EUROPEJSKI INSTYTUT EKONOMIKI RYNKW

PROJECT MANAGEMENT

Zbigniew J. Boczek
Vice-President of SIDiR

atwiej bdzie wielbdowi

przej przez ucho igielne,
gdy je nasmarujemy.

ROZBIENOCI POMIDZY WARUNKAMI

KONTRAKTOWYMI FIDIC, A WYMOGAMI
POLSKIEGO PRAWA I KONIECZNO
REGULACJI W WARUNKACH
KONTRAKTOWYCH SZCZEGLNYCH
2

Wykonanie, albo zaprojektowanie

i wykonanie robt budowlanych
w rozumieniu ustawy Prawo
budowlane, a take wykonanie
robt budowlanych z pomoc
podwykonawcw, zgodnie
z wymaganiami okrelonymi
przez zamawiajcego.
3

WARUNKI KONTRAKTOWE
FIDIC
Ponad 60 lat dowiadcze w realizacji
inwestycji (!).
Warunki Kontraktowe FIDIC zostay
wykorzystane po wojnie w realizacji
przedsiwzi finansowanych przez
Bank wiatowy i EBOR.
Warunki Kontraktowe FIDIC pozostaj
w zasadniczej zgodnoci z Ustaw Prawo
zamwie publicznych, Kodeksem
cywilnym, oraz Kodeksem postpowania
cywilnego.
4

OGLNE ZASADY REALIZACJI PRZEDSIWZI

WEDUG PROCEDUR FIDIC

Jednolite procedury realizacji inwestycji

na caym wiecie uatwienie dla
zaangaowanego personelu
Istot jest utrzymanie rozsdnej
rwnowagi midzy wymaganiami
i interesami zainteresowanych stron
sprawiedliwy podzia ryzyka, zagroe
i odpowiedzialnoci.
Zrwnowaone rozoenie ryzyka midzy
Zamawiajcego i Wykonawc.
5

Warunki Kontraktowe FIDIC

A PRAWO POLSKIE
WARUNIKI KONTRAKTOWE FIDIC ZOSTAY
OPRACOWANE DLA KONTRAKTW
MIDZYNARODOWYCH, SZCZEGLNIE
KOMERCYJNYCH, A PONADTO WEDUG
REGU BRYTYJSKICH, GDZIE OBOWIZUJE
COMMON LAW (prawo powszechne tworzone
przez sdziw w procesie wyrokowania)
W POLSCE OBOWIZUJE PRAWO
STANOWIONE
6

WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC

W ZAMWIENIACH PUBLICZNYCH
(podstawy prawne wykorzystania)

Umowa na roboty budowlane

Ustawa P.z.p.
Art. 139 ust. 1. Do umw w sprawach
zamwie publicznych, stosuje si przepisy
ustawy Kodeks cywilny, jeeli przepisy ustawy
P.z.p. nie stanowi inaczej.
Art. 139 ust. 2 Umowa wymaga, pod rygorem
niewanoci, zachowania formy pisemnej
Kodeks cywilny
Art. 77 1. Uzupenienie lub zmiana umowy
wymaga zachowania takiej formy, jak ustawa
lub strony przewidziay w celu jej zawarcia.
8

KODEKS CYWILNY
Art. 3531. Strony zawierajce umow mog uoy
stosunek prawny wedug swego uznania, byleby
jego tre lub cel nie sprzeciwiay si waciwoci
(naturze) stosunku, ustawie ani zasadom wspycia
spoecznego.
Art. 58. 1. Czynno prawna sprzeczna z ustaw
albo majca na celu obejcie ustawy jest niewana,
chyba e waciwy przepis przewiduje inny skutek,
w szczeglnoci ten, i na miejsce niewanych
postanowie czynnoci prawnej wchodz odpowiednie
przepisy ustawy.
Art. 65 . 2. W umowach naley raczej bada, jaki by
zgodny zamiar stron i cel umowy, anieli opiera si na
jej dosownym brzmieniu.
9

KODEKS CYWILNY
Art. 384. 1. Ustalony przez jedn ze
stron wzorzec umowy, w szczeglnoci
oglne warunki umw, wzr umowy,
regulamin, wie drug stron, jeeli zosta
jej dorczony przed zawarciem umowy.
Art. 385. 1. W razie sprzecznoci treci
umowy z wzorcem umowy strony s
zwizane umow.
10

Warunki Kontraktowe FIDIC

w realizacji inwestycji budowlanych

Warunki Kontraktowe FIDIC odwouj si do zgodnoci
z miejscowym Prawem Kraju (uznaj nadrzdno tego prawa).

