You are on page 1of 18

210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 1

ALBOAN
FUNDACIÓN PARA EL DESARROLLO SOLIDARIO ELKARREN GARAPENERAKO FUNDAZIOA

www.alboan.org
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 2

Kontua ez da malko bat xukatzea;


hori berehala egiten da.

Ezta erruki pixka bat sentitzea ere;


hori errazegia da.

Kontua da jakitun izatea,


eta ez kontentatzea harat-honat ibiltzearekin,
paradisuko norbere ateaz kezkatuta.

Kontua da uko egitea loaldi leun eta atsegingarriari


gure inguruan guztia eskean ari eta etsia hartuta denean.

Kontua da ez onartzea bakarrik zoriontsu izatea.

Makele Wollo

Helbideak
Iruñea Bilbo Donostia Gasteiz
Barañain etorbidea, 2 • 31011 Iruñea Aita Lojendio kalea 2, 2 • 48008 Bilbo Ronda kalea, 4, 4.ezk. • 20001 Donostia Monseñor Estenaga 1 • 01002 Gasteiz
Tel.: 948 231 302 • Faxa: 948 264 308 Tel.: 944 151 135 • Faxa: 944 161 938 Tel.: 943 275 173 • Faxa: 943 320 267 Tel.: 945 202 676 • Faxa: 945 202 676
alboanna@alboan.org alboanbi@alboan.org alboangi@alboan.org alboanar@alboan.org
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 3

Aurkibidea

4 aurkezpena

6 nortasuna

7 hegoalde

11 iparralde

17 txosten ekonomikoa

18 eskerrak
Birziklatutako paperean inprimatuta, % 100 klororik gabe
Lege-gordailua BI-1843-00

Herrien arteko elkartasunaren alde lan egiten duen Fundazioa da ALBOAN. Jesulagundiak sortu eta bultzatzen du.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 4

Aurkezpena
Itxaropenak, ez ilusioak
2009. urteari Kongoko Errepublika Demokratikoaren ekial-
deko larrialdi humanitarioarekin eta ekonomia-krisi oroko-
rrarekin ekin genion. Hirurehun eta hirurogeita bost egun
geroago, 2010. urteari Haitiko lurrikararekin, Hondurasen
hezkuntzak izandako gainbehera ikaragarriarekin eta orain-
dik ere ekonomia-krisian murgilduta ekin genion. Tartean
geratu ziren Kongoko biktimak, lurragatik borrokan dauden
indigena perutarrak, Darfurreko lekualdatuak... hainbeste
giza tragedia ahaztu!

Haatik, ekonomia-krisiak -iruditzen zait orokor deitu diogula


lehen mundu deritzonari eragin diolako- gaurkotasuna iza-
ten jarraitzen du. Bidean geratu dira oparoaldi ekonomikoko
garaietan abian jarritako elkartasun-mekanismoak, GKEen
babesa murriztu eta zalantzan jarri da, eta zalantzan dago
estatu-erantzukizunetik pertsona ahulenei laguntza ematen
dien gizarte-hitzarmena bera ere. Jarrera horrek asko esa-
ten du elkartasunaren aurrean dugun jarreraz, eta hausnar-
keta sakona egitera garamatza: Elkartasuna eta justizia opa-
roaldietako luxuak dira? Aberastasuna gure poltsikoak
gainezkatzen dituenean soilik birbanatu behar dugu?

Zaila da egoera horretatik etorkizunari itxaropenez begira-


tzea. Hala ere, haren berri eman behar dugu, bereziki ga-
raiotan. ALBOANen itxaropen horren lekuko eta hazi izan
gaitezkeelakoan lan egiten dugu.

Eduardo Galeanok dioen moduan, gure lana “gauza txikiak


dira. Ez dute pobreziarekin amaitzen, ez gaituzte azpigara-
penetik ateratzea, [...], ez dituzte Ali Babaren kobazuloak
desjabetzen. Baina, agian, egiteko poztasuna eragingo dute,
eta poztasun hori ekintza bihurtuko da. Eta, azken batean,
errealitatean eragitea, eta hura aldatzea da, pixka bat baizik
ez bada ere, errealitatea aldatu egin daitekeela erakusteko
modu bakarra”.

Gure zeregina da herritartasun globala, antolatua, errealita-


tearen jakituna, solidarioa, gogoetatsua eta itxaropentsua
eraikitzen laguntzea. Uste dugu zeregin horretan bertan da-
goela gure itxaropena. Garen eta izango garen, diren eta
izango diren pertsonengan sinesten dugu. Bestelako gizarte
baten alde lan egiten duen jendearengan sinesten dugu,
bazterketatik ateratzen direnengan edo egungo pribilegioei
uko egiten diotenengan; Perutik Indiara, Burundik Espainiara.
Hori dela eta, eskerrak eman nahi dizkizuegu gure proiek-
tuaren parte zareten guztioi, egunero itxaropen horren guz-
tiaren berri ematen duzuenoi.

Orrialde hauetan, 2009ko lorpen guztiak aurkituko dituzue.


Horrek erakusten du itxaropen hori ez dela ilusio bat.

José Ignacio Eguizábal


Zuzendaria
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 5

Aurkezpena 5

k Krisiaren aurrean, elkartasuna


2009. urteak zantzu txarrak zekar-
tzan, krisiak gure jardueran izan zi-
tzakeen ondorio txarrengatik. Hala
ere, beldur hori leundu egin da jen-
deak eta erakundeek eman diguten
babes sendoaren bidez, krisi-egoe-
rek bereziki herrialde txiroenei eta
ahulenei egiten diela kalte jakitun
izan baitira. Horri esker, jarduerak
% 6,7 soilik murriztu dira 2008. urte-
arekin alderatuta. Horrenbestez,
memoria honek ezin zuen hasi hain
egoera zailean babes irmoa eman
digutenei eskerrak ematen baizik.

Urteko gertaera garrantzitsuenak


berrikusita, lorpen hauek nabar-
mendu nahi ditugu:

• Gure prestakuntza-jardueretara
gerturatu direnen kopurua bi-
koiztu egin da. 4.200 lagun ingu-
ruk parte hartu dute guk sustatzen
ditugun prestakuntza-espazioeta-
koren batean, eta asebetetze-maila
7,7 izan da, 10etik.

