You are on page 1of 347

t/!Upgvsjb-!w/!ypXpmbwb! o/!nbXbsbTwjmj-!h/!hjpshb[f-!b/!

ljsUb[f

testebisa da amocanebis krebuli

maTematikaSi

rekomendebulia stu-s saredaqcio-sagamomcemlo sabWos mier damxmare saxelmZRvanelod umaRles saswavleblebSi SemsvlelTaTvis

profesor

t/!Upgvsjbt

redaqciiT

mesame gadamuSavebuli gamocema

Tbilisi 2009

wigni warmoadgens damxmare saxelmZRvanelos umaRles saswavleblebSi SemsvlelTaTvis. masSi mocemuli masalis safuZvliani Seswavla uzrunvelyofs moswavle axalgazrdobis maTematikur momzadebas im doneze, romelic moeTxoveba, dRevandel pirobebSi, umaRles saswavlebelSi Semsvlels. garda amisa, yoveli paragrafis pirvel naxevarSi mocemuli testebi daexmareba abiturientebs unar-Cvevebis maTematikuri nawilis momzadebaSi. wigni rogorc damxmare saxelmZRvanelo, didad sasargeblo iqneba saSualo skolebisaTvis. recenzenti: profesori

! !

T/!ufuvobTwjmj ! !

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, 2009


Verba voland scripta manent

ISBN 978-9941-14-240-6
http://www.gtu.ge/publishinghouse/

yvela ufleba daculia. am wignis arc erTi nawili (iqneba es teqsti, foto, ilustracia Tu sxva) aranairi formiT da saSualebiT (iqneba es eleqtronuli Tu meqanikuri), ar SeiZleba gamoyenebul iqnas gamomcemlis werilobiTi nebarTvis gareSe. saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

pirveli gamocemis winasityvaoba


`testebisa da amocanebis krebuli maTematikaSi~ warmoadgens damxmare saxelmZRvanelos abiturientebisaTvis. is umaRles saswavleblebSi misaRebi gamocdebis programiT gaTvaliswinebuli maTematikis amocanaTa krebulia. igi Sedgeba 38 paragrafisagan. paragrafebi Sedgenilia Tematikis mixedviT, xolo TiToeul paragrafSi sakiTxebi dalagebulia maTi tipebisa da sirTulis gaTvaliswinebiT. amasTan pirveli naxevari testebia, xolo meore naxevari ki amocanaTa krebuli. magaliTebisa da amocanebis aseTi dalageba mkiTxvels gauadvilebs skolaSi Seswavlili sakiTxebis gameorebas da SeZenili codnis gaRrmavebas. masalis aseTi dalageba, agreTve saSualebas iZleva SevadginoT sxvadasxva sirTulis bileTebi maTematikaSi da unarebSi sakiTxTa sasurveli raodenobiT. wignSi gamoyenebulia erTiani erovnuli gamocdebis masala da gaTvaliswinebulia am gamocdebis Taviseburebani. moyvanilia 40 sakiTxiani bileTis sxvadasxva SesaZlo variantebi. wigni ZiriTadad gankuTvnilia moswavleebisa da abiturientebisaTvis misaRebi gamocdebisaTvis mosamzadeblad. wigni gamoadgeba agreTve yvelas, vinc maTematikis saskolo kursiT aris dainteresebuli. avtorebi siamovnebiT miiReben mkiTxvelis yvela saqmian SeniSvnas, romelic gaTvaliswinebuli iqneba wignis Semdgom gamocemaSi.

meore gamocemis winasityvaoba


meore gamocemaSi gasworebulia SemCneuli uzustobani. wigni mTlianad gadamuSavebulia da arsebiTad Sevsebulia. avtorebi madlobas uxdian yvelas, vinc mogvawoda SeniSvnebi SemCneul xarvezebze.

mesame gamocemis winasityvaoba


mesame gamocema mTlianad gadamuSavebulia da arsebiTad Sevsebulia. kerZod, damatebulia albaTobis Teoriisa da maTematikuri statistikis elementebi, veqtoruli algebra, simravleTa Teoriis elementebi da figuraTa gardaqmna. gasworebulia SemCneuli uzustobani. avtorebi madlobas uxdian yvelas, vinc mogvawoda SeniSvnebi SemCneul xarvezebze.

!!
1.1.

%2/!bsjUnfujlvmj!hbnpUwmfcj

1.2.

1.3.

1.4.

gamoTvaleT (#1.1, 1.2): 1) (564 : 47 + 2592 : 72 ) 250 200 A. 11600 B. 11800 C. 12000 D. 1080 2) (21000 308 29 ) : 4 + 14194 : 47 A. 3621 B. 4112 C. 3217 D. 3319 3) 9222 : 174 + 25 (675 249) 2301 : 177 A. 10690 B. 9970 C. 10780 D. 10716 (21140 : 7 43 70) : 5 4) 207 32 : 72 A. 92 B. 90 C. 84 D. 86 1) (701 83 205 99 37888) : (4800 : 120 + 260 ) A. 9 B. 4 C. 0 D. 13 2) 300 : (50 100) + 500 : (400 500) 100 A. -106 B. -109 C. -89 D. -111 3) 39 : (19 32 ) 4 (18 + 36 : ( 9 )) A. -59 B. -53 C. -56 D. -49 4) (27 24 : (8 11)) ( 9 + 8 : (27 35)) A. -350 B. 350 C. -240 D. 240 1) ras udris sxvaoba umcires rvaniSna da udides SvidniSna naturalur ricxvebs Soris? A. 2 B. 1 C. 100 D. 10000 2) ras udris sxvaoba umcires oTxniSna da umcires samniSna ricxvebs Soris? A. 1000 B. 2 C. 900 D. 1 3) ramdeniTaa naklebi udidesi samniSna ricxvi udides xuTniSna ricxvze? A. 80100-iT B. 900-iT C. 100-iT D. 99000-iT 4) ramdenjeraa meti udidesi oTxniSna ricxvi umcires samniSna ricxvze? A. 10,1-jer B. 9,9-jer C. 9,999-jer D.99,99-jer 1) 1-dan 6-is CaTvliT yvela cifris gamoyenebiT SeadgineT ori iseTi samniSna ricxvi, rom didsa da pataras Soris sxvaoba iyos maqsimaluri. ipoveT es sxvaoba. A. 81 B. 331 C. 531 D. 650 2) 1-dan 6-is CaTvliT yvela cifris gamoyenebiT SeadgineT ori iseTi samniSna ricxvi, rom didsa da pata5

1.5.

1.6.

ras Soris sxvaoba iyos minimaluri. ipoveT es sxvaoba. A. 54 B. 68 C. 38 D. 47 3) ipoveT sxvaoba udides da umcires samniSna ricxvebs Soris, romelTa yoveli cifri gansxvavebulia. A. 255 B. 100 C. 890 D. 885 4) Tu udides orniSna ricxvs davumatebT 11-s da jams gavyofT umcires orniSna ricxvze, miviRebT A. 9 B. 10 C. 11 D. 12 1) ori aTeuli gaamravles sam aTeulze. ramdeni aTeuli miiRes? A. 5 B. 30 C. 6 D. 60 2) xuTi aseuli gaamravles or aTeulze. ramdeni aseuli miiRes? A. 500 B. 1000 C. 100 D. 10 3) ramdeni aTeuli miiReba eqvsi aTaseulis or aseulze gayofiT? A. 3 B. 30 C. 60 D. 300 4) ramdeni aTeuli miiReba xuTi aTaseulisa da ori aseulis jamis or aTeulze gayofiT? C. 52 D. 200 A. 260 B. 26 ipoveT Mmocemuli ricxvebis udidesi saerTo gamyofi: 1) 56 da 84 A. 14 B. 28 C. 7 D. 2 2) 124 da 186 A. 2 B. 31 C. 4 D. 62 3) 60; 76 da 128 A. 6 B. 4 C. 2 D. 8 4) 150; 180 da 240 A. 30 B. 10 C. 6 D. 25 A. 15 5) 23 36 5 da 32 54 B. 9
2

C. 45
2

D. 90

1.7.

6) 3 5 7 9 12 da 3 5 6 A. 135 B. 270 C. 54 D. 540 ipoveT mocemuli ricxvebis umciresi saerTo jeradi: 1) 18 da 24 A. 36 B. 96 C. 144 D. 72 2) 32 da 48 A. 192 B. 96 C. 128 D. 160 3) 48; 64 da 96 6

B. 256 4) 72; 84 da 120 A. 5020 B. 2520


3 2 2

A. 192

C. 288 C. 4080

D. 240 D. 4200 D. 900

A. 30

5) 2 3 5 da 2 3 5 B. 3600 C. 1800
2 3

6) 3 5 9 10 da 3 2 5 A. 1350 B. 5400 C. 90 D. 10800 1.8. 1) naturaluri ricxvi iyofa 15-ze da 9-ze. ras udris aseTi ricxvis gamyofebis umciresi SesaZlo raodenoba? A. 8 B. 3 C. 4 D. 6 2) naturaluri ricxvi iyofa 12-sa da 16-ze. ras udris aseTi ricxvis gamyofebis umciresi SesaZlo raodenoba? A. 6 B. 7 C. 8 D. 10 1.9. qvemoT CamoTvlili ricxvebidan romeli ar SeiZleba iyos p da q naturaluri ricxvebis: 1) udidesi saerTo gamyofi? A. p B. q C. p-q D. p+q 2) umciresi saerTo jeradi? A. p B. q C. p+q D. pq 1.10. mocemuli ricxvebi daalageT zrdadobis mixedviT 2 1 3 1) , , 3 2 5 3 2 1 1 3 2 2 3 1 3 1 2 A. , , B. , , C. , , D. , , 5 3 2 2 5 3 3 5 2 5 2 3 5 2 2) ; ; 0,3 8 5 5 2 2 5 2 5 5 2 A. ; ; 0,3 B. ; ; 0,3 C. 0,3; ; D. 0,3; ; 8 5 5 8 5 8 8 5 1.11. mocemuli ricxvebi daalageT klebadobis mixedviT 4 7 13 1) , , 5 8 15 7 13 4 7 4 13 4 7 13 13 7 4 A. , , B. , , C. , , D. , , 8 15 5 8 5 15 5 8 15 15 8 5 5 2) 0,75; ; 0,4 6 5 5 5 5 A. 0,75; ; 0,4 B.0,4; 0,75; C. ;0,75;0,4 D. ;0,4; 0,75 6 6 6 6 7

1.12. 1) cnobilia, rom x-2=y+2=z-4. mocemuli x, y da z ricxvebidan romelia umciresi? A. x an z B. x C. y D. z 2) cnobilia, rom a+5=b+3=c+4. mocemuli a, b da c ricxvebidan romelia udidesi? A. a B. b C. c D. a an c 3) cnobilia, rom x-2=y+2=z-1=t-3. mocemuli x, y, z, t ricxvebidan romelia udidesi? A. z B. y C. t D. x 4) cnobilia, rom x+3=y-2=z+2=t. mocemuli x, y, z, t ricxvebidan romelia umciresi? A. x B. y C. z D. t 1.13. 1) wiladi, romlis mniSvnelia 8 da romelic moTavse1 3 bulia -sa da -s Soris, aris 2 4 1 3 7 5 A. B. C. D. 8 8 8 8 2) udidesi wiladi, romlis mniSvnelia 25 da rome1 4 -s Soris, aris lic moTavsebulia -sa da 5 5 19 21 17 15 A. B. C. D. 25 25 25 25 3) wiladi, romlis mniSvnelia 12 da romelic moTavsebulia 0,4-sa da 0,5-s Soris, aris 3 4 5 7 B. C. D. A. 12 12 12 12 4) udidesi wiladi, romlis mniSvnelia 20 da romelic moTavsebulia 0,7-sa da 0,9-s Soris, aris 15 17 18 16 B. C. D. A. 20 20 20 20 gamoTvaleT (#1.14 -1 .25) : 1 2 2 1) 4 1 6 2 3 3 5 1 A. B. 1 C. 1 6 6 4 1 2 2) 14 7 1 5 2 3 A. 2 B. 2,1 C. 2,3 8

1.14.

D. 1

1 3

D. 2,4

A.

2 3

A. 0,3 1.15. A.
1 2

A. 1

1 2

A.

3 4

A. 0,2 1.16. A.
2 5

A. 0,3

A.

7 15

A.

2 3

1 1 2 3) 3 7 : 2 3 3 5 1 B. 3 1 2 7 4) 5 : 3 1 3 9 5 B. 0,1 1 1 1) 3,5 1 4 3 6 1 B. 3 1 5 1 2) 4 2 : 3 7 7 2 B. 1 3 1 8 1 3) 5 : 5 3 9 6 5 B. 6 2 1 2 4) 3 2 1 5 3 5 B. 0,1 1 2 4 1) 2 : 0,2 2 5 5 1 B. 5 2 3 2) 1,2 : 1,5 3 4 B. 0,2 1 4 3) 1,6 : 1 4,5 3 27 1 B. 3 1 1 7 4) 3,6 2 8 : 2 3 2 9 1 B. 3

C.

1 2

D. 1

C. 0,2

D. 0,4

C.

2 3

D.

3 4

C. 1

3 4

D. 1

1 3

C.

2 3

D.

1 6

C. 0,3

D. 0,4

C.

3 5

D.

1 2

C. 0,1

D. 0,4

C.

2 5

D.

8 15

C.

1 2

D.

3 4

1.17.

1.18.

1.19.

5 7 3 1) 1 + 2 : 1 0,5 4 6 27 A. 3 B. 2 C. 4 2 2 2 2) 0,75 2 : 3 3 3 A. 2 B. 3 C. 1 1 1 3) 3 6 0,4 : 1,5 4 4 A. 0,5 B. 1 C. 0,25 3 2 7 4) 1 : 8,75 + 4 8 4 3 A. 1,5 B. 2 C. 4,5 3 3 2 4 1) 5 1 8 : 1 5 10 3 5 2 1 3 A. 1 B. 1 C. 1 13 13 13 1 1 1 1 2) 2 + 3 : 4 + 3 7 6 2 3 15 16 30 A. 5 B. 5 C. 5 43 43 43 1 1 5 2 3) 7 3 : 10 : 21 5 4 12 5 1 1 1 A. B. C. 5 3 15 3 7 3 4) 8 5 : 21 : 0,5 4 16 4 A. 17 B. 2 C. 15 59 1) (2,4 : 0,03 3,5 6) : 60 A. 59 B. 30 C. 60 2) (2,4 + (0,4 3,2) : 0,7 ) 5 A. 4 B. 8 C. -16 1 1 3) 3,1 : 5 4,2 : 3 2 3 A. 0,75 B. 3,5 C. 2 1 1 4) 0,5 : 1,5 3 0,6 : 1 3 2 3 10

D. 5

D. 4

D. 1,5

D. 3,5

D. 1

4 13

D. 5

32 43

D.

4 5

D. 8

D. 15 D. -8

D. 3,1

A. 1.20.

1 3

B. 2

C.

2 3

D. 1

1 3

1 22 1 2 1) 7 : 4 1 2 4 25 3 5 1 6 1 A. B. C. 2 5 5 5 2 31 3 1 2) 5 3 : 1 : 29 3 35 4 4 1 1 5 A. B. C. 9 18 36 7 3) 7,25 25,75 : 12 : 3,5 8 A. 0,75 B. 1,5 C. 3 4 3 4 1 4) 17 12 : 5 34 5 3 2 1 A. 1 B. C. 5 2 3 7 7 1 4 1.21. 1) 6 : 29 + 5 : 12 1 4 12 19 2 19 3 A. 2 B. 1 C. 17 4 2 1 3 1 2) 3 + 1 : 8 : 1 5 3 5 8 6 1 1 1 A. B. C. 3 6 4 3 2 3 7 4 3) 1 4 3 : 2 7 2 5 5 5 8 5 A. 11,2 B. 33 C. 22 3 1 1 2 4) 3 : 17 : 2 4 3 3 11 3 5 1 5 A. 1 B. 3 C. -4 9 3 1.22. 1) (0,63 : 0,003 5,29 : 0,023) : 2,5 A. 4 B. 10 C. -2 2) (25,6 8,7 ) : 0,1 180 : (9,3 7,5) A. 69 B. 169 C. 100

D. 1

1 4

D.

1 6

D. 3,5

D.

4 5

D.

1 17

D. 1

D. 7,5

D. 3

D. -8 D. 112

11

A. 5

2 3

A. 1,5 1.23. A.
3 8

2 6 5 3) 31 : 1 5,7 8,5 7 3 13 6 13 3 B. 17 C. 15 15 5 5 6 3 4) 9,75 : 1 31,25 : 26 : 1 8 19 8 7 B. C. 3,5 19 1 2 3 1) 4 1 3 3 34 3 5 B. C. 8 8


3 1 2) 2 3 + 4 2 9 B. 24 5 1 3) : 1 2 2 B. 2,2 3 4) 7
1 1 2 1 2

D. 13

13 15

D. 4

13 16

D.

5 8

A.

5 12

C.
1

13 24

D.

11 24

5 + 6

A. 2

C. 2,1
2 : 3
2

D. 2,4

A. 1 1.24. A. 4

1 3

2 3 2 B. 1 3

C. 2
3

1 3

D. 2

2 3

3 1 3 + 5 2 4 B. 3 C. 5 2 1 1 3 1 2) 5 3 : 5 3 0 2 4 : 1 15

1 1) 6

D. 6

A. 2

B. 3

C. 1

D. 1

A.

1 2

3) 2 1 2 2 2 3 2 4 : 2 2 2 0 2 5 2 1 1 B. C. 1 D. 2 4 4) 5 3 4 3 2 3 3 : 4 3 3 + 3 2 3 4

)(

2 15

)(

12

A. 1.25.

7 109

B. 1)

42 109

C.

35 109

D.

1 2

A. 6 2) A. 12 3) A. 18 4)

103 184 363 152 B. 5 12 15 10 4 65 B. 0,5


3 4

C. 18

D. 10

C. 1,125

D. 0,25

15 36 18 5 5 3 B. 0,625 3
2

C. 0,75

D. 5

4
3

5
1

6 8 A. 0,48 B. 4 C. 0,25 D. 8 1.26. 1) ramden elements Seicavs A da B simravleebis gaerTianeba, Tu A = {0; 2;3; 4} da B = {1;3; 4;5} . A. 8 B. 6 C. 4 D. 2 2) ipoveT A da B simravleebis TanakveTis udidesi elementi, Tu A = {4; 2; 0; 2; 4} da B = {0; 4; 6;8} . A. 4 B. 8 C. 6 D. 0 3) ramden elements Seicavs A da B simravleebis TanakveTa, Tu A = {6; 2; 4;8;10;15} da B = {3; 2;0; 4;10;12;15} . A. 3 B. 5 C. 4 D. 2 4) ipoveT A da B simravleebis sxvaobis umciresi elementi, Tu A = {1;3;5; 7;9;11;13} da B = {3; 7;11;15;19} . A. 1 B. 3 C. 5 D. 13 1.27. A da B simravleebisaTvis ipoveT: 1) n ( A B ) , Tu n ( A ) = 15, n ( B ) = 7, n ( A B ) = 0. A. 8 B. 15 C. 18 D. 22 2) n ( A B ) , Tu n ( A ) = 12, n ( B ) = 13, n ( A B ) = 5. A. 30 B. 15 C. 20 D. 25 3) n ( A B ) , Tu n ( A B ) = 50, n ( A ) = 40, n ( B ) = 30. A. 10 B. 20 C. 70 D. 120 4) n ( A ) , Tu n ( A B ) = 63, n ( A B ) = 23, n ( B ) = 46. A. 40 B. 86 C. 89 D. 132

13

1.28. 1) skolis biblioTekidan 36 moswavlem gamoiwera mxatvruli literatura, xolo 24 moswavlem ki gamoiwera rogorc mxatvruli, aseve teqnikuri literatura. ramdenma moswavlem gamoiwera mxolod mxatvruli literatura? A. 15 B. 10 C. 12 D. 13 2) 40 moswavle swavlobs inglisurs, 24 moswavle ki germanuls, xolo 50 moswavle swavlobs inglisurs an germanuls. ramdeni moswavle swavlobs erTdroulad inglisurs da germanuls? A. 16 B. 17 C. 20 D. 14 3) sportul skolaSi 36 moswavle varjiSobs fexburTSi, 25 ki kalaTburTSi, xolo 21 moswavle varjiSobs rogorc fexburTSi, aseve kalaTburTSi. ramdeni moswavle varjiSobs fexburTSi an kalaTburTSi? A. 40 B. 42 C. 38 D. 46 4) klasSi 25 moswavle dainteresebulia maTematikiT, 10 moswavle ki fizikiT, xolo 32 moswavle dainteresebulia maTematikiT an fizikiT. ramdeni moswavlea dainteresebuli erTdroulad maTematikiT da fizikiT? A. 3 B. 5 C. 2 D. 7 1.29. 1) moswavleebi dadian Wadrakisa da SaSis wreebze. Wadraks TamaSobs 36 moswavle, 48 moswavle TamaSobs Wadraks an SaSs. ramdeni moswavle TamaSobs mxolod SaSs? A. 10 B. 12 C. 9 D. 8 2) gogonebi swavloben qsovasa da kervas. qsovas swavlobs 15 gogona, 8 gogona swavlobs rogorc qsovas, aseve kervas, xolo 30 ki _ qsovas an kervas. ramdeni gogona swavlobs kervas? A. 23 B. 21 C. 18 D. 25 3) saWidao darbazSi varjiSobs 80 moswavle. 45 moswavle varjiSobs ZiudoSi, 24 varjiSobs samboSi, xolo 12 ki varjiSobs rogorc ZiudoSi, aseve samboSi. ramdeni moswavle ar varjiSobs arc ZiudoSi da arc samboSi? A. 25 B. 26 C. 23 D. 19 4) sacurao kompleqsSi varjiSobs 120 moswavle. 65 varjiSobs curvaSi, 40 _ wyalburTSi, xolo 15 varjiSobs rogorc curvaSi, aseve wyalburTSi. ramdeni moswavle ar varjiSobs arc curvaSi da arc wyalburTSi? 14

A. 29 B. 28 C. 32 D. 30 1.30. 1) Tu p da q martivi ricxvebia, maSin p q ar SeiZleba iyos: A. -4 B. 0 C. 2 D. 7 2) Tu p da q martivi ricxvebia, maSin 3 p + q ar SeiZleba iyos A. 6 B. 12 C. 17 D. 22 3) Tu a=(666444)2 da b=666443666445, maSin A. b2=a2+1 B. a2=b2+1 C. b=a-1 D. a=b-2 2 4) Tu a=(555333) da b=555331555335, maSin A. b2=a2-1 B. b=a-4 C. b=a+2 D. b2=a2-4 5) p da q martivi ricxvebia da pq=21, p>q. ipoveT p. A. 1 B. 3 C. 7 D. 21 6) p da q martivi ricxvebia da 2p=3q. ipoveT p. A. 3 B. 2 C. 1 D. 11 1.31. 1) erT saaTSi ostati akeTebs 16 detals, moswavle ki 4 detals. ramden saaTSi gaakeTebs orive erTad 80 detals? A. 20 B. 5 C. 6 D. 4 2) dReSi erT cxens aWmeven 15 kg Tivas, xolo erT Zroxas _ 10 kg-s. ramden dRes eyofa 4 cxensa da 4 Zroxas 500 kg Tiva? A. 6 B. 5 C. 4 D. 50 3) samma bavSvma, romelTagan TiToeuls oTx-oTxi kilogrami Tixa hqonda, sxvadasxva zomis doqebi gamoZerwa. pirvelma TiToeuli doqisaTvis 0,4 kg Tixa gamoiyena, meorem TiToeulisaTvis _ 0,5 kg, xolo mesamem _ 0,8 kg. arcerT maTgans Tixa ar darCenia. sul ramdeni doqi gamouZerwavT bavSvebs? D. 16 A. 23 B. 25 C. 18 4) kedlis SesaRebad sami feris saRebavi SeiZines: wiTeli, lurji da TeTri, TiToeuli 10 litri. wiTeli saRebavi SeiZines 5 l tevadobis qilebiT, lurji _ 2,5 l tevadobis qilebiT, xolo TeTri _ 0,5 l tevadobis qilebiT. sul ramdeni qila saRebavi SeuZeniaT? A. 20 B. 24 C. 30 D. 26 1.32. 1) giorgim iyida erTi nayini SokoladiT 80 TeTrad, erTi plombiri 45 TeTrad da erTi nayini marwyviT 55 TeTrad. saSualod ramdeni TeTri YRirda erTi nayini? A. 60 B. 55 C. 50 D. 40 2) bavSvma iyida oTxi namcxvari TiTo 45 TeTrad da ori namcxvari TiTo 60 TeTrad. ramdeni TeTri gadaixada 15

man saSualod TiTo namcxvarSi? A. 40 B. 48 C. 50 D. 55 3) saamqros muSebidan 20 qalia da 30 mamakaci. qalebis saSualo asaki 30 welia, kacebis ki _ 40 weli. risi tolia am saamqros muSebis saSualo asaki? A. 32 B. 36 C. 40 D. 34 4) fexburTelma 40 matCSi miiRo monawileoba. aqedan 19 SexvedraSi mas burTi ar gautania, SvidSi man TiTo burTis gatana moaxerxa, cxra TamaSSi man or-ori burTi gaitana, darCenil xuT TamaSSi ki _ sam-sami. ramdeni burTi gahqonda saSualod erT TamaSSi am fexburTels? A. 0,5 B. 3 C. 2 D. 1 1.33. 1) Tu erT Sesakrebs gavadidebT 15-iT, xolo meores SevamcirebT 8-iT, maSin jami gadiddeba A. 8-iT B. 23-iT C. 7-iT D. 15-iT 2) Tu saklebs SevamcirebT 5-iT, xolo maklebs gavadidebT 7-iT, maSin sxvaoba Semcirdeba A. 12-iT B. 2-iT C. 5-iT D. 7-iT 3) ramdenjer gadiddeba nulisagan gansxvavebuli namravli, Tu erT Tanamamravls SevamcirebT 3-jer, xolo meores gavadidebT 15-jer? A. 3-jer B. 15-jer C. 45-jer D. 5-jer 4) ramdenjer Semcirdeba nulisagan gansxvavebuli ganayofi, Tu gasayofi Semcirdeba 3-jer, xolo gamyofi ki gadiddeba 2-jer? A. 12-jer B. 6-jer C. 3-jer D. 2-jer 5) ori ricxvis namravli erT maTganze metia 5-jer, meoreze ki _ 9-jer. ipoveT es ricxvebi. A. 7 da 1 B. 5 da 9 C. 12 da 2 D. 9 da 7 6) ori ricxvis jami erT maTganze metia 8-iT, meoreze ki 25-iT. ipoveT es ricxvebi. A. 8 da 25 B. 2 da 8 C. 2 da 15 D. 8 da 17 1.34. 1) erT klasSi 8 moswavliT metia, vidre meoreSi. ramdeniT meti iqneba pirvel klasSi moswavleTa raodenoba meore klasSi moswavleTa raodenobaze, Tu pirvelidan meoreSi ori moswavle gadava? B. 4-iT C. 2-iT D. 5-iT A. 6-iT 2) pirvel yuTSi 20-iT naklebi burTia, vidre meoreSi. ramdeniT naklebi iqneba burTebis raodenoba pirvel yuTSi vidre meoreSi, Tu meore yuTidan pirvelSi sam burTs gadavdebT? A. 14 B. 17 C. 23 D. 10 16

3) mas Semdeg, rac gaCerebaze avtobusidan 3 mgzavri Cavida da 8 mgzavri amovida, avtobusSi 35 mgzavri aRmoCnda. ramdeni mgzavri yofila avtobusSi am gaCerebamde? A. 27 B. 25 C. 26 D. 30 4) or yuTSi erTad 18 saTamaSoa. Tu erTi yuTidan meoreSi gadavdebT 2 saTamaSos, maSin orive yuTSi saTamaSoebis raodenoba gaTanabrdeba. ramdeni saTamaSo iyo pirvel yuTSi Tavdapirvelad? A. 15 B. 11 C. 10 D. 9 1.35. 1) giorgi beravs 5 sahaero buSts yovel 12 wuTSi. ramdeni sahaero buSti eqneba mas gaberili ori saaTis Semdeg, Tu yoveli meaTe buSti gabervisas skdeba? A. 35 B. 50 C. 45 D. 40 2) mwvrTnels gamoyofili TanxiT fexburTis gundisaTvis 30 burTi unda eyida, TiTo 20 larad. maRaziaSi misvlisas man gaigo, rom yovel 5 SeZenil burTze erTs ufasod umatebdnen. ramdeni lari dazoga mwvrTnelma 30 burTis SeZeniT? A. 60 B. 40 C. 80 D. 100 3) nugzari muSaobs miyolebiT 4 dRes da isvenebs mexuTe da meeqvse dRes. is isvenebda SabaT-kviras da muSaoba daiwyo orSabaTs. muSaobis dawyebidan sul mcire ramdeni dRis Semdeg daemTxveva misi dasvenebebi isev SabaT-kviras? A. 32 B. 36 C. 42 D. 40 1.36. 1) safexburTo gundma Catarebuli 22 matCidan 10 fred daamTavra da sul daagrova 31 qula. ramdeni matCi waago gundma? (mogebisaTvis _ 3 qula, fred damTavrebuli matCisTvis 1 qula, wagebisTvis _ 0). D. 5 A. 7 B. 6 C. 4 2) yuTSi 17 burTula Zevs: wiTeli, TeTri da Savi. TeTri burTulebi 8-jer metia, vidre wiTeli. ramdeni Savi burTulaa yuTSi? A. 6 B. 7 C. 8 D. 9 1.37. 1) samniSna ricxvis naxevari iyofa 2-ze, mesamedi _ 3ze, xolo mexuTedi _ 5-ze. ipoveT es samniSna ricxvi. A. 900 B. 600 C. 990 D. 850 2) naturaluri ricxvis naxevari iyofa 4-zec da 5-zec. ipoveT aseT ricxvebs Soris umciresi. A. 20 B. 40 C. 60 D. 80 1.38. 1) a da b ricxvebis 7-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTebia 2 da 3. ipoveT a+b ricxvis 7-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTi. 17

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 2) a da b (a>b) ricxvebis 8-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTebia Sesabamisad 2 da 7. ipoveT a-b ricxvis 8-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTi. A. 5 B. 4 C. 3 D. 2 3) a, b da c (a+b>c) ricxvebis 9-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTebia Sesabamisad 2, 3 da 7. ipoveT a+b-c ricxvis 9-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTi. A. 8 B. 7 C. 6 D. 5 4) a da b ricxvebis 5-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTebia 3 da 4. ipoveT ab ricxvis 5-ze gayofis Sedegad miRebuli naSTi. A. 2 B. 3 C. 4 D. 1 1.39. ipoveT a ricxvis b -ze gayofisas miRebuli naSTi, Tu: 1) a = 2 3 4 5 7 5 , b = 8 A. 5 B. 7 C. 3 D. 1 2) a = 3142737 8 , b = 9 A. 8 B. 1 C. 2 D. 7 3) a = 2 3 4 5 7 + 13 , b = 12 A. 5 B. 7 C. 3 D. 1 4) a = 51 25 + 177 , b = 5 A. 1 B. 2 C. 3 D. 0 1.40. 1) ipoveT ricxvi, romlis 13-ze gayofis dros miiReba ganayofi 5 da naSTi 9. A. 74 B. 72 C. 68 D. 76 2) ipoveT ricxvi, romlis 16-ze gayofis dros miiReba ganayofi 8 da naSTi 11. A. 143 B. 126 C. 138 D. 139 3) 68-is raime ricxvze gayofis dros miiReba ganayofi 4 da naSTi 8. ipoveT gamyofi. A. 12 B. 15 C. 16 D. 13 4) 127-is raime ricxvze gayofis dros miiReba ganayofi 6 da naSTi 1. ipoveT gamyofi. A. 18 B. 22 C. 19 D. 21 1.41. 1) n naturaluri ricxvis 7-ze gayofis dros naSTi udris 3-s. ras udris naSTi (n+2)-is 7-ze gayofis dros? A. 6 B. 2 C. 4 D. 5 2) raime n naturaluri ricxvis 11-ze gayofis dros naSTi udris 5-s. ras miviRebT naSTSi (n+4)-is 11-ze gayofis dros? 18

A. 6 B. 9 C. 8 D. 7 3) raime n naturaluri ricxvis 4-ze gayofis dros naSTi udris 3-s. ras miviRebT naSTSi (n+2)-is 4-ze gayofis dros? A. 1 B. 2 C. 4 D. 5 4) raime n naturaluri ricxvis 3-ze gayofis dros naSTi udris 1-s. ras miviRebT naSTSi (n+7)-is 3-ze gayofis dros? A. 1 B. 3 C. 2 D. 4 1.42. 1) ricxvis 4-ze gayofis dros naSTia 3. ras udris naSTi amave ricxvis 8-ze gayofis dros? A. 3 an 7 B. 3 C. 7 an 9 D. 7 2) ricxvis 6-ze gayofis dros naSTia 5. ras udris naSTi amave ricxvis 12-ze gayofis dros? A. 5 an 8 B. 11 C. 5 D. 5 an 11 3) ricxvis 2-ze gayofis dros naSTia 1, xolo 7-ze gayofis dros ki _ 6. ras udris naSTi amave ricxvis 14-ze gayofis dros? A. 12 B. 11 C. 9 D. 13 4) ricxvis 3-ze gayofis dros naSTia 2, xolo 5-ze gayofis dros ki _ 3. ras udris naSTi amave ricxvis 15-ze gayofis dros? A. 6 B. 8 C. 5 D. 7 1.43. 1) ra umciresi naturaluri ricxvi unda davumatoT 4766-s, rom miRebuli ricxvi unaSTod gaiyos 3-ze? B. 1 C. 0 D. 5 A. 2 2) ra umciresi naturaluri ricxvi unda davumatoT 47831-s, rom miRebuli ricxvi unaSTod gaiyos 9-ze? A. 4 B. 3 C. 6 D. 7 3) ra umciresi naturaluri ricxvi unda davumatoT 87898-s, rom miRebuli ricxvi unaSTod gaiyos 3-ze? A. 1 B. 4 C. 2 D. 6 4) ra umciresi naturaluri ricxvi unda davumatoT 35987-s, rom miRebuli ricxvi unaSTod gaiyos 9-ze? A. 7 B. 4 C. 6 D. 8 1.44. 1) ra cifri unda CavsvaT CanawerSi 42 53 varskvlavis nacvlad, rom miRebuli xuTniSna ricxvi unaSTod gaiyos 9-ze? A. 1 B. 2 C. 4 D. 3 2) ra udidesi cifri unda CavsvaT CanawerSi 213 4 varskvlavis nacvlad, rom miRebuli xuTniSna ricxvi unaS-

19

Tod gaiyos 3-ze da ar gaiyos 9-ze? A. 1 B. 5 C. 3 D. 8 3) ra cifri unda CavsvaT CanawerSi 3217 varskvlavis nacvlad, rom miRebuli xuTniSna ricxvi unaSTod gaiyos 4-ze? A. 6 B. 0 C. 2 D. 2 an 6 4) ra cifri unda CavsvaT CanawerSi 31732 varskvlavis nacvlad, rom miRebuli eqvsniSna ricxvi unaSTod gaiyos 12-ze? A. 8 B. 2 C. 4 D. 0 1.45. 1) yuTSi 35-ze meti da 45-ze naklebi saTamaSoa, romelic Tanabrad SeiZleba gaunawildes 3 bavSvsac da 7 bavSvsac. ramdeni saTamaSoa yuTSi? A. 38 B. 42 C. 40 D. 44 2) ra udidesi raodenobis erTnairi saCuqari moamzades, Tu amisaTvis gamoiyenes 36 mandarini da 45 vaSli? A. 9 B. 12 C. 3 D. 5 3) 6 erTnair fanqarSi gadaixades 73 TeTrze meti da 81 TeTrze naklebi. ramdeni TeTri Rirda erTi fanqari? A. 12 B. 13 C. 14 D. 15 4) moswavleebma eqskursiisaTvis Seagroves Tanxa, romelic metia 350 larze da naklebia 370 larze. TiToeulma moswavlem gadaixada 17 lari. ramdeni moswavle wasula eqskursiaze? A. 23 B. 22 C. 21 D. 20 1.46. daalageT ricxvebi klebadobis mixedviT 2 1) x 2 , x 3 da x 4 , Tu x = 3 2 4 3 2 3 4 3 A. x , x , x B. x , x , x C. x , x 2 , x 4 D. x 4 , x 3 x 2 1 2) y 2 , y 3 da y 4 , Tu y = 3 A. y 2 , y 3 , y 4 B. y 4 , y 3 , y 2 C. y 4 , y 2 , y 3 D. y 3 , y 2 , y 4 3) a 2 , a 3 da a 4 , Tu a = 1,1 A. a 2 , a 3 , a 4 B. a 3 , a 2 , a 4 C. a 4 , a 3 , a 2 D. a 4 , a 2 , a 3 4) b 2 , b 3 da b 4 , Tu b = 1,2 A. b 2 , b 3 , b 4 B. b 3 , b 4 , b 2 C. b 4 , b 2 , b 3 D. b 2 , b 4 , b 3 1.47. daalageT ricxvebi zrdadobis mixedviT 1) x 2 , x 3 da x 4 , Tu x = 0,4 A. x 3 , x 4 , x 2 B. x 2 , x 3 , x 4 20 C. x 4 , x 2 , x 3 D. x 3 , x 2 x 4

2) a 2 , a 3 da a 4 , Tu a = 0,7 A. a 2 , a 3 , a 4 B. a 4 , a 3 , a 2 C. a 3 , a 4 , a 2 D. a 2 , a 4 , a 3 3) b 2 , b 3 da b 4 , Tu b = 1,7 A. b 3 , b 4 , b 2 B. b 3 , b 2 , b 4 C. b 2 , b 3 , b 4 D. b 4 , b 3 , b 2 4) y 2 , y 3 da y 4 , Tu y = 0,6 A. y 3 , y 4 , y 2 B. y 3 , y 2 , y 4 C. y 4 , y 2 , y 3 D. y 2 , y 4 , y 3 1.48. a , b da c naturaluri ricxvebia. ipoveT gamosaxulebis umciresi mniSvneloba 1) 2c + ab , Tu a < 5 , b < 3 , c > 20 A. 42 B. 43 C. 46 D. 50 2) a : (b c ) , Tu 8 < a < 11 , 4 < b < 9 , 1 < c < 4 A. 1,5 B. 2,25 C. 2 D. 5 3) c a b , Tu a < 5 , b < 3 , c > 20 A. 5 B. 4 C. 3 4) (a b ) : c , Tu a > 6 , b < 5 , c < 4 A. 2 B. 1 C. 0 D. 6 D. 3

5) a b c , Tu a > 3 , b > 2 , c < 5 A. 70 B. 68 C. 60 D. 48 6) (a + b ) : c , Tu a > 3 , b > 4 , c < 10 A. 12 B. 0 C. 1 D. 9 1.49. a , b da c naturaluri ricxvebia. ipoveT gamosaxulebis udidesi mniSvneloba A. 0 A. 0 A. -1 1) a b c , Tu a < 82 , b > 2 , c > 3 B. 1 C. -1 2) (b c ) : a , Tu a > 2 , b < 6 , c > 1 B. 1 C. 2
a

D. 2 D. 3 D. 2 D. 2

3) c b , Tu a < 3 , b > 14 , c < 5 B. 0 C. 1 4) (b + c ) : a , Tu a > 3 , b < 4 , c < 6 A. 0 B. 3 C. 1 1.50. ra cifriT bolovdeba namravli? 1) 2 4 6 L 24 A. 4 B. 6 C. 8 2) 1 3 5 L 17 A. 3 B. 0 C. 5 3) 11 12 13 14 17 A. 9 B. 8 C. 7 21

D. 0 D. 7 D. 6

4) 1 3 11 13 21 23 31 33 A. 1 B. 3 C. 5 D. 9 1.51. ra cifriT bolovdeba gamosaxulebis mniSvneloba? 1) 23 27 28 + 21 22 24 A. 4 B. 7 C. 8 D. 6 2) 31 232 533 121 722 623 A. 0 B. 6 C. 3 D. 2 3) 123 532 173 A. 1 B. 6 C. 8 D. 4 4) 4 2 33 54 23 32 7 A. 6 B. 4 C. 0 D. 5 1.52. 1) ramdeni nuliT bolovdeba 1-dan 51-mde yvela naturaluri ricxvis namravli? A. 12 B. 10 C. 14 D. 8 2) ramdeni nuliT bolovdeba 1-dan 81-mde yvela naturaluri ricxvis namravli? A. 17 B. 20 C. 19 D. 18 27 3) ra cifriT bolovdeba 2 ? A. 2 B. 8 C. 4 D. 6 4) ra cifriT bolovdeba 315 ? A. 7 B. 3 C. 9 D. 1 5) ra cifriT bolovdeba pirveli 51 martivi ricxvis namravli? A. 0 B. 1 C. 3 D. 5 6) ramdeni nuliT bolovdeba pirveli 65 martivi ricxvis namravli? A. 4 B. 3 C. 2 D. 1 1.53. orobiT sistemaSi mocemuli ricxvis gaSlili formaa: 1) 1012
A. 1 23 + 0 22 + 1 2 C. 1 23 + 0 22 + 1 20 2) 10102 A. 1 24 + 0 23 + 1 22 + 0 21 C. 1 23 + 0 22 + 1 21 + 0 20 3) 110012 A. 1 25 + 1 24 + 1 21 C. 1 24 + 1 23 + 1 21 B. 1 22 + 0 21 + 1 20 D. 1 22 + 1 2 B. 1 23 + 1 22 + 0 20 D. 1 23 + 1 22 B. 1 25 + 1 24 + 1 20 D. 1 24 + 1 23 + 1 20

22

4) 100102
A. 1 24 + 1 21 B. 1 25 + 1 22 C. 1 25 + 1 21 D. 1 24 + 1 22 1.54. orobiT sistemaSi mocemuli ricxvis aTobiT sistemaSi Canaweria: 1) 1102 A. 5 2) 11012 A. 11 3) 101012 A. 21 4) 11100002 B. 6 B. 12 B. 22 C. 7 C. 13 C. 23 D. 8 D. 14 D. 24

A. 110 B. 111 C. 112 D. 113 1.55. aTobiT sistemaSi mocemuli ricxvis orobiT sistemaSi Canaweria: 1) 8 A. 1002 B. 1012 C. 10002 D. 10012 2) 11 A. 11012 B. 10112 C. 10102 D. 11002

3) 50 A. 1100102 4) 121 A. 11110102

B. 1010102 B. 11110112

C. 1100112

D. 1011102

C. 11111012 D. 11110012

1.56. daalageT ricxvebi zrdadobis mixedviT: 1) 29, 111002 da 110112


A. 29, 110112 , 111002 C. 110112 , 111002 , 29 B. 110112 , 29,

111002

2) 85,

10100112

da

D. 111002 , 110112 , 29 10101102 B. 85, 10100112 , 10101102 D. 10100112 , 10101102 , 85

A. 10100112 , 85, 10101102 C. 10101102 , 85, 10100112

1.57. ramden erTians Seicavs mocemuli ricxvis Canaweri orobiT sistemaSi: 1) 219 A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

23

2) 385 A. 3 1.58. ipoveT jami: 1) 10102 + 1112


A. 101012

B. 5

C. 7

D. 9

B. 100012

C. 100112 C. 1011002 C. 1111102

D. 110112 D. 1001102 D. 1011102

2)

1010102 + 10102

A. 1101102 B. 1101002 3) 111112 + 11112 A. 1111112

4)

B. 1000002 11011012 + 1010112

A. 100110002 B. 101010002 C. 11101102 D. 10010102 1.59. ipoveT aTobiT sistemaSi umciresi ricxvi, romelic orobiT sistemaSi Caiwereba: 1) oTxi cifriT A. 8 B. 10 C. 12 D. 16 2) eqvsi cifriT A. 16 B. 24 C. 32 D. 64 1.60. ipoveT aTobiT sistemaSi udidesi ricxvi, romelic orobiT sistemaSi Caiwereba: 1) xuTi cifriT A. 30 B. 31 C. 32 D. 33 2) rva cifriT A. 225 B. 235 C. 245 D. 255

1.61. 1) romelia meti 20-is gamyofebis raodenoba, Tu 25-is gamyofebis raodenoba? 2) romelia meti 20-is martivi gamyofebis raodenoba Tu 25-is martivi gamyofebis raodenoba? 1.62. 1) ipoveT pirveli cifri im umciresi naturaluri ricxvisa, romlis cifrTa jami aris 12. 2) ipoveT pirveli cifri im umciresi naturaluri ricxvisa, romlis cifrTa jami aris 101. 1.63. 1) ramdeni cifrisagan Sedgeba umciresi naturaluri ricxvi, romelic Cawerilia mxolod 0-isa da 1-is gamoyenebiT da romelic iyofa 15-ze?

24

2) ramdeni cifrisagan Sedgeba umciresi naturaluri ricxvi, romelic Cawerilia mxolod 0-isa da 1-is gamoyenebiT da romelic iyofa 45-ze? 1.64. 1) qalaqis mosaxleobam icis qarTuli an rusuli ena. qarTuli icis mosaxleobis 85%-ma, xolo rusuli _ 75%-ma. mosaxleobis ramdenma procentma icis orive es ena? 2) klasis yoveli moswavle dadis cekvis an simReris 2 4 , xolo simReraze _ wreSi. cekvaze dadis moswavleTa 3 5 nawili. moswavleTa ra nawili dadis orive am wreSi erTdroulad? 3) turistebis 70% laparakobs inglisurad, 60% _ germanulad, xolo 20%-ma ar icis am ori enidan arcerTi. am turistebis ramdenma procentma icis inglisuric da germanulic? 4) metros vagonSi 100-ze naklebi adamiani iyo. mgzavrebi, romlebic isxdnen, iyvnen orjer meti, vidre fexze mdgomni. gaCerebaze mgzavrebis 4% Cavida. ramdeni mgzavri darCa vagonSi? 5) klasSi, sadac 30-ze naklebi bavSvia, biWebis raodenoba samjer metia gogonebis raodenobaze. ramdeni bavSvi darCa saklaso oTaxSi mas Semdeg, rac klasis moswavleTa 20% Sesvenebaze gareT gavida? 6) klasis moswavleTa naxevarma icis inglisuri ena, xolo 40%-ma germanuli ena. ra umciresi raodenobis gogona SeiZleba iyos klasSi, Tu maTi ricxvi metia germanulis mcodneTa raodenobaze da naklebia inglisuris mcodneTa ricxvze?
1.65. 1) n naturaluri ricxvisaTvis n simboloTi aRvniSnoT pirveli n naturaluri ricxvis jami. risi tolia
8 6 ?

2) n naturaluri ricxvisaTvis n simboloTi aRvniSnoT pirveli n kenti naturaluri ricxvis jami. risi tolia 8 5 ? 3) nebismieri a ricxvisaTvis a ganvmartoT tolobiT: a = a 2 + 1 . gamoTvaleT 3 -isa da 5 -is namravli. 4)

Tu

a 0,

maSin

a = a 1 . risi tolia a + 1 ? a a

( )
25

ganvmartoT

tolobiT:

%3/!qspdfoufcj/!sjdywjt!obxjmjt!hbnpUwmb/! qspqpsdjfcj!
2.1. g a m o T v a l e T (## 2.1; 2.2): 5 1) 9000-is nawili. 6 B. 7500 C. 3000 A. 1500 1 3 2) 95 -is nawili. 4 3 A. 71,5 B. 286 C. 1,2

D. 4500

D. 127

2 3

3) 89,2-is
A. 2

3 nawili. 223 B. 2,3 C. 1,2

D. 4,3

1 4) 33 -is 0,01 nawili. 3

A. 1 2.2.

1 3

B. 3

C. 33 C. 17 C. 44 C. 22,8 C. 12,8

D.

1 3

1) 120-is 15%. B. 18 2) 105-is 40 %. A. 42 B. 41 3) 114-is 20 %. A. 22,2 B. 22,4 4) 84-is 15 %. A. 12,6 B. 12,4


A. 16

D. 19 D. 43 D. 22,6 D. 12,5

2.3.

2.4.

i p o v e T r i c x v i , r o m l i s (## 2.3; 2.4): 4 1) nawili aris 100. 9 A. 50 B. 225 C. 125 D. 150 4 1 2) nawili aris 85 . 15 3 B. 85 C. 320 D. 240 A. 160 3) 0,04 nawili aris 88,4 . B. 884 C. 1768 D. 2210 A. 1105 4) 0,2 nawili aris 24,45 . B. 2445 C. 28,5 D. 244,5 A. 122,25 1) 12% aris 18 . A. 120 B. 150 C. 130 D. 140

26

2.5.

2.6.

2.7.

2) 10% aris 15 . B. 120 C. 140 D.130 3) 15% aris 30 . B. 190 C. 200 D. 210 A. 180 4) 8% aris 24 . B. 280 C. 290 D. 300 A. 200 1) 2000-is ra nawils Seadgens 225? 9 3 3 9 B. C. D. A. 80 8 40 40 1 2) 33 -is ra nawils Seadgens 2? 3 3 3 1 1 A. B. C. D. 10 50 50 100 5 1 3) 99 -is ra nawils Seadgens 16 ? 3 9 1 1 1 5 A. B. C. D. 3 6 2 6 4) 510,3-is ra nawils Seadgens 17,01? 1 1 1 1 B. C. D. A. 10 30 6 3 1) 500-is ramdeni procentia 352? A. 70,4 B. 27 C. 37 D. 75 2) 340-is ramdeni procentia 68? A. 10 B. 5 C. 30 D. 20 3) 885,6-is ramdeni procentia 239,112? A. 22 B. 27 C. 37 D. 32 1 4) 231 -is ramdeni procentia 97,09? 6 B. 35 C. 42 D. 30 A. 21 gamoTvaleT 2 1 nawilis nawili. 1) 900-is 3 4 A. 150 B. 100 C. 200 D. 250 3 2) 800-is 20%-is nawili. 4 A. 160 B. 120 C. 200 D. 240 3) 880-is 25%-is 10%. A. 120 B. 20 C. 22 D. 44
A. 150

27

1 nawilis 5%. 4 A. 7 B. 8 C. 10 D. 14 2.8. Tu a ricxvi Seadgens b-s 60%-s, xolo 30 imave b ricxvis 10%-ia, maSin a ricxvi aris A. 100 B. 60 C. 180 D. 360

4) 560-is

g a m o T v a l e T (##2.9; 2.10): 2.9.

3 1 -isa da 200-is -is jami. 3 2 B. 500 C. 350 D. 450 A. 300 1 1 2) 560 -is -isa da 140 -is -is sxvaoba. 4 7 B. 140 C. 160 D. 100 A. 120 1 1 3) 33 -is 0,1 -isa da 52 -is 0,2-is jami. 3 2 1 5 1 A. 3 B. 8 C. 13 D. 5 3 6 2 2 2 1 1 4) 66 -is nawilisa da 134 -is nawilis jami. 3 5 6 5 1 5 1 A. 53 B. 58 C. 52 D. 53 6 6 2 2.10. 1) 540-is 15 %-isa da 360-is 12 %-is jami. A. 124,2 B. 100 C. 81 D. 28,8 1 1 2) 33 -is 10%-isa da 97 -is 20%-is jami. 3 2 5 1 1 A. 23 B. 22 C. 3 D. 15 6 3 6 1 1 1 1 3) 22 -is 3 %-isa da 98 -is 33 %-is jami. 2 3 3 3 5 19 A. 33 B. 32 C. 33 D. 34 36 36 1 1 1 1 4) 37 -is 22 %-isa da 17 -is 11 %-is sxvaoba. 5 2 3 4 B. 8,37 C. 1,95 D. 6,42 A. 5,21 2.11. 1) 300 dayaviT 7-isa da 8-is proporciul nawilebad da ipoveT am nawilebidan umciresi. A. 120 B. 140 C. 160 D. 200 2) 960 dayaviT 11-isa da 13-is proporciul nawilebad
1) 450-is 28

da ipoveT am nawilebis sxvaobis moduli. A. 80 C. 120 B. 440 D. 520 2 3 3) 130 dayaviT -isa da -is proporciul nawilebad 3 2 da ipoveT am nawilebidan udidesi. A. 40 B. 60 C. 90 D. 120 7 5 4) 261 dayaviT -isa da -is proporciul nawilebad 6 9 da ipoveT am nawilebidan umciresi. A. 125 C. 162 D. 120 B. 135 2.12. 1) 720 dayaviT 5; 4 da 3-is proporciul nawilebad da ipoveT am nawilebidan umciresi. A. 300 B. 240 C. 200 D. 180 2) 3630 dayaviT 0,6; 1 da 0,4-is proporciul nawilebad da ipoveT am nawilebidan udidesi. B. 1089 C. 2030 D. 1216 A. 1815 5 11 13 3) 880 dayaviT ; da -is proporciul nawile3 6 12 bad da ipoveT am nawilebidan umciresisa da udidesis saSualo ariTmetikuli. B. 240 C. 180 D. 280 A. 320 4) 432 dayaviT 0,6; 1; 0,8 da 3-is proporciul nawilebad da ipoveT am nawilebs Soris umciresi. B. 48 C. 24 D. 120 A. 80 2.13. 1) mudmivi siCqariT moZravma matarebelma 5 saaTSi ga5 nawili. ramden saaTSi gaivlis is iara mTeli gzis 6 mTel gzas? A. 4 B. 3 C. 5 D. 6 3 nawili waikiTxa 6 dReSi. ram2) moswavlem wignis 4 den dReSi waikiTxavs is wignis darCenil nawils? A. 3 B. 2 C. 4 D. 1 8 nawili moxna 16 saaTSi. ram3) fermerma nakveTis 9 den saaTSi moxnavs is mTel farTobs? A. 18 B. 19 C. 20 D. 22 6 nawilis gavlis dros 4) avtomobilma mTeli gzis 7 daxarja 18 litri benzini. ramdeni litri benzini daixar-

29

jeba darCenili gzis gavlisas? A. 4 B. 3 C. 2 D. 1 5) 800 grami Saqari 60 TeTriT meti Rirs, vidre 200 grami Saqari. ra Rirs erTi kilogrami Saqari? A. 80 TeTri B. 1 lari C. 1,2 lari D. 0,9 lari 6) naxevari kilogrami karaqi 1 lariT naklebi Rirs vidre 750 grami igive karaqi. ra Rirs erTi kilogrami karaqi? A. 6 lari B. 4,5 lari C. 4 lari D. 5 lari 2.14. 1) avtomobilma mTeli gzis 60% gaiara 9 saaTSi. ramden saaTSi gaivlis is gzis darCenil nawils? A. 6 B. 8 C. 7 D. 5 2) avzis 75% wyliT gaivso 12 saaTSi. ramden saaTSi gaivseba avzi mTlianad? A. 14 B. 16 C. 15 D. 13 3) fermerma nakveTis 40%-ze mosavali aiRo 8 saaTSi. ramden saaTSi aiRebs is mosavals nakveTis darCenil nawilze? A. 20 B. 18 C. 16 D. 12 4) kalaTaSi moTavsebuli vaSlebis raodenobis 45% Seadgens 27 vaSls. ramdeni vaSlia kalaTaSi? A. 62 B. 58 C. 60 D. 56 4 2.15. 1) fermerma nakveTis nawili moxna traqtoriT, xo5 lo darCenili nawili ki daamuSava xeliT, razedac man daxarja 6-jer meti dro, vidre imuSava traqtoriT. ramdenjer metia Sromis nayofiereba traqtoriT muSaobis SemTxvevaSi xeliT muSaobasTan SedarebiT? A. 18-jer B. 24-jer C. 30-jer D. 20-jer 2) gza qalaqidan soflamde Sedgeboda aRmarTisa da daRmarTisagan. aRmarTis gavlas, romlis sigrZe Seadgenda 1 nawils, velosipedistma moandoma 2-jer memTeli gzis 7 ti dro, vidre daRmarTis gavlas. ramdenjer meti iyo velosipedistis siCqare daRmarTze aRmarTze siCqaresTan SedarebiT? A. 14 B. 8 C. 10 D. 12 1 nawili gaiara fexiT, xo3) turistma mTeli gzis 9 lo darCenili gza ki imgzavra avtobusiT. fexiT siarulis dros man daxarja 3-jer meti dro, vidre avtobusiT.

30

ramdenjer metia avtobusis siCqare fexiT moZraobis siCqaresTan SedarebiT? A. 20 B. 18 C. 24 D. 21 2 4) mgzavrma mTeli gzis 66 % ifrina TviTmfrinaviT, 3 xolo darCenili gza imgzavra avtomobiliT. avtomobiliT mgzavrobis dros man daxarja 4-jer meti dro, vidre frenis dros. ramdenjer metia TviTmfrinavis siCqare avtomobilis siCqaresTan SedarebiT? A. 8 B. 12 C. 10 D. 6 2.16. 1) moswavlis mier wignis wakiTxuli gverdebis raodenoba 3-jer metia wignis waukiTxavi gverdebis raodenobaze. wignis ramdeni procenti waukiTxavs moswavles? A. 60 B. 75 C. 80 D. 72 2) fermeris mier moxnuli nakveTis farTobi 4-jer metia darCenil mouxnav farTobze. mTeli nakveTis ramdeni procenti mouxnavs fermers? A. 72 B. 76 C. 84 D. 80 3) avtomobilma daxarja 9-jer meti benzini, vidre darCa benzinis avzSi. benzinis mTeli raodenobis ramdeni procenti darCa avzSi? A. 18 B. 15 C. 10 D. 20 4) mgzavrma gaiara 8-jer meti manZili, vidre darCa gasavleli. mTeli gzis ra nawili gaiara mgzavrma? 8 7 7 1 A. B. C. D. 9 8 9 9 5) giorgis orjer meti kakali aqvs, vidre levans da xuTjer naklebi, vidre daTos. kaklebis mTeli raodenobis ra nawili aqvs levans? 2 3 1 1 B. C. D. A. 7 13 13 6 6) avtomobilma mTeli gzis gavlas sami dRe moandoma. pirvel dRes man gaiara samjer meti manZili, vidre meore dRes da oTxjer naklebi _ vidre mesame dRes. samive dRes gavlili manZilis ramdeni procenti gaiara man mesame dRes? A. 75 B. 60 C. 50 D. 25 2.17. 1) fexsacmlis fasma 75 laridan 90 laramde moimata. ramdeni procentiT gaizarda fexsacmlis fasi? A. 10 B. 25 C. 15 D. 20 2) muSis dRiuri Semosavali 25 laridan 22 laramde

31

Semcirda. ramdeni procentiT Semcirda misi dRiuri Semosavali? A. 20 B. 10 C. 12 D. 15 3) sawyobSi 1500 t xorbali iyo. pirvelad sawyobidan 1 nawili, Semdeg ki _ darCenili gaitanes mTeli xorblis 3 xorblis 20%. ramdeni tona xorbali darCa amis Semdeg sawyobSi? A. 800 B. 900 C. 600 D. 1000 4) metros vagonSi 60 kaci da 40 qali iyo. gaCerebaze Cavida kacebis 20% da qalebis 10%. mgzavrebis ramdeni procenti Cavida am gaCerebaze? A. 12 B. 16 C. 18 D. 30 2.18. 1) erTi sirofi 15% Saqars Seicavs, meore _ 20%-s. pirveli sirofis 4 litri auries meoris 6 litrSi. ramden procent Saqars Seicavs miRebuli narevi? A. 16 B. 17 C. 19 D. 18 2) erTi xsnari Seicavs 10% marils, meore 20%-s. es xsnarebi erTmaneTSi auries Sesabamisad SefardebiT 1:4. ramden procent marils Seicavs miRebuli narevi? A. 18 B. 20 C. 15 D. 16 3) maSinac ki, roca aqlems swyuria, misi masis 60% wyalia. wylis dalevis Semdeg misi wonaa 800 kg da wyali Seadgens aqlemis masis 80%-s. ras udris aqlemis wona, roca mas swyuria? A. 320 kg B. 600 kg C. 400 kg D. 480 kg 4) vaSli 90% wyals Seicavs, xolo misgan miRebuli Ciri 10% wyals. ramdeni kilogrami vaSli unda aviRoT 10 kg Ciris misaRebad? A. 80 B. 90 C. 60 D. 100 2.19. 1) avtobusSi mgzavrTa 30% mamakacia, 24% qali, danarCeni ki bavSvebia. ramdeni mgzavria avtobusSi, Tu maTgan 23 bavSvia? A. 64 B. 40 C. 60 D. 50 1 1 rusul enazea, ingli2) biblioTekaSi wignebis 3 4 sur enaze, danarCeni ki qarTulia. ramdeni wignia biblioTekaSi, Tu maTgan qarTulia 300? A. 600 B. 720 C. 800 D. 900 3) klasis moswavleTa 40% gogonebia. ramdeni bavSvia am klasSi, Tu biWebi metia gogonebze 7-iT?

32

C. 35 D. 40 3 nawili, levanma ki 24) giorgim morwya nakveTis 11 jer meti. ras udris am nakveTis farTobi, Tu mosarwyavi darCa 200 m2? A. 1100 m2 B. 1500 m2 C. 800 m2 D. 1600 m2 2.20. 1) policielis xelfasma 30%-iT gazrdis Semdeg Seadgina 520 lari. ra xelfasi hqonda policiels Tavdapirvelad? A. 350 l B. 380 l C. 400 l D. 420 l 2) fexsacmeli 40%-iani fasdaklebis Semdeg gaiyida 180 larad. ra Rirda fexsacmeli fasdaklebamde? A. 360 l B. 300 l C. 240 l D. 400 l 3) CanTa Rirda 24 lari. fasdaklebis Semdeg misi Rirebuleba gaxda 20,4 lari. ramdeni procentiT gaiafda CanTa? A. 15-iT B. 20-iT C. 30-iT D. 40-iT 4) biblioTekaSi wignebis 10% rusul enazea, danarCeni _ qarTulze. ramdenjer meti wignia qarTul enaze, vidre rusulze am biblioTekaSi? A. 8-jer B. 4-jer C. 6-jer D. 9-jer 2.21. 1) erTi ricxvi Seadgens meoris 30%-s. meore ricxvis ra nawils Seadgens pirveli ricxvi? 3 2 2 3 B. C. D. A. 5 3 5 10 2) erTi ricxvi Seadgens meore ricxvis 85%-s. meore ricxvis ra nawils Seadgens pirveli ricxvi? 1 17 7 19 B. C. D. A. 20 17 85 20 3) erTi ricxvi Seadgens meore ricxvis 80%-s. pirveli ricxvis ramdeni procentia meore ricxvi? B. 125 C. 20 D. 60 A. 140 2 4) erTi ricxvi Seadgens meoris nawils, pirveli 7 ricxvis ramdeni procentia meore ricxvi? B. 35 C. 175 D. 120 A. 350 1 2.22. 1) qsovilis fasma moimata Tavisi fasis -iT. axali 3 fasis ra nawils Seadgens Zveli fasi? 3 1 2 3 B. C. D. A. 5 7 4 3 33 B. 30

A. 24

2) produqciis fasma moimata Tavisi fasis 25%-iT. axali fasis ramden procents Seadgens Zveli fasi? B. 80 C. 120 D. 125 A. 75 2 3) qsovilis fasma moiklo Tavisi fasis -iT. Zveli 5 fasis ra nawils Seadgens axali fasi? 2 2 1 3 B. C. D. A. 3 2 5 5 4) produqciis fasma moiklo Tavisi fasis 20%-iT. axali fasis ramdeni procentia Zveli fasi? A. 80 B. 120 C. 75 D. 125 2.23. 1) ipoveT a:b, Tu a ricxvis 20% tolia b ricxvis 120%is. 1 1 B. 6 C. 4 D. A. 6 4 2) ipoveT a:b, Tu a ricxvis 15% samjer metia b ricxvis 115%-ze. B. 20 C. 25 D. 23 A. 18 3) Tu a ricxvi Seadgens b-s 75%-s, b ki c-s 15%-s, xolo c aris 10000-is 20%, maSin a aris A. 50 B. 75 C. 150 D. 225 3 4) Tu a ricxvi Seadgens b-s nawilis 20%-s, xolo b 5 3 aris 10000-is 20%-is nawili, maSin a aris 5 B. 120 C. 144 D. 150 A. 64 2.24. 1) muSis xelfasma jer daiklo 20%-iT, Semdeg ki moimata 50%-iT. ramdeni procentiT gaizarda muSis xelfasi TavdapirvelTan SedarebiT? B. 40 C. 30 D. 20 A. 15 2) qsovilis fasma jer daiklo 20%-iT, Semdeg ki isev daiklo 25%-iT. Tavdapirveli fasis ramden procents Seadgens qsovilis fasi axla? B. 60 C. 70 D. 80 A. 40 3) produqciis fasma jer moiklo 15%-iT, Semdeg ki moimata 10%-iT. Tavdapirvel fasTan SedarebiT ramdeni procentiT moiklo sabolood produqciis fasma? A. 7 B. 15 C. 6,5 D. 13 4) produqciis fasma jer daiklo 20%-iT, Semdeg ki isev daiklo 10%-iT. Tavdapirvel fasTan SedarebiT ramde34

ni procentiT moiklo sabolood produqciis fasma? A. 28 B. 72 C. 14 D. 30 2.25. 1) benzinis fasma 20%-iT daiwia. adrindelTan SedarebiT ramdeni procentiT meti benzinis yidva SeiZleba axla 100 lariT? A. 20 B. 25 C. 30 D. 50 2) karaqis fasma 25%-iT moimata. adrindelTan SedarebiT ramdeni procentiT naklebi karaqis yidva SeiZleba axla 50 lariT? A. 20 B. 25 C. 30 D. 50 2.26. 1) sami nayinis sayidlad gogonas daaklda 40 TeTri. man ori nayini iyida da darCa 20 TeTri. ra Rirs erTi nayini? B. 50 C. 60 D. 70 A. 40 2) giorgis unda eyida erTnairi kasrebi. Tu is iyidda 8 kasrs, mas Tavisi Tanxidan darCeboda 20 lari, xolo Tu is iyidda 10 kasrs, maSin mas daakldeboda 160 lari. ramdeni lari Rirs erTi kasri? A. 80 B. 90 C. 100 D. 120 3) qoTani TafliT iwonis 3 kg-s. rodesac qoTnidan gadmoasxes Taflis naxevari, aRmoCnda, rom qoTani darCenili TafliT iwonis 2 kg-s. ramden kilograms iwonis carieli qoTani? A. 1,5 B. 0,5 C. 1 D. 2 4) rZiT naxevrad Sevsebuli kasri iwonis 9 kg-s, xolo Tu kasris mxolod meoTxedia rZiT Sevsebuli, maSin is iwonis 5,25 kg-s. ras iwonis carieli kasri? B. 1 kg C. 2 kg D. 1,5 kg A. 2,5 kg 2.27. 1) 800 vafli imdenive Rirs, ramdenic 100 Sokoladi; 100 vafli imdenive Rirs, ramdenic 250 kanfeti. ramdeni Sokoladis yidva SeiZleba imdenive TanxiT, ramdenic 100 kamfets iyidda? A. 2 B. 5 C. 10 D. 25 2) boTlsa da WiqaSi erTad imdeni siTxe Cadis, ramdenic doqSi. boTlSi imave raodenobis siTxe Cadis, ramdenic WiqaSi da qilaSi erTad; sam qilaSi ki imave raodenobis siTxe Cadis, rac or doqSi. ramdeni Wiqa siTxe Cadis erT qilaSi? A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 2.28. 1) kasrSi aris 50 litri Rvino. gadmoasxes 10 litri da mis nacvlad Caasxes 10 litri wyali. Semdeg, gadmoas-

35

xes 10 litri narevi da kasri isev Seavses wyliT. ramdeni litri Rvino darCa kasrSi? A. 20 B. 28 C. 32 D. 40 2) kasrSi iyo 32 litri spirti. gadmoasxes 8 litri da mis nacvlad Caasxes 8 litri wyali. Semdeg, gadmoasxes 8 litri narevi da kasri isev Seavses wyliT. amis Semdeg, kidev erTjer gadmoasxes 8 litri narevi da kasri isev Seavses wyliT. ramdeni litri spirti darCa kasrSi? A. 18,5 B. 12 C. 15 D. 13,5 3 1 2.29. 1) saaTSi mgzavrma 3 km gaiara. ra manZils gaiv4 4 lis mgzavri 6 saaTSi? A. 39 B. 18 C. 26 D. 13 2) 12 saaTSi Sesrulebul samuSaoSi muSa 30 lars Rebulobs. ramden lars miiRebs igi 8 saaTSi, Tu muSaobis tempi igive iqneba? B. 24 C. 16 D. 20 A. 18 3) tvirTis gadasazidad 4,5 tona tvirTmzidaobis 28 manqanaa saWiro. 3,5 tona tvirTmzidaobis ramdeni manqana iqneba saWiro am tvirTis gadasazidad? B. 32 C. 40 D. 38 A. 36 4) wisqvilSi 8 saaTSi 48 t. xorbali dafqves. ramdeni tona xorblis dafqva SeiZleba 12 saaTSi, Tu muSaobis tempi ar Seicvleba? B. 72 C. 78 D. 66 A. 64 2.30. 1) garkveuli manZilis gavlas avtomobili 2 saaTs andomebs. ra droSi gaivlis igive manZils avtomobili 3-jer naklebi siCqariT? A. 2 sT B. 8 sT C. 4 sT D. 6 sT 2) garkveuli manZili motociklistma 10km/sT siCqariT raRac droSi gaiara. ra siCqariT unda imoZraos motociklistma, rom igive manZili oTxjer nakleb droSi gaiaros? B. 20 km/sT C. 40 km/sT D. 2,5 km/sT A. 16 km/sT 3) avtomobilma 90 km/sT siCqariT garkveuli manZili gaiara. ra siCqariT unda imoZraos avtomobilma, rom orjer naklebi manZili samjer nakleb droSi gaiaros? B. 135 km/sT C. 120 km/sT D. 150 km/sT A. 80 km/sT 4) erTma velosipedistma or saaTSi gaiara mTeli man1 1 nawili, meorem ki sam saaTSi imave manZilis . Zilis 2 4 ramdenjer metia pirveli velosipedistis siCqare meoris

36

siCqareze? A. 4 -jer B. 3-jer C. 2 -jer D. 1,5-jer 2.31. 1) gogona saxlidan skolamde midis 9 wuTSi, xolo misi Zma saxlidan skolamde misvlas da ukan dabrunebas andomebs 12 wuTs. ramdenjer metia Zmis siCqare dis siCqareze? B. 2 -jer C. 2,5-jer D. 3-jer A. 1,5-jer 2) ufrosi Zma saxlidan skolaSi midis 30 wuTSi, xolo umcrosi _ 40 wuTSi. ramden wuTSi daeweva ufrosi Zma umcross, Tu is 5 wuTiT gvian gamovida umcrosze? B. 16 C. 20 D. 24 A. 15 3) A da B qalaqebidan erTdroulad erTmaneTis Sesaxvedrad gamovida ori avtomobili. gamosvlidan ramdeni saaTis Semdeg Sexvdebian isini erTmaneTs, Tu A-dan gamosuli avtomobili B-Si Cadis 4 saaTSi, xolo B-dan gamosuli A-Si Cadis 6 saaTSi? A. 1 B. 1,6 C. 2 D. 2,4 4) A da B qalaqebidan erTdroulad erTmaneTis Sesaxvedrad gamosuli avtomobilebi gamosvlidan 4 saaTis Semdeg Sexvdnen erTmaneTs. Sexvedridan ramden saaTSi Cava Adan gamosuli avtomobili B qalaqSi, Tu misi siCqare 2jer metia meoris siCqareze? B. 4 C. 2 D. 1 A. 8 2.32. 1) xuTi kombaini dReSi mosavals iRebs 300 ha-ze. ramden heqtarze aiRebs mosavals erT dReSi Svidi iseTive kombaini? B. 150 C. 200 D. 420 A. 400 2) sami traqtori yanas 8 saaTSi xnavs. ramdeni traqtori moxnavs igive yanas 6 saaTSi? A. 6 B. 2 C. 4 D. 5 3) xuT kalatozs kedeli amohyavs 6 sT-Si. ramdeni kalatozi aaSenebs igive kedels 10 sT-Si? A. 5 B. 3 C. 2 D. 4 4) sami traqtori 5 dReSi 150 ha miwas xnavs, ramden heqtar miwas moxnavs 4 traqtori 7 dReSi? A. 280 B. 140 C. 70 D. 560 2.33. 1) kedlis aSenebas ori kalatozi 8 saaTs andomebs. imave kedels 8 saaTSi eqvsi Segirdic aaSenebs. ramden saaTSi aaSenebs am kedels 4 kalatozi da 12 Segirdi? A. 4 B. 1 C. 6 D. 2 2) nakveTis moxvnas ori didi traqtori 5 dRes andomebs. imave nakveTs 5 dReSi 4 patara traqtoric moxnavs. 37

nakveTis ra nawils moxnavs erT dReSi sami didi da ori patara traqtori erTad? B. 0,4 C. 0,2 D. 0,25 A. 0,5 3) auzis avsebas xuTi patara tumbo 4 saaTs andomebs. igive auzs ori didi tumbo 5 saaTSi avsebs. ramden saaTSi aavsebs am auzs oTxi patara da sami didi tumbo erTad moqmedebiT? B. 1 C. 2 D. 4 A. 0,5 4) garkveuli farTobis yanas patara kombaini 16 wTSi iRebs, xolo didi kombaini 4-jer ufro swrafad. ra droSi aiReben isini 10-jer meti farTobis mqone yanas erTad muSaobiT? B. 32 wT C. 36 wT D. 40 wT A. 24 wT 2.34. 1) 6 kombaini 8 saaTSi xorbals iRebs 288 ha farTobze. ramden saaTSi aiRebs mosavals 7 kombaini 126 ha farTobis nakveTze? B. 3 C. 5 D. 6 A. 4 2) 9 traqtori 4 dReSi 360 ha miwas xnavs. ramdeni traqtori moxnavs 240 ha-s 6 dReSi? A. 6 B. 3 C. 5 D. 4 3) samma satvirTo manqanam 4 saaTSi 50 km manZilze 360 t tvirTi gadazida. ramden tona tvirTs gadazidavs 5 aseTive manqana 3 saaTSi 75 km manZilze? B. 320 C. 250 D. 350 A. 300 4) oTxma satvirTo manqanam 5 saaTSi 30 km manZilze 120 t tvirTi gadazida. ramdeni aseTi manqanaa saWiro 160 t tvirTis gadasazidad 45 km manZilze 8 saaTis ganmavlobaSi? B. 3 C. 5 D. 4 A. 6 2.35. 1) miwis nakveTi naxazze 1:10000 masStabiTaa mocemuli. cnobilia, rom naxazze or wertils Soris manZilia 3,7 sm. ipoveT Sesabamisi manZili nakveTze. B. 3,7 km C. 370 m D. 37 m A. 37 km 2) rukaze qalaqebs Soris manZili 12 sm-ia. ra manZilia sinamdvileSi am qalaqebs Soris, Tu rukis masStabia 1:800000? B. 96 km C. 960 km D. 9600 m A. 84 km 3) naxazze 125 metrs Seesabameba 5 sm. ra manZilia or wertils Soris sinamdvileSi, Tu naxazze igi 7 sm-ia? A. 175 m B. 150 m C. 200 m D. 125 m 4) naxazze stadionis zomebia 5 sm da 8 sm. sinamdvileSi stadionis mcire ganzomilebaa 20 m. ipoveT stadio-

38

nis meore ganzomileba. A. 30 m B. 32 m

C. 28 m

D. 24 m

2.36. 1) isrebiani saaTi, romelic dRe-RameSi win midis 4 wT-iT, gaaswores. ra umciresi drois (dRe-Rame) Semdeg aCvenebs saaTi isev zust dros? 2) isrebiani saaTi, romelic yovel 4 saaTSi CamorCeba 2 wT-iT, gaaswores. ra umciresi drois (dRe-Rame) Semdeg aCvenebs saaTi isev zust dros? 3) ipoveT kuTxe, romlebsac erTmaneTTan Seadgenen saaTis isrebi, Tu saaTis Cvenebaa 3 sT da 40 wT. 4) ipoveT kuTxe, romlebsac erTmaneTTan Seadgenen saaTis isrebi, Tu saaTis Cvenebaa 5 sT da 48 wT. 5) daadgineT romeli saaTia, Tu viciT, rom dRis 9 saaTidan gasuli drois naxevari udris saRamos 9 saaTamde darCenili drois meoTxeds? 6) ramdenjer emTxveva saaTisa da wuTis maCvenebeli isrebi erTmaneTs dRis pirveli saaTidan momdevno dRis pirvel saaTamde? 2.37. 1) suraTis sigrZea 50 sm, sigane 40 sm. suraTis farTobi gaadides 5-jer. ramdeni kvadratuli metri gaxda suraTis farTobi? 2) mikroskopi yoveli sagnis farTobs adidebs 10 6 jer. ramdeni kvadratuli santimetri farTobiT gamoCndeba mikroskopSi 0,00001 mm 2 farTobis mqone sxeuli? 3) evraziis rukis masStabia 1:7000000, xolo amierkavkasiis rukisa ki 1:3500000. ramdenjer metia amierkavkasiis rukaze saqarTvelos farTobi evraziis rukaze mocemul saqarTvelos farTobze? 4) saqarTvelos farTobia 70000 kvadratuli kilometri, xolo saqarTvelos rukis masStabia 1:500000. ramdeni kvadratuli santimetri ukavia saqarTvelos rukaze?

! ! ! ! ! !
39

%4/!sbdjpobmvsj!hbnptbyvmfcfcjt!hbnbsujwfcb! eb!hbnpUwmb
g a m o T v a l e T (## 3.1_3.3): 3.1. A. 4 A. -3 A. 0 A. 0 A. 4 A. 7 3.2. A.
5 6

1) x 2 + y , Tu x = 1, y = 3 B. 3 C. 2 2) x 3 y , Tu B. -4 4 3) x y, Tu B. -1 2 4) x y , Tu B. 2 5) x y , Tu
x = 1, y = 3 C. -5 x = 1, y = 1 C. 1 x = 4 , y = 2 C. -2 x = 3, y = 1

D. 5 D. -1 D. 2 D. 1 D. -2 D. 7

B. 2 6) x + y , Tu x = 5, 1)

C. -4 y = 2

2) A.
13 2

3) A. 2 4) A. 7 3.3. A. 16
1 4

1)

B. -3 C. 3 x 2y , Tu x = 4 y x + 2y 1 3 B. C. 3 4 2x + 3 y , Tu y = 3x 7x 2 y 11 B. C. 9 2 5x y , Tu 2 x = 3 y 6x + 4 y 1 1 B. C. 2 4 2 2 3x + 4 y , Tu 4 x 3 y = 0 5x 2 2 y 2 B. 9 C. 6 1 5 1 2 x + 2 , Tu x + = x 2 x 1 3 B. 4 C. 4 4 4

D.

2 3

D. 11

D.

13 4

D. 8

D. 5

1 4

40

2) x 2 + A. 11 3) A. 26
4 5

1 1 , Tu x = 3 x x2 B. 7 C. 12
2

D. 8

4 x 16 x + , Tu =5 2 25 x 5 x 4 B. 25 C. 26 5

D. 26

3 5

3 x2 9 x4 + , Tu 2 + =4 2 4 x4 x A. 14 B. 13 C. 12 1 1 7 3 5) x + 3 , Tu x + = x 3 x 22 19 4 A. 5 B. 5 C. 6 27 27 27 1 1 6) x 3 3 , Tu x = 5 x x A. 140 B. 135 C. 145

4)

D. 15

D. 6

1 27

D. 130

3.4. A. 1,6

1) Tu

a 1 a + 3ab = , maSin 2 tolia b 5 b 3ab


2

B. 16

tolia 2ab 3b 2 1 1 A. -3 B. 2 C. 3 D. 5 3 3 xy + yz + xz 3) Tu x:y:z=5:4:3, maSin tolia 2 xy + 5 yz A. 0,35 B. 0,4 C. 0,47 D. 0,5 4 xy 3 yz + 6 xz tolia 4) Tu x:y=5:2, y:z=3:4, maSin xy + 3 yz A. 6 B. 3 C. 5 D. 4 3.5. 1) Tu a ricxvi gaizrdeba 3-jer, xolo b _ 2-jer, maSin
9a 2 gaizrdeba 5b 2 A. 9 -jer

2) Tu a:b=3:5, maSin

C. 2,6 2ab + 3b 2

D. -1

B. 2-jer

C. 4,5-jer

D. 2,25-jer

41

2) Tu a ricxvi gaizrdeba 5-jer, xolo b Semcirdeba 2jer, maSin gaizrdeba 4b 3 A. 800-jer B. 100-jer C. 200-jer D. 250-jer 3) Tu a ricxvi Semcirdeba 2-jer, xolo b Semcirdeba 5gaizrdeba 2b 2 A. 2,75-jer B. 3,125-jer C. 4,5-jer D. 5-jer 4) Tu a ricxvi Semcirdeba 4-jer, xolo b gaizrdeba 5-

7a 2

jer, maSin

5a 3

7a 2 Semcirdeba 3b A. 80-jer B. 40-jer C. 140-jer D. 25-jer 3.6. 1) Tu x y = y z = z t =1, maSin x t ar SeiZleba udrides A. -3 B. 3 C. 1 D. 2

jer, maSin

x2 y2

2) Tu y<x<0, maSin
A. x+y

C. x-y x 4 xy + 4 y 2 3) Tu x<0 da y>0, maSin = x 2y


2

x y B. x-y

=
D. y-x

A. x-2y B. 2y-x C. -x-2y 4) Tu x<0, y>0, maSin x 2 y x y = A. -y B. y


x y
3 3

D. x+2y D. 3y-2x

C. 2x-3y

= x 2 + xy + y 2 A. y-x B. x-y C. x2-y2 6) Tu a<0, b<0, maSin a + 2b a + b =


3.7. A. -2a+b 1) ipoveT
ab

5) Tu x<0, y>0, maSin

D. (x-y)2

B. 2a+b C. 3b D. -b gamosaxulebis udidesi mniSvneloba,

Tu 2a5, 7b9 A. 9 B. 3 C. 4 D. 7 2) ipoveT a 2b gamosaxulebis umciresi mniSvneloba, Tu 1a3, 2b4 A. 0 B. 1 C. 3 D. 7

42

3) ipoveT 3a + 2b gamosaxulebis umciresi mniSvneloba, Tu 1a3, -3b-1 A. 1 B. 0 C. 3 D. 7 4) ipoveT 2a + 3b gamosaxulebis udidesi mniSvneloba, Tu -2a0, 1b3 A. 0 B. 7 C. 9 D. 13

3.8. 1) Tu m da n mTeli ricxvebia da 2m<n8, maSin gamosaxulebis udidesi mniSvnelobaa: 6 4 3 A. B. C. 5 3 8

m + 2n mn

D.

5 7

2) Tu m da n mTeli ricxvebia da 1n<m9, maSin


gamosaxulebis umciresi mniSvnelobaa: 12 1 11 A. B. C. 17 2 24 gaamartiveT da 3.9. A. 3
15 19

m + 3n mn

D.

g a m o T v a l e T (## 3.9 3.17):

, Tu a = 2 + 3 , b = 1 3 a 2 b ab 2 B. 2 C. 4 D. 1 3 x x 1 2) , Tu x = 3 + 1 x +1 x 1)
B.
3

a b ab
3

A. 3

C. 3

D. -3

A. 2

x y xy 3) y x x + y , Tu x = 5 + 2 , y = 2 + 2 B. 5 C. 4 D. 3 1 x +1 4) 1 2 : 2 , Tu x = 3 + 1 x x
3

A. 3.10. A. 5

B. 3
2 2

C. 3

D. -3

1 1 x y 1) 2 2 , Tu x = 3 + 5 , y = 2 5 y x x y

B.

C. 3

D. 5

43

1 y 1 2) x y x + y : x y , Tu x = 4 2 , y = 2 2

A.

B. 1

C. 2

D. 2

3)
A. 1

: , x 2 + x +1 x 3 1
B. 5 x +1
2

x 2 1

x +1

Tu x = 5 + 1 C.
5

D. 3

A. 3 3.11. A. 2

, Tu x = 2 x +x +x x x B. -1 C. 1 D. 2 3 3 x y 1) 3xy, Tu x = 2 5 + 1 , y = 5 + 1 x y B. 3 C. 4 D. 5

4)

x3 y3 2) 2 ( y x ) , Tu x = 2 5 , x + xy + y 2

y= 5

A. 24

B. 30

C. 20
2

D.

3)
A. 7

a b
2

2 2

a ab + b

a+b a3 + b3

, Tu a = 7 , b = 3

B. 21

C.

21

D. 7

4)
A. 14 3.12. A. 8

a b + ab
4

(a + b )

ab 1 , Tu a = , b = 14 7 3ab a + b

B. 7

C. 2
1

D.

14

A. 6

A. 2

5 x 3 y + 5 xy 3 1 , Tu x = 6 , y = 2 4 4 x y2 x y B. 9 C. 10 D. 11 x6 y3 2) 2 x 2 y, Tu x = 4 5 , y = 3 x y B. 7 C. 9 D. 8 a a 2 + 3a 6 3) , Tu a = 3 3 a + 3 a 2 + 6a + 9 B. 3 C. 1 D. -4 2 2 y y x 4) 1 + + 2 3 , Tu x = 2,1 y = 1,1 x y3 x x

1)

2 3

44

A. 2 3.13. A. 3

B. 1 C. 1,5 3 a b 1) ab, Tu a = 3 , b = 2 ab B. 2 C. 5
3

D. 3

D. 1

A. 4

a3 b3 2) a 2 + b 2 , Tu a = 2 , b = 8 a b C. 2 D. 1 B. 8

3)
A. 5

4)
A. 7 3.14. A. 2

1)

2)
A. 2

3)
A. 12
1 9

a3 + b3 + ab, Tu a = 5 , b = 2 a+b B. 7 C. 2 D. 3 x +1 1 : , Tu x = 7 x 2 + x +1 x 3 1 B. 5 C. 3 D. 6 b a 2 1 1 , Tu a = , b = + + 2 2 7 5 a + ab a + b b + ab 2 B. 12 C. D. 4 35 5a 5x 10ax 1 1 , Tu a = , x = + + 2 2 7 5 a+x ax a x B. 12 C. 30 D. 10 1 1 1 x 2 1 + 1, Tu x = 3 3 x 1 x +1 1 1 1 B. 9 C. 2 D. 81 9 3 9

4)
A. 2 3.15.
a + ab A. 22
2

2x 2 + x
x 1
3

x +1 x + x +1
2

, Tu x = 1+

1 2

B.
a
2

2
b
2

C. 2 2

D. 4

1)

ab +

ab + b 2 B. 25

, Tu a = 5 3 , b = 5 + 3

C. -21

D. -9

1 2n m+n 2) + : , Tu m = 5 + 3 , n = 1+ 3 m + n m 3 n 3 m 2 + mn + n 2

A.