KLAUZULA 1.13 [Zgodno z Prawami]

Wykonujc Kontrakt, Wykonawca bdzie
przestrzega pastwowe (lub lokalne)
prawodawstwo, ustawy, rozporzdzenia
i inne akty prawne, przepisy, oraz
regulaminy wydane przez jakkolwiek
prawnie ustanowion publiczn wadz.
11

WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC WPISUJ SI

W PRAWNIE DOPUSZCZALNE ZMIANY ZAWARTEJ UMOWY
(art. 144 Ustawy P.z.p.)

1. UMOWY ZAWARTE PO 24.10.2008 r.

Zakaz zmian, chyba e zamawiajcy
przewidzia moliwo dokonania takiej
zmiany w ogoszeniu o zamwieniu lub siwz,
oraz okreli warunki takiej zmiany.
2.

UMOWY ZAWARTE PRZED 24.10.2008 r.

Mona dokona zmiany zawartej umowy, tylko gdy zachodz
okolicznoci, ktrych nie niemona byo przewidzie w chwili
zawarcia umowy, lub zmiany te s korzystne dla Zamawiajcego.
12

ZGODNO WARUNKW
KONTRAKTOWYCH FIDIC
Z PRZEPISAMI KODEKSU
CYWILNEGO, DO KTREGO
UREGULOWA ODWOUJE SI
USTAWA P.z.p.
ORAZ PRZEPISY USTAWY P.z.p.
13

Ocena zgodnoci wykorzystania

Warunkw Kontraktowych FIDIC
w zamwieniach publicznych
Po pierwsze zgodno z Prawem polskim
Po drugie rozwaamy dopuszczalno
zapisw Warunkw Kontraktowych FIDIC
w zgodnoci z Prawem polskim
Po trzecie - przygotowujemy
Warunki Kontraktowe Cz Szczeglna
w zgodnoci z Prawem polskim
14

Warunki Kontraktowe FIDIC

1.9 [Opnienie Rysunkw lub instrukcji]
Wykonawca powiadomi Inyniera jeeli
pojawi si moliwo opnienia, lub
przerwania Robt z powodu opnienia
dostarczenia Wykonawcy jakiegokolwiek
rysunku lub instrukcji w racjonalnie
okrelonym czasie.

15

Warunki Kontraktowe FIDIC

Subklauzula 4.12 [Nieprzewidywalne
warunki fizyczne].
Oznaczaj warunki fizyczne ktre napotka
Wykonawca na terenie budowy, a ktre byy
racjonalnie niemoliwe do przewidzenia przez
dowiadczonego Wykonawc, do daty skadania
dokumentw ofertowych.
Wwczas Wykonawca ma prawo wystpi
o przeduenie czasu na wykonanie, oraz
dodatkow patno.
16

KODEKS CYWILNY
Art. 651. Jeeli dostarczona przez
inwestora dokumentacja, teren budowy,
maszyny lub urzdzenia nie nadaj si do
prawidowego wykonania robt albo jeeli
zajd inne okolicznoci, ktre mog
przeszkodzi prawidowemu wykonaniu
robt, wykonawca powinien niezwocznie
zawiadomi o tym inwestora.
17

Warunki Kontraktowe FIDIC

4.4 [Podwykonawcy]

Wykonawca bdzie w peni odpowiedzialny za dziaania lub

uchybienia kadego Podwykonawcy, jego przedstawicieli lub
pracownikw, tak jakby to byy dziaania lub uchybienia
Wykonawcy. Jeeli w Warunkach Szczeglnych nie podano
inaczej, to:
a) uprzednia zgoda Inyniera bdzie uzyskiwana na innych
proponowanych Podwykonawcw;
b) z nie mniej ni 28-dniowym wyprzedzeniem, Wykonawca
powiadomi Inyniera o zamierzonej dacie rozpoczcia pracy
kadego Podwykonawcy i o rozpoczciu takiej pracy na Placu
Budowy; oraz
c) kade podzlecenie bdzie zawierao postanowienia
upowaniajce Zamawiajcego do wymagania, aby
podzlecenie zostao scedowane na Zamawiajcego
w przypadku wypowiedzenia Kontraktu na mocy Subklauzuli
15.2 [Odstpienie przez Zamawiajcego z winy Wykonawcy].
18