• Hegoaldeko erakundeentzako la-


guntza 128 erakundetara iritsi da: izan ditu hilabeteko; hala, % 35 deen aldetik apustu garrantzitsua
23 Afrikakoak dira; 46, Asiakoak, igo da 2008arekin alderatuta. behar du; horrenbestez, funtsezko
eta 59, Latinoamerikakoak. erronka bat da gure laguntza-la-
Erronka eta zailtasunei dagokienez, nean.
• Hezkuntza formalean egiten dugun berriz, hauek nabarmendu behar
lana 157 hezkuntza-zentrotara (118 • Gauzatutako funtsen murrizketa.
dira:
EAEn, eta 39 Nafarroan) iristen da, Krisi-garai honetan, hori gizarte-arlo
eskoletan gure materialak erabil- • Dohaintza-emaile handien ekar- guztietan gertatu da, eta ALBOAN
tzen dituzten 350 irakasle baino ge- penak murriztu egin dira. Krisiak ez da salbuespena. Bizitzea dagoki-
hiagoren lankidetzari esker. mugatu egin ditu kopuru handiko gun errealitatearen zatitzat onartzen
dohaintzak, eta horrek ondorio zu- dugu, baina horrek zaildu egiten du
• Enpresa-mundura hurbiltzea erre- zena izan du gure jarduera-kopu- garapenerako erronka berriei aurre
alitate bihurtzen ari da. Urte hone- ruan. egiteko sormen-mailari eustea.
tan, 27 enpresak lan egin dute
ALBOANekin, ekarpen ekonomi- • Laguntzaile-taldeen murrizketa. Orrialde hauetan islatutako jarduera
koak eginez, zerbitzu profesiona- Murrizketaren (22 izan dira 2009an, oro 38 pertsona kontratatuen (29
lak emanez edo haien taldea gure eta 28, aurreko urtean) arrazoi emakume eta 9 gizon), 111 bolunta-
ekimenen batekin erlazionatuz. nagusiak dira taldeen jardueren rioen (66 emakume eta 45 gizon)
jarraitutasunik eza eta gure mobi- eta 8.100 pertsona, familia, komuni-
• Azterketa eta ikerketa finkatu egin lizazio-proposamenak haien a- tate eta erakunde bazkide eta emai-
dira lan-ildo moduan. Aurten lanki- gendetara egokitzeko zailtasu- le inguruko komunitate handiaren
detza deszentralizatuari eta Hegoal- nak. Hala ere, nabarmendu behar lanaren bidez gauzatu ahal izan da.•
deko mugako migrazioen kontrolari da taldeek asebetetze-maila han-
buruzko 3 ikerketatan parte hartu dia dutela ALBOANen lankidetzari
dugu. dagokionez (8,3koa 10etik).

• ALBOANek gero eta agerpen han- • Iparraldeko eta Hegoaldeko era-


diagoa du komunikabideetan eta kunde aliatu gutxik lantzen dute
Interneten. Komunikabideetan 400 generoaren gaia, edo gutxik di-
agerpen baino gehiago izatera tuzte gai horri buruzko berariazko
iritsi gara, eta gure webguneak politikak. Genero-ekitateko aurre-
38.000 bisitari baino gehiago rapenak motelak dira, eta erakun-
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 6

Nortasuna
Organigrama
Patronatua
Presidentea: Juan José Etxeberria sj
Presidenteordea: Javier López Aríztegui sj
Idazkaria: Martin Iriberri sj
Kideak: Mª Isabel Albizu, Luis Mª Alcibar sj, Nerea Alzola, Felipe Gómez, Rafael Guibert, José
Miguel Iriberri, Sergio Morella, Rosa Miren Pagola, José Javier Pardo sj, Rosa Santibáñez

Zuzendari ondokoa Zuzendaria Zuzendari ondokoa


María del Mar Magallón José Ignacio Eguizábal Patxi Alvarez sj

Kudeaketa Nazioarteko Elkarlana


Arduraduna: Itziar Ugarte Koordinatzailea: Miryam Artola
7 kontratatuak eta 12 boluntarioak 10 kontratatuak eta 11 boluntarioak

Komunikazioa Hezkuntza eta Boluntariotza


Koordinatzailea: Javier Mielgo Koordinatzailea: Carolina del Río
6 kontratatuak eta 12 boluntarioak 8 kontratatuak, 45 boluntarioak
eta 23 nazioarteko boluntarioak

Eragintza Politikoa eta Sareak


Koordinatzailea: Mary Tere Guzmán
4 kontratatuak eta 8 boluntarioak

Eginkizuna
Garapenerako lankidetzan lan egi- politika publiko eta pribatuetan
ten duen Jesusen Lagundiren GKEa eragina izatea.
gara Loiola Probintzian. Kristau espi-
ritualtasun batetik, Iparraldeko eta Jarduera orotan dugun jokamoldea,
Hegoaldeko pertsona eta erakunde- elkarri lagun egitea da. Jokabide
en borondateak eta ahaleginak ba- hau, etengabeko entzute, elkarriz-
tzen ditugu, giza garapenarekin ketatze eta lagun egiteko bide par-
konprometituta dagoen hiritartasu- tekatutzat ulertzen dugu, bi aldeek
na eragiteko, iraunkorra eta pertso- elkar aberasten eta interpelatzen
na guztiek berdintasun baldintzetan dutena, bai beren izateko arrazoian
eskura dezaketena. eta baita berek egiten dutenean ere.

Zeregin honetako gure berariazko Lagun egite hau aurrera eramate-


ekarpena honetan datza: ko, adore ematen digun bizipen es-
• Pertsona eta taldeei hezkuntza piritualari eta zentzuaren neurriari
eta prestakuntza ematea, justizia- leku egiten diogu, jakitun baikara,
rekiko beren konpromisoa la- horietan sortzen direla justiziaren
guntzeko. kultura eraikitzeko lanean lagundu-
ko diguten•
• Gizarte eraldaketako lanean ari
diren erakundeak indartzea.
• Beste erakunde batzuekin batera
giza garapenari eragiten dioten

Eginkizunaz gain, gure web-orrialdean gure ikuspegia, baloreak eta 2009-2013 Plangintza Estrategikoa aurkituko dituzu.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 7

Hegoalde
Asia
India eta Sri Lanka
Eskualde mailan, Indiak munduko
ekonomia-krisiaren ondorioak sai-
hestu ahal izan ditu, bereziki barne-
merkatuaren bultzadari esker. Hala
ere, urtez urte herrialde hori izaten
ari den ekonomia-hazkunde nabar-
menak ez du islarik biztanle gehie-
nen bizi-baldintzen hobekuntzan.
Gero eta nabarmenagoa da herrial-
de berean bi errealitate oso desber-
din daudela: India modernoa, kosmo-
polita, sofistikatua eta teknologikoki
abangoardista, eta pobreziaren, anal-
fabetismoaren eta baztertzearen
India, herrialdearen zati handiena
biltzen duena.