1 4

B.

1 2

C. 6 + 2 3

D. 4 3

45

3)

(a b )3 + 3a 2 b 3ab 2 , Tu
a 2 + ab + b 2
3

a = 7 + 2 3 , b = 10 + 2 3

A. 17

B. 4 3
36 x y 54 xy
2 2

C. -3

D. -17

4)

(2 x + 3 y )

4 x 6 xy + 9 y 2
2

, Tu x = 1 + 3 2 , y = 5 2 2

A. 5 3.16.

B. 5 2 C. 6 a +1 1 1 1) , Tu a = 2 3 1 + a +1 a3 +1 a 2 a +1 A.
3 1
xy + y
2

D. 17

B. 2 3
2y
x xy
3 2

C.
1
2

3 6

D.

3 2

2)

x xy

, Tu x = 3 2 2 , y = 3 + 2 2

A. 6

B. 8

C.

3)

(4 x 3 y )2 + 48 xy , (5 x + 2 y )
2

1 6

D. 1

A. 15

1 1 Tu x = 3 , y = 5 3 4 4x + 3 y B. 29 C. 27

D. 9

4)

A. 7 3.17.

40 xy , Tu x = 5 + 2 3 , y = 2 + 5 3 5x 2 y B. 25 C. 21 D. 29 , Tu a = 3 + 5 , b = 3 5

b 1 a 1 A. 6

1)

a 2 b 2

B. -4
1

C. 3,5

D. 1,5

2)

3 1 x 1 + y 1 x y + 2 , Tu x = 81 , y = 85 2 2 7 3 x y x 2 1 A. 81 B. 4 C. 4 D. 166 3 21
1

1 + a 1 , Tu a = 5 1 3) 2 1 a + 3a + 3 + a B. 4 C. 5 A. 3 1 1 1 a x 1 + ax 4) 1 1 1 , Tu a = 5, x = 1+ 3 2 a x a x ax 1 46

D. 6

A. 6

B. 5

C. 3 2

D. 4

3.18.

gaam ar tiveT da gamoTv al eT ( ## 3 .18; 3 .1 9 ) : x 3 3x 2 + 3x 1 x 1 , Tu 0 < x < 1 1) : 2x x x2 2x + 1

2)

x + 1 + 2x + 1
2

x x2
x3 1 + x + 1

, Tu x < 1 , Tu x > 2
x 1

3)

x x2 + 1

x2 1 x2

4) 3.19.

2x 2 2x 1 2 1) a + b = 13 da ab = 6 . ipoveT a + b .
2 2

, Tu 0 < x <

1 2

2) a 2 + b 2 = 10 da ab = 3 . ipoveT a b . 3) a + b = 5 da ab = 6 . ipoveT a 3 + b3 . 4) a b = 6 da ab = 5 . ipoveT a 3 b 3 .

! ! ! %5/!jsbdjpobmvsj!hbnptbyvmfcfcjt! hbnbsujwfcb!eb!hbnpUwmb
g a m o T v a l e T (##4.1 - 4.9): 4.1. A. 9

1) 2)
A. 15

25 4 81 B. 10 36 27 B. 12
3

C. 15 C. 10 C. 26 C. 22

D. 20 D. 18 D. 27 D. 20

3)
A. 24

81 16 B. 18
4

4)
A. 27

121 8 B. 18
3

47

4.2. A. 21

1) 2)
A. 30

49 5 32 B. 32

C. 18 C. 15 C. 400 C. 15 C. C.
32

D. 14 D. 90 D. 20 D. 25 D.
98

225 8 B. 45
3 4

3)
A. 4

256 1000 B. 40
3

4)
A. 5 4.3. A. 5 2 A. 6 5 A.

625 243 B. 10
5

1) 2 18 3 8 + 3 32 50 B. 7 2 2) 2 20 45 + 80 B. B.
3 3

180

125

D. 4 5 D. 4 3 D.
3

3) 4 27 + 3 75 4 108
54
3

27
3

C. 2 3 C.
3

4) 2 16 + 3 54 128 A. 9 2 4.4. A. 22

1) 2 18 + 3 50 2 2 2)
A. 4

( (

B. 83 2

532

162

( 54 16 )
3 3

B. 84

C. 21 2
3

D. 36 D. 43 2 D. 100 D. 36 D. 2,4 D. 9 3

32

B. 8

3) 23 81 + 53 24 53 9 A. 120 B. 240
A. 12 4.5. A. 2 A. 6

C. 23 4 C. 75 C. 140 C. 12 C.
3

4) 3 16 + 2 128 5 4 B. 16
3 3 3

1) 8 27 6 12 : 75 B. 5,4 2) 3 250 2 54 : 3 2
3 3 3

B. 3

3)
A. 5

15 6 35 14

3 28

B. 3

C. 2

D.

48

4)
A. -1 4.6. A.

35 10 70 20 B. 1

8 50 6

C. 6

D. -6

1)
3 1 6

3 +1 2 + 3 2 3

B.
5 3 5+ 3 +

3+2 3 5+ 3 5 3

C.

3 +1 2

D.

1 3 2

2)
A. 2

3)
A.
5+ 2

B. 6 C. 8 5 2 2 2+ 5 5 + 8 2 + 12 + 3 2 6 B. 1
6+ 2 6 2 1 7+4 3 + 6 2 6+ 2

D. 9

C. 2

D. 2 5 5 2

4)
A. 4 4.7. A. 7

B. 2

C.
1 74 3

D.

1)

B. 8 3

C. 14

D. 4 3

2)
A.
5

50 + 75 8 + 12

B. 2,5

C. 5

D. 0,5

3)
A. 4

5 1 2 7 +1 3

10 + 2 4

B. 1

C. 2 2
21 3 2

D. 2

4)
A. 2 4.8. A. 16 A. 52

1) 4 3 3 2 2) 2 5 + 3 3 B. 39

(
(

B. 1

) (3
2

C. 6
34 2

D. 3

B. 7

) + (3
2

C. 30
5 2 3 C. 47

D. 24 3 D. 104

49

3) 4 + 2 3 4 2 3
A. 4 B. 8

C. 16 3
2

D. 4 3

A. 26 4.9. A. 4

4) 7 + 13 + 7 13 B. 7 C. 14 1)
3

D. 13

2 5 6

16 5 B. 2 7 25

C. 5

D. 3

2)
A. 1

5 2 61

B. 4

C. 5

D. 2

3)
A. 4

2 2 2 8 2

B.

C. 2

D.

4)
4.10.

3 3 3 3 3 12 3

A. 4 B. 3 C. 3 3 D. 3 daalageT ricxvebi zrdadobis mixedviT: 1) 3 2 ;


15 ; 4
26

A. 3 2 ; 4; 15 B.4; 15 ; 3 2 C. 15 ; 4; 3 2 D. 4; 3 2 ; 15 ; 2) 5; 2 7 ; A. 26 ; 5; 2 7 B.5;
26 ; 2 7 C.5; 2 7 ; 26 D. 2 7 ; 26 ;5;

3) 8 2 ; 2 30 ; 6 3 A. 6 3 ; 2 30 ;8 2 B. 6 3 ;8 2 ; 2 30 C.8 2 ; 2 30 ; 6 3 D. 2 30 ; 6 3 ;8 2 4) 3 5 ; 4 2 ; 33 9 A. 3 5 ; 4 2 ; 33 9 B. 4 2 ; 3 5 ; 33 9 C. 4 2 ; 33 9 ; 3 5 D. 3 5 ; 33 9 ; 4 2 A. x, y, z A. x, z, y A. x, y, z

5) x = a , y = 3 a , z=a, Tu 0<a<1 B. z, x, y C. y, z, x 3 6) x = a , y = a , z=a, Tu a>1 B. x, y, z C. y, x, z 3 5 7) x = a , y = a , z= a , Tu a<-1 B. x, z, y C. z, y, x 8) x = 3 a , y=a, z= 5 a , Tu -1<a<0 50

D. y, x, z D. y, z, x D. z, x, y

4.11.

A. z, y, x B. z, x, y C. y, x, z D. y, z, x daalageT ricxvebi klebadobis mixedviT: 1) 5 2 ; 4 3 ; 7 A.7; 5 2 ; 4 3 A. 3 3 ; 2 5 ;5 B. 4 3 ;7; 5 2 C.7; 4 3 ; 5 2 D. 5 2 ;7; 4 3 C. 2 5 ;5; 3 3 D.5; 3 3 ; 2 5 2) 5; 2 5 ; 3 3 B. 3 3 ;5; 2 5 5 3) 24 3 ; 7 ; 2 5 5 4 A. 7 ; 24 3 ; B. 7 ; ; 2 3 2 2 4) 23 28 ; 6; 4 3 A. 23 28 ;6; 4 3 B. 4 3 ; 23 28 ;6 C. 4 3 ;6; 23 28 D.6; 4 3 ; 23 28

C.

5 4 ;2 3 ; 7 2

D. 24 3 ; 7 ;

5 2

5) x = a , y = 4 a , z= 3 a , Tu 0<a<1 A. x, y, z B. y, z, x C. y, x, z D. x, z, y 5 3 7 6) x = a , y = a , z= a , Tu -1<a<0 A. z, y, x B. x, z, y C. x, y, z D. z, x, y 4.12. 1) cnobilia, rom 8a3=5b2 (a>0, b>0). ramdenjer gaizrdeba a, Tu b-s gavzrdiT 2 2 -jer?
A. 8-jer B. 2-jer C. 40-jer D. 2 -jer 2) dadebiTi a da b ricxvebi dakavSirebulia tolobiT 5a2=7b3. ramdenjer gaizrdeba a ricxvi, Tu b-s gavzrdiT 3jer? A. 3 5 B. 3 C. 27 D. 3 3 3) dadebiTi a da b ricxvebi dakavSirebulia tolobiT 5a=3b2. ramdenjer Semcirdeba b ricxvi, Tu a-s SevamcirebT 4jer? A. 20-jer B. 10-jer C. 2-jer D. 4-jer 4) cnobilia, rom 5a4=8b3. ramdenjer Semcirdeba b ricxvi, Tu a-s SevamcirebT 4-jer? A. 4-jer B. 4 3 4 -jer C. 4 2 -jer D. 8 3 4 -jer

g a a m a r t i v e T d a g a m o T v a l e T (##4.13 - 4.19): 4.13. A. 2

1)

42 x x + , Tu x = 8 x4 x 2 B. 2,1 C. 2,4

D. 3

51

2)

a+ b 2 ab

A. 2

B. 3

1 ab , Tu a = 2 + 2 , b = 4 2 C. 2,5 D. 3,5 , Tu x = 5

3)
A. 5

( x + 2 )2 8 x
x 2x
1 2

B.

C. 4
a , Tu a = 4

D.

1 a 4) 4 a + 4 a

A. 3 4.14. A. -4

B. 2

C.
2

D.

1)

A.

2 3

1 1 a 2 + 2 2 , Tu a = 8 a 2 B. -1 C. -3 4 2 a 2 2 2) + + 1 , Tu a = a 5 a a a 8 2 3 B. C. 5 2

D. 2

D.

5 2

3)
A. 2,1

3 ab , Tu a = 6,25 a b B. 1 C. 1,5 x 1 x 1 4) : , Tu x = 3 + 1 x + x +1 1 x x

a a b b

b = 2,25
D. 2,7

A. 3 4.15. A. 0,1

B. 2

C. -3

D. -2

1)

a 2 ab + b a 4 b 4 a +4 b B. -0,2

)(

) , Tu a=1,44
C. 0,2
2

b=1,21
D. 0,4

A. 3

4 x3 4 x 1+ x , Tu x = 4 + 2) 1 x 4 x B. 1,5 C. 1

D. 2

52

A. 1,5

1 2 3 2 x + 1 x 1 , Tu x = 2,5 3) x + x +1 B. 2,5 C. 3,5

4)
A. 1 4.16. A. 0,2

a 1 + 3 a
3

D. 5

, Tu a = 2,25

1)

2)
A. 113

3)
A. 0,2

4)
A. 1,2 4.17. A. 6

1)

1 B. 2 C. 4,5 D. 5 1 1 , Tu a = 11 a 1 a +1 B. 0,1 C. 10 D. 0 1 1 6 : + b 2 81 , Tu b = 111 3 b 3+ b B. -120 C. 102 D. -11 a a +3 a 3 , Tu a = 6,25 a 9 a B. 3 C. 5,5 D. -5 x +2 2 4x 8 x 1, Tu x = 1,44 x4 x +4 B. 2,4 C. 0,6 D. 1,8 a+ b 2ab a a b+ , Tu a = 2, b = 8 4 a+ b a
2

B. 16
x + 6 a2x 2) 3 x +3 a
3

C. 24
, Tu x = 64, a = 2

D. 0,5

A. 2

B. 8 2

C. 8
8 ab
1 2

D. 12 2

3)
A. 0,5

a +2 b

, Tu a = 6,25 b = 2,25

B. 5,5

C. -0,5
1 2

D. 6

a3 + 4 x3 4) a 4 x a +4 x

, Tu a = 18, x = 1024

A. 32

B. 3 2

C. 16

D.

53

4.18. A. 3

1) a

1 3 1 5 2b 4 a 6b2a 3b 4 ,

Tu a = 3 , b = 2 3 C. 6 3 D.
3

B. 6

2) x x
A. 4

1 1 y 3x 3

1 4 y 3x 6,

Tu x = 2 2 , y = 2 C. 2 D. 3 2

B. 4 2

3)
A. 12

m 4 m 3 m3 m 2 , Tu m = 144 B. 36 C. 144
4

D. 288 D. 16

4)
A. 8

a a B. 2
3

a , Tu a = 8 C. 64

4.19. A.
1 6

1)

1 2

+y

1 2

x+ y

, Tu x = 2, y = 18

B. 6
1 x + x 2) 1+ x x
2

C. 3 2
2 x , Tu x = 187

D.

1 3

A. 181

B. 2 187
a +1 3) a 1
2

C. 188
2

D. 5

a +1 , Tu a = 13 + 24 a

A. 1

B. 2
1 5a 4) 4 5a + 4 5a B. 2,5
2

C. 8
, Tu a = 5 4 C. 3,5

D.

13

A. 5 4.20. 1) ipoveT A. 2

D. 10 D. 8 D. 8

( 3 a )( 5 + a ) ,
B. 4
4 x , Tu B. 4
2

Tu

3 a + 5 + a =4
C. 6

2) ipoveT A. 2

2 x + 2+ x = 2 2 C. 6 x 2 2 xy + y 2 x2 y 2

3) Tu x<0 da y>0, maSin

54

A.

x y x+ y

B. x-y

C.
y 2 4 xy + 4 x 2 y2 4x2

1 x+ y

D.

1 x+ y

4) Tu x>0 da y<0, maSin


A.
y 2x 2x + y

=
1 2x + y

B.

1 2x + y

C.

D.

2x y 2x + y

5) Tu x<0, y>0, maSin


A. 3x-2y A. y

x 2 2 xy + y 2 + y 2 4 xy + 4 x 2 =

B. x
2 2

C. -x
2 2

D. 2y-3x D. -2x-3y

6) Tu x<0, y<0, maSin

x + 2 xy + y x + 4 xy + 4 y =

B. y

C. 2x+3y

gam oTv ale T ( ##4 .21; 4 .22) : 4.21. 1) 3 2 3 + 4 2 3


2 3 2 1 2 3 1 1 3 2 3

2)

5 2 1 2 2 1 1 + 1 5 2 5 5 7 3 5 4 1 1 5 3

3)
4.22. 1) 3)

4)
2) 4)

( 5 2)

( 5 4)

( 7 3)

(3 2 7 )

19 8 3 12 6 3

23 8 7 + 11 4 7

%6/!xsgjwj!hboupmfcfcj!eb!vupmpcfcj
5.1. a m o x s e n i T g a n t o l e b a (##5.1 5.7): 1) 34 3x = 20 B. 17 C. 18 D. 19 A. 16 3 3 2) 1 5 x = 2 4 4 1 1 1 1 A. B. C. D. 10 5 10 5 3) 2,7 4 x = 3,9 B. 0,4 C. 0,5 D. -0,6 A. 0,3

55

5.2.

5.3.

5.4.

5.5.

1 5 7 4) 5 x 3 = 2 4 6 12 2 4 1 A. 1 B. 1 C. 1 9 9 9 1) 3x + 2 = 10 x ! A. 1 B. 2 C. 1 2) 2 x 5 = 4 x 3 B. 1 C. 2 A. 1 3) 3x + 8 = x + 4 B. 1 C. 1 A. 2 4) 2 x 3 = 3x + 1 B. 2 C. -3 A. 1 1) 5 x 6 = x 6 B. 0 C. 1 A. 1 1 2 2 2) 4 1 x = 2 x + 1 2 3 9 1 3 7 A. B. C. 10 10 10 3) 2,5 + 3,8 x = 1,4 x 1,1 B. 1,5 C. 2,5 A. 1,5 1 7 4) 2,1x 2 = 5 x 1,3 2 10 1 1 A. B. C. 0,3 3 3 2 x 1 5x + 2 = 1) 7 13 B. 3 C. -2 A. 1 5 x 18 5 x 2) = 8 12 B. 2 C. -1 A. 3 4 x + 33 17 + x 3) = 21 14 B. 2,5 C. -3 A. 2 3,7 x 5,2 1,8 x 0,3 4) = 2 3 B. 3 C. 4 A. 2 7x +1 6 3x = 2 1) 13 4 B. 2 C. 1 A. 1

D. 1

5 9

D. 2! D. 2 D. 2 D. -4 D. 2

D.

9 10

D. 2,5

D. -0,3

D. 0

D. 3

D. 3,5

D. 5

D. 2

56

2)
A. 1

3)
A. 34

4)
A. 7 5.6. A. 0,5

1)

2)
A.
2 3

3)
A. 1

4)
A. 30 5.7. A. 11

1)

2)
A. 1

3)
A.
1 13

4)
A.
7 9

2 + 3x 7x =3 11 2 B. 2 C. -2 x4 2 x 41 = 9 5 9 B. 40 C. 32 6x + 7 5x 3 3 = 7 8 B. 6 C. 5 3 + 5x 7 5 + 4 x = 0,5 4 4 B. 0,5 C. -1 4 3x 2 3x + 2 2 = 2,5 5 3 1 2 B. C. 3 3 x +1 x + 2 x + 3 + + =3 2 3 4 B. 2 C. 3 x 4 3x 2 2 x + 1 + = 7 5 10 3 B. 34 C. 38 3x 5 2 x 5 =1 x 1 x2 B. 8 C. 5 4 x 2 3x 3 =1 x +1 x+2 B. 2 C. 3 5x 1 8x + 1 =1 x 2 2x 1 1 2 B. C. 13 13 2x 3 x 5 + =3 x+2 x3 8 7 B. C. 1 9 9

D. 3

D. 42

D. 8

D. 1

D.

1 3

D. 4

D. 42

D. 3

D. 4

D.

2 13

D. 1

8 9

57

5.8.

5.9.

a m o x s e n i T u t o l o b e b i (##5.8. - 5.10): 1) 2 x 5 < 3 A. ];0[ B. ];1[ C. ];3[ D. ];4[ 2) 3x 4 > 2 A. ] 0; [ B. ] 2; [ C. ]1; [ D. ] 1; [ 3) 4 x 1 3 A. [0; [ B. ];1] C. ];0] D. [1; [ 4) 3 2 x < 1 A. ] 1; [ B. ];1[ C. ] 0; [ D. ];0[ 1) 5(x 1) + 7 1 3(x + 2)
7 3 7 A. ; B. ; C. ; 8 4 8 2) 4(x + 8) 7(x 1) < 12 A. ];9[ B. ]9; [ C. ] 3; [ 3) 4(x 1,5) 1,2 > 6 x 1 A. ] 1,3; [ B. ];1,3[ C. ];3,1[ 4) 1,7 3(1 x ) > x + 1,9 A. ]8; [ B. ];1,8[ C. ] 1,8; [ 1) 2(x + 4) 3(3 4 x ) > 5 x + 18 A. ]3; [ B. ];3[ C. ] 1; [ 2) 12(1 12 x ) + 100 x 36 49 x A. [4,4; [ B. ];4,4] C. [4,8; [ 3) 2(0,6 x 1) 0,4(3x + 1) < 10 x 8 A. ]0,56; [ B. ];0,56[ C. ]0,5; [ 4) 4(6 x + 4 ) (12 x 5) 24 36 x 3 D. ; 4

D. ];3[ D. ]3,1; [ D. ] 0,8; [ D. ];1[ D. ];4,8] D. ];0,5[

5.10.

1 1 1 1 A. ; B. ; C. ; D. ; 12 16 16 12 5.11. amoxseniT utoloba da ipoveT umciresi mTeli amonaxsni x 1 x +1 1) 1 < +8 4 3 A. -114 B. -116 C. -115 D. -100 x2 x+3 x3 2) + > 3 4 6 A. -1 B. -2 C. -3 D. -4

58

2 x 3 3x 1 3 x < 5 4 10 A. 2 B. -2 C. -4 D. -1 3x 7 2 x 1 x 1 4) > 3 4 3 A. 11 B. 10 C. 12 D. 9 5.12. amoxseniT utoloba da ipoveT udidesi mTeli amonaxsni x 3 2x 1 1) x + <4 5 10 A. -3 B. 3 C. 2 D. 4 2 x 3 3x 1 > 3 x 2) 0,5 0,4 A. -2 B. -3 C. -1 D. -4 x+3 x3 2 x 3) < 0,4 0,6 0,3 A. -1 B. -3 C. -4 D. -2 2x 7 3 2x 2x 3 4) < 3 4 6 A. 4 B. 3 C. 2 D. 5

3)

!
5.13. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac:
+ 2a 3 gantolebas aqvs uamravi amonaxsni. ipoveT b parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac: 1) (x 2)(x b ) = 0 gantolebas aqvs erTi amonaxsni. xb 2) = 0 gantolebas ara aqvs amonaxsni. 2x 3 ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs dadebiTi amonaxsni: 1) 2 x a = 4 5 x 2) 3(x a ) = 2(4 x ) ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs uaryofiTi amonaxsni: 1) 2(a x ) = a + 2 4 x 2) 3(x 2a ) = 2 x + a 3 ipoveT a parametris udidesi mTeli mniSvneloba, 59
2 2

( ) 2) (a 9 )x = a

1) a 2 1 x = a 2 4a + 3 gantolebas ara aqvs amonaxsni.

5.14.

5.15.

5.16.

5.17.

romlisTvisac gantolebis amonaxsni akmayofilebs miTiTebul utolobas: 1) 3(x + a ) = 2 x, x > 2 2) 5(a x ) = 3 + 2a, x < 1 5.18. ipoveT a parametris umciresi mTeli mniSvneloba, romlisTvisac gantolebis amonaxsni akmayofilebs miTiTebul utolobas: 1) 3(2 x a ) = 4 + a, x > 2 2) 5(2a x ) = 12a 2, x < 1 5.19. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac: 1) 3(2 x a ) = 4 + 2 x gantolebis amonaxsni metia 2(a 2 x ) = 6 x gantolebis amonaxsnze. 2) 5(2a 3x ) = 4(3 5 x ) gantolebis amonaxsni naklebia 3(2 x 3a ) = 2(5 x ) gantolebis amonaxsnze. 5.20. ipoveT a parametris is umciresi mTeli mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs mTeli amonaxsni: 1) (a + 3)x = 6 2) (a + 2 )x = 3a + 4

! ! %7/!xsgjw!vupmpcbUb!tjtufnfcj!!
ipoveT utolobaTa sistemis T a s i m r a v l e (##6.1 - 6.5): 3x + 6 > 0 1) x 3 < 0 A. ]2;1[ B. ]2;0[ 2 x 6 < 0 2) x + 1 > 0 B. ]1;2[ x 6 0 3) 2 x + 1 > 0 C. ]2;3[ amonaxsn-

6.1.

D. ]2;1[

A. ]1;1[

C. ]1;0[

D. ]1;3[

1 A. ;0 2

1 B. ;6 2 3 x 1 < 0 4) x + 5 0

1 C. ;3 2

1 D. ;4 2

A. [5;0[

1 B. 5; 2 60

1 C. 5; 3

2 D. 5; 3

6.2.

3 x 2 > x + 5 1) 4 x 21 14 x 1 1 A. 3 ;5 B. 3;5 2 2

1 C. 3 ;4 2

1 D. 3 ;7 2

3 4 x > x 10 2) 9 x + 1 5 x 1
A. ];1] B. ];0[ C. ];1[
1 D. ; 2

A. ]3;5[

11x 3 9 x + 7 3) 13 4 x < x 2
B. ]3;4] 4 3x > 6 x 4) 3 x 2 < 16 + x

C. [2;5]

D. ]3;5]

A. ]5; [ 6.3. A. [0; [

B. ] 1; [ C. ]3; [ D. ]1; [ 3(x 1) 2 > 2(x + 4 ) 2) 8 2 x 5 4 x 1 1 A. 1 ; B. ];13[ C. ;1 U ] 13; [ D. ] 13; [ 2 2 2 x ( x 4 ) < 6 3) x > 3(2 x 1) + 18 A. ];3[ B. ]3;2[ C. ]2; [ 3(x 4) < 4(0,5 x ) 4) 2(0,5 x 1,5) < 3(x 1) B. ]0; [ C.
3 + 4x 7 x 2 3< 5 4 1) 5 x + 5(4 x ) < 2(4 x ) 3 7 A. ; 13

B. ]5;5[ 5(x 2 ) x > 2 1) 1 3(x 1) < 2

C. ];5[

D. ]5; [

D. ];2[

A. ];2[

D. ]0;2[

6.4.

B. ];9[

C. ]9; [

7 D. ;9 13

61

4x 1 x 3 < 10 2) 4 x 1 x < 10 3 A. ];29[ U ]3; [ B. ]29;3[ 7x 1 5 +x<7 3) x + 7x 1 > 7 5 1 A. 1 ;3 B. ];3[ 9

C. ]29; [

D. ];3[

1 C. 1 ; 9

D. ]3; [

2 x 1 3x 1 4 < 4 1 4) 5 x + 6 < 3x 7 + 7 4 5 4 4 A. 6 ; B. 4;6 13 13

4 C. ;6 13

D. ]4; [

6.5.

2 x + 3 > 7 x 17 1) 2 4 x > 1 5 x 2(x 1) 1 x A. ] 1;1] B. [1;4[ 3 2 x < 4 + 5 x 2) 2(3 x ) > 2 x 6 3 x < 5 + 2 x 1 1 A. 1; B. ;3 7 7 4 3 x < x + 8 3) 3(1 x ) < 3 x 2 x < 1 x 1 A. ] 1;0[ B. 1; 3 5 6 x < 4 x 15 4) 4(1 x ) < 2 2 x 6 x < 6 + 4 x

C. ] 1;4[

D. ]4; [

C. ] 1;3[

D. ] ;1[

1 C. 0; 3

1 D. ; 3

62

A. ] 3; [

B. ] 1;3[

C.

] 1;2[

D. ] 2;3[

6.6.

6.7.

amoxseniT utolobaTa sistema da ipoveT udidesi mTeli amonaxsni: 3 2 x 2 x 9 3x + 5 x 1,4 1) 2) 3x 5 > x 2 x 7 > 4x + 5 3 x 1 2 x + 0,5 6 x + 3 > 4 x 1 3) 4) 2x 5 < 4 x 3x 5 4 x 5,5 amoxseniT utolobaTa sistema da ipoveT umciresi mTeli amonaxsni: 2 x ( x 4 ) > 6 5(x 2) x > 2 1) 2) x < 6 x + 15 1 3(x 1) < 2 x
13 + 4 x 11 x 2 2 1 < 5 3) 8 x + 5(3 x ) < 3 x 3 2x 1 2 x 3 > 3 4) 3 x 1 x > x 1 4 6

%8/!lwbesbuvmj!eb!nbt{f!ebzwbobej! !hboupmfcfcj/!vupmpcfcj
ipoveT (##7.1_7.3): 7.1. gantolebis udidesi fesvi

7.2.

1) 13x 2 19 = 7 x 2 + 5 B. 2 A. 1 2 2) 4 x + 6 x = 9 x 2 15 x B. 3,2 A. 2,4 3) x 2 8 x = 20 B. 8 A. 6 2 4) 3x + 11x + 6 = 0 2 2 A. B. 3 3 5 2 1) x x 26 = 0 3 B. 5 A. 4 63

C. 3 C. 3,8 C. 10 C. -3

D. 4 D. 4,2 D. 12 D. 3

C. 6

D. 7

2)
A. 1

3)
A. 2

4)
A. 0 7.3. A. 3 2) A. 4 3) A. 5 4) A. 2 1)

8x 2 3 9 x 2 5 + =2 5 4 B. 2 5 + 2 x 3x + 3 = 4x 3 7 x B. 2 x4 6x = 2x 3 x + 2 B. 3 4 x 10 x 2 + 9 = 0 B. 1 4 x 13x 2 + 36 = 0 B. -3 x 4 17 x 2 + 16 = 0 B. 1 4 4x 5x2 + 1 = 0 1 B. 4

C. 3

D. 4

C. -4

D. 4

C. 5 C. 4 C. 3 C. 4 C. 1
1 2

D. 7 D. -3 D. 16 D. 16 D. 1 fesvi

ipoveT gantolebis (##7.4 7.6): 7.4. A. 3

umciresi

1) x 2 + 5 x 24 = 0 B. -8 2) x +

(x 1)
2

A. 3

3)
A.
5 13

(x + 2 )
2

2 B. -3

(2 x + 1)
7
2

C. -3
2

D. 8

(3x 1)
5

C. 11
= x +1

D. 11

A. -5 7.5. A. 0 A. 0

4 13 14 1 4) 2 + =1 x 9 3 x B. -4 4 1) x + x = 0 B. -1 2) 8 x 4 x = 0 1 B. 2

B.

C.

3 13

D.

2 13

C. -3 C. -2 C.
1 2

D. 2 D. 1 D. 1

64

3) x 6 2 x 3 3 = 0 A. 3
6

B.
3

C. -1 C. 1 C. -10 C.
3 5

D. 1 D. 2 D. 2

A. 2 7.6. A. 8

4) x + 7 x 8 = 0 B. -1 2 1) x 8 x = 20 B. 6 2) 5 x 2 8 x + 3 = 0 B. -1

A. 1

D. 2

3) 3x 2 + 2 x 8 = 0
A. 1
1 3

B. -1

C. 1

1 3

D. 1

2 3 2 3

4) 3x 2 5 x 8 = 0
1 1 C. 2 3 2 ipoveT gantolebis fesvTa jami:

A. -1

B. 2

D. 2

7.7.

A.

3 7

A. -1

A. -2

1) 7 x 2 2 x 5 = 0 1 B. 7 2) 2 x 2 + 3 x 2 = 0 1 B. 2 2 3) 3x 2 x 5 = 0 2 B. 3 2 4) 4 x + 9 x 1 = 0
B.

C.

2 7 1 2

D.

4 7

C. 1

D. 2

C.

2 3

D.

1 3 1 4

7.8.

9 9 C. 4 4 ipoveT gantolebis fesvTa namravli:

A. 0

D.

A. 0 A. 0

1) 2 x 2 + 3 x 4 = 0 B. -2 2 2) 5 x + 4 x = 0 4 B. 5 3) 4 x 2 5 = 0 65

C. 2 C.
4 5

D. 1 D. 9

A. 0

B. -1

C.

5 4

D.

5 4

4) 3x 2 + 2 x 16 = 0
16 16 D. 3 3 ramdeni gansxvavebuli fesvi aqvs gantolebas:

A. -4

B. 4

C.

7.9.

1) A. 4 A. 3 A. 3 A. 4

(x 2)(2 x 1) (x 2 4)(x 2 + 3) = 0
B. 3
2

2) x (3 x + 5) x + 1 (1 3 x ) = 0 B. 2 C. 4
2

C. 5

D. 6 D. 5 D. 2 D. 5 simravle D. ]4; [ D. ];5[

3)

(x + 1)(x 2 7 x )(x 2 + x + 3)( x 1) = 0

4) x 4 x x + 8 x + 16 x x 2 = 0
2 2 2

B. 5 B. 3

)(

)(

C. 4 C. 2

ipoveT utolobis amonaxsnTa (##7.10 - 7.13): 1) (x 2)(x 4) > 0 7.10. A. ]2;4[ B. ];2[ U ]4; [ C. ]2; [ 2) (3 x )(x 5) > 0 A. ]3;5[ B. ];3[ U ]5; [ C. ]3; [

3) (x 2 ) (x 1) > 0 A. [1;2] B. ];1[


2 2

4) (3 x + 2 )(x + 3) < 0

C. ];1[ U ]2; [ D. ]1;2[ U ]2; [


2 D. ; 3

7.11.

2 2 2 A. ] ;3[ U 3; B. ; C. 3; 3 3 3 3 x 10 1) <0 x+4 1 1 1 A. ;3 B. 4;3 C. 3 ; 3 3 3 5 x 2) 0 3 2x 1 1 1 A. 1 ;5 B. ;1 U [5; [ C. 1 ; 2 2 2

D. ]4; [

D. ];5]

66

A.

A. 7.12. A.

A.

A.

A. 7.13.

5 5x 0 4x + 4 ]1; [ B. ]1;1] C. [1; [ D. ];1[ 14 2 x 4) >0 (8 x )2 ]7; [ B. ]7;8[ U ]8; [ C. ];7[ D. ];8[ x2 1) >1 x3 ]3; [ B. ];3[ C. ]2;3[ D. ]2; [ x3 2) >2 x+2 ];2[ B. ]7;2[ C. ]7; [ D. ];7[ U ]2; [ 3x + 1 3) > 3 x 1 1 1 1 C. ; U ] ; [ D. ] 1; [ 3 ;1 B. ];1[ 3 x4 4) <2 3x 5 2 1 2 1 2 1 1 5 ;1 3 B. ;1 3 C. 1 5 ; D. ;1 5 U 1 3 ;

3)

1) x 2 4 x + 3 > 0 A. ] 1;3[ B. ] 1; [
2

C. ];1[ U ]3; [

D. ]3; [ D. ] 1; [

2) 5 x 7 x + 2 < 0 2 2 A. ; U ]1; [ B. ; 5 5 3) 6 x 2 x 1 < 0 1 1 1 1 A. ; B. ; U ; 3 2 3 2 4) 5 x 2 3 x + 2 > 0 2 A. ];1[ B. 1; C. 5


A.

2 C. ;1 5

1 1 C. ; D. ; 2 3 2 D. ] ;1[ U ; 5

2 5 ;

5) x 2 6 x + 10 0 B. ]; [
2

C. ]5; [ C.

D. ];5[ D. ]2; [

6) 3x 2 x + 5 > 0 A. ];2[ B. ]; [ 67

7.14. 1) mocemulia ori piroba: I. a<0; II. a>2. imisaTvis, rom davadginoT a2-4a+3 gamosaxulebis niSani: A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 2) mocemulia ori piroba: I. a<-3; II. a>7. imisaTvis, rom ( 3a 7 )( a 5 ) gamosaxulebis niSani: davadginoT 2a + 5 A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 7.15. 1) a2-2a-15 gamosaxulebis niSnis dasadgenad Semdegi ori pirobidan: I. a<5; II. a>-2. A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 3a 5 2) gamosaxulebis niSnis dasadgenad Semdegi ori 2a + 1 pirobidan: I. a>0; II. a<-1. A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke.

7.16. ipoveT gantolebis fesvTa namravli: 64 24 15 1) x 2 + 2 = 20 2) 2 2 =2 x x + 2x 8 x + 2x 3 2 1 1 1 3) = 4) x 2 6 x 2(x 3)2 = 81 x(x + 2) (x + 1)2 12

7.17. ipoveT gantolebis fesvTa jami:

68

1) 2)

x 2 3x + 6 2x + 2 =2 2x x 3x + 6

x2 + x 5 3x + 2 +4=0 x x + x5 1 1 3) 7 x + 2 x 2 + 2 = 9 x x

x 2 16 10 x 4 + = 9 x2 3 3 x 7.18. ipoveT k -s is mniSvneloba, romlisTvisac:


4)

1) x 2 + kx + 15 = 0 gantolebis fesvi 5-is tolia 2) kx 2 13 x + 2 = 0 gantolebis fesvi 2-is tolia 7.19. SekveceT wiladi
1) 3)
a 2 + 5a + 6 a 2 + 4a + 4

2)

a 2 + 3a + 2 a 2 + 6a + 5

2a 2 ab 3b 2 a 2 9ab + 14b 2 4) a 2 ab 2b 2 2a 2 5ab + 3b 2 7.20. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac:

1)

2) (a 1) x 1 = 0 gantolebis amonaxsnTa simravlea [1; [ . 3) 4)


x 2 + 3x 4 = 0 gantolebas aqvs erTi amonaxsni. xa x 2 7 x + 10 = 0 gantolebas aqvs erTi amonaxsni. xa

x 5 (x a ) = 0 gantolebas aqvs erTi amonaxsni.

ip ov eT u tol ob is ( ##7 .21; 7.22) : 7.21. 1)


x 2 6 x + 18 >0 x4 x 2 + 2x 3 x 2 2x + 8

am on axsn T a

si mr avle
<0 <0

2) 4)

x3

x + x 1
2

3)

>0

x 2 3 x + 10

7.22. 1) (3x 1)(4 x )(2 x 3)2 < 0

2) x 2 16 (x 4 )(8 x ) > 0 4) 69 x x6
2

x2 x 2

3)

x + 5x + 4
2

x 5x 6
2

<0

x 2 7 x + 12

<0

7.23. ipoveT C -s is mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs erTi fesvi

1) 4 x 2 12 x + C = 0 2) 16 x 2 + 24 x C = 0 7.24. ipoveT C -s is udidesi mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs erTi fesvi 1) 9 x 2 Cx + 1 = 0 2) 3x 2 + 2Cx + 48 = 0 7.25. ipoveT m parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs erTi amonaxsni:

1) x 2 (2m + 8)x + 9m + 22 = 0 2) x 2 (2m + 2 )x + 5m + 1 = 0 7.26. ipoveT m parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas ara aqvs amonaxsni: 1) x 2 2(m + 4)x + 15m + 6 = 0 2) x 2 + (4m + 2)x + 8m + 9 = 0 7.27. ipoveT a parametris yvela im mniSvnelobebs Soris udidesi mTeli, romlisTvisac gantolebas aqvs ori amonaxsni:

1) 5(10 a )x 2 10 x + 6 a = 0 2) 5(a + 4 )x 2 10 x + a = 0 7.28. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs sxvadasxva niSnis fesvebi: 1) (a 2 )x 2 3ax + a + 5 = 0 2) (a + 1)x 2 + ax + a 5 = 0 7.29. ipoveT m parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs ori dadebiTi amonaxsni:

1) x 2 (2m 1)x + m 2 9 = 0 2) x 2 (2m + 4)x + m 2 4 = 0 7.30. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs ori uaryofiTi amonaxsni:

1) x 2 + 2(a + 1)x + a 2 + 18 = 0 2) x 2 2(a 5)x + a 2 1 = 0 7.31. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs moduliT toli da niSniT mopirdapire amonaxsnebi: 1) x 2 a 2 9 x 2a + 1 = 0 2) 2ax + 2 a 3a + 2 x + 2a 3 = 0 7.32. ipoveT a, b, c, Tu: 1) x2+bx+c=0 gantolebis amonaxsnebia 1 da 10, xolo 2 da 5. ax2+dx+c=0 gantolebis amonaxsnebia 5 2) x2+bx+c=0 gantolebis amonaxsnebia -8 da 1, xolo ax2+c=0 gantolebis erT-erTi amonaxsnia 2. 7.33. ipoveT p da q, Tu:
2 2

70

1) x2+px-12=0 da 3x2+6x+q=0 gantolebebs aqvT erTidaigive amonaxsnebi; 2) 2x2+6x+q=0 da px2+3x-4=0 gantolebebs aqvT erTidaigive amonaxsnebi.

! ! %9/!jsbdjpobmvsj!hboupmfcfcj!eb!vupmpcfcj!
! a m o x s e n i T g a n t o l e b a (##8.1 - 8.5): 8.1. A. -3 A. 1,6 A. 4 A. 5 8.2.

1) 1 7 x = 6 B. -4 2)
2 x + 0,8 = 2 B. 1,8

C. -5 C. 2 C. -11

D. -6 D. 2,8 D. -10 D. 24

3) 2 + 5 x = 6 B. -4

4) 5,3 3 x + 1 = 1,3 B. 8 C. 16 1 1) 3,1x + 5 = 5 x 1,5 5 1 2 4 A. 3 B. 3 C. 3 20 19 21 1 5 2) 0,3x 1 = 2 x 9 3 6


A. 3 B. 4 C. 5

D. 3

2 21

D. 5

1 2

3)
A.
1 2

0,5 x + 1

4)
A. 8.3. A. 5
3 5

1 1 = 2 x 0,25 2 4 1 1 B. C. 3 4 1 1 3 2 x + 2,3 = 1 x + 4 3 2 5 2 2 B. C. 5 5

D. 1

D.

3 5

1)

5 + 3x 4 x 2 = 5 2 x 3x 2 B. 3 C. 1
71

D. 0

2)
A. 0

1 1 2 x 2 3,5 x 1 = 1 x 2 + 7,5 x 1 3 3 B. 1 C. 2 D. 3 1 1 1 1 0,5 x 2 + 1 x = 2 x 2 0,25 x 2 2 4 2 1 B. 0 C. D. 1 2 1 1 1 2,1x 2 3x = 1 x 2 2 x 2 2 2 2 1 B. 1 C. 1 D. 1 3 2 9 x 2 4 x 1 = 3x 1 B. 0 C. 2 25 x 4 x 4 = 5 x 2


2

3)
A.
1 3

4)
A. 0 8.4. A. 1

1) 2)
A. 2

D. 2,5
1 3

B. 3

C.

1 2

D.

3)
A. 2 A. -1 8.5. A. -3

5 2x = x 1 B. 2

C. 1 C. -2

D. -1 D. -3

A. 1

A. 3

1 3

A. 1,2

4) 13 4 x = 2 x B. 0 x+3 1) 2 x + 6 = x 1 B. 3 x +1 2) 2 x + 2 = x 3 B. -1 4x 3) x 3 = x2 2 B. 3 3 3 x 4) x 1 = x+5 B. 1,3

C. -5

D. 5

C. 7

D. -7

C. 3

1 5

D. 3

2 5

C. 1,4

D. 1,5

72

a m o x s e n i T u t o l o b a (## 8.6; 8.7): 8.6.

1) 1 4 x > 1 A. ];1[ B. ];0[ 2) A. ];5] 3) A. [4; [


25 2 x 3 B. ];6]
3 x + 12 > 1 B. [3; [

C. ];1[ C. ];7] C. [2; [ C. ];7] C. [2;36[ C. [5;4] C. ]4;4[ C. [2;0] C. [2;1] C. [0;4[

D. ];2[ D. ];8] D. [1; [ D. ];14] D. [4;14[ D. [4;5] D. ]2;2[ D. [3;0] D. [1;2] D. [0;5]

4) 14 2 x > 3 A. ];3] B. ];5] 5) A. ];14[ 6) A. ];4]


8.7. A. ]4;0[
3x 6 < 6 B. [2;14[ 4 x 3 B. [5; [

1)

20 x > 2 B. ]0;4[
2
2

2) 17 2 x 3 A. [2;2] B. [3;3] 3) 11 + x x 2 3 A. [3;2] B. [2;3]


A. ]4;4[

4)

25 x 2 > 3 B. [5;5]

amoxseni T gantoleba ( ##8 .8; 8 .9): 8.8. 8.9. 1) 3) 1) 3)


3

x+7 + x2 =3

2) 4) 2) 4)
3

15 x + 3 x = 6

2x 5 + x 6 = 2 x 3
x + 34 x 3 = 1
3

x + 1 9 x = 2 x 12

5 x + 7 3 5 x 12 = 1
x 1 + 64 x 1 = 16

x + 4 x = 12

am o xs eni T u tol ob a ( ##8 .1 0-8.1 3 ) : 8.10.

1) 3)

4x 6 < x + 3
4 x 4+ x

2) 4) 73

3 4x 2x + 7
4 x > 4+ x

8.11.

1) 3)

x2 6x + 5 < x2 2x 3

2) 4) 2) 4) 2) 4)

x + 11 > x 2 3 x 10

(x 1)

x2 x 2 > 0

( x 3)

x2 + x 2 < 0

8.12.

1) 3)

x7 4 x 2 19 x + 12

<0

17 15 x 2 x 2 >0 x+3

(x + 3)

6 x 0 8 x

(x 3)

6+ x 0 8+ x

8.13.

1) 3)

9 x 20 < x

x 2 4 x 12 < x 1

x + 3 > x +1

x 2 + 5x + 4 > x + 2

! ! %:/!hboupmfcbUb!tjtufnfcj!
a m o x s e n i T s i s t e m a (##9.1 - 9.6): 4 x 3 y = 19 3x 4 y = 5 2) 9.1. 1) 6 x + 5 y = 38 2 x + 6 y = 1
1 1 1 1 ; y = -7 B. x = ; y = 7 A. x = 1; y = B. x = 1; y = 2 2 2 2 1 1 1 1 C. x = ; y = -7 D. x = ; y = 7 C. x = 1; y = D. x = 1; y = 2 2 2 2 9 x + y = 1 5 x + 3 y = 3 3) 4) 3x 2 y = 5 4 x + 9 y = 10

A. x =

A. x = ; y = 2 B. x =

1 1 , y = 2 3 3 1 1 C. x = ; y = 2 D. x = ; y = 2. 3 3 3(x 1) = 4 y + 1 9.2. 1) 5( y 1) = x + 1 A. x = 4; y = 2 B. x = 4; y = 2

A. x = -1; y =

C. x = 4; y = 2 D. x = 4; y = 2.
15(x + 1) = 5 2 y 3) 4( y + 1) = 2 3x 2 2 A. x = ; y = 0 B. x = ; y = 1 3 3

2 2 B. x = 1; y = 3 3 2 2 C. x = -1; y = D. x = 1; y = 3 3 4(x + 2) = 1 5 y 2) 3( y + 2) = 3 2 x A. x = 3; y = 1 B. x = 3; y = 1 C. x = 3; y = 1 D. x = 3; y = 1 7(x 1) = 3 y 8 4) 5(1 y ) + 12 = 4 x

A. x = 2; y = 5 B. x = 5; y = 2

74

1 2 C. x = ; y = 0 D. x = ; y=-1 3 3 2 x + 2 y = 1 1) 9.3. 0,5 x + 4 y = 2,5 1 1 A. x = ; y = 1 B. x = 1; y = 2 2 1 C. x = 1; y = 0 D. x = ; y = 1 2 3x + y = 1 3) 1,5 x 0,5 y = 2,5

C. x = 2; y = 5 D. x = 2; y = 5

1,5x y = 2 2) 2 x + 3 y = 0,5
1 1 A. x = ; y = 1 B. x = 1; y = 2 2 1 C. x = 1; y = 0 D. x = ; y = 1 2 3x + y = 2 4) 1 2 3 x 2 3 y = 3 A. x = 1; y = 1 B. x = 1; y = 1 C. x = 1; y = 2 D. x = 1; y = 1 2x y 9 + 4 = 11 2) 5 x + y = 19 12 3 A. x = 12; y = 36 B. x = 36; y = 12 C. x = 6; y = 18 D. x = 18; y = 6 x y 5 2 6 = 2 4) 3x + 2 y = 0 2 A. x = 4; y = 3 B. x = 4; y = 3 C. x = 6; y = 5 D. x = 6; y = 5 3x + 2 y = 4 2) 3xy + 2 y 2 = 8

A. x = 2; y = 1 B. x = 1; y = 1 C. x = 1; y = 2 D. x = 1; y = 2
x y 2 3 = 1 9.4. 1) x + 2y = 8 4 3 A. x = 2; y = 3 B. x = 4; y = 5 C. x = 6; y = 7 D. x = 8; y = 9 3x 2 y 4 + 5 =5 3) x + 3y = 5 2 5 A. x = 2; y = 3 B. x = 3; y = 4 C. x = 4; y = 5 D. x = 5; y = 6

9.5.

x + y = 2 1) 2 x + xy = 2 A. x = 1; y = 1 B. x = 2; y = 1 C. x = 1; y = 2 D. x = 1; y = 1

A. x = 2; y = 5 B. x = 1; y = 1 C. x = 0; y = 2 D. x = 0; y = 2
x + y = 3 4) 2 x y 2 = 3 A. x = 1; y = 2 B. x = 2; y = 1 C. x = 0; y = 3 D. x = 3; y = 0

x + y = 5 3) 2 x y 2 = 5 A. x = 3; y = 2 B. x = 4; y = 1 C. x = 0; y = 5 D. x = 5; y = 0

75

a m o x s e n i T
2 2

s i s t e m a:
x 2 + y 2 6 y = 0 2) y + 2x = 0 y 2 3 xy + x 2 x + y + 9 = 0 4) y x = 2

9.6.

x xy y + 99 = 0 1) x y = 3 x 2 xy + y 2 = 63 3) x y = 3

9.7.

ipoveT x -is mniSvnelobebs Soris udidesi, Tu wyvili sistemis amonaxsnia


x 2 + y 2 = 13 1) xy = 6 x 2 + y 2 = 41 2) xy = 20

( x, y )

x + y + xy = 3 3) (x + y ) xy = 2
9.8.

x x + y + y = 9 4) (x + y ) x = 20 y

1) ipoveT a, Tu 3x+2=x2+a=5x+6 2) ipoveT a, Tu x-2=7x+10=x2-a


amoxseniT sistema (##9.9-9.10): 1 1 5 1 8 x + y = 6 x y = 8 1) 2) 1 1 1 = 5 + 4 = 51 x y 6 x y 6 32 2 27 x y + x + y = 1,1 2x y + x + 3y = 7 3) 4) 4 9 45 48 = 1 = 0,1 x y x + y 2x y x + 3y
x + y =3 1) xy = 4

9.9.

9.10.

x + y =5 2) xy = 6 x + y = 10 x y = 5 3) x 4) x y 5 y 5 + = y y x =6 x 2 9.11. a -s ra mniSvnelobisaTvis aqvs sistemas erTi amonaxsni: 76

4 x + 3 y = 12 3x + 8 y = 10 1) 2) 2 x + ay = 5 x ay = 7 9.12. a parametris ra mniSvnelobisaTvis ara aqvs sistemas amonaxsni: (3 + a )x + 4 y = 5 3a (a + 5)x + (2a + 3) y = 7 2) 1) 2 x + (5 + a ) y = 8 (3a + 10 )x + (5a + 6) y = 16 9.13. a parametris ra mniSvnelobisaTvis aqvs sistemas amonaxsnTa usasrulo simravle: (3 + a )x + 4 y = 5 3a (a + 5)x + (2a + 3) y = 7 1) 2) 2 x + (5 + a ) y = 8 (3a + 10 )x + (5a + 6) y = 16

9.14. ipoveT naturalur ricxvTa yvela iseTi (x, y ) wyvili, romelic akmayofilebs tolobebs: 1) xy = 7 2) (x 1)( y + 2 ) = 5 3)

(x + 3)( y 1) = 15

4) x 2 y 2 = 21

9.15.

5) x 2 y 2 = ab , sadac a > b > 2 , a da b martivi ricxvebia. 6) x2y=200 7) x2y-x2=49 9) 2 x + 3 y = 30 8) 3x + 4 y = 24 10) ax + by = 4ab , sadac a > b , a da b urTierTmartivi naturaluri ricxvebia. ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac sistemis amonaxsni akmayofilebs miTiTebul pirobas. 3 x 2 y = a 1) x> y x + 2 y = a 2,
2 x + y = a + 2 2) x 3 y = 5, 2 x 3ay = 5 3) x + 3 y = 2, x+ y >1 x + y <1 x > 3y

3x + y = a 4) x + 2 y = 2a + 1,

!
77

$10. modulis Semcveli wrfivi gantolebebi da utolobebi


10.1. amoxseniT gantoleba: 1) x 1 = 2 x 3 A. 1 A.
1 3

B. 2 2) x + 1 = 3 2 x
1 3 3) x 2 = 3 x 1

C. 4 C.
2 3

D. 3 D.
2 3

B.

A. 0,75 A. 0,25 10.2.

B. 0,75 4) x + 2 = 1 3 x B. 0,25

C. 0,5 C. 0,75

D. 0,5 D. 0,75

amoxseniT gantoleba da ipoveT umciresi fesvi: 1) 3 x = 2,5 A.


1 2

B. 2) x 1 = 2

1 2

C.

1 3

D.

1 3

A. 3 A. 1 A. 10.3.
5 6

B. -1 3) 3 x 1 = x + 1 B. -1 4) 5 x 3 = 2 x B.
1 4

C. 2 C. 2 C. 0

D. -2 D. 0 D.
1 4

amoxseniT gantoleba da ipoveT udidesi fesvi: 1) 5 x + 3 = 2 A.


1 5

B. -1 2) 6 x 7 = 3

C. 1

D.

1 5
1 3 2 3

A. 1

2 3

B. 2 3) 4 x 3 = x + 2

C.

2 3 1 5

D. 1

A.

3 5

B. 1

3 4

C. 78

D. 1

4) 6 x 8 = 3 x A. 2 B. 1
6 7

C. 1

4 7

D. 1

10.4.

a m o x s e n i T u t o l o b a (##10.4; 10.5): 1) x 2 3 A. [ 3;3] B. [ 1;5] 2) 1 x > 10 C. [ 2;4]

D. ]1;5[ D. ]9; [

A. ]7; [ B. ];1] 4) 3x + 4 1

A. ];9[ U ] ; [ B. ]9;11[ 11 3) x + 4 3

C. ]8;10[

C. [ 7;1]

D. ];7] U [1; [

10.5.

2 2 2 A. 1 ;1 B. ];1] C. 1 ; D. ;1 U [ 1; [ 3 3 3 1) x 4 3 x 5 1 1 A. ;2 B. ; 4 2 2) 3 2 x < 3x + 2 1 1 C. ;2 2 4 1 C. ; 5 1 1 C. ;1 3 2 1 D. 2 ; 4 1 D. ; 5

A. ]5; [

1 B. 5; 5 3) 5 x 4 > x + 2

1 1 A. ; B. 1 ; 3 2 4) 3 x 2 < 2 x + 5

1 1 D. ; U 1 ; 3 2 3 D. ; U ]7; [ 5

A. ];7[

3 3 B. ;7 C. ; 5 5

10.6.

amoxseniT gantoleba: 1) 5 x = x + 4 2) x 1 + x 3 = 2

3) 5 2 x + x + 3 = 2 3x 4) 2 x 5 3 x = x + 7 3) 2 x 7 x + 5 < 1 79

10.7.

amoxseniT utoloba: 1) 2 x + 3 > x 2

2) 4 x + 1 3 x + 2 < 0

4) x 1 + 2 x + 1 > 3 .

$11. modulis Semcveli kvadratuli gantolebebi da utolobebi


a m o xs en i T g an t oleb a ( # # 1 1 . 1; 1 1 . 2 ) : 11.1. A. 2 A. 3
2

1) x 2 1 = 3 B. 3 2) x 2 5 = 4 B. 1; 4 3) x + 4 x + 5 = 2 A. 3
2

C. 2 C. 1 C. 1; 3 C. 2; 3 C. 2 C. 1 C. 1
2

D. 4 D. 3; 1 D. 4; 0 D. 1 D. 4 D. 2 D. 2 D. 4

B. 3; -1 4) x 5 x + 7 = 1 B. 3; 0
2 2

A. 2; 3 11.2. A. -2 A. -3 A. -2
2

1) x 4 + x 3x + 2 = 0 B. 1 B. 3 B. -3 B. 2 1) x 2 + 3 x 1 7 = 0 A. -5
2

2) 3 x 2 9 + 2 4 x x 2 3 = 0 3) x 2 + 5 x + 6 + 2 x x 2 = 0 4) 2 x 6 x + 8 + 3 4 + 3 x x = 0 A. -1 C. -2 11.3. ipoveT gantolebis udidesi amonaxsni: B. 2 + 3 2) x 5 x + 9 = x 6 A. 3 B. 1 C. 0 11.4. ipoveT gantolebis umciresi amonaxsni: 1) 3x 2 x 3 = 9 x + 8 A. -5 B. 2 2) x 6 = x 2 7 x + 1 80 C. 4 D. -1 D. 2 C. 4 D. 2

11.5.

A. 1 B. 7 C. 3 14 ipoveT gantolebis amonaxsnTa jami: 1) A. 10


16 = x5 x5 6

D. 3 + 14

B. -3 8 2) x 1 =0 x 1 B. -5

C. 13

D. 16

A. -3

C. 2

D. 5

a m o x s e n i T u t o l o b a (##11.6; 11.7): 11.6. 1) x 2 6 < 3 A. ]3;3[ B. ]3;0[


2

C. 3; 3 U

[ ] 3;3[

D. ] 0;3[

A. 4; 2 U A. ] 3;6[ A. ] 0;1[ 11.7.

2) x 9 7

] [ 2 ;4 ]
2

B. [ 4;4] C.

[ 2 ;4]

D. 4; 2

3) x 5 x < 6 B. ] 1;2[ U ] 3;6[ 4) x 2 5 x + 5 < 1 B. ] 0;4[ 1) x 4 > 3


2

C. ] 3;6[ C. ]5;1[

D. ] 3;1[ U ] 3;6[ D. ] 1;2[ U ] 3;4[

A. ]1;1[ B. ; 7 U 7 ; C. 1; 7 D. ; 7 U ] 1;1[ U 7 ; 2) x 2 > 2 A. ] ;2[ U ] 2; [


2 2

[ ]

[ ]

[ ]

B. ] 2; [

C. ];2[

D. ] 0;2[

3) x 4 x 2 > 6

A. ];2[ B. ]2; [ C. ; 2 3 U 2 + 2 3; D. 0; 12 4) x 2 2 x > 3 A. ];3[ B. ] ;1[ U ] 3; [ C. ] 3; [ D. ]1;3[

81

11.8 . amoxseni T gantol eba 1) x 2 (x 5) = (x 2 ) 2) x 6 (x 2 ) + 2 x = 0


x2 1 <2 x+4 x 2 3x + 1 x + x +1 x+4 3 4 x+2 5 6 < <
2

3) x 2 5 x + 6 9 x 2 = 0 4) x 2 8 (x 2) = (x 2)
x 2 12 1 x2 + 4 x 2 2x + 1 >1 x3 x 3 3 10 x+3 2 3 < < 1 x3 1 x+3

amoxseniT utol ob a (##11.10; 11.11): 11.9. 1) 2) 11.10. 1) 2) 3)


<1 1 x+4 1 x+2

4) 3) 4)

$12. algebruli amocanebi


! 12.1. giorgim, daTom da beqam 62 kakali Seagroves. daTom Seagrova 4-iT naklebi, vidre beqam da 2-iT meti, vidre giorgim. ramdeni kakali Seagrova giorgim? A. 18 B. 20 C. 22 D. 24 12.2. sam klasSi 119 moswavlea. pirvel klasSi moswavleTa ricxvi 4-iT metia, vidre meore klasSi da 3-iT naklebi, vidre mesame klasSi. ramdeni moswavlea meore klasSi? A. 40 B. 43 C. 36 D. 20 12.3. nakveTidan Seagroves 1800 kg bostneuli. kartofili iyo 5-jer meti, vidre Warxali, xolo kombosto 120 kgiT meti, vidre Warxali. ramdeni kilogrami kartofili Seagroves? A. 1200 B. 1000 C. 1400 D. 1100 12.4. giorgim, daTom da Tornikem kalaTburTis TamaSisas sul 60 qula daagroves. giorgim 3-jer meti qula daagrova, vidre daTom, xolo Tornikem 20 quliT naklebi, vidre giorgim da daTom erTad. ramdeni qula daagrova giorgim? A. 40 B. 20 C. 30 D. 10 12.5. oTx momdevno mTel ricxvs Soris umciresi ricxvi 82

warmoadgens udidesi ricxvis

2 nawils. ipoveT am ricx3

vebs Soris udidesi. A. 9 B. 8 C. 10 D. 12 12.6. oTx momdevno mTel ricxvs Soris umciresi ricxvi warmoadgens udidesi ricxvis 80%-s. ipoveT am ricxvebs Soris umciresi. A. 13 B. 10 C. 12 D. 11 12.7. naturaluri ricxvi Cawerilia 2-ianebis jamis saxiT. Tu igive ricxvs CavwerT 5-ianebis jamis saxiT, maSin pirvel CanawerSi 2-ianebis raodenoba aRmoCndeba 90-iT meti, vidre meore CanawerSi 5-ianebis raodenoba. ipoveT es naturaluri ricxvi. A. 240 B. 420 C. 100 D. 300 12.8. mocemuli rva ricxvis saSualo ariTmetikulia 60. am ricxvebidan erT-erTi 130-is tolia. ipoveT danarCeni Svidi ricxvis saSualo ariTmetikuli. A. 40 B. 60 C. 50 D. 45 12.9. mocemuli TxuTmeti ricxvis saSualo ariTmetikulia 46. am ricxvebidan Svidi ricxvis saSualo ariTmetikuli 30-is tolia. ipoveT danarCeni rva ricxvis saSualo ariTmetikuli. A. 60 B. 70 C. 80 D. 65 12.10. skolis moswavleTa meoTxedi TamaSobs fexburTs da maTi saSualo asakia 12 weli, naxevari TamaSobs kalaTburTs da maTi saSualo asakia 14 weli, xolo danarCeni moswavleebis saSualo asakia 8 weli. ipoveT skolis moswavleTa saSualo asaki. A. 14 B. 10 C. 8 D. 12 12.11. auditoriaSi ramdenime studenti imyofeboda. SemTxveviT aRmoaCines, rom maTi saSualo asaki maTi raodenobis toli iyo. rodesac auditoriaSi Sevida 39 wlis profesori, auditoriaSi myofTa saSualo asaki isev maTi raodenobis toli aRmoCnda. ramdeni studentia auditoriaSi? A. 17 B. 22 C. 20 D. 19 12.12. erT avzSi orjer meti benzinia, vidre meoreSi. Tu pirveli avzidan meoreSi gadavasxamT 25 l benzins, maSin orive avzSi benzinis raodenoba gaTanabrdeba. ramdeni litri benzini iyo pirvel avzSi? A. 50 B. 100 C. 75 D. 120 12.13. erT sawyobSi 200 tona naxSiria, meoreSi ki _ 60 tona. yoveldRiurad TiToeul sawyobSi SeaqvT 20 tona 83

naxSiri. ramdeni dRis Semdeg iqneba pirvel sawyobSi 2-jer meti naxSiri, vidre meoreSi? A. 3 B. 5 C. 6 D. 4 12.14. erT sawyobSi 120 t xorbalia, meoreSi ki _ 150 t. pirveli sawyobidan yoveldRiurad gahqondaT 8 t xorbali, meoredan ki _ 12 t. ramdeni dRis Semdeg iqneba meore sawyobSi xorblis raodenoba pirvelSi darCenili xor3 nawili? blis 4 A. 10 B. 12 C. 9 D. 8 12.15. erTi da igive manZilis gasavlelad giorgis sWirdeba 90 nabijiT metis gadadgma, vidre daTos. ramdeni nabiji gadadga daTom am manZilis gavlis dros, Tu 7 nabijis gadadgmiT is gadis igive manZils, rasac giorgi 10 nabijis gadadgmiT? A. 90 B. 150 C. 210 D. 300 12.16. erTi skolis moswavleebma Seagroves 200 lari da iyides Teatrisa da kinos 55 bileTi. Teatris ramdeni bileTi uyidiaT, Tu Teatris erTi bileTi Rirda 5 lari, xolo kinos erTi bileTi _ 2 lari? A. 40 B. 35 C. 25 D. 30 12.17. moswavlem 3 rveulsa da 2 fanqarSi gadaixada 65 TeTri. meore moswavlem iseTive 2 rveulsa da 4 fanqarSi gadaixada 70 TeTri. ramdeni TeTri Rirs erTi rveuli? A. 15 B. 20 C. 25 D. 10 12.18. sagamocdo bileTi Sedgeba erTquliani, orquliani da samquliani kiTxvebisagan. sul bileTSi aris 20 kiTxva da maTi qulebis jamia 34. erTquliani kiTxvebi imdenia, ramdenic orquliani da samquliani kiTxvebi erTad. ramdeni samquliani kiTxvaa am bileTSi? A. 4 B. 6 C. 2 D. 8 12.19. ramdeni lari Rirs wigni, Tu 16 wigni Rirs imdeni lari, ramdeni wignic SeiZleba viyidoT 100 larad? A. 2 B. 2,5 C. 3 D. 3,5 12.20. proporciis pirveli sami wevris jami udris 58-s. 2 , xolo meore pirmesame wevri Seadgens pirveli wevris 3 3 velis _ nawils. ipoveT proporciis meoTxe wevri. 4 A. 12 B. 10 C. 14 D. 8 12.21. dadebiTi ricxvebis mier Sedgenili proporciis 84

kidura wevrebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:1, xolo Sua wevrebis namravlia 12. ipoveT proporciis kidura wevrebs Soris udidesi. A. 8 B. 6 C. 7 D. 5 12.22. ori ricxvi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:2. Tu maT Soris umciress gavyofT 4-ze, udidess ki gavyofT 9-ze, maSin pirveli ganayofi 4-iT meti iqneba meore ganayofze. ipoveT am ricxvebs Soris umciresi. A. 72 B. 48 C. 56 D. 64 12.23. erTidaigive sasworze givis wona 42 kg gamovida, xolo gelas wona _ 38 kg. roca biWebi sasworze erTad dadgnen sasworma 74 kg uCvena. mxolod amis Semdeg aRmoaCines, rom sasworze wonis ararsebobis dros sasworis isari 0 niSans ar uCvenebs. ras udris givis wona sinamdvileSi? A. 38 kg B. 36 kg C. 42 kg D. 40 kg 12.24. qsovilis fasma daiklo 30%-iT, ris Semdeg qsovilis fasi gaxda 42 lari. ramdeni lari Rirda qsovili Tavdapirvelad? A. 48 B. 50 C. 60 D. 65 12.25. meanabres bankSi axla aqvs 327 lari. ramdeni lari Seitana man erTi wlis win, Tu wliuri danaricxia 9%? A. 310 B. 280 C. 300 D. 290 12.26. qsovilis fasma moimata Tavisi fasis 8,5%-iT da gaxda 43,4 lari. ra Rirda (larebSi) qsovili fasis momatebamde? A. 39 B. 38 C. 41 D. 40 12.27. erT avzSi 50 litri benzinia, meoreSi _ 35 litri. pirveli avzis benzinis raodenobis ramdeni procenti unda gadavasxaT pirveli avzidan meoreSi, rom orive avzSi benzinis raodenobebi gaTanabrdes? A. 20 B. 18 C. 10 D. 15 12.28. qsovilis fasma jer 40%-iT daiklo, xolo Semdeg pirvelad daklebuli Tanxis 25%-iT gaiafda, ris Semdegac qsovilis fasi 60 lari gaxda. ra Rirda qsovili Tavdapirvelad? A. 110 B. 120 C. 130 D. 140 12.29. sofelSi TiToeul ojaxs hyavs Zroxa an cxeni. Zroxa hyavs ojaxebis 80%-s, xolo cxeni _ 45%-s. sofelSi mcxovreb 40 ojaxs hyavs Zroxac da cxenic. sul ramdeni ojaxia am sofelSi? A. 200 B. 160 C. 100 D. 120 85

12.30. benzinis fasi gaormagda. ramdeni procentiT unda daiklos fasma, rom igi daubrundes Zvel fass? A. 50 B. 25 C. 20 D. 75 12.31. produqciis fasi 5-jer gaiazarda. ramdeni procentiT unda daiklos fasma, rom igi daubrundes Zvel fass? A. 20 B. 50 C. 75 D. 80 12.32. baRSi naZvis xeebis raodenoba aris xeebis saerTo raodenobis 20%. 5 naZvis xis dargvis Semdeg baRSi naZvis xeebis raodenoba gaxda 25%. ramdeni xe iyo darguli baRSi Tavdapirvelad? A. 25 B. 50 C. 75 D. 150 1 na12.33. meanabrem bankidan gamoitana Tavisi Tanxis 6 wili, ris Semdeg bankSi darCa 800 lari. ramdeni lari hqonda meanabres bankSi? A. 1000 B. 980 C. 960 D. 940 12.34. avtomobiliT meore mgzavrobisas daixarja pirve1 nawili. ramdeni li mgzavrobisas daxarjuli benzinis 8 litri benzini daxarjula pirveli mgzavrobisas, Tu orive mgzavrobisas daixarja 54 litri benzini? A. 44 B. 50 C. 48 D. 46 12.35. moswavlem meore dRes waikiTxa pirvel dRes waki1 Txuli wignis gverdebis raodenobis nawili. ramdeni 11 gverdi waukiTxavs moswavles pirvel dRes, Tu orive dRes wakiTxuli aqvs 180 gverdi? A. 165 B. 175 C. 160 D. 170 2 12.36. avzidan gamouSves masSi arsebuli wylis nawi5 1 li, Semdeg isev gamouSves darCenili wylis nawili. ra4 mdeni litri wyali iyo avzSi Tavdapirvelad, Tu sabolood masSi darCa 450 litri wyali? A. 800 B. 1000 C. 600 D. 900 12.37. matarebeli 300 metri sigrZis xids gadis 2 wuTSi, xolo satelegrafo boZs Cauvlis naxevar wuTSi. ras udris matareblis sigrZe? A. 80 m B. 100 m C. 150 m D. 200 m 12.38. pirvel brigadas mosavlis aReba SeuZlia 4 dReSi, meores ki 6 dReSi. ramden dReSi aiRebs mosavals orive 86

brigada erTad? A. 2,8 B. 2,4 C. 2,6 D. 2,5 12.39. pirveli mili avzs avsebs 18 saaTSi, meore ki 24 7 nawils orive mili saaTSi. ramden saaTSi aavsebs avzis 12 erTad muSaobiT? A. 8 B. 7 C. 6 D. 5 12.40. orma brigadam mosavlis aReba daamTavra 12 dReSi. ramden dReSi aiRebs mosavals marto meore brigada, Tu igive samuSaos Sesruleba marto pirvel brigadas SeuZlia 20 dReSi? A. 28 B. 32 C. 30 D. 24 12.41. ori traqtori, romelTagan pirveli 4-jer mZlavria meoreze, erTad muSaobiT mindors xnavs 20 saaTSi. ramden saaTSi moxnavs igive mindors marto pirveli traqtori? A. 75 B. 100 C. 50 D. 25 12.42. ori traqtoridan pirveli 5-jer mZlavria meoreze. ramdeni dRe dasWirdeba pirvel traqtors im samuSaos Sesasruleblad, rasac orive traqtori erTad 20 dReSi akeTebs? A. 21 B. 22 C. 24 D. 25 12.43. turistma mTeli gzis 0,6 nawili gaiara motocikliT, xolo danarCeni _ velosipediT. motocikliT moZraobisas man daxarja 3-jer naklebi dro, vidre velosipediT mgzavrobisas. ramdenjer swrafad moZraobs turisti motocikliT, vidre velosipediT? A. 4-jer B. 2,5-jer C. 6-jer D. 4,5-jer 12.44. turistma mTeli gzis 0,8 nawili gaiara velosipediT, xolo danarCeni gza fexiT. velosipediT is moZraobs 2-jer meti siCqariT, vidre dadis fexiT. ramdenjer metia fexiT moZraobisas daxarjuli dro velosipediT mgzavrobisas daxarjul droze? A. 4-jer B. 2-jer C. 2,5-jer D. 3-jer 12.45. gemma manZili or navsadgoms Soris gaiara mdinaris dinebis mimarTulebiT 4 saaTSi, mdinaris dinebis sawinaaRmdego mimarTulebiT _ 5 saaTSi. ipoveT manZili navsadgomebs Soris, Tu mdinaris dinebis siCqarea 2 km/sT. A. 60 km B. 100 km C. 80 km D. 90 km 12.46. katerma mdinaris dinebis mimarTulebiT 5 saaTSi imdeni kilometri gacura, ramdenic 6 sT 15 wT-Si mdinaris 87

dinebis sawinaaRmdego mimarTulebiT. ipoveT kateris siCqare mdgar wyalSi, Tu mdinaris dinebis siCqarea 2,4 km/sT. A. 20,4 km/sT B. 21,8 km/sT C. 21,6 km/sT D.22,4 km/sT 12.47. velosipedistma soflidan qalaqSi mgzavrobas da ukan dabrunebas moandoma 2 saaTi da 45 wuTi. ipoveT manZili soflidan qalaqamde, Tu qalaqSi velosipedisti moZraobda 12 km/sT siCqariT, ukan ki 10 km/sT siCqariT. A. 20 km B. 12 km C. 15 km D. 18 km 12.48. matarebeli manZils A qalaqidan B qalaqamde gadis 10 sT 40 wuTSi. matareblis siCqare rom 10 km/sT-iT naklebi iyos, maSin is B qalaqSi Cava 2 sT 8 wuTiT gvian. ipoveT matareblis siCqare. A. 65 km/sT B. 60 km/sT C. 50 km/sT D. 55 km/sT 12.49. soflidan qalaqisaken miemgzavrebian avtomobili da avtobusi, xolo qalaqidan soflisaken modian velosipedisti da motociklisti. avtobusi da motocikleti erTmaneTs uaxlovdeba 90 km/sT siCqariT, avtomobili da motocikleti _ 110 km/sT siCqariT, xolo avtomobili da velosipedi _ 80 km/sT siCqariT. ra siCqariT uaxlovdeba erTmaneTs avtobusi da velosipedi? A. 60 km/sT B. 80 km/sT C. 65 km/sT D. 90 km/sT 12.50. nika, giga da luka erTdroulad iwyeben sirbils 2000 metrian distanciaze mudmivi siCqariT. rodesac nikam miaRwia finiSis xazs is gigas uswrebda 200 metriT, xolo lukas 1100 metriT. ramdeni metri darCeba lukas finiSamde, rodesac giga gadakveTs finiSis xazs? A. 900 B. 1000 C. 1100 D. 1200 12.51. etlis erTi borblis wrewiris sigrZe udris 24 dm-s, meoresi ki 14 dm-s. ramden bruns gaakeTebs meore borbali garkveuli manZilis gavlisas, Tu pirveli akeTebs 84 bruns? A. 176 B. 170 C. 172 D. 144 12.52. ori matarebeli gavida qalaqidan erTidaigive mimarTulebiT. pirveli matarebeli saaTSi gadis 36 kilometrs, xolo meore_48 km-s. ramdeni saaTis Semdeg daeweva meore matarebeli pirvels, Tu viciT, rom pirveli matarebeli gasuli iyo 2 saaTiT adre meoreze? A. 8 B. 7 C. 6 D. 9 12.53. ori avtomobili gavida qalaqidan erTidaigive mimarTulebiT. pirveli avtomobilis siCqarea 60 km/saaTi, xolo meoresi _ 75 km/saaTi. meore avtomobilis gasvlidan 88

ramdeni saaTis Semdeg iqneba maT Soris manZili 180 km, Tu pirveli avtomobili gasuli iyo 2 saaTiT adre meoreze? A. 24 B. 16 C. 12 D. 20 12.54. avtomobili moZraobs 60 km/sT siCqariT. ra siCqa1 wuTiT riT unda imoZraos man, rom yoveli kilometri 3 Cqara gaiaraos? A. 100 km/sT B. 80 km/sT C. 90 km/sT D. 120 km/sT 12.55. avtomobilis siCqarea 60 km/sT da igi yovel kilometrs gadis avtobusze naxevari wuTiT ufro swrafad. ipoveT avtobusis siCqare. A. 70 km/sT B. 60 km/sT C. 40 km/sT D. 30 km/sT 12.56. velosipedisti dabidan qalaqSi Casvlas andomebs 8 saaTs, xolo motociklisti 6 saaTs. ramden saaTSi daeweva motociklisti velosipedists, Tu velosipedisti 1 saaTiT adre gava dabidan? B. 3 C. 4 D. 6 A. 2 12.57. imis gamo, rom TavlaSi 30 axali cxeni moiyvanes Tivis maragi, romelic 60 dRisTvis iyo gaTvaliswinebuli, 50 dReSi daixarja. ramdeni cxeni hyavdaT TavlaSi Tavdapirvelad? B. 150 C. 160 D. 180 A. 120 12.58. A punqtidan ori mimarTulebiT, romelTa Soris kuTxe 120-ia, erTdroulad gavida avtomobili da avtobusi. maTi siCqareebia Sesabamisad 90 km/sT da 30 km/sT. ipoveT avtomobilsa da avtobuss Soris manZili moZraobis dawyebidan 40 wuTis Semdeg? A. 10 10 km B. 20 13 km C. 20 km D. 10 km

12.59. Tu marTkuTxedis sigrZes SevamcirebT 4 sm-iT, xolo mis siganes gavadidebT 7 sm-iT, maSin miviRebT kvadrats, romlis farTobi 100 kv. sm-iT meti iqneba marTkuTxedis farTobze. ipoveT kvadratis gverdi. 12.60. marTkuTxedis sigrZe 3-jer metia mis siganeze. Tu marTkuTxedis siganes gavadidebT 4 m-iT, xolo mis sigrZes SevamcirebT 5 m-iT, maSin marTkuTxedis farTobi 15 kv.m-iT gadiddeba. ipoveT marTkuTxedis perimetri. 12.61. fotografiul suraTs, zomiT 12sm 18sm erTnairi siganis CarCo aqvs. ramdeni santimetria CarCos sigane, Tu 89

misi farTobi udris suraTis farTobs? 12.62. yvavilnari, romelsac marTkuTxedis forma aqvs 2m da 4m gverdebiT, erTnairi siganis bilikiT aris Semovlebuli. ramdeni metria bilikis sigane, Tu misi farTobi 9-jer metia yvavilnaris farTobze? 12.63. miwis ori nakveTi, romelTagan erTs wris forma aqvs, meores ki kvadratis, SemoRobilia mavTulbadeebiT. TiToeuli mavTulbadis sigrZe 100 metria. romeli nakveTis farTobi metia da ramdeniT? 12.64. miwis ori nakveTi, romelTagan erTs wris forma aqvs, meores ki kvadratis, SemoRobilia mavTulbadeebiT. TiToeuli nakveTis farTobia 100 m 2 . romeli nakveTis SemoRobaze daixarja meti mavTulbade da ramdeniT? 12.65. miwis nakveTi, romlis farTobi 864 heqtaria, gayofilia sam yanad. mesame yanis farTobi udris pirveli ori yanis farTobTa jams. ipoveT meore yanis farTobi, Tu viciT, rom misi farTobi ise Seefardeba pirveli yanis farTobs, rogorc 5:11. 12.66. miwis sami nakveTis farTobi ise Seefardeba erT3 5 3 maneTs, rogorc 2 : 1 : 1 . cnobilia, rom pirveli nakveTi4 6 8 dan 72 centneriT ufro meti marcvalia aRebuli, vidre meore nakveTidan. ipoveT mesame nakveTis farTobi, Tu saSualo mosavlianoba Seadgens 18 centners 1 ha farTobze. 12.67. pirveli ricxvi ise Seefardeba meores, rogorc 3:4, xolo meore mesames, rogorc 8:21. ipoveT pirveli ricxvis Sefardeba mesamesTan. 12.68. oTxi ricxvidan pirveli sami ricxvi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 4:2:3, xolo mesame ricxvi ise Seefardeba meoTxe ricxvs, rogorc 4:1. rogori proporciiT Seefardebian mocemuli oTxi ricxvi erTmaneTs? 12.69. or WurWelSi, romelTagan TiToeulis tevadobaa 100 litri, wylis garkveuli raodenoba asxia. Tu pirveli WurWlis wylis mesameds gadavasxamT meore WurWelSi, maSin meore WurWeli aivseba. xolo, Tu meore WurWlis wylis naxevars gadavasxamT pirvelSi, maSin pirveli WurWeli aivseba. ramdeni litri wyali asxia TiToeul WurWelSi? 12.70. wiladis mricxveli 2-iT naklebia mniSvnelze. Tu wiladis mricxvels SevamcirebT 3-jer, xolo mniSvnels

90

1 -s. ipoveT wiladi. 8 12.71. wiladis mniSvneli 4-iT metia mis mricxvelze. Tu am wiladis mricxvels mivumatebT 11-s, mniSvnels ki gamovaklebT erTs, maSin miviRebT mocemuli wiladis Sebrunebul wilads. ipoveT wiladi. 12.72. meTevzeTa brigadas yoveldRiurad unda daeWira 60 c Tevzi. brigada yoveldRiurad iWerda 5 c-s gegmis zeviT, amitom, vadamde 3 dRiT adre ara marto Seasrula gegma, aramed daiWira kidev gegmis zeviT 120 c Tevzi. ramdeni centneri Tevzi unda daeWira brigadas gegmiT? 12.73. fermers gansazRvruli vadisaTvis unda daeTesa 200 ha, magram igi yoveldRiurad 5 heqtariT mets Tesavda, vidre hqonda gaTvaliswinebuli, da amitom Tesva vadaze 2 dRiT adre daamTavra. ramden dReSi daamTavra fermerma Tesva? 12.74. gegmiT yoveldRiurad yvela cxenisaTvis gaicema 96 kg Tiva. Tu cxenebis raodenoba 2-iT Semcirdeba, maSin TiToeuli cxenisaTvis yoveldRiuri ulufa gadiddeba 4 kg-iT. ramdeni cxeni iyo Tavdapirvelad? 12.75. 15t bostneulis gadasazidad moTxovnili iyo gansazRvruli tvirTmzidaobis ramdenime sabarguli. aseTi tvirTmzidaobis sabargulebis uqonlobis gamo gaigzavna 0,5 toniT naklebi tvirTmzidaobis sabargulebi da aseTi sabargulebi gaigzavna moTxovnilze erTiT meti. ramdeni tona bostneuli waiRo TiToeulma sabargulma? 12.76. samma brigadam erTad Seasrula garkveuli samuSao, romelic mTlianad Sefasebuli iyo 6200 larad. ramden lars miiRebs am Tanxidan pirveli brigada, Tu is Sedgeba 15 kacisagan da muSaobda 20 dRe, meore brigada Sedgeba 14 kacisagan da muSaobda 10 dRe, xolo mesame _ 12 kacisagan da is muSaobda 15 dRe? 12.77. mokriveTa, moWidaveTa da mocuraveTa nakrebebi, romelTa SemadgenlobaSi sportsmenTa raodenobebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:5:2, gaemgzavra sazRvargareT turnirSi monawileobis misaRebad Sesabamisad 10, 20 da 15 dRiT. ra dajda turnirSi moWidaveTa nakrebis monawileoba, Tu sul samive gundis gamgzavrebaze daixarja 32000 lari (igulisxmeba, rom yoveli sportsmenisaTvis dReSi erTidaigive Tanxa daixarja) ? 12.78. pirvelma ostatma 60 detalis damzadebaze 3 saa-

mivumatebT 3-s, maSin miviRebT

91

TiT naklebi dro daxarja vidre meorem. ramden saaTSi daamzadebs 90 detals meore ostati, Tu erTad muSaobiT erT saaTSi isini amzadeben 30 detals? 12.79. im samuSaosaTvis, romelsac pirveli memanqane 4 1 saaTSi beWdavs, meores sWirdeba 6 saaTi, xolo mesames 4 2 saaTi. 460 gverdiani xelnaweri memanqaneebs Soris gaanawiles iseTnairad, rom maT erTidaigive droSi Seasrules samuSao. ramdeni gverdi dabeWda pirvelma memanqanem? 12.80. pirvel wisqvils SeuZlia 19 centneri xorbali dafqvas 3 saaTSi, meores 32 centneri 5 saaTSi, xolo mesames 10 centneri 2 saaTSi. 532 centneri xorbali wisqvilebs Soris gaanawiles ise, rom maT erTidaigive droSi daamTavres dafqva. ramdeni centneri xorbali dafqva meore wisqvilma? 12.81. ori memanqane erTmaneTisagan damoukideblad beWdavda 72-gverdian xelnawers. pirveli memanqane 6 gverdis beWdvas andomebda imden dros, rasac meore memanqane 5 gverdis beWdvas. ramden gverds beWdavda saaTSi pirveli memanqane, Tu man mTeli samuSao Seasrula 1,5 saaTiT ufro adre, vidre meorem? 12.82. pirveli mgzavrobisas avtomobilma daxarja im be3 nzinis nawili, rac iyo avzSi da kidev 5 litri. meore 8 mgzavrobisas ki darCenili benzinis 80% da ukanaskneli 4 litri. ramdeni litri benzini yofila avzSi Tavdapirvelad? 12.83. fermerma pirvel dRes aiRo mosavali mTeli far5 Tobis nawilze da kidev 3 heqtarze. meore dRes ki dar12 Cenili farTobis 75%-ze da ukanasknel 8 heqtarze. ramden heqtarze aiRo mosavali fermerma? 12.84. qsovilis fasma daiklo imdeni procentiT, rac Rirda metri qsovili fasis daklebamde. ra Rirda metri qsovili fasis daklebamde, Tu daklebis Semdeg misi fasi gaxda 16 lari? 12.85. qsovilis fasma moimata imaze orjer meti procentiT, rac Rirda metri qsovili fasis momatebamde. ramdeni procentiT moimata qsovilis fasma, Tu momatebis Semdeg misi fasi gaxda 28 lari? 12.86. garaJis StatSi iricxeba 54 mZRoli. ramdeni Tavi-

92

sufali dRe SeiZleba hqondes TiToeul mZRols TveSi (30 dReSi), Tu garaJSi arsebuli 60 manqanidan yoveldRiurad manqanebis 75% muSaobs? 12.87. stadionze Sesasvleli bileTis gaiafebis Semdeg mayurebelTa ricxvma 50%-iT moimata da bileTebis gayidviT Semosuli Tanxa 20%-iT gaizarda. ramdeni lari gaxda bileTis fasi, Tu gaiafebamde is Rirda 10 lari? 12.88. maRaziam karaqis fasi gazarda 20%-iT, magram erT dReSi karaqis realizaciiT Semosuli Tanxa gaizarda mxolod 5%-iT. ramdeni procentiT naklebi karaqi iyideba dReSi axla? 12.89. samuSao dRe Semcirda 8 saaTidan 7 saaTamde. ramdeni procentiT unda gaizardos Sromis nayofiereba, rom imave pirobebSi Seqmnili produqciis raodenoba gadiddes 5%-iT? 12.90. maRaziam televizori gayida Tavdapirvelad gaTvaliswinebul fasze 10%-iT naklebad. Sedegad aRmoCnda, rom maRaziam mainc miiRo 26% mogeba. ramden procentian mogebas gegmavda maRazia am televizoris gayidviT? 12.91. korporacia adidebs Tavis gamoSvebul produqcias yovelwliurad procentebis erTi da igive ricxviT. ipoveT es ricxvi, Tu or weliwadSi gamoSvebuli produqciis raodenoba gadidda 69%-iT. 12.92. fermeri ori nakveTidan 500 tona xorbals Rebulobda. agroteqnikuri RonisZiebebis gatarebis Semdeg mosavali pirvel nakveTze gadidda 30%-iT, xolo meoreze 20%-iT, amitom fermerma am nakveTebidan aiRo 630 tona xorbali. ramdeni tona xorbali aiRo fermerma meore nakveTidan agroteqnikis gamoyenebis Semdeg? 12.93. maRaziaSi televizoris fasma moimata 20%-iT, xolo macivris fasi gaizarda 30%-iT. myidvelma 1240 larad erTi televizori da erTi macivari SeiZina. fasebis momatebis gamo man am nivTebSi 24%-iT meti gadaixada. ramdeni lari Rirda televizori da macivari fasebis momatebamde? 12.94. ramdeni kilogrami wyali unda avaorTqloT 0,5 tona celulozis masidan, romelic 85% wyals Seicavs, rom miviRoT 75% wylis Semcveli masa? 12.95. ori erTnairi moculobis boTli gavsebulia wylisa da sirofis nareviT. boTlebSi wylis moculobis Sefardeba sirofis moculobasTan Sesabamisad aris 3:1 da 4:1. am boTlebSi moTavsebuli siTxeebi Caasxes erT did boTlSi. ipoveT am boTlSi wylis Tanafardoba sirofTan. 93

12.96. zRvis wyali Seicavs 5% marils. ramdeni mtknari wyali unda daematos 30 kg zRvis wyals, rom marilis koncentraciam Seadginos 1,5%? 12.97. xsnari Seicavs 40 g marils. mas daumates 200 g mtknari wyali da amis Semdeg marilis koncentraciam Seadgina 8%. ramdeni grami xsnari iyo Tavdapirvelad? 12.98. ramdeni litri wyali unda daematos 12% Saqris Semcvel 20 litr sirofs, rom miviRoT 10% Saqris Semcveli sirofi? 12.99. gvaqvs oqrosa da spilenZis ori Senadnobi. pirvel SenadnobSi am liTonebis Sefardeba Sesabamisad aris 2:3, xolo meoreSi _ 3:5. am ori Senadnobidan gvinda miviRoT 26 g liToni, romelSic oqrosa da spilenZis Sefardeba Sesabamisad iqneba 5:8. ramdeni grami TiToeuli Senadnobis aRebaa amisTvis saWiro? 12.100. tbis wyalSi marilis koncentraciaa 7%, xolo zRvis wyalSi 2%. am ori saxis wylis Serevi|T gvinda miviRoT 20 l wyali, romelSic marilis koncentracia iqneba 4%. ramdeni litri tbis da ramdeni litri zRvis wyali unda SevurioT amisaTvis? 12.101. WurWelSi esxa spirtisa da wylis narevi, romelSic spirtis moculoba 20%-s Seadgenda. mas Semdeg, rac WurWlidan 5 litri siTxe amoiRes da mis nacvlad Caasxes 5 litri sufTa wyali, WurWelSi spirtis moculobam narevis moculobis 10% Seadgina. ipoveT WurWelSi xsnaris moculoba. 12.102. WurWelSi esxa spirtisa da wylis narevi ise, rom spirtis moculobis Sefardeba wylis moculobasTan iyo 1:3. mas Semdeg rac WurWlidan amoiRes 3 litri siTxe da mis nacvlad Caasxes 3 litri sufTa wyali, es Sefardeba gaxda 1:5. ipoveT WurWelSi xsnaris moculoba. 12.103. ori salewi manqana Segrovil TavTavs 4 dReSi 2 nawils, lewavs. Tu pirveli galewavs mTeli TavTavis 3 xolo Semdeg meore darCenil nawils, maSin mTeli samuSao 10 dReSi damTavrdeba. ramden dReSi galewavs mTel TavTavs marto pirveli manqana, Tu is ufro nela muSaobs vidre meore? 12.104. ori milis erTdrouli muSaobiT avzi ivseba 6 saaTSi. Tu avzis 40%-s aavsebs marto pirveli mili da darCenil nawils_marto meore, maSin avzi aivseba 13 saaTSi.

