This action might not be possible to undo. Are you sure you want to continue?
જીલનનો ખેર
હુ ં ફગીચાની અંદય જઇને ફેવી ગમો. હુ ં સ્લમંને ફૂર વભજી ફેઠો. જો અ છોડલાઓ
ભને તેભનો વાથી ફનાલી રે તો ભને ૫ણ ભારું ખોલામેલ ુ ં ફા૫ણ ભેલલાનો
લવય પ્રાપ્ત થામ.
બાલના વલકવી. જ્માયે અંતય ભન ઉબયામ છે ત્માયે તકકયક્ુ ત કુવલચાયો ૫ણ ઠંડા ૫ડી
જામ છે . ભનુષ્મ બાલોભાં પ્રફ યચના ળક્ક્ત છે , તેઓ ોતાની દુવનમા સ્લમં લવાલી
રે છે . તે બાલ કાલ્વનક જ નશં ળક્ક્તળાી ને વજીલ ૫ણ શોમ છે . ઇશ્વય ને
દે લતાઓની યચના ૫ણ ોતાની બાલનાના ફ ૫ય કયી છે ને તેભાં ોતાની
શ્રદ્ધાને ૫યોલીને તેઓને એટરાં ભશાન ફનાવ્મા છે કે જાણે તે સ્લમં છે . ોતાના બાલ
ફૂર ફનલા ભાટે તડે તો તેભ ફનલાભાં લાય રાગે નશં, ંક્ક્ત ફનાલીને ફેઠેરા
ફૂર-ફાકોએ, વાથીદાય ભાનીને, ભને ૫ણ ોતાના ખેરભાં બાગ રેલા ભાટે વાભેર
કયી દીધા શોમ તેભ જણાયુ.ં જેની ાવે હુ ં ફેઠો શતો તે ભોટો ીા ફૂરોનો છોડ ઘણો
શવીખુળીલાો ને લાચા શતો. ોતાની બાાભાં તેણે કહ્યું “દોસ્ત, તે ભનુષ્મોભાં
વ્મથક જન્ભ રીધો. તેની ૫ણ કોઇ જજંદગી છે , પ્રત્મેક વભમે ચચંતા, દયે ક વભમે
દોડાદોડી, દયે ક વભમે તણાલ, દયે ક વભમે ચીડ, શલેની લેા તુ ં છોડ ફનજે, ભાયી
વાથે યશેળે. જોતો નથી ભે ફધા કે ટરા પ્રવન્ન છીએ, કે ટરા ખીરીએ છીએ. જીલનને
ખેર વભજીને જીલલાભાં કે ટરી ળાંવત છે એ ભે રોકો જાણીએ છીએ. જોતા નથી કે
ં ના રૂ૫ભાં ફશાય નીકી યહ્યો છે . ભારું
ભાયી અંદયનો આંતરયક ઈલ્રાવ સુગધ
શાસ્મ ફૂરોના રૂ૫ભાં ૫થયાઇ યહ્યું છે . ફધા રોકો ભને પ્રેભ કયે છે , ફધાને ભે
પ્રવન્નતા અીએ છીએ. અનંદ ૂલકક જીલીએ છીએ ને જે નજીક અલે છે તેને
અનંરદત કયી દઇએ છીએ. જીલન જીલલાની અ જ કા છે . ભનુષ્મ બુદ્ધદ્ધળાી
શોલાનો ગલક કયે છે , ૫યં ત ુ બુદ્ધદ્ધ ળા કાભની જેનાથી જીલનની વાધાયણ કા શવીખુળીથી ખેર કયીને જીલલાની પ્રરિમા ૫ણ શાથ ન રાગે.”
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨..
ફૂરે અગ કહ્યું “વભત્ર, તભને ભેણ ુ ં ભાયલા ભાટે નશં, ોતાની ભોટાઇ
ફતાલલા ભાટે નશં ૫યં ત ુ અ ભં એક તથ્મ કહ્યું છે . લારું ફતાલો, જ્માયે ભે
ધનલાન, વલદ્વાન, ગુણલાન, વં૫વિલાન, લીય ને ફલાન ન શોલા છતાં ભાયા
ં પેરાલતુ ં યાખીને જીલી ળકીએ છીએ. તો ભનુષ્મ
જીલનને શવતુ ં શવાલતુ ં ને સુગધ
કે ભ તે પ્રભાણે કયી ળક્તો નથી ? ભાયા કયતાં નેક ગણા વાધનો ઈ૫રબ્ધ શોલા
છતાંમ ભનુષ્મ જો ચચંવતત ને વંતષ્ુ ટ યશેતો શોમ તો તેભાં શુ ં તેની બુદ્ધદ્ધશીનતા
નશં ભનામ ? વપ્રમ તભે બુદ્ધદ્ધળાી છો, જેથી તે બુદ્ધદ્ધશીનોને છોડીને થોડોક વભમ
ભાયી વાથે શવલા-ખેરલા દોડી અલો. આચ્છો તો ભાયા જેલા વનધકનો ાવેથી ૫ણ
જીલન વલદ્યાનુ ં ભશત્લ ૂણક તથ્મ ળીખી ળકો છો.
ભારું ભાથુ ં શ્રદ્ધાથી નભી ગયુ,ં ”ફૂર તભે ધન્મ છો. નજીલા વાધનો શોલા
છતાંમ જીલન કે ભ જીલવુ ં તે જાણો છો. એક ભે છીએ જેઓ પ્રાપ્ત વૌબાગ્મને
ચીડભાં જ ગુભાલીએ છીએ. વભત્ર તભે વાચા ઈ૫દે ળક છો, જે લાણીથી નશં ૫ણ
જીલીને ળીખલો છો. ફાવભત્ર, શં ળીખલા અવ્મો છું તો તભાયી ાવેથી ઘણુ ં ફધુ ં
ળીખી ળકીળ. વાચા વાથીદાયની જેભ ળીખલલાભાં વંકોચ યાખીળ નશં.”
મુવકયાતો ીો છોડ મુક્તભને શવી ૫ડયો. ભાથુ ં નભાલી-નભાલીને તે
નુભવત અી યહ્યો શતો ને કશી યહ્યો શતો, “ળીખલાની આચ્છા કયનાયા ભાટે
ડગરે-ને-૫ગરે વળક્ષક શાજય થામ છે . ૫યં ત ુ અજે કોણ ળીખલા આચ્છે છે ? ફધા તો
ોતાની ૂણકતાના શંકાયના ભદભાં યોપ જભાલીને પયે છે .”
જીલનના અ ખેરને કોઇ વભજે તો ?
વલલેક જ વાચી ધાવભિકતા
જશાજને વનધાકરયત સ્થાન સુધી ૫શંચાડલા ભાટે તેના ૫ય કુળ
ં કયલાની ને તેને ચરાલલા ભાટે શરેવા-દં ડા લગેયેની વ્મલસ્થા
નાવલકની વનભણુક
કયલી જોઇએ. અ જ લાત ભાનલ જીલન રૂી જશાજની ફાફતભાં ૫ણ રાગુ ૫ડે છે .
વલલેક રૂી નાવલકને તેનો વંચારન ફનાલલો જોઇએ. અ દુવનમાભાં નેક વલચાયો,
નેક અદળો, નેક પ્રરોબનો ને નેક ભ્રભણાઓ વ્માેરા છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩..
એભાંથી નકાભી લસ્તુઓ ૫વંદ કયી રેલાભાં અલે તો તેન ુ ં દુષ્રયણાભ
અ૫ણે જ બોગલવુ ં ૫ડળે. એટરાં ભાટે વલલેક ૂલકક દયે ક લાત ૫ય વાલચેતીથી
વલચાયવુ ં જોઇએ ને જે મોગ્મ શોમ તેનો જ સ્લીકાય કયલો જોઇએ.
ફીજાઓનુ ં નુકયણ કયલાની નીવત શાસ્માસ્દ છે . રોકો નેક
રદળાઓભાં ચારી યહ્યા છે ને ોત-ોતાની ક્સ્થવત મુજફ વપ-વનષ્પ થઇ યહ્યા
ં
ં કયલાભાં અલે. અ યીતે વળખાભણ ૫ણ નેક પ્રકાયની ભે
છે . નુકયણ કોનુ-કોનુ
છે . ાદયી, ભૌરલી ને ભશંત ૫ણ જો એક વયખી લાત કયતા ન શોમ તો ફે
વ્મક્ક્તઓભાં એક ભતની અળા કે લી યીતે યાખી ળકીએ. વરાશ ભાંગલાથી એટરાં
પ્રકાયના સ ૂચનો ભે છે કે જેભાં ૫યસ્ય તારભે શોતો નથી. એ વરાશકાયો બરા
ને વલદ્વાન ૫ણ શોઇ ળકે છે , છતાંમ કોની લાત ભાનલી ને કોની ન ભાનલી ?
એનો અંવતભ વનણકમ છે લટે સ્લમંને જ કયલો ૫ડે છે . અ જ યીતે નુકયણ કયલા ભાટે
એટરાં ફધા વલવલધ પ્રભાણો ભી ળકે છે , જેભનો સ્લીકાય કયલો એક વ્મક્ક્ત ભાટે
કદીમ વંબલ ફનતુ ં નથી. અ વંદબકભાં ૫ણ ભનુષ્મનો ોતાનો વલલેક જ કાભ અલે
છે . છે લટનો વનણકમ કયલાની જલાફદાયી અખયે ોતાની જ શોમ છે .
જીલનની વપતા ભાટે એ ખાવ જરૂયી છે કે અ૫ણે વલલેકળીર ને
દૂયદળી ફનીએ. તાત્કાચરક રાબ ને ક્ષચણક અકણ
ક ની જગ્માએ ચચયસ્થામી ને
દૂયગાભી રાબોને ભશત્લ અ૫લાનુ ં ળીખીએ. વલલેક૫ણાની અ જ કવોટી છે . જેઓ
એક ક્ષણના રોબ ભાટે કામભી રાબને ગુભાલી દે છે . તેઓ વલલેકી છે . વલલેકળીર
વ્મક્ક્ત મોગ્મ-મોગ્મનો વલચાય કયે છે ને મોગ્મનો કોઇ રકંભતે ૫ણ સ્લીકાય
કયતી નથી. બરે નેક રોકો તેભ કયતા શોમ, વલચાયતા કે કશેતા શોમ, ૫યં ત ુ તેના
ભાટે એક ફકલાવનુ ં કોઇ ભશત્લ શોતુ ં નથી. ભેા પ્રદળકનભાં નેક રોકો જાતજાતના
ચેનચાા કયતા શોમ છે . વલવલધ પ્રકાયના દુકાનદાયો ોતાની લસ્તુઓની જાશેયાત
કયે છે ને ગ્રાશકોને રરચાલે છે . ૫યં ત ુ કોઇ વભજદાય શુ ં તેભના ફશેકાલાભાં અલળે
?
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૪..
અ દુવનમા, ફવ, ભેા-પ્રદળકન જેલી છે . ફધી ફાજુથી ોત-ોતાની
યીતે વળખાભણ ામ છે . અ૫ણે તેને વાંબલી તો જોઇએ. ૫યં ત ુ અ૫ણી વલલેકબુદ્ધદ્ધથી તેનો વનણમ
ક કયલો જોઇએ.
મોગ્મ સ્લીકાયલાભાં જ અ૫ણુ ં કલ્માણ છે . મોગ્મતાનુ ં ફીજુ ં નાભ ધભક છે .
ધભકલાન ફનલાનો વલશુદ્ધ થક છે બુદ્ધદ્ધભાન, દૂયદળી, વલલેકળીર ને સુરુચચ વં૫ન્ન
ફનલાભાં અલે. કોઇ પ્રરોબન, બમ કે વંકોચ તેભને મોગ્મને ને વનમ્નને
સ્લીકાયલાભાં રાચાય કયી ળકે નશં.
અ૫ણે ધાવભિક જીલન જીલીએ જેથી વલલેકળીર ને કતકવ્મવનષ્ઠ ફની
ળકીએ. અ૫ણે શ્રેષ્ઠતભને સ્લીકાયીએ, જેથી ન્મ રક્ષ્મ લગયના રોકોની જેભ
સ્ત-વ્મસ્ત ને વ્મલક્સ્થત જજંદગી જીવ્માનો ૫શ્ચાતા૫ ન કયલો ૫ડે. દોરત
જરૂયી નથી, ળાંવતની જરૂરયમાત છે . ભાનલ જીલનની વપતાનુ ં શ્રેમ જે ભશાનતા ૫ય
વનબકય છે તેને એક ળબ્દભાં ધાવભિકતા કશી ળકામ છે . જેણે અ વલભ ૂવતને ભેલી ને
સ્લીકાયી તેણે તે ફધુ ં જ ભેલી રીધુ ં છે ને ભનુષ્મ જન્ભને વાથકક ફનાવ્મો છે .
૫ને દો-દુગુકણ ખોજે ઔય ઈન્શં દૂય કયે .
ા૫ના મ ૂ અવ, અવરકત ને વાલધાની
અજે ભોટા બાગના રોકો ઘણી મુશ્કે રીઓ ફેઠી યહ્યા છે . વાધનો ને
વગલડો જેટરા પ્રભાણભાં લધતી જોલા ભે છે તેના કયતાં કંઇ લધુ પ્રભાણભાં
દુઃખની વ ૃદ્ધદ્ધ થઇ યશી છે . દુઃખનુ ં મ ૂ છે ા૫, ા૫નુ ં ૫રયણાભ છે ૫ડતી, દુઃખ, કરશ
ને ચચંતા, અ ફધા નીવતના ઈ૫જેરા ૫રયણાભો છે .
અવયુક્ત લતકન, વલમોભાં લાવના, ચચિની કટુતા, ન્મની ૫જલણી
કે કોઇ ૫ણ ખોટા અયોે રગાડલાથી ાોનો વલકાવ થામ છે . ભનુષ્મનો સ્લબાલ
એલો છે કે તે ચુ૫ચા૫ ફેવી ળક્તો નથી.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૫..
તેને પ્રત્મેક વભમે કંઇને કંઇ કાભ ભવુ ં જોઇએ. જો તેભાં અવ,
અવરકત ને વાલધાની લતકલાભાં અલે તો તે કભક ા૫ ફની જળે. એનાથી
ભનુષ્મનુ ં લતન
ક ધોગાભી ફને છે . જેથી સ્લમં દુઃખ બોગલે છે , ન્મને ૫ણ ગલડ
૫ડે છે .
અવને રીધે ળાયીરયક ળક્ક્ત ઘટે છે ને તેની વાથે નેક ભાનવવક
દુણો ને ખયાફીની લાતો સ ૂઝે છે . સ્લસ્થ ભનથી કયે ર કામો ૫ણ સ્લસ્થ શળે.
તેની વય ખયાફ ૫ડળે. જૂઠું ફોરવુ ં ૫ડળે. ૫રયજનોની મોગ્મ વ્મલસ્થા થઇ ળકળે
નશં. વમ ૃદ્ધદ્ધ ટકી જળે. અ યીતે એક ગુનાની નેક ળાખાઓ-ઈ૫ળાખાઓ લધતી
જળે ને તેનાથી વ્મક્ક્તગત તથા વાભાજજક જીલન ઝેયયુક્ત ફનળે. અવથી
અત્ભા ૫ય ભેર ચઢે છે , અને રીધે તે અત્ભા સ્લચ્છતા, ૫વલત્રતા, રિમાળીરતા ને
ૂણકળક્ક્તયુક્ત લતકન કયી ળક્તો નથી, ૫રયણાભ સ્લરૂે લાતાલયણ દુઃખકાયક ફને
છે . અવ ચબળા૫ છે .
અવરકત વંકુચચત વ ૃવિ છે . વભાન બાલથી અત્ભીમતા ૂલકક કતકવ્મોનુ ં
ારન કયવુ ં ભનુષ્મનો ધભક છે . તેને ઠુકયાલલા જોઇએ નશં. લાત્વલ્મ, સ્નેશ, પ્રેભ,
શ્રદ્ધા, વનષ્ઠા અ ફધા વદ્ગુણો ૫ણ જીલન વ્મલશાયના જરૂયી અંગો છે . એનાથી
ભધુયતા લધે છે , વયવતા અલે છે ને જીલન અનંદ ૂણક ફને છે . ૫યં ત ુ ભનુષ્મ કોઇ
સુખ, બોગ, વ્મક્ક્ત કે વાધન પ્રત્મે અવરકત પ્રગટાલે છે તો તે વશજ કતકવ્મ ૫ણ
ા૫ની શ્રેણીભાં અલે છે .
ા૫ની એક ળાખા છે – વાલધાની. વલચચરત ભનથી અભતેભ કાભ
કયલાથી તે ૂણક થતુ ં નથી. વાલધાનીને કાયણે સ્લચ્છતા, સુઘડતા, કામકકુળતા,
વળસ્ત લગેયેભાં વલકૃવત અલે છે . પ્રત્મેક કામક ૂયા ભનથી કયલાભાં અલે તે જરૂયી છે .
ધ ૂયાં ભનથી કોઇ કામક ૂરું થતુ ં નથી ને ૫યે ળાની લધે છે . વાલધાની એક
પ્રકાયનો પ્રભાદ છે , જેને રીધે નેક પ્રકાયના ૫યાધો થતાં યશે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૬..