KODEKS CYWILNY
Art. 6471 2. Do zawarcia przez wykonawc umowy
o roboty budowlane z podwykonawc jest wymagana
zgoda inwestora. Jeeli inwestor, w terminie 14 dni
od przedstawienia mu przez wykonawc umowy
z podwykonawc lub jej projektu, wraz z czci
dokumentacji dotyczc wykonania robt okrelonych
w umowie lub projekcie, nie zgosi na pimie sprzeciwu
lub zastrzee, uwaa si, e wyrazi zgod na zawarcie
umowy.
Art. 6471 5. Zawierajcy umow z podwykonawc
oraz inwestor i wykonawca ponosz solidarn
odpowiedzialno za zapat wynagrodzenia za roboty
budowlane wykonane przez podwykonawc.
19

Warunki Kontraktowe FIDIC

4.22 [Zabezpieczenie Placu Budowy]
Jeeli nie jest inaczej podane w Warunkach
Szczeglnych, to:
a) Wykonawca bdzie odpowiedzialny za
niedopuszczenie osb nieupowanionych
na Plac Budowy ..

4.23 [Dziaania Wykonawcy na Placu

Budowy]
Wykonawca ograniczy prowadzenie swoich
dziaa do Placu Budowy i do wszelkich
dodatkowych obszarw, jakie mog by
uzyskane przez Wykonawc i uzgodnione
z Inynierem jako obszary robocze.
20

KODEKS CYWILNY
Art. 652. Jeeli wykonawca przej
protokolarnie od inwestora teren budowy,
ponosi on a do chwili oddania obiektu
odpowiedzialno na zasadach oglnych
za szkody wynike na tym terenie.

21

Warunki Kontraktowe FIDIC

10.1 [Przejcie Robt i Odcinkw]
Jeeli Prby Kocowe zakocz si powodzeniem, to Roboty bd
przejte przez Zamawiajcego, kiedy Roboty zostan ukoczone
zgodnie z Kontraktem, wiadectwo Przejcia dla Robt zostanie
wystawione.
10.2 [Przejcie czci Robt]
Inynier moe, wedug wycznego uznania Zamawiajcego,
wystawi wiadectwo Przejcia dla jakiejkolwiek czci Robt
Staych. Zamawiajcy nie bdzie uytkowa adnej czci Robt,
jeeli i dopki Inynier nie wystawi wiadectwa Przejcia dla tej
czci. Jeeli jednak Zamawiajcy uytkuje jakkolwiek cz
Robt przed wystawieniem wiadectwa Przejcia, to:
a) cz, ktra jest uytkowana, bdzie uwaana za przejt
z dat, z ktr zacza by uytkowana,
b) od tej daty, Wykonawca przestanie by odpowiedzialny za
opiek nad tak czci i odpowiedzialno przejdzie wtedy
na Zamawiajcego, oraz
c) Inynier, jeli Wykonawca sobie zayczy, wystawi wiadectwo
Przejcia dla tej czci.
22

KODEKS CYWILNY
Art. 654. W braku odmiennego
postanowienia umowy inwestor
obowizany jest na danie wykonawcy
przyjmowa wykonane roboty czciowo,
w miar ich ukoczenia, za zapat
odpowiedniej czci wynagrodzenia.

23

Warunki Kontraktowe FIDIC

11.1 Ukoczenie zalegej pracy
i usunicie wad
aby zapewni, e Roboty i Dokumenty
Wykonawcy i kady Odcinek bd w stanie
wymaganym przez Kontrakt (oprcz
zwyczajnego zuycia), to Wykonawca przed
upywem odnonego Okresu Zgaszania Wad
lub po nim tak szybko, jak bdzie to
praktycznie moliwe, ukoczy zaleg prac
i usunie wady.
24

