ok yerde "Siz
bunlar Allah yaratt diyorsanz, peki yleyse
O'nu kim yaratt?" diyerek konuyu baka bir
mecraya tamakta da ok mahir.
Laf fazla uzattk. yleyse dindarlarn
fotosentez mucizesini kastederek, "Bunun
aklamas rastlantsallk olabilir mi, buna
sahiden inanabilir miyiz?" sorusuna Dawkins'in cevabn aynen aktaralm en iyisi:
"Hayr, buna inanmamalyz; ancak
rnein ardndan rnek tekrarlamas, bizi
hibir yere ulatrmaz. Yaratl mant

SEVG DNYASI

hep ayndr: Baz doal fenomenlerin rastlantsal olarak varolmas, istatistiksel olarak
ok imknszdr. Ve ilaveten bu fenomenler
genelde ok karmak, ok gzel, ok hu
uyandrcdr. Bu yazarlarn rastlantsalla
sunabilecekleri tek alternatif: Tasarm'dr.
Bunlarn hepsi bir tasarmc tarafndan
yaratlm olmaldr. Ve bilimin bu hatal
manta yant da hep ayndr.
Rastlantsalln tek alternatifi tasarm
deildir. Doal seilim daha iyi bir alternatiftir. Aslnda tasarm daha en banda
gerek bir alternatif deildir. nk zd
sorundan daha byk bir sorun dourur:
Tasarmcy kim tasarlad? Rastlantsallk ve
tasarm her ikisi de istatistiksel ihtimalsizliin zm olarak baarszdrlar. nk
biri bir baka sorun dourur, dieri ise
sorunu ksr dngye evirir. Doal seilim
gerek bir zmdr. imdiye kadar sunulmu yegne ileyen zmdr. Ve yalnzca
ileyen bir zm deil, ayn zamanda
mthi bir kln ve gcn aklamasdr..."(Tanr Yanlgs, sayfa 117-118)
Gelecek yazmda, yine "Tanr Neredeyse
Kesin Olarak Neden Yoktur" balkl 4.
blmle ilgili dncelerimi aktarmay
srdreceim.

SEVG DNYASI

Olmak ya da olmamak, ite btn mesele!

Shakespeare

Olmak, Olgunlamaktr
Gngr zyiit, Psikolog

unu aka gryoruz ki, amzn deer sralamasnda, insann

mkemmelleme, Tanrya benzeme
ynnde yol almas demek olan olgunlama ve olma, alt sraya dt. Sahip
olma onun stne kt. Nicelik
niteliin nne geti. Bugn artk
insann niteliine deil, niceliine
baklyor. Yani "Ka paralk adam"
olduu soruluyor. "Paran kadar konu"
deniliyor. Her zaman ve her yerde
"Paray veren dd alar" sanlyor.
Ne var ki, mutlulua gelince o ddk
biraz gdk kalyor. Sevin ve kr
sesi veremiyor bir trl.
Saylar akln bandan alm insanlarn. Milyonlar, milyarlar ve imdilerde trilyonlar telffuz etmeyi pek
seviyorlar. Saint-Exupery'nin "Kk
Prens"inde dedii gibi, bykler
saylara baylyorlar. Tutalm, onlara
yeni tantnz bir dosttan sz atnz.

Onun hakknda asl sorulacak eyleri

sormazlar. Sesi nasldr, hangi oyunlar
sever, resim yapar m, iir yazar m,
sohbeti tatl m, bunlar hi mi hi sormazlar. "Ka yanda?" diye sorarlar.
"Ka kilo?", "Ka kardei var?" Ve en
nemlisi "Ka para kazanyor?" derler.
Ve bu trl bilgilerle onu tandklarn
sanrlar. Yine Exupery'yi dinleyelim:
Deseniz ki, "Krmz kiremitli gzel
bir ev grdm. Pencerelerinde
sakslar,
atlarnda kumrular vard." Bir trl
gzlerinin
nne
getiremezler bu evi. Ama
"Elli milyarlk bir ev
grdm" deyin,
bakn nasl "Aman
ne gzel ev" diye
haykracaklardr.

10
Dedim ya, saylar saltanat kurmu
insanlarn kafalarnda. Shakespeare
"Olmak ya da olmamak, ite btn
mesele!" derken insan iin doru koymutu sorunu. amz meseleyi
"Sahip olmak ya da olmamak" biiminde dntrerek gerei yamulttu.
Bir tketim toplumu yaratt. Tketici,
huzursuz, bitkin, bunalml bir tip retti. ylece insan yaamn temel ilkelerine, varolu nedenine ve kendine ters
dt. Giderek niin yaadn bile
unuttu. Kendine iyice yabanclat.
yleyse yeniden bu iki fiille
hesaplamak varolu nedenine uygun
deni ne almak, dierini onun
buyruuna vermek zorundayz.
Nedir olmak? Szlkler yle diyor;
Bir duruma gemek. Yeni bir hl
almak. arabn sirke olmas, atein kl
olmas gibi. Yani varln znde niteliksel bir deime oluyor.
Sahip olmak ise, mal, mlk gibi nesnelere malik olmak ve onlarn zerinde
dilediince kullanma hakk elde etmek.
Yani insann nicelik ynnde, miktar
olarak bir takm imknlara sahip bulunmas.
nsann varolu nedenine gelince,
insan her eyden nce ycelmek, birlie ulamak ve insanstne erimek
iin bulunuyor yeryznde.
zndeki insanca gleri, yetenekleri
zgrce gelitirmesi gerekir. Ve yine
insann bu ynde gelimesini her trl

SEVG DNYASI

engelden arndrmak lzm. Bunun iin

Yaradan dnya gibi bir dzen kurmu,
Gnele dnyay harekete geirmi.
nsana akl vermi. nne engin
tecrbe imknlar sermi. Yine insana
destek olsun diye glyzller kanal ile
dosdoru bilgiler gndermi. Sonra bir
ba iki el vermi insana. yle dnp,
yle alp, yle yapsn, ycelsin ve
yceltsin diye. ylece birlie ersin,
onda karar klsn diye.
Yce Yaradan her eyi insan iin
varetmi. Ve insana hayr iin, hayra
kullanmak zere her istediini verir.
te bunu istemeyi bilmek itir. Ve
verdike tkenmediini, verdike verilecek ok ey olduunu gren gerek
mutlulua erendir. Diyeceksiniz ki,
almadan, sahip olmadan nasl verilir.
Evet, vermek iin almak gerek. Ama
almak iin de olmak gerek. nk
ancak olgun kimse, aldn doru
deerlendirir, onu kendinin ve
bakalarnn hayrna kullanabilir.
Olmak ayn zamanda insan Her
eyin Sahibi ile bir eder, onu her eyin
sahibi klar ki, bu da her eyden
vazgemi olma koulunu beraberinde
tar. Bir eye gereksinme duymayacak
hale gelmek, o eye gerekte ve tam
anlamyla sahip olmak deil midir?
te ehov'un bir yks ve sanatn
bu soruya cevab: "Rus soylularndan
iki zengin delikanl bahse tutuurlar.
Bunlardan biri yirmi yl kapal bir
yerde, yalnz kalabilirse, bahsi kaybeden ona byk bir para verecektir.

SEVG DNYASI

11

Yirmi yl tek bana kalmaya

dayanamayp kan ise, bahsi
kaybedecek ve o dier arkadana byk paray deyecek.
Kapal kalann her istedii kendisine verilecek. Kapsnda da bir
nbeti bulunacak.
Soylu delikanllardan biri, tek
penceresi, tek kaps olan bir
yere kapatlyor. Kapda nbeti
bekliyor. Delikanl bir sre sonra
kitap istiyor. Ve gn getike
kitap isteini arttryor. Ve ierde
Resim: Mum Inda Okuyan Gen Adam Mathias Stohom
ha babam okuyor. ylece yllar
geiyor. Bu arada, teki delikanl
kendisine yazp brakt bir mektup:
kumarcl ve uar yaants yzn"Tek bana yirmi yl doldurmama bir
den zenginliini yitirmi, sfr tketsaat kala buradan ayrlarak, seni bana
mitir. Btn umudu kapaldaki
para vermekten kurtaryorum. nk
arkadann, tek bana yaamaya
yirmi yldr okuduum kitaplarla yle
dayanamayp kapal olduu yerden k- zenginletim ki, bana verecein byk
mas ve onun da bahsi kazanp paraya
parann bile gzmde hibir deeri
konmas. Kapaldaki arkadan kakalmad. Beni bu sonsuz zenginlie
maya kkrtmak iin de trl areler
kavuturduun iin sana teekkr
dnr. Nbetiye grmezden
ederim."
gelmesini syler. Kapy ak braktrr,
ama ne yaptysa nafile. Arkada ierde
Gnlk yaamn iine fazla
okuyordur ha bire...
gmlmek, insanlarla her an i ie
olmak, insan kendini gelitirmekten,
Yirminci yln son gecesi, artk son
dolaysyla insanlara deerli, kalc bir
are, arkadan ldrecek ve buna bir
eyler vermekten alkoyar. Zira vermek
intihar ss verecek. Hani yalnzla
iin, nce almak gerek. Kozasnda
dayanamayp, canna kym gibi.
kelebee dnen ipekbcei misli,
Bylece bahsi kazanp paray alacak. O insann zndeki deerleri gn na
niyetle, sabah, gn domadan nce
karabilmesi iin, bir sre yalnzlk
arkadann kapal olduu yere girer.
kozasnda youn bir i almasna
Ama ierde arkada yok. Pencere de
girimesi lzm. Glyzllerin grev
ak!. Tamam, demek kam. Paray
alana dek yalnz balarna daa kalacak yleyse... Ne o?! Masann
malar ve orada kendileriyle babaa
zerinde arkadann kamadan nce
kalmalar bouna deil.

12
Gnmzde birok dnr, bilim
adam, koca bir kentin iinde kendi
alma odalarnda, laboratuarlarda,
yine insanlardan uzakta, yalnz balarna yol alrlar. Ama onlar insanlarn
sorunlar zerine kafa yorduklarndan,
insanlara daha da yakndrlar aslnda.
Gne, grnte bizden ok uzakta,
ama verdii enerji ve ile ne kadar
yaknmzda..
BUDAY VE EK
Hep tartlr: Sanat sanat iin mi,
toplum iin mi olmal? Sanat fildii
kulesinde, toplumun sorunlarndan
uzak, salt gzeli yaratma iine mi
girimeli? Yoksa grtlana kadar
toplumsal sorunlara gmlp, pek
fazla sanat kaygs gzetmeden sanat
toplum hizmetine mi komal?
Bize gre her ikisi de olmal. Sanat
bir insanlk durumunu dile getirmeli.
Ama bunu gzel bir ekilde yapmal.
Kald ki, salt gzel bir ey ortaya
koyup, insanlarda estetik bir heyecan
uyandrmak da toplumsal bir hizmet,
insann yceliine bir katk deil mi?
Biz iekleri sadece gnlk yaamdaki
yararlar asndan m deerlendirip
seviyoruz. Bir buday tarlas elbet ki
gzel ve yararl. Ama bir iek bahesi
de en az onun kadar gzel. Kokusu da
cabas.
Ancak, alar budayla beslemeyi
dnrken, gnllerin de iek gzelliine zlem duyduunu unutmamak
gerek. ada bir Japon romanndan

SEVG DNYASI

alnan u para bunu en arpc bir

biimde gzler nne sermektedir:
"Otake-san'n hl feda etmedii
kk bir lks vard; o da, ufak
bahesiydi. Savan sonlarna doru
oradaki iekleri de skp yemek
zorunda kald. Ama bunu bile kendi
kiiliine uygun biimde yapt. Pancar,
turp ve havular yle bir biimde ekti
ki, bitkiler byd zaman yapraklar
gze, iek yapraklar gibi gzel
grnr oldu. Otake, 'Geri bu durumda, bunlarn otlarn ayklayp bakmlarn yapmak ok g oluyor, ama
hayat mcadelesi uruna gzellii fed
edersek, barbarlar daha imdiden bizi
yenmi saylr' diyordu."
YOKSULLUK VE VARSILLIK
Bir baba sahip olduklarnn deerini
gstermek zere olunu hafta sonu bir
kye gtrr. Ve orada yoksul bir tandnn evinde bir gece geirirler. Tatil
dn oluna sorar: " nsanlarn ne
kadar fakir olduklarn grerek, bizim
evin ve ailemizin deerini daha iyi anladn deil mi? "Olu: " Evet" deyince
"Ne rendin peki?" diye sorar. Bunun
zerine oul babasnn beklemedii bir
deerlendirmede bulunur: "Ksaca unu
grdm: Bizim evde bir kpeimiz var,
orada ise drt. Bizim bahemizde koca
bir havuzumuz var. Onlarn rl rl
akan upuzun dereleri. Bizim evimizde
ve bahemizde lambalarmz var;
onlarn ise yldzlar Biz evde saatlerimizi kurup zil sesi ile uyanyoruz;
onlarsa ku sesleri ile gne gzlerini

SEVG DNYASI

ayorlar" Bu szler kimin grdklerinden ders almas gerektii konusunda babay dndrr. Ve olu son
olarak unu szlerine ekler: "Teekkr
ederim baba, sayende gerek zenginliin ne olduunu anladm."
Her eyin bizim olduunu ama ayn
zamanda hibir eyin bizim olmadn
anlamak bilgeliin zel bir dldr.
Bu bizi hem zgrletirir, hem de bize

13
hayat paylatmz kadar zengin ve
mutlu olduumuzu gsterir. Ekonominin insancl yzn aratran toplumcu
dnr Andre Gorz, dald ekonomi
denizinden bakn nasl prl prl ldayan bir inci karr. sterseniz boynunuzda gerdanlk olarak dursun, isterseniz kulanza kpe olsun: "Saylamayan, toplanp kartlamayan, satlamayan ve satn alnamayan ne varsa ite
onlardr hayatn ve mutluluun z!"

EN GZEL VASYETNAME
Vaktiyle Amerika'da bir dknler evinde, kimsesiz ve meteliksiz len bir adamn eski
ve yamal elbisesinin cebinde bir vasiyetname bulunur. Bir avukatn hayranlkla okuduu
yazl belge ngiltere'de kan " Daily Mirror" gazetesi tarafndan " Dnyann en gzel
vasiyetnamesi" olarak nitelenir. Vasiyetname yle balar: "Salam bir zihin ve bellei
olan ben, Charles Louns-Berry, dnyada sahip olduum tm varlklarm eite datlmak
zere insan kardelerime brakyorum" Kendi fakir, ama gnl zengin yal adam neleri
miras braktn madde madde belirtir:
1- yi anne ve babalara ocuklarna verilmek zere vg, cesaret ve gven verici tm
tatl szleri brakyorum.
2- Yeryznn btn ocuklarna oynamalar iin iekli baheleri, krlar, dere
kylarn, sularda dallarn slatan stleri, masmavi gkte gezinen beyaz bulutlar
brakyor; ne var ki allara ve dikenlere kar dikkatli olmalar konusunda onlar uyaryorum.
3- Genlere iinde oynayacaklar, spor yapacaklar tm sahalar, yzlebilecek btn
gzel sular, kzakla kaylacak karla rtl bayrlar brakyorum.
4- Aklara gkteki yldzlar, mehtapl bir gecede sevdikleri ile el ele dolamalarn,
duvarlardan sarkan krmz glleri, rengarenk mis kokulu tm iekleri mziin tatl
nameleri ile kurabilecekleri en gzel hayalleri brakyorum.
5- Yine genlere dostlar biriktirme olanaklarn, arkadaa dayanmalar birlikte
sylenecek ve dans edilecek btn arklar brakyorum.
6- Yetikinlere ya almann bilgeliini, ocuklarna zendirici rnek olmann gzelliini, okunacak en gzel kitaplar, gezilecek en gzel yerleri brakyorum.
7- Balar kar gibi beyaz talarla ssl sevgili ve saygdeer yallara, dolu dolu yaanm bir mrn hak edilmi huzurunu, ocuklarnn ve torunlarnn saygl sevgisini miras
brakyorum."

