You are on page 1of 116

(6)

(6) wkwkdu
dufrfrSmSm
avmuf
avmufuukdu
kdufw
fwmm cHcHzzl;l;ovm;
ovm;
ESifh

tjcm; axmif 0WKwdkrsm;

0if;wifhxGef;
ESifh

0if;wifhxGef; 1
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

pmtkyfrSwfwrf;

pmtkyftrnf

(6)wdkufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
eSifh
tjcm;axmif0WKwdkrsm;

a7;ol - 0if;wifhxGef;

yef;csD
rsufeSmzkH;- wifudkudkOD;
twGif;- wifudkudkOD;? ^mEfp;dk
'DZdkif; - KT
pmtkyfrGrf;rH - opfcufoHvGif

ykHESdyfjcif;
yxrtjudrf

xkwaf 0onfu
h mv
2005?atmufwdkbm

tkya
f 7 - 1000
wefz;kd - ( )

xkwfa0=jzefŒcsda&;
oPmawmf v S e f a 7;pmay
503 Ichida Building
2-11-3 Kita Otsuk Toshimaku
T 170-0004
Tokyo,Japan
Tel:090-6119-1975
E-mail: bhamokyaw@koko-attraction.com

2 0if;wifhxGef;
(6) wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
ESifh
tjcm; axmif 0wˆKwdrk sm;
0if;wifhxGef;

rmwdum

pmrsufESm
opPmtiftm;pktrSm æ 4
0if;wifx
h eG ;f trSm æ 6

0wˆKwdkrsm;
1? wdkufwef;pD; 9
2? a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf 16
3? cspfvGef;vdk@ a&mufvmolyg 24
4? aus;Zl;wHk@wif &Sdygv#ifvnf; 32
5? t opPm 41
6? ajcusif; 49
7? 5 wdkuf/ 22 59
8? ppfa=uma&; 70
9? t&l;wdkuf 81
10? (6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm; 92
11? (10)bkwf/ (14)a,muf 103

0if;wifhxGef; 3
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

xkwaf 0ol opPmawmfveS af &;pmaytiftm;pk.trSm æ


wae@?opPmawmfveS af &;pmayr*~Zif;t,f'w D mrsm;jzpf=uonfh q&marmifp;dk csed f
ESihf q&mrZifZifw@kd xrH S tD;ar;vfwyk'f 0ifvmonf? q&m0if;wifx h eG ;f .0wˆKwdak wGukd
opPmtzG@J uxkwaf 0zd@k twGuf óudwifjyifqifxm;=u&efEiS hf 0wˆKwdak wGukd r=umrDy@kd ay;
vduk rf nf/ zwf±x _ m;=uzd@k Ed;k aqmfonft h ;D ar;vf? 0wˆKwdak wGu Armjynfzufqpfaxmif
tarSmifwu kd xf uJ axmiftawG@tñuH0wˆKawG[k q&mrZifZifu zke;f ESiafh jymonfukd
xyf=um;&jyefonf? b,fvdk0wˆKwdkawGygvdrfh? 0wˆKwdkawGvufxJa&mufvmvdk@zwf&
awmhro S &d awmhrnf? b,fv0kd wˆKwdu k kd zefw;D xm;ygvrd ?hf usaemfw@dk opPmawmfveS af &;
pmaytzG@J u q&m*gr%d. “,rrif;O,smOfo@kd tvnfa&mufjcif;” acgi;f pOfjzihf a&;om;
wifjyxm;onfh axmiftawG@tóuHaqmif;yg;rsm;udk xkwfa0cJhonfrSmr=umvSao;?
zufqpfppftm%m&Sipf epf. zdEydS af &;,E &W m; acG;oGm;pdwrf sm;jzpf=uonfh ppfwyf/ ykvyd /f
w&m;ol}uD;/ w&m;±kH;/ axmif/ axmufvSrf;a&;ESifh óud;wdkuftarSmifwkduf/ azmufjyef
,kwu f ef;onfh ppfOya'wk@d EiS t hf rsK;d om;jynfov l x l ak wGukd zdEydS af csre_ ;f aeus? zufqpf
u ol@vufxJutm%mjrJjrJwnfwef@a&;twGuf oabmxm;uGJvGJol'Drdkua&pDtif
tm;pk rSeo f r#v;Hk 0&Sio f efciG rhf &S?d acgi;f axmifciG rhf &S?d r&S&d atmif xkzd Ed ydS af &; acG;oGm;pdwf
rsm;jzifh acsr_ef;ypfonf? q&m*gr%du ol.axmiftawG@tñuH (odk@r[kwf) ,rrif;
O,smOftawG@tñuHukd aqmif;yg;pmayykpH jH zifh azmfxw k o f nf? q&m0if;wifx h eG ;f u 0wˆK
pmayykHpHjzihf azmfxkwfonf? 0wˆKjzpfojzihf tEkynmzGJ@oDr_.tajccHtusqkH;cHpm;r_xk
xnftwdkif;tqu ygvm+yD?
q&m0if;wifx h eG ;f 0wˆKwkad wGukd vufxaJ &mufvmIzwf±&_ aomtcg 0wˆKwyk'pf D
wGiyf g&o dS nft h a=umif;t&mESichf pH m;r_rsm;rSm ,HEk ikd pf &myifr&S?d ,rrif;O,smOfo@kd usaemf
wk@d tvnfa&mufco hJ uJo h @dk q&mh0wˆKawGuzkd wf&if; zufqpfi&Jcef;udk usaemfw@kd a&muf
oGm;cJ=h uonf? a=uuG&J / u±k%mjzpf&/ a'gojzpf&/ r[kww f mrw&m;wmrSeo f r#/ tm
%mwnfjrJa&;twGuv f yk af qmifaeonfh zufqpfae0if;ESihf ae0if;acG;oGm;pdwrf sm;udk
pufqkyf&G@Hrkef;&/ atmhESvkH;em&/ axmiftwGif;u jynfol@ol&Jaumif;wkd@.aoG;ESifh pdwf
"mwfrsm;udk av;pm;pdwf/ trSefw&m;udkjrwfEdk;wefzdk;xm;jcif;ESifhtwl &ifxJrSm&J&J
awmufvmcJ&h æ ponfh cHpm;r_w@dk ukd weifw h yd;k &&Scd pH m;=u&onf? zufqpfaxmifawG
vl@ordkif;rSm &SdcJh+yD;om;? ArmzufqpfawGtwGuf vrf;jycJhwJh [pfwvm&J@ atmhZf0pf
tusOf;axmifudkyJ=unfh? zufqpf*syef&J@i&Jcef;awGudk =unfh? AD,uferfrvGwfajrmuf
rDu AD,ufaumif;awGukd t&Siv f wfvwfi&Jcef;yk@d cw hJ hJ tar &dueftusO;f axmifawGukd
=unfh? ArmzufqpfuvJ tJ'Dhi&Jcef;awGtwkdif;aygh?

4 0if;wifhxGef;
ae0if;zufqpftyk pf t k qufquf&@J zufqpftusO;f axmifqw kd m ,k=H unfcsuo f rm;
awGudk acsr_ef;ypfwJhae&mjzpfovdk tawG;tac:eJ@pdwf"mwfawGudkvnf; acsr_ef;ypfaewJh
ocsKõif;t&yfa'ojzpfonf? cufwmu tawG;tac:eJ@pdwf"mwf,kH=unfr_awGudk tJ'Dvdk
acsre_ ;f ypfv@kd &w,f[k xifaeonf? rxifvu kd yf ge@J zufqpfv@kd 'DtrSmxJuae+y;D usaemfw@kd
ajymvdu k yf g&ap? rxifyge@J ? vl[marG;uwnf;u vGwv f yfpmG awG;ac:cGi/hf ,k=H unfciG &hf +dS yD;
om;? ,kH=unfcsuform;[m b,faomtcgrStvHrvSJyg? ordkif;t&yf&yfuvnf; xkd
tcsuu f kd jyoaevsuyf g? q&m0if;wifx h eG ;f uAsmxJutwkid ;f ygy?J “'gayr,fh 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudzk mG ;opf/ oHr%dppfppfaywifc/H rD;v#aH wGwiG ;f rSmjzwfausm&f if; tvif;
cspo f al wGvJ arG;vmw,fæ”? [kwo f nf? xdzk ufqpfw@dk .i&Jcef;ocsKiõ ;f rD;v#x H rJ mS tvif;
cspo f al wGarG;vmcJw h mygy?J wenf;ajym&&if tzdEydS cf jH ynfoal wGxu J jynfo@l awG&ŒJ ud, k f
pm; tefwkawmfvSefcJh=uonfh tvif;cspfol ol&Jaumif;awG?
'Dvikd &Jcef;uae touf&iS v f sux f u G v f mcJoh nfh pma&;q&m uAsmq&m awmfveS f
a&;orm;/ odumQ }u;D rm;onfh ,k=H unfcsuo f rm;.zufqpfaxmiftawG@tñuH 0wˆKwdrk sm;
udk bma=umifh usaemfwkd@opPmpmaytzGJ@u rxkwfa0bJae&rnfenf;? 'D0wˆKwdkawGudk
xkwaf 0cGi&hf cJo h nfth wGuf q&m0if;wifx h eG ;f udk usaemfw@dk wvdu _ w f vJS aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@u wyg;ol&J@taESmiftzGJ@/ axmufyHha=u;ESifhuif;onfxufuif;+yD; usaemfwkd@
ajcaxmufay:usaemfw@kd &yf+yD; usaemfw@dk vyk t f m;cac|;eJpmeJ@ pmtkyx f w
k af 0jcif;jzpfonf?
usaemfw@dk ac|;eJpmrsm;onf Armjynfov l @l tzG@J tpnf;twGuf tusK;d &Sad ponfh pmayESihf
omxdkufwefojzifh usaemfwdk@awmfvSefa&;pmayudk a&G;cs,fjcif;vnf; jzpfonf?
aemufxyfaus;Zl;wifpum;qkd&rnfholrsm;rSm opfcufoHvGiftzGJ@udkyg? owfrSwf
xm;onfh &ufvxufapm+yD; pmtkyu f x kd w k af 0jzpfatmif ñud;yrf;ay;onht f wGuf q&m
wkd@udk aus;Zl;wifygonf? txl;ojzihf tpmtdrfa&m*gcHpm;ae&vsufu usef;rma&;udk
riJuh u G b f J pmtkyxf w k af 0a&;twGuv f ;Hk yef;ay;onfh q&mudck ifveG ;f udk aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@&ifawGxJrSm rSwfwrf;awGa&;xdk;+yD;om;yg?

awmfvSefa&;opPmjzifh æ
opPmawmfveS af &;pmaytiftm;pk
atmufwdkbm 5/ 2005?

0if;wifhxGef; 5
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ed'gef;pum;OD; aus;Zl;trSm

eH&aH v;buf tkw±f ;dk tkww f w


H ikd ;f jcm;vdu
k ±f eHk @J urBmwck avmuwck jzpfomG ;
&wJhae&m[m axmifygyJ// ykHrSefavmu ykHrSefvl@tzGJ@tpnf;eJ@ b,fvdkrS rwlr#Edkif
awmhavmufatmif tHh=op&m ajymif;vJoGm;&ygw,f// urBmwck avmuwck jzpf
oGm;&ygw,f// b,fvdkurBm b,fvdkavmu jzpfoGm;&ygovJ// wcGef;wnf;eJ@
csKyf+yD;ajym&&if æ i&JurBm i&Javmu/ avmui&JygyJ//
jyifyurBm jyifyavmueJ@rwljcm;em;wJh urBmtnpf avmutnpfwck jzpf
oGm;&wJhtavsmuf/ rwljcm;em;wJha0g[m&awG tokH;tE_ef;awGvJ woD;woef@/
wuef@wpkH/ wzkHwbmom uGmjym;jcm;em; vSpGm &Sdvmygw,f// =unfhygh æ
ykHpH/ vufaumuf/ tr_wGJ/ tdk;pm;/ bl;0/ rdef;a*s;vf/ bkwfudkif/ bkwfwdkuf/
bm,m/ wef;pD; / *ef zvm;/ wvmpD/ zdk}uD;/ tvkyf}uD;/ ygq,f/ axmif0ifpm/
vdik ;f 0if/ vdik ;f oGi;f / t=uHtzef æ pwJph wJh a0g[m&awG[m axmifa0g[m&awGyg?
'Davmu[m i&Javmu æ avmui&JjzpfwJhtwGuf tifrwef ylavmifyg
w,f// tvGefw&m ,kwfrm±kdif;pdkif;ygw,f// awmfawmfudk cg;onf;emusnf;p&m
aumif;ygw,f? pufqkyfp&m tedÏm±kHawGeJ@ jynfhESufvGrf;ðcH ykyfa[mif eHapmfae&m
t&yf jzpfygw,f? 'ga=umifh 'Dt&yfukd rpnfum;tyf&mt&yftjzpf xk;H wrf;pOfvm
ajym=uqd=k u owfrw S cf =hJ uygw,f? vlaojr‡KyfE&HS m ocsKiõ ;f ok\ef vkyw f ikd ;f uke;f eJ@
xyfwlxyfr# rpnfum;tyf&mt&yftjzpf wwef;wnf; oabmxm;cJh=uygw,f?
'gjzifh 'Dvdkrpnfum;tyf&mt&yfrSm bma=umifhvlawG jynfhESuf=uyfnyfae
atmif pnfum;ae&ygovJ// ya'o&mZfacwf/ e,fcs@J acwf/ vGwv f yfaa&;&+yD; acwf
uae/ uae@txd acwfwdkif;acwfwdkif; wacwfxuf wacwfwdk;wdk;+yD;om rpnf
um;tyf&mt&yfrSm pnfum;ae=u&wm bma=umifhvJ//
rwljcm;em;wJh acwfumvawGtavsmuf/ aESmiftdrf/ a=u;wdkuf/ tcsKyf/
a*s;vf/ pHjyaxmif/ ykHpHaxmif/ tusOf;axmif/ axmif æ pojzifhpojzifh trnfawG
b,favmuf uGJjym;uGJjym;/ tESpfom& t&uawmh/ oufqdkif&mtkyfpdk;olawG&J@
tm%mwnfjrJa&;/ qufvuftkyfpdk;rif;rlaeEdkifa&;awGtwGuf r&Sdrjzpf zGJ@pnf;
xlaxmifwyfqifxm;&wJh n‡O;f yef;ESyd pf ufa&;u&d,mawGxrJ mS ta&;}uD;u&d,m
wefqmyvmwck[m axmifjzpfaevdk@ygyJ//

6 0if;wifhxGef;
axmifqw kd m tkypf ;kd olw@kd &@J zEd ydS t
f yk cf sKyf n‡O;f yef;ESyd pf ufa&; u&d,mwck jzpfwhJ
twGuf/ &mZ0wfr_jypfr_usL;vGefol 'kp±kduform;awGrS a&muf&SdñuHawG@ xnfhoGif;
cH&wmr[kwf/ rw&m;wJhtkyfpdk;r_udk wkH@jyefqef@usiftefwkwdkufyGJ0if=uol/ trSef
w&m;bufr&S yfwnfc=hJ uol vlaumif;olaumif; ol&aJ umif;awGvJ a&muf&ñdS uHawG@
&ifqdkifpHjref; xnfhoGif;cH&&m ae&mwckjzpfcJh&ygw,f//
axmifqdkwm vl@*k%fyk'frSeftr#eJ@vl@tcGifhta&;tm;vkH;udk csKd;ESdrfzsufodrf;
ypfvu kd wf ahJ e&mjzpf±rHk u rw&m;ojzifEh ydS pf ufapmfum;&m/ ,kw, f w k u f ef;uef; ðyrl
&m/ tusnf;wefqkH; vlrqefqkH; t&yfvJyJjzpfovdk ykefuefol awmfvSefol trSef
w&m;qkyfudkifolrsm; umvra&G; ñuHawG@a&muf&Sd oGm;EdkifzG,f&m&SdwJh teD;pyfqkH;
ae&m 'grrS [kwf oHcw J iftprf;oyfc&H m aywifcw Hk ck/ prf;oyfuiG ;f wckvyJ J jzpfw,f
vd@k qdck siyf gw,f// 'ga=umifh æaxmifxrJ mS wcgu usaemfu, kd wf ikd f Edik if aH &; tusO;f
om;wOD;jzpf&pOfu æ
axmif æ wJh
aESmiftdrfr#om r[kwf
vl@*k%fyk'frSefor#udk acseif;
cg;onf;jcif;aygif;pkHwdk@&J@ A[dkcsuf
&ufpufr_aygif;pkHwdk@&J@ &yf0ef;
aoG;&dyfpGef;aewJh tarSmifajr æ vdk@ uAsmzGJ@qdkjzpfcJhzl;ygw,f// +yD;rS æ
'gayrJh æ 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudk zGm;opf
oHr%d ppfrppf aywifcH
rD;v#HawGwGif;rSm jzwfausmf&if;
tvif;cspo f al wGvJ arG;vmw,f æ vdk ah zmfusL;cJzh ;l ygw,f// axmifxw J ek ;f u
axmifcHpm;r_ uAsmawG awmfwmfrsm;rsm; pyfqdka&;oDjzpfcJhovdk/ axmifujyefvm
awmhvJ axmifv;Hk csi;f 0wWK&Sn}f uD;ESpyf 'k f a&;jzpfcyhJ gw,f// ESpyf 'k v f ;Hk udk q&m armif
pGr;f &nf/ wifoed ;f armif (axmifxrJ mS yJ usq;Hk oGm;&&SmwJh tJet f ,fv'f D udo k ed ;f wif)/
udak X;atmif(Zifvif;)/ emrnf}u;D pma&;q&mrwOD;eJ@ &Jabmfa&;abmfwcsK@d ukd ay;+y;D

0if;wifhxGef; 7
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

zwfapcJhzl;ygw,f//
tckaxmif0wWKwdak v;awGxu J wcsK@d ukd yxrqk;H p+yD;a&;jzpfcwhJ m udZk ifvif;
tdrfrSmjzpf+yD;/ udkZifvif;udk tOD;qkH;ay;+yD; zwfcJhzl;wmawG &Sdygw,f// &Spfav;vkH;
ta&;awmfy}Hk uD; rwdik rf u D mvuyg// ta=umif;a=umif;a=umifh b,frmS rS azmfjyEdik f
cGifh pmtkyftjzpfxGufay:vmcGifh pufwifykHESdyfEdkifcGifhr&cJhyg? [dkrSm'DrSm odkxm;
0Sufxm; tyfESHxm;cJh&ygw,f//
jynfyudx k uG v f mcJ&h +yD;aemufyikd ;f ta=umif;tm;avsmpf mG axmifwiG ;f cHpm;cJh
&r_av;rsm;udk (t&ifua&;zGJ@cJhzl;+yD;om;a&m ra&;om;jzpfao;wmyg) jyefvnf
psmef0ifwl;azmfa&;zGJ@jzpfcJh+yD; rdk;óud;/ a'gif;tdk;a0/ O'gef;wdk@rSm oifhavsmfovdk ay;ydk@
tok;H ðycGi&hf cJah yrJ/h xk@H yikd ;f xk@yH ikd ;f eJ@jynfjh ynf0h 0 ausaus eyfeyfcpH m;&r_rsK;d rjzpfcyhJ g?
pkpkpnf;pnf; odrf;odrf;xkyfxkyfaygif;±kH;wifqufcsifayrJh vkyfcGifhqEN rjynfh0cJhyg?
tckrS æ tckvkd axmif0wWKwdak ygi;f csKyftjzpf pkppk nf;pnf; aygi;f ±k;H wifqufay;tyf
cGifh&wJhtwGuf opPmpmay&Jabmfa&;abmftm;vkH;udk av;av;eufeuf aus;Zl;
pum; qdv k ukd yf gw,f// &ifwiG ;f rSww f rf; 0rf;yef;wom rSwo f m;xm;vdu k yf gw,f?
tckwifqufvdkufwJh axmif0wWKwdkav;rsm;[m rqvppftpdk;&acwfrSm
tif;pdefaxmif/ om,m0wDaxmifwdk@rSm wu,fjzpfysufcJhwJh jzpf&yfrSefb0ykH&dyf
wpGef;wpaumufa=umif; cJjcpfav;rsm;jzpfovdk/ usaemfhudk,fawG@cHpm;&csuf
wpdwfwydkif; ryDro ±kyfykHv$m tppftrSefrsm;vJ jzpfygw,f//
rqvacwf aemufq;Hk ae0ifcge;D / rqvtusO;f axmifzEd ydS af &;,E &W m;}uD;&J@
wu,fo h ±kyo f uefukd jyefvnfiahJ pmif; ajc&maumuf=unfEh ikd =f u&if;/ ppftm%m
&Sipf epf acwfwavsmufu azmufjyefq;kd 0g;vSwhJ tusO;f axmif,E &W m;}u;D wckv;Hk
&J@ uGif;quftpdwftydkif; wqpfwuef@wauG@wcsKd@udk rD;armif;xdk;jyvdkufEdkifwm
tjzpf od@k r[kwf vdt k yfcsuw f ckukd jznfq h nf;ay;vduk Ef ikd w
f mtjzpf/ wpkw H &m &&Scd H
pm;Edkif=uw,fqdk&ifjzifh/ usaemf =unf=unfEl;El; 0rf;om*k%f,lvdkufygr,f//

av;pm;pGmjzifh
0if;wifhxGef;
8 / 8 / 2005

8 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (1)

0if;wifhxGef;

0if;wifhxGef; 9
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

wdu
k w
f ef;pD;
0if;wifhxGef;

(1)

“tckæ rif;wdk‹a&mufvmwm axmif? axmifrSæ wdkufvdk‹ac:wJhae&m a&mufvmwm? tdrf


rSmaeæ tdrpf nf;urf;/ ausmif;rSmae ausmif;pnf;urf;/ wdu k rf mS ae wdu
k pf nf;urf; æ axmifpnf;urf;
qdkwm yHkpH/ wdkufpnf;urf;qdkwm yHkpH? yHkpHudk pHkuefvdk‹uawmh tara&æ u|JrawG‹bl; jzpfoGm;r,f?
rif;wd‹k [mrif;wd‹k tjyifrmS bmaumif}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ bmyk*Kd~ vf}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ rif;wd‹k &‹J *% k af wG odumQ
awG bm}uD;awG nm}uD;awGqdkwmudk axmifAl;0rSmc|wfxm;cJhæ ”
axmiftr_xrf;waumif&J@axmifwGif;urR0g&GwfoHu cyfxefxef ysH‹vGifhvmw,f? tif;pdef
e&odeu f rBm&J‹aEGu yljyif;avmifòrdu&f wJt h xJ em;xJo&H nfyel ‹J avmif;csvu kd o f vdyk gy?J usaemf+idr+f yD;
em;axmifaerdw,f? usaemfhudk ydwfavSmifxm;&m (5)wdkufeHygwf(1)tcef;xJuae tjyifbufqD
twwfEdkifqHk;em;pGifh+yD; qufem;axmifaerdw,f?
“uJæ rsKd;odef; æ xHk;pHtwdkif; yHkpHjyay;vdkufygOD; æ”
pum;oH tqHk;rSmawmh æ
“yHkpHjyr,fæ aocsm=unfh/ aocsmem;axmifæ”
jymvtJt h hJ oHjympl;pl; rsK;d ode;f &J‹toHu trde‹f csrw S cf ge;D w&m;ol}uD;&J‹avrsK;d eJ‹ cyfaqmifh aqmifh
xGufay:vmw,f?
“æ a[m'g xdkifyHkpH/ wifyv†ifacGxdkifxm;/ vufESpfzufu 'l;ay:wifxm;/ vufrudk vuf xJrSm
xnfhqkyfxm;/ cg;udk rwfrwfxm;/ rsufaphu awmif=unfhajrmuf=unfhrvkyfeJ‹? wef;pD æqdkwJh
toH=um;&ifæ 'Dvdkxdkifae&r,f æa[m'gu &yfyHkpH? vufESpfzufudk a&S‹rSma[m'Dvdktkyf+yD; csxm;&
r,fæaxmifr;ª axmifyikd af wGe‹J pum;ajym&if wifjyp&m&S&d if 'Dvykd pkH &H yf+yD; pum;ajym&r,f/ q&mawG
qdkwmu 'Dutr_xrf;awGtm;vHk;udkajymwmæ ”
rsK;d ode;f &J‹ oHjympl;pl; jymvtJt h o hJ [
H m atmify&JG ppfo}l uD; avrsK;d xGuv f u kd /f zefw&m awatmif
t}udr}f udrt f cgcg &Gwzf wfyal ZmfyocJ+h yD;om;jzpfwt hJ wGu/f wa&;Ed;k tdycf sirf ;l wl; x&Gw&f wmawmif
txpf t aigh r &S d a wmh w J h bk & m;ud k ; ql q &mavrsKd ; xG u f v d k u f e J ‹ ed r f h c sD j rif h c sD ay:vm aew,f ?
tyfa=umif;xyfatmif =um;zl;ae&+yD;om;jzpfwJh usaemfwdk‹tzdk‹rSmawmh/ "mwfjym;uGJ r_dwuf }uD;udk
tyfoGm;wHk;wHk;eJ‹zGifhjyaeovdkygyJ? 'gayrJh 'Dxl;rjcm;em;"mwfjym;uGJoH}uD;udk =um;&wdkif; =um;& wdkif;
&if x J u sif c eJ usif c eJ jzpf o G m ;&wmawmh t rS e f ? emusif c H c uf jzpf & wmvJ t rS e f ? rsuf p d x J
ajy;ajy;jrifaerdwwfwmu arG;xm;au|;xm;wJh ociftóuduf rJrjJ rif&majy;v$m;xd;k a[mif v_y&f mS ;jy
ae&wJh tifrwefzswfzswfvwfvwf&SdvSwJh acG;euf*kwfusm; acG;+rD;wdk}uD;waumif?
“udkif; æ yHkpHpr,fæ” rsKd;odef;&J‹toH?
usaemfeJ‹wcef;wnf;twlae&wJh atmifoef;jrifhu usaemfhvdk tjyifbufutoHawGqD
10 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tm;pdu k ef m;pGiehf m;axmifae&mu usaemfrh suEf mS qD vSr;f =unfw h ,f? usaemfu [l;ceJ oufjyif;wcsuf
r_wfxkwfvdkufrdw,f?
usaemfhtm±HkodawGu vSrf;jrifaew,f? udk,f udk,fwdkifcHcJh&zl;+yD;om;jzpfwJhtjyif ae‹pOfvdkvdk
=um;odae&wJh trSwo f nmtpkpak wG&‹J azmfjyr_a=umif/h usaemfw‹kd pjH ref;ae&&m (5)wdu k (f 1)cef; eH&}H u;D eJ‹
uyf&uf tkww f w H ikd ;f wxyfjcm;&J‹ [drk mS bufujzpfay:aer,fh jrifuiG ;f awGukd vSr;f jrifaew,f? 'Dtw k f
wHwdkif;wdk@&J@wzufrSm Am'Hyifvwf wyif&Sdvdrfhr,f? tJ'DAm'Hyif&dyfab;rSm wdkuf±Hk;cef;qdkwJh rD;uif;wJ
vdv k kd uifaywdik , f m,D tcsKyfpcef;axmufwv J vkd kd pcef;±H;k av;&Syd gw,f? tJ'D wdu k ±f ;kH cef;ajruGuv f yf
rSm jrefrmuifaywdik v f ufopfrsm;&J‹zrf;qD;jcif;cHxm;&wJh topfpufpuf tusO;f om;rsm;[m aeylxrJ mS
aqmifha=umifhxdkifae&ygvdrfhr,f? 'grSr[kwf blrdurŠvm ajrausmufrmay: y,fy,fe,fe,fzifcs+yD;
wifyv†ifacGxdkif xdkifae&ygvdrfhr,f?
toHwif jymvtJhtJhr[kwf/ tom;ta&mifyg rJusKwfusKwf jymESrf;ESrf;jzpfaewJh ‘rsKd;odef;’ u/
*k%fðycHwyfzGJ‹udk avhusifhoifwef;ay;ae&wJh oifwef;enf;jyrª; *dkufrsKd;w0uf/ tm%myg;uGufom;
*dkufrsKd;w0ufeJ‹ rsufESmudkwif;wif;xm;+yD; a&S‹wdk;aemufiif vrf;ovm;aeygvdrfhr,f?
uifaywdkif wdkuf±Hk;cef;wJwGif;u˜pm;yGJa&S‹rSm/ ppfwyfu wdkuf±dkufcef‹xm;wJh qm*sifodef;òrdif
qdok ul , kd w
f ikd f 'grrS [kwf wm0efus axmifwyf=uyf}uD;oH;k &pfu, kd wf ikd f t+rde‹f om;xdik ±f p_ m;ae+yD; usef
w&pf ESpf&pfeJ‹ t&pfr&Sd0g'grsm;u 0dkif;0ef;=unfh±_ae=uygvdrfhr,f?
“pr,fæ” rsKd;odef;&J‹ jymvtJhtJhtoH&J‹aemufydkif; r=umrDvmawmhr,fhtoHu vlaAsmoH
e&odefaAsmoHqdkwmudkvJ usaemfóudwifod&Sdaeygw,f?
“yHkpHæ”
“xdik rf ,f æ
“xr,f æ”
“bkef; *Grf; azsmif; æ bkwfæ tGef‹”
rsKd;odef;&J@yHkpHwdkifoH ac:oHawGeJ‹twl wqufwnf; xGufay:vmwJh bkef; *Grf; azsmif; æ bkwfæ
tGef‹awGuawmh vufpGrf;jy xkoH ESufoH ±dkufoHawGeJ‹ cH&olbufu xGufay:vmwJh toHawGæ
“'Dcg;}uD;u bmvdk‹ukef;ae&wmvJ æ bkef;”
“'Dvufu tElvufoD;qkyfxm;ovdk}uD; æ bkwf”
“'Dausm,m;}uD;u avmufav;udkif;vdk aumhraeeJ‹/ rwfrwfxm; æ udk;q,f'D*&D rwf rwf
æ*Gwf æ tGef‹ æ”
rsKd;odef;&J‹ oHjym;pl;a[mufoHaigufoH/ tjypfr&Sdtjypf&Sm ±dkufESufxkaxmif;jy&oHawG
tqufrjywf nHpnfpifxGufvmw,f?
topfpufpuf tusOf;om;rsm;crsm ajrjyifay: zHktvdrf;vdrf; ac|;t&$J&$JeJ‹ tvJvJtvl;vl;
cHae=u&ygvdrfhr,f? u|Jaygufwaumifvdk ajy;v$m;xkESuf atmf[pfjyae&wJh rsKd;odef;&J‹udk,fay:rSmvJ
ac|;awGpdk‹aeygvdrfhr,f?
wdkufwef;pD;rsKd;odef;&J‹ 'DvdkwdkufyHkpHjyoHawG ae‹pOf&ufquf =um;vm&+yDqdk&ifawmh wdkufxJrSm
tr_wo JG pfawG Edik if aH &;tusO;f om;opfawG pkòyHa&muf&v dS mae&+yD? tjyifrmS wjynfv;kH tzrf;tqD;awG
0if;wifhxGef; 11
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
rsm;ae+yDqdkwJh oauFwygyJ?
aemufxyf b,folawGrsm; tqGJcH&jyef+yDvJ? udk,feJ‹wqufwnf; tr_wGJwlawGrsm;vm;?
v_y&f mS ;r_topfawGrsm; xyfay:vmwmvm;? ævm;/ ævm;qdw k hJ rqH;k Edik w
f hJ awG;awmxifjrif rSe;f q
=unfhr_awGeJ‹twl &ifxJrSm v_dif;abmifbifcwfcJh& a=uuGJcJh& qdk‹eifhcJh&wmcsnf; jzpfygw,f?
yHkpHjyoH ±dkufoHESufoHawG+idrfoufoGm;+yD; q,frdepfavmuf=umcsdefrSmawmh xHk;pHtwdkif;æ
“zsmaxmif aemufvSnfh wef;pDxm; æ”
rsKd;odef;&J‹ oHjymvtJh pll;&S&S[m aEGav±l;eJ‹twl cyfoJhoJhyJ vdrfh0ifvmw,f? 'DwdkufrSmr[kwfyJ
(4)wdu k vf m; (2)wdu k vf m;qD ae&mcsxm;vdu k yf &kH w,f? 'ga=umifh (5)wdu k x f q J t
D xdawmh pl;pl;&if&h ifh
a&mufrvm? 'gayrJh eifeh ifph ;l pl; cHpm;ae&qJ&ifcek o
f uH awmh wqwfqwf wkecf gaewke;f av? &yfroGm;/
+idrfroGm;?
“tif; æ aemufxyf b,fESpfa,mufavmufrsm;jzpfrvJ uAsmq&ma&æ” atmifoef;jrifh u
usaemfhrsufESmudk=unfh&if; oufjyif;wzGzGeJ‹ajymw,f?
“rsKd;odef; 'Dbufa&mufvmwJhtcg acsmhar;=unfhaygh? armif&ifeJ‹ &if;ESD;om;yJ[m”
usaemfuajymawmh atmifoef;jrifhu acgif;ndwfjyw,f?
t&ifu 'Dtcef;(1)xJ usaemfa&mufrvmcif/ atmifoef;jrifhyJae&wkef;/ nbuf wdkufwef;
ydwfcsdefrSm rsKd;odef;udkvJ 'Dtcef;(1)rSmyJ ae&mcsxm;ay;awmh atmifoef;jrifh[m rsKd;odef;eJ‹ E_dif;,SOf
csuftm;jzifh &if;ESD;ae+yD;om;?
“rsKd;odef;u usaemfhudkawmh rsufESmemaeovdkjzpfvdk‹ a&csKd; *efzvm;csawGrSm bmjy\emrS
r&Smzl;bl;? 'gayrJh 'Daumifu bmowif;rS odyfrajymbl;? ol‹tb qm*sifodef;òrdifwdk‹ rsufESm!dkrSm
odyfa=umufwmæ”
atmifoef;jrifhu usaemfhudk&Sif;jyawmh usaemfòyH;vdkufrdw,f?

(2)

rsKd;odef;[m wdkufwef;pD;?
‘wef;pD;’qdkwJh&mxl;[m e&odefxJrSm eJeJaemaem &mxl;r[kwf? tusOf;om;uaejzpfEdkifwJh
&mxl;awGxJrSm tjrifhqHk;? tjyifuae axmifrª; axmifydkifawGudk aiGxdk;vdkif;0ifrS&EdkifwJh &mxl;ae&m
jzpf±rkH u ud, k wf ikd u
f vJ ±du
k &f J ESu&f J xk&J axmif;&JwhJ vufpvufe&SOd ;D rS? trsm;tm;jzifh ESp}f uD;orm;
vlowform;eJ‹ "m;jy}uD;awG 'Dvdk&mxl;rsKd;&avh&Sdw,f? txl;ojzifh ‘wdkufwef;pD;’vdk ae&mrsKd;us/
txufyg t&nftcsif;awGtjyif axmufvSrf;a&;óuduf qm*sifodef;òrdifwdk‹vdk aumifawGtóudufyg
jynfhpHkvHkavmufzdk‹vdkao;w,f? ‘wdkuf’qdkwm axmufvSrf;a&;uzrf;qD;xm;wJh tusOf;om;awG/
trsm;tm;jzifh EdkifiHa&;tusOf;om;awG xm;wJhae&mav?
rsKd;odef;[m owfrSwft&nftcsif;awG jynfhpHkol? t&ifu “ppfom;”qdkwJh[muvJ axmuf
vSrf;a&;óuduf? vlvHk;vlzefu u|Jaygufwaumifvdk? xka&; ESufa&; vufraES;wwfwm ol‹tr_uae
oufaocH+yD;om;? ol‹txuft&m&Sd Adkvfrª;wOD;tygt0if vlESpfa,mufudk owfvmcJhwJhvlowfr_eJ‹
12 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
woufwu|e;f jypf'%fcsrw S jf cif;cHxm;&ol? ppfc±kH ;kH uae jypf'%fcsrw S cf +hJ yD; t&yfbufaxmif v$aJ jymif;
ay;tyfvdkufvdk‹ tif;pdefaxmifxJa&mufvm&ol? Adkvfae0if;[m ol‹ppfwyfxJu ol‹cGm&m wdkif;vm
EdkifzG,f &SdolrSefor# b,fhavmufyJðzwfxkwfy,f ay:vpDusifhoHk;+yD; &uf&ufpufpuf ta&;,lcJh,lcJh/
tjyifu omrefvlawGeJ‹,SOf=unfh&if wyfuvmol[m olrsm;xuf acgif;wvHk;ydkaeEdkifapa&;twGuf
t±dk;t&if;av;awG jyefcsau|;wJh pHerl&SdcJhovdk/ ppfwyfu ppfom;tjzpfu vlowfr_usL;vGefvmcJhwJh
rsK;d ode;f [mvJ tif;pdeaf xmifxrJ mS wdu k wf ef;pD;tjzpf axmufvrS ;f a&;óuduf ae&m&vmwm bmrSawmh
rqef;?
axmifxJrSm ppffa=uma&;awmfawmfeJ‹ rjywfEdkifbJ axmufvSrf;a&;u r=umc% wdkufxJu
qGJqGJxkwf+yD; !‡Of;yef;ESdyfpuf tòid;taw;cH&olawGtxJ usaemf[m wa,muftygt0if? tJ'Dawmh
wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfhudkvJ awmfawmfrsufrSef;wef;rdaecJh+yD?
wdkufwum 0ifcGifhxGufcGifh&SdaewJh wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfwdk‹udkxm;&m (5)wdkufxJudk
vJ r=umc%a&mufa&mufvmwwfw,f? &Hzef&Hcg usaemfeJ‹atmifoef;jrifhwdk‹pHjref;&&m (5)wdkuf
tcef;(1) a&S‹ oHwdkifem;txd 0if0ifvmwwfw,f?
“udkrsKd;odef; æ aq;vdyfrD;av;bmav; vkyfygOD;As”vdk‹ atmifoef;jrifhuawmif;&if/ tjyifrSm
&moDOwkom,mae&if rsKd;odef;u ayghayghyg;yg; vmay;wwfw,f? wcgw&H [dkajym'Dajym &,farm
ðyH;&$i+f yD;awmif pum;vufqkH usjyae+yDq&kd ifawmh tjyifrmS &moDOwk awmfawmfaumif;aewJo h abm
rSw, f El ikd w
f ,f? wku d ±f ;kH cef;wJrmS qm*sio f ed ;f òrdirf &Sb
d J E_id ;f ,SOcf sut
f m;jzifh oabmxm;odyrf qd;k vSwhJ
0g'gt=uyftdk}uD;wa,mufavmufyJ wm0efusaewmrsKd;jzpfEdkifw,f? usefwJh0g'gi,fav;awG wjcm;
wdu k wf wdu k w
f u
kd rf mS pm;usuu f s+yD;/ 'DbufrmS tajctaeaumif;aewmrsK;d vJ jzpfaumif;jzpfEikd w f ,f?
“udrk sK;d ode;f æ aq;vdyrf ;D av; æ”qdw k mudk pum;rjyefbJ ESmacgi;f ±_‹H +yD; oGuo f u
G o
f u
G o
f uG f xGuo f mG ;
&ifawmh tjyifrmS &moDOwk odyrf om,m? 'DbufrmS wcef;eJ‹wcef; pum;vSr;f qufo, G af jymqdw k m
owdxm;vkyf&ygvdrfhr,f? 'D(5)wdkuf(1)cef;[m wdkufpcef;±Hk;wJeJ‹ teD;qHk;ae&m?
&moDOwkom,maew,fvdk‹rSwf,l&r,fh wnaecif; rsKd;odef; usaemfwdk‹wdkufcef;a&S‹ a&muf
vmw,f?
pdwfóudufzGyfav#mf a&csKd;cGifh tcGifhta&;tjynfht0&&Sdxm;wJh rsKd;odef;[m a&rdk;csKd;+yD; qHyifudk
qD&$J&$Jvdrf;xm;±Hkru/ ol‹udk,fay:u pGyfus,f*sKdif;jywfuvJ jzLazG;oef‹pifvdk‹? rJeufaewJh tom;
ta&mifa=umifh pdwfóudufav#mfzGyf0wfqifxm;wJh pGyfus,ftusôta&mif[m ydkvdk‹awmif azG;Oae
oa,mif&Sdw,f? ykqdk;jymudk wdkwdkygatmif0wfxm;awmh ol‹ajcovHk;tpHk[m u|Jaygufwaumif&J‹
ajctpHkvdk tar$;tr#ifawG tòydif;t±dkif;eJ‹?
“cifAsm;u uAsmq&mvm;”
qdkif;rqifh AHkrqifh rsKd;odef;u OD;OD;zsm;zsm; usaemfhrsufESmudk vSrf;=unfh&if; ar;vmw,f?
cgwdkif;qdk&if atmifoef;jrifheJ‹yJ OD;wnfajymqdkwwfwJh rsKd;odef;u usaemfhudk OD;wnfajymqdkvmwm
jzpfwt hJ jyif/ 0g'gawGa&S‹rmS tusO;f om;rSeo f r#tay: armufarmufrmrmavoHe‹J om t+rJwef;ajymqdk
wwfwJholu “cifAsm;uæ”qdkwJh emrfpm;a0g[m&udk oHk;pGJajymqdkvmwma=umifh c%awmh usaemf
tHh=oovdkjzpfoGm;rdw,f? +yD;awmh ðyH;vdkufrdw,f?
0if;wifhxGef; 13
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“[kwfw,fæ bmjzpfvdk‹vJ”
“a=omfæ bmrSr[kwfygbl;? usaemfu odcsifvdk‹yg? usaemfvJcifAsm;vdkyJ r[kwfrcH vl
wa,mufygAsm²²²”
usaemf 'kwd,r`dðyH;vdkufjyefw,f?
“cifAsm;udk ppfa=uma&; c%c%xkwf+yD; r=umr=umwD;ae=uw,fqdkwm usaemfvJ jrifod
=um;ae&wmyJAsm? usaemfawmhr[kwzf ;l aemf/ cifAsm;udk wD;wm ppfa=uma&;rSm/ usaemfw‹kd e‹J rqdik b f ;l ?
cifAsm;udk (6)wdkufxJ tqdk;qHk;xnfhxm;wma&mæ cifAsm;udk acgif;rmw,fajymae=uoHawGa&m
usaemf=um;=um;aeygw,f? cifAsm;vdk usaemfvJ acgif;rmcJhzl;olyg/ r[kwf&if eJeJav;rSrcHcsifbl;/
r[kwfrcH pdwf}uD;cJholyg? 'ga=umifh usnfwuyfvHk;ukefatmif qGJypfcJhwmaygh?”
“tJ'w D ek ;f u b,fvjkd zpfcw
hJ mwke;f cifAsm;tr_uæ”atmifoef;jrifu h rsK;d ode;f udqk ufajym atmif
vrf;a=umif;ay;vdkufw,f?
“a&S@wef;u jyefvm=u+yD? veJ‹csD+yD; a&S@wef;rSmaecJh&wdkufcJh&&if; wm0ef+yD;cJh=u+yD? usaemfu
iSufzsm;t}uD;tus,fwufaew,f? tE W&m,fr&SdawmhwJh udk,fh*GifxJa&mufvm=u+yD? aemufw&uf
ausmaf usmq f ækd òrd‹ay:a&mufawmhr,f/ usKyfw‹kd 'k&if;rª;Adv k rf ;ª u awmxJrmS yJ aysmyf v JG yk w
f ,fAs? ypf&wJh
*sDom; qwfom; awm0ufom;awGa&m/ tmrD&rfawG azmcsif;aomcsif;a&meJ‹ pdwfóudufaomuf=u
pm;=u aysm=f uprf;ayg?h oDcsi;f qd=k u u=ucke=f u aomuf=upm;=ueJ‹ wnvH;k rD;yHyk }JG uD;Asæ iSuzf sm;wuf
aewJu h saemfu olw‹kd u=kd unf&h if; pdwaf wGwv kd ‹kd æ? pm;Edik af omufEikd zf ‹kd aeaeomom olw‹kd qn l H uckef
ae=uwmudk/ vlurcHr&yfEdkifatmif em;rcHEdkifatmifjzpfaew,fæusaemfu odyfrql=uygeJ‹vdk‹ajym
awmh waumifu usaemfu h [
kd m;w,f? Adv k rf ;ª uvJ a[haumifrsK;d ode;f æ rif;zsm;aewmeJ‹yJ usew f o hJ l
awG rif;vdkaeapcsifvdk‹ b,f&rvJuGvdk‹a[mufw,f? usaemf axmif;ceJa'goawG ydkydkaygufuGJxGuf
vmw,f? olw‹kd uquf+yD; pm;=uaomuf=u u=ucke=f ueJ‹ usaemfu h &kd efpaeovdyk /J em;uvJ b,fvrkd S
rcHEdkifatmifjzpfvmawmhæ”
rsKd;odef;u pum;pudkjzwfvdkuf&if; usaemfwdk‹rsufESmvSrf;=unfhw,f?
“'gavmufawmif&SdwJhvlawGæ 'gavmufawmif awmif;yefwm em;rvnfwJhaumifawG qdk+yD;/
vSJ+yD;rSdef;ae&mux+yD;/ tem;u udk,fhaoewfudk,fqGJ+yD; tJ'Drl;+yD;uaewJh 'k&if;rª;uae &,farm
uckefae=uwJh vlawGtm;vHk;udk usnfwabmufvHk;ukefatmif qGJypfcsvdkufw,f? Akdvfrª;vJ yGJcsif;+yD;
æ ESpfa,mufoHk;a,mufvJ twHk;t±kef; æ usefwJholawGvJ 0±kef;okef;um;jzpf+yD; yGJjywfoGm;wmyJ?
usaemfvJ0dkif;tcsKyfcHvdkuf&+yD; owdvpfoGm;w,f/ Adkvfrª;vJao &JabmfESpfa,mufvJao/ wa,muf
'%f&m&æ aemufqHk;ppfcHk±Hk;rSm? a&S‹wef;jyefqdkwm&,f iSufzsm;t}uD;tus,fwufae qdkwm&,fudk
axmuf+yD; (10)ESpfavmufyJ oufoufn‡mn‡mcsrvdk‹wJhAsæ'gayrJhæ”
rsKd;odef;u ol‹&J‹jymvtJhtJh pl;&S&StoHeJ‹ qufwdkuf}uD; pdwfygvufygajymae&mu wHawG;udk rsKd
cs&if; c%em;vdkufjyefw,f?
“æ pD&ifcsufcscgeD;rSm aooGm;wJhAdkvfrª;uawmfu b,fvdkxidkvdkufovJqdkawmh/“trav;
uduk &kd ‹J / &efoel ‹J wukd &f wmawmif usnw f p&Syrf xdc&hJ yJæ ud, k ahf tmufuvlu ypfowfwmusrS tjzpf
qdk;&yavw,fæ”vdk‹ atmfæatmfidkvdkufa&mæ'dkif;ceJ woufwu|ef;jzpfoGm;wmygyJ? usaemfu
14 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tJ'vD æ kd ”
aumif;cef;a&mufcge;D y&dowf}u;D rSiw f ufrad ewmvSr;f =unfv h u kd w f hJ jyZmwfrif;om; wa,muf&@J
[efrsKd;eJ‹ usaemfwdk‹qDvSrf;=unfhjyefw,f? usaemfwdk‹+idrfem;axmifaewmudk tm;&oGm;+yD;æ
“usaemfu tJ'v D akd umifrsK;d As/ usaemfph w d "f mwfu b,fawmhriS ‹kH rcHwwfb;l ? 'ga=umifh usaemfvJ
cifAsm;vdk r[kwfrcH/ r[kwfrcH/ trSefw&m;udkóudufwJhvlygvdk‹ajymwmæ”
rsKd;odef;u wu,fhatmifyGJcH ppfol}uD;wa,muf&J‹[ef/ *k%fa&mifajymifcJhol}uD; wa,muf&J‹
rmefrsKd;eJ‹ tqHk;owfvdkufw,f? ol‹&J‹oHjympl;pl;[m ydk+yD;oHpOfjrifhaecJhw,f?
usaemfu ol‹rsufESmudk=unfh+yD; wwd,r`d ðyH;vdkufrdw,f?
“b,fhES,fwkef;Asæ cifAsm;u uAsmq&m pma&;q&mqdkawmhæ”
“ 'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;eJ‹usaemfeJ‹ rwlbl;avæ”
“Asmæ” olu usaemfhudk em;rvnfovdk vSrf;=unfhw,f?
“usaemfu *±krpdkuf yrmrxm;vkyfwmrcHEdkifvGef;vdk‹ vlawmifowfvmcJhwJhaumif/ zdESdyfwm
udk qef‹usifjyvmwJhaumif/ cifAsm;wdk‹vdkyJ zdESyfr_udkvufawG‹eJ‹ jyefwHk‹jyefjyvmcJhwJhaumifyJæ”
em;rvnfovdk vSrf;=unfhae&mu apm'upum;udkqdkvmw,f?
“'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;u trSefw&m;udk óudufwmvJr[kwfbl;? r[kwfrcHqdkwmvJr[kwf
bl;? wu,fu olrsm;u cifAsm;tay:vkyfwmudkom rcHEdkifwJhol/ cifAsm;tay: r[kwfwmvkyfwmudk
om rcHEdkifwJhol? udk,fcH&wmudk jyefwHk‹jyef0Hh±HkeJ‹ trSefw&m;bufuvlvdk‹ tvdkavsmuf t"dy`m,f
rxGufbl; æ”
rsKd;odef;u usaemfhudk em;rvnfEdkifovdk xyf=unfhaew,f?
“æ zdEydS rf u
_ kd wu,frek ;f wJv h [
l m/ zdEydS w
f mudk wu,fróuu d w f v hJ [l m olu, kd w
f ikd v
f J b,fawmhrS
rzdESdyfbl;? zdEdSyfwJhae&mvJ b,fawmhrSraebl;? bmta=umif;a=umifhrS raebl;”
rsK;d ode;f u oHwikd u
f v kd ufwzufe‹J uikd +f yD; pum;ajymoHuekd m;axmifae&muae rsuEf mS udk wjznf;
jznf;eJ‹v$Jvdkufw,f? +yD;awmh ol‹ajcaxmufqDol=unfh&if; +idrfoufaew,f?
“udrk sK;d ode;f æ bmudp&P v dS rJ odb;l / cifAsm;udk q&m}u;D ar;aew,fæ” xrif;xd;k xGe;f qdik 0f ifvm+y;D
ta=umif;=um;vdkufcsdefrSmawmh rsKd;odef;[mcsmceJ vSnfhxGufoGm;w,f?
usaemfajymwmudk olem;vnfovm;/ em;rvnfb;l vm;qdw k m usaemfrod? olb,fvkd oabm
ayguf cH,loGm;r,fqdkwmvJ usaemfrod?
q,fih g;rdepfavmuf t=umrSmawmh “yHpk x H ikd x
f m; æ”qdw
k hJ rsK;d ode;f &J‹ oHjympl;pl;udk (4)wduk b
f uf
qDuaexGuaf y:vmwm oJo h =hJ um;vduk &f ygawmhw,f? eJeaJ 0;vd‹k vSr;f vd‹k yv J m; bmvm;awmh rajym
wwfyg? ol‹toH[m cgwikd ;f cgavmuf rpl;&Svv S ‹kd awmh pdwu
f xifaerdygw,f? [kwrf [kwaf wmh tcdik f
trmrajymEdkif? wdkufxJqD aEGav±l;wcsuf ajy;0ifvmw,f? tyl&Sdef tylaiG‹awGeJ@ wvSyfvSyf?Ò
0if;wifx
h eG ;f
12/ 5/ 2003

0if;wifhxGef; 15
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (2)

0if;wifhxGef;

16 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf

a&$ aq;vdyf aiG aq;vdyf


0if;wifx
h eG ;f

(1)

urBmhaiGa=u;e,fy,frSmawmh aygifpwmvifudk tajccHwJhe,fy,f/ a':vmudk tajccHxm;wJh


e,fy,fqdk+yD; trsKd;rsKd;tzHkzHk &Sdygvdrfhr,f? usaemfwkd@Armjynfawmif aygifpwmvife,fxJygae&mu
Adkvfae0if;vufxuf Adkvfae0if;pdwfqdk;rmefqdk;eJ‹xGufcJhrS aygifpwmvife,feJ‹ a0;oGm;cJh&awmhw,f
qdyk ?J aiGa=u;qdw k m toH;k cH,el pfwcktjzpfe‹J ukeyf pPn;f zvS,rf q _ ikd &f m =um;cHwefz;kd ypPn;f wcktjzpfe‹J
ay:vmcJw h myg? aiGa=u;qdw k m ay:vm+yD;wJah emuf a&$uakd usmaxmufaemufcðH yxm;wJph epfw‹kd / aygif
pwmvif 'grSr[kwf a':vmudk ausmaxmufaemufcHðyxm;wJhpepfwdk@qdkwmawGvJ &Sdygao;w,f?
e&odeu f rBmrSmawmh aiGa=u;pepf[maq;vdy?f aq;vdy[ f maiG/ aq;vdy[ f m a&$? 'gayrJh waxmif
eJ‹ waxmif tajccHaiGa=u;pH aq;vdyfcsif;uawmh rwljyef?
tif;pdeaf xmif}uD;rSmu oeyfyifrusiv f &S @J EGm;aq;vdyef ‹J usm;roef;aX;&J‹ usm;tao;aq;vdyf
u tajccHaiGa=u;? 'l;,m;pD;u&ufuawmh a&$aygh? om,m0wDaxmifusawmh =u,fig;yGifhrcifndK
aq;vdyf[m trsm;oHk;aiG? jynfaxmifrSmus ‘usm;ysH’eJ‹ ‘e0if;a':odef;wif’aq;vdyfwdk‹[m trsm;
óudufaiG?
axmifxrJ mS aiGuw kd &m;0ifuikd +f yD;oH;k pGcJ iG rhf &Sw
d t hJ wGuf tusO;f om;awG[m aq;vdyu f akd iGtjzpf
oabmxm;+yD; oHk;pGJae=u&wmyg? 'ga=umifh axmifxJrSmaq;vdyf&Sd&if aiGa=u;&SdaebdouJhodk‹ygyJ?
tif;pdeaf xmifaiGa=u;aps;uGu&f @J w&m;0ifaiGa=u;vJv, S Ef e_ ;f uawmh EGm;wvdyf usm;av;ESpv f yd ?f
'ga=umifh axmif0ifpmvufc&H &So d wl ikd ;f / ±H;k xGut f jzpf w&m;±H;k oGm;+yD; tr_&ifqikd &f ol tusO;f om;
wdkif;[m aq;vdyfxkyfudkrygygatmif rSm=u ,lcJh=uavh&Sdw,f? tif;pdef e&odefurBma&muf tusOf;
om;rsm;uawmh xH;k pHtwdik ;f EGm;eJ‹usm;ayg?h wjcm;wHqyd af q;vdyo f ,fvmrdv‹kd uawmh aiGa=u;aps;
uGufrSm vJvS,f&wm wefzdk;owfrSwf&wmtcuf? ArmjynfxJ usL;bm;aiGpuULudkifxm;rdovdk jzpf
oGm;Edik wf ,f? 'l;,m;bl;pdr;f av;rsm; rygygatmifqv JG mEdik cf v hJ ‹dk uawmh tif;pdeef &odeu f rBmrSm‘a&$’ayg?h
wm0ef&dS q&m}uD;q&mav;qdo k al wGukd a&$ay;xm;vku d &f if rsuEf mS aumif;udk &vd‹k w?hJ taqmifa&muf
tusO;f om;qdv k #if æ “cyf æ wcGu”f “cyf æ wcGu”f eJ‹ b,fawmhr(S 9)cGuaf vmufxuf ydrk csK;d &Edik w f hJ
a&csK;d csjcif;tr_rmS / ‘a&uefbm,m’qdo k ul kd wva&$EpS b f ;l avmuf 'grrS [kwf rusiv f ES mG ;(50)avmuf
ay;xm; vdik ;f 0ifxm;Edik v f ‹kd uawmh pdwóf uduo f abm&Sd a&csK;d cGi&hf owJ?h +yD;awmh ae‹vnfae‹cif; acs;yg
ao;ayguðf yrvm;/ *keef t D wd pf w k af v; jzpfuwwfqef;umay;xm;wJh bk&m;pl;rd;k óud;ypf tdro f mqdw k m
rSm rdvm† bkwu f ikd q
f o
kd u
l kd usm;av;roef;aX; (2)vdyrf ay;vd‹k uawmh tdro f mwufcray;vd‹k uawmh
0if;wifhxGef; 17
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
'kuQvSvS awG‹oGm;Edkifw,f? “a[h æ ray;Edkifbl;”qdk&if/ “&w,f æ udk,fhacs; udk,fusKH;oGm;”vdk‹
bkwu f ikd u
f t=uyfuikd yf nmjyygvrd rhf ,f? axmifxrJ mS qdik &f mydik &f m e,fpm;y,fpm;awGu trsm;om;?
taqmifa&mufv‹kd “csu[ f if;”av;rsm; pm;csiaf o;ovm;? yHpk xH rif;[if;eJ‹ pm;r0if rsKrd usjzpfv#iæ f /
zd}k uD;xJuwm0ef&o dS u l v kd ikd ;f 0ifxm;+y;D wvEGm;aq;vdyw
f &may;xm;&if/ naewdik ;f wa,mufpm[if;
wcGuw f cGuf ‘csKid q hf ’JG vpm;oabm vmyd‹k ay;ygvrd rhf ,f? EGm;w&mu 'Davmuftxd t&Sed =f oZm}uD;
owJ?h wywfrmS wcg/ wcgrw S eyfwnf;pm;&wJh “tom;pm;ae‹” yHpk [ H if;wwH;k pm;csiyf gvsuf }udwrf w
dS f
tiwfcH+yD;jyefa&mif;&if bmtom;[if;yHkpHwHk;jzpfjzpf wwHk;EGm;(5)vdyfyJ &Edkifw,f?

