c

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NHANH SINH KHӔI VÀ ҦNH HƯӢNG CӪA ĐӜ NGҰP
SÂU LÊN SINH KHӔI RӮNG TRÀM ( Melalauca cajuputi ) TRÊN ĐҨT THAN BÙN VÀ
ĐҨT PHÈN KHU VӴC U MINH HҤ TӌNH CÀ MAU*
TÓM TҲT.
Mͭc tiêu cͯa đ͉ tài là xây d͹ng phương pháp đánh giá nhanh sinh kh͙i cͯa rͳng tràm b̹ng m͡t mô hình toán
h͕c giͷa sinh kh͙i (tươi và khô) cͯa các b͡ ph̵n trên m̿t đ̭t cͯa cây tràm (thân, lá, cành ) trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn
vͣi đưͥng kính thân cây ͧ v͓ trí ngang ng͹c (DBH); làm rõ nhͷng đ̿c trưng lâm h͕c cͯa rͳng tràm và m͙i quan h͏ giͷa
sinh kh͙i các thành ph̯n trên m̿t đ̭t vͣi DBH trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn; phân tích rõ ̫nh hưͧng cͯa ch͇ đ͡ ng̵p
nưͣc và lo̩i đ̭t lên sinh kh͙i cͯa các thành ph̯n trên m̿t đ̭t cͯa rͳng tràm. Thí nghi͏m đã đưͫc th͹c hi͏n trên rͳng
tràm tu͝i 5, 8 và 11 t̩i khu v͹c U Minh H̩ trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn.
Tͳ khóa: sinh kh͙i rͳng tràm, năng sṷt rͳng, sinh trưͧng và phát tri͋n rͳng tràm, đ̿c đi͋m cͯa đ̭t than bùn và
đ̭t phèn.
I GIӞI THIӊU
Tràm (Melalauca cajuputi ) là mӝt trong 220 loài thuӝc hӑ Sim (MYRTACEAE). TӍnh Cà Mau là mӝt
trong nhӳng đӏa phương có rӯng tràm tұp trung vӟi diӋn tích khá lӟn, phân bӕ trên hai nhóm đҩt chính là đҩt
than bùn và đҩt phèn. Lӧi ích cӫa rӯng tràm đưӧc biӃt đӃn rҩt nhiӅu. Do đó, viӋc nghiên cӭu ҧnh hưӣng cӫa đӝ
sâu ngұp vӟi các chӃ đӝ ngұp nưӟc khác nhau đӃn sinh trưӣng và phát triӇn cӫa rӯng tràm rҩt cҫn thiӃt và có ý
nghĩa trong công tác quҧn lí, bҧo vӋ và kinh doanh hiӋu quҧ, bӅn vӳng rӯng tràm. Tuy nhiên, viӋc nghiên cӭu
và đánh giá sinh khӕi rӯng là mӝt trong nhӳng công trình nghiên cӭu có rҩt nhiӅu trӣ ngҥi. Do đó thông thưӡng
ngưӡi ta hay lӵa chӑn nhӳng rӯng tràm có sҹn ngoài tӵ nhiên đӇ bӕ trí đӗng loҥt các ô mүu. Vҩn đӅ là làm thӃ
nào đӇ khҳc phөc đưӧc các trӣ ngҥi trên trong mӝt thӡi gian ngҳn đӇ đánh giá nhanh năng suҩt lұp đӏa cӫa rӯng
tràm vӟi đӝ chính xác chҩp nhұn đưӧc. Nhҵm giҧi quyӃt vҩn đӅ trên, đӅ tài ³Phương pháp đánh giá nhanh sinh
khӕi và ҧnh hưӣng cӫa đӝ sâu ngұp lên sinh khӕi rӯng tràm trên đҩt than bùn và đҩt phèn khu vӵc U Minh Hҥ
tӍnh Cà Mau´ đã đưӧc thӵc hiӋn. ĐӇ đҥt đưӧc các mөc tiêu nghiên cӭu, nhӳng nӝi dung chính sau đây đã đưӧc
thӵc hiӋn:
(1)cNghiên cӭu đһc trưng lâm hӑc cӫa rӯng tràm tuәi 5, 8 và 11.
(2)cNghiên cӭu quan hӋ giӳa các bӝ phұn sinh khӕi cӫa cây tràm và giӳa chúng vӟi DBH.
(3)cXây dӵng biӇu sinh khӕi rӯng tràm
(4)cNghiên cӭu đӝ sâu ngұp và loҥi đҩt lên sinh khӕi rӯng tràm.
II ĐӔI TƯӦNG NGHIÊN CӬU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CӬU
££. 1 Đ͙i tưͫng nghiên cͱu
Là nhӳng lâm phҫn tràm tӵ nhiên và nhân tҥo thuҫn loҥi, tuәi 5- 8-11, sinh trưӣng trên đҩt than bùn và
đҩt phèn thuӝc khu vӵc U Minh Hҥ tӍnh Cà Mau.
££.2 Phương pháp nghiên cͱu:
II.2.1 Phân chia các lâm phҫn tràm theo đӝ ngұp sâu và loҥi đҩt
Rӯng tràm đưӧc phân chia dӵa theo nhӳng tiêu chuҭn sau:
-c HiӋn trҥng rӯng tràm: vӏ trí, diӋn tích và tuәi rӯng.
-c Đӝ ngұp sâu đưӧc chia thành 3 cҩp: cao, trung bình và thҩp.
-c Loҥi đҩt: nghiên cӭu vӅ đһc tính, tính chҩt, hình thái cӫa đҩt than bùn và đҩt phèn.
II.2.2 Phương pháp nghiên cӭu đһc trưng lâm hӑc cӫa rӯng tràm
II.2.2.1 Thu thұp sӕ liӋu