SEVG DNYASI

14

Karma ve Reenkarnasyon - IV

Bilim, Ezoterizm ve
Hastalklarmz
eviren ve Derleyen: Zhal Voigt

Bilimsel Dnce ve Yanlg

Geen saylarmzda ilediimiz
reenkarnasyon konusuna, bu saymzda
Thorwald Dethlefsen'in ezoterik ve pozitif ilim konularnda yapm olduu ok
isabetli baz tespitleriyle devam etmek
istiyor ve sz ona brakyoruz:
"Yzylmzn dncesi, bilimsel
dediimiz bir dnya gr ile
damgalanmtr. Bu sfat, bir iddiann, bir
teorinin veya bir dncenin doruluk
derecesini lmek zere kullanmaya
altmz bir kriter haline gelmitir.
Hepimiz, bilimsellikle ilgisi olmayan
konularda bile bilimsel kategoriler iinde
dnrz.
"Bilim, almalar ile, geree
dnce yoluyla ulamay ve kanunlar
kefederek mevcut varlklarn eitlilii
iine bir dzen getirmeyi hedefler.
Bunun iin, gerei olabildiince kapsayan teoriler ortaya srlr. Her teori,
ortaya atldnda, onu ortaya atann bi-

lincinin bir aksini ifade eder. Devaml

yaplan aratrmalarla, bilin de geliir ve
kendinden nceki teoriyi ok dar gsterir. Bu yzden yeni bir teori gerekir. Bu
ekilde, insanlk devaml gelimekte olan
bilinci dolaysyla her ortaya konan
teoriyi bir gn aar ve yeni bilgilere
gereksinim duyulur. Bugnn gerei
yarnn yanlgsdr.
"Bilim tarihi insanlk yanlglarnn
tarihidir. Elbet ki insan yanlglarndan
renecektir ama inanlmaz olan udur
ki, her nesil yanlglarn gemite
kaldn ve kendi ulat gerein en
son mutlak gerek olduunu sarslmaz
bir kesinlikle kabul eder. Bilimin bu noktadaki inan gc, her eit dini mezhebi
bile geride brakr. O anda kabul edilmi
olan genel gerein karsna baka
gr karanlara kar gsterdii
davran da, dini taassuba alacak
derece benzer. Yine bu noktada bilim,
srekli ileri srd kendi "tarafszlk"
ilkesine de ters der.

SEVG DNYASI

"Bilim d dnyay aratrr. D dnya

da maddeden olutuundan, bilim aratrma metodlarn maddenin artlarna gre
ayarlamtr. Bugn ise bu metodlar,
madde ile ilgisi olmayan alanlara da tatbik edilmektedir. Bu metodlar madde
d alanlara tatbik edildiinde de, yalnzca madde llebilir olduundan, madde
dnda hibir eyin olmad sonucuna
varlmaktadr. Bu ksr dng, ancak
bilim kendi metodlarnn kstlln farkettiinde ve maddi olmayan alanlara
yeni ve bilim dncesine allmam
gelen metodlarla yaklat zaman krlabilir."

15
lerin, eitli speklasyonlarn ve iddialarn, hatt iinde gelecei grmekten,
insanlar mutlak mutlulua kavuturmaktan sz eden pek ok kiilerin ve gruplarn da yer ald, baz kere de ekinmeden arlatan diye vasflandrlabilecek
unsurlarn da cirit att ok geni bir
havuz iin de kullanlmakta. Bizim burada szn edeceimiz "Ezoterik" in ne
ekilde anlalmas gerektiini yine
Dethlefson'dan dinleyelim:
"Ben Ezoterik kavramndan, kendisini
msbet bilim olarak tantan dnce
binasna zt bir kutup tekil eden genel
bir dnya grn anlyorum."

Ezoterik ve Msbet lim

Antik Yunan Filozofu Pisagor retilerini iki ksm halinde rencilerine
aktarrm. Birinci ksmda, devaml
rencilerine rettikleri, ikinci ksmda
da herkese ak olan dersleri yer alrm.
Ezoterik kavram, devaml rencilerini
kasteden ve "dahili ksm" anlamna
gelen "esoteros" kelimesinden tremi.
Bugn bu kavram, eitli gizli reti-

Thorwald Dethlefsen

Dethlefsen'e gre bilim d dnyay

ler ve lemedii her eyi de yok
sayar. Bilim ilevsel dnr. Oysa bir
de "ierik" vardr ve bu ierik lye
gelmez. Ama bu ierik, aynen llebilen
gibi, insana ait bireydir. Bilim geri
len medotlaryla insanl teknik adan belli bir noktaya getirmitir ama,
insanln dertlerini yok edememitir.
Yok edebildiklerinin yerine de srekli
yenileri tremektedir.
Bilimin ulat
gelime yalnzca
ilevsel maddi ynle
snrl kaldndan,
tek ynl bir
gelimedir ve
gerein yalnzca bir
blmnde etkilidir.
Ezoterik yol, yani
ierik zerinde dnen yol ise, insanlk
tarihi kadar eski
olduu halde, kiisel
kavrama zerinden

16
yol alabildii iin kiisel kalmtr.
Bilimle ezoterii birbirinden ayran en
nemli hususlardan biri, bilimle edinilen
bilgilerin oaltlabilir, datlabilir,
tekrarlanabilir ve paylalabilir olmas,
ezoterik yolla elden edilen bilgilerin ise
bu ynteme gelmemesidir. Nasl ki bir
bakas yerine yiyip iemezseniz, bir
bakas yerine bir eyi de anlayp benimseyemezsiniz. Ezoterik yola yalnz klr
ve yol ancak yalnz katedilir. Tabii ki
yolda, bakalarnn deneyimlerinden,
yazdklarndan, anlattklarndan,
aktardklarndan faydalanrsnz ama bu
da grecelidir, anlayabileceiniz, benimseyebileceiniz ldedir.
Dethlefsen bu farkll, u szlerle dile
getiriyor: "Pozitif Bilim transfer
edilebilir ama bilgi, hayr." Bu sz
elbette, msbet bilim metodlaryla
edinilen sonularn tanabilirlii ama
bilginin transfer edilemeyecei eklinde
anlamalyz. Burada "bilgi" den kastedilen, kiisel bir deneyim sonucu elde
edilmi, kavranm, zmlenmi ve
kiiye malolmu, dnce ve
davranlarn biimlendirmi, yani kiiyi
deitirmi ve gelitirmi olan gerektir.
Byk mistik Dethlefsen, ezoterii,
ucunda bir hedef olan bir yol olarak
betimliyor. O hedefe de, ancak o yola
klp o hedefe kadar yrndnde
varlabiliyor. rnein Paris'e gitmek
isterseniz, bu ehre varan bir kara veya
hava yolundan, oraya kadar olan
mesafeyi katetmek, o yolu bedeniniz ve
ruhunuzla yaamak zorundasnz. Ancak
bu ekilde o hedefe varabilirsiniz.
Paris'le ilgili fotoraflara bakp kitaplar
okumakla o hedefe varm saylmazsnz.

SEVG DNYASI

Bu da, ezoterikle bilim arasndaki nemli

farklardan biri.
Ezoterik yoldan elde edilen bilginin en
nemli zelliklerinden birisi de balayc
olmas. Pozitif ilimle elde edilmi bilgiler, insan balayc olmaz. Bu bilgilere
aklnzla onay verebilir, iradenizle o bilgilere uygun bir yaam tarz seebilirsiniz ama bunun tam tersini de yapabilirsiniz. Basit bir rnekle, iddetin zararlar
konusunda kitaplar yazp konferanslar
veren bir sosyolog, evinde karsn,
ocuklarn veya kpeini dvmeye
rahatlkla devam edebilir. Ama ezoterik
yoldan bir bilgiyi kefetmi ve zmsemi bir insan, o bilginin dnda bir
davranta artk bulunamaz, rneimizdeki sosyolog ayet iddetin hakszln ve
zararlarn bizzat kendi yaamnda bir
ekilde kavrayabilmi ve zmsemi
olsayd, bu konuda kitaplar yazmam
bile olsa, hibir canlya el kaldramazd.
Ezoterik ve Reenkarnasyon
Ezoterik, balanglarndan beri her
zaman reenkarnasyon dncesini iinde
barndrm, yani reenkarnasyon ezoterik
dnce sistemi iinde her zaman var.
eitli ezoterik akmlar iinde, gemi
hayatlar hatrlamak iin eitli yntemler ve altrmalar yer almakta.
Dethlefsen, yaammzda karlatmz
olaylarn ve sorunlarn gelimemiz iin
gerekli olan renim ve eitim materyali
olduunu vurguladktan sonra, insann
renmesi iin iki yol bulunduunu
hatrlatyor: Aktif veya pasif yol.
Aktif renme, yolumuza kan olaylara olumlu bir bakla yaklaarak, onlar

SEVG DNYASI

baa kmamz ve zmemiz gereken

sorular olarak alglayp, onlardan karmamz gereken dersleri ve renmemiz
gerekenleri anlamaya almakla gerekleiyor. Birok insann yapt gibi, sorunlar bastrmaya alr, onlardan kamaya ve yolumuzu deitirmeye urarsak da, aktif renme olanan kaybederek, pasif renme pozisyonuna geeriz. Pasif renme yolu ise ne yazk ki
her zaman dertlerle ve zntlerle kapl.
Bu yolda bamza kazalar, hastalklar,
kaderin silleleri diye tanmladmz bir
takm olumsuz olaylar geliyor.
Hastaym, yleyse Sebep Bende
Dnyada bulunuumuzun sebebi,
renmek ve varlk olarak gelimemize
ve sonsuzluktaki yolumuza devam edebilmek iin, dnya seviyesindeki eksiklerimizi tamamlamak. Bunun iin de,
yaam denen bu srede, eitli olaylar
iinden geiyoruz. Bu olaylara, bedenimizin hastalanmas da dahil.
Thorwald Dethlefsen, bamza gelen
hastalklarn yalnzca baa kmak zorunda olduumuz bir sorun veya bir renme yolu olmakla kalmayp, ayni zamanda ruhsal durumumuzun veya ruhsal yolumuzdaki yanl davranlarmzn veya
eksiklerimizin bir sonucu, daha dorusu
bir aynas olduunu ifade ediyor.
Bedenimizin fonksiyonlar, doann
kendilerine ngrd biimde uyum
iindeyse, salktan, bu fonksiyonlardan
biri veya birka bu uyumu terketmise,
hastalktan sz ediyoruz. Dethlefsen'e
gre, bu uyum bozukluu aslnda bilinte
gereklemekte ama onun ifadesi,

17
bedende kendisini gstermektedir. Yani
hastalk, aslnda bilin dzeyinde oluan
bir olayn, bedendeki aksidir. Beden
kendi kendine hasta veya salkl olamaz. Bu ancak, o bedenle balant halindeki bilincin varl esnasnda
mmkndr. Bunu, bir cesedi gzlemlediimizde de grrz, yle ki bir
cesedin hasta veya salkl oluundan sz
edilemez, o ancak ryp dalabilir.
Hastalk ve salk durumu, ancak o
bedenin bir bilinle balantl halinde,
yani yayor olduunda sz konusudur.
Bu durumda, bir insan, bilincinde dengesizlie dmse, bilin seviyesinde
bir eksiklik varsa, bunun belirtisi
bedende grlr ve yaanr hale gelir.
Sonuta beden deil, insan hastadr ve
hastalk kendisini bedende ifade eder.
Her hastalk, daha derinde gelimi bir
baka bozukluun alarm sinyalidir. Bu
sinyali ortadan kaldrmaya almak,
rnein onu kapatmak, susturmak, sndrmek sorunun asln zmez. Bugnk
tbbn yapt budur; yani alarm
sinyalinin sebebini aratrmak yerine
onu susturmaya, ortadan kaldrmaya
almak. Hastal eitli kimyevi maddelerle veya ameliyatlarla yoketme yoluna gitmek. Yine basit bir rnekle, bir otomobilin bir yerinde arzas varsa, kontrol
lambalarndan biri bir sinyal verir. O
zaman yaplacak ey, bir tamirciye gidip
ne olduuna baktrmaktr, sinyal lambasn kapatmak veya krmak deil.
Hastalklar, yani bilincimizdeki uyumsuzluun bedenimizde kendini gsteren
semptomlar (belirlileri), ne eksiimiz
olduunu bize en yakn arkadamzdan

18
bile daha dorudan ve drste sylerler
ve onlar yanlmazlar. Onlarn bize ne
sylediini anlamamz iin ise, onlarn
artk unuttuumuz dilini yeniden renmemiz gerekir. Ayrca hastalklar,
bugnk tp ilminin yapt gibi savalp
yenilecek bir unsur deil, dntrlecek
olgulardr. Hastalk ancak sala
dntrldnde, insann tm dengesi
yeniden oluur ve ruh ve bedendeki
uyum yeniden hasl edilmi olur.
Dethlefsen'e gre, hastalklar yanllkla meydana gelmi olup, giderilmesi
gereken arzalar deil, ruh ve bedenden
oluan tm insann, ruhsal yolundaki
hedeflerine kavumas iin gidilmesi
elzem olan yollardr. nsanln, tarihi
boyunca eitli hastalklarla savam,
bazlarn ortadan kaldrabilmi,
bazlarn yok edememi olmas, ortadan
kaldrdklarnn yerine de, yepyeni
hastalklarn treyerek, yepyeni mikroplarn, yepyeni bakterilerin insan
saln tehdit etmeye devam etmi ve
ediyor olmalar da, bu tezi kuvvetle
desteklemektedir.
Dethlefsen, hasta olma halinin, salkl
olma hali karsndaki kutup olduunu ve
evrende her yerde ve her eyde mevcut
ve esas olan dualite prensibinin bir ifadesi olduunu, yer meselesi dolaysyla
buraya alamadmz uzun aklamalarla
ifade ediyor. Yani hastalk, salkl
olmann kartdr ve insan srekli bu
dualite iindedir. Bir baka deyile de,
yzde yz salkl insan mevcut deildir,
ancak dualitenin o anda kendisini
bedende ifade eden grnr bir belirtisi
henz yoktur. nsan ancak salkl ve
hastalkl unsurlarn birarada olduu bir

SEVG DNYASI

dualite iinde yaayabilir. Dualite tmden kaldrldnda, insan varl da mevcut olamayacaktr, nk o zaman varlk
dnya realitesi olan dualiteden ayrlm,
"birlik" haline dnm olacak, ksacas
yayor olmayacaktr. Demek ki, hastalklar dnya yolumuzun bir parasdr ve
onlarsz bir yaam mmkn deildir.
nsan, yaralanabilir, hastalanabilir,
zeval bulabilir bir bedenle dnyaya gelir,
daha doumunda hedef, doann, bu
bedenin bir gn ortadan kalkacak olduu
eklindeki bir kanunudur ve insan bedeni
dnyada kald srece eitli hastalklara maruz kalarak lm annda bu
hedefe ular. Bu durumda, bugnk
medeniyetimizin "salkl yaam" sloganlarnn, gnlerden bir gn, tm
hastalklarn ve hatt lmn de ortadan
kaldrabilecei dncelerinin, ebedi
gerek karsnda insanolunun kapld
ne geni hayaller olduu da aka
anlalmaktadr. Elbet ki bu dnceler
karamsar olmak, umutsuzlua kaplmak
iin deil, asl gerei grmek, onu kabul
etmek ve ona gre dnya yaamn
srdrebilmek iindir.
Hastalk ve Reenkarnasyon likisi
Dethlefsen'in bu ilgin tezine gre,
insan yaam boyunca karsna kan
olaylarda dualite dolaysyla hep iki ktan birini seerek ilerler. Sememi
olduklar bilin altnda yer bulur ve yaamak iin, dnceler, istekler, fanteziler
halinde bilin altndan bilince kmaya
alrlar. nsan bunlar grmezden gelirse, semptomlar halinde fiziksel bedende
tezahr ederler. Kii hastalnn bilinteki nedenini bulduunda ve onu yaamna