(2)

usaemfwdk‹wawG EdkifiHa&;tusOf;om;awGtjzpf ‘wdkuf’xJa&muf&awmh b,folrS axmif0ifpm


ygq,fr&ao;? b,fol‹udkrSvJ ±Hk;wifw&m;pGJqdkjcif;rðyao;csdef æ
(5)wkdufxJxm;olwcsKd‹udk (2)wdkufxJa&$‹vdkuf=ujyefw,f? usaemf(2)wdkufxJa&mufoGm;w,f?
(2)wkduf[m óud;wdkuf?
(5)wdu k [ f m wzuf&yfwu kd jf zpf+yD; (2)wdu k u f sawmh/ taqmuftOD;}uD;wckwnf;twGi;f rSm rsuf
ESmcsi;f qdik f wdu k cf ef;av;awG wnf&adS ewJw h u kd ?f tv,frmS u vlomG ;orHwvif; uGuv f yfjyifu us,f
us,f? wjcm;wdkufawGvdk wzuf&yfr[kwfwJhtwGuf (2)wdkufudk ‘&ifuGJwdkuf’vdk‹vJac:=uw,f?
ud,k w
hf u kd cf ef;uae a&S‹wnfw h nfu h wku d cf ef;udv k rS ;f jrifae&ayrJh ESpcf ef;xufawmh ydrk jrif? [dbk uf
eJ‹ onfbuf oHwdkifwHcg;r}uD;azmufwyfxm;yHku ZpfZufyHko¿mef?
tJ'Dwkef;u(2)wdkuf[m óud;'%fuscHxm;&olóud;orm;awGvJ&SdwJh wu,fhóud;wdkuf? ao'%fcs
rSwfjcif;cHxm;&ol óud;orm;awGvJ&SdwJh wu,fh óud;wdkuf? ao'%fcsrSwfjcif;cHxm;&ol óud;orm;u
awmh ESpfOD;yJ&Sdygao;w,f? wOD;uvlowfr_/ wOD;uawmh "m;jyvlowfr_?
usaemfjrif&wJh usaemfah &SŒwnfw h nft h cef;(2)ckuawmh udak &$ref;wd‹k tcef;eJ‹ a0guw kd ifa&$w‹kd tcef;/
udka&$ref;tcef;u udka&$ref;eJ‹tjcm;olwOD;&Sdovdk/ a0gudkwifa&$}uD;tcef;uvJ udkwifa&$}uD;eJ‹ udkcspf
aqmifOD;wdk‹ESpfOD;? (udkwifa&$}uD;um; &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkaemufydkif; NLD (teft,fvf'D) a0g
v$waf wmfu, kd pf m;vS,/f usaemfw‹kd e‹J ae&pOf 1982 umvwke;f uawmh/ 10(u) Edik if aH &;tusO;f orm;)?
usaemfu h akd wmh pD;yGm;a&;r_e‹J axmufvrS ;f a&;uzrf;xm;wJh yk*Kd~ vfEpS Of ;D eJ‹twlxm;w,f? wOD;u
OD;=uifarmif/ wOD;u OD;pd;k jrifw h ?hJ tr_u u|e;f opftr_? ESpOf ;D pvH;k [m w&Gmwnf;om;? OD;=uifarmife‹J
OD;pd;k jrifu
h olw‹kd tr_[m bmrSr[kw/f usaemfv h Ekd ikd if aH &;r_r[kww f t
hJ wGuf r=umcifjyefvw $ rf mS aocsm
w,fvdk‹ r=umr=um ajymavh&Sdw,f?
olw‹kd EpS af ,mufpvH;k u aq;vdyu f kd taoóudu?f cufwmu axmif0ifpmuvJ wa,mufrrS &S?d
aq;vdyf[m 'DxJrSm wu,fhaiG wu,fha&$? tjyifrSmwkef;u aq;vdyfudkeJeJyg;yg; aomufcJhao;ayrJh
'DxJvdkae&ma&mufawmh usaemfuaq;vdyfudkraomufbJaevdk‹ vG,fvG,fulul&Edkifw,f? olwdk‹rSm
uawmh wu,fhudk'kuQ? aq;vdyfraomuf&&if raeEdkif?
(5)wdkufxJwkef;uvJ aq;vdyf óudufolawG&J‹'kuQudk usaemf}udrfzefrsm;pGm awG‹zl; ñuHzl; =um;zl;
18 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
rsm;vS+yD?
(5)wdkuf&J‹ae‹vnfae‹cif;awGrSmæ
“armfxl; tdk[m”
“wtdk;ygæ”qdkwJh apmabme,feJ‹apmfap;xl;wdk‹&J‹ tjyeftvSefvSrf;qufoG,fajymqdkoHawG
r=umr=um=um;&w,f? apmabme,feJ‹apmap;xl;wdk‹u autJif,lu u&if&Jabmfav;ESpfa,muf?
tpuawmh 'Du&if&Jabmfav;ESpfa,muf u&ifpum;eJ‹bmawGajymqdkae=uovJqdkwm usaemfem;
rvnf? aemufydkif; rdwfaqGwOD;uajymjyrS “armfxl; tdk[mæ”qdkwm aq;vdyf&Sdvm;vdk‹ vSrf;ar;oH
jzpf+yD; “wtdk;ygæ”qdkwm “r&Sdbl;”vdk‹vSrf;ajzoHrSef; usaemfodvm&ygawmhw,f? armfxl;tdk[meJ‹
wtdk;ygæ (5)wdkufxJrSm r=umr=um=um;cJh&wJh toHESpfckjzpfcJhw,f?
usaemf&h ‹J csprf w d af qG ud'k goausmx f ;l }uD;uawmh wae‹/ xwJ+h yD; “&Jabmfw‹dk &Jabmfw‹kd æ wqdwf
em;qifygcifAsm”wJh? bmrsm;ygvdrfhr,fvdk‹ aoaocsmcsm em;pGifhvdkuf=ucsdefrSmæ“usaemfhrSm tr
wa,muf&ydS gw,f/ ±ky&f nfvnf; rqd;k ygb;l / pdwaf epdwx f m;vJ oifyh gw,f/ tJ'gæ a,mufzawmfcsiw f hJ
olrsm;&Sd&if æ usaemfhtrudk aq;vdyfESpfq,feJ‹a&mif;r,f/ aq;vdyfay;=uygAsKd‹ æ” wJh?
tm;vHk; ðyH;rdcJh=uygw,f? pdwfraumif;pGmeJ‹ ðyH;rdcJhwmyg?
olu tJ'Dvdktwnfayguf[movkyf avvHwif±Hkru/ oleJ‹&if;ESD;wJh usaemfhudkvJ ol‹&J‹aq;vdyf
aomuf&a&;pDrcH su}f u;D xJrmS =uzH efacsmufcs toH;k csomG ;cJyh gao;w,f? wnæ tdycf sed v f J ra&mufao;
tdyv f rJ tdyEf ikd af o;wJh nwnrSm/ oHwikd af &S‹rsuEf mS tyf+yD; aumif;uifwcdq k D vSr;f ar#maf i;ilaerdwek ;f
napmif0h g'gtopfwOD; usaemft h cef;a&S‹a&mufvmw,f? 0g'gtopfuav;u toufawmif ESpq f ,f
ausmaf o;[efrwlyg/ 0g'gyg;vJ 0ao;[efrwlyg? olu usaemft h cef;a&S‹a&muf+yD;rS ajcoH;k av;vSr;f qkwf
+y;D wduk ±f ;kH cef;bufuvmEdik w f hJ wckwnf;aomt0ifwcH g;aygu0f qD vSr;f =unfv h u kd yf gao;w,f? aocsm
oGm;yH&k rS b,forl S 'DbufvmEdik zf , G &f mr&Sad wmhv‹kd pdwcf somG ;[ef&rdS S ol‹abmif;bDtw d xf u J ae wpHk
wckudk qGJxkwfvdkufygw,f? aq;vdyfav; av;ig;ajcmufvdyf?
usaemfu tHh=oaerdw,f?
“cifAsm;u aA'ifvuQ%mynm awmfawmf wwfw,fv‹kd [d;k æ bufu udak usmx f ;l u ajymvdu k f
w,f? tJ'g usaemfh=unfhay;prf;ygAsmæ”wJh?
tif; æ ud'k gouawmh vkyv f u kd jf yef+yD? ol‹t}uHtzefZmwfvrf;xJ igu h rkd ygygatmif qGo J iG ;f vdu
k f
+yDvdk‹ 'ufceJodvdkuf&if;/ ol‹&J‹aq;vdyfaomufcsifvGef;r_}uD;udk pmemem;vnfrd&if;/ aygufwJhezl; rxl;
awmhygb;l qdw k phJ Of;pm;r_rsK;d eJ‹ usaemfrh mS cyfwnfwnfaA'ifvuQ%mq&m vky&f ygawmhw,f? awmfyg
ao;&JŒ/ r[mbkwfA[kokwav;eJ‹ udkif±dk A[kokwav; &Sdxm;ayvdk‹om? Edk‹r[kwf rvG,f? em&D0uf
avmuf =uHzefa[mvdkuf&w,f?
aemufae‹reuf 0g'gawG reufqikd ;f nqdik ;f vJomG ;+yD;csed af vmufrmS awmh “uAsmq&ma&æ uAsm
q&m&J‹/ rae‹nu usKyfzefvu kd wf thJ uGu0f if&‹J vm;”vd‹k atmfar;w,f? “cifAsm; awmfawmf jy\em
&SmwJhvl”vdk‹ atmfajzawmh olu w[m;[m;&,faew,f? +yD;awmh “aqm&D;yJ uAsmq&ma&æ
rwwfEikd b f ;l / cifAsm; t&nftcsi;f udk ,H+k yD;om;/ tJ'g aq;vdy&f &if *efzvm;csrmS usaemfu h akd y; æ”wJ?h
tck 'D&ifuGJwdkufxJa&mufvmawmh udk'goxufqdk;wJh vl}uD;ESpfa,mufeJ‹ vmawG‹ae&jyef+yD?
0if;wifhxGef; 19
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“udk=uifarmifæ cifAsm; &Sefapmifav;a&mif;Asm”
w&uf æOD;pd;k jrifu h rsuaf rSmif}uD;udw k eG ‹f xm;&mu tqdðk ycsuw f ifoH av;av;eufeuf xGuv f m
w,f?
oHwdkifem;rsufESmuyf+yD; awmifawmiftDtDvSrf;=unfhaewJh OD;=uifarmif&J‹cE<mudk,f}uD; wGef‹ceJ
jzpfoGm;w,f?
“udkpdk;jrifh&m 'gav;awmh ra&mif;yg&apeJ‹Asm/ rdef;rudk,fwdkif aoaocsmcsm&uf+yD; trSwfw&
xm;wmav;rdk‹ygæ”wJh?
“trav; æ cifAsm;uvJ bmta&;}uD;vJ/ tdrfaxmifoufawmif ESpftpdwfausmf+yDyJ[mæ”
“r[kwfbl; udkpdk;jrifh&J‹/ 'Dapmifav;u tdrfaxmifOD;ypPnf;As/ tdrfrSm {nfhonfapmifonfvm&if
awmif 'Dapmifawmh xkwfray;cJhbl;As/ 'ga=umifhvJ ckxdtopftwdkif;yJ ta&mifawmifrnd‡K;bl;? ckrSæ
axmufvSrf;a&;awGvmqGJrS 'Dapmifav;udk rdef;ru wrifrSwfrSwfom;om;xnfhay;vdkufwm æ”
“cifAsm;Asmæ=uHzef ESarsmaew,f/ usKyfrmS ygvmwJh wufx&Guw f u dk yf akH wmif xkwvf +J yD;+yD? tJ'g
yGaJ eyGx
J ikd 0f wfz‹kd usKyfred ;f ru aocsmwdik ;f csKyfay;xm;wm? tJ'gvJ 'DxrJ mS EGm;w&myJ&w,f? 'gawmif
tjynfhr&ygbl;/ xrif;xdk;"m;jyu a&mif;ay;c yGJcq,fvdyfjzwfoGm;w,f/ tJ'gvJ cifAsm;todyJæ
usKyfwdk‹ESpfa,muf twlwlaomufcJh =uwmyJ? 'Dwcgawmh cifAsm;a&mif;zdk‹oifhwmaygh”
OD;=uifarmifrsufESm}uD;rSm òydawmhr,fhrdk;ES,f jzpfvmw,f? usaemfu zsmpkwfav;ay:rSmvSJ&if;
olwdk‹ESpfa,mufrsufESmawGudk ai;arm=unfhaerdw,f? c%=umawmhæ
“usaemfh ykqdk;av;a&mif;vdkufr,fAsm/ apmifav;awmh rvkyfygeJ‹/ ykqdk;uvJ rSwfrSwf&& oHk;cgyJ
0wfzl;ao;wmyg/ 'DxJrSm wcgrSawmifr0wfzl;bl; æ”
OD;=uifarmifu avajyxd;k &Smw,f? rsuEf mS ay:rSmawmh t}uD;tus,f pdwrf aumif;jzpfae[ef[m
rzHk;EdkifrzdEdkif txif;om;ay:vdk‹? +yD;cJhwJhESpf&ufuvJ tckvdkt}uD;tus,f rsufESm}uD;tdkpmoGm;+yD;
wae‹v;kH oufjyif;awG wzGzjG zpfaewm usaemfjyefowd&rdw,f? tJ'aD e‹u rsuEf mS xm;twnfayguef ‹J
cyfaemufaemuf cyfajcmufajcmufajymwwfwJh ESpf&pf0g'gt=uyfwa,muf usaemfwdk‹tcef;a&S‹
&yfvmw,f?
OD;=uifarmif}uD;u rsuEf mS csi;f qdik tf cef;u udjk rifv h rS ;f ypfay;vmvd‹k &vmwJh aq;vdyw f akd v; vuf
uudkif+yD; rD;av;wwdk‹avmuf&Edkifzdk‹ pum;p&Smajym&if; aq;vdyfrD;awmif;w,f?
“usaemfw‹kd EpS af ,mufu opfry_ g/ ol‹vkd Edik if aH &;r[kwyf gb;l / Edik if aH &;orm;vJ r[kwyf gb;l / tr_u
vJ }uD;}uD;us,fus,fr[kwfyg q&m&,f æ” usaemfhudkvuf!d‡K;xdk;jy&if; avat;at;av;eJ‹ tzGifh
pum;csDawmhæ
“cifAsm;wdk‹u u|ef;r_r[kwfvm;”vdk‹ 0g'gt=uyfujyefar;w,f? OD;=uifarmifuðyH;vdkuf+yD; æ
“[kwfygw,f/ u|ef;qdkayrJh a&arsmurf;wifu|ef;yg?”
“trav; a&arsmurf;wifjzpfjzpf bmjzpfjzpf u|e;f [m u|e;f ayg?h Edik if aH &;r_urS vGw+f idr;f csr;f om
cGifhtrdef‹awGbmawG xGufvm&if 'dkif;ceJt&ifvGwfoGm;Edkifw,f/ u|ef;uawmhæ”
OD;=uifarmif}uD;rSm rsufvHk;av;ayuvyfayuvyf jzpfvmw,f?

20 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
“æu|ef;qdkwmæ t*Fvdyfacwfuqdk&ifæ oGm;=um;xdk; em;yef;yefawmifr&bl; ao'%fyJ/ tif
rweftr_}uD;wmæ”vd‹k jzJajcmufomG ;&if; rD;jcpfav;wjcpfjcpf+yD; rD;n‡ad y;oGm;cJw
h ,f? OD;=uifarmif}uD;
aq;vdyw
f akd v;awmif aumif;aumif;raomufEikd &f mS cJ?h wae‹v;kH rsuEf mS }uD;ndKaecJyh rkH mS ckvykd t
kH wdik ;f
wax&mwnf;? usaemfhrSm ðyH;& tcuf &D&tcuf/ &DvJ r&D&ufjyef?

(3)

uae‹awmh reuftapm}uD;uwnf;u/ aq;vdyfppfqifa&;}uD;udk tjyif;xefqHk;qifE$Jzdk‹ tpp


t&m&m jyifqifnd‡E_dif;a&;qGJxm;=u+yD;+yD?
'Daq;vdyfppfqifa&;rsKd;u cgwdkif;vJ yHkrSefvdkvdkqifE$Jae=u? t&ifwkef;uawmh or±dk;ustqifheJ‹
qifE$J+yD; uae‹awmh jyif;jyif;xefxefqifE$Jzdk‹txd &nfpl;jyifqifxm;wmjzpfygw,f?
reuf*efzvm;csrmS usaemfwa,mufwnf;u aomufa&td;k a&jznfah &;a&m ao;*efzvm;csa&;
udkyg wm0ef,l&r,f? OD;pdk;jrifhu acs;*Hzvm;udkcs+yD; tcsdefudkwwfEdkifor#qGJ&if; tqltaiguf cHwef
cH&ygr,f? t&yftarmif;axmifaxmife‹J tajy;tv$m;vJjrefvw S hJ OD;=uifarmif}uD;u óud;orm;ESpOf ;D &J‹
ae&mw0dkufu óud;orm;eJ‹óud;apmifh0g'gawGypfcsxm;wJhaq;vdyfwdkawGudk wwfEdkifor# rsufpd&Sif&Sif
vsifvsifoGufoGufeJ‹ r&&atmifaumuf,l&r,f? udk,fht&if*efzvm;csoGm;wJholawGxJuvJ Áa¹EN
rysuaf umuf,o l mG ;=uOD;rSmjzpfwt hJ wGuf rsm;rsm;awmhr&Edik rf mS aocsmw,f? r&&if óud;orm;qDu
jzpfjzpf wwdk&& awmif;jzpfatmif awmif;vmzdk‹?
wcef;+yD;wcef; *Hzvm;csziG ahf e+yD? wcgziG hf a&S‹bufwcef;/ aemufbuf wcef;E_e;f ? OD;=uifarmif}uD;
u vnfyif;w&Snf&Snf? usaemfwdk‹oHk;OD;om; ykqdk;udkwdkwdk0wfxm;=u±Hkru ao;*efzvm;eJ‹ acs;*ef
zvm;udkvJ toifhjyifxm;+yD;+yD?
“xGu”f qdw k hJ toHe‹J twl oHwcH g;r˜*vef‹w}H uD;qGzJ iG v hf u
kd w f meJ‹ usaemfuaomufa&td;k udq k +JG yD;
ajy;&w,f? wdu k }f uD;&J‹tjyifbufrmS ao;twGuo f eG zf ‹kd pnfyikd ;f jywfwvH;k / acs;twGuu f wvH;k / teD;
rSmaq;zd‹k a&pOft h ;kd }u;D wvH;k ? cyfvrS ;f vSr;f uae&mrSm aomufa&ajy;jznfah ewke;f OD;pd;k jrif}h u;D u wkew f ek f
wkefwkefeJ‹ acs;*efzvm;udk jznf;jznf;csif; oGefaew,f?
OD;=uifarmif}u;D uawmh av&J‹t[kerf sK;d eJ‹ óu;d orm;tcef;a&S‹u óu;d apmif0h g'gawG vJavsmif;apmifh
vif&h m oHcw k ifav;ESpv f ;kH ab; tajy;tv$m;vSnyhf wf+yD; aq;vdyw f akd wG&mS azGaew,f? usaemf ao;
*efzvm;}u;D o,fvmcsed rf mS awmh OD;=uifarmif}u;D [m av;buf}u;D axmuf+y;D oHcw k ifatmuf tv,f
avmufqDu aq;vdyfwdkwwdkudk t&JpGef‹aumufaeyHk&w,f? *efzvm;cs wm0efus}uD;=uyfol 0g'gu
om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ‹ OD;pdk;jrifh}uD;udk *efzvm;jrefjrefaq;zdk‹ ajymaew,f? toHu cyfxefxef?
0g'gwa,mufuawmh wdkufwGif;qDvSrf;=unfh&if; “[dk tbdk;}uD;u bmvkyfaewmwkef;”vdk‹ OD;=uif
armifudkvSrf;aigufw,f? oHk;a,mufvHk; tcef;jyefa&muf=u+yD; usaemfwdk‹wHcg;}uD;udk *sKdif;ceJ ydwf+yD;
csed rf mS awmh zsmpkwaf v;udu k ref;uwef;umay;vdu k &f w,f? wcef;csi;f *efzvm;cscsed rf mS “zsm axmif/
aemufvSnfh wef;pDxm;” qdkwm[m axmifwGif;wdkufOya'owck jzpfygw,f? OD;=uifarmifu

0if;wifhxGef; 21
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
armarmeJ‹xdkifcsvdkuf+yD; ol‹ykqdk;cg;ydkufaxmifav;udk *±kwpdkufjznfcsvdkufygw,f?
oHk;vufravmuf&Snfr,fh xdyfzsm;rD;wydkif;u|rf; aq;vdyfwdkav;u wvdyf/ ESpfvufravmuf&Sd
r,fh aq;vdyfwdkav;u oHk;vdyf? 'gav;awGtm;vHk;[m uae‹ppfqifa&;}uD;wckvHk;&J‹ &v'f?
“'gyJ &w,fAsm²²² 'Dt&Snaf v;u zifusyaf evd‹k aomufraumif;vd‹k ypfxm;wmyJvm;/ rD;ul;rnD
vdk‹ ypfxm;wmyJvm; rodbl;/ ckwifatmuftxd av;bufaxmufaumuf,l&w,f? armifrif;}uD;
om;wdk‹uawmh óud;apmifh0g'gawGqdkawmh aomufraumif; v$ifhypfvdkufrSmyJ/ tvSnfhus wnvHk;
óud;orm;udk xdkifapmifh=unfhae&wmqdkawmh ukwifav;ay:vSJ&if; wvdyf+yD;wvdyfaerSmaygh/ olwdk‹
aomufraumif;vd‹k rsm;rsm;v$iyhf pfav²²² &Sn&f n S &f avayg”h OD;=uifarmif}uD;uajym&if; ezl;jyifay:u
ac|;pawGudk ykqdk;eJ‹okwfypfae&Smw,f?
*efzvm;cscsed +f yD;oGm;wJah emufrmS awmh ol‹&ŒJ tjrwfE;kd qH;k &Seaf pmifav;udk acgi;f tH;k vkyx f m;&mu
ae pepfwus acgucf sK;d jzef‹cif;vdu k wf ,f? aq;vdyw f akd v;oH;k ckukd apmifay:wif/ wckcsi;f wHqyd yf wfcmG /
+yD;awmh oeyfzufwakd v;yg rusK;d ryJ&h atmif ,k,, k ,cGmcsvu kd w f thJ cg rD;wydik ;f u|r;f aq;±d;k aq;pyf
r_efav;awG xGufusvmw,f? twdkqHk;aq;vdyfwdkav; oHk;ckaygif;ygrS aq;±dk;aq;pyfr_efav;awGu
qD;jzLoD;}uD;}uD;wpfvHk;pmxuf rydkEdkif?
OD;pd;k jrifu
h oeyfzufpav;aumuf,+l yD; aomufa&cGuef ‹J a&pdrEf LS ;wmvkyw f ,f? aemufæ apmif
ay:u rD;oifhaq;pyfr_efav;awGeJeJcsif;,l+yD; oeyfzufpav;eJ‹ AD'Daq;vdyfao;ao;av;jzpfatmif
vdyfw,f? AD'Dvdyfav;awmif &wmrSESpfvdyfxJ? wa,mufwvdyfpD?
eJe&J n S wf ahJ q;vdywf akd v;udak wmh 'Dtwdik ;f yJ ESpOf ;D cGaJ omufz‹kd jyifqif=u+y;D / rD;av;wwd‹k &zd‹k ar#m=f u
jyefw,f? 0g'gwa,muf zdeyfcmG oHwazsmufazsmufjzwftvm OD;=uifarmifu ar#mv f ifjh cif; rsupf ad wGe‹J
vSr;f =unfw h ,f? ac:vdu k rf ,f[efjyif+yD;rS ol‹yg;pyfukd uref;uwef; ydwv f ukd w
f ,f? usaemfygapmif;+yD;
olwdk‹eJ‹twl=unfhvdkufawmh 0g'gatmifoef;?
t&ifwcg “rD;av;wwdk‹avmufq&m”vdk‹ OD;=uifarmifuajymrdawmh “rD;awmhr&Sdbl;/ -D; yJ &Sd
w,f” vd‹k ajymwJt h aumif? awmfawmfq;kd wJt h aumif? 'ga=umifh rawmif;&J? tajctaeaumif;Edik rf ,fh
0g'gudk pdwf&Snf&Snf qufapmihfae&Smw,f?
em&D0ufavmuft=um 0g'gt}kd uD;wa,mufvmrS rD;udpP atmifjrifpmG ndc‡ iG &hf awmhw,f? OD;pd;k jrifh
rsufESm}uD;0if;xdefoGm;vdkufyHkrsm; r_dusif;}uD;udkcvkwfwdkufrdvdkufwJh r_d&SmolvdkrsKd;?
“udk=uifarmifæwa,mufwvSJ‹æ ESpfzGmpDyJzGma=u;aemfæ”
acgif;ndwfjy+yD; OD;pdk;jrifhudk t&ifurf;ay;w,f? bmvdk‹vJqdkawmh 0g'gtdk}uD;qDu aq;vdyfrD;eJ‹
ol‹aq;vdyfwdkrD;!d‡wkef;u rD;awmfawmfeJ‹rpGJEdkifwJh ol‹aq;vdyfwdkudk wcsufESpfcsufzGmvdkuf/ 0g'g}uD;
aq;vdyf&Snfbufuae+yD; av;ig;csuftm;&yg;&zGmvdkufeJ‹ rD;!d‡jcif;udpPatmifjrifcsdefrSm OD;=uifarmif
}uD;[m 0g'g}uD;&J‹ aq;vdyftaumif;pm;udk awmfawmfzGmvdkuf+yD;om; jzpfae+yD?
OD;pdk;jrifhu aq;vdyfwdkudk jznf;jznf;csif; ESpfaxmif;tm;&zGmvdkufw,f? ESpfzGmwdwdzGm+yD; OD;=uif
armifqD opPm&Sd&Sdurf;ay;vdkufw,f? OD;=uifarmifu vufuav;eJ‹tkyf+yD; pwifzGm±_dufvdkufcsdefrSm
awmhæ

22 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
“ud=k uifarmifæ cifAsm;[m ±d;k ±d;k zGmAsm/ b,fEh , S æf bde;f pm;ajymif;qGw J mvdk wtm;}uD;t&Sn}f uD;
±d_ufzGmvdk‹uawmh b,fcHEdkifrvJAsæ” OD;pdk;jrifhu uAsmu&muef‹uGufw,f? usaemfhrSm olwdk‹ESpfOD;udk
=unfh&if; a=ua=uuGJuGJyifhoufawGom jzmaerdawmhw,f?
a=omæ'Dae&m[m axmifqdkwmyguvm;?
'DaxmifxJrSmjzifh aq;vdyf[ma&$/ aq;vdyf[maiGyguvm;?
OD;=uifarmif}uD;jrwfE;kd vSw/hJ ol‹red ;f rud,
k wf ikd ,f ufay;xm;w,fqw kd hJ &Seaf pmifeaD v;[m OD;=uif
armif}uD;wa,muf 'Daxmifxu J ae xGu&f csed t f xd/ ud, k ef ‹J ruGm opPm&S&d dS jyefvnfvu kd yf gomG ;Edik pf rG ;f
&SdrS &Sdyghavrvm;?
usaemf oufjyif;zGzGudkom csaerdygw,f? ?Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 23
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (3)

24 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg

cspv
f eG ;f vd‹k a&mufvm&olyg
0if;wifx
h eG ;f
(1)

avmu}uD;rSm a'go avmb tmCmw trke;f w&m;wd‹k a=umifrh o S m axmifw‹kd wef;wd‹k xJ a&muf
vm=u&wmr[kwf?
opPmw&m;udjk rwfE;kd r_a=umif/h ,H=k unfru _ kd qkyu f ikd rf a_ =umif/h ud, k w hf ikd ;f jynf ud, k vhf rl sK;d udk aumif;
apcsifvGef;r_a=umifh axmifxJwef;xJ a&mufvm=u&olawGvJ trsm;}uD;?
'D=um;xJ tifrwefcspcf ifveG ;f vd‹k oHa,mZOf}uD;vSveG ;f vd‹k arwWmw&m;a=umifh axmifxJ a&muf
vm&olrsKd;vJ &Sdygao;w,fqdkvsif æ
bmwke;f / tcspt f wGuf arwWmtwGuf wpHw k ckvyk u f ikd af qmif&u G &f if; Oya'a=umif;t& axmif
wef;usvmwmrsKd;rsm;vm;vdk‹ awG;rdaumif;awG;rd=uygvdrfhr,f? r[kwfyg?
cspfvGef;vdk‹ axmifxJqGJtoGif;cHvdkuf&wJh usaemfwdk‹rdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf&J‹tjzpfrsKd;uawmh
awmfawmhudk&Sm;yg;r,fh Zmwfvrf;wyk'fyg?
udkpdk;xGwf[m EdkifiHa&;orm;wOD;? a0ge,f u0e,fom;/ 0ef}uD;csKyfa[mif;OD;Ek&J‹ jynfcspfygwD
Edik if aH &;v_y&f mS ;r_awG xdik ;f e,fpyfrmS tajccH+y;D ay:vmawmh udpk ;kd xGw[ f mtJ'ED ikd if aH &;v_y&f mS ;r_p;D a=umif;
}uD;xJrSm tzGJ‹0ifwOD;?
b,fwek ;f urS vufeufuikd af wmfveS af &;udk vufrcHcw hJ hJ vufeufuikd o f yl ek xf a&;vrf;pOfqw kd m
tzsuv f rf;pOfv‹kd wav#mufv;kH aºuG;a=umfcw hJ /hJ vufeufuikd v f rf;pOfukd pGe‹f vw $ af =umif; a=unm&r,f
vd‹k wav#mufv;kH awmif;qdak [majym 0g'jzef‹cscD w hJ hJ OD;Ek}uD;ud, k w
f ikd /f rqvppftm%m&Siw f ‹kd &‹J tkypf ;kd r_
atmufrSm rv$Jomra&Smifom vufeufudkifawmfvSefa&;qdkwmudk taumiftxnfazmfvm&awmh
bk&m;wumawGawmfawmfrsm;rsm;awmif vufeufuikd o f yl ek f trnfcv H m&ygw,f? ordik ;f &JŒoa&mfcsuf
jyif;jyif;vd‹k yJ ac:ac:/ avmu}uD;&J‹ avSmifcsuv f ‹kd yJ uifyeG ;f wyfwyf/ ppftm%m&Sif wzufowftyk pf ;kd
,kwrf mr_atmufrmS vufeufuikd v f rf;pOf[m wdik ;f cspjf ynfcspf Edik if aH &;vkyaf qmifcsio f al wG&‹J b0ay;
a&G;vrf;wckjzpfcJh&ygw,f? tJ'D a&G;vrf;ay:rSm/ OD;Ek}uD;udk,fwdkifyg0ifvmcJh&wJh tJ'Da&G;vrf;ay:rSm
udkpdk;xGwf[mvJ yg0ifav#mufvSrf;cJh&ol wa,muf æ?
1980jynfh arvrSm “*dk%f;aygif;pHkoHCmhtzGJ‹}uD; atmifjrifpGmzGJ‹pnf;Edkifjcif;” txdrf;trSwf
qdw k mudk }uHzefacgi;f pOfwyf+yD; Adv k af e0if;u 2§ 80 taxGaxGvw G +f ird ;f csr;f omcGit hf rde‹f qw kd m xkwjf yef
ygw,f? vufeufudkif awmcdkae=uolawGudkvJ tdrfuae pdwfqdk;+yD;xGufoGm;=uwJh nDtudkarmifESr
t&if;awG ud, k thf rd u
f ,kd jf yefvm=uovdk oabmxm;ygw,fv‹kd ±SLaq;csLaq;av;ay;+yD; ewfoaH ESm
vdkufygao;w,f?
2§ 80 udk udkif+yD;jyefoGm;=uolawG wzGJzGJaygh?
0if;wifhxGef; 25
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
AdkvfoufxGef;wdk‹wawG jyefoGm;=uygw,f? OD;Ek}uD;vJ jyefoGm;ygw,f? Adkvfrª;atmifwdk‹ &efukef
baqGwdk‹wawGvJ jyefoGm;=uygw,f?
udkpdk;xGwf}uD;vJ jyefr,faygh?
'gayr,fh jyefyHkjyefenf;awGu rwl=u?
2§ 80 udkudkif+yD; jyefwJholawG jyef=ucsdefrSm udkpdk;xGwfu 2§ 80 udktoHk;cs+yD; jyefzdk‹jyifw,f?
udk,fh&yfukd,fh&Gmudk ajcrcs&wmumv=um+yD? nDtudk armifESr rdbaqGrsKd;om;csif;awGeJ‹ cGJcGm
cJ&h wm ESpaf ygi;f rsm;pGm=um+yD? 'Dvt kd ajctaeaumif;rSm ud, k &hf yfu,
kd &hf mG nDtudak rmifErS aqGrsK;d om;
csi;f awGqD ta&mufomG ;+yD; rsuEf mS jycsif E_wq f ufprf;csirf w d ,f? Zmwdajr&J‹&eH‹awGukd w0}uD;±SL±_u d +f yD;
tm;yg;w& tvGr;f ajzcsirf w d ,f? vufawG‹b0&J‹tajctaeuvJ 'Dvt kd cGit hf a&;rsK;d udt
k &,lEikd zf ‹kd vkd
tyfaew,fav?
xdik ;f Edik if eH ,fajrxJrmS umvaygi;f rsm;pGm &Sio f efusupf m;aecJ&h pOftwGi;f ol‹rmS cspo f =l uifob l 0
tazmfrGefuvJ &SdaecJh+yDav? ol‹&JŒuE Wm&ae‹aygif;rsm;pGm naygif;rsm;pGmtwGif; ol‹b0&JŒt&dyfyrm
vyrmtjzpf/ prf;a&yrm yef;yrmtjzpf at;apar$;ap =unfE;l csr;f ajrhapcJw h hJ xm0&vufwaJG zmf arwWm
&Sif u±k%m&Sifu &SdaecJhrd+yDav? tJ'D arwWm&Sifu xdkif;rav;wOD;jzpfwJh wjynfol ra&$xm;?
a[m'DurBmajr}uD;&J‹ yx0D0ife,ferd w d af wGtay:rSmawmh tcsKyftjcmtm%me,fajrawG wdwd
usus cdik cf ikd cf ef‹cef‹ owfowfrw S rf w S wf nf&=dS u+yD; tcsKyftjcmtm%mydik pf ;kd r_qw kd m tESpo f m&t&udk
av;av;eufeuf&Sd&rSm,Hk=unfcJhayrJh tcspfarwWm vl‹u±k%me,fajrawGtay:rSmawmh pnf;±dk;e,f
edrw d ef ‹J rsO;f om;xm;Edik rf a_ wGr&Scd w
hJ m&Sv d ‹kd r&Edik cf w
hJ m ol‹b0rSm vufawG‹t& odjrifcpH m;em;vnfaecJh
&+yD? ol‹b0rSm ol‹b0&J‹prf;a&eJ‹urf;ajcjzpfwhJ wjynforl a&$xm;r#omru ol‹&‹J &ifaoG; a&$pifvjJ zpfwhJ
orDi,fav;awmif &SdaecJh+yD? orD;av;[m wDwDwmwmawmif ajymwwfqdkwwf &,farmwwf&if;
ol‹tonf;ESvHk;udk odrf;óuH;qGJiif oHa,mZOffóud;awG w&pf+yD;w&pf qifwwfaecJh+yD?
'DtcsdefrSm olol‹arG;&yfajrqD 2§ 80 udktoHk;cs+yD; vSpfceJwacgufwusif; jyefzdk‹jyifawmh =uifol
oufxm; ra&$xm;rsuEf mS ay:rSm rsu&f nfawG0v J ‹kd ? “r=umygb;l / jyefvmrSmyg/ pdwcf syg” vd‹k ajymwm
r,Hkcsifr,Hk&J? b,frSm ,Hk&J&SmyghrvJ? r,Hk&J&Smwmudku u±k%moufp&m jzpf&jyef+yD? “rjyefvdk‹r&
bl;vm;uG,f”vdk‹ rsuf&nf0J0JeJ‹ajymwmudku arwWm&J‹twdrfteuf jy'g;wdkifav;jzpf&jyef+yD? ol‹&J‹
jyefcsipf w d ef ‹J jyefcsiwf mudk ra&$xm;u em;vnfpmG oabmxm;}uD;pGmeJ‹ wif;wif;usyu f syaf wmh rwm;
&Sm? uoduatmufjzpfatmif pdwt f aESmift h ,Suf jzpfatmifvJ bmwckav;rSrvky&f mS ? tJ'v D kd rvkyf
wmudu k oem;p&mwrsK;d jzpfaejyefw,f? ESv;kH om;udk wif;wif;csnv f u kd w f hJ óu;d wacsmif;jzpfaecJw h ,f?
bmyJjzpfjzpf jyefudkjyefr,f/ arG;&yfajrudk a&mufatmifudkoGm;r,fqdkwJh qHk;jzwfcsufeJ‹ oljyefvm
cJhw,f? =uifolu rsuf&nfawGw0J0JeJ‹ orD;av;vufudkqGJ+yD; ol‹&J‹arG;&yfajrodk‹ tjyefc&D;udk wzuf
aom e,fpyfrsO;f a=umif;uae vdu k yf ‹kd &mS w,f? “rif; æ vdrw f maerSmyg/ rif; æ jyefvmawmhrmS r[kwf
awmhbl;xifygw,f æ”vdk‹vJ ±_dufoHawG a0ha0h=um;uae r,Hkr&JpdwfeJ‹ wwGwfwGwf ajym&Smw,f?
“pdwcf syg æ igjyefvmrSmyg/ igrvdryf gb;l ”vd‹k txyfxyfajymwmawmif jynfjh ynf0h 0 ,H0k &hH mS [ef rwlyg?
tjypfuif;pif&SmwJh orDd;av;uawmh ol‹rsufESmudk rsufvHk;}uD;t0dkif;om;eJ‹=unfh+yD; “azaz&,f æ

26 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
jrefjrefjyefvmcJhaemf æ”vdk‹ oHa,mZOfzGJ‹aESmifr_udk toHwdwfbmompum;awGeJ‹ ajymaecJhw,f?
vrf;wav#mufvHk; onfjrifuGif; onftoH onfrsufvHk;awGudk }udrfzefrsm;pGm jrifjrifae&if;u
ol‹Zmwd&Gmajrjyefa&mufawmh ol‹nDtudkarmifESr aqGrsKd;om;csif;awGu 0dkif;0dkif;vnfatmif óud=u
w,f? ESpfaygif;rsm;pGm uGJuGmaecJ&wJh ol‹tay: aEG;aEG;axG;axG; ðyrl=uw,f? oHa,mZOf&J‹ trSwf
tom;awGukd olw‹kd azmfjywwfovdk a'giahf ygi;f pHu k ae azmfjycJ=h uw,f? olvt J wd;k cs+yD; auseyf=unfE;l
&wm trSef yg?
'gayrJh =unfE;l &r_uawmh odyrf =umyg? cGcJ mG cJ&h wm umv=um+yDjzpfwhJ arG;&yfajreJ‹aqGrsK;d om;csi;f
nDtudak rmifErS awGukd vma&mufEw _ qf ufwmomjzpf+yD;/ tpuwnf;u jyefz‹kd q;kH jzwfcsuyf g+yD;om;
jzpfwJhtwGuf jyefzdk‹jyifygw,f? ZeD;eJ‹orD;av;qD jyefzdk‹jyifygw,f?
olu ol‹&J‹ nDtudkarmifESr t&if;tcsmawGudk ol‹&J‹ta=umif;xky`wf b0rSefudk vdktyfovdk
&Sif;vif;ajymjywm vkyfcJhygw,f? ol‹rSm xdkif;EdkifiHol xdkif;trsKd;orD;ZeD;onfeJ‹ orD;av;vJ&Sdae+yD
jzpfwt hJ a=umif;/ 2§ 80 a=unmcsuu f tkd oH;k cs+yD; ESpaf ygi;f rsm;pGmuGu
J mG aecJ&h wJh ZmwdajreJ‹ nDtudk
armifESr aqGrsKd;om;csif;awGudk awG‹csifjrifcsifvGef;vdk‹ ra&mufa&mufatmifvmcJhwmjzpfwJhtwGuf
ol‹tay: em;vnfauseyfay;=uygawmhqdkwJhta=umif;awG ajymqdk&Sif;vif; azsmif;zscJhygw,f?
ol‹&‹J nt D udak rmifErS aqGrsK;d om;csi;f awGuvJ oHa,mZOf}uD;vGe;f vSwo hJ ‹l tay: oHa,mZOfpw d f
arwWmpdwfawGeJ‹yJ rjyefawmhzdk‹ta=umif;/ onfrSmyJaeawmhzdk‹ta=umif; rsuf&nfvnf&$JeJ‹ jyefvnf
wHk‹jyefawmif;cH azsmif;zs=uygw,f? olu &ifeifhpGmeJ‹acgif;cgjycJhygw,f? aemufqHk;rSmawmh æ
ol‹tay:oHa,mZOf}uD;rm;vSwJh ol‹&J‹nDtudkarmifESrwpk&J‹pOf;pm;a&G;cs,fyHku æ
xdik ;f Edik if u
H jkd yefomG ;&if aemifb,fawmhraS wG‹&ygawmhrvJ/ awG‹csirf aS wmifawG‹Eikd rf mS r[kwaf wmh
wJh tajctaersKd;txdvJ jzpfoGm;Edkifw,f? wEkdifiHpDjzpffoGm;&+yD r[kwfvm;? 'DrSmqdkv#if aemufqHk;
axmifxJa&mufoGm;&+yD qdk&ifawmif axmifuvGwf&if jyefawG‹&rSmyJ? b,frSmrS oGm;vdk‹r&awmhyJ
jyefawG‹EdkifrSmyJvdk‹ olwdk‹rDor# Om%fav;avmufeJ‹pOf;pm;=u+yD;/ pdwfqdk;csifqdk;/ pdwfemcsifem 'Dvrf;
uyJaumif;ao;w,fv‹kd oabmxm;+yD;/ xdik ;f Edik if q H D jyefv‹kd r&awmhatmifqw kd hJ awG;vH;k wdrw
f rd af v;
awGeJ‹yJ tHudkwif;+yD; axmufvSrf;a&;qdkwmudkoGm;+yD; vufwdk‹vdkuf=uygw,f?
&v'ftjzpf udkpdk;xGwf tzrf;cHvdkuf&ygw,f?
“oufqdkif&m”qdkwJh taumifrsm;u udkpdk;xGwfudk vufxdyfcwfay;vdkuf=uygw,f? 'DvdkeJ‹ yk'fr
17(1)(2)qdkwJh bGJ‹xl;eJ‹ udkpdk;xGwfwa,muf EdkifiHa&;tusOf;om;wOD; jzpfvmcJh&ygawmhw,f?

(2)

yk'fr 5/n qdkwJh bGJ‹xl;eJ‹ EdkifiHa&;tusOf;om;wOD;jzpfwJh usaemf[m wdkufwumpHkatmifaecJh&


zl;ayrJh udpk ;kd xGw}f uD;eJ‹wu
kd x
f rJ mS twlrqHck &hJ bl;yg? 'gayrJh udpk ;kd xGw&f ‹J emrnfe‹J udpk ;kd xGw&f ‹J Zmwfvrf;
wpdwfwydkif;udk ukdpdk;xGwfeJ‹twlaecJh&zl;olawGqDuaewqifh usaemf=um;od&if;ESD;aecJhygw,f?
usaemfudk,fwdkif yk'fr 5/n ESpfckxyfeJ‹ ESpfr_pvHk; axmifcscH&+yD;wJhaemuf wdkufuae axmifus

0if;wifhxGef; 27
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
aqmifukd a&mufvm&wJt h cg/ (1)aqmifrmS udpk ;kd xGwef ‹J waqmifwnf; jzpfvm&±Hrk u/ tvky}f uD;xJrmS
vJ tvkyfwlawGjzpfvm&ygawmhw,f? usaemfhudk tvkyfcsxm;ay;jcif;cH&wmu zdeyfcsKyfbkwf/ udkpdk;
xGwfvJ zdeyfcsKyfbkwf?
usaemfwdk‹EdkifiHa&;orm;awGudk tvkyf}uD;bkwfwckwnf;rSmtwlcsxm;ray;bJ/ axmiftm%m
ydik af wGu bkwrf wlwmawG jzef‹ccJG sxm;ay;ygw,f? zdeyfcsKyf/ ,ufuef;. vuform;pwJh bkwaf wGrmS
usaemfwdk‹&J‹&JabmfawG usaemfwdk‹EdkifiHa&;orm;awG csxm;jcif;cH&ygw,f?
usaemfwdk‹ zdeyfcsKyfbkwfrSmudk 5/nawGtjzpf usaemf/ AdkvfZifaumh/ pdk;0if;/ udkarmifarmifwdwf/
OD;xGef;jrifh/ OD;jrpdef/ OD;atmif=unf/ udkaX;atmif(Zifvif;) pwJholawG&Sd+yD;/ 17(1)(2)awGtjzpfu
udkpdk;xGwf/ apm&Sufz/ csmvD pwJholawG&Sdygw,f?
udpk ;kd xGw/f apm&Suzf / csmvDw‹kd e‹J Advk Zf ifaumh/ pd;k 0if;/ usaemfw‹kd u zdeyfcsKyfrmS rS ±Hv k nf; w±Hw k nf;?
usaemf/ Adv k Zf ifaumh/ pd;k 0if;wd‹k u zdeyfcmG ±du k /f udpk ;kd xGwef ‹J apm&Suzf }uD;uawmh zdeyfcsKyf pufuikd ?f
rsufESmay:rSm rkwfqdwfar$;/ yg;odkif;ar$;ikwfwkdawG tòydif;t±dkif;eJ‹udkpdk;xGwf}uD;u tjrJwef;
ðyH;ðyH;ðyH;ðyH;eJ‹ aewwfw,f? &ifxrJ mS vG,x f m;&wJh a0'emawGtwdik ;f omae&r,fq&kd if ol‹rsuEf mS ay:
tðy;H av;wpawmif xifEikd zf , G &f mr&S?d 'gayrJh Edifk if aH &;orm;tjzpfu vmcJw h o
hJ [l m 'Dvkd tusO;f axmif
twGif;rSm tHwif;&if;u òyH;+yD;aeEdkifcJhw,f?
“usaemfu æusaemfh nDtudkarmifESrawGu usaemfhudkcspfvGef;vdk‹ axmifuscJh&wmygAsm”vdk‹
a=uuGpJ mG &,farmwwfw,f? tvky}f uD; zdeyfcsKyf±x kH rJ mS vufr&Sad wmhwt hJ us}ô uD;udk 0wfxm;wwf+yD;/
ykq;kd udv k J wdw k ydk gatmif0wfxm;wwfwhJ ol‹y[ kH m wcgw&Hus ±d;k wHawGòydi;f òydi;f xaewJh uE mW &opfyif
tdk}uD; wyifvdkvJjzpfaewwfw,f? ±dk;wHawG tòydif;òydif;x+yD;jrif&wm txD;usefqefvGef;oa,mif
&Sad yrJh a&aomufjrpf&+dS yD;om; &Sio f efaeqJ 'Dopfyif}uD;[m wae‹ &Guo f pfz;l EkawGwa0a0eJ‹ jyefvnf
EkysKdvef;jr pdrf;pdkvmOD;rSmudkawmh vlwdkif;jrifEdkif=uvdrfhr,fr[kwfyg?
“vm=uAsKd‹ æ a&aEG;=urf;&+yD”
wae‹vnfcif; tm;vyfcsed rf mS usaemfw‹kd &‹J apm=uufz}uD;u usaemfw‹kd ukd wd;k wd;k vSr;f ac:w,f?
ol‹cjrm us,u f s,af c:vd‹k awmh rjzpf? 'Dupd u P odomodaprjrifapeJ‹ vky&f wJu h pd ?P axmifxrJ mS w&m;
0iftm;jzifh a&aEG;=urf;wnfaomufz‹kd aeaeomom rD;jcpfawmifuikd cf iG &hf w dS mr[kw?f 'D=um;xJu wm
0efusaxmiftm%mydik f yg;uGuo f m;awGrodatmif t=uHtzeftrsK;d rsK;d eJ‹ a&aEG;=urf;aomuf&atmif
wnf&wmrsK;d jzpfygw,f? rsm;rsm;pm;pm;vJ wnfEikd w f mr[kw?f 'ga=umifh aemufwcsuu f vltm;vH;k
udkvJ vmaomufzdk‹ zdwfrE WurðyEdkif? &if;&m&if;&m/ eD;&meD;&mtvdkufyJ 0dkif;zGJ‹&wJhoabm?
udkpdk;xGwfudkif&&m zdeyfcsKyfpuf}uD;&J‹ab;u usOf;usOf;usyfusyfae&mrSm usaemf/ AdkvfZifaumh/
udkpdk;xGwfeJ‹ apm=uufz}uD;wdk‹ acgif;csif;qdkif xdkifjzpf=uw,f?
usaemfwdk‹oGm;av&m o,foGm;&wJh vufpGJawmf ºuGyfºuGyftdwfav;awGxJu yHkpH'efyef;uefvHk;
av;awGxkwf+yD; apm=uufz}uD;a&S‹csay;vdkuf&w,f?
apm&Sufz}uD;u u&iftrsKd;om;? t&yfuykjywfjywfav;om jzpfayrJh ar;±dk;um;um; rsufESm
jym;jym;}uD;eJ‹ qHyifawGu tarmufvdkaxmifaeawmh/ ‘apm&Sufz’qdkwJh ol‹eHrnfeJ‹ toHxGufrwdrf;

28 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
r,drf;vJjzpf/ ol‹udk cspfpEdk;ac:wmvJjzpfatmif ‘apm=uufz}uD;’vdk‹ usaemfwdk‹wawGu ac:=uw,f?
usaemfwdk‹awG&J‹ 'efyef;uefav;awGxJa&m ol‹yef;uefav;xJyg a&aEG;=urf;awGudk r#a0xnfh
ay;±Hrk u/ apm=uufz}uD;u wavmav;urS ol‹trd u f axmif0ifpmvmxm;vd‹k &xm;wJh axmif0ifpm
xkyfao;ao;xJu xef;vsufcJxkyfav;udkvJjznf+yD; wa,mufwvHk;pD a0ay;ao;w,f?
apm=uufz}uD;u xef;vsucf aJ v;udk ewfo'k g< r0DS o J vdk rS0D &J if; a&aEG;=urf;yef;uef 'efyef;uefv;Hk
rGJnpfnpfudk vufESpfzufeJ‹ *±kwpdkufpHkudkfif&if; wzl;zl;r_wfaewmjrif&awmh/
“udk=uufz}uD; æ cifAsm;a&aEG;=urf;aomufzdk‹ wzl;zl;r_wfaewmuvJ uvJ&Deuf(Clarinet)
r_wfwmrsm; owd&aeovm;”vdk‹ usaemfu prdw,f?
ud=k uufz}uD;u [ufceJwcsu&f +D yD; “'DrmS avawmif rc|et f m;ygb;l Asm”vd‹k ajym&Smw,f? 'DxrJ mS
jzpfovdk aexdik af e&&SmwJh udak pm=uufz}uD;[m wu,fu wu,f*h w D ynm&Sif qdAk , D ufu tEkynm
wuUov kd w f ckuae avr_ww f &l ,d meJ‹b‹JG awmif&vmcJwh o hJ ?l tckawmh avawmifrc|eEf ikd b f J zdeyfcsKyf
pufuikd af e&wJb h 0? autJi, f el ‹J ywfouf+yD; rw&m;oif;tufOya' yk'rf 17(1)(2)eJ‹ axmif '%f(3)
ESpf csrSwfcHxm;&ol?
“udkpdk;xGwf}uD;uawmh wajz;ajz;eJ‹vGwfzdk‹eD;vm+yDayghaemf æ”vdk‹ AdkvfZifaumhu udkpdk;xGwf
}uD;udkar;w,f?
“tif; æeD;vm+yD/ vGwf&ifawmh rjzpfjzpfatmif orD;eJ‹ZeD;qD ajy;Edkifatmifóud;pm;&rSmyJ? 'Du
aqGrsK;d om;csi;f awGuawmh woufrarhEikd af tmifukd E_wq f ufvu kd =f u+yD;+yDyAJ sm? usaemfuvJ awG‹qkH
E_wfqufcJh+yD;+yDyJ”
“at;Asm æ cifAsm;tjzpfuvJ æ”
“'ga=umifh usaemf c%c%ajymaejzpfwmaygh/ usaemfu usaemfhaqGrsKd;om;csif;awGu cspfvGef;
vd‹k axmifusvmcJ&h wmygv‹kd ? olw‹kd uawmh usaemf'v D kd axmifuswmoGm;&&if axmifuvGwv f m&if
b,frSoGm;vdk‹&rSm r[kwfawmhbl;vdk‹rsm; wGuf&w,fvdk‹Asm? at;av æ olwdk‹awGcrsmvJ æ”
udkpdk;xGwf}uD;u oufjyif;zGzGeJ‹ajym&Smw,f?
“cifAsm;ZeD;eJ‹ orD;av;uawmh b,fvdkrsm;xifrvJ rodbl;aemf æ” usaemfu pmempdwfouf
oufeJ‹yJ awG;awG;qqajymrdw,f?
“usaemf pdwfraumif;bl;Asm/ usaemf ArmjynfbufxGufvmr,fhtcsdef æ olwdk‹om;trd
usaemfu h v kd ukd yf ‹kd &if;eJ‹ rif;vdrwf maerSmyg æ rif;jyefvmrSmr[kwaf wmhb;l xifygw,f æ vd‹k rsu&f nf
av;w0J0JeJ‹ ajymaewJhyHkudkyJ c%c% owd&aew,fAsm? tckawmh æ olwdk‹qD jyefra&mufvmEdkifyJ
'gavmufawmifumvawG ESpfawGvawG=umae+yDqdkawmh ²²² olwdk‹pdwfxJ usaemfvdrfoGm;wmvdk‹
wxpfcspGJoGm;EdkifwmayghAsm/ usaemfrvdrfygbl;Asm æ jyefudkjyefrSmyg/ olwdk‹om;trdqDa&mufatmif
jyefrSmyg/ olwdk‹cjrm usaemfaxmifxJ 'Dvdkb0a&mufaewm b,fvdkvkyfodEdkifyghrvJ æ”
udkpdk;xGwftoHay:rSm wu,fhudka=uuGJ&dyfawG pGef;xifqdkif;wGJ‹aecJhw,f?
“AdkvfrSL;atmifuawmh usaemfhudk vGwfapcsifwJhapwemeJ‹ w&m;±Hk;rSmusaemfhbufuae ouf
aotjzpf xGufay;&Smygw,f? 'gayrJh r&ygbl;Asm? 17(1)(2)u yk'frwyf+yD;&if teJqHk;=urf;cif;aps;

0if;wifhxGef; 29
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
&Sd+yD;om;yJ?”
usaemfwdk‹tm;vHk; oufjyif;ukd,fpD ±_dufrd=uygw,f?
“usaemf jyefjzpfatmifujkd yefrmS / rjzpfjzpfwehJ nf;eJ‹ óud;pm;+yD;jyefrmS / usaemfrvdrcf zhJ ;l qdw k m jyudk
jy&r,f? +yD;awmh æ 'Dvdkppftm%m&SifawG&J‹ tkyfpdk;r_atmufrSmvJ usaemfraecsifygbl;Asm? usaemf
æ [du k kd jyefa&muf&if/ yef;yJqufxrk ,f æud, k yhf ef;yJzrkd mS yef;yJx+k yD; toufarG;&if; wdik ;f jynf&‹J tajc
taeudk vSrf;=unfhaer,fAsm æ”
cHpm;r_tjynfheJ‹ ajymjyaewJh ol‹pum;oHudk qufvufem;pGifhaerdcJh=uw,f?
“cifAsm;wdk‹vJ aemif æ ta=umif;a=umif;eJ‹ xdkif;e,fpyfzufrsm; a&mufvmcJhvdk‹&Sd&if tcsdef
ra&G; usaemfu h v
kd mawG‹=uyg? yef;yJxw k AhJ rm}uD;vd‹k ajym&if usaemfeh mrnfukd ajymvdu k &f if tJ'b
D ufrmS
od=uygw,fAsm? vlqw kd m ajymvd‹k &wmr[kwb f ;l ? wa=umif;r[kww f a=umif;eJ‹ a&mufjzpfcsiaf &muf
jzpfwm æ ? EdkifiHa&;orm;qdkwm ydkawmif tJ'DvdkñuHEdkifao;w,f æ?
udkpdk;xGwf}uD;u olawmifaxmifu rxGuf&ao;cifuwnf;u usaemfwdk‹udk óudwifzdwfrE Wu
ðyaecJhw,f? ol‹pum;awGu olrkcsjyefudkjyefr,fqdkwm tcdkiftrm azmf!$ef;ae±Hkru/ ol‹=uifol[m
ol‹ukd olw‹kd EpS af ,muf 'd;k wlabmifzuf vkyu f ikd pf m;aomuf aexdik cf =hJ uwJh yef;yJzakd v;uae/ oljyefvm
r,fhtcsdefudk rrSdwfrokefapmifhvifhóudqdkaerSmudk oHo,uif;pGm tcdkiftrm,Hk=unfaewmudkvJ xif
[yfay:vGiaf ecJw h ,f? a=omf æ ol‹cspo f &l ‹J opPmtonf;ESv;kH udk pd;k pOf;rSoo H ,r0if ,H=k unf av;euf
vGef;vdkufwmvdk‹cHpm;rd&if;/ usaemfrSma=uuGJr_awG=um;uae =unfEl;qGwfysH‹ovdkvdkawmif jzpfvdkuf
ao;w,f? usaemfu qGwyf s‹H vrG ;f armzG,af wGukd &ifcek w f wfoq l akd wmh wcgrrS jrifz;l bl;wJh ol‹&‹J =uifol
oufv,f wjynfolra&$xm;eJ‹ ol‹&J‹tjyefudkwdk;wdwfpGm apmifhvifhai;ar#mfae&Smr,fh rsufvHk;av;
t0dik ;f om;eJ‹ orD;i,fav;&J‹ rsuEf mS awGuykd g tm±Hx k rJ mS yHak zmf=unf&h if; jrifrjd rifa,mif jzpfvmcJw h ,f?
wae!dw k ikd ;f yef;yJzt
kd 0ifvrf;qD ai;&Dar#m±f a_ e&Smr,fh xdik ;f trsK;d orD;av; wa,muf[m ol‹orD;av;
udk vufqGJvdk‹aygh? +yD;awmh Armjynfbufudk rsuf&nf0J0JeJ‹warharm}uD; vSrf;=unfhvdk‹aygh?

(3)

aemufydkif;rSm udkpdk;xGwfta=umif; usaemfr=um;&awmh?


usaemfwdk‹ 5/n tkyfpkudk ppftpdk;&u axmifawGcGJ+yD; ajymif;a&$‹ypfvdkufawmh usaemfu
om,m0wDaxmif a&mufoGm;w,f? AdkvfZifaumhwdk‹ udkpdk;0if;wdk‹awGuawmh awmifilaxmifvdkvdk
=um;&w,f?
usaemfe‹J twl om,m0wDaxmifygvmcJw h hJ OD;xGe;f &Sed }f uD;eJ‹pum;pyfr=d u&if; 'Dtcsed q
f kd udpk ;kd xGwf
}uD;wa,mufawmh xdik ;f e,fajrudjk yefa&muf+yD; ol‹ZeD; ol‹orD;awGe‹J rsm; aysm&f i$ pf mG jyefvnf qHak wG‹ae
avmuf+yDvm;vdk‹awmh ajymrdqdkrd awG;=unfhjzpfrdao;w,f?
usaemfu, kd w
f ikd f axmifusEpS jf ynfv
h ‹kd vw
G af jrmufvm&+yD;wJah emufyikd ;f ±ke;f &if;uef&if; ajy;v$m;
&&if;u &moDpuf0ef;awG t}urd }f urd af usmv f mcJw h ,f? Edik if aH &;owW0gwOD;jzpfc&hJ wJh usaemf[m Edik if aH &;

30 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
0J=oC}uD;xJrSmyJ t}udrf}udrf0&rf;ajy;vJ jzpfaecJh&w,f?
&Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;udk ppftkyfpku t=urf;zufòzdcGJESdyfuGyfr_&J‹ tusKd;qufwcktjzpf ppf
tm%m&Sipf epfukd qef‹usi=f uwJh ausmif;om;vli,fawG Edik if aH &;pdw"f mwfjyif;jyolawG 'Dru kd a&pDa&;
v_y&f mS ;olawG axmifaygi;f rsm;pGm xdik ;f e,fpyfwav#muf xkid ;f e,fajrwav#muf a&mufomG ;=u&csed rf mS /
rSwrf wS x f ifxif udpk ;kd xGw}f u;D udo
k wd&aerdovdk udpk ;kd xGw}f u;D aum bmawGrsm; vkyu f ikd af eovJv‹kd vJ
tawG;wcsuf0ifcJhrdao;w,f?
usaemfvJ xdik ;f e,fajrbufqo D m ajy;cJ&h r,fq&kd ifawmh tif;pdeaf xmif zdeyfcsKyftvky}f uD;buf
rSm wbkww f nf;om;csi;f awGjzpfczhJ ;l wJh Edik if aH &;tusO;f om; b0wlcsi;f jzpfczhJ ;l wJh udpk ;kd xGw}f uD;udk rawG‹
awG‹atmif &Smjzpf awG‹jzpf cJhOD;rSmyg? 'gayrJh usaemfu tJ'DbufqDra&mufjzpf? jynfyqD xGufajy;cJh
&wmcsif;wlayrJh xdkif;e,fajrqD ajcrcsjzpf?
umvwckt=umrSmawmh udkpdk;xGwf}uD;emrnfudk usaemfjyef+yD; =um;vm&jyefygw,f? usaemf
wdk‹ udkpdk;xGwfyJvm; eHrnfwludkpdk;xGwfyJvm;qdk+yD; a0a00g;0g;roJruGJ jzpfaerdjyefygw,f?
usaemfu usaemfwdk‹bufqD a&mufa&mufvmwJh rdwfaqGwOD;udk “ol‹trsKd;orD;u xdkif;trsKd;
orD;av æ yef;ykxkwJh udkpdk;xGwfvm;”vdk‹ aocsmatmif ar;jref;=unfhrdaeao;w,f? tJ'DusawmhrS
rvGJEdkifawmh/ usaemfwdk‹rdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf?
wavmuawmh usaemfeJ‹tifrwef&if;ESD;wJh ausmif;om;acgif;aqmifav;wa,mufa&mufvm
w,f? ole‹J pum;pjrnf axG&mav;yg;ajymjzpf=u&if; “rif; æ yef;ykxw k hJ udpk ;kd xGwqf w kd m odvm;”vd‹k
ar;=unfrh jd yefw,f? bm&,fr[kw/f wcsed u f tif;pdeaf xmiftwGi;f tvky}f uD;bkww f cktwGi;f twlwl
aejzpfcJh=uwJh oHa,mZOfpdwfeJ‹yg?
“[m æ odwmaygh OD;&,f æ usaemfwdk‹&JabmfawGu tb tbeJ‹ ac:ae=uwmAs æ”
“a[æ”ceJ jzpfoGm;rdw,f? usaemfu udk,fhudk,fudk b,fwkef;urS }uD;w,fxifrxm;rdawmh
udkpdk;xGwfwa,muf ‘tb’jzpfoGm;wmudk tHh=oovdk jzpfoGm;rdw,f?
“usaemfwdk‹&J‹ &JabmfawGætJ'DbufrSmae&wJh &JabmfawG[m tb&J‹ZeD;udk awmfawmfcspf=u
w,fAs/ 0,fp&m csrf;p&mudpPjzpfjzpfæbmudpPjzpfjzpf xdkif;bmompum;eJ‹ ywfouf+yD; tbZeD;udkyJ
tm;udk;&w,f? bmjzpfjzpf wyifwyef;vdkufvHulnD&Smygw,f æ”
ol‹pum;udk=um;&&if; usaemfhrSm =unfEl;oGm;&jyefw,f?
“OD;pdk;xGwf}uD;uawmh wacgif;vHk; azG;azG;jzLae+yDAs”
usaemfhrSm tHh=ord&if;ðyH;rd&jyefw,f?
udkpdk;xGwf rsufESmudkvJ usaemfjyefvnf yHkazmf=unfhaerdw,f? acgif;ar$;awG azG;azG;jzLaewJh
udkpdk;xGwf}uD;[m ðyH;vdk‹ygvm;?
usaemfjyefrSm æolwdk‹om;trdqD ra&mufa&mufatmifudk jyefrSm æ ckavmufqdk æ usaemf ol@
udk vdro f mG ;wmvd‹k yJ pGrJ sm;oGm;+yDvm; rodygb;l Asm æ”qdw k hJ udpk ;kd xGw}f uD;&JŒ wcsed u f toHawGuv kd /J
vef;qwfpGm jyefvnf=um;a,mifaerdygw,f? ? Ò
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef; 31
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (4)

32 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ

aus;Zl;wH‹k wif &Syd gv#ifvJ æ


0if;wifx
h eG ;f

(1)

uw!kw/ uwa'0D æ aus;Zl;&Sdoludk aus;Zl;qyf&r,f? aus;Zl;qyfwm[m aus;Zl;odwwf


wm[m r*Fvm æ wJh?
ol.aus;Zl;/ rxdefjrL;ESifh/ aus;Zl;odtyf/ aus;Zl;qyfoifh æ wJh? wvkwfpm;zl; ol‹aus;Zl; æwJh?
aus;Zl;w&m;eJ‹ywfouf+yD; bmoma&;tqH;k trawGrmS a&m/ vlra_ &;tqH;k trawGrmS yg tav;
xm;azmfjycJ=h uygw,f? aus;Zl;w&m;eJ‹ywfouf+yD; Zmwfeyd gwyf jkH yifaygi;f ajrmufjrm;pGm&So d vdk oGeof if
csuaf wG =o0g'awG pum;yHak wG qdq k ;kH rcsuaf wGvJ ra&wGuEf ikd af tmif&cdS yhJ gw,f? b,fEikd if H b,fvrl sK;d
b,fbmomrSmrqdk aus;Zl;w&m;eJ‹ aus;Zl;odwwfrt _ ay: tav;wif; wefz;kd xm;cJ=h uygw,f? aus;Zl;
uef;jcif;&J‹tjypfe‹J aus;Zl;odwwfjcif;&J‹tusK;d udk trsK;d rsK;d tzHzk kH zGiq hf &kd iS ;f jy oGeo f ifq;kH rcJ=h uygw,f?
aus;Zl;udk odwwfatmif aus;Zl;udk tav;xm;wwfatmif ±_axmift h zHzk kH e,fy,ftoD;oD;uae
vrf;a=umif;ay;cJh=u+yD;/ aus;Zl;udkodwwfwm aus;Zl;tay: wkHjhyefaus;Zl;qyfwwfwmudkvJ tav;
tjrwfðyp&mtjzpf/ tEkarm'emðyp&mtjzpf/ 0rf;om=unfE;l p&mtjzpf av;av;eufeuf oabmxm;
cJh=uygw,f? usaemfwdk‹ Ak'<bmome,frSmqdk&if ‘r*Fvm’wyg;tjzpf/ aumif;jrwfwifhw,f rSefuef
usuo f a&&Srd }_ uD;wcktjzpf wdwv d if;vif; pm&if;oGi;f xm;cJyh gw,f? r*Fvmw&m;(38)yg;xJrmS aus;Zl;
odwwfaus;Zl;qyfjcif;[m {&mrr*Fvmw&m;}uD; wckyg?
aus;Zl;odwwfol aus;Zl;qyfob l ufuvJ ESv;kH pdw0f rf; &$iv f ef;p&mjzpfovd/k aus;Zl;tqyfc&H ol
aus;Zl;&Sdol aus;Zl;&SifbufuvJ aus;Zl;qyfjcif;udk awG‹&óuH& jyefvnfvufcH&&dS&wm[m tifrwef
=unfEl;p&m ESpfaxmif;tm;&p&maumif;wJhudpPygyJ? =um;& od& jrif&olrsm;tzdk‹awmif 0rf;ajrmuf
0rf;om =unfE;l p&mwckayg?h r*Fvm&Sw d u hJ pd q
P akd wmh r*Fvm&Sw
d jhJ rifuiG ;f / r*Fvm&Sw d t
hJ jzpfe‹J r*Fvm&S&d dS
ESpfòrd‹p&m =unfEl;p&m om"kac:p&mayyJ?
‘r*Fvm’qdw k m aumif;jrwf wifw h ,f rSeu f ef usuo
f a&&Srd a_ vmufom t"dym` ,fazmfaqmifwm
r[kwf?
“raumif;r_rS y,fazsmufwwfaoma=umifh r*FvH æ r*Fvmrnf.” qdkwJh teufudkawmif xyf
qifh ay;tyfvdkufygao;w,f?
tJ'Dawmh æ aus;Zl;w&m;udk odwwfwm/ wkH@jyefaus;Zl; qyfwwfwm[m r*Fvm? r*Fvmqdk
wmu aumif;jrwfwifhw,f rSefuefjcif;? raumif;r_wdk‹rS y,fazsmufwwfjcif;?

0if;wifhxGef; 33
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
'gayrJh æ aus;Zl;odwwfol wynfhwa,muf&J‹aus;Zl;qyfjcif;udk cH,l&&Sdvdkuf&wJh ‘OD;cspf[ef’
qdkol 'kp±dkuform;a[mif;}uD;wOD;&J‹wu,fhtjzpftysufuawm æ

(2)

om,m0wDaxmifu t*FvdyfudkvdkeDorm;rsm; vufxufuwnf;u emrnf}uD;axmif?