KODEKS CYWILNY
Art. 637 1. Jeeli dzieo ma wady, zamawiajcy moe da
ich usunicia, wyznaczajc w tym celu przyjmujcemu
zamwienie odpowiedni termin z zagroeniem, e po
bezskutecznym upywie wyznaczonego terminu nie przyjmie
naprawy. Przyjmujcy moe odmwi naprawy, gdyby wymagaa
nadmiernych kosztw.
2. Gdy wady usun si nie dadz albo gdy z okolicznoci
wynika, e przyjmujcy zamwienie nie zdoa ich usun w
czasie odpowiednim, zamawiajcy moe od umowy odstpi,
jeeli wady s istotne; jeeli wady nie s istotne, zamawiajcy
moe da obnienia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku.
To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujcy zamwienie nie
usun wad w terminie wyznaczonym przez zamawiajcego.
25

Warunki Kontraktowe FIDIC

12 Obmiary i wycena
12.1 Obowizkowe obmiary Robt
Roboty winny by mierzone i wyceniane zgodnie z niniejsz
Klauzul.
Kiedy tylko Inynier wymaga, aby jakakolwiek cz Robt
zostaa mierzona, to uprzedza o tym Przedstawiciela
Wykonawcy
14.1 Cena Kontraktowa
Ukadajc Warunki Szczeglne, trzeba zwrci uwag na
kwot(y) i terminarz patnoci dla Wykonawcy.
wszelkie iloci jakie mog by ustalone w Przedmiarze Robt lub
innym Wykazie s ilociami szacunkowymi i nie naley ich bra
pod uwag jako iloci rzeczywistych i prawidowych:
Robt, ktrych wykonania wymaga si od Wykonawcy
26

USTAWA PRAWO ZAMWIE

PUBLICZNYCH
Przepisy ustawy Prawo zamwie publicznych nie
reguluj zasad ustalania wynagrodzenia w umowach
o zamwienie publiczne i jego sposobu rozliczenia
w trakcie realizacji umowy. Przepisy Kodeksu cywilnego
dotyczce umw na roboty budowlane rwnie nie
reguluj zasad ustalenia i rozliczenia wynagrodzenia
o roboty budowlane. W zwizku z powyszym strony
zawierajce umow o zamwienie publiczne na roboty
budowlane mog uoy stosunek prawny w tym
zakresie wedug swego uznania, tylko aby jego tre lub
cel nie sprzeciwiay si waciwoci (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom wspycia spoecznego [Art. 3531 k.c. - Zasada swobody umw].
27

Warunki Kontraktowe FIDIC

13.1 Prawo do zmieniania
Zmiany mog by zainicjowane przez Inyniera
w jakimkolwiek momencie przed wystawieniem wiadectwa
Przejcia Robt, albo przez danie polecenia, albo przez
wyraenie yczenia, aby Wykonawca przedoy propozycj.
Wykonawca zrealizuje i bdzie ponosi odpowiedzialno
za kad Zmian, chyba e Wykonawca da bezzwocznie
Inynierowi powiadomienie podajce (z uzasadniajcymi
szczegowymi informacjami), e Wykonawca nie moe
z atwoci otrzyma Dbr wymaganych do Zmiany.
Po otrzymaniu tego powiadomienia, Inynier anuluje,
potwierdzi lub zmieni swoje polecenie.
28

USTAWA P.z.p
Art. 140.
1. Zakres wiadczenia wykonawcy
wynikajcy z umowy jest tosamy
z jego zobowizaniem zawartym
w ofercie.
3. Umowa jest niewana w czci
wykraczajcej poza okrelenie
przedmiotu zamwienia zawarte
w specyfikacji istotnych warunkw
zamwienia.
29

Warunki Kontraktowe FIDIC

13.8 Korekty wynikajce ze zmian kosztu
Jeli niniejsza Subklauzula ma zastosowanie, to kwoty
patne Wykonawcy bd korygowane dla oddania
wzrostw lub spadkw kosztu robocizny, Dbr
i innych nakadw na Roboty, przez dodanie lub
potrcenie kwot okrelonych za pomoc formu
przepisanych niniejsz Subklauzul.
13.7 Korekty wynikajce ze zmian stanu prawnego
Cena Kontraktowa bdzie skorygowana, aby uwzgldni
kady wzrost lub obnik Kosztu, wynikajc z jakiej
zmiany w Prawach w Kraju
30

KODEKS CYWILNY
Art. 3581. 2. Strony mog zastrzec
w umowie, e wysoko wiadczenia
pieninego zostanie ustalona wedug
innego ni pienidz miernika wartoci.