94

ramden saaTSi aavsebs avzs marto meore mili, Tu is muSaobs ufro swrafad vidre pirveli? 12.105. sxvadasxva simZlavris orma traqtorma erTad mu5 nawili. marSaobiT 5 saaTis ganmavlobaSi moxna yanis 12 to pirvel traqtors rom 12 saaTi emuSava, Semdeg ki marto meore traqtors 4 saaTi, maSin isini moxnavdnen mTeli yanis 60%-s. ramden saaTSi moxnavs mTel yanas marto pirveli traqtori? 12.106. ori, sxvadasxva simZlavris, tumbos erTad muSaobiT avzi 24 saaTSi ivseba. Tu jer marto pirveli tumbo imuSavebs 8 saaTs, Semdeg marto meore tumbo_12 saaTs, ma2 nawili. ramden saaTSi aavSin gaivseba avzis mxolod 5 sebs avzs marto meore tumbo? 12.107. orma muSam erTad muSaobiT samuSao Seasrula 6 dReSi. Tu pirveli imuSavebda igive siCqariT, xolo meore Tavdapirvelze samjer Cqara, maSin samuSaos Sesrulebas dasWirdeboda 4 dRe. ramden dReSi Seasrulebs samuSaos marto pirveli muSa? 2 nawils asrulebs 2 12.108. sami amwe mTeli samuSaos 3 saaTSi. ramden saaTSi Seasrulebs mTel samuSaos marto meore amwe, Tu is muSaobs 3-jer ufro swrafad, vidre pirveli da 2-jer ufro nela, vidre mesame? 12.109. sami milis erTad moqmedebiT avzi ivseba 20 saaTSi. ramden saaTSi aavsebs avzs TiToeuli mili cal-calke, Tu es droebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 5:2:4? 12.110. 4 dRis erTad muSaobiT orma xelosanma Seasru2 nawili. ramden dReSi Seasrulebs samuSala samuSaos 3 os pirveli xelosani damoukideblad, Tu mas SeuZlia am samuSaos Sesruleba 5 dRiT adre meoreze? 12.111. pirveli mili avzs avsebs 4 saaTiT gvian, xolo meore mili 9 saaTiT gvian, vidre orive mili erTad. ramden saaTSi aavsebs avzs marto pirveli mili? 12.112. ramdenime kaci eqskursiaze gaemgzavra. Tu TiToeuli xarjebisaTvis Seitans 12 larsa da 50 TeTrs, maSin xarjebis dasafarad daakldebaT 100 lari. Tu TiToeuli Seitans 16 lars, maSin zedmeti darCebaT 12 lari. ramdeni kaci iyo eqskursiaze? 95

12.113. Tu turisti saaTSi gaivlis 35 km-s, maSin daniSnulebis adgilze Casvla daagviandeba 2 sT-iT. Tuki is saaTSi gaivlis 50 km-s, maSin Cava vadaze 1 sT-iT adre. ramden saaTSi unda Casuliyo turisti daniSnulebis adgilze? 12.114. tvirTis gadasazidad gansazRvruli vadiT daqiravebulia erTi da imave simZlavris ramdenime sabargo manqana. manqanebi rom 2-iT naklebi yofiliyo, maSin tvirTis gadasazidad dasWirdebodaT vadaze 2 saaTiT meti dro; manqanebi rom 4-iT meti yofiliyo, maSin tvirTis gadasazidad dasWirdebodaT vadaze 2 saaTiT naklebi dro. ramdeni manqana iyo daqiravebuli? 12.115. ramodenime erTi da igive simZlavris traqtors garkveul droSi unda moexna 30 ha. Tu traqtorebi iqnebodnen 4-iT meti, maSin isini samuSaos daamTavrebdnen vadaze 6 saaTiT adre. ramdeni traqtori muSaobda, Tu sami traqtori 4 saaTSi xnavs 4 ha miwis nakveTs? 12.116. orniSna ricxvis cifrebis jami udris 11-s. Tu am ricxvs 63-s davumatebT, maSin miiReba imave cifrebiT, mxolod Sebrunebuli mimdevrobiT Cawerili ricxvi. ipoveT orniSna ricxvi. 12.117. Tu orniSna ricxvs gavyofT misi cifrebis jamze, maSin ganayofSi miiReba 8 da naSTSi 2. Tu am ricxvs gavyofT misi cifrebis namravlze, maSin ganayofSi miiReba 5 da naSTSi 2. ipoveT orniSna ricxvi. 12.118. Tu mocemul orniSna ricxvs gavyofT misi cifrebis namravlze, maSin miiReba ganayofi 3 da naSTi 10. Tu ricxvs, Sedgenils imave cifrebiT, magram Cawerils Sebrunebuli mimdevrobiT, gavyofT am ricxvis cifrTa namravlze, maSin miiReba ganayofi 1 da naSTi 16. ipoveT mocemuli orniSna ricxvi. 12.119. ricxvi 50 warmoadgineT ori iseTi dadebiTi Sesakrebis saxiT, romelTa kvadratebis jami umciresi iqneba. ipoveT es Sesakrebebi. 12.120. 36 sm sigrZis mavTulisagan unda gakeTdes udidesi farTobis mqone marTkuTxedi. ipoveT am marTkuTxedis sigrZe da sigane. 12.121. gemma mdinaris dinebis mimarTulebiT gaiara 48 km da amdenive dinebis winaaRmdeg, sul am mgzavrobas dasWirda 5 saaTi. ipoveT gemis siCqare mdgar wyalSi, Tu mdinaris dinebis siCqarea 4 km saaTSi. 12.122. manZili erTi navsadguridan meoremde mdinaris

96

gaswvriv 30 km-ia. motoriani navi am manZils iqiT-aqeT 6 saaTSi gadis, 40 wuTiT gzaSi gaCerebis CaTvliT. ipoveT motoriani navis sakuTari siCqare, Tu mdinaris dinebis siCqare 3km-is tolia saaTSi. 12.123. A da B qalaqebs Soris manZili 50 km-ia. A-dan Bken gavida velosipedisti. erTi saaTis Semdeg B-dan A-ken, velosipedze orjer meti siCqariT, gamovida motociklisti. ipoveT velosipedistis siCqare, Tu isini erTmaneTs Sexvdnen B-dan 20 km-is daSorebiT. 12.124. avtomobilma manZili qalaqidan soflamde gaiara siCqariT 60 km/sT. ukan dabrunebisas manZilis 75% man gaiara pirvandeli siCqariT, xolo danarCeni gza siCqariT 40 km/sT, amitom ukan mgzavrobisas mas dasWirda 10 wuTiT meti dro, vidre mgzavrobisas qalaqidan soflamde. ipoveT manZili qalaqidan soflamde. 12.125. ori avtomobili gaemgzavra erTi qalaqidan meorisaken. pirvelis siCqare saaTSi 10 km-iT metia meoris siCqareze da amitom pirveli avtomobili 1 saaTiT adre midis adgilze, vidre meore. ipoveT pirveli avtomobilis siCqare, Tu cnobilia, rom manZili qalaqebs Soris 560 km-ia. 12.126. A punqtidan gavida velosipedisti, xolo 15 wuTis Semdeg imave mimarTulebiT gavida motociklisti, romelic daewia velosipedists A-dan 10 km-Si. roca motociklisti imyofeboda A-dan 50 km-Si, velosipedisti CamorCeboda mas 20 km-iT. ipoveT motociklistis siCqare. 12.127. matarebeli 6 wuTiT iqna SeCerebuli gzaSi da es dagvianeba man aanazRaura 20 km-ian gadasarbenze, romelic gaiara 10 km-iT meti siCqariT saaTSi, vidre ganrigiT iyo dadgenili. ipoveT ganrigis mixedviT matareblis siCqare am gadasarbenze. 12.128. A qalaqidan B qalaqisken gaemgzavra velosipedisti 15 km/sT siCqariT. 2 saaTis Semdeg mis kvaldakval gaemgzavra motociklisti, romelic B qalaqSi velosipedistTan erTdroulad Cavida. ipoveT motociklistis siCqare, Tu manZili A da B qalaqebs Soris aris 180 km. 12.129. dabidan soflisaken velosipedisti 30 wuTiT ufro adre gavida, vidre motociklisti. motociklma gzaSi gadaaswro velosipedists da roca sofelSi mivida, am dros velosipedists soflamde darCenili hqonda gasavleli 3 km. ipoveT velosipedistis siCqare, Tu motociklis-

97

tis siCqare 20 km/sT-iT metia velosipedis siCqareze da manZili dabidan soflamde 12 km-ia. 12.130. ori qalaqidan, romelTa Soris manZili 339 km-ia, erTdroulad erTmaneTis Sesaxvedrad ori avtomobili gaemgzavra da 3 saaTis Semdeg Sexvdnen erTmaneTs. vipovoT meore avtomobilis siCqare, Tu is saaTSi 5 km-iT mets gadioda, vidre pirveli avtomobili. 12.131. A da B qalaqebs Soris manZili 120 km-ia. A qalaqidan B qalaqisaken gavida velosipedisti, erTi saaTis Semdeg ki _ motociklisti. motociklisti velosipedists ori saaTis Semdeg daewia da B qalaqSi velosipedistze sami saaTiT adre Cavida. ipoveT velosipedistis siCqare. 12.132. A da B punqtebidan erTdroulad erTmaneTis Sesaxvedrad gamovida ori turisti. rodesac A-dan gamosulma gaiara mTeli gzis naxevari, maSin meore A-dan 30 kilometriT iyo daSorebuli. ipoveT manZili A da B punqtebs Soris, Tu A-dan gamosuli turisti orjer meti siCqariT moZraobs, vidre _ B-dan gamosuli. 12.133. A da B punqtidan erTdroulad erTmaneTis Sesaxvedrad gamovida ori turisti. rodesac A-dan gamosulma gaiara gzis naxevari, maSin meore A-dan 24 km-iT iyo daSorebuli; xolo rodesac meore turistma gaiara gzis naxevari, pirveli B-dan 35 km-iT iyo daSorebuli. ipoveT manZili A da B punqtebs Soris. 12.134. A da B qalaqebs Soris manZili 240 km-ia. A qalaqidan B qalaqisaken erTdroulad ori avtomobili gavida. rodesac pirveli avtomobili B qalaqSi Cavida, meores B qalaqSi Casasvlelad kidev 80 km hqonda gasavleli. B qalaqSi Casvlis Semdeg pirveli avtomobili SeuCerebliv gamobrunda ukan. avtomobilebi erTmaneTs Sexvdnen moZraobis dawyebidan 3 saaTis Semdeg. ipoveT pirveli avtomobilis siCqare. 12.135. ori avtomobili gamovida erTmaneTis Sesaxvedrad A da B qalaqebidan. erTi saaTis Semdeg avtomobilebi Sexvdnen erTmaneTs da SeuCerebliv ganagrZes gza imave siCqariT. pirveli B qalaqSi 27 wT-iT gvian mivida, vidre meore A qalaqSi. ramden kilometrs gadis erT saaTSi TiToeuli avtomobili, Tu manZili am qalaqebs Soris 90 km-ia? 12.136. A da B punqtebidan, romelTa Soris manZili 24 km-ia, erTsa da imave dros erTmaneTis Sesaxvedrad ori avtomobili gaigzavna. maTi Sexvedris Semdeg A-dan gamosu-

98

li avtomobili B punqtSi midis 16 wT-Si, xolo meore avtomobili 4 wT-Si midis A-Si. ramden kilometrs gadis saaTSi A punqtidan gamosuli avtomobili? 12.137. ori turisti gamovida erTmaneTis Sesaxvedrad A da B punqtebidan. pirveli A-dan 6 saaTiT gvian gamovida, vidre meore B-dan. Sexvedrisas aRmoCnda, rom pirvels 12 km-iT naklebi gauvlia meoreze. ganagrZes ra Sexvedris Semdeg gza imave siCqariT, pirveli mivida B-Si 8 saaTSi, xolo meore A-Si 9 saaTSi. ramdeni kilometria A da B punqtebs Soris? 12.138. qalaqidan erTdroulad gamovida ori velosipedisti. erTi moZraobda samxreTis mimarTulebiT, xolo meore aRmosavleTis mimarTulebiT. garkveuli drois Semdeg velosipedistebs Soris manZili gaxda 50 km. ramdeni kilometri hqonda gavlili drois am momentisaTvis pirvel velosipedists, Tu misi siCqare ise Seefardeba meoris siCqares, rogorc 3:4? 12.139. qalaqidan gamomaval or gzaze orma avtomobilma erTdroulad daiwyo moZraoba erTidaigive 70 km/sT siCqariT. gzebs Soris kuTxe 60-ia. moZraobis dawyebidan ramdeni saaTis Semdeg iqneba avtomobilebs Soris manZili 210 kilometri? 12.140. A da B qalaqebs Soris manZili 15 km-ia. B qalaqidan AB-s gaswvriv A qalaqisaken gaemgzavra motociklisti. imave dros, A qalaqidan AB wrfis marTobuli mimarTulebiT gavida velosipedisti. motociklistis siCqare orjer metia velosipedistis siCqareze. raRac drois Semdeg maT Soris manZili aRmoCnda minimaluri. ramdeni kilometri hqonda gavlili velosipedists drois am momentisaTvis? 12.141. A da B qalaqebs Soris manZili 25 km-ia. B qalaqidan A qalaqisaken AB-s gaswvriv gaemgzavra qveiTi 3 km/sT siCqariT. imave dros, A qalaqidan AB wrfis marTobuli mimarTulebiT gavida turisti 4 km/sT siCqariT. moZraobis dawyebidan ramdeni saaTis Semdeg iqneba maT Soris manZili minimaluri? 12.142. mgzavrma, romelic matarebliT midioda siCqariT 40 km saaTSi, SeniSna, rom Semxvedrma matarebelma mis gverdiT gavlas moandoma 3 wami. ramden kilometrs gadioda Semxvedri matarebeli saaTSi, Tu cnobilia, rom misi sigrZe aris 75 m?

99

12.143. avtomobilSi mjdomma mgzavrma, romelic moZraobda 80 km/sT siCqariT, SeniSna, rom avtomobilis mimarTulebiT moZravi matareblis gverdis avlas moandoma 3 wT. ramden kilometrs gadis matarebeli saaTSi, Tu misi sigrZea 400 m? 12.144. eskalatoris safexurze mdgomi adamiani moZrav eskalators metroSi Cayavs 36 wamSi, xolo uZrav eskalatorze mosiarule adamiani metroSi Cadis 45 wamSi. ramden wamSi Cava metroSi moZrav eskalatorze mosiarule adamiani? 12.145. uZrav eskalatorze mosiarule adamiani metroSi Cadis 42 wamSi, xolo moZrav eskalatorze mosiarule adamiani ki 24 wamSi. ramden wamSi Caiyvans metroSi eskalatoris safexurze mdgom adamians moZravi eskalatori? 12.146. or wrewirze Tanabrad moZraobs ori wertili. erT srul bruns pirveli 5 wamiT naklebs andomebs, vidre meore, ris gamoc igi 1 wuTSi meoreze ori bruniT mets akeTebs. ramden bruns akeTebs wuTSi pirveli wertili? 12.147. wrewirze, romlis sigrZe 999 m-s udris, ori sxeuli moZraobs erTi da imave mimarTulebiT da xvdebian erTmaneTs yoveli 37 wuTis Semdeg. ramden metrs gadis wuTSi meore sxeuli, Tu cnobilia, rom misi siCqare oTxjer metia pirvelis siCqareze? 12.148. wrewirze, romlis sigrZe udris 300 metrs, moZraobs ori sxeuli. isini erTmaneTs xvdebian yoveli 20 wamis Semdeg, rodesac sapirispiro mimarTulebiT moZraoben. ramden metrs gadis wamSi meore sxeuli, Tu misi siCqare 2jer metia pirveli sxeulis siCqareze? 12.149. tomi da jeri stadionis sarbeni bilikis garSemo darbian mudmivi siCqariT. tomi yoveli 4 wris Semorbenas andomebs 15 wuTs, xolo jeri 3 wris Semorbenas 17 wuTs. orivem sirbili erTdroulad daiwyes sastarto xazidan. sul mcire ramdeni wre unda Semoirbinos jerim, rom man sastarto xazi tomTan erTad gadakveTos? 12.150. velosipedisti yovel wuTSi 500 metriT naklebs gadis, vidre motociklisti, amitom 120 km manZilis gasavlelad igi xarjavs ori saaTiT met dros, vidre motociklisti. gamoTvaleT velosipedistis siCqare. 12.151. avtomobili yovel 12 wT-Si gadioda 2 km-iT mets, 2 sT-iT vidre hqonda navaraudevi, amitom 100 km gaiara 2 3

100

adre, vidre gaTvaliswinebuli hqonda. ra siCqariT unda emoZrava avtomobils? 12.152. avtomobili manZils or qalaqs Soris gadis 5 3 wT-iT ufro saaTSi. Tu is yovel kilometrs gaivlis 7 Cqara, maSin mTeli manZilis gavlas moandomebs 3 saaTs. ipoveT avtomobilis siCqare. 12.153. brigadaSi iyo 18 muSa da maTi saSualo xelfasi Seadgenda 220 lars. mas Semdeg, rac ramdenime muSam datova brigada, darCenil muSaTa saSualo xelfasi gaxda 180 lari. ramdenma muSam datova brigada, Tu maTi saSualo xelfasi Seadgenda 300 lars? 12.154. fexburTelTa gundis (11 fexburTeli) saSualo asaki iyo 22 weli. rodesac gundis erT-erTi wevri sxva gundSi gadavida da misi adgili 20 wlis fexburTelma daikava, gundis saSualo asaki 21 weli gaxda. ipoveT sxva gundSi gadasuli fexburTelis asaki. 12.155. kalaTburTis matCi iTamaSa 5 kalaTburTelma. ma1 nawili, meorem Tgan pirvelma daagrova mTeli qulebis 8 5 25 _ 25%, mesamem _ nawili, meoTxem ki _ %. ipoveT mo12 3 TamaSeTa mier dagrovebuli qulebis saSualo maCvenebeli, Tu mexuTe moTamaSem daagrova 15 qula. 12.156. kursis studentTa saSualo qula maTi raodenobis toli iyo. mas Semdeg, rac xuTi studenti saSualo quliT 50, sxva fakultetze gadavida, am kursis studentTa saSualo qula gaxda 82. ramdeni studenti iyo Tavidan kursze? 12.157. motociklistma 3 sT-is ganmavlobaSi imoZrava 10 km/sT siCqariT, momdevno 50 km gaiara 2 sT-Si, xolo ukanasknel 280 km-ze moZraobda 70 km/sT siCqariT. ipoveT motociklistis saSualo siCqare mTel gzaze. 6 iara siCqariT 40 12.158. avtomobilma mTeli gzis 7 2 m/wm. darCenili gzis _siCqariT 10 m/wm, xolo amis Semdeg 3 darCenil gzaze moZraobda siCqariT 20 m/wm. ipoveT avtomobilis saSualo siCqare mTel gzaze. 2 iara sawyisi siCqa12.159. avtomobilma mTeli drois 9

101

riT, xolo danarCeni dro sawyisze orjer meti siCqariT. ipoveT ramdenjer metia mTel gzaze avtomobilis saSualo siCqare mis sawyis siCqareze. 12.160. garaJSi mxolod avtobusebi da msubuqi avtomobilebia. yoveldRiurad erTi avtobusi saSualod 80 litr sawvavs moixmars, xolo erTi msubuqi avtomobili _ 30 litrs. aRmoCnda, rom TiToeul manqanaze sawvavis saSualo yoveldRiuri xarji 70 litria. ras udris am garaJSi msubuqi avtomobilebis raodenoba procentebSi? 12.161. WadrakSi Sejibrebis Catarebis dros gaTamaSda 55 partia. amasTan, TiToeulma moWadrakem danarCen moWadrakeebTan mxolod TiTo partia iTamaSa. ramdeni moWadrake monawileobda am CempionatSi? 12.162. fexburTSi pirvelobis gaTamaSebis dros Catarda 231 matCi. amasTan, TiToeulma gundma danarCen gundebTan mxolod TiTo matCi Caatara. ramdeni gundi monawileobda gaTamaSebaSi? 12.163. gamosaSvebi klasis moswavleebi erTmaneTs ucvlian Tavis fotosuraTebs ise, rom yoveli moswavle Tavis suraTs aZlevs TiToeul sxva moswavles. ramdeni moswavle yofila am klasSi, Tu gacvla-gamocvlisaTvis saWiroa 870 fotosuraTi?

$13. mimdevroba. ariTmetikuli progresia


13.1. mimdevroba mocemulia formuliT xn = 3n + 2 1) ipoveT n , Tu xn = 11 B. 2 C. 4 D. 7! A. 3 2) ipoveT xn , Tu n = 5 B. 17 C. 13 D. 11 A. 15 13.2. ipoveT mimdevrobis zogadi wevri: 1) 1, 3, 5, 7, K D. xn = 3n 2 A. xn = 3n 2 B. xn = 2n 1 C. xn = n + 1 1 2 3 4 2) , , , ,K 2 3 4 5 1 n 1 n n A. xn = B. xn = C. xn = D. xn = n n +1 n +1 n 1 1 mimdevrobisaTvis ipoveT n -is im mniSvnelo13.3. xn = n + n

102

baTa simravle, romlebisTvisac sruldeba utoloba: 1) xn 6 A. { , 2, 3, 4, 5} B. { , 2, 3, 4, 5, 6} C. { , 2, 3, 4} 1 1 1 D. { , 2} 1 2) 3 < xn < 20 A. { , 2, 3, K ,19} B. {3, 4, 5, K ,19} C. {7, 8, 9, K ,18} D. { , 18} 1 17 13.4. 1) ipoveT xn = n 2 + 6n + 3 mimdevrobis udidesi wevri. B. 15 C. 8 D. 9 A. 12 2) ipoveT xn = n 2 8n + 1 mimdevrobis umciresi wevri. B. -15 C. -13 D. 11 A. -17 a r i T m e t i k u l p r o g r e s i a S i (##13.513.15): 13.5. 1) a1 = 4, d = 2 . ipoveT a 6 . 6 B. 5 C. 7 D. 4 2) a1 = 8, d = 2. ipoveT a 7 . B. -4 C. 3 D. 5 A. 2 13.6. 1) a 9 = 20 . ipoveT S17 . B. 340 C. 330 D. 310 A. 320 2) a15 = 2. ipoveT S 29 . B. -50 C. -54 D. 58 A. -48 13.7. 1) a 30 = 53, d = 2. ipoveT a17 . B. 27 C. 28 D. 32 A. 31 2) a15 = 34, d = 2,5. ipoveT a9 . B. 20 C. 18 D. 17 A. 19 3) a32 = 76, d = 3. ipoveT a15 . B. 20 C. 35 D. 25 A. 30 4) a16 = 7,5, d = 1,5. ipoveT a12 . B. 12,5 C. 13 D. 14 A. 13,5 13.8. 1) a1 = 13, a15 = 1 . ipoveT S18 . B. 54 C. 99 D. 85 A. 81 2) a1 = 8, a11 = 18. ipoveT S 13 . B. 181 C. 182 D. 183 A. 180 13.9. 1) a1 = 12, d = 6, a n = 144. ipoveT n. B. 26 C. 28 D. 27 A. 25 2) a1 = 4, d = 2, a n = 34. ipoveT n. B. 18 C. 22 D. 16 A. 20 13.10. 1) a1 = 10, S 9 = 18. ipoveT d . B. -4 C. 2 D. 3 A. -2

103

A. 2 A. -40 A. 3 13.11. A. 3 A. 8 13.12. A. 31 A. -30 A. 11 A. 7 A. 9 A. 14 13.13. A. 7 A. 11 13.14. A. 210 A. -120 A. 5 A. 3 13.15. A. 10

2) a1 = 8, S 20 = 220. ipoveT d . B. 4 C. 6 D. 8 3) S 31 = 0, d = 3. ipoveT a1 . B. -45 C. -47 D. 49 4) S16 = 128, d = 2. ipoveT a1 . B. -3 C. 5 D. 7 1) a8 + an = a1 + a16 . ipoveT n . B. 6 C. 9 D. 12 2) a3 an = a2 a7 . ipoveT n . B. 9 C. 10 D. 11 1) a5 = 7, a 9 = 19 . ipoveT a15 . B. 34 C. 37 D. 40 2) a 4 = 4, a8 = 34. ipoveT a10 . B. -34 C. -20 D. 49 3) a1 = 48, a6 = 28 , an = 0 . ipoveT n . B. 12 C. 13 D. 14 4) a3 = 11, a15 = 47 , an = 26 . ipoveT n . B. 8 C. 9 D. 10 5) a5=-a17, an=0. ipoveT n. B. 10 C. 11 D. 12 6) 2a10=a5, an=0. ipoveT n. B. 15 C. 16 D. 17 1) a3 + a5 + a9 + a15 = 36. ipoveT a8 . B. 10 C. 9 D. 8 2) a1 + a5 + a7 + a11 = 44. ipoveT a6 . B. 12 C. 13 D. 14 1) an = 2n 1 . ipoveT S15 . B. 215 C. 225 D. 240 2) an = 1 3n . ipoveT S8 . B. -60 C. -80 D. -100 3) S n = 3n 2 + n. ipoveT d . B. 6 C. 7 D. 8 4) S n = 2n 2 3n. ipoveT d . B. 4 C. 5 D. 6 a1 + a7 = 42 1) ipoveT a1 . a10 a3 = 21 B. 16 C. 20 D. 12 104

a5 + a11 = 0,2 2) ipoveT d . a5 + a10 = 2,6 B. 4 C. 2,8 D. 3,2 A. -2 a1 + a5 = 24 3) ipoveT d . a2 a3 = 60 B. 7 C. 10 D. 2 A. 5 a7 a3 = 8 4) ipoveT a1 . a2 a7 = 75 B. 2; 5 C. 14; 3 D. 0; 5 A. 17; 3 13.16. 1) a1=2, xolo pirveli n wevris saSualo ariTmetikulia 15. ipoveT an. A. 15 B. 28 C. 20 D. 24 2) pirveli n wevris saSualo ariTmetikulia 10, xolo an=-2. ipoveT a1. A. 22 B. 16 C. 20 D. 23 d=3, pirveli n wevris saSualo 3) a1=2, ariTmetikuli 14-is tolia. ipoveT n. A. 9 B. 12 C. 8 D. 10 4) pirveli n wevris saSualo ariTmetikulia 8. an=-6, xolo d=-2. ipoveT n. A. 10 B. 13 C. 15 D. 17 5) pirveli n wevris saSualo ariTmetikuli 5-jer metia pirvel wevrze. ipoveT an: a1. A. 8 B. 11 C. 10 D. 9 6) pirveli n wevris saSualo ariTmetikulisa da pirveli wevris naxevris sxvaoba 10-is tolia. ipoveT an. A. 19 B. 22 C. 20 D. 23 13.17. a1 , a2 , a3 , K ariTmetikuli progresiis sxvaoba 3-is tolia. ipoveT c1 , c2 , c3 , K ariTmetikuli progresiis sxvaoba, Tu yoveli n 1 -Tvis: 1) cn = 3an . B. 3 C. 6 D. 9 A. 1 2) cn = an + 3 . B. 3 C. 6 D. 9 A. 1 3) cn = a2 n 1 . B. 3 C. 6 D. 9 A. 1 4) cn = 2an + 1 . B. -6 C. 3 D. 6 A. -3

105

13.18. ipoveT ariTmetikuli progresiis udidesi uaryofiTi wevri, Tu: 2 1 1) a1 = 37 , d = 1 . 2) a1 = 42 , d = 1 . 2 3 2 3 3) a1 = 28 , d = . 4) a1 = 40 , d = . 5 5 13.19. ipoveT ariTmetikuli progresiis umciresi dadebiTi wevri, Tu: 4 1 1) a1 = 50 , d = . 2) a1 = 48 , d = 2 . 5 3 1 1 3) a1 = 32 , d = . 4) a1 = 60 , d = 1 . 2 3 13.20. ipoveT ariTmetikuli progresiis yvela dadebiTi wevris jami, Tu: 3 2 1) a1 = 35 , d = . 2) a1 = 28 , d = . 4 5 13.21. ipoveT ariTmetikuli progresiis yvela uaryofiTi wevris jami, Tu: 1 3 1) a1 = 22 , d = . 2) a1 = 35 , d = . 3 4 13.22. 1) ipoveT 3-is jeradi yvela orniSna ricxvis jami. 2) ipoveT 50-is jeradi yvela samniSna ricxvis jami. 3) ipoveT yvela kenti ricxvis jami 12-dan 82-mde. 4) ipoveT yvela luwi ricxvis jami 111-dan 129-mde. 13.23. 1) ipoveT yvela iseTi orniSna naturaluri ricxvis jami, romlebic 3-ze gayofisas naSTSi iZleva 2-s. 2) ipoveT yvela im samniSna naturaluri ricxvis jami, romlis 17-ze gayofisas naSTi tolia 5-is. 3) ipoveT naturaluri ricxvi, romelic yvela mis win mdgomi naturaluri ricxvis jamze 20-iT naklebia. 4) ipoveT naturaluri ricxvi, romelic yvela mis win mdgomi naturaluri ricxvis jamis tolia. 13.24. ariTmetikuli progresiis m -uri wevri udris n -s, xolo n -uri wevri m -s (m n ) . ipoveT am progresiis pirveli wevri da sxvaoba. 13.25. amoxseniT gantoleba: 1) 1 + 3 + 5 + L + (x + 1) = 400 2) 4 + 7 + 10 + L + (x 2) = 209 3) 1 + 4 + 7 + L + (x 11) = 117 4) 2 + 4,5 + 7 + L + (x + 30) = 515

106

13.26. 1) ramden saaTSi gaivlis velosipedisti 54 km-s, Tu pirvel saaTSi igi gadis 15 km-s, xolo yovel Semdeg saaTSi 1 km-iT naklebs, vidre winaSi? 2) amfiTeatri Sedgeba 10 rigisagan. pirvel rigSi 100 adgilia, xolo yovel momdevno rigSi ki 20 adgiliT meti, vidre winaSi. ramden kacs itevs amfiTeatri? 3) burTulebi samkuTxedis saxiTaa dalagebuli ise, rom pirvel mwkrivSi erTi burTulaa, xolo yovel momdevnoSi erTi burTuliT meti, vidre winaSi. ramden mwkrivadaa dalagebuli burTulebi, Tu maTi saerTo raodenoba 120-s udris? 4) xelosanma pirvel dRes daamzada 8 detali, xolo yovel Semdeg dRes amzadebda 1 detaliT mets, wina dResTan SedarebiT. ramdeni dRe imuSava xelosanma, Tu sul daamzada 77 detali. 13.27. 1) ori dabidan, romelTa Soris manZilia 120 km, erTmaneTis Sesaxvedrad gamovida velosipedisti da motociklisti. amasTan motociklisti gamovida erTi saaTiT gvian velosipedistze. motociklisti yovel saaTSi gadis 15 km-s. velosipedistma pirvel saaTSi gaiara 5 km, xolo yovel Semdeg saaTSi gadioda, 1 km-iT mets, vidre winaSi. motociklisti moZraobis dawyebidan ramdeni saaTis Semdeg Sexvdeba velosipedists? 2) qalaqidan soflisaken gaemgzavra velosipedisti, xolo 2 sT-is Semdeg mis kvaldakval gavida motociklisti. velosipedistma pirvel saaTSi gaiara 18 km, xolo yovel Semdeg saaTSi gadioda erTi kilometriT naklebs, vidre winaSi. motociklistma pirvel saaTSi gaiara 12 km, xolo yovel Semdeg saaTSi gadioda 2 km-iT mets, vidre winaSi. motociklisti gamosvlidan ramdeni saaTis Semdeg daeweva velosipedists? 13.28. ipoveT m parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac: 1) 3x+1=m, 2x+2=3m da 3x+2=5m gantolebebis fesvebi Sesabamisad warmoadgenen ariTmetikuli progresiis pirvel, meore da mesame wevrebs. 2) 2x-1=m gantolebis x1 fesvi da x2-(2m+6)x+(m+2)(m+4)=0 gantolebis x2 da x3 fesvebi warmoadgenen ariTmetikuli progresiis Sesabamisad pirvel, meore da mesame wevrebs.

!
107

!
$14. geometriuli progresia
g e o m e t r i u l p r o g r e s i a S i (##14.1 14.16): 1 1) b1 = , q = 2 . ipoveT b6 . 4 B. 6 C. 7 D. 10 A. 8 1 2) b1 = 4, q = . ipoveT b4 . 3 4 2 2 1 A. B. C. D. 27 27 9 9 1) b1 = 2, b6 = 486. ipoveT q . B. -3 C. 2 D. 2 A. 3 2) b1 = 3, b8 = 384. ipoveT q . B. -4 C. 4 D. 2 A. -2 1 1) b1 = 256, q = , bn = 2. ipoveT n. 2 B. 6 C. 7 D. 8 A. 4 1 1 2) b1 = 81, q = , bn = . ipoveT n. 27 3 B. 9 C. 7 D. 10 A. 8

14.1.

14.2.

14.3.

14.4. A. 48 A. 20 14.5. A. 2 A. -2 14.6. A. 36 A. 29 14.7. A. 1

1) b5 = 256, q = 4. ipoveT b3 . B. 32 C. 64 D. 16 b8 = 640, q = 2. ipoveT b4 . 2) B. -20 C. -40 D. 40 1) b2 = 7 , b5 = 56 . ipoveT q . B. 3 C. 4 D. 5 2) b6 = 2 , b10 = 162 , q < 0 . ipoveT q . B. -3 C. -4 D. -5 1) b1 = 32 , b3 = 50 , b2 > 0 . ipoveT b2 . B. 38 C. 40 D. 42 2) b5 = 49 , b9 = 9 . ipoveT b7 . B. 27 C. 23 D. 21 1) b3 = 18 , b6 = 486 . ipoveT b1 . B. 2 C. 3 D. 6 2) b5 = 1024 , b9 = 64 . ipoveT b15 . 108

A. 1 A. ! !

B. 2 C. 4 3) b9:b6= 3 . ipoveT b50:b44.

D. 8 D. 9

B. 3

C. 3 3

! 5*!b10:b5= 2 /!jqpwfU!b40:b20/! A. 2 2 B. 2 C. 4 D. 8 1 14.8. 1) b1 = , b10 = 16 , bn = 1 . ipoveT n . 32 B. 5 C. 6 D. 7 A. 4 2 2) b5 = , b9 = 6 , bn = 54 . ipoveT n . 27 B. 11 C. 12 D. 13 A. 10 14.9. 1) b1 = 3, q = 2. ipoveT S 5 . B. 63 C. 93 D. 95 A. 45 2) b1 = 2, q = 1. ipoveT S 20 . B. -2 C. 2 D. 0 A. 3 14.10. 1) b1 = 1, b2 = 2. ipoveT S 9 . B. 171 C. 160 D. 172 A. 165 2) b1 = 3, b2 = 6. ipoveT S 5 . B. 73 C. 91 D. 93 A. 80 14.11. 1) S 6 = 189, q = 2 . ipoveT b1 . B. -2 C. 4 D. 3 A. 2 2) S 4 = 80, q = 3. ipoveT b1 . B. 3 C. 4 D. 1 A. 2 14.12. 1) meore da meeqvse wevrebis namravlia 16. ipoveT am progresiis meoTxe wevri. B. -6 C. -8 D. 4 A. 2 2) pirveli, mesame da mexuTe wevrebis namravlia 8. ipoveT am progresiis mesame wevri. B. 2 A. 2 3) pirveli xuTi wevris progresiis mesame wevri. B. 3 A. -3 4) pirveli Svidi wevris progresiis meoTxe wevri. B. 3 A. -2 3 1 14.13. 1) b1 = , q = . ipoveT am 2 2 me-3-dan me-7-mde CaTvliT. C. 4 D. 6 namravlia 243. ipoveT am C. 4 D. -2 namravlia 128. ipoveT am C. -4 D. 2

progresiis wevrTa jami

109

A.

95 128

B.

93 128

C.

91 128

D.

89 128

3 , q = 2 . ipoveT am progresiis 4 me-4-dan me-7-mde CaTvliT. A. 30 B. 40 C. 20 b2 b1 = 4 14.14. 1) ipoveT b1 b3 b1 = 8 B. 1 C. 3 A. 2 b5 b1 = 15 2) ipoveT q . b4 b2 = 6 1 1 1 A. 2; B. 3; C. 4; 2 3 4 14.15. 1) b3b10 = b6bn . ipoveT n . B. 9 C. 11 A. 7 2) b5 : b2 = b7 : bn . ipoveT n . B. 4 C. 5 A. 3 14.16. 1) bn = 3 2 n . ipoveT S 4 . B. 90 C. 120 A. 60 n 1 2) bn = 2 3 . ipoveT S 5 . B. 122 C. 242 A. 80 n 3) S n = 3 2 3 . ipoveT q . B. 2 C. 1,5 A. 0,5

2) b1 =

wevrTa jami D. 50

D. 4

D. 5; D. 13 D. 6

1 5

D. 150 D. 360 D. 3

3 1 . ipoveT q . 3n 1 1 2 4 A. B. C. D. 3 3 3 3 14.17. b1 , b2 , b3 , K geometriuli progresiis mniSvneli 2-is tolia. ipoveT c1 , c2 , c3 , K geometriuli progresiis mniSvneli, Tu yoveli n 1 -Tvis: 1) cn = 5 bn . B. 0,5 C. 10 D. 2 A. 5 1 . 2) cn = bn A. 0,5 B. 2 C. 4 D. 8 2 3) cn = bn .

4) S n =

110

A. 0,5 A. 2 14.18.

B. 2 4) cn = b2 n . B. 4

C. 4 C. 6

D. 8 D. 8

amoxseniT gantoleba:
x11 + x x 1 x11 + x 2 2) 1 x + x 2 x 3 + L + x10 = 1+ x 1) bn geometriuli progresiis TiToeuli wevri da-

1) 1 + x + x 2 + L + x10 =

14.19.

debiTia da yoveli n 3 -Tvis bn = bn 1 + bn 2 . ipoveT am progresiis mniSvneli. 2) bn geometriuli progresiis sami momdevno wevri yoveli n 3 -Tvis akmayofilebs pirobas 2bn + 3bn 2 = 7bn 1 . ipoveT am progresiis mniSvneli. 14.20. 1) ipoveT (bn) geometriuli progresiis mniSvneli, romlisTvisac 8b2+2b3 gamosaxuleba Rebulobs umcires mniSvnelobas (b1>0) 2) ipoveT (bn) geometriuli progresiis mniSvneli, romlisTvisac 12b2-3b3 gamosaxuleba Rebulobs udides mniSvnelobas (b1>0). 3) ipoveT b1-2b2-4b3 gamosaxulebis udidesi mniSvneloba, Tu (bn) geometriuli progresiaa pirveli wevriT b1=4. 4) ipoveT 3b3-2b2 gamosaxulebis umciresi mniSvneloba, Tu (bn) geometriuli progresiaa pirveli wevriT b1=6. 14.21. geometriuli progresiis m -uri wevri udris 2 n -s,

14.22.

xolo n -uri wevri 2 m -s (m n ) . ipoveT am progresiis pirveli wevri da mniSvneli. 1) geometriuli progresiis pirveli oTxi wevris jami udris 30-s, momdevno oTxi wevrisa ki 480-s. ipoveT pirveli Tormeti wevris jami. 2) geometriuli progresiis pirveli sami wevris jamia 40, eqvsi wevrisa ki 60. ipoveT progresiis pirveli cxra wevris jami. 3) geometriuli progresiis pirveli sami wevris jami udris 168-s, xolo Semdegi sami wevris jami 21-s. 111

14.23.

14.24.

ipoveT progresiis pirveli wevri da mniSvneli. 4) ipoveT oTxi ricxvi, romlebic Seadgens klebad geometriul progresias, Tu viciT, rom am progresiis kiduri wevrebis jamia 27, xolo Sua wevrebis jami aris 18. ipoveT luwi raodenobis wevris mqone geometriuli progresiis mniSvneli, Tu misi: 1) yvela wevris jami 7-jer metia kent adgilebze mdgomi wevrebis jamze; 2) yvela wevris jamis fardoba luw adgilebze mdgomi wevrebis jamTan 1,5-is tolia. ipoveT m parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac: 1) 3x+3=2m, 2x-1=m da 4x-7=3m gantolebebis fesvebi Sesabamisad warmoadgenen geometriuli progresiis pirvel, meore da mesame wevrebs. 2) x-4=m gantolebis x1 fesvi da 9x2-6(m+1)x+(m+4)(m-2)=0 gantolebis x2 da x3 fesvebi warmoadgenen geometriuli progresiis Sesabamisad momdevno wevrebs.

! ! !
$15. logariTmis Semcveli gamosaxulebebis gamoTvla. maCvenebliani da logariTmuli gantolebebi. gantolebaTa sistemebi
15.1. g a m o T v a l e T (##15.1 15.8): 1) lg 100 log 2 32 A. 0 B. 2 C. 3 A. 1
log 4 16 B. 0 3) log 1 4 log 3 81

D. -1 D. 3

2) 3

log 3 4

C. 2

A. -6

4) 4
A. 1

log 2 3

B. 7 + log 3 27 B. 0

C. 5 C. 12

D. -4 D. 3

112

15.2. A. 4

1) 5 2) 3
A. 0

log 0 , 2

1 3

+ log 3 27 B. 5

C. 6 C. 5

D. 7 D. 7

log 9 16

log 0,5 8
3

B. 3
1 3) 3
log 2

log 0,5 8 1 4

A. 3
1 4) 7

B. 3
log 7 3

C. 3

1 2

D. 3

3 4

log 0,1 10

A. 1 15.3. A. 2 A. 2

1 3 1) log 3 54 log 3 2 B. 3

B. 1

C. 1 C. 4 C. 4

2 3

D. 2 D. -1 D. 5

A. 6

A. 3 15.4. A. 1

2) 2 log 2 48 log 2 3 B. 3 25 3) log 5 + log 5 20 4 B. 5 3 1 1 4) log 2 + log 2 4 27 3 B. 2 1) log 2 48 + log 1 3


2

C. 4

D. 3

C. -3

D. -2

A. 1

B. 3 8 5 2) log 2 log 0,5 5 2 B. 0

C. 4

D. 2

C. 2
3

D. -2

3) log
A. 1

18 + log 1 2

B. 3
1 4) log 5 49 log 5 35 2 B. 0

C. 4

D. 2

A. -1

C. 1

D. 2

113

log 2 27 log 1 8

15.5. A. 3

1)

log 3 2 log 1 3
2

2)
A. -2

B. 1 lg 32 + log 0,5 243


log 0,1 2 + log 2 3

C. 2

D. -1

B. -3

C. 5

D. -6 D. 4 D. 4 D. 2 D. 3 D. 0 D. 1 D. 4

3) 25
A. 1

log 5 2 3

log 2 2 + 3

B. 2

C. 3
4 + 15

4)
A. 2 15.6. A. 0

1) 2)
A. 2

3)
A. -3

4)
A. 15.7. A. 1
1 2

9 log3 4 15 16 log 4 B. 3 lg log 3 log 4 64 B. 4 log 3 log 2 log 4 16 B. 0 log 2 log 9 log 5 125 B. -2 log 4 log 9 log 3 27

C. 1 C. 1 C. 1 C. 1 C. C. 3
1 4

B. -1 1) xy, Tu 2x=5, 5y=8 B. 2


y

A. 1 A. 5

1 2) xy, Tu 3x=7, =27 7 B. 3 C. -2 3) xyz, Tu 2x=7, 7y=11 da 11z=16 B. 4 C. 3


z

D. -3 D. 2

15.8.

8 1 4) xy-2z, Tu 2x=5, 5y=9 da = 4 9 A. 5 B. 4 C. 3 5) 9x-23x+1+9, Tu 3x=a A. (a+1)2 B. a2-a+1 C. 2a x x +1 4 2 6) , Tu 2x=a 2x 2 A. a B. 2a C. a-2 1) x+y, Tu 3x=5, 3y=5,4

D. 2 D. (a-3)2

D. 2a-1

114

A. 3 A. 4

B. 4 C. 5 2) 1) x+3y, Tu 2x=0,8, 8y=2,5 B. 3 C. 2


1 1 3) x-2y, Tu 3x=8, = 1 8 9 B. 2 C. 3
z y

D. 6 D. 1

A. 1

D. 4

3 1 1 da = 7 3 2 A. 2 B. 1 C. 0 D. 1 15.9. 1) Tu lg3=a, maSin lg810= A. a2+1 B. a4+1 C. 4a+1 D. 2a+1 2) Tu log3 5 =a, maSin log3 75 = A. 2a-1 B. 2a+1 C. a2+1 D. a2-1

4) x+2y-z, Tu 2x=7, 4y=

a m o x s e n i T g a n t o l e b a (##15.10 15.18): 15.10. A.


1 6
x

1) 4 x = 2
B.
1 4

C.

1 3

D.

1 5

A. -

1 2 1 2

A. -

A. -2 15.11. A. 0

A. 2 A. 2

3) (0,2) x = 5 1 B. 2 9 4) (0,75) x = 16 B. -1 1 1) 2 2 x + 4 = 16 B. -2 1 2 x +8 2) 5 = 25 B. -4 3) 4)
6

1 2) = 3 3 1 B. 2

C. 2

D. 3

C. 1

D. -1

C. 1

D. 2

C. 4

D. -3

C. 6 C. 3

D. -5 D. 4

4 2 x 1 = 2 B. 1 2
6 x +1

=2

115

A. 2 15.12. A. -1

B. 1
1 1) 4 x 16 B. 1
1 2

C. 0
=4

D. 1

C. 2

D. 0

A. 0 A. 1

2) 3 x = 9 9 B. 3 3) 15 x 5 x = 27 B. 2
1 4) 6 x = 144 2 B. -2 1) log 2 x = 3
x

1 1 2

C. 1 C. 3

D. 1 D. -1

A. 2 15.13. A. 8

C. 1 C.
1 3

D. -1 D.
1 9

B. 9

2) log 1 x = 1
2

A. 4
1 3

A.

1 4 3) log 3 (2 3x ) = 1 1 B. 3 4) log 1 (x 4) = 1

B.

C.

1 2 1 2

D. 2
1 2

C.

D.

A. 7 15.14. A. 1

1) 2)
A. 2

3)
A. 3

4)
A. 6 15.15. A. 9

1) 2)

B. 8 C. 9 log 2 (1 + log 3 x ) = 0 B. 2 C. 3 log 4 (2 + log 2 x ) = 1 B. 8 C. 4 log 3 (4 log 2 x ) = 1 B. 4 C. 2 log 4 log 2 (x 5) = 0 B. 7 C. 8 2 log 3 x + log 3 x + log 3 x 3 = 12 B. 6 C. 12 2 log 2 x + 5 log 2 x = 22

D. 6 D. 4 D. 16 D. 8 D. 9 D. 3

116

A. 8

3)
A. 16

4)
A. 24

5)
A. 8

6)
A. -3 15.16. A. 21

1) 2)
A. -2

3)
A. 5

4)
A. 6 15.17. A. 2

1) 2)
A. 3

3)
A. 1

4)
A. -2 15.18. A. 14

1) 2)
A. 12

3)
A. 7

4)
A. -13

B. 16 C. 4 D. 32 5 2 log 4 x log 4 x = 18 B. 8 C. 4 D. 2 2 6 log 2 x + log 2 x + log 2 x = 36 B. 16 C. 12 D. 20 log 2 x 2 + log 2 x 4 = 18 B. 4 C. 8 D. 4 4 6 log 3 x + log 3 x = 10 B. 3 C. 2 D. 3 lg(x 13) + 3 lg 2 = lg(3x + 1) B. 19 C. 20 D. 18 log 2 (x + 4 ) + 3 + log 2 3 = log 2 (22 x + 90 ) B. -3 C. 2 D. 1 lg 5 1 = lg(x + 3) lg(3 x 1) B. 6 C. 7 D. 4 1 lg(2 x 3) + lg 9 = lg(4 x + 9) 2 B. 7 C. 8 D. 9 log 7 (2 x 3) log 7 3 = log 7 (14 3 x ) log 7 5 B. 4 C. 5 D. 3 log 5 (2 x 5) log 5 5 = log 5 (11 x ) log 5 6 B. 4 C. 5 D. 6 log 3 (1 + 2 x ) + log 3 13 = log 3 9 + log 3 (4 x 3) B. 2 C. 3 D. 4 log 5 (x + 3) + log 5 (x 3) = log 5 (2 x 1) + log 5 1 B. -5 C. 4 D. 5 log 3 (2 x 7 ) log 3 (5 x 7 ) = 1 B. 12 C. 18 D. 17 log 3 (4 x 7 ) log 3 (x 8) = 2 B. 13 C. 14 D. 15 log 2 (7 x 1) log 2 (2 x 11) = 4 B. 9 C. 11 D. 13 log 5 (5 3x ) log 5 (17 + x ) = 2 B. -15 C. -11 D. -9

117

amoxseni T gantoleba ( ## 1 5 . 19 - 1 5 . 2 5) : 15.19.


2 9 1) 3 8 2 3) 5
x 1 x x 1

3 8 = 5 8

4 27 2) 9 8 4 4) 25
x 1

x 1

2 3 = 2 5

25 8

x2

125 8
x +1

x2

15.20.

1) (0,25)2 x =
1 3) 3 x +1 9
2

256 2 x +3
1 = 27
x

0 , 5( x 2 )

8 9 2) 27 4

=1
55 x

1 4) 2 x 5 x = 0,1 10 1 2) 27
1 x

15.21.

8 3x 9 1) = 27 4
x 3

=9
x

2 x 1 2

15.22. 15.23. 15.24. 15.25. 15.26.

5 1 1 1 1 3) 3 x = 4) 2 x = 10 x 1 10 3 27 5 x+2 x x+2 x 1) 3 + 3 = 30 2) 4 + 4 = 17 x 3 x2 x 1 x 4 3) 5 +5 + 5 = 31 4) 6 + 6 x 3 + 6 x 2 = 43 1) 4 x 3 2 x 4 = 0 2) 9 x + 4 3 x 21 = 0 x x 3) 4 + 3 2 28 = 0 4) 25 x + 5 x 2 = 0 1) 5 2 3 x 3 12 2 33 x + 7 = 0 2) 3 2 x 1 6 31 2 x + 5 = 0 3) 33 x + 2 12 3 3 x 2 + 1 = 0 4) 2 5 x 1 12 215 x 1 = 0 1) 9 4 x 3 6 x = 2 9 x 2) 2 5 2 x + 10 x = 15 2 2 x 2x 2x 2x 3) 25 9 + 5 15 = 12 25 4) 7 4 x 1 + 14 x 1 = 8 49 x 1 ipoveT a parametris is umciresi mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs erTi fesvi: x x 1) 4 x a 2 x a + 3 = 0 2) 25 (a + 3) 5 a = 0

3) 9 x (a 3) 3 x + 6 a = 0

4) 6 x (2a + 3) 6 2 2a = 0

15.27.

a m o xs en i T g an t oleb a ( ## 1 5 .2 7 - 1 5 .3 1 ) : 1) log 2 5 1 = log 2 (3x + 1) + log 1 (3x 5)


2

2 5 3) lg 5 1 = lg(2 x 3) + log 0,1 (9 x )

2) lg(x + 3) + log 0,1 (x 3) = 1 + lg

4) log 2 (5 x 4 ) = 1 + log 2 3 + log 2 (3 x 5) 118

15.28.

1)

1 log 2

10

(3x 1) log 1 (4 x + 2) = 1 + lg 5
10

1 2) log 2 1 3) log 2
1 4) log 2

10

(2 x 1) log 1 (x 9) = 2
10

10

(3x 20) + log 1 (2 x 19) = lg x


10

10

x log 1 (x + 5) + lg 0,02 = 0
10

15.29.

1)

x 3 log 3 x + 2 = 0 1 2 1 1 3) lg x = lg x 12 3 4

2 log 3

2) log 2 x log 2 x 2 = 0 2 1 2 4) + =1 5 lg x 1 + lg x

15.30.

1) 3 log 2 x 2 log 2 ( x) 5 = 0 2 2) 4 log 2 ( x) + 2 log 4 x 2 + 1 = 0 4 3) 2 log 2 ( x 1) 3 log 2 (x + 1)2 + 4 = 0 2


2 4) 3 log 3 (x + 2)2 log 3 ( x 2) 9 = 0

15.31.

1) log 3 3 x + 8 = x + 2 3) log 2
x

( ) (7 + 4 ) = 3 x

2) log 3 24 + 3 x = 4 x 4) log 2
x

( ) (14 + 2 ) = 5 x

amoxseniT sist ema (##15.32; 15 .33): x y 1 2 y 5 x = 200 3 2 = 15.32. 1) 2) 9 x + y = 1 y x = 2 27 x = 9 y 7 x +1 2 y = 4 4) 3) y x = 3 81 x 3 y = 243 15.33.


lg x + lg y = 2 1) x y = 15 log x + log 4 y = 1 + log 4 9 2) 4 x y = 16 3 y 9 x = 81 4) 2 lg(x + y ) lg x = 2 lg 3

3 x 2 y = 972 3) log 3 (x y ) = 2

!
119

$16. maCvenebliani da logariTmuli utolobebi


! ipoveT utolobis amonaxsnTa simravle (##16.1 - 16.7): 1) 4 x < 2 1 1 A. ];1[ B. ]1; [ C. ; D. ; 2 2

16.1.

2) 6 x 1 A. [0; [ B. [1; [
1 3) < 25 5 A. ];2[ B. ];1[ 1 4) > 1 2 A. ];0[ B. ];1[ 1 1) 2 x +1 > 2 A. ]2; [ B. ];2[ 1 2) 41 x > 16 A. ]2; [ B. ]3; [ 1 3) 5 x + 2 < 25 A. ];4[ B. ];5[ 1 4) 2 x + 4 < 4 A. ]6; [ B. ];6[
x +1 x

C. ];0]

D. ];1]

C. ] 1; [

D. ] 2; [

C. ] 0; [ C. ];1[ C. ];3[ C. ]5; [ C. ]4; [ C. ];3[ C. ]2; [

D. ] 1; [ D. ]3; [ D. ]0; [ D. ]4; [ D. ] 0; [ D. ] 1; [ D. ];0[ D. [2; [

16.2.

16.3.

1) (0,3) > 0,09 A. ];0[ B. ]3; [ 1 2) (0,2)3 x 1 < 25 A. ] 1; [ B. ];1[


x 1

(0,4 ) 3) (0,4 ) A. ];0[ B. ];2]


2 x4

2 x

C. [0; [

120

1 4) 3

4 x2

A. ];0] 16.4.

1 B. 0; 2

1 C. ; 2
C. ] 1; [
< 2 3

1 D. ; 2
D. ]0; [

1) 3 x 1 2 2 x 2 > 144 A. ];3[ B. ]3; [


2 27 2) 9 4 A. ];2[ B. ]2; [
x 3 x 3

C. ]0;2[ C. [0;1[

D. ]1;3[ D. ]1;1[

A.

] 1; [

3) 2

7 < 2 7 B. [0; [
x2

125 2 4) 5 8 A. ];3[ B. ]3; [

x2

>

25 4 C. ]2;3[

D. ]2; [ D. ]0;3[ D. [0;4[ D. ]2;2[ D. [0; [ D. ] 1;8[ D. ] 0; [ D. ] 0; [ D. ]4; [

16.5.

1) 3 A. ];1[ 2) 3 A. ];4[
A. ]0;2[

3x2

+3 3 B. ] 1; [

3 x +1

3x

< 57

C. ]0;1[

+ 3 x 1 3 B. [0; [

x 2

< 11 C. [0;2]

3) 2

+2 +2 B. ]2; [
x

x 1

x 2

<7

C. ];0[
x 2

16.6.

4) 3 5 2 5 A. ];4[ B. ] 1; [ 1) log 3 x < 2 A. ]9; [ B. ] 0;9[ 2) log 0,2 x > 2

x 1

+5

< 66 C. [0;4[

C. ];9[ C. ];25[ C. ] 1; [ C. ] 0;4[

A. ] 0;25[ B. ]25; [ 3) log 5 x > 0 A. ] 0;1[ B. ];1[ 4) log 1 x < 1 16.7. A. ];4[ B. ] 0; [ 1) log 3 (2 x + 1) > 0
4

121

1 A. ;1 B. ] 0; [ 2 2) log 0, 2 (2,2 2 x ) < 1

1 C. ; 2

D. ];1[ D. ] 1,1; [ D. ]3;0[ D. ] 1;4[

16.8.

A. ]4;8[ ricxvebi 1) A. a, b, c 2) A. a, c, b 3) A. b, a, c

B. ] 1; [ 1 3) log 9 (x + 3) < 2 A. ] 0; [ B. ];0[ 4) log 0, 25 (8 x ) > 1 A. ];1,1[

C. ];1[ C. ]3; [

B. ];8[ C. ]4; [ daalageT zrdis mixedviT: a = log3 5 , b = log 5 3 , c=2 B. a, c, b C. b, a, c a = log 4 20 , b = log 7 2 , c= log 5 7 B. c, b, a C. b, a, c a=1, b = log 1 3 , c= log3 5
2

D. b, c, a D. b, c, a D. c, a, b

B. b, c, a

C. a, b, c
1 , c= log 1 5 2 2 C. a, b, c

4) a = log 5 1 , b = log 3
A. b, a, c ! ! ip ov eT 16.12): 16.9. B. c, b, a

D. b, c, a

ut ol obi s
2

am on axsnT a

sim ravl e
2

(## 1 6 .9 -

1) 3 x

3 x

1 9

2) 5 4 x x 1
16 x

1 3) 3

x2 + 2 x

1 9

4) 2 x
3 x 1 3 2 x

6 x +8

<1

16.10.

1 1 x 1) > 125 5

2 x +1

2)

1 81
4 x 1

3)
16.11.

2 x 3 5 1 x

0,04

5 3 x 16 4) < 2 25

2*! 4 x 2 x 2 !

3*! 25 x < 6 5 x 5 !

122

! 16.12.

1 1 5*! 2 > 3 ! 9 3 x x x 2* 3 4 + 2 9 5 6 < 0 2) 3 25 x 2 15 x 5 9 x 0

4*! 52 x +1 > 5 x + 4 !!

16.13.

3) 10 x + 25 x 4,25 50 x 4) 9 4 x + 5 6 x 4 9 x gamoarkvieT 1-ze metia, naklebia Tu tolia x :!


2 2*! x = 3
log 1
7

5 15 2

3 3*! x = 2

log 2

6 15 3

! 16.14.

1 4 3 4 2 1 2 4*! x = ! ! 5*! x = 2 ! 5 5 ipoveT! a -s! yvela mniSvneloba, romlisTvisac miTiTebuli utoloba iqneba samarTliani!

log

7 12

log 32 2 +log 3+ 2 2

log 2

2*! a

11 3 0 ,3

log 4

> 1 !!

3*! a

5 19 0 ,5

>1!
log 21 3

8 a 6 2 a 2 ! 4*! >1! ! 5*! > 1! 5 3 16.15. 1) amoxseniT utoloba! a 2 x +1 > a x + 4 , !Uv! x = 2 !ar aris am utolobis amonaxsni.

log

4+ 15

2) amoxseniT utoloba! a x +13 < a 2 x +15 -! Uv! x = 5 ! aris am utolobis amonaxsni.


ip ov eT u tol ob is ( ## 16 . 1 6 - 16 . 2 0 ) : 16.16. 1) lg(x + 2) > lg(6 x ) am on axsn T a
3

si mr avl e
3

2) log 1 (3 x 9) < log 1 (7 x ) 4) log 1 (x 1) > log 1 (5 x )


2 2

3) log 2 (2 x 4) < log 2 x


16.17.
2 1) 2 log 8 (x 2 ) log 8 (x 3) > 3 2) log 1 (x 1) log 3 (x + 1) + log
3 4

(5 x ) < 1

3) log 2 (x + 14 ) 2 log 1 (x + 2 ) < 6


1 4) log 3 (x + 2 ) log 2
1

16.18.

1) log 1 x 2 5 x + 5 < log 1 (2 x 1)


3 3

(x 2) < 2 log 9 (4 x + 1)

123

2) log 2 x 2 + 3 x < 2
2

3) log 1 x + x 2 > 2

4) log 0,7
16.19.

( (x

+ 1 < log 0,7 (2 x 5)


0

2 2) log 3 x + 2 log 3 x 3 2 3) log 0, 25 x log 2 x > 3

2) lg 2 x + lg x 2 0

16.20.

16.21.

1) log 3 2 3 x 9 > x x 4*! log 4 2 x +1 8 ! ! 2 ipoveT x cvladis romelTaTvisac

( (

( ) 5*! log (35 2 5 ) > x + 1 !


2) log 2 2 x +1 4 < x
5
x

4) log 2 x 6 log 1 x + 2 0 1
2 4

mniSvnelobaTa
2 3

simravle,

1) log 0,3 ( x 3) , log 0,3 ( x 3) , log 0,3 ( x 3) ,... ariTmetikuli progresia aris zrdadi. 2) log 0,1 ( 2 x ) , log 0,1 ( 2 x ) , log 0,1 ( 2 x ) ,... ariTmetikuli progresia aris klebadi.
2 3 2 3) log 0,5 ( x 2 ) , log 0,5 ( x 2 ) , log3 ( x 3) ,... geometriuli 0,5 progresia aris zrdadi.

4) 1, lg 2 ( x 3) , aris zrdadi.

lg 4 ( x 3) ,... geometriuli progresia

$17. trigonometriul funqciaTa mniSvnelobebis gamoTvla


17.1. ipoveT sin , Tu:
3 ; 5 2 2 A. B. 5 5 12 2) cos = ; 13 5 5 A. B. 13 13 3) cos = 0,6; A. 0,8 B. 0,4 2 4 5

1) cos =

0<<

C.

D.

4 5

90 o < < 180 o 7 13 o 270 < < 360 o C. 0,8

C.

D.

7 13

D. 0,4

124

7 ; 25 24 24 A. B. 25 25 17.2. ipoveT cos , Tu: 4 1) sin = ; 5 2 2 A. B. 5 5 4 2) sin = ; 5 3 1 A. B. 5 2 5 3) sin = ; 13 12 3 A. B. 13 2

4) cos =

< <

3 2 12 C. 25

D.

12 25

0 o < < 90 o

C.
<<

3 5

D.

3 5

3 2 1 C. 2

D.

3 5

90 o < < 180 o

C.

12 13

D.

3 2

4) sin = 0,8;

!!!!!!!A. 0,6
A.
4 3

17.3. ipoveT tg , Tu:

B. 0,6
4 , 5 4 3

3 < < 2 2 C. 0,4 0<<

D. -0,4

1) sin =

B.

C. 1
<< 2 1 C. 3
3 < < 2 2 2 C. 3 3 << 2 3 C. 4

D. 1

2) sin =
A.
3

3 , 2 1 3

B.

D. 3

3) cos =
A.
3 4

3 ; 5 4 3

B.

D.

4 3

4) cos = 0,8;
1 4 B. 3 2 17.4. ipoveT cos , Tu:

A.

D.

4 5

125

1) tg =
A.
3 5

4 ; 3

0<< 4 5

2
3 5

B.
3 2) tg = ; 4

C.
<< 2

D.

4 5

A.

4 5 3 3

B.

4 5 3 3

C.

1 2 1 2

D.

1 2 1 2

3) tg = 2 ;
A. B.

270 o < < 360 o

C.

D.

4) tg =
A.

12 ; 5

180 o < < 270 o

5 5 B. 13 13 17.5. ipoveT sin , Tu: 5 1) tg = ; 12 5 5 A. B. 13 13 3 2) tg = ; 4 3 4 A. B. 5 5 40 3) tg = ; 9 40 40 A. B. 41 41 24 4) tg = ; 7 24 24 A. B. 25 25 17.6. ipoveT sin 2, Tu: 3 1) sin = ; 5 24 24 A. B. 25 25

C.
2

12 13

D.

12 13

0<<

C.
<<

12 13

D.

12 13

3 2 4 C. 5

D.

3 5

3 < < 2 2 9 C. 41 << 2 7 C. 25 0<<

D.

9 41

D.

7 25

2 12 C. 25

D.

12 25

126

2) sin =
A.
60 169

5 ; 13 60 169

90 o < < 180 o

B.

C.

120 169

D.

120 169

4 ; 5 24 24 A. B. 25 25 3 4) cos = ; 5 24 24 A. B. 25 25 17.7. ipoveT cos 2, Tu: 1 1) sin = 3 1 2 A. B. 9 9 5 2) sin = 7 1 1 A. B. 49 49 2 3) cos = 3 1 1 A. B. 9 9 5 4) cos = 6 7 7 A. B. 18 18 17.8. ipoveT sin , Tu: 2 3 1) cos = ; 5 1 2 A. B. 5 5 3 2) cos = ; 5

3) cos =

270 o < < 360 o

C.
<<

12 25

D.

12 25

3 2 12 C. 25

D.

12 25

C.

7 9

D.

8 9

C.

10 49

D.

10 49

C.

4 9

D.

4 9

C.

11 18

D.

11 18

0<<

2
3

5 3 << 2

C.

D.

4 5

127

A.

1 5

B.

1 5
o

C.

2 5
o

D.

2 5

3) cos = 0,28; A. 0,6 B. 0,6 12 4) cos = ; 13 5 5 A. B. 26 26 17.9. ipoveT cos , Tu: 2 7 1) cos = ; 8 3 7 A. B. 4 4 7 2) cos = ; 8 1 1 A. B. 4 4 4 3) cos = ; 5 3 3 A. B. 10 10
A. 0,4 17.10. ipoveT:

270 < < 360 C. 0,8 3 << 2 7 C. 26

D. 0,8

D.

7 26

0<<

C.

2 11 4

D.

15 4

180 o < < 270 o

C.

3 4 3 2 1 10
o

D.

3 4

<<

C.
o

D.

1 10

4) cos = 0,68; B. 0,4 1) sin , Tu tg

90 < < 180 C. 0,2

D. 0,2

=5 2

A.

3 13

B.

4 13

C.
=5 2

5 13

D.

6 13

2) cos , Tu tg
A.
12 13

B.

12 13

C.
=3 2

5 13

D.

5 13

3) tg, Tu tg
A.
1 4

B.

1 4

C.

3 4

D.

3 4

128

4) tg 2, Tu tg = 2 4 4 A. B. 3 3
17.11. ipoveT:

C.

3 4

D.

3 4

3 , 0<< 5 2 3 2) sin 30 o , Tu sin = , 90 o < < 180 o 7 1 3) cos 60 o , Tu cos = << , 2 13

1) sin + 45 o , Tu sin =

( (

) )

4) tg 45 o , Tu tg = 3 17.12. ipoveT:

4 5 , cos = , 0 < < , << . 5 13 2 2 4 12 3 3 2) sin ( ) ,Tu sin = , cos = , < < 2 , < < . 5 13 2 2 3 12 3) cos( ) ,Tu cos = , sin = , <<, << . 5 13 2 2 3 7 4) sin ( + ) , Tu sin = , cos = , <<, << . 5 25 2 2

1) cos( + ) , Tu cos =

17.13.

ipoveT funqciis umciresi dadebiTi periodi: x 3x + 5 1) y = sin 2 x 2) y = cos 3) y = sin 3 5 x 5) y = sin x 6) y = cos 3 x 4) y = tg 3

!
$18. trigonometriul gamosaxulebaTa gamoTvla
g a m o T v a l e T (##18.1 - 18.18): 18.1. A. 0

1) cos 60 o tg 45o 1 B. 2 o 2) sin 120 + cos150 o 129

C.

1 2

D.

1 3

A. 0

3 2 3) tg135 o + cos 180 o

B.

C.

3 2

D. 1

A. 2
1 2

B. 1

C. -1
o

D. -2
1 2

4) sin 150 tg 225


A. 18.2. A.
3

B. 1

C.

D. -1

1) 4 sin

2 cos + 3tg 3 6 3

B. 2 3

C. 3 3

D. 4 3

2 2 2 3 2) 2 3 sin tg + 2 cos 3 4 3 3

A. 2

B. 3

C. 4

D. 2 3

7 3 3 3) 3 2 cos 2tg 2 sin 4 4 4

A. 2

4)
A. -0,5 18.3.

B. 2 2 C. 3 3 5 5 7 3tg + 2 sin 3 cos 3 6 6 B. - 3


o o o o

D. 4

C. 0,5

D.
o o

1)

3 sin 120 5 cos150

tg 240 3tg 300

A. -1 C. 1

B. 0 D. 1,5

3)

4 cos 330 o 3tg 330 o 6tg 210 o 4 sin 240 o 2 3 4 D. 5

cos 360 o sin 210 o 1 1 A. B. 2 3 1 1 C. D. 2 3 5 11 4 sin 3tg 3 6 4) 7 5 3 cos + tg 6 4


A. 2 3 C.
3

2)

tg150 sin 300

1 2 3 C. 4

A.

B.

B. 2 3 D. 3

130

18.4.

1)
A. 1 C. 3

5 sin 750 o 3 cos 420 o

tg 585 o

4)
A. 5 C. 5 3

3tg 840 o + 4 cos 870 o 2 sin 510 o

B. 2

B. -5

D. 4 7 17 5 sin 7 cos 3 6 3) 9 tg 4 A. 1 B. 2 D. 4
o o

D. 5 3 20 19 tg + 2 cos 3 6 4) 25 sin 6
3
o

A.
o

B. 2 3 D. 4 3 D.
2 3 1 2

C. 3 18.5. A. 1
1 3 1 2

C. 3 3

A.

A.

A.

1 2

A. 0

A.

1) cos 70 cos 10 + cos 80 cos 20 1 1 B. C. 2 3 2) cos 64o cos 4o + cos 86o cos 26o 1 1 B. C. 2 3 o o o o 3) sin 36 cos 6 cos 84 sin 54 1 B. 0 C. 2 5 7 11 cos + cos sin 4) sin 12 12 12 12 2 3 B. C. 2 2 tg 65 o tg 35 o 5) 1 + tg 65 o tg 35 o 1 B. C. 1 3 2 tg + tg 9 9 6) 2 1 tg tg 9 9 1 B. 3 C. 3 3

D.

D. 1

D. 1

D.

D.

1 3

131

18.6.

1 tg 2 15 o 1 1 A. B. 3 3

1)

2tg15 o

2)
A. -1 C.

2tg 75 o 1 + tg 2 75 o

B.1
1 2

C. 3

D.

3)

1 tg 2 75 o 1 + tg 2 75 o 3 2 3 D. 3

3 2 3 C. 3

A.

B.

A. C.

18.7.

1) 6 sin 15 o sin 75 o
A. 1,5 C. 2,5 B. 2 D. 3
5 13 cos cos 6 12 12

A. C.

1 2 2 1 tg 12 4) 2 1 + tg 12 3 3 B. 2 2 3 3 D. 3 3 3 2) cos cos 8 8 2 2 B. 2 4 3 3 D. 2 4

D.

3) 8 sin

4) sin 75 o cos 255 o cos 330 o


3 3 B. 8 8 3 3 C. D. 4 4 2 2 3 2) sin sin 8 8 3 3 A. B. 2 2 2 2 C. D. 2 2

A. 3 C. 2 3 18.8.

B.

A.

D. 2 3

1) cos 2 15 o cos 2 75 o
2 2 3 C. 2

A.

B.

2 2 3 D. 2
2

3) sin + cos 12 12

4) cos 75 o sin 75 o

132

A. 1 C.
1 2

B. D. 2

3 2

A. 1 C.
1 2

B.

3 2

D. 2
sin 9

18.9.

1)

sin 40 o sin 50 o cos 10 o


1 4

2)
cos 1 2 3 C. 2

4 cos 18 9

A.

B. D.

1 2

A.

B. 1 D. 2

C. 1

3)

3 2 1 2 sin 40 o sin 50 o

A. 1 C. -2 18.10. A.

sin 2 5 o B. -1
D. 2 1) arcsin

sin 2 70 o sin 2 10 o A. 8 B. 2
C. 4 D. 1

4)

4 3 cos 10 o

3 1 arccos + arctg 3 2 2 2 B. C. 3 3 1 1 2) arcsin ( 1) + 3 arccos arctg 2 3

D. 0

A. 0

B. 3) arcsin
1

C.

D.

A.

1 + arctg1 arccos 2 2 B. 0 C. 2

D.

A. 0 18.11. A. 1

4) arcsin 0 + arccos1 arctg 3 B. C. 3

( )

D.
1 3

1) sin 2 8cos 2 + 1 , Tu cos =


B. 2 C. 3

D. 4
1 5

2) 5cos 2 sin 2 + 2 , Tu cos = 133

A. 1

B. 2,2

C. 3,2

D. 4

3)
A. 4

A. 4 18.12. A. -35

4 2 , Tu tg = 0,5 cos 2 B. 3 C. 2 5 4) + 2 , Tu tg = 5 sin 2 B. 5 C. 7 1 7

D. 1,5

D. 8

1) 7 cos 2 49sin 4 , Tu cos =


B. -30 C. -25

D. -20

2)
A. 60

3)
A. 4

4)
A. 4 18.13. A. 0,5

1)

2)
A. 18

3)
A. 5

1 81cos 4 27 sin 2 + 1 , Tu sin = 3 B. 62 C. 64 6 3sin 2 , Tu ctg = 2 cos 2 B. 6 C. 8 4 5cos 2 2 , Tu tg = 2 sin B. -5 C. 9 7 sin 5cos 1 , Tu tg = 4sin + 3cos 2 B. 2 C. 0,5 3cos + 5sin , Tu tg = 3 2sin 7 cos B. -20 C. 6 7 sin 3 cos , Tu tg = 3 3 3sin + 3 cos B. 2 C. -3
6sin + 30 cos B. 18
2 cos 60o cos B. 18

D. 66

D. 9

D. 4

D. 0,3

D. 15

4)
A. 15

) , Tu

D. 1

tg = 2 3

5)
A. 12

) , Tu
o

C. 21
tg = 5 3

D. 24

6)

4sin 60

C. 15

D. 16

2sin 3 cos

, Tu tg = 3 3

134

B. 1 C. 1,2 2 1 sin 18.14.!! ! 2*! , !Uv! tg = 2 ! 1 cos 2 1 1 A. B. C. 2 2 4 sin 2 1 , Uv! cos = ! 2) 1 cos 4 1 3 5 A. B. C. 4 4 4

A. 0,8

D. 0,6

! !!!!!!! ! !!!!!!!

!!!!!!!

D. 4

D.
Uv! cos =

!
A.
1 9

!3) 1 + tg 2 tg 2 cos 2 + 1 , B.

7 4

2 1 C. 9 3 tg 1 + ctg !!!!!! 4) , !Uv! tg = 4 ! 1 + tg ctg 1 1 A. B. C. 2 D. 4 4 2 sin ( + ) 18.15. 1) , Uv! tg = 2 !eb! tg = 3 ! cos cos B. 5 C. -5 D. -4! A. 6 cos( ) , !Uv! tg = 3 !eb! tg = 2 ! !!!!!!! 2) cos cos B. 3 C. 5 D. 7! A. 1 sin ( + ) sin cos !!!!!!!!! 3) , Uv! tg = 2 !eb! tg = 3 ! sin ( ) + cos sin 2 3 A. 5 B. 6 C. D. ! 3 2 cos( ) cos cos !!!!!!!!! 4) , !Uv! tg = 2 !eb! tg = 3 ! cos( + ) + sin sin 2 3 A. 5 B. 6 C. D. 3 2 16sin 2 3cos 2 1) , Tu tg = 0,5 18.16. 8sin 2 + 3cos 2 B. 1 C. 0,5 D. 0,2 A. 1,2 2 2 5sin + 3cos 2) , Tu tg = 2 3sin 2 5cos 2 B. 8 C. 15 D. 5 A. 13

1 ! 3 2 D. ! 3

135

3)
A.
19 34

5sin 2 2 4 cos 2 + 5 13 B. 34

, Tu tg = 5
C.
5 17

D. 1

4)
A. 5

2sin 2 + 3cos 2 5cos 2 2 B. 2

, Tu tg = 2
C. -7

18.17.

!!

!!!!!!!!

!!!!!!!!

!!!!!!!!

18.18.

!!!!!!!!

!!!!!!!!!

!!!!!!!!!

D. 9 1 1) sin cos cos 2, Uv! sin 4 = ! 4 1 1 1 1 A. B. C. D. ! 8 12 24 16 1 2) 2 sin cos sin 2 cos 2 , Uv! sin 2 = ! 2 2 2 2 3 1 1 1 1 A. B. C. D. ! 6 6 12 12 1 3) 4 1 8 sin 2 cos 2 , !Uv! cos 4 = ! 2 B. 2 C. 1 D. 4! A. 3 3 4) 3 cos 2 4 sin 2 cos 2 , Uv! cos 2 = ! 2 2 4 1 3 1 1 A. 2 B. 3 C. 2 D. 1 4 2 2 4 1 cos 1) , Uv! tg = 4 ! sin 2 1 1 A. B. C. 2 D. 4! 4 2 1 + cos 3 3 2) , Uv! tg = 3! sin 3 2 1 1 A. B. C. 3 D. 6! 3 6 1 sin 2 + 2 sin 3) , Uv! tg = ! sin 2 2 sin 2 2 1 1 A. 2 B. -4 C. D. ! 2 2 sin 2 cos 2 1 4) , Uv! cos = ! sin cos 4

136

A. 18.19.

1 4

B.

1 2

C. 4

D. 2

1) Tu ; , maSin sin sin + cos cos = 2 A. 1 B. cos 2 C. cos 2 D. 1 3 2) Tu ; , maSin sin sin + cos cos = 2
A. 1 C. cos 2 sin 3 3) Tu ; , maSin + tg = cos 2 A. 0 B. 2tg C. 2tg B. sin 2 D. 1

D. 1

18.20.

4) Tu ; , maSin cos tg sin = 2 A. 0 B. 2sin C. 2sin D. sin 2 3 ; 2 , maSin sin cos sin = 1) Tu 2

A. cos

B. cos

C. 0

D. 2sin cos

2)Tu ; , maSin cos sin ( cos + sin ) + cos 2 = 4 2 A. 2 cos 2 B. 1 + sin 2 C. -1 D. 0


3)Tu ; ,maSin cos sin ( cos + sin ) + 2 cos 2 = 2 A. 1 sin 2 B. cos 2 C. 1 D. -1 3 ; 2 , maSin 2 cos sin cos + sin 2 = 4) Tu 2

18.21.

A. 2sin 2 B. 2 cos 2 C. 2 cos 2 daalageT zrdadobis mixedviT 1) sin 10o , cos 87 o da sin 18o A. cos 87 o , sin 10o , sin 18o C. sin 18o , cos 87 o , sin 10o A. cos 20o , cos 25o , sin 25o C. cos 25 , sin 25 , cos 20
o o o

D. 1

B. sin 10o , sin 18o , cos 87 o D. cos 87 o , sin 18o , sin 10o B. sin 25o , cos 25o , cos 20o D. cos 20o , sin 25o , cos 25o

2) sin 25o , cos 20o da cos 25o

3) tg 35o , sin 25o da tg 40o 137

A. tg 35o , sin 25o , tg 40o C. tg 35o , tg 40o , sin 25o A. sin 580o , cos 250o , sin 640o C. sin 640o , sin 580o , cos 250o

B. tg 40o , sin 25o , tg 35o D. sin 25o , tg 35o , tg 40o B. cos 250o , sin 580o , sin 640o D. sin 640o , cos 250o , sin 580o

4) cos 250o , sin 640o da sin 580o

g a m oTv ale T ( ## 18 .2 2 - 1 8 .26 ) : 2 2 18.22. 1) cos 2 5o 1 + tg 5o + 1 tg 5o

2) 3) 4)

) ( ) ctg10 (1 + tg10 ) (1 tg10 ) 2(sin 5 + cos 5 ) 3(sin 5 + cos 5 )


o o 2 o 2

2 4 cos 5 5 2 4 o o o 3) cos 20 cos 40 cos 80 4) cos cos cos 7 7 7 3 1 + cos 2 18.24. 1) 4 ! tg 2 cos 2 , Uv! sin = 4 1 cos 2 1 sin 3 !!!!! 2) 16 , Uv! tg = ! 1 + sin 4 2 4 1 !!!!!!3) tg + tg + , Uv! cos = ! 2 4 2 4 2

4 3 sin 2 20o sin 6 10o + cos 6 10o

18.23. 1) cos 36o cos 72o

2) cos

!!!!!!4) (sin + sin )2 + (cos + cos )2 , Uv! cos 18.25. 1) sin 2, Uv! sin + cos =
1 ! 5 1 ! 2

3 ! = 2 2

2) sin 3 + cos 3 , Uv! sin + cos =


!!!!!!3) tg 2 + ctg 2 , Uv! tg + ctg = 6 ! 4) sin 2, Uv! tg + ctg = 12 ! 18.26. 1) sin 15o

2) tg 75o 138

3) cos 105o

4) sin 255o

$19. trigonometriuli gantolebebi


! 19.1. A. ( 1)k ! amoxseni T gantoleb a ( ## 1 9 .1-1 9 .3 ) :
3 2

1) sin 3 x =

+ k

B. ( 1)k
1 2

C.