OD;csp[
f efwa,muf om,m0wDaxmifa&mufvm&awmh toufig;q,fausmf ajcmufq,fwiG ;f
jzpfae+yD? i,fpOfwkef;u tdrfeJ‹axmif ul;csnfoef;csnf }udrfzefrsm;pGma&mufcJh0ifcJh xGufcJhzl;ayrJh
'Dwcga&muf&wmuawmh rwefqHk;? bmwckrS rusL;vGefcJh&ygyJeJ‹ a&mufcJh&jcif; æ wJh? bmyJjzpfjzpf
axmife‹J &if;ES;D u|r;f 0ifaecJ+h y;D om; oltzd‹k 'x D rJ mS b,fvakd e b,fvx kd ikd f b,fvq
kd ufq&H r,fqw kd mawG
awmh aema=uae+yD;om;?
“OD;csp[ f ef}u;D æ bmr_wek ;f ”vd‹k tusO;f om;tcsi;f csi;f ar;=ujref;=uawmh “aus;Zl; tqyfc&H r_”
vdk‹ olujyefajzw,f?
“[m æ vkyfprf;ygOD;As æ cifAsm;tr_a=umif;av; æ”vdk‹ pdwf0ifpm;olawGu qufvufar;jref;
pl;prf;=uawmh olu zGzGav;òyH;w,f?
t&yf&Snf&Snf axmifaxmifarmif;armif;eJ‹ OD;cspf[ef}uD;[m toufajcmufq,fwGif; 0ifcJh+yD
jzpfayrJh usef;rma&;uawmh a'gifa'gifjrnfaeqJ? olu óud‹yifaumufom;? om,m0wD/ oHk;q,f
tkwfzdk/ óud‹yifaumuf/ vufyHwef;/ ZD;ukef;/ ewfwvif;e,fw0dkufu axmifusvmcJh&olawG[m rsm;
aomtm;jzifh om,m0wDaxmifudkyJ ydk‹wwfwmjzpfawmh olvJol,m0wDaxmifudkyJ a&mufvmcJh
&wmjzpfw,f? om,m0wDaxmifxJ a&mufvm=uol trsm;pk[m vlowf"m;jyr_awGjzpfayrJh olu
awmh b,fwek ;f urS vlowfra_ wmhrusL;vGecf b hJ ;l / "m;jyvJrwdu
k cf bhJ ;l ? i,fpOfwek ;f u c%c%usL;vGef
cJzh ;l wmu azmufxiG ;f r_/ vk,ufr/_ trsK;d rsK;d aom avmif;upm;r_? oltu|r;f usiq f ;kH u azmufxiG ;f r_?
“udk,fvJ toufav;q,fhig;ESpfavmufup+yD; 'kp±dkufr_awGudk pGef‹vdkufyg+yD? aumif;a&mif;
aumif;0,fyJ vkypf m;awmhr,fayg/h toufvJ ri,fawmhb;l qdw k hJ tode‹J ayg?h tJ æ wckawmh&w dS mayg/h
udk,feJ‹vJ&if;ESD;+yD; udk,fhta=umif;vJ odzl;+yD;om;jzpfwJhaumifawGu zJ0dkif;}uD;awGaxmif=u/ *sif0dkif;
=uuf0ikd ;f }uD;awG csed ;f 0dik ;f }uD;awGtjzpf vky=f uwJt h cgrmS awmh æ OD;av;&,f tud}k uD;&,fuyl gO;D qd&k if
awmh/ eJeJyg;yg;vdkufvH+yD; 0dkif;xdef;av; yGJxdef;av;vkyfay;wmawmh &Sdygw,f? udk,fhydkufqH wjym;rS
rygygb;l ? xd;k wm avmif;wm xdik w f mvJrvkyyf gb;l ? ab;uae yGt J aetxm; xde;f ay;odr;f ay;/ vdt k yf
&if azsmif;zsay; vl=unfhay;wmrsKd;av;awG vkyfcJhygw,f? tJ'DtwGuf 'dkifvkyfwJhaumifuvJ udk,fhudk
ae‹wu G af y;cJyh gw,f? ±_;H ±_;H Edik Ef ikd f ay;&Smygw,f? Edik &f ifawmh rsm;rsm;ayg?h tJ'gawmif toufig;q,fjynfh
awmh rvkyaf wmhygb;l ? ud, k [ hf mud, k f 0g;av;}udraf v;udik +f yD; jcif;&uf awmif;&uf yvH;k &ufe‹J yJ touf
arG;cJhygw,f æ”
OD;csp[f ef}uD;u ol‹Zmwfa=umif;udk &Snv f sm;pGm yv†icf aH ecsed rf mS ol‹om;&G,f wl&, G f tr_aygi;f pHk
tusOf;om;i,fav;rsm;u pdwf0ifpm;pGm em;axmifae=uygw,f? vlawG&J‹ta=umif;udk tifrwef
pdwf0ifpm;wwfwJh usaemf[mvJ tJ'D em;axmify&dowf}uD;twGif;rSm wa,muftygt0if? 'gayrJh
34 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
usaemfu 0dkif;tjyifbuf cyfvSrf;vSrf;uae+yD; em;axmifaejcif;?
“tJ'v D kd aumif;aumif;rGerf eG f vkyu f ikd pf m;aomuf aexdik af wmhryS J tr_u tdrx f ad &mufvmawmh
wmygyJ æ”
OD;cspf[efu aemufw}udrfðyH;vdkufjyefygw,f? y&dowfem;qifoltaygif;uawmh a&S‹vmvwHW@
aomZmwfvrf;udk pdw0f ifpm;r_tjynfeh ‹J em;pGix hf m;olu em;pGi/hf OD;csp[ f ef&‹J rsuEf mS qD vSr;f =unfo h u l
vSrf;=unfh?
“wae‹aygh æ udk,fujcif;awmif;av;wvkH;&ufaewkef; æ t&ifu udk,fhwynfhjzpfcJhzl;ol
wa,muf aygucf svmw,f? tHr,f æ ud, k f ˜ vlawmif aumif;aumif; rrSwrf cd sib f ;l ? ud,
k af wmfacsm
u awmufawmufajymifajymif jzpfvdk@? +yD;awmh rawG@=uwmuvJ q,fhav;ig;ESpf&Sd+yDav/ tJ'golu
ud, k u hf kd aus;Zl;qyfcsif uefawmhcsiv f ‹kd [dak r;'Dar; ar;+y;D ra&mufa&mufatmifvmcJw h m æ wJ?h [dw k ek ;f
u ud, k Ef pk Ofb0u azmufxiG ;f orm;b0u ol‹ukd ud, k u f ud, k ahf emufvu kd t f jzpf wyGEJ pS yf JG ac:oH;k zl;
ovdk eJeyJ g;yg;vJ ynmav;bmav; oifay;cJzh ;l wmayg?h tJ'w D ek ;f u 'Daumifu touf(20)avmufyJ
&SOd ;D rSm? ynmqdw k muawmh aumif;wJyh nm&yf b,f[w k rf vJ/ b,fvt kd rd f b,fvakd zmuf&w,fqw kd hJ
ynmrsKd;aygh”
OD;cspf[efu ajym&if;ajym&if; ðyH;aejyefw,f?
“wdw k ykd aJ jym=uygp‹kd / olu q&mocifaus;Zl;&Sijf zpfczhJ ;l ol ud, k uhf kd vHck snt f opfusycf |wf (5)uGi;f /
rdef;rtwGuf rdef;r0wfu (3)uGif;eJ‹ uefawmhoGm;w,f? ydkufqHuawmh rygygbl;? tJ æ tJ'guae
axmifx0J ifc&hJ awmhwm æ wynfah [mif;}uD;&J‹ aus;Zl;odwwf aus;Zl;qyfaumif;r_a=umifh wcgwnf;
udk axmifwJa&mufcJh&awmhwm æ ”
“[if æ b,fvdkjzpfwmvJ”
“'DudpPeJ‹ b,fES,fvkyfaxmifxJ0ifcJh&wmwkef;”
pdwf0ifpm;ol y&dowf}uD;xJu ar;cGef;awG wa,mufwayguf xGufvmw,f? OD;cspf[ef}uD;&J‹
tajymaumif;r_a=umifh pdwf0ifpm;pGmem;qifaerdwJh usaemfawmif aemufqufwGJtcef;quftay:
ar#mfwvifhvifhjzpfoGm;rdw,f?
“tjzpfu 'Dvakd v æ ud, k af wmfacsm wckww f &o,fvm+y;D ud, k u hf v kd maus;Zl;qyf uefawmhcw hJ hJ
æ tJ æ vSLzG,0f wˆK}uD;awGv@kd ajym=uygp@dk ? vkcH snaf wGu jynfaps;xJu txnfqikd w f qdik u f kd azmuf
xGi;f +yD;&vmcJw h mawGwahJ v? tJ'w D ek ;f uawmh ud, k vf bJ ,foyd grh vJ? ud, k v hf muefawmhwyhJ pPn;f oef‹
oef‹&Sif;&Sif;[kwf&J‹vm;/ b,fvdkenf;eJ@ &vmwJhypPnf;vJqdkwmawmh b,fvdkar;vdk@ppfvdk@jzpfyghrvJ?
tJ'aD wmh ok;H av;vt=umrSm ud, k af wmfacsm&J@ azmufxiG ;f r_u ay:ygava&m? ykvyd u f xH;k pHtwdik ;f
ppf+yDaygh? tJ'DazmufxGif;&&Sdxm;wJh vHkcsnfawGb,frvJaygh? olu a&mif;pm;+yD;+yDajzayrJh ykvdyfu
'DvdkvG,fvG,fajzvdk‹&±dk;vm;/ b,frSma&mif;ovJ/ b,faps; b,fqdkif;rSma&mif;ovJvdkufjy æ aygh?
ola&mif;cJhwJh qdkifawGvdkufjy æ ykvdyfu tukefvdkufodrf;/ b,fESpfxnfa&mif;cJhovJ ppf=unfh/
aemufq;kH awmh azmufxiG ;f cH&wJq h ikd u
f wdik cf suyf gta&twGuef ‹J uGmaeao;wJh q,fxnfavmufu
b,frvJayg?h ol‹crsm xde;f awmhxed ;f &Smygao;w,f? rwwfomwJt h qH;k rSm ta&twGuu f u kd af tmif
trSet f wdik ;f ajym&csed rf mS æ óu@d yifaumufu OD;csp[ f efukd oGm;uefawmhcyhJ gw,fayg?h tJ'aD wmh ykvyd u f
0if;wifhxGef; 35
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udk,fhqDvdkufvma&m/ &or#vHkcsnfav;awG oufaocHypPnf;tjzpf jyefodrf;ygava&m? udk,fuvJ
tvdv k akd e&if; oufaocHypPn;f awGyg tcdik t f rm&&Sx d m;wJh olc;kd vufcH ypPn;f vufcH jzpfomG ;ygava&m/
aemufa=umif;jyefvn S =hf unfvh u
kd af wmh æ ykvyd ±f ;kH u tr_w&JG mZ0if rSww f rf;a[mif;awG jyefveS =f unfh
vdkufawmhvJ æudk,fu t&ifu emrnf}uD;azmufxGif;0dZ…m}uD; wa,mufav æ 'Dawmh b,fvdk
&Si;f &Si;f b,f,rkH vJ/ tr_wrJG mS cd;k r_vufcH azmufxiG ;f ypPn;f vufc/H olc;kd vufc?H 'Dvekd ‹J axmifx0J ifc&hJ
wmav æ? 'ga=umifah jymwmayg?h æ aus;Zl;odwwfwhJ wynfah umif;}uD;u aus;Zl;odwwfpmG q&m
aumif;q&mjrwfukd vma&mufaus;Zl;qyfuefawmhvu kd w
f t
hJ wGuf axmifx0J ifc&hJ wmygv‹kd / aus;Zl;
tqyfcH&vdk‹ axmifxJa&mufcJh&wmygvdk‹ æ ”
OD;cspf[efu &Snfvsm;pGmajymqdk&Sif;vif;&if; ol‹&J‹tr_Zmwfa=umif;udk ed*Hk;csKyfvdkufygw,f?
usaemfuawmh ol‹tr_Zmwfa=umif;&Sif;vif;oHudk em;axmifrd&if; ed*Hk;rcsKyfEdkifao;wJh
tawG;pawGudk qufiifaerdjyefw,f?
aus;Zl;qyfwm aus;Zl;odwwfwm[m r*Fvmw&m;jzpfayrJh b,fou l b,fo‹l ukd b,fvekd nf;eJ‹
aus;Zl;qyfovJ/ aus;Zl;wH‹k wifðyovJqw kd m[mvJ wcgwcg tc&muswt hJ cef;u ygaejyefyga&mhvm;
vd‹k awG;aerdw,f? aus;Zl;w&m;eJ‹aus;Zl;qyfrq _ w kd mxJrmS 'kp±du k o
f m;eJ‹'pk ±du
k rf sm;roufqikd af p&vd‹k yJ
e,fedrdwfxyfrH owfrSwfuef‹owfxm;zdk‹rsm; vdkao;ovm;? 'kp±dkufe,f&J‹'kp±dkufaus;Zl;[m r*Fvm
w&m;awmfeJ‹roufqdkifvdk‹yJ,lq&avrvm;?aus;Zl;qyfjcif;tr_ðywmawmif 'kp±du k of rm;wa,muf&@J
'kp±du k ef ‹J ,u
S Ef ,
G w
f ahJ us;Zl;odwwfjcif;[m tE &W m,fv‹kd awmh teuft"dym` ,fxu G af ejyefygaygv
h m;?

(3)

waqmifwnf;rSm twlaevm&&if; OD;csp[ f ef}uD;eJ‹ ydrk okd ud |r;f &if;ES;D vm&awmhrS OD;csp[
f ef}uD;&J‹
i,fZmwfa=umif;awG[m wpwp ±kyfvHk;yDvmcJhw,f? ol‹&J‹ajym=um;csufawGt& ol[mES,fES,f&&
azmufxGif;orm;r[kwf?
ArmjynfrmS [d;k [d;k ausmcf w hJ hJ azmufxiG ;f r_}uD;wr_rmS ol[mwGb J uf ZmwfaumifZmwf&}H uD;wOD;?
zqyvacwfu EdkifiHawmforw}uD; a'gufwmbOD;&J‹tdrfwuf+yD; azmufxGif;vk,ufr_}uD;rSm
yg0ifcJholwOD;?
tJ'w D ek ;f u Edik if aH wmforw a'guw f mbOD;tdrw f uf+y;D vk,ufc&hJ mrSm azmufxiG ;f 0dZm… armifausmf
eJ‹ olESpfOD;wnf;wJh æ?
azmufxiG ;f 0dZm… armifausmt f a=umif;udak wmh q&mjroef;wifu h ‘armifausm’f udk ‘ausmaf rmif’
vdk‹ emrnfajymif;+yD; vHk;csif;0wˆK&Snf}uD;wyk'f a&;om;oGm;cJhzl;wm wydkfif;wprSwfrdaeao;w,f?
“tarSmif&dyf0,f æ” qdkwJh 0wˆK}uD;yJxifyg&J‹?
q&mjroef;wifu h &oajrmufpmG a&;zG‹J azmfusL;oGm;cJw h hJ tJ'0D wWK}uD;udk aumif;aumif;zwfczhJ ;l
ayrJh axmifxJrSmusaemfu arhawhawhjzpfae+yD? wcsKd@ a0a00g;0g;jzpfae+yD? tJ'D0wˆK}uD;&J‹ t"du
ZmwfaumifjzpfcJhwJh armifausmfeJ‹wGJ+yD;yg0ifcJhw,fqdkwJh OD;cspf[ef}uD;udk om,m0wDaxmifxJrSmyJ
trSwfrxifqHkqnf;rdawmhrS tJ'D EdkifiHawmforwtdrf azmufxGif;vk,ufr_}uD;Zmwfa=umif;udk
36 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
usaemfu pdwf0ifpm;vGef;pGm r=umc%ar;ar;=unfhrdw,f? r[kwfwm[kwfwm tyxm;/ OD;cspf[ef
}uD;u ol‹&‹J u, kd af wG‹Zmwfa=umif;tjzpf jyefvnfajym=um;&mrSm tifrwefpw d 0f ifpm;p&m aumif;wm
awG trsm;}uD;?
“cifAsm;wd‹k u b,fvpkd w d u f ;l awGe‹J rsm; Edik if aH wmforw a'guw f mbOD;tdru f rkd S wufazmufvu kd f
=uwmvJAsm æ ”vdk‹ w&ufrSm ar;rdw,f?
“trSeaf jym&&if æ tJ'w D ek ;f u armifausmaf &m usaemfa&m jc0H if;xJ0ifc=hJ uwJt h xd orwtdrrf eS ;f
rodbl;As? tvkyfrjzpfwm=umawmh acsmifwJhae&m0ifvkyfr,fqdk+yD; n}uD;tJ'D vlukHwef&yfuGufxJ
0ifvmcJ=h uwm? jcHpnf;±d;k rSm ykÀ&dyyf ifawGwnDwnmeJ‹ jcH}uD;wjcHem;a&mufvmawmh tay:xyfrmS
jywif;waygufzGifhxm;wJh tdrf}uD;wtdrfawG‹w,fAs/ &moDOwkuylawmh wHcg;zGifh+yD;tdyfaewmeJ‹wlyg
w,f? atmufrmS tapmifv h v kd v kd u l vJ tdr}f uD;wywfvn S =hf unf+h yD;wmeJ‹ ol‹tapmifw h q
J D jyef0ifomG ;
csed af vmufrmS tarSmif&yd cf +kd yD; okwcf eJ0ifvmcJ=h uw,f? uHaumif;csiaf wmh jcHpnf;±d;k axmifrh mS tdru f kd
aq;okwzf ‹kd oH;k xm;wJh avSum;&Sn}f uD; wpif;vnf;awG‹a&m tJ'g}uD; ESpaf ,mufom;r ˜ +yD; zGix hf m;wJh
jywif;ayguftxdaxmif+yD; tdrfxJcyfokwfokwf wufvdkuf=uw,f? txJvJa&mufa&m EdkifiHawmf
wHqdyf}uD;u tjyL;om;eJ‹ tJ'DusawmhrS [m æ orwtdrfygvm;qdkwm odawmhwm? a&mufrSawmh
rxl;bl; csomcsuGmqdk+yD; tEk=urf;pD;&awmhwm æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ðyH;+yD;ajzw,f? +yD;awmh æ
“orwudt k Ek=urf;pD;cJw h m bmvufeufe‹J pD;cJw h ,fxifv/J tJ't D rd x
f u J yJ awG‹&wJh aygirf ek ‹f v;DS wJh
"m;eJ‹ uav;upm;wJhaoewf æ As”wJh?
usaemf wtHhw=ojzpfoGm;rdw,f? 'Dtbdk;}uD; cyfwnfwnf +zD;aeovm;qdkwJh t=unfhrsKd;eJ‹vJ
ol‹udk=unfhvdkufygw,f?
“aygirf ek ‹f v;DS wJ"h m;udk usKyfuudik /f ol‹ajr;upm;wJh aoewfe‹J wyl gw,f/ tJ'aD oewfukd armifausmf
uudik +f yD; twGi;f cef;qD armifausmu f 0ifomG ;w,f? wHcg;uvJ *surf csxm;bl;/ tdycf ef;xJrmS a'guw f m
bOD;}uD;u rSed ;f +yD;tdyaf ew,f? tJ æ tcef;u ab;csi;f uyfvsut f cef;eJ‹vJ twGi;f rSm wHcg;ayguw f ck
&Sd+yD;qufaew,f? wHcg;uawmh b,fbufuydwfxm;ovJ rodbl;As/ aemufrSod&wmu tJ'Dorw
}uD;tcef;eJ‹wqufwnf;tcef;u ol‹c,frtdyfwJh tcef;wJhAs? [J[Jæ”
OD;cspf[ef}uD;u oabmuspGm &,faejyefw,f?
“a'guw f mbOD;u tJ'w D ek ;f u rde;f rr&Sad wmhb;l As æ qH;k oGm;+yD æ”ajym&if;ajym&if; oluquf&,f
aewJhtwGuf æ
“uJ æ qufygO;D Asm Zmwfvrf;av; æ ”vd‹k usaemfu w&m;axmufvyk o f vdk Zmwfvrf;axmuf
av;vkyf+yD; owday;&w,f?
“armifausmu f uav;upm;wJah oewfe‹J a'guw f mbOD;em;xif awhvu kd wf ,fq&kd ifyJ tbd;k }uD;
uEdk;vmw,f/ armifausmfu rsufpdrSdwfxm;cdkif;awmh orw}uD;u bmajymvJodvm;/ toufawmh
csrf;omay;yg æ wJh? wkefwkef&D&DeJ‹ rsufaph}uD;rSdwf+yD; ajymw,f? ay; æ b,frvJ rD;cHaowWmaomh
æ vd‹k awmif;awmh tomw=unfyJ acgi;f tH;k atmufvufe‹J prf;+yD; qGx J wk af y;w,f? rD;cHaowWm}uD;u
'Dtcef;xJrSmyJqdkawmh qGJzGifhvdkufawmh pdefawGa&m a&$xnfawGa&m ydkufqHawGa&maygh? 'DxJrSm
0if;wifhxGef; 37
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a&$pvG,}f uD;vd[ k mawmif ygvu kd af o; æ ? tJ'g}uD;u r=umao;cifurS ,l*q kd vyforw}uD;wD;wd;k
Armjynfa&mufvmwkef;/ Armorw}uD;udk csD;jr‡ifhtyfESif;oGm;wJh *k%fxl;aqmif a&$pvG,fwHqdyf}uD;
aygAh sm æ? bmrSajymraeeJ‹ tukeo f rd ;f xnfv h mcJw h ,f? tJ'v D kd odr;f usKH ;xnfah ewke;f æ orw}uD;u
a=umufa=umufeJ‹ bmrsm;ajymw,f xifovJ æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ðyH;ðyH;}uD;vkyfaejyefw,f? bmyJajymajym ol‹ajym[efqdk[ef[m pdwf0ifpm;zG,f
twdqdkawmh usaemfuawmh ol‹&J‹qufvmvwWH@aompum;udkyJ em;pGifhaerdw,f?
“igh æ ighajr;av;zdk‹awmh eJeJcsefxm;cJh=uyguGm æwJh”
'Dwcgawmh usaemfyg ðyH;vdkufrdw,f?
“tJ'Dawmh armifausmfu b,fvdkajymw,fxifovJ æ ”
oluxyf+yD; ya[VdzGuf(0Suf)pum;udk qdkjyefw,f?
“armifausmu f 'kp±du k o
f rm; azmufxiG ;f 0dZm… omjzpfwm pmawmhtawmfzwfwv hJ /l v#L@d 0u
S of zJ kd
0wˆK pHkaxmuf0wˆKawGuawmh ol‹tonf;pGJaygh? pmpHkvJ tawmfzwfwJhvl æ A[kokw&SdwJhvlavæ
tJ'Dawmh æ a'gufwmbOD;udkajymvdkufwmu cifAsm;vdk æ v,form;olykef}uD; awmfvSefa&;acgif;
aqmif}uD;q&mpHukd óud;rde‹f ay;owfcw hJ t
hJ xJygcw hJ o hJ u l kd bmvd‹k nm‡ ae&rSmvJ æ” wJ?h a'guw f mbOD;
udk,f}uD; wGef‹ceJjzpfoGm;wmyJ?
OD;cspf[efu pum;pudk acwWjzwf&if; em;aejyefw,f?
“uJ uJ qufygOD;As æ ”vdk‹ usaemfu avmaqmfvdkufrS æ “aemufawmh a'gufwmbOD;udk
tarSmufcikd ;f / yg;pyfxt J 0wfq‹kd / vufuakd emufjyefcsnx f m;cJ+h yD; æ rv_yef ‹J aemf æ v_y&f ifawmh ao+yD
rSwfvdk‹ajcmufxm;cJh+yD;/ rD;cHaowWmxJu&Edkifor#tukefpk odrf;usKH;xnfhvmcJh=uwJhtxkyfeJ‹ cyfokwf
okwjf yefqif;vmcJ=h uw,f? b,forl rS odvu kd =f ubl;? b,ftapmifrh v S J rawG‹vu kd =f u&bl;? wD;wd;k ay;
wJh *k%fxl;aqmifa&$pvG,fvdk[m}uD;awmh tJ'D&yfuGuftausmfu tr_dufyHkwckab; xdk;0Sufjr‡KyfESH
xm;cJ=h u+yD; atmifatmifjrifjrif pcef;odr;f Edik cf =hJ uw,f? aemuf&yfuu G w f ckausmaf vmufa&mufawmh
&Jum;awG &Jum;awG [Gef;oHt&Snf}uD;awGqGJ+yD; a'gufwmbOD; aetdrf&yfuGufqD '&=urf;armif;
oGm;wmawG‹vu kd &f awmhwmygy?J rd;k vif;awmhr,fav æ ukepf rd ;f orm;awG reufapmapmtvkyq f if;&
r,fholawGawmif [dkem;'Dem; awG‹ae&+yDav æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ol‹Zmwfvrf;udk tqHk;owfvdkuf+yD; ol‹aq;vdyfwdkudk rD;!‡dygavawmhw,f?
“aemuf æ b,fvdkjzpfwkef;As” usaemfu odcsifaZmeJ‹ xyfar;jyefygw,f?
“ckwifu ajymcJhovdkyJav æ ” cifAsm;vdk v,form;olykef}uD; q&mpHudk óud;rdef‹ay;owfcJhwJh
txJygcw hJ o
hJ ul kd bmvd‹k !m‡ ae&rSmvJAs”qdw k hJ armifausm&f ŒJ }uD;}uD;us,u f s,cf yfwnfwnf ajymcJw h hJ
pum;u awmfawmfu h wkd moGm;cJw h ,f/ w&m;cHtppf azmfxw k af &;udck ufomG ;cJ&h awmhwt hJ xd xda&muf
cJw
h ,f ajym&rSmyJ? bmvd‹k vq J akd wmh tJ'pD um;udu k ikd +f yD; 'Dtr_[m ±d;k ±d;k tr_r[kw/f ±d;k ±d;k w&m;cHr[kw/f
Edik if aH &;EG,w f hJ Ekid if aH &;ygwhJ w&m;cHawGu usL;vGew f t hJ r_/ Edik if aH &;azmufxiG ;f "m;jyr_v‹kd oH;k oyf=unfh
jrifc=hJ uqdyk ?J awmfawmfe‹J tr_razmfxw k Ef ikd b
f J paumhwvef,m'fuakd wmif vSr;f tultnDawmif;&wJh
txdv‹kd ajym=uwmyJ? aemufyikd ;f armifausmv f J ajc&mazsmuf/ usKyfvJ ajc&mazsmuf/ &efuek rf uyf=u
awmhbJ wa,mufwae&mpD e,fajy;+yD; Zmwfjr‡Kyf=uawmhwmaygh æ ”
38 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
tJ'Dvdkpum;ajymaumif;aewkef;rSmyJ “tvkyf}uD;wef;pD æ” qdkwJh wef;pD;waumif&J‹ owday;
atmf[pfvdkufoHa=umifh usaemfwdk‹vJ ua&maomyg; vlcsif;cGJvdkuf&ygawmhw,f?

(4)

tvky}f uD; em;&ufw&ufrmS awmh æ at;at;aq;aq; xdik jf zpf=u&if;/ wcsed u f Edik if aH wmforw
tdrf azmufxGif;vk,uf tEk=urf;pD;r_}uD;ta=umif;/ OD;cspf[ef}uD;eJ‹ pum;qufrd=ujyefw,f?
“tJ'Dwkef;u tr_ub,fvdk ed*Hk;csKyfoGm;vJAs”
“[m æ wefw,fAsm æ wefw,f æ armifausmrf S ig;ESpx f yJ J xifw,f/ aps;wnfo h mG ;=uwmæ”
“Asm æ b,fvdkaps;wnfhoGm;&wmvJ”
olu usaemfhtar;udk em;axmif&if; òyH;vdkufjyefw,f?
“'DvdkAs æ w&m;±Hk;a&mufawmh usaemfwdk‹w&m;cHrsm;bufu a&S‹aeuvJ aumif;w,fAs/ vm
owif;,l=u em;axmif=uwJh y&dowf}uD;uvJ owif;axmufawGa&m bmawGa&mtpHkAs? [dk; æ
wae‹u usaemfajymwJt h xJygw,frw _ v f m; æ orw}uD;tdyaf ewJt h cef;u æ orw}uD;tcef; c,fr
tcef;eJ‹wqufwnf;qdw k mav? twGi;f rSmwHcg;wcsyyf &J w dS ,fqw kd mav æ ? tJ'aD wmh tr_e‹J qikd q f ikd f
rqdik q
f ikd /f a&S‹ae}uD;u tJ't D cef;zG‹J pnf;xm;wmudyk J rygygatmifxnf+h yD; w&m;cHuakd r;vdu k /f =uHzef+yD;
usL;vGefcJholrsm;[m at;at;nifnifomomeJ‹yJ t=urf;zufwmr&Sd ypPnf;awG&,lcJh=uw,fqdkwm
ay:atmifar;ovdkvkdeJ‹vkyfvdkufqdkawmh æ owif;axmufawG em;qifolawG yGJusp&m}uD;ayghAsmæ?
w&m;vdu k Edik if aH wmforw}uD;qdak wmh bmawGajymcJ=h uw,f b,fv&kd cdS w hJ ,fqwkd mvJ/ w&m;cHa&S‹ae
u y,fy,fe,fe,f w&m;vdu k t kd "duxm;+yD; ar;&jref;& ar;cGe;f xkw&f OD;rSmav æ? w&m;cHarmifausmf
uvJ vlyg;As/ tukeaf jymOD;rSm? tJ'aD wmh orw}uD;tzd‹k r[mt&Suaf wmftcGcJ &H ovdk jzpfrmS awGuvJ
trsm;}uD;qdkawmh æ orw}uD;bufuae armifausmfudk vmnd‡w,fAs? orw}uD;rSmvJ EdkifiHawmf
udp}P uD;awGutrsm;om;rd‹k c%c%±H;k awmfrvmEdik b f ;l / rvmcsib f ;l ? armifausmb f ufuvJ wjcm;[m
awG bmrSajymraeeJ‹awmh? av#mhav#mhayghaygheJ‹ teJqHk;axmif'%fcsay;r,faygh? tJ'Dvdk tcdkiftrm
tmrcH=u+yD; aps;wnfhoGm;cJhwm æ ”
'Dwcg ðyH;vdkufrdoluawmh usaemf?
“'gjzifh æ [kww f ,f/ 'gta&;}uD;w,f æ ” OD;csp[ f efu acgi;f ndw&f if; awG;awG;qqai;aew,f?
+yD;awmhrS æ
“tif; / 'gvJ aus;Zl;qyfrw _ rsK;d vd‹k yaJ jym&rvm; rodygb;l Asm æ [J[”J vd‹k pum;yv†icf H jyefw,f?
“'Dvw kd AhJ s æ Edik if aH wmforw tdraf zmufxiG ;f cH&r_}uD;u [d;k av;wausmjf zpfc+hJ yD; owif;pmawG
tapmifapmifu trsK;d rsK;d a&;=uw,f? tr_u w&m;cHrazmfxw k Ef ikd b
f J vawG=umvmav æ pHak xmuf
tzGJ‹}uD;wdk‹ ykvdyftzGJ‹}uD;wdk‹qdkwmvJ acgif;razmfEdkifatmif emrnfysufavayghAsm? EdkifiHawmf orw
}uD;vJ acgi;f razmfEikd af ygAh sm? armifausmu f awmh aròrd‹bufomG ;cdak e+yD; aumif;aumif;udk ESyaf ewmayg?h
pdetf aumif;pm;av;awGxck +JG y;D olaX;}u;D wa,mufvu kd kd wduk w f vH;k eJ‹paH ewmwJAh s? 'Dvu l awmfawmf
vJ tqifjh rifjh rifh Zdrcf w H wfwo hJ ?l tJ'w D ek ;f u azmufxiG ;f r_ukd b,fvrkd S ajc&mcHr&awmh tpd;k &rif;rsm;
0if;wifhxGef; 39
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a'golykefx+yD; æ azmufxGif;emrnf&SdolrSefor# &mZ0ifvlqdk;pm&if;&SdolrSefor# ausmfapmyk'frawGeJ‹
tukew f jynfv;kH axmifxx J nfyh gava&m? bmrqdik n f mrqdik f &mZ0ifvq l ;kd rSeo
f r# uyfoif=h uwmayg?h
e,fuvlawGvJ uyfoif/h axmifaygi;f pHt k yd‹k c/H tcsKyfcx H m;=u&w,f? tJ't D csed rf mS usKyfw‹kd armifausmf
}uD;u &efuek q f if;+yD; ole‹J &if;ES;D wJ&h mZ0ifvq l ;kd wa,mufred ;f rqDomG ;+yD; olw‹kd ro d m;pk&‹J 'u k u Q kd ulnD
ay;urf;wmawG vkyyf gava&m? ulnw D mrSyu kd q f &H meJ‹csaD y;wmwJ?h axmif0ifpmav;bmav;vJ oGm;
yd‹k vu kd af yg?h tJ'aD wmh axmif0ifpmawmifroGm;Edik v f ‹kd vifom;ud'k t D wdik ;f ypfxm;&wJrh ed ;f ru axmif0if
pmtxky}f uD;}uD;eJ‹ukd ol‹vif&w dS hJ ykord af xmifvm;bmvm; tJ'u D okd mG ;ygava&m? ,lomG ;wmawGuvJ
yef;oD;wd‹k udww f ‹kd ta=umftvSmw f ‹kd e‹J taumif;pm;awGe‹J csnahf yg?h tJ'w D ek ;f u w&mESp&f mqdw k menf;
wJhaiGrSr[kwfwm? a,mufsm;udk,fwdkif tHh=o,l&wmaygh? tJ'Dawmh 'Davmufaumif;aumif;rsm;rsm;
yd‹k Eidk w f m rde;f rb,fu&ovJayg?h rde;f ruvJ 0rf;ajrmuf0rf;om &Si;f jyw,f/ udak rmifausm}f uD; aumif;
pm;awmufajymifae+yD; rarhravsmhvmðyulnDoGm; ay;urf;oGm;w,faygh? a,mufsm;u csufqdk em;
cGuu f rD;awmufwv hJ rl sK;d / a¹rGa¹rGcsi;f ajcjrifwo hJ rl sK;d qdak wmh txmayguo f mG ;w,f? 'ge‹J ou l pOf;pm;rSm
ayg/h oltygt0if ol‹v&kd mZ0ifemrnf}uD;awG bmrqdik n f mrqdik f qGt J csKyfcaH e&wmvnf; ESpef ‹J cs=D um
ae+yDqakd wmh olvnf;xGucf siaf e+yDav? tJ'rD mS æ wdw k akd jym=uygp‹kd / olaewJeh ,faxmifxJ rif;}uD;ud, k f
wdik 0f iftppfrmS oluaxmifyikd }f uD;udak wG‹+yD; rif;}uD;udak c:ay;ygæ ta&;}uD;qH;k owif;wck olay;r,f?
rwef&ifóuduo f vdk ta&;,layg?h aemufq;kH rif;}uD;eJ‹awG‹=u+yD; ol‹uv kd w$ 0f &rf;xkwaf y;/ tmrcH/ tpd;k &
acgi;f cJae&wJu h pd P olajymr,fayg?h oabmwlncD su&f +yD;wJt h cg “'g b,forl rS jzpfEikd b f ;l / armifausmyf J
jzpfr,fqw kd ‘hJ wpf’udak y;vdu k yf gava&m? tJ'rD mS armifausmb f ,fa&mufaeovJpaHk xmufe@J yv k yd af wG
&Sm=uygava&m? ajc&mcHp&m&oGm;ayrJh awmfawmfeJ‹rrdbl;? rdrJhrdawmh b,fvdkrdw,fxifovJ ”
OD;cspf[efu ol‹&J‹xHk;pHtwdkif; ya[Vdxkwfjyefvmw,f? usaemfu ol‹rsufESmudk armh=unfhaerdw,f?
“armifausmfu &efukefudk ajcanmif;vufqef‹ c&D;xGufawmfrljyefwmcifAs? tJ'Dacwfu
taumif;pm;ouUvwfOD;xkyfeJ‹ taumif;pm;t0wftpm;udk ±d_;usus0wfpm;qif,ifxm;wJhtjyif
aps;}uD;ay;&wJh 'ef[;D aq;wHukd udu k v f ‹kd wchJ ifAs? &efuek b f wl m}uD;ra&mufcif ykZeG af wmifbw l mrSmwif
aumufqif;vdu k +f yD; reuftapm}uD; a0vDa0vif;rSm tapm}uD;zGiahf ewJh vufzuf&nfqikd w f qdik w f iG ;f
0if+yD; taumif;pm;awGrmS +yD; yGaJ wmfwnfawmhwmayg?h tJ't D csed rf mS armifausm&f ‹J yu kH kd aumif;aumif;
usurf +d yD; armifausm&f ‹J teH‹ &vd&k jim;vku d af ewJh ykvyd t f r_xrf;t&m&Sw d a,mufuvnf; tJ'q D ikd x
f J
a&mufaewmeJ‹ oGm;wd;k yga&m? tJ'rD mS wif vl}uD;vlaumif;*du k tf jynfeh ‹J armifausm[ f m “cifAsm;armif
ausmfr[kwfvm;”qdk+yD; aumuftqGJcHvdkuf&awmhwmygyJ? tJ'Duae ol‹tr_wGJawGvnf;ay:+yD;
axmifx0J if=u&awmhwmygy?J 'gah =umifh usaemfcw k ifuajymwmavæq&mav;pOf;pm;=unf/h 'gvnf;
aus;Zl;tqyfcH&jcif;wrsKd;vdk‹yJ ajym&rvm;qdkwmav æ [J[J”
OD;cspf[ef}uD;u w[J[J&,faeygawmhw,f?
OD;cspf[ef}uD;ajymwm [kwfwmr[kwfwm c%xm;? usaemfhrSm ol‹rsufESmudkai;=unfhrd&if;
yifhoufwckcsrdjyefygw,f?Ò
0if;wifx
h eG ;f

40 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (5)

0if;wifhxGef; 41
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

t opPm
0if;wifx
h eG ;f

(1)

(5)wdkuf tcef;(19)rSm wa,mufwnf;aeae&wJh umv? ab;em;u teD;qHk;tcef;azmfawGu


ud'k go ausmx f ;l / q&mawmf OD;y¾dw/ ud+k idr;f a&$ OD;ºuGm;wd‹k om;tz? cyfvrS ;f vSr;f avmufrmS u ry'g
atmifoef;jrifeh ‹J OD;±_wifw‹kd om;tz/ apmabme,f/ apmap;xl;/ rEœav;u ud&k efEikd w f ‹kd e‹J [d;k wzufpeG ;f
avmufqrD mS awmh ykavG}u;D udak usm0f if; (,ckpma&;q&mausm0f if;)/ bm*smudpk ;kd jrif/h udpk ef;aemif udpk ef;
atmiftr$mnDtudkwdk‹wawG?
(5)wdkufwwdkufvHk;[m tcef;(22)cef;vHk;vljynfh a[muf(p)zl;vf (Housefull)? ud0k if;wifqw kd hJ
pD;yGm;a&;orm;wOD;uvGJvdk‹ tm;vHk;[m EdkifiHa&;orm;eJ‹ EdkifiHa&;tr_awG EdkifiHa&;yk'frawGæ?
EdkifiHa&;ygwDtzGJ‹tpnf;awGuawmh rwl=u? AuovJ ygovdk autJif,luvJ ygw,f? OD;Ek}uD;
udk,fwdkif axGaxGvGwf+idrf;csrf;omcGifh 2/ 80eJ‹ jynfawmfjyefvmcJh+yDjzpfayrJh jynfawmfjyefxJrygbJ
e&odefxJ0ifvm&wJh jynfcspfygwDuqdkwmawmif &Sdvdkufao;? [omFwZmwd udk+idrf;a&$[m jynfcspf
ygw0D ifa[mif;jzpf+yD; AH;k cG&J ef=uHpnfre_ ‹J yk'rf 122(1)wyf+yD; w&m;pGq J x kd m;jcif;cH&ol? ol‹tazuawmh
oleJ‹ywfouf+yD; wdkufxJqGJtoGif;cHxm;&&Smwm jzpfygw,f?
wwdu k v
f ;kH rSm bke;f awmf}uD;uawmh q&mawmfO;D y¾dwwyg;wnf;? (aemufyikd ;f awmh wyg; xyf
wdk;vmygw,f? AdkvfOm%fwifvdk‹ac:wJh bkef;}uD;? OD;y¾dwvdk i,fjzLr[kwfyg/ t&ifu awmcdkòrd‹e,f
aumfrwD0if AdkvfbGJ‹cHwOD;jzpfcJh+yD; aemufydkif;rS &[ef;ðycJhwmjzpfygw,f?)
q&mawmfO;D y¾dwuawmh oHCmh0efaqmifqw kd mawG rqvuzG‹J pnf;csed rf mS “rif;wd‹k [m rif;wd‹k
tdr=f uufcsi;f td;k rJow k tf cGycf ikd ;f wJh yGx
J rJ ygEikd b
f ;l ”vd‹k cyfjywfjywfajymcJv h ‹kd tòid;xm;cH&+yD; Edik if aH &;r_e@J
EG,f+yD; axmifxJa&mufvmwm?
wdkufxJrSm q&mawmfOD;y¾dwudk ouFef;±HkcGifhray;ygbl;? ouFef;tpm; axmifyHkpHtay: jzL
atmufjzLudyk J t0wfcikd ;f xm;wJt h wGuf q&mawmf[m zd;k olawmfrn JG pfnpfyakH yguaf eygw,f? rGn J pf
npfv‹kd ajymrdwmuawmh q&mawmf0wfciG &hf wJh axmifypkH t H useô ‹J vckH sn[ f m tjzLvd‹k qakd yrJh azG;jzLae
wJh tjzLr[kwyf J axmifxu J &ufuef;rSm tusO;f om;awG&ufvyk x f m;&wJh csn=f urf;ydwjf zLjzpfv‹kd ygy?J
tnHh qH;k 0g*rG ;f npfnpfcsnef ‹J jzpfuwwfqef; ,ufvyk x f m;&wJh zsi=f urf;tjzL[m topfuwnf;u
npfw;l wl;ta&mifayguaf e+yD;jzpfwt hJ jyif/ q&mhawmfqv D may;awmhvJ tuso ô pfvckH sno f pfr[kwyf /J
axmifuvGwfoGm;+yD; tusOf;om;a[mif;0wfpm;xm;&mu axmifudkjyefvnftyfESHoGm;cJh&wJh
42 0if;wifhxGef;
t opPm
t0wfa[mif;awG jzpfvdk‹ygyJ?
'Dvdk zdk;olawmf0wfpHkrsKd; 0wfqifxm;&ayrJh/ ax&f}uD;0g}uD; q&mawmf*dkuftjynfht0ay:vGifae
wJh q&mawmf&J‹Oy"d±kyf[m rGJpkwfpkwf=um;xJrSm ydk+yD;xif;ueJ vif;ceJ odomaeygawmhw,f?
q&mawmfu ouFef;qGJtðzwfcHvdkuf&ayrJh oduQmcsvl0wfvJa&; vufrcHyg? ol‹[mol &[ef;
wyg;tjzpf tcdik t f rmqkyu f ikd cf ,
H xl m;ygw,f? q,fyg;oDvudk tjynft h 0apmifx h ed ;f &if;/ ae‹vn J$ pmudk
a&Smif=uOf+rJa&Smif=uOfygw,f? reufpmpm;csed af y;wJx h rif;udk ydydk o kd momav;,lxm;+yD; aemufae‹reuf
tapm}uD; t±k%fqGrf;tjzpf udk,fh[mudk,f rSD0JbkOf;ay;&Smygw,f?
usaemfw‹kd wawGuvJ q&mawmfukd bke;f awmf}uD;wpfyg;tjzpfe‹J yJ todtrSwðf y av;pm;or_ðy
ygw,f? pum;ajymqdk&mrSmvJ t&Sifbk&m; q&mawmfbk&m;eJ‹tpcsD+yD; wynfhawmfeJ‹ wifyghbk&m;eJ‹
av;av;pm;pm; ajymqdkqufqH=uygw,f? wcef;qDxm;wmqdkawmh ta0;uyJ pum;oHeJ‹yJ qufqH
ajymqdk=u&wmyg? *efzvm;cscsdefrSm zsmpkwfaygufuae acsmif;=unfhcdk;=unfh&if;/ wcgw&H vpf&if
vpfovdk rwfwyf&yfjy&if;awmh q&mawmf&J‹±kyfoGifudkvJ }udrfzefrsm;pGmjrifzl;+yD;om; jzpfaeygw,f?
q&mawmfudk r±dkrao ajymqdkqufqH=uwmuawmh axmif0g'gwcsKd‹eJ‹ qm*sifodef;òrdifwdk‹vdk
axmufvrS ;f a&;cef‹ ppfwyfu taumifrsK;d awGjzpfygw,f? ode;f òrdiu f q&mawmfukd ‘a[h bke;f }uD;’vd‹k yJ
ac:wwfovdk wifvwfwdk‹ atmifoif;wdk‹vdk t&pfwyf0g'gtdk±dkif;}uD;rsm;uvJ “ykwD;(108)vHk;
tpdyrf mS ;vd‹k a&mufvm wmr[kwzf ;l / ud, k thf jypfe‹J u, kd f a&mufvmwm”vd‹k rxdwxd oa&mfarmfum;
vkyfwwf=uygw,f? q&mawmfuawmh cyfrqdyfygyJ?
q&mawmf[m &ref}uD;wywfw}udrf ±Hk;xGufae&+yDjzpfwJhtwGuf &Hzef&Hcg axmif0ifpmygq,f
xkyaf v;awGvJ &ae+yDjzpfygw,f? usaemfw‹kd tzd‹k uawmh bmygq,frS r&ao;wJt h wGuf t}uD;tus,f
iwfae&wJhumvygyJ? reufvHk;wD; nvHk;wD; xrif;udk vHk;wD;omom vHk;csif;avG;ae&wJh umvyg?
reufrmS au|;wJh yJ[if;qdw k muvJ yJzwfawmif&mS rawG‹? t&nfusu J saJ y:rSm yJ[if;jzpfa=umif; tmrcH
Edik zf ‹kd eEGi;f r_e‹f 0g0gawG omomxd;k xd;k cyfcsux f m;wJt h wGuf yJ[if;a&mif0g0gom yDyo D oxGuaf eygw,f?
t&omu cHwGif;awG‹p&m wpufrSr&Sd? iyduvnf; zGJa&mtnHhqHk;iydjzpfwJhtjyif wcgw&H tdk;uif;yl
wdkufnpfnpfwl;wl;? wcgw&H tpdrf;omom? wpufuav;rS rusuf? naepmuawmh tqdk;qHk;?
ae‹pOf[if;&Gufðywf&nf rJrJoJoJ? eJeJav;rS pm;csifzG,f&mr&Sd? uefpGef;&GufawGaygwJhtcsdefrSm uefpGef;
&Guf/ csOfaygifaygwJhtcsdefrSm csOfaygif? trsm;qHk;uawmh [if;EkEG,ft±dk; &ifh&ifhrmrmzm;zm;}uD;awGudk
a&vHk ðywfusKdxm;wJh[if;? [if;csufxm;yHkudkvJ =unfhygOD;? [if;&Gufudk a&awmifaq;[efrwl/
r=umc% oJe‹J &yS &f yS ?f 'D=um;xJ [if;&Gupf nf;xm;wJh ES;D óu;d jywfw‹kd / wDaumifjywfw‹kd uygwt hJ cg ygvukd f
ao;? csOaf ygiw f @dk [if;EkE,
G wf @kd q&kd if tyifvu kd f ok;H av;ydik ;f yJyidk ;f +yD; csux f m;w,f? &Hzef&cH g tjrpfawG
awmif ygvkdufao;? t&omuawmh wdkufxJ0ifpwkef;uqdk&if xGDceJawmif axG;xkwfypfrdwJhtxd
aumif;vSygayw,f? 0ufau|;zd‹k yde;f &Guf uefpeG ;f &Guf a*:zD&u G af wGukd "m;eJ‹pif;+yD; 0ufpmusKx d m;wmu
rS axmifwGif; yHkpH[if;xuf trsm;}uD;omOD;r,f?
axmif0ifpm ygq,fr&ao;wJh usaemfwdk‹vdk EdkifiHa&;tusOf;om; trsm;pk}uD;[m 'Dvdkxrif;rsKd;
[if;rsK;d eJ‹yJ reufn ESpyf g;oGm;&+yD; ud, k thf oufZ0D "mwfav;udk óud;pm;yrf;pm; wnfaqmufae&csed rf mS /
axmif0ifpm&ae+yjD zpfw/hJ ±H;k xkwt f jyef ygq,fxw k af v;vufuqG+J y;D jyefvmEdik cf iG &hf wJh teJwumhteJpk
0if;wifhxGef; 43
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; b0ua&mæ?
vHk;wD;xrif;udkyJ avG;&wmuawmh twlwl/ wjcm;xrif;r&Sd? yHkpH[if;udkyJ tajccH/ tdrfuydk‹
ay;vdu k vf ‹kd ygvmwJh iyda=umfav;tp/ ig;ajcmufa=umfav;tp pm;p&m [if;ajcmuf[if;&Hav;awGe‹J
pyf[yfwGJzuf pm;aomuf=u&wm jzpfygw,f? yHkpHoufoufeJ‹csnf; avG;ae&wJholeJ‹ E_dif;pm&ifawmh
ewfjynfeJ‹t0Dpdaygh?
wae‹v;kH bmrSvw J jcm;pm;p&mr&Sw d t
hJ wGu/f xrif;xd;k u xrif;vmxd;k ay;wmeJ‹ usaemfuawmh
aumufavG;ypfvdkufwmyJ jzpfygw,f? txl;ojzifh reufpmudkusKH;+yD; rsm;rsm;avG;ypfvdkufygw,f?
tifrwefqdk;0g;vSwJhnaepmudkawmh (tom;pm;&uf - wevFmae‹uvGJ+yD;) pm;w,fqdk±HkavmufyJ
pm;ygawmhw,f?
reufpm npm pm;+yD;csdefwdkif;/ ae‹wdkif;ae‹wdkif; =um;&wJhtoHuawmh/ udk'go}uD;&J‹ usLH;usLH;+yD;
atmf[pfjrnfwrf;vdkufwJhæ “pm;+yD;jyef+yDAsKd‹ xrif;weyfæ”
ol‹toHu olusef;usef;rmrm&Sd+yD; yHkrSefpm;EdkifaomufEdkif&Sdaea=umif; a=unmcsufxkwfjyefae
ovdrk sK;d jzpfovd/k wpHw k ckukd tai:wl;wl;eJ‹ atmf[pfjyaeovdrk sK;d vJ jzpfw,f? 'grrS [kwf ol‹upkd um;
ajymcsifolrsm; oluawmh tqifoifhjzpfaew,fvdk‹ buf&SmaeovdkrsKd;vJ toGifaqmifw,f?
usaemf ðyH;vdkufrdw,f?
usaemfu ol‹udktjyifrSmuwnf;u &if;EDS;cJh+yD;jzpfw,f? t&yftenf;i,f ykoa,mif&Sd+yD; ydefydef
oG,o f , G ef ‹J ol‹cE<mud, k zf ‹JG pnf;yH[k m tjrJwef;oGuo f u
G v
f ufvuf v_y&f mS ;wwfre_ ‹J pnf;0g;udu
k n
f aD e
wwfw,f? 1975 ausmif;om;oydwf}uD;wkef;u ppftpdk;&tm%myg;uGufom;rsm;u a&$wd*HkapwD
awmfuek ;f awmfay:txdwuf+y;D oydwpf cef;udk òzcd EJG rdS ef if;wke;f uvJ tzrf;cH&+y;D axmifwiG ;f tyd‹k cH&zl;ol
wa,muf jzpfcw hJ ,f? wuUov kd af usmif;om;}u;D vJ r[kwbf J toufawmifaumif;aumif; rjynfw h wf
ao;wJh ti,fqHk;ausmif;om;av;awGxJ olwa,muf tygt0if? tJ'Dwkef;u ol[m txufwef;
ausmif;wausmif;u ausmif;om;i,fav;wOD;r#om jzpfowJh? 'gayrJh tJ'Dwkef;uwnf;u axmifeJ‹
a&pufygcJh&wJhol[m tckvJEdkifiHa&;r_eJ‹ axmifxJqGJtoGif;cHae&&Smjyef+yD?
olu toufi,fi,f vli,fi,fayrJh tajymaumif;tqdkaumif; rSifaumif;armif;aumif;?
axmifxrJ a&mufcif olu vrf;ab;pmtkyaf [mif;a&mif;ol?ajcmufxyf±;kH ab;/ yef;qd;k wef; vrf;r
ay:/ a&eH±Hk;}uD;ab;/ aumufyJoD;ESH±Hk;}uD;ab;/ ae&maygif;pHkrSm pmtkyfa[mif;av;awG=um; usifvnf
aysmfarG‹wwf+yD; vrf;ab;pmtkyfa[mif;a&mif;olawmfawmfrsm;rsm;eJ‹ cifrif&if;ESD;aewJhusaemf[m
ol‹pmtkyfa[mif;a&mif;&mae&mav;qDudkvJ r=umc%a&mufwwfw,f? pmtkyfa[mif;av;wtkyf
wav aps;OD;aygu+f yD; jzpfaewwfwhJ ae‹rsm;rSmawmh ol‹oiG [ f ef[m yd+k yD;vef;qef;oGuvf ufaewwf+yD;
usaemfu h jkd rif&if OD;atmifòyH;jy&if; “vmAsK‹d vufzuf&nfqikd u f æ
kd ”vd‹k yÉdoE<m& ðywwfw,f? twif;
vbuf&nfwdkufavh&Sdw,f?
wae‹awmh oluaps;OD;raygufao;? usaemf ol‹ab;xdkifcsvdkufcsdefrSm/ ol‹qdkifeJ‹reD;ra0;/ um;
taumif;pm;wpD; xdk;qdkufvmw,f? um;ay:uae wuUodkvfausmif;olavvm; q&mravvm;
xif&wJh cyfacsmacsmtrsKd;orD;av;wOD; &G&Gav;qif;vmw,f? yvwfpwpfay: cif;usif;xm;wJh ol‹
pmtkyfa[mif;aygif;pHkudk *±kwpdkuf =unfh±_&SmazGaew,f? ol‹rsufESm tðyH;wcsufvufoGm;w,f?
44 0if;wifhxGef;
t opPm
trsKd;orD;av;u [dk;a&S;wkef;u ±dkufESdyfxkwfa0cJhwJh [Hom0wDydÉuwfwdkufxkwf ‘ysKd‹’pmtkyf
av;udk aumufudkfifvdkuf+yD; aps;ar;w,f? olu tðyH;jrjreJ‹ “wq,fxJyg tr&,fæ”wJh? wu,fu
olaps;OD;raygu&f if ESpu f syef ‹J vJ a&mif;r,fph mtky?f r=umc% ‘oH;k usy’f qkw d hJ tyHxk v J J xnfx h nfx h m;
avh&w dS hJ pmtky?f olabmfw,fvu kd &f mu yd\mcsed ef ‹J &xm;wJh pmtkyaf v;rSe;f usaemfox d m;+yD;om;?
“[ifæ aps;uvJ}uD;vdu k wf mæ”vd‹k trsK;d orD;av;u csppf zG,rf suaf pmif;av;csw d +f yD;qdak wmh/ usaemf
wdk‹ udk'go}uD;u csufcsif;ðyH;aewJh rsufESmydk;udk v#yfwjyuftwGif; ydyd&d&dav;oyfvdkuf+yD;²²²
“tr}uD;&,fæ tr}uD;[m ynmwwfwa,mufyg/ tr}uD;wdk‹vdkyk*~dKvfawG[m ynmwefzdk;
udv k J aumif;aumif;odwhJ olawGyg? 'Dpmtky[ f m [Hom0wDyÉd uwfwu kd x f wk /f [Hom0wDwu kd qf w kd m
pmaumif;ayrGefawGcsnf; a&G;cs,fxkwfa0wJhwdkuf/ pmjyifq&m}uD;awG }uD;=uyfwnf;jzwfay;olawG
uvJ wu,fu h kd ynm&St d ausmaf rmf}uD;awGcsn;f / Armpmaye,frmS tav;xm; pHxm;&olawGcsn;f yg?
ysKd‹uvJ wu,fhysKd‹? pmtkyfuvJ wu,fh&Sm;yg;pmtkyfyg? eufjzefqdk&if &SdcsifrSawmif&SdawmhrSm? wae‹
uwif wuUodkvfu r[m0dZ…mausmif;olwOD;/ usrf;ðyzdk‹vm&Sm&if; [Hom0wDwdkufxkwf ysKd‹&wk
armfuGef;pmtkyfawG&Sd&if &Smay;yg/ jyefvmcJhr,fvdk‹ ajymoGm;ao;w,f? tJ'Dwkef;u 'Dpmtkyfav;
r&Sad o;vd‹k / &S&d if tJ'aD e‹uwnf;uygomG ;+yD? tJ'aD wmh tr}uD;wd‹k vkd ynmwefz;kd em;vnfoal wG pmtkyf
wefzdk; aoaocsmcsmodolawG[m wq,fqdkwmaps;rsm;w,fvdk‹ rajymoifhygbl;Asmæ”wJh?
av,lavodrf;u pdwfraumif;[ef/ yHkyef;u pdwfxdcdkuf[efeJ‹ tawmfhudkrSifarmif; aumif;vGef;
vSygw,f? olajym[efu 'DpmtkyfudkrSaps;xyfqpf&if ynmwefzdk;udkawmif em;rvnfawmhwJholvdk/
pmtkyf wefzdk;udkawmif rav;pm;wwfawmhwJholvdk t"dy`m,faygufaeapcJhawmhw,f?
vluJcwf awmfawmfawmfwJh udk'go? trsKd;orD;u q,fwefav;wcsyfxkwfay;+yD; pmtkyfav;
udkudkif&if; ol‹um;qDvSrf;oGm;w,f? um;ay:awmif jyefrwuf&ao;bl;/ olu “vmæ uAsmq&m
vufzuf&nfqikd o f mG ;=ur,f²²² [J[²J ²² aemufxyfra&mif;&vJ udprP &Sad wmhb;l / ae‹wu G u f ukd o f mG ;+yD”
wJ?h +yD;awmh vrf;rSmajymvdu k af o;w,f/ “ynmwwfawGukd tJ'v D kd olw‹kd t±_u d u
f kd xdatmifajymwwf
rSAsæ”wJh? “usaemfu 'Dae‹aps;OD;rayguf&if 'Dpmtkyfav;udk ESpfusyfeJ‹ awmif;awmif;yefyefeJ‹
yk*OH ;D =unfqjD zpfjzpf/ ajreDuek ;f pmtkyw f ef;u iodik ;f acsmif;ud0k o
H m}uD;qDjzpfjzpf azsmawmhrvd‹k As”wJ?h
vufzuf&nfqdkifa&mufawmh olu “'Dae‹ prlqmyg wD;As”wJh? tJ'Dwkef;u vufzuf&nfwcGuf
rS ig;rl;/ prlqm}uD;}uD;wckrS ig;rl;xJ?