SEVG DNYASI

entegre
ettiinde,
tezahr,
yani
hastalk da
ortadan
kalkar. Bir
baka deyile, kii
her dualiteyi "birlik" haline
dntrdnde,
iyileme gerekleir. Bu adan hastalklar, varl mkemmellie gtren yollardan biridir.
Dethlefsen, reenkarnasyonlar boyunca
hastalklarn, daha dorusu bilin
altmzn bedenimizde tezahr eden
unsurlarnn bir eskalasyon (trmanma)
yolu tuttuunu da yle izah ediyor:
"Bir sorun, bedenimizde bir semptom
halinde yerlemeden nce, kendisini bir
fikir, bir konu, bir istek veya bir fantezi
olarak ruhsal yaammzda belli eder.
Kii bilin altndan gelen drtlere ne
derece aksa ve onlara yaamnda ne
derece yer verirse, yaam da o derecede
canl olacaktr. Ama drtlerin olutuu
bu kaynaklar kapatr ve onlar yok
sayarsa, trmanmann ilk admn atm
olur ve ilk semptom fonksiyonel bir
bozukluk olarak bedende kendisini gsterir. Bu seviyeden sonra, akut iltihapl
hastalklar gelir. ltihapl hastalklar
genelde bizim herhangi bir eyi kavramamz iin aktel bir taleptir. Bundan
sonra kronik hastalklar oluur. Bunun
arkasndan da tedavisi olmayan hastalk-

19
lar gelir. Bu gelime er ge lmle
sonulanr. Ama tabii ki bu bir son
deildir. Burada karma ve reenkarnasyon
devreye girer ve sorunlar, doutan olan
hastalk ve sakatlklar halinde bir sonraki
hayata aktarlabilirler. Yani bir mr
boyu bir sorunu kavrayamam olan kii,
onu bir sonraki enkarnasyonuna tar. "
Bu dnceler, zellikle her eyi
maddeden ibaret sayan gnmzn genel
bilim anlay iin muhakkak ki olduka
yabanc. Tabii ki son zamanlarda baz
bilim dallar, zellikle psikosomatik tp,
rahatszlk ve hastalklarn kaynann
psikolojik olduunu kabul ederek, bu
yolda tedavi yntemleri gelitirmeye
alyor. Ama burada da yaplan, insan
psikolojisini, yine bir madde olan beynin
elektriksel fonksiyonlarndan oluan ve
lmle kaybolan bir olgu saymaktan
teye gitmeyen ve bu yzden de sorunun
aslna inme ansndan peinen mahrum
denemeler olmaktan kurtulamyorlar.
nsan, maddi ve maddi olmayan ynleriyle bir btn olarak kabul eden ve
aratrmalarn bu ynde gelitiren bir
bilim anlay yerlemedike de, bu
konuda fazla bir yol alnamayacaktr herhalde. Bu konuda umutlar yine de
Kuantum Fiziinin aaca kaplarda ve
gidecei yollarda olacaktr. Dethlefsen'in,
semptomdan soruna, yani hastalktan
sebebe giden aklama ve yorumlarna da
gelecek sayda yer vereceiz.
Alntlar:
1.Schicksal als Chance (Kaderi ans
Olarak Grmek)
2.Krankheit als Weg (Hastal Bir Yol
Olarak Alglamak)
(Thorwald Dethlefsen)

SEVG DNYASI

20

mer Hayyam
Hayat, Eserleri, Felsefesi
Derleyen: Nihal Grsoy

Ak yazldr dnya defterinin ilk sayfasnda,

Genlik denilen iirin ilk dizesi balar akla
Ak evrenidir yaadn, grdn her bir ey,
Yaamn asl anlam, z aktr anla.

SEVG DNYASI

ir bilge ve ozan olan Hayyam'

ncelikle hayatn ve eserlerini
inceleyerek, tanmaya alalm. Gerek
yaad dnemde gerekse daha sonraki
zamanlarda hakknda en ok yorum
yaplm, kimilerine gre ayya, inkrc,
dengesiz olarak nitelendirilmi olsa da,
Dou'da bn-i Sina'dan sonra en byk
lim olarak kabul grm, saysz bilimsel bulua imza atmtr. Evrene gereki
bir adan bakmakla birlikte, sevgiden,
hogrden, zgrlk ve yaama
sevincinden ayrlmadan her eyi sorgulam, duygu ve dncelerini ise sadece
rubailerinde dile getirmi, insanl
sevgiye ve bara davet etmitir.
Dnyay ayaklarnn altnda eskitenler,
Onu elde etmek isteyip didienler,
Dnyann gereini, anlamn,
Hi sanmyorum, anlam olsunlar.
HAYATI ve ESERLER
Asl ad Gyaseddin Ebu'l Feth Bin
brahim El Hayyam'dr. Doum ve lm
tarihini ieren bilgiler, 1044/1048 ile
1122-1132 yllar arasnda younlamaktadr. ran'n Niabur ehrinde dnyaya
gelmitir. Mezar da Niabur'da bulunmaktadr. Hayatna ve zellikle genlik
yllarna dair ak bilgilere ulamak
tamamen mmkn olmamakla birlikte,
devrinin en byk limlerinden olmas
sebebiyle, o dnemin pek ok eserinde
kendisine ve almalarna dair bilgilere
rastlamak mmkndr. Hayyam'n bilimsel almalarnn tmne ulalmam
olsa da bilinen bilimsel eserlerini ylece
sralayabiliriz.

21
1. "Der lm-i Klliyat" Bilimsel ilkelerle ilgili bir kitaptr.
2. "El Cebr (Cebir), El Kevm ve't
Teklif"- Olu ve grler: Hayyam'n
nemli matematik kitaplarndan biridir.
3. "Kitab- Mizani'l Hikme, (Mizan-l
Hikem)"- Bilgelikler lsAbdurrahman el Hazini tarafndan
1940'da, Tahran'da yaynlanmtr.
4. "Kitab-n fi'l burhn al shhat-
turuk-il Hind fi istihrci adl-il muhabbat, vel muk'bd mebniyyeh al istikr
in kalil"- Hesap yntemleri zerine bir
yapttr.
5. "Levzm-l ekmene"- klim ayrmlarnn nedenlerini inceleyen bir kitaptr.
6. "Muhtasar fi'l Tabiiyat"- Fizik ve
doa kanunlarnn zetini ieren bir
kitaptr
7. "Mkilt-l Hisab"- Matematik biliminin zorluklarna ilikin bir kitaptr.
8. "Nevrz-nme"-Nevruzla ilgili bir
kitaptr. Takvimin dzeltilmesi iin
Nevruz ylba kabul edilmitir.
9. "Nizam-l Mlk"- nl Seluklu
veziri hakknda bir kitaptr.
10. "Risale El Kevn ve'tteklif"- Olu ve
Grler- nsann grevleri zerine bir
kitaptr.
11. "Risale fi'l Barahin al Mesail'l
Cebr ve'l-Mukabele"-Cebir problemlerinin tantlmas stne bir incelemedir.
lmnden sonra F. Woepcke tarafndan
1851'de Arapa'dan evrilerek Franszca
olarak yaynlanmtr. Hayyam'n en
nemli cebir yaptdr.
12. "Risalet'n fi'l Vcud"-Varlk zerine bir kitaptr. lmnden sonra S.
Nefisi tarafndan 1931 ylnda yaynlanmtr. Londra British Museum'dadr.
13. "Risale, msemma be ve garaz

22
ezan risale deryafteni fusuli arbaa est ve
illeti ihtilafi havayi bilad ve ekalim"Mevsimle ve iklimlerle ilgili bir kitaptr.
14. "Risalet'n fi'l ihtiyal Marifet
miktar z Zeheb vel Fiddat fi Cism-i
Mrekkeb Minhma"- Almanya'da
Goethe Kitapl'ndadr.
15. "Risalet'n fi'l cevabi selse
mesilin va fi'l kef-il hicab an zarratil
tezad fi'l lem- elikiler zerine bir
kitaptr
16. "Ravzat-l-ukul"-Akllar BahesiAkl zerine bir kitaptr.
17. "erh-i ma Aksala min Musaddarat
Kitab klidi"- Euklides'in Kitabna
Giriteki Glkler stne-1936 ylnda
Hollanda'da yaynlanmtr.
Hayyam'n elyazs ile drtlklerini bir
araya getirdii bir yapt ne yazk ki
bugne kadar bulunamamtr. Ancak
bakalarnn biraraya getirdii
Rubaiyat'n eitli rnekleri bulunmaktadr. Trke'de ilk kez Sencer Mirza
tarafndan 1861'de (eski harflerle,
Osmanlca) yaynlanmtr.
Daha sonra Muallim Feyzi Efendi
1910'da, Hseyin Dani'de 1927'de
(Rubaiyyat- mer Hayyam) drtlklerinin bir ksmn yaynlamlardr. Yeni
harflerle Abdlbaki Glpnarl'nn hazrlad yapt 1953'de baslmtr.
Hayyam'n iirlerini Avrupa'da ilk tantan Barthelemy d'Herbelot adl Fransz
(1697), onu "Evliya gibi bir Mslman
filozofu" olarak tanmlamtr. Thomas
Hyde adl ngiliz, (Oxford niversitesi
Profesr ve daha sonra Ktphane
Mdrl grevi yapmtr. En iyi

SEVG DNYASI

Dou Dilleri Profesr olarak tannyor)1700 ylnda Eski ran'llarn ve

Medya'llarn Port'larn dinlerine ait
kitabnda Hayyam'dan bir din adam gibi
sz etmitir. Ouseley'nin Oxford
Bodleyen Ktphanesi'ne armaan ettii
kitap koleksiyonunda, Hayyam'n
drtlklerini ieren en eski elyazmas
bulunmaktadr. Rubaiyat- mer Hayyam
adl bu elyazmas incelenince, Bat
dnyas byl bir iirle kar karya
olduunu anlamtr.
Drtlkleri okuyan Edward Fitzgerald
(ngiliz air), gnlerce etkisinde kalm,
baka iir okuyamam ve bir dostuna
unlar yazmtr: "Hayyam'n iirlerinde
temiz maden sesi var. Onun felsefesi, ki
ancak bugn bizim malmz olabilmitir,
bu alak dnyada bizi aldatmayan biricik
felsefedir." Fitzgerald, drtlklerin
110'unu evirerek 1859 ylnda yaynlamtr. O zamann ngiltere'sindeki dinsel tutuculuk nedeniyle kitap ancak 250
adet baslm, ilgi grmemi, daha sonra
kefedilerek 1868'de yeniden baslm ve
Hayyam, ngilizlerin iki byk airi
Shakespeare ve John Milton kadar nlenmitir. Kitap, Hayyam kadar Hayyam'
eviren Fitzgerald'a da n ve hret
getirmitir.
ngiliz air Lord Alfred Tennyson,
Hayyam drtlklerini okuduktan sonra,
"yle bir yldz ki, onu frlatp atan
Gnele etir" dizelerini yazm ve
Hayyam'n rubailerini Gnee benzetmitir. Hayyam'n rubaileri pek ok
dile evrilmi olup, lkemizde drtlklerinin ilk evirisi Galatasaray Lisesi
Farsa retmeni Feyzi Efendi tarafn-

SEVG DNYASI

dan 1910 ylnda yaplmtr. (Eski

harflerle 100 drtlk). Doktor Abdullah
Cevdet Bey Avrupa dillerindeki evirilerden de yararlanarak ayrntl bir derleme
yapmtr.
1920 ylnda yine eski harflerle zmir
Marifet Matbaas'nda baslan kitapta da
Hayyam hakknda bilgiler ve drtlkler
bulunmaktadr. Hseyin Dani ve Rza
Tevfik, Rubaiyat- mer Hayyam adl
yaptta (1922) Hayyam'n yaamn
incelemi ve drtlklerini yaynlamlardr. Daha sonra Hamamizade
hsan, brahim Alattin, Feyzullah Sacit,
Ziya akir, Rza Tevfik Blkba,
Abdlbaki Glpnarl, Vasfi Mahir
Kocatrk, Asaf Halet elebi, Hilmi
Yceba, Hseyin Karakan, A.Kadir,
ismet Nadir Atasoy, M. Sadk
Cennetolu, Rt arda, Orhan Veli,
Y.Kemal Beyatl, brahim Edip, Ahmet
Hayat, M. Nuri Genosman, Necmi
Tarkan, Cemil Mirolu,
Ahmet Aymutlu, H. Necat
Tandoan, Yakup Kenan
Necefzade ve daha pek ok
isim tarafndan Hayyam'n
drtlkleri Trkeletirilerek
yaynlanmtr.
Sebahattin Eypolu
Hayyam drtlklerinin evirisi
konusunda pek ok defalar
uram ve Hayyam evirilerinde ok baarl olmutur.
Yakn zamanlarda, mer
Hayyam'n almalarnn
yeniden basmlar, onun
matematiksel almalarnn
nemini dorulad. Bugn,

23
onun almalar kategoride deerlendirilmektedir. 1. Temel Cebirsel
Geometrinin ilk formlasyonu 2. Oranlar
kuramndaki almalar 3. Paraleller
kuramndaki almalar. Bugnk bulgularla Hayyam'n almalarnn
gemite bilinenden ok daha nemli
olduu aa kmtr. Birlemi
Milletler Eitim Bilim ve Kltr rgt
(UNESCO), Hayyam'n baarlarn kutlamak iin 1999 ylnda Uluslararas bir
kolokyum dzenlemi ve ardndan
Hayyam'n nemli matematiksel almalarnn baslmasna karar vermitir.
UNESCO'nun "Beyt-l Hikme" adl projesi kapsamnda, Paris'te yaayan Msr
asll mehur bilim tarihisi Roshdi
Rashed ve Hayyam zerine hazrlad
doktora almas ile bilinen Bijan
Vahabzadeh, Hayyam'n matematikle
ilgili mevcut ve imdiye kadar ulalamayan nemli el yazmas eserlerinin
tenkitli nerini (edisyon kritik) stlen-

24
milerdir. Bahsi geen basm, nce
Franszca daha sonra ngilizce olarak
okuyucuya ulatrlmtr.
Buradan da anlalaca gibi,
Hayyam'n matematik bilgisi zamannn
ok tesindedir. Yunan, in, Hint matematik bilgilerini de inceleyen ve onlara
hakim olan Hayyam, o dnemde parlayan "slm Matematik Okulu"nun en
nemli temsilcisidir.
21 Mart 1079 ylnda tamamlad,
halk arasnda "mer Hayyam Takvimi"
bugn ise "Celli Takvimi" olarak bilinen takvim iin byk aba sarfetmitir.
Gne ylna gre dzenlenen bu takvim
5000 ylda bir gn hata verirken, bugn
kullandmz Gregoryan takvimi 3330
ylda bir gn hata vermektedir. Yani,
gerek gne ylndan sapmas bu gnk
takvime gre ok daha az olan bir
takvimdir bu. O dnemdeki matematikilerin pek ou gibi, Hayyam'da gkbilimiyle ilgilenmitir. Kazand n
nedeniyle de dnemin Seluklu Sultan
Melikah tarafndan saraya arlm ve
orada "Zic-i Melikahi" (Melikah
Zaciyesi-Gkbilimi izelgesi) adl almay hazrlayan bilginler kuruluna
bakanlk yapmtr. Bu almadan
gnmze ancak, en parlak yz yldzn
eliptik koordinatlarn ieren bir blm
ulaabilmitir. Eserleri arasnda bn-i
Sina'nn, Temcid (Ycelme) adl eserinin
tercmesi de yer alr.
Matematik, Geometri, fizik, astronomi,
iir, tp, mzik gibi pek ok alanda
nemli almalar ve bulular yapm,
dnyann dousunda parlayan ve ykselen bir k olmutur. bn-i Sina'dan sonra

SEVG DNYASI

Dou'nun yetitirdii en byk alim

olarak anlan ve zamannn tm bilgilerine sahip olduu bilinen Hayyam'dan
Bertrand Russell (1945: s. 423), Bat
Felsefesi Tarihi adl almasnda, Fars
kltrnn entelektel ve sanatsal
baarlarn teslim ettikten sonra;
"Matematiki ve air olarak bildiim
yegne kii" diyerek, vgyle sz eder.
Eserleri gibi drtlkleri de, Bat'da
hemen her dile evrilmi, adna dernekler, kulpler kurulmu, ekol yaratm, bir
dn ve inanma biimi olarak kabul
grmtr. 19. yz yln ikinci yarsndan
sonra ise Avrupa'da ve tm dnyada
bilim adam olarak da byk sayg
kazanm yaptlar en byk ktphanelerde yerini almtr. Rubailerini
Farsa/Acemce, bilimsel yaptlarn ise
Arapa olarak kaleme almtr.
Hayyam, ada olan aydn, bilge ve
bilginlerin hemen hepsiyle tanm
olmasndan dolay, onlarn eserlerinde de
hayatna dair blmler ve ipular vardr.
Bunlardan biri olan nl ehar Magaale
adl yaptn sahibi Nizami'ye Arzi, bu
yaam yksel yaptnda Hayyam'a geni
yer vermekte, "Zamann en byk bilgini
ve bilgesi" olarak adlandrd Hayyam'la
Belh'in Esirciler Mahallesindeki karlamasn ve orada bulunanlarla paylatklarn yle aktarmaktadr: "Mezarm
yle bir yerde olacak ki, bahar eritiinde rzgrlar stme iekler serpitirecek." Nizami, bu szlerin gerekleeceini pek ihtimal dahilinde grmez. On drt
yl sonra ayn yerleri ziyarete gittiinde
ise lm olduunu duyduu Hayyam'n
kendisi zerindeki hakk, sayg ve
sevgisi dolaysyla mezarn ziyarete

SEVG DNYASI

gider. Grd manzara karsnda

olduka arr ve gzyalarn tutamaz.
"Armut ve kays aalar dallarn
bahenin duvarndan sarktmlar,
mezarnn zerine eilerek ieklerini
serpmilerdi. Mezar topra ieklerle
gmlmt. O zaman onun Belh'te
syledii szleri hatrlayp aladm."
Doduu yer olan Niabur'da len ve
oraya gmlen Hayyam'n mezar bugn
antlatrlmtr. alar aan akl ve
gnlyle gnmze kadar uzanan
Hayyam'n kendisi iin syledikleri ise
dndrc olmakla birlikte byk bir
tevazu rneidir.

