Professional Documents
Culture Documents
xi
hay ER % =
EA
. 100%
* Sai s tng i cng c th biu din di dng phn nghn (parts per
thousand-ppt)
ER =
. 1000 (ppt)
200
205
-5
-2,5
2,5
210
10
5
Hnh 1.1: Sai s tuyt i v sai s tng i khi phn tch aspirin trong mu chun.
Sai s h
thng bin
i
Sai s h
thng khng
i
Khi
lng
cht
phn
tch
(mg)
Gi tr ng
- Phn tch c lp: khi khng c mu chun th phi gi mu phn tch n phng
th nghim (PTN) khc, tin hnh phn tch c lp loi nhng sai s do ngi phn
tch v thit b phn tch, i khi c phng php gy nn.
- Thay i kch thc mu: pht hin sai s h thng khng i v bin i.
1.2.2. Sai s ngu nhin hay sai s khng xc nh (random error or
indeterminate):
L nhng sai s gy nn bi nhng nguyn nhn khng c nh, khng bit trc.
Sai s ngu nhin thng gy ra do:
-
- Khi biu din nguyn nhn cc kt qu ( kt qu cui cng l php nhn hoc chia),
ngi ta dng sai s xc nh tng i ETR
dch
tnh
theo
cng
thc
m=V.d=
Ta c:
ERV= 0,01/3,43 ; ERd= 0,01/5,66; ERm= (0,01/3,43)+(0,01/5,66)
Do m=(3,43.5,66) [(0,01/3,43)+(0,01/5,66)]. (3,43.5,66)= 19,41380,0909
Nn m= (19,41 0,09)
1.3. lp li, trng, hi t, phn tn
* lp li (repeatability): Trong phn tch, khi thc hin cc php th nghim
thc hin trn nhng vt liu v trong nhng tnh hung c xem l y ht nhau
thng khng cho cc kt qu ging nhau. iu ny do cc sai s ngu nhin khng
th trnh c vn c trong mi quy trnh phn tch gy ra v khng th kim sot
c hon ton tt c cc yu t nh hng n u ra ca mt php o. Khi bo co
cc d liu o, cn xem xt n nguyn nhn v kt qu s thay i ny.
Nhiu yu t khc nhau (khng k s thay i gia cc mu th c xem l ging
nhau) c th ng gp vo s thay i cc kt qu ca mt phng php o, bao gm:
a) ngi thao tc;
b) thit b c s dng;
c) vic hiu chun thit b;
d) mi trng (nhit , m, s nhim ca khng kh ...);
e) khong thi gian gia cc php o
S thay i gia cc php o do c thc hin bi nhng ngi thao tc khc nhau
v/hoc vi cc thit b khc nhau s thng ln hn s thay i gia cc php o do
cng mt ngi thc hin vi cc thit b nh nhau trong khong thi gian ngn.
* trng (reproducibility): c trng cho mc gn nhau gia gi tr ring l
xi ca cng mt mu phn tch, c tin hnh bng mt phng php phn tch, trong
iu kin th nghim khc nhau (khc ngi phn tch, trang thit b, phng th nghim,
thi gian) (between laboratory precision) .
Vi cng mt phng php phn tch, thng xt n lp li hn l
trng.
* hi t (convergence): ch s phn b s liu thc nghim xung quanh gi tr
trung bnh. Nu lp li tt th hi t tt.
5