Indiako Gujerat estatuan, 2009. ur-


tea Gujerat probintziak definitutako
lan-ildoak finkatzeko urtea izan da.
Besteak beste, adivasiei (aborige-
nak) eta dalitei (kastarik gabekoak,
“ukiezinak”) emandako prestakun-
tza eta gaitasuna nabarmentzen
dira, haien parte-hartzea hobetzeko
politikan nahiz komunitatean.

Indiako Tamil Nadu estatuan ere


gure lehentasunetako bat da dalit
komunitatea indartzea; izan ere, es-
tatu horretan kasten sistemak indar
handia du gizarte-arlo guztietan,
baita erlijio ez-hinduistetan ere. Aldi
berean, gure ahaleginak arrisku- eta
baztertze-egoera bereziak bizi di- gusiak. Horretarako, giza eskubide-
tuzten emakumeak babestera bide- en urraketa salatzeko programa
ratzen dira; esaterako, alargunak. ugari babestu ditugu. Batticaloa es-
kualdean, haur soldaduak hartzeko,
Sri Lankan, Gobernuak Tamilen hezteko eta gizarteratzeko zentro
Herria Askatzeko Tigreen aurka baten funtzionamendua ere babestu
egindako eraso militarrak 26 urtez dugu. Horrez gainera, emakume
luzatutako gerra zibilari amaiera alargunekin lan egitea sustatzen ari
eman zion. Hala ere, Gobernuak ga- gara, talde ikusezin bihurtu baita,
raipena aldarrikatzen zuen bitarte- eta gizarte-estigma larria baitu. •
an, ahots ugari altxatu ziren gizarte
zibilaren artean eragindako sarras-
kia kondenatzeko. Aldi berean, GKE
eta nazioarteko erakunde ugarik sa- India
latu zuten gatazka amaitzean herri-
tarrek aurrean zuten egoera.

Egoera horretan, gure funtsezko Sri Lanka


lana izan da giza eskubideak ba-
bestea eta sustatzea, batez ere ko-
munitate tamilaren artean, haiek
izan baitira gatazkaren biktima na-
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 8

8 Hegoalde

Burundi, berriz, pixkanaka-pixkana-


Afrika 2009an, gure lana Afrikako Aintzira
Handietan (Kongoko Errepublika
Demokratikoa, Burundi eta Ruanda)
ka doa egonkortasunerantz. Gizar-
tea 2010eko lehendakaritza-hau-
teskundeetarako prestatzen ari da,
Kongoko Errepublika kontzentratzeko erronkarekin jarrai-
tu dugu, eta, Txaden, Fe y Alegria eta tentsioak alderdi politikoeta-
Demokratikoa, mugimenduaren berehalako ezar- rantz bideratzen dira iraganeko ga-
tazka etnikoetara baino areago.
pena babestekoarekin.
Burundi, Ruanda
Kongoko Errepublika Demokrati- Ruandako gizarte-egoerak, ordea,
eta Txad koaren ekialdean bizi den gatazkari hobetu gabe jarraitzen du. Askatasun
dagokionez, talde armatu nagusia, zibilik ez izan arren, herrialde hori
CNDP, urte-hasieran desegin eta al- nazioarteko komunitatearen aurrean
derdi politiko bihurtu zen, eta ho- irudi ona emateko moldatzen da.
rrek tentsioa pixka bat arintzen la-
gundu du. Hala ere, urtean zehar Eremuaren egonkortasunerako al-
Txad
gatazkak izan dira Kongoko indar derdi positibo nagusia, ziur asko,
armatuen eta tokiko talde armatu Kongoko Errepublika Demokrati-
batzuen artean; esaterako, PDLR koaren eta Ruanda eta Burundiren
edo Mai-Mai. arteko harreman diplomatikoak be-
rreskuratzea izan da, hautsita bai-
Egoera hori oso adore-emailea ez tzeuden 1996ko gerraz geroztik.
den arren, eta hainbeste indarke-
riaren biktima nagusia biztanleria Alde horretatik, azterketa- eta plani-
zibila den arren, diskurtso ofiziala fikazio-lan handia egin ostean,
Ruanda lasaitasun- eta normaltasun-irudia ALBOANek Ekintza humanitariora-
Kongoko E.D.
ematen saiatzen da. Hori dela eta, ko plan estrategiko bat prestatu du,
Burundi
Gobernuak Goma hiriaren inguru- datozen hiru urteetan arlo horretako
ko lekualdatuen eremuak itxi ditu, jarduerak bideratzeko.•
ez baiteritze beharrezko. Hala ere,
Kivuen eskualdearen barrualdean
milioi bat lekualdatu baino gehiago
daude oraindik, segurtasunik eze-
tik aldentzeko etxeetatik ihes egin
behar izan zutenak.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 9

