insani E D ‹ T Ö R D E N

YARDIM

De¤erli gönüldafl›m›z
Ramazan›n bereketinin dünyay› sard›¤›, kardefllik ve dayan›flma
duygular›n›n pekiflti¤i flu günlerde sizlerin deste¤iyle çal›flmalar›m›za
devam ediyoruz. Madagaskar, Kamerun, Arakan, Açe, Çeçenistan,
Bosna, Filistin… S›n›rlar› aflarak gerek yan› bafl›m›zdaki komflu co¤- ‹NSAN‹ YARDIM
‹HH ‹NSAN‹
rafyalarda gerek binlerce kilometre uzakl›ktaki co¤rafyalarda , savafl, YARDIM
VAKFI
iflgal ve do¤al afetler nedeniyle ma¤dur edilen kardefllerimizin yan›n- BÜLTEN‹D‹R
da oluyoruz. Dünyan›n unutulan topraklar›na, kaderine terk edilen
co¤rafyalara Türkiye’den selam ve umut götürüyoruz. Yeryüzünde
yaflanan adaletsizl

Say›: 28 / 2007
Ocak•fiubat•Mart

‹nsan Hak ve Hürriyetleri

‹nsani Yard›m Vakf› ad›na sahibi
BÜLENT YILDIRIM

Genel Yay›n Yönetmeni

MURAT YILMAZ

Editör
H. ZEHRA ÖZTÜRK

Yay›n Kurulu
AHMET EM‹N DA⁄
OSMAN ATALAY
ENSAR KILIÇO⁄LU
GÜLDEN SÖNMEZ

Kapak ve ‹ç Tasar›m
grataNONgrata

Bas›m
Mavi Ofset
Tel: 0212 549 25 30

Adres
Büyük Karaman Caddesi
Taylasan Sokak
No:3 Fatih - ‹stanbul
Tel: +90 212 631 21 21
Fax: +90 212 621 70 51
info@ihh.org.tr
 Kurbanla
dünyan›n
yar›s›na
DOSYA
sayfa / 20

Suriye: tarihin kalbi

fiam sokaklar›nda yürürken ayaklar›m›z›n alt›ndan
insanl›k tarihi ak›yor sanki… Bir yanda Kasyun bir yanda Bilal…
Selam duruyor Hamidiye Çarfl›s› Osmanl›’ya…
Selam duruyor tarih Ramazan coflkusuna…
04
GÖZLEM /

GÖZLEM: GÜNEYDO⁄U ASYA’NIN KAD‹M CO⁄RAFYASI: PATAN‹ 8 GÖZLEM: YOKLUKLAR ÜLKES‹ N

IRAK’A RAMAZAN Z‹YARET‹ 14 GÖZLEM: MÜLTEC‹ ÇEÇENLERE KARDEfi SELAMI 16 MAKALE

FAAL‹YETLER: Türkiye’de Ramazan coflkusu/36 Türkiye’den 47 ülkeye Ramazan kardeflli¤i/38 Pakistan’da depremin birinci
ya ediliyor /45 18 ülkede binlerce ö¤rencinin yüzü güldü/47 SADER faaliyetleri/50 ‹HH stantlar›na yo¤un ilgi/51 Dünyan›n far
 ‹nsani Yard›m’›n anlam kazand›¤› belde:
AFGANiSTAN ARAfiTIRMA
sayfa / 26

‹slâm co¤rafyas›nda Ramazan ve Bayram

Bereketini yan›nda tafl›yan misafir Ramazan,
‹slam ülkelerinde nas›l karfl›lan›r ve nas›l u¤urlan›r
hepsine olmasa da bir k›sm›na gelin birlikte tan›k,
birlikte konuk olal›m…
6
KÜLTÜR/ 5

N‹JER’DE RAMAZAN 10 GÖZLEM: TAR‹H‹N EMANET‹ KOSOVA’DA RAMAZAN 12 GÖZLEM: KOMfiU

E: KUDÜS, SEN NEDEN BU KADAR SEV‹L‹RS‹N! 30 MAKALE: KORKU VE ÜM‹D‹N PROVASI 32

y›l› doldu/40 Çeçen mültecilere Ramazan deste¤i/42 Bangladeflli yetimlere ‹HH deste¤i /43 Açl›k beldesi Etiyopya ‹HH ile ih-
rkl› bölgelerinden ‹HH ziyaretleri/52 Gönüllü faaleyitleri/54 • Minik kalplerden gelenler/62 Yay›nlar›m›z/63 Bas›nda ‹HH/64
G Ö Z L E M . . .
K
ASYUN’DAN DIMEfiK’E: ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n
2006 y›l› Ramazan program› çerçevesinde yer alan 48
ülkeden biriydi Suriye. Tatl› bir heyecanla ulaflt›k Suri-
ye’ye ve onun nice devletlere payitahtl›k yapm›fl ka-
dim flehri D›meflk’e. Biz fiam diyoruz ama Arap dün-
yas› D›meflk diye isimlendiriyor bu kalabal›k ve tarih
kokan flehri. D›meflk “akan kan” anlam›na geliyor.
Büyük ihtimalle Habil ile Kabil’in kavgas›na flahit olan
Kasyun Da¤›’ndaki ilk cinayetten ötürü bu isim kulla-
n›l›r olmufl. Nitekim alt› milyonluk fiam flehrine en ha-
Suriye:
tarihin
kalbi
fiam sokaklar›nda yürürken ayaklar›m›z›n alt›ndan in-
sanl›k tarihi ak›yor sanki… Bir yanda Kasyun bir yan-
da Bilal… Selam duruyor Hamidiye Çarfl›s› Osman-
l›’ya… Selam duruyor tarih Ramazan coflkusuna…
haz›rlayan: MURAT YILMAZ
kim tepe olan Kasyun’a biz de ç›k›yoruz. Geceleri ge-
cekondulardan yükselen ›fl›k huzmeleriyle bir lunapar-
k› and›ran tepe, ayn› zamanda Hz. ‹brahim’in o¤lu ‹s-
mail’i kurban etmek için ç›kard›¤› ve Hz. Meryem’in
kuca¤›nda Hz. ‹sa ile s›¤›nd›¤› da¤ olarak da biliniyor.
EBU NUR’DA TÜRK Ö⁄RENC‹LER
En uzun s›n›r› paylaflt›¤›m›z komflumuz Suriye, Türki-
ye’den e¤itim için oraya giden binlerce ö¤renciye ev
sahipli¤i yap›yor. Hali haz›rda yaklafl›k 3000 ö¤renci-
nin bu ülkede bulundu¤u belirtiliyor. Ö¤rencilerin ek-
serisi Arapça ö¤renmek için bu ülkeyi tercih ediyor.
Zira Suriye inan›lmaz ucuz bir ülke ve bir ö¤rencinin
geçimi için ayda 100-150 dolar yeterli olabiliyor. Ö¤-

rencilerin ço¤u Ebu Nur Medresesi’ni tercih ediyor.
Buray› 30 sene Suriye müftülü¤ü yapm›fl olan Ahmet
Kuftaru açm›fl. Nur Medresesi çevresinde dolafl›rsa-
n›z mutlaka Türk ö¤rencilere rastlars›n›z.
fiAM’DA 10 B‹N SAHABE
Ramazan vesilesiyle bulundu¤umuz fiam’dan buram
buram tarih kokan cadde ve sokaklar›, cami ve kalele-
ri, türbeleri ve çarfl›lar› görmeden ayr›lmak olmazd›.
Biz de Ramazan ay›n›n ilk günlerinde fiam sokaklar›n›
arfl›nlamaya bafllad›k. Sakin ve temiz fiam sokaklar›
bize oldukça s›cak geldi. Bu flehirde içimizi ayr› bir hu-
zur kapl›yor. Ramazan ay›n›n oluflturdu¤u ayr› bir ma-
nevi atmosfer var o kesin, fakat ondan ötesi bu flehir
G Ö Z L E M : SUR‹YE: TAR‹H‹N KALB‹ • 04-05
insani
YARDIM
hemen her köflesinde peygamberlerin, sahabelerin
ayak izlerini tafl›yor. Söylendi¤ine göre 10 bin civar›
sahabe gelmifl bu topraklara ve bunlardan dokuz bini
yine buralarda metfun bulunuyor.
HAM‹D‹YE ÇARfiISI’NDA KED‹C‹KLER‹N BABASI
I. Abdülhamit’in yapt›rd›¤› ve II. Abdülhamit’in restore
ettirdi¤i Hamidiye Çarfl›s›’nday›z. Buras› bizdeki Kapa-
l› Çarfl›’n›n bir benzeri ve sa¤l› sollu dükkanlarla dolu.
‹flte bu dükkanlar›n aras›nda bulunan bir ebedi istirat-
gah›, en çok hadis rivayet etmekle ün kazanm›fl bir sa-
habenin, Ebu Hüreyre’nin, kabrini ziyaret ediyoruz.
Buras› o mütevaz› sahabenin -kediciklerin babas›n›n-
yaflant›s›na o kadar uygun ki bunu o küçücük mesci-
 ezan› befl müezzin taraf›ndan ayn› anda okunuyor. Hz.
Yahya (a.s.), Hz. Hud (a.s) gibi peygamberlerin kabirle-
rini, makamlar›n› ziyaret ediyoruz. Ayn› zamanda bura-
da Peygamber Efendimizin (sav) torunlar›ndan Hz. Hü-
seyin (r.a)’in kabrini de ziyaret imkan› buluyoruz. Anla-
fl›laca¤› üzere Emevi Camii bafll› bafl›na bir tarih.
DÜfiLER‹M‹ZDE B‹LE KUDÜS’LE OLAN
SALAHADD‹N EYYÜB‹
Emevi Camii’nden ç›kt›¤›m›zda bu kez karfl›m›za yeni
bir sürpriz ç›k›yor: Selahattin Eyyubi. Bu büyük insan›n
öyle ans›z›n karfl›m›za ç›kmas›ndan çok mutlu oluyo-
ruz. Selahattin ve Kudüs düfllerimizde bile asla birbi-
rinden ayr›lmayan bir ikilidir. Zira Küdus’ün iflgali kar-
fl›s›nda tebessüm bile etmeyi b›rakan, yemeden, iç-
meden ve uykudan kesilen Selahattin’e, o büyük ko-
mutan’a, Allah yeniden Kudüs’ün fethini nasip ederek
hediyelerin en büyü¤ünü bahfletmifltir. Selahattin Ey-
yübi’ye de bir fatiha okuyarak yan›ndan ayr›l›yoruz.

devam
a r etlerimizi ‹bn-i
a n la r içerisinde ziy
e tle ri’n in , Muhiddin
de girdi¤imizde daha iyi anl›yoruz. Me k rda Haz r olan
z. Ebu De slar›ndan
ettiriyoru lar ›n ka bu z.
EMEV‹ CAM‹‹ BAfiLI BAfiINA B‹R TAR‹H
bi’n in ve yine Haçl› in i z iy a ret ediyoru
Ara kabirle r
Hamidiye Çarfl›s›’n›n bitiminde Emevi Camii’ne var›- Zengi’nin
Nureddin
yoruz. Cami muhteflem yap›s›yla ‹slam medeniyeti-
nin de¤erli eserlerinden biri. Buras› 900’lü y›llarda infla Sonras›nda I. Dünya Savafl› s›ras›nda flehit olan pilot-
edilmifl. Bafllang›çta bugünkü caminin yar›s›n› H›risti- lar›m›z›n kabrini ziyaret ediyoruz.
yanlar di¤er yar›s›n› Müslümanlar kullan›yorlarm›fl. Fa-
kat daha sonra Müslümanlar›n say›s› iyice art›p cami VE HZ. B‹LAL
yetersiz gelmeye bafllad›¤›nda di¤er k›s›m da camiye Birbirine çok yak›n mekanlar içerisinde ziyaretlerimizi
dahil edilmifl. Emevi Camii genifl mermerden avlusuy- devam ettiriyoruz. Ebu Derda Hazretleri’nin, Muhid-
la bize Kabe’nin çevresindeki alan› hat›rlat›yor. Sa¤a din ‹bn-i Arabi’nin ve yine Haçl›lar›n kabuslar›ndan
sola kofluflturan çocuklar camiye ayr› bir hava kat›yor. olan Nureddin Zengi’nin kabirlerini ziyaret ediyoruz.
Bu caminin özelliklerinden birisi de her mezhep için Bu mekanlara biraz daha uzak bir mesafede bulunan
ayr› bir mihraba sahip olmas›. Ayr›ca burada her vakit Hz. Bilal-i Habefli’nin kabrini ziyareti de unutmuyoruz.

BURAM BURAM TAR‹H KOKAN fiAM’I TANIMAYI B‹RKAÇ GÜNE SI⁄DIRAB‹LMEK MÜMKÜN DE⁄‹L.
 G Ö Z L E M : SUR‹YE: TAR‹H‹N KALB‹ • 06-07
insani
YARDIM

Hz. Bilal-i Habefli’ye konuk oluyor, o güzel sahabeye

de fatihalar okuduktan sonra yan›ndan ayr›l›yoruz.
H‹CAZ DEM‹RYOLU
fiam’a ün katan bir di¤er fley de tatl›lar›d›r. Fakat Ra-
mazan nedeniyle ancak iftarlarda bu tatl›lar›n lezzetine
varabiliyoruz. fiam Üniversitesi’ni arkada b›rakarak
fiam tatl›lar›n›n sergilendi¤i vitrinlerin önünden geçiyo-
ruz. Yürümeye devam ediyor ve II. Abdülhamit Han’›n
infla ettirdi¤i Hicaz Demiryolu’nun fiam istasyonuna
var›yoruz. Buraya t›pk› bir yolcu gibi girip o büyük padi-
flah› yad ediyoruz. fiam istasyonu flimdilerde kitap fu-
arlar› için kullan›l›yor. Ö¤rendi¤imize göre raylar›n ta-
miri sürmekteymifl. ‹stasyonun önünde 1908 Alman
yap›m› lokomotifi görüyoruz. Sanki o uzun düdü¤ünü
öttürecek ve hemen yola ç›kacak gibi duruyor.
H‹ZBULLAH VE SUR‹YE OMUZ OMUZA
ram›
Sokaklarda yürürken birkaç ay evvel Lübnan’da yafla-
iç in iki iftar prog
fllerimiz eli ve Tür
kiyeli
nan karde
nan büyük felaketin yans›malar›n› da görme imkan›
’d a bu lu an l›, S u riy
buluyoruz. Birkaç arac›n arkas›nda “Suriye’ye Allah fiam Hindist ar
e n le d ik. Afrikal›, a ra ya geldi¤i ift
kefildir!” yaz›lar›n› görüyoruz. Fakat bunlardan da d ü z bir eçti.
n c i k a rd efllerimizin o s fer içerisinde g
ötesi Nasrallah ve Beflflar Esad’›n bir araya getirilmifl ö¤re fl bir at m
foto¤raflar› her taraf› süslüyor. Nereye baksak Suri- o g ra m ›m ›z, çok ho
pr
ye’nin Lübnan ve Hizbullah’a olan deste¤ini ifade et-
mek için as›lm›fl bayrak ve afifller var. Kasyun Da¤›’na AFR‹KALI, SUR‹YEL‹, H‹ND‹STANLI VE TÜRK
do¤ru t›rman›rken evlere, sokaklara as›lm›fl Hizbullah
Ö⁄RENC‹LER ‹HH ‹FTARINDA BULUfiTU
bayraklar› da gözden kaçm›yor. Suriye halk› Lüb-
nan’daki s›k›nt›y› derinden hissetmifl. Bunda Suri- ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf› olarak fiam’da bulunan kar-
ye’ye geçen 300 bin civar› Lübnanl› muhacirin de defllerimiz için iki iftar program› düzenledik. Afrikal›,
önemli etkileri olmufl. Suriyeliler Lübnanl› kardeflleri- Hindistanl›, Suriyeli ve Türkiyeli ö¤renci kardeflleri-
ne bu dönemde çok iyi destek olmufllar. mizin bir araya geldi¤i ilk iftar program›m›z, çok hofl
bir atmosfer içerisinde geçti. Ö¤renci kardefllerimiz
SULTAN VAH‹DEDD‹N fiAM’DAN B‹ZE BAKIYOR söz alarak konuflmalar yapt›. Biz de dilimiz döndü-
Ziyaretimizin flüphesiz en anlaml› u¤rak yerlerinden ¤ünce vakf›m›z›n çal›flmalar›ndan bahsettik. Tüm
biri de son sultan Vahideddin’in ve orada metfun olan kardefllerimiz ‹HH’n›n faaliyetlerini ö¤rendiklerinde
Osmanl› torunlar›n›n kabirleriydi. Sultan Vahideddin bu programa davet edildikleri için teflekkür ettiler.
herhalde Osmanl› padiflahlar› aras›nda en ac›l› ve ke- Programa Ebu Nur Medresesi’nin müdürü de kat›ld›.
derli olanlardan biridir. Bilindi¤i üzere Anadolu toprak- O da programdan çok mutlu oldu. ‹kinci iftar progra-
lar› içerisine s›k›flt›r›lan Osmanl› için can›n› bile feda m›m›z› da yine fiam’›n fakir mahallelerinden birinde
etmekten kaç›nmayan sultan, ömrünün son günlerini gerçeklefltirdik. Suriyeli kardefllerimizle birlikte bir if-
‹talya’da sürgünde geçirmiflti. 1926 y›l›nda ‹talya’da tar daha geçirdik. Bu program›m›za bölgede bulunan
vefat etti¤inde borçlar› nedeniyle ‹talya Hükümeti na- yetim çocuklar da kat›ld›. Onlar›n sevinçleri de görül-
afl›na el koymufl; Suriye valisinin giriflimleriyle naafl meye de¤erdi.
geri al›nm›fl ve Vahideddin’in vasiyeti üzerine vatan Buram buram tarih dolu bu flehri tan›mak birkaç güne
topraklar›na gömülmüfltü. Sultana bak›yorum da yüre- s›¤d›r›labilecek gibi de¤il. Zaten s›¤mad› da. Bütün bu
¤im burkuluyor. Sanki “Neden?” diyor, bir fleyler so- güzellikleri arkam›zda b›rakarak baflka bir programda
ruyor. Gönül dünyamda gözleri yafll› fiam’dan bize ba- buluflmak üzere fiam’dan ve Suriye’den ayr›larak Tü-
k›yor Sultan Vahideddin. riye’ye geri dönüyoruz.
G Ö Z L E M . . .
B
izleri bir k›tadan di¤erine binlerce kilometre ötelere ta-
fl›yan kardefllik duygusu ile ç›kt›¤›m›z yolculu¤un ilk
dura¤› olan Bangkok’a dokuz saatin ard›ndan ulafl›yo-
ruz. Tayland’›n baflkenti Bangkok’ta hayat günlük ak›-
fl› içerisinde devam ediyor. Eski bir flehir olan Bang-
kok’taki ilk izlenimlerimiz “Tayland’da Müslüman yok
galiba” diye düflündürtüyor ancak Patani’de karfl›laflt›-
¤›m›z manzara Bangkok’takinin aksine bir ‹slam bel-
desinde oldu¤umuzu hissettiriyor.
Güneydo¤u Asya tarihinde en önemli ve kadim krall›k-
lardan birine ev sahipli¤i yapm›fl olan Patani’ye hare-
ket etmeden önce Bangkok’ta küçük bir flehir turu ya-
p›yoruz. Birkaç ay önce askeri bir darbe yaflanan Tay-
land’da, sokak tabelalar› halk›n krala ba¤l›l›¤›n› simge-
leyen “Kral›m›z çok yafla!” ilanlar›yla dolu. Pazarlarda
krala sevgilerini gösteren t-shirtler sat›l›yor, gençler
bileklerinde “Kral›m›z çok yafla!” bantlar› tafl›yor.
Güneydo¤u
Asya’n›n kadim
co¤rafyas›:
Patani
Patani “Bab’us-Selam”, yani “Bar›fl Kap›s›”. Sanki
bir ‹slam diyar›na giriyoruz Patani’ye ulafl›nca…
haz›rlayan: MURAT UYAR
Halk darbeyi bar›flç›l bir darbe olarak yorumluyor. Dar-
be, kral›n talimat›yla ordu taraf›ndan gerçeklefltirilmifl.
Halk›n ifadelerine göre Baflbakan Thaksin böyle bir
darbenin olaca¤›n› sezinliyormufl. Asl›nda bu darbe
krall›¤›n kalkmas›ndan yana olan Thaksin’in yolsuzluk-
lar›na karfl› yap›lan bir darbeymifl. Thaksin’in krall›k
karfl›t› duruflundan ve yolsuzluklar›ndan dolay› darbe
art›k kaç›n›lmaz olmufl.
Bangkok’ta geçirdi¤imiz günün ard›ndan Patani’ye
gitmek için Hay Yai’ye uçuyoruz. Bir buçuk saat sü-
ren uçak yolculu¤u ve ard›ndan yine bir buçuk saat
süren kara yolculu¤umuz Patani’de teravih vakti son
buluyor.
Tayland’›n güneyinde bulunan ve Tayland s›n›rlar› için-
de yer alan Patani, Budist nüfusa oranla Müslümanla-
r›n yo¤un olarak bulundu¤u bir bölge. Budist yöneti-
min hakimiyetinde olsa da kendine has kültürel doku-
su ve tarihi geçmifliyle öne ç›kan Patani, Tayland’›n di-
¤er bölgelerinden ayr›l›yor. Bizi konuk eden Patanili
dostlar›m›z›n da dedi¤i gibi Patani “Bab’us-Selam”
 G Ö Z L E M : GÜNEYDO⁄U ASYA’NIN KAD‹M CO⁄RAFYASI: PATAN‹ • 08-09
PATAN‹L‹ ÇOCUKLARIN “TEfiEKKÜRLER ‹HH” SESLER‹ HALEN KULAKLARIMIZDA YANKILANIYOR.
yani “Bar›fl Kap›s›”. Sanki bir ‹slam diyar›na giriyoruz
Patani’ye ulafl›nca.
Tuhaft›r ki Bangkok’ta hayat günlük ak›fl›nda devam
ederken Patani’de k›sa bir süre önce yaflanan darbe-
nin izleri hissediliyor. Herhangi bir engelle karfl›laflma-
m›fl olsak da belli bölgelerde bulunan kontrol noktala-
r› psikolojik bir bask› unsuru olarak dikkatimizi çekiyor.
Uzun süredir ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’ndan baflka yar-
d›m kuruluflunun bölgeye gelmedi¤ini belirten Patani-
li Müslümanlar bizi coflkuyla karfl›l›yor. Karfl›laflt›¤›m›z
herkes selam veriyor, uzaklardan gelen kardefllerine
kavuflman›n mutlulu¤uyla heyecanla elimizi s›k›yor,
Türkiye’den geldi¤imizi ö¤renince, yerel lehçeleri ile
“Hofl geldiniz, harika, harika!” diyorlar.
Ço¤u kiflinin varl›¤›ndan haberdar olmad›¤›, ad›n› dahi
duymad›¤› Patani’de geçirdi¤imiz Ramazan program›
çerçevesinde, iftar sofralar›nda yaklafl›k 1000 Patanili
ile birlikte oluyoruz. ‹ftar›n ard›ndan bafllayan coflkulu
hasbihal saatlerce sürüyor, kardefllerimiz “Biz sizden
daha çok fley bekliyoruz. ‹ki ülke aras›ndaki kardeflli¤i
insani
YARDIM
pekifltirmeliyiz. Size ö¤renci gönderelim orada oku-
sunlar, oradaki kardeflli¤i buraya tafl›s›nlar.” diyorlar.
Patani’de bulundu¤umuz süreç içerisinde krefl ö¤ren-
cileriyle okul merasimlerinde bulufluyor, çocuklara
dondurma da¤›t›yor, balonlar fliflirip ilahiler söyleyerek
hep beraber an›n güzelli¤ini yafl›yoruz. “Funduk” ad›
verilen geleneksel ahflap bar›naklarda dini e¤itim gö-
ren ö¤renciler bir yandan da resmi e¤itimlerine de-
vam ediyorlar. Tayland’›n Patanili Müslümanlara uy-
gulad›¤› sosyal ve ekonomik bask›lar dolay›s›yla baz›
temel haklar› ihlal edilen kardefllerimizin e¤itim bina-
lar›na ve araflt›rma merkezlerine ihtiyaçlar› var.
Patanili çocuklar›n “Teflekkürler ‹HH” sesleri halen ku-
laklar›m›zda yank›lan›rken, Ramazan vesilesi ile kucak-
laflt›¤›m›z Patanili kardefllerimizin samimi karfl›lamala-
r›n›, ayn› sofra etraf›nda yenilen s›cak iftar yemeklerini
ard›m›zda b›rakarak Türkiye’ye dönüyoruz. Biliyoruz ki
‹slam co¤rafyas›n›n unutulan topraklar›ndan Patani bi-
zi bekliyor, yine gelece¤iz, Türkiye Müslümanlar›n›n
selam›n› kardefllerimize yine iletece¤iz…
 G Ö Z L E M . . .