* Hӑ và tên: Hà Thӏ TuyӃt Sương

MSSV: 0815596
Lӟp: 08SH
Khoa: Sinh Hӑc
Trưӡng: Đҥi Hӑc Khoa Hӑc Tӵ Nhiên Tp Hӗ Chí Minhc
c
c
c
Trên mӛi lâm phҫn tràm thuӝc mӝt đӝ ngұp sâu đã chӑn 3 ô mүu điӇn hình có diӋn tích 100 ± 200m2 đӇ
thu thұp nhӳng chӍ tiêu cơ bҧn. Tәng cӝng đã thu thұp đưӧc 54 ô, sau đó tiӃn hành đo đҥc.
II.2.2.2 Phương pháp xӱ lí sӕ liӋu
Sӱ dөng phân bӕ hàm Weibull đӇ mô tҧ dҥng phân bӕ cӫa các lâm phҫn. Hàm phân bӕ Weibull có dҥng
: f(x)= (ȕ/Į)(x/Į)ȕ ± 1 exp{-(x/Į)ȕ}. Trong đó ȕ>0, Į>0, x•0. Ǻ là dҥng tham sӕ đһc trưng cho đưӡng cong, Į là
tham sӕ đһc trưng cho đӝ lӋch cӫa phân bӕ. Hàm mұt đӝ xác suҩt có dҥng: F(x) = 1 ± exp {-(Xp/Į)ȕ}
II.2.2.3 Phương pháp nghiên cӭu sinh khӕi rӯng tràm
Bao gӗm phương pháp xác đӏnh sinh khӕi tươi ӣ ngoài rӯng và sinh khӕi khô. Sau đó ghi nhұn sӕ liӋu và
xӱ lí bҵng các hàm toán hӑc liên quan.
II.2.3 Phương pháp nghiên cӭu ҧnh hưӣng cӫa đӝ sâu ngұp và loҥi đҩt lên rӯng tràm.
II.2.3.1 Cӣ sӣ khoa hӑc.
Sinh trưӣng cӫa cây rӯng = f ( khí hұu, đӝ ngұp sâu ± đҩt đai, sinh vұt, sӵ tác đӝng cӫa con ngưӡi ( lӱa
rӯng, phân bón, tưӟi nưӟc và chһt nuôi dưӥng rӯng) và tuәi rӯng ).
II.2.3.2 Thu thұp sӕ liӋu.
- Xác đӏnh ҧnh hưӣng cӫa đӝ ngұp sâu: tәng cӝng mӛi tuәi rӯng đo đҥc trên 18 ô mүu.
- Xác đӏnh ҧnh hưӣng cӫa đҩt: tiӃn hành lҩy trung bình sinh khӕi rӯng tràm trên 3 cҩp đӝ ngұp sâu ӣ cùng
mӝt loҥi đҩt.
II.2.3.3 Phương pháp xӱ lí sӕ liӋu
Sӱ dөng phương pháp phân tích phương sai mӝt phân sӕ đӇ xác đӏnh sӵ khác biӋt vӅ sinh khӕi trên 3 đӝ
ngұp sâu khác nhau.
Xác đӏnh sӵ khác biӋt vӅ sinh khӕi rӯng tràm tùy theo loҥi đҩt bҵng cách so sánh sӵ khác biӋt sinh khӕi