Hegoalde 9

Erdialdeko Amerika
Guatemala, Honduras, El Salvador eta Nikaragua
Aztoratuta, asaldatuta eta ikarati. eraikitzea, historikoki baztertu diren tako Fe y Alegríaren XL. urteurrena-
Halaxe bizi du 2009. urtea Erdial- gizarte-subjektuekin batera; adibi- rekin eta Erdialdeko Amerikako
deko Amerikak. Martxoan, 20 urte- dez, gazte, indigena eta migratzaile- Unibertsitatean sei jesuita eta haien
ko demokrazian lehenengo aldiz, ekin batera. Hala, herrialde bakoitze- bi kolaboratzaile hil izanaren XX. ur-
ezkerrak irabazi zituen hauteskun- ko politika-prestakuntzako eskolek teurrenarekin bat egin zuen. “Ongia
deak El Salvadorren, Mauricio gure erakunde aliatuekin batera ga- egin eta ongi egin” leloa izan zuen
Funes Frente Farabundo Marti para ratzen ditugun prestakuntza-, ikerke- biltzarrean, Fe y Alegríak hezkun-
la Liberación Nacional alderdiko buru ta-, mobilizazio- eta jarduera-ekintzak tza-mugimendu moduan egindako
zela. Maiatzean, Rodrigo Rosen- osatzen dituzte, bakearen kultura eta ibilbide luzean pilatutako kudeake-
bergen hilketak estutasunean jarri gizarte- erantzukizuneranzko bidea ta- eta lidergo-jardunbide egokiei
zuen Alvaro Colomen gobernua, eta egiteko. buruzko ikaspenak partekatu eta on-
egoera hori baliatu zuten herrialde- dorioztatu ahal izan ziren. Gainera,
ko sektore immobilistenek Guate- ALBOANen izenean, El Salvadorko
malako demokrazia ahula estutzeko. Fe y Alegría martirien espiritu bizia ospatzera
Hilabete horretan bertan, mugimen- joan ziren lagun eta erakunde ugari-
du sismiko handi batek astindu zuen Arreta berezia merezi du Fe y rekin bat egiteko pribilegioa izan ge-
Honduras, eta hori ekainaren amaie- Alegría erakundeek Latinoamerikan nuen. •
ran iritsi zen lurrikara politikoaren egiten duten lanak. Bestelako gizar-
iragarpen moduko bat izan zen: te bat eraikitzeko konpromisoa har-
Manuel Zelaya presidente konstitu- tu duten gazte eta helduei presta-
zionalaren aurkako kolpe militarra. kuntza ematearen beharraz jakitun,
Kolpe horrek hilabete luzetan izan Fe y Alegría nazional ugarik (Panama,
du eragina eskualde guztiko egoera El Salvador, Nikaragua, Venezuela…)
ekonomiko, politiko eta sozialean. indartu egin dute herritarrak hezte-
Nikaraguan, 2008. urtearen amaie- ko, lidergorako eta bakearen kultura-
rako udal-hauteskundeetako iruzu- ko prestakuntza-ildoa. Hondurasen Guatemala
rraren ondoren, Frente Sandinista de kasuan, egitura politiko nazional
Honduras
Liberación Nacional alderdiaren si- konplexuak bete-betean eragiten
nesgarritasun politikoaren eta insti- dion herrialdean, ahalegin institu-
tuzionaltasunaren krisiak gizarte- zional eta ekonomiko handia egin Nikaragua
El Salvador
gatazka larri batera eraman du behar izan da hezkuntza-eskaintza
herrialdea. ez zela etengo bermatzeko, eta
ikasleei egoera horrek ez eragiteko.
Testuinguru horretan, ALBOANen
apustua da eskualdeko herrialdee- Esanahi berezia izan zuen El
tako etika, kultura eta politika alda- Salvadorren egin zen Fe y Alegría
tzeko konpromisoa hartuko duen mugimenduaren Nazioarteko XL.
Erdialdeko Amerikako herritartasuna biltzarrak; izan ere, herrialde horre-
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 10

10 Hegoalde

Hego 2009. urtea sozialki oso gatazka-


tsua izan da Perurentzat. Neka-
zarien, meatzaritzako langileen eta
justizia-sistema kolapsatuaren on-
dorio den zigorgabetasunari aurre
egiteko, estatuaren aurrean zer es-

Amerika indigenen mobilizazio ugariez gai-


nera, Amazonaseko departamen-
duan bizi izandako egoera nabar-
kubide dituzten eta eskubide haiek
eskatzeko zer mekanismo dauden
ezagutzen dituzten herritarrak sus-
Kolonbia, Peru mentzen da, haren larritasunagatik. tatzen dira. Aldi berean, herritarrek
2008tik hainbat mobilizazio egin bizitza publikoan parte hartzea sus-
eta Venezuela dira herri indigenen oso aspaldiko tatzen bada, errazagoa da gehien-
eskubideei eragiten zieten lege- goaren beharrei erantzungo dieten
gintzako dekretu batzuk indarga- politikak publikoak eskatzea.
betzea eskatzeko; izan ere, haien
herri-lurrak komunitateei aurretiaz Kolonbian, errefuxiatuei eta indige-
galdetu gabe lagatzeko eta saltze- nei babesa eta laguntza ematen ja-
Venezuela ko aukera ematen zuten. Protesta rraitu da, zenbait erakunderen bi-
Kolonbia
baketsuak historikoak izan ziren, dez; esaterako, Errefuxiatuentzako
baina tragedia ekainean iritsi zen, Jesuiten Zerbitzua eta CINEP-Ba-
zenbait polizia eta manifestari hil kerako programa. Cauca haranean
eta desagertu zirenean. Gertaera eta Nariñon, erakunde batzuk tokiko
horien erantzukizuna osorik argitu gaitasunak indartzeko lanean ari
eta Gobernuarekin osatutako ezta- dira; esaterako; IMCA-Suyusama.
Peru baida-mahaiaren emaitzak egiaztatu Hala, komunitateen eta udal-admi-
zain dauden bitartean, komunitate nistrazioen arteko planifikazio-espa-
indigenek beren herrien etor- zio parte-hartzaileetan hitzarmenak
kizunerako irtenbide positiboak bi- egiteko eta bere interesak defenda-
latzen jarraitu beharko dute. tzeko gai den gizarte-ehuna sortzen
laguntzen da. •
Venezuelako biztanleek bizi dituz-
ten giza eskubideen zapalkuntza
errepikatuen aurrean, ALBOANen
erakunde aliatuek biktimei eta fa-
miliei laguntzen diete kasuak sala-
tzen eta haien segimendua egiten,
bereziki Kolonbiako mugan. Hala,
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 11