i
a-
›rmad›¤› düny

lk es
¤un kimseyi ay ar ülkesinde

r ü
llu

a
su

l
Y ok

Yokluk
Nijer… oklukl
inci ülkesi… Y ;
n›n en fakir ik r olanlar da sadece bir tane
fley yo k, va , tek g›-
birçok ersitesi
yna¤›, tek üniv isi yok…

a n
su ka

z
n tek

a
ülke ni r. Ger

m
k havaalan› va

Ra
da maddesi, te

Nijer’de haz›rlayan: ‹HSAN

ÖZYÜREK

i
HH ‹nsani Yard›m Vakf› Nijer ekibi olarak saatler süren
yolculu¤umuzun ard›ndan nihayet Niamey’e iniyoruz.
Uçaktan iner inmez kavurucu bir s›cak yüzümüze çar-
p›yor ve bir an nefes alamad›¤›m›z› hissediyoruz. Ni-
jer’deyiz… Yani yoksullu¤un kimseyi ay›rmad›¤› dün-
yan›n en fakir ikinci ülkesi…
Ülkede tek havaalan› bulunuyor… Yokluklar ülkesinde
birçok fley yok, olanlar da sadece bir tane; ülkenin tek
su kayna¤›, tek üniversitesi, tek g›da maddesi, tek ha-
vaalan› var. Gerisi yok… ‹fl yok, sanayi yok, endüstri
yok, meyve yok, sofralarda ikinci çeflit yemek yok, ço-
¤u zaman birinci çeflit de yok… Ülkede üç ay ya¤›fl
görülüyor ancak ard›ndan gelen dokuz ayl›k kurakl›k

dönemi ve ülkeyi sarsan çekirge istilalar› Nijerlinin be-
lini büküyor.
Halk›n %99’unun Müslüman oldu¤u Nijer’de Rama-
zan bir baflka... Evlerin ve iflyerlerinin önünden geçer-
ken radyoda okunan Kur’an tilavetleri duyuluyor. ‹ftar
vakti yaklaflt›¤›nda sokak kenarlar›nda toplanan Nijer-
lileri görüyoruz. Kumun üzerine serilen namazgahlar
üzerine kurulan iftar sofralar›nda Kur’an tilaveti eflli-
¤inde iftar bekleniyor. Kad›nlar çal› ç›rp›yla yakm›fl ol-
duklar› ocaklarda bir fleyler piflirirken, çocuklar ellerin-
de kaselerle dolafl›yor ve birilerinin bir fleyler verme-
lerini bekliyorlar. ‹ftardan sonra teravih için gidilen ca-
milerin etraf› panay›r alan› gibi. Cami etraf›ndaki hare-
ketlilik geç vakitlere kadar sürerken, camilerde oluflan
sohbet halkalar› da gecenin geç saatlerine kadar de-
vam ediyor.
Nijer’de her ad›m›m›zda çocuklar yan›m›zda… Kald›¤›-
m›z eve döndü¤ümüzde ise kap›m›z› çalan ve ellerin-
de tabakla bizden yemek isteyen çocuklar› görünce
flafl›r›yoruz. ‹lk flaflk›nl›¤› üzerimizden att›ktan sonra,
gece yar›s›na kadar pefli s›ra kap›m›z› çalan çocuklara
elimizde bulunanlardan ikram ediyoruz. Yüzlerindeki
sevinci görmekten, burada olmaktan ve Türkiyeli
Müslümanlar›n hay›rlar›n› buralara tafl›maktan dolay›
mutlu oluyoruz. Yiyecekleri alan çocuklar evin önün-
den h›zl›ca uzaklafl›yor. Bu çocuklar için çok iyi haz›rl›k
yapmal›, yar›nki da¤›t›mlar›m›zda onla-
r› en iyi flekilde sevindirmeliyiz diyoruz.
Nijer’de ihtiyaç sahibi kimdir diye dü-
flünmek gerekmiyor, karfl›laflt›¤›n›z her
kifli her aile her çocuk ihtiyaç sahibi. Ay›rt
G Ö Z L E M : YOKLUKLAR ÜLKES‹ N‹JER’DE RAMAZAN • 10-11
insani
YARDIM
etmeden herkese yard›m yap›labilir. Biz de ‹HH ‹nsa-
ni Yard›m Vakf› olarak 1500 aileye g›da da¤›t›m›nda
bulunuyoruz.
Kumanya da¤›t›m› yapt›¤›m›z okulun bahçesi ana baba
günü, insanlar s›ca¤›n alt›nda saatlerce s›ran›n kendisi-
ne gelmesini bekliyorlar. Okul içinde da¤›t›mlar devam
ederken d›flar› ç›k›yoruz. Kardefllerimiz Havsa dilinde
bir fleyler söylüyor, iflaretlerle minnettarl›klar›n› belirti-
yorlar. Bahçedeki yüz ifadeleri ile yard›m almak için
içeri girdikleri andaki yüz ifadeleri farkl›. D›flar›da yüzle-
ri gülenler içeri girip yard›m paketini al›rken biraz mah-
cup oluyorlar, bunu hemen hissedebiliyoruz… Ama d›-
flar› ç›k›nca yüzler yine gülmeye bafll›yor. Ramazan
ay›nda Nijer’de sevimli çocuklarla ve s›cakkanl› Müslü-
man kardefllerimizle birlikte olabilmenin,
bir nebze de olsa onlar›n yaralar›na mer-
hem olman›n verdi¤i tatl› huzurla Türki-
ye’ye geri dönerken, dünyan›n en yoksul
ülkesinden selam ve dua getiriyoruz.
 haz›rlayan: EYÜP TUNCER

Tarihin emaneti Kosova’da

Ramazan
Eski Üskü
p olarak b
ilinen v
Osmanl› e
s e
e
r le
M
r
ü
i
s
il
lü m anlar›n yo
e bezenm
¤un
ifl. Çarfl›
›nda
u¤u k›s›m e r , v akit namazlar
old ›fl cam il doluyor.
o¤unlaflm tamamen
etraf›na y ne re de is e

i
HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n tatl› bir heyecanla seferber
oldu¤u bu y›lki Ramazan program›n›n bir dura¤› da Ko-
sova’yd›. Önce Üsküp’e düfltü yolumuz. Türkiyeli olup
da bu flehirde yabanc›l›k hissedebilmek mümkün de-
¤il. Üsküp Anadolu flehirlerinin bir prototipi gibi. Eski
Üsküp olarak bilinen ve Müslümanlar›n yo¤un oldu¤u
k›s›m Osmanl› eserleri ile bezenmifl. Çarfl› etraf›na yo-
¤unlaflm›fl camiler, vakit namazlar›nda nerede ise ta-
mamen doluyor. Ama Üsküp’e bakan tepelerden biri-
ne savafltan sonra dikilmifl olan devasa haç, beldenin
tarihten gelen dokusuna ve ‹slam kültürüne meydan
okuyor.
Üsküp’te savafl zaman›n›n çok öncesinden beri ‹HH
ile iliflkide olan Arnavut Müslümanlarla bulufluyoruz.
Kardefllerimiz özellikle H›ristiyan misyonerlerin ara
vermeden çal›flt›klar›n› belirtiyorlar. K›sa bir flehir turu-
nun ard›ndan as›l hedefimiz olan Kosova’ya do¤ru yo-
la ç›k›yoruz. Kosova’daki ilk dura¤›m›z y›llar önce ‹HH
ve partner kuruluflu ‹yilik Bafla¤› Derne¤i taraf›ndan
kurulan yetim rehabilite merkezi. Merkezde elde edi-
len gelir, yetimlerin masraflar› için kullan›l›yor. Yetim-
lerin ailelerinin yan›nda bulunmalar›na özen gösterili-
yor; yetimler her y›l belli aral›klarla bu merkezlerde
 G Ö Z L E M : TAR‹H‹N EMANET‹ KOSOVA’DA RAMAZAN • 12-13
insani
YARDIM

çeflitli e¤itim faaliyetleri için düzenlenen kamplara ge- mutlu ediyor. Prizren’de düzenledi¤imiz iftar progra-
tiriliyorlar. m›nda S›rplarla ayn› flehirde yaflayan Mitrovitsal› Müs-
Kosova’da bulundu¤umuz ilk akflam, ‹HH olarak bir if- lümanlar misafirimiz oluyor. Mitrovitsal› Müslümanlar,
tar program› düzenledik. Kosova ve Makedonya Müs- savafl zaman›nda S›rplar›n öncelikli olarak Osmanl›
lümanlar›n›n yo¤un kat›l›m› ile çok güzel bir akflam ya- eserlerini ve camileri vurduklar›n›, ve bu eserleri yeni-
flad›k. De¤iflik co¤rafyalardan olmam›za ra¤men ‹s- den ihya etmenin gerekli oldu¤unu anlat›yor, eserlerin
lam’›n kardefllik duygusu ile kucaklaflt›k, dualar ettik. sembolik de¤erini vurguluyorlar. Onlar gerek savafl›
gerek sonras›n› anlatt›kça “Buralarda yap›lacak çok ifl
B‹R ANADOLU fiEHR‹NDEY‹Z SANK‹
var, Türkiye’ye çok ifl düflüyor.” diye düflünüyoruz.
Ertesi gün Prizren’e geçiyoruz. Arnavutlar›n yan› s›ra Son gün baflkent Prifltina’ya geçiyoruz. Prifltina’daki
Boflnak ve Türk nüfusun yo¤un oldu¤u bu flehir de ‹slam Merkezi’ni ziyaret ediyoruz. Yetkililer Müslüman
Anadolu’nun herhangi bir flehri gibi asl›nda. Boflnakla- gençlerin kaynaflmas› için futbol turnuvalar› ve benze-
r›n Türkçe konuflmalar› gezimizi daha zevkli bir hale ri faaliyetler düzenlediklerini, genç cemaatin camiye il-
getiriyor. Osmanl› mezarl›¤›n› ve son savaflta flehit dü- gisinin oldukça yo¤un oldu¤unu belirtiyorlar. Teravih
flenler için yap›lan flehitli¤i görünce duygulan›yoruz. namazlar›nda caminin dolup taflt›¤›n› hakl› bir gururla
Prizren merkezde ‹HH’n›n yap›m›na destek verdi¤i bir bizimle paylafl›yorlar. Bizdeki karfl›l›¤› ‹mam Hatip Lise-
camiyi ziyaret ediyoruz. Bu cami, daha çok kompleks si’ne denk gelen ‹slam okulunu da ziyaret ettikten
olarak tasarlanm›fl bir cami. Çünkü, içerisinde spor sonra dönüfl yoluna koyuluyoruz.
alanlar›, kütüphane, kafeterya ve konferans salonu bu-
lunuyor. Yap›m› tamamlanan caminin kalabal›k bir ce- DÖNÜfi YOLUNDA
maati var, gençlerin cemaate kat›l›m› da oldukça yük- Ve dönüfl yolculu¤u... Herkesin kendi ç›kar› için bir pay
sek. Caminin imam› bize can s›k›c› bir geliflme olan ve kapmaya çal›flt›¤› bu ‹slam beldesi hala yard›m ve des-
alttan altta ifllenmeye bafllanan Arnavut milliyetçili¤in- te¤e muhtaç. Savafl asl›nda yeni bafllam›fl. ‹slami du-
den bahsediyor. Arnavutlar, Boflnaklar ve Türkler, ara- yarl›l›¤› zedelemek için var gücü ile çal›flan misyoner
lar›na sokulmaya çal›fl›lan bu nifaktan haberdarlar ve kurulufllar karfl›s›nda, Kosoval› Müslümanlar destek
bu durum karfl›s›nda onlar› bir arada tutabilecek tek bekliyor. Özellikle Arnavut milliyetçili¤i konusu akl›m›-
gücün ‹slam oldu¤unu biliyorlar. za tak›l›yor. Bu oyun Türkiye’de de oynanm›fl ve binler-
ARNAVUT M‹LL‹YETÇ‹L‹⁄‹ TEfiV‹K ED‹L‹YOR ce masum cana mal olmufltu. S›rplara karfl› omuz
omuza çarp›flan bu insanlar›n bu oyuna gelmeyecekle-
Müslümanlar›n ticari hayatta etkin olmalar› da, Koso-
rini ümit ediyoruz. Kosova gerçekten hem tarihi hem
va’da temellendirilmeye çal›fl›lan Arnavut milliyetçili¤i-
de sosyal olarak bizden çok fleyler tafl›yor. Aç›kças› bi-
ni tetikliyor. Çünkü Müslümanlar›n ticarette söz sahibi
zimle yafl›yor. ‹çinde bulundu¤u psikolojik savaflta, Ko-
olmalar› baz› odaklar› ciddi olarak rahats›z etmekte.
soval› Müslümanlar bizden çok fley bekliyor.
Kosova’n›n büyük konserve fabrikalar›ndan biri Müslü-
manlar taraf›ndan sat›n al›nm›fl. At›l haldeki bu fabrika
yeniden ifller hale getirilmifl, 400 Müslüman bu fabri-
kada çal›fl›yor. Fabrikay› gezerken ticari hayatta varl›k
gösterebilmenin bu co¤rafyada hem maddi hem de
manevi olarak çok önemli oldu¤unu görüyoruz. Art›k
kendi ayaklar› üzerinde durmaya çal›flan Kosova, sö-
mürü düzeni özlemcilerini fazlas› ile rahats›z ediyor.
‹HH ve ‹yilik Bafla¤› Derne¤i iflbirli¤i ile kurulmufl bir di-
¤er yetim evi de Prizren’de bulunuyor. Buray› ziyareti-
miz esnas›nda minicik çocuklar›n okuduklar› Kuran-›
Kerim ve dualar ile gözlerimiz nemleniyor, bu çocuklar
gelece¤e dair ümitlerimizi güçlendiriyor. Prizren’de
Türk Bar›fl Gücü askerlerini gördü¤ümüzde ise bu du-
rumu Türkiye’nin geç de olsa yeniden tarihi miras›na
sahip ç›kt›¤› fleklinde yorumluyoruz ve aç›kças› bu bizi
G Ö Z L E M . . .
›
rak, I. Dünya Savafl› ile ayr›lmak zorunda kald›¤›m›z
komflular›m›zdan biri. ‹nanc›yla ve kültürüyle Türkiye
ile kardefl bir ülke. Irak, 1921’de ‹ngilizlerce iflgal
edilmifl, ard›ndan sürekli darbeler ve savafllar yafla-
m›fl, en sonunda da ABD iflgaline u¤ram›flt›r.
1935’te ba¤›ms›z olan Irak, krall›k sistemi ile yönetil-
mifl, 14 Temmuz 1958 tarihinde de cumhuriyet sis-
temine geçmifl. 1968’de Baas rejiminin ülke yöneti-
mini ele geçirmesinin ard›ndan 1979 y›l›nda Saddam
Hüseyin devlet baflkan› olmufl. 1980-88 y›llar› aras›n-
da ‹ran-Irak savafl› yaflanm›fl, hemen ard›ndan Kör-
fez Krizi ortaya ç›km›fl. Körfez Savafl›’ndan sonra
Irak’a ambargo uygulanm›fl. Mart 2003’te de hala
süren ABD iflgali bafllam›fl.
Kumanya da¤›t›m› için gitti¤imiz Kerkük’ü çok ba-
k›ms›z buluyoruz. Kerkük’ün zengin petrol kuyular›
sürekli ABD’ye çal›fl›yor. Petrol denizi üzerinde otu-
Komflu
Irak ’a
Ramazan
ziyareti
Ramazan ay›n› iflgal alt›nda geçiren bölgelerden biri
olan Irak’a, ‹HH görevlisi olarak, Türkiyeli Müslü-
manlar›n ikram› olan kumanya paketlerini da¤›tmak
ve iftar organizasyonlar› yapmak üzere gittik.
haz›rlayan: M. AL‹ BOLAT
ran flehirde benzin s›k›nt›s› hat safhaya ulaflm›fl.
Benzinin litresi, istasyonlarda 250 ile 350 dinar ara-
s›nda sat›l›yor. Petrol istasyonlar›nda kuyruk var. 20
litre benzini alt› dolara yol kenar›nda bir çocuktan al›-
yoruz. Bir ABD dolar› 1400 dinar civar›nda. Bir YTL
afla¤› yukar› 1000 dinar. 500 graml›k bir büyük ek-
mek veya befl küçük ekmek 250 dinar. Bir kg süt
900 dinar. 1988’de bir çuval pirinç 10 dinar iken flim-
di 10.000 dinar olmufl durumda. Ayn› tarihte bir kilo
fleker alt› dinar iken flu an 1500 dinar. Söylendi¤ine
göre, ambargo zaman›nda bir emekli maafl›na ancak
dört kilo un al›nabiliyormufl.
‹flgalin ilk günlerinden itibaren bölgeye gidip gelen
‹HH ekipleri ve yerel kardefl kurulufllar, çal›flmalar›na
aral›ks›z devam ediyorlar. Gezici hastane, binlerce
hasta ve yaral›ya hizmet veriyor. Belli aral›klarla erzak
da¤›t›m› yap›l›yor ve hastalara ilaç deste¤i devam
ediyor. E¤itim kurumlar›na, kitap-k›rtasiye ve di¤er
ihtiyaçlar için yard›mlar yap›l›yor. Bu ve buna benzer
çok say›da faaliyet kardefl kurulufllar nezaretinde de-
 G Ö Z L E M : KOMfiU IRAK’A RAMAZAN Z‹YARET‹ • 14-15
insani
YARDIM

vam etmekte. Irak’ta bulundu¤umuz bir haftal›k za-

man zarf›nda kumanya da¤›t›mlar› yap›yor ve cami-
lerde iftar programlar› düzenliyoruz.
Kumanya paketlerimizde, fleker, pirinç, s›v› ya¤, sal-
ça, çay, makarna, bal›k konservesi, kuru fasulye, ku-
ru kay›s› ve peynir. Kumanya yard›mlar›ndan sonra
da 500 ö¤renci için k›rtasiye yard›m› gerçeklefltir-
iyoruz. ‹ftar programlar›m›z› camilerde yap›yoruz.
Ezanla birlikte hurma ve muz ile iftar ediyoruz. Na-
mazlar› cemaatle eda ettikten sonra, çorba, nohut
yeme¤i, pilav üzeri tavuk ve ayrandan oluflan menü
ile yeme¤e devam ediyoruz.
Bölgenin önde gelen radyolar›ndan Sümer FM canl›
yay›n›nda bize yer veriyor, bizimle k›sa bir röportaj
yap›yorlar. Biz de böylece Türkiye halk›n›n selam ve
muhabbetlerini Irakl› kardefllerimize iletme f›rsat›
buluyoruz.
‹HH’n›n gezici hastanesi, köylere ve flehirlerin kenar
mahallelerine giderek hizmet veriyor. Günde 250
hasta muayene ediliyor. Kerkük’te ‹HH’n›n destek
verdi¤i bir hastanenin inflaat› da devam ediyor. fiu
ana kadar ‹HH vas›tas›yla, ülkeye bir buçuk milyon
dolar de¤erinde ilaç yard›m› yap›lm›fl. Bölgeye rönt-
gen cihaz› ve ambulans gönderilmifl.
Ziyaretimiz esnas›nda Irak’taki Ramazan atmosferini
de soluma f›rsat› buluyoruz. Sahurda, özellikle Türk-
menlerin yaflad›¤› bölgelerde eskiden davullar

ylere ve malar› gerekiyor.