31

Warunki Kontraktowe FIDIC

15.2 [Odstpienie przez Zamawiajcego]
Zamawiajcy uprawniony bdzie do
odstpienia od Kontraktu, jeeli
Wykonawca nie spenia jakiegokolwiek
ze swoich zobowiza wedug Kontraktu.

32

KODEKS CYWILNY
Art. 635. Jeeli przyjmujcy zamwienie opnia si
z rozpoczciem lub wykoczeniem dziea tak dalece,
e nie jest prawdopodobne, eby zdoa je ukoczy
w czasie umwionym, zamawiajcy moe bez
wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstpi
jeszcze przed upywem terminu do wykonania dziea.
Art. 636. 1. Jeeli przyjmujcy zamwienie wykonywa
dzieo w sposb wadliwy albo sprzeczny z umow,
zamawiajcy moe wezwa go do zmiany sposobu
wykonania i wyznaczy mu w tym celu odpowiedni
termin. Po bezskutecznym upywie wyznaczonego
terminu zamawiajcy moe od umowy odstpi albo
powierzy poprawienie lub dalsze wykonanie dziea
innej osobie na koszt i niebezpieczestwo
przyjmujcego zamwienie.
33

Warunki Kontraktowe FIDIC

16.1 Uprawnienie Wykonawcy do zawieszenia pracy
Jeeli Inynier nie dokona powiadczenia zgodnie
z Subklauzul 14.6 [Wystawienie Przejciowych
wiadectw Patnoci], lub Zamawiajcy nie zastosuje
si do Subklauzuli 2.4 [Organizacja finansowania przez
Zamawiajcego] lub Subklauzuli 14.7 [Patno], to
Wykonawca moe, po daniu Zamawiajcemu
powiadomienia z nie mniej ni 21-dniowym
uprzedzeniem, zawiesi prac (lub zmniejszy jej
tempo), jeeli i dopki Wykonawca nie otrzyma
wiadectwa Patnoci, rozsdnych dowodw lub
patnoci, w zalenoci od przypadku i jak opisano
w powiadomieniu.
34

KODEKS CYWILNY
Art. 488. 2. Jeeli wiadczenia
wzajemne powinny by spenione
jednoczenie, kada ze stron moe
powstrzyma si ze spenieniem
wiadczenia, dopki druga strona nie
zaofiaruje wiadczenia wzajemnego.

35

PODSUMOWANIE
36

1 Wniosek:
PRAWO ZAMWIE PUBLICZNYCH
JEST NADRZDNE
NAD
KODEKSEM CYWILNYM
i

WARUNKAMI KONTRAKTOWYMI
FIDIC, KTRE S TYLKO WOL
UMAWIAJCYCH SI STRON
37

2 Wniosek:
Do umw na roboty budowlane
w zamwieniach publicznych
stosuje si przepisy
Kodeksu cywilnego,
o ile nic innego
nie wynika z ustawy P.z.p.
(art. 139 ust. 1 P.z.p).
38

3 Wniosek:
Przepisy
Kodeksu cywilnego,
dopuszczaj wzorzec umowy,
a w szczeglnoci
oglne warunki umw
i wzory umw
39

4 Wniosek:
UMOWNE WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC
W ZAMWIENIACH PUBLICZNYCH,
BDCE WOL UMAWIAJCYCH SI STRON,
NIE MOG BY NIEZGODNE
Z OBOWIZUJCYM W POLSCE PRAWEM
JEELI WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC
S CZCIOWO NIEZGODNE Z POLSKIM
PRAWEM, TO NALEY WPROWADZI
UREGULOWANIA SZCZEGLNE (WARUNKI
SZCZEGLNE) MODYFIKUJCE LUB
ZMIENIAJCE WARUNKI OGLNE DO
ZGODNOCI Z PRAWEM POLSKIM
40

5 Wniosek:
JEELI JEDNAK STRONY ZAWARY
UMOW (KONTRAKT) Z ZAPISAMI
NIEZGODNYMI Z OBOWIZUJCYM
W POLSCE PRAWEM, TO TAKIE
ZAPISY S NIEWANE Z MOCY
PRAWA, CHYBA E W MIEJSCE
NIEWANYCH ZAPISW UMOWNYCH
WCHODZ ODPOWIEDNIE PRZEPISY
USTAWY
41

42