Iparralde

Hezkuntza-zentroekin lanean
Garapenerako hezkuntza ezinbes- eta bizikidetzari buruz hausnartze-
teko tresna da gizartea aldatzeko ko dokumentuak eta hainbat hez-
eta mundu bidezkoagoa eta solida- kuntza-baliabideri buruzko errefe-
rioagoa eraikitzeko. Hori dela eta, rentziak jaso dira. Gainera, gai
ALBOANek hezkuntza-zentroei es- horiei buruzko prestakuntza- eta
kaintzen dien hezkuntzaren helbu- hausnarketa-saioak egin ditugu
rua da zeharkako eta bide luzeko klaustroekin eta hezitzaile-talde
garapenerako hezkuntza baten pro- interesatuekin.
tagonismoa finkatzea. Horretarako,
irakasleei laguntzen saiatzen gara Baliabide-zentroa
haien hezkuntza-eginkizunean, ahol-
Arrupe Etxearen (Bilbo) beheko so-
kuak emanez eta ikasleen berariaz-
ko beharretara egokitu daitezkeen lairuan dago ALBOANek eta Ella-
curía Zentroak batera sustatzen du-
tresna pedagogikoak eskainiz.
gun baliabide-zentroa. Zentroan,
garapenerako hezkuntzari eta lanki-
Urte honetan ere, herritartasuna,
detzari, gizarte-mugimenduei, mi-
kulturartekotasuna eta bizikidetza
grazioei eta kulturartekotasunari
landu ditugu, “Euskaditik Venezue-
buruzko material didaktiko ugari
lara, munduko protagonistak gara”
daude. 2009an, dokumentu-funtsa
proiektuaren bidez. Ikerketa-proiektu
zabaltzen jarraitu dugu, eta bisita-
bat eta hezkuntza-esperientziak tru-
rien eta maileguen kopuruak gora
katzeko proiektu bat da, eta 2007tik,
egin du. Bereziki azpimarratu nahi
EAE eta Nafarroako 9 hezkuntza-
dugu zentroaren webgunean nabar- On line dauden materialak
zentrotan eta Venezuelako 10 zen-
men hazi dela bisitarien kopurua;
trotan garatzen ari gara. Ekimen ho-
izan ere, materialaren zati handi bat Gure baliabide-zentroan zer hez-
rren emaitzak oso aberasgarriak
on line eskuratu daiteke.• kuntza-material eta zer material di-
izan dira, eta Kultur artekotasun eta
daktiko ditugun ezagutzeko, jo web-
hiritartasun hezkuntzarako motxila
gune hauetara:
izeneko DVD batean jaso dira. DVD
horretan, ikertutako hainbat espe- www.alboan.org/materialeseducativos
rientziaren aurkezpen-bideoak, he- www.alboan.org/centroderecursos
rritartasunari, kulturartekotasunari
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 12

12 Iparralde

Prestakuntza
eta laguntzaile-taldeak
Askotariko arloetatik iristen zaizkigu duko Txokoa. Elkartasunari buruzko
elkartasunari buruzko prestakuntza- prestakuntza emateko gune hori
ren eskaerak, eta, eskaera horiei ALBOAN eta Ellacuría Zentroak ga-
erantzuteko, aurten 150 prestakun- ratutako ekimen bat da, eta Kidenda,
tzatan baino gehiagotan esku hartu Deustuko Unibertsitatea eta Bilboko
dugu, eta 4.000 parte-hartzaile izan Arrupe Etxearen babesa du. 2009an,
ditugu EAEn eta Nafarroan. Nabar- 20 jarduera baino gehiago egin di-
mendu nahi dugu aurten presta- tugu, hainbat formatu erabiliz: hitzal-
kuntzek Gipuzkoan eta Araban izan diak, zineforuma, kontzertuak, lante-
duten igoera, bereziki ALBOANen giak, antzerkia... Esperientzia horren
agerpena finkatu delako lurralde arrakasta ikusita, irailean hezkuntza-
horietan. proposamen hori Donostia, Gasteiz
eta Iruñean (Nafarroako hiriburuan
Laguntzaile-taldeekin egin dugun Una Ventana al Mundo izena eman
lanari dagokionez, 2009an hezkun- genion) eskaintzen hasi ginen.
tza ez-formaleko 22 talderi eman
diegu laguntza, prestakuntza-ibilbi- Afrika behar-beharrezkoa
deetan eta hainbat elkartasun-kan- Beste urte batez, Afrika behar-beha-
painatan esku hartu dutenean. As- rrezkoa, Saharaz hegoaldera jardunal-
kotariko taldeak dira (aisialdiko gaz- diak egin genituen Bilbon eta
te-taldeak, parrokia-taldeak, nagu- Iruñean, EAEko eta Nafarroako hain-
sien eguneko zentroak, helduentzako bat GGKErekin batera. Urrian, hi-
hezkuntza-zentroak, etab.) eta kezka tzaldiak, kontzertuak, erakusketak,
Web-loturak bera dute: hobeto ezagutu nahi ikastaroak eta zineforum-saioak egin
dute mundu globalizatu honetako ziren, eta Afrikako errealitatea pixka
Gure berriak eta Munduko errealitatea, eta konturatzen dira bat gerturatu eta hango jendearen
Txokoaren programazioa lan egin dezaketela mundu bidez- kultura eta giza aberastasun ikaraga-
ezagutzeko, bisita ezazu: koago bat eraikitzen. rria erakusteko balio izan zuten.•
www.alboan.org
Afrika behar-beharrezkoari buruzko Munduko txokoa
informazio gehiago:
www.africaimprescindible.org Gure hezkuntza-proposamen gazte-
ena sustatzen jarraitzen dugu: Mun-
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 13