ez ici h a stanesi, kö e t ‹stanbul’da serin bir havada oruç tutarken, Irak’ta
‹HH’n›n g izm
lle le rin e giderek h
kenar ma
ha ediliyor. 39 derece s›cakl›kta susuzluktan kavruluyorsu-
flehirlerin 0 h as ta muayene nin nuz. Dudaklar›m çatl›yor. Hayat›nda hiç bu kadar
ünde 25 i bir hasta
ne
veriyor. G te k ve r d i¤ r. s›cakta oruç tutmam›fl biri olarak zorlan›yorum.
kü k’te ‹H H’n›n des a t› da d evam ediyo
Ker infla Yafl›m itibariyle Türkiye’de yaz aylar›nda hiç oruç tut-
mad›m, hep k›fl›n serinli¤inde susamadan, asl›nda
çal›n›rken; flimdi bu uygulama soka¤a ç›kma yasa¤› pek de ac›kmadan iftar etmifltim. Evlerde klimalar ve
yüzünden gerçeklefltirilemiyor. Yasak yüzünden sa- pervaneler sürekli çal›fl›yor. Tavanda as›l› bulunan
bah namaz›na da gidilemiyor. Camilerde ikindi vakti pervanelere Pakta deniyor. Müberrride denen koca-
hadis sohbetleri oluyor. ‹ftara yaklafl›nca sohbetler man serinleticiler de pencerelerden içeri sürekli se-
yerini Kur’an tilavetine b›rak›yor. Kur’an okunmaya, rin hava üflemekte. Irakl› Müslümanlar, iflgal alt›nda
kimi camide akflam ezan›na 30 dakika kala kiminde Ramazan ay›n› yaflamaya devam ediyorlar.
de bir saat kala bafllan›yor. ‹ftar› bir hurma ile aç›yor- Irakl› Müslümanlar kendilerine gönderilen yard›mla-
sunuz. Yan›nda bir de muz verilmiflse ne iyi. Ard›n- r›n maddi faydas›ndan ziyade manevi deste¤ini his-
dan akflam namaz› eda ediliyor. Sonra da as›l yeme- sediyorlar. Bu manevi destek onlar›n morallerini yük-
¤e geçiliyor. Teravih namaz› hatimle k›l›n›yor. Evi ca- seltiyor. Yap›lan tüm yard›mlar için Türkiye halk›na
miden uzak olanlar, sekiz rekat teravihin k›l›n›fl›n›n teflekkürlerini bildiriyorlar. Türkiye’den Irak’a selam
ard›ndan camiyi terk etmek zorunda kal›yorlar. Çün- götürmüfltük. Irak’tan da Türkiye’ye selam getir-
kü soka¤a ç›kma yasa¤› bafllamadan evlerine ulafl- iyoruz. Irakl› kardefllerimizin selam› var.
G Ö Z L E M . . .
R
amazan en güzel nas›l de¤erlenir? Hadisler, ayetler,
Ramazan’›n ibadet, ma¤firet ve bereket ay› oldu¤una
dairdir hep. Bir de yoksulun, aç›n, düflmüfllerin derdin-
den anlamak için bu ibadet farz k›l›nm›flt›r bizlere.
‹slam ümmeti olarak zor bir dönemden geçiyoruz.
Mülteci
Çeçenlere
kardefl
selam›
P›l›m›z› p›rt›m›z› topluyor ve sessizce yola koyulu-
yoruz ‹HH seyyahlar› olarak. En az›ndan ellerinden
tutal›m kardefllerimizin, bir kardefl selam›yla halle-
flelim, biraz da hediyeleflelim diye.
haz›rlayan: EMR‹N ÇEB‹
Dünyan›n süper güçleri birçok ‹slam beldesine cehen-
nem solu¤unu üflüyor. Müslümanlar bunlar› ilk kez ya-
flam›yor deniyor. “Mo¤ol iflgallerinden ‹slam dünyas›-
n›n sömürge tarihine kadar çok kez y›k›l›p yeniden di-
rildik deniyor.” “Elimizden gelen bir fleyler olmal›!” di-
ye düflünüyor insan. Tarihin tekerrürü kural›na s›¤›n›l-
mamal›. Baflka alternatifler bulmal› çekilenlerin s›z›s›n›
dindirmek için. “Peki, ne yapabiliriz?” sorular› zihni-
mizde, p›l›m›z› p›rt›m›z› topluyor ve sessizce yola koyu-
luyoruz ‹HH seyyahlar› olarak. En az›ndan ellerinden
tutal›m kardefllerimizin, bir kardefl selam›yla hallefle-
lim, biraz da hediyeleflelim diye.
27 Eylül günü ö¤len saatlerinde ‹stanbul’dan havalan›p
Bakü’ye do¤ru yol al›yoruz. Karadeniz ve Gürcistan is-
tikametinde devam eden yolculu¤umuz boyunca y›lla-
r›n mücadelesini düflünüyoruz bize efllik eden bulutla-
r› seyrederken. S›n›r› geçiyoruz… Batum üzerindeyiz.
Kafkasya’da say›l›r›z art›k. Yeryüzünün güzelliklerini bir
de yukar›dan görüyoruz. Ayn› anda yeryüzünde yafla-
nan çirkinlikler de akl›m›zda beliriyor. Bu geçti¤imiz gü-

zel co¤rafyalarda kim bilir hangi insanlar katlediliyor,
y kara toprak, her
kim bilir kimler a¤l›yor? “E
Yaklafl›k üç saatlik bir yolculuktan sonra Bakü’ye iniyo-
ruz. Kardefl ülke Azerbaycan’day›z. Asl›nda bir taflla iki
kufl vuruyoruz. Çünkü Bakü’ye Çeçen mültecilerle bu-
luflmaya gidiyoruz. Bu arada kardefl ülkeyi de görmek
nasip oluyor. ‹lk gözlemlerimiz kardefl ülkeye yönelik
oluyor. Sokaklar, binalar, her fley çok farkl›. Bize en ta-
n›d›k gelen Azeri Türkçesi. fioför, taksi floförü de¤il
derya. Anlat›yor da anlat›yor. Pür dikkat dinliyoruz. Bir
taraftan da Azeri lehçesinin kulaklar›m›za getirdi¤i e¤-
lenceyle doluyoruz. Bir ara arkadafl Ruslardan kalma
binalar›n eskili¤inden bahsediyor. Maalesef Azerbay-
can’›n tarihi yap›lar› bunlardan ibaret. fioför hemen ara-
ya giriyor. “Yok hepsi gözeldir eski de¤ildir. Onun gö-
zelli¤i köhneli¤indedir”. Bu laf›n üstüne bize de sohbe-
ti gözel gözel dinlemek düflüyor.
fiEH‹TLER‹N DEVAMI YET‹MLER
Bu ay Bakü’de Ramazan program› ile yetim yard›mlar›
G Ö Z L E M : MÜLTEC‹ ÇEÇENLERE KARDEfi SELAMI • 16-17
insani
YARDIM
lasa da
erre n b aruttan a¤ .”
z
s an a dön meyece¤iz
flekilde ›’ndan)
h üzünlü bir (Çe ç en Milli Marfl
bir arada gerçekleflti. Bu yüzden baya¤› yo¤undu bizler
için. Ramazan yard›mlar›n› alan yetim anneleri yan›m›-
za geldi birer birer. Bizim gözlerimiz ise ufakl›klar› ar›-
yordu. Sonra birden en yo¤un an›m›zda yan›m›zda si-
yah saçlar›, siyah, iri ve çekik gözleriyle bir melek belir-
di. Babas› flehit, annesi ise Ruslar taraf›ndan kaç›r›lm›fl
bu ufakl›¤›n. fiu an ise babaannesiyle kal›yormufl. Böy-
le bir güzele sahip olmak için neler vermezdi insan. Ne
de¤erliydi o, bir flehidin devam›, belki de iki flehidin…
Sonra anneler… On sekizinde, yirmisindeki genç an-
nelerden oluflan dullar ordusu. fiehit olan eflleri de on-
lardan geri de¤il. On sekizinde, on dokuzunda… Ne
çok yar›m kalan hayat vard› önümüzde. Temiz, genç
ve güzel insanlar›n hayatlar› yar›m b›rak›lm›flt›.
Bedenen olmasa da o gün zihnen baya¤› yorulduk. Bir
yandan görevimizi ifa etmek, bir yandan da onlar› en
 vimlilik vard›. Ö¤retmenleri onlar› yerlerinden kald›rd›
bize do¤ru yöneltti. Sabah güneflinin ›fl›klar› da onlara
efllik etti. Baz›lar›n›n gözü yafll›yd›. Anneleri b›rak›p git-
miflti. Sessiz a¤l›yordu biri. Gözleri ve kafllar› k›pk›rm›-
z› olmufltu. Sar›fl›n bir çocuktu, bu yüzden kafllar›na va-
rana kadar k›zarm›flt›. Durdu¤u yerde, sessiz sedas›z
yumruk yumruk gözyafllar› ak›t›yordu. Yan›na gittim.
A¤lad›¤›n›n fark edilmesini istemiyordu ama gözyaflla-
r›na da hakim olam›yordu. Çeçendi ne de olsa. Guru-
rundan a¤lad›¤›n›n görülmesini istemiyordu. Sonunda
onu rahat b›rak›p uzaktan izlemeye koyuldum. Bu ara-
da da¤›tt›¤›m›z balonlarla odadaki hava birden de¤ifl-
mifl, balonlar onlar›n temiz nefesleriyle büyümüfl ve
her yer onlar›n temiz 盤l›klar›na bo¤ulmufltu. Herkes
hayat›ndan memnundu. Biri hariç. Benim gözüme
kestirdi¤im ufakl›k hala için için a¤l›yordu. Ö¤retmen-
leri onlardan Çeçen dans› yapmalar›n› istedi. Önce yi-
ne güzel mi güzel bir k›z ve erkek çocu¤u süzüldü ara-
lar›ndan. Bir metreye varmayan boylar›yla büyükler-
den farks›z oynad›lar. Ne de güzel yak›fl›yordu. ‹çimiz-
den gidip onlara doyas›ya sar›lmak geliyordu. Sonra bi-
zim sulu gözlüyü kald›rd› hocas›. Görev verilmiflti bir
kere. Hem a¤l›yor hem de bizim için dans ediyordu.
Kartallar gibi ellerini aç›p küçük k›z›n etraf›nda dönü-
yordu. Ayaklar›n› yere öyle sert vuruyordu ki, ufakl›k
bir delikanl› oldu gözümüzde. Görevini ifa etti ve d›fla-

f›nda
›p küçü k k›z›n etra
ç du
tallar gib i ellerini a ö yle sert vuruyor
derin hislerimizle anlamak farziyeti aras›nda koflturup Kar r›n› yere
u. Ayakla u gözümü
zde.
duruyordu zihnimiz. O günün akflam› tercüman›m›z dönüyord ka n l› old
bir deli
olan Çeçen bayan›n evine do¤ru yol ald›k. O da bir fle- ki, ufakl›k
hit efliydi. Yirmi sekizinde ve iki flirin k›z çocu¤u anne-
siydi. ‹ftar için çabucak bir Çeçen mant›s› yapt› bize. O r› ç›kt›. Peflinden gittim. Merdivenlere oturmufl, bafl›n›
akflam iki Çeçen bayan daha bize kat›ld›lar. Birinin efli korkuluklara yaslam›fl, yine a¤l›yordu sessizce. Okulun
flehit, di¤erininki ise dört y›l önce Ruslar taraf›ndan ka- ilk zamanlar›yd› ve bizimki buram buram anne hasreti
ç›r›lm›fl ve bir daha haber al›namam›fl. O akflam kendi çekiyordu belli. Ne kadar isterdim onunla oturup ona
hikayelerini ve baflka baflka hikayeleri anlatt›lar bize. efllik etmeyi. Ama rahat b›rakay›m dedim, gücünü iyi
Ne kadar uzak kalm›fl›z bu kavramlardan, flehitlik, fla- zorlam›flt›k ufakl›¤›n.
hadet, mücahit… Allah için can›ndan, efllerinden, p›r- Oradan ayr›l›p g›da da¤›t›m› yap›lan yere, kalan yetim-
lanta gibi yavrular›ndan geçenler var. O yüre¤i göre- lerin ödemelerini yapmak üzere gittik. Da¤›t›m yine
meden, o cesurlu¤a hayran olamadan, uluslararas› po- tüm yo¤unlu¤uyla devam ediyordu. Bizim iflimiz ise
litik de¤erlendirmelere kapt›r›p gitmifliz kendimizi. azalm›flt›. Yaklafl›k 250 yetime ayl›k da¤›t›mlar›n› yap-
Ertesi gün ise üç Çeçen okulunu ziyaretle bafllad›k ifle. t›k. En son listeleri kontrol ediyorduk. Bir ara masan›n
‹lk olarak bir anaokuluna gittik. ‹çeri girer girmez o dün- üzerine koydu¤umuz foto¤raf makinesini bize yard›m-
ya tatl›s› yüzler karfl›lad› bizi. Oturmufl çizgi film seyre- c› olan bayanlardan birinin o¤lu kapm›fl ve içindeki tüm
diyorlard›. Bizi gördüklerinde ise baz›lar› flaflk›n baz›lar› resimleri silmifl. Bunu fark etti¤imizde beynimizden
endifleli bak›yordu. Ama hepsinde ortak olan bir se- vurulmufla döndük. Ama çocu¤a k›zamad›k tabi ki. An-

nesi ise birkaç azarlamadan sonra onu b›rakt›. Anne
sert karakterliydi ama oldukça sab›rl›yd›. Özellikle o o¤-
luna karfl› sevgisi büyüktü. Bunun nedenini daha son-
raki günlerde anlad›k. Me¤er bizimki babas›n›n bir kop-
yas›ym›fl. Bayan foto¤raflar›n› gösterdi flehit eflinin.
Çocu¤una her bakt›¤›nda eflini görüyordu besbelli. O
akflam da bizim resimlerimizi öbür tarafa yollayan ufak-
l›¤›n evinde kalacakt›k. Bizi yine en güzel flekilde karfl›-
lad› ev sahipleri. ‹ftardan sonra baz› gazileri ve çok zor
flartlarda yaflayan Çeçen aileleri ziyaret ettik. Fakir de-
mek istemedik onlara çünkü asla fakir de¤illerdi. Kalp-
leri ve cesaretleriyle dünyan›n en zenginleriydi belki.
ÇEÇEN A‹LELER
Bakü’de bulundu¤umuz süre içerisinde Çeçen ailelere
misafir olduk. Önce befl çocuklu bir aileyi ziyaret ettik.
Gözleri görmeyen baba Çeçenistan’a dönemiyormufl.
Küçücük bir odas› olan derme çatma kulübenin tavan›
tepemize düflecek neredeyse. S›¤ar m› buraya kartal
yürekler? Çocuklarla ilgilendik hep. Çeçen abiden ha-
ya ettik. Çünkü kim bilir belki de en a¤›r duygular› ya-
fl›yordu. Birileri evine kadar yard›m etmeye geliyor ve
eline birkaç kurufl s›k›flt›r›yordu. Bu hallere düflecek
adam m›yd›? Binlerce kez lanet etti belki onu bu hale
getirenlere.
Sonra baflka bir aile. Yine ayn› manzara. Asil bir Çeçen
ve ard›nda han›m›, çocuklar›. Konuflmad›lar bizimle
pek. Biraz geç ziyaret etmifltik onlar›, bu yüzden mi
yoksa yard›m almak zorlar›na m› gitti bilemiyoruz? Bu
Çeçen baba da savaflta gazi olmufltu, aya¤› sakatt›.
Geri dönmesine mani olan aya¤›n›n durumu de¤ildi.
Çeçenistan’a girifli yasaklanm›flt› onun da. O da sessiz
bir flekilde yard›m›m›z› al›p u¤urlad› bizi.
Birkaç aile daha ziyaret ettikten sonra tekrar baflka
baflka hikayeler dinlemek üzere misafir oldu¤umuz
eve döndük. Bizi misafir eden Çeçen han›m›n eflinin
foto¤raflar›na bak›yorduk. Bir foto¤rafta yaklafl›k dokuz
on kifli vard› ve bunlardan sadece biri hayattayd› flu an.
Hepsini teker teker tan›tt›lar ve onlar›n hayat hikayele-
rini anlatt›lar. Ölüm bu kadar kolay bu kadar kabul edi-
lebilir olmufl onlar için. Çünkü ölümleri ölüm de¤il fle-
hadet. “Ne kadar rahat bahsediyorsunuz ölmüflleriniz-
den.” dedik münasebetsizce. “Onlar ölü de¤il!” dedi-
ler. Bu basit cevap balyoz gibi indi tepemize. “Her ha-
lükarda ölmeyecek miyiz? Bari güzel olan›ndan ol-
sun.” dediler. Bu arada oradaki mücahitlere, kendi du-
rumlar›ndan daha çok üzülüyor Çeçen bayanlar. Art›k
bafl bafla kalm›fllar davalar›yla, sanki bu bir tek onlar›n
ifliymifl gibi. “Müslümanlar yard›m etmiyor bari dua-
G Ö Z L E M : MÜLTEC‹ ÇEÇENLERE KARDEfi SELAMI • 18-19
insani
YARDIM
dan eksik etmesinler.” diyorlarm›fl. Bofl gözlerle ona
bak›yorum. Hala anlam veremiyorum, “S›rr› nedir?”
diyorum kimi dünyaya bu kadar yap›fl›k, kimi ise ötele-
rin derdinde. Daha sonra bayan›n eflinin videoya çekil-
mifl görüntülerini seyrettik. Ben görüntülerden çok ka-
d›na bak›yordum. Sanki efli ordayd›, onu görüyordu
karfl›s›nda sanki. O s›rada hem komik hem de ak›l al-
maz bir hikaye anlatt›lar. Görüntülerden birinde o s›ra-
larda on yedisinde olan bir Çeçen’i gösterdiler bize. fiu
an hapisteymifl. Kendi hapisteyken han›m› do¤um
yapm›fl ve bir o¤lu olmufl. Onu görmeyi çok istemifl
ama tabi imkans›z bir istek bu. Sonunda Ruslara evin-
de silah saklad›¤›n› ve bunu onlara göstermek istedi¤i-
ni söylemifl. Apar topar onu evine götürmüfller. Sonra
o¤lunu görmüfl ve Rus askerlerine “‹flte benim silah!”
diyerek bir de espri yapm›fl. Tekme tokat döve döve
geri götürmüfller. Yafl›yormufl ve hala hapisteymifl.
AYRILIK B‹R DÜ⁄ÜM BO⁄AZIMIZDA
Son günümüzü de yine aile ziyaretleriyle tamamlad›k.
Ayr›l›k vakti geldi üç gün sonunda. Zihinlerimizde tarif-
siz bir u¤ultu. Oradan ayr›l›rken arkada bir fleyleri ya-
r›m b›rakm›fl›z gibi bir his kaplad› içimizi. Kaynayan bir
dünyan›n zihnimizdeki u¤ultusu yavafl yavafl kaybolu-
yordu. Bakü’den havaland›k. Ramazan ise devam edi-
yordu. Bu bereketli ay eflsiz bir vesileydi bizler için Çe-
çenlere ve di¤er tüm Müslüman kardefllerimize ulafl-
mada. Paylaflarak büyüyen ve kuflatan rahmet ay›,
Müslüman halklar›n ortak arkadafl›… Neyse ki biz terk
etsek de o bizim yerimize kald› geridekilerle.
‹nsan, nesy eden yani unutan. Bir bünyede nas›l bar›n-
d›rmal›, hem duyarl›l›¤› hem de unutkanl›¤›? En az›n-
dan dua edelim diyoruz istedikleri gibi. Duam›zda göz-
lerimizin önünden Dudayevler, Mashadovlar, Basa-
yevler ve di¤erleri geçiyor nedense. Gelecek nesiller
için dua ediyordu kalbimiz besbelli.
KURBANLA
AÇE AFGAN‹STAN
Y
eniden Kurban mevsimindeyiz. Allah için feda edebil-
menin, sevdiklerimizden O’nun r›zas› için verebilme-
nin ad› olan Kurban’da, yeryüzünde yeni ve umut do-
lu bir seferin haz›rl›¤› yap›l›yor. Ac›lar›, s›k›nt›lar› kur-
ban sevinci ile paylaflmak, yaral› gönüllere merhem
B‹TL‹S BOSNA C‹BUT‹ Ç‹
olmak için savafllar›n, krizlerin, afetlerin ve yokluklar›n
yafland›¤› kardefl co¤rafyalara uzan›yoruz. Kurban
paylaflmakt›r; bir lokmay› ikiye bölmek, iki elbiseden
birini ensar s›cakl›¤›nda muhacir kardefline sunmakt›r.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf› 14 y›ld›r baflar›yla gerçeklefl-
tirmifl oldu¤u Kurban çal›flmas›n› bu sene de dünya-
n›n 100 ülke ve bölgesine tafl›yor. Kafkasya’dan Afri-
ka’ya, Balkanlar’dan Uzakdo¤u’ya, Latin Amerika’dan
Ortado¤u ve Orta Asya’ya kadar ‹slam co¤rafyas›n›
bir araya getiriyor. Farkl› ›rklar›n yaflad›¤›, farkl› dillerin
 D O S Y A : KURBANLA DÜNYANIN YARISINA• 20-21
insani
YARDIM

konufluldu¤u ve farkl› iklimlerin yafland›¤› co¤raf-
yalarda bayram›n ayn› coflkuyla, ayn› alg›yla ve
ayn› ruhaniyetle yaflanmas› Kurban’› “et bayra-
m›” olarak alg›lanmaktan kurtar›yor.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Kurban çal›flmas›yla fizi-
ki mesafeleri gönül co¤rafyam›zda eritiyor. Kar-
defl olman›n, paylaflman›n ve Allah için adaman›n
ve kurban etmenin manevi iklimiyle tüm ‹slam
dünyas›n› bir araya getiriyor.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Kurban› vesile tutarak ye-
niden kardeflli¤in alt›n› kal›n çizgilerle çiziyor ve
çeflitli vesilelerle birbirini unutan, birbirinden uzak
kalan Müslümanlar› kurbanla buluflturuyor. Ana-
dolu’daki Müslümanlar›n samimi duygular›n›, se-
lamlar›n› kardefl co¤rafyalara tafl›yor.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf› uzun y›llard›r mülteci
kamplar›nda türlü mahrumiyetle birlikte yaflayan,
analar›n›, babalar›n›, efl ve çocuklar›n› yoksullukla-
ra, açl›k ve yokluklara ve hepsinden önemlisi ilgi-
sizli¤e kurban veren Müslümanlara umut ve ya-
flam sevinci oluyor. Müslümanlar›n gündemlerini,
yaflant›lar›n› ve problemlerini yerinde ve ayn-el-
lar› sorulacak ihtiyaç sahiplerinin mutluluk ve se-
vinçlerini flimdiden tahmin etmek mümkün.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf› Kurban çal›flmas›yla dün-
yan›n birçok noktas›ndaki misyonerlere karfl› da
mücadele ediyor. Maddi ve manevi anlamda zor
durumda bulunan insanlar›n ihtiyaçlar›n› istismar
ederek karfl›l›¤›nda dinlerini de¤ifltirmelerini iste-
yen misyonerler, milyar dolarl›k bütçelerle dünya-
n›n hemen her noktas›nda çok yo¤un bir çal›flma
sergilemekteler. Kurban vesilesiyle ulafl›lan co¤-
rafyalardaki insanlar›n, misyonerlerin insaf›na terk
edilmemeleri için gerekli çal›flmalar›n altyap›lar›
oluflturuluyor. Bu çerçevede e¤itim programlar›,
okul ve cami çal›flmalar› üzerinde durularak misyo-
nerlere karfl› yeni mevziler oluflturuluyor. Bu an-
lamda geçti¤imiz y›lki kurban çal›flmas›yla Zim-
babve’de ‹slamiyetle flereflenen 800 kifli önemli bir
örnek oluflturmaktad›r. Vakf›m›z bu seneki kurban
çal›flmas›nda yar›m milyon Müslüman aileye ulafl-
may› hedeflemekte ve uzun y›llard›r yaln›z b›rak›l-
m›fl Müslümanlarla Kurban’› gerçek bir bayrama
dönüfltürme gayreti içerisindedir.

dünyan›n yar›s›na...
‹N IRAK KENYA PAK‹STAN SOMAL‹ ÜRDÜN

la fiziki
yakin görme imkan› buluyor. Bu problemlerin çözümü
rb a n ç al›flmas›y
f›, K u or.
yolunda yüzlerce projeyi Türkiye’deki hay›rseverlerin
s an i Yard›m Vak ¤r a fy a m ›zda eritiy
‹HH ‹n i gönül c o
mesafeler Allah için
gündemine tafl›yor.
, p ay la flman›n ve tüm
an›n i iklimiyle
Kardefl olm
Kurban, savafllar›n, iç çat›flmalar›n ve do¤al afetlerin n e v
in m a
hüküm sürdü¤ü; insanlar›n siyasi ve sosyal çalkant›lar
ve kurban
etmen etiriyor.
da m an ›n ny a s›n › b ir araya g
ve kaoslar nedeniyle temel insani ihtiyaçlar›n› gidere- a ‹slam dü
medi¤i, bir yudum suya, bir dilim ekme¤e ve bunlar-
dan da öte okullara, hastanelere, su kuyular›na ihtiyaç Bu vesile ile tüm kardefllerimizin Kurban Bayram›’n›
duydu¤u co¤rafyalar› ziyaret etmek için bulunmaz bir tebrik ediyor, ‹slam dünyas›ndaki s›k›nt›lar›n ve mahru-
f›rsat oluflturuyor. Bu vesile ile kap›lar› çal›nacak, hat›r- miyetlerin son bulmas›n› diliyoruz.

dosya: KURBAN • MURAT YILMAZ

Kurban bayram› için
yola ç›karken
B
ayram gelince biz gideriz.
Afrika’n›n bayram girmemifl ormanlar›na gideriz.
Kafkasya’n›n geçit vermeyen da¤lar›ndan afl›p harabeye
dönmüfl flehirlere gideriz.
Ortado¤u’nun cehenneme çevrilen bölgelerine.
Küçük çocuklara, yafll›, durgun, kederli annelere gideriz.
Selam veririz selam al›r›z. Kardefllerimizin gözlerine ba-
kar›z. Gülümseriz birbirimize. Sonra sar›l›r›z onlara. Bir
daha, bir daha...
Bayram gelince siz komflular›n›za ziyarete gidersiniz,
bayram› ço¤alt›rs›n›z.