25
Dnya'da bir gn bile zgr olmu
deilim,
Yaamdan bir an bile tad alm
deilim,
u dnyada mrmce hep renci
idim,
Hl da iimin ustas olmu deilim.
Onun zgrlklerinin, yaama
sevincinin ve barn airi ve zamannn
en byk alimi olarak yazd bu drtlk
iindeki arayn derinliini gsterdii
gibi hayallerinin zenginliini de ifade
ediyor aslnda.
DNYA AR HAYYAM ve
RUBALER
Bir bilgin olarak n kazanan
mer Hayyam'n edebiyat tarihindeki nemini salayan, Dou slam
dnyasnn en byk airlerinden
biri olarak anlmasna yol aan,
yazm olduu rubailer/drtlklerdir. mer Hayyam, ran ve Dou
edebiyatnda rubai trnn kurucusu saylr. Sonralar aralarna
bakalar da karan bu rubailer,
eitli saylarda sylenmekle birlikte yine A.J.Arberry'nin 13. yzyln
elyazmalarnda yapt incelemelerde en az 250 rubainin Hayyam
tarafndan sylendii tespit edilmi,
kantlanmtr.
Hayyam'n rubailerinin lmnden 200 yl sonra ortaya karlm
olmas nedeniyle, iirleri, kendisinden sonraki airlerin onun etkisi
altnda yazm olduu Hayyamca

Resim: Hayyamn Mezarnda Jay Hambidge

26
diyebileceimiz iirlerle kartrlmtr.
Hayyam iirlerini Trke'ye evirenlerden Sebahattin Eypolu, A. Glpnarl'nn evirilerini de okuyup, kendisine
akl dantktan sonra, Hayyam'n
dncede yaptn, dilde de yapm
olduundan sz eder. "Btn byk
adamlar gibi o da halkn, meydann
kelimeleriyle konumu. Bu kelimelere
halkn zor anlayaca, belki de yanl
yorumlayaca yeni anlamlar yklemi, o
baka" diyor.
Yine Hayyam iirleri zerinde defalarca uraan Sebahattin Eypolu'nun ifadesiyle "Abdlbaki Glpnarl'nn yaynlad rubailer en eski ve en gvenilir
kaynaklardan alnmadr. Bununla beraber
bunlarn hangileri Hayyam'n, hangileri
Hayyamca bakalarnndr kesin olarak
sylenemez. Ne var ki Hayyam , o kadar
herkesten baka, o kadar kendi olmu ki
onun adna ancak onun syleyebilecei
szler sylenmi. Bu arada birok airler
kendilerinin sylemekten ekindikleri,
yahut kendi adlaryla inandrc olmaz
saydklar eyleri Hayyam'a syletmi,
Hayyam'n azyla kendi ilerini dkm
olabilirler...
Hayyam', sylememi de syletmiler
arasna koyamayz; nk drtlklerin
dzenini ancak ok usta bir air kurmu
ya da syletmi olabilir, stelik de
Hayyam'da bir deil bir ok davranlar,
ancak kendisinin gze alabilecei beklenmedik klar var. yle drtlkler var
ki, fazla saldrgan olduklar iin, Hayyam'n olmad sanlyor. Camiye namaz
klmaya deil, hal almaya gittiini
syledii, yahut kendisini yal bir fahi-

SEVG DNYASI

eye benzettii drtlk A. Glpnarl'y

kukulandryor. Yalnz felsefi olanlara
deer veren Rza Tevfik, dpedz arab
ven drtlklerin Hayyam'n olamayacana inanyor, inananlara da budala
diyor. Abdullah Cevdet, baka basklarn
ounda bulunmayan beklenmedik baz
drtlklerde asl Hayyam' buluyor.
Hseyin Rfat ise ak Hayyam' tekilerden daha sahici sayyor. Fitzgerald'n
ar bir serbestlikte ngilizce'ye evirdii
ve 19. yz ylda btn Bat'ya sevdirdii
rubailerin bir ouna bilginlerce
Hayyam'n deildir denmitir. Bilginler
olsa olsa onun yaad ada kullanlmas imknsz kelimelerden, sonradan
doduu su gtrmez kavramlardan
Hayyam'n yazm olduu drtlkleri
kestirebilirler. Ama onlar bile gerek z
gerek biim bakmndan Hayyam'a
yaktrm olduklarna gre ondan baka
kime maledilebilir?" diyor, Sebahattin
Eypolu ve ekliyor:
"Hayyam'cay deil de Hayyam'
merak edenlerin Abdlbaki
Glpnarl'nn kitabna bavurmalar
gerekir."
Biz de yazmzda Sayn A. Glpnarl
ve Sebahattin Eypolu'nun ortaklaa
kullandklar rubailerden yola karak
Hayyam' anlamaya alacaz.
Hayyam, ran airiyken dnya airi
olmutur. Hayyam'n drtlkleri
Almanya, ABD, Danimarka, Fransa,
Hindistan, ngiltere, talya, Japonya,
Avusturya, in, Ermenistan, Rusya,
Yunanistan gibi lkelerin dillerine
evrilmi ve yaynlanmtr.

SEVG DNYASI

Hayyam'n kulland rubai tarz, klasik

slami edebiyatn en ksa eklidir. Drt
msralk bir iir parasndan ibarettir. Bu
drt msran drd, yahut birinci, ikinci
ve drdnc msralar kafiyelidir. Rubai
tam bir fikri belirtmelidir. Nee, keder,
zevk, iyilik, ktlk, yas... konu her
neyse, bu drt msra da, tam bir btn
olarak ifade edilecektir. Tek bir msra
bile ifade edilecek fikirden ayrlmayacaktr. Bu bakmdan rubai ile air olmak,
hret kazanmak ok gtr.
ran edebiyatnda rubaileriyle tannan
ve hretini, ran'dan btn dnyaya
yayan tek air Hayyam'dr. Ondan sonra
etkisi altnda kalarak rubai yazanlar
hibir ekilde onun kadar baarl olamamlardr. Hayyam'n ran edebiyatn
ok iyi bildii muhakkaktr. Pozitif bilimle ve bilgiyle uramakla birlikte ran
edebiyatna da tam hakimdir.

27
berrakl ile grm, anlam, itenlikle
sevmi ve yreklice savunmu, son
derece kalender, yce gnll ve inanl
bir insan oluunun iaretidir. Aadaki
dizeleri ok anlamldr.
Ne mutlu o kii tannmad, bilinmedi,
Giyime, kuama, atlasa, sofuya balanmad,
Zmrdanka gibi dnyalara uup
gitti,
u dnya ykntsnda kalp baykua
dnmedi.
Drtlklerini air olmak iin deil,
duygu ve dncelerini ifade etmek iin
kullanan Hayyam' yaad dnemi ve
felsefesini rubailerinden izlemeye devam
edeceiz.

Kaynaklar:

iirinin esi vardr. Bunlar uyum,

l ve anlamdr. Bu e, iiri
btnsellie ulatrr. Bu, zelliklerinin
ortaya kmasn salayan balca varlk
ise dil ile sergilenen szckledir.
iirlerinde Arap-Fars (ran) iirinin
ls olan "Aruz" lsn kullanmtr. Seilen szcklerle anlam arasndaki birlik, okuyucuda mzik etkisi
yaratmaktadr. O dnemin tm airleri
gibi o da mahlas (takma ad) kullanmtr.
"Hayyami" (adrc) szcnden
"Hayyam" mahlasn alm, bunu tm
iirlerinde kullanmtr. adrclk yapan
babas brahim'in mesleini takma ad
olarak semesi bile onun maddeye, gsterie, kendi deerlerini n plana karmaya merakl olmaynn, yaam olanca

Drtlkler - Rubailer Sabahattin Eypolu

Hayyam ve Rubaileri Abdlbaki Glpnarl
Trk ve Dnya nlleri Ansiklopedisi
Anadolu Yaynclk
Nihad Sami Banarl Resimli Trk Edebiyat Tarihi
Hayyam - Yaam ve Drtlkleri
ner Yac
Bugnn Diliyle Hayyam
A. Kadir

Ahlk - XI

ada Yaamda Ahlk

Anlaynn nemi
Yaln Kaya

hlk zerinde yaplan tartmalarda ve almalarda, genelde, bilgi

a denilen gnmz yaamnda ahlk
kavramnn yerinin giderek azald
biiminde bir sonuca varld sanlr.
Oysa "ahlksal sorunlarla neden
urayor ve canmz skyoruz" biiminde sorulan bir sorunun belirgin bir
yant vardr: Yaam srekli olarak
onlar nmze kard iin bylesi
sorunlardan kaamayz.
Onlarla; byrken, alrken, ocuklarmz yetitirirken, yal byklerimize bakarken, arkadalarmzla, dostlarmzla ve dmanlarmzla ilikilerimizde hep karlarz.
ada insann dnya grnde
bilimsellik, dinsel grleri ikincil
konuma iterek ne kmtr. Ne var

ki bu bilimsel dnya grnn iinde

iyi yaam reeteleriyle, ahlk grleri
ayrcalkl olarak yer almyor. Gerekte
bilimsel bilginin douunun, insann
aklnn glerine gven duymasn
gelitirmek yannda insancllk duygularn da gelitirdiini gz ard edemeyiz. Gelgelelim, bilimin gelimesi, aklc glerimizi gelitirme yannda,
ktlk yapma aralarn da yaygnlatrm, ktcl eylemlerin etkilerini
oaltmtr.
Toplama kamplarn, etnik aznlklarn kitlesel yok ediliini ve nkleer
silahlarn icadn yaam bir dnyada,
z olarak iyi ya da z olarak aklc
olduumuza inanmak gtr. Bilimsel
bilginin, ahlk iin bir ereve sunabileceine inanmak, bunu nasl

SEVG DNYASI

yapacan bir kenara brakalm,

gtr.
Bilimsel bilgi ve gelitirdii teknoloji
dnyann belli blgelerinde younlam ve bylece daha nceki servet
farkllklarn artrmtr. Yoksulluk ve
varslln yan yana olduu, dolaysyla
zengin olanlarn karsna daha yoksul
olanlarn kt, bu durumun yaratt
sorunlarn zm bekledii gnler her
dnemde yaanmt. Ancak
gnmzde, zellikle bilimsel gelimenin doal bir sonucu olarak, dnya
apndaki iletiim a araclyla
yerkrenin baka blgelerindeki insanlarn kt durumlar oturma
odalarmza kadar tanmtr. Bu yle
bir tanmadr ki, bizi o durumu kanmaz bir durum gibi grmeye ve ona
kar ilgisiz kalmaya da ynlendirebilir.
nsanln yaad felketlerin gnlk dozu, sorunlar o denli iinden
klmaz hale getiriyor ki, bu sorunlarla
ancak, kiilerin ok az katks olabildii kurumlar araclyla baa
klabilirmi gibi grnyor. Bu, her
gn karlatmz insanlara kar olan
sorumluluk duygularmz kreltiyor.
Gnmz bilimsel yaantsnn
beraberinde birok ahlksal sorunu da
getirdii ne srlmektedir. Ahlkbilim
asndan zlmesi gereken sorunlarn
balcalarn sralarsak: tenazi, intihar,
fahielik ve jigololuk, beyaz kadn
ticareti, pornografi, porno TV yaynlar, krtaj, uyuturucu bamll,

29
sapk cinsel eylemler, tecavz, aile ii
ensest ilikiler, ecinsellik, iddet
eylemleri, tp bebek edinme, gen
mhendislii ve genetik kopyalamann,
terr ve savan getirdikleri
te gnmzde ahlkbilim asndan
zm bekleyen sorunlardan balcalar.
Gnmz felsefelerinde, ahlksal
yarg ve nerileri ieren "eski" ahlksal
kuramlara normatik etik (kural gc
tayan ahlk) ad veriliyor. Normatik
etik zerindeki almalarn gelip de
bir noktada tkanmas felsefecileri
baka bir yaklama yneltti. Metaetik
ad verilen bu yeni alma biiminde
felsefeciler, ahlk sorununu, tmyle
teknik, dilbilimsel bir alma dzeyine
indirmeye altlar. Bu yeni yaklamda ahlk; insanlarn karar verme, neride bulunma, uyarma, davranlar
deerlendirme srecinde kullandklar
szck ve kavramlarn incelenmesi
anlamna geliyor. Bylelikle ahlk
felsefesi toplumsal-siyasal alandan
uzaklamakta, kendisini daha teknik
ve ayrntlara ilikin bir alanda snrlamaktadr.
Felsefede ahlk konusunu teknik bir
dilbilimsel almaya indirgeyen ada yaklam, toplumbilimdeki
"davranlk okulu"nun almalarn
andran bir yola girmi durumda.
nsanlarn ve toplumlarn pek ilgilenmedikleri konularda ayrntl ve kesin

30
bilgi sahibi olmak, insanln nnde
yl duran devasa sorunlar konusunda
ksm ve tartlabilir bilgi sahibi
olmaktan daha m nemlidir?
Tarihsel gelime ne zaman hz
kazansa, belirsizlik ve gvensizlik
ortam belirse, filozoflarn ahlk tartmalar -zellikle dzen konusuna ynelik normatif (dzgsel) tartmalar- n
plana kar.
Helen aydnlanmasnn balangcnda
sofistlerin ortaya k, Machiavelli,
Hobbes, Mill, Marx'a kadar bu byle
oldu. imdilerde, Dou Blou'nun
yklmas, Varova Pakt'nn dalmas
ile balayan "ideolojilerin sonu geldi"
tartmalar yannda ekonomik, bilimsel, teknik alandaki gelimeler, ahlk
konusunda yepyeni tartmalar da
beraberinde getirdi. Ahlk, deerlendirme ve davran kodlarn, kalplarn ierdiine gre her deiimde
belirsizlik, her belirsizlikte de deerlendirme ve davranlarn nasl olaca
ortaya kacak, bylece ahlk kurallar
da yeniden incelenmeye alnacaktr.
Aslnda gnmzde yaanan deiim
ve belirsizlik ortam, bir bakma, tarihteki dier deiim dnemlerinden ok
daha fazla ahlksal boyuta ve deerlendirmeye muhta gzkmektedir.
Korkuya, baskya deil, insanlarn
gnll katlmna, ortaklaa almasna, gelimi bir yurttalk bilincine,
gnll bir sorumluluk almaya
dayanan demokrasi iin i denetim