tuyӋt đӕi và tương đӕi ӣ tӯng tuәi rӯng tràm khác nhau tương ӭng vӟi 2 loҥi đҩt khác nhau.
III KӃt quҧ và biӋn luұn
£££.1 K͇t qu̫ kh̫o sát đ̿c trưng lâm h͕c cͯa rͳng tràm.
+ Trên đҩt than bùn, các yӃu tӕ mұt đӝ trung bình, đưӡng kính thân cây, chiӅu cao cây và trӳ lưӧng cӫa rӯng
tràm ӣ tuәi 5-8-11 đӅu biӃn đӝng khá lӟn giӳa các lâm phҫn.
+ Trên đҩt phèn, các yӃu tӕ mұt đӝ trung bình, đưӡng kính, chiӅu cao cӫa rӯng tràm ӣ tuәi 5-8-11 tương đӕi
әn đӏnh.
£££.2 Đ̿c trưng m̵t đ͡ đưͥng kính, chi͉u cao và trͷ lưͫng rͳng trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn.
KӃt quҧ phân tích phân bӕ mұt đӝ theo cҩp đưӡng kính cӫa rӯng tràm tuәi 5-8-11 trên đӝ ngұp sâu cao
và trung bình thuӝc nhóm đҩt than bùn và đҩt phèn cho thҩy: Ӣ tҩt cҧ các lâm phҫn tràm sinh trưӣng trên đҩt
than bùn và đҩt phèn ӣ các cҩp tuәi đӅu có dҥng phân bӕ đӗ thӏ có đӍnh hơi lӋch phҧi.

c
c
c

Bi͋u đ͛ sinh kh͙i (tươi và khô) cͯa cây Tràm trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn
£££.3 Th̫o lu̵n chung v͉ các đ̿c trưng lâm h͕c cͯa rͳng tràm.
KӃt quҧ nghiên cӭu cho thҩy, so vӟi rӯng tràm sinh trưӣng trên đҩt phèn thì đưӡng kính cӫa cây tràm
trên đҩt than bùn lӟn hơn. Còn mұt đӝ, chiӅu cao, trӳ lưӧng thân cây đӅu thҩp hơn đáng kӇ. Phân tích chi tiӃt kӃt
cҩu rӯng tràm còn nhұn thҩy do mұt đӝ rӯng tràm trên hai loҥi đҩt là khá lӟn nên sӵ phân hóa cҩp sinh trưӣng
cũng rҩt mҥnh.
£££.4 M͙i quan h͏ giͷa các b͡ ph̵n sinh kh͙i cͯa rͳng tràm trên đ̭t than bùn và đ̭t phèn.
KӃt quҧ phân tích ma trұn tương quan giӳa các bӝ phұn sinh khӕi tươi và khô cӫa nhӳng thành phҫn trên
mһt đҩt cӫa cây tràm sinh trưӣng trên đҩt than bùn và đҩt phèn có quan hӋ chһt chӁ vӟi đưӡng kính ngang ngӵc.