Biz de komflular›m›za gideriz. Ba¤dat’a, Gazze’ye,
Bosna’ya...Uzaktaki kardefllerimize.
Siz bayramlafl›rken biz de ‹stanbul’dan yola ç›k›p iyili-
¤i, merhameti, kardeflli¤i büyütmeye çal›fl›r›z haritan›n
her yerinde.
Kandahar’da bir çocu¤un gülen gözleriyle bulufltu¤u-
muz anda sizi hat›rlar›z. Hep yan›m›zda olan sizi. Hak-
kari’de gözleri çukurlaflm›fl bir dedeyle bayramlafl›r-
ken de
Sizin yard›mlar›n›zla gittik dünyan›n neresine gittikse.
Bize verdi¤iniz emaneti sahibine ulaflt›rmak için As-
ya’n›n, Afrika’n›n, Uzakdo¤u’nun, Kafkasya’n›n, Bal-
kanlar›n flehirlerine, kasabalar›na, köylerine kadar gi-
derken...
S›cak bir çorba, taze bir ekmek ve mübarek kurbanl›k-
lar muhtaç kardefllerimize ulafl›rken...
Güney Amerika’da, Ortado¤u’da...
Ve art›k dünyan›n her yerinde...
D O S Y A : KURBAN BAYRAMI ‹Ç‹N YOLA ÇIKARKEN • 22-23
insani
YARDIM
Asl›nda siz hep yan›m›zdayd›n›z.
O çaresiz insanlarla tan›fl›p bir bardak çay içerken, Tür-
kiye derken, kardefllik derken, gözlerimiz bu¤ulan›r-
ken, içimiz büyür büyür büyür...
Bir an k›y›m yokmufl gibi, zulüm yokmufl gibi, yeryü-
zünün her yerinde bayram varm›fl gibi hissederiz za-
man›. Çünkü karfl›m›zda bir kardeflimiz vard›r. Aram›z-
da gelip giden bir selam vard›r. Sevinçle koflup gelen
bize sar›lan bir çocuk vard›r... Bayramlaflt›¤›m›z bir el
vard›r. Bayramda ne çok el var, düflündünüz mü?
Bayramda bir el bir baflka ele, o el bir baflka ele de¤er
ve Müslümanlar›n elleri dünyan›n her yerinde dolafl›-
ma girer. Yaln›zl›¤›m›z azal›r. Böyle anlarda Allah’a
hamdederiz. Onun verdi¤i nimetleri paylaflabildi¤imiz
için. Böyle anlarda sofram›z cennet sofralar›ndan bir
sofra olur. Göklerden bereket iner.
Böyle anlarda hep flükrederiz.
‹nsan oldu¤umuz için. Müslüman oldu¤umuz için. Za-
lim olmad›¤›m›z için.
Kurban bayram›nda kardefllerimizle bizi buluflturan,
kalplerimiz aras›nda adaletten, bar›fltan, iyilikten ve
sevgiden bir köprü kuran, kurduran Rabbimize dua
ederiz.
Dünya ne ki? Geldik gidiyoruz.
Bu dünyay› ve imkanlar›n›z› bizimle bu flekilde paylafl-
t›¤›n›z için size teflekkür ediyoruz. fiimdiye kadar hep
yan›m›zda oldunuz ve çal›flmalar›m›z›n her noktas›nda
içtenli¤inizi, kardeflli¤inizi kalbimizde hissettik. Yola ç›-
karken birkaç ev, birkaç flehir vard› ufkumuzda. fiimdi
ise dünya haritas›n› aç›yoruz önümüze...Ve ‹stan-
bul’dan haritan›n her yerine yola ç›k›yoruz.
‹HH ailesi olarak, dünyadaki bütün kardefllerimiz ad›na
size çok teflekkür ediyoruz. Ve flimdi Kurban bayram›
için cebimize haritay› koyup yeniden yola ç›karken, si-
zi kardefllik, dostluk ve içtenlikle selaml›yoruz.
‹HH ‹stanbul’dan Haritan›n Her Yerine…
dosya: KURBAN • MEVLANA ‹DR‹S
Bir vecibe olarak Kurban
K
urban, sözlükte “yaklaflmak” anlam›na gelir. F›k›h dilin-
de, sözlük manas›na uygun olarak, “Allah’a yaklaflmak
için kesilen hayvan” anlam›nda kullan›l›r. Kurban keli-
mesi, genifl anlamda bütün kurban çeflitlerini, dar an-
lamda ise sadece udhiye (bayram) kurban›n› içine al›r.
Kurban kesmek, zekat, bayram namazlar› ve fitreyle
birlikte hicretin ikinci y›l›nda meflru k›l›nm›flt›r. Eyyam-›
Nahir’de (kurban bayram›n›n ilk üç gününde) Allah’a
yaklaflmak için, ibadet niyetiyle kesilen özel hayvanla-
ra udhiye denir. Kurban deyince, genellikle, di¤er tür-
leri bir yana b›rak›larak, sadece udhiye kurban› anlafl›l›r.
KURBAN’IN AMACI
Udhiye kurban›, hayat nimetine flükür, Allah’›n, o¤luna
bedel olarak koç kesme emrini yerine getiren ‹brahim
(as) peygamberin miras›n› diriltmek, s›rata binit haz›rla-
mak, günahlar›n aff›, hatalar›n yok edilmesi için kesilir.
Kuran’da, her ümmete kurban kesmenin meflru k›l›n-
d›¤›, bunun sebebinin de Allah’›n ad›n›n an›lmas› oldu-
¤u belirtilir. (Hac: 22/34) Bu da göstermektedir ki kur-
ban, Allah’›n hat›rlanmas› ve O’nun r›zas›n›n kazan›lma-
s› için emrolunmufltur. Kurban say›s›z nimetlere bir flü-
kür vesilesi ve Allah r›zas›n›n kazan›lmas› için bir f›rsat-

t›r. Nitekim, Kevser nimetine bir flükran olarak kurban
kesilmesi istenmektedir. (Kevser: 108/1-2)
Hakikatte, kesilen kurban›n ne eti ne de kan› Allah’a
gerekli de¤ildir. Allah bu vesileyle sadece mü’minlerin,
takvalar›na ve takarrub (yak›nlaflma) hislerine bakmak-
tad›r. Nitekim bir ayette de “Kurbanlar›n ne etleri ne de
kanlar› Allah’a ulaflacakt›r. Allah’a, ancak sizin takvan›z
ulafl›r. Size olan hidayetine karfl›, Allah’› büyük tan›ma-
n›z içindir ki, O, bunlar› böylece sizin emrinize vermifl-
tir. ‹yilik yapanlar› müjdele.” (Hac, 22/37) buyrularak bu
gerçek bütün aç›kl›¤›yla ifade edilmifltir.
Kurban kesmek, s›rf Allah r›zas› için emredilmifltir.
(Saffat: 37/102-109) Bu emre itaatin ödüllendirilece¤i
vaat edilmektedir.
KURBAN’IN VAC‹P OLMA fiARTLARI
Kurban, bir ibadet olmas› dolay›s›yla yaln›z Müslüman-
lara vaciptir. Kendisine fitre ödemek vacip olan mükel-
lefler için kurban kesmek vacip olmaktad›r. Zorluk ve
s›k›nt›lar› ortadan kald›rmak için, yolculara kurban kes-
mek vacip de¤ildir; ancak nafile olarak kesmeleri caiz-
dir. Kurban, Eyyam-› Nahir denen, Kurban Bayram›’n›n
birinci, ikinci ve üçüncü günlerinde vacip olur. Bu gün-
ler gelmeden önce kurban kesmek vacip de¤ildir. Va-
kit, Kurban Bayram›’n›n birinci günü fecr-i sad›¤›n do-
¤ufluyla girer ve üçüncü gün güneflin batmas›na kadar
devam eder.
Kurban’›n vacip olmas›n›n sebebi vakittir. Vakit tekrar
ettikçe, yani bir Müslüman flartlar›n› tafl›d›¤› halde, öm-
rü boyunca Kurban Bayram›’na ulaflt›kça, kendisine
kurban kesmenin vacip olmas› de tekrar eder.
Gerekli flartlar› tafl›yanlara kurban kesmek vaciptir. Bu,
sünnet-i ayn-› müekkede olarak ifade edilir. Hicretin
ikinci y›l›ndan bugüne kadar bütün Müslümanlar›n kur-
ban kesmeleri, bir icma-› ümmet meydana getirmifltir.
Böylece bayram kurban›, ameli farz (uygulamada farz)
derecesine yükselmifltir.
D O S Y A : B‹R VEC‹BE OLARAK KURBAN • 24-25
insani
YARDIM
KES‹M‹N SAH‹H OLMA fiARTLARI
Kurban kesimi, keskin alet kullanarak ve Allah’›n ad›n›
anarak gerçeklefltirilmelidir. Kurban kesecek olan kifli
ehil olmal›, kesilecek hayvanda canl›l›k eseri bulunma-
l›d›r. Kurban keserken besmele çekilmeli, ve Udhiye
kurban› Eyyam-› Nahir günlerinde kesilmelidir. Kesilen
kurban›n sahih olabilmesi ve etinin yenebilmesi için,
kan ak›tma rüknünün gerçeklefltirilmesi gereklidir. Kan
ak›tmak, illeti ak›lla anlafl›lmaz oldu¤undan, bunun ye-
rine baflkas›n›, mesela ayn›n› veya de¤erini tasadduk,
kurban yerine geçmez.
Kurban kesiminin sahih olmas› için kurban kesen kifli
ve kesilen kurbanla ilgili baz› flartlar›n sa¤lanm›fl olma-
s› gerekmektedir. Kurban kesen kifli, Allah’a yak›nlafl-
ma niyeti ile kurban kesmeli, kalben niyet etmelidir. Ni-
yetini dil ile ikrar etmesi de uygun olur. Ortaklafla kesi-
len Kurban’da hisse sahibi olan ortaklar›n hepsi Müslü-
man olmal›d›r. Koyun ve keçi, ancak bir kifli için kurban
edilebilir. Deve ve s›¤›r, yedi kifliye kadar ortaklar ara-
s›nda kurban edilebilir. Kurban’a ortak olan kiflilerin kur-
ban niyetleri farkl› olabilir (Udhiye Kurban›, flükür hedyi
vb.), ancak her orta¤›n niyeti mutlaka Allah’a ibadet ol-
mal›d›r. Ortaklardan birinin niyeti et veya baflka bir ga-
ye olursa takarrub (ibadet) için kesen dahil olmak üze-
re hepsinin kesti¤i kurban bat›l olur.
VEKALET
Kurban vekalet yoluyla da kestirilebilir. Bu durumda ve-
kalet, kurbanl›k al›m ve kesimini de kapsayabilir. Özel-
likle ülke içinde veya d›fl ülkelerdeki ihtiyaç sahibi böl-
gelerde kurban kestirilmesi için çeflitli vak›f ve dernek
gibi kurumlara vekalet verilebilir. Aranan tek flart, kuru-
mun kurban› her yönüyle amac›na uygun kesen, etleri-
ni, derilerini ve di¤er aksam›n› do¤ru yerlere ulaflt›ran
güvenilir bir kurum olmas›d›r. Böyle durumlarda, veka-
letin Kurban Bayram›’ndan önce veya bayramdaki ke-
sim günlerinde uygun zamanda verilmesi, taraflar için
yararl› ve do¤ru olur. Kesen baflkas› olunca, kurban sa-
hibinin aç›k veya delalet yollu izninin bulunmas› gerekir.
Kurban edilecek hayvana gelince, kurban olarak kesile-
cek hayvan mükellefinin mülkiyetinde bulunmal›d›r.
Kurban belli cins ve yaflta hayvanlardan olur. Kurbanl›k
hayvanlar deve, s›¤›r, koyun ve keçidir. Kurban edile-
cek devenin befl, s›¤›r›n iki, koyun ve keçinin bir yafl›n›
bitirip, bir üst yafla girmifl olmas› gerekir. Alt› ayl›k ku-
zu da, cüsse itibar›yla büyük ve gösteriflliyse kurban
edilebilir. Difli düflmemifl, yafl›na basmam›fl bir keçinin
(çepifl) kurban olmas› caiz de¤ildir. Zengin Müslüman-
lar taraf›ndan Yarat›c›’ya bir kurbet (yak›nl›k ibadeti) ola-
rak kesilecek kurban›n her yönüyle kusursuz ve mü-
kemmel olmas› gerekir.
dosya: KURBAN • Prof. Dr. VECD‹ AKYÜZ
 des-
p la r ›n Sovyet
i gr u mü-
lke deki ‹slam b a fl latt›klar›
›l›nda ü e karfl
› t-
1978 y avafl a
Hü kümeti’n a ra l›ks›z s l
tekli A
fga n redey s e lar›n o
y
bu yana ne ta n ’d a , savafl
cadeled
en Afganis hal-
r. Afgan
bulunan
A
ARAfiTIRM
rin d e tk iliy o
mosfe ›e .
ok halk yafl›yor
t›¤› d ram en ç ç ›dan y›lg›nl›k
aç nevi a AFGAN
i ve ma faruk ‹STAN
k› madd ça
k›r - um
ut yav
uz

‹nsani Yard›m’›n anlam kazand›¤› belde:

Afganistan
K
uzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan, ku-
zey do¤uda Do¤u Türkistan, do¤u ve güneyde Pakis-
tan, bat›da da ‹ran’la çevrili Afganistan ‹slam Cumhu-
riyeti, bir ön Asya ülkesidir.
Yaklafl›k 25 milyon nüfusu olan Afganistan, etnik ve
dinsel yap› aç›s›ndan çok zengin bir atmosfere sahip-
tir. Öyle ki ülke nüfusunun sadece %42’sini Afganlar
(Pefltunlar) olufltururken, %24’ünü Tacikler, %12,5’ini
Türkler, %8’ini Mo¤olca konuflan Hazarlar, %4,2’sini
Farisiler (‹ranl›lar), %3,4’ünü Aymaklar, %1,7’sini Be-
luciler ve bunlar›n d›fl›nda kalan kesimi de Paflayiler,
K›z›lbafllar, Nuristanl›lar, Brahuiler, Hintliler ve Ariler gi-
bi gruplar oluflturmaktad›r.
Etnik bak›mdan böylesine zengin bir çeflitlili¤in görül-
dü¤ü Afganistan’da, Pefltuca ve Tacikçe resmi dildir.
Nüfusun yar›dan ço¤u Pefltuca, dörtte bire yak›n k›s-
m› da Tacikçe konuflur. Afganistan’›n resmi dini ‹slam
 A R A fi T I R M A : ‹NSAN‹ YARDIM’IN ANLAM KAZANDI⁄I BELDE: AFGAN‹STAN • 26-27
insani
YARDIM

ve halk›n %99’u Müslüman’d›r. Müslümanlar›n yan› YOKSULLUK VE ‹MKANSIZLIK ‹Ç ‹ÇE

s›ra az say›da Hindu, Sih ve Yahudi yaflamaktad›r.
YO⁄UN KIRSAL NÜFUS
Halk›n sadece %16’s›n›n flehirlerde yaflad›¤› Afganis-
tan’› bir köy toplumu olarak nitelemek yanl›fl olmaz.
Yani di¤er az geliflmifl ülkelerde oldu¤u gibi Afganis-
tan’da da ülke gelirinin yar›s›ndan fazlas› tar›m ve hay-
vanc›l›ktan elde edilmektedir. Ekonominin büyük ölçü-
de tar›ma ba¤l› oldu¤u ülkede yüzölçümünün %12’si-
ni oluflturan ekilebilir arazinin sadece yar›s› sulanmak-
ta, bu arazilerde daha çok tah›l, sebze, meyve ve pa-
muk yetifltirilmektedir. Ülke nüfusunun yaklafl›k befl-
te birini oluflturan göçebe ve yar› göçebe kitleler ise
genellikle hayvanc›l›kla u¤raflmaktad›rlar.
Demir, çinko, kurflun, petrol, berilyum ve yakut gibi
çeflitli yeralt› kaynaklar›na sahip oldu¤u bilinen Afga-
nistan, bu kaynaklar› yeterince iflletememektedir.
Hindukufl Da¤lar›’n›n kuzey yamaçlar›nda kömür üre-
timi yap›lmakta, kuzey Afganistan’da do¤al gaz üretil-
mekte, orman ürünlerinden önemli oranda yararlan›l-
makta, d›fl desteklerle kurulan baz› sanayi tesislerinde
üretim yap›lmakta ancak bu faaliyetler genel refah se-
viyesini art›racak düzeye ulaflmamaktad›r.
Afganistan’da geliflimin önündeki en önemli engeller-
den biri de co¤rafi özelliklerinden kaynaklanan ulafl›m
problemidir. Arazinin da¤l›k olmas› bu ülkede demir-
yolu a¤› kurulmas›n› zorlaflt›rmaktad›r. Bu yüzden ula-
fl›mda daha çok karayollar› kullan›lmaktad›r. Afganis-
tan’da ortalama 257 kifliye bir motorlu ulafl›m arac›
düflmektedir ki, bu rakam dünya ortalamas›n›n olduk-
ça alt›ndad›r.
Afganistan’›n sosyal ve kültürel dokusunu vuran yok-
sulluk, do¤al olarak e¤itime de yans›m›flt›r. Ülkede
560 ilkokul, 820 genel ve 35 meslek okulu olmak üze-
re 855 ortaö¤retim kurumu bulunmaktad›r. ‹lkokul ça-
¤›ndaki çocuklar›n sadece %20’si e¤itim imkanlar›n-
dan yararlanabilmektedir. Ülkede befl adet yüksek ö¤-
retim kurumu mevcuttur. Okuma yazma bilenlerin
oran› ise sadece %30’dur. K›rsal alanda e¤itim ço¤un-
lukla cami ve medreselerle tasavvufi tarikatlar›n açt›¤›
gibi
ülke lerde oldu¤u fazlas›
Di¤er az g
eliflmifl
elirinin yar›s›ndan
eg
n’da da ülk edilmekte
dir.
Afganista tan e lde
ayvanc›l›k
tar›m ve h

Ortalama yaflam süresinin 44 y›l oldu¤u Afganistan’da çocuk ölümlerinin oran› % 16,4’tür
ve nüfusun % 44’ünü 14 yafl›n alt›ndakiler oluflturmaktad›r.
 tekkelerde yürütülür. Bunlar›n baz›lar› devlet deneti-
minde baz›lar› ise ba¤›ms›zd›r.
KANIKSANMIfi SA⁄LIK PROBLEMLER‹
E¤itimin yan›nda ülkede sa¤l›k da ciddi bir sorundur.
‹statistiklere göre Afganistan’da 70 hastane, 3000
doktor, 300 difl doktoru ve 2200 hemflire hizmet ver-
mektedir. Ortalama 7000 kifliye bir doktor düflmekte-
dir. Devletin s›n›rl› imkanlar sundu¤u sa¤l›k alan›nda,
uluslararas› insani yard›m kurulufllar› ve baz› yerel mü-
cahit gruplar› da sa¤l›k ve tedavi hizmeti sunmaktad›r.
S‹YAS‹ KR‹Z
Afganistan, 1978 y›l›nda ülkedeki ‹slami gruplar›n
Sovyet destekli Afgan Hükümeti’ne karfl› bafllatt›klar›
savafltan bu yana neredeyse aral›ks›z savafl atmosfe-
rinde bulunan bir ülke. Bu sebeple savafllar ve savafl-
lar›n yol açt›¤› dram Afgan halk›n›n her bireyinde derin