+ k

D.

18

+ k

2) sin (2 x 1) =
A. ( 1)k

+ k

B. ( 1)k
x 1 = 4 2

12

C. ( 1)k

12

1 + k D. k 2 2

3) cos
4 A. + 2k 3

2 B. + 8k 3 x 4) cos 10o = 1 2 o o A. 720 k B. 20 + 720o k

C.

4 + 8k 3

4 D. + 8k 3

C. 10o + 720o k

D. 10o + 360o k

19.2. A.

1) cos(3 x ) =

+ 2k

B. 3

5 2k C. + 2k 6 6

3 2

D. 3

2k

A. ( 1)k +1

3 x 2) sin = 2 3 6

+ k B. ( 1)k + k C. + k D. + ( 1)k +1 + 3k 3 6 2 3 o 3) tg 2 x 65 = 1

A. 45 + 90 k

A. 19.3.!!! !

B. 55o + 90o k C. 110o + 180o k x 4) tg = 3 3 4 B.

D. 45o + 180o k

+ 3k

A. k

4 1) sin 2 x 2 sin x = 0 B. + k 2 2) sin 2 x 3 cos x = 0 139

+ 3k

C.

+ k

D.

+ 3k

C.

+ k 2

D.

+ k 4

+ k C. + k D. + k 3 4 2 2 2 3) cos x sin x = 0,5 A. + k B. + k C. + k D. + k 6 4 3 2 x 4) sin x 4 sin = 0 2 A. + k B. + k C. 2k D. k 2 2 19.4. ipoveT gantolebis amonaxsni miTiTebul SualedSi 1 2*! sin x = , 90o ;180o 2 o A. 30 B. 120 o C. 150 o D. 135 o

A. k

B.

2) cos x =
A. 360 o

3 , 2 B. -45 o

] 90 ;0 [
o o

C. 300 o

D. -30 o

3) sin 3 x =
A. -20 o A. 15 o !

3 , 30o ; 0o 2 o B. 100 C. -10 o

4) tg 4 x = 3 ,
B. 60 o

]30 ;90 [
o o

D. 20 o D. 30 o

C. 45 o

amoxseniT gantoleba da ipoveT miTiT e b u l i a m o n a x s n i (##19.5 19.9): 1) sin 2 x = cos x )umciresi dadebiTi* 19.5. !!! A. B. C. D. 6 2 4 2) sin 2 x = sin x (udidesi uaryofiTi)! 2 B. C. D. ! A. 3 2 3 2 3) cos 2 x = 2 sin x )udidesi uaryofiTi)! 2 B. C. D. ! !!!! A. 3 4 6 3 2 2 4) sin x = 1 + cos x )umciresi dadebiTi)! B. C. D. ! A. 3 2 4 6 19.6.

1)

2 sin 2 x = sin x

)umciresi dadebiTi)!

140

A.

2)

B.

C.

D.

! 6

A. 3

A.
3 4 6 6 6 6

A. 19.7. A. ! ! A. ! ! A. ! ! A. 19.8. A.

(udidesi uaryofiTi*!! C. D. ! 4 2 (udidesi uaryofiTi*! C. D. ! 3 6 (umciresi dadebiTi)! B. C. D. 4 6 2 1)! cos x 2 cos x 3 = 0 !!!(umciresi dadebiTi)! 3 B. C. D. 2 2 2)! 2 sin 2 x 5 sin x + 2 = 0 !!(umciresi dadebiTi)! B. C. D. 4 2 3)! tg 2 x 3tgx + 2 = 0 !!(umciresi dadebiTi) B. C. D. 3 2 4
4)! 3tg 2 x 4tgx + 3 = 0 !!(umciresi dadebiTi) B. C. D. 4 3 2 2*! 2 cos 2 x + 3 2 sin x 4 = 0 !!(umciresi dadebiTi) B. C. D. 4 3 2

3 cos x = 2 cos 2 x B. 6 3) sin 2 x 1 = 2 cos x B. 4 4) cos x = 2 2 sin 2 x

A. ! !

A. ! ! A.
6

3*! 2 sin 2 x + cos x = 0 !(udidesi uaryofiTi) 3 B. C. D. 4 6 4*! 2 cos 2 x + sin x 1 = 0 !!(udidesi uaryofiTi) B. C. D. 4 3 6 1 5*! 4tgx + 2 = 0 !!(umciresi dadebiTi) cos 2 x B. C. D. 3 4 2

141

19.9. A.
2

1) cos

x = 1 + cos x 2

(umciresi dadebiTi) C.
3 2

B.

D.

2 3

A.

A.

A.

x = 1 cos x (udidesi uaryofiTi) 2 3 2 B. C. 2 D. 2 3 x 3) sin x cos = 0 (umciresi dadebiTi) 2 1 B. C. D. 2 3 6 4) 1 + cos x + cos 2 x = 0 (udidesi uaryofiTi) 2 B. C. D. 3 2 3

2) 2 sin

a m o x s e n i T g a n t o l e b a (##19.10 19.15): 19.10. ! 19.11. ! ! ! 19.12. 19.13. ! 19.14. 19.15. ! ! ! 2*! sin 2 x cos 2 x = 0 !!!
2 2

!
3

3*! sin x 3 cos x = 0 !!!!

4*! 3 sin x cos x = 0 !!! 5*! sin x 27 cos3 x = 0 !!! 2*! sin 2 x 3 3 sin x cos x + 6 cos 2 x = 0 ! 3*! 3 sin 2 x 7 sin x cos x + 2 3 cos 2 x = 0 ! 4*! 2 sin 2 x + sin x cos x cos 2 x = 1 !! 5*! 3 sin 2 x 2 sin x cos x cos 2 x = 2 !!

1) sin x = 1 cos x 3) sin 2 x = 3 (1 + cos 2 x )


2*! cos 2 x = cos x !! ! 4*! cos 4 x sin 4 x = 0,5 !! !

2)

3 sin x = 1 + cos x

4) sin x = 3 (1 + cos x )
3*! sin 2 x cos 2 x = 0,5 !!! x x 5*! cos 4 sin 4 = 3 sin x !!! 2 2 2) cos 3x + cos 7 x = 0 ! 4) tg 4 x = tgx !

1) sin 6 x sin 4 x = 0 3) tgx = tg 2 x 2*! 2tgx cos x + 1 = 2 cos x + tgx !!! 3*! 2tgx cos x + 1 + 2 cos x + tgx = 0 !!

4*! sin 2 x cos x cos 2 x sin x = 2 sin x cos x !! 5*! cos 2 x cos x + sin 2 x sin x = sin 2 x !!!

142

19.16.

ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac gantolebas aqvs amonaxsni: 2) 2-cos3x=a; 1) sinx=a+1; 2 3) sin 2x-(a-2)sin2x-2a=0; 4) cos23x-2(a+2)cos3x-8a-32=0

$20. funqciis gansazRvris are, mniSvnelobaTa simravle. funqciis udidesi da umciresi mniSvnelobebi
20.1. 1) Tu f ( x ) = 3x 2 x + 1 , maSin f(-2)= A. 8 B. 7
x 1

C. -7 , maSin f(-1)=

D. 5

2) Tu f ( x ) = log 2 3x 1 2

B. 0 C. 4 D. 6 A. -2 3) Tu f ( x ) = log3 6 x 6 log 3 x + 1 , maSin f(-5)= A. 1 B. 2


2

C. 4

D. 6 D. 28

4) Tu f ( x ) = 3x 1 ( x 2 ) + x 3x 7 , maSin f(-1)= 20.2. B. 21 C. -9 A. 10 ipoveT funqciis gansazRvris are

1) y = 16 x 3 x + 1
1 B. ; C. ] ;16[ 3 1 2) y = 7 x + x 1 A. ] ;7] 1 B. ] ; [ 1 C. ] ;7[ 1 3) y = log 2 (1 2 x ) 3 log 5 (2 x + 6) A. ] ;3[ B. ] 3;1] C. ] 3;0,5[ 4) y = 2 lg(3 2 x ) + log 2 (4 x ) A. ]4; [ B. ] ,5;4[ 1 C. ] ;4[ 1 A. ;16 3 1 D. ;16 3

D. ]7; [ D. ]0,5; [ D. ] ;1,5[ D. ] ;0[ D. ]0;4[

5) y = 8 2 A. [2; [ B. [0;2]

x +1

6) y = lg 4 2 A. ] ;0[ B. ]0; [

x+2

C. ] ;2] C. ] 4;0[

ipoveT funqciis udidesi mniSvneloba (20.3; 20.4):

143

20.3. A. 3 A. 7 A. 6 A. 4

1) y = 3 x + 1 B. 2

2) y = 2(x 3) + 7 B. 5 3) y = 5 x
2

C. 4 C. -2 C. 0 C. 8

D. 0 D. 9 D. 10 D. 10

B. 5 4) y = 8 2 x + 1 B. 6 6 5) y = 2+ x B. 2 5 6) y = 5+3 x 2 1) B. 0 y = x 2 + 2x + 3 B. 4 y = 5 sin x 2 B. 3 5 y= 2 cos x + 3 B. 0 4 y= 2 x +2 B. 2 7 y= 2 x 4x + 5 B. 6 9 y= 2 2x 4x + 5 B. 2

A. 1

C. 6

D. 3

A. 1 20.4. A. 3 2) A. -2 3) A. 5

C. 2 C. 2 C. -7

D. 3 D. 5 D. 0

C. 1

D. 3

4)
A. 1

C. 3

D. 4

5)
A. 5

C. 7

D. 8

6)
A. 3

C. 4

D. 9

ip ov eT fu nqcii s um cir es i mni Svn elob a ( 20.5; 20 .6) : 20.5. A. 2 1) y = 2 x 3 B. -5 2) y = 3 x + 2 + 5 C. -3 D. 0

144

A. 0 A. -4 A. 5 20.6. A.
1 4 1 6

B. 3 3) y = 5 x 4 B. 5 4) y = 3 + 5(x 1) B. 3
2 2 2

C. 8 C. 1 C. -2 C. 6

D. 5 D. -9 D. 0 D. 2

A. A. 1

A. -7

1) y = x 5 x + 6 1 B. 2 2 2) y = 2 x 3 x + 1 1 B. 8 3) y = 2 3 cos x B. 5 7 4) y = 3 sin x 4 B. -1

C. C. -1

1 12

D. D. -3

1 9

C. 1

D. 0

ipoveT funqciis mniSvnelobaTa simravle (##20.7; 20.8): 20.7.

1) y = x 2 + 2 x + 2 A. ] ; [ B. [1; [ 2) y = 5 + 6 x x A. ] ;14] B. ];5]


3) y = 3 x A. ] ;3] B. [0;3] 4 ) y = 2 3 3x 6 A. ] ;0[ B. ] ;2] 1) y = 1 2 sin x A. [0;1] B. [ 3;0] 2) y = 3 cos x 2 A. [0;1] B. [ 5;1] 5 3) y = 2 sin x 3 A. [ 5;1] B. [ 2,5;0] 7 4) y = 4 3 cos x
2

C. [2; [ C. ] ; [ C. [3; [ C. [0;3] C. [1;3] C. [0;5] C. [ 5;0]

D. [0; [ D. ] ;9] D. [4; [ D. [2; [ D. [ 1;3] D. [ 5;2] D. [0;5]

20.8.

145

A. [0;4]

B. [1;3,5]

C. [1;7 ]

D. [ 7;1]

ipoveT funqciis gansazRvris are (##20.9-20.12): 20.9.

1) y = x 2 4 + 16 x 2 3) y = x 2 + x + 42

2) y =

x 2 2 x 63

4) y = 2) y = lg x 2 4 x 1 4) y = lg x lg 5

20.10.

1) y = log 7 x x 2 1 3) y = lg(3 x ) + 1

)
)

2x + 4 3 x

5) y = log 3 4 x x 2 3
20.11.

6) y = log 2 x 2 5 x + 4 lg 9 x 2

) (

1) y = 9 x 4 3 x + 3 3) y = log 2 x + 4 log 2 x 5 2

2) y = 5 2 x 2 4 x 2
2 4) y = 3 log 3 x 2 log 3 x

20.12.

1) y =

log 2 x 3 2 log 2 x

2) y = log 0,3

x 1 x+5

3) y = log ( 3 x 2 ) ( 5 2 x )
20.13.
x 2 1

4) y = log ( x +1) x 2 4 x + 3 1 2) y = 3
x2 + 2 x2

ipoveT funqciis udidesi mniSvneloba 1) y = 2

3) y = log 1 x 2 6 x + 18
3

45 4) y = log 1 x 2 + 5 x + 4 5
x 2 + 4 x 5

20.14.

ipoveT funqciis umciresi mniSvneloba


x 2 2 x +1

1 1) y = 7 2) y = 2 2 4) y = log 4 x 2 + 2 x + 17 3) y = log 2 4 x 12 x + 25 ipoveT funqciis mniSvnelobaTa simravle (##20.15-20.17):

20.15.

1) y = x 2 + 2 x + 5

2) y = 8 2 x x 2 4) y = 4 x x 2 2) y = 3 x
2

3) y = x 2 4 x + 3
20.16. 1) y = 10 x
2

+ 4 x +5

146

1 3) y = 3

x 2 2 x + 2

20.17.

1) y = lg x 2 + 10
2

1 4) y = 5

6 x x 2 11

2) y = log 1 x 2 + 25
5
2

20.18.

3) y = 2 log 2 (x +1) 4) y = 5 log5 (x 1) ipoveT funqciis udidesi da umciresi mniSvneloba miTiTebul segmentze 1) y = 6 5 x, x [1;3] 2) y = 4 x 7, x [4;6]

3) y = x 2 2 x, x [0;3]

4) y = x 2 4 x + 1, x [0;3]

20.19.

3) y = x 4 x 7, x [2;4]
2

5) y = 3 sin x, x ; 4 3 ipoveT funqciis miTiTebul segmentze 1) y = 3 x 2, x [ 1;4]

6) y = 6 cos x, x ; 4 4 mniSvnelobaTa simravle

2) y = 3 5 x, x [0;3]

4) y = 5 + 6 x x 2 , x [ 3;1]
3 6) y = 3 2 cos x , x ; 3 2

5) y = 4 sin x 2 , x [0; ]

20.20. GgamoTvaleT

1) f ( g ( 3) ) , Tu f ( x ) = 2 x 1, g ( x ) = x + 2; 3) f g ( 30o ) , Tu f ( x ) = x 2 x + 1, g ( x ) = sin x;

2) f ( g ( 1) ) , Tu f ( x ) = 2 x 2 3, g ( x ) = 2 x;

4) f ( g ( 2 ) ) , Tu f ( x ) = x 2 + 3, g ( x ) = log 8 x. 20.21. ipoveT 1) f ( f ( x ) ) , Tu f ( x ) = 3 x + 2; 2) f ( f ( x ) ) , Tu f ( x ) = x 2 + 5; 3) f ( g ( x ) ) , Tu f ( x ) = 2 x + 1, g ( x ) = x + 2; 4) f ( g ( x ) ) , Tu f ( x ) = x 2 + x, g ( x ) = 1 x.

147

$21. koordinatTa sistemebi. funqcia. funqciis grafiki


21.1. ipoveT manZili M da N wertilebs Soris, Tu: 1) M ( 7 ) , N (13) A. 20 B. 6 2) M ( 8 ) , N ( 3) A. 5 B. 8 1) P( 3;1) , C. 8 C. 11 D. 7 D. 9

21.2. ipoveT manZili P da Q wertilebs Soris, Tu: A. 3


Q(4;1) B. 4 2) P( 5;1) , Q( 5;7 ) A. 6 B. 8 3) P( 2;5) , Q(1;9)

C. 6 C. 4 C. 5 C. 12 = C. 81

D. 7 D. 10 D. D. 5
5

A. 3 A. 13 21.3.

4) P( 7;6) ,

B. 4 Q(5;1) B. 13
f ( x + 3) f ( x 1)

1) Tu f ( x ) = 3x , maSin A. 9 B. 27
x

f ( x 2) 1 = 2) Tu f ( x ) = , maSin f ( x + 1) 2 A. 4 B. 8 C. 16 D. 32 3) Tu f ( x ) = sin x , maSin f x + + f x = 2 2 B. 2 C. 2sinx D. 2cosx A. 0


f ( x 1) f x+2 4) Tu f ( x ) = log 2 x , maSin 2 ( ) 4 2 = 1

D. 243

A. 1 21.4.
y
S

B. -2

P(1,2)

Q(7,2)

0
R(2,3)

C. 2 D. 3 1) naxazze mocemulia toli sigrZis da urTierTmarTobuli PQ da RS monakveTebi. ipoveT S wertilis koordinatebi. 148

A. (-2;5) B. (2;5) C. (-2;-5) D. (2;-5) 2) urTierTmarTobuli MN da KL monakveTebi ikveTebian. ipoveT L wertilis koordinatebi, Tu M(-4,1), N (2,1), K (1,-8) da KL = 2 MN . B. (-4;2) C. (2;4) D. (1;-4) A. (1;4) 1) ipoveT f(x+2)=0 gantolebis amonaxsni, Tu f(x)=0 gantolebis amonaxsnia mxolod x=-3. A. -5 B. -2 C. -6 D. 4 2) ipoveT f(3-x)=0 gantolebis amonaxsni, Tu y=f(x) funqciis grafiki abscisTa RerZs kveTs mxolod (1;0) wertilSi. B. 2 C. 3 D. 4 A. 0 3) ipoveT y=f(x) funqciis grafikis abscisTa RerZTan gadakveTis wertili, Tu f(x+5)=0 gantolebis amonaxsnia mxolod x=-3. A. (2;0) B. (-3;0) C. (-8;0) D. (-5;0) 4) ipoveT f(x)=0 gantolebis amonaxsni, Tu f(2x-1)=0 gantolebis amonaxsnia mxolod x=3. A. 7 B. 3 C. 2 D. 5 21.6. ipoveT funqciis grafikis Ox RerZTan gadakveTis wertilis koordinatebi: 5 1) y = 1 x 1 A. (6;0) B. (2;0 ) C. (3;0 ) D. (0;6) 21.5. A. (0;0) B. (0;0) da (1;0 ) C. (3;0 ) da (2;0 ) D. (1;0) da (3;0 ) 3) y = 1 log 5 x A. (1;0 ) B. (0;1) C. (5;0) D. (25;0 )
1 4) y = 4 2 A. (2;0 ) B. (1;0 ) C. (0;2 ) D. ( 2;0) 21.7. ipoveT funqciis grafikis Oy RerZTan gadakveTis wertilis koordinatebi:
x

2) y = x 2 4 x + 3

1) y = 5 x 2 2 x + 3 A. (3;0 ) B. (0;2) 149

C. (0;3)

D. (0;0)

2) y =
A. (0;0)

3 x 1

B. (3;0 )

C. (2;3) C. (5;0 )

D. (0;3) D. (0;0)

3) y = 3 x 5
A. (0;5) B. (0;5) 4) y = 3 cos x A. (0;0)

B. ;3 C. (0;3) D. (0;1) 2 21.8. a -s ra mniSvnelobisaTvis mdebareobs M (a;3) wertili funqciis grafikze:

1) y = 2 x 2 1
A. 3 B. 1
3 x 1 B. 1

C. 2

D. 2

2) y =
A. 0

C. -1

D. 2

3) y = 3
A. 1

B. 0 C. -1 D. 2 4) y = log 2 x A. 1 B. 8 C. 4 D. 3 21.9. b -s ra mniSvnelobisaTvis mdebareobs M (2; b ) wertili funqciis grafikze: 2 1) y = x 3 B. 2 C. 3 D. -3 A. -1 2 2) y = 2 x + 3 x A. -6 B. -4 C. -2 D. 0 3) y = 2 log 4 x A. 2 B. 4 C. 8 D. 1 x 4) y = 3 sin 4 A. 3 B. -3 C. 1 D. 1 21.10. a -s ra mniSvnelobisaTvis mdebareobs M wertili funqciis grafikze, Tu: 1) M (2;5) , y = ax 3 A. a = 4 B. a = 1 C. a = 4 D. a = 2

150

2) M (2;2) ,

A. a = 4 y = ax 2 2 x + 3 3) M ( 1;5), A. a = 1 B. a = 2 C. a = 1

a +1 x 1 B. a = 1 C. a = 1 y=

D. a = 0 D. a = 0 D. a = 2

4) M (1;24), y=5 A. a = 1 B. a = 0

ax

C. a = 2

ip ov eT c , T u f u n q c i i s gr afi k i gadi s M d a N wertilebze (#21.11-21.13): 21.11. A. 9 1) y = a x , M (1;3) , N ( 2; c ) B. 3 C.


1 3 1 9

D.

2) y = a x , M (1; 2 ) , N ( c;8 )
A. 3 A.

B. 1 C. 2 3) y = log a x , M ( 2;1) , N ( 8; c ) B. 1 C. 3

D. 0,5 D. 6

1 3

21.12.

1 4) y = log a x , M ; 1 , N ( c; 2 ) 3 B. 9 C. 6 A. 3 1) y = a 5 x , M(1;25), N(c;125) A. 1 B. 2 C. 3 2) y = c a x , M(1;8), N(2;4) A. 2 B. 4 C. 8 3) y = a log 3 x , M(9;1), N(c;2) A. 81 B. 27 C. 9 4) y = log a ( cx ) , M(1;2), N(8;3)

D. 2 D. 4 D. 16 D. 3 D. 64

A. 8 21.13.

B. 16 C. 32 1) y = a sin x , M ; 2 , N ; c 6 2 A. -1 B. 1 C. 2 2) y = atgx , M ;1 , N ; c 6 3 A. 1 B. -1 C. 3

D. 2

D. -3

151

3) y = A. 0

k , x+c
3

M(2;-1),

N(-2;3)
C. 2 C. -16 D. -2 D. 8

21.14.

4) y = ax , A. 2 ipoveT c, Tu:

B. 1 M(1;2), N(-2;c) B. 16

1) y = cos kx funqcia 0; SualedSi nulis to 2

li xdeba mxolod x =

wertilSi da misi grafiki gadis

3 8 ; c wertilSi.
A. -1 B. 1 C.
2 2

D.

2 2

2) y = tgkx funqcia 0; SualedSi erTis toli 2


xdeba, mxolod
x=

16

wertilSi da misi grafiki gadis

12 ; c wertilSi.

A. 3 B. - 3 C. 1 D. 1 21.15. ipoveT Semdegi funqciebis grafikebis gadakveTis wertilTa raodenoba: 1) y = 5 , y = 2x +1 B. 1 C. 2 D. 3 A. 0 2) y = 5 x , y = 3x 2 B. 1 C. 2 D. 3 A. 0 2 y=x 3) y = x + 1 , B. 1 C. 2 D. 3 A. 0 2 y = x+2 4) y = x 4 x + 3 , B. 1 C. 2 D. 3 A. 0

y = sin x 5) y = x x , 3 6 B. 1 C. 2 A. 0
152

D. 3

6) y = x x + , y = cos x 6 3 B. 1 C. 2 D. 3 A. 0 21.16. x -is ra mniSvnelobebisaTvis Rebulobs tol mniSvnelobebs funqciebi:


1) y = x 2 5 x 6 da y = x + 1 B. 1; 7 C. 2; 3 A. -1; 7 2 2) y = 2 x + 5 x 3 da y = x 2 + 3 x B. 1; 3 C. -3; 1 A. -1;-3 D. 3; 4 D. 3; -1

21.17. ipoveT funqciaTa grafikebis gadakveTis wertilebi: 1 1) y = x , y = 1 3 A. (1;3) B. (-3;-1) C. (3;1) D. (-3;1) 2) y = 3 x 1, y = 3 x A. (-1;2) B. (1;2) C. (2;1) D. (-2;1) 3) 3 x + 2 y = 12, 5 x y = 7 A. (2;3) B. (-2;3) C. (2;-3) D. (3;2) 4) y = x 2 3 x + 5, y = x + 2 A. (1;3), (3;5) B. (3;1), (3;5) C. ((1;3), (5;3) D. (1;4) 21.18. ipoveT parabolis wveros koordinatebi:

1) y = 6 x x 2 4 A. (1;4 ) B. (2;4 ) 2) y = 2 x 8 x + 1 A. (0;1) B. (1;5) 3) y = 3 8 x 4 x A. (1;7 ) B. ( 1;7 ) 4) y = (3x 6) + 3 A. (1;12 ) B. (0;39 ) 21.19. romel sakoordinato
2 2 2

C. (3;5) C. ( 1;11) C. (0;3) C. (2;3) meoTxedSi

D. (1;11) D. (2;7 ) D. (2;5) D. ( 1;84 ) mdebareobs

y = ax 2 + bx + c parabolis wvero, Tu:

1) a > 0 , b 2 4ac < 0 , b > 0 ; A. I B. II C. III 2 2) a < 0 , b 4ac > 0 , b < 0 ; A. I B. II C. III 3) a > 0 , b 2 4ac > 0 , b < 0 ; 153

D. IV D. IV

B. II C. III 2 4) a < 0 , b 4ac < 0 , b < 0 ; A. I B. II C. III 21.20. 1)naxazze gamosaxulia


y = ax 2 + bx + c funqciis grafiki. grafikis mixedviT gaarkvieT romeli utolobaa WeSmariti. b < 0 C. b>0 D. b2-4ac<0 A. c>0 B. 2a

A. I

D. IV D. IV
y 0 x

2)naxazze gamosaxulia y = ax 2 + bx + c funqciis grafiki. grafikis mixed-viT daadgineT romeli utolobaa WeSmariti. b A. c<0 B. b>0 C. < 0 D. b2-4ac<0 2a

y = ax 2 + bx + c parabolis arcerTi 3) cnobilia, rom wertili mesame meoTxedSi ar mdebareobs. Semdegi utolobebidan romelia mcdari? A. a>0 B. c<0 C. ac>0 D. c>0 4) cnobilia, rom y = ax 2 + bx + c parabolis arcerTi wertili mesame da meoTxe meoTxedSi ar mdebareobs. Semdegi utolobebidan romelia aucileblad WeSma-riti? b b A. <0 B. >0 C. b2-4ac0 D. c<0 2a 2a 21.21. 1) cnobilia, rom y=ax2+2x+c parabolis arcerTi wertili meore meoTxedSi ar mdebareobs. Semdegi daskvnebidan romelia WeSmariti? C. a>0, c>0 D. a<0, c>0 A. a>0, c<0 B. a<0, c<0 2) cnobilia, rom y=ax2+2x+c parabolis arcerTi wertili meore meoTxedSi ar mdebareobs. Semdegi daskvnebidan romelia mcdari? B. c<0 C. c>0 D. ac>0 A. a<0 3) cnobilia, rom y=ax2+bx+3 parabolis wvero meoTxe meoTxedSi mdebareobs. Semdegi daskvnebidan rome-lia WeSmariti? A. a<0, b<0 B. a>0, b2<12a C. a>0, b<0 D. a>0, b>0 4) qvemoT moyvanili pirobebidan SearCieT is, romelic uzrunvelyofs imas, rom y=3x2+bx+c parabolis wertilebi mxolod mesame meoTxedSi ar mdebareobdnen (e. i. mdeba-

154

reobdnen pirvel, meore da meoTxe meoTxedebidan TiToeulSi). B. c>0, b<0, b2-12c>0 A. c<0, b>0, b2-12c>0 C. c>0, b>0, D. c<0, b>0, 21.22. ipoveT funqciis zrdadobis Sualedi: 3 1) y = x +1 A. ];1[ da ]1; [ B. ]2; [ C. ]1;1[ D. ];1[ 1 2) y = 2x A. ];1[ B. ];2[ da ]2; [ C. ]2; [ D. ]2;2[

3) y = 2 x 2 8 x + 1 A. ];2[ B. ]2;2[ 4) y = 5 x 1 2 x
2

C. ]2; [

D. ]0; [

21.23.

5 5 5 5 A. ; B. ; C. ; D. ];0[ 4 4 4 4 ipoveT funqciis klebadobis Sualedi: 2 1) y = x 1 A. ];0[ B. ];1[ da ] ; [ C. ]1;1[ D. ];0[ U ]0; [ 1 2 2) y = x+2 A. ];2[ da ]2; [ B. ]2;2[ C. ];0[ da ]0; [ D. ]0;2[ 3) y = x 2 6 x A. ]3; [ B. ]3;3[
2

C. ];0[

D. ];3[

4) y = x + 6 x + 3 A. ];3[ B. ]3;3[ C. ]3; [ D. ];0[ 21.24. y=kx+b wrfivi funqciis (k0)grafiki aucileblad gadakveTs: 1) ordinatTa RerZis dadebiT nawils, Tu A. k>0 B. b>0 C. b<0 D. k<0 2) ordinatTa RerZis uaryofiT nawils, Tu A. k>0 B. b>0 C. b<0 D. k<0 3) abscisTa RerZis dadebiT nawils, Tu A. k>0, b<0 B. k>0, b>0 C. k<0, b<0 D. k=b 4) abscisTa RerZis uaryofiT nawils, Tu A. k<0, b>0 B. k>0, b<0 C. k>0, b>0 D. k=-b 5) abscisTa RerZis dadebiT nawils, Tu 155

A. k=2b B. k>b C. k=-b D. k=b 6) abscisTa RerZis uaryofiT nawils, Tu A. k>b B. k=-b C. k=-2b D. k=b 21.25. mocemulia y=kx+b funqcia da Semdegi ori piroba: I. b>0, II. k=-1 imisaTvis, rom gavarkvioT am funqciis grafiki gaivlis Tu ara sakoordinato sibrtyis meore meo-TxedSi, mocemuli pirobebidan A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 21.26. mocemulia y=kx+b wrfivi funqcia (k0) da Semdegi ori piroba: II. b>0 I. k=b imisaTvis, rom gavarkvioT am funqciis grafiki gadakveTs Tu ara abscisTa RerZis uaryofiT na-wils, mocemuli pirobebidan A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 21.27. mocemulia y=kx+b wrfivi funqcia (k0) da Semdegi ori piroba: II. k<0 I. k=-2b imisaTvis, rom gavarkvioT am funqciis grafiki gadakveTs Tu ara abscisTa RerZis dadebiT nawils, mocemuli pirobebidan A. sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; B. sakmarisia orive piroba cal-calke; C. sakmarisia I piroba, II piroba ki ar aris sakmarisi; D. sakmarisia II piroba, I piroba ki ar aris sakmarisi. 21.28. 1) f(x)=x2+px+q funqciisaTvis mocemulia ori piroba: I. q>0 II. f(2)=-3

156

x2+px+q=0 gantolebis fesvebis raodenobis dasadgenad: A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi; B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi; C. sakmarisia orive piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 21.29. mocemulia y=x2+bx+c kvadratuli funqcia da Semdegi sami piroba: II. c>0 III. b<0 I. b2-4c<0 imisaTvis, rom gavarkvioT romel sakoordinato meoTxedSia am kvadratuli funqciis grafikis wvero, mocemuli pirobebidan A. sakmarisia I da II piroba erTad; B. sakmarisia II da III piroba erTad; C. sakmarisia I da III piroba erTad; D. sakmarisia samive piroba cal-calke.
21.30. 1) y = f ( x) zrdadi funqcia mocemulia cxriluri saxiT da iRebs mxolod naturalur mniSvnelobebs. 2 3 4 5 6 x 1 y 2 20 21 m n 7 SearCieT m da n ise, rom funqciis mniSvnelobebis saSualo ariTmetikuli 10-is toli iyos. 2) y = f ( x) cxriluri saxiT mocemuli zrdadi funqcia iRebs mxolod kent naturalur mniSvnelobebs. 2 3 4 5 6 x 1 y m n k 15 17 19 SearCieT m , n da k ise, rom funqciis mniSvnelobebis saSualo ariTmetikuli 10-is toli iyos. 3) mocemulia zrdadi funqciis mniSvnelobebi: 2 3 4 x 1 y m n 14 32 SearCieT m da n ise, rom funqciis mniSvnelobaTa saSualo ariTmetikuli iyos 15 da am oTxeulidan moiZebnos erTi wyvili, romlis saSualo ariTmetikuli 10ia. 4) mocemulia eqvsi ricxviTi monacemi: I II III IV V VI 3 7 9 17 8 16 romeli ori ricxvi unda amoviRoT, rom darCenili 157

monacemebis saSualo ariTmetikuli ar Seicvalos? 21.31. 1) ipoveT m, Tu wertilebi (m;-1) da (-8;m2) koordinatTa saTaveze gamaval wrfeze mdebareoben. 2) ipoveT m, Tu wertilebi (m;1) da (8;m) im parabolaze mdebareoben, romlis wvero koordinatTa saTaveSia. 21.32. SeadgineT wrfis gantoleba, romlis kuTxuri koeficienti udris k -s da gadis mocemul wertilze, Tu: 2) k = 4, M ( 0; 4 ) . 1) k = 3, M ( 0; 2 ) ; 21.33. SeadgineT wrfis gantoleba, romelic abscisaTa RerZis dadebiT mimarTulebasTan adgens kuTxes da gadis mocemul wertilze, Tu: 2 2) = , M ( 0; 4 ) . 1) = 45o , M ( 0;3) ; 3 21.34. SeadgineT wrfis gantoleba, romelic paraleluria mocemuli wrfis da gadis mocemul wertilze, Tu: 2) y = 3x + 7, N ( 2; 1) . 1) y = 2 x 1, N (1; 2 ) ; 21.35. SeadgineT wrfis gantoleba, romelic mocemul wertilze, Tu: 2) M ( 4; 2 ) , N ( 3; 1) . 1) M (1; 2 ) , N ( 2;3) ; gadis or

21.36. ipoveT sakoordinato RerZebiTa da mocemuli wrfeebiT SemosazRvruli figuris farTobi: 4 1) x = 4, y = 6 2) y = x + 6 3) 3 x 2 y = 6 4) y = 4 x 3 2 21.37. 1) ipoveT y = x + 6 x + c parabolis Ox RerZTan gadakveTis wertilebi, Tu is Oy RerZs kveTs (0;8) wertilSi.

2) ipoveT y = x 2 + 3x + c parabolis Oy RerZTan gadakveTis wertili, Tu misi Ox RerZTan gadakveTis erT-erTi wertilia (3;0 ) .
rZTan aqvs erTaderTi saerTo wertili (1;0 ) .

3) ipoveT b da c , Tu y = 2 x 2 + bx + c parabolas Ox Re-

4) ipoveT b da c , Tu y = x 2 + bx + c funqciis grafiki Ox RerZs kveTs (1;0) da (3;0 ) wertilebSi. 5) ipoveT b da c , Tu y = x 2 + bx + c funqciis grafiki Oy RerZs kveTs (0;5) wertilSi, xolo Ox RerZs (1;0) wer158

tilSi. bola Ox RerZs kveTs wertilebSi (1;0) da (3;0 ) .

6) ipoveT y = x 2 + bx + c parabolis wvero, Tu es para-

21.38. 1) ipoveT a da c , Tu y = ax 2 8 x + c funqcia umcires mniSvnelobas iRebs x = 2 wertilSi da es mniSvneloba 0-is tolia.

2) ipoveT a da c , Tu y = ax 2 + 4 x + c funqcia udides mniSvnelobas iRebs x = 1 wertilSi da es mniSvneloba 8-is tolia. 3) ipoveT b da c, Tu y = x 2 + bx + c funqcia nuli xdeba mxolod x = 2 -sTvis. 4) ipoveT b da c, Tu y = 2 x 2 + bx + c funqcia nuli xdeba mxolod x = 3 -sTvis.
21.39. 1) ipoveT b da c , Tu y = x 2 + bx + c funqciis grafikis simetriis RerZia x = 1 wrfe da es grafiki Oy RerZs kveTs

(0;3)

y = (k 1)x + 2kx + 3k 2 parabolas Ox RerZTan aqvs erTaderTi saerTo wertili. 3) ipoveT k-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac
2

wertilSi. 2) ipoveT

k -s

yvela

mniSvneloba,

romlisTvisac

y = kx + 6 wrfes y = x 2 + 20 x + 42 parabolasTan erTaderTi saerTo wertili aqvs. 4) ipoveT k -s yvela mniSvneloba, romlisTvisac y = 2kx + 1 wrfes y = kx 2 + 8 x + 3 parabolasTan aqvs erTaderTi saerTo wertili. y = x + a a, b Dda c , Tu wrfes 5) ipoveT
y=

li M (2;8) .

1 2 x + bx + c parabolasTan aqvs erTaderTi saerTo werti4

6) y = x 2 2 x + 9 parabolas da y = ax wrfes (a > 0) aqvT erTaderTi saerTo wertili. ipoveT am wertilis koordinatebi. 21.40. 1) y = ax 2 + bx + c funqciis grafiki Ox RerZs kveTs x = 1 da x = 3 wertilebSi, xolo Oy RerZs y = 2 wertilSi. ipoveT a , b da c .

159

2) ipoveT a , b Dda c , Tu y = ax 2 + bx + c wveroa (1,2) wertili da gadis (0,3) wertilze. a da b , Tu y = 2x + a 3) ipoveT


y = x + bx + 10 RerZebze.
2

parabolis wrfe da

parabola erTmaneTs kveTs sakoordinato

4) ipoveT a , b da c , Tu y = x 2 + bx + c parabola da y = x + a wrfe erTmaneTs kveTs M (5,7) wertilSi, xolo meore TanakveTis wertili Oy RerZze mdebareobs. 21.41. 1) y = x 2 + bx + c da y = x funqciebis grafikebi erTmaneTs kveTs koordinatTa saTaveSi da parabolis wveroSi. ipoveT b da c .

2) y = x 2 + bx + c funqciis grafikis Oy RerZTan gadakveTis wertilis ordinatia 4. garda amisa, parabolis wvero meoTxe meoTxedSia da misi ordinatia 5. ipoveT b da c.
3) ipoveT b da c . Tu y = x 2 + 2 x + c da y = x 2 + bx + 4 parabolebs aqvT saerTo wvero. 4) ipoveT a da b , Tu y = ax 2 + 2 x + 3 da y = bx 2 + 4 x + 2 parabolebs aqvT saerTo wvero. 21.42. 1) y=-x2+px+q funqciis grafiki ordinatTa RerZs kveTs y=-4 wertilSi. garda amisa parabolis wvero meoTxe meoTxedSia. ipoveT p da q, Tu cnobilia, rom y=2(p-1)x+q+16 wrfe parabolas exeba. 2) y=2x2+bx+c da y=cx+1 funqciaTa grafikebi erTmaneTs kveTs sakoordinato RerZebze. ipoveT b da c. 3) y=x2+px+q da y=-x2+(p-1)x-3 funqciaTa grafikebis gadakveTis erTi wertili mdebareobs abscisTa RerZze, xolo meore ordinatTa RerZze. ipoveT p da q. 4) mocemulia ori parabola y=x2+px+q da y=ax2+bx+4. pirvelis wvero meoris abscisTa RerZTan gadakveTis wertilSi mdebareobs, xolo meore parabolis wvero _ pirvelis ordinatTa RerZTan gadakveTis wertilSi. ipoveT a, b, p da q. 21.43. 1) ipoveT a da p, Tu y=ax2+2x-3 da y=x2+(p-1)x+3 funqciebis grafikebis gadakveTis orive wertili abscisTa RerZze mdebareobs.

160

2) ipoveT b da c, Tu y=-3x2+bx-9 da y=5x2+20x+c funqciaTa grafikebis gadakveTis orive wertili mdebareobs abscisTa RerZze. 21.44. 1) ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac y=x2-4ax+4a2+1 parabolis wvero koordinatTa saTavedan daSorebulia 5 -is toli manZiliT. 2) ipoveT a parametris yvela is mniSvneloba, romlisTvisac y=-x2+6ax-9a2-1 parabolis wvero (6;-1) wertilidan daSorebulia 3-is toli manZiliT. 3) ipoveT a parametris yvela is mniSvneloba, romlisTvisac y=ax2-2(a+2)x+a-3 parabolis wvero moTavsebulia meore meoTxedSi. 4) ipoveT a parametris yvela is mniSvneloba, romlisTvisac y=x2-4ax+4a2+5a+10 parabolis wvero moTavsebulia mesame meoTxedSi. 21.45. 1) cnobilia, rom y = ax 2 + bx + c kvadratul samwevrs aqvs erTnairi niSnis fesvebi da a < 0 . daadgineT c -s niSani. 2) cnobilia, rom y = ax 2 + bx + c kvadratul samwevrs ara aqvs fesvebi da y (2) > 0 . daadgineT c -s niSani. 3) cnobilia, rom y = ax 2 + bx + c kvadratul samwevrs ara aqvs fesvebi da y (1) < 0 . daadgineT c -s niSani.

4) cnobilia, rom y = ax 2 + bx + c kvadratul samwevrs ara aqvs fesvebi da a b + c < 0 . daadgineT c -s niSani. 21.46. 1) gansazRvreT c-s niSani, Tu y=ax2+bx+c funqciis grafiki mdebareobs mxolod mesame da meoTxe meoTxedSi. 2) romel sakoordinato meoTxedSi mdebareobs y=x2+bx+c parabolis wvero, Tu b>0 da b2-4c<0. 21.47. 1) ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac y=x2-2ax+a+2 parabolis abscisTa RerZTan TanakveTis orive wertili mdebareobs abscisTa RerZis dadebiT nawilSi. 2) ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac y=(a2+a+1)x2+(2a-3)x-2 parabolis abscisTa RerZTan gadakveTis wertilebi mdebareoben x=1 wrfis sxvadasxva mxares. 3) ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac y=x2-2ax+a parabolis abscisTa RerZTan TanakveTis orive wertilis abscisa moTavsebulia ]0;3[ SualedSi.

161

4) ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac y=ax2-4x+a+3 parabola orive sakoordinato RerZs kveTs dadebiT nawilSi. 21.48. sakoordinato sibrtyeze daStrixeT Semdegi utolobis an utolobaTa sistemis amonaxsnTa simravle: 2) 3 y < 2 3) y > 3x 2 4) y 5 x + 1 1) 2 < x < 5 5) y > x 2 x
4 2 8) y x x y 2x 3 x > 3 1 x 4 x2 < 4 9) 10) 11) 12) y < 2 2 < y 1 y < 4 x + 3 y +1 > 2 2 y x2 y > x y > 6x + 4 y 3x 7 14) 15) 16) 13) y 3 x 4 y < 5x + 4 y > 2x 3 y < x y < x + 4 y > x2 2 x 3 y x2 + 5x + 6 17) 18) 19) y < x + 3 y < 4 x + 5 y 6x + 6 y > 2

6) y x 2 + x + 2

7) y <

x y 4 20) x + 2 y 3 y 3

y x < 3 21) y + 2 x > 4 x 2 > 0

x + y 4 22) 4 x 9 y 2 x 0

$22. kombinatorika
22.1.! 1) yuTSi 8 TeTri da 6 wiTeli burTia. burTebis ra udidesi raodenoba SegviZlia amoviRoT (Cauxedavad) yuTidan, rom yuTSi darCes TiToeuli feris TiTo burTi mainc? B. 5 C. 4 D. 6 A. 7 2) yuTSi 10 wiTeli da 9 yviTeli burTulaa. burTulebis ra udidesi raodenoba SegviZlia amoviRoT (Cauxedavad) yuTidan, rom yuTSi darCes erTi feris ori burTula da meore feris erTi burTula mainc? B. 7 C. 8 D. 5 A. 6 3) kalaTaSi 13 wiTeli da 10 yviTeli vaSlia. vaSlebis ra udidesi raodenoba SegviZlia amoviRoT (Cauxedavad) kalaTidan, rom kalaTaSi darCes TiToeuli feris or-ori vaSli mainc? B. 9 C. 7 D. 6 A. 8 4) kalaTaSi 20 wiTeli da 17 yviTeli vaSlia. vaSlebis ra udidesi raodenoba SegviZlia amoviRoT (Cauxeda-

162

vad) kalaTidan, rom kalaTaSi darCes romelime erTi feris ori vaSli mainc? B. 34 C. 24 D. 32 A. 15 22.2. 1) yuTSi 10 wiTeli, 8 TeTri da 7 Savi burTulaa. burTulebis ra udidesi raodenoba SegviZlia amoviRoT (Cauxedavad) yuTidan, rom yuTSi darCes oTxi cali erTi feris burTula da danarCeni ori feris burTulebidan TiToeuli feris TiTo burTula mainc? B. 8 C. 9 D. 16 A. 6 2) yuTSi 5 lurji, 6 wiTeli da 3 Savi burTia. ra umciresi raodenobis burTi unda amoviRoT (Cauxedavad) yuTidan, rom amoRebul burTebSi aucileblad iyos 3 mainc erTi feris burTi? B. 3 C. 7 D. 6 A. 5 3) yuTSi 4 TeTri, 8 Savi da 7 wiTeli burTia. ra umciresi raodenobis burTi unda amoviRoT (Cauxedavad) yuTidan, rom amoRebul burTebSi aucileblad iyos ori sxvadasxva feris TiTo burTi mainc? B. 8 C. 5 D. 9 A. 6 4) kalaTaSi 26 lurji, 32 wiTeli, 18 mwvane da 24 Te-Tri burTia. ra umciresi raodenobis burTebi unda amoviRoT (Cauxedavad) kalaTidan, rom maT Soris erTi feris 20 burTula mainc iyos? B. 68 C. 80 D. 76 A. 58 22.3. 1) ramdeni samniSna ricxvi arsebobs, romlis pirveli cifria 5, xolo bolo ori cifri erTidaigivea? B. 12 C. 20 D. 10 A. 9 ! ! 2) ramdeni samniSna ricxvi arsebobs, romlis bolo cifria 5, xolo pirveli ori cifri erTidaigivea? B. 10 C. 18 D. 20 A. 9 ! ! 3) ramdeni samniSna ricxvi arsebobs, romlis pirveli cifria 5 an 6, xolo bolo ori cifri erTidaigivea? B. 20 C. 18 D. 21 A. 10 ! ! 4) ramdeni oTxniSna ricxvi arsebobs, romlis pirveli cifria 2, 3 an 4, xolo bolo sami cifri erTidaigivea? B. 27 C. 30 D. 20 A. 36 22.4. 1) kaxas daaviwyda nacnobis telefonis nomris bolo sami cifri, Tumca axsovda rom daviwyebuli cifrebidan pirveli cifri iyo 6 an 8, xolo meore cifri 5-iT naklebi iyo mesameze. minimum ramdeni sxvadasxva nomeri unda akrifos kaxam, raTa man aucileblad SeZlos nacnobTan dakavSireba? B. 8 C. 20 D. 10 A. 9 163

! ! 3) patruls daaviwyda damrRvevi avtomobilis samcifriani nomeri, Tumca mas axsovda, rom pirveli cifria 4 an 5, xolo bolo ori cifris jamia 8. minimum ramdeni sxvadasxva samniSna ricxvi unda Camoweros patrulma, rom maT! Soris aucileblad iyos damrRvevi avtomobilis nomeri? B. 20 C. 9 D. 8 A. 18 ! ! 3) rezos daaviwyda Tavisi sabanko angariSis oTxcifriani nomeri. Tumca mas axsovda rom nomris pirveli da bolo cifri erTidaigive kenti ricxvi iyo, xolo danarCeni ori cifris jami _ 6. minimum ramdeni oTxniSna ricxvi unda Camoweros rezom, rom maT Soris aucileblad iyos misi sabanko angariSis nomeri? A. 30 B. 35 C. 24 D. 40 ! ! 4) molares daaviwyda seifis kodis bolo sami cifri, Tumca axsovda rom daviwyebuli cifrebidan pirveli cifri iyo luwi, xolo bolo or cifrs Soris erTi 4-iT meti iyo meoreze. minimum ramdeni sxvadasxva kodi unda akrifos molarem, raTa man aucileblad gaxsnas seifi? B. 36 C. 60 D. 30 A. 72 22.5. gamoTvaleT: 1) P4 + P6 A. 732 B. 744 B. 36 B. 14
2

C. 748 C. 25 C. 16 C. 80 C. 8

D. 764 D. 41 D. 18 D. 81 D. 10

2) A6 A51
A. 31

3) C10 : C53
A. 12

4) 3 A7 2 P4 A. 78 5) A8 : C10 A. 4 6) 7P6 : C85


4 6

B. 79 B. 6

A. 30 B. 60 C. 90 D. 120! 22.6. 1) ramdeni xerxiT SegviZlia davsvaT merxze erTmaneTis gverdiT sami bavSvi? A. 3 B. 4 C. 6 D. 8 2) ramdeni xerxiT SegviZlia davsvaT merxze erTmaneTis gverdiT oTxi bavSvi? B. 36 C. 16 D. 24 A. 12 164

3) ramdeni sxvadasxva xerxiT SeiZleba davaxuroT 5 gansxvavebuli feris qudi 5 bavSvs? B. 140 C. 120 D. 1 A. 24 4) ramdeni sxvadasxva xerxiT SeiZleba SevinaxoT! 6 beWedi 6 seifSi ise, rom TiToeul seifSi erTi beWedi iyos? B. 720 C. 240 D. 120 A. 1080 22.7. 1) oTxi kandidatidan unda SeirCes samkaciani gundi. ramdeni xerxiT SeiZleba aseTi gundis Sedgena? A. 2 B. 4 C. 6 D. 8 ! 2) oTxi kandidatidan Sejibrebaze unda gaigzavnos orkaciani gundi. ramdeni xerxiT SeiZleba gundis Sedgena? A. 12 B. 4 C. 8 D. 6 !!!!!!!!3) saWadrako turnirSi 15 moWadrake monawileobs. ramdeni partia gaTamaSdeba am turnirze, Tu yoveli moWadrake danarCen moWadrakeebTan TiTo partias iTamaSebs? B. 210 C. 120 D. 80! A. 105 4) sibrtyeze mocemulia 10 wertili. ipoveT am wertilebis wyvil-wyvilad SemaerTebeli yvela SesaZlo monakveTebis raodenoba/! B. 40 C. 90 D. 45 A. 25 22.8/! 1) sportuli asparezobis finalur etapze monawileobs 10 sportsmeni. ramdeni xerxiT SeiZleba ganawildes pirveli sami saprizo adgili? B. 320 C. 520 D. 720 A. 120 2) ramdeni gansxvavebuli samniSna ricxvis Sedgena SeiZleba cifrebisagan 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9 ise, rom ricxvis CanawerSi arcerTi cifri ar gameordes? B. 60 C. 210 D. 420 !!!!!!!!A. 40 3) ramdeni xerxiT SeiZleba gamoiwvios oTxma vaJma eqvsi gogona wyvilSi sacekvaod? B. 15 C. 720 D. 420! !!!!!!!!A. 360 4) ori sxvadasxva aviakompania Tbilisidan londonis mimarTulebiT kviraSi asrulebs TiTo reiss gansxvavebul dReebSi. ramdeni xerxiT SeiZleba Sedges erTi kviris frenis ganrigi londonis mimarTulebiT? B. 28 C. 35 D. 42 A. 21 22.9. 1) maTematikis bileTSi unda iyos 3 algebris da 2 geometriis amocana. ramdeni xerxiT SeiZleba aseTi bileTis Sedgena 6 algebrisa da 5 geometriis amocanisagan? B. 200 C. 240 D. 300 A. 100 165

2) gvaqvs 7 fanqari da 8 avtokalami. ramdeni xerxiT SeiZleba maTgan 4 fanqrisa da 5 avtokalamis SerCeva? B. 1600 C. 1960 D. 2040 A. 840 3) fermerma 12 Zroxis, 10 cxenis da 8 kameCisagan gasayidad unda SearCios 10 Zroxa, 8 cxeni da 7 kameCi. ramdeni xerxiT SeuZlia mas amis gakeTeba? B. 24520 C. 28310 D. 36760 A. 23760 4) yuTSi Zevs 12 burTi. oTxi bavSvidan TiToeuli erTmaneTis miyolebiT yuTidan iRebs 3 burTs. ramdeni xerxiT SeuZliaT maT amis gakeTeba? A. 184200 B. 324600 C. 370200 D. 369600 5) ipoveT im luwi xuTniSna ricxvebis raodenoba, romelTa CanawerSi pirveli cifri kentia. B. 50000 C. 20000 D. 55000 !!!!!A. 25000 6) ipoveT kenti xuTniSna ricxvebis raodenoba, romelTa CanawerSi pirveli cifri luwia/! B. 20000 C. 25000 D. 30000 A. 150000 !

$23. kuTxeebi
23.1. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan udidesi, Tu is orjer metia meoreze. B. 120 o C. 150 o D. 140 o A. 60 o 23.2. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan umciresi, Tu is samjer naklebia meoreze. B. 30 o C. 45 o D. 60 o A. 90 o 23.3. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan udidesi, Tu erTi maTgani 30 o -iT metia meoreze. B. 115 o C. 125 o D. 120 o A. 105 o 23.4. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan umciresi, Tu maTi sxvaoba 40 o -is tolia. B. 80 o C. 60 o D. 70 o A. 75 o 23.5. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan umciresi, Tu isini ise Seefardebian erTmaneTs, rogorc 3:7. B. 50 o C. 52 o D. 54 o A. 48 o 23.6. ipoveT mosazRvre kuTxeebidan udidesi, Tu isini ise Seefardebian erTmaneTs, rogorc 22:23. A. 105 o B. 88 o C. 92 o D. 94 o
3 -s 7

23.7. ipoveT kuTxe, romelic Tavisi mosazRvre kuTxis udris.

166

B. 55 o C. 56 o D. 53o A. 54 o 23.8. ipoveT kuTxe, romelic Tavisi mosazRvre kuTxis


4 -s udris. 11 B. 48 o C. 52 o D. 54 o A. 50 o 23.9. ras udris kuTxe, Tu misi mosazRvre ori kuTxis

jami 100 o -s Seadgens? B. 80 o C. 120 o D. 100 o A. 130 o 23.10. ori wrfis gadakveTisas miRebuli erTi kuTxe 4-jer metia meoreze. ipoveT maT Soris udidesi. B. 140 o C. 144 o D. 148 o A. 136 o 23.11. ori wrfis gadakveTisas miRebuli kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 11:25. ipoveT maT Soris umciresi. A. 55 o B. 50 o C. 45 o D. 40 o 23.12. ori wrfis gadakveTisas miRebuli erTi kuTxe 50 o -iT naklebia meoreze. ipoveT maT Soris umciresi. B. 55 o C. 70 o D. 65 o A. 75 o 23.13. or paralelur wrfesa da mkveTs Soris ori Siga calmxrivi kuTxis sxvaoba 30-s udris. ipoveT maT Soris umciresi. B. 75 o C. 80 o D. 85 o A. 65 o 23.14. or paralelur wrfesa da mkveTs Soris ori Siga jvaredini kuTxis jami 150 o -s udris. ipoveT am kuTxeebis sxvaoba. A. 0 o B. 20 o C. 40 o D. 60 o 23.15. or paralelur wrfesa da mkveTs Soris Sesabamisi kuTxeebis jamia 130 . ipoveT Siga calmxrivi kuTxeebis sxvaobis moduli. A. 40 o B. 60 o C. 50 o D. 80 o
o

23.16. mocemulia ori kuTxe, romelTa gverdebi paralelur wrfeebze mdebareoben. ipoveT am kuTxeebs Soris udidesi, Tu erTi maTgani 90 o -iT metia meoreze. 23.17. mocemulia ori kuTxe, romelTa gverdebi paralelur wrfeebze mdebareoben. ipoveT am kuTxeebs Soris umciresi, Tu erTi maTgani 8-jer metia meoreze. 167

23.18. mocemulia ori kuTxe, romelTa gverdebi paralelur wrfeebze mdebareoben. ipoveT am kuTxeebs Soris umciresi, Tu isini ise Seefardebian erTmaneTs, rogorc 7:11. 23.19. mocemulia ori kuTxe. erTi kuTxis gverdebi meore kuTxis gverdebis Semcveli wrfeebis perpendikularul wrfeebze mdebareobs. erTi kuTxe 4-jer naklebia meoreze. ipoveT am kuTxeebs Soris udidesi. 23.20. mocemulia ori kuTxe. erTi kuTxis gverdebi meore kuTxis gverdebis Semcveli wrfeebis perpendikularul wrfeebze mdebareoben. ipoveT am kuTxeebs Soris udidesi, Tu erTi maTgani 20 -iT metia meoreze. 23.21. mocemulia ori kuTxe. erTi kuTxis gverdebi meore kuTxis gverdebis Semcveli wrfeebis perpendikularul wrfeebze mdebareoben. ipoveT am kuTxeebs Soris umciresi, Tu isini ise Seefardebian erTmaneTs, rogorc 13:5. 23.22. mocemulia 48 -is toli kuTxe. wertilze, romelic kuTxis gverdebze ar mdebareobs, gavlebulia kuTxis erTi gverdis paraleluri da meore gverdis perpendikularuli wrfe. ipoveT am wrfeebiT Sedgenili kuTxeebidan umciresi. 23.23. mocemulia 64 -is toli kuTxe. wertilze, romelic kuTxis gverdebze ar mdebareobs, gavlebulia mocemuli kuTxis gverdebis paraleluri wrfeebi. ipoveT am wrfeebiT Sedgenili kuTxeebidan udidesi. 23.24. ras udris mocemuli kuTxis biseqtrisasa da gverds Soris kuTxe, Tu mocemuli kuTxe 52 -is tolia. 23.25. ipoveT kuTxe, Tu misi biseqtrisa gverdTan 89 -ian kuTxes adgens. 23.26. ipoveT mocemuli kuTxis biseqtrisasa da misi erTerTi gverdis gagrZelebas Soris kuTxe, Tu mocemuli kuTxe udris 50 -s. 23.27. ipoveT kuTxis sidide, Tu kuTxe am kuTxis biseqtrisasa da misi erT-erTi gverdis gagrZelebas Soris aris 140 . 23.28. OC sxivi gadis 160 -iani AOB kuTxis gverdebs Soris. OA gverdis perpendikularuli OD sxivi COB kuTxis biseqtrisas warmoadgens. ipoveT COB kuTxis sidide. 23.29. OF sxivi gadis 140 -iani AOB kuTxis gverdebs Soris. OA gverdis perpendikularuli OE sxivi FOB kuTxis biseqtrisas warmoadgens. ipoveT AOF kuTxis sidide. 168
o o o o o o o o o

23.30. ABC da CBD kuTxeebi mosazRvrea. CBD = 40 o . B wverodan gavlebulia ABC kuTxis biseqtrisa da AB wrfis perpendikularuli wrfe. ipoveT kuTxe am biseqtrisasa da perpendikularul wrfes Soris. 23.31. 108 -is toli ABC kuTxis wveroze gavlebulia misi biseqtrisis perpendikularuli MN wrfe. ipoveT MN wrfiTa da ABC kuTxis gverdebiT Sedgenili udidesi kuTxis sidide. 23.32. MON kuTxe 46 -ia da NOP kuTxe ki 20 . ras udris kuTxe maT biseqtrisebs Soris. 23.33. ABC kuTxe 70 -ia da DBC kuTxe ki 40 . ras udris kuTxe maT biseqtrisebs Soris.
o o o o o

! %35/!tbnlvUyfefcj
24.1. samkuTxedis kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 4:5:6. ipoveT samkuTxedis kuTxeebidan udidesi. A. 48 o B. 72 o C. 60 o D. 70 o 24.2. ipoveT tolferda samkuTxedis ferdebs Soris kuTxe, Tu fuZesTan mdebare kuTxea 55 . B. 60 o C. 80 o D. 65 o A. 70 o 24.3. ipoveT tolferda samkuTxedis fuZesTan mdebare kuTxe, Tu ferdebs Soris kuTxea 80 o . A. 55 o B. 45 o C. 50 o D. 40 o 24.4. tolferda samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe udris 30 -s. mis ferdze daSvebulia simaRle. ipoveT kuTxe, romelsac es simaRle fuZesTan Seadgens. A. 25 B. 20 C. 10 o D. 15 o 24.5. tolferda samkuTxedis fuZesTan mdebare kuTxe udris 30 -s. ipoveT kuTxe, romelsac erTi ferdi meore ferdze daSvebul simaRlesTan Seadgens. A. 30 B. 40 C. 35 D. 45 24.6. tolferda samkuTxedis fuZeze daSvebul simaRlesa da ferds Soris kuTxe 20 -iT naklebia fuZesTan mdebare kuTxeze. ipoveT samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe. A. 65
o o o o o o o o o o

B. 60

C. 80 169

D. 70

24.7. tolferda blagvkuTxa samkuTxedis ferdis simaRlesa da meore ferds Soris kuTxe 24 -iT naklebia fuZesTan mdebare kuTxeze. ipoveT samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe. B. 104 C. 106 D. 98 A. 102 24.8. tolferda ABC samkuTxedSi, romlis fuZea AC , gavlebulia CD biseqtrisa. ipoveT ABC samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe, Tu ADC kuTxe udris 60 -s. B. 40 C. 20 D. 50 A. 30 24.9. tolferda samkuTxedis Siga kuTxeebisa da erTerTi gare kuTxis jami udris 210 -s. ipoveT samkuTxedis fuZesTan mdebare kuTxe. B. 20 C. 10 D. 25 A. 15 24.10. tolferda samkuTxedis erT-erTi gare kuTxe udris 70 -s. ipoveT samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe. B. 110 C. 60 D. 100 A. 35 24.11. samkuTxedis kuTxeebi adgenen ariTmetikul progresias. ras udris sididiT saSualo kuTxis gradusuli zoma? A. 45 B. 60 C. 30 D. 75 24.12. ABC samkuTxedis AC gverdis gagrZelebaze aRebulia D da E wertilebi ise, rom A wertili mdebareobs D da C-s Soris, xolo C wertili A-sa da E-s Soris. amasTan AD=AB da CE=CB. ipoveT DBE samkuTxedis kuTxeebs Soris umciresi, Tu BAC = 40 o , ACB = 80 o . A. 30 B. 50 C. 40 D. 20 24.13. ABC tolferda samkuTxedis AC fuZe 12-ia, xolo BD simaRle 8. ipoveT A kuTxis kosinusi. 3 3 2 4 B. C. D. A. 4 5 3 5 24.14. ABC samkuTxedSi AB = BC = 5 da AC = 6 . ipoveT A kuTxis tangensi. 5 3 4 3 B. C. D. A. 3 5 3 4 24.15. Tu samkuTxedis gverdia 10, maSin danarCeni ori gverdis jami SeiZleba iyos 170
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

A. 9 B. 9,1 C. 10 D. 10,1 24.16. Tu samkuTxedis gverdebia 2 da 7, maSin mesame gverdi SeiZleba iyos B. 5 C. 6 D. 10 A. 4 24.17. Tu samkuTxedis gverdia 8, maSin danarCeni ori gverdis sxvaoba SeiZleba iyos B. 8 C. 9 D. 10 A. 7 24.18. Tu samkuTxedis perimetria 100, maSin samkuTxedis gverdi ar SeiZleba iyos B. 48 C. 49 D. 50 A. 45 24.19. Tu samkuTxedis gverdia 12, maSin samkuTxedis perimetri ar SeiZleba iyos A. 28 B. 24,5 C. 23,5 D. 25 24.20. Tu AB = 5 da BC = 2 , maSin AC SeiZleba iyos A. 3 B. 2 C. 8 D. 9 24.21. samkuTxedis ori gverdia 5 da 1. ipoveT mesame gverdi, Tu cnobilia, rom is mTeli ricxvia. B. 3 C. 5 D. 6 A. 4 24.22. samkuTxedis perimetria 13, xolo erT-erTi gverdi ki 1. ipoveT danarCeni ori gverdi, Tu isini mTeli ricxvebia. B. 2; 12 C. 5; 7 D. 3; 6 A. 6; 6 24.23. tolferda samkuTxedis perimetri 15,6-is tolia. ipoveT samkuTxedis fuZe, Tu is ferdze 3-iT naklebia. A. 3,4 B. 3,2 C. 3 D. 3,6 24.24. tolgverda samkuTxedis simaRlea 30. gansazRvreT ra manZilzea misi gverdebidan biseqtrisebis gadakveTis wertili. B. 10 C. 5 D. 15 A. 20 24.25. tolferda samkuTxedis ferdia 17, xolo fuZe ki 16. ipoveT fuZeze daSvebuli simaRle. A. 12 B. 10 C. 15 D. 20 24.26. tolferda samkuTxedis fuZea 4, masTan mdebare kuTxe ki 45 . ipoveT ferdi. B. 3 C. 4 2 D. 2 A. 2 2 24.27. ipoveT tolferda marTkuTxa samkuTxedis farTobi, Tu misi hipotenuza udris 12-s. A. 36 B. 32 C. 40 D. 30 24.28. ipoveT tolferda samkuTxedis farTobi, Tu misi fuZea 120, ferdi ki 100. A. 4200 B. 5400 C. 4800 D. 4400
o

171

24.29. ABC samkuTxedSi AB=10, BC=20. A wertilidan gavlebuli simaRle udris 5-s. ipoveT C wertilidan gavlebuli simaRle. B. 10 C. 12 D. 14 A. 8 24.30. tolferda samkuTxedis fuZea 30, masze daSvebuli simaRle ki 20. ipoveT ferdze daSvebuli simaRle. A. 20 B. 24 C. 30 D. 32 24.31. tolferda samkuTxedSi fuZeze daSvebuli simaRlea 3, ferdze daSvebuli simaRle ki 4. ipoveT samkuTxedis fuZe.
12 5 8 5 B. 10 5 C. 5 5 24.32. ABC samkuTxedis BD mediana AC vars udris. ipoveT samkuTxedis B kuTxe.

A.

D. 6 gverdis naxeD. 60 AC gverdiAC gverdis D. 16 sm


o o

A. 30 B. 120 C. 90 24.33. ABC samkuTxedSi A kuTxis biseqtrisa sadmi gavlebuli medianis marTobulia. ipoveT sigrZe, Tu AB gverdis sigrZe 4 sm-ia. A. 8 sm B. 6 sm C. 2 sm

24.34. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxe 25 -is tolia. marTi kuTxis wverodan gavlebulia simaRle da biseqtrisa. ipoveT kuTxe maT Soris. B. 10 C. 20 D. 40 A. 5 24.35. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebul simaRlesa da biseqtrisas Soris kuTxe aris 15 . ipoveT samkuTxedis didi maxvili kuTxe. A. 60
o o o o o

B. 65

C. 70

D. 75
o

24.36. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxe 50 -is tolia. marTi kuTxis wverodan gavlebulia simaRle da mediana. ipoveT kuTxe maT Soris. B. 10 C. 15 D. 20 A. 5 24.37. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebul simaRlesa da medianas Soris kuTxe aris 20 . ipoveT samkuTxedis mcire maxvili kuTxe. A. 5
o o o o o

B. 15

C. 25

D. 35
o

24.38. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxea 15 . marTi kuTxis wverodan gavlebulia mediana da biseqtrisa. ipo-

172

veT kuTxe maT Soris. A. 30 B. 20 C. 10 D. 5 24.39. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebul medianasa da biseqtrisas Soris kuTxea 10 . ipoveT samkuTxedis mcire maxvili kuTxe. A. 25 B. 30 C. 35 D. 40 24.40. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebulia mediana, biseqtrisa da simaRle. medianasa da biseqtrisas Soris kuTxea 40 . ipoveT kuTxe medianasa da simaRles Soris. B. 60 C. 70 D. 80 A. 50 24.41. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebulia mediana, biseqtrisa da simaRle. medianasa da simaRles Soris kuTxea 30 . ipoveT kuTxe biseqtrisas da simaRles Soris. B. 20 C. 15 D. 10 A. 25 24.42. O wertili ABC samkuTxedSi Caxazuli wrewiris centria. ipoveT ACO kuTxis sidide, Tu CAO=25 da CBO=40. B. 25 C. 30 D. 35 A. 20 24.43. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 16 da 12. ipoveT hipotenuzis mediana. B. 8 C. 9 D. 10 A. 7 24.44. manZili, marTkuTxa samkuTxedis medianebis gadakveTis wertilidan marTi kuTxis wveromde, 8 sm-ia. ipoveT hipotenuzis sigrZe. B. 16 sm C. 24 sm D. 27 sm A. 12 sm 24.45. Tu marTkuTxa samkuTxedis hipotenuza 12-ia, maSin hipotenuzaze daSvebuli simaRle ar SeiZleba iyos: A. 6 B. 7 C. 5 D. 4 24.46. Tu marTkuTxa samkuTxedis hipotenuza 6-ia, maSin marTkuTxa samkuTxedis farTobi SeiZleba iyos: B. 9 C. 11 D. 10 A. 12 24.47. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 15 da 20. ipoveT hipotenuzaze daSvebuli simaRle. A. 10 B. 11 C. 12 D. 13 24.48. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebis namravli 12-jer metia hipotenuzaze. ipoveT marTi kuTxis wverodan hipotenuzaze daSvebuli simaRle.
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

173

A. 12 B. 14 C. 13 D. 10 24.49. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebis namravli 25-jer metia marTi kuTxis wverodan gavlebul simaRleze. ipoveT hipotenuza. B. 20 C. 18 D. 30 A. 25 24.50. marTkuTxa samkuTxedis marTi kuTxis wverodan gavlebuli simaRlisa da hipotenuzis namravli 3-jer metia erT-erT kaTetze. ipoveT meore kaTetis sigrZe. B. 3 C. 1 D. 4 A. 2 24.51. ipoveT marTkuTxa samkuTxedis farTobi, Tu misi simaRle hipotenuzas 32-isa da 18-is tol monakveTebad yofs. B. 550 C. 700 D. 650 A. 600 24.52. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxe udris 60 -s. hipotenuzisa da mcire kaTetis jamia 1,8. ipoveT hipotenuza. A. 1,4 B. 1,2 C. 1,3 D. 1,5 24.53. mocemuli wertilidan wrfisadmi gavlebulia ori daxrili. erTi maTganis sigrZea 13, xolo misi gegmili wrfeze 12-is tolia. ipoveT meore daxrilis sigrZe, Tu is wrfesTan 30 -ian kuTxes adgens. A. 20 B. 15 C. 10 D. 5 24.54. ABC marTkuTxa samkuTxedSi C kuTxe marTia da A=30. AC kaTetze aRebulia D wertili ise, rom ABD=15 da DC=7 sm. ipoveT AB hipotenuzis sigrZe. A. 28 sm B. 21 sm C. 12 sm D. 14 sm 24.55. samkuTxedis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:4:5, xolo perimetri udris 60-s. ipoveT im samkuTxedis udidesi gverdi, romlis wveroebic mocemuli samkuTxedis gverdebis SuawertilebSia. B. 10 C. 12,5 D. 15 A. 7,5 24.56. ABC samkuTxedSi C=105, B=45 da BC=2 2 sm. ipoveT AB gverdis sigrZe. B. 4+ 3 sm C. 8 sm D. 8 3 sm A. 2+2 3 sm 24.57. samkuTxedis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 7:8:9. im samkuTxedis perimetri, romlis wveroebic mocemuli samkuTxedis gverdebis SuawertilebSia, udris 24-s. ipoveT mocemuli samkuTxedis umciresi gverdi. A. 12 B. 14 C. 16 D. 18 24.58. samkuTxedis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs,
o o

174

rogorc 4:5:6. ipoveT misi msgavsi samkuTxedis perimetri, Tu am ukanasknelis umciresi gverdi 8-is tolia. A. 15 B. 20 C. 25 D. 30 24.59. samkuTxedis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:4:5. ipoveT misi msgavsi samkuTxedis udidesi gverdi, Tu am ukanasknelis perimetri 55-is tolia. A. 25 B. 27,5 C. 30 D. 32,5 24.60. samkuTxedis perimetria 10, xolo misi farTobi ki 3. ipoveT mocemuli samkuTxedis msgavsi samkuTxedis perimetri, Tu misi farTobia 12. A. 20 B. 30 C. 40 D. 50 24.61. ori tolferda samkuTxedis ferdebs Soris mdebare kuTxeebi tolia. erTi samkuTxedis ferdi da fuZe Sesabamisad 17 da 10-ia, meore samkuTxedis fuZe udris 8-s. ipoveT misi ferdi. B. 12,8 C. 14,2 D. 13,8 A. 13,6 24.62. or tolferda samkuTxedSi wverosTan mdebare kuTxeebi tolia. pirveli samkuTxedis perimetria 544. ipoveT misi fuZe, Tu meore samkuTxedis ori gverdi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:2. A. 109 B. 108,6 C. 106,4 D. 108,8 24.63. ipoveT naxazze mocemuli B ABC da AED samkuTxedebis farTob12 Ta Sefardeba, Tu BE=12 sm, AE=8 sm, D E CD=14 sm da AC=10 sm. 8 14 C A 10
5 25 B. 4 24 24.64. mocemul naxazze ABC da ADG samkuTxedebi tolia. amasTan AD=AC=1 sm, AB=AG=5 sm. ipoveT ADEC oTxkuTxedis farTobi, Tu ABC samkuTxedis farTobia 1,8 sm2.

A.

C.

16 9

D.

11 7

B
4

D
1

E A 1 C
4

A. 0,6 B. 0,8 C. 0,4 D. 1,2 24.65. ABC samkuTxedSi gavlebuli medianebi ikveTebian O wertilSi. ipoveT AOB samkuTxedis farTobi, Tu ABC samkuTxedis farTobia 27.

175

A. 9 B. 18 C. 6 D. 12 24.66. ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu am samkuTxedis gverdebis Suawertilebis SeerTebiT miRebuli samkuTxedis farTobia 4. B. 12 C. 16 D. 20 A. 8 24.67. ABC samkuTxedis farTobi tolia 18-is. D wertili AC gverdze aRebulia ise, rom DC=2AD. ipoveT BCD samkuTxedis farTobi. B. 9 C. 12 D. 14 A. 6 24.68. ABC samkuTxedis AC gverdze aRebulia D wertili ise, rom AD : DC = 5 : 3 . ipoveT ABC samkuTxedis farTobi, Tu BDC samkuTxedis farTobia 6. A. 18 B. 24 C. 16 D. 8 24.69. samkuTxedis fuZesTan mdebare didi kuTxe 45 -ia, xolo simaRle fuZes 20-is da 21-is tol nawilebad yofs. ipoveT didi ferdi. B. 24 C. 31 D. 29 A. 21 24.70. samkuTxedis gverdebia 5 da 8, maT Soris mdebare kuTxe ki 60 . ipoveT samkuTxedis mesame gverdis sigrZe. A. 7 B. 12 C. 10 D. 8 24.71. samkuTxedis gverdebia 6 da 10, maT Soris mdebare kuTxe ki 120 . ipoveT samkuTxedis mesame gverdis sigrZe. A. 9 B. 14 C. 11 D. 5 24.72. ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu misi gverdebia 13, 14 da 15. A. 84 B. 78 C. 80 D. 86 24.73. samkuTxedis gverdebia 25, 29 da 36. ipoveT umciresi simaRle. B. 25 C. 20 D. 30 A. 15 24.74. samkuTxedis gverdebia 9, 10 da 17. ipoveT udidesi simaRle. B. 14 C. 12 D. 16 A. 8 24.75. ABC samkuTxedSi AB=4 sm, C=35. ABC samkuTxedisaTvis mocemulia kidev ori piroba: I. AC=4 sm; II. B kuTxis biseqtrisa AC gverdis marTobulia. imisaTvis, rom gamovTvaloT B kuTxis gradusuli zoma A. sakmarisia I piroba, II ki ar aris sakmarisi B. sakmarisia II piroba, I ki ar aris sakmarisi;
o o o

176

C. sakmarisia I da II piroba erTad, magram arc erTi cal-calke; D. sakmarisia orive piroba cal-calke. 24.76. tolferda samkuTxedis mediana yofs am samkuTxedis perimetrs 15 da 6-is tol nawilebad. ipoveT samkuTxedis ferdis sigrZe. 24.77. tolferda ABC samkuTxedSi, romlis fuZea AC , gavlebulia BD mediana. ipoveT misi sigrZe, Tu ABC samkuTxedis perimetria 50 , xolo ABD samkuTxedis ki 40. 24.78. ABC tolferda samkuTxedSi AB ferdi udris 14-s. misi D Suawertilidan am ferdisadmi gavlebuli perpendikularuli wrfe BC ferds kveTs E wertilSi. E wertili SeerTebulia A-sTan. AEC samkuTxedis perimetria 24. ipoveT AC-s sigrZe. 24.79. ABC tolferda samkuTxedSi AB=BC=14. AB ferdis D Suawertilze gavlebuli perpendikulari samkuTxedis fuZes kveTs E wertilSi. E wertili SeerTebulia B wertilTan. ipoveT ABC samkuTxedis AC fuZe, Tu BEC samkuTxedis perimetri 40 sm-ia.
24.80. tolgverda samkuTxedis simaRle udris 3 3 . ipo-

veT am samkuTxedis farTobi. 24.81. tolferda samkuTxedis ferdisadmi gavlebuli medianaa 30, romelic fuZesTan adgens 30 -ian kuTxes. ipoveT fuZeze daSvebuli simaRle. 24.82. ipoveT tolferda samkuTxedis fuZe, Tu misi simaRle udris 35-s, xolo fuZe ise Seefardeba ferds, rogorc 48:25. 24.83. tolferda samkuTxedis perimetri udris 64-s, xolo misi ferdi fuZeze 11-iT metia. ipoveT fuZeze daSvebuli simaRle. 24.84. tolferda samkuTxedis medianebi udris 15, 15 da 18-s. ipoveT samkuTxedis farTobi. 24.85. tolferda samkuTxedSi ferdis medianis sigrZe tolia m-is da fuZesTan sididis kuTxes Seadgens. ipo4 veT am samkuTxedis farTobi, Tu m=10, cos = . 5 24.86. tolferda samkuTxedis perimetria 36. fuZeze daSvebuli simaRlis Suawertilze gavlebulia erT-erTi fero

177

dis paraleluri wrfe. ipoveT mokveTili samkuTxedis perimetri. 24.87. tolferda samkuTxedis gverdebia AB=BC=50 da AC=60. gavlebulia AE da CD simaRleebi da D da E wertilebi SeerTebulia. ipoveT DE monakveTis sigrZe. 24.88. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 30 da 40. marTi kuTxis wverodan hipotenuzaze daSvebulia simaRle. ipoveT miRebuli samkuTxedebis farTobebidan umciresi. 24.89. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxis biseqtrisa mopirdapire kaTets yofs 4-is da 5-is tol monakveTebad. ipoveT samkuTxedis farTobi. 24.90. wrfidan 10-is tol manZilze aRebuli wertilidan am wrfisadmi gavlebulia ori daxrili, romelTa sigrZeebis Sefardebaa 1:2. umciresi daxrili wrfesTan adgens

30 -ian kuTxes. ipoveT udidesi daxrilis sigrZe. 24.91. mocemuli wertilidan wrfisadmi gavlebulia ori daxrili. erTi maTganis sigrZea 17, xolo misi gegmili wrfeze 15-is tolia. ipoveT meore daxrilis gegmili
wrfeze, Tu is wrfesTan 45 -ian kuTxes adgens. 24.92. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebis Sefardebaa 3:2, simaRle ki hipotenuzas yofs or monakveTad, romelTagan erTi 10-iT metia meoreze. ipoveT hipotenuza. 24.93. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebis medianebia da
52
73 . ipoveT hipotenuza. 24.94. samkuTxedis ferdi dayofilia oTx tol nawilad da dayofis wertilebze gavlebulia fuZis paraleluri wrfeebi. ipoveT wrfeebis ferdebs Soris moTavsebuli monakveTebidan umciresis sigrZe, Tu fuZis sigrZea 12. 24.95. samkuTxedis ferdi dayofilia sam tol nawilad da dayofis wertilebze gavlebulia fuZis paraleluri wrfeebi. ipoveT ferdebs Soris moTavsebuli monakveTebis sigrZeebi, Tu samkuTxedis fuZea 6. 24.96. ipoveT samkuTxedis ori gverdis Suawertilebisa da medianebis gadakveTis wertiliT miRebuli samkuTxedis farTobi, Tu mocemuli samkuTxedis farTobia 120.
o

24.97. samkuTxedis simaRlea 2 2 . wverodan ra manZilzea am samkuTxedis farTobis Suaze gamyofi da fuZis paraleluri wrfe? 24.98. samkuTxedis gverdis paraleluri wrfe am samkuTxeds toldid nawilebad yofs. ipoveT mcire samkuTxedis 178

perimetri, Tu mocemuli samkuTxedis perimetria 52. 24.99. ABC samkuTxedSi gavlebulia BD wrfe ise, rom BDC = ABC . AC gverdze miRebulia monakveTebi AD da DC. ipoveT BC, Tu AD=9 da DC=16. 24.100. ABC samkuTxedSi gavlebulia BD wrfe ise, rom ABD = ACB . AC gverdze miRebulia monakveTebi AD da DC. ipoveT DC, Tu AB=6, AC=9. 24.101. samkuTxedSi, romlis fuZe udris 30-s da simaRle 10-s, Caxazulia marTkuTxa tolferda samkuTxedi ise, rom misi hipotenuza mocemuli samkuTxedis fuZis paraleluria da marTi kuTxis wvero am fuZeze Zevs. ipoveT hipotenuza. 24.102. BD aris ABC samkuTxedis biseqtrisa. ipoveT DC monakveTi, Tu AB=10, BC=15 da AC=20. 24.103. BD aris ABC samkuTxedis biseqtrisa. ipoveT BC gverdi, Tu AD:DC=8:5 da AB=16. 24.104. BD aris ABC samkuTxedis biseqtrisa. ipoveT AC gverdi, TuU AB:BC=2:7 da DC-AD=10. 24.105. samkuTxedis gverdebia 3 2 , 8 da 10. ipoveT udidesi gverdisadmi gavlebuli mediana. 24.106. samkuTxedis perimetria 32. erT-erTi kuTxis biseqtrisa gverds yofs 5-is da 3-is tol nawilebad. ipoveT samkuTxedis udidesi gverdis sigrZe. 24.107. ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu misi ori gverdia 17 da 21, xolo mesame gverdis mediana ki 5. 24.108. samkuTxedis gverdi udris a -s, xolo masTan mdebare kuTxeebia da . ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu 1 1 a = 10, tg = , tg = . 2 3 24.109. samkuTxedis gverdebia 6 da 12, xolo maT Soris kuTxe ki 120 . ipoveT am kuTxis biseqtrisa. 24.110. samkuTxedis gverdebia a da b , xolo maT Soris kuTxe udris -s. ipoveT am kuTxis biseqtrisa, Tu a=5, 3 b=10, cos = . 2 5 24.111. ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu misi gverdebia 5 da 10, xolo am gverdebs Soris moTavsebuli biseqtrisaa 4.
o

179

24.112. ABC samkuTxedSi BM simaRlea 4 sm, AN simaRle ki 6 3 sm. am simaRleebs Soris kuTxea 60. ipoveT ABC samkuTxedis farTobi. 24.113. samkuTxedis gverdebia 6 da 8. am gverdebisadmi gavlebuli medianebi urTierTmarTobulia. ipoveT samkuTxedis mesame gverdi. 24.114. M da N Sesabamisad ABC samkuTxedis AB da BC gverdebis Sua wertilebia, xolo K wertili MN monakveTze Zevs. ipoveT AKC samkuTxedis farTobi, Tu ABC samkuTxedis farTobia 44 sm2. 24.115. ipoveT samkuTxedis farTobi, Tu misi ori mediana urTierTmarTobulia da maTi sigrZeebia 5 da 9. 24.116. tolferda ABC samkuTxedSi AB = BC = 8 . BC gverdze aRebulia D wertili ise, rom AD = AC = 4 . ipoveT BD. 24.117. ABC samkuTxedis BD simaRle AC gverds yofs 3 da 7-is tol monakveTebad. ipoveT B kuTxis tangensi, Tu BD = 4 . 24.118. M wertili aris ABC samkuTxedis AD medianis Suawertili. BM wrfe AC -s kveTs N wertilSi. vipovoT MN : BN . 24.119. ABC samkuTxedis AD medianis Suawertilze da B wveroze gavlebuli wrfe AC gverds kveTs M wertilSi. ra SefardebiT yofs ( A wveros mxridan) M wertili AC gverds? 24.120. ABC samkuTxedSi C = 2 A da AC = 2 BC . ipoveT samkuTxedis umciresi kuTxe. 24.121. samkuTxedis ori gverdis sigrZeebia a = 6 da b = 4 . ipoveT mesame gverdis sigrZe, Tu misi mopirdapire kuTxis sidide orjer metia b gverdis mopirdapire kuTxis sidideze. 24.122. ABC samkuTxedSi C kuTxe marTia. A da B kuTxis wveroebidan gavlebulia Sesabamisad mediana da biseqtrisa. ipoveT manZili maTi gadakveTis wertilidan AC mde, Tu AB = 12 da BC = 8 . 24.123. ABC samkuTxedSi gavlebulia BD mediana, xolo ABD samkuTxedSi AK biseqtrisa. ipoveT AKD samkuTxedis farTobi, Tu AC : AB = 1 : 3 da ABC samkuTxedis farTobia 28. 24.124. ra SefardebiT yofs tolferda samkuTxedis farTobs fuZeze daSvebuli simaRlis Suawertilze da fuZis wveroze gavlebuli wrfe? 180

24.125. ABC samkuTxedSi AB da BC gverdebze Sesabamisad aRebulia M da N wertilebi ise, rom AM:MB=2:3 da BN:NC=1:4. K wertili MN monakveTis Sua wertilia. ipoveT AKC samkuTxedis farTobi, Tu ABC samkuTxedis farTobi 30 sm2-ia.

