Νενειιεληθή Γιώζζα Γ΄ Λπθείνπ

Ζ θνηλσλία ησλ καδώλ

Δθηόο από ηα πιενλεθηήκαηα, ε θνηλσλία ησλ καδώλ έρεη όκσο θαη έλα αλαηξεπηηθό κεηνλέθηεκα :
ηελ πηώζε ηεο πνηόηεηαο ζε επίπεδα ςπρηθνύ θαη πλεπκαηηθνύ ιηκλαζκνύ. Οη δηαθνξεηηθνύ ηύπνπ
νξγαλσκέλεο θνηλσλίεο – κε ηα ηόζα άιια κεηνλεθηήκαηα- δηέζεηαλ πςειά πξόηππα αγσγήο. Υπήξρε
ην πξόηππν ηνπ εγέηε, ηνπ ζπγγξαθέα, ηνπ θαιιηηέρλε, ηνπ δαζθάινπ. Καη ζην κπζηθό ρώξν ππήξρε ην
πξόηππν ηνπ πξνθήηε, ηνπ άγηνπ, ηνπ κάξηπξα, ηνπ ήξσα.
Αο ζθεθηεί θαλείο ι.ρ. ηελ αίγιε πνπ είραλ νη ζπγγξαθείο θαηά ηνλ πξνεγνύκελν αηώλα, όρη κόλν
ζηηο άιιεο ρώξεο, αιιά θαη ζηελ Διιάδα. Κη αο αλαινγηζηεί ύζηεξα ηελ πξντνύζα εμαζζέλεζε απηήο
ηεο αίγιεο, ίζακε ηνλ νινζρεξή εμαθαληζκό ηεο ζηηο κέξεο καο. Ήδε δνύκε ζηνλ πλεπκαηηθό καξαζκό.
Οη δεκηνπξγνί είλαη πεξηζσξηαθνί θαη πεξηθξνλεκέλνη. Καλείο δελ λνηάδεηαη αλ ππάξρνπλ ή όρη.
Δπεηδή ε «κάδα» δελ ηνπο ρξεηάδεηαη. Καη αλ δελ ηνπο ρξεηάδεηαη ε κάδα, δελ ηνπο ρξεηάδεηαη νύηε ε
εθεκεξίδα, νύηε ε ηειεόξαζε, νύηε ε Πνιηηεία. Γηόηη αθνύ ε κάδα είλαη ν θαηαλαισηήο, ε θνηλή
γλώκε, ν αθξναηήο θαη ν αλαγλώζηεο, είλαη απηή πνπ γξάθεη ηηο εθεκεξίδεο, πνπ νξγαλώλεη εθπνκπέο
ηεο ηειεόξαζεο, πνπ πξνθαιεί ηε κέξηκλα ηεο Πνιηηείαο.
Ο ιαόο δελ ήηαλ πνηέ κάδα. Ο ιαόο δηέζεηε ιεπηέο θεξαίεο πξνο ηα πλεπκαηηθά θαη πξνο ηα πςειά ˙
δηέζεηε επγέλεηα ςπρήο θαη ζεβαζκό πξνο ηηο αμίεο. Τε καδνπνίεζε δελ ηελ πξνθαιεί ε θηώρεηα ˙ ηελ
έθεξε ε γεληθή επεκεξία. Απηέο ηηο ηζηνξηθέο αληηθάζεηο κόλνλ νη «δηαιεθηηθνί» δελ ηηο
αληηιακβάλνληαη.
Οη πλεπκαηηθέο δεκηνπξγίεο ζηελ Διιάδα ήζαλ θαηνξζώκαηα ησλ αηόκσλ θαη όρη ησλ ζεζκώλ. Γελ
ππήξμε ζεζκνπνίεζε ησλ πλεπκαηηθώλ παξνξκήζεσλ ηνπ ειιεληθνύ ιανύ. Γη απηό θαη κέζα ζηνλ