‹lkokul
ça¤›ndaki
çocuklar›n
sadece %20’si
e¤itim
görmektedir.
 A R A fi T I R M A : ‹NSAN‹ YARDIM’IN ANLAM KAZANDI⁄I BELDE: AFGAN‹STAN • 28-29
insani
YARDIM

izler b›rakm›fl. ‹nsanlar gerek psikolojik aç›dan gerek-
se maddi yönden büyük bir y›lg›nl›k içinde.
1992’den beri iç savaflla bo¤uflan Afganistan’da,
1996 y›l›nda Taliban’›n do¤uflu iç savafl› farkl› bir mec-
raya kayd›rd›. Ülke uzun y›llar Taliban’a karfl› örgütle-
nen Kuzey ‹ttifak› ile Taliban aras›nda yaflanan çat›fl-
malar ve bu çat›flmalar›n Afgan halk› üzerindeki etkile-
ri nedeniyle dünya kamuoyunun ilgisini çekti. Tam bu
çat›flmalar kan›ksanmaya bafllam›flken, 11 Eylül’ü ba-
hane eden Amerika Birleflik Devletleri’nin Afganis-
tan’a girmesi ülkeyi tekrar dünya gündemine tafl›d›.
ABD müdahalesinin hedefi haline gelen Taliban, ‹s-
lam dünyas› taraf›ndan sahiplenilirken, Kuzey ‹ttifak›
Taliban’a karfl› ABD ile iflbirli¤ine girdi. Nitekim, Tali-
ban yönetiminin Kabil’i terk etmesi ve Kuzey ‹ttifa-
k›’n›n bu flehri almas› ABD’nin Afganistan’da kontrolü
ele geçirmesi olarak de¤erlendirildi.
S‹YAS‹ ‹ST‹KRARSIZLIK S‹V‹LLER‹ ETK‹L‹YOR
fiüphesiz yaflanan siyasi kargafladan en çok etkilenen
Afgan halk›. Savafl›n neden oldu¤u hasar›n boyutlar›n›
görebilmek için da¤lara ç›k›p Kabil’e flöyle bir bakmak
yeterli. Kabil’i çevreleyen da¤lar, yaflanan iç göç sebe-
biyle gecekondu mahalleleriyle dolmufl. Savafl döne-
minden kalm›fl may›nlar›n bir k›sm› imha edilebilirken,
“flüpheli” bölgeler de k›rm›z› boya ile iflaretlenmifl du-
rumda. Daha sinsi tehlikeler de mevcut: Kabil ve di-
¤er yerlerde yak›n zamanda meydana gelen “intihar
sald›r›lar›”, Amerikan iflgali ve Karzai Hükümeti’ne
ra¤men ülkede fliddetin devam etti¤ini gösteren en
önemli gösterge.
MÜLTEC‹L‹K B‹R AFGAN GERÇE⁄‹
Di¤er yandan, 30 y›ll›k savafl ve iç çat›flmalar sebebiy-
le ülke d›fl›nda mülteci konumunda bulunan yüz bin-
lerce Afganl›n›n geri dönüflleri ülkede istikrars›zl›k
oluflturuyor. 1,5 ile 2,5 milyon aras›nda nüfusu oldu-
¤u tahmin edilen Kabil’de mülteciler nedeniyle nüfus
h›zla art›yor. Halen Pakistan ve ‹ran’da befl milyonu
aflk›n mültecinin bulundu¤u bildiriliyor. Sa¤l›kl› bir sa-
y›m yap›lmad›¤› için net rakamlar bilinmemekle birlik-
te geri dönüfl programlar› çerçevesinde birçok mülte-
ci ülkesine geri dönmekte. Afganistan’a dönenlerin
karfl›laflt›¤› en büyük problem ise bar›nacak bir yer bu-
lamamalar›. Zira ço¤unun evleri ya yok olmufl ya da
baflkalar›nca mesken edinilmifl.
Dönenleri bekleyen di¤er problemlerin bafl›nda ifl bul-
ma sorunu, yiyecek ve temiz su temini geliyor. Nite-
kim, kanalizasyonun su kanallar›na boflalt›lmas› nede-
niyle kuyular›n kirlendi¤i ülkede, su s›k›nt›s›, kirlilik ve
çöp y›¤›nlar› kolera ve dizanteri tehlikesini art›r›yor.
Yeterli altyap›n›n olmad›¤› baflkent Kabil’de, birçok
yerde su kuyular arac›l›¤› ile temin edilmekte. Ülkede
flark ç›ban› ise salg›n olarak görülüyor.

AFGAN‹STAN’DA TAMAMLANAN ‹HH PROJELER‹

"Yangi Kala" bölgesi k›z lisesinin yeniden inflas›
Fakir ö¤rencilere k›rtasiye yard›m›
Okul binas› bulunmayan bölgelerde çad›r okullar kurulmas›
Darkad ilçesindeki 8 okula hal› döflenmesi
Bölgedeki 3 okulun tadilat› ve e¤itime uygun hale getirilmesi
Abdul Nazarbeg okulunda okuyan 45 ö¤renciye e¤itim bursu
Carbafl› Ortaokulu’nun su ihtayac›n› karfl›lama için su kuyusu
Afganistan'›n 3 ayr› üniversitesinde okuyan 60 yoksul ö¤renciye e¤itim bursu
4 adet camiye hal› döflenmesi, ibadete uygun hale getirilmesi
NEVABAD Camii inflaat›
550 aileye ramazan g›da yard›m›
3 su kuyusu
10 adet köprü inflas›
Salg›n hastal›k koleraya karfl› sa¤l›k yard›mlar›

AFGAN‹STAN’DA DEVAM EDEN ‹HH PROJELER‹

Ülkeye geri dönen mültecilere g›da ve bar›nma yard›m›

Kabil'de bilim kültür merkezi kurulmas›
 Kudüs,
M A K A L E ‹BRAH‹M

sen neden
bu kadar sevilirsin!
KARAGÜL

KUDÜS’TEY‹M.Kudüs ve Filistinliler için ola¤anüstü

bir gün bugün. Çünkü Kadir Gecesi. Filistinliler için di-
ni anlam›n›n yan›nda bir kimlik bilincinin canl› tutulma-
s› ayn› zamanda. Ramazan ay›n›n son cumas›n›n Ku-
düs Günü olmas›, ‹slam dünyas›nda Mescid-i Ak-
sa’ya olan ilginin zirveye ç›kmas›na neden oluyor.
Ama Kadir Gecesi’nde Mesci-i Aksa’da olmak, Filis-
tin halk› için hem dini bir kurtulufl aray›fl› hem de var
oluflun, ayakta kalman›n, direnmenin, yok olmama-
n›n göstergesi.
“Bu akflam en az yüz bin kifli toplan›r.” dediklerinde
inanmad›m. “Belki on bin diyecekken yüz bin dedi-
ler.” diye düflündüm. Ancak ö¤leden sonra Kudüs so-
kaklar›n›n dolup taflt›¤›n›, heyecan ve telafl›n her yan›
kaplad›¤›n›, trafi¤in ifllemez hale geldi¤ini, Mescid-i
Aksa’ya aç›lan kap›lar›n ve darac›k sokaklar›n kilitlendi- z›lan sloganlarda kendini gösteriyor. Hiç de¤ilse bu
¤ini görünce gerçe¤i kavramaya bafllad›m. Kudüs’te akflam, bu gece Mescid-i Aksa’da olmak onlar için
oturanlar sokaklara dökülürken, kentin d›fl›nda kalan- karfl› konulmaz bir tutku ama ulaflam›yorlar iflte. Ka-
lar, otobüslerle flehre ak›n ediyorlar, gelemeyenler ‹s- çak yollardan bir flekilde gelebilenler, ad›m bafl› bekle-
rail’in ördü¤ü utanç duvar›n› zorluyordu. yen ‹srail askerleri taraf›ndan tutulup otobüslere bindi-
Kudüs’ü Filistin’in di¤er bölgelerinden ay›ran duvar› riliyor ve geri gönderiliyor.
görmeye gittik. Kente gelemeyenlerin hikayesini din- Gazze’de, Cenin’de, Ramallah’ta, Beytüllahim’de, El
lemeye. Kontrol noktalar›nda ola¤anüstü güvenlik ön- Halil’de yaflayanlar 18 y›ld›r Mescid-i Aksa’ya gelemi-
lemi alan ‹srail polisi ve askeri, flehre girmeye çal›flan- yor. Fatih’ten Eyüp’e gidememek gibi bir fley bu! Ya
lar› engellemeye çal›fl›yor, ara s›ra göz yaflart›c› bom- da Ayasofya’dan Sultanahmet’e geçememek gibi…
ba sesleri duyuluyordu. Kudüs’ü Bat› fieria’dan ay›ran Duvarlara hapsedilen Kudüs’te yaflayanlar›n rahatl›kla
duvar›n komflular›, aileleri birbirinden kopard›¤›n› ora- girebildikleri bu kutsal mekana e¤er bütün Filistinliler
da tüm ç›plakl›¤› ile görmek ac› verici. Arada sekiz gelebilselerdi ne olurdu kim bilir! ‹ftar vakti yaklafl›nca
metrelik bir duvar, arkas›nda Bat› fieria, bu tarafta Ku- caddelerden, sokaklardan ak›n ak›n Mescid’e giden in-
düs’te adeta aç›k hava hapishanesinde yaflama mah- sanlar›n aras›na kar›fl›p, ‹srail kontrol noktalar›ndan ve
kum edilen Filistinliler. Sadece 60 yafl›n üstündekile- darac›k sokaklardan geçip Mescid-i Aksa ve Kubbet’us
re Kudüs’e girme izni veriliyor. Sahra’n›n avlusuna girebildik. On binlerce insan, ka-
Gençlerin öfkesi, sab›rs›zl›¤› ve Mescid-i Aksa’ya ulafl- d›n, çocuk, yafll› ve genç dev avluyu doldurmufl, yer
mak izin gösterdikleri göz yaflart›c› çaba, duvarlara ya- sofralar›n› kurmufl iftar vaktini bekliyordu.
 M A K A L E : KUDÜS, SEN NEDEN BU KADAR SEV‹L‹RS‹N! • 30-31
insani
YARDIM

ham noktas›na ulaflt›¤›n› fark ettik. Bir süre sonra ken-

KUBBET’US SAHRA
dimizi alan› çevreleyen surlardan d›flar› att›¤›m›zda in-
sanlar hâlâ kap›lar› zorluyordu. Çünkü on binlerce in-
san sabaha kadar orada kalacakt›.
Eski kentin labirenti and›ran sokaklar›nda yön duygu-
muzu tamamen kaybetmifl halde ilerlemeye koyul-
muflken bu flehrin yeryüzünde neden bir örne¤inin
bulunmad›¤›n› düflündüm. Peygamberlerin, dinlerin,
medeniyetlerin merkezi bu flehir ve sokaklar, binlerce
y›ll›k tafl duvarlar ve darac›k sokaklar, dehlizleri and›-
ran evler… ‹nsana adres, yön ve zaman kavram›n›
unutturan bir sonsuzluk hissi veren flehir… Att›¤›n›z
her ad›m›n, bast›¤›n›z her tafl›n hikayesini düflündüren
flehir… Neden bu kadar k›skan›ld›¤›n›, neden bu kadar
sevildi¤ini, neden bu kadar sahiplenmek istendi¤ini,
bu flehir için neden bu kadar kan döküldü¤ünü ancak
bu sokaklarda gezerken anl›yor insan!

MESC‹D-‹ AKSA

Kubbet’us Sahra’n›n avlusu kad›nlara ayr›lm›flt›.

Mescid-i Aksa’n›n avlusu ise erkeklere. Ancak ka-
d›nlarla erkekleri birbirinden ay›ran net bir çizgi yok-
tu. ‹ftardan sonra olduklar› yerde namaza bafllayan-
lar›n önünde kad›n gruplar› namaz k›l›yordu. Teravih
vakti gelene kadar avluya insan seli devam etti. Yer
bulmak, ad›m atmak, neredeyse imkans›z hale gel-
miflti. En az 120 bin kifli avluyu doldurmufltu ama,
Mescid-i Aksa’ya aç›lan sokaklardan insan seli gel-
meye devam ediyordu.
A¤lama Duvar›'na yöneldik. ‹zin verilmedi. “Yar›n ge-
lin” dediler. Tam geri dönecekken izin verildi. ‹çeri gir-
dik. Süleyman Mabedi'ni ortaya ç›karmak için yap›lan
kaz› çal›flmalar›n›n devam etti¤i, dehlizlere uzanan de-
mir parmakl›kl› kap›lar›n aç›ld›¤› alanda, 50-100 kiflilik
Musevi grup dua ediyordu. Duvar›n hemen üstünde
ise 250 bin kifli teravih namaz› k›lmaya bafllad›. ‹ki UTANÇ DUVARI
mescidin kubbesini, etraf›ndaki coflkuyu bir de oradan
izledik. Tekrar alana döndü¤ümüzde kalabal›¤›n izdi-
 Savafl u¤ram›fl
M A K A L E M E R Y E M

topraklarda korku
ve umidin provas›...
C A F E R

KÜÇÜCÜK bir Ortado¤u ülkesi Lübnan. Ve onun ha-

zin öyküsünün ad›n› flark›larda simgelefltiren Beyrut.
‹srail iflgalci devletinin hemen yan›bafl›nda. Güya s›n›r-
lar› var Lübnan’›n. Güya aras›na s›n›r konulmufl bu ifl-
galci devletle. Bir gün bu s›n›rlar› olan devlete, en vah-
fli, en insani duygulardan ar›nm›fl ve nas›l tabir edile-
ce¤i bilinmeyen ve bu tabir edilmezli¤i devlet olarak
kabul etti¤imiz dünyam›zda, ‹srail al›yor uçaklar›n›, ge-
çiyor s›n›rlar›, al sana al sana…
Lübnan’da ‹srail vahfletini kendi gözlerimizle gördük.
Gördüklerimden sonra gözlerini öldürmek h›rs› bürü-
müfl askerlerin gözlerini hayal edebiliyordum. Yerin-
den f›rlam›fl gördü¤ünü vurmaya hedeflenmifl patlak,
kanlanm›fl gözler. En korkuncuyla hayal ediyorum o
gözleri. Sonra o derece korkmufl çocuk gözleri hayal
ediyorum ne oldu¤unu anlamayan, annesi korktu¤u sesle, sonra tüm h›z›yla tepeme indirilen bir bomba
için korkan, annesi a¤lad›¤› için a¤layan ufac›k gözler hayal ediyorum. Bomban›n delici sesini hayal ediyo-
hayal ediyorum. O masum bak›fllar› gördükçe, öldür- rum. Gözlerimi kapat›yorum, tam tepeme geçecek-
me duygular› kaynayan gözler, daha kafatas› bile ke- ken beynim üflüyor, s›tma uyuflturuyor beynimi der-
mikleflmemifl çocu¤un beynini hedef al›yor ve zafer
ken hayalden vazgeçiyorum. Olmuyor hayallerle pro-
盤l›klar›yla tepesine indiriyor bombalar›n›.
vas› bu iflin Allah’›m diyorum. Sen gösterme diyorum
Art›k bir çocu¤a bakt›¤›mda ölüm düflüyor akl›ma. Ne
ama benim can›m can da görenlerinki can de¤il mi?
çocuk c›v›lt›lar› ne haylazl›klar, ne de yaramazl›klar…
Beyrut ve Lübnan… Savafl ma¤duru aç›k hava müze-
Masumiyeti, flirinli¤i, de¤il ölümü an›ms›yor gözleri-
miz en ufac›k çocu¤unda bile Beyrut’un. Y›k›nt›lar ara- leri. Her binas› yaral› belde... Gözlerim savafl u¤rama-
s›ndan bulup ç›kar›lan ölümü. Bir su birikintisi görün- m›fl bir ev ar›yor. Öncesinde y›llar süren bir iç savafl,
ce, kan gölü düflüyor akl›ma. Çatlam›fl bir bina bir sa- sonra durdu¤u yerde ortal›¤› kana bulayan bir ülkenin
vafl rüzgar› estiriyor beynimde hemen. Uçak sesleriy- sald›r›lar›. Derken bir köye düflüyor yolum, bu dertli ül-
le diken diken oluyor tüylerim. Korkudan yuvalar›ndan kenin köylerinden birine. Aytafl-fiaab. ‹srail iflgal dev-
f›rlam›fl gözlerle hemen bak›yorum gökyüzüne “Bu letiyle s›n›r bir köy. Gidene kadar yollar haz›rl›yor bizi.
gelen ne acaba?” diye. Hemen haz›rlamak için kendi- Y›k›lan yollar, bombalanan köprüler. Hiç atlamam›fllar,
mi, bomba düflürmeden uçaklar, bombalar indiriyo- en ufak geçidi en ufak köprüyü bile bombalam›fl as-
rum zihnimde. Korku provalar› yap›yorum hemen. ‹lk kerler. Vahflilik de¤il, vahflili¤in efllik etti¤i bir psiko-
önce bir uça¤›n geliflini hayal ediyorum düflman bir patl›k. Her neyse iflte. ‹srail iflgal ve psikopat devleti
 M A K A L E : SAVAfi U⁄RAMIfi TOPRAKLARDA KORKU VE ÜM‹D‹N PROVASI • 32-33
diyorum ona art›k. Nerden akl›na geliyor en ufa¤›na
kadar y›kmak ve katletmek. Gidiyoruz bir y›k›nt›, gidi-
yoruz mermilerin delip geçti¤i evler, gidiyoruz, bomba
ya¤m›fl asfaltlar. Sonra Aytafl-fiaab görünüyor. ‹çimiz-
den bir kad›n a¤›t yak›yor ismini duyar duymaz. “Ya
Aytafl-fiaab, Ya Aytafl-fiaab…” Hemen a¤layas›m ge-
insani
YARDIM
liyor o an a¤›t› duyunca. Ölü görecekmifl gibi hissedi-
yorum. Dereyi görmeden paçay› s›v›yor gözlerim.
Yavafl yavafl ilerliyoruz. Sessizlik de bizlerle ilerliyor.
Hayalet flehir derler ya hep öyle iflte. Hayalet köy gibi
Aytafl-fiaab. Tafl tafl üstünde kalmam›fl. Y›k›lan evler-
den sarkan y›rt›lm›fl perdeler hafif hafif sallan›yor.
Tanklar›n buldozerlerin y›kt›¤› evlerin içi d›fllar›na ç›k-
m›fl, “Neler yaflad› acaba insanlar, insanlar› nerede bu-
ran›n?” diye soruyorum. Gene provalar yap›yorum zih-
nimde. Gene s›tma tutuyor beynimi. Hava hemen ka-
rar›yor Aytafl-fiaab’ta. Köyü bize göstermek istemez-
mifl gibi, sanki “Nerelerdeydiniz?” der gibi. Utan›yo-
rum gökyüzünden, kararan havadan. Müzede dolafl›r-
m›fl gibi dolaflt›¤›m sokaklarda fark ettirmek istemiyo-
rum kendimi. Y›k›nt›lar üzerinden geçip gidiyoruz ve
köyün sonuna var›yoruz … Karfl›m›za da¤lar ç›k›yor ev-
lerin bitti¤i yerde. Da¤lardaki tek tük ›fl›klar ‹srail s›n›r-
lar›ym›fl. Hemen geriliyorum. Orda dikilip baka kal›yo-
rum. “Acaba beni görüyorlar m›? Hedefte miyim aca-
ba? Acaba bombalarlar m›?”, “Ey insan! Sen neden
vars›n?” diyorum. “Özür dilerim Allah’›m!” diyorum.
Tam bunlar› geçirirken zihnimden Aytafl-fiaab’›n y›k›n-
t›lar› aras›ndan medeniyet gösteriyor bafl›n›. Çocuklar
beliriyor yavafl yavafl. Nereden ç›kt›klar›n› anlam›yo-
ruz. Hemen havas› de¤ifliyor Aytafl-fiaab’›n. So¤uktan
burunlar› yanaklar› k›zarm›fl çocuklar yavafl yavafl bize
yaklafl›yor. “‹nziluuu inziluuuu” (Arapça inin) diyip du-
ruyorlar. “Nereye inelim” diyorum flaflk›n flaflk›n, “Bi-
ze gidelim bize inelim, sizi misafir edelim.” diyorlar.
‹flte medeniyet göründü. Tüm kasvetim da¤›ld›. Tüm
ümitsizli¤im ve dünyaya nefretim. Benim çocuklar›m
iflte. Ümmetimin çocuklar›. Sonra Allah’›n, melekleriy-
le olan diyalogu geldi akl›ma. “Yeryüzünde bozguncu-
luk yapacak ve kan dökecek kimseyi mi tayin edecek-
sin?” dedi¤inde melekler, “Ben sizin bilmedi¤inizi bi-
lirim buyurmufltu.” ve Allah insan›na güvenmiflti. ‹n-
sanlar›n› koru Allah’›m! Düflmanlar›n› da helak et.
 Dostluk
M A K A L E G E N C E R

denizi
K›r›m...
T A T A R

fiÜPHES‹Z, dünyan›n en güzel yerlerinden biridir K›-

r›m yar›madas›. Karadeniz’in dalgalar› okflar yamaçla-
r›n›, ac›larla dolu geçen y›llar›n›. Sahile uzanan o koca-
man da¤lar, da¤lar ortas›nda dümdüz ovalar, Osman-
l›’dan kalma o darac›k sokaklar ve ac›larla dolu yaflam-
lar... Bütün ac›lar›na ra¤men yine de bir tutam gülüflü
yüzlerinden eksik etmeyen, bir parça ekme¤i insan
için bin parçaya bölen, komflusu açken tok yatmayan
Tatarlar› görüyoruz K›r›m’da. ‹nsan ister istemez
“Böyleleri hala kald› m›?” diye düflünmekten kendini
al›koyam›yor. Ben bu sorunun cevab›n› K›r›m’da, bu
s›cak insanlar›n yan›nda ö¤rendim.
‹HH olarak alt› gün kald›k bu yeflil adada. Tatarlara öz-
gü çanaklarda ve yine onlara özgü yemeklerle orucu-
muzu açt›k. Kimi zaman evlerinde iftar yapt›k, kimi za-
man da camilerde. O küçücük evlerde çaylar›m›z› iç-
tik. Yard›ma muhtaç olan Tatarlara yard›m da¤›tt›k,
600 yard›ma muhtaç aileye ulaflt›k sizlerin hediyeleri-
ni ulaflt›rmak için, evlerine konuk olduk. Hayat›n›n en
güzel y›llar›n› sürgünde geçiren dedelerle sohbet et-
tik. Onlar›n dertlerini, ac›lar›n› paylaflt›k. Çile içinde ge-

çen y›llar›n›, sürüldükleri yer olan Özbekistan’daki an›-

lar›n› gözyafllar› içinde anlatt›lar. Zorla ellerinden al›nan
de¤erlerinden, kimliklerinden, vatanlar› K›r›m’dan ah
çekerek bahsettiler. Belli ki bu sürgün çok y›pratm›flt›
kendilerini. Çok fley kaybetmifllerdi, en baflta kan ba¤-
lar› olan birinci dereceden akrabalar›n›, çocuklar›n›, efl-
lerini, kardefllerini kaybetmifllerdi. Bir vatan, bir tarih
silinmeye çal›fl›lm›fl al›nmak istenmiflti ellerinden. En
esas haklar› olan millet olma olgusu unutturulmaya
çal›fl›lm›fl, en de¤erli hassasiyetlerinden, dinlerinden
uzaklaflt›r›lmaya çal›fl›lm›fllard›.
 M A K A L E : DOSTLUK DEN‹Z‹ KIRIM • 34-35
insani
YARDIM

rin etraf›nda pazar kuruluyormufl ve türbeler de tuva-

let olarak kullan›l›yormufl. Buras› 2006’ya kadar böyle
kalm›fl ve 30 gün süren bir eylemden sonra Tatarlar
türbelerin idaresini geri alm›fl.
“Zincirli Medresesi”, K›r›m’da geçmiflten günümüze
tafl›nabilen nadir eserlerden biri. Ad›n› giriflinde bulu-
nan zincirden al›yor. Zincir yukar›dan neredeyse kap›-
n›n yar›s›na kadar iniyor. Nesilden nesle aktar›lan ef-
saneye göre, bu medreseyi yapt›ran Osmanl› Hane-
dan› “Bu medrese bilim yuvas›d›r ve buraya giren her
insan bafl›n› e¤erek girmek zorundad›r.” diyerek med-
resede ilim atmosferinin canlanmas›n› teflvik etmifltir.
K›r›m’da bulundu¤umuz süre içerisinde bir tarihi me-
kan› daha ziyaret ettik. K›r›m Tatarlar›n›n özgürlü¤ü
u¤uruna y›llarca hapislerde yatm›fl, K›r›m’›n özgürlü¤ü
için savaflm›fl ‹smail Bey Gasp›ral›’n›n ad›n› tafl›yan
müzeyi gördük. Müzeyi gezerken Tatarlar›n mücade-
lesine belgeler ›fl›¤›nda tan›k olduk.
Çocuklu¤umdan beri duyar›m hep: Gökyüzünde mil-
yonlarca y›ld›z varm›fl! Hiçbir zaman inanmam›flt›m
buna. Ayaz bir gecede, so¤uk iliklerime kadar inmiflti,
içimi ›s›tan bir Tatar çay› ve bir tatl› sohbet vard›. Ba-
fl›m› gökyüzüne kald›rd›¤›mda gözlerime inanama-
d›m. Elmas parçalar› gibi par›ldayan milyarlarca y›ld›z!
Bu sonuncuydu art›k. Gördü¤ümüz tüm güzelliklere
tam bir kapakt› desek do¤ru olur.