જમાં સુધી ભનુષ્મનુ ં રક્ષ્મ બોગ યશેળે ત્માં સુધી ોતાના મ ૂ વલકવતા
યશેળ,ે અ ત્રણેમ લળભાં થઇને ભનુષ્મ ા૫ કયળે. યાજનૈવતક દફાણ કે કામદા દ્વાયા
તેભને વભટાલી ળકાતા નથી. અધ્માજત્ભક બાલો જાગૃત થલાથી જ્માયે ભન ફદરાળે
ત્માયે ાોથી ઘ ૃણા ઈ૫જળે. ભનુષ્મને અધ્માજત્ભક જ્ઞાન ને અત્ભ-વલજ્ઞાનની
જાણકાયી થમા વવલામ દુષ્કભોને છોડલા વંબવલત નથી. ધોગાભી પ્રવ ૃવિઓ ને
અજનુ ં ઝેયયુક્ત લાતાલયણ તેને વય કયળે જ. ઈન્નવત, પ્રગવત ને વલકાવનો થક
છે ભનુષ્મના ચરયત્રભાં, તેના જીલનભાં ઈચ્ચ વાત્તત્ત્લક વલચાય, શ્રેષ્ઠ કભક, વ્મલશાયભાં
વળષ્ટતા, વયવતા ને ભધુયતાનો ઈદમ થલો.
ભનુષ્મ – દે લાસુય વંગ્રાભની યણભ ૂવભ
સુયતા ને દે લત્લના વંવભશ્રણથી ભનુષ્મ ફનેરો છે . એટરાં ભાટે તેનાભાં તે ફંને
પ્રવ ૃવિઓ જોલા ભે છે . ફંનેની લચ્ચે વંઘક ચારતો યશે છે . કોઇ લાય સુયતા
પ્રગટે છે , તો કોઇ લાય દે લત્લ ઈ૫ય અલલા આચ્છે છે . એકફીજાને શયાલલા ભાટે ને
ોતાનુ ં લચસ્ક લ સ્થા૫લા ભાટે જે પ્રવતદ્વ ંદ ચારે છે , તેન ુ ં નાભ દે લાસુય વંગ્રાભ છે . અ
વંગ્રાભભાં જે શાયે છે . તેન ુ ં જીલન વનયથકક થતુ ં જામ છે ને જન્ભ જન્ભાંતયો સુધી
૫શ્ચાતા૫ કયલો ૫ડે છે . જે જીતે છે તેને જીલનની વાથકકતાનુ ં ગલક ને ગૌયલ
નુબલ કયલા જઇને તે અનંદ ભેલલાનો લવય ભે છે જેને સ્લગક ને મુક્ક્તના
નાભે ઓખલાભાં અલે છે .
જીલન એક વંગ્રાભ છે જેભાં દયે ક ભોયચા ૫ય તેણે વાલધાની ૂલકક રડવુ ં
૫ડે છે . જેભ કોઇ લ્ વાધન વં૫ન્ન વેના૫વત ળત્રુની વલળા વેનાનો વાભનો કયલા
ભાટે વશેજ ૫ણ અવ કમાક વવલામ અત્ભયક્ષા ભાટે ુરુાથક કયે છે . ગીતાને અલી
અધ્માજત્ભક ૫રયક્સ્થવતની ભ ૂવભકા કશી ળકામ છે . ાંડલો ાંચ શતા ૫યં ત ુ તેભનો
અદળક ઊંચો શતો. કૌયલો વો શતા ૫યં ત ુ તેભનો ભનોયથ કવનષ્ઠ શતો. ફંને એક જ
ં ી ૫ણ શતાં.
ઘયભાં ઉછમાક, યહ્યા ને ભોટા થમા શતા એટરાં ભાટે નજીકના વંફધ
જુન
ક રડાઇથી ફચલા આચ્છતો શતો.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૭..
બગલાને તેને ઈદ્બોધન કયું ને કહ્યું રડાઇ વવલામ ફીજો કોઇ યસ્તો
નથી. સુયતાને શયાવ્મા વલના દે લત્લનુ ં ક્સ્તત્લ જ વંબવલત નથી. સુયતાનો
વલજમ થળે તો વભગ્ર દુવનમાનો નાળ થળે, એટરે ોતાના ભાટે જ નશં દુવનમાનુ ં
રશત ધ્માનભાં રઇને ૫ણ સુયતાની વાભે રડવુ ં જોઇએ.
બગલાનના અદે ળને ભાથા ૫ય ચઢાલીને જુન
ક રડમો ને વલજમી
થમો, અ જ છે ગીતાની ૃષ્ઠભ ૂવભ.
ગીતાકાનુ ં ભશાબાયત શજુ ૫ણ વભાપ્ત થયુ ં નથી, અ૫ણી અંદય
કુવલચાય રૂી કૌયલ શજુ ૫ણ અ૫ણી દુષ્ટતાનો ૫રયચમ કયાલી યહ્યા છે . દુમોધન
ને દુઃળાવનનો ઈ૫દ્રલ અજકાર જોલા ભે છે . ભાનલીમ શ્રેષ્ઠતાઓની દ્રો૫દી
લસ્ત્રશીન ફનીને રાજથી ભસ્તી જોલા ભે છે .
કુકભીઓની વેના અ૫ણી ભશાનતાને નગ્ન કયી દે છે ને તે ચફચાયી
ળયભના ભામાક ભાથુ ં ઝુકાલીને ઉબી યશે છે . અલી ૫રયક્સ્થવતઓભાં ૫ણ જો જુન
ક
રડલા ભાટે તૈમાય ન થામ તો તેને શુ ં કશેવ ુ ં ?
ં
બગલાને અલી ભનોભ ૂવભના ાથન
કામય, ઢંગી, દૂયદળી,
ક ે નુવક,
બાગી, ફેજલાફદાય લગેયે નેક કટુ ળબ્દો કશીને વધક્કામો શતો. અ૫ણાભાંથી જે
ફધા ોતાના આંતરયક ળત્રુઓની વલરુદ્ધ વંઘક કયલાથી ાછાં ૫ડે છે . લાસ્તલભાં
એલા રોકો જ વધક્કાયને ાત્ર છે .
જી
લનનુ ં વનભાકણ “ધભકક્ષેત્ર-કુરુક્ષેત્ર’ ના રૂ૫ભાં થયુ ં છે . શં ફંને વેનાઓ
એકફીજાની વાભવાભે ઉબેરી છે . શં દે લાસુય વંગ્રાભનુ ં બ્યુગર લાગી યહ્યું છે .
અલી ક્સ્થવતભાં કોઇ મોદ્ધાને રડલા વવલામ ફીજો કોઇ ભાગક ભી ળક્તો નથી.
અ૫ણી અંદય દ્રષ્ટી નાંખીને ળાશ્વત વંગ્રાભના સ્લરૂ૫ને અ૫ણે વભજવુ ં જોઇએ.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૮..
જ્ઞાન જ વાથકક જીલનની અધાયવળરા
ભોક્ષ કોઇ સ્થાન વલળેભાં ભતુ ં નથી. તેને ભેલલા ભાટે ગાભે-ગાભ
યખડલાની જરૂરયમાત નથી. હૃદમની જ્ઞાન ગ્રંવથનો નાળ થઇ જલો જ ભોક્ષ છે .
ફીજા ળબ્દોભાં સ્લગક, મુક્ક્તનુ ં વાધન છે – જ્ઞાન. તેને ભેલી રીધુ ં તો અ જ
જીલનભાં જીલન મુક્ક્ત ભી ગઇ વભજલી.
અ યુગભાં વલજ્ઞાનની ળાખા-ઈ૫ળાખાઓ વલકત્ર પેરાઇ છે . પ્રકાળ,
ં કત્લ ને ૫દાથોની જેટરી લૈજ્ઞાવનક ળોધો અ યુગભાં
ગયભી, ધ્લવન, વલદ્યુત, ચુફ
થઇ છે તેને જ જ્ઞાન ભાનલાની અજે ૫યં ૫યા ચારે છે . તેના જ અધાય ૫ય ભનુષ્મનુ ં
મ ૂલ્માંકન ૫ણ થઇ યહ્યું છે . કશેલાતા વલજ્ઞાનને જ જ્ઞાન ભાનલાની ફધા રોકો ભ ૂર
કયી યહ્યા છે . ૫યં ત ુ એ જાણી રેવ ુ ં ઘણુ ં જરૂયી છે કે જ્ઞાન બુદ્ધદ્ધની તે સ ૂક્ષ્ભ
રિમાળીરતાનુ ં નાભ છે જે ભનુષ્મને વન્ભાગકની રદળા તયપ પ્રેરયત કયે છે . વલજ્ઞાનનુ ં
ં છે અંતર્જગત વાથે જ્ઞાન તે જ
પ છે . અરોકની કાભનાની ૂવતિ ને જ્ઞાનનો વંફધ
છે જે ભનુષ્મને અત્ભદળન
ક તયપ રઇ જામ.
અ૫ણી ાવે ઘન શોમ તો દુવનમાની નેક લસ્તુઓ ખયીદી ળકામ છે .
ળાયીરયક ળક્ક્ત શોમ તો ફીજાના ૫ય રૂઅફ જભાલી ળકામ છે . તેનાથી ફીજાઓ ૫ય
ળાવન ૫ણ કયી ળકીએ છીએ કોઇ ફલાન ફીજાઓના વધકાયો ૫ણ છીનલી ળકે
છે . ૫યં ત ુ વલદ્યા કોઇની ાવેથી ખયીદી ળકાતી નથી, ફીજાઓ ાવેથી છીનલી ૫ણ
ળકાતી નથી. તેને ભેલલા ભાટે દ્રઢતા, ભનક્સ્લતા ને ઘ્મમનળીરતા ેચક્ષત
છે . તેને ભેલી રીધા ૫છી ખોલાઇ જલાનો બમ યશેતો નથી. કોઇક ફાકોભાં
રકળોયાલસ્થાભાં જ રૌરકક ફૌદ્ધદ્ધક ક્ષભતા કે પ્રવતબા જોલા ભે છે તો એ વલચાયલા
ૂ ક્સ્થવત
ભાટે વલલળ થવુ ં ૫ડે છે કે એક જ વભમ, સ્થાન ને લાતાલયણભાં નુક
ભલા છતાંમ ફે ફાકોની ભાનવવક ળક્ક્તભાં અ પયક કે ભ ૫ડે છે ?
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૯..
ત્માયે એભ ભાનવુ ં ૫ડે છે કે એકભાં ૂલક જન્ભના જ્ઞાનના વંસ્કાય પ્રફ
શોમ છે , જ્માયે ફીજાભાં ઓછા શોમ છે . બયત,
ધ્રુલ, પ્રશરાદ, ચબભન્યુ લગેયેભાં
જન્ભથી જ પ્રખય-જ્ઞાનના ઈજ્જ્લ વંસ્કાય ૫ડેરા શતા. જગદ્દગુરુ ળંકયાચામે થોડી જ
ઈભયભાં ૂણકતા ભેલી રીધી શતી. અ તેભના અગના જન્ભના ૫રય૫કલ જ્ઞાનને
કાયણે જ ફન્યુ ં શતુ ં તેભ ભાનવુ ં ૫ડે છે . અનાથી એ ભતને વભથકન ભે છે કે ચચયવશમોગીના રૂ૫ભાં જન્ભ-જન્ભાંતયો સુધી વાથે યશેનારું અ૫ણુ ં જ્ઞાન જ છે . જ્ઞાનનો
નાળ થતો નથી. તે જય-ભય છે .
વાથકક જીલનની અધાયવળરા જ્ઞાન જ છે . જ્ઞાન જ અ દુવનમાની
વલો૫રય વં૫વિ છે .
વં૫વિ જ નશં વદ્દબુદ્ધદ્ધ ૫ણ
સુખ-સુવલધાની વાધન વાભગ્રી લધાયીને દુવનમાભાં સુખ-ળાંવત ને
પ્રગવત થલાની લાત વલચાયલાભાં અલે છે ને તેના ભાટે જ જે તે પ્રમત્નો કયલાભાં
અલે છે . ૫યં ત ુ વાથોવાથ અ૫ણે એ ૫ણ વલચાયી રેવ ુ ં જોઇએ કે વમ ૃદ્ધદ્ધ ત્માયે જ
ઈ૫મોગી થઇ ળકે છે જ્માયે વાથોવાથ બાલના સ્તય ૫ણ ઊંચુ ં લધે છે . જો બાલનાઓ
કવનષ્ઠ સ્તયની યશે તો લધેરી વં૫વિ ઉરટું વલ૫વિનુ ં રૂ૫ ધાયણ કયે છે .
દુબુદ્ધક દ્ધયુક્ત ભનુષ્મ વધક ધન ભેલીને તેનો ઈ૫મોગ ોતાના દોદુગુકણો લધાયલાભાં જ કયે છે . જુગાય, નળાખોયી, વ્મવન, વ્મચબચાય, અડંફય
લગેયેનો લધાયો ખાતા-ીતા(ધનલાન) મ ૂખાકઓભાં જ થામ છે . વમ ૃદ્ધ રોકોનુ ં જીલન
વનધકનો કયતાં લધુ કલુવત શોમ છે . તેભનાથી ઉરટું પ્રાચીનકાભાં ઊવઓએ
ોતાના જીલનનુ ં ઈદાશયણ યજૂ કયીને એ વાચફત કયું શતુ ં કે ગયીફીભાં જીલન
વલતાલીને શ્રેષ્ઠ જીલન જીલી ળકવુ ં વંબલ ફની ળકે છે અભ કશીને વં૫વિ ને
વમ ૃદ્ધદ્ધનો વલયોધ કયી યહ્યા નથી.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૦..
ભાયો કશેલાનો શેત ુ પક્ત એટરો જ છે કે બાલના સ્તય ઊંચે રઇ
જલાની વાથોવાથ વમ ૃદ્ધદ્ધ લધળે તો તેનો વદુ૫મોગ થળે ને ત્માયે વ્મક્ક્ત ને
વભાજની સુખ-ળાંવત લધળે. બાલના સ્તયની ઈેક્ષા કયીને જો વં૫વિ ૫ય જ બાય
દે તા યશીએ તો દુગુકણી રોકો તે વમ ૃદ્ધદ્ધનો ઈ૫મોગ વલનાળના ભાટે જ કયળે. લાનયના
શાથભાં ૫ડેરી તરલાય કોઇનુ ં શુ ં રશત વાધી ળકળે ?
વન્ભાગક ૫ય રઇ જનાયી, પ્રેયણા અ૫નાયી વલદ્યા ને અદળોની પ્રત્મે
વનષ્ઠા ેદા કયનારું જ્ઞાન ભાનલ જીલનની વાચી વં૫વિ છે . તેને લધાયલાથી ળોક
વંતા૫થી છુટકાયો ભી ળકલો વંબલ થળે. બૌવતક વમ ૃદ્ધદ્ધઓ લધાયલાભાં ઘણા રોકો
જોડાઇ ગમા છે ને તે રદળાભાં ઘણુ ં ફધુ ં કયી યહ્યા છે . કે ટરીક વ્મક્ક્તઓ ભાનલ
જીલનની વલો૫રય વં૫વિ વદ્દબાલનાઓને જન્ભાલલાભાં ને લધાયલાભાં જોડાઇ
જલી જોઇએ.
ન્નનો દુષ્કા ૫ડી જલાથી રોકો ાંદડા ને છાર ખાઇને જીલતા યશી
ળકે છે , ૫યં ત ુ બાલનાઓનો દુષ્કા ૫ડી જલાથી શં નયકની વ્મથા લેદનાઓ
ઈ૫યાંત ન્મ કંઇ ફચતુ ં જ નથી, અ અશાયના બાલભાં ભનુષ્મનુ ં અંતઃકયણ
મ ૂવછિત ને મ ૃત ફની જામ છે . અલા રોકોની તુરના પ્રેત વળાચ, સુય, યાક્ષવ
ને રશંવક ૫શુઓની વાથે કયી ળકામ છે . તેઓ યાક્ષવી ને ભાનુી કામો જ કયી
ળકે છે . જેટલુ ં નુકવાન નીયવ ને વનષ્ઠુય, મ ૂવછિત ને મ ૃત અંતઃકયણ દ્વાયા થામ છે
તેટલુ ં ભ ૂખ્મા ભયી જલાથી થતુ ં નથી.
ગાંધીજી, બુદ્ધ, ઇવાઇના ઈ૫દે ળોએ દુવનમાભાં ઘણુ ં જ કાભ કયું છે કે ભ કે
તેભના પ્રલચનોની ાછ તેભનુ ં ઈજ્જ્લ ચરયત્ર પ્રકાળલાન શતુ.ં અ૫ણે અ૫ણો
સ્લમં સુધાય કયલાનો કામકિભ ળરૂ કયીને, રોકવેલાની ભશાન પ્રરિમાની ળરૂઅત
કયલી જોઇએ. યુગ ૫રયલતકનનુ ં ૫શેલ ુ ં કામક છે સ્લમંન ુ ં ૫રયલતકન. અ૫ણે ફદરાઇશુ ં
તો અ૫ણી દુવનમા ૫ણ ફદરાળે.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૧..