(2)

tJ'Dwkef;u usaemfhrSm ppfa=uma&;awmifrjywfao;? udk'gowdk‹ ry'gwdk‹uawmh ppfa=uma&;


jywfoavmuf&Sdae+yD? bm*smudkpdk;jrifh/ ykavGudkausmf0if;/ udkpef;aemif udkpef;atmif tr$mnDtudkwdk‹
av;OD; tr_wGJuawmh w&m;±Hk;awmif±Hk;wifaeav+yD? udk+idrf;a&$wdk‹om;tzvJ ±Hk;xGufae&+yD?
usaemfwdk‹rSm tpm;taomufiwfwmxuf qdk;0g;wJh iwfrGwfr_}uD;wckuawmh owif;iwf
rGwfr_}uD; jzpfygw,f? tjyifrSm bmawGjzpfay:aeovJ/ bmowif;xl;}uD;awG &SdovJ? EdkifiHwum
tajctae/ jynfwiG ;f tajctae/ &Edik o
f r# owif;rSeo f r#ukd =um;csio f cd sif em;vnfcsiaf ecJ=h uygw,f?
0if;wifhxGef; 45
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
OD;y¾dwq&mawmf ±Hk;xkufjyefvm&if “tjyifrSm bmowif;awGxl;vJ bk&mh”vdk‹ ar;&jref;&
wm tarm? ud+k idr;f a&$w‹kd om;tz ±H;k xkwjf yefvm&ifvJ owif;av;bmav;xkwyf gt;kH AsK‹d v‹kd awmif;qdk
=uoHawG pnfpnfnn H ?H
yk'fr 17(1)(2)eJ‹ ±Hk;wifw&m;pGJqdkjcif;cH&wJh bm*smudkpdk;jrifh/ ykavGudkausmf0if;wdk‹(4)OD; ±Hk;xkwf
tjyefawGrSmawmh t+rJvdkvdk owif;awGygygvmwwfovdk olwdk‹u t&ifOD;atmif odoifhodxdkufwJh
owif;awGukd xkwjf yeftoday;wm vkyw f wfw,f? tedrq hf ;kH tpd;k &xkwo f wif;pmyg tcsut f vuf
owif;yvif;av;awGavmufawmh =um;emem;qif&wwfw,f? tJ'w D ek ;f u tcef;csi;f ueJev J rS ;f awmh
wcef;eJ‹wcef; vufqifu h rf;enf;eJ‹ wdu
k w f iG ;f owif;yd‹k aqmifenf; vrf;a=umif;twdik ;f =um;em em;qif
&wmjzpfygw,f? 'gawmif wcgw&H owif;qufvufydk‹aqmifolu ajym&if;wef;vef; ðAef;pm;}uD;
wydik ;f wpeJ‹ &yfqikd ;f oGm;&wmawGt}udr}f udr?f bmvd‹k vq J akd wmh wcef;eJ‹wcef; pum;vSr;f ajymqdck iG hf
r&SdwJh wdkufwGif;Oya't& cdk;0Sufajymqdkae&wm jzpfwJhtwGuf 0g'gwa,muf0ifvm&if ajymvufp˜
pum;udk tcsdefrSD&yfqdkif;vdkuf&vdk‹ jzpfygw,f?
qm*sifodef;òrdif t&ufrl;0ifvmwJhae‹rsKd;awGrSm qdk&ifawmh txl;owdxm;aya&mh? odef;òrdifu
ðAef;ceJ0if0ifvmwwf+yD; pum;ajymw&m;cHukd &Smwwfacsmif;wwfw,f? r=umr=umvJ “a[æ b,f
rat-d;k awGvu J G pum;ajymaewm”vd‹k ta0;}uD;uwnf;u qJqakd [muf[rf;+yD; 0ifvmwwfw,f?
“'g- rif;wd‹k tarviftrd f r[kwb f ;l uG/ axmifæaxmif”qdw k mudv k J +rdeaf &&Suaf & a&&$ww f wfw,f?
wduk wf iG ;f oHwikd =f um;u vlawGu&kd efvw kd t hJ =unfrh sK;d eJ‹ vdu k v f =H unf±h a_ vh&+dS yD; ppfzed yfcmG oHwa'guf
a'gufeJ‹ xGufoGm;avh&Sdw,f?
rsm;aomtm;jzifh naewef;pD;+yD;csdef ae0ifòzd;zsavmufrSmawmh pum;&Snf&Snfajymcsdef tcGifh
tvrf;awG yd&k wwfw,f? 0g'gwa,mufa,muf&‹J ‘tdycf sed ’f qdw k t hJ oH}u;D ray:vmrDtwGi;f / &Snv f sm;
aES;auG;vGe;f vSwhJ nOD;,H[m pum;vSr;f ajym=uvd‹k taumif;qH;k tcsed af wG jzpfaeavh&w dS ,f? bmvd‹k
&,fawmh rajymwwf?
uae‹n[m uqkefvjynfh?
uqkefvjynfhqdkwmudkvJ q&mawmfOD;y¾dw ae‹cif;uwnf;u vSrf;ajymxm;vdk‹ od=u&wm
yg?
q&mawmfudk w&m;a[mzdk‹ tcef;wcef;u vSrf;av#mufxm;wJhtwGuf q&mawmfu nOD; ol
bk&m;0wfwuf+yD;&ifa[mr,fvdk‹ óudwifta=umif;=um;xm;ygw,f? q&mawmf bk&m;0wfwuf
wwfwmu teJqHk;em&D0ufavmuf =umavh&Sdygw,f? bk&m;&Sdcdk;trsKd;rsKd;udk oHaeoHxm;eJ‹&Sdcdk;+yD;wJ@
wJhtcg y&dwf}uD;(11)okwfudk tukef&Gwfwwfygw,f? aemufqHk;rSmawmh arwWmydk‹tr#a0oHeJ‹ tqHk;
owfavh&ydS gw,f? bk&m;&Scd ;kd aeoH y&dw&f w G af eoHuakd wmh yHrk eS b f ek ;f }uD;avoHe‹J yJ toHxu G f &Gwq f akd e
wmjzpfwJhtwGuf usaemfhtcef;tygt0if tcef;av;ig;cef;avmufuyJ aumif;aumif;=um;&Edkif
ygw,f? awmfawmfrsm;rsm;u =um;&EdkifzG,fr&Sdyg? arwWmydk‹tr#a0oHudkawmh yHkrSefoHxufwqifhwdk;
&Gwfqdkydk‹oavh&Sd wJhtwGuf teJqHk; q,fcef;ausmfavmufu =um;&EdkifzG,f&Sdygw,f?
uae‹uqkefvjynfh? q&mawmfu w&m;a[mr,fvdk‹ odxm;=uwJhtwGuf usif;yae=u nOD;
*Dwqnf;qmcsdef[m apmapmpD;pD;yJ yGJodrf;oGm;cJh+yDjzpfygw,f?
46 0if;wifhxGef;
t opPm
0gusifhusifhrD;a&mif[m ylavmifvGef;vSwJh aEGnOfh,HatmufrSm ydk+yD;tdkufpyfpyfjzpfatmif zefwD;
ay;aeovdk &Sv d yS gw,f? usaemfu oHwikd =f um;uae va&mifuw kd rf;wrf;rufruf &Sm=unfah erdygw,f?
ae‹cif;wkef;u xifxif&Sm;&Sm;jrif&avh&SdwJh [dk;ta0;qDu ukuUdKyiftdk w0ufwjyuf jrifuGif;tay:
ydkif;[mvnf; tckawmh rJrJtkyftkyf}uD;om jzpfaeygawmhw,f?
usaemfjrifae&wJh wydik ;f wp aumif;uifjyifay:rSmawmh wdrrf n J Kd wtky[f m ajcukev f ufyef;usae
wJh c&D;onftdk}uD;wa,mufvdk/ va&mifvmr,fhvrf;qD prf;w0g;0g;a&G‹csD c&D;ESifaeygw,f?
oaAŠowWmæ a0ae,sm usef;rm=uygapæ
oaAŠowWmæa0ae,sm csrf;om=uygapæ
oaAŠowWmæa0ae,sm vef;jzm=uygapæ
oaAŠowWmæ a0ae,sm ab;b,m &efr&Sd=uygapæ eJ‹æ
q&mawmfO;D y¾dw&J‹ aemufq;kH xGuaf y:aeus oHEe_ ;f jrifjh rifeh ‹J arwWmyd‹k o[ H m oHwikd =f um;uae
xGufay:vmygw,f? q&mawmfbk&m; &Sdcdk;0wfwuf+yD;+yDqdkwm&J‹trSwftom;qdkwmudk od&Sdvdkuf=u
+yD;om;jzpfwJhtwGuf apmapmuxufydk+yD; +idrfoufoGm;oa,mif &Sdygw,f? 'Dae‹q&mawmfu w&m;
a[mr,fvdk‹ qdkxm;w,fr[kwfvm;?
‘t[rf; æ’ q&mawmf&J‹acsmif;[ef‹oHu t&ifxGufvmw,f? +yDd;awmhrSæ “uae‹[m uqkef
vjynfh/ uqkefvjynfh Ak'<ae‹vdk‹qdkwJh ae‹xl;ae‹jrwfyJ/ 'Dae‹vdkae‹rSm 'Dae&mvdkae&mrsKd;uae w&m;
a[m&w,fqdkwmvJæ tif; rarhp&mygyJ” q&mawmfutoHudkjr‡ifh+yD; ed'gef;csDw,f? tm;vHk;u
+idrfouf+yD; em;axmifae=uw,f?
“Ak'<ae‹qdkawmh Ak'<qdkwJhbk&m;&Sif[m bma=umifhAk'<vdk‹ac:&ovJ? Ak'<qdkwm tvHk;pHkudk [kwf
wdik ;f rSe&f m xd;k xGi;f odjrifawmfrv l ‹kd Ak'v
< ‹kd ac:&wmyJ? txl;ojzifh opPmav;yg;jrwfw&m;udk ydik ;f jcm;xif
xifojd rifawmfrv l ‹kd Ak'j< rwfpmG bk&m;vd‹k ac:awmfr&l wmyJ? opPmav;yg;qdw k muawmh 'kuo Q pPm/ ork
',opPm/ eda&m"opPm/ r*~opPmæ” q&mawmfu atmifjrifwJh q&mawmf}uD;avtjynfheJ‹ xyfqifh
ed'gef;oG,f+yD;wJhaemuf “'Dae‹ q&mawmfa[mr,fh w&m;uawmhæ ‘opPm’qdkwmyJ/ ‘opPm’
ta=umif;aygh/ opPmqdkwm trSefudkac:wm/”vdk‹qdk&if; ygVdvdk&Gwfvdkuf/ teufawGzGifhvdkuf tus,f
a[mygw,f? aemufq;kH rSmawmh “wumwd‹k vJ b,fae&mrSmyJjzpfjzpf [kww f ikd ;f rSe&f mudq
k &kd r,f/ [kwf
wdkif;rSef&mudkusifh=uH&r,f/ [kwfwdkif;rSef&mudkom vkyf&r,f/ 'grSopPmxdkufayr,f/ opPmyDayr,f/
opPmajrmufayr,f/ [kwfwdkif;rSef&mqdkwJh opPmw&m;udk tav;xm;=uyg”vdk‹ajym+yD; ed*Hk;csKyftwdk
a[moGm;cJyh gw,f? q&mawmf}uD; ed*;kH csKyfvu kd w
f meJ‹ xGuaf y:vmwJt h oHuawmh usaemfw‹kd ud'k go
}uD;toH?
“q&mawmfbk&m; æ wynfhawmf q&mawmfudk r±dkraovkyfwmr[kwfygbl; æ wynfhawmfvJ
a[myg&apæ”wJh?
“a[mAsKd‹ a[mæ a[m”qdkwJh awmif;qdkoHawGvJ b,ftcef;uvJrod xGufay:vmygw,f?
“t[rf; æ t[rf;”wJh? oluvJ "rRuxduwOD;ES,f acsmif;oHay;+yD; æ
“'Ddae‹ &Jabmfwdk‹udk usaemfa[m=um;csifwJhw&m;uawmh “t-opPm”wJh? txl;ojzifh 'DxJrSm
‘t-opPm’[m ta&;}uD;ygw,f?”
0if;wifhxGef; 47
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
teD;tem;w0dkuf +idrf+yD;em;axmifae=uw,f?
“[kww f ikd ;f rSe&f mqdwk o
hJ pPmtwdik ;f vkyv
f ‹kd rjzpfygb;l / opPmqdw
k m t"dym` ,faumufrmS ;+yD; [kwf
wdkif;rSef&mtwdkif;ajym=ur,fqdk&if tr_awGydk+yD; }uD;ukefyghr,f/ axmifawG ydkusukefr,f/ vlawGydk+yD;
tzrf;cHuek &f ygvrd rhf ,f? 5-nu 0rf;wl;wl;0rf;jzpf+yD; 0rf;wl;wl;0rf;u ao'%fawGusuek yf gvrd rhf ,f?
[kww f ikd ;f rSe&f mawGuo kd m av#mufajym&if opPmazmufawG jzpfuek Ef ikd yf gw,f? tJ'aD wmh 'DxrJ mS vdrEf ikd f
or#vdrf=uyg/ nm=uyg/ +zD;=uyg/ r[kwfwmawG =uHzefajymwwfav udk,fhvlawGoufomavjzpfygh
r,f/ 'ga=umifh usaemfa[mcsifwmuawmh t-opPmygyJ cifAsmæ”wJh?
w0g;0g;yGu J somG ;=u&avw,f? q&mawmf}uD;uawmif“'DaumifE, S u
f mG æ”qd+k yD; &Dox
H u
G v
f m
ygw,f? usaemfvJ ðyH;vdkufrdygw,f? bmyJjzpfjzpf wwdkufvHk; 'Dwn&,farm=u&wmawmhtrSef?Ò

0if;wifx
h eG ;f

48 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (6)

0if;wifhxGef; 49
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ajcusi;f
0if;wifx
h eG ;f

1?

i,fi,fwek ;f u uav;av;awGukd 0wfqifay;wwf=uwmu aiGajcusi;f ? ajcusi;f rSm wcsK@d q&kd if


jcLav;awGawmif qGJvdk@? uav;u av;bufaxmuf+yD; ajy;v$m;aqmhupm;&ifyJjzpfjzpf/ rwfwyf
av#mufwwf+yD; [d[ k 'kd 'D D oGm;vmvSnyhf wf aysmjf rL;&ifyjJ zpfjzpf ajcusi;f eJ@jcLoH[m wvGiv f iG f vGiaf e
wwfw,f? =unfE;l p&mayg?h uav;b,fem;a&mufaeovJqw kd mudv k J vG,v f ,
G u
f u l l &SmazGEikd w f m
aygh? wu,fhudk jrjcLoH?
eJeJt&G,fa&mufvmawmh t+idrfhyGJawG r=umr=um=unfhzl;w,f? t+idrfhrif;orD;awG awmfawmf
rsm;rsm;[m ajcusif;av;awGeJ@? a&$ajcusif;? wcsKdŒqdk&if wzufESpfuGif;oHk;uGif;? rif;orD;&JŒjyef@xrD
xrDem;cwfcwf+yD; oGuo f uG vf ufvuf u˜vdu k w f t hJ cg a&$ajcusi;f av;awGu 0if;ceJ0if;ceJ? qdik ;f csuf
pnf;0g;eJ@twl ajcusi;f oH vGiv f iG uf vJ uuGux f rJ mS aygi;f pyfp;D arsmvd@k tEkynmajrmufaevdu k w f m?
ajcrSmpum; vufzsm;uAsmaygh?
tazwdk@acwfu emrnf}uD; t+idrfhrif;orD;wvuf[m jrajcusif; raiGòrdifæwJh?
Zmwfyx JG u
J Zmwf0ifcef;wcef;rSmygwhJ ‘ajcusi;f ’uawmh odyrf aumif;? “a=u;wdu k of iG ;f æ ajc
usi;f cwfap”wJ?h a=u;wdu k qf wkd m axmifayg/h wdu k af yg/h ya'o&mZf{u&mZfrif;&JŒ oHvsu}f uD;ajr‡muf+yD;
cyfxefxefajymvdu k of [ H m awG@&mzdeyfpw k f 'grrS [kwaf jymif;zl;±d;k eJ@rsuEf mS vSr;f aygucf sipf &mayg?h 0ef}uD;
0efuav;/ ykÀm; 'grSr[kwf tm%myg;uGufom;pwJh bk&ifhtyg;u uyfzm;&yfzm;rsufESmvdktm;&
*H;k ±kyrf sm;uvJ pD&ifcsucf sc&H ol rif; om; 'grrS [kwf olawmfaumif;udk twif;ywif; =urf;=urf;wrf;wrf;
qGJ=uvGJ=u xdk;=uESuf=u uefausmuf=uaygh? b,fvdkrS rvSy?
wcsdefu rE Wav;olav;awG&JΠa&$ajcusif;usawmhvJ tifrwefvSaejyefw,f? pufbD;eif;vdkuf
wdkif; a&$ajcusif;av;awGu ovHk;om;0if;0if;av;awGudk ta&mifwifay;aeovdk? rsufaphyom'
jzpfp&m ref;&dk;&mtvSwrsKd;aygh? usaemfwdk@i,fi,fu acwfpm;cJhzl;wJh tqdkawmfoef;xGef;av;&JŒ
‘arG;XmeD’xJrSmawmif “pufbD;av;awG pD;umudk,fpD a&$ajcusif;eJ@ 0g0if;vdk@wmæ”vdk@ [pfaºuG;
oDusL;cJhao;w,fr[kwfvm;?
tJ'vD kd aiGajcusi;f jrajcusi;f a&$ajcusi;f wd@k u =unfE;l p&m rsuaf phyom'jzpfp&m/ arG@avsmzf , G &f m
aumif;oavmuf oHajcusif;uawmh tusnf;wefvGef; =urf;wrf;vGef; ±dkif;ysvGef;vSygw,f? oHajc
usif;[m yHko¾mefom pufqkwf&GH&SmbG,f&maumif;wmr[kwf/ tESpfom&oabmuvJ tifrwef
rkef;wD;bG,faumif;yg w,f?
tvSwefqmtjzpfukd ud, k [hf mud,k f jrwfjrwfE;kd Ed;k wyfqifxm;wJh ajcusi;f eJ@b0=urRmtjzpf ol
wyg;u &uf&ufpufpufwyfqifay;xm;wJhajcusif;[m b,fvdkvkyf+yD; wlEdkifyghrvJ? yHko¾mefa&m
50 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tESpo f m&yg ajzmifah jzmif}h uD;udk qef@usijf cm;em;aecJw h ,f? tvSajcusi;f u 0wfqifxm;oluo kd mru
=unfhjrif&oludkyg pdwf=unfEl;apoavmuf/ b0ajcusif;uawmh 0wfqifxm;jcif;cH&oludkomru
=unfjh rif&oluykd g pdwEf v S ;kH rcsr;f ajrŒjzpfapw,f? ,Ofaus;r_&ŒJ trSwt f om;eJ@ ±dik ;f pdik ;f r_&ŒJ trSwt f om;
udk ‘ajcusif;’qdkwJh wlnDa0g[m&wvHk;wnf;ay:rSm bma=umifhtwlwl &yfwnfapcJh&wmvJ?
i,fi,fwke;fu ajcusif;r0wfcJh&zl;yJ/ nDrav;awG ajcusif;0wfwmudkom jrifawG@aecJh&zl;wJh
usaemf[m }uD;rSajcusif;0wfcHae&wmuawmh awmfawmfudk t+rD;tarmufrwnfhwJhudpP}uD;ygyJ?
t+rD;tarmufrwnfw h mvJ rajymeJ@av? zifreS ;f acgi;f rSe;f rodwahJ umifawGu olw@kd u, kd of wl @kd ‘tpd;k &’
vd@k +rde+f rde}f uD;a=unmowfrw S +f yD; olw@kd xifovdk &rf;um;,kwrf mwmawGukd ‘Oya'’vd@k ac:wGiaf p+yD;
rawmfrw&m;vkyfaqmifcJh=uwmyJ?
avmu}uD;(3)yg;rSmawmif Ak'<bk&m;&Sifu tewWæ tpdk;r&vdk@ajymxm;wmudk udk,fhudk,fudk
tpdk;&vdk@ xif±Hkru t&SufrJhrJheJ@ tpdk;&qdkwJha0g[m&udk cyfajymifajymifa&vJtrsKd;rsKd;eJ@ a=unmoHk;pGJ
aewJhaumifawGyJ/ b,fhavmuft+rD;tarmufrwnfhwmjzpfjzpf/ vkyfawmhrSmaygh? udk,fh[mudk,f
vufeuftm;ud;k enf;eJ@ twif;ywif;tm%modr;f vk,uf+yD;wufvmcJw h ahJ umifawGu ‘w&m;Oya'’
qdw k mudk cyfwnfwnfatmf[pfaewmudu k 'DaumifawG b,fah vmufaomuf&u S ef o J vJqw kd m azmfjy
ay:vGifae+yDyJ?
cufwmu tJ'DvdkaumifawG&JŒxifovdk&rf;umvkyfaqmifr_udk wzufowfcHae&wmudku ao
aocsmcsmpOf;pm;=unf&h if tifrwefrcHcsipf &maumif;w,f? &ifemp&mvJaumif;/ a=uuGpJ &mvJaumif;
w,f?
yxrqHk; ajcusif;cwfcH&wmu ±Hk;xGuftjzpf ajcusif;cwfcH&wm? axmufvSrf;a&;rª;csKyfqdkwJh
tukov kd w f m0efcH bdek /D jynfxaJ &;0ef}uD;jzpfvmawmh(1971 vm; 72 vm;rodygb;l ? tJ'D tukov kd f
&JŒtukodkvfjyefwrf;&ufpGJ aumif;aumif;uef;uef;vkyf+yD; rSwfom;rxm;rdygbl;) jynfxJa&;Xme
atmuf&w dS ,fqw kd hJ tusO;f axmifOya'qdw k mudk wd;k wmcsŒJ wmvkyo f wJ?h tukov kd yf gqrkd S b,fEh , S f
aumif;wmrSefwmawmhwdk;yghcsJŒyghrvJ? raumif;wmudkyJ raumif;wJh&nf&G,fcsufeJ@ xyfwdk;wmaygh?
axmifxJrSm axmifom;yJ&Sdw,f? EdkifiHa&;orm;qdkwmr&Sdwdk@ bmwdk@qdkwm tJ'DumvrSm wqifhwdk;
wHceG x f +l yD; xGuv f mwmayg?h tJ'v D kd npfnpfywfywfwqifw h ;kd zdEydS af &;jyÏmef;owfrw S pf pD Ofcsuaf wGxJ
rSm tusO;f om;wa,muf jypf'%fp&D ifxm;jcif;cH&ol &mZ0wfom;wa,muf aemufr&_ adS o;vd@k aemuf
r_twGuf w&m;±Hk;xkwf ±Hk;xGuf&r,fqdk&if ajcusif;cwf+yD; xkwfapxGufapqdkwm wcktygt0ifayhg?
jzpfcsifawmh usaemfhrSm axmifxJqGJtoGif;cH&ygw,fqdkwJhtxJ *k%fxl;u ESpfckxyfeJ@? axmuf
vSr;f a&;qdw k ahJ umifrsm;&JΠarwWmwH;k }uD;}uD;udk [D;wdu k +f yD;tyd@k c&H wJu h saemf[m tr_EpS rf w _ yf+yD; tpGcJ &H
w,f? ESpfr_pvHk; [m 5§n? wr_u &efukeftwGuf/ wr_u yJcl;awmifiltwGufwJh? umvwckwnf;
twGi;f rSm Edik if aH &;tzG@J tpnf;uvJwckwnf;/ Edik if aH &;v_y&f mS ;r_uvJ wckwnf;jzpfygvsuef @J ESprf w _ +JG yD;
±H;k wifw&m;pGq J w
kd m jzpfygw,f? yJc;l awmifirl u _ axmif(5)ESpcf s+yD;wJt h cg &efuek rf t _ wGuf wdu k xf rJ mS
qufae&ygw,f? tJ'Dtr_twGuf axmifcscH&zdk@ ±Hk;qufxGuf&wJhtcg usaemfeJ@ajcusif;[m b0ay;
ukodkvf=urRmt& zl;pmqHk&ygawmhw,f/ yxrqHk; ajcusif;0wf&wmyg?
tHr,f æa&$ajcusif; aiGajcusif; jrajcusif;r[kwfygbJ oHajcusif;qdkwmrSmvJ trsKd;rsKd;&SdowJh?
0if;wifhxGef; 51
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
jyifyavmurSmrS vlwef;pm;trsKd;rsKd;&Sd+yD; vlwef;pm;cGJjcm;cH&wmr[kwf/ e&odefavmurSmvJ
vlwef;pm;tcGJcH&+yD; cGJcGJjcm;jcm;ðyrlqufqHw,f? ajcusif;cwfcH&wmcsif;twlwlawmif taumif}uD;
}uD; t+rD;&Snf&SnfawG twGufu wrsKd;/ ±dk;±dk;tusOf;om;rsm;twGufuwrsKd;æwJh?
a[m - ±d;k ±d;k xJrmS awmifrS t=urf;zsi;f tm;jzifh (3)rsK;d &Sad ejyefowJ?h rE aW v;uGi;f wJ/h armfvòrid u f iG ;f
wJh/ ±dk;±dk;uGif;wJh?
rE Wav;uGif;qdkwmu rE Wav;olawG ajcusif;0wfwwfwm=unfh+yD; rSnfhxm;yHk&ygw,f? armf
vòrdifuGif;qdkwmusawmhaumæ? armfvòrdifolawG ajcovHk;wkwfw,fvdk@ qdk=uw,fr[kwfvm;?
tJ'aD wmh rE aW v;uGi;f xuf ydv k }J uD; ydvk w J w k f ydv
k aJ v;vHwu hJ iG ;f rsK;d udk armfvòrdiu f iG ;f vd@k trnfonm
ðyxm;=uw,fqykd ?J [dw k ek ;f u ocifE&k ŒJ emrnf}u;D 0wˆKwyk'f “&ufpufygayhu, G ”f qdw k mxJrmS “rif;udk
rr}uD;eJ@ay;pm;&rSmyJ” qd&k if ‘rr}uD;’ vd@k emrnfay;xm;wJh tifrwefav;vHveG ;f wJh ausmufq}kH uD;eJ@
awG@ay;+yD; vludkqHkvSnfhcdkif;owJh? tJ'gu t*Fvdyfacwfe,fcsJŒorm;&JŒaxmifwGif; &ufpuf ,kwfrmr_
wckaygh?
‘jA[Rpdk&fw&m; xGe;fumwJh jrefrmhqdk&S,fvpfvl@abmifopfodk@’vdk@ rdk;wvHk;avwvHk; aºuG;a=umf
aewJh rqvacwf}uD;xJusawmh udv k ekd aD cwfuawmif &Scd zhJ ;l wJh bDuvyf(p)udk zsuo f rd ;f ypfvu kd ±f rkH u
axmifxJrSm EdkifiHa&;orm;qdkwm r&Sd&wJh? aemufr_xGuf&if ajcusif;cwfwJh? armfvòrdifoleJ@ay;pm;
vdkufvdk@qdk&ifawmh {&mrajcusif;wkwfwkwf}uD;eJ@ nm;&ygvdrfhr,f?
ajcusif;cwfcH&+yDqdk&if b,fajcusif;rsKd;cwfcwf ajcusif;csnf; b,f[kwfvdrfhrvJ? ajcusif;eJ@
wqufwnf; rdwfzufwefqm'Gg'&mawGvJ tydkqktjzpf rvGJraoGygvmygw,f? ajcusif;wzufpDrSm
wif wqufwnf;uGif;qufoHuGif;wdku ESpfck? tJ'DoHuGif;qufESpfckeJ@ wqufwnf;oHacsmif;}uD;u
wayeD;yg;? tJ'Daemuf xdyfqHk;rSmrS aemufxyfoHuGif;qufvufudkif? ESpfzufaygif;vdkuf&if teJqHk;
ESpfyd\mcGJ oHk;yd\mavmuf&SdEdkifw,f?
ajcusi;f cwfyckH wfenf;uav;uvJ tifrwef,Ofaus;vSygw,f? yef;yJxw k ahJ ycHak y: ajcaxmufukd
tvsm;vdkufwifay;vdkuf&w,f? vlu ajrjyifay:zifcsxdkifxm;&+yD; ajcaxmuftpHkudk qef@ay;xm;
vdu k &f wm? ud;k ±dŒk um;,m;rvkyef @J / ajcv_yv f @kd uawmh ajcaxmuf wlpmjzpfomG ;Edik w f thJ aetxm;rsK;d ?
[˜ aewJh oHajcusi;f }uD;udk ajcaxmufay:wyf+yD;wJt h cg aycHak y:tqifoifw h ifay;+yD;om;jzpfwhJ
tcg/ yef;yJxw k o
hJ wH }l uD;udk ajr‡mufajr‡muf+yD;xkaeyH[ k m wcsuaf vmuf acsmx f rk v d @kd uawmh ajcovH;k &d;k
qufydkif;usdK;oGm;Edkifw,f? usaemfhrSm t+idrfoufqHk; +idrfay;ae&&if; armifrif;}uD;om; ajcusif;cwf
wm0efcHtusOf;om;udk arwWmydk@+yD;ae&w,f? armifrif;}uD;om;u yapmufyHkjzpfaewJh oHajcusif;udk
0vHk;yHko¾mefjzpfatmif [dkzufpGef;u xkvdkuf/ 'DzufpGef;u xkvdkufeJ@ [dkzuf'Dzuf 0ufydk;qufquf
rdomG ;rS ESpzf ufpeG ;f u tayguaf o;ao;[yfrx d yfro d mG ;rS oHpxnf+h yD; av;Apf±u kd w f ,f? tJ'v D kd av;Apf
±du
k cf sed u
f srS a&SŒudzk if'&Gww f eG ;f wd;k ay;&if; 'l;udk armifrif;}uD;om;tvdu k s auG;ay;& a&SŒwd;k aemufiif
vkyaf y;&w,f? tJ'v D kd av;Apfr±du k cf if=um; oHacsmif;&Sn}f uD;eJ@wqufwnf; oHuiG ;f qufuv kd J toifh
xnfah y;wyfay;vdu k w f thJ wGuf av;Apf±u kd +f yD;csed rf mS ajcwzufpm ajcusi;f cwfjcif;udpP atmifjrifpmG
+yD;qHk;jcif;udk a&mufygw,f? aemufwzufusawmhvJ xdkenf;‚if;aygh?
ol ajcusif;±dkufaewkef; 0g'g a&oGm;aomufvdk@ab;ab;bDbD vlr&Sdwkef; olu usaemfhrsufESmudk
52 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tuJcwfovd=k unf&h if; ‘bmr_wek ;f ’vd@k ar;w,f? usaemfu ‘Edik if aH &;’vd@k ajzvdu k af wmh olu acgi;f udk
cyfav;av;}uD; &rf;&Smw,f? usaemfhtay: u±k%moufoGm;vdk@vm;/ pdwfraumif;jzpfoGm;vdk@vm;/
wpHw k &mav;pm;oGm;vd@k vm; 'grrS [kwf aq;vdyaf v; oH;k av;ig;vdyrf S vdik ;f zefv@kd r&Edik af wmhwhJ trsK;d
tpm;rSe;f odomG ;+yD; 'Dae@awmh vmbfyw d wf myJv@kd rsm; ,lqoGm;vd@k vm;awmhrodyg? olu acgi;f udo k m
ajz;ajz;csif;,rf;&if; yifhoufcsygw,f?
“'D tpGe;f awG aoatmifr±du k &f if oGm;&if;vm&if; ajcaxmufe@J &rS +d yD; '%f&myvyGjzpfwwfw,f/
'djyiftr_onfawG ajcusi;f 0g&ifah wGq&kd if aumif;aumif;±du k af y;atmif vdik ;f ay;w,f/ awmif;zd@k awmif
rvdkbl;/ bmyJjzpfjzpf ckvJaumif;aumif;±dkufay;vdkufygw,f”wJh?
tJ'guawmh yxrqHk;aomajcusif;eJ@ zl;pmqHk&jci;f&JŒed'gef;tpygyJ? ajcaxmufESpfzufpvHk;
ajcusi;f cwf+yD;csed rf mS tay:qH;k uGi;f ESpu
f iG ;f udk yl;udik +f yD; ajcusi;f oHwc|icf |ief @J wduk xf jJ yef0ifvmawmh
teD;tem;u &JabmfawG rdwfaqGawGu pdwfraumif;pGmeJ@vSrf;=unfh=uw,f?
“uAsmq&ma&æ tawG@tñuHaygh”wJh?
[kwfuJh tawG@tñuHygyJ? 'gayr,fh b0eJ@&if;xm;&wJh tawG@tñuH?

2?

±Hk;xGuf&awmh w&m;±Hk;xJrSm ajcusif;oHwc|ifc|ifeJ@0ifchJw,f? tpurS oGm;vmv_yf&Sm;wdkif;


wc|icf |if wc|rcf |rjf rnfwwfwhJ oHajcusi;f }uD;udk ESpq f wd;k +yD; toHjrnfatmif ajcudck yfjyif;jyif; aqmifh
+yD;0ifw,f? usaemfut&GJŒwdkuf+yD; [dkbufoGm;vdkuf 'DbufoGm;vdkufvkyfw,f?
tHr,fæ tJ'aD wmhvJ axmufvrS ;f a&;qdw k thJ aumifawGu olw@kd ukd xrifaomuf&u S cf jJG yaewm
vdk@rsm; cHpm;oGm;ovm;rodygbl;? rsufESm}uD;awGndKvdk@?
b,fvdkrS ratmifhtD;EdkifawmhwJh taumifwaumifu æ
“cifAsm;u +idrf+idrfaerSayghAs/ w&m;±Hk;w±Hk;vHk;ajcusif;oHcsnf;yJ”wJh? tJ'Dawmh usaemfu “'g æ
cifAsm;wd@k Edik if aH wmftpd;k &qdwk mu cwfay;xm;wmyJav/ ajcusi;f qdw k m jrnfwt hJ rsK;d yJ/ rjrnfapcsi&f if
rcwfeJ@aygh”vdk@ jyef+yD;aighvdkufw,f? axmufvSrf;a&;qdkwJhtaumif[m tH}uD;udk}udwfvdk@ ol@taz
rw&m;tpdk;&bufuae emwwfvdkufwm? ociftm;& u|efyg;0qdkwJhtaumifrsKd; yDovSygw,f?
tif;pdeaf xmifA;l 0txl;w&m;±H;k qdw k wJh rw&m;±H;k xJrmS yJ tv,fxikd w f &m;ol}uD;qdw k hJ ‘cifarmif
jrih’f qdw k yhJ *k Kd~ vfu usaemfu
h kd ðyH;=unfw h ,f? tJ'yD *k Kd~ vfu or0g,rOD;pD;Xmeu t&m&S}d uD;wa,mufyg?
rqvacwf jynfo@l w&m;ol}uD;qdw k phJ m&if;rSmygvm+yD; cyfwnfwnfw&m;ol}uD;vky+f yD; tr_ukd =um;
emppfaq;wJhyHk tjynfht0 o±kyfaqmifaewmyg? wu,fu w&m;ol}uD;wmvkyfaewm yk'frawmif
tck(20)jynfah tmiftvGw&f [efrwlyg? rqvacwfw&m;pD&ifa&;qdw k m w&m;ol}uD;tzd@k bmOya'
bmpD&ifx;kH rS wwfu|r;f emvnfaezd@k rvdyk g? w&m;a&;t=uHay;qdw k mwd@k Oya'tusK;d aqmifqw kd mwd@k
u t=uHay; vrf;a=umif;ay;wJt h wdik ;f vkycf sivf yk /f 'grrS [kwf ud,k &f rf;csiof vd&k rf;cs+yD; jynfo@l w&m;
pD&ifa&;vd@k acgi;f pnf;wyfwwf&if +yD;oGm;wmygy?J jynfo@l w&m;ol}uD;qdo k l rqvwOD;u b,fvrkd sm;
w&m;pD&ifcsucf sz;l ovJq&kd if/ ESpzf ufaoma&SŒae a&SŒ&yfrsm;&JŒ Oya'yk'rf b,fa&GŒb,fr#e@J +idpeG ;f w,f/
0if;wifhxGef; 53
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
w&m;vdw k &m;cHawG&ŒJ xGuq f ckd suaf wGt& tr_a=umif; tr_omG ; tr_vm[m b,fvakd y:vGiaf ew,f/
pD&ifxHk;b,favmuf jyÏmef;csufb,f0gt& b,fvdk&Sdw,fqdkwmawGudk aoaocsmcsm em;axmif
rSwfom;a,mifaqmif+yD;wJhaemuf w&m;ol}uD;avoHtjynfheJ@ pD&ifcsuftrdef@udk zwf=um;vdkufyHku
awmh “u|Eyfk w f @kd w&m;ol}uD;tzG@J .pOf;pm;oH;k oyfrt _ & tr_rmS xif&mS ;ay:vGiaf eonfjzpfojzifh Oya'
u rnfo@kd qakd pumrl axmif'%f(10)ESp”f [lowJ?h tJ'v D kd w&m;pD&ifa&;acwf}uD;twGi;f rSm usaemfw@kd
vdk EdkifiHa&;r_rsKd;rsm;usawmh ‘cifarmifjrifh’wdk@vdkw&m;ol}uD;rsm;tzdk@ o±kyfaqmifaumif;aumif;eJ@
rysi;f r&dxikd w f wfz@kd omvdyk gw,f? axmufvrS ;f a&;u pDpOfne$ =f um;wJZh mwfne$ ;f twdik ;f óudwifcsrw S f
ay;xm;wJah xmif'%fEpS u f mvudk w&m;a&;t=uHay;qdw k v hJ u l abmif0ifatmif=uHzefa&;ay;xm;wJh
pD&ifcsufxJxnfhoGif;+yD; w&m;ol}uD;aveJ@ zwf=um;jyvdkufzdk@yJvdkygw,f?
w&m;ol}uD; xdkifcHkjrifh}uD;ay:xdkif&if;/ ajcusif;oHwc|ifc|ifeJ@0ifvmwJh usaemfhqDvSrf;=unfh+yD;
ðyH;vduk w
f hJ w&m;ol}uD;qdo k &l ŒJ tðyH;[m rJðh yH;}uD;jzpfygw,f? armifu h suof a&acgi;f aygi;f udk cyfwnfwnf
aygi;f xm;&if; acgi;f aygi;f pwvlvel @J o@l rsuEf mS [m qyfuyfxu J vljyufrsuEf mS vdv k /kd cyfnn hH Hh t+idrphf if
wckay:u Áa¹ENeJeJav;rSr&vSwJh vljyufvufoifwa,muf&JŒrsufESmvdkvdk jzpfaew,f? wcgwcg
usawmhvJ vSawmom;ajymajym&&if bDvl;rcsKdcsOfpkyfxm;wJhrsufESmrsKd;? rcsKdrcsOfjzpfaew,f?
usaemfuvJ ajcusi;f oHukd ESpq f wd;k jrnfatmif ajcaxmufukd cyfaqmifah qmifeh if;&if; w&m;cHrsm;
ae&muae ol@rsufESmudk cyfwnfwnf=unfhaevdkufw,f?
tJ'vD ±kd ;kH xGuw f ikd ;f wyfqif&wJh ajcusi;f uawmh ±H;k wcgxw k f wcgyg? wcgwyf w&ufy=J umygw,f?
reuf±;kH xGu&f &dS if naeóudwyfay; nrSwu kd cf ef;xJ ajcusi;f eJ@ae/ aemufae@±;kH xGuu f jyefvm&if ae@rul;
cif jyefðzwfay;avh&w dS ,f? ðzwfawmhvJ xH;k pHtwdik ;f aycHak y:rSm? tðzwfu twyftcwfavmufr=um?
usaemfw@kd wu kd x f J axmifx0J ifc&hJ +yD;umvtenf;i,ft=umrSmyJ axmufvrS ;f a&;rª;csKyf}uD; vef
bm;wifO;D eJ@ ol@&ŒJ vuf&if;jynfxaJ &;0ef}uD;bdek w D @kd vJ olw@kd &ŒJ taz&if; Adv k af e0if;u &mZrmefawmf&+S yD;
toH;k uHau|;ta&;t&mtm;vH;k ±kyo f rd ;f um aemufausmuae ajceJ@uefcsypfvu kd w f t hJ wGuf tif;pdef
axmifxaJ &mufvmcJ&h ygw,f? wavsmufv;kH olwyg;tay: rw&m;ojzifh zrf;qD;&du k Ef u S n f O‡ ;f yef;vmcJh
wJah umifawG olwyg;udo k m enf;trsK;d rsK;d eJ@tjypf&mS axmufvrS ;f +yD; axmifoiG ;f tusO;f csapvkyv f mcJh
wJhaumifawG umv0dyguf aemufydk;wuf+yDav?
usaemfw h @kd u Ak'[ < ;l ae@±;kH csed ;f wdik ;f wifO;D bdek w D @kd u =umoyaw;ae@±;kH csed ;f ? ±H;k xGu&f &m w&m;±H;k
uvJ tif;pdefAl;0w&m;±Hk;rSmcsnf;? ta=umif;a=umif;a=umifh &ref}uD;a&$Œqdkif;vdkuf&wJh oDwif;ywf
wywfrSm axmif0ifpmawG@cGifhay;awmh axmif0ifpmcef;uae axmif0ifpmxkyfav;qGJjyeftvmrSm
axmufvSrf;a&;rª;csKyfa[mif; vefbm;wifOD;ac: rsufrSefwifOD;ac: tukodkvfwd&p>mef}uD;wifOD;udk
trSwfrxifawG@vdkuf&ygw,f? olvJ axmif0ifpmcef;ujyefvmyHk&ygw,f? ol@ab;rSm axmifrª;
wa,mufu ºuGyfºuGyftdwfudkqGJvdk@/ t&yf}uD;u uvefuvm;eJ@ t&ifwke;fuawmh axmifaxmif
armif;armif; jynfhjynfhòzd;òzd;&Sdr,fhyHkoGif[m tckawmhvJ vydkif;twGif;rSmyJ usoGm;vdkufwm/ òydvJus
awmhr,fh xef;yift}kd uD;wyifvykd gy?J rzD;roif r&dwrf n‡yb f x J m;wJt h wGuf qHyif*w k af xmuf&n S }f uD;
wvlvel @J ouf}uD;vrf;ol&t J ykd akH yguaf ew,f? qHyifawGwvlvu l vJ jzLazG;ae+yD;jzpfwt hJ wGuf =umqH
xkyf acgif;ay:&Gufxm;bdouJhodk@ jzpfaew,f? ykvif;zifydwfvdk rsufrSefxlxl}uD;u =umqHxkyf
54 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
acgi;f ay:wifxm;ovd&k w dS hJ ol@acgi;f eJ@ &ufpuf,w k rf mr_tjynfeh @J uvdeu f uspEf ikd vf eG ;f vSwhJ ol@rsuEf mS
udk pnf;om;ay;xm;ovdk&Sdygw,f? vefbm;wifOD; rsufrSefwifOD; trftdkifwifOD;qdkwm 'DowW0g}uD;
ygvm;? t&if olr;kd aumif;pOfwek ;f u Edik if aH &;orm;}u;D wOD;udk ud, k w f ikd 0f ifa&mufx;kd }uw d f uef ausmuf
±Hw
k ifru eH±;kd awGay: ppfzed yfe@J wufcek cf w hJ ,fqw kd hJ bDv;l ,kw}f uD;yguvm;? b,favmuftxd wefc;kd
xGm;cJo h vJq&kd if Edik if wH umhpme,fZif;wcsKŒd u Armjynf&ŒJ ‘wpfc’JG }uD;vd@k awmif uifyeG ;f wyfay;cJ&h ol
ygvm;? ae0if;u wpf/ pef;,kuESpf/ wifOD;u oHk;r[kwf/ wpfeJ@ESpf=um;u‘wpfcGJ’qdk+yD;awmif trSwf
onmðyjcif;cH&wJh owW0g}uD;? tckawmhvJ olwoufv;kH ol@taz}uD;&JŒ &mZmyv†iw f nfjrJa&;twGuf
OD;aqG;qHjrnfh ,kwf,kwfuef;uef;tr_awmfxrf;cJhor# ol@taz}uD;u aemufqHk;qkvmbfawmfudk cs
vduk yf g+yD? ‘wpfc’JG vJ 'pfjyJ+yD; 0Éfi&J rSm t&Siv f wfvwfa&mufae&yg+yD? =unfah v-t&l;}uD;wa,muf
vdk arSm&f ;l }uD;wa,mufv/kd pke;f wap>ua0um;awGxu J wmaw}uD;vdyk pkH rH sK;d eJ@ awG@or# tusO;f om;
awGudk ðyH;jyaeav&JŒ? yg;pyfuvJ “ryleJ@/ r[m0dZ,bk&m;}uD; xD;awmfwif&if tukefvGwfrSm”vdk@
ajymaeav&JŒ? tusOf;om;awG&JŒonf;ajcóudufpum;udk ajymqdkaewmjzpfEdkifovdk/ ol@[mol =uHzef
ar#mfudk;+yD; ol@udk,foltm;ay;ajzodrfh ar#mfvifhaeyHkrsKd;vJ jzpfEdkifygw,f? &,fcsifp&mvJ awmfawmf
aumif;aygh?
“wifOD;&JŒ ysm;a*[mvJ =uufa*[mjzpfoGm;+yDAsKdŒ/ wifOD;&JŒvuf±Hk;‘axmuf’awGvJ woD}uD;
a'gufðzwfcHae&+yD/ ðywfwJhaumifðywf/ a&SŒwef;tydk@cH&wJhaumifcH&wJhAs” pwJh pwJh owif;awGvJ
usaemfw@kd wu kd af wGxt J xd 0ifvmcJyh gw,f? wifO;D bdek w D @kd tr_weJG @J wqufwnf; r*dv k rf;uemrnf}uD;
a&$qdkifydkif&SifwcsKd@vJ axmifxJ0ifvm&wm=um;ae&ygw,f? wifOD;bdkeDwdk@ tay:wyfay;xm;wJh yk'fr
awGuvJ woD}uD;?
w&uf ±H;k xGuaf jcusi;f cwfz@kd omG ;&pOfrmS awmh jynfxaJ &;0ef}u;D a[mif; axmufvrS ;f a&;rª;csKyf}u;D
a[mif;OD;bdek D a&$rsu&f nfawmfuswt hJ a=umif;owif; ud, k af wG@ñuH&=um;&ygawmhw,f? ajcusi;f cwf
ay;aeustusOf;om;u 0g'gtvpfrSm æ
“ckwifu æ jynfxaJ &;0ef}uD;qdw k [
hJ m}uD;uawmh ajcusi;f pcwfawmh rsu&f nfawG awGawGe@J As”
wJh?
“[mæb,fhES,fa=umifh”usaemfuðyH;+yD;ar;rdw,f?
“olvJ aemufr_xGuf&rSmav”
“aemufr&_ &dS if ajcusi;f cwf&r,fqw kd m tJ'aD umif}uD;xkwcf w hJ t hJ rde@f yaJ væ ckawmh ud, k "hf m;eJ@
udk,f txdk;cHvdkuf&wmayghaemf/ awmfawmfoem;p&maumif;w,faemf/ u|wfæu|wf”
usaemfu pkwo f yf+yD; [m;rdygw,f? “umv0dygwf aemufy;kd wuf”qdw k phJ um;udv k J t}udr}f udrf
jyefowd&rd&if;/ rsu&f nfawG awGawGusaewJh jynfxaJ &;0ef}uD;qdw k o hJ wW0g}uD;&JΠyktikd t hf ikd hf rsuEf mS }uD;
udk ajy;ajy;jrifaerdygw,f?
“'D bJ}u;D u rsu&f nfomuswmyg/ ol@wyfay;wJah jcusi;f qdw k mu cifAsm;wd@k vkd b,f[w k rf mS wke;f ?
pykwfwHajcusif; vkyfay;xm;wmrsKd;yg? uav;ajcusif;urS eJeJav;tHk;r,fæ”wJh?

0if;wifhxGef; 55
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
3?

ajcusi;f eJ@=um=umzl;pmqH&k awmhwmuawmh om,m0wDaxmifrmS yg? ajcusi;f wyfqifay;vdu k f


wmuawmh tif;pdefaxmif}uD;uyg?
wnaeapmif;avmufrmS bmrajym nmrajym usaemfw@kd emrnfawGac:xkwv f ukd +f y;D usaemfw@kd ukd
ud, k f pDu, kd if S ajcusi;f awGwyfay;vdu k yf gw,f? tJ'aD e@nrSm tdyaf eustaqmifawmif usaemfw@kd awG
udkrxm;awmhyJ/ (5)aqmifqdkwmay: cGJxm;vdkufygw,f? aemufae@axmifajymif;r,fæwJh? tJ'Dvdk
enf;rsK;d eJ@ tif;pdeaf xmifu wyfay;vdu k w
f ahJ jcusi;f awGe@J om,m0wDaxmifwu kd cf ef;xJ a&mufvmcJh
&ygw,f? w&ufajcusi;f c|waf y;Ed;k Ed;k eJ@ vaygi;f tcsKŒd =um ajcusi;f eJ@EpS yf g;oGm;&awmhwb hJ 0 a&muf&yg
awmhw,f? tJ'u D sawmhryS J ajcusi;f &JŒt&omudv k J wd;k wd;k odvm&ygawmhw,f? t*Fvyd af cwfu Edik if H
a&;orm; ocifa[mif;}uD;wOD;[m axmift}udrf}udrfuscH&zl;+yD; axmifeJ@ywfouf+yD; pmtkyfwtkyf
awmifa&;cJhzl;ao;xifyg&JŒ/ aumif;aumif;awmifrrSwfrdawmh? aumif;aumi;frSwfrdaewmu ol@
emrnfeJ@ ol@bGJ@xl;? “axmifht&om ocifat;=unf”wJh? axmifht&om cg;oD;emusifbG,faumif;
oavmuf/ ajcusi;f t&omuvJ rke;f wD;atmhEv S ;kH embG,af umif;ygw,f? ajcusi;f t&om[m axmifh
t&omxJu wckvdk@qdk&ifawmif axmifht&omu cg;cg;wl;wl;/ pl;pl;csOfcsOf/ ajcusif;t&omu pyfyl
pyfavmif eHeHapmfapmf?
ajcusi;f u [dw k ek ;f uvdk ±H;k xGuw f &uf 0wfajcusi;f r[kwaf wmhwhJ xdyq f ;kH u vufuikd u f iG ;f ESpcf uk kd
yl;udkif+yD; oGm;vmv_yf&Sm;aevdk@ rjzpfawmh? ºuGyfºuGyftdwfa[mif;awGudk pepfwusqkwfjzJ+yD; ajcr
=um;n‡yfum óud;&Snf&Snfav;wacsmif;jzpfatmif uspf&w,f? tJ'D ºuGyfºuGyftdwfjzpf óud;eJ@ oHuGif;
=um;v#K+d yD;csn/f aemuf óud;pESpcf k cg;rSmywf+yD; taeawmftaetxm;twdik ;f acguw f eG @f tjrJcsnx f m;
vdu k &f w,f? vufu udik zf @kd rvdak wmhbJ ajcusi;f qdik &f m 'Gg'&mawG[m ud, k ef @J twl yl;wGu J yfyg ,SOaf e
+y;D om; jzpfomG ;w,f? vufEpS zf ufv;kH [m vGwv f w G uf |wu f |wf v_y&f mS ;Edik w
f t hJ aetxm;rsKd ; jzpfvmcJh
w,f? axmifxJuae &JbufxkwfcH&wJh tusOf;om;rSefor# tJ'Dtaetxm;twdkif;awGcsnf; jzpfyg
w,f/
ajcusif;cwfxm;cH&wJhtwGuf ajcaxmufuawmh oGufoGufvufvufroGm;vmEdkif? ajcusif;
a=umifh toGm;tvmaES;auG;&±Hrk u/ ajcusi;f wefqm'Gg'&mawG&ŒJ ESpyf \ d mcGo J ;kH yd\mavmuftav;
a=umifhvJ vlwudk,fvHk; txl;ojzifhatmufydkif;wydkif;vHk; cJqGJcHxm;&ovdk jzpf+yD; tjrJwrf;aES;auG;
av;vHae&awmhw,f? ajcusif;oHuawmh xHk;pHtwdkif; wc|ifc|ifaygh?
ajcusi;f tusO;f om;tkypf w k pkavmuf 0ifxu G of mG ;vmae+yDq&kd if cavmufawG jcLawG tjynfh
qGJay;xm;wJh u|JtkyfEGm;tkyf}uD;wtkyfavmuf vSnfhvSnfhoGm;vmaeovdkrsKd;ygyJ? toHyvHawG[m
qlnHpifxGufaeawmhw,f? a&mufae&wJhb0ykHoGif[m rn‡mwrf;pum;vHk;ra&G;bJ cdkif;E_dif; ajymqdk&
r,fq&kd if wu,fu h kd vlom;wd&p>mef tkypf }k uD;wpkvykd gy?J vlom;awGukd wd&p>mefyrm ðyxm;wmygy?J
EGm;awGudk ESmzm;óud;wyfay;xm;ovdk jrif;awGudk yg;csyfwyfay;xm;ovdk/ qifawGudk xl;cwfay;
xm;ovdk/ vlom;pifppfawGudk ajcusif;wyfay;xm;wm ygyJ?
ajcusif;[m tifrwef±dkif;ysr_&JŒ trSwftom;jzpfovdk/ zdESdyfolawG&JŒ vufoHk;/ zdESdyfn‡Of;yef;a&;
56 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
wefqmyvmwck/ tifrwefrkef;wD;pufqkyfp&mypPnf;wckyJ? 'DypPnf;[m udkvdkeDacwfuvJ&SdcJhovdk
ya'o&mZfacwfuvJ &SdcJhw,f? aus;ydkifu|efydkifacwfuvJ &SdcJhwmyJ? =unfhyghvm;? pyg;wm;uyfwdk@
acwfuvJ ajcusi;f eJ@ oHuiG ;f qufaESmifóu;d }u;D eJ@y?J 'Dajcusi;f eJ@ oHaESmifóu;d udk t+y;D wdik cf sK;d zsuzf @kd qw kd m
tkyfpdk;olvl,kwfrmawGudk z,f&Sm;ypfEdkifrSyJ atmifjrifr,fhudpPav?
“aESmifóud;udk 'd@k vuf±;kH eJ@ csK;d zsuaf v”wJ?h tifwmae&Sief ,focD si;f }uD;xJu oDcsi;f aw;oGm;wyd'k f
[m ajcusif;cwfoHóud;wJhay;xm;jcif;cH&ol&JŒ &ifxJajy;ajy;0ifvmjyefw,f?
ajcusif;eJ@oHóud;udk rcsKd;zsufypfEdkifao;cifrSmawmh udk,fhajcaxmufudk udk,foabmrwlygyJ vm
cwfay;xm;wJh ajcusi;f eJ@ou H iG ;f awGukd wcgwcgjyefjyef*±kpu kd af e&wJb h 0avmuf a=uuGpJ &maumif;
wm&Syd gao;&JŒvm;? ud, k rf ek ;f wD;&G&H mS vSwhJ olwkd *±kwpdu k f ,k,ðypkae&wJt h jzpfrsK;d av? ud, k uhf kd ae@pOf
tcgrvyf 'kuQay;aewJholudk 'kuQay;r_oufomatmif acsmharmhae&ovdkrsKd;av?
ajcusi;f eJ@ou H iG ;f awGukd ºuGyºf uGyt f w d pf w
k pf wcke@J r=umr=um wdu k cf |wyf w G o f yfay;ae&jyefw,f?
wcgw&H a&csKd;cs/ *efzvm;csawGrSm trSwfrxifaumuf,l&&Sdavh&SdwJh tkwfeDcJyJhao;ao;av; 'grS
r[kwf ausmufp &pfcaJ o;ao;av;eJ@vJ ajcusi;f twGi;f tjyifay: oHóud;uGi;f quftwGi;f tjyifay:u
txyfxyfwufaewJh oHacs; oHn‡d oHr_H oHppGef;av;awGudk wdkufc|wfay;ae&w,f?
'Davmufwu kd cf |wf yGwo f yfay;ae&wJ=h um;xJuawmifajcusi;f 0wfywfywfvnfwckv;kH [m ESi;f cl
rJr}J uD;pGaJ eovdk jzpfaew,f? ud, k ahf jcaxmuf ud, k jf yefjrif&wmawmif rowDp&m? ajcusi;f 0wf&um
pqd&k if ajcusi;f pGe;f oHaZmif;&Sxm;wJh '%f&m'%fcsuaf wGyvAGe@J ajcusi;f 0wfEpS cf v k ;kH [m zl;a&mifnKd
udkif;+yD; oajyoD;rSnfha&mifxvdk@? aemufawmh oHqdyfoifhaewJh '%f&mawG[m +yDawGwpdkpdk ,ifawG
wtHt k jkH zpfvmw,f? cufwmu vlrqefwhJ acG;wd&p>mefw@kd &ŒJ axmifwiG ;f pnf;urf;Oya'qdw k mawGu
'%f&moufomatmif ajcusif;0wfudk t0wfav; ºuGyfºuGyftdwfpav;bmav; ywfxm;umuG,f
pnf;aESmifxm;vdk@vJr&? ajcusif;uGif;udk t0wfywfxm; cGifhvJr&Sd? =uHzefta=umif;jycsufuawmh
ajcusi;f uGi;f av;Apfukd ðywfatmifvyk x f m;+yD; t0wfe@J ywfxm; pD;xm; b,fEh , S v hf yk rf vJæwJ?h rw&m;
npfywfpw k yf whJ hJ tkypf ;kd ole@J tyfp;kd ol&ŒJ tm%myg;uGuo f m;awGrmS aumuf aumufuspu f spf qifajc
qifvufay;p&mawGu tjrJwef;tjynf?h iHyad v;eJeyJ g;yg; yd, k o l rd ;f xm;&if jy\emvkycf si&f if qifajc
ay;ajymwwfwmu oHwikd &f if; iHyyd x kH m;+yD; oHwikd jf ywfatmifvyk f b,fEh , S v f yk rf vJæ wJ?h axmifwiG ;f
wdkufwGif;u tcdkiftcef@oHwdkifudk iHydyHkjzwf+yD; axmifuxGufajy;cJhzl;wJhvl b,fESpfa,mufrsm;&SdcJhzl;
ovJ?
=uH=uHzefzef ,kwf,kwfrmrmqifajcay;+yD; tjrJwef; zdESdyfn‡Of;yef;zdk@ tuGufcspOf;pm;aewwfwJh
aumifrsKd;awGæ? wcgwcg ajcusif;oHacsmif;tay:qHk; vufudkifuGif;=um;v#Kd+yD; cg;rSmywfxm;&wJh
ºuyG ºf uyG t f wd pf vkyf óu;d ao;ao;av;udak wmif odr;f csiv f modr;f wwfjyefao;w,f? ta=umif;jycsuu f
'Dóud;udktoHk;ðy+yD; udk,hfvnfyif; udk,fpGyf aoa=umif;=uHpnf&if b,fhES,fvkyfrvJæwJh? at;æ 'dk@u
udk,fhudk,fudkawmh b,fawmhrSowfraobl;/ rif;wdk@udkom owfypfcsifwmvdk@/ 'if;wdk@rsufESmaphaph
=unfh+yD; ajymvdkufcsifwmrS v#mudk,m;vdk@?
ajcusi;f &JŒ'kuu Q tdyw f t hJ cgvJ awmfawmfuoduatmufjzpf&jyefw,f? oGm;vmaerS wc|icf |if
jrnfwwfwmr[kw?f 'l;av;tauG;vdu k f ajcaxmufav;tvSnv hf ukd f ud, k af v;trSww f rJh tapmif;
0if;wifhxGef; 57
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
vdkufrSmvJ wc|ifc|ifjrnfjyefw,f? &Hzef&Hcg vef@vef@awmif Edk;rdw,f? bmoHvJaygh? wu,fu udk,fh
ajcaxmufay:u ajcusif;oH? wayeD;yg; oHacsmif;vHk;}uD;ESpfcku aygif=um;u zGm;bufawmfudk
uvef@+yD; n‡yo f wfypfovdrk jzpf&atmif 'grrS [kwf wH;k armif;acguv f u kd o f vdk rjzpf&atmifvJ tdycf ge;D
tawmf owdxm;&w,f? ajcusif;óud;pudk av#mh/ oHacsmif;ESpfacsmif;udk ykqdk;pay:rSmwif 'l;avmuf
a&mufatmifwGef;+yD;rS tdyf&w,f?
aqmif;nawGuawmh tqd;k qH;k ayg?h uav;xkyw f hJ tES;D purS ydx k al umif; xlEikd af o;wJh apmifyg;yg;
av;rsK;d eJ@tyd &f wJt h xJ ajcusi;f uGi;f uoH/ oHacsmif;u oHawGe@J &Hzef&cH g xdawG@vu kd &f wJh tom;ta&
[m pdrfhceJ pdrfh ceJ at;puf usifwufoGm;&ygw,f? a&cJacsmif;eJ@ vmxdvdkufovdkygyJ? armvsyifyef;
vGef;vSayrJh tdyfr&wJhnaygif;rsm;pGm=um; rvSrytdyfrufqdk;awGeJ@csnf; &ifqdkifae&ygw,f?
oHajcusif;eJ@ oHuGif;awGudk=unfh&if;=unfh&if;u pl;pl;&S&Srkef;wD;vmw,f?
usaemfrh suaf phxrJ mS oHajcusi;f [m i&JacG;}uD;waumif&ŒJ tusn;f wef yg;pyfjyJjyJ}uD;wayguf jzpf
aew,f? 'Diwf}uD;us i&JacG;}uD;&JŒyg;pyfayguu f usaemfah jcaxmufukd tirf;r&udu k if x kH m;w,f? ol@&ŒJ
tpG,fESpfckeJ@ ajcaxmufudk r=umr=umukwfjcpfudkufzJhwwfao;w,f? tJ'Di&JacG;}uD;udk usaemfhqD
v$wfvdkufwJh vuf&SdacG;ydkif&Sifuawmh ol@udk,fol‘tpdk;&’vdk@ aºuG;a=umfaewJh taumif}uD;ygyJ?
oHuGif;qufawGuawmh a¹rGayG;waumif&JŒausmay:u tuGuftuGufawGygyJ? 'D a¹rGayG;uvJ
usaemfhudk,fay: tqdyfcdk;awG tqufrjywfr_wfxkwfaew,f?
'D i&JacG;ESpaf umif&ŒJ yg;pyfukd ±du k jf zJypf+yD; a¹rGayG;ausmjyifukd EkwEf w k pf if;ypfvu kd cf sio
f vdk 'DacG;eJ@
a¹rGayG;ydkif&SifudkvJ t0DpdwoufvHk;ydk@xm;vdkufcsifpdwfawG wzGm;zGm;ay:vmw,f?
olw@kd &ŒJ pkwyf n hJ pfywfre_ @J wefatmif/ ud, k v f J jyefru
kd ±f ikd ;f wk@H jyef&r,fq&kd if/ ud, k af wmif vl,w k rf m
jzpfoGm;Edkifw,f? owdxm; owdxm;vdk@ udk,fhudk,fudk jyefqHk;rae&w,f?
acG;ESpfaumifyg;pyfudk ±dkufjzJypfcsifaewJh=um;u ol@yg;pyfudk oGm;wdkufay;ae&jyefw,f? a¹rGayG;
uGuaf usmudk xkEu S yf pfcsi&f ufom;u yGww f u kd af usmoyfay;ae&jyefw,f? awmfawmfukd a=uuGpJ &m
aumif;vSygw,f?
“aumif;aumif;wdu k /f aumif;aumif;wdu k /f ajcusi;f u tae=um&if oHqyd o f if+h yD; ae0if&w D a&m
rSm bmrS=unfv h @kd rjrif&wJh tajctaea&mufwwfw,f? =uufrsuo f ifw h hJ rsuaf phvkd jzpfomG ;wwfw,f
wJh”
b0wl ajcusif;&Jabmf}uD;u ðyH;ppeJ@ajym&if; olvJ ol@ajcusif; olwdkufae&Smw,f?
“ud, k o hf rD;yg;av;awmif 'Davmuf,, k , k ,yGwo f yf ray;zl;ygb;l ? ckrS ud, k chf wfxm;wJh ajcusi;f
udk,fjyef,k,aevdkuf&yHkrsm;æ”&Jabmf}uD;&JŒ ememusifusif qufvufajymaeoHudk em;axmif&if;
wHawG;udk }udwfrsKdcsaerdjyefw,f? Ò
0if;wifhxGef;

58 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (7)

0if;wifhxGef; 59
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

5 wdu
k /f tcef; 22
0if;wifx
h eG ;f
1?