Osmanl› camilerini, saraylar›n›, türbelerini kaybetmifl-

lerdi. Zorla topraklar›ndan sürülmüfllerdi, döndüklerin-
de ise geçmifllerinden ancak bir iki Osmanl› Camii’ni
ve büyüleyici güzellikteki han saray›n› bulmufllard› sa-
dece. Nice tarihi eserler tahrif edilmiflti… K›r›ml› Ta-
tarlar tarihi yeniden infla etmek için, kaybettiklerini ye-
niden kazanmak için çal›fl›yorlar. Tatarlar, K›r›m’›n flirin
bir kenti olan Bahçe Saray’›n tam ortas›nda yer alan
Azizler türbelerini geri almakla bafllam›fllar ifle. Zama-
n›nda K›r›m’a hükmetmifl Osmanl› hanlar›n›n, sadra-
zamlar›n türbeleri bunlar. Sürgün döneminde türbele-
insani F A A L ‹ Y E T L E R
YARDIM
Türkiye’decoflkusu FAAL‹YETLER • RAMAZ
Ramazan
i
HH ‹nsani Yard›m Vakf› yo¤un bir Ramazan program›-
n› daha geride b›rakt›. Ramazan ay› vesilesi ile hay›rse-
verlerle ihtiyaç sahipleri aras›nda köprü olan ‹HH, gezi-
ci aflevi ile 29 ili dolaflarak iftar sofralar›n› flenlendirdi.
“Hoflgeldin Ramazan Seni Bekleyenler Var” slogan›y-
la yola ç›kan ‹HH, Ad›yaman, A¤r›, Antalya, Bitlis, Bin-
göl, Bal›kesir, Bursa, Çanakkale, Denizli, Edirne, Ela-
z›¤, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Gümüflhane, ‹stan-
AN
bul, ‹zmir, Uflak, Kayseri, Konya, Manisa, Mufl, Ordu,
Samsun, fianl›urfa, Tekirda¤, Trabzon, Yalova ve
Van’da verilen iftar programlar› ile on binlerce ihtiyaç
sahibine ulaflt›.
Ramazan program›na 24 Eylül 2006 tarihinde ilk dura-
¤› olan Antep’te bir iftar program› ile bafllayan ‹HH ge-
zici aflevi, Ramazan boyunca her gün Anadolu’nun
farkl› bir flehrinde Ramazan’›n s›cakl›¤›n› ve bereketini
ma¤dur ailelerle paylaflt›. Ayr›ca ‹HH ‹nsani Yard›m
Vakf›’n›n Ramazan program› dahilinde, Ad›yaman,
Adapazar›, Bingöl, Bitlis, Diyarbak›r, Elaz›¤, Erzurum,
‹stanbul, Mardin, fianl›urfa ve Van’da fakir ailelere ku-
manya da¤›t›m› yap›ld›.
 F A A L ‹ Y E T L E R : TÜRK‹YE’DE RAMAZAN COfiKUSU • 36 - 37
insani
YARDIM

AfiEV‹ GÜNLÜ⁄ÜNDEN
Tarihin befli¤i Urfa’day›z
Urfa’da tam anlam›yla Ramazan bereketini yafl›yo-
ruz. Öyle bir kalabal›k var ki… Çocuklar ellerinde kap-
lar› ile t›r›n etraf›nda s›raya girmifller bile. Ezan›n
okunmas›n› bekledikten sonra iftar›m›z› aç›yoruz. Ur-
fa valisinin de kat›l›m›yla iftar s›cakl›¤›n› ATR yay›n›
arac›l›¤›yla tüm Türkiye’ye tafl›yoruz.
‹ftar›n ve namaz›n ard›ndan ekibimize yörenin ünlü
tatl›lar›ndan olan künefe ikram ediliyor. Dilimizde kü-
nefenin gönlümüzde ise yeni dostluklar›n tad› ile bir
sonraki dura¤›m›za ulaflmak için dostlarla vedalafl›p
yola ç›k›yoruz.
Van Gölü’nde yakamoz…
Bitlis’teki ›slak kucaklaflman›n ard›ndan s›radaki il
olan Van’day›z. ‹ftar saati masalar yavafl yavafl dol-
maya bafll›yor. ‹nsanlar kurulan plazmalardan
‹HH’n›n faaliyetleri hakk›ndaki videolar› izliyor ve so-
rular soruyorlar. Çevre illerden göç alan bir flehir
olan Van’daki iftar›m›zda Vanl› olmayan birçok kifliy- “‹ftarda hamsi pilav versenuz olmaz m›?”
le tan›fl›yoruz. Do¤u’nun bu büyük ve güzel flehrin- Ramazan’›n 12. akflam› Trabzon’a gitmek üzere Gü-
den yap›lan canl› yay›nda sunucumuz Ümit Sönmez müflhane’den ayr›ld›k. Ekipteki arkadafllarda yuva
a¤abeyin mikrofonuna konuflanlar tüm dünya Müs- özlemi iyiden iyiye kendisini hissettirmifl durumda.
lümanlar›na selam gönderiyor. ‹ftar›n ard›ndan Karadeniz’in yüksek da¤lar›na t›rman›yoruz. Zigana
Van’›n güler yüzlü insanlar›yla vedalaflarak Van Gö- Geçidi’ni ard›m›zda b›rakarak Trabzon’a ulafl›yoruz.
lü’ne düflen yakomoz eflli¤inde A¤r›’ya do¤ru yol al›- Sahil flerdi boyunca uzanan Trabzon, büyüklü¤üyle
yoruz. bizi flafl›rt›yor.
Ve iftar saati… Karadeniz’in e¤lenceli insanlar› zengi-
Erzurum’u sel ald›
ni fakiriyle, genci yafll›s›yla masalar› dolduruyor.
Erzurum’a yaklaflt›¤›m›z s›ralarda gö¤ü kaplayan dev
Okunan ezanla beraber iftarlar aç›l›yor, canl› yay›n
ya¤mur bulutlar› ile karfl›laflt›k. Ertesi gün iftar prog-
arac›l›¤›yla ‹stanbul’a ba¤lan›yor, Trabzon’daki kar-
ram›n›n gerçekleflece¤i meydana gitti¤imizde mey-
defllik iklimini tüm Türkiye’ye tafl›yoruz.
dan›n ya¤mur sular›yla dolu oldu¤unu gördük. F›n-
d›k büyüklü¤ündeki dolu taneleri mermi gibi üzeri- fiehzadeler flehri Manisa
mize düflüyordu. ‹ftar için çad›r kurmay› düflündük fiehzadeler flehri Manisa bizi tarih kokan s›cakl›¤› ile
ancak, meydan›n yar›m metre derinili¤inde ya¤mur sar›verdi. Spil Da¤› zirvesinden ald›¤›m›z Manisa
suyu ile doldu¤unu görünce çad›r›n da çözüm olma- manzaras›n›n tad› dima¤›m›zda kald›. Öyle ki Or-
d›¤›n› anlad›k. Tren gar›ndaki iç mekan› kullanabile- du’nun Boztepe manzaras›n› unuttuk desek yeridir.
ce¤imiz söylendi¤inde, heyecanla haz›rl›klara baflla- Sultan Camii, mesir macununun keflif hikayesi, Ulu-
d›k. ‹ftar vakti, “Bu hava flartlar›nda gelen olacak park derken Manisa’n›n iftar saati yaklaflt›.
m›?” diye düflünürken, ellerinde kaplar› ve flemsiye- Aflevimizi konuflland›rd›¤›m›z Barbaros Mahallesi,
leriyle fliddetli ya¤murun alt›nda yaklaflan Erzurum- Zafer Meydan›’nda en hareketli, en bereketli ve en
lular› gördük. Erzurum’un so¤u¤unda iftar s›cakl›¤›n› kalabal›k iftarlar›m›zdan birisini daha yaflad›k. ‹ftar-
yaflad›ktan sonra kardefllerimizi geride b›rakarak yol- dan sonra Ayn-› Ali’de ikinci bir sultan çay› fasl›ndan
culu¤umuza kald›¤›m›z yerden devam ettik. sonra ‹zmir’ e do¤ru yola koyulduk.
insani F A A L ‹ Y E T L E R
YARDIM

en 47 ülk eye
Türkiye’d kardeflli¤i FAAL‹YETLER • RAMAZ
AN

Ramazan

i
HH ‹nsani Yard›m Vakf› bu Ramazan’da da Afrika’dan
Asya’ya, Balkanlar’dan Uzakdo¤u’ya dünyan›n dört bir
yan›ndaki Müslümanlarla bulufltu. Dünya üzerindeki
1,5 milyar Müslümana Ramazan’› ayn› coflku ile yafla-
tabilmek ad›na yola ç›kan ‹HH görevlileri, iflgal ma¤du-
ru co¤rafyalara, mülteci kamplar›na, do¤al afetlerin
görüldü¤ü yerlere, susuzluk ve açl›¤a terkedilmifl top-
raklara ulaflarak 47 ülke ve bölgeyi kapsayan kuman-
ya da¤›t›mlar› ve toplu iftarlar gerçeklefltirdi.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n bu seneki Ramazan prog-
ram› ile yar›m milyon ihtiyaç sahibine ulafl›ld› ve ihti-
yaç sahiplerinin yüzleri güldürüldü. Ramazan› paylafla-
 F A A L ‹ Y E T L E R : TÜRK‹YE’DEN 47 ÜLKEYE RAMAZAN KARDEfiL‹⁄‹ • 38 - 39
insani
YARDIM

rak bereketlendirmek isteyenleri uzak diyarlarda bek-
leyenlerin oldu¤unu unutmayan ‹HH ‹nsani Yard›m
Vakf›, “Hofl geldin Ramazan seni bekleyenler var”
slogan›yla ç›kt›¤› Ramazan yolculu¤unda, her y›l oldu-
¤u gibi bu sene de, duyarl› insanlar›n teveccühü ile
zengin ile fakiri, güçlü ile zay›f› ayn› sofralarda bulufl-
turdu ve mahzun insanlar›n çaresizli¤ine umut oldu.
Ramazan’da ‹HH seyyahlar›n› misafir eden ülkeler ise
flöyle: Abhazya, Açe, Ad›gey fiaps›¤, Afganistan, Ara-
kan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bangladefl, Bosna Her-
sek, Botsvana, Bulgaristan, Burkina Faso, Çeçenis-
tan, Da¤›stan, Do¤u Türkistan, Eritre, Etiyopya, Filis-
tin, Güney Afrika Cumhuriyeti, Gürcistan, Irak, ‹ngu-
fletya, Kamerun, Kazakistan, Keflmir, K›r›m, Kabardey
Balkar, Karaçay Çerkes, Kenya, Kosova, Lesotho,
Lübnan, Madagaskar, Makedonya, Moritanya, Nijer,
Pakistan, Patani, Preflevo, Somali, Sudan, Suriye,
Svaziland, Ürdün (Filistinli mülteciler), Tacikistan ve
Zimbabve. ‹HH, Türkiyeli hay›rseverlerin katk›lar› ile
yar›m milyon ihtiyaç sahibine ulaflt›.

‹HH Ramazan program›ndan faydalanan ülke ve kifliler

Abhazya (‹ftar) 200 kifli, Açe (Kumanya) 1500 ki-
fli, Afganistan (Kumanya) 3.000 kifli, Agiday fiap-
s›¤ (‹ftar) 200 kifli, Arakan (Kumanya ve iftar)
6.500 kifli, Arnavutluk (‹ftar) 1500 kifli,
Azerbaycan (Kumanya) 2.000 kifli,
Bangladefl (‹ftar) 14.000 kifli, Bosna
(Kumanya) 750 kifli, Bulgaristan (‹ftar)
500 kifli, Burkino Faso (Kumanya) 500
kifli, D.Türkistan (Kumanya ve iftar)
2.200 kifli, Da¤›stan (‹ftar) 200 kifli, Eritre
(Kumanya) 12.000 kifli, Etyopya (Kuman-
ya) 1.500 kifli, Filistin (Kumanya) 2.000 aile,
G.Afrika (Kumanya) 200 kifli, Gürcistan (Ku-
manya) 1.000 kifli, Irak (Kumanya) 2.000 kifli,
‹ngufletya (‹ftar) 200 kifli, ‹spanya (‹ftar) 300 ki-
fli, Kabardey Balkar (‹ftar) 200 kifli, Kamerun (Ku-
manya) 5.000 kifli, Karaçay Çerkes (‹ftar) 200 kifli,
Kazakistan (‹ftar) 50 kifli, Keflmir (Kumanya)
1.000 kifli, Kosova (‹ftar) 1.000 kifli, Lesotho (Ku-
manya) 200 kifli, Madagaskar (Kumanya) 1.500
kifli, Makedonya (‹ftar) 550 kifli, Mali (Kumanya)
300 kifli, Moritanya (‹ftar) 1.450 kifli, Nijer (Ku-
manya) 8.000 kifli, Pakistan (Kumanya) 3.500 ki-
fli, Patani (‹ftar) 1.000 kifli, Preflova (‹ftar) 100 kifli,
Svaziland (Kumanya) 200 kifli, Somali (‹ftar)
6.000 kifli, Sri Lanka (‹ftar) 1.000 kifli, Sudan (Ku-
manya) 5000 kifli, Suriye (‹ftar) 200 kifli, Ürdün
(Kumanya) 400 kifli, Zimbabve (Kumanya) 200 ki-
fli, Lübnan (Kumanya) 2000 kifli, K›r›m (Kuman-
ya) 200 kifli, Tacikistan (‹ftar) 500 kifli.
insani F A A L ‹ Y E T L E R
YARDIM

’da depremin
Pakistan › doldu FAAL‹YETLER • PAK‹ST
AN

birinci y›l

i
taneyi de hizmete açt›. Yüzlerce hasta ve yaral› bu-
rada tedavi edildi, durumu a¤›r olanlar kiralanan mi-
nibüslerle ‹slamabat’a götürüldü.
Muzafferabat’ta aç›lan merkez kamp›ndan sonra
Mansera ve Aapbara bölgelerinde de çad›r kentler
kuruldu. 5000’den fazla insan bu kamplarda bar›na-
HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n 2005’in Ekim ay›nda dep-
remle sars›lan Pakistan’daki yard›m çal›flmalar› bir y›l-
d›r devam ediyor. Depremin gerçekleflti¤i ilk etapta
Muzafferabat’ta bulunan ‹HH ekipleri acilen tespit
edilen bir araziye bölgenin ilk çad›r kentini kurdular.
2500 kifliye bar›nma imkan› sunan kamp ayn› zaman-
da ‹HH Keflmir çal›flmalar›n›n da merkezi oldu.
Depremin gerçekleflti¤i ilk günlerde, yollar›n tama-
men kapand›¤› köylere saatlerce yürüme mesafesi-
ni aflarak ulaflan ‹HH ekipleri, köylere yard›m malze-
meleri naklettiler; köylerdeki hasta ve yaral›lar› da
s›rtlar›nda merkezimize tafl›d›lar. Türkiye’den bölge-
ye giden gönüllü doktorlar bu kampta bir çad›r has-
 F A A L ‹ Y E T L E R : PAK‹STAN’DA DEPREM‹N B‹R‹NC‹ YILI DOLDU • 40 - 41
rak düzenli olarak yemek, e¤itim, sa¤l›k ve giysi yar-
d›mlar›ndan faydaland›lar.
SA⁄LIK YARDIMLARI VE HASTANE AÇILIfiI
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n Muzafferabat kamp›nda
bafllayan sa¤l›k çal›flmalar› ilk günden itibaren geniflle-
yerek devam etti. Muzafferabat’ta MÜS‹AD’›n katk›la-
r›yla yap›lan hastane Keflmir Cumhurbaflkan› taraf›n-
dan Mart ay›nda hizmete aç›ld›. Tam teflekküllü bu
hastane daha çok çocuk ve kad›n-do¤um bölümü
hastalar›na hizmet veriyor. Bunun yan›nda ‹HH, iki t›p
merkezi, alt› ambulans ve Türkiye’den gönderilen bir
gezici klinikle de bölge insan›na hizmet ediyor.
KALICI PROJELER HAYATA GEÇ‹R‹LD‹
‹HH depremi takip eden acil yard›m çal›flmalar› ile bir-
likte bölgede kal›c› projeleri de bafllatt›. Battal bölge-
insani
YARDIM
sinde 150 insan›n yaflayabilece¤i bir köyün alt yap›s›
ve çevre düzenlemesi tamamland›. Bu, depremden
sonra yap›lan ilk toplu inflaat projesiydi.
‹HH’n›n Garido Batta bölgesinde yap›m›n› üstlendi¤i,
toplam alan› 1250 km2’yi bulan, iki okul ve bir caminin
inflaat› da tamamland›. ‹HH Bagh bölgesinde de bir
medrese inflaat›na bafllad›.
YET‹MLERE VE DUL KADINLARA
Afi‹YANA’DA ÖZEL ‹LG‹
Pakistan, Keflmir depreminde ‹HH’n›n üstlendi¤i ha-
yati rollerden birisi de depremde yetim kalan çocuklar
için hayata geçirilen projelerdi. ‹HH ekipleri uzak köy-
lere yard›m götürürken buralarda tamamen sahipsiz
kalan yetim çocuklar› tespit ettiler. Pakistan Hüküme-
ti’nden yetim toplama yetkisi al›n›nca sahipsiz çocuk-
lar bulunduklar› yerlerden al›narak Afliyana Merke-
zi’ne getirildi. Afliyana’da yaklafl›k 1000 yetim çocuk
ve dul kad›n bar›nma imkan› buldu. Bir y›ld›r hizmet
vermekte olan Afliyana, bar›nman›n d›fl›nda bir rehabi-
litasyon merkezi olarak da hizmet verdi.
‹HH’n›n deprem bölgesinde yetim çocuklar› gözet-
mek için takip etti¤i bir di¤er çal›flma da Mansera’da
bir çad›r kamp infla etmekti. Kendi bölgelerinden ayr›l-
mak istemeyen 324 yetim çocu¤un halen bar›nmaya
devam etti¤i bu kamp, k›sa zamanda bölgenin en iyi
e¤itim merkezlerinden birisi oldu.
E⁄‹T‹M PROJELER‹ DEVAM ED‹YOR
Bölgede bundan sonraki projeler a¤›rl›kl› olarak yetim
çocuklar için yap›lacak. Bunlardan birincisi Muzaffera-
bat’›n Rara bölgesinde 400 ö¤rencilik yat›l› okul proje-
si. Arsas› al›narak projesi haz›rlanan merkezin temeli
Kas›m ay› içerisinde at›lacak. ‹HH ‹nsani Yard›m Vak-
f›’n›n bölgedeki en büyük projelerinden biri olan Hari-
pur E¤itim Projesi için de gerekli olan 275.000 m2 ar-
sa sat›n al›nd›, proje haz›rlama çal›flmalar›na baflland›.
Okul öncesi e¤itiminden üniversite düzeyine kadar
e¤itim hizmetinin sunulaca¤› merkezde, a¤›rl›kl› ola-
rak yetim çocuklar e¤itim alacaklar.
insani F A A L ‹ Y E T L E R : ÇEÇEN MÜLTEC‹LERE RAMAZAN DESTE⁄‹ • 42
YARDIM
mültecilere
Çeçen deste¤i
ER
FAAL‹YETL
Ramazan
R
amazan program› dolay›s›yla Bakü’de yaflayan Çe-
çen mültecilere kumanya yard›m› yapmak üzere yo-
la ç›kan ‹HH ekiplerine, ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf› Ye-
tim Komisyonu üyeleri de efllik etti. Her ay düzenli
olarak Bakü’de yaflayan yetimlere nakdi yard›mda
bulunan ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Ramazan ay›nda
da 250 yetime bayram harçl›klar› da¤›tt›. Program
çerçevesinde Çeçen mülteci çocuklar›n okudu¤u üç
EC‹LER
N MÜLT
• ÇE
ÇE
okul da ziyaret edildi.
‹HH’n›n ziyaret etti¤i Çeçen mültecilerin ço¤u yar-
d›mlarla geçinmeye çal›fl›yor. Ço¤unlu¤unu kad›n ve
çocuklar›n oluflturdu¤u mülteciler, oldukça zor flart-
lar alt›nda yafl›yorlar. Savafllar›n “sürekli” ma¤durlar›
ya da savafl›n devam› diyebilece¤imiz kad›n ve ço-
cuklar, bir kez daha Bakü’de karfl›m›za ç›k›yor. Dün-
yan›n reelpolitik ad›na Çeçen trajedisinin çok uza¤›n-
da kalmay› tercih etti¤i bir dönemde Çeçen mülteci-
lerin yan›nda olan, onlar›n ac›lar›n› ellerinden geldi-
¤ince dindirmeye çal›flan ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›,
Ramazan’›n ilk günlerinde yapt›¤› kumanya yard›m›y-
la Çeçen mültecilere destek oldu.
 F A A L ‹ Y E T L E R : BANGLADEfiL‹ YET‹MLERE ‹HH DESTE⁄‹ • 43
insani
YARDIM