ભનુષ્મ ને ૫શુ :
૫શુ ને ભનુષ્મ લચ્ચે મુખ્મ બેદ એ છે કે ૫શુભાં વલચાયણા ને
રિમાઓ ોતાની વ્મક્ક્તગત આચ્છા, અકાંક્ષાઓ ને જરૂરયમાતો સુધી જ વીવભત યશે
છે . તેઓ અગની લાત વલચાયતા નથી ને ળયીયના સુખથી અગ કોઇ ઈચ્ચ
પ્રમોજન ભાટે કંઇ કયલા ભાટે તત્ય થતા નથી. પ્રકૃવતએ સ ૃષ્ષ્ટ િભને ચાલુ યાખલા
ભાટે જીલોભાં કાભ-લાવના ેદા કયી છે . પ્રજનનથી જન્ભેરા ફચ્ચાઓના વંયક્ષણ ભાટે
નય-ભાદાભાં મૌન વશમોગ તથા ફચ્ચાઓનુ ં ોણ કયલાની વાશજજક વ ૃવિ જન્ભાલી
છે . ેટ ને પ્રજનનની ફે પ્રકૃવિઓની અવાવ જ શુઓનુ ં વભગ્ર જીલન ઘેયામેલ ુ ં
યશે છે , તે ભો જન્ભે છે , યભે છે ને ભયે છે . અ જ ૫શુ જીલનની જીલનગાથા છે .
ભનુષ્મોભાં ૫શુઓ કયતાં જે તપાલત શ્રેષ્ઠતા જોલા ભે છે તે છે તેભની
અદળકલાદી અકાંક્ષાઓ ને ઈદ્દે શ્મો ભાટે કયલાભાં અલતી રિમાઓ. બગલાનની
વલકશ્રેષ્ઠ કરાકૃવત ભાનલ પ્રાણીભાં જોલા ભે છે . તેના વર્જનભાં ૫યભેશ્વયે ોતાની
કુળતા ને બાલનાનો બય ૂય વભાલેળ કમો છે . અટરો શ્રભ ને ભનોમોગ
એટરાં ભાટે રગાડમો છે . બુદ્ધદ્ધ લૈબલનુ ં વલળે નુદાન એટરાં ભાટે અપ્યુ ં છે કે તે
ં
ોતાના લચકસ્લને ઈચ્ચ અદળોભાં જોડીને ૫યભેશ્વયના અ વલશ્વ-ફાગને સુદય,
સુગવં ધત ને સુવ્મલક્સ્થત યાખલાભાં શાથ રંફાલે.
ભાનલ જીલનની વાથકકતા ને વપતાને એ કવોટી ૫ય કવલી જોઇએ
કે તેણે કે ટરો પ્રકાળ ેદા કમો ને અંધકાયભાં બટકનાયાઓને ોતાનુ ં નુકયણીમ
ઈદાશયણ પ્રસ્તુત કયીને વન્ભાગક ૫ય ચઢાવ્મા. ૫વલત્રતા, શ્રેષ્ઠતા, વજ્જજનતા ને
વહૃદમતાથી બયે લ ુ ં વભગ્ર જીલન એ જ વાચફત કયી ળકે છે કે ભનુષ્મે ોતાના ભશાન
લતાયનો શેત ુ વાથકક કમો છે . રોકભંગના ભાટે પ્રસ્તુત કયે રા નુદાનો ને
ત્માગ-ફચરદાનના અધાયે જ એ વનષ્કક કાઢી ળકામ છે કે ૫યભેશ્વયના શ્રભને વાથકક
કયલા ભાટે ભનુષ્મનુ ં ભન ઓગળ્યુ.ં
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૨..
ભનુષ્મે ોતાની ગરયભા ૫ય શજાય લખત એ વલચાયવુ ં જોઇએ કે સ ૃષ્ષ્ટની
વલોિભ કૃવત ફનાલલા ાછ ૫યભેશ્વયનુ ં કોઇ વલળે પ્રમોજન તો છુામેલ ુ નથી ને
? અ પ્રશ્ન વલે જેટલુ ં વધક ગંબીયતાથી વલચાયલાભાં અલળે તેટરો, અંતયાત્ભા
એક જ ઈિય અ૫ળે કે ૫શુ પ્રવ ૃવિઓભાં વડતા યશેલાભાં ભનુષ્મ જીલનની વાથકકતા
નથી, ૫યં ત ુ તે ભશાન ઈદ્દે શ્મોના ભાટે જીલે ને ભશાન ફીને ઇશ્વયના પ્રમોજનોને ૂયા
કયે .
ભશત્લાકાંક્ષાઓનું ગાંડ૫ણ
ધન, ુત્ર ને પ્રવવદ્ધદ્ધની પ્રાત્તપ્તની ત ૃષ્ણા, લાવના, શંતાથી વલુબ્ધ
ભનુષ્મો તે તોપાની ગાંડાઓનુ ં રૂ૫ ધાયણ કયી રે છે કે જેઓ સ્લમં ચેનથી (વનયાંત)
યશેતા નથી ને ફીજાઓને ૫ણ એક ૫ડલા દે તા નથી. ભશત્લાકાંક્ષી વ્મક્ક્તઓ
ોતાના ભાટે વલળે રાબ બરે ભેલતા યશે, ૫યં ત ુ જનવભાજના ભાટે તેઓ વંકટ
રૂ૫ જ ફની યશે છે . વંત ુષ્ટ જીલન જીલલાનો કોઇ અનંદ જ નથી.
અ૫ણને જે કંઇ ભે લુ ં છે તેના ૫ય વંતો, ગલક ને અનંદ કયતા
જઇને, જો અજે અનંદ ભનાલી ળકતા નથી, તો કારે જો અજ કયતા વધક ભી
જામ તો સુખી ફની ળકીશુ ં તેનો ળો બયોવો ? ત ૃષ્ણા તો પ્રત્મેક વપતા ૫છી
ક્ગ્નભાં ઘી શોભલાની જેભ લધતી જ જામ છે . અથી જેભણે રારવાઓ, કાભનાઓની
અગભાં ફવુ ં શોમ તેભણે ોતાની ભનોભ ૂવભભાં વંતો રૂી જીલતી ચચતા વજાલી
રેલી જોઇએ.
વભાજવેલા, ૫યભાથક અત્ભવલકાવ, વલદ્યાભ્માવ, બૌવતક ઈન્નવતનુ ં પ્રત્મેક
કામક રાંફા વભમ સુધી કયી ળકલાનુ ં તેભના ભાટે વંબલ ફને છે જેઓ ધૈમકલાન ને
ક્સ્થતપ્રજ્ઞ છે . અ ફે ગુણ પક્ત તેઓને જ પ્રાપ્ત થઇ ળકે છે . જેઓ ોતાની અજની
વવદ્ધદ્ધઓ ૫ય વંતો નુબલતા જઇને અલતીકારે લધુ ઈન્નવતળીર ફનલાનુ ં ોતાનુ ં
એક વય સ્લાબાવલક કતવ્ક મ ભાને છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૩..
દુવનમાભાં નેક પ્રકાયના ધન છે ૫યં ત ુ વંતોનુ ં ધન વૌથી ભોટું ધન
છે . કફીયની તે ઈરકત ઘણી વાયગચબિત છે . જેભાં કશેલાયુ ં “જફ અલે વંતો ધન,
વફ ધન ધ ૂરય વભાન” અ ધન જમાં ૫ણ શળે ત્માં અનંદનુ ં ઝયણુ ં લશેળે. વત-૫ત્ની
જો ૫યસ્ય વંતષ્ુ ટ શોમ છે તો તેભને સ્લગીમ જીલનયવ અ જ જીલનભાં પ્રાપ્ત થળે.
ગાભડાના છોકયાઓ બણી-ગણીનો ળશેયો તયપ દોટ મ ૂકે છે . જો તેઓને ગ્રામ્મ
જીલનભાં વંતો યાખલાની રશંભત શોમ તો ળશેયી ચભક-દભકભાં ોતાનુ ં સ્લાસ્થ્મ
ં
ફયફાદ કયલાને ફદરે ગ્રાભીણ વભાજને વધક સુદય
ફનાલલા ભાટે તે જ ક્ષેત્રભાં
યશીને ોતાની ને ોતાના ગાભડાના બાઇઓની ઘણી ભોટી વેલા કયી ળકે છે .
પ્રત્મેક વ્મક્ક્ત ોતાના ગુણ, કભ,ક સ્લબાલનો લધુભાં લધુ વલકાવ કયે એ
ઈચચત છે . વધક વેલાબાલી શોવુ,ં વધક વભ્મ, સુવસ્ં કૃત ને અદળકલાદી શોવુ ં કોઇ
વ્મક્ક્તના ભાટે ઓછા ગૌયલની લાત નથી. અ જ ભશત્લાકાંક્ષાઓ ઈચચત છે ને
જીલન ભાટે ઈ૫મોગી ૫ણ. તેની દયે ક ભાટે છૂટ શોલી જોઇએ. ૫યં ત ુ વધક ધન
એકત્ર કયલાની, વધક એળઅયાભ કયલાની, વધક પ્રળંવા કભાલલાની પ્રવ ૃવિ ૫ય
કાન ૂની કે નૈવતક વનમંત્રણ યશે તો એ વલકથા ઈચચત ગણાળે.
અધ્માજત્ભક દ્રષ્ષ્ટકોણ વંતોનો દ્રષ્ષ્ટકોણ છે . તેભાં પ્રત્મેક વ્મક્ક્તને
ધીયજ ને ઔચચત્મની વાથોવાથ પ્રગવત કયલા જલાની છૂટ છે , ૫યં ત ુ જન
વાધાયણના ભધ્મભ સ્તયથી ઘણા ઊંચે જલાની ભનાઇ છે . જેનાભાં જન વાધાયણના
ભધ્મભ સ્તયથી ઘણા ઊંચે જલાની ભનાઇ છે . જેનાભાં જે મોગ્મતાઓ શોમ, તેઓ તેનો
ોતાનાથી નાના કે છાત વાથીઓને ઈન્નવતળીર ફનાલલાભાં ઈ૫મોગ કયે ને જે
પ્રકાયે રશ્કયના વવાઇઓ એકવાથે કદભથી કદભ વભરાલતા જઇને એક જ પ્રકાયનો
ોળાક ૫શેયીને ભાચક કયતા ચારે છે તે જ પ્રકાયે અ૫ણે ૫ણ અ૫ણા વભગ્ર
વભાજનો એક વયખો વલકાવ કયતા જઇને વાથોવાથ અગ લધલાની લાત
વલચાયલી જોઇએ.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૪..
જો ત ૃષ્ણા ને લાવના ભાટે ભશત્લાકાંક્ષાઓ યાખલાભાં અલે તો તે
વ્મક્ક્ત ને વભાજના ભાટે નુકવાનકાયક વાચફત થળે. કોઇ વ્મક્ક્ત વધક તલંગય
ફનીને, એળઅયાભ બોગલીને, ોતાની દુષ્પ્રવ ૃવિઓને જ બડકાલી ળકે છે . તેનાથી
છે લટે તેન ુ ં ૫તન જ થળે. દમા, કરુણા, ત્માગ ને ૫યભાથકની બાલનાઓને ચરયતાથક
કયલાની ભશત્લાકાંક્ષાઓ જ વાચી ને શ્રેમસ્કય ભશત્લાકાંક્ષાઓ કશી જઇ ળકામ છે .
ખોટો ને કવનષ્ઠ ભશત્લાકાંક્ષાઓના ગાંડ૫ણથી ફચીએ.
અત્ભવલશ્વાવની પ્રફ ળરકત
વલશ્વાવ ભાનલ જીલની દ્રઢ રગાભ (શરેસ)ુ ં છે , જે તેને રાખો વલ૫રયત
ંૂ
ક્સ્થવતઓભાં, મઝલણોભાં
૫ણ ગવતળીર ને સુક્સ્થય ફનાલી યાખે છે . વલશ્વાવની
દોયીથી ફંધામેરી જીલન નાલ ડગભગી ળકતી નથી. જે રોકો ોતાનાભાં ત ૂટ
ંૂ
વલશ્વાવ યાખીને ચારે છે તેઓને મઝલણ
બયી વભસ્માઓ-આંધી-ત ૂપાન ૫ણ ોતાના
ધ્મેમ-૫થ ૫યથી વલચચરત કયી ળકતી નથી. જીલનભાં પ્રકાળ અ૫નાયા ફધા દી૫કો
ઓરલાઇ જામ, ૫યં ત ુ ભનુષ્મના હૃદમભાં વલશ્વાવની જ્મોવત પ્રકાળતી યશે તો તે ઘોય
અંધકાયભાં ૫ણ ોતાનો ૫થ સ્લમં ળોધી રેળે. અત્ભવલશ્વાવની જ્મોવતની વાભે
દુવનમાનો વભગ્ર અંધકાય લેયવલખેય થઇ જામ છે .
વલશ્વાવ લત
ક ોને ડગાલી દે છે , વલળા વાગયને ાય કયાલે છે , વલશ્વાવ
કોઇ કોભ ુષ્ નથી જે વાધાયણ લાયુના ઝાટાથી ૫ડી જામ. તે રશભારમની જેભ
ડગ યશે છે . વીતાની ળોધભાં ગમેરા લાન-યંછ વમુદ્ર તટ ૫ય શાયીને ફેવી ગમા.
ુ ત
ં ે અત્ભ-વલશ્વાવને જગાડીને
સ્લમં શનુભાન ૫ણ એની ચચંતાભાં શતા, ૫યં ત ુ જાંબલ
કહ્યુ,ં . શનુભાન ! તભે અ વમુદ્રને રાંઘી ળકો છો ને અત્ભવલશ્વાવ જાગૃત થતા જ
શનુભાન તે વલળા વાગયને યભતની જેભ ાય કયી ગમા.
જ્માં વલશ્વાવ છે ત્માં જીલનના વભગ્ર બાલો, શ્રા૫, ગયીફાઇ, દુઃખ,
દીનતા વનષ્પ્રબાલી ફની જામ છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૫..
એ જીલનના વલકાવ િભભાં ફાધક ફનતા નથી. દુવનમાના વધકાંળ
ભશાુરુોનુ ં જીલન અ જ વત્મનુ ં પ્રવતાદન કયે છે . જેઓને અગ લધલાની કોઇ
વશાયો ન શતો, તેઓને અત્ભફના વશાયે જીલનની ભશાન વપતાઓ પ્રાપ્ત કયી.
નેક વ્મક્ક્તઓ ોતાના અત્ભવલશ્વાવને અધાયે વાધાયણ ફની ગઇ.
અત્ભવલશ્વાવ ક્યાંમ અભતેભ ળોધલાની લસ્તુ કે કોઇની કૃાનુ ં લયદાન
નથી. અ અ૫ણા અંતયભાં ચફયાજભાન વનાતન વત્મ છે . અત્ભચેતનાનુ ં જયભય, વલકળક્ક્તભાન, રદવ્મ સ્લરૂ૫ જ અ૫ણા વલશ્વાવનો અધાય ફની ળકે છે . અ
યીતે અત્ભદે લતાનો ૫રયચમ ભેલીને તેભના શાથભાં જ જીલનની રગાભ વંી દે લી,
ોતાની ળક્ક્ત ને વાભથ્મક ૫ય બયોવો યાખીને વનર્દ્વ્ન્ક દ ફનીને જીલન યણભાં ોતાનુ ં
કતકવ્મ ારન કયતા યશેવ ુ ં જ વલશ્વાવનુ ં લરંફન રેલા ફયાફય છે . ભનુષ્મ ોતે
સ્લમંભાં ખ ૂટ ળક્ક્ત ને બંડાયનો સ્લાભી છે . ભનુષ્મના અંતયભાં ળક્ક્ત ને
વમ ૃદ્ધદ્ધનો જસ્ત્ર સ્ત્રોત છે . એનો ૫રયચમ થલાથી દ્રઢ વલશ્વાવનો ભ્યુદમ થામ છે
ને વપતાનો મ ૂભંત્ર ફની જામ છે .
ઇશ્વયની રદવ્મ બેટ-અત્ભવલશ્વાવ :
ોરીવના વળસ્ત્ર યક્ષકો વાથે ચારતા શોમ છે ત્માયે સુયક્ષાની વનવશ્ચંતતા
થઇ જામ છે ને વનબમ
ક થઇને ચારી ળકામ છે . જેને ઇશ્વય ૫ય, તેની વલળ
ક રકતભાન
વિા ૫ય વલશ્વાવ છે તે વનબકમ થઇને ચારે છે . જેને ઇશ્વય ૫ય બયોવો છે , જે ઇશ્વયને
પ્રત્મેક વભમે ોતાનાભાં ચફયાજભાન શોલાને નુબલ કયે છે તેને અત્ભવલશ્વાવની
ઈણ૫ કે ભ કયીને યશેળે ?
ઇશ્વય વલશ્વાવ ને અત્ભવલશ્વાવ એક જ શ્રદ્ધા ની ફે ફાજુઓ જ છે . જે
સ્લમં ૫યની, ોતાની ભશાનતા ને વંબાલનાઓ ૫યથી શ્રદ્ધા ગુભાલી ફેઠો છે , તેને
નાક્સ્તક વવલામ ફીજુ ં શુ ં કશી ળકામ ? જે સ્લમં ૫ય બયોવો યાખે છે તેને ઇશ્વય વશામ
કયે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૬..