Iparralde 13

Kanpainak
eta mobilizazioak
Hezkuntzaren Aldeko Mundu Bidezko merkataritza
Kanpaina 2009an, bidezko merkataritzaren al-
deko apustua finkatzen jarraitu du-
Apirilaren 20tik 24ra bitartean,
gu. Bizkaian, Caritas eta Bizkaiko
Hezkuntzaren Aldeko Munduko Ekin-
Misio Diozesiarrak taldeekin batera
tza Astea ospatu zen, eta EAEko eta
parte hartu dugu Kidendan. Gi-
Nafarroako hainbat lekutako jendea
puzkoa, Araba eta Nafarroan, hain-
mobilizatu zen, guztiontzako kalitatez-
bat udalerritako azokatan parte har-
ko hezkuntza lortzeko helburua sus-
tu dugu bidezko merkataritzako
tatzeko. “Ireki liburu bat, ireki mun-
produktuak eramanez eta sentsibili-
dua” lelopean egin zen kanpainaren
zazio-proposamenak gauzatuz.
helburua zen heldu guztiak alfabeta-
tzearen garrantzia erakustaraztea.
Pobrezia zero
Kanpaina horretan 58 hezkuntza-
Pobrezia Zero kanpainako parte-
zentrok parte hartu zuten, Euskal
hartzeari dagokionez, geure harri-
Herriko eta Nafarroako unibertsita-
koskorra ekarri genuen EAEko
teez eta helduentzako hainbat hez-
GGKEen koordinadorak antolatuta-
kuntza-zentroz, gizarte zibil antola-
ko jardueren bidez. Batetik, ekinean
tuko taldeez eta gizarte-zentroez
kale-ekintza bat antolatu genuen
gainera. Parte-hartze horri esker,
Bilbon, “Geratu eta pentsatu” lelo-
ehun jarduera baino gehiago egin zi-
pean. Ekintza zen 5 minutuz “izoztu-
ren kanpainaren baitan, eta zenbait
ta geratzea”, munduaren egoeraz
ekitaldi nagusi (Bilbo, Deustuko Uni-
hausnartzeko geratzeak zer garran-
bertsitatea, Arrasate, Iruñea, Tutera
tzia duen aldarrikatzeko. Horrez
eta Gasteiz); ekitaldi horietan, ira-
gainera, urriaren 17an, Pobreziaren
kurtzen eta idazten jakiteari buruzko
Aurkako Nazioarteko Egunaren bai- Web-loturak
hainbat testu eta testigantza irakurri
tan, hainbat jarduera egin ziren
ziren. Gero, gainera, 300 kolaborazio
Bilbo, Donostia eta Gasteizen, mun-
baino gehiago jasota, Liburu bat za- www.cme-espana.org
duko pobreziarekin amaitzeko be-
balduz, mundua eskura liburua osatu www.kidenda.org
harrari buruz gizartea kontzien-
zen; liburua ALBOANen webgunean www.pobrezacero.org
tziatzeko.•
eskuragarri dago.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 14

14 Iparralde

Boluntariotza
ALBOANek ibilbide osoan erakutsi Nazioarteko boluntariotza
du boluntariotzaren aldeko apustu
ALBOANek nazioarteko bolunta-
irmoa, baita bizitzeko modu hori as-
riotzarako programa bat du, VOLPA
katasunez aukeratzen duten pertso-
izenekoa (Pedro Arrupe Boluntario
nentzat gure proiektuaren zati izate-
Sarea). Iraupen luzeko prozesu bat
ko gunea sortzekoa ere, beren
da, eta hiru fase ditu. Lehenengoa
denbora, gogoa eta ezagutzak es-
urtebete irauten duen prestakuntza-
kain ditzaten. Boluntarioak ditugu
aldi bat da; 2009an hamar pertso-
ALBOANen lan-arloetan, eta, horrez
nak ekin zioten. Lehen urrats hori
gainera, haiek hausnarketarako gu-
ezinbestekoa da hurrengo urratse-
neetan nahiz erakundean parte har
rako prestatzeko; hau da, gureaz
dezaten sustatzen dugu.
bestelako gizarte eta kulturetan bi-
zitzea bi urtez. Iñigo, Itsaso, Amaia
Prestakuntzak eta topaketak Duque eta Estíbalizek boluntariotza-
Hiruhileko bakoitzean, gure lanare- ko bigarren urtearekin jarraitu zuten
kin zerikusia duten gaurkotasune- eremuan bertan, eta Martak Ca-
ko gaiei buruz hausnartzeko pres- racaseko (Venezuela) Hogar Virgen
takuntza-topaketak egin ditugu. de los Doloresen ekin zion bere
Urtean zehar landutako gai batzuk esperientziari, zentroak ematen
izan dira munduko ekonomia-krisia duen laguntza pedagogikoa in-
eta Hezkuntzaren Aldeko Munduko dartzeko. Bi urteren ondoren, bo-
ALBOANek Kanpaina. luntarioak itzuli egiten dira, eta hala
egin zuten Miguel Ángel eta Iosuk,
ibilbide osoan erakutsi Gainera, urrian, ikasturte-hasieran, eta bizipen hori gure ingurunean
du boluntariotzaren eta bigarren urtez jarraian, bilera transmititzeko eta ezagutarazteko
aldeko apustu irmoa, bat egin genuen ALBOANeko kide
guztiekin, kontratudunekin nahiz
konpromisoa hartzen dute.

baita bizitzeko modu boluntarioekin, Gasteizko egoitzan. Horrez gainera, Euskadiko Gazteak
hori askatasunez Egoitzetako jendea elkar ezagu- Lankidetzan programaren baitan,
tzea sustatzeko helburua zuen au- lau lagun joan ziren Venezuelara, eta
aukeratzen duten kera hura gure lana datozen bost bosgarren bat, Kolonbiako Instituto
pertsonentzat gure urteotan bideratuko duen planifika- Mayor Campesinora.•
proiektuaren zati zio estrategikoaren azken emaitza-
ren berri izateko eta Milurtekoko
izateko gunea Garapen Helburuetan sakontzeko
sortzekoa ere. baliatu genuen.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 15

Iparralde 15

Ikerketak eta sareko lana


Ikerketak
2009an ¿Puede encaminarse la coo-
peración autonómica hacia el apoyo a
la descentralización? izenburuko iker-
keta aurkeztu genuen. Carolina Fun-
dazioak finantzatutako ikerketa ho-
rrek lankidetza deszentralizatuaren
espezializazioarekin erlazioa duten
hainbat puntu aztertzen ditu, eta toki-
ko eta erkidegoko arloetatik laguntza
modu eraginkorrean emateko propo-
samenak aurkeztu.