θαηαθιπζκό δελ πξνζβιέπνκε πιένλ νύηε πξνο ηα πλεπκαηηθά θέληξα, νύηε πξνο παλεπηζηήκηα, νύηε
πξνο αθαδεκίεο, νύηε πξνο εθδνηηθνύο ή δεκνζηνγξαθηθνύο νξγαληζκνύο. Δίλαη όια ηνπο θπξηεπκέλα.
Γη απηό θαη ε πνιηηηθή εμνπζία παξαπαίεη, κε γλσξίδνληαο πεξί ηνπ πξαθηένπ. Τν Υπνπξγείν
Πνιηηηζκνύ θαηάληεζε Υπνπξγείν ησλ Μνπζείσλ (Βνεζάεη θη’ απηό λα πεξάζεη ε δσληαλή Διιάδα ζην
Μνπζείν). Από εθεί θαη πέξα έξεκνο θαη αλίαηε άλνηα. Ζ πνιηηηθή εμνπζία θαίλεηαη πσο νύηε θαλ
ππνςηάδεηαη ην ειιεληθό πξόβιεκα. Τν ειιεληθό πξόβιεκα δελ είλαη πνζνζηά απμήζεσο ηνπ εζληθνύ
εηζνδήκαηνο θαη ηεο εηζξνήο ηνπξηζηώλ. Απηά γίλνληαη θαη ρσξίο ηελ πνιηηηθή εμνπζία. Δίλαη νη ξνπέο
ησλ θαηξώλ. Αιιά θαη ε ίδηα ε πνιηηηθή εμνπζία παξαδόζεθε ζην ήζνο ηεο καδηθήο θνηλσλίαο. Τν
βιέπνκε ζηελ ηειεόξαζε ηεο, πνπ θαηάληεζε όξγαλν πλεπκαηηθνύ εμαλδξαπνδηζκνύ ηνπ ειιεληθνύ
ιανύ, ην βιέπνκε ζηα «πλεπκαηηθά» ηεο ππνπξγήκαηα.
Έλαο ιαόο ρσξίο πλεπκαηηθνύο ππξήλεο είλαη πξννξηζκέλνο λα αθαληζηεί. Ζ Διιάδα δηέπιεπζε ηηο
ρηιηεηίεο κε ηηο ζρεδίεο ησλ πλεπκαηηθώλ ηεο κνξθσκάησλ. Έηζη δηέπιεπζε θαη ηνπο ζθνηεηλνύο
αηώλεο ηεο ηνπξθηθήο ζθιαβηάο. Τώξα θαλείο δελ ελδηαθέξεηαη γη’ απηνύο ηνπο ππξήλεο ˙ - ηώξα
αθξηβώο πνπ θαηεμνρήλ ην πξόβιεκα ηνπ αλζξώπνπ θαζίζηαηαη απηόρξεκα πλεπκαηηθό. Γηόηη
έζπαζαλ όια ηα θξάγκαηα θαη θαηαθιύδεηαη ε νηθνπκέλε από ηνλ νκαδηζκό, θαη ράλεη ηα πξόζσπά ηεο
θαη ιεζκνλεί ην βάζνο ηνπ αλζξώπνπ θαη ηεο ππάξμεσο. Καη ε Διιάδα ζπεύδεη πξνο ην ρνξό,
ακλήκσλ. Απηή, πνπ ζηηο απνζθεπέο ηεο θνκίδεη ηε βαζύηεξε κλήκε ηεο αλζξσπόηεηαο . Καη ε
εμνπζία ηεο ηελ παξσζεί ˙ θαη παλεγπξίδεη ˙ θαη ζθνξπάεη ηνπο ισηνύο ηεο ιεζκνληάο ζηνπο άκπαινπο
ζπληξόθνπο, πνπ παξαηήζαλε ηνλ Οδπζζέα. Καη πνπ ζην ηέινο αθαλίζηεθαλ.