કોઇ વનષ્ઠાલાન વનષ્પ યશે તેવ ુ ં ફની ળકે છે , ૫યં ત ુ જેટરા રોકો
વપતા પ્રાપ્ત કયે છે . તેઓભાંથી પ્રત્મેક અત્ભવલશ્વાવી લશ્મ શોમ છે . કોઇ કુળ
ૂ નો ાક વનષ્પ જામ તે વંબલ છે .
ખેડત
જેણે ખેતીની કભાણી કયી છે તે ૈકી પ્રત્મેકને ખેડ-લાલણીનો શ્રભ કયલો
૫ડયો છે .
અત્ભવલશ્વાવ જ ળક્ક્તનો સ્ત્રોત છે . લાસ્તલભાં ઇશ્વયની એક ભાત્ર રદવ્મ
બેટ ભનુષ્મને જે ભે છે તે અત્ભવલશ્વાવ જ છે .
વ્મક્ક્તત્લના ત્રણ અધાય :
ાયભાવથિક જીલન જીલલાનો શુબાયં બ ોતાના વ્મક્ક્તત્લને ઈજ્જ્લ,
સુવસ્ં કૃત, ૫વલત્ર ને પ્રખય ફનાલલાથી જ વંબલ થઇ ળકે છે . દુવનમાને વાયી
ફનાલલા ભાટે અ૫ણે ોતાની જાતને વાયી ફનાલલી જોઇએ. અ૫ણે અ૫ણી
જાતને જેટરી વાયી ફનાલી રઇએ છીએ તેટરો જ દુવનમાનો એક અંળ ઈિભ ફની
જામ છે ને તે અંળ ફીજાને, ફીજો ત્રીજાને એભ લધતો જઇને દુવનમાને લધુભાં લધુ
ં
સુદય
ફનાલતા જલામ છે . અ૫ણી આંતરયક ક્સ્થવતને ઊંચે રઇ જઇને અ૫ણે
લાસ્તલભાં દુવનમાની ભોટાભાં ભોટી વેલા કયલાનુ ં શ્રેમ ભેલીએ છીએ.
અ૫ણુ ં વ્મક્ક્તત્લ ળયીય, ભન ને અત્ભા એ ત્રણ અધાયો ૫ય ઉબેલ ુ ં
છે . અ ત્રણેમને ૫વલત્ર ને પ્રકાળ ૂણક ફનાલલા ભાટે કભમ
ક ોગ, જ્ઞાનમોગ ને
બક્ક્તમોગની ત્રણ વાધનાઓનો િભ ૫નાલલો ૫ડે છે . જીલન વાધનાનો થક છે .
ોતાની પ્રત્મેક ગવતવલવધઓને અદળકયક્ુ ત ફનાલલી. કભકમોગી ફનીને ળયીયને,
જ્ઞાનમોગી ફનીને ભનને ને બક્ક્તમોગી ફનીને અત્ભાને ૫રયષ્કૃત કયલાભાં અલે
છ. અ૫ણી પ્રત્મેક ળાયીરયક રિમા કતકવ્મારન ભાટે , પ્રત્મેક વલચાયણા વત્મ ને
વલલેકના પ્રવતાદન ભાટે ને પ્રત્મેક બાલના અત્ભીમતા ને પ્રેભ-સ્નેશના
ચબલધકન ભાટે શોમ તો વભજવુ ં જોઇએ કે ળયીય, ભન ને અત્ભાના
ત્રણેમ
અધાયો તે રદળાભાં ગ્રેવય થઇ યહ્યા છે જેના ભાટે ઇશ્વયની આચ્છા ને પ્રેયણા છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૭..
અ ભાગક ૫ય ચારીને અ૫ણે જીલનના ઈદ્રેશ્મોની ૫યીક્ષાભાં વપ થઇ
ળકીએ છીએ.
અ ત્રણે મોગાભ્માવોને અભ તો પ્રત્મેક ૫ે ોતાના વલચાયો ને
કામોભાં શ્રેષ્ઠતાનો વભાલેળ કયીને જ વં ૂણક યીતે વં૫ન્ન કયી ળકામ છે , ૫યં ત ુ તેના
ભાટે કે ટરાક વલળે રિમા-વલદ્યાનો ૫ણ વનવશ્ચત છે . એભનો એક ભ્માવના રૂ૫ભાં
દયયોજ કામભ
ક ાં ભર કયલાભાં અલે તો વાધનાભમ જીલન જીલલાનો ઈદ્દે શ્મ ભોટા
પ્રભાણભાં ૂયો થઇ ળકે છે .
ા૫કભક ને અત્ભકલ્માણ :
વાભાન્મ યીતે રોકો કાન ૂની ગુનાઓને જ ા૫ વભજે છે . ચોયી, લટં ૂ ,
શત્મા, વ્મચબચાય, ફેઇભાની લગેયે ોરીવની ૫કડભાં અલનાયા ગુનાઓ જ ા૫
ભાનલાભાં અલે છે ને નળાખોયી, જુગાય, વત્મ લગેયે બુયાઇઓને જ બુયાઇ
વભજે છે . જો અ દો અ૫ણાભાં ન શોમ તો અ૫ણી જાતને વનષ્ાી ભાની રઇએ
છીએ. અત્ભકલ્માણનો ઈદ્દે શ્મ અટરી ભોટી ૫રયબાાભાં વલસ્તાયભાં યશેલાથી ૫રય ૂણક
થઇ ળક્તો નથી. જે દુગુકણો અ૫ણા વ્મક્ક્તત્લભાં ફાધક ફનીને ઉબા યશે છે તે
અધ્માજત્ભક દ્રષ્ષ્ટએ ૫ણ ા૫ છે .
અ૫ણે તેભનુ ં વનયાકયણ કયવુ ં ૫ડળે. અવ, પ્રભાદ, ગંદકી, કટુલચન,
અલેળ ઇષ્માક, ચાડી, વનંદા, શયાભખોયી ૫ક્ષાત, સ્લાથ૫
ક યામણતા નુદાયતા, રોબ,
વંઘયાખોયી, ત ૃષ્ણા, લાવના, વંમભ, ફેજલાફદાયી, બીરુતા, કામયતા, અળંકા,
વલશ્વાવ, ઈચ્છૃંખરતા, કૃતજ્ઞતા જેલા ને ભાનવવક દો-દુગુકણો બરે છુામેરા યશે,
બરે ઈેક્ષણીમ વભજલાભાં અલે ૫યં ત ુ અ૫ણા વ્મક્ક્તગતના વલકાવભાં એ જ વૌથી
ભોટા ફાધક છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૮..
શજાય દુશ્ભન ભીને અ૫ણુ ં એટલુ ં રશત કયી ળકતા નથી જેટલુ ં અ
ભનની ગુપાભાં છુાઇને ફેઠેરા જ્ઞાન, દ્રશ્મ ળત્રુઓ કયે છે . અથી અ૫ણા દોદુગુણ
ક ોનુ ં વનયાકયણ કયલાનુ ં ચબમાન ચરાલીને પ્રત્મેક કભમ
ક ોગીને ઝીણલટ ૂલક
ક
ોતાના રિમાકરા૫ ૫ય દ્રષ્ષ્ટ યાખલી જોઇએ કે તે આંતરયક ળરકતઓનો તેના ઈ૫ય
કે ટરો પ્રબાલ છે ને તેઓ જ્માયે કદી ોતાનુ ં અવધ૫ત્મ જભાલલાનો પ્રમત્ન કયે
તેભને તુયત જ ઝાટકી દે લા જોઇએ, રાત ભાયીને બગાડી દે લા જોઇએ. આંતરયક
દો-દુગુકણોની વાથે વતત વંઘક કયતા યશેવ ુ ં જ લાસ્તવલક ભશાબાયત છે . બગલાને
ગીતાભાં જુનને
અ જ વંગ્રાભભાં કરટફદ્ધ યશેલા ભાટે પ્રોત્વારશત કમો છે . અ જ
ક
કભકમોગની અત્ભા છે .
ગીતાના અ વંદેળાને બગલાન દ્વાયા અ૫ણા ભાટે જ ફતાલામેર
ુ ભાં વતત જોડામેરા
ભાનલો જોઇએ ને અત્ભળોધન તથા અત્ભ સુધાયના ધભકયદ્ધ
યશેવ ુ ં જોઇએ.
ચતુય ફનીએ કે બુદ્ધદ્ધભાની ?
અ દુવનમા ચતુય પ્રાણીઓથી બયે રી છે . હુભરો કયીને ફીજાઓને ેટને વભાલી
ં ઓની વંખ્મા ભોટી છે . ોતાનો સ્લાથક વાધલાની કરાભાં પ્રલીણ
દ્દે નાયા જીલજતુ
રોકોની વંખ્મા શં ઘણી ભોટી છે . એના ભાટે તેઓ ફીજાઓને નુકવાન કયલાના
કુકૃત્મથી ૫ણ ટે લાઇ જામ છે . એલા રોકોને જ ચતુય કશે છે . તેભનાભાંથી ઘણા પ્રલીણ
રોકોને જેરખાનાભાં કે દની ને ફદરાની ભાયીટ વશન કયતાં ક્યાંમ ૫ણ જોઇ
ળકામ છે .
ૂ તા-ચશકતા રદલવ
૫ક્ષીઓ વ ૃક્ષો ૫ય ૫યસ્ય શાવન ૫શંચાડયા વલના કદ
વલતાલે છે . કીડીઓ, ભધભાખીઓ ને ૫તંચગમા ૫ણ જીલનમા૫નની પ્રકૃવત પ્રદિ
સુવલધાઓના વશાયે જ જીલન વલતાલી રે છે . શયણાઓના ટોા ને કબ ૂતયોના ઝૂડ
૫ણ નીવત ૫નાવ્મા વવલામ ોતાની વાભાન્મ બુદ્ધદ્ધના વશાયે ગુજયાન કયી રે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૧૯..
વ્મક્ક્ત શોમ, વભાજ શોમ કે યાષ્ર શોમ તે બુયાઇથી બયે ર છે એ કે લ
એક ભ્રભ છે . જીલનની પ્રત્મેક ક્ષણનો રશવાફ-રકતાફ નંધામ છે . ાણી શંભેળા ાણી
જ યશેળે. જો તે કીચડભાં લશેળે, દુગંધ વલનાનુ ં શળે નશં તો તે ાણી શોલાના ભ્રભ
કયીને ૫ણ ીલારામક ફની ળકે નશં. તે જ પ્રભાણે દગાની વપતા છે લટે ૫તન
ને ૫મળનુ ં જ કાયણ ફને છે . છે લટ સુધી વાથ અ૫નાયી વપતા બરાઇ દ્વાયા
ભે છે . તેનાથી ભનુષ્મનો અરોક ને ૫યરોક સુધયે છે . કભપ
ક તો ળાશ્વત છે .
વ્મલશાયભાં વભજદાયીનો વભાલેળ :
અ દુવનમા ઘણી વલચચત્ર છે એભાં ણઘડ ને સુઘડ ફંને પ્રકાયની
વ્મક્ક્તઓ યશે છે . ેચક્ષત પ્રકૃવતના વ્મક્ક્તઓ શંભેળા ભતા યશે એલો દુયાગ્રશ
યાખલો ૫ણ મોગ્મ છે . અ દુવનમા ભાત્ર અ૫ણા ભાટે જ ફની નથી. એભાં તયશતયશના જીલો-ભનુષ્મના વનલાકશની વલધાતાએ વ્મલસ્થા કયી છે . અ વંયક્ુ ત વદાવ્રતી
યવોડાભાં અ૫ણે આચ્છીએ તેવ ુ ં શંભેળાં ાકતુ ં નથી. અ૫ણે તો ભાત્ર શ્રેષ્ઠ રોકો
ાવેથી પ્રેયણા રેલી જોઇએ, તેભની વાથે ગાઢ વં૫કક વાધલાનો પ્રમત્ન કયતા યશેવ ુ ં
જોઇએ. વાભાન્મ રોકો વાથે ભનભે વાધી ળકીએ, વંઘક વલના જીલન વલતાલી
ળકીએ એની જ લાત વલચાયલી જોઇએ.
શય કોઇની વાથે ચફનજરૂયી ઈદાયતા યાખલાની બાલના છે લટે ઘણી
ભંઘી ૫ડે છે . અને કાયણે વં૫કક ક્ષેત્રભાં એક વાભાન્મ લગીકયણ ને સ્તયને નુરૂ૫
ોતાના વ્મલશાયભાં પેયપાય કયલો જરૂયી થઇ ૫ડે છે . જ્માં ણઘડોની વાથે વ્મલશાય
કયલો ૫ડે છે ત્માં કરઠનાઇ વશેલી ૫ડે છે . અલા વલચચત્ર પ્રાણી શંકાયી ને દુયાગ્રશી
તો શોમ છે , ોતાના વલલેકના અધાયે કોઇ વનણકમ કયલો તેભની ભમાકદા ફશાયની
લાત શોમ છે . એલા રોકોનો સુધાય ભાયીટથી કયલાનુ ં કાભ અ૫ણુ ં નથી, તે કાભ
ળાવનતંત્રનુ ં છે . અ લેાએ થડાભણથી ફચવુ ં મોગ્મ છે . ણઘડ દુયાગ્રશીઓ
પ્રત્મેનો ભનોયોગીઓ પ્રત્મેના જેલો વ્મલશાય કયલો જોઇએ. ન તો ક્ષભાળીર ફનવુ ં
જોઇએ કે ન તો ઈ૫ચાય પ્રરિમાથી વલમુખ યશેવ ુ ં જોઇએ.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૦..
૫યં ત ુ વાચી વરાશ ભાની જ રેલાળે જ એવુ ં વલચાયવુ ં જોઇએ નશં.
નીવતના પ્રત્મે ભાત્ર વશકાય વ્મકત ન કયતાં લાસ્તલભાં અચયલો ૫ણ જોઇએ.
અ જ વાચી અદળલ
ક ારદતા છે જ્માયે એકાદ વ્મક્ક્ત ૫ણ વાશવ કયે છે ત્માયે
અોઅ૫ તેની ાછ તેના જેલી વ્મક્ક્તઓ દોડી અલે છે . ણઘડ રોકોભાં ૫ણ
૫રયલતકન થઇને જ યશે છે .
ભયતાનો ળૈળલકા- જીલન
:
જીલન શુ ં છે ? શ્રુવત કશે છે કે જીલનના સ્લરૂ૫ને વભજી રેવ ુ ં જોઇએ
ને તેની વાથે જોડામેરા તથ્મોને સ્લીકાયી રેલા જોઇએ, બરે તે ગભે તેટરા વપ્રમ
કે ભ ન જણાતા શોમ. જીલન એક ૫ડકાય છે , એક વંગ્રાભ છે , એક વાશવ છે ને તેને
તે સ્લરૂે સ્લીકામાક વલના કોઇ ઈામ નથી. જીલન એક યશસ્મ છે , ઇન્દ્રજા છે ,
ભ ૂરભ ૂરાભણી છે , એક પ્રકાયનો ગોયખધંધો છે . ગંબીય ચચંતન-ભનનના અધાય ૫ય જ
તેના તચમા સુધી ૫શંચી ળકામ છે . અ જ અધાય ૫ય ભ્રભને કાયણે ેદા થનાયા
જોખભોથી ફચી ળકામ છે . કતવ્ક મના રૂ૫ભાં જીલન ત્મંત મુશ્કે ર ૫યં ત ુ ચબનેતાની
જેભ શવતી-શવાલતી શલી-વય યં ગભ ૂવભ છે .
જીલન એક ગીત છે , જેને ંચભ સ્લયભાં ગાઇ ળકામ છે . જીલન એક
સ્લપ્ન છે , જેભાં સ્લમંને ૫યોલી ળકામ તો વં ૂણક અનંદનો યવાસ્લાદ ભાણી ળકામ છે .
જીલન એક લવય છે જેને ગુભાલી દે લાથી શાથભાંથી વલકસ્લ ગુભાલવુ ં ૫ડે છે .
જીલન એક પ્રવતજ્ઞા છે , માત્રા છે , જીલલાની કા છે , તેને વપ ફનાલલાની યીત
જેણે જાણી રીધી, વભજી રીધી, તેના ૫ય ભનન કયી રીધુ ં તેણે વભજી રેવ ુ ં કે તે
વાચો ાયખું છે , ઝલેયી છે ને વવદ્ધદ્ધઓનો વદુ૫મોગ કયી ળકનાય બાગ્મળાી છે .
જીલન વંદમક છે , જીલન પ્રેભ છે , અનંદ છે , તે વલક કંઇ છે જે સ ૃષ્ટાની અ વલળા
સ ૃષ્ષ્ટભાં વલોિભ કશેલા રામક છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૧..