wdu k w f iG ;f b0rSm vle@J oel @J rsm;rsm;pm;pm;pkaygi;f +yD; aexdik cf iG &hf wm odyrf =umvSao;? usaemf&h ŒJ
wdkufwGif;b0[m wudk,fawmfjzwfoef;cJh&r_awGu trsm;qHk;? tif;pdefaxmif ptydk@cH&puvJ
wa,mufwnf;aecJh&ovdk/ (6)wdkufxJavmufudkufcH&csdefwkef;uvJ wa,mufwnf;? (6)wdkufxJ
4-v eD;yg;pHjref;cJh&+yD; ref;aiGatmifwdk@&JŒ toHv$ifh±HkvSrf;xkwJhtjzpftysuf}uD;ay:aygufvmcJh&csdef/
tJ't D jzpftysu}f uD;xJu ta&;}uD;Zmwfaqmif wl;yDuv kd m;/ &pfcswu f v
kd m; wOD;OD;udk tqd;k qH;k tcef;
rSmxm;+yD; n‡Of;yef;ESdyfpufzdk@vdktyfvmcsdefrSm usaemfhtcef;[m tqdk;qHk;avmufcef;jzpfwJhtwGuf
usaemfhudk n}uD;ta&;w}uD;a&$Œajymif;ay;chJ=uvdk@ rqvwdkufac: wdkufopfudka&muf&awmhvJ
wa,mufwnf;?
wdu k o f pfrmS ESpyf wfavmufae&+yD; aemufrS usaemf(5)wdu k jf yefa&mufvm&+yD; vle@J oel @J aecGi&hf
vmw,f? aemufqHk;w&m;pGJqdk ±Hk;xkwfawmhwJhtcsdefavmufa&mufrS vleJ@oleJ@wifru pnfpnfum;
um;odkufodkuf òrdufòrduf}uD;awmif aecGifhñuHvmw,f? wdkufcef;av;wcef;wnf;rSm (5)a,muf}uD;
rsm;awmif?
5 wdkuf tcef;eHygwf(22)
usaemfwdk@tcef;[m 5-wdkufrSm tpGef;qHk;tcef;? usaemfwdk@tcef;&JŒtpGef;qHk; wqufwnf;
tkww f w H ikd ;f ab;rSm rvG,w f cH g;ayguaf v;wck&w dS ,f? tjrJwrf;ydwx f m;avh&w dS ,f? 'DwcH g;ayguaf v;
[m óud;pifudkoGm;wJh wHcg;ayguf? 'DwHcg;&JŒtjcm;bufwbufrSm óud;pif&SdwJh0if;?
0g'gawG&JŒtqdkt&/ [dk;æ wcsdefu óud;'%fcsrSwfxm;jcif;cH&wJhóud;orm;[m óud;'%fpD&ifcH&zdk@
wjznf;jznf;eD;vmcsed rf mS aemufq;kH rSm 'Dtcef;eHygw(f 22)xJa&muf&v dS m&owJ?h óud;orm;&JŒaemufq;kH
n[m 'Dtcef;(22)xJrSm jzpfowJh?
'DbufacwfrSmawmh tJ'Dvdkr[kwfawmh?
'Dtcef;xJrSm usaemfwdk@ (5)a,muf twlaeae&w,f?
touft}uD;qHk;u OD;av;OD;xGef;&Sdef? t*Fylom;? vufeufudkifawmfvSefa&;orm;a[mif;}uD;?
wcsdefu ±dk;ray: awmfvSefwJhaoewfoHawGv$rf;rdk;pOfu emrnfausmfwdkufwdkif;atmif(1)&JŒ wyfpkrª;
a[mif;? toufu (50)ausmf?
udk&JxGwfuawmh tvkyform; OD;pD;Xmeu t&m&Sdaygufp? tom;ujzLjzL ±kyf&nfu oef@oef@/
rsufrSefav;w0if;0if;eJ@? pdwfykwD;rSefrSefpdyf+yD;? bk&m;rSefrSef &Sdcdk;wwfol? ol@ZeD;onfu q&m0efr
wa,muf? pD;yGm;a&;uvJ qd;k [efrwl? ESpzf ufaqG}uD;rsK;d }uD;awG=um;u vmcJ=h uwmqdak wmh usaemf
wd@k xrJ mS axmif0ifpmygq,fxyk rf sm;rsm;vmEdik +f yD; usaemfw@kd tay: apwemxufoefpmG au|;arG;wwf
w,f? ol@tdrfuvmwJhygq,fxkyfayr,fh ol[m oD;oef@tcGifhxl;rcH/ usaemfwdk@tm;vHk;eJ@twl
60 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
omwlnDr# pm;aomufaexdkifavh&Sdw,f? ightdrfuvmwm/ igóudufwwfwmav;awG ighrdef;ru
yd@k vu kd wf m/ 'g ig[h mqdw k hJ pdwx f m;rsK;d b,fawmhrS r&S&d mS ? Edik if aH &;udak wmh awmfyg+y?D 'ga=umifh Edik if aH &;eJ@
ywfouf+yD; axmifwe;fxJ0if&rSmr[kwfawmh/ 'g aemufqHk; axmifxJ0if&jcif;vdk@ ol@[mol oabm
xm;aeyHk&w,f? “uAsmq&mæ cifAsm;uawmh EdkifiHa&;eJ@ aemifvJ ywfoufaetHk;rSmyJ/ cifAsm;eJ@
EdkifiHa&;eJ@uawmh uif;r,fhyHkr&Sdygbl;”vdk@ r=umc% usaemfhudk pwwfw,f? bmyJjzpfjzpf cifwwf
rifwwf+yD;cspfp&maumif;ol?
aemufwa,mufuawmh udkvSa&$? t&yfu&Snf&Snf ydefydefyg;yg;? ydefvGef;awmh t&yfuydk&Snf
oa,mif jzpfaew,f? wdu k x
f aJ &muf 'Dwokwf usaemfw@kd Eikd if aH &;orm;awGxJ wjcm;udv k aS &$ (ud}k uD;
udv k aS &$) vJ &Sad eawmh/ ukvm;aoG;ygwhJ udv k aS &$ukd ukvm;udv k aS &$v@kd yJ vG,v f ,G cf jJG cm;xm;=uw,f?
udv k aS &$}uD;u ud&k x J w G ef @J i,foil ,fcsi;f / oufw&l , G w
f l ausmif;aezwf? pD;yGm;a&;wuUov kd uf ausmif;
+yD;cJ=h uwmvJ twlw?l Edik if aH &;eJ@ywfouf cJ=h uwmvJtwlw?l axmifxaJ &mufc&hJ wmcsi;f vJ twlw?l
olu pm&if;±H;k u? ol@trd u f vJ axmif0ifpm yHrk eS v f mwwf+yD; ygy&ma=umf/ ig;ajcmufa=umfav;awG[m
tdENd,[if;cwftar$;tóudifeH@ ododomom oif;aewwfw,f? pum;ajym&if avoHuat;at;?
vlyHkuvJat;at;? vlysKd}uD;?
aemufwa,mufuawmh udo k ed ;f jrif?h olu q&m0ef? w±kwaf oG;ygwt hJ wGuf tom;u jzL0if;ae
w,f? t&yftarmif;uvJaumifaumif;/ rsucf akH r$;aumif;aumif;? q&m0efqakd yr,fh a[mufqm*sif
+yD;cgp ‘qr’ awmif rxkw&f ao;/ axmifx0J ifvmcJ&h &Smol? usaemfe@J ou l oufw&l , G w
f ?l usaemfu h kd
vJ awmfawmfcif&mS w,f? usaemf&h ŒJ emrnf&if;eJ@ ol@&ŒJ Zmwmay:yg i,femrnfuvJ =uH=uHzefzef twl
wl? tckawmh w&m;0ifol@emrnfu udkodef;jrifh/ a'gufwmodef;jrifh? ol@crsm tdrfaxmifuswmawmif
r=umao;? axmifyg qufusvmcJh&&Smw,f? ol@&JŒZeD;onfuvJ ole@Jausmif;aezuf ol@vdkq&m0ef?
ol@ZeD;uawmh a[mufqm*sif+yD;wJhaemuf ‘qr’ vufrSwf yg &&SdoGm;cJh+yD? udkodef;jrifhrdbu yJcl;u/
ol@ZeD;uarmfvòrdiu f jzpfayr,fh w&m;±H;k xkww f ikd ;f wOD;r[kwrf OD;vmwwf+yD; axmif0ifpm ygq,fxyk f
vJ rSefrSefygwwfw,f?
yHkrSefaxmif0ifpmygq,fxkyf&,fvdk@ avmufavmufvm;vm;r&Sdwmu usaemfeJ@ OD;av;
OD;xGe;f &Sed ?f usaemfe@J O;D av;OD;xGe;f &Sed u f yHrk eS yf gq,fxyk rf &Sad yr,fh use(f 3)OD;u ygq,fxyk yf rkH eS &f =dS uawmh
(3)a,mufpmudk (5)a,mufcGJpm;=u&wmayr,fh usaemfwdk@rSm avmufavmufii? wavsmufvHk;
iwfjywfvmch&J or# tckawmh tdru f csu[ f if; yd@k [if; ygq,foiG ;f [if;au|;[if;&Hav;rsm;eJ@ qlqòl zd;òzd;
jzpfvmpðy+yD? 'gayr,fh ±Hk;xkwf&ref}uD;wywfpmt=um; yHkrSeftqufrjywfjzpfatmifawmh pnf;eJ@
urf;eJ@ ac|ac|wmwm? xrif;pm;cge;D [if;a0zd@k OD;av;OD;xGe;f &Sed u f ykd t
J yfEx HS m;vdu k af wmh OD;av; OD;xGe;f
&Sed yf akH y;wJt h wdik ;f nDwrl #w?l b,fou l rSapm'urwuf? OD;av;OD;xGe;f&edS u f vJ [if;a0cge;D wdik ;f &uf
=um=umrcHEikd w f mudb k J OD;pm;ay;t&ifau|;ovdk “bmpm;=urvJAsK@d ” qdw k mvJ tjrJar;avh&&dS mS w,f?
usaemfwdk@tcef;[m tjrJ nDnDnGwfnGwf cspfcspfcifcif?
tom;pm&uf r S m awmh usaemf w d k @ tcef ; u wa,muf w wH k ; E_ e f ; eJ @ bmtom;jzpf j zpf
(5)wH;k wdw&d w,f? [if;wH;k awGu wwH;k eJ@wwH;k t}u;D tao;rnDwwf? OD;av;udyk J touft}u;D qH;k rd@k
aumif;wmay;avh&Sd&if OD;av;uvJ olrsm;yef;uefxJudkyJ jyefxnfhay;avh&Sdw,f? udk,fcsif;pmpdwf
0if;wifhxGef; 61
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tav;xm;pdwu f , kd pf eD @J qakd wmh bmjy\emrSray:? tJ'v D t kd cgwikd ;f ud&k x
J w G u f ðyH;ðyH; ðyH;ðyH;eJ@ aemuf
wwfwmu “usaemfwdk@tcef;uawmh rmhufpf 0g'usw,faemf” wJh? usaemfwdk@tm;vHk;ðyH;=u&w,f?
tjzpfu 'Dvdk?
tjcm;tcef;wcef;rSm vlav;a,muftwlae&zl;owJh? touf}uD;}uD; OD;xGef;&Sdefvdk touf
t&G,u f wa,muf/ usew f v hJ il ,fu(3)a,mufw?hJ tJ'w D ek ;f u bmygq,frv S J b,forl S r&ao;csed f
wywfrSm weyfyJpm;&cGifh&SdwJhtom;udk tm;cJ+yD;pm;ae=u&csdef? tom;wHk;(4)wHk;pkaygif;+yD;&awmh
taumif;qHk;twHk;udk touf}uD;}uD;udkyJ OD;pm;ay;+yD;ay;=uowJh? aemufawmh tJ'Dvl}uD;eJ@ odyf
rsuEf mS a=umrwnfah wmhwv hJ il ,fwa,mufu “'Dvv kd yk =f u&atmif/ uHq;kd uHaumif;cGrJ ,f/ wa,muf
aemufvn S /hf 'g æb,fo@l twH;k vJar;r,f/ us&m,la=u;”vd@k tqdw k ifowJ?h yxrwywfEpS yf wfawmh
tJ'Dvl}uD;u odyfrqdk;/ aumif;wm&vdkuf/ odyfrqdk;wm&vdkufeJ@ bmjy\emrSr&SdcJhwJh? aemufwywf
ESpfywfusawmh ol&wJhtwHk;u tao;qHk;tnHhqHk;twHk;vJjzpfaeua&m tJ'Dvl}uD;u rsufarSmif}uD;
ñuwf+yD;ajymowJh? “'DvdkcGJwm rmhufpf0g'enf;rusbl;”[lowJh?
bmyJajymajym wa,mufwav&JΠtJ'v D tkd jzpftysu&f ,fp&m armp&mav;awGrt S y/ Edik if aH &;
tusO;f om;awGjzpf=uwJu h saemfw@kd wawG&ŒJ wdu k yf w d cf b H 0awGtwGi;f tpm;taomuftay: tajccH
+yD; tcsi;f csi;f jy\em}uD;}uD;rm;rm;ray;? pOf;pm;yHk pOf;pm;enf;tay: Edik if aH &;&yfwnfcsuaf wGtay:
rSmawmh wcgw&HrwlnD=uwm&Sdygw,f? 'guvJ xHk;pHwckvdkygyJ? bmrSawmh rqef;?
ud&k x J w G u f kd usaemfu rausreyfajymwwfwmwckawmh&w dS ,f? tpm;taomufe@J ywfoufv@kd ?
tjzpfu 'Dvykd g? axmifuae bl;0w&m;±H;k udk ±H;k xGu&f +yD;jyefvmwdik ;f ud&k x J w G [ f m ygq,fxyk f avmuf
avmufvm;vm; ygygvmwwfwmudk wdu k ±f ;kH cef;wm0efus 0g'g iwf}uD;usrsK;d pH[ k m tjrJwrf; odjrifae
w,f? tjyifuae±Hk;vmwuf&wJh tJ'Diwf}uD;usrsKd;pHk[m tjyifuvmwmjzpfayr,fh b,fawmhrS
ud, k t hf rd u f ae ud, k x hf rif;xkyo f ,fvm ±d;k xH;k pHr&S?d axmifxu J xrif;rpm;Edik v f @kd ud, k x
hf rif;ud, k of ,f
vmolq&kd ifvJ xrif;oufoufuvGv J @kd b,fawmhrS [if;rygvm? xrif;pm;csed af &muf&if axmif0ifpm
[if;aumif;aumif;&Sw d t hJ cef;vm+yD; ol@tarviftrd f [if;vmawmif;ovdk awmif;&rf;+yD; pm;aomuf
avh&w dS ,f? p&dw+f idr;f pm;aomufenf;ayg?h wdu k yf w d cf aH e&wJv h u l olw@kd ukd jyefau|;ae&wJh tjzpfrsK;d ayg?h
aq;vdyaf wmifow l @kd u vmawmif;aomufw,f? b,fawmhrt S rd uf ,lrvm? usaemfw@kd wawG i&J}uD;
&Spx f yfrmS &ifqikd af e=u&+yD; aq;vdyt f }uD;tus,f iwfae&pOfwek ;f uawmh wvdyw f avawmif ay;&
aumif;rSerf odwt hJ jyif enf;rsK;d pHek @J aq;vdyw f akd v;&vmvd@k aq;vdyrf ;D av;wwd@k avmuf vSr;f awmif;
wmudkawmif “rD;awmhr&bl;/ vD;yJ&r,f”ajymwJhtaumifrsKd;awG[m tawmif;t&rf;txlajymqHk;?
udk&JxGwfu axmif0ifpmygq,faumif;aumif;vmolwa,mufjzpfaeawmh iwf}uD;us0g'g aomuf
usi, hf w k rf sK;d pH[k m usaemfw@kd tcef;a&SŒvmvm+yD; ud&k x J wG u f kd [if;awmif; rke@f awmif; aq;vdyaf wmif;
awmif;avh&w dS ,f? ud&k x J wG u f vJ awmif;vmol0g'g olawmif;pm;rsK;d pHu k kd vufcgjyavhr&S/d pGe@f =uJay;
urf;avh&w dS ,f? usaemfu ud, k yhf pPn;f r[kwyf gbeJ @J eJeaJ v;r# rauseyf? olawmif;pmawGtay: ro'<g?
udk,fpm;&r,fhcGJwrf; eJoGm;rSmpdk;wm a=umifh ro'<gwmrsKd;r[kwfbJ/ 'DvdkowW0gawGtay: eJeJav;rS
apwemrxm;Edik v f @kd ro'<gjcif;jzpfovd/k 'Dvt kd aumifrsK;d awGukd jywfjywfom;om; oabmxm; xm;
oifw h ,fv@kd ,q l aevd@k ro'<gjcif;vJ jzpfaew,f? 'ga=umifh usaemfu ud&k x J w G u f kd “'Dvkd acG;olawmif;
62 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22

pm;awG a y;raeeJ @ Asm”vd k @ tjrJ w rf ; uef @ uG u f w wf w ,f ? ay;wJ h t wG u f v J rausreyf


jzpfjzpfaewwfw,f? udk&JxGwfuawmh ðyH;ðyH;}uD;ae&if;æ
“uAsmq&m&m/ 'DtaumifawGudk olawmif;pm;awGvdk@yJoabmxm;vdkufygAsm/ 'grSr[kwfvJ
ud,k u f vJ jyeftoH;k csvu kd af ygAh sm? Oyrm-aq;vdyv f mawmif;vd@k EpS v f yd af y;vdu k &f w,fAsm? tJ'ahD umif
*sLwDae@a&csK;d csay;w,fq&kd if/ cGuw f cGuef @J (7)cGucf sK;d cdik ;f &if cyfjrefjref ESpcf u G o f ;kH cGuq f if+h yD; q,fcuG f
avmufcsK;d ypfvu kd Af sm? aq;vdyEf pS v f yd pf eG @f =uJxm;vd@k r=umr=um a&ESpcf u G o f ;kH cGuyf ckd sK;d vdu
k &f &if rwef
bl;vm;Asm? wefygw,f? udk,fhqD aq;vdyfvmawmif;zl;awmh oluvJrjrifcsifa,mif aqmifaerSmyg/
oa[mufo[mawmhrvkyfawmhbl;aygh uAsmq&m&m”vdk@ acsmhacsmharmharmh azsmifhzswwfw,f?
“cifAsm;[m b,f[w k rf vJAs/ tJ'v D q kd &kd if axmifxv J ikd ;f 0if+yD;taeacsmifatmif vkyw f myJ/ aiGe@J
0,f+yD;ay;+yD; toH;k cswmyJv@kd ajymrvm;? vkyo f ifw
h [hJ myJv@kd t"dym` ,fxu G o f mG ;rSmayg?h pD;yGm;a&;orm;
pOf;pm;ovdkrsKd; EdkifiHa&;orm;u pOf;pm;vdk@jzpfrvm;As? 'goabmxm;udpP &yfwnfcsufudpPAs” vdk@
usaemfuajymawmh oluawmh ol@x;kH pHtwdik ;f ðyH;ðyH;}uD ;+idraf ewwfw,f? “cifAsm;u w,fjyif;xefwm
udk; uAsmq&m&m”vd@kvJ av#mhcswwfw,f?
“a,mufz&æ a,mufzavmufawmh udk,fwdk@u b,frdkuf&Jyghrvm;/ wcgwcg eJeJyg;yg;vJ aysmh
aysmhaysmif;aysmif;av;vkyfyga,mufz&m”vdk@ udkodef;jrifhuvJ acsmharmhajymqdkwwfw,f? usaemfhrSm
rtDrv,f}uD;eJ@yJ aevdkuf&awmhw,f? olwdk@tay: twdkuftcHtjyif;txef rajym&ufawmh?
udkodef;jrifheJ@usaemfu wcgw&H ‘a,mufz’ vdk@ ac:wwf ajymwwfw,f? usaemfu vlysKd/ olu
rdef;r&Sd±Hkru orD;av;awmif&Sdae+yDqdkawmh emcsif;emoluyJ em&rSm/ remwJhtjyif olu “'DvdkvlrsKd;
a,mufzawmf&rSm a=umufawmh a=umufp&myJ/ ud, k n
fh rD axmife@J trd f ul;csno f ef;csncf snhf ae&rSm
uHqdk;&if rkqdk;rawmif jzpfEdkifw,f” vdk@ajym&if; &,farmaewwfjyefw,f?
wa,muftay:wa,muf wGuu f yfrr_ &S/d cspcf spcf ifcif =uif=uifememae=uayr,fh usaemfw@kd rmS
OD;av;OD;xGef;&Sdefryg pnf;urf;wckvkyfxm;wmawmh&Sdw,f? tJ'gu oef@&Sif;a&;twGufvJjzpf udk,fh
udk,fudk tavhtusifhvJjzpfapEdkifwJh pnf;urf;? acs;,dka&;qdkif&m pnf;urf;?
usaemfwdk@(5)a,mufcef;jzpfwJhtwGuf *efzvm;(3)vHk;&w,f? ESpfvHk;u ao;twGuf/ wvHk;u
acs;twGuf? axmifxJrSm acs;eJ@ao;a&m+yD; ygvdk@&wmr[kwf? acs;oyfoyf ao;oyfoyf? wdkufxJrSm
reufapmapmwef;zGifh+yD;wmeJ@ *efzvm;cszGifhavh&Sdw,f? zGifhawmhvJ tcef;awGtm;vHk;pkðyH zGifhwm
r[kw?f “zsmaxmif aemufvn S hf wef;pDxm;” qd+k y;D rS wcef;csi;f zGiw hf m? wcgw&Hawmh [dzk ufxyd w f cef;
onfzufxyd w f cef; ESpcf ef;wGJ zGiahf y;wmrsK;d vJ&ydS gw,f? acs;oGef ao;oGe/f oGe+f yD;*efzvm;udk a&ESpcf u G f
avmufe@J t+yD;tjywfaq;+yD; ud, k t hf cef;ud, k f 0if&wm? ay;xm;wJah omufa&td;k twGuf aomufa&
cyfzdk@udkvJ 'D*efzvm;cstwGif;rSmyJ tajy;tv$m;vkyf&wm? wcef; ig;rdepfajcmufrdepfavmufyJ =um
r,f? wrmefrmefwrJrJeJ@ tjrefqHk;+yD;atmiftvkyfcdkif;wwfwm? tJ'D ig;rdepfajcmufrdepfavmufav;
twGi;f rSmyJ usaemfw@kd rmS vJ ajrjyifajcwifciG &hf awmhwm? wae@v;kH avSmifcsKid x hf u J iSuif ,fav;awGvkd
wdu k cf ef;xJrmS csn;f aeae=u&wm? pma&;q&m}uD; vlxOk ;D vS&ŒJ “avSmifcsKd ifx h u J iSuif ,frsm;” qdw k hJ
axmifpmtkyfacgif;pOfudk jyefvnfowd&csifp&m}uD;aygh?
*efzvm;oH;k vH;k udk wa,mufwvH;k pDuikd /f *efzvm;cs aq;a=umudpt P m;vH;k wa,mufpD wm0ef
0if;wifhxGef; 63
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
,l? wa,mufuawmh aomufa&tdk;wm0ef? usefwa,mufu tulaygh? tJ'D tulwm0efae&m
a&mufaewJo h u
l [kad jy;vdu
k of nfajy;vdu k ef @J use;f rma&;avhusichf ef;vky+f yD;om;vJjzpfomG ;ovd/k zsm
axmifxm;wJh wjcm;tcef;awG=um;xJu vpf&ifvpfovdk rwfwyf&yfjywm toHw;kd wd;k eJ@vrS ;f pum;
ajymvdkufwmawGudkvJ tuif;yg;yg;eJ@rSwfom;=unfhjrif+yD; qufoG,fa&;wm0efudkyg ,l&oljzpfoGm;
w,f? vG,fvG,fululawmhr[kwf? usD;uefrsufaphvdk rsufapha'gufaxmuf+yD; vSrf;=unfhaewwfavh
&SdwJh 0g'gwm0efus=um;xJuae tajctae=unfh v_yf&Sm;&wmrsKd;?
usaemfw@kd u OD;av;OD;xGe;f&edS u
f kd acs;ao;*efzvm;tudik rf cdik ;f awmhbJ aomufa&td;k wm0efuo kd m
ay;xm;vdkuf=uw,f/ acs;ao;*efzvm;rSmvJ acs;*efzvm;u tqdk;qHk;? eHvJeH/ zdwfrusatmifvJ
*±kpu kd &f / aq;&awmhvJ vuf0ifw,f? vufe@J awmh aq;wmr[kw/f ajcaxmufe@J yJ ar$cwfaq;a=um&
wmjzpfayr,fh ao;*efzvm;vdk a[mceJoeG f a[mceJ a&avmif;aq;vdu k v
f @kd vG,v
f ,G ef @J +y;D wmr[kw?f
'Dawmh usaemfwdk@u acs;ao;qdkif&m *efzvm;pnf;urf;csufudk csrSwfxm;vdkuf=uw,f/ eHygwf(1)
*efzvm;cs+yD;wJhaemuf usef;rma&;raumif;olrSty b,folrS acs;r,dka&;? 'grS wae@vHk;tcef;xJrSm
acs;eH@uif;pifaeEdik rf ,f? pnf;urf;ysu+f yD;acs;,drk w d o hJ l ud,
k zhf ifu, kd f tavhtusirhf vkyEf ikd b f J xde;f csKyf
Edik pf rG ;f eJo[ l m aemufae@ acs;*efzvm;cs wm0ef,&l r,f? eHygwf (2) *efzvm;cscsed t f rD acs;,dEk ikd rf c_ si;f
zifpnf;urf;vdkufemEdkifr_csif;wlw,fqdk&if aemufqHk;acs;ygwJholu acs;*efzvm;cswm0ef,l&r,f? n
(12) em&Daemufydkif;uae reuf*efzvm;cscsdef (trsm;tm;jzifh (7)em&DcGJ (8)em&DtwGif;) acs;,dkjcif;
udpP t+yD;tjywfaqmif&u G xf m;=ua=u; pnf;urf;csujf zpfygw,f? rsuaf phtusihf 0rf;tcsiq hf wkd Jh pum;
twdkif; usaemfwdk@rSm rsm;aomtm;jzifh udk,fhpnf;urf;csufeJ@tnD atmifjrifpGm taumiftxnf
azmfEdkifcJh=uygw,f/ tusifhjzpfoGm;cJh=uygw,f?
aemufqHk;acs;ygolrjzpfatmiftwGuf reufrvif;cif tapm}uD;xx+yD; *efzvm;ay: um;,m;
}uD;cG acs;ygwwfoluawmh udkodef;jrifh jzpfygw,f? tapm}uD;ygoljzpfawmh toef@&Sif;qHk;yg&ol?
“tif;æ us;D uef;awmif acs;rpm;ao;bl;/ a,mufzuawmh acs;yg+yD;+yD”vd@k usaemfup&if olu
ðyH;ðyH;}uD; oabmusaewwfw,f? wcgw&H ud&k x J u G }f uD;u ol@t&ifyg+yD;om;jzpfae&if“tif; æ 'Dae@
awmh noef;aumifausmu f wnf;u b,fcseyf , D u H iG ;f zGiyhf v
JG yk o
f mG ;ovJrodb;l ” vd@k ðyH;+yD; nnf;wJh
tcg udk&JxGwfu ðyH;vdk@?
rsm;aomtm;jzifh acs;*efzvm;wm0ef[m udkvSa&$eJ@ usaemfygyJ?

2?
'Dae@u ±Hk;xGufae@?
reuftapm}uD;uwnf;u udk&JxGwf[m *k%fawmfykwD;wywf pdyf+yD;oGm;+yD?
±Hk;xGufae@rdk@ a&csKd;cGifhyg&wJhtwGuf *efzvm;cs&if; a&vJcsKd;+yD;=u+yD?
“udkif;æ OD;av;/ 'Dae@uawmh vufuseftjywf&Sif;yJ/ &Sdwmtukefpm;=updk@” udkvSa&$toHuvJ
wufºuGrt _ jynf?h OD;xGe;f &Sed u
f ae@pOfpm;aomuf+yD;vd@k wwdwad vsmyh g;vm&+yD; zifuyfomomyJ usef
awmhwJh ºuGyfºuGyftdwfydefydefav;ESpftdwfudk qGJcsvmw,f? tdwfoGefzmarSmuf tukefxkwf+yD; cGJwrf;
64 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
csvdkufawmh rkef@ºuGyfu wa,mufwck/ yJ}uD;avSmfu taphESpfq,fpDcef@/ xef;vsufu oHk;cJpD? 'g æ
reuftapmpm?
“ w&m;±Hk;a&mufrS rdef;r,lvm+yD;cGH@au|;r,fh tpm;taomufaumif;aumif;udk twdk;cs+yD;
pm;cJhawmh a,mufza& ”
usaemfu udkodef;jrifhudk uvdw,f?
“ rde;f ru vmrvmrodygb;l a,mufz&m tarawmhvmrSmyJ/ rde;f rvmr,ft h ywf tarrvmcJeh @J /
em;vdkufygajymvJ taruawmhvmrSmyJ ”
“ at;av tarqdkwm rdcifudk;? 'ga=umifh om;av;uvJ vdrRmvdkufwm? tdrfu cufcufcJcJ
yd@k ay;vdu
k w f "hJ mwfyEkH pS yf rkH mS tareJ@tazyHu k kd acgi;f &if;rSmawmhxm;yg&ŒJ / 'gayr,fh ae@wikd ;f wae@t}udrf
w&mavmufxkwfxkwf=unfhaewmu rdef;reJ@orD;yHkyJav” vdk@ usaemfu xyfaemufrdawmh/
“[m a,mufz&m”qdk+yD; udkodef;jrifh idkifusoGm;w,f?
“uAsmq&m æ cifAsm;u rdefrr&Sd &nf;pm;r&Sd óudufr,fholr&Sdawmh 'gawGem;rvnfbl;av?
rde;f rvm&if b,favmuf tpm;taomufaumif;awG ,lvm+yD;au|;au|; odypf m;jzpfwmr[kwb f ;l ?
rde;f rrsuEf mS =unfh vufuav;udik +f yD; [dpk um;'Dpum;ajymae&wmeJ@yJ tpm;taomufpm;csed rf &vdu k f
awmhb;l arhomG ;a&mAs” ud&k x J wG u
f rsurf eS }f uD;=um;uae 0if;vufaewJh rsuaf phtpHek @J ajymvmw,f?
“ckvdktcsdefrSm [dkzufxdyfubdkaX;qdk&if qyfjymar$;wdkufxm;+yD; rajymifhwajymif rpifhwpifcsKd;
xm;&wJh a&pdkudk,f}uD;udk bmt0wfeJ@rSrokwfypfbJ aea&mifatmuf ikwfwkwfxdkif&if; tajcmufcH
aeavmuf+yD”
udk&JxGwfu &,f+yD;ajymvmw,f?
“bmvdk@wkef;”usaemfu em;rvnfpGm jyefar;rdw,f?
“'Dvadk v/ usaemfu bdak X;eJ@[w kd ek ;f u wcef;wnf;ae&zl;awmh twGi;f odAs? ±H;k xGu&f uf a&csK;d cs
vJ&vdk@ a&csKd;&wdkif; bdkaX;tJ'DvdkaewmawG@awmh ar;=unfhrdw,f? bdkaX; rif;a&awGokwfypfæ awmf
=um tat;rdaetHk;r,fajymrdawmh oluðyH;+yD; rvkyfygeJ@Asmæ usaemfar$;qyfjymawG trsm;}uD;wdkuf
xm;&wmygw?hJ usaemfvJ ±kww f &uf oabmraygub f ;l ? aemuf olu qufajymw,f? okwyf pfvu kd f
&if tar$;eH@awGaysmufomG ;rSmayg?h ckæ 'Dtwdik ;f ol@[mol tajcmufcaH evdu k af wmh wud, k v
f ;kH tar$;
eH@omu pdrfh+yD;pGJ+yD;usefchJw,f? tJ'g rdef;reJ@awG@awmh axmifapmfreHawmhyJ ar$;aewmayghAsmæwJh/
usaemfhrdef;ru tar$;eH@om odyfóudufwmæwJh”
usaemfwdk@tm;vHk;ðyH;vdkufrd=uw,f/
“tJ'Dvdkaumifæ bdkaX;qdkwJhtaumif =uH=uHzefzef usifh=uHwwfyHkrsm;æ”
udk&JxGwfu tm;&yg;&ajym+yD; w[J[J&,fw,f?
“bdak X;uawmh uav;omomAsm/ toufuvJi,fao; tdraf xmifuvJuscgp cGv J m&&Smw,f?
wcsKd@rsm; toufuvJ}uD;+yD/ om;orD;awmifESpfa,muf&vdk@ tdrfaxmifoufawmif&vS+yD?
bdkaX;xufawmif cspfwwfao; odyftEkynmqefwm odyfuAsmqefwmAs”
usaemfuðyH;+yD; pvdkufawmhæ
“uAsmq&mæ b,fol@ajymwmvJAs”vdk@ udkodef;jrifhu oGufoGuf}uD;ar;w,f?
0if;wifhxGef; 65
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“[m cifAsm;uvJ wcef;wnf;ae+yD; rodbl;vm;Asm”
usaemfu pum;udk csKdxm;vdkufw,f? udk&JxGwfu ðyH;ðyH;}uD;vkyfaew,f?
“'Dae@[m vufudkify0gvJae@av”
usaemfu pum;pudk xyf+yD;qufvdkufawmh udk&JxGwfu [uf[ufyufyuf &,fw,f? +yD;awmh
&Suðf y;H }u;D eJ@ajymvdu k af o;w,f?“usLyfv#LŒd 0Sucf suaf wGawmh tukeaf y:ukeyf g+y”D wJ?h ol@tjzpfu 'Dvæ kd
ol@rmS tjrJwef; vufuikd yf 0k gav; wxnf&adS ewwfw,f? vufuikd yf 0k gu rde;f rudik v f ufuikd yf 0k g?
wcgeJ@wcg ±Hk;xGufwywfeJ@wywf=um; vufudkifyk0gav;awG[m ta&mifrwlovkd vufudkifyk0gay:
'DZikd ;f av;awG±yk yf akH v;awG[mvJ rwlwwf/ tjrJajymif;ajymif;aewwfw,f? tm;vH;k [m vSvyS yav;
awGcsnf;ygyJ?
reufapmapm bk&m;&Scd ;kd ykw;D pdy+f yD;&if use;f rma&;avhusichf ef;vkyaf vh&w dS ,f? ckeq f cG ek q
f v G yk wf m
'du k xf ;kd wm rwfrwf&yf&mu wjznf;jznf;ud, k uf kd n$w+f yD; vufzsm;eJ@ajczsm;xdwm cg;avhusichf ef;vkyf
wm pojzifh pojzifh rsK;d udpk v kH @kd ygy?J q&m0efra,musmf ;jzpfwu hJ &kd x
J w
G u f use;f rma&;udt k av;xm;+yD;
avhusifhcef;rSefrSefvkyfavh&SdwmeJ@tòydif udk,fudk,fwdkifq&m0efjzpfwJh a,mufz}uD;udkodef;jrifh[mvJ
avhusichf ef;rSerf eS }f uD; vkyw f wfoyl g? OD;av;OD;xGe;f&edS u f awmh cg;avhusichf ef;av; acgi;f avhusichf ef;av;
avmufygy?J avhusichf ef;aumif;aumif;vkyaf vhr&Sw d mu usaemfe@J udv k aS &$ygy?J udo
k ed ;f jrifu h ol@[mol
avhusifhcef;vkyf±HkeJ@tm;r& usaemfhudkyg twif;qGJxl+yD; “a,mufz vmvm avhusifhcef;vkyf&atmif/
'DxrJ mS use;f rma&; ta&;}uD;w,f”ajym&if; rvkyv f yk af tmif wGe;f tm;ay;cdik ;f apwmrsK;d r=umc%vkyf
wwfw,f? ol@pdwfapwemudkem;vnfayr,fh usaemfu cyfysif;ysif;/ +yD;awmh olwdk@avmufvJrvkyf
wwf rvkyEf ikd ?f
*efzvm;cs+yD;&if a&mufwwf&m&majym=u qdk=u &D=uarm=u tawG@tñuHawGcsif; zvS,f=ueJ@
wa,mufta=umif;wa,muf tdwo f eG zf marSmufe;D yg; odae=u+yD;om; jzpfw,f? rdbaqGrsK;d nDtudk
armifErS om;orD;ta=umif;awGavmufru vuf&o dS w l @kd ZeD;awGe@J b,fv&kd cJ=h uwm/ b,fvkd &nf;pm;
oemjzpfcJh=uwmrsKd;txd pHkwumhpHkatmif odae=u&w,f? vlqdkwmu udk,fhta=umif;udk,f ajym
tjycsiq f ;kH ajymtjywwfq;kH owW0gwrsK;d jzpfwt hJ jyif wjcm;vlwa,muf&ŒJ tjzpftysuu f v kd J pdw0f if
pm;pGm em;tqifcsifqHk;/ em;taxmifwwfqHk; todvdkqHk;yk*~dKvfawGr[kwfvm;? cHpm;wwfolawG
tonf;ESvHk;&SdolawGqdkawmh 'Dvdkae&mtcef;usOf;av;xJrSmyJtwlwl b0=urRmqHk=u&wJhtcg ydk+yD;
ajymjzpf qdjk zpf =um;emem;qifjzpf=u&if; wa,mufta=umif;wa,muf yd+k yD;odvmcJ=h u&wm "rRwm
yJ r[kwfvm;?
OD;av;OD;xGe;f &Sed &f ŒJ ZeD;a':pef;jrift h a=umif;udk rsuEf mS rjrifb;l ayr,fh odaecJ=h u&ovdk udo k ed ;f jrifh
&JŒZeD; a'gufwmcifpef;0if;ta=umif;udkvJ usaemfwdk@rSm &if;ESD;u|rf;0ifae&+yD;om;? udk&JxGwf}uD;ZeD;
a'gufwmEG,fEG,fat; ta=umif;qdk&if ±Hk;xGuf axmifbl;0w&m;±Hk;rSmvJ r=umr=umqHkjzpfaeawmh
ydak wmif u|r;f 0if&if;ES;D +yD;om;jzpfaew,f? ud&k x J w G }f u;D u Zmwfvrf;yrmem;qifp&m tajymaumif;ol
qdkawmh olwdk@ESpfa,muf&JŒta=umif;u ydkvdk@awmif ±kyfvHk;ºuGaeawmhw,f?
udo k ed ;f jrifh r=umr=umajymwwfwmu “tifrwefcspyf gw,fqw kd hJ vifr,m;awG/ nDtudk armif
ESrt&if;awGawmif aoaocsmcsmwGf=unhf&if cifAsm;wdk@usaemfwdk@avmuf 'Davmuf vufyGef;wwD;
66 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
aecJ=h u&wmr[kwb f ;l aemf? tjyifrmS u vifr,m;qdw k mawmif wae@cif;vH;k ud, k t hf vkyu f , kd of mG ;&/
ud, k uhf pd uP , kd af qmif&u G &f eJ@ navmufyJ twlwel =u&wm nDtudak rmifErS qdo k nfxufawmif twl
wl ae=u& qHk=u& xdawG@qufqH=u&wJhtcsdef eJao;w,f? cifAsm;wdk@usaemfwdk@rsm;=unfhprf;æ *ef
zvm;cs av; ig; ajcmufrdepfavmufuvGJvdk@ (24)em&DvHk;vHk; ae@wdkif; twlwlrcGJrcGm aeae=u&wm
aemf æ” wJh?
“yÏmef;qufawGaygAh smæ bmoma&;oabmt&qd&k if yÏmef;qufawGayg”h pdwyf w k ;D }uD;eJ@ ud&k J
xGwfu ðyH;ðyH;}uD; rSwfcsufcscJhw,f?
“twlwlae=u&±Hkru æ acs;awmif wtifwHkxJ wtdk;xJyg=u&wmaemf” vdk@ udkvSa&$}uD;u
aemufawmh udkode;fjrifhu [D;ceJ&,fw,f?
“wtd;k xJ yg&wmayr,fh olcsn;f t&ifygw,fygAsm” vd@k usaemfu t&$e;f azmufawmh udo k ed ;f jrifh
u w[m;[m;&,fwJhtjyif “'guawmh udk,fhzifudk,f pepfwusxdef;csKyf trdef@ay;Edkifr_csif; uGm
wmudk;”wJh? tJ'Dvdk &,f&,farmarm aysmfaysmf&$if&$ifeJ@ i&Jcef;=um; jzwfoef;ausmfv$m;cJh&w,f/
reufpmxrif;pm;aomuf+yD;=ucsdefwdkif; wa&;warm xrif;vHk;pD=uavh&Sdw,f? tJ'DvdktcgrSm
awmh ud&k x J w G }f uD;rsuEf mS ay:rSm vufuikd yf 0k gav;wifv@kd vufuikd yf 0k gay:uar$;&eH@ukd wr#O;f r#O;f &SLae
vduk yf rkH sm; tom;us+yD; orx0g&ifw h a,muf&ŒJ xGuo f uf0ifouf &SLaeyHt k wdik ;f ygy?J zGzaG v; nifnif
omomav;yg? avsmif;vsuv f vJS sut f aetxm;eJ@ owdyÏmefrw S af ewmr[kwrf eS ;f vJ usaemfoad e
ygw,f? olu w&m;xdik &f if xdik &f uftaetxm;eJ@yJ reufwcg nwcg xdik w f wfoal v? xrif;pm;+yD;p
rsuEf mS ay: vufuikd yf 0k gav;wif+yD; touf&LS aewmu tcspu f od% k ;f psmefawG0ifaewmyg? 'Dvufuikd f
yk0gav;u rEG,Ef , G af t;u ±H;k xGuw f &m;±H;k vm&cge;D wywfe;D yg; ,k,, k ,udik w f , G t
f oH;k ðyvmcJw h hJ
vufuikd yf 0k gav;yg? tJ'v D ufuikd yf 0k gav;rsK;d udk ud&k x
J w G uf ±H;k xGurf mS w,kw,o,fvm/ tdyw f ikd ;f
rsufESmay: wiftdyf/ tcspf&JŒ&eH@oif;oif;av;awGudk *E<m±Hkuodk%f;±_ygw,f? wu,fhudk tm±HkEkEk
pdwu f ;l csKcd sKad v;eJ@yg? aemufwywf±;kH xGucf sed af &mufawmh &ref}uD;wywfv;kH vH;k ol*±kwpdu k f toH;k ðy
vmcJhwJh vufudkifyk0gav;[m udk&JxGwf&JŒtaiG@toufawGu zHk;ae+yDaygh? tJ'Dvdktcsdef±Hk;xGuf
aemufwausmhrSm rEG,fEG,fat;ua&mufvm/ tdrfutqifoifh,lvmcJhwJh aemufxyf vufudkifyk0g
topfav;udak y;/ olu ol@qu D oH;k pGx J m;+yD; vufuikd yf 0k ga[mif;av;udjk yefay;eJ@ vufuikd yf 0k gav;awG
[m cspfolESpfOD;&JŒarwWm&eH@awG tjyeftvSefxHkr$rf;ul;quf&m oufrJhwrefav;awGozG,f jzpfae=u
awmhwmayg?h b,fah vmuftEkynmqefvu kd w
f phJ w
d u f ;l ygv?J b,fah vmufuAsmqefvu kd w f hJ ork',
oauFwygvJ?
'Dvkd tEkpw d qf efvw S hJ v#KŒd 0Sut f a=umif;t&mawG[m ud&k x J wG }f uD;ud,k wf ikd &f ŒJ &Suu f ;kd &Suu f ef;
wydkif;wp ajzmifhcsufrSefzGifh[r_awGtay:uae qufpyfem;vnf odjrifvmcJh&wmawG jzpfygw,f?
'ga=umifh “ 'Dae@vufudkifyk0g vJae@av” vdk@ usaemfupvdkufawmh olu“usKyf v#KdŒcsufawG
awmh tukefay:ukefyg+yD ”wJh?
“ud&k x J w G af & æ 'DxrJ mS awmh tukeaf y:=u+yD;om;ygyAJ sm/ &Surf aeyge@J awmh? axmufvrS ;f a&;rSm
awmif ray:cJh&wJh[mawGawmif 'DtxJrSmawmh ay:ukefyg+yD? 'ga=umifh usaemf c%c%ajymwmaygh/
nDtudak rmifErS t&if;csi;f awmif usaemfw@kd avmuf vufyeG w f wD; raecJ=h u&zl;ygb;l vd@k ? +yD;awmh tck
0if;wifhxGef; 67
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
cifAsm;wdk@usaemfwdk@ wa,mufta=umif;wa,muf tao;pdwfodxm;=uoavmuf rod=uEdkifygbl;
vdk@” udkodef;jrifhu ðyH;aphapheJ@ ajymvmw,f?
“uJæ rxl;awmhygb;l / 'Dwcgawmh vlvpf&if rde;f rudk erf;jzpfatmifc;kd erf;cJt h ;kH r,f/ b,fEh , S w f ek ;f
zdk;odef;jrifh cifAsm;aumæ”
udk&JxGwfu &$wfaemufaemuf xyfajymawmh udkodef;jrifhu [D;ceJ&,faew,f?
“wajz;ajz;pD&ifcsuf tcscH&zdk@eD;ae+yDaemf/ axmifuusudkusrSm aocsmw,f? b,fESESpf tcscH&
r,fwm rajymwwfwm? axmifus+yD;&if axmif0ifpmvmawG@&if 'DvdktcGifhta&;r&Sdawmhbl;aemfæ
axmif0ifpmcef;rSmu oHZumpdyfpdyf}uD;jcm;+yD; awG@&rSm”
ud&k x
J wG u f xyfaemufaew,f?
“oHZumpdypf yd }f uD;jcm;xm;vJ vufnKd‡ ;av;avmufawmh&tH;k rSmyg ud&k x J w G &f ,f” vd@k usaemfu
0ifaemufvdkufawmh tm;vHk;&,f=uw,f?
“a[m'DuAsmq&m[m ol@rmS jyp&m &nf;pm;vJ wlww l efwefr&Sd rde;f rvJr&Sq d akd wmh ±H;k xGuw f ikd ;f
olrsm;vifr,m;twGJawGudkcsnf; tm;tm;,m;,m;av#muf=unfhae+yD; tukefvdkufrSwfaewm”
udk&JxGwfu usaemfhudk tðyH;eJ@ jyefwHk@jyefw,f?
“[dk;æ wywfausmf±Hk;xGufuav/ usaemfwdk@tr_wGJeJ@ olwdk@tr_wGJ wòydifeufwnf;±Hk;xkwf+yD;
jyefydk@awmhvJ wòydifeufwnf;As”
usaemfu pum;p±H&k adS o; ud&k x J w G u f [JceJ&,fae+yD? udo k ed ;f jrifu
h tH=h o[efrsucf ;kH }uD; yif=h unf
w,f?
“tcsKyfum;}u;D uvJ cifAsm;wd@k ow d t hJ wdik ;f tvHyk wd ?f eHab;tay:rSm av0ifayguaf o;ao;av;yJ
ygwm? 'gawmif oHacsmif;av;awGpu kd +f yD; um&Hxm;vdu k af o;w,f? tJ'gu&kd x J wG &f ,f +idr+f idru f kd txJ
rSm xdik rf aebl;? vufwzufu olrsm;eJ@wv JG ufxyd cf wfxm;awmh vGwaf ewJv h ufwzuf uref;uwef;
xkwf rsuEf mS }uD;uvJ av0ifayguo f w H ikd ef m;twif;wd;k uyf+yD; um;ab;txdw;kd uyfvmwJh rEG,af t;
udk vSrf;c:w,f? rEG,fat;u vSrf;+yD;vufurf;awmh ol@rSm t&trdvufn‡dK;csif;vSrf;csdwfvdk@Asæ tJ
oavmuf æ tJoavmuf”
udok ed ;fjrifu
h oabmusveG ;f pGm &,fw,f? usaemfw@kd xrJ mS Áa¹EN}uD;vSwhJ OD;av;OD;xGe;f &Sed }f uD;
awmif ðyH;vdk@?
“'Dvl tukefrSwfxm;wmAs/ tJ'gtjyifa&muf&ifawmh pmawGbmawG ra&;eJ@aemf”
udk&JxGwfu ðyH;ðyH;}uD;wm;w,f?
usaemfwdk@wawG &,farmae=uwkef; xrif;xdk;xGef;qdkif tcef;a&SŒa&mufvmw,f?
“ud&k xJ w G w f @kd tqifoifjh yifxm; t0wfvx J m;awmh/ awmf=um cifAsm;wd@k ±H;k xGux f wk af wmhrmS ?
cifAsm;wdk@tr_wGJt&ifxkwfrSmvdk@ ±Hk;cef;rSm=um;vdkufw,fæ”
xrif;xdk;xGef;qdkifu 'Dae@±Hk;xGufqdkwmodaeawmh apmapmpD;pD;rsufESm&atmif udk&JxGwfudk
owif;vmay;w,f?
udk&JxGwfeJ@ udkvSa&$u tr_wGJwwGJwnf;? ESpfOD;om;acgif;tHk;vkyf+yD; tdyfae=uwJhudk,fhtxkyfudk
udk,fjznf=u+yD; tusôopf vHkcsnfopfav;awGudk,fpD vJ=u0wf=uw,f?
68 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
usaemfwdk@tm;vHk;[m wckvHk;taeeJ@ tr_wGJ}uD;wwGJwnf;/ EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;taeeJ@vJ
wckwnf;jzpfayr,fh w&m;cHtjzpf owfrw S ±f ;kH wifc&H wmu w&m;cHcsn;f (58)a,muf}uD;rsm;awmif
qdak wmh oufqidk &f m qufpyf&m wl&mwl&mtvdu k cf +JG yD; tr_wiJG ,fav;awGtjzpf xyfqifch +JG yD; ±H;k wif
w,f? w&ufwnf;±Hk;xGuf=u&wmjzpfayr,fh wòydifeufr[kwf? wcgxkwf ESpfwGJ oHk;wGJ? tJ'Dawmh
wcef;wnf;twlae&ayr,fh tr_wGJcsif;usawmhrwl?
udk&JxGwfwdk@t0wfvJ+yD;csdefrSm usaemfwdk@usefvlawGvJ t0wftpm;ukd,fpD vJvdkuf=uw,f?
c%aeawmh udk&JxGwf udkvSa&$wdk@udk 0g'gwa,mufu vmxkwfw,f? 'Dae@ olwdk@twGJ[m
tapmqHk;?
“OD;av;æ bmvdkao;vJ/ a,mufz bmvdkao;vJ/ vdkwm&Sdajym aemfætdrfudkrSmvdkufr,f”
ud&k x
J w G ef @J uv
kd aS &$w@kd xGuo f mG ;=u+yD;aemuf udo k ed ;f jrifu h usaemfw@kd ukd ar;&Smw,f? OD;xGe;f &Sed u f
bmrSrvdkygbl;Asmvdk@ ðyH;+yD;ajymayr,fh usaemfuawmhæ
“a,mufz nDrrsm;vmw,fqdk&ifawmh udk,fhqDoGm;+yD;awG@vdkuftHk;vdk@ajymvdkufaygh” vdk@
aemufvdkufw,f?
'Dae@naeapmif; ±Hk;xGuftm;vHk;jyefa&mufvm=ucsdefrSmawmh tjyifu&&SdvmcJh=uwJh =um;chJ&
odcJh&wJh owif;ywif;awGawmif tjyeftvSef zvS,fESD;aESm aqG;aEG;ajymqdkjcif; rðyEdkif=uao;?
ud&k xJ w G uf xH;k pHtwdik ;f zsmay:rSmyufvuf}uD;vSev f @kd xH;k pHtwdik ;f vufuikd yf 0gtopfuav;u
rsufESm}uD;ay:rSm tkyfvdk@?
'Dwcgvufuikd yf 0k gav;u =unfjyma&mif? vufuikd yf 0k gay:rSm iSuu f av;armifEu HS acgi;f csi;f qdik f
vdk@? cspfcGef;wHk@wif u,ku,if taetxm;?
udk&JxGwf}uD; uodk%f;0ifae+yD? xdkifvsuf xvsuf uokd%f;rsKd;r[kwf/ avsmif;vsuf vJvsuf
uokd%f;?
*E<m±Hu k kd raemta=unf"mwfay: zrf;csKyfnKd‡ @iif,al eovm;/ arwWm&eH@ oif;jrjrudk ESv;kH aoG;xJt
a&muf wr#Of;r#Of;ydk@aqmifaeava&mhovm;? taoG;tom;0dnmOfudk ‘xHkul;’ovdk arwWm&eH@
woif;oif;awGukd *E<m±Hu k wqifh xHu k ;l qufo, G f pdrahf 0aeava&mhovm;? ol@[molyJ odygvrd rhf ,f?
ol@&ŒJ touf&LS oH xkwo f H pnf;csuef &DEEk =k um;rSm iSuif ,farmifEu HS awmh t+rD; uav;awGvy_ f
vdk@/ acgif;uav;awG v_yfvdk@?
wu,fhudk tEkynmqefvGef;vSwJh od*F g&jrifuGif;av;;wckyguvm;?
usaemf+idrfoufpGm =unfhaevdkufrdygw,f?Ò

0if;wifhxGef;

0if;wifhxGef; 69
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ppf a -uma&;
axmif0wˆKwdkrsm; (8)

70 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;

ppfa-uma&;
0if;wifx
h eG ;f

1?

ppfa=uma&;æwJh?
'Dpum;vH;k udk rSwrf w S x f ifxif yxrqH;k owdxm;+yD; awG@czhJ ;l wmu qdik ;f bkw}f uD;}uD; wckay:rSm?
tjynft h pHu k “ppfa=uma&;ESiw hf nf;cd;k a&;pcef;”wJ?h zsuo f rd ;f ypfvu kd w f hJ ,cifemrnfausmf &ef
ukefaxmif}uD;qdkwm&JŒteD;ae&mrSm 'Dqdkif;bkwf}uD;eJ@ 0if;us,fus,f}uD;wck&Sdae+yD; bwf(p)um;eJ@
&efuek òf r@d xu
J v kd mwdik ;f 'Dqikd ;f bkw}f u;D ab;uaejzwfoef;oGm;vm&&if; jrifjrifae&wwfw,f? ppfwyfe@J
ywfoufwphJ cef;wckyx J if&ŒJ qdw k hJ v#yw f jyuftawG;eJ@ pdwx f rJ mS xl;xl;jcm;jcm;bmrS rcHpm;cJzh ;l rd? cHpm;
p&mvJ bmrSr&Sd? rsufapha&SŒwnfhwnfhrSmrdk@ rsufapheJ@jrifvdkuf&+yD; rsufaphxJrSmyJ aysmufoGm;cJhw,f?
udk,feJ@bmrSroufqdkif?
‘ppfa=uma&;’qdw k hJ 'Dpum;vH;k udyk J 'kw, d t}udrrf w S rf w
S x f ifxif awG@ñuH&wmusawmh axmuf
vSr;f a&;(6)qdw k hJ tukov kd &f yf0ef;wcktwGi;f rSm? c&D;oGm;[efvJG jzwfoef;oGm;vm&&if; awG@ñuH &wm
r[kwaf wmh? qdik ;f bkwaf &;xd;k xm;vd@k qdik ;f bkwaf y:rSm zwfvu kd &f wmrsK;d vJ r[kwaf wmh? qdik ;f bkwq f kd
wmvJr&Sd/ pmeJ@a&;xdk;xm;wmvJ r[kwf?
n}uD;rif;}uD;vma&mufzrf;qD;=u+yD; um;euf}uD;ay:wif/ tukov dk Ef pS af ,mufu b,fnm n‡yf
xdkifcsKyfudkifum 'DppfaxmufvSrf;a&;0if;}uD;xJ armif;ESifac:oGif;cHvdkuf&csdefxd bmha=umifhvJ/ bm
udpPvJqdkwm a&a&&m&mrod?
t0wfpnf;aESmifyw d x f m;jcif;cHvu kd &f wJh rsuaf phtpHu k kd twm;tqD;tydwt f yifr&Sd =unfjh rifciG hf
&vmwJhtcsdefrSmawmh vl[m rD;awGvif;xdefaewJhtcef;wcef;xJ a&muf&Sdaewm awG@vdkuf&ygawmh
w,f?
usaemfha&SŒwnfhwnfhrSm pm;yGJ}uD;wvHk;? pm;yGJa&SŒrSm tom;rJrJ aumufcsdwfcsdwfrsufESmeJ@ vl
wa,muf? olu pm;yGaJ emufuukvm;xdik rf mS ±_wif;wif;eJ@xikd af e&if; usaemfrh suEf mS udk vSr;f =unfah e
w,f? usaemfah b; b,fnmawGrmS vJ olw@kd tukov kd Ef ,
G 0f ifawGu av;ig;ajcmufa,muf? olw@kd rsuf
aphawGtm;vHk;[m usaemfhrsufESmay:qDudkyJ a'gifhtoD;oD;uaeOD;wnfxm;=uw,f?
“rif;udk bmvdk@zrf;vmovJqdkwm odvm;”
tom;rJrJ aumufcsw d cf sw
d uf ukvm;xdik af y: rmefygygxikd af e&if;uae atmify&JG ppfo}l uD;avoHe@J
vSrf;ar;w,f?
0if;wifhxGef; 71
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“rodb;l ”
“atmfæ at;æ at;/ aemuf odrSmayghuGm/ at;udk˜ udk odvm;”
“rodb;l ”
“atmifoef;vGif qdkwmaum”
“rodb;l ”
tom;rJraJ umufcsw d cf sw d &f ŒJ rsuEf mS [m us;D uef;waumif&ŒJ rsuEf mS rsK;d uae 0Hyak vGrw J aumif&ŒJ
rsuEf mS / ajracG;eufwaumif&ŒJ rsuEf mS tjzpf zswcf eJ zswcf eJ ajymif;oGm;+y;D ol@&ŒJ tukov dk Ef ,
G 0f ifawGukd
acgif;qwfjyvdkufw,f?
tukodkvfyg;uGufom;awGu usaemfhudk wjcm;tcef;wcef;qDac:oGm;=uw,f? tukokdvf
waumifu usaemfhudk"mwfyHk wzswfzswf±dkuf+yD; rSwfwrf;wifw,f? wnfhwnfh/ ab;apmif;/ armfharmhf/
idu
k if ukd /f yHo
k ¾meftrsK;d rsK;d eJ@±ukd ,f ±l rkH u/ rsurf eS wf yf&jcif;r&Sad o;wJh usaemfu h kd rsurf eS w f ckyg wyfqif
ay;+yD; apwemAvyGeJ@ rSwfwrf;wifygw,f?
aemuftukov kd w
f aumifuawmh rdbbd;k bGm; OD;av;OD;}uD;uae nDtudak rmifErS &S&d o dS r# trsK;d
taqGtm;vH;k ta=umif;ar;jref;a&;c|wf pm&if;wifovd/k arG;cgp a&$yef;aiguaf wmuft&G,u f ae uae@
txdaecJhzl;wJhausif;/ wufcJhzl;wJhtwef;/ vkyfcJhzl;wJhtvkyftudkiftm;vHk;ta=umif; udk,fa&;ordkif;
rSww f rf;}uD;udk +cdr;f ajcmuf[ed ;f a[mufot H jynfeh @J E_u
d Ef u
d_ cf |wcf |wf ðypkarmfueG ;f wifygw,f? rSww f rf;
wifðypk&if; q,frdepfw}udrfavmuf +cdrf;ajcmufajymqdk qDref;ref;avh&Sdwmu “vdrfrajymeJ@aemf/
vdrfajymvdk@uawmh em+yDrSwf/ wdk@u jyefppf=unfhtHk;rSm”wJh?
aemufawmh jywif;aygufwck&JŒoHwdkifem; rsufESmtyfap+yD; vufESpfzufajr‡mufxm;ap+yD; vuf
ajr‡muftaetxm;rsKd;eJ@ vufeJ@oHwdkifudk wGJcsnfxm;vdkufygawmhw,f?
aemufawmh tukov kd w f aumif0ifvmvdu k /f ar;cGe;f wckar;vdu k /f rodb;l jyefajzrdvu kd /f rodb;l
ajym&aumif;vm;qdk+yD; ajcaxmufeJ@uef vufoD;eJ@xdk;vdkufeJ@ t&Sifvwfvwfi&Jjynfed'gef;udk ujy
toHk;awmfcHae&ygawmhw,f?
axmufvrS ;f a&;(6)i&Jcef;rSm (3)&ufajrmufawmh usaemftygt0if zrf;xm;ol*spu f m;wpD;wdu k f
pmudk *spfum;eJ@wifygw,f? wae&mudkydk@awmhzdk@qdkwm em;vnfvdkuf&ygw,f? tJ'DusawmhrS tuk
odkvf}uD;}uD;waumif&JŒtoHudk =um;vdkuf&ygw,f?
“rif;wdk@ppfa=uma&;rjywfao;bl;/ [dka&mufrS quf+yD;ppfa=uma&;0if&r,f” wJh?
‘ppfa=uma&;’qdkwJh pum;vHk;udk 'kwd,t}udrftjzpf rSwfrSwfxifxif ñuHóudufvdkuf&jcif; jzpfyg
w,f? 'Dwcgu rsufapeJ@jrifvdkuf&jcif;rsKd;r[kwfyg? pmvHk;awGr[kwf/ toH? toHudk aomwtm±HkeJ@
=um;vdkuf&jcif;? em;eJ@qwfqwf?
qdkif;bkwfay:u‘ppfa=uma&;’qdkwJhpum;vHk;r[kwf? udk,fudk,fwdkif eifheifhonf;onf; yg0if
ywfoufcHpm;vdkuf&wJh/ b0eJ@&if;+yD;odvdkuf&wJh/ ESvHk;om;ay: &moufyefpGJxifcyfESdyf cHvdkuf&wJh em
usnf;zG,fpum;vHk;?
‘ppfa=uma&;’qdkwm a0g[m&taeeJ@ tbd"mefrSm b,fvdkteufzGifhrvJawmh rajymwwf? ppf
um%m&Sirf sm;&JŒaxmufvrS ;f a&;yg;uGuif &Je,frmS vufawG@&ifqikd ñf uHawG@&zl;olawGtaeeJ@uawmh
72 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
ppfum%myg;uGufom;rsm;u tay:pD;uae rma&ausma&eJ@ vlrqefpGm ppfar;/ tEdkifusifh ESdyfpuf
n‡O;f yef;a&;vd@k yJ teufziG &hf ygvrd rhf ,f? wenf;tm;jzifh csKyf+yD;ajym&&if ‘ppfa=uma&;’qdw
k m &uf&uf
pufpuf ESdyfuGyfa&;ygyJ?

2?

tif;pdefaxmifxJa&mufvmcJh&+yD;wJhaemuf ‘ppfa=uma&;’qdkwJhpum;vHk;udk atmhESvHk;embG,f


aumif;avmufatmif edpP"l0 =um;ae&awmhw,f?
“olwdk@uawmh ppfa=uma&;jywf+yD/ [dkbufu rjywfao;bl;”
“cifAsm;wdk@aum ppfa=uma&;jywf+yDvm;”
“ppfa=uma&;rjywfao;&if/ xrif;awmif00pm;rxm;eJ@aemf/ Adkufjynfhae&if‘awmfcsm’ay;&if ydk
tE W&m,f}uD;w,f”
“ppfa=uma&;rSm awmifhcHEdkifzdk@ vdkw,fa[h”
“'Dppfa=uma&;uvJ jywf rjywfEikd b f ;l / aomhwo JG =H um;wdik ;f / igv
h mac: jyefwmvm;csn;f atmuf
arhaew,f”
“±Hk;wifawmhrSbJ/ ppfa=uma&;u jywf+yDajymEdkifrSm”
“ppfa=uma&;u wcgjyefvm&wdkif; toufig;ESpfavmuf ydkydk wdkoGm;w,f”
toHawGu em;xJoyH &l nfe@J avmif;csay;aeovdyk gb?J ‘ppfa=uma&;/ ppfa=uma&;’qdw k hJ pum;vH;k
[m tif;pdefaxmifwdkufcef;awG=um;rSm rpifykyfeH@vdk/ o&Jobufwaumifvdk/ iSufqdk;xdk;oHvdk/
,rrif;&JŒqdkif;qifhoHvdk/ a&m*E W&uyfqdk; ydk;r$m;waumifvdk vSnfhvnfysHŒESH@aeygw,f?
at;udq k wkd ahJ wmxJu zrf;rdvmolwa,mufe@J ywfouf+yD; ESp}f udrw f w d d ppfa=uma&; txkwcf H
&+yD; wywfavmuftem;&oGm;awmh ‘ppfa=uma&;’qdkwmawmh jywfu+yDvdk@ pdwfESvHk; 'Hk;'Hk;csrdw,f?
ud, k ef @J vnf;}uD; }uD;us,u f s,yf wfoufwmr&S/d r=umrDjyefvw G Ef ikd wf ,fv@kd wGuq f ar#mv f ifx h m;wke;f
&Sad o;/ wu,fu, kd ef @J ywfoufcw hJ hJ aZmfO;D qdwk t
hJ aumif 0ifvmw,f? ‘ppfa=uma&;’eJ@ jyefEpS yf g;oGm;&
ygawmhw,f?
wu,fu ESpfyg;oGm;&w,fqdkwm pum;tjzpf ajym&wmyg? bDvl;qdkif;eJ@ ywf=urf;wdkufcH&+yD;
i&J}uD;&SpfxyfZmwfvrf;udk t&Sifvwfvwf u˜ cJh&awmhwmyg?
wcgw&H ae@/ wcgw&H n/ wcgw&H ae@a&mnyg tqufrjywf ppfa=uma&;xkwfwm cH&ygawmh
w,f?
tif;pdeef &ode}f uD;xJrmS ppfa=uma&;0if;qdw k m oyfoyf&ydS gw,f? ppfaxmufvrS ;f a&;u wdu k ±f u
kd f
udkifwG,fzefwD; pDrHxm;wJh tukodkvf0if;/ uifaywdkif 0if;aygh? axmifxJvdkae&mrSmawmif xyfrH+yD;
oD;oef@pyg,&f , S f zefw;D xlaxmifxm;wJh axmufvrS ;f a&;ppftm%myg;uGuo f m;rsm;&JΠtrde@f & vdik pf if
& i&Jpcef;ZHek ,fajrayg?h emrnfq;kd eJ@ausmaf pmwJh r*Fvm'Hak &=unftikd u f ESyd pf ufnO‡ ;f yef;a&; txl;i&J
cef;(1)qdk&if/ tif;pdefaxmifwGif; ppfa=uma&;i&Jpcef;u eHygwf(2)vdk@ trSwfpOfwyfay;&ygvdrfhr,f?
ppfa=uma&;0if;xJrmS o&ufyif}uD;awG&ydS gw,f? o&ufyif}uD;wyif&ŒJ atmufrmS awmh ppfa=um
0if;wifhxGef; 73
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a&; oHk;cef;wGJwdkufwwdkuf&Sdygw,f? 0if;&JŒt0if0teD;rSmvJ wdkufcef;wGJwwGJ&Sdygw,f? b,fESpfcef;
&SdovJqdkwmawmh rajymwwf? tjrJwef;apmiftkyf+yD; txkwfcH&wmqdkawmh yDyDoo at;at;
aq;aq; =unfch iG jhf rifciG &hf wmr[kw?f oH;k cef;wGeJ @J rsuEf mS csi;f qdik f awmfawmfvrS ;f vSr;f rSmawmh wdu k o f pf
vd@k vaJ c:/ rqvwdu k v f @kd vaJ c:wJh (10)cef;wGJ wdu k w f ef;&Sn&f ydS gw,f? tJ'w D u
kd o f pfe@J "m;vG,cf w k t f &yf
rSmawmh vHk;csif;tdrfav;awG&Sdygw,f? taumif}uD;}uD;awG xm;wJhae&maygh? ppfa=uma&;0if;t0if
uae oHk;cef;wGJqDtvmrSmawmh =um;rSm bk&m;apwDav;wck &Sdygw,f? bkef;}uD;eJ@bD;vdk@ ajym&r,fh/
uifaywdkifi&Jpcef;eJ@ b,fvdkrS rvdkufavsmrtyfpyfwJh ypPnf;aygh?
apmiftyk x f m;jcif;cH&wJ=h um;uae vpf&ifvpfovdck ;kd =unf&h if; jrif&wJjh rifuiG ;f trSwt f om;awG
qdkawmh wdwdusus &Sif;&Sif;vif;vif;awmh r[kwfbl;?
ppfa=uma&;txkwcf &H wdik ;f trsm;qH;k usaemfa&muf&wmu oH;k cef;wGx J rJ mS ? tcef;xJtxdy@kd +yD;rS
acgi;f uapmifuckd mG ,l wHcg;ayguu f akd qmifyh w d +f y;D wa,mufxJ useaf ecJ&h w,f? tcef;xJrmS pm;yGw J vH;k /
ukvm;xdik Ef pS v f ;kH &Sw
d wfw,f? ukvm;xdik Ef pS v f ;kH &S&d if pm;yG[ J bkd uf'b D uf rsuEf mS csi;f qdik x f m;wwfw,f?
ukvm;xdkifwvHk;wnf;&SdwmvJ ñuHzl;w,f?
wa,mufxx J ikd af e&wke;f rSm tukov kd wf @kd rdpm> wd@k u wHcg;udk u|cD eJweG ;f +y;D 0ifcsiw f t
hJ csed f 0ifvm
avh&Sdw,f? +yD;awmh ar;cGef;awGxkwfawmhwmygyJ? rodbl;ajz&if tarESreJ@ udkifwkwfw,f? vufudk
vufxw d ef @J uv k m;xdik f wGcJ snaf y;xm;&if; ukvm;xdik af &m vlyg *|r;f jyefomG ;atmif ppfzed yfe@J uefcswm
vJ oHk;av;}udrfñuH&ygw,f?
av,mOfysHpD;cdkif;wm/ qdkifu,fpD;cdkif;wm/ xdkifxtvkyfcdkif;wmrsdK;awGuawmh olwdk@twGuf
tuif;avmufygy?J rvkyEf ikd b f ;l ajymvd@k oH;k av;a,muf0ikd ;f +yD; yg;±du k w
f m vufo;D pmau|;wmawGvJ
cH&ygw,f?
wcgw&Huawmh wrsKd;? nOD;avmufuwnf;u wdkufcef;xJuaeqGJxkwf+yD; ppfa=uma&;cef;xJ
ydk@xm;ygw,f? bmrsm;ar;OD;rSmygvdrfh/ yxrxGufcsufeJ@ 'kwd,xGufcsuf ruGJvGJ&atmif tm±kHawG
tpGrf;ukefpkpnf;+yD; pOf;pm;ae&&if; u|DceJwHcg;oHqD em;pGifhae&wkef; waumifw+rD;rSray:vm?
acgi;f ay:wnfw h nfx h eG ;f xm;wJh rD;a&mifatmufrmS idu k jf rnf;orf;a0vm+yD; pm;yGaJ y:rsuEf mS tyf tdyrf d
oGm;csdefusrS æ
“rif; æ b,folu tdyfcdkif;vdk@vJ igvdk;rom;&JŒ” qdk+yD; *kwfydk;ay: vuf0g;apmif;usvmwmrsKd;vJ
&S&d ŒJ ? acgi;f udok pfom;aywHe@J azsmif;ceJusK;d atmif t±du k cf vH u kd &f wmrsK;d vJ&&dS ŒJ ? wnvH;k rtdy&f atmif
xm;+yD; wvHk;wyg'rSrar;bJ oufoufn‡Of;xm;wmrsKd;uawmh ra&wGufEdkifawmh?
awmfawmfqdk;qdk;0g;0g;cHvdkuf&wmuawmh eH±dk;ywWvm;twD;cHvdkuf&wmygyJ? tJ'Dae@u tkwfeD
cJoHk;vHk;tvsm;vdkufckxm;wJhtay: vludkrwfwyf&yfcdkif;xm;w,f? jywif;aygufem;rSm yg;uGufom;
ESpfaumifu vufwzufpDudk vufxdyfwuGif;pD cwfvdkufw,f? usefvufxdwfwuGif;pDudk bmvkyf
w,fxifovJ? ukvm;xdik u f kd wa,mufwvH;k pDr˜vm+yD; ukvm;xdik af y:wuf jywif;aygu&f ŒJ tay:qH;k
oHwdkifu oHZumuGufikwfeJ@ usefvufxdyfwuGif;pDudkcsnfvdkufcwfvdkufawmh vl[m vufESpfzuf
ajr‡muftaetxm;eJ@ xkyfqGJxm;ovdkyHkjzpfaew,f? +yD;awmh ajcaxmufatmufu tkwfeDcJawGudk
z,fxkwfvdkufwJhtcg cE<mudk,fwckvHk;udk wlvl (wGJvGJ)qGJxm;ovdkjzpfoGm;w,f? ajczsm;axmuf
74 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
=unfhawmh =urf;jyifeJ@ajcaxmuf[m rDw,fqdk±Hkav;?
vufarmif;tdk;ESpfckvHk;[m wzspfzspfjrnf+yD; udkufcJvmovdk/ vufaumuf0wfESpfzufvHk;[mvJ
=umav rcHr&yfEdkifatmifemavjzpfvmw,f? axmufxm;&wJhajczsm;[mvJ =umavtcH&cufav
ayg?h q,fred pfavmuf twGi;f wud, k v f ;kH ac|;oD;ac|;ayguaf wG pd&k J$ ,dpk ;D usvmw,f? emusiu f u
kd cf rJ e_ @J
pyfylpyfavmifjzpfr_[mpuUef@rvyf wqufwpyfwnf;aygif;pnf;v$rf;ðcHxm;w,f? =umavtcH&cuf
av/ =umavemusif pl;eifah v? a0'emurRÏmef;udk r±_csib f eJ @J ±_ae&w,f? r±_csib f eJ @J ±_ae& cHpm;ae&
wJah 0'em[m bm0emawmh b,fvrkd rS jzpf/ emusn;f r_e@J rek ;f wD;r_awGom wd;k wd;k +yD;jzpfvmw,f? awmf
awmf&ufpuf,kwfrmwJh acG;wd&p>mefawGyguvm;?
'Dtm%myg;uGuo f m; vl@w&d p>mefawG[m vluarG;wJah umifawGrS [kwyf g&ŒJ vm;? b,fvkd rdbrsK;d
uarG;vm+yD; b,fvt kd onf;ESv;kH eJ@rsm; }uD;jyif;vm=uwmvJ? =unfah v/? usaemfe@J ow l @kd [m wcgrv S J
pD;yGm;a&;t&/ vlra_ &;t& ywfoufczhJ ;l wmr[kwb f /J wa,mufrsuEf mS wa,mufawmif jrifczhJ ;l =uwm
r[kwfbJ/ wu,fhudk &uf&ufpufpufeJ@ &ufpuf&Jvdkuf=uwm? olwdk@ESrtrudk rawmfrw&m;ðyusifh
oGm;olwa,mufudkzrf;rdvmvdk@ pdrfajyeajyvufpm;acsxkESufaeovdkrsKd;/ pmuav;awG ydk;aumif
i,fav;awGuzkd rf;qD;&rd+yD; t&Siv f wfvwf ajcav;awG csK;d vdu k /f vufuav;awGjzwfvu kd /f tawmif
yHudk qGJvdrfðzwfcGm n‡Of;qJvdkufvkyf+yD; tJ'Dvdkvkyf&wmudkyJ aysmf&$ifoabmusaewJh pdwf±kdif; ADZ±dkif;/
tusi±hf ikd ;f uav;qd;k wa,muf&ŒJ rzG,rf &m usyrf jynfrh _ &rf;um;r_/ aoG;qmaer_rsK;d awGe@J tifrwefukd
atmufwef;usvGef; wlvGef;vdkufwm? vkyf&JESuf&J qJ&J wdkif;xGm&J yufpuf&Jvdkufwm? 'Dvdk&uf&uf
pufpufvkyfudkifðyrl&Javmufatmif bmawGu b,folawGu cdkif;apzefwD;aphaqmfcJh=uwmvJ? tm
%mqdkwJht&muvm;/ wm0efqdkwJht&muvm;/ vcaiGa=u;&ydkifcGifhqdkwmawGuvm;?
wvudk vcwoef;ay;r,f/ udk,feJ@odod rodod &uf&ufpufpuf±dkufESuf n‡ef;yef;ESdyfpufwJh
tvkyfvkyf&r,f/ 'g[m wm0efyJvdk@qdk&if 'DvdktvkyfrsdK; usaemfawmh rvkyfEdkif? vlpdwf&Sdwdkif;vJ
b,forl v S yk cf siv
f yk Ef ikd =f uvdrrhf ,frxif? 'Dyg;uGuo f m;awGom 'Dvt kd vkyrf sK;d wufwufºuGºuGvyk u f ikd f
ae=uwm u|efawmfawmh awmfawmfudktHh=oaerdw,f? 'g[m tm%mudpPuG/ tm%mtwGuf tm
%mqdkwJht&mu vkyfcdkif;aewmavvdk@ajym&ifvJ 'Dyg;uGufom;awG[m tm%m&JŒajconf; vuf
onf;tqifh&SdwJh bmrSrajymyavmufwJh atmufajcu owW0gi,fav;awGtqifhyg?
aocsmwmu olw@kd ukd 'Dvt kd vkyrf sK;d tvkycf ikd ;f xm;oluawmh tkypf ;kd olqw kd hJ tm%m&Siaf wGyg?
tm%m&JŒxdyfydkif;tqifhrSm zifpnf;pdrfcH+yD; wufxdkifcGifh&xm;olawGqDu trdef@qdkwmwdk@ wm0efqdk
wmwd@k e@J yg? wcgw&H wdik ;f jynftwGuv f v kd kd vlrsK;d twGuv f vkd kd &yf&mG +idr;f csr;f om,ma&;twGuv f v kd kd
vSdrfhvHk;+zD;vHk; 0g'jzef@csd r_dif;wdkufvHk;av;awGawmif tydkaqmif;+yD; ygygvdrfhOD;r,f? 'Dvdkvkyfae&wmudk
awmif *k%f w*k%/f 'grrS [kwf *k%af &mifajymifr}_ uD;vd@k xifcsiv f J xifaerSmaygah v? &ufpufr/_ ±ke@f &if;
=urf;wrf;r_awGeJ@ tay:pD;uae tckvdkvkyfcsifovdkvkyfcGifh&aewmudk auseyfarG@avsmfaewmrsKd;vJ
jzpfcsijf zpfaeEdik wf ,f? aoG;xGuo f , H kd owfyjJG zwfyaJG wGu=kd unf+h yD; tm;&=unfE;l aewwf=uwJh aoG;qm
±l;oGyfolrsKd;awGvJ 'Davmu}uD;rSm&Sdaewwf=uw,fr[kwfvm;?
usaemfhudk wef;vef;csdwfqGJxm;+yD;aemuf tukodkvfwHk;ESpfaumif 0ifvmw,f? wzufu azmf
aumif&JŒxGufqdkcsufqdkwmawGudkudkifvm+yD; olwdk@xif&m ar;=ujref;=u ppf=ua=um=u jyefw,f?
0if;wifhxGef; 75
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
toHawGu bD;vl;oH obufoHawGæ
“a[haumif/ acgi;f rmvd@k uawmh tavmif;awmif&mS r&jzpfomG ;r,faemf? rif;[m b,fwek ;f urS
trSet f wdik ;f xGuw f ahJ umifr[kwb f ;l ? rif;udik x f m;wJh uvmyfpnf;0ifawGuakd jymprf;/ rif; pnf;±H;k xm;whJ
aumifawGudk ajymprf;”
usaemfu ‘r&Sdbl;’ vdk@ajymawmh aemufuae aqmifhuef=uw,f? wa,mufu acgif;udk
wpHkwckeJ@ ±dkufw,f? uefaewJhaumifu usaemfhem;wdk;uyfvmw,f? ac|;awG&$Jepfae+yD; cE<mudk,feJ@
uyfaewJh tusyô g;yg;av;omjcm;xm;wJeh ±H ;kd awGay: vufo;D eJ@cyfqwfqwf tpket f qefvu kd f xd;k w,f?
eH±;kd ay:vufo;D eJ@/ ywWvm;acguo f vdk acguyf gawmhw,f? emvdu k w
f muawmh t±d;k xJru ESv;kH onf;
yGwfxJtxd pl;epfoGm;ygw,f? udk,f}uD; wGef@ceJ wGef@ceJjzpfoGm;&ovdk yg;pyfuvJ tifhceJ tifhceJ
toHxu G v f m&rdygw,f? vufajrm‡ ufxm;yHpk t H aetxm;wef;vef;ay:rSm eHab;ESpzf ufpvH;k u eH±;kd tpD
t&DawGay:rSm b,f+yD;nm nm+yD; b,f? ywWvm;acgufovdkacgufaevdkufyHkrsm; vludkarharsmoGm;
rwwf emusicf cH ufveG ;f vSygw,f? aoaocsmcsmavhusix hf m;wJh tcsed t
f q&S&d dS xd;k aewJv
h ufo;D csuf
awGr@kd vm;rajymwwf/ eH±;kd awGusK;d ukew f t
hJ xdawmh rjzpfyg? usK;d roGm;atmifx;kd wmayr,fh usK;d rwwf
cHpm;&wmudkawmh txdk;cH&zl;olrS aumif;aumif;em;vnfEdkifygvdrfhr,f?
tJ'D bDvl;obufESpfaumifxGufoGm;+yD; wem&Dausmfavmuft=umrSm usaemfhudkvufxdwf
cwf+yD; csw d qf aJG y;cJo
h El pS af ,muf jyefay:vmygw,f? csw d qf x JG m;wJvh ufxw d uf kd qGðJ zwfay;vdu k cf sed rf mS
vufaumuf0wfESpfckpvHk;[m a&mifudkif;ae+yD; bmudkrSrudkifEdkifawmhavmufatmifjzpfaeovdk/
cE<mudk,fwckvHk;[mvJ t±kyfóud;jywfozG,f vJusoGm;&ygawmhw,f? udkif;æ ±kdufcsifovdkom
±du
k =f uawmha[h/ igawmhrxEdik af wmhb;l qdw k q hJ ;kH jzwfcsuef @J =urf;jyiforHwvif;ay:rSmyJ tdycf sypfvu kd rf d
w,f?
*sKid ;f ceJwcH g;ydwo f mG ;oHom oJo h =hJ um;vdu k &f +y;D tJ'n
D u b,fwap>o&l o J bufwaumifrS jyef0if
rvmcJhawmhyg? 'grSr[kwf usaemfrodEdkifawmhwmbJvm; rajymwwfyg?