SEVG DNYASI

anlamna gelen ahlk, d denetime

dayanan otoriter sistemlerde olduundan ok daha nemli bir "davran
belirleme" ve "denetleme" sistemidir.
te byle bir ortamda, felsefe ile
uraanlarn kendilerini normatik etik
sorunsalndan tmyle kopararak
metaetik erevesi iine hapsetmeleri
pek de olanakl grlmyor.
Bunun yannda 21. yzylda yeni
dnya dzeni ad altnda ne karlan
ekonomi sistemlerinin, toplumlarda
byk ahlksal bunalmlar yarataca
konusunda ciddi uyarlarda bulunan
dnrler de var:
"Kresellemenin bu arpk
izgisinde piyasa ve onun yasalar en
byk egemen durumundadr. O nl
"rlemeyen el" sadece ekonomik ve
finansal deiimleri deil insanlarn her
eit faaliyetini despotik bir biimde
ynetir ve sahneye koyar. Her ey
"piyasa mal" haline gelebilecek niteliktedir. Rekabet azdka onu kullanan
iletme sahiplerini hileye iter.
Affarisme (katlk) yaygnlar,
agzllk artar ve kural saymazlk,
edepsizlik yaygnlar, rvet alr yrr.
Fransa'da ve dnyann her yannda
devlet ve siyaset adamlar,
demokrasinin; erdem, toplumsal baz
deerler ve moral kurallarna dayal bir
ahlk projesi olduunu unutmulardr.
Karmakark bir siyaset corafyasnda
kendilerine bir reklm merkezi oluturma dnda bir eyle ilgilenmezler. Ama

SEVG DNYASI

can ekien ahlktr, insanlardan bu

erevede, onarlmayacak dertlerine
kendilerinin are bulmas isteniyor."
Rose Poole, "Ahlk ve Modernlik"
adl kitabnda amzdaki ahlksal
yozlamaya deinerek yle demekte:
"Seksenli yllarn bildik depolitizasyon
srecinin rnlerinden olan ke dnmecilik, vicdan, diergml ve ahlk
skartaya karp deer namna ne varsa
tahrip ediyor. Medya, "ykselen deerler" diye bir terane tutturarak kapitalizmin iki yz yllk deerlerini -tketim, bireycilik, baar ve iktidar hrscilalayp dolama sokuyor... nsanlarn
kendilerinden baka bir yol gstericisi
olmadn onlara yeniden sunabilmek
iin ahlk-siyaset ilikisini yeniden
ciddi biimde ele almak yannda dinleri, kapitalizmi amanszca eletirerek
"pozitif bir etik" konusunda inandrc
neriler getirilmesi gerektiini
dnyorum."
amzn nemli dnrlerinden
bir blmnn (H.Arendt, J.Habermas,
J.Galtung, H.D.Thoreau vb) ortak
almalar Kamu Vicdanna ar Sivil taatsizlik ad altnda yaynland.
Bu almaya katlan dnrlerin
tm, devlet-birey ilikilerinin
gnmzdeki durumuna eilmek
yannda, siyasal ahlkszlk rneklerini
gzler nne sererek onurlu insanlarn
ahlk adna, kamu vicdan adna artk
seslerini ykseltmeleri gerektiini

31
sylyor ve yle diyorlar: "Tam bir
rme dnemi yayoruz. Devlet
iinde kar gruplar bugne dek
grlmedik lde zerkleti. Herkes
kendi "ete"sinin karna gre
davranyor. Devlet bireylere, "omlet
yapmak iin krlmas gereken yumurtalar" olarak bakyor. Yeni bir toplumsal uzlamaya gereksinim var ama
devlet engel oluyor. Mevcut hukuk sistemleri ise ancak grn kurtarmaya
yetiyor. Btn insansal deerler grecelemeye balad...
Bunlara karn, vicdan szlayan,
adalet duygusuna sahip, hakszlklara
kar kan insanlarn birlikte eyleme
gemeleri gerekiyor. Sivil itaatsizlik,
hakszlklara, ahlkszlklara kar tm
yasal yollarn tkendii noktada kamu
vicdanna ary amalayan bir eylem
tr olarak ne karlmal. Sivil itaatsizlik, kendisiyle bark yaamak
isteyen, "onur"dan hl haberdar olan
insanlarn daha vahim toplumsal
ykmlarn nne geebilmek iin
bavurabilecekleri bir are. Sivil itaatsizlik, "dzen" yerine "adalet"ten,
"onursuz bir suskunluk" yerine "insana
sayg gsteren tartmac bir okseslilik" ten yana olanlar iin bavurulmas gereken nemli bir eylemdir
gnmzde."
Gelecek Ay: Tarihsel ve Eytiimsel
Bir Yaklamla Bir Ahlk Kuram
Yaratmak

Kresel k Engellemenin Tek Yolu

Bymeyi Durdurmak
Cumhuriyet Bilim Teknik 17 ubat 2012
(New Scientist, 7 Ocak 2012den eviren: Reyhan Oksay)
1970'li yllarn balarnda bir grup gen
bilim insan, dnyamz nasl bir sonun beklediini aratrmaya karar verdi. Bu amala
1900 ylndan o gne kadar dnya nfusunun
art hzn, doal kaynak kullanmn ve sanayi retiminin izledii yolu baz alarak, gelecek ile ilgili byme senaryolar gelitirdi.
almann sonularnn topland Limits to
Growth isimli kitap, hzl bymeyi ani bir
d ve kn izleyeceini gsteriyordu.
Bu sonu, bymenin sonsuza dek devam
edebilecei ynndeki yerleik gr yerle
bir etti. "Hzl trman-ani k kuram" o
dnemin kuandan ok, gnmzn ekonomistlerini daha fazla ilgilendiriyor.
imdi kitapta neler yazldna, aradan
geen 40 ylda bu ngrlerin ne kadarnn
gereklemi olduuna bir gz atalm:
Aratrma ekibinin yantlamaya kalkt
soru uydu: Dnya nfusu ve sanayisi hzla
bymeye devam ederse, ne olur? Byme
sonsuza kadar devam edebilir mi, yoksa bir
noktadan sonra bir snra dayanr m? O
dnemde bymenin nnde herhangi bir
snrn olmadna inanlyordu -bugn bile
baz ekonomistler ayn grte-. Kresel
bymenin bir snr olduunu kabul edenlerin ou bile bymenin bir noktadan sonra
plato oluturacan dnyorlard.
Bu tahminlerin dayanak noktas ne
speklasyon ne de ideolojiydi; gen bilim

insanlar gelecekte neler olabileceine ilikin

cesur varsaymlarda bulunmak iin eitli
aralardan yararlanmlard. Bu aralardan
biri bilgisayar modeliydi. Ancak bu modelin
ortaya kartt tablo herkesi oke etti.
nk brakn snrsz bymeyi, hzla doruk
noktasna ulaan byme, ayn hzla inie
geiyordu. Baka bir deyile sanayi retimi,
gda retimi ve nfus dorua ktktan sonra
hzla dibe vuruyordu. Ksaca dnya uygarl
kle kar karya idi.
BYMENN SINIRLARI
Bilim ekibi bu arpc sonular 1972 ylnda Limits to Growth ad verilen ince bir
kitapkta toplad. Kitap ksa zamanda ok
satanlar listesinin ilk sralarna oturdu. Ne var
ki olumlu tepkiler kadar da bir dolu eletiriye
de hedef oldu. rnein Limitsin, 2000 ylnda bir k yaanacan syledii bile iddia
edildi. Oysa kitapta byle bir ngr yoktu.
ncelikle, 1970'li yllardaki bilgisayarlarn
bugn evlerimizdeki buzdolabndan byk,
fakat bugnk cep telefonlarndan daha
beceriksiz olduu dnemlerde tasarlam
olduu bir modelin niin baz alndna aklk getirelim. Kukusuz bugn ok daha ileri
modeller gelitirilebilir. Aslnda Limitsin
dayand, grece olarak ok basit bir model
olan World3'n gncelletirilmesi gerekirdi.
Bu konuda ok az alma yaplm olmasn
Cambridge'deki New England Complex

SEVG DNYASI

Systems'in yneticisi Yaneer Bar-Yam yle

aklyor: "1972 ylndan bu yana programlama ve bilim kapasitemizde meydana gelen
devasa deiiklii dnrsek, orijinal grubun
yapt almann bu kadar az dzeltme ile
hl kullanlyor olmas artc."
WORLD3 NN GELTRLMED?
Bu dzeltmenin yaplmam olmasnn
nedenlerinden biri kitabn yaratt fikir
ayrlklar. "Aratrmaclar kresel model
oluturma konusunda isteklerini yitirmilerdi"
diye konuan Ottawa'daki Whatlf
Technologies irketinden Robert Hoffman,
"imdi petrol tketiminin zirve yapt, iklim
deiikliinin kendini aka belli ettii ve
konvansiyonel ekonomilerin iflas bayran
ektii u gnlerde, modelleme konusunda
yeni bir uyan sz konusu" diyor.
Dier neden ise modeller giderek devasa
boyutlara ularken, baz sonular niin dourduunu anlamann zorlamas ve bunlarn
spesifik girdilere duyarl olup olmadn saptamann olanakszl. Bu glk, zellikle
kompleks sistemlere zgdr. Kresel sistemleri iyi tanyan ve World3' kullanan
Ontario'daki Waterloo niversitesinden
Thomas Homer-Dixon, bu modelin kontrol
altna alnamayan karmaa ile ar basitlik
arasnda uzla salayan en uygun model
olduunu dnyor. Fakat Bar-Yam'n grubu
ile Hoffman imdi bunun daha iyisini yapmaya alyorlar. World3, Massachusetts
Institute of Technology'de (MIT) gelitirilmiti. Ekip, 1900 ile 1972 arasnda dnya
nfusu, sanayisi ve doal kaynaklarna ilikin
bilinen tm verileri kullanarak, bu parametrelerin birbirini nasl etkilediine ilikin
denklemler oluturdu. Yeni verilere gre gncellenebilir varsaymlar zerine oturtulan
model, bir yzyl tesi iin yeni tahminler
yapmak iin projeksiyona tabi tutuldu.

33
WORLD3'N PROJEKSYONU
Ekonomik faaliyetlerinde bir deiiklik
olmad varsaymndan yola kan World3,
nfus ve sanayinin ilk dnemlerde logaritmik
olarak byyecei ngrsnde bulunuyordu.
Ancak zaman iinde kaynaklar tkenmeye,
evre kirlilii kontrolden kmaya ve yiyecek
ktl ba gstermeye balaynca byme
yavalayacakt. Limits to Growth kitabnn
orijinal yazarlarndan Norve dari Bilimler
Okulu'ndan Jorgen Randers, "Kitap, insanlarn evreye verdii zararn snrsz olarak devam edemeyeceini, nk Dnya'nn fiziksel
snrlara sahip olduunu sylyor" diyor.
Dahas, modelin her altrlnda, nfus
ve sanayi bir kez zirveye ulatktan sonra o
noktada hi duraksamadan hzla inie geiyordu. Kitapta bu ngr ile ilgili u uyarlar
yer alyordu: "Dnya nfusu, sanayilemesi,
evre kirlilii, gda retimi ve kaynak tketimi imdiki byme trendini srdrmesi durumunda, gezegenin zerindeki byme gelecek
100 yl iinde snra dayanacak. Byk olaslk nfus ve sanayi kapasitesinde ani ve kontrol edilemeyen bir dn yaanmasdr."
NN K?
Bu beklenmeyen sonu bilim insanlarn
ok etti. Dnya ekonomisi istikrarl bir ilerleme kaydedeceine niin kmek zorunda?
World3'te kn nedeni, sanayi, salk ve
tarm gibi farkl kresel alt-sistemlerin arasndaki karmak etkileimlere dayanyordu.
rnein daha fazla sanayi retimi, tarm ve
sala daha fazla para aktarlabilmesi
anlamna geliyor. Ancak bu ayn zamanda
daha fazla evre kirlilii anlamna da geldii
iin saln bozulmasna, tarm rnlerinin
azalmasna yol ayor.
Randers'a gre btn bunlardan daha

34
nemlisi, gerek dnyada snrlar fark edilinceye, kurumlar harekete geinceye veya
nlemler alnncaya kadar gecikmelerin
yaanmas. Bu geciken tepkiler World3'te de
programlanmt. Modelde, dnya
ekonomisinin kmesinin nedeni, sanal insanlarn eko-sistemler veya tarm arazileri gibi
alt-sistemler zarar grmeden nce sorunlar
zmek iin harekete gememeleriydi. Bunun
yerine ayn insanlar, model dnyann kaldrabileceinden fazlasn tketmeye, evreyi kirletmeye devam ediyorlard. Sonu, ekonomistleri terimi ile balon, Limits'in terimi ile
ipleri elden karmakt. Tepki vermede yaanan gecikmelerin yol at sorunlar, almann temel bilimsel mesajyd. Randers bu
mesaj, almay eletirenlerin de, beenenlerin de anlamakta zorlandklarn belirtiyor.
Gzden kaan bir dier mesaj da btn bu
felketlerden kanmann mmkn olmasyd.
Yani insanolu bu felaketleri yaamaya
mahkm deildi. nsan poplasyonunun ve
sanayisinin bymesinin belirli bir noktadan
sonra snrlandrlm olduu model uygulamalarnda, k yerine, dz bir hat zerinde
istikrar oluuyordu.

SEVG DNYASI

kaynaklarla enerji gereksinimlerini karlayabilirdi. Oysa Limits her trl koulu test etti.
Baka bir deyile programn her altrmnda parametrelerden biri deitirilerek, byme zerindeki etkisi aratrld. World3'n
baz versiyonlarna evre kirlilii yaratmayan,
snrsz nkleer enerji kayna yklendi. Yine
sonu deimedi; sanayi kirlilii belirli bir
noktay geince toplum kt. Ayn programa
bir sonraki seferde drt kez azaltlm evre
kirlilii girildi. Bu kez de toplum kt.
Nedeni ilenecek tarm arazisi kalmamasyd.
Bunu rtmek iin bu sefer tarm rekoltesini
ykselttiler, doum kontroln daha sk tuttular. Yine sonu deimedi, nk toprak
erozyonu ve evre kirlilii ii bozdu.
Ksaca bilim adamlar, doal kaynaklarnn
tkenmemesi ve evre kirliliinin olumamas
iin her trl olasl denediler. Her seferinde
byme sresi biraz daha uzad, ama sonunda
kntden kalamad. Yalnzca poplasyon
ve sanayi snrlandrld ve olas tm teknolojik zmler devreye sokulduu zaman,
kme yaanmad; byme yatay fakat istikrarl bir hat zerinden yoluna devam etti.
K KAINILMAZ MI?

Bu mesajlar ok az insan grd. Byk

ounluk kitab her adan eletiri bombardmanna tuttu. Bilim insanlar Limits'i beenmedi, nk acele eden yazarlar hakem
kurullarndan onay almadan bulgularn
yaymlamt. Siyasi sa, bymenin
tehlikelerini insanlarn gzne soktuu iin;
siyasi sol, alanlarn karlarn gzetmedii
iin; Katolik kilisesi ise doum kontroln
nerdii iin kitaba ate pskryordu.
Kitaba en iddetli eletiri ekonomistlerden
geldi. Ekonomistlere gre Limits, insanolunun gelitirecei teknolojik zmleri dikkate
almyor, hatt kmsyordu. rnein doal
kaynaklar tkendike insanlar yeni alternatif

World3'n krlma noktas kn er veya

ge yaanmasyd. Avustralya'daki CSIRO
Ecosystem Science Laboratuvarlar'nden Graham Turner, "Hemen hemen tm parametrelerde byk deiiklikler yapmamza karn
kn nne geemedik" diye konuuyor.
Bu almalar teknolojik zmlerin her
derde dev olacana inananlar ikna etmeye
yetmedi. Limits bu nedenle bilimsel evrelerde dikkate alnmamaya balad. Floransa
niversitesi'nden Ugo Bardi bunun nedenlerini yle aklyor: "Limitse kar kmak
bilim dnyasnda moda haline geldi. klim
deiikliine kar medyann yrtt kam-

SEVG DNYASI

panyalarn ayns bu modele kar yrtld.