Λεμηιόγην : «απηόρξεκα»  ακέζσο Φξήζηνο Μαιεβίηζεο, «Ο έγθνπνο ιόγνο»

Δξσηήζεηο

Α. Να γξάςεηε ηελ πεξίιεςε ηνπ θεηκέλνπ (100 – 120 ιέμεηο)

Β1. Να αλαπηύμεηε ζε 60-80 ιέμεηο ην λόεκα ηνπ θάησζη απνζπάζκαηνο ηνπ θεηκέλνπ.
«Ο ιαόο δηέζεηε ιεπηέο θεξαίεο πξνο ηα πλεπκαηηθά θαη πξνο ηα πςειά ˙ δηέζεηε επγέλεηα ςπρήο
θαη ζεβαζκό πξνο ηηο αμίεο.
Β2. α) «αλαινγηζηεί», «εμαζζέλεζε», «θαηαθιύδεηαη», «εμαλδξαπνδηζκνύ» : λα δώζεηε έλα ζπλώλπκν
γηα θάζε ιέμε κε ηε ζεκαζία πνπ έρνπλ ζην θείκελν.
β) Από ην β΄ ζπλζεηηθό ησλ ιέμεσλ πνπ αθνινπζνύλ λα ζρεκαηίζεηε δύν νκόξξηδεο ιέμεηο (απιέο
ή ζύλζεηεο) : πεξηθξνλεκέλνη, παξνξκήζεσλ, εηζξνή.
Β3. « Έλαο ιαόο ρσξίο πλεπκαηηθνύο ππξήλεο είλαη πξννξηζκέλνο λα αθαληζηεί…..» Να παξνπζηάζεηε
ηε κέζνδν ζπιινγηζκνύ ζηε ζπγθεθξηκέλε παξάγξαθν θαη λα αηηηνινγήζεηε ηελ άπνςε ζαο.
Γ. Παξαγσγή Λόγνπ : Σύκθσλα κε ην Φξήζην Μαιεβίηζε, ν νκνηνγελήο καδηθόο πνιηηηζκόο πνπ
θπξηαξρεί ζηηο κέξεο καο, απνηειεί ηξνρνπέδε γηα ηελ αλάπηπμε ησλ πλεπκαηηθώλ θαη
πνιηηηζηηθώλ αγαζώλ. Αθνύ εμεγήζεηε ηα αίηηα ηεο καδνπνίεζεο ηνπ ζύγρξνλνπ αλζξώπνπ, λα
πξνηείλεηε ηξόπνπο αληηκεηώπηζεο γηα ηελ άξζε ηνπ θαηλνκέλνπ απηνύ. Τν θείκελν λα έρεη ηε
κνξθή άξζξνπ πνπ ζα δεκνζηεπηεί ζε ζρνιηθό πεξηνδηθό (500-600 ιέμεηο).

Απαληήζεηο

Α. Ο δνθηκηνγξάθνο αλαθέξεηαη ζηε καδνπνίεζε. Αξρηθά, επηζεκαίλνληαη νη αξλεηηθέο πηπρέο ηεο

καδνπνίεζεο. Έπεηηα, ν ζπληάθηεο ππνγξακκίδεη ηελ απνπζία πλεπκαηηθώλ αλζξώπσλ, θπξίσο ζηα
κέζα σο απόδεημε ηεο «θνηλσλίαο ησλ καδώλ». Αθόκε, θάλεη ιόγν γηα ηε ζύγρξνλε εππνξία σο ηξόπν
δσήο πνπ νδεγεί ζηε καδηθόηεηα. Αλαθέξεηαη επηπξόζζεηα ζηελ απνπζία πλεπκαηηθώλ ελδηαθεξόλησλ
θαη ζηελ θπξηαξρία ζηπγλώλ ζπκθεξόλησλ θπξίσο από ηελ πνιηηηθή εμνπζία. Καηαιήγεη, όηη ιαόο
ρσξίο πλεπκαηηθό ππόβαζξν θηλδπλεύεη λα αθαληζηεί.

Β1. Ο ιαόο δελ ήηαλ πνηέ κάδα. Ο ιαόο δηέζεηε πάληνηε ιεπηέο θεξαίεο πξνο ηα πλεπκαηηθά θαη πξνο
ηα πςειά ˙ δηέζεηε επγέλεηα ςπρήο θαη ζεβαζκό πξνο ηηο αμίεο :
Ζ παξαπάλσ άπνςε απνδεηθλύεη όηη γηα λα δηαηεξήζεη έλαο ιαόο ηελ πνιηηηζηηθή ηνπ ηαπηόηεηα
απαηηείηαη πλεπκαηηθή θαιιηέξγεηα θαη αλζξσπηζκόο. Τν παξειζόλ ηεο Διιάδαο απνηειεί έλδεημε
πλεπκαηηθόηεηαο θαη είλαη δπλαηόλ λα απνηειέζεη πξόηππν γηα ηηο επόκελεο γεληέο.Οη Έιιελεο είλαη
εθείλνη πνπ πξώηηζηα ελδηαθέξνληαλ γηα ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ πλεύκαηνο θαη ηεο ςπρήο ηνπο θαη
ιηγόηεξν γηα ηηο επηειείο αμίεο. Απηό θπξίσο πνπ εθιείπεη ζηηο κέξεο καο, αιιά είλαη αλαγθαίν, ώζηε λα
δηαηεξεζεί έλαο ιαόο κε απζύπαξθηε νληόηεηα είλαη ε αληίζηαζε ζε ό,ηη ππνλνκεύεη ηελ
πξνζσπηθόηεηα θαη ηελ θξίζε ηνπ ζύγρξνλνπ αηόκνπ.