%36/!nsbwbmlvUyfefcj
25.1. oTxkuTxedis sami kuTxea 88 o , 93 o da 97 o . ipoveT meoTxe kuTxe. A. 82 B. 92 C. 72 D. 84 25.2. oTxkuTxedis kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3:6:7. ipoveT umciresi kuTxe. B. 40 C. 60 D. 100 A. 20 25.3. oTxkuTxedis sam wverosTan mdebare gare kuTxeebia 70 , 80 Txe.
o o o o o o o o o o

da 120 . ipoveT meoTxe wverosTan mdebare gare kuo o o o

A. 60 B. 80 C. 90 D. 70 25.4. oTxkuTxedis or wverosTan mdebare gare kuTxe marTia, xolo erT-erTi Siga kuTxea 60 . ipoveT Siga kuTxeebidan udidesi. A. 100 B. 150 C. 130 25.5. ipoveT xuTkuTxedis kuTxeebis jami. A. 540 B. 450 C. 520 25.6. ipoveT wesieri rvakuTxedis kuTxe.
o o o o o o o o o o

D. 120 D. 420

A. 145 B. 135 C. 130 D. 120 25.7. ra udidesi raodenobis maxvili kuTxe SeiZleba hqondes aTkuTxeds? B. 4 C. 3 D. 7 A. 5 25.8. ra umciresi raodenobis blagvi kuTxe SeiZleba hqondes rvakuTxeds? B. 3 C. 4 D. 5 A. 2 25.9. ra udidesi raodenobis marTi kuTxe SeiZleba hqondes SvidkuTxeds? A. 5 B. 4 C. 3 D. 2 25.10. ipoveT cxrakuTxedSi gavlebuli diagonalebis raodenoba. B. 27 C. 18 D. 36 A. 9 25.11. mravalkuTxedis erTi wverodan SeiZleba mxolod

181

xuTi diagonalis gavleba. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? B. 7 C. 10 D. 9 A. 8 25.12. mravalkuTxedis ori mosazRvre wverodan gavlebuli diagonalebis raodenobaa 12. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? A. 11 B. 10 C. 9 D. 12 25.13. mravalkuTxedis ori aramosazRvre wverodan gavlebuli diagonalebis raodenobaa 13. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? B. 10 C. 9 D. 12 A. 11 25.14. mravalkuTxedis diagonalebis raodenobaa 44. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? B. 11 C. 12 D. 13 A. 10 25.15. mravalkuTxedis diagonalebis raodenoba 2-jer metia gverdebis raodenobaze. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? A. 7 B. 8 C. 6 D. 9 25.16. ramdeni gverdi aqvs mravalkuTxeds, Tu misi gverdebisa da diagonalebis raodenoba tolia? B. 5 C. 4 D. 8 A. 6 25.17. mravalkuTxedis erTi wverodan gavlebulia yvela SesaZlo diagonali. mravalkuTxedSi miRebuli samkuTxedebis raodenobaa 9. ramdeni gverdi aqvs am mravalkuTxeds? B. 10 C. 11 D. 12 A. 9 25.18. Tu oTxkuTxedis sami gverdia 3, 4 da 5, maSin meoTxe gverdi ar SeiZleba iyos B. 11 C. 10 D. 9 A. 13 25.19. YTu oTxkuTxedis sami gverdia 5, 6 da 13, maSin meoTxe gverdi ar SeiZleba iyos B. 2 C. 3 D. 5 A. 4 25.20. Tu oTxkuTxedis momdevno gverdebia 2, 3, 4 da 6, maSin oTxkuTxedis diagonali ar SeiZleba iyos B. 5 C. 4 D. 6 A. 7 25.21. wesieri eqvskuTxedis gverdia 4. ipoveT am eqvskuTxedis didi diagonali. 25.22. wesieri eqvskuTxedis gverdia 2 3 . ipoveT am eqvskuTxedis mcire diagonali. 25.23. wesieri eqvskuTxedis gverdia 24 3 . ipoveT wesieri

182

eqvskuTxedis farTobi. 25.24. ABCDE xuTkuTxedis B , D da E kuTxeebi marTia. ipoveT am xuTkuTxedis perimetri, Tu AE = CD = 8 , AB = 12 da BC = 5 . 25.25. ABCDE xuTkuTxedis A da C kuTxeebi marTia. ipoveT am xuTkuTxedis farTobi, Tu AB = BC = DE = 2 da AE = CD = 1 . 25.26. ABCD oTxkuTxedis AC da BD diagonalebi Sesabamisad CD da AB gverdebis marTobulia. ipoveT oTxkuTAB = 10 , CD = 16 da xedis umciresi diagonali, Tu
ADB = 30o . 25.27. ABCD oTxkuTxedis A da B kuTxis biseqtrisebi M wertilSi ikveTebian. ipoveT AMB kuTxis sidide, Tu D = 100o da C = 120o . 25.28. ABCD oTxkuTxedis AC da BD diagonalebi urTi-

erTmarTobulia. gamoTvaleT AB 2 + CD 2 , Tu AD = 3 da BC = 4 . 25.29. oTxkuTxedis diagonalebi urTierTmarTobulia. ipoveT diagonalebis gadakveTis wertilidan gverdebis Suawertilebamde manZilebis jami, Tu am oTxkuTxedis perimetria 30. 25.30. oTxkuTxedis mopirdapire gverdebis Suawertilebis SemaerTebeli monakveTebi tolia. ipoveT kuTxe oTxkuTxedis diagonalebs Soris.

%37/!lwbesbuj/!nbsUlvUyfej
26.1. kvadratis diagonalis sigrZea 4. misi gverdi meore kvadratis diagonalis tolia. ipoveT meore kvadratis gverdis sigrZe. B. 2 C. 4 D. 0,5 A. 1 26.2. kvadratis gverdis sigrZea 1. misi diagonali meore kvadratis gverdis tolia. ipoveT meore kvadratis diagonali. B. 3 C. 2 D. 1 A. 0,5 26.3. kvadratis diagonalis sigrZea 12. kvadratis wveroebze gavlebulia diagonalebis paraleluri wrfeebi. ipoveT miRebuli oTxkuTxedis gverdis sigrZe. A. 10 B. 12 C. 8 D. 6 26.4. kvadratis gverdis sigrZea 2 2 . kvadratis wveroeb-

183

ze gavlebulia diagonalebis paraleluri wrfeebi. ipoveT miRebuli oTxkuTxedis perimetri. B. 16 C. 12 D. 8 A. 20 26.5. ipoveT im kvadratis gverdi, romlis farTobis da perimetris ricxviTi mniSvnelobebi tolia. B. 3 C. 4 D. 5 A. 2 26.6. ipoveT im kvadratis gverdi, romlis farTobi ricxobrivad 2-jer naklebia perimetrze. A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 26.7. kvadratis Siga wertilze gavlebulia gverdebis paraleluri wrfeebi. miRebuli oTxi marTkuTxedidan sami momdevnos farTobia 6, 8 da 20. ipoveT kvadratis farTobi. B. 49 C. 64 D. 81 A. 36 26.8. kvadratis farTobis ra nawils Seadgens misi sami gverdis Suawertilebis SeerTebiT miRebuli samkuTxedis farTobi? 1 1 1 1 B. C. D. A. 2 3 4 5 26.9. tolferda marTkuTxa samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom misi ori wvero hipotenuzaze mdebareobs, danarCeni ki kaTetebze. ipoveT kvadratis gverdis sigrZe, Tu hipotenuzis sigrZea 3. A. 0,5 B. 1 C. 1,5 D. 2 26.10. tolferda marTkuTxa samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom misi ori wvero hipotenuzaze mdebareobs, danarCeni ki kaTetebze. ipoveT kvadratis diagonalis sigrZe, Tu hipotenuzis sigrZea 6 2 . B. 2 2 C. 2 D. 3 A. 4 26.11. tolferda marTkuTxa samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom maT aqvT saerTo marTi kuTxe da kvadratis am kuTxis mopirdapire wvero hipotenuzaze mdebareobs. ipoveT kvadratis gverdis sigrZe, Tu kaTetis sigrZea 4. A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 26.12. tolferda marTkuTxa samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom maT aqvT saerTo marTi kuTxe da kvadratis am kuTxis mopirdapire wvero hipotenuzaze mdebareobs. ipoveT kvadratis diagonalis sigrZe, Tu kaTetis sigrZea
2 2.

A. 2 B. 3 C. 1 D. 4 26.13. ipoveT kvadratis farTobi, Tu misi diagonalis sigrZea 4. 184

A. 6 B. 8 C. 10 D. 12 26.14. mocemuli kvadratis diagonalze, rogorc gverdze, agebulia meore kvadrati. ipoveT mocemulisa da miRebuli kvadratebis farTobebis Sefardeba. 1 1 1 1 B. C. D. A. 4 2 3 6 26.15. ori kvadratis farTobTa Sefardebaa 4:7. ipoveT mcire kvadratis gverdis sigrZe, Tu didi kvadratis gverdis sigrZea 2 7 . B. 6 C. 5 D. 3 A. 4 26.16. ori kvadratis gverdebis sigrZeTa Sefardebaa 1:2, xolo am kvadratebis farTobTa jamia 20. ipoveT mcire kvadratis gverdis sigrZe. A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 26.17. marTkuTxedis diagonalebi 50 -is tol kuTxes adgenen erTmaneTTan. gansazRvreT kuTxe diagonalsa da marTkuTxedis did gverds Soris. A. 15 B. 25 C. 20 D. 45 26.18. marTkuTxedis diagonaliT da gverdiT Sedgenili kuTxe udris 36 . ipoveT diagonalebs Soris umciresi kuTxis sidide. B. 48 C. 36 D. 50 A. 72 26.19. marTkuTxedis wverodan diagonalze daSvebuli perpendikulari marT kuTxes yofs SefardebiT 3:1. ipoveT kuTxis sidide am perpendikularsa da meore diagonals Soris. A. 30
o o o o o o

B. 45

C. 60

D. 15

o o

26.20. marTkuTxedis diagonali gverdTan adgens 30 -is tol kuTxes. marTi kuTxis wverodan am diagonalze daSvebulia perpendikulari. ipoveT kuTxe am perpendikularsa da meore diagonals Soris. B. 30 C. 45 D. 60 A. 15 26.21. marTkuTxedis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:4. ipoveT marTkuTxedis sigane, Tu misi perimetria 140. A. 20 B. 50 C. 40 D. 30 26.22. marTkuTxedis diagonalebis gadakveTis wertilidan gverdebamde manZilebia 4 da 6. ipoveT marTkuTxedis peo o o o

185

rimetri. A. 40 B. 50 C. 30 D. 20 26.23. marTkuTxedis diagonalebis gadakveTis wertili, mcire gverdidan 2-iT ufro Sorsaa, vidre dididan. marTkuTxedis perimetria 56. ipoveT didi gverdi. A. 18 B. 16 C. 20 D. 14 26.24. marTkuTxedis farTobia 36, xolo misi gverdebis Sefardebaa 4:9. ipoveT marTkuTxedis perimetri. A. 26 B. 13 C. 28 D. 14 26.25. marTkuTxedis perimetria 14, xolo misi gverdebis Sefardebaa 3:4. ipoveT marTkuTxedis farTobi. A. 10 B. 12 C.14 D. 16 26.26. marTkuTxedis sigrZe samjer metia siganeze. ipoveT am marTkuTxedis perimetri, Tu misi farTobia 27. A. 18 B. 24 C. 30 D. 29 26.27. marTkuTxedis kuTxis biseqtrisa did gverds yofs Suaze. ipoveT marTkuTxedis farTobi, Tu misi mcire gverdis sigrZea 2. A. 8 B. 4 C. 6 D. 10 26.28. marTkuTxedis gverdebis sigrZeebia 2 da 3. ipoveT misi msgavsi marTkuTxedis farTobi, romlis mcire gverdi 5-is tolia. A. 35,5 B. 36,5 C. 37,5 D. 38,5 26.29. ABCD marTkuTxedis CD gverdis sigrZe 8 sm-ia. am marTkuTxedis AD gverdze aRebulia M wertili ise, rom MD=2 sm. ipoveT AM monakveTis sigrZe, Tu BMC samkuTxedis farTobi 24 sm2-ia. A. 6 sm B. 5 sm C. 4 sm D. 2 sm 26.30. naxazze mocemulia ori kvadrati. erTis gverdis sigrZea 6 sm, meoris _ 3 sm. 6 sm 3 sm ipoveT gamuqebuli figuris farTobi. A. 6 sm2 B. 9 sm2 C. 12 sm2 D. 18 sm2 26.31. ABCD marTkuTxedSi O aris AC da BD diagonalebis gadakveTis wertili. K aris BC gverdis Sua wertili, xolo P warmoadgens AK da BD monakveTebis TanakveTis wertils. ipoveT AC:PO. A. 8:1 B. 13:3 C. 3:1 D. 6:1 26.32. ABCD marTkuTxedis BD diagonalze agebulia BMND marTkuTxedi ise, rom MN gverdi BD diagonalis pa-

186

raleluria da gadis C wveroze. ipoveT BMND marTkuTxedis farTobi, Tu AB=3 sm da AD=4 sm. A. 8 sm2 B. 10 sm2 C. 12 sm2 D. 15 sm2 26.33. ABCD marTkuTxedSi BC gverdze aRebulia E wertili ise, rom BE=1 sm, EC=9 sm da AED=90. ipoveT AB gverdis sigrZe. B. 3 sm C. 6 sm D. 9 sm A. 2 sm 26.34. ABCD kvadratis BC gverdze aRebulia E wertili, xolo AE monakveTze F wertili ise, rom AEDF, AF=3 sm, DF=4 sm. ramdeni santimetria BE monakveTis sigrZe? A. 2,75 B. 3 C. 3,75 D. 4,5 26.35. kvadrati ori urTierTmarTobuli wrfiT gayofilia or marTkuTxedad da or kvadratad ise, rom erTi marTkuTxedisa da erTi kvadratis farTobebia Sesabamisad 10 sm2 da 25 sm2. ipoveT mocemuli kvadratis gverdi. A. 6 sm B. 7 sm C. 8 sm D. 10 sm 26.36. marTkuTxedis diagonalebs Soris kuTxis sididea

60 . orive diagonalisa da orive mcire gverdis jamia 18. ipoveT diagonalis sigrZe. A. 8 B. 6 C. 10 D. 12 26.37. marTkuTxedis Siga wertilze gavlebulia gverdebis paraleluri wrfeebi. miRebuli oTxi marTkuTxedidan sami momdevnos farTobia 2, 5 da 15. ipoveT marTkuTxedis farTobi. B. 24 C. 30 D. 28 A. 26
26.38. samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom misi ori wvero fuZeze mdebareobs, danarCeni ori ki ferdebze. ipoveT kvadratis gverdi, Tu samkuTxedis simaRlea 6, fuZe ki 12. 26.39. samkuTxedSi Caxazulia kvadrati ise, rom misi ori wvero fuZeze mdebareobs, danarCeni ori ki ferdebze. ipoveT samkuTxedis simaRle, Tu samkuTxedis fuZis sigrZea 6, xolo kvadratis gverdis sigrZea 2. 26.40. ABCD kvadratis gareT aRebulia N wertili ise, rom BCN tolgverda samkuTxedia. ipoveT DNC samkuTxedis farTobi, Tu AB = 8 . 26.41. ABCD kvadratis gverdia 6. AD gverdis Suawertilia N . AC da BN monakveTebi M wertilSi ikveTebian. ipoveT ABM samkuTxedis farTobi. 187

26.42. M da N wertilebi aris ABCD kvadratis AB da AD gverdebis Suawertilebi. ipoveT AMCN oTxkuTxedis farTobi, Tu kvadratis farTobia 12. 26.43. ABCD kvadratis AB da AD gverdebze Sesabamisad aRebulia M da N wertilebi ise, rom AM : MB = AN : ND = 2 : 3 . kvadratis farTobis ra nawils Seadgens AMCN oTxkuTxedis farTobi? 26.44. kvadratis diagonalebi dayofilia sam tol nawilad. dayofis wertilebi SeerTebulia mimdevrobiT. ipoveT miRebuli figuris perimetri, Tu kvadratis gverdia 9. 26.45. marTkuTxedis wverodan mis diagonalze daSvebuli perpendikulari am diagonals yofs SefardebiT 1:3. ipoveT diagonalis sigrZe, Tu marTkuTxedis mcire gverdis sigrZea 8. 26.46. marTkuTxedis perimetria 10, xolo misi farTobi 6. ipoveT gverdebis sigrZe. 26.47. samkuTxedSi Caxazulia marTkuTxedi ise, rom misi didi gverdi fuZeze mdebareobs, ori wvero ki ferdebzea moTavsebuli. marTkuTxedis gverdebis Sefardebaa 2:3. ipoveT marTkuTxedis didi gverdis sigrZe, Tu samkuTxedis simaRlea 4, fuZe ki 6. 26.48. samkuTxedSi Caxazulia marTkuTxedi ise, rom misi mcire gverdi fuZeze mdebareobs, ori wvero ki ferdebzea moTavsebuli. marTkuTxedis gverdebis Sefardebaa 2:3. ipoveT marTkuTxedis mcire gverdis sigrZe, Tu samkuTxedis simaRlea 6, fuZe ki 4. 26.49. marTkuTxedis ori wverodan diagonalze daSvebuli perpendikularebi am diagonals yofs sam tol monakveTad. marTkuTxedis mcire gverdis sigrZea 3 2 . ipoveT didi gverdi. 26.50. marTkuTxedis ori wverodan diagonalze daSvebuli perpendikularebi am diagonals yofs sam monakveTad, romelTa sigrZeebis Sefardebaa 1:2:1. ipoveT didi gverdis sigrZe, Tu mcire gverdis sigrZea 3 . 26.51. marTkuTxedis sigrZe 2-jer metia siganeze. marTkuTxedis wveroebidan gavlebulia biseqtrisebi. biseqtrisebis gadakveTis wertilebiT miRebuli figuris farTobia 8. ipoveT marTkuTxedis farTobi. 26.52. ABCD marTkuTxedis M Siga wertilidan A , B da C wertilebamde manZilebia Sesabamisad 5, 2 da 10. ipoveT

188

MD monakveTis sigrZe. 26.53. ABCD marTkuTxedis AB gverdis sigrZea 5, BC gverdis ki 3. E wertili am marTkuTxedis CD gverdze mdebareobs, xolo AF monakveTi A wverodan BE monakveTze daSvebuli marTobia. risi tolia ADEF oTxkuTxedis farTobi, Tu AFB da ECB marTkuTxa samkuTxedebi erTmaneTis tolia? 26.54. marTkuTxedis gverdebia 2 da 4. ipoveT oTxive kuTxis biseqtrisebiT miRebuli figuris farTobi. 26.55. marTkuTxedis gverdebia 2 da 6. ipoveT oTxive kuTxis biseqtrisebiT miRebuli figuris farTobi. 26.56. M aris ABCD kvadratis BC gverdis Sua wertili, xolo N warmoadgens AM monakveTisa da BD diagonalis gadakveTis wertils. ipoveT ABN samkuTxedisa da ABCD kvadratis farTobebis Sefardeba. 26.57. M aris ABCD marTkuTxedis BC gverdis Sua wertili, xolo N warmoadgens AM monakveTisa da BD diagonalis gadakveTis wertils. ipoveT ABN samkuTxedis farTobi, Tu AB=2 sm da BC=3 sm. 26.58. ABCD marTkuTxedis AD gverdze aRebulia M wertili ise, rom AM=3 sm da MD=2 sm. BM monakveTze daSvebulia CN marTobi. gamoTvaleT CDMN oTxkuTxedis farTobi, Tu marTkuTxedis AB gverdi 4 sm-ia. 26.59. ABCD kvadratis gverdi 8 sm-ia. AB da BC gverdebze aRebulia Sesabamisad M da N wertilebi ise, rom MND=90 da DN=10 sm. ipoveT AMND oTxkuTxedis farTobi. 26.60. ABCD kvadratis gverdis sigrZe 4 sm-ia. M, N, K da L wertilebi Sesabamisad AB, BC, CD da AD gverdebis Sua wertilebia, xolo E aris MN monakveTis Sua wertili. ipoveT LEK samkuTxedis farTobi. 26.61. M, N, K da L wertilebi Sesabamisad arian ABCD marTkuTxedis AB, BC, CD da AD gverdebis Sua wertilebi. T aris KL monakveTis Sua wertili. ABCD marTkuTxedis farTobis ra nawils Seadgens MNT samkuTxedis farTobi? 26.62. samkuTxedSi, romlis fuZis sigrZea a sm da simaRlea h sm, Caxazulia marTkuTxedi ise, rom misi ori wvero samkuTxedis fuZeze mdebareobs, xolo danarCeni ori wvero samkuTxedis ferdebze. ipoveT am tipis marTkuTxedebis farTobebs Soris udidesi.

189

26.63. samkuTxedSi, romlis fuZesTan mdebare kuTxeebia 60 da 45, Caxazulia marTkuTxedi ise, rom misi ori wvero samkuTxedis fuZeze mdebareobs, xolo danarCeni ori wvero _ samkuTxedis ferdebze. ipoveT am tipis marTkuTxedebs Soris udidesi farTobis mqone marTkuTxedis gverdebis Sefardeba. 26.64. ABC marTkuTxa samkuTxedis AB hipotenuzaze agebulia kvadrati ABMN (kvadrati ar faravs samkuTxeds). ipoveT ACBMN tipis mravalkuTxedis farTobTa Soris umciresi, Tu AC+BC=6.

! %38/!qbsbmfmphsbnj
27.1. paralelogramis ori kuTxis sxvaobaa 60 . ipoveT paralelogramis blagvi kuTxe. B. 120 C. 150 D. 160 A. 100 27.2. ipoveT paralelogramis maxvili kuTxe, Tu is 5-jer naklebia paralelogramis blagv kuTxeze. B. 50 C. 60 D. 62 A. 30 27.3. paralelogramis kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:7. ipoveT paralelogramis blagvi kuTxe. A. 26 B. 154 C. 126 D. 92 27.4. ABCD paralelogramis BD diagonali CD gverdTan adgens
o o o o o o o o o o

68 -is

tol
o

kuTxes.

ipoveT
o

ADB ,
o

Tu

ABC = 114 .

A. 32 B. 14 C. 22 D. 46 27.5. ABCD paralelogramis AC diagonali DC gverdTan adgens 40 -is tol kuTxes. ipoveT CAD , Tu ABC = 110 o . B. 20 C. 40 D. 30 A. 50 27.6. paralelogramis maxvili kuTxis wverodan gavlebul simaRleebs Soris kuTxe udris 112 -s. ipoveT paralelogramis maxvili kuTxe. A. 68 B. 78 C. 52 D. 75 27.7. paralelogramis ori kuTxe ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:4. ipoveT kuTxe paralelogramis maxvili kuTxis wverodan gavlebul simaRleebs Soris. A. 36
o
o o o o o

B. 72

C. 108

D. 144

190

27.8. ABCD paralelogramis B blagvi kuTxis wverodan gavlebuli BM simaRle AB gverdTan adgens 20 -ian kuTxes. ipoveT kuTxe amave wverodan gavlebul meore simaRlesa da BC gverds Soris. A. 50 B. 60 C. 20 D. 80 27.9. paralelogramis ori kuTxe ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT kuTxe paralelogramis blagvi kuTxis wverodan gavlebul simaRleebs Soris. B. 72 C. 108 D. 80 A. 36 27.10. ABCD paralelogramSi B wverodan AD gverdze daSvebuli simaRle am gverds Suaze yofs. ipoveT paralelogramis perimetri, Tu BD=5 da AD=7. A. 20 B. 24 C. 28 D. 30 27.11. ABCD paralelogramSi B wverodan AD gverdze daSvebuli marTobi am gverds Suaze yofs. ipoveT AD gverdi, Tu BD=10, xolo paralelogramis perimetri 52-is tolia. B. 20 C. 25 D. 16 A. 10 27.12. paralelogramSi blagvi kuTxe udris 120 -s. paralelogramis blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle mopirdapire gverds Suaze yofs. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu perimetri 32-is tolia. A. 2 B. 16 C. 4 D. 8 27.13. paralelogramis maxvili kuTxea 60 . paralelogramis blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle paralelogramis gverds Suaze yofs. ipoveT paralelogramis mcire diagonali, Tu perimetri 60-is tolia. A. 10 B. 20 C. 15 D. 5 27.14. ABCD paralelogramSi B blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle AD gverds Suaze yofs. ipoveT paralelogramis perimetri, Tu BD=5 da ADB = 60 o . A. 20 B. 10 C. 5 D. 15 27.15. paralelogramis blagvi kuTxis biseqtrisa mopirdapire gverds yofs SefardebiT 2:1, maxvili kuTxis wveros mxridan. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu misi perimetria 50. A. 5 B. 10 C. 15 D. 20 27.16. paralelogramis blagvi kuTxis biseqtrisa mopirdapire gverds yofs SefardebiT 3:2, maxvili kuTxis wveros mxridan. ipoveT paralelogramis perimetri, Tu parao o o o o o o o o o
o

191

lelogramis mcire gverdi 15-is tolia. A. 80 B. 70 C. 100 D. 60 27.17. paralelogramis erTi kuTxe 3-jer metia meoreze. blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle mopirdapire gverds maxvili kuTxis wveros mxridan CamoWris 4-is tol monakveTs. ipoveT paralelogramis simaRle. B. 8 C. 4 D. 1 A. 2 27.18. ABCD paralelogramSi gavlebulia C kuTxis biseqtrisa, romelic AD gverds E wertilSi gadakveTs. ipoveT AE, Tu AB=3, BC=8. A. 8 B. 3 C. 5 D. 2 27.19. paralelogramis gverdebia 10 da 4. mis did gverdTan mdebare kuTxeebis biseqtrisebi mopirdapire gverds yofen sam nawilad. ipoveT am nawilebiadan umciresi. B. 3 C. 4 D. 1 A. 2 27.20. paralelogramis gverdebia 15 sm da 8 sm. mis did gverdTan mdebare kuTxeebis biseqtrisebi mopirdapire gverds yofen sam nawilad. ipoveT am nawilebidan umciresi. A. 7 B. 1 C. 0,5 D. 5 27.21. ABCD paralelogramSi diagonalebis gadakveTis wertilze gavlebulia wrfe, romelic AB da CD gverdebze CamoWris monakveTebs: AE=2, DK=7. ipoveT AB. A. 2 B. 5 C. 3 D. 9 27.22. paralelogramis diagonalebia 6 da
o

2 2 , xolo

maT Soris mdebare kuTxea 45 . ipoveT paralelogramis farTobi. A. 6 B. 3 2 C. 4 D. 9 27.23. paralelogramis farTobia 9. ipoveT misi toldidi kvadratis gverdis sigrZe. B. 2 C. 5 D. 4 A. 3 27.24. paralelogramsa da marTkuTxeds Sesabamisad toli gverdebi aqvT. ipoveT paralelogramis maxvili kuTxe, Tu misi farTobi marTkuTxedis farTobis naxevaria. B. 45 C. 90 D. 60 A. 30 27.25. paralelogramSi gverdisadmi gavlebuli simaRle oTxjer naklebia am gverdze. ipoveT es gverdi, Tu paralelogramis farTobia 64. A. 4 B. 16 C. 20 D. 24 27.26. ipoveT paralelogramis farTobi, Tu misi gverdebia 3 da 2 3 , xolo maT Soris kuTxea 60 .
o o o o o

192

A. 3 B. 8 C. 6 D. 9 27.27. paralelogramis farTobia 18, xolo misi gverdebia 4 da 9. ipoveT paralelogramis maxvili kuTxis gradusuli zoma. B. 90 C. 30 D. 60 A. 15 27.28. paralelogramis gverdebia 10 da 6. manZili did gverdebs Soris aris 3. ipoveT manZili mcire gverdebs Soris. B. 4 C. 6 D. 5 A. 2 27.29. ABCD paralelogramis BC gverdze aRebulia M wertili. paralelogramis farTobis ra nawils Seadgens AMD samkuTxedis farTobi. 1 2 1 1 B. C. D. A. 3 3 4 2 27.30. paralelogramSi simaRleebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu misi didi gverdia 9. A. 4 B. 6 C. 2 D. 8 27.31. paralelogramis gverdebis Suawertilebi SeerTebulia mimdevrobiT. ipoveT miRebuli oTxkuTxedis farTobi, Tu paralelogramis farTobia 64. A. 8 B. 32 C. 16 D. 48 27.32. paralelogramis gverdebis Suawertilebi SeerTebulia mimdevrobiT. ipoveT paralelogramis farTobi, Tu miRebuli oTxkuTxedis farTobia 8. A. 8 B. 32 C. 16 D. 20 27.33. paralelogramis gverdebia 5 da 10. ipoveT paralelogramis Siga kuTxeebis biseqtrisebis gadakveTiT miRebuli oTxkuTxedis diagonali. B. 5 C. 6 D. 4 A. 1 27.34. tolferda samkuTxedis ferdia 10. am samkuTxedis fuZeze mdebare wertilidan gavlebulia gverdebis paraleluri ori wrfe. ipoveT miRebuli paralelogramis perimetri. B. 20 C. 22 D. 25 A. 15 27.35. tolferda samkuTxedis fuZeze mdebare wertilidan gavlebulia ferdebis paraleluri wrfeebi. miRebuli paralelogramis perimetria 50. ipoveT samkuTxedis ferdi. A. 25 B. 20 C. 22 D. 27 27.36. paralelogramis kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT kuTxe paralelogramis blagvi
o o o o

193

kuTxis wverodan gavlebul simaRlesa da biseqtrisas Soris. B. 32 C. 36 D. 38 A. 30 27.37. paralelogramis erTi kuTxe 3-jer metia meoreze. ipoveT blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle, Tu paralelogramis mcire gverdi 3 2 -is tolia. A. 4 B. 6 C. 5 D. 3 27.38. paralelogramis erTi kuTxe 2-jer metia meoreze. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle 5 3 -is tolia. B. 8 C. 12 D. 14 A. 10 27.39. ABCD paralelogramis perimetria 20. ipoveT BD diagonali, Tu ABD samkuTxedis perimetria 15. A. 3 B. 6 C. 5 D. 7 27.40. ABCD paralelogramis perimetria 40. ipoveT AC diagonali, Tu ACD samkuTxedis perimetria 30. A. 8 B. 10 C. 6 D. 12 27.41. paralelogramis perimetri 36-ia. misi TiToeuli diagonali dayofilia sam tol monakveTad. ipoveT im oTxkuTxedis perimetri, romlis wveroebi dayofis wertilebia. B. 10 C. 12 D. 8 A. 6 27.42. paralelogramis TiToeuli diagonali dayofilia sam tol monakveTad. im oTxkuTxedis perimetri, romlis wveroebi dayofis wertilebia, 30-is tolia. ipoveT mocemuli paralelogramis perimetri. B. 90 C. 80 D. 95 A. 85 27.43. ABCD paralelogramSi AB=420. BC gverdze aRebulia E wertili ise, rom BE:EC=5:7. gavlebulia DE wrfe, romelic AB-s gagrZelebas F wertilSi kveTs. ipoveT BF. 27.44. paralelogramis diagonali gverdis marTobulia da meore gverdTan adgens 30 -ian kuTxes. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu paralelogramis perimetria 60. 27.45. paralelogramis perimetria 180, maxvili kuTxe 60 . paralelogramis diagonali blagv kuTxes yofs SefardebiT 1:3. ipoveT paralelogramis didi gverdi. 27.46. paralelogramis gverdebia 23 da 11, diagonalebi
o
o

194

ki ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT paralelogramis mcire diagonali. 27.47. paralelogramis diagonalebia 17 da 19, gverdebi ki ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT paralelogramis mcire gverdi. 27.48. paralelogramis diagonalebia 12 da 14, gverdebis sxvaoba ki 4-ia. ipoveT paralelogramis didi gverdi. 27.49. paralelogramis mcire gverdi 2-jer naklebia mcire diagonalsa da did gverdze. ipoveT paralelogramis mcire gverdi, Tu misi didi diagonali 12-is tolia. 27.50. paralelogramis gverdebis sigrZeebia 23 da 4 2 . erT-erTi diagonali misi gverdis marTobulia. ipoveT didi diagonalis sigrZe. 27.51. paralelogramis erTi gverdia 51, diagonalebi ki 40 da 74. ipoveT paralelogramis mocemul gverdze daSvebuli simaRle. 27.52. paralelogramis gverdebia 2 da 3, xolo maT Soris mdebare kuTxea 60 . ipoveT paralelogramis blagvi kuTxis wverodan didi gvedisadmi gavlebuli simaRle. 27.53. paralelogramis blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRleebia 3 da 4, xolo maT Soris kuTxea 30 . ipoveT paralelogramis mcire diagonali. 27.54. paralelogramis perimetri 30 sm-ia, xolo maxvili kuTxe 60. paralelogramis blagvi kuTxe diagonaliT iyofa 1:3 SefardebiT. gamoTvaleT paralelogramis farTobi. 27.55. paralelogramis erTi wverodan gavlebuli simaRleebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 4:9. ipoveT paralelogramis perimetri, Tu misi umciresi gverdia 8. 27.56. paralelogramis perimetria 80, xolo simaRleebia 3 da 5. ipoveT paralelogramis farTobi. 27.57. paralelogramis perimetria 70, xolo simaRleebia 2 da 5. ipoveT paralelogramis mcire gverdi. 27.58. paralelogramis perimetria 112, misi simaRleebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:5. ipoveT paralelogramis mcire gverdi. 27.59. paralelogramis perimetria 280. ipoveT misi didi gverdi, Tu paralelogramis simaRleebia 10 da 60. 27.60. paralelogramis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:4, xolo Siga kuTxeebis biseqtrisebiT Sedgenili oTxkuTxedis erT-erTi diagonali udris 5. ipoveT 195
o o

paralelogramis mcire gverdi. 27.61. paralelogramis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs rogorc 1:2, xolo Siga kuTxeebis biseqtrisebiT Sedgenili oTxkuTxedis erT-erTi diagonali udris 5. ipoveT paralelogramis gverdebi. 27.62. paralelogramis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:7. paralelogramis Siga kuTxeebis biseqtrisebiT Sedgenili oTxkuTxedis erT-erTi diagonalia 10. ipoveT paralelogramis gverdebi. 27.63. ABCD paralelogramis BC gverdze aRebuli M wertilidan AB da CD gverdebis Semcvel wrfeebamde manZilebia 1 da 3. ipoveT paralelogramis farTobi, Tu AB = 4 . 27.64. M wertili moTavsebulia ABCD paralelogramis AC diagonalze ise, rom AM : MC = 2 : 1 . BM wrfe DC gveCN . rds kveTs N wertilSi. ipoveT ND 27.65. ABCD paralelogramis AC diagonali P da Q wertilebiT gayofilia sam tol nawilad. daadgineT ra BQ da DP wrfeebi mocemuli SefardebiT gayofs paralelogramis farTobs. 27.66. ABCD paralelogramis AC diagonali M , N da L wertilebiT gayofilia oTx tol nawilad. ra SefardebiT yofs paralelogramis gverds BM wrfe? ( A wveros mxridan) 27.67. ABCD paralelogramis AD gverdze aRebulia E wertili ise, rom AE : ED = 2 : 3 . ras udris BCDE oTxkuTxedis farTobi, Tu ABCD paralelogramis farTobia 50. 27.68. ABCD paralelogramis BC gverdis M Suawertilze da A wveroze gavlebuli wrfe BD diagonals gadakveTs O wertilSi. ipoveT OMCD oTxkuTxedis farTobi, Tu ABCD paralelogramis farTobia 12. 27.69. ABCD marTkuTxedis AB da CD gverdebze SesabamiM da N wertilebi ise, rom sad aRebulia AM : MB = CN : ND = 3 : 1 . M wertili SeerTebulia D da C wveroebTan, xolo N ki A da B wveroebTan. ipoveT marTkuTxedis SigniT miRebuli paralelogramis farTobis Sefardeba mocemuli marTkuTxedis farTobTan. 27.70. ABCD paralelogramis AB da CD gverdebze aReda N wertilebi ise, rom bulia Sesabamisad M AM : MB = CN : ND = 4 : 1 . ipoveT MD , MC , NA da NB monak-

196

veTebiT miRebuli paralelogramis farTobi, Tu mocemuli paralelogramis farTobia 50. 27.71. ABCD paralelogramSi P, Q, R da N wertilebi warmoadgenen Sesabamisad AB , BC , CD da DA gverdebis Suawertilebs. ipoveT AQ , BR , CN da DP wrfeebiT Sedgenili figuris farTobi, Tu paralelogramis farTobia 30.

!
$28. rombi
28.1. rombis diagonalis mier mis gverdTan Sedgenili kuTxe 72 -is tolia. ipoveT rombis maxvili kuTxe. A. 18
o o

B. 36

C. 30

D. 72

28.2. rombis diagonalebis mier mis erT gverdTan Sedgenili kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT rombis maxvili kuTxe. B. 36 C. 80 D. 72 A. 30 28.3. rombis gverdi mis diagonalebTan Seadgens kuTxeebs, romelTa sxvaoba udris 20 -s. ipoveT rombis blagvi kuTxe. A. 110 B. 130 C. 108 D. 142 28.4. ipoveT rombis blagvi kuTxe, Tu misi erTi diagonali udris rombis gverds. B. 120 C. 100 D. 150 A. 140 28.5. ipoveT rombis blagvi kuTxe, Tu rombis gverdi orjer metia mis simaRleze. B. 140 C. 120 D. 150 A. 100 28.6. rombis wverodan gavlebuli simaRleebi adgenen
o o o o
o o o o o o o o

50 -ian kuTxes. ipoveT rombis blagvi kuTxe.


B. 120 C. 130 D. 150 A. 110 28.7. rombis wverodan gavlebuli simaRleebi adgenen
o o o o

150 -is tol kuTxes. ipoveT rombis maxvili kuTxe. A. 50 B. 30 C. 20 D. 120 28.8. ipoveT rombis perimetri, Tu misi simaRlea 2, xolo blagvi kuTxe xuTjer metia maxvil kuTxeze. A. 4 B. 16 C. 8 D. 20 197

28.9. ipoveT rombis farTobi, Tu misi kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:5, xolo gverdia 6. A. 18 B. 18 3 C. 36 D. 36 3 28.10. rombis farTobia 25. ipoveT misi toldidi kvadratis gverdi. A. 10 B. 5 C. 5 D. 10 30.11. ipoveT rombis farTobi, Tu misi gverdia 10, xolo erT-erTi diagonalia 12. A. 48 B. 96 C. 192 D. 104 30.12. ipoveT rombis farTobi, Tu misi diagonalebia 18 da 8. A. 144 B. 36 C. 84 D. 72 30.13. ipoveT rombis gverdi, Tu misi diagonalebia 8 da 6. A. 6 B. 3 C. 5 D. 10 28.14. rombis farTobi ricxobrivad oTxjer metia rombis simaRleze. ipoveT rombis gverdi. A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 28.15. rombis diagonalebis namravli 6-jer metia rombis gverdze. ipoveT rombis simaRle. B. 4 C. 5 D. 6 A. 3 28.16. rombs da kvadrats toli gverdebi aqvT. ipoveT rombis maxvili kuTxis sidide, Tu rombis farTobi 2-jer naklebia kvadratis farTobze. B. 30 o C. 40 o D. 50 o A. 20 o 28.17. rombis wverodan gavlebuli simaRlis mier gverdTan Sedgenili kuTxe 2-jer naklebia rombis maxvil kuTxeze. ipoveT rombis gverdi, Tu misi simaRlea 10 3 . B. 20 C. 24 D. 26 A. 18 28.18. rombis wverodan gavlebuli simaRleebi adgenen

135 -ian kuTxes. ipoveT rombis simaRle, Tu gverdi udris 5 2 -s.


A. 5 B. 3 C. 6 D. 4 28.19. rombis wverodan gavlebuli simaRleebi adgenen

120 -ian kuTxes. ipoveT rombis gverdi, Tu simaRlea 10 3 . A. 15 B. 10 C. 20 D. 25 28.20. rombis perimetria 24, simaRle ki 3. ipoveT rombis blagvi kuTxe. B. 110 o C. 140 o D. 150 o A. 120 o 28.21. ABCD rombSi maxvili kuTxe A=30. AB gverdze aRebulia M wertili ise, rom MD=BD. ipoveT MDB. 198

A. 90 B. 60 C. 30 D. 45 28.22. mocemulia ABCD oTxkuTxedi da oTxi winadadeba: 1) ABCD oTxkuTxedis diagonalebi tolia; 2) ABCD oTxkuTxedis mopirdapire kuTxeebi tolia; 3) ABCD oTxkuTxedis diagonalebi marTi kuTxiT ikveTeba; 4) ABCD oTxkuTxedi rombia am winadadebebidan romeli ori ar SeiZleba erTdroulad iyos WeSmariti? A. 1) da 2) B. 1) da 3) C. 1) da 4) D. 2) da 3) 28.23. rombis erTi wverodan gavlebuli simaRle da mcire diagonali erTmaneTTan adgenen 15 -ian kuTxes. ipoveT rombis simaRle, Tu misi perimetria 40. 28.24. rombis erTi wverodan gavlebuli simaRle da mcire diagonali erTmaneTTan adgenen 30 -ian kuTxes. ipoveT rombis gverdi, Tu misi simaRlea 5 3 . 28.25. rombis simaRleebs Soris kuTxe 135 -ia. ipoveT rombis farTobi, Tu rombis gverdia 6 4 2 . 28.26. ipoveT rombis mcire diagonali, Tu diagonalebi ise Seefardebian erTmaneTs, rogorc 3:4, perimetri ki udris 100-s. 28.27. ipoveT rombis simaRle, Tu misi diagonalebia 16 da 12. 28.28. ipoveT rombis gverdi, Tu misi diagonalebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:2, rombis farTobi ki 16-is tolia. 28.29. ipoveT rombis farTobi, Tu misi diagonalebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:4, rombis gverdi ki 10-is tolia. 28.30. ipoveT rombis gverdi, Tu misi farTobia 96, xolo erT-erTi diagonalia 12. 28.31. ipoveT rombis maxvili kuTxe, Tu misi farTobia
32 3 , xolo erT-erTi diagonalia 8 3 . 28.32. ipoveT rombis farTobi, Tu misi simaRlea 12, mcio o o

re diagonali ki 4 13 . 28.33. rombis diagonalebia 20 da 44. masSi Caxazulia oT-

199

xkuTxedi, romlis wveroebs rombis gverdebis Suawertilebi warmoadgens. ipoveT oTxkuTxedis perimetri. 28.34. rombSi Caxazulia oTxkuTxedi, romlis wveroebi rombis gverdebis Suawertilebia. ipoveT am oTxkuTxedis gverdebis kvadratebis jami, Tu rombis gverdia 5 . 28.35. rombSi Caxazulia oTxkuTxedi, romlis wveroebs rombis gverdebis Suawertilebi warmoadgens. ipoveT rombis diagonalebis sigrZeebis jami, Tu Caxazuli oTxkuTxedis perimetria 20. 28.36. ABCD rombSi B = 120 o . ipoveT blagvi kuTxis wverodan gavlebul simaRleebs Soris moTavsebuli diagonalis monakveTi, Tu AC=30. 28.37. ABCD rombSi A = 60 o . BM simaRlisa da AC diagonalis gadakveTis wertiliT diagonali iyofa or nawilad. ipoveT am nawilebidan umciresis sigrZe, Tu AC=18. 28.38. ABCD rombis B wverodan gavlebulia BM da BN monakveTebi, romlebic Sesabamisad AD da DC gverdebs Suaze yofs. am monakveTebis AC diagonalTan gadakveTis wertilebia K da L. ipoveT KL monakveTis sigrZe, Tu AC=24. 28.39. ABC samkuTxedSi Caxazulia ADEF rombi ise, rom A maTi saerTo kuTxea da E wvero BC gverdzea. ipoveT rombis gverdi, Tu AB=4 da AC=6. 28.40. ABC samkuTxedSi Caxazulia ADKE rombi ise, rom A maTi saerTo kuTxea da K wvero BC gverdzea. ipoveT AB, Tu AD=3 da AC=9. 28.41. ABC samkuTxedSi Caxazulia ADEF rombi ise, rom A maTi saerTo kuTxea da E wvero BC gverdze Zevs. rombis gverdis sigrZea 32. ipoveT AC, Tu AB=48. 28.42. marTkuTxa samkuTxedSi, romlis kaTetia 9, xolo masTan mdebare maxvili kuTxea 60 , Caxazulia rombi ise, rom 60 -iani kuTxe maT saerTo aqvT. ipoveT rombis gverdi. 28.43. marTkuTxa samkuTxedSi, romlis maxvili kuTxea
o o

60 , Caxazulia rombi 2-is toli gverdiT ise, rom 60 -iani kuTxe maT saerTo aqvT. ipoveT samkuTxedis umciresi kaTeti. 28.44. rombis wveroze gavlebuli wrfe rombis ori gverdis gagrZelebas CamoWris 9 da 4-is tol monakveTebs. ipoveT rombis gverdi. 200

28.45. ABCD rombis C wveroze gavlebuli wrfe AD gverdis gagrZelebas CamoWris 4-is tol monakveTs. ipoveT AB gverdis gagrZelebaze CamoWrili monakveTis sigrZe, Tu AB=3. 28.46. rombi, romlis simaRlea 4 3 , diagonaliT gayofilia or tolgverda samkuTxedad. ipoveT rombis gverdi. 28.47. rombi, romlis didi diagonalia 6 3 , mcire diagonaliT gayofilia or tolgverda samkuTxedad. ipoveT rombis gverdi. 28.48. rombis diagonalebis jami 34-ia. ipoveT rombis farTobi, Tu rombis perimetri 52-is tolia. 28.49. rombis farTobia 24, xolo diagonalebis jami 14. ipoveT rombis perimetri.

%3:/!usbqfdjb!
29.1. trapeciis ori kuTxea 58 da 72 . ipoveT trapeciis udidesi kuTxe. B. 122 C. 120 D. 126 A. 124 29.2. ras udris tolferda trapeciis maxvili kuTxe, Tu cnobilia, rom mopirdapire kuTxeebis sxvaoba 40 . A. 60 B. 70 C. 80 D. 50 29.3. tolferda trapeciis mcire fuZe ferdis tolia, diagonali ki ferdis marTobulia. ipoveT trapeciis blagvi kuTxis sidide. B. 130 C. 120 D. 110 A. 150 29.4. ABCD trapeciis AC diagonali CD ferdis marTobulia, xolo AB ferdi BC fuZis tolia. ipoveT B , Tu
D = 40 o .
o o o o o o o o o o o o o o o

A. 80 B. 70 C. 60 D. 50 29.5. tolferda trapeciis didi fuZea 27, ferdi 10, xolo maxvili kuTxe 60 . ipoveT mcire fuZis sigrZe. A. 15 B. 13 C. 17 D. 10 29.6. tolferda trapeciis fuZeebia 5 da 9, xolo maxvili kuTxe 60 . ipoveT trapeciis perimetri. A. 20 B. 22 C. 24
o o

D. 18

201

29.7. tolferda trapeciis ferdi 24-is tolia. fuZeebis jamia 44, xolo maxvili kuTxe 60 . ipoveT didi fuZis sigrZe. A. 32 B. 33 C. 34 D. 35 29.8. tolferda trapeciis blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRle did fuZes yofs 16-is da 36-is tol monakveTebad. ipoveT trapeciis mcire fuZe. A. 15 B. 20 C. 30 D. 25 29.9. marTkuTxa trapeciis fuZeebia 5 da 8; xolo didi ferdia 5. ipoveT mcire ferdis sigrZe. A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 29.10. marTkuTxa trapeciis ferdebia 4 da 5; xolo mcire fuZe 5. ipoveT didi fuZis sigrZe. A. 9 B. 10 C. 8 D. 11 29.11. marTkuTxa trapeciis ferdebia 8 da 10, xolo didi fuZea 16. ipoveT mcire fuZis sigrZe. A. 8 B. 6 C. 4 D. 10 29.12. mocemuli wrfis erT mxares aRebulia ori A da B wertili, romlebic am wrfidan 10 da 4-iT arian daSorebuli. ipoveT manZili AB monakveTis Suawertilidan am wrfemde. A. 5 B. 8 C. 7 D. 6 29.13. mocemuli wrfis sxvadasxva mxares aRebulia ori A da B wertili, romlebic am wrfidan 12 da 4-iT arian daSorebuli. ipoveT manZili AB monakveTis Suawertilidan mocemul wrfemde. A. 3 B. 7 C. 6 D. 4 29.14. trapeciis erTi fuZe meoreze 4-iT metia. ipoveT mcire fuZis sigrZe, Tu Suaxazi 7-is tolia. A. 5 B. 6 C. 4 D. 3 29.15. trapeciis ferdi gayofilia 4 tol nawilad da dayofis wertilebze gavlebulia trapeciis fuZeebis paraleluri wrfeebi. ipoveT trapeciis ferdebs Soris moTavsebuli paraleluri wrfeebis monakveTebis sigrZeebidan udidesi, Tu fuZeebia 15 da 23. A. 19 B. 20 C. 21 D. 18 29.16. trapeciis ferdi sam tol nawiladaa dayofili da dayofis wertilebze gavlebulia fuZeebis paraleluri wrfeebi. ipoveT trapeciis ferdebs Soris moTavsebuli paraleluri wrfeebis monakveTebis sigrZeebidan umciresi, Tu fuZeebia 50 da 20. 202
o

A. 30 B. 40 C. 25 D. 35 29.17. tolferda trapeciis diagonali maxvil kuTxes Suaze yofs. trapeciis perimetria 9, xolo didi fuZea 3. ipoveT mcire fuZe. A. 0,5 B. 1 C. 2 D. 2,5 29.18. marTkuTxa trapeciaSi maxvili kuTxe 45 -ia, Suaxazi 9, xolo fuZeebis sigrZeTa fardobaa 2:7. ipoveT trapeciis mcire ferdi. A. 8 B. 10 C. 12 D. 14 29.19. ABCD marTkuTxa trapeciis mcire fuZe BC = 4 , xolo mcire ferdi AB = 6 . ipoveT BCD samkuTxedis farTobi. A. 12 B. 24 C. 10 D. 8 29.20. tolferda trapeciis diagonali udris 13, xolo simaRle 5. ipoveT trapeciis Suaxazis sigrZe. A. 10 B. 12 C. 13 D. 14 29.21. tolferda trapeciis ferdia 5, simaRle 4, xolo Suaxazi 9. ipoveT didi fuZis sigrZe. A. 10 B. 12 C. 9 D. 11 29.22. trapeciis fuZeebia 2 da 8, xolo misi farTobia 20. ipoveT trapeciis simaRlis sigrZe. A. 2 B. 4 C. 6 D. 8 29.23. trapeciis fuZea 8, simaRle 3, xolo farTobia 18. ipoveT trapeciis meore fuZis sigrZe. A. 6 B. 2 C. 3 D. 4 29.24. tolferda trapeciis fuZeebia 6 da 14, xolo ferdi tolia 5-is. ipoveT trapeciis farTobi. A. 60 B. 50 C. 30 D. 35 29.25. tolferda trapeciis fuZeebia 2 da 8. ferdi fuZesTan adgens 45 -ian kuTxes. ipoveT trapeciis farTobi. A. 10 B. 15 C. 18 D. 12 29.26. tolferda trapeciis fuZeebia 4 da 10. ferdi fuZesTan adgens 30 -ian kuTxes. ipoveT trapeciis farTobi. B. 5 3 C. 6 3 D. 7 3 A. 4 3 29.27. tolferda trapeciis diagonalebi urTierTmarTobulia. ipoveT trapeciis farTobi, Tu simaRlea 2. A. 4 B. 6 C. 8 D. 10 29.28. tolferda trapeciis diagonalebi urTierTmarTobulia. ipoveT trapeciis farTobi, Tu Suaxazis sigrZea 3. A. 6 B. 9 C. 12 D. 15 29.29. trapeciis fuZeebia 17 da 13. ipoveT diagonalebis 203
o o o

Suawertilebis SemaerTebeli monakveTis sigrZe. A. 3 B. 2 C. 5 D. 4 29.30. trapeciis Suaxazi diagonaliT iyofa or monakveTad, romelTa fardobaa 3:8. ipoveT trapeciis mcire fuZe, Tu Suaxazis monakveTebis sxvaobaa 10. A. 12 B. 10 C. 14 D. 8 29.31. tolferda trapeciis ferdi Suaxazis tolia. ipoveT ferdis sigrZe, Tu trapeciis perimetria 24. A. 10 B. 8 C. 12 D. 6 29.32. tolferda trapeciis diagonaliT miRebuli samkuTxedebis perimetrebis sxvaoba 6-is tolia. trapeciis Suaxazi 12-ia. ipoveT trapeciis didi fuZe. A. 10 B. 20 C. 15 D. 25 29.33. tolferda trapeciaSi maxvili kuTxe 45 -ia, simaRle 12, xolo Suaxazi 21. ipoveT trapeciis mcire fuZe. A. 9 B. 7 C. 15 D. 13 29.34. trapeciis fuZeebi ise Seefardeba erTmaneTs rogorc 2:3. ipoveT didi fuZis sigrZe, Tu Suaxazi 10-is tolia. A. 8 B. 6 C. 12 D. 10 29.35. ABCD marTkuTxa trapeciis fuZeebia BC=10 sm, AD=16 sm da A=B=90. BC da AD fuZeebze Sesabamisad aRebulia M da N wertilebi ise, rom MN monakveTi AB ferdis paraleluria da is ABCD trapeciis farTobs Suaze yofs. ipoveT BM monakveTis sigrZe. A. 13 sm B. 8,5 sm C. 7 sm D. 6,5 sm 29.36. marTkuTxa trapeciis didi fuZea 8, xolo mcire ferdi 4. ipoveT trapeciis mcire fuZe, Tu is didi ferdis tolia. 29.37. marTkuTxa trapeciis mcire fuZe da didi ferdi tolia da udris 5. ipoveT trapeciis mcire ferdi, Tu is did fuZeze 2-jer naklebia. 29.38. marTkuTxa trapeciis didi fuZe da didi ferdi tolia da udris 10-s. ipoveT trapeciis mcire fuZe, Tu is 2-jer naklebia mcire ferdze. 29.39. trapeciis mcire fuZe 4-is tolia. erT-erT wveroze gavlebulia ferdis paraleluri wrfe. miRebuli samkuTxedis perimetria 16. ipoveT trapeciis perimetri. 29.40. tolferda trapeciis diagonali maxvil kuTxes 204
o

Suaze yofs. trapeciis perimetria 22, xolo fuZeebis Sefardebaa 2:5. ipoveT Suaxazi. 29.41. tolferda trapeciis diagonali Suaze yofs trapeciis blagv kuTxes. trapeciis perimetria 24, mcire fuZe ki 3. ipoveT Suaxazis sigrZe. 29.42. trapeciis fuZeebis paraleluri wrfe trapeciis ferds, mcire fuZis mxridan, yofs SefardebiT 3:7. ipoveT ferdebs Soris moqceuli monakveTis sigrZe, Tu trapeciis fuZeebia 2 da 5. 29.43. marTkuTxa trapeciaSi mcire diagonali udris daxril ferds. ipoveT didi diagonalis sigrZe, Tu ferdebia 5 da 3. 29.44. marTkuTxa trapecia diagonaliT iyofa or samkuTxedad, romelTagan erTi tolgverdaa 8-is toli gverdiT da meore marTkuTxa. ipoveT marTkuTxa samkuTxedis farTobi. 29.45. marTkuTxa trapecias diagonali or samkuTxedad yofs, romelTagan erT-erTi tolgverdaa 4-is toli gverdiT. ipoveT trapeciis farTobi. 29.46. mocemulia marTkuTxa trapecia a da b fuZeebiT. ra manZiliTaa daSorebuli diagonalebis gadakveTis wertili mcire ferdidan, Tu a = 2 , b = 3 . 29.47. trapeciis fuZeebia 24 da 48. ipoveT trapeciis ferdebs Soris moqceuli monakveTis sigrZe, romelic fuZeebis paraleluria da gadis diagonalebis gadakveTis wertilze. 29.48. trapeciis diagonali misi fuZeebis perpendikularulia. did fuZesTan mdebare blagvi kuTxea 120 , xolo masTan mimdebare ferdi 8. ipoveT Suaxazis sigrZe, Tu didi fuZis sigrZea 12. 29.49. ABCD trapeciaSi BD mcire diagonali AD da BC fuZeebis perpendikularulia. A da C maxvili kuTxeebis jamia 90 . ipoveT BD, Tu AD=9 da BC=4. 29.50. trapeciis did fuZesTan mdebare kuTxeebia 60 o da 30 o . ipoveT trapeciis mcire ferdi, Tu trapeciis Suaxazia 8, xolo erT-erTi fuZea 6. 29.51. trapeciis fuZeebis sigrZeTa Sefardebaa 5:1, trapeciis simaRlea 4. ipoveT trapeciis farTobi, Tu did fuZesTan mdebare kuTxeebia 30 o da 60 o . 29.52. ABCD trapeciaSi (BC||AD) ABD = BCD . ipoveT AB, 205
o o

Tu BC=1, DC=1,5 da BD=2. 29.53. ABCD trapeciaSi BC da AD fuZeebi Sesabamisad tolia 2 da 8-is, xolo ABC = ACD . ipoveT AC diagonalis sigrZe. 29.54. O aris ABCD trapeciis (BC||AD) diagonalebis gadakveTis wertili. ipoveT OB , Tu AO = 6 , OC = 4 da BD = 13 . 29.55. ABCD trapeciis BC da AD fuZeebis sigrZeebi Sesabamisad 5 sm da 10 sm-ia. trapeciis BD diagonali fuZeebis marTobulia. O diagonalebis gadakveTis wertilia. ipoveT COD samkuTxedis farTobi, Tu BD=3 sm. 29.56. marTkuTxa trapeciis d diagonali ferdis marTobulia, xolo maxvili kuTxe -s tolia. ipoveT trapeciis 1 simaRle, Tu d=8 da cos = . 8 29.57. marTkuTxa trapeciis d diagonali ferdis marTobulia, xolo maxvili kuTxe -s tolia. ipoveT trapeciis 2 mcire fuZe, Tu d=9 da sin = . 3 29.58. tolferda trapeciis diagonalebi urTierTmarTobulia. ipoveT trapeciis simaRlis sigrZe, Tu trapeciis diagonalis sigrZea 6 2 . 29.59. tolferda trapeciis diagonali fuZesTan adgens

45 -ian kuTxes. ipoveT Suaxazis sigrZe, Tu diagonalis sigrZea 3 2 . 29.60. ipoveT tolferda trapeciis farTobi, Tu misi diagonali udris 8-s da did fuZesTan adgens 45 -ian kuTxes. 29.61. tolferda trapeciis fuZeebia 3 da 27, xolo blagvi kuTxe . ipoveT trapeciis farTobi, Tu cos = 0,8 . 29.62. marTkuTxa trapeciaSi maxvili kuTxea 30 . fuZeebis jami udris 8, xolo ferdebis jami ki 6. ipoveT trapeciis farTobi. 29.63. marTkuTxa trapeciis fuZeebia 3 da 5. ipoveT trapeciis diagonalebis kvadratebis sxvaobis moduli. 29.64. tolferda trapeciis fuZeebis sigrZeTa namravli aris 8. ipoveT trapeciis diagonalis sigrZe, Tu misi ferdis sigrZea 17 . 29.65. trapeciis fuZeTa Sefardebaa 1:2. am trapeciis diagonalebi urTierTmarTobulia. ipoveT mcire fuZis sigrZe, Tu trapeciis ferdebis sigrZeebia 3 da 4. 206
o o

29.66. trapeciis farTobi misi diagonaliT iyofa SefardebiT 3:7. rogori SefardebiT iyofa is SuaxaziT? 29.67. trapeciis farTobi misi diagonaliT iyofa SefardebiT 3:7. trapeciis mcire fuZis bolodan gavlebulia ferdis paraleluri wrfe. ipoveT miRebuli paralelogramis da samkuTxedis farTobebis Sefardeba. 29.68. trapeciis fuZeebis paraleluri wrfe trapeciis farTobs yofs SefardebiT 2:7 mcire fuZis mxridan. ipoveT ferdebs Soris moqceuli am wrfis monakveTis sigrZe, Tu trapeciis fuZeebia
2 da 5.

29.69. trapeciis fuZeebis sigrZeebia 3 da 41 . M da N wertilebi mdebareoben ferdebze ise, rom MN fuZis paraleluria da trapeciis farTobs Suaze yofs. ipoveT MN . 29.70. trapeciis diagonalebia 20 da 15, simaRlea 12. ipoveT trapeciis farTobi. 29.71. tolferda trapeciis fuZeebis da ferdis Sefardebaa 10:4:5. misi farTobia 112. ipoveT trapeciis perimetri. 29.72. ABCD marTkuTxedis AC diagonali 20 sm-ia. B wertilidan gavlebulia 12 sm sigrZis BK monakveTi, romelic AC-s paraleluria. ipoveT BC gverdis sigrZe, Tu cnobilia, rom ABKC tolferda trapeciaa. 29.73. ABCD tolferda trapeciaSi B da C kuTxeebis biseqtrisebi ikveTebian M wertilSi. ipoveT BMC samkuTxedis farTobi, Tu trapeciis fuZeebi BC = 4 da AD = 10 , xolo ferdi CD = 5 . 29.74. ABCD tolferda trapeciaSi B da C kuTxeebis biseqtrisebi ikveTebian M wertilSi. ipoveT BMC samkuTxedis farTobi, Tu trapeciis fuZeebi AD = 12 da BC = 6 , xolo ferdi CD = 5 . 29.75. ABCD marTkuTxa trapeciaSi A da D kuTxeebi marTia. D da C kuTxeebis biseqtrisebi ikveTebian M wertilSi. ipoveT AMD samkuTxedis farTobi, Tu trapeciis ferdebia AD = 12 da BC = 15 , xolo mcire fuZea AB = 24 .

! %41/!xsfxjsj/!xsf
30.1. wrewiris mocemuli wertilidan gavlebulia diametri da qorda, romelic radiusis tolia. ipoveT kuTxe maT Soris. A. 30
o

B. 45

C. 60

D. 90

207

30.2. wrewiris mocemuli wertilidan gavlebulia radiusis toli ori qorda. ipoveT kuTxe maT Soris. B. 60 C. 90 D. 120 A. 30 30.3. sami wertiliT wrewiri gayofilia sam rkalad, romelTa gradusuli zomebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 7:11:6. ipoveT im samkuTxedis umciresi kuTxe, romlis wveroebsac es wertilebi warmoadgenen. A. 45
o o o o o

B. 40

o o

C. 35

D. 30

30.4. ipoveT wrewiris 200 -iani rkalis boloebze gavlebuli mxebebiT Sedgenili maxvili kuTxe. A. 20 B. 30 C. 40 D. 50 30.5. qorda wrewirs yofs SefardebiT 11:7. ipoveT am qordis boloebze gavlebuli mxebebiT Seqmnili maxvili kuTxe. B. 40 C. 50 D. 60 A. 30 30.6. mocemulia ori koncentruli wrewiri. didi wrewiris ori urTierTmarTobuli qordidan TiToeuli warmoadgens mcire wrewiris mxebis monakveTs da gadakveTis wertiliT iyofa 3-is da 7-is tol monakveTebad. ipoveT mcire wrewiris radiusi. B. 1,5 C. 2 D. 2,5 A. 1 30.7. mocemulia wrewiris ori urTierTmarTobuli qorda. TiToeuli maTgani meoriT iyofa or monakveTad, romelTa sigrZeebia 10 da 20. ipoveT manZili centridan TiToeul qordamde. B. 5 C. 6 D. 8 A. 4 30.8. ori koncentruli wrewiriT Seqmnil rgolSi didi wrewiris qorda exeba mcire wrewirs da udris 8-s. ipoveT rgolis farTobi. A. 4 B. 8 C. 12 D. 16 30.9. wrewiris qorda Wimavs 120 -ian rkals. ipoveT manZili wrewiris centridan qordamde, Tu radiusis sigrZe 15is tolia. A. 5 B. 5,5 C. 7 D. 7,5 30.10. gavlebulia wrewiris ori paraleluri qorda, romlebic Wimaven 90 -ian rkalebs. ipoveT manZili qordebs Soris, Tu erTi qordis sigrZea 12. A. 14 B. 12 C. 10 D. 8 30.11. wrewiris qorda diametrs kveTs 30 -iani kuTxiT
o o o o o o o o o o o

208

da yofs mas or monakveTad sigrZiT 8 da 24. ipoveT manZili centridan qordamde. B. 2 C. 3 D. 4 A. 1 30.12. urTierTgadamkveTi ori qordidan gadakveTis wertiliT erTi gayofilia Suaze, meore ki 48-isa da 3-is tol nawilebad. ipoveT pirveli qordis sigrZe. A. 16 B. 20 C. 24 D. 28 30.13. urTierTgadamkveTi ori qordidan gadakveTis wertiliT erTi gayofilia 12-isa da 18-is tol nawilebad, meore ki SefardebiT 3:8. ipoveT meore qordis sigrZe. A. 36 B. 33 C. 30 D. 27 30.14. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebulia mxebi da mkveTi. ipoveT mxebis monakveTis sigrZe, Tu mkveTis gare da Siga monakveTebia Sesabamisad 4 da 5. A. 6 B. 7 C. 8 D. 9 30.15. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebulia mxebi da mkveTi. ipoveT mxebis monakveTis sigrZe, Tu is 5-iT metia mkveTis gare monakveTze da amdeniTve naklebia Siga monakveTze. B. 7,5 C. 10 D. 12,5 A. 5 30.16. ori wrewiri garedan exeba erTmaneTs. wrewirebis radiusebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT didi wrewiris diametri, Tu centrebs Soris manZili 10-is tolia. B. 10 C. 12 D. 14 A. 8 30.17. ori wrewiri Signidan exeba erTmaneTs. wrewirebis radiusebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 5:2. ipoveT patara wrewiris diametri, Tu centrebs Soris manZili 15is tolia. A. 10 B. 16 C. 20 D. 24 30.18. tolferda samkuTxedSi, romlis fuZea 16, xolo ferdi 20, Caxazulia wrewiri. ipoveT Sexebis wertiliT miRebuli ferdis monakveTebidan udidesi. A. 12 B. 15 C. 14 D. 16 30.19. tolferda samkuTxedSi, romlis fuZea 20, xolo ferdi 100, Caxazulia wrewiri. ipoveT manZili ferdebze moTavsebul Sexebis wertilebs Soris. B. 14 C. 16 D. 18 A. 12 30.20. ipoveT marTkuTxa samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi, Tu kaTetebia 24 da 7. A. 4 B. 3 C. 5 D. 2

209

30.21. marTkuTxa samkuTxedis hipotenuza udris 17-s, xolo kaTeti 15-s. ipoveT am samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi. B. 6 C. 3 D. 4 A. 5 30.22. wrewirze, romlis radiusia 5, Semoxazulia marTkuTxa samkuTxedi, romlis perimetria 70. ipoveT hipotenuza. B. 25 C. 20 D. 30 A. 24 30.23. wrewirze, romlis radiusia 4, Semoxazulia marTkuTxa samkuTxedi 26-is toli hipotenuziT. ipoveT samkuTxedis perimetri. B. 65 C. 58 D. 62 A. 60 30.24. samkuTxedis gverdia 10, misi mopirdapire kuTxea

150 . ipoveT am samkuTxedze Semoxazuli wrewiris radiusi. A. 10 B. 5 C. 15 D. 20 30.25. A, B, C wertilebi wrewirze mdebareobs. ras udris

AC qorda, Tu ABC kuTxe 30 -is tolia, wrewiris diametri ki udris 10-s. A. 10 B. 5 C. 20 D. 15 30.26. A, B, C da D wertilebi wrewirze mdebareobs ise, rom BD diametria, xolo A da C wertilebi BD wrfis sxvadasxva mxaresaa. ipoveT ACD kuTxis sidide, Tu ADB = 20o . A. 80 o B. 70 o C. 65 o D. 60 o 30.27. O wertili ABC samkuTxedSi Caxazuli wris centria. ipoveT BAO , Tu BCO = 30o da ABO = 25o . A. 35 o B. 40 o C. 45 o D. 50 o 30.28. marTkuTxedis gverdebia 5 da 12. ipoveT Semoxazuli wrewiris radiusi. A. 6 B. 6,5 C. 7 D. 7,5 30.29. wrewirSi Caxazulia marTkuTxedi, romlis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 8:15. ipoveT marTkuTxedis perimetri, Tu wrewiris radiusia 34. A. 184 B. 180 C. 176 D. 190 30.30. marTkuTxedis mcire gverdi udris 1-s. diagonalebs Soris kuTxe tolia 60 -is. ipoveT marTkuTxedze Semoxazuli wrewiris radiusi. B. 1,5 C. 2 D. 1 A. 0,5 30.31. marTkuTxedis mcire gverdi 10-is tolia. diagonao

210

lebs Soris kuTxe tolia 120 -is. ipoveT Semoxazuli wrewiris radiusi. B. 9 C. 10 D. 8 A. 11 30.32. rombis gverdi udris 8-s, xolo maxvili kuTxe

30 -s. ipoveT rombSi Caxazuli wrewiris radiusi. A. 1 B. 2 C. 4 D. 3 30.33. rombSi, romelic Tavisi diagonaliT iyofa or tolgverda samkuTxedad, Caxazulia wrewiri, romlis radiusi udris 2-s. ipoveT rombis gverdi.
2 3 8 3 B. 6 3 C. D. 8 3 3 3 30.34. wrewirze Semoxazuli tolferda trapeciis fuZeebi udris 4-s da 9-s. ipoveT wrewiris radiusi. A. 5 B. 2 C. 4 D. 3 30.35. wesier samkuTxedze Semoxazuli da masSi Caxazu-

A.

li wrewirebis radiusebis sxvaobaa 3 . ipoveT samkuTxedis gverdi. A. 8 B. 4 C. 6 D. 9 30.36. wesier samkuTxedSi, romlis gverdia 4, Caxazulia wrewiri, romelSiac Caxazulia wesieri eqvskuTxedi. ipoveT eqvskuTxedis farTobi. A. 3 B. 3 3 C. 2 D. 2 3 30.37. wesieri eqvskuTxedis gverdi 2 6 -ia. ipoveT misi toldidi wesieri samkuTxedis gverdi. A. 8 B. 12 C. 10 D. 11 30.38. wreSi Caxazuli wesieri samkuTxedis gverdia 3 6 . ipoveT amave wreSi Caxazuli kvadratis gverdi. A. 7 B. 6 C. 8 D. 9 30.39. wreSi Caxazuli kvadratis gverdia 2 6 . ipoveT amave wreSi Caxazuli wesieri samkuTxedis gverdi. A. 6 B. 5 C. 7 D. 4 30.40. A, B da C wertilebi wrewirze Zevs ise, rom AB diametria da BAC=60. ipoveT AC qordiT SemosazRvruli wris mcire segmentis farTobi, Tu AB=24 sm. B. 24 C. 24 36 3 D. 18 9 3 A. 6-4 30.41. wrewiris gareT mdebare A wertilidan am wrewirisadmi gavlebulia ori mxebi, romlebic wrewirs B da C wertilebSi exeba. mxebebs Soris kuTxea 60 o . ipoveT BC mcire

211

rkaliT da AB da AC monakveTebiT SemosazRvruli figuris farTobi, Tu wrewiris radiusia 2. 4 2 B. 4 3 C. 4 3 D. A. 2 3 3 3 30.42. mocemulia sami toli wre. manZili pirveli da meore wris centrebs Soris 20-ia, xolo meore da mesame wris centrebs Soris ki 7. CamoTvlilTagan romlis toli ar SeiZleba iyos manZili pirveli da mesame wris centrebs Soris? B. 27 C. 13 D. 12 A. 26 30.43. mocemulia sami toli wre, romelTa diametria 1. umciresi manZili pirveli da meore wris wertilebs Soris 50-ia, xolo meore da mesame wris wertilebs Soris ki 6. qvemoT CamoTvlilTagan romlis toli ar SeiZleba iyos umciresi manZili pirveli da mesame wris wertilebs Soris? B. 50 C. 58 D. 44 A. 43 30.44. mocemuli sami toli wre, romelTa diametria 1. maqsimaluri daSoreba pirveli da meore wris wertilebs Soris 30-ia, xolo meore da mesame wris wertilebs Soris ki 4. qvemoT CamoTvlilTagan romeli SeiZleba iyos maqsimaluri daSoreba pirveli da mesame wris wertilebs Soris? B. 33 C. 34 D. 25 A. 26 30.45. 18-is da 24-is toli ori paraleluri qorda moTavsebulia wrewiris centris sxvadasxva mxares. ipoveT manZili am qordebs Soris, Tu wrewiris radiusia 15. 30.46. 10-is da 24-is toli ori paraleluri qorda moTavsebulia wrewiris centris erT mxares. ipoveT manZili am qordebs Soris, Tu wrewiris radiusia 13. 30.47. wrewiris qorda diametrs kveTs 30 -iani kuTxiT da iyofa 12-is da 24-is tol nawilebad. ipoveT manZili qordis Suawertilidan diametramde. 30.48. wrewiris qorda diametrs kveTs kuTxiT da iyofa or monakveTad sigrZiT 12 da 7. ipoveT manZili centridan qordamde, Tu tg = 2 . 30.49. wrewiris qorda diametrs kveTs kuTxiT da yofs mas or monakveTad sigrZiT 40 da 100. ipoveT manZili
o

212

5 . 6 30.50. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebulia mxebi da mkveTi. mxebis monakveTi metia mkveTis Siga da gare monakveTebze Sesabamisad 2-iT da 4-iT. ipoveT mkveTis sigrZe. 30.51. mocemuli wertilidan gavlebulia mkveTi da mxebi. mxebis sigrZe 20-is tolia. ipoveT mkveTis sigrZe, Tu misi gare nawili ise Seefardeba Siga nawils, rogorc 4:5. 30.52. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebulia ori mkveTi. pirvelis Siga monakveTi udris 7-s, gare monakveTi 5-s, xolo meoris Siga monakveTi 14-iT metia missave gare monakveTze. ipoveT meore mkveTis sigrZe. 30.53. wrewiris radiusi 7-is tolia. centridan 9-iT daSorebuli wertilidan gavlebulia mkveTi ise, rom is wrewiriT Suaze iyofa. ipoveT mkveTis sigrZe. 30.54. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebuli mxebi da mkveTi Sesabamisad udris 20-s da 40-s. manZili centridan mkveTamde 8-is tolia. ipoveT wrewiris radiusi. 30.55. erTi wertilidan wrewirisadmi gavlebuli mxebi da mkveTi urTierTperpendikularulia. mxebi udris 12-s, mkveTis Siga nawili ki 10-is tolia. ipoveT wrewiris radiusi. 30.56. centridan 10-is toli manZiliT daSorebuli wertilidan wrewirisadmi gavlebulia ori mxebi. ipoveT manZili Sexebis wertilTa Soris, Tu wrewiris radiusi 6-is tolia. 30.57. ori wrewiri garedan exeba erTmaneTs. Sexebis wertilze gavlebuli wrfe wrewirebSi warmoSobs qordebs, 5 -s. ipoveT patara romelTagan erTi Seadgens meoris 13 wrewiris radiusi, Tu manZili centrebs Soris 36-is tolia. 30.58. ori wrewiri Signidan exeba erTmaneTs. Sexebis wertilze gavlebuli wrfe wrewirebSi warmoSobs qordebs, romelTagan erTi 3-jer metia meoreze. ipoveT didi wrewiris radiusi, Tu manZili centrebs Soris 8-is tolia. 30.59. ori toli wrewiri Signidan exeba mesame wrewirs da exeba erTmaneTsac. samive centris SeerTebiT miRebuli samkuTxedis perimetri 18-is tolia. ipoveT didi wrewiris radiusi. 30.60. mocemul wrewirs exeba masze mcire da erTmaneTis 213

centridan qordamde, Tu sin =

toli ori sxva wrewiri erTi Signidan, meore garedan. Sexebis wertilTa Soris rkali 60 -ia. mcire wrewirebis radiusebia 3, didisa 13. ipoveT manZili mcire wrewirebis centrebs Soris. 30.61. 60 -is tol maxvil kuTxeSi Caxazulia ori wrewiri, romlebic garedan exebian erTmaneTs. mcire wrewiris radiusi udris 6-s. ipoveT didi wrewiris radiusi. 30.62. ori Siga Sexebis wrewiris centrebs Soris manZili d-s tolia. didi wrewiris centridan mcire wrewirisadmi gavlebuli mxebi centrTa xazTan kuTxes adgens. 1 ipoveT didi wrewiris radiusi, Tu d=36, sin = . 6 30.63. R da r radiusiani wrewirebis centrTa wrfesa da saerTo gare mxebs Soris kuTxis sidide -s tolia. ipo1 veT centrebs Soris manZili, Tu R=10, r=6, sin = . 3 30.64. ori wrewiri, romelTa radiusebia 8 da 9, garedan exeba erTmaneTs, erTi wrewiris centridan gavlebulia meore wrewiris mxebi da SexebiT miRebuli wertilidan pirveli wrewiris mxebi. ipoveT manZili Sexebis wertilebs Soris. 30.65. ori wrewiri, romelTa radiusebia 9 da 16, garedan exeba erTmaneTs. ipoveT maTi saerTo gare mxebis monakveTi Sexebis wertilTa Soris. 30.66. ori wrewiris radiusebia 15 da 8, maT centrebs Soris manZili ki 25-is tolia. ipoveT maTi saerTo gare mxebis monakveTi Sexebis wertilTa Soris. 30.67. ori wrewiris radiusebia 8 da 12. maTi saerTo Siga mxebebi urTierTperpendikularulia. ipoveT Siga mxebis monakveTi Sexebis wertilTa Soris. 30.68. ori wrewiris radiusebia 27 da 13, maT centrebs Soris manZili ki 50-is tolia. ipoveT maTi saerTo Siga mxebis monakveTi Sexebis wertilTa Soris. 30.69. sami wrewiri, romelTa radiusebia 3, 3 da 1, wyvilwyvilad exebian erTmaneTs. ipoveT im samkuTxedis farTobi, romlis wveroebi wrewirTa Sexebis wertilebia. 30.70. sami erTmaneTis toli 4 3 radiusis mqone wrewiridan TiToeuli exeba or danarCens. ipoveT im samkuTxedis farTobi, romelic Sedgenilia am wrewirTa saerTo gare mxebebiT.
o o

214

30.71. tolferda samkuTxedis fuZea 12, xolo ferdi 10. ipoveT Caxazuli wrewiris radiusi. 30.72. tolferda samkuTxedSi Caxazuli wrewiris centri fuZeze daSvebul simaRles yofs 12:5 SefardebiT. ipoveT fuZe, Tu ferdi 60-is tolia. 30.73. tolferda samkuTxedSi Caxazuli wrewiris centri fuZeze daSvebul simaRles yofs 5-is da 3-is tol monakveTebad. ipoveT fuZe. 30.74. tolferda samkuTxedis fuZeze daSvebuli simaRle udris 20-s, xolo fuZe ise Seefardeba ferds, rogorc 4:3. ipoveT Caxazuli wrewiris radiusi. 30.75. tolferda samkuTxedis ferdi udris 12-s, fuZeze daSvebuli simaRle ki 8-s. ipoveT Semoxazuli wrewiris radiusi. 30.76. tolferda samkuTxedis ferdi udris 20-s, xolo fuZe 24-s. ipoveT Semoxazuli wrewiris radiusi. 30.77. tolferda samkuTxedis ferdi udris 8-s, xolo kuTxe wverosTan aris 120 . ipoveT Semoxazuli wrewiris diametri. 30.78. tolferda samkuTxedis wverosTan mdebare kuTxe aris 120 , xolo Semoxazuli wrewiris radiusia 10. ipoveT samkuTxedis ferdi. 30.79. tolferda samkuTxedis ferdi udris b-s, xolo wverosTan mdebare kuTxe -s tolia. gamoTvaleT samkuT 1 xedze Semoxazuli wrewiris radiusi, Tu b=14, cos = . 2 7 30.80. marTkuTxa samkuTxedSi Caxazulia wrewiri, Sexebis wertili hipotenuzas yofs SefardebiT 2:3. ipoveT samkuTxedis hipotenuza, Tu Caxazuli wrewiris centri marTi kuTxis wverodan 8 -iT aris daSorebuli. 30.81. marTkuTxa samkuTxedSi Caxazuli wrewiris Sexebis wertili hipotenuzas yofs 5 da 12 sigrZis monakveTebad. ipoveT samkuTxedis perimetri. 30.82. samkuTxedSi Caxazulia wrewiri, romlis radiusia 3. ipoveT samkuTxedis perimetri, Tu erT-erTi gverdi Sexebis wertiliT gayofilia 4 da 3-is tol monakveTebad. 30.83. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxe -s tolia, xolo masSi Caxazuli wrewiris radiusi udris r. ipoveT
o o

215

1 = . 2 2 30.84. marTkuTxa samkuTxedis erT-erTi kaTeti udris 15s, xolo am samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusia 3. ipoveT am samkuTxedis farTobi. 30.85. marTkuTxa samkuTxedis farTobi udris 24-s, xolo hipotenuzaa 10. ipoveT samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi. 30.86. wrewiris erTi wertilidan gavlebulia 9 da 17 sigrZis ori qorda. ipoveT wrewiris radiusi, Tu manZili qordebis Suawertilebs Soris udris 5 sm. 30.87. ABC samkuTxedis B da C kuTxeebi Sesabamisad 70 o

samkuTxedis perimetri, Tu r=6, tg

da 50 o -is tolia. O wertili am samkuTxedze Semoxazuli wrewiris centria, xolo AD ki BC gverdze daSvebuli simaRlea. ipoveT OAD . 30.88. O wertili ABC samkuTxedSi Caxazuli wrewiris centria. vipovoT AOC , Tu B = 100o . 30.89. ABC samkuTxedSi, sadac B = 82o , Caxazulia wrewiri. ipoveT Sexebis wertilebis SeerTebiT miRebuli samkuTxedis im kuTxis sidide, romlis wvero AC gverdzea. 30.90. ipoveT samkuTxedze Semoxazuli wrewiris radiusi, Tu samkuTexedis gverdebia 13, 14, 15. 30.91. ipoveT samkuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi, Tu samkuTxedis gverdebia 4, 5, 7. 30.92. ipoveT samkuTxedSi Caxazuli da samkuTxedze Semoxazuli wrewirebis radiusTa namravli, Tu samkuTxedis gverdebia 26, 28, 30. 30.93. samkuTxedis gverdebia 13, 14 da 15. ipoveT im wrewiris radiusi, romlis centri saSualo zomis gverdzea da romelic or danarCen gverds exeba. 30.94. rombis maxvili kuTxe -s tolia, xolo masSi Caxazuli wris radiusi udris r-s. ipoveT rombis farTobi, 1 Tu r=2, sin = . 4 30.95. rombSi, romlis gverdis sigrZea 4 da maxvili kuTxe udris 60 o -s, Caxazulia wrewiri. Sexebis wertilebi mimdevrobiT aris SeerTebuli. ipoveT miRebuli oTxkuTxedis farTobi. 30.96. tolferda trapeciaSi Caxazuli wrewiris radiusi udris 6-s. ipoveT trapeciis SuamonakveTi, Tu trapeciis 216

fuZeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 4:9. 30.97. r-radiusian wreze Semoxazulia trapecia, romlis ferdebi did fuZesTan adgenen da sididis kuTxeebs. 1 1 ipoveT trapeciis perimetri, Tu r=2,25, sin = , sin = . 3 7 30.98. wreze Semoxazuli tolferda trapeciis ferdi udris 6-s da maxvili kuTxe 30 -s. ipoveT trapeciis farTobi. 30.99. tolferda trapeciis maxvili kuTxe udris -s, xolo masSi Caxazuli wrewiris radiusia r. ipoveT trape2 ciis farTobi, Tu r= 11 , sin = . 3 30.100. trapeciaSi Caxazulia wrewiri. trapeciis Suaxazis sigrZea 12, xolo erT-erTi ferdi ki udris 10-s. ipoveT meore ferdis sigrZe. 30.101. wrewiris radiusi udris 8-s. AB qorda ki udris 12-s. A wertilze gavlebulia mxebi da B wertilidan ki misi paraleluri BC qorda. ipoveT manZili mxebsa da BC qordas Soris. 30.102. wrewiris qorda udris 10-s. qordis erT boloze gavlebulia wrewiris mxebi, xolo meoreze ki am mxebis paraleluri mkveTi. ipoveT wrewiris radiusi, Tu mkveTis Siga monakveTia 12. 30.103. R radiusis mqone wrewirSi gavlebulia qorda, 1 R. qordis erT boloze gavlebulia wreromlis sigrZea 2 wiris mxebi, xolo meoreze ki mxebis paraleluri mkveTi. ipoveT manZili mkveTsa da mxebs Soris, Tu R=20. 30.104. ori urTierTgadamkveTi wrewiris radiusebia 17 da 39. maT centrebs Soris manZili udris 44-s. ipoveT maTi saerTo qordis sigrZe. 30.105. samkuTxedSi Caxazulia naxevarwrewiri, romelic samkuTxedis fuZes exeba, diametri ki (misi boloebi ferdebzea) fuZis paraleluria. ipoveT radiusi, Tu samkuTxedis fuZea 6 da simaRle ki udris 2. 30.106. AB da CD aragadamkveTi qordebiT moWimuli rkalebis gradusuli zomebia Sesabamisad 120 o da 90 o . M aris AD da BC qordebis gadakveTis wertili. ipoveT AMB da CMD samkuTxedebis farTobebis Sefardeba. 30.107. wreSi gavlebuli AB da CD qordebi gadaikveTeo

217

bian M wertilSi. K aris BMD kuTxis biseqtrisis gadakveTis wertili BD qordasTan. ipoveT BK , Tu BD = 3 , SCMB : S AMD = 1 : 4 . 30.108. samkuTxedSi, romlis gverdis sigrZea 9, xolo am gverdis mopirdapire kuTxis sididea 60 o , Caxazulia wrewiri. am wrewiris centrze da mocemuli gverdis boloebze gavlebulia meore wrewiri. ipoveT misi radiusi. 30.109. samkuTxedis gverdis sigrZea 2, xolo am gverdis mopirdapire kuTxis sididea 120 o . biseqtrisebis gadakveTis wertilze da mocemuli gverdis boloebze gavlebulia wrewiri. ipoveT misi radiusi. 30.110. BAK tolferda samkuTxedis AB ferdze, rogorc diametrze agebuli wrewiri BK fuZes kveTs D wertilSi, xolo AK ferds C wertilSi. ipoveT ADC samku10 , xolo Txedis farTobi, Tu wrewiris radiusia BK = 4 . 30.111. wrewiri, romlis centri ABCD oTxkuTxedis AD gverdis Suawertilia, exeba danarCen sam gverds. ipoveT AD , Tu AB = 9 da CD = 16 . 30.112. wrewirSi Caxazulia kvadrati da wesieri samkuTxedi. kvadratis farTobi 54-ia. ipoveT samkuTxedis perimetri. 30.113. wreSi Caxazuli wesieri samkuTxedis gverdia

2 3 . ipoveT amave wreSi Caxazuli wesieri eqvskuTxedis gverdi. 30.114. wreSi Caxazuli wesieri eqvskuTxedis gverdia 5 3 . ipoveT amave wreSi Caxazuli wesieri samkuTxedis gverdi.
30.115. wreSi Caxazuli kvadratis gverdia 2 2 . ipoveT amave wreSi Caxazuli wesieri eqvskuTxedis gverdi. 30.116. wrewirSi Caxazuli wesieri rvakuTxedis farTobi
2 . ipoveT amave wrewirSi Caxazuli wesieri sam3 kuTxedis farTobi. 30.117. wrewirSi Caxazuli wesieri TormetkuTxedis far-

udris 16

Tobi udris 18 2 -s. ipoveT amave wrewirSi Caxazuli wesieri rvakuTxedis farTobi. 30.118. wrewirSi Caxazuli wesieri eqvskuTxedis farTobi

218

udris 3,25 3 . ipoveT imave wrewirSi Caxazuli wesieri TormetkuTxedis farTobi. 30.119. ipoveT 30.120. ipoveT
3 -is toli sigrZis qordis mier moWimuo

li rkalis sigrZe, Tu rkalis gradusuli zomaa 120 .