ત૫સ્લીનો લૈયાગ્મ :
વત્મની પ્રાત્તપ્ત ત૫સ્લી જ કયી ળકે છે . ળાયીરયક ને ભાનવવક
પ્રરોબનોથી ફચલાભાં જે વતવતક્ષા ને કષ્ટ વરશષ્ણુતાની, ધૈમક ને વંમભની
જરૂરયમાત ૫ડે છે તેને એકત્ર કયલાનુ ં નાભ જ ત૫ છે . કાયણ વલના ળયીયને
વતાલલાનુ ં નાભ ત૫ નથી. કોઇને ૫ણ વતાલવુ ં ખયાફ છે તો ૫છી ળયીયને ીડા
ને ત્રાવ અીને કયુ ં રશત વાધી ળકામ ? ત૫સ્મા તે છે જેભાં વભગ્ર જીલન રક્ષ્મ
વનધાકરયત કયલાભાં વીવભત કભાણીથી વનલાકશ કયલાભાં ગયીફી થલા કયકવય
૫નાલલી ૫ડે છે . તેને પ્રવન્નતા ૂલકક સ્લીકાયલી ને વળયોધામક કયલી તેન ુ ં નાભ જ
ત૫ વાધના છે .
વત્મ રૂી નાયામણને પ્રાપ્ત કયલાનુ ં મ ૂલ્મ છે લૈયાગ્મ લૈયાગ્મનો થક એ
નથી કે ઘય ૫રયલાયને છોડીને વલચચત્ર લેળ ફનાલલો કે ચબક્ષાટન કયવુ.ં ૫યં ત ુ તેનો
વાચો થક છે કે જે યાગ દ્વેની ધ ૂ૫છાંમાભાં વભગ્ર જગત શવતુ,ં યડતુ,ં ળાંત,
ઈદ્ધર્દ્વ્ગ્ન યશે છે તે તકરીપોથી ફચતા યશીને ભશાન રક્ષ્મની તયપ વલયત ગવતથી
ચારતા યશેવ.ુ ં
વત્મવનષ્ઠ વ્મક્ક્ત અ વત્મથી બયે રા વંવાયને એક વલચચત્ર પ્રાણી
જણામ છે . તેને ૫ણ જ્ઞાનના અંધકાયભાં બટકતી દુવનમા દમાજનક જણામ છે .
ફંનેનો તારભે ફેવતો નથી. અ વલવંગવત કોઇ જગ્માએ કડલાળ ઈત્ન્ન કયે છે .
ક્યાંક વતયસ્કાય ેદા કયે છે . ક્યાંક લયોધ ેદા કયે છે . ક્યાંક ત્રાવ અે છે તેની
ઈેક્ષા કયલી તે લૈયાગ્મ છે ને એની ફાફતભાં જે ત્રાવ વશન કયલો ૫ડે તેને
વંતો ૂલક
ક વશન કયલાનુ ં નાભ ત૫ છે .
લૈયાગ્મ ને ત૫ના શરેવા દ્વાયા વલલેકલાન વ્મક્ક્ત ોતાની વાધનાની
નાલને શંકાયે છે ને વત્મના ૫યભ રક્ષ્મ સુધી ૫શંચે છે . અલી વ્મક્ક્તઓ યુગ
૫રયલતન
ક કયી ળકે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૨..
વલકશ્રેષ્ઠ કાયીગયી :
કરાકાયના શાથ ણઘડ લસ્તુઓને ૫કડે છે ને ોતાના વાધનો દ્વાયા
ં
ં
નલયમ્મ સુદયતા
ફક્ષે છે ને રકંભતી ફનાલે છે . કુંબાય ભાટીના સુદય
યભકડા ફનાલે
છે . મ ૂવતિકાય ૫થ્થયના ટુકડાને દે લ પ્રવતભાભાં રૂાંતરયત કયે છે . ગામક લાંવના
ટુકડાભાંથી વંગીતનો ધ્લવન તયં ચગત કયે છે . વોનીના શથોડીભાં ઘા લેઠીને ધાતુનો
ટુકડો અકકક અભ ૂણ ફને છે . કાગ, યં ગ ને કરભ દ્વાયા ચચત્રકાયે વજેકરા
રકંભતી ચચત્રનો ચભત્કાય શયકોઇને અકે છે .
જીલન એક ણઘડ તત્લ છે , દમાજનક દુગકવતયુક્ત ક્સ્થવતભાં જ ભોટા
બાગની વ્મક્ક્તઓ જેભતેભ જીલન ૫વાય કયે છે . તેનાથી રાબ ને અનંદ
ઈઠાલલાને ફદરે જીલનને ફોજા રૂી ફનાલીને કભય તોડતા ને ગયદન ભયોડતા
જણામ છે . શુ ં લાસ્તલભાં જીલન એવુ ં જ છે જેને કંટાીને ગભે તે યીતે ૂરું કયલાભાં
અલે છે ? તેના ઈિયભાં એટલુ ં જ કશી ળકામ છે કે નાડીના શાથોભાં ૫ડીને શીયો
૫ણ ઈેચક્ષત યશેતો શોમ, તો વત રકંભતી ભનુષ્મ જીલન ૫ણ કે ભ ફોજો ફની ન
યશે. ૫યં ત ુ એ ૫ણ સ્ષ્ટ છે કે જો કરાકાયની પ્રવતબાથી વંબાી-ળણગાયી ળકામ તો
ચોક્કવ તેને દૈ લી સ્તયનો, સ્લગીમ ૫રયક્સ્થવતઓથી બય ૂય ફનાલી ળકામ છે .
જીલન જીલલાની કરાનુ ં નાભ વાધના છે . જે ભાનલી ક્સ્તત્લની
ગરયભાને વભજી ળકે ને ણઘડ ક્સ્થવતભાંથી ફશાય અલીને સુવસ્ં કૃત ૫દ્ધવત ૂલકક
જીલી ળકે તેને વલકશ્રેષ્ઠ કરાકાય કશી ળકામ છે .
૫રયલતકન પ્રગવતની પ્રથભ વીડી :
પ્રગવતળીર તેભને કશેલાભાં અલે છે જેઓ ૫રયલતન
ક ની પ્રરિમાથી
બમબીત થતા નથી. તેઓ વાયી યીતે જાણે છે કે ક્સ્થયતા જ જડતા છે , નીયવતા છે ,
વનષ્ષ્િમતા છે . જેઓ અગ લધતા નથી, વલચાયીને નુબલોને સ્લીકાયતા નથી,
તેઓ ોતાની ઉજાક ગુભાલી ફેવે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૩..
ગ્રેવયે પ્રગવત ૫થ ૫ય અગ લધતી લેાએ ગઇ ગુજયીને ભ ૂરલી
ૂ તાઓથી ટક્કય રેલા ભાટે ની
૫ડે છે ને અલનાયને સ્લીકાયલી ૫ડે છે . પ્રવતક
ભનઃક્સ્થવત ફનાલલી ૫ડે છે . જેઓ ગવતળીર છે તેભનાભાં જીલન છે , પ્રાણ છે ,
વપતાની ફધી વંબાલનાઓ તેભનાભાં શમાત છે . જે જીવલત શોલા છતાંમ ૫ણ
૫રયલતકનથી ડયે છે , તે પ્રાણશીન છે , વનસ્તેજ છે , ભડદા વભાન છે .
યાવત્ર ને રદલવ, ઠંડી ને ગયભી, રાબ ને નુકવાન, પ્રાત્તપ્ત ને
વલમોગની જેભ કે ટરામ ૫રયલતન
ક િભ વ્મક્ક્તના જીલનભાં અલે છે . તે ૫યસ્ય
વલયોધી જણાતા શોલા છતાંમ એકફીજા વાથે વલબક્ત રૂે જોડામેરા છે . યુગ
ફદરામ છે ત્માયે વભગ્ર વમુદામને પ્રબાવલત કયે છે . વર્જન ને વલનાળનુ ં તેભાં
જોડકું શોલા છતાંમ તેન ુ ં ૫રયણાભ સુખદ શોમ છે . તોપાન જ્માયે વભગ્ર લાતાલયણને
વછન્નચબન્ન કયે છે ત્માયે લયવાદના ટીા ૫ણ વાથે દોડી અલે છે .
ભનુષ્મનુ ં વ્મક્ક્તગત ને વામ ૂરશક જીલન એલા જ ૫રયલતકનોથી બયે રા
લવયોનો વમ ૂશ છે . તેન ુ ં અગભન ભાનલ વમુદામને વજાગ, વાશવવક, પ્રખય
ફનાલલા ભાટે થામ છે . ભાનલી ગરયભા એભાં જ છે કે અ૫વિઓનુ,ં ૫ડકાયોનુ,ં
૫રયલતકનના પ્રગવત ૫થ ૫ય અગ જલા ભાટે સ્લાગત કયલાભાં અલે. તેનાથી
બમબીત થઇને જે તે ક્સ્થવતભાં ૫ડી યશેલાભાં કામયતા છે . જીલન વંગ્રાભભાં તેઓ જ
વપ થામ છે જેઓ ૫રયલતકનોને પ્રગવતનો માકમ ભાનીને શવીને સ્લીકાયે છે .
ગાભાં રગાડે છે .
ઇશ્વય ઈાવના વાથે જોડામેરી શ્રેષ્ઠ બાલનાઓ :
ઈાવના દયયોજ કયલી જોઇએ. જેણે સ ૂમક ને ચંદ્ર ફનાવ્મા, ફૂર ને પના છોડ
ઈછે માક, કે ટરીમ લણ-ક જાવતના પ્રાણી ફનાવ્મા તેની ાવે ફેવીશુ ં નશં તો વલશ્વની
મથાથકતાનો ૫િો કે લી યીતે રાગળે ? શુદ્ધ હૃદમથી કીતનક, બજન પ્રલચનભાં બાગ
રેલો, પ્રભુની સ્તુવત છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૪..
તેનાથી અ૫ણા ળયીય, ભન ને બુદ્ધદ્ધના તે સ ૂક્ષ્ભ કે ન્દ્રો જાગૃત થામ છે
જે ભનુષ્મને વપ વદ્ગુણી ફનાલે છે . ઈાવનાનો જીલન વલકાવની વાથે દ્ધદ્વતીમ
ં છે .
વંફધ
૫યં ત ુ પક્ત પ્રાથકના જ પ્રભુન ુ ં સ્તલન નથી. અ૫ણે કભકથી ૫ણ
બગલાનની ઈાવના કયીએ છીએ. બગલાન કોઇ ભનુષ્મ નથી, તે તો વલકવ્મા૫ક
ને ને વલળ
ક રકતભાન રિમાળીર વિા છે .
એટરાં ભાટે ઈાવનાનો બાલ યશેલા છતાંમ તેના વનવભિે કભક કયનાયો
ભનુષ્મ ઘણુ ં જ ળીઘ્ર અત્ભજ્ઞાન ભેલી ળકે છે . રાકડા કા૫લા, યસ્તા ભાટે ના ૫થ્થય
તોડલા, ભકાનની સ્લચ્છતા, વજાલટ ને ખાભાં નાજ તૈમાય કયવુ ં લગેયે ૫ણ
બગલાનની સ્તુવત છે .
અ૫ણે અ ફધા કામો એ અળમથી કયીએ કે એનાથી વલશ્વાત્ભાનુ ં
કલ્માણ થળે. કતકવ્મ બાલનાથી કયે રા કભો ને ૫યો૫કાયથી બગલાન જેટરા પ્રવન્ન
થામ છે તેટરા કીતકન બજનથી થતા નથી. સ્લાથકને ભાટે નશં અત્ભવંતોને ભાટે
કયે રા કભકથી ભોટી પદામક ઇશ્વયની બક્ક્ત ફીજી કોઇ શોઇ ળકે નશં.
ૂજા કયતી લેાએ અ૫ણે કશીએ છીએ શે, પ્રભુ તુ ં ભને અગ રઇ જા,
ભારુ કલ્માણ કયો, ભાયી ળક્ક્તઓને વલવ્ક માી ફનાલી દો ને કભક કયતી લેાએ
અ૫ણી બાલના એ કશે છે કે શે પ્રભુ – તે ભને એટરી ળરકત અી, એટલુ ં જ્ઞાન
અપ્યુ,ં લૈબલ ને લચકસ્લ અપ્યુ ં તે ઓછા વલકવવત પ્રાણીઓની વેલાભાં કાભ અલે.
હુ ં જે કરું છું તેનો રાબ વભગ્ર વંવાયને ભે .
અ બાલનાઓભાં કંઇક લધુ ળરકત ને અત્ભકલ્માણની સુવનવશ્ચતતા છે .
એટરાં ભાટે બજનને જ નશં ઇશ્વયીમ અદે ળોના ારનને વાચી ઈાવના ભાનલી
જોઇએ.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૫..
મુશ્કેરીઓ જરૂયી ૫ણ છે ને રાબદામક ૫ણ :
ક્ગ્ન વવલામ યવોઇ ાકતી નથી, ઠંડી દૂય થતી નથી ને ધાતુઓ
૫ણ ઓગી ળકતી નથી. અદળોની ૫રય૫કલતાના ભાટે એ જરૂયી છે કે તેના
પ્રત્મેની વનષ્ઠાની ગાઢતા મુશ્કે રીઓની કવોટી ૫ય કવી ળકામ ને વાચાં-ખોટા
શોલાથી મથાથકતા વભજી ળકામ. તપ્મા વવલામ વોનાની પ્રાભાચણકતા કે લી યીતે ભાની
ળકામ ? અ તો ળરૂઅતની કવોટી છે .
મુશ્કે રીઓને કાયણે ઈત્ન્ન થમેરી ગલડોને ફધા જાણે છે . અથી
એનાથી ફચલાનો પ્રમત્ન ભાટે દૂયદવળિતા ૫નાલલી ૫ડે છે . રશંભતનો અળયો રેલો
૫ડે છે ને એલા ઈામો ળોધલા ૫ડે છે જેની વશામથી વલ૫વિથી ફચવુ ં વંબલ થઇ
ળકે . અ છે તે બુદ્ધદ્ધતત્લ જે ભનુષ્મને મથાથલ
ક ાદી ને વાશવવક ફનાલે છે .
જેભણે
ૂ તાઓને નુક
ૂ તાભાં ફદરલા ભાટે ૫યાિભ કયું નશં તેભને
મુશ્કે રીઓભાં પ્રવતક
સુદ્રઢ વ્મક્ક્તત્લના વનભાકણનો લવય ગુભાવ્મો છે તેભ વભજવુ,ં કાચી ભાટીના
લાવણો ાણીના રટા ૫ડતાં જ ઓગી જામ છે . ૫યં ત ુ જે રાંફા વભમે સુધી બઠ્ઠાની
અગ વશન કયે છે . તેભની ક્સ્થયતા, ળોબા ને ઈ૫મોચગતા કંઇ વલળે લધી જામ છે .
તરલાયની ધાય કાઢલા ભાટે તેને ઘવલાભાં અલે છે . જભીનભાંથી ફધી
ધાતુઓ કાચી નીકે છે . તેન ુ ં શુદ્ધીકયણ બઠ્ઠી વવલામ ફીજા કોઇ ઈામથી વંબલ
નથી. ભનુષ્મ કે ટરો વલલેકલાન, વવદ્ધાંતલાદી ને ચરયત્ર વનષ્ઠ છે , એની ૫યીક્ષા,
વલ૫વિઓભાંથી ૫વાય થઇને એ ત૫, વતવતક્ષાભાં ાકીને જ થામ છે .
યુગ ધભકની લગણના ભંઘી ૫ડળે :
ભાનલીનુ ં બવલષ્મ ઈજ્જ્લ કે અંધકાયભમ ફનલાની અ વલભ લેા છે . એને
અ૫વિકાની ક્સ્થવત વભજલી જોઇએ. ૂય, જલાામુખી, ભ ૂકં૫, યોગચાો, યુદ્ધ,
કસ્ભાત, જેલી વલભ ૫રયક્સ્થવતઓભાં અવાવની વ્મક્ક્તઓ કોઇને કોઇ સ્લરૂ૫ભાં
મોગદાન અે છે . પ્રસુપ્ત (અસુ) રોકોની લાત ફીજી છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૬..
જેભને યુગ ૫રયલતકનનો અબાવ થામ, જેભને ોતાની અંદય નય૫શુઓ
કયતાં ઊંચા સ્તયના શોલાનો અબાવ થામ, તેભણે ેટ ને પ્રજનન ભાટે જીલતા ુદ્ર
પ્રાણીઓ જેલો વનલાકશ કયલાની પ્રરિમા સુધી વીવભત યશેવ ુ ં જોઇએ નશં, તેઓએ થોડી
વભમની ભાંગ, યુગનો ોકાય, કતકવ્મોનો ૫ડકાય ને ભશાપ્રજ્ઞાના પ્રલાશ-પ્રેયણાને
વાંબલા-વભજલા ને તેને નુરૂ૫ ઢલા ને ફદરલાનો પ્રમત્ન કયલો જોઇએ.
અંતયાત્ભા ૫ય ગાઢ અંધકાય ને ઠોવ પ્રકૃવતનુ ં વામ્રાજમ શોમ તો લાત ફીજી છે ,
નશંતય કોઇ ૫ણ અ યુગવંવધની લેાભાં ૫રયલતકનના કાભાં યુગધભકથી વલમુખ
યશી ળક્તુ નથી. રોબ ને ભોશની વીવભત જરૂરયમાત વભજી ળકામ છે . તેની ૂવતિ
૫ય ચારતાં પયતા જ થઇ ળકે છે , ૫યં ત ુ તેની જ શાથ કડી, ફેડીઓભાં ફંધાઇને
ંગ ફની જવુ ં ળોબાસ્દ નથી, વલળેતા અલી વલમ લેાભાં જેલી કે ભશાબાયત
કાભાં જુન
ક જેલાની વન્મુખ પ્રસ્તુત શતી.