Bi͋u đ͛ s͹ thay đ͝i sinh kh͙i tươi cͯa cây Bi͋u đ͛ s͹ thay đ͝i sinh kh͙i tươi cͯa
Tràm (kg) theo DBH (cm) trên đ̭t than cây Tràm (kg) theo DBH (cm) trên đ̭t
bùn. phèn.

£££.5 Th̫o lu̵n chung v͉ m͙i quan h͏ giͷa các b͡ ph̵n sinh kh͙i cͯa rͳng tràm.

c
c
c
KӃt quҧ nghiên cӭu đã chӭng tӓ rҵng, giӳa các bӝ phұn sinh khӕi tươi và khô đӅu có mӕi quan hӋ rҩt
chһt chӁ vӟi nhau. Bӣi các bӝ phұn cӫa cây luôn phát triӇn trong mӕi quan hӋ tương hӛ vӟi nhau, điӅu đó đҧm
bҧo cho cây phát triӇn cân đӕi.
£££.6 ̪nh hưͧng cͯa đ͡ ng̵p sâu và lo̩i đ̭t lên sinh kh͙i rͳng tràm.
Tәng sinh khӕi tươi và khô cӫa rӯng tràm trên 3 kiӇu đӝ ngұp sâu ӣ đҩt than bùn và đҩt phèn có sӵ khác
biӋt có ý nghĩa vӅ mһt thӕng kê. KӃt quҧ tính toán và so sánh sinh khӕi cӫa cây tràm cùng cҩp DBH trên đҩt
than bùn và đҩt phèn cho thҩy: Sinh khӕi tươi và sinh khӕi khô cӫa cây tràm sinh trưӣng trên đҩt than bùn lӟn
hơn trên đҩt phèn.
VI KӃt luұn
Tӯ nhӳng kӃt quҧ nghiên cӭu có thӇ rút ra các kӃt luұn như sau:
+ Sinh khӕi tươi và sinh khӕi khô cӫa nhӳng bӝ phұn trên mһt đҩt cӫa cây tràm có mӕi quan hӋ chһt chӁ vӟi
nhau.
+ Trên cҧ hai loҥi đҩt than bùn và đҩt phèn thì phân bӕ cӫa rӯng tràm ӣ 3 đӝ tuәi khác nhau đӅu có dҥng đӗ
thӏ có đӍnh bҩt đӕi xӭng và có thӇ mô tҧ bҵng hàm Weibull.
+ Trên hai loҥi đҩt than bùn và đҩt phèn, tәng sinh khӕi tươi và khô cӫa rӯng tràm ӣ 3 đӝ tuәi đӅu đҥt cao ӣ
đӝ sâu ngұp < 30cm; kӃ đӃn là đӝ sâu ngұp tӯ 30cm ± 60cm; và sau cùng là ӣ đӝ ngұp sâu > 60cm.
+ Năng suҩt tәng sinh khӕi cӫa toàn bӝ lâm phҫn trên đҩt phèn cao hơn tӯ 1.5- 1.7 lҫn (sinh khӕi tươi ) và
1.3- 1.6 lҫn ( sinh khӕi khô ) so vӟi lâm phҫn trên đҩt than bùn.
TÀI LIӊU THAM KHҦO
1.c Lê Hӗng Phúc, 1994. Nghiên cӭu năng suҩt rӯng. Tҥp chí lâm nghiӋp sӕ 12/1994.
2. Võ Ngươn Thҧo, 2003. Nghiên cӭu sinh trưӣng loài cây Tràm (Melaleuca cajuputi) trên 3 dҥng lұp đӏa
chính và đӅ xuҩt qui trình trӗng và kinh doanh rӯng Tràm ӣ Cà Mau
3.c NguyӉn Văn Thêm, 2002. Sinh thái rӯng, Nxb. Nông NghiӋp Chi nhánh Tp. Hӗ Chí Minh.
4.c Whitmore T. C. 1975. Tropical rainforests of the Far-East Clarendon Press. OXFORD 28.

c
c