Maiatzean, Elkartasuna eraginkorta-


sunez: Nafarroako lankidetza publi-
koaren erronkak txostena argitaratu
genuen. Txosten horretan Nafarroa-
ko lankidetzak garapenerako la-
guntzaren eraginkortasunari eta ka-
litateari dagokionez zer erronka
nagusi dituen aztertzen eta jasotzen
da. Nafarroako lankidetza-sistema-
ren aurrerapauso garrantzitsuak Sareko lana
onartzen dira, eta haren funtziona-
mendua optimizatzeko hainbat go- Hainbat sare eta koordinadoratan
mendio aurkeztu. Nafarroako lanki- egiten dugun lanari dagokionez,
detza-eragile nagusiei txostenaren gure ingurune hurbilean EAEko
berri eman ondoren, mintegi bat GGKEen koordinadoran parte har-
egin zen, erabakitzaile politikoek tzen dugu modu aktiboan, Na-
eta GGKEen mundukoek batera farroako koordinadoraren lehenda-
hausnartzeko. karitza hartu dugu eta agerpen
jarraitua dugu estatuko GGKEen ko-
ordinadoran.
Control democrático para la gestión
de la Frontera Sur txostena idazten
Europari dagokionez, EURAC sare-
ere lagundu genuen; Espainiako
an parte hartzen jarraitzen dugu;
Migrazioen Jesuiten Zerbitzua izan
sare horrek Erdialdeko Afrikan lan
zen haren buru. Dokumentu horretan,
egiten duten Europako Batasuneko
Europaren hegoaldeko mugetako
12 herrialdetako 46 erakunderen
kontrol-mekanismoen eta kontrol ho-
ahaleginak metatzen ditu. Era bere-
rietatik eratortzen diren arazo juridiko
an, Europako CIDSE garapenerako
eta moralen berri ematen da.
sarearen finantzaketari buruzko lan-
taldeko kide gara. Xabier sarean ere
Horrez gainera, Peru, Burundi eta
parte hartzen dugu; sare horrek
Indiako erakunde aliatuekin batera,
Jesusen Konpainiarekin lotutako
hainbat lantegitan parte hartu ge-
Europako GGKEak biltzen ditu.
nuen, herritarren esperientzia parte-
hartzaileak sistematizatzeko. Jarduera
2009an, Fe y Alegría mugimenduak
horiek Herritarren parte hartzea
antolatutako nazioarteko ekitaldi eta
Estatua-Gizarte zibila topaguneetan
mintegi batzuetan ere parte hartu
ikerketaren baitakoak dira, eta Web-loturak
genuen. Gainera, Belém do Parán
haien helburua da oro har baztertu
(Brasil) egindako Munduko Gizarte
egiten diren gizarte zibileko talde- “Elkartasuna eraginkortasunez:
Foroan izan ginen, eta aurretiaz
en esperientzia zehatzak berresku- Nafarroako lankidetza publikoaren
egindako inspirazio jesuitako era-
ratzea: bizi-baldintzak hobetzeko erronkak” informea gure web
kundeen topaketan; topaketa horren
eskaerak estatuek entzutea lortu orrialdean aurkituko duzu:
gai nagusia Amazoniako bizitzaren
dutenak, eta esfera publikora bar- www.alboan.org
defentsa izan zen.•
neratzen direnak.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 16

16 Iparralde

ALBOANeko ordezkaritza batek El


Salvadorgo Erdiko Amerikako Uni-
bertsitatean egindako ospakizune-
tan parte hartzeko ohorea izan zuen.
Horrez gainera, gure ingurune hur-
bilenean hainbat ekintza egin ziren
azaroan; esaterako, Juan Antonio
Senent, José Sols, José María Tojeira
eta José Ellacuríaren hitzaldiak,
Gontzal Mendibil eta El Salvadorgo
Exceso de equipaje taldearen kon-
tzertuak eta Ignacio Ellacuría: vida y
compromiso dokumentala.•

Zinema
Beste ekitaldi eta ALBOAN
zinema onenetan
jarduera batzuk Aurreko urteetan bezala, ALBOAN
EAEko eta Nafarroako 150 zinema-
Prentsa aretotan baino gehiagotan izan zen
Prentsa-bidaia Gabonetan. Emanaldien aurretik,
ALBOANen filosofia eta jarduerak
Kongoko Errepublika hitz gutxitan jasotzen dituen iragar-
kia eman zen (gure webgunean
Demokratikora ikusgai). Iragarkia doan eman zuten
Urria hasieran, ALBOANek prentsa- zinema-areto hauek: Cine Club Fas,
bidaia bat antolatu zuen Aintzira Renoir Deusto eta Circuito Coliseo
Handien eskualdera, eta bost kaze- Bilbon, Lauren Getxo, Donostiako
tarik parte hartu zuten. Bidaiaren Sade, Iruñea eta Lizarrako Golem,
helburua zen kazetariei bertatik era- Tutera, Donostia eta Irungo OCINE,
kustea Kongoko Errepublika Demo- Iruñeko Saide eta Gasteizko Florida
kratikoaren ekialdeko biztanleen eta Ábaco. Eskerrak eman nahi diz-
eguneroko errealitatea eta Errefu- kiegu guztiei haien lankidetza eta
xiatuentzako Jesuiten Zerbitzuak han prestutasunagatik.•
egiten duen lana. Hala, itzuleran, ka-
zetariek bizitasun osoz eman ahal
izan zuten prentsan giza larrialdiko Honduras
egoeretan soilik agertzen den ge- Alarma hezkuntzan
rrak eta pobreziak erabat zigortuta-
Hondurasko estatu-kolpearen eragi-
ko eremu horren errealitate zailaren
nez, jarduneko gobernuak eskolak
berri.•
etetea agindu zuen, eta ikasturtea-
ren amaiera aurreratu eta laguntza
ekonomikoa kendu zien herrialdeko
Urteurrena hezkuntza-zentro guztiei. Erabaki
Ignacio Ellacuría horrek ikasleei kalte handia egingo
zienez, Fe y Alegría mugimenduak
jesuitaren hilketaren erabaki zuen ez betetzea eskolak
eteteko agindua, eta erakunde la-
XX. urteurrena gun guztiei dei egin zien ikasturtea
Azaroaren 16an hogei urte bete zi- amaitzeko behar ziren funtsak bilt-
ren Ignacio Ellacuría (1930-1989) zeko. Hala, abenduan ALBOANek
hil zutela El Salvadorren. Ellacuría Hondurasko Fe y Alegría mugimen-
Azaroaren 16an armadako talde batek hil zuen, duari laguntzeko funtsak biltzeko
Ignacio Martín Bavó, Segundo Mon- kanpaina jarri zuen abian, eta harre-
hogei urte bete ziren tes, Armando López, Juan Ramón ra ona izan zuen.•
Ignacio Ellacuría Moreno, Joaquín López jesuitekin
eta Elba Julia Ramos kolaboratzaile-
(1930-1989) hil zutela arekin eta haren 15 urteko Celina
El Salvadorren. alabarekin batera.
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 17