વનલાકશ ને ૫રયલાયની વભસ્માઓનુ ં વભાધાન કયતા જઇને ૫ણ શય
કોઇ બાલનાળીર યુગ ચેતનાભાં કોઇને કોઇ પ્રકાયે ચોક્કવ રૂ૫થી વશમોગી ફની ળકે
છે . ચખવકોરી ને ળફયી જેલા અંળદાન તો વલભ ૫રયક્સ્થવતલાાઓ ભાટે ૫ણ
વંબલ છે . અ ભં વંતાડલાનો ને આંખ ફચાલલાનો વભમ જ નથી. અજકાર
૫નાલેર ઈદાવી બાલ ચચયકા સુધી ીડા ને વળક્ષાનુ ં કાયણ ફની યશેળે. અ
રશતને ૫ણ તેઓ વભજે જેઓ પ્રત્મેક ૫ે , પ્રત્મેક લાતભાં રાબ જ રાબની લાત
વલચાયતા યશે છે .
વદાળમતાનું પ્રવતબાઓને અભંત્રણ :
ભ ૂવભખંડોભાં પદ્ર ુ૫તા જરૂયી છે , ૫યં ત ુ તેની એટરી ક્ષભતા નથી કે વમુદ્ર
ં જોડી ળકે . તેને લાદોની કૃાનો રાબ રઇને ોતાની તયવ
વાથે વીધો વંફધ
વંતોલી ૫ડે છે . અ ત ૃત્તપ્તનો રાબ ખેતયોને શરયમાા ફનાલલા તથા વંખ્મ
જીલોની ભ ૂખ-તયવ ળાંત થલાના રૂ૫ભાં ભે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૭..
જન વાધાયણ ફધા સ્તયોના રોકોનુ એક વંવભવશ્રત સ્લરૂ૫ છે . તે ફધાભાં
એલા વંખ્મ રોકો છે જેભનાભાં ઈચ્ચ સ્તયની પ્રવતબાઓ પ્રસુપ્ત ક્સ્થવતભાં ૫ડેરી છે
તેભને જો વદાળમતાની વાથે ઘવનષ્ઠ ફનલાનો લવય ભી ળકે તે તેઓ ત ૂટયુ ં
ફૂટયુ મુશ્કે રી જીલન ન જીલે.
ોતાના ભાટે ને ફીજાઓને ભાટે કંઇને કંઇ વવદ્ધદ્ધઓ ભેલી ળકે . ૫યં ત ુ
ૂ ો તયસ્મા ાવે ૫શંચે છે કે તયસ્મો કલ
ૂ ા
તેને દુબાકગ્મ જ કશેવ ુ ં જોઇએ કે ન તો કલ
ં જોડલા ભાટે વ્માકુ છે . પ્રવતબાઓ આચ્છે કે
ાવે, ભશાનતા પ્રવતબાઓની વાથે વંફધ
ં ભલા’ જેલો સુમોગ
ન આચ્છે , ૫યં ત ુ એ ચોક્કવ છે કે જો તેઓને ‘છી૫ને સ્લાવત બુદ
ભી ળક્યો શોત તો તેભનાભાં રકંભતી ભોતી ઈત્ન્ન થાત, વૌબાગ્મ પ્રળંવા ભેલત.
૫યં ત ુ એ શઠીરાં લયોધોનુ ં શુ ં કયી ળકામ જે ોતાની જગ્માએ ૫થ્થયની જેભ ચંટી
ગમા છે .
જેઓ લયોધોનુ ં વભાધાન ળોધે છે તેઓ દૂયદળી છે . એલા રોકો બરે
ૂ ેરા યશે ને લાદોની જેભ ઉભટી ૫ડે, તેભને દે લતાઓ જેવુ ં શ્રેમ
૫રયશ્રભભાં ડફ
ભે છે . લાદો અકાળભાં છલામેરા યશે છે ને ઊંચા અકાળભાં વલશયતા યશે છે
ત્માયે ફધા રોકો તેભની પ્રતીક્ષા કયતા યશે છે ને નજય ઠયાલી યાખે છે . જો તેઓએ
અ મુશ્કે ર જલાફદાયી ખબા ૫ય ધાયણ ન કયી શોત તો ક્યાંમ શરયમાીના દળન
ક ન
થાત ને જાળમોનુ ં ક્સ્તત્લ ૫ણ જોલા ન ભત. કતકવ્મ એટરે કતકવ્મ તેન ુ ં કોઇ
ારન કયીને જુએ તો તે અળયો કે ટરો યવા ફને. લાદોને ખારી થઇને ાછાં
લલાની પ્રરિમાભાં યવ ન શોત, તો ચોક્કવ જ અ શુષ્ક નીયવ રાગનાય કાભને
કયલાની તેઓએ ક્યાયનો આન્કાય કયી દીધો શોત.
વાભથ્મકનો અશ્રમ રો :
જીલન ક્સ્થય નથી. તેની વાથે જોડામેરી સુવલધાઓનુ ં ૫ણ કોઇ ઠેકાણુ ં નથી. શવતુ ં
ફા૫ણ જલાફદાયી યુક્ત યુલાનીની તયપ અગ લધે છે ને લેદનાયુક્ત
વ ૃદ્ધત્લભાં ફદરાઇ જામ છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૮..
વં૫વિ ૫ણ શંભેળા કોને વાથે અે છે ને વભત્ર, વશમોગીઓ ૫ણ
ાણીભાં ૫યોટાની જેભ ઉછે છે ને વભમની વાથે અગ ચારી જામ છે .
ૂ તાઓ શંભેળાં યશેતી નથી, થોડા વભમ ૫છી તે ૫ણ પ્રવતક
ૂ તાઓભાં ફદરાઇ
નુક
જામ છે .
સ ૂમક ને ચંદ્ર ૫ણ ક્સ્થય નથી તો ફીજા કોની ાવે વાથ ભલાની
ં ીઓ ાવે
અળા કયલાભાં અલે. જમાં ળયીય ૫ણ વાથ છોડી દે છે તો સ્લજન વંફધ
ક્યાં સુધી વાથ ભલાની અળા કયી ળકામ? ક્સ્થય દુવનમાભાં એક ઇશ્વય જ છે જેને
ધભક ૫ણ કશેલામ છે . ઇશ્વય થાકત ્ ભાનલીમ ગરયભાને નુરૂ૫ સ્લમંને ઢાલા ભાટે
વલલળ કયલાની વ્મલસ્થા. અ જ છે ઇશ્વયનો અશ્રમ ને ધભકન ુ ં લરંફન.
તેભનાભાં જ શંભેળા વાથ અ૫લાની ને વલશ્વાવ ૂલકક ભૈત્રી વનબાલલાની ક્ષભતા છે .
તેઓ એટરાં સુદ્રઢ ને ટર છે કે દુવનમાનુ ં કોઇ તોપાન તેભને
ડગભગાલલાભાં વભથક નથી. ગભે તેનો અળયો ટાંીને યશેવ ુ ં ને વાથ વનબાલલાની
અળા કે ેક્ષા યાખલી વ્મથક છે . જેઓ ક્સ્થય છે તેઓ ફીજા કોઇને ને ક્યાં સુધી
વાથ વનબાલી ળકળે. અ સ ૃષ્ષ્ટભાં ભાત્ર ધભક ને ઇશ્વય જ ક્સ્થય વાભથ્મકલાન છે ,
જેભને ોતાની ૫રયષ્કૃત અંતયાત્ભાભાં ભેલી ળકામ છે . તેભનાં ળયણે જવુ ં તેભાં
બુદ્ધદ્ધભિા વભામેરી છે .
આંગણાભાં અલેલ ું કલ્વ ૃક્ષ :
દે લરોકભાં કલ્વ ૃક્ષ અલેલ ુ ં છે તેની ભાન્મતા વાચી નથી કે જેની નીચે
ફેવીને ભનુષ્મ ોતાની જરૂરયમાત ૂયી કયે છે . જો તે કલ્ના વાચી શોમ તો તભે
કે લી યીતે સ્લગક ૫શંચી ળકળો.
એક ફીજુ ં લાસ્તવલક કલ્વ ૃક્ષ છે જે તભાયી ાવે છે ને ભાન્મતાઓને
નુરૂ૫ ૫ણ છે . તેની ાવે જાઓ તેભાં વાયા૫ણુ ં છે ને વનવશ્ચત રૂે ભનોયથો ૂયા
કયો.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૨૯..
તે ભ ૂરોકનુ ં કલ્વ ૃક્ષ તભારું વ્મક્ક્તત્લ છે . તેના ૫ય ધ ૂનુ ં અલયણ
ચઢે લ ુ ં છે તેથી તે ઠીક યીતે દ્રશ્મભાન થતુ ં નથી તેના ૫ય જાભેરા ભેરના અલયણો
ં
ખવેડો ને જુઓ કે તે કે ટલુ ં સુદય
ને ઈદાય છે . વ્મક્ક્તત્લ ૫ય ચઢે રા દુગુણ
ક ોની
ભચરનતા જ તેને વનયથકક સ્તયનુ ં ફનાલી દે છે ને કોઇના કાભભાં અલતુ ં નથી. તે
એટરાં સ્તયનુ ં ફગડે છે કે તેનો બાય ઈઠાલલો ૫ણ કરઠન રાગે છે .
૫રયષ્કૃત વ્મક્ક્તત્લ એ છે જેભાં ભાનલીમ ગરયભાને મોગ્મ ગુણ, ધભ,ક
સ્લબાલની વલળેતા શોમ. એ વન્ભાગક ૫ય ચારનાયાઓ ભાટે ઘયભાં ૫ધાયે રા દે લતા
વભાન છે . તેની વજાલટ ને ચકના કયીને તભે તે ક્સ્થવતભાં ૫શંચી ળકળો જે
પ્રગવત ને ળાંવતના ફંને લયદાન લણભાંગ્મા કણ કયે છે .
વભથત
ક ાનો વદુ૫મોગ :
લેર વ ૃક્ષની વાથે લંટલાઇને ઊંચે તો જઇ ળકે છે , ૫યં ત ુ તેને ોતાનુ ં
ક્સ્તત્લ ટકાલી યાખલા ભાટે નો યવ જભીનની અંદયથી જ ભેલલો ૫ડળે. વ ૃક્ષ લેરને
અળયો અી ળકે છે , ૫યં ત ુ તેને જીવલત યાખી ળકતી નથી. “ભયલેર” જેલો
૫લાદ દાખરો ફની ળકે નશં.વ્મક્ક્તગતનુ ં ગૌયલ કે લૈબલ ફશાયથી દ્રષ્ષ્ટગોચય થામ છે . તેન ુ ં લડ૫ણ
આંકલા ભાટે તેના વાધન ને વશામકો અધાયભ ૂત કાયણ જણામ છે . ૫યં ત ુ
લાસ્તલભાં લાત એલી નથી. ભાનલીની પ્રગવતના મ ૂભ ૂત તત્લો તેના અંતયની
ઊંડાઇભાં વભામેરા શોમ છે .
ભશેનતુ, વ્મલશાય, કુળ ને વભરનવાય પ્રકૃવતની વ્મક્ક્ત કભાણી
કયલાભાં વભથક ફને છે . જેભનાભાં અ ગુણોનો બાલ શોમ છે તેઓ ૂલકજોએ
લાયવાભાં અેરી વં૫વિની યખેલાી ૫ણ કયી ળકતા નથી અંદયની ોકતા તેને
ફશાયથી ૫ણ દરયદ્ર જ ફનાલી દે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૦..
ગૌયલળાી વ્મક્ક્ત કોઇ દે લી-દે લતાની કૃાથી ભશાન ફનતી નથી.
વંમભળીરતા, ઈદાયતા ને વજ્જજનતા દ્વાયા ભનુષ્મ સુદ્રઢ ફને છે ૫યં ત ુ તે દ્રઢતાનો
ઈ૫મોગ રોકભંગના કામો ભાટે કયે તે ણ જરૂયી છે , વંવિનો ઈમોગ
ુ
વત્પ્રમોજનોના શેતઓ
ભાટે ન કયલાભાં અલે તો તે બાયરૂ૫ ફનીને યશી જામ છે .
અત્ભળોધનનુ ં ભશત્લ ત્માયે છે જ્માયે તે ચંદનની ભાપક ોતાની અવાવના
ં પેરાલી ળકે છે .
લાતાલયણભાં વત્પ્રવ ૃવિઓની સુગધ
લૈચારયક ાયવભચણ :
વર્જનશાયે જન્ભની વાથે અ૫ણને ાયવભચણ અેર છે ને તે એલો છે
કે અજીલન વંતાઇ કે ખોલાઇ જલાનો બમ નથી.
અ ાયવભચણનુ ં નાભ છે – વલચાયણા. તે ભગજની રકંભતી વતજોયીભાં એલી યીતે
સુયચક્ષત છે કે જમાં કોઇ ચોય ૫શંચી ળકે તેભ નથી તે શોલાથી વ્મક્ક્તને કોઇ શાયનુ ં
વંકટ અલલાની અળંકા નથી. વલચાય નકામુ ં ભનોયં જન વભજલાભાં અલે છે . ૫યં ત ુ
ં ક છે જે
લાસ્તલભાં વલચાયભાં નંત વર્જનાત્ભક ળક્ક્ત છે . તેઓ એક પ્રકાયના ચુફ
ૂ ૫રયક્સ્થવતઓને ક્યાંમથી ૫ણ ખંચીને ફોરાલે છે .
ોતાને નુક
કોઇને વાધન બેટભાં ભળ્મા નથી ને જો ભળ્મા છે તો તે ટકતા નથી.
અ૫ણુ ં ેટ જ ખોયાક ચાલે છે ને જીલતા યશેલા મોગ્મ યવ-રોશીનુ ં ઈત્ાદન કયે
છે . ફયાફય એ જ યીતે વલચાય જ વ્મક્ક્તના સ્તયનુ ં વનભાકણ કયે છે . તેના જ અધાય
૫ય ક્ષભતાઓ ેદા થામ છે .
વલચાય ને આચ્છાને ૫યાિભ દ્વાયા લવય ૂયો ાડી ળકામ છે .
વલચાયોની વર્જનાત્ભક ક્ષભતા વભજલી ને તેભને વાચી રદળાભાં ગવતળીર
ફનાલલા જ તે વૌબાગ્મ છે જેને પ્રાપ્ત ાયવભચણ ભેલી અે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૧..
વત્મને વભજો-વત્મને ૫કડો :
વંકટો ને વલગ્રશો લાદાઓની જેભ અલે છે ને ચારી જામ છે .
ૂ ડી યભે છે ને
લૈબલનુ ં ૫ણ કોઇ ઠેકાણુ ં નથી. તે શવી ભજાકની જેભ વંતાકક
શાથતાી દઇને ગભે ત્માયે નાવી જામ છે . સ્લમં જીલન પ્રલાશ ૫ણ ક્સ્થય છે .
ૂ તો શતો, તે ોતાનુ ં ક્સ્તત્લ
ાણીના ૫યોટાની જેભ જે શભણાં શભણાં ઈછાતો-કદ
ગુભાલીને ન જાણે ક્યાંમ ચારી જામ છે . જે દે ખામ છે તે તોપાનની જેભ ભાત્ર પ્રલાશ
છે . રશેયોને ગણનાય ફાકની જેભ વ્માેરી ચંચાને અશ્ચમકચરકત-વનયાળ થઇને
જોઇ યશેવ ુ ં ૫ડે છે . શં વભગ્ર ઈરઝનો લણઈકે રી ને વભગ્ર વભસ્માઓ લણઈકરી
યશે છે .
અ ભમાકરદત અંતરયક્ષભાં ટર ધ્રુલતાયો એક જ છે ‘ધભ’ક ! ધભક
થાકત ્ કતકવ્મ, પયજ, ડય ૂટી જલાફદાયી ને ઇભાનદાયીનો વમુદામ, ૫થ્થય વાથે
ફાંધેરી નૌકા નદીના તોપાનભાં મથાસ્થાને ઉબી યશે છે . ૫શાડોને આંધી ૫ણ
ગફડાલી ળકે નશં. જેણે ોતાની વનષ્ઠા કતવ્ક મની વાથે જોડી દીધી, તેને કોઇ બમથી
શાયવુ ં ૫ડતુ ં નથી. ૃથ્લી ઠંડી ને ગયભી ળાંવત ૂલકક વશન કયે છે . વનષ્ઠાલાન જજંદગી
ન તો વંકટ વાભે નભે છે કે ન તો લૈબલથી છકી જામ છે .
અ વલવ્ક માી વત્મભાં એક ઇશ્વય જ વત્મ છે . અ પ્રલાશભાં એક ધભક
જ ક્સ્થય છે . જે વત્મને ૫કડે છે ને ક્સ્થય યશે છે , તે જ જીલલા મોગ્મ જીલન જીલે છે .