2 sigrZis rkalis Sesabamisi qorda,
o

Tu rkalis gradusuli zomaa 90 . 30.121. ipoveT wris farTobi, Tu wrewiris sigrZea 4 . 30.122. ipoveT wrewiris radiusi, Tu wrewiris sigrZe da amave radiusis mqone wris farTobi ricxobrivad erTmaneTis tolia. 30.123. ipoveT wris farTobi, Tu masSi Caxazuli kvadra15 . tis farTobia 6 30.124. ipoveT radiusiani wriuli seqtoris farTo bi, Tu am seqtoris Sesabamisi centraluri kuTxea 150 . 30.125. wris farTobis ra nawils Seadgens seqtoris farTobi, Tu misi centraluri kuTxea 18 . 30.126. ipoveT seqtoris centraluri kuTxe, Tu seqtoris 2 farTobi Seadgens wris farTobis nawils. 3 30.127. ipoveT seqtoris radiusi, Tu misi farTobi udris
o o

5 da centraluri kuTxea 72 .
30.128. seqtoris centraleri kuTxea 60 , radiusi ki udris 9-s. ipoveT seqtorSi Caxazuli wris radiusi. 30.129. wriul seqtorSi, romlis centraluri kuTxe 90ia, Caxazulia r radiusis mqone wrewiri. ipoveT am wriuli seqtoris radiusi. 30.130. seqtoris centraluri kuTxea , radiusi ki 6. 1 ipoveT am seqtorSi Caxazuli wris radiusi, Tu sin = . 2 3 30.131. ipoveT segmentis farTobi, Tu misi radiusi udris 2 3 -s da rkali Seicavs 30 o -s. 30.132. ipoveT segmentis farTobi, Tu qorda udris 6-s, rkali ki Seicavs 120 o -s. 30.133. wreSi centris erT mxareze gavlebulia ori parao

219

leluri qorda, romelTagan erTi Wimavs sididiT 120 o -ian rkals, meore ki _ 60 o -ians. gamoTvaleT qordebs Soris moTavsebuli wris nawilis farTobi, Tu wris radiusia
3 . 30.134. wrewirze mdebare A wertilidan gavlebulia AB diametri da AC qorda. gamoTvaleT AB da AC qordebiTa da BC mcire rkaliT SemosazRvruli wris nawilis farTobi, Tu CAB=45 da AB=16 sm. 30.135. wrewirze mdebare A wertlidan gavlebulia AC diametri da AB qorda. cnobilia, rom AB qorda mis marTobul radiuss Suaze yofs. ipoveT AB da AC qordebiTa da BC mcire rkaliT SemosazRvruli wris nawilis farTobi, Tu wrewiris radiusia 4 sm. 30.136. wrewirSi Caxazuli kvadratis gverdi udris 4 . ipoveT kvadratis mier CamokveTil segmentTa far2 Tobebis jami. 30.137. marTkuTxa samkuTxedis maxvili kuTxea , xolo 169 . ipoveT samkuTxedze Semoxazuli wremisi farTobia 2 1 wiris sigrZe, Tu sin 2 = . 4 30.138. ipoveT wris farTobi, Tu is masze Semoxazuli 2

kvadratis farTobze 4,3 m 2 -iT naklebia. 30.139. ori wris saerTo qordiT moWimulia 60 o da 120 o rkalebi. ipoveT am wreebis farTobTa Sefardeba. 30.140. rombis maxvili kuTxea , xolo masSi Caxazuli wrewiris sigrZe udris 5 -s. ipoveT rombis farTobi, Tu 1 sin = . 3 30.141. mocemulia saerTo centris mqone ori wrewiri. mcire radiusiani wrewiris mxebi meore wrewirs yofs SefardebiT 1:2. mcire wrewiris sigrZea 2. ipoveT didi wris farTobi.
6 3 . masze Semoxa zulia da masSi Caxazulia wrewirebi. ipoveT am wrewirebs

30.142. wesieri samkuTxedis farTobia

220

Soris moTavsebuli rgolis farTobi. B 30.143. naxazze mocemulia ABCD kvadrati, C romelSic Caxazulia AB da BC diametrebis mqone ori naxevarwrewiri. ipoveT daStrixuli nawilis farTobi, Tu D A AB=4 sm. 30.144. ABC marTkuTxa samkuTxedis BC kaTetze, rogorc diametrze, Semoxazulia wrewiri. es wrewiri AB hipotenuzas kveTs D wertilSi da yofs mas BD=6 sm-is da AD=2 smis tol monakveTebad. ipoveT BD qordiTa da wrewiris mcire rkaliT SemosazRvruli segmentis farTobi. 30.145. ABCD rombis BAD maxvili kuTxe 30-is tolia, xolo BD mcire diagonali 2 sm-ia. rombis blagvi kuTxis D wverodan, rogorc centridan, Semoxazulia BD radiusis mqone wrewiri. ipoveT rombis im nawilis farTobi, romelic wrewiris SigniT aris moTavsebuli. 30.146. ABCD rombis BAD maxvili kuTxe 60-is tolia, xolo BD mcire diagonali 4 sm-ia. rombis blagvi kuTxis D wverodan, rogorc centridan, Semoxazulia BD radiusis mqone wrewiri. ipoveT wris im nawilis farTobi, romelic rombis gareT mdebareobs.

! %42/!xsgf!eb!tjcsuzf!
! 31.1. sibrtyidan 30-is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia daxrili. ipoveT am daxrilis sigrZe, Tu misi gegmili sibrtyeze 40-is tolia. A. 50 B. 60 C. 70 D. 80 31.2. sibrtyidan 6-is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia perpendikulari da daxrili, romlebic erTmaneTTan 60 -ian kuTxes adgenen. ipoveT daxrilis sigrZe. A. 8 B. 10 C. 12 D. 14 31.3. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia perpendikulari da daxrili, romlebic erTmaneTTan 30 -ian kuTxes qmnian. ipoveT perpendikularis sigrZe, Tu daxrilis sigrZea 12. A. 4 B. 6 C. 6 2 D. 6 3 31.4. daxrilis sigrZe 18-is tolia. ras udris am daxrilis gegmili sibrtyeze, Tu daxrilis mier sibrtyesTan 221
o o

Sedgenili kuTxe 60 -ia. B. 9 2 C. 9 3 D. 12 A. 9 31.5. sibrtyidan 12-is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia perpendikulari da daxrili, romlebic erTmaneTTan 30 -ian kuTxes adgenen. ipoveT daxrilis gegmili sibrtyeze. A. 4 3 B. 6 C. 6 3 D. 12 3 31.6. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia perpendikulari da daxrili, romlebic erTmaneTTan 60 -ian kuTxes qmnian. ipoveT perpendikularis sigrZe, Tu daxrilis gegmili sibrtyeze 6-is tolia. B. 2 3 C. 3 3 D. 6 3 A. 3 31.7. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebul perpendikularsa da daxrils Soris kuTxe -s tolia. daxrilis sigrZea a . ipoveT manZili wertilidan sibrtyemde, Tu 1 a = 10, cos = . 5 B. 4 C. 3 D. 2 A. 5 31.8. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia ori daxrili, romelTa sigrZeebia 15 da 20. pirveli daxrilis gegmili sibrtyeze 9-is tolia. ipoveT meore daxrilis gegmili am sibrtyeze. B. 12 C. 14 D. 16 A. 10 31.9. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia ori daxrili, romelTa sigrZeebia 17 da 10. am daxrilTa gegmilebs Soris sxvaoba 9-is tolia. ipoveT udidesi daxrilis gegmili. B. 13 C. 14 D. 15 A. 12 31.10. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia ori daxrili, romelTagan erTi meoreze 26-iT metia. daxrilTa gegmilebi 40-isa da 12-is tolia. ipoveT umciresi daxrilis sigrZe. B. 15 C. 16 D. 17 A. 14 31.11. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia ori daxrili, romelTa sigrZeebia 10 da 17. ipoveT manZili am wertilidan sibrtyemde, Tu daxrilTa gegmilebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:5. A. 8 B. 7 C. 6 D. 5 31.12. A da B wertilebidan sibrtyeze daSvebulia marTo222
o o

bebi, romelTa sigrZeebia 12 da 7, xolo maT fuZeebs Soris manZili 12-is tolia. ipoveT manZili A da B wertilebs Soris, Tu AB monakveTi sibrtyes ar kveTs. A. 15 B. 19 C. 13 D. 17 31.13. 20-is toli monakveTis boloebi sibrtyidan daSorebulia 17-is da 5-is toli manZilebiT. ipoveT monakveTis gegmili sibrtyeze, Tu igi sibrtyes ar kveTs. B. 16 C. 12 D. 10 A. 18 31.14. monakveTis boloebi sibrtyidan daSorebulia 20-is da 120-is toli manZilebiT. ipoveT manZili monakveTis Suawertilidan sibrtyemde, Tu monakveTi sibrtyes ar kveTs. B. 60 C. 70 D. 80 A. 50 31.15. monakveTi kveTs sibrtyes. monakveTis boloebidan sibrtyemde manZilebi 6-is da 10-is tolia, xolo monakveTis gegmili sibrtyeze udris 12-s. ipoveT monakveTis sigrZe. B. 16 C. 18 D. 20 A. 14 31.16. 15-is toli monakveTis boloebi sibrtyidan daSorebulia 7-is da 5-is toli manZilebiT. ipoveT monakveTis gegmili sibrtyeze, Tu igi sibrtyes kveTs. B. 10 C. 11 D. 12 A. 9

31.17. sibrtyidan 5 2 -is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori toli daxrili, romlebic sibrtyesTan 30 -ian kuTxes adgenen, xolo erTmaneTTan
o

90 -ians. ipoveT manZili daxrilTa fuZeebs Soris. 31.18. sibrtyis gareT mdebare wertilidan am sibrtyisadmi gavlebulia ori toli daxrili, romelTa sigrZea 7 2 . daxrilebs Soris kuTxea 60 o , xolo maT gegmilebs
Soris kuTxe 90 . ipoveT manZili am wertilidan sibrtyemde. 31.19. sibrtyidan 12-is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori toli daxrili, romlebic sibrtyesTan
o

30 -ian kuTxeebs adgenen, xolo maTi gegmilebi


o

erTmaneTTan 120 -ian kuTxes qmnis. ipoveT manZili daxrilTa boloebs Soris. 31.20. sibrtyidan 11 6 -is toli manZiliT daSorebuli

223

wertilidan gavlebulia ori toli daxrili, romelTa Soris kuTxea 60 , xolo maT gegmilebs Soris kuTxe ki 120 . ipoveT daxrilTa sigrZe. 31.21. sibrtyis gareT mdebare wertilidan am sibrtyisadmi gavlebulia ori toli daxrili, romelTa sigrZea l. daxrilebs Soris kuTxea , xolo maT gegmilebs Soris kuTxe ki . ipoveT manZili am wertilidan sibrtyemde, Tu
l = 8 3 , sin
o o

2 3 = , sin = . 2 3 2 3 31.22. mocemuli wertilidan sibrtyisadmi gavlebulia


o

ori toli daxrili, romelTa Soris kuTxe 60 -ia, xolo maT gegmilebs Soris kuTxe ki marTia. ipoveT kuTxe daxrilsa da mis gegmils Soris. 31.23. sibrtyis gareT mdebare wertilidan am sibrtyisadmi gavlebulia ori toli daxrili. daxrilTa Soris kuTxea , xolo maT gegmilebs Soris kuTxe ki . ipoveT 1 kuTxe daxrilebsa da sibrtyes Soris, Tu sin = , 2 4 1 . sin = 2 2 3 31.24. sibrtyidan d manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori toli daxrili, romelTa sigrZea l. daxrilebs Soris kuTxea . ipoveT kuTxe daxrilTa gegmilebs
6 = . 2 7 31.25. sibrtyidan h manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori toli daxrili, romelTa sigrZea a. daxrilTa gegmilebs Soris kuTxea . ipoveT kuTxe daxri-

Soris, Tu d=5, l=7, sin

3 6 = . 2 8 31.26. sibrtyis gareT mdebare wertilidan am sibrtyisadmi gavlebulia marTobi da ori toli daxrili. daxrilebs Soris kuTxea 2 , xolo TiToeuli daxrili marTobTan kuTxes qmnis. ipoveT kuTxe daxrilTa gegmilebs 2 1 , sin = . Soris, Tu sin = 3 3 3 31.27. sibrtyis gareT mdebare wertilidan am sibrtyisadmi gavlebulia marTobi da ori toli daxrili. Ti-

lebs Soris, Tu h = 2 , a = 6 , sin

224

Toeuli daxrili sibrtyesTan kuTxes qmnis, xolo daxrilTa gegmilebs Soris kuTxea 2 . ipoveT kuTxe daxri4 5 lebs Soris, Tu cos = , sin = . 5 8 31.28. sibrtyidan 2 6 -is toli manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori daxrili, romlebic sibrtyesTan adgenen 30 -ian da 45 -ian kuTxeebs, xolo erTmaneTTan ki marT kuTxes. ipoveT manZili daxrilTa boloebs Soris. 31.29. sibrtyidan d manZiliT daSorebuli wertilidan gavlebulia ori daxrili, romlebic sibrtyesTan adgenen da kuTxeebs, xolo erTmaneTTan ki marT kuTxes. ipoveT manZili daxrilTa boloebs Soris, Tu d = 13 , 1 1 , sin = . sin = 3 6 31.30. monakveTis boloebi sibrtyidan daSorebulia 10-is da 70-is toli manZilebiT. ipoveT manZili monakveTis Suawertilidan sibrtyemde, Tu monakveTi sibrtyes kveTs. 31.31. 10-is toli sigrZis monakveTi kveTs sibrtyes ise, rom monakveTis boloebidan sibrtyemde manZilebia 2 da 3. ras udris kuTxe monakveTsa da sibrtyes Soris. 31.32. sibrtyeze gavlebulia ori paraleluri wrfe, romelTa Soris manZili 12-is tolia. A wertili am wrfeebidan Tanabradaa daSorebuli, xolo sibrtyidan ki 13 -is toli manZiliT. ipoveT manZili A wertilidan TiToeul wrfemde. 31.33. mocemuli wertilidan kvadratis TiToeul wveromde manZili 18-is tolia. ipoveT manZili am wertilidan kvadratis sibrtyemde, Tu kvadratis gverdi 16-is tolia. 31.34. mocemuli wertilidan kvadratis TiToeul gverdamde manZili 9-is tolia. ipoveT manZili am wertilidan kvadratis sibrtyemde, Tu kvadratis diagonali 16-is tolia. 31.35. kvadratis O centridan kvadratis sibrtyisadmi aRmarTulia OM perpendikulari. M wertilidan AB gverdisadmi gavlebulia MK perpendikulari. ipoveT MKO , Tu
o o

AB=10 3 , OM=15. 31.36. wris centridan misi sibrtyisadmi aRmarTulia pe225

rpendikulari, romlis sigrZea 7. ipoveT manZili perpendikularis bolodan wrewiris wertilebamde, Tu wris farTobia 51 . 31.37. samkuTxedSi Caxazuli wrewiris centridan am samkuTxedis sibrtyisadmi aRmarTulia marTobi, romlis sigrZea 9. ipoveT manZili am marTobis bolodan samkuTxedis gverdebamde, Tu wrewiris radiusi 12-is tolia. 31.38. mocemuli wertilidan samkuTxedis sibrtyemde manZili 15-is tolia, xolo TiToeul wveromde manZili 17-is tolia. ipoveT am samkuTxedze Semoxazuli wrewiris radiusi. 31.39. tolgverda samkuTxedis gverdi 30-is tolia. ipoveT manZili samkuTxedis sibrtyemde im wertilidan, romelic samkuTxedis TiToeuli wverodan daSorebulia 20-is toli manZiliT. 31.40. wesieri samkuTxedis gverdi 7 6 -is tolia. M wertili isea SerCeuli, rom monakveTebi, romlebic mas samkuTxedis wveroebTan aerTebs samkuTxedis sibrtyesTan,

45 -ian kuTxeebs adgenen. ipoveT manZili M wertilidan samkuTxedis wveroebamde. 31.41. mocemuli wertili tolgverda samkuTxedis sibrtyidan 6-is toli manZiliTaa daSorebuli. monakveTebi, romlebic am wertils samkuTxedis wveroebTan aerTebs, samkuTxedis sibrtyesTan 30 -ian kuTxeebs adgenen. ipoveT samkuTxedis gverdi. 31.42. wesieri samkuTxedis gverdi a -s tolia. M wertili isea SerCeuli, rom monakveTebi, romlebic mas samkuTxedis wveroebTan aerTebs, samkuTxedis sibrtyesTan kuTxes qmnian. ipoveT manZili M wertilidan samkuTxedis sibrtyemde, Tu a = 8, tg = 2 3 . 31.43. mocemuli wertili Tanabradaa daSorebuli wesieri samkuTxedis yvela wverodan da 8-is toli manZiliTaa daSorebuli samkuTxedis sibrtyidan. ipoveT manZili am wertilidan samkuTxedis gverdebamde, Tu samkuTxedis gverdi 12 3 -is tolia. 31.44. mocemuli wertili wesieri samkuTxedis TiToeuli gverdidan 8-is toli manZiliTaa daSorebuli, xolo samkuTxedis sibrtyidan ki 4-is toli manZiliT. ipoveT samkuTxedis gverdi.
o

226

31.45. mocemuli wertili wesieri samkuTxedis TiToeuli wverodan daSorebulia 10-is toli manZiliT, xolo gverdebidan ki 2 13 -is toli manZiliT. ipoveT manZili am wertilidan samkuTxedis sibrtyemde. 31.46. mocemuli wertili wesieri samkuTxedis TiToeuli gverdidan 10-is toli manZiliTaa daSorebuli. ipoveT manZili am wertilidan samkuTxedis sibrtyemde, Tu samkuTxedis gverdi 30-is tolia. 31.47. mocemuli wertili marTkuTxa samkuTxedis TiToeuli wverodan 13-is toli manZiliTaa daSorebuli, xolo samkuTxedis sibrtyidan ki 12-is toli manZiliT. ipoveT samkuTxedis hipotenuza. 31.48. marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 12 da 16. mocemuli wertili samkuTxedis wveroebidan 26-is toli manZiliTaa daSorebuli. ipoveT manZili am wertilidan samkuTxedis sibrtyemde. 31.49. tolgverda ABC samkuTxedis wverodan am samkuTxedis sibrtyisadmi aRmarTulia AD marTobi. ipoveT manZili D wertilidan BC gverdamde, Tu AD=13, BC=6. 31.50. ABC marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 15 da 20. C marTi kuTxis wverodan samkuTxedis sibrtyisadmi aRmarTulia CM perpendikulari, romlis sigrZe 5-is tolia. ipoveT manZili M wertilidan hipotenuzamde. 31.51. mocemuli wertili ABC samkuTxedis TiToeuli wverodan 10-is toli manZiliTaa daSorebuli. ipoveT manZili am wertilidan samkuTxedis sibrtyemde, Tu BC=15, A = 60 o . 31.52. 30 -ian orwaxnaga kuTxis erT waxnagze mocemulia wertili, romelic meore waxnagidan daSorebulia 48-is toli manZiliT. ipoveT manZili am wertilidan orwaxnaga kuTxis wibomde. 31.53. sididis orwaxnaga kuTxis erT-erT waxnagze, mocemulia wertili, romelic wibodan daSorebulia a manZiliT. ipoveT manZili am wertilidan meore waxnagamde, 3 Tu a = 36 , sin = . 4 31.54. 60 -iani orwaxnaga kuTxis SigniT aRebuli wertili TiToeuli waxnagidan daSorebulia 24-is toli manZiliT. ipoveT manZili am wertilidan wibomde. 31.55. sididis orwaxnaga kuTxis SigniT mocemulia weo o

227

rtili, romelic a manZiliTaa daSorebuli TiToeuli waxnagidan. ipoveT manZili am wertilidan orwaxnaga kuTxis 2 wibomde, Tu a=12, sin = . 2 3 31.56. ABC samkuTxedis BC gverdze gavlebulia sibrtye, romelic samkuTxedis sibrtyesTan kuTxes qmnis. ipoveT manZili A wverodan sibrtyemde, Tu AB = 29 , BC = 36 , AC = 25 da sin = 0,4 . 31.57. or tolferda samkuTxeds aqvT saerTo fuZe da maTi sibrtyeebi daxrilia erTmaneTisadmi 60 o -iT. saerTo fuZis sigrZea 16, erTi samkuTxedis ferdis sigrZea 17, xolo meore samkuTxedis ferdebi urTierTperpendikularulia. ipoveT manZili samkuTxedis wveroebs Soris.!

! %43/!lvcj/!qbsbmfmfqjqfej/!qsj{nb
32.1. ipoveT kuTxe: 1) kubis gverdiTi waxnagis diagonalsa da fuZis sibrtyes Soris. B. 30 o C. 45 o D. 60 o A. 90 o 2) kubis diagonalsa da fuZis sibrtyes Soris.
2 B. 60 o C. arctg 2 D. 30 o 2 3) kubis saerTo wverodan gavlebul gverdiTi waxnagebis diagonalebs Soris. B. 60 o C. 30 o D. 90 o A. 45 o 4) kubis erTi wverodan gavlebul kubis diagonalsa da gverdiTi waxnagis diagonals Soris.

A. arctg

2 2 B. 30 o C. 60 o D. arccos 3 3 32.2. kubis wibos sigrZea 4. ipoveT manZili: 1) erT waxnagze aramdebare ori paraleluri wibos Suawertilebs Soris.

A. arcsin

B. 4 C. 4 2 D. 8 A. 2 2 2) mopirdapire waxnagebis araparaleluri gverdebis Suawertilebs Soris. A. 2 5 B. 8 C. 5 D. 2 6 3) zeda fuZis centridan qveda fuZis romelime gverdis Suawertilamde. 228

A. 2 5 B. 4 C. 6 D. 2 6 4) zeda fuZis romelime gverdis Suawertilidan qveda fuZis sxva waxnagze mdebare wveromde. A. 8 B. 6 C. 6 D. 2 6 32.3. ipoveT kubis sruli zedapiris farTobi, Tu misi wibo 3-is tolia. A. 36 B. 54 C. 45 D. 63 32.4. ipoveT kubis wibo, Tu misi sruli zedapiris farTobi 24-is tolia. A. 2 B. 3 C. 4 D. 1 32.5. ipoveT kubis sruli zedapiris farTobi, Tu misi diagonali 5-is tolia. A. 25 B. 30 C. 45 D. 50 32.6. ipoveT kubis moculoba, Tu misi diagonali 4 3 -is tolia. A. 72 B. 54 C. 64 D. 60 32.7. ipoveT kubis diagonaluri kveTis farTobi, Tu misi fuZis farTobia 2. B. 4 2 C. 6 2 D. 8 2 A. 2 2 32.8. ipoveT kubis sruli zedapiris farTobi, Tu misi diagonaluri kveTis farTobia 6. B. 16 2 C. 12 2 D. 6 2 A. 18 2 32.9. ipoveT kubis moculoba, Tu misi diagonaluri kveTis farTobia 16 2 . A. 16 B. 48 C. 64 D. 54 32.10. ipoveT kubis diagonaluri kveTis farTobi, Tu misi sruli zedapiris farTobia 30. B. 5 2 C. 6 2 D. 10 2 A. 3 2 32.11. ipoveT kubis diagonali, Tu misi sruli zedapiris farTobia 98. A. 9 B. 8 C. 7 D. 6 32.12. kubis moculoba udris 8-s. ipoveT misi sruli zedapiris farTobi. B. 16 C. 20 D. 24 A. 18 32.13. marTkuTxa paralelepipedis ganzomilebebia 1; 2 da 2. ras udris paralelepipedis diagonalis sigrZe. B. 3 2 C. 3 D. 2 2 A. 2 32.14. marTkuTxa paralelepipedis fuZis gverdebia 4 da

229

3. paralelepipedis simaRle ki udris 5-s. ipoveT kuTxe, romelsac paralelepipedis diagonali adgens fuZis sibrtyesTan.
B. 60 C. 30 D. 45 A. 15 32.15. marTkuTxa paralelepipedis diagonali misi fuZis sibrtyesTan qmnis 45 -ian kuTxes. fuZis gverdebia 12 da 16. ipoveT paralelepipedis simaRle. A. 20 B. 18 C. 24 D. 10 32.16. marTkuTxa paralelepipedis diagonali misi fuZis sibrtyesTan qmnis 60 -ian kuTxes. ipoveT paralelepipedis simaRle, Tu fuZis gverdebia 6 da 2 3 . B. 6 C. 4 D. 12 A. 2 3 32.17. ipoveT marTkuTxa paralelepipedis sruli zedapiris farTobi misi sami ganzomilebis mixedviT: 10; 22; 16. A. 1460 B. 1440 C. 1464 D. 1480 32.18. marTkuTxa paralelepipedis wiboebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:7:8, sruli zedapiris farTobi ki udris 808-s. ipoveT paralelepipedis udidesi wibo. A. 16 B. 6 C. 14 D. 10 32.19. marTkuTxa paralelepipedis ganzomilebebia:15; 50 da 36. ipoveT am paralelepipedis toldidi kubis wibo. A. 25 B. 30 C. 20 D. 35 32.20. marTkuTxa paralelepipedis sruli zedapiris farTobia 22. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu misi wiboebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:2:3. A. 8 B. 18 C. 12 D. 6 32.21. marTkuTxa paralelepipedis diagonalis sigrZea 14. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu misi wiboebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3:6. A. 288 B. 276 C. 264 D. 294 32.22. marTkuTxa paralelepipedis moculoba tolia 48is. ipoveT paralelepipedis sruli zedapiris farTobi, Tu misi wiboebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:2:3. A. 84 B. 80 C. 88 D. 76 32.23. marTkuTxa paralelepipedis waxnagebis farTobia 7; 14 da 32. ipoveT paralelepipedis moculoba. A. 56 B. 48 C. 52 D. 54 32.24. marTkuTxa paralelepipedis fuZis gverdebia 7 da 24, xolo paralelepipedis simaRlea 8. ipoveT diagonaluri
o o o o o o

230

kveTis farTobi. A. 150 B. 175 C. 225 D. 200 32.25. marTkuTxa paralelepipedis diagonaluri kveTa warmoadgens kvadrats, romlis farTobi udris 25-s. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu fuZis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 3:4. A. 54 B. 56 C. 64 D. 60 32.26. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi fuZis farTobia 9, xolo simaRlea 5. A. 15 B. 30 C. 45 D. 60 32.27. wesieri oTxkuTxa prizmis fuZis farTobi udris 144-s, simaRle ki tolia 14-is. ipoveT prizmis diagonali. A. 20 B. 24 C. 22 D. 26 32.28. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis moculoba, Tu misi diagonali tolia 9-is, xolo fuZis gverdia 4. A. 110 B. 112 C. 108 D. 116 32.29. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis moculoba, TuU misi diagonali udris 6-s, xolo simaRle orjer metia fuZis gverdze. A. 10 B. 12 C. 9 6 D. 12 6 32.30. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis simaRle, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 8, xolo fuZis farTobi 4. A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 32.31. wesieri oTxkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobia 32, xolo sruli zedapiris farTobi 40. ras udris prizmis simaRle. B. 8 C. 6 D. 16 A. 4 32.32. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis fuZis farTobi, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 60, xolo simaRle 3. A. 15 B. 20 C. 25 D. 30 32.33. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRlea 1, fuZis diagonali ki 2. B. 4 2 C. 3 2 D. 2 A. 5 2 32.34. wesieri oTxkuTxa prizmis gverdiTi waxnagis farTobia 23 2 . ipoveT diagonaluri kveTis farTobi. B. 46 C. 48 D. 36 2 A. 46 2 32.35. wesieri oTxkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobia 28 2 . ipoveT diagonaluri kveTis farTobi. A. 7 2 B. 12 C. 12 2 D. 14

231

32.36. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRlea 5, xolo fuZis farTobia
3.

B. 20 C. 30 D. 35 A. 15 32.37. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis sruli zedapiris farTobi, Tu misi simaRlea
3 , xolo fuZis gverdia 2.

B. 4 3 C. 6 3 D. 8 3 A. 2 3 32.38. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis simaRle, Tu misi fuZis farTobia 4 3 , xolo gverdiTi zedapiris farTobia 36. A. 6 B. 4 C. 2 D. 3 32.39. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis fuZis farTobi, Tu prizmis simaRlea 1, xolo gverdiTi zedapiris farTobia 18. B. 3 3 C. 9 3 D. 6 3 A. 4 3 32.40. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis simaRle, Tu misi fuZis gverdia 6, xolo sruli zedapiris farTobia 54 3 . A. 3 B. 3 3 C. 2 3 D. 4 3 32.41. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis moculoba, Tu misi simaRlea 5, xolo fuZis perimetria 12. B. 30 3 C. 40 3 D. 60 3 A. 20 3 32.42. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis simaRle, Tu misi fuZis gverdia 4, xolo moculobaa 20 3 . B. 3 C. 4 D. 5 A. 2 32.43. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis moculoba, Tu misi gverdiTi waxnagi kvadratia, xolo simaRlea 6. B. 54 3 C. 60 3 D. 72 3 A. 48 3 32.44. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis fuZis gverdi, Tu prizmis simaRlea 2, xolo moculobaa 18 3 . B. 4 C. 6 D. 8 A. 3 32.45. ipoveT wesieri samkuTxa prizmis moculoba, Tu misi gverdiTi waxnagi aris kvadrati, romlis farTobia 64. B. 128 3 C. 136 3 D. 148 3 A. 96 3 32.46. ipoveT wesieri eqvskuTxa prizmis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 4, xolo simaRlea 2 3 . B. 120 C. 150 A. 144 D. 136

232

32.47. wesieri eqvskuTxa prizmis TiToeuli wibo 7-is tolia. ipoveT prizmis mcire diagonali. B. 28 C. 14 D. 8 A. 12 32.48. wesieri eqvskuTxa prizmis TiToeuli wibo tolia
7 5 -is. ipoveT prizmis didi diagonali. B. 40 C. 28 D. 35 A. 36 32.49. ipoveT marTi samkuTxa prizmis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRle udris 50-s da fuZis gverdebia 40; 13 da 37. A. 4800 B. 4500 C. 5000 D. 4200 32.50. marTi samkuTxa prizmis fuZis gverdebia 25; 29 da 36. sruli zedapiris farTobia 1620. ipoveT prizmis simaRle. B. 14 C. 12 D. 10 A. 8 32.51. marTi samkuTxa prizmis fuZis gverdebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 17:10:9. gverdiTi wibo tolia 16is; prizmis sruli zedapiris farTobia 1440. ipoveT prizmis fuZis umciresi gverdi. B. 16 C. 20 D. 14 A. 18 32.52. marTi prizmis fuZe marTkuTxa samkuTxedia, romlis kaTetebia 6 da 8. didi gverdiTi waxnagis farTobia 20. ipoveT prizmis moculoba. A. 36 B. 48 C. 42 D. 52 32.53. marT samkuTxa prizmaSi fuZis gverdebia 4; 5 da 7, xolo gverdiTi wibo fuZis didi simaRlis tolia. ipoveT prizmis moculoba. B. 52 C. 46 D. 44 A. 48 32.54. marTi samkuTxa prizmis fuZe marTkuTxa samkuTxedia kaTetebiT 6 sm da 9 sm. zeda fuZis mcire kaTetze da qveda fuZis am kaTetis mopirdapire wveroze gavlebulia kveTa. ipoveT miRebuli kveTis farTobi, Tu prizmis gverdiTi wiboa 12 sm. B. 45 sm2 C. 90 sm2 D. 60 sm2 A. 30 sm2 32.55. ABCDA1 B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 24. M da N wertilebi Sesabamisad paralelepipedis AD da BC wiboebis Suawertilebia. ipoveT AA1MBB1 N samkuTxa prizmis moculoba. A. 8 B. 6 C. 12 D. 18 32.56. ABCDA1 B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 25. M da N wertilebi Sesabamisad paralelepipedis

233

AD da BC wiboebis iseTi wertilebia, rom AM : MD = BN : NC = 2 : 3 . ipoveT AA1MBB1 N samkuTxa prizmis moculoba. A. 5 B. 10 C. 15 D. 20

32.57. kubis wibo 34 3 -is tolia. ipoveT fuZis gverdze gamavali sibrtyiT kubis kveTis farTobi, Tu kuTxe am sibrtyesa da fuZes Soris 30 -ia. 32.58. marTkuTxa paralelepipedis fuZis gverdebia 3 da 4. paralelepipedis diagonali daxrilia fuZis sibrtyisadmi 60 -iani kuTxiT. ipoveT paralelepipedis gverdiTi zedapiris farTobi. 32.59. marTkuTxa paralelepipedis fuZis gverdebia a da b. misi diagonali fuZis sibrtyesTan kuTxes qmnis. ipo1 veT paralelepipedis moculoba, Tu a=6, b=8, tg = . 5 32.60. marTkuTxa paralelepipedis gverdiTi wibo udris 5-s. diagonaluri kveTis farTobia 205, fuZis farTobi ki 360. ipoveT fuZis udidesi gverdi. 32.61. ipoveT marTkuTxa paralelepipedis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRlea 2, fuZis farTobi 3 da diagonaluri kveTis farTobi 5. 32.62. marTkuTxa paralelepipedis d diagonali fuZis sibrtyesTan kuTxes Seadgens, xolo gverdiT waxnagTan kuTxes. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu d=6, 2 1 sin = , sin = . 3 3 32.63. marTkuTxa paralelepipedis d diagonali erT gverdiT waxnagTan kuTxes qmnis, xolo meore gverdiT waxnagTan kuTxes. ipoveT paralelepipedis gverdiTi zeda1 2 piris farTobi, Tu d=5, sin = , sin = . 5 5 32.64. marTkuTxa paralelepipedis moculoba udris V-s, xolo diagonali fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. fuZis diagonalebs Soris kuTxe udris -s. ipoveT parale4 lepipedis simaRle, Tu V=25, sin = , tg = 2 . 5 32.65. marTi paralelepipedis gverdiTi wiboa 5, fuZis 234
o o

gverdebia 6 da 8, xolo fuZis erT-erTi diagonali udris 12-s. ipoveT paralelepipedis udidesi diagonali. 32.66. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 3 da 5, xolo fuZis erT-erTi diagonali udris 4-s. ipoveT paralelepipedis didi diagonali, Tu viciT, rom misi mcire diagonali fuZis sibrtyesTan qmnis 60 -ian kuTxes. 32.67. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 10 da 17. fuZis erTi diagonali udris 21-s. paralelepipedis didi diagonali tolia 29-is. ipoveT paralelepipedis sruli zedapiris farTobi. 32.68. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 3 da 5, xolo maT Soris kuTxe 30 -ia. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 24. 32.69. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 2 2 da 5, xolo maT Soris kuTxe 45 -ia. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu misi mcire diagonalia 7. 32.70. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 8 da 15, xolo maT Soris kuTxe 60 -ia. paralelepipedis mcire diagonali fuZis sibrtyesTan qmnis 30 -ian kuTxes. ipoveT paralelepipedis moculoba. 32.71. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 2 da 5, manZili fuZis mcire gverdebs Soris udris 4-s. gverdiTi wibo udris 2 2 -s. ipoveT paralelepipedis mcire diagonali. 32.72. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 6 da 8. maT Soris kuTxe 30 -ia, gverdiTi wibo ki udris 5-s. ipoveT paralelepipedis sruli zedapiris farTobi. 32.73. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 3 da 8. maT Soris kuTxe 60 -ia. paralelepipedis gverdiTi zedapiris farTobia 220. ipoveT paralelepipedis mcire diagonaluri kveTis farTobi. 32.74. marTi paralelepipedis gverdiTi wibo udris 10-s, fuZis gverdebi 23 da 11-ia, xolo fuZis diagonalebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 2:3. ipoveT didi diagonaluri kveTis farTobi. 32.75. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia 2 da 6, xolo maT Soris kuTxe 60 -ia. ipoveT paralelepipedis sibrtyiT kveTis farTobi, Tu cnobilia, rom es sibrtye kveTs 235
o o o o o o o o

paralelepipedis yvela gverdiT wibos da fuZis sibrtyesTan 30 -ian kuTxes adgens. 32.76. marTi paralelepipedis fuZis gverdebia a da b, xolo maT Soris maxvili kuTxe -s tolia. fuZis didi diagonali udris paralelepipedis mcire diagonals. a=3, b=2, ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu 1 cos = . 3 32.77. marTi paralelepipedis fuZe rombia, romlis diagonalebia 6 da 8. ipoveT paralelepipedis sruli zedapiris farTobi, Tu gverdiTi waxnagis diagonalia 13. 32.78. marTi paralelepipedis fuZe rombia, diagonaluri kveTebis farTobebia 28 da 21, xolo paralelepipedis simaRle udris 7-s. ipoveT paralelepipedis sruli zedapiris farTobi. 32.79. marTi paralelepipedis fuZea rombi a gverdiTa da blagvi kuTxiT. paralelepipedis mcire diagonali misi fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. ipoveT paralelepipe 1 dis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu a=12, cos = , 2 3 1 tg = . 8 32.80. marTi paralelepipedis fuZea rombi d mcire diagonaliTa da maxvili kuTxiT. paralelepipedis simaRlea 2 H. ipoveT paralelepipedis moculoba, Tu d=4, tg = , H=4. 2 3 32.81. marTi paralelepipedis fuZe aris rombi, romlis maxvili kuTxea da didi diagonalia d. paralelepipedis mcire diagonali fuZis sibrtyesTan qmnis kuTxes. ipoveT paralelepipedis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu
3 , tg = 2 3 . = 2 5 32.82. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis simaRle, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 16, xolo fuZis diagonali 4. 32.83. wesieri oTxkuTxa prizmis diagonalis sigrZe udris d-s da daxrilia gverdiTi waxnagisadmi kuTxiT.
o

d = 11 , sin

ipoveT prizmis moculoba, Tu d=5, sin =

2 2 . 5

236

32.84. ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis moculoba, Tu misi diagonali gverdiT waxnagTan qmnis 30 -ian kuTxes, xolo fuZis gverdi udris 3 2 -s. 32.85. wesieri samkuTxa prizmis gverdiT wiboze gavlebulia mopirdapire waxnagisadmi perpendikularuli mkveTi sibrtye, romlis farTobi udris 12 3 -s. ipoveT prizmis gverdiTi zedapiris farTobi. 32.86. wesieri samkuTxa prizmis gverdiTi wibo udris fuZis simaRles, maTze gavlebuli kveTis farTobi ki aris 48. ipoveT prizmis moculoba. 32.87. wesieri samkuTxa prizmis fuZis erT gverdze gavlebulia mkveTi sibrtye, romelic kveTs mopirdapire gverdiT wibos da fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. fuZis gverdi tolia 3-is. ipoveT kveTis farTobi, Tu cos =
3 . 4 32.88. wesieri eqvskuTxa prizmis udidesi diagonali udo

ris 8-s, xolo gverdiTi wibos sigrZe ki 4 3 -s. ipoveT prizmis moculoba. 32.89. wesieri eqvskuTxa prizmis fuZis gverdis sigrZea

2, xolo gverdiTi wibos sigrZe ki 4 3 . ipoveT kuTxe, romelsac prizmis udidesi diagonali qmnis fuZis sibrtyesTan. 32.90. wesieri eqvskuTxa prizmis udidesi diagonaluri kveTis farTobia 1. ipoveT gverdiTi zedapiris farTobi. 32.91. marTi samkuTxa prizmis fuZis gverdebia 10; 17 da 21. prizmis simaRle ki udris 11-s. ipoveT gverdiT wibosa da fuZis mcire simaRleze gavlebuli kveTis farTobi. 32.92. marTi prizmis fuZe rombia. prizmis diagonalebis
sigrZeebia 2 10 da 2 17 , simaRle ki udris 2-s. ipoveT prizmis moculoba. 32.93. marTi prizmis fuZe rombia, romlis gverdia 4,5. prizmis diagonalebia 8 da 5. ipoveT prizmis simaRle. 32.94. marTi oTxkuTxa prizmis simaRlea h, diagonalebi daxrilia fuZis sibrtyisadmi da kuTxeebiT. fuZis diagonalebs Soris kuTxe -s tolia. ipoveT prizmis mo4 2 5 culoba, Tu h=5, tg = , tg = , sin = . 3 4 5 32.95. marTi prizmis fuZea wreze Semoxazuli tolferda

237

trapecia, romlis Suaxazia 20, xolo prizmis simaRlea 30. ipoveT prizmis gverdiTi zedapiris farTobi. 32.96. marTi prizmis fuZea ABCD tolferda trapecia, romlis gverdebia: AB=CD=13, BC=11 da AD=21. misi diagonaluri kveTis farTobia 180. ipoveT prizmis gverdiTi zedapiris farTobi. 32.97. marT prizmas fuZeSi aqvs tolferda trapecia, romlis fuZeebis sigrZeebia 5 da 3, xolo maxvili kuTxea 60 . prizmis qveda fuZis did fuZeze da zeda FfuZis mcire fuZeze gavlebulia mkveTi sibrtye, romelic fuZis sibrtyisadmi daxrilia 60 -iani kuTxiT. ipoveT kveTis farTobi. 32.98. marTi samkuTxa prizmis fuZis gverdebia
43 , 43
o o

da 6 3 , xolo gverdiTi wiboa 12. samkuTxedis fuZeze gavlebulia mkveTi sibrtye, romelic fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. ipoveT kveTis farTobi, Tu cos =
3 . 5 32.99. marTi samkuTxa prizmis fuZis gverdebia AB = 3 ,

AC = 4 da BC = 5 , xolo gverdiTi wiboa 6 2 . samkuTxedis AC gverdze gavlebulia mkveTi sibrtye, romelic fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. ipoveT kveTis farTobi, Tu 1 cos = . 3 32.100. wesieri samkuTxa prizmis fuZis erT gverdze gavlebulia mkveTi sibrtye, romelic fuZis sibrtyesTan adgens kuTxes. fuZis gverdi tolia 4-is, xolo gverdiTi
2 . 4 32.101. marTkuTxa paralelepipedis formis WurWeli wyliT aris savse. paralelepipedis simaRle fuZis gverdze metia, xolo fuZe warmoadgens kvadrats, romlis gverdi 6 sm-is tolia. ramdeni litri wyali gadaiRvreba WurWlidan, Tu mas gadavxriT fuZis erT-erTi wibos mimarT ise, rom fuZis sibrtyem horizontaluri sibrtyisadmi 45iani kuTxe Seadginos?

wibo

21 -is. ipoveT kveTis farTobi, Tu cos =

238

%44/!qjsbnjeb!
33.1. 1) Tu piramidas eqvsi wibo aqvs, maSin am piramidis waxnagebis raodenobaa: A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 2) Tu piramidas xuTi waxnagi aqvs, maSin am piramidis wiboebis raodenobaa: A. 8 B. 6 C. 10 D. 4 3) Tu piramidis wiboebis ricxvi eqvsiT metia gverdiTi waxnagebis ricxvze, maSin piramidis wveroebis raodenobaa: A. 5 B. 8 C. 6 D. 7 4) Tu piramidis wiboebis ricxvi samiT metia waxnagebis ricxvze, maSin piramidis wveroebis raodenobaa: A. 6 B. 4 C. 5 D. 7 33.2. ABCDA1B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 18. O wertili aris A1B1C1D1 fuZis diagonalebis gadakveTis wertili. ipoveT OABCD piramidis moculoba. A. 8 B. 9 C. 6 D. 12 33.3. ABCDA1B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 30. ipoveT B1 ABCD piramidis moculoba. A. 10 B. 6 C. 5 D. 15 33.4. ABCDA1B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 120. M da N wertilebi Sesabamisad A1B1 da A1D1 wiboebis Suawertilebia. ipoveT AA1MN piramidis moculoba. A. 3 B. 4 C. 6 D. 5 33.5. ABCDA1B1C1D1 marTkuTxa paralelepipedis moculobaa 96. M , N da E wertilebi Sesabamisad AA1 , A1B1 da A1D1 wiboebis Suawertilebia. ipoveT A1MNE piramidis moculoba. A. 4 B. 2 C. 8 D. 12 33.6. wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 16, xolo sruli zedapiris farTobi 20. ipoveT piramidis fuZis gverdi. A. 4 B. 2 C. 1 D. 1,5 33.7. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis simaRle, Tu misi fuZis gverdia 8, xolo gverdiTi wibo 9. A. 4 B. 5 C. 6 D. 7 33.8. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdi, 239

Tu misi simaRlea 17, xolo gverdiTi wibo 19. A. 11 B. 12 C. 13 D. 14 33.9. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdi, Tu piramidis simaRlea 16, xolo apoTema 20. A. 22 B. 24 C. 26 D. 28 33.10. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi wibo, Tu misi simaRlea 7, xolo fuZis gverdia 8. A. 12 B. 11 C. 10 D. 9 33.11. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis apoTema, Tu misi fuZis gverdia 24, xolo simaRlea 5. A. 17 B. 15 C. 13 D. 11 33.12. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea 8, fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 12 . ipoveT piramidis gverdiTi wibo. A. 8 B. 9 C. 11 D. 10 33.13. wesieri oTxkuTxa piramidis apoTema fuZis sibrtyesTan adgens 45 -ian kuTxes. ipoveT piramidis simaRle, Tu misi fuZis farTobia 16. A. 4 B. 2 C. 8 D. 2 2 33.14. wesieri oTxkuTxa piramidis apoTemaa 15, xolo fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 40 . ipoveT piramidis simaRle. A. 5 B. 3 C. 8 D. 10 33.15. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis sruli zedapiris farTobi, Tu misi fuZis farTobia 9, xolo apoTemaa 4. A. 22 B. 44 C. 55 D. 33 33.16. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis apoTema, Tu misi fuZis farTobia 16, xolo sruli zedapiris farTobi 40. A. 4 B. 3 C. 6 D. 8 33.17. wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 14,76, xolo sruli zedapiris farTobi_18. ipoveT piramidis simaRle. A. 2 B. 5,8 C. 3,2 D. 4 33.18. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 12, xolo fuZis gverdia
3.
o

A. 12 B. 6 C. 9 3 D. 3 3 33.19. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 3, xolo gverdiTi wiboa 5. A. 32 B. 24 C. 48 D. 96 33.20. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu

240

misi fuZis gverdia 12, xolo gverdiTi wiboa 9. A. 72 B. 81 C. 144 D. 108 33.21. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 12, xolo apoTemaa 13. A. 300 B. 400 C. 100 D. 200 33.22. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi gverdiTi wiboa 10, xolo fuZis diagonalia 12. A. 96 B. 124 C. 148 D. 192 33.23. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis simaRle, Tu misi fuZis gverdia 9, xolo gverdiTi wiboa 14. A. 10 B. 11 C. 12 D. 13 33.24. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis apoTema, Tu misi fuZis gverdia 12, xolo simaRlea 2. A. 4 B. 6 C. 8 D. 10 33.25. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis fuZis gverdi, Tu misi apoTema aris 8, xolo simaRle 4. A. 28 B. 24 C. 20 D. 16 33.26. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wibo, Tu misi fuZis gverdi aris 6, xolo simaRlea 2. A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 33.27. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis fuZis gverdi, Tu misi gverdiTi wiboa 13, xolo simaRle 11. A. 14 B. 12 C. 10 D. 8 33.28. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 36 7 , xolo apoTemaa 2 7 . ipoveT piramidis simaRle. A. 8 B. 6 C. 2 D. 4 33.29. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 2, xolo simaRlea 2 3 . A. 4 3 B. 2 3 C. 4 D. 2 33.30. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 6, xolo gverdiTi wiboa 3 3 . A. 3 B. 4 5 C. 9 5 D. 9 33.31. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 3, xolo gverdiTi wiboa 5. A. 12 3 B. 8 3 C. 15 3 D. 18 3 33.32. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 3, xolo apoTemaa 5.

241

A. 12 3 B. 24 3 C. 36 3 D. 48 3 33.33. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 18, xolo fuZis simaRlea 5. A. 36 3 B. 42 3 C. 50 3 D. 90 3 33.34. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 4, xolo fuZeze Semoxazuli wrewiris radiusia 6. A. 48 3 B. 36 3 C. 60 3 D. 72 3 33.35. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 4, xolo fuZeSi Caxazuli wrewiris radiusia 5. A. 100 3 B. 70 3 C. 20 3 D. 50 3 33.36. wesieri samkuTxa piramidis simaRlea 4, xolo moculoba 4 3 . ipoveT piramidis apoTema. A. 3 B. 6 C. 17 D. 15 33.37. wesieri eqvskuTxa piramidis fuZis gverdia 12, gverdiTi wibo ki 13. ipoveT piramidis simaRle. A. 3 B. 5 C. 10 D. 2,5 33.38. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis apoTema, Tu fuZis gverdia 4, xolo piramidis simaRlea 2. A. 2 B. 6 C. 8 D. 4 33.39. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis sruli zedapiris farTobi, Tu misi fuZis gverdia simaRlea 2.
3 , xolo piramidis

A. 12 3 B. 6 C. 12 D. 6 3 33.40. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu piramidis simaRle aris 3, xolo gverdiTi wiboa 5. A. 18 B.

21

C. 12 21

D. 12

33.41. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea 6, xolo fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 16 2 . ipoveT piramidis apoTema. 33.42. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea 2 15 . piramidis apoTema daxrilia fuZis sibrtyisadmi 60 -iani kuTo

242

xiT. ipoveT piramidis gverdiTi wibo. 33.43. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea
10 . piramio

dis gverdiTi wibo daxrilia fuZis sibrtyisadmi 30 -iani kuTxiT. ipoveT piramidis apoTema. 33.44. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdi, Tu misi sruli zedapiris farTobia 48, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe 60 -ia. 33.45. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis sruli zedapiris farTobi, Tu misi fuZis gverdia 5, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe 60 -ia. 33.46. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis sruli zedapiris farTobi, Tu misi apoTemaa 4, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe 60 -ia. 33.47. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi simaRlea 3, xolo gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan adgens 45 -ian kuTxes. 33.48. wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi wiboa 12 da igi daxrilia fuZis sibrtyisadmi 60 -iani kuTxiT. ipoveT piramidis moculoba. 33.49. wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi wibo udris
o o o o o

6-s da fuZis sibrtyisadmi daxrilia 30 -iani kuTxiT. ipoveT piramidis moculoba. 33.50. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 6, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga
kuTxea 45 . 33.51. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea 4, xolo apoTemasa da simaRles Soris kuTxea . ipoveT piramidis mo4 culoba, Tu cos = . 5 33.52. wesieri oTxkuTxa piramidis moculobaa 32, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxea . ipoveT piramidis simaRle, Tu tg = 3 . 33.53. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 14, gverdiTi wibo ki 10. ipoveT diagonaluri kveTis farTobi. 33.54. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 4, xolo gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan kuTxes qmnis. ipoveT piramidis diagonaluri kveTis farTobi, Tu tg = 3 .
o

243

33.55. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis moculoba, Tu misi gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan adgens 45 -ian kuTxes, xolo diagonaluri kveTis farTobia 9. 33.56. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis farTobia 36, gverdiTi zedapiris farTobi ki 3 265 . ipoveT piramidis moculoba. 33.57. wesieri oTxkuTxa piramidis gverdiTi wibo 7-is tolia, xolo wverosTan mdebare brtyeli kuTxe udris -s. 1 . ipoveT piramidis moculoba, Tu cos = 49 33.58. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 8, xolo diagonaluri kveTis farTobia 12 2 . ipoveT piramidis moculoba. 33.59. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 4, fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe ki 60 . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.60. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 3, xolo gverdiT waxnagsa da fuZis sibrtyes Soris orwaxnaga kuTxis sidide -s tolia. ipoveT piramidis gverdiTi ze3 dapiris farTobi, Tu cos = . 5 33.61. wesieri oTxkuTxa piramidis simaRlea 2, fuZis gverdTan Seqmnili orwaxnaga kuTxea . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu cos = 0,6 . 33.62. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdi udris a -s, xolo wverosTan mdebare brtyeli kuTxe -s tolia. ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu a = 11 , 1 tg = . 2 3 33.63. piramidis fuZe marTkuTxedia, romlis gverdebia 9 da 12. yvela gverdiTi wibo 12,5-is tolia. ipoveT piramidis moculoba. 33.64. oTxkuTxa piramidis fuZea marTkuTxedi, romlis diagonalia 2 3 , xolo diagonalebs Soris mdebare kuTxea 60 . piramidis TiToeuli gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan adgens 45 -ian kuTxes. ipoveT piramidis moculoba. 33.65. piramidis fuZea marTkuTxedi, romlis diagonali udris d -s, xolo diagonalebs Soris kuTxea . piramidis
o o o o

244

TiToeuli wibo daxrilia fuZis sibrtyisadmi kuTxiT. 1 ipoveT piramidis moculoba, Tu d = 10 , sin = , tg = 3 . 5 33.66. piramidis fuZe marTkuTxedia, romlis gverdebia 6 da 8. piramidis TiToeuli gverdiTi wibo tolia 13-is. ipoveT piramidis simaRle. 33.67. piramidas fuZed aqvs rombi, romlis diagonalebia 6 da 8. ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRle gadis diagonalebis gadakveTis wertilze da udris 1. 33.68. MABCD piramidis fuZe ABCD kvadratia. MB wibo fuZis sibrtyis marTobulia, xolo MA wibo fuZis sibrtyesTan 45-ian kuTxes qmnis. gamoTvaleT am piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu MB= 2 sm. 33.69. MABCD piramidis fuZe ABCD marTkuTxedia; MB wibo fuZis sibrtyis marTobulia. MA wibo fuZis sibrtyesTan 60-is tol kuTxes qmnis, xolo MC wibo _ 30-ian kuTxes. gamoTvaleT piramidis zedapiris farTobi, Tu cnobilia, rom MB=2 sm. 33.70. piramidis fuZea marTkuTxedi, romlis farTobia 48 sm2. piramidis ori gverdiTi waxnagi fuZis marTobulia, xolo ori danarCeni daxrili da fuZesTan qmnian 60-ian da 30-ian kuTxeebs. ipoveT piramidis zedapiris farTobi. 33.71. piramidis fuZea marTkuTxedi, romlis diagonali 16 sm-ia. piramidis ori gverdiTi waxnagi fuZis marTobulia, xolo ori danarCeni daxrilia da fuZesTan qmnian 45-ian da 60-ian kuTxeebs. ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.72. piramidas fuZed aqvs rombi 60-iani kuTxiT da 5 sm-iani gverdiT. piramidis ori mosazRvre gverdiTi waxnagi fuZis sibrtyis marTobulia, xolo danarCeni ori ki daxrilia misadmi 60-iani kuTxiT. ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.73. piramidas fuZed aqvs rombi, romlis gverdi 25 dmia da mcire diagonali 30 dm. piramidis simaRle gadis misi fuZis blagvi kuTxis wveroze da udris 32 dm-s. ipoveT piramidis zedapiris farTobi. 33.74. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia a , xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe udris -s. ipoveT piramidis moculoba, Tu a = 6 , tg = 2 .

245

33.75. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis centrze gavlebulia kveTa, romelic gverdiTi waxnagis paraleluria. ipoveT kveTis farTobi, Tu piramidis simaRle udris 5-s, xolo apoTema 13-s. 33.76. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdi udris a-s, xolo gverdiTi wibo daxrilia fuZis sibrtyisadmi 3 kuTxiT. ipoveT piramidis moculoba, Tu a = 2 , tg = . 2 33.77. wesieri oTxkuTxa piramidis fuZis gverdia 6, xolo or mosazRvre gverdiT waxnags Soris kuTxe ki 120 o . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.78. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wibo udris

11-s da fuZis sibrtyesTan qmnis 30 -ian kuTxes. ipoveT piramidis fuZis gverdi. 33.79. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis apoTema, Tu fuZis gverdia
o

15 da gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan Sea-

dgens 45 -ian kuTxes. 33.80. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wibo udris 15-s, xolo apoTema udris 12-s. ipoveT piramidis fuZeze Semoxazuli wrewiris radiusi. 33.81. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi fuZis gverdia 6 3 , xolo simaRlea 4. 33.82. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu fuZis gverdia
o

15 da gverdiTi wibo

fuZis sibrtyesTan Seadgens 45 -ian kuTxes. 33.83. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi simaRlea 4 da apoTemaa 8. 33.84. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi fuZis gverdia 2, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxea 60 . 33.85. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi apoTemaa 14, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe _ 45 . 33.86. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wiboa 3 da fuZis sibrtyesTan qmnis kuTxes. ipoveT piramidis mocuo o

246

loba, Tu sin =

. 3 33.87. wesieri samkuTxa piramidis fuZis gverdia 6, pirao

midis gverdiTi wibo fuZis sibrtyisadmi daxrilia 45 iani kuTxiT. ipoveT piramidis moculoba. 33.88. ipoveT wesieri samkuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 12, xolo gverdiTi waxnagi daxrilia fuZis sibrtyisadmi 45 -iani kuTxiT. 33.89. wesieri samkuTxa piramida gadakveTilia sibrtyiT, romelic fuZis perpendikularulia da fuZis or gverds Suaze yofs. piramidis gverdiTi wibo daxrilia fuZis sibrtyisadmi kuTxiT, xolo fuZis gverdi udris a -s. ipoveT kveTis farTobi, Tu a = 12 , tg = 2 3 . 33.90. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 90. fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 8 3 . ipoveT piramidis apoTema. 33.91. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi zedapiris farTobia 72, xolo apoTema udris 8-s. ipoveT fuZeze Semoxazuli wrewiris radiusi. 33.92. wesieri samkuTxa piramidis apoTema udris 10-s, xolo fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 6 3 . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.93. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wiboa 10, xolo fuZeze Semoxazuli wrewiris sigrZea 8 3 . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi. 33.94. wesieri samkuTxa piramidis fuZis gverdia 6 3 , xolo misi gverdiTi zedapiris farTobia 36 3 . ipoveT piramidis moculoba. 33.95. wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wibos sigrZea l , xolo wverosTan mdebare brtyeli kuTxea . ipoveT 3 piramidis simaRle, Tu l = 14 , sin = . 2 4 33.96. wesieri samkuTxa piramidis simaRlea H , xolo wverosTan mdebare brtyeli kuTxea . ipoveT piramidis 3 gverdiTi wibo, Tu H = 15 , sin = . 2 4 33.97. wesieri samkuTxa piramidis simaRlea H , xolo
o

247

wverosTan mdebare brtyeli kuTxe 2 . ipoveT manZili piramidis fuZis centridan gverdiT waxnagamde, Tu H = 6 ,
tg = 2 . 33.98. samkuTxa piramidis gverdiTi wiboebi urTierTmarTobulia da TiToeuli maTgani 6-is tolia. ipoveT piramidis moculoba. 33.99. MABC samkuTxa piramidis fuZe tolferda samkuTxedia, AB=BC=6 sm, romlis wverosTan mdebare kuTxea 90. piramidis MB wibo ABC sibrtyis marTobulia da 3 sm-is tolia. ipoveT manZili B wertilidan AMC waxnagamde. 33.100. MABC samkuTxa piramidis gverdiTi wiboebi urTierTmarTobulia, MAMB, MBMC da MAMC. gamoTvaleT piramidis simaRle, romelic daSvebulia ABC fuZeze, Tu

MA=8 sm, MB=6 sm da MC= 13 sm. 33.101. piramidis fuZe aris marTkuTxa samkuTxedi, romlis hipotenuza 6-is tolia. TiToeuli gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan qmnis kuTxes. ipoveT piramidis simaRle, Tu tg = 2 . 33.102. piramidis fuZea marTkuTxa samkuTxedi, romlis kaTetebia 6 da 8. yoveli gverdiTi waxnagi fuZis sibrtyesTan 45 -ian kuTxes qmnis. ipoveT piramidis simaRle. 33.103. piramidis fuZea marTkuTxa samkuTxedi, romlis kaTetebia 7 da 2,3. piramidis yvela gverdiTi waxnagi daxrilia fuZis sibrtyisadmi kuTxiT. ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu cos = 0,25 . 33.104. wesieri piramidis sruli zedapiris farTobia 38, xolo kuTxe gverdiT waxnagsa da fuZes Soris -s tolia. 1 ipoveT fuZis farTobi, Tu cos = . 4 33.105. samkuTxa piramidis fuZis gverdebia 13, 14 da15. fuZesTan mdebare yvela orwaxnaga kuTxe 60 -ia. ipoveT piramidis sruli zedapiris farTobi. 33.106. piramidis fuZe tolferda samkuTxedia, romlis fuZea 6, simaRle ki 9. piramidis TiToeuli gverdiTi wibo 13-is tolia. ipoveT piramidis simaRle. 33.107. piramidis fuZe tolferda samkuTxedia, romlis gverdebia 6, 6 da 8. TiToeuli gverdiTi wibo 9-is tolia. ipoveT piramidis moculoba.
o o

248

33.108. piramidis fuZea tolferda samkuTxedi, romlis gverdebia 6, 5 da 5. piramidis gverdiTi waxnagebi mis fuZesTan adgenen 45 -ian kuTxeebs. ipoveT piramidis moculoba. 33.109. ipoveT samkuTxa piramidis fuZis farTobi, Tu gverdiTi wiboebis Suawertilebis SeerTebiT miRebuli samkuTxedis farTobia 5. 33.110. piramidis simaRlis Suawertilze gavlebulia fuZis paraleluri kveTa. ipoveT kveTis farTobi, Tu fuZis farTobia 16. 33.111. piramidis simaRle dayofilia oTx tol nawilad da dayofis wertilebze gavlebulia fuZis paraleluri kveTebi. ipoveT fuZidan uaxloesi kveTis farTobi, Tu fuZis farTobia 32. 33.112. wesieri eqvskuTxa piramidis fuZis gverdia 5 6 , xolo fuZis gverdTan Seqmnili orwaxnaga kuTxea . ipoveT piramidis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu cos =
3 . 4 33.113. wesieri eqvskuTxa piramidis simaRlea 5, xolo fuZis gverdia 3. ipoveT udidesi diagonaluri kveTis farTobi. 33.114. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis moculoba, Tu
o

piramidis simaRlea 5 3 , xolo fuZis gverdia 2. 33.115. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 4, xolo gverdiTi wiboa 43 . 33.116. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 2, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxea 45 . 33.117. ipoveT wesieri eqvskuTxa piramidis moculoba, Tu gverdiTi wiboa 4 da piramidis simaRlesTan qmnis 30 -ian kuTxes. 33.118. wesieri eqvskuTxa piramidis moculobaa 4116, xolo gverdiTi wibos sigrZe orjer metia fuZis gverdis sigrZeze. ipoveT piramidis fuZis gverdi. 33.119. samkuTxa piramidis ori waxnagi tolferda marTkuTxa samkuTxedebia, romelTa kaTetebi 3-is tolia, xolo hipotenuzebi erTmaneTTan qmnian kuTxes. ipoveT pirami1 dis moculoba, Tu cos = . 3 33.120. piramidas fuZed aqvs marTkuTxa samkuTxedi, xo249
o o

lo gverdiTi wiboebi erTmaneTis tolia. piramidis simaRle udris H -s. piramidis fuZesTan mdebare ori orwaxnaga kuTxe udris -s da -s. ipoveT piramidis moculoba, Tu 1 1 H = 3 , tg = , tg = . 3 4 33.121. wesieri samkuTxa piramidis fuZis gverdia 8. sibrtye, romelic gadis fuZis gverdze da piramidis simaRlis Suawertilze, daxrilia fuZisadmi kuTxiT. ipoveT am
3 . 3 33.122. piramidas fuZed aqvs rombi, romlis mcire diagonalis sigrZea d , xolo maxvili kuTxis sididea . TiToeuli gverdiTi waxnagi fuZis sibrtyesTan sididis orwaxnaga kuTxes qmnis. ipoveT piramidis sruli zedapiris 1 1 farTobi, Tu d = 2 , tg = , cos = . 2 3 6 33.123. piramidas fuZed aqvs tolferda trapecia, romlis fuZeebia a da b . yoveli gverdiTi waxnagi piramidis fuZesTan kuTxes qmnis. ipoveT piramidis moculoba, Tu 1 a = 10 , b = 6 , tg = . 2 33.124. piramidas fuzed aqvs trapecia, romlis diagonali ferdis perpendikularulia, xolo fuZesTan kuTxes adgens. trapeciis simaRle udris h -s. piramidis TiToeuli gverdiTi wibo fuZis sibrtyesTan kuTxes adgens. ipo1 1 veT piramidis moculoba, Tu h = 6 , tg = , tg = . 3 6

sibrtyiT piramidis kveTis farTobi, Tu cos =

$34. cilindri. konusi. birTvi


! 34.1. kvadratis gverdis sigrZea 2. ipoveT im sxeulis gverdiTi zedapiris farTobi, romelic miiReba kvadratis brunviT misi gverdis garSemo. A. 6 B. 8 C. 10 D. 12 34.2. marTkuTxedis gverdebia 3 da 4. ipoveT im sxeulis moculoba, romelic miiReba marTkuTxedis brunviT misi mcire gverdis garSemo. A. 36 B. 40 C. 48 D. 60 34.3. cilindris simaRlea 7, xolo fuZis radiusi 2. ipo-

250

veT cilindris gverdiTi zedapiris farTobi. A. 28 B. 36 C. 30 D. 32 34.4. cilindris simaRlea 6, xolo fuZis radiusi 3. ipoveT cilindris moculoba. A. 27 B. 54 C. 36 D. 48 34.5. ipoveT cilindris gverdiTi zedapiris farTobi, Tu misi fuZis farTobia 36 , xolo simaRle 3. A. 36 B. 12 C. 42 D. 40 34.6. ipoveT cilindris fuZis farTobi, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 100 , xolo simaRle 10. A. 5 B. 10 C. 25 D. 50 34.7. ipoveT cilindris simaRle, Tu misi gverdiTi zedapiris farTobia 32 , xolo fuZis farTobi 16 . A. 2 B. 4 C. 6 D. 8 34.8. ipoveT cilindris RerZuli kveTis farTobi, Tu misi fuZis farTobia 25 , xolo simaRle 10. A. 100 B. 120 C. 80 D. 90 34.9. ipoveT cilindris simaRle, Tu misi RerZuli kveTis farTobia 42, xolo fuZis farTobi 9 . A. 3 B. 4 C. 6 D. 7 34.10. cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati. ipoveT cilindris simaRle, Tu fuZis radiusia 2. A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 34.11. cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati, romlis farTobia 36. ipoveT cilindris gverdiTi zedapiris farTobi. B. 12 C. 24 D. 30 A. 36 34.12. cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati, romlis diagonalis sigrZea 3 2 . ipoveT cilindris moculoba. 27 19 21 25 B. C. D. A. 4 4 4 4 34.13. cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati. ipoveT cilindris simaRle, Tu misi moculobaa 128 . A. 5 B. 6 C. 8 D. 7 34.14. cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati, romlis 4 . ipoveT cilindris sruli zedapiris gverdis sigrZea farTobi. A. 24 B. 26 C. 18 D. 22

251

34.15. cilindris ERerZuli kveTis farTobia

5 . ipoveT

cilindris gverdiTi zedapiris farTobi. A. 5 B. 6 C. 8 D. 10 34.16. cilindris fuZis farTobia 4 , xolo RerZuli kveTis farTobia 20. ipoveT cilindris sruli zedapiris farTobi. A. 20 B. 24 C. 28 D. 32 34.17. cilindris gverdiTi zedapiris farTobia 16, xolo fuZis wrewiris sigrZe 8 . ipoveT cilindris moculoba. A. 32 B. 32 C. 28 D. 28 34.18. cilindruli formis WurWelSi, romlis fuZis diametri 30 sm-ia, asxia 9 l moculobis saRebavi. ra umciresi sigrZis joxiT unda movurioT saRebavs, rom rogorc ar unda Cagvivardes joxi WurWelSi, is mTlianad saRebavis zedapiris qvemoT ar aRmoCndes (1 l=1 dm3)? B. 40 2 sm C. 50 sm D. 50 2 sm A. 40 sm 34.19. konusis fuZis radiusia 3, xolo simaRle 4. ipoveT msaxvelis sigrZe. B. 6 C. 5 D. 4 A. 7 3 4 34.20. konusis fuZis radiusia , xolo simaRlea . ipoveT konusis gverdiTi zedapiris farTobi. A. 10 B. 15 C. 12 D. 20 34.21. konusis fuZis radiusia 3, xolo msaxveli 5. ipoveT konusis moculoba. B. 10 C. 12 D. 15 A. 9 5 34.22. konusis fuZis farTobia 9 , xolo msaxveli . ipoveT konusis gverdiTi zedapiris farTobi. A. 15 B. 20 C. 10 D. 25 34.23. konusis fuZis wrewiris sigrZea 6 , xolo simaR4 . ipoveT konusis moculoba. le ki A. 10 B. 10 C. 12 D. 12 34.24. konusis msaxveli fuZis sibrtyesTan 30 -ian kuTxes Seadgens. ipoveT konusis moculoba, Tu msaxvelis sigrZea 10. A. 140 B. 125 C. 160 D. 130
o

252

34.25. konusis msaxveli fuZis sibrtyesTan 60 -ian kuTxes Seadgens. ipoveT konusis gverdiTi zedapiris farTobi, 4 Tu msaxvelis sigrZea . A. 8 B. 8 C. 10 D. 10 34.26. konusis simaRlea 6, xolo fuZis radiusi aris 8. ipoveT konusis gverdiTi zedapiris farTobi. A. 80 B. 60 C. 70 D. 40 34.27. konusis simaRlea 4, xolo msaxveli aris 5. ipoveT sruli zedapiris farTobi. B. 12 C. 20 D. 24 A. 10 34.28. konusis simaRlea 5, xolo fuZis radiusi 12. ipoveT konusis moculoba. B. 220 C. 240 D. 260 A. 200 34.29. konusis msaxvelia 13, xolo fuZis radiusi 5. ipoveT konusis moculoba. B. 100 C. 120 D. 140 A. 80 34.30. konusis RerZuli kveTa marTkuTxa samkuTxedia. ipoveT RerZuli kveTis farTobi, Tu konusis fuZis radiusia 2. A. 3 B. 4 C. 6 D. 8 34.31. konusis fuZis farTobia 9 , xolo msaxveli aris 5. ipoveT RerZuli kveTis farTobi. A. 6 B. 12 C. 18 D. 24 34.32. konusis fuZis farTobia 16 , xolo msaxveli aris 5. ipoveT konusis moculoba. A. 12 B. 14 C. 16 D. 18 34.33. konusis fuZis wrewiris sigrZea 12 . ipoveT konusis moculoba, Tu msaxvelis sigrZea 10. A. 96 B. 98 C. 40 D. 20 34.34. konusis msaxveli 10-is tolia. RerZuli kveTis wverosTan mdebare kuTxea . ipoveT konusis fuZis far Tobi, Tu sin = 0,6 . 2 A. 20 B. 36 C. 30 D. 35 34.35. konusis fuZis farTobia 3 . RerZuli kveTis wverosTan mdebare kuTxea . ipoveT RerZuli kveTis far 3 Tobi, Tu sin = . 2 5 B. 5 C. 3 D. 4 A. 6

253

34.36. konusis simaRlis sigrZea 24, xolo moculobaa 392 . ipoveT msaxvelis sigrZe. A. 21 B. 25 C. 27 D. 21 34.37. konusis moculoba udris 9 , xolo simaRlea 3. ipoveT kuTxe msaxvelsa da fuZis sibrtyes Soris. A. 30 B. 45 C. 60 D. 75 34.38. konusis moculoba udris 27 , xolo fuZis radiusia 3. ipoveT konusis RerZuli kveTis farTobi. A. 25 B. 27 C. 29 D. 30 34.39. konusis fuZis farTobia 9 , sruli zedapiris farTobi ki 24 . ipoveT konusis moculoba. A. 9 B. 10 C. 12 D. 16 34.40. im konusis moculoba, romlis fuZe mocemuli cilindris erT fuZes emTxveva, wvero ki imave cilindris meore fuZis centria, 10-is tolia. ipoveT cilindris moculoba. B. 30 C. 40 D. 33 A. 20 34.41. sferos radiusis sigrZea 5. ipoveT sferos zedapiris farTobi. B. 100 C. 120 D. 140 A. 80 34.42. birTvis radiusis sigrZea 3. ipoveT birTvis moculoba. B. 32 C. 34 D. 36 A. 30 34.43. sferos zedapiris farTobia 144 . ipoveT sferos radiusi. B. 6 C. 8 D. 10 A. 4 34.44. mocemulia sami birTvi radiusebiT: 3, 4 da 5. ipoveT im birTvis radiusi, romlis moculoba am birTvebis moculobaTa jamia. B. 7 C. 8 D. 9 A. 6 34.45. ipoveT sferos zedapiris farTobi, Tu didi wris farTobia 1. A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 34.46. sferos zedapiris farTobia 16. ipoveT didi wris farTobi. B. 3 C. 4 D. 5 A. 2 34.47. ipoveT birTvis zedapiris farTobi, Tu misi moculobaa 36 . A. 36 B. 32 C. 30 D. 24 34.48. ipoveT birTvis moculoba, Tu misi zedapiris farTobia 100 .
o o o o

254

200 400 500 B. 100 C. D. 3 3 3 34.49. ipoveT im birTvis radiusi, romlis zedapiris farTobi ricxobrivad 3-jer metia mis moculobaze. A. 1 B. 2 C. 0,5 D. 0,3 34.50. ipoveT im birTvis radiusi, romlis moculoba da zedapiris farTobi ricxobrivad tolia. B. 4 C. 5 D. 6 A. 3

A.

34.51. cilindris simaRlea 6, xolo fuZis radiusi 5. ipoveT im kveTis farTobi, romelic gadis cilindris RerZis paralelurad da misgan daSorebulia 4-is toli manZiliT. 34.52. cilindris RerZis paralelurad gavlebuli kveTa kvadratia. ipoveT manZili am kveTidan RerZamde, Tu cilindris simaRlea 16, xolo fuZis radiusi 10. 34.53. cilindris RerZis paralelurad gavlebuli kveTis farTobia 240. ipoveT manZili am kveTidan RerZamde, Tu cilindris fuZis radiusia 13, xolo simaRle 10. 34.54. cilindris RerZuli kveTis farTobia 70, fuZis radiusi ki 5. ipoveT im kveTis farTobi, romelic gadis cilindris RerZis paralelurad da misgan daSorebulia 3-is toli manZiliT. 34.55. cilindris RerZis paralelurad gavlebuli kveTa fuZis wrewirs yofs SefardebiT 1:5. ipoveT cilindris gverdiTi zedapiris farTobi, Tu kveTis farTobia 15. 34.56. cilindris fuZis qordaze, romlis sigrZea 16, gavlebulia fuZis marTobuli kveTa. ipoveT manZili am kveTidan cilindris RerZamde, Tu cilindris gverdiTi zedapiris farTobia 7, xolo moculoba 35. 34.57. cilindris gverdiTi zedapiris Slili aris kvadrati 2 3 -is toli gverdiT. ipoveT cilindris moculoba. 34.58. cilindris gverdiTi zedapiris SlilSi diagonalebs Soris kuTxe wveroTi fuZisken 60 -ia. ipoveT cilindris moculoba, Tu cilindris simaRlea 2 3 . 34.59. cilindris formis WurWeli wyliT aris savse. cilindris simaRle 10 sm-ia, xolo fuZis radiusia 6 sm. wylis moculobis ra nawili gadaiRvreba WurWlidan, Tu
o

255

mas gadavxriT fuZis wrewiris erT-erTi wertilis mimarT ise, rom fuZis sibrtyem horizontaluri sibrtyisadmi 30iani kuTxe Seadginos? 34.60. marTkuTxa samkuTxedi brunavs Tavisi didi kaTetis garSemo. ipoveT brunviT miRebuli sxeulis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 3 da 4. 34.61. marTkuTxa samkuTxedi brunavs Tavisi mcire kaTetis garSemo. ipoveT brunviT miRebuli sxeulis moculoba, Tu marTkuTxa samkuTxedis kaTetebia 5 da 12. 34.62. konusis simaRlea 20 sm, xolo fuZis radiusia 25. ipoveT konusis wveroze gavlebuli kveTis farTobi, Tu am kveTidan konusis fuZis centramde manZilia 12. 34.63. konusis simaRle aris 5, xolo kuTxe simaRlesa da msaxvels Soris 60 . ipoveT or urTierTperpendikularul msaxvelze gavlebuli kveTis farTobi. 34.64. konusis fuZis radiusia 5 . am konusis gverdiTi zedapiris Slili aris seqtori, romlis centraluri kuTxea 120 . ipoveT konusis gveediTi zedapiris farTobi. 34.65. konusis gverdiTi zedapiris Slili aris seqtori, romlis farTobia 1,5 , xolo centraluri kuTxe ki 120 . ipoveT konusis simaRle. 34.66. konusis simaRlea
3

48 . am konusis gverdiTi zeda


o

piris Slili aris seqtori 120 -iani centraluri kuTxiT. ipoveT konusis moculoba.
h 3 . am ko24 nusis gverdiTi zedapiris Slili aris seqtori. ipoveT seqtoris centraluri kuTxe. 8 , 34.68. konusis msaxvelisa da simaRlis sxvaoba aris xolo maT Soris kuTxea . ipoveT konusis gverdiTi ze-

34.67. konusis simaRlea h, xolo moculoba

dapiris farTobi, Tu sin =

12 . 13 34.69. konusis msaxvelisa da fuZis radiusis jami udris

256

13 . msaxveli daxrilia fuZis sibrtyisadmi

kuTxiT.

ipoveT konusis sruli zedapiris farTobi, Tu cos =

3 . 7 34.70. konusis fuZis centridan mis msaxvelamde manZili

aris

21 , xolo kuTxe msaxvelsa da simaRles Soris . 2 ipoveT konusis gverdiTi zedapiris farTobi, Tu sin = . 5 34.71. konusis fuZis centridan mis msaxvelamde manZili

aris 2 3 . ipoveT kuTxe msaxvelsa da simaRles Soris, Tu konusis fuZis farTobia 16 . 34.72. konusis RerZuli kveTa tolgverda samkuTxedia. ipoveT am konusis simaRle, Tu misi moculobaa 24 sm3. 34.73. konusis RerZuli kveTa marTkuTxa samkuTxedia. ipoveT am konusis simaRle, Tu misi moculobaa 72 sm3. 34.74. birTvi, romlis radiusia 41, gadakveTilia sibrtyiT, romelic centridan daSorebulia 9-iT. ipoveT kveTis radiusi. 34.75. birTvi, romlis radiusia 13, gadakveTilia sibrtyiT, romelic centridan daSorebulia 12-iT. ipoveT kveTis farTobi. 34.76. birTvis radiusis Suawertilze gavlebulia am radiusis perpendikularuli sibrtye. ipoveT kveTis farTobi, Tu birTvis radiusia 6. 34.77. birTvi, romlis radiusia 7, exeba sididis orwaxnaga kuTxis waxnagebs. ipoveT manZili birTvis centridan 1 orwaxnaga kuTxis wibomde, Tu sin = . 2 3 34.78. birTvi exeba sididis orwaxnaga kuTxis waxnagebs. manZili birTvis centridan orwaxnaga kuTxis wibom 1 de aris 20. ipoveT birTvis radiusi, Tu sin = . 2 4 34.79. birTvi exeba orwaxnaga kuTxis waxnagebs. ipoveT orwaxnaga kuTxis gradusuli zomis sidide, Tu birTvis radiusia 6, xolo manZili birTvis centridan orwaxnaga kuTxis wibomde 12. 34.80. sferos radiusia 63. wertili, romelic Zevs mxeb

257

sibrtyeze, Sexebis wertilidan daSorebulia 16-iT. ipoveT umoklesi manZili am wertilidan sferos zedapiramde. 34.81. birTvis radiusis sigrZea 4. birTvis radiusis boloze gavlebulia kveTa, romelic am radiusTan 60 -ian kuTxes adgens. ipoveT miRebuli kveTis farTobi. 34.82. birTvis radiusis sigrZea 2. birTvis radiusis boloze gavlebulia kveTa, romelic am radiusTan 30 -ian kuTxes adgens. ipoveT miRebuli kveTis farTobi. 34.83. birTvis zedapirze mocemulia sami wertili. maT Soris manZilebia 6, 8 da 10. birTvis radiusia 13. ipoveT manZili birTvis centridan am sam wertilze gavlebul sibrtyemde. $35. veqtorebi. 35.1. naxazis mixedviT ipoveT: uuu uuu r r 1) AB + BC uuur uuu r uuu r uuur A. CD B. AD C. CA D. AC uuu uuu r r 2) AB + BD uuu r uuur uuu r uuu r A. AD B. DA C. AB D. BC uuur uuu r 3) AD AB uuu r uuur uuu r uuu r A. AD B. DB C. BC D. BD uuu uuu uuu r r r 4) AB + BC + CD uuur uuu r uuu r uuu r A. AB B. AD C. DA D. BA 35.2. mocemulia ABCDA1 B1C1 D1 paralelepipedi. naxazis mixedviT ipoveT: uuur uuur 1) DB + BB1 uuu r uuuu r uuuu r uuur A. AB B. B1 D C. DB1 D. BB1 uuur uuur uuuu r 2) DB + BB1 + B1C uuuu r uuur uuuu r uuur A. DB1 B. DB C. DB1 D. - CD uuuu uuur r 3) - B1C CD uuuu r uuu r uuur uuuu r A. DB1 B. BC C. BB1 D. DB1
o

258

uuuu uuuu r r 4) DB1 + B1C uuu r uuur uuu r uuu r A. CD B. CD C. DB D. BC uuur uuuur uuur uuu r 5) DB + A1 D1 + AA1 + DA uuuu r uuuu r uuuu r uuur A. DB B. DB1 C. B1C D. DB1 uuuu uuuur uuur r 6) DB1 + A1 D1 AA1 uuu r uuu r uuuu r uuur A. - CD B. DA C. B1C D. BB1 35.3. mocemulia MABCD piramida. naxazis mixedviT ipoveT: uuur uuu uuuu uuuu r r r 1) AO + OB + BM + MD uuuu r uuur uuur uuur A. MC B. AD C. OC D. AD uuur uuuu uuuu r r 2) AO + OM + MC uuur uuur uuur uuur B. AC C. DB D. AC A. OC uuu r uuu r r r r r 35.4. ABC samkuTxedSi AB = a, BC = b. gamosaxeT a da b uuuu r veqtorebis saSualebiT AM veqtori, sadac M aris BC gverdis Suawertili. r 1r r r r r 1r r B. a + b C. a + b D. a b A. a + b 2 2 uuu r uuur r r r r 35.5. ABC samkuTxedSi AB = a, AC = b. gamosaxeT a da b uuuu r veqtorebis saSualebiT AM veqtori, sadac M aris BC gverdis Suawertili. r 1r r r 1r r 1r 1r B. a + b C. a + b D. a + b A. a + b 2 2 2 2 35.6. O aris ABC samkuTxedis AM , BN da CE medianebis gadakveTis wertili. gamosaxeT: uuu r uuuu r r uuur r AB 1) veqtori AM = a da BN = b veqtorebis saSualebiT; 2r 2r 2r 2r 1r 2r 1r 1r A. a b B. a + b C. a + b D. a b 3 3 3 3 3 3 3 3 uuuu r uuuu r r uuu r r 2) CM veqtori veqtorebis AM = a da CE = c saSualebiT. 1r 1r 2r 1r 2r 2r 2r 1r A. c + a B. c a C. c + a D. c + a 3 3 3 2 3 3 3 3

259

ABCD paralelogramis diagonalebis uuu ur uuu u r r r r r gadakveTis wertili. AB = a, BC = b. a da b veqtorebis saSualebiT gamosaxeT: uuu r 1) OB veqtori; r 1r 1r 1r 1r 1r 1r r A. a + b B. a b C. a + b D. a + b 2 2 2 2 2 2 uuu r 2) OA veqtori. 1r 1r 1r 1r 1r 1r 1r 1r A. a + b B. a b C. a + b D. a b 2 2 2 2 2 2 2 2 35.8. mocemulia A ( 3; 2 ) , B ( 4;1) , C ( 0;5 ) da D ( 3; 2 ) wertilebi. ipoveT: uuu r 1) AB veqtoris koordinatebi; A. (3;-7) B. (-7;-3) C. (7;-3) D. (-7;3) uuu r 2) BC veqtoris koordinatebi; A. (4;-4) B. (-4;4) C. (4;4) D. (-4;-4) uuur 3) DC veqtoris koordinatebi; A. (3;-3) B. (-3;3) C. (3;3) D. (3;0) uuur 4) AD veqtoris koordinatebi; A. (0;4) B. (4;0) C. (0;-4) D. (-4;0) 35.9. mocemulia A ( 4;1; 1) , B ( 2;0; 3) , C (1; 1;0 ) da D ( 0; 4; 2 ) wertilebi. ipoveT: uuu r 1) AB veqtoris koordinatebi; A. (6;1;-2) B. (-6;-1;2) C. (-6;1;-2) D. (6;-1;-2) uuu r 2) BC veqtoris koordinatebi; A. (-1;1;3) B. (-1;-1;3) C. (-1;1;-3) D. (1;-1;3) uuur 3) DC veqtoris koordinatebi; A. (1;-5;-2) B. (1;5;-2) C. (1;-5;2) D. (-1;-5;2) uuur 4) AD veqtoris koordinatebi. A. (4;3;-1) B. (-4;3;-1) C. (-4;-3;1) D. (4;-3;-1) 35.10. ipoveT B wertilis koordinatebi, Tu: uuu r 1) AB ( 3;0 ) da A ( 2;1) ;

35.7.

aris

A. (1;1) B. (-1;1) uuu r 2) BA ( 4; 2 ) da A ( 1;3) ;

C. (1;-1)

D. (-1;-1)

260

A. (5;-1) B. (-5;-1) uuu r 3) AB ( 2;0; 4 ) da A ( 2; 1;8 ) ; A. (4;-1;4) B. (4;1;4) uuu r 4) BA ( 7; 5;6 ) da A ( 4;0;5 ) .