3?

xkEuS /f ±ku
d yf w
k /f uefausmuf/ xd;k }udwq f w kd hJ t=urf;zufnO‡ ;f yef;r_awGrvkyb f /J vufzsm;eJ@awmif
rwd@k bJ vlrqefpmG &uf&ufpufpuf ESyd pf ufenf;rsK;d awG[mvJ ppfa=uma&;qdw k m&J@ tpDtpOf&&dS dS csrw S f
usifhoHk;avh&SdwJh tol&um,f i&Jcef;tzHkzHkygyJ?
tifrwef&SufwwfwJh touft&G,f}uD;}uD; OD;pdk;wifhqdkwJh c±dkifaumfrDwD0ifa[mif;}uD;udk ykqdk;
abmif;bDc|w+f yD; tcef;axmifrh mS rwyf&yfcikd ;f wmrsK;d ayg?h OD;av;OD;pd;k wifrh mS &Su&f mS vGe;f vd@k ±du
k w
f mxuf
awmif em&Smw,f?
apmabme,fqdkwJhu&if&Jabmfav;udkusawmh acgif;udkyvyfpwpftdwfpGyf+yD; ppfaq;owJh?
touf&SLusyf+yD; rao±Hkwr,f r±_rvScH&&SmowJh?
rsurf eS w
f yfxm;rS jrif&wJo h u
l kd rsurf eS cf |wx f m;+yD; ud@k ±;kd um;,m;jzpfatmifvyk w f m/ bke;f }uD;udk
bm*smr_ww f wfovm;ar;wm/ ESpn f oH;k n rtdy&f atmifvyk +f yD; axmifvrS ;f a&;u owW0gawGuawmh
76 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
tqdkif;eJ@tvSnfhustdyf+yD; ar;jref;ppfaq;wm/ xrif;rau|;a&rwdkufbJ 'Dtwdkif;ypfxm;wm/ ao;
aygucf siw f mudk ao;aygucf iG ahf y;awmh/ ukvm;xdik ef @J w+JG yD; cwfxm;wJv h ufxw d u f kd ðzwfray;bJ vuf
wzufu ukvm;xdkifudk r˜o,foGm;&&if; cufcufcJcJao;aygufapwm/ nOfheufoef;acgif}uD;usrS
wrifE;d_ xkw+f y;D ppfaq;ar;jref;wm/ rsuEf mS opfa&csK;d cGiahf wmifray;bJ 'Dtwdik ;f aeapwm/ pwJh tEkenf;
eJ@vdk@ajym&r,fh n‡Of;yef;ESdyfpufr_awGuvJ pHkwumhpHk ajymr,Hk ñuHzl;rSodvdk@yJ qdk&ygvdrfhr,f?
'Dvt kd Ekenf;rsK;d awGxpJ m&if;oGi;f &r,feh nf;wenf;uawmh usaemfu, kd w f ikd f cHpm;ñuHawG&zl;vd@k
awmfawmfudkcg;onf;vSwm azmufonfcs ajymjycsifygao;w,f?
rSwrf w S &f & o}uFet f wufae@}uD;ayg?h tjyifavmurSm aysm=f u&$i=f ua&yuf=ujzpfaer,ft h csed /f
ukov dk af umif;r_,w l o
hJ al wG ,lae=ur,ft h csed }f uD;rSm ae@vnfcif;(11)em&Davmuf u|eaf wmfu h kd wduk f
cef;xJuae ppfa=uma&;0if;xJ ac:xkwfw,f? xHk;pHtwdkif; apmifacgif;tkyf}uD;eJ@aygh? +yD;awmh ajr
uGufvyfaeylylrSm apmifacgif;+rD;ðcHtaetxm;eJ@ txdkifcdkif;xm;w,f?
bmrSrqdik w f hJ ar;cGe;f wdak v;ESpcf ok ;kH ckavmufar;+yD; aeylyl ajrylyrl mS txdik cf ikd ;f xm;w,f? em&D0uf
avmuf=umawmh ac|;awGòyduòf yduu f svmw,f? rGe;f wnfah v aeyl&edS u f jyif;vmovd/k ajraiG@ ajryl&edS f
uvJ w&Sdef;&Sdef;xaew,f? aqmifha=umifhxdkifxm;&awmh zif0eJ@ qD;pyfyg rD;uifcHxm;&ovdkjzpfae
±Hkru/ ajcovHk;wGa&m cg;a=umawGyg udkufcJanmif;nmvmw,f? wdkufxJrSm wdkufydwfcHb0eJ@vJ
&ufawGwjznf;jznf;=umvm/ pm;&wmuvJ 0ufpmurS tqifhjrifhOD;r,fhtajcteqdk;awGeJ@qdkawmh
tm;tifur&S?d 'D=um;xJ vl@w&d pd m> efaygi;f pH&k ŒJ xkEu S x f ;kd }udwf uefausmuf xkyq f JG n‡O;f yef;r_aygi;f pHu
k kd
cHxm;&jyefqdkawmh ESpfem&Davmuft=umrSm vl[m a&SŒudkc%c% ,dkif,dkifusvmw,f?
“a[haumif æ aumif;aumif;xdik ”f qd+k yD; i&Jom;waumifu [de;f a[muf&if; twif;xl txdik f
cdkif;jyefw,f? ac|;awG&$JaewJhrsufaphtpHkudk tm;wif;jyL;+yJ+yD; apmif=um;uaeajcmif;=unfhrdawmh/
axmufvrS ;f a&;(6) wke;f u yxrqH;k pawG@c&hJ wJh us;D uef;,kwef @J ol@vufaxmuf +ydwmW td}k uD;waumif
[m opf&yd af tmufrmS yufvufuv k m;xdik u f , kd pf eD @J xikd af e&if;u u|eaf wmhq f v D rS ;f =unfah ewm a0a0
0g;0g;jrif&w,f? ,yfawmifav;awG wzsyfzsyfcwfvdk@? olwzufom; tvl;tvdrfhcHae&wmudk cHwGif;
awG@pGm rsufapht&omcH+yD; &_pm;=unfEl;ae=uovm;rajymwwf? 'DaumifawG vlr[kwfwm aocsm
w,f?
tjyifrmS u o}uFe/f 'DrmS uawmh ae'%f/? aeylusu J s}J uD;atmufrmS o}uFeaf &at;at;r[kwb f /J
ac|;awGw&$J&$JeJ@ tvJvJtòydòydaevSef;cHxm;ae&ygw,f? b0rSm &moufyefrarhEdkifp&mygyJ? a=omfæ
ðyoltopf jzpfot l a[mif;vd@k ud, k u hf ,kd u f ,kd f w&m;cs=unfrh ad yr,fh a0'emawGom wd;k wd;k vmcJ&h yg
w,f?
vufzsm;eJ@awmifrwd@k ayr,fh naeav;em&DavmufrS wdu k x
f jJ yefoiG ;f wmcH&&if; qD;atmifah 0'em
yg xyf&vmcJhygw,f? (3)&ufavmuf qD;wpufpuf jzpfae&ygawmhw,f?

4?

tJ'v
D t
kd =urf;enf; tEkenf; vlrqefwehJ nf;vrf;aygi;f pHt
k jyif ppfa=uma&;rSm xyfawG@&Edik w
f m
0if;wifhxGef; 77
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udkawmh “avajyxdk;”enf;vdk@yJ uifyGef;wyf&vdrfhr,fxifygw,f?
qdkif;0dkif;w0dkif;vdk yrmwif=unfh&r,fqdk&if/ Adef;armif;wdkuf+yD; vufpGrf;jyoH ywf=urf;±dkufoH/
av;uif;jyoHawG ZmwfuGuftvdkuf jyowD;r_wf+yD;=uwhJtcg/ avajyxdk;oH c|wfeif;oHav;awGvJ
tvSnu hf svmwwf ygwwfovdk axmufvrS ;f a&;bDv;l obufaygi;f pH&k ŒJ ppfa=uma&;0dik ;f awmf}uD;rSmvJ
avajyxdk;oH {csif;oDoHav;awG vmavh&Sdygw,f? wcgw&H wqufwnf; wpyfwnf;? wcgw&H cyf
jcm;jcm; cyfa0;a0?
u|eaf wmfw@kd ukd ppfa=uma&;0ifwmu ppfaxmufvrS ;f a&;ygovdk tuf(p)bD (SB) uvJyg ygw,f?
owfvu kd rf ,f jzwfvu kd rf ,f xkvu kd rf ,f ESuvf u kd rf ,fqw kd hJ t*F g±yk ef @J bvD ;l qdik ;f wD;+y;D vufprG ;f jy=uol
rsKd;pHkygovdk/ rsufESmav;cyfðyH;ðyH;/ ajcvSrf;uvJ rif;om;vSrf;vSrf;vm&if; at;at;nifomðyrlwwf
olawGvJ &Sm;&Sm;yg;yg;awG@ñuH&ygw,f? wcsKd@rsm; =unfhyHk±_yHkudku pdwfraumif;[ef/ udk,fcsif;pm[ef
tjynfheJ@yg? wu,fudk pdwfraumif;wmvm;/ rdacsmif;rsuf&nfusjywmvm;qdkwmawmh ol@[molyJ
odygvrd rhf ,f? bmyJajymajym ywf=urf;wdu k of H Ade;f armif;oH bD;vl;}urd ;f }urd ;f oHxufawmh avajyxd;k oH
c|wfeif;oHudkem;qif&wmu udk,fpdwfESvHk;oufomcGifh&rdwmawmh trSef?
“cifAsm;Asmæ tvum;ae&if; temcHraeyge@J awmh/ cifAsm;vJ ynmwwfwa,mufy/J a[m'DrmS
wzufuazmfxm;wJhxGufqdkcsufawGæ zwf=unfhOD;? +zD;vHk;vSdrfhvHk;awGvm;/ wu,fyJvm;qdkwm
cifAsm;[mcifAsm; pOf;pm;=unfh” qdk+yD; avajyorm;wOD;u ay;jy&if;em;csw,f? 0efcHcdkif;w,f?
wa,mufuawmh æ
“cifAsm;ta=umif; u|eaf wmfppkH rf;yD;+yD/ cifAsm;u vlaumif;/ [dak umifu v±_y/f acgirf ;kd wckv;kH u
yGix hf uG v f efysoH mG ;rSawmh rsuEf mS =uufae&muqD;cHaevd@k tusK;d r&Sb d ;l ? rsuEf mS =uufwckv;kH ðywfus
oGm;vdrfhr,f? cifAsm;awmifhcHav a&awG'va[m'%fcH&avjzpfvdrfhr,f ” wJh?
azmfaumif&JŒxGufqdkcsufwxyf}uD;udk pdrfajyeajyzwf±_ap&if; aq;ayghvdyfwvdyfawmif xkwf
wdu k v f u kd af o;&JŒ? tJ'v D &kd mS ;&Sm;yg;yg; avajyormawGxrJ mS u|eaf wmhtay: tEl;nHh taysmah jymif;qH;k
vd@k owfrw S &f r,fh yk*K~ v
d w f OD;u rd;k OD;wnaecif;rSm ac:xkwaf wG@w,f? wAH;k AH;k wcGr;f cGr;f xk=u/ xd;k =u/
±dkufESuf=uwJh ppfa=uma&;tcef;qufZmwfvrf;wGJ&Snf}uD;uvJ awmfawmf+yD;pD;oavmuf jzpfaewJh
tcsdefyg? u|efawmfuawmh aemufxyfbmZmwfvrf;wGJawGrsm; ay:vmjyefvdk@ygvdrfhqdkwJh pdk;&drfylyef
pdwfeJ@ apmifacgif;+rD;ðcH=um;uae wxdwfxdwf&ifckef&if; vdkufvmcJh&ygw,f?
tcef;xJa&mufawmh u|eaf wmft h &ifa&mufae+yD; pm;yGx J yd u
f ukvm;xdik rf mS tqifoifx h ikd af e+yD;
om;jzpfwJh olu “xdkifAsmxdkif” wJh?
“bmudprP x S ;l xl;axGaxGr&Syd gb;l / [dak umifxu G q
f ckd suef @J cifAsm;xGuq f ckd suaf wG=um; uGmaewm
awGawmh&Sdw,f? 'gvJ xm;ygawmh/ w&m;±Hk;a&mufrS &Sif;=uwmaygh ”wJh?
“tJ'aD umifu ol@[molajymcsio f vdk av#mufajymav#mufxu G x f m;wm ole@J awmh b,fwEl ikd yf gh
rvJAsm” vdk@ u|efawmfu awG;awG;qq ajzvdkufw,f?
“cifAsm;uawmh w&m;cHjzpfrmS yJ/ oufaotjzpfcw JG ifwt hJ xJ b,fvrkd S ygrmS r[kwb f ;l ? axmifus
+yD;xGufvmcJh&if EdkifiHa&;awG bmawGvkyfraeygeJ@awmhAsm? acgif;aqmifqdkwJhaumifawGu yg;awmif
wcsuft±dkufrcHwmawG trsm;}uD;yg? 'D=um;xJ cifAsm;u temcHvdk@vJ cifAsm;yJ cH&wmyJ? u|efawmf
78 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
pdwrf aumif;ygb;l ? u|ef awmf wu,fajymwmyg? cifAsm; ,Hck sirf , S ykH g ”olu avat;av;eJ@ajym&if;
pD;u&ufwvdyf xkwfaomufw,f? u|efawmfhudkvJ wvdyfurf;ay;+yD; rD;ygn‡day;vmw,f? tem;u
a&aEG;=urf;tdk;xJu a&aEG;=urf;wcGufudkvJ iSJ@ay;jyefw,f? a&aEG;=urf;rS zefcGufwvHk;tjynfhyg?
“cifAsm;udk xk=u xdk;=uwJhtxJ u|efawmfrygwmawmh cifAsm;odygw,faemf? vlqdkwmuawmh
trsKd;rsKd;ayghAsm? wcsKd@us xkrSESufrS tajz&r,fvdk@,lqwm &SdrSmaygh? u|efawmfuawmh tJ'Dvdk vlrsdK;
r[kwfbl;?”
avoHu ajz;ajz;av;jzpfovdk vlyHkuvJ cyfEGJ@EGJ@? +yD;awmh pD;u&ufudk zGmvdkuf&if; ðyH;awmifae
vduk af o;w,f? u|eaf wmfu iwfiwfe@J &xm;wJah q;vdyu f zkd mG &if; ol@rsuEf mS udk jyef=unfrh wd ,f? pdwx f J
rSmawmh “owdxm;aemf owdxm; ” vdk@ udk,fhudk,fudk,f owdjyefuyfxm;&w,f?
“u|eaf wmfw@kd bufuawmh tpd;k &udq k ef@usiv f y_ &f mS ;wJh v_y&f mS ;r_awG ay:vmwm[m tE &W m,f
&SdwJh rD;awGcsnf;yJvdk@ ,lqygw,f? vHkðcHa&;eJ@ r+i‡drf;owfEdkif&if tukefavmifukefEdkifw,f/ vHkðcHa&;eJ@
wnf+idraf t;csr;f a&;udk ysujf ym;apEdik w f ,fv@kd jrifw,f? 'gayr,fh rD;udk b,fv+kd i‡rd ;f owf=urvJqw kd m
usawmh wa,mufeJ@wa,muf tjrifwl=urSmr[kwfbl;? wcsKd@u a&aEG;yGufyGufqleJ@ avmif;cscsif
w,f/ a&ylyel @J yufcscsiw f ,f? wu,fu rD;ud+k i‡rd ;f owfwt hJ cgrmS a&ylyel @J avmif;avmif;/ a&at;at;eJ@
avmif;avmif; rD;+idrf;oGm;zdk@u t"duyg? u|efawmfu a&at;orm;yg” wJh?
oluðyH;+yD; ol@pum;pudk vufpowfvdkufw,f? 'DwcgðyH;vdkufrdoluawmh u|efawmfyg? rsufESm
ay:rSmr[kwfbJ pdwfxJuae ðyH;vdkufrdwmyg?
“vGefcJhwJh (7)ESpfavmufuwnf;u aZmfOD;qkdwJhaumifudk tpte&cJhygw,f? 'gayr,fh emr,f
trsK;d rsK;d eJ@ 'Daumifukd zrf;qD;&rdcjhJ cif;r&Sbd ;l ? tJ'aD wmh oluvJ wpwptaumif}uD;vmw,f? [dw k ek ;f
uzrf;&cJ&h if ol[m axmifav;ig;ESpt f vGeq f ;kH ayg?h tckawmh wu|e;f avmufe@J &ifqikd &f r,f? cifAsm;vJ
tJ'v D akd ygAh sm? aZmfO;D a=umifh cifAsm;ay:vmw,f? cifAsm;vdv k al wG trsm;}uD;ay:vmw,f? tzrf;cH=u&/
axmifus=u&r,f? tckvrkd ay:vmbJ ESpaf wG=umvmvd@k 'DxuftaumifawGy}kd uD;vmcJ&h if tckvykd 'k rf
5§navmufr[kwfawmhbJ tenf;qHk; 0rf;wl;wl;0rf;(122§1)awG jzpfukefEdkifw,f? tJ'Dawmh 'D
avmufe@J &yfomG ;&wmudk wzufuaeoabmxm;wwf&if/ oHa0*,lwwf&if b,fo@l tay:rS trke;f
ryGm;awmhbl;ayghAsm? t±_H;xJutjrwfvdk@oabmxm;EdkifvmwmayghAsm? tJ'DvdkyJ oabmxm;=unfh
vdkufygAsm”
u|eaf wmfxyf+yD;ðyH;vdu k rf jd yefw,f? &ifxrJ mS ygy?J tazmfc&H wm/ axmifusc&H rSmudak wmif =uHzef+yD;
aus;Zl;wif&OD;r,ft h ayguyf gy/J bmyJajymajym “ u|eaf wmfu a&at;orm;yg ” qdw k hJ ol@u=kd unf&h if;
u|efawmfðyH;vdkufrdw,f?
ppfa=uma&;utxGuf a&at;orm;qDutjyef/ wdu k cf ef;xJta&muf tJ'n D u u|eaf wmf uAsm
wyk'&f ygw,f? “wckaomqdik ;f 0dik ;f ”vd@k acgi;f pOfwyf+yD; pdwx f rJ mS yJ pyfxm;rdcwhJ uhJ Asmyg? uAsm&JŒtp
rSm ywf=urf;wdu k o
f /H ywf±u dk o
f /H Ade;f armif;oHawG pnfpnfnaH tmif azmfusL;ygw,f? +yD;awmh avajy
xdk;oH/ c|wfeif;oHawGeJ@ {nfhcHajzazsmf=uwmawGudkvJ jyqdkygw,f? uAsm&JŒtqHk;owfrSmawmhæ
avajyxdk;xdk;/ ywfrdk;&Gm&Gm
uAsmvGwfvGwf/ c|wfoHeif;eif;
0if;wifhxGef; 79
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
&Sif;vif;vSpGm/ od&rSmu
&ifxJaocsm/ pGJ&rSmu
0dkif;awmfom[m wckxJ?
Zmwfwdkuf=uawmh wpkxJ?
wD;wJv h ufvJ 'DvufyJ æ vd@k jzpfygw,f? bmyJjzpfjzpf a&at;orm; avajyorm;udk u|eaf wmf
aus;Zl;wifvkdufygw,f? Ò

0if;wifhxGef;

80 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (9)

0if;wifhxGef; 81
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

t±l;wdu
k f
0if;wifhxGef;

1?
“'Daumift±l;/ t±l;wdkufydk@ æ ydwfvdkuf”
'kwd,axmifydkif}uD;bdk=unf&JŒrsufESmu wif;rmcufxefvSovdk avoHuvJ rmausm&ifhaxmf
aew,f?
'DEw_ rf ed @f o&H ŒJ atmufrmS usaemf 'Dt±l;wdu k x
f aJ &mufvm&w,f? vG,v f , G u
f u l l at;at;aq;
aq;a&mufvm&wmawmhr[kwf?
ajcusif;cwfxm;jcif;cHae&wJh usaemfhudk *wfpwmydkrsufESmaygufeJ@ axmif=uyfoef;axG;qdkwJh
taumifu ac:vmw,f? ol@aemufrSmu 0g'gaygufpwa,muf?
om,m0wDaxmif axmifaq;±Hkt0ifayguf0a&mufawmh axmif=uyfoef;axG;u“a[haumif
cg;u ajcusif;óud;ðzwfvdkuf”vdk@ cyfwif;wif;ajymw,f?
ajcusi;f eJ@wqufwnf; oHa'guEf pS af csmif;ay:u uGi;f ESpu f iG ;f =um; vufjzpfºuGyºf uGytf w
d óf ud;av;
v#Kcd snx f m;+yD; cg;ay:ywf csnaf ESmifxm;&wJóh ud;pudk ðzwfcsvu kd af wmh ajcusi;f axmufEpS af csmif;tyg
vufudkif oHuGif;ESpfuGif;[m usaemfhajctpHka&SΠajrjyifay: usoGm;w,f? ajcaxmufrSmcwfxm;wJh
ajcusi;f uGi;f uawmh cwfxm;qJtwdik ;f ayg?h usaemfrh suv f ;kH tpHu k ywfywfvnfukd a0h=unfv h u kd af wmh
0ufbw k =f uufbw k v f yk x
f m;&m axmifwu kd t
f ay:xyfwckqu D ae usaemfb h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ udpk EH k
wdk@ xGef;0if;/ atmifrif;wdk@u vSrf;=unfhaew,f? pdwfraumif;pGmeJ@ vSrf;=unfhae=uyHk&w,f?
“a[haumif xdkif”vdk@ oef;axG;uajymw,f? usaemfxdkifay;vdkufw,f?
“'Duae æ [dk t±l;wdkufqDtxd zm;ckef ckef0if”oef;axG;u *wfpwmydk rsufESmxm;tjynfheJ@
quftrdef@ay;w,f?
usaemfu qHk;jzwfcsufwckudk cs+yD;yg+yD?
“r0ifEdkifbl;”
“bmuG ratvdk;”
“r0ifEdkifbl;/ zm;ckef b,fawmhrSrckefbl;”
“r0iftHk;uGm r0iftHk;uGm”qdkwJh toHeJ@twl ausmay: abmvHk;uefovdk aqmifhuefvdkufwJh
oef;axG;&JŒppfzdeyftpHk[m b,fjyefnmjyef tqufrjywfa&mufvmygw,f?
usaemfch E<mud, k [f m ajray:vdrahf eygw,f? ajcaxmufu ajcusi;f tpHek @J ajcusi;f qdik &f m 'Gg'&mawG
&JŒtoH[mvnf; wAHk;AHk;toHawG=um; wc|rfc|rf wc|ifc|ifjrnf+yD; 'vdrfhacgufauG;ygvmygw,f?
82 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
usaemfu tm;,l+yD;vJae&muae rwfwyf&yfzdk@ óud;pm;=unhfygw,f/
ajcusif;'&GwfwdkufeJ@ usaemfhcE<mudk,ftESH@tay: oef;axG;&JΠvufoD;a&m ajcaxmufyg xdk;oH
uefoH vufprG ;f jyoHawG tqufrjywfusa&mufvm+yD; vJvu kd òf ydvu kd f a&SŒa&mufvu kd jf zpfaeygw,f?
“rif;u bmaumifrdk@vJuG/ EdkifiHawmftvHudk tav;rðyEdkifbl; ajymtHk;uGm ajytHk;” “tvHudk
tav;rðycsifwJh ratvdk;/ rðytHk;uGm rðytHk;” qJoH qdkoH tòid;w}uD; ajymqdkoHawGeJ@twl zdeyfeJ@
aqmifu h efoH vufo;D eJ@ypfx;kd oH wAH;k AH;k wcGycf yG f wc|rcf |rt f oHawG[m ywf0ef;usit f ES@H qlnH pifxu G f
aeygw,f/
usaemfhwudk,fvHk;[mvJ oHkav;csufavmufom pl;pl;eifheifh jyif;jyif;xefxef cHpm;vdkuf&+yD;
xlylxHkusifoGm;&if; emrSef;rodEdkifawmhavmufa&mif a&maxG;oGm;&&if; 'vdrfhacgufauG; jzpfae&yg
awmhw,f?
“a[haumif oef;axG; bmjzpfwmvJ” toHwoH=um;vdu k &f +yD; “'Dratvd;k u tvHtav;rðy
Edkifvdk@ t±l;wdkufydwfzdk@ axmifydkif}uD;u trdef@ay;vdkufwmvmydk@wm OD;wifatmif”qdkwJh oef;axG;&JŒ
toHxGufvmwmudkyg vJae&mu =um;vdkuf&ygw,f?
“at;at;æ ighay; ighay; igqufudkifvdkufr,f”qdkwJh axmif=uyfudkwifatmif Adkufyl}uD;toHeJ@
twl “at;Asm usaemfu taqmifjyefajy;&tHk;rSm cifAsm;bJ qufudkifvdkufawmh” qdkwJh oef;axG;&JŒ
toHuv kd J quf=um;&w,f? oef;axG; cyfou G of uG jf yefxu G o f mG ;csed rf mS axmif=uyfAu kd yf l udwk ifatmif
}uD;u “x x/ xEdkifao;&JŒvm;” qdk+yD; usaemfhudk vJae&muae qGJxlw,f?
Adkufyludkwifatmif}uD;qdkwmuvJ om,m0wDaxmifrSm vufoHajymifwJhae&mrSm emrnf}uD;?
tuf(z)tmpD w±kwEf pS af ,mufukd eHusK;d atmif±u kd cf zhJ ;l +yD;/ wa,mufq&kd if ol±u kd cf zhJ ;l wJh '%f&m'%f
csufeJ@yJ aooGm;cJh&zl;owJh? tJ'Dvdk vl?
usaemfw@kd ukd om,m0wDaxmifajymif;yd@k awmh usaemfw@kd ukd xm;r,fw h u kd w
f ef;udk óudjyifxm;cJ+h yD;/
tJ'D wdkufwef;wGJudk wm0efcHudkifzdk@ udkwifatmif}uD;udk txl;a&G;cs,fxm;&if; usaemfwdk@eJ@ yxrqHk;
zl;pmqHkcJh&ol? tom;urJrJ/ vlu *ifwdkwkd awmifhawmifh/ txl;ay:vGifaewmu ol@&JŒtdk;p&nf;vdk
Adkufylyl}uD;eJ@ vlrdkufrsufESmayguf? 'gayr,fh bmvdk@&,frajymwwf/ oludkifwJhwdkufcef;wGJrSm oleJ@
usaemfw@kd av;ig;vavmuf twlqckH óhJ uHc&hJ ayr,fh usaemfw@kd e@J jy\emwcgrS rñuHczhJ ;l bl;? ±du k w
f EhJ u
S f
wJhae&mrSm emrnfqdk;eJ@ausmfapmwmawmh udkwifatmif}uD;[m eHygwfwpf?
usaemfu 'Dwcgawmh udkwifatmif}uD;&JŒvufpGrf;jyoHudk udk,fwdkifudk,fusñuH&awmhr,f/ udkif;
æ b,fvdkrsm;vufpGrf;jyudkifwG,fjyvdkufavrvJ/ óudufovdkomxkayawmhqdkwJh rsufESmrsdK;eJ@ ol@
rsufESmudk vSrf;=unfhvdkufw,f?
“vm æ vm/ [dak &SŒu wdu k cf ef;qD; cyfouG of u G 0f ifvu kd ”f vd@k av;oHcyfw;kd wd;k eJ@ajym&if; usaemfh
udk vufzsm;eJ@awmifrwdk@bJ t0ifcdkif;w,f? ±dk;±dk;yJ t0ifcdkif;w,f?
wdu k cf ef;xJ usaemf0if&+yD; wdu k cf ef;aomhuykd w d af e&if;u “rif;ætawmfru kd w f ahJ umifumG / igvJ$
,lvu kd v f @kd ayg/h Ed@k r[kwf rif;'dxufc&H Edik w f ,f/ oef;axG;u iguawmh t}uD;tus,q f ufxrk mS yJ ,H+k yD;
v$o J mG ;wmæ eJev J J yg;rSaygu
h mG / rif;[mu tawmfukd rdu k w f mud;k uG”vd@k avoHw;kd wd;k eJ@ wAspaf wmuf
awmufajymoGm;w,f?
0if;wifhxGef; 83
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
usaemf awmfawmfut kd =hH ooGm;rdwmawmh trSe?f rSm;wmrSew f m c%xm;/ ud, k u hf kd r±du
k rf ESucf hJ
wma=umifh aus;Zl;wifpdwf zsufceJ 0ifrdwmvJtrSef?
armarmememeJ@ zsmpkwaf y:vScJ svu kd rf &d if; 'Dwu kd xf aJ &mufvmcJ&h wJh tjzpftysuaf wG jyefpOf;pm;
rdaejyefw,f? axmif0g'gwyf=uyfoef;axG;&JŒ *wfpwmydrk suEf mS / axmifred ;f a*s;±H;k wm0efus axmifr;ª
av;oef;vGi&f ŒJ rsurf eS w
f 0if;0if;eJ@ jyZmwfrif;om;[efrsuEf mS / 'kw, d axmifyikd }f uD; bd=k unf&ŒJ a&$uikd ;f
rsufrSef}uD;=um;u &uf&ufpufpuf emZDrsufvHk;?
+yD;awmh “'Daumif t±l;/ t±l;wdkufydk@ ydwfvdkuf ” qdkwJh pl;pl;&S&StoH?
tr_u EdkifiHawmftvHudk tav;rðyr_?
trSefuawmh rqvtvHudk b,fwkef;urS tav;rðycJh=uwm tif;pdefaxmifrSmuwnf;u?
usaemfw@kd &aJ bmtm;vH;k rqvtvHtav;rðya&; qH;k jzwfcsucf srw S x
f m;=u+yD;om;? axmifajymif;zd@k
cGJxm;wJh tif;pdefaxmif(5)aqmiftay:xyf nrSmwkef;uvJ a&mufwJhaxmifrSm tvHtav;ðya&;
tpDtpOfrsK;d ñuHawG@&ifqikd &f &if rqvtvHut kd av;rðy=ua&;/ 'gayr,fh tm;vH;k eJ@u, kd cf sn;f teJpv k kd
jzpfae&if xD;xD;}uD;ay:vGirf aeapzd@k tjrifq h ;kH tvGeq f ;kH tjzpf trsm;enf;wl rwfwyfawmh&yfay;=uzd@k /
OD;n$wfjcif;/ tav;ðyjcif;rvkyfzdk@qdk+yD; qHk;jzwfxm;cJh=uygw,f?
om,m0wDaxmifa&mufa&mufcsif; oD;oef@wdkufcef;xJxnfhxm;jcif;cHvdkuf=u&awmh tvH
jy\emu &ifqdkifp&mtjzpfay:rvm?
wdkufxJ tm;&atmifxm;+yD;wJhaemuf taqmifawGqDcGJydk@vdkufwJhtcg wa,mufwaqmif
wcef;pDjzpfoGm;=uygw,f? ntdyfaqmifwuf&wJhtcg udk,fhtcef;udk,fus&mrSm ae=u&ygw,f?
om,m0wDaxmifrmS reuftyd af qmifziG chf sed f tvHwiftav;ðy tpDtpOf&ydS gw,f? tvHtav;
ðycsed rf mS tusO;f om;tm;vH;k ud, k &f &dS mtcef;xJuae rwfwyf&yfae=u&ygw,f? tav;ðyqdw k hJ toH
ay:vm&if wòyid f euf tav;ðy=u&ygw,f? tJ'v D kd tcsed w f ikd ;f usaemfu tcef;xJ&v dS tl yk }f u;D aemufrmS
oGm;&yfaewwf+yD; b,fawmhrS tav;rðyOD;rn$wf?
usaemfae&&mtaqmif&ŒJ taqmifr;ª wm0efusaewJo h ef;axG;u usaemfu h kd tpDtpOf&&dS dS oD;oef@
vduk af csmif;aeovm;/ b,fa=umifv h aJ wmh rajymwwf? usaemf tvHut kd av;rðywm odomG ;w,f?
usaemfhudkac:awG@+yD; bmvdk@tvHudktav;rðyovJqdkwmar;w,f? usaemfuvJ rðyEdkifa=umif;
ajzvdu k wf ,f? oef;axG;u pm;rwwf 0g;rwwfrsuEf mS xm;eJ@ “at;æ axmifr;ª ±H;k wifr,f”vd@k ajym+yD;
a'geJ@armeJ@ xGufoGm;w,f?
jy\emawmhp+yDqdkwm usaemfodvdkufygw,f? 'g[m &yfwnfcsufudpP? b,fvdkjzpfjzpf &ifqdkif
&awmhr,fqdkwm qHk;jzwfcsufcsvdkuf+yD;/ tcef;rwlayr,fh waqmifwnf;wGif;&Sd usaemfhvdk 5§n
&JabmfESpfOD;udk today;ajymjyvdkufygw,f? 5§n &Jabmf(7)OD;&Sd&mrSm usaemftygt0if(3)OD;u 'D
taqmifrSm? usef(4)OD;jzpfwJh OD;azwif/ udkpHEk/ xGef;0if;/ atmifrif;wdk@u uyf&ufom; 0ef;us,f}uD;
twGif;u wjcm;taqmifrSm?
xrif;pm;+yD;ptcsdefrSm usaemfhudk wef;pD;wa,mufu vmac:ygw,f? rdef;a*s;±Hk;cef;qDoGm;&yg
w,f? rdef;a*s;±Hk;cef;pm;yGJrSm wm0efusaxmifrª;av;oef;vGif[m rsufrSefav;w0if;0if;eJ@ xdkif
aeygw,f? vlykH uEkEek @J jyZmwfrif;om;[efayguaf eygw,f? tusO;f om;eJ@ axmif0efxrf; b,fawmhrS
84 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
wwef;wnf;xm; rqufqH&qdkwJhrl/ csrSwfyHkpHoGif;ay;xm;jcif;a=umifhvm;rajymwwf/ ol@a&SŒrSm
ukvm;xdkiftvGwf&Sdayr,fh usaemfhudk xdkifvdk@rajymyg? 'gayr,fh ol@rsufESmay:rSm &uf&ufpufpuf
ESdyfuGyfjyvdkufr,fa[hqdkwJh or±dk;usaxmifrª;wa,muf&JŒt&dyfta&mifazmfjyr_rsKd; rawG@&yg?
tem;u wef;pD;udk vufumtjyif xGucf ikd ;f vdu k +f yD;wJah emuf ole@J usaemf ESpaf ,mufwnf;tae
txm;rSm olu æ
“cifAsm;u tvHtav;rðyEdkifbl;vdk@ ajymw,fqdk/ wm0efus taqmifrª;u vmwdkifoGm;w,f”
usaemfhudk ‘cifAsm;’qdkwJhemrfpm;oHk;+yD; ,Of,Ofaus;aus;ar;vmw,f?
“usaemfu pajymwmawmhr[kwzf ;l ? olu bmvd@k tav;rðywmvJar;vd@k usaemfu ajym&wm”
olu pdwfraumif;[ef wcsuf=unfh+yD;/
“cifAsm;uvJAsmæ 'g}uD;us,fwJhjy\emrS r[kwfbJ/ tav;ðyvdkufaygh? acgif;ndwfvdkuf
+yD;oGm;wmyJ/ ðyvdkufygAsm”
usaemfu acgif;&rf;vdkufw,f?
“usaemf rðyEdkifbl;”
“Asm æ bmvdk@wkef;”olu em;rvnfovdk wtHhw=o=unfh+yD;ar;vmw,f?
“usaemf æ tck axmifusvmwm Edik if aH &;r_yg? tpd;k &udq k ef@usiw f hJ r,H=k unfwjhJ ypfry_ g? wjcm;
bmjypfrr_ S r&Sb d ;l ? tJ't
D wGuf tpd;k &u usaemfu h akd xmifcsxm;wm tck(3)ESp&f ydS g+yD? usaemf 'Dtpd;k &udk
t,Hkt=unfr&Sdygbl;/ 'Dtpdk;&&JŒtvHqdkwmudkvJ tav;rðyEdkifygbl;”
usaemfu óudwifpOf;pm;xm;+yD;om; pum;vHk;awGtwdkif; wvHk;csif;ajzvdkufygw,f?
“tpd;k &udk ,Hyk g r,Hyk gqwkd m usaemf bmrSrajymcsiyf gb;l ? usaemf ajymvd@k v&J r,fu h pd rP [kwyf gb;l ?
'gayr,fh EdkifiHawmftvHudktav;ðywmeJ@ tpdk;&udk ,Hkwmr,Hkwm bmrSrqdkifygbl;? cifAsm;vJ ynm
wwfwa,mufy/J pOf;pm;=unfyh g? w±kww f @kd ±k&mS ;wd@k vkd uGejf rLepfEikd if u
H acgi;f aqmif}uD;awG vm=uwJh
tcg olwdk@vJ EdkifiHawmftvHudk tjyeftvSef tav;ðy=uwmyJav? 'gæ ,Hkvdk@vdk@ajymrvm;? r,Hk
,Hk,Hk xHk;wrf;pOfvmt& ESpfEdkifiHtvHudk tav;ðy&wmyJ? tJ'Dvdk oabmxm;vdkufayghAsm”
olu ajz;av;pGmajym&if;“uJæ b,fhES,fvJ”qdkwJh t=unfheJ@=unfhvmw,f?
usaemf&ŒJ vGrJ mS ;aewJt h jrift,ltqawGuakd cszsu+f yD; oabmxm;rSerf eS u f efuef xm;wwf=unfh
wwfatmif tydkifoGefoifvrf;jyay;vdkufEdkif+yDqdkwJht=unfhrsKd;eJ@usaemfhrsufESmudk ðyH;=unfhaew,f?
wu,fu h jkd yZmwf rif;om;wa,muft=unfrh sK;d ? vufcsmt±du k af umif;wJh ygarmuQ}uD;wa,muf&ŒJ
t=unfhrsKd;?
“tJ'gu oHwrefudpPyJ/ tjyeftvSef tav;ðy=uwmyJ/ ck[mu tJ'geJ@ rwlbl;av”
usaemfu apm'uwufvdkufawmh oluacgif;udk jyZmwfrif;om;wa,mufvdk [efygyg&rf;&if;
usaemfhrsufESmudk ai;=unfhjyefw,f?
“cifAsm; pOf;pm;=unfh/ cifAsm;vJ &efukefrSm ±kyf&Sif±HkawGoGm;+yD; ±kyf&SifawGbmawG=unfhzl;rSmbJ?
udk,fh[mudk,f ydkufqHay;+yD;oGm;=unfh&wJh ±kyf&Sif±HkawGxJ ±kyf&SifoGm;=unfhwmawmif ±kyf&SifvmcgeD;
EdkifiHawmftvHpjy&if tav;ðy=u&w,f? tav;rðy&if zrf;+yD;'%f±dkufEdkifw,f? w&m;pGJ+yD; ta&;,l
Edik w
f ,f? 'g[m Edik if aH wmf Oya'yJ? tck[mu 'Dae&m[m ±ky&f iS ±f akH wmifr[kwb f ;l ? axmifæ axmif?
0if;wifhxGef; 85
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
axmifxJrSmvJ EdkifiHawmftvHudk tav;rðywm[m ta&;,lEdkifwJh jypfr_yJ? tJ'ga=umifhæ”
olu pum;pjzwf&if; usaemfhrsufESmqDxyft=unfhrSmæ
“tJ'gu udk,fu ol@±kyf&Sif±HkxJoGm;=unfhwmav? udk,fu ol@pnf;rsOf;udkrvdkufemcsif&if oGm;
r=unfhbJ aevdkuf±HkyJ/ udk,fu ol@*GifxJoGm;wmudk;/ rvdkufemwmrdawmh cHvdkuf&wm awmfao;wm
ayg?h tck[mu 'DaxmifxJ usaemfua&mufcsiv f @kd a&mufvmcJ&h wmr[kwb f ;l ? olw@kd zrf;ac:+yD; rw&m;
xnfv h ukd v
f @kd a&mufvmcJ&h wm? tJ'o D wl @kd tay: r,H=k unfwq hJ ef@usiwf jhJ ypfrq _ wkd meJ@vJ axmifx0J if
ae&wm(3)ESp&f +dS yD/ aemufxyfvJ ESpaf wGuseaf o;w,f? tJ'gbmjzpfv@kd usaemfu olw@kd rqvtvHukd
tav;ðy&rSmvJ/ usaemfrðywm usaemfw&m;w,f”
usaemfuvJ usaemfhoabmxm;udk azmfxkwf&if; ol@&JŒ&Sif;jycsufudk jyefvnfacsyvdkufw,f?
olu [l;ceJoufjyif;wcsurf w _ x f w k &f if; “'g[m Edik if aH wmftvHygAsm/ Edik if aH wmfukd ud, k pf m;ðyxm;wJh
tvHyg/ bmtvHnmtvHqdk+yD;r=unfhygeJ@/ udk,fhEdkifiHudk udk,fav;pm;w,fqdkwJh oabm=unfhprf;
ygAsm”vdk@ quf+yD; &Sif;vif;w,f?
“tJvdkqdk&ifæ [dkwkef;u tvHa[mif;udk xm;ygvm;/ bmvdk@tvHajymif;wmvJ/ 'DtvH[m
rqvuvkyfxm;wJh rqvtvHyJ/ usaemf tav;rðyEdkifbl;”
usaemfuvJ ol@&Sif;vif;csufudk wcsufrusefqufacsyw,f? olu t=uHttdkufoGm;[efeJ@
tjyifbuf qDai;=unfhw,f? +yD;awmhæ
“usaemfu cifAsm;twGufajymjywmyg? usaemfvJ rwwfEdkifawmhbl;? ck[mu wdkifxm;wmqdk
awmh cifAsm;uvJ tav;rðyEdik b f ;l qdak wmh axmifyikd }f uD;qD owif;yd@k &rSm? tckaxmifyikd }f uD;u &efuek f
tpnf;ta0 oGm;aew,f? 'k - axmifyikd }f uD;qD owif;yd@k &vdrrhf ,f? axmifyikd }f uD;u olu pma&;q&m/
cifAsm;u i,fuwnf;u pma&;wJholqdk+yD; oHa,mZOf&Sdw,f? usaemfu cifAsm;udk jy\emray:ap
csifbl;? cifAsm;pOf;pm;ygtHk;”
olu usaemfhudk azsmifhzsygao;w,f?
usaemfu usaemfhydkif;jzwfxm;csuft& acgif;&rf;jyvdkufygw,f? “uJ - oGm;Edkif+yD”vdk@ olu
ajymawmh usaemftaqmifudk jyefvmcJhygw,f?
tck 'DaxmifrmS axmifyikd }f uD;r&Sb d ;l ? tpnf;ta0;oGm;wufaew,fqakd wmh usaemf 0rf;omovdk
vdkjzpfrdygw,f? bmvdk@vJqdkawmh axmifydkif}uD; q&m&efatmifarmifarmif[m usaemfeJ@&if;ESD;cJhol?
usaemftxufwef;ausmif;om;b0 i,fi,fwkef;u ol@tdrfrSm xrif;eyfaygif;rsm;pGm pm;cJhzl;w,f?
tJ'Dwkef;u olu uomaxmifrSm axmifydkif? usaemfu OD;av;uausmif;xm;ay;vdk@ OD;av;&SdwJh
tif;awmfrmS ? uomc±dik pf mayv_y&f mS ;r_awGxJ tif;awmfa&muf usaemf[m i,fi,f&, G &f ,
G ef @J yg0ifae
cJhzl;w,f? tJ'D pmayeJ@ywfouf+yD; q&m&efatmifarmifarmifeJ@ odu|rf;cJh&zl;+yD;/ usaemfq,fwef;ajz
awmh ol@tdrfrSmwnf;cdkif;+yD; ajzcJh&w,f? tJ'Dwkef;u tif;awmfrSm pmppfXmer&Sdao;vdk@ uomoGm;
ajz&r,fqakd wmh q&m&efatmifarmifarmifu usaemft h ay: vdv k v
kd m;vm;eJ@ pmaypdwef @J vufccH w hJ m?
txufwef;ausmif;om;b0uwnf;u uAsmeJ@0wˆKwdkav;awGa&;aewJh usaemhfudk uavmiform;
av;wa,muftjzpf q&m&efatmifarmifarmifu odxm;cJhwm? usaemfq,fwef;atmifcJhwm
ol@trd rf mS wnf;cdak exdik af jzqd&k if;u atmifcw hJ m? usaemf&h ŒJ vufoif0wˆKwdak v;aygi;f ajrmufjrm;pGmudk
86 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
q&m&efatmifarmifarmif zwf±c_ zhJ ;l ygw,f? uH=urRm&JŒ tvSnt hf ajymif;awGatmufrmS q,fah v;ig;ESpf
t=umrSm usaemfeJ@q&m&efatmifarmifarmif jyefvnfawG@qHk&awmh olu emrnfausmfom,m0wD
axmif}uD;&JŒaxmifydkif}uD;? usaemfu tif;pdefaxmif}uD;uae axmifajymif;ydk@jcif;cH&wJh EdkifiHa&;
tusOf;om;? wu,fhudk 0wˆKwyk'fvdk 0wˆKqefaecJhygw,f?
tvHtav;rðyr_qdkwJhjy\emtwGuf aemufqHk;xdyfwdkufñuHawG@&rSmu oleJ@usaemfyg? olu
axmiftm%mydik /f usaemfu Edik if aH &;tusO;f om;? usaemfu usaemfEh ikd if aH &;&yfwnfcsut f & jywfjywf
om;om;&yfwnfzdk@ qHk;jzwf+yD;om;? 'DvdktajctaerSm olr&Sdbl;qdkawmh oleJ@ awhvGJvGJoGm;&wmqdk
awmh usaemfhpdwfxJ 0rf;omovdkvdkjzpfrdwmawmhtrSef?
wem&Davmuft=umrSm ‘tav;ðy’qdw k hJ toHawGe@J twl axmifred ;f a*s;±H;k zufqD 'kw, d axmif
ydkif}uD;bdk=unf 0ifvmwm&dyfceJ vSrf;jrifvdkuf&ygw,f?
ig;rdepfavmuft=umrSm wzuftaqmifu usaemfb h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ OD;azwif/ udpk EH /k xGe;f
0if;wdk@wawG wa,muf+yD;wa,muf ac:xkwfjcif;cHae&wm usaemfhtaqmiftay:uae vSrf;jrif
ae&ygw,f? bdk=unfu wa,mufcsif; ac:ar;aewmyg? wa,muf+yD;wa,muf udk,fhtaqmifudk,f
jyefoGm;=uwmudkvJ usaemfjrifvdkuf&ygw,f? olwdk@b,fvdkajzqdk=uovJqdkwm usaemfrodyg?
aemufqHk; usaemhftvSnfhqD qdkufa&mufvmygw,f? usaemfhudk taqmifrª; oef;axG;udk,fwdkif
vmac:ygw,f?
'kw, d axmifyikd }f uD;bd=k unf b,fah vmuf yg;uGuo f m;yDoovJqw kd m tif;pdeaf xmifrmS uwnf;
u wpGef;wp =um;odzl;+yD;jzpfygw,f? axmifrª;av;b0uwnf;u tusOf;om;awGtay: b,fh
avmuf&uf&ufpuf pufvkyfwwfwm/ txl;ojzifh EdkifiHa&;tusOf;om;awGtay: =urf;=urf;&rf;&rf;
udkifwG,fESdyfuGyfwwfwm =um;od&zl;+yD;om;jzpfygw,f? axmif;rª;b0u EdkifiHa&;tusOf;om;awGudk
udk,fwdkifvufoHajymifajymif0if&dkufcGJjycJh wm/ axmifwGif;a&muf ausmif;om;&Jabmfav;awGudk
yufyufpufpuf ±dkufESufaqmfyavmfwD;jycJhwmawG usaemfaumif;aumif;=um;odcJhzl;+yD;jzpfygw,f?
bd=k unf[m axmifr;ª av;b0uwnf;u emrnfq;kd eJ@ausmaf pmcJo h yl g? (rSwcf su?f ? e0w vufxuf
rSm &Jausmfolvm; &JAvvm;/ bGJ@awmif&cJhwJhol)
usaemf0ifvmwmudk 'kaxmifyikd }f uD;bd=k unf[ h m a&$uikd ;f rsurf eS =f um;uae cyfxefxef vSr;f =unfh
aeygw,f? ol@ab;rSm axmifrª;}uD;/ rdef;a*s;vf axmifrª;av;oef;vGifeJ@ axmif0g'gESpfa,mufwdk@u
Asm'dwfcHtaetxm;eJ@ ywf0dkif;0ef;&H&yfae=uygw,f? olu ppcsif; æ
“rif;u EdkifiHawmftvHudk tav;rðybl;qdkuG”
“[kwfw,f”
“bmvdk@tav;rðyovJ”
tHudkwcsufwif;vdkuf+yD; olu qufar;w,f?
“usaemf EdkifiHa&;r_eJ@usvmwm”
usaemfu wdkwdkwkwfwkwfyJ tajzay;vdkufygw,f?
“'Dr,f/ a*s;rJeEf &l ,f (Jail Manual) rSm axmifvufpJG Oya'rSm tusO;f om;wdik ;f Edik if aH wmftvHukd
tav;ðy&r,f/ tav;rðyvd@k r&bl;uG/ tav;rðywm[m axmifpnf;urf; axmifOya'udk csK;d azmuf
0if;wifhxGef; 87
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
wmjzpfw,f”
ol@toHu ol@rsufESmeJ@vdkufzufvSpGm xefjyif;wif;rmaew,f? ol@rsufaphtpHkuvJ emZD
[pfwvm&JŒrsufaphtpHkvdkvdk/ tdkufcref;&JŒrsufaphtpHkvdkvdk pl;vufaew,f?
“axmifyikd }f uD;uvJ rif;udo k w d ,fqv kd @kd / igw@kd u ri;faumif;aumif;rGerf eG af ew,fq&kd if oufom
tqifajyr,fhae&mawmif csxm;ay;rvdk@? ckawmh rif;u p+yD;jy\emazmfwmayghuGm/ 'gæ axmif
jy\emay:atmif azmfwmuG” a'geJ@armeJ@ajym&if; ol@&JŒao;i,f&ufpufwJh rsufaphtpHkeJ@ usaemfh
rsufESmudk pdkuf=unfhw,f?
“axmifOya'udk b,fawmhrS tcsKd;azmuf rcHEdkifbl;uG/ rif; EdkifiHawmftvHudk tav;ðy&r,f”
'g igth rde@f / armifrif;emcHap/ emudk emcH&r,fqw kd hJ wcsuv f w
$ tf rde@f ay;oHrsK;d eJ@ cyfwif;wif;ajym
vmw,f?
“usaemf tav;rðyEdkifbl;/ b,fawmhrS tav;rðybl;”
usaemfu wvHk;csif; at;at;aq;aq; tajzay;vdkufw,f?
bdk=unfrsufESmwckvHk; &Joxuf &Jvmw,f? qDOD;axmywfawGcsnf; pm;aomufrsKdqdk@vmcJhwJh
rsufESmtpftpf tqDysHysHrsufESm}uD;[m rmefzDaewJh AD,uferf0ufjzLodk;}uD;waumif&JΠrsufESmrsKd;
jzpfvmw,f?
“rif;u b,fvdkaumifvJuG? igæ EdkifiHa&;orm;rsKd;pHkeJ@ñuHzl;w,f? [dk;wkef;u OD;ausmf+idrf;wdk@
OD;baqGwdk@vdk yk*~dKvf}uD;awGeJ@vJ axmifxJrSm ñuHzl;w,f? olwdk@u odyfeyfw,f? odyfyg;w,f? odyf
pnf;±H;k wwfw,f? axmifxrJ mS b,fvykd *k Kd~ vfukd b,fvq kd ufq&H r,fqw kd m odyef m;vnfw,f? tae
acsmifatmifaewwfw,f?”
[kwfovm; r[kwfovm;qdkwmawmh usaemfrod?
'kw, d axmifyikd }f uD; bd=k unf[m usaemfrh suEf mS udk pdu k =f unf&h if; tm%mydik w f a,muf&ŒJ avoH
[efyeftjynfheJ@ quf&$D;aew,f?
“EdkifiHa&;orm;qdkwm tJ'Dvdk nuf&w,f? rif;u bmEdkifiHa&;orm;vJuG/ udk,hfudk,fudk,f
taeacsmif atmifraewwfb;l ? ud, k t fh cGit hf a&; ud, k yf wd wf ahJ umif/ aomuf±;l yJ? 'g æ t}uD;rm;qH;k
axmifpnf;urf;csKd;azmufr_yJ/ EdkifiHawmfudkyg apmfum;r_yJ”
bdk=unfu usaemfhtay: t}uD;tus,fqHk;pGJcsuf}uD;awGygwif&if; tay:pD;uae armufarmuf
rmrm apmfum;jyaew,f?
“a[haumifæ rif;udk ig aemufqHk;ar;r,f/ EdkifiHawmftvHudk tav;ðyrvm;/ rðybl;vm;”
olu tHukd wcsu}f udwv f ukd +f yD; aemufq;kH &mZoHukd wif;wif;rmrmay;vmw,f? axmifr;ª av;
oef;vGiftyg tem;&Sdvltm;vHk;u usaemfhrsufESmqD vSrf;=unfhw,f?
“rqvtvHudk usaemf tav;rðyEdkifbl;”
usaemfhajzoHtqHk;rSm 'k axmifydkif}uD;bdk=unf[m wl;wl;cg;cg; rkef;rkef;wD;wD;t=unfheJ@
quf=unfh+yD;æ
“'Daumif t±l;/ t±l;wdkufydk@ ydwfvdkuf”
aemufqHk; pD&ifcsufudk csrSwfay;vdkufygw,f?
88 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
aemufqHk;awmh 'Dwdkufcef;usOf;av;xJa&mufvm&ygawmhw,f?
t±l;wdkufæ wJh? bdk=unf&JŒE_wfxGufpum;t& t±l;wdkufqdkyguvm;?
tif;pdefaxmifrSmaecJhwkef;uvJ wdkufaygif;pHkrSmaecJhzl;+yD/ t±l;wdkufqdkwmawmh r=um;zl;bl;cJh?
ppfacG;wdkuf/ vufyg;wdkufwdk@awmh =um;zl;cJhw,f? 'Dom,m0wDaxmifrSmvJ wdkufxJaecJh&zl;+yD/ v,f
orm;olykef}uD; q&mpHudkxm;cJhw,fqdkwJh wdkufudkvJjrifcJhzl;+yD/ t±l;wdkufqdkwmudkawmh r=um;zl;cJh?
bd=k unftqdt k & t±l;wdu
k qf akd wmh 'Dwu kd u
f kd bmvd@k t±l;wdu
k vf @kd ac:wmygvrd ?hf pOf;pm;aewke;f &Sad o;/
“[m; [m;æ b,facG;vlxif&rSmwHk;uG/ vD;bJa[h” qdkwJhtoHeJ@twl jzef;ceJ jzef;ceJ oJr_HawG
usvmw,f/ usaemft h cef;a&SŒtxd usvmw,f? ab;b,fnm aumfyuf qkyyf ufaeyH&k w,f? usaemfh
&JŒnmbufuyf&uftcef;u usaemfh&JŒrod&ao;wJh tcef;azmf&JŒtoHeJ@ vufpGrf;jyv_yf&Sm;aer_yg
uvm;?
*wfpwmydk oef;axG;&JŒzdeyfcsuf vufo;D csuaf wGa=umifh wud, k v
f ;kH udu
k cf eJ musif atmifw
h uf
ae&mu acgi;f axmif+yD;x=unfv h u
kd af wmh usaemfth cef;0a&SŒwnfw h nfrh mS tifrwef}uD;wJh acs;wH;k }uD;?
rmawmifhrJeufaewJh acs;wHk;}uD;? av;ig;ajcmufvufravmuf&Sdrvm; rajymwwf?
em&D0ufavmuft=umrSm “[mæ 'Daumifuawmh &rf;xm;jyef+yD/ acs;awGudk yGpm=uJvdk@/
oJawGa&mtESH@yJ/ 'kuQygyJ”qdkwJh nnf;oHeJ@twl wdkufwef;pD;jzpfyHk&ol[m wHjrufpnf;wdkwacsmif;eJ@
vdkufvSJaewmjrifvdkuf&w,f?