flli yetimlere
Banglade ¤i FAAL‹YETLER • BANGLA
D Efi

‹HH deste

B
angladefl, bu Ramazan’da da ‹HH ‹nsani Yard›m Vak-
f›’n›n ziyaret program›nda yer alan ma¤dur ‹slam co¤-
rafyalar›ndan biriydi. Do¤al felaketlerin s›k s›k yafland›-
¤› bölgede yafllar› 3 ila 12 aras›nda de¤iflen Bangla-
deflli 250 yetime iftar yeme¤i verildi. ‹ftar program›
esnas›nda bir sunum yapan Bangladeflli yetimler,
söyledikleri marfl ve ilahilerle anne baba özlemlerini
dile getirdiler. Bangladefl’i ziyaret eden ‹HH ekipleri
Arakan’dan gelen yetimlerin yerlefltirildi¤i bir medre-
sede de iftar verdi.
insani F A A L ‹ Y E T L E R : BURK‹NA FASO’DA OKUL AÇILIfiI VE KALICI PROJELER • 44
YARDIM
aso’da okul
Burkina Fkal›c› projeler FAAL‹YETLER •
aç›l›fl› ve
A
frika k›tas›nda 24 ülkede insani yard›m çal›flmalar›n›
sürdüren ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, bu ülkelerin ço¤un-
da yürüttü¤ü kal›c› projelerle bölgenin kalk›nmas›na
katk›da bulunuyor. ‹HH, faaliyette bulundu¤u di¤er Af-
rika ülkelerinde oldu¤u gibi, Burkina Faso’da da kal›c›
projeleri önceliyor. Açl›k, kurakl›k, salg›n hastal›klar,
misyonerlik faaliyetleri ve zay›f idarelerden kaynakla-
BURK‹N
A FASO
nan problemlerle bo¤uflan Burkina Faso’nun baflken-
tinde, yap›lan su kuyusu bölge insan› için hayati önem
tafl›yor. ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n, Ougoudougu’ya
250 km mesafedeki Tito flehrinde yapt›rd›¤› “Nasrul-
lah ‹lkö¤retim Okulu” da bölge halk› taraf›ndan se-
vinçle karfl›land›. Yerel yöneticilerin ve ‹HH yetkilileri-
nin haz›r bulundu¤u aç›l›fl törenine, Burkina Faso hal-
k›n›n ilgisi yo¤undu. Yine Tito’da ‹HH taraf›ndan infla
edilmekte olan kad›n do¤um merkezinin de çal›flmala-
r› devam ediyor. ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n Burkina
Faso’da oldu¤u gibi faaliyette bulundu¤u di¤er Afrika
ülkelerinde de kal›c› projeleri devam ediyor.
 F A A L ‹ Y E T L E R : AÇLIK BELDES‹ ET‹YOPYA ‹HH ‹LE ‹HYA ED‹L‹YOR • 45
insani
YARDIM

esi Etiyopya
Açl›k beldya ediliyor FAAL‹YETLER • ET‹YOP
YA

‹HH ile ih

A
Kofala bölgesinde Ayfle Turgut, Alparslan ve II. Abdul-
hamit su kuyular›n›n aç›l›fl›n› yapt›. Bir su kuyusundan
ortalama 500 kiflinin faydaland›¤› Etiyopya’da, bölge
halk› tüm su ihtiyaçlar›n› su kuyular› arac›l›¤›yla sa¤l›-
yor. Su kuyusunun bulunmad›¤› yerlerde ise insanlar
sadece içmesuyu ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için günde üç
d› sözlükte “açl›k” kelimesi için referans verilen ülke
ila befl saat yürümek zorunda kal›yorlar.
olan Etiyopya’da halk, temel g›da maddeleri olan un,
fleker ve ya¤ ihtiyaçlar›n› düzenli olarak tedarik edemi-
yor. Ancak bölgeye transfer edilen yard›mlarla, Rama-
zan ve Kurban döneminde gerçeklefltirilen faaliyetlerle
temel g›da deste¤i alabiliyor.
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Ramazan’da da Etiyopya’y›
unutmad› ve Habura bölgesinde dul ve yetimlerden
oluflan 750 aileye g›da da¤›t›m› yapt›. ‹HH, baflkent
Adisababa’da bulunan fieyh Envar Camii’nde de 500
kifliye iftar verdi.
Ayr›ca, ülkede yap›m› devam eden baz› su kuyular›n›n
aç›l›fllar›n› da gerçeklefltiren ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›,
insani F A A L ‹ Y E T L E R : LÜBNAN YARDIMLARI DEVAM ED‹YOR • 46
YARDIM
ard›m lar›
Lübnan ydiyor FAAL‹YETLER • LÜBNAN
devam e
G
eçti¤imiz Temmuz ay›nda ‹srail’in sald›r›lar›yla baflla-
yan savafl süreci sona ermifl gibi görünse de, Lüb-
nan’da iflgalin sosyal hayat üzerindeki etkileri hissedi-
liyor. Bu nedenle ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›’n›n Lüb-
nan’a yönelik yard›m çal›flmalar› sistematik olarak de-
vam ediyor.
‹srail’in en büyük sivil katliamlar›ndan birine sahne
olan Kana’da 200 aileye, yine onlarca kiflinin yaflam›n›
yitirdi¤i Mervahin’de de 200 aileye g›da yard›m›nda
bulunulurken, bir bölümü yerle bir edilen Bint Cü-
beyl’de de savafl ma¤durlar›na nakdi yard›m yap›ld›.
Bölgede faaliyet gösteren Meryem Yetim Merkezi ve
Yetim Bak›m Cemiyeti’ne (Cemiyet-ü Riayetü’l-Ey-
tam) nakdi yard›mda bulunuldu. Yetimhanelerin ard›n-
dan, Hizbullah direniflinin yafland›¤› bölgelerdeki ailele-
re g›da yard›m› yap›ld›. Lübnan halk›n›n yaralar›n› sar-
mak için takip edilen çal›flmalar›n yan› s›ra, Lübnan’da
bulunan Filistin mülteci kamplar›na yönelik g›da yar-
d›mlar› da gerçeklefltirildi. Sayda’daki mülteci kamp›n-
da yaklafl›k 200 aileye yönelik düzenlenen g›da yard›-
m› program›, Türkiye ile Filistin halk› aras›ndaki daya-
n›flman›n güzel bir örne¤ini oluflturdu. Savafl›n bafllad›-
¤› 12 Temmuz tarihinden bu yana, ‹HH taraf›ndan böl-
geye ulaflt›r›lan yard›mlar›n miktar› 110 t›ra, maddi de-
¤eri ise yaklafl›k 3 milyon dolara ulaflt›. ‹HH’n›n bölge-
deki çal›flmalar› halen devam etmektedir.
 F A A L ‹ Y E T L E R : 18 ÜLKEDE B‹NLERCE Ö⁄RENC‹N‹N YÜZÜ GÜLDÜ • 47
ede binlerce
18 ülk in yüzü güldü L‹YETLER • E⁄‹T‹M
ö¤rencin FAA
D
ünyan›n farkl› co¤rafyalar›na bak›ld›¤›nda, asl›nda bir-
çok sorunun temelinde yatan problemin e¤itimsizlik
oldu¤u gözlenmektedir. Bu gözlemden yola ç›kan
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, e¤itim y›l› bafl›nda yine bin-
lerce ö¤renciye e¤itim yard›m›nda bulundu.
2006-2007 ders y›l›n›n bafllamas› münasebetiyle ulus-
lararas› çapta büyük bir e¤itim çal›flmas› yürüten ‹HH
‹nsani Yard›m Vakf›, baflta Türkiye olmak üzere 18 ül-
kede 10 bine yak›n ihtiyaç sahibi ö¤rencinin yüzünü
insani
YARDIM
güldürdü.
Savafl ma¤duru Lübnan, Irak, Filistin ve Afganistan’da
zorlu koflullar alt›nda e¤itimlerini devam ettirmeye ça-
l›flan 4000’e yak›n ö¤renciye okul k›yafeti, k›rtasiye,
defter ve çanta yard›m› yap›ld›.
Afrika’n›n fakir ülkeleri ile Balkanlar’da Müslüman
az›nl›klar›n yaflad›¤› ülkelerde de e¤itim faaliyetlerine
özel bir önem veren ‹HH, bu bölgelerde de özellikle
yetim ö¤rencileri önceleyerek çok say›da ihtiyaç sahi-
bine ulaflt›. Türkiye, Irak, Makedonya, Ürdün, Filistin,
Lübnan, Pakistan, Keflmir, Yemen, Bosna, Arnavut-
luk, Etiyopya, Burkina Faso, Somali, Kamerun, Afga-
nistan, Azerbaycan ve Kosova, ‹HH ‹nsani Yard›m
Vakf›’n›n e¤itim yard›m›nda bulundu¤u ülkeler aras›n-
da yer al›yor.
insani F A A L ‹ Y E T L E R
YARDIM

ri gelecek
AÇE habe FAAL‹YETLER • AÇE

HH ‹nsani Yard›m Vakf› bu Ramazan’da

i
F A A L ‹ Y E T L E R : TÜRK‹YE’DEN 47 ÜLKEYE RAMAZAN KARDEfiL‹⁄‹ • 48 - 49
insani
YARDIM
insani F A A L ‹ Y E T L E R : SADER FAAL‹YETLER‹ • 50
YARDIM
SADER ri FAAL‹YETLER • SADER
faaliyetle
G
eleneksel SADER ‹ftar›: 59 ülkeden yaklafl›k 600 ö¤-
renci,14 Ekim 2006 Cumartesi günü Edirnekap› Mih-
rimah Dü¤ün Salonu’nda gerçeklefltirilen Geleneksel
SADER ‹ftar’›nda bir araya geldi. Ramazan dolay›s›yla
ASKON, Ba¤c›lar Birikim Koleji, MUSIAD gibi kurulufl-
lar›n iftar davetlerinde de bir araya gelen SADER yö-
neticileri ve ö¤renciler, Ramazan atmosferini paylafla-
rak idrak ettiler. Ramazan ay› boyunca Türkiye’de bu-
lunan ailelerin de evine konuk olan misafir ö¤renciler,
bayram›n ikinci günü SADER merkezinde gerçekle-
flen bayramlaflma program›na kat›ld›lar.
Ülke Günleri: SADER (Sosyal Araflt›rmalar ve Kültür-
leraras› Dayan›flma Derne¤i) bünyesinde düzenlenen
“Ülke Günleri” ile yabanc› ö¤renciler kendi ülkelerini
tan›tma f›rsat› bulurken ö¤renciler aras›ndaki kültürel
kaynaflma da pekifliyor. 28 Ekim Cumartesi günü ya-
p›lan “Lübnan Ülke Günü” ile Lübnanl› ö¤renci Firas
el-Ahmed, Lübnan’›n tarihi, kültürel ve sosyal dokusu
ile ilgili bir sunum yapt›. Dinleyicilerin soru ve
görüfllerini paylaflarak katk›da bulundu¤u programda,
‹srail sald›r›lar›n›n ülkedeki izleri ve ‹srail’in hezimeti
de gündeme getirildi.
 F A A L ‹ Y E T L E R : ‹HH STANTLARINA YO⁄UN ‹LG‹ • 51
insani
YARDIM

stan tlar›na
‹HH YETLER • ‹HH
yo¤un ilgi FAAL‹

i
HH ‹nsani Yard›m Vakf›, 05-10 Eylül 2006 tarihleri
aras›nda düzenlenen CeBIT Eurasia Biliflim Fuar›’na
kat›ld›. Türkiye’nin ve Ortado¤u’nun en büyük biliflim
fuarlar›ndan biri olma özelli¤ini tafl›yan CeBIT Eurasi-
a Biliflim Fuar›’ndaki ‹HH stand›, ziyaretçilerin yo¤un
ilgisiyle karfl›land›. Ziyaretçilere, ‹HH faaliyetleri hak-
k›nda bilgi verildi ve çeflitli tan›t›m dokümanlar› da¤›-
t›ld›. ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Ramazan ay›nda Fes-
hane’de gerçeklefltirilen uluslararas› Ramazan etkin-
likleri ve Fatih’te gerçeklefltirilen geleneksel Rama-
zan etkinliklerine de açt›¤› stantlarla kat›ld›. Bir ay bo-
yunca aç›k olan ‹HH stantlar›n› ziyaret eden kiflilerle
birebir ilgilenilerek vakf›n çal›flmalar› hakk›nda bilgi
verildi. Vakf›n faaliyetlerine gönüllü olarak katk›da bu-
lunmay› dileyen ziyaretçiler de doldurduklar› formlar›
stant görevlilerine ilettiler. 23-26 Kas›m tarihleri ara-
s›nda düzenlenen MÜS‹AD Fuar›’nda da stant açan
‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, bu fuarda da on binlerce zi-
yaretçi ile bulufltu.
insani F A A L ‹ Y E T L E R : DÜNYANIN FARKLI BÖLGELER‹NDEN ‹HH Z‹YARETLER‹ • 52
YARDIM

n ya n ›n farkl›
Dü n den
r i R
ER

g ele ETLE • Z‹YARE

TL

bö l
tleri FAAL‹Y
‹HH z iy a re

G
eçti¤imiz üç ayl›k dönem içerisinde de dünyan›n farkl›
bölgelerinden kanaat liderlerinin ve sivil kurulufl tem-
silcilerinin ‹HH’ya ziyaretleri devam etti. Ziyaretçileri-
miz geldikleri bölgelerdeki son durum hakk›nda bilgi
vererek, ortak çal›flmalar yürütme konusunda ‹HH yet-
kilileri ile fikir al›flveriflinde bulundular.
Eylül ay›n›n sonlar›nda ‹HH ‹nsani Yard›m Vakf›, Kefl-
mir eski Cumhurbaflkan› Serdar Muhammed Abdul-
kayyum Han’› (yanda) a¤›rlad›. Abdulkayyum Han, va-
k›f merkezinde yap›lan bas›n aç›klamas›nda yapt›¤› ko-
nuflmada geçti¤imiz y›l yaflanan deprem felaketinin ar-
d›ndan Keflmir’de yard›m faaliyetlerinde bulunan Tür-
kiyeli kurulufllara teflekkür etti ve bölgedeki güncel du-
rum hakk›nda bilgi verdi.
10 Eylül’de düzenlenen “Filistin ve Lübnan Dayan›fl-
ma Gecesi” münasebeti ile Türkiye’ye gelen Afrika
Muslim Agency baflkan› Abdurrahman al Sumeyd
(altta) de ‹HH yetkilileri ile görüflerek Afrika’da devam
eden projeler hakk›nda bilgi verdi ve yeni projelerle il-
gili fikir al›flveriflinde bulundu. ‹HH görevlilerine verilen
e¤itim seminerlerine de kat›lan Al Sumeyd, ‹HH yetki-
lileri ile birlikte çeflitli bas›n yay›n organlar›n› ziyaret et-
ti. Tacikistan En-Nahda ve El-Hamadani kurumlar›ndan
iki yetkili de ‹HH’y› ziyaret ederek, sosyal faaliyet ve
e¤itim projeleri ile ilgili destek talep ettiler.
 F A A L ‹ Y E T L E R : ‹HH BATMAN SEL FELAKET‹ MA⁄DURLARINI UNUTMADI • 53
s el felaketi
an
‹HH Batm r›n› unutmad› FAAL‹YETLER •
ma¤durla
2
Kas›m 2006 tarihinde Batman’da yaflanan sel felake-
tinde 1900 ev kullan›lamaz hale geldi. 12 bin ev de
selden orta derecede hasar gördü. Meydana gelen
sel, 60 bine yak›n Batmanl›n›n hayat›n› olumsuz etki-
ledi. Afetin gerçekleflmesinin ard›ndan bölgeye hare-
ket eden ‹HH Acil Yard›m Ekibi, gezici afleviyle birlik-
te bölgeye ulaflt› ve selden en çok etkilenen yedi böl-
gede çal›flmalar›n› sürdürdü. ‹HH gezici aflevi, sele
insani
YARDIM
E⁄‹T‹M
neden olan ‹loh deresi yak›n›ndaki Karfl›yaka, Petrol-
kent ve Seyitler mahallelerinde selden etkilenen 3
bin Batmanl› için s›cak yemek da¤›t›m› yapt›. Daha
sonra Çay Mahallesi, ‹loh, Yeflil Tepe ve Ondokuz
May›s Mahallesi’ne ulaflan ‹HH gezici aflevi, bu böl-
gelerde de selden zarar gören 3 bin kifli için yemek
da¤›t›m› yapt›. Ayr›ca 12 tonluk yard›m malzemesi ile
yüklü bir kamyon da, ‹HH taraf›ndan bölgeye gönde-
rildi. Yard›m malzemelerini tafl›yan kamyon ile nohut,
bisküvi, s›v› ya¤, fasulye, mercimek, makarna, bul-
gur, pirinç, tahin, pekmez, kuru üzüm, çay ve fleker-
den oluflan g›da malzemelerinin yan› s›ra bebek bezi,
temizlik seti ve ayakkab› gibi malzemeler de ihtiyaç
sahiplerine ulaflt›r›ld›.
‹HH gönüllülerinin hay›r yar
GEÇT‹⁄‹M‹Z ÜÇ AYLIK DÖNEMDE DE ‹HH GÖNÜLLÜLER‹ TÜRK‹YE’N‹N DÖRT B‹R YANINDAK
TAR‹H FAAL‹YET BÖLGES‹ GERÇEKLEfiT‹R‹LEN FAAL‹YETLER

01.09.06 Afyon Filistin kermes ve t›r organizasyonu

01.09.06 ‹zmit Filistin ve Lübnan halk› için kermes ve 100 t›r
yard›m organizasyonuna destek
01.09.06 Bursa Filistin Dayan›flma Gecesi
01.09.06 Eskiflehir ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
01.09.06 K›br›s Foto¤raf sergisi ve ‹HH stand›
02.09.06 Kocaeli-Gebze ve Afyon "Bir günlük gelirim Lübnan'a"
organizasyonuna destek
02.09.06 Osmaniye-Bahçe ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
02.09.06 Van Filistin için g›da kermesi
02.09.06 Yalova Filistin ve Lübnan Dayan›flma Gecesi
02.09.06 ‹stanbul-Esenler Filistin'e Yard›m Gecesi ve fotograf sergisi
02.09.06 Erzurum Filistin konulu konferans
03.09.06 ‹stanbul-Esenler Filistin Gecesi
04.09.06 ‹stanbul-Sar›yer-Kilyos Filistin konulu seminer
04.09.06 Osmaniye Filistin Gecesi ve kermes
05.09.06 Giresun-Görele ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
05.09.06 ‹zmit ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
05.09.06 Kayseri ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
07.09.06 ‹stanbul-Gültepe Filistin ve Lübnan Gecesi
08.09.06 Kanada ‹HH yarar›na kermes
08.09.06 Almanya Spor organizasyonlar›nda ‹HH tan›t›m›
08.09.06 ‹stanbul-Kad›köy Filistin halk› için kermes
09.09.06 ‹stanbul-Ba¤c›lar Filistin ve Lübnan kermesi
09.09.06 ‹stanbul-Fatih Afrika'da su kuyusu için kermes
09.09.06 ‹zmit Filistin Dayan›flma Gecesi ve Kermesi
09.09.06 Gaziantep ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
14.09.06 Diyarbak›r Filistin Dayan›flma Gecesi
15.09.06 ‹stanbul-Ümraniye Filistin yarar›na g›da kermesi
16.09.06 Isparta Filistin Dayan›flma Gecesi
16.09.06 Bursa-Orhangazi Filistin Dayan›flma Gecesi,
kermes ve foto¤raf sergisi
17.09.06 ‹stanbul-Pendik Filistin'e destek amaçl› fliir dinletisi
17.09.06 ‹stanbul-Ümraniye Filistin ve Lübnan'a destek konseri ve kermesi
20.09.06 ‹stanbul-Baflakflehir Filistin Gecesi ve g›da kermesi
21.09.06 Antalya Ramazan stand›
 F A A L ‹ Y E T L E R : ‹HH GÖNÜLLÜLER‹N‹N HAYIR YARIfiI DEVAM ED‹YOR • 54-55
insani
YARDIM

r›fl› devam ediyor

K‹ ‹SLÂM CO⁄RAFYASININ UNUTULAN TOPRAKLARINDAK‹ KARDEfiLER‹ ‹Ç‹N ÇALIfiTILAR
TAR‹H FAAL‹YET BÖLGES‹ GERÇEKLEfiT‹R‹LEN FAAL‹YETLER

21.09.06 Bursa ‹HH tan›t›m program›

22.09.06 Kocaeli-Gebze Filistin yarar›na g›da kermesi
22.09.06 Kahramanmarafl-Elbistan ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
23.09.06 ‹st.-Fatih-Haydar Mah Filistin kermesi
25.09.06 Giresun-Görele ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
27.09.06 Kahramanmarafl Kermes ve foto¤raf sergisi
26.09.06 ‹stanbul-Kartal Filistin Dua ve Yard›m Gecesi
28.09.06 Zonguldak ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
29.09.06 Adapazar›-Hendek ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
30.09.06 Konya ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
02.10.06 Adapazar›-Hendek Foto¤raf sergisi ve ‹HH stand›
04.10.06 Tokat-Niksar ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
Ramazan ‹stanbul-Baflakflehir Ramazan boyunca Baflakflehir
Boyunca I.Etap'ta ‹HH stand› ve foto¤raf sergisi

07.10.06 Bolu-Gerede ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›

07.10.06 ‹stanbul-Perpa ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
10.10.06 Adana ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
15.10.06 Adapazar›-Hendek Filistin Gecesi ve foto¤raf sergisi
18.10.06 Trabzon ‹HH yard›m faaliyetlerinin tan›t›m›
18.10.06 Ordu
18.10.06 Manisa
18.10.06 Samsun
19.10.06 ‹stanbul-Ka¤›thane Filistin semineri
 ‹slâm co¤rafyas›nda
afir Ra
mazan, Ramazan ve
Bayram
a n mis nas›l
ya n ›n da tafl›y arfl›lan›r ve
tini k gelin
Bereke le r in d e nas›l bir k ›sm›na

KÜLTÜR
‹slam
ülke asa da
›r h ep sine olm nuk olal›m…
u¤urlan likte ko
e tan›k, bir BAYR
birlikt demet AM
te
zcan