Txosten ekonomikoa
ALBOANek 9.466.190 euro inguru- lan egiteko aukera ematen diguten
ko sarrerekin amaitu du 2009ko eki- pertsonei eta erakundeei. Eskerrik Sarreren bilakaera 2008-2009
taldia. Horrek adierazten du jardue- asko zuen babes nekaezinagatik 12 M.
raren bolumena % 6,7 murriztu eta gurekin partekatzeagatik bes-
dela 2008arekin alderatuta. Murriz- telako mundu batekiko dugun itxa- 10.147.655,64
10 M.
keta hori finantzaketa pribatuko ropena.• 9.466.189,51

iturrien murrizketak eragin du; be-


reziki, legatuekin eta dohaintza- 8 M.
emaile handiekin zerikusia dutenak.
Horren aurrean, nabarmendu nahi
6 M.
dugu gure bazkideen aldizkako
ekarpenak hazten ari direla, eta do-
haintzen % 19 direla dagoeneko; 4 M.
2008an % 16 ziren.
2 M.
Funtsen jatorriari dagokionez, fi-
nantzaketa publikoa hazi egin da Sailen araberako gastuak 2009 0
€ 2008 2009
(% 7,5, 2008arekin alderatuta), eta
horrek gehiago hurbiltzen gaitu %4
% 5,6
finantzaketa publikoa eta pribatua % 81,7
% 50 ingurukoa izateko helburura. %7
Ekarpenen bilakaera 2008-2009
Igoera horren jatorria da aukera % 1,6
handiagoa izan dugula zenbait ins- 6 M. 5.851.076,56

tituzio publikok eskainitako epe lu- Nazioarteko Elkarlana


zerako tresnetarako, eta, hala, gure Hezkuntza eta Boluntariotza 4.939.601,00
5 M.
proposamenetarako finantza-egon- Eragintza Politikoa eta Sareak 4.409.627,90
kortasun handiagoa dugu. Komunikazioa 4.098.127,87
Kudeaketa 4 M.
Gure jarduera-bolumena murriztu
egin den arren, gure funtsen banake-
3 M.
taren ehunekoak mantentzen jarrai-
tzen dugu; horiek horrela, He- Sektoreen araberako gastuak
2009, Nazioarteko Elkarlanean
goaldeko nazioarteko lankidetzako 2 M.
proiektu eta programetara bidera- % 16,9
% 29,2
tzen da gure aurrekontuaren % 81,7,
% 37,2 1 M.
eta hezkuntzarekin, borondatezko la-
narekin, ikerketarekin eta eragina- 198.451,21 116.960,61
rekin zerikusia duten Iparraldeko % 7,2 0
€ 2008 2009
jardueretara, % 8,6. Gastu-kontro- % 9,6
Ekarpen Ekarpen Bestelako
la hobetzeko egindako etengabe- pribatuak publikoak
Hezkuntza
ko ahaleginari esker, kudeaketa-
Ekoizpen eta merkaturatzea
eta komunikazio-jarduerak % 9,6an
Giza Eskubideak
mantendu ahal izan ditugu, eta Ahalmentzea
2009ko ekitaldia superabit txiki batez Beste batzuk
amaitu.

Hegoaldean gure erakunde aliatue-


kin egiten ditugun proiektu-motei
Eremu geografikoen araberako
dagokienez, hezkuntza-sektoreak gastuak 2009, Nazioarteko Elkarlanean
jarraitzen du nagusitzen, eta funtsen
% 37,2 bideratzen da arlo horreta-
% 24,34
ra. Aipatu behar da, halaber, zer % 19,39
egoera politiko zail bizi duen
Gardentasuna
Hondurasek estatu-kolpearen oste-
% 19,15
an; horren ondorioz, Erdialdeko % 37,13
Gure kontuen ikuskapena Zubizarreta
Amerikan babesten ditugun proiek- Consulting, SLk egin du. Horrez gaine-
tu batzuk eten egin dira, bereziki ra, ALBOAN bere borondatez aurkeztu
baztertuei indarra ematearekin zeri- Hegoamerika
da Lealtad Fundazioak sustatuko Gar-
kusia dutenak. Afrika dentasun eta Jardunbide Egokien prin-
Asia tzipioen analisira. Informazio gehiago
Kopuru ekonomikoetatik harago, Ertamerika jasotzeko bisita ezazu gure web gunea.
gure esker ona adierazi nahi diegu
210 x 297 memoria 09 euskera 5/7/10 19:59 Página 18

Eskerrak

Eskertu sugarrari bere argia, baina ez ahaztu, iraunkor eta egonarriz,


itzalean eusten dion kriseilua.
Rabindranath Tagore

Gure itxaropenaren argiak kriseilu asko eta oso desberdinak ditu euskarri. Pertsona
langileak, askotarikoak eta desberdinak, askotan itzalean geratzen direnak.
Pertsona horien prestutasunik gabe, ezingo genuke jarraitu duintasunean eta justizian
oinarritutako bizitza-aukera berriak eraikitzen. Aldaketa txikiak, aldaketa handi horretara,
beste mundu posible horretara, joateko, non inork ere ez duen kanpoko mugarik izango
pertsona gisa hazteko eta kemena eta adorea jasoko duen barruan dituen ahalmen guztiak
garatzeko. Hori dela eta, gure esker ona adierazi nahi diegu, beren ahalegin eta lanarekin,
gure bidea argitzen duten guztiei; barruan mundu berriaren hazia daramaten guztiei:
gure patronatuari, kontratatutako lantaldeari, gure lankide eta boluntarioei, laguntza
ekonomikoa ematen diguten guztiei, babesten gaituzten erakunde eta enpresei, ikastetxe
eta unibertsitateei, gure trebakuntza eta jardueretan parte hartzen dutenei,
Iparraldean eta Hegoaldean kide ditugun erakundeei..., eskerrik asko guztiei!

Horrez gain, bereziki eskerrak eman nahi dizkiogu Loiola Probintziako Jesusen Lagundiari,
justizian oinarritutako kultura eraikitzeko hartu duen konpromisoak gure xedea elikatzen
eta berritzen duelako, etengabe.

You might also like