2?

wu,fu 'Dwdkuf[m aq;±Hk0if;xJuwdkuf? 'gayr,fh aq;±Hkwdkufawmhr[kwf? 'Dwdkuf&JŒa&SŒ


cyfuyfuyfrSm wxyfwdkufao;ao;wvHk;&Sdao;w,f? tJ'DwdkufxJrSmrS aq;&Hk0if;twGif;aecGifh csay;
xm;wJh ouf}uD;&G,t f wkd csK@d aexdik af e=uwJth wGuf aq;±Hw
k u
kd vf @kd ajym&rSmyg? olw@kd uwmh eJeJ vGwf
vyfw,f?
usaemfhudkxnfh+yD;ydwfxm;wJhwdkufrSm tcef;rsm;rsm;r&Sdovdk/ wdkufydwfcHtusOf;om;vJ rsm;rsm;
&S[
d efrwlyg? usaemfah b;cef; tcef;azmfuawmh oGuo f u
G v
f nfatmif±;l ae+yDjzpfwhJ tusO;f om; t±l;
wa,mufyg?
usaemfh b,fbufcef;rSm vlr&Syd g? wcef;ausmrf mS awmh ±l;pðyaewJh vlwa,muf/ oGuo f u G v f nf
atmif ±l;aewmawmhr[kwf? wcsuf wcsufrSpdwfazmufwwfyHk&ygw,f? olu Armr[kwf/ tuf(z)
tmpD (FRC)vd@k pm&if;oGi;f xm;wJh tuf(z)tmpD w±kwpf pfppfwa,muf? Armpum;vJ odyw f wf[ef
rwlyg? axmifxJa&mufrS eJeJ yg;yg;yJ wwfxm;wJhArmpum;eJ@ usaemfhudk pum;ajymzdk@óud;pm;ygw,f?
olajymwJhpum;wdkif;udk usaemfu em;rvnf?
ol@uakd wmh ae@vnfwikd ;f wduk w f ef;pD;‘udv
k mb’u a&csK;d xkwaf y;wJt h wGuf usaemfvrS ;f jrif&yg
w,f? t&yf&Snf&Snf qHyif&Snf&Snf/ tom;ujzLjzLeJ@ vlyHkacsmav;wa,mufyg? rsufvHk;awGuawmh
yHkrSefrusvSbJ &Da0qdkif;ysaeygw,f? wef;pD;udkvmbu b,fvdka[mufa[muf Armpum;udkvJ
aumif;aumif;em;rvnf[efeJ@ olvkyfcsifovdk vkyfygw,f?
0if;wifhxGef; 89
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“awmuf æ 'Dt±l;uvJ awmfawmfcufwmbJ/ awmf+yD[/ a&'gavmufcsKd;& awmf+yDaygh/ ighrSm
wjcm;vkyfp&mawG trsm;}uD;usefao;w,f/ ajymvJem;rvnfbl;? wu,fem;rvnfwmvm;/ em;
rvnfcsifa,mifaqmifwmvm;uGm/ aoomaocsifawmhwmyJ” udkvmb&JŒ nnf;oHu a&csKd;xkwf
wdkif;vdkvdk =um;aejrifae&w,f?
[kbd ufq;kH tpGe;f rSmu ESpaf ,muf? wa,mufwcef;pD? olw@kd uawmh jypf'%form;awG/ axmif
xJrSmxyf+yD; jypfr_usL;vGefvdk@ wdkufydwf'%fcwfxm;wm?
ae@vnfae@cif;awGrmS tuf(z)tmpDw±kwu f av;&JŒ w±kwo
f cD si;f atmfatmfqo kd /H oHwikd u
f kd ajceJ@
uef+yD; pnf;csufvdkufoHawG em;tlcref; =um;&ygw,f? wcgw&Hawmh wkwfwkwfrS rv_yfjyef?
usaemfah b;csi;f uyf tcef;azmft±l;uawmh awmfawmfukd tqJoefw,f? wcgwcgq&J if teJq;kH
em&D0uf? b,facG;rSvlrxifbl; qdkwmuawmh ol@vufoHk;pum;? &,fvdkuf&ifvJ cGufxdk;cGufvef?
usaemfhudk a&csKd;cGifhray;? *efzvm;vJcsp&mrvdk/ q,f&ufavmuf 'Dtwdkif;xm;w,f? tcef;
axmifhrSm oJyHkwyHkeJ@aygh? tif;pdefaxmif(6)wdkufrSmvJ acs;eJ@avmufeJ@aezl;awmh 'Davmufuawmh
usaemfhtzdk@ rqef;? &SdaewJhoJyHku odyfrqdk;vS? 0ifumpu ajcmufajcmufaoG@aoG@/ bmrSr&Sd? udk,fh
ypPnf;eJ@udk,f eJeJyg;yg; pdkpGwfeHapmfpðyvmcsdefavmufrSm quf&ufavmuft=umrSm wef;pD;udkvmb
vm+yD; oef@&Sif;a&;vkyfay;w,f? *efzvm;eJ@ tukefodrf;usKH;oGm;+yD;wJhaemuf oJyHkrxm;awmhbJ *ef
zvm;ay;vmawmhw,f?
axmifrª;awG 0g'gawGvpf&ifvpfovdk vmvm+yD; usaemfhqDpum;pjrnfajymavh&Sdwmuawmh
wef;pD;udkvmbtygt0if crHkq&mawmf}uD;eJ@ b}uD;uH? olwdk@u aq;±HkwdkufrSm ae&olawG?
udkvmbu t&ifu bkef;}uD;? vlowfr_eJ@usvm+yD; vl0wfvJcJh&wmvdk@qdkw,f?
crH k q &mawmf } uD ; u touf ( 70)avmuf & S d a e+yD ? ouF e f ; eJ @ r[k w f a wmh / tay: jzL
atmufjzLaxmif0wfpHkeJ@? pdwfykwD;rJrJ}uD;udk vnfyif;rSmvG,fvdk@? yGJrdef@r&bJ w&m;a[mr_wJh?
“'gavmuf±l;ae&Smwm bmvdk@ t±l;axmifrydk@ao;wmvJ/ t±l;axmifydk@oifhwmaygh”
wae@ udkvmbudk usaemfhtcef;ab;u t±l;ta=umif;pum;pyfrd&if; ar;=unfhrdw,f?
“rodygbl;Asm/ [dkwkef;uawmh taumif;wJh/ axmifxJusrS ±l;+yD; tckvdkcGJxm;wm? oufqdkif&m
pmwifxm;w,fqdkvm;yJ? tif;æ axmifxJrSm ±l;oGm;wmawmifrvG,fygbl;Asm? qufæ wdkufydwfcH
xm;&w,f”
bkef;}uD;vlxGuf udkvmbu nnf;w,f?
crkHq&mawmf}uD;uawmh usaemfhtcef;a&SŒ tcsdef=um=umvm&yf&if;æ
“ykxkZaemæ OrRwWaumæ wJh? ykxkZOfrSefor# t±l;csnf;ygbJ? olwdk@u tm%m±l;? 'gayr,fh
'Dt±l;u wrl;omaewmawmh cufom;wum&JŒ”wJh?
usaemfðyH;vdkufrdygw,f?
b}uD;uHuawmh v,form;td}k uD;? rsuaf phu araumif;&Sm? 'DxaJ &mufrS ydq k ;kd vmwmvd@k ajym
w,f? wm0efauspyg; roGif;vdk@qdk+yD; olwdk@&GmaumifpDvl}uD;u ac: }udrf;awmh pyg;rSr&Sdwm bmoGif;
&rvJvdk@ jyefajym&if; tcsif;rsm;&mu "m;eJ@ckwfcJhwJhtr_wJh? toufuvJ ajcmufq,fausmf rsufaph
uvJ raumif;awmhv@kd aq;±Hw k u
kd f xJa&mufvmwm? tvHtav;rðyr_e@J a&mufvm&wmrSe;f odaewJh
90 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf

b}uD;uHuæ
“rdk;cg;a&aomufwJh yHkjyif=um;zl;w,fr[kwfvm;? rdk;cg;a&aomuf+yD; bk&ifvJ&l;/ rª;rwfawGvJ
±l;ukefwm? rdk;cg;a&raomufvdk@ r±l;wJhvlaumif;awGudk t±l;awGu t±l;t±l;vdk@ajymwm/ tJ'DvdkyJ
uG”wJh?
usaemfu 'Dwdkufcef;usOf;av;xJrSm qufvufwdkufydwfcHxm;&if; “'Daumif t±l;/ t±l;wdkuf
ydwfvdkuf” qdkwJh 'k axmifydkif}uD;bdk=unfh&JŒrsufESmudkyJ c%c%jyefjrifaerd&if;/ bdk=unf[m
tm%m±l;vm;? rdk;cg;a&aomuf ±l;vm;qdkwmudkyJ o±kyfcGJ=unfhaerdygawmhw,f? Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 91
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

6 wduk rf mS
avmufuukd w
f m cHz;l ovm;
axmif0wˆKwdkrsm; (10)

0if;wifhxGef;

92 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;

6 wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
0if;wifhxGef;

(1)

“(6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm;a[h”


arsmuft}kd uD;wifvwfajymajymaewke;f uawmh 'Davmufoabmraygurf ?d urBmay:rSm tifrwef
tcsKd;tqufrusvSwJh arsmuftdk}uD;waumifvdk vufjyifuukef;ukef;/ ezl;uwGef@wGef@/ rsufESm}uD;
u±_HŒwGwGeJ@ ol,kwfrmwdk@&JŒt*FgvuQ%mtm;vHk; ol@wa,mufxJtay:rSm tukefpkðyHwyfqif
ay;xm;ovm;xif&avmufwJh OD;wifvwfudk EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk;u “arsmuftdk}uD;”vdk@
v#Kd@0Sufemrnfay;xm;ygw,f? olvm+yDqdk&if wu,fudk arsmuftdk}uD;waumif0ifvmovdk ukef;uG
uke;f uGe@J 0ifvmwwfovdk wcef;cef;u wOD;OD;udak wmh rxdcvkwf xdcvkwjf zpfjzpf/ qly}l udr;f armif;wm
jzpfjzpf/ tjypf&Smwm oa&mfwmjzpfjzpf vkyfavh&Sdygw,f?
“a=omfæ bk&m;wumæ 'g tvSLcHZ&yfr[kwfzl;/ axmif - axmif/ axmifrSwdkuf - wdkufvdk@ac:
w,f/ tjyifrSmwkef;uawmh wdkufvdkufr,f cdkufvdkufr,feJ@&J&JawmufvmcJh+yD; tckrS aumif;r_wck
ae@pOfðy*dkufeJ@ pmav;awGudk pyg;vHk;aumufau|;aeovm;/ wdkufa&SŒrSm pmav;awGvmem;atmif
vkyfvdk@r&bl;/ r[m*±k%mawmf}uD;awGvJ pmav;awGtay:rSm jyoraeeJ@/ aus;apwrefawG pmap
wrefawGv$wfzdk@vJ pOf;pm;raeeJ@ r&bl;/ aemuf pyg;vHk;udk rpm;Edkifvdk@ aumufypfw,fqdk&ifvJ
udk,fh[mudkaumuf - +yD;awmh *efzvm;xJxnfh/ wdkufa&SŒypf+yD;pmarG;vdk@ r&bl;/ rSwfxm;”wJh?
(5)wdkufrSmae&wkef;u xrif;rpm;cif pyg;vHk;av;awGaumuf+yD; tcef;a&SŒrvSrf;rurf;rSm
vmvmem;wwfwJh pmav;ESpfaumifa&SŒypfau|;rdvdk@ ajcoHr=um;atmifvmacsmif;wwfwJh
arsmuftdk}uD;eJ@awG@oGm;+yD; tckvdk=o0g'ay;oGm;wmcHvdkuf&jcif;jzpfygw,f? (5)wdkuf[m tcef;(22)
cef;&Sdygw,f? tvsm;vdkuftcef;(22)cef;udk wcef;eJ@wcef;=um; tkwfeH&Hxyf+yD;jcm;xm;ygao;w,f?
teH(8)ay/ tvsm;(10)ayavmuf&Sdr,fvdk@xif&wJhtcef; av;awG[m wqufwnf;zGJ@pnf;xm;wm
jzpfwt hJ wGuf wcef;u pum;us,u f s,af jym&if uyf&ufom;tcef;uawmh cyfw;kd wd;k =um;&Edik yf gw,f?
'ga=umifh 0g'gawGtvpftvpfrmS wcef;eJ@wcef; cd;k cd;k +yD; pum;pjrnfajym=u avh&ydS gw,f? 0g'gawGuvJ
r=umc% tvpfray;yJ cdk;em;axmifavh&Sdygw,f? wdkufxJrSm wcef;eJ@wcef;vSrf;+yD; pum;ajymwm
[mvJ axmifOya't& tifrwef}uD;u,fwJh axmifpnf;urf;csdK;azmufr_}uD;wckygyJ? cdk;em;axmif
+yD; rdatmifzrf; pum;ajymwJholudk enf;trsKd;rsKd;eJ@[def;wwfa[mufwwfwmuawmh 0g'gawG
tm;vHk;vdkvdkygyJ? 'DxJrSm vufarmif;rSm t&pfESpf&pfwyfxm;wJh 0g'gt=uyf arsmuftdk}uD;[m
tqd;k qH;k jzpfygw,f? 'ga=umifh 0g'g tvpf wcef;eJ@wcef; vSr;f tquftoG,ðf y pum;ajym=u&ygw,f?
u|eaf wmfu h akd wmh u|eaf wmfw@kd &aJ bmfwu G “uAsmq&m”wJ?h (ckcsed tf xd axmifxu J rvGw&f &Smao;
wJ)h udpk ;kd jrifu
h akd wmh ‘bm*sm}uD;’wJ?h udak usm0f if;udk awmh ‘ykavG’wJ?h atmifoef;jrifu
h akd wmh ‘ry'g’/
0if;wifhxGef; 93
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
taz OD;av;OD;±_wif}uD;udak wmh ‘rke@f qaD =umf’wJ?h ausmx f ;l udak wmh‘ud'k go’/emrnf0u S af wG toD;oD;
&Sd=uygw,f?
“rke@f qaD =umf/ rke@f qaD =umf ud, k w f ikd v
f yk w
f hJ rke@f qaD =umf” qdw k hJ a&S;a[mif;oDcsi;f oH}uD;xGuv f m+yD
qdk&ifawmh tJ'gOD;av; OD;±_wifvSrf;+yD;qufoG,faewJhtoHygyJ? “ry'ga& æry'g&JŒ/ armif}uD;
udk'gorSmjzifh cufu+yDuGm” qdkwJh Zmwfrif;om;[JoHxGufvm&ifawmh ausmfxl;u oleJ@tr_wGJ
atmifoef;jrifhudk vSrf;tquftoG,fðyoHygyJ?
“a=omf-bkef;}uD;/ a&;awmftrSef zwfawmhtoHwJh? zkef;}uD;vdk@ac:ayr,fh a&;awmhbukef;eJ@/
bkef;}uD;aygh? tif; - AHk;}uD;awmh vltaotaysmufydkrsm;wmaygh/ [kwfvm;AHk;}uD;” bmrSajymp&m
r&Sdawmhbl;qdk&if arsmuftdk}uD;u vrf;qufav#mufoGm;&if; q&mawmf OD;y¾dwudk raxrJhjrif
vkyfoGm;wm=um;&avh&Sdygw,f? EdkifiHa&;tr_wyf+yD;zrf;xm;jcif;cH&wJhq&mawmf[m cyfrqdwf
vkyfaeavh&Sdayr,fh =um;&olwdkif;uawmh t0DpdcsKd;uyfr,fh arsmuftdk}uD;&JŒtoHudk em;=um;jyif;uyf
jzpf&wmcsnf;jzpfygw,f?
“a[h ausmfxl;/ 'Dvdkwdkufcef;rsdK;[m òrd@xJrSm pay:waomif;avmuf ray;bJr&bl;? wHcg;rS oH
wHcg;eJ@/ aomhcavmufrS ESpfckxyfwyfay;xm;ao;w,f/ tapmifhta&SmufuvJae@a&mnyg (24)
em&Dtajynf/h rif;wd@k tyd af ewmawmif wd@k 0g'gawGrmS tvJtvS,ef @J apmif=h uyfay;vd@k ? a[m - xrif;
pm;awmhvJ tcsed rf eS 'f aH ygux f rif;eJ@umG æ [J [J” arsmuft}kd uD;&JŒ&doaH vSmifo[ H m wOD;r[kww f OD;
awmh cH&ñuH&wmcsn;f jzpfygw,f? u|eaf wmfw@kd axmifxJ wdu k x
f 0J if&csed rf mS au|;wJx h rif;[m ‘qefjzL’
r[kwfao;yg? vHk;wD;xrif;? pyg;vHk;Edkif;csif;/ cJuygao;/ vHk;wD;qefrS atmufapmfuvJeHvdkufao;?
0ufawmifrpm;wJhpyg;udkrsm; =uHzef&SmazG}udwfcGJ+yD; csufay;aeovm;rajymwwf? 'efyef;uefjym;
yde±f ŒH_ ±_ŒH ay:u vH;k wD;xrif;yH[ k m eDww D 0D gwmwm ta&mifrsK;d pHyk gae+yD; trSww f rJt
h a0;uaevSr;f =unfh
vdkuf&if ‘'Haygufxrif;’ta&mif xaeygw,f? 'gudk arsmuftdk}uD;u‘'Haygufxrif;’vdk@ tr$rf;wif
ajymqdkvdkufwmjzpfygw,f?
wcgawmh b,fhES,fvJa[h 'Haygufxrif;av; aEG;aEG;av;uGmvdk@ ausmfxl;udk arsmuftdk}uD;u
oGm;uvdawmh/ “'Dvkd 'Haygux f rif;av; cifAsm;vJpm;=unfyh gvm;”vd@k jyefEu S o
f =H um;vdu k &f ygw,f?
udk'goawmh jyefESufae+yDvdk@ pdwfxJuaevufckyfwD;ay;&if; qufem;axmif=unhfvdkufawmh æ
“trav; - armifrif;}uD;om;wdk@yJ pm;=uyg/ 0atmifpm;=uyg/ igawmhrpm;yg&apeJ@/ rif;wdk@om
wdik ;f jynftyk cf sKyf rif;vkycf siw f hJ ‘tavmif;’ av;awGqakd wmh/ igajymwm tavmif;tvsmr[kwzf ;l aemf
tavmif;av;awG/ tavmif;av;awG”qdw k ahJ rsmuft}kd uD;&JŒa[mifzmG a[mifzmG toHe@J twl ezl;wGe@f
wGe@f ±ŒH_ ±_ŒH }uD;udk ESpq
f avmufxyf±ŒH_ +yD;xGuv f mwJh arsmuft}kd uD;&JŒrsuEf mS udk tcef;a&SŒu jzwfxu G o f mG ;
wmjrifvdkuf&ygwm,f? u|efawmfðyH;vdkufrdygw,f?
aoewfta=umif;od+yD; aoewfudkifvmcJhwJhol aoewfeJ@owfjzwfvmcJhwhJol[m aoewfudk
ydak =umufwwfovd/k axmifxw J u
kd xf t J a=umif;od+yD; axmife@J wu kd ef @J toufarG;0rf;ausmif;ðyvmcJo h l
axmifeJ@wdkufeJ@ n‡Of;yef;ESdyfpufvmcJhol[mvJ axmifeJ@wdkufudkydk+yD; a=umufvef@wwf wkefv_yfwwf
yHk&ygw,f?
a=umufwwfol[m ajcmufwwfolvJ jzpfyHk&ygw,f? arsmuftdk}uD;&JŒvufoHk;pum;uawmh “
94 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(6)wdkufrSm avmufudkufcHcsifovm;” qdkwmeJ@ “ (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm; ” qdkwm jzpf
ygw,f? jy\emwckcak y:&if/ tvdrk uswu hJ pd w
P ckcak y:vm&if “ (6)wdu
k rf mS avmufuu
kd cf o
H mG ;&r,f”
qdkwJhpum;udk tm;&yg;& ±_HŒrJh+yD; ajymavh&Sdygw,f? tpurS cyfusOf;usOf;rsufayguftpHk[m ±_HŒrJh+yD;
tm;&yg;&ajymvduk wf t
hJ cg ezl;a=um±_ŒH ±_ŒH }uD;awG=um;xJ rSm rsO;f wom;wnf;vdk jzpfomG ;wwfygw,f?
tckawmh arsmuftdk}uD;&JŒ“ (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm;a[h ”qdkwJhpum;udk u|efawmf
vufawG@cHpm;od&Sdae&yg+yD;? ememusnf;usnf; cg;cg;onf;onf; ñuHawG@ae&yg+yD?

ÐÐÐ

“'Daumifhudkæatmvf”
oydwaf &mifxaewJt h om;ta&mifa=umifh ‘a&$us;D ’vd@k emrnfay;xm;jcif;cH&wJh ppfaxmufvrS ;f
a&;Adv k }f uD;waumifu 0g'guv kd rS ;f ajymvdu k +f yD;wJah emuf/ tif;pdeaf xmif ppfa=uma&;wdu k t f wGi;f uae
xGufvm&+yD;wJhaemuf u|efawmf(6)wdkufxJa&mufvm&ygw,f? (6)wdkuf tcef; eHygwf(6)?
“a[haumif tukefc|wf tukefc|wf/ bmrS0wfxm;vdk@r&bl; zdeyfygc|wf”
0g'gwaumifu tukecf |w+f yD; t0wftpm;rSeo f r# odr;f oGm;ygw,f? twGi;f u oHwcH g;udk aomh
cwfvdkufwJhtjyif tjyifuopfom;wHcg;udkvJ *sdKif;ceJaqmifhydwfvdkufwmeJ@wòydifeuf yxrqHk; cHpm;
vdu k &f wmu tarSmif"mwf/ tarSmife@J wqufwnf;uyfygvmwmu ta[mife@H ? tarSmife@J ta[mif
[m b,f[mu b,f[m&JŒt&ifv@kd ajymvd@k r&atmif wom;wnf;a&m,Suaf e+yD; (6) wdu k f (6)cef;xJ
pwifpHjref;&ygawmhw,f?
tcef;av;[m(5)wdu k u
f tcef;xuf w0ufavmufy&J rdS ,ft h jyif/ (5)wduk x f wJ ek ;f uvdk zsmpkwf
av;wcsyfrSvJr&Sdawmhyg? ao;*efzvm;/ acs;*efzvm;vJ wvHk;rSr&Sdawmhyg? a'gifhauG;rSm&Sdaewmu
oJyakH v;wyH?k ryDrotvif;a&mif,, hJ ahJ tmufrmS oJyakH v;wyH?k acs;eJ@ao;a&maESmaewJh oJyckH sKd ifw h iG ;f
av;xJrmS awmh ‘avmuf’ awG/ avmufawGæ? v_yv f y_ f v_yv f y_ ef @J acs;xJao;xJrmS aysmaf e=uovm;/
yGaJ wmfwnfae=uovm; rajymwwfyg? &GpH &mawmh awmfawmfaumif;? avSmifyw d xf m;wJt h arSmifcef;
av;xJrmS / a[mifapmfeaH ewJh acs;eH@ao;eH@awG wv_id v f id_ =f um;xJrmS avmufawGtóuduEf pS o f ufwwf
qH;k &moDOwkrsK;d jzpfaeord@k vm; rajymwwf? azmuf azmuf/ azmufazmufqw kd thJ oHav;awGawmifrS
xGufaevdkufygao;w,f?
rdarG;wdik ;f zarG;wdik ;f cE<mud, k ef @J oHwikd ef m;u tcef;a'giahf uG;av;rSm tomt,mxdik cf svu kd af wmh
a&cJw;kH ay:zifcx k ikd v
f ukd &f ovdk usicf eJ at;pdro hf mG ;ygw,f? orHovif;ay:u tat;"mwfu;kd ? at;
prf; at;prf; at;prf;uG? a&$usD;rsufESm bGm;ceJ ay:vmovdk ‘atmvf’qdkwm 'grsKd;udk;qdkwJh todudk
emusicf cH ufpmG rSwo f m;xm;vdu k rf w d ,f? ‘wdu k ’f xJxnf+h yD; ESyd pf ufxm;&wmawmif tm;r& ao;vd@k
wdkuf&JŒwdkuftjzpf (6)wdkufxJxnfh/ opfom;wHcg;}uD;ygxyfydwf/ wudk,fvHk; tm;vHk; tukefc|wf/
zsmwcsyaf pmifyg;av;wxnfawmifray;bJ acs;,dpk &m ao;aygupf &m *efzvm;av; awmif&cdS iG rhf ay;yJ
tckvkd aocsio f vdak oxm;vdu k wf mudk “atmvf”vd@k ac:wmrsm;vm;? ‘atmvf’ qdw k mu ‘tm;vH;k ’
‘tukefvHk;’ qdkwhJ t"dy`m,fyJr[kwfvm;?
0if;wifhxGef; 95
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“'Dr,f a[haumif/ rif;u uAsmq&m[kwfvm;/ 0wˆKawG bmawGvJa&;w,f[kwfvm;/ bm
uAsmvJ/ tpdk;&raumif;a=umif;a&;wJhuAsmvm;/ ig rif;uAsmpmtkyfzwf=unfh+yD;+yD/ bmwJh - tJ'D
pmtkyfxJrSm ‘ESif;qDeD’ wJh ‘ESif;qDeDawG æ a0aeapcsif’wJh [kwfvm;/ ESif;qDeDqdkwm rif;tarvif
uGefjrLepfawGudk ajymcsifwmvm;/ +yD;awmh bmwJh [dkæ‘tdyfr&wJh/ nænrsm;rSm/ tdyf&muqif;/
ESi;f qD cif;qD’wJ?h rif;ajymcsiw f mu ckacwf}uD;[m nayg?h tarSmifacwf}uD;ayg/h tdyrf &vd@k ESi;f qDcif;
qDvrS ;f =unfo h ayg?h 'g olyek w
f rf;csi;f yJ? a[haumifaeOD;/ ri;fu awmifial qmif ArmpmXmetay:xyfu
uAsmq&mwifrdk;qdkwJhvlqDudkvJ oGm;oGm;aew,fqdk/ tJ'D wifrdk;eJ@aum rif;b,fvdkywfoufovJ”
ppfa=uma&;wke;f u a&$us;D &JŒaumufuspu f spf us;D uef;rsuv f ;kH awGe@J rqDrqdik pf yG pf cJG suaf wGuvkd J
oGm;o wd&aerdjyefw,f? “bmrSrqdik b f ;l / bmrSrywfoufb;l ”u|eaf wmfh atmfot H qH;k rSm “ratvd;k /
rif;u bl;wvH;k aqmif tdak tmifrqif;&Jqw kd mrSwx f m;+yD; ajymaewmvm;/ 'Dr,f/ 'd@k qrD ,f bl;wvH;k
aqmif tdkawmifrqif;&J æ r[kwfzl;uG/ bl;wvHk;aqmif aoawmif tavmif;rvS jzpfoGm;r,f/”
a&$usD;&JŒpkwfc|ef;c|ef;rsufESm[m u|efawmhftrSwfonmxJcsufcsif; bDvl;±kyf}uD;ajymif;oGm;
aejyefw,f? tpG,f}uD;rSjyL;vdk@? u|efawmf tHudk}udwfxm;vdkufrdw,f?
“[dk avxD;tkef;armifqdkwJhaumif}uD;eJ@ ukvm;}uD;&m*sefqdkwmaum/ rif;eJ@b,fvdkywfouf
ovJ”
“bmrSrywfoufzl;”
“bmuG ratvdk;/ bmar;ar; rywfoufbl;/ rodbl;/ +yD;awmh ol@trSm;oljrif+yD; trSeftwdkif;
'dk@udktukefazmfajymaewJhaumifudkvJ ri;fu av#mufrazmfeJ@/ owfr,fvdk@usdef;w,fqdk/ 'Dr,f rif;vdk
aumifrsKd;udkom 'dk@uaoatmifowfcsifwm/ wjznf;jznf;av;eJ@ rif;[mrif; aooGm;ap&r,fæ”
a&$usD;u u|efawmhtay: b,fwkef;urSvJ bmudpPeJ@rSvJ rywfoufzl;ygvsufeJ@ tòid;}uD;}uD;
ajymqdak ecJwh mudv k J owd&aerdjyefw,f? ppfceJ ESv;kH om;xJuemusio f mG ;ovdk wifyg;uvJem ovdk
vkd cHpm;vdkuf&w,f? tdyfaysmfovdkjzpfoGm;&mu rsufaphyGwf+yD; =unfhvdkufrdawmh avmufwaumif?
wifyg;udk vmxd;k aewmyguvm;? [mæ ajcaxmufrmS vJ av;ig;aumif? wv_yv f y_ ef @J vlukd acs;wH;k }u;D
vdk@rsm; xifaeovm;?
zswcf eJ vufe@J cgcsvu kd rf +d yD; rwfwyf&yfvu kd w
f ek ;f rSm a&S@wnfw
h nfu h opfom;wHcg;r}uD;ay: ‘csy’f
ceJ toH=um;vdkuf&+yD; ajcmufvufr oHk;vufravmuf tvif;wef; uav;ay:vmw,f? ajcmif;+yD;
=unfhwJh vl=unfhaygufuav;ygvm;? aemuf - cyf0g;0g;jzpfoGm;w,f? rsufESm}uD;wdk;uyfvdkufwJh
twGuf vif;ae&mu arSmifoGm;wJhoabm? rsufvHk;tpHk? tifrwef aumufuspfpOf;vJwJh rsufvHk;
ao;ao;av;wpHk? odwmaygh? arsmuftdk}uD; rsufvkH;? ezl;a=um±_HŒ±_HŒ}uD;awG =um;xJursufvHk;?
“(6)wdkufrSm avmufudkufwm cHcsifovm;a[h”
iSuqf ;kd xd;k oH toHjyJjyJ}uD; xGuv f m+yD;aemuf/ csycf eJ vlacsmif;=unfah yguaf v; ydwo f mG ;ygw,f?

ÐÐÐ

96 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(5)wdu k rf mS ae&wke;f uvdk “ud'k goa&æud'k go&JŒ” “ry'ga& æ ry'g&ŒJ ”qdw k thJ oHawGvJ r=um;&
awmh? OD;av;OD;±_wif&JŒ“rkef@qDa=umf æ rkef@qDa=umf udk,fwdkifvkyfwJh rkef@qDa=umf ” udkvJ em;rqif&
awmh? bm*smudpk ;kd jrif}h uD; &JŒ “òr@d jy&JŒt&dy[ f mvJæ rat;jrygvm;avæ”qdw k hJ ajcqif; av;eJ@pvdu k wf hJ
‘òrd@jyed'gef;’ oDcsif;oHeJ@vJ eJeJav;rS qufpyfcGifhr&awmh?
tjyifbufrmS rd;k awG&mG aewmudk tm±Ho k u
d vSr;f jrifaew,f? (5)wdu k af &SŒu vSr;f =unfv h u
kd &f if
rde;f raqmifawGbufqu D ukuKU yd if}uD;&JŒtudik ;f tcufawG b,fnmv_y, f rf;aewmudak wmif vSr;f jrif
aew,f? trdk;ay:rSm rdk;pufoHawGu wazsmufazsmufrdk@vm;? rdk;&GmcgeD;ayG;xlxl&SdwJhvlawG ydk,m;
vmovd/k tjyifrmS rd;k &Gm aecsed f cE<mud, k w f ckv;kH ydak t;vmwmcHpm;&w,f? bmyJjzpfjzpf ajroif;eJ@ygwhJ
rdk;OD;avav;awmh w0}uD;&SLypfvdkufcsifjyefw,f? txJrSm acs;eH@eJ@ ao;eH@awG[m azgufjyefwJhenf;eJ@
r[mrdwfzGJ@+yD; uAsmq&mudk wdkufcdkufae =uw,f? tqdk;wHk;u‘avmuf’awGyJ?
acs;xJrSm aysmf&r,fhavmufawGu tckawmh acs;xJrSmomru ao;pD;a=umif;twdkif; csDwuf
vm+yD; u|eaf wmhcf E<mud, k qf w D ufwufvm=uw,f? wufvmvdu k f cgcsvu kd ef @J +idr+f idru f =kd um=umxdik f
aevd@k r&ygb;l ? yxr&ufawGwek ;f u pdww f v kd mvGe;f vd@k xGuv f mwJt h aumifawGukd tukeef if;acsypfz@kd
vkyfao;w,f? ajcaxmufudk ajr‡mufvdkuf+yD;rS “a=omf - olwdk@vJ toufeJ@owW0gawGyJav/ ighudk,f
}uD;udku a&vJrcsdK;& oef@&Sif;a&;vJrvkyf&eJ@/ 'Davmufykyfa[mifaewJh tcef;usOf;av;xJrSm
xdik pf &mawmif ajruGuv f yfacsmufacsmufr&Sad tmif ao;&nfawGtikd x f eG ;f aewJh tcef;usO;f av;xJrmS
vlu, kd wf ikd f acs;wH;k }uD;wwH;k vdjk zpfae+yDxifw,f - tJ'aD wmh 'DtaumifawGu acs;wH;k rSw+f yD; wuf=u
wm xd;k =uqdw=f u udu k =f u zJ=h uwmaerSmæ? igowfvu kd &f if ao&SmrSmyJ? 'Davmuf'u k Q a&mufaewJh
b0}uD;rSm xyf+yD; tukokdvfr,loifhygbl;? olwdk@vJ w&uf&SifcGifh&&if w&uf&SifcsifrSmyJ”vdk@ oem;
oGm;rd+yD; owfypfa&;tpDtpOfudk tcsdefrD ±kyfodrf;ypfvdkufrdjyefw,f?
cufwmu udk,furowfawmhvJ olwdk@u ydkydk+yD;rsm;rsm;vmw,f? b,fawmhrS ESpfESpfòcdufòcduf
tdy&f w,fr&Syd gb;l ? tdycf siv f eG v f eG ;f vd@k a'giahf uG;av;rSm rS+D yD;tdyv f u kd &f if ppfceJ ppfceJjzpf+yD; vef@vef@E;kd
vm&wmcsn;f ygy?J rsuaf phuykd w G /f arSmifysys=um;xJrmS ppfueJae&m *&kpu kd =f unfv h u kd &f if armifrif;}uD;
om;wd@k u xd;k ae ESuaf e udu k af e+yD? jzL0g0gta&mif wHw k kH wHw k ckH E<mud, k v f y_ &f mS ;r_e@J vufr0ufavmuf
om&SdwJh 'Dtaumifav;awG&JŒacgif;zsm;rSm rJrJav;&Sdw,f? E_wfoD;zsm;jzpfvdrfhr,f? owWaA'tac:
uawmh pkwfcGufvdk@ac:rvm;/ bmac:rvJ rajymwwfbl;? xdk;wm udkufwmuawmh tJ'DrJrJav;eJ@yJ?
tif;qufaA'ynm&Sif udrv d aA'ynm&Siaf wGuawmh tif;qufawG yd;k r$m;i,fawGta=umif; aumif;
aumif;avhvmzl;=urSmyJ? tJ'x D J ‘avmuf’ udak vhvmwJh ‘avmuf’ ynm&Si&f o dS vm; r&Sb d ;l vm;awmh
rajymwwfb;l ? u|eaf wmfuawmh udrv d aA'ynm&Sirf [kwyf J ‘avmuf’udk b0t& pdw0f ifpm;ae&+yD?
olwdk@udk b,fvdk umuG,f&rvJ? cufwmu taovJowfrypf&ufjyef? touf&SdwJh owW0grSefor#
ol@toufudk ol&Sifoefcsif=urSmyJvdk@vJ pmemaerdjyefw,f?
ta&;t}uD;qH;k u tdyrf ,fq&kd if t&ifae&mjyif&wmyJ? (6)wdu k x f rJ mS &ufaygi;f rsm;pGm =umvm
awmh wae@wcgyJudpP+yD;wJh acs;,dkjcif;tr_eJ@ wae@rSav;cgavmufyJaygufwJhao;[m awmfawmfudk
pkðyHtdkifxGef;vm+yD; aep&majcmufajcmufr&SdawmhwJhtxd jzpfvmwmyJ? aevJr0if& avaumif;
avoef@vJr0if&yJ tjrJydwfxm;jcif;cH&awmh tjrJpGwfpdk xdkif;r_dif;a[mifapmf ykyftJhjzpfaewJhtjyif/
0if;wifhxGef; 97
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tcef;tv,fwnfhwnfhrSm acs;&nfjynfh0azsmf&nftqifh ao;&nftdkif[m b,fawmhrSrcrf;Edkif
tdkifav;ozG,fjzpf+yD; wae@wjcm; ydkydk}uD;vmw,f? 0ifumpu oJyHkav;tqifh[mvJ wajz;ajz;
òydtdusvm+yD; ao;tdkifeJ@wqufwpyfwnf;aom yx0D0ifa'ojzpfvmw,f? tcef;(6)&JŒ rnDrnm
orHwvif;u ',ftdk;jym;o¾mef tv,feJeJcsKdifhaeawmh oHwdkifwHcg;em;u a'gifhpGef;ydkif;[m E_dif;,SOf
csuft& eJeJarmufoa,mif jzpfaew,f? ao;acs;aiG@pdrfhysHaewJh 'Drdk@rdk@a'gifh orHwvif;ay:rSm w&m;
xdkifovdkxdkif? xGufouf0ifoufowdyÏmefawmh ruyfEdkifao;bJ/ wpfuaeESpfaxmiftxd pdwfu
a&=unfh qdk=unfh? ESpfaxmifjynfhawmhx? zifxdkifxm;&mae&mav;u udk,fwGif; tylaiG@eJ@ cyf
ajcmufajcmufav;jzpfae+yD? tJ'eD m;wqufwnf; zifwxdik pf mquf+yD;xdik ?f wpfuaeESpaf xmif txd
xyfa&? x? oHk;cgavmufvkyfvdkufawmh eH&Hudk ausmrSD+yD; 'l;acgif;av;axmif vJavsmif;p&mae&m
ajcmufajcmufuav; ,m,Dyikd q f ikd +f yD? tdyaf wmh tdyaf wmh? wcgwcg owdyÏmefrw S /f wcgwcg pdwef @J
uAsmpyf? ig±l;oGm;vdk@rjzpfbl;? avjzwfoGm;vdk@rjzpfzl;? udk,fhudk,fudkxyf+yD; oHcJwif/ pdwf"mwf
ta&;}uD;w,faemfvdk@owday;&if; avmufawGeJ@&ifqdkif&jyefw,f/
tdyf&mEdk;&if x+yD;ckef? vufawGqef@=unfh/ acgif;ukdvSnfh=unfh/ tm±HkawGudkazmf=unfh/ jyify
avmu}uD;udk pdwyf ef;cst D a&mifoiG ;f =unf?h igah =umifh olrsm;awG'u k rQ a&muf=uygapeJ@? 'Daxmifxu J kd
qGJtoGif;rcH&ygapeJ@/ b,fawmhrS opPmazmufqdkwJhemr,f/ tvum;aumifqdkwhJemr,f r&ygapeJ@
qdkwm pdwfxJrSmt}udrf}udrf&Gwf? 0if&uf&Sd&if xGuf&uf&Sd&rSmayghqdkwm ,Hk=unf&if;/ tarSmif&Sd&if
tvif;&Sd&rSmayghqdkwm,Hk=unf&if; tm;rmefoGif;=unfhvdkufwJhtcg avjzwfcsifovdkvdk/ xHkovdkvdk/
udu k o
f vdv k /kd use;f rma&;a&csed af wG jrefvmovdv k /kd tm;awG 0ifvmovdv k &kd v
dS mjyefw,f? tH=h op&m?
wa,mufxJ avmufawG=um; tae=umvmawmh olwdk@udkowfrypfbJ b,fvdkumuG,f&rvJ
qdkwJh umuG,fa&;pDrHcsufudkawmh pepfwuscsEdkifvmw,f? 'gayr,fh tjynfht0&mE_ef;jynfhawmh
rumuG,fEdkif? tdyfwJhtcg zifxJr0ifzdk@ i,fygay:txd usL;ausmf0ifa&mufwdkufcdkufjcif;rðyzdk@
umuG,fwJhtaeeJ@ yufvuftaetxm;twdkif; 'l;axmifxm;&if; vJavsmif;jcif;tr_udk ðy&w,f?
ta&;}uD;wJh&yf0ef;a'oudk vuf0g;tumtuG,f owd&Sd&Sdcsxm;ay;&r,f? eH&Hbufapmif;tdyf&if
aemufyikd ;f vHðk cHa&;tcuftcJ&w dS ,f? aemufaz;oGm;+yD;&if okwpf &mbmrS&w dS mr[kw?f 'Dtwdik ;f yJxm;
&awmh aemufydkif;uvJ ‘avmuf’ óuduf&yf0ef; jzpfaeEdkif+yD?
naeydkif;vmwJhxrif;yHkpHrSm [if;tjzpfcsOfaygifa&usJ[if;wcgvmwkef;u csOfaygif±dk;wkwfwkwf
wacsmif;ygvmzl;ygw,f? csOaf ygi;f pnf;csnw f EhJ ;DS óud;wydik ;f jzwfwckygvmzl;w,f? tom;av; q,fxm;
+yD; eH&HrSmaxmif/ udpP+yD;wJhtcg okwfp&mwkwfacsmif;vkyf=unfhzl;w,f? ESpf&ufyJoHk;&w,f?
qufo;kH vd@k r&awmh? &rsm;&OD;rvm;vd@k ao;&nfxx J nfph rd +f yD; eH&u
H yfaxmifxm;=unfw h m aysmzh wfzwf
jzpfomG ;+yD; oH;k r&awmh? aemufawmh 'Dtwdik ;f yJ aemufaz;oGm;+yD; aevdu k &f awmhw,f? oHwikd w f cH g;eJ@
opfom;wHcg;=um; oH;k ayavmufa&SŒxGuaf e&mrSm a&td;k ao;ao;av;wvH;k awmh&ydS g&ŒJ a&u tjynfh
xnfrh xm;? aomufp&m 'efcu G yf ed yf ed af v;vJ a&td;k xJxnfah y;xm;yg&ŒJ ? a&td;k zH;k ryg? aomufp&mu
zifuyfa&? tJ'Da&eJ@ zifaq;ypfvdk@ rjzpf?
avmufawGaumufaumuf+yD; tJ'Da&SŒxGuf uGufvyfxJypfypf=unfhayr,fh aemufzufa'gifhu
oJyHka[mif; csKdifhcGufae&mrSm wazmufazmufeJ@ qufvuftqufrjywfazmufzGm;vmaewJh avmuf
98 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
aumifawGu rukeEf ikd f rcef;Edik ?f =umawmh aomufa&td;k ay:txd wv$m;v$m;wufvmaewJh avmuf
awGom wdk;vmEdkifzG,f&SdwJhtwGuf a&SŒvSrf;vSrf;ypfaewJh tpDtpOfudk &yfqdkif;ypfvdkuf&awmhw,f?
avmufe@J ywfoufv@kd u|eaf wmfw@kd ArmawGajym=uqd=k u oH;k E_;H cdik ;f E_id ;f =uwmawGuv kd J vufawG@e@J
,SOf +yD; jyefqifjcif=unfrh ad ew,f? “acs;xJuavmuf acs;xJaysm”f wJ?h [kwyf g&ŒJ ? aysmaf evdu k =f uwm
wazmufazmufe@J ? 'gayr,fh acs;xJru vlay:xdatmif wufwufvmwm/ ajcaxmufuu kd f vufuu kd f
aygifudkuf udkufvm=uwmuawmh awmfawmftcH&cufw,f? avmufudkufcH&w,fajym&if ,HkcsifrS
awmh ,H=k ur,f? 'DrmS uawmh wu,fu h v
kd ufawG@? aygief @J vufrmS avmuf&ŒJ pkwcf u G xf yd zf sm;av;awGe@J
txdk;cHxm;&wJhae&mu acs;&nfao;&nfaiG@awGeJ@yg taiG@±dkufcHxm;&vdk@vm;rajymwwf temawG
awmifjzpfvmw,f?
±dk;±dk;om;om;yJ 0efcHyghr,f? pdwf"mwfa&;&mt& EdkifiHa&;qdkif&m tawG;tac:qdkif&mawGeJ@wif
ud,k uhf , kd uf ,
kd f oHcw J if rmefwif;ae&wmr[kw?f r=umr=um owdyÏmefav;uyf+yD; w&m;xdik =f unfh
&if; ysŒH vGiahf ewJph w
d af wGukd tm;,lóud;pm; qGcJ sKyf=unhaf ech&J ygw,f? 'D=um;xJu uAsm&dyaf wG0ifvm&if
uAsmpyf=unfhygw,f? pdwfeJ@zGJ@/ pdwfeJ@oD./ pdwfeJ@&Gwf/ pdwfeJ@rSwf? tm;vHk;aygif;qHkrdoGm;vdk@vm;awmh
rod? eJeJawmhcHEdkif&nf &Sdvmovdkvdk cHpm;&vmw,f?
“tom;xJu avmufxGuf”wJh? “opPmazmufavmufaumif”whJ? ArmvlrsKd;awG&JŒ qdk±dk;pum;
awGav? opPmazmufukd ‘avmuf’eJ@ E_id ;f w,f? u|eaf wmfuawmh avmufwaumifa=umifh avmufe@J
&ifqikd af e&wm vufawG@jzpfaew,f? u|eaf wmhu f ,
kd af y:wufvmaewJah vmufwaumifukd =unf&h if;
pum;ajymwwfwv hJ ‘l avmuf’waumif&ŒJ rsuEf mS udv k J cg;cg;onf;onf; jyefjyefowd&aew,f? a&$us;D
&JŒrsuEf mS / avmuf&ŒJ rsuEf mS / arsmuft}kd uD;&JŒrsuEf mS æ? tJ'rD suEf mS awGtm;vH;k udk zH;k v$r;f ypf+yD; yDyo D o
}uD;ay:vmwmuawmh Adv k cf sKyf}uD;ae0if;qdw
k hJ ol&ŒJ rsuEf mS ygy?J u|eaf wmhu
f kd ±l;ae+yDvrkd xifyge@J ? rqD
rqdik Af smvd@k vJ rajymyge@J ? wu,fukd u|eaf wmfjrifjrifaerdwhJ rsuEf mS awGxrJ mS Adv k af e0if;rsuEf mS }uD;vJ
ygygw,f?

ÐÐÐ

w&ufawmh opfom;wHcg;}uD; 'dkif;ceJqGJyGifhoGm;w,f?


tvif;a&mifudk jynfhjynfh00jrif&vdk@ xdkifae&muae 0rf;yef;wom tjyifbufudk=unfhvdkufr,f
jyifawmh 0ifvmwmu arsmuft}kd uD;av? xH;k pHtwdik ;f avSmifovdv k kd tðyH;rJrh }hJ uD;eJ@ayg?h rsuEf mS ±_ŒH wGwG
}uD;udk tH=h oovdyk pkH rH sKd ;jzpfatmif wriftwif;zefw;D ,lvu kd +f yD; vufwzufu ESmacgi;f }uD;udyk w d &f if;æ
“atmf æ rif; rat;bl;vm;? rd;k wGi;f }uD;uGm/ olrsm;rsm;at;vGe;f vd@k taEG;xnfawmifxyf0wf
ae&+yD? rif;rSm tukefc|wfvdk@uGm æ tHhyg&JŒ æ tHhyg&JŒ” wJh?
u|eaf wmfu ud, k b hf }uD;avmuftouft&G,&f w dS o
hJ @l ukd “ratvd;k }uD;”vd@k aumfqyJ pfvu kd cf sif
pdwfudkreJ}uD;atmifh+yD; ol@udkcyfwif;wif; jyef=unfhaerdw,f?
“trav;æ [dkbufeJeJvSnfhyg/ rif;u wrifaighjyaeovdkyJ/ igu rif;toufrS&Sdao;&JŒvm;vdk@yg

0if;wifhxGef; 99
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
æ [m; [m;”
wHcg;udak qmifyh w d +f yD; jyefomG ;w,f? a'goawGu wvdyv f yd v
f u
d_ wf ufvmw,f? em&D0ufausmf
ausmfavmuf=umawmh wHcg;}uD;*sKdif;ceJ yGifhoGm;jyefw,f? 0ifvmwmu“xrif;xdk;”‘zdk;eDawmif’yg?
xHk;pHtwdkif;ESmacgif;}uD;udk ydwfvdk@? oluawmh u|efawmhftcef; wae@ESpfacguf rSefrSefa&muf&wJholyg?
reuf‘xrif;xd;k ’csed f xrif;yef;uefvmay;wacgu/f nae‘xrif;xd;k ’csed f xrif;yef;uefvmay;wacgu/f
aygif;ESpfacguf ra&mufa&mufatmif vm&olyg?
“a&mh - a&mh uae@tom;pm;ae@æ =uufom;wJAh sæ &Sm;&Sm;yg;yg; xrif;yef;uef 'efyef;uefjym;udk
oHwHcg;atmufuae xdk;oGif;ay;vmw,f? vHk;wD;xrif;yHkav;ay:rSm =uufajcaxmuf}uD;wacsmif;?
wu,fu =uufaygiw f aygijf zpf&rSm? yHpk t
H jynfah u|;&rSmu wywfrmS tom;pm;weyf? weyftwGuf
tom;(4)atmifp? (16) atmifpwaygiq f akd wmh (4)atmifp[m (7)usyo f m;avmuf&&dS rSm? aygi&f if;
uaer[kwaf yr,fh 'l;qpftxuf tom;awmf±akH wmhyg&rSm/ tckawmh wu,fu h kd ajcaxmufwacsmif;
omom? tom;u bk&m;pl;rdk;óud;ypf ygw,fqdk±Hkav;”
(5)wdu k w f ek ;f uvdok mqd&k if “rat;vd;k awG yHpk aH wmifrw&m;cd;k w,f? 'Dvakd jcaxmuf±;kd }uD; vm
ay;&ovm;uG” vd@k qJrrd mS trSe?f tckvJ yg;pyfu qJrad wmhrvdjk zpfomG ;+yD;rS wpHw k ckukd owd&oGm;rd+yD;
0rf;omvdkufwm? =uuf±dk;}uD;udk=unfh+yD; 0rf;omvdkufwm?
zdk;eDawmif opfom;wHcg;}uD;udk *sKdif;ceJqGJydwfoGm;wmawmif owdrxm;rdvdkuf? =uuf±dk;}uD;udk
tm;yg;w&qGJ+yD; reyfweyfcsufxm;wJhtwGuf tay:urmawmifhuyfaewJhta&jym;xlxl}uD;udk
*±kwpdkuf zJh,lpm;aomufaerdw,f?
vl@pdwfrsm;b,favmufcufovJ? t&ifu tckvdk rusufwusufcsufxm;&if awmfawmfa'go
jzpfrdayr,fh tckawmh tckvdkcsufwmudkawmif auseyfrdovdkvdkjzpfvdkufao;? El;El;eyfeyf jzpfae&if
tcuf? xrif;wqkyf [if;wqkyfeJ@ =uuf±dk;}uD;udkajymifpifoGm;atmifpkyf,lpm;aomuf+yD;wJhtcg ajc
axmuf±dk;rmrm}uD;om usefawmhw,f? t"dutoHk;csp&m a&&SnftoHk;csp&m}uD;wckawmh&+yD?
aemufaz;oGm;+y;D &if okwpf &mwkwaf csmif;}u;D wckawmh&+y?D =uufajcaxmuf±;kd wkwaf csmif;? oH;k +y;D
ao;&nfxJxnfhaq;/ +yD;&if eH&Haxmifxm;/ ±dk±dkaoaooHk;&if teJqHk;q,fhav;ig;&ufavmufawmh
tomuav;aygh? csOfaygif±dk;vdk aysmhacGtdzwfoGm;p&m ta=umif;r&Sdawmh? 0rf;omvdkufwJhjzpfjcif;?
avmufawGwifyg;txd txdk;tudkufcH&pu abmif;bDwdkav;wxnfavmufrsm; udk,frSm
0wfxm;cGiu hf seaf o;&if awmfawmfaumif;rSmyJv@kd pOf;pm;rd+yD; tJ'pD Of;pm;rdru _ awmh b,fvrkd S jynf0h cGihf
ray:vm? aemufaz;oGm;+yD; okwpf &mwkwaf csmif;av;wckavmuf&&dS ifaumif;rSmyJqw kd muawmh tck
jynfhpHkoGm;+yD? ,m,DjynfhpHkoGm;+yD? “vlwdk@=uH x&Hawmif acs;okwfcaemif;jzpf” qdkwJh i,fi,fwkef;u
=um;cJh&zl;wJhjyufvHk;pum;[m bm[kwfao;vdk@vJ? tckawmh “ vlwdk@=uH =uufajcaxmufawmif
acs;okwfwHjzpf ” oGm;&+yDr[kwfvm;?
xrif;pm;+yD;awmh oHwdkif=um;uaevufv#Ld+yD; a&av;wcGuf cyfaomufrdw,f? a&uvJ rsm;
rsm;r&Sd? rsm;rsm;&SdvJ rsm;rsm;raomuf&J? rsm;rsm;aomuf&if rsm;rsm;aygufrdayvdrfhr,f? rsm;rsm;
aygufrd&if ‘r[meHwmtdkif}uD;’acsmif;aygufoGm;Edkifw,f? wv_yfv_yfeJ@vm&wmawmif &ifbwfay:
txd a&mufa&mufvmwwfwhJ ‘avmuf’aumifawG[m acsmif;ayguo f mG ;vd@k uawmh q,fq rujref
100 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
wJh tjrefE_ef;eJ@ ydkrdk'kuQay;=uvdrfhr,f? ausmwcif;pmtwGuf wpfESpfoHk;av;ta&twGuf ajcmuf
axmifeJ@ ajcmufajcmufaoG@aoG@ae&muav;wck zefwD;EdkifawmhrSmr[kwf?
“xdr/_ odr/_ TESpcf /k =uyf=uyfowdðy” wJ?h oJtif;*lq&mawmf}u;D uawmh 0dy\emw&m;awmfukd
avmukw&W mvrf;pOfbufuae wifjyoGm;cJw h ,f? u|eaf wmfuawmh ‘xdr’_ vJ xdreS ;f / odrb _ ufuae
odoad eygw,f? 'gayr,fh avmukw&W mr[kww f hJ avmuDvrf;uae jzpfaewJt h wGuf xd&if/ xdwmudk
od+yD; emygw,f? ESv;kH om;xJtxd emygw,f? t±d;k xJtxdemygw,f? w&m;r&Edik af o;bl;vd@k ajymcsif
vJ ajymygap?
avmufudkufxm;&muaejzpfvmwJh temawGudk=unfh&if;‘avmufaumif’&JŒ rsufESmudkvJ ajy;
ajy;jrifygw,f? avmufawGuv kd J aoaocsmcsm=unfrh yd gw,f? arsmuft}kd uD;&JŒtoHuvkd J jyefjyef =um;
aerdygw,f? a&$usD;&JŒrsufESmpkwfc|ef;c|ef;udkvJ ‘odr_’ w&m;u aumif;aumif;}uD;rSwfrdaeygw,f?
tm;vHk;&JŒtay:rSmawmh Adkvfae0if;&JŒrsufESm}uD;u v$rf;v$rf;oGm;ygw,f?

ÐÐÐ

tESpfESpfq,fausmfchJyg+yD?
avmufaumifawGvJawG@cJhzl;/ avmufudkufwmvJcH&zl;+yD; avmufudkuf'%f&mawG udk,frSm
aysmufum ESvHk;om;xJavmufom usefawmhayr,fh “ajcmufwdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;
ovm;a[h” qdkwJh toHudkawmh ta=umif;qHkwdkif; jyefjyefowd&aerdygw,f? Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 101
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (11)

102 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf

(10) bkw/f (14)a,muf


0if;wifhxGef;

(1)

“ xdkif ”
bkwfudkif&J@toH//
wbkwfvkH; xdkifvdkuf=u&w,f//
“ zdeyfcsKyf (10)bkwf (14)a,muf ”
rdef;a*s;vf ±kH;cef;av;xJuae wm0efusaxmifrª;qdkolu rsufESmxm;atmufodk;odk;eJ@
armfh=unfhw,f// usaemfwdk@bkwfudkif udkwifodef;u rwfwyf&yfykHpHtaetxm;jynfheJ howif;ydk@t+yD;
vmvwW@H aomtrde@f oH udk apmifv h ifah ew,f// axmifr;ª em;u wef;pD;u pm&Guyf pHk }H uD;ay: pm&if;awGukd
cyfoGufoGufa&;oGif;vdkuf&if; oGm;qdk+yD;ajymvdkufcsdefrSmawmh æ
“ x - xGuf ” qdkwJh bkwfudkif&J@toHeJ@twl/ (10)bkwfpm&if;0ifbkwfom;tm;vkH; xdkif&mrS
rwfwyf&yfvu kd =f u&+yD;/ tvky}f uD;0if; *dwaf yguq f D OD;wnfwef;pDxu G vf m=u&w,f// usaemfw@kd bkwf
a&S@rmS vJ wbkw+f yD;wbkwf tckvykd J wef;pD xdik x f pm&if;ay;xGucf mG =u&ovd/k usaemfw@kd aemufrmS vJ
qdkif&mqdkif&mbkwftvdkuf tvkyf}uD;ustusOf;om;awGu tpDt&D// qGrf;}uD;cHxGuf=u&wJh vlwef;
}uD;eJ@yJ wlovdkvdk/ or0g,rqdkif wef;pDwdk;pm;vkyfae=uwJh vlwef;}uD;eJ@yJ wloa,mifa,mif//
usaemfph w d xf rJ mS awmh ac|;wyftqGcJ x H m;&wJh ac|;wyfom;wef;}uD;[m rvkycf siyf gbeJ @J twif;vkyaf e&
wJt h vkycf iG q
f D wa&G@a&G@omG ;ae&wJyh pHk rH sK;d eJ@y+kd yD; wlaew,f// touft&G,af wGu rsK;d pkyH govdk tom;
ta&mifrsK;d pkH ykpH rH sK;d pkH tr_aygi;f pkH b0aygi;f pkH jzpfygw,f// tm;vk;H ruGrJ jym;wlnaD ewmuawmh axmifcs
cHxm;&+yD;om; axmifustusO;f om; axmifom;qdw k mygy/J / axmifcs+yD;wmeJ@/ axmifustusO;f om;
jzpf+yD;wmeJ@trsm;wumhtrsm;pk}uD;[m tvky}f uD;wm0ef tcsc=H u&ygw,f// omreftusO;f om;rsm;
uawmh tvky}f uD;csc&H wm bmrSx;l xl;jcm;jcm; odyrf jzpf=uayrJh wcsK@d qkd tvky}f uD;csxm;cHpm&if;0if
jzpfomG ;+yDqw kd m 0rf;awmifom=uao;ayrJ/h usaemfw@kd uawmh wpufuav;rS 0rf;rom=uyg// b,fvkd
vky+f yD; 0rf;om&rSmvJ// pOf;pm;=unfah væ/ [dw k ek ;f uqd&k if Edik if aH &;yk'rf eJ@axmifcsc&H wJh edik if aH &;orm;
qd&k if bDuvyfpf ay;&w,f// oD;oef@Eikd if aH &;orm;tcGit hf a&; ay;&w,f// tckawmh æ'D acG;rsK;d rqv
ppftpd;k &u wrifoufouf,w k rf m+yD;usaemfw@kd tay: tpDtpOf&&dS edS EH rdS jf yD; omreftusO;f om;awGe@J
wef;wljzpfatmif tvky}f uD;csxm;ay;rSe;f odae&awmh b,fvv kd yk 0f rf;om&rSmvJ// +yD;awmh ajymvdu k f
ao;? axmifxJa&muf&if axmifom;yJ &Sdw,f/ tm;vkH;axmifom;yJ/ EdkifiHa&;orm;qdkwm r&Sdbl;/
bmaumif}uD; nmaumif}uD;qdkwmawG Al;0rSmc|wfxm;cJh/ 'DxJrSm bmaumifqdkwmrSrvdkcsifbl; æ
wJ/h / omref&mZ0wfre_ @J tusO;f om;awGuawmh/ tvky}f uD;csxm;cH&+yD;+yDqakd wmhæ (uGm) &r,f/ (uGm)&
&if axmifusavsm&h ufw;kd +y;D &Edik rf ,f/ jrefjrefvw G zf @kd tcGit hf a&;&Edik w f ,fv@kd jrif=u+y;D usaemfw@kd vakd wmh
0if;wifhxGef; 103
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
b,frSmcHpm;emusifr_ &Sd=uyghrvJ// (uGm) qdkwmu axmifwGif;a0g[m&wckaygh // uGmwm;vD;qdkwJh
t*Fvyd pf um;uae vmwmaerSmaygh // uGmwm;vD;qdw k m av;ykw H yku H kd qdvk w
kd mr[kwv f m;// wESprf mS
- (12)v/ (12)v&J@av;ykHwykH[m (3)vaygh// tvkyf}uD;us tusOf;om;tzdk@/ tJ'Dvdk(3)vjynfhwdkif;
wuGm&w,f// wESpfqdk&if av;uGm &w,f// uGmudkxyf+yD; tqifhcGJxm;vdkufao;w,f// (u) }uD;
uGmwJ/h (c)acG; uGmwJ/h (*)i,f uGmwJ/h / (u)}uD;uGm qdw k mu yxrwef;pm;ayg/h wuGmudk &uf(40)ausmf
}u;D rsm;awmif av#m&h ufay;owJ/h / wESpaf v;uGm qdak wmh wESpaf v#m&h ufucsn;f &ufaygi;f (160)ausm/f
(170)ausmf// ESpf0ufeD;yg;aygh // (c)acG;uGmu wuGm &uf(30)ausmf/ (*)i,fuGmu (28)&uf qdkvm;yJ/
tJ'gayrJh csKyfxm;wmu uGmawG b,favmuf&vdk@ av#mh&ufawG b,favmufrsm;rsm;/ tm;vkH;ðcH
vdkuf&if okH;ykHwykHudkufxufawmh rydkap& æwJh// qdkvdkwmu axmifokH;ESpftcscHxm;&&if trsm;qkH;
av#mh&uf[m wESpfyJ&r,f/ (2)ESpfxufenf;+yD;awmhawmh/ axmifuxGufcGifhr&Edkifbl;/ tenf;qkH;
jypf'%f(2)ESpcf &H r,fqw kd hJ oabmaygh // wckawmh &Syd gw,f/ tvky}f uD;xJomG ;ae&wmu taqmifrmS
ae&wmxufawmh enf;enf;*Gif ydu k s,o f a,mifa,mif vGwv f yfoa,mifa,mif cHpm;&w,f// usaemf
wd@k ukd eHErdS +f yD; bmEdik if aH &;orm;rS r&Sb d ;l / tm;vk;H axmifom;yJvkd ah ºuG;a=umfowfrw S x f m;ayrJ/h olw@kd
udk,fwdkifu rodromtodtrSwfðyjyD; ac:a0:ae&wmuawmh “ 5§n ”awG æwJh? 5§n æ tkyfwJh?
ac:vJac:p&mygyJ?
tJ'w D ek ;f u usaemfw@kd tr_ww JG l tkypf w k l axmifcscv H u
kd &f olawGucsn;f ta,muf(50)ausm}f uD;
rsm;awmif &Syd gw,f// taqmifrmS a&mufawmh tcef;awG cG+J yD;ae&mcsxm;ovd/k tvky}f uD;rSmvJ ae&mcGJ
+yD;csxm;w,f// wcsK@d u tvky}f uD;,ufuef;rSm/ wcsK@d u vuform;rSm/ usaemfw@kd uawmh zdeyfcsKyfqkd
wmrSmæ//
tvky}f uD;,ufuef;/ vuform;/ zdeyfcsKyfqw kd hJ tvkyXf me/ tvky±f cHk si;f wlwmawmif/ reufwef;pD
+yD;xGu&f wJt h cgrmS awmh bkwq f w
kd mcsi;f u wljyefwmr[kw/f / ol@bw k ef @J o/l ud, k bhf wk ef @J u, kd f xGu=f u&
wm// wcsKd@bkwfu q,fa,mufavmufyJ &Sdwm&Sdovdk/ wcsKd@u q,fhav;ig;a,muf/ wcsKd@bkwfu
ta,mufEpS q f ,favmuf pojzifh pojzifh &Sw d ,f// tckusaemfw@kd bw k [ f m (14)a,muf&w dS ,f// eHywf
(10)ajrmuf bkwjf zpfw,f// 'ga=umifh axmifwiG ;f pnf;urf;owfrw S cf sut f & bkwu f ikd vf yk o f ul w&m;
0if t0iftxGufowif;ydk@&awmh/ “ tvkyf}uD;/ zdeyfcsKyf/ 10 bkwf-14 a,muf”
bkwu f ikd u f udw k ifoed ;f // olu usaemfw@kd vkd 5n r[kw/f vlowfre_ J ah xmifusvmol// axmifouf
awmifawmfawmfav; &aejyD// vlu ydeyf ed &f n S &f nS f rJraJ jcmufajcmuf/ vlowform;±kyf eJeaJ v;rSrxGu?f
rsufrSef}uD;w0if;0if;eJ@/ awmausmif;q&m *dkufrsKd;aygufaew,f// ol@tajymuawmh rcHEdkifvGef;vdk@
a'gotavsmuf vlowfru _ sL;vGev f m&wmyg æ wJ/h / [kwaf vmufp&m &Syd gw,f// bkwu f ikd o f m vkyaf e
&ayrJh wjcm;bkwu f ikd af wGv/kd ociftm;& - u|eyf g;0tvkyrf sK;d vkyw f mr&S&d mS // zdeyfcsKyf±x Hk rJ mS vJ ol[m
zdeyfcsKyfu|r;f usio f l zdeyfcsKyfq&m// “ ud, k v hf wl @kd jy\emrwufatmif/ usaemft h ay:vJ ykrH usatmif/
vnfovdkom=unfhae=uAsm ææ cifAsm;wdk@[m ynmwwfawGyJ æ” vdk@ wdk;wdk;wdwfwdwfajym+yD;/
wcsKd@udpP roda,mifrjrifa,mif aqmifay;w,f// c|efwm csufwmawG rvkyf//
tvkyf}uD;us axmifom;tkyf axmifom;wef;}uD;u ppfab;'kuQonftkyf}uD; wa&G@a&G@oGm;ae
wmeJ@vJ =uH=uHzefzefwal eoa,mif xifrjd yefw,f// =unfah v æ vufawGu ºuGyºf uGyt f w d af v;awGukd
104 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
ud,k pf uD ikd v
f @kd // taoG;ta&mifawGuvJ rGrJ aJG jcmufajcmufe@J // tjyifrmS b,favmuftom;jzLjzL/ 'DxrJ mS
a&mufvm&if e*dt k jzLa&miftom;[mvJ jzLajcmufajcmufyjJ zpfomG ;&um w±kwb f ed ;f pm;tom; jzpf
oGm;&ygw,f// tpurS cyfrrJ q J &kd ifawmh a*:&if*sD tom;ta&mif ayguv f m&ygw,f// b,fvrkd S pdpk akd jy
ajyr&Syd g// vlwikd ;f vlwikd ;f tvdt k avsmuf ud, k af &mifu, kd 0f gawGyg rSed o f mG ;&ovdyk gy/J / a&a=umif/h tpm;
taomufa=umif/h ae&xdik &f r_awGa=umifw h ifru/ edp"P 0l tqJtqdk tqltaiguf t}udr;f tarmif;awG
a=umifha&m/ wrifoufouf eHESdrfqufqHcHae&r_awGa=umifhyg/ trsKd;rsKd;aomta=umif;a=umif;awG
a=umifh tm;vkH;tm;vkH;aom tusOf;om;axmifom;wdkif;avmuf[m udk,fa&mif udk,f0g rGJajcmuf
ajcmufjzpfae&wmcsn;f yJv@kd xifryd gw,f// vufxu J ºuGyºf uGyt f w d af v;awGxrJ mS vlwikd ;f vdv k kd yg=u
wmu yvwfpwpfaumfZvkHav;awGyg// a&r_wf}uD;}uD;eJ@ a&okH;r_wfpmavmufqHhr,fht&G,fwl
yvwfpwpfaumfZvkaH v;awGyg// bmvd@k t&G,w f v
l @kd ajym&ovJ qd&k ifætjyifuaxmif0ifpmvmawG@
oluaxmifteD;u axmifom;rsm;twGuyf pPn;f av;awGa&mif;wJq h ikd af wGrmS b,fvykd pPn;f rsK;d 0,fay;
oifhovJvdk@ pkHprf;ar;jref;+yD;0,fay;r,fqdk&if/ r&SdrjzpfypPnf;tjzpfajym+yD;/ xdk;ay;vdkufr,fhypPnf;
eHywfwpf[m 'DZvkaH v;rsK;d awGyjJ zpfr,ft h jyif t&G,u f vJ 'Dt&G,af v;awGcsn;f yJjzpfwma=umifh jzpfyg
w,f// 'ga=umift h a&mifomuGmr,f/ t&G,u f awmh twlwcl sn;f jzpfygw,f// vlwikd ;f vlwikd ;f [m yvwf
pwpfaumfZvkHav;awG udk,fpDeJ@csnf;jzpfygw,f// wcsKd@uawmh yvwfpwpfaumfZvkHav;udk
ºuGyfºuGyftdwfxJawmif rxnfh/ tay:E_wfcrf;axmifhauG;av;rSm taygufav;azmuf+yD; óud;v#Ldcsnf
aESmifxm;+yD;/ yck;H rSmvG,x f m;=uolawGvJ &Syd gw,f// aoewfv, G x f m;ovdrk sK;d / vG,t f wd f vG,x f m;
ovdrk sK;d ayg/h / vSr;f =unfv h u
kd &f if vl&@J rsuEf mS om oJou J u JG rJG jrif&&if &Srd ,f/ vlawG&@J u, kd af y:u a&mifpHk
aumfZvkHav;awG&,f/ vufxJu ºuGyfºuGyftdwfa&mifpkHav;awG&,fuawmh xifxif&Sm;&Sm; jrif&yg
vdrrhf ,f// bke;f }u;D eJ@oydwv f /kd tvky}f u;D us axmifom;tusO;f om;eJ@ yvwfpwpfaumfZvk[ H m cGrJ &Edik f
wJh ta&;}uD;ypPn;f wckjzpfaeygw,f// wu,fukd 'DyvwfpwpfaumfZvkaH v;awGuvJ tif;pdef e&odef
}uD;xJrSmawmh tokH;0ifvSygw,f// =unfhav æ 'DaumfZvkH[m xrif;pm;csdefrSm xrif;pm;zdk@ZvkH//
a&csK;d csed u
f sawmhaumæ/ a&csK;d zd@k a&cyfp&mcGu[ f m 'DaumfZvkcH u G af v;yJayg/h / ud,k chf u
G u f ,kd ,f ol mG ;+yD;
a&csK;d &wm// a&uefbm,mu cyf-wcGuf vd@k wikd af y;oHe@J tnD/ cyfciG &hf wJah &wcGu[ f m 'DZvkaH v;cGuf
uav;yJaygh/ cGuf}uD;}uD;eJ@oGm;cyfvdk@/ &wmr[kwfbl;// 'DZvkH[m v,form;awG&J@(46)aygifudkuf/
orm"dwif;awmif;vdkyJ/ tif;pdefe&odeftusOf;om;awG&J@pHudkufpHawmf0ifa&cGufvJyJ jzpfw,f//
taqmifrSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ trsm;qkH;a&csKd;cGifh&wm (10)cGufyJ// wcgwcga&&Sm;wJhtcg/
o}uFefvdktcgrsKd;rSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ (6)cGufeJ@tjyD;csKd;&wmawmif &Sdao;//
a&&Sm;wJhtcg (6)cGufuawmh [kwfyg+yD/ b,fhES,fo=uFef}uD;vdktcsdef (6)cGufqdkwmuawmh æ
w,fvdkvJvdk@ em;±_yfroGm;ygeJ@// o}uFefqdkwm tjyifrSmom tjyifavmuom;awGtwGufom a&
obifyGJawmf/ a&upm;yGJ// axmifxJrSmu tjyifuvlawG a&tokH;rsm;csdefjzpfvdk@a&tenf;qkH;yJvm
wJhtcsdef/ a&csKd;cGifh cGufa&tenf;qkH;yJ csKd;&csdefav// 'DaumfZvkHcGuf&J@aemufxyftokH;0if/ vufawG@
tokH;cswefzdk;}uD;wrsKd;uawmhnus&if tdyf&m0if&if acgif;tkH;aygh// ZvkHav;udkarSmuf+yD;/ ykqdk;pkwf
'grSr[kwf tusôav;eJ@ywf+yD;csxm;tokH;ðyvdkuf&if acgif;tkH;tjzpftokH;awmfcH&Smawmhwmaygh//
aumfZvkcH u G af &mifpHk ºuGyºf uGyt f w
d rf sK;d pkaH &mifpeHk @J tvky}f uD;us tusO;f om;wef;}uD;[m tvkyf
0if;wifhxGef; 105
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
}uD;0if;xJa&mufvm+yD;wJhaemufrSmawmh/ udk,fhtvkyf±kHXme&Sd&mbufqD udk,fcsKd;+yD;0ifvm=u&w,f?
ud,k bhf w k ef @J u,
kd /f ud,
k t
hf yk pf ek @J u,
kd af yg/h / ,ufuef;/ vuform;/ yef;yJw@kd u b,fzuf/ zdeyfcsKyf/ pmtkyf
csKyfw@kd u nmzufqakd wmh tusO;f om;wef; tusO;f om;tky}f u;D udk (2)ydik ;f cGyJ pfvu kd o
f vdk jzpfomG ;w,f?
vrf;r}uD;jcm;xm;wJh [dkzuf&yfuGufeJ honfzuf&yfuGufav;vdk jzpfoGm;w,f//
,ufuef;bkwu f awGjzpfwhJ tud}k u;D udv k aS &$ / OD;av;Adv
k pf ;kd wif/h OD;xGe;f atmif/ OD;azwif/ udòk z;d xdef
pwJhusaemfwdk@ 5§n nDaemifwtkyfu b,fzufjcrf;qD csKd;0ifoGm;wm vSrf;jrif&w,f//
usaemfwdk@zdeyfcsKyf (10)bkwfu (14)a,mufudkjyef=unfhvdkufr,fqdk&ifvJ wef;pD;udkwifodef;
wa,mufuvGJvdk@usef(13)a,mufvkH;[m EdkifiHa&;r_awGcsnf;// 'gayrJh tm;vkH; 5§n awGcsnf;awmh
r[kwf// u&if}uD;apm&SufzeJ@ udkpdk;xGwfwdk@u 17§1 awG æ// usaemftygt0if AdkvfZifaumh/ iodkif;
acsmif;pdk;0if;/ yavmifatmifpef;/ udkarmifarmifwdwf/ udkaX;atmif(Zifvif;)/tbOD;bOD;/ OD;xGef;jrifh/
OD;ausmfjrifh/ OD;jrpdef/ OD;atmif}unfwdk@uawmh 5§n awG//