Limits, son yllarda yeniden popler olmaya
balad rnein 2008 ylnda Turner gerek
byme rakamlar ile Limits'teki senaryo
rakamlarn karlatrd. Sonuta World3'n
standart almasndaki rakamlarla, gerein
birbirine ok yakn bir yol tutturduunu
ortaya kartt.
Peki, bu ne anlama geliyor? Yaknda
endstriyel bir k ve poplasyonda dramatik bir d m yaayacaz? Turner'n
grafiine bir gz atarsak daha k evresine
gelmedik; bu yzyln sonlarna doru bu
evreye gireceiz.
Bar-Yam ise bymenin izledii trende
dikkat ekiyor. nce dz bir hat izleyen
byme belirli bir noktadan sonra logaritmik
bir nitelik kazanarak hzla ge ykseliyor.
World3n zerinden 40 yl gemesine karn,
bugn lineer byme evresinde mi yoksa
logaritmik byme evresinde mi olduumuzu
bilemiyoruz.
POPLASYON FAKTR
u anda bilinen tek ey gelecein tek bir
konuda standart versiyondan farkl olaca.
Bar-Yam'a gre dnya poplasyonu standart
versiyondakinden daha yava byyor.
Limits'te doum oranlarnn zenginlik arttka
decei varsaylyordu. Gerekte bu d
kitaptakinden daha hzl. Bar- Yam, gerek
nfus art hznn modeldekinden daha dk
olmasn yle aklyor: "Kitap 1970'lerdeki
doum kontrolnn sk tutulmas kampanyasnda etkili olmu gibi duruyor. Eer yle
ise ok olumlu bir rol oynam demektir.
Bylece bize zaman kazandrm oldu.
Dolaysyla Limits'i insanlk tarihinin en
nemli almalarndan biri olarak deerlendirebiliriz."

35
40 YIL SONRA
Limits'in zerinden 40 yl gemesine karn
kitapta yazlarn doru olup olmad henz
bilinmiyor. Yanl olup olmad da bilinmiyor. Model nfus konusunda ne kadar ktmserse, evre kirliliinin gelecekteki etkileri
konusunda da o kadar iyimser. Ancak bugn
iklim deiikliini tetikleyen evre kirliliinin
varsaylandan daha kt sonular dourabilecei biliniyor; ne var ki bunun etkisi yzyllar
sonra grlebilir. Randers bu arada The Next
Forty Years (Bir sonraki 40 Yl) adn verdii
bir kitap zerinde alyor. Kitapta snrlara
dayandmzda neler olaca hakknda
ngrler yer alyor.
Homer-Dixon ise kten bizi ancak bir
mucizenin kurtarabileceine inanyor. Bu
mucize, yeni icatlar olabilir. nsanolunun ne
tr bir teknolojik yenilik yaratacan bugnden tahmin etmenin zorluklarna dikkat eken
Homer- Dixon, "Eer byme bu hzda devam ederse, insanolu yaratc gcn snrsz
ve artan hzlarda zm retmekte kullanmaldr" diyor. Bar-Yam'm nerisi u: "Gelecekte
byk bir ke mahkm olduumuzu kabullenmek veya teknolojinin bizi kurtarmasn
beklemek yerine, gelecei daha ayrntl bir
ekilde kurgulamalyz. Daha iyi modellere
ihtiyacmz var. World3'n ortaya att bilimsel temellerin sorgulanmas gerektiine
inanyorsanz, bunun yant daha fazla bilimdir. Baka bir deyile kresel dinamikleri
daha iyi anlamamz gerekiyor."
Bu bilginin yalnzca kuramda kalmamas,
uygulanmas da gereklidir. Limitsin insanoluna ilettii en nemli mesaj u: Bymenin
yaratt sorunlar grmezden gelindike,
zm de zorlaacaktr. Atmosfere CO2
salmaya devam ettiimiz srece bu dersi daha
renmediimiz anlalyor.

36

SEVG DNYASI

Yaamn Yapraklar

Birbirimizi Gnlden Anlamak

Nelda Bayraktar

vendiim arkadam, ben yurt

dndayken olumu haftada iki
kez ziyaret edeceine ve nasl
olduuna bakacana sz vermiti. Gnde
kez kpeini dar kard iin bunu yapmann kendisi iin zor olmayacan da
sylemiti. Bizim evden sadece 300 metre
uzakta yaad halde bir kez bile olumun
yanna uramadn rendim. Onu ilk
grdmde bu kck iyilii benden neden
esirgediini soracam ona. Halbuki ben onun
eini hep konserlere ve evimde yemee davet
ederim. MS hastas olduu iin yapamad
ok sevdii reellerden ben evde yaptka ona
da veririm. Evlerine ne zaman gitsem, daima
minik de olsa bir hediyeyle gitmeyi severim.
Bu insanlarn nesi var?"
"Bir baka komumla yaklak bir yldr
arkadaz. 9 yl nce einden boand. ocuklarmz ayn okula gidiyorlar ve senelerdir
ayn futbol takmndalar. Birlikte yemeklere
kar ve ihtiya duyduumuzda birbirimize
yardmc olurduk. Arabas olduu iin arada
bir, birlikte alverie kardk. Ben de onu
evimde pizza ve arap partisine davet eder,
onun iin reeller ve turular yapardm. ki yl
nce arkadamn evini su bast ve evi byk
zarar grd. Tm duvarlar ve zemin rutu-

betlendi ve evini kf bast. Arkadam evini

satamad, yeni bir ev de alamad. Bu nedenle
kredi alarak evine tadilat yapmaya karar
verdi. Artk imdi tmyle bankadan ald
byk krediyi konuuyor ve srekli ikyet
ediyor. Ben de onun ne kadar mcadele
verdiini gryor ve onu anlyorum. Kendisi
talyanca renmeye alyor ve bir gn
paras olduunda da talya'ya gitmeyi planlyor.
"te bu arkadam Trkiye'den dnte
aradm. Noel'den nce hastalanmt ve ayrca
bir torunu olmutu. Salk durumunu, Noel'i,
ocuklarn, torununu velhasl onunla alkal
olan herkesi tek tek sordum. Sonunda soracak
bir ey bulamadm ve sessiz kaldm.
Sessizliim bir sre daha devam etti. Baktm
ki benimle daha fazla konumuyor ve bana
Trkiye seyahatimle ilgili tek bir soru bile
sormuyor. Sonunda ona evde temizlik ilerimin olduunu ve seyahat dn bunun
benim iin sorun olduunu syledim. Bana ne
syledi dersiniz? "Seyahatler daima yorucudur." Sonu: Kskanlk. Yani dostluk ve
arkadalk deil. Benim lkemde insanlar
sadece kendilerinin fotokopisi olan yani
kendileriyle tpatp ayn olan insanlarla
iletiim kuruyorlar. Bence bu kskanlk duy-

SEVG DNYASI

37

gusunu engellemek iin yaplyor. Yani

demek istiyorlar ki: "Eer sen tpk benim
gibiysen, benim sahip olduumdan daha
fazlasna sahip olamazsn. Bylece ben de
kendimi gvende hissedebilirim." te bunlarn mant byle alyor. Peki benim
fotokopim nerede?

cak olsanz size "hayr hayr nemli bir yorumumuz yok" derler. Kursa birlikte girerler ve
birlikte karlar ve baka hi kimseyle de
iletiim kurmazlar. Bylece kursa tek bana
gelen birisi orada daima yalnz kalr. Hi
kimse de kurslara tek bana katlmak istemez. Burada insanlarla sosyallemek zordur.

"Bana burada tek tepki veren kii, Trk

arkadam oldu. Onu da arayarak hatrn sordum. Bana "ho geldin" dedi ama baka
hibir ey sormad ve anlatmad da. Halbuki
onunla da ok vakit geirirdik. Beni ska
arr, kz da bizi ska ziyaret eder,
snavlardan nce onu ders altrrdm.
Birdenbire aramay kesti. Ona neden beni aramadn sormam gerekiyor. "Acaba onu
bilmeden incittim mi?" diye soruyorum
kendime. Eer incitmi isem, bunun nasl
olduunu merak ediyorum. ok zgnm,
nk ok canl ve neeli bir arkadamd ve
birlikte ok glerdik.

"lkemde insanlarla beraber olmann tek

yolu onlar evinize kahveye, yemee veya
iki imeye armaktan geer. Sadece bir
fincan kahve iin ou gelmez. Bazlar
yemek davetiniz iin gelir, hem yemek hem
de iki davetini ise ok az kii karr. Elbet
ki bu sizin iin kolay olmaz, karlnda
onlarn da sizi bir gn armalarn mit
edersiniz ama nafile. Ben evimde bu tarz
davetleri salt insanlar biraraya getirmek
adna ok yapm birisiyim. Bu tarz davetlere
katlanlar da fazla konumazlar. Konuan tek
kii yine ev sahibi olur. Davetin sonunda
yorulmu, sesi kslm ve yrei dolmam
olan kii yine evsahibi olur."

"Bunlarn dndaki insanlar zaten bana

yakn olmayanlard. Yukarda bahsettiim
kiilerle epeyce zaman geirdim ben. imdi
kendimi onlar tarafndan nemsenmeyen, reddedilen birisi gibi grdm iin depresyonum yeniden tetiklendi. Geldiimin ertesi gn
buras tmyle beyaza brnd. Psikologumu
aradm ancak bulamadm.
"Trkiye'den bir arkadamla telefonda
konutum. Bana bir kursa yazlmam veya bir
gruba katlmam nerdi. Buradaki insanlar bu
tarz kurslara mutlaka yanlarnda birisiyle
giderler. Yalnz gitmekten holanmazlar.
Bunun nedeni hibir eyi yalnz yapacak
kadar kendilerine gven duyamaylardr.
Herhangi bir kursta veya toplantda bu
arkadalar bir arada otururlar ve genellikle
kursun retim ekli veya retmeniyle
alkal fsr fsr konumalar yaparlar. Onlara
"herhangi bir yorumunuz var m" diye sora-

Baz paragraflarn okuduunuz bu mektubu yeni yln ertesi gn Finlandiya'da

yaayan bir arkadamdan aldm. Bu sayfalara
koyabilmek iin de onun iznini aldm.
Arkadamla stanbul'da ok gzel anlar
geirdik. ki yldr Noel'i geirmek zere
stanbul'a geliyor. Yeni yla girmeden nce de
lkesine dnyor. Birbirimize olan sevgimiz
uzun yllardan sonra yeniden grdmzde
kald yerden devam eder hep. Bu tpk
bisiklet binmeye benzer. Bir kez kavradnzda ve dmeden kullandnza dair tam
bir inan oluturduunuzda, yllar sonra yine
ayn baaryla kullanabildiinizi grrsnz.
Ayrca arkadamn Trkiye'de birok sevdii
dostlar vardr, onlarla da ska grr.
Belki yukardaki satrlar okuyanlar hi
phesiz ki kendi hayatlaryla paralellikler
kuracaklar ya da "ama ben farklym" diye-

38
ceklerdir. Bir ksm da "Ama biz Trkler
zaten byle deiliz ki" diyerek, ksa yoldan
ve genel bir tanmlamayla, kendilerine ve
kendi ilerine, davranlarna, duygularna
fener tutmakszn aydnlk zannettikleri yolda
yrmeye devam edeceklerdir.
Empatiyi Sultanahmet'e gelen bir turistin
sorduu soruya doru cevap vermek veya onu
istedii yere gtrmek, taksi ofryseniz
uzun yoldan deil de en makul yoldan gtrmek eklinde alglamak yerine, i, arkada ve
aile evremizi oluturan kiilerle (eimiz,
ocuklarmz, torunlarmz, akrabalarmz)
olan yakn plan ilikilerimiz, dncelerimiz,
duygularmz ve davranlarmz eklinde ele
almak daha faydal olabilir.
Belki okula henz balam olan ocuklarmza duygularn ne denli eitlilik gsterebildiini anlatabilir, onlarn duygularna deer
verebiliriz. rnein mutluluun, kzgnln,
neenin, zntnn, nemsenmemenin, kaybetmenin v.b nasl duygular olduunu anlatabiliriz. Onlara duygularn anlatmalarn
syleyebiliriz. Baka kiilerin hangi duygular
iinde olduunu gsterebiliriz. Hasta
bir komumuzu (elbet ki bulac bir
hastal bulunmayan) ziyaret ederken
ocuumuzu da yanmzda gtrebilir,
komumuz iin hazrladmz yemek
paketini onun tamasn salayabilir
ya da mahallemizde bulunan bir
yardm kuruluuna giymediimiz
kyafetleri hazrlarken, ona bunu niin
yaptmz anlatabilir ve torbay tamamzda kendisinden yardm isteyebiliriz. Ona insanlarn bazen kendi
ilerini yapamaz hale gelebildiklerini
bu nedenle de baka insanlara ihtiya
duyabildiklerini anlatabiliriz.
zgrlklerin snr tanmay
istemedii, teknolojinin hzna ayak

SEVG DNYASI

uydurmaya altmz gnmz dnyasnda

aileler, evlatlarnn her trl gamdan, kederden, skntdan, fakirlikten ve yoksunluktan
uzak bir ekilde yalnzca mutlu yaamalar
iin ellerinden geleni yapmaktalar. Bunu yapmakta elbet ki hakllar. Ancak bunun yan sra
salt bu amala bakalarnn mutsuzluklarndan ve kederlerinden olumsuz biimde etkilenmemeleri iin ocuklarn bu tarz ortamlardan uzak tutup, bihaber klmak isteyenler
de olabilir. Nitekim yeni yaplan bir alma
genler arasndaki empatinin giderek dmekte olduunu ortaya koymutur. Bu a-lmann yapld yer Amerika Birleik Devletleri olmasna ramen, yukarda da szn
ettiim gibi biz insanlar ruhsal zelliklerimizin alt katmanlarnda birbirimize benziyoruz.
Michigan niversitesinden Sara H. Konrath
tarafndan yrtlen bu almann sonularn "Personality and Social Psychology
Review" dergisinin Austos saysnda bulabilirsiniz. Buna gre niversite rencileri
arasndaki empati son on ylda sert bir d
yaam. Bu dnemi ieren baka bir aratrma ise rencilerin narsisizmlerinin inanl-

SEVG DNYASI

maz boyutlara vardn ortaya koymu.

Bu konuda aratrma yapan bilim adamlar
bireysel empatiyi eitli ekillerde deerlendiriyorlar. Bunlardan en bilineni, kiilere
kendileri hakknda ne dndklerini sormak.
sel Kiisel Tepki Index'i en bilinen anket
olup, kiilere eitli cmleler veriliyor.
rnein "Benden daha az ansl olduunu
grdm kiilere kar iimde bir acma ve
merhamet duygusu oluur." "Bir karara varmadan nce olay bakalarnn gzyle de
anlamaya alrm" tarzndaki sorularla bunlara ne derece katlp katlmadklar tespit
ediliyor. nsanlar kendilerini empatik bulup
bulmadklarna gre eitlilik gsteriyorlar.
Yukardaki aratrma kendilerini empatik
bulan insanlarn aslnda empatiyi fark edilir
biimde (mimiklerle, beden diliyle, davranlarla - hasta bir arkadann yerine derste not
tutma v.s gibi) gsterdiklerini ortaya koymu.
Bu alma 14 bin renci zerinde
yaplm. Sonu: gnmz rencilerinin
yzde 75'inin kendilerini 30 yl ncesindeki
ortalama bir renciden daha az empatik bulduklarn gstermi. Aratrmann bulgular,
empatinin doutan var olduunu iddia eden
dier bir aratrmann sonularna ters dyor. rnein 2007 ylnda Yale niversitesinin Geliimsel Psikoloji blm uzmanlar
alt aylk bebeklerin de empatik davranlarda
bulunabildiklerini gzlemlemilerdi. Leipzig'de bulunan Evrimsel Antropoloji Max Planck
Enstits uzmanlar ise ufak ocuklarn hibir
karlk beklemeden aratrmaclara yardm
ettiklerini ve kendilerine verilen mkfatlar
bakalaryla da paylaabildiklerini grmlerdi. Empatik davranlar sadece insanlara has
deildir. Fareler, ac eken dier farelerin hissettikleri acy hissedebilmektedirler.
Hal byle iken, yani bedenlerimiz asndan
belki birbirimizin acsn, kederini ve zn-

39
tsn (elbet ki mutluluunu ve sevincini de)
hissedebilir zellikte yaratlm olmamza
ramen, toplum hayat empatik davranlar
snrlama konusunda inanlmaz derecede
olumsuz etkiye sahip olabilmektedir.
Uzmanlar teknolojik toplumlardaki insanlarn sosyal bir izolasyon iinde yaadklarn,
bunun da empatiyi azaltabileceini sylyorlar. Amerikallar son 30 yldan beri artk daha
yalnz yayorlar ve grup aktivitelerine (parti
almalarndan tutun da spor takmlarna
kadar) daha az katlm gsteriyorlar. Bu tarz
insanlar dierlerine kar (hem duygularnda
hem de davranlarnda) daha az cmert oluyorlar.
ngiltere'de bulunan Keele niversitesi
hocalarndan Kenneth J. Rotenberg ise yalnz
yaayan insanlarn laboratuar oyunlarnda
dierlerinin gvenlerini daha kolay suistimal
edebildiklerini ve onlar kandrabildiklerini
ortaya koymu.
Evet kendimize yeniden empati penceresinden baktmzda, eer bakalaryla kolayca
empati kuramyor ve birbirimizi gnlden
anlayamyorsak bunun nedenleri zerinde de
dnmemiz gerekmiyor mu?
Biz insanlar gerekten birbirimize karde
olan, ayn yerden, ayn eyden gelip ayn
yere, ayn yne giden deil miyiz? O halde
dilimizde hl alatan, zen szlerin olmas
niye? Gnlmzle birbirimize daha yakn olmann, birbirimizi her eye ramen gnlmze almann ve bir olmann gereklerini zmze sindirmek hepimiz iin faydal olabilir.
Faydalanlan kaynaklar:
Jamil Zaki, Scientific American, January
19, 2011
Mary Van Clay, The Caring Child: How to

SEVG DNYASI

40

Evrenin Yeniden Ayarlanmas

(Patagonya Gemi Gezisi)
Canl Kryon Celsesi,
27 Ocak 2012 Patagonya (Gney Amerikann gney blgesi)
Lee Carroll kanall ile verilmitir
eviren: Necati Tarman

elmlar sevgili varlklar. Ben

Manyetik Hizmetten Kryon'um.
Size sylemek istediim pek ok
ey var ama her zamanki gibi yumuak
bir balang yapacaz. Bu odada bulunan enerjiyi onurlandryoruz. Bizi duymak isteyenlerin bunu yapabilmeleri iin
etrafmzda bir bilgelik balonu oluturuyoruz. Biz yalnzca bu odada bulunanlara deil, pek ok insana hitap ediyoruz.
Sizin bu an onurlandrmanz istiyorum
nk bu size aittir. Bu bo bilgi deildir.