ળાંવત ને વૌદમકને સ્લમંની અંદય ળોધો :
જેભને રોકો ૫વતત, વંકટગ્રસ્ત, ને વનમ્ન કોરટના ગણે છે તેભને પ્માય કયો. જેભને
પક્ત વનંદા ને ગાો ભે છે , જેઓ ોતાના ૫છાત૫ણાને કાયણે કોઇના વભત્ર ન
ફની ળકતા શોમ ને પ્માય ન ભેલતા શોમ તેભને પ્માય કયો. પ્માય કયલા મોગ્મ
તે જ રોકો છે જેભને સ્નેશ વદ્દબાલ અીને તભે સ્લમંને ગૌયલળાી ફનાલળો.
ભાંગળો નશં, આચ્છા ન કયો. અીને તભે સ્લમંને ગૌયલળાી નુબલો.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૨..
ં
જેભની ત્લચા ઉજી ને જોલાભાં સુદય
છે તેભને જોલા ભાટે દોડી ન
જાઓ. એવુ ં તો ૫તંચગમા ને બભયા ૫ણ કયી ળકે છે . જેઓ ગયીફાઇ ને
ફીભાયીની ચક્કીભાં વવાઇને કુરુ૫ દે ખાલા રાગે છે . તેઓને તભો પ્રકાળભાં રાલો.
બાલો (ખોટ)ને રીધે જેભના શાડકાં દે ખાઇ યહ્યા છે ને આંખોનુ ં તેજ ઘટી ગયુ ં છે
તેલી વનયાળ વ્મક્ક્તઓભાં અળાનુ ં વંચાયણ કયીને તભે ોતાને ધન્મ ફનાલો.
ઘંઘાટ ને રુદનની વાથે જોડામેરી તકરીપોને જોઇને ડયો નશં, બાગો
નશી, ૫યં ત ુ તેવ ુ ં કયો જેનાથી ળરકતને શઠાલી ળકો ને ળક્ક્તને લધાયી ળકો. ળાંવત
ભેલલા ભાટે એકાંત ન ળોધો ને ફગીચાઓભાં ન બટકો, તે તો તભાયી અંદય જ
છે ને તે ત્માયે પ્રગટ થામ છે જ્માયે તભે કોઇ એવુ ં કાભ કયો છો જેનાથી નીવતઓ
ને ભ્રભણાઓનુ ં વનયાકયણ થઇ ળકે . વત્પ્રમત્નોની વાથે જ ળાંવત જોડામેરી છે .
ત૫ જે વાથકક – વવદ્ધ થયું :
તે ઘણી મુવીફતોના રદલવો શતા. ગૃશ ક્રેળભાં પવામેરા બાગીયથનો
૫રયલાય ીરડત થઇને મુવીફતોભાં ફી યહ્યો શતો. કે ટરામ લોથી દુષ્કા ૫ડી
યહ્યો શતો. જનતા એક-એક ાણીના રટા ભાટે તયવે ભયી યશી શતી. ગંગા નાયાજ
થઇને સ્લગકભાં જતી યશી શતી. યાજકો ખારી થઇ ગમો શતો. બાગીયથ વનંદા ને
ચચંતાથી ફેચેન શતા. પ્રજાજનો તે પ્રદે ળને છોડીને કોઇ ફીજી જગ્માએ લવલાટ કયલા
જઇ યહ્યા શતા. લાતાલયણ બમ ને અતંકથી બયે લ ુ ં શતુ.ં
ભશવિ બયદ્વાજની વરાશ રઇને બાગીયથ એકરાં ત૫ કયલા ભાટે
રશભારમ એકાંતલાવ ભાટે ચારી ગમા. ગંગોત્રીની નજીક સુભેરુ વળખયની નીચે
બાગીયથ વળરા ૫ય તેભણે ત૫ ળરૂ કયી દીધુ.ં તેભનુ ં રક્ષ્મ એક જ શતુ.ં ાછી ગમેરી
ગંગાને ૫યત ફોરાલલી. તેઓ ત૫ભાં રાગી ગમા વળલજીએ તેભનુ ં ત૫ વાથકક
કયલાભાં વશામતા કયી. ઘણી મુશ્કે રી ૫છી ગંગા ૫યત અલી. વભમ ફદરામો, વંકટ
દૂય થયુ ં ને દુષ્કા ીરડતોએ વંતોનો શ્વાવ રીધો.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૩..
બાગીયથની ાછ બાગીયથી ચારી નીકી. ત૫ભાં જે લિી ઓછી
ખાભી ફાકી શતી તેની ૂતકતા વપ્તવિ ભીને એક વાથે વપ્તવયોલયભાં કયલા
રાગ્માં. સુખ-ળાંવતનો વભમ ાછો અવ્મો, વપ્તવિઓનો પ્રમાવ ૂયો થમો. બાગીયથી
ત૫શ્ચમાકએ વભગ્ર લાતાલયણ ફદરી નાંખ્યુ.ં વૌ રોકોએ ત૫નો ભરશભા ને એકાકી
ુરુાથન
ક ુ ં ગૌયલ જાણ્યુ.ં ળાંવતને ાછી લાલાનો અ એક જ ભાગક શતો.
સ્લ’નો વલકાવ ને વભષ્ષ્ટગત રશતની વાધના
વલકવવત વ્મક્ક્તત્લની ઓખ ળી છે ? ઈચ્ચ ચરયત્ર શુ ં છે ? વદ્ગુણોનો
વમુદામ વદ્ગુણોના વત્રયણાભોથી ફધા ૫રયચચત છે . તો ૫છી તેભનો પ્રમોગ કયલાભાં
ળી મુશ્કે રી ૫ડે છે ? ને તેભનુ ં વભાધાન કે ભ ભતુ ં નથી એનો એક ળબ્દભાં ઈિય
અ૫લો શોમ તો તે છે વ્મરકતનો સ્લ કે ષ્ન્દ્રત થલો. ોતાની જાતને ભમાકરદત ક્ષેત્રભાં
વંકુચચત કયનાયા વં૫કક ક્ષેત્ર ૫ય ોતાના અચયણની પ્રવતરિમા ૫ય ધ્માન અ૫તા
નથી ને ભાત્ર ોતાની પ્રવન્નતા ને સુવલધાની લાત વલચાયતા યશે છે . એલા રોકો
ભાટે નીવત વનમભોની કથા ગાથા વંબાલામ છે . એ રોકો વંકીણક સ્લાથક૫યામણતાને
ભજબ ૂતીથી ૫કડી યાખે છે જે સ્લંમને ૫વંદ શોમ છે . ૫છી બરે તેનાથી ફીજાઓનુ ં
ં રશત કે ભ ન થામ.
કે ટલુમ
વદ્ગુણ વાભાજજક દ્રષ્ષ્ટકોણથી પદામી નીલડે છે . ‘સ્લ’ ને સુવલસ્ત ૃત કયી
રેલાથી એ નુભ ૂવત થામ છે કે અ૫ણે કોઇ વલયાટનો નાનો અંળ છીએ. અ૫ણો
સ્લાથક, ૫યભાથકની વાથે વલબક્ત રૂ૫થી જોડામેરો છે . ળયીયની વભગ્રતમા યચના
થમેરી શોલા છતાંમ તેના અંગનુ ં (અંળનુ)ં વલળે રૂે ભશત્લ છે . નશંતય તે એકલુ ં
વલકવવત યશેલા છતાંમ ન્મ અંગો કષ્ટદામક યશેલાથી કોઇની બરાઇની વંબાલના
નથી. અવુ ં વલચાયનાયા વભષ્ષ્ટને નુકવાન ૫શંચાડીને ોતાનો સ્લાથક વાધલાની લાત
વલચાયતા નથી. અ તે કે ન્દ્રચફંદુ છે . જ્માંથી નેકવલધ વત્પ્રવ ૃવિઓનો અવલબાકલ ને
૫રયોણ થતુ ં જામ છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૪..
ભાનલ જીલનની વલવળષ્ટતા ને વાથક
ક તા :
બગલાને ભનુષ્મના રૂ૫ભાં વાધાયણ બેટ અી છે , તો વાથે જ એ
જલાફદાયી ૫ણ વંી છે કે એ વલભ ૂવતનો મોગ્મ ઈ૫મોગ કયલાભાં અલે. દુરુમોગ
કયલાથી તો મ ૃત ૫ણ ઝેય ફની જામ છે . ધન-લૈબલ ૫ણ એલી નેક દુષ્પ્રવ ૃવિઓ
વળખલાડે છે જે સ્લમંની ફયફાદીની વાથે સ્લાસ્થ્મ, વભતોરન, મળ ને વશમોગ
ઝૂંટલી રેલાનુ ં વનવભિ કાયણ ફનતી જામ છે .
જીલધાયીના ભાટે વૌથી ભોટો સુલવય એ છે તે ભનુષ્મ જન્ભ ભેલી
ળકે . તેભાંમ બાગ્મળાી તેઓ છે જેઓ તેનો વદુ૫મોગ જાણે છે ને કયે છે . ેટ ને
પ્રજનનની સુવલધા તો દયે ક મોવનભાં છે . જેનો જેલો અકાય ને સ્લરૂ૫ છે તેને તે
સ્તયની સુખ-સુવલધાઓ, વંલેદનાઓ પ્રાપ્ત કયલાનો સુલવય ૫ણ છે . જો એટલુ ં
ફની ળકે તો વભજવુ ં જોઇએ કે ભનુષ્મ જીલનની ગરયભાને વભજલાભાં ભ ૂર થઇ ને
રદલવો એલી યીતે ૫વાય થઇ ગમા જેભ ન્મ પ્રાણીઓ ૫વાય કયે છે .
ભાનલ જીલનની વલળેતા એ છે કે તે ોતાના અંતઃકયણને, વ્મક્ક્તત્લને
વલકવાલે ને એલા ૫દ ચચન્શો છોડે જેના ૫ય ાછથી ચારનાયા રોકોને પ્રગવતના
ૂ ભાં, અ જ ભાનલી અદળકલારદતા છે ,
૫યભ રક્ષ્મ સુધી ૫શંચલાની સુવલધા ભે . ટં ક
જેને ૫નાલલાથી અ સુમોગ્મની વાથક
ક તા ુયલાય થામ છે .
ઈદ્દંડતાનું ૫રયણાભ વલ૫વિના રૂ૫ભાં
વ્મક્ક્ત ને વભાજ ૫યસ્૫ય એકફીજા ૫ય અધારયત છે . ઈદ્દંડ વ્મક્ક્ત
ોતાના ણઘડ કૃત્મો દ્વાયા વભગ્ર વભાજને પ્રબાવલત કયે છે ને ળાંવત પેરાલે છે .
રિમાની પ્રવતરિમા થામ છે . વનચ્છનીમ તત્લો રાંફા વભમ સુધી ચરાલી રઇ ળકામ
નશી. તેને મુશ્કે રીઓ વર્જલાની છૂટ શંભેળા ભી ળકતી નથી.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૫..
વ્મક્ક્તની ચફનજરૂયી ગવતવલધીઓ વ્મા૫ક વલક્ષોબ ેદા કયે છે ને
વભાજ તથા પ્રકૃવતની તયપથી એલા રોકને વનમંત્રણભાં રાલલાની, કડલો ાઠ
ળીખલલાની, પ્રવતરિમા ચારે છે . તેન ુ ં નાભ વલ૫વિ છે . વલ૫વિથી ઘેયામેર વ્મક્ક્ત
ળીખે છે કે ોતાને ફચાલલા ભાટે તેણે ફીજાઓની મુશ્કે રી વભજલી જોઇએ. જો કે
બુદ્ધદ્ધળાી રોકો વલ૫વિ અલે તે ૫શેરાં જ ૫રયક્સ્થવત વભજી રે છે .
કોઇના ૫ય ઈ૫કાય કયલો તે વજ્જજનતા નથી, ૫યં ત ુ ોતાની જાતને
ગાાગાી, વલયોધ અિોળથી ફચાલલી તે છે . પ્રકૃવતના કઠોય વનમભોનો ઈરટાલેરો
િભ અ૫ણને વય ન કયે તેનાથી ફચવુ ં જરૂયી છે . પ્રકૃવત ઈદ્દંડતા વશન કયતી નથી.
વભાજ ૫ણ તેનો વલયોધ કયે છે ને યાજ્મ વ્મલસ્થા ૫ણ. એ ફધાથી વૌથી ભોટું
અંતઃકયણ છે જે ઈદ્દંડતાની ક્સ્થવતથી છૂટલા ભાટે વલ૫વિઓને જ્માં ત્માંથી અભંવત્રત
કયે છે . નીવતનુ ં અ જ ૫રયણાભ છે .
૫ગદં ડીઓભાં બટકીએ નશં.
જીલન એક લન છે , જે ફૂર ને કાંટાઓથી બયે લ ુ ં છે . તેભાં શરયમાી
લારટકાઓ છે ને ઈજ્જજડ-લેયાન જભીન ૫ણ છે . ભોટા બાગે લનભાં લન્મ ૫શુઓ
ને લનલાવીઓના અલલા-જલાની નાની ભોટી ૫ગદં ડીઓ ફની જામ છે . એ
ં
૫ગદં ડીઓ સુવ્મલક્સ્થત દે ખાતી શોલા છતાંમ જગરોભાં
અગ જતાં દ્રશ્મ થઇ
જામ છે . વયતા ને સુવલધાને કાયણે ભોટા બાગે માત્રીઓ અ ૫ગંદડીઓને યસ્તે
જામ છે ને વાચા યસ્તેથી બટકી જામ છે .
જીલન લન ૫ણ એલી જ ૫ગદં ડીઓથી બયે લ ુ ં છે , જે ઘણી છે , ૫યં ત ુ
નાની દે ખામ છે ને મુકાભ સુધી ૫શંચાડતી નથી. ઈતાલચમા ૫ગદં ડીઓ ૫કડે છે ,
૫યં ત ુ તેભને ખફય શોતી નથી કે તે અંત સુધી ૫શંચાડતી નથી ને જરદી કાભ થઇ
ં
રારચે જગરભાં
પવાઇ જલામ છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૬..
ં
ા ને નીવતનો ભાગક જગરની
૫ગદં ડી, ભાછરીનો કાંટો ને
૫ક્ષીઓની જા જેલો છે . આત્તચ્છત કાભનાઓ જરદીભાં જરદી ને લધુને લધુ
પ્રભાણભાં ૂયી થઇ જામ, એ રારચભાં રોકો તે યસ્તો ૫કડે છે જે જરદીથી
વપતાનો ભંજજરે ૫શંચાડે. જલ્દીફાજી ને વલળેતા ફંને લંદનીમ છે . ૫યં ત ુ
ઈતાલભાં ઈદ્દે શ્મ નાળ ાભે તો તેભાં બુદ્ધદ્ધભિા કશેલામ નશં.
જીલનનો યાજભાગક વદાચાય ને ધભક છે . તેના ઈ૫ય ચારીને રક્ષ્મ
સુધી ૫શંચલાભાં વભમ તો જામ છે , ૫યં ત ુ તેભાં જોખભ નથી. અ૫ણે ૫ગદં ડીઓ
ઈ૫ય ન ચારીએ, યાજભાગક ઈ૫ય, ન્મામયુક્ત ભાગક ઈ૫ય ચારીએ. જે વપતા ભે
તે બરે ભોડી ને થોડીક ભે ૫યં ત ુ તે સ્થામી ને ળાંવતદામક શળે.
ઈન્નવત નશં પ્રગવત ેચક્ષત
ઈન્નવત કયી ળકલી કરઠન નથી. નલજાત ફાક ભોટું થઇને છ ફૂટની
ઊંચાઇ સુધી ૫શંચે છે . લડનુ ં નાનુ ં લક્ષ વલકવવત થઇને ઘણી ભોટી જભીનને ઘેયી રે
છે . વનદકમી લાઘ લનયાજ કશેલામ છે . કીડીઓના દયોભાં ુષ્ક નાજ જભા થમેલ ુ ં
જોલા ભે છે . ૫શેરલાન ને વયકવના ખેરાડીના કામો અશ્ચમચક્ક્ત કયે છે .
ચખસ્વાકાંતરૂ ોતાની જજંદગીભાં રાખોના વધકાયી ફને છે . ચતુય વ્મલવામી રોકો
ભશેરો ઉબા કયે છે ને ભોટયભાં વપય કયે છે . રક્ષાધી૫વતઓ ને ભીય વાભંતોની
અ દુવનમાભાં ખોટ ક્યાં છે .
ઈન્નવત કયનાયાઓની માદી ભોટી છે . એના ભાટે શયીપાઇ ઈિેજજત કયે છે
ને ચતુયતા અકાળના તાયા તોડીને વાધનવં૫ન્ન વં૫વિ એકઠી કયે છે . પ્રવતબા ને
વળક્ષણ ૫ણ ભશાલયો ભાંગે છે . ૫રયશ્રભી ને ચીલટાઇલાા તેને વશજ યીતે ભેલી
રે છે . દુવનમા ઘણા લેગથી ઈન્નવતની રદળાભાં અગ લધી યશી છે . વલજ્ઞાન, બુદ્ધદ્ધલાદ
ને થકળાસ્ત્ર ફધા એ રદળાભાં વશામક છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૭..