C. (-5;1) C. (4;-1-4)

D. (5;1) D. (-4;-1;4)

A. (11;-5;-1) B. (11;-5;1) C. (-11;5;1) D. (-11;5;-1) 35.11. ipoveT D wertilis koordinatebi, Tu: uuu uuu r r 1) A ( 2;5 ) , B ( 0; 3) , C (1; 7 ) da AB = CD; A. (-3;2) B. (-3;-1) C. (3;-1) D. (3;1) uuur uuu r 2) A ( 3;0; 5 ) , B ( 2; 4;1) , C (1;7; 2 ) da AC = BD. A. (4;11;-4) B. (4;11;4) C. (-4;11;-4) D. (-4;11;4) 35.12. ipoveT ABCD paralelogramis D wveros koordinatebi, Tu A ( 7; 4 ) , B ( 1;10 ) da C ( 7; 2 ) . A. (-1;-4) B. (1;4) C. (1;-4) 35.13. ipoveT ABCD paralelogramis B natebi, Tu A (1; 2 ) , C ( 2; 4 ) da D ( 3;3) . D. (-1;4) wveros koordi-

A. (0;3) B. (-2;1) C. (4;2) D. (2;-1) 35.14. mocemulia M ( 3;1) da N ( 4; 2 ) wertilebi. E da F wertilebi Sesabamisad OX da OY RerZebs ekuTvnian, uuuu uuu r r amasTan MN = EF . ipoveT: 1) E wertilis koordinatebi; A. (-7;0) B. (7;0) C. (0;-7) D. (0;7) 2) F wertilis koordinatebi. A. (0;-1) B. (0;1) C. (1;0) D. (-1;0) r r 35.15. mocemulia veqtorebi a ( 2; 1) da b ( 4;0 ) . ipoveT: r r 1) a + b ; A. (-2;0) B. (2;-1) C. (-2;1) D. (-2;-1) r r 2) b a ; A. (-6;1) B. (6;1) C. (-6;-1) D. (-2;-1) r r 3) 2a + b ; A. (0;2) B. (0;-2) C. (8;2) D. (8;-2) r r 4) a + 3b ; A. (-10;1) B. (-10;0) C. (-10;-1) D. (10;-1) r r 5) a + 2b ;

261

B. (-22;5) C. (22;5) D. (22;-5) r r 35.16. mocemulia veqtorebi a ( 1;0;1) , b ( 0; 2; 1) . ipoveT: r r 1) a + b ; A. (-1;2;0) B. (-1;-2;0) C. (-1;3;1) D. (1;2;0) r r 2) a b ; A. (-1;2;2) B. (-1;-2;2) C. (1;2;-2) D. (1;-2;2) r r 3) 2a + 3b ; A. (-2;6;1) B. (2;-6;1) C. (2;6;-1) D. (-2;6;-1) r r 4) 3a 4b ; A. (-3;-8;-7) B. (-3;-8;7) C. (-3;8;7) D. (3;-8;7) 35.17. ipoveT manZili P da Q wertilebs Soris, Tu:
1) P ( 1; 4 ) , Q ( 4;1) ;

A. (10;-1) r r 6) 5a 3b ; A. (-22;-5)

B. (-10;1)

C. (-10;-1)

D. (10;1)

A. 3 B. 4 2) P ( 3; 5 ) , Q ( 10;8 ) ; A. 13 2 B. 13 3) P ( 1; 2; 4 ) , Q ( 3; 2;5 ) ; A. 4 B. 17 4) P (1; 1; 2 ) , Q ( 3;5; 2 ) . A. 2 14 B. 2 15 r 35.18. ipoveT a , Tu: r 1) a ( 8;6 ) ; A. 7 B. 10 r r r r 2) a = 2i 6 j + 3k ; A. 5 B. 6 r uuu r 3) a = AB, A ( 10;5 ) , B ( 2;0 ) ; A. A. B. 73 153 r uuu r 4) a = AB, A ( 3; 1; 4 ) , B ( 3;1;1) .
7

C. 5 2 C. 12 C. 19 C. 8

D.

D. 5 D. 5 D. 2 17

C. 12 C. 7 C. 13 C. 5 2

D. 15 D. 8 D. 12 D. 3 5

B. 8

262

35.19. ipoveT m , Tu: r r r r 1) a = 12i + m j da a = 13 ; A. 1 B. 6 r r 2) a = ( 4; m;6 ) da a = 14 ; A. 12 B. 13 uuu r 3) A ( 2;3) , B ( 2; m ) da AB = 5 ; C. 5 C. 14 D. 4 D. 10 D. 0 an 4 D. 0 an 5

A. -6 an 3

B. 0 an 6 C. 6 uuu r 4) A ( 2;5; m ) , B (10; 2; 1) da AB = 13 . C. 3 an 0

A. 3 an -5 B. -3 an 5 r r 35.20. ipoveT 2a 3b , Tu r r 1) a ( 3;0 ) , b ( 1; 2 ) ; A.


97 B. 117 r r r r r r 2) a = i k , b = 2 j 3k .

C. 11

D.

123

A. 8 B. 65 C. 89 D. 109 r 35.21. ipoveT a veqtoris koordinatebi, Tu: r r r 1) is b = 2i j veqtoris TanamimarTulia da misi


sigrZe 80 -is tolia; A. (8;-4) B. (8;4) C. (-8;4) D. (-8;-4) r 2) is b ( 1;1; 2 ) veqtoris sawinaaRmdegodaa mimarTuli da misi sigrZe 2 6 -is tolia. A. (2;-2;-4) B. (-2;2;-4) C. (2;2;4) 35.22. mocemulia A ( 0; 2 ) da B ( 4; 6 ) wertilebi. uuu uuur uuu ur r r wertilis koordinatebi, Tu 2 AB AC + 5 BC = 0. A. (8;9) B. (3;-5) C. (-8;-9) 35.23. mocemulia A (1;0 ) da B ( 2; 2 ) wertilebi. uuu uuu r r r wertilis koordinatebi, Tu 2 AB BC = a , sadac

D. (-2;-2;4) ipoveT C D. (-8;9) ipoveT C r a ( 2; 1) .

A. (10;-7) B. (-10;-7) C. (-10;7) D. (10;7) 35.24. mocemulia A ( 0; 1; 2 ) da B (1;0; 2 ) wertilebi. ipoveT uuu r uuur uuu r C wertilis koordinatebi, Tu AB + 2 AC = 3BC .

263

A. (4;3;-14) B. (4;-3-14) C. (4;3;14) D. (-4;3;14) 35.25. mocemulia A ( 1; 2; 0 ) , B ( 3;0;1) da C ( 0;1; 2 ) D wertilis koordinatebi, Tu wertilebi. ipoveT uuu r uuu uuu r r r r AB 2 BC + CD = a , sadac a ( 7;0;1) . A. (-1;1;3) B. (-1;1;-3) C. (1;-1;3) D. (1;1;4) r r 35.26. a da b veqtorebs Soris kuTxe -s tolia. ipoveT am veqtorebis skalaruli namravli, Tu: r r 1) a = 8, b = 3, = 60o ; A. 24 B. 12 3 r r 2) a = 6, b = 5, = 45o ; A. 15 2 B. 15 3 r r 3) a = 3, b = 9, = ; A. 14,5 B. 0 r r 4) a = 4, b = 7, = 120o . A. 14 3 C. 12 C. 30 2 C. -27 D. 24 3 D. 30 3 D. 27

B. 14 3 C. 14 D. -14 r r 35.27. ipoveT kuTxe a da b veqtorebs Soris, Tu: r r r r 1) a = 1, b = 2, a b = 3 ; A. 30o B. 60o r r r r 2) a = 4, b = 1, a b = 2 2 . C. 150o D. 90o

A. 45o B. 135o C. 120o D. 150o r r 35.28. mocemul a da b veqtorebs Soris kuTxe -s tolia. ipoveT: r r r r r 1) 2a b a , Tu a = 2, b = 3, = ; 6

A. 2 3 B. 4 C. 6 r r r r 2 2) a + 3b , Tu a = 5, b = 2 3, = 150o ;

D. 5 D. 45

A. 13 B. 37 C. 43 r r 2 r r 3 3) 2a 5b , Tu a = 2, b = 1, = ; 4

264

A. 13 B. 53 C. 63 D. 25 2 r r r r r r 3 ; 4) 2a b a + 3b , Tu a = 1, b = 3, cos = 6

)(

A. -4,5

35.29. mocemul tolia. ipoveT: r r r r 1) a + b , Tu a = 2, b = 5, = 120o ;

r a

B. 2 3 C. 2 D. 5 3 r da b veqtorebs Soris kuTxe -s

A. 3 2 B. 19 C. r r r r 2) a b , Tu a = 2, b = 3, = ; 4 A. 5 B. 2 C. 7 r r r r 5 3) 3a b , Tu a = 2, b = 3, = ; 6

23

D. 6

D. 3

A. 5 3 B. 8 C. 57 D. 55 r r r r 3 4) 2a + 5b , Tu a = 1, b = 2, = . 4 A. 5 B. 6 C. 35 D. 34 35.30. -s ra mniSvnelobisaTvis iqnebian urTierTmarr r r r r r Tobuli a + b da b veqtorebi, Tu a b = 6, b = 2 ? A. 1 B. -2 C. 3 D. 4 35.31. -s ra mniSvnelobisaTvis iqnebian urTierTmarr r r r r r Tobuli a + b da a b veqtorebi, Tu a = 6, b = 3 ? A. 3 B. 2 C. 1 35.32. gamoTvaleT: r r r r r r r r r 1) i i 2 j j 3i + k + k j + 2k ; D. 5

A. 3 B. 2 C. -3 r r r r r r r r 2 2) i i + 2 j + 3 j j 3k i 2 j .

) (

D. -2 D. -2

r r 35.33. ipoveT a b , Tu: r r 1) a ( 1; 2 ) , b ( 2; 3) ;

A. 0

B. -1

C. 2

265

A. -4 B. -8 r r r r r r 2) a = 2i 3 j , b = i + 2 j ; A. 8 B. -8 r r 3) a (1;0; 1) , b ( 2; 3;0 ) ;

C. 8 C. -4

D. 4 D. 4

A. 2 B. -2 C. 3 D. -3 r r r r r r r 4) a = 3i 4k , b = i + 2 j 3k ; A. -5 B. 5 C. -15 D. 15 ur uu r 35.34. ipoveT c1 da c2 veqtorebis skalaruli namravli, Tu: ur r r uu r r r r r 1) c1 = a 2b, c2 = 2a + 3b, a (1; 2 ) , b ( 2; 1) ; A. -24 B. 24 C. -8 ur r r uu r r r r r r r r r 2) c1 = a + 2b, c2 = a b, a = i j , b = 2i + j ; A. 7 B. -7 C. -5 ur r r uu r r r r r 3) c1 = a + b, c2 = 2a b, a (1;0; 1) , b ( 0;1; 2 ) ; D. 8 D. 5

A. -2 B. 2 C. 1 D. -1 ur r r uu r r r r r r r r r 4) c1 = 3a b, c2 = a + 3b, a = i k , b = j + k . A. 3 B. -3 C. 8 D. -8 35.35. samkuTxedis wveroebia A ( 2;1) , B ( 2; 1) , C (1;3) . ipoveT: uuu 2 r 1) AB ; A. 10 uuu uuur r 2) AB AC . A. -6 B. 2 5 C. 20 D. 10

B. 6 C. -8 D. 8 r r 35.36. ipoveT a da b veqtorebs Soris kuTxis kosinusi, Tu: r r r r r r 1) a = i 3 j , b = 2i + j ; A.


2 10

B.

r r 2) a ( 1; 2 ) , b ( 3; 2 ) ;

2 10

C.

1 5

D.

1 5

7 B. 65 65 r r r r r r r r 3) a = i j + k , b = 2i 3 j k ;

A.

C.

2 13

D.

3 13

266

A.

r r 4) a ( 1;0; 2 ) , b ( 0;1; 1) .

5 3 9 10 5

B.

3 7

C.

4 42 5 5

D.

3 21

10 D. 5 r r 35.37. m -is ra mniSvnelobisTvisaa marTobuli a da b veqtorebi, Tu: r r 1) a ( 2; m ) , b ( 1; 4 ) ;

A.

B.

5 5

C.

1 A. 2 B. 4 r r r r r r 2) a = 2i j , b = m i + 6 j ; A. 2 B. -3 r r 3) a (1; m; 2 ) , b ( 3; 1; m ) ;

C.

1 4

D.

1 2

C. 3

D. 4 D. 3 D. 0

A. 0 B. 1 C. 2 r r r r r r r r 4) a = m i 4 j + 4k , b = m i + m j + k . A. 2 B. 1 C. -2

$36. figuraTa gardaqmna


36.1. CamoTvlilTagan romel figuras aqvs simetriis centri: A. tolgverda samkuTxeds; B. tolferda samkuTxeds; C. wesier xuTkuTxeds; D. paralelograms. 36.2. CamoTvlilTagan romel figuras ara aqvs simetriis centri: A. wrewirs; B. marTkuTxeds; C. wesier samkuTxeds; D. wesier eqvskuTxeds. 36.3. tolgverda samkuTxedis simetriis centria: A. medianebis gadakveTis wertili; B. gverdis Suawertili; C. Caxazuli wrewiris centri; D.simetriis centri ara aqvs. 36.4. C wertili AB monakveTis Suawertilia. ipoveT:

267

1) C wertilis koordinatebi, Tu A ( 1; 5) , B ( 5;7 ) ;

A. ( 1;7 ) A. ( 0;7 )

B. ( 3;1) B. ( 0;1)

C. ( 3;0 ) C. ( 2;5)

D. ( 0;1) D. (1; 1)

2) A wertilis koordinatebi, Tu C (1;3) , B ( 2; 1) .

36.5. ipoveT M wertilis simetriuli wertilis koordinatebi saTavis mimarT, Tu: 1) M ( 4; 2 ) ; A. ( 2; 4 )


2) M ( 5; 4 ) .

B. ( 4; 2 ) B. ( 5; 4 )

C. ( 4; 2 ) C. ( 5; 4 )

D. ( 4; 2 ) D. ( 5; 4 )

A. ( 4;5 )

36.6. ipoveT M wertilis simetriuli wertilis koordinatebi Q wertilis mimarT, Tu:


1) M ( 2;1) , Q ( 4;3) ;

A. ( 5;0 ) A. ( 6; 4 )

B. ( 6;5 ) B. ( 4;6 )

C. ( 5;6 ) C. ( 4;6 )

D. ( 6;5 ) D. ( 4; 6 )

2) M ( 2;8) , Q (1;7 ) .

36.7. ABCD paralelogramSi AB = 5 sm da BC = 10 sm. A kuTxis biseqtrisa BC gverds kveTs M wertilSi. N aris M wertilis simetriuli wertili paralelogramis diagonalebis gadakveTis wertilis mimarT. ipoveT MN . A. 4 B. 5 C. 8 D. 10 36.8. M da N aris ABCD paralelogramis A da B wveroebis simetriuli wertilebi A da B kuTxeebis biseqtrisebis gadakveTis wertilis mimarT. ipoveT ABMN oTkuTxedis perimetri, Tu AB = 7 sm. A. 14sm B. 21sm C. 28sm D. 35sm 36.9. ramdeni simetriis RerZi aqvs: 1) tolgverda samkuTxeds; A. 0 B. 1 C. 2 D. 3 2) marTkuTxeds, romelic kvadrati ar aris; A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 3) tolferda trapecias; A. 0 B. 1 C. 2 D. 3

268

4) wesier eqvskuTxeds; A. 6 B. 12 C. 4 D. 3 5) kvadrats; A. 4 B. 3 C. 2 D. 1 6) paralelograms, romelic ar aris marTkuTxedi da arc rombi. A. 0 B. 4 C. 2 D. 3 36.10. ramdeni simetriis RerZi ar SeiZleba hqondes samkuTxeds? A. arc erTi B. mxolod erTi D. mxolod sami C. mxolod ori; 36.11. rogor samkuTxeds aqvs mxolod ori simetriis RerZi? A. sxvadasxvagverdas B. tolferdas D. arc erTs C. tolgverdas 36.12. ipoveT M ( 2;3) wertilis simetriuli wertilis koordinatebi: 1) abscisTa RerZis mimarT; A. (2;-3) B. (-2;-3) C. (2;3) D. (0;2) 2) ordinatTa RerZis mimarT; A. (2;3) B. (2;-3) C. (-2;-3) D. (2;6) 3) x = 1 wrfis mimarT; A. (4;-3) B. (-2;-2) C. (-2;0) D. (4;3) 4) y = 2 wrfis mimarT. A. (-2;-4) B. (2;5) C. (-2;-5) D. (-2;-7) 36.13. mocemulia A, B da C wertilebi. ipoveT C wertilis simetriuli wertilis koordinatebi im RerZis A B da mimarT, romlis mimarTac simetriulia wertilebi, Tu: 1) A ( 2;5) , B ( 2; 5) , C ( 8; 2 ) ;

A. (-8;2) B. (8;2) 2) A ( 3;5) , B ( 3;5) , C ( 2; 3) ; A. (-2;-3) B. (-2;3) 3) A ( 5; 2 ) , B ( 5; 8) , C ( 3;1) ; A. (3;1) B. (-3;-7) 4) A ( 8; 4 ) , B ( 4; 4 ) , C (1; 6 ) .

C. (-8;-2) C. (2;-3) C. (-3;7)

D. (8;-2) D. (2;3) D. (-3;-6)

269

A. (11;-6) B. (10;-6) C. (12;-6) D. (1;6) 36.14. ABCD trapeciaSi BD diagonalis sigrZe 13 dm-ia. ipoveT trapeciis SuamonakveTi, Tu trapecias aqvs simetriis RerZi, romlis fuZeebs Soris moqceuli monakveTi 5 dm-ia. B. 10dm C. 9dm D. 13dm A. 12dm 36.15. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo mobrunebisas P wertili aisaxeba Q wertilSi, xolo M wertili N -Si. ipoveT N wertilis koordinatebi, Tu: 1) P ( 3;0 ) , Q ( 0;3) , M ( 0;5) ; A. ( 5;0 ) A. ( 0; 4 ) A. ( 3; 2 ) B. ( 0; 5) B. ( 0; 4 ) B. ( 3; 2 ) C. ( 4;0 ) C. ( 2;0 ) C. (1; 4 ) D. ( 0; 4 ) D. ( 0; 2 ) D. (1; 4 )
2) P ( 4;0 ) , Q ( 0; 4 ) , M ( 4;0 ) ; 3) P ( 2;3) , Q ( 2; 3) , M ( 1; 4 ) ; 4) P ( 3; 4 ) , Q ( 3; 4 ) , M ( 2; 5) .

A. ( 2; 5) B. ( 2;5) C. ( 2;5) D. ( 5; 2 ) 36.16. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo kuTxiT mobrunebisas P wertili aisaxeba Q wertilSi. ipoveT PQ monakveTis sigrZe, Tu:
1) P ( 5;12 ) ,

= 60o ;
B. 10 = 90o ; B. 10 2 ; = 3 B. 5 C. 12 C. 5 2 D. 13 D. 10 2

A. 5 2) Q ( 5; 5) , A. 5
3) P ( 3; 4 ) ,

A. 5 3
4) P ( 7; 1) ,

C. 5 2

D. 13

A. 10 B. 8 C. 6 D. 4 3 36.17. O wertilis garSemo kuTxiT mobrunebisas K wertili aisaxeba misgan gansxvavebul M wertilSi,

270

xolo kuTxiT mobrunebisas - N wertilSi. O centris garSemo ra kuTxiT mobrunebisas aisaxeba M wertili N wertilSi, Tu: 1) = 70o , = 120o ;

A. 190o 2) = 110o , A. 70o 3) = 105o , A. 50o 4) = 100o ,

B. 190o = 40o ; B. 150o = 55o ; B. 160o = 40o.

C. 50o C. 150o C. 160o

D. 50o D. 70o D. 50o

A. 140o B. 140o C. 60o D. 60o 36.18. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo mobrunebisas E wertili aisaxeba F wertilSi. ipoveT F wertilis y ordinati, Tu:
1) E ( 0;3) , xiT;

F ( 2; y ) da mobruneba xdeba blagvi kuT-

A. -5 B. 5 C. 5 D. 5 2) E ( 4;0 ) , F ( 2; y ) da mobruneba xdeba saaTis isris moZraobis mimarTulebiT maxvili kuTxiT; A. 2 3


3) E Sia;

33; 2 ,

B. 2 3

C. -12

D. 12

F ( 6; y ) da F wertili meore meoTxed-

A. 2 4) E ( 7; 2 ) ,

B. 1 C. -1 D. -2 F ( 5; y ) da F wertili meoTxe meoTxedSia.

A. -35 B. 35 C. 2 7 D. 2 7 36.19. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo kuTxiT mobrunebisas M wertili aisaxeba N wertilSi. ipoveT N wertilis koordinatebi, Tu:
1) M ( 5;0 ) ,

A. (-5;0)
2) M ( 2;0 ) ,

; 2 B. (0;5)

C. (0;-5)

D. (5;0)

= 45o ;

271

A. ( 2; 2 )
3) M ( 4; 0 ) , 4) M ( 3;0 ) ,

A. ( 2; 2 3 )

B. (0;2) 5 ; = 6 B. ( 2 3; 2 )

C. ( 2; 2 )

D. ( 2; 2 )

C. ( 2 3; 2 )

D. ( 4; 0 )
3 3 3 D. ; 2 2

= 30 ;
o

3 3 3 A. 2 ; 2
5) M ( 0; 6 ) , 6) M ( 0; 4 ) ,

A. (6;0)

3 3 3 B. 2 ;2 2 ; = 3 B. ( 3 3;3 )

C. (-3;0)

C. (0;-6)

D. ( 3 3; 3 )

= 210 .
o

A. ( 2; 2 3 ) B. (-2; 2 3 ) C. ( 2 3 ;2) D. (0;4) 36.20. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo kuTxiT mobrunebisas P wertili aisaxeba Q wertilSi. ipoveT Q wertilis koordinatebi, Tu:
1) P ( 3; 4 ) ,

= ;
B. (4;3) C. (-3;4) C. (3;-3) D. (-3;-4) D. (-3;3)

A. (5;0) 2) P ( 3;3) , A. (0;-6)


3) P ( 2; 2 ) , 4) P ( 4; 4 ) ,

= 90o ;
B. (0;-3)

A. (0; 2 2 ) A. ( 4 2 ;0)

; 4 B. (0; 2 2 )

C. ( 2 2 ;0)

D. ( 2 2; 2 2 ) D. (-8;0) D. (0; 3 3 )

= 225o ;

5) P 3 3;3 ,

B. ( 4 2 ;0)

C. (0; 4 2 ) C. (0;6)

= 60o ;
B. (-6;0)

A. (0;-6)
6) P 2; 2 3 ,

= .

A. ( 2 3 ;2)

2 B. (0; 2 3 )

C. ( 2 3 ;0)

D. ( 2 3 ;2)

272

36.21. ipoveT M wertilis homoTetiuri wertilis koordinatebi koordinatTa saTavis mimarT, homoTetiis koeficientiT k , Tu: 1) M ( 2;3) , k = 1; A. (-3;-2) B. (3;2) 2) M ( 2;3) , k = 2; A. (-4;6) C. (2;3) D. (-2;-3)

B. (4;-6) C. (4;6) D. (-4;-6) 2 3) M ( 3; 6 ) , k = ; 3 A. (1;3) B. (2;4) C. (4;2) D. (3;1) 1 4) M ( 4; 6 ) , k = . 2 A. (12;8) B. (8;12) C. (3;2) D. (2;3) 36.22. ipoveT M wertilis homoTetiuri wertilis koordinatebi Q wertilis mimarT, homoTetiis koeficientiT k , Tu: 1) M ( 2; 3) , Q ( 2;0 ) , k = 3; A. (2;-6) B. (2;-9) 2) M ( 1; 2 ) , Q ( 0; 2 ) , k = 4; A. (4;8) B. (4;2) 3) M ( 3; 4 ) , Q ( 3;0 ) , k = 2; A. (3;-8) B. (3;14) 4) M ( 2;3) , Q (1;3) , k = 5. C. (6;-9) C. (4;-2) C. (-3;-14) D. (-9;-3) D. (-4;-2) D. (6;-8)

A. (14;3) B. (-3;14) C. (-14;3) D. (3;14) 36.23. P wertili aris Q wertilis homoTetiuri koordinatTa saTavis mimarT. ipoveT homoTetiis koeficienti, Tu: 1) P ( 7;0 ) , Q ( 2;0 ) ; A. 3,5 B. 14 2) P ( 0;5) , Q ( 0; 4 ) ; A. 1,25 B. 0,8 3) P ( 4; 2 ) , Q ( 8; 4 ) ; A. 0,5 B. 2 C. -3,5 C. -0,8 C. -2 D. 5 D. -1,25 D. -0,5

273

4) P ( 9; 6 ) , Q ( 3; 2 ) .
1 1 D. 3 3 36.24. O aris ABCD paralelogramis diagonalebis gadakveTis wertili. ipoveT homoTetiis koeficienti, Tu: 1) A aris C -s homoTetiuri O centris mimarT; A. 1 B. -1 C. 2 D. 0,5 2) O aris B -s homoTetiuri D centris mimarT. A. -0,5 B. 2 C. -2 D. 0,5 36.25. O aris ABC samkuTxedis AN da BM medianebis gadakveTis wertili. ipoveT homoTetiis koeficienti, Tu: 1) A aris N -s homoTetiuri O centris mimarT; A. -2 B. 2 C. 0,5 D. -0,5 2) M aris O -s homoTetiuri B centris mimarT. 3 3 2 2 A. B. C. D. 3 3 2 2 36.26. ABCD trapeciis fuZeebia AD = 10 da BC = 2 , xolo O aris diagonalebis gadakveTis wertili. ipoveT homoTetiis koeficienti, Tu:L 1) C aris A -s homoTetiuri O centris mimarT; A. -0,2 B. 5 C. 0,2 D. -5 2) D aris B -s homoTetiuri O centris mimarT; A. 5 B. 0,2 C. -5 D. -0,2 3) B aris O -s homoTetiuri D centris mimarT; 6 5 5 6 A. B. C. D. 6 5 5 6 4) A aris O -s homoTetiuri C centris mimarT; 1 1 A. B. C. -6 D. 6 6 6

A. 3

B. -3

C.

5) O aris C -s homoTetiuri A centris mimarT;


5 6 6) AOD aris 1 A. 5

A.

1 C. 6 D. 5 5 BOC -s homoTetiuri O centris mimarT. 1 B. -5 C. 5 D. 5

B.

274

36.27. AM aris ABC samkuTxedis biseqtrisa. ipoveT AB : AC , Tu B aris M -is homoTetiuri C centris mimarT, homoTetiis koeficientiT 3. 1 1 A. 3 B. 2 C. D. 3 2 36.28. SeadgineT im wrfis gantoleba, romelic mocemuli wrfis homoTetiuria koordinatTa saTavis mimarT, homoTetiis koeficientiT k , Tu: 1) y = 3 x + 5, k = 2; A. y = 3x + 10 B. y = 3x + 7 C. y = 3x 3 D. y = 6 x + 10
2) y = 5 x + 2, k = 0,5. A. y = 5 x + 1 B. y = 5 x 1 C. y = 5 x 5 D. y = 5 x 1 36.29. ipoveT im homoTetiis koeficienti, romliTac y = 3x 8 wrfe aisaxeba y = 3x + 2 wrfeSi koordinatTa saTavis mimarT. 1 1 A. B. C. 4 D. -4 4 4 36.30. A (1; 5) da C ( 5; 7 ) aris ABCD paralelogramis mopirdapire wveroebi. ipoveT paralelogramis diagonalebis gadakveTis wertilis homoTetiuri wertili koordi1 natTa saTavis mimarT, homoTetiis koeficientiT - . 3 A. (1;-4) B. (-1;2) C. (2;-4) D. (-1;4) r 36.31. paraleluri gadatana ganisazRvreba a veqtoriT. ipoveT M wertilis saxe am paraleluri gadatanisas, Tu: r 1) a ( 2; 3) , M ( 7; 1) ;

A. (5;2) r 2) a ( 2; 7 ) ,

M ( 3; 4 ) .

B. (9;-4)

C. (14;3)

D. (-9;4)

A. (1;-3) B. (-1;3) C. (-6;-28) D. (28;-6) 36.32. paraleluri gadatanisas M wertili aisaxeba N wertilSi. ipoveT im veqtoris koordinatebi, romelic am paraleluri gadatanas gansazRvravs, Tu: 1) M ( 2;3) , N ( 4;7 ) ;

275

A. (2;4) B. (-2;-4) 2) M ( 2;7 ) , N ( 5; 3) .

C. (8;21)

D. (2;-4)

A. (3;4) B. (-3;-4) C. (-10;-21) D. (7;-10) 36.33. paraleluri gadatanisas L wertili aisaxeba K wertilSi. ipoveT M wertilis saxe imave paraleluri gadatanisas, Tu: 1) L ( 1;3) , K ( 9; 3) , M ( 2; 4 ) ; A. (12;-2) B. (-12;2) 2) L ( 5; 7 ) , K ( 5; 7 ) , M ( 3; 4 ) . C. (-12;-2) D. (12;2)

A. (7;4) B. (-7;4) C. (7;-4) D. (-7;-4) 36.34. ipoveT im wrfis gantoleba, romelSic aisaxeba r mocemuli wrfe a veqtoriT gansazRvruli paraleluri gadatanisas, Tu: r 1) y = 2 x 1, a ( 0;3) ; B. y = 2 x 4 r 2) y = 0,5 x + 0, 2, a ( 0; 2 ) ; A. y = 2 x + 2 C. y = 2 x 2 D. y = 2 x + 5

A. y = 0,5 x 2 B. y = 0,5 x 1,8 C. y = 3, 2 0,5 x D. y = 5 0,5x r 3) y = 3 2 x, a ( 4;0 ) ; B. y = 2 x 4 r 4) y = 3 x 1, a ( 2;0 ) ; B. y = 3x + 1 r 5) y = 0,5 x + 3, a ( 2;1) ; A. y = 0,5x + 5 A. y = 3x 5 A. y = 5 2 x C. y = 2 x 5 C. y = 3x + 2 D. y = 3 2 x D. y = 3x 7 D. y = 0,5x 2

B. y = 0,5 x 1 C. y = 0,5x + 3 r 6) y = 4 x 1, a ( 2; 3) .

A. y = 4 x + 1 B. y = 3 4 x C. y = 4 4 x D. y = 4 x 1 36.35. paraleluri gadatanisas M wertili aisaxeba N wertilSi. romel wrfeSi aisaxeba mocemuli wrfe imave paraleluri gadatanisas, Tu: 1) M ( 2;3) , N ( 4;7 ) , y = 2 x + 3; A. y = 2 x + 3 B. y = 2 x + 7 C. y = 2 x 4 D. y = 2 x + 11
2) M ( 2;0 ) , N ( 3; 4 ) , y = 2 x 3 .

276

A. y = 2 x 17 B. y = 2 x 7 C. y = 2 x + 1 D. y = 2 x 9 36.36. ipoveT im parabolis gantoleba, romelSic aisaxeba r mocemuli parabola a veqtoriT gansazRvruli paraleluri gadatanisas, Tu: r 1) y = 3 x 2 , a ( 0; 4 ) ; A. y = 3 x 2 + 4 C. y = 3 x 2 2 r 2) y = 2 x 2 + 7, a ( 0; 4 ) ; A. y = 2 x 2 + 11 C. y = 5 3 x 2 r 3) y = 5 x 2 , a ( 3;0 ) ; A. y = 5 x 2 3 x C. y = 5 x 30 x + 45 r 2 4) y = 4 x , a ( 2; 0 ) ;
2

B. y = 3 x 2 4 D. y = 3 x 2 + 2 B. y = 2 x 2 + 3 D. y = 2 x 2 4 B. y = 5 x 2 + 9 D. y = 5 x 2 + 30 x + 9 B. y = x 2 4 x + 4 D. y = x 2 4 x B. y = 2 x 2 + 6 x + 9 D. y = 2 x 2 + 8 x + 11 B. y = x 2 + 4 x 1

A. y = x 2 + 4 x C. y = x 2 + 2 x 4 r 5) y = 2 x 2 , a ( 2;3) ; A. y = 2 x 2 + 8 x C. y = 2 x 2 + 8 x + 5 r 6) y = x 2 + x 2, a ( 2;3) . A. y = x 2 + x
2

D. y = x 2 + 5 x C. y = x + 5 x 5 36.37. paraleluri gadatanisas M wertili aisaxeba N wertilSi. romel parabolaSi aisaxeba mocemuli parabola imave paraleluri gadatanisas, Tu: 1) M ( 0; 2 ) , N ( 3; 4 ) , y = 2 x 2 + 4 x 3; A. y = 2 x 2 8 x + 9 C. y = 2 x 4 x + 3
2

B. y = 2 x 2 6 x + 2 D. y = 2 x 2 + 4 x 2 B. y = 3 x 2 + 8 x 11

2) M ( 1;3) , N ( 0; 2 ) , y = 3x 2 + 2 x 1.

A. y = 3 x 2 + 6 x 9

277

C. y = 3 x 2 8 x 2

D. y = 3 x 2 + 4 x 1

$37. monacemTa analizi da statistika.


37.1. ipoveT Semdegi 1) 4; 7; 12; 17 A. 8 2) -7; 4; -8; -3; 6; A. -1
monacemebis saSualo:

B. 9 C. 10 D. 11 12; -4 B. 0 C. 1 D. 2 2 3) 0,3; 2; 2; -1,7; 5 A. 0,9 B. 1,1 C. 0,7 D. 0,6 1 4 4) ; 3; ; 4; 0; 0,2 5 5 A. 1,1 B. 0,9 C. 1,2 D. 1,15 37.2. ipoveT Semdegi monacemebis mediana: 1) -2; 7; -3; 3; -1 A. -3 B. -1 C. 1 D. 3 2) 3,5; -2,1; -1,2; -0,4; -0,9; -3; 4 A. -0,9 B. -0,4 C. -1,2 D. -2,1 3) 2,2; 7,7; 4,2; -4; -3,5; 3 A. 1,2 B. 2,6 C. 2,8 D. 0,5 4) 7,3; 4,4; -2,3; -5;6; 2,4; -1,2 A. 2 B. 2,1 C. -0,6 D. 0,6 37.3. ipoveT Semdegi monacemebis gabnevis diapazoni: 1) -7; 0; -9; 3; 4; 9 A. 16 B. 18 C. 10 D. 23 2) 10; 17; -5; 22; -10; -8 A. 32 B. 20 C. 25 D. 35 37.4. ipoveT Semdegi monacemebis sixSireebs Soris udidesi: 1) -2; 0; 3; -2; 3; 3; 0; 3; 0 A. 2 B. 4 C. 3 D. 1 2) -4; 3; -4; 5; 5; -4; 6; 6 A. 4 B. 1 C. 2 D. 3

278

37.5. ipoveT Semdegi monacemebis fardobiT sixSireTa Soris umciresi: 1) -5; -3; 2; -4; -5; -3; -5; 2; -3 1 1 2 2 A. B. C. D. 9 10 9 11 2) -7; 7; 2; 7; 7; 2; -7; 2; 2; 7 A. 0.1 B. 0,3 C. 0,2 D. 0,15 37.6. ipoveT Semdegi monacemebis moda: 1) -4; 2; -2; 2; 1; 6; -10; 2; -4 A. -4 B. 2 C. ara aqvs D. 6 2) 1; 7; 1; 1; 7; 4; 7; 4; 7; 5; 4 A. 1 B. 5 C. 4 D. 7 3) -5; 5; -4; 5; -5; -4; -5; 5 A. -5 B. -5 an 5 C. 5 D. ara aqvs 4) -12; -10; 17; 5; -9; 9 A. ara aqvs B. -10 C. 17 D. 9 37.7. ipoveT Semdegi monacemebis saSualo kvadratuli (standartuli) gadaxra: 1) -3; 1; 4; 6 A. 4
2) -5; 3; -2; 4
3 5 2 3) 2; 1; 0; -5; -8

B.

43 2
3 6 2

C. 3
3 6 4

D.

46 2
3 5 4

A.

B.

C.

D.

370 5 4) -7; 2; -1; 2; -1

A.

B.

73 5

C.

390 5

D.

83 5

3 39 3 29 53 3 30 B. C. D. 5 5 5 5 37.8. 1) 12 Catarebuli cdis Sedegebi mocemulia sixSireTa cxriliT

A.

mniSvnelobebi sixSire

-2 1

0 3

-1 2

2 n

3 1

279

ipoveT n-is mniSvneloba. A. 4 B. 5

C. 6

D. 3

2) 15-jer Catarebuli cdis Sedegebi mocemulia sixSireTa cxriliT mniSvneloba sixSire -8 2 8 n 1 1 -2 3 3 5 5 m

23 . 15 A. 3;1 B. 3;2 C. 2;2 D. 2;3 37.9. Sejibrebis dros tyviis msrolelis mier miRebuli qulebis fardobiTi sixSireTa cxrilia
ipoveT n da m, Tu mocemuli monacemebis saSualoa qulebi fardobiTi sixSire 6 5 16 7 1 8 8 1 4 9 3 10 10 1 80

1) ramdeni gasrola moaxdina msrolelma, Tu cxrianebis sixSire 4-iT metia rvianebis sixSireze? A. 120 B. 76 C. 60 D. 80 2) ramdenjer moaxvedra msrolelma SvidianSi, Tu cxrianebsa da aTianebSi moxvedraTa jami 25-is tolia? A. 10 B. 20 C. 1 D. 24 37.10. sibrtyeze SemTxveviT aRebulia sasruli raodenobis wertilebi, romlebic sakoordinato RerZebze ar mdebareoben. am wertilebis sakoordinato meoTxedebSi mdebareobis sixSireTa da fardobiT sizSireTa cxrilia meoTxedis nomeri sixSire fardobiTi sixSire

I
42

II x 1 5

III
24

IV
54

7 25

4 25

280

ipoveT: 1) II meoTxedidan aRebuli wertilebis sixSire. A. 25 B. 30 C. 35 D. 40 2) IV meoTxedidan aRebuli wertilebis fardobiTi sixSire. 3 7 7 9 A. B. C. D. 20 25 20 25

$38. xdomilobis albaToba


38.1. ipoveT albaToba imisa, rom kamaTlis erTjer gagorebisas ganxorcieldeba Semdegi xdomiloba: 1) 5-is mosvla; 1 5 1 1 A. B. C. D. 5 6 6 2 2) 2-ze meti ricxvis mosvla; 2 5 1 1 A. B. C. D. 3 6 2 4 3) luwi ricxvis mosvla; 1 5 1 1 A. B. C. D. 3 6 2 4 4) 6-is gamyofis ar mosvla. 2 1 5 A. 0 B. C. D. 3 3 6 38.2. yuTSi 10 Savi, 8 wiTeli da 7 lurji burTulaa. ipoveT albaToba imisa, rom yuTidan SemTxveviT amoRebuli burTula: 1) iqneba wiTeli; 18 3 2 8 A. B. C. D. 25 5 5 25 2) ar iqneba Savi. 3 2 7 17 A. B. C. D. 5 5 25 25 38.3. yuTSi 8 TeTri, 3 Savi da 4 wiTeli burTulaa. ipoveT albaToba imisa, rom SemTxveviT amoRebuli 2 burTu-

281

lidan: 1) orive iqneba TeTri; 11 7 2 4 A. B. C. D. 30 30 15 15 2) orive iqneba erTi da imave feris; 37 41 12 13 A. B. C. D. 105 105 35 35 3) erTi iqneba TeTri, meore ki wiTeli; 33 32 31 31 A. B. C. D. 110 105 110 105 4) orive iqneba sxvadasxva feris. 68 67 13 11 A. B. C. D. 105 105 21 21 38.4. ipoveT albaToba imisa, rom 36-kartiani dastidan darigebisas ganxorcieldeba Semdegi xdomiloba: 1) pirveli karti iqneba yvavis eqvsiani; 1 1 1 1 A. B. C. D. 6 9 36 12 2) pirveli karti iqneba aTiani; 1 1 1 4 A. B. C. D. 3 9 36 9 3) pirveli karti iqneba guli; 1 3 1 1 A. B. C. D. 9 4 4 2 4) pirveli karti iqneba cxriani an tuzi; 2 5 1 7 A. B. C. D. 9 9 9 9 5) pirveli karti ar iqneba tuzi; 8 5 1 8 A. B. C. D. 9 9 9 9 6) meore karti iqneba cxriani; 2 1 1 3 A. B. C. D. 9 9 36 35 7) pirveli ori karti iqneba Svidiani;

282

1 2 4 5 B. C. D. 105 9 105 9 8) pirveli karti iqneba Svidiani, meore ki - cxriani. 11 2 4 5 A. B. C. D. 315 9 315 9 38.5. ipoveT albaToba imisa, rom kamaTlis orjer gagore-bisas ganxorcieldeba Semdegi xdomiloba: 1) ori erTnairi ricxvis mosvla; 1 5 5 1 A. B. C. D. 6 6 36 36 2) ori kenti ricxvis mosvla; 7 11 3 1 A. B. C. D. 36 36 4 4 3) erTi luwi da erTi kenti ricxvis mosvla; 5 4 1 1 A. B. C. D. 9 9 5 2 4) erTi mainc eqvsianis mosvla; 1 11 1 5 A. B. C. D. 3 36 6 6 5) erTi mainc luwi ricxvis mosvla; 5 3 3 1 A. B. C. D. 7 8 4 4 6) mosuli ricxvebis jamia 7; 5 1 5 11 A. B. C. D. 6 6 12 12 7) pirvel kamaTelze mosuli ricxvi 2-iT metia meore kamaTelze mosul ricxvze; 7 1 4 5 A. B. C. D. 18 9 9 18 8) mosuli ricxvebidan erT-erTi 2-iT metia meoreze. 1 5 7 2 A. B. C. D. 9 9 9 9 38.6. ipoveT albaToba imisa, rom monetis 3-jer agdebisas ganxorcieldeba Semdegi xdomiloba: 1) samivejer mova safasuri;

A.

283

7 5 3 1 B. C. D. 8 8 8 8 2) gerbi mova mxolod erTjer; 3 5 7 1 A. B. C. D. 8 8 8 8 3) erTjer mainc mova gerbi; 5 7 1 3 A. B. C. D. 8 8 8 8 4) orjer mainc mova safasuri. 5 1 3 1 A. B. C. D. 8 4 4 2 38.7. auzSi aris sami saxeobis Tevzi: 15 kalmaxi, 14 murwa da 11 Wanari. ipoveT albaToba imisa, rom auzidan SemTxveviT amoyvanili 3 Tevzidan: 1) samive iqneba kalmaxi; 33 7 11 13 A. B. C. D. 152 152 145 145 2) samive iqneba murwa; 11 13 7 7 A. B. C. D. 190 180 180 190 3) erTi iqneba kalmaxi da danarCeni ori murwa; 21 19 17 19 A. B. C. D. 152 152 145 145 4) samive iqneba sxvadasxva saxeobis. 231 289 221 329 A. B. C. D. 988 988 990 990 38.8. klasis 30 moswavlidan 8-s hyavs mxolod da, 10-s mxolod Zma, xolo danarCen moswavleebs hyavT Zmac da dac. ras udris albaToba imisa, rom SemTxveviT SerCeuli ori moswavlidan: 1) erTs hyavs mxolod da, xolo meores mxolod Zma; 14 8 38 37 A. B. C. D. 87 87 87 87 2) orives hyavs mxolod da;

A.

284

28 29 11 13 B. C. D. 435 145 145 435 3) orives hyavs Zma; 38 3 77 79 A. B. C. D. 87 29 145 135 4) erTs hyavs da, xolo meores Zma. 362 121 361 133 A. B. C. D. 145 435 135 435 38.9. moswavles jibeSi aqvs rva moneta: sami 5-TeTriani, sami 10-TeTriani da ori 20-TeTriani. moswavle jibidan SemTxveviT iRebs n raodenobis monetas. ipoveT albaToba imisa, rom amoRebuli monetebis Rirebulebebis jami aris m TeTri, Tu: 1) n = 2, m = 25; 3 5 3 5 A. B. C. D. 8 8 14 14 2) n = 2, m = 20; 5 7 3 3 A. B. C. D. 8 8 28 28 3) n = 3, m = 20; 13 3 5 9 A. B. C. D. 28 28 14 14 4) n = 3, m = 35; 9 5 5 3 A. B. C. D. 28 28 14 14 5) n = 3, m = 40; 3 2 5 5 A. B. C. D. 28 21 21 28 6) n = 3, m = 30. 3 11 25 1 A. B. C. D. 56 56 8 8 38.10. yuTSi moTavsebuli 8 monetidan 2 yalbia. ras udris albaToba imisa, rom yuTidan SemTxveviT amoRebuli 4 monetidan: 1) orive yalbia;

A.

285

3 5 15 13 B. C. D. 28 28 14 14 2) mxolod erTia yalbi; 3 5 4 9 A. B. C. D. 7 7 14 14 3) erTi mainc yalbia; 9 11 6 5 A. B. C. D. 7 7 14 14 4) arc erTi ar aris yalbi. 5 3 3 5 A. B. C. D. 7 7 14 14 38.11. firma Tavisi 10 TanamSromlisaTvis aTamaSebs 10 prizs, romelTa Soris aris erTi avtomobili. Tavidanve dawesebuli rigiT yvela TanamSromeli yuTidan iRebs konverts, romelSic miTiTebulia prizis dasaxeleba. ras udris albaToba imisa, rom rigiT mexuTe TanamSromeli moigebs avtomobils? 1 1 1 3 A. B. C. D. 10 5 10 6 38.12. turistuli saagento 10 qalaqidan, romelTa Soris aris siRnaRi, saeqskursiod SemTxveviT arCevs 3 qalaqs. ras udris albaToba imisa, rom maT Soris aucileblad iqneba siRnaRi? 1 1 1 3 A. B. C. D. 10 10 2 5 38.13. kubi, romlis waxnagebi SeRebilia, dayofilia 27 erTnairi zomis kubad. ipoveT albaToba imisa, rom miRebuli nawilebidan SemTxveviT aRebul kubs eqneba sami SeRebili waxnagi? 8 5 2 4 A. B. C. D. 27 27 9 9 38.14. safexburTo turnirSi monawileobs oTxi gundi: liverpuli, milani, barselona da baierni. ras udris albaToba imisa, rom saboloo cxrilSi gundebi ganlagdebian Semdegi TanmimdevrobiT: liverpuli, barselona, baierni, milani.

A.

286

1 5 1 5 B. C. D. 216 216 24 24 38.15. CempionTa ligis gaTamaSebaSi monawile gundebi, romelTa Soris aris espaneTis sami gundi, unda ganawildes 8 jgufSi. ras udris albaToba imisa, rom espaneTis gundebi moxvdebian gansxvavebul jgufebSi? 21 7 25 3 A. B. C. D. 8 32 8 32 38.16. avtosadgomze dgas mxolod ,,mersedesis da ,,toiotas firmis or-ori avtomobili. ras udris albaToba imisa, rom avtosadgomidan gamosuli pirveli ori avtomobili iqneba erTidaimave firmis? 2 1 1 1 A. B. C. D. 6 3 4 3 38.17. festivalze warmodgenili 30 filmidan zuras nanaxi aqvs 10 filmi. festivalze yoveldRiurad aCveneben SemTxveviT SerCeul 3 films. ras udris albaToba imisa, rom festivalis mimdinareobis pirvelive dRes naCvenebi samive filmi zuras nanaxi aqvs? 6 5 3 3 A. B. C. D. 203 101 100 203 38.18. yuTSi aris 5 cali sxvadasxva feris burTi: TeTri, yviTeli, mwvane, Savi da lurji. yuTidan SemTxveviT viRebT erT burTs, viniSnavT fers da ukan vabrunebT. Semdeg isev viRebT erT burTs, viniSnavT fers da ukan vabrunebT. Semdeg igives vimeorebT mesamejerac. ras udris albaToba imisa, rom: 1) samivejer amoRebuli iqneba TeTri burTi? 1 1 3 3 A. B. C. D. 125 125 25 25 2) pirvelad amoRebuli burTi iqneba TeTri, meored amoRebuli Savi, mesamed mwvane? 1 3 1 3 A. B. C. D. 25 125 125 25 3) amoRebuli burTebs Soris erTi iqneba TeTri, erTi lurji, erTi mwvane?

A.

287

6 1 3 2 B. C. D. 125 125 125 125 4) amoRebuli burTebidan ori lurjia da erTi yviTeli? 2 3 1 3 A. B. C. D. 25 125 125 125 38.19. farexSi 20 batkania. erT Rames mgelma scada batknis motaceba, magram ZaRlma gaagdebina. mgelma meore Ramesac scada batknis motaceba ZaRlma isev gaagdebina. ras udris albaToba imisa, rom mgeli sxvadasxva batkans itacebda? 1 19 1 1 A. B. C. D. 20 19 20 4 38.20. safexburTo matCis Casatareblad msajebma SearCies 10 burTi. TamaSis msvlelobis dros moednidan gadavardnili burTis nacvlad zogjer SerCeuli burTebidan erT-erTs awvdian saTamaSod. matCSi ori golis gatanis SemTxvevaSi ras udris albaToba imisa, rom orive goli erTidaimave burTiT iqneba gatanili? 1 1 1 1 A. B. C. D. 100 5 20 10 38.21. mocemulia cifrebi: 0; 1; 2; 6; 9. am cifrebisagan adgenen orniSna ricxvebs ise, rom masSi cifrebi ar meordeba. ras udris albaToba imisa, rom miRebul orniSna ricxvebs Soris SemTxveviT SerCeuli ricxvi: 1) iqneba 5-is jeradi; 3 1 2 1 A. B. C. D. 5 5 4 4 2) iqneba 3-is jeradi; 3 1 1 3 A. B. C. D. 8 8 4 4 3) iqneba kenti ricxvi; 1 1 3 3 A. B. C. D. 8 8 4 4 4) iqneba 4-is jeradi.

A.

288

1 1 3 3 B. C. D. 8 8 4 4 38.22. A da B ori araTavsebadi xdomilobaa. gamoTvaleT: 1 1 1) P ( A B ) , Tu P ( A ) = , P ( B ) = ; 3 2 1 5 1 2 A. B. C. D. 6 3 3 6 P ( A ) , Tu P ( A B ) = 0, 75, , P ( B ) = 0, 4. 2)

A.

A. 0, 25 B. 0,35 C. 0, 45 D. 0,5 38.23. A da B damoukidebeli xdomilobebia. gamoTvaleT: 2 1 1) P ( A B ) , Tu P ( A ) = , P ( B ) = ; 5 2 9 3 7 1 A. B. C. D. 5 10 5 10 2) P ( B ) , Tu P ( A ) = 0,3 , P ( A B ) = 0,15. A. 0,4 B. 0,45 C. 0,5 D. 0,3 38.24. A da B raime xdomilobebia. gamoTvaleT: 1 1 1 1) P ( A B ) , Tu P ( A ) = , P ( B ) = , P ( A B ) = ; 3 5 4 11 3 11 23 A. B. C. D. 60 10 30 60 2 11 1 2) P ( A B ) , Tu P ( A ) = , P ( B ) = , P ( A B ) = . 5 20 2 4 3 7 9 A. B. C. D. 5 5 20 20 38.25. A da B damoukidebeli xdomilobebia. gamoTvaleT: 1 1 1) P ( A B ) , Tu P ( A ) = , P ( B ) = ; 5 4 3 2 7 1 A. B. C. D. 5 5 10 2 2) P ( A B ) , Tu P ( A ) = 0, 2 , P ( A B ) = 0,1; A. 0,7 B. 0,6 C. 0,8 D. 0,9

289

3) P ( A ) , Tu

P (B) =

A.

2 5

1 , 5 3 B. 5

4 P ( A B) = ; 5 1 C. 4 1 , 3

D.

3 4

1 P ( A B) = . 2 3 1 5 7 A. B. C. D. 10 10 12 12 38.26. erT yuTSi 4 TeTri da 8 Savi burTia, meoreSi ki 3 TeTri da 2 Savi. orive yuTidan erTmaneTisagan damoukideblad amoiRes TiTo-TiTo burTi. ras udris albaToba imisa, rom amoRebuli burTebidan: 1) orive TeTria; 7 1 5 11 A. B. C. D. 12 12 12 12 2) mxolod erTia TeTri. 5 1 7 11 A. B. C. D. 12 12 12 12 38.27. erT klasSi 8 gogo da 12 biWia, xolo meoreSi 12 gogo da 16 biWi. TiTo klasidan SemTxveviT SearCies TiTo moswavle. ras udris albaToba imisa, rom SerCeuli moswavleebidan erTi mainc iqneba biWi? 23 17 29 6 A. B. C. D. 35 35 7 35 38.28. albaToba imisa rom, ganxorcieldeba A xdomoloba 4 , xolo albaToba imisa, rom ganxorcieldeba B aris 9 3 . ras udris albaToba imisa, rom A da xdomiloba aris 5 B xdomilobebi erTdroulad ganxorcieldeba, Tu cnobilia, rom A da B xdomilobebidan erTi mainc aucileblad ganxorcieldeba. 7 1 2 1 A. B. C. D. 45 45 45 15 38.29. klasSi yovel moswavles hyavs da an Zma. albaToba imisa, rom klasidan SemTxveviT SerCeul moswavles hyavs
4) P ( A B ) , Tu P ( A ) =

290

2 , xolo albaToba imisa, rom klasidan SemTxve3 3 . ipoveT viT SerCeul moswavles hyavs da aris 4 albaToba imisa, rom klasidan SemTxveviT SerCeul moswavles hyavs dac da Zmac. 5 7 5 7 A. B. C. D. 12 12 24 24 38.30. monakveTi dayofilia 5 nawilad, romelTa sigrZeebia 5 sm, 6 sm, 9 sm, 12 sm da 13 sm. ipoveT albaToba imisa, rom am monakveTze SemTxveviT aRebuli wertili: 1) ekuTvnis umciresi sigrZis nawils; 5 1 2 1 A. B. C. D. 9 9 5 44 2) ekuTvnis 9 sm sigrZis nawils; 1 9 1 2 A. B. C. D. 5 7 9 44 3) ar ekuTvnis 12 sm sigrZis nawils; 7 4 13 11 A. B. C. D. 15 15 15 15 4) ekuTvnis umciresi an udidesi sigrZis nawils. 2 1 3 5 A. B. C. D. 3 5 9 5 38.31. ricxviT RerZze mocemulia monakveTi [ 6;3] . ras udris albaToba imisa, rom am monakveTze SemTxveviT aRebuli wertilis simetriuli wertili saTavis mimarT, agreTve ekuTvnis amave monakveTs. 2 1 A. 0,7 B. 0,5 C. D. 7 3 38.32.ras udris albaToba imisa, rom ABCD paralelogramis BD diagonalze SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis ABC samkuTxeds. A. 0,5 B. 0,6 C. 0,4 D. 0,75 38.33. ipoveT albaToba imisa, rom ABC marTkuTxa samkuTxedis AC hipotenuzaze SemTxveviT aRebuli D wertili
Zma aris

291

B wverodan ufro naklebi manZiliTaa daSorebuli, vidre C wverodan. 1 1 1 1 A. B. C. D. 5 3 2 4 38.34. ras udris albaToba imisa, rom ABCD kvadratis AB gverdze SemTxveviT aRebuli wertili C wverodan ufro naklebi manZiliTaa daSorebuli, vidre D wverodan. 1 1 1 1 A. B. C. D. 5 3 4 2 38.35. ras udris albaToba imisa, rom tolgverda samkuTxedis simaRleze SemTxveviT aRebuli wertili erTi wverodan ufro naklebi manZiliTaa daSorebuli, vidre danarCeni oridan. 1 2 1 1 A. B. C. D. 3 6 4 3 38.36. ABC samkuTxedSi AB = 4 sm da BC = 6 sm. B wverodan gavlebuli biseqtrisa AC gverds kveTs D wertilSi. ipoveT albaToba imisa, rom AC gverdze SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis AD monakveTs. 3 3 2 2 A. B. C. D. 5 5 3 4 38.37. ras udris albaToba imisa, rom mocemuli diametris paralelurad SemTxveviT gavlebuli qordis sigrZe radiusze metia.

2 1 2 3 B. C. D. 2 3 3 2 38.38. ABCD trapeciaSi AD da BC fuZeebi Sesabamisad tolia 12 sm da 8 sm. ras udris albaToba imisa, rom AC diagonalze SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis BCD samkuTxeds. 2 1 3 2 A. B. C. D. 3 3 5 5 38.39. M aris ABCD paralelogramis BC gverdis Sua wertili. ras udris albaToba imisa, rom paralelog-

A.

292

ABM ramSi SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis samkuTxeds. 1 1 1 2 A. B. C. D. 5 3 3 4 38.40. M da N aris ABCD paralelogramis AB da BC gverdebis Suawertilebi. ipoveT albaToba imisa, rom paralelogramSi SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis MBN samkuTxeds. 1 1 1 1 A. B. C. D. 8 6 7 4 38.41. wreSi, romlis centria O wertili, gavlebulia radiusis toli AB qorda. ipoveT albaToba imisa, rom wreSi SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis maxvili centraluri kuTxis mqone AOB seqtors. 1 1 1 1 A. B. C. D. 3 5 6 4

293

bileTis nimuSebi TviTSemowmebisaTvis bileTi #1


1. ipoveT jami
111112 + 11112

A.

1111112
7 2

B.

1000002
y = 23 65
5 2

C.

1111102

D.

1011102

x = 2 3 5 da 2. gamyofia: A. 360 3. gamoTvaleT 1


2 +1
4.

ricxvebis udidesi saerTo C. 180 D. 90

B. 900

1 3+ 2

1 2+ 3

A. 1 B. 0,5 C. 2 D. 3 2 daalageT zrdadobis mixedviT Semdegi ricxvebi:


3

10

2
6

5.

A. 2; 3 3 ; 6 10 B. 2; 6 10 ; 3 3 C. gamoTvaleT
x2 1 x2 2x 1
2

10 ; 3 3 ; 2 D. 3 3 ; 6 10 ; 2
1 . 2

x 1 2x 2

, Tu 0 < x < C. -1

1 A. 2

B. 1

D.

1 2

6.avtomobilma manZili mTeli gzis ra nawili 9 B. A. 20

or qalaqs Soris gaiara 5 saaTSi. gaiara man 45 wuTSi? 3 1 4 C. D. 20 25 25

7. yuTSi 8 TeTri, 3 Savi da 4 wiTeli burTulaa. ipoveT albaToba imisa, rom SemTxveviT amoRebuli 2 burTulidan orive iqneba TeTri. 11 7 2 4 A. B. C. D. 30 30 15 15

294

8. naxazze sportuli moednis ganzomilebebia 60 sm da 50 sm. ramdeni kvadratuli metria sinamdvileSi moedani, Tu naxazis farTobi sinamdvilesTan SedarebiT Semcirebulia 500-jer? B. 120 C. 150 D. 180 A. 200

9. mocemulia Semdegi monacemebi: 7,3; 4,4; -2,3; -5;6; 2,4; -1,2. ipoveT am monacemebis mediana. A. 2 B. 2,1 C. -0,6 D. 0,6 10. trasaze erTidaigive mimarTulebiT Tanabrad moZraobs ori avtomobili, romelTa Soris manZili sawyis momentSi 24 km-ia. ra droSi daeweva 62 km/sT siCqariT moZravi meore avtomobili pirvels, Tu misi siCqarea 56 km/sT? B. 3 sT C. 5 sT D. 4 sT A. 6 sT
11. ipoveT n ( A ) , Tu n ( A B ) = 63, n ( A B ) = 23, n ( B ) = 46.
A. 40 12. gamoTvaleT B. 86 C. 89 D. 132

A. 3

log 3 8 + log 2 27 log 2 9 + log 3 4 B. 1,5 C. 0,5

D. 2

13. ipoveT x + y z , Tu 2 x = 56 , 2 y = 6 da 2 z = 42 . B. 3 C. -1 D. 2 A. 0 14. ipoveT


0< < sin ( + ) ,

Tu

sin =

5 , 13

cos =

3 , 5

< < ,

63 63 33 33 B. C. D. 65 65 65 65 15. ariTmetikuli progresiis 21-e wevri aris 60, 31-e ki 85. ipoveT progresiis mexuTe wevri. B. 18 C. 22 D. 16 A. 20
A.

16. ipoveT 18, 12, K geometriuli progresiis me-4-dan me-6-mde (CaTvliT) wevrTa jami. 12 264 304 362 B. C. D. A. 27 25 27 27 295

17. ipoveT M ( 2;3) wertilis homoTetiuri wertilis koordinatebi koordinatTa saTavis mimarT, homoTetiis koeficientiT 1. A. (-3;-2) B. (3;2) C. (2;3) D. (-2;-3) 18. ABCD marTkuTxedi Sedgeba 18 patara kvadratisagan, romelTagan 5 gamuqebulia. ra umciresi raodenobis patara kvadrati unda gavamuqoT B damatebiT, rom gamuqebuli A kvadratebisgan miRebuli figura simetriu-li iyos AB da DC gverdebis Suawertilebze gavlebuli D C wrfis mimarT.
A. 1 B. 3 C. 4 D. 5 y = x 2 4 x + 2 funqciis mniSvnelobaTa simravlea: A. ]2; 2[ B. [ 2; [ C. ]4; [ y D. [ 2; 0]

19.

20. ipoveT manZili y =


4 x wrfis 3 wertilebs Soris.

4 2 x parabolis 9
gadakveTis

da

y=

0
x

A. 3

B. 4

C. 5

D. 2

21.
x

230

ipoveT wrewiris 230 o -iani rkalis boloebze gavlebuli mxebebiT Sedgenili maxvili kuTxe. C. 60 o D. 70 o

A. 40 o

B. 50 o

MNKE rombis SigniT aRebulia P wertili ise, 22. rom MPE samkuTxedi tolgverdaa. ipoveT MNP , Tu NME = 70o .

296

A. 85 o 23.
6

B. 75 o

C. 70 o

D. 60 o

marTkuTxedis kuTxis biseqtrisa did gverds Suaze yofs. ipoveT marTkuTxedis farTobi, Tu misi mcire gverdis sigrZea 6. C. 60 D. 72

A. 36
A B

B. 48

24.
D C

0,5

B. 1

ABCD kvadratis gareT aRebulia M wertili ise, rom MB = MC . ipoveT S MBA , Tu kvadratis gverdia 2. A. C. 1,5 D. 2

25. tolferda trapeciis fuZeebia 7 da 11, xolo maxvili kuTxe 60 o . ipoveT trapeciis perimetri. A. 26 B. 28 C. 32 D. 36 26. ipoveT rombis gverdi, Tu misi farTobia 120, xolo erT-erTi diagonalia 10. C. 17 D. 18 A. 12 B. 13 27. O aris ABCD paralelogramis diagonalebis gadakuuu r r uuu ur uuu u r r r veTis wertili. AB = a, BC = b. gamosaxeT OB veqtori a da r b veqtorebis saSualebiT. r 1r 1r 1r 1r 1r 1r r A. a + b B. a b C. a + b D. a + b 2 2 2 2 2 2 28. ipoveT kubis moculoba, Tu misi diagonali 5 3 -is tolia. A. 50 B. 75 C. 100 D. 125

29.


A. 32

cilindris RerZuli kveTa aris kvadrati, romlis farTobia 64. ipoveT cilindris gverdiTi zedapiris farTobi. B. 48 C. 64 D. 128

297

30.

B A A. 2

0
D B. 1

wesier oTxkuTxa piramidaSi gavlebulia kveTa, romelic fuZis paraleluria da gadis piramidis simaRlis Suawertilze. ipoveT kveTis farTobi, Tu piramidis fuZis gverdia 2.

C. 0,5

D. 0,25

31. ipoveT 33-is jeradi yvela luwi samniSna naturaluri ricxvis jami. 32. ipoveT gantolebis amonaxsni miTiTebul SualedSi
cos x = 3 , 90o ;0o 2 parametris yvela

33.

ipoveT

mniSvneloba, aqvs

romlisTvisac

x 2 ( a 2 a ) x 2a + 1 = 0

gantolebas

moduliT toli da niSniT mopirdapire amonaxsnebi 34. amoxseniT utoloba


log 2 5 9 > 4 35. A da B punqtidan, romelTa Soris manZili 120 km-ia, erTmaneTis Sesaxvedrad erTdroulad gamovida qveiTi da motociklisti, romlebic 5 sT-is Semdeg Sexvdnen erTmaneTs. Caisva ra qveiTi motociklSi, motociklisti dabrunda ukan da Cavida B-Si, ris Semdeg SeuCerebliv wavida A-Si. amis gamo motociklistma daxarja 2,5-jer meti dro, vidre mas daWirdeboda B-dan A-Si Casasvlelad. ipoveT TiToeulis siCqare.

36.

ABC samkuTxedis AB gverdi gayofilia 5 tol nawilad da dayofis wertilebze gavlebulia AC gverdis paraleluri wrfeebi. ipoveT samkuTxedis gverdebs Soris moTavsebuli am monakveTebis sigrZeTa jami, Tu

298

AC = 10.

37.
6 2

38.

muyaos naWers aqvs 6 2 is toli gverdis mqone wesieri 6 2 samkuTxedis forma. ipoveT im piramidis moculoba, romelic miiReba muyaos naWris gadakecviT 6 2 samkuTxedis Suaxazebze. wrewiri gadis misi toli meore wrewiris centrze. ipoveT am wrewirebis gadakveTiT miRebuli figuris farTobi, Tu radiusia
2

6.

39. ipoveT a, b da c, Tu y = ax + bx + c parabolis wveroa (1;1) wertili da es parabola gadis (2;3) wertilze.

40. ipoveT (bn) geometriuli progresiis mniSvneli, romlisTvisac 8b2+2b3 gamosaxuleba Rebulobs umcires mniSvnelobas (b1>0).

bileTi #2
1. daalageT zrdadobis mixedviT Semdegi ricxvebi: 29, 111002 da 110112
A. 29, 110112 , 111002 C. 110112 , 111002 , 29 B. 110112 , 29,
111002

2. ipoveT a = 2 3 5 da saerTo jeradi. A. 1800 B. 900


3

D. 111002 , 110112 , 29 b = 2 3 6 52 ricxvebis umciresi

C. 180
2

D. 450

3.

gamoTvaleT

5 3

3 5

A. 2 5 2 3 B. 2 5 C. 2 3 D. 0 a 5 , a 0 , a 7 ricxvebi daalageT zrdadobis mixedviT, Tu 4. a = 0, 75 . A. a 5 , a 0 , a 7 B. a 0 , a 5 , a 7 C. a 7 , a 5 , a 0 D. a 0 , a 7 , a 5

299

ipoveT k , Tu x 2 + kx + 15 = 0 gantolebis fesvi 5-is 5. tolia. A. 8 B. -8 C. 3 D. -3 6. maTematikis bileTSi unda iyos 3 algebris da 2 geometriis amocana. ramdeni xerxiT SeiZleba aseTi bileTis Sedgena 6 algebrisa da 5 geometriis amocanisagan? A. 100 B. 200 C. 240 D. 300 7. moWadrakeTa turnirSi nikam moigo 4 partia, rac mis mier naTamaSevi partiebis 20%-ia. ramdeni moTamaSea am turnirSi, Tu TiToeuli maTgani mxolod erTxel Sexvda erTmaneTs? A. 18 B. 20 C. 21 D. 22 8. ipoveT kuTxe, romlebsac erTmaneTTan Seadgenen saaTis isrebi, Tu saaTis Cvenebaa 3 sT da 40 wT. B. 150 o C. 130 o D. 120 o A. 140 o 9. velosipedisti 5 wT-is ganmavlobaSi moZraobs 400 m/wT siCqariT, momdevno 8 wT-s _ 600 m/wT-iT, xolo Semdeg 7 wT-s 800 m/wT siCqariT. gansazRvreT velosipedistis saSualo siCqare mTeli moZraobis drois ganmavlobaSi. C. 640 m/wT D. 700 m/wT A. 620 m/wT B. 600 m/wT 10. navma mdinaris dinebis mimarTulebiT 4 sT-Si imdenive manZili gacura, rac dinebis sawinaaRmdego mimarTulebiT 6 sT-Si. ipoveT navis siCqare mdgar wyalSi, Tu dinebis siCqarea 2 km/sT. C. 10 km/sT D. 6 km/sT A. 12 km/sT B. 8 km/sT 11. ramdeni mTeli amonaxsni aqvs utolobas x 1 3 A. 5 B. 6 C. 7 D. 8

12. gamoTvaleT 9log 3 4 3 49log 7 4 + 3 A. 19 B. 13 C. 8 D. 2 3 ramden elements Seicavs A da B simravleebis 13. TanakveTa, Tu A = {6; 2; 4;8;10;15} da B = {3; 2;0; 4;10;12;15} . A. 3 B. 5 C. 4 D. 2 o o 4 cos 330 3tg 330 14. gamoTvaleT 6tg 210o 4sin 240o
A.
1 2

B.

3 4

C.

2 3

D.

4 5

300

6-sa da 15-s Soris Casmulia eqvsi ricxvi ise, rom 15. maT mocemul ricxvebTan erTad ariTmetikuli progresia Seadgines. ipoveT am progresiis sxvaoba. 9 8 9 3 B. C. D. A. 10 7 7 10 16. ipoveT 1280, 640, K geometriuli progresiis im wevris nomeri, romelic udris 20-s. C. 6 D. 7 A. 5 B. 8 uuu r 17. ipoveT AB veqtoris sigrZe, Tu A ( 2;1) da B ( 2; 4 ) . A. 3 B. 5 C. 41 D. 4 M ( 3; 2 ) wertilis simetriuli wertili 18. ipoveT koordinatTa saTavis mimarT. C. (-3;2) D. (1;1) A. (3;-2) B. (3;2) 7 funqciis udidesi mniSvneloba. 19. ipoveT y = 3sin x + 4 A. 14 B. 7 C. 1 D. 5 2 y = ax + 6 x + c parabolis arcerTi 20. cnobilia, rom wertili mesame meoTxedSi ar mdebareobs. Semdegi daskvnebidan romelia mcdari? B. c < 0 C. ac 0 D. c 0 A. a > 0 o 21. ipoveT kuTxe 100 -iani kuTxis biseqtrisasa da misi erT-erTi gverdis gagrZelebas Soris. A. 80 o B. 100 o C. 130 o D. 150 o 22. wesieri xuTkuTxedis mezobeli gverdebia MN da NQ . am xuTkuTxedis SigniT aRebulia P wertili ise, rom MPN wesieri samkuTxedia. ipoveT NQP . A. 45 o B. 66 o C. 72 o D. 60 o 23. mocemulia Semdegi monacemebi: -3; 1; 4; 6. ipoveT am monacemebis saSualo kvadratuli (standartuli) gadaxra.
43 46 C. 3 D. 2 2 24. risi tolia trapeciis erTi ferdis Suawertilis da meore ferdis boloebis SeerTebiT miRebuli samkuTxedis farTobi, Tu trapeciis farTobia 20. C. 12 D. 8 A. 5 B. 10

A. 4

B.

301

25. ricxviT RerZze mocemulia monakveTi [ 6;3] . ras udris albaToba imisa, rom am monakveTze SemTxveviT aRebuli wertilis simetriuli wertili saTavis mimarT, agreTve ekuTvnis amave monakveTs. 2 1 B. 0,5 C. D. A. 0,7 7 3 r r r r r r r r r a = 3i 4k , b = i + 2 j 3k . 26. ipoveT a b , Tu A. -5 B. 5 C. -15 D. 15 27. 0
A. 2 1 wre, romlis radiusia 4, Caxazuli kvadratis gverdis toli qordiT gayofilia or segmentad. ipoveT mcire segmentis farTobi. B. 4 C. 2 ( 2 ) D. 4 ( 2 )

28.

A
0

B
12

ipoveT wesieri samkuTxa piramidis gverdiTi wibo, Tu misi fuZis gverdi aris 12, xolo simaRlea 4.

C
A. 6 B. 8 C. 10 D. 12

29.

ipoveT wesieri oTxkuTxa prizmis moculoba, Tu misi fuZis gverdia 3, xolo diagonali fuZis sibrtyesTan 45 o -ian kuTxes adgens.
45 3 3

A. 9 2

B. 18 2

C. 24 2

D. 27 2

302

30.

metalis kubi gadaadnes da Camoasxes eqvsi erTnairi

birTvi. ipoveT birTvis radiusi, Tu kubis gverdia 2 3 . A. 1 B. 2 C. D. 0,5

31. jami,

6 n mimdevrobis yvela iseTi wevris 7 romelic metia 2-ze.

ipoveT a n = 14

32. ipoveT amonaxsni:

Semdegi

gantolebis

umciresi

dadebiTi

2 sin 2 x 5 sin x + 2 = 0 33. daStrixeT sakoordinato sibrtyeze Semdegi utolobaTa sistemis amonaxsni: y x 1 y 1 x 34. amoxseniT utoloba

log 1 ( x 2 2 x 3) > 1
3

35. wriul trasaze moZraobs ori sxeuli. isini erTmaneTs xvdebian yoveli 40 wuTis Semdeg, rodesac erTi da igive mimarTulebiT moZraoben, xolo xvdebian yoveli 10 wuTis Semdeg, rodesac mopirdapire mimarTulebiT moZraoben. ra droSi gaivlis mTel wriul trasas TiToeuli sxeuli? 36.

E C F B A

tolferda marTkuTxa samkuTxedis hipotenuzaze agebulia marTkuTxedi. ipoveT miRebuli xuTkuTxedis farTobTa Soris udidesi, Tu am xuTkuTxedis perimetri tolia 2-is.

37. konusis fuZis radiusi aris 5 sm. am konusis gverdiTi zedapiris Slilia seqtori, romlis cen120 traluri kuTxea 120. ipoveT konusis gver5 diTi zedapiris far-

303

Tobi. 38.
B

3 1 A 2 M C

wesieri samkuTxedis Siga M wertilidan gverdebamde manZilebia 1, 2 da 3. ipoveT am samkuTxedis farTobi.


y = x 2 + bx + c da y = x 1 funqciebis grafikebi erTmaneTs kveTs or wertilSi, romelTagan erTi parabolis wveroa, xolo meore ox RerZze mdebareobs. ipoveT b da c.

39.

40.ipoveT a-s yvela mniSvneloba, romlisTvisac


(a 1) x 2 ax + 3 = 0 gantolebis erTi fesvi metia 2-ze, xolo meore naklebia 2ze.

bileTi #3
1. 1102 ricxvi CawereT aTobiT sistemaSi. A. 5 B. 6 C. 7 D. 8 2. sportul skolaSi 36 moswavle varjiSobs fexbur-TSi, 25 ki kalaTburTSi, xolo 21 moswavle varjiSobs ro-gorc fexburTSi, aseve kalaTburTSi. ramdeni moswavle varjiSobs fexburTSi an kalaTburTSi? A. 40 B. 42 C. 38 D. 46 3. gamoTvaleT x y x+ y : y x xy , Tu x = 5 + 3 , y = 5 2 .
A. 2 5 + 1 4. B. 5 C. 7 D. 2 5

a 5 , a 6 da a 7 ricxvebi daalageT zrdadobis mixedviT, Tu a = 0,75 . 304

A. a 5 , a 6 , a 7 5.
gamoTvaleT

B. a 6 , a 7 , a 5 C. a 7 , a 6 , a 5 D. a 7 , a 5 , a 6

( 5 2)

( 5 4)

B. 2 5 6 C. -6 D. 2 5 A. 2 6. ramden saaTSi gaivlis turisti 20 km-s, Tu is 1 km-s 15 wT-Si gadis? A. 4 B. 5 C. 6 D. 3 7. 800 kg Saqari imdenive Rirs, ramdenic 200 kg karaqi. 100 kg Saqari imdenive Rirs, ramdenic 200 kg fqvili. ramdeni kilogrami karaqis yidva SeiZleba im TanxiT, romelic 100 kg fqvils iyidis? A. 10,5 B. 80 C. 12,5 D. 25 8. sportul kompleqsSi varjiSobs 106 moswavle. aqedan 40 moswavle varjiSobs ZiudoSi, 30 moswavle varjiSobs karateSi, xolo 48 moswavle ar dadis arc Ziudosa da arc karates seqciaze. ramdeni moswavle varjiSobs rogorc ZiudoSi, aseve karateSi? A. 10 B. 12 C. 16 D. 14 9. avtomobilma 108 km gaiara 15 m/wm siCqariT, xolo darCenili 60 km 1 saaTSi dafara. gansazRvreT avtomobilis saSualo siCqare mTel gzaze. A. 60 km/sT B. 56 km/sT C. 50 km/sT D. 54 km/sT
10. avtomobilSi mjdomma mgzavrma, romelic moZraobda 60 km/sT siCqariT, SeniSna, rom avtomobilis sapirispirod moZravi matareblis gverdis avlas moandoma 5 wm. ipoveT matareblis siCqare, Tu misi sigrZea 125 m-ia. A. 40 km/sT B. 30 km/sT C. 35 km/sT D. 25 km/sT 11. ipoveT gantolebis umciresi amonaxsni
2x2 7 x + 3 = 0

1 C. 3 2 16 2 log log 12. gamoTvaleT 2 5 2 5 A. 6 B. 8 C. 4 13. ipoveT xy , Tu 2 x = 7 da 7 y = 8 . A. 2 B. 3 C. 12


A. B.
14. gamoTvaleT

1 2

D. 3

D. 0 D. 15

sin , 1 cos

Tu cos =

1 4

305

1 3 5 B. C. 4 4 4 15. ariTmetikuli progresiis pirveli gamoisaxeba formuliT 1 3 Sn = n2 + n . 2 2 ipoveT progresiis meoTxe wevri. A. 6 B. 5 C. 7
A.
16. geometriuli formuliT bn = 2 3 A. 2218 progresiis
n +1

7 4 wevris
D.

jami

D. 11
wevri mocemulia

n -uri

D. 2412 17. sakoordinato sibrtyis saTavis garSemo kuTxiT 2 mobrunebisas M ( 5; 0 ) wertili aisaxeba N wertilSi. ipoveT N wertilis koordinatebi. A. (-5;0) B. (0;5) C. (0;-5) D. (5;0)
18. y marTkuTxa koordinatTa sistemis saTave emTxveva kvadratis centrs. kvadratis gverdebi sakoordinato RerZebis paraleluria. ipoveT meoTxe meoTxedSi moTavsebuli kvadratis wveros koordinatebi, Tu kvadratis gverdia 4.

. ipoveT S5 . B. 2178 C. 1916

A. (-2;2)
2

B. (-2;2)

C. (2;-2)

D. (2;2)

19. ipoveT y = 2 x 4 x + 3 funqciis umciresi mniSvneloba. A. 1 B. 3 C. 0 D. 1 r 20. paraleluri gadatana ganisazRvreba a ( 2; 3) veqtoriT.

M ( 7; 1) wertilis ipoveT gadatanisas. A. (5;2) B. (9;-4) 21. A


B K

saxe

am

paraleluri

C. (14;3)

D. (-9;4)

C N

ipoveT MNK , Tu igi 50 o iT metia ABC -ze da MN ||AB, M NK ||BC.

306

A. 105 o 22. MNPQ

B. 115 o
oTxkuTxedSi

C. 120 o
MN = NP ,

D. 130 o
MNP = 70o ,

PQ = MP ,

MQP = 40o . ipoveT NPQ .


A. 125 o B. 160 o C. 135 o D. 155 o 23. mocemuli wertilidan wrfisadmi gavlebulia ori daxrili. erTi maTganis sigrZea 13, xolo misi gegmili wrfeze 12-is tolia. ipoveT meore daxrilis x 13 sigrZe, Tu is wrfesTan
30
o

12

30 o -ian kuTxes adgens.

A. 8 24. B M A N

B. 9

C. 10

D. 11

ABC samkuTxedSi gavle-bulia MN Suaxazi. AMNC trapeciis farTobis ra nawils Seadgens MBN samkuTxedis farTobi?

A. 25.
A

1 4

B.

1 3

C.

2 3

D.

1 2

24 0 6 C B

A. 30 26.
ipoveT
8

B. 40
rombis
5

wrewirze, romlis radiusia 6, Semoxazulia marTkuTxa samkuTxedi 24-is toli hipotenuziT. ipoveT samkuTxedis perimetri. C. 50 D. 60

farTobi, Tu misi kuTxeebi ise Seefardeba erTmaneTs, rogorc 1:5, xolo gverdia 8.

A. 24

B. 32 307

C. 48

D. 64

27.
72

ipoveT seqtoris radiusi, 5 misi farTobi udris centraluri kuTxea 72 o .

Tu da

A.3

B. 4

C. 5

D.

28.ipoveT kubis zedapiris farTobi, Tu misi moculoba udris 27-s. A. 9 B. 36 C. 54 D. 81


29. ipoveT wesieri oTxkuTxa piramidis sruli zedapiris farTobi, Tu misi fuZis gverdia 4, xolo fuZesTan mdebare orwaxnaga kuTxe 60-ia.

60

A. 24
30.

B. 32

C. 48

D. 64

konusSi gavlebulia kveTa, romelic fuZis paraleluria da gadis simaRlis Suawertilze. ipoveT kveTis wrewiris sigrZe Tu konusis fuZis wrewiris sigrZea 4.

A. 1

B. 2

C. 0,5

D. 1,5

31. ganvadebiT gamotanili televizoris Rirebulebis dasafaravad pirvel TveSi gadaixades 30 lari, xolo yovel Semdeg TveSi ki 6 lariT meti, vidre wina Tves. televizoris Rirebulebis dafarvis Semdeg damatebiT gadaixades kidev 72 lari. ramdeni Tvis ganmavlobaSi

308

dafares televizoris Rirebuleba, Tu TveSi saSualod gadaxdilia 60 lari? 32. SeasruleT moqmedeba
3 Tu U ; 2 2 33. ipoveT a parametris yvela mniSvneloba, romlisTvisac

sin cos sin

gantolebas aqvs sxvadasxva niSnis fesvebi. 34. amoxseniT utoloba 2 1 3 x 3 x 9 35. A da B qalaqebs Soris manZili 108 kilometria. A-dan B-sken gavida motociklisti, xolo erTi saaTis Semdeg mis Sesaxvedrad B-dan gamovida velosipedisti. maTi Sexvedra moxda B-dan 24 km-is daSorebiT. isini rom erTdroulad gasuliyvnen, maSin maTi Sexvedra moxdeba A-dan 72 km-is daSorebiT. ipoveT TiToeuli maTganis siCqare. 36. 60-is tol kuTxe-Si Caxazulia ori wrewiri, R 8 60 romle-bic garedan exeba erTmaneTs. mcire wrewiris radiusi udris 8-s. ipoveT didi wrewiris radiusi. 37. 1 109 zomis marTkuTxedis formis Tunuqis fuclisagan TavRia yuTi daamzades ise, rom am furclis 9 kuTxeebSi amoWri-lia kvadratebi 2-is 2 toli gver-diT da darCenili napirebi 2 gadakecilia. ipoveT miRebuli yuTis moculoba. 38. marTkuTxedis didi gverdi gayofilia xuT tol nawilad da gayofis wertilebze gavlebulia mcire gverdis paraleluri wrfeebi (ixileT naxazi). ipoveT naxazze daStrixuli figuris farTobi, Tu marTkuTxedis farTobia 150. 309

(a 2)x 2 3ax + a + 5 = 0

39. ipoveT b da c Tu y = x 2 + bx + c funqcia udides mniSvnelobas iRebs x = 1 wertilSi da es udidesi mniSvnelobaa 1. 40.AAP da BQ paralelur gzebs Soris manZili 36 km-ia. A punqtidan P-s mimarTulebiT gavida velosipedisti 12 km/sT siCqariT. 2 saaTis Semdeg P B punqtidan Q-s A 36km mimarTulebiT gavida 60km qveiTi 4 km/sT siCqariT Q (ixileT naxazi). qveiTis B gamosvlidan ramdeni saaTis Semdeg iqneba maT Soris manZili umciresi, Tu manZili A da B punqtebs Soris 60 km-ia.

bileTi #4 1. ramdenjer Semcirdeba dadebiTi ricxvebis ganayofi, Tu gasayofs gavadidebT 3-jer, xolo gamyofs ki 12-jer? A. 9-jer B. 4-jer C. 36-jer D. 15-jer 2. ra cifriT bolovdeba 2 27 ? A. 2 B. 8 C. 4 D. 6 3. gamoTvaleT a +1 2 1 a , Tu a = 11 . 2 a A. 6 B. 12 C. 5 D. 8 4. daalageT zrdadobis mixedviT Semdegi ricxvebi:

x = a y = 3 a z=a, Tu a>1 A. x, z, y B. x, y, z C. y, x, z 5. Tu 3 a 5 da 1 b 4 , maSin a b umciresi mniSvnelobaa: A. 0 B. 1 C. 2 310

D. y, z, x gamosaxulebis D. 3

6.