Bu bilginin stnde ok derin ve esasl

insan damgas vardr. Bunun anlam, size
her ne sylersem, bunun sizin tarafnzdan yaratlm olduudur. Bu mesajn ayn anda 2 dilde (ngilizce ve spanyolca)
verilmekte olduunun farkndaym. Bu
bilgi ok karmaktr ama aslnda ok da
basittir. yleyse imdi perdenin bizim olduumuz tarafnda sizlerin kim olduunu
bilenler tarafndan nceden sizin iin hazrlanm olan kavramlar anlayabilmek
iin dikkatle dinlemenizi istiyoruz.

SEVG DNYASI

u anda bu gezegende bir deiim yer

almaktadr. Eer gerekten yal bir ruhsanz, bu deiim sizi etkilemektedir ve
fakat her biriniz bundan farkl bir ekilde
etkilenmektedir. Bu her birinizin ad
geen enerjiye farkl bir ekilde tepki
vereceiniz anlamna gelmektedir. Yal
ruhlarda ok ilgin bir ey vardr. Bunlar
yal ruhlar olabilirler ama her birinin
yaam tecrbeleri birbirine gre ok
byk farkllklar gsterir. Dolaysyla,
her biriniz gezegendeki bu deiim enerjisine farkl ve kendinize zg bir tepki
gstereceksiniz ve gsteriyorsunuz.
Bununla birlikte, ilgin bir eyi hepiniz
hissetmektesiniz. Bir taraftan bilgeliiniz
ve bilgileriniz derinleir ve genilerken,
dier taraftan gezegendeki enerjinin sizden uzaa doru deil, sizin bilinciniz
ynnde hareket etmekte olduunu
hissediyorsunuz.
u anda gerekletirmekte olduumuz
celse "nsanln Yeniden Ayarlanmas"
adn verdiimiz dizideki drdnc
celsedir. imdiye dek insanlarn nasl
yeniden ayarlandndan, Tabiat Anann
(Gaia) nasl yeniden ayarlanmakta olduundan ve hatt sizin DNA'nzn nasl
yeniden ayarlandndan sz etmitik.
Bugn ise sizin hi beklemediiniz bir
olaydan sz edeceiz: Evrenin nasl
yeniden ayarlandndan. Bugn sizlere
sunduum bu nermenin anlalmasnda
zorluklar olabilir. nk bu nermede
boyutun dna taan baz kavramlar olabilir. Bu nedenle yava gideceim.
Zaman
u anda iinde bulunduunuz enerjiye
ait tahminlerle balyoruz. Szgelimi

41
nmzde bir yar pisti ve pistin stnde de yar otomobilleri olsun. ok geni
bir alana yaylan bir pist canlandrn zihninizde. Diyelim ki, yarlarn pistte bir
tur atmalar yllar srmektedir. Bunu
yaparken doal olarak yorulmaktadrlar.
Bazen arabann srcs deitirilmekte
ve yeni bir src ile yola devam
edilmektedir. Derken yeni src de
yorulmakta ve bu nedenle nceki src
yeni srcnn yerini alp yeniden yola
devam etmektedir. Durum byle olunca,
yar arabalarnn bazlarnda deneyimli,
bazlarnda ise deneyimsiz srcler
bulunmaktadr. Srcler bazen sadece
bir turu tamamlamak iin yllarca araba
kullanmak zorunda kalabilmektedir.
Diyelim ki, yar pistinin bir blm
dier taraflara gre daha zordur, belki de
pistin bu blmnde yolda ukurlar bulunmaktadr. Baz srcler bu ukurlar
grmeyebilirler ve en yeni ve dolays ile
en deneyimsiz srcler ukurlara derler. Eski ve dolaysyla deneyimli
srcler bildikleri iin ukurlarn
etrafndan dolarlar. Sizin boyutlu
alglama tablonuzda byle bir eyi hayal
etmeniz pek zor olmasa gerek. Ama bu
bir zaman metaforudur (benzetme).
Sz geen yar pisti sizin 3 boyutlu
zaman kavramnz temsil etmektedir
ama siz bunun dmdz bir yol olduunu
dnrsnz. Ancak, bu yol dz
deildir. Bu yol daireseldir. imdi bir an
durun ve yar arabalarndaki srclerden biri olduunuzu ama pistin dairesel
olduunun farknda olmadnz hayal
edin. Ayrca, sizin pistte pek ok tur
atm olduunuzu da hayal edelim. Yeni
src pistin dz ve sonsuz olduunu

42
dnebilir nk yol ufukta kaybolmaktadr. Ancak, yal bir ruh olarak siz
aslnda pistin ok byk boyutlara sahip
olduunu ve onun iin de dnemelerin
plak gzle hemen farkna varlamadn biliyorsunuz, aynen dnyann
yuvarlaklnn yerden grlememesi
gibi. Yal bir src ruh olarak, siz pistteki zor blgelerin nerelerde olduunuzu
biliyorsunuz. Bu benzetmede siz arabay
srdnz srada n camdan ileri doru
bakarken, aslnda ayn anda hem
gemie, hem de gelecee bakmakta
olduunuzun da farkndasnz. te bu
boyutlu bir zihnin kavramay baaramayaca nermelerden biridir. Yani siz
yaptklarnzla gelecei deitirirken,
bir taraftan da daha nceden gemi
olduunuz pistin stnden gemekte ve
gemii de deitirmektesiniz. te tek
bana bu nerme 2012 iin yaplan tahminlerin hepsinin birden nasl tutabileceinin aklamasdr.
Ama 2012 pistte bulunan zor blmlerden sadece birisidir ve kadim insanlar
bunun gelmekte olduunu biliyorlard.
Pist zerinde daha ileri noktalarda sorunlar kaca kehanetinde bulunabiliyorlard nk pistin ileri blmleri aslnda
dairenin paralarndan baka bir ey
deildir. Bu durum zamanda gayet iyi
bilinmektedir ve buna bir isim vermek
isteyenler kesirli zaman diyebilirler. Eski
insanlk tarihinde ad geen bu zor
blmlerin bazlar gerekte insanln
sonunun gelmesine neden olmulardr.
Bazlar da insanln yeniden ve batan
balamasna neden olmulardr. u anda
iinde bulunduunuz enerjinin kendi
potansiyelinde dualite vard. Siz yeniden

SEVG DNYASI

baa dnerek devam edebilir veya gezegenin imdiye kadar hi grmemi

olduu bir eyi balatabilirsiniz.
Yirmi iki yl nce size "Deiim iin
hazr olun" demitik. Size "klimde
deiiklikler iin hazrlkl olun"
demitik. O zamanlar szn ettiimiz
eyler gerekleti. Bu olaylar Kryon veya
khinler bunlarn olacan syledikleri
iin olmad. Asl neden, zorluun
gelmekte olduunu gren baz yal ruhlard. Onlar pistin etrafnda daha nceden
dolamlard ve sorunlarn hangi blmlerde ortaya kacan biliyorlard. Onlar
iin "gelecek" "bilinen arazi" idi. Benim
size syleyebileceim ve anlalmas ve
kavranlmas en zor olan eylerden biri
udur: Siz bu zorluklarn (ukurlarn)
etrafndan dolap pistte yolunuza devam
ederken, tm pistin enerjisini de
deitiriyorsunuz. Bu anlalmas kolay
olan bir kavram deildir; bununla birlikte, dorusal dnen zihinlere bu tip eylerin nasl gerekleebileceini en iyi
anlatabilecek kavram da budur. Zira siz 3
boyutlu alglama tablonuzda gelecekte
edineceiniz tecrbelerin gemite olan
olaylarn bir rn olacana inanyorsunuz. Sadece bir ynde hareket etmektesiniz ve yalnzca beklentileriniz dz bir
izgi zerindedir. Elinizde olan tek ey
gemite edinmi olduunuz tecrbelerdir. Bu ise yeterli deildir.
Pisti deitirdiinizde, pistin kurallarn
da deitirirsiniz. u anda basitletirilmi
olarak sylemek istediim ey artk
nnzde bir paradigma deiiminin
olduudur. Bunu ilk grecek olanlar yal
ruhlardr ve onlar insanln geri kalan

SEVG DNYASI

iin tohumlar atacaklardr. Gen insanlar

bunu greceklerdir, nk bu onlarn
akaik miraslarnn iinde yer almaktadr.
Yava yava (tedricen) insan tabiatnn
kendisi deiecek ve yeni bir dnme
yoluna girecektir. Bu yeni dnme
yolunda sizler artk sadece gemiinizde
meydana geldiini zannettiiniz olaylardan edinmi olduunuz deneyimler
tarafndan ynlendirilmeyeceksiniz. Bu
harika bir potansiyeldir. Sizinki bunu
deneyimlemi olan tek gezegen deildir.
Ancak, sizin gezegeniniz kendi
galaksiniz iinde bunu u anda deneyimlemekte olan tek gezegendir.
Daha Byk Resim
Size bundan sonra syleyeceklerim
ezoterik olarak inanlmas mmkn
olmayan eylerdir. Galaksiniz Dnya
zerinde neler olduunu bilmektedir. u
anda galaksi iinde yaam biimlerinden
sz etmiyorum. Ben sizlerin "kurallar"
olarak varolduunu dndnz fiziin kendisinden sz ediyorum. Evren
sizin geirmekte olduunuz deiimde
ibirlii yapmaktadr, bunu bekliyordu.
nk siz bunun iin geldiniz.
imdi aklamak biraz zorlaacak. Siz
fiziin basite ilerin olmas iin gerekli
olan kurallar dizisi olduunu mu
dnyorsunuz? Size bir soru sormama
izin verin: Astronomlarn "zeki tasarm"
olarak nitelendirdikleri eyi nasl aklyorsunuz? htimal hesaplar bunun tersini
gsterse bile, evren yaam iin
yaratlmtr. Fiziin geliigzel olduu
ve geliigzel kurallara uymakta olduu
varsaylr. Ama durum hi de byle

43
deildir. Astronomlarn aletleri
iyiletike ve daha fazla ve nitelikli bilgi
toplayabildike, evrenin tasarmnn bir
zeknn eseri olmas gerektiine daha
fazla inanmaya baladlar. Bunu nasl
aklayacaksnz? Onlarn tek bildii
matematiktir. Sizin nnzde durmakta
olan ve sizin Galaksi adn verdiiniz
eyin tesadfen gereklemesi ihtimaliyle, zarla st ste ve aralksz olarak
10.000 kez 6 atma ihtimali ayndr! Ve
bunun hibir anlam yoktur nk
geliigzel deildir ve doann an
biimine uygun deildir. te bu nedenle
sylemekte olduklar eyleri sylyorlar.
Yaratlta ynlendirici bir gcn
olmas gerekmektedir. Bu sylem sizin
fizik ile veya gzlerinizin nnde olan
eyle ilgili olarak imdiye kadar
dndklerinizi deitiriyor mu?
yleyse imdi fiziin fiilen nasl sizinle
ibirliine girmeye baladn anlatmaya
soyunacam. Bu zaman kesiri (kesirli
zaman) uzun sreden beri biliniyordu ve
siz birok farkl yola girebilirdiniz.
Baka bir deyile, sizin pek ok bilin
potansiyeliniz vard. Size bir dnya
savann olacan sylediler. Size
insanln sonunun geldiini sylediler.
Pek ok spiritel sistem dnyann
sonunun geldiini ve tm ruhlarn
toplanacan ilan etti. Birok sistem
sizin hazrlkl olabilmek uruna belirli
inanlara sahip olmanz gerektiini
syledi ama bunlarn hibiri gereklemedi. Tm bunlar size nnzdeki
deiimle ilgili olarak biraz fikir veriyor
mu? Farkl bir dnce paradigmas
ortaya kmaktadr. Bu yeni paradigmalar
sizlerin u anda "zlmesi imknsz"

44
olarak nitelendirdiiniz sorunlar ele alacak ve halledeceklerdir. yleyse imdi
baz inanlmaz eyler ile balayalm.
Gne Sisteminin Manyetii
imdi sevgili ortam hem kendi iyiliin, hem de evirmenin iyilii iin
yava gitmeni istiyorum. Yirmi iki yl
nce size dnyann manyetik alannn
sizin bilinciniz asndan kritik neme
sahip olduunu sylemitik. Manyetizm
bir kuantum enerjidir. Yer ekimi ve k
da ayn ekilde kuantum enerjidir. Siz bir
kuantum alan tarafndan evrelenmektesiniz ve bu da dnyann manyetik
alandr. Biz o zamanlar insan bilinci
deiecekse, manyetizmin de deieceini sylemitik. Byle olmak zorundadr.
Sizin yaptklarnz iin bir tamamlayc
unsur olmak zorundadr. Sizin yaptklarnz alabilecek (alglayabilecek)
ekilde konumlanmaldr. Manyetik
gler ayn konumu muhafaza ederken
bu dnyann bilinci nasl genileyebilir
ki? Bu mmkn deildir. yleyse
manyetizm hareket etmelidir.
Bu nedenle her ey gezegeninizin
manyetik fay hatlarnn fiilen deimesi
ile balad ve bu olay artk kayda gemi
olan tarih olmann yannda, benim
tarafmdan 20 yldan daha uzun bir sre
nce tahmin edilmi olan bir eydir.
Artk pusulalarnz sizlere sylemi
olduum eylerin doru olduunu gstermektedir. 1989 ylndan beri manyetizm
byk oranda hareket etmi ve
deimitir.
Ama daha fazlas olmak zorundadr.
Sizce sizin gezegeninizin tm manyetiz-

SEVG DNYASI

masn baka ne deitirebilir? Gezegen

yeniden ayarlanma gerekletirmek
zorundadr ve bunu yapabilmek iin de
ona yardm edilmesi gerekmektedir.
Gne sisteminiz bu gezegenin manyetik
deiiminin motorudur. Eer siz gne
sisteminiz ve onun nasl i grd ile
ilgili olarak bir eyler biliyorsanz, o
zaman bu syleyeceklerim anlam ifade
edecektir.
Sizin gne sisteminizde ana unsur,
ekirdek, Gnetir. Neredeyse tm ile
manyetik olan gne rzgr Gneten
kar ve yaylr. Bu manyetik bir enerjidir, Gnein yzeyinden dar frlar ve
sadece Gne tarafndan yaratlm olan
eyleri ierir. Bu manyetik enerjinin bir
ad vardr: Heliosfer. Bu enerji, manyetik
rzgr sizin dnyanzn manyetik glerine doru "frr" ve bu da gezegenin
deimesine neden olur.
Eer dnyadaki enerji her zaman ayn
kalrsa, o zaman dnyada pek az ey
deiecektir. Teknik konulara girmek
isteyenler iin Gnein manyetizmasnn
dnyann manyetizmasna kar
frdn ve dolaysyla birbirleri ile
karlkl etkileim iinde olan iki
manyetik alann ortaya ktn syleyebiliriz. Bu ise indksiyon olarak
adlandrlan ve bilim iin bir gizem oluturan bir eyi yaratr. Bu birbiri iine
gemi olan bir manyetik alanlar "orbasdr" ve bu orba sayesinde herhangi
bir g kaynana gerek duymakszn
bilgide enerji deitokuu ve ykseltme
(amplifikasyon) gereklemektedir.
Dnyada yaygn olarak kullanlmakla
birlikte zellikleri asndan hl esrarengiz olarak kabul edilmektedir.