ં ભાં
પ્રગવત ળબ્દ આંતરયક વલભ ૂવતઓ વાથે વંફવં ધત છે . ોતાના વંફધ
વંમભ યાખલાથી ને ફચતનો ઈ૫મોગ ઈચ્ચ ઈદ્દે શ્મો ભાટે ઈદાયતા ૂલકક કયલાથી
પ્રગવત થામ છે . પ્રગવતળીર વ્મક્ક્તભાંથી જ દે લતા પ્રગટ થામ છે ને પ્રગવતળીર
વભાજ ને
વમુદામ
સ્લગીમ લાતાલયણનો
યવાસ્લાદ ભાણે
છે . ભનુષ્મની
જલાફદાયી ને રક્ષ્મ એ જ છે .
વં૫વિની વાથે વદાળમતા :
વં૫વિની જેટરી જરૂરયમાત છે . તેટરી જ જરૂરયમાત વદાળમતાની ૫ણ
છે . વદાળમતા અ૫ણને શીભીને યશેલાનુ ં ને લશંચીને ખાલાનુ ં ળીખલે છે .
૫યસ્ય સ્નેશ ને વશમોગ ૂલકક કે લી યીતે યશી ળકામ છે ને જે અ૫ણી ાવે છે
તેને લશંચીને કે લી યીતે ખાઇ ળકામ છે તે જ જ્ઞાનનો વાય છે . વલચાયતંત્ર (જ્ઞાનતંત્ર)
અ૫ણી ાવે છે , ૫યં ત ુ વલચાયલાની કરાથી અ૫ણે ૫રયચચત છીએ. શ્રભ કયલાના
વાધનો અ૫ણે ભળ્મા છે , ૫યં ત ુ કમો શ્રભ કયલો ને કે લી યીતે કયલો એનુ ં બાન
કદાચચત ્ જ કોઇકને જ છે .
વં૫વિની વાથે વદાળમતાનો વભાલેળ જરૂયી છે , નશંતય લાવી યશેત ુ ં
ઈ૫મોગી બોજન ૫ણ વડળે ને તેને જે કોઇ ખાળે તે ફીભાય ૫ડળે. વં૫વિના
બાલભાં કે ટરામ રોકો કષ્ટ ઈઠાલે છે , ૫યં ત ુ તેનાથી લધુ રોકો એલા છે જેઓ
વં૫વિનો ઈ૫મોગ ન જાણતા શોલાથી દુઃખી છે .
ૂ ેરા જોલાભાં અલે છે . વોમની ખોટો
વં૫વિલાનોને દુવ્મકવનોભાં ડફ
ુ ાય બેગી થલાથી કુકભોની લણઝાય લધે છે .
ઈ૫મોગ ૫ણ ઘાતક ફને છે . વં૫વિ ફેસભ
એટરાં ભાટે વં૫વિના ફદરે વદાળમતાથી જજંદગી શવતાં શવતાં ૂયી થામ છે . ૫યં ત ુ
પક્ત વં૫વિ ોતાને ને ફીજાઓને ભાટે વંકટ જ ેદા કયળે.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૮..
તત્લજ્ઞાન ને વેલા વાધન :
વંગીત, કુસ્તી, ચચરકત્વા લગેયે નેક વલમો એલા છે જેભના વવદ્ધાંતો
ભોઢે કયલાથી કાભ ચારતુ ં નથી, તેનો પ્રમોગ ને ભશાલયો ૫ણ કયલો ૫ડે છે .
ાણીભાં ૫ડમા વવલામ તયલાભાં કોણ વનષ્ણાત ફની ળકે છે ?
ધ્માત્ભના વવદ્ધાંતો લાંચલા, વાંબલા, વભજલા ભાટે લાત છે . તેનાથી
રદળા જ્ઞાન થામ છે . ૫યં ત ુ ભંજજર તો ચારલાથી જ ાય થામ છે . ધ્માત્ભનો થક
છે . અંતમુખ
ક ી ફનવુ.ં અ૫ણી અંદય વભામેરી દે લ વલભ ૂતીઓને જાગૃત ને જીલંત
ફનાલલી. દે લતાની ઈાવના વાધકને દે લતા ફનાલી ળકે , તેભના જેલી વલળેતાઓ
ેદા કયી ળકે , ત્માયે તે પ્રમાવ વાથકક ફને છે .
૫યભાથક કે ન્દ્રી ુણ્મ પ્રમોજનોભાં જોડામેરા યશેવ ુ ં તે ઈામ ઈ૫ચાય છે ,
જેનાથી ધ્માત્ભ તત્લજ્ઞાનને કામન
ક ા રૂભાં ફદરલાની તક ભે છે ને તેના
ભશાલયાના અધાયે તત્લજ્ઞાનને કભકભાં વલકવાલાની તક ભે છે , અ જ વાથકક
ધ્માત્ભ છે . ફતણની વ્મલસ્થા ૫ય અગને પ્ર્લચરત યશેલાનો અધાય છે .
તત્લજ્ઞાનનુ ં વભગ્રતમા પ્રવતપ ભેલલા ભાટે એ જરૂયી છે કે તેને વેલા
વાધના દ્વાયા કામકરૂ૫ભાં ફદરતુ ં યશેલા દે લાભાં અલે. ધ્માત્ભલાદી ને વેલાબાલી
શોવુ ં એક જ તથ્મના ફે ૫ક્ષ છે .
જીલન-રક્ષ્મની ૂણત
ક ાનો પ્રમાવ :
વચ્ચરયત્રતા, વળષ્ટતા, વતકકતા, ળૌમક, વાશવ, શ્રદ્ધા , કૃતજ્ઞતા લગેયે
વદ્ગુણોનો ોતાની વલચાયણા ને કામક૫દ્ધવતભાં જેટરો લધુ વભાલેળ થતો જળે
એટરી જ આંતરયક ભશાનતા લધળે ને જીલન રક્ષ્મની ૂણત
ક ા વય ફનતી જળે.
એના વલકાવનો ૫ણ અ૫ણે પ્રમાવ કયલો જોઇએ.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૩૯..
જીલન-વનલાકશને ભાટે નેક પ્રકાયના નાના ભોટા કાભ કયલા ૫ડે છે , તે
ફધા પ્રવન્નતા ૂલકક કયીએ ૫યં ત ુ તેની ાછ ઊંચો દ્રષ્ષ્ટકોણ યાખીએ. એજ વલચાયતા
યશો કે એ કામોને ૫વલત્ર ધભક કતવ્ક મની ૂવતિના ભાટે રોકભંગરના ભાટે બગલાનને
ફધી જલાફદાયીઓ ુયી કયલા ભાટે કયલાભાં અલી યહ્યા છીએ, રોબ, ભોશ, ત ૃષ્ણા
ને લાવનાથી પ્રેરયત થઇને કયી યહ્યા નથી. જો દ્રષ્ષ્ટકોણભાંથી સ્લાથક૫યામણતાની
વંકુચચતતા દૂય કયલાભાં અલે ને તેભાં કતવ્ક મારનની બાલના જોડી દે લાભાં અલે
તો વાભાન્મ જેવુ ં દે ખાતુ ં નાનુ ં ભોટું કાભ જ ઈચ્ચ કોરટનો ુણ્મ ૫યભાથક ફની ળકે છે .
દ્રષ્ષ્ટકોણ જ વલસ્ક લ છે . ભાન્મતાઓ ફદરતાં ફધુ ં જ ફદરાઇ જામ છે . નયકને
સ્લગકભાં ને ૫તનને પ્રગવતભાં ફદરલાનુ ં વભગ્ર શ્રેમ અ૫ણા દ્રષ્ષ્ટકોણને પાે જામ
છે . અથી અ૫ણે પ્રત્મેક ૫ે એ પ્રમત્ન કયલો જોઇએ કે અ૫ણો પ્રત્મેક વલચાય ને
પ્રત્મેક કામક ઈચ્ચ અદળોથી, ૫વલત્ર બાલનાથી ઓતપ્રોત થામ.
વલયાટને વંફોધન
:
શે વલશ્વકભન
ક ! અજે ભે તભાયા વવંશાવનની વન્મુખ ઉબા યશીને અ
લાત કશેલા અવ્મા છીએ કે ભાયો વંવાય અનંદભમ છે , ભારું જીલન ઈલ્રાવભમ
છે . અે એ ઘણુ ં વારું કયું કે ભને ભ ૂખ તયવના અઘાતથી જાગૃત યાખ્મા. તભાયા
જગતભાં, તભાયી વ્મા૫ક ળક્ક્તના વીભ રીરાક્ષેત્રભાં ભને જગાડી યાખ્મા. એ
૫ણ વારું થયુ ં કે અે ભને દુઃખ અીને વન્ભાવનત કમાક. વલશ્વના વંખ્મ જીલોભાં
જે દુઃખ તા૫ની ક્ગ્ન છે તેનાથી જોડીને ભને ગૌયલળાી ફનાવ્મા. તે ફધાની
વાથે ભો તભાયી વભક્ષ પ્રાથકના કયલા અવ્મા છીએ કે અ૫નુ ં પ્રફ વભથક શંભેળાં
ં ને રઇને
લવંતના દચક્ષણ ૫લનોની જેભ પ્રલારશત યશે. અ૫ના વલવલધ ફૂરોની સુગધ
અલતો ૫લન યાષ્રના ળબ્દશીન, પ્રાણશીન, શુષ્કપ્રામઃ જેલા અયણ્મકની ફધી
ળાખાઓ-ાંદડાઓને શારતા, અનંરદત, સુગવં ધત કયે . ભાયાં હૃદમની પ્રસુપ્ત
ળરકત-પ-ફૂરભાં વાથક
ક થલા ભાટે પ્રગટી ઉઠે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૪૦..
ભાયા ભોશના અલયણને શઠાલો, ઈદાવીની વનદ્રાભાંથી ભને જગાડો
શં અજ ૫ે નંત દે ળકાભાં ધનલાન વલશ્વાચરની લચ્ચે ભે તભાયા અનંદ
રૂ૫ને જોઇ ળકીએ. અ૫ણે પ્રણાભ કયીને ભે સ ૃષ્ષ્ટના તે ક્ષેત્રભાં પ્રલેળ ભેલલાની
નુભવત ભાંગીએ છીએ, જમાં બાલની પ્રાથકના, દુઃખનુ ં રુદન, વભરનની અકાંક્ષા
ને વંદમકન ુ ં વનભંત્રણ ભને વતત અહ્વાન અે છે . જ્માં વલશ્વ ભાનલનો ભશામજ્ઞ
ભાયી અહવુ તઓની પ્રતીક્ષા કયી યશેર છે .
સુવનવશ્ચત લયદામી – અત્ભદે લ :
૫યોક્ષ દે લતાઓ વંખ્મ છે ને તેભની વાધના-ઈાવનાનુ ં ભશાત્મ્મ
તથા વલધાન (સ ૂત્રો) ૫ણ નેક છે . અટરી ફધી વલવધ શોલા છતાંમ એ વનવશ્ચત નથી
કે ેચક્ષત કૃા લયવાલળે જ, આત્તચ્છત લયદાન અ૫ળે જ એ ૫ણ ળક્ય છે કે
વનયાળા શાથ રાગે, ભાન્મતાને અધાત ૫શંચે ને ૫રયશ્રભ વનયથકક ફની જામ.
અ બુદ્ધદ્ધલાદી યુગભાં દે ભાન્મતાઓ ૫ય વંદેશ ૫ણ કયલાભાં અલે છે .
તેના વલળે વલશ્વાવ ને ઈ૫શાવયુક્ત ચચાકઓ ૫ણ થતી જોલા ભે છે . અલી
ક્સ્થવતભાં અ૫ણે વલકભાન્મ એલા દે લતાનો અળયો રેલો જોઇએ જે વાંપ્રદાવમક
અંધવલશ્વાવોથી ૫ય યશેર વલકભાન્મ શોમ ને વાથે જ જેભના નુદાન ને લયદાન
ં ભાં ૫ણ કોઇ વલયોધ ન થામ.
વંફધ
એલા દે લતા એક છે ને તે છે -અત્ભદે લ, ોતાના સુવસ્ં કૃત રૂ૫ ને
૫રયષ્કૃત વ્મક્ક્તત્લ. તેનો અળયો ભલાથી કોઇ બાલયુક્ત યશેત ુ ં નથી ને
વનયાળ-તયછોડામેર. ફધાની અંદય અત્ભદે લની વિા વયખાં પ્રભાણભાં શમાત શોલા
છતાંમ ૫ણ તેને શ્રેષ્ઠતભ ફનાલલા ભાટે વતત ભ્માવની જરૂરયમાત ૫ડે છે .
ોતાના ચચંતન, ચરયત્ર, ને વ્મલશાયને ઊંચા સ્તયનુ ં ફનાલલા ભાટે અત્ભસુધાય
ને અત્ભવલકાવ કયલો ૫ડે છે . અજ છે સુવનવશ્ચત પદામક અત્ભદે લની વાધના.
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૪૧..
કભક જ વલો૫યી
અ૫ણે
:
ફધા
જે
દે લળરકતઓની
ૂજા-અયાધનાના
ઈામો
ને
વલધાનોને જાણલા ભાટે ઈત્સુક યશીએ છીએ તે દે લ વિાઓ ૫ણ વલવધ વ્મલસ્થા વાથે
ફંધામેરી દે ખામ છે . તેઓ ૫ણ દૈ લી વલધાનોની લગણના કયતી નથી. તો શુ ં તે
સ ૃષ્ષ્ટ-વંચારન વલધાનની ને તેના વલધાતાની જ લંદના કયલાભાં અલે ? અ૫ણા
બાગ્મનુ ં વનભાકણ તો તે વલવધ વ્મલસ્થા અ૫ણા જ કભો પ્રભાણે કયે છે . અ જ તેનો
સુવનવશ્ચત વનમભ છે . અ૫ણા સ્લમંના કભોના પ અ૫લાનુ ં તંત્ર તે ચરાલી યહ્યા છે .
અ યીતે અ૫ણા બોગ, વવદ્ધદ્ધઓ ને પ્રવ ૃવિઓના એકભાત્ર સ ૂત્ર
વંચારન અ૫ણા સ્લમંના કભો જ છે . તો ૫છી દે લતાઓ ને વલધાતાને પ્રવન્ન
કયલાની ચચંતા કયના યશેલાભાં ક્યાંની બુદ્ધદ્ધભિા છે ?
અ૫ણુ ં વાધ્મ ને વાધ્મ તો કભક જ છે . તે જ લંદનીમ છે , તે જ
૫વંદ કયલા મોગ્મ ને અચયણને મોગ્મ છે . દૈ લી વલધાન ૫ણ તેનાથી ઉરટું ને
તેની વલરુદ્ધ કંઇ કદી કયતુ ં નથી. કભક જ વલો૫રય છે . તે જ ૫રયક્સ્થવતઓ ને
ભનઃક્સ્થવતઓના વનભાકતા છે . તેની જ વાધનાથી ેચક્ષત વવદ્ધદ્ધઓ વંબવલત છે .
ત્રણ – વાધાયણ વૌબાગ્મ
:
ભનુષ્મ જીલન તે દુગકભ ખીણો જેવુ ં છે , જ્માં ડગરે-૫ગરે વંકટ છે ,
પ્રત્મેક અગની ૫ે કાં તો ચઢાણ છે કે ૫છી ઈતયાણ, કાંટાી લનયાજી ૫ણ છે
ને એલી ઊંડી ખીણો છે જ્માં ગફડીને પયીથી ઈ૫ય સુધી ૫શંચવુ ં વંબલ જ નથી.
જે રોકો એભ ભાને છે કે તેઓ ોતાની એકરાંની ળક્ક્તથી અગ લધી ળકે છે ,
તેભની વભજણને અલા ૫શાડોભાં, પ્રકાળ ને બોવભમા વવલામ પયનાય મુવાપયની
જેભ મ ૂખકતા ૂણક ગણી ળકામ. જીલનના ડગરેને ૫ગરે પ્રકાળની જરૂરયમાત છે , ંથ
ફતાલનાય બોવભમાની જરૂય છે , તે ભી જામ એ ભનુષ્મ જીલનનુ ં ૫યભ વૌબાગ્મ
વભજલાભાં અલે છે .
http://rushichintan.com
ઊવ ચચંતનના વાંવનધ્મભાં
..૪૨..
અ વૌબાગ્મ કે લી યીતે ભે ? જીલન ૫થ કોણ પ્રકાવળત કયે ?
વલલાદોના ચક્કયભાં ઘેયામેરા અ પ્રશ્નને ભં ઘણી મુશ્કે રીથી ઈકે રી તો રીધો.
ભશાુરુ જ તે સુમોગ છે , એ લાત વભજી તો રીધી. હૃદમના ઊંડાણભાં ઈતાયી તો
રીધી, ૫યં ત ુ ભશાુરુ ક્યાં ભે એ પ્રશ્ન પયીથી વાભે અલીને ઉબો થમો. તેને ઈકે રી
રેલા ભનુષ્મ જીલનનુ ં ફીજુ ં વૌબાગ્મ છે .
ે ા તે
ભને કોઇ કશે કે હુ ં એવુ ં રદળા સ ૂચકમંત્ર જાણુ ં છું જેની વોમ શંભળ
તયપ યશે છે જ્માં ભશાુરુો યશેતા શોમ તો તેને હુ ં ભારું વલકસ્લ લેચીને ખયીદી રઇળ
ને તેને જીલનનુ ં વાધાયણ વૌબાગ્મ ભાનીળ.
http://rushichintan.com