3 4

9 dm3 moculobis mqone Tafli iwonis 8 kg-s. ramden

5 dm3 moculobis Tafli? 6 5 5 7 7 A. B. C. D. 4 3 4 3 1 7. a ricxvi Seadgens b -s nawils, b aris c -s 10%, c 5 warmoadgens 1000-is 75%-s. ipoveT a ricxvi. A. 15 B. 5 C. 75 D. 100 8. yuTSi Zevs 12 burTi. oTxi bavSvidan TiToeuli erTmaneTis miyolebiT yuTidan iRebs 3 burTs. ramdeni xerxiT SeuZliaT maT amis gakeTeba? A. 184200 B. 324600 C. 370200 D. 369600 9. erTi sirofi 20% Saqars Seicavs, meore ki 15%-s. pirveli sirofis 2 litri auries meoris 3 litrSi. ramden procent Saqars Seicavs miRebuli narevi? A. 16 B. 17 C. 18 D. 12 10. pirvel brigadas mosavlis aReba SeuZlia 8 dReSi, 5 meores ki 12 dReSi. ramden dReSi aiRebs mosavlis 6 nawils orive brigada erTad? A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 11. amoxseniT gantoleba

kilograms iwonis

A. 1
12. gamoTvaleT

2x 1 = x 2 B. 2 C. 3
log 3 1 5

D. 5

1 9 A. 25 B. 30 13. amoxseniT gantoleba

lg 0,1

C. 26

D. 24

2 2 x + 2 2 x +1 + 2 2 x 1 = 14 A. 1 B. 2 14. gamoTvaleT

C. 3

D. 4

4 cos 330 o 3tg 330 o 1 2 6tg 210 o 4 sin 240 o 2 B. 3 3 4 4 5

A.

C.

D.

311

15. daadgineT im mravalkuTxedis gverdebis umciresi ricxvi, romlis Siga kuTxeebis gradusuli zomebi Seadgenen ariTmetikul progresias pirveli wevriT 120 da sxvaobiT 5. A. 1 2 B. 9 C. 10 D. 8
16. ipoveT x 2 , Tu x ; 8; x 2 geometriuli progresiis momdevno wevrebia. A. 10 B. 16 C. 32 D. 64 17. mocemulia urTierTmarTobuli MN da KL monakveTebi. ipoveT L wertilis koordinatebi, Tu MN = 2 KL , K(1;3) M(-3;2) N(5;2 M(-3;2),NN(5;2), KK(1;3). L

B. (-1;1) A. (1;0) 18. ipoveT A(4;3) wertilis wertilis mimarT. A. (-3;-4) B. (-4;-3)
19. ipoveT simravle. A. [0; [ 20. ipoveT
y = 15 2 x x
2

C. (1;2) simetriuli C. (0;-1)


funqciis

D. (1;-1) wertili B(2;1) D. (1;0)


mniSvnelobaTa
r r r b = 2i j

r a

B. [0;4]

C. [4; [ D. [4;8]

veqtoris koordinatebi, Tu is

veqtoris TanamimarTulia da misi sigrZe 80 -is tolia. A. (8;-4) B. (8;4) C. (-8;4) D. (-8;-4) 21. M aris ABCD paralelogramis BC gverdis Sua wertili. ras udris albaToba imisa, rom paralelogramSi SemTxveviT aRebuli wertili ekuTvnis ABM samkuTxeds. 1 1 1 2 A. B. C. D. 3 3 5 4

22. MNPQ kvadratis gareT agebulia tolgverda MEQ samkuTxedi. ipoveT MEN . A. 30 B. 12 C. 15 D. 20 23. marTkuTxedis diagonalebis gadakveTis wertilidan gverdebamde manZilebia 3 da 5. ipoveT marTkuTxedis perimetri. A. 16 B. 20 C. 24 D. 32 312

24. P A

B Q C

ipoveT ABC samkuTxedis farTobi, Tu am samkuTxedis gverdebis Suawertilebis SeerTebiT miRebuli PQR samkuTxedis farTobia 8.

A. 16
25.
B
10 45

B. 20 C

C. 24

D. 32

ipoveT tolferda ABCD trapeciis farTobi, Tu misi diagonali udris 10-s da did fuZesTan adgens 45-ian kuTxes.

A. 40

B. 50

C. 60

D. 100

26. paralelogramis blagvi kuTxis wverodan gavlebuli simaRleebia 3 da 5, xolo maT Soris kuTxe 30-ia. ipoveT pa5 30 3 ralelogramis farTobi.
15 3 B. 15 C. 30 D. 7,5 2 27. ipoveT -5; -3; 2; -4; -5; -3; -5; 2; -3 monacemebis fardobiT sixSireTa Soris umciresi. 1 1 2 2 A. B. C. D. 9 10 9 11

A.

28.
13

marTkuTxa samkuTxedi, romlis hipotenuzaa 13 da erTi kaTetia 5, brunavs didi kaTetis garSemo. ipoveT miRebuli figuris moculoba.

A. 80

B. 100 313

C. 120

D. 140

29.
A

gamoTvaleT kubis A wverodan gamosuli samive wibos boloze gavlebuli kveTis farTobi, Tu kubis wiboa

2.

3 2 30. metalis cilindri gadaadnes, risganac Camoasxes oTxi erTnairi kubi. ipoveT kubis gverdis sigrZe, Tu

A. 2 3

B.

C. 4 3

D.

cilindris fuZis radiusia 2, simaRle ki 2 . A. B. 2 C. 4

D. 2

31. ipoveT kenti naturaluri ricxvi, Tu masze naklebi yvela kenti ricxvis jami 2207-iT metia TviT am ricxvze. 32. amoxseniT gantoleba
2 cos 2 x + sin x 1 = 0 33. ipoveT as yvela mniSvneloba, romlisTvisac x > a 2 utolobis yoveli amonaxsni warmoadgens x > 3 utolobis amonaxsnsac. 34. amoxseniT utoloba 32 x +1 4 3 x + 1 < 0 35. satvirTo manqana 2 wuTSi gadis 400 metriT naklebs, vidre avtobusi da amitom 360 km-is gavlas andomebs 1 saaTiT mets, vidre avtobusi. ipoveT TiToeulis siCqare.

36.

C N

ABCD kvadratSi gavlebulia urTierTmarTobuli DM da AN monakveTebi. ise rogorc naxazzea miTiTebuli. ipoveT MC, Tu AN = 4 , DN = 3.

314

37.
60

cilindris simaRle aris 4. misi gverdiTi zedapiris SlilSi msax-veli diagonalTan Seadgens kuTxes. ipoveT 60-ian

cilindris moculoba. 38.


M K A D 72 y B 36 C N

trapeciis fuZeebia 36 da 72. ipoveT trapeciis ferdebs Soris moqceuli monakveTis sigrZe, romelic fuZeebis paraleluria da gadis diagonalebis gadakveTis wertilze.
y = 2 x 2 + bx + c da y = cx + 1 funqciaTa grafikebi erTmaneTs kveTs sakoordinato RerZebze. ipoveT b da c.

39.

40.

y = x 2 2 x funqciis udidesi da umciresi mniSvneloba [ 0;3] segmentze.


ipoveT

315

q!b!t!v!y!f!c!j!
1
1.1. 1) B, 2) D, 3) A, 4) B. 1.2. 1) C, 2) D, 3) B, 4) A. 1.3. 1) B, 2) C, 3) D, 4) D. 1.4. 1) C, 2) D, 3) D, 4) C. 1.5. 1) D, 2) C, 3) A, 4) B. 1.6. 1) B, 2) D, 3) B, 4) A, 5) C, 6) B. 1.7. 1) D, 2) B, 3) A, 4) B, 5) C, 6) B. 1.8. 1) D, 2) D. 1.9. 1) D, 2) C. 1.10. 1) B, 2) C. 1.11.1) B, 2) C. 1.12. 1) C, 2) B, 3) C, 4) A. 1.13.1) D, 2) A, 3) C, 4) B. 1.14.1) A, 2) C, 3) B, 4) A. 1.15.1) A, 2) D, 3) B, 4) A. 1.16.1) A, 2) A, 3) D, 4) A. 1.17.1) B, 2) A, 3) A, 4) C. 1.18.1) C, 2) C, 3) B, 4) A. 1.19.1) C, 2) D, 3) A, 4) C. 1.20.1) B, 2) A, 3) B, 4) C. 1.21.1) B, 2) C, 3) B, 4) A. 1.22.1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 1.23.1) A, 2) D, 3) C, 4) B. 1.24.1) A, 2) D, 3) A, 4) B. 1.25.1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 1.26.1) B, 2) A, 3) C, 4) A. 1.27. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 1.28. 1) C, 2) D, 3) A, 4) A. 1.29. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 1.30.1) D, 2) A, 3) C, 4) B, 5) C, 6) A. 1.31.1) D, 2) B, 3) A, 4) D. 1.32.1) A, 2) C, 3) B, 4) D. 1.33.1) C, 2) A, 3) D, 4) B, 5) B, 6) A. 1.34.1) B, 2) A, 3) D, 4) B. 1.35. 1) C, 2) D, 3) D. 1.36. 1) D, 2) C. 1.37. 1) A, 2) B. 1.38. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 1.39.1) C, 2) B, 3) D, 4) B. 1.40.1) A, 2) D, 3) B, 4) D. 1.41.1) D, 2) B, 3) A, 4) C. 1.42.1) A, 2) D, 3) D, 4) B. 1.43.1) B, 2) A, 3) C, 4) B. 1.44.1) C, 2) B, 3) D, 4) A. 1.45.1) B, 2) C, 3) B, 4) C. 1.46.1) A, 2) B, 3) A, 4) D. 1.47.1) A, 2) B, 3) A, 4) B. 1.48.1) B, 2) A, 3) A, 4) B, 5) C, 6) C. 1.49.1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 1.50.1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 1.51.1) D, 2) A, 3) B, 4) A. 1.52. 1) A, 2) C, 3) B, 4) A, 5)A, 6) D. 1.53.1) B, 2) C, 3) D, 4) A. 1.54. 1) B, 2) C, 3) A, 4) C. 1.55. 1) C, 2) B, 3) A, 4) D. 1.56. 1) C, 2) A. 1.57. 1) D, 2) A. 1.58. 1) B, 2) B, 3) D, 4) A. 1.59. 1) A, 2) C. 1.60. 1) B, 2) D. 1.61. 1) 20-is, 2) 20-is. 1.62. 1) 3, 2) 2. 1.63. 1) 4, 2) 10. 1.64. 1) 60, 2)

7 , 3) 50, 4) 72, 5) 16, 6) 9. 1.65. 1) 15, 2) 39, 3) 260, 4) 0. 15

2
2.1. 1) B, 2.3. 1) B, 2.5. 1) A, 2.7. 1) A, 2.9. 1) D, 2.11. 1) B, 2.13. 1) D, 2.15. 1) B, 2.17. 1) D, 2) A, 2) C, 2) B, 2) B, 2) A, 2) A, 2) B, 2) D, 2) C, 3) C, 4) D. 3) D, 4) A. 3) B, 4) C. 3) C, 4) A. 3) C, 4) D. 3) C, 4) B. 3) A, 4) B, 5) B, 6) C. 3) C, 4) A. 3) A, 4) B. 2.2. 2.4. 2.6. 2.8. 2.10. 2.12. 2.14. 2.16. 2.18. 1) B, 2) A, 3) C, 4) A. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 1) A, 2) D, 3) B, 4) C. C. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 1) D, 2) A, 3) D, 4) B. 1) A, 2) B, 3) D, 4) C. 1) B, 2) D, 3) C, 4) A, 5) C, 6) A. 1) D, 2) A, 3) C, 4) B.

316

2.19. 1) D, 2.21. 1) D, 2.23. 1) B, 2.25. 1) B, 2.27. 1) B, 2.29. 1) C, 2.31. 1) A, 2.33. 1) D, 2.35. 1) C,

2) B, 3) C, 4) A. 2) C, 3) B, 4) A. 2) D, 3) D, 4) C. 2) A. 2) B. 2) D, 3) A, 4) B. 2) A, 3) D, 4) C. 2) B, 3) C, 4) B. 2) B, 3) A, 4) B.

2.20. 1) C, 2) B, 2.22. 1) A, 2) B, 2.24. 1) D, 2) B, 2.26. 1) C, 2) B, 2.28. 1) C, 2) D. 2.30. 1) D, 2) C, 2.32. 1) D, 2) C, 2.34. 1) B, 2) D,

3) A, 3) C, 3) C, 3) C, 3) B, 3) B, 3) A,

4) D. 4) D. 4) A. 4) D. 4) B. 4) A. 4) C.

2.36. 1) 180, 2) 60, 3) 130 o , 4) 114 o , 5) 13 sT, 6) 22-jer. 2.37. 3) 4, 4) 2800.

1) 1, 2) 0,1;

3
3.1. 1) A, 2) B, 3) D, 4) A, 5) B, 6) A. 3.3. 1) B, 2) A, 3) D, 4) B, 5) B, 6) A. 3.5. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 3.7. 1) D, 2) B, 3) B, 4) C. 3.9. 1) A, 2) B, 3) D, 4) A. 3.11. 1) D, 2) C, 3) B, 4) C. 3.13. 1) C, 2) A, 3) B, 4) D. 3.15. 1) C, 2) A, 3) C, 4) D. 3.17. 1) D, 2) A, 3) C, 4) B. 3.18. 1) 2, 2) 1, 3) 1, 4) 3.2. 3.4. 3.6. 3.8. 3.10. 3.12. 3.14. 3.16. 1) B, 1) A, 1) D, 1) B, 1) A, 1) C, 1) A, 1) C, 2) D, 3) B, 4) A. 2) B, 3) C, 4) D. 2) C, 3) B, 4) B, 5) A, 6) D. 2) B. 2) B, 3) B, 4) C. 2) D, 3) A, 4) B. 2) C, 3) A, 4) B. 2) D, 3) B, 4) C.

1 . 3.19. 2

1) 5 ,

2) 4 ,

3) 35,

4) 126.

4
4.1. 1) C, 2) D, 4.3. 1) B, 2) C, 4.5. 1) D, 2) B, 4.7. 1) C, 2) B, 4.9. 1) B, 2) D, 4.11.1)D, 2)B, 3)A, 4.13. 1) D, 2) B, 4.15. 1) A, 2) D, 4.17. 1) A, 2) C, 4.19. 1) A, 2) C, 4.21. 1)1, 5.1. 5.3. 5.5. 5.7. 5.9. 5.11. 3) B, 4) C. 3) B, 4) A. 3) C, 4) A. 3) B, 4) D. 3) C, 4) D. 4)B, 5)B, 6)B. 3) D, 4) D. 3) A, 4) B. 3) A, 4) D. 3) A, 4) B. 1 1 . 2)0,3, 3) , 4) 6 15 4.2. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 4.4. 1) B, 2) A, 3) B, 4) C. 4.6. 1) A, 2) C, 3) C, 4) A. 4.8. 1) B , 2) D, 3) A, 4) A. 4.10. 1)C, 2)B, 3)A, 4)C, 5) B, 6) C, 7) A, 8) B. 4.12. 1) B, 2) D, 3) C, 4) B. 4.14. 1) A, 2) D, 3) B, 4) A. 4.16. 1) A, 2) B, 3) B, 4) C. 4.18. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 4.20. 1) B, 2) A, 3) C, 4) B, 5) D, 6) B. 4.22. 1) 2, 2)

7 , 2) A, 2) A, 2) C, 2) B, 2) C, 2) C,

3) 1,

4) 2. 4) D. 4) A. 4) B. 4) A. 4) B. 4) B.

5
1) C, 1) B, 1) B, 1) D, 1) A, 1) A, 2) B, 2) D, 2) D, 2) A, 2) B, 2) A, 3) A, 3) A, 3) A, 3) A, 3) C, 3) B, 4) B. 4) B. 4) A. 4) D. 4) D. 4) A.
5.2. 5.4. 5.6. 5.8. 5.10. 5.12.

1) B, 1) B, 1) A, 1) D, 1) C, 1) B,

3) A, 3) C, 3) A, 3) D, 3) A, 3) D,

317

5.13. 1) 1, 2) 3. 5.14. 5.16.

1) 2,

2) 1,5. 5.15.

2 1) ]4; [ , 2) 2 ; . 3
5.19.

3 1) ]2; [ , 2) ; . 5.17. 1) 3, 2) 2. 5.18. 1) 3, 2) 1. 7 46 ; . 1) ]36; [ , 2) 5.20. 1) 9, 2) 4. 125

6
6.1. 1) C, 2) D, 3) B, 4) C. 6.2. 1) D, 2) D, 3) D, 4) C. 6.3. 1) C, 2) D, 3) A, 4) D. 6.4. 1) C, 2) B, 3) A, 4) B. 6.5. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 6.6. 1) 3,

2) -3,

3) 2,

4) 0. 6.7. 1) 3,

2) 5, 3) 10, 4) 3.

7
7.1. 1) B, 2) D, 3) C, 4) A. 7.2. 1) C, 2) A, 3) B, 4) C. 7.3. 1) A, 2) C, 3) C, 4) D. 7.4. 1) B, 2) D, 3) B, 4) A. 7.5. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 7.6. 1) C, 2) B, 3) A, 4) D. 7.7. 1) C, 2) C, 3) C, 4) A. 7.8. 1) B, 2) A, 3) D, 4) A. 7.9. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 7.10. 1) B, 2) A, 3) D, 4) A. 7.11. 1) B, 2) A, 3) B, 4) C. 7.12. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 7.13. 1) C, 2) C, 3) A, 4) B, 5) A, 6) B. 7.14. 1) A, 2) D. 7.15. 1) C, 2) B. 7.16. 1) 64, 2) 0, 3) 3, 4) 33. 7.17. 1) a+3 a+2 a 7b 7.19. 1) , 2) , 3) , 4) a+2 a+5 a+b 5. 7.21. 1) ]4; [ , 2) ]3; [ , 3)

5, 2) 6, 3) 2,5, 4) 10. 7.18. 1) -8, 2) 6. a+b . 7.20. 1) 25, 2) 1, 3) 4; 1, 4) 2; a b ];3[ U ]1; [ , 4) ]1;2[ . 7.22. 1)

1 ; 3 U ]4; [ , 2) ]4;4[ U ]4;8[ , 3) ]4;1[ U ]1;6[ , 4) ]2;3[ U ]3;4[ . 7.23. 1) 9, 2) 9. 7.24. 1) 6, 2) 12. 7.25. 1) 2; 3, 2) 0; 3. 7.26. 1) ]2;5[ , 2) ]1;2[ . 7.27. 1) 9, 2) 0. 7.28. 1) ]5;2[ , 2) ]1;5[ . 7.29. 1) ]3;9,25[ , 2) ]2; [ . 7.30. 1) ]8,5; [ , 2) ];1[ U ]1;2,6[ . 7.31. 1) 3, 2) 1. 7.32. 1) a = 5, b = 11, c = 10 ; 2) a = 2, b = 7, c = 8 . 7.33. 1) p = 2, q = 36 ; 2) p = 1, q = 8 .

8
8.1. 8.3. 8.5. 8.7.

1) C, 1) D, 1) D, 1) C,

2) A, 2) D, 2) C, 2) A,

3) C, 3) D, 3) A, 3) D,

4) A. 4) B. 4) C. 4) B.

8.2. 1) D, 2) C, 3) D, 4) D. 8.4. 1) A, 2) C, 3) A, 4) D. 8.6. 1) B, 2) D, 3) A, 4) C, 5) B, 6) C. 8.9. 1) 61; 30.

8.8. 1) 2, 2) 1, 3) 7, 4) 7; 8.

2) 3; 4, 3) 81, 4) 17. 8.10. 1)

318

3 7 2 2 ;3 , 2) 2 ; 3 , 3) [0;4] , 4) [4;0[ . 8.11.1) [5; [ , 2) ]3;2] U [5;7[ , 3) ]2; [ , 4) ];2[ U ]1;3[ . 8.12. 1) ; 3 U ]4;7[ , 2) ]3;1[ , 3) [3;6]U ]8; [ , 4) 4 20 ];8[ U [6;3] . 8.13. 1) ;4 U ]5; [ , 2) [6; [ , 3) [3;1[ , 4) 9 ];4]U ]0; [ .

9
9.1. 1) D, 2) C, 3) A, 4) D. 9.3. 1) B, 2) B, 3) C, 4) D. 9.5. 1) A, 2) C, 3) A, 4) B. 9.2. 1) D, 2) A, 3) C, 4) C. 9.4. 1) D, 2) B, 3) C, 4) A.

9.6. 1) (6;9), (-15;-12), 2) (0;0), (-2,4;4,8), 3) (6;9), (-9;-6), 4) (3;5), (-5;-3). 1 9.7. 1) 3, 2) 5, 3) 1, 4) 4. 9.8. 1) 8, 2) 8. 9.9. 1) (2;3), 2) ;4 , 3) (7;3), 4) 10 (5;1). 9.10. 1) (1;4), (4;1), 2) (9;4), (4;9), 3) (8;2), (2;8), 4) (9;4). 9.11. 1) 3 3 8 8 ; 2 U 2 ; , 2) ; 3 U 3 ; . 9.12. 1) 7, 2) 0. 9.13. 1) 1, 2) 2. a +b a b ; 9.14. 1) (1;7), (7;1), 2) (2;3), 3) (2;4), (12;2), 4) (5;2), (11;10), 5) , 2 2 ab + 1 ab 1 ; , 6) (5;8), (10;2), (2;50), (1;200). 7) (1;50), (7;8), 8) (4;3), 9) (12;2), 2 2 (9;4), (6;6), (3;8), 10) (b;3a ) , (2b;2a ) , (3b; a ) . 9.15. 1) a > 1 , 2) a > 1 , 3) 8 2 < a < 2 , 4) a < . 3 3

10
10.1. 1) B, 2) D, 3) A, 4) B. 10.2. 1) B, 2) B, 3) D, 4) B. 10.3. 1) A, 2) A, 3) D, 4) C. 10.4. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 10.5. 1) A, 2) C, 3) D, 4) B.
1 1 1 , 2) [1;3] , 3) ] ;3] , 4) . 10.7. 1) ] ;5[ U ; , 2 3 3 3 1 2) ;1 , 3) ;13 , 4) ] ;1[ U ]1; [ . 7 3

10.6. 1)

319

11
11.1. 1) A, 2) D, 3) B, 4) C. 11.2. 1) C, 2) B, 3) A, 4) D. 11.3. 1)D, 2)A. 11.4. 1) D, 2) C. 11.5. 1) A, 2) C. 11.6. 1)C, 2)A, 3) B, 4) D. 11.7. 1) D, 2) A, 3) C, 4) B. 11.8. 1) 2; 6,

1 10;1 + 10 , 2) ] 0; [ , 3) [ 2;2] , 4) ] ;1[ U ] 2;3[ U ] 3; [ . 11.10. 1) ] 8;4[ U ] 4;0[ , 2) ] ;2[ U ] 2;4[ , 3) ] 2;3[ U ] 3;8[ , 4) ] 6;3[ U ] 3;0] .

2) 2; 5; 7,

3) 3; 2; 3,

4) 2; 3 ; 7 .

11.9. 1)

12
12.1. A 12.6. C 12.11. D 12.16. D 12.21. B 12.26. D 12.31. D 12.36. B 12.41. D 12.46. C 12.51. D 12.56. B 12.2. C 12.7. D 12.12. B 12.17. A 12.22. B 12.27. D 12.32. C 12.37. B 12.42. C 12.47. C 12.52. C 12.57. B 12.3. A 12.8. C 12.13. D 12.18. A 12.23. B 12.28. B 12.33. C 12.38. B 12.43. D 12.48. B 12.53. D 12.58. B 12.4. C 12.9. A 12.14. A 12.19. B 12.24. C 12.29. B 12.34. C 12.39. C 12.44. B 12.49. A 12.54. C 12.5. A 12.10. D 12.15. C 12.20. A 12.25. C 12.30. A 12.35. A 12.40. C 12.45. C 12.50. B 12.55. C

12.59. 24. 12.60. 40. 12.61. 3. 12.62. 3. 12.63. pirvelis, 2500 625 -iT. 12.64. meoris, 40 20 -iT. 12.65. 135. 12.66. 6. 2 12.67. . 12.68. 16:8:12:3. 12.69. pirvelSi 60 l, meoreSi 80 l. 7 3 3 12.70. . 12.71. . 12.72. 3780. 12.73. 8. 12.74. 8. 12.75. 2,5. 5 7 12.76. 3000. 12.77. 20000. 12.78. 9. 12.79. 180. 12.80. 192. 12.81. 9,6. 12.82. 40. 12.83. 60. 12.84. 20; 80. 12.85. 40%. 12.86. 5. 12.87. 8. 12.88. 12,5. 12.89. 20. 12.90. 40. 12.91. 30. 12.92. 240. 12.93. 600, 400. 12.94. 200. 12.95. 31:9. 12.96. 70. 12.97. 300. 12.98. 4. 12.99. pirveli 10 g, meore 16 g. 12.100. tbis 8 l, zRvis 12 l. 12.101. 10. 12.102. 9. 12.103. 12. 12.104. 10. 12.105. 30. 12.106. 60. 12.107. 8. 12.108. 10. 12.109. 95 sT; 38 sT; 76 sT. 12.110. 10. 12.111. 10. 12.112. 32. 12.113. 8. 12.114. 8. 12.115. 6. 12.116. 29. 12.117. 82. 12.118. 73. 12.119. 25; 25. 12.120. 9; 9. 12.121. 20 km/sT. 12.122. 12 km/sT. 12.123. 20 km/sT. 12.124. 80 km. 12.125. 80 km/sT. 12.126. 40 km/sT. 12.127. 40 km/sT, 12.128. 18 km/sT. 12.129. 10 km/sT. 12.130. 59 km/sT. 12.131. 10 km/sT.

320

12.132. 40 km. 12.133. 60 km. 12.134. 96 km/sT. 12.135. 40; 50. 12.136. 60. 12.137. 84. 12.138. 30 km. 12.139. 3 sT. 12.140. 6 km. 12.141. 3 sT. 12.142. 50. 12.143. 72. 12.144. 20 wamSi. 12.145. 56 wamSi. 12.146. 6. 12.147. 36. 12.148. 10. 12.149. 45. 12.150. 60. 12.151. 15. 12.152. 56 km/sT. 12.153. 6. 12.154. 31. 12.155. 24. 12.156. 80. 12.157. 40 km/sT. 12.158. 30 16 . 12.160. 20%. 12.161. 11. 12.162. 22. 12.163. 30. m/wm. 12.159. 9

13
13.1. 1) A, 2) B. 13.2. 1) B, 2) C. 13.3. 1) A, 2) B. 13.4. 1) A, 2) B. 13.5. 1) A, 2) B. 13.6. 1) B, 2) D. 13.7. 1) B, 2) A, 3) D, 4) A. 13.8. 1) A, 2) C. 13.9. 1) D, 2) A. 13.10. 1) C, 2) A, 3) B, 4) D. 13.11.1) C, 2) A. 13.12. 1) C, 2) D, 3) C, 4) B, 5) C, 6) B. 13.13.1) C, 2) A. 13.14. 1) C, 2) D, 3) B, 4) B. 13.15.1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 13.16. 1) B, 2) A, 3) A, 4) C, 5) D, 6) C. 13.17. 1) D, 2) B, 3) C, 4) B.

1 1 1 2 2 2 1 1 13.18.1) 1 , 2) 1 , 3) , 4) . 13.19. 1) , 2) 1 , 3) , 4) 1 . 13.20. 3 2 5 5 5 3 2 3 1 1 1) 834 , 2) 994. 13.21. 1) -737, 2) 834 . 13.22. 1) 1665, 2) 9450, 3) 1645, 4) 4 4 1080. 13.23. 1) 1635, 2) 29097, 3) 8, 4) 3. 13.24. 1) a1 = m + n 1 , d = 1 . 13.25. 1) 38, 2) 36, 3) 36, 4) 19,5. 13.26. 1) 4, 2) 1900, 3) 15, 4) 7. 13.27. 1) 5, 2) 7. 13.28. 1) 1, 2) -11; 1.

14
14.1. 1) A, 2) A. 14.2. 1) A, 2) A. 14.3. 1) D, 2) A. 14.4. 1) D, 2) C. 14.5. 1) A, 2) B. 14.6. 1) C, 2) D. 14.7. 1) B, 2) A, 3) B, 4) C. 14.8. 1) C, 2) B. 14.9. 1) C, 2) D. 14.10. 1) B, 2) D. 14.11. 1) D, 2) A. 14.12. 1) D, 2) A, 3) B, 4) D. 14.13. 1) B, 2) A. 14.14. 1) B, 2) A. 14.15. 1) A, 2) B. 14.16. 1) B, 2) C, 3) B, 4) A. 14.17. 1) D, 2) A, 3) C, 4) B. 14.18. 1) 1, 2) 1. 14.19. 1) 14.21. 1) b1 = 2 m + n 1 ; q=

1 5 +1 , 2) 3; . 2 2

14.20. 1) 2, 2) 2, 3) 5, 4) 2.

1 1 . 14.22. 1) 8190, 2) 70, 3) b1 = 96 , q = ; 4) 24; 2 2 8 12; 6; 3. 14.23. 1) 6, 2) 2. 14.24. 1) 3 da , 2) 5; 7 3 3 . 3

15
15.1. 1) C, 2) C, 3) A, 4) C. 15.2. 1) C, 2) D, 3) B, 4) B. 15.3. 1) B, 2) C, 3) A, 4) D. 15.4. 1) C, 2) C, 3) D, 4) A. 15.5. 1) A, 2) C, 3) A, 4) C. 15.6. 1) A, 2) B, 3) C, 4) A. 15.7. 1) C, 2) D, 3) B, 4) C, 5) D, 6) A. 15.8. 1) A, 2) D, 3) B, 4) C. 15.9. 1) C, 2) B. 15.10. 1) B, 2) A, 3) A, 4) D. 15.11. 1) C, 2) D, 3) A, 4) B. 15.12. 1) D, 2) D, 3) C, 4) A. 15.13. 1) A, 2) D, 3) B, 4) C. 15.14.1) A, 2) C, 3) C, 4) B. 15.15. 1) A, 2) C, 3)

321

A, 4) B, 5) C, 6) D. 15.16. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 15.17. 1) D, 2) C, 3) D, 4) C. 15.18. 1) A, 2) B, 3) A, 4) B.


15.19. 1) 3, 2) 2, 3) 4,

4) 3. 15.20. 1) 3, 2) 2, 3) 1, 4) 1,5. 15.21. 1)

1 , 2) 3

1 2, 3) -1, 4) 1 . 15.22. 1) 1, 2) 0, 3) 3, 4) 4. 15.23. 1) 2, 2) 1, 3) 2, 4) 0. 2 1 1 3 15.24. 1) 1, 2) , 3) , 4) . 15.25. 1) 1, 2) 1, 3) 0,5, 4) 1. 15.26. 1) 2, 2 3 5 2) -1, 3) 5, 4) 0,5. 15.27. 1) 3, 2) 5, 3) 3, 4) 2. 15.28. 1) 2, 2) 13, 3) 10, 1 4) 5. 15.29. 1) 9; 3, 2) 4; , 3) 10; 0,0001, 4) 100; 1000. 15.30. 1) 32; -2, 2) 2 0,5, 3) 5; -3, 4) -29. 15.31. 1) 0, 2) 1, 3) 0; log 2 7 , 4) 1. 15.32. 1) x = 2 ;
y = 0 , 2) x = 2 ; y = 3 , 3) x = 1 ; y = 2 , 4) x = 2 ; y = 3 . 15.33. 1) x = 20 ; y = 5 , 2) x = 18 ; y = 2 , 3) x = 5 ; y = 2 , 4) x = 1 ; y = 2 .

16
16.1. 1) C, 2) A, 3) D, 4) B. 16.2. 1) B, 2) C, 3) D, 4) A. 16.3. 1) C, 2) A, 3) B, 4) C. 16.4. 1) B, 2) A, 3) A, 4) B. 16.5. 1) A, 2) D, 3) D, 4) C. 16.6. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 16.7. 1) B, 2) C, 3) D, 4) A. 16.8. 1) C, 2) D, 3) A, 4) B. 16.9. 1) [1;2] , 2) [0;4] , 3) ];8] U [4; [ , 4) ]2;4[ . 16.10. 1) ]1;4[ , 2) ]2;7 ] , 3)

]1; [ , 4) ]3; [ . 16.11.1) ] ;1] , 2) ]0;1[ , 3) ]0; [ , 4) ];1[ . 16.12.1) ]0;1[ , 2) ] ;1] , 3) [0,5;0[ U ]0;0,5] , 4) ]0;0,5] . 16.13. 1) x < 1 , 2) x < 1 , 3) x > 1 , 4)

] ;2[ . 16.16.1) ]2;6[ , 2) ]4;7[ , 3) ]2;4[ , 4) ]1;3[ .


]2;5[ ,
3)

x = 1 . 16.14.1) 0 < a < 1 , 2) 0 < a < 1 , 3) a > 1 , 4) a > 1 . 16.15. 1) ]3; [ , 2)

]2;2[ ,

4)

]2;5[ .

16.18.1)

]0,5;1[ U ]6; [ ,

16.17. 1) ]3;4[ U ]4; [ , 2) 2) ]4;3[ U ]0;1[ , 3)

]3;2[ U ]1;2[ ,

1 1 4) ]2,5; [ . 16.19. 1) ;3 , 2) [0,01;10] , 3) 0; U ]64; [ , 4) 4 27

1 1 4 ; 2 . 16.20.1) ]2; [ , 2) ]1;2[ , 3) ]2;3] , 4) ];1[ . 16.21. 1) ]3;4[, 2) ;1 , 3) ]2; 2,5[, 4) ]3; 3,1[ U ] 13; [.

17
17.1. 17.3. 17.5. 17.7. 17.9.

1) D, 2) B, 3) A, 4) B. 1) A, 2) D, 3) B, 4) C. 1) B, 2) D, 3) A, 4) A. 1) C, 2) A, 3) B, 4) A. 1) D, 2) B, 3) C, 4) B.

17.2. 1) D, 2) D, 3) C, 4) A. 17.4. 1) C, 2) B, 3) A, 4) A. 17.6. 1) A, 2) D, 3) A, 4) B. 17.8. 1) A, 2) D, 3) B, 4) A. 17.10. 1) C, 2) A, 3) D, 4) A.

322

17.11. 1)

1 5 5 7 2 , 2) , 3) , 4) . 17.12. 10 2 2 7 2 13

1)

56 63 , 2) , 3) 65 65

63 117 10 , 4) . 17.13. 1) , 2) 6 , 3) , 4) 3, 5) , 6) . 125 3 3 65

18
18.1. 1) C, 2) A, 3) D, 4) C. 18.2. 1) D, 2) C, 3) D, 4) A. 18.3. 1) C, 2) B, 3) C, 4) A. 18.4. 1) A, 2) D, 3) A, 4) D. 18.5. 1) B, 2) D, 3) A, 4) C, 5) B, 6) B. 18.6. 1) B, 2) D, 3) A, 4) B. 18.7. 1) A, 2) B, 3) B, 4) A. 18.8. 1) D, 2) C, 3) B, 4) C. 18.9. 1) B, 2) D, 3) D, 4) A. 18.10. 1) D, 2) B, 3) A, 4) C. 18.11. 1) A, 2) B, 3) B, 4) D. 18.12. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D. 18.13. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C, 5) D, 6) A. 18.14. 1) B, 2) C, 3) A, 4) D. 18.15. 1) B, 2) D, 3) D, 4) B. 18.16. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 18.17. 1) D, 2) B, 3) B, 4) A. 18.18. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 18.19. 1) B, 2) D, 3) A, 4) B. 18.20. 1) B, 2) D, 3) C, 4) B. 18.21. 1) A, 2) B, 3) D, 4) C. 18.22. 1) 2, 2) 4,

4) 4. 18.23. 1) 0,25, 2) 0,25, 3) 0,125, 4) 0,125. 24 11 1 18.24. 1) 0,75, 2) 9, 3) 4, 4) 3. 18.25. 1) , 2) , 3) 34, 4) . 18.26. 25 16 6 1)
6 2 , 2) 4

3) 1,

3 +1 3 1

3)

2 6 6+ 2 , 4) . 4 4

19
19.1. 19.3. 19.5. 19.7. 19.9.

1) B, 2) C, 3) D, 4) B. 1) A, 2) D, 3) A, 4) C. 1) A, 2) C, 3) B, 4) B. 1) C, 2) A, 3) D, 4) A. 1) D, 2) C, 3) B, 4) C.

19.2. 19.4. 19.6. 19.8.

1) B, 2) D, 3) B, 4) B. 1) C, 2) D, 3) A, 4) B. 1) C, 2) B, 3) A, 4) A. 1) B, 2) C, 3) D, 4) C.

19.10. 1)

1 + k , 2) + k , 3) + k , 4) + k . 19.11. 3 6 3 2

1)

+ k ;

arctg 2 3 + k , 2)

+ k ;

arctg 2 3 + k ,

3)

+ k ; arctg 2 + k ,

4)

3)

+ k ; arctg 3 + k , 19.12. 1) 2k ; + k ;

+ 2k , 2) + 2k ;
19.13.

+ 2k ,
2)

+ k , 4) + 2k ;

+ k , 3) + k , 4) + k . 19.14. 1) + k ; k , 2) + k; 3 6 6 10 5 10 5 + k , 3) k , 4) k . 19.15. 1) + k ; + 2k , 2) + k ; 3 4 2 3 4 4
323

2 + 2k . 3

1)

2 k ; 2k , 3

2 + 2k , 3) + 2k ; 3 4

k ,

4)

+ k ; 2

( 1)k

+ k . 19.16. 1)

2 a 0 , 2) 1 a 3 , 3) 1 a 1 , 4) 4,5 a 3,5 .

20
20.1. 1) B, 2) A, 3) B, 4) C. 20.2. 1) D, 2) A, 3) C, 4) D, 5) C, 6) A. 20.3. 1) A, 2) A, 3) B, 4) C, 5) D, 6) A. 20.4. 1) B, 2) B, 3) A, 4) B, 5) C, 6) A. 20.5. 1) C, 2) D, 3) A, 4) B. 20.6. 1) A, 2) B, 3) C, 4) A. 20.7. 1) B, 2) A, 3) A, 4) B. 20.8. 1) D, 2) B, 3) A, 4) C. 20.9. 1) [4;2] U [2;4] , 2) ];7] U [9; [ , 3) [6;7] , 4) [2;3[ . 20.10. 1) ]0;1[ , 1 2) ];2[ U ]2; [ , 3) ];2,9[ U ]2,9;3[ , 4) ]0;5[ U ]5; [ , 5) ] ;3[ , 6) ]-3;1[. 20.11. 1) x 0, x 1 , 2) 1 x 1 , 3) 0 < x
1 , x2, 32

4)

1 27

x3.

2 5 20.12. 1) 4 < x 8 , 2) x > 1 , 3) ;1 U 1; , 4) 1;0 U 0;1 U 3; . 20.13. 3 2 1) 0,5, 2) 27, 3) -2, 4) -1. 20.14. 1) 1, 2) 2, 3) 4, 4) 2. 20.15. 1) [2; [ , 2) [0;3] , 3) [0; [ , 4) [0;2] . 20.16. 1) ]0;1] , 1 2) [3; [ , 3) 0; , 4) [25; [ . 3 3) [1; [ , 4) ]0; [ . 20.18. 1) 1; -9, 2) 17; 9, 1) [5;10] , 2) [12;3] , 2) 15, 3)

20.17. 1) [1; [ , 2) ];2] ,

3) 3; -1, 4) 1;-20, 5)

3 3 3 2 ; , 6) 6; 3 2 . 20.19. 2 2

3) [11;7] , 4) [22;2] , 5) [2;2] , 6) [2;5] . 4) 2

20.20. 1) 9,

3 , 4

8 . 20.21. 1) 9 x + 8 , 2) x 4 + 10 x 2 + 30 , 3) 2 x + 5 , 4) x 2 3 x + 2 . 9

21
21.1. 1) B, 2) C. 21.2. 1) D, 2) B, 3) C, 4) A. 21.3. 1) C, 2) B, 3) A, 4) D. 21.4. 1) B, 2) A. 21.5. 1) A, 2) B, 3) A, 4) D. 21.6. 1) A, 2) D, 3) C, 4) D. 21.7. 1) C, 2) D, 3) A, 4) C. 21.8. 1) C, 2) A, 3) A, 4) B. 21.9. 1) B, 2) C, 3) D, 4) B. 21.10. 1) A, 2) B, 3) D, 4) C. 21.11. 1) D, 2) A, 3) C, 4) B. 21.12. 1) B, 2) D, 3) A, 4) D. 21.13. 1) A, 2) D, 3) A, 4) C. 21.14. 1) C, 2) B. 21.15. 1) B, 2) B, 3) A, 4) C, , 5) C, 6) C. 21.16. 1) A, 2) C. 21.17. 1) D, 2) B, 3) A, 4) A. 21.18. 1) C, 2) D, 3) B, 4) C. 21.19. 1) B, 2) B, 3) D, 4) C. 21.20. 1) C, 2) B, 3) B, 4) C. 21.21. 1) B, 2) C, 3) C, 4) B. 21.22. 1) A, 2) B, 3) C, 4) B. 21.23. 1) B, 2) A, 3) D, 4) C. 21.24. 1) B, 2) C, 3) A, 4) C, 5) C, 6) D. 21.25. D. 21.26. A. 21.27. C. 21.28. B. 21.29. C. 21.30. 1) m = 4, n = 6 , 2) 1; 3; 5, 3) m = 6, n = 8 , 4) I da IV. 21.31. 1) 2,

324

2) 4.

21.32. 1)

y = 3 x + 2 , 2) y = 4 x 4 . 21.33. 1) y = x + 3 , 2)

5 1 y = 3 x 4 . 21.34. 1) y = 2 x , 2) y = 3 x 7 . 21.35. 1) y = x , 2) 3 3 3 2 21.37. 1) (-2;0), (-4;0), 2) y = x + . 21.36. 1) 24, 2) 18, 3) 3, 4) 6. 7 7


(0;-18), 3) b = 4, c = 2 , 4) b = 4, c = 3 , 5) b = 6, c = 5 , 6) (2;-1). 21.38. 1) a = 2, c = 8 , 2) a = 2, c = 6 , 3) b = 4, c = 4 , 4) b = 12, c = 18 . 21.39. 1) b = 2, c = 3 , 2) 2; 0,5, 3) 8; 32, 4) 2; 8, 5) 10; -2; 11, 6) (3;12). 21.40. 1) 2 4 ; ; 2 , 2) 1; -2; 3, 3) 10; -3, 4) 12; 4; 12. 21.41. 1) b = 2, c = 0 , 2) 3 3 b = 6, c = 4 , 3) b = 2, c = 2 , 4) a = 1, b = 2 . 21.42. 1) p = 10, q = 4 , 2) b = 3, c = 1 , 3) p = 5,5, q = 3 , 4) a = 1, b = 0, p = 4, q = 4 . 21.43. 1) a = 1, p = 1 , 2) b = 12, c = 15 . 21.44. 1) a = 1 , 2) a = 1, a = 3 , 3) 4 < a < 0 , 4) a < 2 . 21.45. 1) c < 0 , 2) c>0, 3) c<0, 4) c<0. 21.46. 1) c < 0 , 7 2) II. 21.47. 1) a > 2 , 2) 4 < a < 1 , 3) 1 < a < 1,8 , 4) 0 < a < 1 .

22
22.1. 1) B, 2) C, 3) A, 4) B. 22.2.1)A, 2)C, 22.3. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 22.4. 1) D, 2) A, 22.5. 1)B, 2)C, 3)A, 4)A, 5) C, 6) C. 22.6. 1) C, 2) D, 22.7. 1) B, 2) D, 3) A, 4) D. 22.8. 1) D, 2) C, 22.9. 1) B, 2) C, 3) A, 4) D, 5) A, 6) B.

3)D, 4)D. 3) B, 4) C. 3) C, 4) B. 3) A, 4) D.

23
23.1. B 23.2. C 23.8. B 23.9. A 23.15. C 23.16. 135 o .
o

23.3. A 23.10. C

23.4. D 23.11. A

23.5. D 23.12. D

23.6. C 23.13. B

23.7. A 23.14. A

23.17. 20 o .
o
o

23.18. 70 o .
o
o o

23.19.
o

144 o .
o

23.20. 100 o . 23. 26. 23.31. 144 o .

23.21. 50 . 23.22. 42 .

23.23. 116 .
o

23.24. 26 .
o

23.25. 178 o .

155 .
23.32. 13

23.27. 80 .
o o

23.28. 140 . 23.29. 40 . an 55 .

23.30. 20 .

an 33 . 23. 33. 15

24
24.1. 24.8. 24.15. 24.22.

B C D A

24.2. 24.9. 24.16. 24.23.

A A C B

24.3. 24.10. 24.17. 24.24.

C B A B

24.4. 24.11. 24.18. 24.25.

D B D C

24.5. 24.12. 24.19. 24.26.

A D C A

24.6. 24.13. 24.20. 24.27.

D B A A

24.7. 24.14. 24.21. 24.28.

B C C C

325

24.29. B 24.36. B 24.43. D 24.50. B 24.57. B 24.64. A 24.71. B

24.30. B 24.37. D 24.44. C 24.51. A 24.58. D 24.65. A 24.72. A

24.31. A 24.38. A 24.45. B 24.52. B 24.59. A 24.66. C 24.73. C

24.32. C 24.33. A 24.39. C 24.40. D 24.46. B 24.47. C 24.53. C 24.54. D 24.60. A 24.61. A 24.67. C 24.68. C 24.74. A 24.75. D

24.34. C 24.41. C 24.48. A 24.55. C 24.62. D 24.69. D

24.35. A 24.42. B 24.49. A 24.56. A 24.63. B 24.70. A

24.76. 10. 24.77. 15. 24.78. 10. 24.79. 26. 24.80. 9 3 . 24.81. 30. 24.82. 240. 24.83. 24. 24.84. 144. 24.85. 64. 24.86. 27. 24.87. 16,8. 24.88. 216. 24.89. 54. 24.90. 40. 24.91. 8. 24.92. 26. 24.93. 10. 24.94. 3. 24.95. 2; 4. 24.96. 10. 24.97. 2. 24.98. 26 2 . 24.99. 20. 24.100. 5. 24.101. 12. 24.102. 12. 24.103. 10. 24.104. 18. 24.105. 4. 24.106. 15. 24.107. 84. 24.108. 10. 24.109. 4. 24.110. 4. 24.111. 24. 24.112. 24. 24.113. 2 5 . 24.114. 22. 24.115. 30.
o

24.116. 6.

24.117. 8.

24.118. 1:4.

24.119. 1:2. 24.120. 30 . 24.121. 2 10 . 24.122. 3. 24.123. 2. 24.124. 1:2. 24.125. 18.

25
25.1. 25.5. 25.9. 25.13. 25.17.

A A C B C

25.2. B 25.6. B 25.10. B 25.14. B 25.18. A

25.3. 25.7. 25.11. 25.15. 25.19.

C C A A B

25.4. D 25.8. D 25.12. C 25.16. B 25.20. A

25.21. 8. 25.22. 6. 25.23. 18. 25.24. 46. 25.25. 4. 25.26. 12. 25.27. 110 o . 25.28. 25. 25.29. 15. 25.30. 90 o .

26
26.1. 26.8. 26.15. 26.22. 26.29. 26.36.

B C A A C B

26.2. C 26.9. B 26.16. B 26.23. B 26.30. B 26.37. D

26.3. B 26.10. A 26.17. B 26.24. A 26.31. D

26.4. 26.11. 26.18. 26.25. 26.32.

B B A B C

26.5. 26.12. 26.19. 26.26. 26.33.

C A B B B

26.6. 26.13. 26.20. 26.27. 26.34.

A 26.7. B B 26.14. B B 26.21. D A 26.28. C C 26.35. B

26.38. 4. 26.39. 3. 26.40. 16. 26.41. 6. 26.42. 6. 26.43. 0,4. 26.44. 12. 26.45. 16. 26.46. 2 ; 3. 26.47. 3. 26.48. 2. 26.49. 6. 26.50. 3. 26.51. 32. 26.52. 11. 26.53. 3. 26.54. 2. 26.55. 8. 26.56. 1:6. 26.57. 1 sm. 26.58. 8 sm2. 26.59. 38,5 sm2. 26.64. 22,5. 26.60. 4 sm2. 26.61. 4 sm2. 26.62.

ah . 26.63. 4

3+ 3 . 3

326

27
27.1. 27.8. 27.15. 27.22. 27.29. 27.36.

B C B A D C

27.2. 27.9. 27.16. 27.23. 27.30. 27.37.

A B A A B D

27.3. 27.10. 27.17. 27.24. 27.31. 27.38.

C B C A B A

27.4. 27.11. 27.18. 27.25. 27.32. 27.39.

D D C B C C

27.5. 27.12. 27.19. 27.26. 27.33. 27.40.

D 27.6. D 27.13. A 27.20. D 27.27. B 27.34. B 27.41.

A C B C B C

27.7. D 27.14. A 27.21. D 27.28. D 27.35. A 27.42. B 27.49.

27.43. 300. 27.44. 10.

27.45. 60. 27.46. 20. 27.47. 10. 27.48. 11.

2 6 . 27.50. 25. 27.51. 24. 27.52. 3 . 27.53. 2 7 . 27.54. 25 3 sm2. 27.55. 52. 27.56. 75. 27.57. 10. 27.58. 16. 27.59. 120. 27.60. 15. 27.61. 5; 10. 27.62. 4; 14. 27.63. 16. 27.64. 1. 27.65. 1:2:1. 27.66. 1:2. 27.67. 40. 27.68. 5. 27.69. 3:16. 27.70. 8. 27.71. 6.

28
28.1. 28.8. 28.15. 28.22.

B B A C

28.2. D 28.9. A 28.16. B

28.3. A 28.10. B 28.17. B

28.4. B 28.5. D 28.11. B 28.12. D 28.18. A 28.19. C

28.6. C 28.7. B 28.13. C 28.14. B 28.20. D 28.21. C

28.23. 5. 28.24. 10. 28.25. 36.


o

28.26. 30. 28.27. 9,6.

28.28.

2 5.

28.29. 96. 28.30. 10. 28.31. 60 . 28.32. 156. 28.33. 64. 28.34. 10. 28.35. 20. 28.36. 10. 28.37. 6. 28.38. 8. 28.39. 2,4. 28.40. 4,5. 28.41. 96. 28.42. 6. 28.43. 3. 28.44. 6. 28.45. 2,25. 28.46. 8. 28.47. 6. 28.48. 120. 28.49. 20.

29
29.1. 29.8. 29.15. 29.22. 29.29.

B B C B B

29.2. 29.9. 29.16. 29.23. 29.30.

B B A D A

29.3. 29.10. 29.17. 29.24. 29.31.

C C C C D

29.4. 29.11. 29.18. 29.25. 29.32.

A D B B C

29.5. 29.12. 29.19. 29.26. 29.33.

C C A D A

29.6. 29.13. 29.20. 29.27. 29.34.

B 29.7. D 29.14. B 29.21. A 29.28. C 29.35.

C A B B D

29.36. 5.

29.37. 4.

29.38. 4. 29.44. 8 3 .

29.39. 24. 29.45.

29.40. 7. 29.41. 5. 29.42. 29.46. 1,2. 29.47.

2,9.

29.43.

73 .

6 3.

32.

29.48. 8. 29.49. 6. 29.50. 2. 29.51. 16 3 . 29.52. 3. 29.53. 4. 29.54. 5,2. 29.55. 5 sm. 29.56. 1. 29.57. 6. 29.58. 6. 29.59. 3. 29.60. 32. 29.61. 135.

327

29.62.

8.

29.63.

16.

29.64.

5.

29.65. 29.71. 48.

5.

29.66. 2:3.

29.67. 3:2.

29.68. 8 . 29.69. 5. 29.70. 150. 3 29.74. 18. 29.75. 66.

29.72. 2 82 sm. 29.73.

8.

30
30.1. 30.8. 30.15. 30.22. 30.29. 30.36. 30.43.

C D C D A D C

30.2. 30.9. 30.16. 30.23. 30.30. 30.37. 30.44.

D D C A D B B

30.3. 30.10. 30.17. 30.24. 30.31. 30.38.

A B C A C B

30.4. 30.11. 30.18. 30.25. 30.32. 30.39.

A 30.5. B 30.6. C D 30.12. C 30.13. B A 30.19. D 30.20. B B 30.26. B 30.27. A B 30.33. C 30.34. D A 30.40. C 30.41. B

30.7. 30.14. 30.21. 30.28. 30.35. 30.42.

B A C B C D

30.47. 3. 30.48. 5. 30.49. 25. 30.50. 18. 30.45. 21. 30.46. 7. 30.51. 30. 30.52. 20. 30.53. 8. 30.54. 17. 30.55. 13. 30.56. 9,6. 30.57. 10. 30.58. 12. 30.59. 9. 30.60. 14. 30.61. 18. 30.62. 42. 30.63. 12. 30.64. 12. 30.65. 24. 30.66. 24. 30.67. 20. 30.68. 30. 9 30.69. 7 . 30.70. 6 2 + 3 . 30.71. 3. 30.72. 50. 30.73. 12. 30.74. 16 8. 30.75. 9. 30.76. 12,5. 30.77. 16. 30.78. 10. 30.79. 49. 30.80. 10. 5 30.81. 40. 30.82. 56. 30.83. 72. 30.84. 60. 30.85. 2. 30.86. 10 . 8

30.87. 20 o .

30.88. 140 o .

30.89. 49 o .

30.90.

1 . 8

30.91.

6 . 2

30.92. 130. 30.93. 6. 30.94. 64. 30.95. 3 3 . 30.96. 13. 30.98. 18. 30.99. 66. 30.100. 14. 30.101. 9. 30.102. 6,25. 30.104. 30. 30.110. 4,8. 30.116. 6. 30.122. 2.

30.97. 90. 30.103. 2,5.

30.105. 1,2. 30.106. 3:2. 30.107. 1. 30.108. 3 3 . 30.109. 2. 30.111. 24. 30.112. 27. 30.113. 2. 30.114. 15. 30.115. 2. 2 30.117. 24. 30.118. 6,5. 30.119. . 30.120. 4. 30.121. 4. 3 30.123. 7,5. 30.124. 15. 30.125. 1 . 30.126. 240 o . 30.127. 20
r

5.

30.128. 3. 30.129. 30.133. 2.

2 + 1 . 30.130. 1,5.

30.131. 3 .

30.132.

4 3 3 .

30.134.

( 32 + 16 )

sm2. 30.135.

8 2 4 3 + 3 sm .

30.136. 8. 30.137. 52. 30.138. 30.142. 6. 30.146. 30.143. 8 sm2.

4,3 . 30.139. 3:1. 4

30.140. 75. 30.141. 4 30.145.

30.144.

(16 8 3 ) sm2.

( 4 3 3 )

sm2.

( + 2 )

sm2.

328

31
31.1. A 31.2. C 31.8. D 31.9. D 31.15. D 31.16. A 31.17. 20. 31.23. 30
o

31.3. D 31.10. B

31.4. A 31.11. A

31.5. A 31.6. 31.12. C 31.13.

B 31.7. D B 31.14. C

31.18. 7.

31.19. 36.
o

31.20.
o

33.
o

31.21. 8.
o

31.22. 45 . 31.27.

31.24. 60 . 31.29. 39.


o

31.25. 120 .

31.26. 120 . 31.32. 7.

60 o .

31.28. 12.

31.30. 30.

31.31. 30 .

31.33. 14.

31.34. 7. 31.35. 60 . 31.36. 10. 31.37. 15. 31.38. 8. 31.39. 10. 31.40. 14. 31.41. 18. 31.42. 16. 31.43. 10. 31.44. 24. 31.45. 6. 31.46. 5. 31.47. 10. 31.48. 24. 31.49. 14. 31.50. 13. 31.51. 5. 31.52. 96. 31.53. 27. 31.54. 48. 31.55. 18. 31.56. 8. 31.57. 13.

32
32.1. 1) C, 32.3. B 32.10. B 32.17. C 32.24. D 32.31. A 32.38. D 32.45. B 32.52. B

2) A, 32.4. 32.11. 32.18. 32.25. 32.32. 32.39. 32.46. 32.53.

3) B, 4) D. A 32.5. D C 32.12. D A 32.19. B D 32.26. D C 32.33. B C 32.40. C A 32.47. C B 32.55. B

32.2. 1) C, 32.6. C 32.13. C 32.20. D 32.27. C 32.34. B 32.41. A 32.48. D 32.56. A

2) D, 3) A, 32.7. A 32.14. D 32.21. A 32.28. B 32.35. D 32.42. D 32.49. B

4) B. 32.8. 32.15. 32.22. 32.29. 32.36. 32.43. 32.50.

A A C D C B D

32.9. 32.16. 32.23. 32.30. 32.37. 32.44. 32.51.

C D A A D C A

32.57. 18. 32.58. 70 3 .

32.59. 96.

32.60. 40.

32.61. 14.

32.62. 32.

32.63. 12 5 . 32.64. 5. 32.65. 13. 32.66. 10. 32.67. 1416. 32.68. 11,25. 32.69. 60. 32.70. 780. 32.71. 5. 32.72. 188. 32.73. 70. 32.74. 300. 32.75. 12. 32.76. 16. 32.77. 288. 32.78. 82. 32.79. 48. 32.80. 48. 32.81. 30. 32.82. 2 . 32.83. 24. 32.86. 192. 32.87. 9. 32.88. 72. 32.89. 60. 32.92. 32.84. 108. 32.85. 72. 32.90. 3. 32.91. 88. 32.96. 522. 32.97. 8 3 .

48.

32.93. 2. 32.99. 18.

32.94. 15.

32.95. 2400.

32.98. 60.

32.100. 6 6 . 32.101. 0,108 l.

33
33.1. 33.6. 33.13. 33.20. 33.27. 33.34.

1) B, 2) A, B 33.7. B 33.14. C 33.21. B 33.28. B 33.35.

3) D, 4) C. D 33.8. A 33.15. B 33.22. D 33.29. A 33.36.

33.2. C B 33.9. D 33.16. D 33.23. D 33.30. C 33.37.

33.3. A B 33.10. B 33.17. D 33.24. C 33.31. B 33.38.

33.4. D 33.5. B D 33.11. C 33.12. D 33.18. A 33.19. A 33.25. B 33.26. A 33.32. D 33.33. D 33.39. A 33.40.

D A C C C

329

33.41.

10.

33.42.

10.

33.43. 5.

33.44. 4.

33.45.

75.

33.46.

48.

33.47. 18. 33.53. 14. 33.59. 32. 33.65. 50.

33.48. 144 3 . 33.49. 54. 33.50. 36. 33.51. 48. 33.52. 6. 33.54. 24. 33.55. 18. 33.56. 33. 33.57. 32. 33.58. 64. 33.60. 15. 33.61. 15. 33.62. 33. 33.63. 360. 33.64. 3. 33.66. 12. 33.67. 26. 33.68. 2 + 2 2 sm2. 33.69. 8 + 4 3

sm2. 33.70. 48

3+2

sm2. 33.71. 32 3 3 + 6 + 3 33.75.

sm2. 33.72.

25 6+ 4

) 3)

sm2. 33.73. 24 sm2. 33.74. 72.

117.

33.76. 1. 33.77. 36 2 . 33.82.

33.78. 33.89.

16,5. 54.

33.79. 2,5. 33.90. 5.

33.80. 6 3 . 33.91. 2 3 .

33.81. 45 3 . 33.92. 135.

3,75.

33.83. 288.

33.84. 2 3 .

33.85. 686 6 .

33.86. 4,5.

33.87. 18.

33.88. 72. 33.94.

33.93. 144.

9 21 .

13 . 901 33.101. 6. 33.102. 2. 33.103. 32,2. 33.104. 7,6. 33.105. 252. 33.106. 12. 33.107. 48. 33.108. 6. 33.109. 20. 33.110. 4. 33.111. 18. 33.112. 900. 33.113. 15. 33.114. 30. 33.115. 72. 33.116. 6. 33.117. 12. 33.118. 14.
33.95. 7. 33.96.

30.

33.97 2. 33.98 36.

33.99 6 . 33.100. 24

33.119. 3 2 . 33.120. 216. 33.121. 24.

33.122. 42.

33.123. 40. 33.124. 60.

34
34.1. 34.8. 34.15. 34.22. 34.29. 34.36. 34.43. 34.50.

B A A A B B B A

34.2. 34.9. 34.16. 34.23. 34.30. 34.37. 34.44.

C D C C B B A

34.3. 34.10. 34.17. 34.24. 34.31. 34.38. 34.45.

A B B B B B B

34.4. B 34.11. A 34.18. C 34.25. A 34.32. C 34.39. C 34.46. C

34.5. 34.12. 34.19. 34.26. 34.33. 34.40. 34.47.

A D C A A B A

34.6. 34.13. 34.20. 34.27. 34.34. 34.41. 34.48.

C 34.7. C 34.14. B 34.21. D 34.28. B 34.35. B 34.42. D 34.49.


34.56.

B A C C D D A 6.

34.51. 36. 34.57. 2. 34.63. 50. 34.69. 3,9.

34.52. 6. 34.58.
2 . 3

34.53. 5. 34.59.

34.54. 56.

34.55.

30 .

3 . 34.60. 15 . 5
34.66. 2.

34.61. 240 . 34.67.


2 . 3

34.62. 500. 34.68. 156.

34.64.

15 .

34.65. 2. 34.71.

34.70. 62,5.

30 o . 34.72. 6 sm.
34.78. 5.

34.73. 6 sm. 34.74. 40. 34.79. 60 o . 34.80.

34.75. 25 . 34.76. 27 . 34.77. 21. 2. 34.81. 4 . 34.82. 3 . 34.83. 12.

330

$35
35.1. 1) D, 2) A, 3) D, 4) B. 35.2. 1) C, 2) D, 3) A, 4) B, 5) B, 6) A. 35.3. 1) B, 2) D. 35.4. B. 35.5. D 35.6. 1) A, 2) D. 35.7. 1) B, 2) D. 35.8. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 35.9. 1) D, 2) B, 3) C, 4) A. 35.10. 1) B, 2) C, 3) A, 4) D. 35.11. 1) C, 2) D. 35.12. C. 35.13. A. 35.14. 1) A, 2) B. 35.15. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C, 5) B; 6) D. 35.16. 1) A, 2) B, 3) D, 4) B. 35.17. 1) C, 2) A, 3) B, 4) A. 35.18. 1) B, 2) C, 3) C, 4) A. 35.19 1) C, 2) A, 3) B, 4) A. 35.20. 1) B, 2) C. 35.21. 1) D, 2) A. 35.22. B. 35.23. C. 35.24. A. 35.25. D. 35.26. 1) C, 2) A, 3) C, 4) D. 35.27. 1) A, 2) B. 35.28. 35.29. 1) B, 2) A, 3) C, 4) D. 35.30. C. 35.31. B. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 35.32. 1) A, 2) B. 35.33. 1) B, 2) C, 3) A, 4) D. 35.34. 1) A, 2) B, 3) C, 35.36. 1) A, 2) B, 3) C, 4) A. 35.37. 1) D, 4) D. 35.35. 1) C, 2) D. 2) C, 3) B, 4) A.

$36
36.1. D. 36.2. C. 36.3.D. 36.4. 1) B, 2) A. 36.5. 1) B, 2) C. 36.6. 1) D, 2) C. 36.7.B. 36.8. C. 36.9. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A, 5) A, 6) A. 36.10. C. 36.11. D. 36.12. 1) B, 2) A, 3) D, 4) D. 36.13. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A. 36.14. A. 36.15. 1) A, 2) B, 3) D, 4) C. 36.16. 1) D, 2) B, 3) A, 4) A. 36.17. 1) C, 2) A, 3) B, 4) D. 36.18. 1) C, 2) A, 3) B, 4) D. 36.19. 1) B, 2) C, 3) B, 4) A, 5) D, 6) A. 36.20. 1) D, 2) C, 3) B, 4) A, 5) C, 6) D. 36.21. 1) C, 2) A, 3) B, 4) D. 36.22. 1) B, 2) C, 3) A, 4) C. 36.23. 1) A, 2) D, 3) A, 4) B. 36.24. 1) B, 2) D. 36.25. 1) A, 2) B. 36.26. 1) A, 2) C, 3) B, 4) D, 5) A, 6) B. 36.27. B. 36.28. 1) A, 2) B. 36.29. B. 36.30. B. 36.31. 1) B, 2) A. 36.32. 1) A, 2) D. 36.33. 1) A, 2) B. 36.34. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D, 5) A, 6) C. 36.35. 1) D, 2) A. 36.36. 1) A, 2) B, 3) C, 4) D, 5) D, 6) C. 36.37. 1) A, 2) B.

37
37.1. 1) C, 2) B, 3) D, 4) A. 37.2. 1) B, 2) A, 3) B, 4) D. 37.3. 1) B, 2) A. 37.4. 1) B, 2) D. 37.5. 1) A, 2) C. 37.6. 1) B, 2) D, 3) B, 4) A. 37.7. 1) D, 2) B, 3) A, 4) D. 37.8. 1) B, 2) A. 37.9. 1) D, 2) A. 37.10. 1) B, 2) D.

38
38.1. 1) D, 2) A, 3) B, 4) C. 38.2. 1) D, 2) A. 38.3. 1) D, 2) A, 3) B, 4) A. 38.4. 1) D, 2) B, 3) C, 4) A, 5) D, 6) B, 7) A, 8) C. 38.5. 1) A, 2) B, 3) D, 4) B, 5) C, 6) D, 7) B, 8) D. 38.6. 1) D, 2) A, 3) B, 4) D. 38.7. 1) B, 2) D, 3) A, 4) A. 38.8. 1) A, 2) B, 3) C, 4) B. 38.9. 1) B, 2) D, 3) A, 4) B, 5) B, 6) D. 38.10. 1) B, 2) D, 3) A, 4) C. 38.11. A. 38.12. D. 38.13. B. 38.14. B. 38.15. B. 38.16. D. 38.17. B. 38.18. 1) A, 2) C, 3) B, 4) D. 38.19. A. 38.20. B. 38.21. 1) D, 2) B,

331

3) C, 4) C. 38.22. 1) A, 2) B. 38.23. 1) D, 2) C. 38.24. 1) D, 2) C. 38.25. 1) A, 2) B, 3) D, 4) A. 38.26. 1) A, 2) B. 38.27. B. 38.28. C. 38.29. B. 38.30. 1) A, 2) C, 3) D, 4) B. 38.31. C. 38.32. A. 38.33. B. 38.34. C. 38.35. A. 38.36. C. 38.37. A. 38.38. D. 38.39. A. 38.40. B. 38.41. D.

cjmfUjt!ojnvTfcjt!qbtvyfcj!
bileTi #1
1. D 9. D 17. C 25. A 31. 7854. 2. C 10. D 18. D 26. B 3. A 11. A 19. B 27. B 4. A 12. B 20. C 28. D 5. D 13. B 21. B 29. C 6. B 14. D 22. A 30. B 7. D 15. A 23. D 8. C 16. C 24. B

32. 30o

33. 1. 34. ];2[ U ]2; [ . 35. 6 km/sT; 18 km/sT.

36. 20. 37. 9. 38. 4 3 3 . 39. a = 2; b = 4; c = 3 . 40. -2

bileTi #2
1. C 9. A 17. B 25. C 2. A 10. C 18. B 26. D 3. D 11. C 19. B 27. D 4. B 12. B 20. B 28. B 5. B 13. C 21. C 29. D 6. B 14. B 22. B 30. A 7. C 15. C 23. D 8. C 16. D 24. B

31. 104. 32.

34. 1 7 ;1 U 3;1 + 7 . 35. 16 wT; 26 wT da 40 wm.

[ ]

36.

1 1 . 37. 75 . 38. 12 3 . 39. b = 4; c = 3 . 40. ;1 . 2 2 +1 2

bileTi #3
1. B 9. B 17. B 25. D 31. 3; 8. 2. A 3. B 10. B 11. D 18. C 19. A 26. B 27. C 32. cos 33. 4. C 5. A 12. A 13. B 20. B 21. B 28. C 29. C ]5;2[ . 34. [1; 2] . 6. B 7. C 14. C 15. B 22. D 23. C 30. B 35. 18 km/sT; 36 8. B 16. B 24. B km/sT. 36. 24.

37. 60. 38. 21. 39. b = 2; c = 0 . 40. 3 sT.

bileTi #4
1. B 9. B 17. D 25. B 2. B 10. B 18. C 26. C 3. A 11. D 19. B 27. A 4. C 12. C 20. D 28. B 5. A 13. A 21. A 29. B 6. A 14. C 22. C 30. A 7. A 15. B 23. D 8. D 16. B 24. D

332

31. 97.

32.

+ 2k ; ( 1)k +1
48

+ k .

33. [5; [ .

34. ]1;0[ . 35. 60 km/sT;

72 km/sT.

36. 3,75. 37.

. 38. 48. 39. b = 3; c = 1 . 40. 3; -1.

333

!!!!!!!s a c n o b a r o I.

m a s a l a

a l g e b r a

!
Semoklebuli gamravlebis formulebi 1. a 2 b 2 = (a b )(a + b ) ;
3 3

3. a + b = (a + b ) a ab + b ;
2 2

2. a 3 b 3 = (a b ) a 2 + ab + b 2 ; 4. (a b ) = a 2ab + b ;
2 2 2 3

5. (a b ) = a 3a b + 3ab b ;
3 3 2 2

6. (a + b + c )2 = a 2 + b 2 + c 2 + 2ab + 2ac + 2bc ;

!
proporciebi
Tu a c = , maSin a d = b c; b d ab cd = . b d

!
procenti 1. a ricxvis k % tolia
ak -is. 100

100 -is. k a a 3. a ricxvi aris b ricxvis nawili, anu 100 procenti. b b

2. ricxvi, romlis k % aris b , tolia b

!
xarisxi 1. a n = a 23; sadac n N ; 1a...a
njer

2. a 0 = 1; a 0 .
m

3. a n =

1 an

, n N , a 0.
n

4. a n = n a m , m Z n N da a > 0.

moqmedebebi xarisxebze

1. (ab )n = a n b n ; 3. a m a n = a m+ n ;

an a 2. = n , Tu b 0 ; b b

4.

am a
n

= a mn ;

5. a m

( )

= a mn .

334

kvadratuli gantolebis amonaxsnTa formula

Tu ax 2 + bx + c = 0 da D = b 2 4ac 0, maSin a) x1, 2 =


b b 2 4ac ; 2a

b) x1, 2 =

k k 2 ac , Tu b = 2k . a

!
vietis Teorema

Tu x1 da x2 aris ax 2 + bx + c = 0 gantolebis amonaxsnebi, maSin b c x1 + x2 = , x1 x2 = . ! a a ! kvadratuli samwevris daSla wrfiv mamravlebad Tu x1 da x2 aris ax 2 + bx + c kvadratuli samwevris amonaxsnebi, maSin
ax 2 + bx + c = a (x x1 )(x x2 ) .

ariTmetikuli progresia
an = a1 + (n 1)d ; Sn = a1 + a n n, 2 Sn =

2a1 + (n 1)d n, 2

a1 + a n = a 2 + a n1 = K = a k + a nk +1 ;

2an d (n 1) n; 2 a + a n+1 . a n = n1 2
Sn =

geometriuli progresia
bn = b1q
n 1

Sn =

b q b1 b1 (q 1) , Sn = n , (q 1); q 1 q 1
2 bn = bn1 bn+1 .

b1 bn = b2 bn1 = K = bk bnk +1 ;

!
trigonometria kuTxis gradusuli zomis gadayvana radianebSi da piriqiT a = , a = 180 ( - radianuli zomaa, a - gradusi)! 180

! !
335

! !
trigonometriul funqciaTa niSnebi

!
!!!!!!!!sinusi kosinusi tangensi trigonometriuli funqciebis mniSvnelobaTa cxrili zogierTi argumentisaTvis

0 = 00

= 30 o

= 45o

= 60 o

= 90 o = 180 0

3 = 270 0 2

sin

1 2
3 2 3 3

2 2 2 2

3 2 1 2 3

-1

cos

-1

tg

! !
damokidebuleba erTidaimave argumentis trigonometriul funqciebs Soris cos sin 2. tg = ; 3. ctg = ; 1. sin 2 + cos 2 = 1; sin cos 1 1 5. 1 + tg 2 = ; 6. 1 + ctg 2 = .! 4. tg ctg = 1; 2 cos sin 2

336

ori argumentis jamisa da sxvaobis trigonometriuli funqciebi

1. sin ( + ) = sin cos + cos sin ;

2. sin ( ) = sin cos cos sin ; 3. cos( + ) = cos cos sin sin ; 4. cos( ) = cos cos + sin sin ; tg + tg 5. tg ( + ) = ; 1 tg tg tg tg . 6. tg ( ) = 1 + tg tg

ormagi argumentis trigonometriuli funqciebi 1. sin 2 = 2 sin cos ; 2tg 3. tg 2 = ; 1 tg 2 2. cos 2 = cos 2 sin 2 ;

! naxevari argumentis trigonometriuli funqciebi 1 cos 1 + cos 1. sin 2 = ; 2. cos 2 = ; 2 2 2 2 trigonometriul funqciaTa gamosaxva naxevari argumentis tangensiT

1. sin =

2tg 1 + tg

2 ;

2. cos =

1 tg 2 1 + tg
2

2; 2

3. tg =

2tg 1 tg

2 .

!
Seqceuli trigonometriuli funqciebi
2 2 2. y = arccos x, Tu x = cos y da 0 y ;

1. y = arcsin x, Tu x = sin y da

3. y = arctgx, Tu x = tgy da
337

< y<

4. arcsin( x ) = arcsin x ; 6. arctg ( x ) = arctgx ;

5. arccos( x ) = arccos x ;

umartivesi trigonometriul gantolebaTa amonaxsnebi

1. sin x = a; a 1, x = ( 1)k arcsin a + , Z ;

kerZod: a) sin x = 0, x = , Z ;

b) sin x = 1, x =

+ 2 , Z ;

g) sin x = 1, x =

+ 2 , Z ;

2. cos x = a; a 1, x = arccos a + 2 , Z ; kerZod:


+ , Z ; b) cos x = 1, x = 2 , Z ; 2 g) cos x = 1, x = + 2 , Z . 3. tgx = a, x = arctga + , Z ; 4. ctgx = a, x = arcctga + , Z .!

a) cos x = 0, x =

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
logariTmebi

1. log a b = x a = b,

(a 1,

a > 0, b > 0 ) ;

2. a log a b = b ; 3. log a 1 = 0 ;
x2

4. log a a = 1 ; 5. log a (x1 x 2 ) = log a x1 + log a x2 ; 6. log a x1 = log a x1 log a x2 ; 7. log a x k = k log a x ; 8. log a k x =
1 log a x ; k

9. log a k b m =

m log a b ; k

10. log a b = log c b ; 11. log a b = 1 ; 12. log a x = log b x ; 13. a log c b = b log c a . log b a log c a log a y log b y

kombinatorika 1.
Pn = n!; P0 = 1;

2. An =
m 4. Cn =

Pn = n(n 1)L (n m + 1) ; P nm
m An n! ; = Pm m!(n m)!

1 0 3. An = n; An = 1;

m n 1 0 5. Cn = Cn m ; Cn = n ; Cn = 1 .

338

II. geometria
planimetria samkuTxedi

samkuTxedis gverdebia a, b, c; simaRleebi _ ha , hb , hc ; medianebi _ ma , mb , mc ; Siga kuTxeebi _ A, B, C; biseqtrisebi _ l a , lb , lc ; r_Caxazuli wris radiusi; R_Semoxazuli wris radiusi; a+b+c p= naxevarperimetri; S_samkuTxedis farTobi 2 1. A + B + C = 180 . 2. a + b > c, a + c > b , b + c > a , 3. ha l a ma ; hb lb mb ; hc l c mc . 4. ha = 2 p ( p a )( p b)( p c) .
a

2 5. a) l a = bc b c , b)

b c = . b c

samkuTxedis farTobi 1 1 1 1. S = a ha ; S = b hb ; S = c hc . 2 2 2 2. S = p ( p a )( p b)( p c) (heronis formula).

3. S =

1 1 1 ab sin C ; S = bc sin A ; S = ac sin B . 2 2 2 4. S = r p (formula marTebulia wrewirze Semoxazuli nebismieri mravalkuTxedisaTvis). abc . 5. S = 4R 2 S ABC l 2 mc2 AB 2 ha = = 2 = b = 2 . 6. Tu ABC ~ A1 B1C1 , maSin: S A1B1C1 A1 B12 ha1 lb2 mc1 1
sinusebis Teorema

a b c = = = 2R . sin A sin B sin C

!
339

kosinusebis Teorema

a = b 2 + c 2 2bc cos A

!
marTkuTxa samkuTxedi 1) damokidebuleba marTkuTxa samkuTxedis elementebs Soris: a) hc2 = ac bc , a 2 = c ac , b 2 = c bc .

b) a 2 + b 2 = c 2 (piTagoras Teorema). g) a = c sin A ; b = c sin B ; a = b tgA ; a = c cos B ; b = c cos A ; a = b ctgB .


a+bc c = p c; R = . 2 2 1 e) S = ab. 2 1. 30-iani kuTxis mqone marTkuTxa samkuTxedi:

d) r =

a) a =

c, 2

b) b =

c 3. 2

wesieri samkuTxedi

1.
R=

a 3 = R 3 ; a 3 = 2 3r ( a3 samkuTxedis gverdia). a3

; R = 2r.

oTxkuTxedebi oTxkuTxedis farTobi diagonalebisa da maT Soris kuTxis sinusis namravlis naxevris tolia. paralelogrami ABCD paralelogramSi, AB = a , AD = b ;

1) AC 2 + BD 2 = 2 a 2 + b 2 . 2) S = ah2 ; S = bh1 . 3) S = ab sin . 4) S =


h1 h2 . sin

340

rombi

rombSi d 1 da d 2

diagonalebia, a _gverdi:
2 1) d12 + d 2 = 4a 2 . 2) S = ah. 3) S = a 2 sin A. 1 4) S = d 1 d 2 . 2

lwbesbuj!
1.
a 4 = R 2 ; a 4 = 2r ( a 4 kvadratis gverdia),
a4 2 ; R = 2 r. 3. r =

2. R =

a4 R 2 . 4. S = a 2 ; S = 2 R 2 ; S = 4r 2 . ; r= 2 2

!
trapecia ABCD trapeciaSi AD = a , BC = b , BK = h .

1. 2.

S=

a+b . h 2

roca AB = CD; AK =

ab a+b. ; KD = 2 2

3. Tu tolferda trapeciaSi diagonalebi urTierTperpendikularulia, maSin simaRle SuamonakveTis tolia a+b h= da S = h 2 . 2

!
1.
wesieri eqvskuTxedi. wesieri n -kuTxedi 2r a 6 = R, a 6 = ( a6 wesieri eqvskuTxedis gverdia). 3
2 3 3a 6 3 3R 2 , S= ; S = 2 3 r 2. 2 2

2. S =

3. wesieri n -kuTxedis centraluri kuTxe 4. wesieri n -kuTxedis kuTxe

(n 2) 180 -is
n
341

360 is tolia. n
tolia.'

5. wesieri

n -kuTxedis

gverdi

a n = 2 R sin

180 , n

sadac

180 .' n 7. mravalkuTxedis Siga kuTxeebis jami aris 180 (n 2 ) , sadac n gverdebis ricxvia. 8. mravalkuTxedis wverosTan TiTo-TiTod aRebuli gare kuTxeebis jami 360-is tolia. n(n 3) diagonalis gavleba. 9. n -kuTxedSi SeiZleba 2
6. wesier n -kuTxedSi Caxazuli wrewiris radiusi r = R cos
wrewiri, wre

Semoxazuli wrewiris radiusia.

1. Caxazuli kuTxe izomeba im rkalis naxevriT, romelsac igi eyrdnoba.


1 2. gadamkveT qordebs Soris kuTxe AMD = AD + BC ;

(nax. I)

1 3. mkveTebs Soris kuTxe BAC = BC DE . (nax. II)

nax. I nax. II

4. mxebiTa da qordiT Sedgenili kuTxe izomeba maT Soris moTavsebuli rkalis naxevriT. 5. mxebebs Soris moTavsebuli kuTxe BAC = 180 BDC .

6. wrewiris sigrZis Sefardeba diametrTan yvela wrewirisaTvis erTi da igive ricxvia. es ricxvi aRiniSneba asoTi. 3,14,

342

c = . wrewiris sigrZe c = 2R ; wris farTobi S = R 2 . 2R 7. S seqtoris farTobia, R _seqtoris radiusi, l rkalis 1 sigrZe, centraluri kuTxe _ radiani, S = R 2 , l = R . 2 1 2 8. segmentis farTobi S = R ( sin ) . 2

!
proporciuli monakveTebi wreSi AM MB = CM MD (nax. I); AD mxebis monakveTia. AD 2 = AB AC (nax. III). AB AD = AC AE (nax. II).
nax III

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

9.

stereometria marTkuTxa paralelepipedis diagonalis kvadrati udris misi sami ganzomilebis kvadratebis jams. prizmis gverdiTi zedapiris farTobi perpendikularuli kveTis perimetris gverdiT wiboze namravlis tolia. marTi prizmis gverdiTi zedapiris farTobi udris fuZis perimetris namravls simaRleze. wesieri piramidis gverdiTi zedapiris farTobi apoTemis da fuZis perimetris namravlis naxevris tolia. marTkuTxa paralelepipedis moculoba misi samive ganzomilebis namravlis tolia. paralelepipedis moculoba fuZis farTobisa da simaRlis namravlis tolia. 1 piramidis moculoba V = Qh, sadac Q fuZis farTobia, h 3 simaRle. cilindris simaRlea H, fuZis wrewiris radiusia R, gverdiTi zedapiris farTobia S, sruli zedapiris farTobi T, moculoba _ V, maSin S = 2RH , T = 2R ( H + R ), V = R 2 H . konusis simaRlea H, fuZis wrewiris radiusi_R, gverdiTi zedapiris farTobi S, sruli zedapiris farTobi_T, S = Rl, moculoba_V, msaxveli _l, maSin T = R (l + R), 1 V = R 2 H . 3

343

10. sferos zedapiris farTobi S = 4R 2 , sadac R sferos radiusia. 4 11. birTvis moculoba V = R 3 . 3
homoTetia

homoTetia O centriT da k koeficientiT aris sibrtyis Tavis Tavis Tavze asaxva, roca yovel X wertils Seesabameba iseTi X wertili, rom Tu k > 0 , maSin X ekuTvnis OX sxivs da OX = k OX ; xolo Tu k < 0 , maSin O aris X-sa da X wertilebs Soris da OX =| k | OX .
manZili or wertils Soris

Tu mocemulia wertilebi M 1 ( x1 , y1 , z1 ) da M 2 ( x2 , y 2 , z 2 ) , maSin


M 1M 2 = ( x2 x1 ) 2 + ( y 2 y1 ) 2 + ( z 2 z1 ) 2 .

1) 2) 3) 4) 5)

geometriuli gardaqmnebi: M ( x, y ) M ( x, y ) r paraleluri gadatana n (a; b) veqtoriT: x = x + a, y = y + b ; simetria abscisTa RerZis mimarT: x = x , y = y; simetria ordinatTa RerZis mimarT: x = x , y = y ; simetria koordinatTa saTavis mimarT: x = x , y = y ; homoTetia k koeficientiT koordinatTa saTavis mimarT: x = kx , y = ky ;

6) mobruneba koordinatTa saTavis garSemo


y = x .

kuTxiT:

x = y ,

344

kompiuteruli uzrunvelyofa c. canava

e. zariZe

ibeWdeba avtoris mier warmodgenili saxiT

gadaeca

warmoebas

11.12.2008.

xelmowerilia

dasabeWdad

18.12.2008 qaRaldis zoma 6084 1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 21,25. tiraJi 300 egz.

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, Tbilisi, kostavas 77

Verba voland scripta manent

s a r C e v i
winasityvaoba ...................................................................................... $ 1. ariTmetikuli gamoTvlebi .............. $ 2. procentebi, ricxvis nawilis gamoTvla. proporciebi ........................................................................... $ 3. racionaluri gamosaxulebebis gamartiveba da gamoTvla ........................................................................... $ 4. iracionaluri gamosaxulebebis gamartiveba da gamoTvla .......................................... $ 5. wrfivi gantolebebi da utolobebi ................................................................................................... $ 6. wrfiv utolobaTa sistemebi ................................ $ 7. kvadratuli da masze dayvanadi gantolebebi. utolobebi ................................................ $ 8. iracionaluri gantolebebi da utolobebi ............................................................................... $ 9. gantolebaTa sistemebi ............................ $ 10. modulis Semcveli wrfivi gantolebebi da utolobebi ................................................................... $ 11. modulis Semcveli kvadratuli gantolebebi da utolobebi ............................... $ 12. algebruli amocanebi ............................................. $ 13. mimdevroba. ariTmetikuli progresia ......................................................... $ 14. geometriuli progresia ................................ $ 15. logariTmis Semcveli gamosaxulebebis gamoTvla. maCvenebliani da logariTmuli gantolebebi. gantolebaTa sistemebi ................................................................................................ $ 16. maCvenebliani da logariTmuli utolobebi .......................................................................... $ 17. trigonometriul funqciaTa mniSvnelobebis gamoTvla ................................................................. $ 18. trigonometriul gamosaxulebaTa gamoTvla ........................................ $ 19. trigonometriuli gantolebebi ..................... $ 20. funqciis gansazRvris are, mniSvnelo345

3 5 26 40 47 55 60 63 71 74 78 80 82 102 108

112 120 124 129 139

baTa simravle. funqciis udidesi da umciresi mniSvnelobebi .......................................... $ 21. koordinatTa sistemebi. funqcia. funqciis grafiki ........................................................ $ 22. kombinatorika .......................................................... $ 23. kuTxeebi ...................................................................................... $ 24. samkuTxedebi .......................................................................... $ 25. mravalkuTxedebi ................................................ $ 26. kvadrati. marTkuTxedi ................................................ $ 27. paralelogrami ................................................................... $ 28. rombi .............................................................................................. $ 29. trapecia ..................................................................................... $ 30. wrewiri. wre ........................................................................... $ 31. wrfe da sibrtye ................................................................ $ 32. kubi. paralelepipedi. prizma .............................. $ 33. piramida ...................................................................................... $ 34. cilindri. konusi. birTvi ....................................... $ 35. veqtorebi ................................................................................. $ 36. figuraTa gardaqmna ...................................................... $ 37 monacemTa analizi da statistika .................. $ 38. xdomilobis albaToba ............................................... bileTis nimuSebi TviTSemowmebisaTvis ................. pasuxebi ...................................................................................................... sacnobaro masala ...........................................................................

143 148 162 166 169 181 183 190 197 201 207 221 228 239 250 258 267 278 281 294 316 334

346

You might also like