SEVG DNYASI

45

Olacak olanlar u ekilde sralayabiliriz. Gnete meydana gelecek olan

deiimlere dikkat edin. Bu deiimleri
gne frtnalar olarak adlandrabilirsiniz
ama aslnda bunlar sizin anzdan
sadece bir yeniden ayarlanma anlamna
gelmektedir ve sizin iin endie kayna
oluturacaktr. Endie kayna olmasnn
nedeni de gezegen stnde ve evresinde
pek ok elektronik aygtn bulunmas ve
aygtlarn bu frtnalara kar tepki verecek olmasdr. Gezegeninizin manyetik
alannn ayn kalacan sanyor ve bekliyorsunuz. Ama devasa bir gne frtnas kopmuken, manyetik alannzn
ayn kalmas mmkn deildir. Belirli
iletiim ekilleri olumsuz ynde etkilenecek ve engellenecektir. Hatt belki
g ebekelerinde de kesintiler meydana
gelecektir.

okuma udur: Gidip bu gerei bulun.

Gne Sisteminizin uzaydaki hareketi
srasnda bu gereklii grebileceksiniz.
Bu uzayn belirli zellikleri ile karlkl
etkileime gemektedir ve bu da
manyetizmada baz deiikliklere yol
amakta ve bylece manyetizma imdiye
kadar olduundan ok farkl bir hale
gelmektedir. Tm bunlarn sonucunda da
Gne deimektedir. Dngy grebiliyor musunuz? Deiimlerden her biri
dierini dairesel gerein bir kesirinde
iyiletirmekte ve gelitirmektedir.
Merkezin etrafndaki hareketiniz sizin
Gne Sisteminizi deitirmektedir.
Gne Sisteminin yeni konumu Gnein
zelliklerini deitirmektedir. Gnein
deien zellikleri heliosfer aracl ile
gezegeninize gnderilmekte ve bu da
sizin DNA'nz etkilemektedir.

Gnei izlemeye devam edin nk

Gne deiim srecinin iinde bulunmaktadr. Tm bunlarn olmasnn nedeni
zeki tasarm ile birlikte onun temelinde
yer alan Tanr'nn ve Yaratc'nn sevgisidir. Sizin bilincinizin almas ve
genilemesi iin deiiklikler yaplmaktadr. Bu u anda gelimekte olan yeni
bir dnce tarzdr ve her bir insann
DNA alanna dokunmaktadr. Bylece
DNA iinde yer alan bilgi deimekte ve
bu sayede daha nce hi ortada olmayan
yeni bir gerekliin yakalanmas ve bu
gerekliin zelliklerinin de iyiletirilmesi mmkn klnmaktadr.

imdi baz aydnlar yle diyeceklerdir: "Bu sylediklerin pek akla uygun deil. Dnyay etkileme kapasitesine sahip
olan bu sreler bizim Gne Sistemimizin yolunun stne kmaya hazr ekilde
ok uzun zamandan beri yoldaydlar.
Demek ki "ylesine olmu" olamazlar.
Dier bir deyile, tm bunlar zaten ve
her halkrda olacakt. yleyse bizim bir
bilin deiimi iinde olup olmamamzn
herhangi bir nemi yoktur."

imdi biraz daha fiziksel eylerden sz

edeceim: ok uzun zamandan beri bir
eyler yoldayd. Gne Sisteminizin
manyetizmasnn kendisi deimektedir.
Sizin kar karya olduunuz meydan

Bu hususlar ben de kabul ediyorum

ama yanna bir de aklama getiriyorum.
Diyelim ki, 1600'l yllarda bir uzay
gemisi dnyann yaknna gelmi ve
mzik yaynna balam olsun. Yani
dnya ile radyo dalgalar vastas ile
mzik iletiimine gemi olsun. imdi
size u soruyu yneltmeme izin verin:
Ad geen bu iletiim gerek miydi? Evet

46
size daha biraz nce bunun gerek
olduunu syledim. Mzik gzel ve
gerek miydi? Evet. Dnyadaki ka kii
bu mzii duymutu? Ve bunun cevab
ise udur: Hi kimse! nk radyo
alcs o devirde henz icat edilmemiti.
Ama verdiim bu rnekte uzay gemisi
her zaman yolda idi. imdi benzetmeyi
anlayabiliyor musunuz? Manyetik
deiimler her halkrda meydana gelirdi ama eer dnya henz buna hazr
deilse, dnyada hi kimse mzii duyamazd. Herhangi bir tepki olmazd ve
insanlar da ayn ekilde yaamlarna
devam ederlerdi, tabii eer ortalkta
insan kalmsa. nk bazlar sizin bir
kez daha, kendi kendinizi ortadan kaldrma yolunda olduunuzu sylyorlard.
Gelecei deitirmek suretiyle gemii
deitiriyorsunuz. Siz Gne
Sisteminizin enerjisini yeniden
ayarlarken baka bir ey daha yapyorsunuz. imdi syleyeceimizi anlamak,
kavramak ok zor ama biz yine de
syleyeceiz: Sizden ok, ok uzakta
baz eyler deimektedir. Bu deiikliklerin olduu yer sizin aklnzn almayaca kadar uzakta olduundan ve
boyutta sizden ok uzakta olan eyler,
sizin gereklik balonunuzun bir paras
olmadndan buna inanmyorsunuz.
Ancak, ad geen deiiklikler kuantum
durumda sizinle temas iindedir.
Aslnda akla pek uygun olmayan, hatt
akla biraz ters gelen ekilde Galaksinin
tm bir tabaka olarak dnmektedir.
Yldzlar ve takmyldzlar sizin kendi
Gne Sisteminizde grmeye alk
olduunuz Newton fizik kurallarna

SEVG DNYASI

uygun olacak ekilde hareket etmemektedirler. Sizin Galaksinizdeki yldzlar ve

kmeler iin merkezden uzaklk herhangi
bir nem tamamaktadr. Tm yldzlar
tek bir cisim gibi dnmektedir. Bunun
nedeni Galaksinin kendi ortas ile i ie
olmasdr. Bu durumda zaman ve mesafe
yoktur. Bu gezegende meydana gelmi
olan bilin deiiklii Galaksinin
merkezinde deiiklie yol amtr.
Bunun nedeni ise, sevgili varlk, burada
olan biten her eyin merkezde "biliniyor"
olmasdr.
Sizin tm bunlara bilimsel olarak
verdiiniz tepki bizim amzdan ok
ilgintir. Evrenin bugn olduu gibi
ekillenebilmesi iin evrenin "yaratl
annda" baz enerjilerin eksik olmas
gerekmektedir. Buna ek olarak
Galaksinin, biraz nce sylediim gibi,
olaand ekilde dnyor olmas da not
edilmelidir. Siz de bu durumlar dikkate
almak suretiyle yaptnz hesaplamalarda tm bunlarn olabilmesi iin 3 boyut
malzemesinin (yani grnen maddenin)
yeterli olmad ve dolaysyla baka
trl bir maddenin - karanlk madde varlnn gerektii sonucuna vardnz.
Ne kadar da tuhaf!
Sizin imdilerde gzlemleyebildiiniz
ve hesaplayabildiiniz, mthi byk
gce sahip olan ama grnmeyen ok
boyutlu bir etkinin olabilecei hi
aklnza gelmedi mi? Bu hibir ekilde
"madde" olmad gibi 3 boyutlu da
deil. Bu kuantum enerjidir.
Size fizikle ilgili baz eyler sylememe izin verin. Mmkn olduunca
basitletirerek syleyeceim. Sizin bilim

SEVG DNYASI

47

insanlarnzn fizikte grm ve farkna

varm olduklar her ey iftler
halindedir. u anda sizin boyutlu
paradigmanzda drt fizik yasas vardr.
Bunlar iki ift enerji tipini temsil etmektedir. Bir mddet sonra bu altya tamamlanacaktr. Sizin Galaksinizin merkezinde
sizin deyiminizle bir kara delik bulunmaktadr ve tekil bir ey deildir. Bu bir
dualitedir. "Tekillik" diye bir ey yoktur.
Siz buna iki paras olan bir enerji diyebilirsiniz, bir zayf ve bir gl kuantum
kuvveti. Ve iin en tuhaf taraf da udur
ki, bu sizin kim olduunuzu bilmektedir.
Bu yaratc motordur. Bu dier galaksilerde buradakine gre daha farkldr.
Buradaki tm ile kendine zgdr.

lii yapmaktadr ve Ik ileri bir tezahr paradigmas iine girmektedirler.

Sizin Galaksinizin bizzat fizii sizin

buradaki yaptklarnzla konumlanmaktadr. Astronomlar kozmosa baktklarnda
farkl galaksilerde farkl fizikler kefedeceklerdir. Dier galaksilerde de,
buradakinde olduu gibi, bir eylerin
olmakta olduu dnlebilir mi? Ben
buna bir cevap vermeyeceim.

Sevgili nsan, sana varsaymn ne

olduunu syleyeyim. Bu sonuca varmak
iin kullanlan varsaym insanlarn bunun
farkna varamayacak kadar youn olduklar ve bunu deitirmek iin ne yaplabilecei konusunda hibir fikirlerinin
olmaddr. Bu eski insan doas temeline dayal olan eski alglama tablosudur.
Neler olacan gzleyin. Neler olacan gzleyin. Ne yaplmas gerektiini anlayacaksnz ve gemiin
zm mmkn olmayan sorunlar iin
zarif zmler bulacaksnz.

Farkl Dnme
Sevgili nsan, bu sizin dndnzden ok daha byk bir eydir. Yal ruh,
bu senin dndnden daha byktr.
te bu nedenle bu gezegende kalmanz
ve hcresel yapnz deitirmenizi,
Akanz (hafza) ortaya karmanz ve
iine bakmaya balamanz rica ediyoruz.
Dier bir deyile, gemie bakp, o
gemii gelecekteki gerekliinize yanstmayn nk imdi artk eskiden yaplmas imknsz olan eyleri yapma
kudretine sahipsiniz. Tabiat ana (Gaia)
sizinle ibirlii yapmaktadr. Evren ibir-

Kendi bedenleriniz dikkate alndnda,

birounuz yalanacana genlemektedir. Daha nceden zmnn mmkn
olmadn dndnz sorunlara
zmler yaratyorsunuz. Bugn
nfusunuzun her 10 ylda bir, en az bir
milyar kii artt sylendi size. Peki o
zaman gemiiniz size sorunun ne
olduunu sylyor mu? Sorun insanln
kresel lekte patlama yapmasdr.
Sonucun gda ve su yetersizlii, ar
kalabalklama ve alk olacan
hissediyorsunuz. te gemiiniz size
bunlarn olacan sylemektedir.

Bu hemen hemen bilimin her dalnda

gereklemektedir. Bu sayede insanlar
daha uzun yaayacaklar ve sava olmayacaktr. Hatt terrizmin bile ortadan
kalkaca bir zaman gelecektir sevgili
varlklar. Tamam, dengesizlikler olacaktr
sevgili insan. Bu yaamn olmazsa olmaz
artdr. Ama lkeler lkelere kar, spiritel gruplar spiritel gruplara kar
olmayacaktr.

SEVG DNYASI

48
te siz imdi byle bir yaamn tohumlarn atyorsunuz ve evren sizin kim
olduunuzu biliyor. Galaksinizde sizin
zaferiniz yanklanyor! lmn inesi
yok. Size unu syleyebilirim: Hepinizin
daha alar srecek bir sreyle burada
iiniz var. Yal ruhlar yeni gereklii
tezahr ettirmeye balyorlar. Benim saatim yok. Ben size bu ilerin ne kadar
sreceini syleyemem. Ama byk
deiiklikler yapmak iin 18 dnya yl
sreniz vard ve ortaya kan enerjileri
bugn grebiliyoruz.
Sistemlerin Yeniden Ayarlanmas ve
Yeni Grn
Bu arada yle bir soru sorulabilir:
Manyetizma deiiklii olduunda Gne Sistemine ne olur? imdi astrolojinin
nasl deimeye balayacan grmeye
balyorsunuz. Kuantum filtreyi (szgeci)
astrolojiye uygulamaya balayacak olan
kiiler var. Bu imdiden olmaktadr.
Sizin kuantum iaretiniz nedir? Bu
boyutlu iaretten farkldr. Sevgili varlklar, ok uzak olmayan bir gelecekte yle
bir zaman olacaktr ki, bilim insanlar
grdklerini deitirmek iin benim
deyimimle kuantum filtresi (szgeci)
uygulamaya balayabilecek durumda olacaklardr. Bu teleskoplar iin gelitirilmi
olan bir filtre olacaktr ve burada filtrenin kendisi iin sper soutma yaplmas
sz konusu olacaktr. Bylece astronomlar uzaya baktklarnda ilk kez olarak
uzaydaki kuantum zellikleri de grebilmeye balayacaklardr.
Astronomlarn grebilecekleri ilk ey
Galaksinin merkezinde tek deil, iki ey
olduu olacaktr. Bundan sonra da insan

evreleyen renkler grlmeye balanacaktr. Bu noktadan sonra bilimde "nsan

Aura Enerjisi almas" ismi verilen
yepyeni bir dal ortaya kacaktr.
Bunlarn hepsi gelmektedir, yoldadr.
Bunlarn olmas iin ne kadar zaman
gereklidir? Bu dorudan doruya size
baldr. Bu arada anlay, bar, takdir
ve sevgi tohumlarn atmaya devam edin.
fkelenmek konusunda, dram yaratma
konusunda yavalayn. statlarn zelliklerini edinin. Ama zaten yetenekleriniz
de bu ynde deiime uramaktadr. Her
eyde daha yumuak olmaya ve davranmaya balayn. Birbirinize farkl gzlerle
bakn.
Artk savan olmad bir gn gelecektir. u anda bu odada olup dinleyenler ve
bunlar okuyanlar benim hakl olduumu
ve doru sylediimi biliyorlar. Biliminizde szn ettiim eyleri gzleyin.
Bunlar gerekletiinde, tm bunlarn
nasl olacan sylediim bugn anmsayn.
Bu mesajn kozmoza deil de, kiisel
olarak kendisine verilmi olduunu anlam olan insan kutsanmtr. Mesaj aslnda isel varlk ve ruhun yolculuu ile
ilgilidir ve tabii ruhun iindeki evren ile.
Ve yledir.
KRYON

Ltfen Yeni Ylda

Aboneliinizi
Yenilemeyi
Unutmaynz!..

Deerli
Okuyucularmz
Sevgi Dnyas Dergimiz
Haziran 2007 tarihinden
balamak zere yalnzca
abonelerimize ulamaktadr.
Bizlerle olmaya devam etmek istiyorsanz,
Haberleme adresi: sevgidunyasidergisi@gmail.com ve
PK: 227 Beyolu/stanbul.
En iten sevgilerimizle
Sevgi Dnyas

Ad, Soyad:
.....................................................
Adres:
.....................................................
Posta Kodu:
.....................................................
le:
.....................................................
l:
.....................................................
Tel:
.....................................................
2012 yl iin Tek Dergi fiyat: 7 TL.
Abone creti:
Yurt ii (75 TL)
................
Yurt d (90 TL) ................
Posta eki No: 385999 (Sevgi Yaynlar)