H
angi co¤rafya, hangi kültür, hangi iklim olursa olsun
hep birlikte teneffüs edilen bir hava, hep birlikte ›s›-
tan, ayd›nlatan bir ›fl›k, hep birlikte saran kucakla-
yan sevgi ve huzur atmosferi Ramazan ay›. Rahmet
bereket, ma¤firet… Af dileme, ba¤›fllanma… Pay-
laflma, bar›flma, kavuflma ay›... Manevi havan›n
zengini-fakiriyle doruk noktada yafland›¤› huzur ikli-
mi. O geliyor diye, ona haz›rlanal›m diye Recep ve
fiaban’›n önceden gelip haber verdi¤i kutlu misafir.
Ufak tefek detaylar hariç Müslüman aya¤›n›n bast›-
¤› her yerde hasretle beklenen 11 ayl›k yoldan hofl
gelip, hoflnutluk getiren kutlu misafir Ramazan…
 K Ü L T Ü R : ‹SLÂM CO⁄RAFYASINDA RAMAZAN VE BAYRAM • 56-57
Bereketini yan›nda tafl›yan misafir Ramazan, ‹slam ül-
kelerinde nas›l karfl›lan›r ve nas›l u¤urlan›r hepsine ol-
masa da bir k›sm›na gelin birlikte tan›k, birlikte konuk
olal›m…
“RAMAZAN’DA SANK‹
MELEKLER GEL‹YOR VE NUR DA⁄ITIYORLAR”
Melekler mi inip nur da¤›t›yor, manevi huzur simalar-
da nur olarak belirerek etrafa m› yans›yor bilinmez
ama Pakistanl›lar Ramazan’› böyle niteliyorlar. ‹slam
co¤rafyas›n›n di¤er bölgelerinde oldu¤u gibi hummal›
bir haz›rl›kla karfl›lan›yor rahmet ay›. Bir ay boyunca
tüm sinemalar ya kapat›l›yor ya da dini içerikli filmler
insani
YARDIM
gösterime giriyor. Kimi lokantalar da bir ay boyunca
kapan›yor ve iftar saatinde bile aç›lm›yor Pakistan’da.
Sahurda manilerin efllik etti¤i davul sesleri, iftarda
tekrar yank›lan›yor sokaklarda… Camiler itikafa giren
Müslümanlara ev sahipli¤i yaparken, Ramazan ay› bo-
yunca hatimle teravih namazlar› k›l›n›yor. Bayramdan
bir gün önce “Çand rat” (hilal gecesi) kutlamalar› ya-
p›l›rken, bayram misafirlerini bekleyen eriflte benzeri
“sevinya” sofralarda yerini al›yor. ‹lginç olan Pakis-
tan’da el öpme adetinin olmamas› ve insanlar›n birbir-
leri ile kucaklaflarak bayramlaflmas›.
HABEfi D‹YARI RAMAZAN’A SELAM DURUYOR
Sahabenin hicret yurdu olan Habeflistan (Etiyopya)’da
%70’lik Müslüman nüfusa ra¤men yönetim H›risti-
yanlar›n elinde. H›ristiyan halk Ramazan ay› boyunca
içkili mekanlar› kapal› tutarken, Müslümanlar Rama-
zan coflkusu ile farkl› bir iklime bürünüyorlar.
Fakirler Ramazan’dan bir ay önce tespit ediliyor ve
rahmet ay› boyunca yaln›z b›rak›lm›yor. Ya ikifler üçer
gruplar halinde evlere davet ediliyor, ya da durumu iyi
olan aileler teravih namaz›na giderken götürdü¤ü ye-
mekleri fakirlere ikram ediyorlar. M›s›r›n ve “maflula”
denen çöreklerin sofralar› flenlendirdi¤i Ramazan’da,
müezzinin “Sahur vakti gelmifltir, sahurda bereket var
 ›n›
A rn a vu t halk k›zlar KAYINPEDERDEN BAYRAM Z‹YARET‹
a yaflayan s›k görem
iyorlar.
Karada¤’d ra ö y le Kuzeyinde Boflnaklar›n, güneyinde Arnavutlar›n yafla-
ten so n p›lan
gelin ettik a ile le r a ras›nda ya d›¤› %30 Müslüman nüfusu ile bir Balkan ülkesi olan
de ayram›n
O yüzden a n farkl›l›k; b Karada¤’da, Boflnak ve Arnavutlar›n geleneklerinde
ne ç›k esi.
mede ö evine gelm farkl›l›k görülebiliyor. Komünizmin din üzerindeki bas-
ziyaretlefl in d a m a d ›n
ay›npeder k›s›n›n etkilerinin halen ziyadesiyle hissedildi¤i Kara-
ilk günü k da¤’da, Ramazan maalesef toplumsal bir dayan›flma-
ya dönüflmeden bireysel yaflan›yor.
d›r kalk›n!” diyen ça¤r›s› ile sahura uyan›yor Etiyopya-
Karada¤’da yaflayan Arnavut halk k›zlar›n› gelin ettik-
l›lar. Ramazan ay›nda sabah namazlar›na ra¤bet artar- ten sonra öyle s›k göremiyorlar. O yüzden de aileler
ken, aile reisleri ifllerinden iki saat önce eve dönüyor- aras›nda yap›lan ziyaretleflmede öne ç›kan farkl›l›k;
lar. Kimi aileler kendi evlerinde kimileri de camilerde bayram›n ilk günü kay›npederin damad›n evine gel-
takip ediyor Ramazan mukabelelerini. Kad›n, erkek ve mesi. Damat bayram›n ikinci günü iade-i ziyaret yap›-
çocuklarla beraber k›l›nan bayram namaz›n›n ard›ndan yor. Bir di¤er fark ise el öpme kültürünün olmamas›.
bayramlaflan halk tekbir ve dualarla yürüyerek evlerine
da¤›l›yor. Tabi ki bayram›n vazgeçilmezleri çocuklar ev KAPISI ÇALINMAMIfi EV KALMAZ C‹BUT‹’DE
ev dolafl›p harçl›k topluyorlar. Elin önce d›fl› sonra içi Susuzlu¤un temel problemlerden biri oldu¤u ve yok-
öpülerek bayramlafl›yorlar. Kimi zaman H›ristiyan kom- sullu¤un da büyük ölçüde susuzluktan kaynakland›¤›
flular da bayramlaflma için ziyarete geliyor. Cibuti’de yoksul sofralar›n› flenlendirmek, çal›nmad›k
 K Ü L T Ü R : ‹SLÂM CO⁄RAFYASINDA RAMAZAN VE BAYRAM • 58-59
kap› b›rakmamak toplumsal dokunun
bir parças›.
Halk›n %95’inin oruç tuttu¤u, resto-
ranlar›n devlet emri ile kapal› tutuldu¤u
Ramazan ay› boyunca, ibadetlere özen
gösteriliyor, Ramazan’la bafllayan din-
darlaflma süreci daha sonra da etkisini
koruyor. Cibuti’de iftar daveti gibi bir ge-
lenek yok. Çal›flan herkes kazanc›na göre
zekat veriyor. Bayram› yeni giysilerle karfl›-
lamaya gayret eden Cibutililer, kad›nlar›n
da ifltirak etti¤i bayram namaz›n› genifl mey-
danlarda k›l›yor. Cibuti’de bayram tan›d›k ta-
n›mad›k herkesi ziyaret etmek, her kap›y› çal-
mak ve herkese ikram etmek anlam›na geli-
yor. Nitekim, her mahalleden bir heyet evleri
gezerek bayram ziyaretlerinde bulunuyor, çal-
mad›k kap› b›rakm›yor.
RAMAZAN IfiIL IfiIL KENYA SOKAKLARINDA
Nüfusunun yar›s› H›ristiyan olan do¤u Afrika ülkesi
Kenya’da, Ramazan’da sokaklar ›fl›l ›fl›l... Gün içinde
sessizli¤in hakim oldu¤u Kenya, bütün enerjisini iftar-
la bafllayan geceye sakl›yor sanki. ‹ftarlar sokaklarda,
cami avlular›nda toplu halde yap›l›yor, teravih sonra-
s›ndaki canl›l›k sahura kadar devam ediyor. Matari de-
nen kudüm benzeri çalg›lar Ramazan’›n geliflini haber
verdi¤i gibi, sahurda da halk› uyand›ran nameleri olufl-
turuyor. 1Kenya’da bayram coflkusu Arefe günü k›na
ile konuyor genç k›zlar›n avucuna… Genifl meydanlar-
da k›l›nan bayram namazlar› duygusall›¤›n doru¤a
ulaflt›¤› dualarla nihayet buluyor.
insani
YARDIM
“KARA BAYRAMIN MÜBAREK OLSUN”
Ba¤›ms›zl›¤›n› daha 17 y›l önce kazanm›fl,
Sovyetler döneminde kimi camilerinin
spor salonuna dönüfltürüldü¤ü, oruçlula-
r›n tespit edilip zoraki su içirildi¤i, halen
içkinin su gibi tüketildi¤i, içkisiz dü¤ün
ve e¤lencenin düflünülmedi¤i Azerbay-
can’day›z bu kez. Geçmiflte sadece
yafll›lar›n oruç tutu¤u, hala kelime-i fla-
hadeti bilmeyen insanlar›n oldu¤u ül-
kede iftar daveti gelene¤i yok. Bay-
ram için sütlü pilav yap›l›yor. Oruç
tutsun veya tutmas›n bütün yafll›lar
bayramda ziyaret ediliyor. Oruç tu-
tanlara çok küçük de olsa bir hedi-
ye veriliyor. Bayrama eriflemeden
vefat eden varsa bayram sabah› cenaze
evinde toplan›l›yor ve bu toplanmaya “kara bayram”
deniyor. Önceden haz›rlanan “ovma külçe çörek” ce-
naze evine götürülüp orada ikram ediliyor.
“GURBETLERDE VATAN ‹Ç‹N HEP A⁄LARIM
SIZLARIM VATAN BENS‹Z YAfi AKITIR BEN
VATANSIZ A⁄LARIM”
Vatans›z bir milletin öyküsüdür onlar›n yaflad›¤›. Yurt-
lar›ndan sürülüp dünyan›n dört bir yan›na da¤›t›lm›fl,
yurtlar› iflgal edilmifl olsa da Ah›ska onlar›n vatan›, on-
lar Ah›skal›d›r. Halen vatan onlar için, onlar vatan için
a¤lar. 1944’te Stalin taraf›ndan yurtlar›ndan sürülen
Ah›ska Türkleri halen Asya’dan Avrupa’ya dünyan›n
dört bir buca¤›nda bitmeyen sürgünlerini yafl›yorlar.
Topraklar›ndan kopar›lm›fl, aileleri da¤›t›lm›fl Ah›skal›lar
her fleye ra¤men inançlar›n› korumaya çal›fl›yorlar.
Sürgünde teravih ve iftar baflka bir de¤er kazan›yor on-
lar için… Bayram ziyareti ise sürgünlü¤ü unutmak için
bir vesile... Bayram öncesi yemek haz›rl›klar› yap›l›yor.
Biber dolmas›, özel tencerede buharla piflen mant› ve
Rus mutfa¤›nda da yer alan hinkal… Ah›ska Türkleri-
nin ra¤bet etti¤i en önemli yemeklerin bafl›nda tabiki
içindeki malzemeleri ile üç çeflit yeme¤e denk olan ki-
milerinin “vatan pilav›” diye nitelendirdi¤i pilav geliyor.
HEM ACI HEM TATLI AMA LEZZETL‹ HULUMUR
Yine bir Afrika ülkesindeyiz. Afrika’n›n en büyük ülke-
si Sudan’da… Ramazan ay›na özel haz›rl›klar›n bafl›nda
“hulumur” ad› verilen ve bizce adam ak›ll› yanm›fl, kö-
mür fleklinde bir içecek geliyor. Günler öncesinden ha-
z›rlanan hamurlar bir sahana iyice yay›l›yor ve atefle
konulup özenle yak›l›yor. Simsiyah olduktan sonra gü-
nefle konulup kurutuluyor. ‹ftar öncesi gündüzden su-
da bekletilen hamurlar bir süzgeçte süzülüp posas› at›-
l›yor ve kalan sulu k›sm›na fleker ilave edilerek dolap-
ta so¤umaya b›rak›l›yor ve sonra so¤uk so¤uk içiliyor.
“Kelkele” ad› verilen kuflburnu benzeri bitki de Su-
dan’da bol tüketilen içecekler aras›nda. Zenginiyle fa-
kiriyle sofralarda mutlaka befl alt› çeflit yemek bulun-
mas›na özen gösterilen Sudan’da Ramazan, kaynafl-
man›n, birlikteli¤in en fazla yafland›¤› günler demek.
NAMAZDAN ÖNCE, NAMAZDAN
SONRA, DAHA SONRA...
Hiç bitmeyen bir sofra fasl›na dönüflüyor Kamerun’da
Ramazan. 1960 y›l›na kadar Frans›z sömürgesinde
kalm›fl Kamerun’un, güneyinde H›ristiyanlar kuzeyin-
de ise Müslümanlar yafl›yor. Kamerun halk› aras›nda
namaz k›lmayan ve oruç tutmayan Müslüman düflü-
nülemiyor. ‹slam co¤rafyalar›nda nadir görülen bir du-
rumla Kamerun’da karfl›lafl›yoruz: Sigara içmenin ha-
ram say›ld›¤› Kamerun’da sigara içen birisi ile ayn› sof-
raya oturulmuyor.
Hem ucuz hem çok sevilen et, yemeklerin hemen
hepsine hakim durumda. Sokaklara kurulan sofralarda
tüm mahallelinin bir arada yapt›¤› iftarlar neredeyse
gece boyu sürüyor. Etli çorba, süt ve tatl› ile bafllayan
iftar sofras›na akflam namaz› ile ara veriliyor. Namaz-
dan sonra etli pilav gibi ana yemekler yenilip teravih
namaz›na gidiliyor. Havan›n s›cak olmas›ndan dolay›
özellikle d›flar›da k›l›nan teravih namaz› sekiz rekat k›-
l›n›yor ve yeniden sofralar›n bafl›na dönülüyor. Bu de-
fa salata yeniyor, sütlü yeflil çay içiliyor ve yeme içme
fasl› böylece tüm geceye yay›lm›fl oluyor…
Hamur ifli tatl›lar›n bayramdan bir hafta evvel haz›rlan-
maya bafllad›¤› Kamerun’da bayram, namaz öncesin-
de koyun veya inek kesimiyle bafll›yor. Bayram nama-
z› ard›ndan camilerde devam eden Kur’an tilavetleri,
her co¤rafyada oldu¤u gibi kap› kap› gezip harçl›k top-
layan çocuklar, sokaklarda tefler eflli¤inde söylenen
ilahiler bayram› bayramlaflt›r›yor.
‹slam co¤rafyas›n›n yaln›zca bir k›sm›na gerçeklefltir-
di¤imiz konuklu¤umuz burada nihayete eriyor. Zen-
gin, fakir, sürgün, mülteci, savaflta, iflgalde sorunlu ya
da sorunsuz bir toprak olmas› hiç fark etmiyor, he-
men her bölge adeta tüm gücünü toplay›p kendince
Ramazan’›n manevi atmosferini kuflan›p, bayrama
eriflmenin hazz›n› yafl›yor.
uras› bofl kald› buraya bir haber girelim
B
insani M ‹ N ‹ K K A L P L E R D E N G E L E N L E R • 62
YARDIM
Ad›m, Rabia Sena Öksüzo¤-
lu. Yedinci s›n›fa gidiyo-
rum. Ben ‹HH’y› geçen
yaz düzenledi¤i Yetim
Program›’ndan tan›m›fl
oldum. Böylece ben de
büyüyünce yetimler için
iyi fleyler yapabilece¤imi
anlad›m. Hatta büyümeyi
beklemeden flimdi de
elimden geldi¤ince bir
fleyler yapmaya çal›fl›yo-
rum. ‹leride de hem ö¤-
retmen olup hem de böy-
le fleylerle ilgilenebilece-
¤imi düflünüyorum. Ar-
kadafllar her fleyi
‹HH’dan beklemeyelim.
Bizlerin de yapabilece¤i
çok fley var. Hiçbir fley
yapamazsak en az›ndan
dua edelim...
Sevgili Filistinli kardefllerim
sizin büyüyünce ne ol-
mak istedi¤inizi çok me-
rak ediyorum. Keflke size
yard›m edebilsem. Sak›n
kendinize güveninizi
kaybetmeyin. Sizin için
dua ediyorum. Melike
K›zbay
Sevgili Irakl› kardefllerim,
biraz daha sabredin. ‹n-
flaallah ‹HH’n›n yard›m-
lar›yla her fley daha iyi
olacak. Bizler bütün yar-
d›mlar›m›z› ‹HH’ya veri-
yoruz. Çünkü ‹HH’ya
güveniyoruz. Meryem
Kayal›
‹nsanlar aras›ndaki sevgi ve
dayan›flmay› geniflletti¤i
için ‹HH'ya teflekkür edi-
yorum. ‹nsanl›¤a yard›m
ederken gönüllü olarak
çal›flan ‹HH’n›n bütün
çal›flanlar› bana peygam-
beri ve arkadafllar›n› ha-
t›rlat›yor. Bizim de üze-
rimize düfleni yap›p kü-
çüklerimize örnek olma-
m›z gerekir. Kübra Nur
Y›lmaz (12)
Ad›m, Sena Hafza Tipi. Ben
6 yaflındayım. Bugün.
‹.H.H'ya gittik. Orada
dolafltık. Oradakiler bize
bir harita gösterdiler. Bir
yerde yangın çıkmıfl ço-
cukların ailesi ölmüfl.
‹.H.H da onlara yemekler
oyuncaklar kitap, defter,
silgi gönderiyor. Onlar
da oyuncaklarla oynu-
yorlar. Mutlu oluyorlar
gönderdi¤imiz için.
Merak etme dualar›mdan
hiçbir zaman eksik olma-
yacaks›n›z. ‹nflallah sizin
için gönderdi¤im yapa-
bildi¤im kadar yard›m-
lar, size ulafl›yordur. Al-
lah her zaman yar ve yar-
d›mc›n›z olsun.
Talha Öksüzo¤lu (11)
Afrikal› kardeflim, ben
Ömer Faruk, yedi yafl›n-
day›m. Sizi görüyorum
televizyonda ba-zen. Su-
yunuz yok, yeme¤iniz
yok, çok zay›f kalm›fls›-
n›z. Bütün dünya bunlar›
görüyor, sizi çok seviyo-
rum. Kumbaram› size
gönderece¤im, üzülme-
yin kardeflim.
Ömer Faruk Tafldemir
Benim tan›mad›¤›m arka-
dafllar›m, ben Eyüp Se-
lim Ünlü 8 yafl›nday›m.
Sizleri televizyonda hep
ac› çekerken tanklara ve
askerlere tafl atarken gö-
rüyorum, siz hep ac›
içindesiniz ya, ben de
annem babam halam tey-
zem amcam bana harçl›k
verdiklerinde ben de her
fleyden en fazla bir tane
al›yorum, çünkü geri ka-
lan›n› sizin için biriktirip
‹HH’ya veriyorum. Para-
lar›m çok oluyor ama ba-
bam hep bütünletip size
bir tane olarak gonderi-
yor, asl›nda ben size bir
sürü biriktiriyorum ama
çok a¤›r olmas›n diye ba-
bam öyle yap›yor. Bir de
oyun oynarken hep sizin
yerinize de oynuyorum,
‹nflaallah cennette görü-
flürüz.
 Y A Y I N L A R I M I Z : TANZANYA - AFR‹KA • 63
insani
YARDIM

TANZANYA
Afrika Menekflesi
“Köleli¤in, sömürgecili¤in, ›rkç›l›¤›n ve yoksullu¤un ac›s›y-
la savrulan insanlar›n sesleri ve sessizlikleri, isyanlar› ve
s›rlar›yla yüz yüze gelirken, onlar›n hayatlar›n› izliyor, kültürle-
rinin ayr›lmaz bir parças› olan müzik ve flark›lar›n› anlamaya
çal›fl›yorum. Bir yanda efendilerin ve kölelerin tarihiyle bulu-
flurken, di¤er yanda bizim yaflayamad›¤›m›z bir dünyay› ya-
flamaya gayret eden, dua ve ümidi olan mülayim insanlar›n
hayatlar›n› gözlemliyorum. Her yeni güne “inflaallah bu gü-
nü tok ve sa¤l›kl› geçiririm” diye Rablerine dua ederek bafl-
layan ve ondan baflka yard›mc›lar› olmayan insanlar…
Yine de masmavi gökyüzünü yararak ilerleyen uçaklar› her
gördü¤ümde, engelleyemedi¤im bir s›z›yla gönlüm düflüyor
pefllerine. Uçaklar›n derin maviliklerde süzülürken arkalar›n-
da b›rakt›klar› beyaz bulutlu izleri takip ederken gözlerim, ül-
keme ve özlemini çektiklerime gidiyor düflüncelerim. Ard›n-
dan izler gözden kaybolup giderken, içimdeki ses “Bekle ve
sabret. Allah sabredenleri sever” diyor. Ve düflüncelerim ok-
yanus ötesinden usulca bana geri dönüyor.

A F R ‹ K A M E N E K fi E S ‹ T A N Z A N Y A / A S U M A N K A L U F Y A

AFR‹KA:
Zengin K›tan›n Açl›k Öyküsü
frika… Her 10 saniyede bir çocu¤un hayat›n› kaybetti¤i,
Anüfusunun yar›s›n›n günlük bir dolardan az bir gelirle ge-
çinmeye çal›flt›¤› k›ta…
Açl›k, imkans›zl›k, iç savafl ve salg›n hastal›klarla bo¤uflan
Afrika’n›n çileli tarihi 15. yüzy›lda k›taya ayak basan ilk sö-
mürgecilerle de¤iflmeye bafllad›. Afrika’n›n insan gücü ku-
rulan köle pazarlar› ile Avrupa ve Amerika’ya tafl›nd› y›llar
boyu… Sömürgecilik döneminde uygulanan tar›m politikala-
r› nedeniyle verimli topraklar azald›, halk ellerindeki arazileri
kaybetti. Medeniyet götürme bahanesiyle k›taya ayak ba-
san sömürgeciler, 19. yüzy›l›n sonlar›na gelindi¤inde k›tan›n
%90’›n› iflgal etmifllerdi. II. Dünya Savafl› sonras› dönemde
ise ba¤›ms›zl›k mücadelesi veren Afrikal›lar sömürgecili¤in
çizdi¤i yapay s›n›rlar nedeniyle iç savafllarla yüzlefltiler.
Sömürgecilik ve akabinde gelen yeni sömürgecilik dönem-

A F R ‹ K A : Z E N G ‹ N K I T A N I N A Ç L I K Ö Y K Ü S Ü / ? ? ?
insani B A S I N D A ‹ H H • 64
YARDIM