«Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις»

ΧΡΗΣΤΟΣ Ζ. ΚΩΝΣΤΑΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Μια λέξη που για χάρη της έχουν χάζει τη ζωή τους εκατομμύρια άνθρωποι, ίσως εκατοντάδες εκατομμύρια.
Άλλοι τόσοι έχουν ζήσει μίζερες ζωές εξ' αιτίας της. Κι αυτό για αιώνες.
Τρομακτικό...

Τι να σημαίνει άραγε;
Το Βικιλεξικό λέει http://el.wiktionary.org/wiki/ελευθερία
ελευθερία θηλυκό και ελευθεριά
1.η απουσία εξαναγκασμού και καταπίεσης και κάθε επιμέρους δικαίωμα που αυτή συνεπάγεται
απόλυτη ελευθερία
2.η απουσία καθεστώτος ξένης κατοχής ή τυραννίας
έπεσε για την ελευθερία της πατρίδας του
3.η απουσία εμποδίων
ελευθερία κινήσεων
4.η ανεξαρτησία

Συνήθως, η λέξη ελευθερία, ερμηνεύεται: το να κάνεις ότι θέλεις, όπως το θέλεις, όποτε το θέλεις, ή
τουλάχιστον να μπορείς να το κάνεις αν θέλεις.
Το πρόβλημα με αυτήν την ερμηνεία είναι ότι αφήνει ανοιχτό το “παράθυρο” για ατελείωτες συζητήσεις για
τα “όρια” της ελευθερίας.
Καλό το να “ το να κάνεις – ή να μπορείς να κάνεις – ότι θέλεις, όπως το θέλεις, όποτε το θέλεις, αν το
θέλεις”. Τι γίνεται όμως αν δεις ως ελευθερία και το “με όποιον/όποια θέλεις;”. Τι γίνεται αν οι άλλοι δεν
θέλουν; Ή όταν θέλουν κάτι που δεν θέλουμε; Μπερδεύεται το πράγμα.
Η ελευθερία μοιάζει να έχει περιορισμούς. Παύει λοιπόν να είναι ελευθερία όταν μπουν περιορισμοί;
Φαίνεται ότι υπάρχουν αρκετά σημεία όπου το να “κάνουμε ότι θέλουμε” δείχνει να πρέπει να περιορίζεται
– αν και όταν υπάρχουν άλλοι που ίσως θέλουν κάτι διαφορετικό.
Είναι ελευθερία η ασυδοσία; Μοίαζει, αλλά...
Αδιέξοδο;
Όχι ακριβώς!
Αν το δούμε ετυμολογικά, φαίνεται ότι η λέξη “Ελευθερία” προέρχεται από σύνθεση του “έλευσις” (περνώ,
κινούμαι) και του “θηρίο” (ζώο)
Ελευθερία είναι λοιπόν η δυνατότητα κίνησης "το πήγαινε κι έλα", σαν τα ελεύθερα ζώα!
Αυτό μας δείχνει και τα όρια της Ελευθερίας. Γιατί τα ζώα περιορίζονται από τη φύση τους. Μπορεί να μην
έχουν "αφεντικά". Μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Περίπου. Γιατί είναι πολλά που μπορεί να θέλουν αλλα
δεν μπορούν να έχουν: παρά την λαϊκή υποστήριξη οι γάϊδαροι δεν πετούν. Ούτε οι γάτες, όσο κι αν το
θέλουν όταν βλέπουν ότι "πεταξε το πουλάκι", όσο ελεύθερες κι αν είναι.
Φαίνεται ότι η ίδια η λέξη "ελευθερία" μας δείνχει το δρόμο: εμπεριέχει και τα "όρια' που αναζητούμε. Είναι
η φύση μας και το εκάστοτε περιβάλλον - ή η κοινωνία βέβαια...
«Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις» έλεγε ο σοφός Αντισθένης στην αρχαιότητα. Κάτι θα ήξερε...

Ελευθερία
Πήγαινε κι έλα
Σαν τα θηρία