Β2. α) «αλαινγηζηεί»: ζθεθηεί, «εμαζζέλεζε»: εμάληιεζε,

«θαηαθιύδεηαη»: πιεκκπξίδεη , «εμαλδξαπνδηζκόο» : ππνδνύισζε
β) «πεξηθξνλεκέλνη» : θξόλεζε, θξνληκάδα, «εηζξνή» : επηξξνή, δηαξξνή
«παξνξκήζεσλ» : νξκεηηθόο, εθόξκεζε

Β3. Ζ κέζνδνο ζπιινγηζκνύ πνπ ρξεζηκνπνηεί ν ζπγγξαθέαο ζηε ζπγθεθξηκέλε παξάγξαθν είλαη ε
Παξαγσγηθή, δει από κηα γεληθή άπνςε θαηαιήγεη ζε κηα εηδηθή.
- «Έλαο ιαόο ρσξίο πλεπκαηηθνπο ππξήλεο είλαη πξννξηζκέλνο λα αθαληζηεί > Γεληθή άπνςε.Καη ε
εμνπζία ηεο ηελ παξσζεί θαη παλεγπξίδεη˙ θαη ζθνξπάεη ηνπο ισηνύο ηεο ιεζκνληάο ζηνπο
άκπαινπο ζπληξόθνπο πνπ παξαηήζαλε ηνλ Οδπζζέα. Καη πνπ ζην ηέινο αθαλίζηεθαλ» > Δηδηθή
άπνςε.

Γ. Παξαγσγή Λόγνπ  Οξηζκόο ΜΑΕΟΠΟΗΖΣΖΣ : Ολνκάδεηαη ε νκνηνκνξθία ζηηο αληηιήςεηο,

ζηηο πξνζσπηθέο επηινγέο ζηνλ ηξόπν δσήο θαη ζπκπεξηθνξάο ηνπ ζύγρξνλνπ αλζξώπνπ. Κνηλσληθόο
Κνκθνξκηζκόο : Ολνκάδεηαη ε ηάζε ηνπ αηόκνπ λα ηαπηηζηεί απόιπηα κε ηηο θπξίαξρεο αληηιήςεηο θαη
ηα πξόηππα δσήο ηεο θνηλσληθήο νκάδαο.

Αηηηα ηεο Μαδνπνίεζεο :

1. Ζ απνπζία παηδείαο θαη θξηηηθήο ζθέςεο.

2. Ο ζύγρξνλνο ηξόπνο δσήο ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα.
3. Ζ θξίζε ζηηο παξαδνζηαθέο αμίεο.
4. Ο θνηλσληθόο θνκθνξκηζκόο.
5. Οη ζηεξεόηππεο αληηιήςεηο θαη νη πξνθαηαιήςεηο.
6. Ζ κόδα θαη ε δηαθήκηζε
7. Ζ ζύγρξνλε θαηαλαισηηθή θνηλσλία.
8. Τα Μ.Μ.Δ  Τα ζύγρξνλα ξαδηνηειενπηηθά κέζα θαιιηεξγνύλ ηελ παζεηηθόηεηα, ηελ απνπζία
θξίζεο θαη πξνβάιινπλ ηελ νκνηνκνξθία θαη ηελ ηππνπνίεζε σο ηξόπν έθθξαζεο.

Πξνηάζεηο Αληηκεηώπηζεο Τνπ Φαηλνκέλνπ Τεο Μαδνπνίεζεο

Γηα λα κπνξέζεη ν ζύγρξνλνο άλζξσπνο λα δηαηεξήζεη ηελ αηνκηθή ηνπ βνύιεζε θαη ειεπζεξία αιιά
θαη λα δηαζθαιίζεη ηελ πνιηηηζηηθή ηνπ ηαπηόηεηα θαη ηδηαηηεξόηεηα, θξίλνληαη σο αλαγθαίνη νη
παξαθάησ παξάγνληεο:
1. Αλζξσπηζηηθή Παηδεία
2. Γεκνθξαηηθόο ηξόπνο ησλ Μ.Μ.Δ
3. Σεβαζκόο ζηηο παξαδνζηαθέο αμίεο
4. Σπκκεηνρή αηόκνπ ζηηο δεκνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο
5. Απνκάθξπλζε από ην ζύγρξνλν πιηζηηθό πξόηππν

Δπηκέιεηα : Β. Ληλαξίηεο – Π. Μπνπξλαδάθε – Π. Φαλνπξάθε