(2)

zdeyfcsKyf±kHu ±kH}uD;(2)±kH //
usaemfwdk@u wu,fzdeyfcsKyfpufawGyg&SdwJh yxr±kH}uD;xJ0ifvdkufcsdefrSm/ vl}uD;awGjzpfwJh tb
OD;bOD;/ OD;xGef;jrifh/ OD;jrpdef/ OD;ausmfjrifh/ OD;atmif}unfwdk@wawGu om;a&jym;csyf}uD;awGyJxm;wJh
'kwd,±kHxJ tv#Ldtv#Ld 0ifoGm;}uw,f//
udpk ;kd xGw}f uD;u ±kx H aJ &mufwmeJ@o@l zed yfcsKyfpuf}uD;ab;csw d x
f m;ypfcw hJ hJ vufEpS zf ufv;Hk r&Sad wmh
wJoh @l &@J ypk eG q
f aD oG;a&mif tuspô w k }f uD;udk vJv, S 0f wfqifjcif;tr_ðyae+yD// tvky0f ifawmhr,fqw kd hJ 'DZikd ;f
tjynfeh @J aygh // ol@tus}ô u;D &J@rv l ta&mifu ykpeG af oG;a&mifjzpfayrJ/h pufqaD wGtvdr;f vdr;f / acs;an‡maf wG
txyfxyfeJ@qdkawmh o&ufxnfyef;±kdufqifvdkvdk tuGufuGuftajymufajymufjzpfay:aeygw,f//
rkwq f w d af r$;awG yg;odik ;f ar$;awGe@J tjyif qHyifuvJ zGmvHusaJ tmifx;kd xd;k axmifaxmifjzpfaewJh
udkpdk;xGwf}uD;&J@'DZdkif;[m wu,fhpufq&m}uD;ykHaygufaew,f// +yD;awmhrS b,fu&xm;rSef;rod&wJh
ol@&@J aq;wHw0kd g;±k;d wyf}uD;xJ aq;r_e@f awGjznf+h yD;/ rD;wd@k +yD; ol@puf}uD;aemufrmS aqmifah =umifx h ikd &f if;/
wzGm+yD;wzGm tm;&yg;& zGmawmfrlaew,f//
Adv
k Zf ifaumhu udw k ifoed ;f pm;yGaJ y:wifxm;wJh wlawGe@J zdeyf±u dk o f aH wGukd oGm;,lvm+yD; usaemf
wdk@udka0r#ay;w,f//
“ud, k v hf w
l @kd / [dak &S@uzdeyfyu Hk kd 'Dae@wae@v;Hk tcsed q
f +JG yD; xifovdv k nfovd±k u dk yf pfvukd =f uzd@k y”J
usaemfw@kd a&S@rvSr;f rurf;rSm ayckaH o;ao;av;awGwyfxm;wJh zdeyf±u dk t f vkypf m;yG&J n
S }f uD;wvk;H ?
tJ'Dtay:rSm cGm±kdufzdk@vdkaeao;wJh zdeyfykH}uD;wykH// om;a&&SL;zdeyfykH=urf;}uD;awG æ//
usaemfw@kd u usaemfw@kd vufpaJG wmfºuyG ºf ut G w d u
f av;awG pkyx Hk m;&m zdeyf±aHk xmifh auG;av;em;
xdkif+yD;pum;pjrnfajymqdkae=u&mu wwfEdkifor# tcsdefqGJEdkifor#qGJ+yD;rS xvmcJh=uw,f//
“ 'DzdeyfawGu ratvdk;0g'gawG pD;zdk@vm; rodbl;/ tukefvkH; oHawGacsmf+yD;om rodrom ±kduf
ypfAsm æ”
106 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
iodkif;acsmif;pdk;0if;}uD;u avoHwdk;wdk;eJ@ajymw,f// ol@ykHu ydefydef&Snf&Snf/ ol@t&yfeJ@tòydif ol@
vnfwdkif}uD;uvJ cyf&Snf&Snf// a&S@qkH;ursm; olwef;pD bkwfxGuf&wJhae@rsm;qdk&if/ rm;rm;rm;rm;eJ@
ol@yyHk ef;oGijf yif[m tvSLcHxu G tf zG@J }uD;udk OD;aqmifac:,lvm&wJh a*gyuvl}uD;*du k rf sK;d ayguaf ew,f?
tJvdktcgrsKd;qdk&if AdkvfZifaumhu ol@oli,fcsif;&Jabmf&Jbuf}uD;udk=unfh&if; aemufuae wcGD;cGD;eJ@
oabmusaewwfw,f// Adv k Zf ifaumhu a&=unfom;// a&=unfe@J iodik ;f acsmif;qdw k m we,fxv J vkd kd
awmifajymvd@k &ovdk i,foil ,fcsi;f vJ i,foil ,fcsi;f awG æ// wuUov kd af usmif;om;b0awGwek ;f uvJ
ausmif;om;oydwu f pd eP @J axmifxt J wlwal &mufc=hJ uzl;ol uHwt l usK;d ay;awGjzpfovd/k tckvJ Edik if aH &;
tr_twlwel @J axmifxt J wlwal &mufc&hJ jyefoal wG jzpfygw,f// wu,fu Adv k Zf ifaumh &J eh mrnf&if;u
wif0if;// 'gayrJh b,fou l rS ol@ukd udw k if0if;vd@k rac:/ emrnf&if; udw k if0if;qdw k mudak wmif awmfawmf
rsm;rsm;uawmh arhae=u+yD// AdkvfZifaumhtjzpfeJ@yJ odae=uwm=um+yD// 'Dvdk AdkvfZifaumhemrnf wGif
vm&wmuvJ aemufcHordkif;a=umif;u &Sd+yD;om;// ol[m wu,fhabmvkH;orm;/ tm;upm;orm;?
yxrwef;vufa&G;pifabmvk;H orm;txdawmif jzpfczhJ ;l ao;qdv k m;yJ// tJ'w D ek ;f u Armjynfuv kd m+yD;/
abmhv;Hk enf;jyq&m vmvkyaf y;olu ±k&mS ;u// emrnfu Adv k Zf ifaumhv@kd yJ xifygw,f// tJ'aD bmhv;Hk
enf;jy}u;D eJ@ rsuEf mS ayguf rsuEf mS us awmfawmfav;qifw/hJ axmifaxmifarmif;armif;eJ@ abmfv;Hk orm;
vJjzpfaewJh ol@ukd ol@rw d af qGrsm;u Adv k Zf ifaumh Adv k Zf ifaumhvkd ah c:=u&muae/ Adv k Zf ifaumh emrnf
&vmwmvd@k q=kd uw,f// 'gayrJh 'DvAkd v kd Zf ifaumhemrnfwiG cf &hJ wm ol@twGuaf wmh idt k m;xuf &Dtm;
oefp&mtjzpfrsKd;yJajym&rvm;/ tukodkvfò*d[f0ifar$zdk@t&if;tESD;wck xyfay;vdkuf&wmvdk@yJ ajym&
rvm; rajymwwf// AvmcsD taqmfcHvdkuf&+yD;rS'Demrnf[m ydkrdkcdkifrmatmif uifyGef;wyf+yD;om;jzpf
oGm;&w,f// tjzpfu 'Dv/kd / yxrqk;H t}udraf xmifx0J if&awmh ol@ukd Adv k Zf ifaumhæ Adv k Zf ifaumhv@kd vJ
awmfawmfrsm;rsm;u ac:ae=uwm=um;xm;ykH&wJh axmufvSrf;a&;trsKd;,kwfrsm;u “ ratvdk;æ
rif;u ±k&mS ;tazac:csiw f ahJ umif/ uGejf rLepfpw d af yguaf ewJah umifaygh æ[kwv f m;/ emrnfuu kd Adv
k Zf if
aumhqdkæ[kwfvm;æ” qdk+yD; b,fnmaAvdkuf=uwm cHvdkuf&&Smygw,f//
abmhvkH;orm;rdk@ac:=uwmygAsm æ AdkvfZifaumhqdkwmabmhvkH;orm;ygAsm æ uGefjrLepfacgif;
aqmifwa,muf&@J emrnfr[kw&f ygb;l Asm æ vd@k renf;}uD;&Si;f jyvdu k &f wmawmif/ t±ku d t
f ESucf &H wJh
ab;uawmh vkH;0uif;uif;&Sif;&Sif; rvGwfcJhvdk@qdkygw,f// axmufvSrf;a&;rsm; A[kokwjynfhpkHvdkufykH
awmfvu kd yf u
Hk awmh tHzh , G o f wk ygy/J / olw@kd rodwm tjypf=uHzef&mS wwfwmu ta&;r}uD;// cH&oltzd@k
uawmh woufrw S o f m;p&mygy/J / 'Dvekd @J æ Adv k Zf ifaumh qdw k ehJ mrnf[m ydyk +kd yD;cdik rf mvmcJ&h &if;/ tar
ay;wJhi,femrnfxuf ydkydk+yD;wGifus,fvmcJh&ol/ todtrSwfðycH&oljzpfvmw,f//
aemufwa,mufuawmh yavmifatmifpef;// usaemfw@kd bw k x f rJ mS awmh t&yftykq;Hk // awmfawmf
udkododomom ykvGef;vS&Smolwa,mufjzpfygw,f// yavmifatmifpef;vdk hac:=uayrJh/ wu,fu
ol[mArmppfppfwa,muf// awmcdo k mG ;&mrSm yavmifa'orSmyJtae=umvmcJ&h olr@kd yavmifatmif
pef;vdk@ emrnfwGifvm&ol jzpfygw,f//
usaemfwdk@&J@yJcl;om; udkarmifarmifwdwf}uD;udkawmh trsm;u udkwdwf/ udkwdwf}uD;vdk@yJ ac:=u
w,f// w±kwaf oG;ygorl kd t h om;ta&mifu jzLaeayrJ/h 'DxrJ mS awmh b,fuvm jzL0if;=unfpifaeygrh vJ?
jzLzwfjzLavsmfaygh// aumfudkif;rsufrSefteufav;eJ@/ yg0gwyfrSefu bJOykHav;eJ@? wu,fhudkynmwwf
0if;wifhxGef; 107
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
wa,mufykH xGufaew,f// oGm;wmvmwmuawmh cyfoGufoGuf// xDceJqdk udkwdwfyg+yDvdk@awmif
ajym&rvm; rajymwwf// OD;oef@ta&;tcif;wke;f uvJ udw k w
d w f @kd a&S@u? tckvJ a[m'D 5§n tky}f uD;
xJrmS pm&if;0iftif;0ifygvmjyef+y/D / ole@J ywfoufv@kd u Edik if aH &;avmurSm ajymprSww f iG af ewm &Sw d ,f?
olu pdwfu cyfxufxuf// ol@taru ol@udk cspfvdkufykHuvJ wkefaeatmifudk cspf&SmowJh// emrnf
awmif b,fawmhrS tjynfhrac:/ twdwf – twdwfvdk@yJ ac:owJh// OD;oef@ta&;tcif;r_eJ@ ausmif;om;
b0 axmifx0J ifc&hJ awmh/ udw k wd &f @J cspv f pS mG aomtar}uD;[m om;av;twdwt f wGuf rsu&f nfawG
wa0a0eJ@/ wywfrS axmif0ifpmtysufrcH ra&mufa&mufatmifvm&SmowJh// tcspfqkH;om;twGuf
aumif;Ed;k &m&mav;awG axmif0ifpmyd@k v@kd &wmav;awG vmyd@k &if;/ om;rsuEf mS vmvm=unf&h mS owJ?h
ae@wikd ;f axmif0ifpmrsm;vmawG@v@kd &r,fq&kd if/ ol@om;av;udak e@wikd ;f jrifEikd zf @kd yJc;l awmif rjyef? axmif
Al;0eJ@eD;&mae&mrSmyJjzpfovdkntdyf+yD;awmif ae@wdkif;axmif0ifpmvmawG@aer,fhtarrsKd;// ay;csif
wmawGay;+yD;/ tusOf;om;}uD;vkH;vkH;jzpfae&wJh om;cspf}uD;rsufESmudk =unfh=unfh+yD; rsuf&nfvnf&GJ
tjrJvdkvdkidkwwf&SmowJh// pdwfcyfxufxufjzpfwJhudkwdwf}uD;u wae@awmh “ tar æusaemfhudk vm
vmawG@+yD; tckvdk idkidkae&if tarrvmcJheJ@awmhætaridk&if/ aemufæusaemfhqD vmrawG@eJ@awmhæ”
vd@k ajymvdu k rf od wJ/h / tar[m om;rsuEf mS udk w0}uD;=unf+h yD;acgi;f }uD;udk ndwjf y&SmowJ/h / xk;H pHtwdik ;f
yJ/ aemufwywfa&mufawmhvJ taraxmif0ifpmtdwfqGJ+yD; a&mufvmcJhjyefowJh// axmif0ifpmtdwf
av;qG+J yD;/ xk;H pHtwdik ;f om;rsuEf mS w0}uD;ai;=unfah e+yD;/ 'Dwcg'v D akd jym&SmowJ/h / “ om; æ twdw/f
tarridb k ;l aemfæ/ om; ætwdw/f tarridb k ;l aemf ” vd@k q@kd eifh a=uuGo J }H uD;eJ@ajym&if;u rsuEf mS jyifay:
rsu&f nfv;Hk }uD;awGu xde;f rEdik o f rd ;f r& wvdrv hf rd phf ;D usae&SmowJ/h / tarridb k ;l aemfævd@k twif;tm;
wif;ajymae&if;u &SKd ufo}H uD;u xGuaf e&SmowJ/h / &ifxu J idak ewmudk b,fvv kd yk f xde;f Edik &f mS rSmwJv h J
udw k wd &f ,f æ// om;ætarridb k ;l aemfv@kd om;auseyfavmufatmif óud;pm;yrf;pm;wkew f ek &f &D D wzGzG
ajymqdak e&if;u/ rsu&f nfawG awGawGawGawG pD;usae&SmwJh rdcifwa,muf&@J rsuEf mS udk jrifvu kd &f av
olwikd ;f &ifeifch =hJ u&ygw,f// aemufwcg - om;qDrvm&rSmpd;k vdk /h om;u rvmcJeh @J awmhv@kd ajymrSmpd;k vd@k /
pdw}f uD;wJo h m;u pdwcf +k yD; aemifxu G rf awG@awmhrmS pd;k vd@k wu,fickd siaf ewmudk =uHzefóud;pm;xde;f csKyf
ae&if;u &ifxu J vdu _ w
f ufvmaewJh ido k wH 0uf ±_u d o f w
H 0uf}u;D eJ rh su&f nfawG awGawG awGawGp;D us
ae&SmwJh udw k wd &f @J taryku
H kd ESv;Hk om;&So d wl ikd ;f u ajymrqk;H Edik af tmifjzpfc=hJ u&ygw,f// ajymprSwf wGif
cJh&ygw,f//
aemufwa,mufuawmh usaemfw@kd &@J uakd X;atmif (Zifvif;) }uD;yg // 'Dwacguf axmifxaJ &mufchJ
&olawGxJrSm udkaX;atmifu ESpfa,mufjzpfaeygw,f// wa,mufu armfwmaX;atmif// 'ga=umifh
±kwfw&ufvSrf;=unfhvdkuf&if/ qdkAD,ufypPnf;rJhacgif;aqmif}uD; vDeifeJ@cyfqifqifwlwJh txl;ojzifh/
vDeif&J@ezl;}uD;eJ@ezl;a& 'l;a&awmfawmfwlwJhezl;}uD;vJ&SdwJh usaemfwdk@&J@udkaX;atmif}uD;udk vDeif aX;
atmifvdk@yJ uifyGef;wyfac:a0:=uygw,f// olu at;at;aq;aq; wnfwnf+idrf+idrfeJ@ vl}uD;qefol
jzpfygw,f// usaemfw@kd xufvJ touft&G,t f m;jzif}h uD;ol 0gtm;jzifv h J }uD;olyg// axmifx0J ifc&hJ csed rf mS
orD;ESpfa,muftaz//
usaemfw@kd uawmh ol@ukd ol@u, G &f mrSm vDeif}uD;vd@k yJ ac:=uw,f// ole@J usaemf[m taqmifrmS
wcef;wnf;vJ twlae&±krH u tdyaf wmhvJ ab;csi;f uyf// ab;csi;f uyfqw kd m wu,fu h akd b;csi;f uyfyg?
108 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
yufvufvSeftdyfom±kH ausmwcif;pm &Sm;&Sm;yg;yg;ae&mav;om&wmrdk@wa,mufeJ@wa,muf[m
xdqufaewmygy/J / ol@vykd J usaemf&h @J ab;wzufrmS ab;csi;f uyfvmusou l awmh wGaH w;u c&pf,mef
oif;tkyq f &mawmf}u;D q&mapm',fe, D ,fyg// q&m',f}u;D u u&iftrsK;d om;yg // ol@ZeD;u autif,l
acgi;f aqmif}uD;ref;bZH&@J wrl awmif awmfw,fv@kd xifygw,f// olu autif,el @J ywfouf+yD;ygvmwJh
17§1-2 yg // wcgw&H tjyifupDrcH suaf =umifh “omwD;'D ” qdw k mawG tpkvu kd t f ðyHvu kd f odr;f usL;H +yD;
0ifvmwJhtcgrsm;rSmqdk&if usaemfwdk@&J@wudk,fpmae&mav;awGyg xyfusK@Hay;vdkuf&+yD; vDeif}uD;wdk@
q&m',f}uD;wdk@[m usaemfh&J@ab;csif;uyf tjzpfuae/ ausmcsif;uyf &ifcsif;uyftqifhtxdawmif
a&mufa&mufoGm;&ygao;w,f// omwD;'Drsm; crsmuawmh wcsKd@rsm; acs;ykH;}uD;eJ@ao;tdk;tem; acgif;
qdu k tf yd &f awmhwt hJ xdjzpfomG ;&ygw,f// usaemfw@kd urS wwfeikd o f r# yl;Edik of r# yl;uyfusK@H ±ek @f ray;bl;
qd&k if omwD;'Drsm;tjzpf[mwDaumifwaD xG;}uD;awGvkd vk;H axG;wGe@f vrd af e&±krH #ru 'kwef;pD;vkyo f &l @J
rqef@qef@atmif om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ@ twif;±kdufoGif;ay;aer_udk rjrif&ufp&maumif;avmuf
atmif jrif&=um;&ygvdrfhr,f//
vlom;pifppfawGuae wd&p>mefxuftjzpfq;kd &wJb h 0usa&mufae&olawGukd vk;H ceJ cJceJrsu0f g;
xifxifjrifawG@&EdkifwJhae&m[m axmifvdk@yJ qdkvdkufcsifygw,f// axmiftm%myg;uGufom;rsm;/
axmifajconf;vufonf;rsm; qDref;ref; }udr;f 0g;avh&w dS hJ “ axmifu/G bmrSwo f vJ/ rift h arviftrd f
aeovdkaevdk@r&bl;/ rEdkif Edkifatmifudkifr,f/ axmifu rEdkifvdk@/ EdkifiHawmftpdk;&&,f æ jyefac:oGm;yg
awmhvkd t h pd;k &qDjyefy@kd &wmaxmifordik ;f rSm b,fwek ;f urS r&Scd zhJ ;l bl;/ b,fawmhrv S J &Srd mS r[kwb f ;l ”
qdwk hJ vlrqefveG ;f vSwhJ tjrifoabmxm;rsm;eJ@tnD &uf&ufpufpufEydS u f uG jf ywwfwm orm;±k;d us
jzpfaeovdk/ “ axmifrqef@awmhvdk@ axmifxJxyfrydk@=uygeJ@awmh/ xyfrxnfh=uygeJ@awmh” vdk@awmh
b,fawmhrS ajym=uqd=k uvdrrhf ,fr[kw/f / rqef@qef@atmif xnf=h uzd@k / wDaxG;}uD;vdjk zpfae±krH u iydoyd f
icsOo f yd u f ae iHjym&nfyg xGuu f sus rqef@qef@atmif xnfjh yzd@k twif;±ku d Ef uS f eif;acs jy=ur,fom
jzpfygw,f// tJ'v D kd tcgwikd ;f usaemfah b;csi;f uyf c&pf,mefoif;tkyq f &mawmf}uD;q&m',fe, D ,f[m
ar;a=um}uD;awGaxmifaeatmif tH}uD;udkwif;wif;}udwfaewwfovdk/ usaemfh&J@ab;csif;uyf}uD;
udak X;atmif[mvJ oufjyif;&Sn}f uD;awGut kd qufrjywfcs&if; rsuaf rSmif}uD;udk ñuwfaewwfygw,f?
vDeif}uD;eJ@ usaemf[m r=umr=umwm0efuswwfwJh [if;csufwm0efcH&r,fhae@rsm;rSmvJ twlwl//
tvSnu hf s[if;csuw f m0efuswikd ;f / ESpaf ,mufwwGw J =JG u&&if ole@J usaemf[m wwGw J nf;// reufpmu
awmh trsm;tm;jzifh ykpH yH [ J if;&S+d yD;om;// pepfwuswikd ;f wdwu G cf supf m;&wJh bk&H u d mQ ygq,fxyk af v;awG
xJu oifhavsmf&m[if;wckckeJ@wGJzufpm;vdkuf=u±kHom //
ygq,fvmEdkifoljzpfap/ rvmEdkifoljzpfap/ usaemfwdk@ 5§n tkyf zdeyfcsKyf0iftm;vkH;[m udk,fh
rdom;pkqu D axmif0ifpmvmawG@v@kd &vmcJu h or# bkt H jzpftyfEo HS rd ;f qnf;pkpnf;xm;+yD; twlcw JG rf;
uspm;aomuf=uygw,f// 'DbkH&duQmxkyfav;udk toGm;tjyeftvSnfhus qGJ+yD; &wemxkyf}uD; apmifh
a&Smufae&wmxufrav#mah omowd0&d , d rsK;d eJ x
h ed ;f odr;f apmifah &Smuf=u&ygw,f// 'g[m bkyH pPn;f av/
/ tvky}f u;D xJrmS odr;f xm;cJv h @kd vrJ jzpfovd/k taqmifu tcef;xJrmS csex f m;ypfcv hJ @kd vJ vkðH cpH w
d cf s&wm
r[kwf// wOD;OD;uaAoGm;&if tm;vkH;iwfa=umqdkufoGm;Edkifw,f// tjyifrSm tdrfrSm olcdk;cdk;cH&wmu
axmifxrJ mS ygq,fxyk t f cd;k cH&wmavmuf qk;H ±_;H epfemr_r}uD;Edik /f / naepm[m tom;pm;&ufuvGv J @kd
0if;wifhxGef; 109
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
axmifxJrSmawmh tqdk;qkH;// 0ufawmifpm;rSm r[kwfwJh[if;// 'Dawmh bkH&duQmygq,fxkyfxJu [if;
au|;[if;&Hav;rsm;eJ@rpm;&ufraomuf&ufae@z@kd npm wdik ;f wdcsex f m;&wmav;rsm;eJ@[if;oD; [if;&Guf
av;rsm;t=uHtzefvyk &f mS azG+yD;/ &Hzef&cH gaq;vdyef @J 0,f,+l yD; a&maESmcsuðf ywfwhJ csu[ f if;av;wcGuf
ygatmif vkyf&w,f// [if;csufpm;&w,fqdkvdk@ vG,fvG,fululrsm;awmh rxifvdkufygeJ@// axmifxJrSm
axmifOya't&u [if;csupf m;zd@k aeaeomom rD;awmifarG;cGi&hf w dS mr[kw/f / 'D=um;xJu odomodap
rjrifapenf;eJ ch ;kd 0Su+f yD;csuðf ywf=u&wm// xif;tjzpfo;Hk zd@k opfwo kd pfp a&$abmfpmtp up/ vuform;
bkww f m0efus t=uHtzefvyk o f el @J qufo, G +f yD; aq;vdyaf y; 0,fxm;& odr;f qnf;0Suo f x
kd m;&wm?
[if;oD;[if;&Guu f sawmhaumæ// awmif,mbkwu f swo hJ ql u D aq;vdyaf y;+yD; t=uHtzefvyk 0f ,fxm;
&wm// 'gawmif w&m;0ifa&mif;vd@k 0,fv@kd &wmr[kw/f / a&mif;ola&m0,foyl g t}uD;tus,jf y jy\em
t&SmcH&Edik +f yD; tjyifrmS pufavSwpD;vk;H arSmifcrkd x _ uf }uD;oGm;Edik w f ,f// 'Dvt kd =uHtzefvyk +f yD; &atmif
0,f&&Sm&r,fu h pd rP sK;d rSmawmh Adv k Zf ifaumh}uD;[musaemfw@kd xrJ mS txufjrufq;Hk // 0,fwmrSm tm;ud;k
&ovdk &atmif=uHzef&mrSmvJ tpGrf;tp}uD;rm;ygayw,f// usaemfwdk@zdeyfcsKyfxJrSmudk awmif,m
pdu
k cf if;ao;ao;av;wck &Syd gw,f// zdeyfcsKyfa&uefbm,m&J@ tydik t f pm;& a&uefab;u olu, kd wf ikd f
t=uHtzefvyk f pdu k yf sK;d xm;wJh pdu k cf if;i,fav;jzpfygw,f// &moDcsed t f vdu k f csOaf ygi/f rken f if;/ c&rf;oD;/
i±kwo f ;D / [if;EkE, G af wG pdu k yf sK;d xm;avh&ydS gw,f// 'Dvv kd yk u f ikd Ef ikd zf @kd 'Dvakd &uefav;&J@ a&uefbm,m
jzpfz@kd tjyifurdom;pkuae oufqikd &f maxmifr;ª axmifyikd f tm%mydik rf sm;udv k ikd ;f 0if+yD;rS tydik t f pm;
&xm;wmyg// vdkif;0ifw,fqdkwm auseyfavmufatmif vmbfxdk;vdkuf&wmyg// usaemfwdk@zdeyfcsKyf&J@
a&uefbm,m[m "m;jyr_eJ u h svmcJw h hJ "m;jy}uD;wa,muf/ "m;jyAdv k /f / ±kyu f vJ wu,fukd "m;jy±ky?f
tjrJwef; r_eaf waw// 'gayrJh taqmifa&uefbm,m cg;ydu k Ef u _d f ca&mhqw kd ahJ umifavmufawmh odyf
rduk rf u kd ±f idk ;f r&Sv
d /S / ca&mhqw kd ahJ umifuawmh a&csK;d cscsed rf sm;qd&k if tvsm;0g;w±ku d o f mom teHwvH
ausmaf usmaf vmuf&rdS ,fh av;axmifyh Hk a&uefEw _ cf rf;ay: om;a&jym;cg;ywfvufu&rf;+yD; vSnyhf wfajy;
aewwf&if; “ cyf wcGuf æ cyfwcGuf” eJ@trdef@ay;atmf[pfaewwfw,f// cyf æqdkwJhtoHrxGufrD
a&wcGufavmufrsm; a,mifrSm;cyfrdvdk@uawmh/ jzef;ceJaeatmif vufu cg;ywfu cg;ywfpmau|;
+yD;om;jzpfae+yD// ol@udk aq;vdyfeJ@vdkif;0ifxm;+yD;om;vlqdk&ifawmh cyfoGufoGufESpfcGufavmuf qifh
csKd;+yD;om;jzpfae&ifvJ ol@cg;ywfu rjrifa,mifaqmifoGm;+yD;om;jzpfae+yD// zdeyfcsKyfa&uef"m;jyAdkvf
uawmh usaemfwdk@tay: 'gavmuftm%mrjyvS// AdkvfZifaumhu 'D"m;jyAdkvfeJ@ta=umif;taygif;
oifhvS+yD; "m;jypdkufcif;u [if;oD;[if;&Gufudkawmif &atmif,lwwfw,f// wcgw&Hawmif;,lvdkuf/
wcgw&H aq;vdyfay;0,fvdkufeJ@aygh//
Adv k Zf ifaumh&@J pnf;±k;H a&;enf;emuawmh "m;jyAdv k u f kd aq;ukay;jcif;// "m;jyAdv k &f @J zifrmS aoG;pkem
}uD;aygufaewmudk oGm;cGJay;+yD; +yDn‡pfay;wm temudkzefa&aq;ay;wmawGvkyf&if; pnf;±kH;a&;qif;
xm;vdu k w f mjzpfw,f// Adv k Zf ifaumh}uD; "m;jyAdv k q f o
D mG ;+yD; zifuaoG;pkemudk cGpJ w d cf ef;0ifaewmjrifc&hJ
wJh udpk ;kd 0if;uawmh “ Adv k Zf ifaumhawmh atmfya&;&Si;f 0ifaejyD ” vd@k Adv k Zf ifaumhr=um;atmif usaemf
wd@k qv D m+yD; aemufpp ajymwwfw,f// usaemfw@kd rmS ðyH;=u&w,f// tJ'v D kd t=uHtzefrsK;d pkeH @J &,lxm;
=u&wJh &moDtvdu k [ f if;oD;[if;&Guaf v;awGukd ygq,fxyk yf gtrd yf @kd [if;av;rsm;eJ@oifah vsmo f vdk a&m
aESmcsuðf ywfa&;wm0ef wenf;tm;jzifh naepmcsu[ f if;wcGuyf ga&;wm0efuakd wmh tvSnu hf swwGJ
110 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
æESpfa,mufE_ef;wm0efeJ@ zefwD;=u&w,f// tJ'Dvdktcgwdkif; usaemfeJ hvDeif}uD;[m twGJwwGJ jzpf=u
w,f//
reufpmudk tvkyf}uD;rSmyJ avG;=u&ayrJh naepmuawmh taqmifjyefa&mufrSpm;=u&w,f//
taqmifjyefa&muf xrif;xd;k csed f vufpaJG wmfaumfZvkcH u G u f , kd pf eD @J wef;pD/ vlpw
Hk t
hJ csed rf mS taqmife@J
reD;ra0;u anmifyif}uD;atmuf bkwo f m;tm;vk;H vlpcHk sed rf mS awmh csu[ f if;av;udk [if;csuw f m0ef
usou l wa,mufcsi;f a0ay;&w,f// usaemfw@kd [if;csuw f m0efuswahJ e@wikd ;f usaemf[if;a0&wJt h cg
wdik ;f / ravmufrieJ@ tm;vk;H xuf teJq;Hk yJ&avh&w dS muawmh usaemfe@J uakd X;atmif// usaemfu ud, k f
a0wJt h vSnhf olrsm;udyk J omomxd;k xd;k a0ay;vdu
k rf ad wmh udak X;atmifcrsm usaemfah =umifh tjrJvv kd kd
eJeJyJ&oljzpfoGm;&wm pdwfraumif;// 'gayrJh rwwfEdkif/ tm;ememeJ@yJ tjrJvdkvdkjzpfcJh&w,f//

(3)

udpk ;kd 0if;tqdt k wdik ;f uae@±u dk &f r,fh cGwJ rf;us zdeyfcmG awGukd wa,mufwvufpD cyfou G o f u G f
±kdufvdkuf=uw,f// oHawGuawmh cGmawGxJ aumufvdrf+yD; 0ifwm0if/ zdeyftwGif;E_wfcrf;om;=um;
oHpav;awG ikwpf u d sew f museef @J jzpfovdw k rif±u dk af y;vdu k =f uw,f// b,fvv kd yk f apwemygyg ±ku d af y;
Edik yf grh vJ// usaemfw@kd ukd axmiftm%myg;uGuo f m;rsm;u wrifeEH rdS +f yD; npfxm;cdik ;f xm;wmjzpfawmh
usaemfw@kd uvJjyefjyD; wwfEikd o f r# ynmjy& acsmifcjkd y& xdu k w f efovdw k @Hk jyefjy&wm w&m;w,fv@kd jrif
ygw,f// 'Dzed yfawG[m usaemfw@kd ukd jyefuefr,fzh ed yfawGr[kwyf gb;l vd@k b,foal jymEdik o f vJ// 'Dzed yfrsK;d
awG[m usaemfw@kd b0wltusO;f om;awGp;D &r,f[ h mawG r[kww f maocsmovd/k omrefjynforl sm;pD;&
r,fh zdeyftrsKd;tpm;awGr[kwfwmvJ aocsmvSoaygh//
“ usaemf±kdufvdkufwJh 'Dzdeyfuawmh uHqdk;olarmif&Sif wywfavmufpD;vdkufrdwmeJ@ ajcaxmuf
oHpl;+yD; ar;cdkifydk;av; bmav;tqpf&oGm;Edkifw,f ”
iodik ;f acsmif;}uD;u oabmuspmG ajym&if; [D;ceJ toHxu G af tmifawmif &Dvu kd af o;w,f// tm;
vk;H ðyH;rd=uw,f// wu,fu usaemfw@kd &aJ bmfrsm;[m pdwaf umif;ESv;Hk aumif;&Scd sio f al wG/ jzLjzLpifpife@J
±k;d ±k;d om;om;ðyrlqufqcH sio f al wGjzpf=uygvsuf vufawG@cg;pnf;cHae&wJb h 0awGu usaemfw@kd ukd 'Dvkd
rðycsif ðycsifatmif wGef;ydk@xm;wm jzpfygw,f//
zdeyfcGmawGjzpfovdk ±kduf+yD;csdefrSmawmh tvkyf}uD;twGif;&moDOwktajctaeudk tuif;yg;yg;
tuJcwf=unfv h u
kd =f uw,f// &moDOwk aumif;aew,f// b,f0g'gq;kd axmifr;ª qd;k rS0ifvmwmr&S?d apm
apmydik ;f u olw@kd zed yfcsKyfpufu, kd pf eD @J w*sK;H *sK;H tvkyv f yk af e=uwJah pm=uufz}uD;eJ@ udpk ;kd xGw}f uD;awmif
a&aEG;cdk;wnfzdk@ jyifqifae=u+yD//
usaemfw@kd vJ vufxrJ mS wl}uD;awGu, kd pf u D ikd v
f @kd tvkyo f rm;}uD;awGpwdik t f jynfah yguaf e&mu
wlawGupkd m;yGaJ y: ypfcsxm;vdu k =f uawmhw,f// =uh=uHzefzeff uAsmwyk'u f kd oGm;owd&aerdao;w,f?
uAsmu udk,OfrGef&J huAsmvdk@yJ xifygw,f//
“ wl}uD;wudik u f ikd ef @J æud, k u hf v k m;xdik f ud, k ±f u
dk af eyga&mhvm; ” qdw k hJ uAsmyg/ // odyu f v kd yS +yD;/
wdkwdkav;eJ@xdrdvSwJh uAsmav;yg // usaemfwdk@tjzpfuawmh wl}uD;wudkifudkifeJ@ udk,fhukvm;xdkif
0if;wifhxGef; 111
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udk,f±kdufae=uwmr[kwf// olrsm; zdeyf±kdufay;ae&wm/ aomufjrifuyfuyfeJ@ ±kdufay;ae=u&wm//
zdeyfcsKyf±kHav;&JJ@tjyifzufab;rSm tbOD;bOD; wukyfukyfvkyfaewm jrif&w,f// zsmwcsyfpm
avmufy&J rdS ,fh =u=H uzH efzefajrae&musO;f usO;f av;ay: tbu rken f if;cif;av;jzpfatmif pdu k af e&Smwm
jzpfw,f// ol@rek @f nif;yifav;awGu tckrS tyifaygucf gpyJ &Sad o;w,f// tJ'gav;awGukd wxGmavmuf
yJ&rdS ,fo h pfpwdak v;eJ@ wukyu f yk af jrqGay;aewmrSe;f usaemfov d u kd w f ,f// bmyJjzpfjzpf toD;t&Gupf rd ;f
qdk wckro S iG ;f cGirhf &Sw
d hJ 'Dvakd xmifxrJ mS / naepm[if;wcGucf suw f t hJ cg tifrwefvt kd yfaewJ[ h if;&Guf
pdr;f av;&Edik af &;twGuf tb[m tckvw kd ukyu f yk f t=uHtzefvyk pf u kd yf sK;d ae&Smwm// tzG@J ukd axmufyhH
ay;tyfEdkifzdk@ pdkufysKd;aewm// cdk;+yD; pdkufysKd;ae&wm// axmiftm%myg;uGufom;rsm; vsmt±kd;r&Sdwdkif;
ta=umif;jyajymqdkwmuawmh om;pdkom;pdrf; [if;oD;[if;&Gufpdrf;udkaxmifwGif;w&m;0ifoGif;cGifhðy
vdu k &f if 0rf;a&m*gw@kd bmwd@k jzpfuek rf mS pd;k vd@k / tusO;f om;rsm;use;f rma&;twGuf ydwyf ifuef@owfxm;
&wmqdyk /J / wu,fukd use;f rma&;udk tav;xm;ay;wJyh /Hk *±kwpdu k f apwemxm;ay;aewJyh /Hk / wu,fu
olw@kd csuðf ywfau|;aewmurS wu,fu h kd use;f rma&;eJ@wpufuav;rS rnD!w G /f wywfwcgyJ pm;&wJh
ykpH tH om;uvJ b,fawmhrS rusu/f / axmifr;ª axmifyikd rf sm;cd;k vd@k uv hJ @kd &atmif ykpH jH ynfw h ,fxif&atmif
wyGuq f al vmufrmS yJ tom;wk;H }uD; uke;f ±ke;f azmif;ºuGaewke;f rusuw f usuaf vmufe@J ay;vdu k af u|;
vdkufwmrsKd;csnf; jzpfw,f// qefu atmufapmfeH/ iydu ydk;xdk;// [if;&Gufudk a&vkHðywfau|;wJhtcgus
awmhaumæ// [if;&Guu f kd a&awmifpifatmifaq;[efrwl/ npfnpfywfywf oJe@J &yS &f yS /f / csOaf ygijf zpfjzpf
[if;EkEG,fjzpfjzpf tjrpfawmifygvdkufao;/ ESD;óud;jywfeJ@wDaumifjywfawmif wcgw&Hygvdkufao;// 'g
a=umifh tvky}f uD;usawGwikd ;f u naepm[if;av;udk ud, k hf [mud, k f t=uHtzefvyk +f yD; csuðf ywfpm;Edik f
zdk@ óud;pm;=u&wm//
tbOD;bOD;[m 'DxJrSm usaemfwdk@tkyfpkxJrSm touft&G,ft}uD;qkH;//xm;0,fom;}uD;//
ocifAodef;wifeJ@awmif aqGrsKd;eD;pyfawmfao;ovm;rod// [dk;wkef;uwnf;u uGefjrLepf}uD;//
axmifvJuscJhzl;wm t}udrf}udrf// zqyvacwfu axmufvSrf;a&;u ol@udkzrf;+yD; ajcovkH;rsOf;vkH;eJ@
}udwfppfaq;wmrsKd;awGvJ cHcJh&zl;ol// tckvJ touf(70)eD;rS ygvm&jyef+yD// tbudk touft&G,f
t}uD;qk;H rd@k usaemfw@kd u pd;k &dryf yl eftm;ay;p&mrvd/k tbuawmif usaemfw@kd ukd jyefvnftm;ay;ae
vdkufao;/ “ EdkifiHa&;orm;qdkwm 'Dvdkaygh/ cHp&m&Sd cH&Jzdk@yJæ” wJh//
'DtxJrSm tbOD;bOD;eJ@ywfouf+yD; odu|rf;cGifh&wmuawmh OD;AvGef;a&$ // olvJ xm;0,fom;?
olu o&ufacsmif; avmif;vkHzufu qD;awmqdkwJh &Gmav;uwJh// EdkifiHa&;r_ 17§1 eJ@yJ 0ifvmcJh&+yD;
xm;0,faxmifuae tif;pdefaxmifa&mufvm&&Smwm// o&ufacsmif;avmif;vkHzufuqdkawmh ol@
rdom;pku axmif0ifpmrvmEdik /f / axmifxrJ mS taetxdik t f pm;taomuf awmfawmfukd csK@d i&hJ mS w,f?
usaemfwdk@utkyfpk&SdayrJh ol@crsmr&Sd&Sm// usaemfwdk@uvJ udk,fhtkyfpkeJ@udk,f bkHoabmrsKd;aexdkif pm;
aomufae=u&wmqdak wmh ud, k ef @J cifrifvmwJo h yl qJ +kd yD; bkx H u
J [m xkwaf u|;xkwaf y;vd@k r&// usaemf
uawmh naepm usaemf&wJhcGJwrf;[if;av;wZGef;pm,l+yD;&if OD;AvGef;a&$}uD;udk vdkuf+yD;&Smavh&Sd+yD;
usaemfh[if;av;udk cGJcGJau|;rdw,f// olu usaemfrjrifatmif cyfa0;a0;oGm;aewwfayrJh usaemfu
rawG@awG@atmif&Sm+yD; cGJay;avh&Sdw,f// tpawmh usaemfwdk@ bkwfom;awGu aumif;aumif;rod//
aemufawmh awmfawmfrsm;rsm;odvm=u+yD;/ [if;av;bmav;qlòzd;wJt h cgqkd ol@uv kd J bkxH uJ ae [if;
112 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
wZGef;wav ay;vm=uygw,f// OD;AvGef;a&$udk tbuawmh olwdk hxm;0,faveJ@yJvm; rajymwwf/
“ bavma&S ææbavma&S ”eJ@ ac:wwfw,f//
wlav;awGcs+yD; yavmifatmifpef;u tbOD;bOD;qDomG ;aecsed rf mS usaemfw@kd uw kd wd }f uD;u [if;
tdk;ykH;udkif+yD; a&uefbufqD oGm;ae+yD// 'Dae@[if;csuf wm0efxrf;aqmifzdk@ [if;&Gufaq;zdk@ a&cyfzdk@
oGm;wmjzpfvdrfhr,f// [if;tdk;ykH;vdk@ajym&wmu [if;csufzkd@tdk;tjzpftokH;ðyaeayrJh wu,fu
udik ;f av;ygwyfxm;wJyh ;Hk wyk;H // &&myk;H wyk;H udk tvky}f uD;oHjzLbufuyk*Kd~ vfausmrf sm;u [if;td;k tjzpf
±ku
d af y;+yD;/ aq;vdyef @J a&mif;ay;xm;vd@k / usaemfw@kd bw k u f 0,fo;Hk ae&wJyh ;Hk / [if;td;k tjzpf tok;H ðyae&
wJh [if;tdk;ykH;// wyfokH; [ef;aumcsKdifhvdkvdk bmvdkvdk//
usaemfu OD;av;OD;jrpde}f uD;wd@k v}l uD;awGpcef;cs&&m zdeyfcsKyfom;a& *dak 'gi±f }Hk uD;buf ajcOD;vSnhf
vdkufw,f// usaemfht&ifoGm;aeESifhwmu AdkvfZifaumh//
rsufrSef}uD;av;pif;u w0if;0if;eJ@rsufESmcsif;qdkifvdk@? wacgif;vkH;jzLaewJh OD;av;OD;jrpdefu
om;a&jym;}uD;wcsyaf y: uke;f uke;f }uD;xdik &f if; cJww H acsmif;eJ@ tvky±f y_ af eqJ// om;a&jym;}uD;wcsyu f kd
toifhay;xm;jyD; zdeyfykHpHatmufcHcsyfeJ@vdkuf+yD;/ zdeyfatmufcHjym;av;awGtjzpf jzwfvdk@&atmif
cJ&may;ae&&Smwmjzpfw,f// OD;av;OD;jrpdef[m rtlyifu/ usaemfwdk@eJ@wtkyfpkwnf;aom 5§n
tusO;f om;// t&ifu uGejf rLepfygw&D @J rtlyifc±kid af umfrw D 0D ifa[mif;wOD;// ajray: jyefa&mufaewm
}umvS+yD// tckrS usaemfwdk@udk azmfvdkufwJh azmfaumif&J@aumif;r_eJ@ axmifxJ0ifvm&&Smwm//
OD;av;OD;atmif=unf}uD;uawmh vufjzpfpmtkyaf o;ao;av;wtkyaf &S@cs+yD; cJww H akd v;eJ@ wpkH
wckudk oJ}uD;rJ}uD;a&;rSwfaew,f// [if;csufenf;vm;/ aq;+rD;wdkenf;vm; æ wckckawmh wckckyJ
jzpfygr,f// =uH=uHzefzef axmifxaJ &mufrS aq;+rD;wdek nf; [if;csuef nf;awGvu kd af r;+yD; a&;rSwaf ewm
&Dp&mvd@k awmhrxifvu kd yf ge@J // ud,
k 0hf goemeJ@u,
kd v
f @kd yJ ajym&ygvrd rhf ,f// pd;k 0if;}uD;uawmh “ OD;av;u
tjyifusrS tJ'D[if;awG tukefvdkufcsufpm;=unfhrvdk@vm;/ 'DrSmiwfor# pm;csifwmawG tukefvdkuf
rSwfaewmxifw,f”vdk@ pwwfw,f// OD;av;uawmh cyfðyH;ðyH;// olvJ c±kdifaumfrDwD0if a[mif;}uD;
wa,muf// tckvJ ygvmjyef&&Smol// rsufrSef}uD;u w0if;0if;eJ@// pmrzwf pmra&;wJhtcgrsKd;rSmawmh
rsufrSefrwyf//
tjrJwrf;rsufrSefwyfxm;&±Hkru/ rsufrSef}uD;uvJ rSefbDvl;eD;yg;txleJ@/ 'gawmifaumif;aumif;
=unf=unf vifvifjrif[efrwlou l awmh OD;av;OD;xGe;f jrif}h u;D ygy/J / olu ykord o f m;// ykord rf mS “xGe;f jrifh
pmay”qdkwJh pmtkyfqdkifzGifh+yD;vmcJhol/ pmtkyfqdkif&Sif// +yD;awmh EdkifiHa&;orm;a[mif;wOD;// vGwfvyf
a&;acwfO;D uwnf;u axmifusz;l ol// emrnfausmo f m,m0wDaxmifxr_}uD;acwfwek ;f uawmif ygz;l
ovdkvdk// OD;av;OD;xGef;jrifh}uD;uawmh a&aEG;awG wzl;zl;r_wfaomufaew,f//
rsurf eS }f uD;eJ@yjJ zpfwhJ OD;ausmjf rifu h awmh ol@tusu ô kd vufEpS zf ufe@J uikd +f yD;/ y,fy,fe,fe,f aphaph
pyfpyf pl;pl;pdkufpdkuf oef;}uD;rppfqifa&;udk vkyfaew,f// tjyifrSmwkef;u b,favmufoef@&Sif;a&;
óuu d óf uu d /f b,favmufoef@&iS ;f atmifaeae/ use;f rma&;todawG owdawG b,favmufy&J &dS /dS 'DxrJ mS
oef;}uD;r rwG,o f rl &S/d / oef;}uD;r ruyforl &Sd // oef;}uD;r}uD;awGuvJ }uD;rS}uD;/ aygraS yg // a&00rcsK;d &
qyfjymaumif;aumif;rok;H &vd@k wifru/ t0wfaumif;aumif;rzGy&f / oef@&iS ;f a&;aumif;aumif; rvkyf
&vdk@wifru/ taqmifrSmtusOf;om;aygif;pkH tr_aygif;pkHuvlawGeJ@ twlwGJae&awmh/ reufvif;
0if;wifhxGef; 113
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tvky}f u;D rxGucf if ol@txkyf ud, k t hf xkyf t0wfxyk af ygi;f pku H kd wae&mwnf;rSmyJ tyk}H u;D wykx H t J jzpf
pkypHk x
k yfxm;cJ&h awmh/ vlwum&J@oef;}uD;rawGu rul;csirf t S qk;H // oef;}uD;rrsm; ul;vl;ayguyf mG ;jzef@csd
jyef@E@HS ap+yD;om; tvdv k jkd zpfomG ;w,f// ae@vnftm;&if oef;}uD;r&Sm/ oef;}uD;rppfqifa&;vky?f rvkyEf ikd f
&if r=umrD0aJ wGayguzf @kd aocsmoavmufjzpfomG +yD? OD;av;OD;ausmjf rifu h [oFmwxl;}uD;om;/ olvJ
EdkifiHa&;orm;a[mif;}uD;wOD;// ol@nDawmfarmifwa,mufuawmh rqv v$wfawmfudk,fpm;vS,f
wa,mufvv kd kd bmvdv k akd jymoH=um;zl;w,f// 'gawG odvrJ odcsiaf wmh/ aoaocsmcsm ar;zl;jref;zl;jcif;
vJr&Sd // Edik if aH &;,k=H unfcsuq f wkd m nDtudak rmifErS t&if;jzpfayrJh wlcsirf S wlwwf=uwm/ jy'g;wvrf;
oHwvrf;jzpfaewwf=uwmawG trsm;}uD;//
usaemf OD;av;wdk@0dkif;xJ 0ifxdkifrdjyD;csdef r=umrDrSmyJ udkpdk;0if;}uD;wa,muf ðyH;ðyH; ðyH;ðyH;eJ@0ifvm
w,f//
vufxrJ mS csnv f ;Hk av;eJ@/ wpkw H ckukd Zmxd;k yef;xd;k vky&f if;wef;vef;// xd;k xm;+y;D om;av;u wd;k vd@k
wGJvJwydkif;wpeJ@// rsufrSef0dkif;av;vdkvdk bmvdkvdk// bm&,fvdk@yDyDoo ykHray:ao;//
“ armifpdk;0if; æbmxdk;aewmvJ/ rif;[muæ”
rsurf eS }f uD;yif&h if; OD;av;OD;jrpdeu f ar;vdu k af wmh/ Adv
k Zf ifaumhu [D;ceJ toHxu G af tmif &Dw,f?
usaemfuvJ pdwf0ifwpm; vSrf;=unfhaerdw,f// udkpdk;0if;}uD;uvJ oGm;jzJ}uD;eJ@ðyH;aew,f//
“ 'Daumif ol@red ;f r raX;zd@k b,mpD,mxd;k aewmOD;av;&/ csnef @J x;kd wJh Zmxd;k yef;xd;k b,mpD,m
av/ 'Dxo J rl sm;awGu óud;ykw;D wd@k bmwd@k x;kd =uw,f/ oluawmh æ t[D;” Adv k Zf ifaumh ajym&if;ajym
&if; &Daew,f//
tJ'aD wmhrS usaemfvJ ol@x;kd vufp wd;k vd@k wef;vef; wydik ;f wpyk=H urf;av;vSr;f =unfrh &d if; oabm
aygufoGm;rdw,f// wu,fudk =uH=uHzefzefpdwful;//
“a[haumif æ rif;[mu raX;uaum 0wfrSmvm;/ +yD;awmh æ twdkif;rod txGmrodeJ@uGm”
AdkvfZifaumh}uD;u &D&Darmarmajymawmh æ
“ Advk Zf ifaumhuvJ/ ud, k rhf ed ;f rtwdik ;f / ud,
k vhf ufu ud, k [ hf mud, k f od+y;D om;aygh ”wJ?h udpk ;dk 0if;&J@
ajzvdu k yf [ Hk m vl}u;D awGtm;vk;H ðy;H pdpd jzpfomG ;&ovdk usaemfvðJ y;H vdu k rf ad wmhw,f? tJ'v D kd 0dik ;f zG@J &aD rm
ae=uwkef;rSmyJ æ
“ tm;vkH; em;axmifa[h ” qdkwJh toH}uD;woH us,fus,favmifavmifxGufvmw,f//
tm;vkH;em;pGifh+yD;om; jzpfoGm;w,f//
“ axmif0ifpma[h æaxmif0ifpm/”
tm;vk;H oufjyif;ud, k pf D csvu kd rf =d u&if; pdw0f ifpm;pGm ar#mv f ifjh cif;}uD;pGmjzifh em;axmifaevdu k rf d
=ujyefw,f// tm;vkH;em;axmifa[h æqdkjyD;/ trdef hay;oHvdkvdk =oZmoHvdkvdktjynfheJ@tay:pD;uae
ajymqdkvdkufwJhtoHawGxJrSmawmh 'DtoH[m em;axmif&wm em;qif&wm taumif;qkH;toH//
tm;vkH;tm;vkH;u b,folurS rausreyfrjzpfrdwJhtoH// wwfEdkif&if 'Dvdktay:pD;utoHrsKd;awmh
wae@tacgufw&m vm+yD;ajymajym/ b,folurS ròidrjiif r=unfrjzL rjzpfrdwJhtoH//
“ pdk;0if; æ/ awG@vdkol æraX;”
“ wif0if; ac: AdkvfZifaumh æ/ awG@vdkol æ rjrpdef”
114 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
toHu 'DrmS yJ&yfomG ;w,f// aemufxyf xyfac:oHr=um;&awmh// emrnf&w
G o
f rH ygawmh// ukeo
f mG ;
+yD//
udpk ;kd 0if;u Adv
k Zf ifaumhukd ðyH;ðyH;}uD;=unf&h if; cyfou
G o
f u
G f rwfwyf&yfvu
kd w
f ,f// +yD;awmh ESpOf ;D
om;ðyH;ðyH;}uD; cyfoGufoGufeJ@rajy;±kHwr,f xGufoGm;=uwmudkvJ usaemfwdk@tm;vkH;u yDwdawGeJ@
=unfhaevdkuf=urdw,f// // Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 115
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
0if;wifx
h eG ;f
ud,
k af &;tusO;f
1954 Zefe0g&DzGm;?
ppfuidk ;f wkid ;f / a&$bòkd rd@e,f/ awm&Gmw&GmrSm arG;zGm;w,f?
1973 ckEpS rf mS rd;k a0r*~Zif;uae uAsmjzifh pmayavmu
twGif; w&m;0ifa&muf&Sdw,f?
1973 rS 1988 twGif; rkd;a0/ aomif;ajymif; axGvm/
jrwfav;r*~Zif;wk@d rmS uAsm/ 0wˆKwdk oa&mfpmawGa&;cJw h ,f?
yxrqkH;vkH;csif;pmtkyf[m uAsmpmtkyf? q&mwifrkd;eJ@
!Ge@f =uL;wk@d trSma&;om;ay;=uwJh vk;H csi;f uAsm&Snpf mtky?f
“ Edk;aeaom vuFmonf ” (1980 jynfhESpfxkwf) jzpf (6) wkdufrSm
w,f? avmuf u kdufwm cHzl;ovm;
1982 rS 1986 txd EdkifiHa&;tusOf;om;tjzpf yk'fr ESifh
5§neJ@ tif;pdeaf xmif/ om,m0wDaxmifw@dk rmS aecJ&h w,f? tjcm; axmif 0wˆKwdkrsm;
&Spfav;vkH;ta&;awmfykHtwGif; ppftpdk;&udkqef@usif
uef@uu G cf =hJ uwJh pmaytEkynm&Sirf sm;vufrw S af &;xd;k uef@uu
G v
f m$ wif&mrSm yg0if vuf
rSwfa&;xdk;cJhw,f? ta&;awmfykH}uD;twGif; pme,fZif;or*~ (,m,D)rSm omreftzGJ@0if
tjzpf yg0ifw,f?
Ekid if aH &;ygwaD wGay:ayguv f mwJt h cg jynfo@l w;kd wufa&;ygw/D A[kad umfrwDtwGi;f a&;
rª;tzG@J 0if(1)/ ygwzD suo f rd ;f cH&+yD;0&rf;ajy;wJth cg rE aW v;rSma&;om;xkwaf 0jzpfcw hJ hJ pmtkyf
uawmh “ 1350 jynfh ta&;awmfykH” (vkH;csif;uAsmpmtkyf)eJ@ “e0wppftpdk;&. vl@tcGifh
ta&;csKd;azmufr_rsm; (1990) ” wkd@jzpfw,f?
jynfyudka&mufvm+yD;aemuf a&;om;xkwfa0jzpfcJhwJh pmtkyfawG uawmh æ
1? cGyfa'gif;wkd@&J@wGefusL;oH ( uAsmpmtkyf/ wuUodkvfpdef&wktxdrf;trSwf Auou
xkwf/ 1995)
2? a&$vDrSm oduQmESpfxyfeJ@vl (uAsm/ 1996)
3? axmifpka[mif;udk EkwfqufaxmifpkopftwGuftóud æ (uAsmpmtkyf/ Edk0ifbm/
2000 jynfhESpf)
4? oHwdkif=um;aºuGoGm;&wJh =u,fpifawG (±kyfykHv$mpum;ajy/=o*kwfv/ 2001)
rd;k óud;/ acwfòydi/f a'gi;f tk;d a0/ opPm pwJh pmapmifr*~Zif;*sme,fawGrmS vJ uAsm/ 0wˆK/
aqmif;yg;av;awGa&;aew,f? a&;cJhw,f?

116 0if;wifhxGef;

You might also like